________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧૩૦
સમવસરણમાં પૂછીને આ વિષયમાં પરમાર્થ શું છે ? તે જાણી લઉં.'
આ પ્રમાણે ચિંતવન કરીને આવેલા તેણે ગુપ્તપણે પૂછ્યું હતું. હે ગૌતમ ! મેં પણ તેને તે જ ઉત્તર આપ્યો હતો. હવે પેલા પામરને કહે છે કે, હે સુંદર ! અસાર એવા દુઃખપૂર્ણ આ સંસારમાં એક ક્ષણવાર પણ વાસ કરવો યોગ્ય નથી. વાસ કરવો હોય તો નિવૃત્તિમોક્ષનગરીમાં વાસ ક૨વો યોગ્ય છે. મોક્ષનગરીમાં એકાંતિક, આત્યંતિક, અનુપમ, બાધા વગરનું સુખ હોય છે. જો તે સુખની અભિલાષા વર્તતી હોય તો તત્કાલ પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરવા લાગ્યો, એટલે ભગવંતે પોતાના હસ્તથી તેને દીક્ષા આપી અને ઉત્તમ સાધુ થયો. તે સાધુ પેલી પલ્લીમાં પહોંચી પાંચસો ચોરોને પણ તે કથા કહીને પ્રતિબોધ કર્યો અને ત્યારપછી દીક્ષા આપી. આ પ્રમાણે ‘જા સા સા સા' ની કથા પૂર્ણ થઈ.
૨૩.મૃગાવતી-આર્થચંદનાને કેવલજ્ઞાન –
હવે સમવસરણમાં મૃગાવતી દેવીએ વીરભગવંતને વંદન કરી વિનંતિ કરી કે, ‘હે મહાપ્રભુ ! હું પણ પ્રદ્યોત રાજાને પૂછીને દીક્ષા અંગીકાર કરીશ.' ત્રણ ભુવનના સ્વામી વીરભગવંતે કહ્યું કે, ‘હે ભદ્રે ! તારો મનોરથ અનુરૂપ છે. આવા ધર્મકાર્યમાં વિલંબ કરવો યોગ્ય નથી. ફરી આવો ક્ષણ મળવો દુર્લભ છે. પ્રદ્યોતરાજા પાસે પહોંચીને તેને કહ્યું કે, ‘હે સજ્જન ! સુપુરૂષ ! જો તમે મને અનુજ્ઞા આપો, તો હું સાધ્વીપણું અંગીકાર કરું. કારણ કે, હાલ હું તમારે આધીન છું. દેવતાઓ અને અસુરોની સમવસરણની પર્ષદામાં તેને નિવા૨ણ ક૨વા અસમર્થ, જેના મુખની કાંતિ ઉડી ગઇ છે, એવો તે પ્રદ્યોત કહેવા લાગ્યો કે, ‘હે સુંદરી ! તેમાં શું અયોગ્ય છે ?' તેણે પણ પ્રભુ સન્મુખ તીવ્રકામના ઉન્માદની અધિકતા હોવા છતાં રજા આપી. પૃથ્વી નરેન્દ્રની પાસે મુખમાં ગયેલાને મૂકી દે છે.
ત્યારપછી મૃગાવતીએ બાળ ઉદયનકુમારને પ્રદ્યોતરાજાના ખોળામાં નિધિ માફક સ્થાપન કરી મહાવીર ભગવંતના હસ્તથી પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરી.(૧૭૦) તે જ મહારાજાની બીજી આઠ રાણીઓએ શ્રેષ્ઠ ભાવના ભાવવા પૂર્વક તેની સાથે દીક્ષા અંગીકાર કરી. જેમ દેવદ્રવ્યનો દ્રોહ કરવામાં-ડૂબાડવામાં બાપ-દાદાની પહેલાની મૂડી હોય તે પણ સર્વ ચાલી જાય છે, તે પ્રમાણે મૃગાવતી સાથે ભોગ ભોગવવાની ઇચ્છાવાળા તેને પણ તે પ્રમાણે થયું. અર્થાત્ ચંડપ્રદ્યોતની આઠ રાણીઓએ પણ દીક્ષા અંગીકાર કરી. ઉપાંગ-સહિત અંગોનો તે સર્વેએ અભ્યાસ કર્યો, પોતાના આત્માને અતિતીવ્ર તપકર્મ કરવામાં અર્પણ કર્યો.
બીજા બીજા સ્થળે પ્રભુએ વિહાર કર્યો. કોઇક સમયે ફરી પ્રભુ કૌશાંબીમાં પધાર્યા. ભવથી ભય પામેલા ભવ્યાત્માઓ સમવસરણમાં ભગવંતના શરણમાં આવેલા હતા.
