________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧૩૩ જંબૂસ્વામીના પરિવારે પણ ભોગોનો ત્યાગ કેવી રીતે કર્યો ? તેની વિસ્તૃત કથા વર્ણવતા જણાવે છે કે :૪. જંબૂસ્વામી-થ2િ -
જબૂદ્વીપના આ ભરત-ક્ષેત્ર વિષે મગધ દેશના આભૂષણ સમાન, લષ્ટ પુષ્ટ ગોકુળ યુક્ત, સુપ્રસિદ્ધ યથાર્થ નામવાળું સુગ્રામ નામનું એક ગામ હતું. તે ગામમાં સત્ય વચન બોલનાર આર્ય માફક સરળ સ્વભાવી રાઠોડ હતો, તેને રેવતી દેવીએ આપેલી હોવાથી રેવતી નામની ભાર્યા હતી. તેઓને ભવના ભયથી ઉદ્વેગ પામેલા ચિત્તવાળો ભવદત્ત નામનો પ્રથમ પુત્ર હતો, ભાવપૂર્વક પૂજા કરવામાં તલ્લીન ભવદેવ નામનો બીજો પુત્ર હતો. કોઈક સમયે સુસ્થિત નામના આચાર્યની પાસે દેશનારૂપી અમૃતવૃષ્ટિથી સિંચાયેલ નવયૌવન વયવાળા હોવા છતાં મોટા ભવદત્ત વૈરાગી બની દીક્ષા અંગીકાર કરી. તે ગચ્છ-સમુદાયમાં એક મુનિએ આચાર્ય ભગવંતને વંદના કરી વિનંતિ કરી કે, “આપની આજ્ઞા પ્રાપ્ત થાય તો હું મારા પૂર્વ-સંબંધીઓને પ્રતિબોધ કરવા જાઉં, મારો લઘુબધુ મારા ઉપર અત્યંત સ્નેહાળુ હતો, મને દેખવાથી તે જરૂર તરત દીક્ષા અંગીકાર કરશે.” આચાર્ય મહારાજાએ તેને સહાય કરનારા એવા બે ગીતાર્થ સાધુઓ આપ્યા, તેઓ ત્યાં ગયા, પણ જલ્દી પાછા આવી ગયા. ગુરુ મહારાજના ચરણ-કમળમાં પ્રણામ કરી જણાવ્યું કે, “નાનાભાઇના લગ્ન થઇ ગયાં, તે કારણે તે દીક્ષા લેવા તૈયાર ન થયો. એટલે હાસ્ય કરતા ભવદત્ત મુનિ મીઠો ઓલંભો આપતાં બોલ્યા કે, “તારા સ્નેહાળ ભાઇને તારા ઉપર સાચો સ્નેહ હોય તો ભલે વિવાહ કે લગ્ન થયાં હોય, તો પણ દીક્ષા કેમ ન અંગીકાર કરે ?' એટલે પેલાએ પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે, “તારે પણ સ્નેહી નાનો ભાઇ છે, તો તું તેને દીક્ષા આપીશ. તે અમે જોઇશું.' તે સમયે ભવદત્તે કહ્યું કે, “જો આચાર્ય ભગવંત ત્યાં વિહાર કરશે, તો તેને તમે દીક્ષિત થયેલો જરૂર દેખશો, બહુ બોલવાથી શું ?' એમ વિહાર કરતાં કરતાં કોઇ વખતે આચાર્યની સાથે તે મગધ દેશમાં ગયા, એટલે ગુરુની આજ્ઞા મેળવી પોતાના પૂર્વ સંબંધીઓને પ્રતિબોધ કરવા માટે સુગ્રામ નામના ગામે ગયો. તે વખતે તે ભવદેવ નવપરિણીત નાગિલા નામની પ્રિયાનાં મુખની શોભા કરી રહ્યો હતો.
લાંબા કાળે ભવદત્ત મુનિ ઘરાંગણે પધારેલ હોવાથી તેમના દર્શનથી માતા-પિતાદિક કુટુંબી સ્નેહીવર્ગ આનંદ પામ્યો અને અતિભક્તિપૂર્વક ભવદત્તમુનિનાં ચરણ-કમલમાં પ્રણામ કર્યા, એટલે મુનિએ સર્વેને ધર્મલાભના આશીર્વાદ આપ્યા. સ્નેહી કુટુંબી વર્ગે પૂછ્યું કે, ધર્મ નિર્વાહ કરવાનું સાધન આપનું શરીર કુશલ તેમ જ શીલ અને વ્રતો સુખપૂર્વક વહન થાય છે ને ? તે મુનિએ પણ કહ્યું કે, “તમે સર્વે વિવાહકાર્યમાં વ્યગ્ર છો, તો હું જાઉં
