________________
૧૨૫
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ
પુરુષ - હે દેવ ! દેવી પોતાની મેળે જ આવશે, થોડો સમય વિલંબ રાખો. રાજા - ક્યારે આવશે ?
પુરુષ - જ્યારે નગરી સારી રીતે સ્વસ્થ થશે. નહિતર નજીકના રાજાઓ આવીને પુત્ર નાનો હોવાથી તેને ચાંપી નાખે.
રાજા - એવો કયો છે ? તેનું નામ કહે, આજે તેનું મસ્તક ખંડિત કરું.
પુરુષ – સો યોજન દૂર રાજા હોય અને ઓશીકે સર્પ ચાલતો હોય તો તે કેવી રીતે બાળકને બચાવી શકે ?
રાજા - તો દેવીને જણાવો કે, કયા ઉત્તમ આદેશનો અમલ કરું ?
પુરુષ - આ કૌશાંબી નગરીને એવી તૈયાર-સજ્જ કરો કે, શત્રુસૈન્યને જિતવી અસાધ્ય થાય. ઉજ્જૈણી નગરીની મજબૂત ઇંટો મંગાવી સારી રીતે ચોંટાડી એવી ઇંટોનો કોટ કરાવો. તે ઇંટો ઘણી જ બળવાન મજબૂત છે. અમારી નગરીમાં તેવી ઇંટો નથી.
ત્યારપછી પ્રદ્યોતરાજા પોતાની નગરીમાં ગયો, પોતાના તાબેદાર રાજાઓ તેનો પરિવાર લશ્કર વગેરેને શ્રેણીબદ્ધ ઠેઠ ઉજેણીથી કૌશાંબી સુધી ગોઠવ્યા. એક પુરુષ બીજા પુરુષને ઇંટ આપે, તેવી પરંપરાથી ઇંટો સંચાર કરી એકઠી કરી, પછી ટૂંકા કાળમાં સુંદર ઉંચો કોટ કરાવ્યો. દેવીને બોલાવી એટલે કહ્યું કે, “ઘઉં, જળ વગેરે ધાન્યો ઇંધણ, ઘાસ વગેરે સામગ્રી નગરીમાં ભરાવી આપો. તેણે કહ્યા પ્રમાણે કિલ્લામાં ધાન્ય, ઇન્વણ વગેરે સામગ્રી નગરમાં ભરાવી આપી. ઉપરાંત વળી મણિરત્નના આભૂષણો આપવા પૂર્વક દેવીને બોલાવે છે.
હવે મૃગાવતી વિચારવા લાગી કે, “અત્યારે જેની તુલનામાં ન આવે, તેવો પ્રત્યુત્તર પાઠવવો.” ચેટક રાજાની પુત્રી, તેવા પ્રકારના રાજકુલની ભાર્યા, જગ...ભુ મહાવીરની ભગિનીને આવું અકાર્ય કરવું યોગ્ય ન ગણય. કુલાંગના-સ્ત્રીઓને શીલા એ તો કદાપિ ન ભાંગે તેવું આભૂષણ છે, સીલ-રહિતને હીરા, રત્ન, મુક્તાફળનાં આભૂષણ હોય, તો તે હાસ્ય માટે થાય છે. ધન વગરનાને શીલ એ ધન છે, આભૂષણ વગરનાને શીલ મણિનો બનાવેલ દાગીનો છે. શીલ એ સહાય વગરનાને સહાય કરનાર છે, ગુણરહિત હોય, પણ એક શીલગુણથી તે ઘણું ગૌરવ પામે છે.”
, “પરમાર્થથી વિચાર કરીએ, તો સ્ત્રીઓને શીલ એ જ જીવિત છે. શીલથી રહિત હોય તેવી સ્ત્રી મડદું ગણાય છે. તે મડદાના ભોગમાં ક્યો ગુણ કે કયું સુખ હોય છે ? રાવણ સરખા રાક્ષસના પંજામાં સપડાએલી હોવા છતાં સીતાએ પોતાના શીલનું રક્ષણ કર્યું. આ
