________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૧૧૯ હાથીના કાન સરખી ચંચલ, પોતાની મેળે ચાલી જવાના સ્વભાવવાળી હોવા છતાં અલ્પ સત્ત્વવાળા તે રાજ્યલક્ષ્મીનો ત્યાગ ન કરી શકવાના કારણે, તેના મમત્વના કારણે પોતાના કર્મરૂપ કાદવથી ભારે થએલા તેઓ નીચે નરકના કૂવામાં પડે છે. કલિમલ એટલે પાપરૂપ કચરો, બીજા પણ અલ્પ સત્ત્વવાળા સ્વેચ્છાએ રાજ્યલક્ષ્મી પરિગ્રહ-મમતાનો ત્યાગ ન કરનાર અતિ કલિમલથી બારે થએલા આત્મા નીચેની નરકભૂમિમાં પડે છે. આ કારણે બ્રહ્મદત્ત પણ નીચે સાતમીમાં ગયો (૩૨)
આ પ્રમાણે શ્રી રત્નપ્રભસૂરિએ રચેલ ઉપદેશમાળાની વિશેષવૃત્તિના પ્રથમ વિશ્રામનો આગમોદ્ધારક આ. શ્રી આનંદસાગરસૂરીશ્વરજી મહારાજના શિષ્ય આ. શ્રી હેમસાગરસૂરિએ ગૂર્જરાનુવાદ પૂર્ણ કર્યો.
સિં. ૨૦૨૯ અષાડ શુદિ ૧૫ રવિવાર તા. ૧૫-૭-૭૩ નવાપુરા જૈન ઉપાશ્રય, સૂરત]
બીજો વિશ્રામઆ પાપો માત્ર પરલોકમાં જ સહન કરવાં દુષ્કર છે – એમ નથી, પરંતુ આ ભવમાં બોલવાં પણ ઘણાં દુષ્કર છે, તે કહે છે –
वुत्तूण वि जीवाणं, सुदुक्कराई ति पावचरियाई ।
भयवं ! जा सा सा सा, पच्चाएसो हु इणमो ते ||३३।। કેટલાક જીવોનાં પાપચરિત્રો જીભથી બોલવાં પણ સજ્જન માટે અતિદુષ્કર હોય છે તે માટે “જા સા સા સા નું ચોરપુરુષે પૂછેલ દષ્ટાંત છે. તે પ્રશ્નના પ્રત્યુત્તરમાં આ કથા કહેલી છે, તે દ્વારા આ ગાથાનો અર્થ સમજાશે. (૩૩) ૨૦. દેવતાઈ વરદાનવાળી ચિત્રકારની કથા
સાકેતપુર નગરમાં ઈશાન દિશામાં એક ક્ષેત્રાધિપતિ દેવતા નજીક રહેનારા આરાધના કરનાર ને સહાય કરનાર સુરપ્રિય નામનો યક્ષ હતો. દરેક વર્ષે તેનું ચિત્રામણ ચિતરાવીને રાજા તેનો યાત્રા-મહોત્સવ કરતો હતો. જે ચિત્રકાર ચિત્રામણ આલેખતો હતો, તેને સુરપ્રિય યક્ષ સંહરી લેતો હતો. કદાચ ચિત્રામણ ન કરવામાં આવે, તો નગરમાં મારીમરકી ફેલાવતો હતો. તેથી ચિત્રકારો ઉદ્વેગ પામીને ત્યાંથી પલાયન થવા લાગ્યા. ઘણા ચિત્રકારો નાસી ગયા. તે જાણીને રાજા નગરલોકોને પૂછે છે કે, “હે પૌરલોકો ! આ મરકીઉપદ્રવનો પ્રતિકાર કેવી રીતે કરવો ?' તે કહો. ત્યારે કહ્યું કે, બધા ચિત્રકારોને એક
