________________
૧૦૨
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ કહ્યું, એટલે તેઓએ પૂછ્યું કે, “અમે કોણ છીએ ?' તે પણ કહેવા લાગી કે – “બ્રહ્મદત્ત રાજા અને વરધનુ નામના મિત્ર છો.” “તેં આ કેવી રીતે જાણ્યું ?' તે કહે, ત્યારે તેણે પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે, આ નગરમાં ધનપ્રવર નામના શેઠને ધનસંચય નામની ભાર્યા છે. તેની કુક્ષીએ આઠ પુત્ર ઉપર પુત્રી તરીકે જન્મેલી છું. યૌવનવય પામી કોઇ વર મને રુચતો ન હતો, એટલે વર માટે યક્ષની આરાધના શરુ કરી. મારી ભક્તિથી પ્રત્યક્ષ થએલા તેણે મને કહ્યું કે, “હે વત્સ ! બ્રહ્મદત્ત નામનો છેલ્લો ચક્રવર્તી તારો પતિ થશે.” *
હે પ્રભુ ! મારે તેને કેવી રીતે ઓળખવા ?' કૂકડાના યુદ્ધ સમયે બુદ્ધિલ અને સાગરદત્તની પાસે જે દેખ્યો હતો, તે તરફ તારું માનસ આકર્ષાશે. તે બ્રહ્મદત્ત નામનો, તથા કૂકડાના યુદ્ધકાલ પછી જ્યાં રહેલા છે, તેમ જ આજ રાત્રિએ અહિં આવશે, તે પણ કહેલું હતું. “હે પ્રભુ ! હારાદિક મોકલ્યા હતા, તે પણ મેં જ મોકલ્યા હતા. એ વૃત્તાંત સાંભળીને મારા રક્ષણ કરવામાં આદરવાળી છે. નહિંતર હથિયાર સહિત રથ મારી પાસે કેમ હાજર કરે ? એ પ્રમાણે ઘણો વિચાર કરીને રાજાએ તેની સાથે વિવાહ કર્યો. તે પણ રથમાં બેસી પૂછવા લાગ્યો કે, “કઈ દિશા તરફ જવું છે ?” એટલે તેણે કહ્યું કે, “હે સ્વામી ! મગધાપુરમાં મારા પિતાના નાના બંધુ ધન નામના છે, તે નગરના નગરશેઠપદને પામેલા છે. આપણો વૃત્તાન્ત જાણીને તે તમારો અને મારો આદર-પૂર્વક સત્કાર કરશે કારણ કે, મારા ઉપર તેને ઘણું વાત્સલ્ય છે. (૩૫) હાલ તો તે તરફ પ્રયાણ કરો, ત્યારપછી આપને રુચે તેમ કરજો' ત્યારપછી કુમારે તે તરફ પ્રયાણ કર્યું. વરધનુએ સારથિપણું સ્વીકાર્યું.
અનુક્રમે જતાં જતાં કૌશાંબી દેશમાંથી નીકળીને, અનેક પહાડો ઓળંગીને જેમાં સૂર્યકિરણો પ્રવેશ કરી શકતાં નથી-એવા ગીચવૃક્ષોના ગહનવાળું પર્વતનું એક ગહન સ્થળ હતું, ત્યાં પહોંચ્યા. ત્યાં કંટક અને સુકંટક નામના ચોરસ્વામી વસતા હતા. શ્રેષ્ઠ રથ, આભૂષણોથી અલંકૃત શરીરવાળું સ્ત્રીરત્ન દેખીને વળી કુમાર અલ્પપરિવારવાળો હોવાથી બખ્તરપહેરીને સજ્જ થએલા ધનુષ-દોરી ખેંચીને નવીન મેઘધારસમાન બાણોનો વરસાદ વરસાવવા લાગ્યા. ધીરતાના મંદિર સરખા કુમારે પણ ક્ષોભ પામ્યા વગર સિંહ જેમ હરણિયાને તેમ તે જ ક્ષણે તે ચોરોને હાર આપી.
જેમનાં છત્ર અને ધ્વજાઓ નીચે પડી ગયાં છે, વિવિધ પ્રકારના હથિયારના ઘા વાગવાથી ઘૂમી રહેલા શરીરવાળા નિષ્ફળ કાર્યારંભ કરનારા તેઓ દરેક દિશામાં પલાયન થવા લાગ્યા, ત્યારપછી તે જ રથ ઉપર આરૂઢ થઇને જતા હતા, ત્યારે વરધનુએ કુમારને કહ્યું કે અત્યારે તું પુષ્કળ થાકી ગયો છે, તો એક મુહુર્ત અહિં રથમાં નિદ્રાસુખનું અવલંબન
