________________
૪૯
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
પ્રરૂપી શકે છે, એકલા આગમનું શરણ કે આધારમાત્ર ન સ્વીકારે તેમાં ઉદાહરણો અગ્નિઆદિની સિદ્ધિમાં રસોડા વગેરેનાં દુષ્ટાન્તો, હેતુઓ જેનાથી સાધ્ય જાણી શકાય તેવા ધૂમવાન પર્વત વગેરે, કા૨ણો નિમિત્ત કારણ, પરિણામી કારણ, ઘડા બનાવવામાં ચક્ર, કુંભાર, માટીનો પિંડ વગેરે માફક, નયો-નૈગમ, સંગ્રહ, વ્યવહાર વગેરે. ૩૦ મંદબુદ્ધિવાળા શિષ્યોને અનેક પ્રકારે સમજાવીને શિષ્યને અર્થ ગ્રહણ કરાવવામાં કુશળ. ૩૧ બીજામતનું ખંડન કરીને પોતાનો મત સુખપૂર્વક પ્રરૂપે. ૩૨ ગંભીર-ગમે તેવું મહાન કાર્ય સિદ્ધ કરીને ‘મેં આ કર્યું' એમ અભિમાન ન કરે. ૩૩ તેજસ્વી પ૨વાદીઓ જેને દેખીને ક્ષોભ પામે. ૩૪ મરકી આદિ મહારોગના ઉપદ્રવને દૂર ક૨ના૨, ૩૫ સૌમ્ય-પ્રશાન્ત દૃષ્ટિ હોવાથી સમગ્ર લોકોને પ્રીતિ ઉત્પન્ન કરાવનાર. ૩૬ આવા પ્રકારના સેંકડો ગુણોથી યુક્ત હોય, તે આગમરહસ્ય કહેવા માટે સમર્થ થઇ શકે છે. (૧૧)
કયા કારણથી ગુરુના આટલા ગુણો તપાસવા જોઈએ ?
कइया वि जिणवरिंदा, पत्ता अयरामरं पहं दाउं । આયરિદિ પવયળ, ધારિબ્બરૂ સંપયં સયનં ।।૧૨।।
કોઇક કાળ એવો હશે કે જ્ઞાન, સમ્યક્ત્વ, ચારિત્રરૂપ મોક્ષમાર્ગ ભવ્ય જીવોનો આપીને જન્મ-જરા-મરણરહિત એવો મોક્ષ તેઓએ પ્રાપ્ત કરેલો હશે. તેમના વિરહમાં પણ તેમના પ્રભાવથી આ શાસન તે જ મર્યાદાપૂર્વક ચાલશે. અત્યારે ચતુર્વિધ સંઘ અથવા . સમગ્ર દ્વાદશાંગીરૂપ પ્રવચન આચાર્યો ધારણ કરે છે અને તેમની પરંપરા આ પ્રવચન ટકાવી રાખશે. ગુણરહિત આ પ્રવચન ધારણ કરી શકતા નથી, માટે તેમના ગુણ તપાસવા તે યુક્ત છે. (૧૨)
૧૧. સાધ્વીજીને વિનોપદેશ
શિષ્યોને ગુરુ વિનય ઉપદેશીને, વિનય યોગ્ય ગુરુની વ્યાખ્યા સમજાવીને સાધ્વીજીને વિનય કરવાનો ઉપદેશ આપે છે.
અનુામ્ભર્ માવર્ડ, રાયસુયગ્ગા-સદમ્સ-વિવેર્દિ ।
तह वि न करेइ माणं, परिच्छइ तं तहा नूणं ||१३||
दिण-दिक्खियस्स दमगस्स, अभिमुहा अज्जचंदणा अज्जा । નેવ્ડર્ આસન-રળ, સો વિળો સવઅન્નાનું ||૧૪|| કથાનક કહેવાશે, એટલે ગાથાનો અર્થ આપોઆપ પ્રગટ થશે.
