________________
૭૧
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ સાધુવેષ આપ્યો. ત્યારપછી ભારતની સર્વ રાણીઓ ત્યાં આવી અને નવા મુનિને ભરત ચક્રવર્તી કહેવા લાગ્યા. (૯૭).
હે મુનિવર ! તમે તો કુલક્રમ આ રીતે નિર્વાહ કર્યો અને સર્વનો ત્યાગ કર્યો. વિધિતત્પર પુરુષો તમારી આગળ કયા ગર્વનું નાટક કરી શકે ? પોતાના વંશ પર બીજો કોણ વાડઇ) કળશ ચડાવે ?
ભગવંતની જેમ ત્રિભુવનરૂપી ઉજ્જવલ ગૃહને પોતાના ઉજ્વલ યશવાદથી પ્રકાશિત કર્યો. આ પ્રમાણે સ્તુતિ કરનાર ચક્રવર્તી ભરત સ્તુતિપાઠક-વૈતાલિક માફક શોભવા લાગ્યા. (૮) - હવે મહા બાહુબલી મુનિ અતિશય વિચારવા લાગ્યા કે, “પરમેશ્વર પિતાજી પાસે હું જાઉં, પરંતુ કેવલજ્ઞાન વગરનો કેવી રીતે ત્યાં જાઉં? મારા નાના ભાઇઓ તો કેવલજ્ઞાની હોવાથી હું તેમની પાસે દીન લાગું અને લજ્જા પામું, તો હવે અહિં હું જલ્દી કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન કરું, ત્યારપછી પરમેશ્વર સન્મુખ જવા માટે હું પ્રસ્થાન કરીશ. (૯૯)
આ પ્રમાણે ચિત્તમાં વિચાર કરીને, બંને હાથ લંબાવીને નાસિકાના અગ્ર ભાગ ઉપર નેત્રો સ્થાપન કરીને અડોલ ચિત્તવાળા, નિર્મલ મનવાળા, સ્તંભ માફક શોભન કાઉસ્સગ્નધ્યાનમાં ઉભા રહ્યા. આહાર-પાણી વગરના અત્યંત સ્થિર મુનિવર એક વરસ સુધી તે પ્રમાણે રહીને મોક્ષપદ પામવાને માટે તૈયાર થએલા તે એકાગ્રતાથી શુભ ધ્યાન કરતા હતા. (૧૦૦)
શરીરમાં પુરુષાર્થ છે, હૃદયમાં ઉત્સાહ છે, જે કારણે ચક્રવર્તીને પણ જિત્યા, આ એક આશ્ચર્ય બનાવ્યું, જો તું અહિં પગ ઉંચો કરે, તો નક્કી કેવળજ્ઞાન આવે, તો બીજું આશ્ચર્ય થાય. જે કંઇ પણ પ્રત્યક્ષ દેખાય. તેને માટે સહુ કોઇ પ્રયત્ન આરંભે છે, જો હું કેવલજ્ઞાની થાઉં તો તે અપૂર્વ આરંભ-પ્રયત્ન ગણાય. (૧૦૧). | હેમંત ઋતમાં દુસ્સહ શીતળ ઠંડી પડે છે, હિમ પડવાથી કમલવનો બળી જાય છે, નિર્ભાગી દરિદ્ર લોકોને કકડતી ઠંડી વાગતી હોવાથી દંતવીણા વગાડે છે, અર્થાત્ દાંત કકડાવે છે, રાત્રિ લાંબી હોય છે, તેમાં મુનિઓનાં રુંવાડાં સર્વાગે ખડાં થઈ જાય છે, નજીકમાં ફરતાં શિયાળોના પ્રગટ ફેક્કારવ શબ્દ સંભળાય છે, તો બાહુબલિ મુનિ શુક્લધ્યાન ધ્યાતા ધ્યાતા શિયાળાની ઠંડી સમભાવથી સહન કરતા હતા. (૧૦૨).
ગ્રીષ્મ ઋતુનો આરંભ થયો, તેમાં વૃક્ષ નષ્ટ થવા લાગ્યા, મૃગજળ દેખાવા લાગ્યાં, માર્ગો તપવા લાગ્યા, સૂર્યનો આકરો તાપ પડવા લાગ્યો, ગરમ લૂનો પવન વાવા લાગ્યો, જગના જીવો અતિ તૃષા-વેદનાઓ સહન કરે છે, તો પણ આ સ્થિરતાથી કાઉસ્સગ્ગ કરતા તપસ્વી મુનિ મનથી પણ પોતાના ધ્યાનથી ચલાયમાન થતા નથી. પોતાનું હૃદય કઠણ કરીને એક જ માર્ગ-કેવલજ્ઞાન પ્રગટ કરવાની જ માત્ર રાહ જોઇ રહેલ છે. (૧૦૩)
