________________
૮૩
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરનુવાદ કરું છું. દ્રાક્ષ, સાકર, સ્ત્રીઓનો પણ પરિહાર કરું છું. જો આ મારા કર્મવ્યાધિના વિનાશમાં તમારું સામર્થ્ય હોય તો બોલો, તો અમે તે કરીશું. પોતાના આત્માને પ્રગટ કરીને તે દેવો કહેવા લાગ્યા કે, તમારા રોગ સમયે જે અમે આવ્યા હતા, તે જ દેવો છીએ. ઇન્દ્ર આપના સત્ત્વની પ્રશંસા કરી, તેની પ્રતીતિ ન થવાથી ફરી અહિં આવ્યા. મૂઢ એવા અમે એ વિચાર કર્યો કે, મેરુને હાથી દંકૂશળથી પ્રહાર કરવા જાય, તો દાંત ભાંગી જાય, પણ મેરુ અડોલ રહે છે. તમારા ગુણગણની પ્રશંસા કરનાર ઇન્દ્ર મહારાજ ભાગ્યશાળી અને સેંકડોમાં એક હશે, પરંતુ અત્યારે તમારાં દર્શનથી અમો અત્યંત કૃતાર્થ થયા છીએ. (૧૭)
હે નિર્વાણ મહાનગરીના માર્ગના નિત્ય પથિક ! તમો જય પામો. અસાર સંસારરૂપ કેદખાનામાં રહી આત્મહિત સાધનારા આપ જય પામો. ચક્રવર્તીની લક્ષ્મી અને ઝૂરતી અનેક યુવતીઓનો ત્યાગ કરનાર તમો જય પામો. ઈન્દ્રો, દેવસમુદાયો એકઠા મળીને અખ્ખલિતપણે આપના અગણિત મહાગુણગણની પ્રશંસા કરે, તો પણ તે સ્વામી ! તમો તમારા મનમાં લગાર પણ મોટાઈ માણતા નથી, પરંતુ તમો અભિમાન-પર્વતને તોડવા માટે વજ સરખા થાવ છો. આપે આમાઁષધિ, વિમુડીષધિ, ખેલૌષધિ વગેરે લબ્ધિની સમૃદ્ધિ સિદ્ધ કરેલી છે, પરંતુ માત્ર સિદ્ધિના અર્થી એવા તમોએ તો ઉદયમાં આવેલા વ્યાધિઓને સમભાવપૂર્વક સહન કરી કર્મનો ક્ષય કર્યો, પરંતુ મળેલી લબ્ધિનો રોગ મટાડવામાં ઉપયોગ ન કર્યો, તેથી કરીને હે કુમાર ! તમો યોગીશ્વર છો, મહર્ષિ છો, તમારી તુલનામાં બીજા કોઈ ન આવી શકે. જેમ જગતમાં તમારા રૂપનો જોટો મળે તેમ નથી, તેમ અતિ સમર્ગલ અને નિરુપમ વૈરાગ્યની પણ તુલના કરી શકાય તેમ નથી. તો હે મહર્ષિ ! આપ હર્ષપૂર્વક અમારા પર કૃપા કરી અમારાથી અજ્ઞાન-યોગે જે કંઈ આપનો અપરાધ થયો હોય, તેની અમોને વારંવાર ક્ષમા આપો.” આ પ્રમાણે સ્તુતિ કરી અતિવર્ષથી રોમાંચિત દેહવાળા તે બંનો દેવો તેમના ચરણમાં પ્રણામ કરી પોતાના સ્થાનકે ગયા. સ્વામી સનકુમાર ધર્મધુરાને ધારણ કરીને સનકુમાર નામના દેવલોકમાં મહદ્ધિક દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. (૧૭૫)
આ પ્રમાણે સનસ્કુમાર ચક્રીની કથા પૂર્ણ થઈ. આ કથાના અનુસારે ગાથાનો અર્થ સમજાય તેવો છે. (૨૮)
આ શરીરની હાનિ ક્ષણવારમાં અણધારી થાય છે, તેનું પ્રતિપાદન કરી બાકીના સર્વ જીવોની અશાશ્વત-ચંચલ સ્થિતિ સમજાવે છે :
