________________
ઙઙ
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ અધ્યયન વૃત્તોથી પ્રરૂપ્યું. એકેક એક અયણથી પ્રતિબોધ પામ્યા. અને દીક્ષા અંગીકાર કરી. તેઓએ દીક્ષા અંગીકાર કરી છતાં ચક્ર શાળામાં પ્રવેશ કરતું નથી. ત્યારે ચક્રવર્તી વિચારે છે કે, હજુ તક્ષશિલામાં બાહુબલીને જિતવાનો બાકી છે, ત્યારે એક ચતુર વિચક્ષણ દૂતને ભણાવીને તેની પાસે મોકલે છે. તે ત્યાં પહોંચી, પ્રણામ કરી બેઠો અને બાહુબલીને કહેવા લાગ્યો કે, ‘તમારા વડીલબંધુએ મારા સાથે સદ્ભાવપૂર્ણ સ્નેહથી કહેવડાવેલ છે કે, તમારી સહાયથી હું ભારતનું ચક્રીપણું કરું.
બાહુ૦ - એમાં શું અયોગ્ય છે ? તો તેને જે અસાધ્ય હોય, તે હું સાધી આપીશ. દૂત - સર્વ સિદ્ધ થઇ ગયું છે, પરંતુ ચક્ર આયુધશાળામાં પ્રવેશ કરતું નથી.
બાહુ૦ - મારી નાની અંગુલીના નખના અગ્રભાગથી હું તેને પ્રવેશ કરાવીશ. દૂત - આશા અતિક્રમ કરનાર કોઇપણ તેને પ્રવેશ ન કરાવી શકે.
બાહુ૦ - હું તે કાર્ય સાધી આપીશ.
દૂત - સ્વામી ! પ્રથમ આત્માને સાધો. છ ખંડ-ભરતના સ્વામીની આજ્ઞા જે મસ્તકે ધારણ ન કરે, તે બીજાં કાર્ય શું સાધે ?
બાહુ૦ - અરે ! મર્યાદા વગર બોલનાર કે દૂત ! દુર્જાત ! આ તું શું બોલે છે ? ભાઇઓને બીવડાવીને દીક્ષા અપાવી, જેથી તું આટલો ગર્વ કરે છે ?
એક વનમાં ભુંડ અને આમ્રવૃક્ષ ઉત્પન્ન થયા હોય, એમાં મોટો અને વિશેષ હોય તેમ તું તેની જેમ આપણી ગણના ગણે છે ? તેને જણાવો કે, ‘યુદ્ધ કરવા ભલે આવે.' એમ ભાઇને જે અતિ તીવ્ર અભિમાન થયું છે, તેના સર્વ અભિમાનને દલન ક૨ી-મસળીપરિભ્રંશ કરી મારા તાબે કરીશ. (૭૫) પ્રતિહારીએ દૂતને ગળે પકડીને બહાર કાઢ્યો. ત્યાં જઇને સર્વ વૃત્તાન્ત ભરતને જણાવ્યો. સાંભળતાં જ અસાધારણ રોષાગ્નિ ભભુક્યો. ભયંકર ભૃકુટી અને ભાલતલવાળા ભરતચક્રીએ યુદ્ધ માટે શત્રુસમૂહને આક્રમણ કરવા માટે પ્રયાણ-ભેરી વગડાવી. ભરતચક્રી સમગ્ર યુદ્ધસામગ્રી સહિત નીકળ્યો અને તેના સીમાડાના પ્રદેશમાં પડાવ નાખ્યો. એટલે મહારોષ પામેલા બાહુબલી પણ સામા આવ્યા. આગળના સૈન્યોનું પરસ્પર યુદ્ધ જામ્યું. સારથીબાણો વરસાવીને સામસામા વીંધાવા લાગ્યા, ખડ્ગથી ખડ્ગો, ખંડિત થવા લાગ્યા, ભાલા ભાલાને કાપવા લાગ્યા. ચપળ તેજસ્વી ઘોડાની અતિ તીક્ષ્ણ ખુરાથી ઉડેલી ધૂળથી વ્યાપ્ત થએલ, ભાલા ભોંકાવાથી હાથીના લોહી ઝરવાના કારણે જાલિમ જણાતું, અગ્નિ સંબંધવાળાં બાણ ફેંકવાથી અનેક પ્રાણીગણ જેમાં બળે છે, ભ્રમણ કરતા અનેક ભય પામેલા લોકોને યૂથના કોલાહલ શબ્દ જેમાં થઈ રહેલા છે, ઘોડા, હાથી, કાયર, શૂરવીર એવા અનેક પ્રાણીઓનો જેમાં સંહાર થઈ રહેલો છે, જાણે મહાનગર સળગી રહેલું હોય તેવું મહા ભયંકર યુદ્ધ શરૂ થયું. આ
