________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૩૫ અક્ષતપાત્ર સહિત નગરમાં પ્રવેશ કરતી હતી. સૌભાગ્યવતી સ્ત્રીઓ તેમને કેસર-કુંકુમના થાપા તથા કંઈક ગમ્મત કરતાં ફળ અને પાન-બીડાં આપતા હતા. અતિ મનોહર સુંદર અવાજવાળાં વાજિંત્રો વાગતાં હતાં. ખુબસુરત મનોહર નગરનારીઓ નૃત્ય કરતી હતી, સેંકડો બિરુદાવલી બોલનારા લોકો વિજયાવલી પ્રગટ કરતા હતા, યોગિણીઓનો સમૂહ જયજયકાર કરતો હતો. પગમાં ઝાંઝર પહેરી લીલાપૂર્વક ચાલતી સુંદરીઓ પણ કુમારના યથાર્થ ચરિત્રને ગાતી હતી. ભાલતટમાં ચંદનનાં તિલક અને વેલ કરીને મનોહર નૃત્ય કરતી હતી. નવીન પાંદડાથી તૈયાર કરેલાં તોરણો લોકો ગજપુરના દરેક ઘરે અને દ્વારે બાંધતા હતા. લોકો એક-બીજાને દાન આપતા હતા, માર્ગો શણગારતા હતા, ધ્વજાપતાકાઓ તે ક્ષણે લહેરાવી હતી.
ભગવંત તો પ્રથમ પારણું કરી પુર, નગર, દેશ વગેરેમાં જ્યાં જ્યાં વિહાર કરતા હતા, ત્યાં ત્યાં નગરાદિકનાં દુઃખ દુરિત દૂર થતાં હતાં. જેને ઘણો પ્રમોદ થયો છે, તે શ્રેયાંસકુમાર આવ્યા, એટલે સર્વલોક પૂછવા લાગ્યા કે, “સુકૃત કરનાર કુમાર ! આ ભગવંતનું પારણું કરાવવાનું વિધાન તમે કેવી રીતે જાણ્યું?” ત્યારે શ્રેયાંસે કહ્યું કે, “પૂર્વભવ સંબંધી જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. એ સર્વ હકીકત પ્રકાશિત કરી. તે આ પ્રમાણે :પુંડરીકિણી નગરીમાં ઋષભદેવ ભગવંતનો જીવ શ્રી વ્રજનાભ નામના ચક્રવર્તી રાજા હતા, સંસાર-દુઃખથી ભય પામીને જિનેશ્વરની પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરી. અનુક્રમે મુખ્ય આચાર્ય-ગચ્છાધિપતિ થયા. વીશસ્થાનક તપની આરાધના કરી તીર્થકર નામ-કર્મ ઉપાર્જન કર્યું. હું તે વખતે તેમનો સારથિ હતો, એટલે તેમની પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી. ગ્રહણઆસેવન બંને શિક્ષા ગ્રહણ કરી. મુનિઓને શું કહ્યું ? અને શું ન કલ્પે ? તે મેં જાતિસ્મરણથી જાણ્યું. હવે તમોને પણ સમજાવું, કે સાધુઓને દાન કેવું અને કેવી રીતે આપી શકાય. ઉત્તમવંશવાળા શ્રેયાંસકુમાર પાસે લોકોએ અખંડ ભિક્ષાવિધિ જાણી ને ત્યારપછી ઋષભ જિનેશ્વરનાં ચારિત્રગુણને ધારણ કરનાર શિષ્યોને સહેલાઇથી ભિક્ષા પ્રાપ્ત થવા લાગી. એક હજાર વર્ષ છઘસ્થપણે વિચર્યા પછી કેવલજ્ઞાન પ્રગટ થયું અને કૃતાર્થ થયા.
પુરિમતાલ નગરમાં ફાગણ વદિ ૧૧ ના દિવસે ઈન્દ્રોએ સમવસરણ તૈયાર કરાવ્યું. ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી, ભરતના ૫૦૦ પુત્રો અને ૭૦૦ પૌત્રોને દીક્ષા આપી બંને પ્રકારની શિક્ષા ગ્રહણ કરાવી. આગળ જે વનવાસી તાપસો થયા હતા, તે સર્વે સાધુ થયા. ૮૪ ગણધરો સ્થાપ્યા. તેમાં ભરત મહારાજાના મહાબુદ્ધિશાળી પુત્ર પુંડરીક મુખ્ય ગણધર થયા. ૮૪ હજાર જગત્માં ઉત્તમ એવા સાધુ હતા, ઉત્તમ સંયમધારી ત્રણ લાખ સાધ્વીઓનો ભગવંતને પરિવાર હતો. ઋષભદેવ ભગવંતના શ્રાવક ભરત મહારાજા હતા. ગોમુખ યક્ષ
