________________
પ્રા. ઉપદેશમાલાનો ગૂર્જરાનુવાદ
૪૩ કેવલજ્ઞાનનો મહોત્સવ ઉજવવા લાગ્યા, રત્ન, સુવર્ણ અને રૂપાના ત્રણ ગઢ સહિત રત્નોની કાંતિથી ઝળહળતું સમવસરણ ઉત્પન્ન કર્યું. તે સમવસરણ વિષે સિંહાસન ઉપર ભગવંત ચતુર્મુખ કરી ક્ષણવાર શોભવા લાગ્યા. ત્યાંથી ભગવંત પાવાપુરીએ પધાર્યા. પ્રાપ્ત કરેલા ગુણવાળા તીર્થકર ભગવંતે ત્યાં ચાર પ્રકારના સંઘની સ્થાપના કરી તીર્થ પ્રવર્તાવ્યું. વળી ઉત્તમ ગુણવાળા ગૌતમાદિક અગીઆર ગણધરો અને નવ ગણો ભગવંતે સ્થાપન કર્યા. વળી ત્યાં આવેલી ચંદનબાલાને દીક્ષા આપીને સ્વામીએ મુખ્ય પ્રથમ સાધ્વી તરીકે સ્થાપન કરી.
પછી પ્રભુ પૃથ્વીને શોભાવતા વિહાર કરવા લાગ્યા. ભવ્યજીવોરૂપી કમલોને સૂર્ય માફક વિકસિત કરતા હતા. શ્રેણીક રાજાને ક્ષાયિક સમ્યક્ત પમાડીને મહાન તીર્થંકરનામ કર્મ પણ ઉપાર્જન કરાવ્યું. સિદ્ધાર્થરાજાના નંદન વિરપ્રભુએ ભવના બીજને મૂળમાંથી ઉખેડી નાખ્યું, સિંહ લંછનવાળા ભગવંતને ૧૪ હજાર મહાસંયમવાળા સાધુઓ હતા. તે ભગવંત ! મને સુંદર યશ અને મારા મનોવાંછિત ઇષ્ટફલ આપનારા થાઓ. હે દેવ ! ગોશાળો આપની સાથે પ્રતિસ્પર્ધા કરતાં પ્રસિદ્ધિ પામ્યો અને જગતમાં ખોટી ગર્જના કરવા લાગ્યો હતો. પોતનું નિઃસીમ ગુણવાળું નિર્વાણ જાણીને ભગવંત પાવાપુરી પહોંચ્યા. છેલ્લે અદ્વિતીય અતિશય શોભાયમાન સમવસરણ પાવાપુરીમાં શુલ્કશાળામાં વિકુવ્યું. ત્રીશ વરસ આપ ગૃહસ્થવાસમાં રહ્યા. સાડાબાર વર્ષ છદ્મસ્થપણામાં પસાર કર્યો, ત્રીશ વરસ સુધી અતિપ્રશસ્ત એવું તીર્થ ધારણ કરીને વિસ્તાર્યું. સર્વ આયુષ્ય આપનું બહોંતેર વર્ષ પ્રમાણ હતું. સાત હાથ પ્રમાણ આપની કાયા હતી. પ્રત્યક્ષ એવા આપના શાસનનું રક્ષણ કરનાર દોષરહિત માતંગ નામનો યક્ષ છે. સમકિતદૃષ્ટિઓને સહાય કરવામાં રક્ત એવી તમારા તીર્થમાં સિદ્ધાયિકા નામની દેવી છે. (૧૦૦) શ્રી સિદ્ધાર્થરાજાના નંદન-વીરપ્રભુ સુવર્ણ સરખી કાંતિયુક્ત શરીરવાળા પર્યકાસને બેઠેલા કાર્તિક અમાવાસ્યાની રાત્રિએ સ્વાતિ નક્ષત્રમાં એકલા જ નિર્વાણ પામ્યા. આ પ્રમાણે ચંદનબાલા-પાણરકસબ્ધિ પૂર્ણ થયો.
હવે તપ-કર્મની જેમ ભગવંતના ચરિત્રનું અવલોકન કરીને ક્ષમા પણ કરવી એ. તે અધિકાર કહે છે :૭. ક્ષમા શખવાનો અંધકાર...
जइ ता तिलोयनाहो, विसहइ असरिसजणस्स | इय जीयंतकराई, एस खमा सव्वसाहूणं ।।४।।
