Book Title: Prashnottar Mohanmala Purvarddha
Author(s): Mohanlalmuni
Publisher: Prem Jinagam Samiti Mumbai
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005265/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||||||||||||||||||||||| ||||| zrI praznottara mohanamALA pUrvArdha (nava bhAgamAM ) (dvitIya saMskaraNa ) prakAzaka, zrI prema jInAgama samitI, muMbai pratyeAjaka pU. meAhanalAlajI mahArAja . ||*||||||||*|*|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alIMM 1 33333333333333333333 zrI arhadbhyo namaH zrI praznottara mohanamALA gi33333333333333333333333333333333333333333 pUrvAddha. (nava bhAgamAM) ( dvitIya saMskaraNa) prAjaka pUjyazrI mehanalAlajI mahArAja (sadUgata pUjayazrI gopAlajI svAmInA ziSya ) GSSSSSSSSSSSSSSSSBel33333333333333333333333333 saMzodhaka, jhaveracaMda jAdavajI kAmadAra, prakAzaka, zrI prema nAgama samitI, muMbaI. 0i333333333333333533333333 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka - zrI praznottara mehanamALA dvitIya saMskaraNa, prakAzakaH- prema jinAgama prakAzana samitI, ghATakopara, prati : 1000 saMvata 2037 I. sa. 1981 vi. saM. 2507 mUlya rU. 10 (daza rUpiyA) prApti sthaLa zamaNa vidyApITha hiMgavALA lena, ghATakopara muMbaI 400077 mudraka choTAlAla gokuLadAsa zrIrAma prinTIMga presa, naMdarabAra (myunisipAlITI sAme) che. dhulIyA. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMthakartAnuM nivedana (prathama saMskaraNamAMthI uddhata) saddharma eja sarva sthaLe, sarvakALe ane sarva sthitimAM parama tAraNa, papanivAraNa ane AtmauddhAraNanA kAraNabhUta che. paraMtu sadguru vinA saddhanI prApti thavI prAyaH azakaya che. aneka janmanAM zubhakarmane saMcaya hoya tyAreja saddagurune suga maLe che. ane temane vacana upara ApaNe vizvAsa daDhIbhUta thAya che. pUrva puNyanA ge mane laghuvayathI ja saddagurune samAgama sAMpaDyo. mArA e paramapavitra dharmaguru, dharmAcArya pUjyazrI gopALajI sthAmIe mane gurusaMsAranI bhISaNa khAImAM paDate bacAvI lIdhe, mArA hRdayane vairAgyathI raMgI dIdhuM ane mane sadudharmapara zraddhAvAna banAvavA pUrNa khaMtathI vItarAga vANIrUpa amRtanuM pAna karAvavA lAgyA. 1938 mAM 22 varSanI umare dIkSA grahaNakarI. te samaye sUvajJAna nahIvAtuM hatuM paraMtu te meLavavAnI jIjJAsAnA kAraNe gurukuLavAsa karI abhyAsa karavA lAgyuM. mArA gurudeva vidvargamAM bahastrI tarIke khyAtI pAmelA hatAM. jIjJAsuo temanI samIpe AvI vidha-vidha prazno pUchatA. temane uttara gurujI ApatA. AvI praznottarImAM mane paNa rasa paDavA lAgyA. gurumukhathI thatAM zAstrArthamAM mAruM citta parovAtuM gayuM, keTalAka praznottaro huM hRdayamAM dhArI lete ane keTalAka noMdhavA gya praznottara huM neTamAM lakhI le. A prakAre dinapratidina praznottarane zekha vadhato gayo. jyAre jyAre vidvAna sAdhu ke zrAvakane samAgama thAya tyAretyAre zAstraviSayaka praznottarI cAluja rahetI. keI-meI gahana ke vAdavivAha zIla praznonuM saMtoSakAraka rIte samAdhAna na thaI zake te tenA nirNayamATe siddhAMte, graMtha jainamatanA temaja anyamatanAM jevA ane tenA pramANe zodhI kADhavAM e kAma paNa cAluja rahetuM. A kAmamAM muni nathujI tathA muni maNilAlajI madada karatAM ane dAkhalA dalIlenA sAdhane pUrA pADavAmAM lAlajI muni sahAyatA karatAM, pariNAma svarupe hitazikSA, satyaprakAza, muhapatti vicAra, tapavicAra, jene kayA AlaMbananI jarUra, vagere pustaka taiyAra thayA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sa'. 1977 mAM AMkhe metIyA AvavA lAgyA. DAkaTaronA abhiprAya thayA ke have mahu vAMcavu lakhavuM nahI. mArA manamAM vicAra udbhavyeAke je kAma karavAnu che te tA haju bAkIja che. mAruM badhuM lakhANa pensIlathI chUTA chapAyA kAgaLa upara abyapasthita dazAmAM che tethI motIthI AMkhane harakata nathI tyAM sudhImAM A graMthane mArI dhAraNA pramANe banAvI lauM' tema vicArI pAnA upara praznottara lakhavA zarU karyAM. ane e bhAga taiyAra thayA. sa. 1979 nA ceAmAsAmAM porabaMdara nA bhAvika zrAva- koe sUcana karyu" ke Apustaka bahuja upayeAgI che te bahAra paDe te lAbhadAyaka banaze. rAjakoTanA popaTalAla kevaLacaMda zAhe temaja gheAlerAnA zrAvakoe paNa tevIja mAMgaNI karI, rAjakoTa nivAsI tribhAvanabhAi mahetA ane khImacaMdra bhAie ekamata thaI A graMthane pustaka rUpe bahAra pADavAnA nizcaya karyAM ane mAstara jhaveracada jIddavajIne kAma soMpyuM. tenA phaLa svarUpe "praznottara menamALA" nAmathI be pustako vAcaka gaNu samakSa pragaTa thayA. A graMthanI a Mdara koi dRSTideSathI athavA lekhita deSathI zrotAene ke vAcaka vargane koi pheraphAra jaNAya te hitadAve nivedana karaze athavA te potAnA abhiprAya jaNAvaze te AbhAra thayelI bhUlane sudhA ravAmAM Avaze. muni mAhanalAla. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -pa pU. ratna zrI mAhana gurU guNa grAma. ( rAga :- va'kru vAra hajAra ) mohana.... (1) mohana.... (2) mohana.... (3) mohana.... (4) vaMduM manadharI bhAva mohanadguru, vaMduM manadharI bhA..... ogaNIse te sALanI sAle, dhanya dheAlerA aMdara koThArI kule janmyA guruje, kuLa dIpAvaNu hAra.... ALa vaye sat sa Mge, lAgyA svasA raMga, manaDu gurunu' talase sadA, karavA asA bha'ga.... ogaNIse ADatrIsa sAle dheAlerA zahara mejhara, dIkSA lIdhI gApAla guru pAsa, paTTa ziSya vArasadAra.... svamata paramata AgamagraMtha, vAMcyA ciMtanyA gurugama, aTapaTA prazno guru rahasyo, zeAdhyA graMtha Agama..... vIsa varasanA satata zrame, racI praznottara mAhana mALa, pUrvAdha uttarArdha banne bhAge, ekavIsase sAta uttara..... mohana.... (pa) hita zikSA, satya prakAza, racI muhapatti vicAra, kayA AlabaMnanI jarUra, vaLI racyuM tapa vicAra.... meghasuni vAlajI svAmI, dhamamUrti dharamasI svAmi, adhyAtma premI kezava guru, ziSya thayA atima... egaNIse bANunI sAle, varkapura zahera mAjhAra, mAsa prathama vada ekAdaza, Atma samAdhie kALa.... saMvata vIsase| ADatrIse, ghATakopara zaheranI mAMya, maNIgurunA ziSya kevaLa pAsa, dhanya munirguNa gAya.... mohana.... (6) Teka mohana.... (7) mohana.... (8) mohana.... (9) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA durgatiprastAn jaMtUn yasmAddhArayate tataH / dhatte caitAn zubhasthAne tasmAddharma iti smRtaH / / zrI rAjendrAri durgatimAM paDatA je rAkhe che jIvane dharI, ne zubha gatimAM sthApe, te ja "dharma" gaNAya che. A prabaLa ane pavitra te dharma-saddharma che e saddharmanI prAptine mATe A jagatamAM koNa macyuM nathI ? koI eka mArge ane kaI bIje mAge saddharmanI prAptine mATe phAMphA mAre che, kAraNake te manuSya jJAnI hoya ke ajJAnI heya paNa eka yA bIjI rIte eTaluM te samaje che ke svargaprAptimAM sukha raheluM che ane dharma karIe te ja svarga prApti thAya che. durgatimAM paDanAra jIne dharI rAkhIne sadgatimAM pahoMcADavAnuM je sAmarthya dharmamAM raheluM che te sAmAthyane ge ja A dharmapradhAna dezamAM sujJa ke ajJa sarva ke svarga ane dharmane oLakhatAM rahyAM che. zrI mahAvIre dharmane traNe kALamAM upRSTa maMgaLarUpa kahyo che. vI kaM I hiMsA saMgamo tava arthAt ahiMsA, saMyama ane parUpa dharma utkRSTa maMgaLarUpa che ane dharmanI e maMgaLarUpatAnA kathanamAM paNa dharmanuM mahAo temaja sAmarthya skuTa thAya che. dharmAcaraNathI mukti maLe che evuM sAmAnya rIte manAya che. kRSNa yajurvedanA taittirIyAdhyakamAM kahyuM che ke dharmeNa pApamapanudaMti / dharme sarva pratiSThitaM / tasmAddharma paramaM vadanti // arthAt dharmathI pApa TaLe che, ane dharmamAM sarva kAMI rahyuM che, mATe ja dharmane sarvazreSTha mAnavAmAM Ave che. paraMtu A popanuM TALavuM, muktinuM athavA mekSanuM maLavuM, e badhuM zuM che, tenuM svarUpa zuM che, e te ceDA ja jANe che ane jANanArAomAM paNa zeDA ja e dhyeyabiMdu tarapha jatA mAge cAle che cAlanArAmAMnA paNa thoDA ja vastutaH paMtha kApavAmAM saphaLa thAya che, ane paMtha kApana rAomAMnA paNa koIka ja TheTha dhyeyabiMdu sudhI pahoMcI zake che. uttarAdhyayanamAM mokSamArganuM svarUpa darzAvatAM jaNAvyuM che caukAraNasaMjuttaM nANadaMsaNa lakkhaNaM / * anurupa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nANaM ca daMsaNaM ceva caritaM ca tavo tahA / esa maggeti patratto jiNehiM varadaMsihi // arthAta-cAra kAraNa saMyukta jJAna darzananA lakSaNe karI sahita ekSamArganuM svarUpa che. jJAna, darzana, cAritra ane tapa e ja mekSane mArga che evuM zrI jinezvare kahyuM che. nANaM ca daMsaNaM ceva caritvaM ca tavo tahA / esa maggamaNupattA jIvA gacchaMti sugaI // arthAtjJAna, darzana, cAritra ane tarUpa mArgane pAmyA evA je sugatimAM-mekSamAM jAya. A gAthAomAM pahelAM cAra kAraNa saMyukta jJAna darzanane mokSane mArga kahyo ane pachI cAra judAM judAM kAraNe kahyAM che. jenetara dharmIo paNa e cAra kAraNane mAne che ane jene paNa mAne che. jainetaronI jJAna, darzana, cAritra ane tapanI vyAkhyAo jainenI e cArenI vyAkhyAothI keTaleka aMze jUdI paDe che ane tethI be judA judA prakAra batAvavAmAM AvyA che. jainenA jJAna, darzana, cAritra ane tapamAM mULa samyakatvanI apekSA rahe che tethI be pRthaka pRthak prakAro darzAvelA che. A pramANe sugati prApta karavAne tenA mArge jANavA ane te AcaravA emAM je kilaSTatA rahelI che tene pAra karavA mATe manuSyane jIvanamAM aneka sAdhanonI jarUra paDe che. manuSya jIvanamAM aneka prakAranA karmo kare che temAMnA keTalAMka zubha pariNAmadAyI che ane keTalAMka azubha pariNAmadAyI che. aneka moTA moTA AtmAone paNa azubha karmo karIne azubha gatimAM jaI karmonI nirjarA karavI paDI che. zrI nayasuMdara kahe che - karmavipAka na koI sakhAI, nAkhe karma mahA bhavakhAI. kame kaSabha varaSa upavAsI, vIrasAI do garabha nivAsI, mallI mahilAda vikAsI, kameM rAma pAMDava vanavAsI. nalanupa kubaja sUAra abhyAsI, haricaMda vecAvIo mAMhi kAzI, kame rAvaNa gaI sAbAsI, kaurava saMtati karame viNAsI. A karmo karyA ane zrI kRSNa gImAM niyata vAmAvara e zabdo vaDe je kama AcaravAnuM kahe che te karma kyAM ? eka prakAranAM ka baMdhanAM kAraNabhUta bane che ane bIjA prakAranAM karmonirjarAnA-pApane nivAraNanAM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNabhUta bane che. A beu prakAranA karmo -heya karmone ane upAdeya karmone bedha tyAM sudhI manuSyane thatuM nathI tyAM sudhI manuSya eka prakAranAM karmo TALavAne bIjA prakAranAM karmo AcarI zaktA nathI, temaja AvatAM karmone aTakAvI zakatuM nathI. jJAna ane darzananI AvazyakatA tenI pAchaLanA cAritra tathA tapanA AcaraNane arthe ja che ane jyAM sudhI sadasarvastunI mAhitI sadasavivekabuddhivaDe prApta thatI nathI, tyAM sudhI temanuM kazuM manuSya potAnA AtmAnA hitArthe grahaNa karI zakatuM nathI. odhunika kALamAM jJAnaprAptinA mukhya sAdhanarUpa saddagurU che. jagatamAM gurUomAM saddagurUo thaDA che ane evA sazurUnI upalabdhi karI zakanArA paNa thaDA che, ane sadagurU upalabdha thAya, te paNa sadgurUnA baMdhane grahaNa karanArA zrotAo-zrAvake kevA che? vidvAnoe zrAvakanA sAta prakAra pADyA che. eka prakAranA zrAvake sApa sarakhA che. sIpa jema mukha kholIne dariyAmAM tare che ane meghanAM biMduo varase che te jhIlI le che eTale temAM motI pAke che, tema pahelA prakAranA zrAvake saddagurUnA mukhamAMthI paDatA vacanamRtane jhIlI laIne tene pitAnA hRdayamAM mUlyavAna metInI peThe jALavI rAkhe che. bIjA prakAranA zrAvako zrIphaLa jevA che. jema nALIyerI bAre mAsa phaLe che, tema zrAvaka eka vAra gurUvacana sAMbhaLe che eTale pachI bAre mAsa te vacanAnusAra varyA kare che ane puNya pArjana kare che. trIjA prakAranA zrAvake nadI jevA che. nadImAM varSARtumAM jaLa bahu vahe che paNa varasAda na varase te jaLa ochuM thAya che, chatAM nadInI bhUmimAM puSkaLa jaLa chupAyeluM rahe che, tema sadgurunA vacanAmatane lAbha maLe te zrAvakane vairAgya parama svarUpamAM dIpI nIkaLe che, paraMtu varasAda na hoya te bahAra sAdhAraNa dekhAya che paraMtu aMtaramAM te vairAgya vaselo ja hoya che. cothA prakAranA zrAvake saravara jevA che. sarovaramAM jyAM sudhI pANI bharyuM hoya che, tyAMsudhI jamIna lIlI rahe che paraMtu varasAda vinA pANI sukAI jAya, tyAre jamIna paNa sukAIne taraDaI jAya che, tema zrAvakanI hRdayabhUmi saddagurUnA vacanAmRtanA siMcanathI bhInI rahe che, paraMtu gurUne abhAve jyAre te bhUmi uparanuM jaLa sukAI jAya che tyAre vairAgyavAsana paNa cAlI jAya che ane hRdayabhUmi sukAIne temAM tIrADa paDI jAya che. varasamAM be cAra vAra saddagura vacana sAMbhaLe tyAM sudhI sarovaranA je jaLabharyo ane Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMbhIra zrAvaka te jaNAya, paraMtu saddagurUne viraha thatAM mana pAchuM kaluSita thaI jAya. pAMcamAM prakArane zrAvaka gujarAtanI bhUmi jevuM che. gujarAtanI bhUmipara megha paDayA pachI keTalAka vakhata sudhI tene traha-bheja rahyA kare che ane tethI te bhUmiparanA pAkane poSaNa maLyA kare che. e ja rIte e prakAranA zrAvakane saddagurUnA dharUpI jaLane traha thoDo vakhata rahe che. chaThThA prakArane zrAvaka mAravADanI bhUmi je che ke jemAM pAkane mATe roja raja varasAda joIe che. becAra divasa sudhI varasAda na Ave te pAka sukAvA lAge che kAraNa ke tyAMnI bhUmimAM bheja rahI zaktanathI; e rIte mAravADanI bhUmi jevA zrAvakane jyAM sadgurUne samAgama hoya che tyAM sudhI tenuM mana kemaLa rahe che, paraMtu sarU jAya ke turata tenuM mana pUrvavat kaThora banI jAya che. paNa sAtamA parvata kerI TUMka, ghana vUDe nava Uge rUba! AvA pattharapara pANI DheLa chatAM kazI asara na thAya evA sAtamA prakAranA zrAvakoe hoya che ane temane te jema sadgurU upayogI nathI tema sadagurUnAM vacanAmRte paNa upayogI nathI. A sAta prakAramAMnA chellA cAra prakAranA zrAvakethI Ajane janasamudAya bahu aMze bharele che. pahelA traNa prakAranA zrAvake te koI ja jovAmAM Ave che. jJAnaprAptinuM sAdhana sadagurU che ema upara kahyuM che paraMtu sadagurUnA vacanarUpI meghane prahAra hamezAM cAlu rahe eve vega bhAgye ja bane che ane tethI koI vAra lIlI banelI bhUmine lAMbo vakhata te sukAmaNAM ja bane veThavAM paDe che. A kAraNathI bhUmi sukAya jAya, taraDAI jAya ke bahu te be cAra mAsa beha rahe, paraMtu evA prakAre manuSyane satyajJAnanI prApti thatI nathI. satyajJAnanI prApti vinA satya darzanane temaja satya cAritrane lAbha paNa saMbhavita nathI sadgurUnI upasthitine abhAve sazurUnAM vacanAmRtane satata samAgama je bane che te paNa grahaNa karavAlAyaka che, ane te kAraNe AvA tatvasArarUpa graMtha mumukSu jIvana rAmadivasanA sevatI jevA thaI paDe ane saddagurUne abhAve temAMnA vacanAmRtanuM pAna zuSka hRdayabhUmine hamezAM havALI-vairAgyavAsita ja rAkhIne jene svakalyANane mArge dore e svAbhAvika che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jJAna ekaluM zreyaHne sAdhI zakatuM nathI. kriyA vinAnuM jJAna pAMgaLu che, eTale jJAnanI sAthe kriyAnI-kamanI paNa jarUra che. A kama te kayAM ? zrI kRSNe niyataM jarmamAra ema kahyuM che te karma, ane jJAnakriyAjyAM mokSa mAM je kriyA kahI che te kriyA e che ke jeDe azubha karmonA vilaya thAya. jaina dharma anekAMtavAdI che. te eka prakAranAM kamerne teDavAne bIjA prakAranAM karmAM AdaravAnu paNa kahe che. A AdaraNIya karmo kAM ane tyAjya kAM kAM tene bedha prApta karanAra sadgurU athavA sadgurUnA vacanAmRtanA saMgraharUpa AvA graMthA ati upayukta che. A graMthamAM jJAnanuM dananuM ane cAritranu'-karmAne kApavAne karmo karavAnu` kathana vistArathI judejIde sthaLe karavomAM AveluM che. kriyA vinAnuM jJAna pAMgaLu che, temaja jJAna vinAnI kriyA AMdhaLI che, chatAM ajJAnavazataH thaelI zubha kriyA paNa svalpAMze AtmAne hitakara thAya che, ajJAnavazata: paNa jeTale samaya zubha kriyA karavAmAM Ave, teTale samaya AtmAnI AzravakriyA----pApAgamananI triyA aTake che, te paNa AtmAne eka moTA lAbha che. zubha vicAra ane zubha AcAranA yAga atyuttama che, parantu zubha vicAranI anupasthitimAM zubha AcAra paNa hitAvaha tA che ja. je zubha vicAra na hoya te mAtra zubha AcArathI zu vaLavAnuM che ? ema kahI vicAranI sAthe AcAra paNa azubha Adare che te AtmAnuM ekAnta akalyANa kare che. A graMthanA eka vibhAgamAM graMthakAre jJAnavAdI ane kriyAvAdInu svarUpa jaNAvatAM ekAnta vAdanA je zAstrasiddha niSedha darzAvye che ane anya vibhAgamAM dayA, dAna, puNyAdi satkarmonA utthApakonA ekAntavAdane niSedha darzAvye che te jaina dharmanA anekAntavAdane sArI rIte prakAzita kare che. anekAnta Agama kahyAM, ekata vade RNagAra, je aMge vArIye, e nahiM tuja vyavahAra, anekAMta Agama kahyAM, nayanikSepa pramANa, ekAntavAdIne kahyo, mithyAvAda ayANu. dravya kSetra ne kALa bhAva, utsaga ne apavAda, te jANyANi je vade, ekAnta mithyAvAda. 1 ra A graMthamAM pratyeka praznAttaramAM jaina dharmanA anekAntavAda dIpI rahyo che ane e anekAntavAdanI niSpatti mATe zakAnI upasthiti ane tenuM cagya rIte samAdhAna karavA sArU prazna utpanna karIne tene uttara ApavAnI zailI graMthakAre cejI che. A zailI judA judA prakAranA ane 3 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 judA judA guNunA zrAvakone mATe temanA adhikArane anusarIne kheAdhaka thaI che, upara kahyu` tema sadgurUnI anupasthitinA kALamAM sadgurUmAM vacanA mRtanA jaLavaDe paNa hRdayabhUmine bhIMjAvI rAkhavAnI jarUra che ane je tema na karavAmA Ave te e bhUmimAM gRha vadhu vakhata na TakatAM kALakrame te zuSka-raNavat khanI jAya. murtimahArAjazrI mehanalAlajI mahArAje petAnu jIvana saMtasamAgamamAM, jJAnagASimAM, jJAnApAnamAM ane mumukSuone kalyANakAraka sadupadeza ApavAmAM ja gALyu che eTale temanA janatAnAsamAjane anubhava viziSTa prakAranA hoya te samajI zakAya tevu che. aneka prakAranA, aneka svabhAvanA ane aneka citra vicitra siddhAntanA sAdhu, bAvAe ane yatie, aneka prakAranA zrAvaka ane zrAvikAe temanA paricayamAM AvyA che ane temaNe aneka prakAranA prazno tathA peAtAnA hRdayamAM utpanna thatI zaMkAe temanI samIpe nivedana karI tenA potAnA tathA samAdhAne prApta karyAM che. A rIte jaina temaja jainetara samAjanA hRdayamAM khUMcatI aneka gAMTho chUTe ane saMzayenu' chedana thAya evA prakAranA viSayAne grahaNa karI petiAnA anubhava tathA jJAna temaNe A graMthamAM utAryAM che, eTale A graMthanuM vAcana jijJAsuone meghadhArAvat hRdayabhUmine bhIMjAvanAra khane tema che ane e hRdayabhUmine sukAI jatI aTakAve tema paNa che. jagamAM akhUTa jJAna bharyu che, tema megha te aneka veLAe varSa che. paNa jo sIpa peAtAnA mhoM na khole te meghanAM jaLakaNu tenA sukhamAM pravezatAM nathI ane metI pAkatAM paNa nathI, tema AvAM vacanA-- mRtanAM vAcana, manana tathA nididhyAsana vaDe ja hRdayabhumi bhIMjAya che; mATe sArA graMtho laine tenA vAcanAdinA udyama sevavA joie. evA udhama yathAvidhi sevavAmAM Ave tAja pachI arjune jema zrIkRSNane kahyu' hatu tema jijJAsue parama sataSa sAthe kahe ke mighate yaMtra thI dhante sarva saMzayAH / ane tyAre ja sAdhu purUSAe lekanA kalyANa mATe graMtha lekhanamAM lIdhelA parizramanI kadara karavAmAM AvI lekhAya. cunIlAla vardhamAna zAha. sAra'gapura, amadAvAda. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmapremI suzrAvaka premajI hIrajI gAlA (saMkSipta paricaya) zramaNasaMghanAM jaina sudhAraka, saMtaratna prasidhdhakattA zrI saubhAgyamalajI mahArAja sAheba, prakhara pUjyapAda zrI kavivarya zrI suryamunijI mahArAja sAhebAnI AjJAnuvartI mAtRrahI, vAtsalya vArizrI vyAkhyAnI zAstrajJa zrI vRdhdha zrI saubhAgya kuMvarajI mahAsatIjI, viduSI vyAkhyAtriI zAMtamUrti zrI madanakuMvarajI mahAsatIjI, saMgIta gAyikA madhura vyAkhyAnI zrI mAnakuMvarajI mahAsatIjI "jaina sidhdhAntAcArya" zrI sevAzIla hemaprabhAi mahAsatIjI, Adi ThANuM 4, mAlavAmAM mAlavakezarI pUjya gurudevanAM darzanArthe tathA sevArthe javAnI utkRSTa IcchA hatI chatAM paNa kAMdAvADI saMghanI AgrahabharI vinaMtIne svIkAra karI amane saMvata 2036 caitra mAsanI oyaMbilanI olI tathA varSItapanAM pAraNA mATe padhArIne amane je pravacana tathA sevAne lobha Ape che te ame bhUlI nathI zakatA. vizeSa harSanI vAta to e che ke, gopAla libaDI saMpradAyanAM pUjya zrI mohanamunijI mahArAja sAheba dvArA anumAdita mehana praznottara bhAga 1 ane ra je aprApta hatA, saMta tathA mahAsatIjIe tathA tatvajJa zrotAo mATe vizeSa upagI hovAne kAraNe anupalabdha sAhityane upalabdha karavA mATe premajIbhAI gAlAne preraNA ApI, temaNe paNa saharSa svIkArI lIdhI A pustakane prakAzita karavA mATe sarvaprathama mahAsatIjIenI preraNA tathA AzIrvAda dvArA je amUlya samaya ApIne mArgadarzana maLyuM, tene mATe ane satIvRMdanAM khUba khUba traNa tathA AbhArI chIe, sAthe sAthe premajIbhAI gAlAe paNa je dhanasahaga Ape tene mATe khUba khUba dhanyavAda ApatAM temane abhinaMdana ApIe chIe. zrI premajIbhAI kacchanA kAMDAgarA gAmanA vatanI che. dharmane temaNA upara UMDe saMskAra che. temanA dharmapatnIne paNa khUba ja sAre sIMga dharmakaraNImAM maLI rahe che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maTA zaheramAM rahIne karmanI rAvI levI te karatA dezamAM dharmadhyAna sArA pramANamAM banne jaNA kare che. eTale mULamAM khUbaja dhAmaka ane sukhI jIvana jIve che. jAvanamAM jyAre jAgRti AvI che, tyAre mANasa tyAgavRttI tarapha AvatuM jAya che. ane mAnava bhavasArthaka karavA prayatna kare che. ghaNAM varSothI brahmacarya vrata svIkAreluM che ane nhAno moTA aneka paccakhANa karatA rahe che. AjapramANe zramaNI vidyApIThamAM pU. prANakuMvarabAI ma. sa. pUjya muktAbAI ma. sa. ane lIlamabAI ma. sa. ne paricayamAM AvyA ane ApaNuM batrIsa AgamanuM gujarAtImAM anudAna karavAnuM saharSa svIkArI lIdhuM atyAre agiyAra sUtro gujarAtImAM anuvAda karI cukyA che ane hajI kAma AgaLa cAlI rahyuM che. kAgaLa, prinTIMga vigerenA bhAve maryAdAnI bahAranA che eka eka pustakanI kiMmata rU. 35 nI AsapAsa Ave che. chatAM jIjJAsubhAIe sArA pramANamAM lAbha UThAve te daSTIe kiMmata rU. 10 rUpiA rAkhavAmA Ave che. pharI zrI premajIbhAI tthA temanA kuTuMbIjanene AbhAra mAnuM chuM ke dharmanA kAmamAM Aveja sahayoga ApatA rahe ane jaina dharmane bahALe phelAve karatA rahe. vasaMta paMcamI eja tA. 9-2-81 harajIvanadAsa rU. gAMdhI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALAnI viSayAnukramaNikA bhAga 1 lA. prAMka. viSaya ... maMgaLAcaraNa jJAna, darzana, cAritra ne tapa viSe . . . samakitanI prApti mATe sAta prakRtinuM svarUpa . . . samakita keTalAM ane tenu svarUpa zuM ? cAritrane AvaraNa karanAra prakR tinuM svarUpa anaMtAnubaMdhInI cekaDInu ... .... .... **** 13 svarUpa sammatta veyaNIje, micchatta vecaNIje,samAmicchatta veyaNIjenA artha zu ? kaSAya vecaNIje nAkaSAya veyaNI jenA artha zuM ? ... 14 uttarAdhyayananA 29 mA adhyaya namAM pahelo khela saveganA kahyo te samakitanA gharano ke mithyAtvanA dharanA ? tene guNuThANuM karyuM ? pahele guNaThANe pirata sasAra thAya ke kema? meghakumAranA jIvane samikata prApta kayAre thayuM ? pahelA khelamAM kayuM samikata prApta thayuM ? cAthe zuThANe kSAyaka samita hAya ke kema ? ... kSAyaka samati traNa bhava kare evA koi dAkhale ? ----- 5-7 2 thI 8 kSaya thayelI prakRti pAchI udayamAM kevI rIte Ave ? 9-10 11-12 15-16 17 18 . 19 37 21 viSaya agyArame guNaThANe kSAyaka samita lAze ke kema ? ... prazAMka ---- ... 22-26 kSAyaka samakitavALA bhava kevI rIte kare ? kSAyaka samakita ceAthe guNaDhAthe hAya ke AThame ? | agyArame guNaThANe udaya vinA paDe kevI rIte | samakitanI prApti mATe graMthI bhedanA kALa ane ardha pudga LanI samajaNa jAtismaraNa jJAna viSe jIgaLIyAmAM samakita keTalAmAM lAle ? samakita tathA kevaLajJAna prApta thatAM paheluM kayu* kama mAga Ape ? 36 samakita prathama manuSya bhavamAM pAme ke bIjI gatimAM paNa pAme ? 27 28 29 jJAnane sAkArA payoga ane darzanane aNAkAra payega kahyo te kema ? matijJa nanA jANavA dekhavAnA bheda viSe 30 31-34 35 39 38 39 kRSNapakSI ane zukalapakSI viSe. 40-12 avidhajJAnavALAne AvaraNa kevI rIte khase ? Atmapradeza dareka ThekANesa kaLita chatAM lAgyu' heAya tyAM vadhAre vedanA kema thAya 13 54 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya avadhijJAna laine jIva narake jAya ke kema ? avadhijJAna viSe. vibhagajJAnI devatA viSe.... paramAdhivALA paramANu pugaLa 4 65-66 .... **** dekhe ke kema ? puranAvidhi ane manaHpaya vamAM caDIyAtuM koNa ? manaH pava jJAnanA keTalA bheda 67-73 strI veda jJAna keTalA ? strIne parihAraviSNuddha cAritra hAya ke nahi ? 74-75 76 cada pU`dhArI paDe ke kema ? 77-78 AhAra zarIra viSe AhAraka zarIra kANe heAya ? tItha kara kevaLajJAna utpanna thavA pachI tathA sAmAnya kevaLIne gAcarIe gayAnA dAkhalA che ? sAmAnya tathA a'tagaDa vaLInA www. .... .... .... nirvANu mahe|tsava thAya ke kema praznAMka. 5562 23 7-86 87-88 15 89 90 AvatA kALanA bhAva kevaLI jANe kharA paNa dekhe kevI rIte ? kevaLInA paga heThe trasa jIva ThaMDAM pramukha Ave kharA?.... 91 mugAM baherAM ke AMdhaLAne kevaLa viSaya 4035 jAya ke nahi ? jIgaLIyA kalpiSImAM kema jAya ? .... yumasamaya, apamasamaya, cAmasamaya acaramasamaya kevaLI kone kahevA ? caudame guNaThANe salezIpaNuM lAle ke nahi ? meAkSanI IcchA karavI ke nahi ? praznAMka 4 05 95 98 akSaraneA ana'tame bhAga ughADA kahyo te zI rIte ?.. 99-101 sa'sArI ane siddha jIvamAM ze taphAvata ? jIvanA ATha rUcaka pradeza varyAM che ke nirAvaraNa che ? adha che ke akhadha che ?.... 104-108 96 10.0 nira ka che amane jJAnIne karyuM lAgatu nathI jJAnInA bhAga se tA nirAkA hetu he tenuM' kema? 5-6 dhyAnamAM Atmadarzana thAya ke kema ? ne te rUpI ke arUpI ? samati vinA sAmAyikAki karaNI karavI nahi koi ema kahe tenuM kema ? jJAna utpanna thAya ke nahi?.... 29-93 | sAmAyikamAM mana sthira rahetuM 1444 **** kalTiSInA nIkaLyA. mukti nathI tA sAmAyika karavu zA 97 .... 1 bhAga 2 jo. Asa purUSanI oLakhANu.... | yugapradhAna purUSanI oLakhANu 2 ekAMta jJAnavAdI viSe-jJAnajANyA vinA kriyA karavI te 102-103 3-4 7 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya kAmanu' ? vrata lIdhA pachI mana sthira na .... praznAMka. viSaya 10-12 | kriyAvAdIne samakitI kahyA tenuM kema ? 13 rahetA kema karavuM ? ekAMtavAdInAM viparIta vAkaye| 14-15 jina-tIrthaMkara nahine tI karatu nAma dharAve tenu' kema ? - dIkSA lenAranuM mana bhaMga kare, tathA dIkSA lIdhelane pADe bhaTTa kare tene zuM phala ?.... bhagavatIjImAM AtmAne sAmA yika kahevAnA hetu zu ? ... 18-19 akha'dha ane kha'dha kriyA viSe 29-20 .... **** vastu parilAgamA na Ave tenI kriyA zI ? tenuM pApa ApaNane kayAMthI lAge ?.... paccakhANane niSedha karanArA jJAnavAdIone mAThuM phala akriyAvAdI-zAtAvAdIne mata, AtmAne sukha dIje te sukha pAmIe tevu kema ? carittabhaThThA sijhati, samatta bhaThTha na sijha`tine artha zuM? 24-25 mAtra jJAna darzana vaDeja meAkSa mAnavA viSe AtmA kA kartA nathI, kamanA kartA kama cheAtmAne pApa lAgatuM nathI tenuM kema? 27-31 peAtAne viSe mahattApaNuM mAnI bIjAne hiMsAkhamAM na gaNe tenu kema ? kriyAnA svIkAra nahi karanArA, jJAna vaDeja meAkSa mAnavA viSe kriyA ane jJAna vAdIne mukAbale 36-33 .... abhavInA bujhavelA mekSa jAya ke nahi? abhavI bhavI viSe samajutI 16 : cauda pUrvI deze uNA paDI naraka nigodamAM jAya tenu' kema ? 45-48 acakSudananA artha zuM ? 4-50 17 | mithyAtvAhanIya mizrameAhanIyane samakti mAhanIyanu svarUo... pa1-53 | darzana maiAhanIya ne cAritramehanIya karmAMnA baMdha hetu kevI rIte thAya ? agyAramA guNaThANethI paDele utkRSTA poMdara bhava kare kai kahe tenuM kema ? 22 | zuM jaina dharmamAMja mekSa che bIjAmAM nathI ? asAcA kevalInA AhArAdika viSe siddhAMtamAM kahyA pramANe sAdhu sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA jovAmAM AvatAM nathI ema kaMi kahe tenuM kema ? sAdhune gecarI karavI kayAre kalpe 70-71 sAdhune kevI jagyA utaravI kalpe te viSe ? gocarIe gayelA sAdhune gRhasthanI DelInAM kamADa ughADavAM vAsavAM kahyuM ke kema ? 73-74 .... -- sa 23 k kara 16 33 34 | **** www. **** .... .... .... ... prahmAMka. .... 35 14-55 5-59 60-61 62-65 72 je makAnamAM sAdhu utaryA hoya tyAMnAM kramADa ughADavAM vasavA kalpe ke kema ? ... 75-77 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 viSaya prahmAMka. | viSaya prakSAMka koI ne kathA, vArtA, DhALuM | ajJAnamAM khAvuM te rAtribhejana mukha kahe tene vikathA kahe jJAnIone rAtri-janane che tenuM kema? . . 78-82 | doSa lAgatuM nathI tenuM kema? 107 sAdhune gAva kape ke kema ? 83 | sAdhu divase verele AhAra sAdhune lakhavuM kape ke kema? 84-86. rAtre kare temAM zuM devuM ? sAdhunAM pustaka pAnAMdi pari | kayA vratamAM khAmI lAge?. 108 grahamAM gaNAya ke kema? ... 87-88 bhAga 3 je sAdhune cazamAM rAkhavA viSe... 89-90 nava prakAranAM puNya viSe ... 1-3 mahAvIranA zAsanamAM aneka pApanAM sthAnaka ane tenA guNa matabheda kema jovAmAM Ave tathA phala viSe .... . 4 che ? ... ... 91 ' nirjarAnuM svarUpa ane tenA bIjanA caMdrathI punamanA guNa, tathA sakAma akAma caMdramA sudhInA sAdhu kahyA nirjarA viSe ... ... 5-6 | puNya, dharma ane nirjarAnuM pitAnAja viSe sAdhupaNuM svarUpa " . 7-10 mAnavuM bIjAmAM nahi tenuM kema? 93-94 : dravya puNya ane bhAva puNya zraddhA ghaTavAnuM kAraNa Apasa viSe .... .... 11 ApasamAM jhagaDA kaleza kusaMpa 95 nava prakAranAM puNyamAM kone durlabha badhI keNa kahevAya ? 96 | devAthI ane kevI rIte puNya mahAvIranA tIrthamAM atize tathA nirjasa thAya? te viSe 12-24 DolANa hevAthI mANasone ekAMtavAdI,dayA dAnane puNya : daDha mana kema rahe? | ne utthApako viSe zrAvakane koI ughADe meDhe belI verA devAmAM pApa ... ... rapa-27 vatAM asujatuM kare tenuM kema? 98-9 | zramaNa mahaNanI oLakhANa dviIpa samudra ke narakAdikanI zamaNa nAma sAdhu, mAhaNa vAta jANavAnI zI jarUra che nAma zrAvaka viSe ... 28-42 AtmAne jANo ema uDAu paDimAdhArI zrAvakane dAna bole tenuM kema? .. * 100 ApatA pApa mAnavA viSe 43-64 pratikamaNamAM je khAmaNA dareka jIva zAtavedanIya karma kahevAmAM Ave che tene mULa bAMdhe che te sAthe puNyane hetuM zuM che ? ..... ..... 101 saMbaMdha che te viSe .... 65-67 cethA guNaThANAvALAne zemAM | asaMjatIne AhArAdika detA gaNavA ? . . 102-106 | pRya nahIM mAnanArA viSe 68-69 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya zrAvaka karmAdAna kare ke nahIM? te viSe .... .... zrAvakane tyAM pazu Adi asa jatIne peASatAM tathA tenAthI dudhane vecatA karmAdAna lAge ke kema? pazu parigrahamAM te chAMDava viSe parigrahathI puNya thAya ke nahI? dareka jIvane puNya pApane sAthe madha hAvA viSe jhulaizyAnAM pudgala saceta hAya ke aceta ? zubhoga Azrava ke sa`vara ? te viSe .... .... praznanAMka. L 70 74-06 71 | je kAraNe vaane tailAdi lagA vavAM ka2e te kAraNe dhAvAM kalpe ke kema ? 99-23 24-25 94 .... .... koi ema kahe ke, sAdhune vastra dhAvAM nahIM tenu kema ? dheAyelAM ra MgelAM vastra viSe akAMtavAdIone khaMdhana 91-92 vasa dhAve te sAdhu nahIM, te videzI dheAelAM vastra pahere tene sAdhu mAnavA ke nahIM ? 93 mahAvIranA chupA rahasyane pragaTa karanAra duniyAmAM manAtA mahAtmA gAMdhI jaina munione videzI vasrane mehu heAya tyAM sudhI prakAza kAMthI kare videzI beyelAM vasramA paMce driya jIvanI thatI hiMsA 6 vastra ra'gavAne niSedha tathA vastune telAdi lagAvavAnA paNa 95 **** 97-98 niSedha ekAMtavAdI sAme anekAMta p 88-90 viSaga vAdInA sUtranA nyAya sahita dAkhalA ekAMtavAdIe vastune tailAdi lagAvatAM thaelA ana. 100 72 73 | jinakalpI tathA sthivarakalpIne vastra dhAvA na dhAvA viSenA dAkhalA 103-104 ekAMtavAdI eka pAThanA .... svIkAra kare ane breDanA na kare tenuM zuM kAraNa ? tathA sAdhu AryAMnA vasa saMbaMdhI kalpa viSe 105-106 sAdhu Aryo vibhUSAthaeN zAbhAthe vasAve te prAyazcita anyathA prAyazrcita nahiM tenuM kema? meTo dveSa chupAvavA malIna vastra dhAraNa kare tene mATe doSa-mATu'bhAre prAyazcita Ave.... 108 .... pratyeka saMkhyAtA, asaMkhyAtA ne anaMtA bhAga 4 thA. vanaspatimAM **** praznAMka. 101-102 99 107 jIvanI samajaNa .... lasaNanI kaLImAM anaMtA jIva mATe jaNavA ceAgya dRSTAMta .... pratyeka ane sAdhAraNanI samajaNa 1-1 7 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 viSaya prakSAMka. | viSaya praznAka. nigeda keTalA prakAranA? - 8 AukhaeNuM, khieNe sUphama nirgodamAM duHkha keTaluM bhavakhaeNune artha zuM ?. 70 te viSe ... ... 9 AukhuM keTalA prakAre gavAya avyavahArane vyavahAra rAzInI te viSe . . 71 samajaNuM ... 10-16 AukhAnA, abadhA viSe . 72-73 zUnya-azUnya ne mizra kALanI pradeza karma ane anubhAga karma samajaNa . . 17 viSe ... . 74 asayaM aduvA aNutakhutto, AukhA karmanA baMdha kALa viSe 75-76 tene artha ane jayaMti- cAre gatinA jIvane AukhuM bAInuM prazna .... ... 18-20 bAMdhavAnAM kAraNe viSe 77-80 jayaMtIbAInA praznamAMthI avya jIvane parabhavamAM koNa laI vahArarAzI nIkaLavAne saMbhaMva 21-22 jAya che? . 81-82 avyavahAra rAzI ane vyavahAra manuSyANuM utkRSTa AukhuM kaI rAzI mATe stranI dAkhalAthI gatinuM bAMdhe ? . . 83 siddhatA ... ... ... 23-30 | pratyeka ane sAdhAraNa vanaspa jIva same same mokSa jAya te timAM jIvanI utpatti viSe tathA leka khAlI kema na thAya ? tenA bhakSaNamAM pApa lAgavA viSe 84-85 dANAnI vakhAranuM draSTAMta. 31 pAMca pratikramaNa karavAnuM kAraNa 86 vanaspatimAM paryAptAnI nezrAve sAmAyikanA pAMca aticAramAM aparyAptAnI saMkhyAnI samajaNa 32 cethA pAMcamAne artha zuM ? 87 pAMca sthAvaramAM sUma bAdaranA vrata AdaryA na hoya tene prati zarIranI avaghaNa viSe .... 33-34. kramaNa karavAnI zI jarUra ? 88 dANAnI bIja nInA kALa nirbaLa zarIravALAne dharma zI uparAMta saceta acetanI rIte kare ? .. . 89 samajaNa .. . 35-36) dharmamAM ALasa karI bhaviSyaupavAsanA paccakhANa bhatta para besI rahe tenuM kema?... 90 zabda ghAlIne karAvavAM ke micchAmidukkaDaM devAne hetu" 91 92 kALa bAMdhIne karAvavAM?... 37-41 zrAvakane pratikamaNamAM zramaNa AukhuM tUTe ke nahi te viSe.. kara-67 sUva kahevuM ke nahi ? . 3-4 jIva mA marate nathI te devatAnI mAnatA mAne tene pApa zAnuM lAge? . 68 samakti kahIye ke nahi ? AyuSyanI hada jANavAnuM kAMI kSAyaka samakitInuM kema? .... 7-98 cinha haze? .... .... 69 | sAmAyika piSe pAratI vakhate Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. viSaya praznAka | viSaya prahmAMka. IriyAvahI paDikkamavI ke nahi? . samakti keTalA prakAranAM ne tenuM covIsa eTale zuM ? * 100 svarUpa zuM? dareka samaktinI rAtrinA pratikramaNamAM bAramAM oLakhANa * 29-38 vatanI tathA tenI aticAranI samaktine AkhIla karanAra zI jarUra? . . 101 kaNa? .... aDhAra bhAra vanaspatinuM mAna. 102 | anaMtAnubaMdhInI kaDInuM svapaSadhane artha zuM? . 103 upavAsane artha zuM ? ... 104 | mithyAtvamohanIyamizramehanIya banne TaMkanAM pratikramaNa tathA ne samakti mehanIyanuM svarUpa 41-44 paccakhANane kALa kaI vakhate? 105 | samakitanI prApti mATe sAta kharAba svama lAgyuM hoya te prakRtine kSaya, upazama ke tenuM nivAraNa zI rIte ? . 106 pazamanI jarUra .. 45 zrAddha vidhi tathA zrAvakanA cha bhAvanuM svarUpa .... 46-60 artha viSe ... ... 107108 jJAna ajJAnanA bheda sAthe bhAga 5 mora pAMcalabdhinuM svarUpa 65-66 tA ane vaktA kevA hoya? 1-6 | traNa karaNanuM svarUpa 67-69 zuddha upadeza koNa daI zake?. 7 | pahelAthI pAMcamAM guNasthAnanuM zrotAone sUtra sAMbhaLavAthI lakSaNa tathA tenuM svarUpa . 70-81 zuM lAbha? ... ... 8-9 | sAdhunevIza vasAnI ane zrAvaka | ne savA vasAnI dayAzI rIte? 82. tathA paMcamakAlanA zrAvakanuM | maratI vakhate kaI prakRtine udaya svarUpa ... ... 10-14 hoya ? ane kaI prakRtinA paMcamakAlanA zrAvaka sAthe | udaye samakitathI paDe? . 83 sAdhune mukAbale 15 | kayA kaSAyamAM mare te kaI pAracita deSanA adhikArI | gatimAM jAya te viSe . 84 ... .. 16-18 | lAyaka samakitI marI narake jAya mahA mehanIya karmaNa badhe? ke nahI? .... .... 85 ne keTalI sthitie bAMdhe?. 19-20 mithyAtva mehanIya pApamAM kaDI nidAna karanAra tathA keI upara che te samakti mehanIya ne AkSepa, parAbhava vacane mitramehanIya zAmAM gaNavI? 86 belanArane zuM phaLa? - 21 agyAramuM guNaThANuM AukhAnA asamAdhiyAnI oLakhANa abaMdhakanuM che ne tyAM mare sAthe zAstrokta phalanI samajaNa 22-28 | te anuttara vimAnamAM jAya 8 prakAranA tathA 21 prakAranA keNa? Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya praznaka. | vijaya. prakSAMka tenuM zuM kAraNa 87-88 payAya, viSe . * 14 AtmA siddha samAna che te paramANuonI pitAnI mULa bhavya abhavyanA AtmA viSe paryAya, ane para paryAyanI zuM samajavuM ? . .... 89-90 | bhinnatA viSe .. . jIvanA ATha rUcaka pradeza kevA paramANuonI mULa paryAya svarUpamAM che? tathA vigraha pAlaTe ke nahi? te viSe avigraha gati viSe tathA deza | paramANu ane tenI paryAyanI kaMpa sarva kaMpa viSe tathA sthiti viSe . * 17 Atma pradeza sAthe karma mULa paryAya nahi palaTavAne pugaLanA baMdha viSe tathA ATha abhiprAyanA svAmI tathA rUcaka pradeza keTalA AkAza digaMbaramatane abhiprAya. 18-19 pradeza avagAhane rahyA che? pugaLane khaMdharUpe baMdha kevI te viSe. - 91-94 rIte thAya? . .. 20 jIvanA ATha rUcakapradeza kahyA paramANu pugaLanI gati viSe 2-24 tema bIjA dravyanA che ke kema? ne che te kevI rIte cakravartInI padavI prathama samakti . 5-96 prApta thayelAneja thAya ke samudghAtane artha zuM? .... 97 anerAne paNa thAya? ... 25 kevaLa samudughAta viSe . 98-105 cakravarti marIne kaI gatimAM Atma pradezanuM vIrya ane karma lepa viSe jAya ? . . 26-28 .... .... 106 brahmadatane mATe cita muninA siddhamAM dravya guNa paryAya ane vAkyane vicAra ra9-32 agurU laghu paryAya viSe.... 107-108 bhAga 6 Tho. jema vAsudevane naraka gatine baMdha paDyA pachI samakitanI pugaLa viSe pugaLa keTalA prApti thAya che tema cakatatine prakAranA? ... .... 1-5 zA mATe na thAya? .. 33 paramANu onA puLane artha 6-8 vaNudI sahita pudgaLanI samaja8-11 vAsudeva ane cakravati niyANa paramANuonI anaMtA bheda ... 12 kaDA hoya tenI AgatimAM paramANu pugaLa dravyathI zA taphAvata kema kahyA? ..34-36 te ane vargAdI paryave karI eka jIva cakravartInI padavI AzAzvate te paryAya pAlaTe keTalI vAra pAme ? 37-40 ke kema? . .. * 13 | sanaMtakumAracakavartI devaLekamAM pudgaLa sabaMdhI dravya guNane ! gayA che ke mekSa? Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya cakravarti devalAkamAM gayAnA *}}}* dAkhalA che ? uttama purUSane AukhAnA baMdha kayAre paDe che vajranAbha cakravatIe sarvAM siddha vimAnanuM Aubhu 'kayAre bAMdhyuM ? ... cakravartinA jaghanya AMtarA viSe if naradevathI devAdhideva sakhyAta guNu kahyA te kema ? kevaLIne devAdhidevamAM gaNavA ... praznAMka .. 800 ke dhama devamAM ? sthiti ane saciNAmAM ze taphAvata ? cheddepasthApanIya cAritra eka ... bhavamAM keTalI vAra Ave ? samAyika cAritramAMthI krepa sthApanIya Adare te te ThIka paNa cheopamAMthI sAmAyika kema adarAya ? jathAkhyAta cAritra chAMDatA zu ... pAme ? 43 44-46 47-48 49 50 patra para 53 54 parihAravizuddha, sUkSmasaMparAya ne jathAkhyAta cAritranI AkarakhA ane bhava karavAnIsamajaNu 55-56 anatara ne para para siddhanI caLa acaLanI samajaNu.... nigra'thaniyAne pAMca Akara- khAnI samajaNu pulAka niyaMThAnI mAraNAMtika samuddhAta tathA AThamA deva 57 58 ra viSaya lAMnI gati tathA tenI sthiti viSe .... gayA kALathI gati AvatA kALa eka samaya adhika kema rahyo ? dravyaliMga ane bhAvarkiMgamAM cAritra lAbhavA viSe | anyaliMga gRhaliMgamAM chedopasthApanIya cAritra kevI rIte .... .... lAle ? nigraMtha niya'DhAne eke samuddAta nathI chatAM te agyArame guNaThANe kema mare ? AzelIA viSe pratyakSa purAve strI vede marI purUSa veda utpanna **** thavA viSe anuttara vimAnanA devatA aMdara aMdara vAtacIta kare ke kema? bhagavata mahAvIranA nirvANu aDhAra dezanA rAjAe kema jANyA ? praznAMka ... AMdhe ? bhagavata mahAvIranA garbhanA sAharaNa viSe bhagavate gamamAM abhigraha kayAre karyo ? bhagavata mahAvIrane nAyaputte kahyA te zI apekSAe ? tItha kara janmyA pachI temanI .... --- 59-61 **** **** 62 63 keNikanI laDAI ne mahAvIranA nirvANune karela AMtarU ? 70-72 mahAvIra ane geAzALAnA A uSAnA mukAbalA tIrthaMkaranama kama kayAre **** 4 5 da 67 - 69 73-74 75-76 77-78 .. 61 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya prahmAMka. | viSaya prahmAMka. mAtAne saMtAna thAya ke nahi? 82 | nArakImAM kahI tenuM kema ? 103 rahanemIe nemIzvara bhagavAna nArakInA zarIramAM hADa mAMsa pahelAM dIkSA lIdhI che ke pachI? hoya ke kema? 104 rAjematIe nemanAthane kevaLa pudagaLanA baMdha viSe . 105 utpanna thayA pachI dIkSA lIdhI vyAsI belanuM pratikrache ke te pahelAM? ... 84-85 maNa 124 deSa TALIne mallinAthanA mana:paryavajJAnI karavuM te zI rIte? .. 106-107 tathA avadhijJAnInA babbe | satI, zIlavaMtI, zIyalaprakAra viSe 86-87 | vaMtI ane brahmacAriNImAM zrI kRSNanI rANIonA be zo taphAvata? . 108 prakAra viSe .. .. 88 bhAga 7 me, rAyapaNI tathA uttarAdhyaya- kalpavRkSa saceta che ke aceta namAM kahelA kezI svAmI ane jugaLIyA AhAra eka ke jUdA? te viSe ... 89-96 zAne kare? - ... 1-4 AgalA tIrthakaranA sAdhune lavaNa samudramAM jaLanI hAni pAchaLanA tIrthamAM avazya vRddhi viSe paMcAI hajAra bhaLavuM joIe na bhaLe to jajane soLa hajAra zuM deSa ? . ... je janane DagamALe UMce virAdhaka saMyamI utkRSTa ne daza hajAra jejanane pahelA devaleke jAya ne suka- paheLe kAMThAthI DagamALa mAlikA bIjA devaleka gaI sudhImAM parvatane jaLanI tenuM kema ? .. * vRddhinI gaNatarI viSe ... pa-10 tAmasa jyotiSI sudhI jAya lavaNa samudramAM je jana jeja ne tAmalI tApasa IzAneMdra nanAM khAMDavAM keTalA? 11 thaye tenuM zuM kAraNa ?.... | lavaNa samudramAM jaMbudvIpa zrAvaka karmAdAna kare nahi ne jevaDa khAMDavAM keTalAM?... 12 ANaMdajI zakALe haLa lavaNa samudramAM tathA DaganiMbhADA rAkhyA tenuM kema ? 10 mALAmAM jyotiSa maMDaLa vedanIya karmanI sthiti viSe. 10 kevI rIte cAra kare ? ... 13-15 pAMca jajananA naMdanavanamAM tArA vimAnane nircAdhAtA hajAra jananI ane vyAdhAta sahita AMtaruM kuTa viSe ... . kevI rIte paDe? ... 16-17 agni manuSyakSetramAM ja che ne | nakSatranAM ATha mAvA cadra 102 kSetramAM ja che ke Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya mAnA padara mAMDalAMmAM kevI rIte samANAM ? merU tathA alAkathI keTale cheTe khyAtiSa ma`DaLa cAra kare che? 19 eka tarapha tamAma dvIpa samudra bIjI tarapha eka svayaMbhUramaNu samudra e emAM vadhAre jagyA koNe rokI ? dareka dvIpa samudranA caMdra sUrya nuM gaNita ratara dvIpA ane dADhAe kevI rIte che? pAtALa kaLazAmAM vAyarA ane pANI kevI rIte rahyAM ? ADama, caidaza, nepAkhInA mAhAtmya viSe tathA cha paramI ... pALavAnuM kAraNa ? jambudvIpanAM tItha viSe bharata cakravartine tyAM a'taradvIpA viSe ... *** ... .. chapanna navanidhAna viSe brahmadate cha bhava zAthI jANyA? timasa guphAmAM 49 mAMDalAM viSe ... 0001 .... praznAMka ... 18 20 21 22 23 24 25 26-27 24 28 29-33 34-35 3-40 : viSaya pApa tattva cauda rAjaleAkamAM lAbhe ane puNya deza gu kahyuM tenu zuM kAraNa ? samUmi manuSyanI sthiti aMtarmuhUtanI ne viraha kALa 24 muhUta nA kahyo te zI rIte ? : ... belanA 36 1 aDhI dvIpa mahAra manuSya janme mare ke kema ? siddhanI vigrahagati viSe .. udArika ne udArikane mizra, leka sAMkaDAmAM sAMkaDA keTaleA? 37-38 sAtamI naraka sAta rAjanI, pAcamu devalAka pAMca rAjanu kahyu' temAM bAdara pRthvI keTalAmAM ? jIvane upajavAnI eka samayanI gati viSe vaimAnika devanA cinha viSe 42 vaikriya ne vaikriyanA mizra, AhAraka ne AhArakanA mizra eTale zuM ? nAsanna vattA AhAra kare ne AhAranI'saMjJA nathI ema kema kahevAya ? 41 vAsudevane keTalAM ratna hoya ? 43-44 | vezyA pariNamyA pachI jIva praznAMka ... aThThANu alpamahu matvamAM azAzvatA keTalA ? jIvanA 14 bhedamAM 13 me khela azAzvatA kevI rIte? akevaLI ane chadmasthamAM ze| taphAvata ? saMsAra parikrRNA ane asiddhamAM ze| taphAvata? kevaLInuM sAharaNa thAya ke nahi ? bharata - IravatamAM strIvedanI sthiti jadhanya aMtarmuhanI ne utkRSTI traNa palya deze uNI pUrva koDI adhika te zI rIte ? ... 40-44 45-49 pada 57 58 60-61 3 4 pa -n Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prahmAMka. viSaya prahmAMka. | viSaya marI parabhavamAM kayAre jAya 67 te kevI rIte? .... - 88 keTalI vezyAnA nIkaLyA tIrthakara | pAMca kriyAne alpabadutva thAya ? . . 68 kevI rIte? ... . 89 pAMca leNyA zAmAM labhe ? 69 pAMca zarIrane alpabadutva tIrthakara keTalA guNaThANAM pharase ? 70 kevI rIte? . ... 90 dareka tIrthakaranA vAre pratyeka tejasa kArmaNa zarIra chava sAthe buddha keTalA thAya? .. 1 kevI rIte saMbaMdha dharAve che? 91-92 pAMcamA ArAnA cheDe keTalAM audArikAdi pAMca zarIranuM sUtra raheze? - 72 varUpa zuM ? . 93 pAMcamA ArAnA trIjA bhAgamAM audArika zarIrane pradhAnapada viccheda javAnuM zI rIte?. 73 ApavAnuM zuM kAraNa? 94 dazamA guNaThANe eka sAkAra zaikriyamAMthI aikiya thAya che upayAga kahyo te kema ? . . 74 ke kema ? .... .... 95 saMjatI rAjaRSI kayAre thayA? 75 naraka tathA devatAmAMthI nIkaLela reganI utpatti thavAnAM kAraNe 76 manuSya jaghanya keluM AukhuM zrAvaka sUtra bhaNe ke kema? .. 77 bhagave? ane keTalA AukhAcaMdrapannati sUryapannati ne vaLe nArakI devatA thAya . 96 kAlika utkAlika viSe ... 4 eka jIva, eka pahoramAM cAre tIrtha karanA12 guNamAM apAyA gati kevI rIte pharase? ... 97 pagama atizaya artha zuM? 79 jugalIyAnA kSetramAM veda keTalA kuMDarIka marI narake game teNe lAbhe ? . . 98 saMjamanuM phaLa jyAM bhagavyuM? 80 manuSyanA traNe vedane kAmAgnine devatA nArakIne kriyA lAgavA viSaya viSe .. .. 81-82 | tiryaMca manuSya ane devatAnI uddeza samudezane aNasA te ? 83 | strI keTalA guNI te viSe..100-101 cAra prakAranI dharmakathA zI rIte?84 nArakane ucA uchaLavA viSe. 102 nArakI devatAne, AhAraka sAte nArakIne eka daMDaka ane tejasa kArpaNanI utkRSTI 4 daza bhavanapatinA 10 daMDaka kriyA kevI rIte lAge ? ... 85 kahyA te kema? ... * 103 uddeza samudeze anna ne vANuvyaMtaranAM nagara kayAM che? 104 aNuyAga te zuM ? ... 86 satya bhASA kaI kahevAya ?. 15 oya saMjJAne leka saMjJA te zuM? 87 duniyAmAM dukha zenuM ? . 106 AraMbha sAraMbha ne samAraMbha | dAnamAM zreSTha dAna kayuM? ... 107 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya praznaka. | viSaya prakSAMka, sakAma maraNa kevI rIte bane? 108 | jJAnI ane ajJAnInA tapamAM bhAga 8 me, zuM taphAvata? - 37 pUrvanA saMyama tapa viSe ... 1-10 jJAnasahita tapanuM phaLa . 38 AzravabaMdha thavAnAM kAraNo. 11 | AraMbhavRttivALAne upavAsa saMyamane artha zuM ? - 12 phaLa dAyaka thAya ke nahIM? 39 upAjelAM karmone nAza upavAsane artha zuM? - 49-41 karanAra tapa viSe - - 13 upavAsI ne dhyAnamAM vizeSa tapanA 35 prakAra ... 14 | tapasvI koNa? . . 42 jikta tapanuM svarUpa ne anya zAstramAM kevA tapane tenuM phaLa .. . 15-18| vizeSa kahyo che ? .... 43 tapathI kaSTa paDe tethI AtmA jinakti tapanuM phaLa kevI duHkhI thAya te kema ? " 19 rIte kahyuM che ? - 44 tapa viSe anyamatanA dAkhalA 20 anyamatanA ekAdazI vrata viSe 45 sakAma akAma tapanuM svarUpa. 21 tapazcaryAdi guNa prApta thaye samabhAvI tapanuM svarUpa ... 22 macchara na karavA viSe ... 46 AtmAnA guNane hAnI karanAra svambhAdhA paraniMdA ane macchara tapanuM svarUpa . ... 23 bhAve tapasyA karavAnuM phaLa 47 baitAla tapanuM svarUpa ... 24 nirAzI tapa zI rIte kahevAya? 48 AsurI bhAvanA tapa viSe .... 25 jJAna ane tapamAM pahelI AsI tapanuM svarUpa ... AvazyaktA kenI ? . . 49 tAmasI tapa viSe . 27 jJAnIone vizeSa kayA tapanI nidAna tapa viSe jarUra che ? .... , pa0 pUjAlAghArthe tapasyA karavAnuM sAdhu gRhasthapara mamatva bhAva rAkhI saMsArInI khaTapaTamAM zuddhAzuddha tapa viSe . 30 utare te tenuM zuM phaLa ? 51 mAyA kapaTa, sahita tapasyAnuM japa, tapa, jJAna ane kriyAnuM phaLIbhutapaNuM kayAre thAya ? para kIti arthe mAyA sahitatapa- manaH zuddhi karanArane ze syAnuM phaLa . - 12 guNa prApta thAya ? . 53-pada kalikALanA tapasvInuM svarUpa 33 | ajIrNa keTalA prakAranAM ?.. 57 tapasvInA tapanA luMTArA viSe 34 duniyAne dipAvana para keTalA ' khara tapa karyo kahevAya che? 35 purUSa che? . . 58 zAstramAM tapa kekare kahyo che?? | tapasyA karI garva kare tene phaLa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya. zu phaLa ? ATha prakAranA mada karanArane ... zuM phaLa ? mAyAvI sAdhune zuM phaLa prApta thAya? ... ... 0000 ... cAra tImAM bheda pADanAra ane chidra gaveSI sAdhune zu *** .... www mULa ughADAM karavAthI zuM phaLa maLe ? tapa ane jJAnamAM vizeSAdhika koNa ?... zAstranA anAdara karanArane zuM phaLa ? jJAnanI ramaNatA vinA japa tapAdi kriyA kare tene mATe zu phaLa ? samabhAva vinA tapasyA karanArane zuM phaLa ? koI va`daNA namaskAra kare yAM na kare tenA upara sAdhue kevA bhAva rAkhavA ? *** ... ... phaLa ? 62 ... ga nahi karanArane zuM phaLa 63 mA vapaNuM pragaTa karavAthI zu 4 14. phaLa ? tapanI samAdhi kevI rIte ne keTalA prakAre thAya che ? .. 65 mAna sanmAna pUjA satkAranA kAmI thAya tenA mATe zu samajavuM ? A kALamAM tapathI devadarzana kema thAtuM nathI ? niMdA irSA ane mAyAvata praznAMka 59 60 6-68 69-72 93 74 75 76 20-66 79-81 27 viSaya prANIne sadguNanI hAnI uparAMta zuM phaLa prApta thAya che? ... *** sAMdhue keTalA prakAranI bhASA avazya javI ? niMdAnA karanArane kayA kayA doSa lAgu thAya che ? ne te vratanA ArAdhaka kahevAya ke nahi ? vizvAsaghAtI viSe upakArane badale 1.0 ... " apakAra ... karanAra kRtannI viSe cAMDALa keTalA prakAranA ? gurU ke nitra upara droha rAkhanAra viSe | gurvAdithI kapaTe ramanAra tathA avarNavAda khAlanArane zuM *** phaLa? ... eka paNa akSaranA dAtArane gurU pade na mAne tene zu phaLa ? * Tul gurUne tya.ga karanArane zuM phaLa ? avinItanAM lakSaNa zuM ? ne te kevA phaLane pAme ? vinayamAM kevA guNeA rahyA che? upakArInA guNa esI gaNa kayAre thAya? ... praznAMka ... lakSaNa anyAya adhama mAM cAlavA 82 83-85 48-64 90-91 92 93 94 95 99 vaiDAMlavRtti vALAnI ALakhANu 100 agavRttivALA manuSyAnuM 96 97 11 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya praznaka. | viSaya praznAMka, vALAne badale kayAre maLe? 102 artha zuM ? . . 16-17 adharmathI meLavelA dhananA A kSetre A kALamAM samakita phaLanA bhAgIdAra draSTi jIva keTalA lAbha?... 18 kuTuMbAdi kharA ke kema ? 103 pazama bhAva ane vIrya je kuTuMbamAM kusaMpa kaleza guNanI sattA paramArthe eka hoya tenI zI dazA thAya? 104 che ke tAratamyapaNu che ? 19 duSTajananA saMgathI zuM thAya? 105 samakitathI paDele addhapudaga jyAM rAgadveSAdi vadhAre hoya LamAM mekSa jAya tenuM zuM tyAM sajajana purUSe zuM karavuM 106 kAraNa? cheTuM ALa devAvALAne zuM phaLa? ajIvathI jIvane bhinnapANuM 107 upakAra karavovALA sarjana karate jIva zuddha kiyAvaMta kahevAya ke kema ? - 21 para duSTajane apakAra karavA tatpara kema thatA haze? ... 108 dulamacha manavaDe sAtamI narake zI rIte jAya ? . 22-23 bhAga 9 me pradezabaMdha ne anubhAga baMdha sAdhu AryAne cemAsuM tathA viSe. .. . 24 zeSa kALa rahyA pachI keTale cAre prakAre baMdha karyo te kALe pAchuM tyAM AvavuM kape 1-7 kevI rIte thAya che? 25 cemAsAmAM sAdhuthI vihAra Atmapradeza sAthe karma pudaga thaI zake ke kema ? 8-9 LanAM daLa kevI rIte baMdhAya che 26-27 pravarjitane devatAnI tejI aSabhadeve anukaMpa nimitte lezyA ullaMdhavA viSe - 10 cha kaLA zIkhavI te viSe 28 bhikSunI pahelI sAta paDimA cAra anuttara vimAnanAdevatA keTalA keTalA mAsanI? 11 keTalA bhava kare? - 29 marIne parabhave gayelA pAchA lekAMtika devatA ekAvanArI kema kahevA AvatA nathI ? 12 hoya ke kema ? sthitikalpa, asthitikapa ... 30-31 vama nika vinA bIjA devAmAM jinakalI ane kalpAtI | DiviSI hoya ke nahIM ? 32 tanuM svarUpa zuM ... ... 13 zAtavedanIyanI jadhanya sthiti vinDavamAM ne kilviSImAM ze be samAnI kahI te zI rIte 14 taphAvata? . .. 33 nAma ane gotra kamanI. asurakumAra jAtanA devatAne sthiti jadhanya ATha muhU tro che tathA UMce keTale tanI kahI te zI rIte ? ... 15 viSaya te viSe .. 34-35 pramatta apramattasaMjatIne bhakA devatA zI karaNI Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya prahmAMka. | viSaya praznAMka karavAthI thAya? - 3 | | daMsaNa bhaMyaNI ne vikathA kahI nArakIpaNe upajavA AzrI | te zI rIte ? . . 55 pRcchA 37 caMdrasUryanI uMce zene eka AkAza pradeza uparajIva prakAza hoya? e 56 ajIva bhAMgI viSe tathA | abhavIne kevaLajJAna darzananA dhamati adharmAstikAyanA paryava hoya ke kema? - pa7 pradezanI pRcchA 38-39 ] chaThThA guNaThANe keTalI vezyA lAbha 58 manuSya tathA devatAnI strInI dIkSA letI vakhate kaI lezyA sAkhyA viSe - - 40 heya ? . . 59-60 akarma bhUmimAM sAdhunA sAha | nidrA kayA karmane udaye hoya? 61 raNa viSe - - 41 koNika rAjAe kALa kayAre sAcA kevaLI tathA temanA pakSIyAnA zramaNopAsaka sucIkusagane artha zo ?.... 3 Adi 4 belanI pRchA 42 | jANejajA ane jaNejajAmAM bhagavaMtane viyaTabhaI kahyA che zabda ghaTe? ... 64 tene zo artha? - 43-44 | eTale kSetra akuNe, eTale bhagavaMtane mukuTAdika AbharaNa kSetra kuNene artha zuM ?... 6pa alaMkAra hoya ke nahIM ?. 45 baMdhakajIe bhikSunI paDimA uThThANa, kamma, baLa, vIrya, vahI chatAM traNa mATe purUSAkAra, pAmeno artha zuM? guNa nathI tenuM kema? 4. bArame guNaThANe jaga 8 kahyA pIMgaLa niyaMThe te sAdhu ke te kema? ... ... da7 zrAvaka ? . . 47 dherAsama caIttANane artha za?68-60 vaizAlikane artha zuM ? ... 48 samaya gAyama mA pamAyane hINapuNa cAudaza jAne artha zuM ? . .. 91 artha zuM ? . .. 49 dazaAka likanA navamA adhyavadaliyA bhattane artha zuM ? 50 yananA trIjA uddezAnI 11mI sAdhune keTalA prakAranA bhejana gAthAnA padane artha zuM?... 72-73 kape ? .. ... 5 udeze 4 the arihaMtane sAdhunuM mRtaka zarIra keTale hetune arthe AcAra pALa kALe ve sarAvavuM kape ?... para-pa3 | tene zo artha? ... 74 he bhavI chuM ke abhavI chuM vaMdaI namasaIne zo artha 75-76 ema koI jANI zake ? .. 54 | garbhanI kAyasthiti utkRSTI24 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o viSaya prakSAMka prahmAMka. | viSaya varSanI kahI te zI rIte? 77-78 | pRthvI kevA prakAranI geLa? bhadra paDimAdi 3 DimAnuM pRthvI phare che ke sUrya phare svarUpa zuM ? ... 79 che? te viSe >> 98-102 Adhi vyAdhi ne upAdhine | gata kAlanAM manuSya tiryaMcA, zuM artha? .. . 80 | dinAM AyuSya avaghaNA viSe 103-106 saMthArA viSe 81-90 | hiMdustAnane bharata kSetra mAnajagatakartA izvara che ke kema? 91-7| vAmAM Ave che tenuM kema?... 107-308 chevaTanA pUrNAhutinA rada deharA iti nava bhAganI anukramaNikA samApta : Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadda pUjyazrI gepAlajI svAmI graMthamALA-maNake 1 le. parama pUjyazrI gopALajI svAmI tat ziSya munizrI mehanalAlajI kRta. zrI praznottara mohanamALA bhAga 1 lo. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra succA jANai kallANaM succA jANai pAvagaM / ubhayapi jANaI succA jaM seyaM taM samAyare // dazakAlika a. 4. bhAvArtha-AtmakalyANa IcchanAra purUSa siddhAMta sAMbhaLIne saMyama pratye jANe che. temaja siddhAMta zravaNa karIne asaMyama pratye jANe che. siddhAMta sAMbhaLIne saMyama ane asaMyama pApa e be pratye paNa jANe che. evI rIte siddhAMtazravaNathI puNya, pApa ane tadubhaya jANIne pachI je zreyaH hitakArI hoya te Acare. je egaM jANai se savvaM jANai / je savvaM jANai se egaM jANai // "AcArAGga" bhAvArtha--je eka AtmAne jANe che te sarva bhAvane jANe che, ane re sarva jANe che te eka AtmAne jANe che. jinavANI stotra. jinAdezajAtA jineMdrAvikhyAtA, vizuddhA prabuddhAnanA lokamAtA; durAcAraduranaiharA zaMkarANI, namo deviM vAgezvarI jaina vANI. 1 sudhAdharmasaMsAdhanI dharmazAlA, mudhAtApani zanI meghamAlA; / mahAmohavidhvaMsanI mokSadAnI, namo devi vAgezvarI jaina vANI. 2 akhevRkSazAkhAvitItAbhilASA, kathA saMskRtA prAkRtA dezabhASA; cidAnaMda bhUpAlakI rAjadhAnI, namo devi vAgezvarI jaina vANI. 3 samAdhAnarUpA anUpA achUdrA, nmanekAMtadhA syAdvAdAMkamudrAH tridhA saptadhA dvAdazAMgI bakhAnI, namo devi vAgezvarI jaina vANI. 4 akopA amAnA adabhA alobhA, zrutajJAnarUpI matijJAnazobhA mahApAvanA bhAvanA bhavya mAnI, namo devi vAgezvarI jaina vANI. 5 atItA ajItA sadA nirvikArA, viSevATikAkhaMDanI khaDgadhArAH / purA pApa vicchedakI kRpAnI, namo devi vAgezvarI jaina vANI. 6 agAdhA abAdhA niraMdhrA nirAsA, anaMtA anAdIzvarI karmanAzAH nizaMkA niraMkA cidaMkA bhavAnI, namo devi vAgezvarI jaina vANI. 7 azokA mudokA vivekI vidhAnI jagajjaMtumitrA vicitrAvasAnI samastAvalokA nirastA nidAnI, namo devi vAgezvarI jaina vANI. 8 iti vAGamayASTakaMG // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA. nathI bhAga 1 le. paMca parameSThI pada namuM, gautama namuM guNadhAra; samarUM jIna vANI sadA, vAdhe buddhi vistAra prattara prItathI, nirmaLa graMtha nihALa, zodhI saMgraha zuddha karI manahara mehanamALA. prazna -jJAna, darzana, cAritra ane tapa eTale zuM ? uttara-thAthita taravAnAM, saMkSepa karatAvA roDaravartama bAhuH samyag jJAnamanISiNaH artha -parekharAM tane saMkSepa athavA vistArathI je bedha, tene paMDite "samyaga jJAna" kahe che - yathAvasthita eTale naya ane pramANa sahita svarUpavALA, je jIva, ajIva Azrava, saMvara, nirjara, baMdha tathA mokSa, nAmanAM tanuM je jJAna te "samyagajJAna" kahevAya. ane te jJAna keIne pazama pramANe saMkSepathI ane keIne vistArathI hoya che. bIjI rIte-jJAna eTale AtmAne yathAtathya jANo te-tathA jJAne tavArtha sarvadho eTale samyak prakAre tattvanA arthane bodha che te jJAna. samakita chInuM jJAna te samyaga jJAna kahevAya. have samachI eTale, sama nAma sarakhI daSTi eTale ISTa ane aniSTa upara sarakhI draSTI eTale ig upara rAga nahi ane aniSTa upara DhaSa nahIM. subuddhi pradhAnanA nyAye. sAkha jJAtAjInI- tathA zatru mitra upara sarakhI daSTIvALAne samyapha daSTI kahevAya.-tathA saMkhya prakAre uparanI kahelI daSTIe bAhyAbhaMtara daSTie dekhavAvALAne samya darzana kahevAya.tathA rAga dveSa rahita kAryamAM pravartana karanAra samabhAvI AtmAne samakita yA samakatI kahevAya. darzana kaho ke zraddhA kaho ke samakti kaho. e traNa ekaja che tenA e bheTa che nizcaya ne vyavahAra Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chakata jIvAdika nava padArtha tene svabhAve eTale Atma bhAve tathA jAtimaraNadika, athavA jinakata upadeza zake zuddha Atma bhAve saddhahe tene samakita kahyuM che. sApa uttarAdhyayananA aDDAvIzamAM adhyayananI. nizcayathI jANe che tenuM nizcaya samakita ane vyavahArathI jANe sahe tenuM vyavahAra samakita. athavA zuddha deva gurU ne dharmanI oLakhANa te vyavahAra samakita. ane anaMtAnubaMdhInI cekaDI ne darzana mehanIyanI traNa maLI sAta prakRtine kSaya upazama ke kSaye pazama kare te nizcaya samakita tathA AtmAnI yathAtathya pratIti tene paNa darzana kahevAmAM Ave che. hiMsA rahie dhamma, aThAra desa virahie de, nirgathe pavayaNe, saghaNe hoI sammatta. je jJAna karIne jANiyuM tenI varte che. zuddha pratIta, kahyuM bhagavate darzana tehane, jenuM bIjuM nAma samakti. 1 have cAritra te AvatAM karmane reke te. navAM karmane na rahe te cAritra. athavA karmane care te cAritra, cAritra kahe ke saMjama kaho te ekaja che. tapa te karmane nirjare. kama maLane dUra kare. AtmAne zuddha kare te tapa. jJAna thakI jANe sakaLa, darazana zraddhA rUpa; cAthiI Avata rUke, tapazA kSapana svarUpa. sApa uttarAdhyayananA 28mA adhyayananI. prazna 2.--keTalAka kahe che samakita eTale jJAnane samakita sahacArI che. eTale jyAM jJAna ne samakita hoya tyAM cAritra hoyaja che ema kahe che tenuM kema? uttara-uttarAdhyayananA 28mA adhyayananI rasmI gAthAmAM kahyuM che ke natiya varitta vi. haMsane 3mArca samakita vinA cAritra nahi ane jyAM samakita hoya tyAM cAritranI bhajano (arthAtuM cAritra hoya athavA na hoya.) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna 3-samakita ane cAritra kene kahe che ? uttara-sAta prakRtine pazama-upazama ane kSaya kare tene samakita kahevAmAM Ave che. seLa kaSAya ane nava nekaSAyane pazama- upazama ane kSaya kare tene cAritra kahe che. prazna 4-sAta prakRti kaI ane pacIza prakRti kaI? uttara-anaMtAnubaMdhInI cekaDI ( kodha, mAna, mAyA, lobha ) mithyAtva mehanIya--mizramehanIya, ane samakita mohanIya. e 7 prakRti temAM 3 darzanAvaraNIyanI che. ane cAra cAritrAvaraNIyanI che. te ja ane apratyAkhyAnInI cekaDI, pratyAkhyAnInI cekaDI, ane saMjalanI cekaDI maLI 16 kaSAya ane hAsya 1, ratI 2, aratI 3, bhaya 4, zeka 5, durgacchA 6, strIveda 7 purUSada 8, ne napuMsakaveda 9, e 9 nekaSAya maLI 2pa, prakRti cAritrAvaraNIyanI che. (e 28 prakRti mihanIya karmanI jANavI.) prazna pa-samakitanI prAptine mATe 7 prakRtine pazamAdika kare. temAM prathama anatAnubaMdhInI cekaDI mukhyatve kahI che te te 4 nuM AvaraNa khase tyAre te cAritrane guNa pragaTa thaye kahevAya. ane ahiyAM te samakitanI prAptimAM kahe che tenuM zuM samajavuM ? ane 7 prakRtinuM AvaraNa khasavAthI-eTale pazamAdi thavAthI samaktinI prApti hoya te cAritra paNa sAthe ja temAM paNa paheluM ja gaNavuM paDaze. uttara-prathamanI cekaDI je ke kahI che te cAritrAvaraNIyanI paNa samakitanI prApti vinA (eTale darzanAvaraNIyanI trika khasyA vinA) anaMtAbaMdhInI cekaDI khase te paNa te cAritrane guNa pragaTa karI zakatI nathI. kAraNa ke gaMDI bheda te mithyAtva mehanIya base tyAre thAya che. te pahelAM anaMtAnubaMdhInI kaDI khase te paNa vakhate mithyAtva udaya hovAthI tenuM pAchuM paDavuM thAya che, tethI cAritrane guNa aMzamAtra paNa thAtuM nathI. paraMtu anaMtAnubaMdhInI cokaDIne upazama prathama paheleja guNaThANe thavA saMbhava che. tenA be bheda che. 1 ekeka jIva anaMtAnubaMdhIne upazama karI aMte keDIkeDInI hada sudhI AvIne pAchuM pharavuM kare che. tenuM kAraNa darzanAvaraNIya trikane udaya hovAthI eTale mithyAtva mohanIyanA udayathI upazamAvelI aMtAnubaMdhInI cekaDIne udaya thAya che tethI te prathama guNasthAna choDI zakato nathI. paraMtu upazamAvelI prakRtithI e guNa thaye ke aMte keDAcheDInI hadamAM Avyo. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ane bIje. bheda, je je cekaDI prathama upazama thayelI hatI ane aMte koDAkeDanI hade Avela tene prathama kSapazama bhAve kSaya karI aMte koDAkaDInI hadanI aMdara praveza karI mithyAtva mehanIya Aditrikane kSayapazAdi karI samakitane pragaTa kare. A sAta prakRti samakitanuM DhAMkaNuM che-tenuM AvaraNa che. te samakitane argalA rUpe che eTale te dara thaye cAritranuM DhAMkaNuM 21 prakRtinuM che, tene pazama thAya che. paraMtu anaMtAnubaMdhInI cekaDI cAritrAvaraNIyanI che. tethI te dUra thaye cAritra pragaTe ema nathI paNa cAritrane pragaTa karanAra samakita che tene madadagAra rUpe gaNAya paNa tene vizeSa guNa mithyAtvamAM ( pahele guNasthAnake ) thAya. samakita vinA paNa pahelI cokaDIne upazama athavA udaya upazama thayAM kare tethI vyavahAra cAritranA guNane pragaTa kare, tethI zubhAzubha gatinA phaLane Ape paNa jinokata cAritranA guNa te mithyAtva meDanIya Adi vikane kSayopazama ja thAya che. mATe prathama samakitanuM ane cAritranuM svarUpa samaje. prazna -samakitanI prApti mehanIya karmanA pazamathI thAya che ke darzanAvaraNIyanA kSapazamathI thAya che ? uttara-samakitanI prApti te mohanIya karmanA kSapazamathI thAya che. kAraNa ke anaMtAnubaMdhInI cekaDI ane darzana mohanIyanI 3 prakRti e 7 nA kSapazamathI samakitanI prApti che, te te sAte mihanIya karmanI prakRti che. prazna che.--keI kahe ke-bhagavatI za. 9muM u. 31 me acAne adhikAre samakitanI prApti darzanAvaraNIyanA kSepazamathI kahela che te kema ? uttara-e ThekANe darzanAvaraNIya te bIjuM karma levuM nahIM ! darzana nAma samakitane AvaraNa karanAra mithyAtva manIyAdi traNa prakRtine pazama thavAthI samakitanI prApti kahI che. TIkAmAM paNa emaja kahyuM che ke- varasaLavaLajJAti | suda darzanAvaraNIyaM darzana mohanIya mabhigRhyate bodhaH samyagdarzana paryAyatvAt tArAmAra tapazamanA vata | pAne 720 me. ane bhASyamAM paNa darzanAvaraNIya te darzana mehanIya le ema kahela che. eTale bIjA karmanA kSapazamathI te ca darzanAdika guNa pragaTa thAya che. te moDanIya karmanA pazamathI samakita ane cAritrane guNa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragaTe che. jemake pahele guNaThANe cha AtmA kahyA temAM darzana AtmA paNa kahela che. te ahiM darzana AtmA cakSu acazna avadhi darzana AzrI kahela che. paNa samakita te mohanIya karmanA kSaye pazamathIja thAya che e vAta satya che. prazna 8.--samakita keTalAM ane tenuM svarUpa zuM ? uttara-samakita 5, 1 pazama 2 upazama 3 kSAyaka 4 vedaka ane pa sAsvAdAna e pAMca samakti che. ane tenuM svarUpa nIce pramANe che samakitane AvaraNa rU5 prakRti 7 che te anaMtAnubaMdhIne eka ja ane darzanAvaraNIyanI trika 3 maLI 7 prakRti samaktinuM DhAMkaNuM che mATe darzana mohanIya kahIe. kSAyaka samakita-7 prakRtine kSaya kare te kSAyaka samyakatva kahIe. te sAie apajavasie, te samyakatvanI Adi che paNa aMta nathI. upazama samyakatva--te 7 prakRti upazamAve. tenI sthitI aMta muhUrta pramANa che. pachI kAM mithyAtvamAM jAya.agara te kSepazama samyakatvamAM Ave. paNa sAta prakRtine vartamAna kAlamAM udaya nathI paNa sattAmAM cha prakRti che. jema meluM pANI che paNa kutaka phaLane jege mela phATI heTho beTha upara nirmala pANI dekhAya tema upazama bhAvane lIdhe 7 prakati rUpa mela sattAmAM che udayamAM nathI. paNa tene pradezadaya tathA vipAkodaya avazya thaze te upazama samakita kahIe. have pazama samakita-tenA 7 vikalpa che. 1 prathama bhAge anaMtAnubaMdhI 4 ne kSaya; darzana mehanIya 3 trikane upazama. e prathama bhAMga. 2 bIje anaMtAnubaMdhIne coka 4 mithyAtva mehanIya e pa na kSaya ne bene upazama. e bIjo bhAMge. - 3 zrI anaMtAnubaMdhIne ceka 4 mithyAtva mehanIya che ne mohanIya 6 e 6 prakRtine kSaya ne 1 ne upazama. e trIjo bhAga. e lAyaka samakita cAlavAne mArga jANevo 4 cotho anaMtAnubaMdhIne eka ja mithyAtva mohanIya 5 miza - mehanIya 6 e 6 prakRtine kSaya ane samakita mehanIyanI sattA, e vedaka samakita kahevAya paNa bhAge pazamana che. e vedaka, lAyakane pahele samaye hoya, manuSyamAM lAbhe. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t * 5 pAMcamA anaMtAnuba dhInA cAka 4 nA kSaya ane mithyAtva me 1 mizra me|. 2 e 2 nA upazama ane samakita meDhunIyanA udaya. e pAMcame bhAMgo. (6) chaThTho anaMtAnubaMdhInA cAka 4 mithyAtva mahunIya 5, e 5 prakRtino kSaya, mizra mADunIyanA upazama, samakita mAhanIyanA udaya, e . chaThTho bhAMge. pa ( 7 ) sAtamA bhAMgo.--ana tAnu dhIne ceka 4 mithyAtva meAhanIya 5 mizra mehanIya dR e 6 prakatinA upazama, samakita mohanIyanA udaya e sAtame bhAMge. e bhAMgAthI paDavAi hoya che. e kSayApazama samakita kahIe. e kSaye pazama samakitanA cha bhAMgA kahyA. sAsvAdAna samakita, ne anatAnuba`dhIne cAka 4 nA udaya mithyAtva mAhanIya 1, mizra mAhanIya 2, e 2 nA upazama, ane samiti mehanIyano vizeSa udaya. te sAsvAdAna samakitta kahIe. e paNa kAyApazama sakitane a'za jANavA tenA 8 me vikalpa gaNyA che. e mAhanIya karmInI 7 prakRti pAMca samakitane AvaraNa karanAranu svarUpe kahyu. prazna 9.----cAritrAvaraNIya mAhanIya karmanI 21 prakRtinuM svarUpa zI rIte ? uttara---cAritrane AvaraNa karanAra mAhanIya karmanI 21 prakRti che te cAritranu DhAMkaNu che. te mehathI yathAkhyAta cAritra avarAya che. te 21 prakRti mAMhelI eka paNa prakRti uddayamAM hoya te yathAkhyAta cAritra na hAya. te yalAkhyAta cAritranA be bheda. upazama 1, kSAyaka 2, je upazama yathAkhyAta cAritra che te 21 prakRti pUrva kahI te sarve upazama kIdhI che. pachI 21 mAMhelI prakRti sattAmAM che, te udayamAna thaze te upazama cAritra 11 me guNaThANe che. ane pUrvAMta 21 prakRti mUlathIja kSaya kIdhI che. sattAmAM nathI te kSAyaka cAritra kahie. te 12 me jIvANuM che. te upazama cAritra 1 ane kSAyaka cArinna 2: e 2 yathAkhyAta cAritranA bheda che. mehanIya karmanA udaya nathI te paNa yathAkhyAta cAritra kahiye. prazna 10--have yApazama cAritranu' svarUpa kevuM hoya ? kSaya zu karyuM ? ane upazama zuM karyuM? Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-tenuM svarUpa e che ke, cAritravaraNIya mehanIya karmanI 21 prakRti che tenA vikalpa ghaNuM che. 21 prakRti mAMhelI keI kSaya kIdhI hoya, keI upazama kIdhI hoya, keIne udaya hoya ( pazama samakitanI pare) te kSapazama cAritra jANavuM. te DohaLA pANI samAna cAritra che. te mahelI jeTalI mehanIya karmanI prakRtine udaya che eTale mela jANa have 4 cAritramAM zreSazama bhAva che te sarAgI che eTale ja mela che te kSaye pazama bhAva cAritra kahIe. te kSapaka zreNIo caDatAM 8me me 1. jIvaThANe pazama bhAva cAritra che. have ja che 7me-guNaThANe thI pazama cAritra hoya tene apratyAkhyAnI cokaDIne kSaya,zeSa 13 prakRtine upazama, ane saMvalanI cekaDIne udaya. e rIte pazama cAritranA bhagA ghaNA che. te pazama cAritranuM svarUpa jANI bhAga karavA. prazna 61-anaMtAnubaMdhInI kaDInuM svarUpa che ? uttara-anaMta anubaMdha eTale anaMta kALa thayAM te Avate. eka pachI eka mehanIya karmane baMdhane sAMkaLane kaDAnI peThe joDAyelA cAlyo Avate baMdha te anaMta anubaMdha kahIe. eTale tIvra kaSAyanI cekaDI (kodha, mAna, mAyA, lebha, te anaMtAnubaMdhInI cekaDI kahIe. A cokaDI samakitane prApta thavA de nahIM. A cekaDI khasyA pahelAM mithyAtva mehanIya, mijha mehanIya ane samakita mohanIyanuM baLa maLuM paDatuM nathI. tene upazama kSaya ke pazama thaI zaka nathI. arthAtu samakitanI prApti mATe anaMtAnubaMdhInI cokaDI mithyAtva mehanIya, mizra mohanIya, ane samakita mehanIyanuM svarUpa jANIne tene dUra karavAthI bIjA cAritrAdika aneka Atmika guNe pragaTe che. prazna 12-mithyAtva mohanIya, mizra mehanIya, ane samakita mohanIyanuM svarUpa zuM ? uttara-mohanIya karmanA be bheda che, darzana mehanIya 1 cAritra mehanIya che, temAM darzana mehanIya AtmAnuM svarUpa dekhavAmAM vyApta upajAve, ane cAritra mahanIya cAritramAM vyApta upajAve, te darzana mehanIyanAM dala gADhAM thAya te mithyAtva draSTine ujavala thavA na de jema ekedriyadika jIvane mithyAtva mehanIyanA dala gADhAM che tene mithyAtva dRSTi atyaMta malina che. pachI mithyAtva mehanIyanI vaNI udaya Ave te kSaya thAya ane kaMIka mithyAtvanI vagaNA sattAmAM che kaIka mithyAtvanI vargaNa Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayamAM che tethI mithyAtva daSTi ula thAya, paNa mithyAtva mehanIyanA udayathI zuddha deva gurU dharmanI oLakhANa thavA na de. kudeva kugurU, kudharma vallabha lAge, zuddha deva gurU dharmathI uparAMTho rahe te mithyAtva mohanIya jANavI. te mithyAtva mohanIya pazama samyakatvanuM AvaraNa-DhAMkaNa che. ane mizra mahanIya te kene kahIe? mithyAtva mohanIyanAM daLa bhegavatAM DAM rahyA te vAre evA praNAma thAya, zuddha deva gurU dharma upara cheSa paNa nathI, temanI AstA paNa nathI, ane kudeva kugurU kudharmane aMtaraMga anurAga paNa nathI, khoTA juThA jANyA nathI, te behanI samaja nathI. te mizra mehanIya kahIe evA praNAma aMtarmuhUrta rahe. mizra mahanIya te upazama samakitanuM AvaraNa che, paNa atyaMta gADuM DhAMkaNa nathI. ane samyakatva mehanIya triIjI che. te kSAyaka samakitanuM DhAMkaNa che. paNa mithyAtvane samakita mehanIya nathI. samakita mehanIyavALAne kSepazama samakita che, paNa samakita zuddha havA na de zaMkArika doSa sahita samakita che. jema vRddha purUSa lAkaDI grahe paNa gADhI paNa pakaDI na jAya paNa hAthamAMthI cheDe nahi. tene samaktimAM niHzaMkapaNuM nahi. nANutarAe dasaNutarAe carittarAe, ityAdika aMtara dekhIne zaMkA upaje te samakita mAM mela che te kiMcita mela rahyo che. jema nala gulInAM khAmAM vastrane joyA pachI temAM kiMcit jhalakanI jhAMya paDe tema samakitamAM melanI jhalaka paDe tethI sadoSa hoya te cala 1, mala, 2, agADha 3, te samakita mehanIya kahevAya. ane ajANa thakA koI kahe ke, deva gurU dharma upara rAga kare te samakita mehanIya kahIe, te juThA che. devagurU dharmapara rAga te 10 mA guNaThANA lagI che ane samakita mehanIya ne kSAyaka samakita prApta na thayuM hoya tyAMsudhI hoya te mATe e vAta na maLe. ane kaI kahe ke, je deva gurU dharma sevatAM Ihaleka phalAddhi, saMtAna, kalatrAdi icchA dharAve, paralokanuM phaLa svarga sukhAdi mAge te samyakatva mehanIya kahIe, te vAta pramANa che. te 1 cala, 2 mala, 3 agADha e mAMhelA deSa jANavA. jema japa, tapa ileka palekanI AzAe karavA te paNa samakita mehanIyanuM svarUpa jANavuM. e paNa kiMcit mela mithyAtva mohele che. paNa ujavala lAyaka samakita AvavA na de. te mATe samakita meDanIya kahIe Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakitavaMta prANI, laukika deva gurU ke dharmane dharma buddhie ke svArthabuddhie mAne ja nahi. paNa lokettara deva gurU ke dharmanI upAsanA svArtha buddhie kare, jemake kaI samitine yA tenA saMbaMdhIne bimArI hoya tenI zAMtine mATe zAMtinAtha bhagavAnanI mALA pherave, kaSTIyA AMbelAdi tapa kare, deva gurnAdikanI mAnatA mAne ke Ama karavAthI zAMti thaze, duHkha TaLaze, paraMtu evI draDhatA na rahe ke mAruM karelAM karma bhogavyA vinA kema chUTe. mATe tene samakita mehanIyane udaya samaje. lAyaka samakitIne evI bhramaNa na hoya, pitAnAM karma udaya AvyAM jANe. prazna 13.--sammatta vecaNI, michatta veNI, sama micchA yaNIje ne artha zuM ? uttara--samakti mehanayanA udaye je mohanIya karma vedavAmAM Ave te sammatta yaha 1 ane mithyAtva mehanIyanA udaye je mehanIya davAmAM Ave te michatta veNI 2 ane mizra guNaThANe je mohanIya davAmAM Ave te samA michatta veyaNaje kahIe. 3. pannavaNa sUtra chAsaTha hajAra-tenA pada 23 me-karma prakRtimAM mehanIya karmanI prakRtimAM kahyuM che ke samakita vedanI te jIna praNita tattvanI zraddhA aMtaragata Atmika rUpa samyakatva jANavuM te samyakatva vedanI. te ahiM samyakatva vedanI ne mithyAtvanI prakRti te aticAra saMbhave. te aupazamika kSapazamika te darzana mehanIyane udaye samyakatva veNI kahIe. vaLa jana praNIta tatvanI zraddhA na hoya te mithyAta varUpa hoya te mithyAtvavedanI. 2 - je mizra rUpa te jIna praNIta tatvanI zraddhAne tathA mithyAtvanI zraddhAne niMde nahi banne upara rAga paNa nahI ane dveSa paNa nahi te mizra mehanIane udaye. mizra veNI kahIe 3 e pramANe prakRti dvAramAM kahela che. - tathA sthiti dvAramAM paNa kahyuM che ke je samyakatva mithyAtva padugaLa grahe te jIva koI eka samyakatva guNa paNa vizeSa lAbha tehanA traNa bheda kahevA. te ema (1) sarva vizuddha, (2) ardha vizuddha, (3) avizuddha temAM je sarva vizuddha che tene samyakatva vedanapaNu lAbha. 1 ane je ardha vizuddha che tene mizra vedanI paNuM lAbhe. 2 ane avizuddhapaNe zradhe te mithyAtva vedanIpaNuM pAme. 3 tehane baMdha saMbhave. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sammatta veNIjInI sthiti jaghanya aMtamuhUrta utkRSTa 66 sAgaropama jhAjherI kahI. mithyAtva vedanInI sthiti jaghanya aMtamuhUrta utkRSTI 70 koDA koDa sAgaropamanI-mizra vedanInI sthiti jaghanya utkRSTi aMtarmuhUrtanI. uparanA nyAyathI jaNAya che ke jyAM sudhI lAyaka samakita na thAya tyAMsudhI samyakatva vedanI hoya te darzana mohanIyane udaye hoya. ane jyAM sudhI lAyaka jayAkhyAta cAritra na Ave tyAMsudhI cAritrAvaraNane udaya kahevAya paNa darzana mehanIya saMbaMdha nahi. darzana mehanIya te prathamanI traNa prakRtinA udayanI che. ane tyAMsudhI tene mehanIyanuM vedavApaNuM che. te lAyaka samakita prApta thaye tene nAza thAya che. pache tenuM vedavA paNuM nathI. ityartha - prazna 14-kaSAya yIje-ne kaSAya vecANIe eTale zuM ? uttara-seLa kaSAyanI prakRti mAhitI je kaSAyanI prakRtine udaya thaIne vedavAmAM Ave te kaSAya veNIje-ane nava nekaSAyanI prakRti udayamAM AvIne te davAmAM Ave che, kaSAya veNIne kahIe. prazna 15- uttarAdhyayananA 29 adhyayanamAM pahelA ja bolamAM kahyuM ke he bhagavaMta saMveganuM (vairAgyanuM) zuM phaLa ? ta vairAga samakitane gharane ke mithyAtvane gharano ? uttara-te pahelA bolamAM AgaLanI hakIkata jotAM te-vairAgya samakita prApta thayA pahelAno che. paNa mithyAtvanA gharane nathI, paraMtu samakitanI prApti karavAno che. prazna 16-te vairAgyavaMtane guNaThANuM karyuM kahIe ? uttara-guNaThANuM te paheluM kahevAya dAkhalA tarIke, jema sAravAdAna guNaThANAvALe samakitathI pahelA ane mithyAtvane prApta thayela nathI. tyAM sudhI AsvAdAna samakita kahevAya che. tema saMmatine prApta thayA che. prANane zama saMvegAdika pAMca kAraNa mAMheluM kAraNa pragaTa thAya paNa jyAM sudhI vamatinI prApti thaI nathI tyAMsudhI te guNaThANa te paheluMja kahevAya. prazna 17 - pahele guNaThANe parIta sa sAra thAya khare ? ane thAya te kevI rIte ne koNe karyo ? uttara-samaktinI prAptine kAraNe mAMheluM kAraNa maLI Ave te parItasaMsArI thAya. meghakumAranA jIve Agale bhave hAthIne bhavamAM sasalAnI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 dayA pALI tethI parItasaMsAra karyo ane manuSyanuM AUkhuM' bAMdhyu ema jJAtA sUtramAM kahyuM che. temaja subAhu kumAranA jIve sumukha gAthApatInA bhave sAdhune dAna devAthI ( dAna devAthI zraddhA thavAthI ) parItasaMsAra karI manuSyanuM Aubhu bAMdhyu che. sAkha vipAka sUtranI~evA samakita prApta thayA pahelAM pAMca lakSaNa mAMhela lakSaNa maLI Ave teA parItasaMsAra thavAnA dAkhalA ghaNA che. temaja varUNa nAga natuyAnA bALamitrane dhamanI zraddhA thavAthI samakita vinA paNa e bhava manuSyanA karI melle jAze ema bhagavatIjImAM kahyu` che. mATe zama 1 sa Mvega 2 nivega 3 anukapA 4 ne AstA 5 e 5 samakitane prApta thavAnAM AgamacetInAM lakSaNa che. ekAda bhavane AMtare avazya samakitanI prApti thAze. paNa vamAna te mithyAtva guNaThaNuM kahevAya. prazna 18--. --. maikumAranA jIvane hAthInA bhavamAM sasalAnI yA pALavAthI, nahi prApta thayelu evuM samatiratna prApta thayu' ane tethI parItasaMsAra karyAM ne manuSyanuM AubhuM bAMdhyuM' ema sAMbhaLIe chIe tenu kema? uttara--jJAtA sUtramAM te vAta che. paNa samaktiratna prApta thayuM ema nathI. tyAtA ema kahyuM che ke aladhdeNaM sammattaraeNaM, labdeNaM pANANukaMpayAevva 4 saMsAra paritaM karei maNusAuyaM nibaMdha. eTale samakitaratna lAdhyuM nathI paNa lAdhyu che prANI bhUta, jIva. satyanI anuka'pA--dayA teNe karIne parItasa sAra karyAM ane manuSyanu Aukhu AMdhyuM. e vAta pramANa che kAraNa ke; jo samati prApta thayuM hoya te samakitamAM manuSyanA AUkhAnA baMdha paDe nahiM. bhagavatIjImAM zataka 30 me samosaraNanA adhikAre kahyuM che ke--samakitI manuSya tiya iMca eka devatAnuMja a.ukhu bAMdhe. ane nArakI devatA aka manuSyanuja AukhuM bAMdhe e lekhe hAthInA bhavamAM parItasa'sAra karyAM ane manuSyanuM AubhuM bAMdhyuM te samakitamAM nahi. paNa samakita prApta karanArI anukaMpA--dayA pragaTa thavAthI e guNu pragaTa thaye| ane meghakumAranA bhavamAM samakitanI prApti thaI. uttarAdhyayananA 29 mAM adhyayanamAM kahelA pahelAM kholamAM savega vajaMtune dharmAMnI zraddhA utpanna thAya te paNa pAMca lakSaNa mAMhelu eka lakSaNa che. samaktinI prApti tA anatAnudhInI cokaDIneA kSaya thayA bAda dana mehunIyanI trikane kSaye pazama thaye thAya che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prazna 19. ---pahelA molamAM samakita prApta thayu te upazama, kSayeApazama, ke kkSAyaka ? uttara--koi kSayApazama kahe che ne koi kSAyaka paNa kahe che. kSayApazamanA kahevAvALA kSAyaka samakita 8 me guDANe mAne che ane samavA- yAMganA 21 mA samavAyanI sAkha Ape che, ane kSAyakanA mAnavAvALA 4 thai guNaThANethI kSAyaka mAne che te A cAlatA adhikAranIja sAkha Ape che eTale uttarAdhyayananA 29 mA adhyayananA pahelAja bolanA nyAye tathA ka graMthanA nyAye zcAyaka samita ceAthe guNahANe thAya che. have AThame guNaThANe kSAyaka samakita kahyuM che te samavAyAMgajImAM kahyuM che ke--niyaTTIbAdara guNahANe cha prakRtino kSaya kare tene 21 prakRti sattAmAM rahe. A uparathI 7 mA guThANA sudhI cepazama samiti mAne che te AmethI kSAyaka samiti mAne che. ane ceAthe guNaThANethI kSAyaka mAnavAvALA kahe che ke-u. nA 29 mA adhyayanamAM je saMvega tathA pradhAna dhamanI zraddhA thaI te samakita pAmyA pahelAM mArgAnusArImAM thai ane tyAra pachI anaMtAnuba MdhInI cekaDInA kSaya thayeA pache dazanAvaraNIyanI trikane khapAvI te pATha A pramANe che. maMtranAM mate lIye haiM naLacaTTa ? saMvege-vairAgye karI he pUjya ? jIva zu uparAje ? e prazna-bhagava'ta uttara kahe che.-vegenuM anuttaramananuM naLayarUM saMvege karI pradhAna dharmAMnI zraddhA uparAje aNuttarAedhammasaddhAesaMvegaM TuntramAIjIrU pradhAna dharma'nI zraddhAe mukita abilASarUpa vairAgya zIghra pAme. ajaMtALuvI joda mALa mAyA srome verphe samakita dhAtI anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA. leAbha khapAve. vaM ca gamyuM na sa~dharphe navA karma na badhe taLAvanAM ana'tAnuba'zrIne udaya je mithyAtva hatuM te micchavisodi435 mithyAtvane TALIne saMsAraNa marDa sakitanA ArAdhaka thAya kUMgaLa vimodi vimutrA" samakita ati nirmaLa karIne kSAyaka samakita pAmelA jIva pratye tevamavAdonuM siArUM akeka bhavya jIva teja bhava grahaNa karIne eTale teNeja bhave sIjhe. modi+ vimudrAp tattva mana54mAM nAmarU ?--vizeSa nima La ane zuddha thayelA samakita karI trIjo bhava tA ullu gheja nahi. 1 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A uparanA pAThathI ethe guNaThANe kSAyaka samakita siddha thAya che. prazna 20-Athe guNaThANe lAyaka samakita mAnIe te teja bhave mokSa kema jAya? uttara-teja bhave mokSa javAvALA jIvane cothe guNaThANe kSAyaka samakita pragaTa thayuM hoya, ne cothethI chaThe sAtame ne AThame guNaThANe kSAyaka bhAve caDatA cAritravaraNIyanI prakRtine khapAvatA kSepaka zreNIe caDI 9 me 10 me guNaThANe thaI 12 me guNaThANe mehanIya karmanI 28 prakRtine kSaya karI jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya ane aMtarAya kamane sAthe kSaya karI arthAt 4 ghanaghAtI karmane kSaya karI kevaLa jJAna kevaLa darzana pragaTa karI 13 me guNaThANe pravara ane chevaTe 14 me guNaThANe bAkInaja karma (vedanI AukhuM nAma ne getra) ne kSaya karI mokSagatine pAme. te teNeja bhavagahaNa sijhaI kahevAya. tenA be varga che 1 eka valiMgI pravartana cAritravaMta. ane bIjA bha va cAritravALA gRhaliMgI sAthe guNaThANe lAyaka samakita kSAyaka bhAva pragaTa karI caDete guNaThANe pariNAmanI dhArAe prakRtione kSaya karI kevaLa jJAna pragaTa kare. bharata mahArAjAnI pere. ane temaja marU devA bhagavatInA nyAye tAtkAlika mokSa phaLane paNa meLave. ane the guNaThaNe lAyaka samakitI kALa kare te trIje bhave avazya mekSa jAya. A pAThanA artha mAM koI koI tANI kheMcIne pazama samiti tathA upazama samakitane artha kare che te potAnI zraddhAnAM kheMcANane laIne jaNAya che paNa mULa pADamAM te kSAyaka samakita khuThThI rIte samajAya che. ane TIkAkAra paNa ema ja kahe che ke - samyattavasya nirmalayA vizuddhayA tRtIyaM punarbhava grahaNaM nAtikrAmati ityanena zuddha kSAyaka samyaktvAn bhava traya madhye mokSa vayatyeva / e cethA guNaThANa AzrI kahela che. mULa pAThamAM paNa anaMtAnubaMdhInI cokaDI ane mithyAtva mohanIya tathA samakita mehanIya ( mizra mihanIya benA aMtarabhedamAM levI.) e prakRtionAja kSayane adhikAra che. tethI jethI guNaThANe kSAyaka samakita prApta thAya ema sUtra pATha sUcave che. prazna 21.--keTalAka upazama tathA kSayopazama samakita AzrI traNa bhava karavAnuM kahe che te lAyaka samakita traNa bhava kare e kaI dAkhale che ? Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 uttara-dAkhalA te uttarAdhyayanamAM 29 mA adhyAyananA kahyo che te ane vizeSa vicAra karatAM kApi kSayApazama tathA upazama samakita AzrI 3 bhava mAnIye teA paNa te maLe nahi. kemake tene mATe te utkRSTo deNA a pugaLanA kALa kahyo che. eTale upazama samiti tathA yApaze. samakitavALA artha pugaLa ula`dhe nahi ema sUtrathI jaNAya che. kemake te samakitathI paDavAnA sabhava che. kadApi te samita TakI rahe tA 15 bhavamAM meAkSanI prApti ( kSaye pazamavALAne ) kahI che. sAkha viSAka sUtranI subAhu kumAranA bhavanI. ane upazama AzrItraNa bhava kahIye tA 11 me guNaThANe kSAyaka samakita nahiM mAnavAvALAne vAMdhA Avaze, kAraNa ke uttarAdhyayanamAM cha sAta prakRtinA kSaya thayA kahyo che. mATe 11 me guNahANe 28 prakRtinA upazAMtane laine kALa AzrI traNa bhava mAnavAne vAMdhA Ave niha. paNa paDe te chevaTa ardha purdALanA bhase rahe. mATe 29 mA adhyayanamAM kahela trIjo bhava ulaMdhe nahi te kSAyaka samiti mATeja here che. ane TIkAkAra paNa mULa pAneja laine kahe che. temaja bhagavatIjI taka 8 me-uddeze 10 me- nanI jadhanya madhyama ne utkRSTI ArAdhanA kahI che temAM utkRSTI ArAdhanAvALAne eka bhava, tathA e bhava kahyA che. ane kalpa ( devaloka ) nI gati paNa kahI che. e AzrI kSAyaka samakitavALA kAMtA teja bhave mekSa jAya ane devalAka jAya tA bIjo bhava manuSyanA karI mAkSa jAya eTale manuSya ne devatAnA maLI trIjo bhava laghe nahi ema kSAyaka samakita AzrI kahela che. eTale kalpa devalAkamAM jAvAvALA cothA pAMcamAM guNuThANA AzrI ane tenI sAthe utkRSTI cAritranI ArAdhanA karI hoya teA kAM ta| teja bhave mekSa jAya. tathA kalpa tathA kalpAtItamAM paNa jAya chevaTe trIjo bhava tA ulaMgheja nahI. prazna 22.--agIArame guNahANe kSAyaka sakita lAkhe ke nahi ? ane lAbhe te kevI rIte ? uttara--mehanIya e prakAranI che. eka dana mehanIya ane bIjI cAritra mohanIya e enI maLI aThAvIza prakRti che te mAMhelI 7 prakRtine kSaya karI bAkInI prakRtine upazama karI agIArane guNahANe ya. eTale samakitane AvaraNa karanArI prakRtino kSaya karyAM pachI cAritrane AvaraNa karatArI prakRtine upazamAvI upazama zreNIe caDI agyArame guNaDANe jAya. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.4 prazna 23----agIyArame guNakANethI paDI koi pahele guNaThANe jAya tene kSaya thayelI prakRtinA udaya kevI rIte thAya ? uttara-aDhAvIza prakRtine upazamAvela paDe te tene pahele guDANe javAvALAne prakRtinA udaya thAya. paNa lAyaka samakitavALA cAthAthI nIce paDe nahi. mare tepaNa ceAthA guNaThANe te raheja eTale paDe teA ceAthA ke AThamA guThANuM aTake. athavA ADamethI kSapaka zreNIe caDavu' heya te paNa caDe. prazna 24 ---agyArame guNahANe sAta prakRtine kSaya ane 21 prakRtine upazama kahIe te yeApazama samiti kare ane agyAramuM tA upazama guNaThANuM kahevAya che mATe zu' samajavuM ? uttara--agyAramu guNuThANuM kahevAmAM Ave che te vizeSe karIne te cAritrAvaraNIyanI prakRtinA upazama heAvAthI kahevAya che. darzanAvaraNIyanI prakRtinA tA kSaya hoya athavA upazama hAya, bemAMthI eka hAya, eTale vakhate Ayaka samiti hAya athavA vakhate upazama samita hoya. paNa kSayApazama samakti teA naja hoya. kanIrAmajI mahArAjanA praznottaramAM kahyuM che kekSAyaka samitamAM guThANA 11 che pahelA traNa nahi. e lekhe 11 me guNuThANe kSAyaka sakita hoya kharU . ane upazama samikata paNa hoya paNa kSaye pazama samikata te naja hoya. prazna 25--kSAyaka samakitI upazamazreNIye caDyo ke agyArame guNaThANe jaI kALa kare ke nahIM ? uttara-agyArame guNaThANe ghaNA vikalpa thAya che. pelA vikalpe agyAramu guNaThANuM upazAMta mehanuM che te mehanIya kanI 28 prakRtine upazamAve tyAre 11 me guDANe Ave ne kALa kare tyAre paNa upazama bhAve kALa kare tyAre tene upazama samiti hai ya. para`tu bIje vikalpe--kSAyaka samakitanI upazama zreNIe caDayo thako 11 me guNaThANe jai pAcho paDe te te 10 mAMthI 9 me AvI 8 methI kSapaka zreNIe caDe te 9-10 me thaI 12 me.guNaThANe jAya. trIje vikalpe-8 mAthI paDe te ceAthe aTake ceye vikalpe-11 me guNaThANe kSAyaka samakitamAM mare te upaje, te trIjo bhava eladhe nahI. sAkha uta. 29 mA sarvArtha siddhamAM a. nI. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prazna 26-anuttara vimAnanA devatAne upazama meAhI kahyA che te kema ? uttara-28 mehanIya karmanI prakRtine upazamAve te upazamamehI kahevAya. ane cAritrAvaraNInI 21 prakRtine upazamAvI kALa karI anuttara vimAne upaje te paNa upazamameAhI kahevAya. ema sa bhave che.tattva kevalI gamya prazna ra7--yApazama samakitamAM keTalIka prakRtino kSaya thAya ane keTalIkano upazama hoya ne keTalIkanA udaya hAya paNa kSaya thayelI prakRti pAchI udayamAM kevI rIte Ave ? uttara--prakRtiyAnA kSaya be prakAre thAya che. eka kSAyakabhAvanA kSaya, ane bIjo kSaye pazamabhAvanA kSaya. temAM kSAyaka bhAvanA kSaya te bhasmIbhUta thAya che. eTale jema kAlasAnI zveta rAkha thAya che tenI agni thAya nahi te pAchI saLage nahi. tema kSAyaka sativALAnI je prakRtiyA kSaya thai hAya te pAchI udayamAM AvatI nathI. ane kSaye pazamabhAvanA kSaya thayA hoya te lAkaDAnA baLelA koyalArUpa che. te agni sa`skAre pAchA prajavalita thAya che. te kSayApazama samakitavALAnI je prakRtiyA kSaya thayelI heAya te prakRti udayabhAvathI pAchI pragaTa thAya che. eTale kSayApazama samitivALAne paDavAne sabhava che, ane pahele guNaThANe paNa jAya che. kSAyaka samikata apaDIvAi che, eTale kSAyaka samitavALA kiMda bhavakare ! paNa te samiti muke nahi. itya. prazna 28--kSAyaka samitavALA bhava kevI rIte kare ? kSAyaka rAti te AThame guNaThANe prApta thAya che ne te kSapaka zreNIe caDI teja bhave mokSa jAya che. kSAyaka samitavALAne bhava hAtA nathI. ema sAMbhaLyuM che te kema ? uttara--kSAyaka samakitavALA utkRSTA traNa bhava kare che ema bhagavatIjI tathA uttarAdhyayana sUtrathI ni"ya thAya che. kSAyaka samikita cethe jINuThANu paNa thAya che. ceAthe kSAyaka samakita pragaTa na thayu hoya ane teja bhave mokSa javAvALA jIva hoya tene Ame guNaThANe kSAyaka samita thAya ane pachI kSapakazreNIe caDe e vAta kharI che. prazna 29--kSAyaka samakita cAthe guNaThANe keTalAka mAne che ane keTalAka mAnatA nathI, kAraNa ke ceAthe guNahANe kSAyakabhAva nathI ane Ame guNa:Ne kSAyakabhAva che mATe kSAyakasamakita AThame zuThThANeja hoya tema keTalAkanu mAnavuM che te kema ? Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara -meTA guNaThANAmAM cothe guNaThANe kSAyakabhAva kahyo che. mATe cothe guNaThANe 7 prakRtine kSaya thAya che te AzrI jeTale kSaya teTale kSAyakabhAva jANave. AThame guNaThANe lAyakabhAva gaSe che te paNa 7 prakRtine kSaya AzrI ja che. AThamuM guNaThANuM prApta thayA pahelAM 7 prakRtine sarvathA kSaya thaye nathI e jIva AThame guNaThANe kSaNie caDavAvALo hoya te prathama 7 prakRtine kSaya kare tene ra1 prakRti sattAmAM hoya ema samavAyAMga sUtramAM kahyuM che, tene paNa kSAyakabhAva hoya. ane sarvathA kSAyakabhAva te bAramAM guNaThANeja hoya che. - prazna 30 - 11 me guNaThANe lebhane udaya nathI tema bIjI prakRtine paNa udaya nathI guNaThANu te upazamanuM che, te kaI paNa prakRtinA udaya vinA paDe kevI rIte ? uttara--tyAM eka prakRtine udaya nathI eTale 11 me guNaThANe mohanIya karmane udaya nathI ema pannavaNAjImAM karmaprakRti padamAM kahyuM che. mATe 11 me guNaThANe keTalAka sUkSma lebhane udaya mAne che ane tethI paDavA paNuM mAne che te vAta saMbhavatI nathI, kAraNa ke -bhagavatIjInA zataka 25 me-udeze 6 Tre nigraMtha niyaMThAmAM avaDiya ne vardhamAna be praNAma kahyA che. hAyamAna praNAma nathI te AzrI 11 me guNaThaNe paThavuM nathI. paNa tenuM kAraNa ema jaNAya che ke-11 me guNaThANe mare te anuttara vimAne jAya. ane mare nahi te aMtamuhUrtanI sthiti bhogavI avazya paDe. eTale aMtarmuhUrtanI sthiti pUrI thatAM chelle samayane aMte dazamAM guNaThANAne pahele samaya sUma lebhane udaya thatAMja paDavApaNuM thayuM gaNAya. prazna 31.--gaMThIbheda thavAne kALa, AukhA karma varane sAta karmane sthiti kALa, eka keDA keDa sAgaropamanI aMdara kahyo che.-ane jIvane samakita pAmavAne kALa ardha pudgalanI aMdarane kahyA te kema ? uttara-prathama, samakita pAmavAne aMte koDAkoDI sAgaropama kahyo che te graMthane mata kahyA che ane sUtrane mate te zukala pakSI, prathama samakti pAme tyArathI gaNAya che ane zukala pakSI addhipugala saMsAra bakata rahe tyAMthI utkaTe bhAge gaNAya che. eTale bhagavatIjInA 26 mA zatakamAM AlekhA karmamAM baMdha AzrI zukala pakSI ane samakitane cAre bhAga sarakhA kahyA che. tethI samakita pAmIne paDelAne pharI samakita pAmavAne addha pudgalanI aMdara kALa jaNAya che. eTale samakita pAmIne paDele utkRSTa addhapudgala paryaTana kare paNa addha pudgala samakita pAmIne Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mokSa jAya. mATe prathama samakti pAmavAne utkRSTo kALa addhapugalane jaNAya che. paNa AukhA karma varajIne sAta karmanI sthiti ane kaDAkaDa eTale eka kaDAkeDa sAgaropamanI aMdara te vakhate hoya eTale gaThI bheda the ema paNa kahevAya. prazna 31-jAtisamaraNa jJAna samakitIne thAya ke mithyAtvane paNa thAya kharuM? uttara-bannene thAya, meghakumArane Agale hAthInA bhave jAti maraNa jJAna thayuM te mithyASTipaNAmAM thayuM, ane meghakumArane dIkSA lIdhA pachI jAtismaraNa thayuM te samakitapaNAmAM thayuM. sAkha jJAtAjI sUtranI paraMtu jati samaraNavALAne samakitanI prApti thavAno saMbhava che kAraNa ke te matijJAnane bheda che mATe, ane anya matanA zAstromAM paNa jAti samaraNa kahyuM che. prazna 33-jAtismaraNa jJAnavALo pitAnI jAti jANe tema bIjAnI jAti jANe ke kema? uttara--jANe sahacArI saMsInA bhava karela jANe sApa uttarAdhyayana 18 adhyayananI. prazna 34-jAti maraNa jJAnavALe utkRSTA keTalA bhava jANe? uttara-saMjJI paMceMdriyanA AgalA navase bhava jANe eTale pUrve saMsI paMcedriyanA lagatA navase bhava karyA hoya te sarva bhava jANe paNa vacce asaMsIne bhava karyo hoya te tyAM gAMTha paDe te pahelAnA bhava jANe nahi, mATe lagatA utkRSTa nava bhava jANe. prazna 35-jIgalIyAmAM samakita keTalAmAM lAbha? uttara-bhagavatIjInA 24 mA zatakamAM kahyuM che ke vaimAnikamAM pahelA bIjA devaleka sudhI jadhanya eka palyopama uchA traNa palyopamavALA jAya te samakita daSTi tathA mithyA daSTivALA jAya te manuSya tiryaMca bane AzrI kahyuM che e lekhe 30 akarma bhUminA paryAyAmAM samakti lAbhe. prazna 36-samakita tathA kevaLajJAna prApta thatAM, ATha karmamAM paheluM kayuM kAma mArga Ape ? uttara-keTalAka jJAnAvaraNIya karma kahe che, keTalAka aMtarAya karma kahe che (virya zakita pheravavA AzrI) -ane keTalAka mehanIya karma kahe che. temAM paNa mohanIya sivAyanAM bIjAM karma dezathI mArga Ape che ne mehanIya Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 karma sarvathA mArga Ape che. anaMtAnubaMdhI tathA mithyAtva mehanIya kSaya thayethI samakitanI prApti thAya che. eTale mehanIya karmanI 7 prakRtIne kSaya upazama ke upazama thaye samakita prApta thAya che. kevaLajJAnanI prAptimAM paNa paheluM mehanIya karma sarvathA khase che. vaLI sarva karmamAM mohanIya karma rAjA samAna kahela che. AcArAMganA adhyayana trIje-udeze 2 je bALabodhamAM nIce pramANe gAthA kahI che. nAyagaMmI viNassaMti, jahA seNA viNassaiH evaMkamma viNassaMti, mohaNIjekhayaMgae 1 temaja uttarAdhyayananA 28 mA adhyayananA 71 mAM bolamAM paNa , prathama mehanIya karmanI 28 prakRti ApyA pachI jJAnAvaraNIyanI pa, darzanA varaNIyanI 9 aMtarAyanI 5 prakRti gg tibaMdhirmAnurvA e traNe karmanA aMza sAthe khapAve; topAgajtaMcataMttaranA vivaranAiisri.tivAra pachI anaMte pradhAna jAtu kevaLa pradhAna jJAna darzana uparAje. ema keTalAka nyAya jotA samakita tathA kevaLa jJAnanI prApti thatAM paheluM mehanIya karma mArga Ape che. mihanIrUpa ke utare teja devagurU dharma vagere zuddha bhAvanA pragaTa thAya. carthAt prathama mehanIya karma khase tyAreja samakita ane kevaLa jJAna prApta thAya. prazna 36-samakitanI prathama prApti, manuSyanA bhAvamAM hoya ke anerI gatimAM paNa hoya kharI ? uttara-keTalAka kahe che ke- bhagavatIjInA zataka 13 me udeze 1 le sAtamI narakamAM samakita dachI tathA mithyA chI AzrI avirahIyA kahyA che. ne samAmithyASTi AzrI virahIyA behu kahyA che. te AthI manuSya vinA bIjI gatimAM samakitanI utpati saMbhave che. paNa bhagavatIjInA 26 mA zatakamAM zukala pakSI ane samakitanA Aukha karmanA 4 bhAMgAne vicAra karatAM samakitanI prathama prApti manuSyanA bhavamAM kare che. palIta thayelA adha pudgalIne bIjI gatimAM prApta thavA. AzrI prathama gaNAya. paraMtu kSAyaka samakitanI utpati te manuSyamAMja saMbhave che, tatva kevalI gamya. prazna 38-jJAnane sAkAra upaga ane darzanane maNakAra upayoga kahyo tenuM zuM kAraNa? Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-je cakSu darzane tathA avadhi darzane tathA kevaLa darzane jovAmAM Ave che te te pratyakSa tarUpa jovAmAM Ave che, paNa jJAnane sAkAra upayoga kahyo tenuM kAraNa jJAna pakSa che. jemake zrata jJAnathI devalokAdi tarUpa jANavAmAM Ave che te sAkAra upaga kahevAya, paNa te pramANe darzananA upage jovAmAM AvatuM nathI, mATe darzanane maNakAra upaga kahyo te parokSa padArthane mATe levuM. prazna 39-nadImAM matijJAnanA bhedamAM dravyathI jANe paNa dekhe nahi, ne zruta jJAnavALA dravyathI sarva dravya jANe ne dekhe ema kahyuM.-ane bhagavatI zataka 8 me uze ? je-kahyuM che ke- matikR! beu jJAnavALA dravyathI jANe dekhe te kema ? uttara--matijJAnane guNa jANavAja che. matijJAnavALe dharmAnita pramukha sarva dravya jANe paNa dekhe nahi. zrutajJAna jANe che. tenuM kAraNa ke thatajJAnanA akSara zrata ne anakSaradyuta be bheda kahyA che. te akSara te dekhavothI jJAna thAya, ne anakSakRta te jANavAthI jJAna thAya. tathA kRtajJAnathI rcoda rAjalakanuM svarUpa jANe, paraMtu citrAmaNa karI lokanuM svarUpa batAve te tarUpa dekhavA jevuM jJAna thAya te AzrI naMdIjInA TIkAkAre chutajJAnIne jANavuM dekhavuM kahyuM che. ane bhagavatIjImAM banne jJAnamAM jANa dekhavuM kahyuM tenuM kAraNa ke jyAM matijJAna tyA thatajJAna ne jyAM zrutajJAna tyAM matijJAna beu arasa parasa sAtheja che. te AzrIne, tathA matijJAnanA 4 bhedaavagraha 1, IhA 2 avAya 3, dhAraNA che e ja bolamAM prathama be bola darzananA upayoganA che. ane uparanA be bola jJAnanA upaganA che. mATe matijJAnI jANe dekhe vaLI sAmAnya jJAnate darzana upage ne vizeSa jJAna te jJAna upAme che. mATe matidhRtamAM sAmAnya ne vizeSa bane upayoga che. prazna 40-kRSNa pakSI keNa kahevAya ? uttara-jene samakitanI prApti thaI nathI, ane addhipudgala upara kALa jene kahyo hoya ne jIva kRSNa pakSI kahevAya. prazna 41zukala pakSI kayAre kahevAya ? uttara--je jIva addha pudgalamAM Ave ane samakitanI prApti thAya te jIva zukala pakSI kahevAya. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 prazna 42--je jIva a pudgalamAM Ave ne samakitanI prApti thai na hoya, te jIva zukala pakSImAM gaNAya ke nahi ? uttara--samatinI prApti vinA zukala pakSImAM gaNAya nahi. paNa kRSNapakSImAMthI zukala pakSI thatAM avazya samakitanI prApti te hovIja joie ema sabhave che. eTale samakitanI prApti thAya teja te jIva addha - pudgalamAM AvyA gaNAya ane zukalapakSI paNa teja jIva kahevAya. prazna 43-samakita te pAMca kahyAM che temAMthI kayA samakitanI prApti yethI zukalapakSImAM gaNAya. uttara--evA khulAso sUtramAM nathI-paNa epekSAe kahI zakAya ke samakitanA paDavAine utkRSTA paribhramaNanA saMsAranA kALa addha pudgalanA kahyo che. e uparathI ema jaNAya che ke zukalapakSI jIva adbhu pudgalamAM gaNAya. ane te prathama samakita pAmele hAvA joie. sAkha bhagavatInI. pacIsamA zatakanA r ThA 7 mA uddezamAM sajyA niyaMDAnA adhikAre jathApyAta cAritranu` tathA niyaDAnuM utkRSTu... AMtarU' a pudgalanu kahyuM che te upazama samakitathI paDavA AzrI kahela che. mATe zukala pakSI thayelA upazama samakita pAmIne paDe te addha pudgalamAM utkRSTa bhAMge gaNAya. bIjo dAkhalA, samAmithyAtva dRSTimAM mizra guNaThANe Avelo jIva tene mizra samakita kahevAya che. eTale mithyAtvane samakitanuM mizra paNa jene thAya che. te jIva aMtarmuhUtta rahIne kadi mithyAtvaguNuThANuM jAya, paNa aMtarmuhUtta mAM mizrapaNAnuM jeTalu samakita pharasyu teNe zuM guNa karyAM ? tenA uttaramAM bhagavaMte kahyuM ke te jIva kRSNapakSI hate. te zu lapakSI thaye ahaM pudgala kALa bhAgavavA rahyo eTale te jIva addha pudgalamAM mAkSa jAze vagere zuThANAmAM kahela che. e uparathI paNa ema jaNAya che ke kRSNa pakSImAMthI zukalapakSI thayelAne prathama teja bhavamAM samakitanI prAptinA sabhava rahe che. vaLI trIjo dAkhale, bhagavatIjInA 9 mA zatakanA 31 mA uddezamAM azethA devInA adhikAramAM keTalAka kahe che ke te A bhavanA azece hoya, teA pUrva koi vakhate vItarAga dharma sAMbhaLyeA hovA joie ane tene addha pudgalamAM paNa koi vakhata samakitanI prApti hovI joie, ghaNe kALe A bhavamAM ( puchyA samayamAM ) aAcA hovA chatAM samakita pAmI kevaLI thai mekSa jAya. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 vaLI koinuM' ema paNa kahevuM che ke kRSNapakSImAMthI zukalapakSI thAya te jIvane samita paNa pahevuja prApta thAya. eTale je bhavamAM paheluM samakita prApta thAya te jIva teja bhave mekSa jAya nahi, sAkha bhagavatIjInA 26 mA zatakanA pahelA udezAnI kRSNa pakSIne AukhA karmAMnA ba`dha AzrI cAra mAMhelA 1-3 e e bhAMgA kahyA che. eTale pahele bhAMge pUrve Aukhu bAMdhyuM -vat mAne bAMdhe che-ne AgAmI kALe bAMdhaze tenA 4 vikalpa thAya che. 1 pahelA vikalpa----mabhavI kRSNapakSI. 2 bIjo vikalpa--dUbhavI-traNa kALamAM mekSa nahi javAvALA bhavI kRSNapakSI. 3 trIjo vikalpa addha pudgala uparAMtanA bhavI kaSNapakSI. 4 cotho vikalpa-anta pudgalane najIka AvelA 3 bhavanI hadamAM ( aMdaranA ) kRSNapakSI. ane 3. je bhAMge, pUrve Aukhu` bAMdhyu--mAne nathI bAMdhatA ane AgamIce kALe Adhaze. prazna 44--AgamIye kALe AuMkhu bAMdhe to vartamAne te avazya adha hovA joie. te pachI pahelA bhAMgAmAM ne trIjA bhAMgAmAM taphAvata zAne rahe ? uttara--pahele bhAMge te vamAne paNa kaSNapakSImAM baMdha paDe che ane Agamiye kALe paNa kRSNapakSImAMja aMdha paDaze.--ane trIje bhAMge gata kALamAM aMdha paDayo te kRSNapakSImAM ane vamAne pUchyA samaya kRSNa pakSI che paNa pUchacA samaye AukhAnA baMdha kALa nathI, uttara kALe Aukhu bAMdhaze. gata kALamAM ane puchayA samaya kRSNapakSIne bhAMge levA, ane tyAra pachI zukala pakSI thai AubhuM bAMdhe ane Avate kALe paNa bAMdhaze. A uparathI samitinI prApti kAi mAne che tathA te addha pudgalanI adaranA jIva che mATe Avate kALe paNa AUbhu` bAMdhaze ema keTalAkanuM kahevu', che-ane keTalAka ema paNa kahe che ke-pahelo ne 3 jo bhAMge traNe kALanA kaSNapakSIneja che. ane vattamAna samaye (puchayA samaya) AukhAnA bAMdhane kALa nathI--kAMtA pUrve khAMdhyu hoya ke puchyA samayanA uttara kALe bAMdhaze paNa traNe kALa kRSNapakSImAM 2 khIjA ne 4 thA bhAMgAnI nA kahI te uparathI traNe kALanA kRSNapakSInAja jaNAya che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA--bhAga 1 le. 23 pUrvAddha (nava bhAgamA) prazna kapa-kRSNapakSamAMthI zukalapazI thavAvALAne te vakhate samakita hoya ke nahi? uttara-samakti prApta thAya te ja zukalapakSI gaNAya pachI bhale paDe ne utkRSTo addhapudgala saMsAramAM rahe paNa koI kALe samakita prApta nahi thayeluM te prApta thAya ane zukalapakSI kahevAya. prazna 46-paheluM samakti prApta thAya te jIva teja bhave mokSajAya kharo ke kema ? uttara- keTalAka ema kahe che ke- azAcA kevalIe kevaLajJAna prApta pahelA pUrve koI kALe kevalI parUpe dharma sAMbhaLyuM hatuM ja nahi, chatA anya matanI karaNa karatA saralapaNAne laIne vibhaga jJAna pragaTa thayuM ane tethI vItarAga dharma vinAnA sAraMbhI ne saparigrahI, ane vItarAga dharma nirAraMbhIne niSparigrahI dharma dITho.tethI vItarAga dharmanI zraddhA thaI tethI mithyAtvamAMthI samakita thayuM ane vilaMgamAMthI avadhi thayuM te paNa vRddhigAmInuM hovAthI kevaLa jJAna prApta thayue apekSAe samakita pAmI teja bhave mokSa jAya. sAkha bhagavatIjInA zataka 9 mA udeza 31 mAnI. ane bIjo dAkhale, UttarAdhyayananA 29 mA adhyayananA pahelA ja bolane prathama varAgya prApta thavAthI anuttara dharmanI zraddhA thAya. ane te zraddhAthI zIghra vairAgya pAme ane anaMtAnubaMdhInI cekaDIne khapAve,mithyAtvane TALI, atizaya samakita nirmaLa karI arthAt lAyaka samakita pAmI kaI jIva teja bhave mokSa thAya, ane trIjo bhava te UlUdheja nahi ema kahyuM che mATe prathama samaMti pAmI teja bhave mokSa jAya ema saMbhave che. prathama Upazama ke kSaye pazama samakti pAmIne pahelAne utkRSTa addha pugala parAvartana kALa kahyo che, te tethI UparAMtane samakita pAmavAne ke paDI phera samakita pAmavAne kALa nathI. tethI ema jaNAya che ke keI jIva samakti pAmI teja bhave mekSa jAya ane paDe te addhapugalamAM paNa sAmagrI maLe mekSa jAya. bhagavatIjInA 26 mA zatakanA 6-7 mAM UdezamAM pAMca cAritra ane pAMca pahelA nigaMThAnA paDavAIne utkRSTa kALa addha pudgala parAvartanane kahyo che te uparathI ema jaNAya che ke- zukala pakSamAM praveza karatA samakita sahita te guNa prathama prApta thayele ne pachI paDavAI thaI addha pagalamAM mekSa jAya. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pragnettara meAhanamALA--bhAga 1 lA. zukala pakSI--ane samitine-AkhAnA baMdha AzrI 4 bhAMgA kahyA che te A pramANe che. 24 1 pUrve AUkhuM bAMdhyu--vamAne bAMdhe che AvatA kALe bAMdhaze te a pudgalamAM AvelA AzrI tathA samakita paDavAi AzrI 2 pUrva AUkhuM AMdhyuM-vattu mAne bAMdhe che-ne AvatA kAle nahi bAMdhe te AvatA bhavamAM mekSa javA AzrI. 3 pUrve AUkhuM bAMdhyuM-vatta mAne nathI bAMdhatA-AgamIya kALe bAMdhaze. te va mAne puchyA samaya AUkhAne baMdha kALa nathI te bhavamAM pUrva baMdha paDI gayA che cathavA uttara kALe bAMdhaze. mATe vastu mAne puchyA samaya AUkhuM nathI bAMdhatA kahyuM AvatA bhavamA AUbhuM bAMdhe te vamAne te bAMdhyu hAvuMja joie. mATe puchyA samaya trIjA bhavathI mAMDI meAkSa jIva hAya tA jAya. 4 pUrve AUbhu bAMdhyu--vartta mAne nathI bAMdhatA-AgamIya kALe paNa nahi AMdhe te zukalapakSI tthA samakti pAmyAnA tadbhave meAkSa javA AzrI kSepaka zreNI vALeA. bhagavatIjInA 26 mAM zatakamAM kahelA UparanA cAthA bhAMgAnA nyAye jIva paheluM sakita pAme te jIva teja bhave meAkSa jAya khare ema sabhava che. ane ekapakSa ema paNa kahe che ke-je azAyeA kahyA che te A savanA azAyA che. pUrva koi kALe sAMbhaLelo hovo joie mATe pUrve zukalapakSI thai samita pAmelA paNa samakitathI paDI a pudgalamAM keTaleka kALe azeAye hovA chata sAmagrI maLI AvavAthI azeAye kevalI thayA, ane meAkSa gayA. ane bhagavatIjInA 29 mA zatakamAM paNa kahyuM che ke manuSyamAM samakita AzrI ( samakitsA ) mati, zruta, avidha, mana:paryava jJAnamAM traNa kALa sa''dhI AUparanA baMdhamAM 1-3-4 thA bhAgeA lAge. eka bIjo bhAMge| na lAle kAraNa ke Upara kahelA khAlanI gati tA devalokanIja hAya che, mATe banne bhAMge te pUrva AUkhuM AMdhyu--varte mAne AMdhe che ane Agamiya kakaLe niha bAMdhA to pUrve AUbhu` bAMdhyuM-vattamAne bAMdhe che ane AgamIya kALe nahI badhe e bhAge uparanA khelamAM lAbhatA nathI ema hyu che. tenuM kAraNa ke tenI gati devalAkanI che mATe, ane 1 lA, 3 jA, 4 thA bhAMgAne vicAra karatA traNe bhAMge gata kALe samikatanA ukhA kanA aMdha saMbhave che. tethI ema jaNAya che ke samita pAmyA teja bhave mAkSa na jAya. e banne pakSa Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 1 le. ema banne pakSane vicAra karatAM manuSyanA bhavamAM samakita prathama pAmele teja bhave mekSa jAya e pakSa balavAna jaNAya che. zukalapakSIne tathA samakitane pUrve AukhAne baMdha kahyo che te kRSNa pakSI tathA mithyAtvamAM te baMdha paDele paNa hoya. tema mana:paryavamAM pahele trIje, ne ethe bhAge gata kALa AzrI AukhAne baMdha kahyo te gata bhavamAM te mana:paryava hatuM nahi. heya te devatAne baMdha paDe. mATe zukalapakSI-samakita-mati zruta, avadhi, mana:paryava jJAna prathama prApta thayA pahelAM gata kALamAM temAM baMdha na hoya ane jyAre manuSyanA bhavamAM prApta thAya e jIva vakhate teja bhave paNa mekSa jAya ema saMbhave che. tattva kevalIgamya. prazna ka7.-zukala pakSI ane samakitane mATe keTalAka baMdhI zatakane ja che bhAMgo meLavatAM kahe che ke-pUrve zukala pakSI tathA samakitI hatA kAraNa ke je belanI pRcchA che te belamAM cAre bhAgA besADavA, paNa bhUmikA pharavI na joIe. mATe te bhave te jIva mekSe jAya nahi. Agale bhave samakti pAmI zukala pakSI thaye tenI pRchAmAM gaye bhave AukhuM badhuM vartamAne bAMdhate nathI ane Agale bhave bAMdhaze nahi, ema samajavuM. A pramANa keTalAkanuM bolavuM thAya che. eTale zukalapakSI ane samakita e bane bolavALA je bhavamAM prApta thayela hoya teja bhave mekSa jAya nahi ema keTalAkanuM kahevuM che ke kema ? uttara-bhale koI jIva gata bhavanI pRchA vALa hoya te tene mATe vAMdho nathI. paNa teja bhavanI pRcchA hoya te tenA mATe zuM samajavuM ? kaI jIva kRSNa pakSI hato te samakita pAmI zukala pakSI thaye teja samayanI keIe pRcchA karI ke-Ane ce bhAge kevI rIte lAge ? tene the bhAge labhADatAM zukala pakSIne kRSNa pakSImAM ane samakitIne mithyAtvamAM AukhAna baMdha thayo hoya ema kahevuM paDaze. tenI prathama bhUmi kRSNa pakSInI tathA mithyAtvanI hatI tethI pUrve AukhuM bAMdhyuM ane teja bhave mokSa javAvALe che, mATe vartamAne bAMdhatA nathI ane AgAmI kAle bAMdhaze nahi. e vAta siddha thaI. prazna 48-tyAre koI kahe ke-samakitI ane zukala pakSIne puchayA samaye ce bhAge labhADatAM pUrve samakitamAMja AukhAne baMdha hoya. kAraNa ke jenI pRcchA hoya tenI bhUmikA chAMDavI na joIe. eTale je je bhAMgA lAbhatA hoya tene teja bhUmimAM lAbhatA bhAMgA; bhUmi sAkhIta rAkhI labhADavA. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara meAhanamALA--bhAga 1 le. uttara----A saMbadhImAM lAMkhA DoLa nahi karatAM praznakAra eka e khAlanA bhAge nA bhUmi sAbIta rAkhI khulAso karI Apaze eTale basa che. bhagavatIjInA 26mA zatakamAM zukala pakSI samyakdaSTi ane mithyAdraSThimAM AyuSyanA baMdha sabadhI cAre bhAgA kahyA che. te mithyA daSTi cAre bhAMge sAkhIta rAkhI bIjo ane cothA bhAMgA bhUmikA sahita samajAve eTale basa che. 26 je mithyAdaSTinA cAra bhAMge mithyAdaSTipaNuM sAbIta rAkhI eja bhUmimAM bIjo ane cothA bhAMgA labhADe to samikatIne mATe paNa cAre bhAMga labhADatAM ceAthe bhAMge pUrva samitamAM AukhAnA baMdha paDavA sAkhIta thavA sAtha je bhave samiti pAme teja bhave mokSa naja jAya ema nizcaya thAya paNa jo mithyAtvanI bhUmikA pAchaLathI kare te samikitanI bhUmikA tathA zukala pakSInI bhUmikA AgalA bhavanI eTale gata bhavanI avazya pheravavI paDaze. ane jo samitanI AgalI bhUmikA kare to je bhave sakita pAme teja bhave mokSa jAya ema ceAthe bhAgA jaNAve che. eTale je bhatramAM samiti prApta thayu' te bhavanA AukhAnA baMdha mathyAdaSTimAM paDelA hatA te AzrI pUrve Aukhu khAMdhyuM, vartamAne nathI bAMdhatA, ane AgamIya kALe naddhi bAMdhe. eja bhavamAM mekSa javu che mATe, eTale je bhavamAM sakita pAme teja bhavamAM mekSa jAya ema bhagavatIjIna khaMdhI zatakathI siddha thAya che. vaLI mizradraSTimAM AukhAnA ba`dha AzrI trIjo ane ceAthe bhAMge lAle ema bhagavatIjImAM kahyuM che. te trIje bhAMgA-pUrve AubhuM bAMdhyuM, vamAne nathI bAMdhatA ane Agamiya kALe bAMdhaze e trIjo bhAMgo. ane cAthe bhAMge--pUrva khAMdhyu, va mAne nathI bAMdhatA ane Agamiya kALe paNa nahi bAMdhe e ceAthe bhAMge. A be bhAMgA mizraSTinI bhUmikA, sAbIta rAkhI kevI rIte lAgu thAya ? mizradraSTimAM AukhAnA adha che nahi, banne bhAMge pUrve AukhAnA ba'dha kAM te samita dRSTimAM ke kAM to mithyAtva daSTimAM karyAM hoya. trIjA bhAMgAmAM vamAne mizradaSTimAM AukhAne adha na hoya te te ThIka paNa Avate kALe AukhAnA khAMdha kahyo. te mizra dRSTinI bhUmi sAbIta rAkhavAvALA kevI rIte lAgu karaze ? mizradraSTimAM AukhAna baMdha che nahi. mATe bhUmikA badalavI paDaze. kAMte samitamAM ke kAMte mithyAtvamAM AukhAneA ba`dha karaze tAja te bhAgo lAgu thAze AvA keTalAka dAkhalAthI siddha thAya che ke-zukala pakSI ane samita dRSTimAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 lo. 27 cAra bhAMga AukhAnA baMdha saMbaMdhI kahyA, temAM bannene gata kALa AzrI pUrva bhave kRSNa pakSI ane mithyASTimAMja baMdha paDelo sAbIta thAya che. e uparathI bhUmikA paNa pharI jAya che ane je bhavamAM zukala pakSI thAya, je bhavamAM samakita prApta thAya teja bhave kaI kaI jIva mekSa paNa jAya e vAta ghaNuM sUtranA nyAyathI sAbIta thAya che. prazna 49-mekSa prApta thavAvALAne lAyaka samakita hovuM joIe, ane AgaLanA lakhANamAM ema AvyuM che ke-je jIvane sAta karmanI sthiti akoDAkoDamAM Ave te jIvane prathama upazama samati thAya te upazama samakitamAM mare te devagatimAMja jAya paNa mokSa jAya nahi tenuM kema ? uttara-te vAta ThIka che, paNa upazama samaktinI sthiti aMtarmuhUrtanI kahI che. eTale upazama samakita aMtarmuhUrtama rahe. pachI kAMte kSepizama samakitamAM jAya ke te kSAyaka samakitamAM jAya ane kata paDe ke kAMte mare e cAramAMthI eka vAta sAbIta thAya. have upazamamAMthI kSAyakamAM gayA ane teja bhave jJAna darzana ane cAritranI utkRSTI ArAdhanA kare te te jIva. teja bhave mokSa jAya ne nisaMzaya che. te prazna pa0-keTalAka kahe che ke je jIva kRSNa pakSI TaLI zukala pakSI thaye te ardha pudgala saMsAra avazya bhegave arthAt ardha pudgala saMsAramAM avazya rahe eTale jene ardha pugala kALa bhegava rahyo hoya te jIva, zukala pakSI kahevAya, tenuM kema ? uttara-e te utkRSTa kALanI vAta che, ke je jIva zukala pakSI thaye tene have ghaNAmAM ghaNo kALa saMsAramAM rahevuM hoya te te ardha pudgala rahe. te te samatithI paDelAne mATe eTale paDavAIne mATe kahela che. paNa je bhave zukala pakSI thaye teja bhave samakitanI utkRSTI ArAdhanA karI zake te baMdhI zatakamAM zukala pakSI ane samakita daSTinA kahelA cothA bhAMga pramANe teja bhave mokSa jAya. ane madhyama ArAdhanA kare te trIje bhave ane jaghanya ArAdhanA kare te chevaTa paMdara bhave mokSa jAya. ane paDavAI thAya te chevaTa ardha pudagalamAM paNa game tyAre mekSa jAya. paNa ardha pudgala avazya bhogave ema kahI zakAya nahi. prazna 51-aMkoDAkaDInuM zI rIte samajavuM ? ardha pudgala ane aMtakaDAkaDImAM ghaNo taphAvata che, tenuM kema ? Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznaneAttara meAhanamALA---bhAga 1 lA. uttara--a pudgalamAM anaMtI utsarpiNI avasarpiNI kALa vItI jAya ane aMtAkoDAkoDI teA koDAkoDa sAgaropama eTale karoDanu karoDa guNA kare tenu' nAma koDAkoDa kahevAya, eTale sAta kA~nI prakRti eka koDAkoDa sAgaropamanI aMdaranI sthitimAM Ave tene aMte koDAkoDa kahIe. tevA jIvane samakitanI prApti thaI zake. ethI uparAMtanI sthitinA kavALAne samakitanI prApti thavAnA sa bhava nathI. 28 prazna para.--zukalapakSI ane samakitanI prApti thayAM pachI utkRSTo kAla saMsAranA adha pudgalanA kahyo ane ahiMyAM samakitanI prApti thayA bAda aMtA koDA koDanA kAla kahyo; tenuM zI rIte samajavuM ? uttara----adha pudgala kahyo te te jIvane saMsAramAM rahevAnA kAla kahyo ane a Mte koDAkoDI kAla kahyo te tA karmanI sthitine kAla kahyo. eTale zukalapakSIne utkRSTo kAla ardha pudgala eTale samikatathI pahelA jIvane ghaNAmAM ghaNA kAla saMsAramAM a pudgala rahevAnI hada kahI, eTale te hadanI aMdara sAmagrI maLye game tyAre mekSa jAya. paNa ardha pudgalathI vadhAre saMsAramAM rahe nahIM. para Mtu te jIvane sAta ka nA ( AukhA ka varajIne ) khaMdha paDe te eka kaDA koDa sAgaropamanI aMdaranI sthitine 'dha paDe. jema jema meAkSanI najIkano kAla AvatA jAya tema tema sAta karmInI sthitinA badha ATheya echA thatA jAya. mAkSa javAnI hadanI uparAMta karmanI sthitinA baMdha paDe nahI, eja adha pudgala ane aMtekADA kAMDanA taphAvata jANavA. prazna 13---avadhijJAna utpanna thanArane aneka bhede utpanna thAya che. tene Atma pradezathI AvaraNa kevI rIte khasyu ? kAraNa ke nadIjImAM aMtagata avadhi, madhyagata avadhi ityAdika bheda kahyA che. keTalAka ALa dekhe ne pAchaLa na dekhe, keTalAka pAchaLa dekhe ne AgaLa na dekhe, keTalAka uMcuM dekhe ne nIcuM na dekhe, keTalAka nIcuM dekhe, ne uMcu na dekhe, ema keTalAka jamaNe pAse dekhe ne DAbe pAse na dekhe, keTalAka DAbe pAse dekhe ne jamaNe pAse na dekhe have jyAre te pramANe dekhe tyAre tenA Atma pradeza kevI rItanA nirmala thAya ? sarva Atma pradeze te karmInI nirjarA thai ke je dizAe DhIDhuM teja dizAnA Atmapradeza nirmala thayA kahevAya ? uttara--zrI nadIjInI TIkAmAM eka AcAya ema kahe che ke-je viMze avadhi jJAnIe bhALyuM teja dizinA Atmapradeza nirmala thayA. khInta Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAhanamALA--bhAga 1 lo. 29 AcAya ema kahe che ke, je je bhede avadhijJAna utpanna thAya che tene te te bhedanA kSaye pazama thAya che. paNa te saMbaMdhI kanI nirA te sa Atmapradezeja hoya che. paNa udghArika zarIranuM AvaraNa te jevu' dekhavAnu kSaye pazama thayuM hoya tevuja tUTe. kevalIne sarvAMge AvaraNa tUTe ane bAkInA jJAnavALAne zarIra sabadhI, indriye| saMbadhI jevo jevo kSaye pazama gata bhava saMbadhI thaye hoya tevu' tevuM AvaraNa tUTe. eTale Atma pradeze AvarelA paramANu jeTale jeTale aMze sarva pradeze dUra thAya teTalA teTalA aMze sarva Atma pradeza ujjavalatAne pAme. cArIyA phAnasanA prakAzavat aMdara sarva prakAza bahAra eka deze. eTale koine aviSe eka bApa khullI thavA jevu hoya koine e bApa, koine traNa khAya ane koine cAre khApe prakAza thavA jevu hoya ane koI sarva dizI paNa dekhe tevu paNa avidha hoya athAt jevu AvaraNa tUTe tevuM avidha hoya. prazna 54---Atmapradeza dareka ThekANe sa`kalita asaMkhyAtA che, chatAM jyAM lAgyuM hoya tyAM vadhAre vedanA thAya che tenuM zu kAraNa ? uttara--je pradeze vedanA vadhAre hoya te mukhyapaNe vede che; ane bAkInA gauNapaNe vede che. dravya, kSetra, kAla ane bhAve khAdya ane abhyaMtara pariNamatAM paramANu je kSetre vedanArUpe udayamAM Ave tyAM ekaThAM thai tyAM te rUpe pariName, ene tyAM jevA prakAranA baMdha hoya te udayamAM Ave. paramANuo mAthAmAM ekaThAM thAya to tyAM mAthAnA duHkhAvAne AkAre pariNAme che, AMkhamAM AMkhanI vedanAnA AkAre pariName che. ( ema zrImadrAjacandra pAne 542 me kahyuM che. ) prazna 15---avadhijJAna laIne java narake jAya ke kema ? ane ya tA ThAMNAgajImAM kahyuM che ke narake javAvALA jIvane ana MtAnubaMdhInI cokaDI mAM maravApaNu' thAya, eTale te cekaDImAM marI jIva narake jAya tA te cAkaDInA uddayamAM avidhajJAna kevI rIte hoya ? uttara----bhagavatIjI rAtaka 8 me-udeze 2 je kahyu che ke-naraka gatimAM traNa jJAnanI niyama, ane traNa ajJAnanI bhajanA eTale narakagatimAM javAvALA jIvane ( vATe vahetAM ) traNa jJAna ( mati, zruta na avadhi ) to nizcaya hoya. saMjJI pa Mcendriya AthI; ane ajJAna e ( mati-zruta ) hoya. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazranettara mohanamALA-bhAga 1 le. tiryaMca asaMjJI paMceMdriya AzrI ane traNa ajJAna (mati-zrata ne vibhaMga) hoya te, saMjJI paMcedriya manuSya tiryaMca AzrI hoya. e pramANe kahyuM che. prazna pa6.-narakagatimAM traNa jJAna kahyA te ahiMthI laIne jAya ke vATe vahetAM prApta thAya ? uttara-keI ahiMthI laIne jAya, ane koIne vATe vahetAM eTale ahiMthI AvyA pachI narakagatinA (vATe vahetAnA) pahelA samaya utpanna thAya eTale koI jIvane ahiMyAM maravA pahelAM avadhi jJAna prApta thayuM hoya te sAthe laIne jAya ane koI jIva samakita che mati zrata rAnavALo che te tene marIne narake javuM che, te ahiMthI cavIne naraka gatine prApta thatAMja pahele samaya avadhijJAnanI prApti thAya eTale vATe vahetAM traNa jJAna kahevAya. prazna pa7.-DANAMga sUtramAM 5 me ThANe ra je 3 je uddeze kahyuM che ke anaMtAnubaMdhInI cokaDImAM jIva marI narake jAya. te anaMtAnubaMdhInA udayamAM samakita kayAMthI hoya? ane samakita hoya nahi te traNa jJAna kevI rIte hoya ? uttara-anaMtAnubaMdhInA udayathI pazama samakitathI paDe eTale paDatA samakitavALe sAsvAdAna samaktine paNa kahevAya. jyAM sudhI sAsvA dAna samakti rahe tyAM sudhI traNa jJAna paNa rahe, eTale sAsvAdAna samakitanI sthiti AvalikA ne cha samayanI che. ane naraka gatine jIva vATe vahetAM eka be samaya rahe. mATe narakamAM utpanna thayA pachI sAsvAdAna samakitanI sthiti purI thaye 3 jJAnano nAza thAya, ane mithyAtvabhAvane pAme. pachI samatinI prApta thaye 3 jJAna paNa prApta thavAM hoya te thAya. anaMtAnubaMdhInI cekaDInA udayathI samakitanI hAnI thaI eTale samakitathI paDyo paNa sAsvAdAna samakitane laIne traNa jJAna rahyAM, ane sAsvAdAna samakitamAM 3 jJAna lAbhe ema paNa kahyuM che. ema koInuM kahevuM che. ane koI ema paNa kahe che ke-mithyAtvI ane samakitIne narake javAvALAne anaMtAnubaMdhInI cekaDInA udayamAM taphAvata hoya che. mithyAtvane tIvra udaya hoya che, ane samakitane maMda udaya hoya che. tethI maravA pahelAM traNa jJAnavALAnuM jJAna nAza thatuM nathI. kiMcit samakitanuM DeLApaNuM thAya traNa tIvra udaya nahi hovAthI paDavApaNuM thatuM nathI, ane 3 jJAna laIne paDayApaNuM thAya ane bhava paryata traNe jJAna rahe. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mahanamALA-bhAga 1 le. 31 prazna paTa-narake javAvALAne mATe vahetAM pahele samaya avadhijJAnanI prApti kema thAya ? uttara---e gatine svabhAva che. bhava pratyayI 3 jJAna ke 3 ajJAna te avazya hoyaja. mATe vATe vahetAM 3 jJAna sahitaja hoya ane devatAmAM paNa javAvALAne devagati zrI paNa 3 jJAnanI niyamo ane 3 ajJAnanI bhajanA kahI che eTale be athavA 3 ajJAna hoya) have devagatimAM javAvALA jugalIyAM che tene be jJAna ne be ajJAna jIvita parvatanAM hoya che paNa te tyAMthI cavyA devalokamAM jatAM devagatinA paheleja samaye avadhijJAna ke vilaMgajJAna upaje. e nyAye nArakInuM paNa jANavuM. sAkha bAbuvALA bhagavatIjInA chApela pAne pa64 me. prazna pa9nArakI tathA devatAmAMthI avadhijJAna laIne AvanAra eka tIrthakaraja hoya ke anerA paNa hoya? uttara -jeTalI Agati tIrthakara mahArAjanI kahI che teTalAja belane nIkaLe avadhijJAna laIne manuSya bhavamAM Ave. te AzrI tIrthakara ja Thare. paraMtu avadhi jJAnanI sthiti utkRSTI 66 sAgaranI kahI che. te jotAM tIrthakara sivAya bijA paNa avadhijJAna laIne Ave ema jaNAve che. tIrthakara anuttara vimAnamAMthI avadhi laIne Ave to teo teja bhavamAM mokSa janAra che. mATe 33 sAgara jhAjheruM avadhi thayuM. tIrthakara AzrI ane anuttara vimAnanA 13 sAgaranA uparA upara lagatA be bhava karavA AthI dara sAgaranI sthiti kahI che. te AzrI anerAne avadhi laIne AvavuM siddha thAya che.-vaLI avadhidarzananI sthiti be chAsaTha sagaranI kahI che. temAM eka bhava navayakane 31 sAgarane (visaMgane) puro karI aMta samaye avadhi laI manuSyamAM Ave tyAM vibhaMga bhegavI virbhAgamAM marI pahele devaleka be sAgaranI sthitie vilaMgamAM upaje, pache avadhimAM marIne manuSyanA bhavamAM avadhi bheLavIne avadhimAM marIne traNavAra bAramAM devaloke da6 sAgara bhegavIne manuSyamAM vilaMgamAM marIne sAtamI narake 33 sAgaropama vilaMgamAM gaNatAM 132 sAgara avadhi darzananA purA thAya eTale da6 sAgara jhAjherA avadhinA maLI 13ra sAgara jhAjherI avadhidarzananI sthiti kahI. ane pannavaNA pada 18 me avadhijJAnanI sthiti dara sAgara jhAjherI kahI che, ane vibhaMga jJAnanI sthiti 33 sAgara jhAjherI kahI che--ane avadhi darzananI sthiti che dara sAgaranI (13 sAgaranI) jhAjherI kahI che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrI praznottara mohanamALA-bhAga 1 le. have avadhijJAnanI sthiti da6 sAgara jhAjherI kahI te kAMte cAra anuttara vimAnamAM utkRSTI 33 tetrIza sAgaropamanI sthitie be vAra upaja mekSa jAya. athavA 3 vAra bAramA devala ke 22 bAvIza sAgaranI sthitie unna thAya, ane manuSyanA bhavamAM avadhi laIne AvavA AzrI dada sAgara jhAjherI avadhijJAnanI sthiti kahI. ane vibhaMganI sthiti 33 sAgara jhajherI kahI te ahiMthI laIne narakamAM javA AzrI paNa tyAMthI laIne manuSyamAM Ave nahi, ane tiryaMcamAM Ave te paNa vilaMga laIne na Ave, eTale vibhaMgane 33 sAgarane bhava karI vacce avazya aMtara paDe, mATe tetrIza sAgara kahela che. ane avidha darzananI be 66 sAgara jhAjherI sthiti kahI te avadhi jJAna ane vibhaMganA saMlagna bhava karavA AzrI pUrve kahela che te pramANe AgaLa pAchaLanA dara sAgara vibhaganA ane vacalA dada sAgara devatAnA avadhinA gaNatAM manuSyanA sahita 13ra sAgara jhAjherI sthiti avadhi darzananI kahI. e lekhe tIrthakara vinA anerA paNa naraka tathA devatAmAMthI avadhi jJAna laI AvavA saMbhava che. prazna 60.-vibhaMga jJAna ane avadhi jJAnamAM zuM taphAvata samaje ? uttara--vibhaMga jJAnavALe avaLuM jANe dekhe, ane avadhi jJAnavALe avaLuM jANe dekhe. bhagavatIjI za. 3 u. 6 mAM kahyuM che ke-virbhAgavALe rAjagahInuM rUpa vikuve ane ema jANe je e vaNArasInuM rUpa che. tathA nArInA svarUpane manuSya mAne, tathA avadhijJAnI asaMkhyAtA dvIpa samudra jANe dekhe, ane virbhAgavALo utkRSTa sAta dvIpa ane sAta samudraneja loka mAne, e uparAMta loka mane nahi, zivarAja rUSinA nyAye. ema avadhi jJAnavALo mAne nahi. avadhi jJAnavALe jenuM hoya tevuM ja jANe dekhe. rAjagahIne rAjagrahI rUpe ane vaNArasIne vaNArasI rUpe ane manuSyane manuSya rUpe ane nArakIne nArakI rUpe tathA asaMkhyAtA kI samudra mAne. prazna 61-vibhaga jJAnI devatA avaLuM jANe dekhe te zA nyAye ? uttara-devatAdika avaLuM jANe te zraddhA AkSI samajavuM. devatAdika sarve vibhaga jJAnIo beTI zraddhAne laIne avaLuM jANe. prazna 22. koI manuSyane kSetra AzrI avadhi utpanna thayuM te te ThekANe kSetrabaLa samajavuM ke AtmabaLa samajavuM ? je kSetrabaLa hoya te hAsa che Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 le. 33 bIjo purUSa tyAM bese te te paNa bhALe ke kema? athavA AtmabaLa hoya te bIje ThekANe bhALavuM joIe tenuM kema? uttara-avadhijJAna kSapazama bhAvamAM che, mATe AtmabaLa samajavuM. kSepazama vinA jJAna nathI. tathA prakArane kSayapazama che, tethI tathA prakAre dekhe che. te paNa vyavahAra naya AzrI kSetrapaLa joIe. paNa nizcaya naye kSayopazama bhAvanuM baLavAnapaNuM che. mATe AtmabaLa samajavuM. prazna 63-vibhaMga jJAnavALe sAta dvIpa ne sAta samudra bhALe, paraMtu tenA rAgI devatAo hoya te asaMkhyAtA dvIpa samudra ulaMghIne Ave te vibhaMga jJAnI upadezakane upadeza kabUla kema kare ? uttara-anya dharmanA bahu rUSimatA che. koI matavALA sAta dvipa ne sAta samudra mAne che, kaI mata pacAsa koDa pRthvI mAne che ane koI mata anaMta keTI brahmAMDa mAne che, ema aneka mata matAMtara hovAne lIdhe ema jaNAya che ke-asaMkhyAtA dvIpa samudra ulaMghIne AvavAvALA devatAone mata sAta dvIpa ne sAta samudra mAnavAvALAnA pakSane na hovo joIe. prazna 64-paramAvadhijJAnavALe paramANu pudgala dekhe ke kema? uttara-keTalAka kahe che ke paramAvadhivALe chamastha hoya, ane ThANAMga ThANe 5 me-udeze ke je tathA ThANe 6 -u. 1 le tathA bhagavatIjImAM kahyuM che ke- chamastha, paramANuM pudgala sarva bhAve jANe dekhe nahi. eTale jJAnInA kahevAthI (sUtrajJAnathI) jANe paNa dekhe nahi. paraMtu bhagavatIjInA 18 zatake uddeza 8 me-chadmasthathI mAMDIne avadhi jJAna sudhI kahyuM che keparamANu pudgala ke jANe paNa dekhe nahi ane kaI jANe paNa nahi ane dekhe paNa nahi, ane paramavidhi mATe nIce pramANe kahyuM che. ___ paramAhohieNaM bhaMte maNusse paramANu poggalaM jaM samayaM jANati taM samaya pAsati jaM samayaM pAsati taM samayaM jANati? No tiNahe samaTe se keNaTeNaM bhaMte evaM buccati paramAhohieNaM maNusse paramANu poggalaM jaM samayaM jANai nA taM samayaM pAsati jaM samayaM pAsati No taM samayaM jANati go. sAgAre se NANe bhavati aNAgAre se dasaNe bhavati se teNaMTeNaM jAva no taM samayaM jANati evaM jAva aNaMta padesiya / / kevaliNaM bhaMte maNusse se jahA paramAhohie tahA kevalivi jAva aNaMta padesiya'. sevaMbhaMte 2 ti.|| Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAhanamALA-bhAga 1 lo. A uparanA pATha uparathI paramAdhi jJAnI paramANu pudgalane jANe dekhe, gautama svAmIe kevaLInI pRcchA karatAM bhagavaMte paramAdhinI bhaLAmaNu ApI, eTale kevaLI ane paramAdhine jANavA dekhavAmAM sarakhA kahyA, te paramANuM pudgalathI mAMDI anaMta pradezI baMdha AzrIne kahela che e paramArthI:-eTale je samaye jANe te samaye dekhe naddhi ane je samaya dekhe te samaya jANe nahi, ema paramAdhi ane kaivalIne sarakhuM kahyuM. jJAna sAkAra upayAge che ne dana maNAkAra upayeAge che. eka samaye e upayega hAya niha. paraMtu upayAga tA bannenA sarakhA kahyo. AnA paramArtha e che ke--paramAvadhi bhaviSyanA kevalI che, eTale te kevaLanI hada sUcave che. paramAvidhane paDavu nathI paNa aMtarmuhUrtanI hadamAM kevala prApta thavAnu` mATe prathama paramANuM pudgalane dekhIne pachI kevaLajJAna usanna thAya. Itya-:prazna rRSa-paramAvadhi jJAna, ane manaHva jJAnamAM caDiyAtu koNa ? 34 uttara-zrImad rAjacaMdra-prathamAvRtti-pRSTa para8 me ela 14 metemAM kahyuM che ke-paramAvidha jJAna, mana:paryava jJAnathI paNa caDhI jAya che; ane te eka apavAda rUpe che. prazna H 6 avadhi jJAna ane mana:paryava jJAnamAM ze| taphAvata ? uttara-avadhijJAna karatAM manaHpava jJAna vizeSa vizuddha che. jeTalAM rUpIdravyone avadhi jJAnI jANe tenA ana tamAM bhAge mana paNe piraNa melA dravyone mana:paryaMtra jJAnI zuddha rIte jANe. avadhijJAnanA viSaya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgathI mAMDIne sarva lADakSetra paryaMta hAya ane manaHpatra jJAnavALAno viSaya ahIdvIpa sudhIja hAya. avidhajJAna sayata ke asayata cAre gatinA jIvAne thAya ane mana:paryava jJAna saMyata ( cAritravALA ) manuSyaneja thAya, sarva rUpI dravya ane tenA keTalAka paryAya jANavAnA avadhijJAnanA viSaya che ane manaHparyava jJAnano viSaya satarUpI dravyanA ane temA bhAganA dravyane eTale manAvyuM ane tenA paryAyane jANavAnA che. zrImadAjacaMdra-prathamAvRtti-pRSTa pa27 me bela 13 me temAM kahyu che ke-avadhijJAna ane manaHpavajJAna vacce taphAvata ( A mATe trIjI phruTaneTamAM kahyu che ke ) zretAe atre noMdha karI che ke, "pahelA [avadhi jJAnanA kaTakA thAya che hIyamAna ItyAdi che. ceAthe guNasthAnake paNa hAi Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mihanamALI-bhAga 1 le. 35 zake, sthUla che eTale mananA sthUla paryAya jANI zake ane bIju (mana paryava) jJAna svataMtra, mananA paryAya saMbaMdhI zakita vizeSane laIne eka jUdA tAlukAnI mAphaka che. te akhaMDa cheH apramattaneja thaI zake. ityAdi mukhya taphAvata (zrImade) kahI batAvya" saMzodhaka. prazna 67-mana paryavajJAnanA keTalA bheda che? uttara-be bheda che. 9 vipumatI anAja: mana:paryAyanA 1 bAjumati ane ra vipulamati evA be bheda che. uttara-vizuddha pratipAta vize vizuddhi (zuddhatA) ane apratipAtIpaNuM (AveluM jAya nahiM) ane eka avizuddha pratipAta (AveluM jAya paNa) e be kArakaNathI te bannemAM phera che. arthAt Rjumati nA karatAM vipulamati vizeSa zuMDha che, ane trAjumati AveluM jatuM paNa rahe, jyAre vipulamati AveluM jAya nahi (e pramANe traNe ane umAsvAti kRta tatvArthAdhigama sUtramAM kahyuM che.) prazna -mana:paryava jJAnavALo keTaluM jANe dekhe ? uttara-digaMbara matanA bhagavatI ArAdhanAmAM pAne 220 me kahyuM che ke-bAjumati mana:paryava jJAnavALe pitAne tathA parano citavana, jIvita, maraNa, sukha, duHkha, lAbha, alAbhAdika sarva jANe, jaghanya te pitAne tathA paranA jIvana deya tIna bhava jANe, utkRSTa sAta ATha bhAva gatAgatinA jANe, ukaSTa sAta ATha jajana mAMhi jANe, bahAra nahi jANe. vipula mati mana:paryava jJAna, upara pramANe sarva jANe jaghanya te sAta ATha bhava, utkRSTa asaMkhyAta bhava; tathA sAta ATha jajana utkRSTa mAnuSettara parvata mAMhi pitAnA viSaya rUpI padArthane jANe. tathA tathA zrI gemaTAramAM ema kahyuM che ke-utkRSTa paitAlIsa lAkha jejana caiDA laMbA uMce kSetrame tiSTatA Apaka viSaya je rUpI padArtha tAhi jAne. - prazna u0. -mana paryava jJAnanA saMbaMdhamAM nadIjI sUtra zuM pharamAve uttara-sAMbhaLo, nadIjI sUtra bAbuvALA chApela pAne 19me thI kahyuM che ke-labdhivaMta apramata yAtane samadaSTine jAvat mana paryava jJAna upaje te ja viruM ijhara tenA guma vAra . te mana:paryava jJAna be Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI praznottara mohanamALA-bhAga 1 le. bheda upaje. te kahe che- jumati ane vipulamati temAM kAjumati te sAmAnya svarUpa jANe je A ghaDe che ema jANe, ane vipulamati te vistAra sahita jANe je e purUSe manamAhi ghaDe ciMtavya e dravyathI, ane kSetra thakI amuka nagaradikano nipajA, kALathakI zIta uSNa kALane bhAva thakI suvarNAdikane ghaDe che, tathA jalAdike bharyo che. ityAdika vistAra sahita jANe te vipulamati, ema bannenA saMkSepathI cAra cAra bheda jANavA. dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI temAM trAjumati jJAnavALe dravyathI anaMta pradezIyA khaMdhapaNe pariNamelA te yugalane samuccaya jANe dekhe. temaja vipulamati aDhI gula adhika dizI vidizI cakAkAre dekhe, vastunA vistAra sahita dekhe, bAjumatInI apekSAe nirmala dekhe vizeSathI timira paNa rahita jANe dekhe. kSetra thakI trAjumati, jaghanyapaNe AMgulane asaMkhyAtame bhAga dekhe, ane utkRSTa nIce jyAM lage A ratnaprabhA pRthvIne viSe trIchA leka heDale carmAta pradeza ane alekane upara carmAta pradeza tene khuDAga pradeza kahIe, tyAM sudhI dekhe. eTale merunA ATha rUcaka pradeza samabhUla thakI eka 100 jajana nIce jaIe tyAre Ave ane tyAMthI 900 jejana jaIe tyAre khuDAga pratara che, eTale samabhUtalathI 1000 jejana nIce agAmanI vijaya sudhI dekhe, uMcuM dekhe, te yAvat tiSya cakane upara tale tyAM sudhI eTale 900 jejana sudhI dekhe, eTale manuSya lekamAM madhya bhAge upaje te 1000 je jana sudhI dekhe, 900 jejana uMcuM jANe dekhe, ane agAmanI vijayamAM eka hajAra jojana nIcuM jena makanaparyava jJAna upaje te heThalA khuDAga pratarathI mAMDI 1900 jejana uMcu jANe dekhe, ane trIjuM dekhe te aDhIdviIpa pramANa 4pa0 006 jojana pramANe saMjJI paMceMdriyanA mane gata bhAva jANe dekhe. bAjumatI aDhI AMgula ochuM dekhe ane vipulamatI aDhI AMgula adhika dekhe yAvat nirmaLa dekhe.-kALa thakI jajumatI jaghanya pApamanA asaMkhyAmAM bhAganA kALanI AgalI pAchalI vAtanA madravyanI vAta jANe utkRSTa paNa palyopamane asaMkhyAtame bhAga manadravya jANe tathA asaMkhyAtamA bhAganA kALanI atIta vartamAna ne anAgata traNe kALanI vAta sarva jANe dekhe. vipulamatI kSetranA kALanI nirmaLa ane aDhI AMgula adhika dekhe. bhAva thakI jajumatI mAtA bhAvane jANa dekhe, paNa kevalIe bhALelA bhAvane anaMtame bhAge dekhe, ane vipulamatIvALA aDhI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA--bhAga 1 le. 37 AMgula adhika ane nirmaLa jANe dekhe. saMjJI paMcedriyanA mananI ciMtavaNA mana:paryava jJAne karI jANe dekhe, ema kahyuM. TIkAmAM chevaTa kahyuM che ke vipulamatI manuSyakSetra pUrNa jANe dekhe, ane bAjumati tethI aDhI AMgula ochuM jANe de, Ityartha: prazna 71-mana paryava jJAnamAM dekhavuM kahyuM te kevI rIte dekhe? uttara-ahiMyA dekhavuM kahyuM te anumAna dekhavuM kahIe jema dhUmra che te agni che. ema je saMjJI paMceMdriya paryAtA kAMI manamAM citave tene mane gata bhAvanA arthane pragaTa kare, e pramANe naMdIjI sUtramAM kahyuM che. arthAt samyaga jJAne jANyuM te samyaga darzane sardahe, nizcaya kare, tarUpa acakSu darzane dekhavArUpa thAya. Ityartha prazna 72-jumatI aDhI AMgula uNuM dekhe te prathama ke aMte? uttara--kaI aDhIdviIpane aMte ochu tathA mativruta jJAnathI paNa jANe che. jema dharmagheSa aNagAre dharmarUcI aNagArane dIThA tema paNa jANe dekhe. keI kahe mana:paryavane ThAma atyaMtara kaThAne kSetra mULane aDhI AMgula che dekhe. ema paNa kaI kahe che. prazna 73-pannavaNAjInA 17 mA padamAM kahyuM che ke-kRSNa lezyAmAM be, traNa ane cAra jJAna lAbhe te mana:paryava jJAna zI apekSAe lAbha ? uttara-sAtame muNaThANe vizuddha lazyAmAM mana:paryava jJAna utpanna thAya ane sAtamAM guNasthAnanI sthiti aMtamuhUrtanI che te pUrI thaye che guNaThANe pravarte cha guNaThANe e lezyA che te kRSNa lezA jyAre pravartatI hoya tyAre mana:paryava jJAna hoya te AzrI kahela che. prazna 74-IvedamAM jJAna keTalAM? uttara-bha0 za0 6 Tre udeze bIje-strI vedamAM pahelAM cAra jJAna kahyA che. prazna 75-srIveda 14 pUrva jANe ke nahi ? uttara--te saMbhava nathI. tarka-te pachI mana:paryava jJAna kema hoya ?. samAdhAna-mana:paryava jJAnavALA cauda pUrvI hoya, tema tethI ochA jJAnavALA paNa hoya ema saMbhave che, paNa strIne te sUtramAM 11 aMgaja braNavAne vizeSa adhikAra cAle che. paNa keI ThekANe 14 pUrva adhikAra cAle hoya ema jaNAtuM nathI. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 636 zrI praznottara meAhanamALA----bhAga 1 lo. prazna 76----parihAra vizuddha cAritra strIne hoya ke nahi ? uttara--bha. za. 25 me-90 7 me- sa MjayAnA adhikAre kahyu` che ke-srI vedamAM parihAra vizuddha cAritra na hoya. parihAra vizuddha cAritravALA ne jaghanya navapUnI 3 jI AcAra vattha ane utkRSTa deze ubhuM deza pUrvanu jJAna heAya e uparathI paNa ema thAya che ke-strIne parihAra vizuddha cAritra ane 14 pUnuM jJAna na heAya. - prazna 77-cauda pUrva dhArI paDe ke kema ? J uttara-keTalAka kahe che ke cauda pUrva deze uDDAvALA paDe, ane koi ema paNa kahe che ke, cauda pUrva pUrAvALA paNa paDe. have deze uNA cauda pUrvI paDavAvALA kahe che ke- eka deze UMcu ' evu... cauda pUrvAdhArInu` jJAna te eka mUla vastunA jJAna zivAya bIjuM badhuM jANanAra thayu'; paNa deha devaLamAM rahelA zAzvata padArtha jANanAra na thayuM, mAtra mUla vastunuM jJAna na maLyu eTalIja uNapa tenuM cauda pUrvanuM bAkInuM jJAna niSphaLa karyuM, vagere zrImad rAjacaMdra khIjI AvRttinA pAne 163 me lakhyuM che--te cauda pUrva dhArI " kai jJAne uNA evA-ana Mta nigedamAM lAje, ane jadhanya jJAnavALA paNu adhikamAM adhika paMdara bhave meAkSa jAya. e vAtanuM samAdhAna karavA mATe e prazna karyuM che. ne tenA utaramAM upara kahelI mInA jaNAvI che vagere lakhANa che; paNa te vAta baMdha besatI nathI. kemake te ema lakhe che ke je vastu prApta karavA cauda pUrvanuM jJAna jine bedhyu che, te vastu na maLI te, pachI cauda pUrvanu jJAna ajJAna rUpaja thayuM " ema kahetAM sUtrane khAdha lAge che. daza pUrvanA bhaNanArane nadIjI sUtramAM niyamA samakitI kathA che, ane daza pUrvathI uparAMtanA nizce samaki- tIja hoya. mATe cauda pUrvanuM jJAna ajJAnarUpa kahevuM te bhAre paDatuM vacana saMbhave che, ane cauda pUrvI ke deze uNA paDe che tenA hetu tene samANA hAya ema jaNAtuM nathI. ema teonA lakhANa uparathI siddha thAya che. mUla je samakita te teA cauda pUrvIne tathA deze haNAvALAne teA cheja. paNu paDavAnuM kAraNa zuM che te jANavu joie. bhagavatIjI zataka 24 me-udeze 1 le-khAjIvALA chApela pAne 1559 me-cAra jJAnavALA paDI narake jAya. te sUtra pATha-manuSyane narakamAM javAnA adhikAre kahyuM che ke vastu cauri bALA tiNi gALA mAC atha TIkA-manuSyALAM-casAri Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA--bhAga 1 le. nANAiMti / / avadhyAdau prati patite kessaaNcibhrkessmtteH|| Aha ca cUrNikAraHuhinANa maNapajjavaNANa AhAraya sarIrANi ladhdhUNaM parisADittA uvavajjaitti. ane bhASyamAM paNa eja pramANe kahyuM che. cauda pUvane cAra jJAna hoya che ane 4 jJAnavaMtane vakhate 14 pUrva paNa hoya che. have 14 pUvIne jJAna vinA paDavuM kahe tene pUchIe ke-te pachI cAra jJAnavALA kema paDe ? tene te samyaga jJAna hatuM mATe ja jJAnavALA ke 14 pUvI ja paDe che tene hetu bIjo che. eTale tene evA kaI prakAranI zaMkA prApta thAya ke te zaMkAnuM samAdhAna na thatAM tenuM AyuSya pUruM thaye zaMkA sahita maravA paNuM thAya. ane "saMkAe sanmatta nAsaI te zaMkAthI samakitane nAza thAya ane marIne narakAdika gatimAM jAya. . have ja jJAnanA dhaNI 14 pUrvIne AhAraka zarIranI labdhi hovAthI teNe zaMkAnuM samAdhAna karavA mATe. videha kSetramAM AhArakAnuM putaLuM kahyuM te pAchuM nathI AvyuM teTalAmAM mahatvazaMkA sahita maravuM thAya to narakAdika gatimAM upaje. vaLI 14 pUrvavALAne kaI prakAranI mahatvazaMkA utpanna thaI tene khulAse draSTivAdamAM che, tenuM jANapaNa nathI ne AhAraka labdhi paNa nathI. bIjethI zaMkA TaLe tema nathI. jethI tenuM samAdhAna na thatAM zaMkAmAM maravuM thAya jethI darzana mehanIyanA udayathI paDavAI thAya te te evA prakAranI zaMkA hoya ke temAM maravAthI samakitane nAza thaI narakAdika gatimAM utpanna thAya paNa 4 jJAnavALe paDe te jumati mana:paryava jJAnavALe paDe paNa vipulamati mana:paryava jJAnavALo paDe nahi. ema umAsvAtikRta tatvA- dhigama sUtramAM kahyuM che. prazna 78-- jJAnavALA tathA 14 pUrvavALA samakitAthI paDelA paNa cAritranA paDelA na hoya te narakAdika azubha gatimAM kema upaje darzananA vamelA cAritravALA, tathA cAritranA virodhane paNa sUtramAM devagati kahI che tenuM kema ? ane narakagatimAM utpanna thavAnAM je cAra kAraNa mahA AraM- bhIyA pramukha kahyA che te mAMhelA kayA kAraNane laIne narakagatimAM upaje ? uttara-tene cAra kAraNa mahelA kAraNanI koI jarUra na hoya. paraMtu samakitane nAza thavAthI anaMtAnubaMdhInI cokaDIne udaya thAya. eTale pariNAme samakita ane cAritranA paryavane nAza thAya eTale narakagatine baMdha paDatAM aTake nahi. ThANAMga sUtranA cothe ThANe kahyuM che ke -anaMtAna Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI prattara mohanamALA-bhAga 1 le. baMdhInI cekaDInA udaye narakagatine baMdha thAya che, eTale mahatvazaMkAnA kAraNathI samakitane nAza thAya, samakitathI paDatA jIvane anaMtAnubaMdhInA tathA mithyAtva mehanIyanA udayathI cAritra menIyanA udayane lIdhe samakita ane cAritranA guNono nAza thAya. bannethI patita thayelAne zaMkAnA sadbhAve 4 jJAnanA tathA 14 pUrvanA paDelAne narakanigodAdika gatinI prApti thavAne saMbhava che. tavakevaLIgamya. prazna 79-AhAraka zarIra ne hoya ? uttara-pannavaNAnA guTakAmAM pada 21 me kahyuM che ke, jadhAcAraNAdika labdhinI trAddhi apramattapaNe thaIne pachI pramAdI thAya tene AhAraka zarIra hoya,ema kahyuM che. tathA pravacana sAradvAramAM-AthA 595 nA bIjA padamAM kahyuM che ke-- jasapuSya gAdA cauda pUrva dhAraka munirAja AhAraka zarIra kare. zeSa zratanA dharanArane e AhAraka zarIra karavAnI zakita na hoya, tethI coda pUrvadharanuM grahaNa kahyuM, ane bhagavatInA zataka 25 mA udeze kahyuM che ke-kaSAyakuzIla niyaMThAvALAne AhAraka zarIra hoya. te prazna 80-AhAraka zarIra karanAra samakaLe keTalA che ? uttara--jaghanya 1-2-3 hoya. utkRSTA (3osevi navasaraNa) navA hajAra hoya. prazna-1-eka jIna keTalIvAra AhAraka zarIra kare ? uttara--eka jIva eka bhavamAM bevAra AhAraka zarIra kare, ane AkhA saMsAramAM cAra vakhata kare. prazna 82-eka bhavamAM bevAra AhAdaka zarIra kare te keTalA AMtare kare ? uttara---AhAraka zarIra ekavAra karyuM ane vaLI pharI karavuM paDe te samaye nadamaMtara, 3o setu bAvajIbhAsa; jaghanya eka samayanuM AMtarU paDe, ane utkRSTa 6 mAsanuM AMtarUM paDe (e traNe praznanI sAkha-panavaNanA 12 mA zarIrapadanI, tathA pravacana sArodvAramAM ra73 mAM dvAranI.) prazna 83--sAdhune AhAraka zarIra zA mATe karavuM paDe ? uttara--tithithara kiMgaofthamavALA saMga - pratye nama: zivAyamUri.18ddA iti pravacana sAradvAra Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA--bhAga 1 le. 41 artha --samasta lekane AzcaryanI upajAvaNahAra aSTa mahA prAtihArya pramukha zrI tIrthakaranI addhi te jovAne arthe Azcarya upanyA thakA athavA tevA tevA navA artha tenA levAne kAraNe athavA koI eka ati gRhanAthane saMdeha upaje ke tene nizcaya karavAne arthe, keI eka mahA videhanIvAsI zrIvItarAganAM caraNa kamaLanI AgaLa AhAraka zarIra karI pahece, pachI bhagavaMtane dekhI samasta pitAnuM kArya kIe chate vaLI te pUrva pradeze, je, odarika zarIra thApaNanI pare mUkayuM hatuM te, pitAne pradezanI jAlIbaddha teja avasthAe ke mAgI lIdhelA upakaraNanI pare AhAraka zarIra mUkI mUlagA pradezanA samUhane viSe praveza kare. enA prAraMbha ane mUkavAnA kAlA sudhI aMtarmuhUrta jANavuM ema pravacana sAroddhAramAM kahyuM che. prazna 84--AhAraka zarIra kone kahIe ane tene artha zuM ? uttara--ahiyAM te ketAM prajanane vaza thakI, navuM zarIra nipajAvIe te AhAraka kahIe, te zarIra jaghanya muMDhA hAthanuM ane utkRSTa eka hAthanuM putaLuM cauda pUrvadhArI, labdhidhara nIpajAve. ane digaMbara matane "jana granthamAlA" mAM kahyuM che ke-chaThThA guNa sthAnavatI munine temAM koI zaMkA utpanna thavAthI kevalI athavA kRta kevalInA samIpa javAne mATe mastakamAMthI eka hAthanuM putaLuM nIkaLe che, tene AhAraka zarIra kahe che. zrI umAsvAti vAcaka viracitam "tatvArthAdhigama sUtrama pRSTha 35 me kahyuM che ke-cumaM vizuddha cApAMti vAdApadaMcaturvasa pUrvavava zubhra, vizuddha, avyAghAtI ( vyAghAta rahita) ane labdhi pratyAdhika evuM AhAraka zarIra che, ane te cauda pUrvadhareneja hoya che. zubha (sAra) pudgaladravya vaDe niSpanna ane zubha pariNAmavALuM mATe zubha kahyuM, keika arthamAM atyaMta sUkSma saMdeha thayuM hoya evA pUrvadhare arthane nizcaya karavA mATe mahAvidaDAdi bIjA kSetramAM virAjamAna bhagavata pAse audArika zarIre javAnuM azakya hevAthI AhAraka zarIra karIne tyAM jAya, jaIne bhagavaMtanA darzana karI saMdeha dUra karIne pAchA AvIne tene tyAga kare-aMtarmuhUrta lagI A zarIra rahe che. thaDA kALane mATe je grahaNa karAya te AhAraka. prazna 85--AhAraka zarIra karaNa vyApAra madhye mare ke nahi ? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 1 le. uttara-AhAraka karate na mare. bhagavatI madhye AhAraka zarIranA dezabaMdhanI sthiti jaghanya aMtarmahaMtanI kahI che, paNa vaikiyanI pare 1 samaya kahI nathI, tethI jANavuM ke AhAraka madhye mare nahi, prazna 86-sarva pUrvadharane AhAraka labdhinI niyamA ke bhajanA ? uttara--bhajanA keIna hoya athavA na hoya, pUrvadharane utkArikA labdhinI te niyama che je ghaNA ja sadai gaminivaditA Davaze. bhagavatI madhye kahela che. eTale e labdhi pUrvagharane ja hoya. AhAraka labdhi keIna hoya keIne na paNa hoya. prazna 87-tIrthakarane kevala jJAna utpanna thayA pachI pite gaucarI karavA gayAne koI dAkhale che ? - uttara--tamAma tIrthakaranA AhAranA dAtAra prathamanA dIkSA vakhatanA cAlyA che. te 23 tIrtha kare te paheluM pAraNuM chadmasthapaNAmAM karela che. ane mallinAtha bhagavAne dIkSA lIdhI teja divase kevala jJAna utpanna thayuM. che. te kevala padamAM aThamanuM pAraNuM karyuM. ane samavAyAMga sUtramAM tamAma tIrthakaranA prathama pAraNAnA dAtAra cAlyA che. mATe mallinAtha bhagavAne kevala padamAM bhikSAcarI karI ema nirNaya thAya che. prazna 88--tIrthakara vinAnA sAmAnya kevalIe bhikSAcarI keIe karI e dAkhale che ? uttara-jJAtAjI sUtramAM tetalI pradhAna putrane kevala pravajya ghaNuM kALa rahela che ne temane ziSyAdi saMpadA cAlI nathI, mATe temanI paNa bhikSAcarI kevala padamAM hoya ema jaNAya che. kevala pravajya ghaNo kALa cAlI te sUtra pATha adhyayana 14 me bAbuvALA chApela jJAtA pAne 1126 me nIce pramANe che. taeNaM teyali putte kevalI bahuNi vAsANi kevali pariyAgaM pAuNittA jAvasiddhe. bhASA --tivAra pachI (eTale kanakadhvaja rAjA tetalI putra kevalI pAse dharma sAMbhaLI zrAvaka dharma aMgIkAra karyA pachI) telI putra kevalI bahu ghaNAM varasa tAMI kevala jJAnane paryAya pratye pAlIne tAM lagI jAva siddha thayA. e adhikArathI sAmAnya kevalI AhAra vihAravA jAya ema saMbhave che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA--bhAga 1 se. 43 prazna 8--sAmAnya kevalI athavA atagaDa kevalInA nirvANu mahAtsava thAya ke nahi ? uttara--koIne thAya koinA na thAya jeNe upasAdika sahana karyA hAya tenA thavAnA adhikAra sUtramAM che. gajasukumAlaMnA nivANu maheAtsava thayA che. te aMtagaDa kevalI thayA jANIne AsapAsanA vANunyatara devatAe puSpa pramukhanI vRSTi karela che, ema aMtagaDa sUtramAM kahyuM che. temaja jJAtAjI sUtramAM adhyayana 14 me tetalI putra aNugAranA kevala mahe|tsava AsapAsanA vANavyaMtara devatAe karyAM che. prazna 90--AvatA kAlanA bhAva kevaLI jANe kharA paNu dekhe kevI rIte ? uttara---lAkamAM rahelA paramANuA je je bhAve pariNamavAnA hAya te te bhAva kevalI dekhI zake che. eja kevala jJAna ane darzananI khubI che. prazna 91---kevalInA paga heThe iMDA pramukha AvavAnu keTalAka kahe che te kema ? off uttara--e vAta ghaTe nahi. paNu, bhagavatIjI zataka 18 me-uddeze 8 me kahyu` che ke, bhAvita,AtmA aNugAra iriyAye cAlatAM thakAM paNa kukaDAphrikanAM iMDAM pramukha Ave, tathApi tene iriyAvahI kriyA bhagavate kahI che. eTale bhAvita AtmA aNugAra-11 mA-12 mA-guNaThANAvALA vItarAgI chadmastha aNugAra zuddha upayegIne kaSAyanA abhAvathI sa'parAya kriyA lAge nahi, eka iriyAvahI kriyA kahI. prazna 92-muMgA, maherA ke AMdhaLAne kevalajJAna utpanna thAya ke nahi ? 14 uttara--keTalAka kahe che ke te udaya bhAvamAM che ane kevala jJAna prApta thavu te kSAyaka bhAvamAM che,mATe AtmAnA guNunI prAptimAM iMdriyAnI khAmInI 'kAMI jarUra nathI. eTale iMdriyAnI khAmI kAMI kevalajJAnane aTakAvI zakatI nathI. tathA koI ema paNa kahe che te teA nAma kanI prakRti che. mATe zarIra Azrita iMdriyA game te sthitimAM hoya te kevaLajJAnane vighnakatA nathI. vaLI keTalAka kahe che ke, mAhanIya karmInI prakRtiyA udayamAM hoya tA kevalajJAna aTake che. bIjA kanI prakRtice aTakAvI zakatI nathI. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 1 le. uparano badho vicAra karatAM ema jaNAya che ke-muMgA, here ke AMdhaLA te jJAnAvaraNIya karmane udaye thAya che, seyAvaraNe 1, seya vinANAvaraNe 2, nettAvaraNe 3, nettavinANAvaraNe 4, ghANAvaraNe 5, dhANavinANAvaraNe 6, rasAvaraNe 7 ravinANuMvaraNe 8, phAsAvaraNe 9, phAsavinANAvaraNe 10 e pramANe iMdriyenuM AvaraNa tathA IdriyonA vijJAnanuM AvaraNa jJAnAvaraNIya karmanA udayathI thAya che, temaja cakSu darzanA varaNIya te (cakSu vinA cAra IdrinuM AvaraNa te) paNa darzanAvaraNIya karmanA udaye che. have vicAro ke, ghAtI karmane nAza 12 mA guNasthAnake thAya che. temAM prathama mehanIya karmane kSaya karI ekI sAthe jJAnAvaraNIya, darzane varaNIya ane aMtarAya e 3 karmane kSaya thAya che. eTale cAre karmane kSaya thatAM ja teramAM guNasthAnanA pahele samaye kevalajJAna utpanna thAya dazAzruta sadha sUtranA pAMcamA adhyanamAM kahyuM che ke-nayA se nAvara savvaM hoikhayaMgayaM, tayA logamalogaMca jiNo jANai kevalI 8 jayA se darisaNAvaraNaM,savyahoikhayaMgayaM tao logamalogaMca jiNo pAsaI kevlii||9|| artha-jyAre jJAnAvaraNIya karma sarvathA kSaya thAya tyAre kevalajJAna prApta thAya ane lekalikane jANe, te jina kevalI hoya 8. temaja jyAre darzanAvaraNIya karmanI sarvathA nave prakRtine kSaya thAya tyAre kevaLa darzana thAya ane lekalakane svarUpane dekhe te jina kevalI kahIe 9 ahiMyAM te jJAnAvaraNIya nI ane darzanAvaraNIyanI sarva prakRtine kSaya thaye kevalajJAna ane kevaladarzananI prApti kahI. te jJAnAvaraNIya tathA darzanAvaraNIya kSaya thatAM te karmanuM AvaraNa khasatAM IdriyenuM AvaraNa tUTavuM joIe, ane te Avara tuTe te AMdhaLe dekhate thavo joIe, muMga bela joIe ane herAne saMbhaLAvuM joIe. ema hoya teja jJAnAvaraNIya tathA darzanAvaraNIya karmane sarvathA kSaya theye kahevAya. je ke kevalajJAna prApta thayA pachI te aniMdriya che eTale temane IdriyavaDe jJAnanI (jANavAnI jarUra nathI, paNa te pahelAM IdrinuM AvaraNa khasavuM joIe. sUtranA nyAya pramANe IdriyonA AvaraNavALAne dharmanI prApti thatI nathI te kevaLajJAna kyAMthI prApta thAya ? dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che ke sattA nAjhu pharALAM, naLa pava; sAMbhaLavAthI kalyANane pApa jANuM zakAya che. vaLI bhagavatIjImAM paNa kahyuM che ke-eka paNa Arya dharma sAMbhaLavAthI svargane kAmI, mokSane kAmI, Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA--bhAga 1 le. puNyanA kAmI, dharmanA kAmI thAya che, temaja AcArAMgajImAM paNa kahyu ke-gAthA sau vinAyA vinAyAso gayA eTale cAtmA teja vijJAna ane vijJAna teja AtmA eTale vijJAnanuM AvaraNa thAya tyAre AtmAne paNa AvaraNa thAya. eTale AtmAne sahacArI iMdriya ane iMdriyAnA vijJAnanu AvaraNa thAya teja AtmAnuM AvaraNa kahevAya. eTale AtmAnA AvaraNe indriyanuM AvaraNa ane iMdriyAnA AvaraNe dharmanuM AvaraNa sUtramAM kahela che.daza vaikAlikamAM kahyuM che ke-naviruDhiyA nannAthaMti; tAvaNamAM samAyare jyAM sudhI iMdriyAnI hAni thaI nathI tyAM sudhI dharma samAcAre--dha kare. ahiM iMdriyanI hAnie dhanI hAni kahI, temaja vaLI uttarAdhyayananA 10 mA adhyayanamAM pazu kahyuM che ke-manuSyapaNu lAbhavuM durlabha chatAM manuSyapaNu lAkhe te ApaNuM lAbhavuM durlabha, ane--ladhuLa vi AyacittaLa,gAdiLa paMcidiyAyAhu dulahA; vigaliMdiyAhu dIsaI samayaM goyama mA pamAyae 11 ApaNuM lAje tA sa pUrNa pAMca IMdriyo pAmavI nizce durlabha, kAraNa ke, vikale'driya ke'tAM AMdhaLA,mu gA, vherA pramukha ghaNAM dekhAya che.te mATe uparanI sAmagrI sahita pAMce iMdriya ahINa' sapUrNa maLye dharmIne viSe pramAda karavo niha. temaja pAchalI gAthAomAM paNa kahyu che ke-ekeka iMdriyanI hAni pAmave paNa uttama dharma jai zruta dharma, samakita dharma, cAritra dhama pAmavA dula bha kahyo che. vaLI bhagavatIjImAM kahyuM che ke-caLe nALe vinAne,ityAdi nava belanI prApti kahI che. eTale sAMbhaLavAthI jJAna thAya che, jJAnathI vijJAna thAya che, vijJAnathI paccakakhANa thAya che; 3 paccakakhANathI sayama thAya che. 4 saMyamathI aNu Azrava thAya che 5, aNu AzravathI tapa thAya che 6, tapathI kane nAza thAya che cha, karmanI nirjarAthI AtmA akriya thAya che 8 akriyathI jIvane siddhagati prApti thAya che9, eTalA guNa sAbhaLavAthI prApta thAya che, ane sAMbhaLavAnA AvaraNathI jJAnanuM AvaraNa thAya, ane jJAnanA AvaraNathI vijJAnanuM AvaraNa thAya, ane vijJa nanA AvaraNathI paccakhANAdi cha. belanI aprApti kahI. mATe sAMbhaLavA vinA jJAna nahi ane jJAna vinA vijJAna nahi ane vijJAna vinA jAvat kaivala jJAna ane siddha gati paNa nahi mATe iMdriyA tathA tenA vijJAnanA AvaraNathI kevala jJAnanI prApti nathI, ema nizcaya thayuM. 45 iMdriyane AvaraNa karanArI prakRtiyA koi udaya bhAvamAM ke nAma ka mAM gaNI, kevala jJAnane kSAyaka bhAvamAM kahI, kevala jJAnane pragaTa kara Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 le. vAmAM udaya bhAva ke nAma karma ADakhIlakatAM nathI ema mAnIe te manuSyagati vinA bIjI gatimAM tathA paMcendriyanI jAti vinA bIjI jAtimAM tathA udArika zarIra vinA bIjA zarIramAM tathA vADhaSabha nArAcasaMghayaNa vinA bIjA saMghayaNamAM kevala jJAnanI utpatti mAnavI paDaze. kAraNa ke te paNa udaya bhAva ane nAma karmanIja prakRti che. je ema na bane te iTriyenuM AvaraNa hoya tyAM sudhI kevala jJAna prApta thAyaja nahi. eTale keTalIka prakRti kevala jJAnane aTakAyata karanArI hoya, tema keTalIka prakRti madadagAra paNa hoya che, eTale tene AvaraNe kevala jJAna paNa aTake. jema mohanIya karmanI prakRti udayamAM hoya te kevala jJAna aTake che, temaja jJAnAvaraNayAdika AThe karmanI prakRtiyone udaya te paNa kevaLa jJAnane aTakAvI zake che. jo ke kevala jJAna prApta thavuM te AtmAno guNa che paNa AtmAnA guNane AvaraNa karanArI AThe karmanI prakRti che te AvaraNa dUra thayA vinA kevala jJAna prApta thAya nahi e niHsaMzaya che. mATe kevala jJAnanI prAptine mATe kANugaLanA ThANe bIje udeze 1 le-chApela pAne 43 me kahyuM che ke--DhoDiMDA vAyA jevI bradharma e savayaae taMjahA socAceva abhisamaJceceva jAya kevalanANaM upADejjA. bhASA--be sthAnakanA jIva kevalI bhASita dharma pAme, sAMbhaLavAthI pAme te kahe che. siddhAMta sAMbhaLavAthI, te bhAva saIhavAthI dhAravAthI yAvat kevala jJAna paryaMta agIyAre bala pAchalA sarva pAme. te 11 bela e ke_kevalI parU dharma sAMbhaLe 1, saMmati pAme 2 muMDa thAya (dIkSA le) 3 zuddha zIla ( brahmacarya) 4, zuddha saMyama 5, zuddha savara 6, mati jJAna 7. zruta jJAna 9. avadhi jJAna 9, mana:paryava jJAna 10, kevala jJAna 11, e 11 bola sAMbhaLavAthI pAme. paraMtu sAMbhaLavAnuM AvaraNa hoya to uparokata belanuM paNa AvaraNa hoya. mATe muMgAM baherAM AMdhaLA ne kevala jJAna utpanna na thAya e vAta sUtrathI siddha thAya che. dAkhalA tarIke, jema spaze driyanuM AvaraNa je janma napuMsaka tene sUtramAM dIkSA devAnI manA che, tene kevalajJAna thAya nahi mekSa nathI. kRta napuMsakane badhI prApti che. mATe janmathI jema pharasa iMdriyanI hAnie kevala jJAna aTakyuM, tema muMgA baherAM AMdhaLAone paNa kevala jJAna thAya nahi. je janma napuMsakane kevalajJAna thAya te janmanAM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 1 le. muMgAM baherAM AMdhaLAne thAya. arthAta janmanI iMdriyanI hAnie zrata cAritrarUpa dharmanI hAni ane cAritranI hAnie kevalajJAnanI hAni thaI cukI. prazna 3-darzana mehanIya ane darzanAvaraNIyamAM zuM taphAvata ? uttara-darzana mehanIya samaktinuM AvaraNa kare che. ane darzanAvaraNIya cakSu, acazna, avadhi ane kevalanuM AvaraNa kare che. eTale darzana mehanIyanuM sarvathA AvaraNa khase eTale lAyaka samati thAya, paNa darzanavaraNIyanuM AvaraNa hoya tyAM sudhI cAritranA guNa pragaTe nahi. eTale cakSu darzanAvaraNIya acakSu darzanAvaraNIyanA udaye pAMce iMdriyanuM AvaraNa thayuM te jJAnAvaraNIyanA udaye thayuM eTale idrinA AvaraNamAM jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya baMne sahacArI che. ekanA udaye bannene udaya ane ekanA kSapazame bannene upazama che. iMdriyenA saMbaMdhamAM che. jyAM sudhI jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIyane udaya hoya tyAMsudhI kevalajJAnanuM AvaraNa paNa samajavuM. Ane paramArtha e che ke--darzana mehanIya kSaya thaye lAyaka samakita pragaTe, ane cAritrAvaraNIya kSaya thaye yathAkhyAta cAritra prApta thAya, eTale bAramuM guNasthAna pharaze, ane darzanAvaraNIyane sarvathA kSaya thAya eTale kevaLa darzana pragaTe eTale jJAna ane darzanane AvaraNa thayelI prakRti khase eTale kevaLajJAna ane kevala darzana pragaTe eTale kevalane aMtarAya kaho ke ADakhIla kaho ke AvaraNa kaho te dUra thaye kevaLajJAna kevaLa darzana pragaTe. ityartha. tatva kevalIgamya. prazna 94-kiSiInA nIkaLyA kSe jAya ke nahi ? uttara--kiSinA nIkaLyA kSe jAya nahi. kAraNa ke te jJAna, ke valI dharmAcArya (dharmagurU), saMgha, ane sAdhu eTalAthI mAyA kapaTa karI avarNavAdane bolanAra hoya che, te kilviSIpaNuM pAme che. tenA mATe bhagavatIjI tathA ujavAIjImAM kahyuM che ke keTalAka jIva, nArakI tiryaMca manuSya devatAnA cattAripaMca bhava grahaNa karI siddha thAya ane keTalAka te cAra gatimAM anaMtakAla paribhramaNa kare parabhavanA virAdhaka kahyA che. prazna 95-kivilInI AgatimAM jugalIyAnA 30 bela kahyA che, eTale jugalIyAM marIne devatAmAM 128 bolamAM jAya che. bhavanapatithI mAMDI bIjA devaleka sudhI temAM kilviSImAM jugaliyAnI gati kahI che ane kitvipImAM javAvALA jJAna tathA jJAnInA, kevalIyAnA, dharmAcArya ( gurnAdikanA), caturvidha saMghanA, ane sAdhunA, mAyA bhAve avarNavAda bele te kiSiIpaNuM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 1 lo. pAme che. ema uttarAdhyayananA 36mA adhyayanamAM kahyuM che. ane daza vikAlikamAM paNa kahyuM che ke tamane cera, vatane tathA vayana cera, rUpanevezanA cera, ane AcArane cora hoya te kiSiIpaNe utpanna thAya che. te jugalIyAmAM te mAMhene bhAva hotuM nathI te kitviSI kema thAya uttara-koI ema kahe che ke baMdhAcAraNAdi sAdhune dekhI tenAM malIna vastrAdi dekhavAthI tenA avarNavAda bele tethI kilveiSIpaNuM pAme koI ema paNa kahe che ke pUrve uparanA bela mAMhelA bolanuM sevana karI kilviSIpaNAnA karmanuM upArjana karIne jAgalIyApaNe utpanna thayela hoya ane cha mahinA AyunA bakAta vakhate AukhAnA baMdha vakhate labdhidhara muninI avahelaNa tathA cheSa karavAthI te baMdha paDe che, ne kilviSImAM upaje che. uparanA banne abhiprAya mAM bAdhaka Ave che ke, jIgaliyAmAM niMdA ISAdi svabhAva cheja nahi, te zreSAdi kayAMthI utpanna thAya ? mATe jIgaliyAnA Agale bhave te karma uparAkyuM hoya ane baMdha vakhate bhadrikAdika prakRtine lIdhe jIgaliyAne baMdha paDyo hoya te marIne jugaliyAmAM upaje. ane pUrve kilviSI kama uparAkyuM che, tene abAdhA kAla pUro thaye pradeza udayamAM kilivaSIpaNAnuM karma vede che ane te karmanA bele galiyAmAM kiSiIne baMdha paDe che. te tyAM utpanna thaye vipAkedayamAM bhagavaze. sAkha jJAtAjInA 8mA adhyayananI mallinAthanA Ive pUrve mAyA kapaTathI strI vedanuM kama uparAyuM ane savArthasiddhamAM gayA. abAdhA kALa pUro thaye pradeza udayamAM te strI vedapaNAnuM kAma bhAgavatAM teja karmanA baLe strI vedanuM AukhuM bAMdhIne malinAthapaNe utpanna thayA te vipAkedaya jogavatA kahIe. tema jIgalIyAnuM kilviSImAM utpanna thavuM samajavuM. prazna 96-paDhama samaya kevaLI, apaDhama samaya kevaLI, carama samaya kevaLI, ane acarama samaya kevaLI kene kahevA ? uttara-kevaLa jJAna prApta thayAne pahele samaya che te paDhama samayanA kevaLI 1, cheke samayathI mAMDI uparanA tamAma samayanA kevaLI te aparama samayanA kevaLI 2; carama samaya kevaLIne bhAga nathI, acarama samaya kevalI te tamAma kevaLI levA . bhagavatIjI za. 18me u. 1 le kevaLImAM carama acarama be bhAMgA lAbhavA kahyA. te sajogI agI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 1 le. 49 AthI kahyA che. ane siddhamAM eka acaramaneja bhAMga kahyo, paNa samurace kevalImAM te upara pramANe levuM. prazna 97-zaidamAM guNasthAnake salezIpaNuM lAbhe ke kema ? uttara-zaidamAM guNasthAnake salezIpaNuM lAbhe ema kaI kaI gaSe che. te cadamAM guNasthAnanA pahelA be samaya lezIpaNAnA saMbhave che. jyAM sudhI IriyAvahI kiyA hoya tyAM sudhI salezIpaNuM gaSAya, eTale kevalanA pahele samaye IriyAvahIne baMdha, bIje samaya vedavane ne baMdhane, trIje samaya nirjarAne davAno ne baMdhano. ema 13mA guNaThANAne chele samaya iriyAvahInA baMdhane hoya ane 14mAne pahelo samaya vedavAne ane bIjo samaya nirjarAne. tyAM sudhI salezIpaNuM veSAya, uparAMta alezI paNuM. prazna 98-muktinI (mekSanI) IcchA karavI ke nahIM ? uttara-keTalAka kahe che ke mukitanI eTale mekSanI icchA karavI nahi, nirjarAnI ane mokSanI karaNa nirAzI bhAvanI hoya che. IcchA karavI te AzI bhAvamAM jAya che. uttarAdhyayananA 29 mA adhyayanamAM kahyuM che ke icchAne nirodha kare. vagere zabdothI mekSanI paNa IcchA karavI nahi. kAraNa ke IcchA udaya bhAvamAM che, eTale e lebhanI prakRti che. IcchA kaho ke tRSNa kaho ke lobha kahe. ane mekSa kSAyaka bhAvamAM che. mikSa te svabhAve thAya che temAM icchAnI jarUra nathI, paNa IcchAne te TALavAnI jarUra che. Ama keTalAka le che, paNa te vAta nyAyapUrvaka jaNAtI nathI. kAraNa ke amuka vastunI IcchA, amuka vastunI abhilASA, amuka vastunI AkAMkSA, amuka vastunI vAMchA, amuka vastune kAmI, amuka vastune atha, ane amuka vastunA hete tathA amuka vastune bhAva, e badhA zabda ekArthI che. game te icchA kahe ke game te abhilASA kaho ke jAvat game te bhAva kahe sUtramAM te mane kAmI, mokSane arthI mekSane bhAva, mekSanA hetue ityAdika zabdo che tethI karIne mekSane abhAva kahevAya nahi jeke IcachA be prakAranA bhAvamAM pravarte che. te eka sarAga bhAvamAM pravarte che te pidugalika sukhanI AzAmAM pravarte che ane je IcchA vItarAga bhAvamAM pravarte che te mokSanA arthamAM pravarte che. te IcchA nirAzI bhAvanI gaNavI. bhagavatIjInA pahelA zatakanA 7 mA uddezamAM kahyuM che ke arthane kAmI, rAjane kAmI, bhegane kAramI garmamAM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA----bhAga 1 le rahyA thake jIva mare te narakamAM jAya che. ane puNyanA kAmI, dhane kAmI, svaLanA kAmI, mekSanA kAmI garbhamAM rahyo thako jIva mare ta devalAkamAM jAya, te ahiMyAM kAmI zabda icchA kare che, te jevI icchA tevu' phala prApta thAya che. 50 zrImad rAjacaMdra, dvitIyAvRtti sAM. 1970 mAM chapAyela che tenA nA artha tarIke " kAma viSayanA atarIke paNa * pAne 166 me kahyu` che ke " vAMchA " " icchA zaH vaparAya che, temaja paMcendriyanA ,, vaparAya che. ahiMyAM kAI kahe ke garbhamAM rahelA jIve mAkSanI icchA karI chatAM meAkSa kema na maLyuM ? tenA uttara-kevaLa meAkSanI IcchAe karaNI karanArA sAta lavanA AukhAnA abhAve sarvAsiddhamAM gayA, tema garbhamAM rahelA jIva jo ke mekSanA abhilASI che, para`tu tenAM ejAra adhurAM hovAne lIdhe devalokamAM jAya che, paNa icchA to mekSa javAnI hoya evA jIva paNa hAya kharA. zrImad rAjacaMdra dvitIyAvRtti pAne 136 me kahyu che ke-jo muktine icche che to sakalpa-vikalpa-rAgadveSane mUka; 27 pAne 137 me kahyu` che ke-paramazAMtipadane icchIe eja ApaNA sa sammata dharma che, ane eja icchAmAM ne icchAmAM te maLI jaze. ahiMyA te paramazAMti padmanI icchA karavI kahI te meAkSanI IcchA karI kahevAya. pAne 168 me tIrthaMkare karyA pramANe karavA icchA che; pAne 184 me lITI 3 mAM kahyu` che ke--Dha mAkSecchAe vicAramAM apramatta rahevuM, to mAganI prApti thaI aMdhatva TaLe che. vaLI bhagavatIjI vagere sUtramAM tIrthaMkarane nametyu mAM siddhArU nAma dhyeya DhAMLa saMpAvIka jAmana kahela che, eTale siddhagatinA sthAnakane prApta vAthanA kAmI thakA bhagavaMta mahAvIra deva vicare che, ema gaNadhara deve kahyu che. ATalA nyAye muktinI (meAkSanI) icchA karavI sAbIta thAya che. prazna 99.~~~akSaranA ana`tamA bhAga udhADa kahyo che te zI rIte che ? Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mehanamALA~~~ --bhAga 1 lo. uttara--na'dIjI sUtramAM (bAjuvALA) chApelA pAne 405 me savva jIvANaM piNaM akkharassa anaMta bhAgo niccugdhADio jara puNa sovi Avarijja teNaM jIvo ajIvattaM pAvijjAM suchuvimeha samuda hoe pabhAcaMda mULa. 51 kahyu che ke enA paramAtha ema che ke sarva jIvono matijJAna, zrutajJAnanA anaMtame bhAga nitya sadaiva kAle jaghanya te ughADo rahe ane je saM jIvanA pradeza che te sa` jJAnAvaraNIya, danAvaraNIya Adi anaMtI vaNA karIne vItANA che, te je svabhAvaSaNuja caitanyapaNu AvarI na zake te bhaNI je jJAnAvaraNIya Adi ATha karma che te thakI eka akSaranA anatamA bhAga jIva kama thakI ughADe. uparAMta sajIvane karmAe vIye che. jo vaLI teTalA paNa te jIva jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya pramukha Da kame karIne Avare te te jIvapaNAthI phITI ajIvapaNuM pAme eTale jIva phITIne ajIva thAya, te kenI peThe te dRSTAMta kahe che. je AkAzane ati ghaNA AbhalAne mehanA samUhe karIne AcchAdita hoya te paNa candramA sUryanuM teja rahe, upara ane nIce aMdhakAra na thAya; tema jIva phITIne ajIva na thAya. eTale akSara zabda zrutajJAnanA anatama bhAga sarva jIvane udhaDe che. prazna 10. kevalajJAnanA ana'tamA bhAga zruta jJAna kahevAya ke nahi ? uttara---mati, zruta, avadhI, manaH pava, ane kevala e pAMce jJAna jUdAMja che. bhagavatIjImAM ladhInA adhikAre kevalajJAnanA aladhIyAmAM cAra jJAnanI bhajanA kaDI che, ane kaivala jJAnanA ladhIyAmAM eka kevala jJAnanI niyamA kahI che. mATe kevala jJAnanA ekaja bheda che, mATe kevalanA ana tamo bhAga zruta jJAna na kahevAya. prazna 101.--akSarane ana tame bhAga ughADAnA adhikAramAM kahyuM che ke sava AkAza pradezane anaMta guNA karatAM eka pava akSara thAya tenA ana tame bhAga ughADo che. te sarva AkAza pradezathI ane ta guNA pava tA kevalanA kahevAya ane kevala Avyu` jAya nahi, mATe akSara ( nakSarAtIta akSaraH ) ghare nahi, mATe akSara evuM kevala tenA anaMtameya bhAga samaktirUpa pavano sarva jIvane ughADo che. tethI kevalane Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI praznottara mohanamALA-bhAga 1 lA. ana Mtame bhAga ughADA mAnI akSaranA anatamA bhAga ughADe! kahevAya ke kema? uttara---ema kahevAmAM eka vAMdhA uThe che ke--sa jIvamAM abhavI ne paNa samAveza thAya che. abhavIne kevalane anaMtamA bhAga dhADA kahetAM samyakatvane vAMdho Ave che. kevaLanA anatamA bhAga samakti kahIe te samaktinA pava abhavIne che nahi. samavAyAMga sUtramAM abhavIne darzana AAhanIyanI traNa prakRtimAM samakti mehanIya ane mizra meAhanIya varajIne eka mithyAtva mahanIyaja hAya che ema kahyu` che. mATe samakti mAhanIya nahI tA kevalanA ana'tame bhAga udhADA kema kahevAya ? abhavIne ajJAnarUpa ( malIna ) jJAna hoya, paNa ni`la jJAna ke dana heAyaja nahi. mATe akSarano anatama bhAga sarva jIvane ughADA kahyo che, te kevalajJAna AzrI nahi, paNa zruta jJAna smazrI kahyo che, ane abhavInuM zruta jJAna aNAie apa vasIe kahela che, te mati zruta ajJAna AzrI kahela che, arthAt abhavIne samakti hAya nahi ane kevalaneA ana tame bhAga samakti kahevAya paNa nahi. prazna 102-saMsArI jIva ane siddhanA jIvamAM ze| taphAvata ? uttara--sa'sArI jIva karma karIne lepAyelA che ane siddhanA jIva ka thI mukta thayA che, eTale sa ka`thI rahita che. prazna 103---saMsArI jIvanA sarva Atma pradeza karma karIne A varyAM che ke koi bhAga ughADA che ? ' uttara-nadIjI sUtramAM kahyu' che ke, bhavI abhavI sajIvane akSaranA anaMtameo bhAga ughADA che. eTale sava Atma pradeze jJAnAvaraNI- yAkrika AThe kanI vaNA vIMTAelI che. tA pazu jIvatu jIvapaNuM jaNAvAne mATe akSara evA Atma pradeza (asaMkhya AtmapradezarUpa jIva) tenA sarva pradeze ana tame bhAga sadA udhADe che. prazna 104--koI ema kahe che ke sa'sArI jIvanA ATha rUcaka pradeza ughADA che, eTale ATha rUcaka pradeza sadA sadA sthira che, te ADa pradeza nirAvaraNa che tethI tene ka lAgatAM nathI. kAraNa ke je cala pradeza hAya tene karma lAge che, paNa acala pradezane ka lAge nahi, ema bhagavatIjI sUtre kahyuM che; te ya teya caTaka ta vaTa se yaMdhar, evA pATha che te mATe je cala heAya te badhAva ane A pradeza te acala che, tethI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznaneAttara meAhanamALA--bhAga 1 le. te ATha pradezane aMdha nathI. tathA kAryAbhyAse pradeza bheLA thAya tethI pradezanA guNa paNa tyAM te kArya karavAne pravarte che. tathA je dravyanA je guNa je pradeze hAya te guNa te pradeza mukI anya kSetre jAya nahIM. tathA jIvanA ATha pradeza sathA nirAvaraNa che. bIjA pradeze akSaranA ana'tame bhAga cetanA sadA udhADI che. AcArAMganI TIkA zela'gAcArya kRtanA lAkavijayAdhyayanane prathama uddeze kahela che, ema nayacakrasAra bAlAvabeAdhamAM e pramANe kahyuM che, tenu kema? uttara---AtmAnA ATha rUcaka pradeza nirAvaraNa che, evA mata graMthAkAranA che, sUtramAM te vAta jovAmAM AvatI nathI, sUtramAM te sarva Atma pradeze ATha karmanA banne kahyo che. bhagavatIjI zataka 8me uddeze 8me khAjuvALA chApela pAne 641 me iriyAvahI karmInA adha zrI pa3 che No deseNaMdesaMbaMdha, No deseNaM savrvvaM baMdhai, No savveNaM de saMbaMdha, saven savva vadharU, prathamanA 3 bhAMgAnI nA kahI ane ceAthe bhAMge sa AtmAe (sarva Atma pradeze ) karI sarva karma AMdhe jIvanA tathAvidha svabhAva thakI e iriyAvahI madha kahyo. eTale iriyAvahI karmonA baMdha te zAtA vedanIya ka`nA adha 11 me, 12 me, 13me zuThThANe hAya che, paNa AtmAnA sarva pradeze kahyo. temaja pAne 643 me sa`parAya karmInA baMdha AzrI paNa iriyAvahI nI pere. sarven savRMvadharU eTale jema *pathika kama baMdha kahyo tema ahiM paNa sa` AtmAe ( sa` Atma ( pradeze ) karI sarva sAMparAyika karma bAMdhe. ane traNa bhAMge na khAMdhe ema kahyuM che. saparAya kriyAnA baMdhamAM AThe karmanA baMdha che, eTale pahelA guNasthAnathI dazamA guNasthAna sudhI sa`parAya kriyA kahI che. te 10 mA guNasthAna sudhI je je karmanA madha kahyo che, te te kama tmAnA sa pradeza ane karmAMnA paNa sa (pradeza ka, kSetra, sthiti, ane anubhAga ) pradeza je grahaNa karyAM hoya teNe karI baMdha thAya che, temaja bhagavatI zataka 8 me-uddo 10 me kahyuM che ke-sa jIvanA dareka Atmapradeza dareka kanI vaNAe anaMta vaNAe karI veSThita parivaSTita dareka ka neAkhA nokhA bhAge sava pradeza vIMTAelA che. ema kahyu` che, paNa AThe rUcaka pradeza vajaryAM nathI. jo A rUcaka pradeza akhadha hAya tA temeLa mantra vaSa ema khIje bhAMgA dAkhala karata. paNa bhagavate te prathamanA traNe bhAMgA varajIne Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranAttara mehanamALA-bhAga 1 lA. eka ceAtheA bhAMgAja ( saveNu' savva' badhaineAja ) sAmeta rAkhyA che. e uparathI ATha rUcaka pradeze kama nA ba`dha sAkhIta thAya che. 14 temaja uttarAdhyananA 33 mA adhyayananI 18 mI gAthAmA te khullu' kahyu` che keH-- jIvANa kambhaM tu saMga chaddisAgayaM; savvesu vipase, savvaM savveNa baMddhagaM. 18 chApela uttarAdhyayana mAyuvALA pAne 97pamethI TIkAkAra lakhe che kesvv jIvANaM kammaMtu ityAdI TIkA karma jJAnAvaraNIyAdikaM sarva jIvAnAM ekendri yAdInAM + + sarverapyAtma pradezaiH sarvajJAnAvaraNAdisarveNa prakRti sthityAdinA prakAreNa baddhakaM anyonyaM sambandhatayA kSIrodakavat Atma pradezaiH nti daivavaddhakaM karmasaMgrahe yogyaM bhavati + + + atradraSTAMto yathAgniH svapradeza sthAn prAyogya pudgalAn AtmasAt karoti evaMjIva pisvapradezasthAna karma pudgalAn AtmasAt karoti. ahiMyAM te sa jIvane jJAnAvaraNAdika karmAMdala pudgalanA adha jIvanA sarva Atma pradeze kSIra nIranI pere athavA lepiMDa agninI pere maLI javApaNu' kahyuM che. athAt sarva Atma pradeze. karmanA sa baMdha kahyo che. mUlagAthAnA amAM paNa kahyu che ke sarva jIva cha dizinA kamane gRhe che te ka jIvanA sava pradezane karmanA sarva pradezanA adha thAya che. prazna 105--ATha rUcaka pradeza A (uparanI) gAthAmAM gavekhyA nathI eTale jUdA paDayA nathI, paNa A sivAyanA sarva pradeza levA, ema koinu' mAnavu che te kema ? uttara---chadmasthanu' kahelu yathAtathya kahevAya nahi, sUtrathI niya thAya te satya kahevAya. mATe e vAta sUtrathI virUddha che; kAraNa ke bhagavatIjInA khIjA zatake 10 me uddeze khAbhuvALA chApela pAne 204 me kahyu` che ke eka pradeza uDDA hoya tyAM sudhI jIva athavA jIvane sa kahevAya nahi, paNa jIvane deza kahevAya. jue bhagavatIjI zataka 2 je uddeze 10 me bAjuvALA chApela pAne 204 methI 205 me kahyu` che keH-~ Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara mAhanamALA 1- bhAga 1 bI. ebhaMte! ghammatyikAya pade se dhammatthi kAtti vatrttavvaMsiyA ! goyamA goNa sama, evaM donivi timnivi cattAri paMca cha saca aTTha nava dasa saMkhejjA asaMkhejjA bhaMte ! dhammatthikAya ppadesAdhammatthikAettivatsavvaM siyA ? goyamA ? sagalA sama, egapaNe viyadhammatvikAetti vasavvaM siyA ? No iNaDhe samahe se dve bhaMte! evaM vRccas, ege dhammatthikAyapadenodhammatthikAyetti vattavvaM siyA, jAva ega padeNe viyaNaM dhammatthikAe nodhammatthi kApatti vattavyaM siyA / gomA khAMDe ke sagale cakke ? ( u te yanA uTA te ya yahane thaMDa uDIo ? ) bhagavaM ! no khaMDe cakke sagale cakke gautama uDe he lagava Mta, thanA au-uTA te yaha nahi sarvane ya uhIye) evaM chattedhamme ( ghabhAzu yAbhAnI ) daMDe duse Auhe moye| se teNa dveNaM goyamA ! evaM vRccaza egedhammatthi kAyade se No dhammatthikAetti vattavyaM siyA jAva ega paDesUNe viyaNaMghammatthi kAya no dhammatthikAetti vattavyaM siyA / se kiM khAie bhate / dhammatthi kAtti vattavyaM siyA ? goyamA ! asaMkhejjA dhammatthikAya padesA tesave kasiNApaDipuNA niravasesA ekaggahaNagahiyAesaNaM goyamA ! dhammatthikAetti vattavvaM siyA ! evaM ahammatthikAvi AgAsatdhikAya jIvatthikAya pomgalatthi kAevi evaM caiva, navaraM, tipi parasA anaMtA bhANiyavvA / sesaM taM caivAM. 55 maDiyAM to yuyuM chuche - dharmAstiya, adharmAstiAya, aakAzAstikAya, jIvAstikAya ane pudgalAstikAya. e sarve eka pradeze uNA hAya tyAM sudhI te dharmAstikAya jaivat pudgalAstikAya kahevAya nahi. mATe jIvanA eka pradeza uNA heAya tyAM sudhI jItra athavA jIvanA sa kahevAya nahIM, temaja bhagavatIjInA zataka 10 me-uddeze 1 le jIvanA traNa bhAMgA pADayA che te e rIte ke--saMpUrNa asaMkhyAta pradezamaya jIva kahevAya, ane eka pradeza A hAya tyAM sudhI deza kahevAya, ane ekaja pradeza te jIvanA pradeza kahevAya. eja adhikAre kahyu` che ke--eka AkAza pradeza upara jIvanA keTalA bhAMgA lAle ? tenA uttaramAM bhagavaMte kahyuM ke-(daze dizimAM jIvanI puchAnA uttaramAM ) sarva hizibhAM-bhava, bhavano deza, bhavano pradeza, mane vidhizimAM jIva varajIne jIvanA deza, pradeza viddhizimAM eka pradezanI zreNI che ane Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 1 le. jIva asaMkhyAta pradeza avagahana che, mATe na samAya. temaja urdhva dizi tathA adizi be pradezanI che mATe vidizinI pere jANavuM. temaja bhagavatIjI zataka 16 me-udeze melekanA caramAMta AzrI jIvanI puchA karI che tyAM paNa vidizinI bhalAmaNa ApI che. A uparathI sarva jIvanA sarva pradeze karmanA sarva baMdhanA pATha uparathI ATha rUcaka pradeza nirAvaraNa (udhADA) karatA nathI, je ATha pradeze karmane baMdha na thate heta te jIvane deza bhAga baMdhamAM gaNata, paNa ahiMyAM jIvane sarva-sarva pradeze karmane sarva baMdha karyo che, mATe siddhAMta kahe te satya kahevAya. prazna 106-te bhagavatIjImAM kahyuM che ke- cavuM, , , jaM, gharasevadha. eve pATha che. te uparathI ema Thare che ke, je cala hoya te baMdhAya ane ATha rUcaka pradeza te acala che, tethI te ATha pradezane baMdha nathI, mATe ATha pradeza abaMdha Thare che. uttara-AkhI bhagavatIjImAM upara lakhelA pATha pramANene pATha jevAmAM AvatuM nathI. paNa sogIne bIjA bhAva pratye praNamavA AzrI, bhagavatIjInA zataka 3 je-udeze ka je-chApela (bAbu taraphathI) pAne ra68 me kahyuM che ke jIveNaMbhaMte ! sayAsamiyaM eyai veyai calai phaMdai ghaTTai khupbhapai udIrai taMtaM bhAvaM pariNamai ? tAmaMDiya puttA ? jIveNaM sayAsamiyaM eyaijAva taMtabhAvaM pariNamai eTale sagI jIvanA jagane svabhAva ejana vajana rahela che te cala che phadanA ghaTanA pAme che, khabhanA pAme che tenI udIraNa paNa thAya che ane je bhAvamAM tenI pravartana thAya che te te bhAvamAM te pariName che, e jagane svabhAva che, te 13 mAM guNasthAna sudhI rahela che-ane 14 muM ajogI guNasthAna che tyAM ejana vejanAdi svabhAva nathI. paraMtu ahiMyAM ejana veja ityAdi jIvane udezIne kahyuM che te pramatta ane sagI AzrI besavuM uThavuM saMkeca vistAra ityAdi bhAva pratye pariNamavA AzrI kahela che. te paNa AraMbhI, sAraMbhI, samAraMbha AzrI kahela che. eTale ejana vajana vALAne AraMbha sAraMbhane samAraMbhe vartatAM ghaNAM prANI, bhUta, jIva, satyane duHkha, zaka sUrAvaNa tipAvaNa, piTAvaNa, paritApapaNAne viSe vatte, ema ejana vejanAdika adhikAramAM kahela che. e uparathI ema nizcaya thAya che ke e adhikAra ATha rUcaka pradeza varane bAkInA Atma pradeze ejana Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA- --bhAga 1 le. vejanAdi che evA adhikAra sUtramAM jaNAtA nathI, paNa joganI pravanA AzrIne kahela che. prazna 107--graMthavALA AcArAMganA dAkhalA Ape che, te temAM zu kahyuM che ? 57 uttara--temAM eja kahyu che. sAMbhaLeA AcArAMga sUtra pahelA zruta ska dha--adhyayana khIje-uddeze 1 le-zIla gAcArya kRta TIkAmAM pAne 103 me lITI 22 me thI lakhyu che ke kArmaNa yogo vigrahagatau kevali samudghAtevA tRtIya caturtha paMcama samaye 'Sviti tadanena paMcadaza vivenApi yogenAtmASTau pradezAn vihAyottapta bhojanodaka vadudvarttamAnaiH sarverevAtma pradezovAtmaM pradezAvaSTavdhAkAzadezastha kArmaNa zarIra yogyaM karmada likaM bandhAtittatprayoga karmetyucyate uktaM ca jAvaNaM esa jIve eyai das calas daityAdi tAvaNaM adyaviha baMdha evA chavi baMdha evA sattaviha baMdha evA egaviha baMdha evA chavi baMdha evA egaviha baMdha evA nANaM abaMdhavA. A pramANe TIkAmAM lakhyu che. te 15 jogane AzrIne lakhyu che. temAM ema jaNAve che ke ATha Atma pradeza varajI bAkInA sarva Atma pradeza kANu zarIranA yeAge yejana vejanAdi cala pradeze kamanA aMdha thAya che. ane grahagati tathA kevala samuddAta vakhate tathA paMdara joganI pravRtti e kANu zarIranA yeAge cala pradeze kamanA dalanA baMdha thAya che. te prayAga kama kahIye. ityAdi abhiprAya TIkAkArano jaNAya che ane tene laIne khIjA graMthakAro paNa ATha Atma pradezane acala ane abadha mAne che. paNa sUtranA abhiprAya jotAM temAM taphAvata jovAmAM Ave che. prathama te TIkAmAM lakhyA pramANe sUtramAM ekadare pATha jovAmAM Avato nathI, eTale te pADa nAkhA nokhA adhikAramAMthI laine TIkAmAM dAkhala karela hoya ema jaNAya che. tApaNu sUtramAM kei ThekANe ATha Atmapradezane acala ke abaMdha athavA nirAvaraNa kahyA nathI. tene khulAsA pUrve jaNAvI gayA chIe ane vizeSa nIcenA dAkhalAthI samajutImAM Avaze. TIkAkAra, akAra ke graMthakAra potapotAnA abhiprAya pramANe lakhe paNa sUtranA mUla pADa upara vadhAre AdhAra rakhAya che. mATe sUtra kahe te satya gaNAya, Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara saiAhanamALA~~~bhAga 1 lA bhagavatIjI zataka 17me uddeze je kahyu che ke ejana vejana pAMca prakAre kahela che. te dravya ejanA, kSetra ejanA, kAla ejanA, bhava ejanA ane bhAva ejanA. tenA paNa ekeka belanA cAra cAra bheda cAra gati AzrIne kahela che. te je je gatimAM je je bhAve pravate te jIvane dravya ejanAdi kahela che. temaja calanA ejanAnA pragaTa svabhAva jaNAvavAne traNa prakAre calanA kahI. te zarIra calanA, iMdriya calanA, yogacalanA, zarIranA udArikAdi pAMca, iMdriyanA zroteMdriyAdi pAMca, ane ceganA mana, vacana, kAyA, te je je bhAve pravate te te bhAvanI calanA kahI che. eTale zarIra, iMdriya ane joganI calanA te Atma pradezane laIneja thAya che. tepaNu ATha rUcaka pradezanA ejana vejananA svabhAvathIja tene lagatA asaM khyAtA pradezanI calanA thAya evA sadbhAva che. te nIcenA dAkhalAthI vizeSa khAtrI thAya che. 58 dAkhalA tarIke vRkSanu' thaDa calavAthI tenAsa zAkhA pratizAkhA DALAM pAMkhaDAM vagere calAyamAna thAya che. bIje dAkhale-jema dIpakanA calavAthI tenAM kiraNe! paNa calAyamAna thAya che. temaja trIjo dAkhala sUtrathI jaNAvIe chIe. sAMbhaLe. bhagavatI zataka 25me uddeze prathe kahyu che ke jIva ka`pe che ke nizcala che ? ( ahiMyAM jIva zabde sa` Atmapradeza levA ) tenA uttaramAM bhagavate kahyu ke jIva ka Mpe paNa che ne nizcala paNa che temAM prathama siddhanA samadhamAM para'para siddha te nizrcala che, ane anantara siddha te ka Mpe che. tepaNa dezathI niss paNa sathI ka Mpe che. eTale siddha ne sarvAtmAne siddhane viSe gamana thakI sava thakIja kaMpa5NA che. have sa'sArI jIvanA be bheda kahyA che: eka caiAdamA guNasthAnavALA zailezI ane bIjA azailezI pratipanna ( 13 mA guNasthAna sudhInA ) temAM ( 13 mA guNasthAna sudhInA ) temAM 14mA guNasthAnavALA nizcaLa che ane azailezI pratipanna yAga rUdhyA nathI te kaMpe che. te dezathI ka Mpe che ane sarvathI paNa kaMpe che, eTale ilikA laTanI pere utpatti sthAnake jAya te dezathI kape ane daDAnI pere AtmA utpati sthAnake jAya te sathI kalpe che. ema nArakIthI mAMDI vaimAnika deva sudhI vigraha gati samApanna te sa AtmAe ka'pe ane avigraha gati samApanna te dezathI kaMpe. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALI-bhAga 1 le. prazna 108-siddhanI ane bIjA avigraha gatie utpanna thavA vALA jIvanI Rju gati eka samayanI ja hoya che, chatAM siddhanA jIvane sarvathA kaMpe kahyuM che ane saMsArI jIvane avigraha gativALAne dezathI kaMpe che ema kahyuM tenuM zuM kAraNa ? uttara-tene paramArtha ema jaNAya che ke vigraha gatie ke avigraha gatie utpanna thavA vALA sarva Atma pradeze nIkaLe che, mATe sarvathA kaMpAyamAna thAya che ane bhagavatIjImAM pacIzamA zatakanA kathA uddeze nArakI Adi jene avigrahagativALAne dezathI kaMpavAnuM kahyuM che, te bAju gati AzrI kahela nathI, paNa dehastha thakA je mAdaNAMtika samudhAte karI ilikA gatie utpatti kSetra sparze te mATe dezathI kaMpavuM kahyuM che. ema TIkAmAM tathA bhASyamAM paNa kahela che. A uparathI ema nizcaya thAya che ke jIvane ejana janAdi kaMpavA paNuM thAya che te mAraNatika tathA kevala samuddha tAdikamAM ATha rUcaka varajIne bAkInA Atma pradeza ejana jana thAya che cele che, kaMpe che ane gati AzrI te sarva jIva, vATe vahetA sarvathI kaMpe che eTale ATha rUcaka pradeza sahita nIkaLavApaNuM thAya che mATe ane baMdha AzrI te jyAre jeje jIva je gatimAMthI nIkaLe che tene chelle samaya, ane jyAM utpanna thavuM che tyAM pahele samaya bhagavatIjIne pelA zatake ume uddeza sajeof vaghavA , saghaM 3gha, e pATha che ane AhAra AzrI banne bolamAM so vAraMvAra, save vAraMva gAdAe badhA bele AtmAne sarva eTale sarva Atma pradeze caraNa, utpanna ane AhAra kahela che. te vicAre ke ATha rUcaka pradeze karma na lAgatAM hoya ane sarvathA nirAvaraNa hoya te sarva olma pradeze AhAra kevI rIte kare ? jIvane mATe (Atma pradezane mATe releof zabda sUtrakAre zA mATe na mUke? je AtmAnA sarva pradeze karmane baMdha che teja sarva pradeze AhAra kare che. bhagavatIjIne 8mA zataka, tathA uttarAdhyayananA 33mA adhyayane sarva Atma pradeze sarva karmane baMdha thAya che, ema khulluM kahyuM che tene hetu e che ke sarva Atma pradeze anAdi baMdhavALuM kAzmaNa zarIrane baMdha rahela che; eTale sarva Atma pradeza kArpaNa zarIranA jege karIne samaye samaye (zAtA) vedanIthI mAMDIne sAta ATha kamane (iriyAvahIne) baMdha thAya che. mATe taijasa kArmaNa zarIrane abhavIne mATe anurUpa aparipa Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mohanamALA-bhAga 1 le. Adi aMta rahita, ane bhavya jIva AzrI saTINa sajajJAsI Adi nathI ane aMta che (mukta javAvALA AthI), ema kAla AzrIne taijasa kAmaNa zarIrane prayoga kahyo che te sarva Atma pradezane mATe ja che. ane umAsvAtikRta tatvArthAdhigama sUtramAM taijasa kAmaNa zarIra AzrI jIvanA saMbaMdhe kahyuM che ke tejasa kArmaNa, ane zarIro jIvane anAdi kALathI saMbaMdhavALAM che. temaja bhagavatIjInA chaThThA zatakanA trIjA udezamAM kahyuM che ke-aNa- hArika-vATe vahetA jIvane AukhA karma virajIne sAta karmane baMdha heya. vicAre ke vATe vahetA jIvane sarva Atma pradeza kare che, mATe kaMpamAna pradezane ja karma baMdha kaI kahetuM hoya te vATe vahetA jIvane sarva Atma pradeze baMdha Tharyo. mATe ATha rUcaka pradeze paNa kamane baMdha che te abaMdha nirAvaraNa nathI ema ghaNu zAstrathI siddha thAya che. itizrI parama pUjya zrI gopAlajI svAmI-tat ziSya munizrI mehanalAlajI kRta zrI prattara mehanamALA-prathama bhAga samApta Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya zrI gopALajI svAmI tat ziSya munizrI mohanalAlajI kRta. zrI praznottara mehanamALA bhAga 2 je. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha zrI praznottara mohanamALA bhAga 2 je. prazna 1-Ata purUSa kezu hoI zake ane temanA guNa kevA hoya? uttara-vetAmbara matanA syAdvAdamaMjarI nAmanA graMthamAM Ata purUSanI vyAkhyA nIce pramANe ApI che. "Aptirhi rAgadvaSamohAnAmaikAntika AtyaMntikazca kSayaH / sA yeSAmAsti te varavAnA artha -rAja, pa ra ma rUnA no nittaka ( sarvethA) tathA AtyaMntika arthAt phira utpanna na ho, aise rUpase nAMza haiM, usako Apti kahate haiM, vaha Apti jinake hove ve Ama haiM / Ata eTale yathArtha vaktA e paNa artha ukata graMthamAM karavAmAM AvyA che. tathA vaLI, digambara matanA "bhagavatI ArAdhanAmAM pAne da01-602 mAM Asa purUSanI oLakhANa nIce pramANe kahI che. AsakA svarUpa esA hai. je sudhA, tRSA, janma, jarA, maraNa, rAga, dveSa, zeka, bhaya, vismaya, mada, meha, nidrA, roga, arati, ciMtA, da, kheda, ye aThAraha deSa rahita hoya; ara samasta padArthanike bhUta bhaviSyanta vartamAna trikAlavartI samasta guNa paryAyanikuM kamarahita ekaika kAla pratyakSa jAnatAM aisA sarvajJa hoya; bahari parama hita 5 upadezaka kartA hoya se prApta aMgIkAra karanA ! jarti je rANI pI hoya se satyArtha vastukA rupa nahi kahe. ara je ApaNI kAma, krodha, moha, sudhA, tRSAdika deSa sahita hoya, se anyaku nirdoSa kaise kare ? ara, jAke idriyAMke AdhIna jJAna hoya ane kramavartI hoya te samasta padArtha nikuM anaMtAnaMta pariNati sahita kaisai jAne ? ara dUravartI svarga naraka merU kula calAdini ara pUrve bhaye je bharatAdika tathA rAma rAvaNAdika are bhUmi para mANu Adika sarvajJa vinA kena jAne ? bahuri parama hitopadezaka vinA jagatake javanikA upakAra karse hoya ? tAteM vItarAga sarvajJa paramahita de Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 1 le. zaka vinA ApaNa nahI saMbhave hai. jinake zastrAdika grahaNa karanA te asamarthatA ara bhayabhItapaNuM pragaTa dikhAve hai, ara strInika saMga vA A- bharaNadika pragaTa kAmIpaNu rANIpaNuM dikhAve hai, tinake ApaNA kadAcihna nahi saMbhave hai. tAteM parIkSA kari jAke sarvajJatA ara vItarAgatA ara hitepadezakatA ye tIna guNa heI, Ama hai. jArke vItarAgatAhI hAI ara sarvajJa paNa nahI hoya te vItarAgatA te ghaTapaTAdika acetana dravyanikehU sudhA tRSA rAga dveSAdika ke abhAva tai pAIye hai, tinake Ama paNa prApta heyavA sarvajJatva vizeSaNa AHkA nahI hoya te iMdriyanike AdhIne kiMcita kiMcit mUrtika sthUla nikaTavartI vartamAna vastuke jAnanevAleke vacanakI pramANatA hei, se alpajJake kahe vacana pramANa nahIM. tAteM alpajJAnIke Ata paNa nahIM saMbhave ha, tAteM vItarAga "sarva aisA kahyA, ara vItarAgatA arasarvajJapaNA deya vizeSaNa hI Atake kahiye te vItarAga sarvajJapaNA mokSa sthAme siddhinike pAIye hai, yati parama hitepadezakapaNa vinA AptapaNa nahi bane che. tArti sarvajJatA vItarAgatA parama hitepadezakatA arahaMta hI haiM saMbhave che. A vAtanuM pathArtha vA | ahiMyA te sarvajJa vItarAga parama hitepadezaka arihaMta bhagavaMtaneja Apta purUSa kahela che. prazna ra-yugapradhAna purUSa, kevA guNavALA hoya ? tyAgI hoya ke bhegI paNa hoya ? uttara-naMdIjInI zerAvAlI-sthavirAvalimAM yugapradhAna purUSa je kahyA che te tyAgIne kahyA che ane temanA guNe paNa te ThekANe jaNAvyA che. vaLI AvI hoya tene yugapradhAna kahIe "yeSAM vastre na patanti yUkA, na deza bhaGgaH kilayeSusatsuH sakalArtha vettAjina mArga diSTA, yugapradhAna munayo vadantiH // 1 // prazna 3.--keTalAka kahe che ke jANyA vinA kiyA karavI te nirarthaka che. ema kahI vyavahArika kriyA karanArane baMdha pADavAmAM Ave che tenuM kema ? uttara-vyavahArika kriyA karatAM aTakAvavAnuM keI sUtramAM cAlyuM nathI. paNa jANIne eTale jJAna sahita kriyA karavI te phaladAyaka che. ane bhagavaMte paNa dazavaikAlika sUtramAM e ja kahyuM che ke, paDhamaM nA to sayA eTale paheluM jJAna ane pachI dayA eTale jenI dayA pALavI che tenuM jJAna te prathama thavuM joIe. eTalA mATe bhagavatIjImAM kahyuM che ke-jIva, ajIva, Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 le. trasa ane sthAvara e cArane jANIne paccakkhANa kare tenAM supaccakhANa ane te jANyA vinA paccakhANa kare te dupaccakakhANa te vyavahArika kiyA karavAvALAne vyavahArathI uparanuM jJAna te ghaNe bhAge hoya che, paraMtu sUtramAM adhikAra jotAM je je purUSoe saMyama aMgIkAra karyo che, tenAM nAma paNa sUtradvArA cAlyAM che, te sarva munionA adhikAramAM prathama jJAnAbhyAsa ane pachI tapAdika kriyAnI vAta cAlI che. paNa cAritrarUpa kiyA te siddhAMtamAM kahelA jJAna abhyAsa agAu aMgIkAra karela che. prazna 4.-tyAre kaI kahe ke-te te sUtranA abhyAsarUpa jJAnAbhyAsa cAlela che. ane te abhyAsa te abhavI paNa navamA pUrvanI trIjI AcAra vatyu sudhI kare che te paNa samakti vinA yA AtmajJAna vinA te jJAna philIbhUta thatuM nathI, mATe Atma jJAna karavAnI jarUra che. eTale samakti sahita jJAna vinAnI kriyA nirarthaka che. uttara-A tamAruM belavuM ThIka che paNa samakti ane Atma jJAna tame kene kaho cho ? tyAre te loke kahe ke prathama ame dhyAnAbhyAsa karatAM dhyAna dvArA karI amane AtmAnuM darzana thAya che. tene ame samyagudarzana kahIe chIe, ane tenuM jANapaNuM thayuM eTale AtmAne AtmA jAye teja Atma jJAna. ane beu padArtha maLIne eTale samakti ane jJAnanI ramaNatAmAM rahevuM teja amAre cAritra. Ama keTalAka loko vAta karIne, haMmezAM jaina mAganusAra vartatA sAmAyika, paSA, pratikamaNa, vrata, niyama. paccakhANAdika kriyAne viSe anurakta evA purUSane uparokta jJAnAdikanI vAta karI cAlatI dharmakriyAne tilAMjalI devarAvI, dharma ane kiyA thakI braNa banAvelA najare dekhIe chIe. eTalethI nahi aTakatAM keTalAka bhramita banelA ema paNa mAne che ke, A paMcama kAlamAM kaI sAdhu cheja nahi. tema kaI zrAvaka paNa cheja nahi. AvA daSTivALe pite potAnI meLe AtmajJAnI yA adhyAtmI evuM nAma dharAvI evA prakArane baMdha ApanArA paNa najare jaIe chIe. ane tevA bodha sAMbhaLavAvALAnA hRdayamAMthI sAmAyika, piSA, pratikramaNa, vrata, paccakkhANAdi tyAga vairAgya, sAdhu tathA zrAvakanI karaNI karavAvALA kharekhara nAstika banelA joIe chIe. eTalethI paNa nahi aTakatAM vrata paccakhANane kere bhUkelA evAoe tyAga karelI vastuone bhegavatA, bhakSa abhakSanI paNa gaNanA nahi karatAM rAtri bhejanAdika karavAmAM niHzaMka banelA, evA kAryAkAryane paNa vicAra nahi karanArA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 le. 65 te pite pitAnA AtmAne game tevA mAne, paNa siddhAMtanA nyAya pramANe bhagavaMtanI AjJAthI e kRtya virUddha che. prazna pa-keTalAka ema mAne che ke ame jJAnI chIe. amane jJAnIne karma lAgatuM nathI. samayasAra nATakamAM kahyuM che ke "jJAnIke bhegase te nirjarAka hetu che. " ema kahI pAMca indriyanAM viSaya sukha bhegavatA thakA pite nirjarA mAnI pitAne viSe jJAna samakita ane cAritra rU5 sarva karaNI mAnI vItarAga bhASita siddhAMtAnusAra cAlatI kriyA aTakAvI pitAnA AtmAne magna mAne che. tenuM zuM samajavuM ? uttara-uparata bolanAra pratye kahevAnuM ke-siddhAMtamAM ghaNu muniye tathA zrAvakane adhikAra cAle che. temAM prathama bhagavaMtane upadeza dharma sAMbhaLe tyAre tene samakitanI prApti thaI ema mAnaze ke kema ? ane je bhagavaMtanA upadezathI samakitanI prApti thaI te pachI sAdhupaNuM tathA zrAvakanAM vrata AdaravAnI zI jarUra ? tamArA mate te samakita, jJAna ane cAritra ekaja rUpa che. vaLI tIrthakara mahArAja te mAtAnA udaramAMthI ja yA AgalA bhavathIja avadhijJAna sAthe laIne ja Ave che. te samakitanuM te kahevuM ja zuM ? samakita vinI avadhijJAna hoyaja nahi. have jyAre samakita che te pachI jJAna ane cAritrayukata tamArA mate te hovA joIe te pachI saMsAra tyAga karI muni pAchuM dhAraNa karI pAMca mahAvrata AdaravAnI zI jarUra ? temaja aghera tapa aMgIkAra karI. ochAmAM ocho chaTha tapa tyAMthI mAMDI cha mAsa sudhInA upavAsa karI, aMta prAMta AhArAdike deha damana karI chamasthapaNe zrI mahAvIra svAmI sADAbAra varasa varyA. emaja sarva tIrthakara mahArAja tathA gaNadhara pramukha ghaNuM muni mahArAjAo bAhya tapa rU5 aghera kaSTa sahana karI kaivalyajJAna upajAvI makSa gayA. temaja ghaNe zrAvakane prathama samakitanI prApti chatAM zrAvakanAM vrata AdarI sAmAyika poSA pratikramaNAdika kriyA karI svargavAsane prApta thayA, tevA adhikAra siddhAMtamAM ThAroThAra che. - have je koI ema kahetuM hoya ke "jJAnIko bhega se te nirjarAka hetu che." ema belatA pratye pUchavuM ke -AnIne bhega chAMDavA jema ke AdaravA jega ? je chAMDavA joga kahe te kevuM ke tamAre te tene nirjarA aTakI. ane keI haThagrAhI AdaravA joga kahe te tene paNa kahevuM ke tamAre mane jJAnI jema jema bhega vadhAre tema tema tene nirjarA paNa vadhAre thatI haze ke kema ? sUtramAM nirjara thavAnA khAra bela bhagavaMte Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA-~~bhAga 1 le. kahyA che, te mAMhelA bhAga bhogavavAthI nirjarA thAya te keTalAmo bela che ? kahA 20 prazna 6--upalA guNaThANAvALA ( 11-12-13mA vALA ) zAtA vedanIya karmInA badhavALA jJAnIe AhArAdi bhAgavatAM paNa nirA kare che, mATe " jJAnInA bhAga nija rAnA hetu " kema na kahevAya ? uttara--e keNe nA pADI ? te vAta te sUtramAM khullI che ke 11mA, 12 mA, 13mA guNasthAnavALA iriyAvahI kriyAnA baMdha kare che, te pahele samaye Adhe, khIje samaye vede ane trIje samaye nijare. e pramANe samaye samaye zAtA vedanIya karmonA adha kare che, ane samaye samaye nire paNa che. ATalA mATe " jJAnInA bhAga se| tA nirA ke hetu" kahyo che. te upazama kaSAyI ke kSINa kaSAyI jJAnIne mATe kahela che. nahi ke atyAranA kahevAtA zuSka jJAnIone mATe e ela heAya. vartamAna samaya sAmI najara karatAM, jJAnane nAme aMtaramAM rahelI prakRtinA vikA sevAtA jovAya che. sAmAyikAdi vrata paccakkhANa ke tyAga vairAgyAdinI kazI jarUra nathI. gAe, vajAe ane mAla pANI uDAe. Ama kahI jinezvaranA mArgamAM na icchavA ye|gya pApalIlAe ghusADe che zrIkRSNa, zreNika rAjA, ane janaka videhInAM nAme ApI, tenA dAkhalA ApI yatheccha vihAra seve che, eTale potAnI icchA mujaba varte che. kAryAkA ke bhAgabhogane vicAra nahi karatAM chatAM peAtAne bhAga nirAno hetu peAte mAne tethI zuM vaLyuM ? etA duniyAne ThagavAnA jainanA nAme navA mArgI patha temAM vaLI nirjarA ke dhama heAyaja kayAMthI ? prazna chakeTalAka leko kahe che ke amane dhyAnamAM je Atma darzana thAya che teja samakti eTale dana, AtmasvarUpa tarUpe jANyu te jJAna. ane dhyAnamAM je Atma svarUpa jovAmAM Ave che teTale a Mze darzana thayuM gaNAya tenuM kema ? uttara--tame Atmadarzana kaheA che. te rUpI che arUpI ? jo arUpI kahe to chadmastha arUpI dekhe nahIM, eka kaivalajJAnI sivAya arUpI pada bhALe nahIM. ane rUpI kahe to AtmA arUpI che mATe AtmAnuM darzana yu nahi. . ekAgra cittathI paudgalika vastuono prakAza aneka prakAranA jovAmAM Ave tethI samyagadarzana eTale samakti Thare nahi. evA paulika vastunA camatkAra te jaina mata vinA bIjA loko paNa bhALe che, paNa te lokone Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mihanamALA-bhAga 1 le. 67 pUchIe ke samakita zuM ne te kaI vastu che ne tenuM lakSaNa zuM? tenI koI paNa khabara hotI nathI. bhagavaMte paNa siddhAMtamAM samakitadaSTI ane mithyA dachI yA samyagadarzana ne mithyAdarzana banne nokhAM kahyA che. tamArA mata pramANe te tene paNa dhyAnArUDhathI Atmadarzana thayuM. te te paNa samakitI ane AtmajJAnI ryA. te pachI mithyAdANI yA mithyAdarzana kene kaheze? daSTIthI dekhavuM e artha karaze te mithyAdiSTI, mithyAdarzanane artha judAja kare paDaze. mATe A ThekANe darzanane dekhavuMja e artha thatuM nathI. paraMtu ahiM jaina zAstrAnusAre samyagUchI ya samyagudarzana yA samyakatva-samakita e sarvene ekaja artha che, temaja mithyASTi, mithyAdarzana ane mithyAtva tene paNa ekaja artha che. eTale samakti daSTI ane mithyA daSTI banne paraspara virUddha che. samakitane mATe uttarAdhyayananA 28 mA adhyayanamAM kahyuM che ke-jIvAdika nava padArthane jANe te jJAna, ane te nave padArtha zuddha bhAve sadaMhe te samakita. ema gAthA 15 mImAM kahyuM che, temaja gAthA 35 mImAM kahyuM che ke nANeNa jANaI bhAve, daMsaNeNa ya saddahe; jJAna karIne tattvAdi padArthanA bhAvane jANe, ane darzana karI sahe eTale jJAna karIne jANavuM ane darzana karI saIhavuM. eTale samakitane ane darzanane artha eka saEhavAne ja thAya che. temaja viparIta saEhatAM mithyAdarzana jANavuM. prazna 8-keI kahe ke samakita vinA (jANyA vinA) karaNI karavI nahi. eTale sAmAyika, pASA, paThikakamaNAM vrata paccakkhANa pramukha jANIne samakita sahitaja karavuM. AnaMdadhanajI kahI gayA che ke " paheluM jANa pachI kara kiyA, te anubhava sukhanA darIyA" uttara-vAta te ghaNI sArI che. samakti sahita karaNI thAya te te zreSTha che. paNa paDe samakita che ke nathI te te koI jANatA nathI, paNa pachI mArgAnusAre karaNa kare temAM zuM bAdhaka ? tyAre koI kahe ke, samakti sahita karaNI karatAM mekSa phela che ane samakti vinA karaNI karatAM baMdhane hetu che. tyAre tene kahevuM ke te ThIka paNa evI vAto karanArA ema mAne ke ApaNane samakita nathI mATe kAMI karaNI karavI nahIM athavA keInA bodhathI ke keInA kahevAthI jaina mArthAnusAra sAmAyikAdika zubha karaNI baMdha pADI tathA sAdhupaNa ke Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mehanamALA-bhAga 1 le. zrAvakaSaNAnAM vrato mukI ulaTo AraMbha samAra bhAdika azubha kriyAmAM pravate tyAre tene zuM guNu thAya ? te jarA dIrghadaSTithI vicAra karI uttara Apaze ? 68 vaLI tIrthaMkara mahArAje paNa koi sUtramAM evA upadeza karyAM nathI ke samakti vinA ( jANyA vinA) nI karaNI karavI nahIM temaja jaina mArgAnusAra samakti rahita karaNInA koI ThekANe niSedha karyAM jaNAtA nathI. niSedha tA ThAreDAra Arabha samAra'bhaneja karyAM che. Arabhane tyAga karatAM samakti hoya yA na hoya teA paNa te prANIne bhagavate mArgAnusArI jANI tevA prANIne aMgIkAra karyAM che. jIe bhagavatIjI sUtra zataka 15 me bhagavate zaiAzAlAne aMgIkAra karyAM. ane samakti te maraNane aMte prApta thayuM che. vaLI jamAlI pramukha tenA keTalAka ziSyAne mithyA bhAva paDavavuM' jANatA chatAM chakAyanA Ara'bhathI khAhIra nIkaLatA jANIne bhagava'te a'gIkAra karyAM che. mATe ahA bhavya jIve ! samakti sahita karaNI karatA jJAna, dana, Aritra e traNe belanI utkRSTa bhAMge ArAdhanA katAM tadbhave mekSanu phaLa kahela che. ane jaghanya madhyama bhAMge te devalAkanI gati kahI che. zAkha, bhagavatI zataka 8 me uddeze 10 me. vaLI samita sahita zrAvakanI karaNI ArAdhave paNa devalekanI gati kahI, temaja eka samakitanI utkRSTI ArAdhanAthI paNa devalokanI gati jaNAvI. temAM paNa prathama je narakAyu khAMdhyuM hoya te samakita prApta thayA pachI paNa naraka gati prApta thAya. sAkha, zrI kRSNa zreNika mahArAjanI temaja samati rahita sAmAyikAdika tathA cAritra tapAdikathI paNa devaleAkanI gati navathaiveyaka sudhI kahI che. sAkha bhagavatIjInI. te vicAro ke samakita sahita ane sati rati karaNInA karavAvALAne bannene gati sarakhIja kahI. annanI karaNInu phaLa te devalAkaja hAya che. prazna 9--tyAre koi kahe ke samakita sahita karaNIthI meAkSa phalaja che. kadApi devalAkotpatti thAya tAya paNa thADA bhavamAM mekSa prApta thAya. ane samikata hita karaNIthI to phakata saMsAra phalaja che, kadApi karaNInA aLe devalAkamAM utpatti thAya tApaNu sasAra gharyeA nahi. jIva nikaTabhavI thayA niha. mATe sakita hita karaNI karavI. uttara--A vAte ThIka che, paNa samakitanI gerahAjarIe jaina mArgAnusAre karaNI te zreSTha ke ThAmukI karaNI naja karavI te zreSTa ? jema sama Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 le. kita vinA bhava ghaTe nahi temaja zubha karaNI vinA gati paNa sudhare nahi. have jyAre samakita ane karaNa beyanI aprAptie naraka tiryaMcAdika azubha gatine prApta thavuM ane tenAM azubha phaLa bhegavavAM, tema karavA karatAM, ekAMta zubha karaNathI zubha phaLanI prApti thAya ane zubha phaLa bhegavavA temAM zuM nukazAnI che ? te jarA vicAra kara joIe. dAkhalA tarIke be rUpiyAnA pagArathI sarakAra darabAramAM dAkhala thayela hoya to tene uce hoda caDavAne samaya kaI vakhata Ave khare. jema tAmalI tApasa tathA puraNa tApasa vagere akAma nirjarAnI karaNI karatA thakA devagati pAmyA. te tyAM tIrtha karAdikanA jege devatAnA bhavamAM samakita pAmIne manuSya thaIne mekSa jaze. te pachI jaina mArgane anusarI karaNI karavAvALAne te nukazAnI hAyaja zAnI ? jema samakita sahita karaNI karavAthI mokSa phaLa kaDuM che temaja samakita rahita paNa jaina mAnusAre karaNI karatAM mekSa phaLa DhuMkaDuM ja che. sAkha bhagavatIjI zataka 33 me uddeze 9 me varUNa nAga natuyAne bALa mitra (ajJAna mitra) varUNanI peThe jaina mArgane karaNa karavAthI, saMthAre karavAthI uttama kuLamAM manuSyapaNe utpanna thaze, tyAMthI mahAvideha kSetramAM manuSya thaI mekSa jaze. varUNanI samakita sahita karaNIe te ja palyopamanI sthitie devatA che ane tyAMthI ravI mahAvidehamAMthI mekSa jaze. ane tene mitra te pahelAM mikSa jaze. e uparathI ema nizcaya thAya che ke jenA mArganusAra karaNI paNa mahA phaLadAyaka che. prazna 10-keTalAka kahe che ke sAmAyikamAM mana sthira rahetuM nathI mATe sAmAyika karavAthI ulaTuM karma baMdhAya che. jyAM tyAM mana pharatuM phare ane sAmAyika karavuM te zA kAmanuM ? uttara--mana sthira rahe ane sAmAyika karavuM te te mahA lAbhadAyaka che. paNa mane te capala che, te kadApi kAbumAM na rahe tethI sAmAyika na karavuM te te ThAmukI muDI gumAvavA jevuM che. be ghaDI sudhI vacana ane kAyAne kabajAmAM rAkhavAne lAbha ThAmuko nAza thAya evuM kAma keNa kare ? je. ke mananI capalatAne laIne mana ADuM avaLuM doDyAM kare tethI tenI sAmAyikane bhaMga thavA saMbhava nathI. bhaMga te mana, vacana ke kAyAe karI sAvadya kriyA kare athavA karAve te thAya temAM kadApi mane karIne sAvadya kAma kare eTale jIvanA vadharUpa manamAM saMkalpa kare te manathI bhaMga tha gaNAya, te paNa vacana ane kAyAthI bhaMga nathI thayuM, tyAM sudhI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 1 le. vizeSa nukasAnI nathI, paNa e se TakAnA lAbhamAM pAMca pacIsa TakAne lAbha ocho thaye, eTalA mATe paNa TakAne lAbha ja karI eTale vakhata saMsAranI khaTapaTamAM ke AraMbha samAraMbhamAM ke viSaya kaSAyamAM ke vikathAmAM ke koInI niMdA karavAmAM ke khoTI kuthalI karavAmAM athavA pramAdamAM gumAvavAthI keTalI nukasAnI thaI tenA hisAba gaNAze nahi. mAtra eka mananI caMpalatAne doSa mUkI (AgaLa dharI) sAmAyikAdi vratane niSedha karavAne saravALe baMdhANe ke maNamAM 48 zeranI bhUlarUpa AkhuM sAMbeluM vAsIdAmAM cAlyuM jAya, ene DahApaNa kaI jAtanuM gaNavuM ? DAhyo te te kahevAya ke sIdhe hisAba gaNe, sIdhe saravALe bAMdhe che. eka taraphathI sAmAyikamAM mananI calitAnI nukasAnI ane bIjI taraphathI sAmAyika eTale vakhata chUTo rahevAnI nukasAnI. temAM kaI nukasAnI vadhe? temaja banne taraphathI nukasAnInI eka taraphanI khoTa ane tenI sAme bIjI tarapha sAmAyikamAM vacana ane kAyA, vratamAM rahyAne lAbha. te sarvane hisAba gaNI temAM lAbhane vadhAro che ke boTane ? te DAhyA mANase vicAravuM joIe. prazna 11-sAmAyikamAM mana, vacana ne kAyA traNe jaga bAMdhavAmAM Ave che ke te pachI mana chUTuM rahe, ADuM avaLuM jAya ane manathI sAmAyikane bhaMga thAya te traNe jagano bhaMga thayo ema kema na kahevAya ? uttara-mana chUTuM rahevAthI ke ADe avaLe manane vicAra thavAthI koI sAmAyikane bhaMga thato nathI, paNa aticAra doSa lAge che, ema Ava zyaka sUtro jaNAve che. navamA sAmAyika vratanA aticAramAM mana, vacana ke kAyA dupraNidhAnamAM eTale khoTA vicAramAM pravaryA hoya te tene aticAra doSa lAge. te doSa te AlocanA ihApa ke pazcAtApa karavAthI yA micchAmi dukkaDe devAthI dUra thAya che. temAM paNa manane doSa te mAtra navIna kerA vastra upara uDIne pahelI ja je che, ke khaMkheravAthI te raja tarataja kharI paDe. tema aticArane doSa paNa teja prakAre che. temAM paNa mananI capaLa- tAne ghaNAja haLave che. dAkhalA tarIke hajAra maNa lADavAne Dhagale paDe che tenI pAse lADavA khAvAnAM paccakhANavALa manavaDe lADavA khAvAne saMka9pa karyA kare, paNa tenA meDhAmAM eka kaNa paNa pasaze nahi ke tenI bAdhAno bhaMga thAya. paNa lADa upADI moDhAmAM mele te tenI bAdhA teja vakhate bhAMgI gaNAya, tema sAmAyikanuM paNa samajavuM. mATe sAmAyikamAM aticAra deSa lAge te tene TALI sAmAyikanI zuddhi karavAne raste bhaga Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 le. 71 vaMte sahelAithI batAvyuM che, paNa tevA doSanA bhayathI sAmAyika karatAM aTakAvela nathI. prazna 12-keTalAka evI vAta paNa kare che ke-ame te evA nizcayapara AvI gayA chIe ke samakti sahita ane manavRtti sthira rahe evuM sAmAyika thAya teja karavuM paNa samakti vinA deSavA sAmAyika karavuM nahi. samakita vinA ane vyavahArika sAmAyika Adi dharma karaNI te A jIve anaMtIvAra karI merU parvata jeTalA edhA muhapatine DhagalA karyA paNa samakti vinA AtmAnuM kAMI vaLyuM nahIM mATe prathama sAmaktinI prAptine upAya kare te zreSTha che. uttara--te vAta te sau koI kabula kare, paNa keI e haThAgraha kare ke mAre te sAta mALane baMgale maLe teja temAM rahevuM. paNa jyAM sudhI sAta mALane baMgale na maLe tyAM sudhI zuM karavuM ? te vicAra paNa sAthe kare joIe. te nirvAha jega jevuM tevuM jhuMpaDuM vIMkhI nAkhe te zI dazA thAya ? mATe vicArayukata mANase bhale sAta mALanA baMgalAnI IcchA rAkhavI, paNa te maLe tyAM sudhI jhuMpaDuM te viMkhavuM ja nahi. tema samakti sahita ane mana sthira rAkhI karaNa karavAno prayanna kare, paNa tema na bane tyAM sudhI kAMI karavuM ja nahi e te agatimAM javAne raste lIdhe gaNAya jhuMpaDAvALe jyAM sudhI jhuMpaDAmAM paDe raheze tyAM sudhI TADha taDake vagere ghaNuM upasargothI bacI zakaze. mATe baMgale na maLe tyAM sudhI jhuMpaDAne rIpera karI sAphasupha rAkhavAnI jarUra paDaze ane te pramANe karaze teja sukhI thaze. temaja samakti sahita manavRttine sthira karI karaNI karavAnI bhAvanA rAkhavI paNa tema na bane tyAM sudhI jainamArgAnusArI vyavahArika kiyA mUkavI nahi ke jethI ane bhraSTa tate bhraSTa na thAya. vyavahAramAMthI nizcayanI prApti thavA saMbhava che. saDake cAlavAthI vaheluM moDuMpaNa nagara bheguM thavAze. mALapara caDatAM nisaraNInA eka pagathIyethI bIje pagathIe paga mUkaze te pagathIye pagathIye mALa para caDAze, paNa vyavahAra rUpa nisaraNIne kore mUkI kUdIne mALa para caDavA dhAraze te te kadI nahi caDhI zake. mATe vyavahArika paNa dharma karaNane vaLagI rahetAM nizcayanI prAptinI bhAvanA sahita zuddha karaNI meLavavA prayatna kare e siddhAMtane nyAya mArga che. prazna 13-trata lIdhA pachI mana sthira na rahe te kema karavuM ? uttara-mana capaLa che tene sthira rAkhavAne upAya mAtra AtmAne upagaja che. jo ke gautama svAmI jevA mahAna puruSone paNa uttarAdhyayananA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrI pra ttara mehanamALI-bhAga na le. 23 mA adhyayanane viSe, kezI svAmIe kahyuM ke--tamAre mana rUpI duSTa ghoDo kema vaza rAkhI zakyA ? tyAre gautama svAmIe paNa eja uttara Ape ke mAre mana rUpI duSTa gheDe deDayA kare che, paNa tene dharma rUpI zikSAe (lagAme) grahI rAkhuM chuM ane sUtra (zrata) rUpa rAsaDIye bAMdhI rAkhuM chuM, eTale agADI pachADI baLe ke te Aghe jaI zakatuM nathI. ema gautama svAmI jevA purUSenA mana rUpI ghaDAnI capaLatA jaNAvI te pachI bIjAone mATe te kahevuM ja zuM. AnaMdadhanajI jevA paNa kahI gayA mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM, e vAta nahi eTI; koI kahe ke meM mana sAdhyuM, te vAta che moTI. manane kabaje rAkhavAvALA gautama svAmI jevA purUSe A kALamAM te bhAgyeja nIkaLe, tethI sAdhu ke zrAvakanI dharma karaNInI nIti kahI nathI. banatA prayAse manane vaza karavA prayatna kare, paNa dharmanI karaNI sImAyikAdika baMdha karavA koI sUtramAM jaNAvyuM nathI. samakitanA ke manavRtti sthiranA abhAvane dA karanArA, mAtra bhavasthiti upara AdhAra rAkhI ALasu banelA zuSkajJAnIo mAtra vAphacAturIe jJAnanI vAta karanArA jJAnavAdIo kriyAnA kAyara ghaNAe najare joIe chIe. evAmAM AvatA bhavane mATe zuM mAnI beThA haze ? te te tevAonA mukhamAMthI nIkaLe te kharUM. satya che te ke kevalIe bhAkhyuM hoya te kharUM. prazna 14- keTalAka kahe che ke amArAja matamAM AtmajJAna che, mATe jene AtmajJAna meLavavuM hoya ane amArA matamAM bhaLavuM hoya teNe prathama ATaluM te karavuM joIe ke je matanAM vrata, niyama, paccakhANa tyAga, vairAgya, muhapati ane haraNa tathA veza vagere kere mUke tene amArA matanuM dhAraNa pada karAvI pachI AtmajJAna pAmavAnuM jJAna ane samakti prAptine upAya batAvIe chIe, ane te pramANe keTalAka muhapati raNe kere mUkIne te matane svIkAra kare che, tenuM zuM samajavuM ? uttara-te pramANe belanArA ane tevAonAM vacane svIkAra karanArA kevI vRttivALA hoya ? tene khulAse uparanA praznanA uttaramAM AvI gayA che. jevuM pitAnA mananuM baMdhAraNa hoya tema karavA sau koI adhikArI che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA-bhAga 1 le. 73 zrI mahAvIra paramAtmAnA gharanuM evuM baMdhAraNa hoya ema jaNAtuM nathI. kAraNa ke zrI mahAvIra devanI pAse aMbaDa sanyAsI sAse celAo sahita mahAvIre upadezelo dharma aMgIkAra karavA Avela, tene bhagavaMte ema kahyuM nathI ke tArAM vrata niyamAdi tathA tAre veza choDI de te tane mAro dharma saMbhaLAvuM yA zrAvaka dharma aMgIkAra karAvuM. eve Agraha ke bodha kAMI paNa karyo nathI. paraMtu je tenA sanyAsapaNane tyAga ane veza hate te mejuda rAkhI zrAvakanAM vrata adAvatAM zrAvaka dharmamAM tamAma dAkhala karI dIdhuM ane sanyAsanA veze zrAvaka dharma pALe. vagere adhikAra uvavAI sUtramAM vistAra sahita che. temaja uttarAdhyayananuM 23 muM adhyayana jevAM kezI svAmI gautama svAmI sAthe bhaLyA tyAre gautama svAmIe ema jaNAvyuM nathI ke tamArU kere mUke te mAruM aMgIkAra karAvuM. paNa e pATha che ke-suvarI saEjari parUpaNa ane AcAra sakhe , eTale zrI mahAvIranA sAdhu pramANe kezI svAmIe AcAra vyavahAra ane jJAnamAM (parUpaNAmAM) sudhAra karyo evA ghaNA adhikAra che. paNa hAlanA jamAnAmAM jainamAM utpanna thayelA navIna mArgo paMthanI peThe tilAMjalIo devarAvatA nahi. prazna 15-koI kahe ke, bhagavatIjI sUtramAM kSataka 1le uddeze 9 me kahyuM che ke-gAthA sAmApu, gAthA sAmAsaya. AtmA eja sAmAyika ane AtmA eja sAmAyikane artha che. mATe amane AtmajJAnIne khotAM pItAM, kAmakAja karatAM ane viSayAdi bhegavatAM paNa ame sAmAyikamAMja chIe. A pramANe belanArA sAMbhaLIe chIe tenuM kema ? uttara-are bhAI ! ethIe paNa adhika bolanArA ane Atma jJAnInuM nAma dharAvanArA sAMbhaLatA AvIe chIe. huM kevaLI chuM, tIrthakara chuM, arihaMta chuM, vItarAga chuM. vagere pite pitAnI meLe mAnA beThelA yA te bhAvika sevakee tevA prakArane adhikAra Ape hoya, ke lakhyuM vaMcAze ema dhArI pustakamAM koIe dAkhala karyuM hoya, paNa tevA zabdo vAcavA sAMbhaLavAmAM AvyA che kharA. te pachI sAmAyika, vrata, paccakhANa, saMyama, saMvarAdikanA adhikArI thaIne bese temAM navAI zI. bhagavAna banavuM kane khoTuM lAge, e te anAdine jIvane DhAle che. paNa praznakAranuM prazna khoTuM nathI evA avAja te ghaNu vakhata thayAM sAMbhaLatA AvIe chIe, ane ema bolanArA niDarapaNe bolyA paNa kare che. tethI ema mAnavAnuM nathI ke Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazna!ttara meAhanamALA ~bhAga 1 le. khAtAM pItAM ke viSayAdika bhogavatAM jJAnIne sAmAyikaja hoya che. te pachI bhagavata mahAvIra deva jevAne sa`sAra tyAgavAnI jarUra paData nahi. atyArathI kahevAtA jJAnIethI A jJAnI mIjAja svarUpanA hatA, traNa jJAna sahita hatA, Atma svarUpanI ramaNatAmAM vizuddha upayege ramanArA hatA, chatAM sa'sA ranA tyAga karI jAvajIva sudhI sAvadya joganAM sarvathA paccakhANa karI sAmAyika cAritra aMgIkAra karyuM, e vAta sUtra sAkSIe sA kai kabUla kare tema che. te nakala niha letAM iMdriya sukhanA gRddhI zAtA zIliyA sAMsArika sukhamAM lubdha banelA game tevI vAkaya racanA kare, manamAnI bhASAe bele ane icchA pramANe vate tethI zu thayu ? karmInI vicitra gati che, koi koi tyAM sudhInA khelanArA sAMbhaLyA che ke-nArakI, devatA, svarga, narka vagere badhI bhramaNA che. du:khI jIdagI gujAravI te nArakI, sukhI jIMdagI gujAravI te devatA, ane sukhI pradezamAM vasavuM te svarga ane duHkhI prade zamAM vasavuM te na. gArA lAko devatA ane tenI strIe te devAMganA; cAvIza pakhavADA te cevIza tIrthaMkara, bAra mAsa te khAra cakravarti, vIza AMgaLAM te vIza viharamAna, ane jIte jIgalIyA ane mAvALA te kalpavRkSa vagere kalpita vAtA karanArA adhyAtmIe paNa khelatA jANyA che. 98 prazna 16--jina nahi ne jinanu nAma dharAve eTale tIrthaMkara niha ne tIrthaMkaranuM nAma dharAve, arihaMta nahi ne arihaMtanuM nAma dharAve, vItarAga niha ne vItarAganuM nAma dharAve, kaivaLI nahi ne kevaLInuM nAma dharAve arthAt bhagavaMta niha ne bhagavAnapaNuM dharAve tene mATe sUtramAM kAMi kahyu' haze ke kema ? uttara--hA, sAMbhaLe, samavAyAMga sUtra tathA dazAzrutaskaMdha sUtramAM mahA mAhanIya kama uparAjavAnAM trIza sthAnaka kahyAM che. temAM ela 30 mA gAthA 34 mI temAM kahyuM che ke--- apasamANo parasAmi deve jakkheya gujjageH amnANi jiNapUyaThI, mahAmohaM pazuvarDa || 34 || artha :-je koi aNudekhatA thako kahe je huM dekhu chuM, eTale avidha darzIne ke kevaLadane aNu dekhatA thakA kahe je hu dekhuM chuM. arthAt potAne viSe avadhidarzana tathA kevaLa darzIna che nahi chatAM peAtAne viSe mAne. athavA duniyAne pratIti upajAvavA iMtratAne aNudekhatA thako kahe je huM devatA dekhuM chu. vaimAnika deva, jakSadeva (bya'tarAdika), bhavanapati deva ityAdi deva Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7pa zrI praznottara mehanamALA-bhAga 1 le. mArI pAse pragaTa thAya che, huM tene pratyakSa dekhuM chuM, ItyAdi vacanethI pratIti upajAvI pAkhaMDa dharma calAvanAra ajJAnI thake lekamAMhe kahe che huM jina chuM, arihaMta chuM, vItarAga chuM; ema kahI potAnI pUjA zlAghA vadhAravAne athI zAlAnIpare tathA vartamAna kALe paNa e pramANe belanAra te mahAmahanIya karma uparAje, ema bhagavaMta mahAvIra deve kahela che. prazna 17-koI koI dIkSA levA vALAne beTI zraddhA ThasAvI dIkSA letA aTakAve tenuM mana bhAMgI nAkhe. tathA dIkSA lIdhelAne dikSAthI pADI braNa kare tevA ene mATe bhagavate kAMI kahyuM che kharuM ? uttara-hA, sAMbhaLe ! dazAzrata skaMdhamAM adhyayana 9 me mahA mehanIya karma bAMdhavAnAM 30 sthAnaka mahela bela 18 me gAthA 21mAM temAM kahyuM che ke___ upaTTiyaM paDivirayaM, saMjayaM su samAhiya; viukamma dhammAo bhaMsei, mahAmohaM pakuvvai / / 12 artha.--je kaI pravajya levA sAvadhAna thayuM che tene dIkSA levAnuM mana bhAMge. vaLI saMsArathI nivaye sAdhu thaye rUDI samAdhivALe hoya tene tathA samavAyaMgajImAM eja adhikAranI gAthAnA bIjA padamAM mig nA navA; eTale ke, je koI bhikSu jagajIvana ahiMsAdi dharma jIve te jagatanA jIvanabhUta eTale jagatunA jIvane jIvADe che, evA patine munine, vipratArI ADuM avaLuM samajAvI tathA lAlacamAM lebhamAM nAkhI tathA balAtkAre, dharmathI bhraSTa karI mana pherave, te mahA mehanIya karma uparAje. kAraNa ke ghaNA lokone dharmane viSe zaMkA uddabhave mATe bhagavaMte kahyuM ke bhaSTa karanAra maha mehanIya karma bAMdhe, tema saMyamathI jANIne bhraSTa thanArane paNa eja pramANe mehanIya kamane baMdha saMbhave che. prazna 18-bhagavatIjImAM ATha AtmA kahyA che. temAM cAritra AtmA kahela che, eTale cAritra e AtmAne guNa che. vaLI bhagavatIjImAM baMdhakane adhikAre jIvanI RddhimAM anaMtA cAritranA paryava kahyA che. eTale AtmAmAM anaMtA cAritranA paryava rahyA che, have cAritrane pAMca bheda bhagavatajInA 25 mA zatakamAM saMjayane adhikAre kahyA che. temane paheleja bheda ke-je sAmAyika cAritra e nAmathI oLakhAya che, ane tenI sthiti jaghanya aMtarmahattvanI ane utkRSTI koDa pUrvamAM deze uNI (nava varSe ugI) kahI che. temaja sAmAyika cAritranA be bheda kahyA che. eka sarva viratinuM cAritra ane Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 1 le. bIjuM dezaviratinuM cAritra. sarvaviratinuM nava keTIe jAvajIvanuM ane dezaviratinuM ochAmAM ochuM aMtamuhurtanuM te upara jyAM sudhI niyama karyo hoya ane sAvadha joganAM paccakhANa karyA hoya tyAM sudhInuM sAmAyika karavuM te AtmAthI bane che, nahi ke jaDathI. jaDa padArtha sthaMbha (thAMbhale) ghaNo aDela rahe che, paNa tene sAmAyika kahevAya nahi. mATe AtmAnI pAse sAmAyikAdinI ddhi rahI che. te cAritrAvaraNIya karmanuM AvaraNa AtmapradezathI khase che tyAre AtmAne cAritrane guNa pragaTa thAya che. teja sAvadya jaganAM paccakhANa karI zake che, tene paNa bhagavaMte teja adhikAre AtmA kahela che. mATe AtmA eja sAmAyika, ane AtmA eja sAmAyikane artha che. eTale artha zabda sUtramAM mekSa kahela che. eTale cAritra AtmA mekSane hetu che. eTale bhagavatIjInA pelA zatakanA navamA uddeze kAlA savesI putra aNagAre (pArzvanAtha bhagavAnane sAdhue) bhagavaMta mahAvIranA sthavira aNagArane sAmAyikAdika cha prazranA pUchelA praznamAMnA uttaramAM eka AtmA ja kahela che. eTale e sarve bela AtmAthI ja thAya che, ane AtmAthIja e sarva belanI kriyAvaDe karmathI AtmAne meza thAya che. eTale karmathI mUkAvuM thAya che, mATe AtmA eja sAmAyika ane AtmA eja sAmAyikane arthe kahela che. prazna 19--keTalAka kahe che ke-je ke ame sAmAyika tA karIe chIe. paNa abaMdha kriyA karIe chIe. jo aMtarmuhUrta (be ghaDI) nAM pazcikhANa karI besIe ne manavRtti sthira na rahe te baMdha kriyAmAM khAdhaka Ave, ane A te vRtti sthira rahe tyAM sudhI eTale jyAM sudhI AtmA samabhAvamAM rahe tyAM sudhI ame sAmAyika mAnIe chIe; ema keTalAka bole che tenuM kema ? uttara-e vAta sUtra sAthe maLatI nathI. sUtramAM baMdha abaMdha kiyAno bheda pADe nathI, ane bhagavaMte kaI ThekANe ema jaNAvyuM nathI ke abaMdha kriyA karavI baMdha kriyA na karavI, paNa pite baMdha kriyA karI che ne bIjAone paNa tevI ja kriyA batAvI che. temaja upadeza paNa baMdha kiyAneja Apela che, chatAM A abaMdha kriyAnuM pAnuM kaI pithInuM baLI kADhayuM ? - siddhAMtamAM sAdhu ane zrAvakanI kriyAnI vAta cAlI che. tyAM te baMdha kriyAneja adhikAra che. sAdhune pAca mahAvrata jAvajIvanAM cAlyAM che. temaja zrAvakane paNa sAmAyikane kALa ochAmAM ocho aMtarmuhUrtane be Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALAM--bhAga 1 lI. ghaDInA, tathA pASadha vratanA ahe| rAtrinA ane DimA a'gIkAra karatA jaghanya eka be traNa divasa ane utkRSTo jeTalAmI piDamA heAya teTalA mAsanA kALa dazAzrutaskaMdha sUtra vageremAM cAlyA che. temaja sAdhunI piDa- mAnA paNa kALa teja sUtramAM vidhi sahita cAlyA che, temaja tapa kriyA paNa kALa khAMdhIne cAlela che. ane darekanAM paccakhANanI vidhi paNa cAlela che, teA te sava aMdha kriyAja gaNAya. mATe kha'dha kriyAnA niSedha koi sUtramAM karyAM nathI. prazna 20~~ame paccakhANa karavA rUpa baMdha kriyA karatA nathI, paNa manovRttine bAMdhavA rUpa (sthira rAkhavA rUpa ) te baMdha kriyA karIe chIe. {99 uttara----te te ThIka che, paNa paccakhANa vinAnI kriyA vizeSa phaLadAyaka hoya ema jaNAtuM nathI. kAraNa ke sUtramAM pA5 aTakAvavAnA jyAM jyAM adhikAra cAlyA che, tyAM te vrata ane paccakhANanIja mahattA mUkI che, pApane aTakAvavAne bhagavaMte paccakhANaneja adhika pada ApyuM che. bhagavatIjI vagere sUtromAM pApa kahyu che ke-gaDi45 pacavAya pAcame. eTale paccakhANe karIne pApa karma haNyA nathI, tene pApa karmonA pravAha baMdha paDaye nathI. mATe mAna artha e thayo ke paccakhANeja pApakarmanA nAza thAya che, ane ceghA guNasthAnavALA samakitI che, chatAM te guNusthAnanuM nAma avirati samyagdaSTi guNasthAnaka kahyuM che. te zAne laine ke vrata paccakhANa nahiM hovAne laIne. eTale ceAthe guNasthAnake apaccakhANavattiyA kriyA kahI che. eTale pahelAthI mAMDI ceAthA guNasthAnanA jIvane paccakhANa karavAnI vRtti nahu hovAthI bhagavate tene apaccakhANavattiyA kriyA lAgu karI che, ane jyAre paccakhANa kare tyAre tene pAMcamA guNasthAnakanA adhikArI kahyo che. je je vastunAM jeTalA kALanAM paccakhANa kare teTale kALa te ne vastunA AvatA pApathI jIva bace che, mATe baMdha kriyA karavI esa sUtranu` pharamAna che. prazna 21--je vastu AMkhe bhALI nathI, kAne sAMbhaLI nathI, paribhAgamAM kai vakhata leteA nathI, koi vakhata je cIjanA vicAra paNa thata nathI ke tenuM mana paNa thatuM nathI arthAt svAMtaramAM te vastu AvatI nathI tenu' pApa ApaNane kayAMthI lAge ? uttara-pApa te mana vacana kAcAnA paribhogathI tenI hiMsAthI tevI kriyA karavAthI lAge che. paNa atratanI kriyAne jyAM sudhI paccakhANa nathI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI praznottara mehanamALA--bhaga 1 le. karyA tyAM sudhI lAgavAne saMbhava che. sUyagaDAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhamAM kahyuM che ke-jyAM sudhI jIve paccakhANa karyA nathI tyAM sudhI apaccakhANanI kriyA cAlI Ave che. dAkhalA tarIke pacAsa varSa pahelonA manuSya e je dezamAM relve, maTara, baluna, sTImara pramukha bhALI nahatI ane tenuM nAma paNa kAne sAMbhaLyuM nahotuM. tathA phaLadrumanI jAta anenAsa, phaNasa, vagere (kuTanI cIja ) ke jeNe svamamAM jAyuM nahotuM evAoe vrata AdaratI vakhate te samayanAM cAlatI pravRttinAM vAhane tathA phaLanI jAtane AgAra rAkhI bAkInAM paccakhANa karelAM te atyAranAM videzI vAhane relagADI, meTara, baluna, beTa vagere tathA aneka prakAranA phaLadrumanI jAtine paribhega karatA aTake che evuM najare joIe chIe. ane jeNe paccakhANa nathI karelAM teo badhe paribhega kare che. mATe bhagavaMte kahyuM che ke jyAM sudhI paccakhANa nathI karyA tyAM sudhI apaccakhANanI avatanI kriyA cAlI Ave che. evA ja pApakarmathI chUTayA nathI ema paNa kahI zakAya. kriyA e pApakarmane AvavAnuM nAnuM che, ane vrata paccakhANa te nAlAmAMthI AvatA pravAhane aTakAvavAne kapATa, kamADa ke DhAMkaNuM che, mATe paccakhANanI jarUra che. jugalIyAM tha bhakta, chaTha bhakta, aThama bhakta AhAra kare che. ema sUtra pAThe cAlela che tene upavAsa kahyA nathI paNa agratI ne apacce khANa kahyAM che. ane guNaThANuM paheluM hoya ke koIne cothuM hoya, pAMcamuM te hoyaja nahi. sUtramAM muniyene mATe caultha bhakta ahAra karavA vALAne eka upavAsa, chaTha bhakata vALAne be ane aThama bhakata vALAne traNa upavAsanI saMjJA ApavAmAM AvI che, te paccakhANane laIne ApavAmAM AvI che. tema jugalIyAne upavAsanI saMjJA ApavAmAM AvI nathI. tenuM eka kAraNa ke paccakhANa nathI mATe upavAsa kahevAya nahi. ekendriya jIva kAMI paNa cIja khAtA nathI, mATe tene jAvajIvana upavAsa ke tyAga kAMIpaNa kahI zakAya nahi. nArakI devatA kavala AhAra karatA nathI. vaLI devatAmAM te jeTalA sAgaropamanuM AukhuM hoya teTalA hajAra varase AhAranI IcchA thAya, paNa tyAM sudhI tene tyAga ke upavAsa kAMI paNa kahevAya nahi. jugalIyA, nArakI, devatA ane ekedriya, e tamAmane agrata ane apaccakhANanI kriyA sadAyanI cAlatIja che. koIpaNa prakAranI tene IcchA na hoya te paNa tene apaccakhANanI kriyA te jaina sUtranI apekSAe lAguja che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA--bhAga 1 le. tema sa jIvAne mATe jyAM sudhI koipaNa cIjanAM paccakhANa nathI tyAM sudhI apaccakhANanI (avatanI) kriyA tamAmane samajI levI. prazna 22----keTalAka jJAnavAdIe ema kahe che ke-amane jJAnIone paccakhANa karavAnI jarUra nathI, ame te jJAna vaDeja mekSa meLavI zakIe chIe. tenuM kema ? uttara----te viSe uttarAdhyayananA 6 / adhyayananI gAthA 9 mIthI 16 mI sudhImAM te viSe bhagavaMte ghaNAja sArA khulAsA kahI batAvye che, te sAMbhaLeH iha mege u mannati, apacakkhAya pAvagaMH AyariyaM vidittANaM, savva dukkhA vimucaI - 5. aH --A sa`sAramAM keTalAka (jJAnavAdIe ) ema mAne che ke, hiMsAdika pApakarma tajyA vinA paNa potAnA matanA AcAra pALavAthI athavA te jANavAthI ( athavA teA AcAryanI AjJA pramANe vartavAthI ) ja sarvAM du:khathI mukta thavAya che. 1. reko AmAM ema jaNAve che ke-paccakhANa karyA vinA jANu paNA mATe ka thI mukAya ema jJAnavAdI kahe che. 1 bhaNatA akaritAya, baMdha mokkha paiNiNo; vAyAvariya matteNaM. samAsAsaMti appagaM. 10. artha:A jagatamAM keTalAka ema mAne che ke jJAnathIja mukti che. kriyAnI kAMi jarUra nathI. evA manuSyeA baMdha mekSanAM sAdhanane svIkAra karavA chatAM te pramANe kriyA karatA nathI, ane mAtra vacananA ADambarathI potAnA AtmAne AzvAsana Ape che. ra. na cittA tAyae bhAsA, kao vijjANusAsaNaM; visana pAvakammehiM vAlA paMDiya mANiNo. 11 artha :-( paNa jJAnanA ahukAra rAkhanAra ema nathI jANatA ke ) bhASA jJAna jIvane narake jatA bacAvI zakaze nihi. vidyA paThana-( nyAya, mImAMsA vagere-tathA vidyA, maMtra-tathA aSTa ke zata avadhAnArdikanu zikhavu te mAtra jIvanuM' pApathI rakSaNa zI rIte karI zake ? pApakane viSe macyA rahenAra mUrkha mANasA pApamAM uMDAne uMDA DUbatA jAya che, te paNa peAtAne paMDita mAnI bese che. (arthAta jJAnavAdI gava karI potAnA AtmAne Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara mohanamALA-bhAga 1 lo. patipaNuM mAne je ame jJAnI chIe, paraMtu bhagavaMte tene ajJAnIja kahyA, ane pApakama karavAthI pUrva bhave koi tene trANu zaraNu nathI ema kahyu` che. ) 3 jJAnavAI ghaNAM bhAge zarIre zAtAzIliyA heAya tenA mATe kahe che ke ts sarIre sattA, nerUveya savvasoH maNasA kAya vaNaM, savve te dukkha saMbhavA. 12 artha:- je prANI mana, vacana ane kAyAe karIne zarIra, vaNu ane rUpane viSe Asakta rahe che te duHkhI thAya che. ( eTale jJAnavAdIye| prAyaH iMdriyAne viSe tathA dhanAdi parigrahane viSe tathA zarIranA sukhArdikane viSe Asakta hevAne kAraNe tene prAyaH duHkhanA bhogavaNahAra kahyA che. ) 4 have pUrvokta jJAnavAdIe vrata paccakhANanA niSedhanA karavAvALAne phaLa batAve che. AvanA dIha maddhANaM, saMsArAMme anaMtae; tamhA savya disaM passa, appamatto parivyae 13 atha tee A aMtarahita saMsAramAM lAkhe mAge bhavabhramaNa kare che; mATe sAdhue gatAgatanuM svarUpa eLakhIne saMsAramAM pApakathI dUra rahIne vicaravuM. pa. A pAMca gAthAnA sAra e che ke --vrata paccakhANAdi jinekata kriyAnA niSedha karanArA jJAnavAdIe mAtra jJAnavarDaja mekSa mAnanArA ane zAtA sukhanA abhilASI evA jIvAne mekSa phaLa maLavAne khadale Adi aMtarahita saMsArane viSe dravya ane bhAva dizimAM paribhramaNa karatA tuM dekha ema gurUe ziSya pratye kahetAM jaNAvyuM ke ahe ziSya ! pukita jJAnavAdI (akriyAvAdI ne sa'sAra paribhramaNanu phaLa jANI tu' pramAda rahita saMyama dharmane viSe pravaje itya :----- prazna 23 keTalAka kahe che ke, sayama tapazcaryAdi karI AtmAne zA mATe duHkhI karIye, AtmAne sukha dIje te sukha pAmIye, tenu kema ? uttara---sAMbhaLeA, ThANAMgajI ThANe 8 me-ADa akriyAvAdInA mata kahyA che. temAM pAMcame zAtAvAdI te AtmAne sukha dIje te sukha pAmIye. paraMtu azAtA rUpa tapa niyama brahmacaryAdika kaSTa karave sukha ahiM naDhuiM te, Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara meAhanamALA--bhAga 2 jo. pachI kayAMthI ? kAraNe kArya bhavet. zukala taMtunuM pa6 vatAM rakata paTu na thAya, nizce zukalaja thAya. tema ahiM AtmAne sukha daie to sukha maLe. ityAdi bhASAnA kholanArane bhagavate zAtAvAdI kahyA che. te akriyAvAdI mithyAtvI jANavA. khulAsA mATe TIkA joi nirNaya karo. prazna 24--sUtramAM kahyuM che ke, vRttimaThThA siAti, mumattamakA na sijhaMti. A uparathI ema jaNAya che ke cAritrathI bhraSTa thayelA siddha thAya kharA, paNa samakitathI paDelA siddha na thAya ema keTalAekanuM mAnavu che. te kema ? 81 uttara--e mAnavuM khAtu che. e pATha mahAnizIya sUtrane che. ema jaNAya che. upara kamelA be zakhsane a tamArA upara jaNAvyA pramANe nathI, e vAta ni:saMzaya che. evA vAkaya zAstramAM dvAya te tadRna uMDethIja UMdhuM marAya. zAstrakAra je je zabda mUke tene dIrghadRSTie vicAra karI UccAra karavA ke je zabda bolatAM mAdhaka Ave nahiM. cAritrathI bhraSTa thayelA siddha thatA hoya te cAritra pALeja koNa ? kadApi kei bALavayamAM ke ajJAna paNe dIkSita thayelA hoya tevAe AvAM vAkaya sAMbhaLI sa yamathI patita thAya te tene sa yamathI bhraSTa thavAnA Dara heAyaja zAnA ane tevAe te! emaja mAne ke ApaNe samakti majabuta rAkhA cAritranI kAMi jarUra nathI, ema mAnI cAritrathI patita thavAnA jarA paNa Dara rAkhe nahiM. va mAna samayane vicAra karatAM Uparokta zabdanI asara kema jANe navIna jaina mAgI paMthamAM thai hoya ema jovAmAM Ave che. keTalAka mupati roharaNu kore mUkIne saMyama thakI bhraSTa thayelA ane potAnA mATe rasoI banAvelI jamanArA kriyAnA paricayamAM vasanArA ane sa'sArI kriyAne svIkAra karanArA sAMbhaLIe chIe paNa cAritrathI bhraSTa thayelA, ane sAdhupaNuM mUkI niDarapaNe Azraye nu sevana karana rAne sUtramAM khullI rIte virAdhaka kahyA che. ane AcArAMga tathA sUyagaDAMgajI vagere sUtromAM cAritrathI bhraSTa thayelAne mahA mAThAM phaLa kahyAM che. te pachI siddha thavAnI eTale mekSa phaLanI te Aza hAyaja kayAMthI ? prazna 25--tA pachI mahAnizIya sUtramAM uparokata pATha hoya te tenu zuM samajavuM ? uttara-mahAnizIya sUtra keTalAka trIsa sUtra pramANe mAne che ane keTalAka nathI paNa mAnatA. A sUtranA kartAe kevA AzayathI zabda mUkelo 11 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara hanamALA-bhAga 2 je. hoya tene abhiprAya te teja jANI zake. paNa ApaNe eTaluM te jANI zakIye ke, cAritrathI bhraSTa thayelA kadi siddha thAya nahi. ane bhagavaMtanuM evuM vAkya traNa kALamAM hoya nahi. mATe siddhAMtanA nyAya pramANe A zabdane artha bIjA ja prakArane che. sAMbhaLe. caritta bhaThA sijhaMti, samatta bhaTThA na sijhaMti. Ane artha thAya ema che ke, cAritra mUkIne siddha thAya, paNa samakita makIne siddha thAya nahi eTale cAritranI sthiti bhagavatIjImAM jaghanya aMtarma hartanI ane utkRSTI deze uNI pUrvakoDanI, ane mokSa javAvALAne samakitanI sthiti aMta rahita kahI che, eTale akSaya sthiti kahI che. te siddha thavA vALAnI cAritranI sthiti ahiyAM pUrI thavAthI te cAritrane sAthe laIne jatA nathI ane samakita te sAtheja laIne jAya che. eTale siddhanA jIva cAritra ahiyAM mUkIne jAya che. bhaThThAne artha, bhraSTa nahi paNa sAthe nahi laI javAne. eTale ahiMyAM mUkIne javAne ema samaje. cAkhyAta cAritra ane kSAyaka samakita vALA ja jIva mekSa gatine prApta thAya che. ane bhagavatIjInA 25 mA zatakamAM saMnyAne adhika re jathA khyAta cAritranI sthiti jaghanya eka samayanI ne utkRSTa deze uNI pUrva keDanI kahI che. ane kSAyaka samakitanI sthiti sAIe apaja vasIye Adi sahita ane aMta rahita kahela che. mATe cAritra ahiyAM mUkIne ane samakita sAthe laIne jAya tene "caritra bhaThThA sijuti, samatta bhaThThA na siju ti" kahela che. prazna 20--keTalAka kahe che ke, hAlamAM koI ThekANe sAdhu jovAmAM AvatA nathI. ane bhagavaMte je pramANe siddhAMtamAM sAdhune AcAra kahyo che te pramANe kaI sAdhu cAritra pALatA nathI. mATe jJAna ane samakita teja zreSTha che. jJAna jANavAthI ja mekSa che. cAritranI koI jarUra nathI ityAdika bhASAnA bolanAra jJAnavAdIo mATe sUtra koI pharamAve che kharuM ? uttara --ThANAMga sUtra ThANe che ke sAta prakAranI vikathA kahI che. temAM sAtamI kathA cAritra meranI eTale cAritramAM bheda pADavAnI, yA cAritra davAnI eTale je bhASA bolavAthI cAritrano nAza thAya evI bhAva, tathA hamaNuM cAritra che nahi sAdhune pramAdanAM bahalapaNA thakI aticAra ghaNA lAge, vaLI aticAranI zuddhi karanAra AcArya ane prAyazcitanA lenAra Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mahinamALA-bhAga 2 je. 3 je sAdhu e beu Aja nathI. ane tI te teA jJAna darzane pravarte che. te mATe jJAna danane viSe yajJa karavA, ItyAdi sAMbhaLatAM cAritranI zraddhA jAya, mATe evI bhASAnA khelanAranI bhASA bhagavaMte trikathA kahI. arthAt evI bhASAnA bolanArA te vikathAnA kholanAra jANavA. TIkA joi nirNaya karajo. prazna 27keTalAka kahe che ke. AtmA karmIne phkta nathI, tethI AtmAne pApa lAgatuM nathI. te kema ? uttara--sUyagaDAMga sUtra, zrutaskaMdha 1 le, uddeze 10 me-gAthA 16 mImAM kahyuM che ke, je ema mAne che ke. AtmA karmIne kartA nathI ane anere puchyA AtmA te| sadAya mokSa rUpaja che. ema kahI AraMbhane viSe pravarte graMthI chatAM, tene mATe bhagavaMte kahyu ke, te dhama nA ajANane AtmAne hetu je mekSa te thakI vimukha ke'tAM avaLA che. prazna 28-keTalAka kahe che ke, kanA kattA kama che, AtmA nathI. jo AtmA karmanA katA hAya to siddhane AtmA karma kare, mATe jIvanI sAthe rahelAM karma vaDe karIne kanu lAgavApaNuM thAya che, eTale kaneka lAge che, AtmAne kama lAgatAM nathI. tenu kema ? uttara--tamArA kahyA pramANe jo AtmAne karma lAgatAM nathI te AtmAne saMsAramAM paribhramaNa zA mATe karavu paDe ? te te melleja javA joie. meAkSa javAvALA jIvA te sarvathA karmanA nAze karIne sarvathA karmAMthI mukata thAya che, tyAreja te jIva mekSa pAme che. te sivAyanA jIveA tA saMsAramAM paribhramaNa karatA ApaNe joie chIe, te paribhramaNa karAvanAra karma eTale kavaDe jIvane paribhramaNa thAya che.. te kane! kattA AtmA nahiM te bIje kANu ? mATe ema mAno ke karmanA kartA AtmAja che. ane uttarAdhyayananA 20 mA adhyayanamAM paNa kahyuM che ke, kappA jattA vizvasAya,cudAya sudAya; AtmA eja sukha ane duHkhanA kattA ane akattA che; sukha duHkha te karmane laIneja thAya che, mATe karmano kattA AtmA che. prazna 19~~AtmAja karma kare che ane AtmAneja karma lAge che, ema jo mAnIe te siddhanA jIva paNa AtmA che, teA pachI siddhanA jIvane krama kema na lAge? uttara--siddhanA jIva akamAM che, mATe tene karma na lAge AMcArAMgajImAM kahyuM che ke-gAma' vavadArona vinaMti. akamAM evA siddhane kama Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA--bhAga 2 jo. lAgavAne vyavahAra nathI. jeNe mAhanIya Adi AThe karmanA nAza karyAM hAya tene kalAgatAM nathI. jema maLeluM bIja uge nahi tema AtmA sAthe lAgelAM karma japa tapAdi kriyArUpa agnie dagdha thayelAne Atma pradezathI kharIne nAza thayelA te pharIthI AtmAne lAgu thatAM nathI, vaLagI zakatAM nathI, jema agnithI baLelA kASTanI kharI paDelI zveta bhasmane krIthI agni lAgata nathI, tema Atma pradezathI sathA kSaya thayelAM kAnAM paramANue pharIthI ceTatAM nathI, e vAta siddhAMtathI siddha thAya che. prazna 30--e tA sau koi kahe che ane amArU' paNa emaja mAnavu' che ke siddhane kama lAgatAM nathI, paNa karma sahita jIva che, mATe karmIne karmI lAge che. uttara- keTalAka, kahevAtA AtmavAdIe ema mAne che kharA ke AtmAne karma lAgatAM nathI, paNa karmIne ka lAge che, Ama khelavAnA khare| hetu zA che te jaNAvavA joie. prazna 31--AtmA arUpI che ne karma rUpI che, te arUpIne rUpI kevI rIte lAge ? teno meLApa kevI rIte thAya ? mATe amArUM mAnavu' ema che ke kane kama lAge che uttara-jo karmane kama lAgatAM hoya te jIva vinA karma ne lAge ? jaDane ka lAgatAM nathI. jaDe jaDanA meLApa thAya. pudgale pudgalanu maLavu thAya te paNa te pudgalaja kahevAya che, tene baMdha kahevAya che, paN ka kahevAtAM nathI. kama tA . aDhAra pApasthAnakAdikanA sevanathI, viSaya kaSAyAdikathI tathA zubhAzubha kRtya karavAthI zubhAzubha ceAganA vyApArathI jIvane kama lAge che, ema subramAM kahyuM che te te vyApAra jIvaneja hoya che, jaDane hotA nathI. mATe mana, vacana, kAyAnA yeAge ane indriyAnA vyApAre temaja rAga dveSanI pariNatie ityAdi kAraNeAmAM AtmAnuM tallInapaNu thavAthI, eTale A kAnA adha thavAnI je je prakRti che te te prakRtine AtmAnI vRttirUpa pIcakArI vaDe kheMcIne je pudgalA grahaNa karavAmAM Ave che, te pudgalene Atma pradeza sAthe melApa thAya che. te jema kSIra nIranI pere tathA leADapiMDa agninI pere eka rUpe maLI jAya che tenuM nAma kama kahevAmAM Ave che. te kane! katA AtmA nahi te| bIje koNa ? bhagavatIjI sUtramAM kahyu` che ke-jIva karmanAM pudgalAne grahaNa kare che. ane je pudgalAne jIva grahaNa kare che te prayoga zA pudgala kahevAya che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 2 je. 85 have kyA che kamene (pudgalene) grahaNa kare che ? jIva be prakAranA kahyA che. eka sakamAM ane bIjA akamAM. temAM amane karma lAgatAM nathI. ane sakama eTale jIva ane karmane anAdi baMdha rahyo che te ja sakamAM kahevAya che, te baMdha kaIne kareluM nathI. jema pRthvImAM suvarNa ane mATIne melApa kayAre thaye tenI Adi nathI tema jIva ane karmanA melApanI Adi nathI. evA sakama jIvane zarIra idri ane mana rUpa pIcakArI vaDe AtmarUpa haste karI karma rUpa jaLanuM kheMcANa thAya che. eTale eTalI pIcakArIthI jalanuM kheMcANa thAya nahi, ekalA hAthathI paNa jalanuM kheMcANa thAya nahi, tema Atma pradeza sAthe rahelA kAmaNa zarIranA prAge ane AtmavRttinA kheMcANe karmonA pudgalene kheMcIne pudgalene Atma pradeza sAthe eka rUpe maLelA kArmaNa zarIranI sAthe taijasa zarIra (jaThara rUpe rahela che te) vaDe Atyapradeza ane kAzmaNa zarIra sAthe eka rUpe pAcana karavA rUpa melApa kare che. AnuM nAma AtmA sAthe karmanuM maLavuM yA karmane baMdha kahevAmAM Ave che. mATe jenuM mAnavuM ema che ke karmane karma grahaNa kare che te vAta mithyA che, sUtranA nyAye te AtmA ja karmane grahaNa kare che. mATe karmane kartA AtmA che, karma nathI e vAta sUtra nyAye siddha che. prazna 32-keTalAka pitAne viSe saMyamIpaNuM mAnI bIjAne hisAbamAM na gaNe tenuM kema? uttara-sUyagaDAMga sUtra taskaMdha pahele adhyayana 13 me gAthA 89 mImAM kahyuM che ke je koI ema mAne che kuMja saMyamavaMta chuM, huM ja jJAnI chuM, paramArtha ajANa ema mAne tathA haMja tapasvI chuM. ema pote mAnatA bIjAne pUtaLA sarakhA gaNI lekhAmAM na gaNe te jema mRga pAsamAM paDyA duHkha pAme tema ekAMta saMsAra mAMhI pharI duHkha pAme. ne made karI rAce te sarvajJanA mArgane ajANa thakeja pravarte. ema kahyuM che. prazna 33-keTalAka jJAnavAdIo kahe che ke amAre vrata niyama, pacakhANa ke tyAga karavAnI zI jarUra ? arthAtu amAre kriyA karavAnI kAMI jarUra nathI. jJAna vaDe ame tamAma svarUpa jANIe chIe, mekSa kema meLavAya che. te te amArA AtmAne jANyuM ja varte che. mATe kiyAnI koI jarUra nathI, kriyA te AMdhaLI che. jJAna vinAnI kriyA makSa phaLane ApatI nathI, mATe jJAnathI ja mokSa maLe che, te vAta kharI che ? Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznaneAttara mehanamALA- --bhAga 2 jo. uttara-e te ekAMtavAddItu vAkaya che, anekAMtavAdI tIrthaMkara mahArAje te jJAna ane kriyA anne maLavAthIja meAkSa kahela che. yathAkhyAta cAritra ane kSAyaka samakita vinA meAkSa nathI ema bhagavatIjI sUtramAM kahyuM che. mATe nathI ekalI kriyAthI mekSa ke nathI ekalA jJAnathI meAkSa. jJAna ane kyA anne hoya tAja meAkSanI prApti kahI che. uttarAdhyayananA 28 mA adhyayanamAM pahelIja gAthAmAM mAthu prAptinA sAdhana mATe jJAna, darzana, cAritra ane tapa e cAra khela kahyA che. temaja mahAnizIya sUtramAM kahyuM che ke hataM jJAnaM kriyAhina, hataM anANao kriyA; pAsaMto paMgulo diTho, dhyAya mANoya aMdhalo. 1 saMjoga siddhI saphalaM vayaMtti, na hu ega cakkeNa raho payANa aMdhoya paMgoya samIca loe, tesiM pahutA nagaraM par3aThA. 2 || artha :--eka purUSa jJAnavAna che ane kriyA rahita che, bIjo purUSa kiyAvAna che ne jJAna rahita che; eTale dekhavAvALA pAMDulA che ane cAlavAvALA AMdhaLA che. te banne aTavImAM rahelA che, te nagara bhegA kema thai zake ? athAt ekAMta pakSe na thai zake, tema ekalA jJAnavAdI tathA ekalA kriyAvAdI mekSa nagarIe jai zake nahi. 1. have mekSa nagarIe koNa jai zake? te jaNAve che. jJAnI purUSaSa kahe che ke-be vastunu maLavApaNu thAya te eTale be vastunA soMga thAya teA siddhinI saphaLatA thAya. dAkhalA tarIke, eka cakra ratha cAle niha. be athavA cAra cakra hoya te ratha cAle. tema AMdhaLe ane pAMgaLA banne ekaThA maLe ane AMdhaLAnI khAMdhe pAMgaLA bese te anne nagara bhegA thAya. te nyAye jJAna ane kriyA banne sAthe hoya tAja mekSa nagarIe pahoMcI zake. 2. jJAnavAdI, mAtra ekalA jJAnanAja vAda karI besI rahe tethI kAMI vaLavAnuM nathI. dAkhalA tarIke, dekhatA purUSa sAvaranA madhya bhAge rahelA cAre taraphanA kAMThA bhALe tethI kAMThe paheAMcI zake nahIM, paNa paga calAve page cAle te kAMThe pahoMcI zake, tema jJAnavAna meAkSanu svarUpa jANe tethI mekSa maLI zakatA nathI. kriyA vinA mekSa prApta thAya nahi. zrAddha vidhi bhAMSAMtaramAM pAne 225me kahyu` che ke-auSadha mAtra jANavAthIja Aregya thavAnu nathI, tathA bhakSa padArthI paNa kevaLa jovAthI peTa bharAtuM nathI, tema kevaLa dharmopadeza sAMbhaLavAthI paNa pUrU' phaLa maLatuM nathI, temaja koi purUSa taravAnu jANatA hoya, te paNa jo nadImAM paDI zarIrane halAve nahi, te te Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahinamALA-bhAga 2 je. 87 nadIne pravAhamAM taNAI jAya, tema jJAnavAna purUSa dharma kriyA na kare te, saMsAra samudramAM phare. prazna 34-keTalAka ema kahe che ke sUtranA nyAye jJAna ane kriyAne makAbale karatAM kiyAthI jJAna caDI jAya che. bhagavatIjInA 8mA zatakamAM 10 me udeze kahyuM che ke-jJAnavAna che ane kriyA nathI te dezathI virAdhaka che 1 ane je kriyAvAna che ane jJAna nathI te dezathI ArAdhaka che 2 kriyA ane jJAna baMne saMyukta hoya te sarvathA ArAdhaka 3 ane kriyA ke jJAna bemAMthI eke na hoya te sarvathA virAdhaka kahela che. te kiyAthI jJAnavAna caDIA kahyo. ekalI kriyAvALe devagati AzrI dezathI ArAdhaka kahyo, ane ekalA jJAnavALe (samakitI) vakhate narake jAya te AzrI dezathI virAdhaka kahyo. je dezathI ArAdhaka te bhava AzrI sarvathA virAdhaka eTale bhava ghaTyo nahi mATe ane je dezathI virAghaka te bhava AzrI sarvathA ArAdhaka eTale bhava ghaTavA AthI kahela che. mATe ame jJAnIo bhale kriyAne svIkAra na karIe te amane nukazAnI keTalI ke mAtra eka rUpIyAnI 192 pAImAMnI jema pAi jeTalI ( virAdhaka padanI ) che paNa 191 pAI jeTale (ArAdhakapaNAne) naphe che. kAgaLanA AkhA veLA kAgaLamAM eka jarA jaTaluM zAhInuM TapakuM paDe teTaluM virAdhakapaNuM che, bAkI jeTaluM dhaLApaNuM teTaluM ArAdhakapaNuM che. ane kiyAvALAne ethI taddana ulaTuM ja che. ame samyaga jJAnane ja svIkAra karIe chIe te zuM cheTuM che ! uttara-upara kahelI keTalIka vAta bhagavatIjI sUtramAM che kharI, paNa mAnyatAmAM taphAvata jaNAya che. eja upara kahelA adhikAranI zarUAtamAM gotama svAmIe anyatIthIne udezIne prazna kahela che ke ekeka anyatIthI jJAnane zreSTha mAne che tenuM kema ? tenA javAbamAM bhagavaMte ema kahyuM ke e mAnavuM mithyA che. ema kahI bhagavaMte cAra prakAranA purUSanI vyAkhyA kahI sAMbhaLAvI, te prakSakAranA kahyA mujaba che. A uparathI ema jaNAya che ke ahiyAM bhagavaMte be varga pADyA. eka ekAMtavAdInA ane bIje anekAMtavAdIne temAM ekAMtavADhIne be mata jaNAvyA eka jJAnavAdI ane bIjA kiyAvAdI, A bannene bhagavate mithyAvAdamAM gaNI kADhyA. temaja sUyagaDAMgajInA chaThThA adhyayanamAM paNa kahyuM che ke kiriyAya kiriyaM viNaiyANuvAya, annaNiyANaM paDi yacca ThANaM. se sankvAyaM iti vedaitA, uvaThThIe dhamma sadIharAyaM // 27 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 2 je. artha -kriyAvAdI, akriyAvAdI (jJAnavAdI) ajJAnavAdI ane vinaya vAdI. A cAre vAdIe, potapotAnA sthAnamAM rahyA thakA, te sarva pitAnA veda kahetAM zAstrane vivAda karatAM thakA ema bole je ameja dharmane viSe upasthitA ( ubhA) sAvadhAna thayA chIe ema mAne. paNa bhagavaMta mahAvIra deva kahe che ke-te te dIrgha rAtri yA dIrdha rAhane viSe paDayA che. eTale ajJAnarUpI aMdhArI aTavImAM lAMbA paMthane viSe te vAdIe paDayA che. temaja te sUtranA bIjA mRtakadhamAM puMDarika adhyayanamAM kahyuM che ke-cAre dizimAMthI Avela. cAre vAdIo saMsArarUpI puSkaraNa vAvamAM rahelA cakavaryAdika nAnA moTA rAjAo rUpa paddhakamaLane udharavA AvatA adhavaca kAma bhega rUpa kAdavamAMja khaMtA paDyA che. e ekAMtavAdIne mata jaNAvyuM, mATe ekAMta jJAnavAdI ane kriyAvAdIne mATe te saMsAra paribhramaNaja bhagavaMte kahela che. prazna upa-bhagavatIjInA 30 mA zatakamAM kriyAvAdIne samakita daSTi kahyA che tenuM zuM kAraNa? uttara-tyAM kiyAvAdI Adi cAre bala kahyA che. temAM samakti daSTIthI mAMDI sAdhupaNAnA sarva bola kiyAvAdImAM gaNyA che. te anekAMta vAdIne laIne gaNyA che. bAkInA traNa (akiyAvAdI (jJAnavAdI) ajJAnavAdI ane vinayavAdI) ekAMta pakSane laIne mithyAvAdamAM gaNyA che. temaja dazAzrutaskaMdhamAM paNa zrAvakanI DimAnA adhikAra maMDatA prathama akiyAvAdI ane pachI kiyAvAdIne adhikAra Avela che, temAM akriyAvAdIne ephabI nAstikamAMja gaNyA che. ane kriyAvAdI cekabA samakitI ane Astika kahyA che. bhagavaMte svIkArelA samakita daSTi te evA hovA joIe ke pite bhale pALI na zake, paNa anerAne vrata pazcakhANathI paDatA sthira kare, saMyama lenArane upaSTabha ApeTe Ape zrIkRSNa zreNikavata, nahi ke cAlatA jamAnAnA kahevAtA pitAnI meLe mAnI beThelA samikitI jJAnavAdIo nAstikanI peThe sAdhuone saMyamathI bhaSTa karanArA, vrata pazcakhANathI pADanArA pite bhraSTa thaI bIjAone paNa bhraSTa banAvanArA, evA akiyAvAdIne bhagavaMte vikalA nathI. bhagavate te samakita daSTine zramaNopAsakanI pravajyanA pAlaka kahyA che. zramaNa nAma sAdhu ane upAsaka nAma zrAvaka e banenI pravajyanA eTale sAdhu ane zrAvakanA pratipALanA karanArA, tenA rakSaNanA karanArA kahyA che. pUrva karmane udaye pite sAdhu ke zrAvapaNAnA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara saiAhanamALA---bhAga 2 ja. tratA pALI zakatA natha, tenA oratA-IhApA pazcAttApa kare che, ane mukhe ema paNa kahe ke mArAthI atarAya karmanA udaye vrata paccakhANAdi anI zakatAM nathI, paNa tame karaze te tamArA AtmAne mahAlAbha thaze ema bIjAone vrata paccakhANAdikanA upadeza ApI potAnI saphaLatA mAne che. mAtra potAne krasanA nathI, paNa sahA papaNA tA zuddhaja hAya, evA samakita daSTIne bhagavate jaina dharmanA kriyAvAdImAM gaNyA che. zukalapakSI hyA che. tevA jIvA thADA kALamAM mekSa javAvALA kahyA che. evA ane kAMtavAdI kriyAvAdI samakita dRSTinA bhagavate svIkAra karyAM che. prazna 36--abhavInA bujhavelA mekSa jAya ke nahi ? uttara---keTalAka kahe che ke-abhavIne tinnANuM tArayANa nu pada na lAbha. kAraNa ke paDe . tare nahi te! bIjAne kayAMthI tAre, ane abhavIne samakita nahiM te tenA ziSyane paNa samakitanI sadguNA kayAMthI hAya ? A pramANe koi koinu khelavuM thAya che. tenA javAbamAM e vAta te kevaLI gamya che. chadmasyathI abhavInI oLakhANa thai zakatI nathI, ke A jIva abhavI che. kAraNa ke koi kharAkhamAM kharAba nIcamAM nIca duniyAnI daSTie nahi karavA cegya kAmeA karatA hAya ane bhavI heya. tathA zuddha sAdhupaNAmAM zuddha AcAra pALatA zuddha AhArAdikanI veSaNA karate nirdoSa AhAra bhAgavata sUtramAM kahyA pramANe ja variyA kevala nAma saMpUrNa ni:kevala ekAMta riyA nAma sAdhupaNAmAM vicaravu .arthAt sAdhupaNAnI je je kiyAe hoya temAM kAMi paNa doSa nahi lAgavA detAM maraNAMta sudhImAM cAritranI ArAdhanA karI. ArAdhakapaNAmAM marI navagaiveyaka sudhI jAya. ( cAritrane virAdhaka nagaiveyake jAya naRsi. ) mAtra khAmI samitinI. AvA jIva bhavI abhavI banne hAya. paNa te bhAva te kevaLI jANe ke A jIva bhavI che ke abhavI che. mATe abhavIne chadmastha jANI zake nahi, temaja abhavI pete ema na jANe je huM abhavI chuM. temaja abhavIne evA vicAra paNa na thAya ke huM bhavI hAiza ke abhavI haiza, sAkha AcArAMga sUtranA adhyayana pAMcamAnA pAMcamA udezAnI TIkAmAM chApelA AcArAMga bAjuvALAnA pAne 281 me- bhASAmAM kahyuM che keabhavyane huM bhanya athavA abhavya chuM evI zakA na saMbhave. tathA pAne 384 me-TIkAmAM kahyuM che ke--tramavyarthAta mAmanya saMjJAnA samAiita mAtrA eTale abhavIne evI zakA na thAya ke huM bhavI hAiza ke abhavI hAiza e vicAra bhavIne hAya abhavIne na hAya, paNa te navamA pUrvanI trIjI AcAra vahyu sudhInu athavA agIyAra 12 89 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 zrI praneAttara meAhanamALA--bhAga 2 jo. a'ganuM jJAna meLavI zake. ane tenA khAdhathI ghaNA bhavyajIvAnuM hRdaya bhedAya tevA epa paNa ApI zake ke te bedhathI ghaNA jIva vairAgya pAmI mekSamAM paNa jai zake. je edha abhavI Ape te kAMi tenA gharanA nathI,paNa sUtrajJAnanA gharane che. ane sUtrajJAnanI utkRSTI ArAdhanA karanAra bhavya javA hAya; tethI ema sa'bhave che ke, abhavInA mujhavelA mekSa jAya. prazna 37--abhavIne tinnANu tArayANuMnuM pada nathI, mATe te tarI zake nahi te bIjAne tArI kema zake ? uttara tinnANa` tArayANa nuM pada tA eka tIthaMkara mahArAjaneja lAgu che. sUtramAM tIrthakara sivAya bIjA koi paNa sAdhune e pada kahela nathI, paNa je je jIvanu taravu thAya che te te jJAna, darzana, cAritranI utkRSTI ArAdhanA karI zake teneja thAya che ane teja mekSa phaLa meLavI zake. te zakita bhavya jIvane hAya che, abhavIne e zakita nathI; tethI te tarI na zake. paNa tenI pAse rahelA jJAnathI te jJAnanA grahaNa karanArA bhavya jIva tarI zake ema sabhave che. prazna 38----abhatrIne samakita nahi te tenA ziSyane samakita ke tenI sadahaNA kayAMthI hoya ? uttara--abhavIne nizce samakita nathI, paNa gra'thakAra tene vyavahArathI dIpaka samiti kahe che, jemake rAtri tA dhArI che, paNa dIpaka mUkavAthI AkhA gharamAM prakAza kare ne padArtha tamAma vhevAmAM Ave. te kone jovAmAM Ave ? bIjA purUSane, paNa dIpaka dhAraka je dIvI tene te adhArU ja che. tema dIvI rUpa abhavI, tene ajJAnarUpa aMdhArU ja hoya. eTale pahele guNaThANe chatAM sUtrajJAna rUpa dIpaka pragaTave jJAna, darzIna, cAritra, mekSa rUpa padArtha bIjA purUSa rUpa ziSyAne darzAva thAya arthAt abhavI pAse raheluM sUtrajJAna te bhavI jIvane upayegI thAya, tene prakAza kare, paNa abhavI rUpa dIvIne te ajJAna rUpa aMdhArU ja rahe. mATe abhavInA jhabbA mekSa jAya temAM aTakAva nahi. to pachI samatAnu' te kahevuM ja zu' ? ThANuAMgajI ThANe ja the--udeze- khIje ceAbhaMgImAM che ke 1 eka, pAte tare ne bIjAne tAre. (2) eka, pAte tare ne khIjAne na tAre. (3) eka, pAte na tare ane bIjAne tAre. (4) eka, pAte na tare ne bIjAne na tAre cAbhaMgImAM pahele bhAMge tIrthaMkara 1, khIje bhAMge jinakalpI piDemAdhArI trIje bhAMge abhavI tathA darbhavI, pote mokSa na jAya tenA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 2 je. bujhavelA mekSa jAya 3 cethe bhAge mithyAdiSThI asaMjatI banne pakSanA pite tare nahi ne bIjAne tAre nahi. abhavIne bujhavyA tenA bedhathI je bhava dIkSA le te samakti paNa pAme ane mekSa paNa jAya, e zakita pitAnA AtmAnA kSapazamanI che. prazna 39-abhavI saMyama ArAdhI navayamAM jAya che. te tenAM paccakhANa ke dupaccakhANa ? tenuM maraNa te paMDita maraNa ke bAla maraNa? tene akAma nirjara ke sakAma nirjarA ? uttara-abhavI vyavahArathI saMyamane ArAdhaka che, paNa nizcayathI jJAna darzanane ArAdhaka nathI. mATe je paccakhANa che te saMyama che, mATe vyavahArothI tenAM supaccakhANa samajAya che. ane saMyamadhArAmAM ArAdhaka pade (saMthArAdika karI) mare, mATe vyavahArathI tene paMDitamaraNa paNa saMbhave ane nirjarA AzrI te akAma nijerAja saMbhave che, kAraNake abhavIne bhava ghaTavApaNuM nathI. sakAma nirjAthI bhava ghaTe che, te samakitane laIne che, te guNa abhAvamAM nathI, mATe akAma nirjarA saMbhave che. tattvakevaLa-gamya. prazna 40-pahelA guNaThANAnI niravagha karaNI AjJAmAM ke AjJA bahAra ? uttara-vItarAga bhASita karaNI te AjJAmAM samajAya che, ane te bAhIra traNa tresaTha pAkhaMDInA matanI karaNa niravadya chatAM paNa tene du:pravaryAM kahI che, dupaccakhANa paNa kahyAM che, ekAMta khAla kahyA che te AzrI AjJA bahAra samajAya che. prazna 41.--keTalAka kahe che ke abhavanA bhavI thAya ane bhavanA abhavI thAya tenuM kema ? uttara--e vAta taddana khoTI che, traNa kALamAM banI nathI ane bane paNa nahi ke abhavIne bhavI thAya, ane bhavInA abhavI thAya. e kAMI keIna karyA thayA nathI, tema ke kArya karma karavAthI thatA paNa nathI, bhavI abhavI te svAbhAvika che. bhagavatIjInA 12 mAM zatakanA bIje uddeze jayaMti bAIe bhagavata mahAvIrane pUchayuM ke mahArAja ! bhavya jIva svabhAve ke pariNAme? tyAre bhagavaMte kahyuM che ke he jayaMtI ! bhavya jIva svAbhAvA ne pariNAma, eTale bhavya ane abhivya svabhAve ja che pariNAme nathI, eTale amuka kArya karavAthI bhavya ke abhavya thAya che tema nathI. paNa A be varga Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 zrI pranattara mehanamALA-bhAga 2 je. te anAdi siddha che. traNa kALamAM bhavya TaLI abhavI na thAya ane abhivI TaLI bhavI paNa na thAya e anAdi vyavahAra che. prazna kara-abhavI ane bhavamAM taphAvata che ke bhavIne abhAvI na thAya, ane abhavIne bhavI na thAya tenuM kAraNa zuM ? uttara-taphAvatamAM keTalAka ema kahe che ke siddhanA jIva vinA, bAkInA tamAma jIvanA asaMkhyAtA Atmapradeza kameM karI avarAyelA che. temAM ATha rUcaka pradeza tamAma bhavya jIvanA AvaraNa rahita ughADA che, ane abhavyanA AThe rUcaka pradeza AvarelA che. ema rUcaka pradezamAM taphAvata jaNAve che. paNa te vAta, koI sUtra pAThe nathI, tethI te vAtane kaI kabUla kare ane koI kabula na paNa kare. prazna 43--bhavI, abhavInA, paTAMtara mATe sUvama keIe khulAso che ke te vAta badhA kabUla kare ? uttara che kharo, sAMbhaLe, samavAyAMgamAM 38 mA samavAyage kahyuM che ke-bhavya jIvane mahanIya karmanI aThThAvaze prakRti sattAmAM rahI che. ane abhavane samakita mohanIya tathA mizramehanIya e be varajIne 26 prakRti sattAmAM che. Ane paramArtha e che ke darzana mehanIyanI traNa prakRti kahI che. temAMnI bhavIne traNe che ne abhavIne eka mithyAtva mehanIya ja che. samakita mihanIya ane mizra mahanIya e be prakRti te abhavIne mULe ja che nahi. te pachI e savAla kayAMthI uThe ke darzana mehanIyanuM AvaraNa khase te samakti pragaTa thAya. mATe abhavIne samakita prApta thavAnI addhi mULathI ja nathI. ane bhavIne te trAddhi che. bhavI abhavImAM ATale taphAvata sUtra pAThe kahela che. vaLI nadIjI sUtramAM paNa bhavI abhavIne taphAvata A pramANe jaNAvyuM che ke-masiddhiArA gurtha sArU sAvasirSa, samaddhikaraNa sucArU pannAlAM, bhavya jIvanuM sUtrajJAna Adi aMta rahita kahyuM che, ane abhavInuM sUtrajJAna anAdi anaMta kahyuM che. eTale bhavya jIvana mati zrutajJAnanI Adi hoya che, ane aMta paNa hoya che. atizruta ajJAnamAMthI matiyuta jJAna thAya te AzrI Adi, ane matizruta jJAnamAMthI kevaLa jJAna thAya te AzrI aMta kahela che. abhavInAM mati zruta jJAna (ajJAna) nI Adi aMta che nahi. jyAre pUchIye tyAre mati ane zrata e be ajJAna hoya. paNa pAMca mAMheluM eke jJAna hoya ja nahi. ane sUtramAM paNa kahyuM che ke abhavIne Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mahanamALA-bhAga 2 je. traNa ajJAnanI bhajanA ane be ajJAnanI niyama ane bhavIne pAMca jJAnane traNa ajJAna e AThanI bhajanA. arthAt bhavIne ochAmAM ochAM kAM be jJAna hoya ke, kAM be ajJAna hoya. ane abhavIne te sadAya jyAre pUche tyAre be ajJAna te hoyaja, ema bhagavatI sUtranA 9mA zatakanA bIje udeze kahela che. e bhavI abhavIne taphAvata sUtranA nyAyathI kahyo. prazna 44-abhavI keTaluM jJAna meLave ? arthAt abhAvane keTaluM jJAna hoya ? uttara-bAbu taraphathI chapAyelA nadIjI sUtranA pane 399 mAM kahyuM che ke abhivyasiddhIyAnuM mati zrata anAdi anaMta che. abhavya jIva je utkRSTI bhaNe te 10 pUrva kAMI eka uNe bhaNe te uNe kema jANe te kahe che. daza pUrva bhaNele nizcaya samakita pAmI mekSa jAya. ane pAcho paDe te zukla pakSI thAya ane thAya ane desuNo addhapudgaLa saMsAramAM rahe te niyamA bhavya jIvaja hoya. ane kRSNa pakSI bhavya jIva thAya te ghaNAmAM ghaNe daza pUrva uNAM bhaNe, te samakita pharyA vinA pAcho paDe. ane abhavya jIva che te te sadAya kRSNapakSI mithyadaSTI che, mATe daza pUrva pUrAM na bhaNe, koI eka uNAM daza pUrva bhaNe. pAcho paDe, anAdi saMsAramAM rahe. emanaMdIjInI paryAyamAM kahela che. ane keTalAkanI ema paNa mAnyatA che ke abhavIne agIyAra aMganuM ja jJAna hoya ethI vadhAre jJAna hoya nahi. paNa sUtra pATha khulAse nahi hovAthI e vAta bahusUtrIgamya che. prazna 45-keTalAka kahe che ke-caudapUvI deze uNa paDIne naraka nigodamAM jAya che. ane tene mATe ema jaNAve che ke-eka deze kahyuM evuM cauda pUrvadhArInuM jJAna te eka mULa vastune jJAna sivAya bIjuM badhuM jANanAra thayuM, paNa deha devaLamAM rahele zAzvata padArtha jANanAra na thayuM. mAtra mULavatunuM jJAna na maLyuM eTalIja uNape tenuM roda pUrvanuM bAkInuM jJAna niSphaLa karyuM, vagere zrImad rAjacaMdra bIjI AvRtti pAne 163 me lakhyuM che. te "cauda pUrvadhArI" kaMika jJAne uNa evA anaMta nigodamAM la bhe, ane jaghanya jJAnavALA paNa adhikamAM adhika paMdara bhave mokSa jAya. ane vaLI ema paNa lakhe che ke-je vastu prApta karavA cauda pUrvanuM jJAna jine bodhyuM che te vastu na maLI te pachI coda pUrvanuM jJAna ajJAna rUpaja thayuM. A vAta satya che ke kema ? uttara --e vAta baMdha besatI nathI. uparanuM lakhANa sUtrane tadana khAdhaka che. coda pUrvanA jANanArane nadIjI sUtramAM niyama samakitI kA Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 2 je. che. arthAt daza pUrvathI mAMDI uparAMtanA codapUrva sudhInA nice samakitaja hoya emanadIjI sUtra jaNAve che. eTale samakRtanA saMbaMdhamAM arihaMta bhagavaMtanA parUpelA dvAdazAMgI ke je-jevA jaLafiAM vaudasa puvvissa samma suyaM,abhinna dasa puncissa samma suyaM teNaM paraMbhinnesu bhavaNA, eraM sama ku. e pUrve kahyA te bAra aMga rUpa gaNInI peTI te cauda pUrvane samakRta che. ane abhinna-saMpUrNa daza pUvIne paNa samazrata che. te sivAyanA nava pUrva sudhInA jJAnavALAne samakRtanI bhajana kahI, eTale nava pUrvanA bhaNanAranuM vrata te sama zrata paNa hoya ane mithyA zrata paNa hoya. kAraNa ke, nava pUrvane bhaNavAvALA samadaSTi paNa hoya ane mithyA daSTi paNa hoya, paraMtu saMpUrNa daza pUrvathI mAMDI cauda pUrvanA bhaNanAra te niyama sama daSTija hoya mATe samazrutaja kahyuM. Ane paramArtha e che ke samakti daSTinuM jJAna te samadbhuta hoya, ane mithyA daSTinuM jJAna te mithyAzruta hoya. nadIjImAM mithyAzratanA adhikAre paNa eja kahyuM che ke - miccha dihissa micchattapariggahiAI micchasuMya. eyAI ceva smmvikisa samUttaparibhASA sA . mithyAvratanAM je je zAstro che, te mithyA daSTie grahaNa karelAM mATe mithyAzrata hoya, ane eja mithyAtvanAM zAstra nice samadaSTi jIva samyakatva bhAve grahaNa kare te tene samakRta kahIe. ahiMyAM te daza pUrva tathA coda pUrvanA bhaNanArane niyamo samakitI kahyA che. vaLI tenuM jJAna samazrata karyuM che, chatAM coda pUrvanuM jJAna ajJAna rUpa kahevuM te bhAre paDatuM vacana che ema kema koI nahi kahe ? arthAt kahezeja.. prazna kada -te pachI deze uNu codapUrvanuM paDavuM kema thAya che ? uttara -uparanA praznamAM karelA khUlAsA pramANe copUravanuM paDavuM sAbIta thatuM nathI. caudapUrvI deze uNA hoya ke saMpUrNa hoya paNa tene mULa vastunuM jJAna te saMpUrNa hoya. vicAro ke mAtra samakita daSTine mULa vastunuM jJAna hoya te pachI coda pUvIne mULa vastunuM jJAna je AtmajJAna eTale deha devaLAmAM rahele zAzvata padArtha je AtmA tenuM jANavuM ta ka parvane niHzaMka hoya. have deze uNA caidapUvIne je paDavuM thAya che, tene hetu te lakhanArane samajANe hoya ema jaNAtuM nathI, ema teone lakhANa parathI siddha Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA -bhAga 2 jo. 5 thAya che, mULa vastu je samakita kaheA ke AtmajJAna kaheAte tA temane cheja. paNa paDavAnuM kAraNa zuM che te jANavuM joie. bhagavatIjI zataka 24 me,u.1le pAne 1559 me kahyuM che ke-cAra jJAnavALA paDI narake jAya. eTale manuSyanA da'DakamAM 4 jJAna heAya. mATe narakamAM javAnA adhikAre kahyu che ke--manuSyanA vattari bALA ttinicALA macaLApa athaTIkAmamuLyA-vattAmALati | adhyAau pratipatine zAM cinnarake pUtpateH ||" Ahaca cUrNikAraH - uhinANa maNapajjavaNANa AhAraya suriA ihatuAM parimAdittA savavaGajJatti ane bhASyamAM paNa eja pramANe kahyu che. tathA pannavaNAjInA 36 mAM padamAM samuddAta adhikAre paNa kahyu che ke-nArakInA jIve pUrve AhAraka zarIra keTalAM karyuM ? tenA uttaramAM kahyu che ke--keie kayA' koie nathI kayA . jeNe kA" teNe jaghanya 1 ane utkRSTAM 3. eTale pUrva 1, 2, 3 vAra AhAraka zarIra karelA narakamAM hrAya. ane te coka pUrva dhArI ke cAra jJAnavALA hatA ema nizcaya thayu. codapUvI ne cAra jJAna hAya che, ane cAra jJAnava tane vakhate 14 pUtra paNa hAya che. have 14 putrIne jJAna vinA paDavu' kahe tene pUchIe ke te pachI cAra jJAnavALA kema paDe ? tenA tA samyaga jJAna hatuM. mATe cAra jJAnavALA ke coda pUrvI je paDe che, tenA hetu praznakAre jaNAvelA abhiprAyathI bIjo che. prazna 47--tenA kharA hetu zuM che te jaNAvaze ? uttara- hA sAMbhaLeA, cAra jJAnavALA ke coda pUrvIne koi evA prakAranI zakA utpanna thAya ke te za MkAnu samAdhAna na thatAM tenuM AyuSya pUrU thaye zaMkA sahita maravuM thAya ane te zakA evA prakAranI hAya ke- mAMkAi sammatta nAmarda ' te zaMkAthI samakatano nAza thAya, ane marIne narakAdika gatimAM jAya. ' bIjuM kAraNa--uparokata jJAnavALAne AhAraka! zarIranI labdhi hevAthI teNe zakAtuM samAdhAna karavA mATe mahAvideha kSetramAM AhArakanuM putaLu' meAkalyu' te pAchu ALyu nathI. teTalAmAM zakA sahita maravuM thAya te narakAdika gatimAM upaje. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA- bhAga 2 je. vaLI trIjuM kAraNa-cauda pUrvavALAne koI prakAranI mahatvanI zaMkA utpanna thaI tene khulAse cauda pUrvamAM nathI paNa daSTivAdamAM che, jethI tenuM samAdhAna na thatAM zaMkAmAM maravuM thAya, te te zaMkA evA prakAranI che ke temAM maravAthI samakitane nAza thaI narakAdika gatimAM utpanna thAya. prazna 48-cAra jJAnavALA tathA coda pUvI samakitathI paDelA paNa cAritranA paDelA na hoya ne narakAdi gatimAM kema upaje ? sUtramAM cAritranA virodhakane paNa devagati kahI che tenuM kema? ane narakagatimAM utpanna thavAnAM je cAra kAraNa mahAraMbhayAe pramukha kahyAM che te mahelA kayA kAraNane laIne narakagatimAM upaje. uttara--tene te cAra kAraNe mahilA kAraNanI koI jarUra na hoya. paraMtu samakitane nAza thavAthI anaMtAnubaMdhInI cekaDIne udaya thAya eTale pariNAmathI samakti ane cAritranI paryAvane nAza thAya eTale narakagatine baMdha paDatAM aTake nahi. ThANAgajI sUtranA ethe ThANe kahyuM che ke-anaMtAnubaMdhInI cekaDInA udaye narakagatine baMdha thAya che. mATe cAra jJAna tathA coda pUrvanA paDelA narakagatimAM saMbhave, te uparanA kAraNathI jaNAya che. eTale mahatva zaMkAnA kAraNathI samakitane nAza thAya, samakitathI paDatA jIvane anaMtAnubaMdhIna tathA mithyAtva mehanIyanA udayathI cAritra mehanIyanA udayane lIdhe samakita ane cAritranA guNane nAza thAya. arthAt samakti ane cAritra e banethI patita thayela ne zaMkAnA bhAve narakanidAdika gatinI prApti thavAno saMbhava che. tatva kevaLIgamya. prazna -keTalAka kahe che ke-cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevaLadarzana, e cAra darzana sUtramAM kahyAM che, temAM traNa darzana te se koI samajI zake tema che. paNa acakudarzanane artha koI jANatuM heya ema jaNAtuM nathI tenuM kema ? uttara-jema cakSue karIne dekhavAthI acakSudarzana tema acakSue karIne dekhavAthI acakudarzana, eTale cakSu vinA bIjI ithiI je vastu jANavAmAM AvI tene dekhavA je bhAsa thAya jemake ke mANase bUma mArI, sAda pADyo tene cakSue karI dIThe nathI. paNa teMdriyathI tenI bhASA, sAda ke svara uparathI jaNAyuM ke phalANo bhAI kharake che. A sAda phalANane che, A svara amuka mANasane che bhAIne che ke bAIne che. manuSyane che ke pazu pakSIne che vagere tAdaza jevArUpa jANavAmAM AvyuM, te akSa Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prAttara mAhanamALA---bhAga 2 jo. dana. vaLI ApaNA vAMsAmAM koi mANase akSara lakhyA tene ApaNe bhALatA nathI, paNa sparza iMdriyathI jANavAmAM Avyu che ke mArA vAMsAmAM ka kADhayA. vagere dekhavA jevo bhAsa thAya te acakSuna kahela che. vaLI acakSudanano artha A rIte paNa thAya che, ke jema cakSue joIne nirNaya karavAmAM Ave che tema bIjI iMdriyAthI je khAkhata nirNaya karavAmAM Ave, eTale vastune vastu rUpe sahuvAmAM Ave tene paNa acakSudana kahevAya. prazna 10--A ThekANe koi ema kahe che ke-jema cakSue karIne jovAmAM Ave che tema AtmA AtmAnuM darzana kare che. eTale cakSu chatAM cakSue nihuM paNa AtmA pote AtmAne dee tene acakSudana kahIe. tenuM kema ? 1 uttara--e vAta siddhAMtanA nyAye maLe nahi. kAraNa ke-jIvAbhigama vagere sUtromAM daDakanA adhikAre e viSe sArA khulAsA karela che. cakSudanamAM airiMdriyathI mAMDI pace'driyanA (nArakI, tiryaM`ca, manuSya ane devatAnA) maLI kula daMDaka 17 lAkhe. te zivAyanA pAMca sthAvaramAM tathA e iMdriya teiMdriyathI mAMDI 24 6 DakamAM acakSudana hAya ema kahyuM che. 4 te viSe ThANAMgajI ThANuM 4 the uddeze 4 the khAkhuvALA chApela pAne 335 me kahyuM che ke:-AvA 23vyiA sabhya govA padmattAtaMgadA thavunaLI rargaNI uhiMdaMsaNI kevala daMsaNI. TIkA:- cakSuSaH sAmAnyArtha grahaNa mavagrahehArUpaM darzanaM cakSurdarzanaM tadvanta zvaturindriyAdayA'cakSuH sparzanAdi taddarzanavaMta ekendriyAdaya iti. AnA padArtha e che ke cakSudaCnamAM 17 daDaka lAbhe ane acakSudanamAM 24 daMDaka lAbhe. te zu pAMca sthAvara ane traNa vikalendriya vagere sagI asanI tamAmanA AtmAne Atmadarzana thayu haze ? vaLI tamArI mAnyatA pramANe jene Atmadarzana thAya tene samyagdarzana thavu joie; te zuM... cAvIze daMDakanA tamAma jIva samikatI che, evI tamArI mAnyatA che ? sUtranA nyAye te pAMce sthAvaranA paryAmA aparyApta sarve, traNa vikale'driyanA paryAptA ane samUmi manuSyamAM ekalA mithyA dRSTija kahyA che, te samyagadarzana ke Atmadarzana te hAyaja kayAMthI ? ane sacacchudana te e badhAmAM kahela che. mATe acakSudanane artha AtmadarzIna thatA nathI; e vAta siddhAMtathI sAbIta thAya che. 16 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mehanamALA- ~bhAga 2 jo. prazna 11---mithyAtva mAhanIya kene kahIe ? tenu lakSaNa zuM ? uttara--jenA udayathI zuddha deva, gurU, dharmanI zraddhA na hAya, tenI oLakhANa thavA na de tene mithyAtva mAhanIya kahIe. prazna para----mizra mehanIya kAne kahIe ane tenuM lakSaNa zuM ? uttara---jenA udayathI zuddha deva, gurU, dhama arthAt kevaLI bhASita dharma upara rAga na hoya tema dveSa paNa na heAya, ane anya matanI zraddhA paNa na heAya, tene mizra meAhanIya kahIe. prazna 13-samakti mehanIya kene kahIe ? ane tenu lakSaNa zuM ? 98 uttara-darzana mADunIyanA kSayApazamathI zuddha deva, gurU, dharmanI zraddhA hoya, paraMtu samakti mehanIyanA udayathI samaktimAM aticAra lagADe tene samakti mehanIya kahIe. prazna 54----darzana meAhanIya kamanA baMdha hetu kevI rIte thAya ? uttara---dana mohanIyanI traNa prakRtimAM be prakRtine baMdha nathI. eka mithyAtva mahunIyamAM khaMdha paDe che. teno hetu te sa MsAranA hetu, tenu kAraNa je hiMsAdika Azrava pApa ka tene mokSano hetu kahe, eTale hiMsA karI dhama mAne tathA ekAMta nace karI ni:kevaLa kriyA kaTTAnuSTAnathI meTA prarUpe, tathA ekAMta nayathI niHkevaLa jJAna mAtrathIja meAkSa kahe, temaja ekalA vinayAdikathI mokSa kahe ( mArgI paMthanI peThe ) tathA addhi'ta bhASita samyagjJAnadarzana, cAritrarUpa mokSa mAga mAM pravata vAvALA jIvane kuhetu-kuyukti karIne pUrvakti mAthI bhraSTa kare. tathA tIrthaMkara kevaLInA avaLu vAda eTale niMdA kare. tamrA bhalA sAdhunI niMdA kare. tathA caturvidha saMgha sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAnA samudAya tenA zrutajJAnanI niMdA avajJA helanA kare. jinazAsanAne niMde, niMdAve. apajaza kare, karAve, ityAdi kAraNe mahAmithyAtva mAhanIya karma bAMdhe te dana mehanIyane khaMdha hetu jANavA. prazna 55----cAritra mehanIya karmAMnA baMdha hetu kevI rIte thAya ? uttara-saMyamInAM dUSaNa dekhADe, asAdhunA guNa khele, kaSAyanI udIraNA kare ItyAdi kAraNe jIva cAritra mehanIya kama samuccuM bAMdhe. praznapat----zrImad rAjacaMdra dvitIya AvRtti pAne 169 me kahyuM che ke-agiAramethI lathaDele AchAmAM echA traNa ane ghaNAmAM ghaNA paMdara bhava kare ema anubhava thAya. agiram' evuM che ke tyAM prakRtie Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mahanamALA-bhAga 2 je. upazama bhAvamAM hevAthI mana, vacana, kAyAne vega prabaLa-zubha bhAvamAM varte che, ethI zAtAne baMdha thAya che. ane e zAtA ghaNuM karIne pAMca anuttara vimAnanI heya che. AnuM zuM samajavuM ? uttara-"agiAumethI lathaDele" e zabda mUkyo che, te lathaDelAne artha paDavAne thAya. agiArame guNaThANe mAtra beja bela lAgu thAya che ke kAMte paDe ke kAMte mare. agiArame guNaThANe maravAvALAne lathaDe ke paDe e zabda lAgu thatuM nathI. tathApi lathaDavAne artha koI maravAne kare te temanA darzAvelA bhavane mATe vAMdho nathI. paNa tyAM zAtAne baMdha anuttara vimAnanI zAtA mATe lakhe che, temAM vicAravA jevuM che. kAraNa ke-agiArame guNaThANe maravAvALAnI je ke anuttara vimAnanI gati kahI che. paNa te gatine baMdha agiArame guNaThANe paDatuM nathI, te guNaThANe te AukhAne abaMdha che. anuttara vimAnane baMdha te chaThuM sAtame guNaThANe paDeluM hoya che. ane agiArame guNaThANe zAtA vedanIyane je baMdha paDe che, te mAtra be ja samayanI sthitine paDe che. pahele samaya bAMdhe, bIje samaya vede ane trIje samaya nirjare. zAtA vedanIya davAne mAtra ekaja samaya rahyo. te zAtA anuttara vimAnamAM kevI rIte pahoMcI zake? ane lathaDelAne artha paDavAne thAya te agiAramethI paDelA addhapudgalamAM jAya ema bhagavatIjI vagere sUtramAM kahyuM che. prazna pa7-agiArame guNaThANe pahecelAne je anuttara vimAnane baMdha chachuM ke sAtame guNaThANe paDyA hoya te te agiAramethI paDela anuttara vimAne kevI rIte jaI zake ? paDelAne mATe te addhapudgala jaNAve che ? uttara-agiArame guNaThANethI je paDavuM thAya te tenA be prakAra che, eka AukhuM bAMdhelA ane eka AukhuM nahi bAMdhelA. temAM AukhuM bAdhelAnuM paDavuM thAya te te che ke sAtame guNaThANe aTakI kALa kare ane anuttara vimAne jAya. ane Ama paNa kahyuM che ke-anuttara vimAnanuM AukhuM bAMdhelAnuM agiArame guNaThANe caDavuM thAya te tenuM agiAraeja guNaThANe maravuM thAya, ema be mata paDe che. ane agiArame guNaThANe caDelAe pUrve AukhuM bAMdhyuM nathI. ane pavuM thAya te tenA paNa be bheda cheH eka agiAramethI upazama zreNIthI paDI AThame guNaThANe aTakI kSepaka zreNIe caDe te bArame jaI sarva moha Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 2 je. nIya karmanI prakRtine kSaya karI kevaLI thAya. ane eka agiAramethI paDela pahele guNaThANe jaI tyAM anerI gatinuM AukhuM bAMdhI paDI addhapudgalamAM paNa jAya. prazna paTa-agiArame guNaThANe gayelAne anuttara vimAnanI zAtAne baMdha na hoya te te upazama guNaThANuM hovAthI tene upazama bhAvathI mana, vacana, kAyAne jega prabaLa-zubha bhAvamAM vartAvyuM tene zuM lAbha? uttara-anaMtI nijara thaI te lAbha, eTale chatte sAtame guNaThANe anuttara vimAnanA AukhAne baMdha karyo, ane upazama zreNIe caDI agiArame guNaThANe upazama bhAvamAM saMkhyAtA (3 thI 15) bhava uparAMta saMsAranI (bhavanI) nirjarA karI e mahA lAbha thA. prazna pa9-agiArame guNasthAnake zAtA vedanIyanA be samayanI sthitithI vadhAre baMdha na thAya tenuM zuM kAraNa? uttara-karmane baMdha thavAnI beja kriyA che. eka saMpAyanI (vIza kriyA) bIjI IriyAvahInI. have saMparA kriyAmAM samucce AThe karmane baMdha che, ane te kiyA dazama guNaThANu sudhI kahI che. iriyAvahI kiyA 11 me, 12 me, 13 me guNasthAnakeja hoya che. te azubha ga ane kaSAyanI tamAma prakRtionA abhAva ke anudayane laIne mAtra eka halakAmAM halakI ane pAtaLAmAM pAtaLI, sUma bArIka evI iriyAvahI kriyA ke jemAM eka zAtA vedanIya karma- ja baMdha hoya che. te paNa mAtra be ja samayanI sthitine pahele samaye bAMdhe ane bIje samaye veThI le. ema zAtavedanIyane baMdha, vedana ne nirjarAnuM traNa samayanuM caka zaidamAM guNasthAnanA bIjA samaya sudhI pharyAja kare che. te be samayathI vadhAre zAtavedanIyane baMdha nahi paDavAnuM kAraNa e che ke jenA bega pAtaLA tenI kiyA pAtaLI, tenAM karma paNa pAtaLAM ane tene baMdha paNa a5sthitio ane maMda. mATe agiArame guNaThANe zAtA vedanIyana beja samayane baMdha kahyo che. prazna 60--keTalAka kahe che ke zuM jainadharmamAMja mekSa che ? ane bIjA dharmamAM mekSa nathI ? paMdara bhede siddha thayA temAM tene kahyuM che ke tIrthI siddhayA ane anyatIrthI paNa siddhayA tenuM kema? uttara-jaina dharmanA siddhAMta mAnavAvALA te te vAta kabUla karaze nahi. sUyagaDAMga sUtranA bIjA taskaMdhamAM adhyayana bIje-gautama svAmIe puchA karI che ke-traNase tresaTha matavALAne nirvANa thAya ? mekSa thAya ? Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 2 je. 101 tyAre bhagavate kahyuM che ke-nirvANa na thAya-makSa na jAya. vagere ghaNu bAbata lakhI che. sUyagaDAMga sUtra vAMcavAthI anya dharmamAM mekSa che ke nathI ane jaina dharmamAM mokSa che, teno hetu kAraNe tamAma jaNAI Avaze. have "tIthI siddhayA, anyatIrtha siddhayA" te khoTuM che paNa te ThekANe te "tIrthasiddhA atIrthasiddhA" ema kahyuM che. ene artha e che ke-tIrthakarane kevaLa jJAna utpanna thayA pachI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA rUpa cAra tIrthanuM sthApana karyA pachI je.siddha thayA tene tIrtha siddhA kahIe. ane tIrtha sthApyA pahelAM je siddha thAya-marUdevI mAtAva-te atIrthasiddhA kahiye. e sUtrane mata che. prazna 61-te pachI anyaliMga tayA gRhasthaliMga siddhA kahyA che te kema ? uttara-anyaliMgane gRhasthaliMgamAM bhAva cAritra Ave. ane lapaka zreNIe caDe te sukhethI siddha thAya. anyaliMgamAM acAno adhikAra bhagavatIjInA navamA zatakanA 31 me uddeze savistara bhagavaMte kahI batAvyA che. temAM cokhuM lakhyuM che ke jeNe kevaLIbhASita vItarAga dharma kaI vakhata sAMbhaLe nathI. evA keI je anya matanI pravajya grahaNa karI che. ne ? te chaTha chaThanAM pAraNu karate, AtApanA lete, bhadrika ane saraLa svabhAvI hovAthI tene vibhajJAna utpanna thayuM, ane tethI tenI daSTi tamAma mata jevA upara gaI. temAM tamAma mata sAraMbhIne saparigrahI jovAmAM AvyA, ane eka vItarAga dharma nirAraMbhIne niSparigrahI che, tethI tenI draSTi tyAM karI. ane mokSa mArganA sAdhana rUpa satya dharma mAne. tethI mithyA draSTimAMthI samyagRSTi thaI ane vilaMgamAMthI avadhijJAna thayuM, ane pariNAmanI dhArA sudharatI gaI. tadAvarNi kamane kSepazama thate gaye tema tema avadhijJAna vRddhigata thatuM gayuM. ane temAthI kSAyaka bhAva, lAyaka samakti, yathAkhyAta cAritra apUrva karaNa, zukala dhyAna, kevaLa jJAna ne kevaLa darzana utpanna thayuM. veza te anyaliMgane che, paNa bhAva cAritra pragaTa thavAthI kevaLajJAna utpanna thayuM, ane te ja vezamAM marI siddha thAya tenuM nAma anyaliMga sidhdhA kahIe. ane marUdevI mAtA hAthInI aMbADIe beThA thakAM aMtagaDa kevaLI thayAM ane mekSa gayAM te gRhastha liMge siddha thayAM, e artha thAya che. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI prakAra mihanamALA-bhAga 2 jo. prazna 62--asAcA kevaLI anya liMgamAM rahe tyAM sudhI AhAra pANanuM kema kare ? uttara-AyuSya gheDuM hoya te AhAradika na kare ane kevaLa caryAe vicare. prazna 63-acA kevaLI, upadeza Ape ke nahi ? uttara-jyAM sudhI anya liMgamAM hoya tyAM sudhI upadeza na Ape paNa puNyAne uttara Ape. prazna 64-acA kevaLIne artha zuM ? uttara-pUrve koI vakhata kevaLI parUpe dharma sAMbhaLyuM nathI ne kevaLajJAna utpanna thAya tene acA kahyA che. prazna pa-pUrve zabda kaho te A bhava AzrI pUve ke AkhA saMsAra AzrI pUrve kevaLI parU dharma sAMbhaLyuM nathI ? uttara-keI A bhava AzrI kahe che, ne koI AkhA saMsAra AzrI kahe che, paNa vizeSa baLavAna te saMsAra AzrI gaNAya. ke koI paNa bhavamAM dharma sAMbhaLyuM nathI. tathApi pUrvokta (bhagavatIjImAM kahyA) prakAre kevaLajJAna utpanna thAya kharUM. prazna --keTalAka kahe che ke Aja paMcama kALamAM siddhAMtamAM kahyA pramANe sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA jovAmAM AvatAM nathI, tenuM kema ? uttara-parokta bhASA bolanAra pratye pUchavuM ke tame siddhAMta mAne che ke kema ? je mAnatA ho te bhagavatIjI za. 20 me, u. me kahyuM che ke, mArUM zAsana 21 hajAra varSa sudhI cAlaze. te aho devAnuM priya! je A kALe sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA nathI te zAsana kenI upara cAlaze ? vaLI bhagavatIjI za. 25 me . ye phe tathA sAtame bhagavate pAMcamA ArAmAM janma AzrI be saMnyAne traNa niyaMThA kahyA che. te pAMcamA ArAne cheDA sudhI bhagavaMtanuM tIrtha cAlaze. ane sAmAyika cAritra tathA chedepasthApanIya e be cAritra paNa pAMcamA AranA cheDA sudhI lAbhaze, temaja bakusa, pratisevana paNa tenI sAtheja heya ane hAla vartamAna kALamAM paNa saMbhave che. mATe anAhata vacananahi belavA gya vacana arthAta nAstikapaNAnuM vacana belI AtmAne zA mATe bhAre kare joIe ? Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA-bhAga jo. 103 A prazna 67-tyAre koI kahe ke-hAla vartamAna kALanA sAdhu siddhAMtamAM kahyA pramANe varte che ke kema? uttara-aho ! devAnupriya ! halakama jIva hoya te te siddhAMtamAM kahyA pramANe vartavAne kAmI hoya. ane aMtmArthI jaina munie siddhAM- tane anusarIne ja varte, paraMtu bhagavatIjI za.-7 me u 1le kahyuM che ke je pramANe sUtramAM kahyuM che te ja pramANe vartavAvALAne IriyAvahI kriyA kahI. ane sUtramAM kahyuM che te pramANe vatI na zake tene mATe saMparAya kriyA kahI. te vicAre ke-A vAkaya kAMI paMcama kALane ja lAgu nathI, A te sarva kALane lAgu che. kAraNa ke tIrthakara chatAM paNa beya kriyAvALA muni kahyA che. vaLI iriyAvahI kriyAnA dhaNItI 11 mAM 12 mAM ane 13 mA e traNa guNaThANAvALA che, ane saMparAya kriyAnA dhaNI agiAramAthI nIcalA guNaThANuvALA che. ane bhagavate sAdhupaNuM chaThThA guNaThANAthI mAMDI 14 sudhI kahela che. vaLI IriyAvahI kiyAvALAne eka yathAsthAta cAritraja' hoya ane saMpAye kiyAvALAne nIcalAM 4 cAritra hoya. temAMnAM pahelAM be cAritra pAMcamA ArAne cheDA sudhI bhagavaMte kahyA che. ane pAMce " cAritre tathA eniyaMThe bhagavate sAdhu kedA che. mATe Aja paMcama kALamAM ' sAdhu jovAmAM AvatA nathI evuM mAnavuM bhUla bhareluM che, evAM vAkaye " AtmArthI jIve kahevA nahi. e vAkya kahevAvALAne bhagavaMte dazAzrutaskaMdha" sUtramAM akriyAvAdI kahela che. ane akiyAvAdI ne pUrva bhavanuM phaLa ghaNuM ja mA kahela che. jAIne nirNaya karajo. . ' prazna 68 keTalAeka, sAMprata kALamAM sAdhune aticArAdika deva, lAgatA dekhIne sAdhupaNAmAM zaMkA dhare che. te kahe che ke hamaNAM sAdhupaNuM kayAM paLe che. tenuM kema ? - uttara-evI zaMkAthI sAdhupaNAnI nAsti mAnavI te te vyaktivAdIne mata gaNAya. aticArAMdi doSane apaLa karI hamaNa sAdhupaNuM kayA paLe che ? evI bhASA belenArane zrIThaNAM sUtranA navamA ThANAmAM kahyuM che ke je ema kahe te cAritra bhedanI vikathAnA karanAra che. vaLI sAdhupaNAmAM zaMkA vede tene trIje ThANe ahiyA aNahoye kahyA che. vaLI trIjJAtA sUtramAM merilIne iMDAne nyAye je paMca mahAvratamAM zaMkA de te pAkane viSe cAra saMghamAM helaNa pAme ane parabhave saMsAranAM anaMtAM duHkha pAme Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 2 je. vaLI zrIbhagavatIjI sUtrana za0 25 mAnA u0 7 mAmAM chedepasthApanIya cAritrane virahakALa jaghanya 63 hajAra varSane kahyo, te nyAye pAMca Aro pUro thaze te divasa sudhI sAdhupaNuM rahevuM jaNAya che. vaLI zrIbhagavatIjI sUtranA vazamA zatakanA 8 mA urdazAmAM mahAvIra svAmI muktie gayA pachI 21 hajAra varSa sudhI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, e cAra tIrtha cAlaze tethI hamaNA te sAdhu che. 4. prazna 69-ahiM keTalAeka ema kahe che ke bharata kSetramAM sAdhu che te kharA, paNa ahiMyAM dekhAtA nathI tenuM kema ? uttara-je ahiMyAM sAdhu nathI te zrAvaka kenA pratibaMdhelA hoya ? ane e pratyakSa Arya dekhAya che ke, anArya ? anArya che te jananAM sUtro kyAMthI ? anAryamAM zrAvaka kayAMthI? uttama jAti vANiyAvabrAhmaNa kayAMthI? ane je Arya deza che te AryamAM sAdhu kema nahi ? bIjA kayA deza Arya che ? te dekhADe. tathA zrIbRhakalpa sUtramAM sAdhune vihAra karavAnI dizA batAvI che ke, pUrve aMgadeza caMpA nagarI, dakSiNe kezAMbI nagarI, pazcime mathurA nagarI te siMdhanI dharatI; ane uttare sAvathI nagarI te lAhoranI dharatI. e dharatI uparAMta javuM nahi. jAya te jJAnAdi traNane nAza thAya. e nyAye te A dezamAMja sAdhu che. bIje ThekANe nathI. DAhyA haze te vicArI jeze. prazna cha- keTalAka ema kahe che ke- sAdhune sUtramAM trIje pahere gaucarI karavI kahI che. te A kALe te pramANe jovAmAM AvatA nathI tenuM kema ? uttara-sUtramAM trIje pahore gIgarI kahI che. te te gItamAdi utkRSTI karaNI karavAvALAne mATe kahI che. ane trIje pahore gaucarI karavI te adhikAi che, paNa pahele ke bIje pahore koi ThekANe niSedhI nathI. uttarAdhyayananA trIzamAM adhyayanamAM cAra pahoranA traNa bhAgamAM gocarI karavAnI kahI che. zrIbRhakalpa sUtramAM cAra AhAra mAMhele koI paNa AhAra pahelA paherane cothA pahera sudhI rAkhe na kape, te pahele pahere lAvavAnuM to TharyuM. ema zrInizItha sUtranA dazama uddezAmAM sAdhune ujavIjI prathamag saMpe kahyuM eTale sUrya ugyA pachI ane AthamyA pahelAM AhArAdikanI vRtti kahI. vaLI kahyuM ke AhAradika karatAM ke letAM zaMkA upajI je sUrya uge nathI athavA AthamI gayo che, ema jANe Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 2 je. 105 te mukhamAM hoya ke hAthamAM hoya ke pAtramAM hoya te tarataja paraThavI devuM. ema kahyuM che te cAre pahere AhAra kara kape. vaLI bArame udeze kahyuM ke-je sAdhu pahelI pirasIne vaherele AhAra thI pirasI sudhI rAkhe te prAyazcita. e lekhe pahelI pirasIe vaheravuM kahyuM. vaLI dazavaikAlika sUtranA pAMcamA adhyayananA bIjA urdezAmAM gaucarI lAvyA, tethI na sare te bIjI vAra javuM kahyuM.--temaja zrIuttarAdhyayana sUtranA pahelA adhyayanamAM tathA dazavaikAlika sUtranA pAMcamA adhyayananA bIjA udezAmAM "kalekAla samAyare" je gAma nagaramAM je vakhate bhikSAne kALa hoya te vakhate gaucarIe javAnuM kahyuM che. prazna 71-zrI uttarAdhyayana sUtranA chavIsamA adhyayanamAM sAdhunI samAcAramAM trIjI pirasIe gocarI kahI. che. te uparathI ema jaNAya che ke sAdhune eka vakhata jamavuM. ema dazavaikAlika sUtranA chaThThA adhyayanathI jaNAya che ke i ma ra mAM eka vakhata sAdhu bhajana kare ema kahyuM che tenuM kema ? uttara-A viSene uparanA praznanA uttaramAM keTaleka khulAse thaI gaye che ke samagra sAdhune mATe ekAMta pakSe e pratibaMdha nathI ke sarva sAdhune trIje pahore gocarI karavI ane ekaja vakhata jamavuM. eka vakhata jamatAM saMtoSa na thAya te sukhethI bIjI vakhata jame tenI manAI nathI. jyAM je bhUmimAM gecarIne kALa hoya te kALe gecarI karavAnuM sUtranuM pharamAna che. gautamAdika trIje pahore gocarI gayAne adhikAra che, te te eka te pite utkRSTI karaNa karavAvALA che, ane bIjI taraphathI ema paNa jaNAya che ke-tadAkALe munione vihAra ghaNA bhAve pUrvanI dharatImAM hovA saMbhava che. ane pUrvanI dharatImAM Aje paNa trIje pahere bhikSAne kALa dekhAya che. atyAre paNa koI kaI kSetramAM munionI gecarI madhyAhna kALa pachInI hoya che, ane kaI kaI kSetromAM pahelA pahora pachI bhikSAne kALa paNa hoya che. mATe ghekha mArgamAM vyavahAra bahulatAe trIjA paheranI bhikSA karatAM paNa sUtrakAre pahele pahera niSedhyuM nathI. tema triIje pahere bhikSAcarIvALAne bIjI vakhata AhAra karavAne bhAva kyAMthI thAya ? mATe tene te ekaja vakhata jamavAne niyama hoya. jene gocarIne niyama nahi tene AhArane paNa niyama nahi. AcArAMga sUtramAM utsarga ane apavAda be mAga kahyA che. temAM utkRSTI karaNI karavAvALA gautamAdika jevA munio tathA jinakalpI sadAya utsarga mArga Adare, ane vikalpI sAmAnya sAdhu utsarga ane apavAda banne mAgane avalaMbI avasara dekhe tema kare. 14 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10) zrI prakAra mihanamALA --bhAga 2 - - e banne bhAge bhagavaMtanI AjJA udghadhe nahi, tethI sAdhu bhale avasara dekhe tema kare che te prazna kare I kahe ke-AgaLa sAdhu hatA ne vagaDAmAM, bAgamAM ke vanamAM ke khaMDhera vageremAM utaratA te pramANe atyAre koi sAdhu jovAmAM AvatA nathI tenuM kema ? . . . . . - ' uttara-tadAkALe utkRSTI karaNI karavAvALA tathA jinakalpa munio ghaNA hatA. ane teo tevA sthaLe utaratA ane bahulatAe sUtramAM jaNAvela mAhera pramukha jagyAo paNa tevAja munione mATe kahela che. samagra munione mATe te vastI ane vana bane kahela che. jyAM munine nirdoSa jagyA maLe tyAM niSedha nathI. je koI ekAMta pakSe kahe ke-sAdhu gAmamAM kema utare ?, tene e uttara ke-zrIbhagavatIjI sUtranA paMdaramA zatakamAM bhagavaMta zrImahAvIra deve rAjagrAhI nagarI viSe nAlaMdA paDAmAM cemAsa : karyA.-vaLI zrIupAsaka dazAMga sUtramAM kALane pratibaMdhavA mATe palAsapUramAM tenA hATaDAmAM utaryA. tathA zrI rAyapaNI sUtramAM keza kumAre kahyuM ke cAra prakAre dharma na pAme, cAra prakAre dharma pAme. bAgamAM sAdhu utaryA - hoya ne vAMdavA na jAya gAmamAM upAzraya utaryA, ghera AvyA, mArgamAM maLyA paNa vaMdaNa na kare te dharma na pAme. ane e cAre savaLA karavAthI dharma pAme. vaLI zrI bRhataka5 sUtramAM kahyuM che ke-je upAzrayamAM dhAnya. ghI, goLa, tela, dUdha, dahIM mAkhaNa ItyAdi vikharyA hoya tyAM rahevuM nahIM, - ane uMcAM hoya, mudrA karI hoya tyAM rahevuM. gAmamAM rahevAnuM niSedhyuM nathI. bALa vageremAM utare tene adhika tapa, te thakI parvata, ujaDamAM rahe te. vizeSa adhika tapa che. paNa gAmamAM rahetAM doSa kahyo nathI. ane je the Are ghaNA bahAra utaratA, te kALa ane parAkramanA prabhAve, bahAra jagyA paNa ghaNI ane niravaya hatI, sAdhu mahAsaMghayaNavaMta zUravIra hatA, Avaka . paNa dharmI hatA, te bahAra vaMdA karavA tathA upadeza sAMbhaLavA paNa jatA ane sAMprata kALamAM te duHSama ArAne prabhAve, bahAra javyA, paNa thoDI. dekhAya che, sAdhunAM saMghayaNa maMda paDyAM dekhAya che. AgaLa jevA zUravIra nathI. zrAvaka paNa alpa addhivaMta ghaNA ALasu dekhAya che. ityAdi kAne laIne sAdhu gAmamAM rahe che. . . . . , H prazna cha3 -keTalAka kahe che ke- sAdhu gocarIe gAyelAne gRhasthanA" gharanAM ke DelInAM kamADa baMdha hoya te ughADIne aMdara javuM kare nahi. tene kema ? Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahanamALA--bhAga 2 jo. 107 uttara-dazavaikAlika sUtra adhyayana pAMcame, zuM 1 le. gAthA 38 mI. temAM kahyuM che ke- vAtuMnopoSTikhA, 3 meganAA. avagraha (AjJA) mAgyA vinA kamADa ughADe nahi. e lakhe AjJA mAgI kamADa ughADavu' kalpe prazna 74--zramaNa sUtranA bIjA pAThamAM ugdhADa kavADa ugvADaNAye kahyuM che. temAM thADu' agara ghaNuM ughADavAnI nA pADI che tenuM kema ? uttara--je nA pADI che te ayeAgya-caNIyArAvALAM kamADa ughADavA AzrI nA pADI hoya ema sabhave che. jo ekAMta pakSe koipaNa kamADa ughADavAM nahui ema hoya teA pachI AjJA mAgyA vinA kamADa ughADavu nahi e vAkaya daza vaikAlika sUtramAM zA mATe mUkayu` haze ? vaLI AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA navamA adhyayanamAM gharanuM mAraNuM DhAMkayuM hAya te| AjJA mAgI joi pujIne ughADavAnu kahyu che. e lekhe je kamADa ughADavAnI nA kahI che, te kamADa evA prakAranAM hovAM joie ke-je kamADa ughaDatAM ajacaNA thAya, eTale ghasaDAine kamADa ughaDe tevAM heAya athavA caNIyArAvALAM hAya, tathA je kamADa ughADatAM peAtAne tathA parajIvane athavA te kamADanI nukazAnI thAya tevuM hoya to evAM kamADane uMghADavAnI nA pADI hAya ema jaNAya che. khAkIne mATe te AjJA mAgIne ughADavAnI gAyarInA sabadhe manA hAya ema jaNAtuM nathI. have kAnI AjJA mAgavI ? e kAMi sUtrakAre jaNAvyu nathI, paNa vahevAra tA evA hAvA joie ke-banatAM sudhI gharadhaNInI AjJAthI ughADavu joie. athavA agAuthI gharadhaNIe AjJA ApI dIdhI hoya te paNa sAdhune ughADatAM harakata niha. ane apavAde jarUrIyAta kAraNe anyanI AjJA laine ughADe, paNa AjJA vinA ughADIne javAnA vahevAra nahi. makAna prazna 35---keTalAka kahe che ke- sAdhu jyAM utaryAM hoya tyAM te nanAM kamADa ughADavAM vAsavAM kalpe nahi, ema kahI cAra sUtranI sAkha Ape che. temAM pahelI sAkha AvazyakanI zramaNa sUtranA bIjA pAThanI, bIjI uttarAdhyayana sUtranA 35 mA adhyayananI je kamADavALA gharane sAdhu mane karIne prAthe nahi-cchA kare nahi tathA bRhatkalpa sUtramAM sAdhvIne ughADe bAraNe rahevuM na ka2e, ane sAdhune khullA bAraNe rahevu' kalpe.temaja sUyagaDAMga sUtramAM sAdhune cAra vInA varyAM che. temAM kamADa ughADavAM vAsavAM va che tenuM... kema ? Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI prattara mehanamALA-bhAga 2 je. uttara-Avazyakamane khulAse uparanA praznanA uttaramAM AvI gaye che. uttarAdhyayananA rUpamAM adhyayanamAM manehara citrAmaNavALuM ghara, puSpanI mALAo vaDe dhaMpAdi sugaMdhI drAe vAsita kareluM, sugaMdhanA garakAvavALuM tathAaneka prakAranAM citrAmaNoe suzobhita evAM kapATa athavA kamADa ane caMdaravA sahita makAnane sAdhu mane karIne paNa prArthe nahi-IcchA na kare. tenuM kAraNa ahiM kamADa vAsavA ughADavAne saMbaMdha nathI, paNa idrinA vikArane chAMDavA mATe varjavA kahyuM che.-ane bRhata kalpamAM je kahyuM che te te sAdhvI ughADA bAraNe na rahI zake ane sAdhune kadi khullAM bAraNAM hoya te rahevAne vAMdhe nahi. paNa ughADavAM vAsavAM vajya nathI. vaLI teja ThekANe-sAdhvIne gAnamAM rastAne mAthe utaravAnI nA kahI che. ane sAdhune tevA ThekANe rahevA harakta nahi, paNa bIje na utaravuM ema heya nahi. tema kamADa mATe samajavuM. sUyagaDAMga sUtramAM adhyayana bIje-uddeza-bIje gAthA 12 mI temAM kahyuM ke-sAdhu kamADanAra ughADe vAse nahi, te jinakalpI AzrI saMbhave che. kAraNa ke ahiM sUnA dharanI vAta che, mATe.-vaLI tethI bIjI gAthAmAM paNa sUrya asta thaye sama viSama sthAnake rahevuM kahyuM che. e jinakalpanA abhigraha AzrI saMbhave che. (1) kamADa, (2) dharmakathA, (3) tRNA, (4) kAje e cAra pAnAM jinakalpIne varyA che. ane sthira kalapI te cAre vAnAM seve che tene kape che. prazna 764-kamADa ughADatAM vAsatAM jIvanI hiMsA thavAno saMbhava che, mATe sAdhune ughADavuM vAsavuM kema kalpe ? ughADe vAse te paheluM vrata bhAMge, Ama keTalAka kahe che tenuM kema ? uttara-je sAdhune na kalpe te sAdhvIne paNa na kalpe. hiMsAne deva te bannene sarakho che. zAstrakAra ekane baMdha kare ane ekane chUTa Ape ema te kadI hAya nahi. e kAyade te sAdhu AryAne bannene sarakhe che. jyAM hiMsA doSa hoya tyAM bannene varjavA yogya che. sAdhunuM vrata bhAge te sAdhvInuM vrata paNa bhAMge. sAdhvIne kAMI pahelA vratamAM AgAra nathI. tyAre koI kahe ke--sAdhvIjIne te zIyaLanA rakSaNArthe kamADa vAsavA joIe, mATe te kamADavALA makAnanI ja veSaNa kare, ane kamADa vAse paNa kharA. ema sUtranuM pharamAna che. sAdhvIne ughADe bAraNe rahevuM na kalpa. ema bolatA pratye kahIe ke-je kamADa ughADavA vAsavAthI pahelA mahAvratane bhaMga te heya te sAdhvIne kAMI cAra mahAvrata nathI ke-te zIyaLanA rakSaNArthe zuM vata rAkhavAnuM paheluM vrata bhAMgavuM, evuM te Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 2 je. 109 kadi hoya nahi. je kamADa ughADavA vAsavAthI mahAvrata bhAMgatuM hoya te AjJA mAgIne ughADavAnuM pharamAna zA mATe kare ? je ughADatAM doSa nahi te vAsatAM paNa deSa nahi. sAvIne vAsatAM ughADatAM doSa nahi te sAdhune paNa deSa nahi. sAdhunuM vrata bhAMge te AryajInuM paNa bhAMge. Ane paramArtha e che ke sAdhu te bAgamAM, bagIcAmAM ke vana vADImAM khullA makAnamAM ke jayA makAnamAM game tevA makAnamAM utarI zake, tema sAdhvIjIne te vastIvALA makAnamAMja pitAnI maryAdA jaLavAya tevA makAnamAMja utarI zakAya. - have sAdhujI je vastImAM utare te je gRhasthanI jagyAmAM utaryA hoya te makAnanAM bAraNa je rAtrIe baMdha na kIdhAM hoya te kaI cora praveza kare ane tenA mAla milakatane harI le te sAdhu upara Apa Ave. sAdhuthI kAMI belI zakAya nahi ane ceranI brAMtie sAdhune upasarga thAya. athavA sarakAra darabAramAM sAdhune khaDA karavAne prasaMga Ave. ityAdi ghaNuM doSa utpanna thAya. tathA makAnanA mAlIkane ke rakSapALane vicAra utpanna thAya ke sAdhue bAra dIdhAM che ke nahi evI zaMkAe rAtrie dIvAbattIthI tapAsa karavA Ave te hakAya tathA agnikAyane AraMbha thAya. sAdhue kadI kamADa na vAyAM hoya te cekI paherAvALA bUmo pADe, AsapAsanAM mANase jAge, ghaNe asaMyama sevAya. sAdhu jAgatA bole nahi. jANe ke bolazuM te kamADa devAM paDaze. ema mAyA sevavAne prasaMga Ave. ane kadi makAnane dhaNI AvI bahArathI sAcavANuM de te sAdhune ucAra pAvaNAdikanI bAdhAe sI dAvApaNuM thAya, mahAroganI utpatti thAya. vagere ghaNAM viparIta kAraNo banI Ave. mATe evI hakakiyA bhagavaMtanI batAvelI kadi hoyaja nahi, ke sAdhue kamADa ughADavAM vAsavA nahi. e te jaDa kiyAvAdInI zraddhA hoya te bhale. tevAene mATe te masANa ke kharo te khullAMja rahelAM che, tene AvI upadhimAM zA mATe paDavuM joIe ? prazna cha7-ema paNa sAMbhaLIe chIe ke keTalAka sAdhu upAzrayanAM kamADa ughADatA vAsatAM nathI, paNa ArIyA TAMkAnAM kamADa ughADe vAse che. ane kahe che ke moTAM kamADa ughADavAM vAsavAM nahi. paNa nAnA kamADIyAne te vadhe nahi. te te ughADavAM vAsavAM kalyuM. tenuM kema ? Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAhanamALA-- -bhAga 2 jo. uttara--e kAyadA te peAtAnA gharane ghaDI kADhayA hoya ema jaNAya che. mahAvIranA gharanA evA kAyado hAya nahi ke meTA kamADamAM doSa ane nAnA kamADamAM doSa nahi. jo doSa hAya te bannemAM sarakhAja hAya, ane na heAya te ekemAM nahi. paNa meTAmAM doSa mAnavAvALA, ane nAnAmAM nahiM mAnavALAne pUchIe ke-koi jANIne sapa mAre tenuM te vrata bhAMge ane koi AkuTIne kIDI mAre tenuM vrata kema na bhAMge ? koi meTI strInu' sevana kare tenu' vrata bhAMge ane nAnInuM sevana kare tenuM vrata kema na bhAMge ? arthAt bhAMgeja. 110 jo ke nAnAM ke moTAM kamADa ughADavA vAsavAmAM doSane sa`bhava che. te te sAdhu AryAM bannemAM che. ekane deSa lAge, ekane na lAge, ekamAM lAge, ekamAM na lAge evA sUtrakAranA mata hAya nahi. paNa sAdhu AryAMnA kalpamAM taphAvata hoya. AryAne khullA makAnamAM rahevAnA kalpa nahi, sAdhu khullA makAnamAM rahevu hAya teA rahI zake, paNa sAdhu ke Aryane kamADa ughADavA vAsAne niSedha nathI. have kamADa ughaDatAM vAsatAM kadi ajANa paNe kAi jIvanI virAdhanA thAya to tenI banne TaMkanAM pratikramaNamAM A locanA karavAthI te aticAranA doSanuM pApa chUTI jAya che. jema gocarIe gayelAne vakhate kamADa ughADatAM doSa lAgavAnA sa'bhavathI zramaNa sUtranA bIjA pAThanI AlecanA sAthe iriyAvahI paDikkamavAthI te deSanI nivRtti thAya che, temaja upAzrayanAM kamADa nAnAM ke meTAM ughADatAM vAsatAM lAgelA pApanu nivaCna be TaMkanAM pratikramaNathI thai jAya che. kei kamADa ughADe vAse niha tenI adhikAI che, paNa potAnI adhikatA jaNAvavA ane khIjAne dalakA gaNavA je kAMi karavAmAM Ave te te AtmAne nukasAnanu ThekANuM che. mATe dravya, kSetra, kALa, bhAvanA vicAra karI AcAranI zuddhi kare te svaparanA atrenA AtmAnuM hita thAya. prazna 78--~keTalAka kahe che ke-je vAta sUtramAM hAya nahi ane kalpita kathA, vArtA, joDa, stavana ke DhALa vagere navina banAve ane tenI kathA vArtA kare te vikathA samajavI, tenu kema ? uttara-atyAre ghaNAM joDa, stavana, DhALa, ceApAi vagere kahevAmAM Ave che, te ghaNA sAdhuonA nAmathI tathA ghaNI sationA nAmathI ke jenAM sUtramAM nAma nizAna paNa hetAM nathI. teonAM satya, zIyaLa Adi guNagrAma je kahevAmAM Ave tene trikathA kahevI te teA uddhatAinu vacana gaNAya, peAtAne kathA vArtA kahetAM AvaDe nahi, rAsa DhALe vAMcatAM AvaDe Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 2 je. 111 nahi, DhALanA rAga jANe nahi, artha karatAM ke saMdhI meLavatAM AvaDe nahi, kaMTha svaranAM ThekANuM hoya nahi, tevAone koI kathA vArtA ke DhALe vAMcavAnuM kahe tyAre muMjhANa thakA potAnA bacAva mATe, mane AvaDatuM nathI ema nahi kahevAnA badale e te vikathA kahevAya, emAM zuM sAMbhaLavuM che, e kahenArA ane sAMbhaLanArAne mahApApa lAge che. marIne narake jAya che kalpita ApajeDa kathA, vArtA ke rAsa DhALe sAMbhaLavAmAM zuM lAbha che ? sUtra sAMbhaLe, sUtra vAMce ke jemAM mahAlAne mahA nirjarA rahI che. Ama kahIne keTalAkane bhramita banavelA jovAmAM Ave che. ane jema phAve tema belatA paNa sAMbhaLIe chIe. AmAM jaNAtuM nathI ke vikathA kaI kahevAya ? prazna 79-jemAM strIonA zarIranAM varNana tathA tenA zarIra zaNa-- gArAdika tathA khAnapAnanI vAta tathA yuddhasaMgrAma ke mArapachADa vagere vAte Ave te vikathA kahevAya ? uttara-te te ThIka, paNa keTalAka jaDavAdIonI bhASA vikathAthI AgaLa vadhI jAya tevI bhASAne kaI bhASAmAM gaNavI ? tamArI jaNAvelI vikathA mahelI bAbate kadI sUtramAM savistara maLI Ave te tame tene zuM kaheze ? tyAre kaI kahe ke-sUtramAM vaLI evI bAbate hoya kharIke ? sUtramAM te ekAMta Atma kalyANa ane nirjarAnI ja bAbata hoya tene kahIe ke sUtramAM te badhI bAbata che, nathI zuM? samadaSTithI juo te badhI khabara paDe. ekAMtavAdIe te game tema bole tethI zuM vaLavAnuM ? bhagavaMtane mArga te anekAMta che. prazna vyAkaraNa sUtra tathA jabudvIpa pannati sUtramAM jugalIyA jugalaNInAM tathA strIranAM nakhazIkha sudhI tamAma zarIranI zebhAnAM varNane karyA che, ane bhagavatIjI tathA niyAvalikA sUtramAM keNika ane ceDA mahArAjAdika aDhAra dezanA mahArAjAnI laDAIne savistara hevAla che, ke jemAM eka karoDane eMsI lAkha mANasane saMhAra thayAne mahAbuddhane adhikAra che, ke jemAM mAre mAro, haNe haNo evA zabdo paNa che ane jemAM masanA kardama ane lehInI nIke cAlI vagere tamAma bInA lakhI che. ane jJAtA sUtramAM draupadInA svayaMvara maMDapamAM moTA moTA rAjA rANAo tathA tenA khAnapAna chae prakAranAM AhAradikanI tathA draupadInA zarIra zaNagArAdikanI aneka vAta che. te temAM tamArI mAnyatA pramANe strIkathA, bhattakathA, dezakathA ane rAjakathAno samAveza thAya che ke nahi? te samadaSTithI vicArajo. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 thI pra ttara mehanamALA-bhAga 2 je. jo tame A sUtranAM vAkane vikathAmAM gaNaze te sUtrane deSita banAvanArA gaNAze, sUtranA drohI kahevAze. khAtrIja che ke-je sAdhuone deSita gaNanArA, sAdhunA drohI hoya te AvI sUtranI vAta AvatI jANIne manamAM evI AzaMkAo lAve ke AvA adhikAra sUtramAM zA mATe nAkhyA haze ? paramArtha jANyA vinA sUtranA deSa dekhanArA ghaNAe hoya che. prazna 80-e te ame prathama kahI gayA chIe ke je vAta sUtramAM na hoya ane kalpita racela rAsaDa vagerenI kathA vArtA kare tene ame vikathA kahIe chIe. uttara-te pachI tamAre sUtra vinA bIjo eka paNa akSara bela naja joIe. jeTalA akSara sUtramAM hoya teTalAja balavA, vAMcavA ke sAMbhaLavA. sUtranI bahAranA akSare belaze te vikathAmAM gaNAze. kadI ema koI kahe ke badhI bAbate kAMI sUtramAM na hoya, paNa sUtrane lagatA graMtha hoya ane graMthamAMthI kaI kaI bAbate maLI Ave ane ApaNane gya lAge ane dayA, dAna, satya, ziyaLane virUddha na paDe tevI kathA vArtA ke jeDa, stavana vagere kahevA sAMbhaLavAmAM vAMdhe nathI, paNa A te pitAnI joDI kADhelI kalpita vAtanAM rAsanA rAsa ubhA karI saMbhaLAve tenI vAta che. tene ame vikathA kahIe chIe. ema bolatA pratye kahIe ke tamArA kahevA pramANe je vAta sUtramAM nathI te graMthamAM kayAMthI AvI ? graMthavALAe paNa prathama kalpita ubhI karI haze ema te tamAre kahevuM paDaze. jo tame kapita ne niSedha karatA ho te tame je je bhASA bole che te paNa kalpita che, tamArI kalpanA pramANe bele che, tame je pramANe ane jeTaluM bole che te pramANe tevAM vAkaya sUtramAM te nathI. tema kaI graMthamAM gaNu nathI, te pachI tamArI bhASAne vikathAmAM gaNavI ke zAmAM gaNavI? sAdhu AryAne avarNa vAda, helanA niMdAnI kuthalIo laI besavAvALA vikathAnA kahenArA kema na kahevAya ? arthAt kahevAya. e paNa sUtra virUddha ane sUtra bahAranI ja vAta che. vaLI tamArI mAnyatA pramANe te mAtra sUtrane pAThaja tamAre vAca ke bela joIe. artha sAmuM paNa jevuM na joIe. kAraNa ke, TabAmAM bharela artha paNa dareka AcAryo tenI mati kalpanA pramANe karelA hoya che ane te TabArtha eka bIjAthI virUddha paDatA paNa joIe chIe. TabArthathI tamane paNa virUddha artha karatA sAMbhaLIe chIe, te te paNa tamArI kalpanAne artha vikathA gaNAze. have jaDa, stavana ke rAsa vagere je banAvavAmAM Ave che te sUtranA nyAyathI bahAra nathI. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara mAhanamALA--bhAga 2 jo. prazna 81----joDa, stavana ke rAsa vagere banAvavAnu` sAdhune kayA sUtramAM kahyu che ? uttara-anuyAgadvAra sUtramAM kahyu' che ke chatI vastu ne chatI upamA tathA chatI vastu ane achatI upamA ane achatI vastu ne chatI upamA tathA achatI vastu ne achatI upamA e pramANe kahela che. tA dayA, dAna, satya, zIyaLane mATe chatI achatI upamAo ApI tenA draDhAva mATe game tevA prakAranI kathA vArtA ke kavitA karI samajAve temAM doSa nathI, ema sUtranA nyAye che. 113 prazna vyAkaraNanA ceAthA adhyayanamAM kahyu` che ke-sItA, padmAvatI, draupadI vagerenA kAraNeAthI ghaNA jaNunA kSaya. padmAvatInA kAraNe eka karADa ne e'sI lAkha mANasAne kSaya thaye te vAta bhagavatIjI tathA nirayAvalikA sUtramAM che. paNa sItA vagerenAM kAraNA kAMI sUtramAM nathI. paNa mAtra uparanA zabda uparathI rAmarAsa racAyA. uttarAdhyayananA 18 mA adhyayanamAM mAnajo rAyaritti AvAya zirasAsara mahAbaLa rAjarSie mAthA sATe mukti lIdhI. A zabda uparathI mahAbaLa malayAsuMdarIne rAsa banAvye.--vaLI khAvI- zamA adhyayanamAM-prathama saurIpura nagara ane samudravijaya rAjA kahyA-ane teja ThekANe dvArikA nagarI ane kRSNa maLadra rAjA kahyA. te saurIpurathI dvArikA zA mATe gayA ? ane jarAsa'dha sAthe mahA yuddha karI trikhaMDAdhipati zI rIte thayA ? zA mATe yuddha thayu ? vagere kAya kAraNa kAMi paNa bInA sUtramAM nathI, paNa saurIpura ane dvArikA vagere zabda uparathI AkhA DhALa sAgara racAyA. jo ke grathAmAM tathA anya matanAM zAstromAM je je InAe jovAmAM AvI tene sa Mgraha karI rAsa rUpe racanA karI. tema sUtramAM dayA, dAna, satya, zIyaLanI ThAraiAhAra vyAkhyA Ave che. jenA mahimA athavA satiee kevI rIte zIyaLa sAcavyA, teNe kevA kevA upasarvAM parisaha sahana karyAM, teNe satya zIyaLa kevI rIte rAkhyu` vagere sUtramAM na hoya paNa graMthamAM ke kathA vArtAmAM ke anya matanAM zAstromAMthI laI tenI joDa kaLA ke rAsa banAvI satya zIyaLanuM mAhAtmya jaNAve temAM zu deSa ? jema sUtranA pATha uparathI anA karavAvALA aneka prakAranI yuktie lagADI petAnI buddhinA phelAvA batAve che. tema joDakaLA ke rAmanA paNa potapAtAnI buddhinA phelAveA karI jaina dharmane dIpAve che. prazna 82--A saMbaMdhI koi sUtra ke graMthanA AdhAra che? hoya te karavAvALA matAve. 15 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 2 je. uttara--sAMbhaLe, zrIuttarAdhyayana sUtranA egaNatrIsamA adhyayananA arthamAM, tathA pravacana sAroddhAra graMthamAM-tathA samaktine saDasaTha bolamAM samaktinA ATha prabhAvakamAM kahyuM che ke-kavitA-jeDakaLA karavAnI kaLA hoya te, joDa, kavitA karIne jaina mArga dIpAve.-vaLI bhagavatIjI vagere sUtramAM kahyuM che ke, sAdhu "kutiyANa bhuyA" svasamaya parasamayanA paNa hoya, eTale kavitA, kAvyakaLA vagere tamAmanA jANa heya vaLI uttarAdhyayana sUtranA ogaNatrIzamAM adhyayanamAM paNa banne zAstranA meLavaNahAra kahyA che. pasAra gharanA saMpALi mAru. ApaNA siddhAMta ane anya matanA zAstranA svarUpane jANIne eka bIjAnA nyAyanA meLavaNahAra hoya. arthAt tamAma kabUla kare, tamAmane rUce tevI rIte saMdhi meLavI kAvyakaLAdika kare, ema 59 mA belanA pATha uparathI jaNAya che. te ApaNI karelI kAvyakaLA ke jeDane sUtranA nyAye dayA, dAna, satya, zILAdikanA mAhAbhyane zo aTakAva?--tathA zrI naMdIjI sUtramAM vyAkaraNa, bhAgavata, purANAdi mithyAtvanAM zAstra kahyAM che. paNa te samyagRSTi bhaNe te dharma zAstra kahyAM, tema samadaSTithI ghaNA jIvanA upakAra mATe satya zIyaLAdikanA nyAyane kAvyarUpamAM goThavI rAsa pramukha banAve, ane sAMbhaLanArane temAMthI vairAgya utpanna thAya, hRdayamAM dayA karUNa pragaTe, satya zIyaLane draDhAva thAya, kuvyasanane tyAga kare, sAmAyikAdika saMvara karaNImAM vadhAre thAya, ghatapazcakhANa tyAga vairAgyAdikano vadhyAre thavA sAthe ghaNA nA AtmA nirmaLa thatA joIe chIe. tevA guNone lekhAmAM nahi gaNatAM deza daSTivALA-ALA cAMdAnA gatanArA irSALu leke kadApi ke kaLA ke rAsane niSedha kare ane kahe. ke sAdhuthI rAsa vaMcAya ja nahi, te pitAnI ajJAnatA tathA nirbaLatA sUrya che ane dayA, dAna, satya, zIlAdikane drohI bane che. ane e mane ghaNA- enI niMdA avahelaNAdi karavAthI AtmAne bhAre karma banAve che. tevA jInI dayA Ave che ke te ja deSathI kema bace. prazna che.-nizIya sUtranA sAme uddeze-sAdhune gAvAnuM niSedhyuM che tenuM kema ? uttara- aho devAnupriya ! jarA vicAra karIne juo ke kevA prakAranuM gAvuM niSedhyuM che tyAM te phakhuM kahyuM che ke -- jebhikdu gAe javA bAejjavA NacejjavA abhiNace yahisiyaM hanthi gulagalAI ta ukiTaM sIMhANAI karei karataM vA sAijjai. 236.. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prInettara mehanamALA-bhAga 2 je. je sAdhu, gAma, gIta, AlApa salApIne vINA, mAdala, Dhela, tAlA dika vAjitra vajADe, nAce theI theI kare, atyaMta nAcI theI theI karI gheDAnI pare hAse haMsArava haNahaNATa kare, hAthInI pare gulagulATa zabda kare, te utkRSTa siMhanAdAdika kare, karatAne anude te prAyazcita kahyuM. ahiMyA te evA prakAranuM gAvuM vararyuM che ke tenI sAthe vAtra nAcavuM, kUdavuM vagere kahelA tamAma bela sahita gAvAne niSedha kare che. paNa jeDa, stavana ke rAsa, DhALa vagere vAMcavA gAvAne niSedha karyo nathI. zrIThANuga sUtramAM tathA anugadvAra sUtramAM rUSIzvarane prazasta gAvuM kahyuM che. anugadvAra bAbunA chapAvela pAne 317 me juo. saMkhayA pAyayAceva, bhaNiIo hoti doNivA saramaMDalaMmi gijjate, pasatthA tti mAsamAM ahiMyAM te kahyuM che ke saMskRta prAkRta e be bhASA bhaNavI, balavI ane svaramaMDaLamAM prazasta RSine bAvA ye hoya te gAvuM ema bhagavaMte kahyuM che. te mATe sakjhAya, stavana, kaleka, daSTAMta kAvyakaLA, prAstAvika savaiyA, chaMda, copAI, caritra, rAsa, DhALa, kathA vagere je je siddhAMta zAstrathI maLatA hoya, jemAM dayA, dAna, satya, zIyaLAdikanuM peSaNa hoya te te vAMcavA, jaDavA, kahevA ane gAvAne aTakAve nathI. je siddhAMtathI virUddha hoya jemAM upara kahelA guNane hAnikAraka hoya ke je vAMcavAthI AtmAne vikriyA utpanna thAya, ahitakArI thAya, dharmanI zraddhA ghaTe, AtmAne unmatta banAve tevI jeDakaLA sAdhune kahevI nahi, joDavI nahi, ke sAMbhaLavI nahi. paNa AtmAne hitakArI ane dharmane puSTikArI jeDa karavAne ke gAvAne niSedha nathI. prazna 84-keTalAka kahe che ke, sAdhune lakhavuM kape nahi tenuM kema? uttara-zrIpraznavyAkaraNa sUtramAM sAtamA adhyayanamAM (bIjA saMvara dvAramAM) kahyuM che ke -"nada maLacaMtA mukhan " jema satya bhaNe, tema lakhavA vagerenI kriyA paNa satya karavI. vaLI zrI nizItha sUtranA vazamA udezAmAM vizAkhA nAme AcAryo nizItha sUtra lakhyuM che ema kahyuM. vaLI zrI AcArAMga sUtranAM sAtamA adhyayanamAM kahyuM che ke devadiMgaNikSamA zamaNe zAstra lakhyAM che. te guNanA nidhAna jJAnAdi sahita evA AcA e lakhyuM te bIjA sAdhune ze vizeSa ? je ApaNe lakhavAne niSedha karIzuM te upakArI purUSee athAga mahenate mukhapATha sUtrajJAna hatuM tene pustakArUDha karI jana dharma ane sAdhu dharmane TakAvI rAkhavAnuM parama sAdhana Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrI prattara mehanamALA-bhAga 2 je. jeNe karI ApyuM tevAja purUSane doSita TharAvavA te te upakArI purUSane mahA aparAdha karyo gaNAya.--kAraNa ke jenA AdhAre ApaNe bolIe chIe teja vastune utpAdaka purUSathI pitAnI adhikatA jaNAvavA jevuM kAMI paNa mAnavAmAM Ave teja pitAnuM daMbhIpaNuM sUcave che. pitAne lakhatAM AvaDatuM na hoya tevA keTalAka pitAnA AcArane DoLa batAvavA kahe ke sAdhune lakhavuM kape nahi, ema kahI lakhanArathI potAnuM adhikatApaNuM jaNAve, paNa eTale vicAra kare nahi ke devaddhikSamAzramaNe mukhe rahelA jJAnane pAnA upara kevI rIte dAkhala karyuM haze ? mULapATha uparathI TIka TIpaNa keTalA keTalA kevI rIte karyA haze ? dharmasiMha muni jevAe sUtramAM mULa pATha upara Taba kevI rIte bharyA haze ? e badhuM lakhyA vinA kevI rIte thayuM haze ? mATe mAne ke sAdhune lakhavAne niSedha nathI. prazna 85.--koI kahe ke-sUtramAM pAnAM rAkhavAM ke lakhavAM cAlyA nathI tenuM kema ? uttara--AgalA purUSe mahA buddhivata hatA ke jemane tamAma jJAna kaMThastha hatuM te pAnAM zAmATe che ? atyAre te alpa buddhivALA che jevAmAM Ave che. zAstra vinA (pAnA vinA) kAMI gama paDe nahi. tene ja AdhAra rahyo che. te apavAde rAkhavAne ke lakhavAne niSedha nathI. lakhavuM te dharmanI tathA jJAnanI vRddhine mATe che, paNa parigraha khAte lakhatA nathI ke lakhI gayA nathI. devadhikSamAzramaNe je sUtrane pAna upara lakhyAM te kAMI parigrahanI buddhie lakhyAM nahotAM, paNa A jainadharma ane cAre tIrthane A sUtrajJAna AdhAra bhUta thaze-TekArUpa thaze. ghaNA jIvane kalyANakArI hitakArI thaze evI buddhie lakhelAM hatAM. teja teja sUvajJAna atyAre mahAvIra devanA zAsanamAM bahuja upayogI thaI paDela che, ane je eja pramANe eja buddhie pUrvApara lakhAtuM raheze te pAMcamA ArAnA cheDA sudhI Aja sUtrajJAnanA AdhAre cAre tIrthanuM TakavApaNuM thaze ane tenAja uparathI AtmakalyANanI siddhi meLavaze. mATe tevA upakArI purUSane upakAra mAnavAne badale je apavAda mUkavAmAM Avaze te mAnI levuM ke AtmAne ane kalyANane AkAza pAtALa jeTaluM cheTuM che. evI apakAra buddhinI mahA na. vaDa gAMTha vacce paDelI samaja. prazna 86--sAdhuthI lakhI zakAya e koI sUtrane AdhAra che ? uttara-AdhAra te jaNAvI gayA chIe ke pUrvAcAryoe jema upakAra buddhi e zAstra lakhyAM tema ApaNe paNa mAtra upakAra buddhie Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALI-bhAga 2 je. 117 lakhatAM doSa nathI. ane je prakAre lakhavAthI doSa lAge che, te paNa sUtramAM cokakhuM jaNAvI dIdhuM che ke he muni ! tamAre pRthvI upara lakhavuM nahi, lakhAvavuM nahi ke kaI lakhatuM hoya te rUDuM paNa jANavuM nahi; ema dazavaikAlika sUtranA cethA adhyayanamAM kahyuM che ke kudavA 44nAnniA 44 vagere eTale pRthvI upara lakhavAnuM niSedhyuM, paNa bIjA upara lakhavuM niSedhyuM nathI. temaja nizItha sUtranA uddeze -sUtra 13 muM-temAM kahyuM che ke jebhikkhu mAugAmassa mehUNa vaDiyAe lehaM lehai, leha lehAvei, lehaM vaDiyAe bahiyAgacchai gacchaMtaM vA sAijjai.. 13 - artha -je koI sAdhu mAtAnA sarIkhI idri che te strInI tehane mithunane nimitte, ApaNe viSene bhAva lakhe, anerA pAse lakhAve, ApaNe abhiprAya lakhAvavA nimitte bahAra jAya, jatAne anude te tene camAMsiya gurU prAyazcita kahyuM. ' e kAraNa sivAya prAyazcita cAlyuM nathI. te pachI pustakAdika lakhavAmAM doSa hoyaja kyAMthI ? prazna 87-pustakanA te bhaMDAre bhaMDAra bharyA joIe chIe, te pachI pustakAdikane vizeSa saMgraha karavAthI te parigrahamAM kema na gaNAya ? uttara--parigraha rUpe saMcaya kare te parigrahamAM gaNAya. upakAra buddhie saMgraha kare te paramArthamAM gaNAya. devaddhikSamAzramaNe cerAsI Aga lakhI saMgraha karI rAkhyuM hatuM te parigrahanI buddhie nahi, paNa upakAra buddhie paramArthanI buddhie pratyakSapaNe ApaNe anubhavIe chIe. pustakapAnAMne je koI parigrahamAM gaNe te koInI pAse vizaSa haze te koInI pAse apa DAM paNa haze te te paNa parigrahamAM gaNavAM paDaze. sUtra siddhAMtanI apekSAe te purA prakriAdo yu. mamatva ke mUccha bhAva rAkhe te parigrahamAM che, paNa dharma upakaraNanI buddhie, jJAnanI vRddhinA hetuo rAkhe te parigrahamAM gaNAya nahi. prazna 88-keTalAka loko pustaka pAnAM dharma upakaraNane parigrahamAM gaNI sAdhuo upara AkSepa vacane mUke che tenuM kema ? uttara te te AkSepa vacane mUkanArane vicAravAnuM che. paNa ApaNe eTale te vicAra kare joIe ke je pustaka pAna ke dharmopakaraNane pari-- grahamAM gaNa pitAnI pavitratA jaNAvavA bIjA upara AkSepa vacananA prahAra karIe ke niMdAyukta vAkya belAe te pelA parigraha katAM A Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 kI bAra menamALA-bhAga 2 jo. parigraha AtmAne vadhAre nukasAnIvALo jaNAya che. pele bAhya parigraha te ahiMyAMja paDaye rahevAnuM che, ane jyAM jaze tyAM jJAnanI ja vRddhi karanAra che. ane kadApi aMta samaye mUcha mUkaze te paNa mahA lAbhadAyaka che. paNa je niMdA, irSA jhera, vera, mAyA, kapaTa ane kaSAyAdika atyaMtaranA doSarUpa parigrahane karele saMcaya te te jIvanI sAtheja AvanAre che, ane te eTalI badhI nukasAnI karanAre che ke ApaNuM karelAM tamAma sukRtanAM phalane nAza karI ardhagatinA phalane Ape che. mATe parAyA parigrahanI khaTapaTathI alaga rahI ApaNe pitAne parigraha je nukasAnI kata che--hAnikAraka che, ApaNe chUpe zatru che, ApaNA atyaMtaranA dhanamAlane lUMTanAra che. evA parigrahathI alaga rahIzuM teja ApaNe karele zubha prayAsa saphala thaze, dravya ane bhAva upAdhithI eTale jeTale aMze AtmA alage raheze teTale aMze AtmA karma baMdhanathI paNa alage raheze ane AtmAne mahAguNanI prApti thaze. mATe bIjAnI upAdhi ApaNane upAdhi rUpe thAya tevI upAdhimAM na paDatAM AtmAnA zreyane vicAra kare kare teja purUSanuM kartavyuM che. surepuki bahunA. prazna 89-keI kahe ke-sAdhu cazmA kema rAkhe che ? cazamA rAkhavA kayA sUtramAM kahyuM che ? uttara-gama ye ThekANe niSedhyAM che ? sUtramAM te kAcanAM pAtro niSedhyAM che. vizvana, carmanAM vagere sattara jAtanAM pAtro niSedhyAM che. paNa vala, kAca, carmane aTakAva kya nathI. chatAM keI kahe ke--kAcanAM pAtra kema hoya ? kAca ja niSedhe che. tene kahIe ke -te vastranAM pAtra kema hoya ? vastra kema rAkhIe chIe ? paNa mAne ke kAcanAM pAtra heya che ane vastranAM paNa pAtra hoya che. kAcanA vATakA thAya che. kAcanA glAsa thAya che, kAcanAM aneka bhAjana bane che te pAtraja kahevAya ane vastrane paNa kuTIne aneka prakAranA vAsaNanI jAta banAve che, te paNa pAtraja kahevAya. tevA pAtra sAdhune AcArAMgajInA bIjA grutaskaMdhamAM akalpanikamAM gayAM che. paNa koI ThekANe kAca ke cazmAne niSedha karyo nathI. tyAre koI kahe kAcanuM-gamAnuM te mUlya upaje vaLI te dhAtu vastu che. tene kahIe ke te vastra pAtra pithInuM zuM mUlya nathI upajatuM? mUlya te dareka cIjanuM upaje che. paNa sAdhune kAMI mUlya upajAvavA jevuM nathI. ane kAcane kAMI dhAtumAM gaNya nathI. tyAre kaI kahe ke-kadApi cazmAnA kAca dhAtumAM na gaNIe paNa cazmAnI kamAna, khANa, kema te dhAtunI che te kema Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 2 je. 119 kalpa ? tene uttara e ke-keI koInAM cazmA dhAtu vinAnAM netara pramukhathI bAMdhelA hoya che, ane tevuM sAdhana na maLe te pachI je camA AMkhane beThA tenI pheIma dhAtunI senA rUpa vinAnI upadhAtunI) hoya te te cazmA pADhIhAro levAmAM Ave che. kAraNa ke ekalA kAca kAMI AMkha ADA rakhAtA nathI, mATe cazmAnA dhaNI thakA rAkhavAmAM Ave che, ane te paNa apavAda mAge na chUTake rAkhanArA rAkhe ane sagavaDe baMdhAve tene keI aTakAyata karatuM nathI. prazna 90-koI kahe evAM cazmAM rAkhavAnuM kayAM kahyuM che ? uttara-te te koI sUtramAM kahyuM nathI, paNa pathI, pAnAM, zAhI, hIMgaLe, lekhaNa, pATIyA vagere rAkhavA kayA sUtramAM kahyA che tyAre koI kahe ke-pithI vinA te cAle nahi, e te jJAna nimitte che. ane A kAlanA sAdhune te pustaka pAnane ja AdhAra che, mATe tenI te avazya jarUra paDe ja te kahevuM ke-cazmA vinA paNa na cAle, tenI paNa avazya jarUra paDe che. ane te jJAna ane dayAnA kAraNe rAkhavA paDe che. je pithI pAnAM jJAna nimitta rAkhaze te zAhI, hIMga, lekhaNa, pATIyAM ane ame e paNa jJAna nimitte rAkhavAM Tharaze. temAM camA rAkhavAne eTale, vizeSa che ke-cazmAthI bArIka-jhINI AMkhe dekhAya nahi tevA nuM rakSaNa thAya che, mATe jene evI khAsa jarUra hoya tene te avazya cakramAM rAkhavAnI AvazyakatA che, jema Akhe vAMcavAne ane jenA rakSaNa mATe che. tema caramAM paNa vAMcavAnA ane khAsa jIvanA rakSaNa mATe che. je ke cazmAM rAkhavAthI apavAda mAge kiMcit deSa lAgavA saMbhava che, paNa pariNAme lAbha ghaNe che. AnuM rakSaNa cazmA che, mATe AkhA zarIramAM paheluM AbenuM rakSaNa karavA kahyuM che. jJAtA sUtramAM meghakumAre AkhuM zarIra sAdhunI vaiyAvaca khAte bhagavaMtanI hajuramAM arpaNa karI dIdhuM, paNa be AMkhonuM pote rakSaNa karavuM e AgAra rAkhe. eTale AkhA zarIranI darakAra nahIM karatAM mAtra AMkhanuM rakSaNa karavAnuM ucita mAnyuM, kAraNa ke AkhA zarIrane AdhAra, jJAnane AdhAra ane jIva dayAne AdhAra AMkhopara che, mATe AkhanuM rakSaNa karavAnI pahelI jarUra che. jema jJAnanA nimitta kAraNamAM pithI pAnAM upayogI che, tema jJAna saMbaMdhamAM cazmAM paNa upayogI che. pithI pAnAM AMkhevAne upayogI che. ane AMkhonA rakSaNa mATe caramAM paNa upayogI che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 2 je. prazna 91-A jaina dharmamAM eka mahAvIra devanuM zAsana pravarte che, chatAM aneka mata bheda, aneka gaccha, aneka saMghADA, aneka saMpradAya, aneka ToLAM kema jovAmAM Ave che ? uttara-jamAnAnI kaho ke kALanI kaho ke samayanI balihArI che, sUtranA nyAya pramANe anaMtI utsarpiNa avasarpiNuM gaI paNa anaMta kALe Avela A avasarpiNI kALa ke jenuM nAma sUtramAM huMDAvasarpiNI ApI oLakhAvela che. tenA cha samaya (cha ArA) mAne A pAMcame samaya duSamanA badale gADha, dugADha, duSama samaya kahIne ThANAMga sUtramAM batAvyuM che. temaja zrIThANugajImAM kahelA daza accherAmAMnuM dazamuM accheruM asaM- jatInI pUjA e nAmanuM tathA zrI mahAvIra devanA nirvANa samaya bhaksagrahanuM besavuM ane bhadrabAhu svAmI cuMdapUrvInA vakhatamAM caMdragupta rAjAne piyAmAM seLa svamAM lAdhyAM. ATalA saMjogene laIne zrI mahAvIra devanA zAsananI kaphoDI sthiti jovAmAM Ave che. duniyAnAM prANIo jema jenA magajamAM Ave tema bolyA kare. ane banyuM che paNa evuM ke-ga7, vADA, saMghADAnI hada rahI nathI, tema che jenA magajamAM Ave tema prarUpaNa karatAM sAMbhaLIe chIe ane teja pramANe zrI bhagavaMta mahAvIra deva paNa agAuthI kahI gayA che. bhagavatIjI zataka pahele, udeze trIje jaNAve che ke-jJAna jJAnamAM aMtara, darzana-darzanamAM aMtara, cAritra-cAritramAM aMtara, liMga liMgamAM aMtara, mArga-mArgamAM aMtara ema tera sthAnake sAdhuo aMtara AzaMkA vedanA thakA jUdA jUdA abhiprAye kAMkSA mehanIya karma vedatA kahyA che. te pramANe AcAryAnA mata abhiprAya paNa judA judA devAmAM Ave che. vaLI dazAzrutaskaMdha sUtramAM kahyuM che ke- cha mahinA pahelAM keLuM (ga) cheDe te sabele deSa lAge. te ga7-TeLAM jUdAM che kharAM. vaLI zrI bRhatakalpa sUtramAM dharmavRddhi adhika dekhe te saMvibhAga kare, nahIMte na kare. vaLI zrI uttarAdhyayananA dazamA adhyayanamAM pAMcamA ArAmAM AcArya mahArAja aneka matanA dekhADanAra thaze. vaLI saLa svamamAM trIje svapna caMdra cALaNI je dIThe tethI AcAryanI samAcArI jUdI jUdI thaze. sUtramAM paNa ThAma ThAma gaccha ToLAM saMghADA jUdA jUdA kahyA che. te mATe ekaja gaccha ke ekaja saMpradAya ke ekaja saMghADe ke ekaja TeLAnI ke amuka sAdhunI zraddhA, AsthA rAkhI bAkI koI sAdhu cheja nahi evI bhASA bolavI nahi. ghaNA sAdhu, sAdhvI, guNavaMta che. jaghanya, madhyama ne utkRSTa guNe sAdhu kahyA che. zrI jJAtAjI sUtramAM bIjanA caMdramAthI pUnemanA caMdra sudhInA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAhanamALA--bhAga 2 jo. 121 guNavALA sAdhu kahyA che. mATe amuka gaccha, sa`dhADA ke sAdhu upara kAMI jainanu zAsana hAya nahi, mATe ekAMta nahi kheMcatA ghaNA ghaNA uttama sAdhuenI pratita rAkhI Atma kalyANa sAdhavuM. A kALa evA che ke jo doSa dRSTi dUra karI guNagAhI thai ha`sanI pere dUdha pIvA zikhaze teja AtmakalyANanA rastA maLI Avaze. prazna 92--khIjanA caMdramAthI pUnamanA caMdra sudhInA guNavALA sAdhu kahyA che. ema kahyu te te jJAnaguNe caDatA utaratA kahyA che, eTale koi thoDA bhaNelA hAya koi vadhu bhaNelA hAya, eTale khIjanA ca'dranI peThe koi thoDo prakAza kare, kaI pUnamanA caMdranI peThe vadhu prakAza kare te jJAna AzrI kahela che, paNa mahAvrata grahaNa karelAne cAritranA guNa te| sarakhAja hoya temAM khIjanA caMdrane nyAya ghaTe nahi, ema keTalAka kahe che tenu kema? uttara.--ema ekAMtavAdInuM khelavu thatu' haze, paNa anekAMtavAdI sUtrakartAnA evA abhiprAya nathI, ama sUtra pADha uparathI jaNAi Ave che. zrI jJAtAjIsUtranA dazamA adhyayanamA te khullu' kahyu` che ke jema khIjanA ca'drathI mAMDI pUnamanA caMdra sudhI caDatI kaLA hAya che, tema sAdhu paNa khaMtI mutti Adi daza prakAranA yati dhame eTale daze khele khIjanA cadrathI pUnamanA caMdranI kaLAnI peThe caDatA jANavA. eTale kAi bIjanA cadranI kaLA jevA hoya ke kaI trIja, ceAtha, pAMyamanI ema jAvat pUnamanA cadranI kaLAnI peThe daze eTale pUrNa guNavaMta hAya ema dareka khelamAM caDatI utaratI kaLA heAya che, ahiMyAM kAI kahe ke, daza khelamAM pAMca mahAvrata AvyAM nahi. te pAMca mahAvrata badhAne sarakhAMja hoya. kaLAnI perDa hAni vRddhi heAya nahi. tene kahIe ke-daza khelamAM pAMca mahAvrata AvI jAya che. sajame zabda kahyo temAM pAMce mahAvrata AvI gayAM. sayama kahe, ke cAritra kahA ke pAMca mahAvrata kaheA e badhA ekA vAcI che. vaLI upalA pAMca khelamAM pAMce mahAvratanA khullI rIte dekhAva thAya che. mATe pAMca mahAvrata, sattara bhede sajama ane pAMce cAritramAM dareka khele khIjanA ca'drathI pUnamanA caMdranI pere caDatI utaratI kaLAe levI kahI che. cAritramAM koi sAmAyika cAritravALA hAya ke koi chedepasthApanIya cAritravALA hoya ke koI parihAra vizuddhavALA ke koi sUkSma sa'parAyavALA ke koi jathAkhyAta cAritravALA paNa hoya. te dareka cAritramAM kaLAenI hAnivRddhi paNa hAyaja zrIbhagavatIjI sUtramAM sa`jamanAM asaMkhyAtAM sthAnaka kahyAM che te jIvanA pariNAmanI AnivRddhi zrI kahyAM che. sAdhupaNuM te cAritranA 16 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara meAhanamALA----bhAga 2 jo. atyaMtara guNamAM tathA mAhanIya karmanI prakRtiyAnA kSayApazamamAM rahela che. nahi ke uparanA vezamAM ke vAcALa prakRtimAM hoya che. mATe ekAMta pakSe kheMcIne peAtAnI baDAI ane paranI niMdA karI zAstranA ke sAdhuonA pratya- nika banavuM nahIM. je AchuM pALaze tene Ache lAbha maLaze ane je vadhu pALaze tene vizeSa lAbha maLaze, paNa pArakI khaTapaTamAM paDI potAnu' ati karavuM nahi. 122 prazna 93 keTalAka kahe che ke amArA sa`ghADa mAM ke ToLAmA jeTalA che. teTalAja sAdhu che, mATe tenI sAthe AhArAdika Are prakArano sabhAga karavA. eTale karavA te bAre prakAranA sa Mbhoga karavA, nahi te eke prakArane nahi tenuM kema ? uttara-te te gaccha gacchanA bAMdheA. eTale je sapradAyamAM jevA badhA hoya te pramANe tee vartavAne hakadAra che. paNa amArA sivAya khInna sAdhu nathI, ameja sAdhu chIe evu khelavuM te teA uddhatAInu vacana gaNAya. mahAvIre koine ijAro lakhI ApyA nathI ke amuka saMdhADAnA ke amuka gacchanA ke amuka saMpradAyanA sAdhu eja sAdhu che. bIjA sAdhu nathI evuM mahAvIranu' pharamAna nathI. peAte peAtAnI meLe game tevI chApa meLave dareka gacchavALA emaja mAne che ke emaja sAdhu chIe, aneja mahAvIranA pharamAna paNe varatIe chIe, ameja mahAvIranA keDAyatA chIe. ameja samakti chIe . ameja zuddha cAritra pALIe chIe ane ameja sUtra pramANe varatIe chIe ema koNa nathI kahetuM ? sau koI emaja mAne che, emaja kahe che. peAtAnuM sthApana ane paratu utthApana ema ghaTamALa cAlyAja kare che tyAM kAMIpaNa vicAra karavA jevu' rahetu nathI. mahAvIra paramAtmA svIkAre te satya have sa`bhAga AzrI-zrI AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA sAtamA adhyayanamAM kahyuM che ke-sa bhegI sAdhu Ave tene azanAdikanI Ama'traNA karavI. ane visa bhegI Ave tene pATa pATalA bAjoThAdika devAM, vaLI zrI uttarAdhyayananA trevIzamA adhyayanamAM kezIkumAra zramaNe zrI gautama svAmIne tRNAdikanI eTale AsananI AmaMtraNA karI. te mATe saghaLA saMjoganI jarUra nahi, paNa jeTalA caigya lAge teTale eka e utkRSTA khAra sudhInA paNa AmaMtraNa kare ane ema mAne ke e paNa sAdhu che. kezI svAmI ane gautama svAmI visa bhAgI che. bhinna AcArI che, paNa eka bIjAe ema mAnya nathI, ke e sAdhu nathI. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prabhAttara mohanamALA--bhAga 2 jo. 123 prazna 94-sAdhu te sAdhunA guNe je heAya teja sAdhu kahevAya-- atyAre sUtramAM kahelA guNa pramANe koi sAdhu jovAmAM AvatA nathI, paNa tethI ulaTA guNavALA jovAmAM Ave che; mATe tene sAdhu kema mAnavA uttara--ekAMta pakSe kAMi kahI zakAya nahi. ghaNA uttama sAdhu hAya che, paNa humaNAM kALanA prabhAve sa`dhayaNa maMdapaNAthI vaY=jaDatAipaNAthI aticAra ghaNA lAgatA dekhAya che, jethI ekeka niddhi jIvane sAdhu sujhe nahIM. ane manamAM zaMkA vedyA kare je sAdhu hAya te eTalA doSa kema seve? paNa bicArA sUtranA ajANa heovAthI sUtramAM zu' kahyu che te kAMi jANe nahi, athavA keie pAMca daza zabda dharAvI rAkhyA heAya ke AvA hAya te sAdhu kahIe, bAkI sAdhu mAnavA nahIM. pachI bicArA eja kakaka chuTayA kare ane potAnI bagalamAM rahelA khacakA kimatI vastunA che ema mAne, paNa khelIne jue te jaNAi Ave ke A eka jAtanI bhramaNA che. sUtrakAre evI bhramaNA rAkhI nathI, temaNe te jevuM jJAne karIne jANyuM, tevuM duniyAnA prANIne jaNAvI dIdhu. zrI bhagavatIjI sUtramAM pAMca cAritra ane cha niya DA ( cha prakAranA nigraMtha kahyA che. ane tene chaDANavaDIyA paNa kahyA che. eTale sakhyAtA, asaMkhyAtA ane anaMtA guNe hINA adhikA kahyA che. te vicAro ke sAdhumAM anaMta bhAge hINA adhikA ityAdi vikalpa kema kahyA haze ? te jarA jJAna netra kholIne jue. vaLI zrI ThAMNAgajI sUtramAM cAra prakAranI pravA~ kahI "dhanasaMcI samALA ityAdi aticAra rUpa kacare karI sahita pravA~ kahI-vaLI bakuza cAritra, zarIra upakaraNa, vi bhUSAne karave zuddha ane azuddha cAritra kahyuM che. vaLI zrI mahAvIra svAmInA sAdhune chedApasthApanIya cAritra sAticAra (aticAra sahita) che. vaLI ThANAMgajInA sAtame hANe chamarthanAM sAta lakSaNa kahyAM che. te eke-1 hiMsA kare, 2 mRSA le, 3 adatta le, 4 zakhvAdi pAMce iMdriyane svAda le 5 sa vadya jaNAvI pote seve, tathA sadoSa AhAra le, pujA satkAre vAMcche, cha jevu kahetevuM na kare. e sAta sulaTAM lakSaNa kevaLInAM kahyAM che. vaLI cAthe hANe cAra prakAre kevaLajJAna na upaje, te vAravAra strI kathA, bhakta kathA. deza kathA, ane rAja kathA kareM. 1 azuddha AhAranuM karavu' te zuddha sAmudANI eSaNika gaucarI na kare. 2 kAusagganuM karavu tenI AtmA samyak bhAve nahi. 3 pAchalI rAtrie dhama jAgarikA na kare. 4. vaLI pAMcamA ArAnA jIva vAMkA ne jaDa kahyA, tethI pAMca vAnAM samajAvavAM dehIlAM kahyAM che. ThANAMga ThANe pAMcame uddeze pahele jue Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI praznottara mehanamALA- ~bhAga 2 e paDelA chevA tIrthaM karanA sAdhune vAre pAMca sthAnake tattva duHkhathI samaje vAMkAjaDa mATe te kahe che. ziSyAne duHkhavI kahevAya, bheda bhAvanA vibhAga duHkhathI samaje 2 jIvAjIvanuM dekhADavuM te duHkhathI 3 parisahArdika duHkhathI sahe 4 AcAranA pALavA dAhIlA 5 ane e pAMce vacalA khAvIza tItha -- karanA sAdhune sAhIlA kahyA che. tathA zrI bhagavatIjI sUtranA sAtamA zatakamAM sakaSAyI sAdhu dezamA guNuThANA sudhI heAya te sUtrane nyAye na cAle viparIta cAle che te mATe saparAya kriyA lAge che, sAta ADa karma bAMdhe vItarAga 11 me 12 me 13 me guNaThANe hoya te sUtrane nyAye cAle. eka zAtA vedanIya AMdhe, te mATe e ghaDI sudhI sUtranA nyAye cAle teA nizce kevaLa jJAna uMpaje. ATalA dAkhale sUtramAM kahelA chadmasthanA tathA pAMcamA ArAnA sAdhunA guNavALAne tame sAdhupaNe mAnaze ke kema ? jo te vAta kabUla karazo te atyAranA sAdhu paNa pAMcamA ArAnI pravRttinAja che. koi AchA guNavALA ke koi adhika guNavALA hAya tethI kAi sAdhu jovAmAM AvatA nathI yA koi sAdhu iMja nahi, evI nAstika bhASA khelavI nahi jo nAstimAMthI asti nIkaLI Avaze, kei sAdhu nathI ema khelatAM kai sAdhu nIkaLI Avaze te nAstika bhASAnA bolavAvALAnI zI dazA thavAnI e pahele| vicAra karI pachI bhASA khelavI, ema jJAnI purUSo jaNAvI gayA che. prazna 95-jyAM joIe chIe tyAM sAdhu sAdhvImAM Apasa ApasamAM kaleza aghaDA vizeSa jovAmAM Ave che. te pachI zrAvakamAM zraddhA kevI rIte rahe ? uttara---e vAta kharI che. AmAM nA deSa kADhIe tema che ? ApaNe te samayaneAja doSa kADhavA e DIka che. paNa vartamAna samayanA vicAra karatAM kAMi bIjuM ja jovAmAM Ave che. zrAvaka sAdhunA doSa jovA zikhyA eja zAsananI hAninu cinha che. mAvataranAM chidra jonAra kadi suputra nahija kahevAya. zrAvako kAMIka svArtha buddhine laine sAdhumAM mArA tArAnA bheda pADa-nArA thavAthI sAdhuemAM paNa ta pravRtti vadhatI jatI jovAmAM Ave che. zrAvaka ane sAdhunA rAga dveSanA pratibaMdhane laIne Apasa ApasamAM eka khIntanA pakSa pakSanA kheMcANuthI kaleza kusa'pAphrikanAM mULa uMDAM ropAtAM jatAM ApaNe najare joie chIe. te doSa te kALane ja jaNAya che. eTale jevI kALanI pravRtti, tene anusarIne te kALamAM tevAja prakAranA jIvAnI utpatti thAya emAM zI navAi ? jJAnI purUSo agAuthI prakAzI gayA che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 2 je. 125 zrI kalpa sUtramAM kahyuM che ke-pAMcamA ArAnA cha kaleza karanAra, jhagaDA karanArA, asamAdhi karanArA, vega karanArA bahu bhaMDA, "gag HTI mavAsaMtI' kahyA che. vaLI zrI uttarAdhyayana sUtranA ogaNatrIzamA. adhyayanamAM vaparade mA tu maMtane kahyuM te sAdhumAM paNa kaleza karavAne svabhAva dekhAya che, tyAre kahyuM che. vaLI zrI dazAzrutaskaMdha sUtramAM sAdhamIne kaleza maTADe kahyo che.-vaLI saLa svapnamAM sAdhu matsara bharelA thaze ema paNa kahyuM che,-cadame svapna rananI kAMnti teje karI haNI dIThI. tene pratApe bharata kSetranA sAdhu cAritre karI hINA dIThA. te kaleza kare, avinaya kara eka ekanA avarNavAda belaze ema kahyuM che. te vicAro ke jyAre sAdhu pAMcamA ArAmAM evA prakAranA thaze tyAre zrAvaka kevA thaze ? te paNa sAthe ja vicAravAnuM che. mATe ja zAstrakAre jIva zabda vApare che. te samaje ke-jevA sAdhu tevA zrAvaka ane jevA zrAvaka tevAja sAdhu, bane Amane sAmane che. temAM paheluM pada zrAvakanuM che. je zrAvakanA gharane AhAra tevI sAdhunI buddhi. AhAra te oDakAra e kahevata pramANe sAdhunuM ne zrAvakanuM sarAga bhAve luMTAvA paNa thAya che. mATe mAne ke sarve sAdhu sarakhA kayAMthI hoya? kaImAM ghaNe kaSAya te kaImAM thoDo kaSAya. kaimAM ghaNA guNa hoya, te kaImAM DA guNa hoya, paNa emAMja sAdhu che. emAMja guNavaMta che. eja khANamAMthI hIrA pAkravAnA che, hIrAnI khANa te eja che. koI lAkha rUpIyAne hare, te kaI pacAsa hajArane hare, te kaI thoDA ghaNA mUlyane hareka paNa sAra eja ke e badhA hIrA che, tema cheDA ghaNA guNa vALA paNa sAdhu che. paNa asAdhu kahyA nathI. je cAritrAvaraNIya karmane kSo pazama te cAritrane guNaAgaLa cothA ArAmAM paNa sarve sarakhA thayA nathI. pArzvanAtha bhagavAnanI AryAe hAtha paga dheyA tene paNa garachabahAra kahI nahi. subhadrAe chokarA karIne ramADyA khelAvyA tene paNa asAdhavI kahI nahi. te kaI kAMIka aticAra dekhI thoDAka deSa mATe sAdhune asAdhu kahe. ane A kahe. Ane sAdhu AryA keNa mAne che ! ema ekAda sAdhu ke AryAmAM pitAnI mati kalpanAe sAdhupaNuM ke AryApAruM mAnI bAkI koI sAdhu AryA cheja nahi, evA bhare vacananA belanArA te durlabhabadhI jaNavA. prazna 96-sUtramAM durlabha dhI kone kahyA che ane durlabhadhInA guNa zuM ? Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranattara mAhanamALA bhAga 2 jo. uttara--sAdhu AryonI niMdAnA karanAra, apajaza avarNavAdanA khelanArane durlabhAdhI kahyA che. tenA guNa e ke ghaNAM kaSToe, ghaNA bhave, ghaNA kAle paNa samakti pAmavuM muzkela arthAt jene samaktirUpa dharma pAmavA muzkela te dula bhodhI kahevAya. tyAre koI kahe ke--A vAta meDhAnI che ke, koi sUtranA AdhAre kaho cho ? tene kahIe ke tamane AvI bAbatanuM sUtrajJAna thayu hoya ema lAgatuM nathI, mAtra sAdhu AryA nA rASa jovAnu Mja tathA niMdA karavA vagerenu Mja jJAna meLavyu hAya ema jaNAya che. te sAMbhaLA-ThANAMga sUtra ThANe pAMcame uddeze bIje kahyuM che ke-arihaMta 1,-ariha'tano parUkhyA dharma 2, AcAya upAdhyAya 3, catuviMdhasaMgha sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ne zrAvikA 4, sAdhupaNuM pALI devatA thayela 5. e pAMcanA aNvAdanA khAlanAra, tenI niMdAnA karanArane durlabha badhIpaNAnA kane uparA. arthAt tene samitanI prApti thAya nahIM. 126 ahiMyAM sAdhunI niMdA, avahelaNA, avarNavAdanA khelanArane durlabha badhI kahyA. vaLI ThANAMga ThANe sAtame kahyu che ke A duSama kAlamAM gurUthI mithyA bhAve paDIvanArA, mane karI, vacane karI duHkha denArA ghaNAM haze. vaLI ThANe pAMcame, sAdhunAM chidra jonAra chidragaveSI evA sAdhune pArAMcita doSano dhaNI kahyo che. vaLI sUyagaDAMga sUtra zruta skaMdha 1le adhyayana rajA uddeze raje gAthA rajImAM kahyuM che ke- jo paribhavaI parajaNaM, saMsAraM parittaI ciraM; adui svaNiyAo pAviyA, iti saMkhAye muNiNa majjai 2. asthya.--have para niMdrAnA doSa kahe che. je kendra avivekI purUSa anerA lokane parAbhava kare eTale avahelanA kare te purUSa sa`sAra mAMhe atyaMta paribhramaNa kare, atha je kAraNe para niMdA te evI pApaNI che ke, je svasthAnaka thakI adhA sthAnake jIvane pADe evu jANIne eTale paraniMdAne doSarUpa jANIne sAdhu anerAnI niMdA na kare. vaLI zrI suyagaDAMga sUtranA bIjA zruta skaMdhanA sAtamA adhyayanamAM kahyuM che ke gautama svAmIe udaka peDhAla putrane kahyuM ke, cAritriye pete ghaNeAja guNavaMta hAya paNa yathAkta zramaNa mANunI niMdA kare, te paralekanA viSe saMyamanA virAdhaka kahyo. ane je yathAkta zramaNa mAhaNanI sAthe mitratA rAkhe tenAM jJAnAdi saphala kahyA, te ArAdhaka hAya. te mATe Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA-bhAga 2 je. 127 sarva sAdhunI sAthe mitra bhAva rAkhe. paNa koInI niMdA avahelanA karI avarNavAda bolI ApaNA AtmAne bhAre kare nahi ane durlabhAdhI thAvuM nahi. prazna 97-A kALe jyAM joIe chIe tyAM jaina dharmamAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAomAM eTale mahAvIranA tIrthamAM bhAre DelANa thayeluM jovAmAM Ave che, te pachI mANasenAM dharmane viSe daDha mana kevI rIte rahI zake ? uttara-mANase e samayane vicAra kare joIe ke atyAre ke samaya varte che. atyAre kevI pravRtionAM mANase che. atyAre dharmanI vRtti kevA prakAranI cAle che, ApaNe zuM karavA dhArIe chIe ne kudarate zuM banI Ave che, ApaNuM pitAnuM mana paNa ApaNe kAbumAM nathI, te AkhA samAjanA vicAro kayAMthI sarakhA maLI Avaze? eTale vicAra karyA vinA sAdhuo mATe meTI zaMkAo davAmAM Ave che, paNa sUtramAM kahyA pramANe jyAre sAdhu jovAmAM nathI AvatA, tyAre zrAvaka kayAMthI maLI Avaze ? mATe mAne ke jevA bhuvA tevA pAvalIyA, atyAre cethA ArAnA sAdhu ke cethA ArAnA zrAvaka kayAM gatavA jaIe tema che? kayAMthI gatyA maLI Ave tema che. je mATe AtmAne saMteSamAM lAvI je jega maLe che tenAthI nirvAha karI le, e atyAre salAmatIbhareluM lAge che. IcchA makSanI rAkhavI, paNa te sAdhana na maLe te dharmathI pAchuM haThavuM nahi. dAkhalA tarIke, icchA te dUdhapAka pUrInI che, paNa te na maLe te sukkA bhukA reTalAthI paNa nibhAva karI le. je nAvamAM beThA chIe te nAvanAM pATIyA nahi teDatAM tenuM rakSaNa karaze te kAMThe pahoMcAze, paNa je bIlA kADhI pATI teDatAM te samudranA taLe besavA sivAya bIje Azaro nathI. auda pUrva dhArI bhadrabAsvAmIe caMdragupta rAjA pratye navamA svamAnA arthamAM jaNAvyuM che ke-he rAjana ! navamA svapnane viSe te traNa dizAe samudra ke dIThe ane dakSiNa dizAe DohaLuM pANI dIThuM tenA prabhAve A bharatakSetramAM traNa dizAe kAIka dharma raheze te paNa kaSAye karI tathA ghaNA matee karI pelAe gharma raheze. e pramANe kahyuM che. te teja pramANe najare joIe chIe. ane te paNa eja pramANe. have jema aTavIne viSe jeTha mahinAmAM tRSAe karI piDAtAM thaka madhyAnha vakhate jeNe DoLuM pANI pIdhuM te aTavI ullaMdhIne pAra pAmyA. sukhI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mehanamALA-bhAga 2 je. 128 thayA, nirmaLa pANI paNa maLyuM ane je DoLAM pANIthI bhaDakyA te tRSAe pIDAIne aTavImAM maraNa pAmyA. tema kaleza kaSAye karI tathA aticAre karI DoLAM pANI sarakho dharma che. te paNa dharma je karaze, tevA dharmane vaLagI raheze te sukhI thaze. ane doSachI dUra karI ceka, nirmaLe dharma karavA dhAraze te paNa tene cekhe dharma temAMthI maLI Avaze. jeNe DoLA pANIthI bhaDakIne dharma na karyo, sAdhupaNuM na saEhyuM te ghaNA duHkhI thaze. pAMcamA ArAnA cheDA sudhI Aja pramANe dharmanI pravRtti cAlavAnI che. te Aja prakAranA sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA upara cAlaze. pAMcamAM ArAmAM pUrve virAdhakapaNuM karyuM hoya che evA ja AvI utpanna thAya che ane temAMthI ghaNuM jA ArAdhaka thaIne devagatimAM janArA paNa pAMcamA ArAnA cheDA sudhI nIkaLI Avaze. mATe AtmAne sthira karIne DoLamAM nahi nAkhatAM sAdhupaNAnI zraddhA rAkhI nirmaLa evA jaina dharmanuM sevana karavuM, temAja AtmAnuM kalyANa rahyuM che. A bhAvArtha dharmane viSe sthira thavA mATe kahela che, paraMtu khapI te utkRSTa padanA thavuM. prazna 98-keTalAka kahe che ke-sAdhune koI udhADA maDhe belI vaharAve athavA AvakAra de ke padhAre te tenuM ghara asujatuM thAya tyAM vaharAvavuM kape nahi tenuM kema ? uttara-A vAta koI sUtranA AdhArathI hoya ema jaNAtuM nathI. sUtramAM sAdhune AhAra varjavAnA 42-47-96 deSa kahyA che, temAM A A bela jevAmAM AvatuM nathI ke ughADe meTe balI vahorAve te kalpa nahi. paNa moDhethI kuMka mArI vahorave te sAdhune kape nahi, ema AsArAgajI sUtra tathA dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che. mATe evI parUpaNa karavI te viparIta yA adhikI parUpaNamAM gaNAya. tyAre koI kahe ke-ughADe meDhe bolavAthI asaMkhyAtA vAukAyanA jIvanI hiMsA thAya che. te ughADe meDhe bolI vahorave ke padhAre kahe ke bele temAM asaMkhyAtA vAukAyanA jIva haNAya te AhAra sAdhune se kema kape ? tene kahIe ke-te pachI vaharAvavA AvatAM paNa hAlavA cAlavAthI vAukAyanI hiMsA thAya che, te te pramANene AhAra paNa vaherAva na joIe. uThabesa karatAM, hAlamAM, cAlatAM lAMbe hAtha karIne vahorAvatAM ane pAtra mAM nAkhatAM tathA uSNu, garama pANI ke AhAra ityAdi ghaNAM kAraNethI vAukAyanI hiMsA thAya che, mATe te AhAra paNa na levuM joIe. tamArI zraddhA pramANe je je kAraNe vAukAyanA jIva haNAya te AhAra tamAre nahi vaheratAM tenuM ghara paNa asujatuM ja Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 2 je. 129 karavuM joIe. vaLI AhAra vaheravA janAre paNa hAtha paga vaDe hAlavA cAlavAnI kriyA karavI naja joIe, kAraNa ke tethI paNa vAukAyanI hiMsA thAya che. AhAranA saMbaMdhamAM vAukAyanI hiMsAthI khacavAvALAne mAtra saMthArA sivAya bIjo eka upAya nathI. prazna 99--bhagavatIjI tathA vipAka sUtramAM mukha ADuM vastra rAkhI vahorAvavAne adhikAra cAlyuM che tenuM kema? uttara--e vAta kharI che. bhagavatIjImAM bhagavaMta mahAvIra svAmIne vijaya gAthApatie ane sukhavipAkamAM sudatta aNagArane sumukha gAthApatie AvatA bhAIne mukhe uttarAsaNa karIne sAta ATha pagalAM sAmAM AvIne vaMdaNA namaskAra karIne pachI AhAradika vaherAvyAne adhikAra cAle che. A uparathI ema jaNAya che ke te zrAvaka nathI, paNa zraddhALu hovAthI A keI moTA purUSa che, ema jANe temanuM mAhAsya jALavavAne mATe teNe viveka sAcave che, ane te pramANe ke atyAre kare te tene koI niSedha karavuM nathI, paNa A uparanA be dAkhalA sivAya ghaNA munione ghaNAe AhAradika vahorAvyAnA adhikAra sUtra pAThe cAlyA che, paNa keIe mukha ADuM vastra ke hAtha rAkhI belAne ke vaherAvavAne adhikAra cAlyA jevAmAM AvatuM nathI, ane sAdhue vahayAne adhikAra te ThAma ThAma che. sAta ATha pagalAM sAmA AvI vaherAvyAnA adhikAra paNa che. aMtacaTha sUtramAM zrIdevIe gotama svAmIe sAta ATha pagalAM sAmA AvIne vahorAvyuM, temaja zIyA aNagArane revatI gAthApataNue paNa sAta pagalAM sAmA AvI vaherAvyuM, vagere ghaNA adhikAra che, paNa mukha ADuM vastrAdika rAkhavAne adhikAra nathI. vaLI AcArAMga sUtramAM AkhuM piMDeSaNa adhyayana tathA dazavaikAlikanuM pAMcamuM adhyayana sAdhune AhAra pANI vaherAvavA saMbaMdhInuM ja che, temAM A prakAre hoya te vaheravuM ane A prakAre hoya te na vaheravuM. temAM mukhe kukIne Ape te he muni ! tAre levuM nahIM ema kahyuM, paNa ema te kaI ThekANe kahyuM nathI ke ughADe mukhe belI vahe rAve te vahoravuM nahi. temaja atimukata kumAre rastAmAM gautama svAmIne lAvyA ane kahyuM ke mArA ghare vaheravA cAle huM tamane joIze te ApIza, vagere latAM mukha ADuM vastra ke hAtha rAkhIne bolyAne kAMI paNa adhiMkare nathI, temaja te bAlavayanA kumArane kevI rIte bolavuM ke kevI rIte na bolavuM evuM vijJAna paNa kayAMthI hoya ? paNa gautama svAmIne dekhI temanA Upara prema AvavAthI gautama svAmInI AMgaLI jhAlIne ghare teDI gayA, pAga Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 2 je. gautama svAmIe rANIjIne kahyuM nahi ke A kumAra ughADA mukhe bolI mane ahiM AMgaLI pakaDI teDI lAvyA tethI tamArA ghare paheravuM mAre kalpa tema nathI. paraMtu tyAM vahoryA che. e sUtra pATha che. vaLI ghaNA sUtronA adhikAra jatAM sAdhunI sAthe vahoravA saMbaMdhImAM dAtArane belatAM keIe mukha ADuM vastra ke hAtha rAkhI bolavAnuM kahyuM nathI, tema koIne khulluM mukhe belatAM aTakAvyAM paNa nathI, tema khulle mukhe belI vahorAvatAM koIe AhAradika vanya paNa nathI. mATe A vyavahAra koIe pitAnA AcAranI adhikatA jaNAvavA mATe ane bIjAnI nyUnatA karavA mATe, bIjAne halakA pADavA mATe kapita ubhe karyo hoya ema jaNAya che. paNa eTalo vicAra karyo nathI ke-A upadeza dharmamAM bheda pADavAnuM che, ghaNA lokone sAdhune saMbaMdhamAM bheda bharelI zaMkAo utpanna karanAra che. evI bheda bharelI zaMkA utpanna karanArane keTalI nukazAnI che, tene koIpaNa vicAra karyo hoya ema jaNAtuM nathI. dazAzrutaskaMdhamAM mahA mehanIyanA adhikAramAM kahyuM che ke - je kahAhigaraNAI, sa pauMje puNo puNo; savvatitthANa meyANaM, mahAmohaM rUje kathA adhikaraNa rUpa thAya eTale je upadeza vaDe pitAne tathA parane adhikAraNa ke'tAM karmabaMdhane hetu thAya evI kathA vAta praje kahe. ane sarva prakAre tIrthamAM bheda pADe evA upadeza karanAra mahAmahanIya karma bAMdhe. vahorAvatAM ughADe moDhe bolI javAya athavA koI ughADe maDhe belI jAya ke padhAre, to tenuM ghara asujatuM thAya A vyavahAra koIpaNa gaccha, samudAya ke saMpradAyamAM tathA sUtramAM jovAmAM AvatuM nathI. chatAM koI AvA prakAranI navIna kalpita prarUpaNa ubhI karI aMdara aMdara bheda pADavArUpa zrAvakomAM maTI zaMkA utpanna thAya ke A kahe che te kharUM ke A kahe che te kharUM ? athavA to A sAdhu sAze AcAra pALe che ke ughADA me bolI javAya tenuM ghara asajatuM kare che. ane bIjA sAdhu sAdhu e pramANe AcAra pALatA nathI, mATe eTalI temAM khAmI che. e pramANe nirdoSamAM doSa jovAnI buddhi thavAthI tenA AtmAne keTaluM ahita thAya ? sUtra ane cAritra dharmanuM evuM baMdhAraNa che ke-sAdhuonA AhAra nihAra ne vihAramAM jema sAdhudharmanuM pratipAlana thAya tevIja rIte vartavA bhagavate AjJA pharamAvI che, temaja dAtArane dAna guNamAM abhAva ke koI jAtanI bheda bharelI zaMkA utpanna na thAya ane pAtranA cAritra dharmane sukhe Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 2 jo. 131 nirvA u thAya, evI rIte sUtranA pharamAna pramANe pravartavu ane upadeza paNa tevAja devA ane bhASA paNa tevIja vAparavI ke jemAM svaparanuM akhaDa hita jaLavAya. have je vAta sUtramAM nathI ane peAtAnI kalpanAthI peAtAnI vizeSatA jaNAvavAne cAre tImAM bheda utpanna thAya tevI vaNuka ke prarUSaNA karavAthI keTalI nukazAnI thAya che ! teTalA paNa vicAra nahiM karanArAne mATe mAtra dazAzrutaskaMdhanA ekaja nyAya basa che. prazna 100 keTalAka, sUtranI bAbatamAM dvIpa samudra ke narakanI vAta Ave tyAre ema bele che ke ApaNe te jANavAnI zI jarUra che? AtmAne jANAne ! ema kahI sUtranI keTalIka vAtane uDAve che tenuM kema ? uttara-sUtra saMbaMdhImAM koi koi jIvane koi koi khAkhatanA aNugamA thAya che. eTale tevA prakAranAM vAkaya nIkaLatAM sAMbhaLIe chIe ke sUtramAM to aneka vAto che, ApaNe badhI vAta jANavAnI zI jarUra che ? jemAM AtmAne jANavAnu` ke jemAM AtmakalyANa rahyu hAya tevIja khAkhato jANavAnI jarUra che. Ama khelavAnA hetu mAtra eja jaNAya che ke, peAtAnI vidvattAne rakhe khAmI lAge, sUtramAM aneka vAto gahana rahelI hoya ke jenAM uttara gurUgamya vinA ApI zakAyaja nahi; tevA hetuthI ema kholatAM sAMbhaLIe chIe, paNa bhagavaMte zrI uttarAdhyayananA aThThAvIzamA adhyacanamAM kahyuM che ke jyAre jIva ajIva Adi nave padArtha ane SaTadrazyanuM prathama jANapaNu thAya te jJAna, ane tenI zuddha zraddhA thAya te samakita kahela che. to nava - tattva ane SadraSyamAM code rAja lekanI mInA Ave che, te sarva jANuvAstu' bhagava'tanu pharamAna che. jo narakAdika gatine taNaze to tenAM duHkhAthI Daraze, athavA saMsAramAM paribhramaNa karavAnAM A ThekANAM che; tenAthI mukata kema thaie tene upAya meLavI zakaze, ane nahIM jANe to tamAM te phasAze. ajJAta prANI phasAya tevo zAstrane nyAya che. dAkhalA tarIke--abhimanyu e garbhamAM rahyAM cha koThAnu yuddha jANyuM hatuM to mahAbhArata yudhdhamAM te chae kehAthI acyA. chae keThA toDayA ane sAtamA koTho bhale chANanA hute paNa jANyo na hato tethI temAM te marANe. tema dvIpa samudra ane narakardi gatie mATe jANavu . jANaze to bhava pherAthI bacaze ane nahi jANe to paribhramaNa karaze. ema zAstra kmAna kare che. vaLI eranA khAnArA jhera khAze niha ane kida khAze to tane upAya meLavI zakaze, paNa jene nahi jANanArathI jhera khavAI jAya to tene upAya maLavo muzkela. mATe Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nAra zenamALA-bhAga 2 jo. bhagavata tamAma padArtha jANavA kahyA che. sva samaya para samaya jANavA kahyA che. jANe te chAMDe. jo sUtra jJAna sArI rIte thAya te temAM jANavA caiAgya, A daravA ceAgya ane chAMDavA yogya tamAma bAbata jANI zakAya ane temAMthI AtmajJAna ane AtmakalyANanA rastA paNa maLI zakaze. 132 prazna 101--pratikramaNamAM je khAmaNAM kahevAmAM Ave che, teno mUla hetu zuM che? ane mUla hetu--Azaya A khAmaNAthI sacavAya che ke kema ? uttara--khAmaNAnA mUla hetu te uttarottara dareka jIvane khamAvavA nA che. eTale aparAdhanI mAphI mAgavAneA che. te tA ekaja gAthAthI tenuM patavaNuM thai jAya che. ke-khAmemi sabve jIvA, sabve jIvAvi khama tume; mittI me sabhya bhuyesu, vera mana kei, 1 chatAM judI judI sa`pradAyanAM khAmaNAM judAM judAMja jovAmAM Ave che, tene zo hetu haze. te teA ka purUSanA hRdayamAM rahyuM. paNa A vikSepI jamAnAmAM to te khAmaNAM ghaNAM ThekANe alakhAmaNAMja thai paDyAM che, e uparathI ema jaNAya che ke dareka gaccha sa`ghADAvALAe potapotAnA vADAnI oLakhANanAMja kema jANe khAmaNAM racyAM hoya. 1. eka saMpradAyavALA pahelu arihaMtanuM, bIjuM kevaLInuM, trI siddhanuM, AthAya upAdhyAyane zurvAdikanu ane pAMcamuM sa sAdhunuM 2. tyAre bIjI soMpradAyavALA pahela arihaMta, bIjuM siddhanu ne trIjuM kevaLInu'. bAkI pahelA pramANe. 3. trIjI saMpradAyavALA 1--2-3 jI bIjA pramANe ane thu AcAya upAdhyAya ne sarva sAdhunu ane pAMcamuM gurUnu (saMghADAnA sAdhunuM) cothI saMpradAyavALA nameAkAranA pAMca padanAM pAMca khAmaNAM kahI pAMcamAMmAM gurUne judI vaMdaNA kare che. 4. e pramANe dareka saMpradAyamAM bamaNAmAM koine kAMi to koIne kAMka paNa gheADo ghaNA taphAvata jovAmAM Ave che, e uparathI ema jaNAya che ke dareka saMpradAyanI ALakhANa mATe khAmaNAM racAyA heAya teA nA nahi. chaThThAM khAmAM to badhAne sarakhAM che, paNa taphAvata to mAtra manAM pAMca khAmaNAMmAMja che. temAM vizeSa taphAvata cothA pAMcamAM khAmaNAmAM che, temA paNa virodhapaNe te gurvAdikanA nAmanIja mArAmArI che ane je pakaDanA karAvavALA ghaNAbhAge dhamagurUoja hoya che, Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahanamALA-bhAga 2 jo. 133 jo ke paDikakabhaNu' te pApane AlevavAnu che. divasa rAtrimAM ajANapaNe lAgelA pApa doSonA vicAra karI tene dUra karavA divasa rAtrinI ane saMdhimAM AtmA sAthe AlecanA karavAthI AtmA nila thAya che e vAta satya che. paNa je khAmaNAM kahevAmAM Ave che te to ghaNuM aMze rAgadveSanI pariNatithIja kahevAmAM AvatAM hAya ema jaNAya che. jo pratikramaNa karAvavAvALA sarala ne samadraSTi hAya tA pratikramaNanA hetu pUrepUrA sacavAya che, paNa jo kadAgrahI rAgadveSanI pariNativALA pakSapAtI pratikramaNa karAvavA eNse tA pratikramaNanA hetunA khadale ghaNA prakAranA ahetu ubhA thavAnAM kAraNeA banI Ave che, te ApaNe najare joie chIe. AkhuM pratikramaNa te paripATIe kaDDI gayA ane sAMbhaLanArA sAMbhaLI paNa gayA, paraMtu jyAM cothA ke pAMcamAM khAmaNAM ( gurUnA nAmanAM ) AvyAM tyAM vRtti pharI ke amuka sAdhunuM nAma levu ane amukanu nAma na levuM. tyAM bIjA pakSavALAnI prakRtiyA paNa badalavA mAMDe ke jo ApaNAM gurUnu nAma na le te upADIne khorIcethI paDatA melavA. kahe| bhAi ! A eka sa'vatsarI jevA mahApa`mAM se'kaDo hajAro mANuso bAra mahinAnAM pApAne AleAvavA bhegA thayelAnA A vakhatamAM kevA adhyavasAya banI Ave che, te saukeine anubhava tA thayA haze. ana`tAnukha'dhInA udaye eka pakSavALA peAtAnAja gurUnAM nAma lai bIjAnuM nAma na le te bIjA pakSavALAnAM rUvADAM UMcAM thayA sAtha teja vakhate ana tAnukha dhInA kaSAya udaya thatAMja jota jotAmAM rajoNA ane gucchAnI dAMDIenA taDAkA phaDAkA zarU thai javA sAthe mahAkalezenAM uMDAM khIne pAtAM najare joie chIe, ane teja vakhate te khAmaNAM alakhAmaNAM jhera jevAM thai paDe che. jema pratikramaNanA hetuM pApa malAvavAne che, temaja khAmaNAnA hetuM tamAma prANI mAtra jIvaja tuonI sAthe thayelA vera virodha ke aparAdha ne visarI jaI, kSamA karI kSamApanA mAgavAnA che. eTale cAlatA virodhane dUra karI thai gayelAnI mAphI mAgI hRdayane nirmALa karavuM e mULa Azaya khAmaNAnA jANIne bhavyajIveAnA hitanA artha A prathAne pracalita karI khAmaNA viSe kAMika sudhArA karavAmAM Ave te ghaNA jIvAne kama baMdha thata aTake. mATe prathama te dareka sa'pradAyanA dharma gurUe jo mamatva bhAva mUkI de ane zrAvaka, zrAvikAonA hRdaya nima La banAvavAnA hetue paMca parameSThinAM (pAMce padmanAM) pAMca khAmaNAMnA je pracAra kare ane zikSaNa pazu teja pramANe devAmAM Ave te A khAte dhatA moTA kalezathI ghaNA jIvAne Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mAhanamALA--bhAga 2 jo. bacAvavAnA mahAlAbhanI uparAjaNathI mahAnirjarA prApta thavA sAthe ratnatracInI ArAdhanA thavAnA alabhya lAbha maLavAnA e sarala rastA che. 134 paMcaparameSTinA khAmaNAmAM pAMca padamAM pAMcamA khAmaNAmAM gurU paNa AvI jAya che. gurUnu nAma levAthI vikSepa thavA saMbhava jaNAya te gurUnuM nAma hRdayamAM rAkhI jAheramAM gurUnA nAmane doSa na ApavA eja suzrAvakanuM kavya che. bhale tame khAmaNA game te paddhatinAM kaheA paNa gurUnA nAmane doSita karazeA. nahi. gurUnA nAmane kalaMkita karaze nahi. temaja bIjA sAdhuo pratye vaira bhAva jaNAvaze nahi, teja tamArUM prati kramaNa zudhdha thayu' gaNAze. ane khAmaNAnA je hetu sarala hRdayathI mAphI mAgavAno ane mAphI ApavAnA che, eTale keinA duzmana thayA hoie tathA kAIne duzmana banAvyeA hoya te jhera hRdayamAMthI kADhI sa` jIva sAthe maitrI bhAve tavAne mATe khAmaNA che. prazna 102--ceAthA guNuThANAvALAne dhama pakSamAM ke adhama pakSamAM ke mizra pakSamAM kayA pakSamAM gaNAya ? uttara sUyagaDAMgajImAM kahyA pramANe te avirati apaccakhANI ne adhama pakSamAM gaNyA che. eTale sarva viratine dharma pakSamAM, deza viratine--tathA anyamatanA tyAgIne mizra pakSamAM, ane te sivAyanA tamAma vrata paccakhANAdi vinAnA adhama pakSamAM gaNyA che. paNa jema anya matanA tyAgIonAM vrata, niyama tyAgAdika mithyAtyane laIne adhama pakSamAM bheLavyA tema deza viratinA tyAga samikata sahita hovAthI tenA alpa Ara bhAdikane hisAbamAM na gaNatAM zramaNA pAsakane dhama pakSamAM dAkhala karyA che. tema cethA guNuThANAvALA avirati samiti STi che, tene kayA pakSamAM dAkhala karavA ? A prazna vicAra karavA jeveza che. dharma pakSa ane adharma pakSane mUla pAye samikata STi ane mithyAtva dRSTi upara che. mATe cothA guNuDANAvALA nizcaya nayathI samahovAne lIdhe dharma pakSamAM gaNAya ane vyavahAra nayathI vrata paththakhANane abhAve adha pakSamAM gaNAya. eTale dharma, adharma ane mizre pakSa e traNa pakSanI apekSAe mizrapakSamAM bhale kAraNa ke--ceAthA guNaThANAvALA samita diSTa che. vaLI cAritrAvaraNIyanI pahelI cekaDIne khapAvI che, eTale cAritranA guNa che, vyavahArathI vrata paccakhANAdi nathI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 2 je. 135 eTale sparzanA rUpe nathI, paNa sadaMhaNA prarUpaNuM te zudha che. traNa pAyAnI gheADImAM be pAya to majabUta che. sUtramAM tene zramaNe pAsakanI pravajyane pAlaka kahyA che. daDhavamI priyadhamI vagere uttama zabdathI belAvyA che. nAnA ratnanI mALAmAM temane dAkhala karyo che. cAra tIrthamAM zrAvakanA tIrthamAM te gaNAya che. arthAt bhavanA kAMThe rahelA hovAthI tIrtha... mAM gaNAya che. vagere ghaNuM uttama guNo hovAne laIne traNa pakSa mAMhelA mizra pakSamAM ane be pakSanI apekSAe dharma pakSamAM cothA guNaThANAvALA saMbhave che. prazna 103-cothA guNaThANavALA paMDiyA, apaMDiyA ke paMDiyA paMDiyA ? uttara-samakita daSTinI apekSAe paMDiyA ane vrata paracakhANanI apekSAe apaDiyA. eTale tene trIje bhAge paDiyA paMDiyAmAMe gaNatAM vadhe nathI, ema jaNAya che. koI kahe ke e bela te pAMcamA guNaThANAvAlAne lAgu thAya te cothe guNaThANe kema ghaTe ? tene kahIe ke anaMtAnubaMdhInI cekaDI cAritra mehanIyanI khapAvI, tethI eTale aMza bhAga cAritra gaNAya, e apekSAe mizramAM gaNyuM. vaLI samaktiIne ekalA apaDiyA paNa kahevAya nahi, tema sUtranI apekSAe ekalA paMDiyA paNa kahevAya nahi. mATe zrAvakanA peTAmAM samakitI gaNAya. e apekSAe paMDiyA paMDiyA kahevAya zrIkRSNa zreNikavatuM. prazna 104thA guNaThANAvALA saMjayA, asaMyA ke saMjaya saMjayA ? uttara-saMjama dharmanI apekSAe te saMjayA. kAraNake temane saMjama dharma nathI. pAMca mAMheluM eke cAritra nathI, mATe asaMjyA. prazna 105-devatA paNa cothA guNaThANuvALA che tene asaMyA nahi kahetAM ne saMjayA kema kahyA? uttara-bhagavatIjImAM kahyuM che ke devatAne asaMjatI kahetAM kaThera bhASA lAge, mATe te saMjayA kahevA. ema kahyuM che. prazna 106thA guNaThANAvALAne tI, atI ke tAtI mAM gaNavA ? Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara meAhanamALA-bhAga 2 jo. uttara--avratImAM gaNAya, vrata paccakhANa nathI mATe, paNa ceAthA guNuThANuM tyAga vairagya karI zake eTale pharasanA rUpe vrata ke paccakhANu na heAya, paNa vairAgya bhAve tyAga vRtti hoya kharI. jema bhagavaMta mahAvIre sa'sAramAM upalA e varSa tyAga vairAgya anubhavyA te paccakhANa rUpe nahi, paNa vRttinirodha rUpe. dazavaikAlikanA khIjA adhyayananI trIjI gAthAnA nyAye tyAgI jANavA. 136 prazna 107-keTalAka kahe che ke-ajJAnapaNAmAM khAvuM te rAtribhojana kahevAya, jJAnIAne rAtrIbhAjananA deSa lAgatA nathI tenu` kema ? uttara--e vAkaya jJAnIonuM hAya nahi. anaMtajJAnI tIrthaMkara mahArAje pAte rAtribhojananA doSa batAvyA che, te teenA jANavAmAM nahi AvyA hAya ke zuM ? peAtAnA munione pharaja pADIne kahyuM che ke- je pramANe tamAne huM pAMca mahAvratanuM pratipAlana karavA batAvuM chuM, teja pramANe tamAre chaThThuM' rAtrIbhojananA tyAganuM vrata tenuM paNa pratipAlana karavuM. te paNa eTale sudhI ke-graMthama bAnde, puratyAya aNuLae; JadAra mArca savyuM sAvi na patthage. Aditya eTale sUrya te astAMgata thaye ane pUrva dize sUrya ugyA nathI arthAt udaya thayA nathI teTalI hadamAM AhAra Adi sarvAM he muni ! tAre mane karIne paNa tenI prArthanA-icchA karavI nahi. e dazavaikAlikanA AThamA adhyayananu vAkaya che, ane cAthA adhyayanamAM jIvatAM sudhI rAtri bhajana karavuM niha ema kahyu` che. maNa te muni te sadAya jJAnI che. chatAM rAtribhojana mATe ATalA badho aMkuza zA mATe mUkaye paDyo ? tenA vicAra paNa sAthe karavA joie. jJAnienuM evuM vAkaya kadi hAya nahiM ke, ajJAnapaNAmAM khAvuM te rAtri bhAjana ane jJAnIne rAtri bhAjananA doSa lAgato nathI, e te koi ajJAnI ke zraddhAhinanu' vAkaca hevu' joie. prazna 108--kaMI ema kahe ke-sAdhu divase vahArelA AhAra rAtre kare temAM zu deSa ? ane pAMca mAMhelA kayA vratamAM khAmI lAge ? uttara--sAdhu rAtrimAM AhAra kare te pAMce mahAvratamAM khAmI lAge, prathama te e ke-sUkSma jhINA trasa sthAvara jIvanu' jatana na thAya mATe pahelA vratamAM khAmI lAge. 1 satya dharmanA lepa kA tathA koi pUche tyAre bU huM khelavuM paNa thAya. bIjA vratamAM khAmI lAge. 2. tItha'karanI AjJA lApI, vastune grahaNa karatAM bhAgavatAM trIta vratamAM khAmI lAge. 3. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra nALA-lA 2 ne, 139 rAtrinA AhAre kAmavikAra vadhavAne svabhAva che. mATe cothA vratamAM khAmI lAge. 4. lelapIpaNAthI pugala grahyAM tathA rAtribhojanathI mahA karmabaMdha ane karmabaMdha te bhAva parigraha mATe pAMcamAM vratamAM khAmI 5. ane dazavaikAlika sUtranA chaThThA adhyayananI 26mI gAthAmAM kahyuM che ke-ge raho daThuNaM, nAmaputteNabhAsiyaM sanyAhAraM na bhujati, niggaMthA rAhabhoyaNaM 26 / / e pukata deSa jJAtaputra evA mahAvIra deve dekhIne kahyuM che ke, nigraMtha evA sAdhuoe rAtribhejana sarvathA prakAre karavuM nahi. athAt rAtrie koIpaNa prakArane AhAra munie ja nahi. e bhagavaMtanI AjJA. tathA dazA taskaMdhamAM rAtribhUjana karavAvALAne saphaLa (meTa) deSa kahela che. temaja nizIthamAM rAtribhojana karavAvALAne prAyazcita kahyuM che. rAtribhojanane deSa je pramANe sAdhune lAgu thAya te pramANe zrAvakane paNa samajI levuM. bhagavaMtanI AjJA te cAre tIrthane rAtribhejananA tyAga nIja che, ema kadI samajavuM nahi ke e te sAdhune mATeja kahela che bhagavaMtane te sAdhu ne zrAvaka bane sarakhAja che. tyAga -vairAgyanA saMbaMdhamAM je vAta sAdhune uddezIne kahI hoya che temAM zrAvakane paNa samAveza thaI jAya che. dAkhalA tarIke uttarAdhyayananA dazamA adhyayanamAM dareka gAthAe kahyuM che ke -samaya geyama mA pamAyae. te zuM ekalA gautamane ja pramAda chAMDe kahyo ane bIjA je pramAda chAMDe te zuM tene ocho lAbha thAya? ahiMyAM jema pramAda chAMDa sarva jIvane lAgu che tema rAtribhejanane tyAga karavAne lAbha paNa sAdhu, zrAvaka vagere tamAmane sarakheja che. ane deSa paNa upara kahyA pramANe tamAmane lAgu che. mATe zrAvakane te avazya rAtrijananane tyAga heja joIe. Iti kSI paramapUjya zrI gopAlajI svAmI. tat ziSya muni zrI mehanalAlajI kRta zrI " prattara mehanamALA" bIjo bhAga samApta: Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OS - - - - - parama pUjya zrI gopALajI svAmI tata ziSya munizrI mohanalAlajI kRta. zrI praznottara mehanamALA bhAga 3 jo. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA bhAga 3 je. prazna 1-zrI ThANAMga sUtramAM navame ThANe nava prakAre puNya kahyuM eTale puNya uparAjavAnA nava bheda kahyA te nava kayA? ane kevI rIte jIva puNya uparAje te savistara jaNAvaze ? - uttara-hA, sAMbhaLe. paheluM anna -anna ApavAthI puNya thAya 1, bIjuM pANapune-pANI ApavAthI puNya kahyuM che. trIjI layaNa pune jagyAnuM ApavuM 3, cothuM sayaNa paMne-Asana zayanAdinuM ApavuM 4, pAMcamuM vattha panna-zatakALe vastranuM devuM 5, cha mana pune-mane karI parajIvanuM rUDuM ciMtavavuM tathA guNavaMta javane dekhIne harSa ANa, dharmanA mane ratha karavA. bhagavatI sUtre garbhane adhikAra dharma mekSanI abhilASA karatA devatA thAya che. ema mane karIne paNa puNya uparAje che 6, sAtamuM vacana pune-zAtA samAdhinAM vacana bele te puNya uparAje. 7, AThamuM kAya pune-kAyAe karI parajIvane ugAra; hAthInA bhave sasale ugAryo ityAdika kAya pune 8, navamuM namaskAra pune-mAtA pitAdika vaDe upakArIne namavArUpa 9, e nava bheda punya uparAjavAnA kahyA. prazna 2-e nava prakAranAM punya kaI gatimAM uparAi zakAya ? uttara--ghaNuM karIne prAye manuSya AzrI jaNAya che, te paNa svabhAve prakRtinA bhadrika, vinIta, zraddhALuM ja hoya che te jIva puNyanI uparAja karI zake che. tathA bIjA jIva paNa prANI bhUta jIvAdikanI anukaMpAdike karI zAtA vedanIyanA baMdharUpa puNya uparAje che, tathA akAma nirjarAthI paNa puNya uparAje che, temaja vaLI tapa saMsAmAdi kiyAdi paNa saheje tIrtha karAdika pada pAmavAnI puNya prakRti nIpajAvI zake che. prazna 3-puNyathI zuM lAbha prApta thAya che ? uttara--puNya te AtmAne pavitra kare, nirmaLa kare, sukhI kare, uce ANe, dharma sAmagrI meLave, jenAM phaLa jIvane jogavatAM mIThAM lAge tene puNya kahIe. te dRSTate karI samajAve che. jema regIne pathya AhAra vadhe ane apathya AhAra ghaTe te vAre jIvane rogIpaNuM ghaTe, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvattara manubhA -bhAga 2 jI. nireNIpaNu vadhe, tema prANIne puNya vadhe ane pApa ghaTe tyAre jIvane sukha vadhe ane duHkha ApadA ghaTe. puNyathI zubha prakRtieonA lAbhanuM phaLa prApta thAya che. prazna 4 pApanAM sthAnaka keTalAM ane tene guNa zu ane te kevAM phaLane Ape ? 141 uttara--ThANAMga DANe 9 me-pApanAM nava sthAnaka kahyAM che. te prANAtipAta jAvat parigrahu 5 krodha, mAna, mAyA, lobha. 4 maLI kula 9. ane bhagavatIjI vageremAM pApanAM sthAnaka 18 kahyA che. te prANAtipAta jAvat mithyA darzana zalya. have pApa te AtmAne melo kare, dukhIyAM kare, nIcA nAkhe, dharma sAmagrI teDe, jenAM phaLa AtmAMne bhogavatAM kaDavA lAge. revu paDe, vahAlAnA vijraga dekhavA paDe. e sarva pApanAM phUla. te dRSTAMtathI jaNAve che. jema aparce AhAra vadhe ane pacca AhAra gaTe te vAre rogIpaNu vadhe ane nirogIpaNuM ghaTe. tema prANIne puNya ghaTe ane pApa vadhe tyAre duHkha ApadA vadhe ane sukha saMpadA ghaTe. pApathI azubha pra tiyAnI prAptinuM phaLa maLe che. prazna pa--nijarAnuM svarUpa zu ? ane te zuM guNa kare ? / uttara-nirjarA eTale kanu niravu. eTale rAgadveSe karI je pApakamAM jAve. uparAjyAM che te kama dezathakI. khapAve potAnA AtmAne dezathakI ujvaLa kare te nirjarA, tenA be bheda, eka akakama nirA, bIjI sAma nirjarA. have akAma nirjarA te mithyAtvInA gharanI AjJAnI tApasAdika ajJAna kaSTa karI tathA dravya sAMvare karI devapAdikanI padavI pAme che te akAma nirA, tathA pApe karI mele ne nArakI tiryaMcane viSe duHkha vedanA bhogavIne akAma nirjarA kare che. te akAma nirjarAne yeAge karI ujalo thaIne rAjAtikanI saMpadA pAme che. vaLI tyAM pApe karI melo thaine nArakI tiryaMcanA gharamAM jaIne mAra khAya che, ema cAvIze daMDake jIva akAma nirjarA kare che. vastune daSTAMte jema va vAvatAM melu thAya che, vaLI dhAtA ujaLuM thAya che, tema jIva nAMdikane viSe duHkha bheLavIne ujaLA thAya che, vaLI pApe karI melo thaine nArakI pramukha krutie jAya che. e prakAre kAma nirA jaiva kare che. sakAma nirjarA te samitI jIvane bAre bhede tape karI dezathI kanu khapAvavuM te sakAma nirjarA. te draSTAte karI dekhADe che. jema meTuM taLAva te taLAva mATe pANI AvavAnAM DAma-gharanALAM rUMdhavAthI navA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 2 je. pANInu AvavuM baMdha thAya ane maheluM pANI ulecale karI tathA sUryanA tApe karI anukrame pANInuM zeSaNa thAya. e draSTAMte sAdhu saMvare karI navAM AvatAM pApa karma rekIne koDabhavanAM saMdhyAM je karma te bAre bhede tape karI apAve nijare Ityartha eTale aNuzaNa tathA vaiyAvagrAdika zubha ge karI karma apAve te mATe samakitIne zubha ga te saMvara, e nirjara saMvara padArthanI che, te mATe sakAma nirjara. prazna 6-sakAma nirjarAnA bAra bheda kayA ? ane tenuM svarUpa zuM? uttara--uttarAdhyayananA 30 mA adhyayanamAM kahelA tapasyAnA bAra bheda teja nirjarAnA bheda che. te e ke anazana tapa te cautha, chaThTha aThamAdika, udarI tapa te ochuM jamavuM 2, vRttisaMkSepa te vRttine saMkeca kare, dravyanuM mAna karavuM 3, rasa parityAga tapa te AyaMbilAdinuM karavuM 4, kAyakaleza, tapa te tADha taDakAnI AtApanA levI pa, pratisalInatA tapa te varasAle aMga upAMga saMkecIne rahevuM arthAt jhAjhuM haravuM pharavuM nahi. jhAjhuM bhamavuM nahi 6, e bAhA tapa jANavA have cha atyaMtara tapa kahe che. prAyazcitta tapa te pApa deSanuM AvavuM 1, vinaya tapa te gurnAdika vaDerAne vinaya kare 2, vaiyAvacca tapa te sujhatAM AhAra pANI lAvIne gurnAdikanI vaiyAvacca karavI 3, sajajhAya tapa te sUtra bhaNavuM pheravavuM vagere pAMca prakAre sakjhAya karavI 4, dhyAna tapa te dharmadhyAna zukala dhyAnanuM dhyAvuM 5, kAusagga tapa te kAyA ThAma rAkhavI, kAyAnI saMbhALa karavI nahi, upasarga sahana karavA 6, e cha atyaMtara tapa, e bAra bhede tapasyA karI karmanuM khapAvavuM te nirjarA kahIe. te prazna cha-puNya ane dharma eka ke judA judA ? uttara-bane judA che. sAkha ThANAMgajanA ThANe pahele puNya ane dharma ane judA kahyo che. tathA bhagavatIjI zataka na le uddeze 7me garbhamAM. rahele jIva tathArUpanA zramaNa mAhaNa pAse eka paNa Arya dharma, sAMbhaLIne gorg pakhAmaNa sAmA pakSamaNa puNya, dharma, svarga ane mekSane kAmI thake. eTale e cAra belane kAmI thake kALa kare to te garbhane jIva devagatine pAme ema kahyuM che. Ane paramArtha e che ke-puNyathI svarga gati, ane dharmathI mokSa gati, puNya trIjuM tattva che, ane dharma-saMvararUpa te chaDuM tatva che. puNya rUpI che. dharma arUpI che, puNyathI pagalika sukhanI prApti ane dharmathI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara meAhanamALA--bhAga 3 jo. kathI mukta (mekSa) thavAnI krama kSayanI prApti puNya pudgalathI thAya che. dharma Atmika guNathI thAya che. arthAt savarathI thAya che, mATe puNya ane dharma ane judA che. koI aNusamajI ajJAnatAne laIne puNya ane dharmane eka mAne che, tene jainazAstranuM jJAna nathI, tethI te ema mAne che paNa Azcarya te e che ke jenI evuM nAma dharAvanArA jaina sUtrane avAra navAra vAMcanArA puNya ane nirjarAne ekaja mAnanArA sAMbhaLIe chIe, teja meTA AzcaryanI vAta che. 143 prazna 8--puNya ane nirjarA eka che ke judAM che ? uttara-banne judAM che. sAkha ThANAMga sUtranA pelA ThANAnI tathA nava tattvamAM puNya e trIjuM tattva che, ane nirAte sAtamu' tattva che, ane uttarAdhyayananA aThThAvIzamAM adhyayanamA puNya e ceAthuM tattva kahyuM che, ane nija rAne ADam' gaNyuM che. ane bannenu svarUpa juduM ja che. prazna -keTalAka kahe che ke-puNya ane nirjarA ekaja che tenu kema ? uttara--e vAta saMbhave nahi. sUtramAM puNyanA nava bheda kahyA che, ane nirAnA bhAra bheda kahyA che, puNyathI zubha karmanA madha thAya che ane nirjarAthI azubha karmInI nirjarA khAya che, sAkha uttarAdhyayanana 29 mA adhyayananI, vaMdaNAnA phaLanI athavA nirjarAthI ghaNA karmono kSaya thAya che, arthAt nirjarAnA bheda je tapasyA tethI koDo bhavanAM saMcelAM kanI nirjarA thAya, ema uttarAdhyayananA 30 mAM adhyayanamAM kahyu che. ane nirjarA te mokSano aMza che, ane puNya te zubha karmonA baMdha che. puNya ane pApanAM (zubha ane azubha karmanAM ) pudgalanAM sathA nirA thavAthI mekSa che. e apekSAe puNya ane nirjarA judAM che. prazna 10--nirjarA karatAM puNya thAya ke kema ? uttara--nizanA be bheda che. eka sakAma nirjarA ane bIjI akAma nirjarA temaja puNyanA paNa e bheda che. eka dravya puNya ane bIjI bhAva puchyuM. have sakAma nirjarA ceAthA guNaThANAthI hoya che, ane agiyAramA guNaThANA sudhI devagatinI prApti kahI che, jethI te devagatine badha puNyathI thAya che, ane pahelA guNaThANAvALA mithyA dRSTine akAma nirjarA thAya che. tene paNa devatine badha thAya che, te paNa puNyathI thAya Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI prakAra mohanamALA-bhAga 3 je. che, mATe nirjarAnA bane chede devagatinI prApti te puNayathI thAya che. e ghaNuM karI dravya puzayane bheda che. prazna 11-dravya puNya ane bhAva puNya kene kahe che ! ane te kevI rIte thAya che? uttara-ThANagajImAM kahelAM nava prakAranAM puNya te dravya puNya che ane bhAva puNya te zubha joga tathA saMvara saMyamAdikathI thAya che tathA jJAna, darzana ne cAritra te thakI paNa bhAvapurNa uparAje che, ane nirjara paNa thAya che, jemake azubha karmane jeTalAM khapAvyAM teTalI nirjarA thaI ane bAkI rahyAM tene zubha kare ne ne baMdha zubhane pADe tene bhAva puNya kahIe. jema ja budvIpa prajJaptimAM bharata rAjAnA adhikAre jyAM addhi vakhANI tyAM e pATha che tuja tavAMgamAmAvA. te purvakRta pasaMjamanA prabhAvathI vaddhi pAmyA. mATe e bhAvapunya kahIe. temaja jIvane ugA te paNa bhAvapunya che, jema hAthIne bhale sasale ugAryo tethI saMsAra parita karyo te nirjarA thaI, ane manuSyanuM AukhuM bALyuM te punya thayuM ke je punya saMyama dharmane sahAyakArI thayuM. evA prakAranuM puNya te bhAva puNya kahIe. jema jAra vAvavAthI jArane cAra bane thAya tema nirjarA sAthe puNya thAya te bhAva puNya ane ekalA bATA rUpa jAra vinAnI cAra thAya te rUpa dravya puNya puNyanA aneka bheda che. puNyanubaMdhI puNya te-vAyathI meLaveluM dhana ane supAtre dAna devuM te puNyanubaMdhI puNya. 1. nyAyathI meLaveluM dhana paNa kupA dAna devuM te puNyAnubaMdhI pApa. 2, anyAyathI meLaveluM dhana ane supA dAna devuM te pApAnuba dhI puNya. ke. nyAyathI meLaveluM dhana ane kupAtre Ape te pApAnubaMdhI pApa. 4. vaLI bIjI rIte zuddha varatu (suvatu) ane supA dAna te JyAnuba dhI pu. zAlibhadranA pUrva bhavavata. 1. kuvaraMtune supAtre dAna te pApAnubaMdhI puNya. nAgezrIvat pApanA anuba dathI nake gaI. ane puNya te lAMbuM AkhuM pAmI. 2. suvarane pA dAna te puNyAnubaMdhI pApa subaja ukharamAM vAvavA rUpa-parabhave kadApi manuSyapaNuM pAme paNa duHkha rUpa dAriddhi regI pramukha thAya. 3. kuvarane kupA dAna te pApAnuba dhI pApa. madirA mAMsanA dAnathI adhamI javane tRpta karavA te nake tiyAkinA dukha rU5 bhava kare, bhuMDe prakAre mare. puNyanA aneka bheda che. prazna 12-ThANagajImAM nava prakAre puNya kahyuM. ane puNe pANa paNa vagere nave bela te te sAdhune ApavA vagere saMbadhInA che ane bhagavatIjI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mahunamALA--bhAga 3 jo. 145 zataka 8me-uddeze ae-tathArUpanA zramaNa mAhaNane phrAnsuka eSaNIya AhArAdika pratilAbhatAM ekAMta nirjarA kahI che, te annapuNNa ityAdika bheda che. eTale puNya kaho ke nirjarA kaho te ekaja che. tene judo bheda paDatA nathI ane tame judA kema DDo che ? uttara-zAtA vedanIya, uca gotra, manuSyanI gati, devatAnI gati vagere 42 khela puNyatattvanA lanA kahyA che. eTale nava prakAranA puNya thI 42 molanI prApti thAya che, ane nirjarAthI teA karmInI nirjarA thAya che, eTale khAra prakAranA tapanu la nirA che, mATe judA kahyA che. prazna 13----zAtA vedanIya Adi 42 mela puNyanA phUlanA kahyA ema kei sUtramAM jovAmAM Avatu nathI, paNa AhArAdikanuM phala sAdhune devAthI nirA thavAnu' te sUtramAM khullu' cAlyuM che. mATe puNya ane nirjarA ekaja che. ema keTalAkanu kholavu thAya che te kema ? uttara--puNya karyo ke zubha karma kaheA sUtramAM puNya pApane zubhAzubha karmathI kholAvyA che, zAtA vedanIya Adi 42 khola zrIpannavaNA sUtramAM kama~prakRti padamAM zubhakarmanA phaLamAM mULa pAThe kahyA che, te puNya tattvanAMja phaLa che. sUtramAM kahyA pramANe annapUNe anna devuM teja puNya kahyuM ane tenu phaLa te nirjarA kahI, mATe puNya ane nirA judA re che. have puNyanA phaLanI nirjarA kahI te teA tathArUpanA zramaNeApAsaka tathA rUpanA zramaNa mAhaNane azanArdika ApavAthI kahela che, athavA te khetA lIza olamAnA tIrthaMkara getranu nAmakarma uparAjavAnA khela paNa prApta thAya che, te sivAya anerAne dIdhAthI anerI prakRti ( puNyanA phaLanI ) prApta thAya che. mATe puNya ane nirA khudA che. prazna 14-anerAne devAthI puNya thAya ane tethI anerI prakRtinA phaLanI prApti thAya tevu kai sUtramAM jovAmAM Avatu nathI, paNa bhagavatIjInA AThamAM zatakanA chaThThA uddezAmAM asa jatI avatIne Apa-vAthI ekAMta pASa kahyuM che. ane pApanAM phaLa to kaniSTa kahyA che, ema kahI anerAne ApavAno niSedha kare che tenuM kema ? uttara--ema mAnanAranI mAnyatAmAM taphAvata che. tyAM te ema kahyu che ke tathArUpanA zrAvaka te tathArUpanA asajatI atIne phAsuka athavA aphANuka AhArAdika Ape te tene ekAMta pApa kahyuM che, teno paramA ema jaNAya che ke tathArUpanA asa'jatI avatInA be bheda thAya che. 19 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI prattara mehanamALA bhAga- je eka te gADha mithyAtve grahele, aneka jIvone gADha mithyAtva pakaDAvata, hajAro mANasenA vRdamAM besI bodha ApanAra evo asaMjatI aghatI tene dharma buddhie kaI zrAvaka AhArAdika Ape tene mATe bhagavate kahyuM che ke te azanAdika dAnathI puNya ke nirjarA nahi thatAM ekAMta pApa karma nija baMdha kahyo, kAraNake teNe mithyAtvanI puSTi karI mATe. athavA bIjA ghaNuonA mananI capalatA thAya ke A samaju zrAvaka je dAna dete haze te kAMIka lAbhadAyaka haze teja dete haze, ema samajI bIjAonI vRtti paNa kheMcAya ane tenuM pariNAma ema paNa Ave ke ghaNA jIvane samaktinA paryavanI hAnI thAya. evAM ghaNAM kAraNene laIne bhagavaMta ekAMta pApa kahela che. ane bIje bheda, tathArUpane asaMjatI AvatI te svecchAdika ekAMta adharmane ja sevanAra paceMdriya jIvanA vadhathIja AjIvikAne calAvanAra evA mahA adhamI jene anAdika devAthI ekAMta pApa kahyuM, te tenA adharmanA kAmanI puSTine mATe Ape te ekAMta pApa. paraMtu anerI buddhie anerA bhAMgA prApta thavA saMbhava che. prazna 15.-asaMjatI avatIne ApatAM ekAMta pApa kahyuM temAM vaLI bhAMgA zenA ? uttara:-bhagavaMtane ekAMta mArga nathI, anekAMta mArga che, ekAMta pApa thavAnA je kAraNe hatAM te te kahI batAvyAM, paNa te sivAyanA aneka kAraNe hoya che, temAM ekAMta pApa kema kahevAya ? mATe tene bhAMgA jANavAnI jarUra che. . 1. pahele bhAge, paMce driya jenI anukaMpAne laIne paMcedriyane vadha baMdha karAvavA paMcaMdriyane khorAkane badale bIjA kherAkanI Adata karAvavA koI zrAvaka tene azanAdika Ape tethI puNya prakRti baMdhAvAne saMbhava che. 2. pace driya jInA vadhaka purUSane, jenI dayAne raste lAvavA mana, vacana, kAyAne pravartAvanArane paNa puNya baMdhAya che. 3. adhama purUSane adharma karatAM dekhI koI jIvane kamakamATI chUTe AnuM nAma anukaMpA kahevAya che eTale keI javane, je javane vadha thanAra che tenI anukaMpA thAya che, ane kaI chavane vadhe thanAra ane vadhaka banenI anukaMpA thAya che, ke arere ! AvA bicArA je manuSyane bhava Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALI-bhAga 3 je. 147 pAmIne adharma kArya karI A bhava ane parabhava bane bhavane hArI jAya che. evA rUDA pariNAmavALAne manathI puNyabaMdha thAya che. ane vadha thatAM jane bacAvavA tana, dhana ne manathI prayatna kare tene paNa puNyabaMdha thAya che. 4. koI anAtha prANIne duHkhI dekhI tene upara anukaMpa Ave te mAna vaDe paNa baMdhAya che. tene AhAradika jevA prakArane Ape tevA prakArane puNyabaMdha thAya che. game te prANa hoya, paNa tenA upara anukaMpa AvavAthI jema tenA duHkhanuM nivAraNa thAya tema karatAM tevA prakAranuM punya upaje-IrAde anukaMpAne hovuM joIe. prazna 16-punyabaMnA kAMI bheda haze kharA ? uttara--nava prakAranA anya samAveza be prakAramAM thAka che. eka sAvadha punya, bIju niravadya punya. nirava punya te niravadya dharmanA pALavA vALA ekAMta pa ( utkRSTa bhAMge) sAdhu munirAjane azanAdika ApatAM yathAvat nave prakAra puNya prakRtine baMdha thAya che. te niravadha puNyabaMdha kahIe. te puNya nirjarAnA dharanuM che, eTale azubha karmanI nirjarA ane zubha karmane baMdha ke jethI dharma najIka kare, mekSa sanmukha kare, utkRSTa rasa Ave te tIrthakara nAma karmanI UparAjaNa kare, -madhyama bhAMge paDima dhArI zramaNabhUta zrAvakane anAdika ApatA yAvatu nave prakAra puNya prakRtine baMdha thAya che, te madhyama rase thAya. tethI paNa azubha karmanI nirjara ane zubha karmane baMdha paNa bhagavatIjInA 8mAM zatakanA chaThThA UdezamAM tara zabdathI sAdhunA dAnathI paDimAdhArI zrAvakane dAna devAthI ochI nirA thAya A baMne bhAMga niravadya punyanA che. have jaghanya bhAMge cethI pacamAM guNaThANa vALAne anAdika niravadya ApavAthI niravadya punyabaMdha thAya ane sAvadya ApavAthI sAvadha punyabaMdha thAya prANa, bhUta, jIva, satva upara mana vacana kyAnA zubha vegathI anukaMpA AdI kAraNothI paNa pu baMdha thAya che, ane Amane sAmane namaskArAdika karavAthI paNa punyabaMdha thAya che. sAkha za kha, pikhalI, utpalAnI bhagavatI zataka 12 muM udeza 1 le. A sivAyanA itarata jIpara anukaMpAthI azanAdi detAM sAvagha dAnathI sAvadha punya ane niravadha dAnathI niravadha punya jevI anukaMpA, jevuM dAna, jevA adhyavyavasAya je ide te punya baMdha, samaja Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI pranattara mahinamALA-bhAga 3 je. prazna 17-sAdhune azanAdika ApavAthI ema nave prakAranAM punya sAdhunAja sa baMdhe che, ane bhagavatIjImAM kahelA zramaNa mAhaNane AhArAdika ApatAM ekAMta nirjarA kahI che. te uparathI nirjara ane punyane ekaja bheda Thare che, nirjarA kaho ke punya kahe bane ekaja che, chatAM tame judA judA bheda kema jaNAve che.? uttara - siddhAMtamAM punya ane nirjarA judAM jaNAvyAM che, mATe ahiMyAM judA kahevAmAM AvyA che. punya nava prakAre kahela che, te dAnAdika devAthI thAya che, ane nirjarA bAra prakAranI tapazcaryAthI thAya che. punya e zubha karma baMdha che, ane nirjarA e karmanuM kharavApaNuM che. punyane ne nirjarAne koI saMbaMdha nathI, paNa punya vaDe karIne zubha karmanA dalathI zAtA vedanIya Adi zubha phalenI prAptithI dharmanI sAmagrI maLI Ave che, ne tene te dala sahAyabhUta thAya che ane saMvara, nirjara ane mokSane punyanAM dala madada Ape che. e apekSAe punya balavAna che. je koI punyane nirjarAne eka bheda mAnatA hoya te be bheda judA kahevAnuM zuM kAraNa? uttarAdhyayananA 28mA adhyacanamAM kahyuM che ke vALavAyA puoupavAsavadA saMvaronika garA mora saMtAna. e nava padArthanA (navatattvanAM ) nAma kahyAM. tene paramArtha e che ke jIva ane ajIva maLIne baMdha thAya che, zene baMdha ? punya ane pApane, te bane Azrava che, tene rU dhavAthI saMvara tha ya che, saMvarathI nirja thAya (dezathI karmane nAza thAya), ane sarvathA karmane nAza the arthAt sarva karmathI mukata thavuM te mikSa. te nave padArtha judA judAja svabhAvanA che. te punya ane nirjarA bane judAja che, punya e dAna devAnuM phaLa che. eTale dAna devAthI punya prakRtine baMdha thAya che, prazna 18-jema tame dAna devAthI punya kahe che tema sUtramAM kahyA pramANe sAdhune azanAdi dAna devAthI ekAMta nirjarA kahI che, mATe ame punya ane nirjarA ekaja kahIe chIe, pAThane khulle che, temAM tame zuM kaho tema che ? uttara-te te ame paNa pUrve kahI gayA chIe ke-sAdhune nirdoSa dAna ApavAthI ekAMta nirjarA kahI che, te vAta kharI che, paNa ekAMta mekSa te kahyo nathI ke ? je ekAMta nirjarA kahI che te azubha karma khapAvavA AzrI kahI che, paNa sAthe zubha karmane baMdha rahyo che, tene zuM kaheze ? te koI nirjarA nathI, tema nirjana baMdha paNa nathI, mATe mAne ke e Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mehunamALA-bhAga 3 jo. punyanAja aMdha che, te khadha dAnathIja thAya che. je sAdhune dAna devuM te dharmAdAna che, dharmadAnamAM nirA ane punya ane rahelAM che. bhagavatIjI sUtranA 7 mA zatakanA pahele uddeze kahyu che ke--tathArUpanA zramaNa mAhaNane phrAsuka nirdoSa AhArAdika devAvALA dAtAra samAdhi upajAve ane tenuM phaLa pete ( dAtAra ) samAdhi pAme. tathA ThANAMga ThANe 3 je-uddeze 1 le-tathA bhagavatI zataka pAMcame-urdUze ? huM kahyu che ke tathArUpanA zramaNa mAhaNane prANa tipAta karyA vinA mRSAvAda elyA vinA phADyuka eSaNika AhArAdika detAM dIrdha Aukhu pAme uparokta mela sahita vaNA namaskAra karIne satkAra sanmAna sahita jAvat sevA pa`pAsanA karatA manojJa prItikArI azanArdika Ape te zubha ane dIrdha Aukhu bAMdhe, e badhAM dAna punyanAMja phaLa che. temaja bhagava ta mahAvIrane vijaya gAthApatie, tathA zIyA aNugArane (bhagavata mATe) revatI gAthA pataNIe, tathA sudatta aNagArane sumukha gAthApatie phAsuka niSa vaherAvavAthI parita saMsAra karyAM ane devatAnuM AkhuM bAMdhyuM, te parita sa`sAra karyAM te nirjarA ane devatAnu Aukhu AMdhyuM te punyanA baMdha. temaja munine dAna devAthI tIrthaMkara geAtranI uparAja kare te paNa punyabaMdhanuja phaLa jANavuM, ane saMsAra ghaTADe te nirdeza jANavI, ema nirjarA ane punya e banne hRdAMja che. prazna 19--tyAre keTalAka kahe che ke, ame teA sAdhuneja dAna devAmAM nirA ane punya mAnIe chIe, bAkInAne dAna devu` te te ekAMta pApaja che, tenu` kema 149 uttara-je ekAMtavAdInA hRdayamAM hatuM te nIkaLI te Avyu. AvI bhASAnA khelanArA prAye ekAMtavAdI hAya che, ekAMtavAdInA kahevA pramANe sAdhuneja ApavAmAM punya ane nira. bAkIne ApavAmAM pApa ema jo hAya te pachI bhagavaMta eja dAna kaheta ke eka dharmadAna ane bIjI adha dAna paNa bhagava Mte te ThANAMgajImAM daza prakAranAM dAna kahyAM che. temAM paheluM ja anuka MpA dAna kahyuM ane AThamu dhama~dAna kahyuM che, temaja sAtamu adhadAna kahyu', ane te sivAyanAM sAta dAna ke je-kaSTa Avye sahAya karavA de te 1, bhayathI rAjAkane de te 2, putra maraNAdikanA zake zayyAdika dAna che te 3, mANasAnI lAjathI de te 4, garva karI, ahaMkAre karI dAna de te ( A be dAna kIrtidAnamAM bhaLe che, ) upakAra karyo tene upakAra taNI pAchu de te 6, atyAre ApazuM te AgaLa pAmazu athavA AgaLa ApaNe artha Avaze mATe hamaNAM ApaNe ApIe arthAt devu 5, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 thI praznottara mehanamALA-bhAga 2 je. te dAna 7, e sAta ane prathama kahyA te traNa maLI daza prakAranAM dAna kahyAM. temAM ahiyAM 7 dAnane mulatavI rAkhI adharma dAna je vezyA pramukhane viSayabuddhie devuM te paNa ekAMta pApa te ATha prakAranAM dAna te jANavA joga che, paNa anukaMpA dAna ane dharma dAna e be dAna te judo che. mATe bannenAM phaLa paNa judAM hovA joIe, tene ekalA sAdhunA saMbaMdhamAM kevI zita lAgu karaze ? sAdhune dAna devAthI te bhagavaMte ekalI nirjarA kahI che, te paNa ekavA zAvakana ja (maNopAsakanAja) saMbaMdhI kahe che, A uparathI ema paNa jaNAya che ke-zrAvaka sivAyanA bIjA dAnanA devAvALAne nirjarA sivAya kAMIka bIjuM phaLa hevuM joIe. temaja anukaMpAnuM phaLa paNa bIjuM hovuM joIe. ahiMyA kaI ema kahe ke sAdhu upara anukaMpa lAvIne dAna Ape te anukaMpA dAna karIe. tathA kaI jIva upara anukaMpa lAvI tene abhayadAna devuM te paNa anukaMpAdAna kahIe. tene kahIe ke te pachI dharmadAnano artha zuM karaze? upara kahelo artha te dharmadAnane che. tene anukaMpA dAnamAM gaNave te saMbhave nahi. anukaMpAne artha te bIje have joI ane tenuM phaLa paNa bIjuM hovuM joIe. prazna 20-anukaMpAdAna ane dharmadAnane ame ekaja bheda mAnIe chIe ane te paNa sAdhunA tathA abhayadAnanA saMbaMdhamAM ja mAnIe chIe ke jethI ekAMta nirjarAja thAya ane kadi zubha gatine baMdha paDe te te punyanuM phaLa paNa kahI zakAya. sAdhunA dAna saMbaMdhI sAkha sukha vipAkanI, sumukha gAthApatie parita saMsAra karyo ane devatAnuM AkhuM bAMdhyuM ane abhayadAnano dAbale jJAtAjIne meghakumAranA je pUrve hAthInA bhave sasalA upara anukaMpa lAvI abhayadAna ApyuM jethI pati saMsAra karyo ane manuSyanA bhavanuM AkhuM bAMdhyuM mATe anukaMpAdAna ane dharmadAnane bheda eka ja che. ane nirja ane punya paNa e beja bhedane lAgu che. Ama keTalAka kahe che tenuM kema ? uttara--e vAta che, paNa dhamedAna te jekaja sAdhune ja lAgu thAya ema ApaNe gaNIe te sAdhune dAna devAmAM bhagavate ekAMta nirjare kahI che. ane sUyagaDAMganA chaThThA adhyayanamAM zreSTamAM zreSTha abhayadAna kahyuM che eTale je jIvane abhyapada ApavuM te zreSTha dAna che te paNa dharmedAnamAM ja che. ane anukaMpAdAna to bhagavatIjIne sAtamA zatakamAM kahyA pramANe pANapayAe, bhUyApAe, jIvApayAe, tAlukAyAe eTale prANI, bhUta, va satva upara anuka pa lAvavAthI tAvedanI Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 3 je. 151 uparAje che ane zAtA vedanIya puNyanuM phaLa che, te punya nava prakAre thAya che. mATe prANI, bhUta, jIva satvane anukaMpAnI buddhie azinAdika detAM tathA tenA upara mana, vacana, kAyAnA jaga bhalA (dayAnA) pravartAvatAM te anukaMpA dAnathI pu baMdha ane zAtA vedanIyanA phaLanI prApti thAya che. prazna 21-zrI ThANAga sUtramAM nava prakAranAM punya kahyAM, tema nava prakAranAM punyathI zAtA vedanIya Adi 42 belanAM phaLa prApta thAya che. evo dAkhale sUtranI sAkSIe ke I maLI Ave tema che? uttara-ThANuga sUtramAM evA ghaNA bola saMjJArUpe kahelA hoya che, paNa tenI vizeSa samajuti te bIjA sUtro parathI maLI Ave che, jIva ane ajIva be maLIne baMdha thAya che. te baMdha zAne thAya che? punya ane pApane. eTale punyabaMdha te zubha karmanAM dala che. ane pApabaMdha te azubha karmanAM dala che. have zubhakarmanAM dala te zAtavedanIya, zubha AukhuM zubhanAma karma. zubha gotra e zubha karmanAM dala punyathI thAya che, ane tenA pratipakSI cAre bolanAM dala pApakarmathI thAya che. have e cAra karmamAMthI zAtA vedanIyathI mAMDI tIrthakara nAma karma sudhInA 4ra bolanI prAptinA pannavaNAjImAM karma prakRti padamAM mUla pAThe kahyA che, te nava prakAre puNya uparAjavAthI tenAM zubha phala 42 prakAre bhegavavA puNya tatvamAM je kahyA teja temAM che. ane pApanA 18 bheda che. tethI AThe karmane azubha baMdha thAya che ne tenAM azubha phala 82 prakAre gavAya che. vagere ghaNI hakIkata pannavaNAjI sUtramAM che. mATe nava prakAre puNya bAMdhavAthI beMtALIza prakAre tenAM zubha phaLa bhogavavAM te zrI pannavaNAjI sUtramAM kahyAM che. te joI nirNaya karavo. A uparathI ema nizcaya thayuM ke, puNya ane nirjarA banne judAMja che puSya nava prakAre thAya che. tenA zubha phala beMtALIza prakAre maLa che. ane nirjarA te bAra prakAranA tapa vaDeja thAya che, te paNa dezathI thAya che. eTale Atmapradeza sAthe lAgelA karmanuM keTaleka aMze khasavApaNuM-nAza thavApaNuM thayuM. tenuM nAma dezathI nirjarA thaI kahevAya che. mATe puNya ane nirjarA banne judA ja prakAranA che. prazna ra-te pachI sAdhune dAna devAthI ekAMta nirjarA kahI, te dAna detAM ke tapa thaye ? ke jethI bhagavaMte ekAMta nirjarA kahI. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 3. uttara-je ke dAnamAM nava prakAranA puNyathI te zubha kamaja baMdha thAya che, paraMtu nirjarane bheda te judoja che, nirjarA te tapanA bhedathI ja thAya che. have sAdhune dAna devAthI ka ka tapa thAya te jaNAvIe chIe, sAMbhaLe. 1. prathama te e ke-sAdhune dAna devAthI vinaya tapa thAya. te e rIte ke-jJAtAjI sUtramAM thAva putra-aNagAre sudarzana zeTha tathA zukadeva sanyAsI pratye vinayamULa dharma prakAzyo che. te vinayabhULa dharmanA be bheda kahyA che, temAM aNagAra dharma ane AgAra dharma. have AgAra dharma te zrAvakane dharma tenA bAra vrata mULa vinaya dharma kaho. temAM bAramuM vrata atithisaMvibhAganuM che, te zrAvaka sAdhune AhIrAdika dAna devAnA bhAve sAta ATha pagalAM sAmAM jaI vaMdaNa namaskAra karI bahu mAnathI vinaya sahita AhAradika vaherAve tene vinaya rUpa atyaMtara tapa thaye. tethI ghaNAM karmanI nirjarA thaI. te bhagavatIjImAM kahela ekAMta nirjazane bheda jANe. 2. prazna vyAkaraNa sUtramAM trIjA saMvaradvAre tathA ThANugajI sUtramAM dazavihe vaiyAvacce-daza prakAranI vaiyAvacca kahI te AhAradikathI kahI che, te jema sAdhu sAdhumAM AhArAdikathI vaiyAvacca karI zake tema zrAvaka sAdhunI tathA samaNubhUyA zrAvakanI (samaNu-mahaNanI) AhAradikathI vaiyAvacca karI zake che, te nirjarAne arthe kare, evo prazna vyAkaraNa sUtramAM pADe che. ane bhagavatIjImAM paNa ekAMta nirjarA thAya ema kahyuM che. te vaiyAvaca paNa atyaMtare tapane bheda che. 3 trIje bheda-zrAvakakta atithine saMvibhAga karanAra kahyo che, tene artha gaMbhIra che. saMvibhAga ke kayAre kahevAya ke jyAre pitAnA jamavAmAMthI sAdhune amuka bhAga vaherAvI teTalI pite udarI kare, tenuM nAma atithisaMvibhAga kahIe. temAM mAhaNa zabda (samaNabhUyA) zrAvakane paNa samAveza thAya che. te paNa eka sAdhunA peTa bhAgane anidhi che. je ke bAremAM vratamAM to atithine samaNe nirca the kahe che, paNa bhagavatInA AThamA zatakamAM samaNa mAhaNa kahyA che, tethI samaNuM nAma sAdhu ane mAhaNa nAma samaNa bhUvA-sAdhu jevo zrAvaka tene phAsuka nirdoSa AhAradika vahorAvatAM pratilAbhatA-detAM ekAMta nirjarA kahe che. te nirdoSa bahAranA levAvALA sAdhu tathA paDimAdhArI zrAvaka beja sUtramAM kahyA che, te temane dAna devAthI vinaya ane vaiyAvacca e prakArane atyaMtara tapa tathA saMvibhAga Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga le che. 153 kare te udarI bAhA tapa. ema traNa prakArane tapa thavAthI ghaNuM karmanI nirjarA thAya, ema bhagavatIjInuM pharamAna che, arthAt e phaLa te pramANe pAsaka zrAvaka AzrI kahela che. ane bIjAne mATe je dAtAra-je dAtArane bhAva-jevI dAtAranI vRtti tevuM phaLa prApta thAya. paNa dAnathI puNya phaLa te sAthe ja samajavuM. eTale azubha karmanI nirjarA te nirjarA thaI ane zubha karmane baMdha te puNya thayuM. ema sUtranA nyAyathI siddha thAya che. 4 vaLI ethe bheda-bhagavatIjInA zataka 7 me, udeze 1 le, zramaNopAsaka tathArUpanA zramaNa mAhaNane phAsuka eSaNika AhAradika pratilAbha tathArUpanA zramaNa mAhaNane samadhi upajAve, te samAdhinA kAraNathI te zrAvaka paNe samAdhine pAme dazavaikAlikanA 9mA adhyayanamAM cAra prakAranI samAdhi kahI che, vinayasamAdhi 1, sUtrasamAdhi 2, tapasamAdhi 3 ane AcAra samAdhi , e cAre prakAranI samAdhi jema sAdhu AhAradikathI pAme tema zramaNopAsaka zrAvaka dAtAra paNa cAre prakAranI samAdhi pAme. prathama vinayasamAdhi te atyaMttara tapane bheda che, bIjI sUtrasamAdhi te-sajhAya pAMca prakAra mahelI eTale sUtranI vAMcanA levI, praznAdikanuM pUchavuM sUtranuM paryaTana karavuM, sUtra tathA praznAdikanuM vicAravuM, ane gurUgamathI meLavelA jJAnathI dharmakathA kahevI. jItazatru rAjA pratye subuddhi pradhAne dharmakathA kahI tema, e pAMca prakAre sajhAyanA bhede sUtrasamAdhi pAmave sajhAyarUpa abhyattara tapa pAme.-trIjI tapasamAdhi te-zramaNa mAhaNane AhAradikanA vibhAgamAM zrAvaka pite udarI kare tethI bAhya tapa rUpa samAdhi thAya,-cethI AcAra samAdhi te zrAvakane AcAra zramaNa mAhaNane zuddha AhAradika vaherAvavAne che, te paNa vinayamULa dharmanA bhedamAM che te vinayamULa dharmanuM sevana karanAra zramaNa mAhaNane AhArAdike piSavAthI dharmadhyAna dika svarUpa jaNAve arthAt AcArasamAdhithI zrAvaka-zramaNe pAsaka atyaMtara tapa rUpa dhyAna ane kAryotsargarUpa samAdhi pAme, e cAra prakAranI samAdhithI tathArUpanA zramaNa, mAhaNa tathA zramaNopAsaka-zrAvaka nirjarAnA phaLane pAme che. eTale samaNu, maNa dAnane laIne ane zrAvaka dAna daIne bane samadhine pAmelA ekAMta nirjarAnA-karmathI halavA thavAnA phaLane prApta thAya che e sAtamA zatakanA pahelA udezAne pahele bole kahmA. 5 pAMcamA bheda-upara kahelA adhikAranA bIjA bole-tathArUpanA amaNa mAhaNane zramaNa pAsaka-zrAvaka AhAradika pratilabhate karmanI dIrgha sthiti pratye taje, eTale ghaNe kALa bhegavavAnAM je karmo hatAM te apAvatAM Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI pranattara mehanamALA-bhAga 3 je. (karmane nirjarI) thaDA kALanI sthitInAM karyA, tathA duSTa karmane pUrve thayele saMcaya tene dUra kare (e paNa nirjara) tathA gaThI bheda kare-vAvata apUrva karaNa (keI kALe prApta nathI thayuM tevuM) tathA anivRtti karaNa guNasthAnaka pAmatAM lAyaka samaktirUpa badhibIjarUpa samyagadarzana pAmI kSapaka zreNIe caDI chevaTe sarvathA karmanI nirjarA karI tao pacchA sijhaI jAvat saba duHkhANuM aMta kareI. A sarva phaLa tathArUpanA zramaNa mAhaNane nirdoSa AhArAdikanuM dAna devAthI zramaNopAsakane mATe kahyuM ke jethI jJAna, darzana, cAritra ane tapanA phaLanI prApti thatAM dezathI tathA sarvathI nirjarA thAya, e hetuo bhagavaMte ekAMta nirjarA kahI, prazna 23-ahiMyAM keTalAka ema kahe che ke, mAhaNa zabda zrAvaka artha karI tene dAna devAthI ekAMta nirjarA TharAve che te vAta saMbhavatI nathI. kAraNa ke bhale paDimAdhArI zrAvaka samaNabhUyA kahela che, paNa vratAvatI che. tene kaMIka bata che, kaMIka avata che. tene sarva A virati sAdhunI sAthe joDI nirjarA TharAvavAmAM Ave te kema saMbhave ? uttara-aha devAnupriya! keInuM TharAvyuM zuM kAma Ave che je vAta siddhAMta kahe, te kabUla thAya, paNa uparanI vAta kabUla nahi karanArA evA ekAMtavAdIe siddhAMtathI sAbIta karI ApavuM joIe che ke bhagavatIjImAM 8 mA zatakanA dare udeze traNa AlavA kahyA che, temAM ANaMdajI kAmadevajI jevA samaNabhuyA paDimAdhArI beMtALIza suDatAlIza chanuM doSa rahita sAdhunI peThe bhikSAne lenAra hoya tene kyA AlAvAmAM dAkhala karaze ? te ApanI jIbhAneja kahI saMbhaLAve eTale basa. kAMte ekAMta nirjarA kaho ke kAMte ekAMta pApa kahe ? A be bela sivAya bIjA belane AmAM samAveza thatuM nathI. prazna 24-ekAMtavAdInuM belavuM ema thAya che ke amArI mAnyatA pramANe te nirjarA ane puNya ekAMta sAdhune ja ApavAmAM Ave che. zrAvaka ne ApavAmAM pApa sivAya nirjarA ke puNya kaMI kahI zakAya tema nathI. uttara-samajAyuM, evI zraddhAvALA keTalAka evI khullI vAta kare che, ane keTalAka mAyAyukta vAta karatAM paNa sAMbhaLyA che ke, ame paDimAdhArI zrAvakane ApavAmAM pApa mAnatA nathI, A vAkya mAtra duniyAne apavAda TALavAne mATenuM tathA rakhe ApaNane koI ekAMtavAdImAM ke tenI zraddhAmAM Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI kottara mehanamALA-bhAga ? je. gaNI kADhe, evA hetune laIne bele paNa hRdayamAM pApa sivAya bIjuM mAnavAnuM nathI. paraMtu je hRdaya phakhuM hoya te khullI rIte kahI nAkhe ke paDimAdhArI zrAvakane ApatAM nirjarA thAya. paraMtu jyAM sudhI nirjara ke puNya nahi kaho tyAM sudhI saukeIema cokasa mAnaze ke AmanI zraddhA ekAMta pApanI che, ane ame pApa nathI mAnatA. A mAyAyukata vAkyane deva paNa ubhuM raheze. ane puNya ke nirjarA beu agara bemAMthI eka kabula karaze te sAdhu sivAya ApavAmAM puNya ke nirja nathI, evuM vAkya ke vakhata nIkaLI gayuM hoya te te vAkyanA baMdhanathI mukata thavAne upAya zidha paDaze. jyAM sudhI upalAM banane vAkyane khulAse na thAya, tyAM sudhI bane vAkayanI jokhamadArI mAyAyukata bhASAnA bolavAvALAne zIre rahe ema koInuM mAnavuM thAya, mATe te jamaNA dUraka ravAne cA hadayathI sau koI samajI zake tema khulAse karI Apa joIe. prazna 24-ziSya-zrAvakane ApavAmAM ekAMta pApa mAnanArA ekAMta vAdImAMthI koI sAdhupaNuM mUkI sAdhunA veSe zrAvaka nAma dharAvanArA bhikSAvRtti e mAgI khAnArane dAnanA dAtAranI zI dazA mAnavI ? uttara--A prazna te digacArIone ja pUchavAnuM che, kAraNa ke te ekAMtavAdInA pakSathI judA paThI sAdhupaNuM mUkI sAdhunA veSe zrAvakapaNe vigere che, tene ja pUchI A praznano khulAso kare joIe ke tamane ApanAra dAtArane zuM lAbha thAya ? A pramANe prazna pUchelAnAnI mukhathI sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke tenA uttaramAM dizAcarAe pApaja kahyuM hatuM. AvA prANIo duniyAne pApa lagADavAne te dazAmAM zA zATe hayAti dharAvatA haze ? pite dAna letAM dAtArane pApa thAya che, evuM te jANatAM chatAM jANIne dAtArane pApe karI DUbave ane tevA pApakArI jeTalA laI potAnI AjIvikA calAve te eka jAtanI ThagAI gaNAya ke nahi ? je pariSadAnI aMdara A prakArane baMdha karI potAnI zraddhA jAhera karyA bAda dAtAra pote jANIne pApa vahere che te jANe, paNa bhikSA lenAranI ThagAI bIlakula nahija kahevAya. anyathA te teonI zraddhA pramANe bane nukazAnI che. pote kapaTathI dAtArane AhAra laI dAtArane chupuM pApa lagADyuM, eTale dAtAra pAse jANIne e pApa karAvyuM, mATe meTI nukazAnI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI praneAttara mehanamALA-- -bhAga 3 jA. teA e zraddhAvALA dAnanA lenAraneja che, ane tene dAnanA denAra te tenI zraddhA pramANe pApe karIne DUbyAja gaNAya. jo ke vANIyA khATanA vepAra kare nahi, chatAM dekhI pekhIne pApa kema vahoratA haze te kAMi samajatuM nathI. prazna 25--ziSya-Adhunika-abI banelA (ekAMtavAdInI zraddhAvALA) dayA, dAna ne puNyanA nAstike ekAMta sAdhuneja ApavAmAM nirjarA puNyane mAnanArAe dizAcarAnAM chupA pApathI zrAvakone kema bacAvI zakatA nahi huMya ? uttara:--eka zraddhAvALA hoya to aMdaro aMdara eka bIjAthI virUddha na paDe e vAta svAbhAvika che. jo ema na hoya te! zrI mahAvIranAM vacana ke sUtrapATha ke cethA ArAnA paDimAdhArI zrAvakanI vAta AstUpara rAkhI Aje koi sAdhu nathI, A kALamAM sAdhupaNuM paLatuM nathI. evI AzakAthI sAdhupaNuM mUkI zrAvakanA nAme sAdhunA veSe pharanArA dizAcarAonA chupA pApathI duniyAnA jIvonA bacAva kare, tepaNu tenI zraddhAnA amala kayAM kahevAya ane zrAvakane thatA pApathI bacAvyAnI saphaLatA thaI gaNAya, pazu zAkayanA khAruM dhaNInAM hADa bhAMgavA jevuM karI zreddhAbhraSTonI sAthe maLI jaIne, karavAnuM che te nahi karatAM ulaTA zraddhALune azraddhALu banAvavA jo AtmavI phAvaze te sAkSarA tarIke gaNAtA haze te ulaTAja rUpamAM gaNAzo. A vAta akSare akSara satya karI mAnajo. 22 prazna 26 --ziSya-bhagavatIjImAM tathArUpanA samaNu mAhaNunA sabadhamAM mAhuNa zabde bhikSAvRtti karanAra parrima dhArI zrAvakane nirdoSa ADArAdika denAra zramaNApAsakane nirjarA ke puNya nahi mAnanArAnI buddhi (zraddhA) ekAMta pApa mAnavAnI hAvAvALAnuM vakhatA vakhata evuM vAkaya nIkaLe che ke-mANu zabda zrAvaka koI sUtramAM kahela nathI. tenA tA eka sAdhuja artha thAya che, eTale zramaNu ketAM sAdhu ane mAtuNu ke'tAM paNa sAdhu. tenu kema ? uttara-uparokta vAkayanA kholanArane pUchyuM ke-zramaNa mAhunA artha jo eka sAdhuja karatA ho to koi ThekANe zramaNa zabda zAkayAdika sAdhu ane mANu zabda brAhmaNa evA artha karo che ke kema ? jo laukika zabdamAM evA be artha karatA ho te lattaramAM zramaNa nAma sAdhu ane mAhuNa nAma zrAvaka artha karavAmAM tamane ze! bAMdhe Ave che ? prazna 27----ziSya-vAMdhA kema na Ave ? mATe vAMdhA Ave. mahaNanA artha zrAvaka kare te tenA dAtArane nirA ane puNya mAnavu joie. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 3 je. 157 mATe e vAta te kadI kabUla na kare. kAraNa ke paDimAdhArInA dAtArane pApa thavAnI je mAnyatA hoya te zradhdhA tUTI jAya mATe ekAMtavAdIthI mAhaNane zrAvaka kadI kahI zakAya tema nathI. paNa A viSe Apa zuM kaho tema che ? uttara -amArUM te kahevuM eTaluM ja che ke bhagavaMta mahAvIra svAmI zrAvakane evI karaNI kema batAve ke zrAvaka pote paDimA vahI bhikSAvRttio ArAdhaka pada meLave ane dAnanA dAtArane pApa lAge-dAnane dAtAra DUbe e avaLe nyAya kAMI mahAvIranA gharane hoya nahi, ke pitAnI batAvelI karaNImAM eka tare ne eka bUDe. AvI zraddhAvALAe eTale paNa vicAra karyo nahi ke A vAkya ApaNane keTale ThekANe baMdhanakAraka thaze. A baDI AzcaryanI vAta che ke-ANaMdajI, kAmadevajI jevA paDimAdhArI zrAvakane dAnanA devAvALA dAtArane pApe karI DUbavAne pATha bhaNave ane te vAta koI kabUla kare. je AvI zraddhAvALA tadA kALe heta te paDimAdhArI zrAvakana pAtrAmAM kaI paNa TakaDe roTalo nAkhata nahi. eTale bicArA paDimAdhArI zrAvakane saMthArA sivAya bIjo ekake AdhAra heta nahi. sAruM thayuM ke evA paDamAdhArInA kaTTA zatru te Aja kALamAM pedA thayA. prazna 28 mAhaNa zabda eka sAdhuja artha thAya ke bIjA artha thAya che kharA ? uttara-ghaNA artha thAya che, sUtranA AdhAre jaNAvIe chIe sAMbhaLe. prathama to upAsaka dazAMza sUtramAM mahAmahaNa zramaNa bhagavaMta zrI mahAvIra devane kahela che. prathama zAlAnA zrAvake zAkaDAla putre gozAlane mahA mAhaNa mAne te cheTuM paDyuM.) tathA sUyagaDAMgajInA pahelA mRta kaMdhamAM adhyayana 9 me-gAthA 10 mI-tathA adhyayana 11 me, gAthA 1lImAM bhagavaMtane mAhaNa kahyA che.-tathA sUya. hR0 1 le a. 2 u. 1 le gAthA 15 mI, tathA a. 2 je u. 2 je gAthA 1 lI tathA gAthA 6 ThThI tathA gAthA 29 mI, tathA adhyayana 2 je u. 2 je, gAthA 21 mI, tathAa0 16 me gAthA 2 jI ItyAdika ThekANe sAdhune mAhaNa kahyA che. tathA bhagavatI zataka 1 le udeze 7 me mAhaNane zrAvaka kahyA che, tathA vaLI bha. za. 2 je u. 5 me mAhaNane zravaka kahyA che. tathA vaLI bha0 za0 pAme. u0 6 - tathA ThANAMgajInA ThANe 3je. u. 1le alpa AukhAnA adhikAra-esIgaNa nA adhikAra mAhaNane zrAvaka kahyA che. tathA uvavAI sUtramAM bhagavAnane upadeza pUro thatAM mAhaNane zrAvaka kahyA che.-sUyagaDAMga che. 2. a. raje bola ramo. tathA 83 mo--tathA-a ume be la 36 tathA 37 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 3 je. ityAdika ghaNe ThekANe samaNuM mAhaNa kahyA che. tyAM mAtaNa zabda zrAvaka saMbhave che.-tathA sUyagaDAMga zra. 1le u, 1le gAthA pamI, tathA u.-raje gAthA 14mI, tathA u. 3je gAthA 8mI, tamA a. 9me gAthA rajI, tathA bIjA zrutaskaMdhamAM paNa AdrakumAra pramukhanA adhikAre, tathA uttaradhyayana vagere sUtromAM laukika pakSamAM brAhmaNane mAhaNa kahyA che, mATe mA haNane ekaja artha thatuM nathI. jema caitya zabdanA ghaNu artha thAya che, temaja mAhaNa zabda paNa ghaNA artha thAya che. te jyAM jyAM samaNa mAhaNa e be zabda upadezamAM tathA bhikSAnA saMbaMdhamAM Ave tyAM lettara pakSe zramanuM nAma sAdhu ane mAruM nAma zrAvaka. eja pramANe artha ghaTe che. te keTalAka nIcenA dAkhalA uparathI khAtrI thaze. mAhaNa zabdane kharo artha e thAya che ke-mahaNe mahaNe zabda upadeza karanAra teja mAhaNa kahevAya che. evA upadezako lakattara pakSe eTale dhIme pakSe traNa prakAranA che. jaghanya upadezaka, madhyama upadezaka, ane utkRSTa upadezaka. temAM utkRSTa upadeza denAra eka tIrthakara mahArAjaja che. sAkha uvavAI sUtranI. madhyama upadezanA karanAra gadharAdi sava sAdhu. ane jaghanya upadezanA karanAra zramaNopAsaka zrAvaka subuddhi pradhAna Adi. sAkha jJAtAjI sUtra vagerenI. prazna 29-keI sUtramAM khullA arthathI mAhaNane zrAvaka kahyA adhikAra patAvaze ? uttara-hAjI, sAMbhaLe ? bhagavatIjI zataka 1le -udeze ume-garbha mAM rahele java samaNa mAhaNane upadeza sAMbhaLI gabhamAM kALa kare te devalokamAM upaje. tyAM TIkAmAM tathA bhAmAM mAhaNane zrAvaka kahyA che, te A pramANe che. TIkA:-tahA rUvassatti tathAvidhasya ucitasyetyarthaH zramaNasya sAdhoH yA zabdo devalokotvAda hetutvamprati zramaNa mAhanavacanayostulyatva prakAzanArthaH // mAhaNassati / / mAhanetyeva mAdizatisvayaMsthUla prANAtipAtAdi nivRttatvAdhaH samAhanaH athavA brAhmaNo brahmacaryasya dezetaH sadbhAvAt brAhmaNo deza viratastasya vA aMtieti // chApelA bhagavatI (bAbuvALA) pAne 11pame-bhASAmAM paNa khullI rIte zrAvaka kahyA che. eTale upara kahelA zrAvaka pratye garbhamAM rahyA thakA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpratranettara mehanamALA-bhAga 3 je 15 jIva upadeza sAMbhaLI devagati pAme che. eTale ahiMyAM mAhaNane artha sthUla prANAtipAtathI nivarselA dezavirati zrAvakane ja karyo che. vaLI bhagavatI zataka raje udeze pame-tathA ThANAMga ThANe je udeze 3je-zramaNa mAhaNanI parya pAsanA karave zuM phala pAme ? tyAM bhagavaMte siddhAMta sAMbhaLavAdika 10 phala kahyAM che, temAM samaNa zabda sAdhu ane ane mAhaNa zabda zrAvaka kahyA che. tat TIkA.-- tahAmvamityAdi tathArUpa mucitasvabhAva kaJcana puruSaM zramaNaM vA tapoyukta mupalakSaNa dasyottara guNavannamityarthaH // mAhanaM vA svayaM hanananivRttatvAtparamprati mAhanetiyA dina mupalakSaNatvA dezamUla guNayuktamitibhAvaH vA zabdo samucaye // athavA; zramaNaH sAdhurmAhanaH zrAvakaH / / savaNa phalatti siddhAnta zravaNa phalA / / vaLI bha. za. page, u0 6. tathA ThANAMga ThANe je udeze 1le-- tathArUpanA samaNa mADaNane aphAsuka aNaeSaNika AhAradika pratilabhatAM alpa AukhuM bAMdhavuM kahyuM. tenI TIkA-rAjavaMti II tatharaSAmA mAnavatA pAtramityrthH samarNavatti / / zrAmyati tapasyatIti zramaNotastaM / / mAhaNaM vatti / / mAha ne yevaM yo'nyaM prativakti svayaM hanana nivRttaH sanamaumAhanaH brahma vA brahmacarya kuzalAnuSTAnaM vA syAstIti brAhmaNo tastaH / / ahiM mAhuNa zabda sAdhu thakI ane purUSa jANave. te haNavA thakI pite nirva, brahmacarya pALanAra jita anuSThAnane viSe kuzala evA zrAvakane mAhaNa kahyA che. ane bhASAmAM paNa sAdhu thakI mAhana bIje purUSa kahyo che. eTale samaNa nAma sAdhu ane mAhaNa nAma zrAvaka cAre AlAve samajavA. ( TIkA bhASA jeI nirNaya karaje.) vaLI terApaMthIne banAvela "bramaviddhasaNa" nAmane graMtha che. temAM paNa mAhaNane zrAvaka kahela che, te upadezanA saMbaMdhamAM kahela che. ta-te tene bhikSAvRttinA saMbaMdhamAM zuM vAMdho Avyo? samAdhana vadhe e Ave ke, bhikSAvRttimAM mAhaNane je zrAva * kahe te nirjara ane puNya sAbIta thaI jAya. mATe potAnI zraddhAmAM moTo vA Ave. vaLI bhagavatIjI za. 7me. u. 19. vratadhArI zrAvaka zramaNopAsaka, zramaNa mAhaNane e te sAdhune tathA mAhaNa te DimAdhArI zrAvakane - hArAdika pratilAbhate samAdhi upajAve ne pite samAdhine pAme ema Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 3 je. jAvatu samaktinI prApti sAtha chevaTa mikSa phaLa kahyuM che-temaja bha. za. 8 me. u0 6The.zramaNa mAhaNane vaherAvavAnA adhikAre paNa zramaNa nAma sAdhu ane mAhaNa eTale zrAvaka samajavA. prazna 30-mULa pAThamAM koI ThekANe mAhaNane zrAvaka kahyA nathI ane tame mAhaNane artha zrAvaka kare che te zA AdhAre ? uttara-sUtramAM mUla pAThe te vA mA aa a pATha che. tene artha kAMI mUla pAThamAM heta nathI. sUtramAM mUla pAThe je je zabda lakhyA che tene artha koI ThekANe mUla pAThathI hotuM nathI, paNa TIkA, bhASya, dipikA ke TavArtha bAlAvabodha vageremAM hoya che, mUla pATha te saMjJArUpe hoya che ane tene khulAse te TakA vageremAMthI ja nIkaLI Ave. mATe jyAM jyAM sUtramAM mUla pATha Ave che. tyAM te samar vA mA vA e pATha Ave che, te paNa vizeSa karIne upadeza ane bhikSAvRttinA saMbaMdhamAM ja Ave che. mATe upara kahyA pramANe samaNuM nAma sAdhu ane mAhaNa nAma zrAvaka e artha lAgu thAya che. prazna 31-samarNa vA mAhaNe vA e be zabda mUkayA che. paNa bane padane artha ekaja che. eTale samaNuM nAma sAdhu ane mAhaNa eTale paNa sAdhu tenuM kema ? uttara-te pachI eka samaja zabdaja basa hatuM e zabda judA zA mATe pADavA paDayA ? mATe aMdara kAMIka hetu have joIe. prazna 32 muM--evA pATha te bIjA paNa Ave che, tene tame judA kevI rIte pADaze ! samane nice A pAThane tame judA gaNazo ke eka gaNaze ? je eka nahi te judA kevI rIte pADI zakaze ? uttara-je judA paDatA haze te judA paDaze. zramaNa nigraMtha te ekaja zabda che. zramaNa nAma sAdhu ane nigraMtha ketAM paNa sAdhu banene eka sAdhuja artha che. paNa samaja nile A prakArane pATha mUkavAnuM kAraNa ke zAkyAdika zramaNa ghaNAM matanA varte che, eTale anyamatanA tyAgIone - sAdhune sUtramAM bhramaNa kahIne bolAvyA che, tethI judA jaNAvavAne mATe arthAt jainanA sAdhunI oLakhANane mATe nigraMtha zabda joDe mULe che. juo sUyagaDAMga thataskaMdha 1 le adhyayana 1 le udeze je gAthA 10 mI mAM anyamatanA sAdhune zramaNa kahIne bolAvyA che. pUrva mama che. mirara Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazna!ttara mahanamALA--bhAga 3 jo. 11 vikI gaLAAi ane chaThThA adhyayananI pahelIja gAthAmAM zramaNa mAhaNunI oLakhANa mATe tenIja TIkAmAM spaSTa kahyu` che ke amaLA nirpracADhyo trAsaLAgamaSAMghanuSThAnanitA : ahiMyAM pahelA padamAM sabaLA mAdaLAya e e pada kahyAM che, tenu' jIMdApaNuM TIkAkAre khullI rIte jaNAvI dekhADyuM' ke samaNu eTale zramaNa nigraMtha ane mAhaNAya eTale brAhmaNa brahmacaryAdi rUDAM anuSThAnanA pALavA vALA. evA bhagavatIjImAM kahelA sAdhuthI khIje purUSa eTale zramaNa sAdhuH mANu zrAvakaH e banne pada judAM jaNAvyAM. prazna 33----ThANAMgajImAM ThANe 4the--tathArUpanA samaNu mAhaNane upannanANu dasaNu dhare seNu'tI cakamu kahyuM. tyAM mAhuNa zabda zrAvakane kevaLa jJAna kevI rIte lAgu thAya ? uttara--te ThekANe TIkAmAM tathA bhASyamAM cokakhu' kahela che, ke ahiM kevaLInI vivakSA nathI, kevaLI teA samasta padArtha sAkSAt dekhe che, mATe ahiM paramAvadhi jJAna, darzana hRvAM. zrAvakane zrAvakapaNAmAM atize avadhijJAna upaje te paramAdhi kahIe. mATe ahiMyAM mAheNu zabda zrAvaka jJAna darzananA dhAraka kahI zakAya. paNa ekAMtavAdIone mATe eka prazna uThe che ke bhagavatIjInA 7mA zatakamAM pahele uddeze zramaNApAsaka (zrAvaka) zramaNa mAhaNane nirdoSa AhArAdika detAM samAdhi upajAve ane pote samAdhi pAme, chevaTe dhinA lAbha pAmI jAvat sa duHkhanA aMta karI siddha thAya ema kahyu che. te zrAvakapaNAmAM e zabda kema lAgu thAya ? tenA khulAse sUtrathI karI Apaze. tathA vaLI, ThANAMga ThANuM 3je uddeze 1le tathArUpanA samaNu mANu ne devatA peAtAnI Rddhi dekhADe temAM ze saMzaya ? arthAt mAhuNa zabde zrAvakane devatA peAtAnI Rddhi dekhADe temAM saMzaya nahiM. tatha ThANAMga ThANe je uDse 1le tathArUpanA zramaNu maNu pAse eka paNa A dharmo sAMbhaLavehRdaye dhArave jIvane dharmAM devagati pAmavIkahI. tA zuM avasAna vakhate kaMi zrAvaka koi jIvane dhama' sAMbhaLAve te zu devagati na pAme ? arthAt nAstipaNuM nathI, zrAvaka dharma sA~bhaLAve te khuzIthI devati pAme mATe mANu zabde zrAvaka jANavA. prazna 34tyAre kai kahe ke tyAM dharmAcAya kahyA che te kema ? uttara--dharma sabhaLAve te dharmAcArya temAM zuM Azcaya ? ThANAMgajInA ThANe 4the uddeze uje cAra prakAranA AcAya kahyA che, temAM ceAthe ele 21 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrI praznottara mehanamALA--bhAga ? je. poLo vAvAri vAri dhamaraNa bhASA-eka pravartAcArya paNa nathI ane upasthApanAcArya paNa nathI te dharmAcArya kahIe. jenI pAsethI dharma pAmyA te dharmAcArya yati paNa thAya ane pratibaMdhaka zrAvaka paNa thAya a5 11 dharmAcArya itipratibodhaka ityarthaH AhacadhammojeNuvaiTho so dhammagurU jiddI va AmavA (bAbuvALA chApela pAne 282me) ahiyAM te gRhasthAvAsamAM rahelA zrAvaka pAse dharma pAme, mATe te paNa dharmAcArya kahevAya mATe mAhaNa kahe ke zrAvaka kahe tenI pAse dharma sAMbhaLI devagatine pAme mATe tevA upakArI purUSane sUtramAM dharmAcArya kahyA che. temaja sUyagaDAMsUtra zrutaskaMdha bIje adhyayana ume kahyuM che ke tathArUpane samaNa mAhaNa pratye eka paNa Aryadharma sAMbhaLI ema jANe je e dharma, muktigamana yogya je dharma te pAme. pachI tene saMbhaLAvanArane Adara sanmAna kare, pUjya samAna jANe, tene vAMde, namaskAra kare, vastrAdike satkAra kare, temanA Ave jave ubhuM thavuM, sAmuM javuM kare, jAvat kalyANakArI, maMgaLakArI, devayaM ceiyaM, pajajuvAsaMti ItyAdika parya pAsanA kare. te ahiM mAhaNa zabda zrAvaka samajavA. ane tenAthI dharmanI prApti thaI mATe tene dharmAcArya paNa kahyA. tevA upadezI zrAvakane bhaktibhAva karavo te vinayamUla dharmanuM lakSaNa che. sAdhune tathA zrAvakane upadeza jude kahyo nathI. je tIrthakarane upadeza mahaNe mahaNo che, te ja sAdhune upadeza ane je sAdhune upadeza teja zrAvakane upadeza kahyo che. mATe zrAvakane mAhaNa kahI be lAvyA che. tathA vaLI ThANAMga ThANe 4the-tathArUpanA samaNa mAhaNane ddhi dekhADavA mATe devatA pitAnI zakti baLa viryAdikane pherave pRthvInuM calavuM thAya ema kahyuM. te tyAM paNa mAhaNa zabda zrAvaka kare, kAraNa ke zrAvakane paNa devatA pitAnI zakti batAve che. temaja uvavAI sUtramAM sasaraNane aMte mAhaNa zabdano artha dharmasiMha TabAmAM zrAvaka karyo che. prazna 35-tame sAdhu ane zrAvakane sarakhA gaNe che te kema ghaTe ? uttara-e Thapako te mahAvIrane deve. ame te mahAvIranA kahevAthI kahIe chIe. mahAvIre pote ja kahyuM ke mAruM tIrtha ekavIza hajAra varSa sudhI eTale pAMcamA ArAne cheDA sudhI cAlaze. tyAM tIrtha zabda sAdhu sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA kahyA che. eTale pitAnA tIrthamAM sAdhu Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 3 ne.. 163 ane zrAvaka beja gayA. tema bhagavatIjImAM kahyuM che-temaja ThA. ThA. kathe u. kathe-cAra prakArane saMgha kahyo. temAM paNa sAdhu, sAdhvI, zrAvakane zrAvi- kAja kahyAM che. vaLI keTalIka kriyAmAM sAdhunA sahacArI paNe zrAvakane sAtheja gaNyA che; jemakeThANugajamAM sAdhune traNa prakAranI ciMtavANu karatAM mahA nirjarA kahI che. temaja zrAvakane paNa traNa prakAranI ciMtavaNA citavatAM bhAvane bhAvatAM mana, vacana, kAyAe karIne moTI nirjarAnA dhaNI ane mahA samAdhi pAmatA kahyA che. -temaja dazAzruta skaMdhamAM sAdhune samaNa kahyA che temaja zrAvakane samaNa bhuyA-sAdhu jevA kahyA che. evI ja rIte upadeza paddhatimAM tathA AhAradika vahoravAnA saMbaMdhamAM sAdhune samaNu ane zrAvakane mAhaNa zabdaja oLakhAvyA che. eTale bannene keTalIka bAbatamAM sAthe ja gaNyA che. prazna 36-e badhI vAta kharI paNa sUtramAM mULa pAThe kaI ThekANe zrAvakane mAhaNa kahyA nathI, jema sUyagaDAMga sUtranA 16mA adhyayanamAM sA- dhune samaNa mAhaNa vagere cAra bele karI lAvyA che, tema zrAvakane kaI ThekANe mULa pAThe mAhaNa kahIne lAvyA hoya te batAve ! ame te mULa pAThamAM zrAvakane mAhaNa kahyA hoya teja kabUla karIe tema chIe. uttara--tamArA kahyA pramANe sUyagaDAMga sUtramAM mULa pAThamAM nathI, paNa artha vALAe sAdhune artha karyo che, te ThIka che. te te prathamathI ja ame kahI gayA chIe ke sAdhune mAhaNa kahIne bolAvyA che, tema ahiMyAM sAdhune arthavALAe cAre bele oLakhAvyA che. paNa prathama zarUAtamAM te bhagavaMte bIjI rIte cAre bela jaNAvyA che. ane te pramANe je sama daSTie vicAra karIe te temAM aMtara bhede paDimAdhArI zrAvakane paNa samAveza thAya che. have mULa pADe te bhagavaMte A pramANe kahyuM che ke- ahAi bhagava evaM, se daMte davie, bosaTha kAetti bacce, mAhaNetti vA, samaNe,tti thA, bhikkhutti vA, NiggaMthetti vA. ahiMyAM te indriyane damavA vALA jene zarIranI darakAra nathI eTale zarIranI robhA zuzruSA rahita tene mAhaNa kahIe, zamaNuM kahIe, bhikSu kahIe, tathA nigraMtha kahIe, eTale ja saMkSepe artha thAya che. have vistArathI je artha lakhe che te paNa jaNAvIe chIe. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mAhanamALA-- bhAga 3 jo. artha-ma. athAha bhagavAna have zrI bhagavaMta mahAvIra deva sabhA mAMhe ema kahe che. te te sAdhu Idriyene dama karI dAMta teNe karI mukti gamana megya, tathA vo ni:pratikarma evuM zarIra che jenuM tene ema kahe. mAdavi trasa ane sthAvara ane mAhaNe e jene udeza che te mAhaNe kahIe, athavA navavidha brahmacaryanI gupti thakI mAhaNa eTale brAhmaNa kahIe. samaravA tathA samaNa eTale tapasvI zuddha kriyA anuSThAnanA karanAra, mittivA AraMbhane tyAga kare nirdoSa bhikSAe prave athavA aSTa prakAranAM karmane bhede te mATe bhikSu kahIe, friLe. tathA bAhya abhyatara parigraha rahita mATe nigraMtha kahIe. ahiMyAM cAlatA adhikAre cAre bela mULa pATha vistAra sahita jaNAvyA che, temAM mAhaNanuM svarupa prathama prakAzya che te nIce pramANe che. ittivirae savva pAvakammeDiM, pijadosakalaha, apbhakkhANa, pesunna, paraparivAya, aratirati, mAyAmosa, micchadasaNasala, virae, samie sahie, sayAjae, gokujje, gomANI, mAhaNetti bacce. ahiMyA te bhagavaMte kahyuM ke sarva pApa karmathI nitya, dazamAM pApasthAnakathI mAMDIne aDhAramAM pApasthAnaka sudhI eTale rAgathI mAMDI mithyAdarzana zalya sudhI nivaryA che, samiti sahita, sadA jatanAvata, krodha na kare, mAna na kare, tene mAhaNa kahevA athatu evA guNavALA heya te mAhaNa eTale brAhmaNa jANavA. A upara kahelA mAhaNanA guNa jo ke sAdhumAM te che ja, paraMtu paDimAdhArI zrAvaka zrI mahAvIra paramAtmAe pitAnA aMtevAsI kahIne bolAvelA ANaMdajI, kAmadevajI jevA, tenAmAM upakti kahelA mAhaNanA guNa na hoya ema keNa kahevA samartha che ? paDimAdhArI zrAvaka damite priya hoya che, temaja zarIranI zobhA zuzraSA rahita paNa hoya che. mAhaNe zabdane uddeza tathA brahmacaryanA pALavAvALA paDimAdhArI zrAvaka hoya che. temaja mAhaNa zabdanA kahelA tamAma guNa sUtramAM kahelA paDimAdhArI zrAvakamAM avazya hoya che. eTaluM ja nahi, paNa samaNa, bhikSu, ane nirgathanA guNe paNa paDimAdhArI zrAvakane lAgu che. dazAzrutaskaMdha sUtranA adhyayana dahuM agyAramI DimAdhArI zrAvakane bhagavaMte kahyuM che ke - Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA----bhAga 3 jo. 15 je ime samaNANaM niggaMthANaM dhammai patte taMjahA sammaM kAraNaM phAse mANe pAlemANe jAvat saMjayA meva parakamejjA. jevA zramaNa nigraMthanA dharma tIrthaMkarArdike parUpyA kahyo dhama' tevA samyaga prakAre kAyAe karI pharasatA thako, pAlatA thakI jAvat yatanA sahita sAdhunI pare parAkrama karatA pravarte cAle. ahiMyAM tA bhagavate cAkapu` kahyu` che ke jevA dhama zramaNa nigra'thanA teveAja dhama DimAdhArI zrAvakaneA. temaja sajayA ke'tAM sayamI---- sAdhu jevuM parAkrama kare tevu Mja pazcimAdhArI zrAvaka parAkrama kare; eTale mAhajInA kahelA guNu pramANe pApa sthAnakathI nivRtta thai samiti guptimAM sadA jatanAvaMta hAya, mATe zrAvaka mAhaNa paNa kahevAya, ane je bhikSunA guNa kahyA che. te tamAma guNa ke, abhimAna rahita, vinayavaMta ityAdi jAvat pArakA dIdhelA AhAranA jamanAra tyAM sudhInA sarva khela paDimAdhArI zrAvakamAM paNa hoya che. mATe bhikSu zabda sAdhunI peThe zrAvakane paNa lAgu che. A sUyagaDAMga sUtramAM kahelA cAre khela jema sAdhune lAgu che, temaja paDimAdhArI zrAvakane paNa lAgu che. mATe mULa pAThe mAhuNa zabda zrAvaka siddha thAya che. prazna 37--A te mAhuNa zabda zrAvaka artha je karyAM te te apekSAvAcI karyAM, paNa jyAM jyAM zrAvakanA adhikAra cAlyA che tyAM koi sUtramAM zrAvakane mahaNa kahIne kheAlAvyA nathI. mATe zrAvakanA adhikAre sUtra mAM mULa pAThe koi ThekANe zrAvakane mAhaNu kahIne khelAvyA hoya te batAvA ? uttara---ghaNI bAbata sUtramAM mULa pAThe to saMjJA rUpeja hAya che, tenA khulAsA mULa pAThe nahi nIkaLatAM apekSA vicArIne a karAya che. lAkSaNika artha levAya che. tenu' tame kema karaze ? prazna 38--sUtranI khAbatanA khulAso te sUtrathIja thai zake che, eke vAta sUtra bahAra nathI. uttara ravAha ! tA to joieja zu' ? apekSA ke TIkA TakhA ke para parA vinA ja sUtramAM mULa pAThathI kAI khulAsA karI ApatuM hoya te atre e cAra dAkhalA TAMkI khulAsA karavA mAgIe chIe. prathama te e ke-cheda sUtramAM prAyazcitanA mATe 10 bela kahyA che te e kebIna mAsa 1. laghu mAsa 2. gurU mAsa 3. cau laghu 4. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mohanamALA tAga 3 jo. cauM gurU 1. khaTa laghu 6. khaTa zurU 7. vadhAi 8. aNudhAi 9. mULa cheda 10, A 10 belane mATe mULa sUtra pAThathI zu khulAsA Ape che ? 2. bIjo dAkhalA e ke--siddhAMtanA mULa pATha bhagavatI maMDAtAM mo arihaMtAnuM A pATha upara evA atha thAya ke namaskAra hA ari ke'tAM verInA haNanArane. verInA haNanAra te te rAjA pramukha sava potapotAnA verIne haNe che, mATe sUtra pATha pramANe te tamAre ekAMtavAdIe) te a kabula karavA paDaze--tyAre koi kahe ke e vAta te lAgu nahi thAya. paNa ka rUpI zatrune haNanArAne namaskAra kahyo che. tene kahevu` ke teve pATha dekhADo ke namo akarmI diMtALa, 166 3 temaja namo josasAdU+ A pADa uparathI lokamAM rahelA jainanA tathA anyanA sarva sAdhune namaskAra thavAne! atha nIkaLaze, kAraNa ke eve pATha nathI ke--no srop ninamavyasAdanuM AvA dhaNA pATanA khulAsA TIkA vinA meLavI zakaze nahi. mATe sUtramAM mUla pADathI khulAso na thAya evA dAkhalAno khulAso TIkA vagerethI sASakAraka maLI Ave che, mATe sUtra vacana du:khAya nahi, nyAya mAne dhakko lAge nahiM ane je bAbata nyAyamAM AvIne ubhI rahe tevI bAbatone khulAse di sUtra pAThathI na maLI Ave ane TIkA, bhASya ke TabAthI maLI Ave te teno svIkAra nivivAde karavAja joie. zu' seAnA rUpAnI peTImAMja ratna hoya teja levu' ane khullA medAnamAM ke ukaraDA upara paDayu hoya te na levu ? evA nyAya kadi hAyaja nahi. 4. keTalAka mULa pADa evA hAya che ke-pATha pramANe pATha uparathI atha karavA jaie te tadna vItarAganA mAthI yA sAdhu mAthI athavA lekabhASAmAM lekanI pravRttimAM tadna virUddhaja lAge. evA paNa mULa pATho hoya che ke jenA khulAso TIkA, Tama ke bhASya vinA kadi paNa nIkaLI zakeja nahi. dAkhalA tarIke AcArAMga sUtranA bIjA zruta skaMdhamAM piMDaiSaNA adhyayanamAM matta vajALIvA maMsa vajALIyA tathA mAMsa mAma macchekhA akriya draSTithavenA AnA khulAsA mULa sUtra pAThathI kevI rIte karI zake che ? te paNa joie te kharA. 5. tathA bhagavatIjInA 15 mA zatakamAM revatIe e prakAranA pAka banAvelA che, eka ghoDA mATe ane bIjo bhagava'ta mATe;temAM mULa pATha upara draSTi karo te evA zabdo che ke jaina dharmanI mAnyatA pramANe Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahanamALA-bhAga 3 jaze. 167 tadna virUddhaja paDe. je ke TIkAvALA vagere pazu jevA joie. tevA khulAsA karI zakayA nathI. te paNa jeTalA bacAva thAya teTalA karyAM che ane yAgya abhiprAya ApyA che ane mAvALAe vaLI vizeSa khulAsA karI batAvyA che. te badhAthI vizeSa AzcayaeN mAnavA jevA eka evA dAkhaleo maLI AvyA che ke je pustakane ApaNe hAthaja na dharIe ke jemAM ApaNe kAMipaNuM samajI zakIeja nahi evu IMgrejI DikSanerI mAMthI kapAtanA abajorU ane kuTanA atha bhurU keluM zrI pAlaNapuranA nyAyAdhIza DuMgarazI bhAIe e prakAranA zabdo khALI kADhyA hatA. kAraNa sravat 1974mAM prAttara kartAnuM cAmAsu tyAM hAvAthI temane upAsaka dazAMganA IMgrejI tarajumA te vaMcAvatA. temAM bhagavatIjInA paMdaramA zatakanA adhikAramAM mahAvIra svAmInA saMbaMdhe revatI gAthApataNIe karela pAkano artha herala sAhebe mULa pATha uparathI bilADIe mArela kukaDAnA karela hAvAthI DuMgarazIbhAI nyAyAdhIze DIkSanerImAMthI upara lakhelA zabdo khoLI kADhyA. te vicAra karo ke A atha sava jaina vargane mAnya karavA joga kharo ke kema ? eka vAra nahi paNa hajAra vAra kabUla karavuMja paDaze. te pachI je bAbatane khulAse| sUtra pAThathI na maLI Ave te pachI game tyAMthI pUratA khulAse maLI Ave te zA mATe svIkAra na karavA ? arthAt khuzIthI svIkAra karavA, paraMtu kei sUtranA mULa pAThathI khulAso karI Apatu hoya to te paNa joie. 4. nizItha sUtramAM kahyuM che ke--te mitravu JaLaDapa mUre kacAra pAsavaLa pravegmA tA prAyazcita Ave teA vicAro ke sUrya ugyA vinA uccAra pAsavaNa ( dasta mAtru ) paravavuM nahi, jo ema hoya te zu rAtri e rAkhI mUke ? siddhAMtamAM te uccAra pAsavaNamAM aMtar muhUta kALa gaye asa khyAtA samUmi manuSyanI utpatti kaDI che, te rAtrie paraDA vinA kema cAle ne sUrya ugyA vinA paraThave te prAyazcita lAge. mATe e e vAtano meLa kema maLe ? mATe artha uparathI ke gurUgamyathI tenA khulAsA thAya, chatAM koi mULa pADathI khulAsA karI Apaze te joizuM. 7. have sAtame| dAkhaleo--dazA zrutaskaMdha sUtramAM kahyuM che keDimAdhArI sAdhune kalpe sUrya Athame tyAMja jaLane viSe tathA sthalane viSe jAvat khADa, guphA sama ke, viSamajagyAe jyAM hoya tyAMja rAtri rahevuM, vasavu ka2e, tyAMthI eka pagalu paNa Aghe javu kalpe nahIM ema Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrI praznottara mahAkALI-bhAga 3 ne. kahyuM che te zuM nadI utaratA divasa Athame te nadImAMja ubhA rahe? te kema saMbhave ? ityAdika ghaNu pATha durgamya che. te pATha uparathI artha karatAM ulaTuM viparIta ja samajAya; mATe TIkA, bhASya, bAtha ke gurU gamya vinA sugama artha samajAya nahi. temaja mAhaNa zabda zrAvaka khullI rIte TIkAvALA tathA bhASyavALA tathA TabAmAM pragaTa karI gayA che. siddhAMtamAM zrAvakane ghaNuM nAme bolAvyA che. zrAvakane zrAvaka, zramaNe pAsaka, gAraWA, Aryacaitya ane aMtevAsI kahyA che, temaja mAhaNa paNa kahyA che. prazna 39tyAre keI kahe ke mAhaNanA arthamAM maha mahaNe zabdanA kahenAra ema kahyuM che, te mahaNe zabdane upadeza te tIrthakara tathA sAdhuja kare ? uttara-aho devatAnA bahAlA ! zrAvake upadeza dIdhe evuM kaMI sUtramAM cAlyuM che ke nahi. ? je cAhyuM che te tene upadeza mahaNe mahaNe hoya ke tethI ulaTa hoya ? je upadeza tIrthaMkara mahArAjane teja eTale temaNe prarUpele tene anusarIne sAdhu tathA zrAvaka upadeza de che ema je sUtranI sAkhe kabUla thAya te mahaNe mahaNe zabdanA prarUpanAra mAtaNa zabda zrAvaka kabUla karo. bhagavatImAM upadekAnA devA vALa samaNa mAhaNa ba ne kahyA che, tyAM zramaNa eTale sAdhu ane mAhaNa eTale zrAvaka kahyA che, ane ThANAMga ThANe 10 me bAbuvALA chApela pAne pa89 me pahelI juThImAM tejulezyAnA adhikAre tathArUpaNa emaNa mAhaNane artha TIkAkAre A pramANe karyo che te saMbhaLe TIkA zramaNa tapoyuktaM mAhana mAhanayA vinAzayetyeva prarUpaNA kAriNaM. basa ahiMyA mAhaNa zabda zrAvaka paNa "maNe maNe koI jIvane vinAza na karo" e upadeza evI prarUpanA karatA khullI rIte kahyA che. prazna 40-mAhaNa zabdanA arthamAM ema kahyuM che ke--pita hiMsA thakI nivatya ane bIjAne kahe ke maha, mATe zrAvakane mAhaNa kema kahae ? zrAvaka te hiMsA thakI nivatyuM nathI. uttara-paDimAdhArI zrAvakane kaI hiMsA mokaLI che ? agyAramI paDimA aMgIkAra kartA sarvathA hiMsAthI nivaryA che. ne dazA zrata skaMdhamAM te tyAM sudhI kahyuM che ke---je dharma zramaNa nigraMtha pALe che. teja dhama te zrAvaka paDimAdhArI paNa pALe che- mATe hiMsA thakI pite nivatya che ne Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrA praznottara meDhunamALA--bhAga 3 jo 19 bIjAne paNa maNeA maNA zabda kahI odhe evA mAhuNu zabda zrAvaka jANavA. prazna 41 mAhaNane keTaleka ThekANe tapasvI tathA brahmacArI tathA mahAnubhAga kahyA che; te zrAvakane e zabda kema lAgu thAya ? uttara-paDimAdhArI zrAvaka abhigrahadhArI hAya che, mATe tapasvI kahIe ane koI ThekANe ema paNa kahyuM che ke--pahelI paDimAmAM eka mAsa sudhI ekAMtara upavAsa ema caDatI paDamAe jeTalAmI DimA teTalA mAsanA teTalA teTalA upavAse caDatA bavat agyAramI paDimA agyAra mAsanI temAM 11 agyAra upavAsanAM pAraNAM kare. ane ekeka mAsamAM cha cha poSA to avazya kare. mATe tapasvI paNa kahIe. ane chaThThI piDemAthI saCthA brahmacaya pALe che, mATe brahmacArI kahIe. ane dharma anuSThAnarUpa vRddhi prApta thavAthI moTA bhAgyanA dhaNI (mahAnubhAga) kahIe. mATe je je artha mAhuNa zabdanA phelAvyA che. te zrAvakanA guNa niSpannanAja jANavA. prazna 42--tyAre koi kahe ke te guNa te sAdhumAM paNa che, te sAdhu kema na kahyA ? uttara-sUyagaDAMgajInA bIjA zrutaskaMdhamAM adhyayana 2 je-tathA uvavAijImAM zrAvakane sAdhu kahyA che. ane guThANAna! thokaDAmAM zrAvakane susAdhu paNa kahyA che, vAMcA pAMcamA guNasthAnanuM lakSaNa tathA dazAzrutaskaMdhamAM samabhuyA zramaNa nigraMthanI barAbara khullA pADe kahyA che, eTale jevA guNa sAdhunA tevAja guNane dhaNI agyAramI piDimAvALA zrAvaka kahyo che. mATe upadeza ke bhikSAcarI pramukhamAM samaNu mANu e zabda sAthe joDavAnu kAraNu eja jaNAya che ke-te banne tathArUpanA guNunA adhikArI hAvAthI tItha - karanAM pravacane sAdhu jamaNI bahu ane zrAvaka DAbI bAMhu gaNI samaNu mANu zabdathI sAdhunI sAthe zrAvakane sarakhAja gaNyA che. chatAM paDimAdhArI jevA zrAvakane AhArAdika detAM ekAMta pApa kahenAranI buddhi kevA prakAranI samajavI ? te DAhyA leAkAe vicAra karavAnA che. prazna 43---ziSya-sAdhu jevA paDimAdhArI zrAvakanA dAtAra tene nirdoSa dAnanA devAvALAne ekAMta pApa thAya che, Ama keTalAkanuM mAnavuM thAya che tenuM zu kAraNa ? uttara keTalAka ekAMtavAdIonu ema mAnavu che ke mAtra sAdhuneja ApavAmAM dha, temAM puNya ane nirjarA rahela che, kAraNa ke temAM sayama 22 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrI praznottara mehanamALA - bhAga ke je paNuM rahyuM che. bAkI tamAmamAM asaMyama rahyo che, mATe asayamIne ApatAM bhagavaMte ekAMta pApa kahela che. AvI daSTie zrAvakane ApatAM paNa pApa thAya che, AvI zraddhAvALAe AgaLa pAchaLane vicAra karyo hoya ema jaNAtuM nathI have je paDimAdhArI zrAvakane AhAradika detAM pApa mAne che, tene pUchavuM ke-agyAramI DimAnA dhAraka zrAvakane AhAradikanI virati tathA tene kalpa dharmamAM ke adharmamAM ? je adharmamAM ke dhamadharmamAM kahe te kahevuM ke sUyagaDAMga zrutaskaMdha bIje adhyayana bIje-tathA uvavAI prazna 20 ma-zrAvakane-paLa vittinA vi7 evA kahyA che. te vitti zabda AhArAdikanI vRtti, kape ketAM te paDimAdhArI zrAvakane kalpa, ceva iti nicce dhameNuM ke'tAM dharma rUpaja che, eTale sarva kAryamAM dharmane AgaLa karIne kampamANa ke'tA pitAnA kalpane jALavatAM thakA viharaI nAma vicare che, mATe tenuM khAvuM pIvuM vagere sarva kArya dharmamAMja che. temaja AcArAMganA pahelA taskadhamAM adhyayana pAMcame uze bIje maMDAtAM kahyuM che ke-sAdhune tathA agyAramI DimAdhArI zrAvakane tathA paccakhANa zrAvakane arthavALAe TabAmAM aNAraMbhI chavI kahyA. pitAnA deha nirvAhane arthe niravadya-doSa rahita sAdhuvRttie AhAradika laI upajIvikA karatA paMkajanI pere nilepa kahyA che. ane A ThekANe bhASAMtaramAM kalama (275 me kahyuM che ke-A jagatamAM je koI nirAraMbhI (ahiMsaka) thaI varte che. teo gRha pAsethI ja niSaNa (dUSaNa rahita) AhAradika laI aNAraMbhIpaNe rahe che. (ra75) prazna 44-ahiM kaI kahe ke-zrAvakane apAraMbhI kahyA che ne tame aNAraMbhI zA AdhAre kahe che ? uttara-ame amArA gharanuM kahetA nathI, paNa sUtranA AdhAre kahIe chIe. samavAyAMgajI nA 11 mA samavAyamAM tathA dazAzrataskaMdhamAM kahyuM che ke-paDimAdhArI zrAvaka 8 mI DimAe pite AraMbha kare nahi. 9 mIe anerA pAse karAve nahi. 10 mIe AraMbha karI Ape te le nahi, 11 mIe samaNabhuyA jevI rIte zramaNa nircatha iriyAsamitie vartatA kara, 47, 96 deSa rahita AhAradikanI gaSaNa kare, temaja 11 mI DimAdhArI zrAvaka nirdoSa AhAra le mATe aAraMbhI che, apAraMbI je kahyA che, te te samucce sarva zrAvakane AzrIne kahela che, paNa paDimAdhArI mATe Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 3 je. 171 te appa zabda abhAvavAcI samaja, jema jema paDimAe caDatA jAya che tema tema guNe paNa caDatA jAya che, mATe paDimAdhArI jyAre AraMbha tyAga kare tyAre tyAre arabI kahevAya. prazna 45-paDimAdhArI zrAvakanuM khAvuM sAvadya ke niravadhe ? uttaradazAzrutaskaMdhamAM paDimAdhArI zrAvakane AhAra niravagha kahyo che. AhArane hetu khAvAne che, mATe AhAra niravadya te khAvuM paNa niravadha che, arthAt niravadya AhAra kare mATe niravadya. prazna 46--tyAre kaI kahe ke-zrAvake AhArane tyAga karyo nathI, mATe jeTale tyAga kare teTale niravadyA ane tyAga na kare teTale sAvadhAna uttara-sAdhue pAMca mahAvrata AdaryA tyAre temaNe AhArane tyAga karyo che ke kema ? je nathI karyo te tamArA kahevA pramANe te paNa sAvaghamAM gaNAze ne je tyAga karyo che kaheze te khAvuM kema kape ? prazna 47-tyAre koI ema kahe ke-sAdhue te sAvadha karaNInAM paccakhANa karyA che, mATe temanuM khAvuM nivadya che. uttara-te paDimAdhArI zrAvakane paNa sAvaghanAM paccakhANa che, mATe tenuM khAvuM paNa nirava temAM vAMdho che ? prazna 48-keTalAka kahe che ke-uvavAI sUtramAM prazna 20 me zrAvakane zabda, rUpa, rasa, gaMdha ne sparzane keTaleka tyAga che ne keTaleka tyAga nathI. mATe jeTale tyAga teTale aMze vrata ane eTale tyAga nathI teTale aMze atrata. mATe paDimAdhArI zrAvaka rasa zabda AhAra kare te avratamAM gaNAya. uttara-uvavAI sUtranA 20 mA praznamAM zrAvakane zabda, rUpa, rasa, dha, spA saMbaMdhI keTaleka tyAga che, ne keTaleka tyAga nathI te vAta satya che, paNa prazna 21 mA madhye sAdhune te pAcene sarvathA tyAgI kahyA che, te tyAM paNa rasa zabda AhArane paNa sarvathA tyAga thaye; te sAdhu AhAra kema kare che ? ahiMyAM samajavAnuM eTaluM ja che ke-vIzamA praznamAM kahela vrata avrata te samucce sarva zrAvaka AzrI che, eTale e pAMca viSaya mAMhele keTaleka tyAga che, ne keTaleka tyAga nathI, ane sAdhune e pAMce viSayane tyAga che, paNa bAvAne ke jevA ke sAMbhaLavA vagerene tyAga nathI. paNa jema sAdhune pAMce viSaya vikArane sarvathA tyAga che tema samue keTalAka zrAvakane keleka Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI prattara mehanamALA-bhAga 3 je. tyAga che ne keTaleka tyAga nathI, paNa paDimAdhArI zrAvakane te sAdhunI peThe pAMce idrinA viSaya vikArane tyAgaja hoya temAM kAMI AhAradika khAvA pIvAne ke dekhavA sAMbhaLavAne niSedha thatuM nathI. mATe jema sAdhu AhAradika kare te vratamAM tema paDimAdhArI samaNubhayA zrAvaka paNa AhAra kare te tamAM, jema sAdhu vrata rAkhI AhAra kare, tema paDimAdhArI zrAvaka paNa vrata rAkhI AhAra kare, kaI vrata alagAM mUkI AhAra karatA nathI. paDimAdhArI zrAvakanuM khAvuM pIvuM AhAradika abata heya te bhagavaMta tevI kriyA kema batAve ? mATe vratamAM rahI sAdhu ke zrAvaka je kriyA kare te vratamAMja gaNAya. je paDimAdhArI zrAvakane AhAra avatamAM hoya te te zrAvaka pitAnA arthe lAvele AhAra temAMthI kadi sAdhune vaherAve te leve kape ke kema ? kalpa te avrata sAdhune levI kema kalpe? temaja anya zrAvaka ke kaI gRhastha vrata paccakhANa vinAnA tenA AhAradika tamArA hisAbe avatamAM gaNAya te sAdhune agrata levI kema kare ? ahiMyAM bahuja vicAra karIne bhASaNa karavAnuM che. sAdhunuM ke paDimAdhArI zrAvakanuM mukha ke khAvuM pIvuM ke AhAradika koI avratamAM nathI. temaja koI ekAMtavAdI je sAdhune AhAradika vratamAM kahe te sAdhu tene tyAga kema kare che ? vrata AdaravAthI kalyANa ke vrata tyAgavAthI kalyANa ? e jarA vicAra kare joIe. prazna - ahiyAM koI ema kahe ke-paDimAdhArI zrAvakane AhAra te sAvadya che. uttara--ema belatA pratye kahIe ke-zrAvanA pAtrAmAM paDele AhAra je sAvadya kahIe te te sAdhune khape kema ? te pachI gRhasthanA pAtramAM rahele AhAra te paNa sAvadya mAnatA haze? evI mAnyatAvALA sAdhunA pAtrAmAM paDeluMja niravadya, ane te sivAyanuM sAvadya mAnavAvALAnA pAtrAmAM pite niravagha kevI rIte lIdhuM kahevAya ? mATe ema kadi hoyaja nahi. paDimAdhArI zrAvakane AhAra sAvadha ke niravagha kAMI kahevAya nahi. AhAra te pudgala che, pudgalane cha kAyane AraMbha karI pace pacAve te sAvadya te te agyAramI paDimAvALA zrAvakane te tyAga che ane chakAyanA AraMbha rahita nirdoSa bhikSAvRttithI AhAdi bhagave te te niravadya che, mATe niravagha vRttivALA ane niravA bhegavavAvALAne sAvadya kema lAge? arthAt naja lAge. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 zrI prakAra mihanamALA-bhAga 3 je. prazna 50-tyAre kaI kahe ke-zrAvakane hajI pudugaLa uparathI mUI utarI nathI mATe sAvadha. utta-pudgala upara mUcha te sAvadha nahi, sAvadya te chakAya mahelI hiMsA thAya che. te te sAdhu ane paDimAdhArI zrAvaka bane sAvadha kRtyane tyAga che ane pugala upara mUcha te te sarAga saMyamIne paNa rahela che, ke jethI devalekane baMdha paDe che. sAkha bhagavatIjInA bIjA zatakanA pAMcamA udezAnI. vaLI mUcha bhAve sAdhune paNa parigraha kahyo che. sAkha dazavaikAlika sUtranA 6 ThTha adhyayanamAM gAthA 21 mInI kurachA parinhA iti vacanAt, sAdhune parigrahane tyAga che, paraMtu ahAra, pANI, vastra, pAtra upara mUcha kare te bhagavaMte parigraha kIdhe ane amUcchabhAve saMjamane upaSTabha kIdhemUccha parigrahathI vratane bhaMga thato nathI, vratane bhaMga te dhAtu parigrahathI thAya che. vaLI uttarAdhyayananA 32 mA adhyayanamAM zabda, rUpa, rasa, gaMdha ne sparza te kAMI bagADa karatA nathI, bagADa te pitAnuM mRddhipaNuM kare che. vaLI teja adhikAre kahyuM che ke- zabdanAM pudgalene kAne paDavAne svabhAva che, ne kAnane sAMbhaLavAne svabhAva che. paNa manejha jANa rAga kare, ane amaneza jANI dveSa kare, te rAga ne TaeNpa beu kamanAM bIja che, mATe rAga dveSa rahita pravartatAM doSa nahi. prazna pa1-tyAre koI kahe ke te te sAdhu TALI zake, zrAvaka zI rIte TALI zake ? uttara-zrAvaka paNa zabdAdikane viSaya TALe che. sAkha jJAtAjInA 12 mAM adhyayananI subuddhi pradhAne pharasohaka bAinA pANAnI durgadha AvavAthI paNa rAgadveSa na karyo, bIjA le e nAka ADA lugaDAM dIdhAM, subuddhi prathAne na dIdhAM temaja paDimAdhArI zrAvaka phAsuka nirdoSa AhAradika je maLe te jogavatAM rAgadveSa na kare ema ghaNu adhikAra che. paraMtu sAdhu nirdoSa AhArAdi lAvI vRddhipaNe bhagave te sadeva bAhAra-deva sahita AhAra bhagavate bhagavate kahyA che ane paDimAdhArI zrAvaka phAsuka AhAra lAvI amRddhIpaNe bhegave te nirdoSa che. prazna para-tyAre koI kahe ke-tene nirdoSa AhAra karavAnI A sAdhu kema na de ? Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara mehanamALA--bhAga 3 jo uttara--sAdhune kahyuM nahi. jema jinakalpI sAdhu sthavirakalpIne AjJA na de tema sAdhu, paDiyAdhArI zrAvakane AjJA na de. je DimAdhArI zrAvakanA AhAra sAvadya heAya te sAvadha karaNI bhagavaMta kema batAve ? vaLI sAvadha kRtyanA te parimAdhArI zrAvakane tyAga che. jo sAvadya AhAra kare te DimA bhAMge mATe padmimAdhArI zrAvakano AhAra sAvadya kahe tene mahA doSa lAge. tene mATuM ALa dIdhu' kahevAya. 174 prazna 53--kaI kahe ke-sAdhune AhArAdika devAnu` kaLa cAlyu' che, paNa zrAvakane AhArAdika devAnu phaLa kayAM cAlyuM che ? uttara-bhagavatIjInA cha mA rAtakanA pahelAuddeze tathA AThamA zatakanA 6 meM uddeze-tathArUpanA samaNu mAhaNane phAruka nirdoSa AhArAdika detAM ekAMta nirjarA kahI che, ane sAtame zatake te samAdhi prApta thavA sAthe chevaTe mekSa phaLa paNa sUcavyuM che, tyAM samaNu zabda sAdhu ane mAhuNa zabda paDimAdhArI zrAvaka samajavA. prazna 54.-.--siddhAMtamAM khullI rIte zrAvakane ApavAnu phala cAlyuM nathI, te nirA kema kahI zakAya ? uttara--siddhAMtamAM hAya teja mAnavu' eTale apekSAvAcI ke artha rUpe hoya te nahi, paNa khullA pAThathI hAya teja mAnavu' evA jo Amahu hAya te kevaLIne AhArAdika devAnu zu la che ? temaja AryAMjIne AhArAdika devAnu phaLa kayA sUtramAM cAlyu' che ? te tamAre siddhAMtathI nizce karI Apavu paDaze. sAdhuneja ApavAthI ekAMta nirjarA ane asa'jatI, annatI apaccakhANIne ApavAthI ekAMta pApa. te DimAdhArI zrAvakane ApavAthI zu phaLa ? te pakSapAta mUkI vicAra karazo to khuddI rIte jaNAI Avaze ke Ave! bhagavata svIkArelA ArAdhaka padanA dhaNI tene ApavAthI ekAMta pApa thAya ema mAnavuM te AtmAnI keTale darajje avaLAI che ! AvI zraddhAvALAno AtmA keTalI meATI bhUla khAya che, te abhyatara jJAna naitra khulyA vinA samajAze nahiM. prazna pa-- --paDimAdhArI zrAvakane dAna devuM te dharma dAna ke adhama dAna ? uttara-dharmIne dAna devuM te dhama dAna, ane adharmIne dAna devu te adha dAna, sUyagaDAMga sUtra zrutaskaMdha 2 je adhyayana 2 je tathA uvavAI prazna 20 me zrAvakane dharmI kahyA che, ane zrAvakane dhama pakSamAM dAkhala Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prAttara mAhanamALA--bhAga 3 jo 175 karyAM che. tathA sUyagaDAMga zra, 2 je adhyayana 2 je bela 75 mA tathA adhyayana 7 me khela 21 mA zrAvakane dhamniyA, dhammAyA, suzIlA, suyA ityAdika kahyA che. mATe dharmAMdAnamAMja gaNAya. prazna 56.----tyAre koi kahe ke--paDimAdhArI zrAvakanuM khAvu pIvuM niravadya che, dharmAMdAnamAM che te tene sAdhu AhArAdika de ke nahi tathA tene khAvAnI AjJA Ape ke nahi ? uttara-jo ke prathama Ane khulAso AvI gayA che, te paNa praznakArane uttara devA yukta jANI tenA javAbamAM sAdhune te kalpa nathI. mATe na de. jemake jinakalpI sAdhu sthavirakalpIne AhArAdika na de, AhAra karavAnI AjJA paNa na Ape. te kAMi pApa jANIne nahi, paNa temane kalpa nathI mATe. huve jema sAdhu DimAdhArI zrAvakane AhAra ke AjJA na Ape temaja jinakalpI sAdhu sthavirakalpI sAdhune tathA zrAvakane ba tene AjJA na Ape te pAtAnA kalpa jALavavA mATe anyathA nahi. prazna 57-~-dazavaikAlika sUtramAM ceAthA adhyayane jema sAdhune cha kAraNa (cAlavu 1 ubhuM rahevu. ra besavu` 3 sUvuM 4 jamavuM-khAvu. 1 ane bhASAnu' khelavu 6) jatanAe karavA kahela che, tema zrAvakane kema kahela nathI ? uttara-ahe| mahAnubhAva ! dazAzrutaskadhamAM te viSene khullo pADa che ke--jevA samaNa nigraMthanA dharma tIrthaMkare kahyo tevAja dhama piMDamAdhArI zrAvaka pharase, pALe. temaja iryA zodhIne cAle, eTale saMjJA meva palamenA te satinA peTheja jatanA sahita parAkrama kare, arthAt je pramANe iryAdi samatie zramaNa nigraMtha vate te pramANe 11 mI DimAdhArI zrAvaka pAMca samiti sahita varte, eTale chae ele jevI rIte sAdhu vate tevIja rIte yatanA sahita paDimAdhArI zrAvaka paNa varte, sAdhune zrAvaka banne vIta-rAganI AjJAne AgaLa karIne cAlanArA che. 7 mATe banne ye khele jatanA pradhAna hAvAthI pApanA adhikArI nathI. dAkhalA tarIke-cAra dIkarAnA pitAe moTA dIkarAne EzIne hitazikSA ApI te hitazikSA cAramAMhethI game te dIkara grahaNa kare te zu tene lAbhadAyaka na thAya ? arthAta thAyaja. te nyAye mAnA ke cha khela catanAe vartavAnA sAdhune kahyA, paNa te pramANe zrAvaka varte te tene paNa lAbha thAyaja, sAdhAraNa rIte tuMgIyA nagarInA zrAvaka vagere ghaNA zrAvakoe bhagava tanu tathA sAdhunuM' AvAgamana sAMbhaLIne vicAra karyA ke-jenu' nAma gotra sAMbhaLavAthI mahA lAbha te temanA sanamukha gamana Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zrI prakanettara mehanamALA-bhAga 3 je. karavuM, temanAM darzana karavAM, temane vaMdanA namaskArAdi karavAM, upadeza sAMbhaLa prakSAdikanuM pUchavuM vagerenA lAbhanuM te kahevuM ja zuM ? ityAdika vicAra karI keTalAka zrAvake page cAlIne gayAne adhikAra sUtra pAThe che. te te yajJAyukta zuddha upage jatAM (cAlatAM) tene lAbha mAnaze ke pApa mAnaze? temaja sudarzana zeTha arjuna mALIne meTo upasarga chatAM, tenA mAtA pitAe ghaNI rIte vAryA chatAM bhagavaMta mahAvIranA sanmukha cAlIne gayA, meTa upasarga thaye, te paNa nAza thaye arjuna mALI tenI sAthe ga, dIkSA lIdhI. vagere sudarzananA gamanathI lAbha thayo, te gamanane tame lAbhadAyaka mAnaze ke pApa mAnaze ? je te gamana lAbhadAyaka hoya che te cha bela mehele zarUAtane eka che. je bhagavaMtane tathA sAdhu munirAjane vAMdavA jatAM bhagavaMtanI AjJAne virodha na hoya te te kartavya niravadya gaNAya, are mizra daSTivALe che ke mithyAtvanI bhUmimAM rahyo ke mAtra sAdhune vAMdavA paga upADatAM, jenA mAthe keTalAM pugala parAvartana hatAM tenI hada nahatI. te tamAma saMsAra cakravAlanA paribhramaNanI nirjarA karI mAtra adha pudgala parAvartanane kALa saMsArane rahyo, te zuM ochuM phaLadAyaka thayuM ? te pachI paDimAdhArI zrAvaka zuddha upage yaNa sahita cha bele pravartanArane ekAMta pApa mAne te zuM bhagavaMtanI AjJA virUddhanuM vAkaya nathI ? prazna 58-tyAre keI haThavAdI ema kahe ke-zrAvaka eTale tyAga kare teTale dharma ane tyAga na kare teTaluM pApa. ame te ema mAnIe chIe. uttarapaDimAdhArI zrAvake sAvaghane tyAga karyo tene dharma mAne te te ThIka, paNa niravadyane tyAga nathI karyo. niravadya vastra, pAtra, ahArAdika bhegave te zuM pApa che ema mAne che ? te niravadya bhASA bele te paNa tamArA hisAbe te pApaja haze? ema chaye bele pApaja mAnatA haze ema jaNAya che. eTale zrAvakanuM hAlavuM, cAlavuM, ubhuM rahevuM, besavuM, sUvuM, bhejana, AhAradikanuM karavuM ane belavuM bhale jatanAe thatuM hoya, athata tamAma kArya jatanA karatA hoya te paNa tene tyAga nathI karyo tyAM sudhI pApa mAnavAnI tamArI zraddhA TharI, te tame zrAvakane sAvadya ane nirava bannenAM paccakhANa karAvatA haze kema ? Ane artha e thayo ke, mAtra cha bela jatana kare, paNa tene tyAga nathI mATe pApaja che. tene kahevuM ke- tame gocarIe gayA che tyAM koI zrAvaka tamArA sanmukha sAta ATha pagalAM sAmA AvI bhakti batAve AhAradikanI bhAvanA bhAve; paNa Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pragnezvara mahanamALA--bhAga 3 je. 199 tamArI zradhdhAe tamAre vaheAravu` kema kalpe ? kAraNu, te paNa tamArI mAnyatA-- e pApaja thayuM. vaLI zrAvaka tamArI sAthe cAle che, tamArI pAse bese che, tamArI sAthe vAtacIta kare che., tame tene khelAve che, te tamAre pApa karAvavu' kema kalpe ? tamArI zraddhA pramANe te jatanAthI bele te paNa tamAre to pApaja mAnavuM che, mATe tamAre te zrAvakane melAvavA paNa kalpe nahi ? prazna 59--tyAre kAi kahe ke--zrAvakanA nivadya kanyamAM pApa nathI, ame te sAvadhamAM pApa mAnIe chIe. nara uttara-paDimAdhArInu kartavya niravadya che ke sAvadya che ? jo vadya che te tenu cAlavuM jAvat khAvu elavu chae khela niravadya mAnA tenI sAthe te paNa kabula kare ke zrAvakanA niravadya ka byathI dhama che. uttarAdhyayananA 29mAM adhyayanamAM kahyu` che ke-jIva pAMca idriyanA nigraha karatA rAgadveSanA abhAve navAM kama na khAMdhe ane pUrve karyuM khAMdhyAM hoya te nijara. te paDimAdhArI zrAvakanuM khAvu' vRddhIpaNA rahita che, jevI rIte sAdhu khAya che, tevIja rIte paDimAdhArI zrAvakanuM' khAvu che--vaLI 32mAM adhyayanamAM paNa kahyu che ke-kAMi IMdriya bagADa karatI nathI, tema IMdriyAne bhoga AvanAra pudgala paNa bagADa karatA nathI, bagADa teA peAtAnA vikAra kare che: eTale gamatA aNagamatA padArthAne viSe rAgadveSanI pari gRti Ave te AtmAne bagADanA hetu thAya. paNa gamatA aNugamatA upara samabhAva che te sAdhu ane zrAvaka bannenA AtmAne hitakAraka thAya, ahita tA potAnI kheATI vRttimAM che, mATe kharAba vRttine aMdha pADanAra sAdhu ane zrAvaka banne che. prazna 60~~~sAdhunI vRtti te baMdha rahe paNa zrAvakanI vRtti baMdha kema rahe ? uttarasubuddhi pradhAnanA ekaja dAkhaleo basa che ke pote rAjakAja calAvatA chatAM potAnI vRttine keTale aMze kabaje rAkhI, keTale aMze vRttinA nigraha karyo, keTale aMze rAga dveSanI vRttine baMdha pADI? te pachI paDimAdhArI zrAvakane mATe te kahevu Mja zuM ? chatAM paDimAdhArI zrAvakanuM khAvuM sAvadya kahe che tene eTaluMja puchIe ke-te zrAvakanu kayuM kRtya sAvadya che ? tenu moDhu sAvadya che ke tene AhAra sAvadha che ke tenI vRtti sAvadya che ? tenu` kAMi paNa sAvadha paNa nathI te| pachI tene zuddha kAsuka nirdoSa AhArAdikanA vaheArAvanArane pApa lAge evI bhASA melanArAnI raka Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI manettara mehanamALA-bhAga 3 . zI dazA samajavI? je ke bhagavaMte te ekAMta nirjarA kahI che, chatAM nirjarA ke puNya kAMI paNa nahi mAnanArA arthAt ekAMta pApaja mAnanArA bhagavaMtanA tathA sUtranA tathA evA tathArUpa zrAvakanA drohI, bhagavatanI AjJAnA ArAdhaka kema kahI zakAya ? bhagavaMte je prarUpaNa karI tene sUtra rUpe gaNadhara mahArAje guMthyA eTale racyA. te sUtramAM kahyA pramANe ApaNe jANI zakIe chIe ke AnaMdAdika zrAvakee paDimAo aMgIkAra karI sUtramAM kahyA pramANe bhagavatanI AjJAnA ArAdhaka thayelA evA zrAvake ke je zrAvakene bhagavaMte teija pitAnA putrapaNe mAnelA, pitAnA vaDIla putrI ke je sAdhu, temanI pAsenA Asana para dAkhala karelA evA laghu vIra putro ke jene A duniyAmAM prasiddha karavA sUtrakartAe mULapATha dAkhala karelA che ke-bha. za. ra0me-u. 8 me. cAra varNa kahyA temAM sAdhu sAdhavI, zrAvaka zrAvikA, eane zramaNa saMgha kahyo, e ane tIrtha kahyAM.vaLI bhagavatIjI pramukha sUtramAM gautamAdika sAdhune bhagavaMte mama ciMtevAsI kahyA temaja upAsaka dazAMga sUtramAM AnaMdAdika zrAvakane bhagavate pite mana graMvAra kahyA che. vaLI dazAMgazrutaskaMdha tathA samavAyAMga sUtramAM jema sAdhune samaNa kahyA tema paDimAdhArI zrAvakane samaNabhuyA kahyA che. vaLI siddhAMtamAM ghaNe ThAme sAdhune mAhaNa kahyA che temaja zrAvakane paNa mAhaNa kahyA che. -vaLI sUyagaDAMga sUtrane bIjA zrutaskaMdhamAM adhyayana bIje-sAdhune ane zrAvakane dharma pakSamAM gaNyA che. temaja vaLI adhyayana bIje tathA ume-zrAvakane dhammIyA dhammAyAdika kahyA che te sUtra pATha sAMbhaLe. zrAvaka kevA che? te ke vAraMma, gif , navA,pannAnnuyaa, dhammiTTA, dhammakkhAi. dhammappaloi, dhammapalajaNA. dhammasamudAyAga, dhammeNaM ceva vitti kApemANA, musIlA. muvyayA. supaDiyANaMdAsAhahiti. ahIM sudhI te sAdhuone zrAvaka ba, guNe karI sarakhAja kayA che. mAtra prathamanA be bolane taphAvata che ke---uvavAnA 21mAM praznamAM sAdhune sAmane gAdi kahyA ane zrAvakane apAraMbha ne ame parigahA kahyA. A be bela sivAyanA uparanA tamAma bole sAdhu ane zrAvaka sarakhAja kahyA che. jo ke A sarva bola sarva zrAvakane mATe samuLei kahyA che, paNa paDiyApArI dhAvakane pathamanA be bela mATe ame Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mAhanamALA--bhAga 3 jo. zabda abhAva vAcI eTale te paNa sAdhunI peThe aNuAra bhI aparigrahIja che. arthAt paDimAdhArI zrAvaka sAdhunAja jevA kahyA che. evA zrAvakane je koi asajatI. aviratI, apaccakhANI, adhamI kupAtra ityAdika vacanothI melAvI athavA leAkalAthI hRdayamAM tevA jANI uparakta guNavALA zrAvakanA AhAra, pANI, khAvu', pIvuM vagere pApamAM gaNI, temanA dAtAra je zuddha AhArAdikanA vaheArAvanAra tene paNa pApa thAya che. ema mAnanArA ( A, paNa eka mATI niMdA kahevAya ) arthAt paDimAdhArI zrAvaka ane tenA dAtArane pApa rUpI ALa ApI niMdanArA evA jIvAno AtmA bhAreka thavA sAthe ghaNA kALa sa'sAramAM paribhramaNa karanArA evAone paralekanA tathA sa'jamanA virAdhaka kahyA che. sAkha sUyagaDAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA adhyayana 7me kahyu' che ke cAritriye! ghaNAja guNava'ta chatA yathakta samaNu mAhuNanI ( sAdhu zrAvakanI ) niMdA kare te paralokanA tathA sajamanA virAdhaka jANavA. 179 ATalA dAkhale sAdhu ane zrAvaka bannene sUtrakAre sarakhA gaNyA che, chatAM paDimAdhArI zrAvaka jevAne tuccha mAtra gaNI tene tathA tenA dAtArane pApa mAnavu eja potAnA hRdayanuM citra batAve che. prazna 61--e vAta badhI TIka, paNa paDimAdhArI zrAvakanI paDimAne kALa pUrA thaye pAcho saMsAramAM ( gRhamAM ) jAya tyAre paDimAdhArI paNe karelA AhArAdikathI samArelA--sarjelA zarIra vaDe aneka anatha thAya, mATe DimAdhArI zrAvakanA AhArAdikanA dAtArane pApa mAnIe chIe. uttara-A jJAna, A zraddhAvALAne, sUtra jJAnathI prApta thaelu hAya ema jaNAtu nathI. paNa koi ekAMtavAdIe potAnI dRSTinA phera phArathIja nizce karelu hAya ema cAkasa thAya che. Ama mAnavAne hetu mAtra peAtAnA pakSanI puSTi ane vADAnuM rakSaNa karavAnAja jaNAya che. eTale peAtAnA pakSathI judA paDelA--peAtAnA pakSa choDI koi sAdhu agara sAdhupaNuM mUkI sAdhunA veSe zrAvakapaNuM nAma dharAvanArAone ekAMtavAdInA pakSathI koi Azraya ApI zake nahi. e hetunA lAbha tA tene maLI cukaye.. eTale DimAdhArI zrAvakane AhArAdika ApavAthI pApa mAnanArAne mULa Azaya je hatA te te ApaNA jANavAmAM AvI gayA ke mAtra potAnA vADo majabUta rAkhavA mATe. te taraphane lAbha levA jatAM bIjI Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zI pranettara mehanamALA-bhAga 3 je. taraphane keTale geralAbha thaye ke jyAre AvI sajaDa mAnyatA thaI tyAre upadeza paNa teja kare paDe, tyAre sUtra saMbaMdhI paNa je je sthaLe dayA, dAna ne puNyanI vyAkhyA Ave tyAM pitAne AMcake khAvAne vakhata Ave, je sIdhI rIte upadeza kare te pitAne vADe meLe paDI jAya ane jyAre vADa majabUta rAkhavA jAya, tyAre sUtranI vyAkhyAne pheraphAra kareja joIe, e be tarapha aDacaNamAMthI eka taraphI musIbata te avazaya bhegavavI ja joIe, e vAta svAbhAvika che. duniyAmAM mAnanI mArAmArI ochI hotI nathI. pitAnuM mAna jALavAne mATe tema dunithAnuM mAna meLavavAne mATe AtmAnI keTale darajaje hAni thAya che te bhAna rahetuM nathI. have jyAre potAnA vADAmAMthI judA paDelA sAdhu ke zrAvakane AhAradika ApatAM ekAMta pApa. A savAla uparathI aneka prazno uThyA ke jethI aneka graM thApa utthApanA racavAne vakhata Avye. eTalethI nahi aTakatAM moTA moTA purUSanI bhUlo gotI jene niyaMtA tarIke mAnIe tevA purUSanI paNa e AgaLa dharI pitAnI TaMgaDI uMcI rAkhavA tenI darakAra karI nahi. te pachI itara prANIo mATe dayA, dAna ke puNya nathI ema belatAM AMcake khAvAne heyaja zAne ? je mANasa pitAnA vegane AgaLa doDAve che tene pAchaLanuM bhAna rahetuM nathI, paNa vAkaya kAtyA pahelAM e vicAra udbhava joIe ke---A mArA vAyane dhakko te nahi lAge ke ? e pahele vicAra karIne pachI vAkaya kADhanArAne A bhava ane para bhava ubhaya pakSe guNa thavA saMbhava che. eTale paNa vicAra lAvyA vinA bhagavaMtane svIkArelA paDimAdhArI zrAvakane dAna devAthI zuM phaLa? Ano uttara detAM pitAne pakSa maLe paDavAnA bhayathI pitAnA matanI majabUtIne mATe ekAMta pApa kahevA sivAya bIjo eka ke upAya nathI. ane te vacanane majabUta karavAne mATe aneka yuktio ubhI karI chevaTe ema kahevuM paDyuM ke--paDimAdhArI zrAvakanI DimAM pUrI thaye te pAche saMsAramAM eTale gRhavAsamAM Ave tyAre pAcho tamAma saMsAra bhagave tyAre paDimApaNAmAM dAtAranA annathI je zarIra puSTa thayeluM hoya tene pariga gRhavAsamAM le tethI dAtArane puNya ke ni- rjara kyAMthI dhoye, mATe ame pApa mAnIe chIe. AvI mAnyatAvALAne tevAja prakArane uttara nahi paNa sarala bhASAthI uttara davo joIe . e jema paDimAdhArI zrAvakane amuka mudata sudhI paDimAM heya che paNa eka paNa dAbele sUvArA nahi nIkaLe ke - amuka zrAvaka paDhimAM pUrI Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra miDanamALA--bhAga 3 je. 181 thaye ghare jaI beTho. paNa sUtramAM cAlelA tamAma paDimAdhArI chevaTe paDimA pUrI thaye saMthArA karyAne adhikAra sUtramAM mojuda che. prazna 62-zrAvakane DimA AdaravAne kALa jaghanya 1-2-3 divasane ane utkRSTo jeTalAmI paDimA hoya teTalA mAsane kahyo tenuM zuM kAraNa? zuM eka, be, traNa divasanI pazcima AdarI pAchA gharamAM Ave ke kema ? uttara-sUtrane nyAya jatAM paDimAdhArI zrAvaka paDimA pUrI thaye gharamAM AvavAne saMbhava nathI. jaghanya athavA utkRSTa je kALa bAMdhyo che te AukhAnI hadane mATe bAMdhyo hoya ema jaNAya che. eTale koI zrAvakane pitAnA AyuSyanI hada mAtra 3 divasanI aMdaranI ja jaNAya te te zrAvaka teTalI hadanI DimA AdarI saMthAro karI parimAmAM pitAnuM mRtyu Icche. temaja jeTalI hadanuM AyuSyanuM jJAna thAya teTalI hadamAMnI paDimA aMgIkAra karI niraticArapaNe zrAvaka dharmanuM sUtrokata rIte pAlana karI ArAdhakapaNe kALa kare ema jaNAya che. paNa pAchA gharamAM Ave nahi. upAsaka dazAMga sUtramAM kahelA paDimAdhArI zrAvakenuM te e pramANe jaNAya che.-kadApi keLane AyuSyanI hada na jaNAya ane paDima aMgIkAra kare te tenI chevaTanI paDimAM pUrI thaye sAdhupaNuM dhAraNa kare. eTale keI kaI sAdhudharmane abhyAsa (maDAvara) pADavAne mATe paNa paDima aMgIkAra karI ajamAyaza kare ane pachI sAdhupaNuM aMgIkAra kare, ema paNa bane kharuM. arthAt paDimA Adarela zrAvaka kAM te paDimAmAMja saMthAre karI kALa kare ane kAMte paDimAmAMthI dIkSA le. paNa pAche saMsAramAM (grahavAsamAM AvavAne saMbhava nathI. prazna 63-5DimAdhArI zrAvaka agyAramI DimA AdarI sAdhu mAphaka utkRSTa agyAra mAsa vicarI pAche saMsAramAM AvI gRhasthAzrama bhegave ke nahi ? tene khulAse sUtramAM nathI. te koi graMthAdikathI khulAso maLe tema che? uttara-hA, sAMbhaLe Avazyaka niryuktimAM kahyuM che ke-keTalAka zrAvakAMte atimuhUrta pachI keTalAka yAvat agyAra mAsa pachI parimA pUrI karIne A paDikAmAM rahIne) kAM te salekhaNa karIne saMthAra kare dIkSA le. paNa gharamAM na Ave kemake gharamAM Ave te lekamAM jaina maganI laghutA thAya ane pitAnI niMdA thAya ane leke kahe ke have karaNI karatAM thAkI Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrI nettara mehanamALA--bhAga 3. je. gayA tethI bhraSTa thaIne gharamAM AvI beThA. teTalA vAste gRhamAM na Ave ema kahyuM che. paraMtu mane ke- koI paDimAdhArI zrAvaka tenI paDimA pUrI thaye pite grahavAsamAM AvyuM tethI paDimAne aMge AhAradika vaharAvanAre te tenI pratijJAne Teke A tene pApa kevI rIte lAgyuM? AhAra lenAra ane denAranI ekakenI pApa buddhi nathI, bannenI dharma buddhi che, paDimAnA nirvAhanI buddhi che, tene pApa kevI rIte lAge? ane ema je pApa lAgavuM kaheze te sAdhu paNa AukhAnI hada sudhI saMjama pALe che ane te hada pUrI thaye kALa karI devagatine pAme, tyAM avatI ne apaccakhANa thAya ane devatA saMbaMdhI (devAMganA pramukhanA) sukha bhogave. te sAdhupaNAmAM tene AhArAdikanA dAtArane nirjarA thaI ke pApa thayuM ? tamArA hisAbe te tene paNa pApa thavuM joIe. temaja vaLI kaI sAdhu pAMca daza varasa dIkSA pALI tenA karmanA udaye te paDavAI thaI sAdhupaNuM mUkI saMsAramAM gaye te sAdhupaNAmAM hatuM te vakhatanA tenA AhArAdikanA dAtAranI zI gati thavI mAne che? vaLI atyAre je dAtAra tamane AhArAdika de che. teNe zuM nizcaya kareluM che je A sAdhu paDavAI nahija thAya? vaLI ughADe dAkhale dizAgarAone najare to ghaNuM varasa ekAMtavAdInuM sAdhupaNuM pALI dIkSA mUkI (sAdhupaNuM mUkI) dizAcarA thayA, te vartamAna kALe vartatA teja pakSanA sAdhu mATe zAvakane zuM e nizcaya thayuM che ke Ane dAna devAthI A paDavAI nahi thAya ? mATe tamArI zraddhA pramANe te tamArI zraddhAvALAne tamArA viSe paNa AzaMkA rahetI haze. je ApaNe A sAdhuone AhAra pANI vahorAvIe chIe, paNa je te dizAcarAnI paDe paDavAI thaze te ApaNe vahorAvanAra pApa karIne DUkhyA paDyA chIe, ema kema na mAne ? arthAtuM mane ja. prazna 64-tyAre koI kahe ke-nA, nA ema te na hoya, dAtAra te pAM jANI vaherAve che, mATe dAtArane te dAnanuM daLa thaIja karyuM. uttare-to pachI DimAdhArI zrAvakane mATe paNa emaja mAne. tane paNa AhAdikanA dAtAra, pAtra jANIne ja Ape che. ane pakimAdhArI zrAvaka paNa supAtra che, ane te paNa niSkapaTapaNe ( diccArIonI peThe ThagavAnI buddhi rahita) saralapaNe pitAnI paDimAne nivAha karavA mATe mAtra udarapuraNA rUpa nirdoSa AhAranuM sevana karI aMgIkAra karelI pratijJAne pAra pahoMcADe che. temAM paNa vizeSa karIne Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara menamALA-bhAga 3 jo. 183 paDimAdhArI zrAvakano adhikAra sUtramAM sathArAja karyAMne cAlyA che ane ema paNa vRddhavAkayathI sAMbhaLIe chIe ke DimAdhArI zrAvaka kAM te saMsthA kare ke kAM te dIkSA le, tema na kare to DimA pUrI thaye ArAdhaka pada meLavI pAchA gRhavAsamAM Ave te paNa samaNApAsakanI pravA~ne pAlaka che. tenAM vratA niraticArapaNe pALe che. ne te ArAdhaka paNe kALa karIne zuddha devagatine pAme che. ema sUtranA nyAyathI jaNAi Ave che. ane sAdhu thai paDavAI thayelAnI gati te bhagavaMte mAchIja kahI che. temAM paNa zraddhAbhraSTa thayelA ane Aja koi sAdhu nathI, ityAdika viparIta prarUpaNA karavAvALA athavA e pramANe khelavAvALA tathA tevI zraddhAvALA. sAdhunA dveSI sadA sAdhu zrAvakanI niMdA karavAvALA, chupA pApane cepa lagADavAvALA, duniyAnA prANIone zraddhAbhraSTa karanArA, bhagavatanI AjJAnA ivarAdhaka evA, ane tene Azraya ApanArA, pApa ka thI puSTa thayelA adhogatinAja adhikArI che; ema siddhAMta sAkSI Ape che. mATe tevA ahitakAraka mithyAtma ane pApane vaLagADavA vALAnA dAnanA dAtArAne pApa thAya e vAta svAbhAvika che ane te sUtra paNa kabUla kare che. paNa bhagavate pote svIkArelA temanI AjJAnA ArAdhaka sUtra pramANe DimAnA vahana karanArA evA zrAvakane AhArAddikanA dAtArane te akAMta nirjarAnuM ja phaLa bhagavatyAdi sUtrothIja sAbIta thAya che. prazna 65.pUrve puNyanA sabaMdhamAM AvI gayuM che ke--puNya e zubha kamanAM dala che ane tethI zAtA vedanIya Adi zubha phaLanI prApti thAya chaeN. teA zAtA vedanIyatA bhagavatIjInA 7mA zatake kahelA deza elathI prApta thAya che. ane te ceAvIze daDakanA jIvA zAtA vedanIya karma AMdhe che. temAM nava prakAranA puNyanA sa badha kevI rIte lAgu paDe ? uttarabhagavatIjImAM kahelA zAtA vedanIyanI prAptinA je daza ela che tene samAveza nava prakAranA puNyamAM thai jAya che. paNa nirA ne puNya eka mAnavAvALAne pUchavuM ke-nirathI tA karmAM khape, paNa puNyathI zu thAya ? tenA javAbamAM kei ema kahe ke-puNyathI paNa nirjarA thAya. sAkha bhagavatIjInA 8mA zatakanA daDDA uddezAnI, azanArdika dAnarUpa puNyathI ekAMta nirA kahI tene pUchavuM ke-puNyathI nirA thai paNa mokSa ta thayA nathI, to pachI devAdika zubha gatinA badha zAthI thaye ? te ni rAthI thaye ke puNyathI ? nirjarA te azubha karmanI dhai, paNa zubha karmonA baMdha thayA te nirAnuM phaLa nathI, zubha karmonA baMdha to puNyathIja thAya. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 zrI pra jara mehunamALA-bhAga 3 je. mATe zubha karmamAM zAtA vedanIyane baMdha paNa che, te zAtavedanIya Adi zubha prakRtiene baMdha covIze daMDakamAM thAya che. mATe ahiMyAM savAla udbhave che ke-nirjarA te sAdhune dAna devAvALA ekAMta pakSe zrAvakane ja kahela che, paraMtu te sivAya Itara prANIone mATe sAdhunA dAna saMbaMdhamAM bIjuM phaLa hovuM joIe. temaja pAMca sthAvara, traNa vigale driya tathA nArakI devatAdika tiryaMca manuSyamAM paNa ghaNA ja sAdhune dAna detA nathI, te tene zAtA vedanIya Adi zubha karmane baMdha kevI rIte thatuM haze ke jethI zubha phaLanI prApti thAya che? A savAla upara vicAra karatAM ema jaNAya che ke-jene nirjara, dharma ke puNyanI oLakhANa nathI, tenuM svarUpa jANatA paNa nathI athavA dharmo ane puNyane ekaja nAme oLakhe che ane eka nAme paNa bolAve che ane emaja mAne che ke hareka prANIne ApavAthI puNya thAya che. evI vRttivALAne sAdhu agara game tene dAna devAthI puNya nI buddhi hovAne lIdhe puNyaja thAya. temAM sAdhune supAtra jANIne ApavAthI garbhita bhAve nirjarane bheda sAthe rahelo hoya che, te phaLa bIjAone detAM thatuM nathI. dareka prANane dAna devAthI puNya phaLanI IcchA hoya tevA zraddhALu jIne vakhate sAdhune dAna devAne lAbha paNa maLI Ave, ema AcArAMgAdika sUtranA pATho parathI jaNAI Ave che. evA dAna puNyanA zraddhALu ne bIjAone dAna devAno abhAva hotuM nathI, tethI ema jaNAya che ke jevuM pAtra tevuM puNyaphaLa prApta thAya che. ane te vAta nyAyanI apekSAe jetAM sAcI paNu Thare che. dAkhalA tarIke-daza jAtanA jaMbhakA devatAnAM nAma paNa puNyanA nAme ja oLakhAya che ane seiLa jAtanA vANavyaMtaramAM ANa patnI, pANa patnI e be jAtanA devatA kahyA tenA bhedamAM jaMbhakA devatAne samAveza thavA saMbhava che. eTale ana puNI pANapunI kahyA te anna, pANInA dAtArane thayelA puNyanA phaLa je vANavyaMtaranI jAtimAM devapaNe upA thayelA ane punnI pANa pUnI kahIne oLakhAvyA hoya ema jaNAya che. ane jaMkA devatAmAM paNa nava prakAranAM puNyathI utpanna thayelA hoya ema te devatAnA nAma uparathI anumAna thAya che. e dAna laukika AzrI jaNAya che. laukika dAnathI laukika phaLa maLe te lokika puNyanuM phaLa hoya, ane lakattara dAnathI lekottara pazyanuM phaLa hoya, jema sUtravacanathI sAbIta thAya che. sUtramAM jyAM jayAM IdrAdika devenI pRchA thaI che, tyAM tyA vivA pUrve zuM azanAdika dAna dIdhA ? tathA manuSya saMbaMdhamAM paNa vadhune parve karelA puNyanuM e phaLa che ema kaheluM che. mATe devatA manuSya saMbaMdhImAM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mehanamALI-bhAga 3 je. 185 dAna puNyanAM phaLa kahyA che. ane dazavaikAlika sUtramAM pAMcamA adhyayanamAM kahyuM che ke-koIpaNa dAtAre dAnapuNyane arthe AhAradika nIpajAvyA heya te AhAra he muni! tAre le nahi. AvA keTalAka dAkhalA uparathI sAdhu sivAyanA bIjAone ahArAdika devAthI puNya phaLanI prApti thAya che. tethI zAtA vedanIyAdi zubha phaLa bhegAvavAmAM Ave che. te pUrvakRta puNe thanuM ja phaLa hoya che. kahyuM che ke muvInA vInA mata, surInA suvInA avaMti. ema puNya pApanAM kRtyanAM zubha azubha phaLa bhagavaMte kahyAM che, prazna -zAvedanIyane puNyanuM phaLa gaNIne. sAdhu sivAyanA jene azanAdika dIdhe puNya thAya ane tethI zAtavedanIya Adi prakRtione baMdha paDe te sthAvaradika vize daMDakanA je zAtavedanIya karmane baMdha kare che. ema bhagavatIjInA 7mA zatakanA 6 ThThA udeze kahyuM che. temAM ThANugajamAM kahelA puNyanA nava prakArathI bIjo prakAra jovAmAM Ave che te kema? uttara-e te jonAranI daSTine phera che, sUtranI saMkalanAmAM taphAvata nathI. zAtA vedanIyanA baMdhanA je bela kahyA che, tene puNyanA bhedamAMja samAveza thaI jAya che. pRthyAdika jethI koI prANI, bhUta, jIva, sane pitAnI kAyAvaDe duHkha utpanna na thAya eTale bhagavatIjImAM kahelA azAtAvedanIyanA bolane abhAva ane zAtAdanIyana belane sadbhAva eTale prApta thAya te sthAvara jene kAyAvaMDa thAya che. ane nava prakAranA puNyamAM kAyapaNe kahela che, mATe kAyapuNyathI sthAvara kAyara jIve zAtAdanIyakarma uparAyuM arthAta tene zatAvedanIya karmane baMdha thaye. teja pramANe vIze daMDakanA jIva AzrI nava prakAra mahelA game te prakArathI puNya uparAjI zake che. ne zAtavedanIyaAdi zubha prakRtine baMdha kare che. prazna da--upara kahela kAyapuNya te sAdhunA saMbaMdha paNa meLavI zakAya che. pRthvInI bhekhaDanA chAMye tathA vRkSanA chAMye, paritApa pAmela sAdhu. sAtAne pAme tethI te chAMyAnA vRkSane jIvAe kAyAe karI puNya uparAkyuM kahevAya ane tene zAtavedanIya karmane baMdha thAya. ema vIza daMDaka AzrI je je bela lAgu thAya te te bole puNyaprakRtie zAtAdanIya uparAje, ema paNa sAdhunA saMbaMdhamAM bane kharuM? uttara-ema sarva jIva AzrI banavA saMbhava nathI. nArakInA jethI sAdhusaMbaMdhI puNya uparAjavAnuM kAMI paNa sAdhana nathI, temaja sUkamanimedanA 24 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI pranattara menamALA-bhAga 3 je. jIvone paNa sAdhu saMbaMdhI kAMipaNa banavA saMbhava nathI. te teo zAtAvedanIya kevI rIte uparAi zake? ane puNyabaMdha kevI rIte thAya? te paNa jarA vicAra kare joIe. mAtra te sUphamanimedanI kAyAthI koI jIvane kAMIpaNa duHkha na thAya te kAyapuNyanA bhedathI zAtA vedanIya karma uparAze. ane nArakanA jIvathI paNa bIjA ne koI prakArane upadrava na thAya temaja mana, vacanathI nArakInA koIpaNa jIvane zAtA upajAve yA te koI samaktivaMta javA devAdikanA kahevAthI tIrtha karAdikanI rakSA tathA kevaLa jJAnAdikanA kAraNathI prakAzAdika thatA jANI namaskArAdika kare tepaNuM puNyaprakRti uparAje che, eTale nArakInA jIva, mana, vacana, kAya ane namaskArAdikathI puNyaprakRti uparAje che. ane sUkSmanimedanA jIva kAyAvaDe kAyapuNya uparAje che, te sarvane tethI zAtA vedanIya Adi prakRtine zubha baMdha thAya che. ema keTalAka nyAya uparathI jaNAI Ave che. mATe ekAMtapakSa kheMca nahi ke- sAdhunA saMbaMdheja puNyanI uparajaNa thAya che. je eve Agraha karIe te eka zrAvaka sivAya bIje kaMipaNa puNya ke nirjarA tamArI zraddhA pramANe uparacha zake ja nahi. prazna 68-zrAvakanA adhikAre ghaNuM sUtramAM asaMjatIne piSavAthI karmAdAna kahela che, eTale asaMjatI, aviratI, apaccakhANane AhAradika ApI tenuM poSaNa karavAthI pannaramuM kama dAna lAge che ane bhagavatIjImAM bhagavaMte kahyuM che ke-mArA zrAvaka karmAdAna seve nahi. mATe asaMjatIne AhAradika detAM puNya kayAMthI hoya? uttara-ahe mahAnubhAva! jarA hRdaya netra khelI vicAra karIne bole te ThIka. ahiMyAM asaMjatIne piSavAthI karmAdAna karyuM te zA hetae kahela che? te prathama jANavuM joIe, jyAM jyAM sUtramAM zrAvakane adhikAra ca le che tyAM te cakakhA sUtra pAThathI jaNAvyuM che ke- ghaNAM dAsa, dAsIo, , mahiSa, (gAye bhesa), chAlAM bakarAM vagere ghaNuM che. te bhagavatIjImAM tuMgIyA nagarInA zrAvakanA adhikAre koIne cAra gokula te keIne che ke ATha gekulane parivAra kahyo che. te A badhAne tame saMjatI lekhaze ke asaMjatI Dhebaze ? ane je asaMjatI kaheze te zuM te jene gAvaka pitA haze ke kema ? tene bhAta, pANI, khANuM khorAka vagerenI khAvA pIvAnI geThavaNa karatA haze ke maDhe siMkalIo bAMdhIne upavAsAdika karAvatA haze? zrAvakane pahelA ja vratamAM kahyuM che ke bhAta pANIne viSeha (aMtarAya) pADe te aticAra lAge te daza hajAra Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 3 je. 187 gAyanuM ekeka gokula tenA pramANamAM thAbaMdha gokulanA parivAra pramANe tene tyAM mANasanI paNa pUrNa saMkhyA hevI joIe. te A badhAne bhAta pANI AdithI piSaNa karavAnuM sUtramAM khullo pATha che ke-- evA vaibhava vALA zrAvakene tyAM ghaNA vistArathI AhAra, pANI Adi niSpanna thAya che, te tamArA hisAbe ghaNuM asaMjatIne haMmezanA piSavA vALA zrAvakane karmAdAnathI kevI rIte bacAve che te jANIe te kharA? prazna da9-tyAre koI kahe ke--asaMjatIne pivAthI karmAdAna lAgavA viSe tame zuM artha karo cho? uttara-sUtramAM artha karyo hoya te pramANe ame artha karIe chIe. sAMbhaLe--upAsaka dazAMga sUtramAM asAIjaNa pisaNayAne artha TIkAkAre AjIvikA arthe piSavA nahi ema kahyuM che. dayA anukaMpA ke pitAnA vaibhavanI nA kahI nathI. temaja koI paNa bhikSukane dayA anukaMpArthe dAna devAne niSedha karyo nathI, paNa prazna vyAkaraNa sUtramAM to ema kahyuM che ke--kaI paNa prANIne dAna detAM vAre, dAnane vipanAza kare te prabhune cAra jANa ema kahyuM che. ThANAMgamAM 10 me TANe dharmadAnathI anukaMpAdAna juduM kahyuM che. e uparathI ema jaNAya che ke -dharmadAna te supAtra dAna, sAdhu munirAjane ApavAthI ane anukaMpAdAna te game te prANIne dayA nimitte (duHkhiyA jIva upara anukaMpA AvavAthI) dAna devAmAM Ave te anukaMpAdAna kahevAya che. dayA anukaMpA kayA jIvane Ave ke--koI paNa prANIne duHkhI dekhIne jenuM hRdaya kamakamI cAle, jenuM hRdaya pIgaLI jAya. evAM nara nArIye sadAya purayanA kAmI, dharmanA kAmI, svarganA kAmI, mokSanA kAmI, tenAja AkAMkSI, tenAja pIpA hoya che. tevAone dAna devAnI buddhi thAya che ane teja puNya upara prazna 10.--keTalAka kahe che ke- bhagavatIjamAM bhagavaMte kahyuM che ke mAro zrAvaka paMdara karmAdAna kare nahi. te uparathI AnaMdAdika zApakane pAMca halavA jamIna kahe che, paNa te DivA mATe nathI. vrata AdaryA pachI kheDANa karAya nahi. tema zakahAla kuMbhArane pAMca cAkaDA hatAM te tene nIbhADA paNa thAya nahi. ema keTalAkanuM kahevuM thAya che. ane keTalAka ema paNa kahe che ke jene jene dhaMdhe heya te varajIne bAkInAM karmAdAna ne zrAvaka tyAga kare, ane cAlatA dhaMdhAnI maryAdA kare. uparAMta tyAga kare. A be abhiprAya mAne ke nyAyavALo gaNAya? Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara mohanamALA-- bhAga 3 jo. uttara--pahelA abhiprAya upara vicAra karatAM temAM vAMdhA ghaNA uThe che, jene kheDanA dhadho hoya ane tenAja upara AjIvikA cAlatI hAya, te sivAya bIjuM sAdhana che nahiM tenAthI zu vrata na adarAya ? temaja jene mAtra AphINaneja vepAra hAya ane tenAthIja tenI AjIvikA cAlatI hoya to tene trata AdaravAM hAya te! zI rIte kare ? temaja zrI, tela tathA kAlA kapAsanA vepArIne te vepAra sivAya bIjA vepAranuM sAdhana nathI te tene vrata zI rIte AdaravAM ? ema te! hAya naThuiM ke dhanavataja vrata AdarI zake ane ninane AjIvikAne vAMdhA AvatA hoya te vrata AdarI zake nahi, ema te bane nahi. paNa bIjA abhiprAya pramANe AjIvikAnI chUTa rAkhI tenI marajAda karI bAkInAM karmAdAnane tyAga kare. ane je karmAdAna upara AjIvikA heAya tenI marajAda kare eTale te paNa vratamAM AvIja jAya. 186 prazna 71--keTalAka kahe che ke-karmAdAna eTale ghaNAM karmone Ava vAnA pravA, evu' ka zrAvaka kema kare ? eTale bhagavatIjImAM kahyA pramANe asa'jatIne ApavAnuM pApa ane paMdara mAMheluM karmAdAna zrAvaka kare nahi. uttara--ghaNAM karmanA AvavAnA pravAhu evuM kama evuM kAma zrAvaka kareja nahi, e vAta kabUla che, paNa ahiMyAM eka savAla ubhA thAya che keAnaMdAdi daza zrAvaka tathA tuMgIyAnagarInA zrAvaka e badhA khAre vratanA a'gIkAra karelA zrAvaka te che kharA ke ? je te zrAvaka che te te hamezAM keTalA asa'jatInu poSaNa kare che ? bAra vratadhArI zramaNeApAsaka asa jatIne pASI ekAMtavAdIonI mAnyatA pramANe ekAMtapApa ane padaram' karmAdAna zA mATe 'gIkAra karatA haze ? teonI mAnyatApramANe te zrAvakapaNAnA nAza thavA joie. evu' kRtya sUtramAM dAkhala thayelA zrAvake kema 'gIkAra kare ? mATe e mAnyatA tadna sUtra virUddha jaNAya che. sUtranA nyAya pramANe kharI vAta te e jaNAya che ke-potAne vaibhava, peAtAne Azrarya rahelA, ane anukapA nimitte zrAvaka game tevA prANInuM pASaNa kare tethI ekAMtapApa ane karmAMda nanuM sevana thatu hoya ema jazAtuM nathI. ekAMtapApa tA tathArUpanA asaMjatI avatIne ApavAthI kahela che; ane padaramuM karmAdAna te vepAra arthe hiMsaka javAne peSI tenA upara AjIvikA calAve te AzrI kahyuM che. jo ema na heAya tA zrAvakane ghare hajArA dvArA, pazue hAvAthI tenA mATe vannakame kema hi thatu hoya ? pAMcase gADAM zu kAmamAM AvatA haze pAMcase ? halavA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznaneAttara meAhanamALA-bhAga 3 jo. 189 29 jamIna mokaLI rAkhavAnuM kahenArAnA abhiprAya pramANe eTalI jamInane khaDa cArA ke kASTanuM kApavuM thatu haze ke kema ? jo thatuM hoya tA vajJaka, bIjuM karmAdAna gaNAya ke nahi ?-temaja hajAre gAya, bheMsa ne akarAnu' zrI thatu' haze te ghInu zuM thatuM haze ? te te vecatA hAya te rasavANijyuM kurmAMdAnamAM gaNAya ke nahi ? ne jo gaNAya te te vepAranI chUTa kevI rIte rAkhI che ? te sUtrapAThathI jaNAvaze ? kadApi koi ema kahe ke-nA, nA. rasanA vepAra ( rasavANu ) bIlakula karuM nahIM. te eTalAM pazuonA ghInu' zu thatu haze ? jo koi ema kahe ke-dUdha Dhorezane pAi de. vAha !! AvuM khelanAranI udAratA te ghaNIja gaNAya, paNa te zA khAte pAi detA haze? dayA nimitte ke nAkhI devA nimitte ? dayA nimitte kaMI kahe ta tethI puNya mAnaze ke pApa mAnaze ? ane tamArI zraddhA pramANe pannaramA karmAdAnanuM zuM dhAraze| ? je nAkhI devA nimitte koi kahe te te zrAvakane ghelachA thai nhotI ke nAkhI devA nimite dUdha Dhorone pAi de. mAtra rasavANijyenu karmAdAna na lagADavA kadApi koI ADI avaLI bhASA ele, paNa asa'jatIne poSavAnu te kabUla karavu ja paDaze. mATe ema mAne ke zrAvakane aMge rahelAM kamAMdAnanA tyAga thatA nathI teTale AgAra rAkhIne uparAMtanA tyAga e vitta nyAyapUrvaka gaNAya che. Ane paramArtha e che ke-A vaibhava zrAvaka dharma prApta thayA pachInA nathI, paNa zrAvakatrata aMgIkAra karyA pahelAMnA eTale dhama pAmyA pahelAMnA hAya che. te vaibhavane vratamAM gaNI eTale tene AgAra rAkhI uparAMtane tyAga kare. A bAbatamAM aneka hetue rahelA hAya ema jaNAya che. taddAkALe zrImata loko pazuonu vizeSa pratipAlana karatA hoya ema jaNAya che, bIjA mukhya hetu e paNa jaNAya che ke-zrAvakomAM evA prakArano vaibhava hatA ke jene laine sekaDo hajAro sAdhu AryonA samudAyanAM AvAgamana hovA chatAM AhAra, pANI, vastra, pAtrAdi jAitA padArtho nirdoSa maLI AvatA evA vAvavALA zrAvaka hatA to sekaDo hajAro sAdhuonA sukhethI nirbADu thatA vagere garbhita aneka hetu heAvA joie. prazna 72--te vaibhava parigrahamAM to kharo ke ? te sUtramAM parigraha te duHkhadAyI kahyo che. chAMDavA yAgya che, te pachI te vaibhava zA kAmanA ? uttara-zrAvaka dharma pAmyA pachI te vaibhavane kAM mUkavA jAya ? sAdhupaNuM. agIkAra karavA zaktivAna nathI, paNa gRhasthAvAsamAM rahI zrAvaka dhama pALavAvALAnA je vAva peAtAne age rahelA hoya tenuM pratipAlana Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zrI prakAra mehanamALI-bhAga 3 je. karavAne tene adhikAra che. jo ke temAM mUchAMya nahi. jemake- samiti daSTi jIvaDe, kare kuTuMba pratipAla aMtargata nyAre rahe, kyuM dhAva khilAve bAla." te nyAye tathA hamezAM zrAvakanI bhAvanA ThANagajamAM kahyA pramANe ja vatya kare ke-" AraMbha parigraha tajI karI, zuddha samakti vrata dhAra; aMta samaya AleyaNa, karUM saMthAre sAra" eTale sAdhupaNAnI athavA samakitAdi zaddha nirmaLa karavAnI eTale paDimA aMgIkAra karI AlecanA. sahita aNasaNu-saMthAre karavAnI bhAvanAmAMja pitAne AtmA ramyA kare tene karmane cIkAzavALo lepa lAgatuM nathI. prazna 73--parigrahathI puNyaprakRti thAya ke nahi ? uttara-saMsArAzrita viSaya hetuka parigraha te te duHkhadAyI che tethI saMsAravRddhi thAya. paNa koI kArya paratve puNya hetuka tathA nirjarA hetuka paNamAM paNa rAkhyA che. jema keIne jayArUpa parigraha che. te pitAnA saMbaMdhIne rahevA mATe Ape te temAM saMsArI phaLane pAme. ane teja jagyA anukaMpAe kaI duHkhI prANIne ApI te puNya hetuka che. ane teja jagyA sAdhu munirAjane rahevA vAte Ape te nirjane hetu che. e traNene ApavAthI parigrahapaNuM TaLyuM nathI, paNa jevuM kAraNa. tevA kAryanI siddhi thAya arthAt tevA phaLanI prApti thAya. pUrva kahelo zrAvakane vaibhava temAM paNa A upara kahelA traNe hetu rahyA che. zrAvakanA vaibhavamAM keTalAka parigrahamAM gaNAtA padArthone bahu vicAra karatAM aneka vikalpa thAya. paNa temAM sArA rahasya eTaleja che keje sAdhatA bAdhakatA bhAva samajIne yathArtha paNe sadaMhavuM, prarUpavuM, te samakti dazAmAM puSTine hetu che. prazna 74-eka siddhanA jIva vinA, sarva jIvane puNya pApa banne che, te kaI jIva puNavaMta kahyA che ane keAI jIva pApavaMta kahyA che te kema ? uttara-te pUrve kahelA AhArane chAti, jyAre jene jeTalI adhikatA hoya tene te mukhya paNe kahIe ane nyUnatAne gauNapaNe kahIe. jyAre jIvane zubha karmane udaya ghaNe hoya, ane azubha karmane udaya alpa hoya, tyAre devatA pramukhanI gati pAme te puNyavAna kahIe. vaLI jyAre azubha karmane udaya ghaNo hoya, ane zubha karmane udaya alpa hoya tyAre narakAdika azubha gati pAme te pApAtmA kahIe. jyAre puNya pApa beu kSaya thAya, tyAre mekSa pAme. zrI uttarAdhyayana sUtranA ekavIzamA adhyayanamAM Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznaneAttara menamALA-bhAga 3 jo. 191 kahyu' che ke-viSavepALa puLAya eTale jyAre jIvane mokSagati prApta thAya che tyAre puNya ane pApa bannenA sAthe kSaya kare che, paNa jyAM sudhI jIva saMsArAzrita hoya-sakaSAyI haiAya tyA sudhI samaye samaye puNya pApa beu khAMdhe che, paNa evA jIva kAMi nathI ke je ekalu pApa bAMdhe athavA ekala puNya bAMdhe, chaThThuM srAtame guNuDANe cauda pUrva dhArI, cAra jJAnanA dhaNI zukalalezI sAdhu sarvAsiddha vimAnanu umu' bAMdhe, te samaye paNa nizce azubha karma bAMdhe che, paraMtu zubha karma adhika bAMdhyAM che tethI zubha badha kahIe, athavA kRSNalezI duSTa adhyavasAye sa'kalezamAM mithyA-STi jIva sAtamI narakanuM AukhuM khAMdhe te samaye paNa paceMdriya jAti, trasa nAma ityAdi zubha prakRti badhAya che, paNa bahulatAthI pApanA badha kahIe. ema puNya pApa sAthe athAya che, prazna chapa--ahiM kai ema kahe ke-puNya ane pApa e beune eka samaye ekI sAthe ba`dha na hoya. jema taDake ane chAMyA e beu bhegAM na hoya, tema puNya ane pApa paNa bhegAM na bAMdhe. uttara--upara kahyA pramANe khelatA pratye kahevu` kesa...parAya madhamAM eka ba'dha heAya ke e ? adhavA kaye samaye jIvane eka badha hoya te kahe ? devatAnI gatinA baMdhapaDe, te samaye jJAnAvaraNIyaAdi azubha prakRtine baMdha che ke nahi ? tyAM kai ema kahe ke-sahacArI prakRti te na gaNavI, tene ema kahevuM ke-na gaNavI tenu kAraNa zuM ? tathA sahacArI vinA bIjI prakRti AMdhe che ke nahi ? je samaye koi jIve manuSyagati mAMthI ne nIce gotra bAMdhyu, te kayA aMdha ? tathA prathama sayaNa bAMdhyu ane caramasaThANa bAMdhyu tenu zuM kAraNa ? ityAdi puNya pApa AMdhavAnA aneka bhAMgA sUtromAM vadhA saMsthAmAM dekhAya che. prazna 76--koi ema kahe ke-eka samaye e vaizyA na hoya, te puNya pApa beu sAthe kema bAMdhe ? uttara-kRSNaleyAmAM cALIza zubha prakRtinA 'dha paDe che ane aDasaTha pApaprakRtino madha paDe che. eka lezyAmAM e kama khAMdhe che, je kAraNa mATe ekeka lezyAnAM asakhyAtA asa MkhyAtAM saMkaleza vizuddha sthAnaka che. tyAM sa` lezyAmAM samaye samaye puNya pApa badhAya che, paNa eka na aMdhAya. vaLI agIyArame, bArame ane tene guNahANe vItarAgane pApanA Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 zrI pranAra mAhananALA----bhAga 3 jo. khaMdha nathI. je kAraNa mATe kaSAya TaLI ne eka zAtAvedanIyanA 'dha che, te khaMdharUpa nathI, tethI e samayanI sthiti kahI. paNa sarva jIva puNya pApa beu sAthe badhe che ane jenI bahulatA te pragaTapaNe ane bIjA gauNa tAmAM gaNAya che. prazna chacha----tejIlezyAnAM pudgala saceta che ke aceta ? uttara--keTalAka kahe che ke tejuvezyAnAM pudgala saceta che. ane keTalAka kahe che ke--tejIlezyAnAM pudgala nIkaLatAM aceta che ne nIkaLyA pachI saceta che. te upara dIvAsaLInu dRSTAMta Ape che. jema dIvAsaLI aceta che, paNa bAkasa sAthe jhaDakAvyA pachI agni pragaTa thaye saceta thaI, tema tejIlezyAnAM pudgala zarIramAM rahyAM tyAM sudhI aceta hoya ane jyAre bInta upara mUke tyAre mukhamAMthI nIkaLatA agni ( tejulezyAnAM pudgala ) saMceta thAya. Ama paNa keTalAka kahe che, paNa sUtramAM kahyA pramANe A vAta nyAyamAM AvatI nathI. prazna 78~~~sUtramAM A viSe zu khulAsA Ape che te jaNAvaze ? uttara-hAjI, sAMbhaLeA-sUtra sArA khulAso Ape che. bhagavatIjI zataka cha me-uddeze 10 me. gautama svAmIe bhagavatane prazna pUchyu` che keaceta pudgala prakAza kare ? tyAre bhagavaMte uttara ApyA ke hutA geyamA ! aceta pudgala prakAza kare. tA vicArA ke-prakAza te utpanna thanAranA koThAmAM kare ke bahAra kare ? gautame pharIvAra pUchyuM ke--evAM kayAM aceta pudgala prakAza kare ? bhagavaMte kahyuM ke-krodhI aNagAra kApyA thakA tejIlezyA mUke. te tejIlezyA zarIrathI bahAra nIkaLI thakI najIka athavA dUra-cheTe jyAM jyAM paDe tyAM tyAM aceta puddagala prakAza kare ema khullI rIte mULa pAThamAM kahyu che. paNa ema te nathI kahyuM ke-nIkaLatAM aceta pudgala prakAza kare ane nIkaLyA pachI saceta pudgala prakAza kare. prazna 79-te advaita pudgala, saMceta evA paA'kriya jIvane kevI rAte dazya kare ? uttara--jema AgIyA kAca aceta che te sUrya sAmeA rAkhatAM tenI DALa paDe te paNa acUta che. te DALa rU upara paDavAthI- jema te DALa phane cAMTavAthI agni pragaTa thai rU athavA bIjA padArthAne bALI bhasma ka, tema tejulezyAnAM pudgala jenA upara mUke tenA upara paDatAM sudhI aceta pudgala prakAza kare ane tene cAMTe eTale agnirUpe saceta thai dugdha kare, Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALa-bhAga 3 je. 19? bhasma kare. ahiMyAM dIvAsaLInuM daSTAMta lAgu thatuM nathI, paNa AgIA kAcanuM daSTAMta sArI rIte lAgu thAya che. prazna 80-pannavaNa pada 36 mAM-tejasa samudughAta karanArane 3-4 pa-kiyA kahI te prANI, bhUta, jIva, satva haNAvA AzrI kahI che. A uparathI koI ema kahe ke-bhagavaMte gozAlAne bacAvavA zItala legyA mUkI te paNa tejulezyAne bheda che ane bhagavatIjImAM paNa sittera jesaMnisipI e pATha che. A uparathI keI bhagavaMte kriyA lAgu kare ane doSita DarAve te ghaTe ke kema ? uttara-e te daSTine deSa che. jenAmAM doSa jevAnI daSTi hoya te deSita TharAve ane jenAmAM te daSTi nathI te nirdoSa TharAve. paNa sUtra te phikhuM jaNAve che ke-bhagavaMte sarvathA sAvadya joganAM paccakhANa karyA che, ema AcArAMgajI bele che ane sUyagaDAMgajInA chaThThA adhyayanamAM khulluM kahyuM che ke bhagavaMta pApa kare nahi ane karAve paNa nahi, arthAt bhagavaMta pApa karatA nathI ane karAvatA paNa nathI, te pachI taijasa samudughAtanI kriyAne avavAne avakAza rahyoja kayAM ? 36 mA padamAM je kriyA kahI che. te uSNa tejulezyAne laIne kahI che. zItala tejulezyAne ane kriyAne kAMi saMbaMdha nathI. sUtramAM kahyA pramANe kriyAne saMbaMdha kaSAyane aMge che ane uSNa tejulavA krodhI aNagAranA zarIrathI nIkaLe che ane bhagavaMta te akaSAyI bhikSu che, temaNe krodhAdika cAre belane adhyAtma (Atmika) deva jANI tenuM vamana kareluM che ema sUyagaDAMga sUtranuM chaThuM adhyayana sAkSI Ape che. te pachI temane kriyA karma ke pApa karmane deSa lAgu thAya kyAMthI ? uSNa tejulezyAne deSa zItala tejulesthAmAM dAkhala kara e te meTo aparAdha Dare. bhagavaMte zItalalezyA mUkI che te anukaMpA arthe mUkI che, e bhagavatIjIne cIpha pATha che. prazna 81-uSNa tejulezyA ane zItala tejulezyAmAM zuM taphAvata? uttara-uSNa tejulezyA game tene utpanna thAya che. tamAdika mahaMta aNagArane tapazyanA baLe svabhAve utpanna thAya che, ane gozAlA jevA tapa baLe paNa utpanna karI zake che. zItala tejuvezyA eka tIrthakarane ja prApta thAya che, bIjAne e labdhi prApta thatI nathI.-uSNa tejI lezyA nirdaya pariNAmathI krodhI sAdhune nIkaLe che. ane zItaLa tejulezyA dayA, anukaMpAnA pariNAmathI kSamAvata arihaMta bhagavaMtanA uThAmAMthI nIkaLe che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI ne manamALA-bhAga 3 je. uNa ane zata A bannene tejulezyA kahI, tethI bhaDakavA jevuM nathI. uSNa tejulezyAnA paramANuo uSNa -garama, tIkSNa-tejasvI ane malIna adhyavasAyavALA hoya che. ane zItala tejulezyAnA paramANu zItala-zAMtakArI, tejasvI ane ujvaLa adhyavasAyanA heva che-uSNa tejIlezyAthI prANInA vadha thAya che ane zItaLa tejuvezyAthI prANIne bacAva thAya che. uSNa tejulezya mUkavAvALAne prathama samudyAta karavI paDe che tethI tene 3-4--5 kiyA lAgavAne saMbhava che. ane mUkavAvALAne te avazya kriyA lAge che. te pramANe zItala tejulezyA mUkatAM samudughAta karavAne ke kriyA lAgavAne saMbhava nathI. ukhANa ane zIna bane teTalulezvAnA nAme oLakhAvI, paNa bannemAM aMtara ghaNuM che. dAkhalA tarIke-sUtramAM kahyuM che ke jemAM A vA. samavAyAMgajImAM samue jene Azrava kahyA, paNa pAchA zubha jegane saMvara ane azubha jegane Azrava kahyo che. temaja bhagavatIjImAM zubha bhegane aNaraMbhI ane azubha jegane AraMbhI kahyo che. -vaLI jema chaye legyAe karmane baMdha che, paNa pahelI 3 aprazasta ane upalI 3 prazasta kahI. temaja pahelI 3 adharmalezyA kahI ne upalI 3 adharmalezyA kahI. pahelI 3 lezyA virAdhaka ane upalI 3 lezyA ArAdhaka kahI.-vaLI ThANAMga ThANe the, 4 dhyAna kahyA temAM pahelAM be dhyAnanI karma baMdhAya ane uparanAM be dhyAnathI karma chUTe. te nyAye upaNa tejIlezyA te aprazasta ane zItaLa tenuM vezyA barAsta. umaNathI jIva haNAya, zItaLathI rakSaNa thAya uNa tejulezyA sadoSa che ane zItaLa tejuvezyA nirdoSa che. prIte 82 --- veza aNa tApasanI mUkelI uSNa tenulezyAne sagavate katala tejulezyAe karI haNa evo pATha che, te te agnikAyanA jIva hANa gaNAya ke nahIM ? uttara-balakula nahi. e vakhate te agnikAyanA jIva nathI, paNa paNa aceta pun gAla che, tene zItaLa leyAe karIne paradA kenAM pratita karyo eTale uSNa tejulezvAne ( agnine ) geLA gozAlane haNavA Avate. mizAla ane geLA vacce zItaLa lesthAnI bhIMta mUkI dIdhI. eTale tyAM AvatAM upa tenulezyA balANIaTakI, AgaLa cAlI zakI nahI ne gozAle bacI gayA ane bhAvane paNa eja jaNAvyuM ke he zAlA ! Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA-bhAga 2 jo. 195 tArI anukaMpA nimitta me zItaLa lezyA mUkI. ane kevaLa padamAM paNa bhagavate eja pramANe bhagavatIjInA 15 mA zatakamAM vAkaya mUkayuM che ke gautama ! gozAlAnI anuka'pA nimitte meM zItaLa tejIlezyA mUkI, paNa ema tA kahyuM nahi ke mane chadmasthanI lahera AvI gai tethI me zItaLa tejIlezyA mUkI. paNa ekAMtavAdI ema khelatA hoya te nA nahiM. prazna 83.tevezyA jenA upara mUke teneja parAbhava kare ke vacce bIjA Ave tene paNa parAbhava kare ? uttara-sUtrane nyAya jotAM ema jaNAya che ke jenA upara mUke teneja parAbhava kare, jema bIjA devaleAkanA izAne'dra mahArAje khaLaca'cA rAjadhAnInA devatA upara tejIlezyA mUkI tA vacce merUthI utaranA manuSya lekanA bhAga Avye tene kAMi parAbhava niha thatAM mAtra khaLaccA rAjadhAnInA devatAoneja parAbhava thayA che. ema bhagavatIjInA 3 jA zatakanA pahelA urdUzAmAM tAmalI tApasanA adhikAre jaNAya che. mATe tenulezyA jenA upara mUke teneja parAbhava kare temAM eTalI vizeSatA jaNAya che ke uSNu tejIlezyAnI samruddhAta karatAM ke te tenulezyA mUkatAM vacce sUkSma (jhINAM) jaMtuonI virAdhanA thatI hoya to nA niha, kAraNa ke samuddhAta karatAM saceta ane aceta pudgalAne grahaNa karavAne sabhava che ane tejIlezyAnI uSNatAthI jenA upara mUke tene te parAbhava kare, paNa vacce bArIka jaMtuone parAbhava thavAnA saMbhava che, mATe traNa, cArane pAMca kriyA uSNa tejIlezyAne lAgu che. paNa zItaLa tenDuleyAne te kriyAne sabhava nathI. tattva kevaLI gamya. prazna 84-joMga Azrava ke savara ? uttara---- samavAyAMga sUtranA pAMcamA samayamAM jogane Azraya ko che ane aoLane mavara kahyo che. e lekhe DeDa teramA guguDANA sudhInA iriyA vahI kriyAnI apekSAe traNe joganA nArA tene Azrava kahyo che. te AzravathI e samayanI sthitine zAtAvedanIya kanA madha paDe che, ane vaidame zuThANe karmanA badha che, akriyA paNa che, te jogane rUMdhavAthI ekAMta svara che. mATe jyAM sudhI sa'parAya kriyA tathA iriyAvahI kriyA e eya kriyA che, tyAM sudhI joga paNa che, ne joga che tyAM sudhI Azrava che ne AzravathI kama no badha che, ane caiAdarbhe guNutALuM tathA maikSamAM kAMi paNa nathI, mATe ekAMta savar che. e apekSAe joga Azrava ane aoga 'vara e pahele bheda. 1. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zrI prazranettara mahunamALA-bhAga 3 jo. prazna 85--azubha joga Azraya ke sa`vara ? uttara--koi apekSAe zubha dvega te zubha Azrava che ane azubha joga te azubha Azrava che, ane kei apekSAe zubha joga sa vara che ane azubha joMga Azrava che. zubha jogathI zubha aMdha che. azubha jogathI azubha baMdha che. ane sa`vara teA akhadhaka che, uttarAdhyayananA 29 mA adhyayanamAM joganAM paccakhANa karavAthI aogIpaNu pAmavu' kahyu' che. sAdhune AhAra, upadhi, zarIra tyAMgavAM kahyAM che. mana, vacana, kAyAnA joga rUMdhavA kahyA che, te rUMdhavAthI meAkSanu phaLa kahyu` che. mATe zubha jogathI zubha phaLa te sAM - siddha vimAnanI prApti zubha jogathI che, te zubha karmonAM phaLa che, te pU puNyanA udaya che, teja zubha Azrava che. sAkha bhagavatIjI zataka bIjeuddeze pAMcame-sarAga sajame 1, AsItape 2, karme` 3, pudgalanA saMge 4 e 4 prakAre devaleAkamAM upajavApaNu che, paNa AtmabhAve teA mekSa phaLaja che. mATe anuttara vimAna sudhInI karaNI sarAgapaNAnI kahI, paNa bhagavatanI AjJAmAM che. ArAdhaka padanA dhaNI tyAM sudhI jAya che, mATe zubha jogane zubha Azrava jANave. e bIjo bheda. 2. prazna 86-zubha joga savara kevI rIte kahIe ? uttara---ThANAMgajI ThANe pAMcame-udRze bIje-uttama joMgane savara kahyo che.-bhagavatIjI zataka 1 le uddeze 1 le pramatta sajatIne zubha jaMga AzrI aNuAraMbhI kahyA che, teA aNuAraMbha te navara che, mATe zubha joga te savara --vaLI uttarAdhyayana adhyayana 29 me-khela cha me temAM kahyuM che keaprazasta jogathI nivavuM ane prazasta jaMge pravatuMvuM. prazasta joge pravatatA aNugAra anaMtA dhAtI pavane khapAve che ahiMyAM zubha dvegathI dhanadhAtI kA kSaya thavAnu` kahyu' te utkRSTo sara thaye. mATe zubha joga savara-vaLI khela para mAM kahyu ke-satya joga paNe pravartatA traNe jogane vizuddha kare, doSarahita kare ema kahyu mATe zubha zvega savara. vaLI khela 16 mA madhye kahyuM ke-manane sAce bhAve sthApave karIne dharmane viSe ekAgra cittapaNuM uparAje, jJAnanA paryaMtrane uparArja, samaktine vizuddha kare, mithyAtvane TALe-nire ema kahyu`.-ela 57 me-vacana sAthe bhAve sthApave karIne samaktinA pavane nirmaLa kare. sulabha e dhIpaNu' nIpajAve ne durlabha badhIpaNuM TALe ema kahyu',-vaLI khela 58 mAM-kAyAne sAce bhAve pravartAvave cAritranA pajavane nima La karIne kevaLInA zeSa karyAM za 4 karmone paNa khapAvI 4 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 3 je. 197 siddha thAya jAvat sarva duHkhane aMta kare ema kahyuM te vicAre ke zubha joge keTale guNa nipaje, mATe zubha je te saMvaraja kahIe. e trIjo bheda 3. prazna 87-koI ekAMtapakSe zubha ane azubha je bannene Azravaja kahe tenuM zuM samajavuM ? uttara-bhagavate ekAMtavAda varyo che. paraMtu azubha jene ekAMta Azrava kahetAM bAdha nathI, paNa zubha jene ekAMta pakSe Azrava kahevAya nahi, apekSAvAcI pahelA bhedanI peThe Azrava kahevAya, temAM paNa ghaNe vicAra che, paNa bahulatAe te zubha ga saMvaraja kahevAya, have je zubha jogane ekAMta Azrava kahe tene kahIe ke tamane AhAradika vaherAvanAre paNa Avane vadhAro karyo karaze te Azravane vadhArAnA karanAranuM kalyANa kema thAya ? ane tamAre paNa zubha ke azubha jemAM pravartAvI Azravane vadhAre karavo kema kahape ? tamAre te ekAMta traNa jene nidhaja kare kape. bhagavaMte te dazavaikAlika sUtranA dazamA adhyayanamAM kahyuM che ke-muninA traNe joga saMyamane viSe pravartAva traNe joga saMyamaja che ane zubha joga ekAMta pakSe Azcaya hoya te zubha ganI pravRttinI bhagavaMta AjJA kema Ape ? mATe zubha je tyAM saMyama dharma ane saMvara dharmanI pravRtti che, mATe zubha je te saMvara. prazna 88-ziSya-keTalAka ekAMtavAdI ema kahe che ke- sAdhune vara vAM kapa nahi ane vastra che te sAdhu nahi. ATalI uMda sudhI bele te kema ? uttara-koInI jIbha koine vaza nathI, mAtra potAnAja vaza che. je bhA samiti sAcavIne tathA bIja mahAbata tathA tenI bhAvanA sArAvIne ke niyamane vicAra rAkhIne belaze te AtmAne lAbhadAyaka che ane e vastune alaga rAkhI bolaze tene bhAre nukazAnI che, mahAvIrane ekAMtavAda nathI. haMmezAM bhASA belatAM bahuja upayoga rAkhavAne che ke mAruM vizvana rabalanAne te nahi pAme che ? athavA mArI bhASA mAro upadeza usUtramAM te nahi jAya ke ATalI vAta khAsa dhyAnamAM rAkhI belatAM pahelAM vicAra karI ekAMtavAdamAM nahi doratAM anekAMta siddhAMtane anusarI upadezanA dAtArane lAbhadAyaka thAya che. anyathA vAkya palImadhamAM gaNAya che. pitAnuM mAhAtma vadhAravA ane bIjAne halakA pADavA yarkiMcit vAkya paNa upadezadvAra ke game tevA pragamAM belavAmAM Ave che te vAkya niMdAmAM gaNAI AtmAne Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI 2 me mAta re je. meTI nukazAnImAM utAre che, mATe e jokhama DuM nathI. tene pahele vicAra karI pachI evAM vAkya uccAravAM joIe ke vakatA ane zrotAne bane hitakAraka thAya. have sAdhune vastra jevA kape nahi, evAM vAkya bolanAra sAdhu he ke sAdhvI che paNa te te vastra bIlakula tA nahi hoya, je te paNa I prakAranA vastrane che te temanA kahyA pramANe pele amala pitAne ja lAgu tha joIe, mATe kahI ? ekAMtavAdIo ! bele, tame eThAM thayelAM jaLI, mAMDabIyAM ke luNA khelIyAM pramukhane dhuo che ke emane ema rAkhI mUke che ? je jheLI mAMDaLIyA pramukhane na dhuo te vAsIdoSa lAge ane belIyA pramukhane na dhuo te samReNimanA doSa lAge. ane je vastra dhu te tamane kaI paMktimAM gaNavA ? upara gaNAvela che te paNa banI jAti che, mATe vicAra karIne uttara Apaze. prazna 89-e te dhayA vinA cAle nahi. amAro hetu evAM vone udezIne nathI, paNa caleTA pacheDI vagere vAnI sUtramAM manA karI che, chatAM chevAmAM Ave che tene uddezIne amAruM belivuM thAya che. ema ekAMtavAdInuM belavuM thAya che tenuM kema ? uttara--kayA sUtramAM calATa pacheDI vagere pallA zabdomAM dhovAnI manA karI che te jaNAvaze ? prazna 90-AcArAMga sUtranA bhASAMtaramAM kahelA AThamA adhyayananA 4 the udeze kalama (ra1) mI-temAM kahyuM che ke-sAdhune vastra dhevA ke raMgavA nahi ane te adhikAra vAno kapa kahyA che, e parathI caleTo pacheDI uttara te Daka che, temAM vAMdha nathI paNa A zabda upara pUratuM dhyAna rAkhaje. siddhAMtanA nyAye anekAMtavAdIne vAMdho nathI, paNa ekAMtavAdIne mATe AmAM aneka savAla ubhA che. have mULa pAThamAM to A pramANe kahyuM che ke- mag vize urdU paripate ghAyavaradaM tai parvamata " cautthaM vatthaM jAissAmi" se ahe saNijAI vatthAI jAejA, ahA pariggahiyAiMbatthAiMdhAre jA,no dhovijjA,noraejjA no dhottarattAivatthAI dhArejjA.421 bhASAntara - je sAdhune (1) pAtra ane zuM vastra hoya tene evA vicAra na thAya ke mAre zuM vaLe che. traNa varasa mAM hoya che Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bAra maThanamALA-bhAga 3 je. 1999 sUjhatAM varSA yAcavA ane jevAM jaDe tevAM paheravAM, vastra dhovAM ke raMgavAM nahi. dhAelAM raMgelAM paheravA nahi. (421). A pAThamAM ghaNa taka rahyA che ane ekAMtavAdIone paNa keTaluMka baMdhana kartA che. prazna 91--ziSya. A pAThane dAkhala ApanAra te ekAMtavAdIoja che, chatAM temAM zuM take kare tema che ke jethI ekAMtavAdIoneja baMdhana kartA thAya te jANIe te kharA ? uttara - sAMbhaLe, jANe ne dhyAnamAM rAkhajo. 1. prathama te e mULa pAThamAM mavavuM-zabda che mAvvAmiLavA zabda nathI tethI ekalA sAdhune lAgu che. A uparathI jinakalpI sAdhu kare che, ane TIkAvALA paNa A ThekANe jinakapI sAdhune ja artha kare che. 2. traNa vastra ane pAvuM eka kahyuM che te uparathI paNa A pATha jinakalpane lAgu thAya che. 3. jevAM jaDe tevAM vastra sujhatA nirdoSa vastra paheravAM kahyA che, te evI vRttivALA kimatI ke phensI vastranI zodha kare nahi cAlIsa hajAra ke cAra hajAra sI. ne ATha kulanI jagannAthI ke sarakArI malamala vagere kimatI ane phezanavALA vastranI darakAra kare nahi. khAdI jevAM jADA ane sAdAja vane svIkAra kare. 4. dhave nahi ne raMge nahi, ane elo ke raMgelAM vastra pahera paNa nahi. A pATha paNa TIkAvALAe jinakapIne mATe ja lAgu karyo che. ane sthavirakalpI varSAdi kAraNe dhave kharA ema paNa jaNAvyuM che. prazna 92-zikhya uparanA paThanI tamAma hakIkata jinakalpane lAgu thatI jaNAvI, paNa ekAMtavAdIone koI baMdhanakAraka thatuM jaNAvyuM nahi ? - uttara-temAM e bhAva te AvI gayo che, chatAM na samajAyuM hoya te sAMbhaLo-eka te e ke-jinakapIne AcAra vahevAranI bAbata vira kapIne lAgu karI tene niSedha kare ane duniyAnI daSTie apavAdamAM lAvI upadezadvArA kaTAkSa karI niMdArUpanAM vAkaya belavAM ane sAmane halakA pADavAnA AzayathI kAMIpaNa belavAmAM Ave ema mAnavuM ke bhAre nukazAnIne svIkAra karyo. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI pranettara mehanamALA-bhAga 3 je. eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke munioe je AcAra pALa svIkAryo hoya te je uMca koTIna ane ucavRttithI sUtramAM kahyA pramANe parisaha sahana karavAnI buddhie, bIje kema varte che tenA koI paNa apekSA vinA mAtra pitAnuM ja hita sAdhavA je kAMI kare te mahA lAbhadAyaka che. paraMtu je pitAnI baDAI ane bIjAnI nyUnatAne aMkure kurAyamAna thaze te bhAremAM bhAre nukazAnI mAnI levI. ane kareluM kaSTa paNa chAra upara lIMpaNa karavA jevuM samajavuM. paheluM baMdhanakAraka te e ke bIjAne dekhADavAne mATe je kAMI karavuM, balavu ke pALavuM tene lAbha te eTalethIja patI rahyo, paNa je te niMdAmAM utare te sUyagaDAMga sUtramAM kahyA pramANe adhapAtarUpa mahA nukazAnI thavAnuM ahi emAM raheluM che. bIjuM baMdhanakAraka e ke-vazva chevAne ne raMgavAne niSedha karanArA tenAthI elAM ke raMgelAM vastra te dhAraNa thAyaja kayAMthI? sUtramAM te e paNa niSedha karyo che ke dhoyelA ne raMgelAM vastra paheravAM paNa nahi, te pachI rAjA rANuM chApanA ke cAra hajAra sI. ke cALIsa hajAra senA athavA kulanI jaganAthIo vagere elAnA caleTA pacheDI te te lekathI eDhAya paherAyaja kayAMthI ? AcArAMga sUtra te cekanI manA kare che. vastra dhavane niSedha karavAvALA haiyelAM vastra paheravA oDhavAne kema niSedha karatAM nathI. tame tenI AjJAthI tevAM vastra pahere che? je pAThane dAbele ApI vastra jevAvALAne sAdhupaNAne niSedha kare che eTale evI parUpaNa kare che ke vastra dhAve te sAdhu nahi tevA pite joDenA pATha upara daSTi nahi. karatAM elAM ane raMgelAM vastra dhAraNa karanArA najare joIe chIe, te tenA kahevA pramANe sAdhupaNuM tenAmAM mAnavuM ke nahi ? je levAthI sAdhu paNAne nAza thAya te elAM paheravAthI paNa temaja thavuM joIe chevAne jema niSedha karyo che. temaja elAM paheravAno paNa niSedha karyo che. mATe banne pAThane hetu ekaja che. AcAraga sUtramAM prathama je pATha mUkavAmAM Ave che ke vastra dhevAM nahi ne raMgavA nahi temaja joyelAM ke raMgelAM vastra sAdhue paheravAM paNa nahi, Ane paramArtha ekAMtavAdIo samajyA heya ema jaNAtuM nathI, prazna 93.--ekAMtavAdI-emAM vaLI paramArtha zuM samajavAne hate ? sUtramAM cekhuM kahyuM che ke sAdhu sAdhvIne vastra dhAvA nahi tema raMgavA paNa nahi, ane haiyelAM raMgelAM vastra paheravAM paNa nahi, e ceka pATha che, juo AcArAMga sUtranA bhASAMtaramAM-adhyayana 14ma Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mohanamALA-bhAga 3 je. 201 udeze (2) je kalama (832) mI temAM sAdhu sAdhvI banne mATe vastra chevA raMgavA tathA joyelAM ane raMgelAM vastra paheravAnI nA kahI che. uttara-anekAMtavAdI--e vAta badhI satya che. upara dAkhale sAdhu sAdhvIne pATha hevAthI Apa samagra sAdhu sAdhvIne lAgu karIne chevAne niSedha karatA ho te pachI joyelAM vastra paNa tamAre paheravAM joItAM nathI, chatAM pahere che kema ? be AMkhe khullI chatAM eka AMkha vAMcIne cAlaze ? banne pATha sAthe chatAM eka pAThane svIkAra ane eka pAThane inkAra kare te kesa ghaTe ? bedhalA bicArA vANIyA sUtranI bAbatamAM zuM jANe ke A sAdhu AryA ApaNane uThAne pATha bhaNAve che. e te bicArA ApanA melAM vastra bhALIne temaja tevAja prakArane upadeza sAMbhaLIne keTalAka te evI maDAgAMThavALI beThA hoya che ke vastra be te sAdhu ja nahi, paNa tenI sAthe keIe e vicAra karyo ke-je vastra vAvALA sAdhu nathI te joyelAM vastra zene, jagannAthI pramukha kImatI ane caDatA naMbaranA sI, tathA kulanI tathA rAjA rANI vagerenI chApanI zodhamAM zA mATe pharatA haze ? koI ekAMtavAdIne pUchanAre maLe ke tame amane pakaDAve che ke vastra dhAve te sAdhu nahi te pachI vaza dhoyelAM paheranArane amAre sAdhu mAnavAM ke nahi ? prazna 94-ziSya--evuM pUchanAra haju sudhI keda nIkaLe che ame te jaNAtuM nathI paNa hAjI hAjI karanAra te bahudhAe jaNAya che. A vAtathI huM paNa atyAra sudhI ajANyA ja hate. paNa A te kAMIka navuMja sAMbhaLavA jevuM jaNAya che, mATe kRpA karIne jaNAvaze ke joyelAM vastra paheravAne bhagavaMte kema niSedha karyo haze? uttara-are bhAI ? emAM te aneka rahastha rahelAM che ane te jJAnI purUSa agAuthI ja prakAzI gayelA che, te tArA te zuM paNa mArA jANavAmAM paNa hajI sudhI AvyuM nahotuM. A te hamaNuM DAkaja vakhatamAM bhagavaMta mahAvIranAM vacane prakAzamAM AvyAM che. jo ke keTalAka varSa thayAM ema te sAMbhaLavAmAM AvatuM ke paradezI (vilAyatI) kApaDa ke dhoyelAM je zene, jagannAthI pramukha upara suMvALasa, sAphAI ane caLakI je jovAmAM Ave che te IDAnA rasanI hoya che. paNa A vAtane kaI dhyAnamAM letuM nahi. AMkha ADA kAna karIne atyAra sudhI te cAlyuM. keIpaNa jananA sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ke zrAvikAe hajI sudhI A vAtane didhyAnamAM lIdhI ja nathI ema kahevAmAM kAMI atizati nathI. zrI mahAvIra paramAtmAe prakAza karele dayAne jhare khullo muka bAra kArIgara jo Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI prAptara manamALA bhAga 3 je. kAI pragaTa thayA hoya te bIjo kaI nahi paNa AkhA hiMdane jagADanAra ane jainanI dayAne tathA mahAvIranAM vacanAmRtane Toce lAvanAra duniyAe ApelA nAmathI eLakhAtA mahAtmA gAMdhI A ekaja nIkaLye, ke jeNe mahAvIranA hRdayanI dayAnA jharA pragaTa karI khullo mukI dIdho ane daDherA rUpe jAhera karI dIdhuM ke-videzI vastromAM hajAra lAkhe! ke karADe pAMca driya jIvonA vadhanI carakhIthI banelI khelAno vaparAza thAya che ne tenA uparanI saphAine mATe asakhya IMDAMenA rasa vaparAya che. ( A-IMDAM paNa paMcendriya jIveAnAMja hAya che. ) ?? prazna 95.--A viSe kAMi jaina muni kthI kema prakAza te nathI ? e paNa eka AzcaryanI vAta che. uttara---jaina munione jayAM sudhI videzI vajranA mehu hAya tyAM sudhI te kevI rIte prakAza karI zake, AgaLa vadhIne kahIe te mahAvIranAM vacanenuM rahRzya nahi jANanArA popaTIyA jJAnanI peThe sUtronA pATha vAMcceja kSaya, paNa AmAM mahAvIra zu` jaNAve che eTale paNa vicAra na kare ane peAtAne aMdha besatI TopI mAthe AvI le tyAM sudhI eTale pAtAne lagatI bAbatanA ( potAnI zraddhAne--peAtAnI vartaNukanA ) kakako 'yAja kare tyAM sudhI te mahAvIranA vacanano rahazya jANI zake nahi te prakAza kevI rIte karI zake ? paNa jayAre mahAtmA gAMdhIe A vAta prakAzamAM mUkI tyAre kAMika kAMika jainomAM paNa caLavaLATa thavA lAgyA ane koi koi sAdhue paNa bahAra paDI mahAvIranAM vacanene puSTI karavA peparadvArA ke nAnAM meTAM henDabIlAthI pragaTa karavA kAMika jAgRta thayA hoya ema jaNAya che kharU. prazna 96 -kai jaina muni taraphathI kAMI jaNavAdbega navIna ahAra paDayuM che ? te jaNAvavA icchA heAya te jaNAvaze. uttara--sAMbhaLo (A nIceno lekha ghaNuM karIne gAMdhIjI cha varSa nI jelamAM gayelA te varSoMne uddezIne lakhAya hAya ema jaNAya che. vahAlA hiMda putre ! navIna varSamAM zuM karazo ? dara varSe eka karoDa vene abhayadAna Ape ? hiMdusthAnamAM prathama hAthathI kAMtalA sUtarane ane hAyathI vaNelA kApaDanA vaparAza hatA, lagabhaga 75 varSathI vilAyatathI kApaDa AvavA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ane manamALA-- bhAga 3 je. 203 mAMDyuM ane lagabhaga 50 varasathI hiMdusthAnamAM mIle thavAnI zarUAta thaI. jethI hAthane vaNATa dezamAM ja rahyo ane vilAyatanI ane hiMdu stAnanI mIle upara kApaDane AdhAra rAkhavuM paDe che. je kApaDa mIlemAM vaNAya che te kApaDa vaNavA mATe je sUtara vaparAya chetemAM beLa caDAvavAmAM carabIne upayoga thAya che. A bAbata amadAvAdanI mIlene carabI- ne rIporTa joIzuM te amadavAdAmAM kApaDa sutaranI pa3 mIle che tenI aMdara kApaDa vaNavAnA sAcA 21842 che, have sarerAza 2pa0 sAMcAomAM dara varSe 30 Tana carabI vaparAya che eTale 21842 sAMcAomAM lagabhaga eTale 2610 ene pada guNavAthI (146160 ) maNa carabIne vaparAza phakta amadAvAdanI mIlemAM thAya che. jyAre AkhA hiMdustAnanI mIlanA kApaDamAM ane vilAyatathI 60 karoDanuM kApaDa Ave che temAM ekaMdara keTalI carabI vaparAtI haze tene buddhizALIoe pitAnI meLe vicAra karI leve, have te carabI jIvatAM pazuo (gAya, bheMsa, baLada, vagerenI) katala karIne kADhavAmAM Ave che mATe mIlanuM apavitra kApaDa paheravuM yukta nathI, je samagra hiMdusthAna hAthathI vaNeluM kApaDa paheravuM prayatna karaze te dara varSe lagabhaga eka karoDa pazuone bacAvavA bhAgyazALI thaze. mATe temanuM apavitra kApaDa naDi vAparavAnI pratijJA kare. lekhakaH - muni sumativijayajI gadhorabaMdara. tA. ka.--sI varga paNa uparanI bInA khAsa dhyAnamAM leze ane paradezI temaja milenA apavitra kApaDane tyAga karaze, kAraNa dharmamAM kAMI zebhAnI temaja phezananI jarUra nathI. dhI bAbu prI presa. rIcI reDa bAlA hanumAna pAse-amadAvAda A viSayane lagate eka lekha 30 varSa agAunA maLI AvavAthI te paNa ahiMyAM dAkhala karavAmAM AvyuM che. " jena vAkara" pAnIyuM pustaka 9 mu aMka (2) che. tA. 1 navembara 1893 I. 1949 Azo vada 8 nA aMkamAM pAne 28 me cIkAgonA caTakamAM lakhyuM che je-- cIkAgomAM darAja (22) bAvIza ne baMne paga anAja pazuone vadhu thAya che. ja vicAre ke 30 varSa pahelAM dara varSe (7962000) aganAnI lAkha ne bANuM hajAra pagAM pazuone vadhu te haMtA to tyAM javAM AvA Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI panAttara mAhanamALA-- --bhAga 3 je, khAtAM khulyAM haze te badhAno aDasaTTo kei kADhe to eka yurepa khaMDamAM dararAja ane daravarSe keTalAM pazuonA vadha thatA haze ? ane tenI nIkaLelI carabIthI banelAM sUtara kApaDa te kApaDane vaLI sAphAi ane caLakatA karavAmAM vaparAtA iMDAnAM rasa ke jenI kAi saMkhyA gaNI zakAya nahi eTalA pacendriya jIvonI hiMsAthI banelA vajra. te vacce hiMdI prajAne mATe pavitra kevI rIte gaNI zakAya ? ane jaina prajAne te tevAM vastra zarIre aDakADAyaja kayAMthI ! to pachI jaina munithI tevAM vastrano paribhega thAyaja kevI rIte ? A uparanA lakhANathI keie ema mAnI besavAnuM nathI ke A viSaya hiMdI prajAneja mATe che. hiMdustAnamAM gaNAtI prajA ke je hiMdu musalamAna vagere tamAmane lAgu thAya che. cepagAM jAnavara ke jene gAya, bhe'sa, baLada vagerethI oLakhAvyA che, temAM vagere zabdathI Dukkara, suvara, bhuMDanI jAtane paNa samAveza thAya che. sAMbhaLavA pramANe AmAM DukkaranI carakhI paNa vizeSa vaparAzamAM Ave che. ane kahevata pramANe "hiMdavANe gAya ane musalamAnane suvara " eTale jema hiMdu varga mAM gAyanuM lohI mAMsa carabI agrAhya gaNavAmAM Ave che temaja musalamAnamAM DukkaranuM hADa mAMsa leAhI ane carabI paNa agrAhya gaNAya che te pachI tevI carabInA zeLabheLa vALI khIjA aneka pazuonA vadhathI banelI nIkaLelI carakhIonI kheLathI baneluM sUtara kApaDa tamAma hiMdu ane musalamAnane to sadAkALa apavitraja hAya. te pachI jainanI dRSTie te tamAma pAMcadriya avA sarakhAja hoya temAM gro saMdeha ? te pachI jainanA sAdhuethI aneka paMcendriya jIvonA vadhathI banelI carabIvALAM apravitra vasrA ke je iMDAnA rasathI sAphAIdAra thayelAM ane caLakatAM evAM kapaDAM zarIra upara dhAraNa thAyaja kayAMthI ? mATe AcArAMga sUtramAM je pADa jJAnI puruSonAM vacanAmRtarUpa dAkhala karavAmAM Avye che ke-mArA sAdhuoe dheAyelAM ke ragelAM vastra paheravAM nahiM evu Agama bhAMkhI jJAna mahAvIra paramAtmA sivAya bIjuM koNa prakAzavA samartha che ? prazna 97--ziSya Ape jaNAvelAM videzI ( vilAyatI ) dhAela vastrane mATe zAstramAM niSedha karelA hoya evA apavitra vacce koipaNa vyaktithI dhAraNa dhaI zake niha. te pachI dayALu are ! dayAnA himAyatI sAdhuothI tA tevAM varjhano svIkAra thAyaja kayAMthI ? arthAt kadI dhavA na joie, e vAta satya che. paNa ragelAM vastranA je niSedha karavAmAM AvyA che tenuM zuM kAraNa ? Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara mahanamALA--bhAga 3 jo. 205 uttara--tenAM paNa aneka kAraNa che. prathama kAraNa te e ke jyAM eka bhikhkhune-eTale ekalA sAdhune uddezIne nahi raMgavAnA ane ra'gelAM vastra nahi dhAraNa karavAnA pATha mUkayA che te te jinakalpI tathA abhigrahadhArI sAdhune mATeja jaNAya che ane jyAM samagra sAdhu sAdhvIne mATe pATha mUkayA che, tyAMnA hetu ema jaNAya che ke-jainanA sAdhuno veza zveta vastranA che mATe tene ra'gavAM ke raMgelAM dhAraNa karavAM eTale peharavAM kalpe nahi. evA AcAra jainanA sAdhunA jaNAvyeA. jainanA sAdhu zvetAmbarInA nAmathI oLakhAya che. mATe jainanA sAdhune rAtA pILA ke bIjA koipaNa raMganAM vastra ragelAM peharavAnA AcAra nathI, te ra'gavAnu` te heAyaja kayAMthI ? arthAt jainanA sAdhune vastra raMgavAnA tathA ra MgelAM peharavAnA AcAAMga sUtra niSedha kare che. prazna 98-- --ziSya--koi kaI sAdhu AryAM vastrane lIkhALI pramukhanAM tela lagAve che ane ema kahe che ke Ama karavAthI vastramAM ja paDatI nathI mATe ame lagAvIe chIe tevuM kema ? uttara---parisaha sahana karavA e sAdhunu kAma che. jenAmAM pirasaha sahana karavAnI zakti nahi hAya te kadAca ema karatA haze, paNa sUtramAM tA telAdika lagAvavAnI cAkakhI nA kahI che ane lagAve tene prAyazcita kahyu` che. jue nizItha sUtranA 18 me uddeze-sUtru 46muM-lAlAvALAM ( haidrAbAdavALAM) chApela pAne 209 me lakhyuM che ke jo sAdhu aisAM vicAra kare ki mujhe yahu nayA vajra prApta huvA hai ise tela dhRtAdi lagAvu esA vicAra karane vAleke acchA jAne " + + tene co mAsIka prAyazcita kahela che. vicAro ke vastrane tailAdika lagAvavAnA vicAra karavAvALAne rUDuM jANe ke A vicAra ThIka kare che tene paNa laghu thAmAsI prAyazcita kahyu' to pachI tailAdikanA pAsa devAvALAne mATe te kahevu ja zu ? prazna 99----tyAre kei ema kahe ke--eja sUtramAM 63 me sUtre kahyu` che ke "jo sAdhu dudhI vastra prApta kara use bahuta dinase tathA tIna pasalI uparAMta tedi lagAve. lagAte ke acchA jAne tenI kuTa neTamAM lakhyuM che ke vastrako yukAdikI utpattise bacAne tathA Ama miTAne tAdi lagAnekA kahA dekhatA hai." A pramANe teja sUtramAM cokakhu kahyu che tenu zuM samajavuM ? temaja 49 mA sUtramAM navA vastramAM traNa pasalI sudhI tela Dhi Ja'vavAnI AjJA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI prAttara meAhanamALAbhAga 3 jo. che, uparAMta letA prAyazcita kahyu' mATe traNa pasalI sudhI tedi lagAvavAnI chUTa che. temAM kei kA' kahe tema hatuM ? uttara--anekAMtavAdIone tA kAMi kahevAnuM iMja nahiM, vAda vivAda ke jhagaDI te tA ekAMtavAdIonA mATeja che, ekAMtavAdIe jyAre ema kahe che ke--sAdhune vastra dhAvAM ke raMgavA nahi ane tene viSe sAdhupaNuM paNa mAnatA nathI, ane bIjI taraphathI traNa pasalI sudhI tela lagAvavAnu sAbIta karI Ape che ane vaLI yukArdikanI utpattinu kAraNa paNa AgaLa dhare che. te pachI tamArA ApelA AcArAMganA dAkhalAnu zI rIte samajavuM ? siddhAMta tA anekAMtavAdI che. sUtramAM eka ThekANe je bAbatane niSedha karyo hAya teja AkhatanA bIje ThekANe koi paNa kArya kAraNane AgaLa karIne tenI chUTa paNa ApavAmAM Ave che. evA eka nahi paNa aneka dAkhalA sUtrAmAM mAtruda che. jeTalI bAbatanA ekAMtavAdIe niSedha kare che. teTalI bAbatanI nizItha sUtra chUTa Ape che. ane je je khAkhatane ekAMta pakSe svIkAra kare che tene niSedha paNa thAya che ane te pote anubhavelA hAya ema paNa jaNAya che. prazna 100-ziSya-evA eka dAkhaleA to jaNAvo ke amArA anubhavamAM Ave ? uttara--hyA, sAMbhaLo-amuka sthaLe amuka amuka sAdhue (ekAMtavAdInA) cAmAsu` rahyA hatA teNe cAmAsu besavA pahelAM calATA pacheDI vagerenAM videzI kapaDAM vhAryA hatAM tene amuka jAtanAM telathI raMgIne tenI pATakI AMdhIne khIMtIe te poTakI laTakAvI mUkI hatI. temanA irAdo ema haze ke cAmAsAmAM jyAre jarUra paDaze tyAre A kapaDAM upayegamAM Avaze ane AmAM yukA pramukha paNa paDaze nahi, paraMtu te peTakI ghaNA kALa AMdhI rahevAthI athavA te tene taDakAnI garamAI lAgavAthI badara Ape Apa agni pragaTa thayA. rAtrie peAlIsa vheregIre bUma mArI AsapAsanA makAnane jAhera karyuM' ke saiA saiAnu` makAna tapAse| ! kenA makAnamAM lugaDAM baLe che ? A avAja sAthenA kAnapara AvavAthI svabhAve sAdhunI diSTa poTalIpara jAtAM teja pATalI baLatI bhALI ekadama upAzraya mahAra pheMkI dIdhI, Ama sAMbhaLavAmAM AvyuM hatuM. jo A vAta kharI hoya te bhagavAnanA kAyadA rUiddha kAma karavAthI keTalA asaMyama sevavA paDyA, tene khyAla peteija karavA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mehanamALA-bhAga 3 je. 2017 bIjo dAkhale evuM banyuM ke-ekAMtavAdIonA pakSanI kahevAtI A hevAthI tenuM anukaraNa karIne pitAnAM durgadhImaya malIna vastranI aMdara asaMkhya yukAonI utpattine laIne te vastrane liMboLInA telamAM ragadoLavAthI jenI saMkhyA paNa na thaI zake teTalI khadakhadatI yukAone Dhagale thaI paDe che temAMnI keTalIka te jIvitavyathI rahita paNa thaI gayelI najare paDatI. A vAta najare joyelanA mukhethI sAMbhaLelI ane jeNe A bAbatane Thapake Apele tenI sAme kaleza paNa kareluM. AmAM bhagavaMtanI AjJA kyAM AvIne samANa tenI kaI samajaNa paDatI nathI. prazna 101-ziSya-A uparokta jaNa te meTo asaMjama sevA karatAM vastramAM yukAe na paDavAnI buddhithI rItasara jovAmAM Ave te zuM beTuM che ? uttara-are bhAI ? e vAta baMdha rAkha. vastranA vAvALAmAM te teo sAdhupaNuM paNa mAnatA nathI. te pachI evAothI vastra dhevAyaja kema ? keTalAka te emaja mAnI beThA hoya che ke jema melAM kapaDAM vadhAre hoya tema mokSagati TuMkaDI mAne che. jemAM eka sAdhue mAtrAnA pAtrAmAM sAdhupaNuM goMdhAI raheluM hatuM te pheDIne pragaTa karI dekhADyuM tema keTalAka jaDavAdIone malIna vastramAMja sAdhupaNuM gadhAI raheluM hoya ema jaNAya che ane keTalAka aMdhazraddhAvALA abhyatara guNa deSane vicAra nahi karatAM mAtra bAhya DoLamAMja muMjhAIne niMdrAmAM utarI patAnA AtmAnuM ahita citave che tevAonI dayA Ave che. prazna 102 -- sUtramAM jema kAraNe telAdi lagADavAnI chUTa Ape che, tema kAraNe vastrAdika dhavAnI chUTa kei DekANe che kharI ? uttara-apekSA vAcIe sUtramAMthI jema ekAMtavAdIe vastramAM cukAe paDavAnA kAraNane laIne telAdika devAne dAbale zodhI kADhaye. teja kAraNane AgaLa dharIne eTale vastrane zarIrane paraseve ane melanA maLavAthI vizeSa malInatAne laIne vizeSa yukAo paDavAne svabhAva che te aTakAvavA mATe eTale vastramAM mukAo na paDavA devAnI buddhie eka e, ane bIjuM kAraNa ati malIne vastrane laIne eTale vizvane lAgelA melavALAM kapaDAMmAM lilakula paNa thavA saMbhava che. caleTAnA keDanA bhAgamAM tathA pacheDImAM tathA muhapati ane nimIThIyAmAM lIlakula paDelI najare joI che. te lalakulane anaMtA jIvanA tathA yukAonA bacAva mATe eTale evA jIvanI utpati na thavA devAnI buddhie kaI vaSane ghevAne upaga kare temAM zuM nukazAnI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zro nettara menamALA-bhAga 3 jo. che ? jo ke jinakalpI ane abhigrahadhArIne vastra dhAvAne kalpa nathI tethI te temanA kalpa pramANe varte, paNa temanI nakala laIne khIjAe vavA dhAre ane arthanA anatha karI nAkhe te keTalA gunhAne Adhina thAya che ? tenI hRda rahetI nathI. prazna 103------koi ema kahe ke-jinakalpI yA abhigrahadhArI sAdhune mATe vastra nahi dhAvA ke nahiM ragavAne kAyadeo che, te temanAM vastra ta atize milana hoya te zu tenA vastramAM yukA pramukhanI utpatti nahi thatI hoya ? uttara--te te tevI vRtti dhAraNa karanArane khabara paDe. ApaNe jyAre teTalI DIgrI meLavIzu, tevA guNe! ApaNAmAM pragaTa thAze tyAre ApaNane A prazna karavAnA vakhata rahezeja nahiM, paraMtu Ape Apa tamAma anubhavI levAze. eTalI vAta dhyAnamAM rAkhavI ke tevA purUSo pirasa sahana karavAmAM kAyara hAya nahi. te ApaNI peThe zithila manavALA ke zithija AcAranA pALavAvALA ki hAya niha. sUtramAM kahelA ATha guNunA dhaNI DAya tevAoja tevI vRttine dhAraNa karI zake che. tevAone vastranI paNa darakAra heAtI nathI ema AcArAMga sUtranA bhASAMtaramAM kahelA AThamA adhyayanatI siddha thAya che evA sAdhue prAyaH vastImAM tA rahetAja nahi. tA pachI tene vastunI darakAra hAyaja kayAMthI ? te te namra bhAve vagaDAmAMja paDayA rahetA. kadApi koithI lajjA parisaha jItI na zakAya te mAtra eba DhaMkAya teTaluM kapaDu. vITI letA athavA eka vastradhArI eTale eka caleATA bharaja rahetA. kadApi zItArdikanA tADha pramukhanA parisaha sahana na thAya te eka eDhavAnI pacheDIthI paNa nirvAha karatA vizeSa TADhanA parAbhave bIjuM kapaDu paNa eDhI letA arthAt traNa kapaDAM uparAMta cothA kapaDAnI icchA karatAja nahi. temAM paNa jema jema TADhanA parAbhava ocho thata jAya tema tema vastranI kamI paNa karatA jAya. dazavaikAlika sUtramAM kahyA pramANe grISma RtumAM AtApanA levAvALA ane hemata RtumAM avAuDA eTale vastra rahita ane varSA RtumAM zarIra tathA IMdriya maMgAvIne rahevA vALA hAya tene vajranI darakAra hAyaja zAnI ? kadApi cAmAsAmAM vastranI jarUra jevu jaNAya to cAmAsu` beThA pahelAM navA varSanI yAcanA karI le ane junAM vasane pariThavI de ane cAmAsAmAM paNa khAsa jarUra vinA vajranA paribhega kare nahi te pachI temAM sukA ke lIlakula pramukhane upadrava thavA pAmeja kayAMthI ? ke jene dhAvA ra'gavAnI jarUra paDe, arthAt jinakalpI Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALa-bhAga 3 je. 209 tathA abhigrahadhArI sAdhuone je kalpa ke vastra dhavAM raMgavAM nahi ane dhoyelAM ke raMgelAM vastra paheravAM paNa nahi. te kalpa nirdoSapaNe sajajaDa pALe. A saMbaMdhI nizitha sUtranA 18mA uddezAmAM 44mA bolathI 65 mA bola sudhImAM eTale (22) sUtromAM samagra tamAma sAdhu AryAnA vastranA saMbaMdhamAM eka vakhata bevA raMgavA vagerenI nA kahI ane teja adhikAre bIjI vakhata hA kahI. tenuM svarUpa samadaSTithI anekAMtavAdane jANI nyAya pUrvaka pravRtti calAve tene koI jAtane sAdhaka, bAdhaka lAgavA saMbhava nathI, paNa temaNe prathama eTaluM te khAsa karIne jANavuM joIe ke A vAkya utsarga mArganuM che ke apavAda mArganuM che ? eTaluM paNa jANyA vinA goLa khaLa sarakho gaNe ane tamAma sAdhune AcAra sarakheja mAne tevAone mATe to kahevAnuM heyaja zuM? prazna 104-nizitha sUtramAM upara jaNAvelA (22) sUvAnuM utsarga : ane apavAda mArga eTale dhokha mArga ane kAraNa mArganuM svarUpa jaNAvaze? uttara--, sAbhaLa-jinakalpI ane abhigrahadhArI sAdhune to ekAMta pakSe utsarga mArgaja che. ane bAkInA vikalpI sAdhune utsarga ane apavAda banne mArga che. have 18 mA uddezAmAM je vastra saMbaMdhI (22) sUtro kahyA che temAM ghaNA bhAge navA vastrane ja uddezIne kahela che. temAM jinakalpI ane abhigrahadhArI tathA utsarga mArganI pravRttivALA sAdhuone mATe 13 sutrA ekAMta pakSe niSedhanAja che. ane 9 sUtro sthavirakalpIne mATe kAraNe chUTa ApavAnI che, te nIcenA lakhANathI jANI zakAze. (1) be sUtro 44-45 mAM, sAdhune sArA varNanA vastra kharAba varNavALAM karavAM nahi, ane kharAba varNavALAM sArA varNavALAM karavA nahi. (2) traNa sUtro 46-47-48 mAM navAM vastra saMbaMdhI jinakapI abhigrahadhArI tathA utsage sarva sAdhu AryAe elAdi, tathA kSAra pramukha dravya lagAvavAM nahi, ane aceta zIta tathA uSNa pANIthI dhovAM nahi. (3) traNa sUtro 49- 50-51 mAM, navAM vastra pathavikipIne prApta thaye kAraNe telAdi, tathA kSAra pramukha traNa pasalI uparAMta lagAvavAM nahi, ane aceta karelA pANIthI tathA dhoraNa pramukhanI tathA garama pANIthI eTale vastramAM joItA maryAda uparAMta pANIthI tathA traNa vakhata uparAMta dhove nahIM (khela pramukha kADhavAnA kAraNathI tathA navuM vastra khaDakhaDatuM hoya. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI pa ttara mehanamALA--la gA ? je, avAja karatuM hoya te baMdha pADavAne mATe dhovAnI jarUra paDatI hoya ema jaNAya che). (2) be sUtro para-pa3 mAM, sugadhIvALa vastra durgadhIvALA karavA nahi, ane durgadhIvALAM vastra sugaMdhavALA karavA nahi. (3) traNa sUtra 54-55-56 mAM sAdhune sugaMdhI vaca maLe telAdi lagAvavAM nahi, tathA ledrAdike raMgavA nahi. tathA zItaLudi pANIthI dhovA nahi. A AcAra jinakalpI pramukhane jaNAya che. (3) traNa sUvAM pa7-58-59mAM, sAdhune sugaMdhavALAM vastra maLe te TALavAne mATe traNa pasalI uparAMta tela, tathA haidrAdi drathI raMgavA tathA sitiSNAdika pANIthI dhovA nahi. ahiyAM sthavirakapIne kAraNe telAdi lagAvAnI tathA pANIthI dhovAnI chUTa ApI tenuM kAraNa ke- sAdhune koi sugaMdhavALuM vastra maLyuM te paherI evI gocarIyAdika kAraNe jAtAM koI evI TIkA kare ke juo bhAI ! sAdhunA vastramAM kevA attarAdika sugaMdhI padArtho bhabhakI rahyA che? vagere kAraNothI sAdhu tathA jaina dharmanI laghutA thAya, mATe sugaMdha TALavAne bhagavaMte AjJA ApI. (3) vaNa sUtro 60-61-2 mA, sAdhu dudhavALAM vizvane telAdi ke koI prakAranA drae karI sApha karavA nahi tathA zItAdika jaLe karI dhovA paNa nahi. e jinakalpI pramukhane vahevAra. (3) traNa sUtra 63-64 65 mAM. sAdhu durgadhI vaza maLe che durgadha TALavA mATe dhANa divasa athavA traNa pasalI upara ta tadika tathA ledrAdika dravya lagAve nahi tathA pharaka acita zItaSNAdika pANIthI dhove paNa nahi. ahiMyAM vikalpIne dudha TALavAdi kAraNe chUTa ApI che, temAM pANIne mATe traNa vakhata uparAta pANIe karI dhovA nahi. ema arthamAM jaNAve che. AcArAMga sUtramAM paNa ayayanamAM eTale bhASAMtaramAM adhyayana 14 me uze 1 ke 26 mI 824 mI 25 mI e trAkalamamAM sAdhu AvIne mATe uparanI lakhelI bInAno saMbaMdha che. temAM ema jaNAve che ke -- mig a mif a "vara tija jo dasieNa sItodaga viyaDeNa vA usiNAMdaga viyaDeNa vA jAva padhAvejA. 824ahiyAM ADabe vImA cAvIsamAM sUro sAdhu sAdhvIne navuM vara na Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pattara mehanamALA-bhAga 3 je. 21 1 hoya ane jInAM vastrathI nibhAva karavAnuM hoya ane keI dravyathI sAphakaravAnI tathA devAnI jarUra paDe tema jaNAya te sUva ema jaNAve che ke resipaur eTale uddezIne ghaNAM dravyathI ke ghaNAM pANIthI nahi, paNa joItA dravyathI sApha karavAnuM ane dhovAnuM kahyuM ane (2pa6) mI kalame paNa durgadhavALA vastrane sudhAravA mATe paNa eja pramANe kahyuM che. ane junA vala dhovAne mATe bIjo artha thAya che ke uddezIne ghaNuM ThaMDA (acit) pANIthI tathA ghaNuM garama pANIthI dhovA nahi. kAraNa ke junAM vastramAM cukAo pramukha hoya to pIDA pAme. nizitha sUtramAM vA vinago poTha che te AcArAMganI peThe pazu reNigo pAne saMbhava rahe che. prazna 105-AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhamAM vaSaNu adhyavanamAM, bIje udeze bhASAMtaranI kalama (932 mI) temAM cokakhuM kahyuM che ke sAdhu Aryoe vastra dhovAM ke raMgavA nahi, A pATha uparathI keTalAka ekAMtavAdI dhovAne niSedha kare che tenuM kema? uttara-A viSe prathama ghaNuM lakhANa thaI gayuM che. ane sUtra pADethI ghaNA khulAsA apAI gayA che. tathApi je teono eja haThavAda hoya te mAtra ekaja zabdane vaLagI nahi rahetAM sUtramAM kahelAM tamAma zabdane svIkAra kare paDaze. jyAre vastra dhovAM nahi, e haThavAda karo che to telAdi lagADavAnuM eTale telathI raMgavAne ane dhoyelAM ane raMgelA vastra nahi paheravAne paNa haThavAda karI tene baMdha pADe ane khAdI nAM vastra paheratAM zikhe. ane tyArapachInI kalamamAM zuM kahyuM che tene amala paNa sAtheja karo. prazna 12. ziSya-tyAra pachInI kalama te (833 mI che, temAM vaLI zuM kahyuM che ? te to jaNAve. uttara-sAMbhaLe ADame tevIsamI kalamamAM ema kahyuM che ke-muni hthavA AryAe bhikSA levA jatAM ya kharacuM pANI jatAM ya cAmAnugrAma vihAra karatAM saghaLAM vastra sAthe levAM. kaho mahAnubhAvo ? A pramANe A kALe A kSetre kaI sAdhu yA A vate che kharA ? ke sarve laMDa upagaraNa sAthe laIne ja gocarI pANuM jAya che. ane jayAre e pramANe na vatI zakAya tyAre pachI biTA vAda Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 2 zrI nettara manamALA-bhAga 3 je. vivAda ke jhagaDA karI beTa upadeza ApI duniyAne zA mATe mita banavavI paDe che ? sAdhune zuM AcAra che ane Ane zuM AcAra che? e sUtrane jANyA vinA koI AryA, sAdhunI nakala laI ema kahe ke ame te amuka sAdhune AcAra pALIe chIe paNa eTale vicAra thatuM nathI ke bhagavaMtanI AjJA zI che ? bhagavaMte sAdhune kalpane mATe nagna rahevAnI tathA eka vastra ane eka pAtra zabavAnI chUTa ApI che ane chevaTe traNa vansathI vadhAre khapeja nahi. arthAta sAdhu vadhu ochAM vastrathI rahI zake, sAdhune mATe aneka bhAga che paNa Ane mATe te vastra saMbaMdhI ekaja bhAMge che ke AryAne cAra pacheDIo khape te paNa mAna pramANa sahita kahela che. juo, bhASAMtaramAM vapaNA adhyayana 14 udeza 1 le (kalama 803 mI) tathA lAlAvALA chApela pAne 451 me kahyuM che ke - je muni sthira saMghayaNane dhaNI, yuvAna. baLavAna, nirogI, maja-- bUta bAMdhAvALo trIjA cethA ArAne janmelo hoya teNe eka ja vastra paheravuM bIjuM nahi paheravuM ane AryAe cAra sADIo (4 pacheDIo) rAkhavI -temAM eka be hAthanA panAvALI, sthAnakamAM eDhavAnI, be traNa hAthanA panAvALI eka geyarImAM oDhavAnI ne bIjI caMDile jatAM e8vAnI. ane eka cAra hAthanA panAvALI sasaraNumAM oDhIne javAnI. evI cAra pacheDIo sAdhvIe rAkhavI. kadi eTalA panAvALA vastra na maLe to khIjA vastrane sAthe sIdhI sIvI pUrAM karavAM. kaho bhAI ATalI badhI Ane mATe cekazI kare che tenuM zuM kAraNa cAra pacheDI sivAya caleTa, jAMgIo, kaMca vagere AryAnA zarIranA rakSaNa megya paNa upakaraNa sUtramAM jaNAvyA che. chatAM keTalIka A te sUtra vacanane alaga mUkI pitAnI matikalpanAe cAlanArA mAtra ekAda pacheDIthI tamAma vahevAra calAvatA hoya to nahi, vyAkhyAna vANI gecarI pANI ane spaMDita javAmAM jyAre ekaja pacheDI vaparAtI hoya te teNe sUtranI AjJAne lepa karyo ema zA mATe na kahI zakAya ? AryAthI gecarImAM pacheDI thaMDita javAmAM ane dhaMDila javAnI pacheDI gocarImAM vaparAya nahi te pachI vyAkhyAnamAM javAnI pacheDI te bIjA kAryamAM vaparAyaja kayAMthI ? vaLI same raNamAM eTale vyAkhyAnamAM Ane edIne javAnI pacheDI kevI hovI joIe ke melI, bAbarI, gaMdI dhotI ke aMdara koI Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA-bhAga 3 jo. 213 prakAranA DAghAvALI bibhatsa vezavALI ke koi jene jaina dharmanI ke sAdhu dharmanI laghutA na kare evI hAvI joie. eTalAja mATe vyAkhyAnanI pacheDI judIja kahI che, ane te zuddha ane sApha hovI joie. mAnA dehanA dhama khIjAja prakAranA hovAne laine bhagavate temane cAre pacheDI nokhA nokhA prasaMgamAM vAparavAne kAyado karavAnuM kAraNa mAtra dharmAMnI laghutA na thavA devAne mATeja che. prazna 107--tyAre koi ema kahe che-kAraNa vazAt sAdhu Ane vastra dhovAnI rajA khullA zabdamAM koi TUMkANe devAmAM AvI che ? hAya te batAveA. uttara--nizitha sUtranA 18 uddezAmAM vigatethI sArI rIte samajAvyu che, chatAM vizeSa jANavAnI jarUra hoya te sAMbhaLe, nizitha sUtranA 15 mA uddezAmAM kahyuM che ke bhikkhu vibhUsAvaDiyAevatthaMvA ghovaidhovaMtaMvA sAijjai / / 158 / / ajo sAdhu ( AryAM ) vibhUSA ke liye vastra pAtra kambala rajo. haraNa dhAve, dhove ko acchA jAne. + + tene ladhu caumAsika prAyazcita AtA huM. e pramANe lAlAjI taraphathI chapAyela pAne 178 me kahela che to vicaro ke vibhUSA eTale gaiAbhAnA artha vinA vastrAdi dhove ta prAyazcita nathI. siddhAMtanI racanA era che siddhAMta anekAMtavAdI che sUtramAM to ema paNa kahyu che ke amuka kAraNe ujaLAM ke malIna vastra pahere to paNa prAyazcitta Ave. prazna 108--evu' vaLI kayAM kahyu che ke malIna vastra paheravAthI prAyazcita Ave. uttara---jIe nizitha sUtranA 6 DDA uge lAlAvALA chApela pAne 65 me 21 mA sUtre dhovAvALAne, ane 22 mA sUtre jo sAdhu ( AyA ) apane doSa 'kane ke eka raMga vastra rakhe, malIna vajra rasa, tathA mehu upajAve vicitra 'gake vastu rakhe, ese karateko acchA jAne. + + tene caumAsika prAyazcita Ave. gurU Ane paramArtha e che ke-maithunavRttithI zaiAbhArthe ke mehu upajAvavA adhe dhoyelAM ke raMgelAM citra vicitra game tevAM ujaLI khakhakhara vastra pehe athavA pUSkRta,akRta sthAnanA doSane DhAMkavA chUpAvavA leAkApavAda TALavA Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI praznottara manamALA-bhA. 2 je. AcArane DoLa dekhADavA malIna vastra dhAraNa kare tene moTuM prAyazcita Ave. AvA paNa DoLadhAtu duniyAne ThaganArA duniyA pAse vAha vAhanA pikAra paDAva nArA paNa hoya che kharAM. paNa zAstramAM kAMI zarama rAkhe tema nathI, anaMtajJAnI purUSe te dareka prANInA kRtyAkRtyanA hRdayane vicAre arIsAnI peThe pragaTa karI dekhADyA ane tenA AdhArane mATe paNa bheguMja jJAna ApatA gayAM. che ke jene amala kare te AtmathI chavAnuM kartavya che. AtmAthI jIve madhyastha vRttie vartavAvALA khoTA DaLamAM nahi paDatAM ati ubhaTa veva ke ati malInatAnAmAM nahi guMcatA taTastha vRttie sAdA ane sarala vezane dhAraNa karI mAtra potAnA saMyamane nirvAha karavA ADaMbara ke daMbha vinA jevAM maLe tevA nidepa vastra dhAraNa karI potAnuM jIvana gaLavuM temaja zreya mAne che. vezamAM koI mokSa rahyo nathI, mokSa te jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAthI che. veza mAtra lekane viSe pratIta upajAvavAnuM sthAnaka che. temAM paNa veza ke hovo joIe ke duniyAnI dRSTie agya ane kharAba na lAge, dharmane niMdAvApaNuM na thAya ane pitAnA saMyamane sukhethI nirvAha thAya evo sAdo nihi ane aniMdanika veza hovo joIe. vibhUSAne Azaya vinA keI vastrAdikanuM prakSAlana kare temAM sAdhupaNAnI nAsti mAnI pitAnA tathA anya jajonA AtmAne meTI nukazAnImA utAravA te satya purUSanuM lakSaNa nathI. kadApi koI apa vastra para nibhAva karavA vizeSa kAune mATe vizvane ve athavA malIna vastramAM lIlakula ke yukAdikane upadrava thatuM aTakAvAne mATe deve temAM sAdhupaNuM nahi mAnanArA athavA koI zarIranI zobhArthe vastrAdika denArA apAvavALAne sAdhupaNAnI niti mAnI besavuM te cIbhaDAnA corene phAMsInI zikSA karavA jevA InsAphanA ApavAvALA te pote sUtra virodhI prarUpaNAnA karavAvALA pitAnA AtmAne Thaga che. arthAt evA deSadRSTivALA potAnA AtmAne malIna banAvI meTI nukazAnImAM utAre che. ema sUtrane nyAyathI sAbIta thAya che. iti zrI paramapUjya zrI gopAlajI svAmI. tata zikhya muni zrI hinalAlajI kRta "zrI praznottara mihanamALA " bIjo bhAga samApta Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya zrI gopALajI svAmI tata ziSya munizrI mehanalAlajI kRta. zrI praznottara mohanamALA bhAga 4 tho. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA bhAga ja che. prazna 1---keTalAka kahe che ke pratyeka vanaspatimAM saMkhyAtA tathA asaMkhyAtA jIvane saMbhava che paNa anaMtAne saMbhava nathI te kema? uttara-panavaNajI svapada le-kahyuM che ke-taraNanA mULa 1, kadanA mULa 2, vaMsanA mULa 3, e traNane viSe saMkhyAtA, asaMkhyAtA ne anaMtA jIva hoya, ema kahyuM che. 1 vaLI teja pade vanaspatinA 10 bela kahyA mULa 1, kaMda 2, baMdha 3, tvacA 4, sAkhA pa, pravAla , TIsI 6 patra 7 puSpa 8, phaLa 9, bIja 10, e dasa bela mAMhI bhAMgatAM same bhAge cakrAkAre dise te anaMta jIvamaya jANavI, ane bhAMgatAM viSama bhaMga te vAMke dise te vanaspati mAMhI pratyeka jIva jANavA, jarA vaLI teja pade vanaspatine mULa 1, kaMda 2, baMdha 3, sAbA 4, e cAranA kANathI chAla jADI hoya te anaMta jIvamaya chAla jANavI. aA vaLI teja pade je vanaspati mULa kaMdArika sarva cakAkAre samo bhAga bhAMgatAM gatI- cUrNa thAya pRthvInI pere rAI paDe te vanaspati anaMta jIvamaya jANavI. Indiaa vaLI je vanaspatimAM saLa tathA verAna dise gupta nasA jALaparva rekhA jehanI dUdha sahita tathA dUdha hita evI je kuNI vanaspati hoya te vanaspatimAM anaMtA jIva jANavA. ApA vaLI teja pade, cAra jAtanAM puSpa jaLathI upajyAM 1, sthaLathI upajyAM 2, bITabaMdha 3, nAlabaMdha 4, e cAramAM kaI ekamAM saMkhyAtA jIva tathA koI ekamAM asaMkhyA jIva, tathA koI ekamAM anaMta jIva jANavA. sAdA vaLI nAlabaMdha kulamAMhI sakhyAtA jIva ene pAMkhaDI dITha eka jIva, ane kuNuM sukamALa kulamAM ana tA jIva kahyA. vaLI panIkaMda 1, utpalanIkaMda 2, ana tarakaMda 3, temaja jhIlIka vanaspati vizeSa e ja, e sarvamAMhI anaMtA jIva hoya. IfzA vaLI sapAsa 1, sajAya che. uvahelIka 3, kuhaNa 4, kaMDaka para, e pAMcamAM anaMtA jIva. dA vaLI sarva sAdhAraNa, pratyeka vanasapati ugatI, kisalaya TIlIrUpa hoya tyAM lagI anaMta jIva. pachI vRddhi chate pratyeka vanaspatine viSe pratyeka hoya ane anaMtakAyane viSe anaMta jIva jANavA, InlA A viSe bAbuvALA chApelA panava pada na le ane 36 me nIce pramANe gAthAo laMkhI che. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mihanamALA-bhAga 4 che. 217 taNa mUla kaMda mUlo, vaMsImUli ttiyAvare; saMkheja masaMkhijjA, bodhavvA aNaMtajIvAya. 1 atha 20-taNetyAdi / tRNamUlaM kandamUlaMyaccAparaM vaMzImUlaM eteSAM madhye kacijjAti bhedato dezabhedato vA saGakhyAtAjIyAH kacidasaDa--- ravyAtAH kacidanantAzcA jJAtavyA. sIdhoDAmAM, gucchAmAM aneka jIva, pAMdaDAmAM pratyeka jIva ane phaLamAM be jIva-gAthA bIjane artha. (prazna--pratye seTa se ye masa-4 ? utta3-- pratye: 2074 2. eka judA paNa thAya ane asaMkhya paNa thAya ema jaNAya che) yAdatI gAthA-pAne 38 meM- pupphA jalayAthalayA, viMTabaddhAya NAlibaddhAya, saMkhijja masaMkhejjA, bodhavvANaMtajIvAya. 3-palaMDu lahasuNa kaMdeya. kaMdalIya kuTuMbae; eMe paritajIvA, jeyAMvannetahAvihA. // 6 // A pratyeka vanaspati jaNAya che. AcArAMgajInA bIjA zrutaskaMdhamAM hasuNanAM vana kahyA che. munine hasuNanA vanamAM jaI AMbAnI peThe chelela patIkAM pahela levAM kalpa kahela che. hasuNanAM phaLa nAraMgInA phaLanA anumAne hoya che. temaja palaMDu viSe paNa kaI e nAmanI pratyeka vanaspati hevI . pAne 41 bhe-savvAvi kisalao khalu, uggamamANo aNaMtao bhaNio, so ceva vi baTuM to, hoi paritto aNaMtovA. // 15 / / atha TIkA: sabyo'vi kisalayo khalu uggamamANo aNaMtao bhaNio / / ityAdi vakSyamANamaviruddhaM, mUlasamucchUnAvasthA nivartanArambhakAle kisalaya tyAbhAvAditi Aha-pratyeka zarIre vanaspatikAyikAnAM sarva kAla zarirAvasthA madhikRtya kiM pratyeka zarIra tvamuta kasmiJcadavasthA vizeSe'nanta jIvatvamapi sambhavati, tathA sAdhAraNa vanaspatikAyikAnAmapi kiM sarva kAla mananta jIvatvamuta kadAcitpratyeka zarIra tvamapi bhavati tataH Aha-sabyopi kisalao ityAdi // iha sarva zabdo parizeSa bAcI sarvoSi vanaspatikAyaH pratyeka zarIraMH sAdhAraNa evaM kisalayAvasthAmuvagataH san anantakAyastIrthakara gaNadharairbhaNitaH saeva kisalayarUpa ananta kAyikaH pradhU 28 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 kI praznottara mohanamALA-bhAga che. ddhiMgacchan anaMto vA bhavati paritto vA kathaM ? ucyate-yadi sAdhAraNa zarIraM nirvaya'te tada sAdhAraNa eva bhavati.atha pratyeka zarIra tataH pratyeka ti, citaH sArA vo mati rati sura-manta dustthaahi nigodAnA mutkarSato'pyantarmuhurtakAlaM yAvat sthitirutkA tatotarmuhurtAtparato vivarttamAnaH pratyeko bhavatIti. e pramANe pannavAinI TIkAmAM paNa kahyuM che eTalI sAkhe paryaka vanaspatimAM anaMtA jIva kahyA che. tenuM zarIra sAdhAraNu ANavuM, ane pratyeka thayethI pratyeka zarIra jAgavuM ityartha: pannavaNA pada na le. prazna 2-A uparanuM lakhANa badhuM sAdhAraNa bedamAMnuM che. kAraNa ke pannavaNAjImAM pratyeka zarIra bAra vanaspatine adhikAra pUro thayA pachI AdhAraNane adhikAra cAle che, temAM A uparanuM lakhANa tamAma che. tenuM kema ? uttara--e vAta kharI che, paNa temAM kAraNa che ke prathama sUkSma vanaspatinuM svarUpa jaNAvIne pachI bAdara vanaspatine bheda jaNAvyuM tenA be bheda karyA, eka pratyeka ane bIje sAdhAraNa. temAM pratyekamAM to phakata pratyeka jIvanI utpattinuM ja svarUpa jaNAyuM. paNa anaMta jIvanI utpatti jemAM rahelI che te tamAma sAdhAraNanA bhedamAM dAkhala karela che, eTale jyAM jyAM anaMta jIvanI utpatino saMbhava te te bola sAdhAraNanA bhedamAM gaNelA che. eTale sAdhAraNamAM eka pratyeka anaMtakAya ane bIjA nigoda anaMtakAyanuM svarUpa jaNAvyuM che. te uparanI gAthAo ane TIkA vAMcavAthI khAtrIja thaze ke pratyeka vanaspatimAM anaMta jIvanI utpatti rahI che tethI ja tene sAdhAraNane bhedamAM gaNI temAM dAkhala karela che. prazna 3-vividha bodhasaMgraha (zrI lIMbaDI saMpradAyanA uttamacaMdajI mahArAjano sudhArele ) saMvata 1961 nI sAlamAM chapAyo chetenA pAne 41 me bela 66 che temAM kahe che ke pratyeka vanaspatimAM jIva anaMtA nA hoya kemake pratyeka vanaspatimAM eka zarIre ekaja java heya tene pratyeka kahevAya. A pramANe lakhyuM che tenuM kema? uttara---te pramANe teja nAmanA ukaDA saMgrahamAM agAu chapAyelAmAM, tathA purANo lakhelA thatA jJAnasAgaramAM chapAyelA chakAya kaDAM patyeka vanaspatimAM saMkhyA, asaMkhyA ane mane java Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prara mehanamALA-bhAga 4 che. 219 kahyA che. tathApi anaMtane bela zA kAraNathI kADhI nAkhyuM haze te te temanA hRdayamAM rahyuM paNa pannavaNA sUtramAM kavi visano kAmanA via navagI mA kahyuM che eTale ugatA kisalaya (aMkurA) mAM anaMta jIva kahyA che. vaLI sama bhAgo paDe temAM paNa anaMta jIva kahyA che. tenuM kAraNa e che ke pratyekane Azrine sAdhAraNa upaje te sAdhAraNa cavI jAya tyAre pratyeka rahe temAM saMkhyAtA, asaMkhyAtA, jIva lAbhe, vaLI ThANAMga 10 me ThANe gata nI re ga mIrA e pATha che te uparathI pukta vAta sAbita thAya che. bhagavatIjInA 11 mA tathA 21 mA zatakamAM eka pAnamAM eka jIva kahyo che te ekalA pratyekanI apekSAe kahyuM che, paNa pratyekane Arthine sAdhAraNa upaje tenI apekSAe kahyuM nathI. prazna kadazame DANa gaoiA mIlsA pariNA e be bola kahyA te te mizra bhASAnA belamAM kahyA che tenuM zuM samajavuM? uttara-ene paramArtha ema jaNAya che ke nigoda-kaMda mUlAdika mAM pratyekane bheda patrAdika hovA chatAM temAM anaMtakAya kahe ane pratyeka kahe te mizra bhASA lAge, mATe jemAM je bheda lAbha hoya te bheda jaNAvatAM doSa nathI, paNa ahiMyAM eTaluM te nizcaya thayuM ke kaMdamULamAM nigodamAM pratyekane bheda ane pratyekamAM anaMtAne bheda che. ema sAbita thayuM. ane TIkA tathA bhASAmAM paNa eja pramANe kahyuM che. juo ThANugajanA 10 me ThANe bAbuvALA chApela pAne pa58 me-- TIkA-aNaMta mIsaetti / / anaMta viSayaM mizraka mananta mizrakaM yathA mUla kaMdAdau parItta patrAdi matyanantakAyaryAya mityamidadhataH // paritta mIsapatti / / paritta viSayaM mizrakaM parItta mizrakaM yathA anantakAya leza a vIte pUrA mitra mitratA | iti TakAya. atha bhASA-kaMdAdikane viSe pratyeka patrAdi chate aMtakAya kahe (ane pratyekamAM) thaDe anaMtakAya chate pratyeka kahe. prazna pa--bAdara nigodamAM anaMtAne bheda lAbha ke saMkhyAnA asaMkhyAtA jIvane bheda lAbhe kharo ? uttara--traNa prakAranA javane bheda lAbhe. temAM je bAdara nigeTa nigoda rUpe che. temAM te anaMtAneja bheda lAbha eTale jeTalI kaMdamULanI jAti che, temAM te rAvate anaMtA jIvane 4 bheda kahyo che. paNa tene Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrI prInettara mehanamALA-bhAga 4 che. Azrita ugatI harIkAya temAM traNa prakAranAM saMkhyAtA, asaMkhyAtA ne anaMtA jIva hoya jemake-mULAne kAda anaMtA jIvamaya hoya che ane tenI DAMDalI vageremAM jyAM sudhI kuNAzane bhAga hoya, khaTa daIne bhAMge, sarakhe bhAMgI paDe te kuNAzamAM anaMtA jIva hoya ane kuzane bhAga maTyA pachI asaMkhyAtA jIva lAbha ane pAMdaDuM kAMIka lIluM kAMIka pILuM tyAM sudhI saMkhyAtAne bhAge saMbhave ane sarvathA pILuM paDe tyAre eka jIvane saMbhava ane juduM paDe tyAre aceta gaNAya che, ane bIjamAM sUkANa pachI eka jIva saMbhave che, ane mULa, kaMdamULanI jAtimAM paNa keTalA evI jAtanA hoya che ke temAM paNa kaLaMtare traNe bhedane saMbhava hoya che. ane keTalAka evA paNa hoya che ke jemAM sadA kALa anaMtAnoja bheda lAbhe. - prazna -ema sAMbhaLIe chIe ke-eka lakSaNanI kaLImAM anaMtA jIva hoya che paNa te jIva dekhAtA nathI te kema kabula thAya ? uttara- jaina zAstranI keTalIka bAbata zraddhA upara hoya che. zraddhAvALAne te tarata haiye besI jAya che. nida saMbaMdhInI vyAkhyAnuM svarUpa ghANuM gaMbhIra che. te vAta draSTigocarathI sAbIta thAya tema nathI, kAM te zraddhAthI sAbIta thAya ke kAM te nyAyathI sAbIta thAya, mATe patravaNAjImAM leDhAnA goLAne nyAya Ape che ke--jema lehAne gaLe tapAbe thakI sarva geLe agnimaya banI jAya che eTale te lehanA geLA-- mAM jyAM kalpanA kare tyAM agni hoya tema nigadanA anaMta jIva eka kaLImAM jANavA-vaLI sahelAIthI samajAya teve nyAya sAMbhaLe. hajAra padhio ekaThI karI tenuM satva kADhayuM athavA te auSadhione vATI laTI bArIkamAM bArIka karI tenI aNa jevaDI ke maga jevaDI ke rAI jevaDI ke khasakhasa jevaDI goLIo vALI temAM eTale je gaLInI pRchA kare temAM agara satvanA eka bArIkamAM bArIka TIpAmAM hajAre davAo AvI jAya ke kema? je te vAta kabUla thAya te teja nyAye eka lasaNanI kaLI mAM ana tA jIvI rahyA che. jema eka khasakhasa jevaDI goLImAM hajAra auSadhio rahI che, paNa ApaNe temAMnI eke auSadhine jANe ke dekhI zakatA nathI tethI lasaNanI kaLInI aMdara rahelA anaMtA jIvane ApaNe dekhI zakatA nathI, tethI goLImAM auSadhinuM ne lasaNanI kaLImAM jIvanuM nAstipaNuM nathI. geLImAM davAnA nyAye lasaNanI kaLImAM anaMta jIva che. ' te vAtazAstrathI siddha thAya che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra nA mALA-bhAga 4 the. 221 uparanI vAtane sAbIta karI Ape evA pratyakSa be purAvA nIce TAMkIe chIe, sAMbhaLa-asalanI junI gujarAtI chaThThI agara sAtamI copaDImAM eka pATha vAcavAmAM AvyuM che ke sUrajamukhI nAmanA jIvaDA thAya che te evA te bArIka hoya che ke sUkSmadarzaka yaMtra vaDe jotAM eka suInA nAkAmAM daza hajAra jIva samAya evA jhINuM bArIka jIve sUrajamukhI nA hoya che, ema te lekee nirNaya karela che. temaja eka pANInA biMdumAM hAlatA cAlatA ka6450 jIva sUma darzaka yaMtra vaDe joyAnuM eka citra pAlaNapura taraphathI bahAra paDyuM che temAM A pramANe lakhyuM che ke - eka buMda pANIkI tasbIra, siddha padArtha vijJAna nAmaka kitAba je alAhAbAda gabdhaneTa premeM chapI hai, jisameM kepTana skorsabi sAhabane khuda dabanase 36450 jIva trasa (hIlate phirate) dekhe prasiddha kartA---pAlaNapUra nivAsI mahI tulasIbhAI khumacaMda-zrI kRSNa lithe presa muMbaI. A pramANe citra sAthe lakhANa karyuM che. te vicAre ke-anaMta jJAnI kevalI mahArAje eka suInA agra bhAge nigedanA anaMta jIva bhALyA hoya agara eka pANInA biMdumAM asaMkhyAtA jIva bhALyA hoya temAM zuM Azcarya ? carma cakSuvALA jyAre yaMtra vaDe karIne AvI bArIka bAbatone kabUla kare che te pachI divya cakSu je kevaLa jJAna vaDe ethI paNa bArIka vAta jAhera kare te kema kabUla na thAya ? arthAt kabUla thAya ja. mATe ema mAne ke, eka lasaNanI kaLImAM ke eka baTeTAnA kakaDAmAM bhagavaMte nige danA anaMta jIva rahyA che te satya che. prazna cha-bhagavatIjI zataka 21 mA tathA rara mA baMne zatakamAM pratIka vanaspatimAM upavA AzrI jadhanya 1-2-3 utkRSTa saMkhyAtA, asaMkhyAtA ne anaMtA jIva AvI upaje ema kahyuM che ane traNe zatake mULathI mAMDI daza daza bolamAM ema samajavuM. e lekhe pratyekamAM anatAne bhAge saMbhava nathI. uttara---bhagavatIjI zataka 19 me uge je vanaspatimAM eka hAre anaMtA jIva upajatI veLA Ahara kare ane pannavaNAjInA 6 huM vakatI padamAM vanaspatimAM kAyamAM samaye samaye niraMtara anaMtA ca ne upaje kahela che. temAM eka, be, traNa ke saMkhyAtA, asaMkhyAtAne bhago kahyAM nathI. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrI punattara meDanamALA-bhAga 4 ze.' A uparathI ema nizcaya thAya che ke pratyekamAM te jaghanya 1-2-3 ane utkRSTI saMkhyAtA, asaMkhyAtAne ja bheda hoya. paNa sAdhAraNa zabdamAM be bhedane samAveze saMbhave che. eka pratyeka anaMtakAya eTale pratyeka mizrita anaMtakAya ane bIje nigada anaMtakAya, temAM pratyeka anaMtakAya sAdhAraNa je hoya temAM jaghanya 1-2-3 utkRSTa saMkhyAtA, asaMkhyAtA ne anaMtA jIva AvI upaje ane nida sa dhAraNa je che temAM te samaye samaye anaMtA upaje ne anaMta cave tene jaghanya ke utkRSTo bhAga nathI, eka anaMtAna ja bhAgo bhagavatIjI tathA pannavaNAjImAM kahela che. jIvAbhigamanI 3jI paDivRttimAM tiryaMcanA bIje uddeza bAbuvALA chApela pAne 334 mAM vanaspatinA adhikAre kahyuM che ke - jasthiko tatthasiyasaMkhijjA miyaasaMkhijA, siyaaNaMtA, se taM bAdaravaNa rasaikAiyA. ahiMyAM bAdara vanaspatimAM koI vakhata saMkhyAtA jIva hoya, koI vakhata asaMkhyAtA jIva hoya, ane koI vakhata anaMtA jIva hoya A uparathI pratyeka vanaspatimAM anaMtA jIva saMbhave che. prazna -nigoda keTalA prakAranA ? uttara-nigoda be prakAranA, eka bAra nigada 1 bIje sUkSma nigoda 2, have bAdara nigada te kaMdamULa--Adu, suraNa, pramukha, temAM suIne agra bhAge samAya teTalAmAM anaMtA jIva che, eTale siddhanA jIvathI te jIva anaMta guNa che ane sUkSma nigoda, sarvathI anaMta guNa che. - have sUkSma nigodanuM svarUpa kahe che. jeTalA kAkAzanA pradeza che teTalA goLA che, te ekeka goLAmAM asaMkhyAtA nigoda che. nigoda zabdano artha e che je anaMtA jIvanA piMDa bhUta eka zarIra tene nigoda kahIe. te akekI nigoda maLe anaMtA jIva che, te atIta kALanA sarva samaya, tathA anAgata kALanA sarva samaya ane vartamAna kALane eka samaya tene bheLA karI anaMtaguNa karIe. eTalA eka nigodamAM jIva che, eTale eTalA anaMtA jIva che. prazna 9-sUkama nigodamAM duHkha keTaluM haze ? uttara--sUma nigodamAM anaMta duHkha che, tenuM udAharaNa kahe che. sAtamI narakanuM AkhuM tevIza sAgaropamanuM che, te tevIza sAgaropamanA Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI praznottara menamALA-bhAga 4 che. 23 jeTalA samaya thAya teTalI vakhata teTalIvAra sAtamI narakamAM utkRSTa tetrIza sAgaropamane Aukhe koIka jIva upaje teTalA bhavamAM jeTaluM chedana bhedananuM duHkha thAya te sarva ekaThuM karIe tethI anaMtaguNuM duHkha nigodanA jIva eka samayamAM bhagave che. dAMta jema keIka manuSyane sADA traNa koDa leDhAnI suIne agnithI tapAvIne keIka devatA samakAle ekI sAthe ke : tene je vedanA thAya tethI anaMtaguNI vedanA nigodanA jIvane che. ema AgamasAramAM kahyuM che. prazna 10-keTalAka avyavahAra zI ane vyavahAra rAzInI vAte kare che, te tenuM svarUpa kevI rIte haze ? uttara-vyavahAra rANI ane avyavahAra A be prakAranI rAthI koI sUtramAM mULa pATha khullI jovAmAM AvatI nathI. paNa graMthakAra te viSe jaNAve che ke nigodamAM anaMtA jIva evA che ke je jIva basapA pahelA kyAre paNa pAmyA nathI. anaMta kALa pUrve go ane anaMta kALa jaze paNa te jIve vAraMvAra tyAM ja Upaje ane tyAMja cave, ema ekeka nigodamAM anaMtA anaMtA jIva che. te nigodanAM be bheda che. eka vyavahAra rAzI nigoda ane bIjo avyavahAra rAzI nida. temAM je bAda eke diyapaNa ke trasaMpAI pAmIne pAchA nigodamAM jaI paDyA che te nigodIyA jIvane vyavahAra rAzIyA kahIe ane je jIva koIpaNa kALe nigodamAMthI nIkaLyA nathI te jIva avyavahAra rAzIyA kahIe ane ahiM manuSyapaNAmAM jeTalA jIva karma khapAvIne eka samayamAM mekSa jAya che teTalA jIva teja samaye avyavahAra rAzI sUkSma nigodamAMthI nIkaLIne uMcA Ave che, eTale vyavahAra rAzImAM Ave che. je daza jIva bhakSa jAya to daza jIva avyavahAramAMthI nIkaLI vyavahAra rAzImAM Ave koI vakhata bhavya jIva ochA nIkaLe te te ThekANe eka be abhavya nIkaLe paNa vyavahAra rAzImAM jIva kAI vadhe ghaTe nahi. evA nigodanA leka mAM asaMkhyAtA geLA che. te cha dizine AvyA pulane hAradipaNe le che, te sakaLa geLA kahevAya. ane lokanA aMtanA pradeze je nigadanA gaLA rahyA che tene traNa dizinA AhAranI pharasanA che, mATe te vikala golA kahIe e sUma nigodamAM pAMca sthAvaranA sUkSma jIva te sarva lekamAM kAjalanI kuM palInI pare bhaya thakA vyApI rahyA che. ane sAdhAraNapaNuM te eka vanaspatimAMja che paNa cAra sthAvaramAM nathI. ema AgamaramAM kahela che, Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 4 che. prazna 11-ziSya-ahiMyAM eka savAla ubhA thAya che ke AgamasAramAM kahyA pramANe je daza jIva mekSa jAya te daza jIva avyavahAra rAzImAMthI nIkaLI vyavahAra rAzImAM Ave. keI vakhata bhavya jIva echA nIkaLe te te ThekANe eka be abhavya nIkaLe paNa vyavahAra rAzImAM jIva vadhe ghaTe nahIM ema kahyuM paNa temAM vAMke Ave che ke abhavya jIvathI paDavAI samadraSTi anaMta guNa che. te vyavahAramAM abhavI AvatA jAya te anaMtakALe paNa paNavAI samadraSTithI abhavIne bela vadhI jAya mATe te vAta kema bane ? uttara-A saMbaMdhI keI AcArya tarka karele te vAMcavAmAM AvyA che ane teNe uparane bela virUddha gaNane ema jaNAvyuM che kejeTalA bhavya jIva mekSa jAya teTalAja bhavya jIva avyavahAramAMthI vyavahAra rAzImAM Ave eTale eke belane vadhe Ave nahi. A uparathI ema paNa keTalAkanuM mAnavuM che ke-aThThANuM belane alpa bahatva je che te vyavahAra rAzane ja che. prazna 12-vyavahAra rAzI ane avyavahAra rAzInuM svarUpa zuM ? ane kevI rIte jANI zakIe ? uttara-vyavahAra rAzI ane avyavahAra rAzI mAnavAvALAnuM ema kahevuM che ke-jema taLAva hoya, temAM paheluM taLAva akhUTa keI kALe khUTe nahi evuM, bIjuM ethI nAnuM ane trIjuM ethI nAnuM, A traNe taLAva anAdi mAnavA te nyAye pelA taLAvarUpa avyavahAra rAzInAM jIvana bIjA taLAvarUpa vyavahAra rAzInA jIva 2 trIjA taLAvarUpa siddhane jIvaM3 A traNe bola anAdi anaMta che. avyavahAramAMthI vyavahAramAM Ave ane vyavahAramAMthI mikSa jAya. jeTalA jIva mokSa jAya teTalA bhavya jIva avyavahAramAMthI vyavahAramAM Ave eTale vyavahAra rAzImAM ochA thAya nahi, paNa jeTalA jIva mekSa jAya teTalA avyavahAramAM ochA thAya. Ama keTalAkanuM mAnavuM che. prazna 13-nigoda nigeTa paNe rahe te utkRSTa aDhI pudgala parAvartana (eTale kALa) rahe, ema pannavaNAjImAM kahyuM che. te aDhI pudgale nigedapaNuM avazya chAMDavuM ja joIe eTale nigedamAM rahelA jIvane aDhI pagale avazya gati badalavI joIe te avyavahAra rAzI ahiMyAM lAgu kevI rIte thAya ? Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mahanamALA--bhAga 4 the. 225 uttara------e rAzI mAnavAvALAnu' ema kahevu' che ke--e ela vyavahAra rAzInA nigeAda AzrI kahyo che. avyavahAra rAzInA nigeAda mATe, kAyasthitinA khela cheja nahi. prazna 14 --ziSya--avyavahAra rAzI mAnavAvALA jyAre ema kahe che ke hajI avyavahAramAMthI jIva vyavahAramAM AvyAja nathI, eTale nigeAda sivAya khInnu ghara bhALyuMja nathI, arthAt sUkSma nigeAdamAMthI bAdara nigodamAM paNa AvyA nathI te| pachI bIjI gatine mATe kahevu zuM ? eka taraphathI Ama sAMbhaLIe chIe tyAre bIjI taraphathI ema paNa sAMbhaLavAmAM Ave che ke dareka jIva dareka ThekANe ana'tI vAra utpanna thai AvyA tenA mATe kahe che ke-na sA bApha na mA gALI, na te TALa na tuM jItyuM na jAyA na muA tattha, savvejIvA anaMtaso | evI koi jAti nathI, evI koi ceAni nathI, evuM kei sthAnaka nathI, evuM' kei kuLa nathI, ke jene viSe keI jIva janmyA nathI ke tyAM mu nathI. saMjIva sa ThekANe anatI vAra utpanna thaI AvyA che. arthAt sa jIva anaMte vAra janmyA nathI ke muA nathI evI koI jAti, yAni. sthAnaka ke kuLa rahyu nathI. A banne pakSamAM kaye pakSa baLavAna che te jANavu joie ? uttara-upara ApelA banne pakSanA abhiprAya graMthanA AdhAre che, eTale banne rAzIne mAnavAvALA ane nahi mAnavAvALAnuM uparanuM lakhANu graMthanA AdhArathI che. A uparathI ema jaNAya che ke-banne pakSanI mAnyatAvALA AcAyeluM. pUrva' heAvA joie. ane tee potapAtAnI zraddhAne majabUta karavA peAtAne lagatA abhiprAya jaNAvI gayA hoya ema jaNAya che. prazna 15----ziSya--A viSe sUtramAMthI kAMI khulA maLI Ave uttara-sUtramAM A viSe khulAsA te ghaNA che, paNa dareka pakSavALA pApeAtAnA pakSa tarapha kheMcI jAya enA ni ya kevI rIte thai zake ? tema chaeN ? prazna 16----ziSya-sUtramAM zu kahyuM che te jo jANavAmAM Ave te te uparathI bIjAone vicAra karavAne vakhata maLe, mATe sUtrakAranA abhiprAya paNa jANyA joie. 26 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA--bhAga 4 the. uttara--sAMbhaLeA sUtrakAranA abhiprAya. prathama vyavahAra rAzI ane avyavahAra rAzI mAnavA vALA ema kahe che ke-mAtRsthAna vanaspati eTale nigAdanu ghara che, eTale sarva jIvanI prathama utpatti nigeAdamAM che. mATe tene mAtRsthAna kahyu che. sAkha bhagavatIjI zataka 28me uze 1le-bAjuvALA chApelA pAne 1828 methI-kahyuM che ke 226 vANaM te! pAvaM kamma kahiMsamajji Nisu kahiM samAyarisu ? gAyamA ! savveva tAvaM tirikkha joNiesa hojjA 1 ahavA tirikkha joNiesa Neraiesu ya hojjA 2 ahavA tirikkha joNi maNussesuya hojjA 3 ahavA tirikkha joNiesa ya deve ya hojjA 4 ahavA tirikkha joNiemu ya Neraiesa maNussesu ya hojjA 5 ahavA tirikkha joNie mu ya Neraiesa ya devesuya hojjA 6 ahavA tirikkha joNiya maNuse devesu ya hojjA, aDavA tirikkhajogiesu ya Neraiesa ya manussepu ya levema ca onA 8 ityAdi bhASA--jIva he bhagavana ! pApakama pratye kasI gatine vartamAna chatAM grahyA kisI gatine viSe bhAgavyA iti prazna uttara-he gautama ! sagalAi paDhuilA tiryaMca yAnikane viSe have je bhaNI sarva jIvanA mAtRsthAna je rUSa tiryaMca yAni jANavI te bhaNI tiya cayAnikane viSe saM huve. 1. iddhAM abhiprAya jeha vicAryA samayane viSe nArakAdi huyA teDu alpa paNe karI sagalA paNa siddhi gamane tathA ti gati praveze karI nirlepa parNa karI nIkaLyA eTale kei eka siddha gayA kei eka tiryaMcagati mAMhe gayA anerI gati jIva rahuita have tivAra pachI tiryaMca gatine ana Mta paNe karI anile paNIya paNAM thakI te tiryaMca tihAMthI nIkaLyA. teha sthAnakane viSe nArakane viSe nArakAdiSaNe karI upanA tivAre tiryaMgatine viSe nAraka gatyAdri hetu bhUtaM pApakama' upAyA e eka bhAMge 1 Ima AgilapaNa bhAvanA karavI, athavA tiyaca yeAnikane viSe nArakIne viSe athavA ti cayAnikane viSe huMve, manuSya ceAnikane viSe huve athavA tiryaMca ceAnikane devane viSe huMve. 4. e dvika sacegI bhAMgA 3 jANavA. / / athavA tiryaMca yeAnikane viSe, nArakIne viSe, manuSyane viSe have. pa. athavA tiryaMca ceAnikane viSe, nArakIne viSe, devane viSe huMve. 6. athavA tiryaMca ceAnikane viSe, manuSyane viSe, devane viSe have. cha e tIna bhAMgA trika saMyoge jANavA. // athavA tiryaMca yeAnikane viSe, nArakI- huve. 3 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara meAhanamALA-bhAga 4 thI, 227 ne viSe, manuSyane viSe, devane viSe huMve, 8 e eka bhAMge catuSka sacegI huve. (ItyAdika adhikAra che. ) uparanA nyAyathI vyavahAra ane avyavahAra rAzI sAbIta thAya che, te vicAra karavAthI jaNAze. ahiMyAM sarva jIvanI utpatti vanaspatimAM kahI te avyavahArAzInA niMgA AzrI kahI, prathama jIve grahavA ane bhAgavavA saMba MdhInA praznamAM bhagavate khulluM kahyu` che ke sanetra tANaM tivi nomikonA e pahele bhAMge sarva jIvane tiyAnine viSeja kahela che. ane bAkI- nA sAta bhAMgAmAM paNa prathama pade tiryaMca ceAnineja lAvela che te uparathI ema jaNAya che ke--avyavahAra ane vyavahAra rAzInA tica cenine eTale nigeAdane prathama pade gaNI bAkInA traNe gatinA jIva vyavahAra rAzInAja joDayA che. ema bane rAzInA mAnavAvALAnA ApelA dAkhale thayA. 2. dAkhalA 2 jo--bhagavatIjI zataka 1 le uddeze 2 je dareka gatinA jIvane saMsAramAM rahevAnA sacIDaNa kALa kahyo che. temAM traNa prakAranA kALa kahyA che. zUnyakALa 1. azUnyakALa 2. ane mizrakALa 3. temAM nArakI, devatA ane manuSyamAM e traNe gatimAM traNa traNa kALa kahyA, para'tu vanaspatimAM bheja kALa kahyA che azUnya kALa 1. ane mizrakALa 2. zUnyakALa nahi kahevAnuM kAraNa ke nigeAda kadA kALe zUnya thAya tema nathI mATe zUnya nigodamAM kahyo nathI. prazna 17---upara kahelA traNa kALanu svarUpa zI rIte che? te jaNAvaze ? uttara---sAMbhaLe -sa`cIDaNA te teja bhavamAM rahevu te. 1. zUnyakALa jyAre kahyA samayanA eTale pUchyA samayanA jIva (je gatinI pRcchA hAya te gatinA jIva ) sarve cavIne gatyaMtarane pAmyA. eke bAkI rahyo nathI. te zUnyakALa. zinhevadi manvaMda vaTTamALedi muoya. eTale vata mAna pUchyA samayanA sa nileSa thaI jAya tene zUnyakALa kahIe. 2. azUnyakALa te vartamAnakALe pUchayA samayanA (je gatimAM je jIva vate che) temAMthI eke cabyA nathI temaja eke navA AvyA paNa nathI, jeTalA che teTalAja rahe te azUnyakALa kahIe. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zrI prattara mehanamALA-bhAga 4 che. 3. mizrakALa te pUkyA samayanA (je gatinI pRcchA hoya che temAMthI cavavA mAMDayA, bIjA AvI upaje che, paraMtu pUchA samaya mahene eka paNa rahe tyAM sudhI mizrakALa kahIe. che ke eka tirya-ca gati varajIne traNa gatimAM traNe kALa kahyA che ane tiryaMca gatimAM zUnyakALa varajIne beja kALa kahyA. azUnya ane mizra te tiryaMcanA nava daMDaka che, te tene bhAMga ghaNuM thAya. ApaNe te nida saMbaMdhInI vyAkhyA che, mATe nigedamAM te zUnyakALa cheja nahi, beja kALa kahyA che. e uparathI pUchayA samayanA nida sadAkALa heya. koI kALe zUnyapaNuM nathI. TIkAmAM kahyuM che ke pura nirs fjara A uparathI avyavahAra ane vyavahAra rAzI sAbita thAya che. 3. dAkhala trIje-bhagavatIjI zataka 12 me udaze 7 me dareka jIvane dareka ThekANe utpanna thavAnA pUchelA praznanA uttaramAM bhagavaMte kahyuM che ke- mahuvA kaoNMta kuttA eTale asayaM anekavAra aduvA athavA 20 anaMta khuttA ane tavAra utpanna thaye, e artha che. te anekavAra athavA anaMtavAra utpanna te temAM ana tavAra te ThIka ke pUchayA samaya pahelAM anaMtakALa gaye, paNa prathama anekavAra kahyA pachI vacce athavA nAkhIne pachI anaMtavAra kahyuM mATe pahele anaMtavAra kahetAM saMkhyAtavAra asaMkhyAtIvara utpanna thaye ema kahyuM, te te uparAMtane anaMtakALa kayAM kADhayA ? tenA uttaramAM avyavahAra rAzImAM kADhI ema Dare. prazna 18-tyAre koI ema kahe ke ame te kuparanA pAThane evo artha karIe chIe ke asara eTale ekavAra nahi, gayA eTale be vAra nahi, gata rU eTale anaMtIvAra upaje, e artha che. Ama keTalAka kahe che tenuM kema ? uttara-vAha! A artha kayAMthI khoLI kADhaya ? A kaI pithInuM pAnuM che ? TIkAmAM DikSanerImAMthI A artha zodhI kADhI che? kyA sUtra pAThamAM. kaI TakAmAM bhASyamAM ke TabamAM A artha lakhe che ? te paNa jaNAvavuM ja joIe. A artha koI ThekANe jovAmAM AvatuM nathI. ane jayAM jovAmAM Ave che tyAM sarva ThekANe sarakheja artha jovAmAM Ave che. tamArA kahyA pramANe asayane artha ekavAra nahi ane Adu eTale be vAra nahi e artha koI ThekANethI nIkaLavA saMbhava nathI. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 4 the. 229 paNa asaya eTale anekavAra aduvA eTale athavA aNutakhutto eTale anaMtavAra Ave artha sUtramAM ThAra ThAra jovAmAM Ave che. mATe kaI vAta satya mAnavI ? prazna 19-sa mAvA vagaMtavRtta Ane artha koI sUtramAMthI khullA zabdathI jaNAvI zakaze ? uttara-hAjI, sAMbhaLe bhagavatI zataka 12 me udeze 9 me bAbuvALa chApelA pAne 1043 me narakane viSe eka jIva AzrI tathA sarva jIva AzI utpanna thavAnA praznanA uttaramAM bhagavate kahyuM ke- gati yaduvA gatakuttA e mULa pATha tenI TIkA- asaiMti / / asa kudanekazaH / aduvatti / athavA / / aNaMta khuttotti ananta anantavArAnA anuvAdamAM vasavADanantajInnA ane bhASAmAM prasarU gAvA gatapurA hA gautama ! anekavAra vAMravAra ityartha, athavA anantI vAra ityartha temaja zataka 21 me uddeze ? le bAbuvALA chApela pAne 1524 me zAli vIhi Adine mULa pramukhamAM sarva prANI bhUtAdi upanyA saMbaMdhInA praznanA uttaramAM bhagavate kahyuM ke-daMtAya ! gativA maiAMta 7 anuvAdamAM upara pramANe bhASAmAM hA gautama! anekavAra athavA anantavAra upanyA. haidrAbAdavALA lAlA taraphatI chapAyela bhagavatIjImAM paNa uparanA adhikAramAM anekavAra yAvat anaMtavAra temaja anekavAra vA anaMtavAra e artha karyo che. prazna 20-ahiMyAM kaI ema kahe ke huM ne artha anekavAra thatuM hoya te eka nahi te aneka, mATe ekavAra nahi gAvA be vAra nahi e artha zAmATe na thAya ? uttara-je tamArA kahyA pramANe masaruM ne artha ekavAra nahi aduvAne arthe be vAra nahi, e pramANe artha thatA hoya te koI paNa sUtramAMthI e artha nIkaLavuM joIe. te te kaI ThekANe jovAmAM AvatuM nathI ane jyAM jovAmAM Ave che, tyAM te nIce pramANe jovAmAM Ave che. sAMbhaLe- Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrI pranattara menamALA-bhAga 4 che. AcArAMga sUtra zrutaskaMdha 1 le adhyayana bIje udeze 3 je bAbuvALA pAne 128-se trasaraMkazALa pagati thApa bhASAmAM asaIne artha TIkAmAM vasanArA aneka kahyo che ane bhASAMtaramAM (kalama 84 mAM) asaIne artha ghaNIvAra karyo che. uttarAdhyayana adhyayana 5 me gAthA 3 mAM bAbuvALA chApelA pAne 201 me vALA mAmA, mA saraMmaahiMyAM asaIne artha TIkAmAM gata vAraMvAra mata kahela che. bhASAmAM sajIva vAra 2 mata bAla ne akAma maraNa vAraMvAra hoya. adhyayana 9 gAthA 30 mI mAruMg majura, ahiyAM asaIne artha TakAmAM tathA bhASAmAM vasata vAraMvAra karela che. adhyayana 19 me gAthA 46 mAM cothA padamAM mAruM suvA mArA ahi asaIne artha TIkAmAM tathA bhASAmAM ane vAraMvAra karela che. have avAne artha jaNAvIe chIe. sAMbhaLe-- AcArAMga adhyayana 1 le uze 3 je udakanA adhikAre bAbuvALA chAtA pAne 46 meM puDhosatthaM paveiyaM aduvA adiNAdANaM, kappaDaNe kappaDaNe pADa gAvA vimUsA ahiMyAM banne pade aduvAne artha athavA kahyo che. ane bhASAMtaranI kalama 45-46 mAM paNa athavA artha karyo che. tathA adhyayana 4 the uddeza re je pAne 224 me ghaNA visaMtA savA pattA ahiMyAM paNa aduvAne artha athavA karela che. ane kalama 234 mI mAM paNa aduvA athavA arthe karela che tathA eja uddeze pAne rara8 me ege vadaMti aduvA viNANI, gANI vayaMti aduvAvi ege sAmane pahanA sabhA aduvA zabdano artha athavA lakhe che tathA eja 4 thA adhyayane ke je uddeze pAne ra37 me suvaNaM 2 nA gAvA jokhaM ahiMyAM aTuvAne artha tathA kahyo che. ema ghaNe ThekANe AcArAMgajImAM aTuvAne artha athavA karela che. ane sUyagaDAMgamAM paNa ghaNe ThekANe aduvAne artha athavA karela karela che te jaNAvIe chIe. sUyagaDAMgajInA pahelA adhyayanamAM pahele uddeza gAthA 3 jImAM tathA kaze je, gAthA 20 mI tathA udeze 4 the gAthA 8 mI tathA adhyayana Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAhanamALA-bhAga 4 the. 31 the 2 je uddeze 2 je gAthA 14 mI tathA gAthA 31 mI tathA adhyayana 4 uddeze 1 le gAthA 21 mI tathA adhyayana 7 me gAthA 4 thI tathA adhyayana 13 me gAthA 19 mI. eTalA ThekANe adbhuvAnA artha athavA karela che. ahiMyAM asaIM anuvA aNuta khutto. A zabdane artha uparanA dAkhalA thI spaSTa jaNAyA ke asaya anekavAra, aduvA athavA, aNuMta khutto ana tIvAra upanyA. eTale dareka phekANe dareka jIva anekavAra athavA ana tavAra upanyA ema siddha thayuM. jo ApaNe prathamanA e patranA artha ekavAra niha, be vAra niha ema kalpita artha karI bIjAne samajAvIe ane ApaNe paNa kabUla karIe paraMtu temAMthI bIjuM nIkaLe tenuM kema karavu ? have jyAre ekavAra niha bevAra nahi te pachI chevaTanA ane'tIvAra utpanna thavAnA zabdathI agAu e khela kAyama rahe che te e ke sakhyAtIvara asa'khyAtIvAra utpanna thayA e vacalA gALAmAMthI nIkaLI Ave che ane A e belane sUtramAM aneka zabdathI oLakhAvela che; mATe game te ekavAra niha, be vAra nahi, anaMtIvAra utpanna thayA evA a karo, ke game te anekavAra athavA ana'tIvAra utpanna thayA evA artha karo paNa sakhyAtIvAra, asaMkhyAtIvAra utpanna thavAnuM tA avazya kabUla karavu paDaze. ane Aja zabda uparathI eTale asaI aduvA aNuMta khuttA A pATha uparathI sAbIta ane sUtramAM kahelA artha uparathI avyavahAra ane vyavahArarAzI thAya che e 3 jo dAkhalo. 4 dAkhalA ceAthe--jo sarva jIva sava ThekANe ana tIvAra utpanna thayA ema mAnIe tA pahelA devalAkanA iMdra e sAgaropamanI sthitie utpanna thAya che, tA eka iMdranA vakhatamAM asa khyAtA jIva mekSa jAya. A iMdranI jagyAe eka pachI eka ema sajIva (ana tIvAra niha paNa) ekekavAra utpanna thAya te mekSa javAvALA jIva, ma`thI asa`khyAta guNa joze. te jIva kayAMthI lAvavA? ane jo ekeka jIvane dareka ThekANe anatIvAra utpanna thavAnA svabhAva che, eTale dareka jIva dareka pheMkANe ana tIvAra utpanna thayA ema mAnIe te lokamAM rahelAM jIvathI asakhya anaMtaguNA jIva mekSa javAvALA joze mATe nasAnApha na sa khoLI nI gAyAno artha ahiMyAM tUTI jaze. 5 dAkhalA pAMcamA-bhagavatIjInA 12 mA zatakanA khIje uddez Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke zrI pragnezvara mehunamALA-bhAga 4 the.. jayaMtI bAie zrI bhagavaMtane prazna karyuM ke neLi mate masiddhiyA nIvA mijjhissaMti ? iMtA jayaMtI ! sabveviNaM bhavasiddhiyA jovA sijjhissaMti / A pATha uparathI keTalAkanu' mAnavu ema thAya che ke jayaMtIe pUchyA samayanA bhavya jIvanA praznanA uttaramAM bhagavate sa` bhavasiddhiyA jIva siddha thavAnI hA pADI. prazna 21--A uparanA pAThathI ema paNa samajAya che ke jayaMtIe ema prazna zA mATe na karyuM" hrAya ke mahArAja ! je siddha thaze te sa bhavyasiddhiyA chava siddha thaze ? ( gauNatAmAM abhavI siddha nahi thAya ) ane bhagavaMte paNa eja uttara ApyA ke hatA jayaMtI ! sarvAM bhavya jIva siddha thaze eTale je siddha thaze te bhavya jIvaja siddha thaze ( arthAt abhavya jIva siddha nahi thAya e gauNatAmAM) Ave! a zAmATe na hoya ke siddha thavAvALA tA sava bhavya jIvaja hAya ? uttara--jo jayaMtInu prazna ane bhagavatane uttara, upara kahelA ekaja svarUpanA ekaja abhiprAyanA hoya te ema kahevAne vAMdhe nathI paNa jayaMtIe krIne prazna uthalAvyuM che ke jyAre sarva bhavya jIva siddha thaze tyAre zuM bhavya jIvane viraha paDaze ? A zabda uparathI pUchyA samayanA sarva bhavya jIvane siddha thavAnu A prazna gaNAya. ane tenA uttara paNa bhagavate hA kahyAnA teja pramANenA Thare che paNa bhagavate bhavya jIvanA virahanI nA pADI tenu kAraNa samajavu joIe. prazna 22--te tA ughADuM che ke-yaMtI bAi samajyAM nathI ane jo nabajyAM che te ema samajyAM che ke-- bhavya jIva siddha yo. ema samajI bhavya jIvanA viranu` prazna karyuM. ane tenA uttaramAM bhagavate nA pADI ane jIvanI rAzI keTalI che ? te jANavAne AkAza pradezanI zreNInu dRSTAMta Apyu. eTale jaya'tIbAI samajI gayAM ke sava bhavya jIva mokSa nahIM jAya. uttara----ema jo jayatIbAI samajayAM hAya ! tenu pUcheluM prazna ane bhagava tanA ApelA uttara nirarthaka Thare. bhagavaMtanuM vAkaya anyathA na hoya. bhagavaMte kahyu ke-jjatA JayaMtI saneviAM masiddhiyAnIyA mikSiti A vAkayane jIvanI rAzI mATe sa AkAza pradezanI zreNInA dRSTAMte Teke ApyA che. sava AkAza pradezanI zreNIthI jIvanI rAzI vadhAre che, eTale ekeka AkAza pradezanI zreNIe ekeka jIvane apaThuratAM traNe kALamAM Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zrI pranattara hinamALA-bhAga 4 the. 33 khAlI thAya nahi arthAt traNe kALanA samayathI paNa jIvanI rAzI vadhAre che, mATe lekamAM bhavya jIvane viraha paDe tema nathI ema bhagavate jaNavyuM ane jayaMtIbhAI paNa samajI gayA ke lekamAM jIvanI rAzI khUTe tema nathI. mekSa javAvALA jIva vyavahAra rAzImAM ja hoya che ane je samaye jeTale bhavya jIva mekSa jAya teTalA bhavya jIva avyavahAramAMthI vyavahAra rAzImAM Ave eTale bhavya jIvane viraha paDe nahi. Ane paramArtha ema jaNAya che ke-yaMtIbAIe pUchayA samayane sarva bhavya jIva mekSa jAze. A vAkaya vyavahAra bhASAnuM hoya ema jaNAya che. dAkhalA tarIke jema keI bhayanA kAraNasara muMbaI khAlI karavAne sarakArane hukama nikaLe, paMdara lAkha mANasanI vastImAMthI dazeka lAkha mANasa bahAra nIkaLI gayuM arthAt ghaNuM mANasa bahAra nIkaLI javAthI ema kahevAmAM Ave ke muMbaI khAlI thaI gaI. e nyAye pUchyA samayanA sarva bhavya jIva mekSa jAze e vyavahAra vAgye satya che. kAraNa ke-durbhavI-traNa kALamAM mekSa nahi javAvALAne gauNatAmAM gaNI bAkInA pUchayA samayanA vyavahAra rAzImAM rahelA sarva bhavya jIva mekSa jAze ema jayaMtIbAIne bhagavate uttara ApyuM hoya ema jaNAya che. tatva kevaLI gamya. e pAMca dAkhale. A pAMca dAkhale avyavahAra rAzI ane vyavahAra rAzI e be rAzI mAnavAvALAne abhiprAya jaNAvyuM. prazna 23-ziSya-rAzI nahi mAnavAvALA keI sUtranA AdhAre thI sAbIta karI batAve tema che ? uttara-hA. sAMbhaLa-rAzI nahi mAnavAvALA prathama ema jaNAve che ke-sUtramAM kaI ThekANe khullI rIte rAzI kahI nathI. 2 bIjo dAkhala e ke-bhagavatIjImAM zataka 12 me udeze 7 me prathama lekanI pRcchA karI ke he bhagavaMta ! leka kevaDe ? tyAre bhagavaMte kahyuM ke asaMkhyAtA jojananI keDA keDIo pramANe moTo loka kahyo. phera geme pUchayuM ke ahe bhagavana! ekaDA moTA lekane viSe che koI paramANu pugaLa mAtra paNa pradeza ke je pradezane viSe eha jIva janma pAmyA nathI tema maraNa paNa pAme nathI iti prazna-uttara-he gautama ? e artha samartha nahIM ema kahI zakAya nahIM. gautame kAraNa puchyuM ? bhagavate nyAya Apyo ke he gautama ? te yathA nAme yathA dAMta ke purUSa ane chAtI teDanA seMkaDAne arthe eka moTo chAlA-bekaDAne vADe kare. te purUSa tyAM vADAmahuM jaghanya thakI eka athavA veda Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mohanamALA-bhAga 4 thaze. e athavA traNa utkRSTa thakI ajA sahasra prakSepa kare. eTale sau ajA-chAlA ceAgyavADAne viSe ut kRSTa thakI ajA sahastra-hajAra chAlAnA prakSepa karyAM tehane ati saMkINa paNe teDu te vADAne viSe cAre pANI paNa ghaNA dIe teNe karI ghaNA maLamUtranA paNa sabhava kahyo, te jadhanya eka divasa athavA e divasa athavA traNa divasa utkRSTo cha mAsa te anta te vADA mAMhe rahe che. huM gotama ! teDu ajA chAlInA vADAnA koI paramANu pudgala mAtra paNa pradezaje, teDu ajAne DInIti teNe karI laghunIti teNe karI zleSmAye karIne, nAkanA male karI, vamane karIne, pitte karIne, paDye karIne zuke, karIne, rUdhire karIne, cAmaDIye karIne, rAme karIne, zrRMge karIne, khuruM karIne, nakha te puranA agrabhAga teNe karIne aNasparyA pUrve hoi zake ? zrRti prazna ? gotama kahe ahe bhagavan ! te spardhA vinA na rahe. vaLI bhagavadaMta kahe he gautama ! tepaNa koI paramANu yudgala te ajAnA maLamUtrAdike aNupaDyer pradeza rahe, paNa A lekane viSe nizce karIne evA koipaNa para-mANu pudgala nathI ke je pradezane viSe jIla janmyA nathI ke mu nathI. kAraNa ke-roma sAsaruM mAthuM, saMsArava gaLAhimAyuM, nIvasaya bizvamAyuM, kammabahuta jammaNa maraNa bAUlaMca paucca gatthikoi paramANu poggala me tevi pae se are ayaMjIve jAevA NamaevAvi seteNaTheNaM taM caiva jAva NamaevAvi. / 234 lAkanA zAzvatA bhAva pratye AzrayIne, vaLI saMsAranA anAdi bhAva pratye AzrayIne, jIvanA nitya bhAva pratye AzrayIne, karmonA bahulapaNA thakI, janma maraNanA bAhulyapaNAne AzrayIne, nahI koi paramANu pudgala mAtra paNa pradeza ke je pradezane viSe eDa jIva janmyA nahi . maraNa paNa nathI pAmyA. teNe artha', Nu' zrRti vAkayAla'kAre, temaja yAvat maraNa paNa nathI pAmyA eTalA lage kahevu'. ahiMyAM ema jaNAvyu ke-AkhA lekanI aMdara paramANuM mAtra paNa jagyA koI jIva janma maraNe karI sparyA vinA rahyo nathI. e bIje dAkhalA. 3 dAkhave 3 jo--uparanA cAlatA adhikAre dareka gatinA jIvanI utpattinI pRcchAnA uttaramAM basarUM bahuvA baLata vunno eTale ekavAra nahi, evAra nahiM, anaMtavAra utpanna thayA. e trIjo dAkhave. 4 dAkhalA cAthA--zrIpannavaNAjI sUtranA paMdaramAM iMdriyapadamAM kahyuM che ke dareka jIve pUrva anatI iMdriyA karI eTale dravya IMdriya 8nI Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA--bhAga 4 che, ra35 pRcchAnA praznanA uttaramAM bhagavate kahyuM che ke-sarva jIve pUrve dravya idri anaMtI karI, vartamAna kALe jene jeTalI iMdriya hoya teTalI kahI, ane Avate kALe kaI karaze, kaI nahi kare, karaze te eka, be, traNa, jAvat saMkhyAtI, asaMkhyAtI, ne anaMtI karaze ema kahyuM che. jyAre sarva jIve pUrve anaMtI idiye karI hoya tyAre asaIne pATha tUTI jAya che ane asaIne pATha tUTe tyAre avyavahAra ane vyavahAra rAzI paNa tUTe. mATe A dAkhala rAzI nahi mAnavAvALAnA pakSane baLavAna kare che. e the dAkhala. A cAra dAkhele rAzI nahi mAnavAvALA pitAne pakSa baLavAna gaNe che. prazna 24-ziSya-rAzIne mAnavAvALA ane nahi mAnavAvALA A be pakSamAM sUtranA nyAye ye pakSa baLavAna gaNAya ? uttara-pita pitAnA mate te banne pakSa baLavAna che, paNa rAzI mAnavAvALAnA dAkhalA jevA sajajaDa jovAmAM Ave che tevA nahi mAnavAvALAnA dAkhalA majabUta hoya ema jaNAtuM nathI. prazna 25-ziSya-rAzI nahi mAnavAvALAe ApelA 4 dAkhalAmAMthI bIjuM kAMI nIkaLe tema che ? je hoya te te paNa jaNAvaze ke jethI bhavya ane vizeSa jJAna thAya. uttara-bhagavaMtanuM jJAna anaMta che. sUtramAM aneka raho rahelAM che. ekAMtavAdInI pitAnI mAnyatA tarapha dachI kheMcAya che ane anekAMtavAdI satya zuM che te jovAne mATe cAre tarapha daSTine pasAra kare paDe che. rAzI nahi mAnavAvALA jyAre ema jaNAve che ke sUtramAM koI TekANe rAzI kahI nathI e vAta satya che. paNa tene lagatA dAkhalA maLI Ave te te vAta ApaNe kabUla karavI joIe. sUtramAM jIvanuM mAtRsthAna nigada kahela che. e uparathI avyavahAra rAzI sAbIta thAya che. bIjo dAkhale je bhagavatIjInA 12 mA zatakanA 7 mAM dezano A kelekanI aMdara paramANa mAtra paNa jagyA kaI jIva janma maraNe karI paryA vinA rahyA nathI. A vAta saMbhavita che. kAraNa ke--sUkSmaniTa AkhA lekamAM ThAMseThAsa bharyA che. eka paNa paramANu jeTalI jagyA sUkSama nigadanA spardho vinAnI che nahi. sUkSama nigadanA jIva eka zvAse samAM Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrI dattara mehanamALA--bhAga 4 . sADAtara bhava kare. jema ahiMyAM jIvane nitya bhAva ko tema niko TLaze eka nidane paNa nitya kahela che eTale sUkSama nigedanA jIva nitya zabda sadAya jyAre pUche tyAre heya evA avyavahAra rAzInA jIve kSullaka bhave karIne AkhA lekamAM eka parAmANu mAtra paNa jagyA janma maraNe karI spardhA vinA rAkhI nathI. tema dareka jIvanI pRcchAmAM jyAre A jIva avyavahAra rAzImAM hatA tyAre teNe paNa AkhA lekamAM janma maraNa karI paramANu mAtra paNa jagyA pharazyA vinA mUkI nathI. ema dareka jIva mATe kahI zakAya kAraNa ke anaMta kALa avyavahAra rAzImAM jIve kADhaye. A nyAya rAzI mAnavAvALAne puSTi kartA che. - trIjo dAkhale ema ApavAmAM Avyo che ke huM eTale ekavAra nahi mAvA eTale bevAra nahi apAyu eTale anaMtIvAra utpanna thayA. pahelA be padane artha te taddana kalpita karyo che. khare artha zuM che te 19 mAM praznathI jANI levuM. paNa jema uparanA bIjA dAkhalAmAM bhagavatIjInA 12 mA zatakanA 7 mA uddezAnA adhikArathI avyavahAra rAzI siddha thaI. tema teja cAlatA adhikAramAM vyavahAra rAzInuM svarUpa paNa sUtrakAre jaNAvI dekhADyuM. have jyAre vyavahAra rAzInI pRcchA AvI tyAre pahelI narakanA jIvanI eka jIva tathA sarva jIva AzrI pRchAnA praznathI te uddeza puro thatAM sudhImAM tamAma jIvanI pRcchA karatAM bhagavate gaNaruM vAgata purA A zabda mUke. A uparathI dareka gatimAM jIvane utpanna thavAnA be bhAMgA jaNAvyA. keI anekavAra utpanna thaye hoya athavA keI anaMta vAra utpanna thaye heya. AmAM ema jaNAve che ke-anekavAra utpanna thavA vALA jIvane vyavahAra rAzImAM AvyAM bethI mAMDI asaMkhyAtA bhava kya jeTale kALa thayela hoya, ane anaMtavAra utpanna thavAvALA jIvane vyavahAra rAzImAM AvyAM ane te kALa thayuM hoya eTale avyavahAra rAzImAM ane te kALa kADhayAM bAda vyavahAra rAzImAM AvyA pachI paNa anaMta kALa thayAM anaMta bhava karyA. anaMtIvAra dareka ThekANe utpanana thaye, te paNa hajI tene saMsAra cakranA kALane aMta AvyuM nathI ane Avaze paNa nahi, evA jI paNa vyavahAra rAzImAM rahyA che, ema e adhikAramAM jaNAvyuM. je ahiMyAM ekAMta pakSe ema mAnIye ke- dareka ThekANe dareka jIva anatI anaMtIvAra utpanna thaye ema sIvA maitA ne pATha sUcave Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kaneottara mAnamALA bhAga & ze. che. jo A vAta kabula rAkhIye teA tenA sAme je savAla ubhA thAya che te paNa lakSa bahAra kADhI nAkhavA jevA nathI. te e ke kadI cha cha mahinAnA AMtare akeka jIva mAkSa jAya te paNa jIvathI asakhya anaMta guNA jIva mekSa javAvALA sAbIta karI devA paDaze sUtra ema jaNAve che kejyAre pUche tyAre siddhanA jIva, sarva jIvane ana tame bhAge hAya. arthAt sUkSma nigodanA anaMta jIvamaya asakhya zarIra mAMhelA eka zarIramAM rahelA anaMta jIva jeTalA mekSa gayA nathI ane jaze paNa nahi. A sUtra vacanane, uparanA nyAya tadna ulaToja lAgaze. mATe asaIne AgaLa karI eTale anekavAra athavA ana tavAra utpanna thayAnA pATha avyavahAra ane vyavahAra rAzInI sAthe joDI saravALe meLavaze te e 6 cAranI peThe sarakhA lITIe sAcA saravALe AvI ubhe raheze. 237 have cAthA dAkhaleo pannavaNAjInA 15 mA padmanA indriya padA ApyA che te dAkhalA rAzI nahiM mAnavAvALAnA pakSane baLavAna kare tevA iM dareka daMDakanA jIve tathA dareka daDaka upara dareka daDakanA jIvanI pRcchA karatA atitA gayAkALe anatA iMdriyA karI temAM bIjo koi jAtanA bhAMge jovAmAM AvatA nathI. jo ke A dAkhale che te sajjaDa tApaNa rAzI mAnavAvALA to ema kahIne ubhA raheze ke-avyavahAra rAzImAMthI nIkaLelA anata kALanA ce.vIze daMDakanA jIve pratijJA thata kALe ana'tI iMdriyA karI te vyavahAra rAzInA jIva AzrI kahetA vAMdhA jaNAtA nathI. emaja dAkhalA pAMcamA jIvAbhigamamAM kahyu` che keH ise bhaMte rayaNa pabhAe puDhavIe savvajIvA uvavaNa puccAsavvajIvAuva0 imIseNaM raNa ubhAra puDhavIe savvajIvAuvavaNa puvvAnocevaNaM savvajIvaNA evaMjAva asattamAe puDhavIe // d ahiMyAM bhagava Mta prate pRcchA karI ke A ratna prabhA pRthvIe sarva jIva pUrva upanA ? tathA vartamAne sarva jIva uMpanA che ? bhagavate kahyu' he gautama ! A ratna prabhA pRthvIe sarva jIva pUrva upanyA paNa sarvAM jIva hamaNAM upanyA che, ema na kahevAya. ema Avat sAtamI naraka sudhI jANavu. 1. ema sarva jIve chAMDavA AzrI 2. tathA ratna prabha:di sAte narake sa` pUgala grahaNa karavA sabaMdhI 3. tyAMthI sarva pUgala chAMDavA sa'badhI 4. ema cAre khele pUrvanI hA anevamAnanI nA kahI. AmAM paNa bIjo bhAMge che tahu~. tethI rAzI nahi mAnavAvALAno pakSa Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra38 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 4 the. baLavAna che, paNa A pRcchA vyavahAra rAzInA jIvanI che ema rAzI mAnavAvALAnuM mAnavuM che. tatva kevaLI gamya. prazna 2-ziSya asaIne artha kharI rIte zuM samajave ? uttara-sUtramAM kahyA pramANe asaIne artha anekaja thAya che. prazna ra7-aneka eTale eka nahi, ema kahI zakAya ke nahi ? uttara-sUtramAM bethI mAMDI saMkhyAtA asaMkhyAtA sudhInI gaNatarine aneka kahevAmAM Avela che. prazna 28-dareka jIvane dareka ThekANe utpanna thavAnA praznanA uttaramAM anekavAra athavA anaMtIvAra utpanna thavAnuM kahyuM te gaye kALa te anaMta gaye, anaMtA pudgala parAvartana gayA, ane pUchayA samayane jIva anekavAra mAMhelo hoya te teNe anaMtakALa kyAM kADhaye ? uttara-avyavahAra rAzInA sUma nigedamAM anaMtakALa kAle ema be rAzI mAnavAvALAnuM kahevuM che. prazna 29-samucce, nigedamAM akaLa kAhe kahIe te kema temAM koI vadhe khare ? uttara-samucce nigedamAM kahIe te samucce nigada nigedapaNe rahete aDhI pudgala parAvartananA samayahajaTale kALa rahe pachI avazya nigedapaNuM chAMDavuM ja joIe e vyavahAra rAzInA nimedane kALa kahyo. ane avyavahAra rAzInA nimedane kALanI gaNanA cheja nahi mATe vyavahAra rAzImAM anekavAra utpanna thayelA jIvane te pahelAMne gatakALa avyavahAra rAzI nigodamAM kADhayA kahevAya. prazna 30-avyavahAra rAzImAMthI nIkaLela jIva je gatimAM prathama AvyuM hoya ane teja samayanI te jIvanI pRcchA hoya tene asaIne zabda kevI rIte lAgu thAya ? asaIne artha anekavAra ane anekane artha bethI mAMDI saMkhyAtI asaMkhyAtI vAra thAya che, te pahelAja bhavane mATe zuM samajavuM ? uttara--e tarka sAce che, paNa avyavahAramAMthI nIkaLI vyavahAra rAzImAM AvelA jIvane ochAmAM ochA je gatimAM Ave te gatinA be bhava te avazya karavAja paDe, mATe bhaviSyane bhava sAthe gaNIne kamANe kaDe eka bhava jeNe karyo te bIje bhava te avazya karavAneja mATe sUtra Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mahanamALA--bhAga 4 thaze. mAM asaI' zabda je kahyo che te AchAmAM echA e bhava ane tethI vadhAre kare te sakhyAtA ane utkRSTA asaMkhyAtA bhava kare tene aneka- vAra kahevAmAM Ave che, eTale asainA atha anekavAra thAya che te ethI mAMDIne gaNavu. uparanA 30 praznottaramAM zrI sUtra vacanathI adhika enDru ke viparita lakhANuM hAya to arihaMta anaMtA siddha kevalI bhagavaMtanI sAkhe tathA AtmAnI sAkhe micchAmi dukkaDa // 239 prazna 31---keTalAka kahe che ke jIva jyAre samaye samaye mekSamAM jAya tyAre ahiMyAM jIvanI rAzI kema khUTe nahi. dANAnI vakhAramAMthI eka eka dANA kADhIe te te ghaNe kALe paNa khAlI thAya tema ghaNAmAM ghaNe kALe A leAka rUpa vakhAra khAlI kema na thAya ? uttara samaye samaye jIva mekSa jAya nahi, kAraNake-AMkha viMcIne udhADe temAM asa`khyAtA samaya jAya ane manuSyanI sakhyA aDhI dvIpamAM paMdare kSetre maLIne sakhyAtA egaNatrIzane AMke che. te samaye samaye mekSa javAvALA manuSya kayAMthI lAvavA ? AvA keTalAka zabda upamA vAcI vaparAya che, eTale ema paNa kahevAmAM Ave che ke-kIDInI lAranI peThe meAkSa jAya che, pANInA dareDAnI peThe mokSa jAya che, samaye samaye mekSa jAya che, ema che nahi. paNa ema kahevAno matalaba e che ke-e pramANe jIva mAkSa jAya tA paNa lekamAM jIvanI rAzI chUTe tema nathI. bhagava MtanI vakhAranuM dRSTAMta ahiMyAM lAgu thAya nahi. ekeka dANA kADhatAM vakhAra te saMkhyAtA divase khAlI thAya. paNa akhUTa samudramAMthI saLI kheLIne eka eka TIpu muke te samudra kayAre nile pa thAya. ? arthAt naja thAya. tema sa'sAra samudramAMthI mAtra manuSyamAMthI eka samaye eka ke yAvat ATha samA sudhImAM utkRSTA ekasa| ADa sudhInI saMkhyA sudhI mekSa javAvALA nIkaLe ane AMtarUM paDe te jadhanya eka samaya ane uSkRTuM cha mahinAnu AMtarUM paDe. A pramANe nakSamAM javA vALA jIvanI gaNanA zAstrakAre karI che. te pachI sa`sAra samudramAthI koI koI jIva mekSa jAya te sasAra samudra kayAre khAlI thAya ? arthAt naja thAya. zAstra ema jaNAve che ke traNe kALamAM mukti javAvALA jIvanI saMkhyA karatAM asakhta guNAM zarIra anaMta jIvanI rAzIvALA tathAle kAyama rahe evA che. eTale nigeAdanA asa`khyAtAM zarIra che te ekeka zarIra Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrI prattara mehanamALA - bhAga 4 the. anaMtA jIva che. eka zarIramAM rahelA jIva jeTalA traNa kALamAM muktie gayA nathI ane jaze paNa nahi ema sUtra jaNAve che. prazna phara-zrI pannavaNAjI pada 1 le kahyuM ke vanaspatimAM eka paryatAnI nizrAe saMkhyAtA asaMkhyAtA tathA anaMtA aparyApta rahyA che, ane pada 3 je kahyuM ke- aparyApta karatAM paryApta saMkheja guNa uttara-bAdara nigedanA eka paryAptAne AzrIne tenI nizrAe saMkhyAtA, asa khyAtA, anaMtA aparyApta che, kAraNa ke tene chedAvA bhedAvA paNuM vadhAre che, mATe aparyAptapaNe maravAvALA jIva ghaNA che, ane sUkSma jIva chedAtA dAtA nathI, mATe paryApta pUrA thaIne mare che, mATe aparyApta pUchagyA samaya thaDA che, paryApta te karatAM saMkheja guNA che. prazna 33-pAMca sthAvara sUkSama bAdaranA zarIranI avaghaNa zI rIte ? uttara-sUma vanaspatine zarIranI avaghaNA utkRSTI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI che. tethI asaMkhyAtaguNa sUma vAu kAyanI tethI asaMkhyAta guNI sUkSma agninI tethI asaMkhyAta guNa sUma pANInI tethI asaMkhyAta guNI sUkSma pRthvInI tethI asaMkhyAta guNa bAdara azinI tethI asaMkhyAta guNI bAdara-vAunI tethI asaMkhyAnaguNI bAdara apanI tethI asaMkhyAta guNa bAdara pRthvInI tethI asaMkhyAta guNI bAdara vanaspitinI. e pramANe saMgheNamAM kahela che. prazna 34--pAMce sthAvaramAM sUkSmamAM AMgulanA asaMkhyAmAM bhAganI avadheNuM kahI che temAM tAratamya zI rIte samajavuM ? uttara-asaMkhyAtAnA asaMkhyAtA bheda che, mATe caDatA utaratA asaMkhyAtA levA. prazna 35- keTalAka kahe che ke cheDathI utarelAne khalAmAM zuddha thayelA evA sUkAyelA dANAne keTalAka aceta mAne che ane keTalAka ema paNa mAne che ke bhagavatIjI vagere sUtramAM kahelI dANAnI ninI mudata uparAMta kALa gaye te dANA aceta hoya che tenuM kema ? uttara-ema saMbhaLAya che kharuM ke ajIva mationI evI mAnyatA che ke dANAmAM tathA pattharamAM jIva nathI ane kaI kaI dANAnI nine kALa gayA pachI aceta hoya che, ema paNa mAne che. paNa dazavaikAlika sUtranA 3jA adhyayanamAM tathA pAMcame adhyayanamAM sAdhune bIjanI Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhI praznottara mehanamALA-bhAga 4 che. 241 jAti varjavI kahI che. tathA munine tenA saMgaTe paNa levAnI manA kahI che, ema ghaNuM sUtramAM bIjanI jAti virajI che. vaLI bhagavatIjInA 18mA zatakanA 10me uddeze emila brAhmaNanA adhikAre mAsa bhakhevA ? vagere prazna bhagavaMtane pUchelA che. tenA uttaramAM bhagavate khullI rIte kahyuM che kedhAnyanI jAti, bhASA, sarasava, kalathI vagere amAre bhakSaNa karavA yogya nahi, paNa rAMdheluM aceta thayeluM phAsuka amAre bhakSaNa karavuM kalyuM. e nyAyathI cekasa dANa-dhAnyanI jAti bIja te saceta che. ane enine kALa vIte paNa aceta thavA saMbhava nathI, jIva rUpa saceta che. ane utpatti rUpa ni vinAza pAme che. jemake--paMcAvana varSa pachI strInI ni viNase che ke jethI garbha dhAraNa karI zakatI nathI. ema pravacana sArodvAramAM kahyuM che, paNa te strI sajIva (saceta che). e nyAye dANAnI ni viNase che, eTale te vAgyuM uge nahi paNa sajIva ( saceta ) pAnuM TaLatuM nathI. koI kaI bIja vAvyuM uge te paNa tenuM saceta aceta paNa nirNaya thatuM nathI. kemake saceta ni tathA aceta ni banne uge che. jema dhAnyAdi saceta ni bIja vAvavAthI uge che, tema gheDAnI lAdane bAjarI aceta che. paNa te vAgye uge che, kAraNa ke aceta ni bIja che. tethI te vAgye uge che, tathA manuSyanA maLamAM nIkaLelAM cIbhaDAnAM ja te paNa aceta che, ane aceta yoni bIja che, mATe te paNa svabhAve uge che, vaLI saceta bIja hovA chatAM paNa ugatuM nathI. te nALiera chelAM utAreluM tathA sopArI tephA vinAnI saceta ane bIja che te paNa ugatAM nathI ane pIja taphA sahita hoya teja uge che, paNa tephA vinA aceta gaNAtuM nathI. ema ugavA na ugavA saMbaMdhI aneka bheda che. ema ghaNA nyAye jotAM dANAnI jAti tathA keninA kALa uparAMta saceta paNuM saMbhave che. nizItha sUtranA kathA udeze akhaMDa auSadhi te dANAnI jAta eTale AkhA dANA sAdhu AhAre te prAyazcita kahyuM che. A uparathI dANa saceta kare che. " have para AchI dazavaikAlika sUtranA kathA adhyayanamAM tathA nizItha sUtranA 7mA uddezAmAM pattharanI zilA, zilAnA kaTakA vagere saceta kahela che. prazna 36 --strI, purUSane bIja nine keTale kALa kahyo che ? uttara-pravacana sArodvArane 247 dvAra- prakaraNa ratnAkare pAne 505 me kahyuM che ke--gAthA :- 31 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 4 che. paNapannAi pareNaM, joNI pamilAie mahiliyANaM paNahattarIyaparao, hoi abIo naropAyaM. 379 vAsasayADayameyaM. pareNa jAhoi pucakoDIo tasaddhe amilAyA, savvAuya vIsabhAgoya 380 artha: --paMcAvana varSa uparAMta strInI ni pamilAe eTale saMkeca pAme. tyAM ghaNI strIne yoni saMkeca pAmatAM pahelAM paNa hatu baMdha thaI jAya che tathApi keIne baMdha thaI na jAya, te paNa paMcAvaname varSe te avazya baMdha thAya che. tu Ave te paNa tethI gabheMtpatti na thAya ane paMcAvanamA varSathI uparAMta te tu paNa na Ave ne garbha paNa na thAya. temaja paNahattarike paMcattara varSa uparAMta prAya:abIja nara thAya. 379. have e keTalA varSanA pramANanA AukhAvALAne thAya? te bIjI gAthAe dekhADe che. eka varSanA AyuSyanA ghaNa hamaNanA kALamAM je manuSya che tene e kALamAna garbha saMbhavanuM kahyuM ane je te varSanA AyuSyathI uparAMta base athavA cArasothI mAMDI jyAM sudhI utkRSTa pUrva keDI sudhI je AyuSya hoya te tene arthe ardhA AyuSya sudhI amyAna eTale strInI ni garbha dhAraNa karavAne samartha hoya, pachI garbha dharavAne samartha na hoya ane jene ekavAra prasava che, evI yugaliyAnI strI tene sadA sarvadA avasthita cauvana pA ja hoya vAuca sarva purUSone eTale pUrva keDI AyuSyanA dhaNI athavA tethI ochA AyuSyanA dhaNI je heya; evA purUSane jene jeTaluM AyuSya tene te AyuSyane vazame bhAga TALI bAkInA kALamAM bIjepaNuM jANavuM ane vIzame bhAge abIjapa heya. 28nA iti. ahiMyAM manuSya saMbaMdhI bIja abIjA batAvyuM temAM acetapaNuM hotuM nathI. AyuSyanI hada sudhI umara paryata acetapaNuM ja hoya che. tema ghAnyanA ghaNA-bIja saMbaMdhI sUtramAM kahelA kALa pramANe bIja ninA kALa uparAMtano kALa paNa sacetane ja paNaema uparanA nyAyathI sAbIta thAya che. prazna 37-upavAsa karavAvALAne paccakhANa bhatta zabda ghAlIne karAvavA ke kALa bAMdhIne karAvavAM? Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mehanamALA---- !~~bhAga 4 the. 243 uttara-bhattano tyAga kare tene bhatta' zabda ghAlIne karAvavAM ane bhatta'nA tyAga na kare tene kALa AMdhIne paccakhANa karAvavA, prazna 38--kALa bAMdhIne paccakhANa karAvavAnu` kayA sUtramAM kahyu che ? uttara--Avazyaka sUtramAM sure ugayenA je zabda che te kALa bAMdhIne paccakhANa karAvavAne mATeja che ane te zabdanI puSTine mATe bhagavatIjI zataka "me uddeze bIje tathA ThANAMga ThANe 10me daza prakAranAM paccakhANa kahyAM che temAM bar3hANa pacavALe evA pATha che tenI TIkAmAM neAkArasI, porasIthI mAMDIne adhamAsa ( paMdara upavAsa ) mAsakhamaNa (trIza upavAsa ) vagere jeTalA upavAsa karavA te ahvA paccakhANa eTale kALa bAMdhI paccakhANa karavAM kahyAM che. eTale kALa khAMdhIne paccakhANa karavAM karAvavAM te dazamA addhA paccakhANanI vidhi che. artha TIkAH--yata:-saddhapatti addhA jAtAH pratyAkhyAna pauttvA dikAlasya niyamana mAhaca | addhApaccakhANa jaM taM kAla pamANaM deNaM purimaTTu porasIyamudatta mAsamAsa, iti TIkAyAM vaLI ThANAMgajInA khIjeThANe pahele uddeze kahyu che ke--padmavALe tuviSe pAne taMgadA yo. have huM padmapalA ra4mAM ne anDru pacavalAr eTale eka dI kALanAM paccakhANa kare,eka thoDA kALanA paccakhANa kare ema kahyu che. - vaLI uttarAdhyayananA 30 mAM adhyayanamAM eka itarita te thoDA kALane tapa ane bIjhe maraNa kALane tapa e be prakAranA tapa kahyA che temAM irita kALanA tapa te eka upavAsathI mAMne cha mahinA sudhI kahela che. ema uparanA adhikArathI kALa bAMdhI upavAsa karavA karAvavA siddha thAya che. prazna 9-sUtramAM bhatta' zabda kahyo che te pramANe atyAre upavAsamAM bhatta zabda ghAlI paccakhANa karAve che te te pramANe paccakhANa karavAvALAnA upavAsa zuddha thAya che ke kema ? uttara---sUtramAM kahyA pramANe bhaktanA tyAga karI upavAma kare te tenAM paccakhANa zuddha thAyaja. paNa atyAranI rUDhI pramANe upavAsa kare tene bhatta' zabda gha lI. je paccakhANa karAvavAmAM Ave che te te khullI rIte tenAM paccakhANanA bhaMga thAya che. ema eka bALaka paNa samajaze. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrI praznottara mohanamALI-bhAga 4 che. prazna 40-sUtramAM eka upavAsa ne caultha bhakta, be upavAsane chaDuM bhatta, traNa upavAsane aThThama bhatta, cAra upavAsane dazama bhatta ityAdika kahela che, te kevI rIte bhaktane tyAga karavAthI te upavAsa kahevAya che? - uttara-juo, bAbUvALA chApelA TANAMga ThANe je uze ke je pAne 161 me TIkAmAM kahyuM che ke cautyetIH eka pUrvadine 'de upavAsa dine' caturthapAraNaka dine 'bhattaM bhojanaM' pariharato yatra tapasi taccaturtha bhaktaM tadyasyAsti sa caturtha mariA : teja pAne bhASAmAM kahyuM che ke -- caturtha bhaktaM eka utaravAraNe eka pAraNe bhakta mukai be bhakta upayAsanA evaM caturgha bhakta. temaja chApelA bAbuvALA bhagavatIjI zataka bIje uddeze 1 le aMdhakane adhikAre pAne 167 me mULa pATha sahita TIkAmAM kahyuM che ke TIkAH-cauttha cauttheNaMti // caturthabhaktaMyAvadbhaktaM tyajyate yatra taccaturtha, miyaJcopavAsasya saMjJA evaM paSTAdika mupavAsa dvayoderiti / / vaLI chApelA bAbuvALA juvAbhigama sUtramAM pAne 376 me bhASAmAM kahyuM che ke ra3 mA~- tha bhana pAraNe uttaravALe ekAsaNuM vacce upavAsa te cetha bhakta A pramANe ceya bhaktane artha karyo che. temaja vaLI bAbUvALA chApelA AcArAMgajanA pAne kare ke adhyayana 8me udeze 4the gAthA chamInI Taka - phatyAra nai mu tathA makAme vidhAya punardina dvayamabhuktavA caturthIndhaka bhaktAmapi vidhate tatazcAdyantayorekabhakta dinayobhakta dvayaM madhyadivasayozca bhaktacatuSTayani-yevaMSaNAbhakAnAM parityAgAt paSTaM bhavatthevaM dinAdivRddhASTa mAdyAyojamityathayA aSTamena dazamenAthavA dvAdaza me naikadA kadAcidabhuktavAna // iti chaTa bhaktano arthaH vaLI anya matamAM-zivapurANa sanaskumAra saMhitAne adhyAya 22 meM tathA 26 me. temAM eka bhu. te eTale eka TaMka athavA eka vakhata jamavA kahyuM che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazranettara manamALA-bhAga 4 che. e pramANe tha bhakti karavAvALAne cAra bhakta. chaThavALAne cha bhakta ane aThamavALAne ATha bhaktane tyAga karavA kahyuM che. prazna 41-koI kahe ke ethe bhakta AhAra karavAvALAne cotha bhakta kahyo che te kema ? uttara-te tene cAra bhaktanAM paccakhANa na karAvavA joIe. atyAranI rUDhI pramANe ke eka TaMka jamIne upavAsa karatA nathI, tema pAraNAnA divase paNa eka TaMka khAtA nathI, phakta upavAsanA divaseja AhArAdikane tyAga kare che. AgalA divase cAvihAranAM paccakhANa paNa karatA nathI, tene upavAsanAM dinanA eTale jene jeTalA upavAsa karavA hoya teTalA upavAsane teTalA dinane baLe bhakta gaNI uparAMta be bhakta bheLavIne je paccakhANa karAvavAmAM Ave che te te khullI rIte paccakhANane bhaMgaja thAya che. mATe jene jeTalA upavAsa karavA hoya tene teTalA ja divasanAM AhArAdinA cakhANa karAvavAM eTale kALa bAMdhIne paccakhANa karAvavAM teja hAlanI rUDhI pramANe vyAjabI jaNAya che. ane sUtramAM paNa kALa bAMdhIne paccakhANa karAvavA kahyA che te pramANe paccakhANa karAvatAM upavAsamAM bhaMga thatuM nathI. vadhAre adhikAra je hoya te mamakRta "zuddhApavAsa vyatpatti" saMvat 1945 mAM chapAI bahAra paDela che temAMthI koI nirNaya karI le. prazna kara--Aukhu tUTe nahi ? uttara-ThANAMga hANe ume-sAta prakAre AkhuM tUTavuM kahyuM che. te sUtrapAThaH sattA mATe patra taMga r ?, nimitte 2,vAdArU veyaNA 4, parAghAe 5, phAse 6, ANApANU 7,sattavidhabhijjae aau.||1|| artha :-ati harSa (sarAgAsneha) thI tathA bhayAtmaka adhyavasAya eTale ati bhayathI 1 hathiyAra vAgavAthI athavA phAMsI pramukhathI 2 ati AhAra karavAthI tathA ati sudhA tRSAthI 3 regathI athavA viSama vedanAthI 4 akasmAta thavAthI pa jhera tathA kerI jAnavarathI athavA viSa kanyAnA sparzathI 6 vAsa rUMdhavAthI, e sAta prakArathI Ayu bhedAya che. vaLI teja adhikAnI TIkAmAM chApelA kANAMgajInA pAne 4 pAme kahyuM che ke satetyAdi / tatra / / Auyabheditti / / AyuSo jIvitavyasvabhedaH upakramaH AyurvedaH sacasaptavidhanimitta prApitatvAtsaptavidha eveti // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 4 che. ahiMyAM sAta prakAranA upakramanA nimitta vaDe AyuSyanuM jIvitavyanuM bhedavuM kahyuM che, eTale sAta prakAre AukhuM tUTavuM kahyuM. tathA aMtagaDa sUtramAM sAmIlane sthitine bheda thaye ema kahyuM che. vaLI sUyagaDAMga zruta skaMdha 1le adhyayana je uddeze 1le gAthA rajImAM kahyuM che ke jema sIMcANe baTerane hare acAnaka pakaDI kALane cheDe pahoM- cADe tema AukhuM tUTe che. tema uttarAdhyayana adhyayana 4 the gAthe 1 lImAM AukhuM tUTya sadhAtuM nathI ema kahyuM che tathA vaLI. uttarAdhyayana adhyayana 7me gAthA 24mInA bIjA padamAM kahyuM che ke "saddhini gAug" saMjJIne Aukha rUMdhAya che eTale e che thAya che. ema meTA (ghaNuM ) arthanuM uttarAdhyayana 36 hajArUM tenA DabbAmAM kahyuM che ke- vasanuM AukhuM hoya te aMtarmuhUrtamAM nAza thAya. tathA uttarAdhyayananA 32 mA adhyayanamAM kahyuM che ke eka IMdriyanA gRddhIpaNe jIva akALe mRtyune pAme che. eTale maravAnA kALe mare nahI ema kahyuM che. ityAdika sUtronA nyAyathI AukhuM tUTavuM siddha thAya che. prazna 43-keTalAka kahe che, ke jIva cha bela laIne AvyA che temAM pheraphAra thAya nahi mATe AukhuM tUTeja nahi. - uttara-te vAta kharI che, paNa te vAta te nirUpakamI mATe lAgu thAya che, kAraNake nirUpakamInu AukhuM tUTatu nathI, paraMtu sepakamInuM AukhuM tUTavA saMbhava che. ema pannavaNuM sUtranA chaThThA pada uparathI jaNAya che. vaLI AukhuM tUTavA saMbaMdhInA te sivAyanA bIjA dAkhalA paNa puSkaLa che. prazna 44- pannavaNAjImAM te parabhavanA AukhAne baMdha kayAre paDe che? tenA javAbamAM bhagavate kahyuM che ke nirUpakamI asaMkhyAtA varasanA AukhAvALAnuM zoSa AukhuM thAkatAM cha mahinA bAkI rahe tyAre te Au- khAne eTale parabhavanA AukhAne baMdha pADe che. ane sapakamI AukhA vALA, AukhAnA trIje bhAge ema trIjAnA trIje bhAge ema trIje trIje bhAge baMdha paDavAne adhikAra che, paNa AukhuM tUTavAne adhikAra jaNAtuM nathI. uttara-ahiMyAM prathama eTaluM ja vicAravAnuM che ke saupakramI ane nirUpakamI e be prakAranAM AukhA kahyAM tenuM koIka kAraNa hovuM joIe. tamArA kahevA pramANe che prakAre jevuM AukhuM bAMdhe tevuM ja bhogave ema Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 4 che. ra47 hevuM joIe, paNa tema te nathI. sUtramAM AukhAnI vyAkhyAmAM aneka bheda aneka prakAra jaNAya che, ekAMtavAde eka vAtane pakaDI rAkhavAthI vyavahArane lepa thAya che. nizcayavAdInA mate AukhuM tUTatuM nathI ema kahIzuM te vyavahAranI kriyAne hAnI lAgaze. pitAnA paga haThe caMpAIne koI jIvanuM mRtyu thAya te tene e Dara nahi rahe ke mArA thakI e jIva mRtyune pAme. paNa ulaTa niDarapaNe kara hadayathI emaja kaheze ke te te tenA Aukhe muo. ityAdi ghaNu doSa utpanna thavA sAthe IryAdika jayaNa vRttimAM paNa bedarakArIvALuM aMtaHkaraNa thaI javA saMbhava rahe che. kAraNa ke jyAre koinI evI zraddhA utpanna thAya ke jIva keIne mAryo marate nathI. te tenI sAthe bIjo savAla paNa nIkaLate sAMbhaLIe chIe ke jIva koIne jIvADe jIvatuM nathI. eTale sarva jIva tipitAnA Aukhe jIve che ne mare che. te pachI dayA pALavI kenI ? ne AukhAnA bhedAnabhedanI paNa jarUra zI? jyAre AukhAnA bhedAnabheda ApaNane bhagavaMte jaNavyA che tyAre temAM kAMIka paNa gaMbhIra bheda rahyA che ema aMtara cakSu khelIne uMDA vicAra sAthe joizuM te jaNAI Avaze ke sepakamI nirUpakamI AukhAnuM svarUpa avazya jANavuM joIe. prazna pa-pakamI nirUpakamI AukhuM kane hoya ne kevI rIte hoya ane tenuM svarUpa zuM ? uttara-A viSe bhagavatIjInA 20 mA zatakamAM uddeze 10 me TIkAmAM kahyuM che ke savAra uttarapatramANuvsarijhApuna raNaM tena sahayattatmopakramatadevavidhanAyurveSAM te tathA tadviparItAstu nirupakramAyuSa, iha gAthe devA neraiyAviya, asaMkhavAsAupAya tiri maNucA; uttama pugisAyataNa, carama sarIrAya nirubakkamA 1 sesA saMsAratthA haveja, sovakamAya iyareyaH sevikama niruvakkama bheu bhaNiu samAseNaM. 2 // vaLI eja adhikAre bhASAmAM kahyuM che ke nArakI he bhagavan! zuM pitaja AukhAne upakrama tirNa karI marIne nArakapaNa upaje. eTale svakRta maraNe karI, athavA parakRta maraNa karI marIne nAraka upaje, athavA upakramane abhAve karI marIne nAraka upaja ? iti prazna. uttara-he gautama ! Apa svayamevapaNe Au upakrame teDI mareH jema zreNika viSa khAI ApaNe muA. vAvALavi ravavannata nittAvi vannati paropakapaNe te ana Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zrI praznottara mehanamALA- bhAga 6 che. rAne mAryo mare keNikanI pare, upakama vinA paNa te upaje, nirUpakamapaNe te marI upaje, kAlakasUriyAnI pare. Iti bhASA. e narakamAM javA AzrI traNa bela kahyA, ane narakamAMthI nIkaLavA AzrI phakata ekaja bela nima davati nirUpakamapaNe nIkaLe. temaja TIkAmAM paNa eja pramANe kahela che, jAvat rvamAnika sudhI. vaLI pannavaNA pada 6 ke-pakramI ne nirUpakamI e be prakAranAM AukhAM kahyA. temAM devatA, nArakI ne jugaliyAM tiryaMca manuSyane AukhA ADA cha mAsa rahe tyAre parabhavanuM AukhuM bAMdhe, tehane ekalA nirUpakamI AukhAvALA kahyA che ne pAMca sthAvara traNa vikapriya ne saMkhyAnA varasanA AukhAvALA tiryaMca manuSya e daza daMDakamAM pikramI ne nirUpakamI e be AukhAvALA kahyA che temAM nirUpakamI te AukhAnA trIje bhAgeja parabhavanuM AukhuM bAMdhe, ne sapakramI AukhAnA trIje bhAge badhe, ne trIjo bhAge baMdha na paDe te trIjAne trIje bhAge eTale navame bhAge, tama baMdha na paDe te ra7 me bhAge, ema 81 me bhAge, tema 243 me bhAge, ema triIjAne trIje bhAge bAMdhatAM chevaTa baMdha na paDyo hoya te aMtarmuhUrtamAM paNa baMdha paDe vaLI bAbUvALA chApelA DANAMga ThANe 6 phe-pAne 433 me mUla pAke tathA TIkAmAM kahyuM che ke - vAyu gaMdha vAyu- jazA nirara ghaiNA, uttara gayA sesaeu chammAse igavigalA niruvakkama, tirimaNuyA Auya tibhAge. 1 avasesA sovakkama. ttibhAganavabhAga sattavIsa ime; baMdhati parabhavAo, niyayabhavesavya jIvAotti // 2 // eTale nArakI, devatA ane asa khyAtA varasanA AukhAvALA tiyaca manuSyane zeSa thAkatAM che mAre parabhavanA AukhAne baMdha paDe, ane ekedriya, vigalaiMdriya, tiryaca. manuSya nirUpakamIne AukhAnA trIje bhAge baMdha paDe, bAkI rahelA daza daMDakamAM sopakamIne AukhAnA trIje bhAge, navame bhAge, sattAvIzame bhAge, e prakAre sarva jIvane nizcaya karIne parabhavanA AukhAne baMdha paDe che. e be prakA nA AukhAne mULa hetu ema jaNAya che ke nirUpakamI AukhAvALA koIne mAryA mare nahi ane kamI AukhAvALAne kaI prakArano upakrama lAgavAthI maravA saMbhava che, eTale upakramavaDe Au- khAukhAne bheda thAya che, ema ThANuga sUtrathI jaNAya che. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA-bhAga 4 . 249 prazna 46-koI kahe ke pUrve cha bela sahita je AukhAne baMdha pADyo che temAM amuka upakamathI tenuM mRtyu thAze te paNa sAthe baMdha paDyo che. eTale tevAja prakArathI mAre tene AukhuM tUTyuM ema kema kahevAya? uttara-panavaNa pada dave kahyuM che ke AukhA sAthe cha bolane je baMdha paDe che te dareka bolamAM ATha ATha AkarakhAe baMdha paDe che. temAM 1, 2, 3, AkarakhAvALAne maMda baMdha TIkAkAre kahyo che. ane pAMcathI mAMDI caDatI AkarakhAe je baMdha paDe te nivaDa baMdha paDe ema kahyuM che. prazna 47-nArakI devatAne paNa jaghanya 1, 2, 3 AkarakhAe baMdha paDe kahyA che te zuM tenuM AukhuM tUTe ema kaheze? uttara-tenuM te nirUpakamI AukhuM che te koI kALe tUTeja nahIM. bhale maMda baMdha hoya te paNa nirUpakamI te pUruM ja AukhuM bhegave. AukhuM tUTavAne savAla te sopakamIne mATe ja che, sopakamIne AukhuM tUTavAthI tenI sAthenA tamAma baMdhane nAza thavA saMbhava che. ThANAMga ThANe ame uddeze 1le bAbUvALA chApela pAne 359me pAMca prakAranA pratighAta kahyA che, temAM sthitine paNa pratighAta kahyo che. te viSe TIkAmAM kahyuM che ke tIrAdiyAdakSa rAga pati temaja gati rithati baMdhanAdi pratighAta kahyuM, te ahIM sthitine pratighAta kahyo te AukhuM tUTavA AzrIja kahyuM che eTale dIrdhakALanI sthitinuM AukhuM hoya te rahase nAma thoDA kALanI sthitinuM AukhuM kare ema TIkAkAra jaNAve che. ahiM jema sthitine pratighAta kahyo temaja baMdhanane pratighAta kahela che. mATe je cha prakAre baMdha paDe che te AkhA sAthe baMdha paDe che te AukhuM - baMdha paNa tUTeja, eTale gati, sthiti, baMdhana, bhega, balavIrya, purisAkAra parAkramae pace pratighAta thAya ema DANaga sUtramAM kahyuM che. prazna cha8-nirUpakramI AkhuM pUruM bhegave ane mepakamI ukhuM vakhate pUrUM na legave evuM koI ThekANe kahyuM che ? uttara--ghaNe ThekANe kahyuM che, sAMbhaLo. ThANAMga ThANe 2 je, uddeze ke je do ahAuyaM pAlei taMjahA deva ceva neraiyacceva, doeI AuyasaMvaTTae pa00 majudA veva niri LiyA vi.-tenI-TIkA-bAbuvALA chApelA DANAga pAne 9 me tAtyA thathA vartamAthuthAH pAyanubhvntino Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 Te rapa0 zrI prattara mehanamALA bhAga 4 che. pakramyatetaditiyAvaditi devAneraiyAviya asaMkha vAsAuyA tiriya maNuyAuttama purisAya tahA carama sarIrA niruvakamatti ||1||dophmityaadi ||sNvnimpvrtnN saMvartaH saeya saMvartakaupakramaityarthaH AyuSaH saMvartaka AyuH saMvartaka iti tathA bhASAmAM paNa emaja kahyuM che ke- devatA, nArakI pUrNa AukhuM pALI cave, ane manuSya tiryaMcanuM AukhuM saMvartaka che, te sakelAya che. vaLI ThANe 3 je, uddeze 1 le-to gadAgha pati taMtra daMtA bhAva vava vAkuvA che atha TakA pAne 133 me sadA tijJA niSAmApujavA-atha bhASA-traNa yathA Aukhe pUruM pAlai nirUpakamate kahe che. arihaMta cakravarti baLadeva vAsudeva -- ahiM be sUtre devatA, nArakI, arihaMta, cakavarti, baLadeva, vAsudeva. (TIkAne mata bheLavatAM) asaMkhyAtA varasanA AukhAvALA tiryaMca manuSya, uttama purUSa ane carama zarIrI, eTalAnuM yathAya pALavuM kahyuM, eTale jeTaluM AukhuM hoya teTaluM pUruM bhegavemATe tene nirUpakamI paNa kahela che. sivAyanAM manuSya tiryaMcane yathAyu nahi kahetAM saMvartaka AyuvALA kahyA che. eTale te daza daMDakavALA manuSya tiryaMcanuM AkhuM sapakamI ane saMvartaka che eTale upakamathI saMkelAya che arthAt tuTe che. prazna 49-AukhuM nahi tUTavuM mAnavAvALA ema kahe che ke-koI prakAranA upakrama vinA maravuM te nirUpakama ane upakrama sahita maravuM te sopakama paNa AukhAne kALa te jeTaluM hoya teTale ja bhagave te kema? uttara--e vAta sUtranA nyAyathI maLe nahi, kemake sUtramAM evA pATha ghaNe ThekANe jovAmAM Ave che ke mAre mAruM vicA tathA rAtre veva gavIgAga vavara vijhA eTale kALane avasare kALa kare te te ThIka paNa akALe ceva ivIAo vavaviyana pADanuM zuM samajavuM ? temAM te khullI rIte kahyuM ke nizca akALe jIvatavyathI rahita thAya. eTale maraNanA kALa pahelAM mAre tene te pATha lAgu thAya che. te vize uttarAdhyayananA kara mA adhyayanamAM kahyuM che ke-e keka IdriyanA vaDe paDelA prANInuM akALa mRtyu thAya che. kaara gvA vinA itisUtra paha-atha TIkA-- zAra, ghauM vinAzaM prApnoti bhavaM AkAlikaM AyuSaH sthiterAMgeva mriyate yato mnuurda sapApA-ahiM akALe mRtyu pAme te AukhAnI sthiti arvAka zabda AgaLa mRtyu pAme te zopakamAyuSa kahIe temaja sUyagaDAMga Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mahinamALA-bhAga 4 che. 251 zrata skadha 1le adhyayana 13me gAthA 20mI temAM kahyuM che ke je mitkAtInA abhiprAya aNajANata tehane aNagamatuM prarUpe te te dveSabhAvane pAmyo thako sAdhunA vacanane aNa sadahate ulaTo rAsa jArU va vadhA, AukhAnA kALane atIkabhAve ghAta kare, ema kahyuM. bAbuvALA chApelA pAne pa05me TIkAmAM kahyuM che ke putaLapu vyAghAta parisara zvamAvaM jAtivA tIrtha sthiti mAzu saMvarte che athe bhASA AyuSyanA kALanuM pramANa ghaNuM hoya tene ghaTADe arthAt AyuSyane vinAza kare. vaLI bhagavatIjI zataka 8me uddeze daphe nArakI devatA vekiya zarIrI che, nirUpakramI che, koInA mAryA maratA nathI, mATe tenI 4 kIyA lAge che ane manuSya tiryaMca udAsika zarIravALA che. sepakamI paNa che, vakhate mAryA mare paNa che tethI tenI pAMca kiyA lAgavI kahI che, eTale pAMcamI prANAtipAtanI kriyA lAge che. eTale sepakamI AukhAvALAnuM AyuSya tUTe che ema uparanA keTalAka dAkhalAthI siddha thAya che. prazna pa0--AukhuM keTalI hadamAM tUTe ? uttara--keTalAka kahe che ke game tyAre tUTe, sUyagaDAMga zruta skaMdha 1le adhyayana raje-udeze je gAthA 8mImAM kahyuM che ke so varasanuM AukhuM tarUNa vayamAM tUTe ItyAdika dAkhalA daI AukhuM game tyAre tUTavuM mAne che. paraMtu temAM ghaNA vAMdhA uThavA saMbhava paNa rahe che. AukhuM nahi tUTavuM mAnanArA ema kahe che ke jene devatAnuM AukhuM bAMdhyuM che ne kaI zastrAdi prayogathI maravAnI hadathI ghaNI mudate AgAu maravuM thAya te te marI devagatimAM kayAM jaI upaje? kemake jyAM upajavuM che tyAMthI devatA cA nathI devatAnI zayyA cha mahinA uparAMta khAlI rahetI nathI mATe te hadathI pahelA maranArane te vAMdho uThe che ? bIje vadhe e ke pannavaNA para 66. vakatI padamAM kahyuM che ke sepakamIne AukhAne baMdha trIje bhAge paDe che, te sATha varSanA Aukha vALAne cALIsa varasa pahelAM baMdha paDeja nahIM ane baMdha paDyA pahelAM tenuM maravuM thAya paNa nahIM. e apekSAe ghaNI mudate AukhuM tUTavAne saMbhava rahetuM nathI. tethI bIje mata ema kahe che ke AUkhAne badha paDyA nathI ane AkhuM purU thavA ADA che mahinA bakAta rahyA che te cha mahinAnI hadamAM AyuSyane baMdha paDavAnA samayamAM koI prakArane upakama lAgavAthI parabhavanA AyuSyane baMdha paDavA sAthe tenuM mRtyu thAya che, eTale cha mahinAnI damAMja AukhuM tUTavAne Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para zrI prattara mehanamALA-bhAga 4 ze. saMbhava rahe che. bhagavatIjI zataka 1le uddeza 8me mRga mAravAnA adhikAra mRgane bANa mAre te mRga cha mahinAnI hadamAM mare te prANAtipAta sahita pAMca kiyA lAgavI kahI che, ne cha mahinA pachI mare te cAra kriyA lAgavI kahI, paNa prANAtipAtanI kriyA lAge nahIM. e uparathI cha mahinAmAM AukhuM tuTavAne saMbhava rahe che. vaLI ema paNa jaNAya che ke, AukhuM zvAsa upara hovAthI cha mahinAnI hadamAM maravAthI kALamAM gharavApaNuM thAya che, paraMtu zvAse- chavAsa pUrA laI le che. upakama lAgyA bAda cha mahinAnI hadanA pravAsa lai zakavA saMbhava che. cha mahinA uparAMta ghaNI mudatanA zvAsa maravAnI aMtarmuhUrtamAM laI zakavA saMbhava nathI. prazna pa1-koI kahe ke, zvAsa rUMdhavAthI AukhuM tUTe che eTale jema AkhuM taiyuM temaja zvAsa paNa tUTe che. uttara-zvAsa tUTatA nathI paNa cha mahinAnI hadamAM zvAsasa rUMdhavAthI maraNa kALanI thoDI mudatamAM te chevaTe atyaMtaranA zvAsarasa laI pUrA kare che. te cha mahinAnI hadamAM AukhuM tUTatuM hoya tejazvAsa pUrA thAya,ghaNA kALanA vAsa pUrA laI zakAya nahIM. prazna para--dhAsosa ane Aukhe tene koI saMbaMdha nathI. zvAsanI paryAya thI che. te pahelAM traNa paryAyavALe aparyAptAmAM mare che. tenuM AukhuM aMtarmuhUrtanuM gaNAya che. vaLI vATe vahetAM paNa AukhA karma che ne zvAsozvAsa nathI, mATe dhAsosa te eka jAtanA dravya che. te paryAvasthAmAM bhagavAya che, mATe AukhuM tUTaye dhAsa tUTe. AukhAne ne zvAsane jAdApaNuM che te eka bIjAne saMbaMdha nathI. uttara- aparyAptAmAM upakama lAgatuM nathI. pakama paryAptAmAMja lAgu thAya che, eTale paryApta upakramathI maTe che. mATe dhAsanA dravyane je baMdha AkhA sAthe paDe che, te prANarUpe banne sAtheja bhagavAya che eTale kALanuM nirgamana AkhuM kare che ne sthitinuM nirgamana dhArAsa kare che. eTalA mATe mUtramAM AUkhAnI sAthe sthitine badha kahyA che. eTale AkhuM te jyAMthI bAMdhyuM tyAMthI ja gavAya che. ane sthiti " dhAsa cAlu thayA tyAMthI gaNAya che -keTaleka ThekANe AyuSya ne sthiti eka paNa gaNAya che ane khA paNa gaNAya che. eTale sthitinA badhA AzrI eka gaNAya che ane bhava AzrI nekhA gaNAya che gADaugol,fTavor, Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara menamALA-- --bhAga 4 dhe. 253 mavavuAM. eTalA mATe devatA nArakInu Auppu' bhava sabaMdhI gaNAya che.eTale devatA nArakInA bhava pUro thaye AyuSya ane sthiti pUrA thAya che. ema sUtramAM kahyuM che, ane manuSya tiya canuM Aukhu bhava upara nathI, paNa kALa upara che ema ThANAMga ThANe Aje uddeze 3 je kahyu che. te sUtra pATha---- duvi Au pa 0 0 addhAue caiva bhavAue caiva daNDaM addhAue pa* saM massANaM caiva paMceMdiya tirikkha joNiyANaM ceva. donhaM bhavAue pa0 taM0 devANa neraiyANaM caiva. chuM ahiM manuSya tiryaMcanu kALa pradhAna AyuSya kahyuM ane devatA nArakInu bhava pradhAna Aukhu' kahyuM-eTale ene paramArtha e che ke-manuSya tiryaMcanu AyuSyakALa upara che. mATe Aukhu' tUTavAthI kALano ghaTADo thAya che. para`tu cha mahInAnI hadamAM tUTavAthI zvAseAphsane pUrA levAnA saMbhava rahe che. koi TekANe AukhuM tUTavAne sthitinA bheda thaye| mAne che. te bannene eka rUpe elAvavA AzrI jaNAya che. eTale AukhAne sthiti rUpe khelAvela che. A tagaDa sUtramAM somIlanu' Aukhu' tUTavAthI jhimeca cArja herU eve pATha che. te Aukhu' tUTavA AzrIja che, paNa zvAsocchvAsanI apekSAe tA sthitinuM ghaTavApaNuM nathI. ThANAMgajInA ThANe 6 -AAjIvALA chApela pAne 432 me kahyuM che ke--"sthiti nAma nibaddha karma jeTale badhye teTalAja bhogave" e uparathI zvAsocchvAsa pUrA levA saMbhava che ane AukhuM tUTavAthI kALanA ghaTavA sabhava che. prazna 13--nirUpakanI upakramathI, ane mepakamI ukama vinA mare ke nahIM ? uttara-nirUpakanI upakramathI mare paNa te sApakamI kahevAya niha. kemake upakrama lAge chate pUruM Aukheja mare. zrIkRSNa, gajasukumAsa vatu. gaja sukumAlane mahA upasage maravuM thayuM te paNa tene bhagavate hAruMmAne cAruvicA kahela che. sApakIne koi prakAranA upakrama na lAge te pUruM Aube mare. tathA AyuSyanA trIje bhAge, tathA navamA bhAge ityAdika kahelA bhAge badha paDavAthI paNa pUre Akhe maravA paNa thAya che. adhure Akhe te badha paDyAnA avasare upakrame lAgavAthI vakhate maravALuM thAya to marelA carama zarIrIne nirUpakamI kahyA che, paNa vakhate tene upakramathI maravuM thAya tepaNa pUrveja Alme mare; gaja sukumAlanI peThe, Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA~~~bhAga 4 thaze. prazna 54----keTalAka kahe che ke-AukhuM tUTatu nathI paNa je upakamathI maravApazuM thAya che te nimittarUpa che. eTale koi prakAranA upakrama lAgavAthI mRtyu thAya te vyavahAramAM ema kahevAya ke amuka kAraNathI mRtyu thayuM, paNa te tenA Autteja sue. 254 uttara-jo dareka jIva potapAtAnA Aukheja maratA hoya te ApaNane tenuM pApa zAnuM lAge ? ane AukhA saMbadhI aneka bheda kahevAnI jarUra zI ? bhagavaMta ne ThANAMga sUtramAM devatA ane nArakI manuSya ane tiryaMcanA AukhAnA bhedamAM e purU AukhuM bhagave ane benu AkhuM saMkelAya ema zA mATe kahevu paDe ? paNa ema samajo ke jyAre ApaNA mAryAM koi jIva mare che tyAreja ApaNane prANAtipAtanI kriyA eTale prANanAza karavAnuM pApa lAge cheM. nArakI, devatA mAryA maratA nathI mATe prANAtipAtanI kriyA lAgatI nathI. manuSya tiryaMcamAM sAkramI ane nirUpakramI banne che, paNa ApaNA jANavAmAM nathI, ane ApaNA upakramathI adhure AuSe maravAnA sababe joke pUre Aukhe mare topaNa prANAtipAtanI kriyA lAge che. bhagavatIjImAM udArika zarIra AzrI eTalAja mATe pAMca kriyA kahI che. eTale seAkramI ApaNA mAryA mare che, mATeja manuSyati ca AukhuM savaka kahyu che. eTale manuSya tiryaMcanuM Aukhu saMkelAya che, arthAt tUTe che. Aukhu' tUTavA sabaMdhImAM ThANAMgajImAM TIkA kAra nyAya Ape che ke navA TIdAra'nu lagna" zAheLa puniyA vivuM jema rUjInAma doraDI saLagAvelI eka cheDAthI bIje cheDe jatAM jeTalA vakhata lAge te rUttunu guMcaLuvALI agnimAM nAkhavAthI kSIpra baLI bhasma thAya che. eTale pUrva kahelI muddatathI hu kaDI muddate te dorI baLI jAya che. bIjo nyAya e rIte che ke nigI mANasanA haMmezAnA khArAkanI gaNa tarIe saMvatsarano khorAka ekaDa karelA, te mANasane agni bhasma raMganA prabhAve vadhAre khArAka khAvAthI te tamAma khArAka muddata pahelAM khalAsa thAya che. tema AukhuM saMkelAya che eTale te be nyAya zvAsocchvAsa upara vadhAre lAgu thAya che. kemake zvAsocchvAsa vadhAre levAthI AukhAnA kALanI hada pahelAM tenA vArAphsa pUrA thavAthI jIvitavyanI hada paNa pUrI thai rahe che. arthAt AukhuM tUTavAnA sa badhamAM kALanuM ghaTavApaNuM thAya che ane vAsAsa pUrA levAya che. tene Aukhu dRyuM kahevAya che. tenA khulAso zrI jetapuramAM kAmadAra zAmaLajI khoDAbhAinA upA zracanA bhaMDAramAM chavIza hajArU ThANAMga sUtra ghaNA anu che, tenA pAne Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pa ttara mehanamALA-bhAga 4 che. 255 201 me, sAtame ThANe sAta prakAre AukhuM tUTavAnA adhikAramAM uparanI tamAma hakIkata lakhI che temAM lakhyuM che ke-jeTaluM AukhuM che te te teTalA karmanA dala pradeze karIne bhagaveja. anubhAga thakI vikalpa (eTale vipAka udayamAM te na bhegave. AukhuM saMkelI mare te paNa pUrUM AukhuM bhagavANuMja kahIe te vAsa pUrA le paNa kALa pUrA na kare emAM vaLI svAnubhava darpaNa" mAM paNa vAsa upara AukhuM kahyuM che. juo pAne 79 me paMDita lAlana kahe che ke mane saMkalpa vikalpa karatuM baMdha thAya te zvAse chAsa ochA cAle, ane AvaradAne AdhAra zvAsa upara vastutaH che, eTale ATalA abaja ke ATalA parArdha vAsa mANasa ke Itara prANI che. have saMkalpa vikalpa amuka karuM, tamuka karUM ema vicAratAM zvAsa adhika levAI javAya che, ane tene lIdhe AvaradA ghaTatuM cAle che. varSabhara AyuSyanuM pramANu sthUlathI che, paraMtu svadaya zAstra ne ga graMthamAM AvaradA zvAse saparathI gayuM che. eTale ke jeTalA zvAsa pUrva bhave Ayu karmanA eka velAe bAMdhyA heya teTalA zvAsocchAsa eka vyakita che. have zvAsa bahu dhImA cAle te ghaNIvAra jIve. e vAta niyamita che. paraMtu tethI kAMI AvaradA vadhyuM nahIM. zvAsa pUrve bAMdhyA hatA teTalAja che, paNa te le che haLave haLave zAMta rIte eTale ke-vadhAre kALa cAle. eka ku hoya ane temAM pampa rAkhyo hoya ane pachI pampa jaldI jaladI calAviye te pANI cheDA vakhatamAM ghAnuM cAlyuM jAya tema deharUpI kuvAmAMthI AyurUpa jaLa ane zvAsa pampa jaladI jaladI ghaNA ghaNA mananA taraMge saMkalpa vikalpa karI te jaladI jaladI bahAra nIkaLI AyujaLa khUTI jAya temAM zuM Azcarya ? temaja "jaina dharma prakAza' pustaka kada muM, aMka trIjo, jeTha saMvata 1976, vIra saMvat 2446 mAM pRSTha 68 me nettaramAM lakhyuM che ke prazna-sApakamI AyuraMta jIva akALe mue ema kahevAya ? uttara-vedanA, kaSAyAdika tathA prakAranA upakamavaDe upaghAta lAgavAthI sarva Ayu karmanAM daLIyAM pradezadaye bhegavI laI cheDAja vakhatamAM pUrAM karI IidhAM hoya teTalAja karmaLa vipAkedaye be gavatAM vadhAre vakhata lAge paNa pradezadaye te badhAM daLa alpa kALamAM bheLavI lIdhAM hoya te te apekSAe akALa maraNa karyuM lekhI zakAya. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 56 zrI pra ttara mohanamALA-bhAga 4 dho. prazna - upadravathI AukhuM bhedAya e kaI sUtrane dAbale che? uttara-hA sAMbhaLa,-prazna vyAkaraNa sUtranA pahelA AvakAramAM bAbuvALA chApela pAne 13 me-mULa pAThamAM kahyuM che ke - Auya kammassuvadavo bheyaNivaNa gAlaNAya saMvaTTagasaMkheo 12. atha TIkA- bASpamuda meca nivai jAva saMga saMvevottiaayu karmaNa upadrava itivA tasyaiva bheda itivA taniSTApana mitivAtagAlaneti vAcasamuccaye tatsaMvartaka itivA iha svArthaka tat saMkSepa iti vA prANa vadhasyanAmae teSAM upadravAdInAmeka tarasyevagaNanena nAmnA trizatpUraNIyA Ayu cheH rakSArtha kSamA vaipAme tevA megANita 22. atha bhASA-AukhA karmane upamana nIDA AukhAne bheda pamADe AukhAne gALavA ekaThAne ka isaMpano karavo. 12. uparanA pATha uparathI ema jaNAya che ke AukhAne bheda thAya che, tenuM gaLavApaNuM thAya che. AukhAnuM saMvatana thAya che--saMkelAya che. arthAt AkhuM tUTe che. TIkAkAranA lakhANa uparathI ema paNa jaNAya che ke AukhAnA chedanA lakSaNanA traNa bheda kahyA hoya ema jaNAya che. prazna pada - dareka prANuM tipitAne Aukhe ( Augya kALa pUro thaye ) mare ke akALe paNa mare ? athavA udaya AveluM AukhuM bhegavatAM udIraNA karI Aukhu najIka lAvI zakAya ke kema? uttara- bhagavatIjI zataka 24 me. tathA 25 me saMnyA niyaMThAnA adhikAre sAta ATha kamanI udIraNa thAya che ema kahyuM che. e uparathI ema jaNAya che ke udaya AvavAvALA karmanI udIraNA karavAthI udaya Ave che ane lAMbI sthitinAM hoya tene najIkanI sthitinAM thavA bhava. che. te uparanA dAkhalAthI sAbIta thAya che. ane akALa mRtyune mATe dimbara mAnA bhagavatI ArAdhanA graMthamAM e viSe sAro khulAso lakhyA che. prazna pa7-bhagavatI ArAdhanAmAM zuM lakhyuM che te jaNAvaze ? uttara-hA, sAMbhaLo. digambara matane bhagavatI ArAdhanA graMtha tenA pAne 292me akALa mRtyu viSe lakhyuM che ke -- paDhamaM asaMta vayaNaM, sabhUdatyassa hAdi paDi seho;Natthi NarassaakAle maccuttijadheva mAdIyaM. 23 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - traNa pra"nA ghara manamALA- nAga 4 , rapa7 artha-- vidyamAna padArthaka pratiSedha karanA se prathama asatya hai. jese karma bhUmikA manuSya ke akALa mRbukA niSedha karanA ityAdika prathama asatya ha. bhAvArtha-deva nArakI tathA bhega bhUmikA manuSya tiryaMca Inikete AyukA bIcame bhaMga nahI hoya hai. jitanI AyukI sthiti bAMdhi kari upajyAtitanI Ayu bhegI cukyA hI maraNa hoya hai akarma bhUmikA manuSya tathA tiryacanikI Ayu bAhyanimittakA vaza thakI chidi jAya che. sahI gomaTTasAra graMthameM kahyA hai gAthA visaveyaNarattaSkhaya, bhayasatyaggaNasaMkile sehiM; ussA mAhArANaM, girohado chijjedajjAka / / 1 / / artha - viSa bhakSaNa kari 1 tathA mAraNa, tADana. chedana, baMdhanarupa vedanA kari tathA roga janita vedanA kari, 2 tathA dehathakI rUdhirakA nAza hate kari, ka tathA manuSya tiryaMca duSTa deva vA acetana vajI pAtAdikani te upajyA bhaya karike, 4 tathA zastra ke dhAta kari pa tathA agni, pavana jala kalaha visaMvAda ItyAdi janita saMkaleza kari, 6 tathA vAsa sakA phakane kari.7 tathA AhAra pAnAdikakA nirodha kari 8 AyukA chedana hoya , nAza hoya che, AyukI dIrdha sthiti bhI hoya te itane bAhya nimitta ni teM chidi jAya che. " prazna pa8-kitaneka leka asai kare hai--ayukA sthiti baMdha kiyA, zo nahI chide jAya che. (ema cAlatA adhikAramAM kahyuM che.) tinakU uttara kahe hai--je, Ayu nahIM hai chidatA te viSa bhakSaNa te koNa parADa mukha hatA ? are ukhAla viSa pari kisa vAte dete ? ara zastrakAghAta teM bhaya kauna vAste karate ? arasapa hatI siMha draSTa manuSyAdika ni hUM iha te kese parihAra karate ? are nahI samudra kupa vApikA tathA agrAkI javAlA meM patana tai kauna bhayabhIta hotA ? pakIkA gakA bhayane kema bhayabhIta hotA ? nAzabhAga kema karatA ? ) jo Ayu pUrNa havA vinA te maraNa hI nahIM te rogAdika IlAja kAhe karate ? tAteM yaha nizcaya jAha-je AyukA ghAtakA bAhya nimitta mili jAya, te tatkALa AyukA ghAta hoyahIjAya, Isa meM saMzaya nahIM . bahuri Ayu 33 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI praznottara mehanamALA-bhAga ja che. karmakI naI anya karmabhI je bAhya nimitta paripUrNa mili jAya, te udaya hAya hI jAya, nIMba bhakSaNa karegA tAke tatkALa asAtA vedanIya udaya Ave hai, mizrI ityAdika ISTa vastu bhakSaNa kare tAke sAtA vedanIya udaya Ave hI hai tathA vastrAdika ADe A jaya cakSa dvAre mati jJAna rUki jAya, karNa meM DATA deve te karNadvAre matijJAna rUki jAya, ese hI anya iMdriya nike dvAre jJAna rUkai hI hai. viSAdika dravya tai zruta jJAna rUki jAya hai, lesike dahI lazuna khali ItyAdika dravya ke bhakSaNa teM nidrAkI tIvratA hoya hI hai, kudeva kukarma kuzAstrI upAsanA te mithyAtva karmakI udaya Ave hI ha. kaSAya nike kAraNa mile kaSAyanika udIraNA have hI hai. purUSakA zarIra tathA strIka zarIra sparzana darzanAdika karI vedakI udIraNA teM kAmakI vedanA prajvalita hoya hI hai. arati karmapha ISTa viyega, zeka karma suputrAdika maraNa ityAdika karma kA udaya udIraNAdika ni kare hI hai. tA te asA tAtparya jananA-Isa ivake anAdika karma saMtAna calyA Ave huM, are samaya samaya navIna baMdha hoya hai ara samaya samaya purAtana karma rasa deya deya nirjare hai so jaisA bAhya dravyakSetra kALabhAva mili jAya, taisA udaya meM A jAya, tathA udIraNa seya utkRSTa rasa devai. ara je ke e kahe "karma karegA sa hoyagA" te karmate yA varka sarvahI pApa puNya ra pa sAme mejUda tiSTa hai. jesA jaisA bAhya nimitta prabaLa milegA taisA taisA udaya AvegA. are je bAhya nimitta karmaka udaya kAraNa nahIM hoya te, dIkSA lenA, zikSA denA, tapazcaraNa karanA, satsaMgati karanA, vANijya vyavahAra karanA, rAja sevAdika karanA, khetI karanA, auSadhI sevana karanA, ityAdika sarva vyavahAraka lepa jAya te te ese bhagavAnaka paramAgamasU nizcaya karanA je aNukarmaka paramANu te sAThi varasa pathati samaya samaya udaya AvavA jogya niSeka nima vAMTAne prApta bhayA have ara bI cimaM vIsa varSanI avasthA hI meM je viSa zastradikakA nimittA mili jAya te cAlIsa varSa paryata je karmaka niSeka samaya samaya nirjaratA se aMtamuhUmeM udIraNA ne prApta hoya chakI nAzanai prApta haya, se akALa maraNa che te nirjarAka avasarata niSekanika samaya samaya meM, thA, ara sava cAlIsa varSa nirjara tenA aMtarmuhUmeM nirjarA ne prApta havA, tA teM akALa maraNa hai. - bAhya nimita mile karma bhumIke manuSya tiryacanike akALa mRtyu hoya Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 4 thaze. 259 ha" are keu tAkA niSedha kare te satyArthaka niSedha karanA nAmA pahelA asatya jAnanA. (iti bhagavati ArAdhanA ) prazna 59-AuNA karmanI udIraNa kevI rIte thAya ? uttara-dvitIya karma graMthamAM pane 309 me kahyuM che ke-udIraNA eTale udayAvali uparAMta daliyA tathA rasa AkaSI udayAli mAMhe ANI bhegave tenA udaya thakI je vizeSa svAmItvapaNuM tene udIraNA kahIe.. je mATe manugAyuM pramattanA yoge karI udArIe tethI bahu kALa davA gya ne cheDA kALamAM vedI, apavartanakaraNa vizeSe karI de tethI sopakama Ayu hoya te akALa maraNa pAme ane apanAdika guNaThANe akALa maraNa na hoya tathA zAtA azAtAnI udIraNA paNa pramattapaNe hoya. dharmasiha muni (dariyAparI) ne karele daza dvArane jIvaThANa (guNaThANA) ne chakaDo che temAM navamA guNaThANA sudhI Aukha karmanI udIraNa kahI che. te temanA anuyAyIne pUchavuM ke AukhAnI udIraNane artha zuM ? tame AukhAna udIraNA kevI rIte mAne che ? bhagavatI sUtranA bhASAntaramAM pAne 30 me udIraNAnA arthamAM kahyuM che ke je karma udayane prApta thayuM nathI arthAt udaye AvyuM nathI. ghaNe AgAmI kALe je kanA daliyA vedavAne che, tene AkaSI udayamAM lAvavA te udIraNA kahevAya che. prazna --akALa mRtyu thavAne koI anya matanA pramANika zAstrane koI sabala dAkhala che? uttara - hajI sAMbhaLe, mukata-sAta sUjhathAna madhyAya 34 mo, qne 286 che.gaM ka thI. gujarAtI bhASAntara-veda dharma sabhAnI kAryabhAra maMDaLI taraphathI saMvata 1957 mAM chapAyuM che-temAM kahyuM che ke - kALa mRtyuthIja mArA thAya che ema nathI paga akALa mRtyuothI paNa maraNa thAya che mATe eka La mRtyuothI bacAva karavAne mATe vaidyanI ane paMDitanI ja ra che. mRtyu eka nathI paNa eka ane eka che. ema atharva vedanA AcAryo kahe che. e mRtyuomAM kALa mRtyu to eka ja che ane bAkInA saghaLA to akALa mRtyue che. ( Ama che eTalA mATe pANInuM maraNa Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 4 che. kALa vinA thatuM ja nathI evI anADI pakakaDa rAkhavI nahi). auSadhamAM pravINatA dharAvanArA vaidya ane maMtromAM praviNatA dharAvanArA purohite vAta Adi doSathI thatA mRtyuthI ane viSa prAdikathI thatA mRtyuthI sarvadA prayatna pUrvaka rAjAnuM rakSaNa karavuM. Iti. prazna 61-jIva cha bela laIne Ave che temAM vadhaghaTa thAya ke nahI? uttara-sAta karma AzrI te vadhaghaTa thAya che. ema bhagavatIjI tathA uttarAdhyayananA 29 mA adhyayana vagere sUtromAM kahyuM che ke-maMdasaranA hoya te tIvra rasanAM thAya che. ane tIvra rasane maMdarasa thAya che. ghaNA pradezanA alpa pradeza thAya che ane alpa pradezanA ghaNA pradeza thAya che. ghaNuM kALanI sthitinA hoya te alpakALanI sthitinA thAya che ane alpa kALanI sthitinAM ghaNuM kALanI sthitina thAya che. paNa AukhA karma AzrI te ThANAga sUtra vageremA kahyA pramANe sAta prakAre AukhuM tUTe che kharU paNa vadhe nahi. sAta karmane vadhavA ghaTavAnuM bane kahela che. paNa Aukhu te ghaTavuM ja kahyuM che tene keI sUtramAM vadhavuM kahyuM nathI. ane ghaTavAnA saMbaMdhamAM sthitino pratighAta thaye badhA belano pratighAta thAya-e viSe vadhAre khulAse prathama ThANagajInA pAMcamAM ThANAne apAI gayela che. tyAthI jANI le. prazna dara-bhaya keTalA prakAranA ? uttara-ThANagaThANe 7 me bAbuvALA chApelA pAne 445 me sAta prakAranA bhaya kahyA che te sUtrapATha. sara mA sATI uLatA taMgada ! ihalogabhae, paralogabhae 2, AdANabhae 3, akamhANabhae 4, veyaNAbhae 5, maraNabhae 6, amilogabhae 7 // bhASA-sAta bhayanA sthAne kahyA te kahe che. Iha leka bhaya te, pitAnI jAtIne (manuSyAdikane) bhaya 1 paralekabhaya te, devAdika tathA siMhAdika tiryaMca jAtine bhaya 2, AdAnabhaya te, cerAdikane bhaya 3, akasmAta bhaya te, bAhya nimitta kAraNa, kAra [acAnaka sarpAdikathI bhaya unna thAya che te ja, vedanA bhaya te, vedanAne pIDAne bhaya che, maraNubhaya te, maravAne bhaya (marakI plega pramukhathI thatA bhaya) 6, asilekabhaya te, apayazane bhaya 7 e sAta bhaya kahyA. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 4 che. 21 prazna 63-sAdhune sAta bhayane TALaNahAra kahyA che. sUtramAM kahyuM che ke jIvitavyanI Aza ane maraNanA bhaya thakI mUkAyelA che, te sAdhune koI bhayathI nAzavAnuM heya kharUM ? uttara--draDha manavALe na nAse te bhagavaMtanI pharajIyAta nathI. paNa ema jANe ke vakhate mAruM akALa maraNa thAya ke sAdhune maraNane bhaya na hoya paNa rahevAthI azreya jaNAya to tevuM (bhayavALuM) sthaLa mUkI de. ema kANugaThANe 5 me, uddeze 2 je, bAbuvALA chApela pAne 365 me kahyuM che ke-sAdhu sAdhvIne gaMgAdika pAMca mahA nadIo eka mAsamAM be traNavAra nAvAthI tathA bhujAthI utaravI na kape, paNa pAMca kAraNe (apavAdamAge) kalpa temAM paheleja bela "mAM siNA" kahela che. aTale bhayathI (game te bhayathI) 1, duSkALathI 2, koI zatru upADIne gaMgAdikamAM nAkhe tethI 3, gaMgAdika nadInuM pANI UnmArge AvatAM ja, anArya svecchanuM kaTaka AvatAM 5, (e pAMca kAraNa maraNathI bacavAnAM che.) temaja comAsAmAM sAdhu sAdhvIne varSAkALamAM (comAsAne viSe) vihAra kara na kalape, paNa upara kahyAM pAMca kAraNe comAsAmAM vihAra kare kape. temAM paNa prathama "ma vivA,' kahela che. mATe bhaya te 7 kahyA temAM moTo bhaya maraNane gaNAya. mATe trAsadAyaka marakI (plega) pramukhanA upadrave, maraNanA bhayathI comAsAmAM nAzavAthI bhagavaMtanI AjJAne bhaMga nathI. temaja tevA bhayavALA sthaLe nahi jAtAM saMyamane nirvAha thAya tema karavAne sAdhu sAdhvIne bhagavaMtanI AjJAne bhaMga thata hoya jaNAtuM nathI. AukhuM tUTavuM nahi mAnanArAone maraNane bhaya ho na joIe. je na hoya te sarakInA (plegano upadravathI tenA bhayathI zA mATe nAsatA haze ? je maraNanA bhagnathI nAsatA hoya to teonI mAnyatAne bhaMga thaye gaNAya. kAraNa ke AkhuM tUTatuM nathI cha bolamAM vadhaghaTa thatI nathI ema bolanArAone maraNane bhaya naja have joIe. maraNane bhaya na hoya te marakInA UpadravathI bhaya pAmI nAse paNa nahi. ema to jovAmAM AvatuM nathI. mATe aho mahAnubhAva ? bhagavaMtanA vacanane AgaLa karI AukhuM tuTavuM mAnaze. maraNane bhaya rAkhaze te kaI vakhata bacAva paNa thAze. sAdhu sAdhavane paNa maraNAdikanA bhayathI mAsAmAM paNa gAma choDIne cAlyA javAnI bhagavaMte AjJA ApI che, paNa ema te kahyuM nathI ke he ! mArA sAdhu sAdhavIo ! tamAre maraNane bhaya rAkhe nahi, AukhuM tUTatuM Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehenamALA-bhAga 4 co. nathI, cha khelamAM kAI vadhaghaTa karavA samartha nathI, mATe tamAre maravA sabaMdhInA koi prakAranA bhaya rAkhavA nahIM dravya, kSetra, kALa bhAvane vicAra karI munione samayAnusAra vartavA bhagava tanu pharamAna che. mATe vyavahAra nayanI apekSAe Aubhu tUTavu mAnavAvALAne jema peAtAnA maraNanA bhaya prApta thAya che tema bIjA prANio paNa eja pramANe maraNunA bhayathI trAsa pAme che, mATe jema peAtAnu` tema itara prANIonu` rakSaNa karavu' ane maraNanA bhayathI bacAvavo. 262 prazna 64--AukhuM' tUTavAnA tathA akALa maraNanA keTalAka evA atha kare che ke-jema AMbAnAM phaLa paripakava thayA hoya te paNa te vRkSathI tUTI heThe paDe tene phaLa tUTayu' kahe che tema Aubhu` paripakava thaye paNa maravAthI Aubhu tUTavuM gaNAya che. eTale svabhAve maravu thAya to Aukhu tRyu' kahevAtu nathI ane koi upakramathI maravuM thAya che to Auppu' tUTyuM kahe che. temaja akALa maraNa paNu, je maravAne kALa ke je je samayamAM jeTalu jeluM Aukhu kahyu che, jemake A kALamAM so varSanuM AukhuM gaNAya te sAM varSe yA vRddhAvasthAmAM mare to te maravAnA kALe mae kahevAya, paNa khAlayamAM ke yauvana vayamAM mare to akALe sue kahevAya, vaLI svAbhAvika vAta, pItta, kapha Adi rogothI game te avasthAmAM maruM topaNa te akALa mRtyumAM gaNAto nathI paNa koi upadravathI tathA upakramathI game tyAre tenuM akALa mRtyu kahevAya che. tethI te eche Aukhemue athavA AukhuM tUTavuM kahevAya nahi. AuM to pUrve khAMdheluM teTaluMja bhogavyuM gaNAya. uttara--e vAta kharI che. paNa dIpakanA daSTAMte kema seMkaDA hajArA dIvA khaLatA hoya temAM pavananA jhapATo lAgavAthI tathA jhApaTa mAravAthI jema dIpakanu' bujhAvApaNa' thAya che, tama AMbAnA vRkSane koi mANasa jhe tyAre pAkA ane kAcAM phaLa paripakava ane aparipakava mArathI mAMDI nAnAM moTAM phaLane kharI javApaNu thAya che. tathA aDhaMDha vAyunA vAvAjhoDAthI paNa vRkSane jhaMjheDI phalAdikane kheravI pADe che. te nyAye ThANAMgajImAM paNa sAta prakAre AubhuM tUTavAnA ThekANe koi kAi vratamAM ` jhiMjha' evA pazu pATha che. eTale e sAta prakAranA upakrame AukhAne jha MjheDe che. jIvatavya rahita kare che. temaja AukhAnI hada sudhI sahIsalAmate nahi paheAMcatAM aMtakALe maravuM thAya tene zAstramAM akALa mRtyu kahela che. . Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 4 che. ema ghaNuM sUtranA nyAyathI AukhuM tUTavuM sAbIta thAya che. prathama te ThANAMgajInA 7 me ThANe sAta prakAre Ayu bhedAya che. aMtagaDa sUtramAM sthitine bheda thaye kahyo che. 2-sUtragaDAMga sUtramAM AukhuM tUTavuM kahyuM che. 3-uttarAdhyayananA cothA adhyayanamAM AukhuM tUTayuM saMghAtuM nathI. 4, sAtame adhyayane saMjJInuM AkhuM rUMdhAya che 5, tathA 32 mAM adhyayane iMdriyanA gRddhipaNe akALe mRtyu pAme che 6, pannavaNAjI tathA bhagavatIjI tathA ThANugajImAM sepakamI tathA nirUpakamI e be AukhAnA bheda sAthe sepakramIne upakrama lAgavAthI AukhuM tUTavuM kahyuM che 9, pannavaNAjI sUtramAM zya belano baMdha ATha AkarSAe AukhA sAthe paDe che temAM ja AkarSa suMdhI maMda baMdha karyo che. 10, ThANugajImAM pAMca prakAranA pratighAta kahyA che. temAM sthitine pratighAta kahyo che 11, tathA bIje ThANe nArakI devatAnuM jevuM AukhuM badhe tevuja purUM pALe ( saMpUrNa bhogave) ane manuSya tiryaMcanuM AukhuM saMvartana thAya che saMkelAya che. 12,vIje ThANe arihaMta cakravartI baLadeva vAsudeva purUM AukhuM bheLave, te sivAyanAne adhurU AukhuM bhogavavAno-AukhuM tuTavAno saMbhava je 13 uttarAdhyayanamAM 32 mA adhyayane akALe mRtyu pAme eTale sthitinI AgaLa-sthiti purI thayAM pahelA mRtyu pAme kahyuM che. 14 sUyagaDAMganA 13 mA adhyayane AukhAnA kALane atIkamAM vAta kare-AyuSyanA kALanuM pramANa ghaNuM hoya tene ghaTADe ema kahyuM che. 15, bhagavatIjamAM nArakI devatAnI 4 kiyA ane manuSya tiryaMcanI pAMca kiyA kahI che. (prANane atipAta thAya che mATe-mAryA mare che mATe ) 16, suyagaDAMganA bIjA adhyayane se varSanuM AukhuM taraNya vayamAM tUTe ema kahyuM che. 17, bhagavatIjImAM zataka na le, udeze 8me mRgane bANa lAvavAnA adhikAre cha mahinA pahelAM mare te bANa mAranArane pAca kiyA lAge ane cha mahinA pachI mare te 4 kiyA lAge te bANathI mUo na kahevAya. 18, ThANAMga ThANe 2 je manuSya tiryaMcanuM AukhuM kALa upara kahyuM che, ane devatA nArakInuM AkhuM bhava upara kahyuM che 19, ThANAgamAM AukhuM tUTyA mATe dorInA ghuMcaLAne tathA agni bhamika rogIne pArakane nyAya Ape che 20, ThANAgajInA moTA TabamAM zvAsa upara AukhuM kahyuM che. 21 svAnubhava darpaNamAM-paDita lAlane paNa dhAsa upara AukhuM kahyuM che. ra2, jina dharma prakAzamAM sopakamIne akAle mRtyu thAya ema kahyuM che. 23, prazna vyAkaraNa sUtranA pebhA AkravAramAM, upadravathI AukhA kane bheda thAya che, tene niDA, gaLavApA, vartana-saMke Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 4 the. lAya che, 24, bhagavatIjImAM sajyA niyaMThA adhikAre AukhA karmanI udIraNa kahI che. 25, digambara matamAM bhagavatI ArAdhanamAM (gamar3hasAramAM) ATha prakAre AukhuM chedAya che tathA akALe maravAnuM kahyuM che-tathA AukhA karma vagerenI udIraNA kahI che. 26, bIjA karma graMthamAM AukhA karmanI udIraNa akALa maraNavALo kare te sepakamI hoya akALa maraNa pramatapaNe hoya ema kahyuM che. ra7, dharmasiha munivRta jIvaThANuM (guNaThANa) mAM navamAM guNa ThANa sudhI AukhA karmanI udIraNuM kahI che. 28, bhagavatIjInA bhASAntaramAM AkaSIne udayamAM lAvavA te udIraNA kahevAya che.29, akALa mRtyu ane eka eka mRtyune Ayurvedane dAkhala 30-ThANAMgajImAM sAta bhayamAM maraNane bhaya kahyo che. 31--ThANAMgajInAM pAMcame ThANe bhayathI sAdhu nAse ema kahyuM che. 3ra-cAukhuM tUTavAnA aMbAnA nyAya sAthe dIpakane tathA ThANAMga sUtrane jhiMjhaI" nA pAThane dAkhala 33-ane chevaTane 34 me dAkhala ghaNe vakhate ghaNI mudate AyuSya bhegavavAnuM hoya te thoDI mudatamAM bhagavI purUM kare che. te nicenA lakhANathI jANavuM zrI umAsvAti vAcaka viracitama" "tatvArthAdhigama sUtrama " chapAvI prasiddha kartA zrI jaina zreyaskara maMDaLa mahesANuM taraphathI saMvata 1972 mAM chapAyuM che tene pAne 36-37 me kahyuM che. aupapAtika carama dehottama puruSAsaGakhyeya varSAyuSo'napavAyuSaH / / upapAta janmavALA-deva ane nAra, carama zerIrI (tada bhava mekSagAmI ) uttama purUSa tirthaMkara cakravaryAdi zalAkA purUSa) asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA manuSya ane tiryaMca [ yugalika] e sarva ane pavartana [ upakrama lAgI ghaTe nahi tevA ] AyuSyavALA hoya che. devatA ane nArakI upapata janmavALA che. asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA manuSya ane tiryae devakura, uttarakurU, aMtaradvipa vagere akarma bhUmimAM ane karma bhumimAM avasarpiNanA pahelA traNa ArAmAM ane utsarpiNInA chellA traNa ArAmAM Upaje che. asaMkhyAta varSanA AyUSyavALA tiryaMce aDhIdviIpamAM Upaje che. UpapAta janma ane asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALA nirUpakamI che. A carama dehavALAne Unkrama lAge che. paNa tenuM AyuSya ghaTatuM nathI. bAkIna eTale papAtika, asaMkhyaya varSavALA, uttama purUSa ane carama dehavALA sivAyanA tiryaMca ane manuSya sepakamI ane Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehunamALA-bhAga 4 the, ra65 nirapakamI che. je apavartana AyuSyavALA che tenuM AyuSya viSa zastra, agni, kAMTA, jaLa, zULI vagerethI ghaTe che. apavartana thAya eTale ceDA kALamAM yAvat aMtarmuhUrta kALamAM karma phaLane anubhava thAya che upakrama te apavartananuM nimitta kAraNa che. jema chuTA verelA ghAsanA taraNa anukrame bALavAthI vadhAre vakhata lAge ane ekatra karI saLagAve te tarata saLagI jAya athavA bhInuM lugaDuM bheguM rAkhyAthI ghaNI vAre sukAya ane pahoLuM kare te turata sukAya tenI peThe ghaNe vakhate AyuSya bhegavavAnuM hatuM te kSaNavAramAM bhegavI purU kare che paNa jogavavAnuM bAkI rahetuM nathI. anapavartanIya. apavartanIya. sapakami. 1. sopakami. 2. nirapakami. prazna 65-je prakAre prANIne maravuM hoya te to kevalI jANe che te pachI AukhuM tUTavuM zAnuM gaNAya? uttara--kevalIe jyAre AukhAnA saMbaMdhamAM saupakramI ane niro-- pakamInI vyAkhyA kahI che tene kAMIka hetuM hove joIe. prazna da6--tene hetu te e ke keTalAka jIva upakrama sahita mare che ane keTalAka jIva upakrama vinA mAre che mATe sepakamI ane nirapakamI e be prakAranA maraNa kahyA temAM Aukha tUTavAne saMbaMdha kevI rIte lAgu thAya ? uttara--to pachI bhagavAnane AukhuM tUTavAnA kAraNe zA mATe jaNAvavA joIe? mATe ema jANo je AUkhuM tuTavuM ane nahi tUTavuM e banne bAbata te kavalIne prakAzIta che. nirapakramI pure Aukhe maravAne che ane sepakamIne amuka upakama lAgavAthI amuka vakhate maravAne che ke amuka kALane bheda thavAne che te paNa kevalI jANe che. mATe nizcaya ne. dravya kSetra ane bhAva te purA bhogave ane vyavahAra na kALanu ghaTavApaNuM thAya. che e UparathI AukhuM tuTavAnuM purve kahelAM sUcanA 34 dAkhalAthI siddha thAya che. tava kevalI game. che prazna 67--koI kahe ke-narAdhIe hAthamAM paMkhI laI jJAnIne tenuM AukhuM puchatA jJAnI ema kahe ke tenuM Aukhu tArA hAthamAM che. (eTale tenu AukhuM lAMbu kahe te tarata mArI nAkhe, ane Aukha nathI ema Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattaramehanamALA-bhAga 4 ze. kahe te uDADI muke) aTale AukhuM tUTavAne svabhAva tenA hAthamAM che, te jIvADe te jIve ane mAre te mare mATe kevalI tenuM Aukhu tenA hAthamAM kahe tema saMbhave ke kema? uttara-AvA keTalAka vAkya ati prazna rUpa thAya ke sUvane bAdha karatA thAya che. eTale sUtramAM evI vAta nathI paNa Aukhu tUTavuM thAya che ema sUtranA nyAyathI sAbIta thAya che, paraMtu uparanI vAta leka bhASAmAM vaparAya che e vyavahAra bhASA che. paNa jJAnI puruSanA jANavAmAM Ave ane te kahe te anyathA thAyaja nahi. mATe uparanI vAta pramANabhUta nathI. kevalI kahe ke enuM Aukhu lAMbu che te pArAdhIthI te jIva kadA kALe mareja nahi. kevalane zreya bhASe te bole, nahi te na sAdhe, AukhA saMbaMdhImAM sepakamI ane niropakamI beya bhAva kevalI jANe che, ane chamane te vahevAra pahacata nathI mATe vehavAra bhASAe AukhuM tUTavuM mAnavuM te sUtranA nyAye ThIka lAge che. prazna 68-- koI kahe ke-jIva koine mAryo nathI. jIva to akhaMDa avinAzI che. je ema hoya to pachI jIva, keina mAye kema mare ? ane tenuM pApa paNa kyAMthI lAge. uttara-nizcaya naye jIva keIne mAryo marato nathI te vAta satya che paNa vyavahArathI tenA prANa paryAyanI hAnIye tenA vinAze jIvane paNa vinAza thayo kahevAya, ane zAstrakAra paNa prANanI hAnInuM ja pApa kahe che ane vratamAM paNa prANanA atipAtanuM veramaNa - prANanA thatA vinAzathI nivavuM arthAtu prANInA prANanA AtipAtanuM lAgeluM pApa tenI Alecana karavAnuM kahyuM che. paNa jIvanA atipAtanuM kahyuM nathI, ane jIvane atipAta thatuM paNa nathI. prANane atipAta thAya che mATe zAstrakAra tenA vinAze tene viyege hiMsA mAne che. kahyuM che ke-TTIvALa trIyaMvaSa, kathAna nizvAsa mathAnadAyuH prANAdazote bhagavardviyuktA, steSAM viyogI karaNaM tu hiMsA che eTale pAMca idrinA pAMca prANa, traNa baLa (manabaLa, vacana baLa ne kALabaLa), uco dhAsa, ne nice zvAsa, ne AukhuM. e daza prANa bhagavate kahyA che. teno viyAga kare arthAtu nAza karavo tene bhagavaMta hirA kahI che. mATe jIvana prANa prajA, e jIvana rUpI gaNAya che ane tenA vinAze jIvana prANIne vinAza kahevAya che. mATe jIvane AukhA prANathI Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 4 , 267 jUdo pADatAM daze praNane nAza thAya che mATe tenuM pApa prANanA atipAta rUpa lAgavAnuM bhagavaMte kahyuM che. bhagavatIjImAM che ke-prANune dharavAvALAne prANI kahI eTale siddhanA jIva vinA saMsArI tamAma jIva prANunA dharavAvALA che mATe prANI kahIne lAvyA che, ane gayA kALe hato, vartamAna kALe che ane Agamiya kALe haze mATe bhUta kahIne bolAvela che, ane AukhA karmo karIne jIve che mATe jIva kahIe, temaja sukha duHkhane jANa mATe satva kahIe, eTale zAstramAM jIvane aneka nAme belAvela che paNa tamAma jIvane saMbaMdha AukhA karmanI sAthe rahela che. ane AukhAnA vinAze jIvane vinAza manAya che teneja zAstrakAra pApa kahe che. prazna 69-AyuSyanI hada jANavAnuM kAMI cinha haze kharuM? uttara-che, sAMbhaLe-atI garaje na varaje nahi, ratI na kheDe dhIra, hAthe dIse zaMbha che, te haMsa! cAlaNahAra, ziSatapata hRdayapunI, hastapada zItaLa hoya ehalacchana kAlanapara, tAkuM jIvana koya 2. AyuSyanI hada jANavAne mATe zrI kALa jJAnane vicAra lakhIe. chIe. je meSa saMkrAMtinA daza dIna jAte sUrya maMDaLa jevuM. te dine tapelA madhye tela nAkhIne sUrya mAthe Ave tyAre hIna bapore bapore jevuM. te prakAra lakhe che. | dakSiNa dize khaDe daze te mAsa da jI. pazcima dize khAMDe daze te mAsa 3 jIve. pUrva dize khAMDe daze te mAsa 1 che. uttara dize khAMDe raze te mAsa re jI. vacce sUrya khAMDe daze te te tarata mare. rapUrNa daze te varSa 1 sudhI kSemakuzaLa rahe, te mATe meSa sa kAMtinAM dina 10 jAte jevuM ema varase varasa jovuM te pitAnuM mRtyu Apa jANe-pitAne pitAnuM mRtyu sujhe nahI, e te kALajJAna vIcAra kevalIne bhAkhela che ! ema graMthakAra lakhe che. 5 prazna 70-AukhaeNa, DIIoeNe, ane bhavakhaeNa e traNa bola sUtramAM che tene zuM artha thAya che ? uttara-AukhuM pUrva bhave je vakhate bAMdhyuM che te vakhatathI AvatA savanuM Akhu gaNAya kemake Atma pradeze baMdha paDatI vakhatathI AvatA Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 4 che. bhavanA Aukha sudhI dalIyA meLavelA che temAMthI kSaya thatuM jAya te AukhaeNuM ane sthitI to je bhavanuM AukhuM bAMdhyuM che te bhavamAM upajavA javA mAMDayuM tyAMthI je kALa bhegavavAmAM Ave ane je gatimAM jeTaluM kALa rahe te sthiti kahevAya tene kSaya te ThIIeNuM, ane bhava puro thAya te bhavakhaeNe. prazna 71-Aukhu keTalA prakAre gavAya che ? uttara-Aukhu be prakAre gavAya che. eka pradeza udaya, bIju vipAka udaya. jyAM sudhI vipAka udayamAM na AvyuM hoya tyAM sudhI Akhu pradeza udayamAM bhagavAya che. AvatA bhavanA AukhAne baMdha paDyA pachIthI-abAdhAnI hada purI thatAMja pradeze udayamAM bhegave. tabhAva rUpa udaya AvyuM te vIpAka udaya bhegAvato kahevAya. prazna 72-ATha karmamAM sAta karmane abAdhA cAlyA che, paraMtu AukhA karmane abAdhA keTale samaja. uttara-jaganya aMtarmuhUrta utkRSTa pUrvaThADIne bhAga trIje abAdhA kALa hoya. kemake pUrva koDInA AukhAvALAe pAchalA trIjA bhAge AvatA bhavanuM AukhuM bAMdhyuM che mATe pUrva koDIno trIjo bhAga puro thaye avazya AvatA bhavanuM Aukhu udaya AvavAnuM che mATe utkRSTa akhAdhA kALa AukhA saMbaMdhIne pUrva koDIno trIjo bhAga jANave. prazna cha3-bhagavatIjInA 6 ThThA satake, uze ke je, vAdaLiyA jamaTIti janmaniSa e pATha che tene artha zuM ane temAM zuM kahyuM che? uttara--e pAThamAM akhAdhA saMbaMdhInI hakIkata che. temAM abAdhAne artha jaNAvyuM che. eTale, bAdhA kahIe karmane udaya, ane te nahi te akhAdhA. eTale karmanA baMdhano ane udayane AMtare te akhAdhA. * abAdhA kahI te rUpa tiNe karI UNa janma karmanI sthiti kahIe, kahyo te rUpa karma rahevAne kALa te janmani karma niSeka huI. tihAM karma niSeka kahetAM karmanA daLane bhegavavAne arthe racanA vizeSa tihAM pahelA samAne viSe ghaNA karmanAM daLa race, bijA samAne viSe vizeSe haNa, trIjA samAne viSe vizeSe haNe Ima jalage UtkRSTI sthitine karma daLa tAM lage vizeSe haNe race badhA paNa jJAnAvaraNI karma traNa hajAra varSa lAge Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahinamALA-bhAga 4 the. raka ane dita rahe te bhaNa te traNa hajAra varasa uNA 30 sAgaropama koDAkoDI mAna huI. anerA kahe abAdhA traNa hajAra varasa ane badhI kALa 30 sAgaropama koDAkaDa rU5 te bihU paNa karmanI sthitinA kALa ane te abAdhA kALa vaIne karma niSeka kALa I. Ima anerA karmane viSe paNa abAdhA kALa kehe. A viSe pAMcamAM karma graMthamAM paNa kahyuM che ke-bAMdheluM karma jyA lage pitAne vipAka dekhADe nahI, tene abAdhA kahIe tathA abAdhA kALa pachI karmane davAne samaye bahuM ane tethI vaLI dvitIya samaye hIna, tRtIya samaye dhaNuM hIna ema karmaLa vedavA sanmukha je daLa racanA vizeSa tene niSeka kahIye (ema ra7mI gAthAnA arthamAM kahyuM che) vaLI 32 mI gAthAnA arthamAM paNa kahe che ke -je mULa prakRtInI tyAM uttara prakRtinI-jeTalI koDAkroDI sAgaropamanI sthiti hoya te prakRtine teTalA kSata varSane abAdhA kALa hoya. eTalA bAMdhyA pachI paNa eTalA kALa lage te karma Udaya na Ave, tene abadhA kALa kahIe tathA pitAne abAdhA kALe hIna je karma sthiti, te karmane niSeka kahevA bhagya kALa hoya. niSeka te karma udaya kALe prathama bahu pradezAgra sAmaTa Udaya Ave ane pachI samaya samaya hInatara thAya, yAvat karmanI sthiti te che. have samaye atyaMta udIya hoya, ene niSeka kahIe. prazna 74-pradeza karma ane anubhava karma zu? uttara-ThANAMgaDANa 2 je uddeza 3 je, bAbuvALA chApela pAne 69 me kahyuM che keduvihe kama pa. ta. padesa kamme caivaM aNubhAva kamme ceva TIkAHduvihe kamme ityAdi / pradezA eka pudalAevayasya vedhaMte na yathA badhdorasastatpradeza mAtratayA vedha karma pradeza karma yasyatu anubhavI yathA baddharaso vedyate tadanubhAvato vedya karmAnubhAva kamrmeti // atha mALa be prakAre karma che te kahe che. pradeza karma pugala haja vede, bIjuM anubhava karma karmane rasa bheLavIe. tathA pradeza baMdha ane anubhAga baMdha te-zrI pannavaNAjImAM jIva AukhA sAthe cha belanA baMdha thAya che temAM pradeza baMdha anubhAga baMdha Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 zrI prakAra mihanamALA-bhAga 4 che. kahyo che. (eTale baMdha thavAvALA karmonI saMkhyAnA nirNayane pradezabaMdha kahe che, ane phaLa devAnI zakitanI hInAdhikatAne anubhAga baMdha kahe che. ) - te viSe bhagavatIjI zataka 1 le-udeze 4 the kahyuM che ke se gaNaM bhaMte ? neraiyassa vA tiriraka joNiyassa vA maNusassa vA devassa vA je kaDepAve kamme Nasthi tassa aveittA morako ? haMtA goyamA ! neraiyasasa vA tiriraka maNussa devassa vA jAva morko| se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai neraiyassa vA jAva morako, evaM khalamae ! goyamA ? duvihe kamme paNate taMjahA paesa kammeya aNu ! bhAga kammeya, tatthaNaM jaM taM paesakabhaMtaM niyamA vedei, tatthaNaM jaM taM aNubhAga kamaM taM atthe gaiyaM vedei, jayaM no che. ityAdika adhikAra che. IhAM kahyuM che ke-cAra gatinA jIve kIdhA karma te bhagavyA vinA chuTe nahi. te karma be prakAre kahyA che, te pradezaka ane anubhAga kama. te viSe bhASA mAMhe kahyuM che ke nihAM pUrvokata be pakSa mATe je te pradeza kama te nizcayapUM jisA karma kIdhA che tisA vede, tiha pUrvokata be pakSa mATe je te anubhAga karma che. te karma prate keTalAeka tathA rUpa vede, keTalAeka tathA rUpa na veda, chatAM eja adhikAre kahyuM che ke - NAyameyaM arahayA muyameyaM arahayA viNAyameyaM arahayA imaM kama ayaMjIva agjhIvagamiyAe veyaNAe veyaissai, imaM kama ayaM jIve upakkAmiyAe veyaNAe veyaissai, ahA kammaM ahA NigaraNaM jahAjahA taM bhagavayA diTaM tahAtahAtaM vipariNAmistIti, se teNaTheNaM goyamA ? neraiyassavA jAva morko.|| bhASA-karma vedavAnA prakAra arihaMta taNe ItyAdi e karma e jIva, karma ane jIva denuM kevalIne pratyakSa che. abhyapagama pratrajyA kALathI mAMDI brahmacarya bhUmizayana keza lenAdikane aMgIkAra, tiNe nivRtta te abhyapagamakI, tiNe karI vedanA vedasya, athavA e jIva e karma svayameva karma udaya AvyA che. upakrama kahIe karma vedane prAya tihAM have te pakamakI, pate udaya Avye athavA udIraNA karaNe karI udaye AyA karmane bhagave te vedanA vedazya, ahAkamaeN ahANigaraNuM | jima karma bAMdhyA chetima, jima karmanA deza kALAdi anyathA na thAya ji. deza kALane pariNAme vaNahAra che. jima jima te karma prate dIThe che, tima tima vizeSapaNe pariNamaye, iti sabdo vAkayArtha samApta. te teNe arthe Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA-bhAga 4 thA. 201 he gotama ? nArakIne yAvat devatAne kIdhA karma vinA bhogavyA meAkSa nahIM kyuTiveA nahI, itya AnA paramArtha e che ke dareka jIve khAMdhelAM kama bhogavyA vinA chuTe nahi. koi jIva jevA kama bAMdhyA teveja tathA rUpa bhogavyA ane koi jIva japa tapAdi ke paNa pUrvIkRta ka`ne bhogavI lIe e sa` kevalIne jANyu vate che. prazna 75--dareka jIva same same AukhA karma varjIne sAta kA badha kare che. to AukhA karmAMnA baMdha AkhI jIMdagImAM eka vakhata hoya che mATe tenA baMdhanA kALa keTalA ? uttara---bhagavatI zataka 6 The, uddeze 3 je, mALuvALA chApela pAne 393 me, TIkA tathA bhASAmAM kahyu` che ke-AukhA karmanA aMdhakALa jaganya aMtaramuhu nA kahyo che-tathA pannavaNAjInA 3jA padamAM 14 belanA alpAodhamAM chevaTamAM AkhAnA baMdhanA kALa atamuhurtIne kahyo che. prazna chaR-bhagavatIjI zataka 8 me, uddeze 9 me kahyuM che ke kANu zarIra prayAgaba'dha, dezabaMdha hoya saM baMdha na hoya anAdI pazu mATe temAM kahyu` che ke AukhA kanA dezabaMdhaka sarvathI gheADA ane akha dhaka sakheja gujuA tenu zuM kAraNa ? jIva to anaMtA che. uttara--nigodanA jIva anaMtA che ane tenuM AukhuM paNa aMtarmuhu'nu' che, ane AukhAno badhakALa paNa aMtamuhurtonA kahyo che mATe tethI akhadhagA sakhyAtaguNA hoya. bIjA jIva siddha vinA asa MkhyAtA che te ane siddhanA jIva bheLavatA paNa nigeAdanA jIva ana taguNA che mATe sa jIva AsarI paNa AukhA karmonA baMdha karatA abaMdhakano thAka sakhyAta guNA adhika hoya ane prAye A adhikAra nIgADha AzrI sabhave che. prazna 77--jIva naraka gatinuM aukhu bAMdhI naraka gatimAM jAya che tenu zuM kAraNa ? uttara---jIva naraka gatimAM javA jevAM kAma kare tethI te naraka gatinuM Aukhu bAMdhe ane naraka gatimAM jAya. te mahAra'bha karavAthI,cakravRtI pramukhanI phIthI bhogavavAmAM mahAmudiMta, mahAparigraha sahIta temAM Asakta, vrata cakhANa rahIta, anatAnuba dhI kaSAyane uyavAna, paMcadrI jIvanI hiMsA nIza'paNe kare, mIrA pIe, mAMsa khAve, cArI kare, jIvaTa khele, parastrI bhe gave, vezAgamana kare, zIkAra kare, kutarII hAve, vIzvAsaghAtI, hove Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 4 the. mitradroha hove, gurU-sAdhupara droha kare, utasUtraparUpe, mithyA matane mahImAM vadhAre, kRSNa nIlakApatalezAne azubha-malIna praNAmavALA jIvanarakanuM Aukhu bAMdhI naraka gatimAM jAya. prazna 78-tiryaMca gatinA AukhAne baMdha kevI rIte. uttara jenuM gUDha hadaya hoya eTale jenA kapaTanI koIne khabara na paDe, dhu hoya, mukhe mIThuM mIThuM bole, hRdayamAM kotaraNI rAkhe, juTha duSaNa prakAze, mAyA sahita juThuM bole, ArtadhyAnI Alekane arthe tapa kiyA kare, potAnI pujA mahImA naSTa hovAnA bhayathI potAnA kukarma gurUvAdikanI AgaLa AgaLa prakAze nahi, juThuM bole, ochuM deve adhIkuM leve, guNIjana upara IrSA kare,kaSNAdi traNa madhyama lezAvALA jIva tiryaMca gatinuM AyuSya badhe, ane tiryaMca gatimAM jaI upaje. prazna 79-manuSya gatimAM javAnA AukhAne baMdha kevI rIte ne zA kAraNathI hoya ? uttara--mIthyAtva kaSAya jene svabhAve maMdodaya hoya, supAtra kupAtranI parIkSA vinA vizeSa yaza kirtinI vAMchA rahIta dAna deve, svabhAve dAna devAnI tIvra rUcI have, kSamA, Arjava, mArdava, dayA, satya, saralatA. manazuddhI Adi madhyama guNamAvarti, satsaMga ane guNAnurAgI hove, deva gurUnI bhakti karavAvALa kapota lezAnA parINAmavALA manuSya tiryaMcAdi manuSyA, badhI manuSya gatimAM jaI upaje. prazna 80-devatAnuM AyuSya bAMdhavAnA kAraNe kayA kayA hoya che ane koNa koNa bAMdhe che ? uttara-avatI samyaka chI manuSya tiryaMca, devatAnuM Ayu bAMdhe sumitranA sAgathI, dharmanI rUcIvALA, deza vIratI sarAga saMyamI devAyuM khAMdhe eTale mAnIkanuM AukhuM baMdha. bALapa, arthAta duHkha garbhitu , mohagarbhita, vairAge karI, duSkara kaSTa, paMcAgni sAdhana rasaparItyAga Adi aneka prakAranAM ajJAna karavAthI, nIMdA sahIta atyaMta roSa tathA ahaMkArathI tapa kare te azurAdika devatAnuM Ayu bAMdhe, tathA akAma nIrjara ajANapaNe bhukha tRSA zIta uSNa rogAdi kaSTa sahana karavAthI strI na maLe zIyaLa pALe, viSaya nI prAptinA abhAvathI viSaya na seve ItyAdi akAma nI jerAe tathA bALamaraNa arthAt jaLamAM DubI mare, ajJImAM baLI mare, pApAta khAI mare, ityAdi maraNe maratAM zubha pariNAmanI vartie Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mehanamALA-bhAga 4 che. ra73 mare te vyaMtara devatAnuM AyuSya bAMdhe, AcAryA dikanI avajJA kare, sAdhu AdinI helaNa niMdA kare, avarNavAda bele, gurUvAdikathI kapaTa bhAve varte ItyAdika dUSTa pariNAme philmI devatAnuM AukhuM bAMdhe. tathA tapa mithyAdiSTInA guNanI prazaMzA kare, mithyAtvane mahImA vadhAre, ajJAna tapa kare athavA atyaMta krodhI have te paramAdhAmInuM AyuSya bAMdhe. prazna 81-jave ahiMyAM parabhavanuM AukhuM khAMdhyuM te jIva marI parabhave jAya che tene sAmI gatimAM laI janAra keNa ? ane te kevI rIte sAmI gatimAM jAya ? uttara-gati nAma karmanA udayathI jIve AukhA sAthe narakAdika je je gatinA paryAya meLavelA hoya te payaya pAme tyAre narakAdika nAma kahevAmAM Ave. jyAre jIva mare tyAre Akarma mukhyapaNe ane gatInAma karma sahacArI hoya che. jyAre jIvane AMhIthI cavavAnuM thAya tyAre je gatimAM javuM hoya te gatinI anupurvinuM AkarSaNa karI laI jAya che tyAre te jIva teja gati nAma ane Ayu karmane vaza hovAthI jahAM utpanna thavuM hoya tyAM te sthAnake pahoMce che. jema dovAvALI suIne camaka pASANu AkarSaNa kare tyAre suI camaka pASANanI tarapha kheMcAIne jAve ane dare paNa suinI sAtheja jAve. e nyAye narakAdika gationA sthAnaka camaka pASANu samAna che. Aukarma tathA gati nAmakarma lehanI suI samAna che. jIva dorI samAna vacce preyA hovAthI parabhavamAM jIvane Ayu tathA gati nAmakarma laI jAya che. jevI jevI gati nAma karmanA ja baMdha karyA che. zubha vA azubha tevI gatimAM jIva teja karmanA udayathI tyAM jaI rahe che. prazna 82- ahIMyAM kaI kaI evI kalpanA kare che ke-pApI jene vama, ane dharma ne svarganA dUta muvA pachI laI jAya che. tathA jabarA ila pharastA ane laI jAya che. Ama dareka matavALA bole che tenuM kema? uttara-te sarva mithyA kalpanA che, kemake jyAre yama tathA svayi dUta phirastA maratA haze tyAre tene kaNa laI jatA haze ? ane jIva te jagatamAM eka sAthe anaMtA kare che, jame che. te sarvane laI javAvALA eTalAM yama kayAMthI lAgatA haze ane eTalA pharistA kahAM rahetA haze ? je jIva A sthala zarIramAMthI nIkaLyA pachI koInA hAthamAM AvatuM nathI te vAste pukta kalpane jeNe sarvajJAna zAstra sAMbhaLyA nathI evAoe karela che. te vAte mukhya Ayukarma tathA gatinAmakarmanA udayathI jIva parabhavamAM jAya che. ema anaMta jJAnI kahI gayA che. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 4 thA. prazna 83----utkRSTo AukhA manuSyaNI mAMdhe ke nahi ? ane bAMdhe tA kada gatinuM bAMdhe ? 274 uttara--pannavaNAjI chAsaTha hAra paTTa 23 muM ka` prakRtIne adhikAre AukhA karmInA bhedamAM kahyuM che ke--anuttara vimAnanuM 33 sAgaropamanu' uSkRTuM AkhuM manuSyaNI AMdhI zake paNa narakanuM utkRTuM te trIsa sAgaranu AkhuM na bAMdhe, sAtamI narake na jAya mATe. prazna 84-pratyeka ane sAdhAraNa vanaspatinA bIjakamAM ema jaNAya ke--pratyeka vanaspatinA khIjakamAM pratyekaja jIva AvI upaje ane sAdhAraNanA bIjakamAM ekI sAthe ana tA jIva AvI upaje te pachI pUrvokta kathana pramANe pratyakamAM ana`tAnA bhAMge kema lAle ? uttara--A saMbaMdhInI hakIkta prathamanA nava prakAranA praznAttaramAM khulAsAvAra dAkhalA dalIlAthI lakhAI gaI che. paraMtu A cAlatA praznano khulAsA eja che ke-pratyekanu bIja vAvavAthI prathama eka jIva AvIne utpanna thAya ane pachI tenI nizrAye jaganya eka e ne traNa utkRSTA saMkhyAtA asaMkhyAttA na anaMtA jIva utpanna thAya tethI pratyeka mizrita anaMta kAya utpanna thavAnu' zAstramAM kahyuM che, ane sAdhAraNamAM bIjakanA jIva tA ekaja che paNa utpattI vakhane ana'tA jIvanA yeka AvI upare. pache tenI nizrAye bIjA jaghanya eka be traNa utkRSTA saMkhyAtA asa`khyAtA ne anaMtA jIva AvI upaje. tamAma vanaspati ne mATe ugatA aMkuza ane nIkaLatI TIzIene mATe pannavaNAjImAM anaMta jIvamaya kahela che. mATe pratyeka ane sAdhAraNa e bannemAM anaMta jIvanA bhAgo lAbhave sabhave che. prazna 85-keTalAka kahe che ke sAdhAraNa vanaspati ( kaMdamULAdika ) mAM anaMtA jIvarahyA che mATe tenuM bhakSaNa karavAmAM pratyeka vanaspatithI vadhAre pApa lAge che. ane keTalAka ema paNa kahe che ke sAdhAraNa karatA pratyeka vanaspatinA Ara'bhamAM vadhAre pApa che. kAraNa ke tene pakavavAmAM agni pramukhane vizeSa Arabha karavo paDe che. temaja dareka prakAranA harIkAyanA zAkanA Araba karatA kALAdikanA zAkamAM pakAya tathA agnikAya vagerene vadhAre Arama pratyakSa thave! joie. mATe harIkAya (vanaspati kAya) nA zAkamAM vadhAre ArabhanA sabhava rahe che tethI temAM pApane vadhAre saMbhava keTalAka mAne che tenuM kema ? uttara--te te pAtapAtAnI mAnyatAnA bhrama che. zAstranA nyAya pramANe te| jemAM vizeSa jIvanI hiMsA thAya temAM vadhAre pApa ane thoDA Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 4 che. 275 jIvanI hiMsA temAM thoDuM pApa. ane bIjI rIte zAstrathI ema paNa jaNAya che ke jemAM jIvanI rAzI vadhAre hoya che temAM rasa paNa vadhAre hoya che, ane rasavALI cIja jIbhane svAdiSTa vadhAre lAge che, evI cIja upara jIvanuM gRddhIpaNuM thavA sAthe muchabhAvathI bhegavavAmAM Ave te pApane nivaDabaMdha thAya che ane vRddhapaNa rahita amuchabhAve bhegavavAmAM Ave te pApane maMda baMdha thAya che. sUyagaDAMga sUtramAM paNa kahyuM che ke-kaI sAdhu AdhAkarmAdi doSa AhAra karatA karmo karI lepAya che e saMkalpa anerA purUSe koIe kare nahi temaja nirdoSa AhAra karate kameM nathI lepate e paNa saMkalpa chAsthane kare ghaTatuM nathI. e abhiprAya ApavAne chAsthane vahevAra pahoMcatuM nathI. tenuM kAraNa ke-kaI sAdhu gADhAgADha kAraNe arthAt anivArya kAraNe keI dravya kSetre kALa bhAvanA svarUpane jANanAra gItArtha kAryAkAryane vicAra karIne kadI sadoSa AhAra amRddhIpaNe amuchiMta bhAve bhagave to te karma karI lepAya nahIM. ane zuddha nirdoSa AhAra lAvI vRddhIpaNe muchabhAve sAdhu AhAra kare te kameM karI lepAya che ema sUtra karatA jaNAve che e nyAye iMdriyane vaza paDelAM pAMce idrinA viSaya sukhamAM Azakta evA prANIone muchabhAve vRddhIpaNe vartatA vizeSa pApakarma lAgavAne saMbhava che. saMsAramAM rahelA prANI paNa amuchabhAve amRddhapaNe sadA suvaM taddA mutta eTale jevuM lAgyuM tevuM bhegave temAM Azakta rahe nahi te te jIva kameM karI lepatA nathI. prazna 86-devasI, rAIsI, pakSI, mAsI ne saMvatsarI, e pAMca pratikramaNa karavAnuM zuM kAraNa ? uttara-prathama te e ke divasamAM ajANapaNe kAMI paNa lAgeluM pApa te sAMjanA pratikamaNamAM AlecavAthI chUTe che. ane rAtrimAM ajANupaNe yA svapna pramukhamAM lAgeluM pApa te prabhAtanA pratikramaNamAM AlecavAthI te pApathI mukta thavAya che. e pramANe pAMce pratikamaNanuM samajavuM. vaLI bIjI rIta-svajaLanI cokaDI TALavAne mATe eTale svajaLane kaSAya udaya thayo hoya te pApa TALavAne mATe divasa tathA rAtrinuM pratikramaNa che. pratyAkhyAnanI cekaDI TALavAne mATe pakSInuM pratikamaNa che. apratyAkhyAnanI cekaDI TALavAne mATe mAsI pratikramaNa che ane anaMtAnubaMdhInI cikaDI TALavAne mATe saMvatsarI pratikramaNa karavAnuM che. eTale, sajvaLanI cokaDI TALavAthI kevaLajJAna-kevaLapada prApta thAya che -pratyAkhyAnanI cekaDI Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 zrI praneAttara mahanamALA-bhAga 4 tha TALavAthI sAdhupaNuM nirmaLa thAya che.-apratyAkhyAnanI cokaDI TALavAthI zrAvaka dharma nirmaLa thAya che. ane anaMtAnubaMdhInI cAkaDI TALavAthI samakti niLa thAya che, ane e hada ALagavAthI mithyAtva prApta thAya che. Ane paramArtha e che ke-bAra mahine savatsarI pratikramaNa karI vera virAdhane kSamAve nahi te ema mAnavu* je A jIvane anaMtAnubaMdhIne gADha udaya che. tethI samaktinA nAza thavA sAthe naraka gatinA AukhAne baMdha paDe che.-e pramANe cAra mahuine cAmAsI pratikramaNa karI, vera vireAdhane khamAve nahi te zrAvaka dharmanA nArA thavA sAtha tiryaMca gatinA AukhAnA badha paDe che.temaja pakSIe pakSIe pratikramaNa karI vera virAdhane TALe niha, khamAve nahi te sAdhu dhano nAza thavA sAthe manuSya gatinA AkhAnA adha paDe che, ane divasa tathA rAtrinu pratikramaNa karI vera virodhane TALe nahi, khamAve nahi te kevaLajJAna aTake che. mATe pAMce pratikramaNa karavAthI AtmAne mahA lAbha thAya che. prazna 87-sAmAyikanA pAMca aticAra che temAM prathamanA 3 nA artha to sugama che. samajAya teve che paNa cethA pAMcamAne artha zuM? uttara-ceAthA aticAra " sAmAissa saI akaraNAe " eTale sAmAyika me kIdhI ke nathI kIdhI te upayoga DAma na rAkhyA hoya (eTale temAM upayega rahyo na hoya) tathA pAMcame aticAra " sAmAissa aNu vahIyasa karaNAe " eTale upayAga vinA sAmAyika purUM thayA vinA, pALyu hAtha, athavA sAmAyikamAM sAvajja karma karI mana, vacana, kAyAnA joga sthira rahyo na heAya. ( e pramANe darIyApurInI cApaDImAM artha che. ) ane koi ema paNa atha kare che ke-chatI zaktie sAmAyika na kare te 4 the aticAra lAge, ane sAmAyikanA kALa purA na thaye pALe te pAMcame aticAra lAge. ema " konapharansa prakAzanA pustaka 6; aMka 16 me; pRSTha 14 me; kalama 3 je lakhyu che. paNa cothA aticAranA a lADu thatA nathI; kAraNa kesAmAyika lIdhelAne mATe aticAra kahyA che ane Ane te vratadhArIne maTe lAgu pADyuM che mATe maLatuM nathI. pele atha kAMika ThIka lAge che. prazna 88--jene vrata aMgIkAra karyA hoya tene pratikramaNa karavAnI jarUra hAya paNa jeNe vrata AyAM nathI tene pratikramaNa karavAnI zI jarUra ? tene kayA vratanA aticAra AlAvavA hoya ? Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mohanamALA-bhAga 4 . 277 uttara-vatavALAne te avazya be TaMkanA pratikramaNa karI aticAra deva TALavA ja joIe ane te sivAyanAne paNa pratikramaNa karavAnI jarUra che. kAraNa ke tene kaIpaNa prakAranA paccakhANa heya temAM jANapaNe ke ajANapaNe doSa lAgela hoya te TALavuM joIe. vaLI vrata vinA pratikramaNa karavA karAvavAvALAne kadApi sparzanA na hoya te paNa tene sadahaNa prarUpaNuM rUpa dharma sAcavI zakAya. mATe vrata vinAne pratikramaNa karI sadaNa prarUpaNa zuddha karavAnI jarUra che. ane jene haMmezAM pratikramaNa karavAnI Teva hoya tene kaI vakhata vrata AdaravAnI paNa IcchA thAya te vakhate tenI sparzanA paNa zuddha thAya che. mATe zrAvaka dharmamAM utpanna thayelAe sAmAyika ane pratikamaNa te avazya karavA ja joIe. prazna 89-jenuM zarIrabaLa nirbaLa thaI gayuM hoya tene Atma kalyANa zI rIte karavuM ? uttara-tenA mATe adhyAtma parIkSAmAM pAne 173 me kahyuM che ke - dehavalaM jaie daDDa tahavi, maNodhii baleNa jai avvaM tisio pattA'bhAve, karela #iLa na vA | 27 / artha giAdike karI zarIra nirmaLa thaI gayuM hoya te mana buddhayAdikanA baLe karIne vega dhAraNa kare. jema purUSane jyAre tRSA lAge che tyAre tenI pAse je pANI pIvAnuM pAtra na hoya te hAthe karI pAchuM pIe che, paNa tarasyA rahetuM nathI. tema tathAvidha kALabaLa na chatAM paNa jene mokSanI abhilASA hoya teNe mane baLe karI mArgane viSe pravRtti karavI. - dazAzrutaskaMdha sUtramAM zrAvakanI DimAnA adhikAra paDima aMgIkAra karavAne kALa jaganya 1, 2, 3, dinane kahyo che. tene heta paNa eja jaNAve che ke potAnuM AyuSya najIka AvyuM jANIne chevaTanI sthitie paNa mana buddhiyAdikanA baLe karIne agyAra paDimA mahelI game te pazcima (pratijJA) dhAraNa karI ekAda divasamAM paNa AtmakalyANa karavuM hoya te tema banI zake che. enuM nAma paNa cage mArgane viSe pravRtti karI kahevAya ema uparanA nyAyathI sAbIta thAya che. praksa 9- je purUva baLanA samayanI zAvanAe karI baLe nahi cA baLa rahita samayamAM bhaviSya kALa upara bharoso rAkhI ALasa karIna besI rahe ane ema kahe ke AgaLapara vRddhapaNAmAM dharma karaze ema keTalAkane bolatA sAMbhaLIe chIe tenuM kema ? Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zrI prattara mehanamALA-bhAga 4 che. uttarae viSe adhyAtma parIkSAmAM leka 174-175 mAM kahyuM che kebl kAlaso aNA e, alasA ciThaMti je akayapumA te pachitA vi lahusoiMti, muI apAvaMtA // 174 / / jaha NAma koi puriso, Na dhanamdA Ni dhaNo viujjhamaIH mohAiyaNAe, so puNa soei apmANaM // 175 // artha--je purUSa evI zecanA kare ke, hamaNA mArAmAM baLa nathI, mATe AgaLa dharmAcaraNa karIza. athavA hamaNA mAre avasara nathI, mATe AgaLa jatAM dharmAcaraNa karIza. ema jANIne ALasa karIne besI rahe te akRta puNya thakA AgaLa ghaNI prArthanA karyAthI paNa puNya vinA sukhane pAme nahi, tyAre ghaNe zeca kare che. jema keI nirdhana purUSa prathama ALasa karIne dhana a ne udyama na kare ne pachI ThAlI IcchA karIne dhana vinA duHkhane pAme che tyAre pitAnA AtmAne viSe ghaNeja zeca kare che mATe prApta thayele (avasara ane dharma mUkIne AgaLa dharmanI prArthanA karIe te DAlI prArthanA kahevAya. (evA ja samaya-avasara Ave dharmAcaraNa na kare vAyado karIyA ALasa karI besI rahe te aMta samaye yA parabhave ati duHkha pAme che. vRddhapaNane vAyade tadana nakAmeja che temAM te upAdhIo AvI naDe che mATe te vAyado nakAme che.) mATe bhagavata mahAvIre kahyuM che ke-bAvana vIra, vANI nAtara baDhai jAcidiyA na hAyaMti, tova dhammaM smaayre|| daza.a. 8 meM.-gA. 36 mI. artha-jyAM sudhI A zarIrane jarAe pIDA karI nathI, jyAM sudhI zarIramAM vyAdhi vRddhine pAmI nathI, jyAM sudhI koIpaNa idrinI hAnI thaI nathI tyAM sudhImAM te AtmA jeTaluM thAya teTaluM dharmanuM sevana kara. ane paramArtha e che ke-jarA, vyAdhI ane indrionI hAnI e dharmAcaraNane vyAghAta karanAra che. mATe te prApta thayAM pahelAM AtmakalyANane mATe dharmAcaraNamAM ghaDI paLabhara paNa ALasa karavI nahi, pramAda kare nahIM. prazna 91-kaI kahe ke-pApanI niMdA karavAthI arthAt micchAmi dukaDe devAthI pApa TaLe che, tyAre vizeSa anuSThAna karavAnuM kAraNa zuM ? uttara-A viSe adhyAtma parIkSAmAM leka 176 mAM kahyuM che kejo pAvaM garahaMtotaM ceva, Ni sevae puNo pAvaM tassa garahAvi micchA, ataha di mijId. | 276 | Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALI-bhAga 4 che. ra79 artha -je pApa karI micchAmi dukkaDa daIne pharI pApa kare, tenI papaniMdA mithyA che. kemake jevuM belIe tevuM pALIe nahi te teja mithyAtva che Iti. (Ane paramArtha e che ke-pApanI niMdA karavAthI eTale pite karelA pApane Atma sAkSIe pragaTa karI tenI niMdA karavAthI athavA jJAnI purUSonI zAkSIe cekhA hRdayathI AlecanA sAthe micchAmi dukkaDaM devAthI pApanuM nivartana thAya che. te pApane kacare hRdayathI dUra thayA pachI vizeSa dharmAnuSThAna karavAthI vizeSa AtmAne phaLadAyaka thAya che. jema rogI mANasane prathama reca ApI keTho sApha karI parejI sAthe davA karavAthI rogane nAza thAya che tema jANapaNe thayelA pApathI nivartavAne te pApathI dUra thavAne gurU samakSa Alecana karI prAyazcita levAthI te pApa dUra thAya che, ane ajJAnapaNe ajANapaNe thayelA pApane dUra karavAne mATe bhagavaMte micchAmi dukkaDanI phAkI batAvI che. kharA aMtaHkaraNathI mAtra micchAmi dukkaDaM devAthI pApanuM raLavApaNa thavA sAthe AtmanirmaLa thAya che.) prazna 92-"micchAmi dukakaDa" e zabdane artha zuM ? uttara---adhyAtma parIkSAmAM kahyuM che ke-mi kahetAM kAyAthI tathA bhAvathI mRdu thaI, chA kahetAM asaMyamarUpa doSanuM achAdana karIne, mi kahetA cAritranI maryAdAmAM rahyo ke, du kahetAM duSkRta kArya karanAra je AtmA tene huM niMdra che, ke kahetAM meM je pApa karyA che tenuM, huM kahetAM upazama pAmIne ullaMghana karU chuM e artha jANIne micchAmi dukkaDaM dIdhA pachI pharI pApa na karavuM te pApanI sAcI niMdA kahevAya che. prazna 93-zrAvakane pratikramaNamAM zramaNa sUtra kahevuM ke nahi ? uttara- hAlamAM je je sAdhu tathA zrAvakanA pratikamaNanI anukramaNIkA cAle che te pramANe enuM sUtra madhye maLaze nahi. ane anukrame sUtro te Avazyaka thakIja maLaze. have jyAre zrAvakane bIjA sUtra bhaNatAM bApha nathI tyAre zramaNa sUtra bhaNavAne bAdhaka hoyaja zAne ? arthAtu paDikamaNAmAM zrAvakane zramaNa sUtra kahatAM bAdhaka nathI. prazna 94-tyAre koI kahe ke-zramaNa sUtra te sAdhunuM ja che te zrAvakane kema kahevAya ? zrAvakane kaI ThekANe zramaNa kahyA nathI. te sAdhunA sUtra zrAvakane zA upaganA ? Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. praznottara mehanamALA--bhAga 4 thA. uttara-zramaNa sUtra sAdhunuM che te vAta kharI che, paNa zrAvakane te sUtra pratikramaNamAM bhaNavAnI AvazyakatA hoya ema paNa jaNAya che. kAraNa ke dazAzrutaska Mdha sUtramAM paDimAdhArI zrAvakane zramaNA kahyA che. eTale jevA dharma zramaNa nIgraMthanA kahyo che tevAja dharma paDimAdhArI zrAvakanA kahyo che. ne te sAdhunI peThe avazya be TaMkanA paDikamaNA kare che temAM zramaNa sUtra kahevAno saMbhava che, kAraNa ke-zramaNa sUtranA pAMca pADe chetemAM pahelA pAThamAM rAtrine viSe svagna lAdhyuM hoya tenuM prAyazcita TALavu te zrAvakanuM avazya kArya che mATe pele pADa zrAvakane avazya kahevA joie. 1 bIA pADamAM gocarI ( bhikSAcarI ) nA deSa lAgyA hAya te AleAvavAnu che te paDimAdhArI zrAvaka paNa cheMtALIsa deSa rahita sAdhunI peTheja bhikSAcarI kare che. mATe te pADanA zrAvakane avazya khapa paDeja 2. trIjA pAThamA sazaya tathA paDIlekhaNA karatA doSa lAgyA hoya te AleAvavAnA che, temAM paNa zrAvakane saz2aya tathA DilekhA hamezAM karavAno saMbhava che. tethI trIje pATha paNa pratikramaNamAM kahevAnI jarUra paDeja 3. cothA pAThamAM eka belathI mAMDI 33 elanI samajaNa kahI che, temAM keTalAeka sAdhune jANavAjoga AdaravAjoga ne chAMDavAjoga che. temaja zrAvakane paNa jANavA, AdaravAnA chADavAjoga che. ane vIza azAtanA TALavI kahI che. te paNa sAdhune zrAvaka bannene azAtanA TALavAnI jarUra che. vaLI jJAnanA aticAra paNa cothA pAThamAM TALavAM kahyA che te sAdhu ane zrAvakane bannene caiAdhA AvazyakamAM zarUAtamAMja sarakhI rIte TALavA kahyA che. mATe cAthe pADa to zrAvakane avazya bhaNavAja joie, eTale pratikramaNamAM te pATha avazya kahevA joie 4. pAMcamAM pAThamAM covIsa tirthaMkaranA prarUpyA dharmanuM mahAtma tathA dharmanI oLakhANa tathA munInA dharmanI ane munInI oLakhANa batAvI che. te sAdhunI peThe zrAvakane paNa avazya jANavu ja joie 5. 280 prazna 95------tyAre kaI kahe ke-paDimAdhArI zrAvakane te te pramANe ( sAdhunI peThe zramaNa sUtra sahita ) pratikramaNa karavuM te DIka. paNa poSAmAM zramaNa sUtra kahevAnI zI jarUra che ? uttara---pASAnI karaNI paNa tevIja che. phakta AhAra karavA nathI bAkInI buka piMDamAdhArInI peTheja che. pASAvALAne paNa vakhate zarIranA prayAge bhikSAcarI karI pANI pramukha lAvavu thAya che. mATe poSAvALAne paNa zramaNa sUtra kahevAnI AvazyakatA che. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 4 che. 281 prazna 96-tyAre kaI kahe ke-paDima aMgIkAra karI nathI, pi paNa karyo nathI ne vrata paNa AdaryA nathI mATe tene nitya pratikramaNamAM zramaNa sUtra zA mATe kahevuM joIe ? uttarapi, paDimA ke vrata vinA zramaNa sUtra kahevuM nahi te pachI paDiskamANuM paNa zAne mATe karavuM joie? paDikamaNuM te vratanA aticAra AvavAnuM che. vrata nahi te aticAra zAnA? ne AvavuM zuM? mATe devAnupriya ! zrAvakane sadaNa parUpaNA ne pharasanA e traNe bolanI zuddhatA karavI, tathApi pharasanA banI na zake te sadahaNA, parUpaNa te zuddha rAkhavI te zrAvakane dharma che. dAkhalA tarIke--haMmezAM saMthAro kare paDatuM nathI, paNa paDikamaNAmAM haMmezAM saMthArAne pATha bhaNa paDe che. te saMthArAnI sadaNu parUpaNA zuddha karavA mATe che ne saMthAro te pharase tyAre pharasanA zuddha kahevAya. dAkhalA tarIke-zrAvakane haMmezAM dazamuM vrata ke piSe kare paDatA nathI tathA sAdhune dAna devAne paNa haMmezAM vakhata maLatuM nathI, paNa pratikamaNamAM te vratanI AlecanA karavI paDe che. vaLI jema sAdhune bane TaMkanAM pratikamaNamAM rAtri jojanane doSa AvavAnI jarUrIyAta hevI na joIe e te mAtra prabhAtanA pratikamaNamAMja te vratamAM lAgelA doSa tathA svamAMtaramAM rAtri bhojanane doSa lAgyo hoya te AvavAnI jarUra paDe, tathApi bane TaMkanAM pratikamaNamAM sAdhune cha vrata rAtri bhejananuM paripATIe kahevuM paDe che. temaja zrAvakane paripATIe paDikkamaNamAM kahelA vratAdika tathA saMthArAne pATha tathA zramaNa sUtra vagere kahevAne kaI jAtane bAdhaka nathI. kadApi ke prasaMge pAta kaI vakhata zramaNa sUtra na kahe te paNa paDikkamaNAne vAMdho AvatA hoya ema paNa banavA saMbhava nathI. paNa paDimAdhArI ke pivAvALAne te avazya zramaNa sUtra kahevAnI jarUra che. prazna 97- koI devatAnI mAnatA mAne tene samakti kahIe ke nahi? uttara-mAnatA be prakAranI cAle che. eka laukika devanI, bIjI lakattara devanI, temAM lokottara devanI mAnatAnA be bheda che. keI saMsAra sukhanI lAlasAe deva gurU ke dharmanI mAnatA mAne tene samaktinI malInatA thavA saMbhava che, ane keI saMsAra sukhathI mukta thavA nimite mAnatA mAne jemake anAthI muninI pare huM A rogathI mukta thAuM te munipaNuM aMgIkAra karuM. arthAta saMsArane tyAga karuM, A mAnatA samaktine nirmaLa Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mehanamALA-bhAga 4 the kare che. have laukika devane mATe bhagavatIjI, upAsaka dazAMga, sUyagaDAMga pramukha ghaNu sUtramAM kahyuM che ke-keI devanI sAhAo zrAvakane IcchavI nahIM. nigraMtha pravacanathI keI deva caLAvayA Ave ane aneka prakAranA upasarga, parisaha utpanna thaye paNa caLe nahIM ema kahyuM che. paNa mAnatA karavAthI samaktine nAza thAya ema kahyuM nathI, paNa samaktinI malInatA thavA saMbhava che. upAsaka dazAMga vagere sUtramAM ANaMdAdikanA adhikAre vrata AdaratAM che chIMDIne AgAra rAkhe che temAM devatA, devI, gotraja, suradhana pramukha devanI kulAcAre namaskArAdika mAnatA putrAdika artho karatAM samaktine hAni kartA samajAtuM nathI, paNa malInatA thavA saMbhava che. teja DimA aMgIkAra karanAra zrAvaka prathama samaktinI zuddhatA karavA che chIMDIne AgAra baMdha pADe che. eTale mekSa artha, dharma arthe, taraNatAraNa arthe, janma maraNanA pherA mukAvavA arthe kare te samaktinI khAmI lAge. prazna 98-kSAyaka samakitIne mATe uparanA abhiprAyanuM zuM samajavuM? uttara-temAM eTaluM samajavAnuM che ke jyAM AgAra, ke kAraNa vagere bArIo mUkavAmAM Ave teTalI samaktimAM lInatA samajavI. e malInatA lAyaka samaktivALAne hoya nahi e vAta cekasa che. te ema mAne che ke sukha dukha Adi koI devA samartha nathI. dareka jIva tipitAnAM pUrvakRta karma pramANe sukha duHkha bhegave che. devatA ane devIe paNa pitAnA pUrvakRta karmane saMcita pramANe phaLa bhegave che, te te kone sukhI ke duHkhI karavA samartha che ? manuSyamAM aneka jAtanI bhramaNAo vAsa karI rahela che, ane te bramaNa devI devatAone nAme AkhI duniyAmAM phelANa che ke te eTale sudhI ke jyA jene rahevAnuM sthAna ke Adara maLe nahi tyAM paNa uDI jaDe nAkhI pitAnuM karI mAnI beThI che, e pratApa badhe bhramitAcAnI pakaDAvelI ya vaLageDelI bramaNane ja che. teo jema jema jamaNAmAM utaratA gayA, ane pitAnI matalaba sAdhavA sevakane paNa utAratA gayA. eja dharma ane samatinI zithilatA-malInatAnuM cinDa che. te kSAyaka samakitane heyaja nahi. prazna 99-sAmAyika tathA piSa pAratI vakhate iriyAvahI paDikkamavI uttara-bhagavatIjI zataka 12 me, udeze 1 le, zaMkhajIne teDavA mATe khilajI piSadha zALAmAM AvyA che tyAM piSadha zALAmAM praveza karI prathama beThA pachI IriyAvahI paDikamI che. ne pachI zaMkhajIne lAvyA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA--bhAga 4 thI. 203 che. te apekSAe vrata ucaratAM pahelAM eka iriyAvahI dharma sthAnamAM praveza karavAnI eTale zrAvaka jyAre gAmamAMthI dharmasthAnake Ave tyAre iriyAvahI parikramavAne tadAkALe ravAja hatA ema sUtrathI niNuya thAya che. ne jo vrata caravu' hAya teA khIjI iriyAvahI vrata AdaravAnI paDikkame ema samajAya che. huve jema vrata AdaratAM iriyAvahI paDime temaja sAmAyikAdi vrata ratAM pApaNa iriyAvahI pazcimathI te ThIka lAge che. kAraNa ke sAmAyikamAM hAlavu cAlavu' paDe che. vaLI kAyAnI capaLatAne lIdhe calaNa guNathI vakhate koI jIvanI virAdhanA thaI heAya te pApanu' nivAraNa karavA iriyAvahI paDikkamavI te ThIka che. prazna 100--cAvIsaMthA eTale zuM ? uttara--cAvIsa the. tenA be bheda che. eTale tenI vidhi e prakAranI che. pratikramaNamAM khIjA AvazyakamAM legasa kahevAthI, cAvIza jina stavana ponnIsa the thayA kahevAya, ane bIjI rIte iriyAvahI paDimavAnI rIte paNa iriyAvahIne badale cAra legassanA kAusagga karavA. A khIjI vidhinA cAvIsA jyAre kare tyAre thAya. cAra legassanA kAusagga karyAM bAda traNa namAtthaNuM kahevA sudhImAM cAvIsathA kahevAya che. prazna 105--khAramuM vrata zrAvake sAdhune AhArAdika veArAvavA sa'kha'prItuM che. te kalpa tA divasanA bhAgane che. teA tenA aticAra AleAvavA ne divasanA pratikramaNamAM te vrata kahevAnI jarUra paDe. paNa rAtrinA prati- kramaNamAM bAramuM vrata ke tenA aticAra AlelavavAnI zI jarUra ? uttara-zrAvaka, pratikramaNamAM rAisI ( rAtrinuM) pratikramaNa karatAM bAramuM vrata ane tenA aticAra AleAve che te phakta sahaNA parUpA rUpa che. ksanA te divase azanAdika pratilAle-verAve tyAreja thai kahevAya jemake pRSA athavA saMthArA karyAM nathI, pazu tenA pATha pirapATIye ane tenA aticAra ThuMmezAM eya TakanA pratikramaNamAM lAvavArUpa kahevAmAM Ave che te sahaNA parUpaNA rUpa che ne pharasanA rUpa te jyAre krUse tyAre ze. tema khAramA vratanu samajavu che. prazna 102--aDhAra bhAra vanaspatinu mAna kevI rIte kahevAmAM Ave che ? uttara---pAMDavanuM uttara caritra prakaraNa trIjuM pRSTha 133 me-aDhAra bhAra vanaspatinu mAna nIce pramANe kahyu` che. (202174000 vIza karoDa Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cr zrI praznottara mahanamALA--bhAga 4 ce.. ekavIza lAkha cumotera hajAra. eTalA maNane eka bhAra ) evA 4 cAra bhAra phaLatI, cAra bhAra nahIM phaLatI, cAra bhAra kAMTAvALI ane cha bhAra velI maLI aDhAra bhAra vanaspati kahI che. prazna 103-poSaNanA artha zuM ? uttara---zrAddhavidhi graMthamAM pRSTa 423 me kahyu che ke pASa eTale dhanI pRSTIne, dha eTale dhAraNa kare te pASadha kahevAya che. eTale dharmanI puSTI karavAnAM je je sAdhanA hoya te vaDe karIne AtmAne poSavA tenuM nAma poSadha kahevAya che. prazna 104--upavAsanA artha zuM ? uttara-upanAma uparAMThuM thAvuM, zAthI ? pApathI. vAsanAma AtmAmAM Atmika guNano vAsa karavA. Anu nAma upavAsa kahevAya che. kahyuM che ke--pAvarsetu pApebhyo, vAsata caiva muLe sIvAyana vijJeya, A moLa virtananaM. // ? / / a: ----upa--eTale pApane viSe avavuM-pApathI aLaguM thAvu. pApathI nivavuM, ane vAsa eTale AtmAnA je guNe! tene AtmAmAM vAsa karavA, AnuM nAma upavAsa. te upavAsa vijJAna sahita ane sa bhAgathI varjita heAya evA upavAsa te zuddha ane kharA upavAsa kahevAya che. prazna 10pa-ane TaMkanAM pratikramaNa tathA paccakhANa karavAnA kALa kai vakhate gaNAya ? uttara-savAra tathA sAMjanA banne vakhatanA sadhyA samayamAM prati kramaNanA kALa levA ane tene aMte paccakhANa karavAno kALa gaNAya. have ane vakhatanI saMdhyAnI samajaNa nIce pramANe che. zrAddhavidhi graMthamAM pRSTa 119me kahyu che ke-saMpUrNa nakSatro nisteja ye chateja sUryamitranA ardho udaya thAya tyAM sudhI prabhAta dhyAnA samaya kahevAya che. sUryabiMkhanA ardhA astathI mAMDI e AkAzamAM na dekhAya, tyAM sudhI sAya budhyAne samaya jANavA. traNa nA A baMnne saMdhyA pratikramaNanA kALanI che, chatAM prasagopAta vadhAre AchA kALa levAmAM Ave to paNa chaThTho AvazyakatA paccakhANa karavAnA kALeja thayA joIe. arthAt paccakhANa te paccakhANa karavAnA kArbeja thAya. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 4 che. 285 prazna 101-rAtrimAM kharAba svapna lAdhyuM hoya tenuM nivAraNa zI rIte karavuM ? uttara-nidrA laI uThatAM ja prathama navakAra maMtra gaNave. pachI dharma jAgarikA karavI, eTale pAchalI rAte vicAra kare. te A sate koNa ane mArI jAti kaI ? kuLa kayuM ? deva koNa ? gurU kayA ? dharma karyo? vagere AtmAnA guNo ane dharma saMbaMdhInI citavaNa karavI. dharma jAgarikA karI rahyA pachI pratikramaNa karI rAgAdimaya kusvapna dveSAdimaya duHsvapna tathA mAThA phaLanuM sUcaka svapna e traNemAM pahelAnA parihArane arthe ekaso ATha zvAsane kAusagga kare, ane bAkInA parihArane arthe se zvAsane kAusaga kare. vyavahAra bhASyamAM kahyuM che ke-- (svamamAM) maithuna (strI bhega) pite karyuM hoya te sattAvIza kane (eka ATha vAsane) kAusaga kara. tathA cAra legassane tathA daza vaikAlika sUtranA cothA adhyayanamAM kahelAM paMcamahAvrata ciMtavavAM, athavA svAdhyAyarUpa game te pacIza leka gaNavA. keI vakhate mehanIya karmanA udayathI sevArUpa kusvama Ave te teja vakhate uThI IriyAvaDI pUrvaka pratikramaNa karI ekaso ATha vAsane kAusagga kara. je purUSa savAramAM uDIne jina bhagavAnanuM dhyAna athavA stuti kare, kiMvA pAMca navakAra gaNe tenuM duHsvama phogaTa thAya. (ema zrAddhavidhi graMthamAM kahyuM che) ThANAMga sUtranA 6 ke DANe che prakAranAM pratikamaNa kahyAM che temAM svapa AvavAvALAne mATe Aula mAulAdikanuM pratikramaNa karyuM che. eTale svAmathI jAgelA purUSe uThIne tarata ja zramaNa sUtranA pahelA pAThanI AlecanA sahita IriyAvahI paDikamavI ane strIyAdi viparyAsa svama AvyuM hoya te vadhu vAkya pramANe upara kahyA pramANe IriyAvahI paDikakamI cAra legassane kAusaga kare. Ama karavAthI kharAba ane duSTa svapanuM phaLa besI zakatuM nathI. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrI praznottara mahunamALA--mAga 4 che. prazna 107-ziSya-Ape zrAddhavidhi graMthane dAkhale Ave te zraddhavidhine artha zuM ? uttara- zrA, nAma zrAvaka gha0 nAma dharma eTale zrAvaka dharma tenI vidhi te zrAddhavidhi. prazna 108-zrAvakane artha zuM ? uttara-zrI nAma zraddhA va nAma viveka ka nAma kriyA-karaNa A traNe guNa sahita hoya tene zrAvaka kahevAmAM Ave che. athavA sAvaka eTale sA nAma sAcuM ane vaka nAma vAkya eTale satya vAkaye belavAvALAne zrAvaka kahIe. iti zrI paramapUjya zrI gopAlajI svAmI. tat ziSya muni zrI mohanalAlajI kRta zrI "pranettara mehanamALA" bhAga 2the samApta che Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya zrI gopALajI svAmI tatu ziSya munizrI mohanalAlajI kRta. zrI praznottaramanamALA bhAga 5 mo. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA bhAga 5 mo. prazna 1-dharma upadeza vyAkhyAna sAMbhaLavA maLelA zrotAo sAMbhaLanArAe badhA ekaja prakRtinA-ekaja svabhAvanA hoya ke kema ? vaktAne baMdha badhA eka sarakhI rIte grahaNa karI zake kharA ke ? uttara--"vitarAga dha" athavA nilpakSapAta satyanuM kathana upadeza ke bhArata ane lahIA tathA chApakhAnAM mAraphata saMkhyAbaMdha manuSya pAse raju thavA chatAM duniyAne ATale moTo bhAga haju ajJAna kema che ane emanI vItarAga nedha" nA saMbaMdhamAM kheMcAkheMcI kema cAlI rahI che, e eka svAbhAvika prazna che. temaja e prazna kAMI sarva jJA na devanI daSTi bahAra nahote. prazna utpanna thayA pahelAM ja teozrIe "zrI naMhInI sUtra' mAM tene khulAso karI rAkhe che. prazna -ziva-nadIjI sUtramAM zretA mATe ze khulAse karyo che te kRpA karI jaNAvaze ? uttara-gurU-hAjI, sAMbhaLe. e sUtramAM eka gAthA che, jemAM 14 prakArane zrotA jaNAvyA che. A gAthA ema sUcave che ke, vividha svabhAvanAM prANio pitAnAM kRta karma anusAra maLelI buddhinA pratApe ekaja vastune judA judA rUpamAM jIve che ane samaje che. svAti nakSatramAM paDeluM varasAdanuM biMdu amuka chIpamAM paDavAthI mahA mUlyavAna mitInuM rUpa dhAraNa kare che, jayAre teja varasAdanuM biMdu kAdavamAM paDI kAdavamaya thaI jAya che, ane khAra jamInamAM paDI pralaya pAme che. temaja vaLI teja varasAdanAM TIpAM (svAti biMdu) vanaspati para paDI metI nahi te metInI nakala pakaDe che. - evI ja rIte 14 prakAranA zrotAonA manamAM eka ja vAta judA judA arthamAM pragame che, emAM kAMI Azcarya pAmavA jevuM nathI; temaja tethI mULa vAta koI jUThI thatI nathI. prazna 3 naMdIjI sUtramAM kahelI gAthA ane 14 prakAranA zrotAonuM savistara svarUpa jaNAvaze ke jethI AtmAne-vAMcanArane vicAra karavAne vakhata maLe ane savaLA vicaramAM sAMbhaLele upadeza hitakAraka thAya. uttara-saMbhaLe zrotAnA 14 prakAranI gAthA - Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 zrI prakAra mihanamALA-bhAga 5 me. sIlaghana 1, kuMbha 2, cAraNo 3, paDipuna 4, Isa 5, mahisa 6, fmaNeya 7, 8, paNa 1, viTathI 20, gAdA 12, jANo 22, mari rU, alI 24. artha -ekeka zrotA kevI hoya che ke-1. sInara patthara upara bhAremAM bhAre gaNAte "puSkara saMvartaka" megha muzaLadhArA sAta ahorAtri paDe te paNa patthara palaLe nahi, e daSTAMta keTalAka zrotAone uttamattama gurUne bedha maLavA chatAM teo bIlakula bujhatA nathI. (jyAre kALI ane karALa bhUmi samAna keTalAka jIve thoDAM varasAdarUpa upadezane paNa zIgha grahaNa karI le che. ) - 2. kumArakaI kuMbha athavA ghaDo taLethI kANe, kaI paDakhethI kANe, kaI kAMThA rahita ane kaI saMpUrNa hoya che. taLethI kANe ghaDe jyAM sudhI ADe hAtha rAkhIe agara jamIna sAthe barAbara cUMTele rAkhIe tyAM sudhI temAM pANI rahI zake che. ane AdhAra dUra thatAM tarataja pANI vahI jAya che. temaja keTalAka zrotAmAM, upadezaka pAse hoya tyAM sudhI asara rahe che, paNa upadezaka judA paDyA ke tenI sAtheja cAlyuM jAya che. paDakhe kANu ghaDAmAM thoDuMka pANe rahe che ane kAMThA rahita ghaDAmAM tethI vadhAre pANI rahI zake che. paraMtu pUrepuruM jaLa te akhaMDa ghaDAmAMja rahI zake che. temaja vaLI te jaLa avAja paNa karatuM nathI, chalakAtuM paNa nathI. evIja rIte keTalAka zrotA pUrNa upadeza grahaNa kare che, saMpUrNa ghaDAnI aMdaranAM sarva pudgale jema jaLathI zitaLa bane che tema tevA zrotAnA aMtaramAM rage rage upadeza lAgI jAya che, ane teo chalakAI jatA nathI; dhAMdhala karatA nathI, paraMtu bIjAnI tRSA maTADe che. nirmaLa kare che ane zAMti Ape che. vaLI paNa ghaDAnA ghaNA prakAra che, kaI ghaDo aMdarathI suvAsita ( sugaMdhIdAra) dravyathI lapele athavA banela hoya te tenI aMdaranuM jaLa paNa sugaMdhIdAra banaze ane je aMdarathI durgadhI padArthathI lIMpele ke banela haze te jaLa paNa tevuM ja thavAnuM. vaLI kA kuMbha haze te sahajamAM phasI paDaze arthAt gaLIne phUTI jaze ane paripakava haze to sAre cAlaze. eja pramANe zrotAnA svabhAva saMbaMdhamAM samajavuM. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zrI praznottara mahanamALA-bhAga 5 me. 3. cAraNIvat -cAraNImAM pANI nAkhIe te temAMnAM saMkhyAbaMdha chidro vATe te nIkaLI jAya che. temaja meha, matsara, pramAda, Adi chidrovALA zretAonA hRdayamAM reDAte sarva upadeza e chidro vATe takSaNa vahI jAya che. 4. sugrahInA mALAvat -vicakSaNa prakAranA ghara athavA mALA bAMdhavA mATe prakhyAta thayelI sugrahI athavA sudharInA mALAmAM ghI vagere bALI zakAya che, arthAt cekhuM ghI temAMthI vahI jAya che ane tRNa kASTa, kITa, kacare Adi cIjone pakaDI rAkhe che. tevI ja rIte evA paNa zrotAo che ke jeo upadezane uttama bhAga vahI javA de che ane tene kacaroja grahaNa kare che. 5. haMsavat -sugRhInA mALAthI ulaTuM kAma haMsa kare che. pANIthI mizra karelA dUdhamAMthI dUdhaneja juduM pADI pIe che. temaja uttama zrotAo upadezakanA zabdomAM raheluM tattva kheMcavA sAthe ja pitAnuM kartavya che, ema mAne che. 6. mahiSIvataH-mahiSI eTale bheMsa jyAre pANI pIvA taLAvamAM jAya che tyAre te pahelAM mastaka, zIMgaDAM ane pagavaDe pANI DeLI nAkhe che, pachI maLamUtra kare che. tyArapachI teja jaLa pIe che. te nirmaLa pANI pI zake nahi ane bIjAnA pIvAnA pANIne paNa nirmaLa rahevA de nahi. evI ja rIte keTalAka jIve kharA upadezane DoLI nAkhe che ane te DebeluM pite grahaNa kare che ane bIjAne paNa temaja karavA kahe che. ghaNIe mastAnI bhesee sUtronA zuddha jaLane graMtharUpI zIMgaDAthI tathA ekAMtavAdanA caraNuMvaDe DALI kAdavamizra karI nAkhyuM che. evuM pANI pInArA tAjane paNa mastAnI bheMsanI peThe zuddha upadezakane dhakko mArI pajavatA joIe chIe. 7. bakarIvat -bheMsathI ulaTA svabhAvanI bakarI kinAre ubhI ubhI nirmaLa jaLa pIe che. temaja te bIjAne pIvAnA pANIne DoLI nAkhatI nathI. mastAnI bhese tephAnane lIdhe ghaNA jananuM lakSa kheMce ane A niraparAdhI. garIbaDI, sIdhe raste janArI bakarIo koI dhAmadhuma na karatI hovAthI janasamAjanI dRSTi khecI zake nahi emAM kAMI Azcarya jevuM nathI. sajajane te zubha jaLane pIvAne khapa karanArI bakarIonI eTalI badhI prazaMsA kare che ke "akkala baDI ke bheMsa" evI eka kahANI thaI paDI che. uparanA nyAya pramANe keTalAka zretAo zaNa bakarInI peThe Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanabhALI-bhaga 5 me 291 nirmaLa jaLarUpa ekaTa-eka citte (bheMsA DoLa karyA vinA) upadeza dharmane sAMbhaLI hRdayamAM grahaNa karI le che. 8. makavatu-masagna athavA mese- jenA zarIra upara bese che tene ceTe che tenuM rUdhIra pIe che. temAM keTalAka zretAo upadezaka neja halakA pADe che, pajave che ane nukazAna pahoMcADe che, athavA masaka eTale pANI bharavAnI cAmaDAnI masaka temAM pavana athavA pANI bharavAthI amala thAya che paNa uMdhI paDavAthI tenA paDakhAM besI jAya che. temaja keTalAka zretAo jJAnathI phulI jAya che, paNa jarA khattA khAvAthI khAlI khama thaI jAya che. 9. jaLavatu-jaLe jenA zarIra para ceTe che tenuM muDadAla lehI pI jAya che ane tethI lehIne vikAra dUra thAya che, temaja keTalAka zrotAo prathama te upadezakane zaMkAe pUchane ghaNI takalIpha Ape che kharA. paraMtu Akhare jJAnane sadupayoga karI taklIphane saphaLa kare che. 10. bilADIva--bilADIne svabhAva che ke, zIMkA upara dudhanuM bhAjana heya te te bhAjanane bhoMya upara nAMkhI dUdha DhaLIne pachI te cATe che arthAt te pUruM dUdha pI zakatI nathI, paNa aMzaja mAtra tenA bhAgamAM Ave che. temAM keTalAka zrotAo upadezaka pAsethI sIdhI rIte pUruM jJAna meLave nahi, kAraNa ke pUchavA javAthI pitAnuM mAna ochuM thAya, paNa bIjAne apAtA upadezamAMthI kiMcita grahaNa kare ane evA zuMTaNIyA jJAnathI zAnI bane. 11. sevat - sele athavA tenI prathama mAtAne dhAvI pachI vegaLa jaI ramI ramI dudha pacAve ane pharIthI dhAve ane pacAve e pramANe rUcatuM racatuM dudha pIe ane puSTa thAya te eTale sudhI ke jabarA sarpanuM paNa mAna gALe. temaja keTalAka manuSya zakti mujaba cheDe thoDe upadeza zravaNa karIne te upara manana ane nididhyAsananI kasarata le ane pachI AgaLa upadeza zravaNa kare. ema vizeSa ne vizeSa jJAna pajhe pAye maLavatA jAya ane chevaTe jJAnamAM eTalA majabUta thAya ke mithyAtvanI bhujagenuM mAna mukAve. 12. devatuM eka pAtrAe kaI brAhmaNa kuTuMbane eka gAya dehI pIvA ApI. paraMtu te brAhmaNa ALasu ne bedarakAra hovAthI te gAyanI sAra saMbhALa tene agara tenA kuTuMbe rAkhI nahi. kuTuMbane dareka mANasa ema Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 zrI prattara mehamALA bhAga 5 me. samajo ke, dUdha nIkaLaze te AkhuM ghara paze te mATe tene cAro nIravA vagerenA zrama zA mATe uThAve joIe? ema keIe pitAne mAthe jokhama rAkhyuM nahi. chevaTe e gAya prANa rahita thaI. atre rAjA e tIrthakara mahArAja tathA AcArya, gAya te sAdhu tathA zAstro, ane brAhmaNa te janamaMDaLanA bhavya prANIo temanA hitArthe jJAnarUpI dudha ApanArI gAya te sAdhuo ane sUtro maLavA chatAM, temanI vaiyAvacca-vinaya bhakti barAbara na thavAthI jJAnanI Avaka paNa kamI thaI jAya che. 13. bheravat -bheravALe mANasa pitAnA mAlIkanA hukama mujaba hare vagADe che. arthAt mAlIkane hukama bherI dvArA jagatane jAhera kare che. tema keTalAka zrotAo upadezakane bedha zravaNa karIne pachI te ja pramANe bIjAne bedhe che. 14. AhIravata-bharavADa gAyanI sevA bhakti kare che, navarAve che, avarAve che, ane badalAmAM tene gAya dUdha Ape che, ke je vaDe te hRSTapuSTa thAya che. tevI ja rIte keTalAka zrotAo jJAna ApanArA tyAgI tathA saMsArI upadezaka temaja pustaka sUtrane vinaya kara che, tenuM rakSaNa kare che, eTale tyAgI upadezakane AhAradi Apa tathA vinaya bhakita kare, saMsArI upadezakane mAna pAna tathA joItI madada Apa, ane je pustakathI pitAne jJAna maLe te pustakane bahALe pracAra kare. A pramANe pite upadezakane vinaya kare ane badalAmAM temanI pAsethI jJAna meLavI Atmika puSTi pAme. e 14 prakAranA zrotAmAM pa ma haMsavatu , 7 me bakarIvatuM , 9 mi. jaLavata, 11 me selevata , 23 meM bheravata, 24 me AhIravat , e 6 zrotAo upadeza zravaNa karavA ane jJAna meLavavAne lAyaka che. 2 jo kuMbhavat kahyo temAM pUrNa ghaDA jevA zrotA upadezakane lAyaka jANavA ane kuTelA ghaDA jevA nAlAyaka jANavA. bAkInA 7 zretAo upadeza zravaNa karavA athavA jJAna meLavavAne lAyaka nathI. e 24 prakAranA zotAnuM svarUpa kahyuM. prazna -zretAmAM keTalAguane kevA kevA prakAranA guNe hevA joIe ? uttara-zrotAomAM 24 prakAranA guNe avazya hovA joIe. te e ke-1 bhakitavaMta, 2 mIThAbele, 3 garva rahita, 4 sAMbhaLavApara rUcI heya; pa caMcaLatA rahita ekAgra citte sAMbhaLe ane dhAra, da jevuM sAMbhaLe Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA --bhAga 5 me, 29 tevuM pragaTa akSare kahe, 7 praznane jANa, 8 ghaNuM zAstra sAMbhaLelA rahasya jANe, 9 dharma karyuM ALasu na haya, 10 dharma sAMbhaLatAM nidrA na Ave, 11 buddhivaMta haya, 12 dAtArarUpa guNa heya, 13 jenI pAsethI dharmakathA sAMbhaLe tenA pAchaLathI ghaNA guNa bele, 14 keInI niMdA na kare, tathA koInI sAthe tANakheMca vAdavivAda na kare. e 14 guNa upadeza sAMbhaLanArA zrotAomAM hovA joIe. prazna pa-vaktA kevA guNavALA ane keTalA prakAranA hovA joIe ? uttara-vaktA 14 prakAranA eTale 14 guNavALA hovA joIe te sAMbhaLe-- 1 prazna vyAkaraNakta, 16 belane jANa paMDita haiya, 2 zAstrArtha vicArI jANe, 3 vANImAM miThAza hoya, 4 prastAva avasara oLakhe, 5 satya bole, 6 sAMbhaLanAranA saMdehane cheda kare, 7 bahuzAstravettA gItArtha upAgI hoya, 8 arthane vistArI tathA saMvarI jANe te hoya, 9 vyAkaraNa hita chatAM kaMThanI bhASAmAM paNa apabhraMza na bele, 10 vANIe karI sabhAjanene raMjana kare-rIjha pamADe, 11 praznArtha grAhaka, 12 ahaMkAra rahita, 13 dharmavaMta, 14 saMteSI. e 24 belane dhaNI vaktA jANave. prazna -sUtrota upadeza karavAvALAmAM kevA guNa hovA jaIe ? uttara-sUyagaDAMga zrutaskaMdha 1 le. adhyayana 14 me, gAthA 18mI thI 27 mI sudhImAM kahyuM che ke-42 belane jJAnane upadeza karI zake. te bela nIce pramANe jANavA 2 gurUkulavAsI, gurU pAsethI prApta thayelA jJAnane sadupayoga karavA mATe anya jenene dharma prakAze. 2. tAvanI jANa te karmanA aMtana karanAra thAya. 5. dharmanA prakAzaka te pitAne tathA pArakAne saMsAranA pAragAmI thAya. 4. samyaphadhI purUSa pUva pAra koIne virodha na paDe tema dravya, kSetra, kALa, bhAva, jANIne pitAnA tathA paranA AtmAne samAdhi prApta thAya. banenA AtmAne hita thAya tevI rIte satya dhazane prakAza kare. 2. 5. sUtrArthane chAvare nahi, DhAMke nahi, paranA zAstrane luse nahi, Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 zrI praznAttara saiAhanamALA--bhAga 5 mA niSedhe nahi, duHkhave nahi, athavA potAnA abhimAne karI peAtAnA doSone chAvare nahi-DhAMke nahi, ane anyanA guNAne luse nahi, viTamanA kare nahi. 6. upadezadvArA mAna na seve, ahukAra na kare, peAtAnI moTAI prakAze nahi, tathA huM mahuzruta chuM, badhAM zAsronA jANu chuM ema paNa na kahe. 7. peAtAne prajJAvaMta jANIne huM prajJAvaMta chuM ema mAnIne paranA pArihAsa-upahAsa na kare, eTale ajANunI hAMsI na kare, arthAt hAsya vacana na mele. tA 8. koine AzIrvAdanAM vacana na kheMle, khuzAmata na kare ke tame ahu dhanavAna che, bahu putravAna che, dIrghAyuSyavAna che, puNyavAna che ityAdi vacana na mele. 2. 9. prANInA hiMsAnI zaMkAe sAvadya vacana na mele-pApanI niMdA na kare. 10-vidyA ma`tre karI sayamane tathA bhASAne niHsAra na kare. 11. dharmAMnA prarUpaka-upadezaka sAdhu te dhama nA prakAza karatA thako sAMbhaLanAra purUSonI pAsethI vasrAdikanA lAbhanI icchA kare nahi, nirAzIpaNe dhama prakAze. 12. asAdhunA hiMsArUpa dharma tene seve nahi tathA evA sAvagha thanI prarUpaNA paNa kare nahi. 3. 13. je thakI rane hAsya upaje, tema na kahe tathA potAnA dharmanI hAMsI thAya tevI prarUpaNA na kare, eTale ahiMsA dharmAMnA prarUpaka thakA pApa dha eTale sAvadya dharmanI prarUpaNAM na kare, sAvadya dharma na ele 14. 15. tyAga kare. na kare. 16. pUjA, satkAra, mAna sanmAnAdika pAmatA thakA unmAda na kareabhimAna na kare. rAga dveSa rahita eve. sAdhu satya vacanaja eTle. kaThora vacana mele nahi, jJAnavarDa jANIne tevI bhASAne 27. potAnI yaza kIrti sAMbhaLIne petAnA mukhe peAtAnI zlAdhA Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 5 me 29 18. AkuLavyAkuLa rahita tathA kaSAya rahita dharmakathA kahe che. 19. sAdhu sUtra arthane viSe niHzaMkita cha zaMkA rAkhe che rakhe mane garva thAya. 20. je rIte huM jANuM chuM te rIte bIjo koI jANatuM nathI ema 21. upadezamAM ekAMtavAda TALe, syAdvAda vacana bele. 22. siddhAMtane sarva prathapha prathapha artha veMcIne vyAkhyA kare. 23. dharmakathA avasare be bASA bele. (satya bhASA ane vyavahAra bhASA e be bhASA bele.) 24. rAjA ane rAke pUche ke prajJAvaMta sAdhu bannene samabhAve dharma kahe. 5. 25. dharmakathAnA sAMbhaLanArA badhA sarakhI buddhivALA hotA nathI. kaI samajI zake, keI na paNa samajI zake tevA zrotAone madhura bhASA karI samyaka samajAve-satya mArga dekhADe. 26. keI aNasamaju athavA keI svArthane samajI na zake ne ADuM avaLuM pUche te tenI bhASAne avahele nahi tathA tene tiraskAra nahi tathA tenI bhASAne niMde nahi. samyak prakAre samajAve. 27. cheDe sUtrArtha cheDA kALa sudhI kahe paNa vyAkaraNa take karI ghaNe kALa sudhI AlajAla kahI vistAre nahi. 6. - 28. atyaMta viSama artha hoya te te samyapha prakAre vistArIne bole. jema zatA purUSa sukhe samaje tema pratipUrNa bhASAe karI bele, ra9. gurUnI samIpe sAMbhaLIne, samyapha prakAre artha dekhIne, bhalI rIte arthane vicArIne, AjJA vizuddha vacana praje, 30. utsarga ane apavAda mArgane darzAvanArI evI zuddha vANI kahete thake upadezaka sAdhu pApane viveka kare. eTale pitAnA tathA zretAnA pApane parihAra eTale tyAga thAya te upadeza kare. 7. 21. zrI tIrthaMkarAdike jema vacana kahyAM che, temaja bhalI rAte zIkhe, temaja pALe. temaja mukhathI bhAkhe eTale prakAze. 32. upadezanI maryAdA ulaze nahi, eTale sAvadya vacana bele nahi. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 zrI prakAra mihanamALA-bhAga 5 me. 33. samyagadaSTivaMta te pitAnuM samyaggadarzana suMsAya nahi tevI rIte prarUpaNa kare. 34. zrI tIrthakara bhASita samAdhimArga belI jANe te purUSa upadeza devAne lAyaka hoya. 8. 35. AgamArtha kahete thako luse nahi eTale apazabda bolI sUvAthuM duHkha nahi. 36. pracchanna bhASI na thAya eTale sUtrArtha gepa nahi; sUtrane bhale artha prakAze. 37. chakAyane rakSapALa e sAdhu sUtra artha anyathA na kare. 38. gurUnI bhakti AlecIne bele, paNa gurUnI abhakti thAya tema na bele. 39. je rIte gurU samIpe zrutane sAMbhaLyuM hoya te rIte ja artha bole 9. 40. upAdhyAnathI (tapazcaryA karI) zratajJAna gurUgamyathI meLaveluM hoya te avasara dekhI zaddha sUtrAne prakAza karI zake. 1. je dharma samyapha jANe te aMgIkAra kare ane zrI vItarAganI AjJA maLe tema dharma bhAkhe paNa vItarAganI AjJA virUddha na bole. 42. Adeya vacana eTale samasta lekane grAhyamAnya vacana bole, upara kahelA kara belane viSe kuzaLa nipuNa tathA vyakta spaSTa te avimA na kare te sAdhu zrI vItarAga praNIta sUdha samAdhi dharmamArga bhAkhavAne gya thAya ema kahyuM che. 10. e 10 gAthAe karI upadeza devA gya sAdhu jaNAvyA. prazna cha-zuddha upadeza koNa daI zake ? uttara-sUyagaDAMga dhrutaskaMdha na le, adhyayana 1 me, gAthA 24 mI e kahyuM che ke - Aya gutte sayAdaMte, chinnasoe aNAsave; te dhamma muddha makkhAti, paDipuna maNAlisaM // 24 // artha_zAya-AtmA jene gupta che te Atma gupta kahIe, tathA sagA-sadAdAMta eTale sarva kALa pAce indriyane damanAra, saMvara karanAra, arthAta pAMce idine gopavanAra, ji-jeNe saMsAranA strota chedyA che Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 5 me. ra97 eTale saMsAra vadhavAnAM kAraNe baMdha paDyA che. apa-anAzrava eTale prANAtipAtAdika Azrava rahita, tema-e je hoya te zuddha dharma eTale zuddhadharma kahe, arthAt uparokta guNavALe je purUSa hoya te zuddha dharmanI prarUpaNa karI zake. zaddha upadeza daI zake. te ke dharma prakAze? te keripu-pratipUrNa sarvaviratirUpa tathA -aNaAlisa eTale jemAM koIpaNa prakArane doSa nathI e nirUpama dharma eTale anya darza nIonA keIpaNa zAstramAM e dharma kahyo nathI e upamArahita dharma tene prakAza upara kahelA guNavALe karI zake, arthAta mokSamArgarU5 zuddha upadeza laI zake. prazna -zrotAone sUtra sAMbhaLavAthI zuM lAbha maLe ? uttara--dazavaikAlika sUtra adhyayana 4 the-gAthA 22mIe kahyuM che ke socA jAgai kallANaM, socA jANai pAvagaM; ubhayaM pi jANai socA, jaM seyaM taM samAyare. // 11 // artha-sAMbhaLavAthI kalyANa ane pApa e banne jANavAmAM Ave che. te zrotAo banene eTale kalyANa zabda dharma ane puNya. tathA pAya. e bannene jANIne temAM AtmAne je zreya bhAse te samAcare-Adare. arthAta AtmAne zreyakArI pApa kadI heya nahi. AtmAne zreyakartA te kalyANakArI dharma athavA puNyaja A bhava ane parabhava sadAya kALa hoya che, mATe AtmArthI zrotAo te kalyANanA rastAne ja svIkAra kare. teja svarUpa jaNAvavAne mATe bhagavatIjI zataka bIje, uze pAMca kahyuM che ke tathArUpanA zramaNa mAhaNanI paryApAsanA-sevA bhakti karatAM thaka zuM phaLa uparAje ? e praznanA uttaramAM bhagavate zravaNadika 10 belanI prApti kahI che. prazna 9-ziSya-te kayA 10 belanI prApti kahI che te jaNAvaze ? uttaraDAi, sAMbhaLo, vaje nA vinAne, avAje vahaMgame; aNa ehaetaveceva, bodANe akiriyA siddhi. // 1 // artha-tathA5nA zramaNa maNanI sevA pa pAsanA karavAthI zravaNaphaLA-siddhAMta zravaNaLA 1. zravaNe ki phaLe ? nANaphaLA sAMbhaLavAthI jIva ajIvAdika nave padArthanuM eTale dharma, adhama, puSya, pApa vagerenuM jJAna thAya. 2. ane jJAnathI vijJAna thAya eTale A kartavya mAre karavA Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 zrI pratranettara mehanamALI-bhAga 5 me. thi che, A karavA gya nathI, evuM vizeSa jJAna thAya. 3. ane vijJAnathI paracakhANa thAya-eTale jene kRtyAkRtyanuM vijJAna thayuM te akRtyane tyAga kare, paccakhANa kare, 4. paccakhANa karyA tene saMyama , pa. ane saMyamathI aNaAzrava thAya che eTale AvatA pApane pravAha baMdha paDe che, 6. aNu AzravathI tapa thAya che. A niroto. 7. tapathI nizca karmane nAza thAya che, 8. karmane nAza thavAthI akriyApaNuM thAya che, 9. ane akriyApaNuM thayuM eTale siddha gati prApta thAya che, arthAt kSaphaLa maLe che, 20 e pramANe zrotAoe zuddha bhAve zramaNa mAhaNanI sevA paryapAsanA karavAthI siddhAMta zravaNakuLa ane siddhAMta sAMbhaLavAthI jAvat mikSaphaLanI prApti kahI che. prazna 10-zramaNopAsaka keTalA prakAranA ane kevA guNavALA hoya te sUtranA AdhArathI jaNAvaze ? uttara-sAMbhaLo. ThANAMgaDANe ja che-uddeze ? je--cAra cAranA be ke ATha prakAranA zramaNopAsaka eTale zramaNa nAma sAdhunA upAsaka nAma upAsanA eTale sevA bhaktinA karanArA evA zrAvaka kahyA che. prazna 11-ATha prakAranA zrAvaka ane temanA guNa sUtrapAThathI jaNAvaze ? uttara-hAjI, sAMbhaLe, upara kahelA kANuga sUtrane pATha--vattA risamaNovAsagA pa0 taM0 ammApie samANe 1. bhAI samANe 2. mittasamANe 3. savatti samANe 4 artha--cAra prakAranA zrAvaka parUpyA te kahe che-- (1) ekeka zrAvaka kevA che? te ke - mAtA pitA samAna-jema mAtApitA bALakanuM rakSaNa kare. sAra saMbhALa kare, tema eka eka zrAvaka sAdhunA keIpaNa upakAra vinA ekAMta vAtsalyatAne karaNahAra eTale rakSaNane karaNahAra haya. (2) mabhAI sarakhe-te eka eka zrAvaka bAMdhavanI pere eTale bAMdhavajema saMsAra vyavahAranA kArya prasaMge alpa prema dharAve; kadAcita koI eka kaThaNa vacana bele paNa kArya upajye atyaMta vAtsalyakArI hoya tema zrAvaka sAdhu pratye dharmavyavahAramAM bhinnatAne laIne koI alpa prema Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prottara mehanamALA bhAga para che. 299 dharAve paNa apad Acce sahAyabhUta thaI rakSaNa kare. hRdayapremathI dharmabuddhie vAtsalyakArI hoya. 3) ji-mitra samAna. mitranA aneka bheda che. lALIyA, gALIyA ne tALIyA e traNa te niSedhavA egya che, ane cothA saMrakSagIyA te Apa Avye upakAranA abhAve paNa rakSaNa karavA ubhe rahe; sahAyatA kare. kArtika zeThanA jIvane kaNikanA jIve sahAyatA karI. tema eka eka zrAvaka sAdhu pratye prathamanA traNa mitravat mIThuM mIThuM belI kheTo prema dharAve, avasara Avye vimukha thaI ubhe rahe-ulaTo thaI phasAvavAno prayatna kare, ane saMrakSaNa samAna te sAdhu thakI upakAra vacanAdikanA abhAve kadI prema TaLI jAya, paNa sAdhune apavAda Avya-saMkaTa AvyuM nyAro-aLage rahe nahi, hAyakArI thaI samAdhi upajAve. 4) varasanALa-saukasamAna-jema zakaya pitAnI kahevAtIzekaya bena pratye IrSAne vaza thaI durguNa bele, sarapa narapA jove, beTA ALe nAkhe, tene duHkhI karavAnA upAyo meLave, dhaNInA pAse sAcI khoTI vAta karI tenuM mAla bhaMga kare. tema eka eka zrAvaka sAdhu pratye zakaya samAna varatIne sAdhunA avaguNaja jove, sAdhu pratye draSadraSTie ja je. draSTimAM IrSA rAkhe. chidra gaNe. apavAda bole. niMdAvacana bele. ALA cAMdA gAte. beTI ALa nAMkhe. sAcI khoTI vAte banAvI jema sAdhunuM mAna bhaMga thAya tevI rIte varte. upakAra kAMI na kare te zrAvaka zakaya sara jANave. e prathama coka jANave. have bIjo ceka kahe che. sattAmiLavAnar v0 grAma 1. paDAgasamANe 2 khANusamANe 3. kharakaMTayasamANe 4. // vaLI cAra prakAranA zramaNopAsaka zrAvaka prarUpyA te kahe che - (5) 1 ekeka zrAvaka kevA hoya ke prakAzamAM te arisA sarakhe , jema arikAmAM cheTA TukaDAbhAva jevA dekhADIe tevA dekhAya. tema sAdhu utsarga apavAda bhAva jevA prarUpe tevA tahevuM karIne paDivaje". sAdhunAM vacana sarva nikapaNe svIkAra-aMgIkAra kare. 6) 2. ekeka zrAvaka kevA che ke paDAgaramANe-patAkA samAna che dizAne vAyaro hoya tethI apuThI cAle. vicitra vAyara vicitra cAle. jema dhvajA patAkA vAyarAthI apuThI-puTha daIne cAle. AThI avaLI DelAya; tema sAdhuonI vicitra dezanArUpa vAyara karIne zretA zrAvakonA Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA bhAga-me.. akekanAM mana lAyamAna thAya, paNa sAra asArane vicAra kare nahi. upadezamAMthI sAra grahe nahi. pite avaLe chate sAdhumAMthI tathA upadeza mAMthI doSa kADhe, pachI apuTho ADe cAle. ADuM ADuM bele. viMchaDuM vAMkevAMko cAle. vimukhapaNe varte evA zrAvaka patAkA samAna kahyA. (7) rU. maLe te khIlA samAna-ekeka zrAvaka kevA hoya che, khIlA samAna eTale khIMtA samAna sAdhu sAthe pitAnuM gItArthapaNuM jaNAvavAne vacane vacane kadAgraha kare, huM kahuM chuM te kharuM. mAre khite nAkhe khase nahi. arthAt sAdhune paNa pADavA pitAnA vacananI pakkaDa kare. evA zrAvakane khIlA samAna kahyA che, te dezanAne ayogya heya. (8) 4. pATaNamAne te khara nAma AkarA kAMTAsamAna, eTale jema zULAdika pagamAM pesI khaTake athavA baMbulanA vRkSe lugaDuM vaLagyuM te phATayA vinA chUTe nahi. vi cheDaNahAra hAthe paNa viMdhAya. athavA ekeka kATo zarIramAM peThe khaTake ane nikaLyA pachI paNa aTake. ekeka kATa zarIrane viSe peThe thako zarIrane seDavI eDavIne nIkaLe tema ekeka zrAvaka nikevaLa pitAne kadAgraha na choDe, ane gurUne (sAdhune) duSTa vacanarUpa kAMTe karI viMdhe. gurU sAdhu suvacane karI athavA upadezadvArAe karI sadha ApI samajAve tepaNa mukhamAMthI kharasamAna bhASA kADhI viTaMbanA kare, athavA evAM vAkaya kADhe ke, sAdhune kAnamAM hRdayabANa jevAM yA AkarA kAMTAsamAna khaTake evA zrAvakane bhagavaMte khara kAMTAsamAna kahyA che. e ke zramaNopAsaka zrAvakanA ATha bela kahyA temAM pahele bela atyaMta prazaMsanIya, mAtA pitAnI peThe rakSaNa karanAra, ane bIjo bAMdhavasamAna te paNa sAre prazaMsanIya bAMdhavanI peThe rakSaNa kare. trIje mitravatuM temAM traNa prakAranA mitra sarakhA tajavA vya. saMrakSaNaya mitra sarakhe zrAvaka sAre prazaMsanIya ane cothe zekAyamAna zrAvaka tadana niSedhamAM niSedha che. e cAra prakAranAM zrAvaka te vasavA AzrI kahyA. ane cAra bela upadeza AthI eTale zretAM zrAvaka cAra prakAranAM kahyA temAM arisA samAna zrAvaka eka prazaMsanIya bAkInA traNa prakAranA zrAvaka aprazaMsanIya. AmA eja dhaDe levAne che ke zrAvaka paNa kevI kevI prakRtinA hoya che te paNa sAdhue jANavA jeIe Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA bAga 5 me. 301 prazna 12-ahiyAM sUtrapATha bane ke zramaNe pAsaka kahyA te sUtramAM zramaNopAsakanA guNe ane temanuM svarUpa te alaukika adbhuta vAMcavAmAM Ave che, chatAM A ThANAMgajImAM kahyA pramANenA aprazaMsanIya tadAkALe saMbhave kharA? uttara-e te paMcamakALane vAMkA ne jaDa AzrI kahyA che. atyAre keTalAka zrAvaka evuM nAma dharAve che kharA, paNa jyAM joIe tyAM kusaMpI kalezI, IrSAra, chidroveSI, khaTapaTI, sAdhu sAdhvInA TheSI, moTA mumatAnA bAMdhalAvALA bagaththAnIo, dharmanA dveSI, mAyAvI; vizvAsaghAtI, kRtaghIo, prapaMcIe' jevA zramaNa tevA upAsake A kALamAM virAdhakapaNe utpanna thayelA evA che, sAdhunA zekAyasamAna, patAkAvat, khIlAvat, para kAMTA jevA bhagavaMte utpanna thavAnA jANelA. prakAzelA che, te ja pramANe ApaNe najara joIe chIe. mATe zAstramAM rahelA zrAvakanA 21 guNa mAMhenA guNavALA e zrAvaka nathI. prazna 13-zrAvakanA 21 guNa kahyA tenuM rahasya jaNAvaze ? uttara-hAjI, sAMbhaLe, zrAvakanA 21 guNanI pAI-sarasvati caraNa namAvuM zIza, zrAvakanA guNa gAuM ekavIza. pahele bele lajajA dhare, bIje bole dayA Adare 1, AnaMdakArI parasana cittA 3, Agama vacana vidhAsI nita 4, DhAMke vaLI parAyA deSa 5, upakArI sahaja saMteSa 7, (2) saumya najara samadraSTa juve 8, avaguNa DhAMkI guNaja lIe 9, bele madhura vacane ISTa 10, dIrgha vicArI heya varISTa 11, 3 cAle nitya bhalI pere sadA 12, nirmaLa buddhi vasAve ridA 13, kIdhe guNa na visare e 14, dharma yA layalIne teha 15, 4 nahi dIna dayA mukha ahaMkAra 76. nAvi lepe kuLa AcAra 17, vaMde jInA darzana saMjati 18. na cale. kRSNapa samakiti 19. pApakarmane mAraga taje 20. jinanI ANa manamAM bhaje 21. e ekavIze bela pramANu, dhanya dhanya zrAvaka teha sujANa, 6 e 21, guNa zrAvakanA kahyA. prazna 14-A te tame mahAvIranA zrAvakanI vAta karI. A kALanA zrAvakanA guNa kevA hoya? te te jaNAve ? uttara-A kALanA zrAvakane guNa paNa AvAja hovA joIe, paNa te te kaI ThekANe gotyA hAtha AvatA nathI, paNa jyAM jovAmAM Ave che tyAM ulaTAja guNavALA jovAmAM Ave che. AtmArthI haLukapa jIva kaI Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phira zrI prattara manamALA-bhAga me. keI nIkaLI Ave kharA, paNa bahudhA te kusaMpI ne kalezIja A kALamAM pedA thayA hoya ema jaNAya che. tethI AtmAne kheda thAya che ke AvA zrAvaka para zAsana kevI rIte cAlaze ke je nAvamAM beThA hoya tenAja khIlA ane pATIyAM teDe, he mahAvIra paramAtmA ! tArA zrAvaka AvA na hoya, na hoya, na hoya. tArA zAsanamAM utpanna thayelA ane tene devapaNe mAnanArA bagaththAnIe tArA zAsanane ane nAmane laMkita karanArAnA hRdayamAM he deva ! evI preraNA kara ke teomAM tArA svIkArelA zrAvakenA guNe pragaTe ane zAsananA vAtsalyakArI thAya ane pitAnA AtmAne ArAdhaka pada meLavI sadgatine prApta thAya evI paramAtmA pratye kharA aMtaHkaraNanI prArthanA che. - prazna 15-paMcama kALanA zrAvakanuM svarUpa te yathAtathya upara kahyA pramANeja jaNAya che. te sAdhune mATe zuM samajavuM? uttara-sAdhune AhAra te tevAja zrAvakanA gharane bhegavavAmAM Ave che, mATe kahevata pramANe AhAra pramANe oDakAra, je AhAra te oDakAra. e kahevata cheTI nathI. jevI zrAvakanI vRtti-jevI zrAvakanI vartazuMka tevI ja pitAnA mAnelA sAdhunI pravRtti. zrAvaka khaTapaTI hoya te temane AzrI sAdhu paNa teja pramANe te temAM navAI nahi. jema zrAvake aMdaro aMdaranI khaTapaTo karI aMdara aMdara bheda pADavAnA-phAMTA pADavAnA prayatna kare che, tema sAdhuo paNa aMdara aMdara bheda pADanArA phaTA pADanAra malIna hRdayavALA bhagavate jANelA hevAthI tene mATe bhagavaMte sakhata zikSA batAvelI che. prazna 16-kevA prakAranA sAdhune kevA prakAranI zikSA batAvI che te sUtranA AdhArathI jaNAvaze? uttara--DAjI, sAMbhaLe. kANAM kAraNe pAme. udeze 1 le kahyuM che e paMca hi ThANe hiMsamaNe nigaMtha sAhamiyaM pAraMciya karemANe NAika mai. taM0 kulevasai, kulassa bheyAe abhuThitAbhaghai 1. gaNevasai, gaNassa bheyAe abhuThitAbhavai 2. hiMsapehi 3 chidapehi 4. abhikhaNaM 2 pasiNAyatteNAi pauMjittA bhavai. 5. artha- pAMca sthAnake-pAMca kAraNa 8 zramaNa nigraMtha sAdhu- gurU AcArya zAsanAdhikArI-vaDerA gacchAdhipati che. sAMsAhamine-sAdharmine eka mAMDaLe jamanArA AhAra pANIne saMvibhAga karanArA samudAyanA sAdhune Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAhanamALA---- --bhAga 5 me. pA-pAra'ciya--pArAMcita dazamuM prAyazcita detAM--rliMga pheravIne mAMhe letAM nA bhagavaMtanI AjJA atikrame nahi-ema karatAM AjJA ulludye nahi. (e vaDerAnA adhikAra che. ) - te kahe che, OM kula te vaDA AcAya nA ziSya C ji eka nAme eLakhAtA saMpradAyamAM tenI sAthe vasatAM thAM 0-me-tehaja 303 kuLamAM bheda pADe--kAMTA pADe-mAMheAmAMhe kalaha upajAvave karI bheda pADavA maiM-sAvadhAna thAya. 1. 1-gaNu te e AcAryano saMghADo bheLe che temAM vasatAM thakAM IM--teja gaNamAM me-bheda pADavA bhaNI maiM. ma-uThe bhaNI a sAvadhAna thAya . 2. AnA paramArtha e che ke--saMghADAmAM rahI adaroaMdara chupI rIte eka bIjAne pITADI aMdaroaMdara kaleza jagAve, eka bIjAmAM bheda pADe, phAMTA pADe, eka bIjAnAM mana judAM kare. paOM bhalA gaNAvA nyAro rahe. aMdarakhAne eka bIjAne lalakAre, caDAve, zrAvakomAM bhalA gaNAvA khuzAmata sahita, mAyA sahita alika vacana elI pote nirdoSa rahe ane muzakanI peThe kukI cukIne karaDavAnI peThe je vAsamAM rahyo hoya tenI aMdara chupI rIte bheda pADe, tevAone mATe pArAMcita-prAyazcitanA e khela kahyA. trIje ela dina paitri eTale hiMsAnA dekhanAra. hiMsAneA gaveSaNahAra. sAdhvAdikane mAravAnI gaveSaNA kare, rAta divasa haNavAnI buddhie mahuta purUSanI hiMsAnA athI malina pariNAme ciMtavaNA kare. 3. ceAthe bele jhaD pedi eTale AgalAne helavA niMdavAnI buddhie chidra jove. jo kAMI chidra jovAmAM Ave to rajanu gaja ane gajanA merU kare, sAcI khoTI vAte karI phatanA phALake caDAve. 4. pAMcame bele mithunuM 2 taLAya gurUne khoTA pADavAne khada pADavAnI buddhie ADA avaLA prazna vAraMvAra pUche. 5 e prakAre karIne sAdhu, dazamA pArAMcita-prAyazcitanA sevahAra thAya. tene zuddha karavA gurU tene pArAMcita kare te te AjJAne atikrame nahi ema bhagavaMte kahyu che. prazna 17 pAracita dAnA sevavAvALAnA daMDa Ave ane te zuddha kevI rIte thAya ? uttara-zrI NAMgamAM 10 me DANe 10 prakAranAM prAyazcita kahyAM che temAM A parAMcita nAmanuM prAyazcita 10 mu kahyu che. A chevaTanu mAruM prayazcita kahyuM che. A dekhanA sevavAvALAne zAstranA niyama pramANe Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI prakAra mehananALa -nAga . ma. thA vRddha vA pramANe cA sAMbhaLavA pramANe sAdhunA veze maDhe muhapati ane mAthe phaTake baMdhAvI jaghanya 1, 2, 3, divasa rAkhI utkRSTa 12 varSa rAkhI pharI dIkSA Ape, ane pote paNa ema kahe ke mane pArAMciyAne bhikSA Apaze. pAracita ane cuMdaDInuM mAthAbaMdhaNuM baMdhAve. Ama karavAthI pArAMcita dejavALe zuddha thAya che. prazna 18-AvA doSavALAne eTale pArAMcita devavALAne upara kahyA pramANe zuddha karavAnI kriyA kema koI ThekANe levAmAM AvatA nathI ? ThANAMgajImAM kahelA pAMca prakAranA pArasaMcita doSanA sevavAvALA sAdhu AryAe te bahudhAe jovAmAM Ave che. chatAM tene zuddha karavAnI kriyA zAstranA nyAya pramANe jovAmAM AvatI nathI tenuM zuM kAraNa? uttara-tenuM kAraNa te mAtra pakSApakSanuM ja hoya ema jaNAya che. pArAMcita deSanA sevavAvALA pAye baLavAna pakSane laIne niDara ane baLavAna bane che. tethI uddhatAImAM AvI niHzaMkapaNe jema Ave tema varte. aMdhazraddhAvALI duniyA. AMzAlukhya duniyA, rAgadveSa ane mArAtArAnI khaTapaTamAM phasAyelI duniyAnI sattAtaLe tAbedAranI mAphaka pitAne matalaba sAdhavAne hA bhAI hA, nA bhaNavAvALA khuzAmatIAo game tevI rIte varte. paraMtu rAgI avaguNunAgaNe, e nyAye pitAnuM DhAkavuM, paranuM ughADavuM, gamatAne mAna ane agamatApara , pArAMcita deSanA sevavAvALA, gharanA khuNa pesI uMDI khaTapaTa uThAvI niMdAra ane chidropIone pakSamAM zakhI, saMpradAyamAM maTI phATa pADI adhikArI, upakArI ane rakSaNanA karavAvALA hitaciMtakane savaLe badale ApavAne badale, ulaTo badalA ApavAnA prapaMca racI. cAra tIrthamAM bheda pADavAvALA manamAnI niraMkuzapaNe mANe tene kaNa kahevA samartha che ? ane mULa hetu te eja che ke duniyAmAM svArtha che te eka jAtanI jALa che. keIne rekarAnI AzA ke koIne dhananI icchA, koIne koI prakAranI AzA ane koIne koI prakAranI IcchA; evA aneka prakAranA pratibaMdhane laIne deSitane paNa daSadaSTie jevAtuM nathI ane ulaTuM avaLuM ja vAtAvaraNa cAle tyAM doSanI zuddhi keNa karI zake ? prazna 19-evA pArAMcita devavALA kalahakArI cAre tIrthamAM bheda pADavAvALA kadi A bhavamAM phAvI jAya, paraMtu parabhavane mATe sArA koI jaNAve che kharuM ? Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 5 me. 305 uttara-te viSe bhagavate khullA zabdomAM kahyuM che ke-tevA mahA mohanIya karmanA bAMdhavAvALA jANavAM. juo dazAzrutaskaMdha adhyayana 9muM, gAthA 30 mI-neyAddhi , saMpas g g; saMva titharfmezA mahAmoha pakudhaI. 30. artha--je kaI adhikaraNa eTale karmabaMdhane heturUpa kaSAya unna thAya tevAM vAkya vAraMvAra prayaje eTale sAmA mANasane ThasAvAne ane tene jhanuna lAvavAne vAraMvAra udIraNA kare ane aMdaro aMdara khaTapaTa ane kaleza upanna karI cAre tIrthamAM bheda pADe-phAMTA pADe mahA mohanIyakarma khAMdhe. prazna 20-mahAmohanIya karmane baMdha keNa badhe ane keTalA kALanI sthitine hoya ? uttara-mahAmohanIya karmane baMdha jene mithyAtva mohanIyane eTale gADha mithyAtva mohanIyane udaya hAya te utkRSTa 70 koDAkoDa sAgaropamanI sthitie baMdha paDe. eTale tyAM sudhI samakitanI prApti thaI zake nahi. Ane paramArtha e che ke gADha kaSAyanA udaye karI dharmamArgamAM eTale sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAmAM aMdaro aMdara kaleza unna karI aMdaro aMdara bheda pADI-phAMTA pADI moTI azAMti unna karanAra, athavA koInI niMdA hilaNa karavA, karAvavArUpa chidro jovA-chidro ughADava-prakAzavA rUpa upadeza Apavo, AkSepa vacana bolavA pitAne chAMdo DhAkI, paranA chatA achatA doSa pragaTa karavAneja bedha ApanAra te pitAnA AtmAne kaluSita karI anyane kalezamAM utAranAra, saraLa mArgamAM bheda pADanAra, mahAmalIna AtmAnA dhaNI te mahAmahanIya karma bAMdhe ane bIjAone paNa tevAja raste caDAvI agatimAM haDasele. mATe bhagavaMta mahAvIranuM pharamAna che ke-aho ! bhavya che ! tame nyAya ane saraLa mArga mUkIne athavA samakita dharma ane cAritra dharma mUkIne tame mahAmohanIya karmane badhamAM phasAzo nahi, ane keInA doSa jovAnI ke chidra gaSavAnI buddhi ApanAranI pApajALamAM paNa phasAze nahi. ane tevu bhaNatara patha bhaNazo nahi ke jethI pitAne AtmA karma karIne bhAre thAya, je chidroveSI hoya che te paranI niMdImAM paNa utare che, eTale paranI niMdA paNa kare che tethI Dabala doSane pAtra thAya che. ane niMdAnA karavAvALAne paNa bhagavaMte mAThAM phaLa kahyAM che, mATe AbhAne kaluSita nahi Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zrI praznottara mehanamALI-bhAga 5 me. karavA, keInA chidra prakAzavA nahi, ane koInI niMdA karavI nahi. ema bhagavaMtanuM pharamAna che. prazna 21-chidra jevAvALAne mahAmahanIya karmano baMdha kahyo te sUtrathI jaNAye paNa niMdA karavAvALAne bhagavate sUtramAM zuM pharamAna karyuM che te sUtrapAThathI jaNAvaze ? uttara-hAjI, sAMbhaLo, sUyagaDAMga zrataskaMdha 1 le, adhyayana 2 je, uddeze 2 je, gA. 1 lI 2 jI bAbuvALA chApela pAne 118 me kahyuM che ketysNc jadAI serayaM; iti saMkhAya muNINa majjhaI; goyannatareNa mAhaNe ahaseya karI anesiikhaNI // 1 // je parabhavaI paraMjaNaM, saMsAre parivattaI mahaM; adui khaNiyAu pANiyA, iti saMkhAya muNI majjhaI // 2 // artha-tA dAMte, padA- jahA, jema sarSe pitAnI tvacA je kAMcalI te pariharavA gya jANIne chAMDe, rera tema e sAdhu che, te rajanI pere aSTa prakAranA karmane choDe, etAvatA kaSAya na kare. kema ke kaSAyane abhAve karma potAnI meLe chaDAze. rAMNA kuLa evI rIte jANIne cAritrIo. - mada eTale ahaMkAra kare nahi, te madanuM kAraNa dekhADe che. jo kAzya pAdika getre karI (eTale uMca gotra karI) athavA janatA ane kuLarUpAdika mada tene pAmIne utkarSa-mAna na kare evuM mAne che sAdhu te jema pitAthakI mada na kare tema anerAnI paNa cara karI - azreyakArI evI je, pharALI che niMdA te paNa na kare che. have paraniMdAnA doSa kahe che. je je je koI avivekI purUSa, paraMvi anerA lekane ( anyajanone) gharamavA parAbhava kare eTale avahelanA kare te purUSa saMsAre parivAra mAM saMsAra mATe atyaMta paribhramaNa kare mA atha je kAraNe. pharavALiyA paraniMdA te vizA- evI pApaNI che ke je svasthAnakathakI asthAnake jIvane pADe, rUtti sajavAya evuM jANIne eTale pareniMdAne devarUpa jANIne muLA munIzvara je che. te jAti, kuLa, zrata, tapAdikane viSe, mAja mada na kare, eTale huM uttama che. e hArA thakI amuka hIna che. e pitAne utkarSa na kare. arthAta pite made caDI parakI niMdA na kare. ahiyAM mahavaMta je pArakI niMdA kare, ane pArakI niMdA te mahA pApaNI adhogatine ApanArI kadI Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA--bhAga 5 me. prazna 22-zrI ThAgajImAM kahelA pAracita delavALA kalaha kArI-bhedanA pADavAvALA niMdaka chidraSiIne AtmA ke heya ane tene sUtramAM kevA nAmathI belAvyAM che? uttara--dazAthata sakaMdhamAM evAone asamAdhiyA kahIne bolAvyA che. sAMbhaLo dazAzvata skaMdha adhyayana 1 le-asamAdhi utpanna thavAnAM vIza sthAnaka kahyAM che. temAM bela 8me saMkaLane bola9 me jimisivAvi mayaMti + + khela 11 me navA gIranA juvAvuM. 3viArAma - khela 12 mo paurANA dikarAvuM pavitra mithAruM rIrirAmavaMti + + bola 16 me ma. dhaM . bola 17mo jaya bola 18mI asamAhikArae. ATalA khele kalaha-kaleza karI bheda pADI niMdaka-chidra gaNIne asamAdhinA utpanna karavAvALA kahyAM che. te pArAMcita doSa ane mahAmohanIyanA sthAnakane puSTikartA che. prazna 23-upara kahelA bolane artha sarva samajI zake tevI rIte jaNAvo to vadhAre samaju tI paDe ke jethI ghaNuM jene vizeSa lAbha thAya. uttara-sAMbhaLe bola 8 mo baMgAdo eTale vAraMvAra javalana prakRtie jalave karI kaudha utareja nahi, ka dhAdike dhamadhameja rahe. teNe karI pitAnA AtmAne ane paranA AtmAne saMtApa upaja ? teNe karI alika ApaNe bolera. eja AtmAne asamAdhinuM kAraNa evA jIne tiryaMca sarpAdikanI gatinA AukhAne baMdha paDe. prazna 24-9mA vidimaMta ne artha zuM ? uttara-sAMbhaLe. bola mo. vididAMkivartvamavaMti eTale parajThe avarNavAdane bolanAra, niMdAne kAraNahAra hoya te asamAdhi parapu kenI niMdA karate marma ughADate piteja apayaza pAme. jyAM upaje tyAM sarvane niMdaneka hoya. niMdA avarNavAdanI asamAdhinuM phaLa. prazna pa-keTalAka kahe che ke ApaNe jema jema paniMdA karIe tema tema sAmA mANasane sudhAro thAya. ApaNe niMdA karavAthI sAmo mANasa sudhare tene lAbha ApaNane maLe mATe pArakI niMdA karyA ja karavI Ama bole che tenuM kema ? Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 308 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 5 me. uttara-e mAnavuM bhUlabhareluM che. jo nidAna karavAthI duniyA sudharatI hoya te pachI zAstrakArane tenAM mAThAM phaLa zA mATe mUkavAM paDe ? bhagavaMte pApanA 18 sthAnaka batAvyAM che. temAM 15 muM sthAnaka niMdAnuM kahyuM che tene tame kevI rIte rada karI zakaze? sUDAMga sUtramAM bhagavaMta paraniMdAne mahApApaNa kahI che ane tenuM kuLa saMsAramAM paribhramaNa karavAnuM kahyuM che. temAM te lAbha kayAMthI hoya ? niMdA karavAthI lAbha mAnavo ane bIjAone tema ThasAvavuM e te mahA ajJAnatAnuM kAraNa che. pareniMdA dveSa vinA thatI nathI. niMdAnuM mULa kaSAya che, kaSAya vaDeja niMdA karavAnI buddhi thAya che. niMdA karavAthI guNa mAnanArAnI buddhi zarIre vicha bhuMsI pavitra mAnavA jevI samajavI. bhagavate te khulA zabdomAM kahyuM che ke niMdA karavI te paThano mAMsa khAvAsamAna che. kaMThanA mAMsane artha viSTa thAya che. te niMdA karavI ane viSTA khAvI e baMne barAbara che. mATe jevuM viSTAmAM pavitrapaNuM te niMdA karavAthI te guNa mAna. uttarAdhyayananAM 36 mA adhyayanamAM kahyuM che ke - mAgavALA, jivimitra kuLa mAyAvaI ane avarNavAda eTale niMdAne belanAre te kilvISInI bhAvanAne karanAro samaja. eTale mAyA karanAra ane niMdA karanAranI bhAvanA caMDALanI bhAvanA barAbara kahI, mATe niMdA karavAmAM guNa mAnanArAonI buddhi paNa evA ja prakAranI samajavI. niMdA karI mANasane sudhAravAnuM dhAravA karatAM tenA koI paNa guNene AgaLa karI athavA mAtA pitAnI buddhie ke bAMdhavAnI buddhie tathA mitrapaNAnI buddhie madhura vacane karI hita zikhAmaNa ApavAthIja je sudhAravAne haze te tarata sudharaze. niMdA karavAthI ulaTo tamAro zatru banaze. tame tene ekAda deSa mUkazo to te tamArA chatA ke aNuchatA aneka deze khullA mUkaze. tethI banenA AtmAne moTI nukasAnImAM utaravane prasaMge Ave. ATaluM te se kaI samajI zake che ke pArakA pAyakhAnA saMDAsa jAjarU] sudhAravA karatAM potAnuM ghara sudhAravuM te vadhAre ucita gaNAya che. paranI lAbha hAninI ciMtA karavA karatAM pitAnI nukasAnIne vicAra kare joIe ke mAre keTaluM khAdhakhAtuM che. eka kevaLI bhagavAna sivAya dareka jIva deSane ja pAtra che. keImAM ghaNA te kaImAM zaiDA guNadoSa hevane saMbhava che. duniyA sudharaze yA nahi sudhare te he Atmana ! tane lAbha ke hAni nathI, paNa je tAro AtmA paradoSa jevAmAM ke pArakI niMdAnI khaTapaTamAM muMjhAze te tane bhAre nukazAnI che. mATe Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mehanamALA-bhAga 5 me. 309 he Atmana ! tuM paradoSa jevAnI Teva pADavA karatAM tArA pitAnA AtmAnA doSa jovAnI Teva pADavA zIkha. paranI niMdA karavA karatAM AtmAnI niMdA kara. eka kavie kahyuM che ke -tuje parAI kayAparI, tuM apanI niveDa terI nAva dariyAmeM, DUbe nahi - kheDa 1 nArAyaNa nija haiyemeM, apanA deSa nihALa; tA pIche tuM erakA, avaguna bhale saMbhALa 2. Ape samajI sudharIe, duniyA nahi sudharAya, page pagarakhAM paherIe, pRthvI nahi maDhAya. 3 vaLI sUtra paNa e jaNAve che ke AyAre adhike kahya, niMdaka ninhava jANa, paMcama aMge bhAMkhIe, che pahele guNaThANa 1 ane bhagavaMta mahAvIre paNa pitAnA sAdhuone bacAvavA mATe paniMdA, chidragaNI vagere paNAnA mahAna de sevavAvALAne maTAmAM moTuM 10 muM prAyazcitta kahyuM che. te evA mahAna deSathI nyArA rahevAne mATe ja che. jenI niMdA karavAmAM Ave te mANasa je pitAnA AtmAnAM vicAramAM Ave teja sudhare. kadi na sudhare to tenA AtmAne ahita che, paNa eTaluM te dhyAnamAM rAkhavuM ke niMdA karanArane AtmA to avazyameva karmo karIne bhareja thavAne e siddhAMta vAkaya che. ane ahiMyAM navamAM bolamAM paNa pRSTI mAMsa te puThane mAMsa khAvA sAthe moTI asamAdhine adhikArI kahyA che. prazna ra6-11 mA 12 mA bolane zo artha che, te vistArathI jaNAvaze ? uttara-bola 11 mAM kahyuM che ke- navAraMvadaranA gajupaNA GuizttA mavaDuM eTale jyAM kaleza utpanna thavAno saMbhava nathI yA je ThekANe kaleza nathI, tyAM navA navA kalezAdi utpanna kare tene asamAdhi kahyo che. navA kalezane upajAve te ghaNA jIvane duHkhadAyI hoya teNe karI azAtAvedanIya karma 30 kaDAkroDI sAgaranuM utkRSTI sthitinuM bAMdhe, te jIva jyAM upaje tyAM ghaNI azAtA pAme te navA kaleza utpanna karavArUpe asamAdhinuM phaLa. 12 mAM belamAM kahyuM che ke-rAjA gajAuM jamIki samiyA huM rIrirAmavaMti 12 eTale pAchalA kalezAdika khamAvIne upazamAvyA heya te pharIne udere te asamAdhi hoya. pAchalA kalezAdika ure te mahAduSTa pariNAma Ave tyAre evI buddhi thAya, upazAvelA kalezane pharI udere tyAre kaleza adhika vRddhine pAme, ghaNAne nisAse pAme, potAnI pratIta Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 5 me. che, jyAM upaje tyAM AzA bhaMga thAya, cikaNuM karma bAMdhe e asamadhinuM phaLa. prazna ra7-upazamalA kalezane, pharI uderI keleza jagAvavAnAM evAM sabaLa kAraNo zuM maLI Ave che ke jethI potAnA ane pUrane azAMtI utpanna thAya, tevI rIte ja kema vartatA haze? uttara-emAM aneka kAraNo hoya ema jaNAya che. 1 paheluM kAraNa e ke mANasa aMdara aMdaranI khaTapaTathI kaMTAIne; muMjhAIne, akaLAIne ghaNA kALanA kalezane upazamAvavA samAdhAnI upara AvelA hovAnA sababe AMkha ADA kAna karI kalezane upazamAvelA heya te ghaNe kALa TakI na zake. 2 bIjuM kAraNa e ke kalezane apavAda potAnA mAthe Avela hoya ne TALavAne mATe samAdhAna karI kaleza upazamAve. 3 trIjuM kAraNa e ke aMtaramAM kapaTa rAkhI duniyAnA dekhAvA mATe dekhAvane kaleza upazamAve. 4. cothuM kAraNa e ke sAmAne phasAvavAne mATe vizvAsa upajAvI kalezane upazAMta jaNAve ane vakhata Avye buruM karavA cuke nahi; ane pharI kaleza karavAnI utpattine prayatna kare. 5 pAMcamuM kAraNa e ke potAno svArtha sAdhavA kalezane upazAMta kare ane svArtha pUre thaye mULa sthitie yA te ethI adhika sthitie kaleza utpanna kare. 9 chaThuM kAraNa e ke kalezane upazAMta karatI vakhate ekAda chAMDa bahAra chuTo rahI gayo hoya tenA premaraganA AkarSaNe thayelA upazAMtane pharI jagavavAne vakhata paNa Ave. 7 sAtamuM kAraNa e ke nAnA sarakhA mAyAvI karoLIyAnI kapaTa jALamAM moTA mAkhI, kudA, bhamarI, bhamarAo vagere je phasAIne cuMcuM kastAM sAMbhaLI tenA gAmI draSTI karatAM tenA zarIra pharate kareLIye potAnI lALa vaDe vIMTIne jema ghuMcavI mAre tevI buddhivALA agya manuSyanI pApa jALamAMthI mukta thavAvALA uparathI zAMta pAmelA kalezane uderIne pajavavArUpa adhika kaleza ubhA karavAvALA ja hoya che. 8 AThamuM kAraNa e che ke huM jema mRtyu tulya thayelA uMdarane pAMkhamAM rAkhI jIvitadAna ApyuM tyAre teja haMsanI kuMkI kukIne pAkhe Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALI-bhAga 5 me. 311 kApI, tema haMsanI buddhie jIvitadAna ApavAvALA saMtajanone ApaddamAM nAkhavArUpa kaSTa devA yA apavAdamAM nAkhavAM yA ijatane hAni paheMcADavA rUpa pAMkhe kApavAvALA kRtadhrA dara jevA potAnI matalaba sAdhI duSTajanonI buddhie cAlavAvALA upazAMta pAmelA kalezane pharI uderI mahAna kalezane pUnarapi janma ApI upakArIne upakAra eLavI, upakArane badale apakAra karanArA sajajana janane duHkha denArA pajavanArA kRtadhrIo paNa A duniyAmAM hoya che. 9 navamuM kAraNa e ke ekeka jIva evA hoya che ke jene ekAda be kaleza vinA uMgha Ave ja nahi, eka be kaleza te esIke bAMdhelAja hoya. ane keTalAka te vaMza paraMparAthI jANe vArase meLavIne AvyA hAyanI ke janma letAMja are mAtAnA udaramAMthIja kaleza sAthe laI janma lIdhe hoya evA paNa pradarzita thAya che. ane keTalAka kalezIA te jyAM jyAM pagalAM dhare, jyAM jyAM bhAgyazALI (!) nI padharAmaNI thAya tyAM tyAM kaleza ane kusaMpa sivAya bIjuM kAMI hoyaja nahi. kahI bahAra kaleza ne avakAza na maLe te chevaTa gharamAM paNa kaleza jagave tyAre tene AtmA, khuzI thAya. evAo paNa janasamAjamAM mAnapAna pAmelA hovAne lIdhe uTa vaidanI peThe pADAne rAga ne pakhAlane DAma devA jevA InsApho karIne potAnI saphaLatA mAne tevA prANIo punaH punaH api kalezanAM janmadAtA thAya che. - ItyAdika ghaNAM kAraNe vaDe upazamalA kalezane pharI uderIne mahA kalezarUpa asamAdhinA muDamAM utaratA joIe chIe. eTalethI nahi aTakatAM tyAre tIrthamAM bheda pADavA mATe beTA jhagaDA karI, kaleza karI, asamAdhi prApta karanArA che paNa A duniyAmAM moTA apayazane pAtra thAya che. niMdAya che ane parabhave paNa mAThI gatinA adhikArI thAya che. ema zAstranA nyAyathI siddha thAya che. prazna 28-20 asamAdhi mAMhenA 16-17-18 bolamAM zuM kahyuM che te jaNAvaze ? uttara-sAMbhaLo 16 mA bolamAM kahyuM che ke- bela 17 me jai bela 18 me mAsanAdi jAra eTale bheda pADavAne artha e ke mahemAMhi suTa pADe, eTale ekane kAMI samajAve bIjAne koI samajAve eka bIjAnA snehamAM, meLApamAM premaprItimAM bheda pADe, buTa pAMDe, Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 zrI praznanAttara mahanamALA-bhAga 5 ma. kare, A vAta jAheramAM Ave tyAre khATA jhagaDA kare. bheda pADatA, jhaMjha karatA eTale khATA jhagaDA karate jina mAnI hIlA kare, vadhamAna mA thakI mana utarAve, sa yamamAM bheda pADI sa`yamathI pADe, tathA sayama dIkSA lenAranA vairAgyamAM bheda pADI bhaga saMyamI gurU uparathI zraddhA uThADI dIkSA lenAranu mana pherave. bIjA pAse dIkSA levAno Agraha kare aMdaro aMdara bheda pADI jhagaDA karAvI ? mAMhA mAhi~ kaleza kare ne karAve. pote kaleza karatA bIjAAne kalezamAM utArI ghaNAne kalezarUpI dAvAnaLa lagADe, evA jIva hoya te amAdiArad potAnA jIvane asamAdhi upajAve, upApale upajAve. teNe karI Ata, rUdra dhyAna upaje, mahA malina praNAme varte. A traNe belanA sahacArIpaNe vatA jIvane ThANAM gamAM pAMcame ThANe kahelA pArAMcita nAmanA 10 mA prAyazcitanA sevavAvALA ane dazAzrutaska Mdha sUtramAM kahyA pramANe mahA mehanIya karmano utkRSTo 70 koDA koDI sAgaropamanI sthitinA adha pADavA sAthe samakita dharma ane cAritra dharmanI Anei kahI che. arthAt pUrvakti doSanA sevavAMvALA jIvane mahA mehanIya kamanA udaye 70 koDA koDI sAgaropama sudhI samakitanI prApti thAya nahi, ema jaina siddhAMta sUcave che. prazna 29~~samakita keTalA prakAranAM che ? uttara--samakita pAMca prakAranA che:-1 sAravAdAna, 2 upazama, 3 kSaye pazama, 4 lAyaka ne 5 vaidaka e pAMca. '4 prazna 30-pAMca samakitanuM svarUpa zuM ? uttara : zrImad rAjacaMdra khIjI AvRtti pAne 428 me kahyu che ke nija svabhAva jJAnamAM kevaLa upayAge tanmayAkAra sahaja svabhAve nirvikalpa paNe AtmA pariName te samyakatva che. nira'tara te pratIti vAM kare te tene kSAyaka samyakatva kahIe chIe. kavacit ma', kavacit tIvra, kavacit visarjana, kavacit smaraNurUpa ema pratIti rahe tene kSaye pazama samyakatva kaDDIe chIe. te pratItine sattAgata AvaraNa uddaya AvyAM nathI tyAMsudhI upazama samyakatva kahIe chIe. AtmAne AvaraNu udaya Ave tyAre pratItithI paDI jAya tene sAsvAdAna samyakatva kahIe chIe. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mihanamALA-bhAga 5 ma. 313 atyaMta pratIti thavAnA yogamAM sattAgata alpa pudgalanuM vedavuM jyAM rahyuM che tene vedaka samyakatva kahIe chIe. kevaLa svabhAvapariNAmI jJAna te kevaLa jJAna che. prazna 31-A jIvane prathama samakitanI prApti kyAre thAya ane pAMca mAMhenuM paheluM samakita kayuM Ave? - uttara-je jIvane pUrve kadI samakita lAdhyuM nathI, prApta thayuM nathI te jIvane akAmanirjarAe kALa labdhithI AukhA vinA 7 karmanI sthiti eka kaDA keDa sAgaropama pa pa mane asaMkhyAtame bhAge ubhu rahI. eTale sAteya karma bhogavatAM zeSa eka keDIkeDa sAgaropama uNI sthitie vartatAM karma haLavA thavAthI, tathA vaLI jIva 7 karmanI AgamIya kALanI sthiti che te paNa eka keDA keDa sAgaranI mAhIja bAMdhe. AukhA karmano baMdha te eka bhavamAM ekajavAra paDe te paNa utkRSTI 33 sAgarepamanI sthitie paDe tenI sthiti cheDI che, mATe 7 karma eka keDIkeDa sAgaranI sthitinI aMdara rahe tyAre jIvanA pariNAma nirmaLa thAya eTale mithyAtva mehanIya karmanAM pudgala vegaLA kare. jema taLAvanI sevALa pavananA jorathI phATI vegaLa thAya tema mithyAtva mehanIya karmanI vagaNa echI sthitinA kAraNe bhaNI pAtaLI paDe. zuddha avyavasAyanA jorathI kAMIka haLavI thAya. pachI jyAre nija svabhAvathI jIvanI zuddha daSTi thAya tyAre saddagurUno saMjoga maLe. upadezathI pugala anitya jANI nijasvabhAva pragaTAve te upazama samyakatva kahIe. te veLA mithyAtvanAM pudgala rasa daI zake nahI. udayamAM nathI paNa sattAmAM che jema pANI kaIme karI DeluM che te pANI kutaka phaLAdi dravya karI nirmaLa kare, kardama heTho bese, patha kaImarUpa mela chata che te pANI halAvyAM vaLI DeLo thAya. te chate mithyAtvarUpa kadama rahanA AtmArUpa pANI bheLAM thaI rahyA che, tene zuddha pariNAmathI tathA upazama bhAvarU5 phaLanA je mithyAtvarUpa kamathI AtmA bhinna thAya. paNa aMta muhUrtane AMtare vaLI mithyAtva vargaNa sattAmAM chatI che te udaya Avaze, mATe upazama samakita kahIe, anAdi mithyAtva chUTe tyAre upazama samyakatva saMbhave che. upazamabhAvamAM sAta prakRti upazamAve, paNa udayamAM nathI sattAmAM che. anaMtAnubaMdhI ceka [4] darzana mahanIya trika (3) e sAta prakRti upazamAve te upazama samyakatva pragaTe Iti. prazna kara- pazama samakita te kene kahIe ? Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 5 me. - uttara-je pUrve 7 prakRti kahI te mATenI 6 prakRti pradeza udayamAM che, paNa vipAka udayamAM nathI, ane samyakatva mehanIya vipAka udayamAM paNa che. te zopazama samakitanuM daSTAMta kahe che. jema vRddha purUSa jarA-jIrNapaNathI lAkaDI hAthamAM rahe paNa gADhI pakaDI na zake tema hAthathI cheDe paNa nahi. tema pazama samyakatvadhArI jIva deva, gurU, dharmanI sarahaNa grahe, paNa samakti mehanIyanA udaye deva, gurU, dharmanI sevAthI IhalekanA phaLanI AzA kare. jema zAMtinAthanA maraNathI gAdikanI zAMti cAhe. te samyakatvamAM vyApaNAthI samakitamAM vyAhane udaya teja mithyAtva mohanIyane kiMcit udaya. tenAthI pugalika sukhanI tRSNA udayamAM che, te pudgala tRSNArUpa samyakatvane maLe che te mehanIyanI vargaNA mahene aMza che. yathA draSTAMte jema nIlanuM raMgaluM vastra hatuM te joyuM tyAre ujavaLa thayuM paNa te vastramAM nIlanI chAMyA paDe. tema mithyAtvarUpa maLa te samyakatva jJAna rUpa pANIe che, paNa lagAreka maLane aMza rahyo. je mithyAtva meha- nayanI vargaNA udayAvaLImAM AvI teno kSaya karyo, ane je vargaNA mithyAtvanI rahI teno vipAka udaya te upazamabhAve che. te pazama samakitanuM svarUpa samajavuM. prazna 33-sAsvAdAna samakitanuM svarUpa kahezo ? uttara-je upazama tathA pazamamAM vartatA anaMtAnubaMdhIne udaya nahe te anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya thaye, ane mithyAtvano udaya che AvalikA pachI niyama hazeja, paNa vartamAna samaye the nathI, paraMtu anaMtAnubaMdhI kaSAya mithyAtvanI sahacAriNI che, tenA udayathI samakitathI paDavA lAgyo, ane mithyAtvane udaya nahatA te thazeja paNa aMtarALA vartamAna kALe, samyakatvane svAda lagAreka rahe, paNa cha AvalikA kALa pramANa pachI avazya mithyAtvano udaya thaze. te samyakatavathI paDatI tikaLA sAsvAdAna samakita kahIe. prazna 34-daka samakita kene kahIe? uttara-je pazama samakitathI kSAyaka samiti parivarjatAM ye pazama samakitanA aMta samaye samakita mehanIya veDhIne Agale samaye kSapazama che te pazama samaktinA aMta samayathI Agale samaye kSAyaka samakitanuM Agamana che. kSAyaka samakitanA Agamanane anaMtara samaya te vedaka samakita kahIe. te vedaka samakita kSAyaka samaktino ja aMza che. paNa Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALI-bhAga 5 mo. 315 kALa paryAyanA bhedathI bhinnapaNe kahyo. te lAyaka samakitane prathama samayathI anaMtara samayane vedaka samakita kahIe. prazna 35-kSAyaka samakita kene kahIe ? uttara-je pUrvokata 7 pakRti kahI te mULathI ja khapAvI, AtmAthI sarvathA prakAre 7 prakRti aLagI kIdhI, tyAre anaMta nirmaLa sarva deSa rahita, atyaMta vizuddha lAyaka samakita pragaTa thAya. te lAyaka samakti kahIe. prazna 36-pAMce samakitanI sthiti keTalI ? uttara-upazama samakitanI jadhanya utkRSTa atimuhUrtanI 1. sAsvAdAnanI jaghanya utkRSTI cha AvalikAnI 2. kSapazamanI jaghanya aMta muhUrta utkRSTI-dada sAgaropama jhAjherI 3. vedaka samakitanI ja. u eka samayanI 4. lAyaka samakitanI sAIe apajavasIye 5. e pramANe pAMce samaktinI sthiti jANavI. prazna 37-eka jIvane sarva bhava AzrI keTalIvAra samakita Ave ? uttara-1 sAsvAdAna, 2 upazama. e be pAMcavAra Ave. 3 kSaya pazama asaMkhyAtavAra Ave 4. vedaka 5. kSAyaka e be ekavAra Ave. prazna 38-e pAMca samakita kaye 2 guNaThANe lAbha ? uttara-1-3 guNaThANe samakita nathI. bIje guNaThANe 1 sAsvAdAna lAbha. 4 thI 7 mAM guNaThANa sudhI ja samakita lAbha. (sAsvAdAna varajIne) 8 thI 11 mAM guNaThANa sudhI be samakita, 1 upazama, 2 lAyaka. ahiM kaI 8 me 9 me guNaThANe kSayapazama suddhAM traNa paNa kahe che. paraMtu saMbhava te bene ja che. kAraNa ke 21 mA samavayaMge niyadi bAdara guNaThANAvALe mehanIya karmanI 7 mULa prakRtino kSaya kare tene 21 prakRti sattAe hoya ahiM je te kSepaka zreNIe caDe te 21 prakRtine khapAvate jAya, ne upazama zreNae caDe 11 mA guNaThANuM sudhI upazamAvate caDe. paNa 8 mAMthI kSaya upazama karavAne saMbhava nathI. tava kevaLIgamya. 12-13-14 mAe 3 guNaThANe 1 kSayaka samakita hAya. prazna 39-jIvane samakitanI prApti thatAM zuM zuM padArtha ADakhIla uttara-anaMtAnubaMdhI 1 krodha, 2 mAna, 3 mAyA, 4 lebha, 5 samakita mehanIya, 6 mithyAtva mehanIya, 7 mizramehanIya e sAta prakRti Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zrI praznottara mehanamALA--bhAga 5 me. anAdinI AtmAnI sAthe sahacArI che. jethI samakitanA guNa pragaTa thavAM de nahi, ane te prakRti khase tyAre samakti pragaTe. prazna 40--ana'tAnukha'dhInI cAkaDInu' svarUpa zu', ane temAM zuM zu guNa hovAthI anaMtAnuba`dhI kahIe ? uttara--vidvAna purUSo A mATe ema jaNAve che ke--je kaSAyAdi pariNAmathI anaMta saMsAranA saMbaMdha thAya te kaSAya pariNAmane jina prava- canamAM anaMtAnubaMdhInI sa`jJA kahI che, te kaSAya tanmayapaNe aprazasta (mAThA) bhAve tInopayeAge AtmAnI pravRtti che tyAM anaMtAnuba`dhInA saMbhava che. mukhya karIne ahiM kahyA che te sthAnake kaSAyane vizeSa sa`bhava che. bIjI rIte satyadeva, sadgurU te saddharmanA je prakAre droha thAya, avajJA thAya, tathA vimukhabhAva thAu e Adi pravRttithI temaja asatyadeva, asadgurU tathA asaddhanA je prakAre Agraha thAya te sa MbaMdhI kRtakRtyatA mAnya thAya e Adi pravRtithI pravatAM ana tAnubadhI kaSAya saMbhave che. athavA jJAnInA vacanamAM srI, putrAdi bhAvAne je maryAdA pachI icchatAM nirdhvasa piraNAma kahyA che. te piraNAme pravata`tAM paNa ana`tAnu badhI hAvA yogya che. saMkSepamAM anaMtAnukha dhI kaSAyanI vyAkhyA e pramANe jaNAya che. jyAM bhAgAdine viSe tIvratanmayapaNe pravRtta thAya tyAM jJAnI, ajJAnIne kAMi 'kuza saMbhave nahi, nirbhayapaNe bhegapravRtti saMbhave je nirdhvasa pariNAma kahyA che. tevA pariNAma te tyAM paNa anaMtAnuba'dhI sa'bhave che temaja manamAM ema mAne je huM ja samajuM chuM, mane bAdha nathI evAne evA bamamAM rahe, ane bhAgathI nivRtti ghaTe che, ane vaLI kAMi paNa purUSatva kare to thaI zakavA yogya chatAM paNa mithyA jJAnathI jJAnadazA mAnI bhAgA dikamAM pravRtti kare tyAM paNa ana`tAnuba'dhI sabhave che. vaLI anatAnukha dhI kaSAyane udaye jIvita paMta dharma dveSa jAya nahi, e anaMtAnuba dhInI kaSAyanA udayanA svabhAva, eja enA guNa ane eja enuM svarUpa prazna 41--mithyAtva mehanIya kAne kahIe? uttara-mithyAtva mohanIya te mithyAtvanI karaNI, udAsInatAddi thavA na de. tathA mithyAtva mehanIyanA udaye vastu padAnuM yathA svarUpa samaje niha. kurU, phudeva, kudharmanI rUcI hoya; zuddha deva, gurU, dharma ane zAstra samaje nahi, graMthaLanI peThe mithyAtvanA zAstra paNa samaje nahi. mithyAtva mehunIyanu' draSTAMta aNabharaDI kamodavat. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 5 me. prazna jara----mizra mehanIya kAne kahevI ? uttara-mizramehanIyanA udaye sAmAyika jUThI saMbhrama upajAve anne sarakhAM sahe paraMtu zuddha oLakhANa karavA na upazamazayavat mizra mehanIyanuM draSTAMta bharaDI kamedava~ta'dulane banne mizrita, prazna 43--samyakatva meAhanIya te zuM ? uttara--samyakava mehanIyane udaye zuddha samyakatva ujavaLa thavA na de. deva, gurU, dharma ane zAstrane viSe upaje. te samyakatvamAM vyAmAha bhrama upajAve. jema bhagavatIjI za. 1 le, u. 3 je gotama svAmIe pUchyu ke kahyuNa' bhaMte ka`khA mehaNIja kamma vedei ? gAyamA ! nANuM nANuM tarAye, dasaNu dasatarAye ityAdi vacanathI samyakatva mehanIyano udaya che, te samitimAM mela-kSAyaka sakita pAmavA na de itya : samakita mahunIyanuM draSTAMta bharaDelI kameAda jhATakI photarAthI taMdula agaLA kare. paraMtu tadu la chaDayA vinA tejahINu dIse. e draSTAMte samakita mAhanIya javu 317 prazna 44--mithyAtva mehanIya, mizramohanIya ne samakita mehanIya e viSe bIjI rIte kAMi che kharU ? uttara--sAMbhaLeA, zrImad rAjacadra-varSa 29 mupRSTa 563 tathA bIjI AvRtti pAne 417 me-chevaTe kahela che ke satpurUSa maLye jIvane batAve che ke tuM je vicAra karyAM vinA karye jAya che temAM kalyANu nathI. chatAM te karavA mATe durAgraha rAkhe, unmA^ te mokSamArga mAne, ane mekSamAne unmArga mAne te mithyAtva mAhanIya, unmAthI mAMkSa thAya nahi, mATe mAga bIjo hAvA joie. evA je bhAva te, mizramehanIya. AtmA A haze ? tevuM jJAna thAya te samyakatva mahanIya'. AtmA che teve nizcaya thAya te 'samyakatva'. prazna 45-pUrva kahelI 7 prakRti dUra thaye kayA guNa upaje ? uttara-- ana tAnu dhInA ceka (4), ane darzanamahunIyanI trika (3) e 7 prakRtino upazama hoya te upazama samakita pragaTe. e cha prakRtinA udayane kSaya hAya ne sattAmAM rahI teneA upazama hoya te zayApazama 'kita pragaTe. ane e cha prakRtinA sarvathA kSaya hAya tA kSAyaka samakita pragaTe. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zrI prattara mihanamALA-bhAga 5 me. prazna 46-udayabhAva te kene kahIe ? uttara--je 8 karmanA udayathI jIvanA nija bhAva palaTIne kamarUpa paNe bhAva pariName yathA draSTAMte jema dhaturo khAvAthI zveta vastu pILI dIse temaja manuSyanI draSTi palaTe. tema karmanA udayathI jIvanA bhAva te karma rUpa paNe pariName. jo ke A jIva siddha samAna zuddha che, paraMtu karmanA udayathI 33 bela pAme teNe karI saMsAra rUpapaNe jIvanA bhAva pariName. jema se dravyanI eka dhAtu che te kArIgara ane agninA prAge nyArA nyArA AbharaNa rUpe pariName tema jIva dravyanI sattA ekaja che te 8 karmanA udayathI nyArA nyArAM rUpe dhare. jema dhRta, khAMDa, vastu ekapaNa kadaI ane agninA prayoga sukhaDIne pariNAma rasa, varNa ane AkAre nyAro nyArA bhinnapaNe pariName tema 8 karmanA udayathI jIvanA AdacikabhAva bhinna bhinna thAya. jema ahe manuSya, ahaM deva, ahaM strI ahaMpurUSa, ahaMkRSNa, ahaMgera, ahaMzUla, ahaMkRSTa, ityAdi karma rUpapaNe pariName, te udayabhAva kahIe. prazna 47-upazamabhAva te kone kahIe ? uttara--je jJAna, darzanAdi zuddha upagathI mehanIya karmane upazamAve, mohanIyane udaya na hoya. paraMtu mohanIya karma sattAmAM che, kSaya nathI karyo, jema chArathI agni DhAMkI kaI vastunuM dahana na kare paNa dahana karavAnI atyaMta zakti che. chAra dUra thaye agni pragaTa thAya. tema aMta muhUrta kALa pramANa zuddha upagathI mohanIya karmane anudaya thAya, ane azuddha upagathI mohanIya karmane udaya thAya. zuddha jJAna darzanathI darzana mohanIya upazamAve to upazama samyakatva pragaTa thAya, ane cAritra mohanIya upazamAve to upazama cAritra pragaTa thAya. pachI darzana mohanIyane udaya thAya te samyakatvathI pAcho paDe, ane cAritra mohanIyane udaya thAya to cAritrathI pAchuM paDe. vartamAna kALe mohanIyane udaya nathI. tema kSaya paNa kSo nathI. tene upazamabhAva kahIe. prazna 47-lAyakabhAva kone kahIe ? uttara-jeTalI jeTalI prakRti khape teTale teTale AtmAne guNa pragaTa thAya. paNa je karma kSaya thayAM tene udaya kadi na hoya. jema da% bIja aMkurA na pAme tema kSaya thayA karmanA puna: aMkurA na pragaTe. tathA jema sarva vAdaLa paDaLa dUra thaye sarva sUrya teja pragaTe, tema ATha kama maheno je karma apAve teja guNa saMpUrNa pragaTa hoya. jema jJAnAvaraNIya Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA-bhAga 5 me. 319 krama saryAM khapAvye sa pUrNa kevaLa jJAna pragaTe tema je je kama khape teja guNanI pragaTe. tene kSAyakabhAva kahIe. prazna 49-kSAyakabhAva ne kSAyaka samakitamAM ze taphAvata ? ane temAM guNasthAna zI rIte lAle ? ca uttara-kSAyakabhAva te atmika guNanA pariNAmanI dhArA, ane kSAyaka samakita te Atmane mULa guNa, eTale sAta prakRtinA kSaya thavAthI AtmAnA mULa guNa pragaTa thayeA che kSAyaka samita, ane tenI ramaNatAmAM avasthita bhAve rahevuM te kSAyakabhAva. te banne ceAthA guNasthAnakathIja pragaTa thAya che. zAkha moTA zuThANAnI. vaLI koi kSAyaka sakita ceAthA guNaThANe ane kSAyakabhAva AThamAM guNaThANe kSapaka zreNIvALAneja kahe vaLI koI AThame guNaThANethIja kSAyaka sakita ane kSAyaka bhAtra mAne che. ane vaLI kaI 12 mA guNahANethIja kSAyakabhAva mAne che. tattvakevaLIgamya. prazna 50-kSayApazamabhAva te zuM ? uttara--ghAtIyAM krama udayAMvalimAM AvyA te nirArUpe khapAvyAM, zeSa kama bAkI rahyA te paNa pAtaLAM kIdhAM. jema gADhA abhra paLathI sUrya nu sava teja chavAi jAya, pachI jema jema abhrapaDaLa pAtaLA thAya tema tema sUrya teja vadhatu jAya. te nyAye jIvanA Atma pradezathI ghAtIyAM kamanI varagaNAthI nirA thAya. tema tema jIvanA pradeza ujavaLa thAya. aza ghAtIyAM cAra kamanA yApazama thAya che, paNa aghAtI cAra karmAMnA kSaye pazama na thAya tene kSaye pazamabhAva kahIe. prazna pa1-pariNAmika bhAva kAne kahIe ? ** uttara--je jIva ajIvanA pariNAma pariName te pariNAmikabhAva tenA be bheda, sAdi pariNAma ane anAdi piraNAma 2, temAM sAdi parigAma te jIvanA pariNAma, gati 4, 4 IMdriya 5, kaSAya 4, lezyA6, jJAna 8, darzana 3, joga 3, upayega 3, cAritra 5, veda 3. paNe pariName te jIva pariNAmanA 43 khela zrI patnavaNAnA 13 mA padamA kahyA che. sAdi pariNAma palaTe tene kahIe. ane anAdi pariNAme pariNamyA te pariNAma palaTe nahI. te tIvra parINAma, bhavya pariNAma, abhavya pariNAme e zAzvata svabhAva che anAdi pariNAma jIvanA kahIe. have ajIva riNAmanA 10 ela. 1 baMdhana pariNAma, gati, 3 sa`ThANa, 4 bheda 5. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mAhanamALA--bhAga 5 me. vaNuM, 6 gaMdha, cha rasa, 8 spa, 9 anurUlaghu, 10 zabda e daza khela ajIva piraNAmanA jANavA. iti pAriNAmika bhAva. prazna para--sannivAya bhAva kAne kahIe ? 320 uttara--je bhAva sAthe bhAva maLe tyAre samIpa hoya. jema dahIM ne khAMDa maLIne ekarasa nIpaje, tema banne bhAve maLI dvikasa'yegI bhAge nIpaje. ema traNa bhAva maLI trika sacegI bhAMgeA nIpaje. cAra bhAva maLI cAka sa'jogI bhAMgA nIpaje, pAMca bhAva maLI pAMca sa'jogI bhAMga nIpaje. e saMbaMdhI savistara adhikAra anuyogadvArathI jANavo te sannivAyabhava kahIe. prazna pa3-udayabhAvanA bheda keTalA ? 4, uttara-udayabhAvanA e bheda 1 udaya, 2 udaya niSpanna. ATha karma jIvane udaya Ave te udaya 1 ane ATha karmAMnA udayathI jIvanA piraNAma aMtara'ga pAme te udayaniSpanna 2. tenA paNa e bheda che. 1 jIva udaya niSpanna. 2 ajIva udayaniSpanna. jIva udayaniSpannanA 33 ela te gati kAya 6, vezyA 6, kaSAya 4, veda 3, eva` 23, asa'zIpaNuM 24, ajJAnI pazu. 25, mithyAtvIpaNuM 26, aviratidhu 27, AhArakapaNuM 28, sa'sArika paNuM 29, chadmasthapaNuM 30, akevaLIpaNuM 31, ajogIpaNu 32, asiddhapaNu' 33, eva 33 bela, jIva udayaniSpannanA ane ajIva udaya niSpanna te vaNu pa, gaMdha ra, rasa ya, ksa 8, zarIrapa, nAM prayAgasa te ajIva udayaniSpannanA 25 ela e. udayabhAganA be bheda. prazna 54-upazamabhAvanA keTalA bheda ? pudgala uttara--upazamabhAvanA be bheda upazama 1, upazama niSpanna 2, upazama te eka mohanIya karma nA. sAta kama upazamAvyA upazame niha. mehanIyanA upazama teja upazama 1, ane upazama niSpannanA e bheDa 1 upazama samyakatva, 2 upazama cAritra. darzana mAhanIya upazamAve ta upazama samyakatva pragaTe, ane cAritra mehanIya upazamAve te upazama cAritra pragaTe. iti upazamabhAvanA bheda. prazna 15----kSAyakabhAvanA keTalA bhe ? uttarakSAyakabhAvanA e bheda. kSAyaka 1, zcAyakaniSpanna 2, zAyaka te je prakRti mithyAtva mohanIya Adi sava kanI prakRti anukrame khapAve. te prathama mithyAtva mohanIya pachI ana tAnubaMdhI 4, pachI apratyAkhyAnI Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mihanamALA--bhAga 5 ma. 321 4. ema anukrame kSaya kare te lAyaka. ane kSAyaka niSpannanA 9 bela te darzana mehanIya kSapAvyA kSAyaka samyakatva pAme 1, cAritra mehanIya kSapAvyA lAyaka cAritra pAme 2. jJAnAvaraNIya kSapAvyA kevaLajJAna pAme 3. darzanA varaNIya kSapAvyA kevaLadarzana pAme 4. aMtarAyakarma kSapAMvyA pAMca labdhi pragaTa thAya; kSAyaka dANa laddhi 1, lAyaka lAbha laddhi 2, kSAyaka bhAga laddhi 3. kSAyaka upaga laddhi 4. kSAyaka vIya laddhi 5. evaM 9 bova lAyakathI nIpaje. bIjI prakRti kSapaNathI nijasvabhAva pragaTe te 9 belamAM garbhita thAya. Iti kSAyakabhAvanA bheda. prazna pa-kSapazamabhAvanA keTalA bheda. uttara-pazamabhAvanA be bheda, pazama 1, kSaye pazamaniSpanna 2. kSapazama 4 ghAtIyAM karmane thAya. te 4 ghAtIyAM karmanA kSepazamathI 32 bola pAme. jJAnAvaraNIyanA kSayopazamathI 8 bela pAme. pahelAM 4 jJAna 3 ajJAna evaM 7 AcArAMgAdi sUtranuM jANavuM 8. evaM 8 darzanAvaraNIya karmanA kSepazamathI 8 bela pAme pahelAM 3 darzana cakSu Adi, ane zroteMdriyadi pAMca IdriyanuM jANapaNuM evuM 8. mehanIya karmanA kSepazamathI 8 bela pAme, samyakatvAdi 3 draSTi, pahelAM 4 cAritra, ane dezavirati zrAvakapaNuM 8 eva8. aMtarAya karmanA kSayopazamathI 8 bela pAme. pazama dANaladdhi 1 pazama lAbha laddhi 2, kSepizama bhagaladdhi 3, kSe pazama upabhoga laddhi 4, pazama vIryasaddhi 5, bALa vIryaladdhi 6, paMDita vIrya laddhi 7, bALa paMDIta vIrya laddhi 8. iti pizama bhAvanA 3ra bela kahyA. iti upazama bhAvanA bheda. prazna pa7-pariNAmika bhAvanA keTalI bheda ? uttara-pariNAmika bhAvanA be bheda. jIva pariNAma 1. ajIva pariNAma 2. temAM jIva pariNAmanA 10 prakAra kahyA. tenA bela 43. te 51 mA praznamAM kahyA che te sarva ahiMyAM levA. e jIva pariNAma 1. have ajIva pariNAmanA 10 prakAra tenA bola 37 thAya. temAM pahele baMdha pariNAma tenA 2 bheda, 1 sinagdha baMdha pariNAma 2 rUkSa baMdha pariNAma. bIje gati pariNAma tenA 2 bheda kusamAnagati 1. akusamAnagati 2 trIjo saMhANa pariNAma tenA parimaMDaLAdi (5) bheda. cetho bheda pariNAma. tenA (5) bheda khaDabheda pariNAma, jAvat utkArikA bheda pariNAma. pAMcame varNa pariNAma tene kALAdika (5) varNa. chaThTho Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrI pra ttara mehanamALI-bhAga 5 me. gaMdha pariNAma tene surabhigaMdhAdi (2) bheda. sAtame rasa pariNAma tenA tikta rasAdi (6) rasa. AThame sparza pariNAma tenA karkakSAdi (8) bola navame agurU ladhu pariNAma tene (1) bheda. dazame zabda pariNAma tenA [2] bheda. surabhizabda pariNAma 1, durabhizabda pariNAma 2 e ajIva pariNAmanA 37 bela kahyA. zAkha pannavaNe pada 13 mAnI. vaLI bhagavatIjImAM be prakAranA pariNAmika bhAva kahyA che. 1 sAdipAriNAmika 2 anAdi pariNAmika sAdi viNase, anAdi viNase nahi sAdipAriNamikanA aneka bheda che. junI surAmadirA, june geLa, tadula e Adi 37 bela bhagavatIjImAM che. anAdi pariNAmika bhAvanA 10 bela dharmAstikAya 1 adharmAstikAya 2 AkAza 0-3 56 0-4jIvA 0-pa kALa 0-6 leka 0-7 aleka 0-8 bhavya 0-9 abhavya 0-10 e 10 bela anAdi pariNAmanA kahyA. Iti pariNAmika bhAva. prazna pa8-sannivAI bhAvanA keTalA bheda? uttara-nivAI bhAvanA ra6 bhAMgA thAya. temAM be bhAvi milyA dvika saMjogInA 10 bhAgA nipaje. ane traNa bhAva milyA trika saMjogIne 10 bhAMgA nIpaje, ane cAra bhAva milyA caka saMjogInA 5 bhAMgI nIpaje, ane pAMca bhAva milyA pAMca saMjogIne 1 bhAMge nIpaje. evaM 26 bhAMgA sannivAI bhAvanA jANavA. iti sannivAI bhAva. pazna 59-cha bhAvamAM guNaThANuM kayAM kayAM lAbha? uttara-pahele guNaThANe, bIje guNatrIje guNa03 bhAva te 1-4 pa. 4, 5 me, 6, 7 me, 8 me, 9, 10 me, 11 me, e ATha guNaThANe pAMca bhAva. 12 me guNaThANe 4 bhAva. upazama TaLe. 13 me, 14 me guNaThANe 3 bhAva, upazama, pazama e be TaLyA. siddhamAM 2 bhAva lAyaka 1, ne pariNAmika 2. prazna da kSa pazama samakita ane kSaye pazama bhAvamAM zo taphAvata? uttara- pazama samakita te 4 thI guNaThANAthIja hoya te sAta mAM gaNuThANA sudhI lAbhe ane kSayapazama bhAva te 1 lIdhI te 12 mAM guNa sudhI che. eTale upazama samakita te samadraSTine ja hoya. ane kSepakSama bhAva te samadraSTi ne mithyA draSTi beune heya. jemake kSaye pazama bhAva te 4 dhADIyA karmanI varagaNAne dezanI nirjare tene kahIe. eTale dezathI nirjarA samadraSTi, mithyAdraSTi e bane te heya che. matijJAna, zrutajJAna Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 5 me. 323 ityAdika pazama bhAve che. tema matijJAna, chataajJAna paNa kSepazama bhAve che. te jJAnAvaraNIya karmathI kSapazamathI jJAna. ajJAna banne prazna 61-te jJAna, ajJAnamAM bheda ke? uttara-je jIvane jJAnAvaraNIya kSepazama paNa heya ane mithyAtyano pazama paNa hoya tene matijJAna haya, ane je jIvane jJAnAvaraNIya kSepazama hoya ane mithyAtvano udaya hoya tene mati ajJAna hoya. temaja kSepazama dANaladdhi pramukha paNa jANavA. aMtarAyakarmano paNa kSayopazama hoya, ane mithyAtva mohanIyano paNa kSaye pazama hoya te zuddha dANaladdhi hoya ane aMtarAya karmane pazama heya ane mithyAtvane udaya hoya te azuddha dANa labdhi hoya. ema vicAratAM pazamabhAva beune hoya che. tathA keI prakaraNamAM kSayopazama labdhinA 5 bheda kahyA che. kSApakSama labdhi 1 , vizuddhatA libdha 2, darzanA labdhi 3, progalabdhi 4. karaNalabdhi 5 e 5 labdhino artha nIcenA 5 praznathI jANa. prazna 61-prathama pazama labdhi kene kahIe ? uttara-jema jIva nigadamAM janma maraNa kare che te mehanIya karmane vaze, paraMtu avadhakAra thaye tyAMthI mehanIya karmanI vaNA kaMIka pAtaLI thaI tadA pravyAdika pAMca sthAvaramAM AvyuM. pachI thoDI ghaNI vargaNa pAtaLI paDe tyAre trasaMpaNuM pAme. te beIdriya thayo. tyAra pachI bIjI vaNA ghaTe te teIdriyapaNuM pAme. emaja caudriya asaMjJo padriyapaNu pAme. pachI kAMika varganA ghaTI tyAre saMjJIpacaMdriya-tiryaMca nArakI, deva, manuSyapaNuM pAme. emaja jema jema jIva ujavaLa thAya tema tema uMcapaNuM pAme. itikSapazama labdhi che. prazna 63-bIjI vizuddhatA labdhi te kone kahIe? uttara-je kSopazama labdhithI vizeSa nirmaLApaNu pAme. te jIva samakita vinA paNa svabhAve nirmaLa buddhivaMta heya. tethI karI arihaMta devane paNa koI vakhata bhakta thAya, athavA dAna paNa Ape, Arjava pari NAma paNa koI vAra thAya, jinavANI paNa sAMbhaLI, anerane zuddha upadeza paNa dIdhe, naraka tiryaMcanAM dukha sAMbhaLI kaMpAyamAna paNa thaye, tapa japa paNa ghaNIvAra karyA, paNa pudgalika sukha ane Atmika sukhanA bheda samajyA nahiM. deva, gurU, dharma jinavANIne bheda samaje nahi. gIlavat thaIne Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 5 me. kevaLacarcA pALI tapAcaraNa karyuM tethI vizuddha thaIne navaraiveyaka sudhI jAya. te vizuddha labdhi kahIe? prazna 64-trIjI upadezanA labdhi te kene kahIe? uttara-jeNe zrI tIrthakarajInI vANI, tathA gaNadharajInI tathA sAmAnya kevaLInI vANI suNI. tathA sAdhu zrAvakanI vANI suNatAM suNatAM zrI jaina dharmanI rUcI upaje hRdayamAM bhede pharI pAchuM paDe, pAchI rUci utare te ardha pugalika hoya te upadezane labdhi 3. prazna 65-cethI prayoga labdhi te kone kahIe ? uttara-samyakatva vinA koI jIva dravya saMyama pALe, paMca mahAvrata pALe, 22 pasiha sahe, zrAvakanAM 12 vrata pALe, te dravya saMyamathI aSTa kamanI varga anaMtI kSaya thaI, cheDI rahI, nirjarA kahI. paNa pudagalika sukhathI mana ubhA nathI tethI karI pharI saMsAramAM rajhaLe. jamALI ninTava va-iti praga labdhi 4. prazna da6-pAMcamI karaNa labdhi te zuM ? uttara-je vAre jIvanI kALalabdhi te bhavasthiti pAke tyAre jIvane mithyAtvarU5 gaThIbheda thAya, tyAre traNa karaNa kare. prathama aMtakaraNa 1, bIjuM apUrvakaraNa 2, trIju nivRttikaraNa 3. e traNa karaNane vistAra praznathI jANa. prazna 67 -adhakaraNa te zuM ? uttara-AukhA vinA sAta karmanI sthiti eka koDAkoDa sAgara rahe tyAre aMtakaraNa kare. tyAre mithyAtva ane samyakatvanA pariNAma barobara kare. aMtamuhUrtanI sthiti mithyAtva mehanIyanI rahe, pachI samakita pharasavA yogya che. jema karasaNa dharatI samArIne bI vAvavA yogya kare, paNa bI vAvyuM nathI. tema mithyAtvarUpa kaMTaka dUra karIne bhAvarUpa dharatI : samArI, paNa samyakatvarUpa bI vAvyuM nathI, te aMtakaraNa kahIe. e kAraNa abhavyane paNa hoya che. tenI aMtarmuhUrtanI sthiti che pachI kAM te bIjA karaNamAM Ave ke kAM to pAcho paDe. e karaNalabdhinuM prathama aMtakaraNa kahyuM 1. prazna 68-apUrvakaraNa kene kahIe? uttara-je AtmAnA pariNAma evA kadi ujavaLa vahetA thayA te ujvaLa pariNAma kare. te ujvaLa pariNAme vartata apUrvabhAva thato jAyae bIjuM apUrvakaraNa 2. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 5 me. 325 prazna 69-nivRtikaraNa te kone kahIe? uttara-je AtmAnA pariNAme karIne indriyanA mane viSayasukharUpa pudgalika sukhathI pariNAma upaDe ubhage, pugalika sukhathI mana nivartAve te nivRttikaraNa 3. e 3 karaNa prApta thaye cUthe guNasthAne Ave te mithyAtva bhedIne samyakatvavaMta thAya. e pAMca labdhi kSapazamabhAve jANavI. prazna 70-pahelA mithyAtva guNasthAnanuM zuM lakSaNa? uttara-je jIvane (5) prakRtine udaya che, mithyAtva mehanIya 1, anaMtAnubaMdhI koi 2, mAna 3, mAyA 4, lebha 5, e pAMca prakRtine udaya che. teNe karI jIvane kugurU, kudeva kudharma, sevavAnI rUci upaje tathA muMDhapaNe grathalapaNAthI gahalavat thaIne tatvAtatvanI oLakhANa na kare, ane je pAMca prakRtinA udaye karI jIvAdika 9 padArthane viparIta paNe jANe te 10 prakAranAM mithyAtva seve. jIve ajIvasannA 1, ajI jIvasunnA 2, dhame adhammasanA 3, adhame dhammasannA 4, sAhu asAhasanA pa, asAhu sAhasanA 6, mage umammasanA 7, uma magnasanA 8, muttI amuttI sannA 9, amuttI muttannA 10. evI sanmA pagaTe che te jIvane prathama guNasthAnaka jANavuM. pakSa 71- paheluM mithyAtva guNasthAna zuM draSTAMta karI jANavuM ? uttara-jema javaravyApaka manuSyane annanI arUci, tema mithyAtva mehanIya karmanA udaye karI, zrI jinapraNita dharmanI arUci hoya. tathA dhaturo khAvAthI veta vastu pILI dekhAya, tema mithyAtvanA udaye pudgalika sukha je pAMca indriyanA majJa pudgalanAM sagarUpa sukha te sukha karI mane, ane Atmika sukha je bAdhA pIDA rahita AtmAne AnaMdarUpa sukha sukhane anubhave nahi. mithyAtvane udaye lakSmI, puva, kalatrane nimitte kugurU, kudeva, kudharmane seve. maMtrAdike duSTa devatAne jApa homAdi kare, tathA svazarIranI pIDA tAlaNa bhaNI suvarNa dAna, medAna pramukha kare, nava grahanA jApa kare, putaLAM karAve. ityAdi viparIta buddhi upaje. te lakSaNathI mithyAtva guNasthAna jAnavuM. te mithyAtva pAMca prakAranA che. abhigrahika 1, enAbhi grahika 2, abhiniveSika 3, anAga 4, saMzayika pa. e pAMca mithyAtvane artha nIcenA paznathI jANa. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 zrI praznottara mohanamALA-bhAga 5 me. prazna 72-paheluM abhigrahika mithyAtva kone kahIe? uttara-je haTha karIne saddagurUnA vacananI oLakhANa na kare, e mArI sahaNa Dage ema dhArI saddagurUnI saMgata paNa na kare. zrI jinapraNita dharma paNa na sAMbhaLe, haDa tANe, lehavANIyAnI pere gADhI pakaDe. tene abhigrahika mithyAtva kahIe 1. prazna cha3-bIju anabhigrahIka mithyAtva kene kahIe? uttara-te hakagrAhI te nathI, paNa zrI jinadharma oLakhavAnI buddhi nahi. mRDha svabhAvathI parIkSA na karI zake. jema kaDachI kSIrAdi khaTarasamAM phare paNa jaDapaNAthI svAda na parakhe. tema mithyAtva mehanIya karmanA udaye tasvAtava, deva, kudeva, sugurU, kugurU, dhamadharma, bhakSyAbhaDhya, nija guNa para guNa, ItyAdine bedha na hoya. sAmagrInA abhAve tene anabhigrahika mithyAtva kahIe 2. prazna 74- trIjuM abhiniveSika mithyAtva kene kahIe? uttara-je veSa palaTe nahi, ane mithyAtva mehanIya kamane udaye usUtra bele. pachI te vacanane pakSa jhAlIne tene maLatAM maLatAM ghaNAM vacana utthApe te jamALI ninhavavat, tene abhiniveSika miyAtva kahIe 3. prazna 75-cothuM aNubhaga mithyAtva kene kahIe? uttara-ekeMdriya, beidriya, idriya, cidriya, asaMsI tiryaMca padriya e sarvane aNaga mithyAtva te hoyaja te samakitanA svarUpane jANatA nathI. tathA saMjJIne paNa hoya ke jene samaktine upayoga nathI. eTale samakti aNuoLakhavAne svabhAva che jene tene anAga mithyAtva kahIe 4. prazna cha--pAMcamuM saMzayika mithyAtva kene kahIe? uttara-je jina vacanamAM zaMkA ANe, puNya pApanAM phaLa che ke nathI ? tathA pAkhaMDIne ADaMbara dekhI ciMtave ke enI pUjA mAnatA ghaNI thAya che, ghaNuM leke seve che, mATe emAM paNa kAMIka dharma haze. tathA tIrtha yAtrA vagerethI mokSanI AzA rAkhe tene saMzaya mithyAtva kahIe pa. e pUrvokta (1) mithyAtvane udaya che jene, tene mithyAtva guNa sthAnaka jANavuM. te mithyAtva traNa prakAranuM che temAM eka agaIe apaja vasIye te mithyAtvanI Adi nathI. aMta paNa nathI te abhavya jIvanuM mithyAtva 1, bIjuM aNaIe sapajjavIe, tenI Adi nathI paNa aMta Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 5 me, 327 che. te bhavya jIvanuM mithyAtva 2, trIjuM sAIe sapajajavIe, tenI Adi paNa che, ane aMta paNa che. te mithyAtva anAdinuM hatuM te gaMThIbheda thaIne prathama upazama samakita pragaTa thaI pachI kSapazama samyakatva pragaTe. te samaye mithyAtvane udaya nathI. paNa sattAmAM mithyAtva vargaNAnAM pagala AtmA saMghAte lelIbhuta che. jema chAramAM agni DhAMkI tema upazama tathA kSapazamabhAvathI mithyAtvarUpa agni DhAMkI paNa je mithyAtva vargaNAnAM pudgala sattAmAM che, tenI sthiti pUrI thaye udayALImAM Ave tyAre upazama bhAva dUra hoya. vaLI mithyAtvane udaya thaye te samaya mithyAtvanI Adi thaI. ane aMte aMta paNa hazeja, ardhapudgalamAM pharI samyakatva pAmI mikSa haze te mATe. Iti prathama guNasthAna lakSaNa 1. prazna ka7-bIjuM sAsvAdAna guNasthAna nuM zuM lakSaNa? uttara-je cothA guNasthAnavarti jIva, kSapazama tathA upazamAM samakti, tene anaMtAnubaMdhInA kaSAyanA cekano udaya thaye. tene bahulapaNAthI samyakAvathI bhraSTa thavA lAge tethI cethA guNasthAnathI kharI paDe. te jIva pariNAmathI mithyAtva guNasthAna bhaNI AvavA lAge. paNa mithyAtva guNasthAne pahoMcyA nathI, ane mithyAtvane udaya thayo nathI. paNa mithyAtvanI sahacAriNI anaMtAnubaMdhI kaSAya tene udaya thaye te javalikA pramANa lagI samakitane lagAreka svAda rahe te sAsvAdAna guNasthAna jANavuM. prazna 78-bIjuM sAsvAdAna guNasthAna zuM draSTAMta karI jANavuM ? uttara-jema prAsAdanA zikhara para koI purUSa ca, pachI heThe jatAM tammara arthAta cakarI AvI, tyAMthI paDaye paNa dharatIe pahoMcyo nathI, vacce aMtarALe kALa cheDe rahe, tema koI jIva upazama tathA kSapazama samaktirUpa mahele caDyA, paraMtu hAyamAna pariNAma thaye paDe, paNa mithyAtvarUpa dharatIe pahoMcyuM nathI. aMtarAvarti sAsvAdAna guNasthAna 6 AvalikA pramANa samyakatvane svAda rahe. pachI mithyAtvamAM Ave tathA jema aMbe DALathI tUTayo paNa dharatIe AvyuM nathI, tema jIva samakti rU5 DALathI tUTe, paNa mithyAtvarUpa dharatIe AvI pahoMcyuM nathI, tathA jema ghaMTAne zabda prathama ghera gaMbhIra thAya pachI ghaTatAM ghaTatAM lagAreka rahe tema samyakatva rahe. tathA ke purUSa khIra khAMDanuM bhajana karI vacce te vAre lagAreka svAda rahyo. tema samatithI paDatAM paDatAM lagAreka samyakatvane aMza rahyo te bIje guNasthAne cothAthI paDe te Ave. paNa paTe Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 5 me. lAthI bIje na Ave. cethAthI pahele jatAM keika bIje Ave, paNa sarve na Ave. Iti dvitIya guNasthAna lakSaNa che prazna cha9-trI mitra guNasthAnanuM zuM lakSaNa che? * uttara- zrI jana dharma eTale samakita dharma ane mithyAtva dharma e "banne sarakhA saradahe, mizrabhAva rahe. jema dahIM ne sAkaranA saMge zikhaMDa rUpa rasAMtara nIpaje, tema samyakatva ane mithyAtvanA sAthe mitra guNasthAna jANavuM, te pahelA guNasthAnathI cothe guNasthAne caDatAM mithyAtvanA praga hAyamAna thAya ane samyakatvanA pravega vAddhamAna thAya taMdatarALe aMtimuhUrta pramANu mizra guNasthAna pharase. sAcI ane judI zraddhA sarakhI saradahe. Iti tRtIya guNasthAna lakSaNa . * prazna 80-cethA avirati samadraSTi guNasthAnanuM zuM lakSaNa ? uttara---trata, cikhANa jene nathI tene avirati kahIe, paNa samyakatva draSTi che. AtmAne anubhava pragaTa thayuM che jene te nija * svarUpe jANIne heya, , upAdeyanuM jJAna che jene te jIva vrata paccakhANa ' karavAne manoratha karepaNa karI na zake. te zA kAraNathI ? te kahe che. apratyAkhyAna cAkaDIne udaya che te bhANI karI na zake. je apratyAkhyAna cokaDInAM karmadaLa che teja, avata che. te alatanA udayathI vrata pakhAna karI na zake, paNa zuddha samyakatva adhe tene cothuM guNasthAna jaNavuM tenA traNa nivAsa kahe che te upazama samakitane 1, pazama samakitane ra, lAyaka samakitane , sane prakRti pramAve te lAyaka samyakatvano nivAsa pAme, te pAcho kadApi na paDe. ane sAta prakRtine upazamAve te upazama samyakatvanA nivAsa pAme. te samyakatvathI pAchA paDavAne svabhAva che, te mithyAtvamAM jAya ane kSaya samyakaramAM paNa jAya. ane che prakRti upa'zimAM, eka samakita mohinIyana udaya hoya to pazama mehanIyane 1** nivAsa pAme, tathA cha prakRti vipAke udayamAM na hoya, pradeza udayamAM hoya ane samyakatva mohanIya vipAke udayamAM hoya te pazama samakita kahIe. che te upazama samakitanA bIjA bheda dhaNA che, te guNasthAnaMka kamarehaNa graMthithI jANavA. te sata prakRti kaI ? anaMtAnubaMdhI coka, traNa darzana mahamIya e 7 prakRtine udaya ne hoya tyAre cothe guNasthAne Ave. te jIva sAta belanuM AyuSya na bAMdhe. 1 naraka, 2 tiryaMca, 3 bhavanapati, ja vyaMtara, pati , 'strI, 7 napuMsaka e cha nuM AyuSya na bAMdhe. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA---- bhAga 5 me. 329 samakitI manuSya tiryaMca, eka vaimAnikanuM AyuSya bAMdhe, ane samikatI devatA nArakI eka manuSyanu AyuSya khAMkhe. iti caturtha guNusthAna lakSaNa, prazna 81-pAMcamA deza virati guNasthAnanu` zu` lakSaNa ? uttara-chakAyamAM eka sakAyanI hiMsAnA tyAgIne dezavirati kahIe. te trasakAyanI hiMsA e prakAranI, eka ArabanI hiMsA tenA te tyAgI nahi, bIjI sakalpanI hiMsA tenA be bheda, eka'aparAdhInI ' hiMsA tenA tyAgI nahi bIjI niraparAdhInI hiMsA tenA be bheda. eka te aNNA koTI hiMsA te ajANapaNe aNu upayegathI hiMsA thAya tenA tyAgI nahi, bIjI AkoTIne haNavAnI buddhie upayega sahita hiMse tevI hiMsanA "tyAgI che. tenA 3 nivAsa te 11 prakRti mAMhenI 7 khapAve 3 nA kSaye pAma te thAyakanA nivAsa, che upazamAve 4 ne kSamAvaMzama te upazamanA nivAsa. 10 nAM kSAyaka tathA upazama tathA 1 samyakatva meAhanIyanA udaya tekSApazcamane nivAsa te 10 prakRti pradeza uyamAM ne samyakatva mehanIya vipAkamAM te 7 prakRti pUrvavat ne apratyAkhyAnInAM cAka e 11 prakRtinA uca na hoya tyAre dezivaratapaNuM pragaTa thAya, te paccakhANa lIdhAM zuddha pALe. iti pAMcama guNasthAna lakSaNa, R 1 - + 0 prazna 82-sAdhujIne viza vasAnI dayA kahI ane zrAvakane vasAnI dayA kahI te zI rIte ? savA ". / / *); ' uttara- sAdhujIne sarvathA prANInA vadhane tyAga che, mATe vIze vIza vasAnI dayA kahevAya, ane zrAvakane savA vasAnI thA te keTaloka Ara bhane tyAga che. ne keTalAka tyAga nathI ne temAM paNa savA vasAnI dayAnI samajaNu nIce pramANe che. prANInA vadha e prakArano. eka sthUla jIvane, bIjo sUkSma jIvane skula jIva te iMdriyAkrika trasa jIva jANavA, ane sUphama te bAdara e ke TriyAkrika sthAvara jIva RNavA, paNa sUkama nAma karmo dayane viSe vartIta evA ekendriya ahiMyAM na levA, kemake temanA zasrA ki prayoge karI vadha thatA nathI e kAraNuM maTe. have gRhasthane sthUla prANI vadhanI nivRtti hoya, paNa sUkSma jIvonA vadha thakI nivRtti thai zake nahi, pRthvI jaLAdvikanA vadhe karIneja temane pacanAdika (rasoi vagere) samasta karmanI pravRtti che. e kAraNa mATe, e prakAre sthAvara jIvanI hiMsAnA aniyame karIne eTale niyama rahita paNe karIne viza vasA madhyethI daza vasA gayA ane daza vasAM rahyA. te madhyethI vizeSa dekhADIe chIe. vaLI niyama karelA evA je sthUla prANIno vadha kare te prakAranA, temAM eka sakalpa thakI 42. r Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 5 me. utpanna thayele, ane bIjo AraMbha thakI utpanna thayeluM. temAM saMkalpa thakI utpanna thayele te A jIvane huM mAruM e prakAre mananA saMkalpa thakI thAya che. ane bIjo kRSI karma kare te gRhAdika Abhane viSe pravartavAM thakI thAya che. te banne madhye gRhastha saMkalpa thakI utpanna thayele e sthUla prANuM ne vadha te thakI nivRtti pAme che. paNa AraMbha thakI thayelI prANIne vadha te thakI nivRtti pAmI zakate nathI, eTale tene tyAga karI zakatA nathI. kemake te vinA tenA zarIra tathA kuTuMbAdikane nirvAha na thaI zake. e kAraNa mATe te zrAvaka vrata aMgIkAra karatI vakhate e vicAra rAkhe che ke, saMkalpIne koI jIvane mArUM nahIM, ane AraMbha karatI vakhate jatanA karuM evI rIte vrata grahaNa kare che. e pramANe AraMbhathI utpanna thayelI je hiMsA tene niyama na karave karIne daza vasA maLethI pAMca vasA gayA ane pAMca vasI rahyA vaLI tenI madhye vizeSa dekhADIe chIe. niyama karelo e je saMkalpa te thakI utpanna thayele je vadhe te be prakAre che. eka aparAdha bIje niraparAdha. tenI madhye aparAdha sahita evA cAra tene rAjAdikane saMkalpIne paNa baMdha pratye na vaje, ane niraparAdhane te saMkalpane baMdha na kare. eTale aparAdhI purUSane baMdha karavAne yA vadha karavAne tyAga gRhasthathI thaI zakatuM nathI, ane niraparAdhanA baMdhane tyAga thaI zake che, e kAraNa mATe aparAdha sahita hiMsAnA aniyame karIne pAMca vasA maLethI aDhI vasA gayA, ane aDhI vasA rahyA. vaLI niyama karelo niraparAdhane je vadha te paNa be prakAre che. temAM eka sApekSa, ane bIjo nirapekSa tenI madhye apekSA sahita eTale AzaMkA sahita eTale zaMkAnuM sthAnika ane tethI viparIta te nirapekSa tenI mathe zrAvaka sApekSa hiMsA na vaje, eTale tene tyAga nathI karI zakate, ane nirapekSa hiMsA vaje che, eTale tyAga kare che tenuM tAtparya e che ke keIka rAjyanA adhikArI purUSe bAra vrata aMgIkAra karyo che. te paNa pitAnA marmana jANavA thakI zaMkAnuM sthAnaka e ke purUSa niraparAdhI eTale aparAdha rahita che. te paNa tenA vadha pratye niSedha na kare. eTale koIka purUSa pitAnA marma pratye jANe che ane niraparAdhI che. te paNa potAnA manamAM evI zaMkA uThI ke A purUSa mArI vAta rAjAne kahI deze te mane moTuM vigha AvI paDaze evuM jANIne tene koI vakhata rAjA keda karate hoya te pite joI rahe paNa tene niSedha kare nahi. kemake pitAne dharmanA vidmanI bIka che, mATe e rIte sApekSa hiMsA na va ja karIne aDhI vasAmAMthI savA vase gaye, ene savA vacce rahyo. e rIte zrAvakane savA vasAnI dayA heya. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 5 me. 331 prazna 83-tiryaMca manuSya ane devatAmAM javAvALAne maratI vakhate kaI prakRtine udaya heya? ane kadi samakitathI paDe te kaI prakRtinA udayathI paDe? uttara-ThANAMgajInA 4 the ThANe, uddeze 2-3 je kahyuM che ke-narakamAM javAvALAne anaMtAnubaMdhInI cekaDIne udaya hoya. tema tiryaMcamAM javAvALAne maratI vakhate apratyAkhyAnInI cekaDIne udaya hoya, ane manuSyamAM javAvALAne pratyAkhyAnInI cAkaDIne udaya hoya. temaja devatAmAM javAvALAne saMjaLanI cekaDIne udaya heya. eTale je je prakRtinA kSapazamathI je je guNa pragaTa hatuM te te prakRtine udaya thavAthI caDelI DIgrI-guNathI paDavApaNuM thAya. jemake anaMtAnubaMdhInI cekaDI khasavAthI samaktinI prApti thAya, paNa teja cokaDIne tIvra udaya thavAthI samaktine nAza thAya ane marIne naraka gatimAM jAya. temaja apratyAkhyAnInI cekaDI khasavAthI zrAvaka paNuM pAme, ane te cekaDInA udayathI zrAvakapaNAthI-pAMcamA guNasthAnathI paDe, ane te cekaDImAM kALa kare te marIne tiryaMcamAM jAya, ane pratyAkhyAnInI cekaDI khase tyAre sAdhupaNuM-cha guNasthAna prApta thAya--ane teja prakRtine udaya thAya te sAdhupaNathI (chaThThA guNasthAnathI) paDe. ane te cekaDImAM kALa kare te marIne manuSya gatimAM jAya. ane saMjaLanI cokaDInuM khasavA paNa thAya tyAre kevaLajJAna pragaTa thAya, ane te cekaDIne udaya thAya te kevaLajJAna aTake, ane te cekaDImAM kALa kare te marIne devatA thAya. e te cAritra guNanI vRddhihAninuM phaLa kahyuM. paraMtu samakitathI paDavAvALA tiryaMca, manuSya ane devatAmAM javAvALAne anaMtAnubaMdhInI cekaDInA udayanI jarUra jaNAtI nathI. paNa tene te samakita mehanIyane tIvra udaya thavAthI upazama athavA kSapazama samakitathI paDavApaNuM thAya. temAM pahelA guNaThANe javAvALAne te bhUmine prApta thavAnA samaye anaMtAnubaMdhInI cekaDIne udaya thAya che, ane sAsvAdAna samakita pAmelAne paNa tenI sthitinI hadamAM anaMtAnubaMdhIne udaya thayA bAda mithyAtva prApta thatuM hoya ema jaNAya che. paNa pAMcamA-chaDuM guNaThANathI paDavAvALAne to prathama cAritra mohanIyanA udayathI paDavApaNuM thAya che. arthAt chaThThA guNaThANAthI nIcenA guNaThANAvALAne paDavuM thAya ane mithyAtva mehanIyane udaya thAya te pAdhare paheleja guNaThANe-jAya, ane bIjI prakRtiono udaya thAya te jevI prakRtine udaya tevI mArAe Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 zrI prakanettara mehanamALA--bhAga 5 me. jAya, ane sAtame guNaThANe eka samakti mehanIyane udaya jaNAya che, ane AThamethI upara darzanamahanIyane udaya nathI. mAtra cAritramohanIyane ja udaya che. prazna 84-pAMcamA chaThThA guNaThANAvALAne apratyAkhyAnI athavA pratyAkhyAnI cokaDIne udaya thavAthI tiryaMca manuSyanA AyuSyane baMgha paDe ema kahyuM ane bhagavatIjI zataka 30 me-manuSya, tiryaMca samaktiI te vaimAnikane ja baMdha pADe ane vaimAnikamAMja upaje te kema? kAraNa ke, ukata cokaDIne udaya thayo paNa samakita te cheja. mATe te manuSya tiryaMcamAM kema jAya? uttara-ThANAMga ThANe 4 the kahyuM che ke-anaMtAnubaMdhI kaSAyamAM mare te narake jAya. ema apratyAkhyAna kaSAyamAM mare te tiryaMcamAM jAya, ane paccakhANAvaraNaya kaSAyamAM mare te manuSyamAM jAya ane saMjaLanA kaSAyamAM mare teja devagatimAM jAya mATe jANavuM je samakitI jIva saMjaLanA kaSAyamAMja devagatine baMdha pADe paNa bAkInI bAra kaSAyamAM devagatino baMdha pADe nahi, ane mare paNa nahi. bAra kaSAyamAM baMdha pADanAra yA maranAra samakitI nathI ema jANavuM. mATe samakitI jIva 4-pa-6 ThThA guNaThANavALA niyama saMjaLanA kaSAyamAM mare ane devakamAMja upaje, mATe bhaga- vatIjImAM 30 mA zatakamAM kahyuM je manuSya tiryaMca samakitI vaimAnika upaje te satya che. prazna 85-te pachI keTalAka kahe che ke-kSAyaka samakitI marI nara ke jAya che. zreNika, kRSNavat tenuM kema ? uttara-e vAta saMbhavatI nathI. uparanA lakhANathI cekakasa ema samajAya che ke-kSayaka samakitavALe marIne narake jAya nahi. kemake narake javAvALAne anaMtAnubaMdhIne kaSAyamAMja baMdha paDe che, ne te kaSAyamAM ja mare che. mATe kSAyaka samakitavALAne anaMtAnubaMdhInI kaDI te cheja nahI. tene kSaya karavAthI kSAyaka samakita pragaTa thayuM che, mATe te cekaDIne udaya nathI te tene narakane baMdha paNa nathI. ema tamAma cekaDImAM jANavuM. prazna 86-mithyAtva mohanIya pApamAM kahI che te samakita mehanIya ane samA mithyAtva mehanIya kayA tattvamAM bhaLe ? uttara-samakita saMvara tatvanA gharanuM che, ane mehanIya mithyAtvanA gharanuM che, ane mithyAtva pApatattvamAM che, eTale samakita mehanIya ane Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 5 me. 333 samA mithyAtva mehanIya e paNa mehanIya karmane udaya che. te khasavAthI samakitanI prApti thAya che, jyAM sudhI tene udaya ke sattAmAM hoya, eTale upazama pazama ke kSaya tene na hoya tyAM sudhI te pApatatvamAM bhaLe mizrita dUdhapAka paNa jherarUpaja gaNAya. jyAM sudhI samakitamAM mehanIyane udaya hoya tyAM sudhI samakita nirmaLa thavA de nahi, ane mehanIyanA vizeSa udayathI saMmatithI paDavApaNuM paNa thAya che ane samA mithyAtva mehanIyamAM vizeSa karIne mithyAtvanuM pradhAnapaNuM che, te paNa mihanIya sahita mithyAtvanI prabaLatAne laIne samakitane aMza gauNutAmAM hevAthI tenI bhUmikA mithyAtvanIja gharanI sUtramAM gaNI che, mATe te banne pApatavamAMja gaNAya. jeTale bhAga samakitane teTale jIvane saMvara che bAkI mithyAtva ane mehanIyane laIne mithyAtvanA pradhAnapaNathI pApatatvamAM gaNAya. samavAyAMga sUtramAM kahyA pramANe tamAma bhavya jIvane samakita mehanIya ane samA mithyAta mehanIya sattAmAM che, paNa jyAM sudhI kSaya, upazama ke - pazama thayuM nathI tyAM sudhI te jIvane pahelA guNaThANAthI alaga gaye nathI, ane keTalAka jIva samakita mohanIya ane mizramehanIyanI sattAvALA hovA chatAM paNa anAdi anaMta mithyAtvavALI sUtramAM kahyA che, mATe e bane mahanIya pApatatvamAMja gaNAya. prazna 87-11 muM guNasthAna AukhAna abaMdhakanuM che. ne te guNa DANe mare te anuttara vimAne jAya tenuM zuM kAraNa ke ? uttara-cha tathA sAtame guNaThANe anuttara vimAnanA AukhAne baMdha karyo che. te pariNAmanI dhArAe caDI 11 mA guNaThANA sudhI jAya ne tyAM kALa kare te. anuttara vimAnamAM upaje. prazna 88-te pachI 11 mA guNaThANA sudhI pariNAmanI dhArAe caDaye tene zuM lAbha thaye. ? uttara-aneka karmanI nirjarA thaI te apUrva lAbha prApta thaye 28 mihanIya karmanI prakRtine upazamAvavI te kaI che lAbha nathI, anuttara vimAnamAM rahyAM thakAM paNa upazAMtahI hoya che, ane tyAMthI caLyA thakA paNa thoDAja kALamAM mokSa thaze e moTo lAbha. prazna 89-Atma siddha samAna che. evuM mAnanAranuM ema kahevuM che ke-jIvanA mukhya ATha rUcaka pradeza je che te nizcaya nayathI bhavya tathA Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 5 me. abhavya sarvanA siddha samAna che. mATe sarva jIvanI sattA eka sarakhIja che. kemake e 8 pradezane bIlakula karma lAgatAM nathI. te zrI AcArAMga sUtranI zrI zIlaMgAcArya kRta TIkAnA lekavijyAdhyayane prathamezane zAkha che. tyAMthI savistarapaNe jevuM. ema AgamasAramAM kahyuM che te kema ? uttara-A saMbaMdhI pahelA bhAgamAM ghaNuM kahevAI gayuM che. TIkAkAra ke graMthakAra pitapatAnA magaja pramANe (zraddhA pramANe) lakhI jAya, paNa je vAta siddhAMta kabUla kare te satya kahevAya. je bhavya tathA abhavyanA 8 rUcaka pradeza nizcaya nayathI siddha samAna mAnIe, ane sarva jIvanI sattA sarakhI ja mAnIe ane 8 pradezane bIlakula karma lAgatAM nathI. ane te nirAvaraNa mAnIe te bhavya jIvanI peThe abhavyane paNa koI kALe sarva Atmapradeza nirmaLa thavA joIe, ane te paNa mekSa javA joIe. prazna 90-ahiMyAM kei ema kahe ke-abhavya karma cIkaNa che, ane abhavyamAM parAvarta dharma nathI. tethI te siddha thatAM nathI, mATe tene svabhAva che je mekSa javuM ja nathI, ane bhavya jIvamAM parAvarta dharma che. mATe kAraNa sAmagrI maLe palaTaNa pAme, guNazreNae caDI mikSa karI siddha thAya. ema kahe che tenuM kema? uttara-jyAre nizcaya nayathI bhavya ane siddhanuM samAnapaNu che, te nizcaya naye koI vakhata te uMca darajajAne pAme. ATha pradeza nirAvaraNa hoya te bIjA pradezanuM kaI vakhata AvaraNa khasavuM thA . mATe koInuM ema paNa kahevuM che ke-bhavya jIvanA ADa rUcaka pradeza ughADA che, ane abhavya jIvana sadA sarvadA DhAMkelAja che-AvarelAja che, mATe tene kei kALe mikSa thAyaja nahi. e vAta paNa kapita che. sUtranA nyAye te vAta mAnya nathI. te have abhavya jIvane mokSa na thavAnuM ke I sabaLa kAraNa hevuM joIe ane te paNa siddhAMtathI sAbita thAya teja kabUla thAya tema che. siddhAMtanA nyAye je vastu sattAmAM hoya te koI vakhata pragaTa thAya. paNa tenI pAse dvija na hoya te vastu kayAMthI prApta thAya mATe bhavya jIvane mikSa prApta thAya ane abhavyane na thAya tenuM kAraNa upara kahelA tamAma kAraNathI bIjAja prakAranuM hovuM joIe, te kAraNa e ke- samavAyAMga sUtramAM ra6 mAM samavAyamAM kahyuM che ke-abhavI jIvane mohanIya karmanI 26 prakRti sattAmAM che. te 28 mAMthI samakita mehanIya 1, ane mizramehanIya 2. e be prakRti varajI che. e be prakRti mULathI ja nathI ane 27 mAM samavAyAMge bhavya jIvane 28 mehanIya karmanI prakRti sattAmAM kahI che. e uparathI ema siddha Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA --bhAga 5 me. 335 thAya che ke-abhavInI pAse mULathI ja samakitanA paryava nathI te mekSa hoyaja kayAMthI ? arthAt naja heya. mATe bhavI jIva ane abhavI jIvamAM samakti mehanIya ane mizramehanIyane taphAvata che, te divasa ane rAtri jeTale taphAvata samaja. athavA kRSNapakSI ane zukalapakSI eTale taphAvata samajavo eTale bhavya jIva te koI vakhata kRpakSIne zukalapakSI thAya paNa abhavI jIva te kaI kALe zukalapakSI thavAne ja nathI tene samakitanI prApti keIpaNa kALe thavAnI ja nathI. e vAtane bhagavatI sUtra sAkSI Ape che. mATe abhavI ane siddha sattAe sarakhA cheja nahi. ane bhavI tathA abhavI jIvanA 8 rUcaka pradeza paNa abaMdhaka nirAvaraNa cheja nahi, e vAta siddhAMtanA ghaNA dAkhalAthI nirNaya thAya che. prazna 91-jIvanA 8 rUcaka pradeza kevA svarUpamAM che ne te kahevAne vizeSa zuM che? uttara-jIvanA asaMkhyAtA pradezamAM madhya bhAge 8 rUcaka pradeza che, ane 8 rUcaka pradezane saMkalIta asaMkhyAtA pradeza che te 8 thI judA nathI paNa 8 sivAyanA saMkeca vikaravAra thAya che ne 8 te sadAkALa tevAne tevAja madhya bhAge rahe che. te paNa cAra upara ne cAra heThe. traNa traNane jeTe anAdi baMdha che. ema bhagavatIjInA 8 mA zatakanA 8 mAM uddeze maMDAtA chApelA (bAbuMvALA) pAne 656-57 me kahela che te sUtrapAThA- - se kiM taM payoga baMdhe 2. tivihe paNatte, taMjahA-aNAievA apajjavasi eA / sAievA apajavasie, sAiega sapajjavasie / tatthaNaM je se aNAie apajjavasie seNaM aThaNDaM jIvamajjappaesANaM tatthaviNaM tiNha 2 aNAie apajja basie sesANaM sAie tatthaNaM je se sAie apajjavasie se NaM siddhANaM. ahiMyAM jIvanA 8 madhya rUcaka pradeza traNa traNane anAdi apajaja vasiya baMdha kahyo che, bAkInA asaMkhya pradezana) sAdi savajajavasiya baMdha kahyo, ane siddhane sAdi apajajavasiya baMdha che. e pramANe traNa prakAre pragabaMdha kahyo che. te AtmAnA pradeza AzrI kahela che. ahiM karmanI ke zarIranI vivekSA nathI.) prazna 92-vigrahagati ane avigrahagatinA saMbaMdhamAM pahelA bhAgamAM chevaTanA praznamAM kahyuM che ke-avigrahagativALA dezathI kaMpe che, ane vigraha gativALA sarvathI kaMpe che. tema TIkAkAra tathA bhASyavALAnuM lakhavuM ema che ke-avigrahagativALA dezathI kaMpe che tenuM kAraNa ema samajavuM ke-dahastha Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 zrI prattara mehanamALA--bhAga 5 me. rahelA jIvane mAraNatika samudhAta vakhate utpattisthAnake jatAM ilikAgati e dezathI kaMpe, ane kaMduka nAma daDAnI peThe gativALA sarvathI kaMpe che. e viSe zuM samajavuM ? uttara--be prakAranAM maraNa kahyAM che, temAM eka samohIyA maraNa ane bIjuM ahIyA maraNa. temAM sahIyA maraNavALA mAraNAMtika samudraghAta kare che. tenA pradeza kIDInI lALanI peThe athavA IlikA gatie dehI rahyA utpatti sthAnaka pharase tene dezathI kaMpavApaNuM thAya, ane daDAnI peThe utpatti sthAnaka pharase tene sarvathI kaMpavApaNuM thAya. ema bhagavatIjInI TIkA tathA bhASyamAM kahyuM che. temaja bhagavatIjI zataka phara me uddeza 1 lekahyuM che ke anaMtara utpanna thavAvALA jIvanI gati ThekatAM utpanna thavAnI kahI che. A uparathI ema jaNAya che ke-avigrahagativALAneja sahiyA maraNa eTale samuddaghAta sahita bharavApaNuM thAya che, ane tenI ilikAgati tathA daDAnI peThe Thekata utpanna thavAnI gati saMbhave che. ane baMdukanA bhaDAkAnI peThe asamohIyAmaraNavALAnI avigrangati ane vigrahagati bane hoya ema jaNAya che. temaja bhagavatIjI zataka 34 me udeze pahele kahyuM che ke sAta zreNInA adhikAramAM prathama 3nugAvA gatimAM eka samayanI vakagati kahI che. e uparathI ema jaNAya che ke-gAjugati to eka samayanI hoya che, chatAM tene vigrahagati kahI te apekSAe paNa sarva kapa Thare eTale eka pratarathI bIje pratara utpanna thavAvALAne hajuAyA eTale samaNIe dUra pradeze jaIne eka pratarathI bIjA pratare lagatA pratare utpanna thAya tene paNa sUtrakAre eka samayanI vigrahagati kahI che, ane jugati paNa kahI che. mATe siddhAM- tanI aneka ghaTanA che, kevaLI bhagavaMtanuM ane tuM jJAna che. jevA bhAva bhALyA tevuM parUpyuM, te ekataraphI kheMcIne keI zabdano huvAda kare nahi, ane jyAM sudhI sUtra khalA Ape tyAM sudhI sUtrathI nirNaya kare, tema chatAM na samajAya to tattva vaLIgamya kahI anaMta jJAnIe je bhAva bhAnyA te satya kahI viramavuM prazna 93-ATha madhyama Ama pradeza varjIne bAkInA asaMkhya Atma pradeza kArmANa zarIranA yoge karmanA daLane je baMdha thAya che te pregabaMdha kahevAya che. te ejana janAdi jIvanA pradezane eka vedanIya Adi karmathI mAMDI jAvat aSTavidha karma baMdha thAya che. ema AcArAMganA TIkAkAranuM kahevuM che tenuM kema ? Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 5 me. 337 uttara-bhagavatIjImAM kahelA jIvanA ejana janAdi adhikArane ane prayogabaMdhanA adhikArane koI saMbaMdha jaNAtuM nathI. ejanajanAdi adhikAra trIjA zatakamAM pramatAdi AzrI kahela che, ane pragabaMdha to 8 mAM zatakanA 9mA uddeze Atma pradezane, ane ajIva (rUpI arUpI) ne pitapotAno sarvane baMdha jude jude kahyo che. eTale jIvanA Atma pradezane traNa prakAre baMdha kahyo che tema ajIvanA saMbaMdhamAM paNa keTalAkane anAdibaMdha kahyo che, keTalAkane sAMdibaMdha kahyo che kAzmaNa zarIrane sAdi baMdha kahyo che te jIvanI sAthe rahelA kAzmaNa zarIranA sAthe samaye samaye karmanA daLane je baMdha thAya che te kArmaNa prayoga baMdha lAda-Adi sahita kahyo che. eTale janvaya eka samaya ane utkRSTa 70 kaDAkADa sAgaropamane baMdha hovAne lIdhe sAdi-Adi sahita baMdha kahyo che. te dareka zarIranA tathA karmanAM pugalanA daLanA baMdha AzrI kahela che, ane te karma pudgalane daLane Atma pradeze te baMdha te te sALaM-sarva Atama pradeze, kArpaNa yoge grahaNa karela karmanA daLane sarvano baMdha thAya che, temAM madhya 8 rUcaka pradezane judA pADyA nathI, eTale sarva Atma pradeze baMdha thAya che. ane sarva Atmapradeza caLa paNa che eTale kaMpe che. vagere savistara adhikAra prathama bhAgamAMthI tathA prathama kahelA cAlatA praznothI samajI levA prazna 94- jIvanA ATha rUcaka pradeza keTalA AkAzapradeza avagAhIne rahelA che ? uttara-bhagavatIjI zataka ra5 me uze , pUruM thatAM, bAbuvALA chApelA pAne 1721 me kahyuM che ke - kaNa bhaMte ! jIvatthikAyassa majjha padesA panattA / goyamA ! aTha jIvatthikAyassa ! majjha padesA pannattA / eesiNaM bhaMte! a jIvatthikAyassa majjhapadesA kaisu AgAsa padesemu ugADhA hoti ? goyamAja haNeNaM ekaMsivA dohiMdhA, tihiMbA, cauhivA, paMcahivA, chahiMvA, ukkoseNaM aThamuNocevaNaM sattasu arthahe bhagavata ! jIvAstikAyanA madhya pradeze keTalA kahyA che? tenA uttaramAM bhagavaMta kahe che ke-he gotama! jIvAstikAyanA madhya pradeza kahyA che. gotama kahe he bhagavaMta ! Ape jIvAstikAyanA 4 madhya pradeza kahyA te keTalA AkAza pradeza avagAhIne rahyA che ? bhagavaMta kahe he gautama jaghanya eka athavA be, athavA traNa, athavA cAra, athavA pAMca, athavA cha ane utkRSTa 8, paNa sAta upara te nahi ja. 43 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 zrI praznottara mohanamALA-bhAga 5 mo. Ane paramArtha e che ke AtmAnA 8 rUcaka pradeza jaghanya 1-2 3-4-pa-6 ane utkRSTa 8 AkAza pradeza upara avagAhIne rahe paNa sAta AkAza pradeza avagAhane te upara rahe nahi, e sadbhAva che. prazna 95-jIvanA 8 rUcaka pradeza kahyA che te pramANe bIjA koI dravyanA che ke ekalA jIvane ja mATe kahyA che ? uttara-ThANAMga ThANe 8 me dhamastikAya 1, adharmAstikAya 2, AkAzAstikAya 3 ane jIva 4. e cArenA ATha ATha madhya pradeza kahyA che. prazna 96 -jIvanA ATha pradeza. 4 upara ne 4 heThe. traNa traNane jeTe rahyA che te pramANe dhamastikAyAdikanA ATha madhyama pradeza che ke bIjI rIte ? uttara-jIvanI peThe hovAne saMbhava nathI. paNa 4 upara ne 4 heThe evA 8 pradeza hovA joIe kAraNa ke be be pradezanI zreNI pUrva, pazcima uttara ane dakSiNa ema cAre dizAe cAlI che ane vidizAmAM eka eka pradezanI zreNI kahI che. e uparathI jIvanI peThe traNa traNane jeTe 8 rUcaka pradeza jaNAtA nathI. prazna 97-samuddaghAta eTale zuM ? uttara-samududhAta eTale sama-ud-ghAta e pada cheda thAya. semaeTale AtmapradezanI sAthe je je karma pudgalanAM daLa eka eka paNe khIra nIranI peThe eka rUpe maLIne rahyA che te, tene urdu eTale udIraNA karI udayALImAM lAvI, tene ghAta eTale bhegavI dUra kare, nAza kare, ghAta kare te samuhughAta kahevAya. jemake vedanIya samudughAta te AtmapradezanI sAthe pUrva kRta vedanIya karmana daLa amuka sthitinA baMdha rahelA che hajI udayamAM AvyAM nathI tenI udIraNA karIne vedanIya karmane udayamAM lAve, AvelI vedanA tIvrapaNe bhagave te vakhate Atmapradeza ane vedanIya karmanAM pudgala sana-ekamekapaNe hatAM tenI uddabhavanA thAya-caLavicaLa thAya te vakhate AkhA zarIra pramANe tIvra vedanIya je bhegavA ane tethI je karma pudgalane nAza thAya tenuM nAma vedanIya samuddhAta kahevAya. ane maraNAMtika samuddhaghAta te maraNane aMte AukhuM aMtamUhUrta rahe. Atmapradeza bahAra nIkaLI je gatimAM utpanna thavuM hoya te gati sudhI jaI Ave tenuM nAma mAraNAMtika samughAta kahevAya. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara meAhanamALA---- --bhAga 5 me, prazna 98---kevaLasamudghAta eTale zuM? uttara~sa pUrNa AkhA luka pramANe Atmapradeza bahAra kADhe te kevaLasamuddAta kahevAya. prazna 99--lAka pramANe Atmapradeza bahAra kADhavAnuM kAraNa zuM ? tenA kALa keTalA ? ane te koNu kADhe ? 339 uttara--kevaLasamrudhAta karIne kevaLI, vedanIya Adi karmonAM pudgala jhaTake, e samuddAta 8 samamanI sthitine hAya. te pahele samaya daMDa kare (zarIra pramANe rahelA Atmapradezane bahAra kADhe. ) u, adho peAtAnA zarIra pramANe lekanA aMta sudhI Atmapradezane bahAra kADhe, te daDa ka kahevAya. bIje samaya kapATa kare, eTale daDane pUrva, pazcima daDano vistAra pramANe pUrva tarapha haiyAnA, pazcima tarapha vAMsAnA Atma pradezane lekAMta sudhI kapATanI peThe pU. trIje samaya dakSiNa, uttara, beu pAsAnA pradeze karI leAkAMta sudhI mathANuM kare. ceAthe samaya mathANuMnAM AMtarAM pUre, eTale sava leka Atmapradeze pUrANe . pAMcame samaya mathANAMnA AMtara sAhare. chaThThuM samaya mathANuM sahare. sAtame samaya kapATa sAre. Ame samaya daMDa sAhare. zarIra pramANe pAchA hatA tema Atmapradeza gehavAya. prazna 1008 samayamAM kayA kayA joga pravarte ? uttara --1 le ne 8me samaya udArika ne kANune mizra udA~~~ rika mizra joga pravarta. 3-4-5 me samaya kANu zarIrane vyApAra pratyeAje eTale kAkAya joga prava prazna 101-8 samayamAM kevaLa samuddAta kare evA pATha che tA karatAM te asaMkhyAtA samaya lAge te 8 samayamAM kevI rIte kare ? uttara-kuMvaLIne kevaLajJAnanA jANapaNA thakI dareka samayanI vAta jANI varte che. tethI kevaLasamudghAta karavA pahelAM aMtarmuhUta kALamAM prathama AvajIkaraNa kare, eTale vedanIya Adi karma uddIravAnA vyApAra kare, athA t Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 5 me. vedanIya, nAma, gotrakarmanI ghAtarUpa udIraNA kare, tyArapachI samudughAta kare te 8 samayamAM ATopI le. te sarvajJAne karI jANyuM vate che. mATe kaI zabda vaparAye heAya ema jaNAya che. zAkha chavIsa hajArA ThANuganA kAraNe 7 mA tathA 8 mAnI. prazna 102-kevaLa samuddaghAta karI thAya ke svabhAve thAya? uttara-svabhAve thAya che, kAraNa ke, tenI ATha samayanI ja sthiti che, ane karavAmAM asaMkhyAtA samaya lAge, mATe svabhAve thAya. sAkha panna vaNAjInA 36 mAM padanI. prazna 103-kevaLa samudraghAta koNa kare? tIrthakara kare che ane ? uttara-kevaLa samudraghAta tIrthakara sivAyanA sAmAnya kevaLIne thAya che te paNa kevaLa jJAna utpanna thayA pachI AyuSyanI hada cha mahinAnI aMdara hoya ane vedanIya karmanI sthiti vadhAre hoya tene AukhAnI barAbara karavA kevaLa nAma AkhA leka pramANe Atmapradezane urdUdhAta thAya che ane vadhArAnAM vedanIya karmanAM paramANune nirjarI nAkhe che. prazna 104-AvAjIkaraNa eTale zuM? uttara-AvAjIkaraNa AtmAne mekSa sAme kare, nirjarA vize karavAne vedanIya karmane udIravAM che mATe AvajakaraNa kahIe. te kevaLIne ja heya. arthAt jene kevaLa samududhAta kare hoya tene aMtarmuhUrta agAu AvAjIkaraNa hoya. ema zvetAMbara matanA zAstra uparathI nirNaya thAya che. prazna 105-A viSe digaMbara matanA zAstramAM zuM kahyuM che? temAM kevaLavasamudraghAta keNa kare ? kayAre kare? ne zA mATe kare ? te jANAvaze? uttara-sAMbhaLe, digaMbara matane bhagavatI ArAdhanA graMtha pAne 225-626 me gAthA pa-9-11 mAM kahyuM che ke-3#gI chAyAma, sesammi kevalijAdA, baccati samugdhAdaM, sesA bhajA samugvAde // 5 // artha--je utkRSTapaNe karI cha mahinA AyukA avazeSa rahyA kevaLI ye, te niyama tai samuddhAtamuM prApta haya hai. ara jirna AyukA chaha mahinA teM adhika avazeSa rahe kevaLa jJAna upajyA te samuddaghAtameM bhaja nIya hai-samududhAta heya vA nahi hoya. AyukI sthitine aMtarmuhUrta avazeSa rahI jAya ara vedanIya nAma gotrakI sthiti adhika rahI jAya to ke te tIna karmanIkI sthiti AyusamAna karaneku niyama tai' samuddaghAta Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 5 mo. 341 hoya che. are jAke tina karmakI sthiti Ayu ke samAna heI, so samudughAta nahi kare hai. ullaMsa taMvatthaM, virallidaM jahalahu viNibbAi, saMveDhiyaM tuNatadhA, tadheva kamma piNAdaThaM // 8 // artha--jese Ale vasUkuM pAri chidA karI de, tadi zighahi sukI jAya hai, taisa sameTi ikaDDA kIyA AlA vastra nahi suke hai-bahuta kAlame kama te sUke hai. kahU samuddaghAtake avasarame jIvake pradezanIkI lAraphUlane te zIdhrahI nirjare hai ara samudraghAta vinA krama meM bahuta kAlameM nirjara hai, esA janane yogya che. caduhi samayehi daMDaka, vADappadara jagapuraNA NitadA; kamaso kare ditahaveva, Niyatti caduhi samayehiM // 11 // artha--je khaDA samuddaghAta kare, tAke eka samayameM AtmA ke pradeza deha tai nIce vA uparI daMDake AkAra dvAdaza aMgula pramANa meTA dhanarUpa nikAsa, araniyala vAtavalaya te lera uparalA vAtavalayane atyaMtara tAMI vAtavalayakI meTAI kari Una caMdaDa rAju laMba ara dvAdaza aMgula moTA esA eka samaya viSe daMDAkAra kare bahari je baiDatA ke samughAta heI, te apane deha te tiguNa moTA ara nice upari vAtavalaya rahita leka pramANa daMDAkAra ane AtmAne pradezanikuM kare. bahari duje samaya je daMDAkAra Atma pradeza che te kapATake AkAra vAtavalaya niku chAMDi kari kare. pUrva sanmukha hoya te dakSiNa, uttara kapATa kare. ara uttara sanmukha hoya te pUrva pazcima kapATa kare. khaDA ke dvAdaza aMgula moDA kapATa hoI. bahari tije samaya viSe AtmA ke pradeza vAtAvalaya vinA samaya viSe AtmAne pradeza vAtavalaya vinA samasta lekame pratararUpa vyAsa hoI, se pratara samughAta hai. bahuri ethe samaya vAtavalaya sahita samasta tIna tIyAlIsa rAju pramANu lekameM ghanarUpa AtmAne pradeza vyApta hoI se leke puraNa . e yAri samayani kari daMDa kapATa pratara leka pUraNarUpa AtmA ke pradezanikuM anukrama kari kare. ara bahari vyAri samayameM anukrama tai samudaghAtake nivRtti kare. paMcama samaya pratararUpa, chaThuM samayame kapATarUpa, sAtame samayameM daMDarUpaoThame samayame bhUladehapramANa heI, ese samudaghAta kari karmaniki sthitimuM AyukI sthitikuM samAna kare. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 5 meka. esa' samuddhAtake prabhAva te nAma, gotra, vedanIya kakuM AyukakI aMtarmuhUta kI sthiti bAkI rahI thI tisa samAna riara aDAra hajAra zIlake bhedanikA svAmIpaNAMne prApta hoi aratIThAM pAche mana, vacana, kAyake dvAre AtmapradezanikA halana calana thA tisku` zake | iti kevaLa samuddAta sama sA 342 prazna 106--Atma pradezanuM vIrya ochuM vadhatu samajavu` ke kema ? ane kalepa sarakhA kahevA ke kema ? uttara---je kriyAne najIka Atma pradeza hoya temAM vIya sphuraNA vadhAre hAya che. jema levAmAM hAthanA vInI sphuraNA vadhAre heAya che, ane cAlavAmAM paganA vIrya nI sphuraNA vadhAre hoya che ane kama lepa sarakhA kahevA prazna 107--siddhamAM dravya guNa paryAya te zuM ? uttara---siddha pAte dravya, jJAna, darzana te guNu, ane jJAna daIne karI rUpI arUpI padArthane jANyA dekhyA te pAya. prazna 108--siddhamAM agurU ladhu paryAya kahI che te zI rIte ? uttara-siddhanA jJAna darzananA upayAgarUpa takhtAmAM lokAlokamAM rahelA ana'tArUpI arUpI dravyenI chAMyA paDe, arthAt bhAsa thAya te agurU ladhu paryAya kahevAya. ahiMyAM koi ema kahe ke arUpInI pAya arUpI aAya mATe A pAMca arUpI kema kare ? tenA uttaramAM dAkhalA tarIke, jema takhtAmAM je padArthInI chAyA bhAsa paDe che, arthAt pratiziMga paDe che tenA pudgalo te prayAgasA misasA ne visasA hoya che, pazu takhtAmAM paDeluM pratibiMba te te visasA pugaLanu ja hAya che. te nyAye siddhanA jJAnadarzananA upayogamAM lokAlokanA svarUpane paDele bhAsa paDela pratibiMba tenI paryAya arUpIne anurUla che. rUpImAM rUpI chAMyA paDe ane arUpImAM arUpI chAMyA paDe jo ke banne chAyA che te agurU laghu paNa pA ya AzrI rUpInI paryAya ane arUpInI arUpIpA ya kahevAya. iti zrI paramapUjya zrI gopALajI svAmI. tat ziSya muni zrI mehanalAlajI kRta zrI " praznottara mehanamALA ... pAMcame bhAga samApta H daha * taja Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjyazrI gopALajI svAmI tat ziSya munizrI mohanalAlajI kRta. zrI praznottara mohanamALA bhAga 6 ho. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prabhanettara mehanamALA. bhAga 6 che. ra000000000 prazna 1--pudgala keTalA prakAranAM ? uttara-pudgala traNa prakAranAM. prazna 2-traNa prakAra kayA kayA ? uttara--pragasA, misasA, ne visasA. prazna 3--prayogasA eTale ? uttara--ve prayAgavaDe karIne eTale praka ga vaDe karIne je pudgalone grahaNa karyA te pudgala pragasA kahevAya. prazna -- misasa eTale zuM ? uttara--je pudgala jIve mUkelAM temAM bIjAM pudagalo bhaLe eTale te pudgale misA kahevANAM. prazna --visasA pudgala kene kahevAM? uttara-je pudagalo eka paramANuthI mAMDIne anaMta pradeza baMdha, upalA be jAtanA pudgalothI alAyadAja eTale nathI pragasAmAM ke nathI misasAmAM evA pudagale chuTAM hoya ke jathAbaMdha hoya te visasA pudgala kahevAya. je grahyA te prayogasA, mukyA misasa jANa; svabhAve maLe te visasA, bhAkha gayA bhagavAna. 1 prazna -paramANu eTale zuM ? uttara--parama nAma utkRSTAmAM utkRdhyuM, aNu nAma jhINuM bArIka bahuja sUkSmamAM sUkSma arthAt ekanA be bhAga na thAya evuM jhINumAM jhINuM tene paramANu kahevAmAM Ave che. prazna cha-pudgala eTale zuM ? uttara-puduM nAma purAvuM, ane gaLa nAma gavuLa, vikharAvuM eTale maLavuM ane juduM paDavuM enuM nAma pudugaLa kahevAmAM Ave che. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahinamALA-bhAga che. 45 prazna 8-paramANu ane pudgaLa A banneno ekaja artha che ke be vastu judI che? uttara-A baneno ekaja artha che eTale te ekaja nAmathI oLakhAya che. tene sUtramAM paramANu pudagaLanA nAmathI ja lAvela che. prazna 9-evAM jhINAmAM jhINAM pudgaLa kyAM ke je paramANu pudugaLanA nAmathI oLakhAya che? uttara-varNa, gaMdha, rasa ane sparza. A cAre pugaLa che te bArIkamAM bArIka hevAthI paramANunA nAme oLakhAya che. prazna 10-varNa, gaMdha, rasa ane sparza te te ApaNe najare kaI zakIe chIe yA jANI zakIe chIe tene bArIka kevI rIte gaNavA? uttara-je ApaNe dekhIe chIe te paramANu nahIM, paNa te te anaMta pradezI baMdha che, eTale anaMta ne anaMtaguNA karIe teTalA paramANu ekaThA maLI varNAdipaNe banelA je baMdha, te baMdha ApaNuM jovAmAM Ave che tenuM nAma baMdha kahevAya che, tenA paNa aneka bheda hoya che. prazna 11-te bheda kevI rItanA hoya che ane paramANupudgalanuM svarUpa paNa kevuM hoya che te paNa jaNAvazo? uttara pAMca varNamAMno eka varNa, be gaMdhamAMne eka gaMdha, pAMca rasamAM eka rasa ane ATha sparzamAMnA be sparza. eTale eka varNa eka gaMdha, eka rasa ane be sparza te paNa bArIkamAM bArIka, jhINAmAM jhINA sUkSmamAM sUkSma. e pAMcenuM ekatvapaNuM maLIne je banele padArtha tene sUtramAM anaMta jJAnIe paramANuyugalane nAme oLakhAvela che. te chadmasthanA jevAmAM Ave nahi. anaMtajJAnInA prakAzelA jJAnathI jANI zakAya, paNa dekhI zakAya nahi. evA paramANuonA paNa anaMta bheda che. prazna 12-vaLI paramANuAnA anaMta bheda kevI rIte che te te jaNAve ? uttara-ekeka paramANu eka guNa kALa, eka guNa nIle, eka guNa pILe, eka guNa rahe ane eka guNa dhoLe ema ekeka varNavALA evA anaMta paramANu che. ema dviguNa kALA Adi judA judA varNane eTale pAMce varNanA judA judA anaMtA paramANuo che. ema ekeka guNe caDatA saMkhyAta guNa, asaMkhyAta guNa ane anaMta guNa kALA Adi pAMca varSanA judA judA anaMtA anaMtA paramANuo che. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 6 ho. tevI rIte ekeka varNanI sAthe ekeka guNa gaMdha, rasa ne sparza sahita paramANuo jANavA. ema caDatAM dviguNa, triguNAthI mAMDI jAvat saMkhyAtaguNA, asaMkhyAtaguNa ne anaMtaguNa, gaMdha, rasa sparza paNa jANavA. eka eka guNa kALAnI sAthe dviguNa, gaMdha, rasa ne sparzana. gaNatAM temaja dareka varNAdikanA guNAdhike dareka gaMdhAdikanA guNAdhikanI adhikatAnA bhAMgA meLavaMtA anaMtA bhAMgA thAya evA ekeka paramANu, anaMta anaMta bheTavALA anaMtA anaMtA paramANu A lekamAM rahyA che. paramANupudgala je kahevAmAM Ave che te kAMI bIjI vastu nathI. mAtra varNa, gaMdha, rasa ane sparzane maLele zAzvata bArIkamAM bArIka maLelA pudgalanA piMDane paramANupudagala kahevAmAM Ave che. je je prakAranA paramANuo hoya che. te anAdi siddha che. potapotAnA svarUpamAM nitya che, zAzvatA che, dhruvapade traNe kALamAM ekaja svarUpe akhaMDa rahevAvALA che, tene bIjo bheda thatuM nathI ane te apradezanA nAme oLakhAya che. A sivAyanA dripradezI baMdha, vipradezI khaMdha, ema caDatA ke jAvat saMkhyAta pradezI, asaMkhyAta pradeza ane anaMta pradezI baMdha paNa anaMtA che, eTale be paramANuAnA joTAthI mAMDIne jAvat anaMta paramANamAM maLelA evA paNa dhruvapade rahelI zAzvatA anaMtA baMdha che. anaMta padamaNuo maLIne je aMdha baneluM che te sUkSma ana ta pradezI baMdha kahevAmAM Ave che, te paNa ApaNI dRSTivaDe dekhI zakAya nahi. sUkSma anaMta pradeza baMdha anaMtA bhegA thAya tyAre eka bAdara pradezI baMdha thAya. evA anaMta bAdarapradezI baMdha bhegA thAya tyAre bAdara anaMta pradezI baMdha kahevAmAM Ave. tenuM svarUpa mAMkaNa cAMdaraDAMnI je uDatAM rajakaNe ApaNA jovAmAM Ave che, temAM bArIkamAM bArIka rajakaNane bAdara anaMta pradeza baMdhanI zAstramAM gaNanA karI che. jema jema bAdara anaMta pradezanA baMdha maLatA jAya tema tema sthUlatAnuM svarUpa pradarzita thatuM jAya. A pramANe pulonI ghaTanA rahI che. temAM sArAMza e samajavAne che ke-je je paramANuo je je baMdhamAM bhaLe tyAre te te baMdhanAthI svarUpane gaNAya. ane jyAre baMdhathI judo paDe tyAre je potAnA mULa svarUpano hato te ja nikaLe, temAM kAMI pheraphAra thAya nahi prazna 13--ahiMyAM keTalAkanuM ema mAnavuM che ke-bhagavatIjI zataka - 14 me uddeze 4 the kahyuM che ke-paramANu pudgala dravyathI zAvate che ane Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 6 ThTho. 347 varNa, gaMdha, rasa ne sparzanA parya karI azAzvate kahyo che. te e apekSAe paramANuonI paryAya je varNa, gaMdha, rasa ane sparza kare che pAlaTe che. eTale eka guNa kALAdi paramANuo hatuM te anaMta guNa kALAdi thAya ane anaMta guNa kALe have te eka guNa kAlAdi thAya. mATe paryAyanuM pAlaTavApaNuM thAya che. te zuM te paramANupudgalanA mULa dravyanA varNa, gaMdha, rasa, sparza pAlaTe kharA ? eka TaLI bIjA thAya kharA? uttara-je ema thAya to paramANuonuM paramANuo paNuM TaLI jAya. paramANue kAMI vastu ke padArtha nathI. varNa, gaMdha, rasa, sparzarUpa pudagalane je bArIkamAM bArIka piMDa tenuM nAma paramANuo che. eja dravya che eTale eja varNAdi vastune ja dravya che. e dravya te zAzvata che. temAM koI pheraphAra hAni vRddhi ke vadhaghaTa thAya nahi. paNa te paramANuo jyAre baMdhamAM maLI jAya tyAre sAmA dravyanI paryAyanI adhikatAne laIne paramANuAnI paryAya gaNatAmAM gaNAvAthI tenI paryAya pAlaTI kahevAya. khaMdhamAM maLI javAthI jema atyAre te paramANuo nathI, tema tenI paryAya nathI. paNa jJAnI purUSe te mULa varNAdika dravyane je paramANuo che te te dravyathI zAzvate ja kahyo che, paNa bIjAmAM maLI javAthI tenI paryAya badalAI gaI, tenuM svarUpa badalAI gayuM mATe azAzvata kahyo. dAkhalA tarIke jIva dravya te zAzvata che. ane tenI mULa paryAya asaMkhyAtA pradeza sahita jJAna, darzana, cAritrarUpa bhagavatIjImAM kahI che, paNa te jyAre gatyaMtaranI paryAyamAM maLI jAya che tyAre te jIva te rUpane ja gaNAya che. nArakImAM jAya te nArakIne jIva gaNAya che, nigedamAM jAya te nigodano jIva gaNAya che. ajJAnatAnAM parya maLavAthI- ajJAnatAne laIne ajJAnI kahevAya che, mithyASTine laIne mithyAtvA kahevAya che. eTale gatyaMtaranI RddhinA paryAyanI adhikatAne laIne jIvanA mULa paryAya gauNatAmAM rahyA hisAbamAM gaNAtA nathI te. jIva jyAre te te gatithI judo paDI potAnA mULa svarUpamAM Ave che tyAre je tenI mULa paryAya hoya te ja paryAyarUpa te jIva gaNAya che. e ja nyAye paramANuonuM paNa jANavuM. jema jIva dravya zAzvata che tema paramANuo paNa zAse che. jIvana mULa paryAya jema zAzvatA che tema paramANuonA mULa paryAya paNa zAzvatA che pannavaNAnA pAMcamAM paryavapadamAM kahyuM che ke-paramANupudgala eka guNa kALAnI sAme eka guNa kALAnI pRcchA karatAM draya thakI tulya, varNa thakI Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI pratranettara mehanamALA--bhAga Dro. tulya ane gaMdha, rasa, sparza AthI chaThANavADI kahyo che. eTale savaNe suvarNavALAne sarakhe vaNe tulya, anyatra varNa sAthe chaThANavADI kahyo che. ema DhipradezI vagere bhAMgAno vicAra karatAM mULa dravyanI paryAya pAlaTI nathI. paNa bIjA dravya sAthe maLI javAthI vijAtInI apekSAe paryAyanuM pAlaTavuM thAya che, paNa je dravya (je paramANuo) bIjA dravya sAthe maLela te judo paDe tyAre je tenI mULa paryAya hatI te paryAya sahitaja judo paDe, temAM pheraphAra thAya nahi. prazna 14-pugala saMbaMdhI dravya, guNa, ne paryAya kone kahecho? uttara-ahiMyAM pudgala saMbaMdhInI pRcchA che, mATe eka paramANuthI mAMDI anaMta pradezI baMdhane pudgala kahIne bolAvyA che. tene dravya, guNa ne paryAya uttarAdhyayananA 28 mA adhyayanamAM nIce pramANe kahela che. guNANaM Asao davvaM, ega davva'siyA guNA; lakkhaNaM pajjavANaM tu, ubhao assiyAbhave. 6 artha--varNAdika (varNa, gaMdha, rasa, spardhAdikane ) Azraya te dravya, ekeka dravyane viSe aneka vadi guNa heya, ane trIjo bela je paryava tenuM lakSaNa je junA paryava tathA navA paryava e. (2) paryava te, athavA guNa ane paryava e be, dravyane AzrI hoya. athavA paryava je te dravya ane guNane AchI hoya. gata vyArA, ADamI gAthAmAM pulanA anaMtA dravya kahyA che--have pudgalanuM lakSaNa kahe che. sahaM'dhayAra ujjoya, pahA chAyA taveiyA : banna gaMdha rama phAsA, poggalANaM tu lakkhaNaM. 12 artha- zabda, aMdhakAra, udyota, prabhA, chAMyA, Atapa, varNa, gaMdha, rasa, sparza. e sarva pugalanuM lakSaNa che. arthAta e lakSaNe pudagala jANIe have te pUgalanI paryAya oLakhave che. - egattaMca puhattaM ca, sakkhA saMThANa meva ya; saMjogAya vibhAgAya, pajjavANaM tu lakkhaNaM. 13 artha--upara kahyA je pudagala tenuM ekaThuM maLavuM, ekaThA maLelAne judA judA thavuM paramANuAmAMthI saMkhyAmAM javuM, eTale kripradeza tripradezI ema saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta pradezI khaMdha te saMkhyA Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA--bhAga 6 Dho. kahevAya) vATalA pramukha saMsthAnanuM maLavuM, temaja vaNe vaNe, gadhagaMdha, rase rasa ne pharapharasanuM (ema ghaNA varNAdikanuM) eka bIjAmAM maLavuM te saMjoga ne maLele varNAdikane vijoga thavo- juduM thavuM te vibhAga. eTalAM lakSaNe paryAyanuM svarUpa jINavuM e pudgala saMbaMdhInA dravya, guNa ne paryAyanuM svarUpa kahyuM. te upara vicAra karatAM mULa dravyathI guNa ane paryAya judA nathI. jema sAkaranuM gaLapaNa ane tene vaNa judAM nathI tema sAkara te dravya, gaLapaNa tene guNa ne varNa tenI paryAya. paNa sAkaranA pANImAM lAla raMga nAkhe tethI lAla pANI thayuM. paraMtu lAla raMganA paramANuonI bahulatAe ane sAkaranA paramANuo zveta raMganA hatA te gaNatAe rahI lAla raMganuM sAkaranuM pANuM gaNAyuM. paNa sAyansavALA rasAyaNazAstrIo lAla raMgane maLelA paramANuone (pudgalone) judA pADI mULa sAkaranA dravyone sAkararUpe judI pADI che. tema paramANuAnuM paNa tevI ja rIte jANavuM. mULa dravyanA varNa, gaMdha, rasa, sparza te temanA temaja rahe, bIjA dravyamAM maLavAthI pAlaTaNa guNa thAya ane judA paDe tyAre mULa svarUpe ja heya arthAt mULa dravyanI paryAya judI paDatI nathI. prazna 15-mAthAnA keza kALA hoya te veLA kema thAya che? e uparathI ema jaNAya che ke kALA varNanI paryAya hatI te paryAya pAlaTIne zrita varNanI paryAya thaI gaI. e uparathI paramANuAnI paryAya palaTAne saMbhava rahe che. uttara-A vAtane vicAra karaze te tarata ja samajAze ke -prathama kALA paramANuAnA maLavAthI kALA keza hatA. te kALAMtare kALA paramAzuAnuM khasavApaNuM thatuM gayuM ane dhoLA paramANaA maLatA gayA tethI kALA TaLI veLA keza thAya, tethI kezanI paryAya pAlaTI gaNAya, paNa pudgalanI paryAya te mULa dravyanI hatI, temanI temaja rahe. tenA mATe uttarAdhyayananA 28 mA adhyayananI 13mI gAthAnA pahelA ane trIjA padano vicAra karaze te tarata samajAI Avaze. vizeSa samajutIne mATe sAMbhaLa- bhagavatIjI zataka 18 me uddeza 6 vaeN tathA zataka 20 me uze 5 me paramANupudgalathI 1 varNa 1 gadha, 1 rasa, 2 sparza kahyo che. (te mULa dravyanA te taravabhAveja rahe temaja vaLI, bhagavatIjI zataka 14 me, uddeza 7me chApela (bAbU vALA) pAne 1181 me kahyuM che ke gharamANu po paramANu pAchA traNa Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 zrI pra ttara mehanamALA--bhAga 6 ThTho. tulle, paramANu poggale paramANu poggalavairittassa davvao No tulleegaguNa kAela poggale egaguNakAlayassa bhAvao tulle, egaguNakAlae poggale egaguNakAla vairi tassa poggalassa bhAvao No tulle. ema jAvat anaMta guNa kALA AchI paNa kahyuM che. temaja nIlA rAtA, pILA, dhoLA vagere gaMdha, rasa, sparzane paNa kahela che. temaja bhagavatIjI zataka 12 me-udeze 10 me paramANu yugalane mATe kahyuM che ke ApaNA paryAyanI apekSAe AtmA, paraparyAyanI apekSAe nahI AtmA, beunI apekSAe avaktavya. eTale e AtmA, e anAtmA ema na kahI zakIe. temaja bhagavatIjI zataka 25 me uddeze ja che, bAbuvALA chApela pAne 1696 me paramANupudgala anaMtA kahyA che. jAva anaMta pradeza sakaMdha anaMtA kahyA che. temaja eka guNa kALA anaMtA kahyA. tema jAvat anaMta guNa kALA paNa anaMtA kahyA che. vagere adhikAra che. uparanA lakhANane vicAra karatAM paramANupudgala mULa dravya te je je varNa, gaMdha, rasa, sparzanA hoya te ja svabhAve savA kALA teja rUpe rahe mATe dravyathI tulya kahyA che, ane tethI vyatirikta hoya tene tulyatA paNe gaNavo nahi. temaja eka guNa kALA paramANu pulane paNa sarakhA varNavALAne bhAvathI tulya kahyA che, ane vyatiriktane bhAvathI tulya gaNyA nathI. kAraNake te potAnI paryAyathI ulaTI paryAya che mATe. eTalAja mATe paramANu pudagalane svaparyAya mATe AtmA kahyo che, ane paraparyAyanI apekSAe AtmA gaLe nathI, vagere lakhANa uparathI siddha thAya che ke jema paramANuo baMdhamAM maLavAthI khaMdhanA nAme oLakhANe ane paramANavA paNa TaLI gayuM eTale paramANuo kahevAya nahi. te pachI tenA varNa, gaMdha, rasa, spaze te kahevAyaja zAnA ? pite badalAze te tenI paryAya te badalAyaja, dAkhalo tarIke-jema se mumaNAmAM eka vANIye beTho hate, te samaye koI pUche ke ahiMyAM koNa beThuM che ? tyAre ema kahevAya ke mumaNA beThA che. te zuM pele vANIye mumaNe thaI gaye ? ema te kadI bane nahIM. paNa mumaNA bhege bhaLyo mATe tenI paryAya palaTANI ne vANIne mumaNe kahevANA. paNa te jyAre vRdamAMthI judo paDaze tyAre mumaNAnI paryAya je dADhI tathA mAthe muDe ke alATI vagere tenI paryAya laIne nIkaLaze Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 6 che. 351 nahi, paNa je pitAnI mULa paryAya hoya teja laIne nIkaLe. te nyAye paramANuonuM paNa samajavuM paramANuo bIjAmAM maLe tyAre pitAnI paryAyane laIne dravyothe zAzvata ane para paryAyane laIne paryAyArthe azAzva te kahyo. ApaNI paryAyanI apekSAe AtmA kahyo che, ane paraparyAyanI apekSAe AtmA na kahyo. e nyAya satya che. prazna 16-keTalAka ema kahe che ke paramANu pudgaLa eka guNa kALe heya te dviguNu kALe thAya jAvat anaMta guNa kALa paNa thAya. ane anaMta guNa kALe hoya te asaMkhya guNa ke saMkhyAta guNa jAvat eka guNa kALa paNa thAya. tema eka guNa kALAthI anaMta guNa kALA sudhInI sthiti jaghanya eka samayanI ane utkRSTI asaMkhyAtA kALanI bhagavatIjI zataka page uddeze ume kahI che. te uparathI varNAdi paryAyanuM palaTavuM siddha thAya che ne bhagavatIjInA 14mAM zatakamAM 4thA udeze paNa eja kahyuM che ke paramANu pugaLa dravyathI zAzvata, ane varNa, gaMdha, rasa, sparzana paryave azAzvata, mATe tenI paryAya palaTavI joIe. uttara-A bAbatamAM be mata paDe che. eka pakSavALA paramANu ethI paya pAlaTavI kahe che, tyAre bIjo pakSa kahe che ke mULa paryAya pAlaTe nahi, A baMne pakSano vicAra karatAM sUtranA nyAye bIjo pakSa baLavAna jaNa che. prathamanuM lakhANa paNa bIjA pakSane baLavAna karanAruM che. prathama pakSavALAnuM je kahevuM che te ethIka kahevuM che, ke bhagavatIjInA 14 mA zatakane cethA uddezAmAM kahyA pramANe paramANu e dravyathI zAzvata ane varNAdika paryave karI azAzvate temaja pAMcame zatake udeze sAtame kahyA pramANe eka guNa kALe jaghanya eka samaya rahe utkRSTa asaMkhyAte kALa rahe, ema jAvat anaMta guNa kALA sudhInuM kahyuM. eTale eka guNa kALo paramANuo ghaNAmAM ghaNuM asaMkhyAte kALa rahI pachI dviguNa kALo ke jAvatuM anaMta guNakALo thAya. ema pahelA pakSanuM bolavuM thatAM sAme bIjo pakSa uttara Ape che ke - paramANupudgala paramANupaNe te zAzvata che. eTale eka paramANumAM eka varNa, eka gaMdha, eka rasa, be pharasa, (kAM snigdha hoya ke kAM rUkSa hoya bemAMthI eka hoya. kAM zIta ke kAM uSNa e bemAMthI eka hoya. eTale sparza che.) have je varNAdikano mULa paramANuo hoya teja dravya thakI zAzvata sadAkALa teja rUpe rahe ane bIjA varNAdikamAM eTale skaMdhamAM bhaLe tyAre tenI paryAya pAlaTe te AzrI azAzvate kahyo che, ema 14 mAM Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 zrI praznottara mehanamALI-bhAga 6 Dho. zatakanAM 4 uddezAnI TIkAmAM bAbuvALA chApela pAne 1167 me kahela che ane pAMcamA zatakanA 7 me udeze eka guNa kALe jaghanya 1 samaya kahyo ane utkRSTa asaMkhyAta kALa rahe ema kahyuM te paNa kALa AzrI teja rUpe rahevA AzrI kahyuM che pachI avazya baMdhanA varNAdikamAM maLI jAya che paramANuonI mULa dravyanI je mULa paryAya che te je kaMI pAlaTavI mAne te tene pUchIe ke-tenI tamAma paryAya khasI jAya te te paryAya kayAM gaI? ane eka guNa kALa Adi eka guNa gadha, rasa, pharasa khasI javAthI paramANuo kevA svarUpe che? te jaNAvaze? ane tema na bane ema keI kahe te kahevuM ke-te pachI tenI paryAya kevI rIte pAlaTe? tyAre kaI ema kahe ke-paramANuo bIjA khaMdhamAM maLe tyAre varNAdika paryAya pAlaTe, eka guNa kALo te jAvat anaMta guNa kALe thAya. anaMta guNa kALe TaLI eka guNa kALe thAya. eTale paramANuAnI paryAya bIjAmAM maLI jAya athavA bIjAnA paryAya paramANuMomAM Ave. ema kaI bele te kahevuM kepannavaNAnAM paryava padamAM eka guNa kALA paramANuonI sAme eka guNa kALA paramANu AnI pRcchAmAM tulya kahyAM che. ane zivAyanI pRcchAmAM chaThANavADI kahela che. tema dvidezI baMdhathI mAMDI anaMta pradeza baMdhanI dareka pudgalanI pRchAmAM eka guNathI mAMDI anaMta guNa sudhInA varNa, gaMdha rasa, parzanI pRchAmAM sarakhApaNe tulya hoya, ane vipayAye chaThANavADI kahela che. e uparathI mULa dravyane paramANuo ane tenI mULa paryAya te zAzvatIja hoya te kevI rIte pAlaTe? paramANuo vastu zuM che ? ne varNAdi vastu zuM che? te paNa jANavuM joIe. varNAdi vinAne paramANuo kadi hoI zake khare ? ane paramANuo vinA varNAdi heya kharA ? je paramANuAMthI varNa, gaMdha, rasa, saparza khasI jAya te pachI paramANuo kevA svarUpe rahyo ? paramANuAmAMthI khaselAM varNAdika bIjA dravyomAM na bhaLe tyAM sudhI te konA AdhAre rahyA ? ATale vicAre lakSamAM rAkhI, paramANuonuM svarUpa samajIne samajutIpUrvaka vicAra karavAmAM Avaze te tarata te samajI zakaze ke paramAguAnI mULa paryAya pAlaTe nahI. prazna 17-keTalAka kahe che ke paramANuo te zAzvateja hoya, paNa tenI paryAya zAzvatI samajAtI nathI, payayanI sthiti jadhanya 1 samayanI utkRSTI asaMkhyAtA kALanI kahI che. te chevaTe asaMkhyAtA kALe te avazya tenI paryAya banI jAya athata pAlaTeja paryAyane eka bIjI paryAyamAM pramavAne maLI javAne svabhAva che mATe eka bIjAmAM maLI jAya. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mehanamALA-bhAga ? ho. vaLI keTalAka ema paNa kahe che ke, paramANuzmanI aMdara ekaja varNAdi pava na heAya. jyAM mukhyatve je varNAdi hoya temAM gauNutAe anerA varNAdi paNa hAya eTale eka varNAdi paryAMya pAlaTe eTale bIjI prakAzamAM Ave. ema paryAya pAlaTavAnA saMbadhamAM aneka take sAMbhaLavAmAM Ave che tenu kema ? uttara--e te so sonA magajanI vAto che. jema jenI kalpanAmAM Ave tema kahe. paNa ApaNe eTaluM teA jANIe chIe ke paramANu ane paryAya kAMi judo padArtha nathI. paya maLIne paramANuo che ane paramANue e payAyanA maLelA eka khArIkamAM khArIka jhINAmAM aNNA ekanA e bhAga na thAya tevA eka padArtha che. te mAtra 1 vahu 1 gadha 1 rasa te be panAja anele che ke je zAzrvata paramANuonA nAmathI ALakhAya che ane je vArdika pAMca che te paryAyanA nAmathI oLakhAya che. eTale bhagavatIjInA 14 mA zatakamAM kahyA pramANe paramANu dravyathI zAzvatA kahyo ane vAdika pAyathI azAzvatA kahyo, te mULa paryAya AzrI nahiM paNu anya pudgaleAmAM maLI jAya te tenI pAya kahevAya eTale tyAM nA va` gaMdha, rasa, sparzImAM maLI. javAthI paramANuApaNuM TaLI gayuM. te AzrI azAzvato. eTale dravya te peAtAnA mULa svabhAva je varNa, gaMdha, rasa, sparzonA hoya te, ane pAya te petA sAthe bIjA paramANunu maLavApaNu' ane peAtAnu bIjAmAM bhaLavApaNuM, te paryAyanA pAlaTaNa guNa thavAthI te azAzrvatA ane tenI sthiti paNa kahI che. jema paramANuo jo ke che to zAzvatA paNa tenI sthiti jadhanya 1 samayanI ne utkRSTI asa khyAtA kALanI kahI tenuM zu kAraNa ? zuM te eka samayamAM ke asa`khyAtA kALamAM naSTa thai javAnA ? te jarA vicAra karavA. have te mULa pADe dekhADIe chIe. 843 bhagavatIjI zataka 5 me, uddeze cha me khabUvALA chApela pAne 356 me tathA 357 me kahyu` che ke paramANu poleNaM bhaMte ? kAlao kevaM ciraM hoi ? goyamA ? jahaNeNaM egaM samayaM ukkoseNaM asaMkhejjaM kAla ahiMyAM paramapudgalano kALa jaghanya eka samaya ane utkRSTa asaMkhyAtA kALa kahyo te zuM te paramANue asakhyAtA kALe naSTa thai jAya ? ema te kadI bane niha. paNa paramANuone paramANupaNe rahe ta 45 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 zrI prakanettara mehanamALA-bhAga do. jaghanya eka samaya ane utkRSTa asaMkhyAto kALa rahe. pachI avazya baMdhamAM maLI jAya. kAM te dvipradezI baMdha thAya ke jAvat anaMta pradezI khaMdhamAM maLI jAya. eTale paramANuo paramANuApaNe atyAre nathI mATe tenI sthiti kahI. eja nyAye bhagavatIjImAM A cAlatA adhikAre eka guNa kALAthI jAvatu anaMta guNa kALA sudhInI sthiti jaghanya eka samayanI ene utkRSTI asaMkhyAtA kALanI jANavI. TIkAmAM paNa kahyuM che ke--tatra paramANu tyAre ciMtA koNe asaMkhenaM kAlaMti // asaMGakhyeya kAlAtparataH pudagalAnAmekarUpeNa sthityabhAvAt // atha bhASA-paramANupudgala he bhagavana? kALathI keTale kALa rahe? iti prazna. uttara-he gatama! jaghanya thakI eka samaya utkRSTI thakI asaM- khAte kALa jeha bhaNI asaMkhyAtA kALAthI uparAMta pudgalane ekarUpe karI sthitine abhAva che. temaja pAne 358 me kahyuM che ke-je paramANuo baMdhamAM maLe hatA te pAche paramANupaNe AvatAM keTale kALa lAge ? tenA uttaramAM paNa eja pramANe kahyuM che ke-jaghanya eka samaya ane utkRSTa asaMkhyAte kALa. te ThekANe kahyuM che ke paramANupadugala skaMdhane maLI vaLI keTale kALe paramANu thAya? iti prazna. uttaramAM bhagavate kahyuM ke he gatama! jaghanya thakI eka samaya, utkRSTathI asaMkhyAte kALa ahiyAM te khulluM kahyuM che ke-bhagavaMte paramANuonI sthiti kahI paNa paramANuAne nAza kahyo nathI. temaja eka guNa kALAdI varNa Adi sarva paryAyanI paramANunI peTheja sthiti kahI. eTale bIjAmAM maLI javA AzrI athavA tadusvarUpe rahevA AzrI sthiti kahI che. eTale asaMkhyAtA kALathI vadhAre je je bhAvane-je je varNAdi paryAyane paramANuo hoya, te pramANe paramANapaNe rahe nahi. eTale bIjAmAM maLI jAya, ane tyAM paNa asa khAtA kALathI vadhAre rahI zake nahI, eTale jevA svarUpe jevI paryAye dAkhala thayo hato teja bahAra nikaLI emAM koI jUnAdhikapaNuM thatuM nathI. ema bhagavatIjInA kathanathI nirNaya thAya che. paryAyanuM pAlaTavApaNu te skaMdhamAM maLI javAne lIdhe ja kahela che. eTale je paramANuo dravya rUpe mULa sattAne varNAdi paryAyane hoya te te teja bhAve rahe te zAzvata, bIjA skaMdhamAM maLI javAthI sAmA para- Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottamohanamohana-mALA bhAga 6 ho. 355 mANuonI bahulatAne laIne pRcchA samayanA paramANuonI gaNatAe tenuM varNAdikanuM prakAzapaNuM nathI mATe paryAyanuM pAlaTavApaNuM gaNAya eTale paraparyAyane laIne paramANuo paryAyathI azAzvate kahyo. paNa mULa sattAe te paramANuo dravya je je varNAdikane heya teja samaja. eTale parasvabhAve paramANuone pAlaTaNa guNa rahyo che, ane svabhAve paramANuo pitAne mULa svabhAva mUke nahi e vAta nyAyapUrvaka che prazna 18-A viSe kaI paMkAtA ane prakhyAta vidvAna purUSa tathA pUrvAcAryane abhiprAya paDe che? uttara-mahAna paMDita ziromaNI parama pUjya zrI gopALajI svAmInA mukha thakI sAMbhaLyuM che ke-paramANunI mULa paryAya pAlaTatI nathI. temaja pudgale mATe pUrvAcArya " umA svAti vAcaka" pitAnA banAvelA "tavAthadhigama sUtrama " mAM kahI gayA che ke- pAne 64 me-saMkarAcArya utthanA. pudgalenA pradeza saMkheya asaMkheya ane anaMta che. vALa -paramANuno pradeza hotA nathI. ane varNavALA pudgale che pAne 7me-A ra4 5 varNavattapurA-spa, rasa, gaMdha ane varNavALA pudgale che. pAne 7me-tamArA nitya-je te svarUpathI nAza na pAme te nitya che. vitA utAra-padArthonI siddhi vyavahAranaya ane nizcaya vaDe karIne thAya che. utpAda, vyaya, dhrauvya e traNa rUpa sat ane nitya e banne mukhya ane gauNa bhedathI siddha che. jemake dravyarUpathI mukhya karIne ane paryAyarUpathI goNa karIne padArtha dravyarUpa kahevAya che. A uparanA lakhANathI ema nizcaya thAya che ke-paramANu ane tenI mULa paryAya te dhrauvyapaNe siddha che. paNa utpAda ane vyaya eTale khaMdhapaNe maLavuM yA juduM thAvuM, temAM mukhyapaNe rahelA dravyanI paryAyamAM maLelA paramANunI paryAyane goNutAe lepa thAya che. eTale vyavahAranaye te paramANu ane tenI mULa paryAyanI gaNatAe ane dravyanI paryAyanA mukhyatve paramANuo dravyarUpe gaNAvAthI te ane tenI paryAyane nAza kahyo paNa Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 zrI prakAra prahanamALA-bhAga 6 ThTho. nizcayanayathI te je dravya, je padArtha, paramANu je je svarUpe (mULaparyAye) je je bhAve hoya te nitya che. dhIvya che. arthAt paramANuonI mULa paryAya nizcayana pAlaTatI nathI. prazna 19-A viSe digaMbara matane ze abhiprAya che te jaNAvaze ? uttara-hAjI, sAMbhaLe, "digaMbara jaina" e nAmanuM mAsika patra, varSa 15 muM, aMka 9 me, savaMta 1978 nA aSADha mAsanA aMkamAM "pat dravyakI AvazyakatA ora siddha " e nAmanA lekhamAM pRSTa 11 me lakhyuM sabase choTe meM choTe pudgala aNu ke jisakA phira khaMDa nahIM ho sake use buddhize vicAre usikA nAma paramANu hai, ese paramANu bhI sparza, rasa, gaMdha, varNavaMta rahate hai koMki kisI vastu ke guNa kabhI naSTa nahIM he sakta ? jaba ki Ina paramANuomeM snigdhatA, rUkSatA sadA svAbhAvika rahatI hai te ve eka dUsare milA karate haiM ora de, tIna, cAra saMkhyAta asaMkhyAta anaMtakI saMkhyAmeM mila jAte haiM esI bandharUpa dazAmeM unheM kaMI kahete hai aba Apa saca sakate haiM ki paramANuDI asalI pudgala hai. pAne 12 me-padArthomeM guNa hete hai aura guNavahI hai jo padArthone kabhI aDadA [aLagA] nahIM te sadA sahabhAvI rahete hai ataH agnikA uSNatAke sAtha, avakA jJAnake sAtha jaisA sambandha hai vasAhI guNa guNIkA sambandha hai. bhI asA nahIM ho sakatA ki agnikI uSNatA te Apa raphakhe ora agnika meM apane pAsa raphakhU isI prakAra yaha bhI nahI ho saktA ki ApakA jJAna merI zailImeM rabA rahe ora Apa gharapara baiThe rahe basa ! isI prakAra sparza, rasa Adi guNAMka pudgalase sambandha hai. zrI svAmI kuMdakunda munIne kahA hai ki yA vinA ja , di dabva viNA Na saMbhavadi / avvadiritto bhAvyo, davyaguNANaM habadi tahyA // bhAvArtha -vyake vinA guNa nahIM era guNeke vinA dravya nahiM hete Isa liye dravya ora guNeka avyatirika bhAva hai kahaneka abhi prAya yaha ha ki pudgalake sparza rasa Adi guNa kabhI naSTa nahIM haso . Isase usakA AgAmI kAlameM kAyama rahanA spaSTa tathA siddha hetA hai ! sArAMza? pudgala the, hai, ora raheze IsI kAraNa pudgala padArtha sat hai, Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 6 ThTho. 3pa7 * vaha vastukA vastutva hai sUtrajImeM kahA hai ki sat-utpAda, vyaya, dhruvayukta hatA hai arthAta vastukI hAlate badalatI hai para vastu kAyama rahatI hai. uparanA lakhANathI cekasa siddha thAya che ke paramANapudgalanA varNa, gaMdha, rasa, sparza, mULa sattAnA je hoya che te tevAja bhAve-tevAja svarUpe rahe che. te badalatA nathI varSa mAvaLa vinati ' arthAt pitApaNAmAM rahelA paramANuono svabhAva badalAta nathI e vAta siddha che. prazna 20-pudgalene khaMdharUpe baMdha kevI rIte thAya? uttara-"tatvArthI dhigama sUtram " pAne 71 me niSpApA - snigdhatA ane rUkSatva [ cIkAza ane lukhAza ] vaDe karIne baMdha thAya che arthAt snigdhapudgalone lukhA pudgala sAthe maLavAthI baMdha thAya che. prazna 21--paramANupudgalanI gati kevI rIte hoya? utara-bhagavatIjI zataka 25 muM uddezo 3 je, bAbuvALA chApelA pAne 1680 me temAM cha zreNI kahI che. te e rIte ke-1 3ju, 2 eka vaMkA, 3 duvaMkA, * eka khaha [paDakhAbhara), pa dukhahA, 6 cakravAla, 7 ardha cakavAla. temAnI paramANupudgala aNuseDhI eTale trAju gatie pravarte ane dipradezathI mAMDI anaMta pradezabaMdha te AseDhIne viseDhI beya gatiyA te sAte zreNIya pravarte ema kahyuM che. prazna ra-paramANunI gati DAmAM thoDI keTalA samayanI ? uttara-bhagavatIjI zataka 25 me uddeze 4 the bAbuvALA chApelA pane 1716 tathA 1717 me kahyuM che ke paramANupudgalane pitAnA sthAnakathI chUTI pAchA pitAnA sthAnake AvatAM AtarUM paDe te jaghanya 1 samayanuM ane utkRSTa AvalikAne asaMkhya bhAga kahyo, ane parasthAnaka AzrI jaghanya 1 samaya, utkR asaMkhyAtA kALanuM AtarUM paDe e apekSAe paramANupudgala samaNIe 1 samayamAM coda rAjaloka gati kare. prazna 23-eka paramANupudgala eka samayamAM keTalo jAya ? ane te khullA zabdamAM kyA sUtramAM kahela che? uttara-uparanA praznottaramAM tene khulAse thaI te game che. vizeSa mATe bhagavatIjI zataka 16 me. uddeze 8me, bAbuvALA chApela pAne 1334 35 me kahyuM che ke-paramANupudgala eka samaye cauda rAjaleka pharaze Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA--bhAga 6 ThTho. prazna 24-paramANupudgala sama zreNIe eka samayanI gatie jatAM rastAmAM bIje paramANuo sAme maLe teA kema thAya ? uttara--e viSe ThANAMgajI sUtramAM sAro khulAso ApyA che te sAMbhaLA-ThANAMgajInA ThANe 3 je, uddeze 4 the, kahyu` che ke-tiviSe taiya paDiyAe pa. taM. paramANu porAle paramANu poggalaM paDiNijjA 1, lakkhattAe paDiNijjA 2 lAgatevA paDihaNejA 3. 2, 358 artha -traNa prakAre pudgalanA pratighAta te gatino khalAve te kahe -paramANupudgala te paramANupugalane AkhaDaye gati khalAya 1, lukhA paNe gati khalAya 1, jehavI gati karatA hatA teDuvI na thAya 2, leAkAMte dharmAstikAyAdikanA abhAvathI gati na khalAya 3. e pudgalonA pratighAta kahyo. tenA bhAMgA nIce pramANe kahe che, 1. pahele bhAMge, paramANu khaMdha thai jAya. paramANuo sAme maLe te hiMpradezI 2 khIje bhAMge jenI gati maMda hoya te sAmA paramANuAnA Thele pAcho vaLe (jeNe vadhAre gati karI heAya te maMda gatinA kahevAya.) 3 trIje bhAMge, eka zreNImAM ghaNA paramANuo samAya mATe sAma sAmA paramANugmAne paDakhe thaIne cAlyA jAya te paNa samazraNIe gaNAya, ane cAthe bhAMge, paramANu paramANuAne bhedIne cAlyo jAya (e saMbhavatuM nathI.) prazna 25--jIvane cakravartinI padavI prApta thAya che te pUrve samakita prApta thayelAneja thAya ke anerAne paNa thAya ? * uttara--bhagavatIjI zataka 12 me, uddeze. 9 me naradevanuM AMtarU jadhanya e sAgara jhAjherU ane utkRSTu anaMta kALanu' te adha pudgala parAvartana kahyu' che tyAM aMkAranu kahevuM ema che ke-prathama cakravartipaNu pAme te sakita pAme ne jene deze Ne a pudgala parAvarta nahIja saMsAra huve tene utkRSTa AMtare bIjIvAra cakravartipaNu lAle ne pahelI narake paNa utkRSTa Aukhe upaje, cakra prAta na thAya tyAM sudhI jadhanya AMtar' eka sAgara jhAjherU jAvuM. prazna 26-cakravarti marIne kai gatimAM jAya. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga che. 359 uttara-cakravarti paNamAM mare te narake jAya, ane dIkSA le te devalekamAM tathA mekSamAM jAya. prazna ra7-keTalAka kahe che ke cakavatinI beja gati kahI che te kema? uttara-kaI che gati kahI che? prazna 28-naraka, ane mokSa gati ThANAMga, sUtramAM kahI che ema sAMbhaLyuM che. uttara-ThANAMga sUtramAM e pramANe koI ThekANe levAmAM AvatuM nathI, paNa cakravartinI naraka tathA devatAnI utkRSTa sthiti AzrI sAtamI naraka tathA sarvArthasiddha vimAnamAM jAya ema kahyuM che. te mULa pAThathI jaNAvIe chIe. ThANAMga ThANe 3 je uddeze 1 le, bAbuvALA chApela pAne 136 me kahyuM che ke tao loge NissIlA NivyayA NigguNA NimmerA NipaJcakkhANa posahovavAsA kAlamAse kAlaM kiccA ahe satamAe puDhavIe appaiThANe Narae NeraittAe uvavajjati taMjahA rAyANo maMDaliyA jeya mahAraMbhI jovI che. bhASA-apratiSThAna narakavAsamAM je upaje te kahe che. traNa lekane viSe zIla rahita, vrata rahita, uttara guNa tathA dAnAdi guNa rahita, maryAdA vinayAdi rahita, navakArazI pramukha paccakhANa rahita, piSadha upavAsa rahita ehavA kALamA-kALane avasare kALa karIne heThe sAtamI naraka pRthvImAM apratiSThAna naravAsamAM nArakIpaNe upaje te kahe che.-rAjI cakravarti. I ma DIka bIjI rAjA. / vI meTA AraMbhana karanAra kuTuMbI kuTuMbanA ghaNI have sarvArthasiddhamAM je upaje te kahe che - tao loe sasIlA savvayA saguNA sammerA sapaccarakhANa posahovavasA kAlamAse kAla kiccA savvaThasiddhe mahAvibhANe devattAe uvavaMtAro bhavaMti rAyANo paricatta kAna bhogA / seNAvaI. / pasatthAro / bhASA --traNa lekane viSe zIlavaMta, vrata paccakhANa sahita eTale pAMca mahAvrata sahita, guNavaMta, maryAdAvaMta, cikhANa sahita, pauSadha upavAsa sahita, maraNAvasare kALa karI sarvArthasiddha mahA vimAnamAM devatA paNe upaje te kahe che. rAjA cakavarti pramukha kAma bheganA cheDanArA senA pati sainya nAyaka. prazastAra dharma zAstranA jANanAra. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 :60 zrI prattara-mehanamALA-bhAga 6 . uparanA adhikAra uparathI cakravartinI devagati siddha thAya che, eTale cakravarti cakravartipaNAmAM kALa kare te narakamAM jAya, ane uparakta guNa sahita pAMca mahAvrata aMgIkAra kare te devatAmAM sarvArthasiddha vimAna sudhI jAya. ane bhagavatIjInA 12 mA zatakanA 9 mA uddezAmAM naradevanI (cakravartinA ) gati sAta narakanIja kahI che, ane dIkSA le te dharma devAmAM bhaLe; ane dharmadevanI gati vaimAnika devanI tathA mekSanI kahI che. te uparathI devatAnI gati paNa sAbita thAya che. prazna 29-uttarAdhyayananA 13 mA adhyayananI 32 mI gAthAmAM brahmadatta cakrIne citta munie kahyuM che ke-"he rAjana! kAma-bhega chAMDavAne tuM asamartha hote Aryakarma (uttama kArya kara, dharmane viSe daDha rahIne sarva jIva upara anukammA rAkha; tema karavAthI A manuSya dehathI chuTayA pachI tuM vaikiya zarIravALe zaktivAna devatA thaIza." e pramANe 32 mI gAthAmAM kahyuM che. te cakravartipaNAmAM marIne devatA thAya ema citta muninuM bolavuM thayuM te tema bane kharuM? kAraNa ke bhagavatIjI te naradevanI naraka gati ja kahe che, mATe A be vAkayamAM zuM. samajavuM ? uttara-ane vAkya satya che. cittamuninuM vAkya vRthA heya nahi. ane vA jJAnI purUSenA mukhamAMthI nIkaLelAM che. paNa temAM rahasya zuM te che te jANavuM joIe. prazna 30-A banne vAye arasaparasa virUddha che. te banne vAkya satya kevI rIte hoI zake ? tathA temAM zuM rahasya che te jaNAvaze? uttara-naradevanI gati te narakanIja hoya. paNa cittamuninuM je vAkaya nIkaLyuM che tene hetu e che ke-jyAre brahmadatta kahyuM ke "he citta muni! A huM niyANAnuM phaLa bhegavuM chuM, tethI dharmane raste jANuM chuM, chatAM kAmagane viSe Asakata rahuM chuM. kAdavamAM khutele hAthI kAMTha bhALe chatAM jema nIkaLI zake nahi; tema huM kAmagamAM lubdha thayele sAdhu dharma AdarI zakatuM nathI." A vAkya uparathI citta munie jaNAvyuM "ke maraNa kALa najIka Ave kAmaga chAMDavA paDe che. paraMtu atyAre tuM kAmaga chAMDavA asamartha ho te Aryakarma kara aMgIkAra dharmane viSe daDha rahI prANI jIva upara anukaMpA kara ke jethI vaikriya zarIravALo devatA thaIza." Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara grahanamALA--bhAga 6 ThTho. 31 brahmAttanAM vAkaya je, huM dharmanA mA` jANu' chuM ityAdi vAya-- parathI munie Aya kama aMgIkAra karavA AdithI devagatimAM javAnu kahyu tenA hetu e che ke mArA kahevA pramANe jo rAjA vate te tene samakitanI prApti thAya tevA sa`bhava che, ane jo samiti pAme te avazya saMsAra chAMDe, mATe atyAre tene samakitanI prAptinA upAya atAvavA. jo samakita pAme te kAmabhega uparathI mUrchA utare ane sAdhupaNuM sahelAithI prApta thAya evA niyama che. cakravarti samakitI hoya yA jyAre samakita prApta thAya tyArabAda thoDA ghaNA kALe paNa sadgurUnA yAge avazya saMsAranA tyAga kare ane mekSa tathA devagati pAme e vAta niHsa zaya che. evA hetuthI citta munie A karma aMgIkAra karavAnA medha karyo. paNu niyANAnA baLavAnapaNAne laIne te vAta rUcI nahi ane kAmabhoganI avitattAe marIne sAtamI narake brahmadatta cakravati gayeA. itya :-- prazna 31--niyANAnuM svarUpa jANatAM chatAM citta munie brahmadattane medha karyAM tenu zuM kAraNa ? uttara-e muninA dhama che. niyANAvALAne meSa Ape, paNa utkRSTA rasanu niyANu hoya te te muninA edha sAMbhaLe paNa sahe ke aMgIkAra karI zake nahi. zAkha dezazruta skaMdhanA dazamA adhyayananI. prazna 32---cakravarti samakita pAmI samitimAM kALa karI devagatine pAme ke nahi ? uttara-samakita pAmI cakravartinI padavImAM na mare. avazya dIkSA lai dharmadevanI padavImAM mare. naradevanI padavImAM mare te mithyAtva sahita narakeja jAya. prazna 33--jema vAsudevane naraka gatinA baMdha paDayA pachI samika tanI prApti thAya che tema cakravartine zA mATe na thAya ? uttara-cakravartine vAsudevanI peThe samakita thavA saMbhava nathI. kAraNa ke-vAsudeva tA sa niyANukaDAja hoya che, ane marIne narakeja jAya. tema cakravartine na heAya. cakavati niyANukaDA koikaja hoya ghaNA na heAya. niyANukaDA avazya narakeja jAya, ane niyANA vinAnA hoya te kAmalegathI mukata thai saMsAra tajI munipaNuM a'gIkAra kare te mekSa athavA devaleka jAya, ane kAmabhogane na chAMDe te marI narake jAya. samucce tenI gati traNa kahevAya. 4 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 62 zrI pratranettara mihanamALA--bhAga 6 chuM. prazna 34- vAsudeva niyANakaDA hevAthI te narake jAya che. tema cakravarti paNa niyANakaDA hovAthI narake jAya che, te bannenI AgatimAM taphAvata kema paDyuM ke vAsudevanI AgatimAM pAMca anuttara vimAna varSA che ane cakavatine anuttara vimAna vanyuM nathI tenuM zuM kAraNa? uttara-vAsudeva sarva narakagAmI hoya che. sarva niya zukaDA hoya che, mATe anuttara vimAna varajavA. temAMthI AvelA narake na jAya, mATe. ane cakravarti anuttara vimAnamAMthI Avela hoya te nidAnakRta na hoya ane narake paNa jAya nahi. je sarvArthasiddhamAMthI Avela hoya te teja bhave makSa jAya, ane cAra anuttara vimAnamAMthI Avela hoya te mekSa jAya athavA devalokamAM paNa jAya. zAba bhagavatIjInI tathA ThANAMgajInI. prazna 35-pannavaNA pada 20 me AMtakriyA padamAM vAsudeva tathA senApati vagerenI AgatimAM anuttara vimAna vajya che te senApati marIne narake kema na jAya? uttara-senApati marIne narakeja jAya evo niyama nathI. ThANuMgajInA 3 je ThANe pelA udeze senApatinI gati sarvArthasiddhanI paNa kahI che. A uparathI ema thAya che ke kAmaganA utkRSTA rasanA niyANA vALA tathA nidAna vinAnA kAma bhegathI nivRttine nahi pAmelA, kAma bhegane viSe AsaktimAM maraNa pAmIne narake jAya ema ThANAMgajI jaNAve che. prazna ka6- koI jIva anuttara vimAnamAMthI cavI ahiMyAM cakravati che ane te dIkSA na le to tenI kaI gati thAya? - uttara-anuttara vimAnamAMthI Avela narake na jAya ema pannavaNA pada 15 me uze je kahela che. mATe anuttara vimAnamAMthI Avela cakravarti padavI pAmyA pachI avazya dIkSA le. ane dharmadevanI gati pramANe gati kare ekavAra anuttara vimAnamAM gayela prANane naraka gatimAM javAne baMdha paDatuM nathI. eTale pachI niyamAM narakamAM na jAya ema pannavaNAnA 15mAM padamAM kahyuM che. prazna 37-eka jIva cakravartinI padavI keTalI vAra pAme ? uttara-jaghanya ekavAra; utkRSTa be vAra pAme. prazna 38-eka vAra cakavati padavI pAmyA pachI bIjIvAra te padavI pAmatAM vacce AMtarUM keTaluM paDe ? Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 6 . 360 uttara-jaghanya AMtarUM eka sAgara jhAjheruM ane utkRSTa AMtarUM adha pugaLa parAvartananu naradevanuM bhagavatIjImAM kahyuM che. prazna 39-koI ema kahe ke cakravatinuM AtmabaLa utkRSTa hoya mATe AvaLuM AtmabaLa pherave te sAtamI narake 33 sAgaropamanI sthiti e upaje, ane savaLuM AtmabaLa pherave te mekSa jAya, paNa devAmAM te jAyaja nahi tenuM kema ? uttarae vAta maLe nahi. jaghanya, madhyama ane utkRSTa rase avaLuM ke savaLuM AtmabaLa pheravAya che. A prazna utkRSTa rasanuM che jaghanya rasavALe pahelI narake eka sAgarane Aukhe utpanna thAya che, tema devalekamAM jAya te paNa eka sAgaranI sthitie utpanna thAya. tema avaLuM AtmabaLa madhyama rase pheravanAre bIjI narakathI chaThThI sudhI jAya. ane utkRSTa rasavALe sAtamIe utkRSTI sthitie jAya. ane savaLuM AtmabaLa madhyama raste pheravanAre pahelA devalekamAM eka sAgara uparAMtanI sthitithI mAMDI sarvArthasiddha vimAna sudhI jAya. ane utkRSTA rase AtmabaLa pherava nAre mekSe jAya, e siddhAMtane nyAya che. ' prazna 80-cakravarti eka sAgara jhAjherA aMtare pAchA cakravarti thAya te te pahelI narakanA nIkaLyA cavakarti thAya che ane pahelI narake utkRSTa AukhuM eka sAgaranuM kahyuM che ne AMtarUM eka sAgara jhAjhe kahyuM tenuM zuM kAraNa? uttara-eka sAgara te pahelI narakane le. jhAjherAmAM kumArapaNuM, maMDaLikapaNuM, jyAM sudhI caka ratna utpanna na thAya tyAM sudhI jhAjherAmAM gaNI eka sAgara jhAjheruM AMtarUM jANavuM. prazna 41-sanaMtakumAra cakravarti devalekamAM gayAM che ke mekSa gayA che? uttara-TIkAkAra vagerenI mAnyatA trIjA devaleke gayAnI che, paNa te vAta saMbhavatI nathI, kAraNake ThANAMgajInA ethe ThANe, pahele udeze cAra aMtakiyAnA svAmI kahyA che, temAM anaMtakumAra cakravarti kahela che ane tyAM mikSa gayA paNa kahyA che. jue mULa pATha cothuM ThANuM maMDAtAMja pAne 198methI kahyuM che ke cAra aMtakriyAmAMnI pahelI aMtakiyA alpakarmavaMtane alpa tapavaMta ghaNe kALa dIkSA pALIne mekSa gayA te bharata cakravati 1 bIjI Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 kI praznottara mehanamALA-bhAga 6 ho. ataMkiyA mahAkarmavaMta, thoDA kALanI dIkSAmAM Akare tapa karIne siddha thayA. te gajasukamAla 2 trIjI aMtakriyA mahAkarmavaMta jIvat bIja aMta kiyAnI peThe kahevuM. paNa eTale vizeSa ghaNuM kALanI dIkSA pALI, ghaNe kALa mahAvedanA bhegavI siddha thayA te sanatakumAra cakravarti 3 cethI aMtakiyA alpa karmavaMta, tapa karyA vinA, vedanA bhegavyA vinA thaDa kALane saMyama utkRSTa pALI siddha thayA te marUdevA bhavagatI. 4 e cAra aMtakriyA chevaTanI kiyA mekSa jAvAnI kahI che. te trIjI aMtakriyA anaMtakumAra cakavatinI kahI che. te teja bhave mokSa gayA che e khulle pATha che. prazna ka2-prathama ThANAMgajIne dAkhale cakravatine sarvArthasiddha vimAnanI gatino kahyo te ThIka paNa tyAM rAjA e pATha che. te koI cakravatine khulle pATha che? heya te batAve. uttara-sAMbhaLe, samavAyAMgajImAM 23 mA samavAyamAM kahyuM che kebIjA tIrthakarathI mAMDIne 23 tIrthakara AgaLanA bhave maMDaLika hatAM, ane pahelA rASabhadeva svAmI AgalA bhave cakravati hatA. te sUtrapATha- jaMbUdIveNaM dAve imise usappiNie tevIsaM titthaMkarA puvva bhave maMDaliyA rAgaNo huththA taM. ajita saMbhava jAva vaddhamANeya usabheNa arahA kosalie cakkaTTi huththA RSabhadeva arihaMta kozala dezanA upanyA te pahelA bhave vajanAbha cakravarti hatA. A pahelAnA adhikAramAM kahyuM che ke-23 tIrthaMkara pUrve 11 aMga bhaNelA hatA, ane rASabhadeva arihaMta AgaLanA vajInAbha cakravartinA bhavamAM 14 pUrvI hatA. te sUtrapATha-umevi gAdA jojhig (gSyama) caudasa pubdhi huththA. - teja samavAyAMga sUtramAM tIrthakara caMDikAmAM vIza tIrtha karanA nAma kahyA pachI pUrva bhavanAM nAma kahyAM che. temAM pahelA tIrthaMkara zreSabhadevanA pUrva bhave vanAbha kahela che. te pATha - etesiM cauvIsAe titthaMkarANaM cauvIsaM puvvaM bhaviyaNAmadhejjA hutthA taM paDhamettha vairanAme. eTale pahelA tIrthakara RSabhadeva svAmIne pUrva bhava manuSya AzrI vajAnAbha cakravati mahAvideha kSetra thayA. tyAM vIza sthAnaka pharasyAM, Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mihanamALA-bhAga 6 ThTho. tIrthakara zetra bAMdhyuM, tyAMthI sarvArthasiddha devatA thAya tyAMthI AvIne ahiM AdinAtha tIrthakara thayA. eTale AdinAthanA bhava thakI manuSyane pUrvabhava vajanAbha cakravatine ane devatAno vacce gaNatAM trIjo bhava gaNave. prazna 43-pannavaNAjInA 6 ThThA padamAM AukhAnA baMdha saMbaMdhI 3 bheda pADyA che. temAM be bheda nirUpakamInA ane eka bheda sopakamIne. ahiMyAM sepakramInA bhedanI jarUra nathI. paNa nirUpakamInA be bheda kahyA temAM devatA nArakI ane asaMkhyAtA varSanA AukhAvALA manuSya tirya- ane AukhAnA aMte cha mahinA bakAta rahe tyAre parabhavanA AkhAne baMdha paDe te eka bheda, ane bIjo bheda kahyo temAM kahyuM ke-saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA manuSya tiryaMca Adi daza daMDakamAM nirUpakamI hoya tene AukhAnA trIje bhAge baMdha paDe. te cakravarti, baLadeva, vAsudeva vagere uttama purUSane AukhAne baMdha kayAre paDe? uttara--ThANAMga sUtranA 3 je ThANe cakavarti, baLadeva, vAsudevane yathA Ayu pALatA kahyA che. eTale jeTaluM AukhuM bAMdhyuM hoya teTaluM AukhuM pUruM bhegave. e apekSAe ThANAMga sUtranI TIkAvALAe tathA bhagavatIjInA 20 mA zatakanI TakAvALAe uttama purUSa ane carama zarIrane nirUpamI kahyA che. te uparathI ema jaNAya che ke tene AukhAne 3 je bhAgeja baMdha paDe. prazna 44-je uttama purUSane AukhAne 3 je bhAge baMdha paDe te aSabhadeva svAmIne jIve pUrva bhave vAnA cakravartie sarvArthasiddha vimAnanA AukhAno baMdha kayAre pADe? uttara-uparokta sUtranA nyAya pramANe te aukhAnA trIje bhAgeja baMdha paDe. kAraNa te saMkhyAtA varSane AukhAvALA che mATe tene pannavaNuM sUtramAM trIje bhAge baMdha paDe che prazna 4pa-te vAta badhI kharI, paNa ahiMyA eka savAla ubhe thAya che ke vajInAbha cakravartie dIkSA kayAre lIdhI ane sarvArthasiddha vimAnanuM AukhuM kayAre bAMdhyuM ? AukhAne baMdha te trIje bhAge paDe che eTale AukhAnA be bhAga gayA pachI ane eka bhAga bAkI rahe tyAre tenI saMdhImAM AvatA bhavanA AukhAne baMdha pADe te vakhate te dIkSita hatA ke saMsAramAM hatA ? anuttara vimAnane baMdha saMsAramAM rahyAM paDe ke kema? sUtramAM te cekanuM kahyuM che-ke-nadevanI gati narakanIja heya. dIkSA le te Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 zrI praznottara mehanamALA--bhAga 2 Dro. makSa jAya ke devagatimAM jAya. te pachI cakravartipaNAmAM anuttara vimAnanuM AkhuM kevI rIte bAMdhyuM ? dikSAne kALa te chevaTane che ane AukhAne baMdha kALa te pahelAno che mATe A viSe zuM samajavuM? uttara-A prazna ghaNu gahana che. cakravarti cakravartipaNAmAM mare te avazya narake jAya ema bhagavatIjImAM kahyuM che e vAta satya che. temaja uttama purUSa nirUpakamI hovAthI tenA AukhAne baMdha trIje bhAge paDe e paNa pannavaNa sUtramAM vAkaya che ane je ThekANe naradevanI gati narakanI kahI che. teja adhikAre sAdhunI gati mekSanI ke develekamAM anuttaravimAna sudhInI kahI che. te sAdhupaNa sivAya sarvArthasiddha vimAnane baMdha na pADI zake e vAta paNa siddha che A tamAma vAtane majUda rAkhI A praznane khulAse sUtranA nyAyathIja thAya teja se kaI kabUla karI zake. bhagavatIjInA 25 mA zatakamAM 7 uddeze saMjayAne adhikAre kahyuM che ke gRhasthaliMgamAM parihAra vizuddha varajIne 4 cAritra lAbhe, ane 7me guNaThANe pahelAM traNa cAritra lAbhe. have cakavarti cakravartipaNAmAM kAM pahele guNaThANe hoya ke kAM ethe guNaThANe heya. cothA guNaThANAvALe avazya dIkSA le, cethA guNaThANAvALAnI mAgaNI sAtamAM guNaThANa sudhInI kahI che. te pariNAme karI sAtama guNaThANa sudhI caDe che, ane sAtamuM guNaThANuM apramattapaNAnuM che ane tyAM AukhAne baMdha paNa kahyo che. A uparathI ema siddha thAya che ke-vajInAma cakavatine ethe guNaThANe rahyA AukhAnA baMdha sAtamAM guNaThANAnI pariNAmanI dhArAe caDelAne sarvArthasiddhanA devatAnA AyuSyane baMdha paDele ane tyAra pachI keTaleka kALe dIkSA laI sAdhupaNAmAM kALa karI sarvArthasiddha vimAnamAM upajyA hoya vAta baMdha bese che. prazna 46-te pachI sAdhupaNAmAM japa, tapa, saMyamAdika karaNI karI tenuM phaLa kayAM bhegavyuM ? uttara-sAdhupaNamAM karelI karaNIthI te tIrthakara nAma karmanI uparAjaNa karI arthAt tIrthakara zetra bAMdhyuM, pahelA tIrthakara thayA. prazna 47-keTalAka kahe che ke-cakavatinuM jaghanya AMtarUM eka sAgara jhAjheruM kahyuM che, te pahelI naraka AzrI levuM nahi kAraNa ke sAdhupaNAmAM cakravarti padanI uparAjaNa thAya che, mATe prathama cakavartipaNe utpanna thayA pachI dIkSA laI pharI cakavatinI padavI uparAi devalekamAM eka sAgarepamanI Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottamohana mohana-mALA bhAga 6 . 367 sthiti jogavI pAchI cakravartinI padavI thAya. te AzrI eka sAgara jhAjheruM AMtarUM kahyuM che. uttara-e vAta ThIka che, paNa ahiMyAM naradevanuM AMtarUM kahyuM che. dharmadevanuM kahyuM nathI. sUtramAM dharmadevanuM AtarUM jaghanya be palyopamanuM jhAjherUM kahyuM che. ane naradevanuM aMtarUM eka sAgara jhAjheruM kahyuM che e uparathI ema jaNAya che ke naradeva naradevapaNAmAM marI narakamAM upaje te pahelI narakanAja nIkaLyA cakravarti thAya. mATe pahelI narake eka sAgaropamanuM AukhuM bhegavI cakavartipaNe upaje. cakra utpanna thAya tyAM sudhInuM jhAjheruM AMtarUM levuM. A vAta kAMIka vadhAre pramANavALI jaNAya che. prazna 48-te pachI bIjIvAranAM cakravartinAM daLa kyAM meLavyAM? sAdhu sivAyanI cakravartinI padavInI uparAjaNa thaI zakatI nathI, mATe uparA upara cakravartinI padavImAM vacce narakanuM AMtarUM lAgu paDatuM nathI. uttara-uparAupara cakavatinI padavInA daLanI uparajaNa sAdhupaNumAMja meLavelI hoya che, teja vacce pahelI narake eka sAgaropamanuM AukhuM bhegavIne padavIne prApta thAya che, dAkhalA tarIke-tAMdulamaccha sAtamI narakane nIkaLe aMtamuhUrta AukhuM bhegavI pAche sAtamI narake utkRSTI sthitie upaje te teNe narakamAM utpanna thavAnA cAra bola mAMheluM kayuM mahAkarma sevyuM che? je ke mAtra malina pariNAmathI sAtamI narakane baMdha paDe te vAta kharI che, paNa aMtarmuhUrtanI sthitimAM sAtamI narake jAya temAM karmanA daLanA saMcaya vinA tevA malina pariNAma thaI zake nahi, mATe jIva pAse silike-tarathALe sAtamI narake upajavAnAM daLa AtmapradezanI sAthe vAMja joIe mATe prathama te jIve sAtamI narake bevAra javAnAM 66 sAgaropamanI sthitinAM daLa ekI sAthe meLavelAM hoya te jIva prathama sAtamI narake 33 sAgaropamanuM AukhuM bhogavI vacce tAMdulamapaNe aMtarmahattvanI sthiti bhegavI pAcho sAtamI narake utkRSTI sthitie utpanna thAya ane 66 sAgaropamanAM daLa prathama meLavelAM hatAM te bhegavI pUrAM kare. e nyAye be vAranA cakavartipaNAnAM daLa pAgu sAdhupaNAmAMja meLavelAM ne vacce pahelI narakano bhava karI eka sAgaropamane AMtare cakravatinI padavI pAme temAM vadhe nathI. prazna 49-naradeva sarvathI gheDA ane devAdhideva saMkhyAta guNa kahyA te kema maLe ? kAraNa ke aDhIdvipamAM utkRSTI cakravarti 150 (eka Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI prakAra-manamALA--bhaga . pacAsa) hoya ane tirtha kara deva utkRSTI 170 hoya, ane saMkhyAtaguNA kema kahyA? uttara-bharata, IravRta AzrI saMkhyAtaguNa ane mahAvidehanA bheLavatAM vizeSAhiyA thAya che. prazna 50-kevaLIne devAdhidevamAM gaNavA ke dharmadevamAM gaNavA ? uttara--devAdhidevamAM na gaNAya. devAdhidevanI Agati trIjI naraka sudhInI ane vaimAnika devanI ane kevaLInI Agati te cAre gatinI che. mATe te dharmadevamAM gaNAya. devAdhidevanI gati eka mekSanI ja che ane dharma devanI gati devalekanI ane mekSanI. mATe mokSa javAvALA sAmAnya kevaLI dharmadevamAM gaNavA. prazna pa1-dharmadevanI sthiti jaghanya aMtamuhUrtanI ane saMciDANa kALa eka samayane kahyo tenuM zuM kAraNa? ane saMciDayuM eTale zuM? uttara-sthiti cAritra AzrI kahI che. sAmAyika cAritranI sthiti jaghanyapaNe aMtarmuhUrtanI kahI che, ane saMcIThaNa te bhAva AzrI che. eTale cothA guNaThANAvALe bhAva cAritra caDe te pAdhare 7 me guNaThANe jAya tyAM jaghanya eka samaya rahIne kAM te mare ke kAM te pAcho paDe. eka samaya 7 me guNaThANe jaghanya sthitie sAdhupaNuM bhagavyuM te saMcIThaNA kALa kahyo. prazna para--chedaparathApanIya cAritra eka bhavamAM jadhanya 1, 2, 3 vAra ane utkRSTa 1ra0 vAra Ave te kema? uttara-niraticAra te eka vakhataja Ave. sAticAra jaghanya kavAra kahyuM te mULa doSa lAgavAthI traNavAra upara cheda nathI, ane uttara doSamAM aticAra lAgavAthI (eTale mULanA kAraNanA aticAra lAgavAthI tenuM prAyazcita cheda rUpe ApavAmAM Ave te eka bhavamAM 100 vAra A uparAMta nahi. zAkha bhagavatIjI zataka 25 me, uddeze cha me. te prazna pa3-sAmAyika cAritravALA sAdhu chedo prasthApanIya cAritra aMgIkAra kare te te kIka. kezIsvAmI gatama bhegA bhaLyA te AzrI paNa chedo sthAnIyavALI pahelA tIrthakaranA sAdhu bIjA ajItanAtha tIrtha karanA zAsanamAM bhaLe te kema kare ? uttara--chedo sthAnIya cAritra chAMDI sAmAyika cAritra paDivaje, zAkha bhagavatIjI zataka ra5 me, udeze 7 me bAbuvALA chApela pAne 1782 me dvAra 25 me kahyuM che ke-- Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA bhAga-6 ThTho chedovaDhAvaNiya pucchA, goyamA chedovaDAvaNiya saMjaya taM jahati sAmAiyaM saMjamaM vA parihAravimuddhiya saMjabhaMvA muhumasaMparAya saMjamaMvA asaMjamaMvA saMjamA jarmavA asaMjamaMvA upasaMpajjai. artha-- chedapasthApanIya sAdhu, chedapasthAnIya cAritra to ke, sAmAyika cAritra, parihAravizuddha cAritra,sUkSmasaMparAya cAritra, tathA saMjamAnaM jama (dezavirati zrAvakapaNuM) tathA asaMjama te cothe guNaThANe tathA asaMjamI devatApaNe prApta thAya. tathA TIkAmAM paNa ema kahyuM che ke-- TIkA:-- chedopasthAnIya saMyataH cheopasthAnIya saMyatatvaMtyajan sAmAyikasaMyatatvaM pratipadyate tathAdi deva tIrtha sAdhu rajita svAmI tIrtha pratipadyamAnaH bhASAmAM paNa eja pramANe kahyuM che. eTale bhASAmAM ane TakAmAM kahyuM che ke chedepasthApanIya saMjatI te chedepasthApanIya cAritra tajIne sAmAyika cAritranuM pratipAdana kare te AdinAtha tIrthakaranA sAdhu ajItanAthanA tIrthamAM bhaLe tyAre temanI pravRtti pramANe svIkAra kare. A uparathI ema jaNAya che ke pahelA tIrthakaranA sAdhu bIjA tIrtha karanA zAsanamAM bhaLe tyAre sAmAyika cAritra Adare. prazna pa4- jyAkhyAta cAritra chAMDate zuM pAme? - uttara-jathAkhyAta cAritranA be bheda che. eka upazama kaSAyanuM ne bIje kSINa kaSAyanuM. temAM upazama kaSAya jathAkhyAta cAritra chAMDate sUkSma saMparAyapaNuM pAme tathA asaMjatI thAya-tathA sidhdha thAya eTale agyAramAM guNaThANAvALe hoya te teja guNaThANe kALa kare te anuttaravipAne devatA thAya, te asaMjati hoya, ane paDe te 10 me guNaThANe jAya. tyAMthI upazamavALo paDe te pahelA guNaThANA sudhI paNa jAya. ane darzanamehanayanI 7 prakRtine kSaya ane cAritramehanIyanI 21 prakRtine upazamavALe 11 mA guNaThANAvALo paDe te the guNaThANe aTake e bIjo bheda. ane trIje bhede siddha thAya eTale 11 mA guNaThANethI upazama zreNIothI paDe te dazamethI navame ane tyAMthI AThame AvI prathama sAta prakRtine kSaya na thaye heya te tene kSaya karI cAritrAvaraNIyane anukrame kSaya karatA kSapaka zreNIe caDI 9 me, 10 me thaI 12 me guNaThANe aThThAvIse prakRtine Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 zrI prattara mehamALA-bhAga do. kSaya karI 13 mAM guNaThANe pahele samaye kevaLajJAna pragaTa karI 14 me guNa ThANe jaI kALa karI siddha thAya che. kSINa kaSAya jathAkhyAta cAritra choDe te mokSe ja jAya. kAraNa ke te cAritra 12 me, 13 me, 14 me guNaThANeja hoya te apaDavAI che. mATe siddhaja thAya. prazna 55-bhagavatIjI zataka 25me uddeze 7 me saMnyAne adhi- kAre dvAra 28 mA AkarakhA dvAramAM kahyuM che ke-parihAravizuddha cAritrIne eka bhava AzrI jaghanya 1 vAra, utkRSTa 3 vAra Ave. ane ghaNuM bhava AzrI jaghanya bevAra, utkRSTI sAta AkarakhA kahI. tene bhava traNa kahyA te zI rIte ? uttara-parihAravizuddha cAritra, pahelA chellA tIrthakaranA vArAmAM heya. te eka bhavamAM 1 vAra athavA utkarTa 3 vAra aMgIkAra kare, te meTA AubAvALA AzrI jaNAya che ane ghaNuM bhava AzrI jaghanya be ne utkRSTI 7 AkarakhA kahI, tenI 3 bhava kahA che, eTale traNa bhavamAM 7 vAra Ave. tyAM arthakAre ema kahyuM che ke, pahelAM bhavamAM 3 vAra, bIjA bhavamAM 3 vAra ne trIjA bhAvamAM eka vAra ema traNa bhava kahyA; te uparAupara salaMgananA na levA. kAraNake uparAuparanA letAM vacce bIje bhava devatAne Ave, temAM cAritra hoya nahi. mATe traNe bhava ghaNuM bhava AthI manuSyanAja levA, kAraNa ke parihAravizuddha cAritranuM AMtarUM jaghanya aMtarmuhUrtanuM ane ulluTuM ardha pudgalanuM te ghaNA bhava AzrI manuSyanA traNa bhavamAM sAtavAra Ave pachI mekSa jAya. prazna pa-sUkSmasaMparAya ane jathAkhyAta cAritramAM bhava AzrI zI rIte samajavuM ? uttara-temAM paNa traNa traNa bhava kahyA che, te paNa manuSyanAja bhava AzrI samajavuM. eTale sUphamaparAya eka bhava AzrI jaghanya 1 vAra ne uchUTuM 4 vAra Ave. ne upazama zreNae dasame guNaThANe traNavAra pharasIne pAche AThame guNaThANethI kSepaka zreNIe caDI cethIvAra dazamuM guNaThANuM pharasI 12 me jAya. apaDivAI thaI mekSa jAya. bIje bheda upazama zreNIe caDele 11 me guNaThANe bevAra jatAM 10 muM guNaThANuM 4 vAra pharase. eTale be vAra caDatAM ne be vAra paDatAM. ema cAra vAra eka bhavamAM pharase te kALa karI develekamAM jAya. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALa-bhAga 6 ThTho. 31 ane ghaNuM bhava AzrI 3 bhavamAM 9 vAra kare te pahele bhava 4 vAra, bIje bhava cAravAra ane trIje bhava 1 vAra karI mekSa jAya. te parihAra vizuddha cAritranI peThe ardhapudgalamA traNa bhava manuSyanA levA. ane jathAkhyAta cAritra paNa eka bhava AzrI jaghanya 1 vAra Ave ane urdu ra vAra Ave. ghaNA bhava te 3 bhavamAM 5 vAra Ave. eTale eka bhavamAM ekavAra te kSepaka zreNI AzrI ane be vAra te upazama zreNIe 11 me guNaThANe be vAra jaI pAchA vaLI AThame guNaThANe ja te AzrI, ane ghaNA bhava AzrI traNa vAra manuSyanA bhavamAM babbe vAra upazama zreNIe caDI be manuSya bhavamAM 4 vAra agIAramAM guNaThANane pharasI trIjA manuSyanA bhavamAM kSapaka zreNIe caDI pAMcamI vAranuM jayAkhyAta cAritra pharasI mekSe jAya. paNa traNa bhava ardhapudgalanI aMdaramAM game tyAre kare. prazna pacha- bhagavatIjI zataka (25) me udeze 4 the-paraMparA siddhane nizcala kahyA ane anaMtara siddhane sarvathA kaMpa che ema kahyuM, tenuM zuM kAraNa? uttara-siddha gatine prApta thatAM vATe vahetAM siddhane anaMtara siddha kahIe te sarvathA kaMpe che. ane siddhapaNe prApta thayA te paraMparA siddha acaLa che. prazna paTa-bhagavatajI zataka (25) me-udeze daphe-28mA AkarakhA dvAramAM-niyaMThAne pAMca AkarakhA kahI te zI rIte ? uttara-pahele bhave upazama zreNI be vAra karI marI anuttara vimAne jAya ne trIje bhave vaLI niyaMTha (niyaMTho eTale 1 me-12guNaThANe pravarte te ) thaI eTale 11me guNaThANe be vAra upazata zreNI karIne trIjI vAra kSepaka zreNIe caDI siddha thAya. eTale pahelA vikalpa A pramANe traNa bhavamAM pAMca AkarakhA thAya. ane bIjo vikalpa ardha padugalamAM traNa vAra manuSyanA bhavamAM prathamanA be bhavamAM babbe vAra agyAramAM guNaThANe niyaMThA paNe pharasI, paDI, kALa karI trIjA manuSyanA bhavamAM khArame guNaThANe niyaMDhApaNe apaDivAI thAya teja uddezAmAM niyaMThAnuM AMtarUM utkRSTa anaMtA kALanuM kahyuM chuM, te virAdhaka AzrI kahela che. ane teja adhikAre niyaMTho upazama zreNuM eka bhavamAM be vAra kare ema kahyuM Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA-bhAga 6 ThTho. che, te uparathI ghaNA bhavamAM khambe vAra 11mA guNuThANuM ane eka vAra 12 mA guNuThANe niyaMThA pAnI pAMca AkarakhA kare. 372 prazna pa--bhagavatIjI zataka (25) me uddeze. 6The-niyaThA adhi kAre pulAka niya'ThAne 3 samuddAta kahI. vedanIya, kaSAya, mAraNAMtika, 3 te ahiM pulAkanu' maravuM nathI ne mAraNAMtika samuddAta kema kahI ? uttara--pulAka niyaMThe pravartatAM mAraNAMtika samuddhAta hAya. pachI samudrSTAMtathI nivI kaSAya kuzIlAdika pAmI mare. ema akAre kahyu` che. prazna 60--pulAkanI gati AThamA devalAka sudhInI kahI che. te te AzrI maravA sa`bhava che te kema ? uttara--pulAkapaNAmAM vatAM AThamA devalokanA aMdha pADe te AzrI kahela che. paNa pulAkapaNAmAM mare nahi. anerA niyaM marI AThame devale ke jAya. ItyaH-- prazna 61--pulAka niyaMThAnI ghaNA jIva AzrI sthiti jaghanya eka samayanI utkRSTI aMtarmuhUtanI kahI che te zI rIte ? uttara-~-pulAkaniyaMTha a'tamuhUrtanI sthitie vaCtA eka samaya khAkI rahyo che evA eka jIva che ne khInne jIva pulAkapaNAne prApta thayA. prathamanA jIva eka samaya rahIne anerA niyaOM paheAMccA te AzrI jANavu prazna 62--bhagavatIjI zataka 25 me, uddeze 5 me, gayA kALathI AvatA kALa eka samaya adhika ane AvatA kALathI gayA kALa eka samaya uNA kahyo tenuM zuM kAraNa ? uttara--kALanI Adi 'ta nathI, mATe jJAnI purUSoe pRcchA samayanA vamAna samaya ( jyAre pUche tyAre ) AvatA kALamAM gaNAvA vamAnanA eka samaya adhika kahyo; e paNa anAdisiddha vAkayA che. prazna 63--bhagavatajImAM zataka 25 me, uddeze 7 me sajayAnA adhikAre kahyuM che ke-dravyaliMga zrI, svaliMgamAM 5 cAritra lAle. ane anyaliMga gRDuliMgamAM parihAravizuddha varajI 4 cAritra lAle, ane bhAvaliMga AzrI svaliMgamAM paNa pAMca cAritra lAle, anyaliMga gRhaliMgamAM eke cAritra na lAle. eTale svaliMgamAM dravyaliMga AzrI ane bhAvaliMga AzrI pAMca cAritra kahyAM. ane anyaliMga gRhaliMgamAM dravyaliMga AzrI 4 cAritra ane bhAvaliMgamAM eke cAritra nahi. A viSe zu' samajavuM ? Fr Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA--bhAga 6 ThTho. 303 uttara-dravyUliMga AzrI svaliMgamAM pAMca cAritra kahyAM tenA vikalpa be che. eka tA eka upazama zreNIthI paDatAM ane khIjo vikalpa-azecAne tathA anyaliMga gRhaliMgane bhAvacAritranA bhaLe kevaLajJAna utpanna thaye vadhAre AyuSya hAvAthI jainaliMga dhAraNa kare, te tene dravyaliMga che, ane jainane svaliMga che. mATe dravyaliMga AzrI svaliMgamAM pAMca cAritra kahyAM, ane bhAvaliMga AzrI svaliMgamAM pAMce cAritra lAle te samakita sahita mULa sAdhunA ( jainanA ) liMge ( veze ) te pAMca cAritra hAya. ane dravyaliMga AzrI anyaliMga gRhanTiMga te tene svaliMga che. paNa bhAvathI samakita pragaTave 4 cAritra ( parihAravizuddha varajI ) prApta thaye, mULaliMga te dravyaliMga kahyo~ane bhAvaliMga AzrI svaliMgamA eTale sAdhu vezamAM te pAMce cAritra lAbhe. eTale samyagajJAna, darzana, cAritra sahita jaina sAdhunA veza te bhAvethI svaliMga kahIe. temAM pAMce cAritra lAle. ane bhAvathI anyaliMga gRhaliMga te tenA matanA mamatva sahita, mithyArdaSTi sahita, kadAgraha sahita, liMgamAM eke cAritra nahi. eTale anyaliMga ane gRhaliMga tenA matane svaliMga che. ane mithyA-STine laine mata kadAgrahune laIne tenA bhAva liMga che. mATe eke cAritra na heAya. prazna 64--anyaliMga gRhaliMgamAM chedepasthAnIya cAritra kevI rIte lAle ? uttara---koi jainanA sAdhupara rAjAdikane kopa thayA hoya ke amuka sAdhune pakaDavA ema sAdhunA jANavAmAM AvavAthI sAdhue veza badale karI nAMkhyA. anyaliMga ke gRhaliMga dhAraNa karI lIdhA. eTale bhAvathI sAdhupaNuM (cAritra) sAkhIta rAkhI dravyathI anyaliMga gRhaliMga dhAraNa karI nIkaLI jAya te smazrI. athavA rAjAe koi jaina sAdhu upara ja pADI ke amuka muddatamAM mArI hada choDI devI, teTalI mudatamAM hRda nahi cheDI zakavAnA kAraNe rAjAnA bhayane laine veza pAlaTo kare. sAdhupaNAno veza mUkIne dravyathI khIje veza dhAraNa kare, bhAvathI sunipaNuM sAkhIta rAkhe te AzrI chedopa sthApanIya cAritra lAbhe. arthAt tane cAra cAritra lAle paNa eka parihAra vizuddha cAritra muninA veza vinA naja heAya evA jainazAstranA nyAya che. prazna 65--bha. za. 25 me, u. 6, nigraMtha niyaMThAne eke samud ghAta nathI te tenI ( 11 tA guNaThANAnI ) gati anuttara vimAnanI kahI tA mAraNAMtika samuddAta vinA kema mare ? Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 zrI praznottara mehanamALI-bhAga do. uttara- asahiyA bharaNe mare te samughAta karyA vinA mAre. te AzrI mAraNatika samuddaghAta na hoya. prazna 66-pannavaNAjImAM AzelIA nAmane jIva samUcchima padriya dharatImAM utpanna thAya che te cakravarti, vAsudeva, maMDalika vagerenA khaMDAravAmAM samUrNima tiryaMca padriyapaNe utpanna thAya che. te jamIna pilI karIne temAM kaTakanA kaTakane nAza kare che. te pramANe pahelA padamAM kahyuM che. te saMbaMdhI bIjo koI dAkhale ApI siddha karI Ape tema che? uttara-hA, sAMbhaLa. sarasvatI nAmanuM mAsika bhAga 19 me khaMDa 2 je julAI 1918 saMkhyA 1 pUrNa saMkhyA-223 mAM pRSTha 22 me kelamAM 1 le "patthara aura lakaDI ke kIDe" e nAmanA lekhamAM lakhyuM che ke - "patthara ke kIDe kisI sImA taka hamArI Aja kalakI senAke una sipAhIke samAna hai jinake hama separsa aura mAInasaMke nAmase pukArate hai. je pRthvIne bhItara suraMga khodakara dUra taka cale jAte haiM, je apane zatruoke baDe baDe draDha gaDheka kSaNameM bAsIdaseM uDA dete hai. aura apane sipAhIke bacAvake lie purUM aura khAIyA ItyAdi banAte hai. ye kIDe bhI apane lagAtAra udyoga seMkaDe seMkaDe patthareka tahameM dUra taka cale jAte haiM. vahAM apane liye choTI choTI koTharIyAM banAkara ekAntameM Izvara bhajana sA kiyA karate hai. bahudhA saMga maramara TukaDe ke bhItara, jinake saMga tarAza ane lehe ke ojArese bhI baDI kaThInatAse kATa pAte hai ye kIDe jIvita nikalate hai. taba lega Inake dekhakara daMga raha jAte hai, aura samajate hai ki ye pattharahIme pedA hete haiM. paraMtu yaha vicAra ThIka nahIM. A uparane lekha darzanika pUrAve Apa karI jaina siddhAMtanA zabdone majabuta kare che. - prazna 67- strI vede marI purUSa vede utpanna thavAne kaI sUtrane dAkhale che? uttara-hA jJAtAjI sUtranA 14mA adhyayanamAM piTIlAnA adhikAre piTIlA tetalI pradhAnanI strI saMyama pAmI marIne piTIla deva thayela che. tathA dazAthata sakaMdhanA 10mA adhyayanamAM niyANAnA adhikAre- sAdhu strInuM ne sAdhvI purUSanuM niyANuM karI nava caiveyakamAM upaje ema kahyuM Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA-bhAga 6 ThTho, che, tyAM eka purUSaveda che. tathA vipAka sUtramAM siMharatha rAjA marIne thayela che. prazna 68-- anuttara vimAnanA devatAe aMdaro aMdara kAMi vicAra ke vAtacIta kare ke kema ? uttara- -eka bIjA mane karIne vAta kare, vicAra kare. jema bhagavatIjImAM kahyuM che ke anuttara vimAnanA devatAne maneAdraSyanI vagaNAnI labdhi hAvAthI kevaLI bhagava Mtane mane karIne prazna pUche ane kevaLI paNa mane karIne uttara Ape, te mane karIne grahaNa kare ema kahyu` che. e uparathI aMdara aMdara mane karI anuttara vimAnanA devatA vAta vicAra kare, pAtapeAtAnA mahelamAM rahyAM thAM vicAra tathA vAta karavA sabhava che. tenI vizeSa sAkhItI mATe jJAtAjI sUtranA adhyayana 8 maiM bAjuvALA chApelA pAne 843 me tathA 844 me mallinAtha bhagavAnanA adhikAre kahyu` che keH gAAH-~~~ vor kiMca tayaM pammaI, jaMca tayA bho jayaMta pavaraMmi bucchA samaya NibaddhaM devA taM saMbharaha jAi. 1. - TokA:- kiMca tayaM gAhA, kimiti prazne, ca iti vAvayAlaMkAre, tayatat pamha vismRtaM jaMtiyat ca iti vAkyAlaMkAre, tadA tasmin kAle bho ityAmaMtraNe, jayaMta pravare jayaMtAmidhAne pravare, anusAra vimAne vucchati, uSitA nivAsaM kRtavaMtaH samaya nibaddhaM, manasA nivaddhaM, saMketaM, tathA pratibodhanIyA vayaM paraspare gati samaka nibaddhaM, vAsa hitairyA, upAttA jAtistAM devAH anuttara surAH saMtaH taMtita devatAM vA deva saMbaMdhinAM saMsmarata jAti. mAvAH- gAthA-kimiti prazna-ceti vAkayAla'kAre, tama tatte, ja' je ceti vAkayAlaMkAre, tyA te kAlane viSe, bhA-iti AmatraNe, jayaMta nAmA pravara pradhAna anuttara vimAnane viSe vasyA rahyA samaya nitraddhaka mane karI nibaddha bAMdhyA kIdheA je sa`keta jima tima amhe pratibedhavA mAMhemAMhe athavA samakanibaddha 0 saMdhAte karI je grahI lAdhI jAti janma avatAra prate tumhe sabhArAima kahyo kumArI iddhAM maThThI kumArIe kahyo ke, AjathI trIje bhave, pazcima mahAvideha kSetrane viSe salilAvatI vijayane viSe vItazeAkA rAjadhAnIne viSe, mahAbaLa pramukha Adi dei sAte ApaNe priya AALamitra rAjana hatA. ( vagere kapaTa tapa karI ApaNe anuttara Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 , zrI praznottara mohanamALA-bhAga 6 Dho. vimAnamAM upanyA. ane anuttara vimAnamAM mane kara saMketa karyo je Avate bhave amane saMbedhaje. ItyAdi.) A uparathI anuttara vimAnanA devatA mane karIne vAta kare che. AlApa salApa kare che ema nizcaya thayuM. prazna 69-bhagavaMta mahAvIrane nirvANa aDhAra dezanA rAjAe kema jANe? uttara-keTalAka kahe che ke- aDhAra dezanA rAjA ceDA keNikanI laDA- ImAMthI pAchA vaLyA te vakhate vaLatAM bhagavaMtanA darzanAthe pAvApurIe AvyA ne bIje divase bhagavaMte be divasane saMthAra karyo. eTale aDhAra dezanA rAjAo paNa chaThTha paSA karIne tyAM rahyA. ema keTalAkanuM kahevuM che, paNa te vAta maLatI nathI, kAraNa ke te laDAIne ane bhagavaMtanA nirvANane AMtarUM ghaNuM che, mATe te saMbaMdha maLe nahIM. prazna 70- bhagavaMtanA nivaNane ane keNikanI laDAIne keTaluM AMtarUM che te siddhAMtathI nirNaya thAya tema che? uttara--keNikanI laDAI te zALAnI hayAtimAM thaI che, zaizALe ATha bolanI parUpaNa karI che. temAM kahyuM che kecarama tIrthakarane jyAre nirvANa thAya tyAre ATha carama avazya thAya temAM carima siMcAnaka hasti ane mahAzIlakaMTaka saMgrAma kahela che. vagere ATha vAnAM jinanA nirvANa kALe janaja heya mATe huM have nirvANa thaIza. ema thAya te pitAnA nirvANa mATe ATha bola parUpyA che. te zALAnA kALa samaya ane bhagavaMta mahAvIranA nirvANane 16 varasanuM AMtarUM che. ema bhagavatIjInA 15 mA zatakamAM kahyuM che. gazALe bhagavaMta upara tejulezyA mUkIne kahyuM ke che, kAsavA mArI tejulezyAthI atyAre te muo nahi, paNa AjathI cha mahine mArI tejulezyAthI tArUM chadmasthapaNAmAM mRtyu thaze. tyAre te ja vakhate bhagavaMte kahyuM ke mAre haju kevaLadazAmAM gadharatInI pere 16 varasa vicaravuM che. A uparathI ema jaNAya che ke-kaNikanI laDAI ge zALAnI hayAtImAM thaI hoya te bhagavaMtanA nirvANane 16 varasa jhAjheruM AMtarUM hovuM joIe. nIcenA dAkhalAthI vadhAre sAbIta thaze. 1 * kALI Adi daza rANIoe kALIyAdika daza kumAra laDAImAMthI jIvatA Avaze ke kema? tevI pRcchA bhagavaMta pAse karI, ane bhagavate Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamAMLA-bhAga 6 ThTho. TE uttaramAM kALIyAdika deze kumAra laDAimAM kAma AvI gayA vagere sAMbhaLIne daze rANIoe dIkSA lIdhI. AThe ATha varasa dIkSA pALI. bhagavaMtanI hayAtImAM ghaNA prakAranI tapasyA karI, a`tagaDa vaLI thai meAkSa gayAM. e uparathI paNa laDAi ne bhagavaMtanA nivANu vacce AMtar ghaNuM paDayu che. khIje sajajaDa dAkhaleo e che ke jenA mATe laDAI thaI te vihA kumAra-celaNAnA dIkarAe mahAvIra pAse dIkSA lIdhI ane khAra varasa dIkSA pALI, mahAvIranI hayAtImAM anuttaravimAne gayA. ema anuttarAvavAI sUtramAM ATaeNmA adhyayanamAM kahela che. mATe aDhAra dezanA rAjA laDAImAMthI vaLatAM bhagavatanA nirvANu vakhate AvI pahoMcyA e sabaMdha maLatA nathI. prazna 71~~~te aDhAra dezanA rAjA be divasa agAu nirvANu upara zA AdhAre AvI pahoMcyA ke chevaTaneA vakhata temanA jANavAmAM Avye ? uttara~ sAMbhaLeA -gAzALAne 16 varasa, ane zIyA aNugArane sADA paMdara varasa bhagavaMte peAtAne vicaravA AzrI kahyAM. te uparathI ghaNA leAkAe A bhagava'tanuM' carama cAmAsu` che, ema gaNatarImAM laine aDhAra dezanA rAjA vagere hAjara thayA. - prazna 7ra-bhagavaMtane nirvAMNa Aze vada ( siddhAMtamate kArtika vada ) amAvAzyAeja thaze, ema sau koie zA uparathI jANyuM ke teja vakhate aDhAra dezanA rAjA hAjara thayA ? uttara--A uparathI ema nizcaya thAya che ke-gAzALAnA humalA vakhate bhagava'tanu cAmAsu` sAvI nagarImAM hovuM joie, ane bhagava'ta upara tejIlezyA paNa Aze dI amAsane rAje mUkelI hovI joie. ane bhagavaMtanuM vAkaya 16 varasa peAtAne vicaravAnu nIkaLavAthI Aze vakra amAvAse 16 varasa pUrAM thavAnAM ema jANIne AvyA. tathA khIjuM kAraNa, siddhAMtanA nyAye pahelA ane chellA tIrthaMkaranAM nirvANu cAlatA ArAnA traNa varasa ane sADAATha mahinA makAta rahe tyAre thAya ema anAdi kALanI sthiti avasarpiNIkALanI cAlI Ave che. eTale trIjA ArAnA traNa varasa ane sADAATha mAsa khakAta rahe tyAre pahelA tIrthaMkaranA nirvANu thAya, ane ceAthA ArAnAM 3 varasa ane sADAATha mAsa rahe tyAre carama tIrthaM "karanAM nivANu thAya e apekSAe siddhAMtamate kArthiMka vada amAvAse ( ane cAlatA samayanA Aso vada amAvAse ) bhagavaMta mahAvIra niANa 48 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 zrI praznottara mehanamALA--bhAga 6 ThTho. thayA. tyAMthI -ceAthA. ArAnAM 3 varasa ane sADAATha mAsa bAkI rahyA ema jANavAthI aDhAra dezanA rAjA e divasa agAu pAvApurIe bhaga-- vratanI hajuramAM dAkhala thayA. prazna 73- geAzALAne mahAvIra sAthe maLavu, tenA dIkSAkALa keTale ane maraNa kayAre pAmyA ? te savistara jaNAvaze ? uttara-zrI mahAvIra deve 30 varasa gRhavAsamAM rahI dIkSA lIdhI ane mahAvIranu' bIjI cAmAMsu rAjagRhI nagarImAM pUrU thaye gezALA makhyA. mahAvIranA dIkSAnA 8 varase gazALA 96 varasa bhegA rahI judA paDayA. mahAvIranA dIkSAnA 10 varSe -gAzALA pArzvanAtha nA paDivAi thayelA cha dizAyarAne maLI tenI pAsethI ( pUnA jJAnamAMthI ) lAbha, alAbha, sukha-duHkha, jIvavuM--maravuM e cha khelanu jJAna meLavI, e va` tapa karI tejIlezyA utpanna karI 8 varSa chamasyanAM gaNI jina nAma dharAvyuM. mahAvIranA chaThUmastanAM 12 varSa pUrA thaye. gazALA be varSa agA~uthI kevaLapaNAnuM nAma dharAvatA. eTale mahAvIrane kevaLajJAna utpanna thaye jinapada dhAraNa karyAM pahelAM gozALA e varasa agAuthI huM carama jina chuM' evuM nAma dharAvatA. mahAvIranA kevaLapadanA 14 varSa ane gezALAnAM 16 varSe sAvathI nagarImAM anne cAmAsa' hAvAthI mahAvIra upara gauzALe tejulezyAnA humalA kA, ane teja tejIlezyAnA parAbhave pote potAnIja tejIlezyAthI kALa dhama pAmyA. geAzALA kALadhama pAmyA e vakhatamAM mahAvIranI pravajyAnAM 26 varasa ane geAzALAnI pravA~nAM 24 varasa pUrAM thayAM. khakAtanAM 16 varasa mahAvIra kevaLapadamAM vicarI 30 varasa kevaLa padanAM ane 42 varasa pravajyAnAM bhAgavI 7ra varSe nirvANuM thaya. prazna 74----gozALAnu sava Aubhu` keTaluM ? uttara---te kaI ThekANethI maLI AvatuM nathI, paraMtu tenI pravajava nA 24 varSanA meLa bhagavatIjInA 15 mA zatakathI tathA IMgrejI upAsaka dazAMganA bhASAMtaramAM herala sAhebe anya graMthethI meLavaNI karI che, paNa sa AyuSyanA meLa tene paNa maLI Avye nathI. paNa anumAna kalpanAe koi 36 varSanI umare kALa kA kahe che. eTale 12 varSanI umara pachI Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAcaMda . 379 gazALa mahAvIrane maLe ane temanA ziSyapaNe varyo, ema keInuM kahevuM che. paNa bahu vicAra karatAM ema te jaNAya che ke te cheTI umarathIja capaLa, cAlAka, vAcALa ane majabuta manavALo hovAthI ucharatI vayamAM uddhattAIne laIne tenAM kAryakarma uparathI tenI karelI vaya nathI. A uparathI 40 varasathI vadhAre umara jaNAtI nathI. pachI kaI graMthamAMthI maLI Ave te kharuM, prazna 75-tIrthakara nAmakarmanI uparajaNa karela hoya te jIvane tIrthaMkara nAmakarma udaya AvyuM jyAre kahevAya? uttara-je karmane udaye tIrthaMkarapaNuM pAme, trikane viSe pUjanika thAya te kevaLajJAna upajyA pachI tIrthakara nAmakarma pragaTa thAya. zAkha pannavaNajI chAsaTha hajArU, pada ra3 muM. karmaprakRtinA adhikAra nAmakarmanA bhedamAM kahela che. prazna 76-tIrthakara nAmakarmanI sthiti pannavaNA pada 23 me, udeze 2 je, jaghanya ne utkRSTI aMtekeDIkeDa sAgaropamanI kahI che. te jJAtAjImAM trIje bhave mallinAthanA je tIrthakaragetra bAMdhyuM te kema? uttara--tIrthakara nAmakarmanAM daLa meLavavAmAM Ave te eka keDADI sAgarepamane aMdaranAM meLavavAmAM Ave. paNa tene nibaMdha te tIrthakara pada prApta thavAnA agAunA trIje bhaveja paDe. kadApi aMte keDAcheDImAM tIrthakara nAmakarmanAM daLa meLavelAM na hoya te agAunA trIje bhave te avazya meLavavA saMbhava che. te paNa aMte keDADImAM ja gaNAya. Ane paramArtha e che ke--kaDAkaDI sAgaropamathI vadhAre kALa, saMsArane rahyo hoya tevA ane tIrthakara nAmakarmanAM daLa meLavavAne AtmabaLa zaktivAna thatuM nathI, eTalAja mATe tIrthakara nAmakarma meLavavAne kALa keDADI sAgaropamanI aMdarane game tyAre meLave tenuM nAma aMtakaDAkaDI kahevAya. prazna 77-keTalAka kahe che ke bhagavAna mahAvIra svAmInA garbhanuM sAharaNa thayuM nathI te kema? uttara-siddhAMta nahi mAnavAvALA kadi evuM vAkaya bolatA hoya te bhale. siddhAMtanA mAnavAvALA te te vAkyane kabUla nahi kare. kAraNa ke sUtramAM eka ThekANe nahi paNa aneka ThekANe aneka dAkhale mahAvIranA garbhanuM sAharaNa thavAnuM siddha thAya che te nIcenA dAkhalAthI jANavAmAM Avaze sAMbhaLe- Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 6 . 1 dAkhale pahele-AcArAMga sUtra zrutaskaMdha 2 je, adhyayana 16 me, maMDAtAM mahAvIra svAmInAM paMca hatyuttarA hatyA kahyA. eTale uttarA phAlgaNI nakSatramAM pAMca kalyANaka thayAM. temAM gaplAo garNa sAharIe e pATha mUke che. ane vaLI mULa pAThamAM paNa kahyuM che ke devAnaMdA brAhmaNInI kuzI thakI mahAvIra svAmIne garbha sAharIne trizalA devI kSatriyANInI kukSIne viSe hariNagamelI deve mUko. 2. dAkhale bIjo-bhagavatIjI zataka 9 me, uddeze 33 me bhagavaMta mahAvIra devane dekhIne devAnaMdAne pAne caDe, te vakhate gautama svAmIe pUchayuM ane bhagavaMte kahyuM che ke-he gautama! e te marI amAM temanI kukSIne viSe sADIkhyAzI rAtri rahyo chuM. te vicAre ke-teja bhavanI mAtA che te pAne caDaye ane bhagavaMte mArI mAtA kahI. 3. dAkhala trIje-samavAyAMgajImAM kahyuM ke-piTIlanA bhavathI chaThTho bhava mahAvIrane che. te cha bhavanI meLavaNa karatAM pahele bhava piTIlane 1, bIje bhava AThamA devaloke sarvArthasiddha vimAne (AThamA devaleke evuM vimAnanuM nAma che) 2, trIje bhava naMda rAjAne 3, cotho bhava dazamA devalakane 4, pAMcame bhava devAnaMdAjInI kukhe upajyA, ane chaThTho bhava trizalAde rANInI kukhethI avataryA 6, e lekhe mahAvIranA garbhanuM sAharaNa thayuM sAkhIta thAya che. 4. dAkhala the-dazadyuta skaMdha sUtra adhyayana 8 me, bhagavaMtane garbha sAharaNa karyAne adhikAra che. samAgo sAgi e pATha che. 5. dAkhale pAMcameThANagajInA 10 me TANe, daza prakAranAM Achera kahyAM che. temAM gaSma sAharaNa e pATha che. uparanA pAMca dAkhala bhagavaMta mahAvIra devanA garbhanuM sAharaNa thayuM che, ema sUtrapATha thI nirNaya thAya che. chatAM ethI ulaTuM bolavuM te sUtra ane bhagavaMtanI AzAtanA lAgavA jevuM vAkya thAya che ke nahi tene vicAra e uccAra karanArAeja kare. prazna 78- mahAvIra svAmInA garbhanuM sAharaNa hariNagamelI deve kevI rIte karyuM? uttara-kalapasUtramAM eka lekarUpeja gAthA kahI che te vAMcavAmAM AvI che. te A pramANe che. Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 381 zrI praznottara meAhanamALA bhAga- 6 ThTho. praviSTo dazamadvAre, nirgrato nAbhimaMDale; gRhItvA vIrajIvoyaM, izitaH ' AmAM ema jaNAve che ke--zakeMdra mahArAjanA AdezathI hariNa gameSIdeve, mahAvIra svAmInA garbha nAbhImaDaLathI sAharIne, janmadvArA e mukayA. prazna 79-bhagavatIjInA zataka 5 me-uddeze 4 the-garbhanA sAharaNa saMkha'dhInA ceAbha'gI kahI che; temAM kahyu che ke-ga thakI garbhanuM sAharaNa thAya ke garbha thakI joNInuM sAharaNa thAya ke joNI thakI garbhanuM sAharaNa thAya ke joNI thakI joNInu' sAharaNa thAya ? tenA uttaramAM bhagavaMte joNI thakI garbhanuM saharaNa thAya e ekaja elanI hA kahI, traNa melanI nA kahI. ane AcArAMgajInA bIjA zruta skaMdhanA 16 mAM adhyayanamAM bhagava'ta nA garbha saryAM tyAM gabhAA gabha sAhurai evA pATha mUkayA ane kalpa sUtramAM nAbhithakI garbhane sahayeryAM-kADhayA ema kahyuM tenuM zuM sajamavu... ? uttara-bhagavatIjImAM jyAM haraNugameSI devanI zakti varNavelI che tyAM te ema paNa kahyu` che ke-nakhAgra nakhanA agrabhAga joTalA chidramAMthI tathA rAmarAya eTale eka rUvADA jeTalA chidramAMthI garbhane khaDakhaDa karIne kADhe to paNa te garbha ne khAdhA pIDA thavA de nahi, eTalI zakti te devamAM raDDI che. paNa gaMnuM sAharagu karavAnuM kAma te oNIya garbha sAharaI e pADane anusarI AcArAMganA pAThanA vicAra karatAM gabhAe gabha sAhurainA atha gabha thakI garbhane sAryAM karIe tA bhagavatIjInA pAThane dhakko lAge. mATe ene atha ema thAya che ke-eka udara thakI viSe mUkayeA. eTale mahAvIraneA garbha eka uttara thakI ane kalpasUtramAM kahyAM pramANe nAbhi thakI garbha saheravAmAM Ave te akhaMDa gabha nIkaLe niha ane tIrthaMkaranA gaMnuM khaMDana thAya huM. A uparathI ema nizcaya thAya che ke-kalpa sUtramAM kahelI gAthAnuM bIjuM pada nAbhi thakI garbha sAharavAnu bhagavatIthI virUddha paDe che. mATe bhagavatajImAM kahyAM pramANe joNIA gabha sAharai jonI thakI garbhane sAryAM, eTale mahAvIrano garbha eka udarathI khIje udare akhaMDapaNe sAharIne mUkaye eTale grahaNa karIne sUkA te, janmaDhArAeja sAharaNa karyAM e vAta nyAyapUrvaka che. saharIne anna udarane khIjA udare mUkayA. prazna 80--bhagavaMte garbhamAM abhigraha karyAM tyAre gabha kevaDo haze ? Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratrAttara mehumALA--bhAga 6 ThTho. uttara-kalpasUtramAM A viSenI eka gAthA vAMcavAmAM AvI che te A pramANe che. 382 . aha sattami mAse, gapmattho caiva abhigahaM ginhe nAhaM samaNo doSa, ammA piyare nItendi, r|| ahiyAM graMthakAra kahe che ke-mahAvIrano garbha sAta mAsanA hatA tyAre evA abhigraha karyuM ke mAtA pitA jayAMsudhI jIve tyAMsudhI mAre dIkSA levI nahIM. prazna 81--sUtramAM bhagavaMta mahAvIrane nAyaputta kahIne khelAvyA che, tenA atha keTalAka ema kare che ke-maDAvIranA pitA zrAvaka dhama pALe che, pArzvanAtha bhagavAnanA zAsananA zrAvaka che, mATe te jJAnI hAvAthI jJAtaputra kahIne kheolAvyA che te kema ? uttara--pannavaNAjI chAsaTha hajArU-pannavaNA padma pahelAmAM Aya vaMzanAM nAma kahyAM che; temAM jJAta vaza lakhela che. eTale jJAta kuLanA kSatrI vazapara parAnA cAlyA Ave che. te kuLamAM te vaMzamAM te siddhArtha rAjA utpanna thayA che, tethI bhagavaMtane nAyaputte jJAtaputra kahIne elAvyA che. prazna 82- tItha kara janmyA pachI temanI mAtAne sa MtAna thAya ke nahi ? Uttara--hA, thAya. sAkha jJAtAjInA adhyayana 8 me mallinAtha bhagavAna pachI mallidinakumAra thayA te -~ tatthaNaM mahilAe kuMbhassapute pabhAvaie devIe aMtara mallIe aNumA jAyara mallIdIbhae nAmaM kumAre jAva juvarAyAvi hotyA. A uparanA pATha uparathI ema nizcaya thAya che ke--tIrthaMkaranA janma thayA pachI temanI mAtAne saMtAna thavuM hoya teA thAya kharUM. jema mallinAtha bhagavAnanI pachI prabhAvatI rANIne mahIdInakumAraneA janma thaye. prazna 83- keTalAka kahe che ke-rahanemIe nemIzvara bhagavAna pahelAM dIkSA lIdhI che te kema ? uttara~ te vAta sabhave nahIM. kAraNa ke-rahanemIe nemIzrvara bhagavAnanI sAthe dIkSA lIdhI che. nemana tha bhegA hajAra purUSe dIkSA lIdhI che. temAM samudravijayanA dIkarA 28 nA dIkSA levAnA adhikAra che. vaLI tema nA thanA varasIdananA eka varasanA kALamAM rahenemI rAjematI pAse javA Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ula zrI praznottara mehanamALI-bhAga da o. 383 AvavAne kAraNathI temanA upara mehabhAva pragaTele, te guphAmAM pragaTa udaya tha. e uparathI nemanAthanI sAthe dIkSA lIdhelI saMbhave che. prazna 84-rAjematIe nemanAthane kevaLa utpanna thayA pachI dIkSA lIdhI che ke te pahelAM uttara-nemanAthane kevaLa utpanna thayA pachI saMbhave che. kAraNa kenemanAthane kevaLajJAna utpanna thayuM tyAre cAre tIrthanI sthApanA karI che. temanI vaDI celI jakSaNI AyajI kahela che. te uparathI nemanAthane kevaLa utpanna thayA pachI rAjule dIkSA lIdhI che. prazna 85-tyAre koI kahe ke-te pachI varSotu kayAMthI hoya? uttara-nemanAthe zrAvaNa sudI 5 me dIkSA lIdhI tyAMthI traNa mahinA ne 10 divasane comAsAne kALa bakAta che. ane bhagavaMta nemanAthane 54 divase kevaLajJAna utpanna thayuM te 46 divasane cemAsAne kALa bakAta hevAthI cAlatA A mAsamAM varSAda heAya che, mATe rAjula dIkSA laI nemanAtha bhagavaMtane vAMdavA jatAM rastAmAM varasAda thayo ane guphAmAM cIvara sUkavavA gayAM vagere kAMI virUddha paDe tema nathI. prazna 86- zrI samavAyAMgajImAM zrI mallinAtha bhagavAnane pa700 manaH paryavajJAnI kahyA ane zrI jJAtAjImAM 800 kahyA tenuM zuM kAraNa? uttara-zrI samavAyAMgajImAM mallinAtha bhagavAnane pa700 mana paryava jJAnI kahyA te jajumatI ane vipulamatI maLIne samacce mana:paryavajJAnI kahyA, ane jJAtA sUtramAM 800 kahyA te ekalA vipulamatInA kahyA hoya ema saMbhave che. prazna - zrI samavAyAMgajImAM mallinAtha bhagavAnane pa900 avadhi jJAnI kahyA ane jJAtAjImAM 2000 avadhijJAnI kadA tenuM kAraNa zuM? uttara-samavAyAMgajImAM ogaNasAThagsa avadhijJAnI kahyA te samaye bhedanA jANavA ane jJAtAjImAM be hajAra avadhijJAnI kahyA te vizeSa avadhijJAnavALA jANavA. prazna 88-zrI jJAtAjImAM zrIkRSNa mahArAjane 32000 strI kahI, ane zrI akhaMgaDa sUtramAM 16000 kahI tenuM zuM kAraNa? uttara-zrI jJAtAjI sUtramAM batrIsa hajAra strI zrIkRSNa mahArAjane kahI tyAM mahilA e pATha che, tethI rAjaputrI athavA zeThasAhakAra sAmA Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 zrI prattara mohanamALA-bhAga 6 ThTho. nika rAjA vagerenI putrIo sarva jANavI ane aMtagaDa sUtramAM zrIkRSNa mahArAjane seLa hajAra strIo kahI, tyAM devI e pATha che, te uparathI moTA rAjAnI putrIe jANavI. prazna 89-- zrI rAyapaNI sUtramAM kezIkumAra zramaNane 4 jJAna kahyAM te kezI svAmI ane uttarAdhyayananA 23 mA adhyayanamAM kezI kumAra zramaNane 3 jJAna kahyAM. te bane kezI svAmI judA ke eka ? uttara--te bane kezI svAmI judA jANavA. kAraNa ke cAra jJAnavALA kezI kumAre rAjA pradezI pAse cAra mahAvratarUpa dharma para che, ane traNa jJAnavALA kezI kumAra te zrI gautama svAmI bhegA bhaLyA. mATe bane judA che. prazna 9 -tyAre koI kahe ke-gautama svAmI bhegA bhaLyA pachI kezI svAmIne thuM jJAna upanyuM hoya ane pachI pradeza rAjAne bujhavyA hoya te nA kema kahevAya ? uttara-- gautama svAmI bhegA bhaLyA pachI kezI svAmIe pradezI rAjAne upadeza dIdho hoya te pAMca mahAvratarUpa dharma prarUpata, paNa tyAM te cAra mahAvratarUpa dharma parUpe che. mATe bane kezI kumAra judA jANavA. prazna 91--gautama svAmI ane kezI svAmI ane pAMca pAMcase ziSyanA parivAre sAvathI nagarIe padhAryA ane bannene meLApa thaye te banemAM moTA keNa samajavA? uttara--dIkSAe dIte kezI svAmI moTA saMbhave che. paNa padavIe maTe gautama svAmI che. kAraNa ke--kezI svAmI AcArya padavInA dhaNI che, ane gautama svAmI gaNadhara padavInA dhaNI che. vaLI kezI svAmI 11 aMganA jANuM ane traNa jJAnanA dhaNI che, ane gautama svAmI 12 aMganA jANa ane jJAnanA dhaNI che. mATe gautama svAmI jJAna ane padavIe maTe che. prazna 92-je gautama svAmI jJAna ane padavIe meTA che te te kezI svAmIne sanmukha kepTaka bAgamAMthI taMduka bAgamAM kema gayA? uttara--gautama svAmI kezI svAmInA sanmukha gayA tenAM be kAraNa che. eka to e ke-kezI svAmI dIkSAe moTA che, ema jANI ane bIjuM kAraNa pArzvanAtha bhagavAna mahAvIra svAmI pahelAM tIrthakara thayA che ane Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 6 che. 385 makSa gayA che, temanA zAsananA A purUSa adhikArI che, mATe temanuM kuLa meTuM che ema 23 mAM adhyayanamAM kahela che, mATe gautama svAmI sanmukha gayA che. prazna 94-kezI svAmIne dIkSAe meTA gaNyA paNa te te sAmAyika cAritriyA che, ane gotama svAmI chedo pasthApanIya cAritriyA che. te be jaNAe sAthe dIkSA lIdhI hoya temAM ekane chedo pasthApanIya cAritra sAta divase aMgIkAra karAvyuM hoya ane bIjAne cha mahine adarAvavAnuM hoya te te sAmAyika cAritriyA karatAM chedo pasthApanIya sAta divase Adarele moTo gaNAya. sAmAyikacAritriye temane namaskAra kare. te te hisAbe gotama svAmI maTA gaNAya ane tame kezI svAmIne meTA kema gayA? uttara-vacalA rara tIrthakaranA vArAmAM chedo pasthApanIya cAritra AdaravAne vyavahAra nathI ane pahelA chellA tIrthakaranA zAsanamAM chedepasthApanIya cAritra jaghanya 7 divase madhyama 4 mAse, ane utkRSTa 6 mAsa AdaravAne vyavahAra che dIkSA letAM prathama sarva tIrthakarane zAsananA sAdhune sAmAyikacAritraja AdaravAmAM Ave. mATe dareka zAsananA baMdhAraNa pramANe vartatAM nyUnAdhika paNuM nathI. mATe kezI svAmI sAmAyikAritravALA hovA chatAM temanA zAsanamAM te purUSa adhikArI hevAthI gotama svAmIe temanuM vaDIlapaNuM jAhera karyuM che ane pite calAvIne sAmA gayA. prazna 94-kezI svAmI meTA che e koI dakhale sUvathI maLI Ave tema che? uttara-hA, che, sAMbhaLe, kezI svAmI jANe che ke gotama, gaNadhara padavInA dhaNI che, mATe mArAthI vizeSa jJAnavALA che, te temane pUchIne mAro tathA zino tathA prakhadAne saMzaya TALave e vinayadharma che. ema dhArI kezI svAmI bolyA ke--uchA te mAmA ! he mahA bhAgyane dhaNI ! mAre kAMI puchavAnuM che te pUchuM ? tyAre gotama svAmIe kahyuM ke-puche ke nahi te he bharo! he pUjya! je ApanI IcchA hoya te pUche. A banne zabda uparathI nizcaya thayuM ke-kezI svAmI maTe che ane gotama svAmI nAnA che. prazna lpa-kezI svAmI gautama svAmI sAthe eTale mahAvIranA zAsanamAM bhaLyA tyAre bemAM meTuM koNa rahyuM ane AhArAdikanI samAcArInuM zI rIte thayuM ? Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 zrI prakAra mihanamALA-bhAga 6 ThTho. - uttara-kezI svAmIe tamAma praznonA uttara gautama svAmInA mukhethI sAMbhaLyA bAda 23 mAM adhyayananI 86 ane 87mI gAthAmAM kahyuM che ke kezI svAmIne tamAma saMzaya gautama svAmIe chedyA bAda ghara parAkramanA dhaNI evA kezI svAmI te pite ubhA thaI gautama svAmIne namaskAra karI gotama svAmInI pAse pAMca mahAvratarUpa dharma aMgIkAra karyo ane sUra muri sUtra eTale prarUpaNa ane zIla eTale AcAra sarakhe karyo. arthAt mahAvIranA zAsanamAM kezI svAmI bhaLyA ane mahAvIrane zAsananI pravRtti pramANe pitAnI pravRtti calAvI ane AhAra pANInI samAcArI paNa sarakhI karI. prazna 98--ahiMyAM kaI kahe ke kezI svAmIe chedapasthApanIya cAritra aMgIkAra karyuM ke kema? ane je aMgIkAra karyuM hoya te tene kALa te jaghanya 7 divasane ne utkRSTa 6 mahinAne ja kahyo che te tethI uparAMta chedapasthApanIya adarAvAne kALa nathI tenuM zuM samajavuM ? uttara--e te pahelA chellA tIrthakaranA sAdhu sAmAyika cAritravALA hoya, tenA mATe jaghanya cha divasa ane utkRSTa cha mahine chedo pasthApaniya cAritra adarAvavAno niyama che. paNa zAsananA bhede e niyama hoya ema jaNAtuM nathI. pArzvanAtha bhagavAnanA sAdhu mahAvIra devanA zAsanamAM jyAre bhaLe tyAre chedapasthApanIya cAritra Adare. ane aSabhadeva bhaga- vAnanA sAdhu ajItanAtha tIrthakaranA zAsanamAM bhaLe tyAre te chedApi sthApanIya cAritranI pravRtti baMdha pADI sAmAyika cAritranI pravRttine svIkAra kare. ema anAdi kALanI sthiti cAlI Ave che ke AgalA tIrtha karanA sAdhu pAchaLanA tIrthakaranA zAsanamAM avazya bhaLe ane temanI pravRtti pramANe pravartI e sadAne niyama che. prazna 7-AgalA tIrthakaranA sAdhune pAchaLanA tIrthakaranA zAsanamAM avazya bhaLavuM joIe. tenuM zuM kAraNa? ane na bhaLe te tane zuM doSa ? uttara--dareka tIrthakaranuM ekaja zAsana hevuM joIe, be zAsananI hayAtI dharAvatI hoya tyAM zaMkAzIlapaNuM vadhAre rahe eka bIjAne pakSanI majabutI karavA mATe mamatva bhAva pragaTe. eka bIjAnA pakSane khare kheTo kahevAne eTale potAne pakSa khare, TharAvavA thAya utthApa kare paDe. AnuM pariNAma Ave ke tIrthakara viSe paNa zaMkA karavI paDe. tethI Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA--bhAga 6 . 387 samakitanI malInatA thAya. vaLI ema paNa saMbhave che ke tIrthakara mAtAnA udaramAM AvyA pahelAM ja AgalA tIrthakaranA zAsanamAM kevaLajJAna utpanna thavuM baMdha paDe che ane jyAM sudhI tIrthakara jamyA bAda dIkSA laI kevaLa jJAna utpanna thayA pachI cAra tIrthanI sthApanA kare ane temanA zAsanamAM bhaLe tyAre kevaLajJAnanI prApti thAya. jyAM sudhI na bhaLe tyAM sudhI AgalA zAsanamAM kevaLajJAna aTake che. dAkhalA tarIke-pArzvanAtha bhagavAnanA sAdhu gaMgIA aNagAra mahA vidvAna hovA chatAM tIrthakara mATe zaMkAzIla hatA ke gazALa tIrthaMkara khare ke mahAvIra kharA? eka kSetre eka samaye be tIrthakara heya nahi. je ke gozALA mATe tene bahu mAna hatuM nahi. kAraNa ke pArzvanAthanA paDavAi thayelA diggAriye tenI pAse kAyama rahetA hatA ane tenAthI ja tenuM mAhAtmya vadhyuM hatuM, ema te jANatA hatA. paNa mahAvIrane mATe parIkSA karavAnI jarUra che, ema vicArI mahAvIra pAse AvyA ane diggAmeva vaMdaNA namaskAra karyA vinA ubhA rahyA. mahAvIranAM eka hajAra ne ATha uttama lakSaNa zarIra saMbaMdhI pote jANatA chatAM ema mAnatA ke-jinapada nahi zarIrameM, jinapada caitanya mAMya; tIrtha karapada kAMI zarIrathI siddha thatuM nathI, paNa jJAnathI siddha thAya che. mATe pArzvanAtha bhagavAne prarUpelA jIvanI utpattinA bhAMga je prakAze te te kevaLI sivAya bIjo prakAzI zake nahi ane huM je jANuM chuM te pArzvanAtha bhagavAnanA kahyAthI jANuM chuM A badhe abhiprAya mahAvIra deve jANuMne gaMgIyA aNagAranI zaMkAnuM samAdhAna karI batAvyuM bhagavaMtane vAMdI bhagavaMtanA zAsanamAM bhaLyA ane kevaLajJAna prApta karI mekSa gayA. AvA hetuthI AgalA tIrthakaMranA zAsananA sAdhu vartamAna tIrthakaranA zAsanamAM bhaLe ane cAlatA zAsananI pravRtti pramANe vate e sadAkALane niyama che. prazna 98-zrI bhagavatIjInA pahelA zatakanA bIje uddeza virAdhaka saMjamI jaghanya bhavanapatimAM jAya ane ukRSTa sudharma devake jAya ema kahyuM che. chatA jJAtAjI sUtramAM sukumAlikA virAdhaka saMjamI IzAna [bIjA) devalekamAM gaI tenuM zuM kAraNa? uttara--te dezathI virAdhaka che ane bhadrika praNAmI che, mATe bIjA devaleke gaI. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA-bhAga 6 ThTho. prazna 99--zrI uvavAI sUtramAM kahyu` ke tApasa utkRSTa jotiSI sudhI jAya ane zrI bhagavatIjImAM 14 khelamAM paNa ema kahyuM che, ane tAma lItApasa izAne'dra thayA tenu zuM kAraNa ? 308 uttara-tAmalakSItApasa tapasyA karavAthI tApasa kahevANo paNa te teMtALIsa jAtanA tApasa mAMhile nathI ana te tAmalI tApasa praNAma pravAvALA che tethI izAne thayA. prazna 100--zrI bhagavatIjImAM kahyu. dAnanA trividha vividha paccakhANa kare, tema sUtramAM zrI ANu hajI zrAvake haLa mokaLAM rAkhyAM ane kuMbhAra zrAvake (zakaDALe) nIMbhADa mekaLA rAkhyA tenuM kema ? je zrAvaka hoya te karmAM chatAM zrI upAsaka dazAMga uttara--A viSe trIjA bhAgamAM sArI rIte khulAso ApavAmAM AvyA che. je zrAvakane dhera karmAdAna mAMhelo vepAra nahAya tA te karmAdAna mAMhelA kasaba na kare ane upara lakhelA banne zrAvakane ghare haLa tathA nIMbhADAnA dhA hatA teTalA AgAra rAkhI bAkInA kamAdAnanA paccakhANa kayA che. prazna 101--zrI pannavaNAjI sUtramAM vedanIya karmonI sthiti 12 muhUta kahI che ane zrI uttarAdhyayanamAM ata'muhUrtInI kahI che te kema ? uttara--zrI pannavaNAjImAM sa`parAya kriyAnA baMdha AzrI zAtAvedanIyanI sthiti jaghanya 12 muhUta'nI kahI che ane iriyAvahInA baMdha AzrI jaghanya sthiti zAtAvedanAyanI e samayanI kahI che. te lakhe zrI utarAdhyayanamAM vedanIya kA~nI sthiti aMtarmuhUtanI kahI te be samayanI apekSAe vhaNavI, kAraNa ke muhUtanI a MdaranI te mATe aMtarmuha mATe e samayarUpa aMtamuhUta jANavI. prazna 102--zrI ja'buDhIpapannatimAM kahyuM che ke naMdanavana pAse jojananu che. temAM 1000 eka hajAra jojananA khalakuTa mULe paheALA che te kema ? uttara-zAzvatA bhAve naiMdanavanamAMhI samAya. jeTale nadanavanamAMhI samANA teTalA kuTa naMdanavanamAM ane bAkI vadhyuM. te bahAra rahyA. prazna 103zrI punavaNAjI sUtramAM kahyuM je mAdara taukAya A manuSya kSetramAMja heya ane uttarAdhyanamAM 19mA adhyayanamAM narakamA agni kahI tenuM kema ? Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zo praznottara mohanamALA--bhAga 6 . 389 uttara-bAdara agnikAya te aDhI dviIpamAM ja che. te sivAya bAdara agnikAya bIje ThekANe nathI, ane uttarAdhyayananA 19 mA adhyayanamAM agni kahI te devatAnI vikRrvelI aceta pudgalanI jANavI, paNa agrika yarUpa agni nahi. prazna 104teja uttarAdhyayananA 19mA adhyayanamAM kahyuM che keparamAdhAmI nArakInA zarIramAMthI mAMsa kApIne khavarAve che, ane bIjA sUtramAM nArIne hADa, mAMsa, rUdhira nathI ema kahyuM che tenuM kema? uttara- nArakInuM zarIra ekAMta azuddha pudgalanuM ja baneluM hoya che te zarIrane chedIne tene khavarAve mATe te mAMsa, rUdhira samAna kahevAya. prazna 105--A cAlatA bhAgamAM prazna 20 me snigdhatA ane rUkSa vaDe baMdha thAya che. tenA baMdhanuM svarUpa kevI rIte kahyuM che? uttara-tatvArthAdhigama sUtramAM, pAne 71 me, snigdha pudgaleno lukhA pudgala sAdhe maLavAthI baMdha thAya che paNa na jJAnya nAma eka guNa (aMza) vALA snigdha, rUkSa pudgalone baMdha thatuM nathI gukha sAje sarAsanAma I guNanI samAnatA hete chate paNa sadeza (eka jAtanAM) pudgalene baMdha thatuM nathI. eTale samAna guNavALA snigdha pugalono nigdhapudgala sAthe, ane rUkSane tevAM rUkSa pudgala sAthe baMdha thatuM nathI. draSiAvi junanAM tA dviguNa Adi adhika guNavALA eka jAtanAM puMgalenI baMdha thAya che. va samAdhi pariNAli baMdha thaye chate samAna guNavALAne samAna guNa pariNAma ane hanaguNane adhika guNa pariNAma thAya che. zupAvat rUca guNa ane paryAyavALuM dravya che. eTale guNa ane paryAya jene heAya te dravya. Ane paramArtha ema che ke-snigdha eTale cImaTA ane rUkSa eTale lubA e banne pudgala maLavAthI baMdha thAya che, paNa eka guNa cIgaTA ane lukhAno baMdha thato nathI. dviguNAthI mAMDI caDatA guNavALAne baMdha thAya. paNa lakhe subAna ne copaDe copaDayAne baMdha thatuM nathI. rIgaTA ane lukhA paramANane je baMdha thaye che te je samAna guNavALA hoya te samAna paNe pariName, ane nyUnAdhika hoya te hIna guNavALe adhika guNavALA sAthe maLavAthI adhika guNa paNe Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 6 Dho. pariName. paraMtu je paramANuo je dravya, je guNa ane je paryAyavALe hoya che, tenA guNa ane paryAyavALa dravya kahevAya che, eTale mULa paramANuo te mULa guNa ane paryAyavALA ja hoya che, te te sadAkALa ta6 rUpe ja hoya che. prazna 106--zrAvakanuM pratikamaNa purUM thayA bAda pAchaLa kahevAmAM Ave che ke-82 belanuM pratikramaNa 124 doSa TALIne karavuM ema kahyuM che te 82 bela kayA ? uttara--1 mithyAtvanuM pratikramaNa-te (rapa) prakAranAM mithyAtva-ra avatanuM pratikramaNa te-agrata (12) prakAranI, paMca mahAvratanA pa, paMca iMdrinA viSayanA 5, rAtri bhejanane 1, ane manane 1, pramANe maLIne avratanA (12) bola thAya che. (A bela ghaNuM karI sAdhune lAgu thAya che, ane vAkane mATe kahelA 12 vrata mahelI agrata hevI joIe.) 3 pramAdanuM pratikramaNa temada 1, viSaya 2, kapAya 3, niMdA yA niMdrA , ane vikathA 5. e pramANe pramAdanApa bela- kaSAyanuM pratikramaNa te-(25) bela kaSayanA- 5 azubha jemanuM pratikramaNa te-4 mananA, 4 vacananA, ne 7 kAyAnA maLI (15) je te azubha ganuM pratikramaNa kahevAya eTale mithyAtvanA (25) avatanA (12) pramAdanA (5) kaSAyanA (25) ne azubha joganA (15) maLI kula 82 bela thayA. prazna 107-124 deSa TALIne pratikramaNa karavuM kahyuM te doSa kyA? uttara-navANuM atiyAra mAMhethI jJAnanA cada atiyAna varajIne bAkInA 85 rahyA che. 8. jJAnAcAranA te e ke. 1 batrIze jAtanI asajhAya varajIne vakhatasara bhaNavuM, 2 vinaya sahita bhaNavuM, 3 jJAnane Adara satkAra karI bhaNavuM, 4 upadhyAna sahIta (sUtra zIkhavAne je je tapa kare kahyo che te te karIne) bhaNavuM, e upakArIne guNa bhUla nahi, zuddha uccAra sahita bhaNavuM, 7 artha sahita bhaNavuM 8 pATha artha ItyAdi zuddha bhaNavuM A ATha AcAra pramANe deSa TALIne vavAthI jJAnanI vRddhi thAya che. mATe jJAnAcAranA ATha deSa TALavA. 8 darzanAcAranA eTale darzananA AcAranA deSa vavA. te e ke 1 jinabhaSitamAM zaMkA na rAkhavI; 2 kaMkhA rahita eTale anya Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mihanamALA-bhAga 6 che. matanI vAMcha na karavI, 3 karaNInA phaLane saMdeha na rAkhave, 4 anyamatanA AMDabara dekhI muMjhAvuM nahi. amUhadraSTipaNe rahevuM. 5 upakArInA guNa dIpAvavA, 6 dharmathI paDatAne lathaDatAne sthira kare, 7 cAra tIrthano yathAyogya vAtsalyatA madada karavI, 8 jaina mArgane mahimA niravadyapaNe pariNamAve. 8 cAritrAcAranA eTale cAritranA AcAranA deva vajevAte e ke 5 pAMya samiti, 3 traNa gupti. e ne viSe AtmAna azubha jegathI nivartAvavA ane zubha jogamAM pravartAvavA te cAritrAcAra tene deSa TALavA. 12 avratanA doSa TALavA te. 5 pahelA pAMca mahAvratanA, 5 pAMca IdrinA viSayana, rAtribhUjana ane 1 mana maLI bAra thayA te. (pUrvavata) 3 vIryanA te AtmazakitanA deva TALavA te 1 dharmakArya viSe baLa gopavavuM nahi, dharmakArya karavuM te upaga sahita karavuM, ane 3 yathA zakita mujaba kriyAnuM anuSThAna karavuM. e sarva maLIne kula 124 prakAranA doSa TALIne sAdhu ane zrAvake pratikramaNa karavuM prazna 108--satI, zIlavaMtI, zIyaLavatI ane brahmacAriNimAM che taphAvata ? uttara--satya pratijJA pALe te satI eTale pativratA dharma pALe te satI 1 rUDA AcAra pALe te zILavaMtI. 2. pitAnA pati sivAya abrahmane tyAga ane patinI maryAdA sahita rUDA AcAra pALe te zIyaLavaMtI. 3. sarvathA abrahmane tyAga kare eTale brahmacarya vrata dhAraNa kare te brahmacAriNI. 4. ane bALapaNathI ja brahmacarya pALe tene bALabrahmacAriNI kahevAmAM Ave che. 5. iti zrI paramapUjya zrI gopAlajI svAmI. tata ziSya muni zrI mohanalAlajI kRta zrI "praznottara mehanamALA" chaThTho bhAga samAptaH | Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjyazrI gopALajI svAmI tata ziSya munizrI mehanalAlajI kRta zrI praznottara mohanamALA bhAga 7mo - Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara meAhanamALA. bhAga 7 mA. prazna 1--zrI jIvAbhigama sUtramAM jugalIyAMne daza jAtanAM kalpavRkSa bhAgopabhogapaNe kAyama kAma Ave che ema kahyuM che. te te kalpavRkSa saceta che ke aceta ? ane jo te saceta che te pAMca sthAvara kAya mAMhelI kai kAyanAM che ? jo te aceta che te kayA pudgalanAM che ? uttara-jhugaliyAnAM daza jAtanAM kalpavRkSa kahyAM te saceta che, vanaspati kAya che, ne te udArika pudUgala che. prazna 2--kalpavRkSa visasA pugalanAM kahyAM che te kema ? uttara-visasA pudgalanAM kahyAM nathI, paNa visasA kahyAM che. tenu kAraNa ke--te svAbhAvika ugyAM che, eTale keInAM vAvyAM ugyAM nathI ane bhagavatIjImAM kahelAM traNa jAtanAM pudgala mAMhelA prayAgasA pudgala che. paNa svAbhAvika vAvyA vinA peAtAnI meLe ugyAM che, mATe visasA kahyAM che. prazna 3---jugaliyA AhAra zAneA kare? uttara--keTalAka kahe che ke jugaliyAne jyAre AhAranI icchA thAya tyAre icchA pramANe vastunI prApti kalpavRkSa pAsethI thaI Ave. paNa e vAta baMdha besatI nathI, kAraN ke-jamuddIpa pannattimAM kahyuM che ke puvi chu jAhArALuM te majIyA pannatA-ahiMyAM te ema kahyu` ke-te brugaliyAM manuSya pRthvI, puSpa ane phaLanA AhAra kare che, ema sUtra zAkSI Ape che, tyAre keTalAka uparanA pATha uparathI ema paNa kahe che ke-puDhavI Azrita rahelAM-puDhavIthI utpanna thayelAM vRkSanAM phaLa phulenA AhAra kare che. keTalAka kahe che ke-jIgaliyAMne jevI icchA thAya tevA AhAra kalpavRkSa Ape che, eTale pRthvI phaLa phulanAM pudgala te AhArapaNe pariName che te pudgala teTalA mATe vIsasA kahyAM che tene AhAra jugaliyAM kare che. zrI praznavyAkaraNa sUtramAM cethA AzravaDhAramAM, khAjuvALA chApela pAne 276 me, uttarakurU devakurUnAM manuSya vanane viSe cAlanArA [jugaliyAM amacatta dAdArI-kahyA TIkAmAM kahyuM che ke-amRtavevarasonesAMtAni tathA Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 7 mo. 3lpa karAvyA lApa tathA bhASAmAM paNa kahyuM che ke amRta sarIkhe rasa jehane ehavA phaLane AhAra che jehane-arthAt amRtarasa sarakhA phaLane AhAra kare che. prazna 4-kalpavRkSa jugalIyAne icchA thAya tyAreja banI Ave ke kema ? uttara-jIvabhigama sUtramAM te ema kahyuM ke va rSo evAM ghaNAM vRkSa che. eTale daze prakAranAM vRkSa ghaNaja che. te kAyama ane ghaNuM kALanI sthitimAM hoya ema jaNAya che. paNa svabhAve vagara vAvyAM uge che, tethI tene visasA kahyA che. prazna pa-zrI jIvAbhigama sUtramAM kahyuM che ke lavaNa samudramAM jalanI vRddhine mATe kahyuM che ke jaMbudvIpanI jagatIne kAMThAthI lavaNa samudramAM jaIe tyAre jalanI vRddhine mATe 95" pradeze 16 pradezanI uMcAI ane 1 pradeza nI nIcAI kahI che. ema vAlAjha, lIMkha, , java, AMgalu, veMta hAtha, dhanuSya, gAu, jAva,, 95 hajAra jejana jaIe tyAre 16 hajAra jejanane uce ane 10 hajAra jejanane jADe (paheLo) dAmAla keTane AkAre lavaNa samudranI madhya bhAge samaNIe uMce kahyo che. e pramANe je jaLanI vRddhi gaNIe te velaMdhara Avela dhara nAga rAjAnA parvata 1721 jojana uMcA kahyA che te jaLa bahAra zI rIte rahe? kemake lavaNa samudramAM kara hajAra jejana jatAM te parvata Ave che ne uparanI gaNatrI pramANe gaNatAM te ThekANe jalanI vRddhi 7073 ejana ane 95 yA pada bhAganI thAya eTale eka hajAra jejane jaLavRddhi 168 jejana ne 95 yA 40 bhAganI thAya. e hisAbe te parvata pANImAM Duba thAya mATe te viSe zuM samajavuM ? uttara-e gaNatarI 16 hajAra jajanane DagamAle mApavAne mATe kahela hoya ema jaNAya che. TIkAkAre kahyuM che ke jagatIthI dorI gamALAnI zikhAe mukatAM lavaNa samudramAM pacazuM jejana jaIe tyAre 16 jajananI uMcAI thAya te derI vacce jaLa ane cAkAza maLIne thAya. ema derInI uMcAI lAvavA mATe gaNatrI kahI che, ema bAbUvALA chApelA jIvAbhigamanA pAne 749 me kahela che ane jaLavRddhi te 95 hajAra jejane 700 jejananA ja kahI che. e lekhe 42 hajAra jene 309 jana ne lpa yA 45 bhAganI ja jaLavRddhi thAya che. ane ema hoya teja te parvata jaLa bahAra rahe. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A praznanAttara mAhanamALA-bhAga 7 mA. prazna |lavaNu samudranuM pANI eka hajAra jojane keTalu' UMcu caDe ane paMcANu hajAra jojane keTalu uMcu caDe ? te sahelAithI samajAya tema atAvaze ? 396 uttara--jagatIthI 500 jejana jaie tyAre 50 jojananA lAMkho paheALA trIjo a'tadvIpa Ave te ja dvIpa tarapha sADAtraNa jojana ne 65 kaLA 95 nI eTale dekhAya che ane lavaNu samudra tarapha kAsa [2] dekhAya che. e lekhe pAMcase jojane 3 jojana ne 65 5McAyA bhAganI pANInI vRddhi thai te bamaNA karatAM cha jojanane 35 bhAga eka hajAra jojana jatAM pANI caDe, tene 95 e gaNatAM 700 jojananA pANInA caDAva paMcANuM hajAra jojane thAya ema ja buddhIpapannattinA yaMtramAM tathA vIra'jaya kSetrasamAsamAM kahela che, prazna cha----jema upara graMthanA dAkhalAthI jaNAvyu tema koi sUtranA dAkhalAthI samajAya tema che ? uttara--hA, sAMbhaLeA, jIvAbhigama sUtramAM gautamaDhI) 12 hajAra jojanane lAMkhA paheALA kahyA che. te lavaNa samudramAM 12 hajAra jojana jaie tyAre Ave che. te dvIpA jagatI tarapha 885 sADIaThayAsI jojana ne 95 yA 40 bhAga dekhAya che ne lavaNa samudra tarapha nA ardhA jojana dekhAya che. eTale 12 hajAra jojanamAM pANInA caDAsa 88 aThayAsI joja na ne 5'cANuMyA 40 bhAga thayeA. e lekhe sUtranA nyAyathI eka hajAra jojane cha jojana ne pa'cANuMyA 35 bhAganI jaLavRddhi thAya che e hisAbe lavaNu samudramAM 91 hajAra jojana jaie tyAre 700 sAtase jojananI jaLanI vRddhi thAya che. te vAta nyAyapUrvaka sAcI jaNAya che. upara kahela gautamaDhIpAnA adhikAra mAmUvALA chApelA jIvA bhagamanA pAna 727 me kahela che. vaLI teja jIvAbhigamanA pAne 749 me TIkAkAre lavaNa samudranA pANInI uMcAi paMcANu hajAra jojane 700 jojananI kahI che, prazna 8--vela dhara aNu veladhara nAgarAjAnA paryaMta lavaNu samudramAM jala thakI bahAra banne tarapha keTalA dekhAya che ? uttara--te pava ta 1721 jojananA uMcA che. jagatI thakI 42 hajAra jojana lavaNu samudramAM jaie tyAre te pata Ave che. te upara kahyA pramANe 1721 jojana uMcA che. 1022 jojana mULe paheALA che. 424 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara-hanamALA-bhAga 7mo. 397 jojana zikhare upare pahoLA che. jaMbudvIpanI dize 969 jojana ne 95 yA 40 bhAga jaLathI bahAra dekhAya che, ane lavaNanA DagamAlA tarapha pelI pAra eTale parvatanA pele cheDe 962 janane 95 yA 77 bhAga eTalA prANI upara parvata dekhAya che. e uparathI beMtALIza hajAra jejane jalavRddhi 309 janane 95 yA 45 bhAga eTalI thAya, ane te ThekANe jaLanuM UMDAI paNuM 42 hajAra jene 442 janane 95 thI 10 bhAga eTaluM jaLa uMDuM che. paMcANuM hajAra eka hajIranI uMDAInI apekSAe beMtALIza hajAre eTaluM jaLa UMDuM che. - have jaLavRddhi ane jaLanuM uMDAIpaNuM e be ekaThA karIe tyAre 751 jejanane 95 yA 55 bhAga ekatra jaLamaya thAya, te 1721 jejanA parvata uMcA che, temAMthI ekatra jaLane bhAga bAda karatA 96 je jana ne 95 thI 40 bhAga eTale jaMbudvIpathI jatAM velaMdhara aveledhara parvata pANIthI bahAra uMcA cheDe dekhAtA che. te ThekANe parvatano vistAra keTalo che te kahe che. 760 jejanane 95 yA 80 bhAga eTalo parvatane vistAra che have eTalA vistAre jaLavRddhi keTalI thaI te kahe che. pa jana ne pa8 kaLA eTalI mahelI dizie jaLavRddhi che. te jaLa thakI parvatanuM uMcapaNuM 969 je jana ne paMcANuMyA 40 bhAga, te mAMthI pAMca jajana ne aThAvana bhAga bAda karI te vAre 963 jejana upara paMcANuMyA 77 bhAga; eTale lavaNa samudranI zikhA dizithI jotAM te te parvata UMcA che. (A adhikAra prakaraNa ratnAkara pAne 27 me, laghukSetrasamAsa prakaraNamAM che.) e pramANe lavaNa samudramAM rahelA velaMdhara, aNuM velaMdhara nAgarAjanA parvata jaLa thakI bahAra rahyA che. prazna 9-lavaNa samudranA pANInI uMcAI nIcAInI gaNatarI zI uttara-lavaNa samudra madhye paMcANuM hajAra jejana jatAM sAtameM je jananI jaLavRddhi che. te beMtALIsa hajAra je jana jaIe tyAM velaMdhara parvata che. te sthAnake keTalI jaLavRddhi hoya ? te jANavAnI rItI batAve che. ahiyAM prathama zreNI 95000 nI, bIjI 700 nI, trIjI 42000 nI evI AMkanI 3 zreNI mAMDIe e traNa AMkanI rAzI mAMDayA te rAzI karavI, te AvI rIte ke-vacamAMnI je 700nI zreNI tene chelve 42000 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI praznottara mohanamALA--bhAga 7 me. nI zreNIe guNIe te vAre 29400000 e kroDa ne cAraNuM lAkha thAya. pachI pahelI zreNI je 5000 nI che tenI sAthe bhAga vaheMcIe te vAre 309 jojana upara eka jojananA 95 bhAga karIe te mAMhelA 45 bhAga Ave. e rIte samabhUtaLe ja budvIpa jotAM e tALIza hajAra jojane eTalI jaLavRddhi thAya. have jaLanI uMDAipaNAnI gaNatarI. lavaNu samudramAM 91 hajAra jo ne eka hajAra ojana jaLanI uMDAi che eTale samudra uMDA che. te e'tALIza hajAra jojane keTale uMDI che ? tenu gaNita AvI rIte karavu ke khe'tALIza hajAra jojanane eka hajArane AMke guNIe te vAre cAra kroDa ne vIza lAkha thAya. 42000000 tene 95000 vahecIe te vAre 442 jojana ne upara 95 yA 10 bhAga eTale samudra uDo che. arthAt etALIza hajAra jojana jaie tyAre eTale uMDA thAya. prazna 10--lavaNu samudramAM eka hajAra jajane jaLavRddhi keTalI ? ane uDo keTalA ? uttara-hajAra jojane jaLanI vRddhi cha jojana ne 95 yA 35 bhAga eTalu pANI caDe. ane 10 dRza jojana 95 cA 50 bhAga eTaluM pANI uDDa. hAya. prazna 11-lavaNu samudramAM jojana jojananAM khAMDavA keTalAM samAya ? uttara --daza koDAkoDa khAMDavA samAya. daza koDAkoDa palyeApame eka sAgaropama thAya. e nyAye jojana ojananA daza koDAkoDI khAMDavA lavaNa samudramAM. samAvAthI jJAnI purUSoe sAgaranI upamA ApI che. prazna 12--lavaNa samudramAM jabudvIpa jevaDAM khAMDavA keTalAM samAya ? uttara--24 samAya. kemake pUrvathI pazcima sudhInA lavaN samudranI hada sudhImAM jabudvIpa jevaDAM 5 khAMDavA thAya, teneA vaga karIe. eTale pAMca ne pAMca guNA karatAM 25 thAya. temAMthI eka ja budvIpa bAda karatAM 24 thayA. eTale lavaNa samudramAM ja...budvIpa jevaDA khAMDavAM 24 samANAM ema tithI jaNAya che. prazna 13----lavaNa samudranAM jyAtiSya ma`DaLa jaLamAM cAra kare che ke jaLa bahAra ? uttara-A sabadhI keTalAka ema kahe che ke-cetiSyama'DaLanAM vaimAna DagaphALa raNanAM che, tethI te vaimAna pANImAM cAle che te paNa tene Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahanamALA-bhAga cha mo. 399 pANInA vAMdhA Avate nathI, pANInA be bhAga pADI vacce vaimAna cAlyAM jAya che. A vAta maMdha besatI nathI, kAraNa ke kesUtramAM kahyu che ke-latraNa samudramAM jyeAti maMDaLa tapyA, tape che ane tapaze, e lekhe jaLamAM cAla vAtuM sAkhIta thatuM nathI, ane jyeAti maMDaLane jaLamAM cAlavAnA avakAza rahe tema nathI. kAraNa ke-samabhUtaLa thakI jyeAti ma`DaLa 790 jojana uMcA cAra kare che, ane lavaNa samudramAM jayAM jyAtiSya maMDaLane cAra karavAnuM che tyAM jaLanI vRddhi samabhUtaLathI ghaNAmAM ghaNI 700 jojana nIja hAya che ethI vadhAre nathI. mATe lavaNa samudranA jyAtiSya maDaLane baMnne paDakhe paMcANuM hajAra ojanamAM pANIthI upara chevaTe 90 jojanane AMtare rahIne cAlavAnI gati che. eTale jaLane ne jyAtiSya ma`DaLane kAMipaNa saMbaMdha nathI prazna 14--lavaNu samudramAM vacce daza hajAra jojananA paheALA ane sALa hujAra jojananA uMcA DagamAlemAM pANInA rahyo che, temAM jyAtiSya maMDaLa kevI rIte cAra karatA haze arthAt cAlatA haze ? uttara----lavaNa samudramAM vaccenA 10 jyAtiSya maMDaLa cheja nahi. DagamAlAnI banne hajAra jojananI hadamAMja jayeAti maMDaLa cAra upara ghaNuM cheTe rahyAcAra kare che, DragamAlAne te kAMipaNa saMbadha cheja nahi. tenI banne bAjue 1121 agyArase ekavIza jojana cheTe rahyA cAra kare che hajAra ojananA DagamAlAmAM khAjumAM pAMcaNu paMcANu kare che. te paNa jaLanI ane jyAtiSya maMDaLane prazna 15--lavaNa samudramAM DagamAlAthI 1121 jojana cheTe rahI yAtiSya maDaLa cAra kare che evA kei sUtranA nyAya che kharA ? uttara--hAjI, sAMbhaLeA, jyAtiSya maMDaLanA cAra AzrI AMtarU paDe te vyAdhAta sahita AMtarU' jadhanya 266 jojananu ane uSkRTuM 12242 jojananu kahyuM che, te merU parvata 10 hajAra jojanane jADe che. tenAthI 1121 jojana cheTe rahIne jayeAtithya ma`DaLa ja budvIpamAM cAra kare che. tathA lavaNa samudrane DaMgamALA soLa hajAra jojananA uMcA che ne 10 hajAra jojanane jADo che. tenAthI paNa 1121 jojanane cheTe rahIne jayAtithya maMDaLa lavaNu samudramAM cAra kare che, te AzrI te vyAghAtane laIne 12242 jojananuM utkRSTu' AMtarUM kahyu' che. sAkha jaMbudrIpa pati tathA jayeticakranI jaghanya AMtarU 266 jananu kahyuM. tenA khulAsA havenA praznathI jANavA. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 7 me. prazna 16-tArAvimAnane nirvAghAta ane vyAghAta sahita AMtarUM paDe kahyuM che te zI rIte ? utara--tArAvimAnane nircAghAta AMtarUM paDe te, tArA tArane jaghanya pAMcase dhanuSyane utkaTuM babbe gAunuM, ane vyAghAta sahita AMtarUM paDe te jaghanya 266 jajananuM utkRDuM 1224ra jojananuM. te e rIte ke-dharatI thakI 790 je jana uMcA jaIe tyAre tArAmaMDaLa Ave. ane jaMbadvIpamAM niSaDha nIlavaMta parvata 400 jejananA uMcA che. tene upara pa00 jana uMcA kuTa che. te mULa 500 jejanana paheLA che, vacce 315 jejananA ne upare 250 jejananA pahoLA che. tenAthI AMTha ATha jajana tArAmaMDaLa che. cAra karIne cAle che. e apekSAe 266 je jananuM jaghanya AMtarUM kahyuM. prazna 17-samabhUtaLathI tArAmaMDaLane prAraMbha thatAM kuTanuM daLa tenI sana 305 jana che. ane vyAghAta sahita AMtarUM 266 jana kahyuM mATe tyAM kevI rIte cAra karI zake ? uttara-madhyama bhAge gaNatAM traNaseM pAMca jajanathI vadhAre AMtarUM gaNavuM. ne tenAthI cheTe rahI cAra kare ema jaNAya che. ane utsuTuM AMtarUM merU ane DagamALA AzrI jANavuM. bannethI 11 seM 21 jana cheTe tiSya maMDaLa cAra kare che, eTale bekAranuM AMtarUM gaNatAM 2242 jejana thAya. ane 10 hajAra je jananuM daLa merU tathA DagamALAnuM gaNatAM 12242 jejananuM AMtarUM jaNavuM, zAkhajaMbudvipa pattinI. prazna 18-nakSatranAM mAMDalA 8 ATha kahyAM te caMdramAnAM 15 mAMDalA mAM samAyAM che. caMdramAnA mAMDalane AMtarUM 35 pAMtrIza je jana ne upara eka jojananA 61 yA 31 bhAga ane ekasaThIyA mAMhelA 1 bhAganA 7 bhAga karIe tene curaNIyA bhAga kahevAya tevA 4 curaNIyA bhAganuM caMdra mAnA mAMDale mAMDalAnuM AMtarUM kahyuM, ane nakSatranAM mAMDalAne babbe jojananuM AMtaruM kahyuM che. te caMdramAnAM 15 mAMDalAmAM nakSatranA 8 mAMDalAM kevI rIte samANI? uttara-caMdramAne amuka amuka mAMDale amuka amuka nakSatra kahyAM che. nakSatranAM mAMDalAne babe je jananuM AMtarUM hoya ema jaNAya che. vizeSa samajutI mATe lIMbaDI saMpradAyanA hIrAjI mahArAja kRta leka prakAzamAM Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 7 me. 401 tiSya maMDaLa saMbaMdhI hakIktamAMthI vizeSa bIna maLI Avaze. tathA tiSya cakamAMthI paNa khulAse maLI Avaze. prazna 19-merU parvata thakI tathA aleka thakI tiSya maMDaLa keTale cheTe rahIne cAra kare che? uttara-chavAbhigama sUtramAM kahyuM che ke-merU parvatathI agyAraseM ne ekavIsa (1121) je jana cheTe rahIne cAra kare che. ane alekathI 1111 jejana cheTe lekamAM tiSya maMDaLa sthira che. ane saMgrahaNImAM paNa emaja kahyuM che ke- sAthIsikkaarsaahiiyaa kamaso; meru alogAbAhi, joisa cakaM caraiTAi 51. eTale merUthI 1121 ane alekanI aMdara lekane cheDe 1111 jejana cheTe che tiSya maMDala care che ne sthira che eTale merU thakI 1121 jojana cheTe rahI cAra kare che ane lekane aMte alakanI aMdara aleka thakI 1111 je jana cheTe tiSya maMDaLa sthira kahyAM che, prazna 20-eka tarapha asaMkhyAtA dvIpa samadra-ane bIjI tarapha eka svayaMbhUramaNa samudra te bemAM vadhAre jagyA keNe rokI? uttara-svayaMbhUramaNa samudra traNa lAkha jejana vadhAre jagyA rekI kemake samazreNI dorI bharatAM eka lAkha jejana jamIna jaMbudviIpe rekI ne 4 lAkha jejana lavaNa samudra rokI. emAM traNa lAkha jejanane vadhAre rahyo. ema dhAtakI khaMDe ATha lAkha je jana jagyA rokI. temAM vacce lavaNa samudra tathA jaMbudvIpe bhaLI 5 lAkha jejana jagyA rokI. tethI ghAtakI khaMDanI 3 lAkha jejana jagyA vadhI. ema sarerAza samazreNIe gaNatAM chevaTe svayaMbhUramaNa samudramAM traNa lAkha jejanane vadhAre thayo. eTale sarva dvIpa samudrathI svayaMbhUramaNa samudra traNa lAkha jejana jagyA vadhAre rokI. zAkhA jIvAbhigama tathA saMgraDaNInI. prazna 21dareka dvIpa samudramAM caMdramAM sUryanuM gaNita zI rIte karavuM ? uttara-prathama ghAtakI khaMDathI gati karavuM eTale kALadadhi samudranA caMdra sUrya lAvavA hoya te ghAtakI khaMDanA caMdra sUryane traNa guNA karavA eTale 12 terI 36 thayA ne temAM lavaNa samudrane tathA jaMbudvIpanAM bheLavatAM jeTalA thAya teTalA kALodadhi samudranA jANavA eTale 36 mAM 4 lavaNa nA ane 2 ja budvIpanA meLavatAM 42 caMdra sUrya kALedadhi samudranA thayA 51 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 7 me. temaja puSkara dvIpanA gaNavA hoya tyAre kALodadhinA traNa guNa karI ghAtakI khaMDa, lavaNa samudrane jaMbudvIpanA bheLavatAM puSkaradvIpanA thAya. eTale kALadadhinA kare tene traNa gaNuM karatAM 126 thAya, bhegA ghAtakI khaMDanA 12 lavaNuM samudranA 4 ne jaMbudvIpanA 2 bheLavaMta 144 caMdra sUrya puSkara dvIpanA jANavA, emaja je dvIpa samudranI pRcchA hoya tehanA pahelAnA traNa guNa karI tenI aMdara prathamanI peThe pAchaLanA bheLavaMtA jeTalA thAya teTalA te dvIpa samudranA jANavA. zAkha jIvAbhigama tathA saMgrahaNInI. prazna 22-chapana aMtaradvIpA je che temAM ekeka dADhA upara sAta sAta aMtaradvIpa kahyA che tene keTalAka gajadatA AkAre kahe che ane keTalAka ema kahe che ke dADhA upara adhara dvIpAnA rahenArA ema kahela che. eTale te dADhA zuM adhara cUlahimavaMtamAMthI nIkaLIne cAlI ke kema? vaLI dADhA te mULamAM sAMkaDI ne upara pahelI hoya che. ne ahiM te gaja (hAthI) ne dAMtane AkAra batAve che mATe te viSe zuM samajavuM? uttara-jIvAbhigama sUtranI trIjI paDivRttimAM tathA pannavaNAjI bAbuvALA chApela pAne pa6 me, TIkAmAM kahyuM che ke-culahimavaMta parvatanA caramAMtathI tathA zikharI parvatanA caramAMtathI ekeka dize ke tAre chuM vanite be be gajAMtA AkAre dADhAo nIkaLI che. te heThe mULamAMthI cAlI che. nIkaLatAM sAMkaDI cheDe jatAM pahoLI temAM AMtare AMtare dvIpa nIkaLyA che. vacce vacce AMtaramAM pANI rahela che. ane te dADhA paNa pANI- mAMja cAlI che. te dADhAmAMthIja dvIpa nIkaLyA che. te dvIpa upara jugaliyAM manuSya rahe che, mATe aMtaradvIpanAM manuSya kahyAM. te dADhA jema jema AgaLa cAlI tema tema paheLI paDetI gaI ane gadatanA AkAre kAmaTha vaLatI gaI eTale eka dvIpAthI bIjA dvIpAne jeTaluM aMtarU teTaluM ja jagatIthI dvIpAne AMtarU thAya che. ema dareka dvIpane jANavuM. prazna 23-lavaNa samudramAM pAtAlA kalazAmAM traNa bhAga karyA temAM heThalA pahelA bhAgamAM vAyara, ane bIjA vacalA bhAgamAM vAyare ne pANI bane, trIjA upalA bhAgamAM pANI, ema traNe bhAga judA judA kahyA temAM vacalA bhAgamAM vAyare ne pANI zI rIte rahyAM ? uttara-AmAM vikalpa ghaNuM saMbhave che, temAM 1. prathama e kevacalA bhAganA be bhAga karavA te paNa ubhA be bhAga karavA. temAM eka bhAgamAM vAyare ane te eka bhAgamAM pANI. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 403 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 7 me. 2. bIjA vikalpa- heThe vAyare ne upara paNa 3. trIjo vikalpa-heThe pANI ne upara vAyare A 3 vikalpa thayA. temAM bIjA vikalpane vicAra karatAM 1 lAkha je janane pAtALa kaLaze kahyo che. temAM 33 hajAra jana ne eka trAhI bhAga eTale eka hajAra jejanane trIjo bhAga eTalAmAM, heThe ekale vAyare rahyo che. ne bIjA vacalA bhAgamAM jyAre heThe vAyare ne upara pANI hoya tyAre ardhA kaLazAmAM vAyare ane ardha bhAgamAM pANa thayuM. te pachI traNa bhAga karavAnuM kAraNa rahyuM nahIM mATe e vAta baMdhabesatI nathI. ane trIjo vikalpa kahyA pramANe heThe pANI ne upara vAyare heya te heThalA trIjA bhAgamAM vAyaro kahyo che. te vAyare kaMpavAthI vacalA trIjA bhAgamAM heDenuM pANI te kaMpa-uchaLe paNa te pANInA kaMpavAthI vAyare kare nahiM te pachI upalA trIjA bhAgamAM raheluM pANI zI rIte kaMpe, te DagamALAnA pANInuM uchaLavuM zI rIte thAya? mATe te vAta paNa saMbhave nahIM. vaLI bIjo vadhe e Ave ke vAyarA upara pANI te rahe ema bhagavatIjImAM masakanuM daSTAMta ApyuM che te sUtrane nyAya paNa pANI upara vAyare rahe nahIM ema keTalAka nyAya jotAM te prathama pahelo vikalpa kahyA pramANe kAMIka ThIka lAge che. eTale heThale trIjo bhAga Akhe ne vacale trIjo bhAga ucAImAM adhuM eTale heThethI uMcAIpaNe chAsaTha hajAra jejana ne be trAhIyA bhAga doDha bhAgamAM salaMga vAyare hoya ane vacalA trIjA bhAganA ardhAmAM salaMga uMcAIpaNe ne upalA trIjA bhAgamAM AkhAmAM maLI deDhIyA chAsaTha hajAra jejanane be trAhIyA bAgamAM pANI ema jaNAya che. A pahelA vikalpa 4 cothe vikalpa paNa A citra - pramANe hevA saMbhava che. che vA ne pA0 / pa0 vAyara pANI vA0 || 50 vAyarA. nuM ci | ] prazna 24-siddhAMtamAM, AThama, caudaza, ne pANInuM mAhAbhya kahyuM ane pASA vagere dharma karaNa karavAne teja tithi kahI tenuM zuM kAraNa? Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 zrI prakAra mohanamALA-bhAga 7 mi. uttara-te tithie DagamAlAne bharatI oTa Ave che. eTale lavaNa samudramAM daza hajAra jejanane jADa ane 16 hajAra jejanane uMce madhya bhAge DagamaLe che, temAM cAra dizie lAkha lAkha jejana uMDA ne pahoLA cAra pAtALa kaLaza che. temAMthI pavananA jore pANI uchaLIne DagamALAnA zikhare caDe che. haMmezAM A pramANe be vakhata bharatI oTa thayAM kare che. temAM AThama caudaza pAkhIe DagamALAnuM vizeSa uchaLavApaNuM thavAno saMbhava che. te uparathI gautama svAmIe bhagavaMtane prazna karyuM che ke te DagamALo jhAlaka mArI jaMbudvIpane kema baLa nathI ? tenA uttaramAM bhagavate jaNAvyuM ke-uttama purUSe tathA cAra tIrtha vagerenAM puNyane lIdhe baLatuM nathI. ema jIvAbhigama sUtramAM kahyuM che. e uparathI te tithie dharma karaNI karavI kahI hoya te nA nahIM. prazna 25-zAstramAM AThama caudaza ne pAkhI (pUnema ke amAyAyA) e traNaja tithi dharmakaraNIne mATe kahI che. chatAM chaparabI je bIja. pAMcama, AThama, agyAraza, caudaza ne pAkhI. e cha tithio pALavAnuM zuM kAraNa? uttara-cAre tIrthane mATe, dareka tithi dharmakaraNIne mATe te khullI ja che, paNa SiA upavAsAdi haMmezAM banI zakatA nathI. mATe bhagavaMte sAta sAta divasane AMtare piSe upavAsa avazya karavAnI karaNI batAvI che. temAM paNa aneka hetuo samAyelA che. 1. eka te e ke, pitAnI I ye kabajAmAM rahe. 2. bIje guNa, zarIra ane AhAradika uparathI mUcha utare tenna cha kAyAnA AraMbhane tyAga thAya tethI anaMtI nirjarA prApta thAya. 3. trIje guNa, deha dukhe mahA phala. dehane chatI zaktie kaSTa sahana karavAthI dravya ne bhAve mahA lAbhadAyaka thAya che. 4. cothe guNa, vaidaka zAstranA niyama pramANe upavAsa karavAajIrNa apa vagere rogotpatti thatI aTake che ane thayela hoya tene nAza thAya che pa. pAMcama guNa, jene upavAsAdi karavAnI prekaTIsa hoya tene kaI vakhata rAjadvArI Aphata AvI paDe te tene tevI muzIbata vizeSa naDatI nathI. ane samabhAvathI tevA parisaha sahana kare te ghaNuM nirjarA thavA sAda AvelA kaNanuM TuMkI mudatamAM nivAraNa thAya che. ema dave ne bhAve mahA lAbha thAya che. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 7 me, 40pa have parabI pALavAne mATe e sUtramAM khullo dAkhele nathI, paNa pUrvAcAryoe bhavya jenA hitane mATe e sthitio dharmakaraNImAM tathA tyAga vairAgyamAM joDavAne mATe pratipAdana karela che tene hetu ema paNa jaNAya che ke-dareka jIvane AvatA bhavanA AukhAne baMdha cAlatA bhavanA AukhAnA trIje bhAge paDe che ema AukhAnA aMta sudhI trIjA yA trIjAnA trIjA bhAganI chevaTa sudhInI gaNanA karI che te paNa cAlatA mAsanI game te tithimAM thAya. mATe dareka tithi te zAstranA niyama pramANe vrata, niyama tyAga, vairAgya vALIja hevI joIe. eTalA mATe jJAnI purUe nitya niyamanI saMkalanA karI che. ane te pramANe na vartI zake tene mATe AukhAnA baMdhanA niyama pramANe tithiomAM paNa trIje trIje bhAge babbe danIyA choDI daIne trIjI tithie eTale bIja, pAMcama, AThama, agIyArasa ane caudaza pAkhI, (punama ane amAvasyA bhAre hevAthI te paNa sAthe gaNI) e tithiomAM vrata, niyama, paccakhANa, tyAga vairAgya vagere hoya ane AukhAnI hada pUrI thavAne samaya tathA AukhAne baMdha paDa- vAne samaya lAgu thAya te te jIvane sArI gatimAM javAnuM baMdha paDe ane tenI gati paNa sudhare. evA hetuthI chaparabInuM pratipAdana karyuM hoya ema jaNAya che, prazna 26-bharata kSetramAM, mAgadha, varadAma, ne prabhAsa, e traNa tIrtha kahyAM che. te AkhA jaMbudvIpamAM keTalA tIrtha hoya? uttara-bharata, Izvata, ane mahAvidehanAM maLI traNa traNa gaNatAM 102 thAya sAkha jaMbudvIpa panattinI. prazna 27-bharata IvatanAM tIrthe lavaNa samudramAM kahyuM che te mahA * videhanAM tIrtha kayAM che? uttara--batrIze vijayanAM maLI 96 tIrtha te sItA sItAdA nadImAM che zAkha jaMbudvIpa pannattinI. prazna 28-jabudvIpa pannatimAM kahyuM ke bharata cakravatine tyAM chapanna aMtara dvIpa che te kyA? uttara-jagatInI aMdara lavaNa samudranI khADImAM bharatakSetranI hadamAM pa6 aMtaradvIpa che, te cakravatinI hadamAM tenA svAdhInanA che jugalIyAnA chapana aMtaradvIpa kahyA che te A nahi. jugalIyAnA te jaMbudvIpa bahAra lavaNa samudramAM che ane Aje kahyA te jagatInI aMdaranA che. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mahanamALA--bhAga 7 me. prazna 29----ja budvIpa pannatimAM navanidhAna kahyAM te nave nekhAM nAkhAM ke ekamAM navanA samAveza thAya che ? 4 uttara-TIkAkAre nave nAmAM nekhAM kahyAM che ne darekanAM AThamATha pachaDAM paNa kahyAM che. prazna 30--nidhAnamAM kAMi vastu haze ke khAlI haze ? uttara---sUtra pAThe ratne karIne sahIta kahyA che. TIkAkAra ema paNa kahe che ke cakravartinI icchA pramANe vastu prApta thAya che, tathA navemAM kahelI vidhinAM pustaka che. eTale tamAma vastunI utpattinu` svarUpa jANavAmAM Ave evA adhikAra che. prazna 31--navanidhAnanAM mukha lakSmI gharanA bhaMDAramAM kahyAM te zI rIte rahyAM haze ? uttara--keTalAka kahe che ke-cAre dize babbe ne eka vace ema rahyA che, eTale navenAM mukha lakSmI gharanA bhaMDAramAM che. keTalAka ema paNa kahe che ke-nave sAMkaLelA relvenA DabAnI peThe che. temAMnA AgalA eka nidhAnanuM mukha lakSmI gharanA bhaMDAramAM che, temAM cakravarti praveza karI ekathI bIjAmAM ne bIjAthI trIjAmAM ema anukrame nave nidhAnamAM eka bIjAmAMthI jAya che. ekeka nidhAnane AgaLa pAchaLa maLI babbe bAraNAM hoya che. eTale eka bAraNethI aMdara pese ne bIjA bAraNethI bahAra nIkaLe. bIjA nidhAnanA bAraNAmAM praveza ka2e ema jaNAya che. paNa ghaNAnA mata prathama pramANe hAya che. prazna 32-nidhAna pramANa AMgulanA 12 jojananu hoya tA 48 hajAra gAunuM laMbu ekeka nidhAna hAvu joie tA nave nidhAna maLIne 432000 cAra lAkha khatrIza hajAra gAu thAya tenA pAra kayAre pAmI zake ? uttara-keTalAka ema kahe che ke-cakravartine hAre| deva sAnidhya che. mATe deva zaktie game tema karI zake. vaLI ema paNa sabhave che kecakravarti rAjAne lAkha jojananuM vaikriya zarIra karavAnI zakti che, mATe nidhAnanI uMcAi pramANa gule ATha jojananI che. te uccheda AMgule khatrIza hajAra gAu uMcu thAya. ne cakaryA paNa teTalIja tenI hada pramANe jeTalI joie teTalI kAyA vikRI teja pramANanA pagale cAle te tene nava nidhAna pharI vaLatAM vAra lAge nahIM ema jaNAya che. prazna 33----ja budvIpa pannattimAM kahyuM che ke-nava nidhAna lakSmI gharanA bhaMDAramAM utpanna thayAM che. ne vaLI ema paNa kahyu che ke-nave nidhAna tA Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakanittara mohanamALA-bhAga 7 me. 407 cakravartine gaMgA nadIne kAMThe maLyAM che, ane vinItA nagarIne bahAra rahyAM che. e sUtra pATha che. mATe zuM samajavuM ? uttara-ane vAta satya che. dareka cakravartine nave nidhAna gaMgAnA kAMThe prApta thAya che, ane rahe pitApitAnI nagarInI bahAra paNa tenuM mukha lakSmI gharanA bhaMDAramAM hevAthI tyAM tenI utpatti thaI ema manAya che. dAkhalA tarIke-cake game tyAM heya agara game tyAMthI maLe paNa tenI utpatti AyuddhazALAmAMja thaI gaNAya che. prApti game tyAM thAya paNa jyAM jene nivAsa tyAM tenI utpatti gaNAya, ema saMbhave che. prazna 34-brahmadatta cakrIne pUrvanA 6 cha bhavanI vAta jANavAmAM AvI te zA AdhAre ? uttarakeTalAka kahe che ke-avadhijJAnathI. keTalAka kahe che ke-jAtismaraNujJAnathI paNa te vAta nyAyamAM AvatI nathI. kAraNa ke tene cakravartinA bhavamAM samakti cheja nahIM. avadhijJAna hoya te samakti hovuM joIe ne te avazya dIkSA leta paNa tema banyuM nathI. vaLI jAtismaraNane paNa saMbhava nathI, kAraNa ke jAtismaraNazAna thavAvALAne prathama mehanIya karmane upazAMta thAya che. zAkhA uttarAdhyayananA navamA adhyayananI pelI gAthAnI vasaMtaNijJonA jALAMnA 1 brahmadattane mehanIyane udaya che mATe jAtismaraNane saMbhava nathI. prazna 35-te che bhava zAthI jANyA? uttara-kALajJAnathI jANyA hoya ema saMbhave che. navanidhAnamAM kALajJAna nAmanuM nidhAna che. temAM praveza kare, ane pitAnI jAtine vicAra kare athavA kALajJAna jANavAno temAM purata che temAM upayoga mUkavAthI pUrva bhavanI keTalIka vAte jANavAmAM Ave che. te uparathI brahmadattane citta sAthenA pUrva sahacArI cha bhavanI vAta jANavAmAM AvI haiyA ema jaNAya che. prazna 36-cavati deza sAdhavA jatAM timasa guphAmAM 49 mADalAM Alekhe che temAM eka bhIMte 24 ane bIjI bhIMta 25 gemUtrikAne AkAre alekhe. dareka bhIMte mAMDala mAMDalAne babe jajananuM ArUM kahyuM che. vaLI timasa guphA 12 jejananI pahoLI che. ATha jajana uMcI che ne 50 jejana lAMbI che. vicAre che-eka bhIMte eka mAMDaluM AlekhI bIjI bhIMte bIjuM mAMDyuM AlekhavA jatAM 48 hajAra gAu thAya. ema dareka mAMDaluM AlekhatAM Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 7 me. aDatALIza aDatALIza hajAra gAu AvavuM javuM paDe te kula paMtha 23pa2000 gAune anumAna thAya te kayAre AlekhI zake ? uttara-devazakti agAdha che, paraMtu vaikiyazakti lAkha jejananI che tethI te kArya te karatAM vilaMbane saMbhava raheto hoya ema jaNAtuM nathI. cakravarti rAjA lazkara sahita timasa guphAmAM praveza karatAM aMdaranuM aMdhArUM TALavAne mATe bAraNAmAMthI madhya bhAge praveza karatAM hastIpara beThA thakAM maNIratna hAthInA kuMbhasthaLe mUkavAthI prathama praveza karatAM aMdhArAne nAza thAya ane kAyama prakAza rahevAne mATe hastI para beThAM pitAnA hastane laMbAvI bane bAjunI bhIta kAMgaNI ratna vaDe karI sUrya eTale prakAza Ape tevAM sUryanA jevAM mAMDalA Alekhe, dareka bhIMte mAMDala mAMDalAMne babe jojananuM aMtarUM hoya, ane AMtarAnA madhya bhAge sAmI lenamAM mAMDaluM AlekhavAthI eka bIjAnA tejanuM maLavApaNuM thavAthI timasa guphAmAM kAyamane mATe eTale jyAM sudhI cakravartinuM rAja rahe, jyAM sudhI cakravartine lazkarane AvavA javApaNuM hoya, jyAM sudhI timasa guphAnAM bAraNAM khullAM rahe tyAM sudhI te mAMDalAM sUryanI mAphaka prakAza ApyA kare, eja cakravartinA puNyanA prakAzanI khubI che. prazna 37-leka sAMkaDAma sAMkaDe keTale ne kyAM hoya ? uttara-sAMkaDAmAM sAMkaDe leka eka rAjane hoya che te strI che, ane uparane bhAga eTale urvalakane aMte eka rAja che. prazna 38--digaMbara matane bhagavatI ArAdhanA nAmane graMtha che. temAM sAMkaDAmAM sAMkaDe leka 45 lAkha je jana kahela che. tenuM kema? uttara -te game tevA kAraNe kahela hoya, lakhanAranI daSTie AvyuM hoya te kharuM. paNa bhagavatIjI zataka 13 me uddeza 4 the adhikAra pUro thatAM, cheka sAMkaDAmAM sAMkaDe kahyo che ethI adhika sAMkaDA bIje nayI, tathA naMdIjI sUtra, bAbUvALA chApela pAne 197 me lITI chellIe lakhyuM che ke upara urvalekanA lekAte eka rAjakane vistAra che. bIjA lekanA lI pramukha graMthamAM paNa strI che ane urvilakane aMtane bhAga ekarAjane kahyo che. ema keTalAka dAkhalAthI jaNAya che ke zaidarAjelekamAM ekarAjathI ochI jagyA laMbAI pahoLAImAM jaNAtI nathI. prazna 39-sAtamI naraka 7 rAjanI kahI temAM bAdara pRthvI keTalAmAM ? Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 7 me, uttara-saMgrahaNImAM kahyuM che ke-sAtamI naraka sAta rAjanI che. ne 8 jojananA ghodadhi, 6 jajananA ghanavA ne 2 jojananA tanavA che. eTale sAtamI narakanA cheDAthI trIcho 16 jajana cheTe aleka che. te apekSAe sAtamI naraka sAte rAjanI bAdara pRthvInI che. prazna 40-pAMcamuM devaleka pAMca rAjanuM che temAM bAdara pRthvI keTalAmAM samajavI ? uttara-tene kaI ThekANe khulAse maLatuM nathI, paNa koI kahe che ke- ekarAjamAM trasanADI pramANe pahelA bIjA devaloka pramANe) pannavaNAmAM bIjA sthAnapadamAM kahyuM che. te paNa te vAta joIne nirNaya karavAnI che. ) paNa sAtamI narakanI apekSAe te pAMcamuM devaleka paNa pAMca rAjamAM bAdara pRthvInuM samajAya che. ane sanADI te devakamAM ane narakamAM ekarAjanI sarakhI ja hoya tenA pharatI bAdara pRthvI hovI joIe tene vizeSa khulAso jotAM- - bhagavatIjI zataka 34 me, udeze 1 le, bAbUvALA chApela pAne 1878 me alakanI adhikAre sAtamI narake lekanAlI bahAra (trasanADI bahAra) bAdara pRthvIkAya kahI che. ane udghalekamAM trasanADI bahAranI bhalAmaNa alekanI ApI che. A uparathI ema jaNAya che ke sAtamI naraka sAtarAjanI ane pAMcamuM devaleka pAMcarAjanuM bAdara pRthvInuM che. te sAta zreNIe upajavAnA adhikAre kahela che. prazna 41-eka jIva sAtamI narakanA taLAthI chuTele te udghaleke samaNIe eka samaye cauda rAjalakane aMte javAnuM che te, ane eka jIva trIchA lekamAMthI cavela te paNa ulekanA caramAM te samazreNIe eka samaye javAnuM che ane eka jIvane narakamAMja upajavAnuM che, tene paNa eka samaya thAya che. te te samayamAM taphAvata hoya ke gatimAM taphAvata hoya ? uttara -samaya te traNenA sarakhAja hoya, paNa gatimAM taphAvata heya ema jaNAya che. prazna kara--sUtramAM vaimAnikane daza cinha kIdhAM che, ane saMgrahaNImAM bAra cinha kIdhAM tenuM kema ? uttara-sUtramAM daza kIdhAM che te iMdra AzrI samajavAM, iMdra daza che. mATe, ane saMgrahaNImAM bAra kIdhAM che te bAre devalekanA vaimAnanI davA para Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xla zrI pranettara mahanamALA--bhAga 7 me. AzrI tathA khAre devalAkanA devatAnAM cinha eLakhANu AzrI nekhAM kahyAM hAya ema jaNAya che. prazna 43 --vAsudevane keTalAM ratna heAya ? uttara---saMgrahaNImAM sAta ratna kahyAM che. zakha 1, cakra, 2 gadA 3, maga 4, dhanuSya 5, mALA 6, ne maNI 7, vAsudevane e sAta ratna hAya. prazna 44---devatAnI utkRSTI gati kahI temAM caMDA, capalA, jayaNA, ne vegavatI. e cAra prakAranI gati kahI te kevI rIte ? uttara-karka sa'krAMtine dahADe sUrya 94526 jojana ane sADIyA eka jojananA 42 bhAga eTale sUrya cAle, evI gatie eka pagalu karI cAle, tethI 3 guNI gatie 5 guNI gatie 7 guNI gatie 9 guNI gatie A pramANe devatAne cAlavAnI gati karavI hAya tevI te karI zake. ca'DAti 1 lI capalAgati 2 jI jayaNAgati 3 jI vegavatIgati 4 thI utkRSTI gati kahI che. temAMthI jevI prazna 45-pApa tattva 14 rAjaleAkamAM lAle ane puNya tattva deze zuM kahyuM tenuM zuM kAraNa ? uttara-sUkSma 14 rAjaleAkamAM che ne bAdara deze NuM che. zAkha uttarAdhyayananA 36 mAM adhyayananI madumAlavyomi, jo leya pAyA, sUkSma jIva sa leAkamAM lANe che ane mAdara jIva lekanA deza bhAgamAM lAbhe che, mATe kahela che. prazna 46--sUkSma cauda rAjalokamAM kahyA te ThIka. kAraNa kete cauda rAjamAM vyApI rahyo che. paNa khAdara dezalAge kema kahevAya ? pAMce bAdara sthAvara kAya maLI cauda rAjamAM lAlavA sabhava che. jyAM pAlAra tyAM mAdara vAyarA ane jyAM peAlAra na heAya tyAM khAdara pRthvI tathA dhanAdhi vagere pazu DeAya che, ane pAlArane lIdhe Adara vAyare lekanA aMta sudhI paN hAya che, mATe samuccuM khAdara caiAda rAjamAM lAle tema kahevAne zuM vAMdhA ? uttara---sUtrathI virUddha eTale vAMdhe, Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALI-bhAga 7 me, 411 sUtramAM lekanA dezabhAge bAdara kahela che te vyAjabI che. kAraNa ke pAe bAdara sthAvarakAyane judA judA paNe gaNatAM te dezabhAgeja hoya che. ane pAMcenI sAthenI kalapanA karIe te paNa jyAM leDhAM, ITo. lAkaDAM vagere aceta cIjonA bhIMta thaMbhAdika hoya tyAM bAdarapRthvI ke vAyare vagere kAMI paNa hatA nathI mATe bAdara dezabhAgamAM kahela che te satya che. e apekSAe sUkama te pApane bheda che ane bedara te puNyane bheda che. mATe pApa tatva 14 rAjamAM eTale sarvalekamAM lAbha ane puNya tattva deze uNuM 14 rAjakamAM lAbhe che. bIjI rIte puyatatva 14 rAjakamAM lAbhavA saMbhava che kemake sUkramamAM zAtavedanIyakarmane baMdha che ane zAtavedanIya puNyathI baMdhAya che mATe sUkSmamAM puNyaprakRti lAbhavAthI 14 rAjakamAM puNya lAbhavA saMbhava che. prazna 47-sUkSmajIvamAM puNyatattva ane bAdamAM pApatatva lAbha che ema kaI sUtrathI sAbIta thAya tema che? uttara-bhagavatIjInA 7 mA zatakamAM zAtavedanIya ane azAtAvedanIyakarma vize daMDakavALA bAMdhe che ema kahyuM che. te zatAvedanIyakarma puNyane udaye ane azAtavedanIyakarma pApanA udaye baMdhAya che. mATe sUmamAM puNyatattva ane bAdamAM pApatatva lAbhe. e apekSAe puNya ne pApa bane bheda AkhA lekamAM lAbhe. prazna 48-bhagavatIjInA sAtamA zatakamAM zatAvedanIyakarma, ase- yaNIyA, ajIraNIyAye Adi 17 belathI bAMdhe che, te sUkamamAM kevI rIte lAbha ? uttara-sUkSma jIvathI bIjA koI jIvane zocanA, juraNA, TIpaNa, pATaNa vagere 10 bela mAMheluM kAraNa paDatuM nathI, tethI tene ayaNIyAye ajIraNIyA vagere daze bola savaLA hovAthI svabhAveja zAtA vedanIyakarma bAMdhe che. prazna 49-sUkSmajIva, zAstramAM kahelAM nava prakAranAM puNya mAMhelA kayA thI zAtAdanIyakarma uparAje ? uttara--kAyapune, e nAmanA puNyathI zAtavedanIyakarma uparAjavA saMbhava che. eTale tenI kAyAthI kaI jIvane azAtA thatI nathI. eTale bhagavatIjImAM kahelA zAtA vedanIya mahela bela te jIvane lAgu thavAthI sUphamajava zAtA vedanIyakarma bAMdhe. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pragnettara mahunamALA-bhAga 7 mA. prazna 10 virahadvAramAM je je ThekANe virahakALa kahyo che tenA atha zuM? 412 uttara--je je gatinA ke je je melane virahakALa kahyo che teTalA kALa te sthAnakamAMthI cavI zrIjI gatimAM jAya nahi. ane bIjI gati mAMthI temAM upaje nahiM. tenuM nAma viraha kahevAya. ane bIjo bheda ema paNa jaNAya che ke-je jIva thoDA kALanI sthitinA hoya te tamAma cavI gaye tenA virahanA kALa sudhImAM koI jIva AvI utpanna na thAya te paNa virahakALa kahevAya. prazna 51-samUchima manuSyanI sthiti a MtarmuhUtanI che ne tenA virahakALa 24 muhUttanA che ne avaDIyA kALa 48 muhUtanA che. te te viSe zuM samajavuM ? uttara--A samurciMchama manuSyanA virahakALa e prakAranA che. bhagavatIjI zataka 5me uddeze 8 me, samUcchima manuSyanA viraha 24 muhUtane kahyo che ne avasthita kALa 48 muhRtanA kahela che. eTale 24 muhUrta sudhI temAM cave ne temAM upaje. temAMthI khIje jAya nahi ne navA khIjA Ave huM eTale jeTalA hAya teTalAne teTalA rahe. te 24 muhUtanA virahakALa ane uparAMtanA 24 muhUrtamAM jeTalA cave teTalA te ThekANe AvI upaje, saMkhyAe sarakhA rahe, tenuM nAma avaDhIyA kALa. eTale 48 muhUrtInA avaThIyA kALa e pramANe kahyo. ahiMyAM koi theAkaDAvALA ema kahe che ke samUcchima manuSya uparA upara bhava kare to 24 kare. te a MtarmuhUta nA kare, Ama koi koinu kahevu thAya che. paNa A vAta nyAyamAM AvatI nathI. prazna para----uparanI vAta nyAyamAM nahi AvavAnuM zuM kAraNa che ? upara kahyA pramANe virahakALamAM ke avasthitakALamAM kAMi vAdheA Ave tema che ? uttara-hA, jo upara pramANe hAya tA 24 muhUrtanA virahakALamAM vAMdho Ave che. kemake, bhagavatIjI zataka 24 me, uddeze 21 me, gamAmAM kahyA pramANe samUmi manuSya uparAupara temAM ne temAM bhava kare teA utkRSTA 8 bhava kare. eTale ATha aMtarmuhUta. temAMja rahe pachI avazya gati badalavI joie. temaja vaLI uttarAdhyayananA 10 mA adhyayanamAM samaye manuSyanA uparA upara bhava kare te sAta ATha bhava karavA kahyA che. vaLI jIvAbhigama sUtramAM mAmravALA chApela pAne 185 me mULapAThe samU Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prAtta mahatamALA--bhAga 7 mA 43 cchima manuSyanA pratyeka bhava karavA kahyuM che. te pratyeka bhava te sAta ATha bhavane vizeSa lAgu thAya che. A uparathI ema nizcaya thAya che ke-24 muhUta sudhI temAM ne temAM utpanna thavuM lAgu thatuM nathI. mATe virahukALa 24 muhUrtanA judo, ane avaDIya.kALa 48 muhUrtane judo jaNAya che eTale samUSTima manuSya aMtarmuhUtanuM AukhuM bhAgavIne athavA 8 bhava pUrA karIne pUchyA samayanA praznamAM tamAma jIva cavI gayA ane samUcchima manuSyanA viraha paDe to 24 muhUrta sudhImAM koi jIva te paNe te AvI utpanna thAya nahi eTale samUcchima manuSya vinAnA utkRSTo kALa 24 muhUrta sudhInA rahe zAkha pannavaNAnA cheDrA padanI. prazna pa3-pannavaNAnA 6 ThThA padamAM zu kahyuM che te jaNAvaze ? uttara--zrI patnavaNAnA 6 ThThA vaka'tI padamAM kahyuM che ke-samUmi manuSyanA utpattikALa ane maraNakALanA virahu 24 cAvIza muhanA kahyo che. eTale pUchyA samaya je samUcchima manuSyane asaMkhyAtanA ceka aMtamuhUrtanI sthitie utpanna thayeA che te aMtarmuhUte badhA cavI javAnA ane 23 murhuta te thALu utpatti vinAnuM khAlI rahe ne pachI asaMkhyAtAne thAka utpanna thayA te 24 muhUtaeN thayA mATe utpattinA virahukALa 24 muhUrtane thayA. have 23 muhUrtanA atara pachI je thoka utpanna thayA che tenA bIjA samaya ema trIjA samaya ema utpanna thatAM aMtamuhUnA kALa pUrA thaye prathama utpanna thayelA 24 muhurtanA AMtare cavyA eTale cavaNu- kALanA paNa 24 muhunA virahukALa thayA. A pramANe utpatti ane cavaNunA 24 muhunA virahakALa samajavA, ane te uparAMta 48 muhu sudhImAM jeTalA jeTalA cave teTalA teTalA teja samaya anerI gatinA AvI upaje arthAt tasthALe sarakhAja rahe. evA kALa rahevA hAya te 48 muhUta sudhI utkRSTo kALa rahe tene avaDhIyA kALa zrI bhagavatIjImAM kahela che. A uparathI virahukALa ane avaDIyAkALa banne judA Thare che. prazna 14-sasUcchima manuSyanA utpattikALa ane avakALanA 24 murhutanA virahakALamAM ThAmukA samRSTima manuSya hoyaja nehi evA khulAse koi sUtrapAThathI maLI Ave tema che ? uttara----pannavaNA pada 12 me, zarIra padmamAM, tathA padma 15 me, indriya padmamAM, tathA pada 36 me, samuddAta padamAM samRdima manuSyanA viraha viSe sArA khulAso nIkaLI Ave che. ahiMyAM zarIra ane IMdriyanA aMdhe lagA AzrI vamAna kALe manuSyamAM sIya sakhyAtA sIya asaMkhyAtA Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 zrI prattara mehanamALA bhAga-7 me. kahyA che. eTale ke vakhata pUchayA samaya samUchima manuSya na hoya tyAre sIya saMkhyAtA manuSya garbhaja AzrI jANavA ane garbhaja ne samUcchima banne hoya tyAre sIya asaMkhyAtA jANavA. A pATha uparathI samUchimane vakhate abhAva jaNAya che. iMdriya padamAM paNa kahyuM che ke-gatakALe manuSyapaNAnI anaMtI Indri karI, vartamAnakALa saMkhyAtI hoya athavA asaMkhyAtI hoya, Avate kALe kaI karaze ke nahi kare, karaze te saMkhyAtI asaMkhyAtI ane anaMtI, have vicAre ke vartamAna kALe pUchyA samaye vakhate saMkhyAtI hoya ane vakhate asaMkhyAtI hoya. have jyAre saMkhyAtIja hoya tyAre garbhaja manubaja heya. te vakhate ema mAnavAnuM ke samUchimane viraha paDe. te virahamAM 24 muhUrta sudhI samUchima manuSyapaNe kaI jIva utpanna thAya nahi. mATe te bela azAte paNa kahyo che. prazna pa manuSya kSetramAM eTale aDhIdviIpamAM eve vakhata kema Ave ke 24 muhurta sudhI samUchima manuSya utpanna naja thAya? kAraNake uccAra pAsavaNadi 14 sthAnaka ke je samUchimanI utpattinAM sUtramAM kahyAM che tene abhAva kema hoya ? uttara-14 samUchimanI utpattinA sthAnakane abhAva te naja hoya paNa samUchimanI utpattine viraha kahyo che. mATe tene ujavavAne abhAva hoya. tenuM kAraNa ema jaNAya che ke AkhA manuSyakSetramAM eTale kALa evI jAtane vAyare vAya ke jene laIne temAM samRmi manuSyanI utpatti thAyaja nahi. prazna pa6 aThANa bolane alpabaDutva kahyo che temAM azAzvatA bela keTalA ? uttara-24 me, 5 mo ne 97 me, e traNa bela azAzvatA che te e rIte ke - 24 me bola samucchima manuSyane, samucchima manuSyanuM AukhuM aMtarmuhUrtanuM ne tene viraha kAla 24 muhUrta. sAkha pannavaNAnA 6ThThA padanI tathA pannaramA idriyapadanI. 95 mo bola chadAsthane, te 94 mA kaSAyAnA belathI vizeSAhiyA kahela che te 11 mA 12 mAM guNaThANuM AzrI. kAraNa ke 11 mA 12 mA guNaThANanI sthiti jaghanya 1 samayanI utkRSTI aMtarmuhUrtanI ane AMtarU Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA bhAga 7 me. 415 6 mAsanuM. sAkha bhagavatI zataka 25 me-uddeza da hai-nigraMtha niyaMThAnuM AMtarUM cha mAsanuM kahyuM che. 97 me bola-saMsArasthA vizeSAhIyA, te 96 me bela sagIne kahyo tethI saMsArathA vizeSAhIyA ne teramA guNaThANa sudhI sagI ane 14 muM guNaThANuM bheLavaMtA tyAM sudhI saMsAratyA 7 me bola tenI sthiti eTale 14 mA guNaThANAnI sthiti pAMca hasva akSaranI taithI 98 me bela sarva jIva siddhanA bhaLavAthI vizeSAhIyAM kahyA, have jyAre cha mahInAne siddhane viraha paDe tyAre 14 mA guNaThANAvALA na hoya te te bela saMsArathAne azAvate kahyo e pramANe aThA belamAMnA 3 bela azAzvatA kahyA. prazna pa7-jIvanA 14 bheda kahyA che. temAM 13 me bheda azAte kahyo che te zI rIte ? uttara--teramo bheda saMjJI paceMdriyane aparyApyo che tenI sthiti aMtamuhUrtanI che tene virahakALa utkRSTo 12 muhUrta che. te aMtamuhUrtamAM tamAma aparyApta maTI paryApta thaI gayA athavA cavI gayA ane viraha 12 muharta paDe tyAM sudhI saMjJI paMceMdriya aparyApta nathI. mATe te bela azAvate kahyo. prazna 58-avaLI ane chamasthamAM zuM taphAvata? uttara-11 mA guNaThANA sudhI chamastha ane 12 mA guNaThANa vALA akevaLI eTale chadmasthathI akevaLI vizeSAhiyA kahevAya. prazna 59-saMsAra pariadRNA ane asiddhamAM zuM taphAvata ? uttara-saMsAra pariaTTaNA 11 mA guNaThANA sudhI ane asiddha 14 guNaThANa sudhI. tepaNa vizeSAhiyA kahevA prazna 60-kevaLInuM sAharaNa thAya ke nahi ? uttara-pravacana sArodvAramAM baseM ne ekasaThamAM dvAramAM gAthA 433 mI temAM kahyuM che ke-gAthA- samaNI mavagayaveyaM parihAra pulAyamappamattaMca; caudasapUndhi AhAra . . najArU saM. cha rUrU I artha-sAdhavI 1, avedI-navamA guNasthAnakathI upalA guNasthAnaka vALA 2, parihAra vizuddha cAritravALA 3, pulAkalabdhivALA , apramatta Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 zrI pranattara mihanamALA-bhAga 7 me. saMyatI-sAtamA guNasthAnathI upalA guNasthAnavALA 5, caudapUvI 6, ane AhAraka zarIra 7, e sAta belanuM kadI paNa sAhAraNa na thAya. kevaLI apramAdI ane apagata vedavALA che mATe tenuM sAharaNa na thAya arthAt kevaLInuM sAharaNa keI karI zake nahi.--upara kahelA sAta bolamAMnA eka paNa belanuM sAharaNa keI karI zake nahi e vAta satya che. prazna 61-bhagavatIjInA 25 mA zatakamAM saMjyA niyaMThAnA adhikAre-eka parihAravizuddha cAritra ane pulAkaniyaMThI varakhane bAkInAM 4 cAritra ane pa niyaMThAnuM sAharaNa thavuM kahyuM che te kema? uttara-te vAta satya che. saMjyA ane niyaMThAnA adhikAre kALa AzrI ane kSetra AzrI jyAM pRcchA karI che tyAM janma ane chatA AzrI lAbhatA hoya tenI hA ane na lAbhatA hoya tenI nA kahI che. paNa jyAM nA kahI che tyAM paNa sAharaNaAzrI parihAravizuddha cAritra ane pulAkaniyaMTho varajIne bAkInAM 4 cAritra ane 5 niyaMThA lAbhavA kahyA che. paNa tene paramArtha e che ke-e cAra cAritra ane pAMce niyaMThAnuM sAharaNa thAya ema kahyuM nathI, paraMtu lAbhavAAthI kahela che. eTale sAmAyika chedo pasthApanIya cAritravALA tathA bakuza pratisevanA niyaMThAvALAnuM sAharaNa thaI. zakavA saMbhava che. te paNa chaThThA guNasthAnavALA pramAdI sAdhunuM sAharaNa karI anya sthaLe ke deve mUkyA bAda pariNAmanI dhArAe caDatAM jathAkhyAtacAritra sahita nigraMtha snAtakaniyaMThane guNa pragaTe ane tyAM kevaLajJAna pAmI mokSa paNa jAya, paraMtu tenuM sAharaNa kahevAya nahi. sAharaNa te pramattapaNAmAM eTale pramAdInuM ane savedInuMja thaI zake che. sAharaNa thayA bAda bIjA guNe pragaTa thavA saMbhava che, te tyAM sudhI ke kevaLajJAnanI prApti karI mokSa jaI zake. e pariNAmanI dhArAnI vAta che. samudramAM paNa siddha thAya che te te paNa sAharaNa karelA pramatta saMjatI sAdhune samudramAM kaI de phekI detAM pariNAmanI dhArAe aMtagaDa kevaLI thaI samudramAMthI ja mokSa jAya ema aDhIdvIpanI aMdara 45 lAkha jananI hadamAM game te sthaLe sAharaNaAzrI chaThThA guNasthAnathI upalA guNasthAnavALA lAbhe kharA, paNa sAharaNa te chaThThA guNaThANAvALA pramAdInuM ja thavA saMbhava che. prazna -jIvAbhigama sUtranI bIjI paDivRttimAM traNa bolamAM strIvedaAzrI kahyuM ke-bharata iratamAM strIvedanI sthitI jaghanya aMtarmuhUrta ne utkRSTI traNa palyane deze uNI pUrva keDI adhika te zI rIte ? Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra mihanamALA-bhAga 7 mi. 417 uttara-mahAvideha kSetre pUrvakaDInI sthitie upajelI strIne nava varasanA Azare keIe sAharaNa karIne bhArata tathA IzvatamAM mUkI che te vakhate te kSetre susama susama samaya (pahele Are) vate che. te strI tyAM deze uNuM pUrva keDI kALa pUro karI mRtyu pAmI tyAMja traNa pApamanI sthitie upaje te AzrI traNa patye5mane deze uNI pUrvakeDI adhika sthiti kahI. prazna 63-aDhIdvIpa bahAra manuSya jame mare ke kema? uttara-bAbuvALA chApelA jIvAbhigama sUtra pAne 775 me TIkAkAre tathA bhASyavALAe kahyuM che ke-manuSya kSetra bahAra manuSya janma mare nahIM kadApi devAdika apaharaNa kare te paNa tenI buddhi svabhAve pAcho manuSya kSetramAM lAvIne mUkavAnI thAya ema kahyuM che. prazna 64---ThANAMga ThANe 10 me, siddhanI vigrahagati kahI tenuM zuM kAraNa? uttara-siddhanI te sadAkALa cavigraha gati ja kahI che. manuSya kSetramAM je siddha thAya te samaNIeja siddha thAya ema sUtramAM kahyuM che. paNa kANugaLanA 10 me ThANe nArakI, tiryaMca, manuSya, devatA ane siddha e pAcanI avigrahagati ane virahagati kahI. temAMnA cAra belane mATe bane gati bhagavatIjI vagere sUtromAM che. paNa siddhine mATe vigrahagati dazame ThANe kahI tene koIka paNa hetu have joIe. cAma bahu vicAra karatAM siddhanI, siddhakSetrathI kAMIka adhika pharasanA kahI che te adhika pharasanA kyAre thAya ke jyAre aDhIdviIpa bahAra siddha thAya tyAre adhika pharasanA thaI kahevAya. A uparathI ema ka95nA thaI zake kharI ke-kei sAdhune deve apaharaNa karIne aDhIdvIpa bahAra mUkayA tyAM aMtagaDakevaLI thaI siddha thAya. paNa aDhIdvIpa bahAra samaNIe siddhakSetra nathI. tethI vigrahagati karI che sthaLathI deve upADela te sthaLe Atmapradeza AvI samazreNae siddhakSetramAM eka samayamAM dAkhala thAya, ema je bane te ja siddhanI vigrahagati ane siddhanI siddhakSetrathI kAMIka adhika pharasanA lAgu thAya. A vAta asaMbhavita chatAM dazamAM ThANanA pATha pramANe kadAkALe banavuM hoya te bane ema mAnIe teja siddhanI vigrahagatine pATha sAbita rahe. tattvakevaLIgamya. prazna 6pa-udArika ne udArikane mizra, vaikriya ane vaizciyane mizra, AhAraka ne ADDArakane mitra eTale zuM? - uttara-vATe vahete jIva udArika zarIramAM upajavA AvanAra che samaye prathama AhAra karyo te samaya kArmaNa kAyajoga pachI udArika grahanA Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 7 me. udArikane mitra ane zarIra paryAti bAMdhI eTale udArika kahevAya. ema daikriya ane AhArakanuM jANavuM-AhArakaAzrI udArikavALo AhAraka karatAM udArikane mizra jANa. AhAraka mUkI udArika grahatAM AhArakane mizra jANa. zAkha pannavaNanA 16 mA pragapadanI. tathA lIMbaDI saMpradAyanA pUjya zrI hIrajI mahArAjakuta pannavaNAnA geTakAmAM-16 mAM prayogapadamAM kahyuM che ke-udArika mizra zarIra kAyapraga manuSya tiryaMcanA aparyApta avasthAe kArmaNa zarIre karI mizra udArika hoya, tathA pahelA dArikavALa vaikriya prAraMbhanA udArikanA pradhAnapaNA mATe udArikane mizra kahIe. vaikiya mizra te-devatA nArakane aparyApta avasthAe kAmaNa zarIre karI vakriya mizra hAya-ane manuSya tiryaMcane vAyukAiyAne vaikeya zarIra kArya karIne vaidiya zarIra tajatAM, dArika grahatAM kriyanA pradhAnapaNa thakI vaikiyane mizra kahIe. nArakI devatAne bhavadhAraNamAMthI uttarakriya karatAM tathA uttarakiyamAMthI bhavadhAraNImAM AvatA vikrayane mizra kahevAya. sadAkALa AzrI - AhArakane mizra te AhAraka zarIra chAMDatAM udArikamAM AvatAM AhAraka mizra hoya. kAmaMNa kAga sarva jIvane upajatAM prathama samaya AhAra le tyAre hoya. zAkha pannavaNAnA goTakAnI. prazna 66-sAtamA guNaThANAthI mAMDI uparalA guNaThANAvALA ne sanAvautA che, ane te AhAra kare che, paraMtu AhAranI saMjJA nathI ema kema kahI zakAya ? - uttara-AhAra karavAnI saMjJA eTale abhilASA nathI, tathApi AhAra kare. jema rogIne kaDavI davA pIvAnI abhilASA nathI, paNa vedanAnI bahalatAe kaDavuM osaDa pIe, tema dehane laIne sudhA vedanIyanA udayathI kaDavA esaDarUpa AhAranI IcchA vinA AhAra kare te nesanAvautA kahevAya. prazna 67-lekSA praNamyA pachI jIva marI kayAre parabhavamAM jAya? uttara--uttarAdhyayananA 24mA adhyayananI 60mI gAthAmAM kahyuM che ke--baMtottanikA, 'tamuifma sei reva; AyuSyanA aMte je lezyA Ave tenA pahelA samaya tathA chellA samaya jIvane maravuM nathI. maravA Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 7 me, 19 pahelAM aMtamuhUrta agAu je vezyA hoya tenA traNa bhAga karavA, eTale aMtamuhUrta lezyA gaye ane aMtamuhUrta lezvAnA bAkI rahya vezyA praNamya thake jIva parabhave jAya, eTale vezyAnA madhya bhAgamAM mare. manuSya tiryacamAM utpanna thayA pachI aMtamuhUrta lezyA pAlaTe ane devatA nArakImAM tejalezyA A bhava pitAnI sthiti pramANe bhegave. ane tyAMthI cavI parabha aMtarmuhUrta bhegave ne mULa aMtarmuhUrtane vadhAre che teja bhagave. eTalA mATe nArakI devatAnI sthitithI lesthAnI sthiti aMtamuhUrta adhika kahI che. prazna 68-keTalI vezyAnA nIkaLyA tIrthakara thAya ? uttara-pAMca lesthAnA nIkaLyA tIrthakara thAya. eka pahelI nahi. te kema? traNa naraka pahelI ane pahelA devakathI sarvArthasiddha vimAna sudhInA nIkaLyA tIrthakara thAya. te trIjI naraka sudhImAM kApata ne nIla be vezyA che, ane pahelA devakathI sarvArthasiddha vimAna sudhImAM tejIpadma ane zukala e traNa legyA che. e pace lesthAnA nIkaLyA tIrthakara thAya che. prazna 69-pAMca leNyA zAmAM lAbha ? uttara-pAMca vezyA tIrthakaranI AgatimAM tathA 3 jA, 4 thA ne 5 mAM devaloke utpanna thavAvALA tiryaMcanA jaghanya gamAvaLAne zukala lezyA varajIne pAMca leDyA hoya. AkhA bhavamAM te pAMca lezyA pharase. prazna cha tIrtha kara keTalAM guNaThANAM pharaze ? uttara-19. rajI. nuM pamune 11muM e 5 guNaThANAM na phare bAkInAM sarva guNaThANuM tIrthakara phare. zrImad rAjacaMdra pAne para9 me ja kahela che te bhUla che. pAMcamuM guNaThANuM paNa na pharaze. prazna 1-dareka tIrthakaranA vakhatamAM pratyekabuddha keTalA thAya ? uttara- naMdIjI sUtramAM kahyuM che ke dareka tIrthakaranA vakhatamAM cAra buddhivALA jeTalA hoya teTalA pratyeka buddha kahyA che. prazna 72- pAMcamA ArAne cheDe keTalAM sUtra raheze ? uttara-keTalAka kahe che ke pAMcamA ArAne cheDe daza vaikAlika sUtranA pahelA adhyayana raheze. keTalAka kahe che ke dazavaikAlika 1, AcA rAga 2, Avazyaka 3, chedasUtra 4 maheluM 1; e 4 sUtra raheze ane naMdIjImAM bAraganI huMDInA prAraMbhamAM paryAyamAM kahyuM che ke - AcArAMga 1, Avazyaka 2, dazavaikAlika 3 ane uttarAdhyayana 4 Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 zrI prakAra mihanamALa-bhAga 7 me. e cAra sUtra mukhya mATe tIrthakaranA tIrtha sudhI pravarte, viccheda na jAya. mukhya mATe sthira rahe ema kahyuM che. prazna 73-jaMbudvipa pannatimAM kahyuM che ke, pAMcamA ArAnA 3 bhAga karavA ane trIjA bhAgamAM rAjanIti vagere keTalAka bela viccheda jAze te kema ? uttara-kamekrame tamAma bAbata echI thAze, paraMtu cha Are besavA pahelAM jyAre je vastu viccheda jAya te upalA trIjA bhAgamAMja gaNAya. prazna 74-bhagavatIjI zataka rUpamAM udeze ume saMjayanA adhikAra upagAramAM sUkama saM5rAya cAritramAM (10 me guNaThANe) pAvara doSanA, gAvA do. eka sAgAra upayoga kahyo. maNAgAra upaganI nA kahI tenuM zuM kAraNa? dazamAM guNaThANanI sthiti aMtarmuhUrtanI che ne upaga ekaja kahyo ane bIjA guNaThANa aMtarmuhUrtanI sthitinA kahyAM che, temAM upayoga be kahyA che ane ahiMyAM ekaja kahevAnuM zuM kAraNa ? uttara--darzana upayoga vinA keI jIva nathI ane eka 10mA guNaThANeja darzana upaga nathI. tenuM kAraNa dalapatanA 9mA praznamAM ema jaNAve che ke 10mA guNaThANanI sthiti jaghanya ne utkRSTI aMtarmuhUrtanI che. kAla nipaTa gheDe che. darzana che paNa darzanane upayoga nathI tathA sUkSma saMparAne svabhAva mAtra jJAna upagane ja che, darzana upagane nathI ema kahyuM che prazna 75-uttarAdhyayananA 18mA adhyayanamAM saMjatI rAjaRSine adhikAra che te saMjatI rAjaRSi kayAre thayA? uttara-saMjatIrAjarSi zrI mahAvIra svAmInA vAre thayA che. sAkha ThANAMga ThANe 8me. prazna 76-reganI utpati keTalA kAraNe thAya ? uttara-ThANAMga ThANe meM kahyuM che ke mANasane nava prakAre rega utpanna thAya che te e ke (1) ati Asana kahetAM ghaNuM besI rahevAthI, tathA ghaNuM khAvAthI. (2) ahita AhAra karavAthI, tathA ahita besavAthI, eTale jethI zarIrane nukazAna thAya tevI cIja khAvAthI tathA nukasAna thAya te pramANe besavAthI. Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 7 me. 421 (3) ghaNuM sUvAthI (4) ghaNuM jAgavAthI (5) jhADe rovAthI (6) pesAba rekavAthI, (7) ghaNuM cAlavAthI, (8) pratikUla AhAra karavAthI,(9) pAMceidriyane hada uparAMtane upayoga karavAthI. arthAt Idriya viSayAsakta hevAthI. e pramANe ja kAraNe reganI utpatti thAya che. prazna 77- zrAvaka sUtra bhaNe ke kema ? uttara-zrI naMdImAM zramaNopAsakane "murAdA " kahyA che. mATe sUtra bhaNyA jaNAya che. e adhikAra naMdIjImA-upAsaka dazAMganI huMDImAM che. ane aMtagaDanI huMDImAM paNa sAdhune bhaNavAnA adhikAre eja pATha kahyo che. e uparathI zrAvakane sUtra bhaNavuM siddha thAya che. sUtranA nyAyathI zrAvakane sUtra bhaNavAne adhikAra gurUgamyathI ane gurUe bhaNAvAne adhikAra patra pramANe have joIe. prazna 78-ThANuga ThANe 3 je, uddeze 2 je, caMdrapatti ane sUrya - pannattine kAlika sUtra kahyAM ane naMdIjImAM sUryapannatti utkAlika kahyuM tenuM zuM kAraNa? uttara-sUrya pannattinI uparanI gAthAo utkAlika che mATe nadIjImAM utkAlika kahyuM hoya ane uparanI gAthA sivAyane adhikAra caMdrapattinA sarakhe che. mATe kAlika kahela hoya ema jaNAya che. prazna cha9-tIrthakaranA bAra guNa kahyA che temAM apAyApama atizaya kahyo che te zuM ? - uttara- apAyAdhagama atizaya artha ema jaNAvyuM che ke sarva deSa rahita tathA sarva roga rahita ema kahela che. prazna 80-kuMDarIke eka hajAra varSa cAritra pALyuM ane traNa divasa rAja bhagavyuM marIne sAtamI narake gaye. te saMjama pALyAne lAbha maLaze ke nahi ? tenuM phaLa kayAM bhagavaze? uttara -eka hajAra varSamAM saMjama pALI karmanI nirjarA karI hatI AtmA karmathI haLave thaye te paNa saMjama mUkI viSayakubdha thavAthI AtmA pAcho keme karI bhAre thaye tethI narake gaye. ahiM phaLa bIju kAMI nathI. phaLa te karmanI nija rAkhyuM hatuM te naSTa thayuM. dAkhalA tarIke jemake-nAvAnI aMdarathI pANI ulecavAthI nAvA haLavI thaI tethI adhara rahe paNa teja nAvA pachI pANI bharAya ane bhAre thAya te taLe jaIne bese. te nyAye kuMDarIkanuM jANavuM. prazna 81--devatA saMbaMdhInI nArakane keTalI kriyA lAge ? Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 zrI pra ttara mohanamALA --mAga 7 me. uttara-devatA saMbaMdhInI nArakIne 3-4 kriyA lAge ema pannavAmAM kahela che. prazna 82-nArakI thakI devatAne paritApa kevI rIte thAya ke devatA saMbaMdhInI nArakIne paritApanI kriyA lAge? uttara-kaI pUravale veravAI devatA nArakane duHkha devA gaye hoya ane tene duHkha detAM nArakI dhAtura maraNI thaI devatAne prahAra kare te AzrI 3-4 kiyA lAgavI kahI che. zAkha pannavaNAnA geTakAnA pada 22 nI. prazna 83-siddhAMtamAM uddeza, samuphrezane AjJA kahela che te zuM ? uttara-gurUe adhyayanAdikane upadeza karyo te uddeza ane je ziSya samaje te samudeza ane aNujJA te gurUe ziSyane AjJA ApI che jema tame dhAryuM tema bIjAne dharAvajo, te AjJA prazna 84-cAra prakAre karma kathA kahI te zI rIte. tenuM nAma ane svarUpa zuM ? uttara - cAra prakAranI dhamakathAnAM nAma-AkSepiNa 1, vikSepiNI 2, nivedinI 3, saMvedinI che. tenuM svarUpa-jeNe karIne tatvamArgamAM pravRtti heya evI kathA karavAmAM Ave te AkSepiNa 1, jeNe karI mithyAtvanI nivRtti hoya tevI kathA te vikSepiNI 2, jeNe karI mekSanI abhilASA hoya evI kathA te nirvedinI 3, jeNe karI vairAgyanI bhAvanA hoya evI kathA karavAmAM Ave te saMvedinI kathA kahIe. prazna 85-nArakI devatAne AhAraka, tejasa, kArmanI utkRSTI 4 kiyA kahI te kema? uttara-nArakI devatAnAM pUrvakRta zarIra vasarAvyA vinAnA hovAne lIdhe tenA zarIranAM pudgalane pharasatAM AhAraka tathA udArikane kalAmanA thavAthI 4 kiyA lAge. udAkine AzrI taijasa kArmaNa rahyAM mATe tenI 4 kiyA kahI. prazna 86- udeze, samudraze. aNunta ne aNuyoga eTale zuM? uttara-uddeze eTale vAMcaNI levI. samudeze eTale dhAraNA karavI. aNana eTale vAMcaNI devI. aNuga eTale upadeza deve. zAkha anuga dvAramAM zrutajJAnanA adhikAre sUtra maMDAtAM e 4 bela kahyA che. prazna 87-ThANAMga ThANe 10 me daza prakAranI saMjJA kahI che temAM ghasaMjJA ane lakasaMjJA kahI te kone kahevI? uttara-bAbUvALA chApela ThANuga pAne 571 me kahyuM che ke-matijJAnAdika AvaraNane upazama tenA zabdArthane sAmAnya avadha the Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mihanamALA-bhAga 7 me. 423 te ghasaMjJA, tathA vizeSa avadha tha te lakasaMjJA 1. bIje bhedadarzanaupaga te ghasaMjJA, ane jJAna upayoga te lakasaMjJA, trIjo bheda-sAmAnya pravRtti te ghasaMjJA ane lekadaSTi te lekasaMjJA prazna 88-AraMbha, sAraMbhane samAraMbha eTale zuM? uttara--tatvArtha dhigama sUtrama mAM pAne 77 me kuTaneTamAM lakhyuM che -saMraMbhaH sakaSAyaH; paritApanAbhavetsamArambhaH ; ArambhaH prANIvadhaH trivina stare saMkalpa mAravAne vicAra te saMrabha, pIDA upajAvavI te samAraMbha ane hiMsA karavI te AraMbha kahevAya che. prazna 89-AraMbhIyA 1, parigrahiyA 2, mAyAvattIyA 3, apa ' khANavattIyA 4, ne mithyAdarzanavattIyA 5. e pAMca kriyAne alpa- bahatva kevI rIte thAya? uttara-sarvathI ceDA mithyAryadarzanavatIyA 1. ethI apaccakhANuvatIyA visAhIyA cothA guNaThANAvALA vadhyA 2. tethI parigahIyA vise sAhIyA pAMcamA guNaThANavALA vikhyA 3. tethI AraMbhIyA kiyAvALA vise sAhIyA chaThThA guNaThANAvALA vadhyA 4. tethI mAyAvatIya kriyAvALA visAhayA chaThThAthI te dazamAM guNaThANA sudhInA vadhyA. pa prazna ha0-pAMca zarIrane alpabahuta zI rIte ? uttara-tatvArthAdhigama sUtramamAM pAne 33 methI-vArika vairiyArAjA sainajAnirAzA, jAdUnA audArika, vekriya AhAraka taijasa ane kArmaNa. e pAMca prakAranAM zarIro che. te zarIramAM ekaekathI AgaLa AgaLanuM sUkSma che. zaravAmAM rAtaiinard-manantA pare ! tejasa zarIranI pUrvanAM traNa zarIra pradeza vaDe eka ekathI asaMkhyAtaguNAM che. tejasa ane kAzmaNa pUrva pUrvathI anaMta anaMtaguNa che. eTale audArikathI dakiyanA pradeza asaMkhyAtaguNa, vaikriyathI AhAranA pradeza asaMkhyAtaguNa ane AhArakanI taijasanA pradeza aMtaraguNA ane taijasathI kAmaNanA pradeza anaMtaguNa che. prazna 91-taijasa ane kArmaNa A be zarIra jIva ane zarIra sAthe kevI rIte saMbaMdha dharAve che ? uttara--taijasa ane kAmaNa zarIra sAravAre e be pratighAta ( bAdhA ) rahita che arthAta lekAMta sudhI jatAM AvatAM koI padArtha tene rokI zakatuM nathI. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 zrI praznottara mohanamALI-bhAga 7 mi. thanAra saje -vaLI te baMne zarIre jIvane anAdi kALa saMbaMdhavALAM che. eka AcArya ema kahe che ke kAmaNa zarIraja anAdi saMbaMdhavALuM che. tejasa zarIra to labdhinI apekSAo che, te labdhi badhAne hetI nathI nathI. kodhavaDe zApa devAne ane prasAda vaDe AzIrvAda devAne mATe sUrya caMdranI prabhAtulya taijasa zarIra che. | (bIjA AcArya ema kahe che ke- tejasa zarIra ane tejulesthAnI, labdhi e banne judAM che. tejasa zarIra, kAmaNa zarIra ne sahacArI che. jIva grahaNa karelAM karma pudgalanAM daLane Atma pradezanI sAthe eka rUpe karavAne jaTharArUpa taijasa zarIra kAma Ave che.) -e be zarIre sarva saMsArI jIvane hoya che. tAvanimAyA ni cepalAgavatambe -te be zarIrane Adi laIne cAra sudhInAM zarIre eka sAthe eka jIvane hoI zake che. arthAt koIne tejasa, kAmaNa, keIne taijasa, kArpaNa ane audArika, koIne taijasa, kAmaNa ane vaikriya; keIne taijasa, kArmaNa, audArika, vaikiya koIne tejasa, kAmaNa, dArika, AhAraka hoya; eka sAthe pAMca na hoya kemake AhAraka vaikriya eka sAthe heya nahi. prazna 92-kAmaNa zarIra zuM upayogamAM Ave che? uttara-tatvAdhigamamAM- zrI umAsvAtivAcaka kahI gayA che kenirupamA maca chelle je (kArpaNa) zarIra te upabhegarahita che tenAthI sukha duHkha bhogavAtuM nathI, karmabaMdhanirjarA paNa te zarIra vaDe thatAM nathI. bAkInAM upaga sahita che. iti Ane paramArtha e che ke kAmaNa zarIranA vege tenA pratibaMdha rahelo AtmA rAgadveSanI pariNitie kameM karI le che ane AtmAja karma kartA che, AtmAna karmane bhakatA che. sattAvAra vALA suhAya; A uttarAdhyayananA mahAvAkayane dhyAnamAM nahi letAM keTalAka jainI nAma dharAvanArA adhyAtmanA DoLamAM paDelA eTale mAtra adhyAtmanI vAte karanArA evA, vedAntamatanA ekAda kalekane AgaLa karI "naichidati zastraNi, nainaM dahati pAvaka:" ItyAdi vAkya vaDe AtmAne kAMI lAgatuM nathI, AtmAne karmane baMdha thatuM nathI arthAt AtmA karmo karI lepate nathI AtmA te nilepa che. karmane karma lAge che, karma, karmane grahaNa kare Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara mahanamALA-- --bhAga 7 mA. 45 che arthAt kAma NuzarIra kane grahe che, kama'nA baMdha kAma zuzarIraneja thAya che. AtmAne ne kamane kAMi sa`baMdha cheja nahi. A vAkaya zrI uttarAdhyayana sUtranA tathA zrI umAsvAtivAcakanA vAkayathI virUddha kema na gaNAya ? taddana virUddha gaNAya. gaNazarIra ekamanAM daLa che. kaSAyaAtmA jogaAtmAvaDe karmanA daLanuM maLavApaNuM thAya che. sakarmAne kama lAge che. akarmAM ( siddha ) ne ka lAgatAM nathI. gammaladArone vinaMti-A AcArAMga sUtratu vedavAkaya che. mATe karma sahita jIvaneja kama lAge che. sukha-duHkha khaMdha-mekSa vagere sava kriyA sakama AtmAneja che. mATe kartA, bheAkatA ne mukata pAte AtmAja che. prazna 93-- audArikAdika pAMca zarIranu svarUpa zuM ? uttara------sthUlapudgalanu banelu, utpanna thayA pachI tarataja samaye samaye vadhe, ghaTe, pariNAme evu', grahaNa, chedana, bhedana ane dahana thai zake evuM audArika zarIra che. nAnAnu` meTu, moTAnu nAnu, ekanuM aneka, anekanu eka, dRzyanuM adRzya, ardazyanuM dRzya, bhUcaranuM khecara, khecaranu bhUcara, pratighAtInu' apratighAtI apratighAtInuM pratighAtI ityAdi rUpe vikriyA kare te vaiSkriya zarIra. gheADA kALane mATe je grahaNa karAya te AhAraka. janavALu tejanA vikAra, tejamaya, tejapU ane zApa ke anugrahanA prayA te taijasa. ( athavA jaTharArUpa karmIne pAcana karanArU evuM taijasa. ) karmAMnA vikAra, kasvarUpa, ka maya ane potAnu tathA bIjA zarIranu kAraNa bhuta te kAmaNa zarIra. Adi kAraNa, viSaya, svAmI, pratyeAjana, pramANa, pradeza, saMkhyA, avagAhana sthiti ane alpa bahutva vaDe karIne uparokta pAMca zarIrAmAM bhinnatA che, ( tattvArthAdhigama sUtram) prazna 94----udArika zarIrane pradhAna pada ApavAmAM Ave che tenu kAraNuM zuM ? uttara--udghArika zarIra khIjA zarIreAthI pradhAna che. A zarIra vaDe samaktinI prApti; cAritranI prApti. sAthe tenuM sevana karavAmAM tathA deva gatine tathA mAkSa phaLane prApta karavAne sahAyabhUta che, A zarIra vaDe icchita phaLanI prApti thAya che. AtmAnA guNAne pragaTAve che, mATe udArikane pradhAnapada ApavAmAM Avyu che. 54 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA----bhAga 7 mA. prazna 5 vaikriyamAMthI vaikriya thAya ke kema ? uttara--thAya. kemake aDhIdvIpamAM eka samaye 20 vIza tItha karanA janma thAya evu' sUtramAM kahyuM che. te tenA mahAtsava karavA zakeMdra Ave te eka ThekANe mULarUpe jAya ane 19 ogaNIza ThekANe vekriya rUpa jAya te ane bhagavaMtane gRhyA pachI dareka IMdra khIjA cAra cAra rUpa vaikriya kare mATe vaikriyamAMthI vaikriya thAya eve sUtrane nyAya che. 426 prazna 96----raka tathA devatAmAMthI nIkaLela manuSya jaghanya keTaluM Aukhu` bhAgave ? ane keTalA AukhAvALe manuSya marI nArakI tathA devatA thAya ? uttara--devatA nArakImAMthI nIkaLela jaghanya pratyeka mAsa tathA pratyeka vanu thADAmAM thoDu' AubhuM bhAgave ane avadheNA AzrI jadhanya pratyeka mAsavALAnI pratyeka AMzulanI, ane pratyeka varSavALAnI pratyeka hAthanI avagheNA hAya ane utkRSTupUtra'koDInuM Aubhu bhogave tenI avagheNA pAMcase dhanuSyanI hAya. temaja pratyeka mAsanuM Aukhu bhogavyA pahelAM bharI koi jIva narake tathA devalAkamAM jAya nahi. manuSya pratyeka mAsanA mare te bIjA devalAka sudhI jAya ane naraka AzrI pahelI naraka sudhI jAya ane tiryaMca aMtarmuhUtanA AukhAvALA 8 AThamA devale ke tathA sAtamI naraka sudhI jAya. zAkha bhagavatIjI zataka 24 mAnI. prazna 97--eka jIva, eka paheAramAM cAre gati pharase ke kema ? ane pharase te kevI rIte ? uttara--eka jIva, eka paheAramAM thAre gati kse. te evI rIte ke-devatAmAMthI nIkaLI tiryaMca thAya. tyAM aMtarmuhUrta rahI marI manuSya thAya. tyAM aMtarmuhUta rahI pAchA niya ca thAya, tyAM aMtarmuhUta rahI narakamAM jAya ema eka paheAramAM cAre gati se. pannavaNAmAM nArakI devatAnuM AMtarU aMtarmuhUrtanu kahyu che te tiryaMca AzrI jaNAya che, ane manuSya mATe nArakI devatAmAM javA AvavA AzrI jaghanya pratyeka mAsa kahyA che. mATe tiryaMca a MtarmuhUta nI sthitie marI naraka tathA devatAmAM jAya. zAkha tadulamacchanI. tathA bIjA paNa jAya. prazna 98--nnugaliyAmAM veda eja che ane jIvAbhigamamAM akarma bhUmimAM traNa veda kahyA tenuM zuM kAraNa ? Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA--bhAga 7 mi. 427 uttara-jIgaliyAmAM veda beja che, strI ane purUSa. trIjo napuMsaka veda je kahyo te te samUriskama manuSya AzrI kahyo che. prazna 99-manuSya saMbaMdhI traNe vedane kAmAgnine viSaya ke heya? uttara-bAbuvALA chApelA jIvAbhigamamAM pAne 150 me strIvedane viSaya gaNimALavoute kahela che. tene artha bhASyavALAe evo karyo che ke-lIMDI tathA a.po. chANa tathA kAchanI dhagadhagatI agni samAna strIne kAmAgni che. purUSa vedane viSayavArA nANamAje pUourQ. pAne 176 me bhASA-manuSyane kAmAgni dAvAnaLanI javALA samAna kahyo che. eTale AraMbha kALe tIvra kAmAgnine dAha hoya. napuMsadane viSaya-mAtA samAne pUoor eTale meTA nagarane dAha agni sara ghaNA kALa sudhI dhagadhagate rahe tema saghaLI avasthAe kAmAgni mATe nahi. pAne 197che. manuSyanA kAmAgnithI strIne kAmAgni vizeSa tIvra hoya che, tethI napuMsakane kAmAgni vizeSAvizeSa ane atitI ke jene AkhI jIMdagImAM upazAMta thavA saMbhava nahi. prazna 100--tiryaMca, manuSya ane deva. e traNanI purUSa thakI strI keTalA guNa sUtramAM kahI che ? uttara-jIvAbhigama sUtramAM traNa benI bIjI paDivRttimAM pUruM thatAM mULapAThamAM tathA TIkAmAM kahyuM che ke-tiryaMcanI strI tiryaMcanA purUSa karatAM traNa guNI ane traNarUpe adhika-ema manuSyanI strI purUSa karatAM satAvIza guNI ane satAvIzarUpe adhika-ema devatAnI strI deva purUSa karatAM batrIza guNa ne batrIsarUpe adhika. e pramANe chApelA bAbuvALA jIvAbhigama pAne 224 me kahela che. prazna 101-upara kahyA pramANe manuSyanAM te jovAmAM AvatuM nathI ema ghaNA leke AzaMkA kare che tenuM kema? uttara-uparanuM lakhANa A eka kSetrane mATe nathI. manuSyane mATe te aDhIdvIpa, karmabhUmi, akarmabhUmi ane tamAma mahAvidehanI tamAma vijayamAM vasanArAM manuSyane mATenI e gaNanA karI che ane tiryaMcane mATe asaMkhyAtAdvIpa samudramAM rahelAnI vyAkhyA karI che. temaja devatAne mATe parigrahita karatAM aparigrahita devAMganAnI saMkhyA vizeSa che. mATe Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prakAra hanamALA-bhAga che me. jJAnI purUSe jJane karIne jevuM lekanuM svarUpa jANyuM tevuM prakANyuM temAM koi zaMkA karavA jevuM nathI. prazna 102-jIvAbhigamamAM trIjI paDivRttimAM-bAbuvALA chApelA pAne 313 me, gAthA 10mImAM kahyuM che ke-ne zANuMged paMgothI mAruM ! AmAM zuM jaNAve che? uttara nArakane upapAta-uMcA uchaLa utkRSTa pAMca jajanane e sAtamI narakanA nArakI AzrI ane pahelI narake eka koza uMcA uchaLe ema jIvAbhigamanA bhASyamAM kahyuM che. prazna 103-nArakane sAtene eka daMDaka ane daza bhavanapatinA daza daMDaka kahyA tenuM zuM kAraNa? - uttara-daze bhavanapatimAM vacce nArakInA pratara che, mATe bhavanapatinA daMDaka judA pADavA paDyA. prazna 104-vANuvyaMtaranAM nagara kayAM che ? uttara-vANutaranA nagara samudra nIce hoya nahi, paraMtu dvIpanI nIce hoya, ane te lAkha jejanathI vadhAre na hoya. tenA dAdarA jyAM nagara tyAM hoya. prazna 105-sUtramAM satya bhASA kaI kahI ? uttara-niravadya bhASA bolavI te. sAkha sUyagaDAMganA 6ThThA adhyayananI. saccesu yA aNavaja vayaMti prazna 106--duniyAmAM duHkha zAnuM che. ? uttara mArApaNAnuM jyAM mArApaNuM tyAMja duHkha che. prazna 107-dAnamAM zreSTha dAna karyuM ? uttara-abhayadAna. zAkha sUyagaDAMganA ja adhyayananI. tALA maewyA. prazna 108-kAma maraNa kevI rIte banI zake ? uttara-jJAna, darzana, cAritra ne tapanI ArAdhanAthI tathA traNa prakAranA saMthArAthI banI zake che. iti zrI paramapUjya zrI gopAlajI svAmI. tata ziSya muni zrI mehanalAlajI kRta zrI "pranattara mehanamALA" sAtame bhAga samApta che Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjyazrI gopALajI svAmI tat ziSya munizrI mohanalAlajI kRta. zrI praznottara mohanamALA bhAga 8mo. Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA bhAga 8 mA. bhaya prazna 1--zrI bhagavatIjInA bIjA zatakanA pAMcamA uddeze, tu'gIyA nagarInA zrAvake zrI pArzvanAtha bhagavAnanA sa'tAnIyAne prazna pUchelA tenA uttara pratyuttaramAM sAdhune devaleAkanI utpattinA saMba'dhamAM vRdmasaMnameLuM. pUv taveLuM. A be zabda mUkela che te tenA artha zuM ? uttara----tenA artha te khullo che ke pRthvasa'jameNu eTale pUlasaMjama ane pRthvataveNa ketAM pUrvIle tapa prazna 2 -pUrvIlAsa jama ane pUrvIletaSa te kone kahevA ? A bhavanA leve ke parabhavanA ? uttara-~~ahiMyAM parabhavanI pRcchA nathI, mATe A bhavanAja leve. prazna 3--A bhavane pUrvalAsajama ane pUrvaleAnapa kevI rIte gaNavo? uttara-pUrva eTale pahele, tenI apekSAe para eTale pachIne eTale vyAkaraNanA mate pUrva ane para-pahele ane bIjo athavA pU ane uttara ema e pakSa thayA. have yUsa jama ane pUrva tapa e e zabda mUkavAnA hetu e che ke tuMgIyA nagarInA zrAvake pArzvanAtha bhagavAnanA saMtAnIyAne prazna karyAM ke-manameLa ji che tavenuM vi che? sa jamanuM zuM phaLa ? tapanuM zuM phaLa ? tenA uttaramAM sthivara bhagavate kahyu` che ke-saMjameNu -sa'jamatu aNu-Azrava phaLa ( navAM karma ne AvatAM rokavAnuM phaLa ) ane tapanuM vedANa phaLa te tathALe ( zilike) rahelAM kane khapAvavAnuM-nAza karavAnuM phaLa. A uttara sAMbhaLIne zrAvaka khelyA ke ahA pUjya ? jyAre same karI namAM AvatAM ka raeNzakAya-baMdha paDe, ane tape karI junAM karmIne khapAve, tApachI zA mATe devA devalAkane viSe upaje : eTale devatA devalAkamAM zA mATe upaje ? e prazna karyA. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALI-bhAga 8 me. 431 tyAre pAMcase munimAM cAra aNagAre judI judI rIte uttara Ape ke, pUvvaveNuM pUvasaMmeNe kambiyAe saMgIyAe vaLI cAramAMthI eka muni bolyA ke he Arya ! e cAra bele karI devA devakane viSe upaje. avigaheno veva gAdamAvavattave sAce che e artha-nahi nie Atma bhAvanI vyaktavyatA eTale devatAmAM utpanna thavAnAM e cAraja kAraNa che. temAM AtmabhAvanI vyaktavyatA nathI e artha sAce che. ATaluM kahetAM ja zrAvaka samajI gayA. prazna 4-have ahiyAM prazna te pUzvataNuM ane pUva saMjamaNane che, kAraNa ke pazcAttA be bela kamIAe ane saMgIyAene artha sugama che mATe pUchelA praznane khulAse the joIe. uttara-sAMbhaLe. zrAvake pUchelA praznane uttara sAdhujIe ApatAM, zrAvake tarka karyo ke saMjame karI navAM karma AvatAM baMdha paDe ane tape karI junAM karma khapAve te sAdhu mokSamAMja jAya kAraNa ke-sAdhunI mAtra beja gati che. devaleka ane mokSanI. saMjama tapanA adhikArI paNa sAdhuja che. vaLI dharmadeva tarIke gaNAtA paNa sAdhuja che, mATe devA zabda kahIne belAvyA che, bAkInA bIjA ( sAdhu sivAyanA) devaleka javAvALA hevAthI bhaviyadravya deva kahevAya paNa dharma deva kahevAya nahIM. mATe praznanA karavAvALA ane uttaranA devAvALAne ekaja abhiprAya dharmadeva saMbaMdhInAja hovAthI tenI gati te mokSanI ja hevI joIe. e zrAvake pharIthI karelA praznane abhiprAya sAdhue jANIne dharmadeva devaleka kema jAya che? tene uttara cAra sAdhue judA judA svarUpe Apyo, temAM prathamanA be belamAM ema jaNAvyuM ke-saMjama be prakAranA che. pUrva ane uttara (pradhAna) eTale sarAga saMjama, ane vItarAga saMjama. temAM sarAga saMjaya dazamA guNaThANA sudhI che te pUrva kahetAM pahelo che. tenI gati devakanI ja che. ane bIjo uttara eTale pradhAna vItarAga saMjama che. tenA paNa be bheda che. pahele upazAMta vItarAga saMjama te agIyArame guNaThANe che. te upazAMta hovAthI sarAgane sattAmAM gaNIne paNa pUrve saMjamamAM gaveSI devakanI gati kahI che. ane bIje kSINa meha vItarAga saMjama bAramAM guNaThaNAthI cadamAM guNaThANA sadhIne kahyo che tenI gati menIja hoya. mATe dharmadeva sarAga saMjamane laIne devalekamAMja jAya che, mATe te pUrvane saMjama kahevAya. prazna pa-pUrvane saMjama te ThIka jaNAvyuM, paNa have pUrva tapa kevI rIte gaNAya ? Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 zrI prattara mahenamALA-bhAga 8 me, uttara-pUrvAM veNuM--eTale pUrva tapa. ahiMyAM tapanA be bheda che. pUrva ane para, athavA pUrva ane uttara ( pradhAna), athavA prathamane pachI-pahele ne bIje- ema babbe bheda thAya che. tathA sUtramAM kahelA bAhajya tapa ane atyaMtara tapa temAM bAhajya tapa te pUrva tapa che. tethI bhAvanuM ghaTavApaNuM ane ghaNuM karmanI nirjarA thAya che, paNa gati te devakanI ja che. (dhanA aNagAra vata) have atyaMtara tapanA be bheda, pUrva ane uttara temAM prAyazcita 1 vinaya 2 vaiyAvacca 3 sajajhAya che ane kAryotsarga che e pace bheda pUrva tapanA che, koDegame bhavanAM saMcelAM karmanI nirjarA thAya che paNa gati te devakanI. (meghakumAra aNagara vata) be AMkhone AgAra rAkhI pitAnuM zarIra sAdhune vinaya vaiyAvacca khAte bhagavaMtanI samakSa arpaNa karyuM te paNa gati te devakanIja thaI ane eka dhyAna uttara tapamAM, tenA paNa be bheda. eka dharmadhyAna ene bIjuM zukaladhyAna. temAM dharmadhyAna pUrvatapamAM ene zukaladhyAna uttara tapamAM. dharmadhyAnathI ghaNAM karmanI nirjara sAthe gati devalekanI ane zukala dhyAnanA paNa be bheda, eka upazama zreNInuM zukaladhyAna, ane bIjuM kSapaka zreNInuM zukaladhyAna. temAM: AThame guNaThANe zukaladhyAnane pahele pAye pragaTe te agyAramAM guNaThANA sudhInA upazama zreNIe caDelAnI zukaladhyAnanA pahelA pAyAvALAnI gati devalokanI hAya mATe tyAM sudhI pUrva tapa gaNave. have AThame guNaThA (prathama sAta prakRtine kSaya thayela hoya te 17 sattara prakRtine kSaya karI 3 darzana manIyanI ne 14 cAritra maha- nIyanI kaSAyanI prakRtine kSaya karI) kSAyaka bhAva pragaTa karI Saka zreNa- e caDavA mATe zukaladhyAnane pahevo pAye (pahele pagathIe) caDI bakatanI mehanIyanI prakRti nekhapAvatAM khapAvatA kSepaka zreNIe caDatAM bAreme guNaThANe pahele samaya zukaladhyAnanA bIje pAye (bIje pagathIe) mahanIya karmanI 28 aThAvIza prakRtine kSaya kare. tyAM aMtamuhUrtanI sthitimAM kSAyaka bhAve kSapaka zreNIo caDatAM jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya e cAra dhana ghAtakarmane kSaya karI zukaladhyAnane trIje pAye ( trIje pagathIe) 13 teramA guNaThANAnA pahele samaya kevaLa jJAna ne kevaLa darzana pragaTa kare. teramAM guNaThANAnI jadhanya sthiti aMtamuhartanI ne utkRSTI deze uNI pUrva koDanI sudhI aghAtI karmane apAvavA zukala Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. 433 dhyAnanI ramaNatAmAM vicare ne samaya samaya te cAra aghAtI karmane pAtaLAM pADatAM pADatAM caudame guNaThANe zukaladhyAnanA 2the pAye (cothe pagathIe) caDI vedanIya, AukhuM, nAma ne gotra e cAra aghAtI karmane sarvathA kSaya karI mokSa gatine prApta thAya. prazna -zukaladhyAnamAM paDivAI apaDivAIpaNane bheda hoya khare ? uttara-sAtamAM guNaThANa sudhI dharmadhyAnanI pravRtti rahI che, tenA aneka bheda che. paraMtu zukaladhyAnanA mAtra beja bheda che. eka upazama zreNInuM zukaladhyAna che tene paDavAno saMbhava che ane bIjuM kSapakazreNInuM zukaladhyAna te ADivAIja hoya arthAta zukaladhyAnanA pahele pAye kSakazreNIe caDelA jIva apaDivAIja heya. eTale AThame guNaThANethI kSapakazreNIe caDele abhyantara tapanA zukaladhyAnanA pahelA pAyethI uttarottara caDatAM navame, dazame, bArame, terame, caudame guNasthAnake pahecatAM sudhImAM zukaladhyAnane bIje, trIjo ane the pA eTale kSapakazreNInA zukaladhyAnanA cAre pAyAne abhyattara tapane dhyAna mAMhelo je bheda te uttarata mekSaphaLane ja ApavAvALe che. tene ekaja bheda che. te pahelAne bAra mAMhele game te tapa hoya paNa te kSakazreNIe zukaladhyAnanA pAyAne prApta thayelAne paNa uttara tapanA adhikArI thaImekSagatineja pAme. te sivAyane tapa te pUrva tapa che. devakanI gati ApanAra che. Ityartha - prazna cha-ghaNI vakhata pUrvasaMjama ane pUrvatRpa viSe vyAkhyA sAMbhaLIe chIe. temAM te kaI kaI nizcaya ne vyavahAranI vAta kare che. temaja keI dravya ane bhAvathI samajAve che. eTale pUrvasaMjama ane pUrva tapane kaI vyavahAra saMjama ane vyavahAratA kahe che. tathA dravyasaMjama ane dravyatapa kahI samajAve che. eTale pUrvasaMjama ane tapane artha vyavahArathI athavA dravyathI kahI devakanI gati jaNAve che, ane nizcaya tathA bhAvathI saMjama tapavALAne devagati hoya nahi, mikSagati hoya ema keTalAka artha kare che te lAgu thAya ke kema ? uttara-bannenuM svarUpa jANavuM joIe. have prathama ahiMyAM vyavahAra ane nizcaya cAritranuM svarUpa jaNAve che. uttarAdhyayanane 28 mA adhyayananI 5 mI gAthAnI paryAya 25 dvAranI che. temAM pAne 305 me kahyuM che ke - 55 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. samakti sahita aMtaraMga bhAve aDhAra pApasthAnakanA avatanuM paccakhavuM te nizcaya cAritra kahIe ane te sahita pAMca mahAvrata, pAMca samiti traNa gupti pramukha viSe pravartavuM te zuddha vyavahAra cAritra. nizcaya vyavahAra tapanuM svarUpa-samakti sahita evA cAritranA rasane viSe vIrya sahita dravya AtmAnuM talAlInapaNuM te cAritra Azrita sadA sarvadA ni tapa kahIe, ane teNe karIne sahita bAra prakAre azanAdika tapane viSe ekAMta nirjarAne arthe pravartavuM te zuddhabhAva vyavahAra tapa jANo. have dravyabhAva cAritra tapa kahe che. pAne 306 me traNa sthAvara jIvanA AraMbhathI tathA sarva AzravathI nivartavuM te dravyathI cAritra kahIe, sarva padArthane viSe mUchabhAva rahitapaNe varte te bhAvathI cAritra kahIe. samakti sahita bAra prakAranA tapanuM karavuM te dravyathI tapa kahIe. ekAMta nirjarAne arthe tapa kare te bhAvathI tapa kahIe Iti - upara kahelA nizcaya vyavahAra, tathA dravyabhAva cAritra ane tapa to samakita sahita saMjama guNavALAne mATe sarakhI rIte lAgu karyA che. te to chaThThA guNasthAnavALA ane sArI rIte lAgu thAya che. arthAt agIAramAM guNaThANAvALA sudhInA jIva paNa nizcaya vyavahAra tathA dravyabhAva cAritra ane tapanA adhikArI che ane tenI gati paNa devalekanI ja hoya che, mATe te cAre bola pUrva saMjama tapane ja lAgu thAya che. ane uttara saMjama tapa to kSapakazreNI ane atyaMtara tapamAM dhyAnamAM paNa zukaladhyAnanA cAra pAyAnI zreNIe caDelAne abhyattara tapa zeja taddabhava mekSa phaLane Ape che, te vAta sUtrane nyAye satya jaNAya che. prazna 8-sthivarajIe pUrve kahelA cAra belane ane kahyuM che ke sacceNaM esa maThe no cevaNaM AyabhAva vattavayAe. e padamAM zuM jaNAvyuM che ? uttara-e padamAM ema jaNAvyuM che ke dharmadevanI gati to pratye mekSanI ja hevI joIe, chatAM devalokamAM jAya te pUrvanA saMjame karI, pUrvanA tape karI, tathA zeSa karma rahevAthI, ane pudgalanA saMge devA devaleesu uvavajati ne cevaNuM AyabhAva vattavayA e artha sAce che eTale devalekamAM javAnI nizca karIne AtmabhAvanI vyaktavyatA nathI. AtmA Ama bhAve to mekSa gatineja adhikArI che. jema tuMbI tuMbIne bhAve Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAnamALA--bhAga 8 me. tA jaLa uparaja rahe. tema AtmA AtmabhAve tA meAkSaja jAya e atha sAcA che. ema sthivarajIe kahyu. prazna 9-dharmadevanA pUrva sajama ane pUrva tapa te AtmabhAvanA nathI evu' kema kahevAya ? AtmAnA bhAva vinA sajama tapanuM sevana thaI zakatu nathI. AtmAne bhAva maLe tyAre te banI zake che, mATe te vAta te 'dha esatI nathI. 435 uttara---e vAta kharI che ke-sa'jamatapa AtmabhAvanAja che, paNa sarAga AtmabhAvanA nathI. te te ka ane pudgalanA gharane che, mATe sajama ane tapanI sAthe sarAgabhAva hAvAthI bhagavate sarAgasa'jama kahyo, te vaDe kSapakazreNIne zukaladhyAnaneA pAye prApta na thavAthI bannene devaleAkanI gati kahI, te karma ane pudgalanA saMgane laineja kahela che. jemake anuttara vimAnanA devatAne upazAMtameAhI kahyA che, paNa kSINamehI teA kahyA nathI. tenu' kAraNa ke, upazAMtapaNe sevelA sajamatapa paNa sarAga saMjamamAMja gaNyA che, kAraNa ke sattAmAM rahelA che mATe. teTalAja mATe pAchaLanA e khela je kama ane pudgalanA sa`ga joDavA paDaye che, te AtmabhAvanAnA nathI. prazna 10--ahiMyAM keTalAka evA atha kare che ke, sthivarajIe ema kahyuM ke, ema je A cAra khela devaleAkanI utpattinA kahyA te amArA AtmabhAvanI vaktavyatA nathI, eTale ame amArI buddhie kahetA nathI arthAt tI karanA kahyA pramANe kahIe chIe. ema TakhAkAra paNa a karI gayA che. ane tame to ethI bIje atha jaNAvA che tenu' zu' kAraNa ? uttara-chadmasthane mATe kadI e atha lAgu pADavA hAya te paDe kharA, paNa tIrthaMkara mahArAjane mATe e savAla kevI rIte lAgu thAya ? te jarA vicAra karavA jevu che, kAraNa ke tuMgIyA nagarInA zrAvake pArzvanAtha bhagavAnanA sthivarane pUchelA praznanI vAta rAjagrahI nagarImAM prasAra thatAM gautama svAmIe gecarI arthe karatAM ta vAta sAMbhaLIne bhagavatanI pAse raju karI te saMbaMdhI khulAso mAgatAM bhagava ta mahAvIra deve ema kahyuM che keahN puNa goyamA evamAkkhAmi bhAsemi paNavemi paruvemi, pUvyataveNaM devAdevalo esa uvavajjaMti, pUvvasaMjameNaM devAdevalopasu uvavajjaMti, kammIyAe devAdevalo uvavajjaMti, saMgiyAe devAdevaloesa ubyannati, pUjjataveLa. pUenameLa. mbiyA, saMzovAra, bano tevA devalopasu uvavajjati, saceNaM esamahe, No cevaNaM AyabhAvavattavayAe / '' Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 zrI prakAra mihanamALA-bhAga 8 me. he gautama! huM paNa ema kahuM chuM, ema bhAkhuM chuM, ema prajJA prakAzuM chuM, ema parUpuM chuM ke-pUrva tape karI devA (dharmadeva-sAdhu) devakane viSe upaje che. pUrva saMjame karI sAdhu devakane viSe upaje che. karmo karI. devA-sAdhu devalekane viSe upaje che. pudgalane saMge devA-sAdhu devakane viSe upaje che. pUrva tape karI, pUrva saMjame karI, karmo karI, saMge karI he Arya! devA-dharmadeva devalekane viSe upaje che. sAce e che artha nize karI AtmabhAvanI vaktavyatA nathI. tyAM paNa eja pramANe pATha belA che to zuM bhagavaMte ema kahyuM ke mArA AtmabhAvanI vakatavyatAe kahete nathI, eTale huM mArI buddhie kahete nathI, ema te kadI hAya nahi. e pramANe je tIrthakara mahArAja pote kahe te prathamanuM potAnuM vAkya je, ahaM paNa gAyamA evamAikakhAmi e vAkya nirarthaka kare? mATe e artha lAgu thatuM nathI. paNa sthivaranuM vAkya ane bhagavaMtanuM vAkya ekaja arthavALuM hoya te ja te pramANe kahevAya. mATe bane ThekANe nIkaLelA vAkyane artha sarakheja ane bannene hetu paNa ekaja che ke devalekanI utpattine mATe e cAra bela kahyA teja che, paNa AtmabhAvanI vakatavyatA nathI. AtmA Atma bhAve to mekSaja jAya e artha sAcA che. e pramANe sthivaranuM ane bhagavaMtanuM ekaja vAkya che ane parama pUjya zrIgopAlajI svAmInA mukha thakI paNa eja pramANe artha sAMbhaLe che, mATe e vAta satya lAge che. tattva kevaLIgamya. prazna 11-bhagavatIjImAM kahyA pramANe sajamanuM aNaAzrava phaLa ane tapanuM dANa phaLa kahyuM te Azrava baMdha thavAnAM kAraNe saMjamIne kayAM kayAM hovA joIe ? ane kevA prakAranA tapathI karma bedAM thAya che. arthAta karmane nAza thAya che, vagere svarUpa jaNAvaze ? uttara-uttarAdhyayananA 30 mA adhyayanamAM kahyuM che ke pANavaha musAvAyA adatta mehuNa pariggahAo virao, rAIbhoyaNaMvirao jIvo bhavai aNAsavA; // 2 // paMcasamio tigutto akasAo, jiiMdio agAravo ya, nisallo, jovo bhavai aNAsavo. // 3 / artha-prANava, mRSAvAda, adattAdAna, mithuna, parigraha ane rAtri bhejanathI virakta rahevAthI jIva nirAzrava (pApahetu rahita) bane che, (2) pAMca samiti ane traNa guptie sahita, kaSAya rahita, chadriya, garva Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 437 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 me. rahita, ane niHzalya (zalya nidAna-mithyAtva athavA mAyA rahita thavAthI jIva anAzrava (Azrava rahita) bane che. (3) navAM karma AvatAM aTakAvavAne bhagavaMta mahAvIre uparane prayoga batAvyuM. A prayoga e che ke jenuM haMmezAM sevana karavAthI navAM karmane lepa lAgatuM nathI. AnuM nAma saMyama kahevAya che. prazna 12-saMyamane artha zuM ? uttara-sa ane yama eTale samyaka prakAre AtmAne yama nAma niyamamAM rAkhe tenuM nAma saMyama kahevAya che. upara kahelA saMyamane guNe vaDe navAM karma AvatAM aTake che. arthAt navAM pApakarmone aTakAvavAnuM sAdhana saMyamaja che ane uparanI be gAthAmAM kahelA guNene samAveza saMyama zabdamAM ja thAya che. prazna 13-navAM AvatAM pApakarmone aTakAvavAnuM sAdhana te barAbara batAvyuM. paNa pUrve rAgadveSe karIne upArjelAM kameM je tarathALe (zilike) rahelAM che tene kevI rIte nAza thAya ? uttara-uttarAdhyayananA 30 mA adhyayanamAM pahelI ja gAthAmAM prathama eja jaNAvyuM che ke-nADa pAvama. ITo samakanAM; have tavasA bhikkhu tamegaggamaNo muNaM ! artha -Aga karIne upAjelA pApakarmane, sAdhu tapa vaDe kSaya kare che te ekAma mane sAMbhaLe. (1) have kevI rIte tapa vaDe karmane kSaya kare che te jaNAvavAne mATe chAMta sahita siddhAMta be gAthAthI jaNAve che. te e rIte ke-nA mAtA gassa, saMniruddhe jalAgame,ussicaNAe tavaNAe. kmmennsosnnaabhve.||5|| evaM tusaM jayassAvI, pAvakammaM nirAsave,bhavakoDI saMciyaMkamma, tavasA nijjarijjai / 6 / artha--jema koI meTA taLAvane pANI AvavAne mArga rUdhI zakhavAthI eTale navA pANI AvavAne kAma je garanAlAdika baMdha karavAthI tathA te taLAvamAM rahelA pANIne arahaTTAdike, ulecavAthI tathA sUryanA tApe karIne anukrame jevI rIte pANI saMsAI jAya che. tevI ja rIte je sAdhu pUrvokta prakAre pApakarmane AvavAne mArga rUMdhe che te keTI bhavamAM tene lAgelAM (saMcelAM) karmane tapa vaDe karIne kSaya karI zake che. (pa-6) Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 8 me. e pramANe bhagavatIjImAM kahelA saMjama vaDe AvatAM karmane rokavAnuM ane tapa vaDe pUrvanA turathAlAnA karmane khapAvavAnuM svarUpa jaNAvyuM. prazna 14-tapanA bheda keTalA ? uttara-tapanA aneka bheda che. sAMbhaLo. dhAro ane vicAre. 1 anazana, 2 udarI, 3 bhikSAca, 4 rasatyAga, 5 kAyakaleza, 6 saMsInatA, (e chae bAhya tapa) 7 prAyazcita, 8 vinaya, 9 vaiyAvRtya, 10 svAdhyAya, 11 dhyAna, 12 kAryotsarga (e cha atyaMtara tapanA maLI bAra bheda jinekta tapanA jANavA) 13 ugratA, 14 diutapa, 15 tasatapa, 16 mahAtapa, 17 gheratapa, 18 labdhita5, 19 saMbhAvI ta5, 20 nirjarA tapa, 21 sakAma tapa, 22 akAma tapa, 23 jJAna tapa, 24 a- jJAnatA, 25 AzIta5, 26 nirAzI tapa, 27 nidAna tapa, 28 svArthI tapa, 29 kIrti tapa, 30 sarAgI tapa, 31 vetALI tapa, 32 sarApI tapa, 33 kalezI tapa, 34mAyi tapa, 35 AsurI bhAvanA tapa. e pramANe 35 prakArane tapa kahyo temAM keTaleka tapa jinarAja devanI AjJAmAM che ane keTaleka AjJA bahAra che. prazna 15- jita tapa keTalA prakArane ane tenuM svarUpa zuM ? uttara-jikata tapa uttarAdhyayananA 30 mA adhyayanamAM 12 bAra prakAre kahyo che te ane tenuM svarUpa nIce pramANe jaNAvela che. aNasaNamUNoyariyA, bhikhkAyariyA rasaparicAo; kAyakileso saMlINayAya, bajjotavohAi. // 8 // artha - (1) anazana eTale upavAsAdika, (2) uNAdarI eTale ochuM khAvuM te, (3) bhikSAcaryA eTale gharoghara pharIne bhikSAthI AhAra meLave te, (4) rasatyAga eTale svAdiSTa kherAkane parityAga kare che, (5) kAyakleza eTale TADha taDako vagere sahana kare te, (6) saMlInatA eTale aMga-upAMga (idrine) saMkocavAM te. e pramANe cha bhede bAhA tapa kahyo che. prazna 16-abhyatara tapanuM svarUpa bhagavate kevA prakAre jaNAvyuM che? uttara- pAchA~vagoLa, cAvajaMtadeva jAgo, ghA, viSaagoviy, abhibhatarotavohoi. // 30 // Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALI-bhAga 8 mo. 41 artha -atyaMtara tapanA cha bheda. (1) prAyazcita-gurU samIpe pApane AvavAM te, (2) vinaya-gurUne AvatA joIne ubhA thavuM, hAtha joDavA, temane Asana ApavuM, temanA upara bhaktibhAva rAkhave ane gurUnA Adeza pramANe vartavuM, te vinaya atyaMtara tapa kahevAya che. (3) vaiyAvRtya eTale AcAryAdinI AhArAdi daza vidhe sevA karavI te. (4) svAdhyAya-pAMca prakAre sUtranI sajajhAya karavI te. (5) dhyAna eTale Ata-redradhyAna vajIne draDha cittathI dharmadhyAna ene zukaladhyAna dharavuM te. (6) utsarga eTale kAyetsarga athavA kAusaga-zayane Asane ane abhyasyAne (eTale sUtAM, besatAM, uThatAM, je sAdhu kAyAne vyApAra (hAlavuM cAlavuM) na kare te chaThThA prakArane kAyetsarga-atyaMtara tapa kahevAya-- prazna 17....upara kahelA prakAranA tapathI zuM phaLa prApta thAya che? uttara-vaM tavaMtavi, nesamAcAMg, a faiNazva , vippamuccai paMDie 37. arthaje muni banne prakAranA eTale bAhya ane atyaMtara tapa rUDI rIte Acare te caturgati bhavabhramaNamAMthI saMsAramAMthI) zIdhrapaNe mukta thAya che. ahiMyAM jineta bAra prakArane ta5 (cha bAhA ane cha atyaMtara tapa) bhagavaMte muktinA phaLane hete kahela che. te te phaLadAyaka kayAre thAya ke samyajJAna, samyagadarzana sahita prANIvadha, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna parigraha ane rAtribhUjanathI virakta hoya; pAMca samiti ane traNa gupti (ATha pravacana)ne ArAdhaka hoya, kaSAya sahita, jIteMdriya, garva rahita, niHzalya, mAyA (kapaTa) ane niyANA rahita hoya te tapa mekSa gatinA nirjarAnA phaLane Ape che. prazna 18-jJAnI ane ajJAnInA tapamAM taphAvata? uttara--"digambara matanA" "svAmI kArtikeyAnuprekSA." jaina graMtha rAkaramya. rata 3 tIsarA vIra saMvat 2430 IsvIsana 1906 prathamavRtti pane 40 me kahyuM che ke-(jJAnInI tapasyA kevA prakAranI hoya te jaNAve che) gAthA... dvAdazavidhena tapasA, nidAnarahitasya nirjarA bhavati, vairaagybhAvanAtA, niradAra vAnanA rA. Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 8 mo. bhASA --jo jJAnI hAya tAke bAraDa prakAra tapa karI kanIkI nirA hAya huM kaise jJAnI ke hAya ? jo nidAna kahIye iMdriya viSayanikI icchA ttAkarI rahIta hoya. bahuri ahaMkAra abhimAna karI rahita hAya bahuri kAheteM nijA hAya ? vairAgyabhAvanA jo saMsAra daMDa bhagate virakata pari zuAmata.ta. hAya.-- 440 bhAvAtha"--tapakari nirjarA hAya se| jJAna sahita tapa kare tAke heya.--ajJAna sahita vipaya tapa kare tAme hiMsAdika hAya, ase tapa tai ulaTA karyAMkA anya hAya hai khara tapa kara mada kare paraph* nyUna giau, koi pUjArdika na kare. tAsa krodha kare aise tapaa (ka kA ) andhahI hAya. ga rahita tapate nirA hAya. bahuri tapa karI Aleka paraleAka viSe khyAti lAbha pUjA IMdriyanake viSayabhAga cAhe, tAke (kama') khaMdhaDI hoya. nidAna rahita tataeN nirjarA heAya. bahuhara sa`sAradeha bhAga viSe Asakta hAya tapa kare, tAkA Azaya zuddha hoya nAhi, tAke nirderA na hAya. vairAgya bhAvanAhI hai, nirjarA heAya hai. aisA jAnanA. "" pAne 44 me kahyuM che ke nirA svarUpa " dohA-pUrava AMdhela karma je, kSare tapeAkhaLapAya, sA nirA kahAya hai dhAra te ziSa jAya " gautamA- krika utkRSTI karaNIvALAnA ugratapa 1, dIsatapa 2, tatapa 3, mahAtapa 4, ane ghAratapa 5 kahela che. te tathA nirAzItapa, sakAmatapa, labdhitapa ane saMbhAvI tapa. e tamAma tapane upara kahelA khAra prakAranA tapamAM samAveza thAya che. prazna 19--koI ema kahe ke tapazcaryAdi kaSTakriyA karavAthI dehane kaSTa paDe che. tethI AtmA paNa du:khI thavA joie te kema ? uttara-tapazcaryAdi karavAthI dehane kaSTa thAya che, paNa AtmA duHkhI thAya che ema kahevAya nahi. kemake-je tapazcaryAdi kare che te AtmAnA kalyANane mATe kare che. ane tema karavAthI te AtmAne AnaMda mAne che. ane jJAnI purUSa! eTale sudhI kahe che ke- tevaduHvavuM mAruM japa tapAdi kriyA vaDe je je dehane duHkha thAya che te mahAphaLanI prAptine mATe che. jema kAcA dUdhanA kaDho kADhavA tathA payapAka (dUdhapAka ) karavA mATe dUdha sahita kaDA culA upara caDAvI heThe agninu jora karavAthI joke kaDAyAne tapavA (dAjhavA ) paNuM te thAya che, paraMtu tene lIdhe dUdha kaDhAIne amRta jevA svAda Ape che, tema deharUpa kaDAyAne taparUpa agnie dahana karatAM Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. Atmika guNane ekarasa thavAthI jJAnI purUSane e AnaMdarasa pragaTe che ke, te payapAkanA rasanA svAda karatAM paNa asaMkhya anataguNe rasa pragaTe che. dehanA rakSaNa karavAvALAthI tapazcaryA thatI nathI ane tapasyA karavAvALA dehanI darakAra karatA nathI. juo ANuttavivAI pramukha sUtrone viSe dhanA aNugAra vagere munionAM caritra, kevI adbhuta teonI tapasyA, kevA teonA kRza deha, ane kevI uttama kriyAo karI teo uttama gatine pAmyA. vagere adhikAra zravaNa karavAthI khAtrI thaze ke tapazcaryA karavAthI dehane kaNa che paNa AtmAne mahAsukhanA phaLanI prAptI thAya che. prazna ra0-anya matanA zAstramAM tapa viSe kAMI kahyuM che? uttara-jaina dharma sivAya anya matanA zAstramAM paNa upavAsanuM mahAbhya meTuM kahyuM che. zivapurANanA chavIsamA adhyayananAM eka upavAsathI mAMDIne eka mahInA sudhInA upavAsanAM phaLa cAlyA che, temAM kahyuM che ke teo jamane bhALatA nathI ane devaleka svarga tathA melanAM sukhane pAme che. uttarAdhyayananA 28 mA adhyayanamAM mekSa prApta thavAnAM 4 cAra kAraNa batAvyAM temAnuM tapazcaryA paNa eka kAraNa kahyuM che, ane teja adhyayanamAM kahyuM che ke-tapa pakSa tapathI AtmA vizuddha thAya che. dazavaikAlika sUtramAM tapazcaryAthI karmanI nirjarA thavAnuM kahyuM che, ane vedAMtamAM paNa kahyuM che ke-tapanane jaoNtA tarUpa snAnathI karmane nAza thAya che. vagede keTalAMka zAstrone nyAya jotAM tapazcaryA che te uttama che ane uttama phaLane ApanAra che. ema siddha thAya che. mATe dehane kaSTa thavA chatAM tapazcaryAdi karavuM e AtmAne phaLadAyaka che. tapazcaryAthI-idriye vaza thAya che ane IdrinA vikAranuM dahana thAya che. vagere ghaNuM Atmika guNenI vRddhi thAya che. ema mAnI tapazcaryA karavI, tapazcaryA karavAthI pUrvakRta nIvaDa karmane paNa nAza thAya che. prazna 21-sakAma-akAma tapanuM svarUpa zuM? uttara-uttarAdhyayananA pahelA adhyayanamAM 16 mI gAthAmAM kahyuM che 3-varaMme appAdanto, saMjameNa taveNaya; mAIparehiMdamanto, bandhaNehi vhedika ddA AmAM ema jaNAve che ke-he Atmana ! rakhe tAre paranA hAthe vadhabaMdhane karI damAvuM thAya. tema thavA karatAM AtmAne saMyama tApe karIne dama uttama che. Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 8 me. eTale bIjA prakAre dehane duHkha devuM yA bIjA taraphathI prApta thayeluM duHkha sahana karavuM tema karatAM japa tapAdi uttama kriyA (sakAmakriyA) karavAthI sakAma nirjarA thAya che ane teja muktinA phaLane Ape che. mATe sakAma tapathI sakAma nirjarAnA khapI thavuM ke je tapa saphaLatAne pAme. akAma tapa-akAma nirjarA (ajJAna kaSTathI) je ke devAdikanI gati pAme che, te paNa pariNAme saMsAra phaLanI vRddhi kare che. ema uvavAI pramukha sUtramAM kahyuM che. IkiyenA viSayArthI tathA putra kalatrAdika tathA dhanAdi upArjanAdi kAraNe je je prakAre dehane kaSTa sahana karavAmAM Ave che te paNa ekAMta saMsAranI vRddhineja hetu che. ema dareka zAstra kahe che, mATe tema nahi karatAM samabhAvI tapanA khapI thavuM. prazna ra-samabhAvI tapa kevI rIte heI zake ? uttara--sAMbhaLe. digambara "svAmI kArtikeyAnuprekSA pAne 162 me kahyuM che ke - iha paraloka sukhAnAM, nirapekSaH yatkarotisamabhAvaH, vividhaMkAya. chezuM, to dharma ni tathA 400 bhASArtha - muni Isaleka palekake sukhakI apekSAsUrata hUvA chatAM, bahurI sukha duHkha zatru mitra tRNa kaMcana niMdA prazaMsA Adi viSe rAgadveSa rahita samabhAvI hUvA chatAM aneka prakAra kAya kaleza kare che tisa munike nirmaLa dharma hoya hai. - bhAvArtha -cAritrake artha je udyama ara upayoga kare se tapa kahyA hai tahAM kAya kaleza sahitahi heya hai. tAteM AtmAkI vibhAva pariNatikA saMskAra heya hai tAkU meTaneka udyama kare. apane zuddha svarUpa upagapheM cAritra viSe thobhe, hA baDAsU thaze hai. e jora karanA sehi tapa hai. se bAhya atyaMtara bheda hai bAra prakAra kahA hai. e samabhAvI tapa kahA hai. iti. mATe muktinA abhilASI jIve jJAna sahita samabhAvI japa tapAdi uttama kriyA karI deha damana karavuM ke jethI Atmika guNanI vRddhi thAya ane parama padanI prApti thAya e badhA prakAranA tapa jinakata jJAna sahita nirjarAnA artha hoya te mekSa phaLane Ape che. anyathA karma baMdhane hetu thAya che. Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 me. 43 prazna 23-evA kayA prakAranA tapa hoya ke jethI AtmaguNanI hAni thAya ? uttara-je tapa AtmAne nirmaLa kare che, je tapathI kamanI nirjarA thAya che, je tapa mekSanA phaLane Ape che, e jinekta tapa prApta thaye chate te vAtane bhUlI jaIne ciMtAmaNI ratna vaDe kAgaDAne uDADavA jevuM kare che, tevA jIvenI dayA Ave che ke te bicArA kaNa te ghaNuM sahe che, paraMtu phaLa te karma baMdhananuM ja prApta thAya che, arthAt saMsAra phaLane vadhAre che. mATe tapanA karavAvALAe nIcenI vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke-tapa rUpI dhanane luMTArA ghaNuM che. te anya sthaLe nahi paNa pitAnI ja pAse (pitAnAja hRdayamAM vAsa karIne rahelA che. teja tamArA tapa rUpI ddhine luMTIne tamArA karelA tapanA zubha phaLane vinAza karaze, eTaluM ja nahi paNa saMsAra cakavALamAM anaMtA janma maraNanA duHkhamAM DhaLI pADaze. A ujaLuM khaDaga bIjAnA nahi paNa pitAnAja AtmAne vinAza karaze, mATe he tapodhana! tamArA tapa rUpI dhanane jALavavA mATe nIcenA belane tamArA hRdayamAM vAsa thavA deze nahi. sAMbhaLe, ajJAnatapa 1 AzItapa 2 anAmatapa 3 nidAnatapa 4 svArthatapa 5 kIrtitapa 6 saragItapa 7 vetAgItapa 8 sarApIta5 9 kalezItapa 10 mAyita 5 11 ane AsurIbhAvanAtA 12 Adi tapa AtmAnA guNanI hAni karanArA che, mATe AvA prakAranA tapa karI AtmAnI Rddhine tathA sadgatine nAza karazo nahi - vAMcanAre khyAla kare ke AtmAne ahitakartA tapane svIkAra karatAM je tapathI AtmAnuM kalyANa thAya che arthAt A bhava ane parabhavamAM ArAdhakapada maLe tevA tapanA Icchaka thavuM. prazna 24-vaitALI tapanuM svarUpa zuM ? uttara-vaitALI tapa te, jema kaI maMtra vidyAnA prayoge kai upara mUTha pramukha nAkhe tathA AgiyAdika vidyAthI palIte mukI grAma pramukha bALe. tema je kaI tapanA pravege pitAnA vairI ( duzmana) upara dveSa bhAva rAkhI tenuM buruM ciMtave, tenA grAma garAzi, jAna mAla kuLa kuTuMba, putrakalatra dhanAdi vastune laya ciMtave tenI hAni ciMtave. paraMtu kAgatADanA nyAye, koInA bhaviSya koIne koI prakAranI hAni thAya te pitAnuM parAkrama mAne pitAnA tApane prabhAva mAne je mArA tapanA prabhAve e banyuM. evA adhyavasAyavALAne manuSya hatyA, strIhatyA, bALahatyA, garbhahatyA, vagerene deSa mAthe caDe che. mATe tene vaitALI ta5 jANa. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 8 me. gazALe bhagavaMta mahAvIra upara tejulezyA mukI bhagavaMtane kahyuM ke he kAzavA! A vakhate tuM muo nahi, paNa mArI tejulezyAnA prabhAve. AjathI cha mahIne rIbAI rIbAIne chadmasthapaNe marIza jema gele bhagavaMtanA be sAdhune bALyA, ane bhagavata upara tejulezya mukI vagere badhuM pitAnI tejulezyAnuM parAkrama mAnyuM che tema vaitALI tapavALa paNa pitAnuM parAkrama mAne che. prazna 25-AsurI bhAvanA tapa te zuM ? uttara-AsurI bhAvanA tapa-A tapa mATe digambara matane lagavatI ArAdhanA graMtha tenA pAne 77 me kahyuM che ke--vajuvAdhida, saMsatatavo Nimitta paDisevo;NivivaNirANu tAvI,AsurIaMbhAvaNaM kunndi|88 artha-baMdhyA hai anyabhava paryata gamana karanevAlA roSa jAne esA bahari kalaha karI sahita hai tapa jAke asA, bahari nimittajJAna karI bhejana vasatikAdi jIvikA karanevAlA aisA, bahurI dayA rahita nirdayI asA, bahurI ati AtApakA karanevAlA esA, je purUSa se AsurI bhAvanA (5) kare hai. bhAvArtha-jAke paira daDha hoya, ara kalaha sahita tapa hoya, ara tiSAdika nimitta vidyA karI jIvikA karanevAlA hoya, nirdayI hoya, parajIvAke pIDA karanevAlA hoya tAke AsurI bhAvanA (5) heya hai iti. je kaI tapasvI evuM nAma dharAvI potAnA tapanA baLathI dareka ThekANe dareka gAmamAM, dareka nAta jAtamAM, dareka kuTuMbamAM, dareka gacchamAM, dareka samAjamAM, dareka gharamAM kaleza jagAve, kusaMpa kare, taDAM pADe, phAMTA paDe, aMdara aMdara vaira vadhAre, pite vairabhAvamAM varte, bIjA mANasepara daDha vaira rAkhe, aharniza malIna pariNAme vate je kyAre sAmAnuM buruM karI nAkhuM. pite kaleza kare bIjA mANasane kalezamAM jeDe, rAta divasa kalezamAMja AtmA dhakhadhakhe rahe, pitAnI murAda pAda na paDe tyAre pitAnuM dhAryuM karavA mATe bIjA mANasane ADuMavaLuM samajAvavA kaSAya agnie prajavalita thayele AtmA zarIre kaMpAyamAna tha sAcI khoTI vAta karI bhaktajanene bramita banAvI anyane sAthe gADhe vaira bAMdhe, baMdhAve e kaleza sahita tapa kare. AzAlubdha cha putranI, dhananI, yA zarIra Arogya vagerenI AzAe tene bheTo tapasvI mAnI IcchA phaLIbhUta thavA upasina (sevA Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paznottara meAhanamALA-bhAga 8 mA. 445 bhakti ) kare. tenA sahacArI loko paNa ema kahe ke tame A tapastrIjI mahArAjanI AstA rAkhazeA te tamArUM dhAryuM kA siddha thaze. khuda pAte paNa khele ke tamAre ciMtA karavI nahi. AsthA rAkho badhuM sArU thaze. ema kahI jyeAtiSya nimittAdika vidyA prakAze athavA dorA dhAgA cIThThI patrI kare, peAtAnI mAnatA manAve vagere bhramaNAomAM nAMkhelA khALa jIvAne peAtAne AdhIna karavA tathA peAtAnA rAga vadhAravA ghareghara phe, gamatAM vacanA kahe, daivayeAge sAmAnA puNya cegathI dhAreluM kArya thAya te, melaDInI peThe peAtAnu parAkrama ThasAve. evA AzAlubdha bhaktajanAne dveSanI pariNu - timAM joDI potAnA pakSanI jamAvaTa kare. majabUtI kare. ane peAtAnA mAnelA virodhIonA zatru banAvI kalezamAM utArI aMdaraaMdara khaTapaTa jagAvI ghaNA aMdha zraddhALu bhakatone meTI pIDAmAM nAkhI potAnI AjIvikA calAvI bhava pUro kare. evA nirdaya pariNAmI ( tapanA Azaya nahi samajanArA ) jIvanA tapa te AsurI bhAvanA tapa samajave. prazna 26--AzItapa keAne kahevAmAM Ave che ? uttara--AzItapanA traNa prakAra che. eTale AzA rahita tapa kare te koi AlAkane arthe, koi paralokane arthe, koI kIrti Adi meLavavAne arthe, koi dhananI icchAe te kai khAvAnI icchAe. koI putrAdikanI icchAe teA koI zArIrika mAnasika duHkha TALavAnI icchAe tapazcaryA kare. tapasyA karatAM ema citave je mArA tapa japanuM phaLa hAya te huM meTa rAjA thAu, zeTha sAhukAra thA, yA labdhi pramukha Rddhine pAmuM. tene Aleka athI tapa kahyo che. bIjo paralAka athI tapa-te iMdrAdika maharSiMka deva pramukhanI gatinI vAMcchA kare te. trIjo kIrtitapa-te pAtanI kIrti, mAna, mAhAtmya, maratA, jaza, zAbhA mahimA vadhAravAne mATe tathA peAtAnI prakhyAti arthe temaja jagatane peAtAnA vacanamAM pravartAvavAne mATe temaja dezI paradezI mANasAnA meLAvaDA karavA mATe tapasyA kare. huANI, prabhAvanA, pAraNA, ataravAraNA, jamaNu pramukha dhAmadhumamAM thatI chaye kAyanA ArbharUpa kriyA dekhI pote hu pAme temAM peAtAnA joga joDe, temAMja talAlIna rahe ne peAtAnA tapanuM kRtA. mAne. kadAca temAM kAMi echapa yA Anei jevuM thAya te peAtAnA AtmA khedAkula thAya ane ema mAne ke A mArI kIrtine mArI Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI pranettara malhenamALA~~bhAga 8 me. pUjA lAdhAne hAni thAya che. te Ama na thavuM joie ema kahI potAnA bhaktone uzkere, jema ane tema Ara bhane vadhAro thAya tevI preraNA kare te kIrti tapa jANavA. A traNe prakArane tapa AtmAne ekAMta hAnikartA che. mATe bhagava ta mahAvIradeve dazavaikAlika sUtranA navamA adhyayanamAM tevA prakA2nA tapa karavAnI cokakhI manA karI che. mATe AtmakalyANa icchaka janAe AzA sahita eTale AzI tapa karavA nahi. prazna 27--tAmasI tapa kene kahevA ? uttara--tAmasI tapasyAvALAne AtmajJAna hotu nathI, tethI tene AtmA prajavalita rahyAM kare, sadA kALa dveSathI dhakhadhakhyA rahe. keTalAkane dveSa ughADA paDe, keTalAkanA dveSa abhyantara rahe. keTalAkanAM hRdaya koTha-phaLa jevAM upara kaThaNa ne aMdara khaTAzavALAM hoya che. keTalAkanAM hRdaya era phaLa jevA upara kamaLa ne aMdara ThaLISma jevAM kaThaNa heAya che. jyAre tenI dhArelI murAda pAra paDatI nathI tyAre eka te kSudhA vedanIyanA parAbhavathI ane khIju dhArelI murAdanA abhAvathI dveSAnale prajavalita rahe. ne kapA nale dugdha thayA thakA zrApa paNa Ape che. keTalAka teA maDhe mIThuM mIThuM ele ne aMtaHkaraNamAM dveSa rAkhe. kapaTathI vizvAsa upajAvavA dekhAvamAM komaLa vRtti dhAraNa karI amRtanA DhAMkaNAM ne jheranA ghaDAnI peThe bahAra sukamaLa ne abhyatara malIna ema kapaTa bhAvathI peAtAnI kIrtinA vadhAre karavA aneka prakAranI tapazcaryA karI leAkeAne vaza karavA Thaga khAjI mAMDI kArya sAdhavA koi dhAre te tevI tapazcaryA karavAnI bhagavaMtanI AjJA nathI. prazna 28--nidAna tapa kene kahevAmAM Ave che ? uttara--A lAkanA athe, para leAkanA athai,kIrtinA artha e traNa prakAranA tapane viSe garbhita vicAra karatAM tene nidAna tapa paNa kahI zAkaya. kemake tapanA phaLanI icchA kare teja niyaNuM kahevAya che. ane niyANuM karavuM te traNa zalya mAMhenu eka zalya che. are! uparokta vRttithI tapazcaryAM karanArA traNe zalyanA sevana karavAvALA hovAne lIdhe karelA tapane nAza karI saMsAra phaLane vadhAre che. mATe tevA prakArano tapa karavAnI bhagavaMtanI manA che. prazna 29--pUjAtrAdhArthe tapasyA karavAthI zuM phUla ? Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznanAttara mAhanamALA-- --bhAga 8 mA. 447 uttara-pUjA zlAghAthe tapasyA karavAthI tenu phaLa maLatu nathI. te vAta nIcenA lAkathI siddha thAya che. sAMbhaLeA. zloka pUjAlAbha prasiddhayartha, tapastappe mayo'lpadhiH zoSaevazarirasya, na tasya tapasaH phalam // 1 // vivekenavinAyacca tattapastanutApakRta : ajJAnakaSTamevedaM, nabhUri phaladAyakam // 2 // * atha H--je alpabuddhivALA mANasa pUjanika thavAne arthe, lAbhAthe athavA prasiddhi arthe tapazcaryAM kare te kevaLa zarIraneja sukAve che paNa tene tapazcaryAMnuM phaLa maLatuM nathI 1 viveka vagara tapazcaryA karavAthI mAtra zarIrane tApa upaje che, te kevaLa ajJAnakaja che; tethI bahu phula prApta thatuM nathI ( athAt sa'sAravRddhi sivAya khIjuM phUla maLatu nathI. ) prazna 30--sUtramAM zuddhAzuddha tapa kevA prakAre karavAthI kahyo che ? uttara--sUtramAM zuddhAzuddha tapa je prakAre kahyo che te sAMbhaLeA. sUyagaDAMga sUtra zrutaskaMdha 1 le adhyayana 8 me gAthA 24 mI temAM kahyu' che ketesipi tavo asuddho, nikkhatA je mahAkulA; jane vane viyANaMti, nasilogaM pavajjae ||24|| a`:--te tenu' tapa je anazanAdika te paNa azuddha jANavu', te konuM tapa azuddha jANavu' ? tA ke ni. je moTA kuLanA te thakI nIkaLIne cAritriyA kardi thayA chatAM paNa na. je munIzvara pUjA satkArAthe tenA tapa paNa niSphala mATe azuddha jANavA. ane je tapa karatAM anerA gRhasthAki jANe nahi. maiM je tapamAM potAnI zlAdhA praza'sA na khAle te tapaAtmAne hitecchu jANavA. na ahiMyAM tA bhagavate cAkhyu' kahyuM che ke--muniee je tapa karavA te koI na jANe tevI rIte ( guptapaNe ) tapa karavA; peAtAne tapa koIne jaNAvavAnI jarUra nathI. kadI moTA kuLanA utpanna thayelA chatI Rddhie mukIne cAritra dharma agIkAra karI moTA munIzvara thayelA evAA paNa jo pUjA satkAra zlAdhA praza sA ( kIrtti ) ne arthe tapazrvayA kare eTale duniyA jANe tevI rIte 1pa kare, tene tapa azuddha ane niSphala kahyo che. to pachI mAtra udarapUrNAne mATe sAdhu banelA evA potAnI Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. kIrtine mATe duniyAmAM pUjavA mATe yA jAherAtamAM AvavAne mATe kalahakalezAdi karavA mATe mAyi (kapaTa) bhArathI tapasyA karanAranuM te kahevuM ja zuM? arthAt AtmakalyANanI te AzAja zI? manamAM kapaTa rAkhI tapasthAnA karanArane bhagavaMte anaMta janma maraNa kahyAM che. prazna 31 mAyA (kapaTa) sahita tapasyAnA karanArane sUtramAM zuM phaLa kahyuM che te sUtrapAThathI jaNAvaze? uttara-sAMbhaLe, sUyagaDAMga sUtranA adhyayana ra je, uddeze 1 le gAthA 9 mImAM kahyuM che ke - jaiviyaNigaNe kisecare, jaiviyabhujiya mAsamaMtaso; jeiyamAyAvigijaI, AgaMtAgabhAyaNaMtaso. // 9 // artha --je koI aghapi dravya bhAve nagna (dravyathI vastra rahita bhAvathI niSparigraha) kRza durbaLa kIdhuM che zarIra jeNe eve pravajya AdarIne, dIkSA aMgIkAra karIne vicAre che. vaLI mAsa mAsakhamaNanAM pAraNA kare eTale mAsane aMte jame, tathApi je A saMsArane viSe mAyA (kapaTa) sahita saMga kare, upalakSaNathI kapAyAdike karI yukta hoya te AgAmI kALe anaMtagarbhAdika duHkha pAme eTale anaMte saMsAra paribhramaNa kare. Aja gAthAnA AdhAre, zrImadyazavijayajI upAdhyAyajIe kahyuM nagna mAsa upavAsIyA suNe saMtAjI, zItha, lIe kRzani, guNavaMtAjI; garbha anaMtA pAmaze, suNe saMtAjI; je che mAyA mana, guNavatAjI. 1. ahiMyAM te mAsa mA khamaNanA karavAvALAne mAyA (kapaTa) karavAthI anaMtA garbhAvAsa (anaMtA janma maraNa) nAM duHkha bhogavavAnuM tIrthakara mahArAje paNa kahela che. mallinAtha bhagavAnanA jIve pUrva bhave mAyAbhAvathI mAtra ekaja upavAsa vadhArI-chaThane aThama karavAthI strIvedanuM karma uparAjI tIrthaMkarapade strIpaNe utpanna thayA, te pachI tapasvI nAma dharAvI rAtane divasa mAyA kapaTamAMja jIMdagI gALanAranI zI dazA thavAnI ? prazna 3ra-kIrti arthe mAyA sahita tapasyA karanArane zuM phaLa Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. 449 uttara-kIrti arthe ane mAyA sahita tapa karavAnI bhagavatanI cakakhI manAI che te sUtrathI jANavAmAM AvI gayuM che. temaja digambara matane graMtha" jaina graMtha ratnAkara rana tIsara svAmI kArtikeyAnuprekSA (athadharmAnuM prekSA) pAne 180me kahyuM che ke __yaH punaH kIrtinimittaM, mAyayAmiSTabhikSAlAbhArtha alpaM bhute bhojyaM tasya, tapaH niSphalaM dvitIyaM. bhAvArtha--je muni kIrtike nimitta tathA mAyA kapaTa karI tathA miSTa bhajana ke lAbha ke arthe a5 bhajana kare che tapaka nAma kahe che ke tai dusarA avadarya tapa niSNava che. bhAvArtha -aisA vicAre alpa bhajana kIyeTU merI kIti hayagI tathA kapaTa karI lekafa bhulAvA de kachu prayajana sAdhaneke nimitta tathA yaha vicAra jo cheDA bhejana kiye bhejana miSTarasa sahita milaigA ese abhiprAya te udara tapa kare tau take niSphaLa hai. yaha tapa nahi pAkhaMDa hai Iti. prazna 33-kaLikALanA tapasvInuM svarUpa kevuM hoya? uttara-mokSamArga prakAza-digambarI paMDita ToDaramalajI kRta aura guNabhadrAcArya kata AtmAnuzAsana vize pAne 281 me aisA kahA hai. va ThTha tapasvina e kaLIkALane viSe tapasvI Idhara udhara bhayavAna hokara pharate hai tise tene tapa kaNarUpa hai, prazna 34-tapasvInA tapanA luMTArA keNa che? uttara-tapanA luMTArA mATe upara kahelA graMthamAM kahyuM che ke - varaMgAIsthamevAgha, tapasobhAvijanmanaH; svastrIkaTAkSaluNTA, klptvairAjawvAda emAM ema jaNAve che ke-e tapa karatAM gRhasthapaNuM bhaluM che; kemake je tapanA prabhAvathI svayenAM ToLA maLe, ane tenA kaTAkSarUpa luMTArAthI vairAgya rUpa saMpadA luMTAI jAya che. ene paramArtha e che ke-tapa koi na jANe tema kara uttama che. ema jaina dharmane siddhAMta che. prazna 35-khare tapa karyo kahevAya che? uttara-upara kahelA graMthanA pAne 351 mAM kahyuM che kesurajaniSatA eTale IcchAne nirodha kare arthAta tyAga kare teja tapa kahevAya che. prazna 36-zAstramAM tapa ke karavA kahyo che? Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA-bhAga 8 mo. uttara-tapa kevA karavA te viSe dhabiMdu adhyAya ! me pAne 202 me kahyuM che ke-zloka-dAvo "maya paritApanIyo,mirai - sairvahu vidhairnaca lAlanIyaH cittendriyAni na caranti yathotyatheva, vasyAniyena catadAcaritaM jinAnAm. 450 artha :--peAtAnI zaktine anusAre anazanArdika tapanuM AcaraNu karavu'te vAta zAstramAM kahI che ke, A zarIrane kevaLa tapa vaDe paritApavALu ja thAya ema paNa na karavu' tathA miSTa evA aneka prakAranA rasa vaDe lAlana pAlana paNa na karavuM, tyAre zuM karavu ? tene kahe che. citta tathA indriyA jeNe karIne unmArge na cAle ane jeNe karIne vaza thAya, evuM jina paramAtmAe tapa karavAnuM kahyuM che. (iti.) prazna 37-jJAnI ene ajJAnInA tapamAM ze taphAvata ? uttara pUrva tapanA 35 prakAra kahyA che tene samAveza e bhedamAM thAya che. eka jJAna tapa ane bIjo ajJAna tapa. ajJAna tapa te sabhyajJAna samyagdarzana vinA je tapa karavAmAM Ave te ajJAna tapa kahevAya. tevA uvavAi sUtramAM 43 prakAra che. tenI gati jyAtiSya devatI ane parabhavanA ArAdhaka nahi ema sUtramAM kahyu` che, ene paramArtha e che ke samyagajJAna dananA guNa vinA je je karaNI karavAmAM Ave te AtmAne uttama phaLa- dAyaka thatI nathI, paraMtu saMsAra phaLane vadhAranAra che. uttarAdhyayananA 9 mA adhyayanamAM gAthA 44 mImAM kahyu che ke-mAse mAme3 nA vAje, yusoLa tu bhujae; na so sukkhAya dhammassa, kalaM agdhara solasiM // artha :--koI ajJAna mANasa mAsa mAsane pAraNe kuzAgra (dulhanI aNI) upara rahe eTale AhAra le tepaNa tenA tapanu phaLa zrI bhagavate bhAkhelA zruta cAritra rUpa dharmanI seALamI kaLAe sALanA bhAganA phaLane paNa paheAMce nahiM. 14 caMdramAnI 16 kaLA che. te pUrNimAe soLa kaLA khullI hAya che, ane paDavAthI akakI kaLA dabAtI jAya che, amAvAsyAne divase 15 kaLA dakhAya ane eka kaLA ughADI rahe, tepaNu amAvAsyAnuM ghera aMdhArU kahevAya che; para`tu ahiMyAM te ajJAnarUpa tapa, jJAnI purUSanA eka zvAsocchvAsanA tapanA seALame bhAge paNa na Ave. eTale ghaNuM kaSTa karelA tapa paNa jina tIrthaMkara mahArAje pharamAyelI AjJathI virUddha te AtmAne phaladAyaka 2 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 me. thatuM nathI. ane jinekata jJAnI purUSane eka upavAsa paNa ghaNA phaLane Ape che. prazna 38-jJAna sahita tapanuM zuM phaLa? uttara- digaMbara matanA svAmI kArtikeyAnuprekSAmAM kahyuM che ke, ekaMapinirArambha, upavAsaM yaH karotiupazAntaH bahuvidhasatazcikarma, saH jJAnI kSipati lIlayA // 1 // bhAvArtha - jJAnI samyagadaSTi AraMbhane tyAga karI upazama bhAva maMda kaSAya rUpa thaIne eka paNa upavAsa kare che te ghaNuM bhavanAM saMcita karI bAMdhelAM je karma te karmane lIlA mAtramAM kSaya kare che. bhAvArtha-kaSAya viSaya AhArane tyAga karI Ihaleka para lekanA bheganI AzA cheDI eka ghaNa upavAsa kare te ghaNuM karmanI nirjarA kare che. prazna 39-AraMbhavRttivALAne upavAsa phaLadAyaka thAya ke nahi ? uttara-mehane vaza paDelA prANa AraMbhamAM Asakta evAone upavAsa (tapa ) te phaLadAyaka thatuM nathI te viSe zAstramAM kahyuM che ke upavAsaMkurvan Arambha, yaH karoti mohAtH saH nijadehaM zuSyati, naujjhatikarmale api // 1 // artha---upavAsa karIne je jIva mehane vaza paDelA AraMbha kare che. eTale AraMbha karavA, karAvavA ane rUDuM jANavAmAM lIna hoya che te java kevaLa dehane ja zake che, tene karmanI nirjarA leza mAtra paNa thatI nathI. mohanIya karmane upazAMta, pazama, ke kSaya thayA vinA upavAsa ke tapanuM phaLa maLatuM nathI. e traNamAMthI eka paNa guNa pragaTa thAya te tene tapa nirjarAnA phaLane Ape che. bAkInA tapathI kadApi mAgela phaLa maLe paNa kane kSaya thAya nahIM, paraMtu saMsAra vadhAre ane tapane pratApa yA, tapane prabhAva ocho thAya arthAt ghaNI mahenata karele tapa niSphaLa thAya. mATe prathamanA upavAsanAM ( tapasyAnA) karanAre kSamAne visArI mUkavI nahi kemake tapanI sAthe kSamA hoya te Dabala phAyado thAya che. prazna 40- upavAsane artha zuM ? Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45ra zrI praznottara mehanamALA--bhAga 8 mo. uttara-pAvartita pAmyo, vAvALaHda upavAsa roya, sarva bhoga vivarjitaM // 1 // artha - upa ane vAsa maLI upavAsa upa eTale pApamAM vartavuM nahIM-pApathI alaga thavuM, pApathI uparAThuM thavuM vAsa eTale potAnA guNemAM vAsa kare eTale Atmika guNane vAsa kare athar pApathI nyArA thaI sadguNone AtmA sAthe vAta kare tenuM nAma upavAsa te upavAsa vijJAna sahita ane sarva bhegathI nivatIne sarva bhegane tyAga karIne kare te khare upavAsa kahevAya che. prazna 41- uparanA zlekamAM trIjA padamAM vijJAna sahita upavAsa karo kahyo te vijJAna kevA prakAranuM? uttara-mokSamArga prakAzadigambara paMDita ToDaramalajI kRta aura guNabhadrAcArya kRta AtmAnuM zAsana vize pAne 352 me kahyuM che ke - kaSAyaviSayAhAra, tyAgoyatravidhIyate; upavAsaH savijJeyaH zeSalaMghanakaMviduH artha--kaSAya viSaya ane AhArane vidhie karIne tyAgano karanAra tene upavAsa vijJAna sahita kahevAya che, ane bAkI te jJAnI purUSe tene lAMghaNa kahe che. prazna 42-upavAsa karavAvALA ane dhyAnanA dharavAvALAmAM vizeSa tapasvI koNa? uttara-upara kahelA graMthaMmAM pAne 430 me kahyuM che ke je jIva bahuta upavAsAdika kare tisake tapasvI kahIe hai. yadyapi keI dhyAna adhyayanAdika vizeSa kare se utkRSTa tapasvI hai. (Iti.) vaLI anyamatanA zAstramAM manusmRti adhyAya 2, kaleka 83 mAM kahyuM che ke-ALavAnA pratA tathA 167 mA lekamAM paNa kahyuM che ke haMmezAM svAdhyAyanA karavAvALAne parama tapa kahyo che. sUyagaDAMga sUtranA chaThThA adhyayanamAM bhagavaMte kahyuM che ke - jA sattAvamAM tapamAM uttama tapa kahyo che. prazna 43-anyamatanA zAstramAM kevA prakAranA tapane vizeSa kahyo che? uttara- satyArtha prakAzamAM 11 mA samudyAsamAM kahyuM che keRttpH satyaMtapaH zrutaMtapaH zAntatapo damastapaH sthAdhyAyastapaH ItyAdi tapa kahevAya che. Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. (taMtapa:) yathArtha zuddha bhAva, satya mAnavuM, satya bolavuM, satya karavuM, manane adharmamAM na javA devuM, bAiMdriyane anyAyAcaraNamAM javAthI rekavI, arthAt zarIra iMdriya ane manathI zubha karmonAM AcaraNa karavAM, satya zAstro bhaNavAM bhaNAvavAM, sUtrAnusAra AcaraNa karavAM, Adi uttama dharmayukta karmonuM nAma tapa che. dhAtune tapAvIne cAmaDI bALavI e tapa nathI kahevAtuM. Iti. "cANakaya nItidarpaNa: " mAM adhyAya 3 je cheka 9 me temAM kahyuM che ke kSamAhAM tapasvinA tapasvI loko kSamA dhAraNa karavAthIja dIpe che. adhyAya 8 me zleka 13 me temAM kahyuM che ke- zAMti tanAta AtmAne zAnti samAna tapa nathI. Iti. AtmArAmajI kRta banatatvadarza cethA parichedamAM pAne 197 meM vyAsa mahARSi kahe che ke tA: TimvizuddhArtha, jJAnaMdhyAna ra puratuM tapa je che te pApanI vizuddhine arthe che, eTale pApa TALavAne arthe che. ane jJAna ane dhyAna te mukti padane Ape che (Iti.) bhAratArtha prakAza-zAnti parva 12 muM saMvat 1944 mAM chapA luM che tenA pAne 1 le kahyuM che ke mane arthe taparUpa dharma AcaranArane svargAdika paNa maLe che. ane svargAdika phaLane mATe dharma karanArane mATe aMtaH karaNa zuddhidvArA jJAna paNa upaje che ane mekSa paNa maLe che. e pramANe dharmanI kaI kriyA niSphaLa jati nathI. (Iti) bhAgavata-ekAdazama skaMdhe adhyayana 19 me loka 37 me kahyuM che ke jAmavAnastA ghAtaka cAdrAyaNAdika karavAM e tapa nahIM paNa bheganI upekSA karavI e tapa samajavuM. (Iti. e pramANe svamana ane anyamananA zAstramAM kahyuM che ke, jJAna sahita tapa phaladAyaka che. prazna 24 jinakA tapanuM phaLa sUtramAM kevI rIte kahyuM che? uttara - bhagavatIjI zataka 16 me udeze 4 the bhagavate kahyuM che ke jJAnI purUSa zramaNa nigraMtha ) bhagavaMtanI AjJAnusAra mAtra annakilAmanA anna vinA kilAmanA pAmela aNagAra anna maLe AturatA rahita AtmavicAmAM amuka vakhata De se vilaMba karI jame athavA eka vakhata uNAdarIyA luvRti tapa kare che, je varSa sudhInA nArakInA je narakanA duHkha jogavI jeTalAM karmanI nirbhara kare che, tethI adhika karmanI nirjarA saMteSathI ADAra karanAra kare che. te ja eka upavAsa karavAthI hajAra Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 zrI praznaneAttara mAhanamALA--bhAga 8 mo. varSa thI adhika nArakInAM duHkhathI nirA thAya che. chaThThu (be upavAsa) karavAthI lAkha varasathI adhika ane aThama ( traNa upavAsa ) karavAvALA kroDa varasanAM ane celA karavAvALA koDAkoDI varlDanAM nArakInAM duHkhathI adhika nirA kare che. T to pachI adhamAsakhamaNu--ma samaju A tapasyAnA karava vALAnI nirjarAnuM te kahevuM ja zuM ? arthAt ataDa sUtrama tapeAbaLa kevalajJAnanI prApti karI mokSagatinA phaLane meLavelA ghaNA munionA adhikAra che. temaja aNuttaradhruvavAi sUtramAM dhanA aNugAra pramukha ghaNA murti tapa karI aNutara vimAnane prApta thayelAnA adhikAro cAkalA che, e tamAma adhika rane mULa pAye vicAratAM padmamaMnA aghera pahelu. jJAna ja che. dareka sUtramAM prathama jJAna meLavI pachI tapasyA karavAnA adhikAra cAlyA che, mATe jJAna sahita tapasyA upara pramANe phaLane Ape che e vAta niHsa zaya che. prazna 45--anyamatanA zAstramAM upavAsa kevA prakAre karavA kahela che ? uttara-- ziva purANu adhyAya 73 me zivarAtrinu` mahAtmya vizeSa kahela che, te zivarAtrinA upavAsa nirAhAra naLe! ne kAmakrodha rahita karavA kahyo, ane viSNu purANamAM ekAdazInu mahAtmya vizeSa kahyuM temAM ekAdazInA upavAsa e prakAre karavA kahe che ke--gananAmAM naniMdrA, phala zijjA na maithunaM; vyApAraMvigrahaMkSuraM, asatya dAtaNa ma dhAvanaM // 1 // akAdazI ahorAtra, aMbutyAgIjenarA; sidhyati dazajanmAntare, suNa dorAnA yuddhaSThira 20 aH--ekAdazI vrata kevu' hevu' jeIe ke-te divase evA prakArane upavAsa karavA ke- koI jAtanuM anna ke kai jAtanu pAna ane phaLanI jAta khAvI nahiM. te divase nidrA karavI nahi, pala Mge sUvuM nahi, maithuna sevavuM nahi, vyApAra karavA nahiM, vigraha kaleza kajIe, kaMkAsa karavA nahiM, jAmata karAvavI nahi, te divase asatya khelavuM nahiM, dAtaNa karavuM nahi, mana dhALAdi karavuM nahi. A prakAre ekAdazI vrata divasa ane rAtri pANInA tyAga sahita pALavAvALA te manuSya daza janmAMtaramAM mekSa phaLane pAme che, arthAt daza bhavamAM muktine pAme che. ema zrIkRSNa mahArAje dharmarAjA pratye kahyu che. gaDhaDA madhya prakaraNanuM vacanAmRta 8 tenA pAne 428 me ekAdazI vrata viSe lakhyuM che ke-- Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo, 455 vaLI dharmazAstramAM paNa ema kahyuM che je ekAdazInuM vrata karavuM te divasa kAma krodha lebhAdika saMbaMdhI bheDA ghATa manamAM thAvA devA nahi ane dehe karIne kAMI bhuMDuM AcaraNa karavuM nahi ema zAstramAM vacana che. ane teja zAstra pramANe ja ame paNa kahIe chIe je ekAdazIne divase hera lAMghaNa karavI nahi, ane ekAdaza IdrinA AhArane tyAga kare tyAre te ekAdazI sAcI ne te vinA te heralAMghaNa kahevAya. ane jema prANane annane AhAra che. temaja zretrane zabdane ahara che, ane tvayAne sparzane AhAra che, ne netrane rUpane AhAra che, ne jIhAne rasane AhAra che, ne nAsikAne gaMdhane AhAra che, ne manane saMkalpa vikalpane AhAra che. evI evI rIte agIAre idrinA judA judA AhAra che te sarve AhArane tyAga kare tenuM nAma ekAdazI vrata kahevAya, paNa agIyAre idri kumArge doDe ane potapotAnA annane khAya te ekAdazInuM vrata zAstra pramANe na kahevAya mATe ekAdazInuM vrata karavuM tyAre te agIyAre idrine AhAra karavA devI nahi. evuM vrata paMdara divasamAM ekavAra Ave te khabaradAra thaIne karavuM te tenA upara bhagavAna prasanna thAya che, te vinA je heralAMghaNa teNe kadIne bhagavAna prasanna thatA nathI, ane zvetadvIpamAM je nirannamukta kahevAya che te te sadAya e vrata rAkhe che, jyAre paNa e vratane bhaMga thavA detA nathI, mATe niranna kahevAya che, ane ApaNe paNa IcchA che ema rAkhIva je jevA zvetadvIpamAM nirannamukta che tevuM ja thayuM che, paNa e vAtamAM himmata hAravI nahIM. evI rIte je himaMta rAkhIne jevuM meye kahyuM tevuM ekAdazInuM vrata kare ane bhagavAnanI kathA kIrtanAdikane kare ne sAMbhaLe ne trie jAgaraNa kare te te vrata sAcuM che ane zAstramAM enuM ja nAma ekAdazI kahI che. eTalI vAta karIne zrIjI mahArAja (sejAnaMda svAmI) mauna rahyA ne saMte kIrtana gAvA mAMDayAM. (graMthamAMthI kepI Tu kopI karI che) e pramANe dareka dharmamAM dareka zAstramAM upavAsAdika tapazcaryA karavAnuM vizeSa mahAmya kahela che. prazna 46-tapazcaryAdi guNe prApta thaye guNapara matsara kare tene zuM phaLa ? uttara-adhyAtma kalpadrumanI bIjI AvRtti saMvat 1967 mAM chapAyela che tenA pAne 312 me kahyuM che ke tapaH kriyAvazyaka dAna pUjanaiH zivanagantAguNamatsarIjanaH apathya bhojInanirAmayo bhave, drasAyanairappatulairyadAturaH 1. Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA~bhAga 8 me. a--guNu upara matsara karanAra prANI tapazcaryAM, Avazyaka kriyA dAna ane pUjAthI mekSa jatA nathI jemake mAMdA mANasa jo apathya bhAjana karatA heya te pachI te game teTaluM rasAyaNu khAya te paNa te sAjo na thAya. 456 bhAvA --jevI rIte pAtAnAM sukRtyeAnI stuti sAMbhaLavAnI icchA rAkhavI e dharmAMzuddhimAM maLarUpa che, tevIja rIte pArakAnA sArA guNe tarapha iSA~, adekhAi karavI e paNa maLarUpa che. pArakA matsara karanAra mANasa game teTalAM dhakRtya kare chaThTha aThThama kare, ceAga upadhAna vaDe, pratikramaNa paccakhANa vagere Avazyaka kare ke, pAMca prakAranAM dAna Ape, yA ta mAhe ADambarathI aSTa, sattara, ekavIsa ke ekaso ATha prakArI pUjAe racAve paNa te mekSe jaze nahIM. jema kei mAMdA mANusra karI kare nahi ( parahejI pALe nahuM ) ane khAMDa, khaTAza, varjya heAya chatAM chAnI rIte chAya, pachI tene paMcAmRta parapaTI, vasa'tamAlatI ke gajavela khavarAve te paNa lAbha thaze nahi, tevIja rIte tapa, kriyA, dAna vagere rasAyaNa che, jo guNa tarapha matsararUpa apathya bhejana levAmAM Ave te pachI zivagamana rUpa niregIpaNu' A jIvarUpa vyAdhigrasta prANIne prAtpa thatuM nathI. e pramANe dRSTAMta draSTAMtika yejanA samajavI. ? ghAra tapasyAnA pariNAme devalAkanAM sukha maLe e zA kAmanu ? Avazyaka kriyA karIne pAchu teja kRtya te bhAve pharI pharI karavAnA vamalamAM pharavuM paDe te zA kAmanuM ? dAna ApyA pachI pachuM dAna levAne vAre Ave te zA kAmanuM ? alabata, cAcA yAjJAsA jayaMtI-e sUtra kharekharU che, paNa upara jaNAvyu che tema meAkSa janAra ane mekSa javAnI IcchA rAkha- nAranI najaramAM e lAbha taddana alpa che, tethI niSphaLa che ema kahIe to paNa kheTuM gaNAya niha. huM cetana ! tu para guNu asahiSNutA tajI de ane tema karI tArA kamarUpa regene dUra kara. ( iti ) prazna 47----tapazcaryAMnA karanAre uparanIhakIkata dhyAnamAM nahi rAkhatAM kIrti mATe tathA peAtAnI prazaMsA pArasI niMdA ane matsara bhAve vatI tapasyA karanArane zuM phaLa ? uttara-caDhAvA paniyAca, masomadatAMmunaiH; asaMcatraSi, gAtmAnuM pAta caTE: III Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paznottara mAnamALA-- ( cApAi. ) nija paraza'sa hIlA parataNI, ANe matsara dekhI guNI; mukhathI khele ALapa'pALa, adheAgati jAe tatakALa. 1. leAkamAM kIrti prAtpa thaI ane vAha vAhunA pekAra paDAvyA tethI zuM vaLyuM ? zu tethI AtmakalyANa thai gayu ? AtmakalyANatA peAtAnI lAdhA, paranI niMdA ane matsarabhAva dUra karI, koi prakAranA doSa vinA, niSkapaTapaNe, saralatAthI ane koi prakAranI khaTapaTamAM paDayA vinA, nirAzI bhAvathI sUtranI zraddhA sahita je tapazyA karavAmAM Ave tAja te tapa phaLIbhUta thAya che. prazna 48--nirAzI tapa zI rIte kahevAya che ? uttara--je tapa karavAmAM Ave te tapasvIoe nirAzIpaNuM ( koI prakAranI icchA vinA tapa karavA tapanuM phaLa mAgavuM nahi, tapa karI abhimAna karavuM nahiM, sUtramAM kahyA mujaba nidAna rahita tapa karavA te nirAzI tapa kahevAya che. nirAzI 1pa jJAnakhaLa vinA thAtA nathI, mATe bhagavate tamAma munione prathama jJAna meLavavAnI pharaja pADI che, ane jJAnathIja samAdhi prApa thAya che, mATe tapazcaryAnA abhilASIone prathama jJAnanI AvazyakatA che. --bhAga 8 mA, prazna 49~-jJAna ane tapamAM pahelI AvazyaktA kAnI konI che ? uttara-- bhagavaMta mahAvIra devanA hastadIkSita je je sUtradvArA cAlyA che,te tamAma munione paheluM jJAna meLavyA pachI tapasyA karavAnA adhi-- kAra cAlye che; mATe pahela' sUtrajJAna karavu. arthAta sUtra AkhyAta dhama nu paheluM pratipAdana karavuM. sUtra AkhyAta dharma yA jJAna vinAnA tapa nisteja seALamI kaLAe paNa ardhuM nahi. ( zele nahi, ghaTe nahi ) ema uttA-- rAdhyayanamAM kahyuM che. prazna 50--jJAnIone vizeSa kayA tapanI jarUra che? che. uttara--sUtramAM e prakAranAM tapa kahyAM temAM jJAnI purUSo khAdya tapane abhyaMtara tapanuM sevana te niraMtara karyAM kare. yathAzakti 457 khAdya ane abhyaMtara. 'gIkAra kare che, paNa khAhya tapa ghaNuM kaSTa ne ghaNe kALe karelI pratijJAne pAra pahoMcADe che tyAre phaLa Ave che, ane abhyatara tapa ceDA kaSTa alpa mudate ghaNA phaLane Ape che. temAM paNa ajJAna kalTe AkhI jIdaMgImAM jeTalAM kama Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 zrI praznottara mehanamALI-bhAga 8 mo. khapAve tethI adhika, jJAnI purUSa eka zvAsamAM karma apAve che. mATe jJAnI puruSe kahI gayA che. ke- jJAnamevabudhAH prAhuH, karmaNAM tApanAttapaH, tadabhyaMtarameveSTaM, bAmaMtadupavRhakam. 1. artha-karmonuM javalana karavAthI jJAna eja tapa che. ema tatva kahe che, temAM atyaMtara tapaja ISTa che, bAhya tapa tene vadhAranAra che, mATe jJAna nirapekSa-ajJAna kAya kaNarUpa tapane tyAga kare kemake- anubhavane jANyA vinA, sahe kaSTa karI tyAga; sarapa taje bhale kAMcaLI, tehI nAgane nAga. 1. bahu ko varase khape, karma ajJAne je; jJAnI zvAsocchAsamAM, karma khapape teha. 2. tapasvI evuM birUda dharAvanAre eka vAta khAsa karIne bhUlavI joItI nathI, ke jyAre uttama evA manuSya dehane pAmIne te dehane damana karavAne mATe mahAphaLadAyaka tapazcaryAne aMgIkAra karI mAyA kapaTanuM sAthe sevana yA te keIpaNa prakAranI saMsArI khaTapaTamAM bhAga le ke mAnanAM bhIkhArI thAvuM e amUlya ratane beTI badAma sATe pheMkI devA jevuM che. eTaluM ja nahi paNa zrI sUyagaDAMga sUtranuM vAkaya yAda karatAM anaMtA garbha pAmavAnuM ulaTuM phaLa maLe che, te pachI karma kSayanI (zubha phaLanI) te AzAja zI? mATe tapasvI leke e evI bhUlavaNImAM phasAvuM nahi. prazna pa1-sAdhue gRhastha upara mamatvabhAva rAkha ke saMsArInI khaTapaTamAM utaravAthI zuM phaLa prApta thAya che ? uttara--e viSe adhyAtma kalpadrumamAM pAne 408 me kahyuM che ke - dadhad gRhastheSumamatvabuddhi, tadIyasataptyA paritapyamAnaH; anivRtAMtaH karaNaH sadAsve, steSAMca pApairdhemitA bhavesI. // 6 // artha-"gRhastha upara mamatvabuddhi rAkhavAthI ane teonAM sukha duHkhanI ciMtA vaDe tapavAthI tArUM aMtaHkaraNa sarvadA vyAkuLa raheze, ane tArAM ane teonAM pApathI tuM saMsAramAM rakhaDayAM karIza." bhAvArtha-A mArA zrAvaka che. A mArA bhakta che e mamatvabuddhi che, e rAganuM kAraNa che, mehane utpanna kare che ane eka jAtane na vyApAra karAve che. tethI vadhAre thAya che, tyAre bhakatarAgI zrAvakanA sukha Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. 45 duHkhathI tevA yati (tapasvI) nuM mana prasanna thAya che athavA baLe che, pariNAme manamAM koI jAtanI nivRtti rahetI nathI samatAne cheDe Avate jAya che ane aneka prakAranA sAvadya upadeza karatAM ane gRhasthanA salAhakAraka thatAM sAdhupaNuM nAza pAme che. pAne 409 mAM kahyuM che ke-cavANu ciMtA, takaraNa nAma TLataingNA pitAnuM ghara tajIne pArakA gharanI ciMtAthI paritApa pAmatA he vaSi ! tane zuM lAbha thavAne che. (iti) Ane paramArtha e che ke jenuM mana pitAne kabaje nathI mAtra zrAvakanA AdhAreja pitAnuM jIvana gALe che ane zrAvakanIja rAgadveSanI beDImAM baMdhANa che evA pAmara prANIo pitAnuM kalyANa kevI rIte karI prazna para-japa, tapa, jJAna ane kriyAnuM phaLIbhutapaNuM kyAre thAya? uttara-sAMbhaLe, "adhyAtma kalpadruma" pUrvAcArya, munisuMdara suri kRta tene bhASAMtaranA pAne pa5 me kahyuM che ke- AkhA graMthanA madhyabiMdurUpa nava adhikAra cidamanane Ave che. game teTalI kriyA karavAmAM Ave, game teTaluM jJAna bhaNavAmAM Ave game teTalI tapasyA karavAmAM Ave ane game teTalI bega sAdhanA karavAmAM Ave, paNa jyAM sudhI mananI asthiratA heya, citta AkuLavyAkuLa heya, mAnasika kSebha hoya tyAM sudhI sAdhya prApta thaI zakatu nathI, e khAsa lakSamAM rAkhavAnuM che. jJAnane, tapana athavA kriyAne Azaya mana para aMkuza lAvavAne have joIe. eja graMthamAM navamA adhikAra, cittadamana ne 219 me kahyuM che ke rAgadveSoyadisyAMtAM, tapasA kiprayojanam ; tAveyayadinasyAMtAM, tapasAMki prayojanam / artha--je rAgadveSa hoya te tapanuM zuM kAma che? temaja je te na heya te pachI paNa tapanuM zuM kAma che? A sarva hakIkatane sAra e che ke manane vaza rAkhavAnI bahuja jarUra che - prazna pa3-manazuddhi karanArane ze guNa prApta thAya che? uttara- hemAcArya kRta yegazAstra tenuM bhASAMtara prakAza ja che ne 353 melaika 41 me kahyuM che ke Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meMhanamALA-bhAga 8 mo. satyAMhi manasaH zuddho, saMtyasaMtoSiyadguNAH sNtopystyaaNnomAMti. zauyadA vadhatataH ||4| xer a--mana zuddhi hete chate nahi chatAM evA paNu kSAMti Adika guNA thAya che, ane manazuddhi na hate chate, te guNe hAya, te paNa nathI lekhAtA, mATe pati lokoe te manazuddhija aMgIkAra karavI. prazna 14- -kAi abhimAnI ahuMkAranA bharelA ema kahe ke amAre manazuddhinI kAMi jarUra nathI, ame te tapabaLathIja mukti meLavaNu tenu kema ? uttara--upara kahelA cogazAstranA bhASAMtaramAM zrloka 42 mAM kahyuM che kemnH zuddhimavibhrANA, yetapasyatimuktayeH tyaktvAnAvaMbhujAbhyAMte, titIrSati mahArNavaM // 42 // artha have je leke ema mAne che ke manazuddhinI kAMi jarUra nathI, ame tA tapakhaLathIja mukti meLavazuM teone mATe kahe che. manazudhdhine nahi dhAraNa karanArA evA je kadAgrahI mANaso mukti mATe tapanna karyAM kare che, teo pAse rahelA nAvane gheADIne peAtAnA hAthathIja mahAsAgara taravAne icche che. prazna 15~~~ koi manazuddhi vinA mAtra dhyAnathIja karmo kSaya karavA mAne tenuM kema ? uttara--aja yogazAstranA bhASAMtaramAM zloka 43, 44 mAM kahyuM che ke tapassInomanaHzuddhi, vinA bhUtasya sarvathAH dhvAnaMkhalamudhAca, vikalasyevadarpaNaH ||43|| tadavasyaM manaH zuddhiH kRtavyAsiddhi miLatA tapa: zrRthama prAyaH, minyeHvAyataMtranaiH / / 44|| a ---have manaHzuddhine tajIne jeA kaivala dhyAnaneja kakSayanu kAraNa mAne che, teo pratye kahe che ke--eka leza mAtra paNa manaHzuddhi vinAnA evA tapasvInuM dhyAna, kharekhara cakSu vinAnA mANasapratye jema darpaNuM tema vRthA che. ( jo ke manaHzuddhi vinA dhyAna dharanArane tapa ane dhyAnanA baLathI cheka navamI traiveyaka sudhI gati thAya che, te paNa te prAyika che, paNa kAMi phaLarUpe nathI; kemake uttama phaLa te mekSaja che. ) Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 8 mA. 461 mATe meAkSane icchatA evA prANie, avazya mana zuddhi karavI, bIjA kAyAne daDarUpa evAM, tapa, AgamajJAna, niyama vagerethI zu vaLavAnuM che ? prazna pad--manazuddhi kevI rIte thAya ? uttara---- mananI malInatA dUra kare te manazuddhi thAya. mananI zuddhi guNAnu rAga thayA sivAya thatI nathI. jyAM sudhI doSadraSTi heAya che tyAMsudhI jJAna dhyAnAdi phaLIbhuta thatAM nathI, doSadraSTimAM kaSAyane nivAsa rahyo che ane kaSAya mananI milanatA heya tyAMsudhI guNAnurAga pragaTa thatA nathI mATe sadguNa prAptinA upAya " temAM kahyuM che ke-- "" kiM bahu bhaNiNaM, kiMvA vieNaM kiMvadANeNaM; ikkaguNANurAyaM. sivasva sukkhANa kulabhavaNaM // artha bahu bhaNuvAthI athavA ahu tapa karavAthI athavA bahu dAna devAthI zuM thanAra che ? ekalA guNAnurAgane zIkhA ke je sukhAnu' (khAsa) utpatti sthAna che. guNAnurAga karyAM vagara ApaNe game teTaluM zIkhIe tepaNa tethI kai siddhi thatI nathI. guNAnurAga sivAya bhAre tapazcaryAM karyAMthI paNa kAMi siddhi maLatI nathI. kAraNake mananI malinatA TALyA sivAya tapazcaryAnuM phaLa maLI zakatuM nathI mATe kahevAmAM Ave che ke-- "1 krodhe kADhe pUvataLo, tapa pAme che nArI'' matalaba ke kroDo varSa lagI tapa karyA chatAM paNa jo muhUta mAtra krodha karavAmAM Ave te te saghaLu rada Atala thAya che mATe guNAnurAga pUrNAMka jo thoDo paNa tapa karavAmAM Ave te te moTu phaLa Ape che (iMti) krodha e tapanuM ajINu che, mATe tethI bahuja sAvacetIe cAlavu prazna 57--ajINuM keTalA prakAranAM che ? uttara----ajIrNa cAra prakAranAM che. nIti zAstramAM hyuM che keajiirnn tapasaH krodha jJAnAjIrNa mahaMkRtI paritApaH kriyAjIrNa mannAjIrNa vizucikA. Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. artha- tapanuM ajIrNa kodha che, jJAnanuM ajIrNa ahaMkAra che, dehane paritApa kara yA parane paritApa upajAve te kriyAnuM ajIrNa che ane apacAdika vizucikA thAya te annanuM ajIrNa che. mATe vizeSa karIne munione jaNAvavAnI jarUra paDe che ke he munio ! he tapasvI le ! he jJAnIo! aho AcAra kiyAvAna munio ! ! eka vAta dhyAnamAM rAkhaje ke Apa je je kriyAo kare temAM rakhe ajIrNa thaI jAya jema kherAka apathya ke hada uparAMta khAvAthI ajIrNa thAya che ane tethI apaca thaI javara vagerenI vyAdhi utpanna thAya che, ne chevaTe bhayaMkara roga ane mRtyunA cheDA sudhI pahoMcADe che. tema na thavA devAne paraMtu dhyAna rAkhavAnI jarUra che, mATe nItizAstramAM cAra prakAranAM ajIrNa jaNAvI gayA che ane vidvAna leko paNa eja pramANe (pAI) krodha ajIrNa tapa vicAra, jJAna ajIrNa che ahaMkAra kiyA ajIrNa paranI tAtI mucha anna ajIrNa bhAtI 1 - deharo. AcAre abhimAna vadhe, tapathI vadhIo kaleza garva vadhe je jJAnathI, te avaLe bhaja veza 1 mATe tema thavA na devuM. arthAta tapasyA karI kodha na kare. jJAnIoe ahaMkAra na karavo. kiyA karI pitAne ke parane paritApa na kare evA purUSe A duniyAne ane pitAnA AtmAne tAravA zaktivAna thAya che. evA munine dhanya che arthAta evA purUSe A duniyAne dIpAve che. prazna pa8 duniyAne dIpAvanAra keTalA purU che? uttara vidvAna purUSa kahe che ke A duniyAne A pRthvIne dIpAvanAra AbhUSaNarUpa traNa purUSa che. bhUbhUSaNa nara tIna che, avara upajata anaMta agarva dhana rAkhala kSamI, kamaLa vidyAvaMta 1 vAha ! AvA purUSa A duniyAne dIpAvanAra thAya che, eTale je dhanavAna purUSa garva na kara, baLavaMta kSamAM dhAraNa kare, ane vidyAvAna kamaLatA dharAve, athavA dharmarUpI dhanavatA garva na kare, tapasyA karI Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 8 mA. 463 baLavAna kSamA dhAraNa kare, ane jJAnI purUSa komaLatAne pakaDe, te A pRthvIne dIpAvanAra ghareNA samAna che. prazna 59----tapasyA karI ga kare tene zuM phaLa ? uttara-manusmRti adhyAya 4 the bleka 236 me kahyu che ke vidhvaye pasAyatevuM eTale tapa karIne ga* karavA niha ---- -- zloka 237me kahyuM che ke-tapaH kSati viSNacAt - eTale ga karavAthI tapa niSphaLa thAya che. vaLI nItizAstramAM kahyu` che ke-- guNaeN gava na kIjIe, gave guNa na gaNAya; payasAkaramAM viSa bhaLe, te paNa viSa sama thAya. 1 mATe tapasvI loke koIpaNa prakAranA gava ke abhimAna karavA nahi. kAraNa ke tapanuM phaLa meTu che. te gava karIne te phaLane zA mATe nAza karavA joie. prazna 60--je gave karI paranI niMdA kare te mAnI abhimAnI ahu - kArI heAya. made karIne garviSTa hAya, paranI niMdrA helanA kare, parane khaTTa pADe, tenA chatA achatA avaguNu pragaTa karI tene parAbhava kare, tenuM apamAna kare, ekAe ne zuM phaLa maLe ? uttara---evAone mAM mAThAM phaLa prApta thAya che ema sUyagaDAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA bIjA adhyayane khAkhuvALA chApelA pAne 689 me kahela che. vAMcA sUtrapATha, ahAvare NavamekiriyAThANe mANavattietiAhijjaI sejahANAmae purise jAtimaeNavA, kulamaeNavA, balamaeNavA, rUtrama eNavA, tatramaeNavA, sUyamaraNavA, lAbhamaeNavA, issarIyamaraNavA pannamaraNavA, amnatareNavA, mayaThANaMNaM matte samANe paraMhileti, nideti khisati, garachati, paribhava, amaNeti, ittarie ayaahamaMsi puNa visiThe jAi kulabalAi guNoade evaM appANaM samukasse dehAccue kamma vittie abase payAI jahA gabhAgapbhaM, jammAojambhaM, mArAmAra, jaggAo raMga caMDe, thaddhe cabalemANiyAvibhava evaMkhala tasyataSpatiyaM sAvajjhati Ahijjhaha Navame kiriyAThANe mANava cipatti aahie.||17|| * a--koi purUSa ATha prakAranA maDhe karIne eTale jAti, kula, maLa, rUpa, tapa. sUtra, lAbha, ThakurAi ane prajJA vagere anerA (AcArakriyAdikanA) Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 zrI praznottara mehanamALA -bhAga 8 mo. madanA sthAnake karIne mAne chata, bIjAnI helanA kare, niMdA kare, baSTa kare ga kare, parAbhava kare, apamAna kare, e jAtikulAdike hIna che. huM sarvathI adhika chuM ema pitAnA AtmAne uku eTale ahaMkAra kare (eTale mArA jevA koI tapasvI nathI, mArA je koI jJAna nathI, mArA je kaI AcArI nathI, duniyAmAM koI sAdhu nathI, huMja sAdhu chuM. huMja AcArI chuM, huMja jJAnI chuM, huMja tapasvI chuM. (ItyAdi mada karanArane vipada dekhADe che. te puruSa A lekamAMhe paNa niMdA gahanuM sthAnaka thAya, ane paraleke paNa niMdA ane gahanuM sthAnaka thAya. dehAcue eTale A zarIra thakI cavIne parabhave karmadvitIya etAvatA karmane vaza vartAte catugati saMsAramAMhe paribhramaNa kare. te kahe che. eka garbha thakI maraNa pAmIne vaLI bIjA garbhamAMhe upaje. eka janma thakI bIje janma pAme, maraNa thakI maraNa pAme, naraka thakI nIkaLIne vaLI narakAMtare narakamAM jaIne tIka duHkha bhegave, eTale te narakamAMthI nIkaLIne siha masyAdika mahe utpanna thAya. pharI tyAMthI maraNa pAmIne tIvratara narakAMtare jAya. etAvatA te. raudraahaMkArI stabdha, anaprazala, capaLa evAM lakSaNayukta te abhimAnI purUSa hoya ema nize tene pratyayika sAvadyakarma baMdhAya, e navame kiyAsthAnaka mAna pratyayika nAme kahyo. 17m e pramANe gaviSTa, madAMta, ahaMkArI niMdAdikanA karanArane mADA phaLa kahyAM. prazna 1---mAyAvI sAdhune zuM phaLa prApta thAya? uttara -teja sUyagaDAMga sUtranA pahelA taskaMdhanA 13mAM adhyayananI 4 thI gAthAne cethA padamAM kahyuM che ke-mAyALaiti prata pAd. mAyAvI sAdhu A saMsArane viSe anaMtaghAta pAme. eTale anaMta kALa paryata saMsAramAM paribhramaNa kare. kAraNa ke pAMcamI gAthAmAM kahyuM che ke mAyAvI sAdhu aMta:karaNamAM chupI rIte vaira rAkhI mAyAvaI kRtrima upazAMta paNe jaNAvI vINizaMkaraNa upazamAvela e je kalaha vaLI tene udIre. tathA chaThThI gAthAmAM kahyuM che ke- neviAdiSTa banAvamAsI, narado mahaMsa je koI vigraha eTale kalAkArI haiya te yadyapi kriyA te keTalIka kare tathApi te kriyAvigraha eTale yuddhapriya thAya, tathA anyAyano belana 2 hoya. mATe made karIne mAMcele niMdaka, mAyAvai, upazamAvelA kalahane jagAvanAra, kriyAviDa karanAra eTale japatapAdi uttama kriyA karI ThAra DAra Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA-- --bhAga 8 mA. 465 kalahu (viMgraha) pragaTa karanAra vagere duSTa AtmAone mATe anatakALa pari- bhramaNa karavAnu' e sUtrakAre kahela che. prazna 62--sAdhu AryAM ane zrAvakamAM bheda pADanAra ane chidra gaveSI sAdhune zuM phaLa ? uttara--ThANAMgajInA pAMcame ThANe kahyu` che ke caturvidha saMghanA avarNavAda elanAra durlabhameAMdhI jANavA. temaja vinaya rahita, gurUnA drohI, mAThA mananA dhaNI, kaThora vacananA khelavAvALA, bhegA rahI aMdara adara bhedanA pADanArA, kheoTI salAhe| ApI aMdaro aMdara phATakuTa karA- vanArA ciMda bheda chidra gaveSI evA sAdhune mATe cheja ThANAMgasUtranA pAMcamA ThANAmAM pArAMcita doSanA dhaNI kahyo che eTale bhagavata kahe che ke evA duSTa svabhAvine pArAMcita karatAM AjJA atikrame nahi. prazna 63--mada (ga) nahi karanArane zu' phaLa ? uttara- A AkhA grathanA sAra e che ke jJAnavAna ke tapasyAnA karavAvALAe uttama guNa prApta thaye chate koi prakArane mannu ke ahuMkAra karavA niha. arthAt mAva guNane prApta karavA eja uttama muninA dhama che. svAmI kArtikeyAnuprekSA pAne 157 me kahyuM che ke~~ uttamajJAnapradhAnaH uttama tapaccaraNakaraNazIlaH zrI: AtmAnaM ca: phrIti, mAlamavettarazya. rU - bhAvA --jo muni uttama jJAne karIne pradhAna hAya, bahuri uttama tapazcaraNa karaNekA jAkA svabhAva hAya. tAu, jo apane AtmAk mada rahIta karai anAdararUpa kare tisa muni mAva nAmA dharma ratna hai bhAvArtha-sakala zAstrakA AnanahArA paMDita hoya teu jJAnamada na kare. yaha vicAre jo mote baDe avidhamana:paryava jJAnI hai. kevaLajJAnI sarvotkRSTa jJAnI hai mai kahAhA alpajJa haiM| ari uttama tapa kare te tAka! mada na kare. Apa sakha jAtikuLakhaLa, vidyA, aizvaryAM taparUpa Adi karI sarvAM te aDe huM tAu parakRta apamAnakU bhI sahaihai. taNA gava karI kaSAya na upannave mAva dharma hAya hai. (iti) tar3A uttama prazna 64--mAvapaNu pragaTa karavAthI zu phaLa maLe che? uttara---mA vapaNuM prApta thavAthI samAdhi utpanna thAya, mATe tapasyAnA karavAvALAe tapanA phaLa je karmano kSaya, karmInI nirA, karmAMthI halavA thAvAne lAbha levA hoya te mA vapazu pragaTa kare ane pUrvokta kahelA 59 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrI praneAttara mAhanamALA-- --bhAga 8 mA. khela je tapanA guNunI hAnI karanArA teno nAza karI eTale te durguNane hRdayamAMthI dUra karo ane AtmAne saraLa khanAve ane pachI joi le ke AtmAne samAdhinA lAbha kevA maLe che, jema raMgI mANasa te prathama reca (jIlAkha) lai pachI davA karavAthI rogane nAza thAya che ane davA paNa lekhe lAge che, ane AtmAnI tathA zarIranI samAdhi thAya che. temaja kama rUpI daradano nAza karavA, taparUpI davAnA karavAvALAe kSamA zAnti ane mA va guNurUpa triphaLAnA reca levAthI kaSAya ane gava Adi mahAmalIna reganA jAmelA maLanu chuTavApaNuM thAya che ane mahAmAtrA je samAdhirUpI tapanI davA levAthI ghaNAM bhavanAM lAgelAM karUpI mahAdarada mahA rAgano nAza thavArUpa nirA thAya che, mATe karmInI nirA karavA bhagavaMte tapanI samAdhi karavA kahela che. prazna 65----tapanI samAdhi kevI rIte ne keTalA prakAre thAya che ? uttara--dazavaikAlika sUtra adhyayana 9 mu uddezo 4the temAM 16 prakAranI samAdhi kahI che temAM tapanI samAdhi 4 prakAre kahevAmAM AvI che, te e prakAre che ke cauvidyA khalu tavasamAhI bhavai taMjaDA noihalogaiyAe tavamahIThijjA, no para loga yAe taba mahIdvijjA, nokitivannasada silogaiyAetamahiThejA, nannattha nijjarahayAevamahIThejjA, cautthaM paryaM bhavai bhavai ittha sIlogo ( gAthA) vivihaguNatavorae niyaM bhavai nirAsae nijjaraThie, taMtrasAdhULajJa purANa vAcAM gutto yasayatavasamAaud. e sUtrapATha kahyo. bhAvA -nitra cAre prakAre tapanI samAdhi heAya te kahe che. A loka-manuSya leAkanAM sukha tathA labdhi pramukha pAmavAne arthe tapa na kare 1 paraleka devalekanA kAma bhega pAmavAne tapa na kare. kIti sarva dizAe vistare te kIrti, vaNa eka dizAe vistare te vaNa, adha dizAe vistare te zabda ane teja sthAnake melAya te zlAdhA 3 ema jaza kIti ne lAdhAne arthe tapa na kare. te zene arthe tapa kare ? ema ziSye pUchyA thakAM gurU-ekAMta nirjarAne arthe eTale ekAMta kama khapAvI mukita javAne arthe ja tapa kare. pramANe tapa samAdhinAM cAra pada kahyAM. have e cAre padane phleka ( tenA atha ) kahe che. ghaNA prakAranA guNa karIne ( sahita sadA kALa rakta thake evA tapane viSe udyamI thAya, ane A leka tathA paralekanI icchA rahita ( nirAzI bhAve ) ekAMta nirjarAne ( Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 467. zrI praznottara mohanamALA-bhAga 8 me. arthe tapa kare. ane pUrva bhavanAM karelAM pApakarma tene tapasyA karIne TALe (khapAve) e pramANe tapa samAdhi eTale tapane viSe sama dhi sahita sadA kALa vicare. ema mahAvIra paramAtmAnuM pharamAna che. prazna 66-mULa ughADAM karavAthI zuM phaLa maLe? uttara-guptapaNe samAdhi sahita tapazcaryA karanAranuM kroDa kalyANa thAya che. arthAta koDa bhavanAM karelA (celA) kamane kSaya kare che. eTale nirAlI bhAve tapasyA karavAvALAne te koDe bhavanAM karelA pApakarmo- nI nirjarA thAya che. paraMtu mehane vaza paDelA prANI, tapazcaryAdi uttamottama mekSa phaLadAyaka je guNene aMgIkAra karI bIjA pAse pitAnA guNanAM gIte gavarAvavAthI yA te vAka sAMbhaLIne AnaMda mAnavAthI pitAnA guNarUpa vRkSanA mULa ughADAM karavAthI te vRkSane nAza vahele thAya che prazna 67-evuM vaLI kaye ThekANe kahyuM che ke bIjA ApaNu guNe gAya ane ApaNe kAMIka AnaMda mAnIe tethI ApaNA guNanI hAni thAya? uttara-A viSe prathama sUyagaDAMga sUtrane nyAya apAI gayuM che, vizeSa jANavA IcchavA hoya te sAMbhaLo, adhyAtma kalamanI bIjI AvRtti savaMta 1967 mAM chapAyela che tenA pAne 311 me kahyuM che ke- jIvane anAdi svabhAva abhimAna karavAnuM che te sIdhI ane ADakatarI rIte zubha kRmAM paNa thaI jAya che ane tenuM kAraNa vAstavika tatvaSaNuM nahi eja che. vicAra karatAM jaNAya che ke, vastusvarUpa AthI ulaTuM ja che, eka sukRtya karavA pahelA athavA karatI vakhate tene khAnagI rAkhavAthI bahu jAtanA lAbha thAya che. abhimAna na thaI jAya te bahu meTo lAbha che. kAraNa ke abhimAnathI sukRtyanuM phaLa ahiMja rahI jAya che. lekamAM kIrti belAya athavA bahu te devagati maLe, paNa nirjarA thavI muzkela che. e uparAMta gupta sukRtya karatI vakhata apUrva mAnasika AnaMda thAya che, AtmasvarUpamAM ramaNa thAya che ane pharaja bajAvavAne zuddha khyAla Ave che e sarva lAbha judAja che. prazna 68--uparanA cAlatA adhikAramAM kahyuM che ke-svaguNa prazaMsAthI lAbha jarA paNa nathI, ema kahevAnuM zuM kAraNa? uttara--graMthakArane A viSe kAMIka kahevAnI jarUra che. mATe graMthakartA De che - stutaiHzrutapyaparainirIkSitai, guNastavAtman sukRtainakazcana phalantI naiva pragaTI kRtabhuvo drumAhimUlainipatanyapitvadhaH 10 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 8 me. artha-"tArA guNe athavA sukRtyenI bIjI stuti kare athavA sAMbhaLe, athavA tArAM kAme bIjA jAe, tethI he cetana ! tane kAMIpaNa lAbha nathI. jemake jhADanAM mULa ughADAM karI nAMkhyAM hoya te tethI jhADa phaLatA nathI, paNa ulaTAM ukhaDI jaIne bhaiyapara paDe che. temaja sArA kAme paNa ughADAM paDavAthI bhaye paDe che." bhAvArtha-eka mANase pRthvI upara suMdara jhADa vAvyuM ane tenAM mIThAM phaLa thaze ema tene lAgyuM, tethI tenuM mULa kevuM haze te jovAnI IcchA thaI Ama vicArI bIjAne batAvavA sArU tathA pitAne jevA sArU mULa pharatAM je mATI kacere vagere hatAM te dUra karyA ane mULa badhAe joyuM paNa pariNAma zuM AvyuM ke phaLa te na maLyuM, paraMtu jhADa paNa nAza pAmI gayuM. AvI ja rIte sArAM kAmane yaza sAro bolAze ema dhArI A jIva sukRtya rUpa mULa bIjAne jevA sArUM ukheDI tenI pharatI aprasiddhatA rUpa mATI vagere hoya che te dUra kare che, tema karavAthI je ke yaza te belAya che, paNa tenA phaLane nAza thAya che ane sukRtyanA nAzathI te pote paNa nAza pAmI jAya che. pAne 312 mAM kahyuM che ke vicAraze te che paNa temaja pArakI mANase ApaNA guNo ke sArA kAmanI stuti kare temAM lAbha zuM che? tAtvika vicAra karatAM jaNAya che ke kIti ke mananI IcchA e paNa ajJAna janya che, emAM dama jevuM nathI, ane vicikSaNa maNi kadI tenI IcchA karatAM nathI. AgaMtuka rItyA sviAbhAvika te maLI jAya te bhale bhaLe, paNa tenI khAtara cAritravAna potAnuM vartana kare e cAritraneja chAjatuM nathI, ane ghaNuM kharuM duniyAmAM bane che paNa ema ke je enI pachavADe deDe che, tene e varatI nathI ane ulaTo pachavADe deDavAne kaleza Ape che. kIrtine lebhIne sukRtyane nAza thAya che ane ghaNI vAra ulaTuM apamAna maLe che. A sarva hakIkata anubhavagamya che ane avalokana karanAra turata pAmI jAya tevI che. [ Iti. ] prazna da9--tapa ane jJAnamAM vizeSAdhika koNa ? uttara--kaI ema kahe ke ame jJAna vaDeja mukti laIzuM amAre taSanI koI jarUra nathI. teNaja tapasyAnA karavAvALA paNa emaja bele che ke tapazcaryA karavAvALAne jJAnanI jarUra nathI, tapasyA vaDe paNa karma kSaya Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA--bhAga 8 mo. 468 thAya che. eTale jema jJAnavAdI tapane niSedha kare che ke AvA tapa te jIve anaMtIvAra karyo paNa kAMI AtmAnuM vaLyuM nahi, temaja tapasyAnA karanArA pitAnA tapanA abhimAne karIne jJAnane tuccha mAtra gaNuM tapa vaDeja karmano kSaya karI mukti pada lezuM eTalethI nahi aTakatAM kaI kaI tapanA madathI pitA sivAya bIjAne lekhAmAM nahi gaNatA mAtra putaLA samAnaja mAne. evA AbhamAnIne jJAnanI rUci nahi thavAthI te jJAna ane jJAnIonA arvaNavAda bele te eTale sudhI ke jJAnanA abhyAsaka tathA upadezakene bhATa cAraNa vagerenI upamA ApI potAnAja tapane vizeSa mAne che. ema banne taraphanA avAjo nIkaLatA sAMbhaLI banne taraphane vicAra karatAM ekAMta pakSe banene mithyAvAda che, bannenAM gaviMcha vacane che. jJAnavAnane jJAnane te ane tapasyAnA karavAvALAne tapazcaryAne je ke ghaNe meTo guNa che, paraMtu temAM kIrti ane garva. abhimAna vagere durguNo bhaLavAthI tenA phaLanI tinA guNanI ] nAsti thAya che. jenazAstramAM ekalA jJAna vaDe mukita kahI nathI. mukita te jJAna. darzana, cAritra ane tapa e cAra vaDe kahela che. temAM paNa jJAnanI adhikatA jaNAya che. ema keTalAMka zAstrathI nirNaya thAya che. mokSa pAmavAnAM cAra dvAra kahyAM che temAM jJAna e mukhya daravAjo kahyo che, jJAna vinA japa tapAdi sarva kivA niSphaLa kahI che. ane ajJAna tapathI je ke huM mIThuM thAya tethI zuM vaLyuM ? mATe dareka zAstramAM paheluM jJAna meLavyA bAda tapazcaryA karavAnuM kahyuM che. e upathI ema jaNAya che ke prathama zAstra jJAna karavuM teja vizeSa che, ane dareka zAstramAM sUtrajJAna vizeSa baLavAna kahela che. prazna 70-keI ema kahe ke jJAna te mAtra jANavAne mATe ja che paNa karmane kSaya karavAne mATe te zAstramAM tapa kahyo che. nAnA nAnA * 4 taLa parika jJAna thakI jANe sakala tapasyA kUpana svarUpa e uttarAdhyayana sUtranuM vAkaya che tenuM kema ? uttara--e vAta satya che. paNa zrI bhagavatIjImAM kahyuM che ke jIva ajava, trasa, sthAvara e cAra bolo jANyA vinA paccakhANa kare tenAM dupaccakhANu, ane e cAra belanuM jJAna thaye supaccakhANa kahyAM che. te paccakhANa vinA tapa heya nahi mATe tapanA karanArane paheluM jJAna hovuM joIe. ane uttarAdhyayananA 28 mA adhyayanamAM paNa eja kahyuM che ke Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznane!ttara mahanamALA--bhAga 8 mo. sAna vinA cAritrane guNa nahIM ane cAritranA guNa vinA kathI mukAvA pazu nathI. ahiMyAM tapano samAveza cAritramAM karyAM che. ane teja adhi- kAre kahyu che ke-cAritravaDe AvatAM karmane zake tyAreja tapa vaDe karmane khapAvI zakAya e badhAnA mULa hetu jJAna che jJAna hoya teja cAritra ane tapanuM phaLIbhutapaNu che. mATe jJAna sahIta jIne kata tapa karavAthI pUrNa phaLanI prApti thAya che. te sivAyano tapa mAtra zarIraneja sukavavArUpa che. pUrva kahelA jJAna mevavudhA prAdu: kumeLa tAvanAtta5:. eTale, kamo nuM javalana karavAthI jJAna eja tapa che. ema tatvajJA kahe che. 470 prazna 71---zu tapasyA karyAM vinA mAtra jJAnathIja karmInu khapavApazuM thAya che ? temAM vaLI zAstra jJAnathI tapasyA karavA karatA adhika ka - nI nija rA kahe ke kanu' khapavApaNu' kahe e vAta kema saMbhave ? A, utrara--e vAta samajavI kAMi paNa kaheNu nathI. jene zAstranu jJAna hAya che te sahelAithI samajI zake tema che. ghaNA tapavaDe je phaLa prApta thAya che tethI adhika phaLa mAtra jJAnavarDa prApta thAya temAM zu' sazaya che ? je tapanI vAta cAle che te te mAtra dekhAvanA bAhya tapanIja vAta che, tethI guma chupo abhyaMtara tapa te hajAro, lAkhA ke karoDo game guNe karI caDIyAtA che. temAM sajhAyane abhya'tara tapamAM kahela che te sajhAya zAnI sUtranI te sUtranu` bhaNavuM dhAravuM vicAravuM ityAdika prakAranI saya ne abhyaMtara tapa kahela che. mATe sUtrajJAna e paNa abhyaMtara tapanA bheda che. ane bAhya tapathI vizeSa phaLadAyaka che. tapasyA karanAra mAtra pAta!nAja uddhAra karI zake, ane sUtrajJAnI peAtAnA ane bIjA aneka jIvAnA uddhAra karI zake che, mATe zAstramAM jJAnane vizeSa kahyo che. prazna 72-sUtrajJAnathI kayA kyA guNe|nI prApti thAya che te jaNAvo ? uttara-bhagavatIjInA bIjA zatakanA pAMcamA uddezamAM siddhAMta zravaNu karavAtI daza elanI prApti kaDI che. temAM chevaTanA khela siddhapadanI prAptinA kahyo che. te te tamAma jJAna guNaneja pratApa che, eTalAja mATe zAstramAM kahyu` che ke yathaistajasA vahniH prAptaMnirdahatikSaNAtaH tathAjJAnAgninApApaM, sarvadaiti vedavit - ma. 6. 12o. 246 mo. a -agni jema tejavaDe pAse rahelAM kASTone kSaNamAMja mALIne Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranattara mehanamALA-bhAga 8 me. bhasma karI nAkhe che, tema davettA [zAstravettA purUSa jJAnarUpI agnivaDe sarva pApone bALI nAkhe che, dharmabiMdu adhyAya bIje pAne pa6 me kahyuM che ke - pApAyaauSadhaMzAstraM, zAstrapuNyanibandhanam cakSuH sarvatragaMzAstra, zAkhasarvArtha sAyane . artha-- pAparUpa raMganuM auSadha zAstra che zAstra te je puNyanuM nibaMdhana kahetAM kAraNa che . vaLI zAstra je te sarva jagyAe gati karatuM evuM netra che. eTale A netrathI sarva dekhAtuM nathI ne zAstrarUpa netrathI sarva dekhAya che, mATe sarva arthanuM sAdhana zAstra che. prazna cha3-zAstrane anAdara karanArane zuM phaLa? uttara-uparanA cAlatA adhikAramAM kahyuM che ke-cAvanArA zAstre, tasyazraddhAdayoguNA; unmattaguNatulyatvA, bhAprazaMsAsyadaM satAm 2 artha--jene zAstrane viSe anAdara che tenA zraddhAdika guNa je te unmatta purUSanA je guNa tene tulya che e hetu mATe, satya purUSane prazaMsA karavAnuM sthAnaka nathI thatA. mahinAthathAya, kAraNa zodhavA; gharakrnnrtnsy tathAzAstravibudhAH 3 artha -malIna evAM vana atyaMta zedhana karanAra jema jaLa che tema malIna evA aMtaHkaraNarUpa ratane zodhana karanAra zAstra che ema paMDita purUSa kahe che. e pramANe dharmabiMdumAM kahyuM che mATe tapasyA karanArane ja ke jJAnaguNa thoDe hoya che, te paNa temaNe zAstrano anAdara kare nahi. temaja zAstra ane zAstranA abhyAsakanuM upa hAsya paNa karavuM nahi. kemake tema karavAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. eTaluM ja nahi paNa temanA arvaNavAda balavAthI killaSIpaNuM prAbha thAya che eTale caMDALa jAtimAM utpanna thavAya che pachI paNa ghaNe bhAge te ihAnI prApti thatI nathI ne kadApi chaThThA prApta thAya te tenuM belivuM kaniSTa hevAne lIdhe apriya hovAthI tenI bhASA kaIne game nahi. ityAdi ghaNA yuniTa phaLanI prApti che. mATe uttama evA tapane guNa jene prApta thayuM che, teNe te kadA kALa jJAna tathA jJAnI purUSano anAdara kare nahi temaja temanI avahelaNa AzAtanA paNa karavI nahIM. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA-bhAga 8 mo. prazna 65--jJAnanI ramaNatA vinA japatapAdi kriyA kare tene mATe zuM samajavu' ? 472 " uttara--pItakharI hukama murnikRta " zrI jJAnaprakAza prakaraNa saMgraha nAmanA graMtha temAM jJAnabhUSNumAM pAne 95 me kahyuM che ke-- je manuSya eka karoDa upavAsa karIne jeTalAM kama nArakImAM nija re eTalAM karma jJAnI eka zvAsa nIce leine uce mUke teTalAmAM teTalAM kama nijare evu' zrI vIra paramAtma e vividvApannatimAM kahyu` che pAne 127 me jJAnanI ramazutA nathI ane vyavahAra mAnuM kriyA kaSTAdika tapa japa kare che, te tethI leka tene tapasI kahe tathA vyavahAra mA~nA cAlavAvALA paNa jANe; leka tene dhaNu vakhANe paNa paramAtma e tene adhamI kahyA che paNa dhImAM gaveSyA nathI. prazna 75--samabhAvavinA tapasyA karanArane zuM phaLa ? uttara--uparAkata kahelA graMthanA pAne 296 me tathA 297 me kahyuM che ke tapasyA kahetAM AtmavijJAna rahita kanA nAza na kare. je kei jIva samabhAva vinA rAgadveza pariNatinuM uThANa jANatA nathI sthira svabhAva thaye nathI ane tIvra AkarA tapa karatA thakI keTAna koTI bhava sudhI evA tapa kare athavA kAyakalezAdika aneka rItanA tapa kare tApaNa kama khape nahi, eTale adhI kSaNamAM jJAnIne jeTalAM kama khape teTalAM tapa thakI na khape, zA kAraNa mATe ? je e tapa che te karmo dha che, paN mukita hetu nathI. vaLI eja graMthanA pAne 349 me kahyu` che ke-je kakriyA AtApanA pramukha kare che tathA paMcamahAvrata ceAkhAM pALe che, ba'tALI'sa doSa sahita AhArAdika le che ityAdi je kaSTa kare che tene kai duSkara karaNI kahIe nahi. e te sAdhanA sAdhya che, e bALa jIvanI karaNI che, e kriyAtapa che, te darzananI e LakhANu AthI tathA khALa jIva che, tene vADAmAM rAkhavA vAstuM che mATe e kriyAnaya che sAmAnya che, te e kriyAvALAne ka'dhaM duSkara kahevAya nahi. prazna 75---kaI va daNA namaskAra kare yA na kare tenA upara sAdhu e kevA bhAva rAkhavA joie ? uttara--dazavaikAlika sUtramAM adhyayana 5 maiM bIjA uddezanI 30 mI gAthAmAM kahyuM che ke, Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mehanamALA-bhAga 8 mo. 476 je na vade na sekuppe, vaMdIu na mmukkase; eva manne mANasma, sAmanna maNucii 30 artha-bhagavaMta mahAvIra deva kahe che ke, huM mArA munio ! tamane keI vaMdaNA namaskAra na kare te tame temanA upara kepa karaze nahIM, ane vaMdaNAdika kare tethI harSavAna thaze nahIM, ema baMnene viSe samabhAva manane viSe mAno ke sAdhu tapasvI saMyamane viSe sthira rahe. munie , je je ha! nirmAlya evA mAna maratabAnA bhUkhyA thaI vaMdaNa namaska rAdithI pUjAvAne viSe lubdha thatA nahIM, temAM zuMcAtA nahIM. kaI vaMdaNA namaskAra na kare te tenA upara dveSa karatA nahIM. keI vaMdaNAdika kare te tene upara ragatA dharAvatA nahIM. e baMne karma baMdhane hetu jANI Anadharmane vicAra kare. prazna 77-mAna sanmAna pUjA satkAranA kAmI thAya tenA mATe zuM samajavuM ? uttara-tenA mATe teja daza vaikAlika sUtranA pAMcamAM adhyayananA bIjA udezamAM 35 mI gAthAmAM kahyuM che ke, pUyaNaThA jasokArI, mANasammANakAmae; bahu pamavaIpAvaM, mAyAsalaMca kuvvai. 35 artha--je sAdhu tapasvI, pUjA satkArane athI, jazane kAmI mAna sanmAna kAmI hoya, ane hamezAM teneja viSe tenI vRtti rahetI hoya te ghaNuM pApane prasava kare che eTale ghaNA pApane vadhAro kare che kemake tene hRdayamAM mAyAzalyane vAsa hovAthI bAhyAbhyatara kepe karI prajavalita hoya che. temaja sUyagaDAMga sUtrane bIjA adhyayananI 11mI gAthAmAM kahyuM che ke mahayA pAligovajANiyA, jAvIya vaMdaNa pUyaNo, ihaM, muhume sallehuruddhare viumaMtApajahejasathavaM // 11 // artha--je sAdhu vaMdanA pUjAnA vA che te moTA kAdavamAM khutA samAna e ThAma che kemake je thakI jIvane garva utpanna thAya te aMtaraMga sUkSma tIrNa zalya che te uddharatAM ghaNe durlabha che te mATe vivekI purUSa vaMdanA pUjA "lAdhAnA paricayane tyAga kare Ityartha- Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 me. prazna 78-uparanI gAthAne savaLo artha nahi letAM avaLe upayAga kare tenuM zuM samajavuM ? uttara--tene insApha te uparanI gAthAomAMthI nIkaLI Ave che. bIje ThekANe jovA javAnI jarUra paDe tema nathI. avaLo upayoga karavAvALa pitAnI ApakhudIthI, abhimAnane laIne eTale tapa Adi guNenA prabhAve duniyAe mAnyuM ke, mAna rUpI mAtaMga caDe thake je pUjA satkAra mAna sanmAnane jaza kIrtine lubdha thayele bIjAone putaLA samAna gaNI duniyAmAM ghaNA anartha kare ane pitAne prApta thayela lakSmIne avaLe mArge luMTAve te pite pitAnA AtmAne zatru bane che. ane kuDa kapaTa kapAya rUpI kAdavamAM khule che. are pitAnAja zastra vaDe pitAnA AtmAne vinAza kare che. are A te ujaLuM jaLahaLatuM be dhAruM bhAva khaDaga pitAnA ane pitAnA saMgatIono vinAza kare che. khaTapaTa, kusaMpa, kaleza, vaira, virodha, niMdA, IrSyA ane rAgadveSa rUpI vamalamAM eka bIjA ene bAtha pakaDI saMsAra rUpI samudranA cakravAlamAM paDe che. arthAt te pitAnA AtmAne uddhAra karI zake nahi, te bIjAono kevI rIte karI zake ? kahyuM che ke deha. jANe jagatane tArazuM, Apa tarI sahu sAtha; tIra tajI paDayA vamaLamAM, pakaDI avaLI bAtha 1 Apa dhakhe para dhAba, upaje ubhayane re; te nizcaya karI jANa, TaLe na ataMra doSa. 2 rAga dvezanI beDImAM, je jana paDIA Apa; te parane kema cheDaze, ulaTa kare saMtApa 3 mATe he bhavya jIve ! evA darzane dura karI, pitAne prApta thayelA tapa saMyamAdi guNonuM rakSaNa karavuM teja AtmAne zreya che. ema jina vItarAga devanuM tatva prakAze che. prazna cha9-ziSya A kALamAM tapathI deva darzana kema thatuM nathI ? uttara-zAstra parathI tathA vRddhonA kahevA parathI ema jaNAya che ke AgaLa para tapa japAdi kriyA karanArAne deva darzana thatuM te eTale sudhI ke eka aThama karI besanArAnI pAse turataja devatA hAjara thatA ane mane-- vAMchita kArya karatA, tathA te sivAya aneka prakAranI labdhio paNa prApta Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 8 mo, thAtI ema zAstra thakI jaNAya che. ane A kALamAM dehane bhasma karanArA tathA vikaTa tapazcaryAdi karanArA tathA zIte gaNAdi kALe AtApanA lenArA ghaNA jovAmAM Ave che, chatAM teone koI prakAranI labdhi ke deva darzana vagere kAMI paNa prApta thatuM nathI tenuM zuM kAraNa? uttara-gurU-he ziSya ! tArUM prazna ghaNuMja khubI bhareluM che. paraMtu te viSe huM tane sUtranA nyAyathI jaNAvuM te sAMbhaLa AgaLamAM sAdhuo ghaNuja saraLasvabhAvI ane AtmAthI hatA jethI sUtromAM temane pUrada bhaddayAe paggai viNayAe paggai maue pagai uvasaMte sANukosIyAe amacchariyAe. eka taraphathI prakRtinA bhadrika, prakRtinA vinIta, prakRtinA sukamALa, saraLa, prakRtinA upazAMta, anukaMpAvaMta, dayALu, matsara, ahaMkAra abhimAna sahita evA svabhAvavALA-- bIjI taraphathI dazAzrutaskaMdha sUtrane pAMcamA adhyayanamAM kahelI cithI gAthA pramANe vartaNuka calAvavAvALAne devadarzana thAya che. prazna 80-uparane pATha kayA sUtramAM che ane dazAzrutaskaMdhamAM zuM kahyuM che jaNAvaze ? uttara-upara kahele pATha bhagavatIjI vagere ghaNAM sUtromAM che ane dazAzrutaskaMdhamAM pAMcamAM adhyayanamAM A pramANe kahyuM che. (gAthA) paMtAibhayamANassa, vicittasayaNAsaNaM; appAhArassa daMtasa devAdaMse - phatAphaLo chA artha--aMtarAMta AhArane karanAra, pApakarmathI bIhanAra, strI, pazu, paDaMga (napuMsaka pAvaIyAdi ) rahita sthAnaka pATapATalAdi Asane sevanAra arthAt cekhuM brahmacarya pALanAra, a9pa AhArane karanAra, iMdiyone damanAra evo hoya tene devatA darzana de che. arthAt AgaLanA uttama purUSe evA saguNavALA hatA ke teonI karelI tamAma karaNI phaLIbhUta thatI. tenuM mULa kAraNa te eja che ke teo je je karaNI karatA te kAMI paNa pitAnA svArtha vinA mAtra paramArtha buddhi eTale mokSa phaLaneja hete ekAMta nijara arthe, nirAzIbhAve karatA te paNa kheda rahita akaluSitapaNe tathA sarala ane mRdu prakRtine laIne lathyiAdi guNonI prApti ane devatAnuM AvavuM zIgha thAtuM. prazna 81-- A kALamAM upara kahyA pramANenA prANIo nahi heya uttara--nahi hoya ema kema kahI zakAya ? bahurata vasuMdharA ghaNAe uttama purUSe pedA thayA, thAya che ne thaze. pAMcamAM ArAnA cheDA sudhI chama' Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mihanamALA-bhAga 8 me. ekAvatArI jIva hovAno saMbhava che. paNa evA samadraSTi jIva bhAgyeja jovAmAM Avaze. vartamAna samayane vicAra karatAM japatapAdi kiyAnA karavAvALA najare paDe che kharA, paraMtu temanuM aMtaHkaraNa upara varNavelA guNokta zuddha hoya ema jaNAtuM nathI; kiyA pramANe aMtaHkaraNa zuddha hoya te phaLIbhUta kema na thAya ? avazya thAya. eka tulasIdAsa nAmanA kavie kahyuM che ke- saba dhana patthara karI jAne, saba strI mAta samAna eTale ke prabhu nahI maLe te, tulazIdAsa jamAna? e pramANe ghAva banAvI tulazIdAsa potAnA gurU pAse laI jatAM temanA gurUe kahyuM ke tArUM jamAnapAnuM rahe nathI, kemake evA te duniyAmAM ghANA nIkaLanArA jovAmAM Ave che paNa durlabha te e che ke - sAMbhaLa saba dhana taje sela che, sela tajavo triyA neharu paraniMdA ne irSa, tulasI durlabha teha. 2. parAI niMdA ne ApakI baDAi, pArakA sukhe duHkhIyA arthAta keInuM bhaluM sahana na karI zake. te IrSA-adekhAI eTale niMdA ne irSA teNe A duniyAmAM uDI jaDa nAMkhI che ke jeNe tyAgI tathA bhegInAM tamAma nAM aMtaHkaraNa malIna karI dIdhAM che ke jeNe karIne teonA sArA kRtyenAM zubha phaLa besavA dIdhAMja nahi. juo te kharA ke eka sAdhAraNa matavALA dharmane viSe kAMI paNa nahi samajatAM chatAM phakata bhadrika (saraLa) prakRtine laIne teonA AyuSyanI vAte, AgaLathI kahI batAve che ne teonA kahevA pramANeja AyuSyanI hada pUrI paDe che. te pramANe vikaTa kaSTa sahana karanAre kAMI paNa jANe nahi te kevI ajAyabI ? ahiMyAM eTaluM ja kahevuM basa che ke evA sAdhAraNa jJAnanI hAnI thavAnuM kAraNa mAtra mAyA (kapaTa), paraniMdA ne IrSA eja che. e pramANe jenI Teva hoya che te kalezathI ke paniMdAthI Dara khAtA nathI paNa zAstrakAra te khuluM kahe che ke tenAM tamAma zubha kRtyeno nAza thAya che. te pachI devadarzana te thAyaja kayAMthI ? ane labdhinI AzA heyaja zAnI ? prazna 82-niMdA, irSA ane mAyAvata prANIne sadguNanI hAni uparAMta zuM phaLa prApta thAya che ? uttara dhyAnavicAra nAmanA pustakAmAM pAne 39 me kahyuM che kekaleza karavAthI ane niMdA karavAthI, jIva azuMbha karma upArjana kare che Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranettara-mAhanamALA--bhAga 8 mI. upadezamALAmAM kahyu` che ke-pAse nathato na ha46. carca narsa na pAva; suNaM vikuNaisataM. baMdha kammaM mahAghoraM . 1. bhAvA-cetana pArakAnAM dUSaNA kADhatA chatA kAMI pAmate nathI ane pArakAnA apavAda dUSaNA khelate chatA yazakIti pAmI zakatA nathI. ane niMdA karyAMthI sajjana, mitrane paNa niMdaka purUSa zatru kare che, ane paradoSa khelate chatA mahA ghoraka bAMdhe che. vaLI adekhAi dveSa vinA saMsAranI kAraNIbhUta evI pArakAnA duSaNanI kathA thatI nathI, e mATe niMdakapaNuM vavu', mANasa dhAre che ke pArakAnA dUSaNa kADhIza eTale mArI meTAI thaze paNa jANatA nathI ke-koyalA cAjye lAla muka kadI thAya nahi. kALu ja mukha thAya. tema pArakI niMdAthI peAtAnI mahattA ochI thAya che, ane parabhavamAM dArUNa duHkha bhogavavu paDe che, mATe AtmahitAthI jIve paranAM dUSaNa kadI uccAravAM nahI. vaLI jIve mAyA paNa karavI nahi. kapaTathI hajAro varSa sudhI cAritra pALyu hoya che te paNa niSphaLa thAya che. mAsa mAsane aMte pAraNuM kare ane lakhu' anna vehare paNa je manamAM kapaTa che te tethI anaMta vakhata janma maraNa thaze. bhUmizayana karavuM, kezalucana karavuM te paNa sukara che. paNa mAyAnA tyAga duSkara che.(iti) eTale game tevI kriyA kare, game tevA tapa paNa jyAM sudhI kapaTa, niMdAne irSA tyAga nathI karyAM tyAM sudhI tenI karelI tamAma kriyAM niSphaLa thAya che ke jethI uttama labdhi ke devadarzana vagere kAMipaNu camatkArI khAkhata pragaTa thaI zakatI nathI. prazna 83-sAdhune keTalA prakAranI bhASA avazya vavI joie ? uttara---praznavyAkaraNa sUtramAM savaradvAramAM adhyayana khIje kahyuM che ke sUtrapATha ' saccaipiyasaMjamassa ubarohakArakaM kiMcinavattavaM, hiMsA, sAvajjasaMpataM bhedavika kArakaM, athavArtha, kalahakAraka aNajjaM, avavAya vivAdasaMpatta velaM ujjaM vejabahuLa, nilajjeloyagaraha NijjaM duhiThaM, dusagaM, dusuNiyaM, apaNo thavaNA paremuniMdA. 470 artha --satya vacana hoya paNa, sayamane bAdhA upajAve tevu' vacana heya te alpa mAtra paNa khelavA cegya nathI. te kevA prakAranA hiMsAkArI vacana sAvadya pApa sahita vacana, sapradAyamAM aMdaroaMdara tathA jJAnAdikane bhedakArI vacana, cAra prakAranI tathA sAta prakAranI vikArUpa vacana ke Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA--bhAga 8 mo. vArtAnuM vacana, anaCkArI vacana, kaleza utpanna thAya tevuM vacana, anAtha nIpere vacana, apavAdakArI vacana, vivAdakArI vacana, vivAda vacana, viTakha NAkArI vacana, phUMkArI vacana, lA rahita vacana, leka niMde tevuM vacana, duSTa dIThuM te vacana, duSTa sAMbhaLyuM te vacana, A duSTa ajANa purUSa che athavA A duSTa sAdhu che, ApaNI stuti ane parinaMdAna bele arthAt e kahelI tamAma evA prakAranI bhASA sAdhune belavI kahyuM nahi. 478 prazna 84--upara vajelI bhASAne kadi koi sAdhu mele te tene bhagavate kevA kahyo che ? uttara--bhagavaMte je bhASA varajI che, je vacana khelavAno niSedha karela che chatAM tevA prakAranI bhASA tevA prakAranAM vacanAnA elaNuhAra hAya tenA mATe bhagavaMte kahyuM che ke-- nasImedAvILa, nasIpaLo + + + nasIvIyaSabhbho, nataMLILo, nasiyALa-pati, naitihUro, nasaMpattivo nasaMsiddho, +++ nasaMpattiyo, navaduchuyo, niyataMtavaNI. a -te purUSa buddhiva'ta nahi, sArarUpa dhananI leNuhAra nahi tathA te dhanyavAdane prAtra nahi, te priyadhamI nahi, te ni`LajAtinA kulava'ta nahi, te dAtAra nahi, te zUra nahiM, te bhale rUpavaMta (sArA vezanA dhaNI) nahi, te saubhAgyavaMta te rUDA AcAravALA nahi, te pati nahi +++ bahu sUtrI nahi, te tapasvI pazu nahi, arthAt tene koi prakAre sadguNI kahevA nahi. te prazna 85--uparAMta (pUrva kahelA) vacananA khelanArane kevAM phaLa heAya ? uttara--nayA joya, nainiSkriyatithI +++ munnAruMgAti jIva, vArIrojameLavada maMhAra, thanaLIna, dudo, vAramAM kAMta. aM--vaLI teja sUtramAM teja adhikAre kahyu che ke pUrva vajelA vacananA khelanArane kevAM phaLa hoya ke-A bhavane viSe nathI zreyakArI mati jenI eve, ane sarva kALa vividha prakAranA rege karI AlIsa, ane parabhavane viSe bhI jAti, bhathu kuLa, bhalu` rUpa, zubha gatAgatI eTalAM vAnAM na pAme evA eya pakSanA [A bhava ane parabhavane vanika te purUSa hAya. Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 mo. 479. prazna 86-nidAna karanArane kayA kayA deSa lAgu thAya che? te vratane ArAdhaka kahevAya ke nahi? uttara-praznavyAkaraNa sUtranA saMvarakAranA trIjA adhyayanamAM niMdakene tera doSanI prApti kahI che, ne te vratane ArAdhaka thatuM nathI te sUtra pAThathI jaNAvIe chIe, paraparIvAu, parassadoso |+: parassanAsei, jaMcasukayaM dANassaya aNtrA, vALavikavoriNI, suva, macharAM +++ sada zaMzajo, kalahakare, vairakare, vigahakare nicarosI, setarisae nArAhaevayamINaM. artha--pArakA avarNavAdane belanAra (naMdaka) pArakA deSane pragaTa karanAra 1 bhalA kIdhele dAnane aMtarAya pADanAra 2, dAnane nAza karanAra 3 anerAnI cADI karanAra 4, macchara bhAva dharanAra pa + + + Akroza vacane belanAra 6, jhagaDAne karanAra 7. kalezane karanAra 8, vera karanAra 9, vigrahane karanAra 10, asamAdhine karanAra 11, niraMtara gADha verane vadhAranAra 12 niraMtara sadAya reSano dharanAra 13 e purUSa vratane a.rAdhe nahi. iti. dazAzrutaskaMdha sUtramAM niMdA karanArane meTo asamAdhi ane paMThanA mAMsa khAnAra kahyo che. zAstranA AdhAre pramANe vidhAna purUSe kahe che ke deharA. niMdaka sarakhe nahi pApI, tAme tere doSa; duje saMvare dekha le, kavidha jAze mekSa 1, saMjama pALe siddha bhaje, zIyaLa na khaMDa rekha; taLalaga mukti vegaLI, jabalaga rAga ne deza 2, jyAM sudhI AtmA nirmaLa thaye nathI, pArakI khaTapaTa mUkI nathI, rAgadveSathI nyAre thaye nathI, niMdA, jhera, vera, IrSA, mada, meha, mAyA, (kapaTa) matsara, kusaMpa, kaleza, vizvAsaghAta, ane kRtadhrapaNuM Adi durguNo ne dezavaTe dI nathI tyAM sudhI game teTalI kriyA karavAmAM Ave, game teTale AcAra pALe, game teTale tapa tape game tevA vrata, niyama, paracakhANa kare ke game tevA saMtaprata lukhA bane tuccha AhAra kare. are kAyAne bALIne bhasma karI nAMkhe paNa e badhuM chAra upara lIMpaNuM che. Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA--bhAga 8 mo. mATe huM mArA baMdhuo! tamArI karelI karaNIne lekhe lagADavI hoya te aMtaranA doSane dUra karI tamArA hRdayane ni`La karI, samabhAva dazA dhAraNa kara, kSAtyAdika uttama guNAne aMgIkAra kare, potAnA ane paranA AtmAne zAMta bhAvanAthI zuddha kare, saMsAranI khaTapaTa ane saMsArInI gulAmIne dUra karI te baMdhanathI AtmAne mukata karI dareka ThekANe zAMtinA ne saMpanA neja pharakAvA ke jethI tamArA ane anerA ghaNA jIvAnA uddhAra thaze. prazna 87--niMdAnA karanAra kevI buddhivALA hoya che ? 480 uttara---satyArtha prakAzamAM pAne 419 me kahyu che ke-naivetiya cakSa guNakarSaM, satasyanindA satataM karotiH yathAkirAtIkarikumbhajAtA, muktAH parityajjavibharti guJjAH // vR. 2060 o o || jo 2 / ajo jIsakA guNa nahi jANatA vahu usakI niMdA nirantara karatA hai jese jaMgalI bhIla gajamukatAeko Da guMjAkA hAra pahina letA hai. // 1 // prazna 88----ApanI praza'sA paranI niMdAnuM zuM phaLa ? uttara- zvetAMbara terApatha matasamIkSA muni vidyAvijaya kRta san 1914 mAM chApyuM che --tenA pAne 81 me kahyuM che ke-parAmanindrAzane sadasada chAdanodbhAvane ca nIcairgotrasya paraniMdyA, AtmaprazaMsA, paranA chatA guNanuM AcchAdana ane peAtAnA achatA guNanu pragaTa karavuM, te nIca gotranA Azrava che. tadviparyayonI caivRtyanutse kaucottaraya. upara kahyAthI vIparIta eTale AtmaniMdA, paraprazaMsA, potAnA chatA guNanuM AcchAdAna ane paranA achatA guNanu' pragaTa karavu, namra vRttinuM pravartana ane keinI sAthe gava nahi karavA, e ucca gAtranA Azrava che, prazna 89----jenA vizvAse rahelA teja mANasa paDakhAmAM rahIne tenu kharU' ciMtave murU' kare evA vizvAsaghAtIne zuM phaLa ? uttara--nItizAstramAM kahyuM che ke-vizvAneprativadyAnAM, tedivizvAsa vAtIka, tekarAnaratajIyAnti, yAyataMtra TIyaragai // jenA vizvAse rahela hAya teja vizvAse rahelAnI ghAta kare evA vizvAsaghAtI manuSye marIne narakane viSe jAya che, ane jyAM sudhI caMdra Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA bhAga-8 mo. 481 sUrya tape tyAM sudhI te tyAM rahe che. arthAta jeTalI caMdra sUryanI sthiti hoya teTale kALa vizvAsaghAtI narakamAM rahe. prazna 90-karelA upakAranA eLavanAra athavA upakAranA badale apakAra karanAra kRtaghIne zuM phaLa prApta thAya? uttara-nItizAstramAM kahyuM che ke nAdAnamA, nArAyaNasaagg, kRtaghnasyamahAmArA, mahAbhArA vizvAsaghAtakAH // 1 // pRthvI ema kahe che ke mane merU parvatane bhAra nathI tema paNa sAta samudrane bhAra nathI, paraMtu A pRthvI para kRtadhI (karelA upakArane olavanAra athavA avaLo badala ApanAra), ane vizvAsa ghAtI te banne mArI pIThapara bejArUpe thaI paDe che, tene mane mahA bhAra lAge che. arthAt evA prANIo A duniyAmAM bhArabhUta che. prazna 91-kRtaghI keNa hoI zake ? uttara-pAMDavanuM uttara caritra prakaraNa trIjuM pAne 28 me kahyuM che kehiinekule prajAto bhavati kudhIH kAtaro bhavati; upakAriNyapakartA nabhavati, bhUvijAra jadanya - arthaje mANasa nIca kuLamAM janmyA hoya te kubuddhivAna ane bIkaNa thAya paraMtu upakAra karanArane je apakAra kare te jAra pitAthI utpanna thayelA vinA bIje heta nathI. prazna 92-cAMDAla keTalA prakAranA? uttara--nItizAstramAM pAMca prakAranA cAMDALa kahyA che te e ke lekakuttttsaakssii suhRdrohI, kRtaghnadIdharopaNaM catvArakarmacAMDAlAH paMcamojAti saMbhavaM. 1 artha-beTI sAkSI pUranAra 1, rUDA hadayavALA upara droha karanAra 2, kRtadhrI 3, lA kALa roSa rAkhanAra 4, A cAra prakAranA karma cAMDAla te kartavya karIne cAMDAlapaNuM pAme che ane pAMcamA cAMDALanI jAtimAM utpanna thayela te paNa cAMDALa kahevAya che. prazna 93-gurU ke mitra upara draha rAkhanAra kRtaghI ane vizvAsaghAtanA karanAra zuM phaLa ? uttara--nItizAstramAM kahyuM che ke-mitra)odI d, tathA vizvAsaghAtakaH ; sayAtinarakaMghoraM, yAvatacaMdra diva karauM 1. artha-gurU athavA mitra upara droha karanAra, tathrI tathA vizravAsaghAtI, AvA je manuSya hoya che te marIne ghara narakamAM utpanna thAya che, ane jyAM sudhI caMdra sUrya tape tyAM sudhI te narakamAM mahA duHkha bhegave. 61 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 zrI prabhanettara mehanamALA-bhAga 8 mo. prazna 94-gurnAdikathI mAyA kapaTa sevanAra ane avarNavAda belanArane zuM phaLa? uttara-uttarAdhyayananA 36 mA adhyayanamAM kahyuM che ke - nANassakevalINaM, dhammAyariyassasaMghasAhaNaM; mAI avnnnnvaaii,kiviziramAvA [$aa 264 (vADIlAlavALA uttarAdhyayanamAM) arthajJAnI,kevaLI, dharmagurU, dharmAcArya, dharma upadezanA denAra dharma pamADanAra tathA caturvidhasaMgha ane sAdhu eTalA jaNathI mAIbhAve varatI kapaTa rAkhI temanA avarNavAda bole-vAMkAbele-niMdA kare, apajaza bele te kivISInI bhAvanA bhAvanAre kahIe. eTale te marIne kivISI jAtanA (cAMDAla jAtanA) devatA thAya. te uparAMta bhagavatIjImAM kahyuM che ke-anate saMsAra paribhramaNa kare. ane nItizAstramAM kahyuM che ke-gurnAdikanAM vAMkAM belI temanA mAnane bhaMga kare tene vagara zastra paNa za karI vadha karavA jeTale deSa lAge. prazna 95-eka paNa akSaranA dAtArane gurUpade na mAne tene zuM phaLa? uttara--nItizAstramAM kahyuM che ke- vAtA, vinunamnyte zvAnayonizataMgatvA, cAMDAlopica jAyate. // 1 // artha--eka paNa akSaranA dAtArane gurUpade na mAne te zvAnanI nimAM se vAra utpanna thAya che ane pachI vAraMvAra cAMDAlapaNAne pAme che. prazna 95-gurUne tyAga karanArane zuM phaLa? uttara--nItizAstramAM kahyuM che ke guhAmaNI , maMtragedgdritaa, gurumaMtradarityAgo mRtyopinarakaMbajet . // 1 // arthagurUne tyAga karanAra duHkhI thAya che ane maMtra eTale bhagavata smaraNane tyAga karavAthI dAridrapaNuM prApta thAya che. gurU ane maMtra banene tyAga karanAra marIne narakamAM jAya che. prazna 97-avinItanAM lakSaNa zuM ? ane te kevAM phaLane pAme ? uttara- dazavaikAlika sUtranA 9 mA adhyayananA pahelA uddezAmAM maMDAtAM pahelI gAthAmAM kahyuM che ke mArA mAmAyA, harasavinnyN nasikkhe socevo tassa abhUi bhAvo, phalaMbakIyassavahAyahoi. artha-je sAdhu abhimAnI hoya, kodhI heya, madavaMta hoya, ane pramAdI hoya te gurUnI pAsethI vinayathI jJAna le nahi. te abhimAnI thaka gurU pratye abhAve vate tevAo vAMsanA phaLanI peThe vinAza pAme che. arthAta jJAnane nAza thavA sAthe pitAnuM patita thavApaNuM thAya che. eTale abhimAnI Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahunamALA-bhAga 8 mo. 483 jIvA gurU vimukhI thakA durgaMtine pAme che. (A adhyayanamAM vinIta avi nItanA guNadoSanuM svarUpa sArI rIte jaNAvavAmAM AvyuM che ). prazna 98--vinayamAM kevA guNeA rahyA che ? uttara--sAMbhaLA, zAstramAM kahyuM che ke-gAthA viSayAo jiNasAsanamalo, viNayAo saMjamotavoH viNao farare, arari kaotavo. // 1 // a - vinaya je che te jina zAsananuM mULa che, vinaya eja sayama ane tapa che je prANI vinayane mUke che arthAt vinayathI uparAMTho thAya che tene cAritrarUpa dharma ane tapa zu' kAmanA che? vinaya guNa vinAnA e sava niSphaLa che mATe AtmAthI jIve vinaya mUkave nahi. prazna 99 ----upakArInA guNa AzIMgaNu kayAre thAya ? uttara--ThAMNAgaThANe 3 je, uddeze 1le kahyuM che ke--zeThanA vANetara mAtApitAne putra ane gurUnA ziSya, peAtAnu zarIra sa'padA tamAma arpaNa kare AkhI jIMdagI sudhI te paNa guNa ezIgaNa thAya nahi. tenA upakArano badale vaLe nahi; paraMtu tene samakita pamADe, dharma pamADe. ane temane aMtasamaya sudhArI temanA AtmAne zAMti prApta kare ArAdhikapada pamADe tyAre te guNaezIMgaNa thayeA kahevAya. prazna 100--vaiDAlavRttivALA manuSyanI prakRtie kevA prakAranI hoya che. uttara--nItizAstramAM jyAM pAkhaDIenAM lakSaNa jaNAvyAM che tyAM kahyu che ke-dharmadhvanImavAlubdha, vijojoyA; vairavRtiojJeyo, dighumaryAmI manya: 28 a -( dharma dhvajI) dha kAMipaNa na kare para Mtu dharmane nAme lokone haMge (sadA lubdha) sA lobhe karI yukta (chAmika) kapaTI ( leAkaTa bhaka:) saMsArI manuSyanI pAse potAnI baDAinA gapoDA mAryAM kare, ( hiMH ) prANIone! ghAtaka anya sAthe vairabuddhi rAkhavAvALe. ( sa bhIsandhakaH ) sArA ane naratA sa` sAthe maLatIyApaNu rAkhe tene (vaiTAkSavratIka) viTAla samAna arthAt bilADI jevI vRttivALA dhRta athavA nIca samajo 1. prazna 101 bagavRttivALA manuSyAnuM zuM lakSaNa? uttara-adhopTinaskRti:, svArthasAdhanatattva; zoniSNA vinItatha, vantratacaronA: 1 // artha - ( adhASTi ) potAnI kIrtine mATe nIce dRSTi rAkhe ( naikRtikaH ) STika keie tene kiMcit paisAbhAra aparAdha karyA hoya te Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 me. tenA badalAmAM sAmAnA prANa levA sudhI tatpara thAya, (svArtha sAdhana) cAhe kapaTa adharma vizvAsaghAta kema na hoya, paraMtu pitAnuM prajana pitAnuM kArya sAdhavAmAM catura hoziyAra (zaThaH) cAhe pitAnI vAta jUThI kAM na hoya, paraMtu haTha kadI na choDe. ( mithyAvinItaH ) gUTha mUTha ane uparathI zIla saMteSa ne sAdhutAdi khalAve tene ( bakavrata ) bagalA samAna nIca samaje, evAM evAM lakSaNavALA (narAH) manuSya pAkhaMDI hoya che. tene vizvAsa ke sevA kadI karavI nahi. arthAt tene saMga paNa na kare ane tevAonA vizvAse te kadI paNa rahevuMja nahi. prazna 102-anyAya adharmamAM cAlavAvALAne tene badale kema maLatuM nathI ? uttara-e te ApaNI samajamAM phera che ApaNI daSTie na Ave tethI ema samajavuM nahi ke adharmIne badale nathI maLato. jema koI bIja vAvavAmAM Ave che tenuM phaLa tenI mudata pAkaye maLe, tema anya adharmanA karavAvALAne tene badala tenA karmanI mudate avazya maLe che. uvavAI sUtramAM kahyuM che ke- muzikSiA muvAparAmAMti kurivAjabhA suviaA mAMti,sukRtanA karavAvALAne zubha phaLa ane dukRtanA karavAvALAne duSTa phaLa hoya che. uttarAdhyayananA cethA adhyayanamAM kahyuM che ke rAjaramAnava gathi. karelAM karmane A bhave ke parabhave mudata pAka udaya Avye tenAM phaLa bhegavyA vinA chUTake nathI. vaLI nItIzAstramAM paNa kahyuM nAdharmazcaritoloke, adhaH phalAtigorIvaH zanairAvarttamAnastu, karturmUlAnikRntati. 1 artha- kareluM adharma niSphaLa karI hotuM nathI. paraMtu je samaya adharma kare te ja samaye tenuM phaLa maLatuM nathI. teNe karIne ajJAnI leka adharmathI DaratA nathI tathApi nizcaya jaNa ke te adharmAcaraNa dhIre dhIre adhamanA subenAM mULane kApatuM cAlyuM jAya che. ___ adharmeNaidhatetAva. ttatobhadrANipazyati tataH sapatnaJjayati, samulastu vinazyati 2. artha - adhamabhA manuSyadharmanI maryAdA choDI mithyA bhASaNa, kapaTa, pAkhaMDa, rakSaNa karanArane viTaMbanA, dharmazAstranuM khaMDana tathA vizvAsaghAtAdi karmovaDe dhanAdi padArthoe prathama te vRddhi pAme pazcAtu dhanAdi aizvarya vaDe khAna, pAna, vastra, AbhUSaNa, cAna, sthAna, mAna, pratiSThAdi prApta thAya che. anyAyathI zatruone paNa jIte che. pazcAtuM zIdhra naSTa thaI jAya che. jema jaDamAMthI kApeluM vRkSa nAza pAme che tema adharmI paNa nAza pAme che. Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA----bhAga 8 8 mo. 485 prazna 103--eka mANase adhama thI pApa karI meLaveluM dhana, tenA bhAkatA tenA kuTuMba vagere te pApanA bhAgIdAra thAya ke kema ? ke uttara--jeNe pApathI--adhathI dhana meLavyu che temAM jenI mana, vacana ke kAyAthI jeTale jeTale aMze sammati hAya tevA prakAranA te te jIva bhAgIdAra thAya che. paNa adhama thI karelA pApanA ejo tA peAtAneja mAthe caDe che. tenA phaLa tA peAtAneja bhAgavavAM paDe che. uttarAdhyayana sUtranA cAthA adhyayananI 4 thI gAthAmAM kahyu che ke saMsAramAvanna parassa aTTA, sAhAraNaM jaMca kareikammaM krammassa te tarasauve yakAle, navadhavA baMdhavayaM uti. // 4 // a--- koi manuSya saMsArane viSe potAnA ( mitra, putra, kalatra khAMdhavAdi arthe athavA pArakAne arthe kAMi kRtya kare che te kamaphaLanA vipAka samaye ( phaLa bhogavavA TANe ) sagA sagApaNu sAyavatA nathI paNa aLagA jaine ubhA rahe che ( arthAt ) potAnI karma baMdhanarUpa kamAi jIvane peAtAneja bhAgavavI paDe che. temaja anyazAstramAM paNa kahyuM che ke ekaH prajAyate jantu, rekaeva pralIyate; ekonu bhuGaGkte sukRta, mendra v duSkRtam . z. / / manu. 4 || 240 || atha-jIe ekaleAja jIva janma ane maraNane prApta thAya che. ane eka poteja dharmonu phaLa je sukhane adhanu phaLa ja duHkha tenA bhakatA thAya che. vaLI mahAbhArate udyoga 10 prajAgara 50 adhyAya 32 me kahyu che keekH pApAni kurute, phalaMbhuGake mahAjanaH ; bhoktAro vipramucyante, karttAdoSeNa lipyate 1. a---ahiMyAM samajo ke kuTuMbamAM eka purUSa pApa karIne padArtha lAve che ane ghaNAM jana arthAt sava kuTu Mba tenA bhoktA thAya che, paraMtu bhogavavAvALA deSabhAgIdAra thAtA nathI, paNa adhanA karanAra pAteja doSanA bhAgI thAya che. prazna 104-je kuTu'khamAM kusa Mpa-kaleza hAya te kuTubanI zI dazA thAya ? uttara-te viSe nItizAstramAM kahyu` che ke pratApogoravaM pUjA, zrIyazaH sukhasaMpadAH kuletAvatpravardhante, raatayed kali. 1. Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 zrI praznottara mehanamALA --bhAga 8 mo. artha-kuTuMbanI aMdara jyAM sudhI kusaMpa kaleza utpanna na thAya tyAM sudhI pratApa, mahattA, mAnyatA, lakSmI, kIrti, sukha ane saMpatine vadhAre thAya che. paraMtu jyArathI kusaMpa pedA thAya che. tyArathI ja e sAta vastuo kSaya roganI peThe nyUnatAne bhajatI cheDA vakhatamAM pralaya dazAne AdhIna thAya che. kalito jAyate krodhaH; krodhAdveSaH pravarddhate; AtmaghAta praapAta, saMto chamto. parA artha-kusaMpathI krodhAgni jAjavalyamAna thAya che, tethI zreSanI vRddhi thAya che. SathI AtmaghAta temaja bIjAne vadha karavAmAM pravRtti thAya che. ane tethI ja naraka gatimAM jAya che. prazna 105-dukha jananA saMgathI AtmAne zuM phaLa prApta thAya che? uttara-nItizAstramAM kahyuM che ke-- kaleka, kusaMgAsaMgadoSeNa, sAdhavoyAMti vikrIyaH : ekarAtriprasaMgaNa kASTaghaMTA vITaMbaNA // 1 // artha-kusaMgI evA duSTa jananA saMgathI sArA mANasane doSita banavuM thAya che ane temAMthI vikaya ketAM meTI ApadAmAM utaravuM thAya che. dAkhalA tarIke, bheLI evI gAyane eka rAtrine dukha gadheDAne saMga thavAthI gaLAmAM kANane Dero paDe ane moTI viTaMbaNAmAM bicArI garIbaDI gAyane paDavApaNuM thayuM. mATe pAMDavanA uttara caritramAM prakaraNa trIje pRSTha 28 me zrIkRSNa sadupadeza dharmarAjA pratye kahe che ke - bhramAtpramAdAdapidaivayogA, nmAbhUtsattAM duSTajanaiH prasaMgaH; yadudbhavAnAM kilakilbiSAnAM, prANAMtiko vismaraNaprakAraH 1 artha -dhrAMtithI, pramAdathI athavA devagathI paNa sajajanane duSTa janane prasaMga thaze mAM je prasaMgamAMthI utpanna thayelAM duHkha prANa jAya tyAre ja bhUlI javAya che. brahmAnaMdanI zikSApatrimAM ra6mA lekamAM kahyuM che ke jJAna kAvya, kRtaghIne saMga tajI de. prazna 106-je gharamAM ke kuTuMbamAM ke gAmamAM athalA dezamAM rAjamAM ke samAjamAM khaTapaTa kusaMpa kaleza ke rAgadveSanI pariNati heya mArA tArApaNuM vizeSa hoya jyAM mAyA bhAva vRdhAre sevAtuM hoya, jyAM upakAranA badale apakAra thate jovA hoya sajajanapara beTA humalA Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA----bhAga 8 mo. thatA hoya, jyAM nIti anIti jovAtI na heAya, gALakhALa eka bhAve vecAtA hoya, ane duSTa svabhAvanI prakRtie vadhAre sevAtI hoya tyo sajjana purUSAe zuM karavuM ? uttara jema peAtAnA AtmAne hita thAya ane kalezanI vRddhi na thAya tema satpuruSAe vavu' paNa peAtAnA AtmAne azreya jaNAya te tevAM sthaLe cheDI zAMtinA mArga pakaDavA. nItizAstramAM kahyuM che ke,-- zakaTaM paMcahastena, dazahastena vAjInaM kuMjaraMzatahastena dezatyAgena durjanaH 1 atha--gADAthI pAMca hAtha, gheADAthI daza hAtha, ane hAthIthI se| hAtha tarIne cAlavuM, para Mtu jayAM duna mANaso vasatAM heAya tyAM te nahi paNa te dezamAM paNa sajjana mANase nahi vasatAM deza tyAga thAvu' te vadhAre salAmatI bharelu che. 427 zrI upadezasAgara pustakamAM pAne 99 me zrI upadeza zatakamAM zlAka 74 me temAM kahyuM che ke-- cheunacara caMpakavane rakSApizAkhoTake, risAiMsa mayUrakokila - kulekA punityAdaraH mAtaMgenakhagkrayaH samatulA kapUrakApAsayo, reSAmatra vicAraNA gaNigaNe dezAya tasmai namaH // 77 // bhAvA --je dezamAM ca'dana, AMkhA ane caMpA jevAM uttama jhADane nAza thatA hoya ane bAvaLa, kathAra, jevAM nIce jhADanuM peSaNa ( rakSaNa ) thatuM hoya, jyAM haMsa, mAra koyala evAM uttama janAvaranA nAza thatA hoya ane kAgaDA vagerenuM rakSaNa thatu hoya; jyAM gadheDA ane hAthI sarakhA gaNAtA hai|ya athavA sarakhe bhAva vecAtA hoya, jyAM kapUra ane kapAzIyAnA sArakhA bhAva hoya e pramANe thatuM hoya te dezanA pa MDita purUSAe dUrathIja namaskAra karI tyAga karavA, paNa gAmamAM praveza karavA nahi. Ane paramAtha e che ke jayAM sajanAnA droha thatA hoya ane durjananA Adara thatA hoya tyAM satpurUSoe cheTethIja salAma karavI. eka kavie kahyu che ke--- doharA. sajjana taje na sajjanatA, duna taje na vera; sAkara ta na madhuratAM, semala taje na jhera huladI jaladI nahi taje, khaTarasa taje na Ama; guNIjana guNakuM nahi taje, guNak ta gulAma. prazna 107--khATu' ALa devAvALAne prakAranuM karma bhAgave ? 2. zu phaLa ? ane te kevA 1. Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 zrI praznottara mehanamALI-bhAga 8 mo. uttara-zrI bhagavatIjI zataka pAme udeze 6 The chevaTanA adhikAramAM kahyuM che ke-je prANI keIne achatuM ALa de, te jIva tevAja karma uparAje tene tevI ja rIte ALa Ave ne vaLI garbhamAM paNa tevI ja ALanuM karma bhagave. prazna 108 upakAra karavAvALA sajajanapara duSTajane apakAra karavA tapara kema thatAM haze? uttara-zrI upadezasAgaramAM pAne 85-86 mAM upadeza zatakanA kaleka 35 thI 38 sudhImAM kahyuM che ke-- upakAropinIcAnA, mapakArohi jAyateH payaHpAnaM bhujaMgAnAM kevala viSavardhanam // 35 // bhAvArtha- nIca mANasane game teTale upakAra karavAmAM Ave, paraMtu te ulaTo zreSarUpa bane che. jema sapane game teTaluM dUdha pAvAmAM Ave paraMtu te jherarUpa bane che. tema durjanane guNa karyo hoya paNa avaguNarUpa bane che. sarpadurjanayormadhye, varaM so nadurjanaH; sarpodazatikAlena, durjanastu ja. rUddo bhAvArtha-durjana ane sarpa e bemAM keNa bhaluM ema kaI puche te sarpa bhale ema kahevuM kema ke sarpa phakta caMpAyeja karaDe, paNa durjana mANasa te vagara caMpA pagale pagale karaDe (duHkha de che) mATe durjana mANasa karatAM sarSa sAro vaLI kahyuM che ke - varSa ja rahe che. sAta vAra nAsthatA, meM ja zANase javA rU7, bhAvArtha- khela purUSa ane sarpa bane paNa sarakhA che. sarpa karaDe te maMtra prayogathI paNa utare ane khela purUSa je hRdayamAM zreSabuddhi rAkhe te maMtrathI paNa maTe nahi. mATe khela karatAM sarpa sAro, vaLI kahyuM che ke takSakasyaviSadate, makSikAyAviSaMziraH: vRzcikasya vipapucchaM, sarvAMge ne vivuM. rUA. bhAvArtha-sapane dADhamAM jhera hoya che. madhamAMkhane mAthAmAM jhera hoya che. vIMchIne AMkaDAmAM jhera hoya che ane durjana mANasane rUMvADe rUMvADe era hoya che, mATe tenAnI dUra rahevuM. iti zrI paramapUjya zrI gopAlajI svAmI tat ziSya muni zrI mehanalAlajI kRta zrI "praznottara mehanamALA" graMtha bhAga 8 me samAptaH | Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 9 parama pUjyazrI gopALajI svAmI tat ziSya munizrI mehanalAlajI kRta. . 3 : 2 - ja zrI praznottara mohanamALA bhAga bho. Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA bhAga 9 mA. prazna 1--sAdhu tathA AyuMne cAmAsu tathAM zeSakALa rahyA pachI keTale kALe pAchu te sthaLe Avavu ka2e ? uttara--zrI AcArAMga sUtramAM bIjA zrutaskaMdhe adhyayana khIje, uddeza khIje, AmUvALA chApela pAne 107 me, zItakALa, tathA uSNukALa tathA varSAkALanA cAra mAsa rahI eTale zeSakALa tathA cekamAsuM rahI pAchA khamaNe kALa AhIra rahyA vinA te sthaLe pAchA Ave te tene upasthAna kriyAdoSa lAge. te sUtrapAThathI tathA bhASAthI jaNAvIe chIe. AgaMtAre suvA jebhavaMtAro uuvahiyaMvA vAsAvAsiyaMvAkappaM uvAtiNA vettAtaM duguNA tuguNeNa apariharitA tatvajjo saMkrAMti acAraso kutarAGavaTALa jiriyA cAmiti, // bhASAmAM paNa kahyuM che ke mAsa kalpa tathA caiAmAsu, rahI vaLI anere hAme mAsa kalpa karI be tathA traNa mAsane aMtare vaNa kIdhe vaLI te upAzraye vase te upasthAna deSa duSTa jANavA te mATe tyAM sAdhune rahevuM na ka2e. ahiMyA te zeSa kALa ke cAmAsu` rahI pachI e traNa mAsa bahAra rahI tyAM AvavAne ke zeSakALa rahevAne vAMdhA nahi ema kahyu che. prazna 2- e traNa mAsa bahAra rahI pachI zeSakALa rahevuM ka2e te tA roSakALa karyA hoya tene lAgu thAya, paNa cemAsAnA cAra mahinA rahe tene ATha mahinA mahAra rahyA pahelAM te sthaLe avAyaja nahi, Ama keTalAkanuM elavu thAya che tenuM kema ? uttara----e sUtrane nyAya jANyA vinA le che. A ThekANe sUtrane abhiprAya evA che ke zeSakALa rahelA sAdhu AryAne bamaNA kALa bahAra rahIne eTale sAdhune be traNa mahinA ane AryAne cAra cha mahinA pachI teja sthaLe zeSakALa rahevu ka2e, ane je sthaLe ceApAsu rahela haya tyAM cAmAsu` rahevuM kayAre kalpe ke e traNa cAmAmAM bahAra ( bIje ) karyAM pachI te sthaLe cAmAsu rahevu' kalpe. arthAt uparA upara cAmAsu rahevu' kalpe nahi, vacce e traNa ceAmasAnu' aMtara paDavu' joie. A pravRtti AkhA jaina vaga mAM sarakhI che. chatAM phoi duniyAne bhramita banAvavA ema kahe ke Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 9 mo. comAsAnA cAra mahinA rahelAne ATha mahinA pahelAM te avAyaja nahi, ema sUtra sUcave che. ema belatA pratye kahIe ke-te pachI ATha mahinA bahAra rahIne tyAM Ave eTale comAsAne kALa paNa zarU thAya, te pachI tyAM comAsuM rahevuM kape kharuM kema? prazna 3-ekAMtavAdI-uparAupara comAsuM rahevuM te kalpa nahi. comAsAnA mATe te vacce be varasanuM aMtara paDavuM joIe. uttara-anekAMtavAdI-e nyAya kayAMne lAvyA? eka vakhata ema kahe che ke comAsAnA cAra mahinA rahelAne ATha mahinA gayA pachI tyAM AvI rahevuM kape ane bIjI vakhata kahe che ke be comAsA bahAra rahyA vinA tyAM comAsuM rahevuM kape nahi. sUtramAM be vAta kahi nathI, tyAM te bamaNe kALa bahAra rahyA vinA tyAM rahevuM ke nahi ema kahyuM che. te bamaNe kALa kAM te comAsAne ke kAM te zeSakALane je je zeSa- kALane bamaNe kALa leze te kAyama comAsAne kALa chuTo raheze. ATha mahinA bahAra kADhe ane comAsuM tyAM ja rahyA kare te tamArA mate tene vadhe nathI. ane je be mAsamAM bahAra rahyA pachI rahevuM ema kare te zeSakALane mATe ATha mahinAne savAla uDI jaze, be mahinA bahAra rahyA pachI game tyAre zeSa kALa rahI zake. sUtranA nyAya pramANe zeSakALa rahelAne eka mAsa rahenArane be mAsa pachI ane comAsuM rahelA be mAsa pachI tyA mAsuM rahevuM kalpa, ane comAsuM rahelAne zeSakALa mATe be mahinA pahelAM avAya nahi ane kadApi Ave te eka be rAtrithI vadhAre rahevAya nahi, e vAta nyAyapUrvaka jaNAya che. prazna -sAdhu sAdhvIne gAdika kAraNa vinA comAsuM tathA zeSakALa uparAMta rahevuM kape ke kema? uttara -comAsuM utare varSAda varasave rate baMdha paDavAdika kAraNe romAsA uparAMta paMdara divasa vadhAre rahevAnI bhagavaMtanI AjJA che. zAkha AcArAMganA bIjA bhRtakadhamAM, adhyayana 3 je, uddeza 1 le bAbuvALA chApela pAne 132 me upara pramANe kahyuM che. prazna - kAMI paNa kAraNa vinA kALa ke comAsA uparAMta rahe tene zuM deSa lAge? uttara--AcArAMga vyutaraka dha bIje, adhyayana 2 je, uddeze 2 je bAbuvALA chApavA pane 107 me kahyuM che ke roSakALa tathA mAsA uparAMta kAraNa vinA sAdhu sAdhvI te sthaLe rahe te kAlAtikAMta deSa lAge. Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA--bhAga 9 mA. prazna 6-cAmAsu beThA pahelAM keTale kALa agAu cAmAsuM karavA AvavuM ka2e ? 492 uttara--je zuda pUnema pachI ASADha suda 15 nI aMdara game tyAre Avavu ka2e. paNa koi kAi sa'pradAyanA bAMdhA jeTha zudgha trIjathI athavA jema zuda 11 thI paNa gaNe che. kAraNa ke-kei jamInamAM varSAdi kAraNe sAdhune nIkaLI zakAya tevuM na heAya te tevA sthaLe agAuthI javAne AcArya nA khAMdhA hoya ema jaNAya che. ane sAdhvIne mATe tene kalpatA zeSakALamAM game tyAre cAmAsuM karavA jai zakAya ema jaNAya che. prazna cha -dIkSAnA kAraNathI zeSakALa uparAMta sAdhu AyAe rahevAya ke kema ? uttara---para samudAyanI dIkSA hAya ! moTAnA kahevAthI eTale te samudAyanA meTAnI AjJAnu' ulla'dhana naHkaravu' e vinaya mULa dhama che, mATe temanI AjJAthI rahI zakAya, ane parasamudAyanAM AryA agara sAdhu nAnA hAya tA, 5De mATA che. tethI jarUra jevuM jaNAya tA rahevAne harakata nahi. peAtanA samudAya mATe paNa eja pramANe samajavu', ema hIrAjI mahArAjanA mukhatI sAMbhaLyuM che. prazna 8 caiAmAsAmAM sAdhuthI vihAra thai zake ke kema ? uttara----kharA kAraNa sivAya cAmAsAmAM sA' ne vihAra karavAnA kalpa nathI. prazna 9-kadApi cemAsAmAM sAdhune vihAra karavAnA prasaMga paDe te te viSe sUtramAM kAMi kAraNeA jaNAvyAM che kharAM ? uttara--hAjI, cAmAsAmAM vihAra karavAnAM daza kAraNeA jaNAvyAM che. ThANAMga ThANe pAMcame, uddeze khIje, kahyu che ke-paNa pahelAM pAMca kAraNe vidvAra karavA ka2e, ane paryeSaNa pachI pAMca kAraNe vihAra karavA ka2e. temAM payUSaNu pahelAMnAM pAMca kAraNeA jaNAve che. rAjAhikanA bhayane kAraNe 1. durbhikSa dukALane kAraNe 2, koi pratyanika pramukha upADIne laI jAya te te kAraNe 3, pANInA upadravane lIdhe 4, ghaNA svaichArdika anAnuM lazkara Avatu jANIne pa; e pa kAraNe sAdhune paNa pahelAM vihAra karavAnAM kahyAM. have paSaNa pachI sAdhune pAMca kAraNe vihAra karavA ka2e te jaNAve che. jJAnane arthe 1, daMna te samakitane arthe 2, cAritranA lAbhane arthe Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA-bhAga 9 mo. 43 3, AcArya upAdhyAya tehane maraNAdika-rogAdikane kAraNe ja, AcArya upAdhyAya pramukhanI kSetra bahAra pAvacca karavAne arthe pa. prazna 10-bhagavatIjImAM kahyuM che ke- eka mAsanI pravajyavALA vANavyaMtaranI jAvat 12 mAsanI pravajyavALe anuttara vimAnanI tejI lezyA ulladhe te zuM ? uttara-zrAddhavidhi graMthamAM pane 331me-ema kahyuM che ke-devatAnI manamAM utpanna thaelI sukhanI prAptinuM ullaMdhana kare. Ane paramArtha e che ke-devatAne sukhathI pravajyanuM sukha anaMtaanuttara raheluM che. arthAt devatAnA sukhathI pravajyanuM sukha anuttara vimAnanA devatAthI paNa ullaMdhana karIne mekSanA sukhanI hade pahoMcADe che te Atmika khamAM lIna thayelA pravajIta-saMyamI muniene mATe che eTale kSINa mAhI yathAkhyAta cAritravaMta kSepaka zreNIe caDelA pariNAmanI dhArAvAbA saMyamIne mATe anuttara vimAnanA devatAthI paNa anaMta guNa Atmika sukha raheluM che. prazna 11--bhikSunI 12 paDimA, dazAzrutaskaMdha vagere sUtramAM kahI che temAM pahelI sAta paDimA sudhI eka mAsIyA, de mAsIyA, ema jAvata sAtamI sAta mAsIyA kahI tene kALa keTale samajavo ? uttara-bhagavatI zataka bIje uddeze pahele baMdhakanI paDimAnA adhikAre arthamAM dareka paDimAne tapa kALa eka eka mAsane kahyA che. eTale pahelI DimAthI sAtamI DimA sudhI eka eka mAsane kALa kahyo che. prazna 12--keTalAka kahe che ke ahiMthI marIne gayelA te pAchA kema kAMI kahevA AvatA nathI ? uttara--ahiM rahele purUSa madha pANIe vRNita netra avyakta bebhAnI, mArgamAM paDelo tene upADI ghare lAvyA kepha utaryo ema na jANe je huM kyAMthI Avyo chuM (te kayAMthI AvI kahe ) tathA ema na jANe ke huM ahiMthI cavI kayAM jaIza? prazna 13-sthitika5 1, asthitika9pa 2, jinakalpI 3, ane kapAtIta te kene kahevA tenuM svarUpa zuM ? uttara-sthitika5mAM pahelA chaThThA tIrthakaranA sAdhu, 1 asthiti-- kapamAM-vacalA bAvIza tIrthakaranA sAdhu, 2 jinakalpamAM parihAra vizuddha Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 zrI praznottara mehanamALI-bhaga 9 mo. cAritramAMthI jinakalpIpaNuM dhAraNa kare che tathA paDimAdhArI, 3 kapAtIta te chatmastha tIrthakara tathA sarva kevaLI, 4 ema jaNAya che. prazna 14- vedanIya karmanA saMbaMdhamAM zAtavedanIyanI sthiti jaghanya be samayanI na utkRSTI 15DAkeDa sAgaropamanI kahI, ane azAtA vedanIyanI sthiti jaghanya eka sAgaranA sAta bhAga mAMhelA traNa bhAganI temAM eka palyane asaMkhyAtame bhAga uNAnI, ane utkRSTI trIza koDA keDa sAgaropamanI kahI. temAM zAtA vedanIyanI be samayanI sthiti kahI tenuM zuM kAraNa? uttara-IriyAvahI kriyAne baMdhavALA 11-12-13 mA e traNa guNaThANAvALA phakta eka zAtA vedanIya karmaja bAMdhe che. te baMdha be samayanI sthitine ja che. eTale IriyAvahI kiyA pahele samaye bAMdhe, bIje samaye vede ane trIje samaye te te karma nirja. mATe zAtA vedanIya karmane jaghanya be samayane baMdha kahyo. prazna 15-nAmakarma ane getra karmanI sthiti jaghanya 8 muhUrtanI kahI te kema? bIjA cha karmanI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI che ne A be karmanI A muhUrtanI kahI te saMsArI sarva jIvane 8 karma bhegAM heya te pAMca sthAvaramAM sUma tathA nigodAdikanuM AukhuM jaghanya utkRSTa aMtarmuhUrtanuM che te tene nAma ane netrakama 8 muhUrtanuM kevI rIte bheLavavuM ? uttara-- bhagavatI zataka da , uddeze 3 je bAbuvALA chApela pAne 39 me kahyuM che ke rAma navAI na ra mudattAvIsa sAva pogo atha TIkA-nAne vALa kaTa kutti che tA para sthitighaFirotiviSyamitti- atha bhASA-nAma gayANi aThThao muhUttatti, te kaSAya rithati banavaAzrayIne jaNa. pannavaNa pada 23 me karma pravRtti adhikAre kahyuM che ke-10 me guNaThANe nAmakarmanA bhedamAM-jazo kIrti 1, ane uMca gAtra 2. e benI 8 muhattanI sthiti kahI che. te AzrI jaghanya 8 muhartAnI che. tethI ochI sthiti keI ThekANe baMdhAya nahi. ema zAtA vedanIya karmanI jaghanya sthitine baMdha be samayane 11-12-13 mAM guNaThANe kahyuM che tema samajavuM. prazna 16--chaThuM pramatta saMyati ane sAtamuM apamAna saMyati guNaThANuM kahyuM tene zuM artha ? uttara-karmagraMtha tathA vIzadvAranA tathA meTA guNaThANAmAM kahyuM che ke mA 1, viSaya 2, kapAya 3, nidrA athavA niMdA 4, ane vikathA Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA bhAga-9 mo. 495 5. e ja pramAda kahevAya che te ThThuM guNaThANe lAle che ane sAtame guNuThANuM, nathI lAbhatA mATe chaThThAne pramatta ane sAtamAne apramatta guNuThANu kahyu che. prazna 17-- pramatta apramatta guNasthAnane bIjo artha thAya che kharI ? utta?--dharmasiMha muninA daza dvAranA jIva ThANAmAM pramatta ane apramattane a taddana bIjoja karyAM che te e pramANe che ke pramattanA atha je ( apramatta jIvasthAnakesa'javalananA cAra kaSAya che te thakI ) pra, kahetAM vizeSe matta kahetAM mAtA che, sajalavananA krodha, mAna, mAyA, lebha, tene pramatta saMyati jIva sthAnaka kahIe paNa pramAdI na kahIe. ane sAtamA jIva sthAnakanuM lakSaNa, je, a, kahetAM nathI, pra kahetAM vizeSe matta kahetAM mAtA, sajavalananA krodha, mAna, mAyA, leAbha. eTale chaThThAthI kAMika pAtaLA che, tene apramatta sayati jIvasthAnaka kahIe ( A pramANe kahela che. ) prazna 18- cAlatA samayamAM A bharatakSetramAM samakita dRSTI jIva keTalA lAle ? uttara-- AtmArAmajI kRta tattva nirNaya prAsAdatra yazriMzaH sta'bhaH // pAne 56 me kahyu` che ke vidyamAna bharata kSetrame... paMcama kALame' samyagadraSTi jIva kette pAie samAdhAna-jina paMca labdhi rUpa pariNAmI paraNata viSe samyakatva upaje hai, te pariNAma isa kakaLa kALame mahA durlabha, site doya, tathA tIna, athavA cAra kahe he; pAMca chatu te dubha haiM, isa kathanakI sAkha svAmI kArtikeya TIkA kahe che. = tathA hiH-- triyaMti tinAmomavA mAMTenoadinAH prApyAMta katicit kadAcana pUnarjijJAsamAnAkkacit // AtmajJAH paramapramodasukhina: pronmIla daMtardazo dvitrAH syurbahavoyadi tricaturAste paMcapA durlabhAH // teti dvitrAyadi iti kathanAt jJAnArNave pyuktam // isa kAlame ghane jIva ApakU' samyagSTI mAne hai te, mAnAM, paraMtu zAstra viSe tIna cAra hI kahe haiM.- jakha bharatakhaMDame dA tIna jadhanya, aura utkRSTa pAMca, vA, cha&; (6) samyakatvadhArI, jIva vamAna kAlame lAle haiM, ve bhI gRhastha hai, vA sAdhu haiM yahUnizcaya nahi tamate, sa Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496 zrI prattara mihanamALA-bhAga 9 mo. bharatakhaMDame , vA cha (6) taka varja ke, (arthAt e uparathI ema siddha thAya che ke A kALe bharatakSetramAM samyagdaSTi che ghaNAja gheDA saMbhave che.) prazna 19- pazamabhAva ane vIryaguNanI sattA paramArthe eka ke tAratamyapaNuM che? tAratamyapaNuM hoya te kevI rIte samajavuM ? uttara-vIryaguNanI sattA te aMtarAya karmane upazamathI thAya che, ane kSaye pazamabhAva temAM te cAra ghana ghAtI karmane kSaye pazamabhAva thAya che. tethI karI vIryaguNamAM pazamabhAva samAya nahi, paNa kSepazamabhAvamAM vIryaguNa samAya, ema saMbhave che. prazna 20-samakti pAmyA pachI samakita vasyuM te samaktine eve guNa che ke-ardha pudgalamAM mokSane mArga maLe tenuM zuM kAraNa? uttara-samati pAmI samakitane paDavAI thaye paNa samakitanA paryAvane aMza tenA AtmAmAMthI jAya nahi. zAkhA uttarAdhyayana sUtranA ogaNatrIrAmA adhyayanamAM 59 mA belanI. jahA suIsamuttAvi, paDiyAvinaviNassai; ___ tahA jIvo visamutto, saMsAre na viNassaI. 1. jema dara sahita sUI paDI thakI nAza pAme nahIM, arthAtu gatI hAtha Ave. tema samakita pAmele jIva kadi paDivAI thAya te paNa te saMsAramAM vinAza pAme nahi arthAta te jIva thatajJAna sahita hevAthI tene addhapudgalamAM pAche samakitanI prApti sahita mekSamArga maLe. Itya - prazna 21-ajIvathI jIvane bhinnapaNe karate evI pravRttie vartata jIva, te samaye zuddha kriyA karate kahevAya ke kema? uttara-ajIvathI jIvane bhinnapaNuM kare tyAreja zuddha kiyA kahevAya, kAraNa ke te samaye zukaladhyAna hoya. zukaladhyAnanA traNa pAyA sudhI zuddha kriyA vadhArate jAya ane zukaladhyAnane cethe pAye Ave tyAre sarva karma sarva pudgala chAMDe. tyAra pachI zuddha kriyA karavAnuM koI kAraNa rahetuM nathI, kAraNa ke teja samaya mekSa pahece akriyapaNuM thAya, ema samajavuM. prazna 22-taMdulamaccha bAhajya hiMsA karyA vinA mAtra mana vaDe hiMsA karavAthI sAtamI narake jAya ema sAMbhaLyuM che, te vAta siddhAMtamAM uttara-taMdalamacha sAtamI narake jAya evuM nAma sUtramAM nathI, paNa bhagavatIjI sUtrane vazamAM zatakamAM ema kahyuM che ke-AMgulanAM a Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA-- --bhAga 9 ma. saMkhyAtamAM bhAganI avadheNA ane a`tamuhUttanI sthitivALA macchu mADA adhyavasAye karI parama kRSNa lezyAnAM pariNAme raudradhyAne karI marIne sAtamI narake jAya. tA taMDulamaccha jAya temAM zI navAI ? prazna 23--sAtamI narake sajJI pace driya vinA ane nArakImAM utpanna thavAnAM cAra kAraNa vinA AMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI avagheNA vALA athavA tadulamaccha aMtamuhUtanI sthitivALe evuM zuM karUM kare ke marIne sAtamI narake jAya ? uttara--sUtramAM macchanI jAti saMjJI paceMdriya AMzulAnA asaMkhyAtamA bhAganI avagheNAvALA aMtamuhUtanI sthiti bhogavI sAtamI narake jAya, tenuM kAraNa ema jaNAya che ke-kei jIve manuSyanA bhatramAM athavA tiya iMcanAM bhavamAM chAsaTha (66) sAgaropamanI sthitinAM naraka saMbadhInAM kanAM daLa mahA Ara'bhAdika karIne meLavelAM che te jIva marIne sAtamI narake utkRSTI 33 tetrIza sAgaropamanI sthitie upaje-te sthiti pUrI karIne vacce aMtamuhUta'nI sthitie macchapaNe upaje te paNa sannI paMca'driyapaNe mAThA adhyavasAye eTale ema kahevAmAM Ave che ke moTA hajAra jojananI avagheNAvALA macchanI AMkhanI pAMpaNamAM taMdulamaccha sanI paMcendriya 'tamuhUrtanI sthitivALA utpanna thayelA, te moTA macchanA mukhamAM nAnA moTA maccha-mAMchalA AvatAM jatAM dekhI tenA adhyavasAya evA thAya ke jo huM AvI meTI kAyAvALA heta te eke macchane mArA mukhamAMthI jIvatA javA deta nahi. AvA mAThA adhyavasAyamAM mahA kRSNalezyAmAM marIne pAcho sAtamI narake jAya ane utkRSTu tetrIza sAgaropamanuM Aukhu pAme eTale vacce aMtarmuhUtanA AMtare be vAra sAtamI narake utpanna thaI chAsaTha sAgaropamanAM je daLa meLavelAM hatAM te pUrA kare, ema tadulamacchane mATe paNa kahevAmAM Ave che. 47 prazna 24-pradezamadha ane anubhAgama'dha e be prakAranA adha kahyA, temAM pradezabaMdha te jevI rIte khAMdhe tevIja rIte bhogave ane anubhAga baMdha te, te rIte bhagave ne anerI rIte paNa bhAgave. e be prakAranA baMdha kahyA te eka bhava AzrI ke ghaNA kALa AzrI ? kAraNa ke je ka sItare koDAkoDI sAgaropamanI sthitie pradezaba`dha athavA anubhAgama dha pace che te teTalIja sthitimAM bhagave ke zubha dhyAnAdika kArya thI paNa te pradezukha dha tUTe kharA ? 63 Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehunamALA-bhAga 9 me. uttara--AukhA sAthe je cha bAlanA baMdha paDe che temAM anubhAga baMdhane pradeza budha paDe che, te tA ekaja bhava AzrI che. temAM pradeza madha tA jevA baMdha tevIja rIte bhogave. ane anubhAga baMdha te anerA prakAre paNa bhagave, paraMtu ghaNA kALanI sthitinA je khAMdha paDayA che te zubha dhyAnArdika jogathI saMvara karaNIthI ghaNA kALanI sthitinAM DhAya te hasva threDA kALanI sthitinAM thAya, tIvra rasanAM hAya te ma' rasanAM thAya, nIvaDa baMdhanA hAya te zithila baMdhanA thAya. sAkha bhagavatIjI tathA uttarAdhyayananA 29 mA adhyayananI tathA ghaNA sUtramAM e pramANe jovAmAM Ave che. prazna 25-cAra prakAre khadha kahela che te kevI rIte thAya che ? uttara-zrImad rAjacaMdre pAne 487 me kahyuM che ke prakRti ane pradeza khaMdha yAgathI thAya che, sthiti tathA anubhAga aMdha kaSAyathI thAya che. prazna 26-jo kama Atma pradeza saMghAte uparAupara lAgelAM che, te mAMhenAM karma zI rIte nIkaLI zake ? kAraNa ke pahelAM te uparanA tharanAM kama nIkaLavAM joIe, tema na thatAM prathamanAM kama nIkaLavAM hoya te zuM nyAye nIkaLI zake ? uttara---kama ceksI pudgala che mATe sUkSma pudgalanA thara thatA nathI. je karmanI sthiti pAke te karma udaya Ave che, mATe karmanuM upara agara nIcenuM pAkhalyatApaNuM nathI. prathama samayanAM krama ane bIjA samayanAM kamajAvatuM asaMkhyAta samayanAM bAMdhelA ka sa khIra nIranI peThe Atmapradazeja rahe che. mATe karmano thara thatA nathI. -jJAnAvaraNIya karmanI pAMca prakRti che te keDA mAra aMdhAya che ke ekI sAthe badhAya che ? jo ekI sAthe baMdhAtI hoya to eka hAre pAMcenuM AvaraNu khasavuM beie ane pAMca jJAna khullA thavAM ie temaja jUdA bAMdhavAnuM cAlyu nathI. te zuM kama khasavAthI eka bIkta jJAna ughADAM thAya? ---> K uttara---jJAnAvaraNIya karyuM cha kAraNe baMdhAya che, te ekI sAthe badhAya ane nyArI nyArI prakRtie paNa badhAya ane te udayAvalimAM pAMca prakAre Ave. pAMca mAMhelI je prakRtinuM AvaraNu khasyuM te jJAna udhADuM thAya. Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA--bhAga 9 mo. 9 prazna 28-jaMbudvIpa pannattimAM kahyuM che ke rASabhadeva svAmIe anukaMpA nimitte bahetara kaLA zIkhavI te kaLA abhyAsa karatAM aneka AraMbha thAya te anukaMpA kayAM rahI? ane bhagavaMtane sAraMbhI kaLA zIkhavavI kema kalpa? uttara-Sabhadeva bhagavAna saMsAramAM hatA, traNa jJAna sahita hatA, rAjanItinuM sarva svarUpa jANatA hatA. jugala dharmathI nivatelAne ghaNA AraMbhe ghaNA prayAse potAnA nirvAhAdikanI kaLA abhyAsAdikanI karatA jANI chakAyanI dayA anukaMpA lAvI cheDe prayAsa karavArUpa kaLA zIkhavI eTale gheDA prayAse cheDe AraMbha thAya ghaNuM hiMsA TaLI te paramArthe anukaMpA jANavI. prazna ra9-vijyAdika cAra anuttara vimAnanA devatA utkRSTA keTalA bhava kare ? uttara-jaghanya eka bhava utkRSTapaNe paMdaranI aMdara bhava kare. uttarAdhyayana tathA jIvAbhigama sUtramAM saMkhyAtA sAgaranuM AMtarUM kahela che. ane pannavaNAnA iMdriyapadamAM saMkhyAtI iddhi karavI kahI che mATe teTalA bhava kare ema jaNAya che. prazna 30-nava lekAMtikanA devatA ekAvanArI hoya ke kema? uttara--kAMtika deva ekAvatArI ja hoya ema nizca na kahI zakAya. tenI rIta pAMcamA devaleka pramANe jANavI. prazna 31-lakAMtika vimAnamAM prakhyAdika paNe anaMtavAra utpanna thavAnA praznotaramAM bhagavatIjImAM devatApaNe utpanna thavAnI nA kahI ane bAkI tamAmapaNe utpanna thavAnI kahI tenuM kema? uttara---e te bhagavatIjImAM lekhana deva jaNAya che. junI bhagava tIjamAM na vattA evA pADa che eTale lekAMtikamAM devI paNe utpanna thAya nahi ema kahyuM che ane vRddho vAkayathI paNa emaja sAMbhaLIe chIe. prazna 32-bhagavatIjI zataka me uze 33me jamAlInA adhikAra traNa prakAranA kilavISI kahyA te vaimAnikanA kilvIpI kahyA che paNa bIjA devamAM kivIpI che ke nahIM? uttara-sUyagaDAMga zrata ka bIje adhyayana bIje teramI kriyAnA adhikAra bola ra7mo cAritranA virAdhakane AsurI kilvIpImAM upajavAnuM Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 500 zrI prattara mahunamALA--bhAga 9 mo. kahyuM che. te pAkhaMDI anya darzanI athavA gRhastha athavA svapakSI dravya liMgI sAdhune AzrIne kahela che. prazna 33- bhagavatIjI tathA uvavAI sUtra madhye kivISInI gati chaQA devaloka sudhInI kahI, ane uvavAI sUtramAM vinDavanI gati navagheyakanI kahI. te nicvamAM ne kivIpImAM ze taphAvata ? utara--kiravISI che te samaktine virAdhaka che, ne niva che te pravacanane virAdhaka che. temAM nihuva karatAM kavIpIpaNuM vadhAre kaniSTa che. tene mATe uttarAdhyayanane 36 mA adhyayanamAM hyakaM che ke- jJAna athavA jJAnI tathA kevaLI tathA dharmAcArya, dharmagurU tathA caturvidha saMgha aza sAdhu eTalA jaNathI mAyAbhAve vata avarNavAda bole niMdA kare te kilvaSInI bhAvanAne bhAvanAra kahyo che. ane bhagavatIjI vagere sUtromAM A bhAvanA vALAne samakitanA nAza sAthe mithyAdaSTi kahyA che. ane ane te saMsAra paribhramaNa karavA sAthe gati kavivIpInI kahI che. prazna 34 -bhagavatIjI zataka 3 je. uddeze bIje, asura kumAra jAtanA devatAno trIjA jaghanya naMdIzvaradIpa sudhI ne utkRSTA asaM- khyAtA dvIpa samudra sudhI kahyo, temA naMdIzvara dvIpa gayA ne jAze paNa asa khAtA dvIpa samudrano te viSaya mAtra kahyA. pUrva keI gayuM nathI, jAtuM nathI ne jAze paNa nahi ema kahyuM. to jyAre asura kumAra A jaMbudviIpamAM Ave che tyAre asaMkhyAtAdvIpa samudrane udyaghIne Ave jAya uttara-uttaranA asurakumArane dAkSaNane mATe baMdha ne dakSiNanA asurakumArane uttaranA mATe baMdha eTale naMdIzvara dvIpa ulladhIne Ave jAya nahi. prazna 3pa-dakSiNa dizAne asura mArane uce javAno viSaya jadhanya pahele devaleka ne utkRSTa bAramA devalAke kahyo. temaja uttara dizAvALAne dakSiNa dizAnI bhalAmaNa ApI te kema ? uttara dizAvALA pahele devalAke kema jAya ? dakSiNa dizAvALo gaye to paNa aruM thayuM, te pachI uttara dizAvALAne pahele devake javAno dAdara paNa nathI ane dakSiNa dizAmA ne rIdhara dvIpathI vadhAre javAne viSaya paNa nathI, te pachI pahelA devale ke kema jAya? uttara-jema dakSiNavALa pahele devale ke jAya tema uttaravALe pahele le ke na thAya, paNa bIje deva ke jAya. eTale dakSiNavALAne jema pahele Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prazranettara mehanamALA-bhAga 9 me, 101 javuM temaja uttaravALAne bIje javuM e viSaya samaja, paheluM ne bIju devaloka joDAjoDa che, mATe uMcAI paNAnA viSayanI sarakhIja bhalAmaNa ApI, paNa Iha pahelAne badale bIjuM levuM. prazna 36-jaMkA devatA zuM karaNI karavAthI thAya che? uttara-nava prakAranAM vyavahArika puNya karavAthI thAya che. jevA prakAranuM puNya tevAja nAmanA devatA thAya che, ema saMbhako devatAnA nAma uparathI jaNAI Ave che prazna 37-jIvAbhigama sUtramAM kahe che ke pUrve nArakIpaNe sarva jIva upanyA ? tyAM bhagavate nA pADI che, temaja sarva padugalanI nA pADI che tenuM kema? uttara-sarva jIva pUrve anaMtIvAra upanyA che, paraMtu vartamAna kALe sarva jIva samakA sAthe upanyA nathI te AzrI kahela che. temaja pudgalanuM paNa jANavuM. prazna 38-eka AkAza pradeza upara jIva ajIvanA keTalA bhAMgI lAbha ? uttara--bhagavatIjI zataka 10ne uddeze 1le bAbuvALA chApela pAne 85pathI mAMDI 860 sudhImAM daze dizimAM jIva ajIvanI pRcchA karI che temAM sarva dizimAM chava, jIvane deza, jIvane pradeza, ane ajIva, ajIvane deza, ajIvane pradeza, e chae bhAMgA kahyA che. ane vidizimAM jIva varane jIvane deza, pradeza, ane ajIvana traNe maLI pa bhAga lAbha, (vidizimAM kALa na lAbha, vidizimAM eka pradezanI zreNI che ane jIva asaMkhyAta pradeza avagAhana che mATe na samAya temaja urdhva dizi tathA a dizi e pradezanI che mATe vidizi pere jANavuM. jIvanA bheda mATe, ane ajIvanA bheda mATe pUrva dizinI peThe kahevA. eTale kALa paNa kahe urva dizimAM ane adizimAM kALanI nA kahI che. vagere adhikAra che. temaja zataka 16 meM uddeze 8me pAne 1330-31 me lekanA caramAMta AzrI jIva avanI pRcchA karI che, tyAM vidizinI bhalAmaNa ApI che. padma 39--eka AkAzanA deza upara dhastakAya tathA adharmastikAyane pradeza zuM nyAye samAya ? Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 zrI praznottara mehanamALA--bhAga 9 mo. uttara-- lekamAM SaTadravya khIra nIranI pi2 bheLAM rahelAM che. chatAM paNa potapotAne svabhAve jUdAM che. mATe dharmAsti, adharmAsti ane AkAzAstikAyanA pradeza traNe bheLA che. dIpanA prakAzanA nyAye. prazna 40 manuSya karatAM manuSyaNI sattAvIza guNI kahI ane devatA karatAM devAMganA batrIza guNI kahI te zuM nyA? uttara devatA karatAM devI saMkhyAta guNI che, te pannavAgAnA trIjA padane tathA jIvAbhigamane nyAye samajavuM temaja manuSya mATe zAstramAM khullI rIte kahevuM che ke-cakravarti, vAsudeva, baLadeva vagere puNyazALIone keTalI keTalI vadhAre strIone varga che. te nyAyathI paNa khAtrI thAze. sivAya paNa purUSada karatAM strIvedanA bAMdhanAra java vadhAre hoya che e dekhItuM che ne sattAvIza guNI kahela che te ahIdvIpa AthI samajavuM, paraMtu vartA mAna kALe A kSetra AthI e nyAya lAgu pADavA dhAre te na maLe. prazna che--sAdhujInuM haraNa karI keI devatA akarmabhUmimAM mUke te tyAM sAdhujI ghaNe kALa vicare ke tarata kALa kare? ne jhAjhe kALa vicare te sujato AhAra zI rIte maLe? uttara-tyAM AhAradikanuM sAdhana e kSetramAM sAdhune maLe tema nathI. sAdhu tyAM rahe te saMthAro kare. sivAya bIjo upAya e kSetramAM AhAra - dika mATe nathI agara devatA sAdhune pAchA lAvI manuSya kSetramAM mUke. prazna karabhagavatIjI zataka 9 me uddeze 31 me, zecAkevaLInA tathA temanA pakSIyAnA samApAsaka 1, ne samaNopAsikA 2, zrAvaka 3, ne zrAvikA 4. A cAra bala kahyA temAM zo phera ? uttara--zrAvakane zrAvikA kahyA te chUTaka vrata niyama pramANa sAmAyika poSAnA karavAvALA, ane zramaNopAsaka kahyA che te vAvAdika nave padArthanA jANe, bAra vratadhArI, mAsanA cha pASA, be TaMkanA pratikamaNa, haMmezanuM sAmAyika vagere kayamanA karavAvALAne, zramaNopAsaka kahyA che. mATe te pramANe samajavuM. prazna 43--bhagavatIjI zataka bIje, uze 1 le, aMdhakane adhikAra, bhagavaMtane virATa moDa kahela che tene zo artha ? uttara-- bhagavaMtane te vakhate nitya bhejI kahela che. tenI TIkA-virA bhoitti 2 vRtte 2 mUryabhuktaityevaM zIlAvyAvRttabhojI pratidina bhAjItyarthaH tathI bhASAmAM paNa nityabhajI kahyA che. Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mihanamALA-bhAga 6 mo. ' ? prazna 44-ahiM koI kahe ke viyaTTane artha natthaNamAM nivartavAne kahela che, eTale viyaTTa chaumANa-nivaryA che chadmasthathI, tema vicaTTa joIne artha nivatya che bhegathI ema artha thAya che, mATe te ThekANe ema jaNAya che ke bhagavaMta mahAvIra bhegathI nivatya che. tenuM kema? uttara--ema kahe tene kahevuM ke te ThekANe e pADe che ke te kALa te samAne viSe zramaNa bhagavata mahAvIra svAmI vinayamophagAvI thA te zuM teja vakhate bhegathI nitya ema samajavuM ? bhegathI te saMsAra tyAga karyA pahelAM ja nivatya che, mATe tamAre kahele artha baMdha bese nathI. paNa bhagavaMta chadmasthapaNAmAM nitya AhAra karatA nahi dIkSA lIdhA pachI chaThTha chaDUnAM pAraNu karatA ane kevala pAmyA pachI te niyama nathI eTale tapazAnuM zarIra kRza hoya ane nityajInuM zarIra ethI vadhAre dIpta heya. aMdhakanA Agamana samaye bhagavaMtanuM zarIre atizaya ditivAna hatuM ema e pATha sUcave che. tathA junI bhagavatIjImAM viropha e paNa pATha che ane tene artha paNa nitya bhejI karela che. temaja vRddho paNa emaja artha karatA AvyA che. mATe ahiM bhegane artha saMbhavate nathI, paNa kevaLa pravajyamAM nityAhAra hovAthI zarIranI kAMti vizeSa dIpe che tethI aMdhakane Azcarya thayuM saMbhave che. tathA dazAzrutaskaMdha sUtramAM zrAvakanI pAMcamI DimAmAM zrAvakane viduI kahyA che, tenA arthamAM divase jamavAvALA kahI che. prazna 45--- bhagavatine muguTAdika AbharaNa alaMkAra hoya ke nahi? uttara-bhacavatIjI zataka bIje udeze 1le aMdhakanA adhikAre kahyuM che ke bhagavaMta mukuTAdika vastra AbhUSaNa vinA paNa atizemAM atize dIpe che. TIka:-- aNalaMkiya vibhuusiyN|| alaMkRtaM mukuTAdibhi vibhUSitaM vastrAdibhista-- niSedhAdanalaMkRta vibhUpitaM / / lakkhaNa vaMjaNa guNovaveyaMti // vaLI bhASAmAM paNa A bharaNuM vastra sahita zebhe ema kahyuM che. A paramArtha e che ke bhagavaMta nitya bheja hovAthI vastra AbharaNAdika rahita hovA chatAM paNa atizamAM atize dedIpyamAna dise che prazna 46-baMdhaka sanyAsIe bAramI bhikSunI DimA vahI chatAM traNa guNa mAMhelo guNa nathI thaye tenuM zuM kAraNa Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mahunamALA-bhAga 9 mo. uttara---ThANAMga sUtramAM kahelA bhikSunI paDimAvALAne traNa mAMhelA upasarga mAMnA upasarga khAdhakane thayA nathI, tethI traNa guNa ke traNa avaguNu mAMhele guNa avaguNu kAMi thayA nathI. paNa anatI nirjarA thaI ema samajavu . prazna 47----Na dhajIkanA adhikAre khadhaka sanyAsIne prazna pUchanAra je pAMgaLI niya Do kahyoM te sAdhu ke zrAvaka ? uttara----pIMgaLa niyaMDo zrAvaka che. temAM keTalAka kahe che ke pachAka zrAvaka che, eTale dIkSA laine mukelI ane zrAvaka dharma pALe te pachAkaDo kahevAya. ane keTalAka kahe che ke te zrAvaka che paNa tenI aTaka niyaMThAnI che ane nAma piMgaLa che. jema sajatI rAjA evuM nAma paNa te sajatI zabde sajamI nathI. vaLI jo sAdhu hoya te vaDurai evA pADajoie, iMDAM te pIgaLa niyato sAvathI nagarIne viSe parivasai evA pATha che. vaLI vaizAlika evA bhagava'ta mahAvIrane zrAvaka kahyo che. eTale vizA trizA tayA putro uttara vizAlAmAM utpanna thayelAM trizalAde kSatriyANI tenA aMga thakI utpanna thayelA bhagavate mahAvIra tene vaizAlika kaDIne bolAvyA ane pIgaLa niyaMDAne temane zrAvaka kahIne belAvyo. mATe te bhagavatanA zrAvaka che. prazna 48-vaizAlikanA keTalA tha thAya che ? uttara---vaizAlikanA ghaNA atha thAya che. uttarAdhyayananA 6 ThThI a-dhyayananI gAthA 18 mInI TIkAmAM kahyu che kevishaalaa trizalA tasyAH putro vaizAlika : athavA vizAlalA ziSyastIrthaM yazaH prabhUtayeAguNAH asyeti vaizAlika: tathA mahetA mehanalAla dAmeAdara taraphathI chapAine bahAra paDela uttarAdhyayananA bhASAntaramAM pRSTa 42 mai, adhyayana 6 DrAnI gAthA 18 mI pada cAthAmAM trAhid vAdittivarma || A padanA vaizAlikanA artha mAM siddhArtha ane trizalAnA putra kahyA che. ane tenI nIce phuTaneTamAM lakhyu che ke-vaizAlikanA ghaNA artha che. vizALa ziSyevALA. vaizAlInA rahIza, vizAlAnA putra vagere prazna 49. bhagavatI zataka 3 4, uSNe 1 le, careMdranA adhikAre hINa paNa cAudeza jAe kahela che tenA artha zu thAya che ? Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA-bhAga 9 me. uttara---tene a TIkAvALAe nIce pramANe karyAM che. TIkA:- hINa puNa cAu seti / hInAyAM puNya cAturdazyAM jAto hINa puNya cAturddazaH kilacaturdaza: kilacatudazItithiH puNyAjanmAzritya bhavati // sAca pUrNAtyaMtabhAgyavato janmani savAte ata AkrozatAuktaM hoNa puNa cAuddaseti eTale Akroza vacane zarkadra cadrane kahyu ke are puNyahINA ! tu zu cAudazanA janmelA che ? eTale cAudanA janmelA atyaMta punyavAna evA tu nahI' e bhAva: "" amUlya ratnanA chapAvI pragaTa karanAra anya zAstramAM paNa nIce pramANe kahyu che. jIe bhaDAra " yAne prAcIna rAjAnI ceAvIza kathA ratanaca da kAlIdAsa zAhe savat 1952 mAM chapAyu. temAM kathA 21 mI pAne 442 me jJAnavatInI kathAmAM kahyuM che ke caturdazInI rAtrimAM janmele keNu vIra purUSa hAya ke jemane A duSTa strInA dAsapaNAthI cheDAve ? thAya che. (C A uparathI ema jaNAya che ke--caturdazInA janmele parAkramI 404 prazna 50--vadalIyA bhattanA artha zuM? utara---bhagavatI zataka pa me uddeze 2e phrebriyamaMtta evA zabda che. tene aTIkAmAM kahyo che ke-vAjitrA meMvattutina ane bhASAmAM paNa lakhyuM che ke-varasAdanI jhaDI thayelI rAMkA mATe bhakata karyA te megha lADu paNu kahevAya ane ujavAI sUtramAM paNa mAbuvALA chApelA pAne 24 me valIyA bhattanA a megha lADu karela che eTale upara pramaNe a che. tathA ThANAMga DANe 9 meM bAjuvALA chApelA pAne 532 me AvatI cAvIzInA pahelA tIrthaMkara maDApadma a iMtanA adhikAre kahyu` che ke huM sTiyamanavA !" e mULa pADe atha TIkAvrdlikaa meghaDaMbaraM tatrahiM vRSTayA mikSA bhramaNAkSamo bhikSuka loko bhavatIti gRhItamartha vizeSato bhakkaMdAnAya nirupayatIti // bhASA-vAdaLa bhakata mehumAM dAna de te AnA paramArtha e che ke varasAdanI jhaDImAM rAMkA bhikhArIne atha je bhakata niSpanna thayu hAya te sAdhune levu kalpe nahi. 4 Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa06 zrI prazranAM mahunamALA---bhAga 9 mo. keTalAka vadalIyA bhaktane artha upara kahyAthI bIjI rItane kare che, paNa te artha sUtranA nyAyamAM ghaTatuM nathI. te te koIe kalpita artha karyo che. prazna pa1--keTalAka kahe che ke, sAdhune mATInuM bhAjana kape nahi tenuM kema ? utara--ThANAMga sUtramAM sAdhune traNa prakAranAM bhAjana kaTapavA kahyAM che. te tuMbaDAnuM 1, kASTanuM 2, ane mATInuM 3, te sUtrapATha tathA TakAthI jaNAvIe chIe -ThANAMgajI ThANe je, uddeze 3 je, bAbuvALA chApelA pAne 151 me-niSathaof wthIja topAyAruM pAritevaa pari harittaevA taMjahA lAuyapAevA dArUpAevA bhaTTiyApAevA. Iti sUtrapATha. atha TIkA-jarUra che japate gujarAte pujItyartha dhArirAri dhartuparigrahe parihatu paribhoktamiti athavA dhAraNayA uvabhogo parihAraNA hoI paribhogotti // alAMbupAtra tuMbaka dArupAtraM kASTamayaM mRttikaapAtra 4mAM zAvara TikkAra, A iti TIkA. tathA AcArAMga sUtramAM bIjA prataskaMdhanA chaThThA adhyayanamAM bhASA taranA paMdaramA adhyayanamAM pahele udeze kalama 841 mI temAM paNa tuMbInuM, kAnuM ane mATInuM e traNa prakAranuM pAtra sAdhu sAdhvIne bhegavavuM kalpa ema kahyuM che. ane dazavaikAlika sUtranA kathA adhyayanamAM kuMDAnuM paNa kahyuM che. to te paNa mATInuM ja hoya che. vagere sUtronA nyAyathI tu baka 1, kASTa 2 ane mATInAM 3, e traNa prakAranAM pAtro kapa sAdhuone kahyo che. temAM koI sarala buddhithI vizeSa AcAra pALavAne mATe eka ja jAtanuM ekaja pAva rAkha tenI adhikAI che. prazna para- sAdhu kALa karI gayA pachI tenuM zaba (mutaka zarIra ) chevaTe keTalI mudata gaye sAdhue sarAvavuM joIe ? uttara- keTalAka kahe che ke-mutakALa pachI be ghaDIe sarAvavuM joIe, kAraNa ke be ghaDI pachI samUchimanI utpatti thAya che. mATe be ghaDI pachI tene aDavA saMbaMdhI kiyA sAdhuthI thAya naDIM. Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara meAhanamALA-bhAga 9 me, 507 keTalAka kahe che ke-tenI kALa dharma thavAnI khAtrI thayAM khAda tenA zarIra saba`dhI kriyA karI tene sAdhu taraphathI vastrAdika pherAvI palya'kaki Asane besADI chevaTanI kriyA thai rahyA bAda zarIra vesarAvI devu te jyAre saMsArInA svAdhIna thAya tyAre vAsarAvavuM ane keTalAka kahe che ke-mRtyu thayA pachI game teTaleA kALa thaye paNa jyAM sudhI mAMDavI (pAlakhI) mAM na besADe tyAM sudhI vesarAvu kalpe nahi. para Mtu te zarIranI sAra saMbhALa karavI tenu rakSaNa karavuM vagere tamAma [mRtakanA zarIra saMbaMdhI kriyA karavI ka2e. jyAre saMsArI mAMDavImAM dAkhala kare tyAre vAsanAvavu kalpe uparanA traNa prakAra upara bahu vicAra karatAM jaNAya che ke- pahelA prakAranI zraddhAvALAne vakhate eve prasa`ga AvI paDe ke koi sAdhune gAmaDAmAM ke vagaDAmAM ke zaheramAM akasmAta thayeA. paDatAMja prANa nIkaLI gayAM hAya, paraMtu temAM jIva che ke huM tenI khAtrI karavAne mATe e ghaDIthI vadhAre kALa thaye| hAya, athavA gAmaDAmAMthI ke vagaDAmAMthI zaheramAM lAvatAM paNa ghaNA kALa thaI jAya temAM be ghaDIno niyama rahe tevuM hoya nahi. kadApi vagaDAmAM mUkI vAsarAvI cAlI nIkaLe te dharmanI hIlaNA thAya, lokomAM apavAda vadhe vagere ghaNAM viparIta kAraNeA ubhAM thAya, evI jaina dharmAMnI zailI hAya nahi. mATe sUtra zuM kmAna kare che te upara dhyAna dai khelavuM. prazna pa3--mRtaka sAdhunI saMbhALa sAdhu kayAM sudhI karI zake te sabaMdhI kAMi sUtramAM khulAsA che kharA ? uttara--hAjI, sAMbhaLeA-ThANAMgajI ThANe 6 ThThamaDAtAM kahyu` che ke chaThANehiM niggaMthA niggathIuya sAhatmiyaM kAlaMgayaM samAyaramA - gANAi kamaMtti taM ahitovAbAhiM NINemANe 1 vAhitovA nivyAhiM NI mANevA 2 uveha mANAvA 3 uvAsamANevA 4 aNumnamANAvA 5 tusiNAevA saMpavvayamANA 6 a --cha sthAnake karI sAdhu sAdhavI pAse anerA sAdhu sAdhvInA abhAve ekaDA rahetA chatAM meM sAdharmika sarakhA dharma sahita sAdhu sAdhvIne 0 kAlagaya kALa kIdhA anaMtara #2 samAyaramANA upADavAki vyavahAra karatAM [. AjJA atikrame nahi. zrI sudhAte vihAra sajhAya eva ityAdi na karavA evI tI karanI AjJA chate ahiM moTA kAraNa mATe - Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA-bhAga 9 me. AjJA uaMdhe nahi. te chakAraNa kahe che vrato, mAMhI thakI mRtakane upADIne va. bahAra kADhatAM 1 va. ahAra thakI vegaLuM bahAra kADhatAM 2, 30 niharaNa kriyAnA karavA athavA tene svajanAdika niharaNa kriyA kare tyAre. udAsInapaNe rahevo te uveDhumANAvA kahIe 3. 30 upAsanA karatAM sevatAM pATAMta mayamALAmAMtre jAgave karI mRtakane sevatAM sAcavatAM e be zabdanA ahuja aH 3vAsa memALa j trIjo pADAMtara te kSudra vyatarAdike mRtakaadRSTa, hAya. teDune siddhAMta prasiddha vidhie karIne upazamADatAM 4. maiM paraThavavA kAje mRtakanA svajanArdikane bhASA uparyukata jaNAvatAM 5. tu peAteja g bolyAM parAvavAne lai jAtAM AjJAno bhaMga nahi 6 pa e chadmasthanA vyavahAra bhagavate kahyo. ema chavIza hajAra ThANAMgajI sUtramAM lakhyu che, AnuM tAtparya e che ke sAdhu sAdhvInA mRtaka kalevara saMsArIe peAtAnA svAdhIna karyAM khAda athavA te zarIrane smazAnAdika bhUmikAe mUkayAbAda vesarAvavAnA vyavahAra jaNAya che. vagaDAmAM kirdi sAdhu sAdhvInuM mRtyuM thayuM hoya tepaNa te mRtakanA rakSaNu mATe baMdobasta karI pote gRhasthane jaNAvatAM athavA pAte heravatA pheravatAM ke tenuM rakSaNa karatAM arthAt yAM sudhI leka prasiddha vyavahAra kriyA na thAya tyAMsudhI paraThavavAnA ke vAsarAvavAnA vyavahAra jaNAtA nathI. chevaTe pAte upADIne ThekANAsara mUkI pachI te mRtakanA zarIrane vAsarAve tyAM sudhImAM paNa AjJAno bhaMga thavA jaNAte nathI. prazna 54--koi bhavI ke abhavI ema jANI zake kharA ke huM bhavI hAiza ke abhavI hAiza ? uttara-AbhUvALA chApelA AcArAMgajI sUtranA adhyayana padma kaze. pame TIkAmA tathA bhASAmAM kahyuM che ke abhavIne eve vicAra thAya nahi ke hu bhavI heAiza ke abhavI heiza ? eve! vicAra abhavIne na hoya. A uparathI jaNAya che ke bhavI abhavInA jaine vicAra thAya te bhavI hAya. tamA zu che. prazna 15---ThANAMgajI sUtranA 7me hANe 7 prakAranI vikathA kahI che megaLI ane ttameyI evA devaTanA be bela che tenA hetu Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhI praznottara mahanamALA-bhAga 9. pa09 uttara-darzanabhedanI eTale samakitane bheda pAme tevI koIne vAta kare eTale kutIrthane jJAnAdikanI prazaMsA karavArUpa kathA vArtA karavAthI sAMbhaLanArane te uparathI rAga upaje te samakitamAM bheda pAme, ane cAritrayaNI te cAritrane bheda pAme tevI kathAvArtA kare che hamaNA cAritra cheja nahi. keI ThekANe sUtramAM kahyA pramANe sAdhu jevAmAM AvatA nathI. sAdhune pramAdanA bahalapaNA thakI aticAra ghaNA lAgavA thakI aticAranA zuddha karanAra je AcArya ane prAyazcitanA leNahAra sAdhu te cheja nahi tIrtha te jJAna darzananaMja pravarte che, te bhaNI jJAna darzanane viSe yatna kare ityAdi sAMbhaLatAM cAritranI zraddhA bhAMge evI kathA vArtA karanArane cAritrabhedanI vikathAne karaNahAra kahIe. prazna pada--caMdra sUrya uMcA se jana tape che te te upara zene prakAza haze ? uttara-bhagavatIjI zataka 10 me udeze 1 le, uMcI dizine vimalA dizi kahI che, ne nIcI dizine tamA dizi kahI che, te uMcI saheja prakAza samajAya che. tejasvI pudgala che mATe nirmaLa dizi kahI ne hai saheja aMdhakAranAM pudgala che mATe tamAdizi kahI che, prazna pa7- bhagavatI zataka bIje udeze 1 le baMdhakanA adhikAre kahyuM che ke jIvane anaMtA jJAnanA paryava che, anaMtA darzananA paryava che, to abhAvI jIvane anaMtA kevaLajJAnanA ane kevaLadarzananA paryava hoya ke kema ? uttara-abhavI jIvane jJAnanA paryavane saMbhava nathI. abhavIne ajJAna traNanI bhajanA kahI che. paraMtu pAMca jJAna mAMheluM eka nahIM. vaLI samavA - yAMgajI sUtranA rada mA samavAyanA abhavI jIvane mehanIya kamanIra6 prakRti kahI che. samakita mehanIya 1, ne mizra mahanIya 2, e be prakRti mULathIja nathI, mATe samakitanI prApti thAyaka nahi, ane samakti vinA jJAna hoya nahi. nAmAnanA e uttarAdhyayananA 28 mA adhyayananuM vAkaya che. te aMdhakanA adhikAre jIvanA jJAna darzananA paryava anatA anatA kahyA tyA abhavI jIvana mATe be ajJAna ane pahelAM traNa darzananA paryava AzrI jANavuM gAvina ne tyAM ATha prakAranA jJAnamAM traNa ajJAna paNa AvyA. mATe abhavI jIvane kevaLajJAna ne kevaLadarzananA paryava hoya nahi. Ityartha. Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA~~~bhAga 9 mA. prazna pa8--chaThThA guNasthAnavALA chadmaratha munine keTalI laizyA lAle ? uttara-chaThThaguDANe dravya lezyA cha saMbhave che. paraMtu bhAva lezyA te bIjI, padma tathA zukala e traNa hAvI joie, kAraNa ke chaThThA guDANA vALAnA baMdha tA kalpa devalAka tathA kalpAtItanA kahyo che. karmagra thamAM ceAthA kagraMthanI 53 mI gAthAmAM cha guNasthAnamAM cha lezyA lakhI che, e uparathI chaThThA guNuThANuM dravya vaizyA cha heAya. kAraNa ke chaThThA guNuThANAnI sthiti ghaNA kALanI hAvAthI adhyavasAyanI hAni vRddhi thavA sabhava che. tethI lezyAnI paNa hAni vRddhi thAya, paNa chaThThuM guNasthAna cheDe nahi tyAM sudhI bhAvalezyAnuM cakra tA upara kahelI traNa lezyAnuMja pharyAM kare, ane baMdha vakhate dravyalezyA paNa uparanI traNa mAMhelIja hovAthI devalAkanI gatinA baMdha paDe che. AnA paramAtha e che ke chaThe guNuDANe kadi AdinI traNa lezyA mAMDelI koi dravya legyA hAya teA bhAvalezyA tA uparanI traNa mAhelI samajavI. prazna pa dIkSA letI vakhate kaI lezyA hAya ? uttara-vairAgyabhAve dIkSA letI vakhate ghaNuM karI sAtamu guNasthAna hAya che, tethI karIne dravya ane bhAva, traNa lezyAja hoya. sAtame guNasthAne tejI, padma ane zukala e traNa lezyAja hoya che. kAraNa ke sAtame guNasthAne Ata`-raudra dhyAna nahi heAvAthI ati vizuddhatA hAya che. AThamAM guNasthAnathI bAramA guNasthAna sudhI chadmastha munine ekaja zukala laiyA hAya che. e prazna 60~~ uttarAdhyayana a. 34, temAM traNa dhalezyA ne traNa adhamalezyA kahI. temAM adhalezyA chAMDavI ne dhamalezyA AdaravI kahI che. tenA saMbadhamAM ahi koi kahe ke te te bhAvalezyA AdaravI kahI haze tenuM kema ? uttara--siddhAMtamAM bhAvalezyA va, gaMdha, rasa, sparzI rahita kahI che, ne ahiM ( cAtrIzamAM adhyayanamAM ) chaye lezyA varNa, gaMdha, rasa, sparza sahita kahI che, mATe te dravyarlezyAja jANavI. ahiM bhAvalezyAnI vakata vyatA nathI. prazna 61-nidrA kayA karmane udaya hoya ? uttara----nidrA darzonAvaraNIya karmanA udaya ane mehanIya kanI preraNAe haiAya che. kAraNa ke nidrA e ratinu` sthAna che, nidrAthI prANI sukha Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA --bhAga me. 11 mAne che, mATe mehanIya karmanI preraNA ane darzanAvaraNIyanA udaye nidrA Ave, ane eka ThekANe ema paNa kahyuM che ke-nidrA mehanA utpattisthA nathI. ane darzanAvaraNIya karmanA vipAkathI te nidrA) nI utpatti che ane zAtavedanIyanA udaye paNa nidrA AvavAne saMbhava che. prazna dara--koNika rAjAe kALa kayAre karyo ? bhagavaMtanI hayAtImAM ke bhagavaMtanA nirvANa pachI? uttara--keTalAka ema kahe che ke keNika ceDA rAjAnuM yuddha jItyA pachI be iMdranI sahAyatAthI kRtrima cakravatI banI cha khaDa sAdhavA jatAM timisa guphA ughADavA daMDa ratnane prahAra karatAM aMdarathI-agninI javALA nIkaLI tyAM ja tenuM mRtyu thayuM. e vakhate bhagavaMta hayAta hatA paraMtuM sUtrane nyAya jotAM uparanI vAta sAbIta thatI nathI. kAraNa ke bhagavaMta mahAvIra nirvANa thayA pachI sudharma gaNadharane vAMdavAne mATe keNika pite Avela che. ema jJAtAjI sUtranA prAraMbhamAM khullo pATha che. e uparathI bhagavaMta nirvANa thayA pachI keNike kALa karyo che. prazna 63-sucIkusaga kare te Azrava, A zabdane zo artha thAya che? uttara-A zabdane koI kaI kiyAvAdI ema artha kare che ke -DAbhanI aNI upara rahelA jaLanA biMdu jeTalI sucI kare te paNa te Azrava che. tyAre bIjo pakSa ema kahe che ke-lAbhanI aNI upara rahe teTalA paNa saceta jaLathI sucI kare te Ava. have trIjo pakSa ema jaNAve che ke suI nAma roya ( AvavAnI sAya) ane kusaMga ketAM-kusa-DAbha aNI sahita te asaMvare to Azrava. kemake tenI ANa tIkaNa hovAthI AzravanuM kArya banavA saMbhava che, mATe tene saMvarI eTale vajAthI sAcavI nahi rAkhavAthI Azrava thAya che ane saMvarI rAkhavAthI saMvara thAya che. sAkha ThAga ThANe 10 me. sUtranA mULapAThamAM surusa zabda che. temAM jaLa zabdane samAveza nIkaLatuM hoya ema jaNAtuM nathI. kadApi koI suIne ardha sucI kare te aceta jaLathI sucI karavAnuM sUtramAM niSedha nathI. dazAzrutaskaMdha sUtranA 7 mA adhyayanamAM paNa paDimAdhArI sAdhu jevAne phAsuka zItaLa jaLathI tathA uSNa jaLathI asucIne lepa tathA bhejanAdikathI kharaDAyelA mukha tathA Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mohanamALA --bhAga 9 me, hAtha dhoi sucI karavA kahela che. arthAt sUtranA nava dAkhalAthI fAsuka jaLathI asucI Adi kharAma lepa TALI pANIthI sucI karavA zuddha thavA kahela che, ane, te bhagava'tanI AjJA che. mATe mAneA ke bhagava'ta AzrayanI AjJA Ape nahi. mATe pahele pakSa sUtramate lAgu thatA nathI. pAra bIjo pakSa sAdhAraNa rIte ThIka che, paNa ahiM jaLano saMbaMdha nathI. tema saceta jaLa DAbhanI aNI upara rahe teTalAthI sucI kare teA vratanA bhAMgane sabhava rahe, ane ahiMyA tA AzravanI vyAkhyA che, mATe te paNa baMdha besatu' nathI. trIjo pakSa sUtranA nyAye ThIka jaNAya che, ke sUinI ke DAbhanI aNI evI tIkSNa hAya che ke jo tene sAMvare nahi gepavIne rAkhe nahi tethI Azrava khanavAno saMbhava che. mATe te viSe vAta satya che. te zrI AgamAya samiti taraphathI chapAyela ThANAMga ThANe 10 me, pAne 472 me mULapATha tathA DhIkA nIce pramANe kahe che.-~~ sUcI sAbavAMyo + + tathA sUcIsa, ayAre, tenI TIkAmAM kahyuM che u zuruyAH kuzAgrANAM ca zarIropaghAtakatvAdyatsaMvaraNa-saGgopanaM sa ke-6 -jyA zucI kuzAgrasaMvaraH, etupalakSaNatvAtsamastaupagahi kopakaraNApekSo draSTavyaH, icacAntyapadadvayena dravya saMvarAyuktAviti / asaMvarasyaiva vizeSamAha // sUi ane kuzAgra zarIrane upaghAta karavAkALa upakaraNa che. tene gopave te savara, ane na gopave te asavara-Azrava kahela che. prazna 64-pannavaNA pa6 17 me laizyA padamAM chevaTanA adhikAra keTalIka pratamAM bALenA ane keTalIkamAM nAnA zabda che to kayA zabda caiAgya jaNAya che ? uttara--nonA e zabda yAgya jaNAya che kemake tyAM ema kahyu che ke kRSNulezI manuSya kRSNavezI garbha jaNe ? ema kRSNane nIlAdikanI pRcchA karatAM chae lezyAnA samace manuSyanA 36 AlAvA tathA strInA 36 AlAvA samaye kahyA. ema kabhUminA manuSyanA 36 ane strInA 36 AlAvA kthA che. ane akama bhUminA 16 ne chapanna aMtaradvIpAnA 16 e pramANe kahyA che. eTale yugaliyAmAM 4 lezmA che mATe sALa soLa kahyo che. enA paramAtha e che ke--te jIgaliyAmAM jANejA zabda lAge te tene avidhajJAna nathI te zAthI jANyu' ? mATe jaNejA zabda vadhAre lAgu thAya che. Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 9 mo. 513 tathA kaI ema paNa kahe che ke jANeja eTale garbhane bhAva jANe keNikanA garbhane nyAya. garbhane bhAva jANa DohalAdikathI te te anumAna kalpanA che. ane strI kRSNalezI hoya ane garbha che vezyAmane game te lezyAvALe heya mATe jajaja zabda vadhAre lAgu thAya che. prazna 65-pannavaNa sUtranA 36 mAM padamAM gharo patra maLe, gTo triku teno artha zuM ? uttara--keTalIka pratamAM vaLI evo paNa pATha che ke-gTotra zApune. A badhAne artha TIkAkAre A pramANe karyo che ke Atma pradeze karI eTale kSetra pUryo, ane vedanI samudraghAtanA pudgale karI eTale kSetra spa zarIra pramANe, eTale zarIranA tamAma bhAgamAM tathA tamAma avayavamAM tathA zarIranI pilAramAM te AthI cha dizi vedanI samudraghAtanAM pudgale spezya". bIjI samuddaghAta karatAM Atmapradeza tathA pudgalane bahAra nIkaLavA saMbhava che. ne vedanI samudughAta te zarIramAMja zarIra pramANe ja thAya che, te mATe niyamo dizi kahI che, te zarIranI aMdara chaye dizi jaNAya che. prazna 66-uThThANa, kamma, baLa, vIrya ane purUSAkAra parakamene ze artha ? ane e cha bela rUpI che ke- arUpI ? uttara-koI apekSAe arUpI che ne keI apekSAe rUpI paNa che. bhagavatIjI zataka 12 me, uddeze ame bAbuvALA chApalA pAne 102 9 me ahabhaMte ! uThANe kammevale borIepurisakAra parakamme esaNaM kavaNe 4 paNa te taM ceva jAva akAse sepaNaMte bhASA- have he bhagavan! 3. utthAna ubho thA 1 4. karma te gamanAdi kriyA 2, je zarIranI samaU 3, vI. javane utsAha 4, 5. purUSakAra abhimAna vizeSa che. 1. parAkama eDanI sAdhanA kAma pUro kIdho te 6. temAM keTalA varNa, gaMdha, rasa, parza e cAra prazna bhagavaMta pratye gautame pUchayAM. tenA uttaramatimahaja yAvatuM ene paNa Atmadharma paNe karI avarNAdi kahI. Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 514 zrI praznottara mehanamALI-bhAga 9mo. eTale e sarva bela bhagavate arUpI kahyA te Atmadharmane laIne kahyA che. ane pannavaNA pada 23 me, karmaprakRtinA adhikAra nAmakarmanI prakRtimAM zubha nAmanA 14 bolamAM 10 me, bAbuvALA chApela pAne 270 me zarIra dharmaAzrI rUpI kahela che. eTale uThThANadi jAvatuM parakrame e sarva belanA eka 10 mo bela che, tene zubha nAmakarmanA baMdha saMbaMdhImAM anubhAga bhogavavA AzrI kahela che. mATe rUpI kahela che. prazna 67-sAdhune cAra bhASA mAMhelI be bhASA bolavI kahI che. satya ane vyavahAra ane 12 mA guNasthAne 9 joga lAbha che te 4 mananA 4 vacananA ne 1 udArikane tenuM kAraNa zuM ? uttara-asatya mana ne mizra mana, ane asatya vacana ne mizra vacana. tene 12 mA guNasthAne IrAdApUrvaka pravartAve nahi. paraMtu dravyaguNa paryAyanI vyAkhyA kevaLI pramANe yathAtathya kahI zake nahIM. chadmasthapaNAmAM cAre veganI pravRtti rahI che. bAramA guNasthAnane sAdhu je ke mahA upayegavaMta che. tathApi mana, vacanane vega dravya guNa, paryAyanI vyAkhyAmAM kevaLI pramANe jANI zake nahi. te pramANe mana pravartAvI zake nahi tathA vacana bolI zake nahi, mATe 9 joga kahyA che. prazna 68-uttarAdhyayananA 9 mAM adhyayanamAM gAthA 42 mI, temAM nami rAjarSi pratye IMdra mahArAjAe brAhmaNanA rUpe kahyuM che ke ghorAsamaMcaittANaM, annaMpatthesi AsamaM; iheva posaharao, bhavAhi maNuyAhivA. 42. A gAthAne artha thAya che ? ane ghorAzrama je kahyo te AzramanuM svarUpa zuM? uttara-zrImad rAjacaMdra pAne 28 me kahyuM che ke-nirvAha karavA mATe bhikSAthI suzila pravajyamAM asahya parizrama veThavo paDe che. tethI te pravaryA tyAga karIne anya pravajyamAM rUci thAya che. mATe e upAdhi TALavA tuM gRhasthAzramamAM rahI paiSadhAdika vratamAM tatpara raheje. he manuSyanA adhipati! huM ThIka kahuM chuM ( A pramANe zrImad rAjacaMdramAM artha karyo che. ) vaLI keTalAka arthanA karavAvALA paNa zrAvakapaNAmAM rahI piSadhAdi karavAnuM kahI gayA che. eTale dareka arthanA karavAvALA sada. zabda uparathI Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznAttara mAhanamALA bhAga 9 mA. pAma zrAvakaNuM sAbita rAkhatA gayA che. paraMtu namirAjarSie ApelA uttaranI gAMthA sAme draSTi karI hAya ema jaNAtu nathI. vaLI keTalAka ema paNa atha kare che ke he narAdhipati ! brahmacArI 1, grahI 2, vAnaprastha 3, ane bhikSu 4, evo cAra prakAranA Azrama che. temAM gRhasthAzrama jevA dhama thayA nathI ne thaze paNa nahIM, kAraNake khIjA traNa AzramavALA grahasthAzramane AdhAre che. tethI te grahasthAzramadhama potAnA AtmAnA kArya ne paranA AtmAnA kArya sAdhavAne mATe samartha che, paNa te grahasthAzrama bhayakara che. ne tene zUrA purUSAja nibhAvI zake che, ane sAdhupaNuM lai bhikSAvRtti karavI e te kAyara purUSanAM lakSaNa che. kAraNake kRSNI pazupAlArdika paNa kahe che ke bhikSA mAgIne khAo che te kamAine kema khAtA nathI ? ema bhikSAvRtti karanArane lekamAM niMdaka gaNe che. mATe tamArA jevA zUra purUSone te yAgya nathI tethI tame grahasthAzramamAMja rahIne sanu poSaNa kare eja uttama dharma che, e pramANe kahe che tenu kema ? prazna 69-namirAjarSi e iMdranI kahelI uparanI gAthAne ze uttara ApyA che ? ane uparanA kahela amAM zuM taphAvata che te jaNAvaze ? uttara----hA, jI, sAMbhaLeA gAthA 45mI. mAsemAse u jo bALe kusaggeNaM tu muMjai. na so sukkhAyambhamsa kalaM agghaisolasi | a --mAsa mAsa khamaNane pAraNe DAbhanI aNI upara rahe teTalu jame, ane sarala heAvA chatAM paNa Ala che ajJAnI che. mATe mithyAtvanI karaNI sUtra AkhyAta dha je zruta dharma ne cAritra dharma tenI seALamI kaLAe paNa adhe nahIM zeAbhe nahIM. athavA seALamI LAe Ave nahIM. sUtramAM bhagavaMte e prakArano dhakahyo che. aNagAra dharma ne AgAra dharma eTale sAdhu dhama ane zrAvaka dharma te banne dhana sevana karavAvALA sUtra AkhyAta dha je zruta dhama ne cAritra dharmAMnA adhikArI che te temanA pASadha upavAsAdi zrAvaka dharmanI kriyAnA namirAjarSiM niSedha kema kare ? e jarA vicAra karavA jaie. prazna cha.--ame te atyAra sudhI ema sAMbhaLatA dhArAzrama je gRhasthAzrama tajIne anerA AzramanI icchA AvyA chIe ke kare che tema Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa16 zrI pranattara mehanamALA-bhAga 9 ma.. karavA karatAM ahiyAM rahI piSadha upavAsAdi karI zrAvakapaNe pALavuM ThIka che. A artha namirAjAnA uttara sAthe vicAratAM tadana virUddha paDe che. ema te jaNAya che kharuM te Ane kharo artha zuM che te jaNAvazo ? uttara-zairAzrama eTale tadAkALe anyamatamAM evo koI kaThaNa Akaro Azrama have joIe ke cAra Azrama je kahyA che tethI A Azrama vikaTa Azrama hovAne laIne brAhmaNanA rUpe i potAnA (brAhmaNanA) matane jaina dharmanA saMcama dharmathI virUddha e ghorAzrama jaNAvyA ane kahyuM keA gherAma tajIne jaina dharmanA cAritrarUpa anya AzramanI prArthanA kare che ? he rAjana ! tuM tenI IcchA kare che? mATe huM tane jaNAvuM chuM kee badhuM javA de, kAM te gherAzrama aMgIkAra kara ke kAM te gRhasthAzramamAM rahI eTale ahiMja rahI tuM vastInuM poSaNa karI, temAM rakata rahe, eTale tArI vastInuM piSaNa karavAthI paNa rAjanIti pramANe chemanuSyanA adhipati ! tepaNa tAruM kalyANa thaze. A vAta nyAyapUrvaka jaNAya che. Ane paramArtha e che je-dhorAzrama vagere je je aMgIkAra karavA brAhmaNe namirAjarSine jaNAvyuM te sarva amAvasyAnA aMdhArAthI paNa adhika anaMtagaNuM aMdhAruM ajJAna rUpI aMdhAruM kahyuM. kAraNa ke amAvasyAnA aMdhA rAmAM paNa caMdranI seLa kALAmAMnI eka kALA paNa khullI rahe che, ne nami rAjarSie te brAhmaNane khulluM kahyuM che ke tArI batAvelI ghorAzrama vagerenI karaNI thataAkhyAta dharmanI pAse mithyAtvarUpa ajJAna karaNI senAmI kaLAe paNa Ave nahi. mATe je huM saMyama dharma aMgIkAra karuM chuM te zreSTha che. prazna 71-uttarAdhyayananA 10 mA adhyayanamAM dareka gAthAe kahela che ke- jAma | mAgai, tene zuM artha ? uttara-ahiMyAM keTalAka evo artha kare che ke-bhagavaMta e bodha gautamane uddezIne kahela che. keTalAka kahe che ke-gautamane kAMI evo pramAda na hete paNa gautama zabda jIvane pramAda chAMDavAne mATe e zabda kahyo. che. ane keTalAka ema paNa kahe che ke-gautamanA AgevAnapaNe pariSadAne e bedha karela che, paraMtu te padamAthI e artha nikaLe che ke- mAM no g" eTale bhagavata bhavya jIvo pratye ema upadeza kare che ke nA kahetAM indriyane vana nAma niyamamAM lAvavAne, samagaM kahetAM samaya mAtrane mAtra nAma rakhe pAyag0 kahetAM premAda kare. eTale iMdriyane niyamamAM lAvavAne samaya mAtrane pramAda kare nahI. ema bhagavaMte jaNAvyuM. Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 8 me. 517 prazna 72--dazavaikAlika sUtranA adhyayana 9 me uddeze 3je gAthA 11 mInA pahelA be padamAM kahyuM che ke- juda gati , nirdinAda gukhapurakSA ahiMyAM guNavaMtane sAdhu kahyA, ane agraNIne paNa sAdhu kahyA, tenuM zuM kAraNa? uttara--TIkA, tathA TabAvALA te ema artha karI gayA che ke guNavaMta te sAdhu ane aguNa e asAdhu. guNane grahe te sAdhu ane guNane mUke te asAdhu. A pramANe artha lakhI gayA che paNa tene khare artha zuM che te tene samajANe hoya ema jaNAtuM nathI, kAraNa ke aguNIne asAdhu, ane guNane muke te asAdhu e artha mULa gAthAmAMthI nIkaLatuM nathI. mATe tene artha bIje ja have joIe. prazna u3-uparanA be padane kharA artha zuM che? te jaNAvaze ? uttara--hA, cha, sAMbhaLo. jJAnAdi guNe karI sAdhu kahIe, aguNe kahetAM kAmanA je guNa zabdAdika (zabda, rUpa, rasa, gaMdha ne sparza) te rahita te aguNI kahIe, eTale kAmaguNa rahita te sAdhu, ane bIjA padamAM jJAnAdika guNane grahe te sAdhu, ane kAma guNane muke te tathA te thakI mukta thAya te sAdhu ityartha. sUtramAM ghaNe ThekANe zabda 1, rUpa 2, rasa 3, gaMdha 4. ne sparza ", e pace kAmanA guNa kahyA che. bhagavatIjI zataka 7 me guNanA upajAvanora sAdhune mAMDaLIyAnA doSa mahelo doSa kahyo che. tathA AcArAMganA pahelA taskaMdhamAM adhyayana bIje kahyuM che ke je te gAva, cAvaku chu." chatAM guNavALAne saMsAranuM Avartana ane saMsAranA AvartanavALaneja guNa che. mATe ahiyAM kAmanA guNa te zabdAdikaja levA. prazna u4-dazavaikAlikanA 9 mA adhyayananA 4 thA uddezAmAM kahyuM che ke-arihaMtanA hetune arthe sAdhue Aga 2 pALave. te sAdhu je AcAra pALe te te pitAnA hetu mATe pALe temAM arihaMtane hetuM zuM ? uttara -ahiMyAM arihaMta zabda tIrthakarAdika levA nahIM. ari kerAM karmarUpa vairI tene haNavAnA hetunA arthe sAdhu munirAja AcAra pALe arthAt karmarUpa zatrune haNavA mATe AcAra pALavo ityartha. Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518 zrI praznottara mehanamALA-bhAga 9 me. prazna 75-sUtramAM dareka ThekANe vaMtAnanaHka zabda kahela che. tene ze artha ? uttara-keTaleka ThekANe sUtramAM banne zabda vaMdaNuM namaskAra zabdamAM vaparAya che, ane banne zabda judA arthamAM paNa vaparAya che. eTale vaMdaNa katAM guNagrAma belatAM namaskAra kare, eTale mukhe karI guNagrAma lAvI paMca aMga namAvIe tene vaMdaI namasaI zabda lAgu thAya. prazna 76-ame vaMdaNa zabda namaskAraja mAnIe chIe tenuM kema ? uttara--te ThIka che, ema paNa koI ThekANe artha thAya che kharo. dazavaikAlika sUtramAM pAMcamA adhyayananA bIjA uddezAnI 30 mI gAthAmAM ne na kare che he muni ! tane kaI vaMdaNA namaskAra na kare te te tenA upara Tepa karIza nahi. ahiMyA vaMdaNa zabda bane arthamAM lAgu thaye paNa vaMdaNa zabdane khare artha guNagrAmaja thAya. juo teja dazavaikAlikanA pAMcamAM adhyayananA bIjA uddezAnI 29 mI gAthAnI trIjI padamAM kahyuM che ke vaira mA nA eTale vaMdaNA karate thake he muni ! tuM jAcIza nahiM ahiMyAM evo artha ghaTe nahi ke-he muni ! tuM namaskAra karatA ke. jAcIza nahi. te, damANuM ke'tAM vaMdaNA karatA ke eTale guNagrAma karatA thake gRhastha pratye hai muni na jaIjaja kahetAM tuM jAcIza nahi. Ityartha ahiyAM vaMdaNa zabda guNagrAmaja ghaTe. vaMdaNA namaskArano artha ghaTe nahi. prazna 77- bhagavatIjI zataka 1 le, udeze 7me garbhanA adhikAra garbhanI kAyasthiti ukRSTI 24 varSanI kahI te zI rIte ? uttara-keTalAka kahe che ke-garbhanI uNI sthiti 12 varSanI kaDI che, jIva 12 varSa pUrAM karI pachI cavI jAya, ne teja jIva pAcho teja garbhamAM AvI upaje ne pAchA 12 varSa rahe. eTale 24 varSa teja kAyamAM garbha paNe rahyo. Ama kaI kahe che. vaLI kaI ema paNa kahe che ke-te garbhanI kAyamAM teja jIva 12 varSa rahyA te jIva AvI gayo, ne te kAyamAM bIje. jIva AvI upaje te paNa garbhapaNe 12 varSa rahyo eTale 24 varSanI garbhanI utpatti sthAnanI kAyasthiti thaI. Ama bane abhiprAyane vicAra karatAM jevuM joIe tevuM baMdha besatuM nathI. Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pranattara-mehanamALA-bhAga 9 mi. 19 prazna 78-A viSe khare abhiprAya zuM che te jaNAvaze ? uttara-sAMbhaLe, prathama kahyA pramANe jo, mAtApitAnA saMbaMdhathI utpanna thayelI garbha saMbaMdhI kAyA te utkRSTa 12 varSa rahe. te te ThIka paNa pharIthI te kAyAmAM utpanna kema thAya ? kemake mAtApitAnA saMbaMdha vinA bIje deha baMdhAya nahi, te mAne ke mAtApitAnA saMbaMdhavaDe bIje deha baMdhAve joIe, ane jyAre bIje deha baMdhAya tyAre mULa dehane ahiM saMbaMdha rahyo nahi, temaja mULa dehamAM garbha baMdhAvAne svabhAva nathI. mATe te saMbaMdha maLe nahi. temaja bAra varSanI sthitine eka jIva AvI gayuM ane bIjo jIva AvI teTalI ja sthitie utpanna thAya te paNa baMdha bese nahIM. kAraNa ke te garbhanI kAya sthiti gaNAya nahIM. mATe trIjo abhiprAya jaNAvavAmAM Ave che ke je garbhanI kAyasthiti 24 varSanI kahI, te teja strIne zarIranA saMbaMdhI teja garbhanI kAyasthiti samajavI nahi. eka vakhata je strInA udaramAM garbha have te garbha utkRSTI 12 varSanI sthitI pUrI karI tyAMthI cavI bIjI strInA udaramAM garbha paNe utkRSTI sthitimAM utpanna thAya te paNa 12 varSa rahe. ema uparAupara garbhanI utkRSTI sthitie utpanna thAya te beja vAra thAya, paNa trIjIvAra thAya nahi mATe garbhanI kAyasthiti 24 varSanI jANavI. daSTAMta--jemake pRthvInI kAyasthiti udI asaMkhyAtA kALanI kahI che, te eka jIva dhaLI pRthvIpaNe upaje tyAMthI AvI kALI, nIlI, rAtI; pILI pRthvImAM utpana thaI asaMkhyAte kALa pUro kare, te pRthvInI kAyasthiti kahevAya. paNa ahiM dhaLIne viSaja asaMkhyAte kALa pUro kare teja kAyasthiti kahevAya evo niyama nahi. temaja garbhanI kAyasthitinuM jANavuM. Ityartha. prazna 79bhadrapaDimA, mahAbhadrapaDimA, sarvatebhadrapaDimanuM svarUpa zuM ? uttara--bhadrapratimA-pUrva dizie cAra pahora lagI kotsarga kare. athavA upadhAna tapa kare. te pratijJA be divase pUrI thAya pari- saha khame. mahAbhadrapaDimA-pUrvanI pare eTale vizeSa ekeka dizi arAtri kAyetsarga kare. ema cAra aherAtri levuM Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa20 zrI paznottara mohanamALA-bhAga 9 me. sarvatobhadra paDimA-dazadizi ekeka ahorAtri kAryotsarga kare eTale daza ahorAtrinuM mAna. nAma upavAsa dina kAyotsarga mAna dizAmAna. bhadraparimA 4 paheranA kAga pUrva. 5. 3. da. cAra dizA phare. mahAbhadra paDimA. | cAre dizA phare. 4 | ahorAtri-1 divasano kAyetsarga. ahorAtri kAyotsarga sarvatobhadapaDimA. daza dizAe phare. e traNe paDimAe kayetsargamAM parisaha ame upasarga thAya te sahana kare. DANagamAM be be bela kahyA che, te bhadrAnA sAme subhadrA pratimA kahI che. te paNa bhadranI peThe che. paNa daza dizi kahI che. je mATe bIje prakAra zAstramAM dIsate nathI. ema arthakAre kahyuM che. ) prazna 80-Adhi, vyAdhi ne upAdhine zo artha? uttara-Adhi eTale mane karIne je davAmAM Ave che eTale mAnasika pIDA. vyAdhi te zarIre davAmAM Ave te, zArIrika pIDA. rega pramukha. ane upAdhi te, bahAranI pIDA je vedavAmAM Ave che. eTale dhana pisA upakaraNadika meLavavAnI, ciMtA tathA svajanAdikanI ciMtA vedavAmAM Ave te. prazna 81---koIne saMthArAnI vidhi na AvaDatI hoya ane rAtrie sutI vakhate divasa ugatAM sudhImAM-agara game tyAre saMthAre karavA heya te sahelAIthI kevI rIte thaI zake ? uttara-mAtra eka ja gAthA mukhe karI hoya to paNa banI zake te gAthAAhAra zarIrane upAdhi, pacakhuM pApa aDhAra; maraNa hoya te sire, jIvuM te AgAra. 1. ATaluM kahIne saMthAro mAne te paNa karI zake. Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 9 me. para1 1 prazna 82-keIne saMthArAnI vidhie saMthAro kare hoya te te kevI rIte ne kyAre karI zake uttara-jene saMthAre karela hoya tene prathama te pitAnA AyuSyanI hada jANavI joIe eTale kAM te avadhijJAnathI, kAM te jAtismaraNa jJAnathI ke ke te sUtrajJAnathI athavA te kaI devAdikanA kahevAthI, athavA te kaI svamAdikane bhAsa thavAthI, athavA te kaI jJAnIonA kahevAthI, athavA tapazcaryAdike zarIra kSINa pADavAthI arthAt zarIranI aMdaranuM lehI mAMsa sUkAvAthI zarIranI zakita tadana kSINa thavAthI tathA kALa jJAnathI ItyAdika kAraNe vaDe potAnA AyuSyane aMta najIka Avele jANe pitAnA zarIra, AhAra, upakaraNAdika uparathI mUracha utArI AtmabaLa pragaTa karI saMthAre karavA dhAre arthAt saMthAre kare te sahI salAmate pAra pahoMcADI zake. prazna 83-uparanA kahelA bela vinA eTale AyuSyanI hada jANyA vinA koI saMthAre karavA dhAre te tenuM kema thAya ? uttara-A kALamAM AyuSya jANyA vinA ke I saMthAre kare te tene sidAvAne vakhata Ave paraMtu keI haThathI ke hiMmatathI athavA te AtmabaLathI cavihAra tyAganA 30 upavAsa kare athavA teviyArA 30 upavAsa uparAMta cauvihArA upavAsa zarU karI de te thoDA divasamAM saMthAre pAra pADI zake ema vidvAnonA mukhethI sAMbhaLyuM che. prazna 84-saMthArAne mATe keTalAMka aNasamaju manuSyo ema be che ke saMthAra kare te eka jAtanI AtmahatyA che. eTale parANe prANa kADhavAne dA kare che. tenuM kema? uttarasaMthAro kare tene AtmahatyA mAnavI e eka jAtanI ajJAnatA che. keI ajJAnatAthI ke kaI dveSa bhAvathI e pramANe bole tene mATe kAMI kahevAnuM nathI, paNa zAstra kabula karatuM nathI. zAstramAM e viSe ghaNI vyAkhyA che. ApaNe paNa vicAra karIzuM te jaNAI Avaze ke AtmaghAta karavAvALA kevI prakRtinAM manuSya hoya che ? ane saMthArA karavA vALA kevI prakRtivALA hoya che ? te svarUpa DAhyA mANase jANavuM joIe. anyamatanA zAstramAM aNusaNa kahela che, ane jainazAstramAM saMthAre ane aNasaNa e beya zabdathI bolAvela che. vaLI anyamatanA tyAgIe kALajJAna jANavAne mATe jIve bhAga 4 the prazna 69muM Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa22. zrI pratranettara mehanamALI-bhAga 9 me. tAlItApasa, puraNutApasa vagerenA saMthArA mahinAnA tathA babe mahinAnA jaina sUtromAM cAvela che. teonI AtmahatyA kahI nathI. mATe DAhyA manuSya paheluM samAdhimaraNa ane AtmahatyAnuM svarUpa jANavuM joIe. prazna 85-AtmahatyA ane saMthArAmAM zuM taphAvata? uttara-temAM te AkAza pAtALa eTale taphAvata che. te viSe bhagavatIjInA bIjA zatakanA pahelA uddezamAM evuM prazna che ke evuM kayuM maraNa che ke, je maraNa mare karI jIva anaMte saMsAra vadhAre ? ane evuM kayuM maraNa mare karI java anaMta saMsAra ghaTADe? tenA uttaramAM bhagavaMta mahAvIre jaNAvyuM che ke-ajJAna eTale kaSAyanA prAbalya vaDe tathA IcchA vA vAsanA sahita mare te jIva ane te saMsAra vadhAre ane jJAna eTale jJAnadaSTi rAkhI kaSAyane tyAgI vAsanAone vidhvaMsa karI ekAMta avyA- bAdha sukha meLavavA saMthAro karI mare te jIva ane te saMsAra ghaTADe e pramANe kahela che. prazna 86-ajJAnamaraNa ane jJAnamaraNa kene kahevAmAM Ave che? uttara-je jIva kaSAyane vaze athavA koI prakAranI IcchAthI bhagavatIjImAM kahelAM 12 prakAramAMnAM maraNa karI mAre tene ajJAnamaraNa kahela che, ane be prakAranAM samAdhi maraNe eTale kaSAya ke icchA vinA mAre te jJAna- maraNa kahela che. tene sUtramAM samAdhimaraNa paNa kahyuM che prazna 87-ajJAnamaraNa 12 prakAre kahyAM te kayAM kayAM ? uttara--bhagavatIjImAM baMdhakane adhikAre 12 prakAranAM maraNa A prakAre kahyAM che. (1) kSudhAtRSAe pIDe athavA saMyamathI paDaye valavalATa sahita mare. 2) pace indriyanA vaza paDe thaye mare. (3) aMtaHkaraNamAM zalya rAkhI (mAyA, niyANA ane mithyAdarzana sahita) mare (4) manuSyabhavanuM nidAna karI mare. ( parvatathI paDI (bRpApAta khAI) mare. (6) vRkSathI paDI mare (7) pANI mAMhe baDI mare. (8) agni mAMhe baLI mare. (9) viSa khAI mare. (10) zastra karI mare. (11) gaLe phAMso khAIne mare. [1 pazu pakSI pAse cuMTAvI tathA tenA kalevaramAM pesI muMjhAI mare. e bAra prakAranAM maraNa te bALamaraNa eTale ajJAnamaraNa kahyAM che. prazna 88--be prakAranAM jJAnamaraNa kahyAM te kevI te kevI rItanAM ? uttara-(1) pAdapagamana saMthAre ane (2) bhattapratyAkhyAna saMthAra eTale vRkSanI zAkhAnI peThe paDIne athavA vRkSanA thaDanI peThe aDolapaNe Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mAhanamALA --bhAga 9 mo. para3 rahI sathArAnI aMdara hAtha pagAdika calAvyA vinA AtmasamAdhimA mare te pAdapagamana saMthArA kahIe, ane cAre AhAranAM pratyAkhyAna (tyAga) karI jagyAnI maryAdA rAkhI AtmA samAdhi bhAve mare te bhatta pratyAkhyAna sathAro kahIe. A banne maraNane zAstramAM pati maraNa jJAna-kahela che. prazna 89 upara kahelA 12 prakAranAM ajJAna maraNu ane e prakAranAM jJAna maraNu AtmAne zu phaLa Ape che ? uttara--ajJAna maraNe maratA thako jIva nArakI, tiya "ca, manuSya ane devatA sa'badhInA eTale cAragati caiAvIza daMDaka ane cArAzIlAkha jIvAyAninA anaMtA anatA bhava vadhAre ane Adi aMta rahita cAra gati rUpa saMsAranI aMdara paribhramaNa kare. ane jJAna ( paMDita ) maraNu maratA thake jIva anaMtA bhavanA pherA tADe arthAt cAre gatirUpa saMsArane atikrame khapAve. Ane paramArtha e che ke khAra prakAranAM ajJAna maraNe maravA vALAne AtmahatyAne doSa lAge che, ane paMDitamaraNe maravAvALAne AtmahatyAne doSa lAgato nathI; kAraNake te peAtAnuM maraNa najIka AvyuM jANIne samAdhi maraNe mare che. AtmAne samAdhibhAvamAM joDI aneka prakAranA parisaheAne samabhAve sahana karI A jagatanA tamAma jIvA sAthe gatabhavanA ane A bhavanA vairivaredhanI kSamApanA mArgI koi paNa prakAnI icchA ke vAsanA rahita mAtra AtmabhAvanAeja samAdhibhAvanA bhAvatAM peAtAnA AyuSyanI hada pUrI kare che, tene AtmatjhatyAne doSa kahevA te ajJAnatAnuM vAkaya che. jainazAstramAM nyAya pramANe samAdhimaraNe maravAvALA peAtAnA mRtyunA eka jAtanA mahetsava mAne che. e viSe pUratI mAhitagArI meLavavI hoya to vAMce samAdhimaraNa yA samAdhivicAra tathA mRtyumahotsava nAmanAM pustaka. prazna 90--AyuSyanI hada jANyA vinA kepa sadhArA kare ane pachI kSudhAvedanI Adi parisaMhe utpanna thAya ane asamAdhi maraNe maravAnI dhAstI rahe tenu zuM karavuM ? uttara---je samAdhimaraNe maravAno khapI hAya tene samAdhimaraNa thAya tevI yejanA karavI ema AcArAMga sUtra tathA bhagavatIjI sUtramAM Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa24 zrI praznottara mehamALA-bhAga 9 mo. pharamAvela pADapara samadaSTie gurUgamyathI dhAraNa karI samAdhimaraNe maravA prayatna kare. prazna 91-keTalAka kahe che ke sRSTi izvarathI niSpanna thayelI che eTale jagakartA Izvara che. mATe jagatnI Adi che ke kema ? uttara-bhagavaddagItAmAM kahyuM che kenaasto vidyate bhAvo nAbhAvo vidyate stH| ubhayorapi dRSTo'tastvanayostavazibhiH / / adhyAya 2 zloka 16. artha-je mULeja nathI te kadI thavAnuM nathI, ane je che te kadI nAza thavAnuM nathI. e "" ane "nathI" nuM eTale ke sat asata bannenuM-kharUM rahasya tattvadarzIoe ja joyuM che. Adhunika vijJAnika zAstrIone (sAyansavALAne ) paNa eja siddhAMta che ke eka paNa paramANu na utpanna thaI zake nahi. temaja eja paNa padamA)ne mULamAMthI nAza thaI zake nahi. mAtra tene saMga bigaja thAya, ane gItA paNa emaja kahe che. nyAyadarzana paNa "niyA paramANu pA' vagere sUvothI eja siddha kare che ane sAMkhyadarzana te zvAsa, e sUtrathI jagatukartAne sadaMtara asvIkAraja kare che. vaLI paNa gItAmAM kahyuM che ke-- nakartutvaM na nakarmANi lokasya sRjati prbhuH| na karmaphalasaMyogaM svabhAvastu pravartate // adhyAya 5 zloka 14 artha--lekanA kartApaNAne, karmone ke karma ane tenA phaLanA saM- gane Izvara racata nathI, paraMtu svabhAvathI te badhuM pravartI rahyuM che, temaja thaLI 13 mA adhyAyanA 20 mA lekamAM kahyuM che ke-- prakRti puruSaM caiva viddhayanAdI ubhAvapi / vikArAMzca guNAzcaiva viddhi prakRtisaMbhavAn // artha --prakRti temaja purUSa bannene tuM anAdi jANaka ane sarva vikAra ane guNane te tuM prakRtithIja udabhavelA jANa. gAvAsiSTa pAne 312 me 313 me, caturtha sthiti prakaraNe jagatuM anata varNana nAma tRttiya sage kahyuM che ke jagata Adi aMtase rahita hai. anAdi triA tattvahI prakAzatA hai ityAdika ghaNI vAte che. Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI prattara mehanamALA--bhAga 9 mo. prazna 92-A jagatane kartA Izvara che. temaja izvara janma le che vagere sAMbhaLIe chIe tenuM kema? uttara--bhAgavatapurANanA pahelA saMkalpanA trIjA adhyAyamAM lakheluM che ke- AtmAne kaI kartA nathI, te zAzvata che aza vAstavika rIte Izvara janma leto nathI, temaja kAMI karatuM nathI. anAdi kALathI AbhA karmathI maLela che. itara prANIonA uddhAra mATe kevA e mAtra temanA janma ane karmanuM varNana kareluM che. Iti. jagatakartA izvara mAne tene pUchavuM ke Izvara tame kone kahe che ? kAraNake viSNupathI viSNu bhagavAnane kartA mAne che, tyAre zaMkarapathI kahe che ke sRSTinA kartA amArA zaMkara ziva rUdra che, ane brahmapaMthI mAne che ke sRSTinA kartA amArA brahma che. tyAre musalamAna kahe che ke amAra khudA jagakartA che, tyAre Izu paMthI kahe che ke jagakartA amAre Izu che. ema dareka paMthavALA potapitAnA devane kartA mAne che, te kaye deva kartA samaje ? A savAla ubhe thAya che. prazna 93-ahiMyAM kaI ema kahe ke e badhAne samAveza eka Izvara ke bhagavAna zabdamAMja thaI jAya che tenuM kema? uttara--tene kahevAnuM ke evA dayALu izvare bheda bharelA pathe jUdA jUdA zA mATe karavA joIe ? mATe ema kaho ke sarva paMthanA katta, e purUSa che, eTale pitapatAnA paMthanA calAvavAvALAne bahu mAna ApavAne mATe kartA mAnyA che. je A jagatane kartA Idhara athavA koIpaNa mAnIe te temAM aneka savAla ubhA thAya che. prathama te e ke izvara mAyI che ke amAvI? je amAyI hoya te tene janma, maraNa, kRtakama vagere kAMI hotuM nathI te te niraMjana nirAkAra saccidAnaMda svarUpIja hoya, tenAthI koIpaNa banavAnuM hoyaja nahIM. ane je mAyI hoya te te sakamAM dehadhArI hovA joIe je tene jagatukartA mAnIe, tA (1) raSTi racavA pahelAM A brahmAMDamAM zuM hatuM ? (2) sRSTi nahatI to te kyAM hatAM ? (3) A brahmAMDane kyAMthI lAvyA ? (4) brahmAMDanA rahelA padArtho kayAMthI lAvyA ? (5) brahmAMDa ane sRSTi racavAnI zI jarUra paDI ? (6) je A jagatukartA izvara che to izvara dayALu che ke kema ? (7) je Izvara dayALu che te Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara madhyanamALA--bhAga 9 mo. duniyAmAM adharmI ane pApI jIvane zA mATe pedA karyA ? (8) adharmI ane pApI jIvAnA karelA adhama ane pApanuM phaLa pedA karanAra izvarane bhogavavuM. paDe ke kema ? (9) jagatjhA izvara che te jagatkattA nihu mAnanArAne pedA zA mATe kA` ke peAtAnAja paga upara kuheDa pe teja mAre ? (10) jo izvara katA che te izvaranA kAM koipaNa hAvA joie jema ImAratInA kartA kaDIye| sutAra che. te tenA utpannakA tenA bApa paNa che. te izvaranA khapa paNa hovA joie. mAM bApa vinA manuSyanI utpatti nathI, ane izvara jo manuSya rUpe hoya te te paNa sRSTimAM che. potAnI prajAne sRSTi rUpe mAnI pAte kArUpa izvara karatA hoya athavA koi tene pitArUpa izvara mAnatu hAya te bhale. anyathA te kalpanA rUpa jaNAya che. 56 prazna 94--UsupathI mAne che ke A sRSTi isue racI che, tene mATe kAMi khulAse che ? uttara-sAMbhaLe. AtmArAmajI pItAmbarI kRta tattvaniNaeNya prAsAda catubhriMza sta MbhamAM phruTaneTamAM lakhyu che ke-isAMi laika mAnate hai ki isa pRthvI ke racekA, vA manuSya raceke cha hasra (600) varSa hue haiM, sA mithyA hurate haiM. ( A vAtane mithyA TharAvavAne pete ca latA adhikAramAM prathama lakhyuM che ke ) paDita meAkSamullarane apane bhASaNye aisA siddha karA hai ki + + + ora isA ( bheMsukhrIstase) paDile 15000 tathA 20000 va ke lagabhaga sAmAnya bhASA ke khelanevAle prAcIna leAkeA, pRthivIke kisi bhAgame vaste the. te vicAro ke-cha hajAra varSoMnuM pramANa kayAM rahyuM ? sRSTi racanArane kAMi meLa maLe tema nathI. jema jenA magajamAM Ave tema elyA kare. paraMtu sRSTi anAdi mAnavAvALAnuM vAkaya traNa kALamAM krUre tema nathI. te vAta satya che. ema izvaraka mAnavAmAM aneka doSo usanna thAya che, mATe cega vAsiSTa tathA bhAgavatanA lakhANuM uparathI siddha thAya che ke-jagattno karyAM koI nathI, sRSTi anAdi che, AtmAnA katA koi nathI, te zAzvata che, izvara janma lete nathI, temaja kAMI karatA nathI. anAdi kALathI AtmA kathI maLelA che. vagere lakhANathI ema nizcaya thAya che ke, e sava kanIja racanA che. prazna 95-keTalAka kahe che ke duniyAmAM sukha duHkhanA kartA izvara che ne keTalAka kahe che ke kama che. A emAM kartA koNa che? Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALA-bhAga 9 mi. pa27 uttara-te vAta kharI che. kemake Izvara kattAM mAne che, keTalAka daiva kta mAne che, keTalAka vidhAtA kartA mAne che, ane keTalAka karma karyA paNa mAne che. paraMtu zAstrane nyAya jemAM prANIone sukha dukha ne kartA karmaja che. eTale jainazAstranA nyAye pUrvabhave jIve zubhAzubha karelAM karmanAM phaLa je ahiMyAM udayamAM Ave te bhagavAya che, eTale jevAM karma kare tevAM phaLa bhegave, mATe karma karatA che, ane karmane katta AtmA che. mATe jene sUtramAM sukha duHkhane kartA AtmA paNa kahyo che. zAba uttarAdhyayananA 20 mA adhyayananI gAthA gappA jattA vistAra, vaNAI ja judA ; Ane paramArtha e che ke-karmane vaza paDele AtmA zubhAzubha karma kare che. mATe kaSAyaAtmA je AtmA, ajJAna AtmAvaDe karmane baMdha thAya che. mATe kartA AtmA kahe ke karmA kahe, e jaina zAstrane nyAya che. prazna 96-Izvara kartA mAne che te viSe khare khulAse zuM che ? uttara--kho khulAse sAMbhaLe hoya te sAMbhaLe, satyArtha caMdradayamAM kahyuM che ke-nAmamALA tathA "lekatatva nirNayamAM" karmanAM 13 nAma kahyAM che. te nIcenA kSekathI jANazo. zloka-vidhividhAnaM niyatiH svabhAvaH kALograhaizvara karma daivam bhAgyAnikarmANi,, yamaH kRtAMta, paryAya nAmAni purAkRtasya, 1. artha--1 vidhiH (vidhanA) , 2 vidhAtA (vidhAna), 3 niyatiH (honahAra), 4 svabhAva, 5 kALa, 6 graha, 7 izvara, 8 karma, 9 deva, 10 bhAgya, 11 puNya, 12 yama, 13 kRtAMta. e sarva pUrvakRta karmanAM paryAyavAcaka nAma che. tathA manusmRtimAM 7mA adhyayanamAM pAne 380 me, karmanAM daza nAma kahyAM che te kahIe chIe. vidhi 1, deva re, niyati 3, svabhAva 4, kALa pa, Izvara 6, brahmA 7, karma 8, bhAgya 9, puNya 10 A sarva pUrva janmamAM karelA karmanAM phaLanAM nAma che. ema kRtimAM kahyuM che tathA mRtimAM paNa kahyuM che ke-- daiva mAtmakRtaM vidyAt. karmayatpauva dehikam / sumanaH puruSakArastu. kriyate yadi hAparam // 1 // pUrva janmanA dehe karelAM karmane deva karIne kahe che, ane A janmamAM karelAM karmane purUSArtha kahe che. Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pra ttara mAhanamALA-bhAga 9 mo. deharo. vidhi 1, vidhAtA 2, honahAra 3, svabhAva 4, kALa 5, yama 6, graha 7, Izvara 8, brahmA 9, kama 10 deva 11, kRtAnta 12, bhAgya 13, puNyasaha 14. pUrvakRta e karmanAM, paryAyavAcaka nAma: kartA mAne tehane, e bramaNAne ThAma. prazna 97- keTalAka kahe che ke pRthvI goLa che te te geLa lADavAne AkAre che ke sapATa geLa che? uttara-koI matavALA lADavAne AkAre goLa mAne che kharA, paNa jaina zAstra tathA anya zAstra purANAdikamAM sapATa geLa mAne che. jainazAstramAM sapATa paDyA cakane AkAre goLa eka lAkha ejanane jabudvIpa che. tenA pharate be lAkha ejanane lavaNa samudra, tene pharate cAra lAkha janane dhAtakI khaMDa dvIpa che, tene pharate 8 lAba janane kALadadhi samudra che, tenA pharate 14 lAkha yejanane puSkaradvIpa che. e pramANe cAre dizAe jaMbudvIpanI madhyabhAganA merU parvatathI sIdhI lITIe sapATa cAre dizAe derI mAMDatAM asaMkhyAta dvIpane asaMkhyAtA samudra Ave. chello svayaMbhUramaNadvIpa ne ravaMbhUramaNa samudra Ave. ema jainadharmanA jIvAbhigama sUtramAM savistAra adhikAra che, temaja anyamatanAM purANAdikamAM sAta dvIpa ne sAta samudra akeka matavALA kahe che. ne akeka matavALA pacAsa koDa pRthvI kahe che ane akeka matavALA anaMta sRSTimaya pRthvI mAne che paraMtu jainazAstra te asaMkhyAtA dvIpa samudrane sapATa geLaja mAne che. prazna 98-keTalAka A pRthvIne daDAnI peThe geLa te paNa laMbagoLa ane pharatI mAne che, eTale potAnI dharI upara covIza kalAkamAM pharI vaLatI 12 mAsamAM sUrya pharatI pharI vaLe che, vagere vAte sAMbhaLIe chIe tenuM kema ? uttara-evI vAte ghaNae saMbhaLAya che. badhAne khulA karavA besIe te pAra pAmIe tema nathI. vaLI gaMdha vadhI javAnA bhayathI dukAmAM eTaluM ja kahevAnuM che ke "pRthvI sthira prakAza ' pustaka vAMcavAthI ghaNA khare khulAse thaI Avaze, paNa ema te jaNAya che ke duniyAmAM aneka draSTivALA manu aneka draSTinA matamatAMtaro rahelA hovAne laIne je jenA magajamAM Ave tevI prarUpaNAo paNa tadAkALa (mahAvIra paramAmAnA vakhata) karatA hatA kharA ema sUtrathI sAbIta thAya che. Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratranettara mehanamALA-bhAga 9 me. 59 prazna 99-zuM pRthvI phare che. tevI mAnyatAvALA mahAvIranA vakhatamAM hatA e kaI dAkhave che? uttara-evA eka matanA nahIM paNa aneka matanA hatA, ema AcArAMgajI sUtranA pahelA zrutaskaMdhanA AThamA adhyayananA pahele uze bhASAMtaranI kalama (396) mAM lakhyuM che ke- ihamegesi +++ aduvA vAyAo vippAMjati; taMjahA atthiloe, patthiloe, dhuveloe, adhuveloe, sAdieloe, aNAdieloe, spjjvasitte, ga ti , keTalAekane ++ (leka viSe eTale pRthvI viSe puratuM jJAna nahIM hovAthI keTalAka visaMgajJAnathI, keTalAka AtmajJAnathI, ane keTalAka daSTijJAnathI) athavA (keTalAka pitapatAnI mati kalpanA pramANe) aneka prakAranAM nIce mujaba vAkya bole che -eka kahe che-"leka che bIjA nAstika kahe che ke "leka nathI" eka kahe che ke "leka nizcaLa che" bIjA (bhUgoLavAdI) kahe che ke "leka caLa che (eTale pRthvI phare che. eka kahe che ke leka Adi sahita che" (Izvara katAM mAnanArA lekanI Adi mAne che.) bIjA kahe che ke "leka anAdi che" eka kahe che kekane aMta che? bIjA kahe che lekane aMta nathI" ItyAdi. e pramANe matamatAMtarene abhiprAya mahAvIra paramAtmAe jANIne pragaTa karyo. ane pRthvI sthira che. asaMkhyAtA dvIpa samudra A pRthvI para rahelA che, nitya che, zAzvata che. vagere asaMkhyAtA caMdra, sUrya, graha, nakSatra tArAo temAM keTalAka cara (phare evA) che keTalAka sthira che, nIcenA narakAvAsAnI pRthvI udghalekamAM devalekanI pRthvI vagere tamAma lekanuM svarUpa mahAvIra deve kevaLa svarUpe jANI, bhagavatIjI, jaMbudvIpa pannatti, caMdra patti , sUrya patti , jIvAbhigama, vagere sUtromAM pragaTa kahI batAvyuM che. prazna 100-sUrya phare che. e jainasUtramAM ame samajI zakIe te koI dAkhale che ? uttara-upara kahelA sUtromAM sArI rIte samajAya tevI rIte caMdra, sUryAdi phare che. graha, nakSatra sAthe kevI rIte joga joDe che? ekeka muhartamAM keTaluM cAle che? vagere tamAma hakIkata che. have sUrya phare che te viSe TuMkAmAM jANavAne mATe sUyagaDAMgasUtranA chaThThA adhyayanamAM gAthA 11 mI nA bIjA padamAM kahyuM che ke variyA gaparicayaMti eTale dazamI gAthAmAM jaNAvela mULethI lAkha jana uMce ane daza hajAra jojana jADo e merU Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa30 zrI praznottara mehanamALA--bhAga 9 me. parvata tene pharate tiSa maMDaLa sahita sUrya, paribhramaNa kare che arthAta merU pharate phare che. . prazna 101-je pramANe siddhAMtane dAkhale ApI sUrya phare che ema jaNAvyuM te pramANe anyazAstronA kaI pramANika dAkhalA che? hoya te te paNa jaNAvaze? - uttara-sAMbhaLe, "tatvanirNayaprAsAda" mAM lakhyuM che ke vedameM bhI sUrya calatA hai, aise likhA hai. tathAhi prathama ja veda-arf rvizvarato jyotiSkRda si sUrya / / vizvamAmA sirocanaM // // 30 a01a04207|| - bhASyaka bhASArtha-he sUrya ! tuM taraNitaritA hai, anya keIna jA sake aise baDe adhya mArgama jAnevAlA hai - "yojanAnAM sahastre dvedve zatedve ca yojane // ekeNa nimirpoddhaNa mA namostute" inzA , bhASArtha- sahasra de se ora de (2202) itane jana sUrya AMkha mIcake khele, tisa kAlaseM Adhe kALameM calatA hai. tathA . 2 a. 1 va. ume likhA hai ki- _ "sUryoM hi pratidinaM ekonaSaSTayAvika paMca sahastra yojanAni meruM prAdakSiNyena paribhrAmyatItyAdi" || bhASArtha-sUrya pratidina 5059 jana meke pradakSiNA karake paribhramaNa karatA hai. ItyAdi. baeNbala ke hisse tautameM bhI likhA hai ki yaha suyA jaba laDAImeM laDatA thA, taba sUrya kitaneka ghaTe taka calanemeM thaMbha gayA thA; ItyAdi sarva dharma pustakemeM prAyaH sUryakA calanA hi likhA hai. | prazna 12-pRthvI sthira che e koI anya zAstrone dAkhale che? : uttara-sAMbhaLe, . a. 2, a. 5, va. 2 meM likhA hai. yathA. ' ' "gavatI gavi je te thavA kRSi" | avicaLa, acaLa, arthAt sthira hI hai svarga 1 aura pRthvI 2. ityAdi kyAse sUryakA calana, aura prazthaka sthira rahanA Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pramottara mehanamALA-bhAga 9 mo. 531 kathana kiyA hai aise hI yajurvedAdi saMhitA aura brAhmaNa bhAge sUryake calaneka kathana hai, ema tatvanirNayaprasAdamAM kahyuM che-- tathA gavAsiSTa nirvANa prakaraNa 220 me sage pAne 1132 meM kahyuM che ke sUrya caMdramA nakSatra sahita caka phiratA hai. 179 me sage paNa sUrya, caMdra ane tArAnuM caka pharatuM kahyuM che. prazna 103-jaina sUtromAM gata kALanA manuSya tathA tiryaMcAdinAM zarIra tathA AyuSyanI vAte vartamAna samayanA pramANathI atizaya pramANa vALI sAMbhaLIne keTalAMka manuSyane AzcaryakAraka thaI paDe che ane keTalAka te hasIrUpamAM paNa te vAtane tadana judI ja gaNI kADhe che tenuM kema? uttara-je mANasane zAstranuM jJAna hetuM nathI, je vartamAna samayanA vicAra upara AdhAra mAnI beThA hoya athavA te je nAstika vicA nA hoya, yA gatakALanI vAte mAnatA na hoya. tevAone mATe te kahevAnuM ja zuM ? zAstranA mAnavAvALA brahmAnI ghaDI ke brahmAnA mastakanI tene khyAla kare te jaina zAstranI vAta kAMI atizaktimAM jAya tema nathI. te paNa A pracalita jamAnAmAM gatakALane darzanika purave maLI Ave te pUrvanI vAtane TekArUpe thaI paDe, mATe ApaNe tenI zodhakhoLa karavI joIe. prazna 104-uparanA praznanA gatakALanAM manuSya tiyAdinAM zarIra tathA manuSya saMbaMdhInA jamAnAne anusarIne kaI duniyAmAM manAtA vidvAna ke prephesara taraphathI thayelA khulAsA sahita AdhAra che? hoya te batAvaze? uttara-sAMbhaLe, tatva nirNaya prAsAda pRSTa da25 me lakhyuM che ke sana 1850 mAM mArU najIka bhUmimeM khodatAM rAkSasI kadanAM manuSyanAM hADa bhUmimAMthI nIkaLyAM hatAM. tenA jaDabAnuM hADakuM AdamInA paga jeTaluM lAMbu hatuM. tenI mAthAnI parI pAkA 24 zera ghauM samAya tevaDI hatI. ekeka dAMtanuM vajana rUA. 2 bhAratuM hatuM. pRSTha 626 me lakhyuM che ke-kinTo lekasa nAmanA rAkSasa 15 kuTa 6 Ica uMcA hatA, enA khaMbhAnI paheLAI 10 kuTanI hatI. sAralAmenanA vakhatamAM pharaTIgsa nAmanA sakhasa 28 phuTa uMcA hatA te dAkhala "gujarAtI mitra trIzamA pustakamAM tA. 18 sapTembara sana 1892 nA aMkamAM lakheluM che. (Iti. ta. ni. prA.) Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prattara mehanamALA-bhAga 8 me. pa3ra kenpharansa prakAza. tA. 18 Disembara sana 1915 pustaka 4thuM aMka 12 me, pRSTa 13 me "adbhuta DhAMcA" nA lekhAmAM kahyuM che ke-- AphrikAne eka DAkaTarane eka manuSyakA DhAMcA nikAlA hai, jisake liye anumAna yaha hotA hai ki vaha DUbakara marA thA. aura usa samaya AphrikAkI bhUmi pAnI ke taLe thI, isa cemeM haDIyAMkI laMbAI cauDAI vartamAna kALakI haDIyese bahuta hI adhika hai. Azcarya yaha hai ki haDuike koI hAni nahi pahuMcI hai, Isa taraha amerikAnI bhUmise DAkaTara brAuna sAhebane eka chipakalIkA DhAMcA nikAlA hai, jisakI cIDAI 4 phuTa aura uMcAI 20 phuTa hai. usakI parIka vajana 50 maNa hai, 250 prabaLa javAnane usa DhAMceka uThAkara relapara caDhAyA thA. bahuta se manuSya pahileka bAbatameM jo jainazAstromeM laMbAI cauDAI kahI huM usake satya mAnate hai se abhI Ina purUne pratyakSa batalA diyA hai, Isa liye una bhale manube ke cAhiye ki jaina zAstro para vizvAsa kare, lekhaka-lAlacaMda rAMkA. prazna 105-tiryaMca viSe vizeSa khulAsA hoya te jaNAvazo ? uttara-sAMbhaLe. tatvanirNaya prAsAda pAne 626 me lakhyuM che ke, "tA. 12 navembara sane 1893 mAM muMbaInA gujarAtI patramAM lakhyuM che ke -haMgarImAM rAkSasI kadanuM eka meDaka (deDakuM) nuM hADapIMjara jaDyuM che. e meDaka "levIrIlaDana" nA nAmathI oLakhAya che. prAcIna vakhatanA dhanArAone mAluma paDyuM che ke evI jAtanuM meDaka atItakALamAM ghaNuM ja hADakAvALuM jovAmAM AvatuM, paraMtu Aja kALamAM evA meDakanAM hADakAM nathI. te meDakanI kheparI eTalI te meTI hatI ke tenI be AMkhe vacce 18 IcanuM aMtara hatuM ane tenI khoparInuM vajana 312 ratala hatuM. enA sarve zarIranA hADanuM vajana 1860 ratala arthAt eka Tana lagabhaga hatuM" prophesara thIoDera kuka ApaNA banelA bhustara vidyAnA graMthamAM lakhe che ke pUrvakALamAM uDatI gIrolI (chAkalI-karalI) jAtanuM prANuM evaDuM mituM hatuM ke tenI pAMkha 27 phuTa lAMbI hatI. mahAbhAratanA 29 mA adhyAyamAM lakhyuM che ke, 6 jejana uMcA athavA 12 jejana lAMbA hAthI hatA, tathA traNa jajana uMcA athavA daza jejananA parigha (ghara) evA kurma (kaccha-kAcabA) lakhyA che. Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praneAttara mAhanamALA- ~bhAga 9 mA. pa33 mahAbhAratanA 19 mAM adhyAyamAM lakhyuM' che ke rAhunuM mastaka pa - tanA zikhara jeTaluM mATuM hatuM. prazna 106 --prAcI samayamAM lAMkhA AyuSya viSe anya zAstramAM kAMi jaNAve che kharU ? uttara-hA, sAMbhaLe. tattvaniNaeNya prAsAda" mAM lakhyu che ke, manusmRtinI TIkAmAM zrIrAmacaMdrajInuM AyuSya daza sahasra (10000) varSanuM lakhyu che. pRSTa 627 mAne viSe brahmAnI dIkarI kazyapanI strI lakhyuM che. adhavA vinatanA varSonA lakhyA che. lakhe che ke-mahAbhAratanA 16 mA adhyAyamAM kanheMke aDakI pakane kALa (100) varSanA Deka pakavAnA kALa eka sahasra (1000) terata graMthamAM nujhu Adi keTalAka manuSyanI 900 athavA 800 varSanI Ayu lakhI che. (iti tattvaniNaeNya prAsAda) pAMDavanA uttara caritramAM prakaraNe pAne 44 me kaLIyuga mAhAtmyamAM kahyu` che ke--kSatrIya dayAdhama nA tyAga karaze, pApanI sthApanA karaze, ane pAne 51 me kahyu` che ke--kaLIyugamAM manuSyanuM Aubhu` 30 trIza varSoMnu thaze, ATha vaSa~nI strI garbha dharaze, ane jaina zAstramAM pAMcamA ArAnA aMte manuSyanu` AukhuM 20vIza varSanu ane zarIranI avagheNA (uMcAi) eka hAthanI kahI che. uparanA tamAma praznane paramAtha e che ke-jema jema kALa gamana karatA jAya che tema tema manuSyanuM AyuSya ane zarIranI avagheNA ane zakti-khaLa ochu thatu jAya che. ema dareka zAstrathI sAbIta thAya che, prazna 107--keTalAka loko bharatakSetrane hiMdustAnanA nAmathI khelAve che. cA oLakhAve che. te vAta satya che ke kema ? uttara-jaina sUtromAM hiMdustAna zabda cheja nahi, paNa bharatakSetranA amuka bhAga ke jayAM hiMdunI vastI vadhAre hAvAthI yA hiMdu rAjyanA pradeza vadhAre hAvAthI AvA tenI sarahada para siMdhu nadI Avela hAvAthI bharatakhaMDanA amuka bhAganu nAma hiMdustAna ApavAmAM AvyuM aAya ema jaNAya che. prazna 108e sa'khaMdhI koi zAstrathI sAbIta thAya teve purAvA che ? uttara--tattvaniNaeNya prasAda catuxiza: sta Mbha: pAne 630 methI kahyuM che ke-kitaneka kahate hai kiM, jaina matame' je bharatakha`DakI laMbAi, aura Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa34 zrI prattara mehanamALA-bhAga 9 me. pauDAI kahI che. se bahuta hai. aura dekhanemeM hiMdustAna thaDAsA hai. isakA kayA sababa hai? tenA uttaramAM ema jaNAve che ke-jaina matame hiMdustAnakA nAma kucha bharatakhaMDa nahI likhA hai. kiMtu Arya, anArya, sarva deza milAke 32000 deza jisameM vasate the. usakA nAma jainamatameM bharatakhaMDa likhA hai, ye anArya, Arya deza. jaise haiM. unake nAma zrI prajJApana upAMga sUtrase likhate haiM. prathama anArya dezake nAma likhate hai. zaka 1, yavana 2, cilAta 3, zabara 4, babbara 5, kAya 6, mukuMda 7, oDu 8, bhaDaga 9, tIrNaka 10, pakakaNa 11, nIka 12, kalakSa 13, geDa 14. siMhala 15, pArasa 16, godha 17, aMdha 18, damila 19, cillala 20, puliMda 21, hAresa 22, deva 23, bekaNa, 24, gaMdhahANa 25, bahali 26, arjala, 27, rAma 28, pAsa 29, bakuza 30, malakA 31, baMdhakAya (zUcakA) 32, sUkali (cUlikA) 33, kuMkaNa 34, meda 35, pallava 36, cAlava 37, magara (mahura) 38, AbhAsika 39, kaNa (aNaka) 40, vIraNa (cIna) 41, lhAsIka 42, khasa 43, khAsika 44, nera 4pa, maDha 46, DeviMlaga 47, lakusa 48, bakusa 49. kekeya 50, 'araba 51, hUNaka para, ramaka 53, bhamarU 54. ItyAdi. aura, zaka 1, yavana 2, zabara 3, bambara 4, kAya 5, maphaMDa 6, uDu 7, bhaDaDa 8, bhitika 9, pAkaNika 10, mulAkSa 11, geMDa 12, siMhala 13, pArasa 14, kauca 15, saMdhra 16, draviDa 17, cila 18, puliMdra 19, AreSA 20, DevA 21, pikANA 22, gaMdhahAskA 23, bahalIkA 24, jallA 25, resA 26, bhASA 27, bakuzA 28, malpA 29, caMcuka: 30, cUlikA 31, kekaNA 32, medA 33, pahuvA 34, mAlavA 35, mahurA 36, AbhASika 37, aNakA 38, cInA 39, lAsika 40, khasA 41, khAsikA 42, neTTara 43, mahArASTra 44, muDhA 45, rASTrikA 46, Araba 47, Dobikala 48, kuNA 49, kekayA 50, hRgu pa1, ramakA para, rUkakhA pa3, marUkA 54; ItyAdi anArya dezake vAsI manuSya ke nAma praznavyAkaraNa sUtrameM likhe hai. aura, zaka 1, yavana 2, zabara 3, bambara 4, kAya 5, maphaMDa 6, dugANa 7, pakkaNa 8, akabAga 9; hUNa 10, remasa 11, pArasa 12, khasa 13, khAsika 14, bila 15. yela 16, vesa 17, bekkasa 10, Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mihanamALA-bhAga 9 me, pa35 miliMda 19, puliMda ra0, kaca 21, bramara 22, rUMkA 23, kaucAMka 24, cIna 25, caNUMka 26, mAlaMga 27, damila 28, kulakSaya ra9, kekaya 30, kirAta 31, hayamukha 3ra, kharamukha 33, turagamukha 34, meDhakamukha 35, hayakarNa 36, gajakarNa 37. ItyAdi anArya dezeke nAma, sUtrakRtagakI niryukitameM kahe hai. ityAdi ekatIza sahastra navase sADhe cahuMtara 3174 anAryadeza jIsame vasate hai. aura sADe pacavIza Aye deza hai. unake nAma prajJApanA sUtrameM likhate hai. rAjagRhanagara-magadhajanapada 1, aMgadeza-caMpAnagarI 2, baMgadezatAmralimInagarI 3, kaliMgadeza-kaMcanapuranagara 4,kAzIdeza-vANarasInagarI5, kezaladeza sAMketapura, apara nAma ayodhyAnagara 6, kurUdeza-gajapura-hastinApuranagara 7, kuzAvarta deza-saurikapuranagara 8, paMcAladeza-kapilapuranagara 9, jaMgaladeza-ahichattAnagarI 10 saurASTradeza-dvArAmatI-dvArikA nagarI 11, videhadeza-mithilAnagarI 12,vatsadeza kausAMbI nagarI 13, zAMDilyadeza-nadIpuranagara 14; malayadeza-bhadilapuranagara 15, vacchadeza-varATanagara 16, varaNa deza-acchApurInagarI 17, dazArNadeza-mRtikAvatI nagarI 18, cedideza-zauktikAvatInagara 19, siMdhudeza-vitabhayanagara 20, sauvIradeza-mathurAnagarI 21, sUrasenadeza-pApAnagarI 22, bhaMgadeza-mAsapUrI vaTTAnagarI 23, kuNAlAdeza-zrAvastInagarI 24, lAThadeza-keTavarSanagara 25, tabikAnagarI-kekayaAdhAdeza 25 ye sADepacavIza Aryadeza hai. kAMki Inadezemehi jina tIrthakara, cakravattI, baLadeva, vAsudevAdi, Arya zreSTha purUSeka janma hotA hai. isavAste Inake Aryadeza kahete hai. ye sarva AI deza viMdhyAcaLa, aura himAlayake bicameM hai, hamaamarAdi keze bhI aise hI Aye deza kahA hai. ese anArya Arya sarva deza milAke 32000 jasameM vAsa karate hai tisake jainamatame bharatakhaMDa kahA hai. natu hiMdustAna mAtrako. ese pUrvokta bharatakhaMDakI bhUmipara bahuta jagapara samudrakA pANI phirane khullI bhUmi cheDI rahagaI hai yaha bAta jaina grAse, aura paramatake graMthase bhI siddha hotI hai. aura anumAna se bhI kitane buddhimAna siddha karate hai. je sana 1892 sapTembara mAsa tArIkha 5 ke navamI erIeMTala kesa, je laMDana zaharameM huI. Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI praznottara mehanamALI-bhAga 9 ma. 53 simeM paMDita kSamullarane apane bhASaNa aisA siddha karA hai ki esIyAse le ke amerikA tAMI kisI samayame samudraka pAnI bIcameM nahI thA kiMtu kevaLa ekahI bhUmikA sapATa thI pIche samudrake jalake A jAne bicame dezAMke TApu bana gayA hai. aura IsA (IsukhrIsta) pahile 15000 tathA 20000 varSa ke lagabhaga sAmAnya bhASAke bolane vAle prAcIna leka pRthvIke kisI bhAgameM varte che. tenI kuTaneTamAM lakhyuM che ke-Isa kathanaseM je IsAI leka mAnate hai ki isa pRthvI ke raceka, vA manuSya rake che sahastra (2000) varSa hue hai. se mithyA ThaharatA hai. tathA DAkaTara bulDara sAhebane apane bhASaNameM jenaleke saMbaMdha eka nibaMdha vAMcake sunAyA thA ki, jana legeMkI zalpavidyA ktineka daraje (kitanIka bAbate) buddha legakI zilpavidyAke sAtha milatI AtI hai, te bhI jaina lekene, ve sarva buddha lekeke pAsa nahI lI hai, kiMtu ve vidyA jaina lekeke gharakI hI hai, aisA sabUta kara diyA thA ya. samAcAra, gujarAtI patrake 13 meM pustaka ke akaTobara sana 1892 ke 40 me aura 41 meM aMkameM hai. yaha yahAM prasaMgase likhA hai. isa vAte cIna, jasa, amerikAdi sarva bharatakhaMDameMhI jAnane. pUrvokta sApacIsa A dezeke, jaina matame AryakSetra kahate che. (e pramANe tatvanirNaya prAsAdamAM lakhyuM che.) temaja "arvAcIna jaina" ItihAsamAM vAMcavAmAM AvyuM che kezrI mahAvIra devanA vakhatamAM cAlIza koDa 400000000 jaina hatA, ane amerikAmAM jaina dharmanI pravRtti hatI. tyAM pArzvanAtha bhagavAnanuM zAsana pravartatuM hatuM. ema ItihAsanA lakhANathI jaNAya che, te je tyAM sudhI pArzvanAtha bhagavAnane sAdhuone vihAra hoya te hiMdustAna ane amerikA vacce (jaLa vinA) sapATa jamIna hovI joIe, ema uparanA mekSamularanA bhASaNathI siddha thAya che, Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zuddhi-patraka :paMkita na. azuddha peja na. zuddha graMthI mizra mehanIya guNaThANe guNaThANe pariNAma samakti abhilASa pariNAma 19 16,17 17 19 33 34 zake gaMDI mehanIya jIvaThANe jIvaThANe praNAma vamakti abhilASA praNAma pahevuM khelamAM zulapakSI kSetrapaLa caDiyAtuM braNavAne cattIri gRhanArtha ramyaiva ISA khAkInA mANAMtika bhUkelA jJAnIke khAra darzana Aritra khanatA. balamAM zukalapakSI kSetrabaLa caDiyAtuM bhaNavAne cattArI gahanArtha syaiva 37 38 pada 9 X bAkInA mAraNAMtika mUkelA jJAnIke bAra darzana cAritra banatA 192 74 te 77 kAcAnA kuTanI cIja kAyAnA phUTanI bhAta Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peja naM. paMkti ne. azuddha zuddha apa sigjhaMti mahAnizIya kamelA apazca sijhaMti mahAnizIya kahelA sUtra 85 sUtra akamAM eTalI akarmA eklI 85 85 27 jeka mAMDI eka mAMDI prarUpaNa papaNuM paDe nava naiveyaka mithyAda khI khAla nava raiveyaka madhyA chI khAla khAika khIje bAdhaka bIje 102 103 108 110 AgaLa cogAna halakA 119 camAM pAMcama 121 128 129 129 ApaLa gAna dalakA amA pAMcama jAve bacavAvALAne ekacake bolatA adhyayana abhimanyuM. 131 bacavAvALAne aMtagaDa bolatA adhyayana abhimanyu 131 131 Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peja naM. 135 130 137 141 141 141 141 142 144 148 153 155 160 160 166 171 180 193 193 195 196 216 216 219 221 221 223 225 233 235 237 237 5kita naM 19 ma pa 12 12 18 23 1 21 15 29 18 18 18 30 22 * 15 22 1 20 20 24 32 10 23 20 26 18 ra 22 3 casa jyA nAma puNa rAhabhoyaNaM gaTe paca jAve deva pAki badha kupAtre morako ... TavA khe azuddha rata keleka phaLa kiyA avavAnA Azcaya "" kuNu phulamAM a'takAya kahyo tasbIra bhAkSa lakhANa ekaDA rahyA mahinA ubhAe zuddha asa jyA nAyaputreNa rAyabhoyaNaM ghaTe pRthya ==>> = = = $, mokkho keTaloka phaLa kriyA AvavAnA Azrava "" pUNa kulamAM ana'takAya kahyo tasvIra mAkSa lakhANa evaDA rahasyA mahinA ppabhAe Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peja naM. paMkti na. azuddha zuddha bhASA 241 khIja bhASA cIja cautthetI cautyetI 244 247 257 259 259 259 260 mRtyukA udayAvali yegya apramattAdi maMdarasa 261 bhaya 263 mRthukA udayayAli thogya apattAdi maMdasara bhagna taraNya cAukhuM akhAdhA baMdha paesakabhaMtaM a adhagA rIdhI jIvaTo dovAvALI vakhate 1617 268 268 ra70 27T ra71 271 273 tAruNa AukhuM akhAdhA baMdha paesakamaMta adhagA trAddhi jugaTu dorAvALI vakhate theka aMkurA saMjavalananI nirbaLa indriya duSkRta pAratAM 274 274 ceka 274 aMkuza svajananI 275 277 nirmaLa 278 Idri duSkRta ritAM zrA 279 283 286 288 290 291 295 nilpakSa niSpakSa bALI gALI pAkake prathaE pRtha Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pija na pati naM. azuddha mAla mAna 299 300 301 303 15 8 10 aSTa zakAya zakaya kaTa khaTa 305 utpanna upanna pADavA 309 312 praNAme 319 15 321 pADatA pariNAme paDaLa bela kakazAdi bAMdhe pradeza kRSNapakSIne paThaLa beva karkakSAdi bAMbe pradeza kRSpakSIne 322 329 334 335 27 337 34 mAThA meTA 21 18 346 277 383 padamANu bIje abaMgaDa agrikaya apa lazkara paramANu bIje agnikAya aMtagaDa apa lazkara 389 404 411 25 puNyathI 418 418 428 423 aMtara 434 21 438 dArikavALe audArikavALo 'tomuhurtami aMtomuhurnami anaMta yeja te ja bhikhkAyariyA bhikkhAyariyA phaLane hete phaLanuM hetu vagere pAda pAra ghaNu paNa 439 441 18 vagere 444 25 45 Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peja naM. pati naM. azaka 453 chapAyeluM rAkhavI 455 kaSTa 468 maLe suSa 483 narasAM sukhamAM 43 48 501 503 511 pAluM rAkhIva khaE bhaLe. muka naratA bamAM dhArAvALA pAbAlyatApaNuM pADa bhacavatIjI timisa LAe DANugajI lAvela 52 dhArAvALA prAbAlyatApaNuM pAka bhagavatIjI timila kaLAe ThANAMgajI batAvela keI paramANu racanA cAoe pRthvIkA 521 23 kepa 524 521 padamANu raza yAse prathvIkA 530 530 Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Private & Personal use only