Prashnottar Mohanmala Purvarddha

SR No.: 005265
Original Sutra Author: N/A
Author: Mohanlalmuni
Publisher: Prem Jinagam Samiti Mumbai
Publication Year: 1981
Total Pages: 576
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 22 MB

Page 169

શ્રી પ્રનેત્તર મેાહનમાળા-ભાગ ૨ જો.
ઉત્તર--અવ્રતીમાં ગણાય, વ્રત પચ્ચખાણ નથી માટે, પણ ચેાથા ગુણુઠાણું ત્યાગ વૈરગ્ય કરી શકે એટલે ફરસના રૂપે વ્રત કે પચ્ચખાણુ ન હેાય, પણ વૈરાગ્ય ભાવે ત્યાગ વૃત્તિ હોય ખરી. જેમ ભગવંત મહાવીરે સ'સારમાં ઉપલા એ વર્ષ ત્યાગ વૈરાગ્ય અનુભવ્યા તે પચ્ચખાણ રૂપે નહિ, પણ વૃત્તિનિરોધ રૂપે. દશવૈકાલિકના ખીજા અધ્યયનની ત્રીજી ગાથાના ન્યાયે ત્યાગી જાણવા.
૧૩૬
પ્રશ્ન ૧૦૭-કેટલાક કહે છે કે-અજ્ઞાનપણામાં ખાવું તે રાત્રિભોજન કહેવાય, જ્ઞાનીઆને રાત્રીભાજનના દેષ લાગતા નથી તેનુ` કેમ ?
ઉત્તર—એ વાકય જ્ઞાનીઓનું હાય નહિ. અનંતજ્ઞાની તીર્થંકર મહારાજે પાતે રાત્રિભોજનના દોષ બતાવ્યા છે, તે તેએના જાણવામાં નહિ આવ્યા હાય કે શું ? પેાતાના મુનિઓને ફરજ પાડીને કહ્યું છે કે- જે પ્રમાણે તમાને હું પાંચ મહાવ્રતનું પ્રતિપાલન કરવા બતાવું છું, તેજ પ્રમાણે તમારે છઠ્ઠું' રાત્રીભોજનના ત્યાગનું વ્રત તેનું પણ પ્રતિપાલન કરવું. તે પણ એટલે સુધી કે-ગ્રંથમ બાન્દે, પુરત્યાય અણુળએ; ઞદાર માર્ચ સવ્યું સાવિ ન પત્થગે. આદિત્ય એટલે સૂર્ય તે અસ્તાંગત થયે અને પૂર્વ દિશે સૂર્ય ઉગ્યા નથી અર્થાત્ ઉદય થયા નથી તેટલી હદમાં આહાર આદિ સર્વાં હે મુનિ ! તારે મને કરીને પણ તેની પ્રાર્થના-ઇચ્છા કરવી નહિ. એ દશવૈકાલિકના આઠમા અધ્યયનનુ વાકય છે, અને ચાથા અધ્યયનમાં જીવતાં સુધી રાત્રિ ભજન કરવું નિહ એમ કહ્યુ` છે.
मण
તે મુનિ તે સદાય જ્ઞાની છે. છતાં રાત્રિભોજન માટે આટલા બધો અંકુશ શા માટે મૂકયે પડ્યો ? તેના વિચાર પણ સાથે કરવા જોઇએ. જ્ઞાનિએનું એવું વાકય કદિ હાય નહિં કે, અજ્ઞાનપણામાં ખાવું તે રાત્રિ ભાજન અને જ્ઞાનીને રાત્રિ ભાજનના દોષ લાગતો નથી, એ તે કોઇ અજ્ઞાની કે શ્રદ્ધાહિનનુ' વાકચ હેવુ' જોઇએ.
પ્રશ્ન ૧૦૮—કંઈ એમ કહે કે-સાધુ દિવસે વહારેલા આહાર રાત્રે કરે તેમાં શુ દેષ ? અને પાંચ માંહેલા કયા વ્રતમાં ખામી લાગે ?
ઉત્તર—સાધુ રાત્રિમાં આહાર કરે તે પાંચે મહાવ્રતમાં ખામી લાગે, પ્રથમ તે એ કે–સૂક્ષ્મ ઝીણા ત્રસ સ્થાવર જીવનુ' જતન ન થાય માટે પહેલા વ્રતમાં ખામી લાગે. ૧ સત્ય ધર્મના લેપ કા તથા કોઇ પૂછે ત્યારે બૂ હું ખેલવું પણ થાય. બીજા વ્રતમાં ખામી લાગે. ૨. તીથ‘કરની આજ્ઞા લાપી, વસ્તુને ગ્રહણ કરતાં ભાગવતાં ત્રીત વ્રતમાં ખામી લાગે. ૩.