________________
૨૫૮
શ્રી પ્રશ્નોત્તર મેહનમાળા–ભાગ જ છે.
કર્મકી નઈ અન્ય કર્મભી જે બાહ્ય નિમિત્ત પરિપૂર્ણ મિલિ જાય, તે ઉદય હાય હી જાય, નીંબ ભક્ષણ કરેગા તાકે તત્કાળ અસાતા વેદનીય ઉદય આવે હૈ, મિશ્રી ઇત્યાદિક ઈષ્ટ વસ્તુ ભક્ષણ કરે તાકે સાતા વેદનીય ઉદય આવે હી હૈ તથા વસ્ત્રાદિક આડે આ જય ચક્ષ દ્વારે મતિ જ્ઞાન રૂકિ જાય, કર્ણ મેં ડાટા દેવે તે કર્ણદ્વારે મતિજ્ઞાન રૂકિ જાય, એસે હી અન્ય ઇંદ્રિય નિકે દ્વારે જ્ઞાન રૂકૈ હી હૈ. વિષાદિક દ્રવ્ય તૈ શ્રુત જ્ઞાન રૂકિ જાય હૈ, લેસિકે દહી લશુન ખલિ ઈત્યાદિક દ્રવ્ય કે ભક્ષણ તેં નિદ્રાકી તીવ્રતા હોય હી હૈ, કુદેવ કુકર્મ કુશાસ્ત્રી ઉપાસના તે મિથ્યાત્વ કર્મકી ઉદય આવે હી હ. કષાય નિકે કારણ મિલે કષાયનિક ઉદીરણા હવે હી હૈ. પુરૂષકા શરીર તથા સ્ત્રીક શરીર સ્પર્શન દર્શનાદિક કરી વેદકી ઉદીરણા તેં કામકી વેદના પ્રજ્વલિત હોય હી હૈ. અરતિ કર્મફ ઈષ્ટ વિયેગ, શેક કર્મ સુપુત્રાદિક મરણ ઇત્યાદિક કર્મ કા ઉદય ઉદીરણાદિક નિ કરે હી હૈ.
તા તે અસા તાત્પર્ય જનના-ઈસ ઇવકે અનાદિક કર્મ સંતાન ચલ્યા આવે હું, અરે સમય સમય નવીન બંધ હોય હૈ અર સમય સમય પુરાતન કર્મ રસ દેય દેય નિર્જરે હૈ સો જૈસા બાહ્ય દ્રવ્યક્ષેત્ર કાળભાવ મિલિ જાય, તૈસા ઉદય મેં આ જાય, તથા ઉદીરણ સેય ઉત્કૃષ્ટ રસ દેવૈ. અર જે કે એ કહે “કર્મ કરેગા સ હોયગા” તે કર્મતે યા
વર્ક સર્વહી પાપ પુણ્ય ર પ સામે મેજૂદ તિષ્ટ હૈ. જેસા જૈસા બાહ્ય નિમિત્ત પ્રબળ મિલેગા તૈસા તૈસા ઉદય આવેગા. અરે જે બાહ્ય નિમિત્ત કર્મક ઉદય કારણ નહીં હોય તે, દીક્ષા લેના, શિક્ષા દેના, તપશ્ચરણ કરના, સત્સંગતિ કરના, વાણિજ્ય વ્યવહાર કરના, રાજ સેવાદિક કરના, ખેતી કરના, ઔષધી સેવન કરના, ઇત્યાદિક સર્વ વ્યવહારક લેપ જાય તે તે એસે ભગવાનક પરમાગમસૂ નિશ્ચય કરના જે અણુકર્મક પરમાણુ તે સાઠિ વરસ પથતિ સમય સમય ઉદય આવવા જોગ્ય નિષેક નિમ વાંટાને પ્રાપ્ત ભયા હવે અર બી ચિમં વીસ વર્ષની અવસ્થા હી મેં જે વિષ શસ્ત્રદિકકા નિમિત્તા મિલિ જાય તે ચાલીસ વર્ષ પર્યત જે કર્મક નિષેક સમય સમય નિર્જરતા સે અંતમુહૂમેં ઉદીરણા ને પ્રાપ્ત હોય છકી નાશનૈ પ્રાપ્ત હય, સે અકાળ મરણ છે તે નિર્જરાક અવસરત નિષેકનિક સમય સમય મેં, થા, અર સવ ચાલીસ વર્ષ નિર્જર તેના અંતર્મુહૂમેં નિર્જરા ને પ્રાપ્ત હવા, તા તેં અકાળ મરણ હૈ. - બાહ્ય નિમિત મિલે કર્મ ભુમીકે મનુષ્ય તિર્યચનિકે અકાળ મૃત્યુ હોય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org