Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
नमो चविसाए तित्थयराणं समाई-महावीर पज्जवसाणाणं
શાસન અને સિદ્ધાન્ત ૨ક્ષા તથા પ્રચારને પત્ર
-૧-૧-4 IT
ra
7 Cod.
વહેં-જ
Vain Ara nand This a:) 8200
027 2
(અઠવાડિક)
અંક-૧-૨
ચતુર્થ સ્થાપક
જૈનશાસન અને આરિસો. શ્રી જૈનશાસન એ આરિસા સમાન છે. આરિસામાં જેવું પ્રતિબિંબ હોય તેવું" ઝીલાય. મેઢા ઉપર ડાઘ હોય તે તેમાં આરિસાને વાંક છે ? અને આરિસ કેઇનું પ્રતિબિંબ ઝીલવા જતા નથી તેમ શ્રી જૈનશાસન તો આપણે જેવા હોઈએ તેવા સ્વરૂપે આપણને ઓળખાવે છે. આરિસામાં જોઈ કપડાના કે શરીરાદિના ડાઘ દૂર કરીએ છીએ તેમ શ્રી જૈનશાસને બતાવેલી આપણી મલીનાવસ્થા દૂર આપણે જ કરવી પડે ને ! શ્રી જેન સાસનને બતાવેલા આપણા દેશથી શાસનનો વાંક કઢાય ? નહિ પરંતુ તે દોષ દૂર કરીએ તો આપણે મૂળ સ્વરૂપે આવી એને ?
-શ્રી પ્રજ્ઞાંગ
રા શાસ્થળ કાટલા ઉતજ્ઞાન ભવન ૪૫-દિવઇથ પ્લેટ ચીBJળ વાવ જામનગર(સૈરાષ્ટ્ર)INDIA: PIN-3ઠા૦૦૪
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
JZજ૨RWજરીરજી મહરાજી . છે. જેદિર(જે રંજા થ૪ ૨/રજૂ ૨૪- |
(
'હe'/ દરરિક જ સ X૯ન્જર્જર ' . સુઝ.૪ ૨૮/«જ જીજે/જદર જ રાજ આ
તંત્રીઓ:- O 3 પ્રેમચંદ મેઘજી સુam
( U)
હેમેન્દ્રકુમાર જજમુખલાલ શાહ
જૉટ) સુરેશૃંદ્ર ચંદ જેઠ
() જ/૨૬ પદમ2 ફુઢક/
જa).
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विरादा च. शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪
અક ૧-૨ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ : પરદેશ એરથી રૂા. ૩૦૦ પરદેશ સીમેઈલથી રૂા.૧૫૦ સં. ૨૦૪૭ : શ્રાવણ સુદ ૪ : મંગળવાર તા. ૧૩–૮–૯૧
સંસાતાજા-માજો રાખનારા ગામ પાપ
– પ. પૂ. આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસુરિશ્વરજી મહારાજા
અવિરતિના પૂજારી મિથ્યાત્વથી અંધ બનેલા અને કષાયના હુકમ મુજબ દોડાદોડ 8 કરનારા અને દેવ ગુરૂ ધર્મ સાથે ઝાઝું લાગતું-વળગતું નથી. આપણું આત્મા ઉપર
આ ત્રણ પાપ અનાદિકાળથી ઘર કરીને બેઠાં છે. છે એક અવિરતિ નામનું પાપ એવું છે કે, જે સુખની ઈચ્છા અને દુઃખને દ્વેષ જગાડે { છે. એ સુખનો રાગ અને દુઃખને દ્વેષ કયાંક આત્માને ખરાબ ન લાગી જાય, એની હું સતત તકેદારી રાખનારૂં પાપ “મિથ્યાત્વ છે અને એને માટે બધી દેડધામ કરાવનારા પાપનું નામ “કષાય છે. આપણને ભવ-ભ્રમણ કરાવનારાં આ ત્રણ મુખ્ય પાપો છે.
ધર્મ-સામગ્રી મળે અને જીવ ધર્મ કરે, આટલા માત્રથી કલ્યાણ ન થાય. જીવ જે 8 સુખ ખાતર ધર્મ કરે, સુખ મળતા એમાં મહાલે તે એ ધર્મ કરવા છતાં દુર્ગતિમાં 8 ચાલ્યા જાય.
આ સંસાર જે છે, એ જે બરાબર ઓળખાઈ જાય, તો જીવને મોક્ષ સિવાય હું બીજું કંઈ જ ગમે નહિ. જેને મોક્ષ ગમી જાય, એ જે ઘર્મ કરે, તે એનું કલ્યાણ { થયા વિના ન રહે. - “સંસારમાં જેટલી સુખની સામગ્રી વધારે મળે, એટલી પાપની સામગ્રી છે વધારે આવું જેને સમજાય, એ જ ડાહ્યો ગણુંય ! આવું ડહાપણ ન જાગ્યું
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
. ૨ : “ 9 0 0 " " શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ ૨ હ હોય, ત્યાં સુધી સુખની સામગ્રી વધુ ને વધુ પાપ કરાવ્યા વિના ન રહે. છે પૈસાની શોભા વિવેકપૂર્વકનું દાન છે, ખાવું-પીવું એ નથી! પાસે પડેલી ચીજને છે આ ખાવાની ખબર તે જનાવરને ય પડે છે. જનાવરમાંય બે જાત છે : એક કાગડાની છે અને બીજી કૂતરાની ! ખાવા પી ચીજ જોઇને કાગડો એના જાતભાઈએ ને બોલાવીને ખાય છે B છે, જ્યારે કૂતરાની જાત તે બીજા કૂતરાને ઘુસવા જ ન દે, સુખની સામગ્રી તે તમનેય 8
મળી છે. તમારો નંબર ભામાં કયાં લાગે–એ તમે જ વિચારી લેજો. 6 અવિરતિ એવું પાપ છે કે–જે દુઃખ પ્રત્યે અણગમો અને સુખ પ્રત્યે ગમો પેદા હું કરે છે, મિથ્યાત્વ એમાં મg મારે છે, અને કહે છે કે–આ તારું ડહાપણ બરાબર છે { છે અને કષાય એ માટેની બધી ધાંધલ-ધમાલ મચાવવામાં પૂરેપૂરા મદદગાર બને છે. આ
ધમથી મળેલી સુખ સામગ્રી ભેગવાય ખરી? સુખ ધર્મથી જ મળે, એ પણ જે ધર્મ કરીએ, એવું જ મળે–આ શ્રદ્ધામાં છે છેઅભવી, દુર્ભથી ભારેકમી લેવી અને દુર્લભધિ-આ ચારે પાકા હોઈ શકે છે. પણ એ છે છે શ્રદ્ધાની જેનશાસને કઈ કિંમત આંકી નથી. ધર્મથી આત્મગુણોનો આવિર્ભાવ થાય છે { આવી શ્રદ્ધાને જૈનશાસન કિ મતી ગણે છે.
લગભગ આખા સંસાર બે ચીજ સિવાય ત્રીજીમાં રસ નથી. એક રસ સંસાર છે K સુખને છે, બીજો રસ સંસારના સુખ મેળવવા માટે અનિવાર્ય ગણાતા દુઃખને છે ! 8 આ સિવાયની કઈ વાતમાં બેને રસ નથી. સુખ માટે દુઃખ સહવાની તમારી તૈયારી છે છે છે, પણ ધર્મ ખાતર દુઃખ સહવા કેણ તૈયાર છે? ધર્મ ખાતર દુઃખને સહન કરનારા છે છે કેક વિરલા જ જોવા મળે છે. છે દુષ્ટ-વિદ્યાએ સાધવા માટે પણ અમુક જાતનાં કષ્ટ વેઠવાની તૈયારી જોઈએ છે. હું
અમુક જાતના સુખને લાત મારવાનું સત્ત્વ દાખવનારો જ એ વિદ્યા સાધી શકે છે. થોડાં ! છે વર્ષો પૂર્વે મહમદ છેલ નામનો એક માણસ થઈ ગયો. એણે કઈ વિદ્યા સાધેલી. પણ આ છે એ વિદ્યા-સાધના પૂર્વે એણે વિદ્યાના અધિષ્ઠાતાને કેલ આપેલે કે-આપની સહાયથી છે 8 મળેલું કશું પણ હું મારા અંગત ઉપભેગમાં લઈશ નહિ! છે આ કલ આપ્યા બાદ વિદ્યા સિદ્ધ થયેલી. મહમદ છેલ મીઠાઈના થાળ પેદા કરી આ અનેકને ખવડાવતે, પણ પોતે લખું ખાઈને જ જીવતે ને જીવનભર દરિદ્ર રહ્યો. હું મામૂલી સાધના માટે પણ ચાટલો ભાગ જરૂરી ગણાતું હોય, તે ધર્મ માટે તો કેટલે 8 ભોગ આપ જોઈએ? તમે મને ભોગ આપે. તે જ ધર્મ તમને સુખ આપે. અને છે આ સુખને તમે મજેથી ભવટે કરો, તે ધર્મ રિસાઈને ચાલતે થાય. એક મામૂલી ૪ વિદ્યાની જાળવણી માટે, એ વેદ્યા દ્વારા સાંપડતી સામગ્રીને ભગવટે ન થાય, તે પછી છે ધર્મની જાળવણી માટે, ધર્મ દ્વારા પ્રાપ્ત થતી સુખ-સામગ્રીને મજેથી શી રીતે ભગવાય? છે
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
= =.
=
.
/
=
હાલાદેશક .
આ વજયમસ્મૃતસૂરીશ્કરેજી મહારાજની છે No te lao độà Read 8 ca gegy
::::
Sાહી ના જ
- તંત્રી પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકા
(મુંબઈ) હેન્દ્રકુમાર સાજસજ્જલાલ શાહ
(૨૪ જ કેટ) 'સસુરેશચંદ્ર કીરચંદ શેઠ
(વઢવા) #ાચંદ જી ગુઢકા
(જ8)
AAKANNA • wઠવાડિક :
ઝાઝાZા વિરુદ્ધા ૨. શિવાય ચ
શાસનની વફાદારી કેળવીએ
ભવજલાધ તરીએ!
!
અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓએ ભવ્ય જીવોના ઉપકારને માટે પ્રરૂપેલ છે 8 શ્રી જૈન શાસન જગતમાં સંદેવ જયવંતુ છે અને રહેવાનું છે. શ્રી જૈન શાસન તે છે હું પરમ પુરૂષના પુણ્યથી સ્વયં પ્રકાશિત જ છે. પરંતુ આ હંડા અવસર્પિણી કાળ અને છે છે તેમાં ય પાંચમે આરે એટલે તેની અસર શાસન ઉપર પડે અને શાસનને ઝળહળાટ છે ઓછો પણ દેખાય તે સહજ છે તેથી કાંઈ શાસનમાં ખામી છે તેમ કહેવું તે ખરેખર છે
મુખતાની પરાકાષ્ઠા છે. 8 શ્રી જૈન શાસનના સત્ય-સિદ્ધાન્ત ત્રિકાલાબાધિત છે અને રહેવાના પણ છે જ. 8 આ સિધાન્તમાં તે લેશ પણ ફેરફાર કેઈ કાળમાં થઈ શકે જ નહિ તેમ જ કઈ કરી શકે છે પણ નહિ. કારણ ભવભીરૂ ગીતાથ સુવિહિત એવા મહાપુરૂષોએ પણ ભારપૂર્વક ફરમાવ્યું છે છે કે-ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવનાં વચનના એક અક્ષરની પણ અશ્રદ્ધા જીવને મિથ્યા- 1 ત્વમાં ખેંચી જાય છે. એટલે દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળના નામે સિદ્ધાતમાં ફેરફાર કરવાનું છે મહાપુરૂષ સ્વને પણ વિચારતા નથી. દ્રવ્યાદિના કારણે ભાવની હાનિ થતી હોવાથી કે હજી આચરણે વધતીઓછી કરી શકે તે બને. સમ્યજ્ઞાન-દશન–ચારિત્ર એ જ મોક્ષમાગે છે તેના સંપૂર્ણ પાલન વિના જીવની મુકિત થવાની નથી. સમ્યગ્દર્શન એ જ !
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ છે આત્મ વિકાસ પામે છે. આ જે શ્રી જૈન શાસનની પાયાની વાતે છે તેની શ્રદ્ધા વિના જીવ સાચી રીતે ધર્મને આરાધી શકતો નથી. 4 “ધારણાત્ ધર્મ' અર્થાત –આત્માને સંસારમાંથી-ગતિના ખાડામાંથી પડતા બચાવે ? છે તેનું નામ ધર્મ છે આ ધર્મશબ્દની શાસ્ત્ર સંમત ચુપત્તિ છે. તે ધર્મ બહુ જ સૂક્ષમ બુદ્ધિથી !
સમજવાની જરૂર છે. બાકી સખના અથી જીવે ધર્મના નામે પણ અધમની આચરણ છે e કરી પોતાના હાથે જ પોતાની દુર્ગતિ ખરીદે છે. અને આ પાંચમાં આરામા તે ભગવાનના
સાધુવેષમાં રહેલા પણ ઘણા છ માન-પાનાદિ એષણાઓ અને પિતાના સ્વાર્થ ખાતર, કે ભલા-ભેળા જીવોને એવી રીતે ઠગે છે કે બિચારા કસાઈખાને ગયેલા જાનવરની જેમ સદગતિમાંથી સીધા જ દુર્ગતિના દરિયામાં ફેંકાઈ જાય છે.
માટે જ સહસ્ત્રાવધાની સુવિહિતશિરોમણિ પૂજ્યપાદ આચાર્ય દેવેશ શ્રી મુનિસુંદર 8 | સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ શ્રી અધ્યાત્મકપદ્રુમમાં શ્રી વીરભગવાન આગળ પોકાર કર્યો છે ? છે કે-“હે વીર! જ્યાં “રક્ષક જ ભક્ષક બને” “વાડ જ ચીભડાં ગળે' ત્યાં કેનું શરણું ? સ્વીકારવું ! જેઓને આપે શાસનના રક્ષક તરીકે સ્થાપેલા હતા તેઓ જ શાસનને નાશ
થાય તેવી પેરવી કરી રહ્યા છે તે પિકાર કેની આગળ કરે ?” { આ વાત આજે તે પ્રત્યક્ષ અનુભવાઈ રહી છે. પિતાના સ્વાર્થની સગડી ઉપર સિધાન્તની ખીચડી પકાવનારાને તો નથી પણ સિદ્ધાન્તની અવિહડ રક્ષા કરનારાઓ પણ જ્યારે તેમાં અંજાઈ જાય છે અને પછી બેટી પ્રણાલિકાઓને સામને કરવાને છે બદલે, માનપાન અને ખોટી વાહ વાહ ખાતર જાણે-અજાણે તેમાં ખેંચાઈને મૂક સંમતિ પણ આપી દે છે ત્યારે શ્રદ્ધાસંપન આત્માઓ પણ આઘાત અને આશ્ચર્ય અનુભવે છે.
ખરેખર તે સિદ્ધાન્તને અવિહડ રાગ જીવને સિદ્ધાન્ત વિરૂદ્ધ આચરણ કરવા દેતું જ એ નથી અને કદાચ સમય–સંજોગો પ્રમાણે ભવિષ્યમાં કાંઈ સારાની આશાએ, અનિવાર્યપણે છે કે ઇવાર પણ સત્ય-સિધાન્ત વિરૂધ નિર્ણય કરવું પડે તે પણ હૈયામાં રહેલું છે. સિદ્ધાન્ત પ્રેમ-સિધાન્ત નિષ્ઠા જંપીને બેઠવા દેતા નથી અને સત્ય માર્ગો પુન: લાગ્યા વિના પણ રહેતા નથી.
સિદ્ધાન્તની વફાદારીને ગુણ પણ જે આવી જાય કાં તે ગુણને પણ પામવાનું મન થાય, કદાચ તે ગુણ ન પામી શકાય તે પોતાની નિર્બળતા અને નિર્માલ્યતાની
હું યામાં ખટક પણ રહ્યા કરે છે તે જીવ પણ આરાધક કેટિને ગણાય છે. અને અવસર છે આવે સામા પુરે પણ તરીને શહીદીને વેરીને સિધાન્તની સૂરાવલિનું સુરમ્ય સંગીત ગુંજતું કરી જાય છે. બાકી મેઢેથી મેટા ઢોલની જેમ સિધાન્તની વાત કરનારા અવસર આવે પવન પ્રમાણે પીઠ ફેરવવામાં લેશ પણ નાનમ કે સંકેચ અનુભવતા છે
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
3 વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુર્થવર્ષારંભ વિશેષાંક : જ નથી પણ છાતી ફુલાવીને ચાલે છે અને પોતાની નિર્બળતાને છુપાવવા “કુવૃષ્ટિ ન્યાયને દાખલો આગળ કરી એ દંભ દાખવે છે કે જેથી ભેળા લેકે ભરમાય છે. પણ સમજુ વિવેચકે આગળ તેમની પીપૂડી વાગતી નથી એટલે તેવાઓને “ગુરૂ દ્રોહી “શાસન દ્રોહી” “સંઘ દ્રોહી” જેવા ઈલ્કાબથી નવાજે ત્યારે સૂરજ સામે આંગળી ચીંધ- ૧ નારની જેમ બાકીની આંગળી પિતા તરફ જ વળે છે તે ભૂલી જાય છે.
આપણે મહાપુરૂષોના માર્ગે ચાલીને આપણાથી થાય તેટલી શાસનની સેવા અને ૨ ને સિદ્ધાન્તની રક્ષા કરવી છે. સત્ય સિદ્ધાન્તની રક્ષા-આરાધના અને પ્રભાવનામાં આપણને તે મળેલી સઘળી ય શક્તિઓને સદુપયેાગ કરે છે. તે માટે સિદ્ધાન્ત નિષ્ઠા, સિદ્ધાન્તને ? | અવિહડ રાગ અને સિદ્ધાન્તની વફાદારી કેળવવી છે. આ ગુણ આપણામાં આવશે તે
આપણને જ લાગશે કે-મહા પુણ્યાગે આવાં પરમતારક શ્રી જિનશાસનની આપણને છે ૧ પ્રાપ્તિ થઈ છે, તે શાસનને યથાર્થ પણ સમાવનારા મહાપુરૂષને પણ સુયોગ થયો છે. ?
તે આપણું શકિત મુજબ જે શાસન અંગેની આપણી જવાબદારી જો આપણે અદા ન છે કરીએ તે તેમાં હાનિ શાસનને નથી પણ આપણને જ છે. આપણે જ શાસનના ખરેખરા “ગુનેગાર” છીએ. આવું તારક શાસન તે હતું, છે અને રહેવાનું જ છે, આપણે આપણી જવાબદારી અદા નહિ કરીએ તે શાસન કાંઈ રંડાવાનું નથી. પણ શાસનને છે પામવા છતાં પણ શાસન પ્રત્યે સમર્પિતભાવ પણ નહિ કેળવીએ તે આપણે તે જરૂર
રંડાયેલ જ છીએ. ચિંતામણિને ઉપગ કાચ માટે કરે અને રાખને માટે ચંદનના છે કાઇને ઉપગ કરે તેના જેવી આપણી હાલત થવાની છે. બાકી આપણને કે જગતના ૧ કેઈપણ જીવને જે કાંઈ સારી સામગ્રી મળી છે તે શાસનની આરાધનાના સુપ્રભાવે જ
મલી છે. છેઆ વાત હવામાં અસ્થિમજજા કરી હતી કઈ પુણ્યાત્માઓ શાસનની સાચી આરા-છે ! ધના કરવા માટે, શાસનના સત્ય-સિદધા તેના મર્મવેદી બની, તેની શક્તિ મુજબ રક્ષા, કે
આરાધના અને પ્રભાવના કરનારા બની, આત્માના અનત-અક્ષયગ્રણેને પામી સંદેવ શાશ્વત સુખમાં મહાલે !
- જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા પ્રવિણચંદ્ર ગંભીરદાસ (મલાડે)ની | પ્રેરણાથી
આજીવન સભ્ય
વસંતલાલ દલસુખભાઈ શુભેચ્છક સહાયક
મસાલીઆ વડેચા મોહનલાલ રતનશી
૧૨–એ. વિભા કે. ઓ. સંસાયટી દફતરી રેડ, અજન્ટા, બી-બ્લેક, રામચંદ્ર લેન, મલાડ [w] ૨૫ ત્રીજા માળે મલાડ ઈસ્ટ, મુંબઈ-૯૭ | મુંબઈ નં. ૬૪
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચતુર્થ વર્ષના મંગલ પ્રારંભ
-: વાત સંપાદકની -
શ્રી જૈન શાસન (સાપ્તાહિક) આજે ચોથા વર્ષમાં મંગલ પ્રવેશ કરી રહ્યું છે. તેમાં સી ગ્રાહક બંધુઓ અને કાર્યકરોએ આ સાપ્તાહિકને પોતાનું માનીને જે રીતે આવકાર્યું છે અને આવકારી રહ્યા છે તે બદલ જેન શાસનના સર્વ કાર્યકર મંડળ તરફથી અમો સૌનો આભાર માનીએ છીએ અને ઇચ્છીએ છીએ કે આ સાપ્તાહિકને વધુને વધુ ફેલાવો થાય, વધુ લોકો તેના વાંચનમાં જોડાઈ શાસનના મર્મને પામી, આત્મ કલ્યાણની સાધના દ્વારા શાસનની રક્ષા, પ્રભાવનાને કરે અને અમને પૂર્ણ સાથ-સહકાર આપી અમારા પણ ઉત્સાહને જોમવંત બનાવે તેવી ભાવના ભાવીએ તે અસ્થાને નહિ જ ગણાય.
આપ સૌ તે વાતથી સુમા હેતગાર છે કે આ શ્રી જૈનશાસન (સાપ્તાહિક) નો ઉદભવ કયા સંયોગોમાં થયે છે. છતાં પુનરૂકિત દોષને વહેરીને ટુંકમાં જણાવીએ છીએ કેભગવાન શ્રી જિનેશ્વર દેવોએ આત્માના એકાતે કલ્યાણને માટે પ્રરૂપેલું, મોક્ષમાર્ગ સ્વરૂપ આ શ્રી જૈન શાસન જયવંતુ જ છે અને રહેવાનું પણ છે જ. છતાં પણ જમાનાવાદના ઘોડાપુરમાં ભલભલા તણાઈ જાય ત્યારે માનપાનાદિન અથી એવા ધમી છે તેમાં લેભાય તેમાં લેશ પણ નવાઈ નથી.
ભગવાન શ્રી જિનેશ્વર દેવને તારક. ધર્મ સૌ કઈ પામે, આચરે અને સૌ કોઈ પિોતાના આત્માનો નિસ્તાર કરે એમાં કઈ પણ પંડિતપુરુષનો વિરોધ હોય નહિ. પરંતુ તે ધર્મને પમાડવાને નાગ શાસ્ત્રથી વિપરીત તે ન જ હવે જોઈએ. સોનાની પણ છરી પેટમાં તે ન જ પોસાય !
આજના ‘સુગર કેટેડ’ •ા જમાનામાં ધર્મને પણ “સુગર કેટેડ' બનાવો જેથી સી કેઈ તેમાં જોડાય. સુધારીના ફળ દ્રપ ભેજાની આ નિપજને સ-માર્ગને સમજનારા સાધુ પુરુષોએ (!) પણ કેમ બાવકારી તે પત્રશ્ન પૂછવા પડે તેમ નથી ! જેના પરિણામે શાસ્ત્રની ચાલી આવતી સુવિહત મર્યાદાઓ પ્રણાલિકાઓને ઓપણે હાથે દ્રોહ થઈ રહ્યો છે. નાશ થઈ રહ્યો છે અને સૌ ઉભાગગામી બની ભવભ્રમણ વધારશે તે વિચાર તેમના હૈયામાંથી બહુ જ સીફટપૂર્વક દૂર કરાય અને માન-પાનાદિની ઘેલછાએ તેમના
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુર્થવર્ષારંભ વિશેષાંક :
અંતરચક્ષુને પણ આવરી દીધા. સુવિહિત માર્ગસ્થ મહાપુરૂષના તેઓને સમજાવવાના સઘળા ય પ્રયત્નો ફળદાયી ન થયા. તેથી ભેળા-ભદ્રિક જી આજના આ પ્રચાર યુગમાં ભ્રામક પ્રચારથી ભ્રમિત થઈ ભવભ્રમણ ન વધારે, ઉભાગની પુષ્ટિ ન થાય અને સન્માગને દીપક ઝળહળતે રહે, પૂર્વપુણ્ય પુરુષની સુવિહિત પ્રણાલિકાઓ અને અવિચ્છિન્ન શાસ્ત્રીય પરંપરાની આરાધના માર્ગે જીવંત રહે તે જ એક શુભહેતુથી આ સાપ્તાહિકને ઉદ્દભવ થયે હતે. “ઝાઝા હાથ રળિયામણ” ન્યાયે શાસન પ્રેમી આત્માઓએ તેને જે આવકાર આપ્યો હતો અને લેકહૃદય સુધી પહોંચી સુધારકેની એક પણ કારવાઈ બર ન આવવા દઈ અમને ઉત્સાહિત કર્યા અને જે લેક ચાહના અમે પામ્યા તે બદલ અમે ગૌરવ અનુભવીએ છીએ. - પરતુ શુભ-શ્રેયસ્કર કાર્યોમાં વિદને ડગલે અને પગલે આવે છે. દેશમાં કે કઈ પણ પક્ષમાં બાહ્ય ભય કરતાં અંદરને ભય વધુ હોય છે. શાસ્ત્ર પણ કહ્યું છે કે-બાહ્ય શત્રુઓને જીતે તે ખરેખર શુરવીર નથી પણ અત્યંતર રાગાદિ શત્રુઓને જીતે તે જ સાચા અર્થમાં શુરવીર છે. ગઠબંધનેએ આજે સર્વત્ર જે ઉકાપાત અને હાહાકાર મચાવ્યો છે તેનાથી ધાર્મિક ક્ષેત્ર પણું બાકી નથી રહી શકું તે દુઃખદ બીના છે.
શાસ્ત્રીય સના સંરક્ષણ માટે, પૂર્વજોના શુદ્ધ સમાગના પંથે જ ચાલવાની પહેલ કરવાની નીતિને વરેલા આપણા પૂએ જે કર્યું અને કરી રહ્યા છે તેની પાછળ ચાલનારા અમારા આ સાપ્તાહિકને પણ જે ઠંડે અસહકાર મલ્યો છે તેથી સજજનેના પણ દિલ દુભાયા છે અને “સત્યનું મોં બંધ કરવા માટે આજના સ્પૃહાવાળા રાજકારણીઓના દાવપેચને પણ ભૂલાવે તેવા જે દાવપેચ રમાયા છે છતાં પણ નાહિંમત થયા વિના એકલે હાથે, શાસનની રક્ષા કરવાના ધ્યેય તરફ જે આગેકૂચ કરી રહ્યા છીએ-તે માટે જે કિંમત ચૂકવી છે તે વાચકેથી અજાણ નથી. તેમાં શાસન સમર્પિત પૂજા અને ભાવિકને સાથ એ પ્રાણ છે.
સત્ય હંમેશાં સ્વયં પ્રકાશિત જ છે તેને છાવરવાના કેઇના પણ પ્રયત્નો કારદાયી થયા નથી કે થતા નથી કે થશે પણ નહિ. સામો માણસ રાષ પામે કે તેષ પામે તે પણ હિતકારી ભાષા બોલવી જેમ ન્યાયી છે. તેમ સત્ય સિદ્ધાન્ત માર્ગના સંદેશને ઘર-ઘરમાં ગુંજતું કરવાની અમારી નેમને દુનિયાની કેઈપણ તાકાત નમાવી શકવાની નથી. ડરવાનું હોય તે આજ્ઞા વિરૂદ્ધ કે ઈપણ કરાવાઈ કે પ્રવૃત્તિ અમારાથી ન થઈ જાય કે જે કંઈ કરતા હોય તેમાં જાણે-અજાણે પણ સંમતિ ન અપાય તેથી. બાકી આજ્ઞા મુજબ જીવવાનો પ્રયત્ન કરનારને કેઈથી ડરવાની જરૂર નથી.
આટલી સ્પષ્ટતા અનિવાર્યપણે વાચકેના ધ્યાન ઉપર લાવવાની જરૂર હોવાથી
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
કરી છે. બાકી આપ સૌના સાથ-સહકારથી જરૂર સિદ્ધિને સાધી શકીશું તેમાં લેશ પણ શંકા નથી.
શાસનદેવ સંધર્ષે સામે ટકવાનું બળ આપે અને સત્ય સિધાન્તની નિષ્ઠા અને વફાદારી જાળવવા પ્રાણુ અર્પણ કરતાં અચકાઈએ નહિ પણ મોટા મોટા શાહ સેદાગની શેહ શરમમાં આવ્યા વિના સન્માર્ગનું જ સંરક્ષણ કરીએ, સન્માર્ગને જ પ્રચાર કરીએ, તે જ ભાવના સહ, સૌ કોઈ સન્માર્ગના પ્રેમી બની, તેની સાચી આરાધના દ્વારા આત્માના અનંત-અક્ષયગુણને પ્રગટ કરી શાશ્વત સુખના ભતા બને તે જ એકની એક સદા માટેની હાર્દિક અભિલાષા.
ચિં ત ન ની ચિ ન ગારી
–શ્રી પ્રિયમુકિત સાધુ જીવન લેવું! ખાવાને ખેલ
પાળવું! ખાંડાને ખેલ આ કાળમાં પણ સાધુ જીવન લેવું એ તે ખાવાને જ ખેલ ગણાય. જેમ જેમ જગતમાં દુઃખો વધતાં જાય, જીવન નિર્વાહના સાધનની પણ મુશ્કેલી થતી જાય તેમ તેમ સાધુજીવન સ્વીકારી લેવાની ઈચ્છા સહજ રીતે થાય એમાં કશી નવાઈ નથી.
પણ “લેવું એ જ ખાવાને ખેલ છે. “પાળવું” એ તે ખરેખર ખાંડાને ખેલ છે.
જિનાજ્ઞા પ્રતિબધ્ધ સાધુ જીવનનું પાલન જે કરે એને જ ખબર પડે કે કેટલા વિશે સે થાય છે? તલવારની ધાર ઉપર ચાલી નાખવું સહેલું છે. લોઢાના ચણા ચાવવાનું કામ સરળ જણાવ્યું છે. આસમાનના તારા તેડી નાંખવાનું પણ સહેલુ કહ્યું છે.એ કાંઈ એમને એમ કહ્યું હશે ?
સાધુત્વને આનંદ જે માણે છે. તે જ સમજી શકે છે. આ વિધાનના ભારેખમ વજનને
આવા મૂલ્યવંતા સાધુ જીવનને બટ્ટો ન લગાડવાની પ્રેરણા કરીને ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજે તે અધ્યાત્મ સારમાં એટલે સુધી કહ્યું છે કે, “સાધુત્વનું પાલન ન થાય તે કપડાં ઉતારી નાંખજે પણ દંભી જીવનનું શરણું તે ન જ લેતા.” કેઈકે તદ્દન સાચું કહ્યું છે કે-“સાધુજીવન કઠિન હે, ચઢના પૈડ ખજૂર. ચડે તે ચાખે, પ્રેમસ, પડે તે ચકનાચૂર !
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન શિરતાજ જૈન શાસન શિરોમણિ શાસન સૂર્ય આથમી ગયા. પૂજ્ય આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી
મહારાજા સાહેબની સમાધિપૂર્ણ સ્વર્ગવાસ
પ. પૂ. સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ પૂજ્ય આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા પરિમલ ફાટક પાસે, પાલડી, અમદાવાદ , ખાતે શેઠ શ્રી બકુભાઈ મણિલાલના દર્શન બંગલે અષાડ વદ ૧૪ || શુક્રવાર તા. ૯-૮–૯૧ના સવારે ૧૦ વાગ્યે શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રના સતત શ્રવણ સાથે સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા છે. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીજીની સાબરમતી ખાતે તબીયત નરમ જણુતાં અત્રે મસ્તકના એકસરે લેવા માટે ત્રણ દિવસ પહેલાં પધાર્યા હતા. તબીયત ઠીક હતી, ધીમે એ સુધારો જણાતો હતો. તેઓશ્રીની અપ્રમતા પણ ખૂબ હતી આરામ કરવાનું હોવા છતાં પ્રતિક્રમણ પણ બારસના બેઠે બેઠે કર્યું હતું. - તેઓશ્રીને કાલધથી લગભગ ૮૦ વર્ષને એક યુગ પુરે થયે છે. આ મહાન યુગ પુરૂષે આઠ દાયકા સુધી જૈન શાસનને જ્યવંત રાખ્યું હતું. તેમના જવા થી નશાસનને નપરી શકાય તેવી મહાન બેટ | પડી છે. હજારો સાધુ સાધ્વીજી અને લાખોની સંખ્યામાં શ્રાવક શ્રાવિકા - ઊંડા શોકમાં પડી ગયા છે. તેમનો આત્મા અનુપમ સાધના કરી ઉચ્ચ પંથે ગયે છે તે ઉચ્ચ પ્રગતિ તેઓ સાધતા રહે એ જ ભાવના.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
પરમશ્રધેય, પરમારા ધ્યપદ, પ્રાતઃસ્મરણીય અને તેપકારી પરમતારક પરમ ગુરુદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના
ચરણોમાં શ્રદ્ધાંજલિ :
૯૬ વર્ષની અતિ બુઝર્ગ વચ્ચે પણ અપ્રમત્તતાને અનુપમ આદર્શ પૂરો પાડનાર અને ૭૮-૭૯ વર્ષો સુધી અનુપમ-નિર્મલ સંયમપર્યાયના પાલક અને અનેક ભવ્યાત્માએના સંયમ માર્ગના સાર્થવાહ તથા તિષ માતઃ સ્વ. પૂ. આ. શ્રી. વિ. દાનસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ પિતાના આ “લાડીલા વારસદારને, તૃતીય પદ ઉપર આરૂઢ કરવાનું મંગલ મુહુર્ત આજથી દાયકાઓ પૂર્વે આપ્યું હતું. તે જ મંગલ મુહૂર્ત સિદ્ધાન્ત મહેદધિ, સરરિત્ર ચૂડામણિ સ્વ. પૂ. આ. શ્રી. વિ. પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ સ્વહસ્તે સ્વપદ ઉપર અધિકૃત પ્રતિષ્ઠિત કર્યા હતા અને જૈન શાસનના “રાજાના સ્થાન સમાન આ તૃતીય પદ ઉપર ૫૫-૫૫ વર્ષોથી બિરાજી જેઓશ્રી સકલ શ્રી સંઘના શિરમોર છત્ર બની, સકલ શ્રી સંઘનું ગ–ક્ષેમ પૂર્વક જવાબદારી વફાદારીથી સુસફળ સંચાલન કરી રહ્યા હતા તે તપગચ્છાધિપતિ, શાસ્ત્ર-સિદ્ધાન્ત સંરક્ષક, પ્રરૂપક, સન્માર્ગ દીપક પૂજયપાદ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના વિશ્વવિખ્યાત પ્રભાવક નામ-કામથી કેણ અજાણ છે ?
જેઓશ્રીજીએ બાલદીક્ષાને સુલભ બનાવી છે તે શાસનના દરેકે દરેક પ્રશ્નમાં એવું શાસ્ત્રીય સચોટ સ્પષ્ટ માર્ગદર્શન આપ્યું છે જે અનેકને માટે આધારભૂતઆદર્શરૂપ બન્યું છે– બનવાનું છે. તે રીતે શાસનનું સુકાન એવી સહજ અને સફળ રીતે કરી રહ્યા હતા કે અનેક સિદ્ધિઓ જેઓના ચરણમાં આળોટવા છતાં જેઓશ્રી તેનાથી અલિપ્ત જ હતા.
જેઓશ્રીજીના વરદ્દહસ્તે સેંકડે આત્માએ દિક્ષિત થઈ પિતાના આત્માની સાથે શાસનને અજવાળી રહ્યા છે. અનેક જીવોના સાચા રાહબર બન્યા છે અનેક આત્માઓને સન્માર્ગમાં સ્થાપિત કરી સ્થિર કર્યા છે. અને સિદ્ધાન્ત રક્ષાના સમયે ખીલી ઉઠતી જેઓશ્રીજીની જગમશહુર જવાંમદ હવે ઈતિહાસ બની છે. તે પુણ્યપુરુષ ૨૦૪૭ના અષાઢવદી–૧૪ના શુક્રવારના રોજ અમદાવાદ મુકામે સમાધિને અનુપમ આદશ જગતના જીવને સમજાવતા મહત્સવરૂપ મૃત્યુને માણી ગયા છે. શાસનમાં ઘોર અંધારું ફેલાયું છે. શાસનને ઝળહળતે સૂર્ય અસ્ત પામે છે. સમુદાયમાં તે ન પૂરાય તેવી ભયંકર ખોટ પડી છે.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪: અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
- ૧૧ જે પૂજ્યશ્રીજીના પુણ્યગે આ તારક શાસનની પ્રાપ્તિ થઈ અને શાસનના સત્ય સિદ્ધાતો સમજાયા તે શાસનને અવિહડ રાગ બનવા સાથે પૂજ્યશ્રીજીની સેવા-ભકિતથી પ્રાપ્ત થયેલ કૃપાના ગે તેઓશ્રીએ સમજાવેલ માર્ગની વફાદારી જીવનભર બની રહે તે જ તેઓશ્રીજી પ્રત્યે પ્રાર્થના છે. હે ગુરુદેવ ! તેવા દિવ્ય આશિષ અમારા જેવા ઉપર વરસાવો. તેવી અપેક્ષા સહ તેઓશ્રીજીના ચરણોમાં અનંતશઃ વંદનાવલિ સહ હયું ગાઈ ઉઠે છે કે
“મહામાનવ જન્મી દુનિયામાં નિજ આતમને વિસ્તારે છે. તારી નિજને, સહુ આતમને, સન્મારગ પર પહોંચાડે છે. આ દેવાંશી મહામાનવ છે, જસ આંખમાં કરૂણા રાજે.”
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા પ્રકાશ જે. ગાંધી વડોદરાની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છકે ઓલ્વીન મેડીકલ કેમીસ્ટ સ્ટોરી ઇન્દ્રવદન ડાયાભાઇ શાહ c/o લાલજીભાઈ ગોરધનભાઈ શાહ | જૈન મહિલા ઉપાશ્રયની બાજુમાં, આત્મારામ પાક (આગલડવાળા) કઠી પિોળ, રાવપુરા, મહિલા ઉપાશ્રય સામે, કારેલીબાગ, વડેદરા-૩૯૦૦૦૧ વડોદરા-૧૪
પરશોતમદાસ ગાંડાલાલ કપાસી હસમુખલાલ હિરાલાલ શાહ - ૭ શંકર પ્રકાશ બિલ્ડીંગ, ડભેઈવાળા
૭ રાજાવાડી, ઘાટકોપર ઈસ્ટ ચંદ્રવિલા જાની શેરી,
મુંબઈ નં. ૭૭ ઘડિયાળી પિળ, વડોદરા–૧
આજીવન સભ્ય. સ્વ.શ્રી નવીનભાઈ છોટાલાલ શાહ | દિનેશચંદ્ર શાંતિભાઇ શાહ પાટણવાળા, હા અમીત શાહ શ્રી પન્ના ટેક્ષટાઈલ્સ. c/o વર્ધમાન એન્ટરપ્રાઈઝ
પ્લેટ નં. ૨૪-૩૩ રેડ નં ૧-૨ ઘીકાંટા વડ ફળીયા, રાવપુરા,
નવા પોલીસ સ્ટેશન પાસે, વડોદરા-૧.
ઉદ્યોગનગર, ઉધના (સુરત)
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક બારે મેઘ ખાંગા થયા
ન જાણ્યું જાનકી નાથે સવારે શું થવાનું છે– એમ લેકમાં રામ વનવાશ અંગે ગવાય છે. જ્યારે કપાતીત વસ્તુ બને ત્યારે આવું વિધાન કરાય છે. એ જ વાત જૈન શાસન” અઠવાડિક માટે ચતુર્થ 'વર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે ક૯૫નામાં ન આવે તે જાતને સહકાર આપીને અને પ્રેરણા આપીને પૂજ્ય ગુરુદેવ તથા અમારા માનદ પ્રતિનિધિઓ પ્રચારકે શુભેચ્છકે અને હિતેચ્છુઓ તથા તંત્રીએ એ આ વિશેષાંક માટે એ મેઘ વરસાવ્યું કે અમારે બોલવું લખવું પડે છે કે “બારે મેઘ ખાંગા થયા.”
જૈન શાસન અઠવાડિક ધર્મ પ્રચાર અને ધર્મ પ્રભાવના તથા ધર્મશકિતના સિદ્ધાંતને વરેલું છે અને તેમાં ધર્મરક્ષાની વાત ઘણી કડવી પણ લાગે છે છતાં જૈન શાસનને ત્રણ વર્ષના તેના શૈશવકાળમાં શક્ય ફરજ બજાવી ધર્મને પ્રચાર પ્રભાવના અને રક્ષાનું કાર્ય બનાવ્યું છે તે સાથે મેઘવારી, કાગળના પિસ્ટેજ ભાવવધારા અને ખર્ચના પણ વધારે અને સહકારમાં ઓટ આ બધું જોતા જૈન શાસન માટે દુષ્કાળની ઘડિઓ ચાલુ હતી બીજા વર્ષે ખેટ ગઈ ત્રીજા વર્ષે તેમાં વધારો થયે. અને તેના સંચાલન માટે મેઘધારાની રાહ જોવાતી પણ વાદળ પણ ન દેખાય ત્યાં મેઘધારા તે કયાં કલ્પવી. ? આ પરંતુ ઘર્મના મૂળ ઊંડા છે. શાસન પ્રેમ અને રક્ષાના મૂળ ઊંડા છે એમ કલ્પનાતત સહકારને ધધ વરસી જતાં અમારે કહેવું પડે છે કે જેન શાસન ઉપર બારે મેઘ ખાંગા થયા.
આ સઘળે પ્રભાવ વિદ્યમાન જૈન શાસન રૂપી ગગનમાં દેદીપ્યમાન સૂર્ય સમાન, જેમની રગેરગમાં શાસનની દાઝ, સત્યની ઝંખના અને તેના માટે સર્વસ્વ જીવન અર્પણ કરનાર તપાગચ્છાધિરાજ પરમ આરાધ્યાપાદ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાને છે. તેમની પરમ કૃપા જ આ મેઘમાં પ્રાણ બની છે અને તેથી તેઓશ્રીને ખૂબ ખૂબ ભાવથી વંદના કરી આભાર માનીએ છીએ.'
શાસન રક્ષા જેમના પ્રાણ હતા માન પાન કે સ્થાનની કદી પરવાહ કર્યા વિના જેમણે સદાને માટે શાસન રક્ષા કરી છે તે પરમ પૂજ્ય હાલરદેશોદ્ધારક નિસ્પૃહી શિરેમણિ પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવ શ્રી વિજય અમૃત સૂરીશ્વરજી મહારાજા હતા અને તેઓશ્રી
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧+૨ ચતુર્થવષરભ વિશેષાંક :
+ ૧૩
કહેતા કે જૈન શાસનમાં સૂત્ર વિરુધ અને સિદ્ધાંત વિરુદ્ધ શાસન વિરુધ જે વાતે ચાલે તે દરેકને એકે એક અસત્ય વાતને પ્રતિકાર થવો જ જોઈએ અને તેથી “વીર શાસન' બંધ થતા તેઓશ્રીના ઉપદેશ શ્રી મહાવીર શાસન શરૂ થયું. પ્રથમ પાક્ષિક અને પછી માસિક રૂપે જે થયું. પરંતુ પૂજયશ્રીની ઈચ્છા શાસન સામે વિઘાતક બળને પ્રતિકાર કરવા અઠવાડિક જોઈએ તે પ્રેરણા હતી. પરંતુ તેઓશ્રી કહેતા- “શું થાય મયાં ભાઈ મસાલા વિના બેઠા છે. અર્થાત્ પ્રતિકાર કરાય પણ આર્થિક સહકારને પ્રશ્ન ઉભે થાય છે.
પરંતુ તેઓશ્રીની એ ભાવના તેઓશ્રીના સ્વર્ગવાસ બાદ બાવીશ વર્ષે અમલમાં આવી. તે અમલ તે જ જૈન શાસન અને એ જૈન શાસન દ્વારા જે યત્કિંચિત શાસન સેવા થઈ છે તે પરમ તારક પૂજયપાદ ગચ્છાધિપતિશ્રીજી વિજય રામચંદ્ર સુરીશ્વરજી મહારાજ તથા પૂજ્ય ગુરુદેવશ્રી વિજય અમૃતસૂરીશ્વરજી મહારાજ એ ઉભય પૂજયશ્રે કઠોની પરમ કૃપા અને પરમ પૂજ્ય પ્રભાવથી થઈ છે.
વિશેષમાં પૂજય ગચ્છાધિપતિશ્રીજીની કૃપાને વરેલા અને પૂ. હાલારદેશદ્ધારક ગુરુદેવના પટ્ટધર પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય જિનેન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજની શાસન દાઝ, શાસન બોધ અને અકાટય પ્રતિકાર કરવાની સમયચિત કળાએ જેન શાસનનું સ્થાન શાસન પ્રેમી જગતમાં સ્થિર કર્યું છે.
આમ ઉપરોકત પૂજાની કૃપા તથા શાસન હિતને વરેલા પૂજય આચાર્ય આદિ મુનિરાજે સાદવજી મહારાજે તથા શાસન પ્રેમી શ્રાવકબંધુઓ અને શ્રાવિકા બહેનને આ જૈન શાસનના વિકાસમાં અનન્ય ઉત્સાહજનક ફાળો છે.
હવે આ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક માટે બારે મેઘ ખાંગા થવામાં જે વાદળ પવન રૂપ બની જાતે અને બીજાને પ્રેરણા કરીને સહકાર આપ્યો છે તે સૌને કૃતજ્ઞ ભાવે આભાર માનીને તેમની શુભ સહકાર ભાવનાની અનુમોદના કરીએ છીએ.
જૈન શાસનના તંત્રી શ્રી પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકા (લાખાબાવળ વાળા હાલ પરેલ) તેઓ સદા શ્રી મહાવી૨ શાસન અને જૈન શાસનના કાર્યમાં તત્પર છે. મોટે સહકાર સદા તેમને હેય છે તેમણે હાલારી ભાઈઓ તથા કરછી ભાઈઓમાં તેમના પ્રત્યે રહેલી સદભાવના વડે લાખના ચેથા ભાગ જે સહકાર અપાવી અત્યંત ઋણી બનાવ્યા છે.
શાહ વેલજી પાનચંદ ગલીયા (લાખાબાવળ હાલ નાયગામ) તથા શાહ છગનલાલ નેમચંદ (પડાણાવાળા હાલ મુલુંડ) તેમણે ખબર ન પડે તેમ પ્રયત્ન કરીને ૧૪ હજારથી અધિક સહકાર મોકલી જૈન શાસનને ગતિ આપી છે.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪ :
? શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯
જૈન શાસનના તંત્રી અને પ્રકાશક તથા મુદ્રક શ્રી સુરેશચંદ્ર કીરચંદ શેઠે ભારે જહેમત ઉઠાવીને જેન શાસન માટે પાંચ આંકડાના સહકારમાં ગતિ કરી છે અને ઘણું મહેનત લઈને આ વિશેષાંકને સરસ રીતે સમયસર પ્રગટ કરીને શિખર ચડાવ્યું છે. - જેન શાસનના તંત્રી હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ ભાડલાવાળા તથા ઉત્સાહી કાર્યકર શ્રી પ્રકાશકુમાર અમૃતલાલ દેશી (રાજ કેટ) તેમણે ઘણે પરિશ્રમ લઈને શાસન પ્રેમીએને સાથ લઈ ગણના પાત્ર સહકાર મોકલ્યા છે.
સંબઈ લાલબાગના કાર્યકરોમાં ચાંદ જેવા ભાઈશ્રી દિલીપભાઈ હરગોવિંદભાઈ શાહ તથા તેમના :લઘુબંધુ અભયકુમારે અત્યંત ઉદ્યમશીલ બનીને જેન શાસન પ્રત્યેના મેઘમાં વૃદ્ધિને વધારો કર્યો છે. - જૈન શાસનના તંત્રી પાનાચંદ પદમશી ગુઢકા બેંગલર હતા હવે થાનગઢ છે પરંતુ તેમના જયેષ્ઠબંધુ ભાઈશ્રી લાલજી પદમશી ગુઢકા (લાખાબાવળ વાળા) તથા તેમના સાળા શાહ નેમચંદ કાલીદાસ નગરીયા (લાખાબાવળ વાળા) એ બેંગલોરમાં રહી પરિશ્રમ લઈ સહકારના પ્રવાહને ઝડપી બનાવ્યો છે.
તેજ રીતે શાહ હીરજી કાનજી નગરીયા (મુંગણીવાળા) તથા શાહ રતિલાલ પ૪મશી ગુઢકા (લાખાબાવળ વાળા) (જે તંત્રી પાનાચંદ પદમશીના મોટા ભાઈ છે) તેમણે થાનગઢને ખેડીને સહકારની મેઘવૃષ્ટિમાં સૂર પુરાવ્યો છે. - રાજકોટ ગેલેકસી પ્રિન્ટર્સવાળા ભરતભાઈ જે જૈન શાસનનું આટ પ્રિન્ટીંગનું સદા ખંતથી કામ કરે છે તેવી ખંત આ વખતે તેમણે રાજકોટમાં બતાવી સહકાર પુરમાં વેગ આણી દીધું છે.
મલાડ શાસન પ્રેમીઓનું નગર છે ત્યાં પ. પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના વિદ્વાન શિષ્યરન પૂ. મુનિરાજશ્રી નયવર્ધન વિજ્યજી મહારાજને ઉપદેશ ઝીલી ભાવિકેએ સહકાર આપે અને જૈન શાસનના સદાના શુભેચ્છક ભાઈશ્રી અશોકભાઈ કે પટવાઓ તે ઝીલીને વિશેષાંકના પ્રવાહમાં પ્રબળતા પ્રવેશ કરાવી છે.
શાસન અને શાહ મનસુખલાલ વિઠલજી (ામનગરવાળા) (ગુલાબવાડી) શાહ ગાંડાલાલ વિક્રમશીભાઈ જામનગરવાળા (શાંતાક્રુઝ) તેમણે જેને શાસનની વિશેષાંકની નૌકા ને તરવા માટે સગવડ કરી આપી સુંદર સહકાર આપે અપાવ્યું છે.
શા- મગનલાલ લક્ષમણું મારૂ સેળસલાવાળા (થાણા) તેમણે સંઘ માટે સહકાર આપવાને ક્રમ રાખે છે અને આ વિશેષાંકને વેગ આપવામાં સક્રિય ભાગ ભજવ્યું છે.
શાસન પ્રેમી મુરબ્બી ગચ્છાધિપતિ શ્રીજીના પરમ ભકત શેઠ શ્રી દલીચંદભાઈ
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક ?
': ૧૫
લક્ષમીચંદ કંઠારી (સુરેન્દ્રનગરવાળા) ઘાટકે પરથી શાસન રક્ષાના ઉત્તમ હેતુથી જેન શાસનને અને સહકાર મોકલી ભીંજવી દીધું છે.
છનાલાલ ભોગીલાલ શાહ લોદ્રાવાળા (તારદેવ) તેઓ પૂ. પાદ તપોનિધિ કર સૂરીશ્વરજી મહારાજ પૂજયપાદ અમૃતસૂરીશ્વરજી મહારજથી ધર્મમાં જોડાએલા છે તેમણે આ વિશેષાંકના કાર્યમાં વેગ આપવા પ્રયત્ન કરીને પ્રસંગે પ્રસંગે સહકાર આપતા રહે છે.
શાસન ભકત પ્રવીણચંદ ગંભીરદાસ શેઠ રાધનપુરવાળા (મલાડ) એ પુરા પ્રયત્નથી વિશેષાંકમાં સહકાર આપે છે.
ડાયાલાલ મુલચંદ શાહ (ભાડતરાવાળા) (મુંબઈ) તેમણે શાસન પ્રેમથી ગણનાપાત્ર સહકાર મેકલી જેને શાસનને પ્રેરક બળ આપ્યું છે.
પૂ.પાદ ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના શિષ્યરત્ન પૂ. મુનિરાજશ્રી પ્રશાંતદર્શન વિજયજી મ. (જામનગર) પૂ. મુનિરાજ શ્રી મિક્ષરતિ વિજયજી મ. પૂ. મુનિરાજશ્રી તત્ત્વકશન વિજયજી મહારાજ (નવસારી) ના સદુપદેશથી આ વિશેષાંકને વિશેષ ઉત્તેજન મળ્યું છે.
ઉપરાંત શાસન પ્રેમી ભાવિકે શ્રી પ્રકાશ જે. ગાંધી (વડોદરા), શ્રી ભરતકુમાર હંશરાજ દેઢીયા (જામનગર) વિદ્વાન લેખક શ્રી રમેશચંદ્ર સંઘવી (સુરત) શ્રી જયંતિલાલ ત્રિભોવનદાસ સંઘવી અલાઉવાળા (અમદાવાદ) શ્રી મુકુંદભાઈ રમણલાલ શાહ (અમદાવાદ) શ્રી કપુરચંદ લાધા ગુઢકા ગાગવાવાળા (પાંઠુરના) શ્રી ધનજી સુખલાલ બારભાયા કારીયાણીવાળા (મલાડ) તથા બીજા પણ અનેક ભાવિકોએ સ્વયંભૂ સહકાર મોકલીને જૈન શાસનની શાસન સેવાને અંજલિ આપી છે.
આમ આ સૌના સહકારથી ભૂતકાળની તકલીફને દૂર કરવા સાથે ભાવિમાં ઉજજવળ પ્રગતિ માટે જૈન શાસન સજજ બનશે તે માટે ઉપરોકત સૌને અમે ગદ ગદ કંઠે આભાર માનીએ છીએ.
વળી પ્રથમ વર્ષે ઘણા ભાવિકેએ છૂટા પાનાને બદલે બાઈડીંગવાળા અંક પ્રગટ કરવા માંગણી કરેલી પણ તે શકય ન બની કેમકે શ્રી જૈન શાસન પ્રથમ જ વર્ષે ગ્રાહક ચેડા હેવા છતાં શાસન પ્રચાર માટે બે હજાર નકલો પ્રગટ કરતું બીજી શાલ પણ તે રીતે બે હજાર નકલે પ્રગટ કરતા ગ્રાહકેમાં વધારો થતાં ૭૦૦-૮૦૦ થયા તેમાં ૧૨૦૦ નકલ ભેટ જતી. ત્રીજા વર્ષમાં આશામાં અને આશામાં ૧૫૦૦ નકલ પ્રગટ કરીને નકલે ભેટ જતી રાખી અને આમ પ્રથમ વર્ષને બાદ કરતાં તૂટામાં અને તૂટામાં બાઈન્ડીંગ કરીને જૈન શાસન પ્રગટ કરવાનું શકય ન બન્યું કેમકે તે ખર્ચ પરવડે તેમ ન હતું.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
હવે જયારે ચોથા વર્ષ એ સાહસ કરીને અઠવાડિક જૈન જગતમાં એક પ્રગતિ રૂપે બાઈન્ડીગ કરેલ જેન શાસન પ્રગટ થશે તેમાં હવે અમે નિષ્ફળ ન નીવડીએ અને ધર્મપ્રચાર અને ધમરક્ષાને પ્રવાળ જળવાઈ રહે એવી સૌ પૂજ્ય ગુરુદેવ તથા શાસન પ્રેમીઓ અને શુભેચ્છકે ગ્રાહકે અને જાxખ દાતાઓ પાસેથી આશા રાખીએ છીએ.
આપ આપના વલમાં વર્ષે ૧-૨ ગ્રાહક બનાવશે તે પણ જૈન શાસન પ્રગતિને પંથે રહેશે.
શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ ટ્રસ્ટીએ - મહેતા મગનલાલ ચત્રભુજ
શાહ કાનજી હીરજી મોદી
શાહ દેવચંદ પદમશી ગુઢકા જૈન શાસનના તંત્રી :- શ્રી પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકા
શ્રી હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ શ્રી સુરેશચંદ્ર કીરચંદ શેઠ શ્રી પાનાચંદ પદમશી ગુઢકા
පපපපපපපපපඅපපපපපපපපපපපප
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન તારું દીઠું', લાગે મને અતિ મીઠુ'!
-શ્રી ગુણદશી'!
मिच्छत्त मोहमहणं, भवसायरतरणपवहणं परमं । कुसमय विणासणं सिरीवीरजिणंदसासणं जयउ । મિથ્યાત્વ માહનુ મંથન કરનાર અર્થાત મિથ્યાત્વને મૂળમાંથી ઉખેડી નાખનાર, અપાર અને દુસ્તર આ ભવરૂપી સમુદ્રને પાર પામવા માટે શ્રેષ્ઠ જહાજ સમાન અને સઘળા ય કુમતેનેા નાશ કરનારા શ્રી મહાવીર ભગવાનનું શાસન જય પામી!
મહા પુણ્ય ચેગે આવું પરમતારક શાસન આ હુંડા અવસર્પિણી રૂપ કલિકાળમાં આપણને પ્રાપ્ત થયુ છે. તે શાસનની ભગવાનની આજ્ઞામુજબ આરાધના કરીને અનંતા આત્મા તરી ગયા છે, વર્તમાનમાં પશુ સંખ્યાતા આત્મા તરી રહ્યા છે અને ભવિષ્યમાં પણ અન`ત આત્મા તરશે.
શાસ્ત્ર પણ
તે શાસન શબ્દ જ કેટલા સુંદર છે. તે શાસન શબ્દ યાદ આવતા જ આંખ સામે આવે છે. કારણ શાસન અને શાસ્ત્ર એક ખીજાથી સ’લગ્ન છે. શાસ્રા તા દુનિયામાં દરેક દÖનકારાના હાય છે. પરન્તુ તે શાસ્ત્રો આત્માને તારવા માટે સમ નથી બનતા પરંતુ ભવભ્રમણના જ હેતુ મને છે.
માટે કયુ' શાસ્ત્ર આત્માને ઉપકારક બને તે માટે પણ મહાપુરૂષોએ આપણા ઉપકારને માટે સમજાવ્યુ છે.
‘શાસ્ત્ર'ની વ્યાખ્યા કરતાં વાચક પ્રવર શ્રી ઉમાસ્વાતિજી મહારાજા સ્વરચિત શ્રી પ્રશમરતિ' ગ્રન્થમાં ફરમાવી રહ્યા છે કે
शास्विति वाग्विधिविद्भिर्धातुः पापठ्यतेऽनुशिष्टयर्थः । त्रै ङिति च पालनार्थे विनिश्चित्तः सर्वशब्दविदाम् ॥१८६॥ यस्मात् रागद्वेषोद्धतचित्तान् समनुशास्ति सद्धर्मे । सन्त्रायते च दुःखाच्छास्त्रमिति निरुच्यते सद्भिः ।।१८७।। શ્રી ચૌદપૂર્વધર ભગવંતા વડે ‘શાસ્' ધાતુના અર્થ અનુશાસન' કરાયા છે અને Â' ધાતુને બધા શબ્દવેત્તાઓએ પાલન' અર્થાંમાં સુનિશ્ચિત કર્યાં છે, માટે જ
જે કારણથી રાગ-દ્વેષથી વ્યાપ્ત ચિત્તવાળા જીવાને સદ્ધર્મમાં અનુશાસિત કરે છે જોડે છે અને દુઃખથી સારી રીતે બચાવે છે તેથી તેને સજજન પુરૂષ! વર્ડ શાસ્ત્ર કહે થાય છે.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
અને આવું શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવતેનું જ શાસ્ત્ર શ્રેયસ્કર છે તે જ વાતને સમજાવે
"शासन सामर्थ्येन तु सन्त्राण बलेन चानवद्येन ।
युक्तं यत्तच्छास्त्रं तच्चतत्सर्वविद्वचनम् ॥१८८।। અનુશાસન કરવાના સામર્થ્યથી તથા નિર્દોષ રક્ષણ કરવાના બળથી યુક્ત હવાના કારણે તેને શાસ્ત્ર કહેવાય છે. અને તે શાસ્ત્ર શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવાનનું વચન જ છે. - સંસારના વાસ્તવિક યથાર્થ સ્વરૂપને સમજાવી આત્માને અનુશાસન કરનાર અને સંસારના આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિજન્ય દુખેથી બચાવનાર પણ કઈ હોય તે આ શાસ્ત્ર જ છે અને તે શાસ્ત્ર એટલે દ્વાદશાંગી સ્વરૂપ શ્રી સર્વ ભગવંતનું વચન અને શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવંતના વચનેને અનુસરીને મહાપુરુષોએ બનાવેલાં શા.
આ દ્વાદશાંગી સ્વરુપ શાસ્ત્ર સદાકાળ હતા, છે અને રહેવાના છે. કેમકે પરમપિં. એએ કહ્યું છે કે___ "एषा द्वादशाङ्गी न कदाचिन्नासीत् न कदाचिन्न भवति न कदाचिन्न भविष्यति, ध्रुवा नित्या शाश्वती"
આ દ્વાદશાંગીને અર્થથી શ્રી તિર્થંકર પરમાત્માએ કહે છે અને શ્રી ગણધર ભગવતે તેને સૂત્રમાં નિબધ કરે છે તે અંગે કહ્યું છે કે
“મથું માસ સરિ, સુરં સ્થિતિ ના નિયમ્ ” જેઓ શ્રી વીતરાગ સર્વજ્ઞ ભગવંત નથી તેમના વચને તે શાસ્ત્ર બની શકતા, નથી, પરંતુ જેઓ શ્રી વીતરાગ પરમાત્માના શાસનને પામેલા હોવા છતાં પણ કદાગ્રહ મમવાદિથી શ્રી વીતરાગ પરમાત્માના પિતાને સ્વાર્થીનુરુપ વચનેને ગ્રહણ કરે છે તેમના વચનો પણ ક્યારે ય આદેય કોટિના બનતા નથી. શાત્રે તે તેવાઓની કુટી કેડિની પણ કિંમત આંકી નથી. પરંતુ તેમને મિથ્યાત્વ કેટિમાં જ ગયા છે. તે અંગે શ્રી ઉપદેશમાળા મહાગ્રન્થમાં પૂ. શ્રી ધર્મદાસગણિવર્ય શ્રી કે જેઓ ચરમ તીર્થપતિ શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માના વરદહસ્તે દીક્ષિત થયા છે તેઓ ફરમાવે છે કે
"जो जहवायं न कुणइ, मिच्छाद्दिट्टी तओ हु को अन्नो । वड्ढेइ अमिच्छत्तं, परस्स संकजणेमाणो ॥५०४।। आणाए चिय चरणं, तभंगे जाण किं न भग्गंति १ । आणं च अइ कंतो, कस्साएसा कुणइ सेसं १ ॥५०५।।"
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
જે શાસ્ત્ર પ્રમાણે ન કરે તેના કરતાં બીજે કર્યો મિથ્યાદષ્ટિ છે. તે બીજાને શાસ્ત્ર પ્રત્યે પેદા કરતે મિથ્યાત્વ વધારે છે આજ્ઞાથી ચારિત્ર છે તે આજ્ઞા ભાંગે શું ન ભાંગ્યું કહેવાય આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરનાર કોની આજ્ઞાથી બાકીને ચારિત્ર આદિ ધર્મ કરે છે?
શાસ્ત્રોની વાતે જુની છે. આ કાળમાં તે ચાવે તેવી નથી. આજે તે દેશકાળને ઓળખવા જોઈએ તેવી બેહુદી વાતે જેઓ કરે છે અને પોતાને મળેલ શક્તિની યુક્તિપ્રયુકિતઓની જાળને ગુંથી કરોળિયાની જેમ ભેળા જીવને ફસાવે છે. એટલું જ નહિ પણ શાસ્ત્રની જે સુવિહિત પ્રણાલિકાએ સર્વસંમત ચાલી આવે છે. તેને પણ લેપ કરી નવી પ્રણાલિકાના પ્રરૂપક તરીકેનું બીરુદ () ધારણ કરવા જેવી વૃષ્ટતા પણ આચરતા અચકાતા નથી. બાકી એટલું યાદ રાખવું જોઈએ કે સત્ય કયારે પણ જુનું થતું નથી. સત્ય હંમેશા નિત્ય અને નૂતન હોય છે. પરંતુ અસત્યમાં સત્ય ફસાયું છે. આજે અસત્યને એપ સત્યને એવો અપાય છે કે સાચું સત્ય તેમાં છૂપાઈ ગયું છે. છતાં પણ હંસ જેમ ક્ષીર નીરમાંથી ક્ષીરને ગ્રહણ કરે છે અને નીરને અલગ પાડે છે તેમ હંસદષ્ટિવાળા છ સત્યને શેધી કાઢે છે પણ જે તે સત્યના જ યથાર્થ ખપીપ્રેમી હોય છે તે. બાકી માટી સાથે ભળેલા સેનાને થાય છે તે અસત્યના વાવાઝોડામાં ય સત્ય છૂપું તે ન રહી શકે. તેને શોધવા મહેનત કરવી પડે તેની ના નથી. પણ કોઈપણ વસ્તુ પ્રયાસ વિના સાથે પણ કયાં બને છે ?
આવી સાચી શકિત શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવંતના શાસ્ત્રો પાસેથી જ મળે છે તે નિર્વિવાદ વાત છે અને શાસનના પ્રેમી આત્માઓને તે મેળવ્યા વિના ચેન પણ પડતું નથી. અને સઘળા ય દુખે-કલેશે–ત્રાસે ચિંતાઓથી બચાવનારા પણ શાસ્ત્ર જ છે. તે આવું શાસન અને તે શાસનને સમજાવનારા સદગુરુઓને સુગ પ્રાપ્ત થયા છે તે તેને સફળ કરવા આજ્ઞાના પ્રેમી તે બનવું જ જોઈએ. આજ્ઞાથી વિરુદ્ધ તે ન જ થવાય તેની કાળજી રાખવી જોઈએ. તેની જેમ જે ભગવાનની આજ્ઞાથી વિરુદ્ધ કરતા હોય તેને સાથ પણ ન અપાય કે તેની પ્રશંસા પણ ન કરાય. તેવું કરનારા માટે શ્રી શાસ્ત્રકાર ભગવંતે એ જે શબ્દો વાપર્યા છે તે તેમના જ શબ્દોમાં જોઈએ. શ્રી દશનશુધિ પ્રકરણમાં જણાવ્યું છે કે
"आणाए अवटुंतं जो उववूहिज्ज जिणवरिंदाणं ।
तित्थयरस्स सुयस्स य संघस्स य पच्चणीओ सो ॥" ॥१९५।। શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞામાં ન રહેનારની જે કઈ પ્રશંસા કરે છે, તે શ્રી તીર્થકરને, શ્રતને અને સંઘને શત્રુ છે.
ભગવાન શ્રી તીર્થંકરદેવની આજ્ઞા મુજબ ચાલતા શ્રી સંઘને પણ પચ્ચીશ
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦ :
.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
તીર્થકર કહ્યો છે. તે વાત સ્વયં સમજનારા અને સમજાવનારા શ્રી સંઘથી વિરુદ્ધ કઈ કારવાઈ ન જ કરે તે એક સત્ય હકીકત છે. છતાં પણ આજે પોતાની ઈચ્છા મુજબ કરી શકો માટે ચેડા લેકે ભેગા થઈને પિતાને શ્રી સંઘ તરીકે ઓળખાવે અને જે વર્ષોથી ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવતા હોય તેવા પણ શ્રી સંઘને, પૈસાના અને સત્તાના જોરે ગણે પણ નહિ તે તે શ્રી સંઘને માન્ય અને પૂજ્ય રાખે તેવી તે આશા પણ તેવાઓ પાસે કેમ રખાય!! પણ નવા ચીલા પાડનારાઓએ, શ્રી જૈન શાસનમાં નિકિતકાર તરીકે સુપ્રસિદ્ધ ચૌદ પૂર્વધર શ્રી ભદ્રબાહુ સ્વામિજીને પ્રસંગ ખાસ યાદ રાખવા જેવું છે. જેઓનાં વચને ટંકશાળી ગણાય છે તેવા તેઓ-પૂજ્યશ્રીએ પણ શ્રી સંઘને કે પૂજય માને છે તે કેઈથી પણ અજાણ્યું નથી. માટે શ્રી સંઘમાં બેટો ભેદ પડે, નવા ચીલાથી લોકમાં દ્વિધા થાય તેવું કાય કેઈપણ ભવભીરૂસુવિહિત ન આચરે !
માટે આવું સુંદર તારક શાસન પામ્યા પછી, સમજ્યા પછી હંમેશા સત્યના જ પક્ષપાતી થવું તે જ શ્રેયસ્કર છે. તેમાં જ સાચે વિવેક છે. કદાચ તેવી શકિતના અભાવે, આજને આજ સંપૂર્ણ સત્ય આચરણમાં ન મૂકી શકાય તે બને પણ હયામાં તે એક જ ભાવ હોય કે–કયારે હું સંપૂર્ણ સત્યને આચરનારો થાઉં ?' આવું હોય તે જ સત્યને સારો પક્ષપાતી ગણાય ને? બાકી લેકષણના અથી કયારે કેવી ગુલાંટ મારે, પલટ થાય તે કહી શકાય નહિ, સત્યની સામે તે તે બેસે જ નહિ.
સત્ય આચરણ માટે એક વિદ્વાનની વાત પણ યાદ રાખવા જેવી છે કે
"Be clear about what is finally right, whether you can do it or not, and every day you will be more and more abble to do it, if you try.”
અર્થાત–સત્ય વસ્તુ શું છે તેને ચોકકસ નિર્ણય કરે. ભલે પછી તમે તે (આચ૨ણ) કરી શકે અગર ન પણ કરી શકે. પરંતુ જો તમે પ્રયત્ન કરશે તે દિન-પ્રતિદિન તમે તે વસ્તુ કરવા માટે વધુ ને વધુ શકિતમાન બનશે.”
તે જૈન શાસનના મર્મને પામેલા છે તે સત્યના કેવા ખપી હોય !
આવું તારક શાસન આપણે સૌ પામ્યા છીએ તે તેના સારને સમજી, કુવાસનાઓને નાશ કરી, આત્મ કલ્યાણ સાધીએ તે જ મંગલ મહેચ્છા સહ, કલિકાલ સર્વજ્ઞ, પુ. શ્રી હેમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના શબ્દોમાં શાસનને પુનઃ પુનઃ નમસ્કાર કરી, ભવભવ આ જ શાસન મળે તેવી ભાવના ભાવીએ.
“વાસન[[વિસ્તારનાથ, नमोऽस्तु तस्मै तव शासनाय ।"
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિશ્વના જીવ માત્રને ત્રણે કાળ ઉપકાર રહ્યો દૂર રે, નિગોદમાં બહુ સંખ્યા છે. કરનારૂ શ્રી જિનશાસન છે. તે શાસન-તેના સિદધાંતે અને શાસ્ત્રોના હાર્દને પામનાર
પરમાત્માના એક સિદ્ધાંતથી દૂર થઈ ભાગ્યશાળી આત્માને તે સમજાઈ ગયા
પિતાની માન્યતા સ્થિર કરવા જતાં પછી જીવનમાં મેળવવા જેવું બીજું કાંઈ
વાસી ખાતા થઈ ગયા, દ્વિદળ ખાતા થઈ લાગતું નથી. કારણ કે આમાઓના હદ. ગયા, જે તરવાના ઊંચામાં ઊંચી કોટિના યમાં એ વાત કેતરાઈ ગઈ હોય છે કે આલંબને છે તેને પાપ સમજાવતા થઈ સિદ્ધાંત એટલે ત્રણે કાળ માટે સિધ્ધ થયેલી ગયા. સર્વજ્ઞના આગમમાં કાતર ફેરીવી જે વાત. તેમાં ઘાલમેલ કરાય નહિ. બકે શાસન અને શાસ્ત્રના બળે પોતે જગતમાં તેમાં નુકશાન પહોંચાડનાર તરથી સ્વયં પૂજ્ય પદ પામ્યાં તે શાસન અને સિદ્ધાંતને સાવધ થઈ જવું અને સાચા આરાધકને મજબૂત કરવાના બદલે તેને ઢીલા કરવામાં નુકશાન કરનાર તને ઓળખાવી દેવા શકિત લગાડી. પિતાના પરિણામે આત્માને
:
કર સિદધાંત જયોત
ન
-પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજયપ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ. સા.
જેથી મૂલ ચૂકે પણ બેટાં પ્રવાહમાં સ્વયં નુકશાન કર્યું અને પોતાના પરિચયમાં ન તણાઈ જવાય કે ખોટી વાતનું અનુ- આવનારને ઉન્માર્ગમાં જોડવાનું કામ કર્યું. મોદન ન થઈ જાય.'
પોતાના વડિલે દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલ શુદ્ધ માર્ગને લેકસંજ્ઞા અને લેક હેરી તે ભયંકર ધક્કો પહોંચાડશે. પૂજ્યના ઉપકારે ભૂલી વસ્તુ છે. લોકોને ખુશ કરવા હોય તે તેને પિતાની નામના અને કામનામાં પડી ગયા. બધું ગમે તેમ કરવું પડે. તેમ કરનારને પિતાનું ગુમાવવું પડે. સુલસા શ્રાવિકા પ્રભુ
ભગવાનના શાસનની રક્ષા માટે કુમારમહાવીરદેવના મુખે ચઢી ગઈ હતી. કારણ
પાળ મહારાજાના ગયા પછી. પૂ. આ. તેના હૈયામાં પ્રભુ શાસન બરબર સ્થાપિત
ભગવંત હેમચન્દ્રસૂરિ મહારાજના પટ્ટાથઈ ગયું હતું.
લંકાર ગુરુ ભગવંત પૂ. આ. રામચંદ્રસૂરિ લોકસંજ્ઞા બહુમતીમાં નાચવું તે સારૂં મહારાજા ધગધગતા તેલમાં હેમાઈ ગયા. નથી. નટી ઘણું માણસ ભેગુ કરી શકે છે.
ભગવાનનું તિલક અડીખમ રાખવા બહરુપી ભાડ ઘણું માણસ ભેગું કરી શકે, ભગવાનની આજ્ઞા જીવંત રાખવા તાજા તેથી તેમાં સામેલ ન થવાય.
લગ્ન થયેલ. જેના મીંઢળ પણ તૂટયા નથી. પૂજ્ય ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજા તેવા યુગલોએ બલીદાન આપ્યા છે. કહે છે ધુમધામે ધમાધમ ચલી-જ્ઞાન મારગ શાસન રક્ષા માટેનું મરણ એજ સાચું
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ શુરવીરનું મરણ છે–પંડિત મરણ છે. ખાતર તે ભેરીમાંથી રોજ થોડું થોડું
શાસનની હિલના અટકાવવા માટે રક્ષા ચામડુ કાઢી લઈ ત્યાં નવું તેવું ચામડું માટે પૂ. પાછલીસસૂરિ મહારાજાએ જીવતા લગાડવાની કાર્યવાહી કેટલાક અણઘડેએ જીવતા મરી જ સંઘને તૈયારી, બતાવી કરી. પરિણામે એક દિવસ એ આવ્યું શ્વાસ રૂંધી લઈ શબ કાઢયું. ત્યારે બ્રાહુમ- ભેરી સંપૂર્ણ વાગતી બંધ થઈ ગઈ. ણને બહું દુઃખ થયું મેં ઇર્ષાથી પ્રેરાઈ અનંતા તીર્થકરે, સિધ્ધાંતભગવંતે, ભૂલ કરી એ આચાર્ય ભગવંતને મારી અરે પંચ પરમેષ્ટિ ભગવંતેને પેદા કરનાર નાખ્યા. ત્યાં જ આચાર્ય ભગવંત ઉભા સિદ્ધાંતની ખાણ છે, સિદ્ધાંતને દ્રોહ કરવો થઈ ગયા.
એટલે અનંતા પંચ પરમેષ્ઠી ભગવતેની ચેપડાની એક રકમ મટી તેને આખે આશાતના લાગ્યા વગર રહેતું નથી. પડે છેકહેવાય તેમ સિદઘાંતને એક એક માણસ ૫૦ હજાર માણસનું ખૂન અક્ષર ફેરફાર કરવાથી ભવિષ્યમાં સર્વાન કરે અને એક માણસ સિદ્ધાંતને મનગમતે શાસન અસર્વજ્ઞ ઠરે, અને લોકને અશ્રધા ફેરવે તે તેના કરતાં વધુ પાપ સિદ્ધાંત આદિ થાય. તેનું પાપ તેવું કરનારને થાય, ફેરવનાર બાંધે છે.' ચૌદ રાજ લેકના જીવને મારવાનું જે મહોપાધ્યાય પૂ. યશોવિજયજી મહાપાપ તેના કરતાં સિદ્ધાંતમાં ફેરફાર કરવાથી રાજાએ નીચેની કડીઓ દ્વારા જોરદાર ગુજાવધુ પાપ થાય છે. સિધ્ધાંત એ ખૂબકિંમતી રવ કર્યો છે. જેના પગલે અગણિત આરાચીજ છે. જેની જાળવણી કરવા માટે ધકે દધ માર્ગે ચાલી શક્યા છે ચાલી શક્તિ સંપન આત્માએ અવશ્ય ઉચિત રહ્યા છે અને ચાલશે. પ્રયત્ન કરવા જોઈએ સાધુ આમ તે મૌન
તુજ વચન-રાગ-સુખ આગળ, પણે સાધના કરે પણ અવસર આવે કઈ
નવિ ગણું સુર-નર–શ રે, ન લાવે તે પણ બેલે સ્વયં બેલે અને
કેડિ જે કપટ કેઈ દાખવે, અનેકને તે વાતમાં બોલતા કરે.
નહિ તજું તેય તુજ ધર્મ રે; * ઈતરમાં એકાદશીના દ્વાદશીના. દાદી આણુ જિન ભાણુ! તુજ એક હું શિર ધરૂં, બની. આપણે ત્યાં જે તપ હતું તે રહ્યો.
અવરની વાણ નવિ કાન સુણીએ; કેઈ આજે કહે કે આયંબિલમાં એક ચા કે
લોક સંજ્ઞા થકી લોક બહુ વાઉલો, છાસની છૂટ અપાયતે આખી જીંદગી આયં
સઉલો દાસ તે સવિઉવેખે, બિલ કરનારા નીકળે. આવી છૂટ અપાય
એક તુજ આણશું જેહ રાતા રહે, કૃષ્ણજીની ભેરી જેવું બની જાય. જે.
તેહને એહ નિજ મિત્ર દેખે, ભેરીના અવાજ શ્રવણથી બધાના રોગ પાલિ વિના જિમ પાણી ન રહે, નાશ પામી જતા પરંતુ થોડા તુચ્છ લાભ જીવ વિના જિમ કાયા રે,
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થ વષરભ વિશેષાંક :
': ૨૩' ગીતારવિણ તિમ મુનિ ન રહે, આ બધું યામાં સ્થાપિત થવાથી જૂઠ કષ્ટની માયા રે, અનંતકાળને જે મિશ્યામતી કચરે ભરાય ગીતા રથને મારગ પૂછી, છે તે સાફ થશે. આત્મામાં નવું ચિંતન છાંડી જે ઉન્માદે ૨ પ્રગટ થશે. તેનાથી ચેતના જાગ્રત થશે. પાળે કિરિયા તે તુજ ભકતે, તેનાં દ્વારા ચાંદની પ્રગટ થશે– અનેકાને પામે જગ જશવાદે રે, સાચે પ્રકાશ મળશે. ઈમ અનેક સૂત્ર ભર્યું છે, શકિત સંપન્ન આત્માઓએ આ બધું જિન પૂજા ગૃહિ કૃત્ય સમજવા પિતાના મન-વચન-કાયાના રોગને જે નહિ માને તે સહજી, આ દિશામાં જોડવા જોઈએ. અનેકને કરશે બહુભવ નૃત્ય સન્માર્ગ સમજાવવા પ્રયત્ન કરી જોઈએ. મુજ છે જે શુભ ભાવથી
ખુબ સુંદર આરાધકે પ્રભુ શાસનમાં ભવભવ તાહરી સેવ રે;
થયા છે, વર્તમાન છે. ભવિષ્યમાં રહેશે. યાચીએ કોડિ યતને કરી, મહાપુરુષે શાસનમાં ઘણું થઈ ગયા છે. એહ તુજ આગળ દેવ રે,
વર્તમાન છે. ભવિષ્યમાં થશે. સૌ કોઈ
આવા આરાધકે અને મહાપુરુષોની હારસિદ્ધાંતે અને શા ઉપર પ્રેમ જગા
ઉપર પ્રેમ જગા માળામાં પોતાની સુંદર આરાધના દ્વારા ડવા માટે પ. પૂ. મહોપાધ્યાય પૂ. યશ- વધુ દેદિપ્યમાન બનાવે. -- -- -- -- વિજયજી મહારાજાના ગુજરાતી ભાષામાં
පපපපපපපපපපපා બનાવેલા
જેન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા (૧) શ્રી સીમંધર જિન સ્તવન-૧૨૫
ગાથાનું સ્તવન. (૨) ઢંઢક (સ્થાનકવાસી) મત હિતે
મેસર્સ કેવલદાસ પદેશ શ્રી વીર જિન સ્તવન- દુર્લભરામ એન્ડ કુ.
૧૫૦ ગાથાનું. (૩) સિદઘાંત રહસ્યગર્ભિત શ્રી સીમંધર જિન સ્તવન ૩૫૦ ગાથાનુ સ્તવન.
ગળના હેલસેલ વેપારી (૪) સમકિતના ૬૭ બેલની સજઝાય D-2 AMPc માર્કેટ તેમજ તેમના બનાવેલા ૨૪ ભગવાનના તુ ન્યુ બોમ્બે-વાશી સ્તવન વિગેરે. ગુજરાતીમાં છે તે વારંવાર મુંબઈ નં.-૪૦૭૭૦૫ વાંચવા જેવા છે.
૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
ના જનક
:
8 વિષમ કાલના પ્રભાવથી બચવું જરૂરી
–શ્રી વિરગચિ 83 382998@3%8
*
ભગવાન મહાવીર મહારાજાના તમામ પુત્ર એક જ મે ક્ષમાર્ગનું અવલંબન કરી મુક્તિ રમણ વરવાને જ જેઓનું લક્ષ્યબિંદુ છે. સાધુઓ ગુણ સંપન્નતા ધારણ કરનાર છતાં કેઈકને અહમિંદ્રપણું, કેઈકને મારે જ ગચ્છ તે સંબંધી ગૌરવપણું, કેઈકને ઉત્કર્ષ પણું, કેઈકને પ્રગભમતિનું ગેરવર્તન પણું. કેઈકને સ્વગુણગાનપણું, કેઈકને પગુણ અસહિષ્ણુપણુ, કેઈકને ગુણીનું દ્રોહીપણું, કેઈકને ગુણીજનેના ગુણોથી સ્વકપોલ કપિત અવર્ણવાદથી સામાને ઉતારી નાખવાપણું, કેઈકને કઈકે કરેલા કાર્યોને તોડી નાખવાપણું, કેઈકને કુબુદ્ધિ આપી દીક્ષા લેતા જીવોને ફેરવી નાખી બીજા પાસે જેતે અટકાવી પિતે દીક્ષા આપવાપણું, કેઈકને ઉભયથકી ભ્રષ્ટ કરવાપણું, કેઈકને પરના ગુણેને આચ્છાદન કરવાપણું, કેઈકને અવિદ્યમાન પોતાના ગુણેને દુનિયાના હદયરૂપી આરિસામાં પ્રતિબિંબ પાડવાપણું, કોઈકને મત્સર ધારણ કરવાપણું, કેઈકને અસત્ય બેટા આળ કલંક પરના ઉપર ચડાવવાપણું. કિં બહુના ! ગુણીના ગુણોને દ્વેષમાં લેખવાપણું, નિર્ગુણીના નિર્ગુણ છતાં ગુણે બનાવી સભામાં તેનું ગાનતાન કરી ગાઈ બતાવવાપણું અને હડહડતા દુષમકાળને વિષે પણ વીરશાસનને જયવંતુ વર્તાવનારા મહાત્મા જ્ઞાની, ધ્યાન, વૈરાગી મુક્તિમાર્ગના પ્રેમી નિષ્કલંકી સરલ અને ભવભયથી ભય પામનારા મહાનુભાવોને નિંદી–ગહીં અને વાફરાળી આડંબરી પ્રપંચી પહેલી મત્સરી. રાગી છેષી ભારે કમી મારા જેવાને ઉત્તમ સારા ગુણી, જ્ઞાની, ધ્યાન, સરલ, સત્ય વક્તા કહેવાપણું અને ગુણેનો નાશ કરી ગુણીના ગુણો ઉપર છીણી મુકવા-મુકાવવાને જ ઉદ્યમ કરવાપણું તથા ઉત્સવની સઘળી પ્રરૂપણ કરવાપણું જે હાલમાં જોવામાં આવે છે તે સર્વે ભસ્મગ્રહની ભુલભુલાવી નાખનારી ભભૂતિને જ પ્રભાવ છે.
ધન્ય છે ભસ્મગ્રહ તને ! બલીહારી છે ભસ્મગ્રહ તારી ! ! છત્રછાયા કરેલી છે ભરમઝહે!!!
વિષમ કાળના આ પ્રભાવથી બચવું જરૂરી છે.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
હ8 ધર્મમાતાનું વેચાણ
ક્યારેય
ન થાય...! આ
–શ્રી જૈનેન્દ્ર છે.
ગમે તેટલે કરાલ-ભયંકર કાળ હોય એક જ શુભ પરાર્થકરણગુણ યુક્ત ધયેય પણ શ્રી જિનેશ્વર દેએ સ્થાપેલા શાસ- વાળી હોય છે. ' નને અચિત્ય મહિમા છે કે, પ્રભુ શાસ
જ્યારે દયિક કર્મોદયના ફસણામાં નને યથાર્થરૂપે સમજનારા પચાવનારા અને
ફસાઈ ગએલી ભારે કમી આત્માઓ ચારિત્ર અવસરે પ્રાણના ભેગે પ્રભુ શાસનની રક્ષા
જીવન તે સ્વીકારે છે, શાસ્ત્ર અધ્યયન કરનારા મહાપુરૂષે આ પુન્યવતી અવનિમાં
પણ કરે છે, પણ આત્મામાં મિથ્યાત્વની પેદા થાય જ છે.
હાજરી હોવાથી અજ્ઞાનાવરણીય કર્મના પ્રભુ શાસનને આત્મસાત બનાવનારા ક્ષયોપશમ ભાવને પામીને લોકેનું આકમહાપુરૂષે નિર્મળ સમ્યગ્દર્શનની ઉષ્મામાં ર્ષણ કરી શકે એવી ચતુરાઈને પામે છે. ચારિત્રાવરણ કર્મના ક્ષય પશમભાવને એ ચતુરાઈ જ આવા દ્રવ્યલિંગી સાધુઓને પામીને જ જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્યથી સંયમ માન-પ્રતિષ્ઠા, નામની ક્રિયાઓ અને જીવન સ્વીકારીને સમ્યગ્દર્શન-સમ્યજ્ઞાન સંસ્થામાં અધિકારપણાની બુદ્ધિ પેદા કરાઅને સમ્યકૂચારિત્ર સ્વરૂપ રત્નત્રયીની વીને, ધર્મને એઠા નીચે પરમાત્માના આત્મહિતકર સાધના વિશુદ્ધભાવ અને એક નામે ઉપદેશ આપી વસ્તુતઃ ઉપદેશ નહિ મુક્તિપદ પ્રાપ્તિના દયેયથી કરે છે. આવા પણ મનરંજન કરાવીને પિતાના ભકતે આત્માઓની ભવ્યાત્માઓ પ્રત્યેની ભાવ- બનાવવાની કાતિલ કાર્યવાહી કરાવે છે. કરૂણા નિર્મળ ઝરણાના શિતલ જળ જેવી અને એ ભકતે સાચા સાધુજનોના પરિહેવાથી આત્માના પરિચયમાં આવનાર ચયમાં ન આવે એ માટે એ ભકતે આગળ જીને પિતાના ભક્ત બનાવવાના બદલે એવી એવી મનઘડંત વાતે રજુ કરે છે તેઓ પ્રભુ શાસનને સમજે, શાસન સમ- કે, જેમાં આવા સાધુઓને ઝઘડાખોર છે, પિત બને યથાશક્તિ જિનાજ્ઞાનું પાલન શાસનમાં સાચી શાંતિ એકતા કરવા દેતા કરી તેઓ વહેલી તકે થોડા જે ભામાં નથી, દેશ-કાળને સમજતા નથી. આ ઘાતી કર્મોના નાશ કરી; કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કાળમાં શાસ્ત્રના નામે વાત કરવી અને કરી, દીર્ઘ આયુ હોય તે જગતને મોક્ષ. ઘર ઘરમાં કુસંપ પેદા કરે. એ એમનું માર્ગ ઉપદેશી, અને અઘાતી કર્મને નાશ મુખ્ય કાર્ય છે. વિગેરે નિંદા કરીને કરી શાશ્વત અક્ષયપદને પ્રાપ્ત કરે. આ જાણે અમે જ દેશકાળ અને શાસ્ત્રના મર્મને
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થવર્ષારંભ વિશેષાંક :
: ૨૭ સમજનારા છીએ. એવી ઝેરી દવા પેદા તેઓ ઇષ્ટને મેળવવાં, ઇષ્ટ દુન્યવી ઇન્દ્રિયકરે છે.
જન્ય સુખને રસપૂર્વક ભોગવવાં ધર્મસ્થાભવભીરૂ-શાસ્ત્ર સાપેક્ષ સંયમ જગાવ
નોમાં જઈને પરમાત્માની દ્રવ્ય ભક્તિ અને નારા મહાપુરૂષને વિશિષ્ઠ જ્ઞાનાવરણીય
ક્રિયાઓ કરીને છડેક ધર્મ માતાનું કર્મોના ક્ષયો પશમ ભાવને પામેલા હોય તે દુન્યવી સુખ અને સુખના સાધન માટે ભાવિ ભવ્યાત્માઓ માટે ગ્રન્થની પણ રચના ઉચાણ કરે છે. પરિણામે આ વા, આત્માએ કરે છે. પણ તેમાં શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા- સંકલષ્ટ પરિણતીના ગે દુગતિમાં ઘસડી ઓએ ફરમાવેલી અર્થ દેશના અને શ્રી જનારા ભારે ચિકણા પાપ કર્મોને સતત ગણધર ભગવંતેએ ગુંથેલી દ્વાદશાંગી આ બધુ કર્યા કરે છે. બેને જ નજર સામે રાખીને, સ્વમન કપ્તિ બહુ જ અલ્પ સંખ્યામાં આરાધકએક પણ વાત એમાં ન નાંખતા, નવિ આત્માઓ છે કે જેઓ સુવિહિત નિગ્રંથ સભર, સંજોગ રસને પુષ્ટ કરનાર, વૈરાગ્ય- સાધુઓના મુખે વિશુદધ ધર્મ દેશના શ્રવણ ભાવને દઢ બનાવનાર અને મુક્તિ પ્રાપ્તિના કરીને પાપભીરુતા સાથે ભવભીરૂ બનીને અભિલાષીને વેગવંતુ કરનાર, જ્ઞાનામૃતમય પુર્યોદયથી મળેલી મન વચન કાયાની વચનેથી ભવ્યત્માઓને કમ નિર્જરક સવ શકિતઓને આત્મવિશુદ્ધિ માટે રત્નત્રયીની પેદા કરાવનાર હોય છે.
પ્રાપ્તિમાં જોડીને ધર્મ માતાને સમર્પિત બને આજના અર્થ-કાળના અત્યંત લોભી છે. આ ધર્મમાતા પણ જયાં સુધી આવા આત્માઓને સત્યમાર્ગે ચાલનાર સસાધુઓ આમાઓનું કર્મનાશ દ્વારા સંપૂર્ણ શુદ્ધિ વેવલા લાગે છે. આવા સવહીને ભારે કમી સ્વરૂપે પ્રગટ ન થાય ત્યાં સુધી દુર્ગતિનાં . આત્માઓને તે સીધી આડકતરી રીતે દ્વાર સદંતર બંધ કરીને ઉત્તરોત્તર જન્મમાં દુન્યવી સુખને મેળવી આપવામાં સહાયક વિશિષ્ઠ જિનાજ્ઞાનું પાલન કરાવે છે અને બનનાર આત્માઓ છે, જે સાધુવેશ લઈને નત્રયીની વિશુદ્ધ સાધના દ્વારા અપ્રમત્તફરે છે, પણ એમાં શાસનની વફાદારી ભાવમાં મહાલતા કરીને ક્ષપકશ્રેણિ ઉપર નથી. સાથે ઉભાગ પોષક વાણીની વાચા- ચઢાવી ઘાતી કર્મોને નાશ કરીને કેવળજ્ઞાન લતા અને સુખે સામાને આકર્ષવાની મઘરી કેવળદર્શન રૂપ ક્ષાવિક લક્ષ્મીને અપીને મીઠાસ છે. આંતરીક જીવનમાં શિથિલતાને લોકોત્તર સોભાગ્યના સ્વામી બનાવે છે. પાર નથી. શ્રદ્ધાનું મીઠું છે એવા જ સાધુઓ જે શુદ્ધ હૃદયથી ધર્મ આરાધવાનું ગમે છે.
યથાર્થ સત્વ આત્મામાં પેદા કરવું હોય એક વાત યાદ રહે કે કેવળી ભગ- તે વિશુદ્ધ મોક્ષમાર્ગ પ્રરૂપક રત્નત્રયીના વંતેએ ઉપદેશેલો ધર્મ એ જ સાચી “મા” આરાધક સુવિહિત ગીતાર્થ સાધુઓનાં પરિ. છે, જેઓ આ માતાને સમર્પિત નથી. ચયમાં રહીને–એમના સુખે સંસારવાસના
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ નાશક, શ્રી સિધિપદ દાયક શ્રી દિન વચ ઓની સતત નકલ થયા જ કરે છે. ગ્રાહક નેને સાંભળીને આપણા આત્માને ધમ. જે બેસાવધ રહે તે સાચી વસ્તુને બદલે માતાને સમર્પિત કરી દઈએ તે જરૂરથી નકલી વસ્તુ ખરીદીને પછી કાયમ માટે પુણ્યદયથી મળેલી મન વચન અને કાયાની પસ્તાય છે. એ જ ન્યાયે પ્રભુ શાસનમાં પણ શકિતઓનો સદુપયોગ એક મુકિત સુખ સુસંયમી સાધુઓની ઓલાદ નકલ કરતાં પ્રાણીના ધ્યેયથી ધર્મપુરુષાર્થમાં લગાવી ઘણું વેશધારીએ... ઉન્માર્ગદેશકે, માનશકીશું. અને એ દ્વારા જ સમ્યગ્દર્શન, પ્રતિષ્ઠા-ખ્યાતી માટે ધર્મતત્વનું લીલામ સંયમ જીવન આત્મસાત બનાવી શકીશું અને કરનારાએ છુપા વેશે પેસી ગયા છે. જે થોડાજ ભવમાં શાશ્વત સિદ્ધિના સુખને એમને પનારે પડી જશે તે તમારી પાસે પામી શકીશું.
જ ધર્મમાતાનું દુન્યવી સુખ અને સુખના પણ આ માર્ગ કાંટાળે છે તે તે કર્મો- સાધન ધર્મ પ્રાપ્તિ માટે ધર્મ સ્થાનમાં દયના પરિણામે ધર્મ માર્ગે પ્રયાણ કરતાં ધર્મ ક્રિયાઓ-અનુષ્ઠાન કરાવીને વેચાણ સાંસારીક અનેક નિમિતે વિદને રૂપ આડા કરાવશે. અને ધર્મ પરિણતીને સ્પર્શ પણ આવશે. મન ચલ-વિચલ બનાવવાને પણ નહિ કરવા દે, માટે સુવિહિત ભાવસાધુને પ્રયત્ન કરશે. આ સઘળું મેં જ અજ્ઞાન શોધીને પરીક્ષા કરીને એમના ધર્મોપદેશ અવસ્થામાં બાયલા કમીનું પક્ષિણામ છે દ્વારા જીવનને રત્નત્રયીમય બનાવવા શકય આવી જાગૃતિ રાખીને મનને જે શ્રી
આ પ્રયત્ન કરજે બાકી અજ્ઞાન દશા તે દંડાવા જિનાજ્ઞા સાથે સંબંધિત કરીશું તે વિજય
માટે છે. એ ધ્યાનમાં રાખવું. આપણે જ છે કારણ કે આપણું આવી વિચિત્ર પરિસ્થિતિમાં રક્ષણ કરનાર ધર્મ- વર્તમાન કાળ ચીલા છે. આંખ મીંચાયા માતા છે તે શ્રદ્ધા ભાવ દઢ હવે જોઈએ. બાદનું ભવિષ્ય અનંત છે. જે એ અનંત
ધર્મમાતાને સમપિત પરમાત્માના ભવિષ્યને સદ્દગતિમાં અને પરંપરાએ નજીભક્તની એક સહજ ભાવી વિશિષ્ઠતા છે કે, કના કાળમાં શાશ્વત સુખમય બનાવવા પુદયથી મળેલા દુન્યવી સુખમાં એ ધર્મતત્વનું યથાર્થ સ્વરૂપ સુવિહિત ગીતાર્થ વિરાગી હોય છે. અને પાપોદયથી સજા. ગુરૂ પાસે સમજીને મળેલી વિવિધ શક્તિએલ વિકટ પરિસ્થિતિમાં શાંતરસને એનો સદુપયોગ શ્રી જિનાજ્ઞાના આરાધનમાં સ્વામી બનીને સ્થિત પ્રજ્ઞ હોય છે. અને કરીએ તે ચોકકસ આપણો આત્મા સાચું દુખદ પરિસ્થિતિમાં સમાધિમગ્ન હોય છે. શ્રેયા પ્રાપ્ત કરી શકશે. આવી વિવિધ શક્તિઓ ધર્મમાતા એને પરમાત્મ ભક્તિ, સુસાધુ સેવના, અને આપ્યા જ કરે છે.
જિનાજ્ઞાનું વિશુદ્ધ પાલન જીવનમંત્ર બનાવી અંતે એક વાત જણાવું છું કે, હમેશાં શાશ્વત સિદ્ધિ સુખના સવામી વહેલી તકે બજારમાં પણ સારા અને મૌયવાન વસ્તુ બને એજ એક શુભ કામના...
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ શ્રેણી-લેખાંક ૧ લો
- * -
જૈનશાસન જયવંત રાખવામાં જ સૌનું હિત. શાસન રક્ષાની યાદ દાસ્ત છુ. આટ્લી ટુકી છે ?
==
શાસનને પાટી પેનને બદલે
બનાવવું છે ?
બીડી ખાસ જેવું શાસન પક્ષ છેાડી એક તિથિ કે સ’મેલનમાં જઇને શું સાધ્યુ ? કે શું ચેપ લાગ્યા?
જગતના હિતને માટે સ્થાપેલ જૈન શાસન જયવંતુ રાખવાનુ કાર્ય શ્રમણુ સઘનુ છે. જેટલી તેની દશન શુધ્ધિ તેટલી ઉન્માČની ભીતિ એછી, જેટલી તેની જ્ઞાન શુધ્ધિ તેટલી ઉત્સૂત્ર પ્રરુપણાની ભીતિ ઓછી, જેટલી તેની ચારિત્ર શુદ્ધિ તેટલી ભવ ભ્રમણની ભીતિ ઓછી, અને એ રીતે જ શ્રમણ પ્રધાન શ્રી સંધે દન જ્ઞાન અને ચારિત્રની શુદ્ધિ ઉપર કાળજીવાળા બનવાનુ હોય છે. તેમાં જે ગડબડ થાય તેટલુ શાસન પણ આંખુ પડે, માટે જૈન શાસનને જયવંતુ રાખવામાં જ સૌનું હિત છે. તેને બદલે સ્વા, માનપાન માટાઇ અને ઇર્ષા દ્વેષને અપનાવીશું તે આપણે આપણા હાથે જ નાવને આંચ આપશું અને શાસનને પણ નુકશાન કરીશુ..
આપણી
એક સ્કુલમાં ૧૩ વિદ્યાથીએ લાઇનમાં ઉભા રાખી શિક્ષકે પહેલા વિદ્યાથીને કાનમાં કહ્યુ ‘પાટી અને પેન' પછી તે શબ્દો એક બીજાને કાનમાં કહેતા છેલ્લા વિદ્યાથી સુધી પહેાંચાડવા હુકમ કર્યા અને પહેાંચી પણ ગયા. શિક્ષાકે છેલ્લા વિદ્યાર્થી ને પૂછ્યુ કે શું કહ્યું ? તે તે વિદ્યાથીએ કહ્યું બીડી અને બાકસ' શિક્ષક તા વિચારમાં જ પડી ગયા કે પાટી પેનમાંથી બીડી અને બાકસ કયાંથી બની ગયા ? વાંચક ! વિચારજો બાળકને પણ પેાતાના મનમાં તેમ આજે પણ સાધુ સાધ્વી શ્રાવક શ્રાવિકા રૂપ શ્રી પેાતાના અને સંઘના અને સૌના હિતને માટે ધમ કરે જીને આરાધે છે. પરંતુ જે સાધુ સાધ્વી શ્રાવક શ્રાવિકાને માન પાન મોઢાઇ, ઇર્ષા અને દ્વેષ વિગેરે ઘર કરી જાય છે. તે સયમ અને તેના વિચારેને બીડી બાકસમાં પલટી નાખે છે.
હોય તે ભેળવી દેવાનું બન્યું સઘ શ્રી જિનશાસન દ્વારા છે પ્રરૂપે છે આ ધર્માંને સમ પેાતાના સ્વતંત્ર વિચાર કે
આજે સયમ કે શાસનને અનુકુળ થઈ જીવનારા છે તે પરમ વંદનીય અને આઇરણીય છે પરંતુ પેાતાના વિચારા દ્વારા શાસન પ્રભાવના અને ઉપકારના બહાના તળે
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦ : શ્રી જેનું શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮–૯૧ શાસન વિચારો આચાર ફેરવી રહ્યા છે તે ખરેખર શાસન માગને દૂષિત બનાવી રહ્યા છે.
માઈકમાં બેલવું કે વહીલ ચેરમાં બેસવું તે સંયમને તિલાંજલિ દેવા જેવું છે. ડળીની તકલીફ માણસની તકલીફ વિ. બેલી ને રેકડી વિ. વાપરવા તે માત્ર સંયમ પ્રત્યેની અરુચિનું પ્રતિક છે તે જ રીતે ઘણા માણસો હોય, ગળું દુખતું હોય, લેકો સાંભળી શકતા ન હોય તે માઈક વાપરવું પડે વિ. વિચારો ચલાવનારા માત્ર પોતાની મહત્તાને સ્થાપવાને માયાવી દંભ કરે છે પરંતુ તેની પાછળના કરૂણાના હિતના અને જીવમાત્રના શ્રેયની ભાવના ત્યાં સૂકાઈ ગઈ હોય છે. તેવા માર્ગની તે ઉપેક્ષા કરે છે.
શાસન પક્ષમાં આ બે દૂષણને કયાંય સ્થાન ન હતું અને તેથી તે દૂષણથી દૂર દૂર રહેનારા પણ સંમેલનની સુંવાળી પાંખ ઉપર બેસી એકતા ઉપકાર શાંતિ અને વિશાળતાના બહાના નીચે શાસન પક્ષ (માત્ર કહેવાતા બે તિથિ પહાને છોડી અને કહેવાતા એક તિથિ પણ માં જનારાઓએ ત્યાં જઈને શું સાચું ? આ પોતાના વડિલોની આજ્ઞા અને પરંપરા મુજબના આચારને અપનાવી શકયા કે ઉંચકીને ફેંકી દીધા? તેમણે આ આચાર ત્યાં ફેલાવ્યું કે ત્યાં કેટલાક સ્વછંદી અને સુધારકોએ ઉપકાર આદિને નામે ચલાવેલા અનાચારને ચેપ તેમણે લીધે ? '
તાજેતરમાં જ મને વિહારમાં કલિકુંડ તીર્થના સ્થાપક અને નંદાસણુતીર્થને ઉભું કરવાના પ્રયત્નમાં રહેલા પૂ. આ. શ્રી વિજયરાજેદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ મને વિહારમાં વહીલ ચેરમાં બેઠેલા મલ્યા. પ્રથમ તે મને લાગ્યું તે હોય જ નહીં પરંતુ ખાત્રી થઈ ત્યારે ઘણું દુઃખ થયું? શું ડાળી નથી મળતી અને ન જ મળે તે વિહાર કરવાની શકિત ન હોય તે વિહાર ન કરે પરંતુ વહીલ ચેરમાં બેસવાની આવી કુહિંમત કેમ કરી? તે અમારા જ પક્ષ સમુદાયના જ હતા. તેમના ગુરૂદેવે જ મને આચાર્ય પદવી આપી છે. મને થયું કે સંમેલનની પાંખે ગુરૂ, પક્ષ, સિદ્ધાંત છેડીને એક તિથિ પક્ષમાં ગયેલા તેમણે શું સાધ્યું તેમને આ શું ચેપ લાગે?
આ રોપ જે આગળ ચાલશે તે શાસનને બીડી બાકસ જેવું જ બનાવવાનું થશે? અને તે હિલનાનું ઘર પા૫ આપણે માથે આવશે.
વળી બેંગલોરમાં રૂબરૂ જઈ આવેલા ભાઈએ વાત કરી કે પૂ. આ. શ્રી વિજય ભુવન ભાનુસૂરીશ્વરજી મહારાજા અને પૂ. શ્રી વિજય સ્થૂલભદ્રસૂરીશ્વરજી મહાહાજા માઈકમાં બેલવાની ના પાડતા હતા છતાં યુવા ઉદ્ધારક અને બીજા પણ તીર્થના ઉદ્ધારક એવા બીરૂદને વરેલા આચાર્યશ્રી વિજયરાજયશસૂરીશ્વરજી એ માઈકમાં બોલવાનો આગ્રહ રાખ્યો અને બોલ્યા પણ ખરા. અને ત્યાં સુધી પૂર્વોક્ત બંને આચાર્યો સભામાં ન આવ્યા
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
વ૪ અંક ૧-૨ ચતુ વર્ષાર'ભ વિશેષાંક :
અને પછી તેમનું માઇકમાં બેકલવાનું પુરૂ થયુ પછી આવ્યા.
શુ પૂ.પાદ સુગૃહિત નામધેય પ્રાત : સ્મરણીય આચાર્યદેવ શ્રી વિજય લબ્ધિસૂરીવરજી મહારાજાએ માઇકમાં બેાલવાનું' કદીએ કહ્યું છે ? અરે મુલતાન લુધીયાના પંજામ જેવામાં હજારા મુસલમાના પણ વ્યાખ્યાનમાં આવતા ૪૦૦-૪૦૦ મુસલમાનાએ તેમના પ્રવચનમાં માંસાહારના પણુ ત્યાગ કર્યા હતા તા તેમણે આ કુમાર્ગ અપનાવ્યા કે પ્રરુપ્યા ન હતા વળી પૂજ્ય પાદ તી પ્રભાવક આચાર્ય દેવ શ્રી વિજય વિક્રમ સૂરીશ્ર્વરજી મહારાજે પણ આ હીણા માગ આદર્યો કે તેની છૂટ આપી ન હતી તેા તે પૂના મહાપુરૂષોની દિવ્ય કૃપા અને દિવ્ય આશીર્વાદને આગળ ધરનારાએ આવા કુમાગ કેમ અપનાવી શકે? અને તે પણ સ`મેલનની કાળી પાંખે એક તિથિ પક્ષમાં ભળીને ? મને થયું કે ત્યાં જઈને શુ" સાધ્યું. શું ચેપ લીધા ?
: ૩૧
:
જરૂર ત્યાં જઈને પશુ આ કુઆચરને ત્યાંથી વિદાય કરાવત ા તે એમ પણ કહેવાત ત્યાં જઈને આ દૂષણુ દૂર કર્યુ., કાઈક કર્યું" પરંતુ આ તેા સેાના સાઢ જેવુ' થયું.
ગણાય.
ભગવાન મહાવીર ૨૫૦૦ વર્ષોંની રાષ્ટ્રીય ઉજવણીના વિધ કરનારા પણ એ વાત ભૂલી જઇ જેના વિરોધ કર્યા હતા જે અપનાવી રહે તેા કહેવુ જ પડે કે તેમની શાસન રક્ષા કે સત્યની યાદદાસ્ત કેટલી માઁદ છે? ૨૫૦૦ ઉજવણીના પ્રતિક ટીકીટ, પ્રતિક, પચરંગી ધ્વજ તે વિધને પાત્ર હતા અને તે અપનાવ્યા ન હતા છતાં તે વિરોધના એક મુખ્ય સૂત્રધારના જ અનુયાયીએ વરઘેાડા આદિના પ્રસંગમાં તથા ક'કેાત્રીએ કે પત્રિકામાં તે પ્રતિક અને પંચર'ગી વાવટાઓના ઉપયોગ કરે તે કહેવું જ પડે કે શું શાસન રક્ષાની વાત આટલી બધી પાળી હતી કે આટલી બધી ટુકી હતી ?
આશય એ જ છે કે સત્યને સમજ્યા પછી આચર્યા પછી અને તેની શુલખાંગા પાકાર્યો પછી પણ તે છેાડી દઇએ તા પછી આ શાસનને પાટી અને પેન માંથી બીડી અને ખાકસમાં ફેરવવા જેવુ બને માટે ગમે ત્યાં હોય પરંતુ શાસનના માર્ગોને વિછાડીને કલ્પનાના ઘેાડે શાસનને ચલાવવાના ગગન વિહારી વિચારોમાં ન આવે અને જૈન શાસન એ એક ગભીર આચાર પ્રધાન સાધન છે તેની ગભીરતા અને મહાનતા અપનાવી રહેા એ જ એક મ'ગલ અભિલાષા.
૨૦૪૯ અષાડ વદ ૧
તપગચ્છ જૈન ઉપાશ્રય, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લાટ,
જામનગર
-જિનેન્દ્રસૂરિ
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
oppocoppe
જૈન શાસન ચતુર્થ વર્ષોંરભ વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા – શુભેચ્છક સહાયકા
poooooooooooooooooooo
હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ તથા પ્રકાશકુમાર અમૃતલાલ દોશીની પ્રેરણાથી શિવલાલ ભુદરભાઈ શાહ વસા સૌભાગ્યચંદ તલકચ'દ જૈન એનેમલ માટે, સાની બાર,
‘આદિનાથ' વમાન નગર ૧, રાજકોટ
101
રાજકોટ
ઉત્તમચંદ હીરાચંદ ખીવસરા સિદ્ધા નગર બ્લાક ન ૮, જયરાજ પ્લાટ સામે, રાજકોટ
૫૫
1111
જશ્મિન વેલસ
શરાફ બજાર નવાનાકા રોડ, રાજકોટ
101
શાહ જેચંદભાઇ વીઠ્ઠલદાસ ૯/૧૦ જયરાજ પ્લાટ ‘કમલ' રાજકોટ
101
જે. પી, શાહ એન્ડ કુાં, શાહ પ્રાણલાલ ભુદરભાઇ સાની બજાર, રાજકોટ
101
કલ્યાણજી વનમાળીદાસ પારેખ
(ભાવનગરવાળા)
હઃ ધીરૂભાઈ પારેખ “ચેતન” ૧, વર્ધમાન નગર, રાજકોટ
==
લલિતકુમાર અમૃતલાલ મહેતા નેશનલ ઈન્સ્યુરન્સ કુાં. લી. નેશનલ હાઉસ ઢેબર રાડ, રાજકોટ
101
101
શૌખુભાઇ ખીમચંદ ધ્રુવ મીલપરા, ૧૮ નં. વિરાણી બ્લેાક, રાજકોટ
101
વસતભાઇ જેચ દભાઇ ગાંધી હરીહર સાસાયટી, રાજકોટ
101
મગનલાલ મેાતીચંઢ મહેતા ૧, દિવાનપરા ‘સુરજ' ાજકોટ
101
અમૃતલાલ પ્રાણલાલ મહેતા પ્રાણુ સદન, દિગ્વિજય રોડ, રાજકોટ
101
સૌરાષ્ટ્ર પેપર એટ એન્ડ મીલ્સ નવાગામ, રાજકોટ
101
જય તિલાલ હીરાચંદ વસા પાર્શ્વનાથ પ્લાસ્ટીક વસ વેરાવળ, (રાજકાટ)
101
શાહ રાયચંદ પ્રેમચંદ સાની બજાર, રાજકોટ
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન - વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા...
શુ છુ કે
પારેખ અમૃતલાલ મગનલાલ શાહ નિવાસ તાલુકો પુલ પાસે, આદાબાવા ચકલા જામનગર.
કેશવજી કચરા ખીમસીયા હરેશ ઓઈલ મીલ પાંડુરના (એમ.પા) –૭
જેસંગ લખમણ ધારાણી હ: કેશવછ છવસ એ લા૧૦૩ રણજીતનગર જામનગર
દિવાકારક નવીનચંદ્ર બાબુલાલ શાહ ડેલી ફળી-ઘર દેરાસર પાસે જામનગર છે. ઉ૮૯૨૩
–૦-'. જયેન્દ્ર એમ. શાહ કવીક સેલ્સ સરવીસ પંચમુખી હનુમાન શોપીંગ સેન્ટર અંબર સિનેમા પાસે, જામનગર ફોન : ઓ. ૭૦૬૫ર રે. ૭૨૭૯૩
કરમશી ખીમજી ખીમસીયા ૫ ઓસવાળ કેલેની * મેર કલબ રેડ જામનગર
,
પારેખ કર્શવલાલ ધારશી ૫, ગાંધી એક જામનગર રે. ૭૧૯૪૨ એસ-૭૮૨૧૨
વૃજલાલ મોતીચંદ હરિયા મેકસવેલ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ ૨, ઓસવાળ કાયાની જસિમન' અનેલ છવને પાછળ જામનગર
ઝવેરચંદ દેવચંદ શાહ રણજીતનગર . આઈ-૫ ફલેટ નં. ૧૩૦૭-૮ જામનગર
ડેમતબેન સેજપેરે કરમણું હીરાલાલ લાખાભાઈ રણજીતનગર જે-૨૦ રૂમ નં. ૧૭૩૯ જામનગર
વિશ્વકર્મા આટસ મિસ્ત્રી વસંતરાય દવેછે ભારદીયા મોતીબાઈની છે ખારવા ચકલા રેડ જામનગર
દેવશી નથુ બીએસ રઘુવીર સોસાયટી શેરી નં. ૨ રણજીતનગર સામે જામનગર
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬ :
પેથરાજ કાળા ગુઢકા કાકાભાઈ સિંહણ વાયા જામખંભાલીઆ
? શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
મેપાભાઈ નથુભાઈ ખીમસીઆ - ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ
. અમનગર
સેમચંદ તેજપાળ ગઠા શ્રી નિવાસ કેલેની શેરી નં. ૩. આઈ.ટી.આઈ પાસે જામનગર ,
લીલાધર રામજી. સૌરાષ્ટ્ર ઉપહાર ગ્રહ સુભાષ રેડ બીડ (મહારાષ્ટ્ર).
શાહ ધનજી દેવશી ૨, ઓસવાળ કલાની જૈન ઉપાશ્રય પાસે જામનગર
કંઈ હરકીશનદાસ
ત્રિભૂવનદાસ નવા ઘી કાંટા રોડ શેરી નં. ૧ રાજકેટ
મણિબેન અમૃતલાલ પ્રેમચંદ ચેલાવાળા નાઈરોબી
શેઠ હરકીશનદાસ હરિલાલ નહેરૂ રેડ, પિન ૪ર ૫૧૧૧ પારોલા (જલગાંવ) મહા.
મોતીબેન જેઠાલાલ ચંદરીયા વાઘેલા મેજીને ૪૨, દિગ્વિજય પ્લેટ હામનગર
હરખચંદ વીરપાર ચંદરીયા પ૬, દિગ્વિજય પ્લોટ જામનગર
ભગવાનજી કેશવજી માલદે પ૩, દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર
મેહનલાલ વેલજી પારેખ , ૪૫, દિવિજય કોટ : નિલાંજના જામનગર-૫
શેઠ જેઠાલાલ-લક્ષ્મીચંદ હ: જયાબેન પાંચ હાટડી પાસે, જામ ખંભાલીયા
અભિષેક ટ્રાવેલ્સ હ: અરવિંદભાઈ. પિલીસ ચોકી પાસે, દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર,
જેન ઉપકરણ ભંડાર
પ્રકાશ દેશી- દર્શનશાન ચારિત્રને લગતા ઉપકરણે રાખનાર, વર્ધમાનનગર રાજ કેટ
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અક ૧-૨ ચતુર્થાં વર્ષાર’ભ વિશેષાંક :
શાહ વીરા કાના ૨, ઓસવાળ કાલેાની ડો. પરમારની બાજુમાં
જામનગર
101
નવીનચંદ્ર કચરા છેઠા કામદાર કાલાની શેરી ન. ૭
મનગર
101
અવેરચંદ કાનજી છેડા શ્વેતાલુંશ (પા. કાનાલુ’શ)
(હાલાર)
101
પ્રેમચંદ પેથરાજ છેઠા સ્નેહાનગર, ૧ લે માળે, લેાક નં.-૧૦૧
- અગાસી રાડ વિરાર વેસ્ટ (થાણા) પિન. ૪૦૧૩૦૩
પારેખ નેમચંદ ખીમજી દિગ્વિજય પ્લાટ ૪૨,
જામનગર
101
કપુરચંદ લાથા ગુઢકા પાંદ્ગુરના (નાગપુર) એમ. પી.
-
રતિલાલ વીરચંદ સુમરીઆ માનવીર' પણ દિ. પ્લાટ
જામનગર
નેમચંદ વાઘજી ગુઢકા કદ પૃષાબેન નેમચંદ્ જય માઉન્ડ ફોર ૨, ગેસવાળ કાર્યોની જામનગર
101
હરખચ'દ જેઠાભાઇ સાવલા દાદર. નાયગામ બિરાદર મ’જીલ એસ. એસ. વાઘ, માર્ગ સુબઈ-૧૪
101
શાહ રતિલાલ બબલદાસ
૯ નયનીપ સાસાયટી નવયુગ કોલેજ પાછળ ચંદેર ચડ સુરત–પ
101
શ્રીમતી ગુણવંતીબેન રતિલાલ
સુરત-૫
101
ધીરેન્દ્ર રતિલાલ શાહ
સુરત–પ
૬ કસ્તુરબા સુરેન્દ્રનગર
100
ચીરાગ રતિલાલ શાહ
.સુરત–પ
સુરેન્દ્ર રતિલાલ શાહ
૬૦૮ ઈન્દ્રપ્રસ્થ, સેકન્ડ ખી જીતેન્દ્ર રોડ મલાડ ઈસ્ટ સુ*બઇ-૪૦૦૦૯૭
: ૩છ
101
કાંતિલાલ ડાયાલાલ શાહ સાયટી
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮ *
સુરેશચન્દ્ર તુલસીદાસ દેરાસર પાસે ખાણા વાયા વીરમગામ
-
--
-શાહ સાજપાર નાયાભાઈ / જૈન વે. મૂ. સઘ ડર્માસ ગે (મનગર)
101
ભગવાનજી દેવન નાગડા
નાજ સિનેમા રોડ રેલ્વે સ્ટેશન પાસે
સીકા
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
અન’તરાય એન્ડğí. ૩૦૭ ખારેક બજાર, સુ"બઇ-ટ્
101
કીતિકુમાર મૂલજી રબારી ૨૬૧ નરશી નાથા સ્ટ્રીટ, ભાત ખનૌર શું અઈ-ટુ
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
શાહ પ્રેમચંદ મૈંઘજી (પરેલ સુબઇ)ની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છક
શેઠ સન્સ
૫૧ એ. ડી. ગાંધી માગ માંડવી મુંબઈ–૩
અનીલભાઇ ખેંચ. શેઠે
૨૮૭ રમણવીલા સ્ટેશન રોડ, માટુંગા ઇસ્ટ મુંબઇ-૧૯
જયંતિલાલ કેશવજી મહેતા
ડી.–૨૬ સિદ્ધાર્થનગર સાસાયટી ૧-૮ જયરાજ પ્લાટ સામે રાજકોટ
--
જય તિલાલ મેરણ ધનાણી
પ્રેમચ'દ કાલેાની જૈન ચાલ
જામનગર
હરખચંદ ભીમજી ગોયા
૩૦૫ કમલા ટેરેસ સુભાષ, રીડ, પાર્ટી ઈસ્ટ સુબઈ-૫૭
શાહ ભાંજા મેઘજી
૧૦૫ મતાર પાંખડી રોડ, મજગામ મુંબઇ ૧
–
નથુભાઇ કારાભાઇ કરણીયા જોગવડવાળા, ૭ ૨ ભા એપાર્ટમેન્ટ ખાખાણી લેન ઘાટકીપર સુંબઇ–૭૭
--
મેસસ' સુમતિલાલ દલીચંદ કિરાણા વ્યાપારી
૬૯૫ મ. ગાંધી રોડ, સંગમનેર (મહા.)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂજ્યપાદ પરમશાસન પ્રભાવક સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ આચાય . દેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસુરીશ્વરજી મહારાજ સાબરમતી ચાતુર્માસ અથે પ્રયાણ કરતાં શ્રી વિજય દાનસૂરીશ્વરજી જ્ઞાનમંદિરેથી સપરિવાર વિહાર કર્યા તે પ્રસએ...
4) વિહાર વેળાએ વિનતિ
5
(રાગ– હે સાહેબજી પરમાત્મ પૂજાનું ફળ મને આપે...) હે સૂરીશ્વરજી વિહાર વેળાએ સંધની વિનતિ સ્વીકારો, હે સાહેબજી ચૈામાસું કરી જ્ઞાનમંદિર વહેલા આવજો... પ્રેમસૂરીશ્વર છે જેના ગુરૂરાયા, પટ્ટધર રામચન્દ્રસૂરિશયા, ગચ્છાધિપતિ પદે સહાયા...
ખંભાત ચાતુર્માસ પૂર્ણ કરી, સ્વાસ્થ્ય કાજે આવ્યા ગુરૂ રાજનગરી, નવર ગપુરામાં સ્થિરતા ધરી.... પુણ્ય પુરૂષના પગલામાં જાદુ ભર્યાં, નવર ગપુરાને રચ કર્યાં, અભૂતપૂર્વ થયા ફેઈ ધર્મ કાર્યાં... ગુરૂ દિક્ષા દિવસ અહીં ઉજવાયા, અઠ્ઠમતપની થ તપસ્યા, આગમ વધાડા સાહાએ....
જિન ભક્તિ મહાત્સવ કેઇ મંડાયા, નરચન્દ્વ–હેમભૂષણ પદસ્થ થયા, ચૌદ દીક્ષા મહાત્સવ ત્યાં ઉજવાયા... અતુલભાઈની દીક્ષાના ડ ંકા વાગ્યા, તેના પહેા જગમાંહી ગાયા, જૈન-જૈનેતર જોતાં નાચ્યા...
કાટીપતિના નખીશ વરધાડું કે ચાભતા, સાત ગજરાજ 'બાડીથી દાન દેતા, ય હાથે સમૃદ્ધિ છેડતા હતા...
સહુ ટીકી ટીકી એને શ્વેતાં હતાં, ધન્ય ધન્ય છે' કહી હાથ ખેડતા અવસર આવા કયારે આવે ? ભાવ ભાવતા હતા... નવકારશીમાં ઘેબરના ભાજન કર્યાં, ઢ લાખ સહુધીના બહુમાન જિનભક્તિમાં દીવડા ઘીના કર્યા...
સ્ટેડીયમનુ દ્રશ્ય અનેાખું હતું', સહુ ીક્ષાના ગુણગાન ગાતું હતું, શાન હૈયામાં વસાવતું હતું... શાંતિનગરમાં આળી કાજે આવ્યા, નવપદ મહીમાને સમજાવ્યા, કેઈ વ્રત નિયમ જીવન સાન્યા... જૈન નગરે દીક્ષાથી સન્માન કર્યું, ભવ્ય વધેાડાનુ આગાજન ધર્યું, માધિબીજનું જીવનમાં વાવેતર કર્યું ...
એ ટેક.
હું સાહેબજી...૧
હું સાહેબજી...૨
હું સાહેબજી....૩
હૈ સાહેબજી...૪
હે સાહેબ...પ
હે સાહેબજી...
હૈ સાહેબજી...૭
હતા,
હે સાહેબજી...૮
2
કર્યાં,
હૈ સાહેબજી...૯
સાહેબજી...૧૦
હૈ સાહેબજી...૧૧
હું રાહમજી....૧૨
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ પાદશાહની પિળને પાવન કરી, આરાધના ભવનમાં સ્થિરતા કરી,
થયા ધર્મકાર્યો અનુમોદના ધરી. હે સાહેબજી...૧૩ મહાબલ-પુયપાલને સૂરિ સ્થાપ્યા, તપસ્વી નરચન્દ્રને કર્યા ઉવજઝાયા,
પદ અર્પતાં ઉરના આશિષ આપ્યા છે સાહેબજી...૧૪ જ્ઞાનમંદિરે પધાયા સૂરીશ્વરરાયા, પાવન થઈ દાન પૌષધશાળા,
સાત થયા અજવાળા. હે, સાહેબજી..૧૫ શત અધિક શિવે સાથે સેહે, ચઉવિત સંઘ દર્શન મન મોહે,
દાદા ગુરૂની છાયાએ સુખશાતા વહે... હે સાહેબજી..૧૬ દશાપોરવાડ સંધ “શણગાર હેલ' બાંધે જેનું દ્વાર ખોલાવે ગુરૂ સાનિયે,
- નિલેશભાઈની દીક્ષા ગુરૂના હાથે છે સાહેબ...૧૭ હવે આપ તણે વિહાર થશે, આરાધક નયણે નીર વહેશે,
પણ આપ તણી આશિષ લેશે.. હે સાહેબ...૧૮ જ્ઞાનમંદિરની વિનંતિ ઉર ધરજો, આવતું જેમાસું જ્ઞાનમંદિરમાં કરજે,
ધમરસિક સુતને દિલ ઘર.... હે સાહેબજી...૧૯ સં. ૨૦૪૭ જેઠ વદ-૭
રચયિતા ગુરૂવાર તા. ૪-૭-૯૧
રસિકલાલ શાહ શ્રી વિજય દાનસૂરિજી જ્ઞાનમંદિર
અમદાવાદ
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા..... | જૈન શાસનને શુભેચ્છા.. .
- શાક્ત પદ્ધતિથી કેનવાસ ઉપર
4 | શત્રુંજય આદિ તીર્થાટે તેમજ મારબલ શ્રી રાજેશ રતિલાલ શેઠ |ઉપર કોતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના
| કલર કામ ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના ચરિત્રે તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા
મહાપુરૂષોના જીવન પ્રસંગે માટે
- અમારો સંપર્ક સાધો - વીમાના એજન્ટ
જેન ચિત્રકાર ૨૦૫-૫૫૮૪ ઉદયાન દર્શન ૧લે માળે, કાન્તિ સોલંકી ઘાટકોપર મુંબઈ–૭૫
'બટ્ટી ટ્રીટ, રણજીત રોડ, ફોન : ૫૧૨૧૪૩૧
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે છે
Eી
Ex@gીઝ ==૫ ચા ચા ૨ પા યા મ= =કિલ્લેબંધી પંચાચારની=
S
– પૂ. મુનિરાજશ્રી ભુવનચંદ્ર વિજયજી નવાખલ (ખેડા) અરિહંત પરમાત્માના અનાદિકાલની ઉપાશ્રયે, આગમ શાસ્ત્રોના સુરક્ષક જ્ઞાનમહાશાસનની જગતતારકતા અને શ્રેષ્ઠ મંદિર, યાત્રિક આત્માઓની સુસ્થિત વિશ્વ ઉધ્ધારકતા વયંસિદધ છે. ધર્મ આરાધના માટેની ઘર્મશાળાઓ સાતે સિધેમે પયએ નામે જિણમએ ક્ષેત્રેની કલ્યાપ્રદ સંપત્તિઓની સુરક્ષા દર્શનાચાર, જ્ઞાનાચાર, ચારિત્રાચાર, તપ- અનુકંપા-માનવદયા અને કુદરતના બળે ચાર, વીર્યાચાર, પાંચ આચારના પ્રચડ રમતા મૂક પ્રાણીઓની જીવદયા, દશનાશદધ પાયા૫૨ શ્રી જૈનશાસનનો સદાસુરમ્ય ચારની મહામર્યાદામાં સમાય છે. મહાલય રચાએલ છે ખૂબી તે એ છે કે ભાવાત્મક સમ્યગ્દર્શન, એના વિશટમહાલયની કિલ્લેબંધી પણ પંચાચારના કાય ૬૭ ભેદ, સર્વોચ્ચ પાંચભેદ, વિપક્ષે વ્યાપક પ્રસર, પ્રરૂપણ અને સૌમ્ય પ્રશાંત પાંચ ભેદે મિથ્યાત્વના, ષડ્રદશનની પ્રચારથી રચાએલ છે આ વ્યાપ્તિ સમજવા સભ્યતા ભરી વિશાળ છણાવટ, અનેકાંત– માટે ગીતા સંગી શાસનને વફાદાર જય પતાકાને ન્યાયાત્મક જયજયકાર આ પૂ. આચાર્યાદિ મુનિસત્તના ચરણે સમ- તે મૌલિક અંગુલી દર્શન માત્ર છે. પિત થવું જોઇશે.
પેટા ભેદોના પાર નથી. કર્મવૈચિત્ર્યના દર્શનાચાર સાવીય, સર્વવ્યાપી, પ્રભાવે જાતજાતથી વિકૃત–પ્રકૃતિઓ ચારે મહાગંભીર, અને અદ્દભુત ગહનતાથી
ગતિમાની, એ સર્વને શકય હોય તે માર્ગ ગુંથાએલ છે. ઉચ્ચકક્ષાના આત્માએથી
પર લાવી, સંસારથી ઉધરવા, તરેહતરહના માંડીને નિમ્નકક્ષાના આત્માઓને સમાવી
કહ્યા પ્રમાણેના માર્ગો દર્શના ચારે સુવિશાળ લેવા માટે ભાવઠયાને ક્ષીરસાગર છે. શાંતિ
પ્રમાણમાં ચિંધ્યા છે આદિ ધાર્મિકથી સમતા અને પ્રશાંતતાની આહુલાદક લહેરોથી
માંડીને સકૃતબંધક અને અપુનબંધક પાપીના પાપોને સાફ કરી પુણ્યાત્મા બનાવ
આત્માઓથી ધર્મ પ્રદાન શરૂ કરીને, માર્ગાવાની સાવય કળા સદા સ્કુરાયમાન રહે છે.
નસારી, સમ્યગ્દષ્ટિ, દેશવિરતિ સર્વવિરધર્મ સંપત્તિ દ્રવ્યાત્મક,--આત્મસાધનાના તિના સ્થૂલ સૂક્ષમ સ્ટેજે દેશનાચારના ઉતુંગ પ્રતિકસમા સુરમ્ય જિનાલયે, વાત- પાયા ઉપર નિર્ભર છે ને ? અને પેલે રાગવાણીની સુરભિ ફેલાવતા સૌગધિક માથુ હલાવી નાખે એ “ધર્મસંન્યાસીને
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ સ્ટેજ (એક ઉંચી કક્ષા) દશનાચારની મૂળમાં નાથ અને નાથની આજ્ઞા તે ઘેરી ગહનતા જ છે ને ?
માટે શું શું કરવાનું મન થાય ? મહાપ્રાચીન, પ્રાચીન, અર્વાચીન તીર્થો, પાયે પૂરે નહિ. મહેલ બને નહિ, અનંત ચિદશક્તિ-જ્ઞાનશકિતના સ્વામી ઉપકારી પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા નહિ, ધર્મ મળે સર્વજ્ઞ સર્વદશી શ્રી અરિહંત પરમાત્માના નહિ. પુણ્ય ચળે. પાપ, પડછાયો પાડે. માટે ર. જે સમ્યગ્દર્શન પેદા કરનારા, દઢ દેવની ભક્તિ ભવ્ય. ભવ્ય રીતે કરે તે પણ બનાવનારા, ખીલવનારા છે, તેના મૂળમાં ભવ્ય. તે ભકિતનું દ્રવ્ય-ધન તે દેવદ્રવ્ય. કાળવિશેષે દેવદ્રવ્ય સાધક–ઉધારક
દેવને સમર્પિત દેવદ્રવ્ય. દેવ વીતરાગ. તત્વ છે એ તો- નિર્વિવાદ છે સારાંસ ન જોઈએ ભકિતપૂજા કે ભકિતદ્રવ્ય કે કે દેવદ્રવ્ય દર્શનાચારનું દ્યોતક છે માટેજ
સંપત્તિ. પણ તે દેવદ્રવ્ય વંદનીય માટે ૧૪૪૪ ગ્રંથના રચયિતા શ્રેષ્ઠ ટીકાકાર,
દેવદ્રવ્યનિધિ મહાસંકટે કામ આવે,અદ્દભુત શાસન પ્રભાવક પૂ. પાઈ હરિભદ્ર
જીર્ણોધારાદિકમાં અને અતિ જરૂરી સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ દેવદ્રવ્યની સંપૂર્ણ
સ્થળે નવ્યનિર્માણમાં. સંકટ સ્થાને પણ શાસ્ત્રીયમર્યાદાથી સુસુંદર ગોઠવણ રચના
બતાવ્યા છે. . ત્મક રીતે આલેખી છે.
પ્રાણે ઘેર આવ્યા. માગ્યું એનું નાથ એટલે નાથ. ગ-ક્ષેમના કરનારા સેવકનું સઘળું એનું એના મહાશાસનનું , પાકિટ કે જે વુિં એનું ખિસ્સ. કેમ
ભાઈ? આ જરા તમારી મહેમાનગીરી લક્ષ્મી કે સંપત્તિ, મહેલાત કે માળિયાં ;
માટે. એવી છે આ દેવદ્રવ્યના ઉપયોગની વાત સંતાન કે કુટુંબ, વશરીર કે મન, અરે
સ્વ કે ૫ માટે પૂજાદિકમાં ઉપગની”- આ સર્વને માલિક અંદર રહેલે આત્મા, નાથને
ભાવ હતો શ્રી સંઘસ્થવિર પૂ. બાપજી ચરણે, નાથની આજ્ઞા પર, આજ્ઞાની રક્ષા
મહારાજશ્રીના સ્વમુખે સાંભળેલા ઉદ્દગારને. કાજે છાવર.
નાથે સ્વશાસન સ્થાપ્યું. અનાદિકાલીન પછી સ્કુલ-કેલેજ કે દવાખાના અને ચાલ્યા આવતા મહાસત્યને પ્રગટપણે સેનીટોરીયમની વાત કેટલી બેહુદી અને પ્રરૂપ્યું. ધર્મ-કર્મ, પુણ્ય પાપના ઓછાયા ભયાનક ? પાગલખાનામાંથી નાસી આવસમજાવ્યા જેના હૈયે બેઠા તે ધર્માભિમુખ નારના જેવી. શ્રાવકોને વહેંચી આપવું બન્યા. ધર્મગ તેવાને પુયે વધાવ્યા. એટલે દુર્ગતિનું સર્ટીફિકેટ ફાડી આપવું. પરભવમાં પણ પુણ્ય સાથે આવે અઢળક અને વર્તમાન સ્થિતિમાં તેથી જરાએ લક્ષમીને સ્વામી બનાવે સન્માગે ચઢાવે. ફેર નહિ ઉલટાને કાળા કેરને આમંત્રણ. લક્ષમી તે માર્ગે વપરાવે વાપરવાનું મન જ અધોગતિને આમંત્રણ. તારક-મહાપૂજ્યથાય. વેડફે જરાએ નહિ. ઉપકારના ઉધારકનું ખાઈ જવાનું અને ખવડાવવાનું
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪: અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
: ૫૯ મન એટલે દુબુદિધો ઉલંઠાઈ અને નફ- નહિ. આજ તે એ ભયંકર વિષમકાળ ટાઈને છેલ્લી કેટિને નમૂને.
ચાલે છે કે, પાંચમા આભિનિવેશિક નજ મળે તો ન આપશે. પણ નબળી મિથ્યાત્વનો પ્રસર વેગમાં છે કેટિના ભિખારી તે નજ બનશે દવા
સમ્યજ્ઞાનમાં તાકાત એ છે કે સમ્ય
સભ્યના તાત કરે નજ મળે તે ન ખાય. પણ કુપશ્ય કરે ચારિત્ર તરફનો ઝોક વધતો જ જાય. સર્વ. તે મરણ થાય.
વિરતિ નહિ તે દેશવિરતિ માટેની ઝંખના - દેવદ્રવ્યને દીક્ષા. એની સામે ચેડા તીવ્ર બનતી જાય. આ ઝંખનાના સર્વવિરએટલે બનવાનું મેંઢા. મરવું બહેતર. તિની ભાવના તે ભારેભાર છલકાતી હોય. પ્રાણત્યાગ પસંદ પણ સિધાંતનો અપલાપ ન લઈ શકે એ બને પાંચમહાવત આત્મામાં નહિ તે નહિ જ.
'ૌર્ય અને દર્ય વિના મુશ્કેલ છે. પંચ દશનાચારની સ્થલથી થોડી વિચારણા સમિતિ અને ત્રણગુપ્તિ, પાંચ મહાવ્રતની. થઈ. હવે વિચારીએ પ્રકાશપુંજ જ્ઞાનાચારને આગમકથિત લાલનપાલન કરનારી માતાઓ સમ્યજ્ઞાન એટલે અધ્યાત્મનું સુ તેજ. શુદ્ધ છે. તે નવાવાડ આત્માના સુતેજનું રાક વિજ્ઞાનને વિકાસ જ્ઞાન સમ્યફ ત્યારેજ બને મહાકવચ છે. ભોપજીવી ચારિત્રી શકય
જ્યારે સમ્યગ્દર્શનથી પ્લાવિત હોય. શુદ્ધ, રીતે કર દોષને અને પાંચ વિશિષ્ટ સાચા હૃદયની શ્રધ્ધા- તમેવ સર્ચ દેને ટાળનાર હેઈ, પિંડ નિયુક્તિ, નિસંકે જ જિPહિં પડયં, આ ઘનિયુકિત આદિ ગ્રંથે એના ચારિત્રનાઆગમિક મહામંત્ર સમ્યજ્ઞાનીના હૈયામાં સુરક્ષક છે. “ગેાચરી ગીતાથની એ હંમેશ સ્કુરાયમાન જ હોય. વિવેકપૂર્વકનું ઉકિત છેલ્લા પચ્ચીસ વર્ષમાં પ્રાયઃ લુપ્ત નતત્વનું જ્ઞાન આત્માની અધ્યાત્મદશામાં થતી અનુભવાય છે એટલું જ નહિ પણ પરિણમે છે. જીવ-અજીવ, પુણ્ય-પાપ, ચારિત્રીને સુંદર બાહ્ય વ્યવહાર કેટલેક સ્થળે આશ્રવ–સવર, બંધ–
નિશ અને મોક્ષ તે લખતા કલમને કંપાવે એવું બનતું જાય આ નવે તત્ત્વજ્ઞાનની દૈનિક હરકેઈ ક્રિયામાં છે. કારણમાં જમાનાની ઝેરી અસર અને જાગૃત અને સક્રિય હોય. મતિ-શ્રત-અવધિ- સુશ્રઘાનું મીઠું પણ હોય ને? ચારિત્રના મન: પર્યવ અને કેવળજ્ઞાન, પાંચેનો પાંચ ભેદો પણ શાસ્ત્રમાં સુંદર રીતે સ્પષ્ટ સુજ્ઞાની ધીમે ધીમે ઉચ્ચકક્ષાનો અધિકારી વર્ણવ્યા છે. બની જાય. કેવળજ્ઞાન એટલે જડ કે તપાચાર એ તે બાહ્ય અત્યંતર રીતે ચેતન હરકેઈનું ત્રણે કાળનું થતા ફેરફારો ચારિત્રના રક્ષણ માટે, પુરાણું કર્મોની સાથેનું પરિપૂર્ણ, હસ્તકલકવત્ જ્ઞાન. નિર્જરા માટે સર્વગ્રાહી જબરજસ્ત અનંત અવ્યાબાધ મુકિત સુખનું દ્યોતક. આચાર છે. તપસા ચ નિર્જરા એ મિથ્યાત્વ ગયા વિના સમ્યજ્ઞાન આવે રત્નજડિત સુવર્ણ સૂત્ર છે તપની અત્યંતર
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
કેટિને ધ્યાનાનલ જ્યારે પ્રગટે છે, ત્યારે શમાં પાપોદયે-આર્થિક સંકડામણ ભેગવતા તે નિકાચિત કર્મોને પણ સંપૂર્ણ નાશ સાધમિકેને, ભકિતપૂર્વક સારી રીતે વ્યવથઈ જાય છે ને ? બાહ્યત: અનશન- સ્થિતપણે, અને દુષ્કાળ કે અછતગ્રસ્તોને ઉણાદરી, અભ્યતરના સહાયક છે, તે અનુકંપાપૂર્વક યોગ્ય રીતે ન સંભાળી લે?” અત્યંતર-બાહ્યની પ્રગતિ કરનાર છે જોકે ફંડ, કંદ કે બંડરૂપ ન બની જવું ઉદરિકા આજે વિસારે પડતી જણાય છે. જોઈએ. જરૂરીઆતવાળાને બરાબર પહોંચવું અને રસ ત્યાગને મહિમા એ છે થતા, જોઈએ. નાયક અને કાર્યકર્તાઓએ તનતપનું તેજ જોઈતા પ્રમાણમાં જ દેખાય એ મન-ધન અને ટાઈમ-સમયને ભોગ આપી, સ્વાભાવિક છે બાકી શ્રી જૈન શાસનનો મામકે પારકે કર્યા વિના, જાતે હાજર તપ એને શુધ્ધ સુવર્ણ છે અને તપસ્યા રહી, લેકેની લકમીની વ્યવસ્થા-ન્યાયપૂર્વક કરતા હો, કે ડકા જેર બજાયા.
કરવી જોઈએ. - વીર્યાચાર એ સક્રિય (પ્રેકટીકલ) સાધર્મિક ભકિત શાસનનું અંગ છે. આત્મિક પાવર છે. માત્ર વાતેના વડાથી ૧૧ કર્તવ્યમાં ગણાએલ છે અનુકંપા દયા ભૂખ ભાંગતી નથી. હરકેઈ પવિત્ર ક્રિયામાં માનની અને મુંગા અબેલ પશુ-પક્ષીની વિલાસ આમપરિણતિને–ઉવી બનાવે એ ધર્મના શણગાર છે ચિત્ય અલંકાર
છે. આજે મોટે ભાગે સાધુ સંઘ કે શ્રાવક- છે. વિવેકભરી અનુકંપા-દયા અને ધર્મમય સંઘમાં મહાતારક ક્રિયાઓમાં આમેલા- ઔચિત્ય શાસનમાં ગુંથાએલ છે. પણ તે સની એક વિચિત્ર ઓટ આવી ગઈ છે. સઘળા મૂળ ધર્મનેજ દાટી દે, ખલાસ કરે, પ્રતિક્રમણ જેવી પતિતપાવની, કર્મોને તે રીતે નહિ જ. માટે દાવાનલ સમી ક્રિયામાં, પણ તાદાભ્ય વીચાર પૂર્વના ચારે આચાને 'ભાવને પ્રાય: દુકાળ, સર્જાતે જાય છે. ખીલવનારૂં અમોધ તત્વ છે. એ માટે તે શ્રાવકસંઘમાં અમુક ટકા બાદ કરતા દ્રવ્ય- પાંચશે પાનાને ગ્રંથ આલેખી શકાય. પૂજમાં પણ દરિદ્રતા અને પરાવલંબી પણું આમ અતિ ઝીણવટથી વિચારીએ તે પાંચે વ્યાપક બનતું જાય છે. પછી સાધમિક આચારે પરસ્પરના પૂરક અને પરસ્પરને ભકિત અનુકંપા અને જીવદયાની હૈયાની ખીલવનારા છે વિશાળતાની વાત જ કયાં કરવી રહી ?
સૌ કોઈ શાસનસ્થ આત્માઓ, પંચાઆ વાત શકિતમાનની છે. ભારે ભિષણ
ચારના અમૃતનું પાન કરી સંવિગ્ન ગીતાર્થ મોંઘવારીમાં ભકિત-સહાયને પાત્રની વાત
શાસન-વફાદાર મહાત્માઓ પાસે તેની નથી.
અદ્દભુત તારક વિશિષ્ટતાઓ સમજી, એક અદ્દભુત પ્રેરકના પ્રેરણા-વચને અધ્યાત્મના પંથ ઉદર્વગતિ કરી, પંચમ ટાંકીએ તે –“શા માટે પૂર્વપુણ્યથી સારા કેવળજ્ઞાનને ભવાંતરમાં પામે, એજ શાસનમાલદાર બનેલા ધનિકે પિત-પોતાના પ્રદે- પતિને પવિત્ર પ્રાર્થના.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
උපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප6 છે “આણુ એ ધમે આજ્ઞા એ જ ધર્મ છે તું
– પૂ. મુનિરાજ શ્રી રત્નસેન વિજ્યજી મ. ઉદયપૂર (રાજ) 0 පපපපපපපපපපපපපපපු0
ચૌદ રાજલોક સ્વરૂપ સમસ્ત વિશ્વના દુષ્કર્મના આચરણ દ્વારા પોતાના આત્માને સમસ્ત પ્રાણીઓ ઉપર તીર્થંકર પરમાત્માની ભયંકર દુર્ગતિમાં ધકેલવાની તૈયારી કરી આજ્ઞાનું શાસન ચાલી રહ્યું છે.
દીધેલી, તેઓ પણ પ્રાયઃ એજ ભવમાં જે કઈ આત્માઓ તીર્થકરની આજ્ઞાની મુકિત સુખને પામી શક્યા– તેની પાછળ અવહેલના કરે છે, એ આત્માઓને કર્મ એક જ કારણ હતું કે તેઓએ પરમામહાસત્તા દંડ આપે છે અને જે આત્માઓ ત્માની આજ્ઞાને હૃદયપૂર્વક સ્વીકાર કરેલ. તીર્થંકરની આજ્ઞાને સમર્પિત રહી એ “
પરમાત્માની આજ્ઞાનું પાલન એ જ આજ્ઞાનું અણિશુદધ પાલન કરે છે, એ
ખરેખર પરમાત્માની સાચી પૂજા અને આત્માઓને કર્મ સત્તા પણ વિશ્વના સર્વોચ્ચ
સાચી ભક્તિ છે. માટે જ તે કલિકાલ પદ ઉપર પદાસીન કરતી હોય છે.
સર્વજ્ઞ પૂજ્ય હેમચંદ્રાચાર્યજી ભગવંતે આ વિશ્વમાં તીર્થકર પદથી મહાન
પણ પરમાત્માની સ્તુતિ કરતાં એ જ શ્રેષ્ઠ બીજું કઈ પદ નથી. એ પદની
વાત ફરમાવેલ. પ્રાપ્તિ પણ તીર્થંકરની આજ્ઞાનું પાલન
वीतराग ! सपय तिस्तवाज्ञापालनं परम् । કરનારને જ થાય છે. તીર્થંકરની આજ્ઞાને અધીન રહેનારને સમસ્ત પ્રકૃતિતંત્ર પણ
જ્ઞાSS ટ્વિી વિરદ્ધિ ૨, અનુકૂલ બની જાય છે. એ વ્યકિતના
શિવાય ર મવાય ર” આગમનની સાથે ષડુ ઋતુએ પણ એકી હે વીતરાગ પરમાત્મા ! આપની સાથે ફળી જાય છે. વૃક્ષો પણ એ પુણ્ય. પૂજા કરતાં પણ આપની આજ્ઞાનું પાલન વંત આત્માને નમન કરતા હોય છે. એ જ શ્રેષ્ઠ છે. આપની આજ્ઞાની આરા
ભયંકરમાં ભયંકર પાપી આત્માઓ ધના જીવાત્માના મોક્ષ માટે થાય છે અને પણ જયારે તીર્થકરની આજ્ઞાની આધીન- આજ્ઞાની વિરાધના સંસારવૃદિધ માટે થાય છે. તને હર્ષપૂર્વક સ્વીકારી લે છે. એ સ્વીકારની આજ સુધીમાં જેટલા તીર્થંકર થઈ સાથે જ કર્મસત્તા પણ એમના ભયંકર ગયા છે, તેઓએ પણ તીર્થકર બનવાની ગુનાઓને માફ કરી દેતી હોય છે. પૂર્વાવસ્થામાં ભૂતકાળમાં થઈ ગએલા
દરરોજ સાત-સાત માણસોની હત્યા તીર્થકરોની આજ્ઞાનું જ પાલન કર્યું છે. કરનાર અર્જુન માળી તથા રહિણેય ચર. તીર્થંકરના આત્માઓએ પણ જયારે જ્યારે ચિલાતી પુત્ર, તથા દઢપ્રહારી વિગેરે ભયં. પૂર્વમાં થઈ ગએલા તીર્થકરોની આજ્ઞાનું કર પાપાત્માઓ કે જેઓએ ભયંકર ખંડન કર્યું છે- ત્યારે તેઓને પણ
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ આજ્ઞા વિરાધનાની સજા ભોગવવી પડી છે. તે વિશિષ્ટ શક્તિ જોઈએ ને ? - આજ્ઞા વિરાધનાના ફળ સ્વરૂપે જ ઉ૦ તમારી વાત સાચી છે. પરમાત્માની ભગવાન મહાવીર પરમાત્માના કાનમાં આજ્ઞાના અણિશુદ્ધ પાલન માટે વિશિષ્ટ ખીલા ઠેકવામાં આવેલા.
આત્મબળ/મનોબલની સાથે-સાથે વિશિષ્ટ કપિલને ઉન્માર્ગ ઉપદેશતાં કેટા શારીરિક બલ પણ જોઈએ. કેટિસાગર સંસાર વધાર્યો.
જો તમારી પાસે વિશિષ્ટ શારીરિક બલ - આજ્ઞા વિરાધનાના ફળ સ્વરૂપ જ ન હોય અને એ બલના અભાવને કારણે આદિનાથ પ્રભુને ગોચરીમાં ૪૦૦ દિવસનું પરમાત્માની આજ્ઞાનું પાલન સંપૂર્ણ ન કરી અંતરાય પડેલ.
શકતા હોય તે પણ તમારા હૈયામાં પર- આજ્ઞા વિરાધનાના પાપે જ અંધક- માત્માની આજ્ઞા પ્રત્યે ભારી બહુમાનભાવ મુનિની ચામડી ઉતારવામાં આવેલ. તે અવશ્ય હોવું જ જોઈએ. અને જે જે
- પૂર્વમાં આના વિરોધનાના પાપે જ આજ્ઞાનું પાલન કરવામાં પોતાની અસગજસુકૂમાલ, અર્ણિકા પુત્ર આચાર્ય મેતા- મર્થતા હોય એનું હયામાં ભારોભાર રજ મુનિ, સ્કંદિલાચાર્યના ૫૦૦ શિષ્ય, રંજ-દુ:ખતે અવશ્ય લેવું જ જોઈએ સુકેશલ મુનિ આદિ આદિ ઉપર મરણાંત અને જે જે આજ્ઞાનું પાલન કરતા ઉપસર્ગો આવેલ.
હાઈએ, એ આજ્ઞાઓના પાલનમાં હૃદયમાં પૂર્વ જન્મના તીર્થકરની આજ્ઞાની ઉત્સાહ હોવો જોઈએ. ઉદાસીનભાવ કે વિરાધનાના પાપે જ મહાસતી મદનરેખા, ઉત્સાહ વગર કરેલી પ્રભુ આજ્ઞાની આરામહાસતી સીતા, મહાસતી ઋષિદત્તા, મહા- ધના વિશેષ ફલદાયી બનતી નથી. સતી કલાવતી આદિના જીવન ઉપર મરણાંત આપણે આત્મા પણ અનંત ઉત્સભયંકર ઉપસર્ગો આવેલ.
પિણી–અવસર્પિણી કાળથી આ સંસારમાં આજ્ઞાની આરાધના એટલે સર્વોત્કૃષ્ટ રખડી રહ્યો છે અને નાના પ્રકારના ભામાં ઇનામ
અનેકવિધ યાતનાઓને સહન કરી રહ્યો છે. આજ્ઞાની વિરાધના એટલે ભયંકરમાં હવે જે એ ભવની રખડપટ્ટીમાંથી મુક્તિ ભયંકર સજા.
મેળવવી હોય તે મહાન પુણ્યના ઉદયથી શું જોઈએ છે તમારે ?
મળેલ આ માનવભવમાં પરમાત્માની આજ્ઞા નરકની ભયંકર સજા કે મુકિતની પ્રત્યે આજે જ પ્રીત જેડી દઈએ પરમાશાશ્વત મજા ?
ત્માની આજ્ઞાના રહસ્યને સમજવામાં | મુકિતની શાશ્વત મજા જ જોઈતી પ્રયત્નશીલ બની જઈએ. અને શક્તિ અનુહોય તે આજથી જે પરમાત્માની આજ્ઞાને સારે એ આજ્ઞાને જીવનમાં આત્મસાત કરવા પિતાના જીવનને પ્રાણ બનાવી દઈએ. કમર કસી લઈએ એમાં જ આપણાં - પ્રઆજ્ઞાના સંપૂર્ણ પાલન માટે આત્માનું પરમશ્રેય રહેલું છે.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ
હા
હા
હા
હા
હા
હ
હ
હ
હ
હ
૯
મ્યગ્દર્શનની શુદ્ધિથી ધર્મ
–શ્રી કિશોર ખંભાતી 5 હજાર હાથ નાહાહા હા હા હા હા હાહ
અનંતે પકારી ચરમ તીર્થપતિ શ્રી માનવા, એટલું જ નહિ પરંતુ તેનાથી વિપમહાવીરપરમાત્માના શાસનના પરમાર્થને રીત કહેનારને પણ ન માનવા, ન વાંદવા ન પામેલા મહાપુરૂષોએ મનુષ્યભવને અતિ પૂજવા, ન સાંભળવા અને પરીચય પણ ન દુર્લભ ગણાવ્યા છે. તેમાં પણ આર્યદેશ, કરે. આવી દઢ શ્રદ્ધા અને વર્તન જ આર્યફળ અને શ્રી જૈનશાસનની પ્રાપ્તિ સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ કરાવે છે અને ટકાવે થયા બાદ એક માત્ર એક્ષ-માર્ગની આરા- છે. તેવું શાસ્ત્રો ફરમાવે છે. ધના કરવી એ જ આ મનુષ્યભવની સફ. આ બાબતમાં વર્તમાનકાળમાં ઘણી ળતા છે. આવી દુર્લભ સામગ્રીની પ્રાપ્તિ ગરબડ દેખાય છે. આજે સાધુ ભગવંતેને આપણને અનંતીવાર પ્રાપ્ત થઈ, તે પણ ઉપદેશ (પ્રરૂપણા) આગમને આધારે છે કે આપણે તેને સફળ બનાવી ન શકયા તેનું નહિ તે શ્રાવકવગે જાતે જેવાને વખત મુખ્ય કારણ સમ્યગૂ-દર્શનને અભાવ?
આવી લાગે છે. કેટલાંક પરંપરાથી વિચાર આપણે એ કરવાનો છે કે પૂર્વ
શાસ્ત્રવિરુદ્ધ વાતને વળગી રહ્યા છે, તે ભવમાં જે સામગ્રીને આપણે સદુપયોગ
કેટલાંક શાંતિ, સંપ, એકતાના નામે કરી શક્યા નથી, તે આ ભવમાં પણ
શાસ્ત્રના સિદ્ધાંતને ઉત્થાપી રહ્યા છે. જ્યારે આવી દુર્લભ સામગ્રીને દુરૂપયોગ તે નથી
ઉપયોગ તા નથી કેટલાંક પૂર્વ ધર અને અતિન્દ્રીય જ્ઞાની કરતા ને ? શાસ્ત્રકારે જણાવે છે કે સમ્યગૂ પરના ઉદાહરણ લઈને મનસ્વી રૂપે દશનની પ્રાપ્તિ વિના થતી દરેક ધર્મ પિતાની માન્યતાઓ ચલાવી રહ્યા છે. મુગ્ધ ક્રિયાઓ એકડા વગરના મિંડા જેવી છે, અને બાળ છે તેવાઓની પાછળ દેરાય એટલે એ વાત તે નિશ્ચયપણે માનવી જ છે. આવા મહામુનિઓ પોતે શાંતિથી સરસ પડશે કે સૌથી મહત્વની વસ્તુ જે કાંઈ પણ જીવન જીવવાનો અને આરાધના કરવાને હોય તે “સમ્યમ્ દર્શન” જ છે. મિયા સંતેષ માને છે.
આ સમ્યગ દર્શન એટલે ભગવાનના અરે ! તે સિવાય પણ કેટલાંક શ્રમણ વચન પર સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા.” બેલવાથી કે તથા શ્રાવકેનું બાહ્યાવરણ શુદ્ધ લાગે છે, લખવા માત્રથી સમકિતની પ્રાપ્તિ થઈ જતી પરંતુ આંતરિકપણે જેને પોતાના પૂજ્ય નથી, પરંતુ શાસ્ત્રમાં જણાવેલી દરેક ગુરૂદેવે પણ અગ્ય જણાવ્યા છે, તેવા વાતને માનવી, શાસ્ત્રાધારે કહેનારને જ સુગુરૂ સાથે એકતા ઈછે, ગમે તે ભાગે એકતા
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૪ કરવા ઈર છે; તે પણ ગાઢ મિથ્યાત્વને કરીને પણ ન લેવાય તેવું આચરણ કવું ઉદય જ માનવે પડશે ને ! માટે જ પડશે. જો આવી શ્રદ્ધા થશે તે જ જે આપણે શાસ્ત્રમાં જણાવ્યું છે કે ગુરૂના વિચારથી અનંતાભ મેળવી નથી શક્યા તે આ સરખા વિચારવાળા ગુરૂથી દૂર રહે તે ભવમાં સુલભ પણ મેળવી શકશું. પૂર્વ પણ ગુરૂનિશ્રામાં રહેલા છે, જયારે ગુરૂના ભવના પૂ ગે દેવગુરૂની કૃપાથી આપવિચારોની વિરુદ્ધ વિચારવાળા જે ગુરૂ ણન સિદ્ધાંતનિષ્ઠ, શુદ્ધપ્રરૂપક, વ્યાખ્યાન નિશ્રાએ રહે તો પણ ગુરૂની આજ્ઞામાં નથી વાચસ્પતી આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય એટલું જ નહિ પરંતુ શાસનમાં પણ રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સાહેબની નિશ્રા ટકી શકતા નથી. માટે જ જે આપણે મળી છે. આ આત્મા પર આ મહાપુરૂષને સમ્યક્ત્વ મેળવવું હશે, ટકાવી રાખવું હશે અનંતપકાર છે. આ મહાપુરૂષે જીવનભર તે આગમાધારે દરેક વાત જાણવી પડશે, સંઘર્ષમય જીવન જીવીને આપણને સમ્યગ્નસંખ્યા સામે નહિ જોતા શાસ્ત્રસમ્મુખ રહીને ધર્મ તથા સમ્યગ તિથિની આરાધના કરવાનું પણ આપણે માનવી પડશે. તેનાથી વિપ- સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત કરાવ્યું છે. તેઓશ્રીની
વાણીને આપણે હૃદયમાં ઝીલીએ, તેઓશ્રીના રીતે કહેનારની સામે (શકડાળ શ્રાવકની
વિચારોને આપણા વિચાર બનાવી આપણે જેમ શ્રી મહાવીર પરમાત્માને ભકત જે સૌ વહેલામાં વહેલા સિદ્ધિપદને પામીએ પૂર્વે ગોશાળકને ભકત હત) આંખ ઊંચી એજ શુભાભિલાષા.
,
,
જૈન શાસનના લવાજમ
દેશમાં પરદેશ એરથી પરદેશ સીમેઇલ ૧ વર્ષ રૂા. ૪૦ . ૩૦૦ ૨ વર્ષ રૂા. ૮૦
૩૦૦ ૫ વર્ષ રૂા. ૨૦૦
૧૫૦૦ 3 આજીવન રૂા. ૪૦૦
૩૦૦૦
૧૫૦૦ – શ્રી જૈન શાસન :– A clo. શ્રીમતી જશમાબેન વી. મેઘજી તથા વેલજી વી. દેઢીયા
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર.
-
૭૫૦.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
---
--= = = -=--. આદુ એક સાધુએ એ બાળ્યો? હું
–વિનોદરાય શાન્તીલાલ દોશી, રામભવન, જામનગર, ---
- -- - ----- --- - - શ્રી વીતરાગ પરમાત્માના શાસનમાં અને પછી પોતાના સેવક દ્વારા દરવાજા અનેક મહાત્માઓ થઈ ગયા. જેઓએ બંધ કરાવ્યા. અને વહેલી સવારે યોજના પોતાના પ્રાણના ભોગે પણ શ્રી વીતરાગ મુજબ આખા ગામમાં વાત ફેલાવી કે જેને પરમાત્માના શાસનને અને સિદ્ધાંતને સાધુ એક વેશ્યા સાથે ગામની બહાર એક અદભુત બચાવ કર્યો છે. અનેક મહાત્મા મંદિરમાં રાતવાસે રહ્યા છેઆથી ગામ એ શાસન ઉપર આવેલ ઉપસર્ગોનું વિવિધ આખું ભેગું થયું. રાજા પણ રાણીને પ્રકારે નિવારણ કરેલ છે. આવા અનેક બતાવી આપવાના આશયથી રાણીને સાથે મહાત્માઓ પૈકી એક મહાત્માએ પિતાને લઈ પેલા મંદિર પાસે આવ્યા. એ બાળીને પણ શ્રી જિનશાસન ઉપર હવે જે સમયે પેલી વેરાયા આવેલ ઉપસર્ગનું નિવારણ કરેલ છે. મંદિરમાં આવી અને મંદિરના દ્વારા ( વાત એમ બનેલ કે એક રાજા જે
5 ૨ ક . રાજાના સેવકો દ્વારા બંધ કરવામાં મિથ્યાદશની હતું. તેની રાણી શ્રી વીત
આવ્યા. ત્યારે અંદર રહેલા મહાત્મા રાજાની રાગ પરમાત્માના શાસનની પરમ શ્રાવિકા
બધી જ યુકિતઓ પામી ગયા, તેઓએ હતી. તે રાણી જિનશાસના દેવ, ગુરૂ અને
વિચાર કર્યો કે હું ગમે તેટલે બચાવ ધર્મની અવારનવાર પ્રશંસા કરતી. મિથ્યાત્વી
જ કરીશ તે પણ એક વેશ્યા સાથે મને લોકે એવા રાજાથી આ સહન થતું ન હતું. તેથી
જોશે તે જૈન શાસનની હીલના થશે. જિનશાસન ને હલકું ચીતરીને રાણીને મારું તો જે થવાનું હશે તે થશે. પણ શાસનના માર્ગેથી પાછા વાળવા રાજા કંઈક
. કેઈ પણ ભેગે શાસનની હીલના થવી યેજના વિચારવા લાગે.
જોઈએ નહીં. આથી તે ગીતાથ મહા
માએ જૈન શાસનની હીલના ન થાય તે એવામાં એક જૈન સાધુ વિહાર કરતા
હેતુથી પોતાના શરીર ઉપર રહેલા જેન ત્યાં આવી ચડયા ગામની બહાર એક
સાધુના ઉપકરણ-મુહપત્તિ તથા એ મંદિરમાં તે રાતવાસે રહ્યા. રાજાને આ
વિગેરેમાંથી દોરા કાઢી હાથેથી વણીને તેની મકે જેતે હતે. રાણી અવારનવાર જૈન જનોઈ બનાવી અને ત્યારબાદ એ મુહસાધના ત્યાગ અને વૈરાગ્યની પ્રસંશા કરતી પત્તિ આદિને મંદિરમાં જલી રહેલા દીવાની હતી તેથી જૈન સાધુ ટાંગી અને કંચન જેતમાં જલાવીને રાખ કરી નાંખ્યા અને તથા કામિનીના સગી છે તેવું બતાવવા તે રાખ આખા શરીરને લગાવીને જેના માટે રાજાએ કાવતરૂં ધર્યું. જે મંદિરમાં સાધુમાંથી ઈતર મહાત્મા બની ગયા. સાધુ રહ્યા હતા ત્યાં એક વેશ્યાને મોકલી ચિજના મુજબ રાજાની આજ્ઞાથી
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
સેવકોએ દરવાજા ખોલ્યા ત્યારે આખા તે રાજેશ્વરી–નરકેશ્વરીમાં માનતા હોય. શરીરે રાખ ચોળીને જોઈ પહેરેલા પેલા જૈન સાધુ તે રાજાઓને પણ રાજ મહાત્મા બમ બમ ભલે કરતાં બહાર છોડાવનારા હેય. ' ત્યારે ભારત આવ્યા. લોકે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. ઉપર રાજ કરનાર વડાપ્રધાન તૈયાર કરરાજા શરમિંદો બન્યો. રાણુની જેનશાસનમાં વાની ઈરછા જાગે તે કેવું ગણાય? જ્યારે શ્રદ્ધા દઢ બની. લેકેને પણ લાગ્યું કે મહાપ્રભાવક મહાત્માઓ આવા કૃત્યને રાજા જૈન ધર્મ પ્રત્યે દ્વેષબુદ્ધિવાળો જિનાજ્ઞા વિરોધી કહે છે ત્યારે પોતાના છે આ પ્રમાણે એક મહામાએ એ બચાવમાં આવા કૃત્ય કરનાર અવારનવાર મુહપત્તિ બાળીને પણ શ્રી વીતરાગ પરમા- પેલા એ બાળનાર મહાત્માનું દષ્ટાંત
ત્માના શાસન ઉપર આવેલ ઉપસર્ગનું દઈ સાધુને ગમે તેમ વર્તવાની છુટ છે તેવું નિવારણ કર્યું અને જેનશાસનની પ્રભા- ઠસાવવા પ્રયત્ન કરે છે અને એ રીતે વના કરી.
પોતાના અવિચારી અને અશાસ્ત્રિય પગલાને પરંતુ આજે કેટલાક સાધુઓ પિતાના
બચાવ કરે છે. પરંતુ આવો બચાવ કરનારને
ખબર નથી કે પેલા એ અવિચારી અને અશાસ્ત્રિય એવા ઠરાના
બાળનાર
બાળીને પિતાના બથાવમાં આ વિરલ પ્રસંગને ઢાંકીને જેન મહાત્માએ તે એ સાધુને ગમે તેમ વર્તવાની છુટ છે તે
અનંત ભવના પાપકર્મોને બાળીને ભસ્મ દવે કરી રહ્યા છે જે ખૂબ જ શોચનીય
કરી નાખ્યાં. જ્યારે આવા મહાત્માના
દષ્ટાંતને પોતાના અશાસ્ત્રીય માર્ગને બચાવ છે. ફટાકડામાં છ કાય જીવોની હિંસા
કરવા માટે ઉપયોગ કરનાર તે ખરેખર સમજાવી, દિવાળીમાં બાળકને ફટાકડાની બંધી આપનાર બાળકને “રાઈફલ ટ્રેઇનીંગ
દયાને પાત્ર છે. શાસનની રક્ષાની જેની
આ ની પ્રેરણા આપે છે. અને અભિયાન જેવા
જવાબદારી છે તે જ જે શાસ્ત્રીય માગ
નષ્ટ થાય તેવી પ્રવૃતિ કરે તે તેને કે મેગેઝીનમાં રાઈફલસુટીંગની ટ્રેઈનીંગ લેતા
. બચાવે? નાવિક જ જે નાવ ડુબાવે તે લેતા જેન બાળકના ફેટા છપાય છે. રાય
તેને કેણ પાર ઉતારે. છતાં પણ વીતરાગ ફલમાં દારૂગોળો નથી તે શું છે? ફટાકડાની બંધીને ઉઘાડે ભંગ થાય છે.
પરમાત્માને મહા ઉપકાર છે કે આવા ભારતના ભાવિ વડાપ્રધાન બનાવવા તે શું
કાળમાં જિનાજ્ઞાને વફાદાર સાધુએ પણ જૈન સાધુનું કર્તવ્ય છે? જૈન સાધુ તે
છે અને તેમના દ્વારા આ શાસન હજુ જીવમાત્ર વીતરાગ પરમાત્માનું શાસન
સાડાઅઢાર હજાર વર્ષ સુધી ચાલવાનું જ છે. સ્વીકારે ત્યાગી અને વિરાગી બને તેવું ઈચ્છતા હોય. તેને રાજ કરવામાં કે રાજકર્તાઓ પેદા કરવામાં કદી રસ ન હોય.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાકા હાથf]ળી
"न हि मन्दोऽपि स्वाधीनममृतं परित्यज्य
गरलपानाय स्पृहयति ।" આ દુનિયામાં મુખમાં મુખ કે જડ એ પણ મનુષ્ય પોતાની ! ગક પાસે અમૃત હોય તે તેને ત્યાગ કરીને સ્વપ્નમાં પણ વિષપાનની આ
પૃહા કરતો નથી. તેમ આ સુભાષિતને ભાવ છે. - પણ દુનિયા તરફ નજર નાખીએ તે વિપરીત જોવા મળે છે. કારણ પિતાના સ્વાર્થમાં રકત લોકો આત્મહિતને માટે નિસંઘ મી દેખાય છે. ધર્મના વિષયમાં આજે બહુ જ ખરાબ હાલત છે. અમૃત સમાન શ્રી જિનધર્મની પ્રાપ્તિ થવા છતાં ય મોટે ભાગ
તેમાં પ્રમાદી અને બેદરકાર બન્યો છે અને વિષ સમાન સંસાર જ સુખ તરફ આંધળી દોટ મૂકે છે. તે જ્ઞાની પુરુના કથન પ્રમાણે છે
તેને જડ કહેવામાં સંકેચ કરવાનું કાંઈ કારણ છે ખરું ? “જડ કહેવા તે ગાળ નથી પણ તેની ચેતના માટેની પ્રેરણું છે તેમ સમજે
તો કાલથી સુધારે થઇ જાય છે તે જ્ઞાની પુરુષોના ચિંતનને સાર્થક ન કરી આ જમ ગુમાવવાને બદલે સફળ કરવાનો પુરુષાર્થ આદરે પર તે જ અપેક્ષા.
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
******>>>→
પવની આરાધનામાં ઉલ્લાસ કેળવા
મગધમાં રાજ્ય કરતાં નંદરાજાના
મુખ્યમ`ત્રી શ્રી શકટાળ હતા. તેમને સ્થલિભદ્ર અને શ્રીયક નામે એ ચિરંજીવા હતા. પુત્ર સ્ફુલિભદ્ર મોટા હતા અને શ્રીયક નાના હતા. મંત્રીશ્વરનુ અણુધાર્યું... મૃત્યુ થવાથી રાજાએ શ્રીયકને રાજયનું મંત્રીપદ આપ્યું.
ધર્મ ની
પદવી મેળવ્યા પછી શ્રીયકે જૈન સારી એવી ઉન્નતિ કરી. પ્રાયઃ .તેઓએ ૧૦૦ જિનમદિરા અને ૩૦૦ જેટલી ધ શાળાઓ બધાવી હતી. રાય
તરફથી
નિત્ય
મળતી સુખ સાહ્યબી ગૌણુ કરી પ્રતિક્રમણ-દેવદર્શન-પૂજન વગેરે ધાર્મિ ક ક્રિયાએ અપ્રમત્ત ભાવે કરતા, તેમજ સાત ક્ષેત્રમાં પણ સારુ એવુ' દાન કરતા. આ રીતે શ્રી જિનેશ્વર ભગવ ́તના શાસનની અપૂર્વ પ્રભાવના રક્ષા કરીને તેઓશ્રીએ અપૂર્વ અમર નામના મેળવી હતી.
દિવસે। પસાર થતાં શ્રીયકને આ સ્વાર્થ મય સૌંસાર અસાર ભાષવા લાગ્યા. સ'સારના બધના કાચના કણિયાની માફક ખૂંચવા લાગ્યા. તે બધનાને તાડવા માટે તેઓએ અનન્તનુ કલ્યાણ કરનારી, જન્મા જન્મના ફેરા મિટાવનારી અનતા શાશ્વત સુખે પ્રાપ્ત કરાવનારી ભાગવત પરમેવરી પ્રવજ્યા અંગીકાર કરી. તેમના માટા બહેન યક્ષા સાધ્વીજી તેનેવન કરવા
-અમીષ આર. શાહ -હષીત એમ. શાહ
તપસ્યા
આવ્યા. પર્યુષણુપર્વ નજીકમાં આવે છે. અને તેમાં તપસ્યા કરવાથી બહુ જ પૂણ્યના લાભ થાય છે, એવુ’સમજાવી કરવાનુ... નકકી કરાવ્યું. પર્યુષણુપના દિને જ સવારે નવકારશીના પચ્ચકખાણે પારિસનુ પચ્ચકખાણુ કરાવ્યું. અનુક્રમે સાઠે પેરિસ, પુરિમુ, એમ કરતાં કરતાં છેવટે સાંજે
ઉપવાસ' પચ્ચકખાણુ કરાવ્યું ઉપવાસ પણ ચાવિહારો લઇ ગયાં. કદી ભૂખ્યા ન ન રહેવાને કારણે તે જ રાત્રિયે શ્રીયક મુનિ કાલ કરી સ્વર્ગે ગયા.
પાપના
યક્ષા સાધ્વીજીને આ સમાચાર મળતા તે ઘણા પ્રશ્ચાતાપ કરવા લાગ્યા. મારે હાથે સુનિભાઇના ઘાત થઇ ગયેા. આવા ઘાર પાપથી હુ' કયારે છૂટીશ ? પ્રશ્ચાતાપ રૂપે શ્રી સંઘ સાથે તેઓ કાઉસગ્ગ યાને ઉભા રહ્યા. શાસન દેવીનાં બારણાં ખખડવા લાગ્યા. શાસનદેવીને નીચે આવવું પડયું. યક્ષા સાધ્વીએ હકીકતથી વાકેફ કર્યો. યક્ષા લાવીજીને લઈને શાસનદેવી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ગયા, ત્યાં વિચરતા શ્રી સીમ‘ધરસ્વામી ભગવાનને પેાતાના પાપનું પ્રાયશ્ચિત પૂછવા લાગ્યા, કેવળજ્ઞાની ભગવ'તે ફરમાવ્યું કે “શ્રીયક મુનિનું મરણુ કાંઇ ઉપવાસને કારણે નથી થયુ, તેમનું આયુષ્ય માત્ર આટલું જ
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૦ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
બાકી હતું, ઉપવાસના માત્ર નિમિત્તથી છવુ, અદ્રમ અક્ષયનિધિ, પૌષધ, સામાયિક શુભધ્યાન ધરતાં ધરતાં તેઓ સ્વર્ગે ગયા વગેરે ધર્મક્રિયાઓ ભાવ પૂર્વક કરવી જોઈએ. છે, ત્યાંથી ચ્યવીને મેક્ષમાં જશે.
જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રની શુદ્ધિ કરવા હમેશાં પછી, કેવળજ્ઞાની ભગવંતે . યક્ષા
ઉદ્યમવંત બનવું જોઈએ, આ પર્યુષણ પર્વમાં સાદવજીને ચાર ચૂલિકાએ સંભળાવી, યક્ષા
કલ્પસૂત્રના વ્યાખ્યાન એકાગ્ર ચિત્તો સાવીએ તે યાદ કરી લીધી. ત્યારબાદ,
સાંભળવા જોઈએ, દેવ-દર્શન-પૂજા શાસનદેવી યક્ષા સાધ્વીજીને ભરતક્ષેત્રમાં
વિગેરે દરરોજ કરવી. આઠેય દિવસ લીલેપાછાં લાવ્યા.
તરીને ત્યાગ કરવો જોઈએ. સુપાત્રે દાન પ્રિય વાચકે! સાર આપણે એટલે નિત્ય આપવું જોઈએ. સકલ સંઘને મન જ લેવાને છે કે શ્રીયક મુનિએ જેવી રીતે વચન-કાયાથી ત્રિવિધ ખમાવવું જોઈએ. ફકત એક જ દિવસના ઉપવાસથી દેવગતિ ક્રોધથી રહિત થઈને નિષ્કપટ ધમની આરામેળવી અને અંતે મેક્ષ પણ મેળવ્યું,
ચ, ધના કરવી જોઈએ. એ પ્રમાણે જે ભવ્યા
ત્માઓ પર્યુષણ પર્વમાં મન-વચન-કાયાની તેવી રીતે આપણે પણ શકિત મુજબ શદ્ધિથી ધર્મની વિશુદ્ધ આરાધના કરશે મહાપ્રભાવક પર્યુષણ પર્વમાં ઉપવાસ, તેઓ ચોકકસ પરમપદને પ્રાપ્ત કરી શકશે. as
accessed ones तव चेतसि वर्तेऽहमिति वार्ताऽपि दुर्लभा । मच्चित्ते वर्ते से चेत्वमलमन्येन केनचित् ॥ હે પ્રભુ! લોકોત્તર ચારિત્રવાળા આપના ચિત્તને વિશે હું રહું એ તે અસભવિત છે પરંતુ મારા ચિત્તને વિશે આપ રહે એ બનવા જોગ છે અને એમ થાય તે માટે બીજી કઈ જરુર પર જ નથી.
હેમરાજ લગધીર ગુઢકા પરિવાર (જોગવડવાળા)
C/o. યુનાઇટેડ ટ્રેડર્સ જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા.......... ૧૯૬-૧૯૮ સેમ્યુઅલ સ્ટ્રીટ ૨/રર ભગવાન ભુવન
મુંબઈ નં-૯ පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
- I અંધારામાં અજવાળું – સત્યભાષિતા 6, Is
– શ્રી સત્યદશી –
અનંત ઉપકારી શ્રી તીર્થંકરદેવના આ ન કરે તે તે કેવો કહેવાય? સત્ય બોલી પરમતારક શાસનને અવિચ્છિન્નપણે ચલા- તે બીજાને માઠું લાગશે, પાસેના ય ખસી વવામાં, શાસનના પરમાર્થને પામેલા ધર્મા- જશે, ઝઘડાખરમાં ખપીશું તેમ માનીને ચાર્યાદિ મહાપુરૂષને ફાળો નાનોસૂનો નથી. સત્ય માર્ગ ન સમજાવે છે તે આત્મા કે જેઓએ શાસનની રક્ષા માટે અવસર સ્વયં ડુબે છે અને અનેકને ડુબાડે છે. આવે પોતાના પ્રાણની પણ પરવા કરી • પ્રાણાંત આપત્તિમાં પણ સત્યના પ્રકાનથી. ખરેખર તારક એવા શાસનની મહત્તા શનથી શાસનની ઉનનતિને કરનારા પૂ. શ્રી સમજાઈ જાય તે કેણ એ સકણું હેય કાલિકસૂરિજી મહારાજાનું દૃષ્ટાન્ત શાસ્ત્રોમાં જે શાસન માટે સર્વસ્વ અર્પણ ન કરે ? સુપ્રસિદ્ધ છે. એવા સમર્થ આત્માઓ જીવતા હોય ત્યારે શ્રી દત્ત રાજાની નગરીમાં વિહારના શાસન સામે આંખ ઊંચી કરવાનું સામર્થ્ય કમપૂર્વક વિહાર કરતાં કરતાં સપરિવાર પૂકેઈનામાં ય હોતું જ નથી. '
શ્રી કાલિકસૂરિજી મહારાજા પધાર્યા છે. ભગવાને ફરમાવ્યું છે કે જેઓએ તેથી ધર્મીજનો મેઘના ગર્વથી ચકેરની ઉપકાર કરવો હોય તેઓએ ઘણું જ શાણુ જેમ આનંદને પામ્યા છે અને મીઠી મધુરી સમજુ-વિવેકી બનવું જોઈએ. આચાર– દેશના રસના આહાદથી અત્યંત આત્મિક વિચાર–ઉચ્ચારમાં એકરૂપતા સધાય તે જ આનંદની તૃપ્તિને અનુભવે છે. વાસ્તવિક કેટિન ૫કાર સાથે પરોપકાર
આ જે દત્તરાજા છે તે મિશ્યામતિ છે થઈ શકે. જેમ હિત–મિત અને પશ્ય હેય
અને ઘણુ ઘણુ યોને કરાવે છે. અને તે જ બોલવાનું છે. સત્ય હોય તે બધું
સંસારી સંબંધે પૂ. આચાર્ય મહારાજને જ બેલવું તેમ નથી તેથી જ સાધુપુરૂષોને સરે જૂઠ નહિ બોલવું તેવી પ્રતિજ્ઞા હેય છે!
Rા ભાણેજ થાય છે. પોતાની માતાના કહેવાથી અવસર આવે કડવું સત્ય પણ બોલવાન પૂ. આચાર્ય મહારાજ પાસે આવે છે. છે. સત્યના પ્રકાશન સમયે જે સત્ય ન જીવની ચાલ, બેલચાલ રીત ભાત બેલે તે બીજા છ ઊંધું લઈને જાય, ઉપરથી જ તેની યેગ્યતા–અગ્યતાને મહાઉનમાર્ગે જાય કે મિશ્યામાર્ગમાં જોડાય તે પુરૂષ માપી લે છે. જે રીતે આ રાજ પૂ. બધું પા૫ જાણવા છતાં સત્ય પ્રકાશન ન આચાર્ય ભગવંત પાસે આવે છે તેથી જ કરે તેના શિરે આવે છે ! ગાઢ અંધકાર તેઓ સમજી જાય છે કે આ અયોગ્ય જીવ હોય અને બેટરી પાસે હોવા છતાંય પ્રકાશ છે. કોઈપણ રીતે સમજી શકે તેવું નથી.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૨ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૪
છતાં પણ તેઓશ્રી તેને અહિંસામય ધર્મનું પૂ. આચાર્ય મહારાજની આજુબાજુ પિતાના સ્વરૂપ અત્યંત પ્રેમભાવથી સમજાવે છે. વિશ્વાસુ સુભટને ગોઠવી રાજા પોતાના ઘરે અહિંસાદિના પાલનથી જ સ્વર્ગની અને જાય છે. પરંપરાએ મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. અને આપણે તે આ પ્રસંગ ઉપરથી એ હિંસાદિ કરવાથી નરકાદિ દુર્ગતિમાં ભટ- વિચારવું છે કે-જે પૂ. આચાર્ય મહારાજે કવું પડે છે.
તે વખતે વિચાર્યું હતું કે આટલો મટે અતિ એ અધર્મની જનેતા છે. રાજાથી રાજા છે, તેને સત્ય કહીને તેની સાથે રહેવાતું નથી એટલે એકદમ પૂછે છે કે- વિરોધ કેણ કરે? તેને દુશ્મન કેણ બનાવે? યજ્ઞને ઘમ કહેવાય કે નહિ ? ત્યારે પણ તેમ વિચારી સાચું ન કહ્યું હતું તે શું પૂ. આચાર્ય મહારાજ બહુ જ શાંતિથી પરિણામ આવતઆજે તે હાલત એટલી અહિંસાદિ ધર્મને સમજાવે છે છતાં પણ ખરાબ થઈ છે કે-જેઓ સત્યમાર્ગનું પ્રકારાજા પૂછે છે કે-યજ્ઞનું ફળ શું? તે અવ- શન કરતા હોય છે, સત્ય સમજાવતા હોય સરે પૂ. આચાર્ય મહારાજા વિચારે છે કે છે તેના મોંઢા પણ ચૂપ કરવામાં હવે જો હું સત્ય નહિ કહું તે અનેક મોટાઈ અનુભવતા હોય છે. આપણે છે ઊંધુ લઈને જશે. હિંસામય યજ્ઞાદિમાં નંબર આમાં ન આવી જાય તેની આપણે પ્રવૃત્તિ કરશે. તે બધાની મિથ્યાવની વૃદ્ધિનું કાળજી રાખવી છે. આ દેટત ઉપરથી એ પાપ મને લાગશે. તેથી આચાર્ય મહારાજ બધપાઠ લે છે કે-સત્ય માટે છેક સુધી કહે છે કે-રાજન ! યજ્ઞનું ફળ નરક કહ્યું ઝઝુમવું પણ પાછી પાની કરવી નહિ. છે ! તેથી ક્રોધથી ધમધમતે એ રાજા પરિણામ તો જ્ઞાનીએ જોયું હશે તે જ પૂછે છે કે-હું મરીને કયાં જઈશ? ત્યારે આવશે. પણ સત્ય માગને બતાવનારા જરાપણ થડકાર અનુભવ્યા વિના પૂ. આ. જો વિદ્યમાન હતા છે અને રહેશે તેટલી મહારાજે કહ્યું કે-નરકે ! ત્યારે અત્યંત નોંધ લેવાશે તે પણ ભાવિ પેઢી માટે એક કષાયશીલ બનેલ રાજ પૂછે છે કે તમે આદશ રૂપ તે બનશે જ. માટે સૌ કઈ મરીને કયાં જશે? તે બહુ જ શાંતિથી વાચકે સત્યના સત્ય માર્ગના પ્રેમી તે પૂ. આચાર્ય મહારાજે કહ્યું કે સ્વગે? બને જ તે જ ભાવના રાખવામાં આવે છે. નરકના ભયથી ગભરાયેલે રાજા પૂછે છે તે સમજવાને આ પ્રયત્ન છે બાકી સ્તુત્ય કે-મારૂં મૃત્યુ કયારે થશે? ત્યારે તેઓશ્રી પ્રયત્નને પણ નિધ ગણનારાને તે કહે છે કે-આજથી સાતમે દિવસે તારું નથી જ! મૃત્યુ થશે અને તેની પ્રતીતિ એ છે કેફરવા નીકળેલા તારા ઉપર ઘેડાની ખરીથી ઊડેલી વિષ્ટા તારા મેઢા ઉપર પડશે. તેથી
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસનને અભિનંદન!
–પૂ. મુનિરાજ શ્રી નયવર્ધન વિજયજી મ. જગ જયવંતા શ્રી જૈન શાસનને જીવંત જવલંત અને જયવંત રાખવાના શુભાશય સાથે જન્મેલ જૈન શાસનઃ સાપ્તાહિક પોતાના ૩ વર્ષના અતિ બાલ્યકાળને વટાવી શશવાવસ્થા તરફ ચતુર્થી વર્ષમાં પદાર્પણ કરી રહ્યું છે. વયમાં બાળ એવા પણ આ જૈન શાસને અબાળ પરાક્રમ કેરવી જૈન શાસનના સુવિશુદ્ધ સિદ્ધાંતને પ્રકાશમાં લાવવાનુ પરમ પવિત્ર પુણ્ય કાર્ય કર્યું છે. જે અતિ અતિ અનુમદનાપાત્ર છે.
જૈન શાસનના પરમપનેતા પ્રભાવે જીવતા સમસ્ત સંઘની જેન શાસનને તેના સિદ્ધાંતદેહે જીવંત રાખવાની પણ એક અનોખી જવાબદારી છે. લોકહેરીમાં તણાયા વગર સત્ય સિધ્ધાંતો સમાજ સમક્ષ મુકવા એ એક અતિ કપરું કઠિન કાર્ય છે. સત્ય મોટેભાગે કડવું હોય છે. છતાંય લોકહેરીને વિચાર કર્યા વગર સિધ્ધાંત સુરક્ષાના કાંટાળા માગે પણ સ્થિર કદમ ઉઠાવી રહેલા જૈન શાસનને લાખ લાખ ધન્યવાદ! ( સંસ્કૃત ભાષાના જૈન શાસન શબ્દનો અર્થ છે-જિન-આજ્ઞા શ્રી જિનેશ્વર ભગવાનની આજ્ઞાને જગ ચગાનમાં જયઘોષ ગજાવતા આ જૈન શાસનને” અંતરના અભિનંદન!
સન્માર્ગની પ્રરૂપણું થાય ત્યારે ઉમાના ભુક્કા બોલાય-કુતર્કોના કુરચા ઉડે, મિથ્યાત્વીઓ મુંઝાય-અજ્ઞાનીઓ અકળાય,સત્યને સૂર્ય પ્રકાશી ઉઠે–અનેક ગુમરાહને રાહ લાધે. આ “જૈન શાસન દ્વારા પણ સત્વભરી મહત્ત્વભરી થતી આવી શાસન-સેવાઓને શતશઃ પ્રણામ.
શાસનની આરાધના માટે વિશિષ્ટ પ્રકારે આરાધના શકિત જોઈએ. પ્રભાવના માટે વિશિષ્ટ પ્રકારે પુણ્યશકિત જોઈએ. જ્યારે શાસનની રક્ષા માટે ફકત શાસન પ્રત્યેના સમર્પણભાવ જોઈએ. જયાં શાસનને સમર્પણભાવ નથી ત્યાં થતી ગમે તેવી પણ શાસનની આરાધના યા પ્રભાવના તેની શું કિંમત છે? શાસનના સમર્પણભાવનું સત્ત્વ અને શુરાતન રગરગમાં જગવતાં આ જૈન શાસનને અંતરની ઉમિ સહ આવકાર?
માહપુણ્યોદયે જૈન શાસન મળ્યું છે. આ જૈન શાસનના પ્રાણુભૂત અંગોને એખંડ અભંગ રાખવા તે શાસનપ્રેમી સૌની અનુપેક્ષણીય ફરજ છે. આપણે સૌ પણ આ ફરજના કરજને ચૂકવવામાં ચૂસ્ત રહી પર માત્મશાસનના પ્રભાવે શીધ્ર પરમાત્મયપદ પ્રાપ્ત કરીએ એ જ મંગલ કામના,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
અષાઢી ચેામાસીપની મહત્તા,
-લે, ગુલાબચંદ ઢાકારભાઇ ઝવેરી
મેક્ષ માગે જતા આપણે અટકાવ- સીનુ` મહત્વ વધારે કેમ ? જૈન શાસ્ત્રકારાએ નારામાં ચાર કષાયા પણ છે. (૧) અનંતાનું-કાળના વ્યવહાર ચૌમાસીથી જ રાખ્યા છે. બંધી કષાય. (૨) અપ્રત્યાખ્યાનીય કષાય. જેમ સ વતત્ઝરીપ`પ્રસંગે અટ્ઠમનું ( ૩ ) પ્રત્યાખ્યાનીવરણીય કષાય. ( ૪ ) નિધાન છે, તેમજ ચાતુર્માસિક પ્રસંગે છજ્જૂનુ વિધાન છે. અને તે ન કરે તેને માટે પ્રાયશ્ચિત છે.
સવલન કષાય.
હવે આ ચાર કષાયમાંથી ખસવા ચાર ચેાજના છે. અનંતાનુબંધી કષાય યાવજીવ રહે, પણ જો એ ચાકડી ખસી હૈાય તે, તા થયેલા કષાય વર્ષથી વધારે ટકે નહિ. બાર મહિના આગળના જુના કલેજે કષાયે। ખસેડવાની મર્યાદાના છેલ્લા સામુદાયિક દિવસ સ ́વત્સરી નકકી કરવામાં આવ્યા. અન'તાનું' ધી ચોકડીથી બચવા માટે સંવત્સરી પ છે, અને તે માટે સામુદાયિક આરાધના કરવા માટે એકજ દિવસ ભાદરવા સુદ ચોથ નકકી કરવામાં આવ્યા.
અષાઢી ચોમાસીપની મહત્તા વધારે વિરાધનાથી બચાવવામાં છે. જીવ વિરાધનાથી ન ડરે તે જૈન શાના ? અને ચોમાસામાં તે વિરાધના પાર વિનાની થાય તેમ છે. જીવ વિરાધનાને ત્યાગ મુખ્ય છે. કર્માયે જે વ્રત ન લઇ શકે તે પન્નુ વિરાધનાથી તા ડરો, જીવની વિરાધનાથી ડરવુ' એજ સમૂચિંતનુ-જૈનનું લક્ષણ.
ભલે શ્રી કૃષ્ણજી અવિરતિ હતા, અપ રાખાણી હતા, છતા પણ વિરાધનાથી ડરનારા તા હતા જ, તેથી ચોમાસાના ચાર માસ માટે તેમણે એક રાખેલા કેદખાર ભરવા નહિ” ત્રણ ખ'ડના સ્વામી, સેાળ હજાર મુકુટબધ્ધ રાજાના અધિપતિને ઉપાધિના પાર હશે? છતાં ચોમાસામાં થતી વિરાધનાની પરાકાષ્ઠાથી
બચવા, દરબાર
જેમ કાર્તિકી સુદ્ઘ ચઉદસ, ફાલ્ગુની સુદ ચઉદસ, અને અષાઢી સુદ ચઉદમ, એ ત્રણે ચાતુર્માસિકી સામુદાયિક આરાધનાના નિયત દિવસ છે તેમ. આ ત્રણે ચૌમાસી પવની આરાધના આત્માને અપ્રત્યાખ્યાની કષાયથી રાકવા માટે છે.
પ્રત્યાખ્યાની કષાયથી ફેંકવા પ્રકૃખી-ભરવાનો પ્રતિબધ મૂકયા.
પ્રતિક્રમણની ચેાજના.
સજવલન કષાયથી રાકવા દેવસીરાઇ સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, પૌષધ, શ્રી પ્રતિક્રમણની ચૈાજના સમજી લેવી. જિનેશ્વરદેવનું નિત્યપૂજન, બ્રહ્મચર્ય, દાન, હવે ત્રણેય ચૌમાસીમાં અષાઢી ચૌમા-શીલ, તપ વિગેરે ધાર્મિક ક્રિયાઓ ચાતુ
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
ર્માસમાં કરવાથી વિરાધનાથી થતા બચાવના ભવ્યામાઓ એ અવશ્ય કરવા જોઈએ જેથી પ્રમાણમાં અધિક લાભ આપે છે. એ જ ભવભ્રમણ આપણી ઓછી થાય. બને ત્યાં રીતે વિષય કષાયને ત્યાગ એ પણ કર્તવ્ય છે. સુધી પોતાના ગામમાં જ ચાર માસ ચોમા
અપ્રત્યાખ્યાની ચોકડીમાંની બચવા માટે સાના રહી ધર્મ આરાધના જેટલી બને તેટલી ચાતુર્માસિક પર્વની આરાધના છે અને તેમાં વધારે (જીવ વિરાધનાથી બચવા) જયણું વિશેષતા વિરાધનાથી બચવા માટે અષાઢી પાળી કરવી. એજ એકની એક અભિલાષા. ચાતુર્માસિક પર્વની આરાધના છે.
–મોકલનાર– શ્રી ઉમાસ્વાતિવાચકશ્રીએ “સમ્યગ- ધનજીભાઈ સુખલાલ બારભાયા દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રાણિ મોક્ષ માર્ગ મેક્ષ કારીયાણીવાળા મલાડ (મુંબઈ) માર્ગના સાધન તરીકે, મેક્ષે જવાના માર્ગ
જૈન શાસનને વિશેષાંક પ્રસંગે તરીકે, સમ્યગ્રદર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્રને સાધન
હાર્દિક શુભેચ્છા જણાવ્યા છે. બુદ્ધિ ધર્મની હવા માત્રથી ધર્મથ
શાહ ચમનલાલ પોપટલાલ
ઘડિયાળી નથી. બુદ્ધિ ધર્મની છતાં, તે ધર્મ ન પણ હાય અધમ હેય, તેની ધર્મ માની આચ
| (અમદાવાદની શુભ પ્રેરણાથી રણ થાય તે તે ધર્મ વિધાતક છે. ધર્મની શુભેચ્છકે વિચારણામાં સાવચેતીની આવશ્યકતા છે.
શેઠ ચંદુભાઈ બાંધણીવાળા પરલોકના હિતની બુદ્ધિએ શ્રી જિનેશ્વર- ચંપાગલી ઝવેરી બજાર, મુંબઈ દેવનું વચન સાંભળે તે શ્રાવક. - ચાતુર્માસની અંદર સામાયિક, પૌષધ ચીમનલાલ ઉત્તમચંદ વાટાવાળા વગેરે કાર્યો ચોમાસાના આભૂષણે છે. ચોમા
શાહપુર ચુનારાના ખાવો સાનું ત્રીજુ ભૂષણ પ્રભુની પૂજા ત્રણે ૪૬ મેરીપળ, અમદાવાદ ટેક કરવી. સવ ત્રતામાં ચઢિયાતું બ્રહમચર્ય વ્રત છે. દેવતાઓ પણ સભામાં દાખલ" શાહ જયંતિલાલ વાડીલાલ થતાં જ બ્રહ્મચર્ય વ્રતને ધારણ કરનારને ૨-બી પંચરત્ન એપાર્ટમેન્ટ, વિરતિવાળાને પ્રથમ નમસ્કાર કરી પછી મહાલક્ષ્મી ચાર રસ્તા પાસે, પિતાના સિંહાસન પર બીરાજમાન થાય છે. પાલડી અમદાવાદ-૭
ચોમાસામાં વિશેષ પ્રકારે તપસ્યા, વ્રત, પરચખાણ અને અભિગ્રહ, કરવા અને શા. ચમનલાલ પોપટલાલ ઘડીયાળી આરંભ સમારંભની પ્રવૃત્તિ ઓછી કરવી. બંગલા નં. ૧૨ “શન, ભગવાનતે ઉપર જણાવેલા આભૂષણે રૂપ ધર્મકાર્યો ' નગરને ટેકરેપાલડી અમદાવાદ-૭
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા હા હા હા હું, અરે ! એ કાળા માથાના માનવીઓ આપણે ક્યાંથી આવ્યા અને ક્યાં જવાના ?
– શ્રી મુકિતરાગી આહ હ હ હ હ હ હ હ હાહ આપણે કેક ગતિમાંથી આવ્યા છીએ એ જ હવામાન કે વાતાવરણમાં ફેરફાર અને કેક ગતિમાં જવાના છીએ એ હકીકત લાવ્યા વિના જે જીવન પૂર્ણ કરી દઈએ તે છે. પરંતુ પ્રશ્ન એ કે આપણે કઈ ગતિ. તે જ હવામાન કે એથી ઉતરતા હવામાનમાં માંથી આવ્યા હઈશું. અને કઈ ગતિમાં ફરી જવાની આપણુ માટે પૂરી શકયતા છે. અહીંથી જઈશું.?
- આપણા વર્તમાન વર્તન ઉપરથી આપણે ભૂતકાળ અને ભાવિને વિષય કરતે ક્યાંથી આવ્યા છીએ અને કયાં જવાના આ પ્રશ્ન જ્યારે આપણી સામે જ આવીને છીએ તે જાણવું, હાયતે અંદાજે જાણી ઊભો રહે છે. ત્યારે એ પ્રશ્નનો જવાબ શકાય છે. આપવાનું કામ જ્ઞાની ભગવંતેના માથે ન સૌ પ્રથમ ચાર ગતિમાંથી પ્રથમ દેવનાખતા હોઈએ તેમ એટલે જ જવાબ ગતિમાંથી આપણે આવ્યા હોઈએ. અને આપીએ છીએ કે કેવલી ગમ્ય દેવગતિમાં જવાની શક્યતા ધરાવતા હોઈએ,
વણ ઉકેલ્યા પ્રશ્નોના જવાબ મુખ્યત્વે તે આપણે આપણું લક્ષણ તપાસી લેવા કેવલજ્ઞાની મન:પર્યવજ્ઞાની કે અવધિજ્ઞાની જોઈએ. જેમ આપી શકે છે-એમ સમ્યજ્ઞાની પણ જે આપણે ધર્મના પ્રેમી હેઈએ-ધર્મ આપી શકે છે.
કર આપણને ગમત હોય. ધર્મની વાત આગમ જેણે વાંચ્યાં હોય, આગામે આપણને ગમતી હાય ધર્મ કદાચ ન પણ જેણે વિચાર્યા હોય. આગના ગહન કરી શકતા હોઈએ. એ છો પણ કરતા તને જેણે અભ્યાસ કર્યો હોય તે પોતેજ હોઈએ પણ ધર્મ કરવા જેવું લાગતું હોય આગમના આધારે કહી શકે કે હું ક્યાંથી દર્શન, પૂજન જિનવાણી શ્રવણ, સામાયિક આવ્યો છું. અને કયાં જવાનું છું. અહીં પ્રતિક્રમણ, જિનપૂજા આ બધું સમય કાઢીને આપણે ચાર સ્થાનેથી આવવાની શક્યતા પણ કરવાની આપણે ટેક રાખતા હોઈએ ધરાવીએ છીએ. દેવગતિ, મનુષ્યગતિ, તે આપણે દેવલોકમાંથી આવ્યા છીએ અને તિર્યંચગતિ અને નરકગતિ.
દેવલોકમાં જવાના છીએ. જે ગતિમાંથી આપણે આવતા હોઈએ આપણું ભાગ્ય સારૂં દેખાતું હોય, છીએ તે ગતિનું હવામાન, વાતાવરણ આપણું શરીર ની રેગી કે હૃદય રોગી હોય, આપણું સાથે લઈને આવતા હોઈએ છીએ. આપણને જે સ્વપ્ન આવતાં હોય તે સારાં
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
હેય જેવા કે સ્વપ્નમાં જિનમંદિર જિન- જેને કાવા-દાવા આટી ઘુંટી-માયા મૂતિ, ઉપાશ્રય, ગુરૂમહારાજ, જિનપૂજાઆદિ પ્રપંચ બહુ ગમતી હોય, જેને સ્વભાવ દેખાતાં હોય ન્યાય નીતિ અને પ્રમાણિકતા લેભી હોય, ગમે તે રીતે પૈસા જ ભેગા પૂર્વકનો આપણે વ્યાપાર કે વ્યવહાર હોય, કરવાની જેની વૃત્તિ હય, વારે ઘડીએ તે આપણે દેવકમાંથી આવ્યા છીએ અને જેને ભૂખ લાગતી હોય, જયારે ખાવા આપે દેવલેકમમાં જવાના છીએ એમ કહી શકાય. ત્યારે જે તે ખાવા તૈયાર હોય રાત કે દિવસ
હવે ચાર ગતિમાંથી બીજી ગતિ મનુ- જે ખાયા કરતે હોય, ખૂબ ખાવા જોઈતું બની તેના લક્ષણ તપાસીએ. મનુષ્ય ગતિ હોય તે તિર્યંચ ગતિમાંથી આવ્યું છે. માંથી આપણે આવ્યા હોઈએ અને મનુષ્ય અને કેવી રીતે જીવન એ જીવ્યા કરે અને ગતિમાં જવાના હોઈએ તે આપણામાં નીચેના દેવાનિ કે મનુષ્ય ગતિને વેગ્ય ગુણ જો ગુણે અવશ્ય હવા હેઈએ. જેના જીવ- ' ન કેળવે તે ફરી તિર્યંચ ગતિમાં જવાને નમાં દંભ ન હોય. જેને કાવા-દાવા આટી તેમ કહી શકાય. ઘંટી ગમતી ન હોય, બતાવવું જુદું, હવે ચાર ગતિમાંથી જેથી નરક ગતિના બલવું જુદું અને કરવું જુદુ, આ જેના લક્ષણ તપાસી લઈએ. જીવનમાં ન હોય, બીજા જીવો પ્રત્યે દયા અને કરૂણને ભાવ આવતે હેય કોઈને
જેનામાં રામની માત્રા વધુ હોય, દુનિસહાયક બનવાની ઈચ્છા થતી હોય, કોઈને યાની લાલ-પીળી ચીજો ઉપર જેને ખૂબ બચાવી લેવાની ઈચ્છા થતી હોય, પાસે સગ થતો હોય એને મેળવવા ખૂબ ધમપૈસે હોય તે દાન આપવાની ઈરછા થતી પછાડા કરતો હોય, સ્વજને પ્રત્યે જે હોય, અડધામાંથી અડધું ફલ નહિ તે ખૂબ જ ધિકકાર અને તિરસ્કારને ભાવ કુલની પાંદડી પણ કયાંય આપવાની કે રખતે હેય જેના મોઢામાંથી અપશબ્દો જ નોંધાવવાની ઈચ્છા થતી હોય, પાંચ ઇન્દ્રિયે નીકળતા હોય, કેઈને ગાળ આપવી તિરજેની કાબુમાં હય, જ્યાં ત્યાં નજર નાખવી સ્કાર કરવો. ઉતારી પાડવો, હલકે ચિતરવો જે તે ખાવું છે તે જોવું જેવું તેવું સાંભ- આ બધું જેના સ્વભાવમાં જ હોય, મૂખ ળવું આ બધું જેને ન ગમતું હોય, દરેક લેકની અને દુર્જનની સોબત જ જેને કાર્યમાં જે ચપળ હોય, સ્વભાવે જે સરલ
ગમતી હોય, કેઈને મારવા કૂટવા કે હેરાન હેય તે મનુષ્ય ગતિમાંથી આવે છે અને
કરવામાં જ જેને મજા આવતી હોય તે મનુષ્ય ગતિમાં જવાની લાયકાત ધરાવે છે.
નરક ગતિમાંથી આવ્યા છે. અને પોતાના એમ કહી શકાય.
લક્ષણે ન સુધારે તે પાછો નરકમાં જવાને હવે ચાર ગતિમાંથી ત્રીજી તિક છે. એમ કહી શકાય. ગતિના લક્ષાણુ તપાસીએ.
આ પ્રમાણે ચારે ગતિનું આ હવામાન
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
અને વર્તારે જોયા જાણ્યા પછી વર્તમાન દુર્લભ એવી મનુષ્ય ગતિમાં આવી ગયા જીવન તરફ એક બારીક નજર નાખી તપાસી છીએ. લેવાની જરૂર છે કે આપણે ક્યાંથી આવ્યા. મનુષ્યગતિ એ જકશન છે, અહીંથી છીએ અને ક્યાં જવાની તૈયારી કરી રહ્યા ચારે ગતિમાં જઈ શકાય છે. કયાં જવું અને છીએ ?.
ક્યાં ન જવું એને નિર્ણય હવે આપણે ટ્રેનોમાં પણ મુસાફરો માટે ચાર વિભાગ જાતે જ કરવાનું છે. હોય છે. ફર્સ્ટ કલાસ, સેકંડ કલાસ, થર્ડ આ નિર્ણય વિના જીવનની નાવ હકારે કલાસ અને ગુડઝ ! માણસે ફસ્ટ-સેકંડ રાખશું તે ભવિષ્યમાં કદાચ એવું પણ અને થર્ડ કલાસમાં બેસતા હોય છે. જ્યારે. બની જાય કે લમણે હાથ દઈને આપણે જાનવરને ગુડઝમાં ભરીને લઈ જવાતાં ગાવું પડશે કે, હોય છે.
“ક્યાં રે જવું હતું ને ક્યાં રે જઈ ચડયા, પરલોકના મુસાફરો માટે દેવગતિ એ અમે ભવના મુસાફીર ભુલા રે પડયા...!” ફસ્ટકલાસ છે. મનુષ્યગતિ એ સેકડ કલાસ છે. અને તિર્યંચગતિએ એ થર્ડ કલાસ છે. શ્રી જૈનશાસન વિશેષાંક પ્રસંગ અને નરક ગતિ એ ગુડઝ છે. ગુડઝમાં લઈ
હાર્દિક શુભેચ્છા જવાતાં મોટા ભાગના જાનવરો બાંદરાના કે.
પ. પૂસિદ્ધાંત વાગીશ સ્યાદવાદ દેવનારના કતલખાને જ પહોંચાડાતાં હેય
વાચસ્પતિ તપાગચ્છાધિપતિ પૂજય આચાર્ય છે. જયાં બિચારાઓને મૃત્યુની ભયંકર . વેદના સિવાય કશું જ હેતું નથી.
""" દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્ર સૂરી
શ્વરજી મહારાજ સાહેબના વિનીત ફર્સ્ટ કલાસની ટીકીટ વધારે, સેકડની શિષ્યરત્ન પૂ. મુનિરાજ શ્રી પ્રશાંત દર્શન ઓછી થડની એથી પણ ઓછી અને ગુડ- વિજયજી મહારાજની શુભ પ્રેરણાથી તેમણે ઝમાં વગર ટીકીટેય જાનવરોને બાંધી જામનગર ઓસવાળ કેલેની તથા શાંતિ બાંધીને અનિચ્છાએ દાખલ કરાતાં હોય છે. ભવન ઉપાશ્રયમાં પ્રવચનની શરૂઆત કરી
દેવ અને મનુષ્યગતિમાં તે જ જઈ શકે તે નિમિ. કે જેણે જીવનમાં થોડી ઘણી પણ ધર્મની
ને શુભેચ્છક સહાયક મૂડી ભેગી કરી હેય ધર્મ જેની પાસે નથી. અને માત્ર અધર્મ જ જેના જીવનમાં એક સદ્ ગૃહસ્થ વ્યાપી ચૂક્યા છે. એના માટે તિર્યંચગતિ
હ : દિનેશભાઈ કે નરકગતિ લખાયેલી છે.
શ્રી રાકેશભાઇ ભરૂચવાલા આપણે પુણયશાળી છીએ કે તેનેય
#
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
જીવન ધન્ય
બનાવવા....
(પ. પૂ. હસ્તગિરિ તીર્થોદ્દાર પૂ.આ. શ્રી વિજયમાનતુંગ સૂ. મ, ના સંદેશ)
શ્રાવક જીવન સફળ કરવા, સવારે છ વાગે, મારે બાર વાગે, સાંજે છ વાગે, રાત્રે દશ વાગે, બાર બાર નવકાર શુદ્ધ ભાવે ગણવા. રાત્રે દશ વાગે સૂઈ જ જવુ'. વધારે ન જાગવું. સુતા પહેલા ઓશીકા ઉપર જમણા હાથની આંગળી વડે બાલ બ્રહૂમચારી શ્રી નેમિનાથ સ્વામીને નમઃ” એમ સાત વાર લખવુ' જેથી, નિદ્રામાં ખરાબ
સ્વપ્ન આવે નહી, સાડા ચાર વાગે, ઉઠી નવકાર ગણવા, હાથ પગ ધોઇ એક સામાયિક કરી, ચાર કે પાંચ ખાધી નવકારવાળી ગણવી, પછી બીજા સામાયિકમાં રાઇ પ્રતિક્રમણ કરવું. સવારે એછામાં ઓછું નવકારશી, રાત્રે આછામાં ઓછુ ચાવિહાર કે તિવિહારનું પચ્ચકખાણુ કરવુ. દેરાસરમાં ભકિતમાં દોઢથી બે કલાક કાઢવા, ગુરૂ મહારાજાના ચાગ હાય ત્યારે વ્યાખ્યાન શ્રવણ અવશ્ય કરવું. વ્યાખ્યાન શ્રવણ જીવનમાં પ્રકાશ લાવનાર મહાન દ્વીપક છે બધા ગુણુ એનાથી પમાય છે.
WWWXXXXXXXBXXX:
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા........
છું
.
卐
આધુનિક ટેકનોલાજીના યંત્રેશ
O
-:
મેસી-ફર્ગ્યુસન ટ્રેકટરો ૧૦૩૫ ૨૪૫ અને ૨૫ માડેલ. ટ્રેકટરોનાં ખેત-આારા.
રાટેવેટર–ત્રણથી ચાર સાધનનું કામ એક સાથે
૦ એલ. ટી.-સ્ટાર્ટ રા-સ્વીચા વિગેરે.
૦ એન. જી. ઈ. એફ. લેકટ્રીક માટો.
સીમ્પસન-પરકીન્સ ડીઝલ્સ એન્જીને. -: વિક્રેતા :
વિકાસ કાર્યાં રે શ ન
માલવીયા રાડ, રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨
ફોન : ૨૬૪૪–૩૪૮૯૮-૨૩૦૬૮
Gram : Vicas
太湖 水8 大蒜 太湖水潑水水水© 858 © 大湖·杰
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
પુણ્યાનદ પ્રસંગ પ્રેરણા......
ગુરુ નહિ ગુરુ કૃપા
અન તલબ્ધિ નિધાન ગૌતમ ગણધરની ચાદ આવે એટલે દેખાય છે શુરૂ ચરણેામાં સમર્પિત પડકારની શકિતમાં ચમત્કાર, જે સર્વાં ભગવ ́ત મહાવીર પ્રભુના હાથે સયમ લેનાર માટે ફિકસ ન હતું. તે ગૌતમ સ્વામિના હાથે ચારિત્ર ગ્રહણ કરે એટલે કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ બુકી`ગ હોય, ગુરૂ ચરણામાં સમર્પિત થનાર ને ગુરૂકૃપાની લબ્ધિ મળે જ છે. પણ સમર્પિત થવા માટે સૂક્ષ્મ પણ અહકારને ત્યાગવાની તૈયારી પ્રથમ જોઇએ છે.
હું હું કરનારા સ્વ-પ્રશ'સાના સરોવરમાં જ મહાલનારાને ગુરૂકૃપા મુશ્કેલથી પણુ મળતી નથી. હુ' જયારે વિલિન થાય ને મારૂ કંઇજ નથી જે છે તે ગુરૂનુ જ છે, એ ભાવથી સમર્પિત થવાય આજ્ઞા શિરા ધાય થાય ત્યારે ગુરૂકૃપાના મધુરા કુળ ચાખવા મળે છે. અજૈન રામાયણના પ્રસંગ છે રામચ'દ્રજીને સમુદ્ર પાર કરવા માટે બ્રાજ પુલ બનાવવા પડે છે. જ્યારે તેમના આજ્ઞાંકિત ચરણ સેવક હનુમાનને લંકા જતા સાગર પાર કરવા ફક્ત ઉડવાની જ જરૂર પડી જે ઉઠીને લકામાં સીતાજીને મળ્યા. જાવાનું છે આજ્ઞા માનનાર છે હૃદયમાં વસનારાને માટે આશિષના ફુવારા માગવા નથી પડતા. સમર્પણ થતાની સાથે
– શ્રી પુણ્યાનંદ શિશુ-રાયપુર
જ જ'ગલમાં મં'ગલ કરવાની શક્તિ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે.
ગુરૂ બનવા કરતા ગુરૂકૃપામાં જોખમ ઘણું એન્ડ્રુ છે. પૂ. લબ્ધિસૂરીશ્વરજી મ. પશુ ગુરૂ આજ્ઞાના અંગઉપાસક હતા. એકવાર નરસઢાથી વાદ કરવા માટે માજીના આય સમાજિ મદિરમાં જવા ગુરૂવરશ્રી કમલસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ આજ્ઞા અપેારના સખત તડકામાં ગોચરી વાપરીને ગયા ને જ્યારે સાંજે પાછા આવી ગુરુ ચરણામાં શિર ઝુકાવે છે. ત્યારે માલુમ પડે છે પૂજ્ય ગુરુવરને તપાવલા લેાઢા જેવી ગરમીથી શિર ગરમાગરમ હતું.
કરી.
બાજુમાં બેઠેલા મુનિને ગુરુવરે કહ્યું શિર ઘણું જં ગરમ છે. ત્યારે મુનિવર કહે સાહેબ સવારથી તેમના શરીરમાં તાવ હતા પશુ આપે આજ્ઞા કરી તેને તે કેવી રીતે ઉલ્લંઘન કરે. આતા આપના ગૌતમસ્વામી લબ્ધિવિજય છે.
તે જ પ્રસંગે ગુરૂના અંતરના આશિષ કેવા મળ્યા હશે કે જે લિિવજ્યજી મહારાજે પ'જાખ મુસલમાનેાના ગામામાં ખુલ્લા કસાઈવાળાના રોડપર ઉર્દૂ ને હિંદીમાં અહિંસાના જાહેર પ્રવચન આપીને વ્યા ખ્યાન વાચસ્પતિના બિરૂદને પ્રાપ્ત કરેલ હતુ..
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૬ :
હારી માંસાહારીને શાકાહારી બનાવ્યા હતા. આઠ આને વેચાતુ માંસ બેઆને પશુ લેવા કાઈ તૈયાર ન હતું. ત્યારે પ્રવચનમાં છરા લઈને કસાઇએ ગુસ્સે થઈને મારવા આવ્યા હતા. તે પણ ગુરૂકૃપાના આશિષથી નીકળતા દયાના મધુર ગાને કસાઇને પણ અહિંસક બનાવ્યા.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
જૈન શાસનના ચેાથા વર્ષના વિશેષાંકને વંદન...
ગુરૂને ડરાવનારાને આશિષ ન મળે. ગુરૂથી ડરનારા ને કૃપાલબ્ધિ મળે જિનેશ્વરની કૃપા મેળવવી હોય તા જિનાજ્ઞાના સાચા સમર્પિત ઉપાસક બનવું જોઇએ. આજે આજ્ઞાને વિરાધવી કૃપાના ફળ મેળવવા પ્રયત્ના થાય છે. પાપાને આચારવા
પુણ્યના સુખ મેળવવાના પ્રયત્ના થતા નજરે જોવાય છે. ગુરૂ ચરણામાં સમર્પિત થઇ શાશ્વત આનંદના સાતા બનવા તૈયાન આપીએ.
શાહ ચુનીલાલ ગાપાલજી સી-૩૧૦ દાતાણીનગર–૧ એસ. વી. રાડ, ખારીવલી વેસ્ટ, સુ બઈ-હર
ભરત એન્ટરપ્રાઇઝ
૩૪, નાગદેવી સ્ટ્રીટ,
બીજે માળે, મુબઇ ન. ૩
જૈન શાસનની સૌ ખેલે જૈ જૈ સદા
નવકાર મંત્ર શિરોમણિ છે નમન તેને કરો ગણીને, શાસન સેવા કરે. જૈન શાસન વધે ખુબ ખુબ માગળ ચડીને ૧ સત મત છેડા, નરનાર સત છેડે પત નાય
જયજય
નાય
સત કી દાસી દુનિયા હૈ
સત સે સબ મીલે આય, દેવ ગુરૂ ધર્મના જય હા,
જૈન શાસનને દ્વાર ધનજી કરે વિશેષાંકને
જૈન શાસનને વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા......
શ્રી દિલિપકુમાર તથા અભયકુમાર એચ. શાહની પ્રેરણાથી થયેલ
શુભેચ્છક
-
વંદન શત શત વાર. 3
-ધનજી સુખલાલ બારભાયા કારીયાણીવાળા–મલાડ
શ્રી દિનેશ ચત્રભુજ શાહે
ડી૧૨ સુમન એપાર્ટમેન્ટ શકર લેન, કાંદીવલી વેસ્ટ, સુબઈ ન. ૬૭
ર
શ્રી અરવિંદ ચત્રભુજ શાહ સી-૬૦૩, વમાનનગર આર. પી. રાડ, મુલુ'ડ વેસ્ટ,
મુંબઇ ન', ૮૦
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
રત્નત્ર
-પૂ. મુનિરાજ શ્રી મેાક્ષરતિવિજયજી મહારાજ શરગાગતિ અનુભૂતિ
કાજળકાળી કાળરાત્રિમાં...જયારે
વાદળાંઓના ગડગડાટ કાનના પડદાને ચીરી નાખતા હોય...
વીજળીના ચમકાર આંખાની કીકીને આંધળી બનાવી દેતા હાય... અર્જુનની બાણવર્ષા જેવા વર્ષાબિન્દુઓ દેહ પર ત્રાટકી રહ્યા હોય...
જોજન જોજન ઊંચે ઊછળતા માજા'એ વચ્ચે મરિયે નાવ જોલાં ખાતી હાય... અઝાવાતી વાવ છે.ડાં ચેમેરથી આક્રમણુ લઈ આવતાં હોય...
કિશ્તીને કાષ્ટ્રમાં લેવાના કણ ધારના કરોડો પ્રયત્નો પણ નાકામિયાબ થતા હાય...
હલેસાની સાથે નાવિકાએ જીવનની આશાનેય હેઠી મૂકી દીધી હાય.....
ને ખેલ ખલાસ થવાની જ્યારે પળેા ગણાતી હાય...
...ત્યારે
એકાએક
જેનામાં દિશા દર્શાવવાની ને માર્ગ બતાવવાની, સુકાન સ’ભાળવાની ને એનુ' સફળ સ'ચાલન કરવાની અને નાવને હેમખેમ કિનારે પહેાંચાડવાની તમામે તમામ તાકાતનાં દન થતાં હાય એવા કો'ક દેવ આકાશની અટારીએથી નાવડી તરફ આવતા દેખા દે.
...એ વખતે...
પુરવાર
એને નીરખતાં જ નાવિકા અને યાત્રિકાની આંખામાંથી હર્ષાશ્રુની જે વર્ષા વરસી પડે અને એ વરસાદથી એમના હૃદય-સરોવર જે રીતે છàાછલ ઊભરી પડે, એમનાં મુક–કમલ જે રીતે ખિલ-ખિલ બની ઊઠે અને એ સુખ-કમલમાંથી શરણાગતિ સ્વીકારની જે વાણી સૌરભ મહેકી ઊઠે... એથીય ઝાઝેરા હું વરસાદ અને છલકાતા આનન્દના અનુભવ આ ચાર-શરણદાતારના દર્શન થતાંવે'ત જ શરણાભિલાષુકને થતા
હાય છે!
વ્રુત્તરિ સરળ વવજ્ગામિ' ખેલતાં ખેલતાં તે શરણાભિલાષીની આંખેા ભીની ભીની બની જતી હોય છે...એનુ અ`તર આર્દ્ર-આ તર બની જતુ હાય છે... એના અવાજ ગદ્ગદ્ બની જતા હોય છે... ને એનો આત્મા એળધાળ–આન વિભાર બની જતા હાય છે...!
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮ :
દુષ્કૃતનિત્વ પુનરૂત્થાનના પંથમાં, રૂદનના રથમાં—
ઝાંઝરિયા સુનિવર પર તલવાર વિઝવનાર રાજવી જો આંસુએની શુ'ખલાના સથવારે ઉર્વારેાહણ કરી શકે છે...
: શ્રી જૈન શાસન (અઢવાડિક) તા-૧૩–૮–૯૧
રાજરાજ છ-છ માનવીઓ નિષ્ણુ સ ́હાર કરનાર અર્જુનમાળી અને સ્ત્રી હત્યા, ગહત્યા, બ્રહ્મહત્યા, ભ્રૂણહત્યા, સહિત સ`ખ્યાતીત નિર્દય હત્યા કરનાર દૃઢપ્રહારી, ચિલાતીપુત્ર જેવા જે પશ્ચાત્તાપના પ્લેન’માં બેસીને ઉર્ધ્વગમન કરી શકે છે.
ષ્ટિજવાલાથી પશુપ`ખીને પશુ સળગાવી દેનાર ચણ્ડકૌશિક સપ જે પસ્તાવાની પાવક જવાળાઓ પર આરૂઢ થઇ ઉચ્ચ પદ પર બિરાજમાન થઈ કરી શકે છે...
પરમાત્મા મહાવીર દેવ પર તેજલેશ્યા ફૂંકનાર ગોશાળા પશુ જે અંતિમ ક્ષણામાં આંસુઓના આલ'અને સ્વગમન કરી શકે છે...
પરસ્ત્રી સાથે સ`સાર માંડનાર અરકિ મુનિ,
સાધ્વી રાજીમતી પાસે ભાગ–પ્રાના કરનાર સુનિ રહનેમિ,
કામલતા વેશ્યાને ઘેર-બાર વર્ષ સુધી ભાગજ્જુખા ભાગવનાર સુનિ ન દિષેણુ, કાશા વેશ્યાની સૌન્દર્ય –યાતિમાં પતંગિયાની જેમ ભાનભૂલેલા સિ'હગુફાવાસિ મુનિ, સયમના 'ધને ફગાવી દઈ નર્તકીઓના માહપાશમાં જકડાઈ ગયેલા અષાઢાભૂતિ મુનિ,
નાગિલાના નામ–મત્રના નિશદીન જપ જપનાર ભવદેવ મુનિ,
આ મધા મુનિવરો જો રૂદનના રથ પર આરૂઢ થઇ, પતિત દશામાંથી પુનરૂત્થાનના પથ પ્રતિ પ્રયાણ-પ્રગતિ કરી શકે છે...
તા આપણે જ શા માટે, નીચે' રહી જઇએ ??... !! આવે; આપણે પણ એ પશ્ચાત્તાપ, એ આંસુ, એ પ્રાયશ્ચિત્તને સહારે સહારે `ગતિ પામવાના પુરૂષા આદરીએ, આજથી જ !
સુકૃત અનુમેદના : અનુમેદના કરતાં કરતાં ...
તમે જોયુ હશે......
ચિત્રકલાના શૈાખીન, સુપ્રસિદ્ધ ચિત્રકારના ચિત્રોને નરખતી વખતે અને એના પર વિવેચન કરતી વખતે કેવા એકાકાર બની જાય છે....
.
ર
ક્રિકેટની રમતના રસિયા, પેાતાના ફેવરીટ ક્રિકેટરની રમતને જોતા હાય અને એની ખૂબીઓ વર્ણવતા હોય ત્યારે કેવા પાગલ બની જાય છે...
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થવર્ષારંભ વિશેષાંક ?
• ગીત-સંગીતને વ્યસની, સુમધુર સ્વરમાં–લયબદ્ધ રીતે-સુરમ્ય સંગીત સાથે ગવાતા ગીતને સાંભળતાં અને એના આરાધ્ય ગાયક કે પ્રિય સંગીતકારની પ્રશંસા કરતાં કરતાં કેવો ભાવવિભોર બની જાય છે.. - અભિનયની દુનિયાને આશિક, એના માનીતા અભિનેતાની એકિટંગને નિહાળતી વેળા અને એની અદાકારીની વિશિષ્ટતાઓને વર્ણવતી વેળા કે રસતરબળ બની
જાય છે.• ૦ રાજકારણના બંધાણીઓ, રાજનેતાઓની ચાણકય-ચાલ પર ચર્ચાવિચારણા કરતાં
કેવા ગુમભાન-એકતાન બની જાય છે. ૦ હિમાચ્છાદિત ગિરિમાલા, નીલવર્ણ જલતરંગ આકાશને આંબી જતાં મહાસાગરનાં
જાં, પહાડની ટોચ પરથી લીલીછમ વનરાજીની વચ્ચેથી મન્દ ગતિએ વહી જત: ઝરણ, પૂનમના ચાંદને ચૂમવા મથતી નારિયેળીના વૃક્ષોની હારમાળા, પંખીડાંઓનાં રંગબિરંગી વૃ, કેફિલને કલશેર, મયૂરનૃત્ય, હરિણયુગલ, મલયાનિલ, જળધોધ, સાંધ્યરંગ, મેઘધનુષ. આ અને આવાં પ્રકૃતિ સ્વરૂપોને માણતે પ્રકૃતિપ્રેમી, એ
સ્વરૂપમાં જ, કે એવાઈ જાય છે... ૦ મિષ્ટાન કે પફવાનને પામીને કેક સ્વાદલપ, અને પુછ્યું કે પરફયુમ્સને પામીને કેક સુવાસ પ્રેમી એ સ્વાદિષ્ટ ને સુવાસિત વસ્તુ તરફ-બધું જ ભુલાવી દે એવું-કેવું
અજબ ગજબનું આકર્ષણ અનુભવે છે. ૦ લેટેસ્ટ સ્ટાઈલનાં અને મેડન ડિઝાઇન્સનાં ફેશનેબલ વસ્ત્રો પહેરીને પસાર થતી વ્યકિતને આજના તરૂણ-તરૂણી કેવા એકીટસે નીરખી રહે છે.
તે તમે સમજી શકયા હશે કે ગુણેને-ગુણિયલ આત્માઓને, સુકૃતેને-સુકૃતેના સ્વામીઓને નિહાળતાં અને એ બધાની અનુમોદના કરતાં કરતાં કલ્યાણ-કામી આત્મા, મહા આનન્દના ઘુઘવતા મહાસાગરમાં જજ જન-નિમજજનની અણમેલ ક્ષણે કેવી રીતે પસાર કરતે હશે...!
:
જમ્યા છે તે જગમાં તે નકકી કરનાર ખીલ્યા છે જે કુલડા તે નકી ખરનાર,
જગમાં શું હી રહ્યો, મુઢ થઇને ગમાર અંતે તું હારી ગયો શો નહી કંઈ સાર.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે ધર્મદ્રવ્યનું ભક્ષણ મહાપાપ
– શ્રી વિસેના –
શકુ
મવત વહ્ય પરિથી મળ ચા અને સમાચિત થતા તેણીએ જોડીયા બે સત્તમં જરાં નંતિ, સત્ત દ્વારા જોયT | પુત્રને જન્મ આપ્યો. ખુશખુશાલ થયેલ
શેઠે આખાય નગરમાં પ્રસાદી વંચી. એકી ચરમ તીર્થપતિ મહાવીર મહારાજા સાથે જન્મેલા બંને પુત્રોની નામકરણ વિધિ ગૌતમ સ્વામીને કહે છે “હે ગૌતમ! દેવ
પણ શેઠે ધામધૂમ પૂર્વક કરી. ઝુલે ઝુલાદ્રવ્યનું ભક્ષણ કરવાથી તથા પરસ્ત્રી પ્રત્યે વતા ફઈબાએ ક્રમશ: કર્મસાર તથા પૂન્યગમન કરવાથી સાત વાર સાતમી નરકને સાર નામના હુલામણા નામથી બેલાવવા વિષે ગમન કરે છે.
લાગ્યા. તેવી જ રીતે જ્ઞાન દ્રવ્ય, સાધારણ દ્રવ્ય અનુક્રમે બંને પુત્ર મોટા થવા લાગ્યા અને ધર્મ દ્રવ્યને બગાડો કરનારા માણસે પા પા પગલી માંડવાની શરૂઆત કરી હશે બહુ જ દુઃખી થાય છે. વિશ્વનું ભક્ષણ ત્યાં એક દિવસ કેઈ નિમિત્ત શાસ્ત્રને કરીને મરણ પામવું સારું છે, કારણ કે તે જાણકાર ઘર આંગણે આવી ઉભું રહ્યો. એક જ ભવમાં દુઃખ આપનારૂં થાય છે, આગતા-સ્વાગતા કરી મીષ્ટ ભોજન કરાવ્યું. પરંતુ દેવદ્રવ્ય, જ્ઞાનદ્રવ્ય, ગુરૂદ્રવ્ય, સાધા- ઘેડે આરામ કરાવી સેજ તલાઈ ઉપર રણ દ્રવ્ય અને ધર્મ દ્રવ્યનું ભવભવને બેસાડી, શેઠ બંને સુકુમારનું ભવિષ્ય વિષે દુખ આપનાર ભક્ષણ કરવું સારું પુછવા લાગ્યા. ભવિષ્યમાં કેવા થશે તે મને નથી. જેઓએ ભક્ષણ કર્યું તેની શું નિમિત્તશાસ્ત્રમાં જઈને કહો ? દશા થઈ છે તે જાણવા માટે આપણે આ ઉત્તર આપતાં નિમિત્તિયાએ કહ્યું “આ રૂપક જોઈએ.
માટે કર્મસાર છે. તેના કર્મો ભારે છે. તે ભોગપુર નામનું નગર હતું. તેમાં નિબુદ્ધિ, અજ્ઞાની વિપરીત બુદ્ધિવાળો અનેક ધનાઢયે રહેતા હતાં. અનેક ધના- સમગ્ર ધનનાશ કરનાર, ધન ઉપાર્જન ઢામાં ચોવીસ કેટી દ્રવ્યને ધનવાહ કરવામાં શક્તિ-હિન તથા બહુકાળ સુધી નામને એક શ્રેષ્ઠી હતું. તેને ધનવતી નામે દરિદ્રી રહેશે. સ્ત્રી હતી. હવશ થયેલો ધનવાહ ધન. પરંતુ, આ તરવૈયાની માફક હાથપગ વતી સાથે વિષયસુખ ભોગવવા લાગ્યો. હલાવતે પુન્યસાર છે, તે આંશિક પૂન્યવાન દિવસે પસાર થતાં ધનવતી ગર્ભિણ બની. છે. કર્મો બળવાન છે તેથી તે પણ પૂર્વે
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪: અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
: ૧૦૧
ઉપાર્જન કરેલ દ્રવ્યની હાનિ કરવાવાળ બંને દિકરાઓને લગ્નગ્રંથીથી જોડી દીધાં. થાશે અને દુઃખી દુઃખી થશે, પણ ધન સંસ્કારી કન્યાઓ સાથે પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. કમાવવામાં કુશળ થશે અર્થાત્ વેપાર કર- દુનિયાનો નિયમ છે કે “એ પગમાંથી ચાર વામાં હોંશીયાર થશે, લક્ષ્મી તેના ઘરમાં પગ થાય એટલે લાતમલાતી શરૂ થઈ વાસ નહી કરે.
જાય.” તે નિયમ અનુસાર ઘરમાં રગડાઆવું અણગમતું સાંભળવાથી શેઠનું ઝઘડા શરૂ થઈ ગયા. બંને ભાઈઓ પણ મેટું વિલખું પડી ગયું. કેટકેટલાં અરમાને સામસામે આવી જતા. રાજ કંકાસ જોઈ પત્તાના મહેલની જેમ તુટી પડયા, સાચું માતા-પિતા પણ કંટાળ્યા. તેઓ પણ ખેદ ખોટું કરીને પુત્ર માટે ધન ઉપાર્જન કર્યું કરવા લાગ્યા. આપેલી સમજણ પણ એળે અને પુત્રેતો નિર્ધની બની બેસવાના. આ જતી હતી, આથી પિતાશ્રીએ બંનેને ૧૨બંને મારી આબરૂનું દેવાળું કાઢશે. આ ૧૨ કેટી સુવર્ણ વહેચી આપ્યું. બંને પુત્ર તે કુપુત્ર નીવડશે. આ બુઢાને જરા અલગ-અલગ મકાનમાં રહેવા લાગ્યા. વખતે જરાપણ કામમાં નહી આવે. આવા સંસારની વિચિત્રતા જોઈને શેઠને પાછો પુત્રથી તે સર્યું. પુત્રો ઉપરનો સ્નેહ તો વૈરાગ્ય આવી ગયે. જેને માટે ભેગું કર્યું. ક્ષણભર માટે ઉતરી ગયે, પરંતુ પાછું તેઓ જ આવી ગાળાગાળી કરે. નથી રહેવું તેઓનું હસતું મેટું જોઈને શેઠ મોહ- આ સંસારમાં. પત્નીને પણ વૈરાગ્ય માર્ગે રાજાની જાળમાં ફસાઈ ગયા. વૈરાગ્ય ઓશરી જેડી બંનેએ સંયમ ગ્રહણ કર્યું. ગ. મહારાજાનું સામ્રાજ્ય જેર કરી ગયું. હવે લક્ષ્મીની પાછળ પાગલ બનેલ નિમિત્તીઆને યોગ્ય સામાન્ય બક્ષીસ આપી કર્મચારે વેપાર કરવો શરૂ કર્યો. વિચિત્ર ૨વાના કર્યો.
વેપારમાં તેણે હાથ નાખે. સ્વજને એ પઠન-પાઠન યોગ્ય ઉંમર થતાં શેઠે તેને સમજાવ્યો, પરંતુ તે કેઈનું માનતે પાઠક પાસે ભણવા મુક્યા વિદ્યા મેળવવા નથી. એક વખતના ધંધામાં સઘળું દ્રવ્ય મોટાભાઈ કમસારે ઘણા-ઘણા ઉપાય કર્યા રોકી દીધું. ધંધાની ફાવટ ન આવવાથી છતાં પણ કિંચિત્ પણ જ્ઞાન મેળવી શકયા સ્વ૫ કાળમાં કર્મસારે બાર કેટી સુવર્ણ નહી. અરે ! લખવા વાંચવાની કળા પણ નાશ કર્યું. શીખી શકયા નહી. આથી, પાઠકે તેને પૂન્યસાર પૂન્ય વિચિત્ર હતું. છુટા થયા ભણાવવાનું છોડી દીધું, ત્યારે પૂન્યસારે પછી તાજેતરમાં ખાતર પડવાથી તેનું પણ કાંઈક વિદ્યા ઉપાર્જન કરી. ભણીગણી તૈયાર બાર કેટી સુવણ લુટાઈ ગયું. આથી તે થઈ ગ. કર્મ સાર તે સર્વથા પશુ જેવો પણ નિર્ધની બની બેઠો. સ્વાથી વજન રહ્યો.
વર્ગ પણ હવે વેગળા થઈ ગયે. ઘરના પરણવાને યોગ્ય જણાતા માતા-પિતાએ વાસણ પણ કુરતી કરવા લાગ્યા. સુધાથી
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨ :
: શ્રી જૈન શ:સન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
લાંઘણુ કરવાનુ છેાડી દો. તમારા ભાગ્યમાં લક્ષ્મી નથી, જ્યાં ત્યાં ફાંફાં મારવાના ોડી દો. આ વાણી કાને પડતાં કસાર તે સમાધિ છેડી ઉભા થઇ ગયા, પણુ પૂન્યસાર તા ચીટકીને બેસી રહ્યો. એકવીસ ઉપવાસની મધ્ય રાત્રિએ દેવી ફરીથી આવી પૂન્યસારના હાથમાં ચિંતામણી રત્ન મુકી અદૃશ્ય થઇ ગઇ. ચળકાટ મારતું રતી જોઈ કસાર પશ્ચાતાપ કરવા લાગ્યા. આ જોઇ પૂન્યસારે આંશિક આશ્વાસન આપી ખેદ ન કરવા જણાવ્યુ. ફીકર નહી કર આનાથી તારી પણ સિદ્ધિ થશે. ગામ તરફ જતાં તે બન્ને રસ્તા ભૂલી ગયા, સિધાં પહેાંચી ગયા સપ્રત્યયરત્ન દ્વિપને કિનારે.
સર્વે પીડાવા લાગ્યા ભૂખમરા સહન ન કરી શકવાથી બન્નેની પત્નિએ પણ પિયર ચાલી ગઇ. ગામ લેાકેાથી તિરસ્કાર પામવા લાગ્યા. લજજાવાળા તે બન્ને દેશાટન કરવા નીકળી પડયા.
દેશાંતરમાં ક્રમસારે પૃથક્ પૃથક્ ઘણાં ધંધા કર્યાં, ઘણાને ત્યાં કરી પણ કરી, પરંતુ સવે. જગ્યાએથી જાકારા જ મળ્યા. કાઈ રાતી પાઈ પણ પરખાવતુ નથી.
પુન્યસારે નાકરી વેપારાદિ કરી કાંઇક ધન ઉપાર્જન કર્યું", પરંતુ ધૂએ સર્વે છીનવી લીધુ .
આ રીતે જુદા-જુદા અગીયાર દેશએ ફરતાં કસારે એક પાઇ સરખી પણ ઉપાજૅન ન કરી તથા પૂન્યસારે કદાચિત્ કાંઈક ઉપાર્જન કર્યું", પરંતુ પ્રમાદથી તેણે પણ ૧૧ વખત ગુમાવ્યું. આથી મને ઉદ્વેગી બની ગયા. હવે શુ કરવુ તેને કાઈ ઉપાય જણાતા નથી. ઘણે દૂર દેખાતી પવ તાની હારમાળા જોઈને જીવન ટુંકાવવાની ઇચ્છા થઈ આવી. બસ ! પરંતુ તરફ પગ ચાલવા લાગ્યા.
પર્વત નજીક આવતાં તેઓએ તળેટીમાં આવેલુ દેવીના પ્રાસાદ જોયા દેવી જ આપણુ‘દ્રાદિદ્ર દુર કરશે તેમ વિચારી તે મંદિરમાં પેઠા. મરણના નિશ્ચય કરી બન્નેએ સમાધિ લગાડી દીધી. આઠ આઠે દિનની લાંઘણુ થઈ ગઈ પણ દૈવી મક નથી આપતી. નવમે દિવસે રૂમમ કરતી દેવી પ્રગટ થઇ. તમારૂં ભાગ્ય નથી માટે તમે
પ્રીતિથી વાત કરતા અને કિનારે રાહ જોતા વહાણમાં બેઠા. રાત્રિએ પૂર્ણિમાના ચંદ્રમાં પણ સર કરવા નીકળી પડયા. ચંદ્રમાની ક્રાંતિ જોઈને પૂન્યસારે ચિંતામણિ રત્નને પેાતાની હથેડીમાં મુકયું, ચંદ્રમાં અને ચિ'તામણી રત્નની સન્મુખ પૂન્યસાર વારંવાર જોવા લાગ્યા. અભાગ્યના ઉદયે ચિંતામણી રત્ન હથેડીમાંથી ખસીને સમુદ્રમાં જઈને પડયું રત્ન સમુદ્રને વિષે પડતા બન્ને ભાઈ મુર્છા ખાઈને જમીન ઉપર ઢળી પડયા. દુ:ખી દુ:ખી થઈ ગયા નાવિકે પ્રાથમિકાપચ્ચાર કરી બન્ને ભાઈએને ચેતનવ'તા કર્યા નગરના કિનારે લાવી બન્નેને વિદાય કર્યાં.
નગરના માગે જતાં રસ્તામાં કાઇક મહાત્માના ભેટો થઈ ગયા. સુખાબિંદ જોઈને બન્ને ભાઈએ અંજાઈ ગયા. નજીક
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
: ૧૦૩
આવી સાષ્ટાંગ પ્રણામ કર્યા. મુનિએ ધર્મ. દ્રવ્ય પાછું ન આપ્યું. આ પાપમાંથી કઈ લાભ આપે. બને ભાઈઓ દીન બની છેડાવવા પ્રયત્ન કરે છે, તેઓ તેને ખેટે જ્ઞાની ગુરુભગવંતના ચરણે આગળ બેસી બચાવ કરતા, આવું દુષ્કર્મ કરવાથી તમે ગયા. દ્રારિદ્રપણુનું વર્ણન શરૂ કરી દીધું. બન્ને જણા મરીને પહેલી નરકે ગયા, આ સુણતાં ગુરુભગવંત બોલ્યા હે પૂન્ય- ત્યાંથી બે ઈદ્રિયપણામાં આવ્યા. ત્યાંથી વાને, મારી વાત શાંત ચિત્તે સાંભળો. મારી બીજી નરકે ગયા, ત્યાંથી ગધાદિ
ચંદ્રપુર નગરને વિષે જિનદાસ અને પક્ષીઓ થયા, ત્યાંથી ત્રીજી નરકે ગયા, જિનદત્ત નામના બે શ્રેષ્ઠિઓ હતા. જેને એવી રીતે એક એક ભવ તિર્યંચને અને ધર્મના પરમ ઉપાસક હતા. અનેક ગુણેથી ' નરકગતિને કરી અનુક્રમે સાતમી નરક સુધી શોભતા અને ધન-ધાન્યથી ભરેલા તેઓના ગયા. ત્યારબાદ એકેદ્રિય, બેઈદ્રિય તેઇદ્રિય, ગૃહ હતા. મહાજનના મેવડી થઈને પાંચ રિઇન્દ્રિય વિગેરેમાં દસ હજાર ભવેને વિષે પ્રકારના દ્રવ્યની સુંદર વ્યવસ્થા કરતા હતા. જઈને બહુ જ દુઃખ પામ્યા. - આરાધનાના દિવસોમાં શ્રાવકોએ સારી
અનુક્રમે ભ્રમણ કરતાં તમારા કર્મો એવી સાધારણ તથા જ્ઞાનદ્રવ્યની ટીપ કરી.
કાંઈ હળવા થવાથી તમે આ ભવે મનુષ્ય બન્નેના રક્ષણની જવાબદારી શ્રી સંઘે
જન્મ પામ્યા. ભરયુવાનીમાં બાર કેટી તેઓ ઉપર નાખી. તે બન્નેનું રક્ષણ તેઓ કરવા લાગ્યા. દિન પ્રતિદિન વૃદ્ધિ થાય
સુવર્ણ ગુમાવ્યું. દેશાટન કરતાં અગીયાર
વખત ઉપાર્જન કરેલું ધન પણ નષ્ટ કર્યું. તેની ચિંતા તેઓ કરતા હતા.
આ રીતે બાર-બાર વખત નિર્ધની બન્યા. સમય જતાં એક દિવસ જિનદતે એક લહિયા પાસે પુસ્તક લખાવ્યું. તેને ઉપ
કર્મસારે જે જ્ઞાનદ્રવ્ય ભગવ્યું તેના ભોગ પણ પિતે જ કરતા હતા. દ્રવ્ય પ્રતાપે તેમને અજ્ઞાનપણુ તેમજ દાસ્યાદિકના ચુકવવાના દિવસે અન્ય કઈ દ્રવ્યના અભાવે દુઃખે પ્રાપ્ત થયા. ગુરુ મુખથી પિતાને આ પણ જ્ઞાન છે, તેમ ચિંતવી જ્ઞાન- પૂર્વભવ સાંભળવાથી તે બન્નેને જાતિ દ્રવ્યમાંથી બાર દ્રમ લહિયાને આપ્યા. મરણ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. ગુરૂદેવ પાસે
તે જ પ્રમાણે જિનદાસે સાધારણ આનું પ્રાયશ્ચિત માગવા લાગ્યા. દ્રવ્યના બાર દ્રમ સાતક્ષેત્રની યોગ્યતાથી બાર-બાર દ્રમના પ્રાયશ્ચિત પદે હજાર આ શ્રાવકને પણ ગ્ય છે અને હું પણ હજારગણું દ્રવ્ય ઉત્પન્ન થાય ત્યારે જ્ઞાન પરમ શ્રાવક છું એવું વિચારી બીજા ખાતે તથા સાધારણ ખાતે તરત જ આપી દ્રવ્યના અભાવથી પોતાના ગાઢ કારણે દેવું તે નિયમ ગ્રહણ કર્યો. તે જ અવબાર દ્રમને ઉપયોગ કર્યો.
સરે લાભાંતરાય કર્મ દૂર થયું. નગતમે બને એ ઉપભોગમાં લીધેલું રમાં જઈ વેપારાદિ કરવાથી ધનની
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૪ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ પ્રાપ્તિ થવા લાગી. સઘળા પાસા સીધા પડવા | જૈન શાસન વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા.... લાગ્યા. થોડાક સમયમાં તે ધનાઢય બની | શાહ પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકાની ગયા હજાર ગણું દાન તે બંનેએ તે તે
પ્રેરણુથી થયેલ ક્ષેત્રમાં આપ્યું. ધનની મૂચ્છ ઉતારતા તેઓએ સાતેય ક્ષેત્રમાં ઘણું દાન આપ્યું.
– શુભેચ્છકે – અનુક્રમે બાર-બાર કેટી સુવર્ણના માલીક શ્રી એમ. આર. છેડા બની ગયા. સુશ્રાવકપણું પાળી ગુમાવેલી પીર રૂપલ એપાર્ટમેન્ટ, ૧લે માળે, આબરૂ પાછી મેળવી મહાજનના મેવડી દાદા સાહેબ ફાલકે રેડ, બની સાતેય ક્ષેત્રના દ્રવ્યનું રક્ષણ કરવા દાદર, મુંબઈ-૯ લાગ્યા.
મે. ચંદન કેર્પોરેશન સંસારની અસારતા સમજી બંને ભાઈ- ૧–૧૦૫ શારદા ચેમબર નં. ૧, એએ દીક્ષા ગ્રહણ કરી. સુંદર આરાધના નરશી નાથા સ્ટ્રીટ, કરી કેવળજ્ઞાન પામી ક્ષે ચાલ્યા ગયા. ભાત બજારમુંબઈ-૯ માટે હે સજજન વાચક વર્ગ! જો
જગદીશચંદ્ર હરિલાલ ઠક્કર તમારે સુખી થવું હોય તે સ્વસ્થ કાળમાં
૨૫-સી કેશવજી નાયક રેડ, . સંસારને અંત કરવો હેય, મુક્તિના સુખને
ભાત બજાર, ફુવારા સામે, મુંબઈ-૯ આસ્વાદ કરવાની અભિલાષા હેય તે ઉપરક્ત બતાવેલ પાંચેય પ્રકારના દ્રવ્યને ભાઈલાલ હરગોવિંદ એન્ડ કું. બગાડે દૂર કરી, ભક્ષણ કરવું દૂર કરી ૨૫૬ ભાત બજાર, મુંબઈ-૯ તેની વૃદ્ધિ કરવા સમર્થવાન થાઓ. જ્ઞાન
શ્રી માણેકલાલ કેશવજી દ્રવ્ય અને સાધારણ દ્રવ્યનું રક્ષણ કરવાથી
બ્લોક નં. ૫, ભાગવતી સદન, તીર્થકર પદની પ્રાપ્તિ થાય છે. ચાલુ કાળમાં
પ્લેટ નં. ૩૫, શિવરી વડાલા રેડ, દેવદ્રવ્ય અને ધર્મદ્રવ્યને હોઈએ તથા દુરોપ
કિંગ સર્કલ, મુંબઈ–૧૯ યોગ કરવાની ટેવવાળાઓએ આ દૃષ્ટાંતને મનન કરી સમજવા જેવું છે.
છોટાલાલ ઉમેદમલજી જૈન
૧૧૨, ન્યુ ચીંચ બંદર, નવકાર તું મારો ભાઈ,
પુરૂષોતમ બિલ્ડીંગ, ત્રીજે માળે, મારે, ને તારે ઘણી સગાઈ રૂમ નં. ૫, મુંબઈ-૯ અંતસમયે યાદ આવજે
મેહુલ ક્રેડિંગ કુ. મારી ભાવના શુધ્ધ કરજે, ' ૨૫, ન્યુ ચીચ બંદર, મુંબઈ–૯
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
मिच्छत्तमोहमहणं, भवसायरतरणपवहणं परमं ।
कुसमयविणासणं, सिरीवीरजिणंदसासणं जयउ । મિથ્યાત્વ મોલનું મંથન કરનાર, ભવસમુદ્ર તરવા માટે શ્રેષ્ઠ જહાજ, કુદર્શન નેને નાશ કરનાર શ્રી મહાવીર પરમાત્માનું જૈન શાસન જય પામે !
આવું પરમ તારક શાસન પામ્યા પછી મિથ્યાત્વની પુષ્ટિ થાય, ભવની વૃદ્ધિ થાય અને કુમતની બોલબાલા થાય તેવાં કામ કે પ્રવૃત્તિ કરનાર માટે આ તારક શાસન લાભદાયી ના થાય તે દોષ કોનો? શાસનને કે જીવને? -પ્રજ્ઞાગ
* * હાલ આ એક સગ્રુહસ્થ
મુંબઈ - હાહ
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા...
શ્રી સુરેશચંદ્ર કે. શેઠની પ્રેરણાથી
થયેલ શુભેચ્છકે ૯- હર હર હ હ હ હ હ હ હ નીતા ઈન્ડસ્ટ્રીઝ
ગાંડાલાલ ત્રિભોવનદાસ પરિવાર કે-૧-૨૮૬ આંબાવાડી,
અનાજના વેપારી, મજીદ ચેક, જી.આઈ.ડી.સી. વઢવાણ શહેર
વઢવાણ સીટી સંઘવી સુરેશભાઈ ડી.
ભાઇલાલભાઇ જેઠારી ડાયમંડ સેસાયટી સામે,
૧-વિમલનાથ સંસાયટી, લક્ષમી બંગલે, સુરેદ્રનગર
જીનતાન ઉદ્યોગનગર પાસે,
સુરેન્દ્રનગર પટેલ બુધાલાલ પરશોતમભાઈ ટાવર રેડ, ટાંકી ચોક,
શાહ હિંમતલાલ લાડકચંદ સુરેન્દ્રનગર
મેઈન રોડ, સુરેન્દ્રનગર શાહ હસમુખલાલ જયંતિલાલ સ્વરૂપ એન્ડ શાહ B/૬ આદર્શ સેસાયટી,
૮ સરદાર પટેલ રેડ, એસ.ટી.સ્ટેન્ડ પાસે, સુરેન્દ્રનગર
પાણીની ટાંકી સામે, જીવન નેત, જીતેન્દ્રભાઈ રતિલાલ શેઠ
સુરેદ્રનગર B/૨ નેહલ એપાર્ટમેન્ટ, સુરેન્દ્રનગર નીલ. પી. દોશી
મૃદ્ધિ વીઠલ પ્રેસ રેડ, પ્રમાદ પ્રોવીજન સ્ટોર્સ
ડે. પી. પી. દેશાઈ સામે, મસજીદ ચેક, વઢવાણ સીટી
સુરેન્દ્રનગર ચંપકલાલ ત્રીકમલાલ મહેતા પ્રફુલ એ. શાહ
પરિવાર સુભાષ સોસાયટી બ્લેક-૩ મજી ચેક, વઢવાણ સીટી
સુરેન્દ્રનગર ધીરજલાલ પોપટલાલ સેની
રાજેશ સી. શાહ ધૂળી નિશાળને ખાંચે,
cio ચત્રભુજ નાનચંદ શાહ ચેકસીબજર, વઢવાણ સીટી
જવાહર ચોક, સુરેન્દ્રનગર
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
: ૧૦૭
કમલેશ આર. શાહ અહમ મંગલમ્ ડ્રસ્ટ્રીક લાઈબ્રેરીની બાજુમાં, સુરેન્દ્રનગર
શ્રી પ્રભુલાલ વી. દેશી ક્ષીતીજ બંગલે, અનુપમ સોસાયટી, મેઘાણી બાગ સામે, સુરેન્દ્રનગર શાહ સુરેશચંદ્ર શાંતિલાલ દિગંબર મંદિર સામે, વિઠલ પ્રેસ શેરી નં-૪, સુરેદ્રનગર
સુજય એન્ડ શાહ સંસ્કાર સેસાયટી બ્લોક-૨૪ જીનતાન રેડ, સુરેન્દ્રનગર પ્રફુલ સી. મહેતા “ચંદન” સરદાર પટેલ રેડ, શેરી નં. ૮ સુરેન્દ્રનગર
દિવ્ય ચિરાગ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ ૧૪૧ જી.આઈ.ડી.સી, આંબાવાડી, વઢવાણ
અજીતા મેડીકલ સ્ટોર ધળીપળ રેડ, વઢવાણ સીટી.
ડો. આઇ. પી. ભાટીયા ૪૪ મિત્રમંડળ સંસાયટી, ટી. બી. હેસ્પટલ સામે, દુધરેજ (સુરેન્દ્રનગર)
અરુણ મેડીકલ સ્ટસ મરજીદ ચોક, વઢવાણ સીટી. -૯ સજન જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
ફેન એ. ૨૧૬૮૬, ૨૦૫૯૪
'ઘર ૨૨૨૯૬
સુરેશ શેઠ cj૦ દીપક સ્વીટ માર્ટ બ્રહ્મ સમાજની વાડી સામે, સુરેન્દ્રનગર ટોળીયા મહેન્દ્રકુમાર શાંતિલાલ કસ્તુરચંદ (ચોકડીવાળા) નૂતનનગર બ્લેક નં. ૧૭ જીનતાન રેડ, સુરેન્દ્રનગર
અવલેશ એઈલ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ પ્રભાત ઓઈલ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ
શ્રી અનોપચંદ કપૂરચંદ શાહ સરદાર સોસાયટી પ્લેક નં.-૪૧ ડી.એસ.પી. ઓફિસ સામે, સુરેન્દ્રનગર
જી. આઈ. ડી. સી. એસ્ટેટ વઢવાણ સીટી-૩૬૩૦૩૦ (ગુજરાત)
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
તીર્થ યાત્રા નામ એવું છે કે જે સાંભ- ત્યારે તે વખતે યાત્રાનો છે અને આનંદ છતાં ભકતજને આનંદમાં આવે અને રહેતો. ટાંચા સાધનથી ચલાવવું કયારેક અન્યને તે પ્રવાસ જેવું લાગે.
મર્યાદિત પાણી મળે, ધર્મશાળાની એરતીર્થ એટલે શું ?—તીર્થભૂમિ એટલે ડીઓ પણ સામાન્ય સગવડ વગરની. ઇલેસાદા અર્થમાં જોઈએ તે તે સ્થળ કે જ્યાં કટ્રીક લાઈટ બધે ન હતી. સારી મોટી મહાત્માઓ મહાપુરૂષોની કંઈને કંઈ યાદ પેઢી હોય તો પેમેણાની બત્તીઓ રહેતી હોય. સ્થળને પાવન કરી આવનારી પેઢીઓ અને રૂમમાં કેરોસીનના ફાનસે પેઢી તરમાટે સુવાસ રેલવતા જાય, તીર્થ યાત્રાને ફથી મળતાં પાગરણ પાથરણ-પથારીઓ આપણે હળવી રીતે મુલવીએ જેથી વિગેરે બધી જ સગવડે તે જમાનાને સામાન્ય માનવી પણ તે સમજી શકે. અનુસરીને હતી. આપણા વડવાઓએઆપણું આપણે સૌ નાની મોટી યાત્રા કરીએ છીએ. માટે દૂરંદેશી વાપરી દરેક તીર્થભૂમિ ઉપર યાત્રા પ્રવાસમાં આજના સમયે સગવડવાળા સગવડો ઉભી કરી છે.
તર્ય-યાત્રા
દરેક વાહન મળે છે. આવામાં એ જમાને જેમ જેમ બદલાતે ગયે તેમ પ્લેનને ઉપયોગ કરે છે,
તેમ સાધને પણ સગવડતા ભર્યા થતા
ગયા. અને આજે તે તદન આધુનિક બ્લેક એક સમય એવો હતો કે જ્યારે રે
સીસ્ટમ સર્વ સાધન સંપન્ન ધર્મશાળા પ્રવાસ આરામ દાયક હતું પરંતુ ટ્રેન
જોવા મળે છે જે આગળના જમાનાની પ્રમાણમાં ઓછી હતી. અને એથી કયારેક
ધર્મશાળાની “ઓરડી”નું રૂપાંતર છે ઓછા ચોકકસ સ્થળે પહોંચવા માટે વચ્ચે કેઈક
સાધન છતાં યાત્રા પ્રવાસમાં જરાપણ ખામી જગ્યાએ રાતવાસો પણ કરવો પડતો, જે
રહેતી નહીં. આનંદ ઉત્સાહ રહેતે-જેતે માટે તેવા સ્થળે ધર્મશાળાઓનો પ્રબંધ
ભૂમિને પ્રતાપ છે. યાત્રા સ્થળે જઈએ હતે-ક્યારેક અમુક જંગ્યાએ ટ્રેન રાત્રે તે ત્યાંની યાદ તરીકે જે વસ્તુ પ્રતિમા કે પહોંચે તેવાં સ્થળે તીર્થની પેઢી તરફથી જે કાંઈ પ્રતિક હોય તે જોઈ તેને ઈતિહાસ બળદગાડી (સુંદર શણગારેલી) સાથે પેઢીને
તેની મહત્તા તેનું ગૌરવ તેની વિશેષતા પહેરેગીરની સગવડ રહેતી.
વિગેરે જઈ સાંભળી નીરાંત પળે તે વાગે* એક તીર્થ ભૂમિથી બીજી તીર્થભૂમિ ળતા રહેવું ચર્ચા કરવી, વિગેરે, કેમકે જતાં થોડો સમય પણ લાગત. આજની યાત્રા દરમ્યાન વ્યાપાર જ પુણ્યભૂમિને જેમ સંપૂર્ણ સાધને ઉપલબ્ધ ન હતા. કરવાનું હોય છે.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ વર્ષો પહેલાના યાત્રા પ્રવાસે સ્થળના
ધર્મની દૃષ્ટિએ તીર્થયાત્રા-સ્થાનનું સાધને સાથે રાખવાના સાધનો વિગેરે બહુમાન તરીકે આયુર્વેદની દૃષ્ટિએ હવાફેર ચર્ચા કરીએ તે આ યુગને માનવી કદાચ થાય તે વિજ્ઞાનની દષ્ટિએ શુદ્ધ વાતાવરણ તે માન્ય ન રાખે જીવનમાં તીર્થયાત્રા કેમ ને લાભ અને જીવનની યાદગીરી નિમિત્તે જરૂરી છે? સામાન્ય પણે માનવી તેને તે તે સ્થળના ભકિતરસ, શાયરસ, પૂર્વ ધંધા-વ્યાપાર વિગેરેમાં વ્યસ્ત હોય છે. જેની દુરંદેશી ત્યાગ ભાવના તેમજ બીજાઓ તેવા સમયે પ્રભુને યાદ કરવાનું મન થાય માટે “કાંઇક કરી છૂટવાની તમન્ના આ તે પણ સંજોગોવશાત તે થઈ શકતું નથી બધાજ ગુણેથી સમગ્ર ભૂમિ ભરપુર હોવાથી અને પ્રભુને યાદ કરીએ તો-બીજી અનેક યાત્રા જીવનમાં જરૂરી છે તે જરૂરથી આધિ-વ્યાધિ અને ઉપાધિના કારણે તેમાં તીર્થ યાત્રા કરી આ અનેરો આનંદ મન પરોવી શકાતું નથી. આથી તીર્થયાત્રાને લૂંટશો તે મારૂં આ કથન સફળ થયું કાર્યક્રમ યેજવામાં આવે છે. અને તે રીતે ગણાશે. પ્રભુને યાદ કરી તેના ગુણગાન ગાઈ શકાય, સંજય એમ. શાહ ભક્તિભાવ ઉત્પન થાય, અને જીવનને ઠે. : દીલીપ એચ. ઘીવાળા, મુંબઈ ધન્ય બનાવી શકાય. તથા મનની શાંતિ અને આત્માને ઉન્નતિ (મોક્ષ) આપી
- પૂ. મુ. શ્રી તત્ત્વદર્શન વિ. મ. ની શકાય.
શુભ પ્રેરણાથી ' યાત્રા દરમ્યાન શું શું જરૂરી છે ? શુભેચ્છકે – દાન-પુણ્ય–સંયમ-ત્યાગ વિગેરે જિનપુજા
(1) અનંતરાય ચુનીલાલ ભકિત શકય હોય ત્યાં વ્યાખ્યાન શ્રવણ
- .
ગીરધરલાલ શાહ ગુરૂવંદન-નવકારશી રાત્રિભોજન ત્યાગ
૪ કિનારા એપાર્ટમેન્ટ, નવસારી પ્રતિક્રમણ વિગેરે. યાત્રા જીવનમાં જરૂરી છે. વૃદ્ધોને
. (૨) ભવાનભાઈ પરશોતમદાસ સોની
જ
નવસારી ભક્તિરસ, પ્રોઢોને જીવનની ઝંઝાવાતેમાંથી થોડા સમય નિવૃત્તિ, યુવાનોને તે તે (૩) બાબુલાલ ચીમનલાલ મહેતા સ્થળના જોવાલાયક ઇતિહાસ સાથે સર્વમંગલ એપાર્ટમેન્ટ, ૪ થે માળે
નવસારી જડાયેલા સ્થાપત્ય-તથા કેવા માણસોએ કેવા સમયમાં કેટલા પૈસા ખરચીને (૪) ડે. હેમંતભાઈ બી. શાહ કેવી ઉદ્ધાંત ભાવના સાથે આ તૈયાર કિનારા એપાર્ટ, નવસારી કર્યું હશે તેને ખ્યાલ યુવાનને આવે તે (૫) અશ્વિન ઈન્ટરપ્રાઇઝ ધર્મ તરફ અભિમૂખ થાય.
૧૦૦ સી. પી. ટંક રોડ, મુંબઈ-૪
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંચમકાળનું અચ્છેરું,
તિનેદરાય શાનતીલાલ દેશી
રામ ભવન, જામનગર,
જેના અનંતગુણને ગુણાનુવાદ કરવા હોય છે પણ તેથી કરીને જગતને પ્રકાશ ખૂદ સરસ્વતિ પણ સમર્થ નથી એવા આપવાનું પોતાનું કર્તવ્ય સૂરજ કદી પંચમકાળના અખેરા સમાન વર્તમાન છેડતું નથી. તેમ આ મહાપુરૂષ ઉપર ગચ્છાધિપતિ પ. પૂ. આ. દેવ શ્રીમદ્ પણ કાદવ ઉછાળનારા છે. પરંતુ સૂરજ વિજય રામચંદ્રસૂરિશ્વરજી મ. સા. નું જેમ તેની તરફ ધૂળ ઉછાળનારને પણ જીવન તે ઉઘાડી કીતાબ જેવું છે. પ્રકાશ આપે છે તેમ આ મહાપુરૂષ પણ
અનેક મહાત્માઓએ પૂજ્યપાદશ્રીની તેની તરફ કાદવ ઉછાળનારના પણ આત્માનું શાસન પ્રભાવનાના પ્રસંગેના વર્ણન કરેલા કલ્યાણ ઈચ્છે છે. મુનિ-સંમેલનમાં, અપછે. આજે ૭ વર્ષની અતિવૃદ્ધાવસ્થાએ માન કરવાના હેતુથી ઈરાદાપૂર્વક આ મહાપણ તે પૂજ્યપાદશ્રી એક દિવસને પણ પુરૂષને આમંત્રણ આપવામાં આવેલ ન આરામ લીધા વગર અવિરતપણે શાસન હતું, છતાં પણ “મારા ભગવાનના સાધુ પ્રભાવના કરી રહ્યા છે. આવા વિષમકાળમાં અશાસ્ત્રિય નિર્ણ કરી દુગતિમાં ન જાય મોટે ભાગે લોકે ભૌતિક સુખમાં રચ્યા- તે માટે આ મહાપુરૂષે જે પ્રયત્નો કર્યા તે પગ્યા છે તેવે સમયે “સુખ ભૂંડું, દુ:ખ ખૂબ ખૂબ અનુદનિય છે. અપકાર ઉપર રૂડું ની દેશના દેવી તે સહેલી નથી. કેટ- ૫ણ ઉપકાર કરે તે આ મહાપુરૂષનું લાક આચાર્યોને પણ આ દેશના ખૂચે છે. ભૂષણ છે અને તેથી જ પૂજયપાશ્રી પંચમ ખરેખર તે જેના અણુએ અણુમાં શ્રી કાળના અચ્છેરા સમાન છે. વીતરાગ પરમાત્માનું શાસન વસી ગયું ભગવાન મહાવીરથી શરૂ કરીને આજ હોય તે જ આ ઉપદેશ આપી શકે. દિવસ સુધીમાં જૈન શાસનમાં અનેક મહા
છોડવા જે સંસાર, લેવા જેવું પુરૂ થઈ ગયા. અને આવા મહાપુરૂષો ઉપર સંયમ અને માંગવા જે મોક્ષ” આવી અનેક ઉપસર્ગો અને પરિષહ આવ્યા. પરંતુ ત્રિપદી આપીને પૂજ્યપાદશ્રીએ શ્રી વીતરાગ તે મોટે ભાગે ઈતર દશનીઓ તરફથી આવેલા. પરમાત્માએ બતાવેલા મોક્ષ માર્ગને ખૂબ જ્યારે આ મહાપુરૂષની એ વિશેષતા છે કે જ સરળ ભાષામાં સમજાવેલ છે. આ મહાપુરૂષ ઉપર આવેલ મોટે ભાગે
સૂરજ સામે ધૂળ ઉછાળનાર હમેશાં તમામ ઉપસર્ગો કહેવાતા જેને તરફથી
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૪ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
આવેલા છે. અને તે પણ એટલા માટે કે જૈન શાસન વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા પૂજ્યપાદશ્રી વીતરાગ પરમાત્માના શાસ્ત્ર | ગેલેકસી પ્રિન્ટસ હ; ભરતભાઈની કારોએ બતાવેલા શુદ્ધ જૈન શાસ્ત્રીય માર્ગને
પ્રેરણુથી ચુસ્તપણે વળગી રહેલા છે. ખરેખર તે
શુભેચ્છકે આ કારણે પૂજ્યપાદશ્રી વિશેષ પૂજનીય બનવા જોઈએ. અને લાખે લોકોમાં આ
અશેક સી. પુરોહિત કારણે વિશેષ પૂજનીય બન્યા પણ છે.
હિતેષ પટેલ પાનની સામે છતાં બધાના પૂણ્ય એવા ઉત્કૃષ્ટ હોતા
૨ ભક્તિનગર સ્ટેશન રોડ, નથી કે આવા મહાપુરૂષને સમજી
રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨ શકે અને તેથી કેટલાક હન-પુન્યા કે પૂજ્ય પાદશ્રીની શાસન પ્રભાવનાને જોઈ તંબોલી પલાઈ વુડ શકતા નથી તે તેની કરૂણતા છે.
શ્રી હસુખલાલ તંબેલી અનેકવાર આ મહાપુરૂષે અપમાનરૂપી કનક રોડ, રાજકેટ-૩૬૦૦૦૧ ઝેરના ઘૂંટડા ઉતારીને પણ જગતને તે શ્રી વીતરાગ પરમાત્માની વાણરૂપ અમૃતનું આશીર્વાદ પેપર માટે પાન કરાવ્યું છે. પ. પૂ. આ. દેવકનકચંદ્ર કાગળના વેપારી, સૂરીશ્વરજી મ. સાહેબે સાચું જ કહ્યું છે અલંકાર ચેમ્બર પાછળ, ઢેબર ચેક, કે “વિષમ એવા આ પંચમકાળમાં અગર રાજકેટ-૩૬૦૦૦૧ આ મહાપુરૂષ આપણને મળ્યા ન હતા તે આપણું થાત શું ?
એડ મીરેકલ આ મહાપુરૂષનું નામ સ્મરણ પણ | રજ પુત પરા મેઈન રેડ, અનંત ભવના પાપનું નિવારણ કરનારું,
રાજકેટ-૧ છે આવા મહાપુરૂષ આપણને મલ્યા તે જ આપણે પૃદય સૂચવે છે. આવા પ્રચંડ
શાહ શશીકાન્ત મોહનલાલ પૂણ્યના સ્વામી જીવતા જાગતા અને જૈન
શરાફ બજાર, રાજકોટ–૧ શાસ્ત્ર સમા, જેને તરવું હોય તેને માટે જગમ તીર્થ જેવા, દીક્ષાના દાનવીર.
એક મીરલ ગ્રાફીક સમકિતના દાતા, પૂજ્યપાદશ્રીને કેટી કેટી
જય ખોડીયાર ચેમ્બર વંદના..
રજપુતપરા, મેઈન રેડ, રાજકોટ-૩૬૦૦૦૧
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્મ ઉત્કૃષ્ટ મંગળ છે. સ્વર્ગ અને અન્યને અપાયેલું હોય તે કરૂણાની કીતિને મેક્ષને અપાવનાર છે ત્થા સંસારરૂપી વધારનારૂં થાય છે, જે મિત્રને અપાયેલું (દુસ્વર) સમુદ્ર ત્થા વનને ઓળંગવા માટે હોય તે પ્રીતિને વધારનારું થાય છે, જે શ્રેષ્ઠ માર્ગદર્શક (ભેમી) છે સાથીદાર છે. શત્રુને અપાયેલું હોય તે વૈરને નાશ કર
ધર્મ માતાની પેઠે પોષણ કરે છે પોતાની નારૂં થાય છે કેતા, દુશ્મનાવટ વિરોધ પેઠે રક્ષણ કરે છે. મિત્રની જેમ પ્રસન્ન કરે શમી જાય છે અને સામાને સરળ બનાવે છે. છે. બંધુની જેમ સ્નેહ રાખે છે ગુરૂની પેઠે જ નોકર-ચાકરને અપાયેલું હોય તે ઉજજવલ ગુણોમાં આરૂઢ કરે છે અને સ્વા. તેમની સેવા વૃત્તિને ઉત્કટ બનાવનારૂં થાય મીની જેમ ઉત્કૃષ્ટ પ્રતિષ્ઠાને પ્રાપ્ત કરાવે છે. છે. એટલે તેમનામાં કામ કરવાની ભાવના
ધર્મ સુખનું મહા સામર્થ્ય છે. શa , મજબુત બને છે. શેઠનું ખૂબ જ માન ૨૫ સંકટમાં અભેદ્ય બખ્તર છે. અને વધારે છે, જડતાનો નાશ કરનારૂં મહા રસાયણ છે. જે રાજાને અપાયેલું હોય તે સન્માન ધર્મબુદ્ધિને સત્ત જ બનાવે છે. ધર્મથી જીવ અને પૂજાને લાવનારૂં થાય છે અને જે નદી *-- - - - - - - - - - - - આદુ ધર્મ સાચું શરણુ મોક્ષનું કારણ કે
–શ્રી રતિલાલ દેવચંદ ગુટકા-લંડન
રા. બળદેવ, વાસુદેવ, ચક્રવતી, ઈન્દ્ર ભાટ-ચારણને અપાયેલું હોય તે યશને થા વિદ્યાધર થાય છે. ત્થા ત્રિભુવનપૂજિત ફેલાવે કરનારું થાય છે. આમ કેઈપણ તીર્થંકરપણાને પ્રાપ્ત કરે છે. તાત્પર્ય કે ઠેકાણે અપાયેલું દાન નિષ્ફળ જતું નથી. જગતની તમામ ઋદ્ધિ સિદ્ધિ અને સકલ દાનથી ધનનો નાશ થતું નથી, પણ વૃદ્ધિ ઐશ્વર્ય ધર્મને આધિન છે.
થાય છે. તેથી જ કહેવાયું છે કે જે આ ધર્મનું અનુષ્ઠાન દાન, શીલ, તપ
આપણું હાથે કરીને આપીએ છીએ, તેજ અને ભાવની યથાર્ય આરાધનાથી થાય છે.
આપણે પરભવમાં પામીએ છીએ. દેવાથી
ધન વધે (મળે) છે પણ ઘટતું નથી. જેમ મહારાજેશ્વરનું નિમંત્રણ મળતાં માંડલિક રાજાએ તેની પાસે આવે છે, તેમ
કૃ પિતાનું પાણી નિરંતર આપતે
રહે છે, તે તેમાં નવાં પાણીની આવક સુપાત્ર દાનથી શીલ વગેરે બાકીના ધર્મ
ચાલુ જ રહે છે. એટલે કેઈ પણ કાર્યમાં પ્રકારે પણ આત્માની સમીપે આવે છે. જે ધર્મની પ્રધાનતા છે. મનુષ્ય જયારે વિવિધ દાન સુપુત્રને વિષે અપાયેલું હોય તે તે પ્રકારના કલેશેથી કે રેગથી ઘેરાઈ ગયે ધર્મોત્પત્તિનું કારણ ઉત્તમ બને છે, જે હેય ત્યારે પણ ધર્મ જ શરણ આપે છે.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૧
આનાથી મુનિ ૫ણ ગૃહસ્થ હતા ત્યારે જે તે નથી. ઘણીવાર જોઈએ છીએ શુધ ધાર્મિક સંક૯પ કરીને રાત્રે સૂતા કે કેઈને હાથે ખોટ હોય છે, પગે ખોટ હોય છે; સવારમાં તે રેગ નાબુદ થઈ ગયો. આવા બરડે ખૂંધ હોય છે, જીભ તતડાતી હોય બીજા પણ ઘણું ઉત્તમ પુરૂષના દૃષ્ટાંત છે. કાને બહેરાશ હોય છે, આંખ ખામી આવે છે.
હોય છે, તેને જીવનમાં ઘણું સહન કરવું મરણના ભયથી હતાશ થયેલાને ધમ પડે છે. તેની સરખામણીમાં પાંચે ઈન્દ્રિયોની સિવાય બીજા કેનું શરણ છે? એ વખતે પૂર્ણતાવાળે ઘણે સુખી ગણાય. માતા, પિતા, ભાઈ, ભગિની કાકા, કાકી, ધર્મનું ગ્ય આરાધના કરવાથી મામા, મામી, ફેઈ, કુઆ કે કઈ સગાં- સૌભાગ્ય મળે છે, સૌભાગ્ય એટલે બધાને સબંધી શરણ આપી નથી શકતા. કદાચ પ્રિય લાગવાવાળું (લાગવાપણું) આપણને અચાનક કેઈ ભારે દુઃખ ભરેલું મરણ થયું બધાને કયવના શેઠનું સૌભાગ્ય જોઈએ હોય કેતાં ઘરમાં કે ઈ મરણ પામ્યું હોય છીએ, પણ કયવના શેઠને એ સૌભાગ્ય તે વખતે ધર્મનું આરાધન જ તેને શોક શી રીતે પ્રાપ્ત થયું હતું, તેને પણ દૂર કરી શકે છે. તેવા મહાનુભાવો તમે વિચાર કર એ ખાસ જરૂરી છે અગત્યનું તે સમજ કે આ લાભને સેદે છે ખોટનો છે, કયવન્ના શેઠને એ સૌભાગ્ય ધર્મના સદે નથી. તેનાથી કેવા થાય છે તે જરા યોગ્ય આરાધનથી યોગ્ય ઉપાસનાથી યોગ્ય વાં વિચારે અને વારવાર મનન કરે સાધનાથી જ પ્રાપ્ત થયુ હતુ. આગળ તત્વાર્થ આપેલ છે.
ધમનું ગ્ય આરાધના કરવાથી દીર્ધ ધર્મનું એગ્ય આરાધન કરે તેને આયુષ્ય મળે. આજે આપણે સાંભળીએ જન્મ ઉંચા કુલમાં (થાય) એટલે કે ખાન
છીએ ને નજરે જોતા હશું કેટલાક માતાના દાન કે, સંસ્કારી કુટુંબમાં થાય. આ ગર્ભમાં જ મરણ પામે છે, કેટલાક જમ્યા લાભ જે તેવો ન સમજશે જેને પછી ટૂંક સમયમાં જીવન પૂરું કરે છે આ જમ હલકા કે અધમ કુલેમાં થાય છે, આત્માઓના મનુષ્યભવની સાર્થકતા શી ? તે શરૂઆતથી જ પાપ કર્મ શીખે છે અને જો દીર્ઘ આયુષ્ય હોય તે તેમાં તીર્થયાત્રા તેમાં પાવરધા બને છે. કળી, વાઘરી, જપ, તપ ભક્તિ આદિ અનેક વિધ કરણી કસાઈ, ચમાર, ચેર કે ડાકુને ત્યાં જમે થઈ શકે અને મળેલા માનવભવને સાર્થક છે તેની હાલત ભારે કડી હોય છે આપણે કરી શકાય. એટલે દીર્ઘ આયુષ્ય એ પણ નજરે જોતાં હશું, ત્યારે ઉચ્ચ કુલની મેટો લાભ છે.
ધર્મનું સારૂં આરાધના કરવાથી નિર્મળ ધર્મનું યોગ્ય આરાધન કરે તેને પાંચ યશ, વિદ્યા અને અર્થની પ્રાપ્તિ થાય. ઈન્દ્રિયની પૂર્ણતા મળે આ લાભ પણ યશ એટલે માન મોભે, સારૂં સુંદર,
કિંમત સ
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અક ૧-૨ ચતુથ વાતાવરો(42,21343, Cod. No. 02712,: ૧૨૭
ઘણીવાર આપણે એલીએ છીએ, કાંઈક સારૂ કામ થયુ હોય અગર તેા કાઇપણ કાર્ય પાર પડયુ. હાય, ફતેહ થયુ હોય, અગર તે સારા કાર્યની શરૂઆત કરતાં જ બેલીએ જેવા નસીબ, નસીબમાં હશે તા થશે, નસીબને બંને બાજુ જોઇએ. એટલે તેના બે ભાગ કરીએ, તેમાં સારા નસીબ અને ખરાબ નસીબનાં કારણેા પણ વિચારવા પડશે. જેણે પૂર્વભવમાં સારાં કામે કર્યા, પુણ્ય કર્યું". ધ કર્યાં તેને સારૂ’ નસીબ પ્રાપ્ત થયું, અને જેણે પૂર્વભવમાં ખરાબ કામા કર્યાં, પાપ કર્યુ... અધમ આચર્યાં, (અધર્મ એમાં ઘણા જ અર્થા થાય છે.) અધર્મની વ્યાખ્યા પણ ઘણી જ હાય છે.
સૌને યશ ગમે છે. એ માણસા ખેલાવે અને આગળ બેસાડે તે તરત જ હું યુ (છાતી) ફુલાય છે આ રીતે જીવનમાં સત્ર યશની પ્રાપ્તિ કરતા હાય તા ધનાં આરાધના વાળા કરી શકે છે. વિદ્યાવાનને સહુ માન આપે છે એ વિદ્યાની પ્રાપ્તિ પણ ધરાધનને આધિન છે. અથ એટલે લક્ષ્મી એ પણ ધર્મની જ તાબેદાર છે. જેણે ધનુ' સારી રીતે આરાધન કર્યુ′′ હોય તેને જ લક્ષ્મી વરે છે.
અને
ઘણીવાર આપણે પ્રવાસે નિકળ્યા હોઈએ અને ભૂલા પડયા, અગર તે ભલે મેટરથી કે કાઈ વાહન દ્વારા જતા હાઇએ અને અચાનક વાહન બગડયું ખેાઢવાયું. ત્યાં આપણું રક્ષણ ધર્મ સિવાય બીજું કાણ કરી શકે છે ? અરે અરણ્યમાં કઢાચ સિહ, વાઘ, ભૂત, પિશાચ કે ડાકુના ભય ઉભા થયા હાય, ત્યાં પણ ધર્મ સિવાય (કાણુ) કાઈ રક્ષણ કરી શકતુ નથી.
એનું
જાય.
સ્વના કેતાં દેવલેાકનાં સુખા. વણું ન સાંભળીને ભાવના પણ વધી એટલે મનમાં થાય કે મને પણ સુખા મળેા, પણ એ સુખા એમને પ્રાપ્ત થઈ જતાં નથી. જેણે જે જે આત્માઓએ સારી રીતે ધર્મારાધન કર્યુ” હાય, અખંડ સાધના કરી હાય નિમ ળ ભાવથી ભકિત કરી હાય કાઇપણ જાતની આકાંક્ષા સેવી) રાખી ના હોય તેને જ એ સુખા આપે!આપ પ્રાપ્ત થાય છે, અને મેક્ષ કે જેમાં અદ્દભુત અનંત સુખ રહેલું છે, સાક્ષનુ સુખ અમાપ છે તે પણ તેની પ્રાપ્તિ પણ ધર્માંનાં યાગ્ય આરાધન વડે જ થાય છે.
આવા’
એમ
એટલે તેને એનાં ખરાબ નસીબ પ્રાપ્ત (કર્યું) થયુ.. એટલે સરવાળે તે બધી વાત ધર્મ ઉપર જ આવીને ઉભી રહે છે. એટલે કહેલુ' છે કે શુભ (કર્મોના) પૂણ્યના સચય હાય ત્યાં સર્વ સ'પત્તિએ આપે
છે. આ
આપ આવીને આંગણે ઉભી રહે રીતે ધર્માંના લાભા ઘણા છે, એથી જ ધર્મ ઉત્કૃષ્ટ મગળ છે. જેથી દરેક મનુ ચૈાઓએ શકય હાય (બની શકે થઇ શકે) એટલુ' આરાધન અવશ્ય નિયમિત કરવું જોઇએ, એ જ શુભ ભાવના.
જગતના સર્વ જીવાનું કલ્યાણ થાઓ, સર્વ પ્રાણી સમૂહ પારકાનું હિત કરવાથી ભાવના વાળા મના.
સના સર્વાં દેષો નાશ પામે અને સત્ર સ લેાક સુખી થાઓ. સુખી થાઓ. સુખી થાઓ, સુખી થાઓ.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ - જ્ઞાન નવજીનેત્રસ્ય રાછિ: 0
सुख सागरमुरगस्य कि न्यूनं योगिने हरे ॥ 0 કૃષ્ણના ચંદ્ર અને સૂર્ય બને છે તે નરકાસુરને નાશ 0 કરનાર છે અને અષાડ સુદ અગ્યારસથી ક્ષીર સમુદ્રમાં છે શેષનાગની શખ્યામાં પોઢી જાય છે અને કારતક સુદ છે અગ્યારસે જાગે છે તેવુ શિવધર્મમાં અનુયાયીઓ માને છે છે તેમ મુનિને જ્ઞાન દર્શન રૂપ ચક્ષુ છે, નરકગતિને છે તેમણે નાશ કર્યો છે અને સમતારૂપી સુખ સાગરમાં છે નગ્ન મુનિઓ પણ ચોમાસામાં સ્થિર રહે છે અર્થાત્ તે
શ્રી કૃષ્ણ રૂપી મુનિએમાં શું ફરક છે. રરરરરરર
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
આ ઓમ ટેક્ષટાઉસ
પાવરલુમ કાપડના કમીશન એજન્ટ સિદ્ધિ વિનાયક બિલ્ડીંગ ૧લે માળે રૂમ નં. ૨૪ જુની હનુમાન ગલી ૧ લી કોસ લેન,
ક લ બા દેવી, મુ બ ઈ ન. ૨
કેન : એ. ૨૯૭૩૩૬
- ૩૧૭૦૮૫
૨૫૧૬૯૫ ઘર : ૫૬૦૨૨૬૭
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષી ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થાં વર્ષાર‘ભ વિશેષાંક :
: ૧૨૯
પધારો...
પેધારા...
યાત્રાર્થે પધારા... ગુજરાતની ભૂમિ ઉપર ઐતિહાસિક તારક ભવ્ય ત્રણ જિનાલયેાથી શાલતું
શ્રી ગંધાર તાથે
(જી. ભરૂચ
ગધાર-૩૯૨૧૪૦
અત્રે પ્રાચીન ૫૫ ભવ્ય પ્રતિમાઆ છે.
* જે પ્રાચીન ભૂમિમાં અનેક ભવ્ય જિનમ ક્રિશ હતા. જયાં પૂ. જગદ્ગુરૂ હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ ચાતુર્માસ કરેલા હતા. * જ્યાં દિલ્હીથી શ્રી અકબર બાદશાહે પૂ. જગદ્ગુરૂ હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજાને દિલ્હી પધારવા આમંત્રણ માકલેલ * વર્તમાન શાસન શિરોમણિ
પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની જે દીક્ષા ભૂમિ છે. આ ભવ્ય તીર્થની ચાત્રા કરવા પધારવા વિનંતિ
આ તીર્થમાં પૂજાની વ્યવસ્થા છે. તેમજ ધમશાળા ભેાજનશાળા આદિ વ્યવસ્થા છે.
વર્ષમાં એકવાર તેા તીની યાત્રા જરૂર કરવી
ત્રીજી તીથ યાત્રા નામની યાત્રાની આરાધનાને માટે વ્યાખ્યાન કર્તા સૂરિજી મહારાજ કરમાવે છે કે
શ્રી શત્રુંજય અને શ્રી ગીરનારજી આદિ તથા શ્રી તીર્થંકરદેવાની જન્મભૂમિ, દીક્ષાભૂમિ, કેવલજ્ઞાનભૂમિ, વિહારભૂમિ પણ ઘણા ભવ્ય જીવાને શુભ ભાવની પ્રાપ્તિકરાવનાર હાવાથી સ'સારસાગરથી તારનાર છે. માટે સસ્થાનાને તીર્થાં જ કહેવાય છે. સમ્યગ્દર્શી નાદિની વિશુધ્ધિને માટે વિધિ મુજબ તેવા તીર્થાંની વમાં એકવાર તા યાત્રા જરૂર કરવી’ -૫. પૂ. આચાય દેવ-શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા
શા. ચંદુલાલ જેસીગભાઇ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ ૧૯–A પહેલી અગ્યારી લેન, ધનજી સ્ટ્રીટ, સુ*બઇ–૩ વેલ ટેક મેટલ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ 2/84 Kika st: Bombay-400004 Gran Super Conductor Godown-8557338
Phone : 0. 8551573
Resi. 8126304
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન ધર્મના સિધ્ધાંતો અને સત્યની રક્ષા માટે જાગૃત કરતા શ્રી જૈન શાસન અઠવાડિકના વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા...
ts શુભેચ્છક સહાયકે જ પ્રભુલાલ નરશી ગુઢકા
મેટાલિક ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લંડન
પાર્ટનર—આર. કે. શાહ
8-98 GIDC Shankar Tekri, શાહ ઘેલજી નરશી
Jamnagar પેથરાજ રાયશી રેડ,
Ph, O. 78411-78669 R. 78340 કામદાર કોલોની, રે
Telex 0161-217 ULY : DV જામનગર
Fax (288) 71888 Gram-Ventil
વીડન્ટ પ્લાસ્ટીકસ પ૬, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર
રાયચંદ લખમશી શાહ (આર. એલ. શાહ). ખારા બેરાજાવાળા, પિ. બે. નં. ૩૮ મુરાંગ (કેન્યા)
ધીરજલાલ પરબત ગુઢકા ૨, ઓસવાળ કેલોની, જૈન દેરાસર સામે, જામનગર
શાહ વાઘજી કચરા મારૂ ૨, કામદાર કેલેની, જામનગર,
-૦
સેજપાર કચરા ગોસરાણી હા મહેન્દ્રભાઈ ' ૪૮, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર
સ્વ રતનબેન કેશવજી શ્રેયાર્થે ઠે. કેશવજી રણમલ હરણીયા ૨, ઓસવાળ કેલેની, આંબલખાતા પાસે જામનગર
-૦
- - -
ગ્રાફીક કેટે જેલી બંગલા સામે, સુમેર કલબ રેડ, જામનગર ફ્રેન : એ. ૭૭૮૭૬ રેસી. ૭૭૧૧૮
રાણીબેન ખીમજી વીરજી શાહ જયંતિલાલ ખીમજીની કુ. ગ્રેન મારકેટ, જામનગર . ૭૭૯૨૩ રે. ૭૯૨૦૪
-૦
શાહ હીરાભાઈ હધાભાઇ . શાહ કાનજી હીરજી એન્ડ સન્સ અનાજના હોલસેલ વેપારી ૫, ગ્રેન મારકેટ, જામનગર
શાહ ગુલાબચંદ દેવરાજ કસ્તુરી” દત્ત મંદિર રોડ, પેલેશ રેડ, જામનગર
-૦
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
૧૩૧
શાહ લખમણુ વીરપાર મારૂ
સોળસલાવાળા રામજી લખમણું મારૂ તરણેતર રેડ, ઓસવાળ કેલેની થાનગઢ.
મુકુંદભાઈ રમણલાલ ૫, નવરતન ફલેટસ, નવી વિકાસ ગ્રહ માર્ગ, પાલડી, અમદાવાદ-૭
સતીષચંદ્ર હંશરાજ ગોસરાણી ૪૮ દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગર
શાહ મનુભાઈ નગીનદાસ નગરશેઠને વંડે, ઘીકાંટા-અમદાવાદ
શાહ પ્રેમચંદ પાનાચંદ ૨ કામદાર રેડ, જામનગર
પ્રકાશભાઇ વાડીલાલ એન્ડ સન્સ ૩, મારૂતી હાઉસ, ડ્રાઈવઈનવન રેડ, ગુરુકુલ સામે, મેમનગર, અમદાવાદ-પર
-૦
શાહ રવજીભાઇ કલ્યાણજી માનવમંદિર રેડ, ચંદ્રલોક બી-૯૭ વાલકેશ્રવર મુંબઈ નં. ૬
મેસેમચંદલાધાભાઈ એન્ડ સન્સ અમદાવાદ
પ્રવીણચંદ્ર વી. સેમપુરા જિનમંદિરના શિલ્પી) ઍ શિલ્પમ પેડક રોડ, પ્રજાપતનગર રાજકેટ ફોન નં. ૨૮૭૩૧
મેતીચંદ નથુભાઇ ગોસરાણું ૫/૬ પ્રેમ આશીષ, આર.બી.એચ. રોડ, મુલુંડ, વેસ્ટ, મુંબઈ–૮૦.
સ્વ. દેવકુંવરબેન સેમચંદ રાયશી હઃ અ. સી. ચારૂલતાબેન રમેશચંદ્ર ૫૩-૫૪ દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર |
શ્રી હરખચંદ કાંકરીઆ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ ૬, લીટલ સ્ટ્રીટ, કલકત્તા-૭૦૦૦૦૭
શાહ નેમચંદ હંશરાજ જય” રજે માળે, આંબેલ ભવન પાસે, ૨, ઓસવાળ કોલોની, જામનગર
નરેશ પી. દૂતારા દેવ દર્શન ૧લે માળે, જુના નાગરદાસ રોડ, શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ મંદિર પાસે, અંધેરી, ઈસ્ટ, મુંબઈ-૪૦૦૦૬૯
શાહ રાયચંદ કાનજી છેડા ૪૯૦ દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન - ચતુર્થી વર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા શાહ મગનલાલ લખમણ મારૂ (થાણુ)ની પ્રેરણાથી
શુ ભે છ કે
પ્રવિણકુમાર વેલજી મારૂ
છોટાલાલ વેલજી શાહ ૨૦૩, એમ. વી. એપાર્ટમેન્ટ,
૩૮, દિપક બિલ્ડિંગ, ડે. મેસે. રેડ, એલ. બી. એસ. માગ રવી કમ્પાઉન્ડ, | . તળાવ પાડી, થાણુ-૨ થાણાવાલા ગેરેજની સામે, થાણ-૨
મનસુખલાલ મેઘજી માલદે કાન્તિલાલ વૈલજી મારૂ
૧૧, એ. શ્રીપાલ કેલેકસ. ૧૧, સમ્રાટ બિડિંગ, આઝારોડ, પાંચપખાડી બેંક ઓફ મહારાષ્ટ્રની દામાણી સ્ટેટની સામે, થાણ-૨
સામે, થાણ-૨
.
મગનલાલ લખમણ મારૂ ૭. પારસમણી એમ. જી. રેડ, નૌપાડા, થાણ-૨
રમણીકલાલ હંસરાજ માલદે ૩, હરિદશન એમ. જી. રેડ, નૌપાડા પિલીસ ચેકીની સામે, થાણુ-૨
જીવરાજ લખમણ મારૂ ૧૦૧, રનમંજુશા. રવી. ઈન્ડ. કમ્પાઉન્ડ, પચખાડી, થાણ-૨
વિદચંદ્ર માણેકચંદ દેઢિયા ૧૬. પરેશ કે. એ. હાઉ. સોસાયટી, પાંચ પખાડી, થાણા-૨
કેશવજી મેઘજી ગેસરાણી ' ૧૧, કાશીમા બિડિંગ, મણીબાગ દામાણુ સ્ટેટની સામે, થાણુ-૨
વાઘજી દેવચંદ કચરા ૧, કાશીમા હા. સંસાયટી, મણીબાગ દામાણી ટેટની સામે, આગ્રા રોડ,
થાણા-૨
- મેહનલાલ લીલાધર ગોસરાણી
એ. ૮, વંદના કે. એ. હા. સોસાયટી, ફોરેસ્ટ ઓફિસની સામે, નૌપાડા થાણા-૨
નવીનચંદ્ર ગોવિંદજી ગોસરાણી ૨૦૧, એમ. વી. એપાર્ટમેન્ટ, એલ. બી. એસ. માર્ગ, થાણાવાળા, ગેરેજ સામે, રવી કમ્પાઉન્ડ, થાણ-૨
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થવર્ષારંભ વિશેષાંક ?
'* ૧,૧૩૩
મેતીચંદ નરશી હરિયા શિવ. સ્મૃતિ ગાવંડ પંપ નપાડા, થાણા-૨
વેલજી લખમણ મારૂ મુ. સેડલા, પિસ્ટ જામ-સલાયા (જામનગર)
જયંતીલાલ દેવચંદ નાગડા ૧૩ યમૂના એપાર્ટમેન્ટ, મહતજ સુંદરજી રેડ, રઘુનાથ નગર, થાણા-૪
રામજી લખમણું મારૂ સનરાઈઝ પિોટર વર્કસ અમરાપર, થાનગઢ ડી.–સુરેન્દ્રનગર
–– કેશવજી લખમણ મારૂ ૨, એસવાળ કેલોની, રણજીત નગર સામે, જામનગર
કિશોર ખેતશી જાખરીયા ૪-૧૬ દામાણી સ્ટેટ, નિપાડા આઝારોડ, થાણા-૨
| |
અશોક અમૃતલાલ દેઢિયા વેલજી લખમણુ મારૂ (ધીરૂભાઈ) કાશીમા ૯ મણબાગ, નૌપાડા
ઝાલાવાડ સીરામીકસ ઈન્ડ તરણેતર રોડ, દામાણી સટેટની સામે, થાણુ-૨ થાનગઢ ડિ. સુરેન્દ્રનગર જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા... શાહ ગાંડાલાલ વીકમશી (શાંતાક્રુઝ)ની પ્રેરણાથી થયેલ
શુભેચ્છકે શાહ ગાંડાલાલ વીકમશી
નારંગીબેન બાબુભાઈ શાહ અચરતબાગ ફીરોજશાહ ટ્રસ્ટ
મહેશ્વર દર્શન – બ્લોક ૧૫ શાંતાકુઝ વેસ્ટ મુંબઈ–૧૪
બીજે માળે, શાંતાક્રુઝ વેસ્ટ-મુંબઈ–૫૪ શેઠ વીરેન્દ્ર જયતિલાલ કોઠારી અતીત બિલ્ડીંગ ૭મે રસ્તે
શેઠશ્રી અમૃતલાલ મગનલાલ ઝવેરી જમનાબાઈ સ્કુલ નજીક
ભૂપેન્દ્ર નિવાસ ફિરોજશાહ સ્ટ્રીટ જે વી પી ડી સ્કીમ મુંબઈ–૪૯ શાંતાક્રુજ વેસ્ટ મુંબઈ–૫૪ બાલાભાઇ મગનલાલ
શેઠ ચીમનલાલ નાથાલાલ મહેશ્વર દર્શન નં-૨ બ્લોક ૧૫ ૪૦૫ રાજદીપ એપાર્ટમેન્ટ. બીજે માળે, શાંતાક વેસ્ટ-મુંબઈ–૫૪| ટેક લેન શાંતાક્રુઝ વેસ્ટ મુંબઈ–૫૪
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક્રિયા એક ચિત્ત શુભ ફળ આપે
I
"
–શ્રી રતિલાલ દેવચંદ ગુઢકા રાસ ગપુરવાળા–લંડન
એવા ક ક્ષયને કરી આપવા સમર્થ અને.
હવે કહેવુ જ પડશે કે ભાવરૂપી ફળ મનના ઉપચાગ વિના પ્રાપ્ત થાય ? ક્રિયા વખતે જો ક્રિયાને છેાડી ચિત્ત બીજે હાય તે શુભ અધ્યવસાય નહિ જાગે. ઉલ્ટુ દુન્યવી ખાખતામાં મન જવાથી અશુભ અધ્યવસાય જાગશે. અધ્યવસાયના હિસાબે કરેલી ક્રિયા નિષ્ફળ જ જાય ને શુભ ફળ ન આપે-ધણીવાર સારી વસ્તુ પણ કુટેવમાં ખપે છે. માણસ સવારમાં ઉઠયા ત્યાં નથી કે કદાચ પ્રભુનું નામ માઢેથી લેશે. મનથી વિચારશે કે—નહાવુ` છે—પછી નહાવા બેસશે પરંતુ ત્યારે વિચાર નાસ્તાનેા કરશે અને નાસ્તા કરતી વખતે વિચાર બજાર સીટીના કામના કરશે નાસ્તામાં પણ વિચાર કાગળમાં છાપામાં હશે-આ જ પ્રમાણે કુટેવા ધમ ક્રિયામાં નડે છે. એક ક્રિયામાંથી બીજી ક્રિયાના વિચાર પ્રભુ દર્શન કરતી વખતે પૂજાના વિચાર પૂજા કરતી વખતે ચૈત્યવંદનના વિચાર ચૈત્યવંદન કરતી વખતે વ્યાખ્યાન શ્રવણના સત્સ ́ગના પરમાત્મા કહે છે આમ બે બાજુ ચિત્ત ન રાખ જીવલડા આમ કરવાથી ચાલતી પૂર્વ'ની ક્રિયાનું અપમાન ઢાષ લાગે છે. ઉપરાંત આ રીતે ક્રિયા કરવાથી, ક્ષેપ, નામના ક્રિયા દોષ લાગે છે. ક્ષેપ નામના દોષ ત્યાં લાગે હાય તા તેમને વૃદ્ધિગત અર્થાત ઉચ્ચ-કે—જ્યાં ચિત્ત એકમાંથી બીજામાં ને ખીજાઉચ્ચતર ઉચ્ચત્તમ બનાવવાના છે, આ શુભ અધ્યવસાય રૂપ ફળ જન્મે તે જ એ ફળ
એ ધ્યાનમાં રહે કે સર્વ સાધનાના ફળરૂપે આત્મામાં જો શુભ અયવસાય ન જાગ્યા હાય તા જગાડવાના છે. ને જાગેલા
માંથી ત્રીજમાં જાય છે, ખાડામાં ખીજ નાખ્યુ
જેમ ખેતરમાંજરા થયે
*
મહિમા રાત્રે ને
ફળે
હા. કાળના અને ક્ષેત્રને પણ છે કેટલાક મત્ર કાળી ચૌદશની તે પણ મસાણમાંસાધવાથી જ કેટલાક અમુક દિવસે અને ખરાખર ટાઈમે જ જેમ ખેડેલા ખેતરમાં કાળે વાવેલુ બીજ પાક આપે છે. તુસ્નાન કાળે ગર્ભનુ આધાન થાય છે. દવા લેવાની વિધિમાં કાળ સાચવવે પડે છે. એમ કાળના હિસાબે સધ્યા કાળે પ્રતિક્રમણ મધ્યાન્હ કાળે પૂર્જા આદિ મહત્વ છે તાપ કે સમ્યકરણ માટે વિધિ–અનુસાર આચરવી જોઇએ. ઉપચાગ-ક્રિયા સમ્યક્ ત કરવી હાય, અર્થાત સારી કરવી હાય શુદ્ધ કરવી હોય તે ક્રિયામાં ચિત્તના ઉપયોગ પણ જોઇએ. ઉપચેાગ એટલે સાવધાની જાગૃતિ સંચાટ ખ્યાલ પ્રાપર ધ્યાન કરતી વખતે ખીજા ત્રીજા વિચારમાં ચિત્ત ચઢી ન જાય કે શૂન્ય ન બની જાય પરંતુ ચિત્ત ક્રિયામાં-સૂત્રમાં અર્થાંમાં આલ’ખનમાં (મૂર્તિ સામે) બરાબર પરાવાયેલુ રહે. ચિત્તની એકાગ્રતા બને. જે કા` અગત્યનુ છે એમાં આતપ્રેત અને તા જ આત્મામાં શુભ ભાવાલ્લાસ ઝળકતા રહી શકે.
છેાડ
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ ત્યાં ઉખેડી બીજે વાવે. ત્રીજે રોપે, એથે જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા... રોપે. એટલે એમાં ફળ ન આપે પણ ઉલટું |
શભેચ્છા કરમાઈ જાય–તેમ શુભ ક્રિયામાં રહેલો આત્મા અન્ય અન્ય વિચારમાં પણ જે મન | અમૃતલાલ વેલજી દેઢીયા લઈ જાય તે એ ક્રિયાનું ફળ જોઈએ તેવું ૬૦૫ સુપા એપાર્ટમેન્ટ, ના મળે માટે મુળ ક્રિયામાં ચિત પવવું સર્વોદય પાર્શ્વનાથ નગર, નહાર રોડ, જોઈએ.
મુલુંડ વેસ્ટ, મુંબઈ–૮૦ એટલું ધ્યાનમાં રહે કે અહીં શુભ ક્રિયા રૂપી સારૂં આલંબન તે મનને શુભ
ભૂપતરાય વી. સેમપુરા વિચારમાં સ્થિર કરવાને અવકાશ છે. શુભ
બસ સ્ટેન્ડ પાછળ, નરસિંહપુરા, ક્રિયાનું આલંબન જ્યારે નહિ હોય ત્યારે
રંગીલા હનુમાન પાસે, ધ્રાંગધ્રા ચિત્તને શુભ વિચારમાં સ્થિર કરવાનો અવકાશ કયાંથી રહેશે. તે શુભ ભાવે પણ
દેવરાજ મેઘણુ ગઠા , શમી જાય. શુભ ક્રિયાઓ પણ કરમાઈ
ખેડીયાર મંદિર સામે, જાય. ક્રિયાઓમાં કળચલી પડી જાય-ઝાંખી
એરોડ્રામ રેડ, અલપેશ પાસે, પડી જાય. એટલે જે તેવું શુભ ફળ ન
જામનગર-૬ આપે. છાર ઉપર લીપણની જેમ બની જાય. ક્રિયા એ કર્તવ્ય છે. વિધિ એ વિવેક છે.
પ્રજાપતી મેહનલાલ ઝીણું વિનય છે.
કુંભારવાડા, જડીયા નાકે, ધ્રોળ wwwહકાહ હલ્સ
મહેતા પ્રતાપરાય માણેકચંદ
જામનગર આવતે અંક ૨૭-૮-૯૧ના
વીરપાર સામત નાગડા પ્રગટ થશે.
નવી જેલ રોડ, આ ચતુર્થવર્ષ વિશેષાંક શ્રાવણ સુદ
દિગ્વિજય પોટ, જામનગર ૪ મંગળવાર તા. ૧૩-૮-૯૧ ના પ્રગટ
મેઘજી રાજા સાવલા થાય છે. સમયની અનુકુળતા માટે હવે
' દિગ્વિજય પ્લેટ, બછર પા, જામનગર પછી અંક તા. ૨૦-૮-૯૧ ને બદલે તા. ૨૭–૮–૯૧ ના પ્રગટ થશે તેની સૌ વાંચ- કિશોરભાઈ કોરડીયા કોએ નોંધ લેવા વિનંતિ.
મનહર પ્લોટ, - - - - - મંગલા રોડ, રાજકોટ
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ---
શ્રા વ કે લ ક્ષ ણ =
-શ્રી કાંતીલાલ ડાહ્યાલાલા સુરેન્દ્રનગર
શ્રાવક શબ્દનો અર્થ કરતાં પરમ જ્ઞાની પુરૂષે ફરમાવે છે, કે-સમ્યગ્દશન આદિ સહિત અણુવ્રત અને શિક્ષા વ્રતે આદિને ધારણ કરનાર જે આત્મા પ્રતિ દિવસ સાધુજન પાસેથી સાધુ અને શ્રાવક સંબંધી સામાચારીને સાંભળે છે. તે આત્માને શ્રી તીર્થંકર-ગણધરાદિ મહાપુરૂષ શ્રાવકે કહે છે.
શ્રાવકનું આ લક્ષણ જ એના આચારને સૂચવી આપે છે, સામાચારીનું શ્રવણ કરનારે શ્રાવક સાધુ અને શ્રાવક સબંધી જેટલા આચારે છે, તેમાં અતિશય કુશળ હોય છે અને એ કુશળતા એને પ્રતિદિન અધિકને અધિક વ્રત નિયમમાં આગળ વધનારી થાય છે. '
અભક્ષ્ય ભક્ષણને ત્યાગ અને અતિ આરંભવાળા પાપ ધંધાઓથી વિરામ એ શ્રાવકના પ્રાથમિક આચારો છે.
ત્રિકાળ શ્રી જિનપૂજન ઉભયકાળ આવશ્યક, નિત્ય સદગુરૂ વંદન. સદ્દગુરૂ મુખે શ્રી જિન વચનનું શ્રવણ સામાયિક પષધ, દેશવાશિકાદિ તેમજ ભોગપભોગ પરિમાણુ , અને અનર્થદંડ વિરમણદિ ગુણ તેનું પાલન.
મેટી હિંસા મોટું જૂઠ, અનીતિ પરદારાગમન, અતિશય લેભ આદિથી પાછા હઠવું અને અંત સમયે આરાધના પૂર્વક મરવું, એ શ્રાવક જીવનના મુખ્ય આચારે છે સાતક્ષેત્રમાં ઘનનું વ૫ન, તીર્થયાત્રા, સુપાત્રદાન નિર્મળશીલ, પર્વ તિથિઓની આરાધના એ અલંકારોથી વિભૂષિત શ્રાવકે મનુષ્ય જીવનને દીપાવનારા બને છે.
વાચ કે ને વિનંતિ (૧) આપ આપના વર્તુળમાં જૈન શાસન વંચાવો. ૪ (૨) લેખ સામગ્રી વિ. મોકલાવે.
(૩) આખા વર્ષમાં આપ એકથી બે નવા ગ્રાહક બનાવે. (૪) દશ નવા ગ્રાહક બનાવનારને ૨૫ રૂા. ઇનામ અપાશે.
આટલે સહકાર વાચક બંધુઓ આપશો.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮
* શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮–૯૧
જૈન શાસન-ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે શુભેચ્છા
શુભેચ્છકો શા, ભરતકુમાર મહાસુખલાલ તથા રમેશભાઈ આર. સંઘવીની
પ્રેરણાથી સુરત શા. ભરતકુમાર મહાસુખલાલ
- વેરા ચંદુલાલ જેઠાલાલ ૧૦૭ ડાયમંડ એપાર્ટમેન્ટ,
૬૦૫–ીધીસીધી એપાર્ટમેન્ટ, રયપુરા-નાગોરીવાડ, સુરત
ગુજરાત મિત્ર પાસે, ચેક બજાર-સુરત ધીરજલાલ એન. વેરા
સંઘવી હસમુખલાલ શાન્તિલાલ ૨૦૨ માતૃ આશીષ એપાર્ટમેન્ટ,
૧-૩૧ મહાવીર ટેરેસ, કાજીનું મેદાન, કાજીનું મેદાન ગોપીપુરા-સુરત
નિશા એપાર્ટમેન્ટ પાછળ, સુરત જશવંત એલ. મોરખીયા
શેઠ રતનચંદ બાલુભાઈ
૮–૧૫૮૫ ગોપીપુરા, કાયસ્થ મલ્લા ઘનશ્યામ એપાર્ટમેન્ટ, સાર્વજનીક
સુરત કુલ સામે, નાનપુરા સુરત
લલિતાબેન જયચંદભાઈ નવીનભાઈ ટી. શાહ
ઠે-જયચંદભાઈ રાયચંદભાઈ શાહ નાણાવટ-તાલાવાલાળ, રૂમ નં. ૧૧-૫૯૬ પહેલા માળે, જૈન દહેરાસર
ધનસુખભાઇ ફુલચંદભાઈ શાહ સામે–સુરત
૩૦૫ રત્નચિંતામણી એપાર્ટમેન્ટ, પ્રવિણકુમાર એમ. સંઘવી
આઈ. પી. મીશન સ્કુલ પાસે,
મુગલી સરા, સુરત ૨૦૨ હીરાતી એપાર્ટમેન્ટ નાણાવટ-સુરત
અનીલભાઈ સી. શા. વાંસદાવાળા
૩ અભિલાષા એપાટમેન્ટ, રૂદરપુરા સંઘવી રીખવચંદ કાનજીભાઈ સુરત ૧–૩૪૪૫-બી ગોપીપુરા,
કનૈયાલાલ અમરતલાલ દોશી મિડલ સ્કુલ પાસે, સુરત
કે કે ચેકસી બિલ્ડીંગ ૧-૨૦ શા, ચીમનલાલ પોપટલાલ મોટા જૈન દહેરાસર સામે, કતારગામ પરિવાર પીલુ ચાલ, સુરત | સુરત
સુરત
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા પ. પૂ. તારક તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ. ના શિષ્ય રત્ન પૂ. મુનિરાજ શ્રી નયવર્ધન વિજયજી મ. ના
સદુપદેશથી શ્રી અશોકભાઈ કે. પટવા (મલાઠ) મુંબઈ દ્વારા
– શુભેચ્છક સહાયકે –
૧ પ્રાણલાલ છગનલાલ શેઠ ૩ અનંતરાય મેહનલાલ મલાડ વેસ્ટ
મલાડ ૨ કેશરીચંદ બાલુભાઈ ઝવેરી | ૪ ગંભીરદાસ અંબાલાલ મલાડ ઈસ્ટ
મલાડ - ૩ કાનજીભાઈ ભારમલભાઈ
૫ કરમશીભાઈ ગુણશીભાઇ ચરલા મલાડ
મલાડ ૪ બાબુલાલ મણિલાલ સંઘવી
૬ શામજીભાઈ કુંવરજીભાઈ ભાભરવાળા (મલાડ)
મલાડ ૫ છેટાલાલ જગજીવનદાસ સંઘવી
| ૭ ગુણશીભાઇ છેડા મલાડ
મલાડ ૬ મણશીભાઈ મુલાભાઇ સાવલા હા કુંવરજીભાઈ સાવલા અધેરી
| ૮ લલુભાઈ હંસરાજભાઈ
હ: રમેશભાઈ–મલાડ ૭ હઠીચંદ વીરચંદ દીરા હ: બાબુભાઈ દીએરા-મલાડ
૯ અમુલખભાઇ ઓતમચંદભાઈ મોદી
મલાડ
૧૦ અરવિંદકુમાર હરગોવિંદદાસ : શુભેચ્છકે
ઉંબરીવાળા મલાડ ૧ કાંતિલાલ બાદરચંદ પટવા | ૧૧ બાબુલાલ રતનચંદ વખારીયા મલાડ
મલાડ ૨ હિંમતલાલ જગજીવનદાસ ફાણી | ૧૨ ચીમનલાલ હાલચંદ ગાંધી - મલાડ
મલાડ
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૦ :
૧૩ વસંતલાલ પુનમચંદ શાહ
મલાડ ૧૪ મુગટલાલ જેચંદભાઈ શાહ
મલાડ
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ ૧૫ હમીરમલભાઈ માણેકચંદભાઇ
મલાડ | ૧૬ દલસુખભાઈ અમૃતલાલ મણીયાર
મલાડ
જૈન શાસનને વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા શા. ડાયાલાલ મુલચંદ (મુંબઈ)ની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છક સહાયક | ૮ શ્રી સ્ટીલ ડીજે
મુંબઈ શા. કીતિલાલ મુળચંદ એન્ડ કુ. | ૯ હેવી મેટલ એન્ડ ટયૂબલ મુંબઈ
મુંબઈ
૧૦ રમણિકલાલ મુલચંદ શુભેચ્છકે
ભાડેતા (ડીસા)
૧૧ ઉત્તમચંદ મેહનલાલ ૧ કેદરા એન્ડ વિશ્વનાથ
જેતાવાળા (બનાસકાંઠા) મુંબઈ ૨ શા. કાંતિલાલ પનાલાલ
૧૨ બાબુલાલ રાજમલ
નૈના વા (ડીસા) જેસાવાડા ૩ સૌભાગ્યચંદ પુનમચંદ
૧૩ માર્કેટ સ્ટીલ સેન્ટર ચાણમાં
મુંબઈ ૪ કલ્યાણી મેન્યુ કાં.
૧૪ ભારત સ્ટીલ યાર્ડ
મુંબઈ ૫ સૂરજ મેટલ કેરપરેશન ૧૫ શા મનરૂપજી ચેનાજી મુંબઈ
' ખાંટ ૬ સપના જેમ્સ
જયંત હાડવેર માટ ફેન : ૨૨૬૪ મુંબઈ
સરદાર રોડ, મોરબી. . ૨૮૬૪ શા. વિમલાબેન ડાયાલાલ
બ્રાંચ ન્યુ મારકેટ સુરેન્દ્રનગર ભાડોતરા (ડીસા)
ફોન ઓ. ૨૦૮૪૧ ઘર ૨૨૭૫૮
મુંબઈ
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
તમે કુમારપાળ મહારાજા તે બની ગયા, હવે શ્રીપાલ મહારાજા–સંપ્રતિ મહારાજા કૃષ્ણ મહારાજા પણ બને !
– પૂ. મુનિરાજ શ્રી જયદર્શન વિજયજી મ..
શ્રી જૈનશાસનમાં ઘણાં બધા એવા અલગ પાડીને છપ્પન દિકુમારી સહિત, તારક અનુષ્ઠાને છે કે જેની ભવ્ય ઉજવણી ચાસઠ ઈન યુકત સનાત્ર મહોત્સવ તે આજે કે આરાધના પણ અનેક આત્માઓને જિન- ઠેર ઠેર ઉજવાતે જોવા મળે છે. આ અસશાસન પ્રત્યે આકર્ષણ પેદા કરવામાં નિમિત્ત લમાં તે જન્મકલ્યાણકની ઉજવણી જ છે. બને. પંચમકાળમાં ભવ્યજીને એકમાત્ર શ્રાવકના વાર્ષિક અગીઆર કર્તવ્યમાં સ્નાત્રઆધાર સ્વરૂપ શ્રી જિનપ્રતિમા ઉપર થતું
મહોત્સવ પણ એક કર્તવ્ય જ છે. શકિતઅંજનશલાકા મહાવિધાન એક એવું જ
સંપન શ્રાવકે વર્ષમાં એકવાર અચૂક પરમતારક અનુપમ અનુષ્ઠાન છે. આ
સનાત્ર મહેત્સવ ઉજવીને પોતાનું કર્તવ્ય અંજનશલાકા પ્રાણપ્રતિષ્ઠાના મહત્સવ પ્રસંગે શ્રી જિનેશ્વરના પાંચે કલ્યાણ કેની
પૂર્ણ કરવાના મનેર સેવે છે. આ કર્તવ્ય વિધિસહિત ભવ્ય ઉજવણી કરવામાં
નિઃશંક અનુમોદનીય જ નહિ, શ્રાવકે
માટે અનુકરણીય પણ છે. આવે છેપાંચે કલ્યાણકની ઉજ
આ બધી વાતનું આલેખન કરવા વણમાં તે તે શ્રી અરિહંત ભગવતેને
પાછળ અંજનશલાકા કે સ્નાત્ર મહત્સવનું અનુલક્ષીને તેમના માતા-પિતા બનવા માટે
વર્ણન કરવાને માટે આશય નથી. વાત કે ઈન્દ્ર-ઈન્દ્રાણ આદિ બનવા માટે માટી મટી બેલીએ બોલીને પણ લાભ લે, એને
જરા જુદી છે. અને જટિલ પણ ખરી !
છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોથી પાંચ કલ્યાણશ્રદ્ધાવંતે શ્રાવકે પોતાનું મહાન કર્તવ્ય કેની ઉજવણી અને સ્નાત્ર મહોત્સવમાંથી સમજે છે. એથી જ અવસરે અવસરે પ્રસંગે
પ્રેરણા પામીને અમુક ઉત્સાહી આત્માઓએ અને પાત્રોથી ભરપુર પાંચ કલ્યાણકની કમારપાળ મહારાજા બનીને આરતી ઉતારઉજવણીના પ્રસંગે બેલી બોલીને ઉજવાતા રવાનું અનુષ્ઠાન” શરૂ કર્યું છે. આમ તે આવ્યા છે. આ પ્રસંગોની ભવ્યતા અને હિંદુસ્તાનભરનું કેઈ જિનાલય એવું નહિ શુદ્ધતાના કારણે અનેક આત્માઓને શ્રી હોય કે જ્યાં આરતી ઉતાર્યા વિના દેરાસર અરિહંત પરમાત્મા અને તેમના શાસન માંગલિક કરવામાં આવતું હોય. પ્રભુજીની પ્રત્યે અહોભાવ પણ પ્રગટ્યો છે. આ અનુ- આરતી ઉતારવી એ શ્રાવકનું દૈનિક કર્તવ્ય ઠાન પ્રત્યે આજ સુધીમાં કયાંય વિવાદ ઉભે છે. મેરૂ પર્વત ઉપર પ્રભુજીને જન્માભિષેક થયાનું જાણમાં નથી.
પૂજન વગેરે કર્યા બાદ ઈન્દ્ર મહારાજાએ આ જ અનુષ્ઠાનના એક વિભાગને પ્રભુજીની આરતી ઉતાર્યોને ઉલેખ શાસ્ત્રમાં
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૨
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
જોવા મળે છે. કદાચ આના અનુસંધાનમાં એ વિવાદાસ્પદ ન જ હોય તે બીજા જ પ્રભુજીની પૂજા આદિ થયા બાદ અંતમાં ઘણું-ઘણ અનુષ્ઠાનેમાં આ રીતે શરૂ આરતી ઉતારવાનું વિધાન હશે ? આ કરવા માટેની ક્ષિતિજો ખૂલી ગઈ છે, એમ રીતે આરતી એ આપણે ત્યાં શ્રાવકો માટે ચેકકસ માનવું પડે, કુમારપાળ મહાદૈનિક વિધેય-વિહિત અનુષ્ઠાન છે. પરમહંત રાજાના નામથી “આરતી” નામના અનુષ્ઠાન મહારાજા કુમારપાળે એમના જીવનકાળ પ્રત્યે જેમ લોકોમાં ચેતના આવતી જણાય દરમ્યાન ભગવાન શ્રી અરિહંતદેવની એવી છે તેમ બીજા અનુષ્ઠાને પણ ધમધમતાં સુંદર આરતી ઉતારી હતી કે જેના પ્રભાવે થઈ શકે છે. “આરતી આજકે હજી એમનું નામ આરતી-મંગળદીવામાં અમર આ બાબતમાં શા માટે ઉદાસીનતા સેવે છે બની ગયું છે.
તેની સમજ પડતી નથી. આ બાબતમાં શું આજે લેકેના સ્વભાવની એ તાસીર
પ્રગતિ થઈ શકે તેના બે-ચાર સેમ્પલ
અહીં રજુ કરું છું બની ગઈ છે કે, દરરોજ દેરાસરમાં આરતી ઉતરે એની ખબર હોવા છતાં, ક્યારેક આપણે ત્યાં દરસાલ વર્ષમાં બે વાર એને ઘંટનાદ પણ સંભળાતે હોવા છતાં શાશ્વતી ઓળીની પધરામણી થાય છે. ઘણું એના પ્રત્યે ઉપેક્ષા સેવે છે. અને કુમારપાળ બધા સંઘમાં શાશ્વતી ઓળીનું સામુહિક મહારાજા બનીને સામુહિક આરતી ઉતારવાના, આરાધના થાય છે. આ આરાધનાને વધુ કાર્યક્રમમાં તેઓને વધુ રસ પડે છે. આમાં ધબકતુ બનાવવા માટે શ્રીપાલ મહારાજા કદાચ કુમારપાળ મહારાજાના નામનું પુણ્ય અને મયણા સુંદરીની સહાય લેવી જોઈએ. કામ કરી જતું હશે ? કદાચ “નવું દેખાય જેમ કુમારપાળ મહારાજા “આરતીમાં ત્યાં ભીડ જમાવે એ વૃત્તિ પિતાનો પ્રભાવ અમર થઈ ગયા છે તેમ શ્રીપાલ મહારાજા બતાવતી હશે ? જે હોય તે. પણ કુમાર અને મયણાસુંદરી “નવપદની ઓળીમાં પાળ મહારાજા બનીને ઉતરાતી સામુહિક અમર બની ગયા છે. એથી શ્રીપાલ મહાઆરતીએ લેકેમાં આકર્ષણ જમાવ્યું છે એ રાજા અને મયણું સુંદરી બનીને એની ચકકસ વાત છે. આ “સામુહિક આરતી ના કરવાની બેલી બોલાવવાની ભાવના હોય આદ્ય પ્રણેતા કેણ છે એની મને જાણ નથી. તે બોલાવવી પડે ધારો કે એક સંઘમાં એ જ રીતે આ અનુષ્ઠાન પ્રત્યે આજ ૨૫૦ ઓળીના આરાધક હોય તે બે જણ સુધીમાં કેઈ અવાજ ઉઠ હોય તોય બેલી બેલીને શ્રીપાલ મહારાજા અને મયણામારી જાણમાં નથી. આ કુમારપાળ મહા- સુંદરી બને અને ઓળીનું આરાધન કરે, રાજા નવા વિષે કઈ વિવાદ નથી એ બાકી બધા એમને એમ કરે. જો કે બેલી એક જનમત પ્રવર્તે છે.
બલવતાં પહેલાં એક ખુલાસે કરી દે જે આ જનમાન્યતા મુજબ ખરેખર જરૂરી છે કે આ લાભ સજોડે જ લઈ
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક
: ૧૪૩
શકાશે ! નહિ તે ગોટાળા થઈ જશે. પણ આજે ઘણી જગ્યાએ ઉભો થાય છે. [વિધુર કે વિધવા આ લાભ લેવાની લાય- એ પ્રસંગને પણ આપણું ઢાંચામાં આરાકાત ધરાવતા નથી.]
મથી ગઠવી શકાય તેમ છે. ભરતક્ષેત્રની એ જ રીતે ઘણી જગ્યાએ સમુહ- પૃથ્વીને જિનમંદિરોથી મંડિત બનાવનાર સામયિકનું પણ આયોજન થતું હોય છે. સંપ્રતિ મહારાજાને અહીં યાદ કરવા પડે. એને પણ એમને એમ પતાવી દેવા કરતાં તેમણે શ્રધા થઈ અને પ્રારંભ કર્યો ત્યારથી એમાં તેજી લાવવી હોય તે પૂણીયા શ્રાવ પિતાના આયુષ્યના દિવસ જેટલા જિનકની મદદ લઈ શકાય. એ મહાન શ્રાવકનું મંદિર બંધાવ્યા હતા. દરરે જ “એક સામાયિક તે એટલું ઉચ્ચ કેટિનું હતું કે જિનમંદિરને પાયે નંખાય છે. એવા ખુદ ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ પણ એ સમાચાર સાંભળ્યા પછી જ એમને મેઢામાં સામાયિકની બાર પર્ષદા વચ્ચે પ્રશંસા પાણીનું ટીપું નાંખવાનો નિયમ હતે. કરી હતી. એ પ્રશંસા સાંભળીને મગધરાજ આવા સંપ્રતિ મહારાજા શીલાસ્થાપનના શ્રેણીકને પૂણીયા શ્રાવકનું સામાયિક ખરી- અવસરે જરૂર શેભી શકે. શીલા સ્થાપન દવાનું મન થઈ ગયું હતું. આખા મગધ કરનારો માણસ એમને એમ શીલસ્થાપન દેશના સામ્રાજ્યના બદલામાં તેમણે પૂણીયા કરે એના બદલે બોલી બોલીને સંપ્રતિ શ્રાવકની પાસે એક સામાયિક વેચાતુ માગ્યું. મહારાજા બનીને શીલા સ્થાપન કરે તે પણ એમના કમભાગ્યે પુણીયા શ્રાવકનું જરૂરી ફેર પડે ! શું ફેર પડે તે મને પૂછવા સામાયિક એટલું કીંમતી નીકળ્યું કે મગ- કરતા લાભ લેનારને પૂછવાથી સ્પષ્ટ ધના સામ્રાજ્યથી પણ તેની કિંમત ચૂકવી ખ્યાલ આવશે. શકાઈ નહિ. તેથી શ્રેણીક મહારાજાને નિરાશ થવું પડયું હતું. આવા મહાન
એ જ રીતે ગુરૂવંદન કાર્યક્રમ પણ પૂણીયા શ્રાવકનું નામ સામાયિકમાં જરૂર આ
શા માટે સીધેસીધે પતાવ ? એમાં તેજી લાવી શકે. આ માટે બાળકોની પણ વૈવિધ્યતા લાવી શકાય છે ! કૃષ્ણ સમુહસામાયિક હોય કે બાળકોના બાપા- મહારાજાએ ભગવાન શ્રી નેમિનાથના અઢાર એની સમુહ-સામાયિક હોય, એમાં બોલી હજાર (૧૮,૦૦૦) સાધુઓને વંદન કર્યું બોલાવીને એક વ્યકિત પૂણી શ્રાવક હતું. એના પ્રભાવે તેમણે ચાર નરક બને [આમાં સજોડેની જરૂર નથી.] અને નિવારી હતી. નિમિ કહે તુમે ચાર નિવારી, બાકીના બધા એની આગેવાની હેઠળ ત્રણ તણું દુઃખ રહિયા] આવા પ્રભાવવંતા સામાયિક કરે. તે કંઈક નવું કરવાના ગુરૂવંદનને અસરકારક બનાવવા માટે એક રસિયાઓને રસ પડે ખરો !
બેલી કૃષ્ણ મહારાજા બનવાની લાવી જિનાલયના શીલાસ્થાપનનો પ્રસંગ દેવાની ! શું ફેર પડે છે ? દરરોજ નહિ
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૪ :
તા વર્ષે એકવાર પણ આનાં ક્રમનુ' આયેાજન થઈ શકે.
આવા આવા તા અનેક અનુષ્ઠાનામાં નવિનતા લાવી શકાય.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૧૧
શકશે. નદનઋષિ બનીને વીશસ્થાનકતપ [શકિત હાય માસક્ષમણા પણ] કરી શકશે. પ્રસન્નચન્દ્ર રાજષિ બનીને એક પગે ઉભા રહી સૂર્યની આતાપના લઈ શકે... અહિ" તા દિશાસૂચન માત્ર છે, સેમ્પલા જ આપ્યા છે. બાકી બધુ તે તમારી સુઝ-સમજ,, અકકલ-આવડત અને હાંશિયારી ઉપર છેાડું છુ....
ભવ્ય કાર્ય.
વરદત્ત અને ગુણમ'જરી બનીને જ્ઞાનપંચમીતપની આરાધના, સુવ્રતશેઠ બનીને મૌન એકાદશીની આરાધના, ઈંડવીય રાજા “નીને અષ્ટમી તિથિની આરાધના, શ્રી અરિહ ત પરમાત્માની અષ્ટપ્રકારી પૂજામાં જુદી જુદી પૂજાએ દ્વારા અમર બની ગયેલા ભકતપૂજક [અષ્ટપ્રકારી પૂજાની મહિમાદક કથાઓમાં નામેા મળી રહેશે.] ખીને અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરવી વગેરે અનેક મળી શકે...
સાધુ માટે પણ રસ્તા ખાલવા હાય ખૂલી શકે છે, સાધુએ પણ ગૌતમસ્વામી બનીને ગૌતમસ્વામીના છઠ્ઠું કરી
તા
101
પ્રકાશચંદ્ર ગાંધી (વડાદરાની) પ્રેરણાથી શુ ભે ચ્છ કો
ભરતકુમાર મનસુખલાલ શાહ (ખીલવાળા)
આત્મારામ પાક, જૈન દેરાસર પાસે, કારેલી બાગ, વડેદરા-૧૮
શ્રી તેજરાજજી
જૈન સ્ટીલ સેન્ટર
પાર્ટીસ ચાકી પાસે, નવાબજાર, વડાદરા-૧
101
અંતમાં વસ્તુસ્થિતિ ન સમજી શકનારાઓ માટે ખાસ ખુલાસે સ્નાત્રમહાત્સવ પછીના લખેલ દરેક અનુષ્ઠાના નવીનતાપૂર્ણાંક કરવા, એવી લેખકની માન્યતા છે, એમ માનવાની ગંભીર ભૂલ કેાઈએ કરવી નહિ... પરંતુ જે પ્રવૃતિ શરૂ થઇ કે મહત્તા આપવામાં આવી છે તે કેટલી ઉચીત છે તેનુ ચિ ́તવન કરવાનું આ સેાપાન છે.
સુનીલકુમાર વાડીભાઇ શાહ
પરેશ સ્ટીલ સેન્ટર
અમદાવાદી પાળ, રાવપુરા
વઢાદરા-૧
181
મેઘકુમાર શાંતિલાલ ધીકાંટા કાછીયા પાળ, રાવપુરા,
વડાદરા-૧
101
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපු
જૈન શાસન ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા
-= શુભેચ્છક સહાયકે -- උපදපරපපපපපපපපපපපපපපපපා શાહ વેલજી પાનાચંદ ગલીયા (મુંબઈ)ની તથા શાહ છગનલાલ નેમચંદ
(મુલુંડે)ની પ્રેરણાથી શ્રી પુંજાભાઈ વંશરાજ ગુઢકા કાગરાના એન્ડ હરિયા ચુનીલાલ ચાલ દુકાન નં. ૧-૨, '૮-બી ભગવાન ભુવન ૧ લે માળે, એસ. વી. રેડ, જોગેશ્વરી વેસ્ટ,
સત્કાર વિરલની બાજુમાં મરજી બંદર રોડ, મુબઈ-૯
મુંબઈ-૨
પોપટભાઇ રાજાભાઈ ગુઢકા શેઠ બિલ્ડીંગ પરેલ, એફીસ્ટન રેડ, મુંબઈ–૧૨
શ્રી ભારમલ લગધીર સુમરીયા ૧૧-૧૨ હેમ આશીષ વી. પી. રેડ, મુલુંડ વેસ્ટ મુંબઈ નં. ૮૦
-૦
-૦
શ્રીમાન છગનલાલ નેમચંદ ગોસરાણી ૧૩-૧૪ હેમછાયા એપાર્ટમેન્ટ, કસ્તુરી રોડ મુલુંડ વેસ્ટ મુંબઈ નં. ૮૦
શાહ ઝવેરચંદ વીરપાર ગંગાવિહાર બ્લોક નં. ૩ કસ્તુરબા રોડ, મુલુંડ વેસ્ટ મુંબઈ નં. ૮૦
શાહ કપૂરચંદ રાયશી ૩૩ કૈલાશ દર્શન ડો. આંબેડકર રોડ, સુલુંડ વેસ્ટ મુંબઈ નં. ૮૦
વીરપાર સામત પરિવાર c/o ભારત મેડીકલ જનરલ સ્ટસ ઓલ્ડ નાગરદાસ રોડ, દુબે બિડીંગ અંધેરી ઈસ્ટ મુંબઈ–૬૯૮ ફેન : ૬૩૨૪૬૬૯
શાહ દેવરાજ નરશી જાંખરીઆ હઃ ગુલાબચંદભાઈ ૪ શાંતિનિકેતન, વી. પી. ક્રોસ રોડ, નં. ૧ મુલુંડ વેસ્ટ મુંબઈ નં. ૮૦
એક સદગૃહસ્થ મુંબઈ
શ્રી મેઘજી પેથરાજ સુમરીઆ || શમપલ બિલ્ડીંગ સાયટી રોડ, જોગેશ્વર ઈસ્ટ મુંબઈ-૬૦
નેમચંદ રાયશી સુમરીઓ
(બાસગવાળા) ૨૪ રશ્મિન એપાર્ટમેન્ટ સેવારામ લાલવાણી રેડ, મુલુંડ વેસ્ટ મુંબઈ નં. ૮૦
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૮ :
ધીરજલાલ નેમચંદ પેથરાજ
ગુઢકા
કસ્તુરબા મા, લક્ષ્મી નિવાસ, મુલુ'ડ વેસ્ટ મુંબઈ ન. ૮૦
101
કપૂરચંદ જેસંગ ખીમાભાઇ
ગાસરાણી
૬૦૧ વર્ધમાનનગર, આર. પી. રાડ, મુલુ ́ડ વેસ્ટ 'બ' ન', ૮૦
101
નેમચ'દ ધરમશી ગેાસરાણી ૨-અરિહંત દર્શીન વી. પી. રોડ, મુલુ'ડ વેસ્ટ મુંબઈ ૪૦૦૦૮૦
---
તારાચંદ લખમશી દોઢિયા અરિહ'ત દર્શન, વી. પી. રોડ, મુલુ'ડ વેસ્ટ મુંબઈ-૪૦૦૦૮૦
ૐ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
ધીરજલાલ જીવરાજ સાવલા
૮ રાજેન્દ્ર પ્રકાશ, સેવારામ લાલવાની રોડ, મુલુ'ડ વેસ્ટ મુ`બઇ ન`.-૪૦૦૦૮૦
101
1001
દલીચંદ આથીમલજી શકિત નિવાસ ૧ લે માળે, ૭ મી ખેતવાડી મુંબઈ-૪
રમણિકલાલ નાથાલાલ જાખરીયા ૫૦૧-૩ ડી. વાસુપૂજ્ય એપાર્ટમેન્ટ સર્વોદયનગર નાહુર રોડ, સુલુ'ડ વેસ્ટ મુ`બઈ—૮૦
-0
શા. ઝવેરચંદ હેમરાજ ગડા ૪ મી ૧૭ બિલ્ડીંગ ગોપાલનગર, આશીવાદ ઇસ્પીતાલ ઉપર ભીવડી (થાણા) મહા.
161
જૈન શાસનને ચતુર્થ વર્ષાર‘ભ વિશેષાંક પ્રસંગે શુભેચ્છા
શુભેચ્છકો
દિલિપકુમાર એચ. શાહ ત્થા અભયકુમાર એચ. શાહની પ્રેરણાથી
શાંતિલાલ મીશ્રીમલજી C/o મનુભાઇ જે. શાહ લેાકભારતી. તા. સિહેાર જી. ભાવનગર મુ. સણેાસરા-૩૬૪૨૩૦
ફુલચંદ રૂપચંદજી લાયન હાઉસ ૧ લે માળે, ડૉ. દેશમુખલેન મુ‘બઇ ન. ૪
101
સુરજમલજી સુલતાનમલજી ભાવના મેટલ્સ અલકાર સિનેમા સામે, ૧ લી ખેતવાડી મુંબઈ-૪
101
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
: ૧૫૧ ' જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા
શભેરછકેશાહ પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકા (મુંબઈ)ની પ્રેરણાથી એક સદ્ ગૃહસ્થ
પ્રેમજી વશનજીની કુ. મુંબઈ
કેશરાણી ભુવન, ત્રીજે માળે, દીપક એજન્સી
રૂમ નં. ૫૬ આગ્રા રોડ, કરનામી મેન્સન ગોપી ટેક રેડ, ઘાટકોપર વેસ્ટ મુંબઈ–૮૬ સીટી લાઈટની પાછળ,
-૦– માહિમ મુંબઈ–૧૬
શ્રી માવજી રાયશીની કુ. ધનજી દેવન મારૂ
૧૯૨-૯૪ નરશી નાથા સ્ટ્રીટ, ૨૩૧-૩ કાંગરા ભુવન, નં. ૨
ભાતભાર, મુંબઈ નં-૯ ડે. એનીબેસન્ટ રેડ, પિરાર હેપીટલ સામે, વરલી મુંબઈ નં. ૨૫
એમ. કે. રાજગોર એન્ડ કુ.
૨૩૮ ભાતબજાર, શાંતિલાલ ધનજીભાઈ
મુંબઈ નં-૯ ગામ કછ-ફરીદાવાલા
ANMOL JEWELLERS Gold & Dimand Ornaments 2 Abdul Building No. 3, Dr. B. Ambedker Road, Parel,
Bombay-400012 P, 4133936. Government Approved Veluers
મલબાર કપરા કેરપેરેશન ૩૧ શારદા ચેમ્બર ગાલા નં. ૬–૩–૧૦ ભાતબાર મુંબઈ નં-૯
શ્રી ગોવીંદજી ખીમજી બાદ શ્રી પાનાચંદ ખીમજી બીદ સેતાન ચોકી, ખેડગલી, લાલચાલ નં. ૧ દુકાન નં. ૨૫ પ્રભાદેવી, મુંબઈ-૨૫]
દુકાન : ૪૨૨ ૮૬ ૬૬ ઘર = ૪૩૦ ૯૮ ૦૩
વેલુબેન વેલજી નથુ ગુઢકા હ: હસમુખ વેલજી ગુઢકા વેમ્બલી લંડન
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન - ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા...
- શુ બે ચ્છ કે
પેઈન્ટર મધુકર તીર્થ પટ્ટ રંગકામ કરનારા, સરદાર વી. પી. રેડ, શેતાવાડ પાસે, જામનગર ફોન નં. ૬૧૫૬૧
અંબાલાલ અમૃતલાલ શાહ કાશીપુરા, બોરસદ
રણમલ લખમણ શાહ કામદાર કોલોની, જામનગર
ધનજી સુખલાલ બારભાયા રેલા બિલ્ડીંગ એસ. વી. રેડ, મલાડ વેસ્ટ મુંબઈ-૬૪
-૦ગુલબાચંદ ઠાકોરભાઈ ઝવેરી ૧૩ લક્ષમીકુંજ ત્રીજે માળે, મુકતાબાગ, મલાડ વેસ્ટ મુંબઈ-૬૪
વેલજી કચરા હરિયા ધણશેરી, શારદા ટેકીઝ પાછળ, જામખંભાલીઆ
હસમુખભાઈ પાસે જુની ગધીવાડ, સોની બજાર, રાજકેટ
ભરતભાઈની પ્રેરણાથી
ભાણજીભાઇ એમ. સાવલા ૨૬ એમ. જી. માર્ગ, અલ્હાબાદ (વી. પી.) ૨૧૧૦૦૧
કુંડલીઆ ચુનીલાલ ચત્રભુજ ગાંધીચોક દરબારગઢ, જામનગર
હ: ધીરજલાલ પૂ. સા. વિશ્વપ્રભાશ્રીજી મ.ની પ્રેરણાથી
ગલી,
શા. મેઘજી વીરપાળની કુ. ગ્રેન મારકેટ, જામનગર
શુભેચ્છક સહાયકે છનાલાલ ભોગીલાલ શાહ ૫૦૫ આર્થર રોડ, આ. ટી. ૨૮૫ હીરાકુંજ બિડીંગ, તાર દેવ મુંબઈ નં. ૩૪ K, P. Shah 4-B Seva Kunj Society, Fateh nagar, Paldi, Ahmedabad-7
વૃજલાલ વાડીલાલ શાહ સાયલા
ભેગીલાલ વાડીલાલ શાહ સાયલા બંને પ્રવીણચંદ વિ. ની પ્રેરણાથી
શાહ લખમશી વીરપાર જયેન્દ્ર સ્ટેર્સ જવાહર રોડ, હીંગેલી (મહા.)
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા શેઠ દલીચંદ લક્ષમીચંદ કે ઠારી (ઘાટકોપર)ની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છકે
ગીરધરલાલ અમીચંદ કુવાડીઆ | ૭૩-૧૫ નિર્મલ ગારડીઆ નગર, ઘાટકે પર મુંબઈ–૭૭
ત્રંબકલાલ ગીરધરલાલ કપાસી ૪ સુંદરમ પ્લેટ નં. ૩૭ સાઈનાથ નગર, ઘાટકોપર, મુંબઈ નં. ૭૭
ધીરજલાલ મનજી મહેતા ૨૫૧ લાલકૃપા ગ્રાઉન્ડલોર, ગારડીઆ નગર, ઘાટકોપર, મુંબઈ નં.-૭૭
શ્રીમતી ચંદનબેન ઉમેદચંદ શાહ રાધનપુરી બજાર, ગાંધારીયાને ખાંચે, ભાવનગર
રાયશી શીવજી છેડા સસરણ બિડીંગ, મહાત્મા ગાંધી રોડ, ઘાટકોપર મુંબઈ નં.-૮૬
અનીલ એમ. ઝવેરી ૨૪ મેઘજી મેન્શન, જેઠાભાઈ લેન ઘાટકોપર ઈસ્ટ
3
રામજી મેઘજી શાહ ૧૯૬-૩ પ્રકાશ આર. બી. મહેતા માર્ગ, ઘાટકે પર, મુંબઈ નં-૭૭
હેમેન્દ્ર સંઘવી ૧૪૦૩-૪ સુલતા રતિલાલ ઠક્કર માર્ગ, મલબારહીલ મુંબઈ નં-૬
ધીરજલાલ નરેમદાસ શાહ એ-૧૩ મુનિસુવ્રત દર્શન નવરોજ લેન, ઘાટકોપર, મુંબઈ નં-૮૬
કીતિ યુ. દેશી ૧૯-બી કેશવબાગ, હીંગવાલા લેન, ઘાટકોપર, મુંબઈ ન-૭૭
રામજી કાનજી હરિયા ૭ ઋષભદેવ વલલભ બાગ લેન, લેટ નં-૩૫ ઘાટકે પર, મુંબઈ ન૭૭
ચીમનલાલ છટાલાલ cio શાહ એ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ એફ ૬૭ એમ.આઈ.ડી.સી. સાતપુર નાસિક-૪૨૨૦૦૭
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૪ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
હીરાચંદજી પરમાર ૩૦૩ નીલકંઠ નિકેતન, કરાણ લેન, ઘાટકોપર મુંબઈ નં. ૮૬
અરજણ નેધાભાઈ co સેન્ટ્રલ સ્ટોર્સ મહાત્મા ગાંધી રોડ, ઘાટકે પર મુંબઈ–૮૬
કલ્યાણજી વનમાળીદાસ એ-૬ મુનિસુવ્રત દર્શન નવરેજ લેન, ઘાટકેપર, મુંબઈ નં.-૮૬
જૈન શાસનને વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા શા. છનાલાલ ભેગીલાલ (તારદેવ)ની શુભ પ્રેરણાથી
શુભેચ્છક સુરેશભાઇ અમૃતલાલ
ધનરૂપજી સદાજી. ૧૦૪ સુલસા આર.ટી.માર્ગ,
ગુલાબ મહુલ આર.ટી.ઓ. ગલી વાલકેશ્વર મુંબઈ–૬
ગ્રાઉન્ડ ફલેર, તારદેવ, મુંબઈ નં.-૩૪
મહેન્દ્રભાઇ એચ. શાહ ભૂપેન્દ્રભાઈ ઉમેદભાઈ દોશી
શરીન એપાર્ટમેન્ટ, ૨૨૫-૨૨૭ તારદેવ રોડ,
ગંગા જમના થીએટર સામે, ઠન એપાર્ટમેન્ટ ફલેટ નં. ૭૦૧
ફલૅટ નં. ૩૦૩ મુંબઈ નં-૭ મુંબઈ નં. ૭
જૈન જવેલસ સુરેન્દ્ર હસમુખલાલ એન્ડ કાં. ગાંજાવાલા બિલ્ડીંગ, આર.ટી.ઓ. ગલી ૧૦૧ કંસારા ચાલ,
તારદેવ મુંબઈ નં. ૩૪ કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ-૨
હીરજી કાનજી શાહ તથા રતિલાલ
પદમશી ગુઢકાની પ્રેરણાથી રતિલાલ નગીનદાસ એન્ડ કું. ૧૧૮ કંસારા ચાલ, કાલબાદેવી રોડ,
શુભેચ્છક સહાયક મુંબઈ– ૨
ઓસવાળ પિટરી વર્કસ અમરાપર-થાનગઢ
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા હીરજી કાનજી શાહ તથા રતિલાલ પદમશી ગુઢકાની પ્રેરણાથી
ઓસવાળ પિટરી વર્કસ શુભેચ્છક
અમરાપર, થાનગઢ
દિવ્યા સીરામીક તરણેતર રેડ, થાનગઢ છે. ફે-પ૫૨ ઘર-૬૫૨
આજીવન સભ્ય કેકારી પ્રફુલચંદ્ર ધીરજલાલ મહાલક્ષમી શેરી, થાનગઢ
ચીનુભાઇ વી. શાહ મહાલક્ષમી શેરી, થાનગઢ
T
નવીન સ્ટેર નવીનચંદ્ર લવજીભાઈ શાહ જેન ભોજનશાળા શેરી થાનગઢ
સ્વ. કઠારી નટવરલાલ
કુંવરજીભાઈ Go અશોકભાઈ કેઠારી મેઈનબજાર, થાનગઢ
વીટકે પિટરી વસ પ. બે. નં. ૮ થાનગઢ
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા
* શાહ પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકાની પ્રેરણાથી થયેલ
શુભેચ્છકે
મહારાણી રેડીંગ કુ. જીરા, વરીયાળી, કરીયાણાના વેપારી ડી-૩૭ એ.પી.એમ.સી. માર્કેટ તેણે ન્યુ લેખે વાસી મુંબઈ-૭૦૫
હર્ષદરાય એન્ડ બ્રધર્સ cio લીલાવતી શાહ ૭૮-૩ મહેતા બિલ્ડીંગ સાયન વેસ્ટ મુંબઈ–૨૨
પ્રવીણચંદ્ર નટવરલાલની કુ. જીરૂ, વરીયાળી, કરીયાણાના વેપારી ડી-૨૦ એ.પી.એમ.સી. તુ ન્યુ બોમ્બે વાસી મુંબઈ-૭૦૫
પ્રેસીડન્ટ એપ્ટીકલ્સ મુલજી જેઠા બિલ્ડીંગ, ૧૮૧ પ્રિન્સેસ સ્ટ્રીટ, મુંબઈ નં. ૨
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ શ્રી પ્રવીણચંદ્ર નાગજી | કે કિશોરચંદ્ર એન્ડ કુ. પત્રી નિવાસ ૨ જે માળે, રૂમ નં. કે | એચ-૧૯ એ.પી.એમ.સી. માકેદ્ર માટુંગા મુંબઈ નં. ૧૯
તુર્ભે વાસી, ન્યુ બેખે ૭૦૫
ભાવેશ વીશનજીની કુાં. ૨૦૫ ભાતબજાર, મુંબઈ નં. ૯
જે. આર. રાજગોર એચ-૧૮ એ.પી.એમ.સી. માર્કેટ ભે વાસી , ન્ય બેખે-૭૦૫
એક સદગૃહસ્થ શ્રી વિનયકુમાર મેહનલાલની કુ. ૧૧૬ મૂળજી દેવશી બિલ્ડીંગ, કેશવજી નાયક રોડ, મુંબઈ નં. ૯ હરેશકુમાર હંશરાજ દામજી ૧૨– સત્યકામ એસ. એન. રોડ, મુલુંડ વેસ્ટ મુંબઈ નં. ૮૦
મનોરદાસ હીમતલાલ જે–૨૨ એ.પી.એમ.સી. માર્કેટ, ફેજ ર તુર્ભે વાસી, ન્યુ બેઓ-૭૦૫
અમૃતલાલ ભીમશીની કુ. ૧૪ ગલી, ગાલા નં. ૧૦ મરજીદ બંદર રોડ, દાણા બંદર, મુંબઈ નં. ૯ ફેન : ૮૬૩૮૬. જગદીશ એન્ડ કુ. ૧૪ કુર્લા સ્ટ્રીટ, દાણા બંદર મુંબઈ નં. ૯
શાહ પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકા
(પટેલ)ની પ્રેરણાથી . શુભેચ્છક સહાયક ગોસર હંશરાજ ગોસરાણી પરિવાર c/o કલકી ઈન્ડસ્ટ્રીઝ ઈશ્વરભાઈ પટેલ રોડ, ગોરેગાંવ ઈટ મુંબઈ નં. ૬૩.
વસંતલાલ કાનજીની કુ. ૪૦૫ શારદા ચેમ્બર, એથે માળે, મુંબઈ નં. ૯
શુભેચ્છક કમરશીઅલ એઇલ ટ્રેડીંગ કુ. ૧૬૭ ડાંગરી સ્ટ્રીટ, ભીમપુરા, મુંબઈ-૯
કાંતિલાલ ચત્રભુજ ડી–૬૧ એ.પી.એમ.સી. માકેટ-૧ ફેજ ૨ તુર્ભે, ન્યુ બેખે-પ
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન સંસ્કૃતિના મશાલચીઓને નમ્ર અનુરોધ વિશ્વના અનુપમ દશનના ધન્યભાગી પરિપાલને સવિનય પ્રાર્થના
પરમ પૂજ્ય આચાર્ય ભગવંતે, ચરમ વંદનીય સાધુ-સાધવી મહારાજે અને સમભાવી શ્રાવક-શ્રાવિકા ભાઈ-બહેન (ચતુર્વિધ સંઘ)ની પરમ સેવામાં– સાદર વંદના..
પંચપરમેષ્ઠીઓની કરૂણા અને કૃપાથી જેન સંદર્ભ સાહિત્યના વિશાળ ફલક ઉપર અમે પુરૂષાથી કદમ માંડયા છે ત્યારે શ્રદ્ધા અને ભકિતભાવથી પ્રેરાઈને આપને આ નમ્ર પ્રાર્થના કરવા પ્રેરાયા છીએ.
તીર્થકરોએ સંસારના કદમલિપ્ત વાસનાબદ્ધ અને જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર્યની સમારાધનાનો રૂડે માર્ગ દર્શાવી આપ્યું અને શ્રી મહાવીર પ્રભુએ યુગ પ્રમાણે અહ૫ પરિવર્તન લાવી શ્રી ચતુર્વિધ સંઘની પરંપરા પ્રારંભિત કરી આપણને કૃતકૃત્ય બનાવ્યા છે.
અવસર્પિણીકાળના આ પડતા પાંચમાં આરામાં પણ તીવ્ર તપ અને વૈરાગ્યના માર્ગે પવિત્ર મહાપુરૂષોના અનુગ્રહથી શાસન પ્રભાવ વઘતો ચાલે છે ત્યારે આ દિવ્ય પ્રભાવ વધુ સર્વજનસુલભ બને અને વિવિધ વિટંબણા ભેગવતા લોકોને મુક્તિમાર્ગને પરિચય સરળ રીતે પ્રાપ્ત થાય તેવા શુભાશયથી શાસનના કરકમલમાં આ ગ્રંથે પ્રસ્તુત કરવાને અભિગમ છે.
કલાસવૈભવથી મંડિત જિનમંદિરે જેમ આત્મકલ્યાણના જીવંત સ્મારક બની શકયા છે તેમ ધર્મપુરુષના જીવન ચરિત્ર આપણને દીવાદાંડી રૂપ બની રહે છે. શ્રી ચતુર્વિધ સંઘના ચારેય અંગેએ આજ સુધીમાં મંગલ ધર્મના સબળ સત્વને સૌદર્ય. મંડિત કરી, સંસ્કાર વારાની દિવ્ય તને ઝળહળતી રાખી વિશ્વ પ્રાંગણમાં પ્રસરાવી છે. એ પ્રકાશ પૂજને ગ્રંથસ્થ કરવા જૈન સમાજે વખતે વખત પ્રેત્સાહન આપી જ્ઞાન સંપદાનું ઉત્તમ કાર્ય કર્યું છે. હાલમાં હાથ ઉપર લીધેલું કાર્ય આ પ્રમાણે
શાસનપ્રભાવક શ્રમણ ભગવતે” (સુધારા વધારા સાથે બીજી આવૃત્તિ) -પરમાત્મા મહાવીર પ્રભુના જીવન કાળથી આજ સુધી અખંડ ગંગાના સ્વરૂપે ચાલી આવતી શ્રમણ સંસ્થાના પાંચ જેટલા પ્રભાવક પુરૂષના ચરિત્રને સંગ્રહ.
“અચિંત્ય ચિંતામણિ શ્રી પદ્માવતી દેવી” :-પરમ સિધિઓના પ્રદાતા ભગવાન પાર્શ્વનાથની સદાનિષ્ઠ જાગૃત અધિષ્ઠાયિતા, મહાપ્રભાવિક શાસનદેવી શ્રી પદ્માવતીનાં સુધાસિંધુ મહાક૯૫ ગ્રંથમણિના પાંચ વિભાગમાં ૧૦૮ વિષ સાથેનો વિશ્વભરને એક અદ્વિતીય ગ્રંથ.
મહામણિ ચિંતામણિ શ્રી ગૌતમસ્વામી ” – શ્રી મહાવીર પ્રભુના પ્રથમ ગણધર અને સકલ લબ્ધિઓના પરમ નિધાન શ્રી ગૌતમસ્વામીના નજીક-કવનને
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૮ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ મહિમા ગાતે અલૌકિક ગ્રંથ.
શાસનના શ્રમણરતનો' -જૈન શાસનમાં સમયે સમયે એવા સમર્થ શાસન પ્રભાવિકા સા વીરને નીકળ્યાં જેમની ઉત્કૃષ્ટ તપસ્યાઓથી શાસનની તિહાસિક પરેપરાને ભાવી છે. શ્રી જૈન શ્વે. મૂ. સમુદાયના વિભિન્ન ગરોના પૂર્વકાલિન અને વર્તમાનમાં વિચરતાં પ્રભાવક સાધવીરની અનુપમ ગાથાને ગ્રંથમણિ.
જૈન પ્રતિભા દશન” :-પુરૂષાર્થ અને પરાક્રમના બેવડા બળથી આગળ આવેલા, દેશ-વિદેશ વસતા, સમાજ જીવનના વિવિધ ક્ષેત્રે યશનામી બનેલા, જૈન સમાજના ચારેય ફરકાઓના અગ્રણી–પ્રતિભાસંપન શ્રાવક તથા શ્રાવિકાના જીવન પ્રસંગે આ ગ્રંથમાં આલેખાશે
સંસ્કૃતિના દીપસ્તંભ સમા આવા ગ્રંથરને જેન શાસનનું સંદેવ સંભારણું બની રહે તેવા આ કાર્યને સુસંપન બનાવવામાં સહભાગી બનવા અમારૂં આપ સૌને નિમંત્રણ છે. અનુમોદના-આશીર્વાદ-શુભેચ્છાઓ વંદના-સીજન્યમાં આપને સહગ અમને આશા-ઉત્સાહથી ભરી દેશે. રૂબરૂ મુલાકાતની જરૂરત જણાતી હોય તો આપને અનુકુળ સમય જણાવશે.
નંદલાલ દેવલુક સંપાદકની વંદના જૈન શાસન-ચતુર્થી વર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે શુભેચ્છા
શુભેચ્છકે જયંતિલાલ ત્રિભોવનદાસ સંઘવીની પ્રેરણાથી બાબુલાલ ચત્રભુજ સંઘવી
શાહ શાંતિલાલ કેશવલાલ અંબિકા ટેક્ષ ટાઈલ ટ્રેડર્સ
પારસ સ્ટેસ ૩૩૬-એ રામ કલેથ મારકેટ,
૨૬૭૮ કુવારા, રેવડી બજાર, અમદાવાદ
ગાંધી રોડ, અમદાવાદ
સંઘવી જયંતિલાલ ત્રિભવનદાસ
મહાવીર સ્ટીસ
દેશાઈ ધીરજલાલ હરગોવિંદદાસ એફ-૮ ગુંજન એપાર્ટમેન્ટ, ઉમાસુત ફલેટની સામે, વાસણ અમદાવાદ
૨૬૮૧ ફુવારા ગાંધી રોડ, અમદાવાદ-૧
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુ વર્ષારંભ વિશેષાંક
: ૧૫૯ જૈન શાસન ચતુર્થવર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા...
શુભેચ્છકેમાનદ્દ પ્રચારક શા. મનસુખલાલ વિઠલજીભાઇની પ્રેરણાથી ઝવેરી ભગવાનજી પ્રેમચંદ
ઝવેરી નાનાલાલ પ્રેમચંદ એન્ડ સન્સ
૧૨૩-૩૫ દયા મંદિર ૬ હે માળે, ૫૭ ચીખલી ગલી મુલજી જેઠા, ત્રાંબા કાંટા પાયધુની મુંબઈ-૩ મારકીટ મુંબઈ–ર
-૦
એસ. મનસુખલાલની કુાં. શા. જયંતિલાલ નેમચંદ
ભાટીઆ મહાજનવાડીની સામે, મંગલદાસ બિલ્ડીંગ નં. ૭
કેનીકસ મીલના સ્ટોરની ઉપર, ૪ થે માળે, કીચન ગાર્ડન લેન, ૪ થે માળે, કાલબાદેવી મુંબઈ–ર પ્રીન્સેસ સ્ટ્રીટ, મુંબઈ-૨
પ્રવીણભાઈ નરભેરામ શા. શા. મનસુખલાલ વિઠલજી
બી-૧૦૫ શ્રીપાલનગર, ૫૭-૬૧ ચિંતામણી કે. એ.
૧૨ જે-મહેતા રેડ, મુંબઈ–૬ સોસાયટી લી. ગુલાલવાડી,મુંબઈ-૪
સુધીર સુંદરલાલ કાપડીઆ
પંચશીલ, ચર્ચગેટ-સી. રોડ, મુંબઈ શા. ઉમેશચન્દ્ર ભેગીલાલ
પારેખ પોપટલાલ મોતીચંદ ૯૧ મરીન ડ્રાઈવ ૧ લે માળે,
મંગલદાસ મારકીટ, બીડીંગ નં. ૨ * બ્લોક નં. ૩ શાલીમાર, મુંબઈ–૨
ટાંકીવાળે માળે, પ્રફુલ એસ કાપડીઆ
પ્રીન્સેસ સ્ટ્રીટ મુંબઈ–વં. ૧૫-૫ જયંત મહાલ
ધીરજલાલ રમણીકલાલ શાહ ડી-રડ, ચર્ચગેટ, મુંબઈ–૨
શ્રીપાલનગર વાલકેશ્વર મુંબઈ વેરા જયંતિલાલ કચરાભાઈ જયંત વી. મહેતા ૯ બી કાંતા એપાર્ટમેન્ટ,
૫, ગંગા નિવાસ વલભ બાગ, પંતનગર ઘાટકોપર, (ઈસ્ટ)મુંબઈ-૭૫ જૈસલેન તીલક રેડ, ઘાટકોપર,
(ઈસ્ટ) મુંબઈ-૭૭
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૦ ૬
: શ્રી જેને શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮–૯૧ દેશી કુલચંદ મુલચંદ
ઝવેરી બાબુલાલ ગીરધરલાલ ૩૯ ને પીઅન્સી રોડ, ૯૧ માતૃ આશિષ, હ, સેન્ટ ઝેવીયસ સ્કુલ, મુંબઈ–૬
વિલેપાર્લા (વેસ્ટ) મુંબઈ-પ૬
દેશી લાલચંદ મુલચંદ ૮૦, મરીન ડ્રાઈવ નીલમ ૧ ૩ માળે, બ્લેક ન. ૧ મુંબઈ-૨
ઝવેરી સુમંતલાલ ગીરધરલાલ ૪૮ એ. બજાજ શેડ, શ્યામસદનનં. ૨ બ્લોક નં. ૪ વિલેપાર્લા, (વેસ્ટ) મુંબઈ-૫૬
રમેશચંદ્ર હજારીમલ ની કુ. ચીંતામણી કે. એ. હા. સંસાયટી લી. ૧લે માળે, ગુલાબ વાડી, મુંબઈ-૪
ચંદ્રકાંત બાબુલાલ શાહ હિમાલય સોસાયટી, ૪૧ એ નીત્યાનંદ રેડ, અંધેરી (ઈ) મુંબઈ-૬૯
જયંતીલાલ કચરાભાઈ શાહ કૃષ્ણ નિવાસ-૪ થે માળે, નં. ૩૦૭ યુસુફ મહેરઅલી રોડ, મુંબઈ-૩
શા. ગાંડાલાલ વિકમશી. ફરે જશા સ્ટ્રીટ અચરત બાગ, શાંતાક્રુઝ (વેસ્ટ) મુંબઈ-૪
લાલન અમીલાલ વિલજી, ૭૮-૮૦ વિઠલવાડી, ૨ જે માળે, રૂમ નં. ૨૭ નવીનચંદ્ર બીલ્ડીંગ મુંબઈ-૨
પારેખ ઇશ્વરલાલ ચુનીલાલ ૭ શોભના, ૪૬ તીલક રેડ, શાંતા ક્રુઝ (વેસ્ટ). મુંબઈ–૫૪
ઝવેરી રમેશચંદ્ર હીરાલાલ ભાગ્યોદય એ. ગ્રાઉન્ડ ફલોર,
બ્લેક નં. ૧-૨ કુમારીકા સ્કુલ, સજની રેડ, વિલેપાર્લા (વેસ્ટ) મુંબઈ–૫૬
બીપીનચંદ્ર ઘેલાભાઇ શાહ જન સેસાયટી ૧૬૩ અશોક બીડીંગ ૩ જે માળે, સાયન (ઈ)
મુંબઈ-૪૦૦૦૨૨ પ્રકાશ જે. ગાંધી વડોદરાની પ્રેરણાથી
આજીવન સભ્ય પન્નાભાઈ શાંતિભાઇ શાહ ૧૯ રઘુવીર સેસાયટી, જૈન દેરાસર પાસે, કારેલી બાગ મેન્ટલ હોસ્પિટલ પાછળ વડોદરા-૧૮
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈ ન જ બા લ ગા વાટિકા
સંપાદક : જયવિરાગ and we can 09490000000000000 0 00000000000000000000
જૈન શાસનમાં દર કથા અકે એટલે ૧-૫-૯ અંકે એમ બાલ વિભાગ લેવાનું રાખેલ છે આ બાલ વિભાગ માટે ટુંકમાં નાના લેખે દષ્ટાંતે પ્રસંગે જ્ઞાન સાથે ગમ્મત વિ. લખાણે મોકલવા લેખકને વિનંતિ છે લેખ મેકલવાનું સરનામું
જેન બાલ વાટિકા cio. જૈન શાસન
શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ જામનગર પ્યારા બાલુડાએ,
સાથે ટી. વી. અને વિડિયે તમને ચાલો આપણે કાંઇ જ્ઞાન મેળવી શું સૌને એમની વાર્તા કરે છે, કેમ? તેનાથી ને? નાના ભૂલકાઓ, "
તમે ક્યા કયા અવગુણે પ્રાપ્ત કર્યા. શું ? નવું નવું અને ટુંકુ કે વાંચીને ખરેખર, તમારામાં નમ્રતા, નિખાલસતા, તમને સૌને આનંદ થશે ને ? તમે પણ વિનય, વિવેક, ભકિત અમારી આદિ નવું નવું અને ટુંક ટુંક કાંઈક લખાણ છે
બા ગુણએ વાસ કર્યો કે તે સઘળા ગુણે કરીને તમારા સરખા બાલ-બાલીકાઓને
મેરે સદાને માટે દૂર ઘણે દૂર ચાલ્યા ગયા. ના, માટે મોકલશો ને ! અમે પણ તમને ના તે આપણે સૌએ મેળવ્યા છે ને ! તે. ચિકકસ આ વિભાગમાં આવકાર આપીશું. સૌ પ્રથમ આપણે શુરવીરતાની વાત - પહેલાના કાળમાં તે ઘરનાં ઘરડા કરીએ. ડોશીમાં સાંજ પડે “વાર્તા રે વાર્તા સૌને ભેગાં કરી સંભળાવતાં. તે વાર્તામાં શું આ શૂરવીરતા શેમાં ? તે તમને ખબર જ હશે, બરાબર ને!
એક રાજ્ય હતું. તેમાં વયરકુમારને ' અરે ! તે વાર્તામાં તો મેક્ષનું કેન્દ્ર જન્મ થયો. જન્મ પામતાની પહેલા જ બિંદુ હતું અને સુરાતન, વિરતા, ખુમારી, તેમના પિતાશ્રીએ આ સંસારની અસારતા નિખાલસતા, વિનય, વિવેક, ભકિત, સમજીને સંયમ ગ્રહણ કરી લીધું હતું. અસત્યને પડકાર, નીડરતા આદિ અનેક
બાલુડા વયકુમાર ઘેડીયામાં કેલી કરી વાતે તેમાં કરાતી.
રહ્યા હતા. વયરકુમારનું મુખડું જોઈ ત્યારે આજના મોર્ડનયુગમાં તે ઘરડા આશી-પાડોશી સવે હરખાતા હતા. મા-બાપ કેઈને ગમતા નથી. તેઓને તે આંખની કીકી સમાન દિકરાને જોઈ પાંજરાપોળે મુકી આવવાની વાતે આજે મા પણ આનંદીત બની બેઠી હતી. દિકઘરે ઘરે ચાલે છે.
રાને ઝુલાવતાં આડેશી-પાડોશી બેલાવા
2 કાતી.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૨ .
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ લાગ્યા. ગુલાબના ગોટા જેવા દિકરાનું મુકામમાં શ્રાવકાઓ પાસે રહ્યાં. ઘોડમુખ જેવા પણ તેને બાપ ઉભું ન રહ્ય, યામાં ઝુલતાં લતાં અગીયાર અંગને શું સંયમ દિકરાને રમાડ્યા પછી નો અભ્યાસ કરી લીધે. લે વાત ?'
ચહેરા ઉપરની તમામ તાજગી અને પિતાના પિતાશ્રીના અવણવાદ નાના લાલી છે. ઈને માતાનું મન ચંચળ કમળ કાનવાળા વયરકુમારને કાને અથ- બનવા લાગ્યું. વહાલસોયી દિકરૈ ગુમાવે ડાયા. તેઓ ચમકી ગયા. આંખો પહોળી અને પતિ પણ ગુમાવ્યા. ઘડપણમાં મારું થઈ ગઈ. “શું મારા પિતાશ્રીએ દીક્ષા કેણ? મારી સાર સંભાળ કેણ લેશે? લીધી છે, તો મારે પણ સંયમ ગ્રહણ આ કુવિચારોને વાચા આવી. દિકરતે કઇકરવું જ જોઈએ.” એમ વિચારી તેઓએ પણ ભોગે પાછો લેવો જ જોઈએ. લોકેની ૨ડવાનું શરૂ કરી દીધું, રાત દિવસ રડવાનું ચડામણીથી તે પહોંચી ગઈ રાજમહેલે. ચાલુ થઈ ગયું. માતાએ શાંત કરવા માટે રાજાના કાન ભંભેર્યા. રાજા ઉશ્કેરાઈ ગયે. સઘળા ઉપાયે કર્યા, છતાં પણ વયર- ગુરુભગવંતને બોલાવવા કહેણ મોકલી કુમારે પોતાની હઠ ન મુકી સતત ઉઆ, આપ્યું. કહેણ મળતાં જ જ્ઞાની ગુરુભગઉઆં કરવાના અવાજથી માતા પણ ત્રાસી વંત સઘળી પરિસ્થિતિ સમજી ગયા. ગઈ. કંટાળેલી માતા પણ બેલવા લાગી બસ! શુરાતન બતાવવાને અવસર તારા બાપ આવે એટલે તેમને જ આપી આવી ગયે. દઉં, તેઓ તને સાચવશે, શાંત રાખશે.” માકડા મનને ઢીલું પાડવા માએ
વખત પસાર થતાં કયાં વાર લાગે, ભાતભાતના રમકડા અને અનેક પકવાનના વયરકુમાર તે લગભગ ૬ મહિનાના થયા- થાળ રાજસભામાં વચ્ચેવચ ગોઠવી દીધા. હશે. તે અવશરે તેમના પિતામુનિએ ઘરના ગુરુભગવંતે રાજાની જમણી બાજુ રબારણે આવી ધર્મલાભ સંભળાવ્યો. માતાએ હરણ અને મુહપત્તિ ભોંય ઉપર મુકયા, પણ ત્રાસથી છુટવા હસતે મુખે આવકાર્યા. રાજાના ઈશારાથી વયરકુમાર સર્વ લોભાઅચિત્ત ભિક્ષાને બદલે સચીત.ભિક્ષા વહે. મણ ચીજે ઉવેખીને ડુમક-હુમક ચાલમાં રાવી દીધી, એટલે વયરકુમારને પાત્રાની પહોંચી ગયા રજોહરણ અને મુહપત્તિ પાસે. ઝળીમાં મુકી દીધા. પિતા મુનિ પણ ધર્મ
' અરે ! ભાવતું ભેજન મળી જવાથી લાભ સંભળાવીને પાછા વળ્યા. ઝોળીમાં નાના નાના ભુલકાંઓને જેમ આનંદ આવી પડતાની સાથે જ વયરકમાર પહેલા જેવી જાય તેમ વયરકુમાર પણ આનંદીત થઈ એ જ કેલી કરવા લાગ્યા. હવે ઉ ઉ નાચવા લાગ્યા. માતા નીચું મુખડું કરી સદા માટે બંધ થઈ ગયું. ત્રણ વર્ષ સુધી રાજસભામાંથી ચાલી નીકળી. જ્ઞાની ગુરુભગવંતના કહેવાથી સાદવજીના અવસરે જે ખુમારી ન દાખવી હતી
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક :
૬ ૧૬૩ તે આવા યુગપ્રધાન મહાપુરૂષ શ્રી જેને
જાણવા જેવું શાસનને ન મળત. ખરેખર ! બાળપણથી પ્રકાશમાં રહી સાચું ઉજજવળ અને જ મહા ઉપયોગી હતા.
નિષ્કલંક જીવન એ પ્રકાશ છે, નીતિમય તમે પણ સૌ શ્રી જૈન શાસનને | વતન જ્યોતિ છે. પ્રકાશમાં રહેનારને પામેલા છે. શ્રી જૈન શાસન એટલે ખુમારી | કઈ ભય નથી. ભર્યું શાસન. ખુમારી તમારા રોમરોમમાં | જે દિપકને પોતાની પાછળ રાખે છે. વસેલી છે, તે તેને સદ્દઉપયોગ કરી સૌ | તે પોતાના માર્ગમાં પોતાની જ છાયા ખુમારી ભર્યું જીવન જીવશો ને ? | નાખે છે.
-જય વિરાગ જૈન શાસન વિશેષાંકને હાર્દિક શુભેચ્છા શ્રી દિલિપકુમાર એચ. શાહ તથા શ્રી અભયકુમાર એચ. શાહની પ્રેરણાથી
* શુભેચ્છક સહાયકો
દેઢીયા
૧ સંઘવી પટલાલ વીરપાળ | ૩ ચેતના, પ્રતિ-રાજેશ . ૫-૪૦ ધુત પાપેશ્વર બિલ્ડીંગ
B/૩૬ નારીકા ૨૫- ચાંદાવાડી, મંગલવાડી ગીરગામ રોડ મુંબઈ-૪ | C. P. Tenk Road 7°48-8 ૨ શેઠશ્રી લક્ષમીચંદ નગીનદાસ ઝવેરી ૪ શ્રી ચેતનકુમાર અશોકકુમાર જૈન રત્નાકર કે. એ. હા. સોસાયટી, |
" ૧૭-૧૮ સોનારીકા ૨૫–c ચાંદાવાડી, ચોથે-પાંચમે માળે, ખેતવાડી, આઠમી ગલી મુંબઈ-૪ , ' c. p. Tenk Road, મુંબઈ–૪
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
' ફોન નં. : ઓ. ૬૪૪૩૩ પિતાશ્રીના પ્રેરણાર્થે
૫૪૧૩૯૬ માતુશ્રીના સ્મરણાર્થે
ઘરઃ ૬૪૪૩૨-૫૪૧૩૯૬ (Ex.) લકઝરી બસ, મીની બસ, મેટાડેર, એમ્બેસેડરકાર મારૂતિવાન ભાડે
મેળવવા મલો યા લખો.
સુ લ સા ટ્રા વે લ્સ ઓફિસ :
રહેઠાણ :
રક્ષિત' ૧૮, રધુવીર સોસાયટી, લાલજીકુઈ મજીદ સામે,
મેન્ટલ હોસ્પીટલ પાછળ નાગરવાડા
જેન દહેરાસર પાસે, કારેલી બાગ, વડોદરા-૩૯૦૦૦૧
વડોદરા-૩૮૦૦૧૮
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન અમર રહે. શ્રીમંતાઈ, ગરીબાઈ અને ભિખારાઈ છેડે તેને જ દીક્ષા અપાય. જૈનકુળમાં જન્મેલાને સમ્યગ્દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર મળવા સુલભ છે. નવકાર સર્વ મંગલમાં પ્રથમ મંગલ છે. શાસ્ત્ર કહે છે કે ચાલ શીખવા માટે સુસાધુ, સુશ્રાવકની ચાલ જેવી જોઈએ. સન્સારને રસિયો જીવ ધર્માત્માને મિત્ર જ ન હોય. નવકાર સમજવા જ દ્વાદશાંગી છે. અર્થકામ ધમને મળે પણ ખરે ધમી તે અર્થકામને ભૂંડા માને. મન સાધ્યું તેણે સઘળું સાધ્યું. રમવું હોય તે રમો નવપદમાં. રત્નાકરમાં પડેલું રતન મળવું દુર્લભ છે તેમ મનુષ્ય જન્મ મળ દુર્લભ છે. હું હોય નહિ બાર પ્રકારને તપ તે સાધુ કલેવર જે છે.
-: સૌજન્ય :- -
- તરૂણકુમાર પોપટલાલ શાહ ૩૫૭, એસ. વી. પી. રેડ, નગીનદાસ બીલ્ડીંગ, પાંચમે માળે, મુંબઈ-૪૦૦૦૦૪.
છે જેન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
ફેન પી. પી. ૬૪૪૩૨ પિતાશ્રીનાં સ્મરણાર્થે માતુશ્રીનાં સ્મરણાર્થે કે લાશભાઈનાં સમરણ ૫ - ગણિત માટે વડોદરા શહેરને નં. ૧ વગર
ક ૯૫ ના કલા સી સી ૭ થી ૧૨ માટેના બધા જ વિષને એક માત્ર કલાસ
ડાયરેકટ એસ. એસ. સી. અને છે. ૧૨ (૧) લલીત બીલ્ડીંગ, ઉષાકિરણ પાસે રાવપુરા, વડેદરા. (૨) ૩૫, સુધનલક્ષમી (જૈન) સંસાયટી ગોલ્ડન-સીલવર એપાર્ટમેન્ટ સામે,
સુભાનપુરા, વડોદરા. (૩) ૯, સોનાલી સેસાયટી જ્યોતિ પાર્ક, કારેલી બાગ વડોદરા. ૩૯૦૦૧૮
મળો : કીરીટભાઈ જે. ધ્રુવ.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન - ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા
શુભે છુ કે
પૂ. મુનિરાજશ્રી હિતપ્રજ્ઞ . . શાહ અમૃતલાલ દલસુખભાઇ વિજયજી મ. (ખંભાત)ના
સાડીવાળા, નાગેરી વાડ, સદુપદેશથી
ખંભાત શાહ કેશવલાલ માણેકચંદ ચેકસી પિળ, કાપડીઆ નિવાસ,
શાહ શાંતિલાલ મનસુખભાઇ ખંભાત
હ. રમણભાઈ !
1 - અંજી પારેખની ખડકી, ખંભાત શાહ જીવાભાઈ મોતીલાલ હ: કેશરભાઈ ગોળવાળા
ડાહ્યાભાઈ છોટાલાલ પટવા - ચોકસી પિળ, અમદાવાદ
ચિતારી બજાર, ખંભાત
ચોકસી કાંતિલાલ સેમચંદ ચેકસી પિળ, કાપડીઆ નિવાસ, ખંભાત
.
શાહ અંબાલાલ છોટાલાલ હઃ નગીનદાસભાઈ ચિતારી બજાર ખંભાત
જી. પી. શાહ (દરે સલામ)ની
પ્રેરણુથી શુભેચ્છક સહાયક તથા
. શુભેચ્છક પુનમચંદ કેશવજી શાહ ડબાસંગવાળા, ૫ પિ. બે. નં. ૩૦૧૬, દારે સલામ
શહ પ્રવીણભાઈ જીવાભાઇ ચોકસી પોળ, ખંભાત
ચેકસી બાપુલાલ અંબાલાલ ધાવસ્વારા બજાર, ચોકસી બજાર,
૩૦૦–ગુલાબચંદ પી. શાહ
તરફથી ભેટ દારે સલામ
શાહ જ બૂભાઈ પાનાચંદ ટેકરી આર. ડી. શ્રોફ માર્ગ, હઃ બાબુભાઈ ખંભાત
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
With Best Compliments to Jain Shasan Weekly Visheshank : By The Good wishies of Boundsgree Satsang-Satsang Mandal-London.
- Subhechchhak Sahayaks – Shree V. M. Shah
Mrs. Radiatben Liladhar shah 12 Connought Grange
22 Harrington Terrace Connought:Gardens, Palmers Great Cambridge Road Green, London-13 5 BW U.K.
London-18 1JX U.K.
Shah Ratilal D. Gudhka 117 Sudbury Avenue N. Wembley HAO 3AM M. Sex U. K
Mrs. Padmaben Lakhamshi Shah 39 Westbury Road, South Gate London-11 2DB U. K.
Motichand S. Shah 29 Regal way Kenton-Harrow HA3 ORZ M. Sex U. K.
Mrs. Devkuvrben Devchnad Shah 85 Tottenhall Road, Palmers. Green, London-13 U. K.
Mrs. Maniben Raichnadbhai Shah 96 Princess Avenue London-13 U.K. 6HD
Mrs. Dahiben Vidhu Pethraj Shah by Chandrikaben R. Shah 64 A The Limes Avenue New south gate London-11 U. K.
Mrs. Hansaben Kantilal Shah 35 Elmdale Road London-13 4UN U.K.
Mrs. Jiviben Raishi Bhuva 39 Summit way South gate London-14 U. K.
Mrs. Puriben Popatlal Shah London
Shah Lalji Hemraj London U. K.
Mrs. Motiben Meghji Shah 115 Bowes Road London-13 4SB U. K.
Premchand Depar Shah 7 Cornwall Avenue Wood Green, London-22 U. K.
Mrs. Hasumatiben Rajnibhai Shah 42 Canning Crescent London-22 U, K.
Mrs. Savitaben Veljibhai Shah 139 Seldom Road London-18 IRL U.K.
Mrs. Suryaben Khimchand Mehta 12 Summit way, South Gate London-14 U. K.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
990:
: elada 21212 (24301133) al. 93-6-69
Mrs. Shivkuvarben Jamnadas
Shah 4 Limes Close, Limes Avenue London-11 IRB U. K.
Mrs. Laxmiben Lakhamshibhai
Shah London U. K.
Mrs. Motiben Chhotalal Shah 46 Lascotts Wood Green London-22 4JN U. K.
Mrs. Maniben Devchandbhai Shah 288. Bowes Road, New South Gate. London-11
- H0$12-2410412 - શાહ લાલજી પદમશી ગુઢકા તથા નેમચંદ કાલીદાસ શાહ (બેંગલોર)ની
પ્રેરણાથી આજીવન સભ્ય. Karania & Co.
Bindi Agarbathi Works Yashwantpur
Jai Mnini rao cicle 86 Third main rode. A P. M.
60 Magadi Main road Yard, P. B. No. 2236
Banglore-9 Banglore-22 Shah Harakhchand N. Karania Clo. Karania Bros
Sandeep Agarbathi Works 8 R. M. C. Yard, Yashwantpur 130-4 4-th Main Road Banglcre-22
Industriai Town, Rajajinagar Sunlight Agarabathi Works
Barglor-44 382 Mariya Panpaliya Ganesh Temple Main Road
Indian Agarabathi Works Banglore-21
2 nd Main Road, Bharat Industrial Corporation
Ramchandrg Puram, P, B. No. 2104
Banglore-21 Banglore-21
Tools Enjineering Co. 69 Industrial Town, Rajajinagar Banglore-44
Premchand D. Shah 161 Tank und Road Banglore-9
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
qul 8 : 248 9-2 alger quiz'et raduis :
: ૧૭૧
With Best Compliments to Jain Shasan Weekly Visheshank ;
By the eford of Lalji Pabamshi Gudhka &
Nemchand Kalidas Shah (Benglore)
- Subhechchhak -
Tools Enjineering 69 Industrial Town Rajajinagar, Banglore-44 V. K. Shah 217 6th Main road, 3rd block Besesawrnagar, Banglore-79
Amritlal R. Shah 646 3rd blook 3rd Stage Besewarnagar, Banglore-79
Swastik Agarbathi Works B-60 2-nd Cross Kalappa Blocks, Shri Rampuram Banglore-21 Mukesh Perfumery Works 12-13 1st Maln Road Kalappa Blocks, Ramchandra Puram, Banglore-21 Amritlal J. Shah 2509 10-th Main Road 'D' Block Second stage Rajajinagar, Banglore-10 M/s. Karania Agenies 8 R.M.C. Yard, Yashwantpur Banglore-22 M/s. Karania & Co. 86 3rd Main road, APMC Yard Yashwantpur, P.B. No. 2236 Banglore-22 Bharat Industrial Corporation P.B. No. 2104, Banglore-21 Sun Light Agarbathi Co. 382 Marriya Panpalliya Ganesh Temple Main road Banglore-21
Bindi Agarbathi Works Jai Muni Rao circle 60 Magadi main road Banglore-79
Dr. Gulabchand H. Shah 'Shah clinic 4th Main road, Gandhinagar Banglore-9
Akash stores 18-1 Tauk bund road Banglore-9
Shah Chunilal Narshibhai R.P.C. Lay out Door No. 2259 4th A-cross, Vijaynagar Banglore-40
Shah Insense Works 'Pragathi' 1210/10 12th Main road 3rd Stage Banglore-21
Oswal Siremics 265 80 Feet roadB.A.N.R. colony B.M.K. 1st Stage, Bangiore-50
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન ચતુથવર્ષારંભ વિશેષાંક પ્રસંગે હાર્દિક શુભેચ્છા... દલીપભાઈ એચ. શાહ તથા અભયકુમાર એચ. શાહની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છકે
શાહ શાન્તિલાલ ચીમનલાલ |
ખીંમતવાલા | ૧૧૪-એ. આર. કે. વાડી, ત્રીજે માળે, વી. પી. રેડ, મુંબઈ
શેઠશ્રી શશીકાન્તભાઈ મફતલાલ હરહરવાળા બિલ્ડીંગ, બીજે માળે રૂમ નં. ૩૭ એસ. વી. પી. રોડ, મુંબઈ-૪
શાહ જયંતિલાલ રાયચંદ છે. સર્વોદય નગર, ઈ-પ૧ પાંચમે માળે, પાંજરાપોળ લેન, સી.પી. ટેન્ક રોડ, મુંબઈ
શેઠશ્રી પ્રવિણચંદ્ર સોહનલાલ ૧૩૮–બી. એલડી બીજે માળે, રૂમ નં. ૧–૧૧ સી.પી. ટેન્ક રેડ, માધવબાગ સામે, મુંબઈ ૪
શેઠશ્રી હીરાચંદજી જેરૂપજી
પાદરલીવાળા ૪૪ ખાદીલકર રોડ, મુંબઈ ૪
શેઠશ્રી ભંવરલાલભાઇ એ-૨૪ સોનારીકા બીજે માળે, ૨૫-સી ચાંદાવાડી સી.પી. ટેન્ક રોડ, મુંબઈ ૪
શેઠશ્રી ચાંપશીભાઈ વિરજીભાઈ મિતિ બિલ્ડીંગ, ખાદીલકર રેડ, મુંબઈ-૪
શેઠશ્રી મોહનલાલ હીન્દુમલ
- રાઠોડ પ-એ કુંભાર ટુકડા, મહાવીર બિલ્ડીંગ, સંબઈ-૪
શેઠશ્રી બાબુલાલ બબલદાસ શાહ સર્વોદય નગર ડી-૫૪ પાંચમે માળે, પાંજરાપોળ લેન ૧, સી.વી. ટેક રોડ, મુંબઈ-૪
શેઠ ભરતકુમાર ગુલાબચંદ ઝવેરી ૨૩ સદાશીવ લેન, વેરા બિલ્ડીંગ ચોથે માળે રૂમ નં. ૯, બ...૪
શેઠ શ્રી વ્રજલાલ કાલીદાસ ડગલી સર્વોદય નગર છ-ર૬ બીજે માળે, | પાંજરાપોળ લેન ૧, સી.પી. ટેન્ક રેડ, મુંબઈ–૪
શેઠશ્રી બાબુલાલ બબલદાસ ચેઢા મેશન, ઓપેરા હાઉસ મુંબઈ–૪
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૮ :
મા
શ્રી વીરચંદ રૂપચંદ શાહ સર્વાદય નગર ચેાથે માળે, રૂમ ન. ૯૪ પાંજરાપેાળ લેન ૧ સી.પી. ટેન્ક, મુ.બઇ-૪
mom
શેઠશ્રી એટરમલજી ભીમાજી
પરીવાર
ઠે. ૭૬ એસ. વી. પી. રાડ, મુંબઇ-૪
શેઠ રસીકલાલ ગીરધરલાલ નરસાણા ડેરી ઉપર, પહેલે માળે, માધવબાગ સામે, સી.પી. ટેન્ક રોડ, મુંબઇ-૪
શાહ કૌશીકકુમાર રીખવચંદ આલ્ડ હીરા બિલ્ડીંગ ૧-૨૮ પહેલી દેશમુખ લેન, વી. પી. રાડ, સુ`બઈ-૪
શેઠશ્રી ચ’પાલાલ જેચંદભાઇ ૧૮૬ ભુલેશ્વર, ગાંધી નિવાસ, બીજે માળે, મુબઈ ૪
---
1 શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૭-૮
શાહ હરગાવી દદાસ જાદવજી ઘીવાલા પરીવાર
શેઠશ્રી શીવલાલ ભીખાજી
હીરાણી–પરીવાર
૩૧ દેસાઇ કુટીર, ખીજે માળે, ખેતવાડી સાતમીગલી, મુબઇ જ
101
ખી-૩૭ સેાનારીકા
૨૫–સી ચાંદાવાડી, સી.પી. ટેન્ક રોડ,
મું બઈ-૪
101
શેઠશ્રી રતીલાલ ભગવાનદાસ
૧૦૧-૫૩૧ ગીતાંજલી પંતનગર, ઘાટકોપર (ઈ) મુંબઇ-૭૭
101
શેઠશ્રી જય તિલાલ ચુનીલાલ ૨૨-૨૪ અન‘તવાડી, રતનસિ’હું જીવરાજના માળા રૂમ ન ૩૪ ભુલેશ્વર સુખઇ–ર
01
કારડીયા
શેડ સંજયકુમાર મનહરલાલ શાહ નગીનદાસ બિલ્ડીગ પાંચમે માળે, રૂમ ન'. ૨૦ એસ.વી.પી. રોડ, સિદ્ધાર્થ ટ્રાવેલની ઉપર, મુંબઇ-૪
101
શેઠશ્રી હસમુખભાઇ વાસણવાળા Cjo નયનકુમાર શાંતીલાલ મૌઆ ૨૦૧-૨ મેાતી મહેલ, ૯૦ ફુટ રોડ, મુલુડ (ઇ) એમ્બે ૮૧
101
શેઠે મણીકાન્ત હરખચ`દભાઇ
૧૧૩-૧૫ વી.પી. રાડ, મુંબઈ ૪
101
શાહ
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખીરા
વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુર્થ વષરભ વિશેષાંક :
૧૭૯ શેઠ શ્રી પંકજભાઈ પી. પરીખ | શ્રીમતી રતનબેન સામજીભાઈ ૭ આનંદ ભુવન મંછુભાઈ રેડ, | મલાડ ઈ મુબઈ-૯૭
મહાવીર વિદ્યાલય બિડીંગ
પહેલે માળે, રૂમ નં. ૫ શેઠ તરૂણકુમાર પિપટલાલ શાહ
ગોવાણીયા ટેન્ક રોડ, મુંબઈ–૩૬ (લાડોલવાળા) નગાનદાસ બિડ ગ, પાંચમ માળ, | ૦ અત્યારના મોટા ભાગના જન સમાજને ૩૫૭ એસ. વી. પી. રોડ, મુંબઈ ૪ | પિતાની પાપમય રીતે જીવવાની વૃત્તિને
ત્રાસ નથી. અને પરલોકમાં પોતાનું શેઠ શ્રી જમનાદાસ ગુલાબચંદ .
| અહિત થશે તેની ચિંતા કે દુ:ખ નથી
૦ આત્માના ગુણે મહેનતથી જ મળે પણ એ-ર૬ વસંત નિવાસ એથે માળે,
મા | ભાગ્યથી ન મળે તિલક રોડ, ઘાટકોપર પૂર્વ
[ 2 વ્યાખ્યાન, સાંભળવા આવનાર બેએ ૭૭ છે .! . . બતાવવા માટે છે, વખાણ કરવા માટે શેઠશ્રી બાબુલાલ મંગળજી
નથી. એ૯૬-૯-૭ પારેખવાડી, ચોથે | Kith Best Compliments fromવી. પી. રોડ, મુંબઈ-૪
LAXMI SAFE ENG. CO. શેઠશ્રી જેશીંગલાલ ચોથાલાલ
LAXMI STEEL
મેથાણી અમર નિવાસ બીજા માળે ડી-૩૭ પ્રાર્થના સમાજ, મુંબઈ-૪
દેશી
-
-
CORPORTIÓN
શેઠશ્રી અમરતલાલ પિતાંબરદાસ ૯૧૮ પારેખ મારકેટ,
OFECE HOME ૩૧ જે. એસ. રેડ, ઓપેરા હાઉસ FACTORY * FURNITURE મુંબઈ-૪
opp, Baroda collage Tel No.
Sayaji Gunj * 328977. શેઠશ્રી કેશરીચંદ ભીખાભાઈ
BAROODA - 390005 મંગલદાસ બિડીંગ નં. ૩-બી. ત્રીજે માળે રૂમ નં. ૨૮૨ મુંબઈ-૨ |
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન
-
મ -
-
-
-
ન જનક
T
DIEGELH212
IN
IS
IR
રાજકેટ-વર્ધમાનનગરમાં આનંદોલ્લાસ સામૈયા સાથે રયા રોડમાં પ્રવેશ થનાર સાથે પૂ.આ.દેવ શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી છે રેયા રોડમાં દર રવિવારે અનુષ્ઠાને મ. સા. ને ભવ્ય પ્રવેશ
આદિ નોંધાઈ ગયા છે. રેયા રેડમાં પણ
ધર્મોલાસ સારો છે. - પરમશાસન પ્રભાવક સુવિશાળ ગચ્છાધિપતિ પ. પૂ. આ. કે. શ્રી રામચન્દ્રસૂરી
ત્રણ હાથીથી શોભતે રતલામમાં શ્વરજી મહારાજની આજ્ઞા અને આશી- | સર્વ પ્રથમ પ્રવેશ ર્વાદથી વર્ધમાન નગરના આંગણે સિંહ
- પ. પૂ. પરમશાસન-પ્રભાવક, વ્યાખ્યાન ગર્જનાના સ્વામિ. સવ. પ. પૂ. આ. દે, શ્રી વાચસ્પતિ આ. શ્રી વિજય રામચન્દ્રસૂરીમુક્તિચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટાલંકાર શ્વરજી મહારાજાની આજ્ઞાથી પરમ પૂજય વર્ધમાન તપની ૯૮ મી એળિના આરાધક મહાતપસ્વી મુનિરાજશ્રી કમલરત્નવિજયજી પ. પૂ. આ. કે. શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ. મ. સા. ના શિષ્ય-પ્રશિષ્ય પ. પૂ. મુનિરાજ સા. ને ચાતુર્માસ પ્રવેશ અષાડ સુ. ૬ ના શ્રી દર્શનરત્નવિજયજી મ. એવં પ. પૂ. રેજ ૬ ઠાણા સાથે વાજતે ગાજતે ઉલ્લાસ મુનિરાજ શ્રી ભાવેશરનવિજયજી મ. એ પૂર્વક થયે હતે.
સ્વ. સાદવજી કિરણપ્રજ્ઞાશ્રીજીના સુશિષ્યા - સાધર્મિકભાઈ બેનેનું રૂ. પાંચથી
સાધ્વીજી લક્ષિત પ્રજ્ઞાશ્રીજી આદિ ઠાણા સંઘપૂજન કરવામાં આવ્યું હતું. તથા ગુરૂ
૧૧ ને ભવ્ય-પ્રવેશ રતલામ નગરમાં પૂજન કરવામાં આવ્યું હતું. તથા સંઘ
અષાઢ સુદ ૧૧ ને સવારે થયેલ છે. પ્રવેતરફથી પ્રભાવના થયેલ.
શમાં ત્રણ હાથી છ ઘડા તથા પ્રકાશ
બેન્ડથી વરઘોડો શેતે હતે. અનેક પૂજ્યશ્રીએ પોતાના પ્રથમ પ્રવચનમાં
ગહુંલિથી મુનિશ્રીને વધાવવામાં આવેલ. જ ઘેર ઘેર તપના ડંકા અને ધર્મના
પ્રવચન બાદ નારિયેલની પ્રભાવના થયેલ, તેરથી વાતાવરણ ભર્યું ભર્યું બનાવવા
નવસારી-૨. છ. આરાધના ભુવન પ્રેરણું કરી હતી. સળંગ અઠ્ઠાઈ, અટ્ટમ)ની
પૂજ્યપાદ સમભાવ ભાવિમા આચાર્ય સંઘમાં શરૂઆત કરવામાં આવી છે.
| દેવ શ્રીમદવિજય રામચન્દ્રસૂરી. મ. સા.ની - પૂજ્યશ્રીની આજ્ઞાથી મુનિ વિનયચંદ્ર આજ્ઞા આશિષથી તેઓશ્રીના શિષ્ય રત્ન વિજયજી તથા પૂજ્યશ્રીના શિષ્યરત્ન મુનિ પૂ. મુ. શ્રી મોક્ષરતિ વિ. મ. તથા પૂ. મુ. જિન રક્ષિત વિજ્યજી તથા મુનિ જય- શ્રી તત્વદર્શન વિ. મ. ને અહી સસ્વાગત રક્ષિત વિજય તે અષાડ સુદ આઠમના ભવ્ય સલ્લાસ ચાતુર્માસ પ્રવેશ થયો ત્યારથી
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ આરાધનાનું વાતાવરણ છવાયું છે. પ્રવેશના દીધા. મુંબઈ–હ દ્રાબાદ-અમદાવાદ-વડોદરા દિવસે વિશાલ મેદની ઉપસ્થિત હતી. જુદા ખેડા-મર-કલેલ-મહેસાણા વિગેરેથી ઘણું જુદા સાત ભાગ્યશાળી તરફથી સાત રૂ. નું ભાવિક–ગામવાસીઓ આવેલ. આ મહોત્સવ સંઘપૂજન થયેલ.
અવિસ્મરણીય રહ્યો. મેરાઉ ગામે ભવ્ય મહોત્સવ ઉજવાય સાહિત્યપ્રેમી પૂ. મુનિપ્રવરશ્રીનું કચ્છ માંડવી તાલુકાના મેરાઉગામે ગ.
ચાતુ મોસ સ્વ. માતૃ શ્રી હાંસબાઈ હીરજી ગાલાના શત્રુંજય મહાતીર્થની ૯૯ યાત્રા દરનવલખા નવકારજાપ તેમજ વિવિધ તપ મ્યાન ૧૩૧ જેટલી વિમરૂપ યાત્રા કરનારા શ્વર્યાની અનુમોદના રૂપે વિદ્વાન–વકતા પૂ. પ્રસિદ્ધ લેખક-તપસ્વી પૂ. મુનિ પ્રવરશ્રી મુનિપ્રવર શ્રી હરિભદ્ર સાગરજી મહારાજ હરિભદ્ર સાગરજી મહારાજ આદિઠાણા ઠા. ૨ ની નિશ્રા-પ્રેરણાથી ભવ્ય પંચા- સૌરાષ્ટ્રના તીર્થોની યાત્રા કરતા કછ પધાર્યા હિકા મહત્સવ ઉજવાયે. શ્રી સિદ્ધચક્ર
અને ચાતુર્માસનો લાભ કચ્છ-ભુજ નગરમાં મહાપુજન–અષ્ટમંગલ નવગ્રહ-શદિપાલ
આપેલ છે. તા. ૧૩-૭-૯૧ શનિવારના નંદ્યાવત મહા પૂજન-લઘુશાંતિ સનાત્ર
અન્ય ૩, ઠાણુ સાથે મુનિશ્રીએ ધામધુમથી મહાપૂજન તેમજ ૧૬ ઘેડા–બેન્ડવાઝા ચાંદિરથ વગેરેથી ભવ્ય રથયાત્રા-કચ્છના
ચાતુર્માસ પ્રવેશ ભુજનગરમાં કરેલ છે. પ્રખ્યાત જૈન જૈનેત્તર ૧૭ જેટલા કરછી
વિવિધ તપ-જપ-સ્પર્ધા-પ્રવચને–વરકવિઓનું કરછી ભાષાનું સંમેલન અને ડાથી ચાતુર્માસ દીપી ઉઠશે. સ્થળ જોશીલા પ્રવચનકાર પૂ. મુનિશ્રીના ચોટદાર અચલગચ્છ ઉપાશ્રય-વાણીયાવાડ ડેલે ભુજ પ્રવચને એ મહત્સવમાં ચાર ચાંદ લગાવી (કચ્છ) પીન. નં.-૩૭૦૦૦૧
* કલ્યાણ તરફથી નિવેદન કલ્યાણને જુલાઈ અંક પ્રસિદ્ધ કરવાની જાહેરાત જૂન અંકમાં પ્રગટ થઈ હતી, એ મુજબ મુદ્રણકાર્ય પણ લગભગ પૂરું થઈ ગયેલ. પણ આ વર્ષે બે જેઠ મહિના હોવાથી પુનઃ ગણતરી કરતા ખ્યાલ આવ્યો કે, જુલાઈ અંક પ્રસિદ્ધ કરીએ, તે પછી ૧ મહિનાના ટૂંકા સમયમાં જ પર્યુષણ પ્રગટ કરવો પડે. આ શક્ય ન જણાતા હવે કલ્યાણને જુલાઈ-ઓગષ્ટ સંયુકતક પર્યુષણ પર્વ વિશેષાંક તરીકે પ્રગટ કરવાને નિર્ણય લેવાયો છે. તેમજ અતુલભાઈ દીક્ષા વિશેષાંક પર્યુષણ પછીના વિશેષાંક તરીકે પ્રસિદ્ધ કરવાની ગણતરી છે. આટલી સ્પષ્ટતાની સૌ કઈ વાચકે નોંધ લે, તેમજ ઉપરોકત બંને વિશેષાંક માટેની લેખ સામગ્રી વહેલામાં વહેલી તકે પાઠવવાની કૃપા કરે. પૂ. આચાર્ય દેવાદિ મુનિભગવંતે પિતા પોતાના સમુદાયની ચાતુર્માસ યાદી પણ બનતી ઝડપે પાઠવવા અનુગ્રહ કરે.
કીરચંદ જે. શેઠ-કલ્યાણ પ્રકાશન મંદિર, વઢવાણ-૩૬૩૦૩૦
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુર્થવર્ષારંભ વિશેષાંક :
* ૧૮૩
(બોરીવલી મુંબઈ-૯૨)
પિપટભાઈ માડણ ગાલા (૭) શ્રી શાંતિલાલ અત્રે ચંદાવરકર લેન મધ્યે પૂજ્યપાદ મગનલાલ મહેતા. પરમશાસન પ્રભાવક વ્યા. વા. સુવિશાલ આમંત્રિત મહેમાનોની સાધર્મિક ભકિત ગરછાધિપતિ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય તેમજ સામુદાયિક આયંબિલ પણ સુંદર રામચન્દ્રસુરીશ્વરજી મહારાજની આજ્ઞા સંખ્યામાં થયા.
સંખ્યામાં થયા.
. આશીર્વાદથી તેઓશ્રીજીના પરમતપસ્વી શિષ્યરત્ન વૈરાગ્યદેશનાદાતા પૂજ્યપાદ
ચાતુર્માસમાં ચાર મહિના આયંબિલ પંન્યાસપ્રવર શ્રી ભદ્રશીલ વિજયજી ગણિવર ખાતાની પણ શુભ શરૂઆત- દર રવિવારે તથા તેઓનાં વિદ્વાન શિષ્યરત્ન પૂ. પંન્યાસ
વિવિધ અનુષ્ઠાનની જાહેરાત સામુદાયિક
મહાન સિદ્ધિતપની જાહેરાત થયેલ. પ્રવર શ્રી ગુણશીલ વિજયજી ગણિવર અs આદિ ઠાણાને ચાતુર્માસ પ્રવેશ અષાડ પૂજ્યપાદ ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના આશીસુ. ૬ બુધવાર તા. ૧૭–૭–૯૧ના ભવ્ય ર્વાદથી સુંદર રીતે ચાતુર્માસમાં ધર્મરાધરીતે થયો. સવારે ૮-૩૦ કલાકે સંઘવી નાને ઉત્સાહ વ્યાપેલે છે. કાંતિલાલ ગીરધરલાલ વેરાના નિવાસસ્થાને પ્રતિદિન :- ૯-૧૫ થી ૧૦-૩૦ના જવાનગરથી પૂજ્યશ્રીનું સામૈયું શરૂ થયું. પ્રવચનમાં ભાગ્યશાળીએ સુંદર લાભ લઈ સવા નવ વાગે. સામૈયુ ઉતર્યા બાદ જિના- રહ્યા છે. લયમાં ચીત્યવંદનાદિ થયા બાદ પ્રવચન ખંડમાં વિશાળ મેદનની વચ્ચે પૂજ્યશ્રીનું મંગલાચરણ થયું બાદ સ્વાગતગીત ગવાયા સોલા રોડ અમદાવાદબાદ ગુરૂપૂજનની ઉછામણીની શરૂઆત શાહ અત્રે શ્રી લબ્ધિ વિક્રમસૂરીશ્વરજી જેન રમણલાલ કદરદાસ ગવાડાવાળાએઉછામણુંના પિષધશાળાનું ઉદઘાટન પૂ. મુ. શ્રી ચરણલાભ લીધેલ. ત્યારબાદ પૂ.પં.શ્રી ગુણશીલ વિ.ગ. પ્રભ વિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં તેમજ પૂ. પં. શ્રી ભદ્રશીલ વિ. ગણિવરનું શ્રીમાન લાલચંદ દેવચંદ શાહ વિમલ ચાતુર્માસની મહત્તાને સમજાવતું પ્રાસંગિક વાળાને હસ્તે તા. ૨૭-૭-૯૧ના સવારે પ્રવચન થયેલ... પ્રાંતે નીચેના ભાગ્યશાન થયું. તે પ્રસંગે શ્રી ભકતામર પૂજન ભણાળીઓ તરફથી ગુરૂપૂજન સંઘપૂજનાદિ
વાયું હતું. થયેલ.
(૧) શ્રી કાંતિલાલ ગીરધરલાલ સંઘવી (૨) શ્રી મુકિતલાલ દલસુખભાઈ મસાલીયા (૩) શ્રી ચંપકલાલ ભીખાભાઈ શાહ (૪) શ્રી એવંતીલાલ માણેકલાલ દેશી (૫) શ્રી પદમશી કુંવરજી શાહ (૬) શ્રી
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
અ નું ક મ ણ કે જાહ જ
લેખ
લેખક સંસારને તાજો માજો રાખનાર ત્રણ પાપ પૂ. રામચંદ્ર સૂ. મ. અગ્રલેખ સંપાદકની વાત પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્ર સૂ. મ. સમાધિપૂર્ણ કાળધર્મ પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્ર સૂ. મ. ને શ્રદ્ધાંજલિ બારે મેઘ ખાંગા થયા
મ. સા. પ્ર. મંદિર ટ્રસ્ટ શાસન તારૂં દીઠું લાગે મીઠું?
શ્રી ગુણદશી સિદ્ધાંત જ્યોત
પૂ. આ. શ્રી વિ. પ્રભાકર સૂ. મ. વિષમકાલના પ્રભાવથી બચવુ જરૂરી શ્રી વિરાગરુચિ - ધર્મ માતાનું વેચાણ કયારેય ન થાય શ્રી જેનેન્દ્ર લેખ શ્રેણી લેખાંક ૧ લે.
પૂ. આ. શ્રી વિ. જિનેન્દ્ર સ્ર. મ. ૨૯ વિહાર વેળાએ વિનંતી
શ્રી મહેન્દ્ર રસીકલાલ શાહ પંચાચાર પાયામાં
પૂ. મુ. શ્રી ભુવનચંદ્ર વિજયજી મ. ૫૭ આણા એ ધર્મો
પૂ. મુ. શ્રી રત્નસેન વિ. મ. ૬૧ સમ્યગ્દર્શનની શુદ્ધિથી ધર્મ *
શ્રી કિશોર ખંભાતી
, ૬૩ એક સાધુએ એ બાળે.
શ્રી વિનોદરાય શાતીલાલ દોશી એક ચિંતન
શ્રી પ્રજ્ઞાંગ પર્વની આરાધમામાં ઉલાસ કેળવે અમીષ આર. શાહ હવત એમ. શાહ ૬૯ અંધારામાં અજવાળું
શ્રી સત્યદશી જૈન શાસનને અભિનંદન
પૂ. મુ. શ્રી નયવર્ધન વિ. મ. અષાઢી માસી પર્વની મહત્તા
ગુલાબચંદ ઠાકોરભાઈ ઝવેરી અરે ! એ કાળા માથાના માનવીએ શ્રી મુકિત રાગી જીવન ધન્ય બનાવવા
પૂ. આ. શ્રી વિ. માનતુંગ સૂ મ. ૯૪ ગુરુ નહિ ગુરુ કૃપા
શ્રી પુણ્યાનંદ શિશુ પૂ. મુ. શ્રી મોક્ષરતિ વિ. મ. ૯૭
નત્રયી
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૧-૨ ચતુ વર્ષારંભ વિશેષાંક
: ૧૮૫
૧૨૫
૧૩૫
૧૩૭
ધર્મદ્રવ્યનું ભક્ષણ મહાપાપ
શ્રી વિસેના
૧૦૦ તીર્થ યાત્રા
શ્રી સંજય એમ. શાહ
૧૨૧ પંચમકાળનું આછેરૂ
શ્રી વિનોદરાય શાન્તિલાલ દેશી ૧૨૩ ધર્મ સાચું શરણ મોક્ષનું કારણ શ્રી રતિલાલ દેવચંદ ગુઢકા ક્રિયા એક ચિત્ત શુળ ફળ આપે શ્રી રતિલાલ દેવચંદ ગુડકા શ્રાવકનું લક્ષણ
શ્રી કાંતિલાલ ડાહ્યાલાલ તમે કુમારપાળ મહારાજ તે બની ગયા પૂ. મુ. શ્રી જયદર્શન વિ. મ. ૧૪૧ જૈન બાલ વાટિકા
જય વિરાગ સમાચાર
૧૮૧ පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප With Best Compliment To Jain Shasan Jorth Begining Year :
Phone Factory : 286
Resi : 393 Bipinbhai : 519
૧૬૧
SHREE SHAKT POTTERY WORKS
Manufacturers of: Sanitary Ware And Fire Bricks
THANGADH-363530 ( Gujarat) අප පපපපපපපපපපපපපපපප With Best Compliment To Tain Shasan Forth Begining Year
PRESIDENT CARD MFG. CO.
Manufacturers : Ivory Visiting-Invitation-cards High Grade Envelopes
Wedding-Greeting cards
188 Dadisheth Agiary lane, Hira Manek Bldg, BOMBAY-400002.
Phone: 254088–299964–312879
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
می
4
. આઈ
૮
له
૪
سه
જ.
له
*
મુંબઈ
૨
*
૫૩
જાહેર ખબરની-અનુક્રમણીકા નામ પેિઈજ નં. નામ
પેઈજ નં. પાનેરી મુંબઈ ટાઈટલ ૨
મુંબઈ મે. ચુનીલાલ પોપટલાલ ,, , ૩) શાહ ચંપાલાલ છોગમલજી
४७ બાઉન્સગ્રીન સત્સંગ મંડળ લંડન બલવંત ઠાકુર એન્ડ પાટી
४७ આર્ટ પેપર મુંબઈ ગાલા ગૃહ વસ્તુ ભંડાર
४७
४८ એક સદગૃહસ્થ
| મહેન્દ્રકુમાર ખીમજી એન્ડ કાં. પિપટ રાજા એન્ડ સન્સ મુંબઈ
શ્રી જી. ટ્રેડર્સ સનરાઈઝ સેકસ
કાંતિલાલ દામજી એ-ડસન્સ ભારત ઈન્ડ
ભાવેશકુમાર એન્ડ કુ.
ઈન્ડીયન સ્પાઈસીસ ઓસવાલ ટ્રેડીંગ કુ. મુંબઇ
ભગત એન્ડ કું. મે. કેવલદાસ દુર્લભરાય એન્ડ કુ. ૨૩] શાહ ભાઈલાલ વિશનજી એન્ડ કુ. સન્મ ટ્રેડીંગ કું
શ્રી દામજી પાસેની કુ. શાહ પ્રેમચંદ દામજી એન્ડ કું ૨૪ ગાલા પેપર માટે
૫૩ એવરગ્રીન એસ્ટેટ એજન્સી - ૩૨ સેવંતીલાલ વી. જૈન,
૫૪
રામજી વેલજી દલાલ ગંગર ટ્રેડીંગ કું.
આર. રમણીકલાલ એન્ડ કુ. ૫૪ એમ. નંદલાલની કુ.
કમલેશ ટ્રેડીંગ કાં. પેટકે એજન્સી
શ્રી હીરજી શિવજીની કુ. શ્રી કલ્યાણજી દેરાજની કુ.
શ્રી વિજય રેડીંગ કુ. શ્રી રાજેશ રતિલાલ શેઠ
મેસર્સ એમ. વીરજની કુ. એચ. ઉમાકાન્ત એન્ડ કુ.
શ્રી મુલચંદ શામજીની કુ. શ્રી નાનજી ધારશીની કુ.
હીરા એજન્સી શ્રી લાલજી દેવજીની કુ.
હેમરાજ લગધીર ગુઢકા પરિવાર ૭૦ શ્રી જી કૃપા ટ્રેડર્સ
શાહ ભેગીલાલ હકમચંદ પરિવાર ૭૩ શાહ કરમશી ગેસરની કુ.
શ્રી અરવિંદકુમાર મગનલાલની કુાં. ૭૩ એશિયન ટ્રેડર્સ
| મે. પાસુ આનંદ એન્ડ સન્સ શ્રી રમણીકલાલ તેજશીની કુ. ૪૪ | શ્રી સુરેશ આણંદજીની કુ, શ્રી કરમશી પાંચરીયાની કુ. ૪૪એચ. બી. એજન્સીઝ મે. પૂનમ ટેયઝ
૪૫ | હેમાં ટ્રેડીંગ કું. રાંભિયા બ્રધર્સ
ભવાનજી ઠાકરશીની કુ. સેવંતિલાલ ફકીરચંદ એન્ડ કુ. લી. ૪૬ | ચંદુલાલ રાયચંદ એન્ડ કુ. ૭૭ રાજગિરિ મેટલ કે પેરેશન ૪૬ | શાહ લાલજી લખમશી એન્ડ કુ. ૭૭
૩૨
૫૫
૫૫
૫૬
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષી ૪ અંક ૧-૨ ચતુર્થી વર્ષાર ભ વિશેષાંક :
પેઇઝ ન
મુંબઇ
શ્રી પ્રેમચ'દ રામજી ધ્રુઢિયા પરિવાર ૮૦ વીરપાર સામત નાગડા પરિવાર
૮૨
લખમશી પુજાભાઇ માલદે
૮૨
૮૨
૮૫
૮૫
૮૫
નામ
મુકેશ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ
કે. કે. ભાટીયા અતુલ ટેક્ષટાઈલ મીલ
કુમકુમ પ્રોડકટસ પ્રા. લી.
ઉત્તમચંદ પ્રેમચંદ શુઢકા
સીલ્વર કૅટરસ રમણીકલાલ પ્રધસ
દુર્ગા ટેક્ષટાઈલ્સ
જીગ્ના ટેક્ષટાઈલ્સ
મહાવીર સ્ટોર
ખીમજી લખમશીની કુ. રામકા આપ્ટીશીયન્સ
ક્રાઉન એપ્ટીકસ
આમ ટેક્ષટાઇલ્સ
શા. ચંદુલાલ જેસી'ગભાઈ
શ્રી પુના ટેક્ષટાઇલ્સ શાહ રવજી ગાંગજીની કુ પ્રેમિર કાર્ડ મેન્યુ. કું....
ચેરીટેમ્પલ ટ્રસ્ટ ૧૨૯
મનસુખ ટેક્ષટાઈલ્સ
રતિલાલ પેથરાજ માર્
રીલાયેબલ પેપર માટે
એપેક્ષ ડીસ્ટ્રીબ્યુટસ પાયલ કાર
રેમકા કાર્ડ મેન્યુ. કું,
૧૧૬
૧૨૮
નામ
રાલેક્ષ કાર્ડ મેન્યુ. કું.
જૈન સસ્કૃતિ
પ્રતાપ જવેલસ
વર્ધમાન જવેલસ
તરૂણકુમાર પી, શાહુ
જે. કે. એજન્સી
બીના પ્રિન્ટરી
૨૫
૬
૮૬
..
..
૧૦૫
આનંદ ટેફાટાઇસ
૧૦૫ | સાલર સિલ્ક મિલ્સ
૧૧૨
સુબા
રીટેલમીલ કલેાથ સ્ટોર્સ
ભારતી ટ્રેડર્સ
નરશી જેસી`ગ પરિવાર
કુમાર ટેક્ષટાઈલ્સ
મનીષ સિન્થેટીકસ
પ્રેસીડન્ટ કાર્ડ મે. કુાં.
૧૩૪ રીગલ પ્રીન્ટસ
૧૪૫
૧૪૫
ડીલાઇટ પ્રિન્ટસ
ખીમલ અગરબત્તી વકસ અમૃત પેપસ
રાજકાઢ
૧૪૬
૧૪૬
૧૪૯ | ગેલેક્ષી પ્રિન્ટસ ૧૪૯ | વિકાસ કાર્પારેશન
૧૪૯ | મુકેશ ટ્રેડસ
૧૫૦
પેરેમાઉન્ટ આર્ટ પ્રિન્ટસ
ભારત ટ્રેડીંગ કુાં. શીતલ પ્રિન્ટી‘અ
ડી. સી, એમ. ટાયાટા
શ્રી ઇન્દુ એજન્સીજ
: ૧૮૭
પેઇઝ ન
૧૫૦
૧૫૭
૧૬૪
૧૬૪
૧૬૬
૧૬૩
૧૬૮
૧૭૨
૧૭૨
૧૭૩
૧૭૩
૧૭૬
૧૭૬
૧૭૬
૧૮૫
૩૪
૫૦
૫૦
૫૦,
૫૧
૫૧
૫૪
૬૮
૭૪
૯૪
૧૭૬
૧૮૦
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૦
૧૭૪
૧૦૮
૧૧૨
૧૧૪
૧૮૮ :
: જેન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧ થાનગઢ કીતિ જવેલર્સ
૧૧૬ ઝાલાવાડ સિરેમિક ઈન્ડસ્ટ્રીઝ ૧૬ વેરા દિલીપકુમાર છબીલદાસ ૧૧૬ કેકીલ સીરેમીકસ
૮૭ | મેસર્સ શિવલાલ લક્ષ્મીચંદ ૧૧૭ વિજય સેલ્સ કે
શ્રી લક્ષમી ટ્રાન્સપોર્ટ કુ. એસવાલ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ
૧૭ર
વઢવાણ મહાવીર છે. સ્ટેર
૧૦૭ થાનગઢ
અવલેશ ઓઈલ ઈન્ડ પાનેર સિરે
માર્કેટ યાર્ડ
૧૦૮ ૧૭૪
ભવાની એજી. વર્કસ સાગર મેડીકે
હરેન્દ્ર છબીલદાસ ચીમનલાલ એન્ડ કુ.
૧૧૦
જેનીથ એ છ વર્કસ શ્રી શકિત પિટરી વર્કસ
ગ્રામોદ્યોગ મંદિર જામનગર કાનિ સેલંકી
શેઠ મગનલાલ ફૂલચંદ
૧૧૩ પેઈન્ટર મધુકર
શેઠ તારાચંદ મેતીચંદ
૧૧૩ ધી નવકાર કે. ઓપરેટીવ બેંક લી. ૮૩
સેની નવિનચંદ્ર તુલશીદાસ ૧૧૪ બેંગ્લોર
સની જીતેન્દ્રકુમાર રસીકલાલ મે. કરણીયા બ્રધર્સ
અરિહંત પ્રિન્ટીંગ ઈન્ક ૧૧૬ મે. કરણીયા એજન્સીઝ
મે. મુરાદઅલી કમરૂદીનભાઈ ૧૧૭ મે. શાન્તી કુ.
વજુ બેન્ડ
૧૧૮ બીન્દી અગરબત્તી વકર્સ
મુકેશકુમાર અમૃતલાલ શાલીમાર અગરબત્તી કુ.
કલાસ ટ્રાવેલર્સ
૧૧૮ - સુ.નગર વઢવાણ નગરપાલિકા
૧૧૯ કમલેશ ઈલેકટ્રીક જ
સ્વામી ઓઈલ મીલ
૧૨૦ ધનલક્ષમી રેલીંગ શટર્સ
અન્ય
મેસર્સ દીપકકુમાર એન્ડ કુ. કેલહાપુર ૪૧ વર્ષદીપ સાડી સેન્ટર ધી માન્સી કે પ.
શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામી ટેમ્પલ ટ્રસ્ટ પૂના ૮૦ ૧૧૧
જી. પી. શાહ દર્શન પ્લા. પાઈપ ઈન્ડ ૧૧૧
દારેસલામ ૧૬૫ ઓપ્ટીકલ હાઉસ
૧૧૨
વસાણી જયંતિલાલ વાલજીભાઈ બાટાદ ૧૧૮ લકી સ્વીટ માટે
૧૧૩
મેદી નાગરદાસ સેમચંદભાઈ સાયલા ૧૧૩ શ્રી ગધાર તીર્થ
ગધાર ૧૨૯ ઘુઘરી જવેલર્સ
૧૧૪
ધનંજય પિલી પ્રોસેસ વડોદરા ૧૩૪ રમેશ ઓટોમોબાઈલ્સ
૧૧૫ પારસ મેટલ સ્ટાર્સ પ્રકાશ જવેલર્સ ૧૧૫ સુલસા ટ્રાવેલ્સ
ક ૧૬૩ કેકારી ઈલેટ્રીકસ
૧૧૫ કલપના કલાસીસ વડોદરા ૧૬૬ શ્રીંગાર મંડપ સવીસ
૧૧૬ | આટીસ્ટ રૂપદાસ શર્મા તખતગઢ ૧૭૫
૧૧૮
by
૧૩૪
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન અઠવાડિક ચતુથી વર્ષારભ વિશેષાંક Reg. No. G/SEN 84
લંડન ના ઓ વારે થી ' શ્રી જૈન શાસનના સિદ્ધાંતના પ્રચાર અને રક્ષા માટેના
અઠવાડિક જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા.
અમારા મંડળ દ્વારા લંડનમાં બાઉન્સ ગ્રીન વિસ્તારમાં દર ગુરુવારે સત્સંગ બપોરે ૧ર થી ૩-૩૦ સુધી ચાલે છે અને તેમાં ભક્તિ જ્ઞાન વાંચન અધ્યયન વિગેરે સુંદર રીતે થાય છે ૮૦ થી ૮પ ની સંખ્યા એકત્રિત થાય છે.
જેમાં શ્રી જીવીબેન, દેવકુવરબેન ચંદ્રિકાબેન, મેતીબેન વિગેરે ખૂબ સારા રસ લે છે અને મંડળને દોરવણી અને ઉત્સાહ આપે છે અને મંડળ આરાધનામાં ઉજમાળ બને તે તને પ્રયત્ન કરે છે. ભાઈશ્રી વેલજી એમ. શાહ, મોતીચંદ એસ. શાહુ અને બીજું પણ ભાવિક ભાઈઓ આ મંડળના વિકાસમાં સુંદર સહયોગ આપી રહ્યા છે અને આરાધનામાં રસ લઈ રહ્યા છે. સત્સંગના કાર્યક્રમ વધુ ઉલ્લાસ અને આરાધના મય બને તે માટે પ્રયત્ન કરે છે.
*
* *
વિરોષમાં કેટલાક વર્ષોથી મંડળને એક સુંદર યોગ સાંપડયો છે અને મંડળની આરાધના જ્ઞાન દયાનમાં પ્રાણ પૂરવામાં સહયોગ મુલ્યા છે ભાઈશ્રી રતિલાલ દેવચંદ ગુઢકા રાસગપૂરવાળા જેઓ નાઈ રાબીથી અત્રે આવ્યા છે નાઈરોબીમાં તેમણે પૂજા ભક્તિ ભાવના આરાધના આચાર વિચારમાં સારી રીતે પ્રયત્ન કરી જાગૃતિ આણી હતી તેજ રીતે તેઓ અમારા મંડળમાં દૂરથી પોતાની ગાડીમાં આવીને, અમારામાં જોડાઈને અમને જ્ઞાન ધ્યાન આરાધનાના પ્રેરણા પાન કરાવી રહ્યા છે. હાલ ઉપદેશ પ્રાસાદ ભા-૩ પ્રવચનમાં ચાલે છે.
*
*
:
:
:
આટલા દૂર દેશાંતમાં પણ અમારૂ મંડળ શ્રી જિન શાસનના સિદ્ધાંતા, આયારો, વિધિઓ અને મર્યાદાઓને જળવીને વધારેને વધારે આમા સન્મુખ બનવા ઉદ્યમશીલ છે તે અમારૂ' અમારા મંડળનું પરમ સૌભાગ્ય છે અને તેથી આ જૈન શાસનના ચતુર્થ વર્ષારંભ વિશેષાંકને અમને ખ્યાલ આવતાં અમારા મંડળના સભ્યો વિગેરે અને અમારૂ મંડળ પણ આ તકે ખૂબ ખૂબ ધન્યવાદ સાથે શુભેચ્છા પાઠવે છે.
:
:
( વિશેષમાં અમારૂ મંડળ પ્રભુ મહાવીરના ઉપદેશેલા મેક્ષ માગે ખૂબ ખૂબ આગળ વધે અને કલ્યાણને સાધવા સો સભ્યો ભાગ્યશાળી બની એવી શ્રી જિન દેવ ગુરુને વંદના કરી શુભ અભિલાષા રાખીએ છીએ.
જય મહાવીર
શ્રી બાઉન્સ ગ્રીન સત્સંગ મંડળ
લંડન (યુ.કે.)
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશક – સુરેશ કે. રે કે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને
જૈન શાસન કાર્યાલય વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર) થી પ્રસિદ્ધ કર્યું. ફેશન : ૨૪૫૪૬
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
નામો વૈવિસા તિજયરાdi | શાસન અને સિદ્ધાંત | ૩મમાડું. મહાવીર-પન્નવસાmi. છ રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર
તને જે અપ્રિય છે તે બીજા
સાથે ન કર !
जह मम न पियं दुक्खं जाणिय
| gવ સાંઢનીવાનું ! न हणइ न हणावेइ य धम्ममि | દગો વિઘળો .
જેમ મને દુઃખ પ્રિય નથી, ગમતું નથી એમ જગતના સઘળા ય જીવને દુઃખ પ્રિય નથી આ પ્રમાણે જાણીને જે સ્વય” કેઈપણ જીવને હણતા, મારતો નથી, બીજી પાસે હણાવતો નથી, જે કોઈ હણતા હોય તેને સારા માનતા પણ નથી તે જ ધર્મ માં રહેલા છે એમ જાણવું'.
અઠવાડિક
વર્ષ
એક ૩-૪
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
:
ચુત જ્ઞાન ભવન
૫, દિવિષ્ય પ્લોટ, જામનગર (ભૌરાષ્ટ્ર) IND1A
IN- 361005
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
4 Jોજી જરૂર નૈવરજી મહાર/જીજી છે #િt Year Wa/રજ –
વતંત્રીઓ:
જ
'હ૮-/%* દેર/પ્રરિક ૮. R૮૯શ્વર 221284 BULYO Tetona
પ્રેમચંદ મેઘજી ચુટ.
(બ) * હેમેન્દઉસ્માર જજસુખલાલwહs ફર્શ દ જેઠ
- વઢવ ) m/૨૯ પEસ0 રુઢક/
(જma)
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪
અંક ૩-૪ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ : પરદેશ એરથી રૂા. ૩૦૦ પરદેશ સીમેઈલથી રૂા.૧૫૦
છેસં. ૨૦૪૭ : શ્રાવણ વદ ૨ :. મંગળવાર તા. ૨૭-૮-૯૧
શાસનાદિપની ઘર ઘાય પરમપૂજ્ય ગચ્છનાયક આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની
જીવન અને મૃત્યુની સૌરભ | જૈન શાસનની વિશ્વહિત ચિંતાની ઝાંખી એ શાસનના હિતચિંતક મહાપુરૂષ દ્વારા ય પ થાય છે. આજના આ વિષમ કાલમાં સમ્યજ્ઞાનદર્શન ચારિત્ર રૂપ મેક્ષ માગને ઉજજવળ
બનાવવાનું અને જૈનશાસનને જયવંતુ બનાવવાનું અજોડ અને અવર્ણનીય કાર્ય પરમ છે પૂજ્ય પરમશાસન પ્રભાવક આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા કરી ગયા છે. '
૨૦૪૭ અષાડ વદ ૧૮ શુક્રવારે સવારે ૧૦--વાગ્યે તેમણે આ ફાની દુનિયામાં ચિર 5 વિદાય લીધી અને શાસન ઉપર વાઘાત થયે. જૈન સંઘને જમ્બર આંચકો લાગ્યો ૬ વર્ષની દીર્ઘ વય થવા છતાં શાસન માટે યુવાન સિંહ પુરૂષની જેમ તેઓશ્રીની અપ્રતીમ પ્રતિભા પ્રગટપણે પામી શકાતી હતી. શાસનનાં રખેવાળ તરીકે સૌના હૈયામાં છે 1 સ્થાપિત થયેલા આ મહાપુરૂષની શક્તિ ભક્તિ અને વ્યક્તિથી કેણ અજાણ હતું.? ? શાસનના રહા સત્યો અને આરાધના માર્ગોની સાર સંભાળ માટે આજે શાસનમાં આ
,
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે તેમના સિવાય કયાં હયું કે દષ્ટિ સ્થિર થઈ શકે તેમ હતી? અંતરથી આત્મજ્ઞાની, વિરાગની સાક્ષાત્ મૂતિ, સમતાના સાક્ષાત્ ભંડાર, ઉદારતા પ્રત્યક્ષ પ્રતિક હિંયાની જ વિશાળતાથી સાગર, ક્ષમાના નિધાન, એવા અસંખ્ય ગુણોથી અંલકૃત પૂજ્યશ્રીના ગુણો છે | ગાવા માટે કયાં કેઇને શક્તિ છે? ૭૯ વર્ષના દીઘ પ્રભાવક શાસન રક્ષક જીવનના ? - સાક્ષી પણ કોણ છે? પ્રગટ કે અપ્રગટ તેમનું લકત્તર જીવન જેવું જાણવુ, પામવું છે
ઓળખવું આરાધવું કે અનુકરણ કરવું અનુસરણ કરવું અનુચરણ કરવું જરા પણ છે ા સહેલું નથી અને શક્ય પણ નથી.
મૂઠી ઉંચેરા માનવીને આંબી શકાય પરંતુ ગુણ ગરિષ્ઠ અને વરિષ્ઠ શ્રેષ્ઠતમ જીવન છે તે જીવનારા બાહ્ય અત્યંતર સર્વતોમુખી પ્રતિભાને ધારણ કરનારા આ મહાપુરુષના ચરર નું પ્રતિબિંબ પાડવું તે અશકય છે દુશકય છે એટલું જ નહિ આવું વિશાળ હૃદય, 8 4 આવું વિશાળ ગાંભીર્ય આવું વિશાળ ચિંતન, આવું વિશાળ આત્મ સિંચન, આવું 8 વિશાળ આગમનું જ્ઞાન, આવું વિશાળ એ જ્ઞાનનું પાચન, આવું વિશાળ નિર્મમત્વ, છે આવું વિશાળ નિરાભિમાનત્વ. આ એક એક પણ દુર્લભ છે જ્યારે અનેકવિધ વર્ગ અને 8 વર્ગોતમ ગુણકારવાળી આ શક્તિને કે આંબી શકે.?
શાસનની સંપૂર્ણ પ્રતિભાથી પ્રગટ પૂર્ણ એવા આ મહાપુરૂષ એ ખરેખર શાસનના છે જ સિંહ પુરુષ હતા. જંગલના રાજા સિંહની વિદ્યમાનતા જ બસ છે તે પછી તેના પર છે ૨ ક્રમની મહત્તાની શી સીમા રહે? ૬ શાસન માટે જીવન સમર્પણ કરી શાસનમય બનેલા શાસનમાં સમાઈ ગયેલા આ છે
અવર્ણનીય ગુણધારક મહાપુરૂષની બેટ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે તેના કરતાંય અવસરે અંતરને છે A કેરી નાખે તેવી બેટ દેખાશે અને ત્યારે જ તેઓશ્રીના શાસન પ્રત્યેના સમર્પણના છે દશના વિરલાઓ જ કરી શકશે.
આજે તેઓશ્રીના ઉપકારથી ગુણથી ખેંચાયેલા વશ થયેલા અને સમર્પણ છવોને, તો નથી. તેઓશ્રીની મહાન પરંપકાર પરાયણતાની સીમા નથી તેઓશ્રીના જેટલા ગુણો 8 ગાઈએ તેટલા ઓછા છે. ' તેમનું જીવન જિનેશ્વર દેવના શાસનની આરાધના પ્રભાવના અને રક્ષા દ્વારા સૌરભ A મય હતું. તેઓશ્રી છેલલા વર્ષ માસ અને દિવસ તથા સમય સુધી આરાધના પ્રભાવના રે અને રામય રહ્યા છે એટલે તેઓશ્રીનું જીવન સૌરભમય હતું અને મૃત્યુ પણ સૌરભ { મય બન્યું " ' ' * * * છે તેઓશ્રીના અનંત ઉપકારને યાદ કરી સૌ તેઓશ્રી પ્રત્યે સમર્પણ ભાવ કેળવી છે છે તેમણે ઉપદેશેલા રહસ્ય સત્યને જ આત્મસાત્ કરવા ઉદ્યમશીલ બનીએ અને સ્થિર છે બની શાસનને આરાધીએ એ જ તેઓશ્રીના ચિર વિદાય વખતે આપણા સૌની હૃદયની 5 ભાવના બની રહે એ જ અભીલાષા. со ст
о
ла
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
| | સર સુરીશ્વર રામચન્દ્ર વિજયે ગચ્છાધિરાષ્ટ્ર રાજતાત્ | મૃત્યુને મહાત્સવ બનાવી અમર થઈ ગયેલા યુગપુરૂષ
સાચી શાસનસમર્પિતતા અને વફાદારીને સદેહે જેવી હોય સિદ્ધાન્તની સુરક્ષા કાજે એકલવીર બનીને ઝઝુમતા કે નરવીરને નજરે નીરખ હોય, પ્રકૃષ્ટ પુણ્યાઇ અને પ્રચંડ પ્રતિભાને વામનદેહયષ્ટિમાં સમાવીને બેઠેલા કેઈ પ્રૌઢપ્રતાપપુરુષને પખવો હોય તો જેઓશ્રીનું પુણ્યનામ સહેજે હેડ ઉપર ચઢી જાય છે તે શાસ્ત્ર કનિષ્ઠ પૂજ્યપાદ
પરમગુરૂવય આચાર્ય દેવેશ, શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાધિરાજા !
પ્ર.શુ ...મ.. અં..જ..લી.
૦ આપના પ્રવચનના શબ્દ-શબ્દ શાસ્ત્રીય સને ટંકાર સંભળાતે હતે, આપના
પ્રવચનના પદે–પ શાસનના પ્રાણ સમા પ્રશ્નો સામે ચેડાં કરનારને પડકાર ફેકાતે હતે, આપના વ્યાખ્યાનના વાકયે-વાયે વૈરાગ્ય અને વિરતાના બેસણા હતા. ૦ બાલ્યવયથી જ આપના ઉપર સરરવતીની અપાર કૃપા ઉતરતા ર૪ વર્ષની ઉઘડતી
વયે જ આપ હિંદુસ્તાનની જૈન-જૈનેત્તર ઉપર છવાઈ ગયા હતા. ૦ ૮૪ વર્ષથી પણ વધુ વય સુધી આપ દસ–દસ હજાર શ્રમણોપાસકેના મસ્તકે ઉપર સતત વાસક્ષેપ-પ્રદાન કરતા કરતા “તમે બધા સંસારસાગરથી પાર ઉતરે.”
એવી મંગળ ભાવના પ્રગટ કરતા હતા. ૦ શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થ સહિત આપની વિચારણભૂમિમાં આવેલા દરેક જિનાલયની
લગભગ બધી જિનપ્રતિમાઓને ઉભા ઉભા ત્રણ-ત્રણ ખમાસમણ આપવાપૂર્વક આપે સમ્યગદર્શનની અપૂર્વશુદ્ધિ કરી હતી. અને અનેક ભવ્યાત્મઓને પ્રેરણા પુરી
પાડતા ગયા છે. ૦ “તારા માટે સીવડાવેલા કપડાં ફાટી જાય પછી દીક્ષા લેજે.' એવું કહેનારા આપના
મામાને આપે કાતર થી કપડાં ફાડવાનું કહી ચૂપ કરી દીધા હતા. ૦ પોતાની પેઢી આપના નામે કરી આપવાની વાત કરતા કાકા તારાચંદજીને આપે
રેકર્ડ જવાબ આપે કે મારે તે ભગવાનની પેઢી ચલાવવી છે. - ઘરમાં રહીને ધર્મ કરવાની સલાહ આપનારા પારસી નિવૃત જજને આપે એ
સવાલ પૂછ્યું કે – તમે ઘરમાં રહીને અત્યારે કેટલો ધર્મ કરે છે ? • ગુજરાતના વડોદરા શહેરમાં વિધવા-વિવાહ આદિના ઠર કરવા એક સુધારકવાદી
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જેન શ સન (અઠવાડિક)
આચાર્યની નિશ્રામાં ભેગી થયેલી સભા ફકત દોઢ વર્ષને સંયમપર્યાયવાળા આપની હાજરી માત્રથી વિસર્જિત બની ગઈ હતી. એક મહાનિ ટ ાં જ અટકી ગયુ હતું. સૌરાષ્ટ્રના શ્રી શત્રુંજય મહાગિરીરાજની છત્રછાયામાં જેની ૨૫ મા તીર્થકર તરીકેની આરતી શિવજીનામના ભકતે ઉતારી હતી તે પંડિત ફતેહચંદ લાલન આપની અસરકારક વાણીથી ધ્રુજી ઉઠયે હતું અને પોતાની જાતને તીર્થકર તરીકે ઓળ
ખાવવા બદલ ભયંકર પશ્ચાત્તાપ વ્યકત કરી ભર સભામાં ક્ષમા માંગી હતી. ૦ વિક્રમની ૧૯૭૬ની સાલમાં ખંભાત મુકામે પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી કમલ સૂરીશ્વરજી
મહારાજ સાહેબની નિશ્રામાં એક સંમેલન યોજાયેલ તે સમયે દેવદ્રવ્યના નિર્ણય અંગેના શાઅપાઠોની સમજણ મેળવવા મુનિ મંડળ નીમાયું હતું, તેમાં સાત વર્ષને સંયમપર્યાય ધરાવતા આપનું નામ પણ સંમિલિત હતું. • આપનો વિરોધ કરવા આવનારાઓ પણ આપના પ્રથમ પરિચયેજ પલટાઈ જઈને ભકત બની ગયા હતા. કેટલાક તે આપના શિષ્યપદે હાલમાં બિરાજમાન છે. અમદાવાદમાં તારીખ ૯-૫-૨૭ના રોજ એડીશનલ સીટી મેજીસ્ટ્રેટ એમ. પી. દેસાઈએ રતનબાઈ કેસમાં નિર્દોષ જાહેર કરતાં હજારે અમદાવાદના નગરજનોએ આપના વિજયને વધાવ્યું હતું. સાંજે આપના વિહાર સમયે વિદાય આપવા આવેલી જનમેદનીને હજી પણ અમદાવાદ યાદ કરે છે. ૦ કાળાવાવટા લઈને આવેલા કેટલાય લેકે વાવટા સંકેલીને આપના પગમાં પડી
ગયા હતા અને માફી માંગી આજીવન ભકત બની ગયા હતા. • બાલક્રીક્ષાના ઝંઝાવાતી વિરોધ વચ્ચે આપે ટકકર લઈને આ અનિષ્ટને મૂળમાંથી
ઉખાડીને ફેંકી દીધું હતું. ૦ હજી છેલ્લે સુધી આપે આપેલા દેવદ્રવ્ય વિષયક રાષ્ટસત્યમાર્ગદશનને શાસ્ત્રચૂસ્ત
ધર્મપ્રેમી આત્માએ યુગ સુધી માત્ર કરશે. ૦ દરેક વિવાદાસ્પદ વાતમાં આપના અભિપ્રાયને ખુબ જ ગંભીરતા પૂર્વક લેવામાં
આવતે હતે અને દરેક વખતે અંતે એ શુદ્ધ સુવર્ણની જેમ બહાર આવતે હતે. ૦ એક અન્ય ગચ્છીય ગચ્છાધિપતિએ આપને અહંભાવ પૂર્વક યાદ કરીને કહ્યું હતું કેરામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ જો ન થયા હતા તે જૈન સંઘના ઘણા
ભાગને ગાંધીવાદની આંધી ખેંચી ગઈ હત.” ૦ એક અન્ય ગવછીય ગચ્છાધિપતિએ આપને કહેલું કે બધાની એકતા થતી હોય
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭–૮–૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪
તે હું ગચ્છ છોડવા પણ તૈયાર છું. ત્યારે આપે એમને પણ સત્ય સલાહ આપી હતી કે : “એકતા ખાતર સત્યને કદી છોડાય નહી.” ૦ આપની સેવામાં રહેવું બહુ કપરૂ કામ ગણાતું હતું. કેવળ શાસન-સિદ્ધાંત આંખે
જ ચાલવાની તૈયારી ઘરાવતે જ વર્ગ તાત્વીક રીતે આપની સાથે રહી શકતે
૦ અવસરે એકલા રહીનેય સત્યને જીવંત-જવલંત રાખવાના આપના દઢ નિર્ધારને કારણે જ આપની પાછળ ફના થઈ જવાની તૈયારીવાળા સત્યપ્રેમીઓ આપને સારી
એવી સંખ્યામાં મળ્યા હતાં. ૦ સમજાવી, પટાવી, પંપાળીને ભકત બનાવનારા હજી દુનિયામાં ઘણાં જોવા મળે છે. પણ સહજ રીતે બની ગયેલ ભકતને પણ અવસરે અવસરે કટુસત્ય પણ સંભળાવતા આપે કયારેય ખચકાટ અનુભવ્યું ન હતું. • શ્રી હસ્તગિરીજી મહાતીર્થની પ્રતિષ્ઠા સમયે – “તીર્થની આશાતના હવેથી નહી
થાય એવી શ્રી સંઘ સમક્ષ આપને ખાત્રી આપ્યા પછી પણ એ તીર્થના વહીવટદારે એનું પાલન કરતાં ન હોવાથી આપે “આ કાર્યમાં મારી સંમતિ નથી.” એ
સ્પષ્ટ ખુલાસે આપી આપે આપનું સ્પષ્ટ વ્યક્તિત્વ પ્રગટ કર્યું હતું. ૦ વચનસિદ્ધ ઉપાધ્યાયજી શ્રી વીરવિજ્યજી મહારાજ સાહેબનાં અંતરના આશીર્વાદથી આપના પ્રવચનની શરૂઆત થઈ હતી. આપે છવનમાં કયારેય તૈયારી કરીને વ્યાખ્યાન કર્યું ન હતું એથી આપના ઉરમાંથી સહજરૂપે પ્રગટેલા શબ્દો માણસના હદયનું પરિવર્તન કરવામાં અમેઘ ગણતા હતા. ૦ આપના પ્રવચનમાં વાકયે-વાકયે શાસ્ત્ર, સંયમ અને મેક્ષ શબ્દ સાંભળવા મળતું
હતે. • આપ દુઃખીઓને એનું દુખ ભુલાવતા હતા, સુખીઓના સુખને કેદ ઉતારતા હતા. આપ ખરેખર દરેક વાતે અદ્દભુત હતા,
જગતમાં મર્યા પછી માત્રામાં મળી જઇને ભૂતકાળમાં ખોવાઈ જનારા માણસે ઘણાં છે. આપે તે જીવતાં જીવતર અજમાવ્યું હતુ અને મરતાં મૃત્યુને પણ મહત્સવરૂપ બનાવ્યું હતુ. મર્યા પછી પણ અમર બની જનારા નોખી માટીના આપ મનેખા મહામાનવ હતા. અમારું અંતર એક જ ઉપકાર કરે છે ?
ગુરુદેવ,
આ૫ અમર રહે,
અમર રહો,
અમર રહો,
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
* ૨૦૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
અણુમાંજલી સમર્પીકે |
જ શેઠશ્રી મોતીશા લાલબાગ જન ચેરીટીઝ છે
# શેઠશ્રી મોતીશા લાલબાગ જૈન સંઘ
- પુરૂષોત્તમદાસ ટાલાલ પરિવાર - કેશવલાલ મોતીલાલ શાહ પરિવાર ૦ શાહ કિતીલાલ મુલચંદ ૦ દીપચંદભાઈ લલુભાઈ તાસવાળા પરિવાર ૦ સંઘવી માનચંદ દીપચંદ પરિવાર હીરાચંદજી જેરૂપજી પાદરીવાલા ૦ પોપટલાલ વીરપાલ પરિવાર 0 રમણલાલ મફતલાલ પરિવાર ૦' સંઘવી તેજરાજજી હિરાચંદજી પરિવાર ૦ મીશ્રીમલજી ઘમંડીરામજી સાંચોર પરિવાર , સંઘવી જૈવરાજજી રામાજી કવરાડાવાળા પરિવાર ' પિોપટલાલ જેઠાલાલ વખારીયા ૦ જેચંદજી મુલચંદ પડવાડા પરિવાર ૦ ૦ જેશીંબલાલ ચેથાલાલ મેપાણી પરિવાર ૦ બાબુલાલ મંગળજી ઉંબરી પરિવાર ૦
ભરતકુમાર ગુલાબચંદ ઝવેરી પરિવાર , રમણીકલાલ મણીલાલ આંગીવાલા પરિવાર ૦ ૦ લહમીચંદ નગીનચંદ ઝવેરી પરિવાર - રસીકલાલ ગીરધરલાલ પરિવાર સંજયકુમાર મનહરલાલ ૦ રાખવચંદ કુલચંદ. પરિવાર ૦ તરૂણકુમાર પોપટલાલ લાડેલ પરિવાર , સેહનલાલ મલકચંદ પરિવાર ૦ છગમલજી દેવાજી પરિવાર ૦ રસીકલાલ કકલચંદ ભેમાણી પરિવાર ૦ ચંદુલાલ હિરાચંદ પરિવાર ૦, ગાલા પરિવાર ૦ ૦ જયંતિલાલ રામચંદ પરિવાર, ૦ બાબુલાલ બબલદાસ પાંચેટવાળા ૦ મીશ્રીમલજી પારસમલજી પરિવાર - અમૃતલાલ પ્રેમચંદ દોશી પરિવાર હરખચંદ વસનજી પરિવાર ૦ મુલતાનમલ કરમુજી પરિવાર સાંજ ૦ મફતલાલ મોહનલાલ ડીસાવાળા ૦ ૦ સુમેરમલ ટિલાજી પરિવાર 9 વિરચંદ રૂપચંદ પરિવાર ૦ શાંતિલાલ ચીમનલાલ પરિવાર ૦ પુખરાજજી મીયાચંદજી પરિવાર ૦ મુલચંદજી હિરાચંદજી પરિવાર ૦ મોહનલાલ હિંદુમલજી રાઠોડ પરિવાર ૦ પાનાચંદભાઈ નાનુભાઈ ઝવેરી પરિવાર ૦ મહેન્દ્રભાઈ મનસુખલાલ દુધવાળા ૦ દેવશીભાઈ દલીચંદભાઈ કોઠારીકેતનભાઈ ચંદ્રસેન ઝવેરી ૦ મફતલાલ દલીચંદ પરિવાર ૦ ધનરાજ કપૂરચંદજી ખીવાદિ પરિવાર ૦ શાહ હરગોવિંદદાસ જાદવજી ઘીવાળા પરિવાર
(જન્મભૂમિ પ્રવાસી)
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
) D >>---- - - --- જ્ઞાનની પરમ જિજ્ઞાસા જ મહારાજશ્રીનું જીવન હતું
અમદાવાદ સમરત જૈન સંઘના ઉપક્રમે આજે ગચ્છાધિપતિ શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરિશ્વરજી મહારાજાના ગુણુંનુવાદ નિમિતે યોજાયેલ સભામાં ઉપસ્થિત રહેલા હજારે શ્રાવકેએ અને આચાર્ય દેવાદિ મુનિ ભગવંતો તેમજ સાધ્વીજી મહારાજેએ ભાવભરી સ્મરણાંજલિ અર્પી હતી. આ
સરદાર પટેલ સ્ટેડિયમ ખાતે યોજાયેલ પ્રશાંત મૂર્તિ મહદય સૂરિ મહારાજે જણાવ્યું આ ગુણાનુવાદ સભામાં આચાર્ય દેવેશ રાજ હતું કે પ૭ વર્ષ સુધી પૂજયપાદની સતત તિલકસૂરિએ જણાવ્યું હતું કે, સંસારની સાથે રહીને તેમની સુશ્રુષાને લાભ મેળવ્યું છે અસારતા અને મોક્ષની મહાનતાને જે બાદ આજે તેમને ગુણાનુવાદ કરતાં મારું ? સંદેશ આચાર્યદેવે આપ્યો છે તેને મમ હૈયું ભરાઈ આવે છે. જાહેરમાં તેમને પામી તે રસ્તે ચાલવું તે જ તેઓશ્રાને ગુણાનુવાદ કરવાને હું શક્તિમાન નથી. સાચે ગુણાનુવાદ છે.
તેમણે આપેલા લેખિત સંદેશાનું વાંચન ભાવવિભોર બનીને આચાયવેશ કરાયું હતું જેમાં જણાવ્યું હતું કે પૂજ્યવધુમાં જણાવ્યું હતું કે પૂજયપાદના શ્વાસમાં પાકના મહાપ્રયાણથી આપણે સૌ અનુયાયીજ સમગ્ર શાસ્ત્ર હતું ને જિજ્ઞાસા એ જ એ અનાથ બન્યા હોઈએ તેવી લાગણી
આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરિશ્વરજીની ગુણનુવાદ-સભામાં
અગ્રણીઓ દ્વારા ભાવાંજલિ
તેમનું જીવન હતું. સંસારના ભાવોથી અનુભવી રહ્યા છીએ. મોક્ષના માર્ગની વિમુકત બનવાને આપણે પ્રયાસ એ જ આરાધના એ જ તેમના પ્રત્યેનો આપણે તેઓશ્રીને સાચી સ્મરણુજલિ બની રહેશે. ગુણાનુવાદ છે.
આણંદજી કલ્યાણજી પેઢીના ટ્રસ્ટી શ્રી ' આ ગુણનુવાદ સભામાં શ્રી કુમારપાળ શ્રેણીકભાઈ કસ્તુરભાઈએ જણાવ્યું હતું કે, દેસાઈ, શ્રી ચંદ્રકાંત બકુભાઈ શેઠ, શ્રી વસંતજૈન શાસનની રક્ષા અને તીથ નિર્માણ ભાઈ વકીલ, શ્રી જયંતિભાઈ, વૈદરાજ શ્રી માટે આચાર્યદેવે જીવનપર્યત આપેલ ફાળ ભાસ્કરભાઈ હાડીકર, ડે. ભરતભાઈ, ભૂતપૂર્વ છે અનન્ય હતો. આજે જયારે સંસ્કૃતિ સામે ન્યાયાધીશ શ્રી સાકળચંદભાઈ શેઠ વગેરેએ ભય ઊભો થયો છે ત્યારે પૂજ્યપાદના મહા- પૂજ્યપાદને સ્મરણાંજલિઓ આપી હતી. આ પ્રયાણથી ન પૂરી શકાય તેવી ખોટ પડી છે. તપાગચ્છાધિરાજના શિષ્ય રતન , શ્રી
(ગુજરાત સમાચાર)
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
(
શ્રી જિનશાસન શણગાર, અણનમ અણગાર, ભવ્ય જીના તારણહાર - પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. ના સ્વર્ગગમન પ્રસંગે
R ગુરુ વિરહ ગીત
( રાગ..બાબુલકી દુઆએ. ) સાચે સિદ્ધાંત બતાવીને, ગુરુદેવ હવે ચાલ્યા ગયા, આથી અશ્રુધારા વહે, ગુરુ યાદ અમને સતાવશે; પાદરા ગામના કેહિનુર હીરા, રામચન્દ્રસૂરીશ્વર ગુરુરાયા. માતા સમરથ લાડકવાયા, પિતા છેટાલાલ કુલ જાયા. નામે ત્રિભુવનકુમાર હતા, લઘુ વયમાં ગુરુ ત્યાગી બન્યા. સાચે સિદ્ધાંત૧૫ અરિહંતના માર્ગે ચાલીને, સૂત્ર સિદ્ધાંતની રક્ષા કરીને, ભવ્ય જીને જ્ઞાન દઈને, બંધિબીજના દાન દઈને, પંથ ભૂલેલા માનવને, સત્યને રાહ બતાવી ગયા. સાચે સિદ્ધાંત. ૨૬ ચાંદશી સેહે સૂરત ગુરુની, દિવ્ય પ્રકાશ ફેલાવી ગયા, સવિ જીવ ઉપર વાત્સલ્ય વરસાવી, પ્રેમની જ્યોત જગાવી ગયા, મનડા જીતી, દિલડા જીતી, કર્યો આમ હવે વાસ છે. સાચે સિદ્ધાંત છે ! ભવ અટવીમાં ભૂલેલાને, સાચો રાહ બતાવી ગયા, કલિકાલમાં કહપતરૂ ગુરુવાર, જૈનશાસન હાવી ગયા, મિથ્યાત્વ સહુને ઓળખાવીને, સમ્યગ્દર્શન દાતાર રે. સાચે સિદ્ધાત. ૪ ૧ ગુરુદેવ અમારા છો પ્યારા, છે સિતારા જિનશાસનના, શુદ્ધ, મારગ બતાવીને, ઉપકારી બન્યા છે ભવભવના, અમારી આંખોના તારા, રામચન્દ્રસૂરીશ્વર ગુરુ સારા. સાચો સિદ્ધાંત છે વિનવું સદ્દગુરુ અમ હૈયામાં, ભરજે પ્રેમના પીયુષને, ગુરુ ગુણ ગાવા માંગુ આજે, આપે અંતરના આશિષને, વંદન કરતાં ગુરુ અંતરથી, અમે પાવન થઈએ આજ રે. સાચે સિદ્ધાંત ૬ 8 સંવત બહાર સુડતાલીશ સાલે, આષાઢ વદિ ચૌદશ દિવસે, ચતુર્વિધ સંઘને નિરાશ કરી, કર્યું સ્વર્ગ પ્રયાણ રે, સંઘને છેડી ગુરુવર ચાલ્યા, અમ હવે શોક અપાર રે. સાચે સિદ્ધાંત. ૭ આપનો વિયોગ સાલશે અમને, કેટી કેટી વંદન ગુરુવર તમને, સાહેબ ! સાહેબ, કેને કરશું, અજ્ઞાન તિમિર કયાં જઈ હરશે ઉદધાર કરજો હે ગુરુવ૨૫ કરજે દિવ્ય સહાય રે. સાચો સિદ્ધાંત. ૮ !
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
શું સત્યને વળગી રહેવું એ કાંઈ કદીપણું કહેવાય ?” મહારાજ સાહેબ:
– શ્રી ચંદ્રેશ મસાલીઆ
જૈન વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક તપાગચ્છના થતે હતે. શાસન વફાદાર સિદ્ધાંત મહાદય પરમપૂજ્ય પ્ર : આપની આટલી ઉમ્મર એટલે ગચ્છાધિપતી આચાર્યદેવ રામચંદ્રસૂરી- કે ૯૭મું વર્ષ ચાલુ છે અને બીજા ૯૭ શ્વરજી, મહારાજ સાથે શ્રાવક વર્ગમાંથી વર્ષ પણ આપ પૂર્ણ કરે તેવી મારી ભાવના તેમની સાથે તેમની માંદગી પહેલા કેટલી છે. તે છતાં પણ આપ વયને લક્ષમાં મુલાકાત અનાયાસે સહાજીક મેં લીધી રાખીને આપને અધિકાર કેને સેપશે તે હતી. પૂજ્યશ્રીની તબિયત તા. ૧૯-૭-૯૧ નકિક કર્યું છે? શુક્રવારથી બગડતી ગઈ અને આ મુલાકાત
પૂજ્યશ્રી જવાજ : ના હજી મેં એવું તા. ૧૭–૭ ૯૧ બુધવારના દિવસે પૂજ્ય કોઇ
ઇ જ નકિ
નથી. હિતરુચિ વિજયજી મહારાજની વડી દીક્ષા
પ્રતે માટે કાંઈ ભાવના ? બાદ બપોરના ૨-૦૦ વાગે મુલાકાત શરુ. થઈ હતી. દોઢ કલાક આ મુલાકાત ચાલી પૂજ્યશ્રી જવાબ : ના એવી મારી કઈ હતી. મુલાકાત દરમ્યાન ત્થા ઉપસ્થિત પૂજય જ ઈચ્છા પણ નથી. કીર્તિયશ વિજયજી મહારાજ સાહેબ, પૂજ્ય પ્ર૦ : આપને લોકે ખૂબજ ફી તરીકે હિતરુચિ વીજયજી મહારાજ સાહેબ આદિ ગણે છે. ૨૫ સાધુ મહાત્માઓ, સાથ્વિચ્છ અને વિશાળ હાથમાં રહેલા ધાર્મિક ગ્રંથના પાના શ્રાવક-શ્રાવિકા ગણ પણ સહાજીક ભેગે ઊંચા કરતા બતાવીને પૂજ્યશ્રી કહે છે? થઈ ગયું હતું.
પૂજ્યશ્રી જવાબ : આ પુસ્તકની અંદર - પૂજ્ય શ્રી રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ શાસ્ત્રોનું લખાણ છે. તે તીર્થકર ભગપણ ખૂબજ સરળતા, વાત્સલ્યપૂર્વક, નિખા- વાનની વાણી છે. પહેલા તીર્થકર ઋષભલસતા અને માનનીય રીતે દરેક પ્રશ્નનના દેવથી લઈને ૨૪ માં તીર્થંકર મહાવીર ઉત્તર આપતા હતા. કઈ જ જાતની ઉતા- સ્વામીજીની વાણીના શબ્દ શબ્દ એક સરખા વળ સિવાય નમ્ર વિનીત રીતે હસતા જ હોય છે તે જ વાત તે તે જ શબ્દની હસતા સ્વસ્થતાથી અને કંટાળા સિવાય વાત હું કહું છું. તે સિવાય મારાથી એક તેમની વાણીથી તેમનું આંતર્મુખ, શાસન શબ્દ પણ બેલાય નહિ. મારુ આચરણ પ્રત્યેનો તેમને અહોભાવ પ્રકાશિત પણ સાધુ તરીકે તીર્થકર ભગવાનની આજ્ઞા
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક). મુજબનું જ હોઈ શકે. હું આ આજ્ઞાને ગ્રહણ કરવા આપ મેળે મારી વાણી–સત્ય વળગી રહું છું અને છેલલી ક્ષણ સુધી તે સંબંધી પરમાત્માનું શાસન ગ્રહણ કરવા મુજબ જ કરીશ. હવે શું સત્યને વળગી પાંચ-દશ જણ તૈયાર થઈ જાય જ છે. રહે તેને જીદ્દી ગણાય?
મારે શિષ્ય બનાવવા શોધખેળ નથી પ્ર : હાલના દશકાઓમાં આપે કરવી પડતી. પરંતુ દીક્ષા લેવા તૈયાર થનાસૌથી વધુ દીક્ષા આપી છે તેનું કારણ? જેને હું બરાબર ચકાસુ છું. તેમને જેના - પૂજ્યશ્રી જવાબ: વાત સાચી છે. દીક્ષાના આચરણના કડકમાં કડક નિયમની ૨૬-૨૬ દીક્ષાઓ મેં એક સાથે આપી છે. જાણ કરું છું. અહિં સંસાર કરતા કેવું કારણ કે સંસાર ભૂંડો છે. સંસાર પાપ
જુદુ જીવન જીવવું પડશે તેને ખ્યાલ આપું
છું. પાદવિહાર, તપ તપશ્ચર્યા અને અભ્યાસ આચરણ માટે મોકળા મેદાન સમુ છે.
કરવાનું સમજાવું છું. આ પછી જ દીક્ષા માનવ ભવ ફરી ફરી મળતો નથી. માન
આપું છું. છતાં પણ દીક્ષા પછી આચરણ વીને તીર્થંકર પદ પ્રાપ્ત કરવું હોય તે
બરાબર ન લાગે તે ફરી ફરી ધ્યાન દોરુ દીક્ષા જ જરૂરી છે.
છું. મારે કડપ બહુ જ છે. જેથી જેવી પ્ર : બાળ દીક્ષા અંગે આપના તેવી વાત કે આચરણમાં ઘાલમેલ છૂટ-છાટ વિચારો જણ.
હું ચલાવી લેતું નથી. શિષ્યને જાતે હું પૂજયશ્રી જવાબ : બાળ દીક્ષામાં હું માનું અભ્યાસ કરાવું છું. ચાંપતી દેખરેખ પણ છું. કુમળું ઝાડ જેમ વાળે તેમ વળે. બાળ હું રાખું છું. એટલું જ નહિ દરેક શિષ્યની માનવ પર ધાર્મિક સંસ્કાર થતા પૂ. હેમચંદ્ર- જરૂરીયાત આદિનું પણ ધ્યાન રાખું છું. સૂરીશ્વરજી જેવા મહાત્મા ઇતિહાસના પાને પ્ર : અહિં આટઆટલું હોવા છતાં અમર થઈ ગયા. બાળ દિક્ષાને જ્યારે પણ કેટલાંક સાધુઓ આપનાથી દીક્ષા બાદ વિરોધ થતો હતો ત્યારે મેં તે પરંપરા જડા થઈ ગયા છે. અથવા અમકે દીકા ચાલુ રાખવે ઝુંબેશ શરુ કરી હતી. એટલું તોડી પણ છે. તેનું કારણ? જ નહિ મારા પર કોર્ટમાં કેસ પણ થયા પૂજયશ્રી જવાબ : જે જુદા થાય છે. હતા. છતાં પણ મારી રજુઆતને મોટા તેમની વાત જુદી છે. પરંતુ લોકોની મઠામેટા ન્યાયાધિશોએ સમર્થન આપ્યું હતું.
મણથી. કેટલાક સાધુ અથવા દીક્ષા તડેપ્રવ: આપ દર વર્ષે કેટલા જણાને લાએ મારી સામે કાનુની કાર્યવાહી કરી વ્યક્તિઓને દીક્ષા ગ્રહણ કરાવે છે ? અને કેસે પણ ન્યાયાલયમાં કર્યા છે. એક રસતે માટે શું ચકાસણું કરે છે ?
પ્રદ કિસ્સે કહું “મહમદ અલી ઝીણું પૂજ્યશ્રી જવાબ? મારે હાલ શિષ્ય. જ્યારે બેરિસ્ટર તરીકે કોર્ટમાં પ્રેકટીસ પ્રશિષ્યને સાધુસાવી થઈ ૭૦૦ ઉપરાંતનો કરતા હતા ત્યારની વાત છે. મારા એક સમુદાય છે. દર વર્ષે મારી પાસે દીક્ષા સાધુને પૈસાની લાલચ આપી મારી પાસેથી
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪ :
': ૨૦૭ દીક્ષા તેડાવી સંસારમાં પાછા અમુક અને તેમણે કહ્યું કે મહારાજશ્રી અમે પુશવર્ગના લોકો લઈ ગયા. ત્યાર બાદ વાઓ વગેરે ઉભા કરીને આપને ફસાવી મારા પર ફોજદારી ગુનો દાખલ દેવાના હતા. પરંતુ આપ તો બેરિસ્ટરના કરાવવામાં આવ્યો. જેમાં દીક્ષા તેડનારે પણ બેરિસ્ટર છે. ફરિયાદ કરી હતી કે મને તેઓશ્રી (પૂ.
પ્ર : મહમદઅલી ઝીણા સિવાય આપ રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી) ખુબ જ મારતા હતા
કઈ રાજકિય મહાન વ્યકિતના પરિચયમાં એટલે મેં દીક્ષા તેડી છે. દીક્ષા તેડનારના
આવ્યા છે ? પક્ષે વકીલ તરીકે બાહોશ મહમદ અલી ઝીણુ હતા. કેર્ટની અંદ૨ મને બોલાવવામાં
- પૂજ્યશ્રી જવાબ : મને રાજકિય વ્યઆવ્યો. હું મારા આશન પર બેસતા પહેલા
કિતઓને સામે ચાલીને બેલાવવા જેવા કે મારા એ ઘાથી જગ્યા પૂજી (સાફ) કરીને
તેમને પંપાળવા ગમતા નથી. તેઓ મારી આસન પર બેઠે. મુકદમો ચાલ્યો અને
પાસે આવે ત્યારે જ હું તેમને ધાર્મિકતાથી મહમદઅલી ઝીણાએ જોરદાર રજુઆત કરી
રાજકારણ કરવા કહું છું. કારણ કે પરભવ કે તમે મા અસીલને મારતા હતા જેથી ન બગડે તેની ચિંતા હું તેમને કરાવું છું. તેને દીક્ષા છેડી દેવી પડી છે. અને હવે છતાં પણ ગાંધીજી સાથે અનેક વખત હું તેથી ભરણ પોષણના ખર્ચાની પણ તમારે મળે છું. તેમજ મેં બહુ લાંબા પત્ર વ્યજ જોગવાઈ કરવી પડશે. આ ઉપરાંત વ્ય વહાર પણ કર્યા છે. જે કાગળો આજે પણ કિતને મારવા માટે તમારી પર બીજા કાનની મારી પાસે મોજુદ છે. મેં ગાંધીજીને સતત પગલા કેટે લેવા જોઈએ. ન્યાયાધીશે ત્યારે ચેતવ્યા હતા કે લોકશાહીના નામે ટેળાશાહી બાદ મને ખુલાસા માટે પૂછયું. ત્યારે એ જ આઝાદી પછી બની જશે. રાજકીય છળકહ્યું કે આપશ્રીએ આપની આંખ સામે જોયું કપટ દ્વારા ગુંડાશાહી જ રાજકિય લાભ હશે કે મેં બેસતી વખતે પણ એક કીડી ખાટી જશે. માટે કોંગ્રેસ પાર્ટીનું પણ પણ અજાણતા મરી ન જાય તેટલી તકેદારી આઝાદી પછી વિસર્જન કરી નાખે. આ રાખી છે. મારા ઓઘાથી જગ્યા પવિત્ર અને ઉપરાંત રાજેન્દ્ર બાબુ, પંડીત જવાહરલાલ ચેપ્પી કર્યા બાદ જ હું બેઠો છું. હવે જે નëરુ, સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ, મહમદ હું એક કીડીના જીવ માટે પણ આટલી અલી ઝીણા પણ અવારનવાર મને મળ્યા કાળજી રાખતે હોઉં તે પંચેન્દ્રવાળા માન- છે. અત્યારના રાજકારણીઓની જ સ્વાર્થ વીને મન દુઃખ થાય તેવું પણ હું ન માટે જ સાધુઓને મળે છે. ત્યારે ત્યારના ઈરછુ તે મારવાની વાત જ કયાં આવે ? રાજકારણીઓ સદ્દભાવનાથી જ સ્વયમ્ મળતા. ન્યાયાધીશ માની ગયા અને મારા પર પ્ર : આજે કેટલાક મહારાજ સાહેબે મુકદમ પાછા ખેંચાઈ ગયો. બહાર નિક- ઘર બેઠા વાસક્ષેપ, રક્ષા પિટલીઓ, તંત્ર ળતા મહમદ અલી ઝીણું મને સામે મળ્યા. મંત્ર શંખ આપે છે તેનું શું?
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૮ :
| શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) - પૂજ્યશ્રી જવાબ: આ એકદમ જ બે ટું પૂજ્યશ્રી જવાબ : હા, અકબર બાદશા ચાલી રહ્યું છે. સંસાર વધારનાર માધ્યમે જેવા ઈતરધમી બાદશાહ, છત્રપતી શીવા અપવા તે સાધુઓનું કર્તવ્ય નથી. સંસા- મહારાજ આદિ ઇતીહાસના પાઠે અમર થયેલ રિક માનવી તે બીચારે મુંઝાયેલે હેય. દરેક રાજા મહારાજાઓ સાધુ-સંતને આદર પણ સાધુઓ સંયમધર્મની મર્યાદા ઓળંગી કરતા એટલું જ નહિ રાજકારણમાં પણ જાય ત્યારે સાધુત્વ એઈ નાખે છે. તંત્ર, ધર્મનું મહત્વ સમજતા. ધર્મને સમજનાર મંત્ર, વાસક્ષેપ આદિ કરવાથી સુખ જ મળી બેટું આચરણ કરતા હંમેશા ડરતે રહે જાય તેવી કોઈ જ ખાત્રી નથી. પરંતુ છે. માટે રાજકારણમાં ધર્મનું મહત્વ કયારેય મુંઝાયેલી વ્યકિતને કર્મના સિદ્ધાંતને ઉપ- ઓછુ આંકવું ન જોઈએ. આજે સ્વાથી દેશ આપી સમતાભાવ કેળવવાનું કહેવામાં રાજકારણીઓએ ધર્મને રાજકારણમાં વિસરી આવે તો તે આત્માનું કલ્યાણ થાય છે. જઈને હાથે કરીને અનેક સમસ્યાઓ ઉભી તેને ઉદ્વેગ ટળી જાય છે. એટલું જ નહિ કરી છે. દુખમાં પણ માનવ હસતે તે રહી શકે છે. પ્ર : આજના યુવકે માટે આપને
પ્ર : આપે આટલા વર્ષોમાં શું શું અભિપ્રાય છે ? અભ્યાસ કર્યો છે?
પૂજયશ્રી જવાબ : આજના યુવકે પૂજ્યશ્રી જવાબ : ૪૫ આગમોને જમાનાવાદના નામે ધર્મથી વિમુખ થતા વારંવાર વાંચ્યા છે. પરમાત્માની અદભુત જાય છે તેનું મને દુ:ખ છે જે માટે સાધુવાણીમાં અનંત જ્ઞાન ભર્યું છે. કેટલાક એએ જાગ્રત બનવાની જરૂર છે. જો કે કાગળ તો મેં ફરી ફરી આઠ આઠ વાર મારી વ્યાખ્યાન વાણીમાં યુવકે આવે છે. વાંચ્યા છે. આજે પણ હું શાસ્ત્રોનું પાઠન તેઓ પ્રભાવીત થઈને દીક્ષા પણ ગ્રહણ કરે કરું છું. તેમજ રોજની ઓછામાં ઓછી છે. આ હિતરુચીએ પણ તે જ રીતે (અતુલ નવી બે ગાથાઓ કંઠસ્થ કરૂં છું.
શાહ) દીક્ષા ગ્રહણ કરી છે. પ્ર : આ ઉપરાંત આપ કયું વાંચન
પ્રહ : હિતરુચિવિજયજી મહારાજ
સાહેબમાં આપને વિશેષ શું જણાયું છે? કરો છો ? પૂજ્યશ્રી જવાબ : હું રોજે રોજ
પૂજ્યશ્રી જવાબ : તેનામાં વિવેક ગુણ છાપાઓ વાંચુ છું. જેથી મને માહીતી
ખુબ જ છે. મારી દરેક આજ્ઞાનું તે અક્ષર મળતી રહે છે. ખાસ કરીને જેને અંગેના
સહ પાલન કરે છે. તેની વિદ્યા શકિત અને સમાચાર અને તે અંગેનું મનન હું બરાબર
યાદશક્તિ ખુબ જ સારા છે. કરું છું.
- પ્ર૦ : સાધર્મિક મધ્યમ વર્ગીય માટે પ્ર : તે તે આપ વર્તમાન રાજકિય આપ શું કરો છો ? પરિસ્થિતિથી તે વાકેફ હશે જ
પૂજ્યશ્રી જવાબ : જૈન સમાજ આટલે
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
: ૨૦૯
શાહ મહેન્દ્રકુમાર ત્રીવનદાસ વીરવાડીયા અનાજના વેપારી, વ્યાપારી પેઠ, શાહપુરી, કેહાપુર–૧ બાબુલાલ પોપટલાલ સંઘવી ખાંડના વેપારી, શાહુપુરી ગલી નં. ૧ કેલહાપુર–૧
તા. ર૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ : અંક ૩-૪ : સમૃદ્ધ છે. તેને પોતાના જેન ભાઈઓની આર્થિક પરિસ્થિતિને ખ્યાલ હવે જ જોઈએ કરોડ રૂપીઆ ખર્ચનાર જેના શ્રાવકેએ સાધર્મિક કર્તવ્યની ફરજ કયારેય વિસરવી ન જોઈએ. અમુક દુ:ખીઓને હું પૈસાવાળાને કહીને પૈસા પણ અપાવું છું.
પ્ર : આપની આગળ અમુક જ વ્યતિ આવી શકે છે અથવા વાત કરી શકે છે તેવું અને બીજા અનેક લોકોનું માનવું છે તેનું કારણ શું?
પૂજ્યશ્રી જવાબ : હું પોતે ક્યારેય | પણ જાતે કેઇને પણ ધર્મની સમજણ આપવા તૈયાર રહું છું. કેઈને પણ મળવાની ના પાડતું નથી. પત્રકારો પણ જયારે ઈરછે ત્યારે મને મળી શકે છે. મારા ઉપર છેષ ભાવથી આક્ષેપ પણ મેઢે મોઢ કરે છે. ત્યારે પણ હું ગુસે કરતે નથી અને સાચી હકીકત સમજાવું છું.
–શ્રી ચંદ્રેશ મશાલીઆ
(મું. સ. તા. ૧૩-૮-૯૧) જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા......
પંડિત સુરેન્દ્રલાલ ચુનીલાલ છાણીવાળા (કેલહાપુર) ની પ્રેરણાથી
- શુભેચ્છકો – સંઘવી અરવીદકુમાર પુનમચંદ ગોળના વેપારી, શાહપુરી ગલી નં. ૧ કેલહાપુર-૧ અજીતકુમાર ચંદુલાલ દેશી ગેળના વેપારી, શાહપુરી ગલી નં. ૧ કેલહાપુર-૧
શાહ પ્રાણલાલ નાનચંદ દલાલ - લેહીયા બંગલે, સાઇકકસ એકસ્ટેન્શન, શાહપુરી, કેલહાપુર-૧ નરેશકુમાર શાંતિલાલ શાહ ખાંડના વેપારી શાહપુરી, બીજી ગલી, કેહાપુર–૧ શાહ જીતેન્દ્રકુમાર કાંતીલાલ સાઈકકસ એકસટેન્શન શાહપુરી, કેલહાપુર-૧ શાહ અમરતલાલ લહેરચંદ રતન એપાર્ટમેન્ટ, વ્યાપારી પેઠ શાહપુરી, કેલહાપુર-૧ ચંપકલાલ ગોપાલજી સાકરીયા નદીય સેસી. બી. એમ. ૧૫ શાહપુરી, કેલહાપુર-૧ શાંતિલાલ હુકમીચંદ રાઠોડ લક્ષમીપુરી, કેલહાપુર-૧ શેઠ અમીચંદ શંકરજી એસવાલ કલહાપુર શ્રી ટેકચંદ ગુલાબચંદ રાઠેઠ આઝાદ ગલી, કલહાપુર
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાધ્ય અભેદ છે તેને સાધતો પ્રત્યેક માનવ સાધક છે.
– સુંદરજી બારાઇ
પ્રાકૃતિક નિયમાનુસાર માનવ માત્ર વિદ્યમાન છે. સાધક છે. કેમ કે એવી કેઈપણ વ્યકિત નથી કે જેનામાં જાણવાની. કરવાની અને
ત્યારે સાધનતત્ત્વ શું છે ! માનવાની રુચિ ન હોય.
પિતાના સાથમાં અનંત, નિત્ય નવીન પ્રત્યેક માનવ કંઈ ને કંઈ જાણવાની પ્રિયતા જ સાધન તવ છે. સાધનતવન ઈચ્છા કરતે હોય છે. કંઈ ને કંઈ કરવાની જ
ની જીવન તથા સાધ્યને સ્વભાવ છે. એટલા ઈરછા કરતે હોય છે અને કંઈ ને કંઈ માટે પ્રત્યેક સાધક સાધન તત્વથી અભિન્ન માન્યતામાં વિશ્વાસ રાખતા હોય છે. તે
થઈને સાધ્યને રસ પ્રદાન કરવામાં સમર્થ જે કંઈ કરવા માગતે હોય છે તે કંઈ ને
-
બસ
બને છે કેમ કે પ્રિયતા રસની જનની છે. કંઈ વિધાનને સ્વીકાર કરીને જ કરતે
સાધ્યને રસ એ જ સાધકને રસ છે, હોય છે. વિધાનને અનુરૂપ તેનું કંઈ પણ
એટલું જ નહિ, રસનું આદાન-પ્રદાન કરવું તે કર્તવ્ય કહેવાય છે.
પણ રસરૂપ જ છે, એટલા માટે આ સર્વકર્તવ્યપરાયણતાથી કંઇ પણ કરવાથી
સંમત વાત છે કે સાધકને સાધનાથી જ રાગની નિવૃત્તિ થઈ જાય છે અને કંઇ પણ
રસ મળે છે. એટલા માટે રસિક લોક નિત્ય કરવામાં રાગની નિવૃત્તિ થતાં જ ઈદ્રિય,
સાધનાને જ પોતાનું પરમજીવન માને છે. મન, બુદ્ધિ વગેરે સર્વને વિશ્રામ મળી
જેણે સાધનાને પિતાનું પરમજીવન જાય છે. તેનાથી સાધક કર્તવના અભિ. માન્યું નથી તેને સાધક તે શું, માનવ, માનથી રહિત થઈ જાય છે અને અભિમાન પણ કહી શકાતું નથી. ગળતાંની સાથે જ સાધકમાં સ્વતઃ વાસ્ત- સાધકને સાધનામાં જ રસ પડે છે વિકતાની જિજ્ઞાસા જાગૃત થાય છે. તેનાથી પણ એ યાદ રાખવું જોઈએ કે જે સાધક સમસ્ત ભેગવાસનાઓને અંત આવી જઈને સાધના કરતાં કરતાં તેને છોડી દે છે અથવા નિ:સંદેહતા પ્રાપ્ત થાય છે. સંદેહ રહિત થંભી જાય છે, અથવા તે વિશ્રામ માટે થતાં જ અનેક ઉપર વિશ્વાસ એક રોકાય છે, તેને સફળતા મળતી નથી, વિશ્વાસમાં વિલીન થઈ જાય છે. આમ બલકે તેનું દુષ્પરિણામ પણ ભેગવવું થાય છે, ત્યારે સાધક સ્વતઃ સાધન તરવથી પડે છે. અભિન્ન બની જાય છે. એટલા માટે એ અને સાથે તે છે કે જે દેશકાળથી નિર્વિવાદ સિદ્ધ છે કે પ્રત્યેક માનવ સાધક બાધિત ન હય, અર્થાત જે સર્વત્ર અને છે, કેમકે તેનામાં બીજરૂપથી સાધનતત્ત્વ સર્વદા હોય કેઈ પણ સાધકનું એવું
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪ :
દ,
સાધ્ય ન હોઈ શકે કે જેની પ્રાપ્તિ અસં- શંકા-સમાધાન ભવિત હોય અથવા તે જે ઉત્પત્તિ અને વિનાશયુકત હોય; સાધ્ય એવું પણ ન શકા-દીક્ષા વખતે દીક્ષાર્થીને એ હોઈ શકે કે જેનાથી પોતાની જાતીય| આપ્યા પછી સ્નાન કરાવવા લઈ જવામાં એકતા અને સ્વરૂપની એકતા ન હોય. | આવે છે, તે કાચા ઠંડા પાણીથી સ્નાન
સાય વર્તમાનની વાત છે, માટે | કરાવાય છે તે આ ઉચિત ગણાય? ભવિષ્યની તેને માટેની આશા પ્રમાદ છે;
સમા.-એ આપ્યા પછી દિક્ષાથીને કેમ કે જેનાથી જાતીય અને સ્વરૂપની
| સ્નાન અને તે પણ કાચા પાણીથી કરાવાય એકતા છે, તેનાથી નિત્ય સંબંધ અને
છે. તેમાં કશે વાંધે નથી. કેમ કે હજી આત્મિયતા સવાભાવિક છે.
તેને દીક્ષા અપાઈ નથી. જે દીક્ષા અપાઈ , જેનાથી નિત્ય સંબંધ સ્વત: સિદ્ધ | ગઈ હોય તે તેને સ્નાન જ ન કરાવાય. છે, જેની વિસ્મૃતિ ભલે થઈ જાય, પરંતુ પછી કાચા ઠંડા પાણીને વિચાર જ કરાય તેનાથી દૂર થઈ શકાતું નથી, તેમ તેનાથી | નહિ. પણ હજી તેને માત્ર એ જ ભિન્ન પણ થઈ શકાતું નથી. જેનાથી | અપાયેલ છે. આપણે દૂર થઈ શકતા નથી તથા જેનાથી
મહાપુરૂ પાસેથી એવું સાંભળ્યું છે આપણે ભિન્ન થઈ શકતા નથી, તેનાથી
[ કે-“ખસ ટાઢે પાણીએ ગઈ” આ કહેવત નિરાશ થવું, તેની પ્રાપ્તિ માટે પિતાને |
અનુસારે દીક્ષાર્થીની સંસાર રૂ૫ ખસ ટાઢ અનધિકારી માનવે, અને તેની સાથેની |
પાણીએ કાઢવા રૂપે ઠંડા પાણીથી દીક્ષા આમિયતાને સ્વીકાર ન કર, એ સાધ-| કની પિતાની જ અસાવધાની છે. બીજું
વખતે સ્નાન કરાવાય છે. (અને કાળધર્મ
વખતે પણ ઠંડા પાણીથી સ્નાન કરાવાય કંઈ જ નથી.
છે શરીર રૂપ ખસને ટાઢા પાણીથી કાઢવા એટલા માટે સાધ્ય એ જ છે કે જેની |
| માટે કરવાય છે. આમ સાંભળવા મલ્યું છે.) પ્રાપ્તિ માટે સાધક સર્વદા સ્વાધીન અને સમગ્ર |
શકા–પરાને ગળે સૂક ટેપરૂં છે. સાધ્યને પામીને પછી કંઈ મેળવવાનું |
મેવામાં ગણાય કે નહિ? બાકી રહેતું નથી. કેમ કે સાધ્યની પ્રાપ્તિ સમસ્ત અભાવોને અભાવ કરીને સાધકને
સમા-હા. સૂકા મેવામાં ગણાય છે. આ વાસ્તવિક જીવનથી અભિન કરી દે છે. | પરાને ગોળો પણ બદામ જેવો જ સૂકો
મે જાણ. એટલે કે ફાગણ માસી (કુલછાબ)
પછી પણ બદામની જેમ જ આ ટેપરું
ખપે. અને અષાડ ચોમાસામાં આજને | તોડેલ ગાળે બીજા દિવસે ન ખપે.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
પશ્ચાતાપનું પવિત્ર ઝરણું
8ાજી -- -3 KB - 3
એ હતા સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરીશ્વરજી ! આ સુરજી ઉપર રાજ ખુશખુશાલ તે રસ ઝરતી ભગવાનની મીઠી વાણી તેઓ થયો પરંતુ મહાત્મા હતા કંચન કામિનીના સૌને સંભળાવતા હતા ! '
મહાત્યાગી. અમૃત સરખી વાણી પીવા અનેક
વિચાર – વિનિમયને અંતે રાજાએ ભમરાઓ તેઓની પૂંઠે પૂઠે ભમતા હતા !
મહાત્મા માટે સુંદર મઝાની પાલખી - યશ નામકર્મ થી લલાટ ઝગારા મારતું એકલી, મંત્રીકવરેએ ના કહેવા છતાં પણ
રાજાએ તેઓને મહાત્મા પાસે - પૂણાઈથી લલાટ તપતું હતું. પાલખી લઈને મોકલાવ્યા. પાલખી દેખી શ્રેષ્ઠિઓ પગની રજ મસ્તકે ચઢાવતા મહાત્માનું મન હરખાણું “કયાં આને
પાછી મોકલવી રાજ નારાજ થશે.” કયાં અરે ! મહારાજા વિક્રમાદિત્યના પણ
આ કંચનકામિની છે. મેભાપૂર્વક રાજ્ય તેઓ માનવંતા ધર્મગુરુ હતા !
સભામાં જવા-આવવા કામ લાગશે. આમ પ્રચંડ પૂણ્યાઈના ભોગતા હવાને
વિચારી પાલખી સ્વીકારી લીધી. મંત્રીશ્વર
આ મેટું સંતાડતા પાછા ફર્યા. કારણે જૈન શાસનના સાચા પ્રભાવક બન્યા
પણ, હવે જોઈએ પાલખી વાહકે. જૈન સમાજ તરફથી મળતા માન– શરૂઆત થઈ ગઈ ઉપાધિનિ ! સમાનને તે તેઓ મથી ઝીરવી શક્યા, “જોઈએ” એ શબ્દ પ્રયોગ મહાત્માના પરંતુ જ્યારે ખૂદ રાજા તરફથી માન- મુખમાંથી કેઈ કાળે નીકળે નહી. સમજુ સન્માન મળવા લાગ્યા ત્યારે તેઓને ય રાજા તરફથી તે પણ આવી પહોંચ્યા ગલગલીયા થવા લાગ્યા,
હશે ! હશે ! તેને પણ સ્વીકાર થઈ રાજ્યના માનપાનમાં વળી પૂછવાનું શુ ? રાજાની રહેમ નજર જેની ઉપર પડે લેકટેરીમાં તણાયેલા સિદ્ધસેન દિવાતેનું તે કામ થઈ જાય.
કરસૂરીએ મટી થાપ ખાધી. પાણીમાં સાત સાત પેઢી મોજમઝા કરે તેટલું અગ્નિ પ્રગટ. પિતાને આચાર ભૂલવા રાજા એક વખતમાં આપી દે. રાજા રીઝે માંડયા. આવા જ્ઞાની ગીતાર્થ આચાર્ય . તે છાપડ ફાડીને વરસે.
ભગવંતને કેણ ચીમકી આપે. સૌ કોઈ
હતા !
ગયે.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૪ :
તેમની વાણીથી અજાઈ ગયા હતા. પૂછ્યાઇ ભરેલી પ્રચ’પ્રતિભા જોઇને સૌ કાઇ ગભરાતા હતા. ખુશામતીઆએ ખુશામત કરવામાં શુરા હાય ! શ્રીમાને પરવાહ ન હાય ! સામાન્ય વર્ગ પેાતાની અશિકત સમજતા હાય ! અને આરાધકો પોતાની આરાધનામાં મસ્ત હાય !
કાણુ સમજાવે કે સાધુ ભગવાનની આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તે અને સૌને વર્તાવે ? સાધુ જ્ઞાન—યાનના બળથી જીવે અને સૌને તે જ ખળ જીવાડે,
કાણુ એમને કહે કે ૫૨-કલ્યાણુના ફળનું બીજ તે સ્વકલ્યાળુમાં જ પડેલ. છે ? સ્વકલ્યાણુ શાસ્ત્રાજ્ઞાન પાલનમાં જ છે. સાધુ વળી રાય ને રાંકને એક જ જાણે. તારા–મારાના ભેદભાવ સાધુને હાય નહી. સાધુને માટે સૌ સરખા. વળી સાધુને માન-અપમાન કે સન્માન હોય ખરા ?
સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરી રાજાની શેહશરમમાં તણાયા. વારે-તહેવારે પાલખીના ઉપયોગ થવા લાગ્યા. હવે, વારા આવ્યે ગામેગામ વિહારનેા. આ વિહાર પણ પાલખીમાં જ થવા લાગ્યા. જયણાપૂવ કના પાદ વિહાર પ્રાય: લુપ્ત થવા લાગ્યા, ભારવાહક મજેથી પાલખી ઉચકી ચાલ્યા જતા હતા. નાનકડા શિથિલાચાર સેવવાના શરૂ થઇ ગયા.
♦
સેવાતા શિથિલાચારનીજાણુ વૃધ્ધ વાદિદેવસૂરીને પડી, હૃદયક પી ઉઠયુ.. શું દિવાકર પણ શેહશરમમાં તણાઈ ગયા ? તેને પણ લેાહેરી ભરખી ગઇ ? સદ્દભાગ્યે
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
તેઓના ગુરુદેવ જીવતા હતા. તેઓની કાયા અતિવૃદ્ધાવસ્થાથી ઘેરાયેલી હોવા છતાં પણ ગુપ્ત રીતે આવીને પાલખીવાહક તરીકે ગોઠવાઇ ગયા.
રાજભવન તરફ પ્રયાણ શરૂ કર્યું. ગુરુદેવે શિષ્યને ઉપાડયા, મહામહેનતે મકાન બહાર લાવ્યા પરંતુ ભાર કેમે કરી ખમાતા નથી. પગલા માંડવાની શિકત પણ રહી નહી. કેવી અપાર કરુણા ! શિવિલાચારથી પાછેા વાળવાની કેવી ઉત્કૃષ્ટ ભાવના ! સન્માગે પ:છા વાળવા કેટકેટલું કષ્ટ સહન કર્યું...! ખરેખર ! ધન્ય છં તેમની નમ્રતાને !
ધીણુ ધીણુ પગલા પડતા જોઇને માનગજે ચઢેલા શિષ્યે સ`સ્કૃત ભાષામાં પૂછ્યું, ' “સ્કન્ધ કિ તવ ખાદ્યતિ ?” શું તારા ખભે બહુ દુઃખે છે ?
“માન ગજરાજે ચઢી બેઠેલા સિદ્ધ સેનસૂરીથી ખાદ્યતે” માલવાને બદલે ખાદ્યતિ” એલાઈ ગયું.”
આ સાંભળી ગુરુદેવે પણ હસતા હસતા સૌંસ્કૃત ભાષામાં સણસણતા જવાબ પાઠે વાળ્યા, “ન તથા ખાદ્યતે સ્કન્ધા યથા ખાતિ બાદ્યતે” જેટલેા ખલા દુ:ખતા નથી એટલા ખાદ્યતિ પ્રયાગ દુ:ખ છે.
વળતા જવામ સાંભળતા જ સિધ્ધસેનસૂરીજીના સાડાત્રણ કરોડા રૂવાડાં ઉભા થઇ ગયા. મનેામન ખેલાઈ ગયુ` કે “મારા ગુરૂજી સિવાય મારી ભૂલ કાઢનારા કોઈ માડી જાયા આ વિશ્વમાં હજી તે પાઠયા નથી” શું આ વૃધ્ધ પાલખીવાહક મારા
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
મા. ર૭–૮–૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪
-
: ૨૧૫
ગુરુજી છે ? એજ ક્ષણે પાલખી ભાવી સૂર્યને જોઈને હું પણ કુકડાની જેમ નાચી દીધી. પાલખીમાંથી નીચે ઉતરતા. સિદ્ધસેન ઉઠયા. ધસી આવતા લેકટેરીના વાદળે દિવાકરસૂરીને માન-કષાય પણ નીચે ઉત- જેઈને મારે માયલે ડોલવા લાગ્યું. ૨વા લાગ્યો ગજરાજે ચઢેલે માન ભય ખરેખર ! આપશ્રીએ સઘળું નઠારું, ‘ઠગારું ચાટત થઈ ગયો. પૃવી પટ ઉપર પગ બતાવ્યું. ગુરુદેવ ! મને આપશ્રીએ ઉગારી ટેકવતાની સાથે જ પહોંચી ગયા ભારવાહક લીધે. ગુરુજી, હવે આવું કદી નહી બને! પાસે. ભારવાહકનું મુખડું જોતાં જ “એ મારી એષણાઓ પરીપૂર્ણ કરવા ખાતર હું ગુરુજી, કહીને કારમી ચીસ નાંખી. એ નવા જુઠાઓને સત્યના વાઘા પહેરાવવા ગુરુદેવ ! આ આપે શું કર્યું.”
માંગતે જ નથી. ઓહ ! મારી એ એષભૂલની ક્ષમા માગતા સિદ્ધસેનસૂરી ણાએ તે કેટલાયના હિતનું નિકંદન કાઢી ગુરુજીના ચરણમાં આળોટવા લાગ્યા. માન
નાખ્યું હશે. મારું શું થશે ? દિવાકરકષાય પિતાનું મુખ છુપાવતે કુચકકર સૂરીજીની આંખેથી આંસુની ધાર ચાલી થઈ ગયા.
નીકળી. આંસુની ધારાએ ગુરુના ચરણ ગુરુ તે માનનીય માતા છે. અપૂર્વ પ્રક્ષાલી લીધાં. વાત્સલ્યથી નીતરતી વાણીથી ગુરુદેવ બેલ્યા, ન કર્યા કુતર્કો ! હે વત્સ ! સાધુ જીવનના આચારને જલા- ન કરી દલિલબાજીઓ ! જલિ આપીને કલ્યાણ કરવાની ભાવનાના ન આપ્યા જુઠ્ઠા છોતે ! વમળ ફસાયે ! લેક તરફથી મળતા એ કાળી કાળો કેર વર્તાવનાર ન હતે. માન-સન્માનમાં તું લપેટા ! આ લેક- બસ ! પ્રશ્ચાતાપ જેવું બીજું પ્રાયપણને અજગર તારે કેળી કરીને જ શ્ચિત કર્યું હોઈ શકે ! જંપશે ? પાછો વળે ! કે પાછો વળ. માર્ગ ભૂલેલા આત્મા સન્માર્ગે ચઢી
આ ઉદગાર સાંભળતાં જ સિદ્ધસેન– ગયા. સૂરીનું શરીર પાણી-પાણું થઈ ગયું. ઘણા પાપોથી પોતે બચી ગયા, અને. શરીરમાંથી પ્રશ્ચાતાપને ધોધ વહેવા લાગે. કને બચાવવા. હે પ્રભે ! માફ કરે ! મને માફી આપે. “લેકહેરીમાં તણાઈ કેઈ કાર્ય કરવા મારી ભયંકર ભૂલ થઈ ગઈ છે. આટલી ઉત્સાહી બનશો નહી.” અને સાદી-સીધી વાત પણ હું સમજી શકો “લેક વણથી હરહમેશ દૂર રહેજે !' નહી. કહેરીના પ્રવાહમાં હું પણ તણાઈ એ સંદેશ વહેતો કરી ગુરુદેવ પિતાને ગયે. ભડકે બળતી લેકટેરીમાં પણ મેં પંથે ચાલી નીકળ્યા. ' પ્રકાશના દર્શન કર્યા લે કહેરીના ઉગતા
–શ્રી વિસેના
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
->નાશ શશશ જહાજ જન્મજ - -
તે રામચન્દ્રસૂરીન્દ્ર ચરણે શીશ હું ઢાળી રહું * હશે જ જજ જ ર જ સ જજ જ
અનંત ઉપકારી શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિએ આ સંસારનું યથાસ્થિત સ્વરૂપ વર્ણવતાં ફરમાવે છે કે અનાદિકાળથી આ સંસાર રાગ-દ્વેષનાં બળે જ ચાલી રહ્યો છે. જીવ માત્રના બે મહાન શત્રુઓ વિદ્યમાન હોય ત્યાં સુધી, એ જીવનાં દુઃખ ટળે નહિ અને એને મુકિત મળે નહિ. જગતના સર્વ જીવેની દુખી અવસ્થાનું મૂળ આ રાગ-દ્વેષ છે. એ રાગ-દ્વેષને જે જીતે તે જિન કહેવાય છે એવા જિન બને તેજે સર્વ દુ:ખથી મુક્ત બની સાચા સુખના ભકતા બને છે. તેથી જ, વિશ્વના જીવમાત્રને એવા જિન બનાવવાના જ એક માત્ર સર્વોચ્ચ આશયથી શ્રી જિનેશ્વર ભગવતે શ્રી જિનશાસનની સ્થાપના કરે છે. એ શ્રી જિનશાસનને મોક્ષમાર્ગ પણ કહેવાય છે. રાગદ્વેષને જીતવાનું અમેઘ સાધન એજ છે અને સાચા સુખી બનવાનો એક માત્ર ઉપાય પણ એજ છે.
ભાવદયાના સાગર એવા શ્રી જિનેશ્વરદે કેવળજ્ઞાન પામી તારક ધર્મ તીર્થની સ્થાપના કરે ત્યારથી પોતાના જીવનનાં અંત પર્યત નિરંતર બે પ્રહર સુધી ધર્મદેશના ધોધ વરસાવી જગતનાં જીવે ઉપર અનિર્વચનીય ઉપકાર કરે છે, એ પરમ તારકેનાં નિર્વાણ બાદ શ્રી ગણધર ભગવંતે અને ત્યાર બાદ તેમની પટ્ટ પરંપરામાં આવતા આચાર્ય ભગવંતે તેમના એ સર્વ જીવ હિતકારક પરમાર્થ કાર્યને અખલિતપણે ચાલુ રાખે છે, પૂ. આચાર્ય ભગવંતનાં “શુદ્ધ પ્રરૂપક ગુણને એક અસાધારણ ગુણ તરીકે શાસ્ત્રોમાં વર્ણવ્યો છે. અને એ ગુણના કારણે જ શાસ્ત્રકાર ભગવંતે એ એ સરિ ભગવંતેને “તીર્થકર સમાન કહીને બીરદાવ્યા છે. એ બતાવે છે કે પરમાત્મ શાસનને તેના શુદ્ધ સ્વરૂપે જગતના ભવ્ય જી સમક્ષ રજુ કરવાની આચાર્ય ભગવંતની આ એક મહાન જવાબદારી છે. એ પવિત્ર જવાબદારીને વહન કરવામાં એ મહાપુરુષોને માન-પાન, ખ્યાતિ-પ્રતિષ્ઠા અને અવસરે જાતનો પણ ભેગ આપવા તૈયાર રહેવું પડે છે. જેઓ જીવન પર્વત અણિશુદ્ધ રીતે એ જવાબદારીને વહન કરે છે, તેઓ જ શાસનના સાચા આરાધક રક્ષક અને પ્રભાવક બની શકે છે. ભગવાન શ્રી મહાવીર દેવનાં શાસનમાં આજ પર્યત એવા સંખ્યાબંધ આચાર્ય ભગવંતે થઈ ગયા, જેમણે એ પરમાત્માના કલ્યાણકારી શાસનને સુવિશુદ્ધ સ્વરૂપે આપણા સુધી પહોંચાડ્યું છે અને હવે પછી એજ રીતે પાંચમા આરાના છેડા સુધી એવું જ જયવંતુ રાખશે. - આપણું નજીકનાં ભૂતકાળમાં અને વર્તમાનમાં પણ જે કઈ એવા શાસન રક્ષક અને પ્રભાવક મહાપુરુષો થયા તેમાં સાંપ્રતકાળે આ ભારત વર્ષની ભૂમિને પાવન કરતાં વિચરી રહેલા વ. પૂ. સિધ્ધાંત મહેથિ, કર્મ સાહિત્ય નિપૂણમતિ, સચ્ચારિત્ર
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ર૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪ :
૨૧૭. ચૂડામણિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયપ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજાનાં પટ્ટાલંકાર, પરમ શાસન પ્રભાવક તપગચ્છ ગગનદિનમણિ, જ્ઞાન-પર્યાય અને વયસ્થવિર, સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજનું અજોડ પ્રભાવક વ્યકિતત્વ આપણા સૌની નજરે ચઢી આવે તેવું છે. ત્રિભુવનપતિ શ્રી મહાવીર પરમાત્માની ૭૭મી પાટને આજે તેઓ અલંકૃત કરી રહ્યા છે. ૯૬ વર્ષના સુદીર્ઘ જીવનપંથમાં ૭૮ વર્ષને દીર્ઘ સંયમપર્યાય અને તેમાં ૫૪ વર્ષને સૂરિપદપર્યાય. પ્રભુશાસનની આરાધના, રક્ષા અને પ્રભાવનાના એટલા બધા પ્રસંગોથી ભરચક બનેલો છે કે કેઈ ભવિષ્યનો ઇતિહાસકાર તેની નોંધ લેવા બેસશે ત્યારે એ ઉજજવલ ઇતિહાસથી કેટલાં સુવર્ણ પૃષ્ઠો ભરાશે તે કલ્પનાતીત છે. આ કાળે અજોડ દેશના લબ્ધિના સ્વામી કહી શકાય એવા આ મહાપુરૂષે પિતાના સમગ્ર જીવન દરમ્યાન શ્રી વિતરાગ પરમાત્માના પ્રવચનની સુવિશુદ્ધ ધર્મદેશનાના ઘધ વરસાવી હજારો જનોના હૈયાને શ્રી વીતરાગદેવના ધર્મથી વાસિત બનાવ્યા છે. રાગ-દ્વેષની તીવ્ર ગથિને ભેદવા માટે અતિ તીક્ષણ કુઠારાઘાત જેવી તેઓશ્રીની મર્મસ્પર્શ વાણીનો મુખ્ય વનિ “સંસાર સુખનો રાગ ભૂંડે, દુખને
ષ મૂંડે, સાંસારિક- સુખ છેડવા જેવું, દુઃખ મજેથી વેઠી લેવા જેવું, છોડવા જે સંસાર મેળવવા જેવો માણા અને તેને માટે લેવા જેવું સંયમ...” આવાં અનેક ટંકશાળી વચનેની આસપાસ ઘૂમરાતે હોય છે. અદભુત તર્કશકિત અને અકાટય દલીલથી ઘુંટાઈને નીકળતી અર્થ ગંભીર વાણી દ્વારા શાસનનાં સત્યે તેઓશ્રી જે રીતે પ્રકાશિત કરે છે ત્યારે તેની સામે કટ્ટરમાં કટ્ટર વિરોધી પણ પ્રશ્ન ઉઠાવવાની હામ કરી શકતું નથી. કદાચ કરે છે તે તે વખતે એને એ સચોટ રદી મળે છે કે જે પ્રશ્ન કરનારનાં અને શ્રોતાઓના પણ સંશયને મૂળથી છેદી નાંખે છે. શ્રી જિનવાણીને યથાર્થ સ્વરૂપે રજુ કરવાની તેઓશ્રીની બેનમૂન કળા વર્તમાન કાળે ભાગ્યે જ કયાં જોવા મળશે.
આ મહાપુરૂષને વધુ સારી રીતે ઓળખવા માટે આપણે પચાસ-પંચાવન વર્ષ પહેલાનાં ભૂતકાળ ઉપર નજર નાંખવી જરૂરી છે. વિ. સં. ૧૯૮૫-૮૬ને એ સમય હતે. પૂજ્યશ્રી પિતાના તારક ગુરૂદેવની નિશ્રામાં એ કાળે મુંબઈ પધાર્યા ત્યારે શાસન સામે અનેક પડકારો ઊભા થઈ ચૂકયા હતા જડવાદ, સુધારાના નામે કુધારાવાદ, બાલદક્ષિાના નામે દીક્ષા માત્ર સામે રૂકાવટ, તારક ઘર્માનુષ્ઠાનની અટકાયત, દેવદ્રવ્યને યથેચ્છ ઉપયોગ જાતજાતની વિપરિત પ્રરૂપણાઓ ઈત્યાદિ અનેક શાસનવિરોધી પ્રવૃત્તિએને પ્રચંડ વાયરે ચારે તરફ વાઈ રહ્યો હતે. ભયંકર આધિને એ કાળ હતો. ધમી વગ ગુંગળાઈ રહ્યો હતો કે સમથે મહાપુરુષ આ આક્રમણને સામને કરવા આવી પહોંચે તેની પ્રતિક્ષા કરી રહ્યો હતે. એવામાં એ ધમી વર્ગના પુજે આ મહાપુરૂષો આ મુંબઈ નગરીમાં પધાર્યા, ત્યારે તેમના માર્ગમાં વિદનોની હારમાળા ઉભી કરવામાં વિરેવીઓએ કચાશ ન રાખી. પરંતુ અતિ દઢ મનોબળ, અખૂટ ધીરજ અને પ્રસન્નતા
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૯.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) પૂર્વક આપત્તિઓને સહી લેવાની સત્વશીલતાના વેગે એ વિન્નેની હારમાળાને વટાવીને પૂજ્ય નિશ્ચિત સ્થાને આવી પહોંચ્યા. વિશુદ્ધ મેક્ષમાર્ગની દેશનાને અવિરત પ્રવાહ શરૂ થશે. શરૂ-શરૂમાં ઘોંઘાટ વીએ, પરંતુ જેમ જેમ દિવસે જવા લાગ્યા, તેમ તેમ હવા બદલાવા લાગી. લોકેને કેઈ અપૂર્વ ધ્વનિ સાંભળવા મળે. ધમજનોના હૈયા આનંદ અનુભવવા લાગ્યાં. ઉન્માર્ગે ખેંચાઈ ગયેલા અનેક ભદ્રિક લોકો સન્માર્ગમાં સુસ્થિર બનવા લાગ્યા. પરિણામે ચેડા કટ્ટર દ્વેષીઓ વધારે આક્રમક બન્યા. ધર્મના પ્રચારને રોકવા જાતજાતના ઉપાયને આશ્રય લેવા લાગ્યા. નનામિ પત્રિકા દ્વારા જૂઠાં કલંકે ઓઢાડી મહાત્માઓને હલકા ચિતરવાના અધમ પ્રયાસ પણ કર્યા. મિથ્યા આરોપ મૂકી આ મહાપુરૂષોને ન્યાયાલયના દ્વારે ખેંચી જવા સુધીની હદે પહોંચ્યા. પરંતુ આ મહાપુરૂષની જેવી ધીરતા હતી એથી જ વીરતા હતી. દુશ્મન પ્રત્યે પણ દયાની ભાવના હતી. આપત્તિના દરેક પ્રસંગમાં મેરૂની જેમ અડગ રહા અને શાસન પ્રત્યેની અવિચળ શ્રદ્ધાના બળે સર્વત્ર અજેય રહ્યા.
એ કાળ જૂદ હતું, પૂજ્યશ્રીની તે વય જુદી હતી અને તે વખતનો ધમી વર્ગ પણ જુદા હતો. આપત્તિમાં ઉભા રહેનારા અને જરૂર પડયે પિતાના સર્વસ્વનો ભોગ આપનારા શ્રાવકે ત્યારે અનેક મળી આવતાં. આજે બધું બદલાઈ ગયું છે. કાળ ફરી ગ, પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ, સત્વ ઘટી ગયું, અવસરે સર્વસ્વ સમર્પિત કરવાની મનેવૃત્તિ ધરાવનારા શ્રાવકે બહુ ઓછા મળે, તેવા વખતે પણ આજે આટલા વર્ષો બાદ, જીવનનાં નવ-નવ દાયકા વટાવ્યા. પછી, ૯૬ વર્ષની અતિવૃદ્ધ ગણાય તેવી વયે, સઘળા આશ્ચર્ય વચ્ચે એ મહાપુરૂષ તે એના એજ રહ્યા છે. વયના વધવા સાથે એ મહાપુરૂષની ધીરતા, વીરતા, ગંભીરતા સત્વશીલતા આદિ વધ્યા છે, પણ ઘટયા નથી, એવું તેઓશ્રીની અત્યંત નિકટમાં રહેનારા અને પ્રસંગે પ્રસંગે પરિચયમાં આવનારા અનેક લોકો સાક્ષાત્ અનુભવી રહ્યા છે. - સિદ્ધાંતનિષ્ઠા આ મહાપુરુષને જીવનમંત્ર છે. શાસ્ત્ર જે વાતમાં સંમત ન હોય એવી કેઈ પણ બાબતમાં તેઓશ્રીના આવા અણનમ વલણને કારણે આજ સુધીમાં ઘણાની નારાજી પણ તેઓશ્રીની સંમતિ મેળવવા ગમે તેટલા પ્રયત્નો કઈ કરે તે પણ એ પ્રયત્ન કરનારા તેમાં ફાવી શકતા નથી. તેઓશ્રીના આવા અણનમ વલણને કારણે આજ સુધીમાં ઘણાની નારાજી પણ તેઓશ્રીને વહોરવી પડી છે. પરંતુ એની તેઓશ્રીએ કદી ચિંતા રાખી નથી. તેઓશ્રીના આવા વલણના કારણે જ ભકત ગણતા ઘણુ તેઓશ્રીના કટ્ટર વિરોધી બન્યા છે, તે વળી ઘણા વિરોધીઓ તેમના આ જ ગુણથી આકર્ષાઈને ભકતે પણ બન્યા છે. આમાં ખરેખર આશ્ચર્ય તો એ છે કે-ગમે તેવા વિરોધી બનનાર ઉપર પણ તેઓશ્રીના હૈયા માં લેશમાત્ર દુર્ભાવ નથી હોતે, પરંતુ તે પશુ કેમ સાચા
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭–૮–૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪ :
: ૨૧૯
માગે આવે એજ શુભભાવના રમતી હોય છે, ત્યારે ભકત બનનારની પણ કેઈ શાસ્ત્ર નિરપેક્ષ વડતમાં શેહ-શરમમાં તણાતા નથી.
આજે પણ પૂજ્યશ્રીની સામે અનેક પ્રકારના આક્રમણે આવે છે. તેઓશ્રીને–તેઓશ્રી જીવનભર જે શનિષ્ઠા, શાઅસાપેક્ષતા જાળવવાના પ૨મત્રતને પ્રાણુના સાટે સાચવી શક્યા છે, તેમાંથી ચલિત કરવાના અને એ ન થાય તે તેમને એક યા બીજી રીતે બહિષ્કાર થાય તેવી સીધી કે આડકતરી પ્રવૃત્તિઓ પણ તેવા પ્રકારની મનોવૃત્તિ ધરાવનારા અમુક વર્ગ તરફથી થઈ છે અને થઈ રહી છે, પરંતુ, આજે ગર્વભેર એ મહાપુરૂષના મુખ-કમલનાં દર્શનથી ધન્યતા અનુભવતા આપણે સાક્ષાત્ જોઈ શકીએ છીએ ? કે-કાંચનવ્રતને ધરનારા એ મહાપુરૂષ એવી અગ્નિપરિક્ષામાંથી પણ શુદ્ધ સુવર્ણની જેમ બહાર નીકળી વધુ ને વધુ શાસન અને શાસ્ત્રનિષ્ઠા તથા શાસ્ત્રસાપેક્ષતાના પિતાના દઢ નિર્ણયને આપણને સાક્ષાત્ પરિચય કરાવી રહ્યા છે. યુવાની વખતની ખુમારી અને ખમીરીના દર્શન એઓશ્રીએ આપણને વર્તમાન સમયે સાક્ષાત્ કરાવ્યા છે. વર્તમાનના એવા વિકટ પ્રસંગે દરમ્યાન તેઓશ્રીના નિકટવતી શિષ્યગણ અને ભક્તગણ સમક્ષ કવચિત્ નીકળેલા તેઓશ્રીના હૃદદગારે પણ ખૂબ જ મનનીય અને યાદગાર બને તેવા છે. એક પ્રસંગે તેઓશ્રીએ કહ્યું કે
તમે બધા આટલી ચિંતામાં કેમ પડી ગયા છો? મને તો જરાયે ચિંતા થતી નથી. પરમાત્માનું શાસન મારા હૈયામાં છે, ભગવાનના શાસ્ત્રો મારા માથે છે અને જે જ્ઞાની સાક્ષી પૂરે તો કહી શકું કે-આ શાસન રેમ રેમ પરિણુમ પામ્યાની મને પ્રતીતિ છે, પછી એકલા રહેવું પડે તે યે ચિંતા નથી, એકલા રહેવું પડે તે એકલા રહીને પણ ભગવાનના શાસનની વફાદારી જળવાઇ રહે એજ અંતરની ઝંખના છે. શાસન જ હૈયામાં હશે તો એજ આપણું રક્ષણ કરશે. બીજી કોઈ આપણું રક્ષણ કરવા આવવાનું નથી. અમારે પાટે બેસીને ભગવાનના શુદ્ધ મોક્ષમાગને કહેવાનું છે. કોઈના પણ દબાણમાં આવી એક વખત પણ જે અમે શાસ્ત્રને બાજુ પર મૂકી કેઇ કામમાં સાથ આપીએ તો પછી શાસ્ત્રના નામે બોલવાને અમારો અધિકાર ખતમ થઈ જાય છે. પછી ભગવાનની પાટે બેસવાની લાયકાત ચાલી જાય છે. એ લાયકાનને જાળવી રાખવા પણ મારે શાસ્ત્રનિષ્ઠા અને શાસ્ત્રસાપેક્ષતા જાળવવી જ જોઈએ. આ શરીર કામ આપે ત્યાં સુધી પાટે બેસવાની મારી ભાવના છે અને પાટે બેસીને શાસ્ત્રની વાતો જ બોલવાનો છું. એ બોલતાં બોલતાં અને શાસ્ત્રનિષ્ઠા તથા શાસ્ત્રસાપેક્ષતા જાળવતાં જાળવતાં ખપી જવું પડે તો પણ તેની ચિંતા નથી. પણ આ શાસ્ત્રની
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૦ ?
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) વફાદારી કેળવી નિર્ભય બની જાઓ! શાસન જેના હૈયે હોય તેને બીજી ચિંતા શી?”
૯૧ વર્ષની વૃદ્ધ વયે તેઓશ્રીના આવા ખમીરવંતા ઉદગાર સાંભળી સૌના હૈયા હાલી ઉઠયા, નેત્રે સજળ બની ગયા, ભીતી ચલી ગઈ અને મસ્તક એ પૂજ્યગુરૂષના ચરણમાં ઝુકી ગયા. સૌના અંતર પોકારી ઉઠયા કે–આપણે મહાન પુણ્યદય છે કેઆવા વિષમકાળમાં આવા એક મહાન શાસનનિષ્ઠ પુણ્ય પુરુષના દર્શન-વંદન અને તેઓશ્રીની સુવિશુદ્ધ મિક્ષમાર્ગ પ્રરૂપક ધર્મદેશનાના શ્રવણને સુગ આપણને સાંપડશે. 'હવે તે એ મહાપુરૂષની ધર્મદેશનાને ઝીલવાનું અને ઝીલીને જીવનમાં તેને અમલ કરવાનું સામર્થ્ય પ્રગટે એજ અભિલાષા સાથે આ મહાપુરૂષ દીર્ધાયુ બની ચિરકાળ પર્યત આપણા જેવા અને કેને ઉદ્ધાર કરતા રહે એવી શાસનદેવ પ્રત્યે પ્રાર્થના..
(જિનવાણી) આવા યુગપ્રધાન સમ પુણ્યપુરૂષ આપણી વચ્ચેથી ૨૦૪૭ ના અષાઢ વદિ-૧૪ ના સમાધિને સુંદર સંદેશ સુણાવતાં સુણાવતાં સ્વર્ગની વાટે સંચરી ગયા છે. પણ જીવનની છેલી ક્ષણ સુધી શાસ્ત્રચુસ્તતા અને સિદ્ધાંતનિષ્ઠાની વફાદારીને જે ગારૂડિક મંત્ર આપ
ને આપીને ગયા છે તેનું જ આપણે સૌ આપણા જીવની જેમ જતન કરીએ તે જ તેઓશ્રી પ્રત્યેની સાચી કૃતજ્ઞતા અને શ્રદ્ધાંજલિ છે. આવી અણનમ અડગતા આપણું સોના જીવનમાં બની રહે તેવી દિવ્ય આશિષ હે પરમકૃપાલ! પરમ ગુરુદેવ સદૈવ અમારી ઉપર વરસાવે..! સિદ્ધાંત સાર સમુચ્ચય
–શ્રી પદ્યાનિક
* ભુતકાળ કરતા ભવિષ્યકાળ અનંતગણું વધારે છે. –ભગવતી ૧૨ શતક
પગ મસ્તક ડોક વિગેરે મનુષ્યના અંગોપાંગ છેદવાથી મનુષ્યને વેદના થાય તેટલી વેદના પૃથ્વીકાય આદિ ને મર્દન કરવાથી થાય છે. -આચા. ૧ શ્રુતસ્કંધ યવન કાળે તેવા ચિન્હ થવાથી દેવતાઓને પણ જરા (ઘડપણ)ને સદ્દભાવ છે.
-આચા, ૧ શ્રુતસકંધ અભવી જીવને હું ભવી છું કે નહિ આવું કદાપિ તેને ચિતત (વિચાર) આવે
–આચા. ૧ શ્રુતમહાવિદેહમાં જઘન્યથી ૧૦ તિર્થંકર હોય છે અને કોઈ કહે છે કે-૨૦ હોય ત્યાં મતાન્તર જાણવું.
-પ્રવ, સે બૃહત્કૃતિ
નહિ.
*
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભૂત અને પલીત ! પસંદગી કાની કરવી ?
—શ્રી રમેશ સ‘ઘવી-સુરત
=**
***
1
જ કામ એ સમય દરમ્યાન કરાયું છે. દેશની તીજોરીને બાપાના માલ માનીને થાય એટલા જલસા એમાંથી કરી લીધા છે. પછી તે જવાહર નહેરૂ હોય કે ઈંદીરાગાંધી | રાજીવગાંધી હતા કે વી. પી. સિહુ ! અને છેલ્લે છેલ્લે ચંદ્રશેખર અને દેવીલાલ ! બધાએ મનમુકીને ખર્ચ કર્યા છે. દિલ્હીથી સંડાસ જવા માટે હરીયાણા પ્લેનમાં ઉડયા છે. અપેારની છાસ પીવા મુલાયમ યાદવ જેવા દિલ્હીથી લખનૌના આંટા મારી આવ્યા છે. કેાના બાપની દિવાળી ! કાણુ પૂછનાર છે એમને ? જેના દોઢસામતા વડે ચુંટાઇ આવ્યા છે અને સત્તાધિશ બન્યા છે તેવા મતદારાની હાલત શી છે તે જોવાની આ રાજકારણીઓને ફુરસદ નથી
આ આદેશમાં સંતશાહીના અંકુશ હેઠળની રાજ્ય વ્યવસ્થા જ્યારથી પડીભાંગી છે ત્યારથી દેશની બરબાદી દિન પ્રતિ દિન વધી રહી છે. એમાં ભલા—Àાળા-ભદ્રીક ગાંધીબાપુએ અહિં સા (!) થી દેશને આઝાદી અપાવીને સ્વતંત્ર બનાવ્યા ત્યારથી બરખાદીની સીમા રહી નથી. દેશમાં ચાલીશ વરસ જેટલી લાંબી મુદત સુધી રાજ કરનારા કોંગ્રેસી સરકારોએ દેશને કરી નાખ્યા છે. પેાતાની અણુ અને નર્યા સ્વાથી વેડાથી દેશને બનાવી દીધા છે.
પાયમાલ
આવડતથી દેવાળીયા
1
T
દેશના ભાગલા પડયા ત્યારે કરોડ રૂપિયાની બેલેન્સ સાથે કોંગ્રેસ સરકારે દેશના વહીવટ સ’ભાગ્યે. આજે ચાલીસ વરસ પછી દેશનુ આંતરીક અને બાહ્ય દેવુ' મળીને ત્રીસહજાર કરોડ રૂપીયાએ પહોંચ્યું છે ! અબજો રૂપીયાની વિદેશી લેાના લઈ લઇને ઘરની તીજોરીએ સિવાય આજના રાજકારણીઓએ કશુ કર્યું નથી. આઠ આઠ પ ́ચવર્ષીય યોજના અબજો રૂપીયાના ખર્ચે મનાવી. જે દેશમાં દુધ-ઘી ની નદીઓ વહેતી હતી તે દેશમાં આજે સીત્તેર ટકા ગામડાઓને પીવાના પાણીના સાંસા છે!
ભરવા
જેને જેટલેા ટાઇમ સત્તા કરવા મળી તેટલા ટાઇમમાં ચુસાય તેટલુ ચુસી લેવાનું
કરોડો નહિ પણ હવે તા અખો રૂપિયાના ચુંટણીના ખર્ચા સરકારને–રાજ
ક્રીય પક્ષેાને થાય છે. અને છેવટે એ બધા ખર્ચ પ્રજા ઉપર પડે છે. વરસ થાય, નવુ' બજેટ આવે એટલે ભાવામાં બેફામ વધારો ! સરકાર જ કરાડા રૂપીયા પેાતાને નભાવવા માટે જ્યાં ટેક્ષ નાખતી હૈાય ત્યારે વેપારીઓ-શા માટે પાછા પડે ? અરે દરેક
ચુંટણી પહેલાં કરોડો રૂપીયાના કુંડે! મેળવીને ચુંટણી પછી ભાવા વધારવાની છૂટ આ નરાધમ રાક્ષશાથી ભુંડા શાષકા એવા રાજકારણીઓ આપે છે અને હવે તે ચુ'ટ
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૨ :
? શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) એ પણ ફારસ થઈ ગઈ છે. કયાંય ર્વાદ લઈ આવ્યા હોય ! લુલા જુઠા વચને પ્રામાણિક પણે ચુંટણી થાય છે ખરી ? આપી આવ્યા હેય! અમે ચુંટાણું તે
ચુંટણી આવે એટલે પ્રજાને અશાંતિ ધરમના આ કામ કરશું કે તે કામ કરી સ જવાને ધ્રાસકે પડે છે. એક પણ પણ કરે માત્ર નેટ બનાવવાનું કામ ! સિવાય આ બાબતમાં ચોકખ નથી. ભયંકર મોટા કશું નથી! અને નેટ બનાવવી જ પડે ! પડખે ગોલમાલ, ગુંડાગીરી-ખૂહલ ખલા ત્યો ભ્રષ્ટાચાર ને પાપ માનવા જાય તે થાય! જેમાં મુખ્યપ્રધાન પણ ભાગ દેવાળીયા થઈ જાય! બચારા પચાસ પચાસ ભજવે ! એમની નજર તળે જ બધું થાય! લાખ રૂપીયા ખર્ચને ચુંટણી લડયા હોય
લઠ્ઠાકાંડથી સેંકડો માણસોના મોત થાય તે કાઢવાના કયાંથી ? પછી વી. પી. ની ત્યારે ચમન પટેલ જેવા નિવેદને ઠેકે ! પોલીસ છાવણીમાંથી ચંદ્રશેખરની છાવણીમાં જવાના આમ કરશે ને તેમ કરશે ! અરે પોલીસને એક કરોડ મળે તે પાટલી બદલ્યા વગર જે સત્તા છે તેને ઉપયોગ માત્ર દસમાં ચાલે જ નહિ ! અને ચંદ્રશેખરમાંથી ભાગને કરે ને તે પણ કેઈની મજાલ નથી ચમનલાલમાં જવા માટે મળે તેટલા ઓછા કે દારૂ વેચી શકે ! પણ અમલ જ કેને માનીને સ્વિકારી જ લેવાય ! કરાવે છે. નાના પોલીસથી માંડીને તે છેક ગાંધીનગર સુધી હપ્તાઓ પહોંચતા દેશ પર કેવી પતી બેઠી છે ! ત્રીસ હોય ત્યાં ગાંધીનગરથી થતા નીવેદનેને હજાર કરોડ રૂપીયાને દેવાદાર દેશ હવે વાંચીને દારૂવાળા તે હસે છે. પ્રજાને નાદારી નોંધાવવાની તૈયારીમાં છે. તેની ઉલ્લ ને ડફેલ બનાવવાના ધંધા છે! શું પાસે આટલા રૂપિયાનું વ્યાજ ચુકવવા પિોલીસ નથી જાણતી કે દારૂ ક્યાં ગળાય પૈસા નથી. વ્યાજ ચુકવવા વ્યાજે રૂપીયા છે ? કયાંથી કયાં ઉતરે છે? કયાં કયાં લેવાની હાલતમાં આપણે દેશ ઉભો છે. વેચાય છે. પણ શા માટે પગલા ભરે! ગામડામાં કેઈ સેનું વેચવા નીકળે છે પગલાં ભરે તે મહિને લાખ રૂપીયાની અડાણું (એ શબ્દ ગામડીઓ છે ! શહેરી આવક જાય! '
શબ્દ ગીરવે છે) મુકવા નીકળે ત્યારે તે ચુંટણી જીતવા માટે દારૂ પણ એક બહારગામ જઈને છાનું છપુનું મુકી આવે ! અનિવાર્ય અનિષ્ઠ બન્યું છે. અને ચુંટ. જે સમાજમાં–ગામમાં ખબર પડે તે આવી ણીની આગલી રાત એટલે કતલની રાત ! બને ! લે કે બોલવા માંડે કે હવે ઘસાઈ એ દિવસે કારખાને કારબા દારૂના ઠલવાય ગયો છે. તેની ઈજજત ખુલી થઈ જાય. છે! અને ઠલવવા પડે જ છે. પછી ભલે આ વાત ગામડીયે સમજે છે તેટલી દેશને તે જેન ઉમેદવાર હોય, બીજા હોય! છુટકે વડાપ્રધાન ચંદ્રશેખર ન સમજે અને વીજ નથી આના સિવાય ! પછી ભલે તેઓ ઉપા- ઝરલેન્ડમાં દેશનું સેનું ૨૦ ટન જેટલું શ્રયમાં જઈને મહારાજ સાહેબના આશિ- ગીરવે મુકી દીધું. દેશની રહી સહી આબ
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
- તા. ૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ : અંક ૩-૪ :
૪ ૨૨૩
રૂના જગતના ચોગાનમાં ધજાગરા ઉડા- કમેથી ત્રાસે અને વાજ આવે ત્યારે એના
વ્યા ! એના બાપનું શું ગયું ? એ તે એ કરોડના ભ્રષ્ટાચાર આચરનારા ભજનકાલે સત્તા પર હતો અને હવે નથી ! જે લાલને ભેટ ધરે ! ભૂતને કાઢે ને પલીત દેશમાં સ્વદેશ પ્રેમ અને દેશદાઝ વ્યકિત જાગે ! પલીત જય ને પાછું ભૂત આવે ! વ્યકિતમાં જોવા મળતી તેમાં આજે ભારે અને જેને જેટલા મહિના ખાવા મળ્યું ઓટ આવી છે. દેશના વડાને પણ દેશદાઝ તેટલું ખાધે જ રાખે છે. જેવું નથી.
- આ ભૂતડાઓ અને પક્ષીને કેણ પરદસ દસ વરસથી વડાપ્રધાનની ખુરશી
લેક અને પરંમલકની વાત સમજાવે કે પર બેસવા તલપાપડ એવા ચંદ્રશેખરે છે કાર
= શું કામ ગરીબ માટે કરેલી કરોડોની યોજના
એના પંચ્યાસી ટકા હજમ કરી જાય છે! જ્યારે એની મહત્વકાંક્ષા પુરી કરી ત્યારે એને સંતોષ થયે! વિદુષક એવા દેવીલાલે
હજમ કરે તે તમારી સાત પેઢી ચાલે તેટલું તે સમગ્ર દેશને પંદર મહિના અદ્ધરે કરી
કરે. પણ સત્તર પેઢી સુધી પણ ખુટે નહિ નાખે. બધા વિપક્ષોએ ભેગા મળીને ભષ્ટા
એટલું શા માટે એકઠું કરે છે? મરીને ચારની ગંગેત્રી કાંગ્રેસ વિરૂધ્ધ પ્રચાર
જશે કયાં? જીંદગીભર રાજકારણમાં કરીને રાજીવની બેફેર્સ પ્રકરણે લોકમત
રાજકારણના આટાપાટા રમી કાવા-દાવા કેળવીને કોગ્રેસને કાઢી! પણ સત્તાની સાઠ.
કરીને શું લઈ જશે? ઈશ્ચરાગાંધી, એક મારીમાં ને સાઠમારીમાં પંદર માસમાં બે
કરૂણું પાત્ર બીચારું ઘરમાં તેના જ પગાર વડાપ્રધાન થયા તેય સીધી રીતે પાર પડ્યું
દાર નેકરાના હાથે ચારણીના કાણું જેટલી
ગેળીઓથી વીંધાઈને પરલોકની વાટે નહિં. છેવટે કેસને જ પાછું એજ વીપએ શાસન સપાવ્યું ! પ્રજા પાસે પણ
ઉપડી ગઈ! બીચારે રાજીવગાંધી, બેબકોઈ વિકલ્પ નથી. ઘડીકમાં કેસ તે
ધડાકામાં તેના દેહના સુરે ચુસ થઈ ગયા, ઘડીકમાં કેસિ વીધીએ! કઈ સારે
મહું તે ઓળખાય તેવું ન રહ્યું પણ હાથ પક્ષ નથી, કેઈ સારી વ્યકિત નથી દેશના
અને પગના પણ ફુરચા થઈ ગયા! પહે
રેલા બુટથી એક બાજુ પડેલા પગને ઓળસુકાન માટે ! એમાં પ્રજા કુટબોલની માફકે
ખવું પડે કે આ રાજીવગાંધી છે. છેલ્લી બેય બાજુથી માર ખાય છે ઘડીકમાં કેરોસને માર સહન કરે તે ઘડીકમાં વીપ
ઘડીએ બૈરા-છોકરાને મેહું પણ જોવા ન
મળ્યું ! અબજો રૂપીયા ભષ્ટાચારથી–ગરીક્ષોને !
બેના લેહી પાણીથી, મેળવ્યા ! એ બંને ભજનલાલ અને બંસીલાલથી કંટાળે ને શું ખપમાં લાગ્યા ? સ્વીસ બેંકના ત્યારે દેવીલાલને સુપડા ભરીને મત આપી એકાઉન્ટમાં એ હવે પડયા પડયા સડી આવે અને દેવીલાલ-ચૌટાલાઓના પરા- જશે! લઈને શું ગયા તમે? આવું આવું
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૪ :
નજર સામે જોવા છતાં હજી કયાં પવાર ના પાવર ઓછા થાય છે ! ભજનલાલને હજી કર્યાં ભજન ગાવાની ઇચ્છા થાય છે ?
ચીમન પટેલને કયાં ચિંતા ઉપજે છે ? મસ આ લેાકમાં ભેગુ થાય એટલુ કરી લે!! આજ આ ભૂતડાઓની નેમ છે!
પ્રજા કયારેય સુખી થવાની નથી ! ભાજપને રામરાજ્ય ઉતારવું' છે! પણ એ ભાજપને કયાં ખબર છે રામ કાણુ હતા ? તેને તેા રામના નામે મત જોઇએ છે ! માકી રામની વાત કરનાર ભાજપને શુ ગૌવČશ હત્યા બંધ કરવી છે? ઢ ઢેરામાં આવી વાત કરનાર ભાજપના શાસનમાં સુરતમાં સૌથી વધુ પશુએ કપાઈ રહ્યા છે! આજે રી'ગરોડ પર આવેલ બકરાઆની માર્કેટમાં ખટારે ખટારાએ ભરી ભરીને ઠલવાય છે. મારા અંદાજ મુજબ સુરતમાં દરરાજ બે હજાર તા માત્ર ખકરાજ કપાઈ જતા હશે. અને ગાય અને બળદો ને તે દરાજ ખેચી ખે'ચીને પકડી જનારા કસાઈએ કેટલીયે કાપી નાખતા હશે ! અરે અમદાવાદ મહાનગરપાલીકા ના તા રેકેર્ડમાં ખેલે છે કે અગાઉના કૈાંગ્રેસના શાસનમાં જેટલા ગાય-વાછરડા બળદ કપાતા હતા તેનાથી કંઇ ગણી હત્યા છેલ્લા ચાર વરસના ભાજપના શાસનમાં થઈ છે! એ આંકડા ઘણા મોટા છે. જો ભાજપને ગૌવંશ હત્યામાં પણ રસ હાય તે તેની સત્તા વાળી કાર્પારેશનમાં જ કેમ આટલી હત્યાએ થાય છે ! પણ માત્ર રાજકીય સ્ટંટ છે. મત મેળવવા જે કરવુ’
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
પડે, લખવુ પડે, ખેલવુ' પડે, તે તેટલા પુરતું ખાલી જવાનું! ચુ'ટણીના દિવસે જ મારારીબાપુની જાહેરાત આવી કે જે ગૌવ‘શ હત્યા અટકાવે તે પક્ષને મત આપે. સ્પષ્ટ ભાજપના ઉલ્લેખ સાથે જાહેરાત થઇ શકે તેમ ન હતી. કારણ કે આ વખતે ચુંટણી કમીશ્નર શ્રેષાન નાગની જેમ ભાજપને ડ'ખ મારવા તૈયાર હતા.'જરા પણ રાજકીય પક્ષ દ્વારા ધાર્મિક લાગણી ઉશ્કેરાય તેવુ' લાગે તેની ચુંટણી રદબાતલ ઠરે તેવી કલમના કડક અમલ કરાવનાર હતા. જેથી ધર્મનુ` કા` વિશ્વહીન્દુ પરીષદે સભાળ્યુ ! અને વિશ્વહિન્દુપરીષદનીએ જાહેરાતમાં મારારીબાપુના સંદેશ હતા. આડકતરી રીતે ભાજપને મત આપે! તેવા ભાવ નીકળતા હતા. મારારીબાપુ જેવા સ ંતાને પણ આ રાજકારણીએ મત મેળવવા તેમના નામને વટાવવા માટે ખેંચી લાવ્યા. (આ વખતે ગુજરાતમાં કેમ કેાઇ જૈનસાધુ બહાર ન આવ્યા તેનુ આશ્ચર્યું છે! બાકી કેટલાક અણુસમજુએ આવા સમયે ટેકા જાહેર
કરવા
મહાર કુદી જ પડે) આ સમયે મારારીબાપુએ અમદાવાદ સુરત કે મુંબઇની મહાનગરપાલિકા માટે ગૌવંશ હત્યાના ભાજપ અમલ કેમ નથી કરતું તે જાણી લેવુ' જોઇએ. મુ`બઈની મહાનગરપાલીકા જ દેવનારનું કતલખાનુ' ચલાવે છે. અને દ૨રાજના દસ હજાર ઘેટા બકરા અને એક હજાર ગાય-ભેસ-બળદની કતલ થાય છે. ત્યાં ‘પણ હિ દુઓના નારા ગજવતી શિવશેનાનુ શાસન છે. ખરેખર બધી વાતા ઘણી વિચારણા માંગે છે. કાઇપણ
આ
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭–૮–૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪ :
-
૨૨૫ ઉમેદવારને કે પક્ષને ટેકો આપવા જ્યારે
1 શ્રીમતી કમલાબેન શાંતીલાલ મેતા સજજન ગણતા સંત-મહંતે કે માણસે. ઠે. ભગવાનજી રૂગનાથભાઈ દોશી આવે છે ત્યારે તેમના બેલની શું અસર
પર ઝકરીયા મજીદ પાસે, વાંકાનેર પડશે તેને વિચાર કરવું જોઈએ! રાજ- શાહ રમણીકલાલ મેહનલાલ કારણીઓના હાથા બનવામાં સંતોને જ બજાર, હળવદ ગુમાવવાનું છે ! એ લોકો તે ચોર છે,
મહેતા સૂર્યકાંત ભાઈચંદભાઇ નાગા છે. નાગાને નહાવાનું શું હોય કે
વાણીયાવાડ, હળવદ નીચેવાનું શું હોય ! ભુત અને પલીતની પસંદગી કરવા કરતાં મૌન રહેવું સારું !
શેઠ દેવકરણ મગનલાલ
બજાર, હળવદ આવા તમામ નફફટ શાસકેને ચુંટવા મતદાન કરવું તે મહાન પાપ છે. આ પણ મહેતા શશીકાંત મોતીલાલ : એક મતની તેમને કિંમત હોય ! અમૂલ્ય ગ્રીન ચેક, ધ્રાંગધ્રા ગણતા હેય ! અને એવા અમૂલ્ય મતને શાહ હસમુખલાલ પ્રેમચંદ વેડફવા કરતાં પાસે રાખ સારે! સારા !
શાક મારકેટ સામે, કોઈના નાકા, કામે તે જીંદગીમાં તેમને સુઝવાના નથી ! હળવદ તેમના પેટમાં પડેલો સડે, તેમની બુદ્ધિમાં બેઠેલી બદમાસી કદાપિ સારા નિર્ણય કરાવી
મહેતા વિજયકુમાર સૂર્યકાંતભાઇ શકનાર નથી. ત્યારે સારા કામની અપેક્ષાએ
૧૯-બી બ્લેક નં. ૮, ઝાલાવાડ કે. શા માટે મત આપે ? જીવનભર પેટા
હા. સેસા , અશોક ચક્રવતી રેડ, કામ કરનાર રાજકારણીઓના આપણે જે
કાંદીવલી પૂર્વ, મુંબઈ–૧૦૧ પી. તેમને મત આપીએ તે અનુમોદક રહીએ મહેતા રસીકલાલ અમરતલાલ છીએ. અને એ દિલ્હીમાં-ગાંધીનગરમાં ૪-ડી. આશીવાર ફલેટ-બી, ૫ મા માળે બેસી જે હીસાઓ કરે છે તેમાં આપણે નારાયણનગર રેડ, શાંતિવન બસસ્ટેન્ડ અનુમતી આવે છે. માટે ખરેખર બહુ વિચા- પાસે, પાલડી, અમદાવાદ-૭ રીને આવા ભુત-પલી તેના પનારે પડવા
મહેતા છોટાલાલ દેવચંદભાઇ
ઠે. આશા ટેકસટાઈલ્સ જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા....... ૧૪ નુર મહાલ, લેહીયા લેન, મહેતા શાંતિલાલ વખતચંદ
કલકત્તા-૭૦૦૦૦૧ હળવદની પ્રેરણુથી શુભેચ્છકે મહેતા અનીલકુમાર નગીનદાસ શાંતિલાલ વખતચંદ મહેતા ઠે. વીણા ટેકસ્ટાઈલ, ૩૮ આરમીનીયન સેનીવાડ, હળવદ
સ્ટ્રીટ, કલકત્તા-૭૦૦૦૦૧
જેવું છે.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
ideocopooooooooooo
માનવ જન્મ ચિંતામણી રત્ન
શ્રી રતિલાલ દેવચંદ ગુઢકા–રાસંગપુરવાળા ( લડન વેમ્બલી )
pooooooooooooooooooo
જ્ઞાની પુરૂષાએ માનવ જન્મન ચિંતામણી રત્ન સરીખા કહ્યો છે. નર જન્મને શાસ્ત્રામાં પારશમણી સદેશ બતાવ્યા છે. આવા જન્મને ઉત્તમ મહાન ગણવામાં આવ્યા છે ? માનવ જન્મ શાથી મળ્યે છે ? એ આપણે આપણા જીવનમાં કયારેક વિચારવુ તેા જોઈએ, માનવ જન્મ એ કાઇની સપ્રેમ ભેટ નથી. માનવ જન્મ એ કાઇના આશીવાદ નથી. માનવ જન્મ એ કાઇની પ્રાર્થનાનુ ફળ નથી. માનવ જન્મ એ ઇશ્વરની બક્ષીસ નથી. જન્મ એ પ્રબળ પુરૂષાથ નું ફળ છે. માનવ જન્મ એ ધર્મ પુરૂષાથ નુ પ્રતીક પણ છે.
માનવ
માનવ જન્મ માટે અનેક મહાત્માઓએ કવિઓએ લેખકાએ વિવિધ રીતે મહત્ત્વ બતાવેલ છે. આગમામાં શાસ્ત્રામાં ઠેર ઠેર
મનુષ્ય જીવન ખરેખર અતિ દુ ́ભ છે. તેમ કહ્યું છે. આજના માછલા મેહીલા અને સ્વચ્છ ંદી લેાકેા આ દુર્તંભ જીવન માટે શું કહે છે, ?
'
હાથમાં આવ્યા છે. એવા આ કામ ભાગાને ભાગવી લેવા જોઇએ. કાલની કાને ખબર છે. આ ભવ મીઠા તે પરભવ કાણે દીઠા. એટલે કે પરભવ કાણે જોયા છે? આ જન્મ ફરી મળશે કે નહિ માટે દુ` ભના ઉપયાગ કરી લઈએ.
000
પણ અરે ભેાળા માનવીએ, એ પામર પ્રાણીઓ આ જીંદગી માત્ર ખાવા પીવા કે મઝા કરવા મળી નથી. તેની દુલ ભતાના વિચાર જો કરીએ તે કઈ વ્યકિત તેના દુરૂપયોગ કરે નહિ.
ઘણીવાર ઢકશાળા વચના સાંભળવા વાંચવા મળે છે. શું?
બહુ પુણ્ય કેરા પુજથી શુભ દેહ
તાએ અરે ભચના,
માનવના મળ્યા,
આંટી એક નહિ લખ્યા.
મહાન પુણ્યથી આ ભવ મળેલા છે. · આ જન્મના સદુપયાગ કરવામાં આવે તે ભવચક્રના ફેરા ટળી જાય છે. બાકી કરેલા કર્મી ભાગવવાના હોય છે. કર્મના કર્તાની સાથે જ ક જાય છે, માટે આ જીંદગીમાં એવી મ`ગલ પ્રવૃત્તિ કરી લેવી જોઇએ કે જેનાથી આપણને મળેલા આ માનવ જન્મ સફળ બની જાય. વૈરાગ્ય વિષયકમાં આવે છે ને કે આ ભવ રત્ન ચિંતામણી સરિખા વાર વાર નહિ મળશે રે, આ મનુય જીવન તા ખરેખર રત્ન ચિ ંતામણી જેવા છે. તે વારવાર મળતા નથી. તેના સદુપયેાગ કરી જીવન ધન્ય બનાવી લેવું
જોઇએ.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ર૭-૮–૧ : વર્ષ ૪: અંક ૩ :
-
-
-
જ્ઞાનીઓ કહે છે તું તારા જીવનને જન્મમાં સંયમ માગે પુરૂષાર્થ થઇ શકે છે. તપાસ વિચાર કર કે-મારે જન્મ શા માટે સંયમ વડે ઓવતા કર્મોને રે રાધાય છે. થયો છે? હું શું કરી રહ્યો છું ? આહાર અને તપ વડે જુના કર્મોને ક્ષય થઈ શકે સંસાનું પિષણ તે તિર્યંચ પણ કરે છે. છે. આ દેહનો સદુપયોગ કર્મો ક્ષય કરવા શું આ આહાર પિષણ માટે માનવ ભવ માટે છે. મળે છે? મૈથુન, સંજ્ઞા તે પશુઓમાં આ શરીર ભોગનું ઘર નથી પરંતુ પણ છે તે પછી માનવ અને પશુમાં ફરક સાધનાનું સદન છે. શું? હાડ, માંસ ચામ મજજા અને રૂધિ- આ શરીર માયાની કેડી નથી પરંતુ આના સિવાય બીજું શું છે ? છતાં જ્ઞાનીઓ : મોક્ષનું દ્વાર છે. ફરમાવે છે કે-મનુષ્ય જન્મ દુર્લભ છે તેના
મનુષ્ય જીવન આત્માની ઉજજવળતાનું ઉમેદવાર અનેક જીવે છે. પરંતુ પસંદગી
પ્રતીક છે. મનુષ્ય જીવન કર્મ નિજારાનું ઘણું જ ઓછા જીની જ થાય છે. મનુષ્ય
| સર્વોત્તમ સાધન છે. માનવ જીવન કામજન્મની મહત્તા કેટલી બધી છે તેનો વિચાર
ભોગમાં લપટાઈને વિષયની વૃદ્ધિ માટે કરીએ. દશ આચર્ય કેવળીઓએ બતાવ્યા છે. તેમાનું કે ભગવાન મહાવીર જયારે
નથી. પરંતુ આ જીવન તે વિભાવના વૈભસર્વજ્ઞ થયા પછી પ્રથમ દેશના ફરમાવી
વને દૂર કરી સ્વભાવના (સ્વાંગ) સમ્યફ
સજવા માટે છે. આ દેહ સાધનાથી એને ત્યારે ત્યાં એક પણ મનુષ્ય હાજર ન હતે
- પાપ-કર્મો ન જાય તેની સાવધાની કરવાની તેથી તે પણ એક આશ્ચર્યકારી ઘટના છે. હું આત્મદેવ એ વાતને જરા પણ ભુલી ગણવામાં આવી છે. બાકી દેવ દેવીએ તે
જઈશ નહિ. આ જીવન કર્મોના ભાર ભરવા ઘણુ હતા પરંતુ ત્યાગ માગ અને વ્રત
માટે નથી. પરંતુ કર્મરૂપી બેજને ઉતારવા ધારણાની ગ્યતા તે માત્ર એક માનવની જ છે. જેથી આપણે આપણું જીવનમાં કંઈને
માટે છે ? માનવ જીંદગી તે કામધેનું કંઈક વ્રત આદરી અને આ માનવ જીવ
સમાન છે. માનવ જીંદગી તે પારસમણી નની સફળતા કરીએ. આ જીવે અનતા
સમાન છે. માનવ જીંદગી તે રને ચિંતાભેગ ભેગવ્યા છે. દેવ નીમાં પણ અનેક
મણી સમ છે. જ્ઞાની ભગવંતોએ આત્માને પ્રકારની સંપદા સાથે ઘણુ વિષ ભાગ
અને સંસારને જુદી જુદી ઉપમા આપી છે વ્યા છે. પુત્ર અને મિત્ર મળે છે(પણ) કે-આપણે આત્મા હંસ સમાન છે. સંસાર પરંતુ એક ઘર્મ મળતું નથી.
એ કિચડે છે. એટલે હંસ સમાન આપણું
આત્માને કિચડ રૂપ ગારામાં ફસાવાન દે મનુષ્ય જ એક્ષને અધિકારી છે. જોઈએ."ને સાયં તેની ચીવટ કાળજી કર
મક્ષ એટલે બંધન મુકિતનું સાધન વાની છે. મનુષ્ય જીવનને કમળ જેવું માત્ર એક મનુષ્ય જન્મ જ છે. આ માનવ બનાવી લેવું જોઈએ. કમળ કાદવથી ન્યારૂ
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) જ રહે છે. તેમ મનુષ્યને કર્મ સંજોગે ભલે કરવું. પ્રેમ ભક્તિ પૂર્વક પુકાર. પરમાત્મા સંસારમાં રેવું પડે, સંસારના કામે કરવા પ્રત્યે પરમ પરિપકવ ભાવથી વિનંતી આજીજી પડે છતાં ધર્મના સથવારે આ આત્માને આદરમાન કર. માનવ જન્મ ખુબ જ અણસંસારના વિષય-કષાયથી કમળની જેમ મેલ છે. માનવ જનમ એટલે મુક્તિપુરીનું અલિપ્ત રાખવું જોઈએ. મોક્ષની મંઝીલે મંગલ પ્રવેશ દ્વાર છે. માનવ જન્મ એટલે પહોંચવા માટે માનવ જીવનના સાધને
સંસાર સમુદ્રને તરવાની મજબુત સ્ટીમર. મલ્યા છે તે સાધનો મંઝીલે ચડવા માટે
માનવ જન્મ એટલે અજરામર શાંતિનિકેછે. હે, આત્મરાજ ! જેજે ચડતા થકા લથ
તનમાં લઈ જનારે ભેમિય? માનવ જન્મ ડિયા ખાતે નહિ, પડતે નહિ. આ આત્મા
એટલે શિવપુરીમાં મેક્ષપુરીમાં પ્રવેશ કરાવ(આપણે આમા) અનંત સંસારમાં રખ
નાર ઝડપી એરોપ્લેન એજ જગતના ડયો છે. તે સંસારને પ્રવાસી બની લેકના સર્વ જીવોનું કલ્યાણ થાઓ સર્વ જીવે અગ્રભાગ છેક જઈ આવ્યા છે. પરંતુ પાછો સુખી થાઓ સર્વ પ્રાણી પારકાનું હિત કરપટકાય ને પાછા ફરીને એજ ભવચક્રમાં વાની ભાવનાવાળા બને. સર્વના સર્વ દેશે ચડી ગયો છે. હવે હિતબુદ્ધિએ વિચાર નાશ પામે એજ એક અંતરની મૈત્રી ભાવના, કરીને પંથ બદલ જોઈએ.
માનવ જીવન એ પરમ પુદયનું जिणमयमइककमंतो ફળ છે. આ જીવનનું લક્ષ્ય એક જ છે. સો વારસો લgfસો અને આપણ દરેકને હેવું જોઈએ વહેલી મુક્તિ | - શ્રી જિનમતનું અતિક્રમણ કરનાર સર કરવાનું. આવા ઉત્તમ લક્ષ્યની સિદ્ધિ
કાપુરુષ–કાય છે પણ પુરુષ નથી. માટે સંસારના પંથને બદલી મુક્તિના પ્રવાસી બનવું જોઈએ.
મનુષ્ય જીવનને આરાધના-સાધના-ઉપા. ! ! સના અને પ્રાર્થના રૂપી ઉજાળવું. આરાધના એટલે નિયત નકી મુજબ આરાધના | જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા....... કરવી-આરાધવું આચરણમાં લેવું આત્માને |
શાહ પ્રેમચંદ પોપટભાઈ આરાધનમાં જોડવું, સાધના સાધ્ય કરવું, સિદ્ધિ મેળવવી, આત્માનું લક્ષ્ય શું છે તે |
મારૂ સાધવું સાદી ભાષામાં સિદ્ધ કરવું. ઉપાસના (લાખાબાવળવાળા) ઉત્તમ ભાવનામાં આત્માને રેકઉચ્ચ
માહિમ મેન્શન સ્ટેશન રોડ, કક્ષાની ભાવના કેળવવી. ઉચ્ચ સ્થાને આત્માને લઈ જવું, પ્રાર્થના પ્રેમ પ્રતીક પચતાપ
મુંબઈ-૧૬
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમદાવાદ બીરાજતા જૈનમુનિ આચાર્યદેવ શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબની ચિંતાજનક બનેલી તબીયત
અમદાવાદ ખાતે બીરાજતા જેનમૂનિ રાજ સાહેબે ૧૭ વર્ષની યુવાન વયે જૈન પરમશાસન પ્રભાવક યુગ પુરૂષ આચાર્ય દેવ ભાગવતી દીક્ષા અંગીકાર કર્યા બાદ ૭૫ શ્રીમદ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ વર્ષ સુદીર્ઘ સંયમ પર્યાય પર વર્ષને અતિસાહેબની તબીયત આજ સવારથી વધુ દીઘ આચાર્યપદ પર્યાય પૂર્ણ કરેલ છે. નરમ અને ચિંતાજનક બનતા તેમના હજારે પૂજ્ય મહારાજ સાહેબની તબીયત અનુયાયીઓમાં ભારે ચિંતાની લાગણી પ્રસરી થોડા સમય પહેલા નરમ બની હતી તે ગઈ છે.
પછી ડેકરની સારવારથી સારું થઈ ગયું ૯૬ વર્ષની જૈફ વયના મહારાજ સાહેબ હતું. બની નાડીના ધબકારા આજ સવારથી પરંતુ છેલ્લા બે દિવસથી ફરી મહારાજ ઓછા થતા અને હૃદયમાં તકલીફ ઉભી સાહેબની તબીયતે ઉથલે માર્યો છે. અને થતા તેમની તબીયત ગંભીર બની રહી છે. આજે સવારે તેમની તબીયત ગંભીર બની
છેલ્લા બે દિવસથી આચાર્યદેવ શ્રીમદ ગઈ હતી. વિજયરામચંદ્રસુરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબે પૂજ્ય મહારાજ સાહેબ અત્યારે ખોરાક બની તબીયત ફરી વધુ ગંભીર બનતા તેઓ કે પ્રવાહી પણ લઈ શકતા નથી. સાબરમતી ખાતેના ઉપાશ્રયમાં બીરાજમાન
રાત્રે ૧૧ વાગ્યે હતા ત્યાંથી બે દિવસથી પાલડી ખાતે પરિ.
રાત્રે ૧૧ વાગ્યે અમદાવાદથી મળતા મલ રેલવે ક્રોસીંગ બાજુના “દર્શન” બંગ
એહવાલ મુજબ મહારાજ સાહેબની તબીલામાં વધુ સારી સારવાર માટે લવાયા છે.
યતમા કેઈ સુધારો નથી અને હાલત ડોકટર અને વૈધરાજોની પેનલ ખડેપગે
ચિંતાજનક છે. મહારાજ સાહેબની સારવાર માટે કાર્ય.
મહારાજ સાહેબને બે દિવસ પહેલા ૨ત છે.
સાબરમતી ઉપાશ્રયેથી દર્શન બંગલામાં મહારાજ સાહેબની તબીયત ગંભીર
એકસ-રે માટે લવાયા હતા બાદ આજ બન્યાના સમાચાર જાણ આજે ત્રણ હજા
સવારે ૮-૩૦ વાગ્યે તેમની તબીયત ખૂબ રથી વધુ તેમના અનુયાયીઓ તેમના દર્શન લથડી હતી અને તાકીદની સારવાર થતા માટે અમદાવાદ દેડી આવ્યા હતા. થોડી સુધરી હતી.
વર્ષની દીર્ઘ વયના જેફ આચાર્ય. બાદ મહારાજ સાહેબની તબીયત દેવ શ્રીમદ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહા- આજે આખો દિવસ અપ-ડાઉન થતી રહી
૬
છે,
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહાન જૈન મુનિ વિજય રામચંદ્રસુરીશ્વરજી કાળધર્મ
પામ્યા. આજે સવારે દસ વાગ્યે પાલખી
વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સંપ્રદાયના જેન કાળધર્મ પામ્યા હતા. તેમના કાળધર્મના મુનિ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી શુક્રવારે સમાચાર અમદાવાદ શહેરમાં અને આસસવારે દસ વાગ્યે કાળધર્મ પામ્યા હતા. પાસના પરિસરમાં ફેલાતાં તેમનાં દર્શન
શનિવારે સવારે દસ વાગ્યે એલિસબ્રિજ લેવા માટે મોટો માનવ મહેરામણ પરિમલ ખાતેથી તેમની પાલખી નીકળશે. તેમની ક્રોસિંગ પાસે ઊમટ હતે. સંખ્યાબંધ પાલખી કાઢતાં પૂર્વે ઘીની ઉછામણી જૈન સાધુસાધવીએ અને હજારે શ્રાવકેએ કરવામાં આવશે.
તેમનાં અંતિમ દર્શન કર્યા હતાં. દર્શન છોડવા જે સંસાર, લેવા જે નાર્થીઓની લગભગ અડધે કિમી. જેટલી સંયમ અને મેળવવા જેવા મોકા જેવી લાંબી લાઈન લાગી હતી. અમોઘ જિનવાણીને નાદ લાખ જેન- * જૈનાચાર્ય વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીનું ધમીઓના હયામાં ગુંજતું કરનાર વિજય વિશાળ શિષ્યવૃંદ હતું. તાજેતરમાં જ રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની તબિયત તેમણે મુંબઈના એક અતિ ધનાઢય વેપારીના છેલ્લા દસ દિવસથી સારી ન હતી. છેલલા નબીરા અતુલ શાહને દીક્ષા અંગીકાર કરાવી બે દિવસથી તેમનું આરોગ્ય એકદમ કથળી હતી. અતુલ શાહની દિક્ષાને અતિભવ્ય ગયું હતું.
સમારોહ યે જાયે હતે. અતુલ શાહ તેમના ગુરૂવારે વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીને ૧૭મા શિષ્ય હતા. હૃદયની તકલીફ ઊભી થઈ હતી તે પછી દિવંગત જૈનાચાર્યની પાલખી શનિવારે તેમને સતત સારવાર આપવામાં આવી સવારે દસ વાગ્યે પરિમલ કેસિંગથી હતી. પરંતુ આજે સવારે દસ વાગ્યે તેઓ નીકળશે. મહાલક્ષમી, ચાર રસ્તા, પાલડી, છે અને રાત્રે ૧૧ વાગ્યે ડેકટરના કહેવા પૂજયશ્રીના દર્શનાર્થે આવેલ. બહારગામથી મુજબ ચિંતાજનક હાલત છે.
પણ અનેક ભાવિકે દર્શનાર્થે આવેલ છે.
અને આવી રહ્યાં છે. રાત્રીના ૧૧-૦૦ સુધી દર્શનાર્થીઓ સતત આવતા રહેલ છે. સાબરમતીથી
સૌ કઈ જિનેશ્વર દેવોને પ્રાર્થના કરી પૂજ્યશ્રીના શિષ્ય રને પણ અમદાવાદ
રહ્યાં છે કે પૂજયશ્રીની સુખશાતા ઉપજાવે
તેમજ નમસ્કાર મહામંત્ર આવી ગયા છે. અમદાવાદમાં બીરાજતાં
જાપ કરી પૂજય આચાર્ય ભગવંતે પંન્યાસજી મહા
રહ્યાં છે. રાજે મુનિશ્રીઓ તથા સાધ્વીજી મહારાજે
(જયહિંદ)
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪
: ૨૩૧
વી. એસ. હોસ્પીટલ, ટાઉન હોલ, એલિસ- અશોક ભટ્ટ અને ભાજપના નગરસેવક હરેન બ્રિજ, ભદ્ર, પ્રેમાભાઈ હેલ, ત્રણ દરવાજા, પંડયા સહિત શહેરના અનેક અગ્રણીઓએ પાનકેર નાકા, ફુવારા, મહાવીર સ્વામી કાળધર્મ પામેલા આ જૈનાચાર્યને અંજલિ દેરાસર, કાલુપુર ટંકશાળ, જ્ઞાનમંદિર, આપી હતી. રિલીફ રોડ, ધના સથાની પિોળ, ઘીકાંટા, હનર શિના આદરણીય શર વિજય ચાર રસ્તા, દિલહી ચકલા, દિલ્હી દરવાજા, રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીનાં અંતિમ દર્શનાર્થે શાહપુર, ગાંધીબ્રિજ, ઈનકમટેકસ, ઉસ્માન- ઉમટી પડેલા શ્રાવકે એ જેન જયતિ શાસપુરા શાંતિનગર, વાડજ, ગાંધી આશ્રમ, નમને નાદ ગુંજતે કર્યો હતે. કેશવનગર, પાવર હાઉસ, સાબરમતી,
- દિવંગત જૈનાચાર્યની શનિવારે પાલખી ધર્મનગર, રામનગર ચોક, સત્યનારાયણ ” નીકળવાની હોવાથી અમદાવાદના વેપારી સેસાયટી, શ્રી પુખરાજ રાયચંદ ભવન થઈને
મહાજને પોતાને કામધંધે બંધ રાખશે. તેમની પાલખીને અગ્નિસંસ્કારના સ્થળે લઈ જવામાં આવશે.
રાજ્યપાલ સ્વરૂપસિંહે તેમને અંજલિ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીના અગ્નિ
આપતાં જણાવ્યું હતું કે જેન સાધુ
સાધ્વીઓ અને શ્રાવકે જ નહિં પણ બહુસંસ્કાર કરવા માટેના સ્થળની જમીન
જન સમાજને વિદ્વાન અને તપસ્વી સંતની તાબડતોબ ખરીદવામાં આવી છે. તેમને પાર્થિવદેહ ભાવિકેનાં દર્શન માટે રાખવામાં
બેટ ખુબ જ સાલશે. તેમનું પ્રેરણાત્મક આવ્યું છે. આ બંગલા પર શનિવારે સવારે
જીવન સમાજ માટે દિશા સૂચક બની રહેશે. આઠ વાગ્યે તેમના અગ્નિસંસ્કાર વિધિની | મુખ્ય પ્રધાન ચીમનભાઈ પટેલે જણઉછામણ બેલાશે. કેસર અને તિલકની વ્યું હતું કે સમગ્ર સમાજને બહુશ્રત શુકવારે બેલાયેલી ઉછામણી પાંચ લાખ વિદ્વાનની બેટ સાલશે. સામાજિક શ્રેય રૂપિયાથી વધુની થઈ હોવાનું જાણવા મળે છે. માટે સ્વર્ગસ્થ આચાર્યના જીવનની સુવાસ
અમદાવાદ તેમ જ આસપાસનાં આપણું ઉદર્વગામી જીવન માટે પ્રેરણારૂપ બજારેએ સદગત જૈનાચાર્યના માનમાં બનતી ૨હેશે. શુક્રવારે બંધ પાળ્યું હતું. અમદાવાદનું ભાજપના સિનિયર નેતા અને ગાંધીશેરબજાર પણ તેમના માનમાં બંધ રહ્યું નગરના સંસદસભ્ય લાલ કિશન અડવાનીએ હતું. એલિસબ્રિજ અને પાલડી વિસ્તારમાં કહ્યું હતું કે સમસ્ત જૈન સંઘને મોભ આવેલી ઘણી શાળાઓએ શુક્રવારે વિદ્યાથી તુટી પડયે હતે. વિશ્વભરના લાખે જેને ઓને વહેલી રજા આપી દીધી હતી. અને જૈનેતરોના હૃદયમાં તેમનું વિશેષ
રાજ્યના આરોગ્ય ખાતાના પ્રધાન સ્થાન હતું. આ જૈનાચાર્યના આદર્શ બાબુભાઈ વાસણવાળા, ભાજપના ધારાસભ્ય ભરેલા જીવનમાંથી પ્રેરણા લઈને પિતાના
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) જીવનને તે રીતે ઘડવું તે જ તેમને ૧૭ વર્ષની વયે જ દીક્ષા ગ્રહણ કરી લીધી આપેલી સાચી અંજલિ ગણાશે.
હતી. ૭૯ વર્ષથી દીક્ષાર્થી તરીકે જીવન અમદાવાદના મેયર પ્રફુલ્લ બાટે વ્યતીત કરનાર વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી જણાવ્યું હતું કે તેમની વિદાયથી ધર્મપ્રેમી છેલ્લાં ૫૬ વર્ષથી આચાર્યપદે હતા. તેમણે સમાજ ન પુરાય તેવી ખોટ અનભવશે. સતત ૭૫થી ૭૭ વર્ષ સુધી જેને ધમીઓને
જિનવાણીનું અમૃતપાન કરાવ્યા કર્યું હતું. વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી વડેદરા જિલ્લાના પાદરા ગામના મૂળ વતની હતા. તેમનો ધર્મથી સુખ મળે છેમાત્ર એટલું જ જન્મ ખેડા જિલ્લાના દહેવાણ ગામે વિકમ માનનારને ધર્મશ્રદ્ધાળુ ન ગણનાર પણ એ સંવત ૧૫૨ માં થયો હતો. તેમનું સાંસા- સુખને ત્યજવા જેવું છે એવું માનનારને જ રિક નામ ત્રિભુવનદાસ છોટાલાલ શાહ ધશ્રદ્ધાળુ ગણનાર વિજય રામચંદ્રહતું. માત્ર ૧૭ વર્ષની વયે તેમણે નાસૂરીશ્વરજી પ્રવચનને ખોરાક ગણતા હતા.
આ માન્યતાને વશ થઈને તેમણે પણ ચાર્ય વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજના
સદી સુધી ભાવિકોને જિનવાણીનું પાન શિષ્ય તરીકે જૈન પ્રવજયા ગ્રહણ કરી હતી.
કરાવ્યું હતું. વિક્રમ સંવત ૧૯૬૯ માં ગાંધારા ખાતે
વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી વિજય ખાનગીમાં તેમણે દીક્ષા લઈ લીધી હતી.
પ્રેમસૂરીશ્વરજીના પટ્ટધર (પ્રથમ શિષ્ય) | પિતાની વાટુતાથી તેઓ એક લેક
હતા. તેઓ મૂળ પાદરા (વડોદરા)ના હતા. પ્રિય વકતા બની ગયા હતા.
તેમનું સંસારી તરીકેનું નામ ત્રિભુવન હતું. સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ જેવા મહાન તેમના પિતાનું નામ છોટુભાઈ અને માતાનું નેતાને પણ તેમની પ્રવચનપ્રતિભાએ આક- નામ સમરથ બેન હતું. કુટુંબના ઉત્તમ ર્ષ્યા હતા. તેમનાં વકતવ્યએ એક જમા- સંસકારસિંચનના ફળસ્વરૂપે બાળપણથી જ નામાં અમદાવાદની પળેપળમાં સજેલા તેઓ ભકિત ભણી વળ્યા હતા, પરંતુ દક્ષા આંદોલનને પ્રતાપે લોકોએ ચા જેવા નિર્દોષ લેવા માટે તેને તીવ્ર ઈચ્છા થઈ ત્યારે ગણાતાં વ્યસન પણ છોડવા માંડયા હતા. પરિવારના સભ્યોએ તેમને તે માટે સંમતિ એ વેળાએ અમદાવાદની હોટેલમાં દૂધને આપી ન હતી. પરંતુ તેમણે કોઈને પણ વપરાશ પણ ઘટી ગયે હતે. પંડિત જાણ કર્યા વિના ગાંધાર ખાતે જ ખાનગીમાં જવાહરલાલ નહેરૂ અને પંડિત રાજેન્દ્ર વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજીના શિષ્ય તરીકે દીક્ષા પ્રસાદ જેવા રાષ્ટ્રીય નેતાઓને પણ રાષ્ટ્રના લઈ લીધી હતી. દીક્ષાથી બન્યા પછી તેઓ સળગતા પ્રશ્નનો માટે સ્પષ્ટ અભિપ્રાય આપ રામવિજયજી તરીકે ઓળખાયા હતા. વામાં વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી ખચકાટ રાજ્યના શહેરી વિકાસ પ્રધાન નરહરિ અનુભવતા ન હતા.
અમીને જૈનાચાર્યને ભાવભરી શ્રદ્ધાંજલિ ૬ વર્ષના વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજીએ પાઠવી છે.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૩-૪ :
૧ ૨૩૩
ભાજપના અગ્રણી અને વિરોધપક્ષના | પાલખી નિમિત્તે અમદાવાદનાં કતલખાનાં નેતા કેશુભાઈ પટેલ, પ્રદેશ પ્રમુખ શ્રી શંકર- | બંધ રહેશે એવુ મ્યુનિ. સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના સિંહ વાઘેલા, મહામંત્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી | ચેરમેન બકુલ શાહે જણાવ્યું હતું. ' વગેરેએ જણાવ્યું છે કે જેનેતરે શિને
(સમકાલીન) જઘાત પહોંચ્યો છે. તેઓની પ્રવચન પ્રતિભાએ ધર્મનો પ્રચાર માત્ર નહી પણ
જૈન શાસનને શુભેરછા.... સમાજમાં એક મેટું વૈચારિક આંદોલન પેદા કરીને અનેક વ્યકિતઓના જીવનને
- પંડિત સુરેન્દ્રલાલ ચુનીલાલ રોગ્ય માર્ગ દર્શાવ્યું હતું. આ રાષ્ટ્રની
છાણુવાળા (કેહાપુર)ની પ્રેરણાથી સંસ્કૃતિની રક્ષા માટે પોતાનું સમગ્ર જીવન – શુભેચ્છકે – વિતાવનાર અને દેશ-વિદેશમાં લાખ જૈન
શ્રી ગેનમલજી ચુનીલાલ બાફના તથા જૈનેતરની હૈયામાં વસી ગયેલા ૯૬ વર્ષના આ જૈનાચાર્યનું જીવન જ આપણું
કહાપુર માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત છે.
મોતીલાલજી હિન્દુમલજી રાઠોડ ભાજપના ધારાસભ્ય અશોક ભટ્ટ
શિવાજી ચેક, કેલ્હાપુર અંજલિ આપતા જણાવ્યું હતું કે તેમના
મહાલક્ષ્મી સ્ટીલ કાળધર્મ પામી જવાથી સમગ્ર દેશમાં જૈન
હ: પુખરાજજી સમાજ અને સંસ્કૃતિ પ્રેમીઓને ઘણો મોટો આઘાત લાગ્યું છે. જેન ધર્મના અને ભારતીય સંસ્કૃતિના તેઓ માર્ગદર્શન આચાર્ય સુરજમલ કુલચંદ ઓસવાલ હતા.
શિવાજી ચોક, કેહાપુર દિવંગત જૈનાચાર્યની આવતીકાલે
શ્રી અમરકુમાર જવાનમલજી ની કળનારી પાલખી નિમિત્તે અમદાવાદના વેપારી મહાજને પોતાને ધંધા રોજગાર
કોલહાપુર બંધ રાખશે.
જૈન શાસનને શુભેચ્છા.. ફુવારાબજાર, માણેક, સ્થાયી સ્વદેશી દિલિપકુમાર એચ. શાહ કાપડ મહાજન, રતનપોળ કાપડ મહાજન મુંબઈની પ્રેરણાથી શુભેચ્છક તેમજ પાંચકુવા, પ્રેમદરવાજા, ગાંધીરોડ
હસમુખલાલ બી. ગોપાણી વગેરેના વેપારીઓએ પોતાની દુકાને બંધ
કમલ એપાર્ટમેન્ટ રાખવાને નિર્ણય કર્યો છે.
શંકર ગલી, કાંદીવલી વેસ્ટ સદ્દગત જૈનાચાર્યની આવતીકાલે | મુંબઈ–૬૭
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
1s” તપ ૧ ૧૧૧, පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප દેશ : પરમશાસન પ્રભાવક આચાર્યદેવ 1 શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા.
સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા જૈન જૈનેતર સમાજ શોકાતુર બજારે બંધઃ આજે નીકળનારી પાલખી , રરરરરરર રરરરરર
જૈનાચાર્ય વતી કાયદેઆઝમ ઝીણું લડયા હતા ! જૈનાચાર્ય શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજીના ૭૯ વર્ષના દીક્ષાકાળ દરમ્યાન તેમણે 33 વાર અદાલતમાં જવું પડયું હતું અને તેઓ વિજય થઈને જ બહાર આવ્યા હતા. - એક વખત કિસે યાદ કરતા જૈનેત્તરે જણાવ્યું હતું કે, વિક્રમ સંવત ૧૮૮૫ માં એટલે કે ઈ. સ. ૧૯૨૯-૩૦ના સમયગાળામાં મુંબઈ ખાતે તેમની વિરૂદ્ધ એક આચાર્ય મહારાજે હુમલો કરાવવાના આરોપસર ખોટી ફરિયાદ કરી હતી આ કેસમાં જૈનાચાર્ય વતી કાયદા આઝમ સ્વ. મહંમદઅલી ઝીણુ અદાલતમાં બચાવપક્ષે ઉભા રહ્યા હતા અને તેઓ સામેની ફરિયાદ બેટી પૂરવાર થઈ હતી.
પરમશાસન પ્રભાવક સુવિશાલ શ્રમણ સાબરમતી ખાતે પુખરાજ રાયચંદ આરાઆચાર્યાધિપતિ, પૂજય આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્દ ધના ભવનમાં ચાતુર્માસ ગાળવા ગયા હતા. વિજયરામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ આજે છેલ્લા ૧૫ દિવસથી તેમની તબિયત સવારે ૧૦.૦૦ વાગે નવકારમંત્રના સતત નાદુરસ્ત બની હતી. તા. ૨૧મીએ પેશાબની જાપ દરમિયાન કાળધર્મ પામ્યા છે. ૯૬ તકલીફ થઇ હતી. ત્યારબાદ લેહીનું દબાણ વર્ષની વયના જેનેના ગચ્છાધિપતિ ઘટવા લાગ્યું હતું. તા ૩૦મીએ ન્યુમોનિયા આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયરામચંદ્ર સુરિ થયે હતો. એ પછી હૃદયરોગનો હુમલે શ્વરજી મહારાજ સાહેબના કાળધર્મ પામ- થતા પાલડી, પરિમલ ક્રોસીંગ પાસે “દર્શન વાથી જાજવલ્યમાન યુગનો અંત આવ્યા બંગલામાં લાવવામાં આવ્યા હતા.' છે. મહારાજ સાહેબની અંતિમયાત્રા શનિ- ગઈકાલે તેમની તબિયત ચિંતાજનક વળાંક વારે સવારે ૯-૧૫ વાગે પાલડી, પરિમલ લીધે હિતે, મહદયસૂરીશ્વરજી મ. સા. કોસીંગ “દશન” બંગલેથી નીકળી શહેરના પંન્યાસ હેમામૂષણ વિજયના હર્ષવર્ધન જુદા જુદા માર્ગો પર ફરીને સાબરમતી વિજયજી મહારાજ તથા અન્ય મહારાજ જશે જ્યાં અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવશે. સાહેબે ભક્તિભાવથી કાર્યરત રહ્યા હતા.
પૂ. મહારાજ સાહેબ ગયા મહિને જાણીતા તબીબે અને વદરાજ તેમની
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૭-૮-૯૧ વર્ષ ૪ : અંક ૩-૪ :
* ૨૩૫
સારવાર કરી રહ્યા હતા. આજે સવારે ૧૦ મુખ્યમંત્રી શ્રી ચીમનભાઈ પટેલ, વાગે મહારાજ સાહેબે દેહ છે ત્યાં આરોગ્ય મંત્રીશ્રી બાબુભાઈ વાસણવાળા, સુધી અંતિમક્ષિણ સુધી પુરી સભાનતાથી શહેરી વિકાસ મંત્રીશ્રી નરહરીભાઈ અમીન સમજ-શુદ્ધિ રાખી હતી. અરિહંતપદનું તથા ગુજરાત હસ્તકલા વિકાસ નિગમના શ્રવણ અને મનન કરતા સમાધિપૂર્વક તેઓ અધ્યક શ્રી પ્રવિણભાઈ રાવલે શ્રી વિજય કાળધર્મ પામ્યા હતા.
રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીના પાર્થિવ દેહનાં દર્શન મહારાજ સાહેબ કાળધર્મ પામ્યા છે કર્યા હતા. એવા સમાચાર વાયુવેગે ફેલાતાં ગામ- મુખ્યમંત્રીશ્રી તથા અન્ય મંત્રીશ્રીઓએ પરગામથી જેનજેનેતર તેમના દર્શન માટે આચાર્યજીના પાર્થિવ દેહ પર વાસક્ષેપ ઉમટી પડયા હતા. બપોરે દોઢ વાગે તેમના અર્પણ કર્યો હતે. પાર્થિવદેહને કેસર સુખડથી નિલેપન કરીને ગરાધિપતિ આચાર્ય મહારાજ દર્શનાર્થીઓ માટે ખુલ્લું મુકવામાં આવ્ય વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી આજે કાળધર્મ હતે. જનેતાએ ધર્મના શુભ કામ માટે પામ્યા હતા. લાખ રૂપિયા વાપરવાની જાહેરાત કરી હતી
જેમને રાજપાલ સહિત વિવિધ અને મૌન, પુણ્યદાન અને આકરી તપશ્ચર્યા
અગ્રણીઓ તરફથી અંજલી આપવામાં કરવાનું જાહેર કર્યું હતું.
આવી હતી. તેઓશ્રીની અંતિમ યાત્રાની પાલખી
રાજ્યપાલ ડે. સરૂપસિંહે જણાવ્યું તા. ૧૦મીએ સવારે ૯.૧૫ કલાકે દશન
હતું કે-આચાર્ય સવ. વિજયરામચંદ્રસૂરીબંગલ પરિમલ રેલવે ક્રોસીંગ પાસેથી નીકળશે અને સાબરમતી જશે. જ્યાં અગ્નિ
કવરજીને કે જેન સાધુ સાદવીઓ, શ્રાવકે
તથા બહુજન સમાજને વિદ્વાન સંતની સંસ્કારની ક્રિયા થશે. આ અંગેની ઉછામણી દશન” બંગલામાં સવારે ૮ વાગે બોલા
ખેટ સાલશે. વવામાં આવશે.
મુખ્યમંત્રી શ્રી ચીમનભાઈ પટેલે શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહા
જણાવ્યું હતું કે, સવ. મહારાજના અવિ
રત જીવનકાર્યની સુવાસ આપણા ઉદર્વગામી રાજ કાળધર્મ પામ્યાના સમાચાર ફેલાતાં જૈન જૈનેતરોએ દુઃખની લાગણી અનુભવી
જીવન માટે પ્રેરણા આપતી રહેશે. હતી.
- શહેરી વિકાસ મંત્રીશ્રી નરહરી અમીને અને બપોર પછી જુદા જુદા બજારે
જણાવ્યું છે કે જૈન મુનિની ચીરવિદાય
જણાશ્વ અને શેરબજાર બંધ રહ્યા હતા. આવતીકાલે આઘાતજનક છે. પણ કેટલાક મહાજનેએ પાખી પાળવાની લોકસભાના વિરોધપક્ષના નેતા શ્રી જાહેરાત કરી છે.
લાલકૃષ્ણ અડવાણીએ શોકસંદેશામાં જણા
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૬ :
વ્યુ` છે કે, મહારાજના કાળધમ સાથે જૈન સંઘના મેાભ તુટી ગયા છે.
ભાજપના વિધાનસભાના વિરોધપક્ષના નેતા શ્રી શ કરસિહ વાઘેલા, નરેન્દ્ર મોદી, વગેરેએ જણાવ્યુ હતુ` કે, મહારાજશ્રીનુ’ જીવન આપણા માટે પ્રેરણાસ્રોત છે.
ધારાસભ્યશ્રી અશેાક ભટ્ટ, મેયરશ્રી પ્રફુલ્લ ખારાટ, રતનાળ કાપડ મહાજન, સ્વ. વિજયરામચ`દ્રસૂરીશ્વરજીને અંજલી આપી હતી.
એક
માણેકચાક કાપડ મહાજનની યાદીમાં જણાવાયું છે કે શ્રીમદ્ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી કાળધમ પામ્યા તેએશ્રીની પાલખી નિમિત્તે ફુવારા બજાર, માણેકચાક, સ્થાયી સ્વદેશી કાપડ મહાજન તથા સમસ્ત વેપારી આલમ બંધ પાળશે.
ગુજરાત કોંગ્રેસના પ્રમુખ શ્રી નટવરલાલ શાહ, આંબાવાડી જૈન સ’ઘના .શ્રી યુ. એન. મહેતા, રમેશભાઇ નૌતમલાલ શાહ, નવરંગપુરા જૈન સĆઘના શ્રી અશેકભાઈ શાહ, શ્રી પુંજાલાલ સુખલાલ શાહ વગેરેના પણ . અંજલી આપનારા આમાં સમાવેશ થાય છે. ( સદેશ )
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા... રતિલાલ સામચંદ હરિયા ( માહિમ )ની પ્રેરણાથી શુભેચ્છકા વેલ્યુમ મેડીકલ સેન્ટર
U
શીતલાદેવી ટેમ્પલ રોડ, વીલા જોકીમા બિલ્ડીંગ, માહિમ, મુંબઇ-૧૬
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
શા લીલાધર કરમશી હરિયા યશેાધન બિલ્ડીંગ, ૪થે માળે મિલા બંગલા સામે કાકારોડ ખાર રોડ ન. ૧૯, મુ`બઈ–૫૧ શાહ સાજપાર રામજી લાખ ડવાલા બિલ્ડીંગ બ્લાક ન. ૧ શીતલાદેવી ટેમ્પલ રોડ, માહિમ, મુંબઇ-૧૬
જયંતિલાલ પ્રેમચંદ પાપટભાઇ માહિમ મેન્શન બી-૩ ત્રીજે માળે એમ. એમ. રેડ, માહિમ, મુબઈ-૧૯
મણિબેન પ્રેમચંદ રામજી શીતલાદેવી ટેમ્પલ રાડ, માલટીર બિલ્ડીગ માહિમ, સુબઇ–૧૬
રામજી લખમશી જાખરીયા જાતિ સદન ખ–૧૪, શીતલાદેવી *પલ રોડ, માહિમ મુ.બઇ-૧૬ રાયચંદ મેાખર જાખરીયા લાખ ડવાલા બિલ્ડીગ ખીજે માળે બ્લેક ન. ૫ શીતલાદેવી ટેપલ રોડ, માહિમ મુંબઇ-૧૬
નરશી લખમશી જાખરીયા જલારામ ડ્રેસીસ પ–કુરેશી કા બિલ્ડીંગ, એમ. એમ. રાડ, માહિમ, મુ`બઇ-૧૬
સામચંદ્ર ખીમજી સર્વોદય સ્ટાસ
૨-કુરેશી કાટ બિલ્ડીંગ, માહિમ, એમ. એમ. રાડ, મુંબઇ-૧૬
1
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
નમાય
પ્રખ્યાત જૈનાચાય ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચ`દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબના ૯૬ વર્ષની વયે અમદાવાદ ખાતે કાળધમ થયા છે. આવતીકાલે શનિવારે સવારે ૧૦ વાગે અમદાવાદના પાલડી વિસ્તારમાં પિરમલ ક્રોસીંગ પાસેથી પૂજ્યશ્રીની ભવ્ય પાલખી નિકળશે. આ સમયે માટી સંખ્યામાં ભાવિકા અને અનુયાયીઓ હાજર રહેશે.
આચાય શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા સાહેબે ભારતભરમાં ઘુમીને જૈન ધર્મના જયજયકાર કર્યા હતા.
Th
અમદાવાદના પાલડી વિસ્તારમાં આવેલા દન બંગલામાં આજે સવારે ૧૦ વાગે તેએ સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા હતા. છેલ્લા દશેક દિવસથી તેમની તબિયત નાદુરસ્ત હતી અને છેલ્લા બે દિવસથી તબીયત વધુ ગભીર બની હતી, જીવનની છેલ્લી ઘડી સુધી તેઓ સ`પૂણુ` સજાગ અને પ્રભુભક્તિમાં લીન રહ્યા હતા.
આચાર્ય શ્રી પ વર્ષના આચાર્ય પદ
પર્યાય તથા ૭૯ વર્ષના દીક્ષા પર્યાયના ધારક હતા. તેમના સાધુ સાધ્વીઓના ૭૦૦ થી ૮૦૦ ના સમુદાય છે. જૈનસંધ પ૨ તેમના જબરદસ્ત પ્રભાવ હતા અને સુ`બઈ તેમજ દેશભરમાં તેમના સ`ખ્યાબંધ અનુયાયીઓ છે.
આચાર્ય શ્રી શાસ્ત્રોના જ્ઞાતા હતા અને
9*
Aug.
E
વિજય રામચદ્રસુરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબને કાળધમ
1991
સમુદાયમાં કડક શિસ્ત અને સયમન આગ્રહી હતા. ભક્તોને તેમના પ્રત્યે ખૂબ જ માન હતું અને તેમના પડયા ખેલ ઝીલવા માટે તૈયાર રહેતા હતા. આચાય શ્રીએ તેમના દીક્ષા પર્યાયના દીર્ઘકાળમાં અનેક અનુષ્ઠાન કરાવ્યા હતા. તાજેતરમાં દિક્ષા ગ્રહણ કરનાર હિતુરૂચિ વિજયજી મહારાજ (અતુલ શાહ)ના તેઓ ગુરૂ હતા.
આચાય શ્રીએ જૈન શાસનને પ્રભાવશાળી મનાવ્યુ હતુ. તે ખમીરવંતા હતા અને કદી કાઇની શેહમાં તણાયા નહાતા. જમાનાવાદના અનેક અ'આવતા તેમની સામે કુંકાયા હતા પરંતુ તેએ અડીખમ ઊભા રહ્યા હતા એટલું જ નહિ પરંતુ મક્કમપણે ટક્કર ઝીલી હતી. તેમણે સિદ્ધાંતમાં કી બાંધછેાડ કરી નહાતી. સંધમાં ઉદ્ભવતા અનેક જટિલ પ્રશ્નાના તેમણે સહેલાઇથી ઉકેલ આણ્યા હતા.
આચાર્ય શ્રીના પરિચયથી મહાત્મા ગાંધીજી, મહમદઅલી ઝીણા, ડા. રાજેન્દ્રપ્રસાદ અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ જેવી વિભૂતિ આકર્ષાઇ હતી.
૯૬ વર્ષની વયે પણ તેઓ અભ્યાસમાં મગ્ન રહેતા હતા. શસ્રો અ ંગેનુ તેમનું જ્ઞાન ઉડુ' હતું. કાઇપણ પ્રશ્ન અંગેના તેમના અભિપ્રાય નિર્ણાયક બની રહેતા હતા. પૂજયશ્રીએ દેવદ્રવ્યની રક્ષા, તીથ રક્ષા તીર્થોદ્ધાર વગેરે જટિલ સમસ્યાઓમાં
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
શાસ્ત્રીય માર્ગદર્શન આપ્યું હતું. તેમણે | શાહે પણ આચાર્યશ્રીની શાસન પ્રત્યેની હજારો લોકેને ચારિત્ર્ય અને સંયમના | સેવાને બિરદાવી હતી. માગે વાળ્યા હતા. આજના ભૌતિકવાદના
(મું. સમાચાર) જમાનામાં તેમના ઉપદેશ અને વાણીએ હજારોના જીવન ઉજાળ્યા હતા. તેઓ જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા.. ગુણેના સ્વામી હતા.
રતિલાલ સેમચંદ હરિયા આચાર્યશ્રીના કાળધર્મથી છેલ્લા સાત
(માહિમ) ની પ્રેરણાથી આઠ દશકાના જાજવલ્યમાન યુગને અસ્ત - શુભેચ્છકે – થયો છે. સિદ્ધાંતનિષ્ઠા અને નિર્ભિક વિચારસરણીથી તેમણે જૈન શાસનને વધુ જાગૃક
શા. ટોકરશી નરશી સાવલા અને ચેતનવંતુ બનાવ્યું હતું.
ઠે. ગોપી ભુવન રજે માળે, ટી. પી.
રેડ, રેલ્વે સ્ટેશન સામે, માહિમ આચાર્યશ્રીનું મૂળ વતન પાદર હતું
મુંબઈ–૧૬ અને તેમનું સંસારી નામ “ત્રિભુવન” હતું. તેમના પિતા છોટુભાઈ અને માતા સમ- શાહ કાંતિલાલ આણંદ રથ બેને બચપણથી જ તેમનામાં ધર્મના મહાવીર એપાર્ટમેન્ટ લેક નં. ૧૨ સંસ્કાર રેડયા હતા. તેમનું જીવન ખૂબજ કસ્તુર પાર્ક, બેરીવલી વેસ્ટ ધર્મમય હતું. દિક્ષા માટે પરિવારની રજા
મુંબઈ—૯૨ નહિ મળતા ૧૭ વર્ષની વયે ગંધાર મુકામે
નેમચંદ આણંદ ખાનગીમાં દિક્ષા ગ્રહણ કરી પૂ. આચાર્ય ભગવંત વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજ
નીતા પ્રોવીઝન સ્ટોર્સ : સાહેબના શિષ્ય બન્યા હતા. '
મધુસુદન ટેરેશ સેપ નં. ૭
ટીપલી રેડ, કસ્તુરી પાર્ક, - આચાર્યશ્રીને અંજલિ આપવા આજે
બોરીવલી વેસ્ટ, મુંબઈ-૯૨ અમદાવાદ શેરબજાર સત્તાવાર રીતે બંધ રાખવામાં આવ્યું હતું.
પ્રેમચંદ રાયચંદ હરિયા જાણીતા જૈન આગેવાન શ્રી દીપચંદ
જે શીકા બી-૧૮, બેરીવલી વેસ્ટ ભાઈ ગાડીએ અમેરિકાથી એક સંદેશામાં
નાટકવાલા લેન, મુંબઈ–૮૨ આચાર્યશ્રીન કાળધર્મ અંગે ઊંડું દુ:ખ શાહ નેમચંદ લાલજી વ્યકત કર્યું હતું. જૈન વેતામ્બર કોન્ફર- ૪૯૪-ડી. માહિમ, જોલી કેલેજ ન્સના મંત્રીશ્રી જયંતિભાઈ એમ. શાહ, શ્રી ફલેટ નં. ૪, આર. કે. માગ માહિમ ચંદ્રશ મસાલીયા અને શ્રી હિતેશ આર. | મુંબઈ–૧૬
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
१२
समायार
શ્રી વિજયરામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજની જીવન ઝરમર - - - - - - - - - - - - કાળની કેડી કપરી છે.
“તારા માટે જે કપડાં અમે સીવડાવી જેમના નામના ઉરચાર માત્રથી જેને રાખ્યા છે તે બધાં ફાટી જાય પછી જ ધર્મોલાસપૂર્વક અધ્યાત્મની અનુભૂતિ કરતા, તને દીક્ષા મળશે.” વિચક્ષણ વિભવને કહ્યું, તેવા પૂ.આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી થા, હમણાં જ કાતર વડે મારા તમામ મહારાજ કાળધર્મ પામ્યા અને ઘેરા શોકનાં કપડાં ફાડી નાખું..” વાદળ ઘેરાયાં.
સત્તર વર્ષની ઉંમરે, ત્રિભુવને વિક્રમ ૯૬ વર્ષની વયમાં, ૭૯ વર્ષને સંવત ૧૯૬૯ત્ના પોષ સુદ ૧૩ના દિવસે સુદીર્ધ દીક્ષા પર્યાય અને તેમાંય પ૬ વર્ષ દીક્ષા લીધી. આચાર્યપદનો પર્યાય ઘરાવતે આ દિધ્ય તેમણે સૌ પ્રથમ પ્રવચન સડસઠ આત્મા દેહવિલય પામીને ય શાશ્વત બેલની સજઝાય વિષય ઉપર આપ્યું હતું. ઓજસ પાથરતે રહેશે.
તેમના પ્રથમ શિષ્ય શ્રી ભુવનવિજયજી વડોદરા પાસેનું પાદરા ગામ તેમની પિતૃ- બન્યા હતા. ત્રીસથી વધુ વખત કેટલાક ભક્તિ અને તેમની જન્મભૂમિ દહેવાણ! વિરોધીઓએ શ્રી વિજય રામસૂરીશ્વરજી વિ. સં. ૧૯૫૨ માં તેમને જન્મ થયે હતે. મહારાજને અદાલતમાં હાજર થવા ફરજ પિતા છોટાલાલ અને માતા સમરથબહેનની પાડી હતી. અને દરેક વખતે આ મકકમ વાત્સલ્ય હંફ તેમના ભાગ્યમાં નહોતી. દાદી મહારાજની તરફેણમાં જ ચુકાદો આવ્યા રતનબાએ તેમને જતનથી ઉછેર્યા અને હતે. ધર્મના સંસ્કાર સીંયા. એ સંસ્કાર એવા જૈન શાસનની રક્ષા અને જેન સિદ્ધાં. દ્રઢ હતા કે નવ-દસ વર્ષની બાળવયે જે તેના આચરણને એમને દ્રઢ નિર્ધાર દીક્ષા લઇને આમ માંગલ્ય માટે તેઓ અવિચળ હતો. તેઓ અવારનવાર પ્રવચથનગનતા હતા. પંદર વર્ષની વયે તા નોમાં સૌને સંસાર ધર્મ પણ સમજાવતા. પાંચ પ્રતિક્રમણ, ચાર પ્રકરણે ત્રણ ભાસ્ય, જીવન શુદ્ધિનો તેમને આગ્રહ અને આત્મ સમકિતના સડસઠ બોલની સજઝાય વગેરે અદ્ધિ વિષયક તેમની વિચારધારા આ તેમણે કંઠસ્થ કર્યું હતું. ઘરમાં ઉકાળેલા બનેની શૈલી આગવી હતી ચર્ચા પાણીનો જ ઉપયોગ કરતા.
બાળ દીક્ષા વગેરે વિષયોમાં તેમણે અઢળક તેમનું મૂળ નામ ત્રિભવન હતું. પુરુષાર્થ કર્યો. અલબત્ત, તિથિસત્ય વિશેના
કિશોર ત્રિભવને દીક્ષા લેવાની જીદ તેમના વિચારો સાથે આજપર્યત કેટલેક કરી ત્યારે તેમના મામાએ શરત મૂકી કે વિરોધાભાસ રહ્યો છે. તેઓશ્રી દ્રઢપણે
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
31, ૨૪૦ છે.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
માનતા કે, પંચાંગ અનુસાર પર્વોપર્વ આવી રહ્યા છે. તમામ તિથિઓમાં ક્ષય અને વૃદ્ધિ થય આજે, શનિવારે તેઓશ્રીના પાર્થિવ છે. તિથિના ક્ષય વખતે પૂવતિથિએ અને દેહના અંતિમ સંસ્કાર થાય તે પહેલાં તિથિની વૃદિધ વખતે ઉત્તર તિથિએ આરા- અંતિમયાત્રા દ્વારા જેનેને તથા જૈનેતરાને ધના કરવાની માગ શાસ્ત્રસિદધ છે તેવી તેમનાં દર્શનને લાભ મળશે. ઘોષણું તેઓ જીવનભર કરતા રહ્યા.
પૂજ્યશ્રીના છેલલા શબ્દો તેઓએ ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, બંગાળ, પૂ.આ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી સૌરાષ્ટ્ર, ઉત્તર પ્રદેશ વગેરે રાજયનાં મહારાજના શિષ્ય પૂ. શ્રી કીર્તિયશ વિજઅનેક શહેરોમાં ચાતુર્માસ કર્યા. અગણિત યજી મહારાજે છેલે પૂછ્યું કે, આપ તપશ્ચર્યાઓ, પ્રતિષ્ઠા સમારોહ અને શાસન તીર્થકરના ધ્યાનમાં લીન છે ને ? ત્યારે પ્રભાવનાના રૂડાં કાર્યો કર્યા. સંવત ૨૦૦૭ તેઓશ્રીએ “હા” કહીને પિતાની જાગ્રત માં અમદાવાદના ચાતુર્માસ પ્રસંગે પૂજય. અવસ્થાને પરિચય આપ્યો હતો. તેમણે શ્રીએ પ્રેમાભાઈ હાલમાં રામાયણમાં સંસ્ક- ઉમેર્યું હતું કે, “આની (શરીરની) મમતા તિનો આદશ” વિષય ઉપર જાહેર વ્યાખ્યા- નહિ છૂટે ત્યાં સુધી મક્ષ નહિ થાય.. ને આપીને સૌને વિસ્મયમુગ્ધ કર્યા હતા. મને
મને સાવધ રાખજે !” વળી, જગતના સૌ પૂજયશ્રી પૂર્ણ અનાસકત હતા. સુખમાં
છ માટે તેઓએ આશીર્વચન પણ લીનતા નહિ, દુઃખમાં દીનતા નહિ તે ઉચાર્યા હતાં કે, “તપધર્મની આરાધના તેમનો જીવનમંત્ર હતું. તેઓનું “જેન
કરી જલદી મેક્ષમાં પહોંચે !” પ્રવચન' નામનું સામાજિક ૪૬ વર્ષ સુધી
પૂજ્યશ્રીના અંતિમ શિષ્ય . પ્રગટ થયું હતું અને તે પછી અત્યારે
મુનિ હિતરુચિવિજયજીના ઉદગાર છેલ્લા ૧૫ વર્ષથી “જિનવાણી’ સાપ્તા
- પૂ આ. શ્રી વિજયરામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી હિકના પ્રકાશનની સેવામાં સહયોગ આપ્ય
મહારાજના અંતિમ શિષ્ય મુનિ શ્રી હતે.
હિતરુચિવિજયજી મહારાજે (શ્રી અતુલ
શાહ) ગદગદ કંઠે અને ભાવવિભોર વાણીમાં પાવાપુરી, સમવસરણ અને ગંધાર
કહ્યું કે, “પૂજ્યશ્રીને જીવનમાં બેથી ત્રણ જેવાં જૈન તીર્થોની સ્થાપના દ્વારા તેઓ
વખત જીવલેણુ વ્યાધિ લાગુ પડયા હતા. શ્રીએ પિતાને ઉકટ ભકિતભાવ પ્રગટ
છતાં જાણે મને દીક્ષા આપવા માટે જ એ કર્યો છે.
વ્યાધિમાંથી પાર ઉતરીને જીવતા રહ્યા આજે તે પૂજ્યશ્રીના કાળધર્મથી અગ- હતા. મારી લઘુદીક્ષા અને વડીદીક્ષાની ણિત જેને ઘેરા શોકમાં વ્યગ્ર બન્યા છે. પૂર્ણાહુતિ સુધી તેઓ ખૂબ રવસ્થ હતા. ભારતભરમાંથી અસ ખ્ય ભકતા અમદાવાદ (અનું પાના નં. ૨૪૨ ઉપ૨)
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઈન્સાફ કુદરતનો ખરે.
આ કુર આવ્યા છે અરે ! (રાગ- એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાંગ ભાવે હું નમું) દેહ નશ્વર છેડીને પ્યારા ગુરૂ ચાલ્યા ગયા સૌ સંઘની આંખે થકી આંસુ સરાવીને ગયા વસમી ઘડી બની છે ગુરૂ ક્યાં આંખ છાની રહે ઈન્સાફ કુદરત અરે આ કુર આવ્યું છે. અરે ! અમ આંખડી રડતી રહીને આપ ચાય ગયા અમ દિલના આ દઈને જોયા વિના ચાલ્યા ગયા આ વેદનાથી પીડિત હયે હે સૂરીશ્વર વંદના ! ઈન્સાફ કુદરતને ખરે આ કુર આવ્યું છે અહા, શાને સિધાવ્યા રામચંદ્ર ચંદ્ર બે–સહારા છોડીને આ દાસ નિરાધાર છે બસ કે નહિ આધાર છે આધાર નોંધારા તણે ચાલ્યો ગયો છેડી પરે ! ઈન્સાફ કુદરતને ખરે ! આ કુર આવ્યા છે અરે ! આ તે જ રસ્તે છે ગુરૂ તુજ હેળીને લાવ્યા અને પણ તે જ રસ્તે આપની આ પાલખી કાઢી અમે ચિતા મહી સળગી ગયે આ દેહ અમ જતા રહ્યા . ઈન્સાફ કુદરતને ખરે ! આ કુર આવ્યો છે અહા. આ સાધુવંદે આપના આ દેહને કેમળ કર્યો ને પાપી જેવા તે અમે ચિતા ઉપર મૂકી દીધો, વીત્યા અહીં તે દિવસોની યાદ આવે છે હવે ઈન્સાફ કુદરતને ખરે ! આ કુર આવ્યા છે અને ઝેરના ઘુંટડા ગળીને પ્રેમ–અમૃત તે ધર્યા આ હળાહળ કળજુગે પણ ઝેર મનમાં ના ભર્યા તેયે અમર કરી ના શકયા તુજ દેહને સહેજે જરા ઈન્સાફ કુદરતને ખરે ! આ આવ્યું છે અહા. જીવનમહિ હેળી સહીને તે દીવાળીને ધરી, કંટક બધાં સહી તે લીધાને પુષ્પશસ્યાને ધરી, ગુમરાહના હૈ રાહબર ! પોકાર જઈને કયાં કરૂં ઈન્સાફ કુદરતને ખરે ! આ દુર આવ્યું શું કરું ?
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૨
આ વેદનાથી પીડિત વચનાથી અમે ગુણ ગાવતા હું યા તણી આ વેદનાને આપને સભળાવતાં હું દર્દીના હમ પ્યારા ! કર્યાં ય તુ· મળતા નથી ઈન્સાફ કુદરતના ખરે ! આ ક્રુર આવ્યું છે અહી” જયાં તાહરી ના યાદ આવે ત્યાં જવું કેવી રીતે ? જયાં તાહરા કદમા પડ્યા હૈ ત્યાં જવુ કેવી રીતે ? તુજ માની મઝિલ મહી આ જીવનને વીતાવ'. ઇન્સાફ કુદરતના ખરે આ કુર આવ્યા શુ કરૂ ? પ્રભાતમાં સૂર્યાસ્તને જોયા નથી કયારે અમે પણ જીવનના આ માડમાં આજે નિહાળ્યા છે અમે આ સૂર્ય-અસ્ત એવે થયા સુખ્યાં કદૃિ એશુ નહિ ઇન્સાફ કુદરતના ખરે ! આ ક્રુર આવ્યા છે અહી. તમને મૂકીને એકલા સાબરમતી આવ્યા અમે શૂનકાર છે' રહેવા અહી' મન માનતું નથી રે હવે, અમ મન તણી આ વેદનાને જાણનારા ફ। નથી, ઇન્સાફ કુદરતના ખરે આ ક્રુર આવ્યા છે અહી અલિવદા ગુરૂવર તણી આ આખરી સૌ સધર્ન વેદના વરસ સુધી ભૂલાય ના સૌ સંધને તુ એક પયંગબર હતા જિનવાણીના ચાલી ગયી ઇન્સાફ કુદરતને ખરે ! આ ક્રુર આવ્યો છે અહો !
(અનુસ′ધાન પેજ નં. ૨૪૦ નુ' ચાલુ) આજે મારા જેમ પણ પૂરા થયા અને એમના આત્મા દિવ્ય પંથે ચાલી નીકળ્યેા. પૂજયશ્રીએ મારી ઉપર અપાર વાત્સલ્ય. વરસાવ્યુ છે...
: શ્રી જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
નિમળતુ નિષ્ણ
અમદાવાદના ભદ્રકાળી માતાના મર્દિન ૨માં દર વર્ષે આસા સુદ ૧૦ના દિવસે.
૧૦
૧૧
—શ્રી ચદ્રરાજ (રાજુભાĮ પંડિત)
૧૨
આકડાના વધ કરવાની પ્રણાલિકા હતી. તેની સામે પૂ. આ. શ્રી વિજયરામચ'દ્ર સુરીશ્ર્વરજીએ વિ. સ. ૧૯૭૬માં વિરોધ કર્યાં હતા. અનેક તેમની સાથે જેડાયા હતા. અને તેમના વિરાધને કારણે મેકડાના વધ અટકી ગયા હતા.
(ગુજરાત સમાચાર)
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
EA ELH22)
*
૧
ટે
III &
વિક્રોલી (વે.)
લાભ લઈ પૂજયશ્રીનું ગુરૂપૂજન કરેલ. બાદ પૂજય પાદ જિનશાસનના મહાન જયેતિ. પૂ. મુ. હર્ષશીલ વિ. મ. તેમજ પૂ. પ. ધર તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્
શ્રી ગુણશીલ વિ. ગ. નું ચાતુર્માસની વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની
મહત્તાને સમજાવતું પ્રભાવક પ્રવચન થયેલ. આજ્ઞા અને આશીર્વાદથી તેઓશ્રીજીનાં . ચામૌસિક છઠ્ઠ તપ. દર રવિવારે વિવિધ પરમતપસ્વી શિષ્યરત્ન પૂ. પંન્યાસપ્રવર શ્રી
અનુષ્ઠાનેની જાહેરાત થયેલ. બાદ નિમ્નભદ્રશીલ વિજયજી ગણિવરનાં શિષ્યરતન
લિખિત ભાગ્યશાલીઓ તરફથી ગુરૂપૂજન મધુરભાષી પૂ. મુનિપ્રવર શ્રી કુલશીલ
સંઘપૂજનાદિ થયેલ. વિજયજી મ. તથા મધુરપ્રવચનકાર પૂ. ૧. શ્રી મનીષ કર્પોરેશન, ૨. વી. ડી. પંન્યાસપ્રવર શ્રી ગુણશીલ વિજયજી ગણિ- જવેલર્સ, ૩. શ્રી મદન સ્ટીલ કે।. વરનાં શિષ્યરત્ન પૂ. મુનિરાજ શ્રી હર્ષ– ૪. શ્રી શિવજીભાઈ ચત્રભુજ શાહ ૫. શ્રી શીલ વિજયજી મ. આદિ ને ચાતુર્માસ રાયશીભાઈ શિવજી છેડા ૬. શ્રી ઉમેશચંદ્ર પ્રવેશ અ. સુ. ૧૧ સોમવાર તા. ૨૨-૭– ભોગીલાલ શાહ ૭. ભૂપેન્દ્રભાઈ કાંતિલાલ ૯૧નાં ભવ્ય રીતે થયો. આ પ્રસંગે શાહ ૮. શ્રી પોપટભાઈ માંડણ ગાલા બેરીવલીથી પૂ. પંન્યાસપ્રવર શ્રી ગુણશીલ ૯ શ્રી હર્ષદરાય છગનલાલ શાહ ૧૦ કે. વિજયજી ગણિવર પણ પધારેલા સવારે મીનાબહેન મહેતા ૮-૦૦ કલાકે શા. દામજી સામજી ઈન્ડ- આમંત્રિત મહેમાનોની સાધર્મિક સ્ટીયલ એસ્ટેટથી સામૈયાની શુભ શરૂઆત ભક્તિ પણ સુંદર રીતે થયેલ સામુદાયિક થયેલ. વિવિધ માર્ગો ઉપરથી પસાર થઈ ૯-૦૦ વાગે જિનાલયમાં ત્યવંદનાદિ
આયંબિલ પણ સારી સંખ્યામાં થયા... બાદ ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશ થયેલ. વિશાળ
સામૈયામાં સુંદર રીતે બેડા શણગારેલા મેદનીની વચ્ચે વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી હતા. આકર્ષક અવનવી ગહેલીઓ પ્રવચન ખંડમાં પૂજયશ્રીનું મંગલાચરણ પણ સારી સંખ્યામાં થઈ. થયા બાદ નવકારની ધૂન તેમજ સ્વાગત પૂજયશ્રીનાં પ્રવેશદિનથી જ ચાર મહિના ગીત બોલાયેલ. બાદ ગુરૂપૂજનની ઉછામ- આયંબીલખાતાની પણ શુભ શરૂઆત થયેલ. ણીને પ્રારંભ થયેલ. ઉમેશચન્દ્ર ભેગીલાલ પૂજય પાદ ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના આશીર્વાદથી શાહ (મરીન ડ્રાઈવ) ઉછામણીને સુંદર ઘણુ વર્ષે પૂ. મુનિવરેને ચાતુર્માસમાં
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૪
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ગાયે મળવાથી ઉત્સાહ, ઉલાસ સુંદર છે. તેમની ભકિત શ્રી લલિતભાઈ તરફથી થઈ પ્રવેશના દિને જ અ. વ. ૭ શુક્રવાર હતી. તા. ૨-૮-૯૧ થી શરૂ થતા શ્રી ઉત્તરા- અમદાવાદ- ભકિતવર્ધક સમ્રાટનગર યયન સૂત્ર તેમજ શ્રી ધમરને પ્રકરણ તપ. જૈન સંઘ દ્વારા શ્રા. સુ. ૧ ના પૂ તેમજ દર રવિવારે “શ્રી જેને મહાભારત” એ પં. શ્રી મહિમા વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં ત્રણે થે વહરાવવાની તેમજ જ્ઞાન પૂજા પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીઅષ્ટપ્રકારી પૂજ ગુરૂપૂજન આદિની ઉછા- શ્વરજી મ.ના ગુણાનુવાદની સભા રાખી મણીએ પણ સુંદર થઈ.
હતી. ગુણાનુવાદ બાદ સ્વ. પૂ. શ્રીજીની પૂજ્યપાદ ગચ્છાધિપતિશ્રી તેમજ શ્રદ્ધાંજલિ આપતે ઠરાવ કર્યો હતે. પૂજ્ય તપસ્વી પંન્યાસજી મ. ની કૃપાથી જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા... સંઘમાં સુંદર ધર્મારાધના ચાલી રહી છે.
પ્રતિદિન :- સવારે ૮.૧૫ થી ૧૦-૧૫ દેશી વિનોદરાય શાંતિલાલ ચાલતાં પ્રવચનમાં લોકે સુંદર લાભ લઈ શમભુવન, આણંદાબાવા ચકલા, રહ્યા છે..
- જામનગર.
વોરા ભેગીલાલ કેશવજી જામનગર– ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ
કણબી વાડ, ચાંચડ શેરી, ભાવનગર ખાતે પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્ર સૂ. મ. - આદિની નિશ્રામાં શાહ જગજીવનદાસ સુખ
મહેન્દ્રભાઈ પ્રભુદાસ શાહ લાલ બારભાયા કારીયાણીવાળા હ. લલિત
ઘોઘા ગેઈટ, ખાઈવાળે ખાંચે, કુમાર જગજીવનદાસ બારભાયા (હાલ
ભાવનગર: મસ્કત) તરફથી શાંતિસ્નાત્ર મહોત્સવ - પાનાચંદ કચરા શેઠીયા ઠાઠથી યોજાયો હતો અષાઢ વદ ૧૪ના
૨૦૩ સહકાર નીકેતન સે. લી. કુંભસ્થાપનાદિ થયું શ્રા. સુ. ૨ ના સવારે
સીતારામ પ્રકાશ સ્કુલ પાસે, નવગ્રહાદિ પૂજન તથા બપોરે ઠાઠથી વડાલા વેસ્ટ, મુંબઈ નં. ૩ શાંતિસ્નાત્ર ભણાયું વિધિ માટે ભાઈશ્રી વિારા રાજેન્દ્ર ધારશીભાઇ નવીનભાઈ પધારેલ પૂજા ભકિતમાં શ્રી શેલે જા બિલ્ડીંગ ત્રીજે માળે વિમલ જિનેન્દ્ર સંગીત મંડળે આવેલ. રૂમ નં. ૧૨ જુની પોલીસ ચોકી સામે,
જીવદયાની ટીપ સારી થઈ હતીઆ મલાડ વેસ્ટ મુંબઈ–૬૪ પ્રસંગે કારીયાણી ઉપરાંત બેટાદ, રાજકેટ શાહ ઝવેરચંદ લાધાભાઈ અમદાવાદ વિ. સારી સંખ્યા આવેલ લાખાબાવળ (જામનગર)
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
! યુગપુરૂપ પ.પૂ. આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્ વિજ રામચંદ્રસુરીશ્વરજી મહારાજાને ૬
માપાંwલ
મ...વં... ૧ ૨ ફાગણ વદાથ. દહેવાણ, દક્ષા. વિ. સં. ૧૯૬૫ સુતે... પાકે છે આચાર્યપદ વિ.સં.૧૯૯ર છે. સુદ છઠમુંબઈ વગ વસ: વિ.સં.૨૦૧અપાડવ૮૧ ૮.અમદાવાદ - જેમના નામે ઈતિહાસેની પરંપરા સર્જાતી હતી. જેમનું નામ સાંભળતાં જ રાખે છે અમાએ પમ શાંતિ અનુભવતા. સત્યનું સંરક્ષા અને સમર્થન કરવાં માટે જેમની ! { પ્રતિમા હરહમેશ વધુ ને વધુ તેજસ્વિતા ધારણ કરતી જતી હની. જેમની આંખમાંથી રે
મા શીતલ તેજ વસતું. જેમના વચનમાં પ્રબળ ઉત્સાહ અને અખંડ આશા- ૬ છે હવે વહ અનુભપાત.” જેમણે જીવનના અતિ . ય રૂપ મુકિત -- પદ હદયમાં આ
પા કરીને, એ મહાપદને લોકોના અતરમાં સ્થિર કરવાને ળ મહાપુરૂષાર્થ કરવા ના આ મહાપદની આરાધનામાં જ જીવ વિતાવ્યું હતુંજેના અંતરમાં છે { "સવિ કે શાસન શી' જે પી કકટ માપના છે. લા ધાન સુધી ન હતી. તે જ કરી ના અંતરાધાર, કારૂ વાવતાર, સુવિહિત શિર મણિ પરમ છે. પ્રના પક, ખ્યા વાવ પતિ, સુવિશાલ ગાધિપતિ પૂ ય પાદ આ ર્ય દેવ વિજય મચ જ સ્થિર૦) મહારાજાના અનન પારો ની કમૃતિમાં અમે સ ભકિત ન મરે છે કે ભાવાંજલિ
છે , ' ા ધર્મના
નગરમાઇ . રામપુરા
વાહ! તારાચંદના મલુક ચંદ બાવા ન
ખવચંદ નામનીભાઈ
દીપચંદુભાઇ મગન લાલ મને લાગ રતનસીભાઈ
મહનભાઇ મનલાલ - વનીકાર ક મ દ નાઈ
.. સરપચંદ એ ગરમાયું ચીમનલાલ પુકમચંદ
થિી રવ દીયા વીરચંદભા, કમળ
સંધર કુંવરજીભાઈ બેગા ભાઈ શા ડાલ હુકમચંદ બાર
દાશ હાલચંદ્રભાઇ કાનજીભાઇ
શાહ નગીનદાસ કચરાભાઈ ને લોડા વડે { , મહ૬ સંપર', રાત...રામપુર સંઘ . દેવચંદભાઇ જેચંદભાઈ... નવા લે ? 5 શાહ વિદભાઈ આશાભાઈ દલાલ, પાલડી.એમ. વારી ભેગીલાલ ચુનીલાલ... પાલડી માં ના રા તીલાલ હરીલાલ ઝવેરી બારોલી ધ દેશી હાલચંદ ભાઈ વિરજીભાઈ જેતડા
શેડ ચલ કે હુ ચંદ... મા પાવડ
પાપ દલાલ મસુર વીમ લાલ ગુમાન ચંદ
મારા વિદભાઈ બાદરમ બાવન - (અતિ ટેક્ષ, ચંદ્ર ક, આર. ડી. ) છે.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
GOOG
0
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
0 0
poe
Reg. No. G/SEN 84 oppo
એકહિતી
Yo
• अइपसरियावि लच्छी गरुयाण मणं ण तरलेइ
000404
0
0
0
0
0
0
0
0 ગમે તેટલી લક્ષ્મી મેાટા પુરુષોના મનને ચંચલ કરતી નથી. હું આત્મન્ ! તુ' વિચાર કે પૂર્વના મહાપુણ્યશાલિ
હતી
દરિદ્ર
0
0
પાસે જે શ્રી મતાઇ તેમાંની કેટલી તારી પાસે છે ? તેમની શ્રીમતાઇની અપેક્ષાએ તે તુ સાવ જ મૈં છે. છતાં પન્નુ તારા પુણ્ય ચૈાગે તને જે કાંઇ શ્રીમ'તાઈ પ્રાપ્ત થઇ છે તેના તુ' વાત- 0 ” વાતમાં ગવ કરે છે તો વિચાર તારુ શુ થશે ? આ શ્રીમંતાઇ ગ કરવા જેવી છે કે ॥ શ્રીમ’તાઇના સદુપયોગ કરવા જેવા છે ! જે તું શ્રીમતાઇના ગવ કરીશ તે આજના શ્રીમતાની જગતમાં શી આબરૂ છે ? લેાકેા જ કહે છે કે તેનું નામ મૂકે ! અને ॥ શ્રીમ'તાઈના સદુપયોગ કરે, બધાને વહેંચીને આપે તે તેની પ્રશ'સા થાય છે. આજે ( તે મેળવેલી લક્ષ્મી પણ વખાણવા લાયક છે ખરી ? આજે માટાભાગની પાસેની લક્ષ્મી મેં પાપાનુબધી પુણ્ય વાળી છે. પાપ કરે તો જ તેનુ' પુણ્ય ફળે તેવી હાલત છે તે તેના 0 મેં જરાપણ ગવ કરવા તે તને વ્યાજબી છે ?
0
0
0
0
0
0
0
0
મહાપુણ્યદયે જનકુળમાં જન્મેલા એ પુણ્યાત્માએ ! તમે સૌ શ્રી મહાવીર 0 પરમાત્માના અનુયાયી છે. તે શ્રી મહાવીર પરમાત્માના આત્મા નયસારના ભવમાંસભ્ય ફત્વ પામ્યા તે પૂર્વે જે શ્રીમ'તાઇમાં આળાટતા હતા. તેા તેમના કુટુંબીએ તેમને ( હિત શિક્ષા દેતા કે- “આ શ્રીમંતાઈના ગવ કરવા જેવા નથી. અનેકને વહેંચીને () આ વાપરવા જેવી છે ?
0
0
માટે જો સઘળાય દારિદ્રયને દેશવટા દેવા હાય અને આત્માની અનતી અમીરીના Ö અનુભવ કરવા હોય તેા પ્રાપ્ત શ્રીમ'તાઈના જરા પણ ગવ ન કર. લક્ષ્મીનાં દાસ છે ( બનવાને બદલે લક્ષ્મીને દાસી બનાવ. ત્રણે લોકની લક્ષ્મી તારા ચરણમાં આળેાટશે. " માટે વિચાર... જા....!
0
0
0
0
0
પ્રજ્ઞાંગ |
පපපපපපපපපපපපපපපපස જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લાટ-જામનગર વતી તતંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણુ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફોન : ૨૪૫૪૬
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
રસૂરિ
ર, નગર
નમો ન૩વિસા તિર્થંયરાનું સમાર્ં-મહાવીર પન્નવસાળાÍ
શાસન અને સિદ્ધાન્ત રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર
6927
EING BUSS DIRE
(
નમસ
(અઠવાડિક)
मा.श्री. कालागर खरि ज्ञान मंदिर श्री महावीर जैन आराधना केन्द्र, कोबा તા. ૧૦-૯-૯૧
વર્ષ જ
S&F FS-16
गुणसुट्ठिओ चिय परं ठावेइ गुणेसु सुप्पसिद्धमिणं । न हि वुज्झतो सोहण अप्पणा तारए अण्णं ।।
/I/6]?
કે ૫-૬
જે સ્વયં ગુણવાન હોય, પાતાના ગુણામાં સ્થિર-મક્કમ હોય
તે જ આત્મા, ખીજાઓને ગુણમાં સ્થિર કરે છે કે ગુણ પમાડે છે આ વાત જગતમાં સુપ્રસિદ્ધ જ છે કે-પેાતાના દુ:ખ શાકથી ડૂબતે આત્મા કયારે પણ બીજાને તારવા સમર્થ બનતા નથી.
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રુતજ્ઞાન ભવન ૪૫-દિગ્વિજય પ્લોટ
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)IND!A-PIN-361005.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
? જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
શુભેચ્છકે ૫. મુ. શ્રી મોક્ષરતિ વિજયજી. મ. ૪ જયેશભાઈ છનાલાલ શાહ તથા પૂ.મુ. શ્રી તત્વદર્શન વિજયજી મ. લેઢિાવાળા તારદેવ ની પ્રેરણાથી
૫ ગુણવંતીબેન છનાલાલ શાહ * ૧ જ્યોતીન્દ્રભાઇ સુંદરલાલ શાહ લેદ્રાવાલા તારદેવ એ– નવપદ ૬ માળે
૬ પીયુષભાઈ છનાલાલ શાહ શાંતાદેવી રેડ, નવસારી
લેદ્રાવાલા તારદેવ B ૨ અરવિંદભાઈ રમણલાલ શાહ ૭ હેમાબેન પીયુષભાઈ શાહ આ ૨. છ. આરાધના ભવન
લદ્રાવાલા તારદેવ - પ્ર. જી. હોસ્પીટલ સામે
૮ મનીષાબેન જયેશભાઈ શાહ નવસારી
- લદ્રાવાલા તારદેવ ૩ ચુનીલાલ જે. શાહ - - |
૯ વીરેન્દ્રભાઈ રતિભાઈ clo શાહ ટ્રાવેલ્સ
A .|
ગવાડાવાલા : હાઇવ સોપીંગ સેન્ટર રજે માળે ચીરા બજાર નવી વાડી
કુશીયા તળાવ સામે, નવસારી | નારાયણ બિડીંગ ૩જે માળે મુંબઈ છનાલાલ ભોગીલાલ શાહ (તારદેવ ! દિલીપકુમાર એચ. શાહ તથા મુંબઈ)ની પ્રેરણાથી
અભયકુમાર એચ. શાહની પ્રેરણુથી 8 ૧ કરમશી કચરાભાઈ
૧ દેવીચંદજી રતનચંદજી ભણશાળી ૫૦૫ આર્થર રેડ હીરાકુંજ * | " co હાડેજા જેન સંઘ તારદેવ મુંબઈ-૩૪
| હાડેજા (જી. જાલેર) (રાજ) ર રતિલાલ નાથાલાલ લોદ્રાવાળા | ર હસમખલાલ બી. ગોપાણી
૧૯૩-૬ જવાહરનગર રેડ ન. ૩ [ : કાર્ટીવલી મુબઈ-૬૬
ગોરેગાંવ મુંબઈ-૬૨ ૩ જયંતિલાલ શકરચંદ લોદ્રાવાળા
૮-૭૦૨ પાવાપુરી અશોક રોડ કાંદીવલી ઈટ મુંબઈ–
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
જેમ/રજા તથા ૪૦૮૮૬
– ૩
'હા'/૨ દેશો/k(રક ૬ સા. શ્ર૯રુરજમલ 22121 ano BRYOY W Tezlode pell del
]
II
|
તેત્રીઓ:- જી. પ્રેમચંદ મેઘજી શુક્ર :
. ( ઈ) હેમેન્દ્રકુમાર જજસુજલાલ શાહ,
જોટ) સુરે ચદ જેઠ
( ) ૨ાજાચક પકજી ગુઢકા
(જa)
( અઠવાડિક) आज्ञाराछा विराहदा च, शिवाय च मवायच
છે. વર્ષ ૪] ર૦૪૭ ભાદરવા સુદ-૨ મંગળવાર તા. ૧૦-૯-૯૧ [ અંક ૫-૬ હું વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦
પર્વાધિરાજની પાવન પધરામણ..
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓ જગતના જીવને અનંત દુખમય છે સંસારથી છૂટી અનંત સુખમય પરમપદ (મેક્ષ)ને પામી શકે, એ માટે એના ઉપાય 8 તરીકે સમ્યગ્દશન-જ્ઞાન-ચારિત્ર સ્વરૂપ મેક્ષ માર્ગની સ્થાપના કરે છે. તે મોક્ષમાર્ગની છે આરાધના માનવભવમાં જ સંપૂર્ણ પણે થઈ શકે છે. મહામાર્ગની આરાધના કરવા જેવો જ માનવજીવનને અન્ય કેઈ ઉરચ સદુપગ નથી, પરંતુ જે આત્માઓ હમેશા કર્મના
યેગે ધર્મ કરવાના સંગ ધરાવતા નથી કે કરતા નથી, તેઓ પણ જીવનમાં મોસા- 4 R માર્ગની આરાધનાથી વંચિત ન રહી જાય, તે માટે અનંતજ્ઞાનીઓએ દર્શાવેલ પર્વ દિવસનું આરાધન ઘણું જ ઉત્તમ કેટિનું છે. તે તે પર્વોની આરાધના તે તે દિવસે સાથે નિયત થયેલી છે, આથી માત્ર આરાધનાનું જ મહત્વ છે, પણ આરાધના માટે અનંતજ્ઞાનીઓએ નિયત કરેલી પર્વતિથિઓનું મહત્વ નથી. એવું શ્રી જૈન શાસનના પરમાર્થને પામેલે કઈ સુજ્ઞ મહાનુભાવો બેલી શકે નહિ.
“આરાધના કરે ! કયા દિવસે કરવી તેની ચર્ચા ન કરે.” આવું જે કંઈ બોલે છે છે તે યોગ્ય નથી. પાકિ, ચાતુર્માસિક અને સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણ કરવાની ભગવાને જેમ
આજ્ઞા ફરમાવી છે, તેમ તે તે પ્રતિક્રમણ કયા દિવસે કરવાં તે પણ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં
શાસ્ત્રમાં જણાવવામાં આવ્યું છે. જ્ઞાનિઓએ ત્યાં એવું નથી ફરમાવ્યું કે પંદર દિવ- છે 5 સમાં ગમે ત્યારે પાક્ષિક પ્રતિક્રમણ કરે, ચાર મહિનામાં ગમે ત્યારે મારી પ્રતિક્રમણ !
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરો અને બાર મહિનામાં ગમે ત્યારે સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ કરે, પરંતુ ત્યાં એવું સ્પષ્ટ છે. કે ફરમાવ્યું કે ચૌદશે પાક્ષિક, અષાઢ, કાર્તિક અને ફાગુન સુદની ચૌદશે માસી અને તે છે ભાદરવા સુદ ૪ થા સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણ કરવું જોઇએ.
આ સંવત્સરી મહાપર્વ પૂર્વે ભાદરવા સુદ પંચમીનું હતું. પરંતુ, ભગવાન શ્રી ! ૨ મહાવીર પ્રભુના નિર્વાણ બાદ કેટલાક વર્ષો–“મારા નિર્વાણ પછી અમુક વર્ષે સાતવાહન 8 રાજાની વિનંતીથી શ્રી કાલિકાચાર્ય પંચમીની સંવત્સરી સુદ ચોથમાં પ્રવર્તાવશે અને » સકળ શ્રી સંઘ તેને માન્ય કરશે” એવા ભગવાનના વચનને યાદ કરીને રાજાની વિનંR તિથી, શ્રી કલ્પસૂત્રના “નો જે q તે રદ ૩વાયાવિત્ત' એ આગમ-વચન 4 સુદ છઠ્ઠ પ્રવર્તાવવામાં બાધક બનતું હોવાથી સુદ છઠ્ઠ ન કરતાં ‘અંતરાવી હૈ કqç'
એ આગમવચન અનુસાર શ્રી કાલિકાચાર્ય ભગવંતે સુદ ચોથ પ્રવર્તાવી. ત્યારથી સકલ છે. 8 શ્રી સંઘ સુદ ચોથની આરાધના કરે છે. હવે એજ “ની સે વપૂર્..” એ શાસ્ત્ર છે વચનના આધારે, શ્રી કાલિકાચાર્ય મહારાજા પછી અદ્યાપિ પર્યત અનેક ધુરંધર સૂરિપુરંદરે થઈ ગયા છતાં, કોઈપણ મહાપુરૂષે તે એથની પાંચમ કરવાને વિચાર છે સુદ્ધાં કર્યો નથી.
આથી એક વાત ખાસ ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે કે જેમ રતનવીની આરાધના ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ કરવાની છે તેમ અમુક અમુક આરાધના તે તે નિયત દિવ. સોમાં કરવાની શાસ્ત્ર ફરમાવી તે તે રીતે જ, તે દિવસમાં કરવી જોઈએ એમાં જ ભગવાનના વચનને આદર છે, પરંતુ તે માટે-ગમે ત્યારે કરો, આને માટે નકામી
ચર્ચા ન કરે, એમાં શાસ્ત્રની વાત વચ્ચે લાવવી એ હાસ્યાસ્પદ છે આવું અજ્ઞાનતાથી 8 કે જ્ઞાનના મિથ્યા ઘમંડથી જેઓ બેલી રહ્યા છે, તેઓ ખરેખર શાસ્ત્રના વચનને ૨ અનાદર કરી મહાપુરૂની ભારેમાં ભારે આશતના કરી રહ્યા છે. માટે કોઈપણ સુજને છે { આવી ઉન્માર્ગ પ્રપણાના દોષમાં ન પડે એ જ આટલું પ્રાસંગિક જણાવવા પાછળને 8
આશય છે. અસ્તુછે હવે આપણે મૂળ વાત ઉપર આવીએ– 5 શ્રી જૈનશાસનમાં અનેક પર્વો છે, પરંતુ કર્મના મને ભેદનાર શ્રી પર્યુષણ મહાછે પર્વને પર્વાધિરાજ તરીકે સંબોધાય છે. તે પર્વની આઠ દિવસની આરાધનામાં-પાંચ ? છે કdબે, શક્યતા હોય ત્યાં સુધી વાર્ષિક અગિયાર કર્તવ્ય પૈકીના મોટાભાગનાં કર્તવ્ય, છે પૈધવ્રત, શ્રી કલપસૂત્ર તથા શ્રી બારસાસ્ત્રનું વાંચન-શ્રવણ, દેવસિક, રાત્રિક, ૪ પાક્ષિક અને સાંવત્સરિક પ્રતિક્રમણની આરાધના તેમજ દાન, શીલ, તપ અને ભાવ ધર્મની [ આરાધનને પણ સમાવેશ થઈ જાય છે.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧) પર્વાધિરાજની આરાધના માટેનાં પાંચ કર્તવ્યો છે | (૧) અમારિ પ્રવતન-પર્વાધિરાજની આરાધના માટે કોઈપણ જીવને ન મારવા !
સ્વરૂપ અમારિનું સ્વયં પાલન કરી અન્ય પાસે પણ અવશ્ય કરાવવું જોઈએ. પર્વારાધન માટે વાતાવરણની શુદ્ધિ આવશ્યક છે. સદાને માટે આરંભાદિકથી નિવૃત્ત નહિ થઈ શકનારા, આવા પર્વ દિવસમાં તો અવશ્ય આરંભાદિકથી નિવૃત્ત થાય અને અન્ય છે આત્માઓને પણ ઉપદેશાદિક દ્વારા આરંભાદિકથી નિવૃત્ત બનાવવાના ઉત્કટ ઉપાય છે
અવશ્ય જે. એ આ કર્તવ્યને પરમાર્થ છે. R (૨) સાધમિક વાત્સલ્ય-સમાનધમીનું વાત્સલ્ય સદાને માટે સેવવાનું છે, પણ 8 પર્વાધિરાજની સાધના માટે અવશ્ય સેવવાનું છે. આવા દિવસમાં પણ સાધમિક વાત્સ- છે છે ત્ય નહિ કરનારા પર્વની કિંમત શું છે એ સમજી શક્યા નથી. ધર્મની કિંમત સમ- ૨ જનારાઓએ આવા દિવસે માં અશ્રશ્ય સમાન ધર્મિઓનું વાત્સલ્ય કરવું જ જોઈએ.
(૩) પરસ્પર ક્ષમાપના-આ પર્વના પ્રસંગે તે “પરસ્પર દુન્યવી કારણે થયેલા છે - વૈર—વિરોધની ક્ષમાપના કરવી જ જોઈએ. પર્વાધિરાજની સાચી આરાધના આ કdપર વ્યના પાલન વિના ન જઈ શકે. જ્યાં સુધી કેઈની પણ પ્રત્યે અહિતકર વૃત્તિ રહે, તે છે ત્યાં સુધી આ પર્વની આરાધના થવી એ શકય નથી, માટે ઉપશમ–પ્રધાન શ્રી વીત- 8 { રાગ પરમાત્માનું શાસન પામીને, શુદ્ધ હૃદયથી દરેકે દરેક પ્રાણીની સાથે ક્ષમાપના છે કરવી જોઈએ.
(૪) અઠ્ઠમ તપ-ત્રણ દિવસના સળંગ ઉપવાસ આદિ સ્વરૂપ આ તપ, એ આત્મા ઉપર વળગેલાં કર્મોને તપાવી તેને અલગ કરવાનું પરમ સાધન છે. આત્મગુણ રોધક કર્મોને વિલય થવાથી આત્મા નિમલ બને છે અને એ રીતે નિર્મલ થયેલ છે આત્મા ક્ષમાપના જેવા નિર્મલ સાધનને સારામાં સારી રીતે કરી શકે છે.
(૫) ચૈત્ય પરિપાટી–અનુપમ ધર્મતીર્થ સ્થાપનારા શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓની ! છે મૂર્તાિએથી મંડિત થયેલ પ્રત્યેક શ્રી જિનમંદિરની યથાશકિત મહોત્સવ પૂર્વક યાત્રા 4 કરવી, એ આ કર્તવ્યનું સ્વરૂપ છે. આ પણ કાંઈ આરાધનાનું નાનું સૂનું સાધન નથી. છે આવા અનુપમ સાધને દ્વારા મોકામાર્ગનું અનુપમ રીતે આરાધન થઈ શકે છે.
કે (૨) પ્રતિવર્ષ એક વખત તો વિવેકી આત્માઓએ અવશ્ય આરાધવા ગ્યા
અગિયાર સુકૃત્ય ૧-શ્રી સંઘની પૂજા : સાધુ-સાવી-શ્રાવક-શ્રાવિકા રૂપ ચતુવિધ શ્રી સંઘની છે { યથાશકિત જઘન્ય, મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટ પ્રકારે પૂજા કરવી જોઈએ. સંસારથી નિસ્તાર
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
1 પામવાની ભાવનાવાળાએ શ્રી સંઘપૂજા જેવા સુકૃત્યને શકિત મુજબ આચરવું જોઈએ, | શકિત મુજબ કરાતી એવી શ્રી સંઘપૂજાને શાસ્ત્રમાં બહુ ગુણકારી વર્ણવી છે.
ર-સાધમિક ભક્તિઃ સમાન ધમવાળા સાધર્મિક કહેવાય. તેવા સાધમિકેને ! નિમંત્રણ આપી યથાશકિત વિશિષ્ટ પ્રકારની ભકિત કરીને આસન અને વસ્ત્રાદિક આપવાં તથા આપત્તિમાં ડુબી ગયેલા તે ભાગ્યશાલિએને પિતાના ધનનો વ્યય કરીને પણ ઉદ્ધાર કરે. કહ્યું છે કે જે આત્માએ દીન આત્માઓને ઉદ્ધાર નથી કર્યો, સાધર્મિકોનું વાત્સલ્ય નથી કર્યું અને હૃદયમાં શ્રી વીતરાગદેવને ધારણ નથી કર્યા, તે આમાં પોતાને જન્મ હારી ગયેલ છે.
૩-યાવાત્રિક પ્રતિવર્ષ વધુ વખત ન બને તે એક વાર પણ (૧) શ્રી જિનમંદિરમાં અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ રૂપ અષ્ટાબ્લિકા યાત્રા (૨) ભગવાનના બિંબને રથમાં પધરાવી યથાશકિત મહોત્સવ પૂર્વક આખા નગરમાં ફેરવવા રૂપ રથયાત્રા, અને (૩) શ્રી છે
શત્રુંજય, શ્રી ગિરનારજી આદિ તથા શ્રી તીર્થકર દેવાની જન્મ આદિથી પવિત્ર બનેલી છે ઇ કલ્યાણક ભૂમિએની કરવી જોઈએ. | ક-સ્નાત્ર મહોત્સવ : સર્વ પર્વોમાં અને તે ન બને તે દરેક વર્ષે એક વાર તો છે
ત્યમાં મહોત્સવ પૂર્વક શ્રી પેથડમંત્રીની જેમ સ્નાત્ર મહોત્સવ યેજ જોઈએ.
પ-દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિઃ ઋદ્ધિમાન શ્રાવકેનું આ એક પરમ કર્તવ્ય છે. જ્ઞાનિઓએ યોજેલા આ પરમ કર્તવ્યના પ્રભાવે આજે આપણે અનેક તીર્થોને ઉદ્ધાર થયે છે અને આ થઈ રહ્યો છે. અનેક જીર્ણ મંદિરોનો ઉધ્ધાર થયું છે અને થઈ રહ્યો છે. અનેક નૂતન છે. મંદિરોનાં નિર્માણ થઈ રહ્યા છે. દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ અને રક્ષા અનેક પ્રકારે કરવાની શારામાં 8 જણાવેલી છે. તેની કોઇપણ પ્રકારે વર્તમાનમાં કે ભાવિમાં પણ હાનિ થાય, એવું કેઈ ! પણ કાર્ય આ કર્તવના મહત્વને સમજનારે મહાનુભાવ કરી શકે નહિ. આની રક્ષા ૬ અને વૃદ્ધિના લાભ અપરંપાર છે, તે એની હાનિના કે એને મનઘડંત ઉપયોગ કરવાના છે. કે કરવાનો ઉપદેશ આપવાના નુકશાન પણ અપરંપાર છે.
૬-મહાપૂજા : શાસ્ત્રમાં દર્શાવેલી વિવિ મુજબ વર્ષમાં એક વાર પણ છેવટે છે રીત્યમાં “મહાપૂજા અવશ્ય કરવી જોઈએ. તે સમ્યક્ત્વની નિર્મલતા અને શાસનની પ્રભાવના આદિનું કારણ છે.
૭-રાત્રિજાગરણ : અર્થ અને કામની સાધના માટે અનેક રાત્રિઓમાં જાગૃત રહેનારા આત્માએ તે વિશેષે કરીને પર્વના દિવસોમાં તથા તીર્થના દર્શન વખતે, પ્રભુના કલ્યાણકાદિ દિવસોમાં તથા ગુરૂનિર્વાણ દિવસાદિમાં રાત્રિ જાગરણ કરવું જોઈએ. રાત્રિજાગરણમાં ધર્મધ્યાન, ધર્મવિચારણા, પ્રભુભકિત, મહાપુરૂષોના ગુણગાન વગેરેને સમાન વેશ થાય છે. તેમાં આજે જે અનેક પ્રકારની વિકૃતિઓ પેદા થઈ ગઈ છે, તેને તે કદી પ્રોત્સાહન આપવા જેવું નથી. (જુઓ અનું. પેજ ૨૫૪ અને પછી ૨૬પ ઉપર) 8
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
શાહ હરખચ ંદ ગાવિંદજી મારૂ (ઘાટકાપર)ની પ્રેરણાથી શુભેચ્છક સહાયકા
૧ શાહ કેશવજી રાયશી ગેાસરાણી cl સોંગ એજન્સી
૨૭–૩૧ મેટાવાલા બિલ્ડીગ ૧-૮ જુની હનુમાન ગલી
કાલબા દેવી રાડ, મુ.બઈ-૪૦૦૦૨ ર શાહ ગાવિંદજી મેપાભાઇ મારૂ
મહાવીર વિહાર ૫-૧૫ પ્લેટ ન. ૩૦-૩૧ ગરાડીયા નગર - ઘાટકેાપર મુ*બઈ-૪૦૦૦૭૭
૩ શાહ અવેરચંદ જેઠાભાઇ ગોપાલનગર ભીવંડી (થાણા)
૪ આર. ડી. ટ્રેડીંગ કાર્પોરેશન
૨૪ મહેતા બિલ્ડીંગ ત્રીજે માળે બીજી મુછારાવાડી
દાદી શેઠ અગીયારી લેન
સુ'બઇ-૪૦૦૦૦૨
૫ શાહ લીલાધર મેઘજી ગેાસરાણી
૨૫૯-૫ પુપાલા સદન
ડા, એની એસ ટ રાડ
એ ગાલ કેમીકલ
વલી સુ*બઇ-૪૦૦૦૦૨૫ ૬ શાડ જેઠાલાલ જેશ ગભાઇ
ડી ટી એમ સિલ્ક મિસ ૩૬૧ લાહારી ક પાઉન્ડ કલ્યાણરાડ ભીડી (થાણા)
૬ શાહ ઝવેરચંદ સામજીભાઇ સૂર્ય કીરણુ સાસાયટી ૭૩૧ કાસારગલી ગોકુલનગર ભીવ’ડી (થાણા)
૭ શાહ અમરતલાલ વીરપાળ (જોગવડવાલા) પાયલ ટેક્ષટાઈલ એજન્સી
૨૩-૨૫ જુની હનુમાનગલી ખીજેમાળે કાલબા દેવી રેડ, મુ.બઇ-૪૦૦૦૦૨ ૯ શ્રીમતી પદમાબેન પુજા કરમણુ ચ'દરીયા
(લાખાબાવળવાળા)
Clo મેાતીચંદ પી. શાહ
ડી. બી. રાડ, પહેલે માળે,
આર. એસ. પુરમ, કાયમતુર-૬૪૧૦૦૨
શુભેચ્છક
૧ જયન્તિલાલ આર. શાહ મારૂતિ એજન્સી
૨૦-૨૧ જુની હનુમાન ગલી માટાવાલા બિલ્ડીગ ૧-૧૧ કાલબાદેવી રાડ, મુ.ખઈ-૪૦૦૦૦૨
૨ મનહરલાલ મનસુખલાલ કાઢારી 1૦ ધીરજલાલ એન્ડ થ્રધસ સ્ટેશન રોડ, નવસારી ૩૯૬૪૪૫
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮-શ્રુતજ્ઞાનની ભકિત : આ કલિકાળમાં શ્રી જિનમૂર્તિની માફક શ્રુતજ્ઞાન પણ 8 સંસાર સાગર તરવા માટેનું અમેઘ આલંબન છે. તે શ્રુતજ્ઞાનની લખવા-લખાવવા-નવા છે જ્ઞાનભંડારે બનાવવા-જુનાની રક્ષા કરવી, આદિ અનેક પ્રકારે ભક્તિ કરવી જોઈએ. ૧ સમ્યજ્ઞાનની નિર્મળતાનું એ પરમ કારણ છે.
૯-ઉદ્યાપન : જીવનમાં કરેલા શ્રી નવપદજી, એકાદશી, વિશસ્થાનક, રેહિણી તેમજ અઠ્ઠાઈ, પંદર, માસક્ષમણ આદિ અનેક પ્રકારનાં તપ કર્યા બાદ તે તપની શોભા છે માટે, તે તે તપોની પ્રભાવના માટે અને તપના માર્ગે જગતના પ્રાણીઓની વૃત્તિને ? આકર્ષવા માટે, રત્નત્રયીનાં સાધનેને મૂકવા પૂર્વક વિવિધ પ્રકારે ઉદ્યાપન કરવું જોઈએ, 8
એમાં સાધુ ભગવંતની નિર્દોષ ભક્તિ, સીદાતા સાધર્મિકોને રત્નત્રયીની સાધનામાં છે - સહાય-વગેરે અનેક પ્રકારના લાભને સમાવેશ થાય છે.
૧૦-તીર્થપ્રભાવના : અનેક પ્રકારે સર્વ પ્રકારના પ્રૌઢ આડંબર પૂર્વક ગુરૂપ્રવેશ છે મહેસવ–આદિ દ્વારા વર્ષમાં એક વાર પણ તીર્થની પ્રભાવના અનેક યોગ્ય જીવોના 8 હે યામાં ભગવાનના શાસન પ્રત્યે બહુમાન પ્રગટે એવી શાસનની મર્યાદા મુજબ યથા
શકિત કરવી જોઈએ. # ૧૧-આલોચના : પ્રાય: ધનથી સાધ્ય એવા દશ કર્તવ્ય વર્ણવ્યા બાદ જ્ઞાનિએ { પ્રતિવર્ષ જઘન્યથી એક વાર તે સદગુરૂ સમક્ષ જીવનમાં કરેલા પાપની આલોચના કરવાનું ફરમાવે છે. આલોચના વિના જીવનમાં થયેલા પાપોની શુદ્ધિ થવી શકય નથી. પાપારૂપ શલ્યને આલેચ્યા વિના જે આત્મા મૃત્યુને પામે છે તેનું “શશયમરણ” કહેવાય છે. એવા જીવની સદ્ગતિ થવી મુકેલ છે.
૩-પૌષધવ્રત # ધર્મની પુષ્ટિ કરે તેનું નામ પૌષધ આત્માના ધર્મને પિષે, નિર્મલ કરે તેવી ક્રિયા છે છે તે પિષધ. ચાર પ્રહાર કે આઠ પ્રહર માટે સઘળા પાપ વ્યાપારનું વજન કરીને કરવાને શું છે અને તેમાં કેવળ સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન–ચારિત્રની આરાધના તથા દેવવંદનાદિ ક્રિયા છે 8 તત્વશ્રવણ. સ્વાધ્યાય આદિ કાર્યો જ કરવાનાં છે પરંતુ ઉંઘવાનું, વાતચિતે, નિંદા શું
કુથલી આદિ કરવાના નથી. આ પૌષધ, એ વિરતિની ક્રિયા છે. જીવનભરની સામાયિક- 3 છે સર્વ વિરતિની શિક્ષા માટેની તાલીમ છે. પૌષધના અઢાર ને ટાળવા પૂર્વક અને ઉદાયન છે { રાજર્ષિની જેમ વિધિપૂર્વક તથા તત્વચિંતામાં રહીને કરાયેલે પૌષધ, આભાને સર્વવિરતિના છે. આ ભાવ પેદા કરી કાળ–સંગાદિની અનુકુળતા મળી જાય તે કેવળજ્ઞાન પમાડી શિવસુખને ૪ છે પમાડનાર બને છે. આ પર્વાધિરાજમાં આ પૌષધવ્રતની પણ આરાધના થઈ શકે છે. આ
સવસૂત્રશિરોમણી શ્રી કલ્પસૂત્ર વાંચન-શ્રવણ પર્વાધિરાજના ચોથા, પાંચમા, છઠ્ઠા અને સાતમા એ ચાર દિવસમાં સવાર-બપોર- . છે ઉભયટેક થઈને પૂ. ગુરૂમહારાજાઓના શ્રીમુખે શ્રી ક૯પસૂત્ર-ટીકાનું વાંચન શ્રવણ અને ૨ મ જયાં પૂ. ગુરૂ-મહારાજાઓને વેગ ન હોય ત્યાં પૂ. આ. શ્રી જ્ઞાનવિમલ સૂ. મ. રચિત A ઢાળિયાનું વાંચન-શ્રવણ થાય છે. તેમાં મુખ્યત્વે ચરમતીર્થપતિ શ્રી મહાવીર પરમાત્માનું !
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
મિચ્છામિ દુકકડમ”
–પૂ. આ. વિજયમુકિતપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. જહા હા હા હા હા હા હું
પર્વાધિરાજ શ્રી પર્યુષણા મહાપર્વની મુંઝાય છે, ને પ્રેમને એ અગાધ ધોધ જે વિશ્વભરને માટે કહી શકાય એવી છે કેઈ અંતરની ભૂમિમાંથી નીકળી વિશ્વભરની ભૂમિ મહાન ભેટ હોય તો તે છે. “મિચ્છામિ પર વહેવા સર્જાયેલ હોય છે એ અંદરને કકડને મહામંત્ર
અંદર બંધિયાર બની જતાં સૂકાઈ જઈ પ્રેમ અને મૈત્રીને જે પ્રતીક છે ! વેર વિલીન થઈ જવા ન સર્જાય હોય એ અને વિરોધને પડકારનાર જે પ્રચંડ બની જાય છે. એ પરિણામે એક દિવસ શકિત છે!
એ આવે છે કે જગતભરના પ્રાણીને યુદ્ધ એલાન નહી પણ યુદ્ધ વિરામ પોતાના પ્રવાહમાં પવિત્ર કરી દેવાની તાકાત માટેની જે વહીસલ છે.
ધરાવતે એ પ્રેમધ, સમસ્ત સંસારને માનવ માનવ વચ્ચે આજે જ્યારે
નહિ, સંસારના કોઈ દેશ-પ્રદેશને નહિ, આંતર યુધેિ સળગી ઉઠયા છે. ત્યારે મંત્રી
ઘરના આડોશી પાડોશીનેય નહિ, માત્ર અને ક્ષમાનું મૂલ્યાંકન સમાજવવા સતની
પોતાના ચિત્તને પ્રસન્ન બનાવાની તાકાત બાંધી આ પૃથ્વીના પુણ્યોગે આ મહાપર્વ
ગુમાવી બેસે છે. પ્રતિવર્ષ પૃથ્વી પર આવે છે. ને યુદ્ધવિરામ
આજના માનવે ગઈકાલની વિશાળ જાહેર કરી ઘર-ઘર અને ઘટ-ઘટમાં પ્રેમ ધરતીને સાવ વામણું બનાવી દીધી છે અને મંત્રીને સંદેશ પહોંચાડી જાય છે. અમેરિકા, ઈગ્લેન્ડ, જર્મન, ફ્રાન્સ, એ બધાને પ્રેમ અને મત્રી જેવા જગતમાં બેતાજ
એક એક દિવસની મુસાફરીમાં પહોંચી કઈ તો નથી. જેમ જેમ આપતા જાવ
વળવાની એણે તાકાત કેળવી છે. અવકાશ એમ એમ એ વધતા
વચ્ચેનું અંતર ઘટાડવામાં એને સફળતા
જાય છે. પ્રેમ એ ફૂટબલ છે એ કહે છે અને તમે જગતની
મળી છે.. ધરતીના છેડાને ઘરના છેડા જે
એ બનાવી શકે છે. સામે ફેંકે, જેટલા જોરથી તમે મને ફેંકશે એટલા જ જોરથી હું પાછો તમારી પાસે પણ અફસોસ આ બધા અતરા ઘટાઆવી પહોંચીશ, હું તે તમારે જ રહીશ ડવા જતા એણે અંતર–આંતર વચ્ચે એક ને જ્યાં જઈશ ત્યાંથી બીજાને તમારા બના- એવું મોટું અંતર વધારી દીધું છે કે જે વતે આવીશ.
અંતર ફરી ક્યારે પુરાશે? એ પ્રશ્ન છે? પ્રત્યેક હૈયામાં પ્રેમને અનંત ધોધ એ અંતર છે હૃદય-હદય વચ્ચેનું ? પડેલો છે, છતાં માનવ બીજાને પ્રેમ આપતા એક હૃદય બીજા હૃદયને નથી ચાહી શકતું?
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૬ :
* : શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) નથી પ્રેમ આપી શકતું નથી સહાય કે કંઈક ઉથલપાથલ કરતી હોય છે. જાણે સહાનુભૂતિના ઓછામાં ઓછા બે શબ્દય બીજી સરકારની શબવા હીની ઉપાડીને એની આપી શકતું ?
સ્મશાન યાત્રામાં જોડાવાની પ્રતીક્ષામાં જ આ તબકકે કેણ કહે છે કે વિશ્વ એ પ્રાણ ધારીને જીવી ન રહી હોય એવું નજીક આવ્યું છે? હું તે કહું છું વિશ્વ જીવન છે. હતું એથીય વધુ દૂર નીકળી ગયું છે ?
આ બધું બને છે કેમ? નહિં તે આમ બને જ કેમ?
ભગવાન મહાવીર કહે છે આ બધી એક રાષ્ટ્ર બીજા રાષ્ટ્રને ચૂંથી નાખવા
અંધાધૂંધી ઉભી કરનાર જગતને પિતાની
ભેદી નાગ ચૂડથી ભીંસમાં લેનાર એક એવો ચિત્તાની જેમ પાછળથી તરાપ મારવા
કાળભૈરવ છે જે પ્રત્યેક માનવીના મને તાકીને ઉભું રહે છે? એક દેશ બીજા દેશની અવનતિ જોવામાં જ પોતાની ઉન્ન
મંદિરમાં ભૈરવ છતા ભગવાનનું સ્થાન તિના પાયાની મજબૂતાઈનાં દર્શન કરે છે ?
પામી ચૂક્યા છે. જેનું નામ છે “ક્રોધ ?
માનવ-માનવ વચ્ચે, વિશ્વ-વિશ્વ વચ્ચે એક માનવ બીજા માનવને મહાત કરવામાં જ પિતાની મહાનતા માને છે તે એ માટે ૬
હયા-હયા વચ્ચે વેર ને વિરોધની હયા જ ન જીવતે હોય એમ ઈર્ષ્યાને અસૂયા
હોળી સળગાવનાર હુતાશન કેઈ હોય તે
તે આ ક્રોધ છે. એની તમામ પ્રવૃત્તિઓનું કેન્દ્ર પરનું
આજે વાતે વિશ્વ મૈત્રીની ચાલે છે ઉત્થાપન ને “સ્વ”નું સ્થા૫ન બની ગયું છે.
પણ નીચે ધખે છે અંગારા વિશ્વયુદ્ધના . આ કેન્દ્રની પરિધિમાં જ એ જયારે ને
વિઝવ મૈત્રીની રાખ નીચે ધખી રહેલા ત્યારે જ્યાં ને
વિશ્વયુધ્ધના અંગારા આગ બની જ્યારે ત્યાં ફર્યા કરે છે.
ભભુકી ઉઠશે, લે કે ત્રાહી ત્રાહી પિકારી કઈ પણ ક્ષેત્ર લ? વ્યાપાર ક્ષેત્ર લે,
ઉઠશે, શાંતિ શાંતિના નિવાસ નાખશે એ શિક્ષણ ક્ષેત્રે લે કે રાજકીય ક્ષેત્રે લે કે ઈ.
2 વખતે પ્રભુ મહાવીરે આપેલે ક્ષમાને સંદેશ આમાંથી બાકાત નથી. આજ કેન્દ્રને આજ
વિશ્વભરને યાદ આવશે, “મિચ્છામિ દુકકડ” પરિઘની આસપાસ બધા ઘુમે છે.
' મહામંત્રનું મૂલ્ય પણ એ દિવસે અંકાશે એક વ્યાપારી બીજા વ્યાપારીની ચડતી ને વેર મજઝ ન કેણઈનું રહસ્ય એ એ છે ને એની આંખે ફાટી જાય છે. દિવસે ઉકેલાશે. એક છેફેસર બીજા પ્રોફેસરની પ્રશંસા “મિચ્છામિ દુકક' કહે છે ભૂલ ભર્યા સાંભળે છે ને એના ઓળા ફાટી નીકળે છે ભૂતકાળ ભૂલી જવ, સ્નેહ ભર્યા વર્તમાન રાજકીય ક્ષેત્રે તે આ સ્થાપન-ઉથાપનની ખડે કરો. શત્રુની શત્રુતા ભૂલી જાવ, શત્રુને ભેદી રમતનું મુખ્ય મેદાન બની ગયું છે. પણ મિત્ર માની અંતરથી વધાવી લે. એક સરકાર બીજી સરકારને ઉથલાવવા
(અનુ. પાન ૨૫૭ ઉપર)
ભર્યું
જીવન જીવે છે
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
જીવન ધન્ય બનાવવા
ઘરમાં કલેશ કફાસ જરાપણ થાય નહિ, તેમ નાના મેાટા બધાયે વવું. પાડોશી કે ગામના બધા સાથે સ્નેહ ભાવથી રહેવુ' અન્યાય અનીતિ કરવા નહિ, ચાહ, પાન, કાફી, બીડી સીગારેટ દારૂ આદિ વ્યસનથી તદન દુર રહેવુ.
સાતે વ્યસન સમજીને જીવનમાંથી દેશવટા દેવા. તીથ યાત્રા અવશ્ય કરવી. પુન્ય પ્રકારનુ સ્તવન રાજ એકવાર વાંચવુ.... અને તે ઘરના બધાને સૂતા પહેલા સભળાવવું એનાથી આત્મજાગૃતિ રહેશે. પાપના ભય હું યામાં સદા જાગતા રહેશે. આ ભવમાં, ૧ માનવતા, ૨ ભદ્રિકતા, ૩ સમકિત દેશિત ૫ સવરતિ ૬ અપ્રમત્ત ભાવ સુધી ચડી શકાય-આવતા ભવમા ૭ ક્ષાયિક સમિકત ૮ શુકલ ધ્યાન, ૯ ક્ષેપક શ્રેણિ ૧૦ માહક્ષય ૧૧ વીતરાગ દશા ૧૨ કેવળજ્ઞાન ૧૩ આવકરણ ૧૪ કેવલી સમુદ્ધાત- ૧૫ અમી દશા શૈલેસીકરણ-૧૬ સ ક ાય-૧૭ સિદ્ધિપદ પ્રાપ્તિ એ સત્તર પગથીયા ચડી ને પરમ સુખી થવાની ભાવના રાખવી,
-સ્વ પૂ. આ. શ્રી વિજયમાનતુ ગસૂરીશ્વરજી મહારાજ
卐
(અનું, પાન ૨૫૬ નું ચાલુ) ઉઠો ત્યારે વિચાર કરો, વિશ્વમાં બધા જ મારા મિત્ર છે. બધાને હું ચાહું છુ' બધા મને ચાહે છે.
સૂએ ત્યારે વિચાર કરી વિશ્વમાં કાઇ મારા શત્રુ નથી. આખું' વિશ્વ મિત્રાથી ભરેલુ' છે. સહું મારૂં હિત ચાહે છે. હું સહુનું હિત ચાહું છુ. સત્ર પ્રેમ છે ચૈત્રી છે. આનંદ છે. સુરીલુ" સંગીત છે. કાઇ ઠેકાણે બેસુરાપણુ` કે વિસ'વાદિતા નથી.
પૃથ્વીના પાટલે ક્ષમાના સન્દેશા પહોંચાડવા પર્યુષણ મહાપ જ્યારે પધરામણા
થયા છે ત્યારે ખીજું બધું જ ભૂલી ખસ એક કામ કરે જે મળે એને 'મિચ્છામિ દુકકડ” આપે. તમારી ભૂલ હોય ત માથુ મુકીને રડી પડે...ખૂબ રડા, અંત રથી રડા...ને બીજાની ભૂલ હોય તા હસતા હસતા એને ભેટી પડા. ક્ષમા આપે તેના અપરાધ ભૂલી જાઓ.
જીવનનું પ્રભાત આવી પાપની પળેામાં ઉગી ગયું તેા ઉગી ગયુ` નહી. તે યાદ રાખા આવતીકાલ અધારમય છે.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
શત' જીવ શરદ
નીલ ગગનમાં સેકડા તારાએ ઉગે છે અને આથમે છે પરંતુ ચંદ્રની એક દિવસની ગેરહાજરી સહુને વસમી લાગે છે.
પરમ શાસન પ્રભાવક શ્રીમદ્ વિજય રામચ'દ્રસૂરીશ્વરજીના કાળધર્મ પામવાથી જૈન શાસન રૂપી ગગનમાં કાજળ ઘેરા ગાઢ અંધકાર છવાય ગયા છે. આખાલ વૃદ્ધ કરૂણ આક્રંદ કરે છે અને એની આંખના આંસુ લુછનાર કાઇ નથી. જૈન શાસનની હાડી આજ સુકાની વગર સ`સાર સાગરમાં અટવાઈ ગઈ છે.
અમારા અંતરની પ્રાથના છે. દૂર રહીને આપ અમને આશીષ આપજો અને આપની આશીષના પ્રકાશથી અમાશ મુક્તિ-પથ નિષ્કંટક અને સરળ બને એવી પ્રાથના સહિત વિરમું છું.
--હિરાચંદ સ્વરૂપચંદ ઝવેરી મુંબઇ
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા પ્રકાશકુમાર અમૃતલાલ દોશી (રાજકાટ) ની પ્રેરણાથી શુભેચ્છકા
કમળની પરિમલથી આકર્ષાઇને ભ્રમર ક્રમળની સન્મુખ જાય છે. પૂજ્યશ્રીના જીવનરુપી કમળમાં રહેલી સયમની સુવાસથી અમારા જેવા સે...કડા ભ્રમરા એમના ચરણ-પથી ધન્યતા અનુભવતા હતા. એમના મુખચંદ્રના દર્શનથી સ`સારના આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિના ત્રિવિધ તાપથી અકાળે કરમાયેલા અમારા જીવન-સુખ નવપલ્લવીત બનતા હતા. ૩ પારસમણીના સ્પર્શથી લેખંડ સુવર્ણ બને છે. પૂજયશ્રીની વાણીના સ્પર્શથી ગમે તેવા કુર આદમીનું હૃદય કામળ બનતું હતું,
આ ગુરુદેવ !
સૂર્ય હજારો માઇલ દૂર છે છતાં તેના પ્રકાશથી અધકાર નાશ પામે છે અને કમળ ખીલે છે. આપના નિષ્કલ દ્વીધ સયમ પાલનથી નિઃસદેહ આપ ઉચ્ચતમ દેવલાકમાં બિરાજમાન છે.
આપના પવિત્રતમ ચરણ-કમળમાં
-
-
૧ લક્ષ્મીચંદ મલુકચંદ પારેખ મહાવીર કૃપા ૫–ગોપાલનગર રાજકાટ–૨,
પૂ. માતુશ્રીના શ્રેયાર્થે
૨ જીતેન્દ્રકુમાર મગનલાલ મહેતા જુની જૈન ચાલ, રૂમ નં. ૨૪ ગુરુકુલ સામે, રાજકોટ-૨
કલ્યાણુજી વનમાલીદાસ પારેખ ઠે. ધીરૂભાઈ કલ્યાણજી પારેખ ચેતન, વર્ધમાન નગર રાજકાટ-૨
શાહ શ્રધસ
૧૦/૩ ભકિતનગર
સ્ટેશન પ્લેાટ, રાજ કાટ–ર
૫. પ્રતાપભાઈ એ. મહેતા
ગેાંડલ રેાડ, લેાહાનગર, મેઇન રોડ, ડી. ડી. કેલેાની બ્લેક ન. ૧૧, રાજકાટ-૨
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
- - - - - - - - -- - - - - ----
Eા મુકિતને પુરૂષાર્થ કયાં? 1 જ --- Kg - Kg - Rs: ----
પિતાને દિકરો નેમિનાથ ભગવાનની અમૃત ઝરતી વાણી સાંભળીને હસતે ખીલતે મહેલે આવી રહ્યો છે તે જાણીને માતા આનંદીત બની હતી.
પરંતુ,
માતાને આનંદ તે ક્ષણક હતે. દિકરે, તે બીજા જ વિચારોમાં આનંદીત હતે. માતાની નજીક આવતા બેટાએ બે હાથ જોડી નમસ્કાર કર્યા. સોનેરી વાળ ઉપર માતાને વાત્સલ્ય ભર્યો હાથ ફરી રહ્યો હતે, તે જ અવશરે બેટાએ પોતાના મનના ભાવ પ્રસારીત કર્યા. આ સાંભળી માતાને ચકકર આવી ગયા. માતા મૂચ્છ ખાઈને ફરસ ઉપર પડી.
શત પચ્ચાર કર્યા પછી માતા કાંઈક ભાનમાં આવીને અશ્રુભરી નયને બોલવા લાગી.
હે બેટા ! તું દીક્ષા લેવાની વાત કરે છે. પણ તે કાંઈ ખાવાને ખેલ નથી, અરે ! એ તે ખાંડાનો ખેલ છે. તલવારની ધાર ઉપર ચાલવું સહેલું છે. પણ ભગવાનની આજ્ઞા પ્રમાણે સંયમ પાળવું બહુ જ કઠીન છે. સંયમ જીવન એટલે લોઢાના ચણું ચાવવા જેવું છે. કયાં તારા આ સોનેરી વાળ ! અને કયાં તારી આ કંચનવણી કાયા ! મારા વહાલસોયા ! તું, આ વાતને આગ્રહ મૂકી દે. માતા દેવકી પિતાના લાડીલા લાલ ગજસુકુમાલને સમજાવી રહી હતી અને આંખમાંથી અશ્રુની ધારા ચાલી જતી હતી.
પણ જેને સંસાર દુઃખમય દેખાણો. સંસાર સવાથી એને જણાયો. પાપથી ખદબદી ઉઠેલો જણાઈ ગયો. શરીર અશુચિની ગટર છે તે દેખાઈ ગઈ. જેને અશુચિની ગટર દુર કરવા માટે રસ્તે દેખાઈ ગયા હોય, દુઃખ અને પાપથી મુકત થવાની સાધનાને માગ જાણી લીધો હય, જેણે મનુષ્યજીવનના મૂલ્ય માપી લીધા હય, એ હવે ઝા રહે ખરે? યુવાન વયના ગજસુકુમાલે પોતાની માતા દેવકીને ખૂબ જ વીનવ્યા. માતાના હદયને પીગળાવી દીધું. માતાએ પ્રશ્નોની ઝડી વર્ષાવી દીકરાએ વળતા એટલા જ જવાબ વાળ્યા.
અનેક સચોટ જવાબ સાંભળીને મા પણ મેંમા આંગળા ઘાલી ગઈ. અંતે, માતા દેવકીને નમતું જોખવું પડયું, પીછેહઠ કરવી પડી, એટલું જ નહિ પણ મને મદ્દગાર નીકળી પડ્યા કે “આવા દીકરાની મા બનીને નારી જગતનું સર્વોચ્ચ-નારીપદ મેં પ્રાપ્ત
ધન્ય છે બેટા તને... આવ આવ મારી નજીક આવ માતા દેવકીએ વાત્સલ્ય પીરસ્યું. લે દિકરા ખુશીથી લે... “તારી મા હવે તને રિક્ષા લેવાની રજા આપે છે.”
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૦ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) પણ એક શરતે.
સાંભળતાની સાથે જ દિકરો ખચકા વળી દીક્ષા લેવામાં શું શરત. અધીરો બનેલો દીકરો ઉતાવળે બોલી ઉઠે.
મા એ મા, તું કેમ અટકી ગઈ. જે શરત કહેવી હોય તે જલદીથી કહી દે. શા માટે તેમાં વિલંબ કરે છે. તારો દિકરો તારી શરત પાળવા તલપાપડ થઈને બેઠો છે, દીક્ષા મળતી હોય તે બધું જ ઉચીત કરી છુટવા તૈયાર છું, પરંતુ દીક્ષામાં વિદન ન આવે તેવી વાત કરજે હોકે મા.. | દીકરી મારી ઉપર વિશ્વાસ છે ને ! બેટા, હવે તારી દીક્ષા લંબાવીશ નહી. તને જલદીમાં જલદી સંયમ મળી જશે બસને...
પણ, દીકરા, મારી વાત બરાબર સાંભળજે ધ્યાનથી સાંભળીને અમલી બનાવજે.
જે મારી શરત એટલી જ છે કે “હવે આ સંસારની અંદર મને છેલી મા બનાવજે. હવે કેઈની કુખે તારે જન્મ લે જ ન પડે તેવી સાધના કરી મુકિત રૂપી રમણીને વરી જજે.”
બસ ! જા, મારા લાડકવાયા લાલ! મારા અંતઃકરણ પૂર્વકના આશિષ સદા તારી સાથે છે.
આવી શરત અને આવા આશીવાદ આજ સુધી કેટલાને મળ્યા હશે ? પરંતુ આત્મતત્ત્વની બેજ કરવાને બદલે શાસનની ઘોર ખોદવાના કામ તે ઘણુએ કર્યા છે, નવા નવા કૂક કરીને શાસનને પાયા વગરના મકાન જેવું બનાવી દીધું છે.
માતાના આવા ઉત્કૃષ્ટ આશીર્વાદ પામીને આજે અનેક પૂણ્યાત્માઓ જૈન શાસનના સિદ્ધાંતને અણીશુદ્ધ રીતે સાચવી રહ્યા છે.
આ જોઈ અનેક માતાઓના મુખ હર્ષના આંસુઓથી પ્રક્ષાલિત થઈ જાય છે. અને, હર્ષના આંસુથી માતા દેવકીનું મુખ પણ પ્રક્ષાલિત થઈ ગયું.
ખરેખર, માતાની શરત પ્રમાણે આત્મતત્વના બળને ખીલવી, સમત્તા પૂર્વક કષ્ટ સહન કરી ગજસુકુમાલે તદ્દભવ મુક્તિ મેળવી લીધી. આપણે સૌ તે પ્રમાણે કરીશું કે કહીશું “આ ભવમાં કયાં મુકિત મળવાની છે !!!
–શ્રી વિસેના
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ શ્રેણી લેખાંક ૨ જો
પૂજયપાદ પરમ શાસન પ્રભાવક વ્યાખ્યાન
વાચસ્પતિ યુગપુરુષ ગુણરત્નાકર સૂરિદેવને અલવિદા
સત્યની વિતરણ અને વિતરણ
-----
આ છેલા સે વર્ષમાં થઈ ગયેલા મહાપુરુષમાં જેમનું નામ શાસન પ્રભાવના, શાસ્ત્રનિષ્ઠા, તીર્થ રક્ષા, સત્ય પ્રરૂપણ, વિરાગી જીવનની પ્રતિષ્ઠા, હૃદયની વિશાળતા વિગેરે અનેકાનેક ગુણોથી સભર એવા ઉત્તમ ગુણ રત્નાકર પૂજય આચાર્યદેવ શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાનું નામ મુખ્ય શ્રેણીમાં અને મોખરે છે.
તેઓશ્રીના જીવનના પાસા તપાસે તે ખ્યાલ આવે નિસ્પૃહતાની એ મૂર્તિ હતા, શાસ્ત્રના કેઈપણ વચનને પ્રમાણુથી સિદ્ધ કરનારા શાસ્ત્રના પુરસ્કર્તા હતા. ગમે તે વખતે હાજર જવાબ આપી શાસ્ત્ર અને તર્કને રહસ્યને સ્પષ્ટ કરનારા હતા. અવગુણ બેલનારના પણ ગુણ બોલનારા હતા. અપકાર કરનારને પણ ઉપકાર કરનારા હતા. મારવા કે તિરસ્કાર કરવા આવનારા ઉપર પણ કરુણા કરનારા હતા. ગમે તેવા વિકટ સંગોમાં પણ શાસ્ત્ર વચન ઉપર સ્થિર રહેનારા હતા.
આવા આવા તે કેટલાય ગુણ રત્નના તેઓશ્રી રત્નાકર હતા. અને એમના જીવનથી તે પ્રગટ હતા અને મૃત્યુથી પણ પ્રગટ થયા. અરે મૃત્યુ પછીના પ્રસંગમાં પણ જે માનવ મહેરામણ ઉમટયે ઉમટયે એટલું જ પણ હયાથી જે યુગ પુરૂષના વિયેગથી વિશાદ પામ્યા અને આ વિશ્વના વિરાટ પુરૂષને જે અલવિદા આપી તે ખરેખર ગુણ રત્નાકર સૂરિને આત્મીય અંજલિ શ્રદ્ધાંજલિ જ હતી. - તેઓશ્રીના ગુણ રત્નાકર સામે જેઓ ખાબચીયા જેવા બન્યા છે, તેઓને માટે તે કંઈ લખવાનું જ રહે. પરંતુ એ ખાબચીયા આપણે ન બની જઈએ માટે તે ખાબોચીયા બનવાના કારણે સામે રેડ રીઝલ હોય તે ખ્યાલ આવે.
જે કે રેડ સીગ્નલ લગાડવાની જરૂર જ નથી. આ મહાપુરુષના જે ગુણે સાગર જેટલા હતા, તે ગુણની ઉલટી દિશા તે ખાબચીયાના જ લક્ષણ છે.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૨ +
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) એક ગુણ લેતા જાવ અને વિરૂધ્ધ શબ્દ મુકતા જાવ તે બાબચીયા ખડા થઈ જશે.
જુઓ તેઓશ્રી વિશાળ હૃદયના હતા. તે ખાબોચીયા છીછરા હૃદયના હોય. જે તેઓ નિસ્પૃહ હતા તે ખાબોચીયા લાલસાવાળા હોય. જો તેઓ સત્યનિષ્ટ હતા તે અબી અબી ફેક કરનારા ખાબોચીયા હેય જે તેઓ કસટીમાં પણ સત્ય પકડી રાખતા તે જે કસોટી તે એક બાજુ રહે પણ તકવાદ માટે પણ સત્ય ફેંકી દેના ખાબચીયા હેય. તેઓશ્રી શાસ્ત્ર વચન માટે સમર્પણ હતા તે જેઓ શાસ્ત્ર વચનને ભાજી મૂળા સમજતા હોય તે ખાબોચીયા હોય. જે તેઓ અવજ્ઞા કરનાર પ્રત્યે પણ સદ્દભાવ બતાવતા તે જેઓ સદ્દભાવ બતાવે તેની પણ અવજ્ઞા કરતા હોય તે ખાઓચીયા હોય. તેઓ જે અપકાર કરનાર ઉપકાર કરતા તે જે ઉપકાર કરનાર પર પણ અપકાર કરે તે ખાબોચીયા હોય. કહેવાનો આશય એ છે કે આવા ગુણ મહોદધિના ગુણ તે કઈક જ પામી શકે પણ તે ગુણ તે પક્ષપાત આવી જાય તે પણ ધન્ય બને છેવટે તે ગુણના હેલી ન બનીએ તે ધન્ય બનીએ. આવા ગુણરતનાકર સૂરિદેવને કિડ ક્રેડ વંદના સાથે હયાની અલવિદા.
સત્ય શાશ્વત જીવંત જે જે મહાપુરુષે થાય તે તે મહાપુરુષ આયુષ્ય પૂર્ણ કરીને વિદાય લે છે પરંતુ તેમનું પ્રરૂપેલું સત્ય તે શાશ્વત રહે છે અને તેથી જ દિવંગત મહાત્માઓ સ્વદેહ વિદ્યમાન ન રહે પરંતુ તત્વદેહે વિદ્યમાન જ રહે છે. અને એ તત્વ સત્વ અને સત્ય દેહ જીવંત રાખવાનું કાર્ય તેમને માનનાર, તેમનાથી ધર્મ સમજનાર પામનાર અને તેમના પ્રત્યે સમર્પણ બનનારે કરવાનું છે. સેનાને કણી પણ કિંમતી હોય છે તેમ દિવંગત મહાપુરૂષોના સત્ય તો તે પણ જે જે આત્માઓ ધારી રાખે જારી રાખે તે સુવર્ણના કણની જેમ કિંમતી બને છે.
આ કાળમાં સમય મુજબ પીઠ ફેરનારા અને લોક હેરીમાં ખેંચાઈ જનારા કદી પણ સર્વ તત્વ કે સત્ય સાચવી શકતા નથી તેઓ જતને ગમે તેટલા મહાન માનતા હોય અને બીજાને ગમે તેટલા તુચ્છ માનતા હોય તો પણ તેઓ સ્વયંભૂ તુરછતાની કેટમાં જઈ બેસે છે.
મેઘની ગર્જનાને તુચ્છ માનનાર દેડકે કદી મેઘથી મટે બની શકે છે ? મિથ્યાભિમાન તે તે મોતનું કાતનું સાધન છે અને નમ્રતા તે સમાધિ મરણ અને સદગતિનું સાધન છે.
પરમ પૂજ્ય સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ શ્રીજીએ જગતને સત્ય તત્વનું પાન કરાવ્યું છે
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૦-૯-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૫-૬
* ૨૬૩ અને જેમને પાન કર્યું છે તેઓ સદા તે તત્વ સવના ઉપાસક બની રહેશે.
હંમેશાં ચાર ગમે તે પાણીવાળો હોય પણ એક ઘરને સભ્ય જાગી જાય છે તે ભાગી જાય છે તેમ સત્યના ચોરની પણ એ દશા હોય છે સત્ય કે સત્યવકતા સત્યપ્રેમી આવે તે તે નાશભાગ કરે છે. અને તેમાં બહાદૂરી માને છે. પૂજયશ્રીએ જે સત્ય પી રહ્યું અને જેમણે પાન કર્યું તે સાધુ તે શું સાદવી તે શું અરે શ્રાવક તે શું પણ એક શ્રાવિકા પણ આ સત્યના પ્રેમ દ્વારા સત્યના ચેરને વિદાય થવા માટે પર્યાપ્ત છે.
એવા મહાપુરૂષ સ્વયં તર્યા અને બીજા હજારે લાખેને તારક માર્ગ આપી સત્યને નિનાદ જગતમાં ગાજતે કરી ગયા તેમને કેટિ કેટિ વંદના.
૨૦૪૭ શ્રાવણ વદ ૫ ૪૫, દિ. પ્લોટ જામનગર,
જિનેન્દ્રસૂરિ
રતિલાલ સેમચંદ હરિયા
બુરહાની મંઝલ, પેલે માળે બ્લોક નં. ૪, વાંઝાવાડી માહિમ, મુંબઈ–૧૬
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
રતિલાલ સેમચંદ હરિયા (માહિમ) ની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છક શાહ વેલજી લખમશી બુરહાની મંજીલ પેલે માળ, બ્લોક નં. ૨, વાંઝાવાડી, માહિમ, મુંબઈ-નં. ૧૬
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
પ્રકાશભાઈ ગાંધી (વડેદરા)ની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છક સ્વ. લીલાવતીબેન પોપટલાલ શાહ
| ( ધ્રાંગધ્રાવાળા ) ઠે. હેમેન્દ્રભાઈ પિટલાલ શાહ એ-૧, અબુદા એપાર્ટમેન્ટ વાસુપૂજ્ય દેરાસર પાસે નહેરુનગર, આંબાવાડી અમદાવાદ-૧૫
ઝવેરચંદ હીરજી કર્મભૂમિ એ-૬ બીજે માળે મેરી રેડ, માહિમ મુંબઈ–૧૬
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિંતનની ચિનગારી સહે. સાધે અને સહાયક બને તે સાધુ. જિનાજ્ઞાના પાલન વિના સાધુતા આવે નહિ, અને આવેલી સાધુતા ટકે નહિ. સાધુતાના યોગ અને ક્ષેમ માટે જિનાજ્ઞાનું અણિશુદ્ધ પાલન અનિવાર્ય છે.
જે સાધુ જિનાજ્ઞાને વફાદાર જીવન જીવતા હોય તેમનામાં સહેવાની, સાધવાની અને સહાયક બનવાની ત્રણ તાકાત અવશ્ય ઉત્પન્ન થાય.
અનકળતાઓ કે પ્રભનેની સામગ્રીની વચ્ચે રહીને પણ મોક્ષમાર્ગની સાધના જાણે ખૂબ આસાનીથી કરતા હોય.
પરિસહ અને ઉપસર્ગોને હસતે મુખે સહતા હોય.
સાધુજીવનના આ ત્રણ ગુણે શાસ્ત્રોમાં જુદે જુદે ઠેકાણે જણાવેલા છે. વિચાર કરતાં એમ લાગે કે આમાંના એક પણ ગુણના અભાવમાં સાધુતા ટકી શકે નહિ.
દરેક સાધુએ પિતાની સાધુતાને આ ગુણે દ્વારા કરવી જોઈએ. મનને સહવા માટે Rયાર બનાવવું જોઈએ. ગમે તેટલા માનપાનાદિની વચમાં પણ મહામાર્ગની સાધના નિરાબાધ રીતે ચલાવવી જોઈએ. અને અન્ય સાધુઓ પ્રત્યે ખૂબ જ વાત્સલ્ય કે બહુમાન વાળ બનીને સહાયક પણ બનવું જોઈએ.
-શ્રી પ્રિયમુકિત
શ્રદ્ધાંજલિ પ. પૂ. શાસન પ્રભાવક આચાર્યદેવ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ અમદાવાદ મુકામે અષાઢ વદ ૧૪ તા. –૮–૯૧ ને શુક્રવારના રોજ સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા છે. પ. પૂ. મહારાજશ્રીએ ૧૭ વર્ષની ઉંમરે સંસાર ત્યજીને દીક્ષા અંગીકાર કરી હતી. તેઓશ્રી મહાન વિદ્વાન અને ઉમદા વ્યાખ્યાનકાર હતા. તેઓશ્રીના ઘણા ગ્રંથ પ્રગટ થયેલ છે એમના પ્રવચનોના સંગ્રહે પણ પ્રગટ થયેલ છે. તેઓશ્રીના પ્રવચન સાંભળવા એ જીવનને એક મહાન લહાવો હતો. તેઓશ્રીની સિદ્ધાંત નિષ્ઠા ઘણી જ અદ્દભુત હતી. તેઓશ્રીની વાણીમાં નિર્ભિકતા હતી. જેને તેમજ અજેને મોટી સંખ્યામાં તેઓશ્રીના પ્રવચને ખૂબ જ શાંતિથી અને આદરથી સાંભળતા હતા. તેઓશ્રીના કાળધર્મ પામવાથી જૈન સમાજને મોટી ખોટ પડી છે. તેઓશ્રીના ગુણાનુવાદ સાથે શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરીએ છીએ. પૂજ્યશ્રીજીને અમારી કેટ કેટી વંદના
–જેન આત્માનંદ પ્રકાશભાવનગર
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
હું અને ટુંકમાં તેવીસમાં તીર્થપતિ શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન અને બાવીસમા તીર્થપતિ શ્રી
નેમિનાથ ભગવાનનું ચરિત્ર, બાકીના શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માઓનાં આંતરા અને પ્રથમ 8 તીથપતિ શ્રી ઋષભદેવ સ્વામીનું કંઈક વિસ્તારથી ચરિત્ર વાંચવામાં આવે છે. આઠ વ્યાખ્યાનમાં સ્થવિશવલિ-શ્રી મહાવીર પરમાત્માના ૧૧ ગણધરેથી આરંભી, શ્રી જંબૂસ્વામી, શ્રી પ્રભવસ્વામી, આદિ ચૌદ પૂર્વધર, વવામી આદિ દશ પૂર્વ ધરે વગેરે મહાપુરુષોના ચરિત્રનું વર્ણન આવે છે.
પર્વાધિરાજને મુખ્ય દિવસ, કે જે દિવસની સુંદર આરાધનાની પૂર્વ તૈયારી રૂપે પૂર્વના સાત દિવસની આરાધના છે, તે પવિત્ર અને મહાન દિવસ શ્રી સંવતસરી મહા- 5 પવને છે. એ દિવસને “ક્ષમાપના દિન” પણ કહી શકાય છે. તે છે દિવસે સંપૂર્ણ “બારસા સૂત્ર (શ્રી કલપસૂત્ર મૂળ લગભગ ૧૨૧૫ લેક પ્રમાણ હોઈ તે ? મૂળસૂત્ર “બારસા સૂત્ર” તરીકે સુવિખ્યાત છે.) નું શ્રવણ સકળ શ્રી સંઘ શાંતિપૂર્વક કરે છે. એ સિવાય વિશિષ્ટ રીતે રૌત્યપરિપાટી, સકલ સાધુવંદન, પરસ્પર ક્ષમાપના, અઠ્ઠમ તપ-આદિ આરાધના દ્વારા આ મહાપર્વની આરાધના કરાય છે. અને આ સંવત્સરી મહા પર્વના દિવસનું મુખ્ય કાર્ય “સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ” છે. જે આત્મા પિતાની જાતને “જેન તરીકે ઓળખાવવા ઈચ્છતા હોય તે છેવટે એકવાર તે આ છે પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના રહે નહિ. આ પ્રતિક્રમણ ખૂબ જ શાંતિપૂર્વક, એકાગ્રતાથી, ન વિધિપૂર્વક, સૂત્ર અને તેના અર્થને ઉપગ પૂર્વક (સૂત્ર–અર્થ અને વિધિ તથા તેના
હેતુઓ ન આવડતા હોય તેણે સદગુરુ નિશ્રાએ શીખી લેવા પ્રયત્ન કરે જોઈએ) સાચા છે દિલથી કરવાથી આમા વાર્ષિ કે પાપની શુદ્ધિ કરી શકે છે. આ દિવસે તે છેવટે છે ૧ વર્ષભરમાં જેની જેની સાથે સાંસારિક નિમિત્તોએ રાગ-દ્વેષાદિના વેર-ઝેરના પ્રસંગે છે { થયા હોય, તેની સાથે હૃદયપૂર્વક ક્ષમાપના કરી લેવી જોઈએ. સામે ક્ષમાપના ન કરે છે તોય આપણે સામે જઈને અત્યંત વિનય–વિવેક અને આજીજી પૂર્વક એવી રીતે છે ક્ષમાપના કરવી જોઈએ કે જેથી સામાનું હસું પણ દ્રવિત બની ક્ષમાપના કરવા ન
યાર થઈ જાય. શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિએ ફરમાવે છે કે “જે અમે એ આરાધક છે, 4 છે જે ન ખમે એ વિરાધક છે, અનેક પ્રામાણિક અને હૃદયપૂર્વકના પ્રયત્ન છે. છે કરવા છતાં સામો ન ખમે અને આપણે સાચા દિલે ક્ષમાપના કરીએ તે 8.
આપણો નંબર તે જરૂર આરાધક કેટિમાં આવી જાય છે. માટે આપણા - જાતને આરાધક કે ટિમાં મૂકવા, જેન તરીકે આપણી જાતને સાચી રીતે ? ૧ ઓળખાવવા, આપણું કષાયને અનંતાનુબંધીના ન થવા દેવા માટે સાચા છે | દિલે “ક્ષમાપના કરી લેવી, એ આ મહાપર્વનું પરમ અને ચરમ લક્ષ્ય છે. ?
આ લયને નજરમાં રાખી તેને સિદધ કરવા માટે ઉપર જણાવ્યા મુજબનાં કર્તવ્યોને ! યથાશકિત અમલ અને તે તે પ્રકારની સમ્યગ્દર્શનજ્ઞાન-ચારિત્ર-તપ તથા દાન–શીલ- ૧ તપ અને ભાવ ધર્મની આરાધના કરી સર્વે મહાનુભાવો પોતાના આત્માને કષાયભાવ છે રહિત બનાવી માનવજીવનના સારભુત સંયમધર્મને પામવાના લયને સિદ્ધ કરવાને પુરુષાર્થ છે ન કરી વહેલામાં વહેલા પરમપદના ભકતા બને એજ એક શુભાભિલાષા. (જિનવાણી )
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
શા હકક - હાહાહા હા હા હા
વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની પાલખીમાં ,
ઉમટેલે માનવ મહેરામણ | નવકાર મંત્રના નાદ સાથે સાબરમતીના કિનારે અગ્નિ સંસ્કાર છે
જહા -હાહર પ્રખ્યાત જૈનાચાર્ય ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય અને દેશને ખૂણેખૂણેથી મહારાજશ્રીના શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ અનુયાયીઓ એકઠા થયા હતા. સાહેબ કે જેમને ગઈ કાલે અત્રે કાળધર્મ થયે હતા તેમને આજે સાબરમતીના
શહેરમાં આજે મોટાભાગની દુકાને કિનારે જેના સૂત્રો અને નૌકાર મંત્રના નાદ
અને બજારો બંધ રહ્યા હતા. જેન સમુદાયે સાથે અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યું હતું.
મેટી સંખ્યામાં હાજર રહીને મહારાજશ્રીના આ સમયે ભકત અને ભાવિકને માનવ
અંતિમદર્શન કર્યા હતા. મહારાજશ્રીની મહેરામણ ઉમટયે હતે.
પાલખી ઉચકવા અને તેમના અગ્નિદાહ
માટે લાખની બેલી બેલાઈ હતી. - આજે સવારે ૧૦ વાગ્યે તેમની ભવ્ય પાલખી નીકળી હતી. “જૈન ધર્મ અમર
મહારાજશ્રીના કાળધર્મના સમાચાર રહે”ના ગગનભેદી નારાથી વાતાવરણ ગુંજી
શહેરમાં તેમજ દેશભરમાં વાયુવેગે પ્રસરી ઉઠયું હતું. આચાર્યશ્રીના પાર્થિવ દેહને ગયા હતા અને ગામેગામથી જેનભાવિકો ચંદનને લેપ લગાવીને પાલખીમાં બેસા- અને અગ્રણીઓ અમદાવાદ ખાતે આવી ડવામાં આવ્યા હતા. તેમના અંતિમ દર્શન પહોચ્યા હતા. ગઈકાલે બપોરથી પરીમલ માટે મોટી કતારો લાગી હતી. ચંદનનો રેલ્વે ફાટક પાસેના “દર્શન”, બંગલાની લેપ લગાડવા માટે ભકતજનો અને આસપાસ વિશાળ જન સમુદાય એકઠા થયે અનુયાયીઓને ભારે ઘસારો થયે હતું અને હતા અને મહારાજશ્રીના માનમાં શ્રાવકોએ લોકેને કાબુમાં રાખવાનું મુશ્કેલ બન્યું
પિતપોતાની રીતે દાનધર્મ કર્યા હતા અને હતું. મહારાજશ્રીની પાલખી બરાબર ૧૦ના
કતલખાના બંધ કરાવ્યા હતા. મોડી રાતથી ટકારે શરૂ થઈ હતી અને તેમાં લોકોની સવાર સુધી મહારાજશ્રીના અંતિમ દર્શન મટી ભીડ જામી હતી. ગુજરાતના આરોગ્ય માટે અનુયાયીઓની લાંબી કતારો લાગી પ્રધાન શ્રી બાબુભાઈ વાસણવાળા સહિત અનેક રાજકીય અને સામાજીક આગેવાને “જૈન શાસન અમર રહો” ના નારા અને પ્રતિષ્ઠિત વ્યકિતએ અંતિમયાત્રામાં સાથે આજે પાલખી રવાના થઈ ત્યારે બેન્ડજોડાઈ હતી. પાલખીમાં ભાગ લેવા અને વાજાની ધુન વચ્ચે ગુલાલ ચાખાની તેમના અંતિમ દર્શન માટે મુંબઈ, ગુજરાત ઉછામણીમાં બદામ પૈસા અને સેના-ચાંદીના
હતી
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૦––૯૧ વષ છે અંક ૩-૪ :
: ૨૬૭
કુલ હવામાં ઉછાળવામાં આવ્યા હતા. બાબુભાઈ વાસણવાળા, શહેરી વિકાસ ગરીબેને અન્નદાન આપવામાં આવ્યું હતું. ખાતાના પ્રધાન શ્રી નરહરી અમીન,
રીગવંત જૈનાચાર્યના અંતિમ દર્શનને શહેરના નગરપતિ શ્રી પ્રફુલ બારોટ, લાભ સમગ્ર સમાજને મળી રહે તે માટે સુધરાઈ સ, શ્રી ચીનુભાઈ શાહ, શ્રી અંતિમયાત્રાને માર્ગ લાંબે રાખવામાં હરેન પંડયા તેમજ રાજ્યભરના જૈન આવ્યું હતું.
- સમાજના આગેવાન અને સાધુસાદેવીએ - આચાર્યશ્રીની પાલખી આજે સવારે ૧૦ આવ્યા હતા. વાગ્યે પરીમલ ક્રોસીંગથી નીકળી હતી અને તાજેતરમાં આચાર્ય શ્રી રામચંદ્ર તે મહાલક્ષ્મી, ચાર રસ્તા, પાલડી, વી. એસ. સૂરીશ્વરજી પાસેથી ૧૭મા શિષ્ય તરીકે હોસ્પીટલ, ટાઉન હેલ, એલીસબ્રીજ, દીક્ષા ગ્રહણ કરનારા મુંબઈના શ્રી અતુલ પ્રેમાબાઈ હોલ પાસેથી પસાર થઈ ત્રણ શાહના કુટુંબીજને મહારાજસાહેબને કાળદરવાજા, પાનકોર નાકા, ગાંધી રોડ, ધર્મ થતા શોકમાં ગરકાવ થઈ ગયા હતા. મહાવીર સ્વામી દેરાસર, કાળુપુર ટંકશાળ, તેમના કુટુંબીજનોએ જણાવ્યું હતું કે. જ્ઞાનમંદિર, રીલીફ રોડ, ધના સુતરની પિળ, આ અમારા કુટુંબને જ નહીં પરંતુ સમગ્ર ઘીકાંટા, ચાર રસ્તા, દિલ્હી ચકલા, દિલ્હી જેને સઘને ઉડી બેટ પડી છે. સમસ્ત દરવાજ શાપુર, ગાંધી બ્રીજ, ઈનકમટેક્ષ, જેને સમાજને મોભ તૂટી પડ્યો હોય એવી ઉસ્માન પુરા, શાંતિનગર, વાડજ, ગાંધી લાગણી અમે અનુભવી રહ્યા છીએ. આશ્રમ કેશવ નગર, પાવર હાઉસ, સોબર
- આચાર્ય શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ મતી, ધનગર, રામનગર ચેક, સત્ય
સાહેબને જૈન સંઘ પર જબરદસ્ત પ્રભાવ નારાયણ સંસાયટી થઈને પાલખી હતું અને જેન સંઘ પરનું તેઓ અસરકારક સાબરમતીને કિનારે અગ્નિસંસ્કાર સ્થળે
બળ હતા. સત્ય ધર્મની રક્ષા માટે વાદપહોંચી હતી. ભાવિકોની ભીડને કારણે વિવાદ અને વિરોધના વંટોળ વચ્ચે તેઓ પાલખીને અંતિમ સંસ્કાર સ્થળ પર પહોંચતા અડગ અને અડીખમ ઉભા રહ્યા હતા. સાત કલાક લાગ્યા હતા. સુખડની ચિતા પર તેઓ સિદ્ધાંતનિષ્ઠ હતા અને નિર્ધાર આચાર્યશ્રીને અગ્નિસંસ્કાર કરાયા હતા. અને અડગ નિશ્ચય ધરાવતા હતા. મહા
આજે સવારે આચાર્ય મહારાજના જશ્રીએ તમામ ફિરકાઓને એક કરવાના અંતિમ દર્શનાથે ભાજપના રાષ્ટ્રીય નેતા પ્રયાસો કર્યા હતા અને તિથિ ચર્ચા પણ શ્રી લાલકૃષ્ણ અડવાણી આવ્યા હતા ગઈકાલે કરી હતી. અત્યંત સુખી અને શ્રીમંત મહારાજશ્રીના અંતિમ દર્શનાર્થે આવેલા ભકતના ટેળાઓ તેમની આસપાસ કાયમ મહાનુભાવમાં ગુજરાતના મુખ્ય પ્રધાન વીંટળાયેલા રહેતા હોવા છતાં તેઓ કદી શ્રી ચીમનભાઈ પટેલ, આરોગ્ય પ્રધાન શ્રી કેઈની શેહશરમ રાખતા ન હતા. સાચી
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૮
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક). વાત જાહેરમાં કહેતા કદી અચકાયા ન હતા. તેમનું કામકાજ બંધ રાખ્યું હતું. દાણાતેમની પ્રેરણાથી લાખ રૂપિયાના દાન થયા બંદરના અનાજ અને તેલીબિયા બજારે હતા. મહારાજશ્રીના કાળધર્મ સાથે જેને સંપૂર્ણ બંધ પાળવાની જાહેરાત કરી હતી. શાસનને એક મહત્વને યુગ સમાપ્ત થયે શ્રેન રાઈસ એન્ડ એઈલ સીડસ મર્ચન્ટસ છે. તેમના કાળધર્મથી જનશાસનને ઉડી એસેસિએશને દુકાને બંધની જાહેરાત કરી ખોટ પડી છે.
હતી. ઝવેરી બજાર, દવા બજાર સહિત
અન્ય બજારોના જેન વ્યાપારીઓએ આજે મુંબઈમાં જેન વેપારીઓ
દુકાન બંધ રાખી હતી. કાપડ બજાર પણ દ્વારા કામકાજ બંધ
એક વાગ્યા સુધી બંધ રાખવામાં આવ્યું મુંબઈ શહેરમાં આચાર્યશ્રીના માનમાં હતું. આચાર્યશ્રીના માનમાં યાર્ન બજાર તથા આજે સવારથી અનેક દેરાસરમાં પૂજા, વાસણ બજારની છૂટક અને જથ્થાબંધ પ્રાર્થને અને નૌકાર મંત્રનો જાપ કરવામાં દુકાનેએ આજે બંધ પાળ્યો હતે. આવ્યું હતું. જેન વ્યાપારીઓએ આજે
–(મુંબઈ સમાચાર) - હા -હા-હા- હાજ
જ – અંજન શલાકા કરાવવા અંગે - જામનગર ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ ખાતે સં. ૨૦૪૮ કારતક સુદ ૧૧ થી કારતક વદ ૫ સુધી અંજન શલાક મહત્સવ પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ આદિની નિશ્રામાં છે.
જેમણે અંજન શલાકા કરાવવા હોય તેમણે ર૦૪૭ આસે વદ ૦)) સુધીમાં પ્રતિમાજી લેખ વિ. આપી જવા. ૨૦૪૮ કારતક વદ પાંચમના સાંજે, કે કારતક વદ ૬ ના અંજન શલાકા કરાવેલા પ્રતિમાજી લઈ જવાના રહેશે.
નકર તથા લેખ તથા ચક્ષુ આદિ માટે રૂ. ૫૦, એક પ્રતિમા દીઠ ડીપોઝીટ પણ સાથે લાવવી.
- જિનબિંબ અંજન શલાકા સમિતિ -
જેન ઉપાશ્રય, ૪૫ દિગ્વજય પ્લેટ,
1 જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) - ૦ ૦
૦
-
૦
૯
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગચ્છાધિપતિ આચાર્યશ્રી રામચંદ્રસુરિશ્વરજીના વિરાટ વ્યક્તિત્વની અભૂતપૂર્વ અંતિમ યાત્રા
લોકેની અંજલિ
જૈન શાસનના સુકાની અને ગચ્છાધિપતિ શ્રીમદ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબની અંતિમયાત્રા આજે સવારે સાડા નવ વાગે પાલી-પરિમલ દેસીંગ નજીક આવેલા દર્શન' બંગલામાંથી “જય જય નંદા, જય જય ભદાના ગગનભેદી સૂરચાર સાથે અસંખ્ય યુવાને જૈન શ્રાવક શ્રાવિકાઓએ અશ્રુભીની આંખેથી અંતિમદર્શનને લાભ લઇને ધન્યતા અનુભવી હતી. સમગ્ર જૈન સમાજે ઘેરા શોકની લાગણી વચ્ચે આજે એલિસબ્રિજ-પાલડીની બધી જ સડકે ઊભરાવી દીધી હતી. આજે સવારે સાધુ ભગવંત અને અગ્રણી શ્રાવક શ્રાવિકાઓએ આચાર્ય ભગવંતના પાર્થિવ દેહને અંતિમ શ્રદ્ધાંજલિ આપી ભારે હૈયે વિદાય આપી ત્યારે સવ. બકુભાઈ મણીભાઈના નિવાસસ્થાને લોક સમુદાય ઉમટયો હતો. જેન અગ્રણી શ્રેણીકભાઈ કસ્તુરભાઈ સહિત અમદાવાદ શહેરના ત્રણ જેટલાં જૈન દેરાસરના અગ્રણી મહાનુભાવો તેમજ યુવાન કાર્યકરોએ જય જય નંદા, જય જય ભટ્ટા'ના સુત્રોચ્ચારથી વાતાવરણ ગજવી મૂકીને અબીલ ગુલાલથી આકાશને ઢાંકી દીધું હતું.
- સાબરમતીના વિશાળ મેદાનમાં ભવ્ય સંસ્કાર વિધિ પાર્થિવ દેહ સ્વર્ગવાસી થાય ત્યારે સ્વર્ગમાં જીવ ઉત્પન્ન થાય છે અને તે સમયે ત્યાં રહેલા દેવતાએ પૂણ્યશાળી આમાના આગમનને વધાવીને જય જય નંદા એટલે સૌના માટે આનંદ કરનારા થાવ', જય જય ભદ્દા એટલે સૌનું કલ્યાણ કરનારા થાવ એવા ભાવવાહી સૂત્રોચ્ચારથી અત્રે શ્રાવક શ્રાવિકાઓ પણ પાર્થિવ દેહને હત્યાના ઉમળકાથી આનંદભેર ચીર વિદાય આપે છે. આજે પણ ગચ્છાધિપતિશ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા.ને અમદાવાદ ખાતે સમગ્ર શહેરના બે લાખથી વધુ જૈન યુવક યુવતીઓ સહિત અબાલવૃધ્ધોએ શ્રદ્ધાંજલિ આપી અંતિમ યાત્રામાં જોડાઈને અંતિમદર્શનનો લાભ લીધે હતે.
આત્માએ કાળ કર્યા પછી સાધુપણાનું પૂર્વવિરામ આવે છે અને તે અંગેની ધાર્મિક વિધિ આજે સવારે પૂ. શ્રી રાજતિલકસૂરિજી મ. અને પૂશ્રી મહદય સરિજી મ. એ કરી હતી. શ્રાવકો દ્વારા મુંડન વિધિ અને સ્નાનવિધિ થઈ હતી. દીક્ષા અંગીકાર કરતી વખતે વસ્ત્રો ઉપર સીધા સાથીયા (સ્વસ્તિક) કરવામાં આવે છે. જ્યારે કાળધર્મ વખતે
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૭૦
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ઉંધા સાથીયા (સ્વસ્તિક) શ્રાવકે દ્વારા કરાયા હતા.
દેહાવસાનની જગાએ પાટ મૂકીને સાધુ સમુદાયે ધાર્મિક વિધિ કરી હતી. એકસો જેટલા સાધુ તેમજ ત્રણથી વધુ સાધવી મહારાજ સાહેબ તેમાં ઉપસ્થિત રહ્યા હતાં આજે સવારે ૯-૧૫ વાગે પાર્થિવદેહને બેસાડયા પછી સાડા નવ વાગ્યાના સુમારે નવશિખર બંધી પાલખીએ અંતિમયાત્રાનો આરંભ કર્યો ત્યારે અબીલ ગુલાલ અને વષીદાનનો વરસાદ વરસ્યો હતો.
પાલડી પરિમલ કેસીંગથી સવારે સાડા નવ વાગે નીકળેલી અંતિમ યાત્રાના સમયે દશન” બંગલા સામે આવેલા “અવધ પુરી” ફલેટની અટારીએથી જોનારને સમગ્ર રસ્તે માનવ કીડીયાસથી ઊભરાયેલ નજરે પડતું હતું અંતિમ યાત્રાને પાલડી બસ સ્ટેન્ડ પહોંચતાં પચાસ મિનિટ થઈ હતી.
ટાઉન હોલ, એલિસબ્રિજ પ્રેમાભાઈ હોલ, ત્રણ દરવાજા, ગાંધી રોડ, પતાસાપોળમહાવીર સ્વામીના દેરાસરે થઈ, કાલુપુર ટંકશાળ-જ્ઞાન મંદિરથી પસાર થઈને અંતિમ યાત્રા ધનાસુતારની પળ, ઝવેરી વાડ, રીલીફ રોડ થઈ ઘીકાંટાથી દિલ્હી દરવાજા માગે થઈને શાહપુર હલીમની ખડકીએ બે વાગે અંતિમ યાત્રા પહોંચ્યા બાદ ગાંધી બ્રીજઈ-કમટેક્ષ, વાડજ, શાંતિનગર, સાબરમતી આશ્રમ, કેશવનગર, પાવર હાઉસ થઈ સાબરમતી ધર્મનગર, બેન્ક ઓફ બરોડા નજીક વરસેડાવાળાની ચાલના બસ સ્ટેન્ડની સામે આવેલા વિશાળ મેદાનમાં ખાસ સવારે જ તૈયાર કરાયેલી પીઠિકા સુધી અંતિમ યાત્રાને પહોંચતા પૂરા સાત કલાક થયાં હતાં.
(ગુ. સ.) જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા... "
શ્રી હેમચંદ્ર છબીલદાસ શાહ (માટુંગા)ની પ્રેરણાથી શુભેચ્છક સહાયક
છબીલદાસ સાકળચંદ પરિવાર રમણિકલાલ કેદરદાસ શાહ
મહાવીર બીલ્ડીંગ માટુંગા પરિવાર ગવાડાવાળા બેરીવલી મુંબઈ
મુબઈ ૧૯ વિરેન્દ્રભાઈ નત્તમદાસ શાહ
શુભેચ્છક ભારતી સંસાયટી, મારકેટ રોડ,
ભરતકુમાર રતિલાલ શાહ ગોકળદાસ પોપટલાલ શાહ
એ-૧૩ નંદકુંવર એપાર્ટમેન્ટ ૧૬ આશીષ સોસાયટી,
ફેકટરી લેન બેરીવલી વેસ્ટ રાજમહેલ રોડ, પાટણ
મુંબઈ નં. ૯૨
પાટણ
-
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
--જન્મ
આમ જ ભાવિકેએ “જય જય નંદા જય જય ભદ્દા ના નારાથી ગગન ગુંજવ્યું
આચાર્ય રામચંદ્ર સૂરિશ્વરજી મહારાજને
નશ્વરદેહ પંચમહાભૂતમાં વિલીન થયે દીનદgs:-9824:49-60- - -
- -
જેનોના ગચ્છાધિપતિ આચાર્યશ્રી રામચંદ્ર સૂરિશ્વરજી મહારાજનો નશ્વરદેહ આજે સાંજે સાબરમતી નજીક રામનગર પાસે આવેલા એક ખુલ્લા પ્લોટમાં ચંદન અને સુખડની ચિત્તા પર નવકારમંત્રના જાપ અને જૈન શાસનના જયજયકાર વચ્ચે પંચમહાભૂતમાં વિલીન થયે હતે.
પાલડી નજીક પરિમલ ક્રોસિંગ પાસેના “દર્શન બંગલાથી આચાર્ય શ્રી રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજની પાલખી યાત્રા જેનેની પરંપરા અનુસાર નીકળી હતી અને જેમાં હજારે જેનજેનેતરે જોડાયા હતા.
સગતની પાલખીયાત્રા પૂર્વ ગઈકાલે સુખડચંદનના ' ચઢાવાની ઉછામણ ૫ લાખ રૂપિયામાં બેલાઈ હતી જયારે વાસક્ષેપ પૂજના ચઢાવાની ઉછામણી ૩ લાખ રૂપિયામાં બેલાઈ હતી.
મહારાજશ્રીના પવિત્ર અગ્નિદાહના ચઢાવાની ઉછામણ વખતે પી. જયંતીલાલ વાળા જયંતીભાઈ તથા મનુભાઈ કલ્યાણભાઈ રાવની પેઢીને શ્રી અરવિંદભાઈ સામ સામે ચડસા ચડસીમાં આવી જતાં સંઘે એ નિર્ણય કર્યો કે બંનેને ભાગે રૂ. ૧ કરોડ ૩ લાખમાં આ બેલી બોલાઈ હતી. વષીદામની બેલી ૩૩ લાખ, ૩૩ હજાર, ૩૩૩ રૂપિયામાં બેલાઈ હતી. આ ચઢાવે જામનગરની પાટીના જયેન્દ્ર વેલજી હરણીયા ભાગ્યશાળીને તેને લાભ મળ્યો હતે.
આચાર્યશ્રી રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજીના અંતિમ દર્શન કરવા માટે આજે મુંબઈ–મદ્રાસકલકત્તા તથા દેશના વિવિધ નગર અને મહાનગરમાંથી સેંકડે અનુયાયીઓ આવી પહોંચ્યા હતા.
પાલખીયાત્રાનો પ્રારંભ પાલડી નજીક “દર્શન' બંગલાથી સમયસર થયે હતું અને શહેરના નિર્ધારિત કરેલા માર્ગો પરથી પાલખી શાંતિપૂર્ણ રીતે પસાર થઈ હતી. સદ્ગતની પાલખીયાત્રા મહાલક્ષમી ચાર રસ્તા, પાલડી ચાર રસ્તા, ટાઉનહલ, પ્રેમાભાઈ હોલ, ત્રણ દરવાજા, પાનકેરનાકા, મહાવીર સ્વામી દેરાસરે,' ટંકશાળ, જ્ઞાન મંદિર, ધનાસુથારની પોળ, રિલીફરોડ, ધી કાંટા ચાર રસ્તા, દિલ્હી દરવાજા, શાહપુર પુલ,
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ઈન્કમટેક્ષ, ઉસ્માનપુરા, શાંનિનગર, વાડજ થઈ સાબરમતી આયંબીલ ભવન નજીક અગ્નિસંસ્કાર સ્થળે પહોંચી હતી.
પાલખીયાત્રા આ માર્ગો પરથી પસાર થઈ ત્યારે હજારે માણસે એ આચાર્યશ્રી રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજના અશ્રુભીની આંખે અંતિમ દર્શન કર્યા હતા. અને ભાવાંજલિ આપી હતી. માર્ગ ઉપર ઠેર ઠેર ઉકાળેલા ગરમ પાણીની પરબ અને સરખતેની પર માંડવામાં આવી હતી. જેમાંથી આ યાત્રામાં જોડાનારાઓને તેનું અમૃતપાન કરાવવામાં આવતું હતું.
યાત્રા દરમિયાન માર્ગ ઉપર મુંબઈથી ખાસ આવેલી શ્વેત વસ્ત્રધારી બુદ્ધિસાગર બેન્ડની સુરાવલીઓ ધીર-ગંભીર અવાજની તેની ધૂન રેલાવતી હતી.
પાલખીયાત્રા દરમિયાન માર્ગ ઉપર મહારાજશ્રીના અનુયાયીઓ પ્રસાદરૂપે ગુલાલની છોળો ઉડાડતા હતા. દેણું લઈને આગળ ચાલતા યુવાનની પાછળ ઊંટગાડીમાં બેઠેલાં જનેને રસ્તા પરથી દર્શનાર્થે ઊભેલી જનમેદની રૂપિયા વગેરે આપતી હતી. આ રૂપિયાના સિકકાઓને વષીદાનરૂપે દર્શનાર્થીઓની જનમેદનીને આપવામાં આવતા હતા.
ગચ્છાધિપતિની પાલખીની આસપાસ બૂટ-ચંપલ પહેરીને આવનારાઓને રોકવા માટે મજબૂત કેર્ડન કરવામાં આવી હતી. જેમાં પોલીસે પૂરતે સહકાર આપ્યો હતો.
મુંબઈથી આવેલા ભકતે સફેદ વસ્ત્રો પરિધાન કરીને ઉઘાડા પગે આગળ ચાલતા હતાં જે લોકોનું ધ્યાન ખેંચતા હતા. જયારે આ પાલખીયાત્રા સાબરમતી નગરમાં પ્રવેશી ત્યારે હજારો જેન–જેનતએ “જય જય નંદા... જય જય ભદ્દા”ના ગગનભેદી નારાઓ લગાવ્યા હતા. આ યાત્રા જેમ જેમ આગળ ધપતી જતી હતી તેમ તેમ હૈયે- હૈયુ દળાય તેવી ભીડ જામતી જતી હતી.
ગચ્છાધિપતિનું ચાતું માસ સાબરમતીમાં આવેલા શ્રી પુખરાજ આરાધના ભવનમાં હતું. તેથી સદ્દગતની પાલખીને આરાધના ભવન પાસે લાવવામાં આવી હતી. આ યાત્રા રામનગર જૈન દેરાસર ઉપાશ્રય પાસે આવી પહોંચી ત્યારે રામનગર ઉપાશ્રયમાં ચાતુ માસ બીરાજમાન ગચ્છાધિપતિ આચાર્યશ્રી સુબોધસાગર સૂરીશ્વરજી મહારાજ તથા તેમના શિષ્ય પરિવારે દર્શન કર્યા હતા.
આગળ વધી રહેલી આ પાલખીયાત્રા રામનગર નજીક આયંબીલ ભવનમાં આવી હતી જ્યાં તેમની પાલખી ફેરવવામાં આવી હતી.
આયંબીલ ભુવનની નજીકમાં આવેલા ખુલ્લા પ્લેટમાં બરાબરા છ વાગ્યે પાલખીયાત્રા આવી પહોંચી હતી જ્યાં હકડેઠઠ જનમેદનીએ મહારાજશ્રીના ભાવવિભોર હૃદયે અંતિમ દર્શન કર્યા હતા.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
: ૨૭૩
તા. ૧૦-૯-૯૧ : વર્ષ ૪ : અંક ૫-૬
ઢળતી સાંજના ૬-૩૦ કલાકે આચાર્ય શ્રી રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજના જૈનાની શાસ્ત્રીય વિધિ અનુસાર ચ`દનનાં સુવાસિત કાસ્ટની ચિતા ઉપર આચાર્ય શ્રી રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજના નશ્વરદેહને નવકારમંત્રના અખડ જાપ અને જૈન શાસનના જય જયકાર વચ્ચે આ મહાન અવતારના અગ્નિસસ્કાર વિધિ સ`પન્ન કરવામાં આવ્યા હતા ત્યારે જૈનાના સન્માનીય ગુરુદેવના નશ્વરદેહ પંચમહાભૂતમાં વિલીન થયેા હતેા. આ સમયે વાતારણમાં અકે અનેાખી શાકાતૂર ગ્લાનિ ફેલાઈ ગઈ હતી. અગ્નિદાહની કુલ ઉપજ ૧.૯૦ કરોડ થઈ હાવાનું જાણવા મળે છે.
સદ્દગતના માનમાં આજે શહેરની કાપડ બજાર, સેના-ચાંદી બજાર તથા તમામ મુખ્ય બજારાએ અણુાજો પાળીને સતર બંધ પાળ્યા હતા.
મહારાજશ્રીના અંતિમ દન કરવા માટે વિવિધ રાજકીય પક્ષના અગ્રણીઓ, સામાજિક સ`સ્થાઓના અગ્રણીએ આવી પહેાંચ્યા હતા અને ભાવાંજલિ અપી હતી. શ્રી ર`ગ અવધૂત ખાદી ગ્રામદ્યોગ સેવા સદ્દે પણ આચાર્ય શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી.
(ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા)
ગચ્છાધિપતિ સુઐાધસાગરસૂરિએ પાલખીના દર્શન કર્યા
ગચ્છાધિપતિ આચાય ામચ'દ્ર સૂરિશ્વરજી મહારાજની પાલખી શહેરમાંથી પસાર થઇને સાબરમતી રામનગરમાં પ્રવશી જૈન ઉપાશ્રય દેરાસર નજીક આવી ત્યારે રામનગર જૈન ઉપાશ્રયમાં ચાતુમાસ બિરાજમાન ગચ્છાધિપતિ જૈનાચાય શ્રી સુબાધસાગર સૂરિજી તથા તેમના પટ્ટધર શિષ્ય આચાય મનેાહર કીતિ સાગર સૂરિજી તેમના શિષ્ય પરિવાર સાથે પાલખીના દર્શનાર્થે ઉપાશ્રયની અટારીમાં ઊભા હતા. આ યાત્રામાં જોડાયેલાં મુંબઈના શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગર સુરીશ્વરજીનું સફેદ વસ્ત્રધારી બેન્ડના યુવાને આ ઉપાશ્રય પાસે બેન્ડની સુરાવલીએ રેલાવી રહ્યા હતા ત્યારે ઉપસ્થિત સેંકડા યુવાનોએ “ગુરુજી અમને આપે। આશીર્વાદ” ના નારા લગાવ્યા હતા. આ સમયે અટારીમાં ઊભેલાં ગુરુજીએ યાત્રિકાને હાથ ઊંચા માશીર્વાદ આપતા વાતાવરણ ગગનભેદી નારાઓથી ગાજી ઊઠયુ` હતુ`. વારંવાર ગુરુજનાએ પાતાનાં હાથ ઊંચા કરીને ભાવિકોની લાગણીને પ્રતિસાદ આપ્યા હતા અને ત્યારબાદ પાલખીનાં દર્રન કર્યા હતા. ગયા ... અઠવાડિયે ગચ્છાધિપતિ સુમેધસાગર સૂરિજી સદ્દગત રામચંદ્રસૂરિજીનાં ખખર અતર પૂછવા
ગયા હતા.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા... શ્રી હેમચંદ્ર છબીલદાસ શાહ (માટુંગા)ની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છકે
મફતભાઇ શાહ રૂમ ૧-૮ વાઘવાડી, રાજભવન પાછળ, બેરીવલી પૂર્વ
દમયંતીબેન હેમચંદ્ર શાહ મહાવીર બિડીંગ, માટુંગા મુંબઈ–૧૯
સેવંતીલાલ ટી. શાહ ગુલાબ મેન્શન બીજે માળે, મહારાષ્ટ્રનગર બેરીવલી વેસ્ટ
શાલીભદ્ર હેમચંદ્ર શાહ મહાવીર બિલ્ડીંગ, માટુંગા મુબઈ–૭૯
તેજસ હસમુખભાઈ બાબુભાઈ ખાંડવાળા ૫૧ બી. નારાયણનગર સોસાયટી, અમદાવાદ-૭
સુલાસા હેમચંદ્ર શાહ મહાવીર બિડીંગ માટુંગા મુંબઈ–૧૯
મયણું તુષારકુમાર કાપડીઆ નવીનભાઇ કે. શાહ
શ્રી પાલનગર વાલકેશ્વર, મુંબઈ-૬ એફ દ હરીશ એપાર્ટમેન્ટ, જયભારત સેસાયટીની સામે,
ભાગ્યેશ તુષારકુમાર કોપડીઆ પાલડી અમદાવાદ-૭
શ્રીપાલનગર, વાલકેશ્વર મુંબઈ–૬
-૦જૈન શાસનને હાદિક શુભેચ્છા...
શુભેચ્છકે પૂ. મુ. શ્રી મેશરતિ વિજયજી મ. તથા પૂ. મુ. શ્રી તત્ત્વદર્શનવિજયજી
મ. ની પ્રેરણાથી મેહનલાલ ગાંડાભાઈ શાહ | ભાઇલાલભાઇ વધીલાલ શાહ
પીવાલા મેન્શન કુવારા, | રચના ૩-૩૦૪ સાંઢકુવા સામે, શકિત ભુવન નવસારી
નવસારી
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
લાખેની હાજરી વચ્ચે રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીનો
અગ્નિ સંસ્કાર
શહેરમાં ગઈ કાલે સમાધિપૂર્ણ અવસ્થામાં કાળધર્મ પામનારા સ્વર્ગસ્થ આચાર્યદેવ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના અંતિમ સંસ્કાર નવકાર મંત્ર અને “જિન શાસન દેવકી જય હો' ના પવિત્ર ઉચ્ચારણે સાથે આજે સાંજે ૬૪૫ વાગ્યે સાબરમતી ખાતે કરવામાં આવ્યા હતા.
ચંદન-કેસર સુખડના લેપ સાથેના મહારાજશ્રીના દેહને સુખડ-ચંદનના કાષ્ટની બનેલી ચિતા પર બેસાડી અગ્નિદાહ આપવામાં આવ્યું હતું.
અગાઉ નિયત થયા મુજબ સાબરમતીમાં આયંબિલ ભવન પાસેની ઉદ્યોગપતિ મફત ગગલની ખુલી જમીનના પ્લેટમાં અગ્નિસંસ્કાર માટેની સવારથી જ તૈયારી આરંભાય હતી. અગ્નિસંસ્કારના સમય પહેલાં જ હજારોની સંખ્યામાં શ્રાવકે એકઠા થયા હતા. એક અંદાજ મુજબ અગ્નિસંસ્કાર સમયે શહેર સહિત સમગ્ર ગુજરાત અને મુંબઈ– કલકત્તાના મળીને કુલ અઢી લાખ શ્રાવકે ઉપસ્થિત હતા. * અંતિમ સંસ્કાર માટેની ઉછામણી સવારે બોલવામાં આવી હતી ત્યારે તે ૧૨ લાખે અટકી હતી. તે સાંજે અંતિમ સંસ્કાર પૂર્વે શરૂ થતાં આખરે એક કરોડ અગિયાર લાખ અગિયાર હજાર એકસો અગિયાર રૂપિયાની ઉછામણી બેલાઈ હતી. ત્યાર બાદ મહારાજશ્રીને અગ્નિદાહ આપવામાં આવશે હતે.
એક અહેવાલ મુજબ સવ. મહારાજશ્રીને આચાર્ય સુબોધચંદ્ર મહારાજ સાબરમતીમાં જે ઉપાશ્રયમાં ચાતુર્માસ કરતા હતા ત્યાંથી ગેલેરીમાં આવ્યા હતા અને હાથ ઉંચા કરી પાલખીને માન આપ્યું હતું.
સમાધિપૂર્ણ અવસ્થામાં કાળધર્મ પામનારા સ્વર્ગસ્થ આચાર્યદેવ વિજયરામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજના અંતિમ સંસ્કાર માટેની પાલખી નવકાર મંત્રના પવિત્ર ઉચ્ચારણે સાથે આજે સવારે ૧૦ વાગ્યે પરિમલ ક્રોસિંગ પાસેના ચંદ્રકાંત બકુભાઈના “દશન” બગલામાંથી આરંભાઈ હતી.
મહારાજશ્રીની પાલખીને પ્રારંભ થયો તે પહેલાં જ બંગલાની આજુબાજુ વિશાળ જનસમુદાય દર્શન માટે એકઠો થયો હતો. વહેલી સવારથી જ અંતિમ દર્શન માટે ઉમટેલા ભકતજનોની સંખ્યા વધીને લાખ પર પહોંચી ગઈ હતી. શ્રાવકે દ્વારા ગુલાલ ઉછાળવામાં આવી રહ્યો હતે.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક).
મહારાજશ્રી કાળધર્મ પામ્યાના સમાચાર વાયુવેગે પ્રસરી જતાં શહેરના જૈન સમાજ સમુદાય ઉપરાંત ગુજરાતભરમાંથી ખાસ વાહને કરીને મહારાજશ્રીના અંતિમ દર્શન માટે શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ આવી પહોંચ્યાં હતાં. સવારે ૧૦ વાગ્યે પરિમલ ગાર્ડનથી પાલડી સુધી વિસ્તાર ભકત સમુદાયથી ઉભરાઈ રહ્યો હતે. વિશાળ સંખ્યામાં ઉમટેલા જૈન સમુદાય વચ્ચે ભાજપના રાષ્ટ્રીય નેતા એલ.કે. અડવાણી આચાર્ય મહારાજના અંતિમ દર્શને ગયા હતા.
શ્રાવકના નવકાર મંત્રના પવિત્ર ઉચારણે સાથે આરંભાયેલી પાલખી બંગલામાંથી મહાલક્ષમી ચાર રસ્તા, પાલડી બસ્ટેન્ડ, વી. એસ. હેપિટલ, ટાઉનહોલ, એલિસ પુલ, પ્રેમાભાઈ હોલ પાસેથી પસાર થઈ ત્રણ દરવાજા ગાંધીરેડ, કાળુપુર ટંકશાળ, રીલીફરોડ, ઘીકાંટા ચાર રસ્તા, દિલહી દરવાજા, શાહપુર દરવાજા, ગાંધીપુલ, આશ્રમરોડ, વાડજ, ગાંધી આશ્રમ થઈ સાબરમતી પહોંચી હતી.
પાલખીના પચીસેક કિલોમીટરના રૂટ પર હજારોની સંખ્યામાં શ્રાવકે મહારાજશ્રીના અંતિમ દર્શન માટે ઉમટયા હતા..
પાલખી જે વિસ્તારોમાંથી પસાર થતી હતી તે વિસ્તારમાં લાગે માનવો ઉમટવાને કારણે તમામ વાહન વ્યવહાર આશરે કલાક સુધી ઠપ્પ થઈ જવા પામ્યું હતું. શહેરી બસ સવીસે પણ કેટલીક બસને ડાયવર્ઝન આપ્યું હતું. પોલીસ બંદોબસ્ત પણ સપ્તા જોવા મળ્યો હતે.
મહારાજશ્રીના કાળધર્મના સમાચાર સાથે ગઈકાલે બંધ થયેલાં બજારે આજે પણ અંતિમ સંસ્કાર નિમિત્તે બંધ રહેવા પામ્યા હતાં. મહારાજશ્રીનાં માનમાં અસંખ્ય શ્રાવકે દાન-ધર્મ કરી રહ્યા છે. આજે ગુજરાતભરના કતલખાના પણ બંધ રહ્યા હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.
મહારાજશ્રીના અંતિમ સંસ્કાર માટે સાબરમતી વિસ્તારમાં આયંબિલ ભવન પાસે આવેલી ઉદ્યોગપતિ મફતલાલ ગગલદાસની ખુલ્લી જમીન અગાઉથી જ નકકી કરાઈ હતી. આ જગ્યા પર તેમનું કાયમી સ્મારક બનાવવામાં આવનાર છે.
એક હજાર જેટલા સાધુ-સાધ્વીઓના ગુરૂ એવા આચાર્ય મહારાજે અમદાવાદમાં બે માસ પહેલાં જ મુંબઈના હીરાના વેપારી અતુલ શાહને દીક્ષા આપી હતી. અતુલ શાહ તેમના ૧૭૭ મા શિષ્ય હતા.
(સમકાલીન)
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
- - - - - - - - - - -
ગુરૂજી અમને અંતરના આશીર્વાદ આપના આર્તનાદ વચ્ચે સાબરમતી ખાતે આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજય
રામચંદ્રસુરીશ્વરજીના અંતિમ સંસ્કાર હાજરૂ-અ - - - - - - -
ગઈ કાલે કાળધર્મ પામેલા ૯૬ વર્ષની વયના વીરશાસનના અણનમ સેનાની પૂજ્યપાદ પરમશાસન પ્રભાવક આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબના પાર્થિવ દેહને “જય જય નંદા જય જય ભદાના ગગનભેદી સૂત્રે વચ્ચે આજે સાંજે અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવ્યા ત્યારે જૈન જૈનેતરની હજારોની મેદનીએ શોકમગ્ન બનીને “ગુરુજી અંતરના અમને આશીર્વાદ આપો'ના આર્તનાદથી વાતાવરણ ગજવી મૂક્યું હતું.
પાલડી, પરિમલ ક્રોસીંગ પાસેના દર્શન બંગલામાં ટુંકી માંદગી બાદ ગઈ કાલે સવારે ૧૦ વાગે કાળધર્મ પામેલા શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પાર્થિવ દેહને દશનાથે રાખવામાં આવ્યું હતું. ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર અને અન્ય સ્થળોએથી હજાર જેન જૈનેતર ભાઈઓ અમદાવાદ આવી પહોંચ્યા હતા અને મહારાજ સાહેબના પાર્થિવ દેહનાં દર્શન કરીને કૃતાર્થ થયાની લાગણી અનુભવી હતી. અગ્નિસંસ્કાર માટે ૧ કરોડ ૧૧ લાખની ઉછામણ; શહેરમાં સાત કલાક ફરેલી અંતિમયાત્રા લાખે ભાવુકેએ કરેલા દર્શન
ગુલાલથી છવાઇ ગયેલ માર્ગે
આજે સવારે “દર્શન બંગલામાં ઉછામણી થઈ હતી જેમાં વરસીદાનની ઉછામણી રૂ. ૩૩ લાખમાં ચાર ધૂપદાનીની ઉછામણી દરેકના બે લાખમાં, પાલખીની ચાર કાંધ આપવાની ઉછામણી ૨૦ લાખમાં, પાલખીમાં બેસાડવાના ૭ લાખ અને ગુરૂપૂજન માટે ૯ લાખમાં ઉછામણી થઈ હતી. અગ્નિસંસ્કાર માટે રૂ. ૧૨ લાખ ઉછામણ થઈ હતી. પરંતુ અગ્નિસંસ્કાર કરવાના સ્થળે ઉછામણ થતાં ૧ કરોડ ૧૧૧, અગ્નિદાહ કરવાની ઉછામણી અમદાવાદના શ્રી જયંતીલાલ આત્મારામ અને શ્રી અરવિંદભાઈ કલ્યાણભાઈ રાવ બોલ્યા હતા.
આમ ઉછામણીની વિધિ પૂરી થતાં અંતિમયાત્રા શરૂ થઈ હતી જે મહાલક્ષમી ચાર રસ્તા, પાલડી ચાર રસ્તા, વા. સા. હેપિટલ, ટાઉનહોલ, પ્રેમાભાઈ હેલ, ત્રણ દરવાજા, પાનકોરનાકા, મહાવીર સ્વામી દેરાસર, ટંકશાળ, જ્ઞાનમંદિર, ધનાસુથારની પળ, રીલીફ રેડ, ઘીકાંટા ચાર રસ્તા, દિલ્હી દરવાજા, શાહપુર પુલ પર થઈ ઉસ્માનપુરા, શાંતિનગર,
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૮ છે.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) વાડજ, ગાંધી આશ્રમમાં રામનગર ચોક, સત્યનારાયણ સંસાયટી, પુખરાજ રાયચંદ આરાધના ભવન થઈને અસરો ટુડિયાની સામેના મેદાનમાં પહોંચી હતી. ( અંતિમ યાત્રાના સમગ્ર માર્ગ પર સાધુ સાધ્વીઓ, આબાલ વૃદ્ધો, સ્ત્રી-પુરૂષો વગેરે દર્શન માટે ઉભા રહ્યા હતા. મકાન પર પણ લોકે નજરે પડતા હતા. ગામ-પરગામથી આવેલા જેન જૈનેતર ભાઈઓ હજારોની સંખ્યામાં અંતિમ યાત્રામાં જોડાયા હતા. બેન્ડવાજા સાથે નીકળેલી અંતિમયાત્રા જે માર્ગો પરથી પસાર થઈ તે માર્ગો અબીલ ગુલાલથી છવાઈ ગયા હતા. દશનાથીઓ પર અબીલ ગુલાલ નાખીને ભકિતભાવમાં લીન કરી દેવાયા હતા.
માર્ગમાં કેટલીક જગાએ પાલખી રેકીને આચાર્યદેવનાં દર્શનનો લાભ સાધુ સાવીઓએ લીધે હતે. "
લગભગ સાત કલાક પછી અંતિમયાત્રા સાબરમતી પહોંચી હતી. સાંજે ૬-૧૫ વાગે પાર્થિવદેહને સુખડની ચિત્તા પર મુકવામાં આવ્યું હતું અને રૂ. ૧ કરોડ ૧૧૧ની ઉછામણ બોલનાર શ્રી જયંતીભાઈ આત્મારામ અને શ્રી અરવિંદભાઈ રાવે ૬-૪૫ કલાકે જૈનમ જયતિ શાસનના સુત્ર અને અંતિમ વિદાયની બેન્ડની ધૂન વચ્ચે અગ્નિદાહ દીધું હતું.
ઈટેના મંચ પર સમાધિ અવસ્થામાં પાલખી ગોઠવવામાં આવી હતી. એક હજાર કિલે ચંદન-સુખડના લાકડાં, વીસ કીલે ઘી તથા અન્ય સુગંધિત સામગ્રી અને ધૂપ અગરબત્તી વગેરેને ઉપયોગ કરાય હતે.
આમ ગઈ કાલે અને આજે થયેલી ઉછામણી દરમ્યાન રૂા. બે કરોડ ઉપરાંતની રકમ એકત્ર થઈ હતી જેને ઉપયોગ શુભ અને ધાર્મિક કાર્યો માટે કરવામાં આવશે. જે સ્થળે અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવ્યા તે સ્થળે કાયમી સ્મારક કરવાની વિચારણા ચાલી રહી છે.
" (સંદેશ) – નો સહકાર – પૂ. મુનિરાજ શ્રી અક્ષયવિજયજી મ. તથા પૂ. મુ. શ્રી ધર્મભૂષણ વિ. મ. ની
પ્રેરણાથી ૪૦) રમેશચંદ્ર ગણેશમલજી
મુંબઈ-૪ ૪૦૦૧ સંઘવી મેટલ કેરપરેશન ૪૦૦° સેવંતીલાલ ચીમનલાલ શાહ
મુંબઈ–૩૪ ૪૦, માંગીલાલજી જવાનમલજી પરમાર
વલવણ (પુના) ૪૦૬ મિશ્રીમલજી ગણેશમલજી હીરા મેટલ
મુંબઈ-૪ ( જુઓ પેજ ૨૮૦ ઉપર)
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
JUEG EHHE
પરમ પૂજ્ય ગુણમહોદધિ શાસન શિરરત્ન યુગપુરુષ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના સુદીર્ઘ શાસન
પ્રભાવક શાસન સંરક્ષક જીવનની + અનુદનાર્થે ઉત્સવોની હારમાળા ક સાબરમતી-અમદાવાદ-પ. પૂ. મદ્રાસ-૩૫૧ મિન્ટ સ્ટ્રીટ જેન આરાવર્ધમાન તપેનિધિ આ. ભ. શ્રી વિજય- ધના ભવનમાં પ. પૂ. પં. શ્રી વિમલસેન રાજતિલક સુરીશ્વરજી મ. તથા પ. પૂ. વિજયજી ગણિવરાદિની નિશ્રામાં શાંતિસ્નાત્ર પ્રશમનિધિ આ. ભ. શ્રી વિજય મહોદય (શ્રા. સુ. ૧૫) આદિ અઠ્ઠાઈ મહેસવ સૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં પ્રથમ જા. માસિક તિથિ નિમિત્તે શ્રા. વ. ૫ થી વદ
વડનગર–તપસ્વી પૂ. મુ. શ્રી જિન૧૪ લઘુ શાંતિ સ્નાત્રાદિ નવાન્ડિકા
યશ વિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં ૧૦૮ મહોત્સવ શેઠશ્રી પુખરાજ રાયચંદ પરિ.
પાર્શ્વનાથ પૂજન સહિત પંચાહિક મહેવાર તરફથી પુખરાજ રાયચંદ આરાધના
સવ શ્રા. વદ ૯+૧૦ થી શ્રા. વ. ૧૪ ભવનમાં યોજાયે.
સુધી યે જાયે. શ્રીપાલનગર મુંબઈ-પ. પૂ. આ.
- અંધેરી-મુંબઇ-શ્રી ગુજરાતી જૈન ભ. શ્રી વિજય મિત્રાનંદસૂરીશ્વરજી મ.
સંઘ-પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રાજેન્દ્રઆદિની નિશ્રામાં સાત પૂજને ભવ્ય રથ
સૂરીશ્વરજી મ. સા. ની નિશ્રામાં શાંતિયાત્રા સ્નાત્ર મહત્સવ આદિ ત્રિવેદશાહિક મહત્સવ શ્રા, સુ. ક્રિ. ૧૧ થી શ્રાવણ
સ્નાત્રાદિ અટાહિકા મહોત્સવ ઉજવાયે. વદ ૮ સુધી યે જાયે.
સુરેન્દ્રનગર આરાધના ભવન-૫. મલાડ રત્નપુરી મુંબઇ-પ. પૂ.
, પૂ મુ. શ્રી કીતિકાંત વિજયજી મ.
આદિની નિશ્રામાં સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન વિદ્વાન મુ. શ્રી નયવર્ધન વિજયજી મ.
શાંતિસ્નાત્ર આદિ પંચાહિકા મહોત્સવ આદિની નિશ્રામાં શાંતિનાવ બૃહશાંતિ. સ્નાત્ર તથા ત્રણ પૂજન સહિત પંચદશા
શ્રા. સુ. કિ. ૧૧ થી પુનમ સુધી યોજાયે. હિક મહોત્સવ શ્રા. સુ. ૯ થી શ્રાવણ પુનમના સુરેન્દ્રનગર સમસ્ત જૈન સંઘની વદ ૭ સુધી યોજાયે.
નવકારશી કરવામાં આવી હતી.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૦ :.
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક).
વલસાડ- પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય | સ્નાત્ર આદિ મહોત્સવ પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજી લલિત શેખર સૂરીશ્વર મ. આદિની નિશ્રામાં |
તથા પૂ. આ. ભુવન સૂ. મ. પૂ. આ. શ્રી શ્રા. સુ. દ્વિ ૧૧થી ૧૫ સુધી શાંતિસ્નાત્ર માનતંગ સૂ મ.ની ચેથી વાર્ષિક તિથિ આદિ પંચાહિનકા મહોત્સવ યે જાયે |
તથા પૂ. પં. શ્રી પુંડરિક વિમાના સંયમ તળે ગામ દાભાળા (પુના)- પૂ.મુ. | જીવનની અનુમોદનાર્થ અઠ્ઠાઈ મહેત્સવ શ્રી નયભદ્રવિજયજી મ.ની નિશ્રામાં શ્રા –સુ-૭ ! જાય. સાધર્મિક વાત્સલ્ય થયું. થી સુ. ૧૩ સુધી શાંતિસ્નાત્રાદિ મહોત્સવ | રાજકેટ-વર્ધમાનનગર- પૂ. આ. શ્રી ઉજવાયે.
| વિજય પ્રભાકર સૂ. મ.ની નિશ્રામાં સામુદાવિક - શ્રીપાલનગર મુંબઈ- પ. પૂ. આ. | અઠ્ઠમ ૧૬૦ થયા તથા ભવ્ય ઉત્સવ ભ. શ્રી વિજય મિત્રાનંદ સૂ.મ.ની નિશ્રામાં | ભાદરવા વદમાં ઉજવાશે ઋષભ જિનભક્તિ મંડળ તરફથી શ્રાવ-૮ ના ભવ્ય સ્નાત્ર મહોત્સવ કાયા
વિશેષાંક પેજ ૧૩૩ વડાલી (સાબરકાંઠા) – પૂ. મુ. શ્રી શાહ ગાંડાલાલ વીકમશી ભાઈની વજીબલવિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં પ્રેરણાથી ૬ સભ્ય શુભેચ્છક લખાયા છે તે ભક્તામરપૂજન પાર્શ્વનાથ મહાપૂજન શાંતિ- | શુભેચ્છક સહાયક જાણવા
(ન સહકાર અને ૨૭૮ નું ચાલુ) ૪૦૦-ઓસવાળ ઈન્ડસ્ટ્રીઝ રતિલાલ પદમશીની પ્રેરણાથી
થાનગઢ ૨૦૦-શાહ ગોવીંદજી ધરમશી દેઢીયા
ઘાટકોપર ૩૦૦-હેમલેટ કલેધીંગ કુ. શાહ પ્રેમચંદ ભારમલની પ્રેરણાથી માટુંગા બી.બી.
વિવિધ વિભાગો અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/- આજીવન રૂ. ૪૦૦/લખ શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
શકા–સમાધાન
-શ્રી દ્વિરેફ
શ', જે પુસ્તકમાં નવકાર તથા પચિ દિય લખેલા હાય તે જ પુસ્તક સ્થાપનાજી તરીકે સ્થાપી શકાય કે ખીજુ પણ જૈન ધર્મનું ગમે તે પુસ્તક સ્થાપી શકાય ?
સ. સભ્યજ્ઞાન દશ ́ન કે ચાત્રિનુ` કેઇ ઉપકરણ સ્થાપનાજી તરીકે સ્થાપી શકવામાં વાંધા નથી, નવકાર તથા પચિસ્ક્રિપ લખેલા હાય તે પુસ્તક તા સ્થાપનાજી તરીકે સ્થાપી શકાય છે. પર`તુ જેમાં નવકાર તથા પચિ'ક્રિય લખેલા ન હોય પણ તે જૈન ધર્મનુ' પુસ્તક હોય તો તેને નવકાર તથા પચિક્રિય ગણીને સ્થાપના તરીકે સ્થાપી શકાય છે.
શ, નવકાર તથા પ`ચિ'ક્રિયથી સ્થાપેલા સ્થાપનાજી વર્દિતુ અડધુ ખેલ્યા હાઈએ કે બીજી કોઈપણ ક્રિયા ચાલુ હોય અને ગમે તે કારણસર હલી જાય તે! ફરી સ્થાપના સ્થાપવા માટે નવકાર તથા પ`ચિક્રિય ખેલ્યા પછી ઇરિયાવહિ કરવાની જરૂર ખરી ?
સ. ના ઇરિયાવહી કરવાની જરૂર નથી. નવકાર તથા પ`ચિ`દિયથી ફરી સ્થાપના સ્થાપી લીધા પછી ક્રિયા જયાંથી અટકી હાય ત્યાંથી આગળ ચાલુ કરવી.
જેમ કે 'દિત્તાની ૨૫ મી ગાથા વખતે સ્થાપનાજી હલી ગયા, તે ફ્રી સ્થાપના કરીને સીધી ૨૬મી જ ગાથા શરૂ કરી દેવી. પણ ફરી સ્થાપના કર્યા પછી ઈરિયાવહી કરવાની જરૂર નથી.
શ'. દહેરાસરમાં આપણા પરસેવા પડે તે અશાતના ગણાય ?
સ. આપણા શરીરના ગમે તે પ્રકારના મેલ દહેરાસરમાં પડે તા દોષ તા ગણાય છે. પણ જે જે સ્થળે મેલ પડયા હોય તે તે સ્થળે શક્તિ મુજબ દૂધ આદિથી તે તે સ્થળને સ્વચ્છ કરાવી દેવાથી આપણે દ્વેષથી ખેંચી શકીએ છીએ, પરસેવા લૂછવા અલગ રૂમાલ રાખવા જરૂરી છે. યાનમાં રાખવુ કે- પરસેવાવાળા રૂમાલથી પરસેવા લૂછ્યા પછી હાથ ધેાઈને જ શ્રી જિનેશ્વરની પૂજા કરવી.)
શ, એક સામાયિક લીધા પછી તે પાર્યા વગર જ ખીજુ સામાયિક લઇ શકાય ખરૂ? સ. પહેલુ, સામાયિક બે ઘડી પૂરી થયા પછી પાર્યા વિના જ ઈરિયાવહી વિગેર પૂર્વાંની વિધિ મુજબ જ ખીજુ સામાયિક ઉચ્ચરી શકાય છે. પર`તુ એટલું. ધ્યાનમાં રાખવુ` કે– પ્રથમ સામાયિક પાર્યા વગર જ બીજુ સામાયિક લઈએ ત્યારે જે છેલ્લે ‘સજ્ઝાય કરૂ ?' આવા આદેશ માંગવાના બદલે “સઝાયમાં છું” આ પ્રમાણે કહેવુ અને ત્યારે ત્રણ નવકાર ન ગણતા એક નવકાર ગણવા. આ રીતે સળ`ગ કુલ ૩ સામાયિક કરી શકાય છે. પરંતુ ચેાથુ સામાયિક કરવુ હોય તે પૂર્વે સામાયિક પારી લીધા પછી જ ચેાથું સામાયિક લેવુ'. આમ પૂના સામાયિક પાર્યાં વગર સળંગ ત્રણ સુધી સામાયિક થઇ શકે છે.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
Reg. No. G/SEN 84
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) අපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපය
કથિ0]
जं विसयतिसाईहि जीवा न गणंति वयणिज्ज ।
පපපපපපපපපපප
0 પાંચે ઈન્દ્રિયોના વિષયની પિપાસાથી આકુલ-વ્યાકુલ બનેલા જીવે કોઈ પણ નિંદ. 9 કે નીય કામને પણ ગણકારતા નથી, ખરેખર વિષયની પિપાસા કેટલી ખરાબ છે ? વિષ- 9 ૨ યના ભોગવટાને કરવા માટે આજના જગતે શું શું કરવા માંડયું છે તે કોઈ પણ સુરા Q 9 પુરુષથી અજાણ છે ? આખુ જગત ભાગ પાછળ ભટકે છે અને સારા સારા કુલીન 0 છે પણ ‘ભામટા વેડા” ને એક “ ફેશન પરસ્ત’, ‘કલા’ સમજે છે. અને મનગમતા વિષયોને 0 0 મેળવવા એવું કંઈ કામ નથી જે કરતાં જરા પણ થડકાટ પણ અનુભવે ?
માટે જ જ્ઞાનિ પિકાર કરે છે કે-વિષયેની પાછળ આંધળી દોટ મૂકનારા છે
ગલે ! જરા વિચાર તો કરો માત્ર બરબાદી વિના તમે શું પામ્યા છો ? આજે તુ
રાતના સજજને પણ બુમ પાડે છે કે-નૈતિકતા નજરે દેખાતી નથી ! વિષયોથી 5 'રિ બનેલા શું ફળ પામે છે ? હું યાને વલે પાત, શારીરિક બળની હાનિ અને ધનની 1
ખુવા અને દુનિયામાં પણ માન-પાનાદિની હાનિ ! 0 માટે ઉપકારી પરમર્ષિ એ સમજાવે છે કે-આ જીવે આજ સુધીમાં અનતી વાર છે 0 વિષય-ભેગો ભેગવ્યા પણ હજી તૃપ્ત થયું નથી. જયારે પામે ત્યારે વિષય-ભેગે નવા 1 0 જ લાગે છે. વિષય–ભેગેના પરિણામ ઘણા જ દારૂણ છે. માટે હે આત્મન ! તને જે & 0 વિષય ભેગો કાલકુટ વિષ જેવા નહિ લાગે તે તું તેને માટે કયું પાપ નહિ કરે ? તે કે & સવાલ છે. બે આબરૂ થઈને મુજ રાજાની જેમ ચપ્પણિયુ લઈ ભીખ માગવી પડશે. કે ઉં માટે હજી સાવચેત થઈ જા ! વિષય તૃષ્ણાને નાશ કરે તે સંધળી આબાદી તારા રે
ચરણે ચૂમશે. 0 માટે તારે આબાદીના પંથે જવું છે કે બરબાદીના તે તું જ નકકી કરી લે ?
– પ્રજ્ઞાંગ ! පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපර් જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગ૨ વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન : ૨૪૫૪૬
පපපපපපං උපපපපපපපපපපංසපය
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
રસૂરિ
1
#g) ૨ ) શ્રી
4 જય 18 2 | Y 21s – RT 'નમો ૨૩વણ ઉતાયરni ૩૫માડું. મહાવીર પન્નવસાણાં
www wળે જો ૨%ા તથા પ્રચારને ૪
નેગર
[1] માણ]
'સવિ જીવ કરૂં
જઠsils
શાસન રસી.
तम्हा सई सामत्थे,
શામકૃમિ ના નું ૩ | अनुकूल गेयरे हि च,
अणुसट्टी हाइ दायव्वा " કલિકાલ સર્વજ્ઞ પૂ. અ.શ્રી. િહેમચન્દ્રસૂરીશ્વ૨જી મહારે જ ફરમાવે છેફિન જેનામાં સામર્થ્ય હોય તે ભગ
વાનની આજ્ઞાભષ્ટની ઉપેક્ષા કરવી વ્યાજબી નથી. વિપરીત | ચારિ ઓને શિક્ષા જરૂર દેવી જોઈએ.
| ભાગ્યવાના વિચારે કે, ભગવાનની આજ્ઞાથી ભ્રષ્ટ !' થયેલાઓને શિક્ષા કરવી. માર્ગે લાવવા સમાગે ન આવે
તા સઘ બહાર પણ કરવા - તે પણ શાસનની એક પ્રકા
Pરની ભકિત છે. આ રીતિ જો ચાલુ હોત તે જે અનિષ્ટ XXX 6 આજે પ્રવર્યા છે તે પ્રવત્તક ખરા ? – પ્રજ્ઞાગ ) K૦+
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન ફાર્યાલય | લવાજમ અાજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦
દેશમાં રૂા.૪૦૦ 'મૃત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
FOREIGN AIR-3000 FOREIGN AIR. 300
જામનગ૨ » ડEA. I50 |
SEA.15૦૦ '(સૌરાષ્ટ્ર) 1ND1A- PIN-૩૮૦૦5
(ન્મ મૂળ મરજી ) જય જય સ્તરી) ટાય) (લમ્પ ૫ ) (૫૫)) જયમમટી).
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૨
શકા–સમાધાન
-શ્રી દ્વિરેફ શ. આચાર્ય પદવી, વખતે, ઉપ- | પ્રદાન વખતે દીક્ષા પ્રદાન વખતે કે ચતુર્થ છે ધ્યાય, પંન્યાસ, ગણિ પદવી વખતે તેમનું વ્રત પ્રદાન વખતે ચતુર્વિધ સંઘ તરફથી આ જ દીક્ષા વખતે ચોખાથી તે તે મહાન–| અક્ષત વડે તે તે મહાનુભાવને વધાવાય 6 ભાવેને જે વધાવવામાં આવે છે તે તેનું છે તે ખરેખર તે તે મહાનુભાવને અર્પણ 2 હજી બરાબર છે. વળી જે ભાઈ-બહેન | કરાયેલ પદ કે ગ્રહણ કરેલ વતની અનુ{ ચતુથ બ્રહ્મચર્ય વ્રત ઉરચારે છે તેમને | મદના તરીકે વધાવાય છે. તે વ્યકિતને આ શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ અકાતથી વધારે છે તે | નહિ પણ તે વ્યકિતએ સ્વીકારેલ ધર્મની છે પણ હજી યોગ્ય લાગે છે. પણ સાધુ- | અનુમોદના નિમિત્તે વધાવાય છે. માટે છે સાધ્વીજી ભગવતે ચતુર્થ વ્રત ઉચરનાર | ચતુર્થ વ્રત ગ્રહણ કરનારને સાધુ-સાદવીજી ગૃહસ્થને વધાવે તે ઉચિત છે ? ભગવંતે અક્ષતથી વધાવે તેમાં કશો વાંધે છે
સ. ધ્યાનમાં રહે કે- કોઈપણ પદવી | જણાતો નથી.
સિદ્ધાંતસાર સમુચ્ચાય
– શ્રી પાંત્તિક જે સાધુ ઉસૂત્રની પ્રરૂપણ કરે તેને જીંદગી સુધી જૈનશાસનની અંદર લે નહિ.
વ્યવસૂત્ર છે મહાવીર પ્રભુના પિતા શ્રાવક હતા
આરા.સત્ર મુનિઓએ વ્યાકરણ સહિત બેલવું તેમ નહિ બલવાથી અશુદ્ધ બેલાય તેથી મૃષાવાદ છે લાગે
પ્રશન વ્યાકરણ ૨ જા૫ ૨ દ્વારમાં ભગવાને અનુકંપાથી ગોશાળાને બચાવ્યું છે
ભગવતી ૧૫ શતક આધાકમી આહારને ખાય અને લુબ્ધ થઈને સમ્યફપ્રકારે તેની આલેચના ન લે તે સર્વ જિનેશ્વરની આજ્ઞારહિત એવું તે આરાધક નહિ પણ મહા વિરાધક થાય છે
દશનશુદ્ધિપ્રકરણ છે સંપૂર્ણ કમને થાય અને જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રથી પરિપૂર્ણ હોય તેજ જીવ મેક્ષે જાય.
દશનસપ્તતિકા સામાયિકમાં ઘડી રાખી શકાય છે
નિશિથચૂણિ વંદારવૃતિ છે.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
MીયેરWજજરારજી મહારજી તુ કેપિટર ર તે ઝઘરજ #– ૬
ગીઓ:
હe/? દેશ/દ્ધારક ૨૪. R૮૯ઊર્જા 27226 3004 PRVOI evo Talon Perden
60 લીલi] 2
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢ ,
જેલ). હેમેન્દફક્સાર સજજુના જાહ
૯૮જકોટ) જ
સ્થ૮ - વઢવ) જાચક પદw2 ગુઢક/
જે જેa)
( અઠવાડિક) " आज्ञाराब्दा विरादा च, शिवाय च मवायच
છે વર્ષ ૪] ર૦૪૭ ભાદરવા સુદ-૯ મંગળવાર તા. ૧૭-૯-૯૧ [ અંક ૭ છે વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦ ]
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦
| આત્મ-હિંસાથી બચો અને સાચી અહિંસાના પાલકનો..
. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મા,
હું કઈ પણ જીવની હિંસા કરવી એ જેટલી ભયંકર છે, તેના કરતા પણ આત્મહિંસા જ કરવી એ વધુ ભયંકર છે. આજે ઠેર ઠેર આત્મહિંસા થઈ રહી છે. અહિંસાની મહાન A ઉપાસના કરવાને દાવ રાખનાર પણ પ્રત્યક્ષ યા પરોક્ષ રૂપે આત્મહિંસા કરી રહ્યો છે. છે અ-મારિ પ્રવર્તાવવા મથનાર, જીવદયાની ટીપમાં નાણાની વૃષ્ટિ કરનાર, પાપમય ભદ્દીછે એને બંધ રખાવવા મથનાર પણ આત્મહિંસામાં આગળ ધર્યે જ જાય છે. અને એથી છે જ એની અહિંસક પ્રવૃત્તિમાં ઓજસ જણાતું નથી. સાચું કૌવત આવતું નથી. આત્મ
હિંસક, બાહ્યદષ્ટિએ ગમે તેટલે અહિંસક બને તે પણ તેની અહિંસા યશસ્વી ને છે ફળદાયી નીવડતી નથી. આત્મહિંસાથી બચવા માટે જ અહિંસાદિ આચરણીય છે, એ 1 વસ્તુ આજે લગભગ ભૂલાઈ ગઈ છે. કે આત્મરમણતા સિવાયની દરેક પ્રવૃત્તિમાં આત્મહિંસા છે. ભલે બાહ્યકષ્ટો શાંતિથી - ભગવાય, પરંતુ જ્યાં સુધી એ કાય કષ્ટ પાછળ પૌગલિક લાલસા હોય ત્યાં સુધી તે સાચી અહિંસા નથી જ ! આત્મહનનની ક્રિયા તે ચાલુ જ છે !
,,
હા
વાત છે
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
આજના વ્યાપાર અને વ્યવહાર જુઓ ! આજની મનવૃત્તિ જુઓ ! જયાં ને ત્યાં આત્મહિંસા થઈ રહી છે એમાંથી પ્રમાણિકતા ને નકલી ઓસરી ગઈ છે. બીજા જીવને બચાવવા મથનારે પ્રથમ પોતાના આત્માનું રક્ષણ કરવું જોઈએ. એ વિના અહિંસા સાચી અહિંસા બની શકતી નથી.
શ્રી જૈનશાસનનું તત્વજ્ઞાન આ સિદ્ધાંત ઉપર નિર્ભર છે. એ તે માને છે કેઆત્મહિંસાથી બચવાની બુદ્ધિ સિવાય અહિસાદિનું સાચી રીતે પાલન થઈ શકતું જ નથી. અરે ! અહિંસાનું પાલન કરવાનું જે વિધાન છે તે પણ આત્મહિંસાથી બચવાબચાવવા માટે જ છે.
–અને જે આનાહિંસા કરતાં ડરે છે, જે આત્મા આત્મહિસાથી દૂર રહેવા ઈચ્છે છે, તેને આપોઆપ અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહને અપનાવવા પડે છે. એ વિના એ આત્મહિસાથી બચી શકતું જ નથી. તે આત્મા એ નિયમો સર્વથા ન પાળી શકે તે પણ આત્મહિંસાને ડર અને વ્યાપાર અને વ્યવહારમાં–બધે જ પ્રમાણિક અને નેકટીલ બનાવે છે. આજે આત્મહિંસાની ઉપેક્ષા થઈ રહી છે તેથી જ આજની શરમભરી સ્થિતિ ઉભી થઈ છે. આપણે જે સાચા બનવું હોય તે આત્મહિંસાથી બચવું જોઈએ. આત્મહિંસા તરફ જેટલું દુર્લફય તેટલું આપણું પતન, એ દરેક પુશ્યામ એ હદયમાં કેતરી છે અને આત્મહિં સાથી બચવા પુરૂષાર્થ કરી સર્વથા આત્મહિંસાથી બચી સાચી અહિંસાના પાલક બને, એજ શુભાભિલાષા. (જિનવાણી),
a જૈન શાસનના લવાજમ છે
દેશમાં પરદેશ એરથી પરદેશ સીમેઇલ * ૧ વર્ષ રૂા. ૪૦
૩૦૦
૧૫૦ 13 ૨ વર્ષ રૂા. ૮૦
૩૦૦ ૪ ૫ વર્ષ રૂા. ૨૦૦
૧૫૦૦
, ૭૫૦ આજીવન રૂા. ૪૦૦
૧૫૦૦ –: શ્રી જૈન શાસન :– clo. શ્રીમતી જશમાબેન વી. મેઘજી તથા વેલજી વી. દેઢીયા
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ‘૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
સો સોનાર્યા મોપે ?
હતો એ પાપભીરુ કરે
છે. પાપના અખાડાને ધંધે પણ તેઓ તેનું નામ હતું સુલસ ! તેને બાપ મજેથી શિખવાડે છે. પાસે બેસાડી તે હતે પાંચસે પાડા મારનાર કસાઈ ! અંગેની ખાસ ટ્રેનીગ પણ આપે છે, સાચું– તેના બાપને લકે કાલસીરિક તરીકે પુકા- ખોટું કઈ રીતે બોલવું. કરવું તે પણ અંદર ૨તા હતા !
રેડયા વગર રહેતા નથી. કાંઈક પૂર્વભવના સંસ્કાર લઈને એકાએક પિતા કાલસૌરિક બિમાર આવેલ સુલસ ખરેખર ધર્માત્મા હતો. પડી ગયા. શરીરના સાડા ત્રણ કરોડ પાપ કતાં. તેનું હૈયું અને હાથ કંપતા
રૂવાડામાં અસહ્ય વેદના શરૂ થઈ ગઈ. નરહતા. કે જાણે પૂર્વ કેઈ પાપે આવા કની કભીમાં સેકતે હોય તેવી લાય પાપભીરૂ આત્માને જન્મ આ કસાઈના આખા શરીરે બળવા લાગી. કૂતરાથીય ઘરમાં થઈ ગયે.
ભૂંડા હાલે રિબાઈ રિબાઈને આયુષ્ય પૂર્ણ કર્મની વિચિત્રતા કેવી છે ? ધર્માત્મા કર્યું. હજી તે પાર્થિવ દેહ ત્યાં ને ત્યાં જ ગણાતા માનવીને કયાંથી કયાંય ઉચકીને પડ્યું હતું ને એને આત્મારામ સાતમી મુદ્ધ દેતાં કર્મ સતા શરમ નથી રાખતી. નારકની કુંભમાં ચીસે નાખતે થઈ ગયા. આવા અનેક દ્રષ્ટાંતે સાંભળવા મળે છે, કાલ સૌરિકના દેહને ઠાકઠીક કરી ધર્માત્મા ગણતો સુલસ વેદિયા તરીકે ઠાઠડીમાં બાવ્યો નારી શેરી લગી વળાવા પંકાવવા લાગ્યું.
આવી. સુલસે અગ્નિ મુકી મરણવિધિ પૂરી સુસ યુવાનીના ઉમરે આવી ઊભું કરી. દસ દિવસ લગી રોઈ રોઈને સવેએ રહ્યો. તેના પિતાશ્રી તેને કસાઈના ધંધામાં વિચાર મુક, પરિવાર ભેગે થઈ, મેટાપ્રવીણ બનાવવા મહેનત કરવા લાગ્યા, ભાઈ સુલસને કહેવા લાગ્યાં “બાપના વંધે પરંતુ યુવાન સુલ વિપરીત માર્ગે વળવા બેસી જાવ.” સુલસે પિતાની ના મરજી લાગ્યા. ઘરના સર્વેને આ વાતનું દુઃખ બતાવી. સહુ ફેરવી-ફેરવીને આ જ વાત હતું. સુલસ પિતાનું કહ્યું માનતે નથી કરવા લાગ્યા, પરંતુ સુલસે સ્પષ્ટ ના પાડી કારણ કે તેને કસાઈને ધંધે કેઈ કાળે દીધી. તે એક જ વાત કરતે હતે “મારે કર ન હતે.
બાપના કૂવે ડુબી મરવું નથી. આ વાત આજને બાપ તે હોંશે હોંશે પોતાના ઉપર તે મકકમ હતે. દિકરાને પોતાના ધંધામાં પાવરધે બનાવે પાપને અખાડે કેણ સંભાળવા
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
જાણતો હતે.
તૈયાર થાય ? જ્યાં છયકાની વિરાધના છે. જાત તોડીને પર–કલ્યાણ કરવામાં કાંઈ સતત ચાલુ હોય ત્યાં કઈ રીતે ગોઠવાઈ જવાય? બાકી રાખ્યું નથી. પાપને છૂટકારો આ મનુષ્યભવમાં જ કરી વચનોને ધોધ સાંભળી સુલસની આંખે શકાય છે. નવા પાપો બાંધી ફરીથી પહોળી થઈ ગઈ, મૌન પકડીને ઉભો રહી દુગતિમાં ધકેલાઈ જવું છે ? કલયાણ ગયો. મનોમન બોલી ઉઠયો, “આ લેકે કરવા નીકળેલા જે ફકત પર–કલ્યાણમાં ખરેખર આંધળા છે. કર્યા કર્મ પિતે જ પડી જશે તે ચોકકસ પાપના પોટલા ભેગવવા પડે છે તેમાં કોઈ ભાગ પડાવી બાંધ્યા વગર રહેશે જ નહી.
શકતું નથી આવા જીદ્દીઓને કોણ સમજાવે.
“ભેસ આગળ ભાગવત” સંભળાવવી તેના આવાઓ માટે તે દુર્ગતિ નિશ્ચિત થઈ
કરતાં મૌન રહેવું સારું છે ! જશે. આવી ઝીણી વાત સુલસ સારી રીતે
પરિવારથી ઘેરાયેલ સુલસ એકાએક
ઉભું થઈ ગયે, બાજુના ખંડમાં જઈ તીક્ષણ પરંતુ સ્વાર્થી નેહીજનોએ (!). ચકચકીત કુહાડે ઉપાડી લાવ્યા. તેને પિતાની જીદ ન મુકી “ખેંચ પકકડ જેર આવતે જોઈ સૌ વિચાર કરવા લાગ્યા. આ આતા હે” તે ન્યાયે સૌ સુલત ઉપર મુ શું કરે છે ? પણ પરિવારની વચ્ચે દબાણ કરવા લાગ્યા, પણ સુલસ ટસનોમસ ન આવી સુલસે પિતાના પગ ઉપર અણીદાર થયો. વડેરાએ કહ્યું, તુલસ ! “તારું વેદિયા ફિરસે લગાવી દીધે. સુન મુન બની પરિવાર પણું મુક !” “પાપના ફળ તારે એકલાએ સુલસનું નાટક જેવા લાગ્યા, ધર્મામા ભોગવવાના નહિ બસ !” આમેય બધાં સુલસે હાથના જોરથી અણદાર કુહાડાએ તેમાં ભાગીદાર બનશું. બેલ ! હવે કબુલ પગને છેલી દીધે. છે ને ! હવે કાંઈ વાંધો છે ? તૈયાર થઈ તુલસના મુખમાંથી તીણી ચીસ નીકળી જ રોજી-રોટી કમાવા ! તૈયાર થઈ જ પડી. મજેથી દુ:ખ સહન કરનારે સુલસ, બાપનો બંધ કરવા ! જો તું આ ધંધો બનાવટી છળ કરી ચીસે ઉપર ચીસે નહી કરે તો માંસાહારી સર્વે ભૂખે મરશે. નાખવા લાગ્યા. સહુના નયન સુલસની તેનું પાપ તારા કપાળે ચોટશે, તારે મુખાકૃત્તિ ઉપર સ્થિર થઈ બેઠા. સંસાર (ઘર) પણ કઈ રીતે ચાલશે ઘરની
ત્યાં જ, તે અવસર પામીને કાકલૂદી પરિસ્થિતિ જોઈને બા પના ધંધામાં કૂદી પડે. ભર્યા અવાજે સલસ સહુને કહેવા લાગ્યા, હવે શો વિચાર કરે છે ?
“અરે ! અરે ! કેક તે નજીક આવે.” શું તારો બાપ બેટો ધંધો કરતે કેક તે મારા દુઃખમાં સહભાગી બનો. હતે ? તારા બાપે કઈકની આંતરડી ઠારી કેક તે મારું દુઃખ લે... અરે ! થોડે
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૭–૯–૧ : વર્ષ ૪ : અંક ૭
-
૨૮૯
તે ભાગ પડાવો. “આપ સર્વે શું જોઈ ખરેખર, મેં કરેલ પાપના દુઃખને રહ્યા છે ? શા માટે મારા દુ:ખમાં ભાગ
ભગવડો તે મારે જ ભગવો પડશે,
... 5, રે ગરવે, નથી પડાવતાં.”
, માટે જ હું પિતાશ્રીને બંધ કરવા ના જ સૌ એકી સાથે બોલી ઉઠયાં, “સુલસ ! છું. પિતાશ્રીએ કસાઈને બંધ કર્યો. ? તું તે મુખને સરદાર છે. હાથે કરીને તે
ન છ કાયની વિરાધનાને બંધ કર્યો, તે શું દુઃખ ઉભુ કર્યું છે. જાણી જોઈને શા માટે મારે પણ તે ધંધો કરે જ પડે ? પગ કાપે ?”
- વધારામાં તુલસ બેલવા લાગે, મારે તેનું દુઃખ તુંજ ભગવ. આ દુઃખ તે મારી આરાધના કરવી છે સ્વનું ક૯યાણ અમારાથી કઈ રીતે લઈ શકાય “જે કરવું છે, છયેકાયની વિરાધનાથી મારે પર કરે તે ભગવે” તે ન્યાયે તે આ દુઃખ રહેવું છે. મારે દુઃખભીરૂ નથી થવું પણ તારે જ ભોગવવું પડશે. અમે તે આમાં પાપ ભીર બનવું છે. કોઈ જ ન કરી શક્રીયે. ન તે તારા જેનફળમાં જેને જન્મ થયો નથી તે દખમાં ભાગ પડાવી શકીએ, બાહ્યોપચારમાં સલસ પણ આટલું સમજતો હતો કે તને મદદ કરી શકીએ પણ અંતરે પચાર બાપના બેટાં ધંધામાં હાજી હા ન કરાય તે તારે જ કરવું પડશે.
તે જૈનકુળમાં જન્મેલા શા માટે બાપના આ સાંભળીને સુલસ હસવા લાગ્યા. કવે ડૂબી જવા તૈયાર થતાં હશે. જ્યાં ખીલખીલાટ હસતો સુસ બેલી ઉઠયા છે કાયની વિરાધના સતત ચાલુ હોય ત્યાં
અભિ બાલા અભિ ફક” જેવી હાલત અદયક્ષ થઈને શા માટે બેસતા હશે. તમારી સૌની છે. ઉચ્ચારેલું વચન પણ તમને શાસન દેવ સહુને સદબુદ્ધિ આપે અને યાદ નથી. બોલેલું વચન પાળવા પણ તમે
આપણે સૌ દુઃખ ભીરૂ મટી પાપભીરુ તપાર નથી છેટાં-બેટાં વચન આપીને બનીએ. શા માટે આશ્વાસન બક્ષે છે. અસત્ય
– શ્રી વિસેના બોલી શા માટે દુનિયાને છેતરે છે. તમારા જેવા ભેગા થાય તે ચોકકસ દુનિયાને ઉંધા અઠવાડિક બુક રૂપે જૈન શાસન ચશ્મા પહેરવા જ પડે.
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) આ મારા દુઃખમાં તમે ભાગ લેવાની આજીવન રૂા. ૪૦૦) ના પાડે છે તે મેં કરેલ પાપના ભાવિ રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની દુઃખમાં તમે શી રીતે ભાગ પડાવવાના. આરાધનાનું અંકુર બનશે પાપના દુઃખમાં ભાગ લેવાને ખેટે વાયદો જૈન શાસન કાર્યાલય શા માટે કરો છે ? આ પની વાણી ઉપર શ્રતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ, કણ વિશ્વાસ રાખશે ?
જામનગર
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨ હાલ હ હ હ હ હ હ હ હ મારા બ્રાન્તિ ટળે તે સાચી શાંતિ મળે !
– દર્શક જ હા હા હા હા હા હા હા હ૦-
આ જગતમાં જેમ સંસાર માગ અના- ક્રિયાઓમાં જલ્દી જોડી શકાય છે કેમકે, દિથી ચાલે છે તેમ મેક્ષમાગ પણ અના- તેમાં બહ ગુમાવવાનું હતું નથી અને દિથી ચાલે છે. જેઓને સંસાર ગમે “ધમીને ઈલકાબ પ્રાપ્ત થાય છે ! એટલે સંસારની પુષ્ટિ થાય સંસાર લીલે
- જ્યારે શ્રી વીતરાગદેવને ધમ કષ્ટ છમ બની રહે તેવી ઈચ્છા રહે તે સાધ્ય અને પરિણામે સુખદાદી છે. તે ધર્મ સ્વાભાવિક છે તેથી જ જગતમાં ધર્મ
સદ્દગુરુના મુખેથી સમજી સમજીને કરવામાં અને અધર્મનું, સત્ય અને અસત્યનું યુદ્ધ આવે તો આત્માને અહીં પણ સાચી કાયમ માટે ચાલું છે.
શાંતિ-સમાધિને અનુભવ થાય છે. ભગવાન શ્રી જિનેશ્વર દેવોએ જે ધર્મ બાકી ધર્મના મર્મને સમજવામાં ન આવે બતાવ્યું છે તે સર્વથા નિર્દોષ છે તેમાં અને ગતાનુગતિથી ધર્મ કરવામાં આવે એક પણ દોષ કાઢવા કેઈ જ શકિતમાન તે તે ધર્મ જ અધર્મને સગેમ, ઈ બને છે. નથી. કારણ કે, જેઓએ રાગ-દ્વેષ, મોહ શ્રી જૈનશાસન જેવું નિષ્પક્ષ શાસન અને અજ્ઞાનને જીતી લીધા છે તેઓને ખોટું આ જગતમાં એક પણ નથી. આ શાસબોલવાનું કઈ જ કારણ નથી જે ઓ શત્રુ નમાં તે જે આત્મા ભૂલ કરે, તે ગમે અને મિત્ર ઉપર, પણ સમામ દૃષ્ટિને રાખ- તેટલે મોટે હોય તે તેને ય સજા થાય જ. નારા છે. કેઈ ગાળ દે તેથી ગુસ્સે થઈને છે-તે ભૂલને ફળ બેધડક રીતે ભોગવવા જ શાપ આપતા નથી કે કેઈ અવર્ણનીય પડે તેમાં કેઈનય બચાવ ચાલતે જ પૂજા કરે તે પ્રસન્ન થઈને ‘વરદાન આપતા નથી. જેના શાસનમાં આપણે સૌ નથી તેવા શ્રી વીતરાગ દેને, સો કેઈ , આરાધના કરી રહ્યા છીએ તે ભગવાન શ્રી સાચું કલ્યાણ સાધે તે જ ભાવના હોય છે. મહાવીર સ્વામિ પરમામાના આત્માએ,ત્રિપૃષ્ઠ
જેઓ રાગ અને દ્વેષને આધીન બનેલા વાસુદેવનાભાવમાં વાસુદેવપણાના મદથી જે જે છે તેઓ ક્ષણવારમાં તુષ્ટ કે રુષ્ટ બને છે. કાર્યો કર્યો તેના ફળ સ્વરૂપે તેઓને પણ સાતમી અને તેથી જ પિતાના મત ઉપર મમત્વ- નરકમાં જવું પડયું તેમ જગતના જાહેર ભાવ રાખે છે તેથી અજ્ઞાનમૂલક એવી ચોગાનમાં આ જ શાસન કહી શકે છે. તેનું સૌ પ્રરૂપણાઓ કરે છે કે જે દેખાવે સુઆરાધ્ય શાસન પ્રેમીઓ ગૌરવ પણ અનુભવે છે કે આવું હોય છે પણ પરિણામે અતિ કટુ ફલને મહાન શાસન પામીને શાસનની શક્ય આપનારી હોય છે સુખેષી લેકેને તેવી આરાધના કરવી પણ શાસનની મલીનતા.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૭-૯-૯૧ : વર્ષ ૪ : અંક ૭
થાય તેમ ન જ કરવું.
બાકી દંભી ના કરતાં તે વિક
રાળ હિંસક પ્રાણીઓને પણ સારા કહેવા પણ આજના ભૌતિકવાદને ભરડો શાસનને પણ ઘેરી વળે છે. શાસનને
પડે તેવા તેમના કારસ્તાન હોય છે, જેમકે, પામેલા શાસનથી મોટા થયેલા પણ માન
સિંહ ગમે તેટલે ભુખ્યા હોય તે પણ પાનાદિના લોભે શાસનને ભૂલીને જાતની અસાવધ શિકારને સાવધ કરવા માટે મહત્તામાં પડી ગયા છે તેમાં લોકેષણા ગર્જના કર્યા પછી તેના પર હુમલો કરે વિના બીજું કારણ દેખાતું નથી ! આજે છે. કોબ્રા સાપ ગમે તેટલું લપાતે છૂપતે તે હાલત એવી ઉભી થઈ છે કે નિસ્પૃહતા આજે પણ શિકારની નજીક આવી કુંફાડા અને નિભતાના આચાળા નીચે જે મારી તેને સાવધ કરે છે અને ચૂપચાપ જાતિના દંભનું સેવન થઈ રહ્યું છે
આવેલું વરૂ પણ પોતાના ભયને હાકોટાતેના પારને ભલભલા પામી શકતા નથી.
દિથી સાવધ કરે છે. જ્યારે દંભી આત્માએ તે તેવાઓ જે ભ્રાતિ ફેલાવે છે તેમાં સારા - સારા લેકે અંજાય જાય છે. જયારે આવા પીઠ પાછળ જ ઘા કરવામાં “શૂ' []. નજીને સત્તાસુંદરીના સુંવાળપનો સાથે હોય છે. મળે છે અને પદપ્રાપ્તિ અને માનપાના
માટે જેઓએ આત્માને વિસ્તાર દિની મહત્વકાંક્ષાએ સંતેલાતી જાય છે ત્યારે જે રીતે ફુલાય છે સ્વાથ એની આગળ
કરવો હોય તેઓએ પોતાના જીવનમાંથી હા.. હા કરનારા હરિયાઓને દંભને દેશવટો જ આપવો જોઈએ જેથી ટોળું વધે તે જે હાલત થાય તેવી હાલત કોઈપણ બેટી બ્રાતિથી ભ્રામક બનાય તેએ.ની થાય છે. અને જેઓ તેવાઓના નહિ તે જ સાચી શાંતિના પારણે ઝુલાય. દંભને ઓળખે છે અને પડકારે છે પોતાના આપણામાં દોષ ન આવે તેની ધમી આત્માસ્વાર્થની આડે આવતા લાગે છે ત્યારે એવી
એએ ખૂબ જ કાળજી રાખવાની જરૂર છે. સીફટથી સાચાઓને દૂર કરે છે કે જેથી નિષ્ક ટક પણે મજેથી પોતાના કામ-સ્વાર્થ જેથી શાસનની સાચી આરાધના કરી સાધી શકાય. જે દેશે આત્મકલ્યાણમાં શકાય અને આત્મકલ્યાણના માર્ગે આગળ પૂરા અવરોધરૂપ છે તેને જ આશરે વધી શકાય ! લઈને જે શસનને ચલાવવામાં આવે તે : તેથી શાસનની અભિવૃદ્ધિ થાય કે મલીનતા તે દરેકે દરેક આત્મકલ્યાણના અથ આત્મ એ ખાસ વિચારવાની જરૂર છે.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરમશાસન પ્રભાવક તપાગચ્છાધિપતિ પ. આ. શ્રી. વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. ને શ્રદ્ધાંજલિ
(વસંત તિ) आचार्यवर्य गणनायक रामचन्द्रसूरीश्वराः दिविंगताः सकृताधिनाथाः । यः पुण्यपावन जिनेश्वर दिव्यवाग्मिः प्रह्वीकृनाः सुमनसः ननु (बहु) भव्यलोकाः ॥१॥
(17) आचार्यप्रवराः पूज्याः करुणावरुणालया जैनशासन सर्वस्वाः गुरुप्रेम परायणाः ॥२॥ दिवंगताः महात्मानः कृतकृत्याः कृपालवः ।
गच्छाधिपतिदेवेशाः (श्री) रामचन्द्रसूरीश्वरा: ॥३॥ बालदीक्षा-पतिदीक्षा-युवदीक्षा महोत्सवः ।
दीक्षाभेरी प्रघोषस्तु शास्त्रयुक्त्या प्रमाणित: ।।४।। दुर्भाग्यमद्य विश्वस्य शासनस्य विशेषतः ।
__कर्णधारः महाधीर. गतोऽयं गणेश्वरः ।।५।। રચયિતા-પંડિતવર્યશ્રી વ્રજલાલ વી. ઉપાધ્યાય જમ ગર ( શાંતિભવનમાં ગુણાનુવાદ સભામાં તેમણે રજુ કરેલ જામનગર )
વિશ્વ કર્મા વિજયતે” : શ્રી વિશ્વકર્મા આર્ટસ : છે. મોતીભાઇની કુંડી પાસે, ખારવા ચકલા રોડ, જામનગર-૩૬૧૦૦૧
જૈન દેરાશરના ઉપકરણે સાધના માટે લખે વ્યાજબી ભાવે અને સમયસર સારું કામ કરી આપશું
નેવેલ્ટ-ડીઝાઈને, સુંદર છેતરકામ આકર્ષક રચના
એ અમારી ખાસ વિશેષતા છે
રથ માટે સ્પેશ્યાલીસ્ટ
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
“શાસન તારૂં અતિ મીઠું
ન માને એક અંધે ને એક કણો રે
नाऽगुणी गुणिनं वेत्ति, गुणी गुणिषु मत्सरी ।
गुणी च गुणरागी च, सरलो विरलो जनः ॥ ગુણ વગરનો માણસ ગુણવાન માણસને જ બીજા કેઈ કારણથી પણ) પ્રગટ રીતે ઓળખી નથી શક્ત. ગુણવાળો અન્ય પૂજ્યશ્રીજીના ગુણોનું બહુમાન કરતા દેખાય ગુણવાળા પ્રત્યે (પ્રાયઃ) માત્સર્ય–દેષભાવ- છે ત્યારે ય કેટલાક દ્વેષીઓ પિતાને ધરાવતું હોય છે. સ્વયં ગુણી હોય અને પૂજ્યશ્રી પ્રત્યેને ધિકકાર છૂપાવી નથી અન્ય ગુણવાનના ગુણેનો અનુરાગી શકતા તે દુઃખની વાત છે. લોકોની દષ્ટિમાં હોય એવો સરલ માણસ તો વિરલો– પંચ પરમેષ્ઠીઓમાંના ત્રીજા પદે બિરાજમાન સહેલાઇથી મળવો મુશ્કેલ-હોય છે. થયેલા જ્યારે આવા ધિકકાર જાહેરમાં - હાલમાં જ આપણે સહુએ શાસનનો . પ્રગટ કરે ત્યારે શરમથી માથું ઝુકી જાય છે. એક આધાર ગુમાવ્યું. પરમ શાસન પ્રભા- કેટલાંક કલંક સાથે લેતા ગયા હવે વક, ગચ્છાધિપતિશ્રી રામચંદ્રસુરીશ્વરજી બધાં ખાબોચિયાં રહી ગયાં વગેરે અશિષ્ટ મહારાજાના કાળધર્મ સાથે, શાસનની શબ્દપ્રયાગ, ગુણાનુવાદના પ્રસંગે બેલરક્ષા અને પ્રભાવનાને એક ઝળહળતો નારાની કક્ષા બતાવી આપે છે કે જે કે યુગ આથમી ગયો એમાં કઈ શંકા નથી. સમજુ શ્રોતાઓ તે એવા શબ્દ-પ્રગોનો શાસનના અનુરાગી એવા સામાન્ય શ્રાવક- . પણ સવળો અર્થ જ લેતા હોય છે. “પૂજયજનથી માંડીને ધુરંધર આચાર્યો સુધીના શ્રીજીનાં કેટલાંક કાર્યો હજી અધૂરાં રહ્યાં તમામ ગુણાનુરાગી આત્મા આવી લાગણી છે કે “પૂજ્યશ્રીજી પછી એવા કોઈ શક્તિઅનુભવી રહ્યા છે. પૂજયશ્રીજીની વિદ્યમાન- શાળીનાં દર્શન હાલ તો થતાં નથી” આવો તામાં તેઓશ્રીના શાસ્ત્રનિષ્ઠ વ્યાખ્યાન, સીધે અર્થ, પેલા અશિષ્ટ શબ્દ પ્રયોગોનો આચરણ વગેરેના કારણે, શાસ્ત્રહીન કરવા જેટલી “સજજનતા” સામાન્ય આરાસવજીંદેના સમર્થકે પૂજયશ્રીના હૈષી બની ધકેમાં છે. પણ કહેવાતા ધુરંધર પ્રભાવકો રહે એમાં ય કેઈ આચર્ય નથી. આજે લૌકિક શિષ્ટાચારને ય છાંટા ધરાવતા પૂજ્યશ્રીજીના સ્વર્ગગમન પછી જ્યારે પ્રાયઃ નથી એ ખેદની વાત છે. આવી અશિબધા જ સુજ્ઞજને; (કેઈ અંતરના બહુ- ટીકા કરનારા પિતાની “દરિદ્રતા માનથી, કેઈ દેખાદેખીથી, કેઈ લેક સામે જુએ. એટલી અપેક્ષા છે. લજજાથી, કઈ શિષ્ટાચારથી કે કઈ એવા .
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈનશાસનના તિધર મહાન જૈનાચાર્યના
પ્રેરક પ્રસંગે પ્રવચનકાર -પ.પૂ.આ.દે. શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ. સા. પ. પૂ. આ. કે. શ્રી રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાને શ્રદ્ધાંજલિ પ્રસંગે વર્ધમાનનગર ઉપાશ્રયમાં ચાતુર્માસ બિરાજમાન પ. પૂ. આ. દે. શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા.ના પ્રશિષ્યરત્ન પૂ. આ.દે. શ્રી પૂ. પ્રભાકર સ. મ. સા. મંગળવારના કરેલ ગુણાનુવાદના અનુમોદનીય પ્રસંગે.
પૂજ્ય શ્રી વિરલ વિભૂતિ હતા તેમનું વ્યક્તિત્વ વિરાટ હતું. આ મહાપુરૂષના આત્માના પ્રત્યેક પ્રદેશે–મેળવવા જે મેક્ષ, છોડવા જે સંસાર, અને લેવા જેવું સંયમ લખાઈ હતું. ૭૦ વર્ષ સુધી પ્રવચનની વર્ષો દ્વારા ગામનગર અને શહેરના જેને શ્રી જિનશાસનની સાચી ઓળખાણ કરાવી છે તેમની દિવ્ય વાણી સાંભળીને ડિકટરે–વકિલે–એજીનીયરે એ તકલાદી ડીગ્રીઓને ફગાવી દઈને પરમાત્મા મહાવીરદેવે બતાવેલા સંયમ માગે પ્રયાણ કરી જીવન ધન્ય બનાવ્યા છે. તેમણે શ્રાવક શ્રાવિકાઓને યાર કરવા જવું પડયું નથી પણ તેમના પ્રવચન પ્રભાવથી સુંદર સમજણ ધરાવત આરાધક વર્ગ સ્વયંભુ તૈયાર થઈ ગયો છે. તેમને કદી કઈને કહ્યું નથી તું આટલા પૈસા અહીં ખર્ચ કર તુ દીક્ષા લે પણ તેમના ઉપદેશ દ્વારા એવી સચોટ અસર થતી કે કોડે રૂપિયા પાણીની જેમ શાસનની પ્રભાવનામાં સદ્દવ્યય થશે. દીક્ષા લેનારા પણ કહેતા ગુરૂ તે પૂજ્ય આ. કે. શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીને જ બનાવવા છે પૂજ્યશ્રીની ચિત્ત પ્રસન્નતા અદ્દભુત હતી. ગમે તેવા પ્રસંગે બન્યા હોય પણ મુખ ઉપર તેજ સૌમ્યતા છવાયેલી રહેતી તેમના પ્રવચનો સાંભળીને તૈયાર થઈ ગયેલો પુણ્યવાન આત્મા એવો મજબૂત બનતે કે તે કેઈની વાતમાં કદી ભેળવાય નહિ. પૂર્વભવની અંદર કેઈ સુંદર આરાધનાના પ્રભાવે બાલ્યવયથી જ અસાધારણ કવિની સમજ પામ્યા હતા. ગમે તેવા અટપટા અને સભામાં કયાંયથી ઉઠે કે તુરત જ આખી સભાને સ્પર્શી જાય અને મનમાં થઈ જાય કે જવાબ તે આને જ કહેવાય તેવું સમાધાન આપતા.
શ્રી જિનશાસનના શાસ્ત્રસિદધાંત અને સત્ય બાબતમાં મેરુ પર્વત જેવા અડગ હતા કેઈની પણ નીંદા કદી કરતા નહિ. માન અપમાનમાં તેમનું લેવલ સમાન રહેતું સિદ્ધાંતની વાત ૨જૂ થતી હોય અને તેને કેઈ નિંદામાં ખતવતું હોય તે તે ભૂષણ નથી પણ મહાદુષણ છે. આવું સકળ સંઘને સદાય સમજાવતા.
પૂજ્યશ્રીને મેં એકવાર પૂછયું આપશ્રીની સિદ્ધાંતની વાત તે બહુ સુંદર છે. સૂર્ય સમ તેજસ્વી છે. ચન્દ્રજેવી ઉજજવળ પ્રભા જેવી છે. પરંતુ સૂર્યમાં પ્રકાશની સાથે ઉણુતા છે. અને ચન્દ્રમાં એક કાળું ટપકું છે.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૭–૯-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૭
: ૨૯૫
સ્વ. પૂ. આ. ભગવંતે મને વાત્સલ્યભાવે જણાવ્યું કે સૂર્યના પ્રકાશની સાથે ઉષ્ણતા ન હોય તે લેકે જીવી ન શકે વર્ષો ન આવે તેમ સિદ્ધાંત સૂર્ય જેવા છે. સિદ્ધાંત એટલે ત્રણે કાળ માટે સિદ્ધ થયેલી વસ્તુ. તેમાં કડક વાતે આપણું હિતની છે. તેમાં બાંધ છોડ કરી શકાય નહિ શ્રી જિનેશ્વરદેવના શાસનના સિદ્ધાંતે ત્રણે કાળ વિશ્વના સર્વ જીવોનું હિત કરનાશ છે તે સિદ્ધાંતને લુંટવાની કઈ વાત કરે, તેમાં ઘાલમેલ કરવાની વાત કરે તે તેવાની સામે હૈયાના હેત સાથેની ગરમી સાચા સુખની વર્ષ લાવવા માટે છે. તેવી રીતે ચન્દ્રમાંનું કલંક તે બહુ સારું છે. મા-દિકરાને કાળું ટપકું તે માટે કરે છે. છોકરે મરી ન જાય તેમ સિદ્ધાંત રક્ષાની વાત કરતા હોય ત્યારે કેઈ આપણને ઝઘડાખર કહે એ કાળાટપકા જેવી વાત છે. જેનાથી ભવસમુદ્રમાં ડૂબી ન મરીએ. ચંદ્ર પ્રભુને ચંદ્રની ઉપમાં આપી છે. પરમાત્માનું શાસન તેના શાસ્ત્ર અને સિધ્ધાંતે જેવા છે તેવા પ્રકાશવાની શકિત હું ભભવ પ્રભુ પાસે માંગું છું. લેક સંજ્ઞા અને લેકટેરીમાં તણાનારા કદી પણ જગતને સાચી વાત સમજાવી શકે નહિ.
મેં પૂજ્યશ્રીને બીજા પ્રશ્ન કરેલ કે, આપ શ્રી શૈડી બાંધ છોડ કરે તે સૌના વડીલ બની શકે તેમ છે. જેન શાસનની મોટી પ્રભાવના થશે. - પૂજ્યશ્રીએ જણાવેલ કે સિદ્ધાંતની બાંધ છોડ કરીને મેળવેલા માન-પાન હોળીના રાજા જેવા છે. જગતના માન પાનમાં મુઝાઈ જવા દિક્ષા લીધી નથી. માન-પાન દુર્ગતિમાં લઈ જનાર છે. માતા-પિતા-નેહી સ્વજન બધાને છોડી–રડતી આંખે મૂકી આ દીક્ષા લીધી છે તે સંસાર સાગર તરી જવા માટે લીધી છે. જે આવા માન-પાનમાં સપડાઈ જઈએ ઉલમાંથી ચૂલમાં પડવા જેવું થાય. શાસ્ત્રને સામે રાખી બધું સમાધાન કરવા હું ગમે ત્યારે તૈયાર છું. શાસ્ત્ર એ ચહ્યું છે. સિદ્ધાંતની ખાતર જે કઈ મને ઝઘડાર કહે છે તેવા ઝઘડાખર બનવા હું ભભવ તૈયાર છું. સત્યની આખી દુનિયા ભેગી થઈને નહિ મચડી શકે. પરમાત્મા પાસે મારી એ જ માંગણી છે કે શરીરની મમતાના બદલે તારા સિદ્ધાંતની રક્ષાની ભાવના સંજ્ઞા રૂપે બની જાવ. આ નિસ્પૃહી આચાર્ય ભગવાનના ગુણ જોવાના બદલે તેને કેઈ ચન્દ્રમાના કલંક રૂપે કહે ત્યારે કહેવું પડે છે આંબાને મોર આવે છે ત્યારે કાગડાને ચાંચ પાકે છે જ્યાં મીઠા ટહુકારા કરવાના હોય છે ત્યાં કાગડે કા કા કરે છે. આવા સિધ્ધાંત રક્ષાકને પુર્યોદય અનેકને ધર્મ પમાડવા સહાયક હોય છે લેતું ડુબાડે પણ-સ્ટીમરની અંદર રહેલું લેતું તાર્યા વગર રહેતું નથી. તેમ પુણ્ય હેય તત્વ છે. પરંતુ ગુણીજનને પુણ્યદય પણ ગુણરૂપે કહેવાય છે. જેમ ભગવાનના અતિશયે. સહુ કે ભાગ્યશાળી સિદ્ધાંતને સમજી સાચા સુખને પામે. કાંકરી ઘડાને તેઓ પણ ખરી અને સાંધે પણ ખરી જે ઉપગ વંત છવ હોય તેવું થાય.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) મુંબઈ લાલ બાગની અંદર પૂજયશ્રી મોક્ષમાર્ગની શુદ્ધ દેશના ફરમાવી રહ્યા હતા. ત્યારે સંઘના આગેવાનોએ વ્યાખ્યાન કરવાની મનાઈ કરી. ત્યારે પૂજ્યશ્રીએ જણાવ્યું હું ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ વ્યાખ્યાન કરવાન. તેમ નહી આવે તો ભીંત સામે મારે સ્વાધ્યાય કરી સાધુ ભગવંતને વાચના આપીશ. બીજા દિવસે કુતુહલથી લાકે સાંભળવા આવ્યા તેમાંથી કેટલા તેમના ભગત બની ગયા. ઘણી વખત એવું બન્યું છે તેમની સભા તેડવા અગર તે ભંગાણું પાડવા શ્રોતા બનીને આવેલાના જીવનમાં ધરખમ પરિવર્તને આવી ગયા છે. તેઓની ભૂલ બદલ જાહેરમાં કામ માંગી છે દુઃખ વ્યકત કર્યું છે.
પૂ. પંન્યાસ કાંતિ વિજ્યજી મહારાજના કેશમાં મહમદ અલી ઝીણા જે બેરિસ્ટર હતા. (પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન) જેમણે પૂજયશ્રીને કહ્યું કે તમારે જુઠું બોલવું પડશે ત્યારે આ મહાપુરુષે બહુ જ સ્પષ્ટતાપૂર્વક કહ્યું કે મેં પાંચ મહાવ્રત ગ્રહણ કરતાં જુદું નહિ બોલવાની પ્રતિજ્ઞા કરેલી છે ને હું જૂઠું બોલું તે મારી પ્રતિજ્ઞાનો ભંગ થાય તેનાં કરતાં મારે જેલમાં જવું પડશે તે જઈશ. કેર્ટમાં ન્યાયધીશે સોગંધવિધિ કરવાનું કહ્યું, ત્યારે તેમણે જણાવ્યું મેં દીક્ષા લીધી ત્યારે પાંચ મહાવ્રતની સેગંધવિધિ કરી છે. છતાં તમે કહો તે પુન આવૃતિ કરૂ, પુનઃઆવૃતિમાં ભૂલ હોય તે સુધારાય ન હોયતે તેમ છપાય, ન્યાયધીશે તેમની સચ્ચાઈતા જાણું નીર્દોષ છેડી લીધા હતા. અને મુનિરાજ શ્રી કાંતિવિજય મ. સા.ના ધર્મપત્ની લીલાવતીબેનને કેશ સંબંધી થયેલ ખર્ચ પૂજ્યપાદકીને આપી દેવા કહ્યું. ત્યારે પૂજ્યપાદશ્રીએ કહ્યું હું પરિગ્રહ રાખુ નહિ. અને રાખતા હોય તેની અનુમોદના કરું નહિ. વિશ્વાસઘાતના પાપ જેવુ બીજુ કે કોઈ ભયંકર પાપ નથી.
ગુણ ગાવાને બદલે દેષ સફાઈ પૂર્વક બોલવા તેમાં માયા મૃષાવાદ લાગે છે. એ પણ એક વિશ્વાસઘાત છે. જેને પણ આવા કૃત્ય કર્યા હોય તેના ઉપર ભગવાનને કરુણા કરી દયા ચિંતવવાનું કહ્યું છે તેવાઓના પરિચયમાં ઓછું રહેવું તેમાં ગુણ વૃદ્ધિ છે.
નારકીમાં પરમાધામી છે હોય છે. તે નારકીના જીવેને પાપ ન કરવું એમ કહે છે અને પાછો નારકીના જીવને પોતે મારીને પાપ કરતે હેય છે. તેવા છે બિચારા દયાને પાત્ર હોય છે. તેમ નિંદા ન કરવાનું કહીને કેટલાંક જીવ નીંદા કરતા હોય છે. તેવા દયા પાત્ર જીવને પુજ્યપાદ શ્રીજીને છેલે સંદેશ હતે. સહુ જીવનું કલ્યાણ થાવ. આપણે પણ તેમના ચીધેલા માર્ગે આગળ વધીએ.
સુધારો -જૈન શાસન વિશેષાંક ૧-૨ માં પેજ ૧૫૭-૫૮ ઉપર શ્રી નંદલાલભાઈ દેવલુકની જાહેરાત છપાઈ છે તેમાં સરનામું છાપવું રહી ગયું છે તે નીચે મુજબ જાણવું
શ્રી અરિહંત પ્રકાશન પદ્યાલય ૨૨૩૮ બી ૧ હીલ ડ્રાઇવ વાઘાવાડી રેડ પેટ કેલેની પાછળ ભાવનગર-૩૬૪૦૦૨
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્માભિમાન કેળવે !
ઇચ્છનાર
જગત માત્રનુ” એકાંતે ભલુ અને આ સંસાર જે દુ:ખ સ્વરૂપ છે, જેનું ફળ પણ દુઃખ છે અને જે દુ:ખની પરપરાને વધારનારો છે તે અનંતદુ:ખ સ્વરૂપ સંસારથી છૂટી, સૌ કાઇ ભવ્યાત્માએ અનંત સુખના ધામ સ્વરૂપ મેાક્ષ સુખને પામે તે માટે શ્રી જિનેશ્વરદેવાએ આ ધમતી ની સ્થાપના કરી છે.
જેનાથી આ સૌંસાર સાગર તરાય તેને તીથ કહ્યું છે— तीर्यते संसारसागरोऽनेनेति तीर्थम् -
આવુ' તી શ્રી તીય કર પરમાત્માઆએ પ્રરૂપેલુ' પ્રવચન જ છે. તે કયારે પણ નિરાધાર હાતુ જ નથી માટે ચતુર્વિધ શ્રી સા તથા પ્રથમ ગણધર ભગવ'તને પણ તીથ કહેવાય છે.
તે માટે કહ્યું છે કે—
તીથૅ મન્તે ! તિથૅ તિથૅરે તિથૅ ? ગોયમા, अरिहा ताव ( नियमा) तित्थकरे, तित्थं पुण સ્રાવનો સમનસો વઢમાળો વેતિ ।”
ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવનારા શ્રી સંઘ પણ તીરૂપ જ છે. અને બાળાÇ ઘુશ્માં' એજ વચનને માનનારા ભવ્યાત્માએને મન તે શ્રી સદ્ય પ્રત્યે ભાવ હય, ભક્તિભાવ હોય તે કહેવુ ન પડે !
આજ્ઞા મુજબ જીવતા શ્રી સંઘનું કેવું બહુમાન કરે, સધ પ્રત્યે તેના હૈયામાં કેવી ભક્તિ ઉછળી રહે તે કહેવુ જરૂરી છે ખરૂ? જેમ પેાતાના હુંયાથી પણ પ્રિય
કેવા પૂજય કયારે પણ
શ્રી ગુણગ્દશી
વ્યક્તિ હૈાય તે તેના માટે શું શું કરવાના મનારથા જન્મે છે તે સૌના અનુભવસિદ્ધની વાત છે. પેાતાના પ્રાણ પણ સમર્પિત કરવા તે તૈયાર રહે છે. તા જેઆને ભગવાનના શ્રી જિનેશ્વરદેવાની આજ્ઞાની તારકતા સમજાઈ ગઈ છે, આજ્ઞા વિના આ સસારથી તારનારા કાઈ જ નથી તેવા હાર્દિક નિશ્ચય થયા છે, આજ્ઞા વિના આ જગતમાં કાઈજ સાચેા આધાર નથી તેવા નિ ય થઈ ગયા છે તેવા આત્મા આજ્ઞાથી વિપરીત જરાપણુ થાય તા હુંયાથી કપી ઊઠે છે, પૂરેપૂરી આજ્ઞા નથી પળાતી તેનું દુ:ખ અનુભવે છે અને જેટલી આજ્ઞા પળાય તેના રેશમાંચ અનુભવે છે અને એવા સુદર દિવસ કયારે આવે કે હું સંપૂર્ણ આજ્ઞાના પાલક થાઉં તેવી મનેાહર ભાવના ભાવે છે અને આજ્ઞા વિરુદ્ધ જાણી જોઇને જે જીવા કરતા હાય છે તેમને સમતવવા પણ પ્રયત્ન કરે છે અને સમજાવવા છતાં ય કાળબળના પ્રતાપે તેવા જીવા ન જ માને તે તેમના પ્રત્યે પણ હહૈયામાં કરૂણા ભાવના ભાવે છે. તેવા આત્માએ આજ્ઞા માટે ફના થવા પણ તૈયાર હાય છે, તેવા જ જીવાથી આ શાસન ચાલ્યું છે અને ચાલવાનુ છે. બાકી માત્ર વાર્તાના વડા કરનારા તેા શાસનના દાડા ઉઠાડનારા છે. તેવા તા તકસાધુની જેમ માત્ર પેાતાના સ્વાર્થ ને જ જુએ છે અને પરમાથી આશ્રયે આવનારાનું પણ નિક
દન કાઢનારા છે.
( જુએ અનુ. પાન ૩૦૦ ઉપર)
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
- --- ----- --- ---- - થોડું પણ સાચું જ્ઞાન જ્ઞાની બનાવે
– સુંદરજી બારાઈ ----
----- ---- -- પ્રત્યેક માનવીનાં દિલમાં ઓછા યા અને સાચી વાત તે એ છે કે, કાં વત્તા અંશે, પોતે જ બધું સમજે છે અને તે અભણ સારે અથવા ભણેલ સારે પરંતુ બીજા કંઈ સમજતા જ નથી એવી ભાવના અધૂરે ભણેલ હોય તે કામ બગડી જાય છે. રમતી હોય છે.
સર્વ ક્ષેત્રના જાણકાર બનવા કરતાં ગમે તે ઘધ કરનાર કોઈપણ વ્યક્તિ આપણે જે ક્ષેત્રમાં હોઈએ એ બાબતનું એકાએક પ્રધાન થતાંની સાથે જ પિતે બને તેટલું જ્ઞાન સંપાદન કરવું જોઈએ. સર્વજ્ઞાન સંપન હોવાનું માનવા લાગી કેઈ પણ જાતનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા જાય છે અને “તમને શું ખબર પડે ? માટે, “આપણે અજ્ઞાની છીએ” એમ સમઅમે કહીએ છીએ એ જ બરાબર છે” જીને આગળ વધવું જોઈએ. એમ પ્રજાને તેમના તરફથી કહેવામાં અને આ હેતુ સિધ્ધ કરવા માટે ય આવતું હોય છે.
આપણે એવી જાતનાં પગલાં લેતાં હોઈએ સાહિત્યકાર કે જેને બીજાને જ્ઞાન છીએ, એવું વર્તન રાખીએ છીએ કે, એ આપવાને ધર્મ છે એ સાહિત્ય કેવું હોવું પગલાં અગર વર્તન પણુ એ હેતુ જેટલું જોઈએ એની પિતાની જ વ્યાખ્યા ઘડી જ ભૂલભરેલું હોય છે. નાખે છે. પોતાનું જ લખાણ એ પ્રમાણેનું સાચું જ્ઞાન તે એ છે કે, જેમાં સત્ય, નથી હતું છતાં “તમને શું ખબર પડે ? અનુભવ અને શ્રદ્ધાનું મિશ્રણ હોય. એમ નવા લેખકોને કહેતા થઈ જાય છે. એ જાતનું જ્ઞાન લક્ષમી કરતાં ય
વડીલે સંતાનને કહેતા હોય છે કે. વધારે કિંમતી છે. લક્ષમી દુન્યવી વૈભવ “તમને શું ખબર પડે ?”
ખરીદી શકે છે. પરંતુ સાચું જ્ઞાન તે
દિલમાં માનવતા જગાડે છે. ઈશ્વરની ઓળખ જયારે અભ્યાસમાં આગળ વધતા જતા
આપે છે. સંતાને વડીલોને કહેતા હોય છે કે, કયા
એવા જ્ઞાની પુરૂષની નજરમાં સુવર્ણ “તમને શું ખબર પડે ?”
અને માટીની કિંમત એક સરખી હોય આ રીતે આપણે બધા જ, મનની છે. માનવી માનવી વચ્ચે તેને ભેદભાવ ચતુરાઈ અને જ્ઞાનના અભાવથી આપણે જણાતું નથી. પોતે રચેલ જ આપણું સમજના પિંજરમાં પિતાના આત્મા જે જ બીજના ફર્યા કરીએ છીએ.
અમાના ગણે છે.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૭-૯-૯૧ : વર્ષ ૪ : અંક ૭
રાજી
અને પરમાત્મા પણ એમાં જ છે શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતામાં કહ્યું છે કે – જ્ઞાન વિજ્ઞાન તૃપ્તામાં
ફ્રૂટસ્થા વિજિતેન્દ્રિયઃ ।
યુક્ત ઇત્યુચ્યતે યાગી
સમલેાષ્ટાશ્મ કાંચન: u “જ્ઞાન અને વિજ્ઞાન વડે તૃપ્ત” આત્માવાળા, વિકારરહિત, જિતેયિ અને માટીનુ ઢક્, પથ્થર તથા સેાનાને સમાન ગણતા ચેગી ચુંક્ત-યાગ સિધ્ધ'
- ૨૯
કહેવાય છે.
સાચું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને જ સતાષ માનનાર, અજ્ઞાન ગાળતાને જાણવા પ્રયત્ન કરનાર અને ઇન્દ્રિયાને જીતી સદાચાર સેવનાર, સુવણુ અને માર્ટીમાં કઈ ભેદ ન જોનાર પુરૂષ જ ખરા સિધ્ધ પુરૂષ છે.
એવા પુરૂષના દિલમાં જ્ઞાનના અહંભાવ નથી હાતા પણ એ તા ચારેકાર સાચા જ્ઞાનની સુવાસ જ ફેલાવતા હોય છે. (કુલછાબ)
પ્રવર સમિતિ ખુલાસા કરે
જૈન શાસન અઠવાડિક, તા. ૧૨-૨-૯૧ વર્ષ ૩ અંક ૨૬ પેજ ૨૬૬ પર સ્વ. શ્રી મતલાલ સંઘવી. ડીસા કે નામસે સમયના સૂર-૨૦” “ સાધુના કંકુના પગલા તે સાધુતા છે” ? શિક લેખકા પ્રત્યેતર અમ તક કિસી “માસીક... સાપ્તાહિક” અથવા “જૈનિક, મે પઢને કા નહિ મિલા, ઇસલિયે જિજ્ઞાસા ઉત્પન્ન હુઈ કી ઇસ પત્ર દ્વારા સં. ૨૦૪૪ કે મુનિ સમ્મેલન કે પ્રવર સમિતિ કે પાંચા પૂજ્ય આચાય ભગવન્ત, તથા પૂ. આચાર્યભગવન્ત શ્રી ભૂવનભાનૢ સૂરીશ્વરજી મા. સા. તથા સુનિ સમ્મેલન કે કર્તા ધર્તા પૂ. પં. શ્રી ચન્દ્રશેખર વિજયજી મા. સા. શાસ્ત્ર કે પ્રમાણ સહિત એક મહિને એ “ કે પગલે શાસ્ત્રીય હૈ યા નહિ પૂરાશા કરને કી કૃપા કરે
દિક્ષા કે પૂવ તા શ્રાવ—શ્રાવિકા માહ વ રાગ કે વશ અપને અપને પરિવાર કી ભક્તિવશ યાદગાર મે સબ કુછ કરતા હ.
આજ તા યહ રાગી ચેપ અંતની હદ તક બઢા હૈ કિ ભક્ત લેગ મેહવશ હજારે લાગેાં કી મેદની કે ખીચ પૂ. આચાર્યાં વ પૂ. મુનિરાજે કે સમૂખ પૂ. સાધ્વીજી મા. સા. ભી કૈં કે પગલે કસને લગ ગયે હું !
પૂ. પ્રવર સમિતિ કે આચાય ભગવન્ત કી આજ્ઞા મેં શ્રમણુસંધ હું. અત: યહુ “કફૂં કે પગલે, સાધુ-સાધ્વી કે વેશ મે શાસ્ત્રિય હો તા પૈસા ફરમાન નિકાલે અન્યથા શ્રમણ્સધ પર રોક લગાઈ જાવે !
યહ વિનંતી શ્રમણુસા વિશેષાંક કે ધારણુ ૧૦ કે જો પેજ ૭૮ પર પ્રકાશિત હી ધ દ્વિ. વૈ. શુ. ૬ સેમવાર
અન્તરગત કી જા રહી હું જિજ્ઞાસ સઘ કા સેવક, હીમતલાલ કોઠારી ગ્રાહક ન. : ૧૨૧૫
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
o
ELA ELLELE
૫. કવિકુલ કિરીટ આ. શ્રી લબ્ધિ આરે રેડ, ગોરેગાંવ વેસ્ટ મુંબઈ-૬૨ સૂરીશ્વરજી મ.સા.ના સમુદાયની પૂ. આ. શ્રી રાજયશ સૂરિજી મ. ઠા-૮ ચાતુર્માસ યાદી .
જૈન વાડી ૯ મીટસ્ટ્રીટ મદ્રાસ પૂ.આ.શ્રી ભદ્રંકર સૂરિજી પૂ. આ. શ્રી પૂ.આ.શ્રી વારીષેણ સૂરિજી મ. ઠા.-૪ પુણ્યાનંદસૂરિજી મ. આદિ ઠાણ-૭ ૧૪૪,
- બેરન કિલા રાયચુર-૫૮૪૧૬૧ કર્ણાટક જૈન સોસાયટી શિવસાયન મુંબઈ–૨૨
પ્રવર્તક હરીશભદ્ર વિ. મ. ઠા-૨ પૂ.આ.શ્રી જિનભદ્ર સૂરિજી મ.પૂ.આ.
૧ , જ્ઞાનમંદિર લેન દાદર મુંબઈ–૨૮
, શ્રી યશવમ સૂરિજી મ. આદિ ઠા-૧૦
પૂ. શ્રી હિરણ્યપ્રભ સૂરિજી મ. ઠા-૩ ગોડીજી ઉપાશ્રય, પાયધૂની-૧૨ સંબઈ–૩ ૩૫-સી. ફેઈસ ચૌપાટી મુંબઈ–૭. - પૂ.આ. શ્રી અશોક રત્ન સૂરિજી મ. પ..
પૂ. પંન્યાસ પ્રવર શ્રી વિજયજી આ. શ્રી અભયરત્ન સૂરિજી મ. ઠા.-૫
ગણિવર ઠા.-૨ કે ઠારીવાડ ઈડર. ગુજરાત કર્નલ (એ.પી.) ,
પૂ. પંન્યાસ શ્રી પવયશવિજયજી મ. - પૂ.આ.શ્રી લભદ્ર સૂરિજી મ. ઠા.-૬ ઠા-૪ આદિનાથ જૈન મંદિર ૪-૬ પાયધુની આદિનાથ જૈન શ્વે. મૂ મદિર, ચીકપેટ, મુંબઈ-૩ બેંગ્લોર-પ૩ કર્ણાટક
મુનિશ્રી નયભદ્ર વિજયજી મ. ઠા. પૂ.આ.શ્રી અરૂણપ્રભ સૂરિજી મ. ઠા-૨ પોયનાદ ડી. કેલાબા-૪૦૨૧૦૮ ( અનુ. પાન ૨૯૭ નું ચાલુ ) કરવા મથતા હોય ત્યાં અકકડ જ રહેવાય.
ભગવાનની આજ્ઞામાં જ ધર્મ છે પણ અને તેવાઓની પાસે પર્વતની જેમ અકકડ મતિકલપનામાં કે લોકહેરીને અનુકુળ થવામાં રહેવું તે માન નથી કે અભિમાન નથી ધર્મ નથી પણ ધર્માભાસ છે તે વાત જે પણ ધર્માભિમાન છે. આવું ધર્માભિમાન આપણને બરાબર સમજાઈ જાય તે ભગ- આજ્ઞાને પ્રેમ જાગે તે સ્વાભાવિક પ્રગટ વાનના સ્વાનુકુલ વચને પોતાના સ્વાર્થ થાય. માટે આપણે સૌ આ કાળમાં વધુ માટે ઉપયોગ કરનારા આપોઆપ સમજાઈ કાંઈ જ ન પણ કરી શકીએ તે પણ ભગજાય. પછી આજ્ઞાને પ્રેમ જમ્ય હેય વાન શ્રી જિનેશ્વરદેવની પરમ તારક આજ્ઞાના એટલે તેવાઓથી દર થવાન' કહેવત પર પ્રેમને જગાવી, આશાના રાગી બની ધર્મા
ભિમાનના ધારક તે બનીએ. તે જ આ સ્વયં કુરણ થાય કે જ્યાં આજ્ઞા દેખાય
સંસારથી બચવા માટેનો ઉપાય હાથવગો ત્યાં જ માથુ ઝકાય બાકી આજ્ઞાનો પ્રેમ
છે. સૌ ભાગ્યવાન ધર્માભિમાની તે બને પણ ન દેખાય પણ પોતાને જ કકકો ખરે જ તે અપેક્ષા !
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ
ક્ષ
મા ૫ ના
આ સંસાર તે રાગ-દ્વેષનું ઘર છે. સંસારમાં રાગથી, દ્વેષથી, મેહથી, અણસમજથી ગેરસમજથી, હસી-મશ્કરીથી વધુ પડતી વાચાલતાથી પરસ્પરને નહિ સમજી શકવાના કારણે, અણબનાવના અને વૈરવિરોધના પ્રસંગે બને છે તેમાંથી સનમાં દુર્ભાવ અને ! 8 કટુતા પેદા થાય છે. જેથી સારામાં સારા સંબંધ પણ ક્ષણવ રમાં કંગનની સમાન છે છે એવા તે તૂટી જાય છે કે, જેના વિના એક ક્ષણ પણ ચાલતું ન હતું તેની સાથે કે છે છે સામે પણ જેવું તે અપ્રીતિકર લાગે છે. .
તો હું શ્રી સંવત્સરી મહાપર્વના આ પરમપુનીત પ્રસંગે સર્વ જીવોને વિશેષ કરીને જેની છે છે સાથે મનદુઃખના દુર્ભાવાદિના પ્રસંગ બન્યા હોય તેઓને તે હૈયાપૂર્વક ખમાવવા જ જોઈએ. તે
હું શાસ્ત્રકાર પરમષિઓ ભારપૂર્વક ફરમાવે છે કે- “જેઓ સ્વયં ખમે છે અને ખમાવે છે # છે તેઓ તે આરાઘક છે જ, પરંતુ જેઓ બીજાને ખમે પણ છે અને જેઓ ખમાવતા
નથી તે પણ જે અમે છે તે પણ આરાધક બને છે.” માટે સ્વયં ઉપશમ પામવું { તે જ આ પર્વને પ્રાણ છે, પરમ સંદેશ છે.
|
માટે આપણી આરાધના વિશુદ્ધકેટિની બનાવવા માટે આપણે તે બધાની સાથે જ ક્ષમાને છે પના કરવી જોઈએ ઉપશમભાવ કેળવવો જોઈએ અને આરાધક ભાવને પામવું જ જોઈએ. હું
= • તો છે સૌ કઈ પુણ્યાત્માઓ સાચા આરાધક બની વહેલામાં વહેલા પરમપદને પામે તે જ છે છે સંગલ મહેચ્છા
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
કલાર
કોબા.
Reg. No. G/SEN 84
ના શાસન (અઠવાડિક) අද අපපපපපපපපපපපපපපපපප්පය
-
પ ર મ લ
સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા 9
පපපපපපපපපපපපපපපදය
* ૦ અન'તા શ્રી અરિહંત પરમાત્માએ મોક્ષ માં જવા છતાં હજી આ પણ નબર કેમ છે
ન લાગે ? અધર્મને અધમ નહિ માનેલે અને અધર્મ વધુ સારી રીતે કરી શકાય
તે માટે ધમકરેલા માટે. ૦ ધનનો મેહ એ પળુ એક રોગ છે. તેનાથી બચવા માટે દાનધમ છે. ૮ શ્રાવક સાધુ ન થાય તે બને. પણ સાધુ ન થવું' એમ માનતા હોય તે કદિ ન બને. $
તે સાધુ ન થાય તો પણ ઘરબા શદિને કદિ સારા માને નહિં. 9 ૦ ‘દુઃ ખ મારે જોઈતુ' જ નથી અને સુખ જ મારે જોઈએ છે? આવી મનોદશા, પાપનો Q
| ભય નાશ કરે છે. 0 છે જેનો રાગ પણ અધમ હોય તે ચીજ પણ અધમ કહેવાય. જેનો રાગ પણ ધમ છે ન હોય તે ચીજ પણ ધમ કહેવાય. જેમકે ધનના રાગ અધમ છે માટે ધન પણ છે
અધમ છે. દાનનો રાગ ધમ છે માટે દાન પણ ધર્મ છે. છે ભવી એટલે મેક્ષ માટે તરફડતો જીવ. છે છે જેનાથી ધમ ન થતો હોય અને અધમનું' જ મન થયા કરતું હોય તો, અધમ 0
કરવા કરતાં ઝેર ખાઈને મરી જવું સારુ'. 0 હ ધમી કહેવરાવીને ધર્મ ન કરવો એટલે હાથે કરીને દુર્ગતિમાં જવાનો ધ'ધ કરવા. 0 0 ‘સધળી ય માહ જનિત ઇરછાઓને નિરોધ કરવો તેનું નામ તપ. ૧ ૦ જેની વિષયની વાસના વધતી જ જાય, તેવો જીવ ગમે તેટલું ભણે-ગણે પણ
વધુને વધુ ખરાબ બનતો જાય, છે " આ શરીર પાસે કામ લઈએ તે આત્માને લાભ થાય. આ શરીરનું કામ કર તા
આત્માને ભયકર નુકશાન થાય.
ර-පය-පපපපපපපපපපපපපපපපපා
අපෙ පපපපපපපපපපපපපපංතෙරපද -
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) . શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગ૨ વતી ત:ત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફાન : ૨૪૫૪૬
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
B. --- ૧
હું नमा चउविसाए तित्थ्यराणं શાસન અને સિદ્ધાન્ત ૩મમાડું. મહાવીર-પનવસાધmi. on રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર- Y)
सर्वज्ञोक्तोपदेशेन,
यः सत्त्वानामनुग्रहम् । करोति दुःखतप्तानां,
स प्राप्नोत्यचिराच्छिवम् ।।
શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવ'તેની આજ્ઞા મુજબ ઉપદેશના દાન વડે, જે દુ:ખથી તૃપ્ત એવા પ્રાણિ એના પ્રાણિઓના અનુગ્રહને કરે છે તે અલ્પ સમયમાં જ મોક્ષને પામે છે.
અઠવાડંક
( એક
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
યુત જ્ઞાન ભવન
૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગર (ભૌરાષ્ટ્ર) 1ND1A
PIN - 361005
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
કથિf][]
सुणह सोअव्वाइं, पसंसह पसंसणिज्जाइ ।
परिहरह परिहरिअव्वाइं, आयरह आयरिअब्वाइं ।। સમરાઇચકહ' માં પૂ આ. શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ફરમાવે છે કે- “સાંભળવા નું A યોગ્ય જ સાંભળવું જોઈએ, પ્રશંસા ગ્યની જ પ્રશંસા કરવી જોઈએ, ત્યાગ કરવા છે છે યેગ્યને ત્યાગ કરવો જોઈએ અને આચરવા ગ્ય વસ્તુનું આચરણ કરવું જોઈએ.” * શાંત ચિત્તે વિચારતા લાગે કે, સમસ્ત દ્વાદશાંગીને સાર માત્ર આ ચાર વસ્તુમાં ! જ સમાઈ જાય છે.
આત્મહિતકર વસ્તુઓને જ સાંભળવામાં આવે અને જેનાથી આત્માનું અહિત છે 8 અકલ્યાણ થાય તેવી વાત સાંભળવામાં ન આવે, કદાચ તેવી વાતો સાંભળવી પડે તે ! તે સાંભળી લે પણ તેને લક્ષમાં ન લે તે આ જગતમાંથી અને પિતાના જીવનમાંથી પણ R કેટલે બધે ઉલ્કાપાત મટી જાય ! ખરેખર નહિ સાંભળવા લાયક સાંભળવાથી અને ! છે તેના ઉપર મદાર બાંધવાથી આત્મા પોતે જ અશાંતિ-અસમાધિની પીડાને વહોરે છે છે તેમ કહેવું તેમાં લેશ પણ અતિશયોકિત નથીછે જે આત્મા કે આત્માનાં કાર્યો પ્રશંસા કરવા યોગ્ય હોય તેની જ પ્રશંસા કરવામાં આવે છે છે તે પણ કેટલે બધો લાભ થાય. બાકી સામે મને સારો કહે માટે તે ગમે તેવી પ્રવૃત્તિ R ખરાબ પણ કરતો હોય તે ય તેને સારે કહે ત્યારે લાગે કે
ઉષ્ટ્રિકાયાઃ વિવાહેતુ, ગર્દભ વેદ પાઠક
પરસ્પર પ્રશંસનિ, અહો રૂપે અહે દવનિમ ” આ ઉકિત સત્ય પડે, બાકી તેવા લેકેને “ભાટ” અને “ભાંડ થતાં પણ વાર ન 8 { લાગે. પ્રશંસા પણ તેની જ કરાય જેનાથી આમ હિત, સવ-પર અનેકનું થાય. છે જે પરિહાર કરવા યોગ્ય છે તેને પરિહાર કર જોઈએ. જે આત્મા બરાબર સાંભછે નવા યુગ્ય સાંભળે તેનામાં જ આ ગુણ ખીલે કે-જેનાથી આત્મહિતને નુકશાન થાય છે તે સઘળીય વસ્તુઓને ત્યાગ જ કરવું જોઈએ.
અને પછી એ આચરવા ગ્યનું આચરણ કરે. એટલે કે આત્માને હિતકર હોય છે છે તેનું આચરણ કરવું. ૧. જે મેક્ષાથી હોય તેને જ આ ચાર વાત એકદમ ગળે ઉતરે અને મીઠી મધ જેવી છે આ વાત લાગે.
આત્માના મુમુક્ષુ ભાવને પણ પેદા કરવા આ ચાર વસ્તુઓ ઉપર આદર કરે { જરૂરી છે. તે વિના આત્માને ઉદ્ધાર શકય જ નથી !
' –પ્રજ્ઞાંગ.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
, Mો ૮જીયેર અજર-રજી મહાર/જીજી ટ ટિર રજા / અઘર9 - -
'હા-/??દ્ધારક – સર જે.જીજક, 27/21362 SYUH0 WYTY IONY PL den zal
મો
9) હાલt]
પ્રેમચંદ મેઘજી જી2ા.
= ( ). હેમેન્દફક્યારે મનસુખલાલ શાહ
(રાજકોટ) જ
દ જેઠ (૨a() Rom/૨૬ પદમશી ગુઢ/
(જa)
( અઠવાડિક) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ૨૦૪૭ ભાદરવા વદ-1 મંગળવાર તા. ર૪-૯-૯૧ [ અંક ૮ ? વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦ છે પૂજ્યપાદશ્રી સુવિશાળ ગચ્છાધિપતિ પરમશાસન પ્રભાવક કલિકાળ કલપતરૂ 8 સ્વ. પૂજ્યપાદ આચાર્યભગવંત શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની
ગુરૂ-ગુણુ સ્તુતિ
રચયિતા : સા. શ્રી હર્ષપૂર્ણાશ્રીજી બેરીવલી (વેસ્ટ) (રાગ : એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાંગ ભાવે હું નમું) શાસ્ત્રીય સોની રક્ષા કાજે, જેઓ જેઓ હતાં. હજારના હદય સમ્રાટ, 8 સતત ઝઝુમીયા, દિન દિન સવા ભાગ્ય- વિરલ વિભૂતિ એ હતાં, શાસનને જય- ૧
ભાનુ, છ— વરસ જીવીયા, અરિહંત અરિ નાદ ગજ, પાવન પગલાં જ્યાં થતાં, હંત સ્મરણ કરતાં, સુરલેકે સિધાવીયા, એવા સૂરીશ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે છે છે એવા સુરીશ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમું...૩ 4 હું નમું..૧
રામ ગયા દિવ્યલોકમાં અધ્યા અહી 8 સવિજીવ શાસન રસિક કરવા, નિત- સુની પડી, એ રામની ગુણમાલા ગાતાં, { રતી કરૂણા હતી, એના શ્વાસે શ્વાસે જાયે ના પળ એક ઘડી, સિદ્ધાંત શૂન્ય 8 અરિહંતની અજબ રટણા હતી, જેના નિર્ણને, ટાળતાં જે હરઘડી, એવા આ સુયોગે સમાધિની, ઝલક અંતિમ ક્ષણ હતી, સૂરીશ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમું. ૪ { છે એવા સૂરીશ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે કથીરને કંચન બનાવ્યા, એ હતે છે 4 હું નમ્ર
પારસમણિ સંસાર રાગીને બનાવ્યા, મુનિ- ૫ { લેકોત્તર ગુણરત્નોના મહારત્નાકર રત્ન ચિંતામણિ, સૂરિ ચક્ર ચક્રવર્તી
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે
:
:
-
છે જગમાં, દીસે જેવો સુરમણિ, એવા સૂરીશ સૂરીશ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું ? રામચંદ્રને, પંચાગ ભાવે હું નમું. ૫ નમું-૧૧
પથર પર પણ ઉગે કમળ, કદાપિ - બાળ દીક્ષાને પ્રચંડ વિરોધ, વાવાઆ જગ વિષે, સાગરના જળ ફરી વળે, ઝોડા ફરી વળ્યા, પણ વગાડી રણભેરી, કદાપિ આ ધરતી વિષે, પણ શાસ્ત્રનિષ્ઠ સૂરિએ, કર્યા કેસરીયા ના ચળ્યા, સુલભ છે રામ કદાપિ, ના ચળ્યા અવનિવિષે, એવા બની એ બાળદીક્ષા, આજ એના ફળ કળ્યા.
સૂરીશ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું એવા સૂરીશ રામચંદ્રને પંચાંગ ભાવે હું 8 છે નમું...!.
નમું..૧૨ | આક્રમણની ઝંઝાઝુંડી, વચ્ચે પણ અણ.
- પ્રરછના પ્રશ્નોનો ઉકેલ, એક વચને છે નમ રહ્યા, બહુ જીદ્દીને બહુ આગ્રહી, એવા
આપતાં, અજાયબ હાજર જવાબો, આપી | પ્રહાર પણ બહુ સહ્યા, પણ વહાલા સિદ્ધાંત
આ સંશય કાપતાં, પીરસી ગુઢ તત્ત્વાણી, ઉડે વહાલી આજ્ઞા, મોક્ષ મારગડે વહા, એવા
હૈયે થાપતાં, એવા સુરીશ રામચંદ્રને, 8 સૂરીરા રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું
પંચાંગ ભાવે હું નમું...૧૩ { નમું૭
મર્મ ભેદી મૌન એનું, અબોલ પણ વચને વચને શાસ્ત્ર વચના, ટકેરા
8. ઘણું બોલતાં, ન કહેવાનું કહેતાં જાય, પાડતી, મકાના લક્ષ પક્ષ સાથે, દયેય
સુણું શ્રાવક ડોલતાં, સંકેત છુપા હોય સિદ્ધ બતાવતી, એવી હતી શુભ વાણી રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમું ૧૪
એના, સમજે તે દિલ ચોળતાં, એવા સૂરીશ જેની, ધધના ધોધ વરસાવતી, એવા સૂરીશ
વાતે વાતે સંયમના, મંગલ દવનિ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમું ૮" ' ઉરચારતાં, છોડવા જેવું સુખ છે કહે, આ એકલવીર મેધાની જેમ, શાસન કાજ
દુઃખને આવકારતા, આવી અદ્દભુત વાણુના છે છે ઝઝુમતાં, આપત્તિના આવર્તને, જે આબા
સૂર, પૃથ્વીમાં લલકારતાં, એવા સુરીશ ? દીથી ઉગારતાં બાહ્ય આંતર આક્રમણામાં રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમું...૧૫ નહિં જરા અધીરતા, એવા સૂરીશ રામ
છે { ચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમું ૯
- સિદ્ધાંત પ્રાણાયક સુરિજી, શાસન
. -
એ ગગનથી, 8 પરમાત્મ શાસન ઉપરના, સહુ આક્ર.
ગગને તારલો, ખરી પડે મને ખાળતાં, ખાળી–પખાળી પૂર્વજોના હસ્તે કેહીનૂર હીરલે, તન મન સમર્યા રાહને અજવાળતાં, સ્વ પ્રશસા પરનિદાને શાસ્ત્ર કાજે, નિરખ્યા એ જગ વીરલે. જે અજાયબીથી ટાળતાં, એવા સીશ એવા સુરીશ રામ ચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમું...૧૦ સુધારકામાં થતે પ્રવેશ સૂરિને,
હે રામ! આપની ચિરવિદાય, પણ
ક્ષાણુ દુઃખ આપતી, પણ યાદ કરું નિત્ય છે વિરોધના વાળ થતા, કાચ નાખી, માર્ગને અવરોધતાં, ફરકે, કાળા હર્ષને, તુજ મુદ્રા હદયે થાપતી, એવા છે
* ગુમાલી, કર્મ કટકને કાપતી, દશન દેજો વાવટા પણ, સિંહ જેમ પ્રવેશતાં, એવા સુરીશ રામચંદ્રને, પંચાંગ ભાવે હું નમુ. ૧૭
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ શું એમની યાદશક્તિ !
જેનોના મહાન ગુરુ શ્રી વિજય રામચંદ્રસુરિજી મહારાજશ્રી અમદાવાદ મુકામે મોક્ષ પામ્યા તેથી જૈન સમાજે એક અનન્ય વિદ્વાન ગુમાવ્યા છે.
લગભગ ૧૨૫ માં પૂજ્યનું ચાતુર્માસ વલસાડમાં હતું ત્યારે હું ૮ વર્ષને અને મારા વડીલ બંધુ સ્વ. એ. પી. મહેતા ગુજરાતના ભૂતપૂર્વ ચીફ એજીનીયર પી. ડબલ્યુ. ડી.] તેમની પાસે જેમ ઘમ શીખવા જતા. આ વાતને ઘણા વર્ષો થઈ ગયા પછી લગભગ ૧૯૬૫ માં તેઓનું ચાતુર્માસ માટુંગામાં હતું. તેમના શિષ્યની તબીયત સારી ન હતી. તેમણે જેને નેતાઓને કહ્યું કે, “વલસાડવાળા પ્રાગજીભાઈને દીકરો શાંતિલાલ માટે ડાકટર [એમ. ડી] થયે છે અને માટુંગામાં તેમને એક કન્સલ્ટીંગ રૂમ છે તેમને બેલાવી લાવો. હું ગયે અને પૂજયને સાષ્ટાંત દંડવત પ્રણામ કર્યા અને દરદીને તપાસ્યા. હું ૧૨૫ થી ૧૯૬૫ સુધીમાં તેમને મળ્યું ન હતું. શું એમની યાદશકિત અને શિષ્ય વિશેની માહિતી–હું દિમૂઢ થઈ ગયો અને તેમને પ્રણામ કરી પાછા આવ્યા. - આવા યુગપુરૂષ ઘણા વર્ષે પાકે છે. તેમને આત્મા તે ઉચ્ચગતિ પામે જ હશે પણ હું તેને કેટી કેટી વંદન કરું છું.”
[મું. સ. તા. ૩૦-૮-૧]
:
૧૦૦
૧૫૦
૩૦૦
હા ! જૈન શાસનના લવાજમ
| દેશમાં પરદેશ એરથી પરદેશ સીમેઇલ ૧ વર્ષ રૂા. ૪૦ ૨ વર્ષ રૂા. ૮૦. ૫ વર્ષ રૂ. ૨૦૦
૧૫૦૦ * ૭૫૦ ૩ આજીવન રૂા. ૪૦૦
૩૦૦૦
૧૫૦૦ -: શ્રી જૈન શાસન :Co. શ્રીમતી જશમાબેન વી. મેઘજી તથા વેલજી વી. દેઢીયા
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામના
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
અર્પિત કરીએ નિવાપાંજલિ સાથે
શ્રાવણ સુદ-૯ ને દિવસે જાયેલ પ. પૂ. સૂરિચક્ર ચકવત, જિન શાસનના સેનાધિપતિ, સૂરિ સમ્રાટ, લાડીલા જૈનશાસનના જવાહીર, સુવિહિત સંરક્ષક, અજ્ઞાન તિમિર ભાસ્કર, સુવિશુદ્ધ દેશના પરોપક આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્દ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજને ગુણનુવાદની સભા વખતે ગવાયેલ.
- વિદાય વિરહ ગીત -
( એ મેરે વતન કે લોગો... ) એ ! રામચન્દ્રસૂરીશ્વર, શાસનને તું સેનાની, સૌનિક અમે સહુ તારા, નમીએ તને સેનાની, શાસનની સામે આવ્યા, વિદને તેફાની જ્યારે, જેહાદ જગાવી તેં તે, વિનેની સામે ત્યારે,
તારી જ હતી હિંમત, શાસનમાં જેની કિંમત સૌનિક (૧) દીક્ષા વિધેિ જયારે, ભીષણ સ્વરુપ ધર્યુંતુ, દીક્ષા પક્ષે રહી તે, જગને ઉભું કર્યુંતુ,
જે સામે પુરે, ચાલે જનારે એક જ..સૈનિક (૨) પત્થર બનતા જ્યાં પાણી, એવી છે તારી વાણી, શાસન ખાતર તે તે, કીધી જીવન કુરબાની,
જે તું તેવી તારા ભકતની જય જવાની.સેનિક (૩) શાસનના આ ઇતિહાસ, તુજ નામ અમર રહી જશે, કીતિના કદિ ભુલાશે, જયા ત્યાં બધે ગવાશે.
જુગ જુગ છ સૂરિવા, જય પામે એ ગુરૂવા-સૈનિક. (૪) શાસનના અણનમ યેધા, સહુ પ્રેમે તેને વધાવે, છઠણું વર્ષે પણ તું તે, નવજવાનને શરમાવે,
ગુણ ગવાશે ગુરૂ તારાં, ગુરૂ મલજો ભવભવ આવાસૈનિક (૫) એકેક શબ્દ તારી, વીર રસ રેલાતી વાણી,. જે શબ્દ કાજે જનતા, કરતી જીવન કરબાની, ન
ગૌરવવંતા એ ! ગુરૂવરા ભૂલશો નહિ અમને સૂરિવર.સૈનિક (૬) ગોઝારો દિવસ છેઆજે, ગુરુ વિરહ પડયે અત્યારે,
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૪-૯-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૮ :
અમ ધામ સુનું આ બન્યું, અહિં કેમ કરી મુજ ગમશે.
કરૂણ સાગર હે ગુરૂવર ! કૃપા દષ્ટિ મૂજ કરજે છે. સૂરિવર (૭) આંખેથી આંસુ વહે છે, ગુરુ વિરહે હૈયું રડે છે, તમને છે ભકતે અનેક, અમને તમે છે એક
વિચાર અમારે કરજો, દૂર જાએ પણ ના ભૂલશે. સેનિક (૮) તૈયાર છીએ આજે પણ સધર્મ કાજે ખપવા, સદ્દધર્મના એ “રક્ષક” ! તું જ નામે આજે ધખવાં,
પ્રગટ “મુકિત કિરણ નહી ભમવું હવે બહુ ભવરણ સૈનિક (૯) શુભ સ્થળ
આસુંની ધારાવહાવનાર શ્રી જે. કે. કે. રી ટ્રસ્ટી શ્રી હર્ષભજિનભક્તિ મંડળ ચંદનબાલા વાલકેશ્રવર મુંબઇ-૬ શ્રીપાલનગર મુંબઈ-૬
છે. અંજન શલાકાની બોલીઓ છે : જામનગર ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ ખાતે કારતક સુદ ૧૧ થી કારતક વદ ૫ સુધી અંજન શલાકા મહત્સવ જુદા જુદા જિન મંદિરની પ્રતિમા અંગે ઉજવાશે. તેમાં માતા પિતા તથા ઈન્દ્ર ઈન્દ્રાણી આદિની બેલીઓ નીચેના સમયે થશે લાભ લેવાની ભાવના વાળાએ સંપર્ક સાધો.
બોલી શરૂ–૨૦૪૭ આસે સુદ ૧૦ શુક્રવાર તા. ૧૮-૯-૯૧
બેલીના આદેશ થશે-ર૦૪૭ આસો સુદ ૧૨ રવિવાર તા. ૨૦-૯-૯૧ સવારે વ્યાખ્યાનમાં.
અંજનશલાકા મહોત્સવ સમિતિ
જૈન ઉપાશ્રય ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગર વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક ) -
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦/- આજીવન રૂા. ૪૦૦/લખો : શ્રી જૈન શાસન કર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય, ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
પ. પૂ. આ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીનો કાળધર્મ
જૈન શાસનનો સિતારો ખરી પડ્યા
જૈન શાસનના અડીખમ અણનમ યોદ્ધા હાલારીઓનાં ધર્મગુરૂ પ. પૂ. આચાર્ય શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીને કાળધર્મ ૯૬ વર્ષની ઉમરે (૭૯ વર્ષના દીક્ષા જીવન બાદ) જેનનગરી અમદાવાદ મધ્યે તા. ૯ ઓગસ્ટ ૧૯૯૧ના શુક્રવાર અષાઢ વદ ૧૪ ના થતાં સમગ્ર વિશ્વના જૈનોમાં સ્તબ્ધતા છવાઈ ગઈ હતી.
આપણા હાલારના પાંચેય આચાર્યોના (. વ. કુંદકુંદસૂરી, પૂ. જીનેન્દ્રસૂરી, પૂ. લલિતશેખરસૂરી, પૂર્વ રાજશેખરસૂરી, પૂ. વીરશેખરસૂરી) તેઓ ગુરૂવર હતા. આપણા મોટાભાગના વેતાંબર સાધુ-સાદવીઓ તેમની જ આજ્ઞામાં હતા. અને તેમની જ આજ્ઞા પ્રમાણે સંવત્સરી તથા ધર્મ આદેશને આપણે માન્ય કરતા હતા.
૧૭ વર્ષની યુવાનવયે ઘરેથી ભાગીને દીક્ષા લીધી બાદ ઉચ્ચ શાસ્ત્રજ્ઞાન, વિશુધ સંયમ, શાસ્ત્રસિદ્ધાંત ચુસ્તતા દ્વારા જીવન જીવીને અનેકને વિતસંગના માર્ગે વાળી દીક્ષિત કર્યા તેઓએ સૌથી વધુ સાધુ-સાધ્વીઓને વિશાળ સમૂદાય દ્વારા અનેરી શાસન પ્રભાવના કરી. ચારિત્ર આચરણમાં જાગૃતિ, જમાનાવાદના પ્રવાહથી દૂર રહી જેનશા પના સિતારારૂપે ઝળહળી ઉઠયા.
ધર્મમાં સમયાનુસાર ફેરફાર, બાળરીક્ષાને વિરોધ વગેરે બાબતમાં તેઓ મકકમપણે શાસ્ત્રીય સિદ્ધાંતને વળગી રહ્યા. સમયને એટલે કે કાળને જીતવા માટે જ ધર્મ છે પછી તે ધર્મમાં સમયાનુસાર ફેરફાર? અને એટલે જ આ કાળધર્મ પામેલા વીરસેનાધિપતિ વિશે આપણે અહ૫જ્ઞાની છે શું લખી કે જાણી શકવાના? સંસાર અને ભૌતિક જીવનમાં વ્યસ્ત આપણા જેવા અ૫ શ્રદ્ધાવાને ધર્મ વિશે મોટા ભાષણે કે જ્ઞાન કયાંથી આપી શકવાના? તેના માટે તે મરજીવા બનવું પડે. કાળના ધમને જાણો, જીત, આચરવા પડે, પછી જ તેની કિમત કે જ્ઞાન સમજાય.
કૌઆ કયા જાને હીરક મોલ
જેમ કાગડે મોઢામાં ઘણીવાર પિતાના મોઢામાં હીરા લઈ ચુક હશે, કે કેલસાને વેપારી, કે બાળકના હાથમાં હીરા મોતી મૂકી દઈએ તે એવી કિંમત કેમ સમજાય! આમ અનેક મતમાં આવા અલપ જાણકાર, સંસારીએ તેમને કોર્ટમાં સુદ્ધા ઘસડી ગયા હતા. દર વખતે તેઓ વધુ શુદ્ધતાથી બહાર આવ્યાં જૈનશાસનને ઉજમાળ બના
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૪-૯-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૮ :
.: ૩૧૧ વર્તમાનકાળમાં આટલું ઉચ્ચ સંયમ જીવન જવલ્લે જ જોવા મળે.
આવા શાસ્ત્રજ્ઞાતા ગુરુદેવની અનેરી છત્રછાયા અને માર્ગદર્શન અને આશીર્વાદથી જ પૂ. પં. શ્રી ભદ્રંકર વિજય, પૂ. આ. કુંદકુંદસૂરીશ્વરજી, પૂર આ જીનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી, પૂ. આચાર્ય લલીતશેખર વિજય, પૂ. આ. રાજશેખર વિજય, પૂ. આ. વીરશેખર વિજય, પૂ. પં. વ્રજસેન વિ તથા પૂ. મુનિરાજ સ્વ. મહાન વિજય તથા અન્ય મુનિભગવંતે હાલારને ધર્મ પમાડવા રહ્યા હતા. આવા હાલારના પરમ ઉપકારી ગુરૂદેવને કોટી કોટી વંદના.
ઉચ્ચ ગતિમાંથી આપ અને ધર્મ માર્ગને પ્રેરણા તથા ધર્મજ્ઞાન આપતા રહેશે તેવી શાસનદેવની પ્રાર્થના.
– ઓસવાળ સમાચાર-મુંબઈ) શ - - -:હકાર હ હ આહ નહ સમસ્ત શ્રી જૈનસંઘના હૃદયાધાર, સુવિશાલગચ્છાધિપતિ ચરમકારૂણિક, , જેનઈતિહાસના મહાન યુગપુરૂષ પૂજ્યપાદ આચાર્ય દેવેશ
શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના અનન્ત ગુણોની પાવન સ્મૃતિ સાથે અન્તરની પ્રાર્થના મહાકાહ મારા વહાલાશ બનાના૦ “શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માની ૭૭ મી પાટ ઉજાળનારા કેણુ?'
આ વાતના જવાબમાં આપણે બેધડક જેઓશ્રીજીનું પુણ્યનામ ધરી દેતાં. જેને અહિંસા માટે અપૂર્ણ વિધાન કરનારા શ્રી ગાંધીજીની લેખમાળાના આરંભના પ્રકરણને જાહેરમાં હજારો લોકો સમક્ષ ખોટા સિદ્ધ કરીને એ લેખમાળાને કહેવાતા
ગાંધીયુગમાં જ જેઓશ્રીજીએ અધવચ્ચે અટકાવી હતી. ૦ શાસ્ત્રીયતા તૂટતી જણાય ત્યારે જેઓશ્રીજી વિધિ કરવામાં એકઠી થવાની ફિકર
પણ ન કરતા, સવ મા ૩ િસે એવી મારે તરફ અથ-સત્યની આજ્ઞા અનુસાર જીવ નારી બુદ્ધિમાન માનવ મૃત્યુને પણ તરી જાય છે. આ આગમ પંકિતને જીવનયેય બનાવીને માત્ર સત્ય ખાતર જેએ શ્રીજીએ કાળા વાવટાધિકાર, ફિટકાર, અપમાને હસતે મુખે પસાર કર્યા. ખુલા પગે ફૂલે પર ચાલતા હોય તેમ કાચના ઢગલા પરથી જેઓશ્રીજી ચાલી ગયા. ખૂનની ધમકીઓના જવાબમાં જેઓશ્રીજીએ માત્ર ઉત્સાહભર્યું રિમત વેર્યું અને શાસ્ત્રીય સત્યને જેમણે છેવટ સુધી
અણનમ રાખ્યું હતું. • બાલદીક્ષા દેવદ્રવ્ય...સંધનું સાચું સ્વરૂપ વિગેરે વિષયમાં જૈન જનતાને સ્પષ્ટ
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૨ :
| શ્રી જેનશાસન (અઠવાડીક) માર્ગદર્શન આપીને જેમણે અતિમહાન ઉપકાર કર્યા હતા. વ જનસેવામાં પ્રભુસેવાની માન્યતાઓ, ભદ્રકાળીમાં થતે બેકડાવદ્ય વિગેરે જાહેર
અનિષ્ટોની ભ્રમજાળે જેમણે ચરી નાખી હતી. ' ભારત ભરને ભ્રમની ભયાનક આંધીમાં સપડાવીને, શાસ્ત્રના નામે સત્યને લેપ કરાવવા મથતા અનેક અશાસ્ત્રીય પરિબળોને અને સિદ્ધાંતશૂન્ય નિર્ણયને જેઓ
શ્રીએ નિષ્ફળ બનાવ્યા હતા ૦ કલ્પનાતીત સંઘર્ષોમાંથી પસાર થયા પછી પણ જેઓશ્રીજી-વિરોધીઓને..કલંક
આપવાના પ્રયત્ન કરનારાઓને-બેટી વાત ફેલાવનારાઓને-માત્ર વાત્સલ્ય-પ્રેમ અને કરૂણા જ આપતા હતા. જેઓશ્રીજીને જીવન સંદેશ કદાચ આ હતે... “ભલે લેકે મને છરી માને.... વિરોધી કેઝઘડાર માને, સાચી વાત માટે હું બધું સાંભળી લેવા તૈયાર છું. આદિ
શ્રી જિનારાને સમર્પિત થયેલે અનન્ત કલ્યાણ શ્રી સંઘ તે મારા સાથે જ છે.' ૧ સમસ્ત ભારત વર્ષ-છેલા આઠ-આઠ દાયકાઓથી જેમનાં ઉપકારોને ઝીલી રહ્યો
હતે જેમના પગલાંથી પોતાના ક્ષેત્રને પાવન કરવા ઈચ્છો. જેમના વચને સાંભ : નવા ઉત્સુક રહે છે. જેમની વાત સમજીને જીવનમાં ઉતારવાની ભાવના સેવતે. ૦ જેઓશ્રીજી અમારા માટે એક માત્ર આધાર રૂપ હતા જેમના સાસ્ત્રીય માર્ગદર્શનથી
અમે સાચા માર્ગે આજ સુધી ચાલી શક્યા. જેમના નયનનું કરુણામૃત અમારું જીવન બળ હતું.
આવા અનેકાનેક ભવ્ય વિશેષણથી પણ વિશેષ ભવ્યતાના સ્વામી પૂજ્યપાદ ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! આપશ્રીએ ચીધેલા માર્ગે ચાલી શકીએ. આપશ્રીએ આપેલા ઉપદેશે જીવનમાં ઉતરી શકીએ, અને આપશ્રીના શાસ્ત્રાધારિત માન્યતાઓ જાળવવામાં જીવન વિતાવી દઈએ એવા આશિષ સ્વર્ગથી વરસાવતા રહેજે.
(મું સ. તા. ૭-૯-૯૧
શ્રી જિનશાસન રક્ષા સમિતિ (લાલબાગ)
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
-૯ હ જાર હર મહારાજ - - - ૯
છે નમામિ નિત્યં ગુરુરામચંદ્રમ્ | તપાગચ્છનાયક પ્રતાપી આચાર્યદેવની અણધારી વિદાય ૦ જેઓ સમગ્ર શ્રમણસંઘમાં સૌથી વધુ વય ધરાવતા આચાર્ય હતા , ૦ જેઓ સચોટ સત્ય શાસ્ત્ર-આગમજ્ઞાન ધરાવતા ગીતાથમૂર્ધન્ય હતા ૦ ( જેઓ સૌથી વધુ સંયમપર્યાય ધરાવતા સંયમભૂતિ હતા ૦
૦ જેઓ સૌથી વધુ આચાર્યપદ ધરાવતા સૂરિપુરંદર હતા ૦ ૦ જેઓ ૧૦૦ થી પણ વધુ શિષ્યોના ગૌરવવંતા ગુરુદેવ હતા ? ૦ આવા હજારો ભકતેના હદયસિંહાસને અવિચલપણે બિરાજમાન છે પૂજ્યપાદ વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ સ્વર્ગસ્થ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાધિરાજા ! શેઠ મોતીશા લાલબાગ જન સંઘના અગણિત આરાધક ભાઈઓ આપના
પરમપવાનપદકમલમાં ભાવભરી વંદનાંજલિ અર્પે છે. નહી : અ અ અ અ જાહm - ૯ ૦ આપના હસ્તાક્ષરવાળે પત્ર માંદગીના બિછાને પડેલા કે મતના દરવાજે ઉભેલા
માણસને સમાધિ આપવામાં દરેક વખતે અસરકારક પુરવાર થયે હતે. ૦ આપની આચાર્યપદ પર્યાયની અર્ધશતાબ્દિની પૂર્ણાહુતિ ગુજરાતના વલસાડ જીલ્લાના
વાપી ગામે ભવ્ય દબદબાપૂર્વક ઉજવાઈ હતી. ૦ શેઠ મોતીશા લાલબાગ જૈન દેરાસરમાં આપના આચાર્યપદ અર્ધશતાબ્દિની અનુમદનાથે એકાવન દિવસને ઐતિહાસિક મહોત્સવ ઉજવાયે હતું અને જીવનદર્શક
એકાવન રંગોળીનું ભવ્ય આયોજન થયું હતું. ૦ આપના પાવન હસ્તે પાવાપુરી, આબુ, ભીલડીયાજી, ગંધાર, હસ્તગિરિજી આદિ મહાન તીર્થો અને સંખ્યા બંધ ગામ-નગરમાં ભવ્ય જિનાલયની પ્રતિષ્ઠા થઈ હતી. ૦ આપની તારકનિશ્રામાં અગણિત છરી પાલિત તીર્થયાત્રા સંધેિ નીકળ્યા હતાં.. ૦ આપની પાવન નિશ્રામાં ઉપધાન-ઉજમણાં મહેન્સ થયા તેની તે ગણતરી થતી જ
નથી. ૧ આપના તારકહસ્તે હજારે મુમુક્ષુઓ હર્ષભેર રજોહરણ ગ્રહણ કરી સંયમને સ્વીકાર કર્યો હતે.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૪
: શ્રી જૈન શ સન (અઠવાડિક)
૦ છેલ્લા ૨૫૦૦ વર્ષના પ્રાપ્ત ઇતિહાસ મુજબ સંયમપર્યાયના ૭૫ વર્ષ અને આચાર્યપદ પર્યાયના ૫૦ વર્ષ પૂર્ણ કરનારા બડભાગી આચાર્ય ભગવંતેમાં આપે નવમું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. ૦ આપને વિરોધી કહેવાતે વગ પણ આપની શાસ્ત્રચુસ્તતા અને સમર્પિતતાના બે
મોઢે વખાણ કર્તા હતા. ૦ આપની દિક્ષા તિથિના દિવસે કેટલાં કેટલાક વર્ષોથી હાર સંયમ પ્રેમીએ ભેગા થઈને જિભકિતથી માંડીને અનુદાન, અભયાર સુથીના પુય કાર્યો વિપુલ પ્રમાણમાં કરતા હતા. ' ૦ આપના સતત, સાનિધ્યમાં રહે ારા મનુષ્યને સૂર્ય દરરોજ નૂતન પ્રેરણા અને
ખુમારીને સંદેશ લઉને ઉગ હસ્તે. ૦ આજે માણસને પૂતિ સંખ્યામાં મને પણ ગળતા તેથી ત્યારે આપને કેઈને પણ - ઈર્ષા આવે એટલી હદે વિશાળ સંખ્યામાં ભકતવર્ગ મળે હતે. ૦ આપના આગમનની. સાથે જ નાના ગામડાઓ મેળામાં ફેરવાઈ જતાં હતાં અને
નગરના રાજમાર્ગો જનમેદનીથી ઉભરાઈ જતા હતા. ૦ આપની દીક્ષા સમયે સાગરના ઝંઝાવાતી પવન, સામે કેઇના પણ રક્ષણ વિના
દિપકે ઝીંક ઝીલી હતી તેમ આપે પણ જીવનમાં આવેલા દરેક સંધર્ષે વખતે , આપબળે ઝઝુમી- સત્યની જ્યોત જલતી રાખી હતી. • અમલનેર – સુરેન્દ્રનગર - ખંભાત – પાલીતાણા-સુરત-મુંબઈ તેમજ અમદાવાદ
જેવા શહેરમાં એક સાથે આપે સંખ્યાબંધ, આત્માઓને દીક્ષા આપી હતી. • અમને અનેકવાર કેમાં લઈ જવામાં આવ્યા છતાં દરેક વખતે આપ જવલંત વિજય પ્રાપ્ત કરી બહાર આવ્યા હતા શ્રી ચ મસાલીયાને અપાયેલી તાતી મુલાકાતમાં આપે દુનિયાને વેધક સવ્વાલ પૂછ હતું કે- શું સત્યને વળગી રહેવું એ કાંઇ છીપણું કહેવાય ?' ૦ આ ૬ વર્ષની બુઝર્ગ વચ્ચે પણ દરરોજ બે કલેક કંઠસ્થ કરતા હતા ૦ અંદગીમાં એક જ વખત આપની વાણી સાંભળનાર માણસ આપના ટંકશાળી
શબ્દોને કયારેય પણ ભૂલી શકતે નહી. ૦ આપના મુખે વાથના સાંભળવી એ સાધુ માટે સાધુજીવનની મજા માણવા જેવી પળે ગણાતી હતી.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૪-૯-૯૧ : વર્ષ
૪ અંક ૮ :
* ૩૧૫
૦ લગભગ ૭૫-૭૮ વર્ષની એકધારી વાણી વહાવતા હોવા છતાં આપને ક્યારેય
આપના શબ્દોને પાછા ખેંચવાની જરૂર પડી નથી. ૦ વિક્રમની ૧૯૭૬ની સાલમાં કેવળ પ્રવચનના માધ્યમથી આપે અમદાવાદની હોટલ
બંધ કરાવીને વિક્રમ સ્થાપ્યો હતે. ૦ પ્રવચન બંધ રાખવાનું કહેવા આવેલા ખાસ ભક્તને આપે કટુ સત્ય સંભળાવી
દીધું હતું. ૦ વિક્રમની ૧૭૬ની સાલમાં ભદ્રકાલીન વરસેથી અપાતે બલિને બોકડે આપની
વાણીથી અભયદાન પામ્યા અને બલિપ્રથા કાયમ બંધ થઈ હતી. • બે વર્ષ પહેલા જ શુદ્ધમાર્ગની સ્થાપના માટે આપની શુભપ્રેરણાથી શ્રી શત્રુંજય
મહાતીર્થ માં ફક્ત ૧૦ મીનીટમાં સવા કરોડ રૂપીયા ભેગા થઈ ગયા હતા. ૦ સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ જેવા લેખંડી પુરૂષ પણ આપની પાંચ મીનીટની મુલા
કાતમાં આપની નીડરતા અને ધર્મનિષ્ઠાથી ખૂબ જ પ્રભાવિત થયા હતા. ૦ મહાત્મા ગાંધીજીએ પણ આપના બહુ ચગાવવામાં આવેલા એક પ્રવચન પંક્તિ
વિવાદમાં આપની તરફેણમાં અભિપ્રાય આપ્યો હતો. ૦ આપની હાજરજવાબીથી આપની પ્રવચનસભા સદાકાળ પ્રશ્નોથી ગાજતી રહેતી હતી અને શ્રોતાઓ બધા સંશયરહિત બનીને જતા હતા. આપના પાર્થિવ દેહના દર્શન કરવા માટે પણ હજારો માણસને પ્રવાહ અવિરત ચાલુ રહ્યો હતો. રાજનગરના દરેક રાજમાર્ગો ઉપરથી પસાર થતી આપની પાલખીના દશન કરવા માટે લોકે દરેક માર્ગો ઉપર કતારબંધ ઉભા હતા. મકાનના છાપરા અગાસી–બારીઓમાંથી લોકો આપના અંતિમ દર્શન કરવા કલાક સુધી ઉભા હતા. છેવટે વિક્રમસર્જક અગ્નિસંસ્કારની બેલીપૂર્વક આપની અંતિમક્રિયા થઈ હતી.
અતમાં આપના પગલે-પગલે વિકમ સતા હતા. આપની આઘાતજનક વિદાયથી જૈનશાસનમાં એક જબરદસ્ત શિન્યાવકાશ સર્જાયે છે. બસ, આપ જ્યાં ત્યાંથી અમારા ઉપર એવા આશીર્વાદ વરસાવે કે અમે આપે દર્શાવેલા સત્યભાગે પ્રગતિ કરતા રહીએ એ જ અમારી અંતરની આદર્શ અભિલાષા છે.
છે વંદનાપા જ ૦ શેઠશ્રી મોતીશા લાલબાગ જૈન ચેરીટીઝ ૦
૦ શેઠશ્રી મોતીશા લાલબાગ જૈન સંઘ ૦.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે સન સમાયા છે
વ્યાખ્યાનમાં સાધર્મિક ભક્તિની વાત કરતા માત્ર દશમીનીટમાં રૂપિયા એક લાખ એકઠા થઈ ગયા.
સભા
અમદાવાદ–અને લક્ષ્મીવ ક પાલડીમા પૂ.પાદ આ. ભ. શ્રી વિજયરામચ`દ્ર સૂરીશ્વરની મ. સા. ની ગુણાનુવાદ પૂ.આ. શ્રી વિજયસુદન સૂ.મ.ની નિશ્રામાં શીખરજી (મધુવન)- જૈન શ્વેતાંખર શ્રા, સુ.રના રાખેલ રતલામવાળા ભાઈએ શ્રી સંઘની વિનંતીથી અહી` ભામિયાજી સ`ઘપૂજન કરેલ શ્રા. સુછ ના સિદ્ધચક્રભુવનમાં જયા. મા. પૂ. પં. શ્રી રત્નભૂષણુ મહાપૂજન પણ થયેલ
વિજયજી ગણિવર આદિ ઠા. ૩ ચાતુર્માસ બિરાજમાન છે. તે ઉપરાંત શ્રી ધ મ ગલ વિદ્યાપીઠમાં રાબેતા મુજબ પૂ.સુ. શ્રી પદ્મવિજયજી મ. આદિ અને વેતાંબર સેાસા યટીમાં પૂ.મુ.શ્રી યશેાવન સાગરજી મ. આદિ તેમજ પૂ. સાધ્વીજી મ. આદિ પણ ચાતુર્માસ બિરાજે છે. પૂ. પરમશાસન પ્રભાવક ગચ્છાધિપતિ આ. દે. શ્રી વિજય રામચંદ્ર સુરીશ્વરજી મ.સા.ના સમાધિમય કાલધર્મ પામ્યાના સમાચાર મળતાં તુરત જ ચતુર્વિધ સંઘ સાથે ઉપરોકત દરેક પૂજાએ ભેગાં મળીને દેવવ‘દન કર્યા છે.
ગુલામગજ (પાલડી) રાજ-અને પૂ. આ. શ્રી વિજય પદ્મસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં નાગેશ્વર પાર્શ્વનાથ જિનબિંબ પ્રતિષ્ઠા જેઠ વ. ૮ ના થઇ ૧૯મી સદીમાં થયેલા દેવવંદન વીશસ્થાનક પૂજા આદિના કર્તા પૂ.આ. શ્રી વિજય લક્ષ્મીસૂરીજી મ.ની જન્મભૂમિ છે.
'
4
ધ્રાંગધ્રા- ઘણા વરસા બાદ ધ્રાંગધ્રા નગરે પૂ. આચાર્ય શ્રી કલાપૂર્ણ સૂરીશ્ર્વરજી મહારાજ સાહેબ તપગચ્છ જૈન સ`ધ, ના ઉપાશ્રયે પધારતા સારાયે જૈન-જૈનેતર સમાજમાં આનંદ ઉત્સાહ, ઉમ`ગ હીલેાળે ચડેલ છે પુ. મુનિરાજ કીર્તિ ચંદ્ન વિજયજી મહારાજ જોરદાર શૈલીથી પ્રવચન આપેછે માસ-ખમણુ, સાળભથ્થા, અઠ્ઠાઈ, અઠ્ઠમ, ચેાસઠ પ્રહરી પૌષધ સારી સ`ખ્યામાં આરાધકા આરાધનામાં જોડાયા સારાયે ધાર્મિક અનુષ્ટાનામાં મગનલાલ ચકુભાઈ શાહ અને રસીકલાલ વીરચ'દભાઇ વેરા પરિવાર અગ્રસ્થાને છે. પુ. આચાય ભગવતે
તે પછી પૂ.મુ. શ્રી પદ્મવિજયજી મ. શ્રીએ પૂજ્યશ્રીના ગુણાનુવાદ કરતાં ફરમાવેલ, કે- સ્વ. પૂજ્યશ્રીના આખા જૈન શાસન ઉપર મહાન ઉપકાર હતા. તેઓશ્રીએ પડકારો ઝીલીને શાસનની અપૂર્વ રક્ષા કરી છે. વિગેરે... પૂ.મુ.શ્રી યશેાવન સાગર મ.શ્રીએ ફરમાવ્યુ` હતુ` કે- પૂજ્યશ્રી એક મહાન વિભૂતિ હતા. એમની પ્રચંડ પ્રતિભા, પ્રબળ પુન્યા, અને અદ્ભુત
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા-૨૪-૯-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૮ :
* ૩૧૭.
ખુમારીને જે મળે એમ નથી. આપણ- આદિની નિશ્રામાં શ્રા. સુ. દ્વિ ૧૧ થી સુ. શ્રી સંઘની કંઈક કમનશીબી કે સમગ્ર જૈન ૧૫ શાંતિસ્નાત્ર પંચાહિના મહત્સવ સંધ પૂજ્યશ્રીને પૂરેપૂરો લાભ લઈ ન શક સાધર્મિક વાત્સલ્ય આદિ ઉજવાય વિગેરે... “પૂ.પં શ્રી રત્નભૂષણવિજયજી મ. સાવરકુંડલા-અત્રે પૂ. સા. શ્રી લબ્ધગુણ તે પિતાના દાદાગુરુના કાલધર્મના ભયંકર શ્રીજી મ. આદિની નિશ્રામાં ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ આઘાતને લીધે કંઈ બોલી જ ન શકયાં. પૂજન વીશસ્થાનક પૂજન શાંતિસ્નાત્રાદિ પૂજ્યશ્રીના સંયમ જીવનની અનુમોદના પંચાહિકા મહોત્સવ ભા. સુ. ૫ થી સુ. નિમિત્ત“જેન વેતાંબર શ્રી સંઘ” તર- ૯ સુધી આ પ્રસંગે પૂ. સા. શ્રી વિશુદ્ધફથી ભવ્ય જિનેન્દ્રભક્તિને પંચાન્ડિકા દશાશ્રીજી મ.ના માસક્ષમણ પૂ. સા.શ્રી મહત્સવ ઉજવવાનું નકકી થયેલ છે. મુક્તિરસાશ્રીજી મ.ના માસક્ષમણ પૂ. સાશ્રી 1 બોરીવલી- પૂ.પં. શ્રી ભદ્રશીલ વિજ- મુક્તિરસાશ્રીજી મ.ના ૪૫ ઉપવાસ આદિ યજી ગણિવર આદિની નિશ્રામાં શા. ચુની- નિમિત્ત સાથે ઉજવાય ' લાલ ગપાળજી તરફથી તેમના ચિ. શૈલેષ- રતલામ- અત્રે પૂ. મુશ્રી દશનરત્ન ભાઈની માસખમણની તપસ્યા નિમિત્તે વિજયજી નિશ્રામાં ભા. સુ. ૬થી સુ.૧૫ સુધી ભા. સુ. ૧૦ના વીશસ્થાનક પૂજન ભણાવાયું. શાંતિસ્નાત્ર આદિ દશાહિનકા મહોત્સવ
બાડફમેદનગર (એમ.પી.)-અત્રે પૂ. શ્રી વિજયદાન પ્રેમરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી તપામુ. શ્રી કલહંશ વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં ગચ્છ જૈન આરાધના ભવન ખાતે ઉજવાયે. ચાતુર્માસની ૧૫, માસખમ આદિ તપ- નંદરબાર- પૂ. ગણિવર્ય શ્રી વિદ્યાસ્યાઓ થઈ ભા. સુ. ૮ તપસ્વીના પારણા નંદવિજયજી મ.ની નિશ્રામાં ભા. સુ. ૬થી બહુમાન વામીવત્સલ આદિ થયા મધ્ય– સુ ૧૦ સુધી શાંતિસ્નાત્રાદિ પંચાહિકા પ્રદેશના મુખ્યપ્રધાન સુંદરલાલજી પટવા મહોત્સવ ઉજવાયે. તથા વાણિજ્ય મંત્રી બાબુલાલજી જૈન વડાલા-મુંબઈ–અત્રે પૂ. આ. શ્રી આવ્યા હતા.
વિજય ચંદ્રોદયસૂરીશ્વરજી મહારાજ પૂ.
પંશ્રી કનકદેવજ વિ. મ. આદિની નિશ્રામાં ૫. પૂ. પરમશાસન પ્રભાવક આચાર્ય- શ્રા. સુ ૧૩થી વદ ૮ સુધી એકાદશાહિકા દેવેશ શ્રીમદ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી શાંતિનાત્ર વી શસ્થાનક પૂજન આદિ મહે- મહારાજાના શાસન પ્રભાવક રક્ષક જીવનની સવ ઉજવાય. અનુમોદનાથે મહોત્સવની પરંપરા (૨) સાવથીતીથ... પૂ.આ.શ્રી વિજય
છાણી– અત્રે પૂ. સા. શ્રી દેવશ્રીજી જિનચંદ્ર સ. મ.ની નિશ્રામાં ભા. સુ ૭ના મ.ના શિખ્યા ૫. સા. શ્રી દેવાંગનાશ્રીજી મ. શ્રી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન લિ. થયા
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૧૮ ક.
: શ્રી જૈન શાસન [અઠવાડિક)
મદ્રાસ-અત્રે પૂ. આ. શ્રી વિજય વિ. મ. ની નિશ્રામાં સાંકળી અઠ્ઠમ ચાલે રાજયશ સૂ. મ. ની નિશ્રામાં પૂ, પાદ આ. છે. સારું બહુમાન થાય છે. વ્યાખ્યાનમાં ભ. શ્રી વિજય લબ્ધિસૂરીશ્વરજી મ. ની ઉપદેશ માળા તથા ધન્ય ચરિત્ર વંચાય છે ૩૦ મી પુણ્યતિથિ તથા પૂ. આ. શ્રી વિજય સારે લાભ લેવાય છે. જયંત સ. મ. ની ૧૫ મી પુણ્યતિથિ તથા વઢવાણ શહેર-અત્રે પ. પૂ. આ. ભ. સાત સાદવજીના માસખમણ નિમિતે શ્રા. શ્રી વિજય જયંતશેખરસૂરીશ્વરજી મ. સદ ૨ થી ૯ સુધી શાંતિસ્નાત્ર આદિ મહ- અદિની નિશ્રામાં મોક્ષ દંડક ત૫ થતા ત્સવ ઉજવા, વિધિકાર પં. શ્રી કુંવરજી તેને વઘેડો શ્રા, વદ ૭ના મહાવીર સ્વામી ભાઈ દેશી તથા સંગીતકાર શ્રી પ્રફુલભાઈ દેરીએ ઉતારેલ ચૈત્યવંદન, પ્રવચન થયા પૂ કેચીનવાળા પધારેલ.
આ. ભ. શ્રી વિજય માનતુંગ સૂ. મ. સા. ખ્યાવર-પૂ. આ. શ્રી વિજય ગુણરત્ન ની સ્વર્ગતિથિ નિમિતે ગુણાનુવાદ પૂ. તપસૂ. મ. અત્રે ચાતુર્માસ પધારતા પ્રવચને સવી મુ. શ્રી દિવ્યાનંદ વિ. મ. એ કરેલ. આદિ સારે લાભ લેવાય છે.
શિહોર-પૂ. પં. શ્રી કીતિસેન વિ. મ. કૃષ્ણનગર અમદાવાદ-અત્રે પૂ. આ. આદિ તથા પૂ. સા. શ્રી સૂર્યોદયાશ્રીજી મ. શ્રી લબ્ધિ સૂમ. ઠાણ ૯ ના ચાતુર્માસથી આદિને અત્રે ભવ્ય રીતે પ્રવેશ થયે હતે. વિવિધ સામુદાયિક આંબેલ એકાસણુ કલકત્તા-અત્રે ૯૬ કેનીંગ સ્ટ્રીટમાં (૪૫) સાંકળી અમ વિ. સારા થાય છે. પૂ. પં. શ્રી અશોકસાગરજી મ. આદિની સ. શ્રી પ્રમોદ વિ. મ. ચંદ્રકેવલી ચરિત્ર નિશ્રામાં સુંદર આરાધના થાય છે. પ્રવેશ, ઉપર પ્રવચન આપે છે.
સાધર્મિક વાત્સલ્ય તથા અઠ્ઠાઈ મહત્સવ બારેજા-અત્રે પૂ સુ. શ્રી મુકિતધન જાય. વિ. મ. તથા પૂ. મુ. શ્રી પુણ્યધન વિ. મ. નંદરબાર-અત્રે પૂ.ગણિવર્ય શ્રી વિદ્યાની નિશ્રામાં પૂ. પં. શ્રી ભદ્રાદવિજયજી નંદ વિ. મ. ની નિશ્રામાં અ. વદ ૫ થી ગણિવરની શ્રા. સુદ ૧૨ ની સાતમી પુણ્ય સિદ્ધિતપ પ્રારંભ થયેતિથિ નિમિતે શાહ સુલચંદજી હીરાચંદજી પ્રાંગધ્રા-અરે પૂ. આ. શ્રી વિજય પરિવાર તરફથી ગુણાનુવાદ બાદ સંઘપૂજન કલાપૂર્ણ સ. મ. ની નિશ્રામાં શાહ કુંવરજી અને બપોરે પંચ ક૯યાણક પૂજા ઠાઠથી તુલસીદ્યાસના ધર્મપતની અ.સૌ. કાંતાબેનના થઈ. પ્રભુજીને ભવ્ય અંગ રચના કુલને શ્રેયાર્થે ઠાઠથી પંચાનિક મહોત્સવ ઉજશણગાર વિગેરે થયેલ.
વા. અ વદ ૯ ના શાંતિનાત્ર હાથી - પુના સીટી, ટીબર મારકેટમાં જણાવાયું નવકારશી થઈ. પૂ. મુ. શ્રી ભુવનરત્ન વિ. મ, ભુવનહર્ષ સિનેર-અને પૂ. મુ. ધ્રુવસેન વિ મ.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૪-૯-૯૧: વર્ષ-૪અંક-૯ :
: ૩૧૯ ઠાણા ૨ અષાઢ સુદ ૧૧ ના ચાતુર્માસ પ્રભાવના પુજા પ્રભાવના આંગી સુદ ૧૪પ્રવેશ કરેલ, રૂા. પ ની પ્રભાવના સાસુ- ૧૫ ના ચાતુર્માસ આરાધના-ગૌતમ સ્વામીદાયિક આંબેલ થયા. અત્રે ભવ્ય ઉપાશ્રય જીના છઠ્ઠ વદ ૧ ના પારણા વાસણની રોકડ બંધાય છે. ચોમાસા પછી ઉદ્દઘાટન થશે. રકમની પ્રભાવના વદ ૪ના વ્યાખ્યાનમાં
મલાહ પૂવ-અત્રે રત્નપુરીમાં પૂ. મઆત્મપ્રબોધ અને ધન્યચરિત્રજી વાંચન. ગ્રંથ શ્રી નયદર્શનવિજયજી મ. • ; દ્વતીય વગ
તીય શાક વહોરાવાના પાંચ શાન પૂજાના ચઢાવા આક
કારાવાના કાચ ન તિથી નિમિતે અષાર્ડ વદ ૧૧ થી ત્રણ ર્ષક આચાર્ય અભયરત્ન સુ મ. અને મુનિ દિવસ મહોત્સવ શાંતિસ્નાત્રાદિ પુ. સ. શ્રી શ્રી અમરસેન વિ. મ. વ્યાખ્યાન આપે છે. નયવર્ધનવિજયજી મ. અાદિની નિશ્રામાં પંચપરમેષ્ઠિના પાંચ દિવસના એકાસણા જાય હતે.
સંખ્યા ઘણું, રે જ પ્રભાવના આચાર્ય ભ
શ્રી લબ્ધિસૂરીશ્વરજી મ. ની શ્રાવણ સુદ દાંતરાઇ–અત્રે તપસ્વી પૂ.સુ. શ્રી કમલ
૫ ના ૩૦ મી પુણ્ય તિથિને પાંચ દિવસનો રાન વિ.મ. આદિને ચાતુર્માસ પ્રવેશ સુંદર થયેલ અને પ્રવચને વિ. સારા થાય છે.
મહત્સવ શુદ ૯ના ગૌતમસ્વામી પૂજન
સ્વામી વાત્સલ્ય, દીપક ગ્રતના એકાસણું શ્રીપાલનગર મુંબઈ–અત્રે પૂ.મુ. શ્રી ચંદનબાળાના શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ વિરાગદશનવિજયજી મ.ને સિદ્ધિતપ ભગવાનના અને સિદ્ધિતપ આદિ આસનિમિતે અષાઢ વદ ૯ ના શ્રી સિદ્ધચક્ર મહા- ધના થઈ રહી છે. પૂજન પૂ. આ. શ્રી વિજય મિત્રાનંદ સ. મ, પૂ. મુ શ્રી અક્ષયવિજયજી મ. સુ.
બોરીવલી-પૂ. પં શ્રી ભદ્રશીલ વિ. શ્રી જયદર્શનવિજ્યજી મ. અાદિની નિશ્રામાં
ગણિવર આદિની નિશ્રામાં શાહ ચુનીલાલ ત્રિભોવનદાસ જેસંગલાલ શાહ તથા ચંદુ
ગપાળજી તરફથી તેમના ચિ. શેલેષભાઇની લાલ જેસંગલાલ શાહ તરફથી ભવ્ય રીતે
મેસંખમણની તપસ્યા નિમિતે ભા. સુદ ભણાવાયેલ.
૧૦ ના વિશ સ્થાનક પૂજન ભણાવાયું. કલમાં આરાધના
બાહકુમેદનગર (એમ. પી.) અને પૂ. પૂ. આચાર્ય ભગવંત શ્રી વિજય મુ. શ્રી કલહાશવિજયજી મ. ની નિશ્રામાં ભુવનતિલકસુરીશ્વરજી મ. ના શિષ્ય પૂ. આ. ચાતુર્માસની ૧પ માસમણ આદિ તપસ્યાઓ શ્રી વિજય અઢિકરત્ન સૂ મ અને પૂ.આ. થઈ. ભાદરવા સુદ ૮ તસવીના પારણા શ્રી વિજય અભયરન સૂર મ. કાણુ ૫ ને બહુમાન વામીવાત્સલ્ય આદિ થયા. મધ્ય અષાડ સુદ ૬ ના ચાતુર્માસ સસ્વાગત પ્રદેશના મુખ્ય પ્રધાન સુંદરલાલજી પટવા પ્રવેશ પ્રભાવના આયંબિલે પૂજા પ્રભાવના તથા વાણિજય મંત્રી બાબુલાલજી જૈન આંગી શુદ ૧૧ ને માંગલિક આયંબિલ આવ્યા હતા.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨૦ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
મુંબઈ-ચંદનબાળા (વાલકેશ્વર-અત્રે સ્ટ્રીટ લુહારચાલ જૈન સંઘ, શ્રી નેમિનાથ પ. પૂ. શાસન રક્ષક પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય જૈન દેરાસર ટ્રસ્ટ, શ્રી મરીનડ્રાઈવ જૈન રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના ગુણાનુવાદ આરાધક ટ્રસ્ટ, શ્રી મુલુન્ડ 2. મુ. જૈન સભા પ. પૂ. આ. શ્રી વિજયમિત્રાનંદસરી- સંઘ, શ્રી વર્ધમાન સંસ્કૃતિધામ, શ્રી વી. શ્વરજી મ, પૂ. આ. શ્રી વિજયભદ્રગમસરી- પારલે . મુ. જૈન સંઘ એન્ડ ચેરીટીઝ, શ્વરજી મહારાજ આદિની નિશ્રામાં શ્રી શેઠશ્રી મોતીશા લાલબાગ જૈન સંઘ, શ્રી બૃહમુંબઈ વે. સુ. જૈન સંઘ, શ્રીપાળનગર જવાહરનગર જૈન ટ્રસ્ટ-ગોરેગાંવ, શ્રી જૈન વે. મુ. દેરાસર ટ્રસ્ટ, શેઠ ભે. ક. ચિંતામણિ પાશ્વનાથ જૈન દે. ટ્રસ્ટ-ગેરે. કે ઠારી રીલીજીયસ ટ્રસ્ટ-ચંદનબાળા, શેઠ ગાંવ, શ્રી વિક્રોલી જૈન સંઘ, શ્રી માતૃશ્રી મોતીશા લાલબાગ જેન ચેરીટીઝ, શ્રી આશિષ જૈન વે. મુ. સંઘ, શ્રી ચિંતામણિ ગોવાલીયા ટેક જૈન સંઘ, શેઠ ઝવેરચંદ પાર્શ્વનાથ જૈન દેરાસર ટ્રસ્ટ-ગુલાલવાડી, પ્રતાપચંદ શ્રી સુપાર્શ્વનાથ દેરાસર, શ્રી શ્રી નગરસાય જેન વે. મુ. સંઘ, શ્રી ચોપાટી જેન સંઘ, શ્રી જેને વે. મ. સંઘ- ઝાલાવાડ જેન વે. મુ. સંઘ, શ્રી નવજીવન સાયન, શ્રી વડાલા જૈન સંઘ, શ્રી તપ- જૈન . મુ. સંઘ, શ્રી જેન વે. મુ. સંઘગચ્છ ઉદય કલ્યાણ જેન વે. મુ. ટ્રસ્ટ- વરલી, શ્રી શાંતીનાથજી જૈન દેરાસર કેટ, બેરીવલી, શ્રી હરિયાલી વિલેજ જૈન શ્વે. શ્રી શાંતિનાથજી મહારાજ જેન દેરાસરમુ. ટ્રસ્ટ-વિક્રોલી, શ્રી સહસ્ત્રફણા પાર્શ્વનાથે કેલાબા, શ્રી આદીશ્વરજી જેન પિરવાલા ઉપાશ્રય-દેરાસર ટ્રસ્ટ-બાબુલનાથ, શ્રી આત્મા મંદિર ટ્રસ્ટ–પાયધુની... આદિ... તરફથી કમલ-લબ્ધિસૂરિજી જ્ઞાનમંદિર-દાદર, શ્રી શ્રા. સુદ ૯ તા. ૧૮-૮-૯૧ ના જાઈ હતી. જેન કે. મુ. આરાધના ભવન-દાદર, શ્રી ને ચંદ્રાવતિ બાલુભાઈ રીલીજીયસ સ્ટ-૨ન હોવાથી આવતે અંક તા. ૮-૧૦-૯૧ ના
સૂચનાઓકટોબરમાં પાંચ મંગળવાર પુરી–મલાડ, શ્રી દેવકરણ મુલજીભાઈ જેન
પ્રગટ થશે. સંધ ટ્રસ્ટ-મલાડ, શેઠ મોતીશા રીલીજીયસ ચેરીટીઝ-ભાયખલા, પવઆરાધના ટ્રસ્ટ- અઠવાડિક બુક રૂપે જેન શાસન વિમલ સેસાયટી, વર્ધમાનતપ આયંબિલ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦). ખાતુ-કુંભારટુકડા, શ્રી ઘાટકોપર જેન વે.
- રૂ. ૪૦૦) મુ. તપગચ્છ સંઘ, શ્રી અધેરી ગુજરાતી રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની જેન સંઘ-ઈર્લાબ્રીજ, શ્રી શાંતાક્રુઝ જૈન આરાધનાનું અંકુર બનશે. તપગચ્છ સંઘ, શ્રી જિનશાસનરક્ષા સમિતિ,
જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી માટુંગા જેન વે. મુ. તપગચ્છ સંઘ, શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ, શ્રી ઋષભજિન ભકિત મંડળ, શ્રી પ્રીસેસ
જામનગર
જમce
-
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભાવના ભાવે છે અનિત્ય : આ સંસારમાં કઈ વસ્તુ બેસી રહેવાની નથી, સર્વ નાશવંત છે.
અશરણ : જીવને મરતી વળતે કઈ ભી રાખનાર નથી. ભવ : સંસારની રચના વિચિત્ર છે. એકત્વ : આ જીવ એકલે આવ્યા છે. અન્યત્વ : બીજા સર્વથી જુદો છે. 8 અશુચિ: શરીર મળ-મૂત્ર-વિણ વગેરેથી ભરેલું છે. { આશ્રવ : મિથ્યાત્વ, અવિરતિ કષાય અને યોગથી કર્મ બાંધી છવ સંસારમાં રખડે છે. તે હું સંવર ? જીવ જે સમતા રાખે, મનને નિગ્રહ કરે, તે કર્મ બંધને રેકે છે. જ નિર્જરા : તપસ્યા કરે તે નિકાચિત કર્મોથી પણ મુકાય છે. $ લેક સ્વભાવ : ચૌદ રાજલકનું સ્વરૂપ ચિંતવવા યોગ્ય છે. છે બેધિ ઃ સમ્યક્તવ પામવું ખરેખર દુર્લભ છે. { ધર્મ : ઘમ કહેનારા ઘણા થયા છે, પણ અરિસંત ભગવાન જેવા નિરાગી કહેનાર છે આ બહુ થોડા છે, છે. આ રીતે નિયમિત બાર ભાવના ભાવવાથી મનનો નિગ્રહ થાય છે.
હરીત એન. શાહ હ પી. શાહ મુંબઈ - સંત-વચનસાહામણુ
અનામી આત્મા જીવનની મહત્તાને શ્રીમંતના વૈવિરંગ મહેલમાં નહિ પરંતુ નિર્જન સ્મશાનમાં છે છે વેરાયેલી કોઈ અનામી આત્માની રાખની ઢગલીમાં શેઘજે.
મરણને વિચાર સંધ્યાના રંગ જોઈ, જીવનના રંગને ખ્યાલ કરજો, ચિમળાયેલા ફુલને જઈ જીવન છે છે પછીના મરણને વિચાર કરજે
સજજનતા રૂપી સુવાસ કિમત ગુલાબના ફુલની નથી, પરંતુ એમાં રહેલી સુવાસની છે. સુવાસ ચાલી જાય છે છે તો ગુલાબની કિંમત કેડીની થાય
એકાગ્રતા સંસારના દરેક કાર્યમાં તમારે પ્રાણ પર: છે પણ ધર્મનું નાનું ગણાતું કાર્ય છે. છે પણ એકાગ્રતાથી મહાન બની જાશે.
સંઘર્ષ કે સમન્વય | નેપોલિયન ઘણું મટે વીર હતું પણ તેણે સત્તાથી લાખો લેકેનું લેહી વહેવડાવ્યું રે શું ઈતિહાસ તેને બક્ષિસ દેશે ? ના તેમ આજના વર્તમાનયુગમાં સામ સામે લડી રે રહ્યાં તે ભાવિ પ્રજા તેને માફ કરશે ના ! સત્તાનો સ્વાર્થ ભયંકર છે
પૂ. મુનિશ્રી વિનિતસેન વિજય “શ્રી વિશ્વદીપ” શિહોર છે
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
$૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦$ 9 ક મ ર મ લ
સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા છે . સંસારમાં રખડાવનાર આ શરીર છે. કેમકે, આ શરીરને ઇન્દ્રિયે વળગેલી છે. á
ઇનિદ્રાની વિષય પાછળ દોટ છે. મન, ઇનિદ્રાને આધીન છે. તે બધા ભેગા થઈ તું આમા પાસે પાપ કરાવે છે અને પછી આત્માને દુગતિમાં મોકલી આપે છે. તે ૦ ગમે ત્યારે પણ મારો મોક્ષ થવાનો છે. આવું સાંભળી જેને આન‘દ ન થાય તે છે | ‘બહુલ સંસારી છે. આ ૦ ભગવાને કહેલ ધમ ક્રિયે ય જેમ તેમ કરે તે પણ ‘બહુલ સંસારી’પણાનું લક્ષ છે.
છે. અને જેને વિધિને ખપ ન હોય, અવિધિને ડર ન હોય તે ય બહુ લ સંસારી. ૨ પણનું લક્ષણ છે. ૦ સંસારથી છૂટવું ન હોય, સંસા૨ ઘટાડવો ન હોય તે જીવ સાધુ કે શ્રાવક થાય Q આ તો પણ સંસાર વધારે.
૦ સાધુ પણામાં આવી જે જીવો ગમે તેમ વતે તેથી તેને પાપાનુબધી જ પાપ બંધાય, 0 છે અને તે પણ ભારે. કારણ? સાધુ પશુની અવગણના કરે છે માટે. 0 ૦ મન-વચન-કાયાને અંકુશમાં લાવે તેનું નામ ધમ.
૦ જે જીવ પોતાનું અ‘ગત કહે છે તે વીતરાગના શાસનનો સાધુ નથી. 0 ૦ શ્રી સિદ્ધ થવું એટલે “અશરીરી” થવું જયાં સુધી શરીર હોય ત્યાં સુધી સંસાર ૐ
ચાલુ રહે, માટે આ શરીર પાસે આરાધનાનું કામ લેવા માટે જરુર પૂરતુ' આ પવું'. Ú બાકી શરીરને જેટલું કષ્ટ આપવું પડે તેટલું આપવું કેમ કે, આ શરીરને કષ્ટ છે
આપવામાં આત્માને લાભ જ છે. છે શરીરના સેવક તે 'યમ–તપના વૈરી હોય, તેનામાં અહિંસા સં'ભવે નહિ, તે છે.
હિં સક હોય. A ૦ સંયમ-તપના ગુલામ પ્રશ'સા પાત્ર. પૈસાના-ભેગના ગુલામ નિદાપાત્ર ઉં ૧ કામણ–રોજસ રૂ૫ શરીરને તપાવવા-નાશ કરવા માટે તપ છે. -
oooooooooooooooછે. જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) | શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી ત:ત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફેન : ૨૪૫૪૬
“ àappszooooooooooooooooo
નથી.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિર્સ [ઝાઈ
ઘારી.
4 ts A )
I ! /
(7મો ૪૩વસાણ તાયરાi સમાડું. મહાવીર પf7qસાપો
શwwજ અને # # a.
fil| માણ]
સવિ જીવ કર્યું
જેઠrsઈ
શાસન રસી
जयति समस्तव स्तुपर्याय विचारायास्ततीर्थिक, विहितैकैक तीर्थनयवादसमूहवशात्प्रतिष्ठितम् । बहुविधभङ्गि सिद्धसिद्धान्तविधूनितमलमलीमसं ; तीर्थमनादिनिधनगतमनुपममादिनतं जिनेश्वरैः ।। | પરમતારક શ્રી જિનેશ્વરદેવાથી શરૂઆતમાં નમકાર કરાયેલુ', જેની સરખામણી બીજી કોઈ વસ્તુ સાથે થઈ શકે તેમ નથી તેથી અનુપમ, જેની આદિ પણ નથી અને અંત પણ નથી માટે અનાદિ અને અન'તુ, અનેક પ્રકારની અપેક્ષાએથી સિદ્ધ એવા સિદ્ધાતો દ્વારા પાપરૂપમલને નાશ કરનારુ', વિહિત કરાયેલા એક તીર્થના નય વાદના સમુહ ના વશથી પ્રતિષ્ઠાને પામેલ' અર્થાન વિશ્વમાં ફેલાયેલા સધળા સુંદર વિચારોની ઉત્પત્તિભૂમિ અને તેથી જ સમસ્ત વસ્તુઓના સમસ્ત પર્યાયાના વિચારથી સર્વ તીથિ. કેને અપાસ્ત કરનારૂ આ તીથ—આ શાસન જય પામે છે. તે
લવાજમ વાર્ષિક | શ્રી જૈન શાસન ફાર્યાલય દેશમાં રૂા. ૪૦
'શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટા FOREIGN AIR. 300
જામનગર ડEA150
'(સૌરાષ્ટ્ર) 1ND1A- PIN-361005
લવાજમ અાજીવન દેશમાં રૂા.૪૦૦. FOREIGN AIR.3000
» SEA.1500
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકયિાળી
विवेकविहीनाः पशुभिः समाना ।
વિવેકવિકલ મનુષ્યા પશુ સમાન છે” એ આ આúકિતના સામાન્યા છે. પણ આ વાત આપણે આપણા જીવનમાં વિચારવી છે કે, આપણી કાઇપણ પ્રવૃત્તિ કેવા ભાવથી કરવામાં આવે છે ? વિવેક પૂર્વક કરવામાં આવે છે કે વિવેક રહિત પણે!
વિવેક રહિતપણે સારી પણ પ્રવૃત્તિ કરવામાં આવે તે તે રત્નજડિત પણ મેાજડી માથે ન ચઢાવાય તેની જેમ શાભાસ્પદ બનતી નથી.
વિવેકપૂવ ક ચંપકનું પુષ્પ ભગવાનના માથે કેવુ' શેલે છે !!
દુનિયાની પ્રવૃત્તિમાં પણ વિવેક વિકલતાને કોઇ જ વખાણતું નથી. સભ્ય લાક પણ જાણતા કે અજાણતા કોઈને પગ લાગી જાય તા પણ ‘Sorry-Pardon' આઢિ શબ્દોથી તરત જ એકરાર કરે છે.
જયારે ધર્માંના વિષયમાં વિવેક રહિતપણુ તા અત્યંત લજજાસ્પદ ગણાય તેમાં બેમત નથી. તેમાં પણ ભકત જેવુ. અનુષ્ઠાન તા વિવેક વિનાનું કેવું બને ? જે દેવ ગુરૂ-ધર્મીની ભકિત ભવના નિસ્તાર કરનારી છે તે ભક્તિમાં દેખાદેખીતું, હુંસાતુ સીનુ' સારા દેખાવાની વૃત્તિનું જોર વધે તા તે ભકિત પણ સાચા અર્થમાં ભકિત કહેવાય ખરી ? અતિ સર્વાંત્ર વચૈત્' આ વાત બધે જ લાગુ પડે ને? દુનિયા પણ ઘેલછાપણાની ભકિતને વખાણતું નથી પણ વખાડે છે! આજે માટે ભાગે ભકિત પણ શ્રીમ'તાઈનુ પ્રદેશÖન કે દેખાડાનુ' સાધન લાગતી હોય તે તેનુ કારણ સાચા વિવેકના અભાવ છે. જો વિવેકતત્ત્વ તેમાં ભળે તે તે જ ભકિત સાળે કળાએ દીપી ઉઠે, સર્વત્ર અનુમેદનીય અને.
વિવેકરહિતની ભકિત પશુતાને પમાડે છે અને વિવેકપૂર્વકની ભકિત માનવતાને ખીલની પ્રભુતાને પમાડે છે.
તે। આત્મન્ ! તું જ વિચારી લે કે તારે કયા માર્ગે જવુ' છે !
—પ્રજ્ઞાંગ.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
,
જય૨૨૨૪જૂરીજી મહુરજી
8
હe'/ મેર /પ્તરિક અ +૯રરરર 2?(2/2 O NNTENoce zelo
તંત્રીઓ:- જેમચંદ મેઘજી શુક્લ
( ઈ) હેમેન્દ્રકુમાર જજમુખલાલ શાહ
હજકોટ). સુરે ચદ જેવા
વઢવ ). (જાચક પદજી સુas/
(77)
(અઠવાડિક). आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ૨૦૪૭ આસો સુદ-૧ મંગળવાર તા. ૮-૧૦-૯૧ [ અંક ૯ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦ * સ્વ. પૂ. પં. શ્રી મણિવિજયજી દાદા
–પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા [ પૂ. શ્રી દાદાની આ. સુ ૮ ને બુધવાર તા. ૧૬-૧૦-૯૧ ના રોજ સ્વર્ગા: $ * રહણ તિથિ આવે છે. તે પ્રસંગે પૂજ્યશ્રીએ વર્ષો પૂર્વે આપેલ પ્રવચનમાંથી
સારભૂત અર્થ લઈને પૂ. દાદાના ગુણાનુવાદનું પ્રવચન પ્રગટ કરતાં આનંદ
અનુભવીએ છીએ. છે. ' સ્વ તપેનિધાન શાસન પ્રભાવક પ્રાત:સ્મરણીય પૂજ્યપાદ પં. શ્રી 8 8 મણિવિજયજી દાદાના ગુણે આપણામાં આવે તેમ ઈચ્છીએ છીએ.
–સંપા. ] આજે પૂ. પં. શ્રી મણિવિજયજી દાદાની વર્ગારોહણ તિથિ છે. આજે વિચરી છે { રહેલા મુનિરાજેમને માટે ભાગ એમને પરિવાર છે. આજના નામાંકિત આચાર્યોના 5
એ ગુરૂના દાદાગુરૂ થાય છે. આજના સાધુ-સમુહમાં થોડો જ ભાગ એ છે કે છે છે જે એમના પરિવારમાં નથી ગણતે. એ મહાપુરુષને સમય આજના સમય કરતાં જૂદ છે છે તે આજના જે ડઓ તે વખતે ન હતે. ભલે આપણે બીજા મહા પ્રભાવક પુરુષની છે. & હોલમાં તેઓને ન મુકીએ, તે પણ એ મહાપુણે પિતાના સમયમાં જે ઉપકાર અને ૪ લાભ કર્યો તે અપૂર્વ કેટિને હતે.
આ મહાપુરુષ, સ્વ-પરનું કલ્યાણ સંયમ અને તપથી કર્યું હતું. બની શકે તેટલું છે છે ઊંચા પ્રકારનું સંયમ અને બની શકે તેટલું તપ આદરીને, એ મહાપુરુષે પિતાના જ
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
જીવનને ઘણું આદભૂત બનાવ્યું હતું. એમનું જે સંયમપાલન હતું એ પણ આજ દિન સુધી બરાબર રીતે સૌમાં જળવાયું હતું, તે આજે શાસન પ્રભાવના થાય છે છે છે તે કરતાં ઘણી વધારે થઈ શકત. આટલા માટે કહેવું પડે છે કે-તેઓ પોતાના છે
સમયના ઘોર સંયમી હતા. છે તેમનું શરીર પણ એવું હતું અને તેમના કુટુંબીજને પણ એવાં હતાં કેને સંયમની અને સંયમને ઉજાળનાર તપની આરાધના ઉચ્ચ કેટિની થઈ. તેઓ કુટુંબના છે. સંસકાર પામીને નીકળ્યા હતા. તેઓનું કુટુંબ ઘર્મ વાસિત હતું. '
સાઠ વર્ષના દીક્ષા પર્યાયમાં તેઓએ કદિ પણ એકાસણાથી ઓછું તે તપ કર્યું જ છે નથી. માત્ર એકાસણું જ નહિ, પરંતુ એકાસણા સાથે તેઓ નિયમિત ઠામ ચેવિહાર છે કરતા. તમે જાણે છે કે-શ્રી જૈનશાસનમાં અહિંસાને મહા ધર્મ માનવામાં આવે છે.
પરતુ અહિંસાને ટકાવે કે સંયમ અને સંયમને ઉજાળે કે? તપ. માટે જ છે 1 પ્રભુ-ધર્મને અહિંસા, સંયમ અને તમય કહેવાય છે. શ્રી જિનાજ્ઞા મુજબ અહિંસા, ૨ 1 સંયમ અને તપની આરાધના થવી જોઈએ. આ મહાપુરૂષે તે યથાશક્ય કરી હતી. છે - સાઠ વર્ષનું સંયમ અને તેમાં ત્રણ સાઠે ય દિવસ. ઠામ વિહાર એકાસણાં, એ શું જેવી તેવી દશા છે? આવા મહાપુરુષનાં તપ અને સંયમ યાદ કરીએ, {
એની અનુમોદના કરીએ, જીવનમાં એ લાવવા પ્રયત્ન કરીએ તે લાભ છે T થયા વિના રહે જ નહિ, ગુણપૂજા તે ગુણને લાવનારી છે અને હેય તેને ?
વધારનારી છે. ગુણ પણ કે? કેર, આવા ગુણેની યાદથી પણ લાભ થયા વિના રહે જ નહિ, પરંતુ એની છાયા આત્મા ઉપર પડવી જોઈએ. ? સ્વર્ગસ્થ ગુરુદેવની અને મહાપુરુષની સ્વર્ગારોહણ તિથિની ઉજવણી એક જ ઈરાદે 1 થાય છે, અને તે એ કે-એવા મહાપુરુષનું નામ સ્મરણ કાયમ રહે, એવા ગુણે જાગતા છે. તે રહે, એવા ગુણો પ્રત્યે બહુમાન વધે અને એથી એવા ગુણોની પ્રાપ્તિ બની રહે. એ છે
ઈરાદે જ આવી ઉજવણીની યેજના થાય છે અને થવી જોઈએ. આને જયંતિ પણ છે કહેવામાં આવે છે. જય સાધી ગયા તેની તીથિ ઉજવવી એનું નામ છે જયંતિ. જય જ 1 કેને? આત્મશત્રુઓને.
આ મહાપુરુષનું સંયમપાલન અખંડિત હતું. એમની તપોવૃત્તિ ઘણા ઉચ્ચ પ્રકારની છે. ન હતી. તેઓ અનેક શાસન સેવકે મુકી ગયા છે. એમના નામે સેવા કરનારા અનેક 0 નીકળે તેનું પુણ્ય એમને ફાળે પણ જાયને? આથી સમજી શકાશે કે-આ મહાપુરુષે !
માત્ર રીતસરની આરાધના કરી હતી એટલું જ નહિ પણ આરાધના સાથે બીજાઓને છે T ઘણે લાભ આપ્યો હતો અને હજુ પણ એ મહાપુરુષના પ્રતાપે સમાજને લાભ
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ મહાપુરુષના જીવનમાંથી ચારે પ્રકારના શ્રી સંઘના આરાધકને જાણવાનું અને ૪ 5 શીખવાનું મળે છે. શ્રાવક અને શ્રાવિકા માટે પોતાના કુળને સંસ્કારવાસિત બનાવવાનું છે સૂચન મળે છે. શ્રાવક કુળમાં કોણ જન્મ કક્ષાને આત્મા. આ આત્મા ઘેર 8 ચારિત્ર-મેહનીય બાંધીને આવ્યું હોય તે જ સંસારમાં રહે. શ્રાવકકુળના સંસ્કારથી છે છે તે સંયમની ભાવના જરૂર થવી જોઈએ. કુળના સંસ્કાર, શિક્ષણ, વાતાવરણ બધું એવું 8 હેય. વંશ ચલાવવાની ઈચ્છા, એ શ્રાવક માટે ધમેચ્છા નથી. દેરાસર ચલાવવાના છે છે બહાને પણ વંશ જ પેદા કરવાની વાત કરો એ ગ્ય નથી. પહેલાં સંયમની ભાવના વાળા બને. સંતતિને એવી બનાવે. ભાવના આવશે એટલે અનુમોદના આપોઆપ {
અનુદના આવ્યા બાદ કોઈ આત્મા સંયમી થત હશે, દીકરો કે દીકરી છે છે સંયમ લેવા જતાં હશે ત્યારે વાંધો નહિ આવે. તમને એવી ભાવના કદી આવી છે .
ખરી કે-જ્યાં સુધી મારા ઘરમાંથી એક પણ આત્મા સંયમી ન બને ત્યાં સુધી મારૂં છે કુળ વાંઝીયું ગણાય? તમે સંયમી ન થઈ શકે અથવા તે સંતતિ સંયમી ન થાય ? છે એ વાત જુદી છે, પરંતુ તમારી ભાવના કેવી હેવી જોઈએ? તમે તમારા કુટુંબીઓને કદી એવી પ્રેરણા કરી છે? શ્રી જિન મંદિરમાં અને ઉપાશ્રયમાં જઈને શું પામવું છે જોઈએ, એ સમજાવ્યું છે? ત્યાં જઈને આવ્યા પણ શું લઈને આવ્યું એવું કદિ પૂછયું !
છે? શ્રાવક પણ શાસનના પ્રભાવક બની શકે છે, પણ તે કયારે ! શ્રાવક, શ્રાવક બને છે છે ત્યારે ! અર્થાતુ-અ મહાપુરુષના જીવનમાંથી તમારે બે વાત શીખવાની છે. ૧–એક તે ન તમારે સુધરી તમારા કુળને ધર્મ સંસ્કારવાસિત બનાવવાની અને ૨-બીજું તમારી ! સંતતિને સન્માર્ગે જવાની પ્રેરણા કરવાની.
જેમ તમારે માટે બે વાત છે તેમ સાધુ-સાધ્વી માટે પણ બે વાત છે. એક તે ? સુંદર સંયમનું પાલન કરવાની અને બીજી તપની આરાધના કરવાની. આ મહાપુરુષે છેલ્લે સુધી સુંદર રીતે સંયમનું આરાધન કર્યું છે અને સાઠ વરસના દીર્ઘ સંયમ પર્યાયમાં રોજ ઠામ ચેવિહાર એકાસણી કરવા ઉપરાગત પ્રસંગે પ્રસંગે છ, અમર વિગેરે અને બત્રીસ ઉપવાસ સુધીની તપશ્ચર્યા કરી છે. દરેક સાધુ-સાધ્વીએ આવા છે સુંદર સંયમ અને એને ઉજાળનારા આવા ઉચ્ચ કેટીના તપનું આરાધન કરવું જોઈએ, 1 સંયમનું સુંદર રીતે પાલન કરવામાં આળસ કરવી જોઈએ નહિ. સંયમ પામ્યાની { ખરી સફળતા તે એની સુંદર રીતે આરાધના કરવાથી જ છે. વળી ખાસ કરીને યુવાન જ સાધુ-સાદેવીએ નિરંતર ઓછામાં ઓછું એકાસણું તે કરવું જોઈએ. તપથી જ સંયમ છે દીપે છે. એકાસણું કરવાથી ઘણું ઘણું લાભ થાય છે. સ્વાધ્યાય માટે સસ્ય વધુ મળે
છે. સંયમની ક્રિયા કરતાં શારીરિક કૃતિ સારી રહે છે, રેગાદિ પણ પ્રાયઃ એછા ને પ્રમાણમાં થાય છે અને આરાધનામાં ઉજમાળ થવાય છે. માટે દરેક સાધુ–સાવીએ તપ શક્તિને ખીલવવાનો પ્રયત્ન કરે છે ઈએ. સાધુ-સાવી ને આવી રીતે તપ
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
શક્તિની ખલવણી કરે તો આજે જે કેટલાક ધમી આત્માઓને પણ આવીને બળતે હૃદયે ફરિયાદ કરવી પડે છે તે અને ધમ દ્રોહીઓ જે નાની નાની વાતને મોટું ને ખોટું રૂપ આપીને પ્રભુ-શાસનની નિદા કરે ને કરાવે છે તે ઘણે અંશે અટકી જાય. દરેક સાધુ-સાધ્વીએ એકાસણું જ કરવું, એમ કહેવાનો આશય નથી પરંતુ જે જે સાધુ- તે સાવીથી બની શકે તે દરેકે જરૂર કરવું અને સૌએ તપની શકિતને વધુ ને વધુ ! ખીલવતાં જવું. આ રીતે સાધુ-સાદેવીએ પણ આ મહાપુરુષના જીવનમાંથી ખાસ બે વાતે શીખવાની છે. એક તે સંયમનું પાલન અને બીજી તપની શકિતની ખીલવણી.. આ બે વાત તરફ ધ્યાન અપાય તે આજે પણ ઘણે ઉપકાર થઈ શકે તેમ છે.
આ રીતે આ મહાપુરુષના જીવનમાંથી સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકાએ શિક્ષણ લેવાની જરૂર છે. અને એવું શિક્ષણ લેવાનો પ્રયત્ન થાય તે જ આવા મહાપુરુષની સ્વર્ગારોહણ તિથિની ઉજવણી ફળે. આવા ઉત્તમ પ્રકારના ચતુર્વિધ શ્રી સંઘથી શાસન જરૂર દીપે. .
આ સિદ્ધાંત સા ર સ મુ ય
–શ્રી પબ્રાન્તિક સમકિતથી નહિ પડેલો જીવ ઉત્કૃષ્ટથી સાત-આઠ ભવમાં મુકિત મેળવે છે.
સૂત્રકૃતાંગ ૧૪ આવૃતિ છે તીર્થકર મહારાજાએ કેવલજ્ઞાન પામ્યા પછી ગોચરી જતા નથી. ઠાણું-વૃતિ મહાવીર સ્વામીના તીર્થમાં સાત નિન્દ થયેલા છે. ઠાણુગ સૂત્ર વૃતિ છે વંદન કરનારાઓને તીર્થંકર મહારાજાએ ધર્મલાભ આપે છે. ઠાણુગ વૃતિ છે
સમવસરને વિષે દેવતાઓ જલ, પુપની વૃષ્ટિ કરે છે તે પ્રાયઃ કરીને સચિત્તની | જ સંભાવના છે.
સમા, પ્રયા. સે. ૧ પુછપની વૃષ્ટિ ઉપર ચાલવાથી તેના જીવને કિલામલા થતી નથી પણ ઉપરથી તે છે. ? જીવે અરિહંત પ્રભુના અતિશય અત્યન્ત આનંદને પામે છે. સમયા. પ્રવો. શાંતિનાથ પ્રભુના નિર્વાણ સમયે ૩૨ ઇદ્રો આવ્યા હતા.
સમ. સૂત્ર પ્રકન ચિંતા મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં દિવસ રાત્રિનું માન સરખું હોય છે તથા છ ઋતુઓ સદાય છે હોય છે.
ભગવતી ૧૨ શતકે સાવીએ કેઈને દિક્ષા આપી શકે નહિ તથા પ્રાયશ્ચિત પણ આપી શકે નહિ. ૫
- સાડાનવ પૂવી શ્રી આર્ય રક્ષિતસૂરિ મ. સમાચારી છે
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
wwwહ - જહાજ હજી
હાલ હ
“હંસા પરમો ધર્મ
–શ્રી મનુભાઈ જાદવજી શાહ-લોકભારતી-સણોસરા જ હા - -નાસ-નહસ - ૯
આ દેશની મૂળ સંસ્કૃતિની પરંપરા માટેની મોટી અજ્ઞાનતા માનવીને વિનાશના અહિંસાની રહી છે. જગતમાં પ્રાણીમાત્રને પંથે નેતરી જાય છે. અજ્ઞાનતા, સ્વાર્થ, જીવવાને અને સુખચેનથી રહેવાનો ઈશ્વરે મોજ શોખ અને જીવનની ખોટી દષ્ટિને અધિકાર આપ્યો છે. આ અધિકારને છીનવી કારણે જે પ્રત્યે કઈ પણ પ્રકારને પ્રેમલે તે પરમાત્માને દ્રોહ કર્યા સમાન ભાવ, કરુણાભાવ જોવા મળતું નથી. છે. જીવસૃષ્ટિને દ્રોહ કર્યો ગણાય. ધર્મની હિંસા એ માનવધર્મ, દેશ દુનિયાની ભાષામાં કહીએ તે સૂમમાં સૂમ પણ સંસ્કૃતિ, પ્રકૃતિ અને પ્રગતિનું ધોવાણ છે. હિંસા કરી હોય તે પણ પાપ કર્યું માનવ વિકાસની અધોગતિનું મૂળ હિંસા ગણાય. નિર્દોષ જીવોની નિઃસહાયતાને છે. હિંસા માનવને કુરતા, અસુરીવૃત્તિ અને ગેરલાભ માનવ જાત માટે કલંકરૂપ છે. અવગુણ તરફ દોરી જાય છે. સર્વત્ર જીવમાં શિવ, આત્મામાં પરમાત્મા, દેહમાં હિંસાનાં વ્યાપક બનેલાં રમમાંથી દેશ જીવાત્મા છે તેનાં તરફ પ્રેમ, દયા, કરુણા, સમાજ અને દુનિયાને બચાવવા આજના વર્ષાવે. જેની કેઈ આર્થિક કિંમત ચૂક- કપરા અને વિકટ ભર્યા કાળમાં અત્યંત વવી પડતી નથી. તેમાં કઈ શકિત ખર્ચવી આવશ્યક અને અનિવાર્ય છે. હિંસા પડતી નથી. કેદ કર્મ કરવું પડતું નથી. માનવની મને વૃતિને વિકૃત કરે છે. વિકૃત "આમ જીવો પ્રત્યેને સાચે ભાવ, મેની મને વૃતિ હિંસાને ગુણાકાર કરે છે. હિંસા મીઠાશ અને હૃદયને પ્રેમ પ્રાણીમાત્રની રૂપી રાક્ષસ માનવને હાઈયા (ગળી) કરી સ્વતંત્રતા, નિર્ભયતા અને જીવવાની હસ્તી જાય છે. માટે પૂરતું છે. અહિંસા એ જગતમાં આપણી લોકશાહી સરકાર માત્ર આર્થિક વસતાં માનવ સમાજ માટે પરમો ધર્મ લાભ માટે જ અને હુંડિયામણ મેળવવા બનવું જોઈએ. વિશ્વના તમામ ધર્મોએ માટે જ મોટા પાયે આધુનિક ઢબે કતલઅહિંસામાં દઢ વિશ્વાસ મૂકે છે. થતી ખાના ચલાવે છે. નવી પરમીટે આપે છે. હિંસાને ઠુકરાવી છે. અંધશ્રદ્ધાથી થતી સરકાર સામે ચાલીને હિંસા કતલને હિંસા ધર્મ નથી. આ અજ્ઞાન શ્રદ્ધાળુ, પ્રોત્સાહન આપે છે. મત્સ્યદ્યોગ વિકસે તે લેકેને હિંસા દ્વારા ધર્મ પળાવવાના કાર્યો માટે સતત પ્રયત્ન કરે છે. તેને આધુનિક કરાવનારા આ જગતમાં છે જ. પણ જગ- ટેકનોલોજીના ઉપયોગ માટે શિક્ષણ અને તમાં ધર્મોનું સ્થાન આગવું જ છે. ધર્મ તાલીમનું કાર્ય શરૂ કર્યું છે. આવી હિંસાને
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૦ ૧
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક]
કે કતલને પ્રોત્સાહન આપી ભારતીય મહાવીર સ્વામીએ અહિંસાને જ માનવને અહિંસક સંસ્કૃતિનું ઘેલાણ કરી રહી છે. પરમ ધમ કહ્યો છે. દરેક જિનેશ્વરોએ દેશ કયારે જાગશે તે પ્રશ્નાર્થ જ રહ્યો. સૂક્ષમ અહિંસા ઉપર પણ ભાર મુકયો છે.
સમાજમાં જે હિંસ, કતલ કરવામાં પાપ માટેની મહાવીરની વિચાર દૃષ્ટિમાં આવે છે તે કુટુંબની આર્થિક કમાણી માટે “પાપની જવાબદારી ફકત પાપ નહીં
જશોખ, પેટીયું ભરવા અને હુંડિયામણ કરવાથી જ મટી જતી નથી. પાપ ન કરવું મેળવવા માટે જ છે. આ દેશમાં ઘડતર ન કરાવવું અને તેને અનુમોદન ન આપવું અને ચણતર માટે સદંતર ખોટે ભાગે તે જ પાપમાંથી મુકતી મળી શકે છે. અપનાવવામાં આવે છે. દેશ અને દુનિયામાં તેવા લોકભોગ્ય અને લોકવાણી દ્વારા જે પ્રકનો વકર્યા છે તેમાં અબોલ પશુ પિતાનાં ઉપદેશથી માનવ સમાજને આકપંખીઓની હિંસા, કતલ, કરવા કરાવ- ઉતા હતાં. વામાં આવી રહી છે તે પણ છે. બીજાની ભૂતકાળમાં કલિકાળમાં સર્વજ્ઞ હેમચંદ્ર હિંસા દ્વારા પિતે સુખી છે તે નરી મુર્ખતા સૂરીશ્વરજી આચાર્ય ભગવંતે કુમારપાળ છે. નર્યું ગાંડપણ છે, વ્યકિત સમાજ કે મારફત ગુજરાતમાં અહિંસાની આણ વર્તાવી દેશને સુખી કરવાને આ સાચે માર્ગ હતી. અંડે ફરકાવ્યું હતું. એનાં રાજ્યમાં છે જ નહીં.
કેઈ હિંસા કરી શકતું નહીં એટલું જ વિદેશમાં હિંસા કતલ થાય છે તેને નહીં તેનાં રાજ્યમાં કેઈને મારવાની વાત આહાર અને સૌંદર્ય પ્રસાધને માટે ઉપ
પણ થતી નહીં. કેઈ મારવા કે ધમકાગ કરવામાં આવે છે. ત્યાંના લેકે
વવાની વાત કરે તે તેને દંડ કરવામાં
આવતે. તેના રાજયમાં સૂક્ષ્મ અહિંસા ભૌતિક રીતે સુખી છે, હશે પણ હિંસા
છે, પાળવા માટે પોતાના નોકર ચાકરે પણ અને અભક્ષ આહારને કારણે તે માનસિક રીતે સુખી તે નથી જ. માંસાહારથી માનવી
ગળીને પાણી પીવે જ તે આગ્રહ રાખતાં
છે. એટલું જ નહીં પણ રાજ્યની ઘડાહાર માનસિક શાંતિ પ્રાપ્ત કરી શકતું નથી.
છે જેમાં લાખ ઘેડા હતાં તેને પણ ગાળીને શાકાહારીની શારીરિક શુદ્ધતા વધે છે. જે on Pow,
નર કિ, પાણી પાવાની વ્યવસ્થા કરી હતી. થાય છે. ઈશ્વર તરફની આસ્થા વધે છે.
ભારતના અન્ય રાજ્ય કરતાં ગુજરાતમાં
અહિંસાનું વાતાવરણ, વિચાર, આચરણ જગતનાં ધર્મોનાં સંસ્થાપકે એ અહિં થોડું ઘણું સચવાયું છે. તેનું એક કારણ સાને વિચાર કર્યો છે. તેને અનુમોદન કમારપાળની અહિંસાની અસર વ્યાપેલી આપ્યું છે.
છે તેવું વિદ્વાને પણ કહે છે. જૈન ધર્મના છેલ્લા તીર્થકર ભગવાન બૌદ્ધ ધર્મનાં સ્થાપક શ્રી ગૌતમ બુદધે
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૮-૧૦-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૯:
. ૩૩૧
પિતાનાં ઉપદેશમાં કહ્યું છે કે પ્રાણી માત્ર રાખે. એટલે કે દરેક જીવ પ્રત્યે પ્રેમ ભાવ, પ્રત્યે પ્રેમ અને કરુણા રાખે. જગતનાં સદ્દભાવ રાખ. તમામ જીવો સાથે મમતા ભાવ કેળવો. તાઓ ધર્મનાં સ્થાપક લોઓન્નેએ - શ્રી ઈશુ ખિતે પિતાનાં ધર્મ ઉપદેશ તેઓનેહ કિંગ નામના ધર્મ ગ્રંથમાં ગ્રંથ બાઈબલમાં જણાવ્યું છે કે દુનિયાનાં લખ્યા પ્રમાણે ભૌતિક સુવિધાને ત્યાગ સમગ્ર જીવન જીવવાનો અધિકાર છે. તેને કરે અને અહિંસાનું પાલન કરે. અહિંસા પ્રેમ આપો. તેને પ્રેમથી પાળે પશે. ધર્મને પાયે હવે જોઈએ. દરેક જીવમાં ઈશુ (પરમાત્મા) છે. તેવું જગતના વિદ્યમાન ધર્મોએ અહિંસા સ્વીકારી દરેક જીવને તમારા બનાવે. ઉપર સીધે અને આડકતર ભાર મુક્યો
મહમદ પૈગંબર સાહેબે ઈસ્લામ ધર્મમાં છે. અહિંસાના પાલનથી જ માનવ જાત જીવને હણે નહી જ સાથે સન્માન સુખી સમૃદ્ધ બનશે. આમ છતાં દેશ અને ભર્યો વ્યવહાર રાખો, તે સંદેશ આ દુનિયામાં હિંસા કતલ વધતી રહી છે. છે. મહાન સમ્રાટ મોગલ બાદશાહ અકબરે હિંસાથી હિંસા જ વધે છે. તેમાં સસગ્ર ભારતમાં અહિંસાની આણ વર્તાવી કેઈપણ જાતને સદ્દભાવ કે પ્રેમભાવ નથી હતી. તે માનતા કે જગતનાં પ્રાણી માત્ર હેતે. જ્યારે આ હંસાથી છ પર પ્રેમ પર દયા, કરુણા અને પ્રેમ રાખવા જોઈએ. ભાવ વધે છે. હિંસાને કાબુમાં લાવી શકાય સમાજ જીવન અહિંસક હેવું જોઈએ તેવી તેમાંથી નવું પરિણામે ઉભું થાય છે. તે જ તેની માન્યતા હતી. '
પ્રેમ અને કરુણા છે.' હિંદુ ધર્મ માને કે સત્ય અને અહિંસા હિસા=વિનાશ, પતન, અધોગતિ. દ્વારા ઇશ્વર પ્રાપ્તિ થઈ શકે છે. હિંસાથી અહિંસા=પ્રગતિ, સંસ્કૃતિ અને પ્રકૃતિને ભડકે બળતી દુનિયાને અહિંસા દ્વારા
વિકાસ. (સત્ય, પ્રેમ અને કરણા) જ શાંત પાડી શકાય છે.
આથી “જીવે અને જીવવા દે” નાં જગતમાં આ લેખીત અને સફળ નિયમ છે સૂત્ર પ્રમાણે માનવ સમાજે જીવવું જોઈએ. કે બીજાને સુખ આપવાથી સુખી થવાશે તેનાથી પણ ઉપર ઉઠવું હોય તે “બીજનાં અને દુખ આપવાથી દુઃખી થવાશે જીવન માટે જીવન જીવો” તે અત્યંત ઉમદા આપશે તે જીવન અને મરણ આપશે તે સાગર છે. મરણ મળશે તે દૈવી જાય છે.
બીજાનાં ભેગે જીવન જી” તે આ અજરથુષ્ય પોતાના જરથુષ્ય ધર્મમાં દેશની સંસ્કૃતિનાં જીવન સૂત્રમાં કયારેય પણ અહિંસાને સંદેશ આપે છે તેમાં બંધ બેસતું રહ્યું નથી. આ દેશની સંસ્કૃકહ્યું છે કે પ્રાણીમાત્ર પ્રત્યે ઉદાર વર્તાવ તિએ જગતની સંસ્કૃતિ કરતાં વિશિષ્ટ
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
–––
–– ––––– – – –––– | | સિદ્ધિ સિદ્ધિ મમ વિસન્ત ||
-પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી મોક્ષરતિવિજયજી મ. સા. ---- - - -- - ---- ( ૧ )
બદલાયા : “પણ-પણ-હજુ વાર છે પ્રભુ! * આસક્તિ કે અજ્ઞાન હજુ વાર છે... મારી વર્ષોની સાધનાઓ હજી
તે હમણા જ ફળી રહી છે...તમે જુઓ રેજ મુજબ મફતલાલે આજે પણ છે કે મારા હાથમાં આ મીંઢળ હજુ દેરાસર આખાને માથે લીધું હતું:- હમણા, છેક હમણું માંડ માંડ બંધાયું છે. ‘સેવક અરજ કરે છે રાજ! અમને
અને તમને કદાચ ખબર નહીં હોય શિવસુખ આપ.”
પ્રભુ !- હમણું મને પૂરા દશ લાખની અને કરુણાનિધિ ભગવાન સાચ્ચે.
લોટરી લાગી છે. એટલે પ્લીઝ પ્રભુ! . સાચ્ચ પ્રગટ થયા
હાલ તે શિવસુખ, પ્લીઝ, મુલતવી જ સ્તબ્ધ વાતાવરણમાં ભગવાનને સ્વર
રાખશે ! આ તે અમસ્તું જ, સ્તવનમાં પડઘા –
આવતુંતું એટલે જ.. બાકી–” અને વત્સ! તારી અંતરની આરઝુ આજે મફતલાલનું કથન પૂરું થાય એ પહેલાં તે મારા દિલને સ્પર્શી ગઈ છે, ચાલ, તને હું કમનસીબે ત્યારે, –મેરા સુંદર સપના બીત શિવસુખ અપાવું, અને-” ભગવાનનું કથન ગયા.! પૂરું થાય એ પહેલાં તે મફતલાલ એકદમ
ભાત, ઉપસાવી છે. ગૌરવ લેવા જેવી દેશ અને દુનિયાને જેઓએ અહિં. સંસ્કૃતિ છે.
- સાને સંદેશો આપે તેને જીવનમાં દેશ અને દુનિયામાં ઘમ - વિજ્ઞાન + ઉતારીને આપણે આપણું જીવન બનાવીએ સત્તાને જ્યારે સમન્વય થશે ત્યારે થોક અને બીજાનાં જીવનને બનાવવા સહાહદયથી બંધ ઊભી થતી સમસ્યાઓ જે માનવ કાર્ય કરીએ. સમાજને મુંજવી રહી છે તે આપોઆપ
રામેમિ સવ્વ નીવે,
= હલ થઈ જશે. તેનું નિરાકરણ આવી જશે. હિંસા અટકશે. સર્વત્ર આનંદિત વાતા
सब्वे जीवा खमंतु मे। વરણ સજાશે.
मित्तिमे सव्व भयेसु, - આમ દેશની ભૂમિ ભગવાન મહાવીર,
वेडं मज्ज न केणइ ।। બુદ્ધ, રામ, ક્રિષ્ણ ગાંધીજીની કહેવાય છે,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૮-૧૦-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૯ :
= ૩૩૩ હમણું નહીં!
'' -વાલકેશ્વર, ન્યુયોર્ક કે ચદ્ર પર આજ સુધીમાં અહીંથી અનંતા અરિ પહોંચી જવાની ! હંતે અને એમની આજ્ઞાને આધીને -વિધાનસભા કે લેકસભામાં પહોંચી અનંતાનંત આતમાઓ મેક્ષમાં પહોંચી જવાની ! ગયા... આપણે પણ મેક્ષમાં જવું છે ને ? –પણ, મેક્ષમાં પહોંચી જવાની આપ
સભામાંથી એક શ્રોતા બોલી ઉઠયા ને ઉતાવળ નથી. અને એટલે જ, જેની “અરે! એમાં પૂછવાનું શું હોય? સાહેબ !'
ઉતાવળ છે એને માટે બધું જ કરી છૂટવા મેક્ષમાં નહિ-મેક્ષમાં જ જવું છે.'
આપણે હરહંમેશ તૈયાર છીએ. એને માટે - હા ! આપણે સૌએ મિક્ષમાં જવું છે,
આપણને અશકિતને, સમય–સંકેચને,
મેંઘવારીને, ગરીબીને, મંદબુદ્ધિને, કે મેક્ષમાં જ જવું છે... પણ હમણું નહીં!
અણઆવડતનો કેઈ કરતાં કંઈ જ પ્રોબ્લેમ હમણા આપણને એની ઉતાવળ નથી.
કયારેય નડતું નથી. દિવસભર એના જ આપણને ઉતાવળ છે- કરોડપતિ થઈ.
વિચારે અને રાતભર એનાં જ સપનાંઓ જવાની
આવે છે! -“સ્વામીનાથ' કે “અ.સૌ.’ બની અને મોક્ષ માટે ? જવાની !
જવાદે એ વાત ! એ તે આપણા -સી એ, એલ એલ બી, એમ એ, અનુભવની છે, એને શબ્દોમાં ઉતારવા એમ બી બી એસ, બી એ, એમ ડી, થઈ જતાં અકિતના દેષને ડર લાગે છે! જવાની !
- - -પપા કે મમ્મી બની જવાની ! “મેલ ભાઇ! તું કરવત, પાછા -મારુતિ કે હીરો હોન્ડા વસાવી લેવાની મેચીડાના મોચીડા –બંગલો બાંધવાની કે ફલેટ વસાવવાની! [ મથાળું જરા અઘરૂં છે નહી ? તે
–નીરોગી – તન્દુરસ્ત – સશકત બની ચાલ પહેલા એને સહેલું બનાવી દઈએ.... જવાની !
-કહે છે કે, કે'ક મચી કુટુંબ એક -નવા સૂટ-બૂટ કે અવનવાં અલંકારે દિવસ કાશી ગયેલું. ત્યાં એને કરવત ખરીદવાની, પહેરવાની !
- મુકાવવાનું મન થયું. કરવત મૂકનાર પાસે -ફનિચર-ફેન, ફાસેટ-ટી.વી. સેટ, એ ગયું. ત્યાં પેલાએ પૂછયું : “બેલે, વિડિયો–ઓડિયે !
આવતા જનમમાં શું થયું છે? જે થવું વગેરે સુખનાં કહેવાતાં સાધનોના સ્વામી હોય તેનો સંકલ્પ કરી લે: શ્રેષ્ઠી થવું બની જવાની !
છે, સમ્રાટ થવું છે, ચક્રવતી થવું છે...” -પદવીધર કે સુપ્રસિદ્ધ બની જવાની! મચી-પરિવાર વિચારમાં પડી ગયો.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૪ :
.: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
આ તે સાવ જ અણધારી વાત હતી. મીઠા-મધુરા શબ્દો સાથે પાર્વતીને પરસ્પર મંત્રણાઓ ચાલુ થઈ: “શેઠ કેલિ–કંઠ રણઝરી ઉઠઃ “હે શુકર ! બનીશું? ના, ના, શેઠને તે મસમેટા હવે તારે અહીં વધુ દુઃખી નહીં થવું વેપાર કરવાના. રાત દિવસ વેપારની પડે, ચાલ, અમારા વિમાનમાં બેસી જા ! ચિંતામાં જ ડૂખ્યા રહેવાનું કેટલી બધી અમે તને વૈકુંઠ લઈ જઈશું !” મથામણ એમને? ના, એવી માથાકુટમાં વીણાના તાર જેવા ગુંજારવ સાથે આપણે પડવું નથી. તે ? તે રાજ કાનમાં પડેલા વિમાન અને વેકુંઠએ થઈશું ? ખાપી, હરોફરો ને સિંહા- બને શબ્દો ભુંડના હયાને સ્પર્શી ગયા. સન શોભાવે. બસ મઝા જ મઝા. પણ.... અને એક છલાંગ સાથે એ સજજ થઈ એનેય કયાં ઓછી ઉપાધિ છે? રાજ કાજનું ગયું, વિમાનારોહણ અને વૈકુઠારોહણ માટે! દયાન રાખવું પડે. અવસર આવ્યું રણ મેદાનમાં પણ ઝંપલાવવું પડે... અને પણ લગભગ બધાયને બને છે એમ, રાણસંગ્રામ એટલે ? ના બાબા ના, આપણે
ભુંડના હૃદયની વેદના-સંવેદનાને એના રાજા પણ નથી થવું ને રાજાધિરાજ પર મનના તર્કો-કુતર્કોએ દબાવી દીધી..વિમા નથી થવું.” *
નની સપાન-પંકિત સુધી પહોંચ્યા પછી
ભૂંડે પૂછયું : “ભગવાન ! વિમાનની સફર પછી ક્રમશ: સત્તરેય વર્ણની આવી
અને વૈકુંઠની સહેલગાહ મારા હૃદયને જ વિચાર સફર કરીને અંતે એ મચી–
ખૂબ જ આકર્ષે છે પણ પ્રભો! એક વાત સમૂહ એકીસાથે પુકારી ઉઠ:
પૂછી લઉં', વૈકુંઠમાં મને મારી આ મનમેલ ભાઈ! તું કરવત, પાછા મેચી- ભાવન વાનગી વિષ્ઠા આસ્વાદવા-આરોગવા ડાના મોચીડા.
મળશે તે ખરી ને ? અને ત્યાં મને મારી - - ૦ -
. આ પ્રિય પથારી ગટર આળોટવા માટે
મળશે તે ખરી ને?” છે. પૃથ્વી પર પરિક્રમા કરવા નીકળેલા શંકર-પાર્વતીએ એક જગાએ વિષ્કાને આ સાંભળ્યું ન સાંભળ્યું ત્યાં તે સ્થનું અને ગટરમાં આવોટતું શેઠ બ્ઠ બીજી જ ક્ષણે શંકર-પાર્વતીનું વિમાન
ટેક ઓફ કરી ગયું, વૈકુંઠની દિશામાં! દયાળુ પાર્વતીએ મહઠ પકડી ને મિક્ષ અગેનું અજ્ઞાન કયારેક કેવી આપણુ સાથે વૈકુંઠમાં લઈ જઈએ.’ પરની- કરુણ રમુજઊભી કરે છે. એને વાસ્તવિક ચિતાર હઠ પાસે પરમેશ્વરનું પણ કંઇ ના ચાલ્યું. આ કાલ્પનિક કથા બહુ સરસ રીતે રજુ અને એ ગટરની થોડે દૂર શંકર ભગવાને કરે છે....મુનિઓના શ્રીમુખે મોક્ષની થેડીવિમાનનું લેન્ડિગ કર્યું.
ઘણી થાતો સાંભળ્યા પછી મન, અવનવી
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૮-૧૦-૯૧ વર્ષ-૪ અંક-૯
- ૩૩૫ મુંઝવણે અનુભવવા લાગે છે
હુમલે થાય છે - મોક્ષમાં જઈને કરવાનું શું?
“ચાલે, એકવાર આપણે મેક્ષમાં ત્યાં
પહોંચી ગયા, પરંતુ ત્યાં, ન કરે નારાયણ ન મળે પૈસે-પરિવાર કે ન મળે અને, સલું, ફાવ્યું ન ફાવ્યું તે... ?? પદવીપ્રતિષ્ઠા !
ત્યાં ગયા પછી અહીંયાં પાછું તે આવી ન મળે બાગ-બગીચા કે ન મળે શકાતી નથી! એના કરતાં તે...!!” સુંવાળી શણ્યા !! ન મળે રસ–ગુલ્લાં કે ન મળે
... પાહ્મ મેચીડાના...!! (ક્રમશઃ) કેળાંવડાં !!!
અઠવાડિક બુક રૂપે જૈન શાસન - ન મળે થિયેટર્સ કે ન મળે રંગમંચ WIN - વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) ન મળે સુગમસંગીત કે ન મળે
- આજીવન રૂા. ૪૦૦) વેસ્ટર્ન મ્યુઝિક !!!!!
રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની અને છેલ્લે,
આરાધનાનું અંકુર બનશે.. ડાંઘણાં સમાધાન પછી-મક્ષ અંગેની
જેન શાસન કાર્યાલય અધુરી–પધુરી વિગત જાણ્યા પછી-કેટ- શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ, લાકનાં મન પર પાછો વિચાર-વાયુને
જામનગર
-
“વિશ્વ કમ વિજયતે Us શ્રી વિશ્વ કર્મા આર્ટસ 1 છે. મતીભાઈની કુંડી પાસે, ખારવા ચકલા રોડ, જામનગર-૩૬૧૦૦૧
જૈન દેરાસરના ઉપકરણે સાધના માટે લાખો વ્યાજબી ભાવે અને સમયસર સારૂ કામ કરી આપશું
નેવેન્ટી-ડીઝાઇન, સુંદર કતરકામ આકર્ષક રચના
એ અમારી ખાસ વિશેષતા છે રથ માટે સ્પેશ્યાલીસ્ટ
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ શ્રેણી-લેખાંક ૩જો
શ્રમણ સંઘમાં શાસ્ત્રો આદિ અધ્યયનમાં
- જાગૃતિની જરૂર
- જૈનાચાર વિરુદ્ધ વર્તન અને પ્રપણે કરવી તે માગીગાનું લક્ષણ
સુધરે તે લઘુતાથી જૈન સંઘ બચે..
શ્રમણને ઉમા દેરનારાની ઉપેક્ષા કરવી અને પછી ટીકા નિંદા
કરવી તે કયા પ્રકારને વિનય?
વર્તમાન કાળમાં છે. મૂ. તપગચ્છના સાધુ સાદેવીએ પાંચેક હજારની સંખ્યામાં હશે? તેમાં પણ છેટલા વર્ષોમાં ઠીક ઠીક યુવાન કહેવાય, આધુનિક શિક્ષણ લીધેલા કહેવાય, સંપત્તિવાળા કહેવાય તેવા ઘણુ સાધુ સાધ્વીજી થયા છે. આ સાધુ સાધ્વીજીએની ગ્રહણ આસેવન શિક્ષા એ પ્રથમ જરૂરીઆત છે. તેમના પશમ મુજબ પંચ પ્રતિક્રમણ પ્રકરણ ભાગ્ય કર્મગ્રન્થ સંસ્કૃત પ્રાકૃત વિગેરેને અભ્યાસ વડિલે ગોઠવીને તે રીતે વ્યવસ્થા થાય તેમ યોજના કરવાની હોય.
વહેવારમાં ભણવા દૂર દૂર જાય છે અને મોટા ખર્ચા પણ કરે છે. ૫–૧૦–૧૫ વર્ષના ભણતર પછી ધંધાદિમાં લાગે છે તે સંયમી બનેલાને તે રીતે અધ્યયનમાં ૫-૧૦-૧૫ વર્ષ જે જોડી દેવામાં આવે અને ત્યાં સુધી બાહ્ય પ્રવૃત્તિ પ્રવચન, કાર્યક્રમ કે પરિચયથી દૂર રખાય તે આજે વિદ્વાન અને વકતા ગણાતા કે અભ્યાસી ગણાતાએની પણ શાસ્ત્ર બોધ પઠન પાઠનમાં જે દરિદ્રતા દેખાય છે તે ન દેખાય.
જ્ઞાન દ્રવ્યથી ઠેર ઠેર પંડિતે હોય છે, પણ જરૂર મુજબ વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ચોમાસામાં પંડિતે રાખી આપે છે. અને જ્યાં વધુ અભ્યાસી વિદ્વાન પંડિતે હોય ત્યાં પણ ગૃપ તૈયાર કરીને મોકલવા જોઈએ તે પૂર્વે પણ વડિલ કે ગુરુ આદિ જે સારા અભ્યાસી હોય તેમની પાસેનું જ્ઞાન આપવું જોઈએ. મંદ ઉત્સાહ કે મંદ મતિવાળા હોય તે પ્રેરણા ઉત્સાહ આપવા જોઈએ અને તેવા દષ્ટાંતથી ઉત્સાહિત કરતાં ભાવિમાં ભૂતકાળમાં પાકેલા સમર્થ પુરુષની જેમ આજના મહાત્માઓમાં પણ દર્શન થઈ શકે.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૮-૧૦-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૯:
': ૩૩૭.
જૈનાચાર વિરુદ્ધ વર્તન અને પ્રપણું શા માટે? આજે જૈનાચારમાં નબળા પડેલા જૈનાચાર વિરુદ્ધ બેલે અગર તેની વિરુદ્ધ પ્રરૂપણા કરે તે ઘણું શરમજનક ગણાય. સાધુની નબળાઈઓ હાથમાં આવે તે છાપામાં કે જાહેરમાં બેલવું લખવું તે વિનયને અભાવ સૂચવે છે. “ગુણ સ્તુતિ અવગુણ ઢાંકવાની, અશાતનતી હાણ એ સૂકત દ્વારા મહાપુરુષે માત પિતાદિ વડિલ અને ગુરુ આદિ પૂજયેના વિનયમાં ગુણની સ્તુતિ કરવી અને અવગુણ ઢાંકવા તે વિનય ગણાવ્યા છે.
માતા પિતાની ખામી પુત્રે છાપે ચડાવતા નથી તેમ ગુરુ આદિની ખામી પણ છાપરે ચડાવવાની ન હોય પરંતુ આજે ધર્મની શ્રદ્ધા અને વિનયની ખામી પડી ગઈ છે. ભવનો ભય દૂર થયેલ છે. આત્માની ચિંતા ઓસરી ગઈ છે તેને કારણે કોઈ સંઘમાં કંઈ બને તે તરત સંઘના હિતેચ્છુઓ () ના ઢગલા બહાર પડી જાય છે. સાધુની નિંદા દીક્ષા ઉપર પ્રતિબંધ વિ. લખવા બેલવા માંડે છે અને એવા જ સંઘના આગેવાને કે કાર્યકરો કે યુવાને તેમાં રસ લઈ જાહેરમાં મુકવા પ્રયત્ન કરે છે. જયારે અધ્યયન, આરાધના, વિધિ, મર્યાદા કે સમાચારી કે આચરણની વાતમાં તદ્દન ઉપેક્ષા કરતા હોય છે. આવામાં તે બિચારા આરાધનાથી વંચિત રહે છે અને જેન ધર્મને ઉહાહ-લઘુના કરવા દ્વારા ભારે કર્મ બાંધી દુલભ બધી બની જાય છે. ઉપદેશ સપ્તતિકામાં કહ્યું છે કે
हवंति. जे सुत्तविरुद्धभासगा न ते वरं सुट्ठवि कठ्ठकारगा ।
सच्छंदचारी समए परूविया तइंसणिच्छावि अईव पाविया ॥ જે સૂવ વિરૂદ્ધ બેસે છે તે શ્રેષ્ઠ તપ સંયમ પાળતા હોય તે પણ સ્વછંદાચારી કહ્યા છે. તેમના કશન કરવાની ઈચ્છા એ પણ મહાપાપ છે.
સારું આચરણ કરનારા પણ સૂત્ર વિરૂદ્ધ બેલે તે તેના દર્શનની ઈરછા પણ પામે છે તે સ્વચ્છ બની વર્તનારા સૂત્ર વિરૂદ્ધ બોલનારાની કયાં વાત કરવી ?
આજે શ્રમણ સંઘમાં, માઈક, લાઈટ, સંડાસ, બાથરૂમ, ઈલેકટ્રોનીક સાધને તેવી પેને, કેલકયુલેટર, ઘડિયાલે, વીલ ચેર, માણસ માટે કે બીજા કામ માટે પૈસા રાખવા, ભકત પાસેથી લેટેસ્ટ સાધને મેળવવા તેની મહત્તા આંકવી આ બધું સ્વછંદચારીપણામાં જાય છે. આજે આ વિષયમાં છડેચેક જે વર્તન કરી રહ્યા છે તેઓ જ જૈન શાસનમાં જે અનીચ્છનીય બનાવ બની રહ્યા છે તેના મૂળમાં છે. આ વાત તે તે વડિલે કે જવાબદારે નહીં સમજે તે સાધુની અને સંઘની લઘુતાની સીમા નહી રહે.
મુંબઈ સમાચાર તા. ૩-૯-૯૧ ના અગ્રલેખમાં તેના તંત્રી શ્રી જેહાન દારૂવાલાએ
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૮ :.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
જિન ધર્મ પ્રત્યેના ઊંચા આદર સાથે “મહાન જેન ધર્મના કેટલાક માટીપગા સાધુઓ.’ એ હેડીંગ નીચે કહેવાતા નેને પણ ઝાંખા પાડે તેવી હિતકારી વિગત લખી છે. - તેમને મળેલી માહિતી જાહેરમાં મુકવી તેમને યોગ્ય નથી લાગી તે સાથે જે ખામી છે તે માટે અકળાઈને એવા માર્ગે આચરાઈ જાય તે ખરેખર ધર્મને હાની થાય તે માટે તેઓ લખે છે કે
આમ છતાં તેની સાથે સાથે સેંકડે સન્યાસીએ તપસ્વીઓ જૈન સમાજમાં અસ્તિત્વમાં છે. જે આ દુનિયામાં હોવા છતાં પંકજની પેઠે જગતની મોહમાયાથી અલિપ્ત છે અને તેઓ મહાન શકિતઓ સાથે સંબંધ ધરાવે છે અને તેથી જ આપ પ્રત્યાઘાત એ ન હવે જોઈએ કે જેને કારણે આવી મહાન વિભૂતિઓની લેશમાત્ર માનહાની થાય,
છેલ્લે સરવાળે એક સમાજને એવા સાધુ સન્યાસીએ જ મળી રહે છે જેના માટે તે પૈગ્ય છે. જે આપણે સાધુ સન્યાસીએ પાસે દોરા ધાગા તાવીજ અને મંત્ર તંત્રના જપ કરાવવા જઈએ તેની કિંમત ચૂકવવા માટે લાખે રૂપિયા તેમના ચરણે ધરી થઈએ અને જ્યારે તે સાધુને તેની તપસ્યાને માર્ગથી ચલિત કરી લેગ વિલાસને માગે ખેંચી જઈએ તે તે ન્યાય નથી. આ સાધુઓમાં વિલાસે અને વાસનાઓ પેદા કરવા કે તે બહાર લાવવા માટે ખુદ સમાજ જ જવાબદાર છે.”
તંત્રીશ્રીની વાત ઉંડાણમાં ભરી છે. આવું બધું સંઘના જવાબદાર જાણતા હોય છે અને તેમ છતાં ઉપાય કરતા નથી અને જયારે ખામી ફુટી નીકળે છે ત્યારે ઉહાપોહ કરે છે. ખરેખર તે આરાધનામાં ઉજમાળ અને આચાર અને શાસ્ત્ર સાથે જીવન તરફ શ્રમણ સંઘ અને સમાજની દષ્ટિ જાય તે અનિષ્ટ ન થાય પરંતુ ઉપર કહ્યું તેમ જમાનાવાદ, પ્રચાર આદિને કારણે માઈક લાઈટ, સાધનો વિલચેર વિ. દ્વારા જાહેરમાં જ નીચે ઉતરેલા દ્વારા પછી ખાનગીમાં વધુ. નીચા ઉતરે તેમ બને છે. અકસ્માતની વાત જુદી છે. મુળ માગની ઉપેક્ષા ન થાય તે જરૂરી છે. બાકી સંજય વેરાએ ટાઈમ્સમાં ખામીવાળાઓના શબ્દો ટાંકીને જે રજુઆત કરી છે તે અવિનયના માર્ગની છે અને મુંબઈ સમાચારના તંત્રીની મર્યાદાથી ઉલટી છે તે ઉપેક્ષણીય છે. માટે ઉન્માર્ગે દોરનાશની ઉપેક્ષા કરવી અને પછીથી ટીકા નીંદા અને ધર્મના જ દ્રોહમાં ઉતરી પડવું, સિદ્ધાંતને જ અલાપ કરવો તે કયાને ન્યાય ? કઈ જાતને વિનય ગણાય?
શ્રી જયવંતા જેન શાસનની શાન આપણે જળવશું તો આપણી પણ શાન જળવાશે. આપણા વિચારે મરતબાનું મહત્વ આંકીશું તે શાસનનું મહત્વ વધશે નહિ અને આપણે પણ નાશીપાસ થઈ જશું. ૨૦૪૭ ભાદરવા સુદ ૧૫
-જિનેન્દ્રસિરિ ૪૫, દિવિજય પ્લેટ-જામનગર
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
DILIITી
911216 HA112*
-
-
-
પરમ શાસન પ્રભાવક શાસન શિરરત્ન યુગપુરુષ પૂજ્યપાદ આચાર્ય દેવ શ્રીમદ્દવિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના જેન શાસન આરાધક પ્રભાવક સંરક્ષક સંયમ જીવનની અનુમોદનાર્થે
મહેસવોની પરંપરા (3) રાજકેટ-વર્ધમાનનગર વે. મૂ તપા- સિદ્ધચક મહાપૂજન, અહંદઅભિષેક પૂજન ગ૭ સંઘ તરફથી પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર આદિ દક્ષિહિક મહેવિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજની સવ ભાદરવા સુદ ૧૨ થી વદ ૬ સુધી નિશ્રામાં તેઓશ્રીજીની ૯મી એળી નિમિત્તે ભવ્ય રીતે ઉજવાયે. સાથે ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન ૪૫ આગમ
અમદાવાદ-નવરંગપુરા-પૂ. આ. શ્રી વરડે સિદ્ધચક્ર પૂજન જુહદચ્ચત્તરી
વિજય મહાબલસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. સ્નાત્રાદિ એકાદશાલિકા મહોત્સવ ભાદરવા
શ્રી વિજય પુણ્યપાલસૂરીશ્વરજી મ. આદિની સુદ ૧૩ થી વદ ૮ સુધી ઉજવાયે. રાજ
નિશ્રામાં ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન, સિદ્ધકેટ છે. . સકલ સંઘનું સાધર્મિક
ચક્ર પૂજન શાંતિસ્નાત્ર, અષ્ટોત્તરી ત્રાતિ સલ્ય.
ભાદરવા સુદ ૫ થી સુદ ૧૪ સુધી ભવ્ય બોરીવલી મેડમેશ્વર રોડ-પૂ . રીતે ઉજવાય. શ્રી ભદ્રશીલ વિ. મ. પૂ. પં. શ્રી ગુણશીલ વઢવાણ શહેર- પૂ. આ. શ્રી વિ. મ આદિની નિશમાં ભક્તામર પૂજન વિજય જયંતશેખરસુરીશ્વરજી મહારાજ શાંતિસ્નાત્ર સિદ્ધચક મહાપૂજન મહાપૂજા પૂ. આ. શ્રી વિજય નિત્યાનંદસૂરીશ્વરજી આદિ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ ભાદરવા સુદ ૬ થી મ. આદિની નિશ્રામાં પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજી ૧૩ સુધી ભવ્ય રીતે ઉજવાય. '
- તથા પૂ. આ. શ્રી વિજય ભવનરીકવરજી પાલીતાણુ-મહારાષ્ટ્ર ભવન જૈન મ, . શ્રી પુંડરીકવિજ્યજી ગણિવરના ધર્મશાળામાં પૂ. આ. શ્રી વિજય જય- સંયમ જીવનની અનુમોદના તથા સંઘની કુંજરસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. શ્રી વિજય તપસ્યાના અનુમોદનાથે શાંતિ જાત્ર સમેત પૂર્ણચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ, પૂ. આ. શ્રી પંચાન્ડિકા મહેસત ભાદરવા સુદ ૧૦ થી વિજ્ય મુકિતપ્રભસુરીશ્વરજી મહારાજા સુદ ૧૪ સુધી સામિક વાતસલ્ય સાથે આદિની નિશ્રામાં વીશ સ્થાનક પૂજન, સુંદર રીતે ઉજવાયે.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૦ :
: શ્રી જૈન શાસન [અઠવાડિક]
પુના સીટી-મનમેહન પાર્શ્વનાથ મુંબઇ-વાલકેશ્વર- રતિલાલ ઠક્કર મંદિર પૂ. આ. શ્રી વિજય વિચક્ષણસૂરી માર્ગ મહાવીર સ્વામી જિન મંદિર પ્ર.
શ્વરજી મહારાજ, પૂ. પં. શ્રી ચંદ્રકીતિ મુનિરાજ શ્રી જયદર્શનવિજયજી મ. ની વિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં સિદ્ધચક્ર નિશ્રામાં વિશ સ્થાનક પૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વપૂજન, વીશસ્થાનક પૂજન, સર્વતોભદ્ર નાથ પૂજન, સિદ્ધચક્ર પૂજન, અષ્ટોત્તરી પૂજન, અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર આદિ ભાદરવા સ્નાત્ર આદિ સાથે ભાદરવા સુદ ૭ થી સુદ ૧૦ થી વદ ૨ નવાહિકા મહોત્સવ વદ ૧ સુધી દશાન્તિકા મહોત્સવ ભવ્ય ભવ્ય રીતે ઉજવાય
રીતે ઉજવાયે. - ઈડર (સાબરકાંઠા)- વયેવૃદ્ધ પૂ. પં. શિહેર (સૌ.)-પૂ. પં. શ્રી કીતિન શ્રી પદ્ધવિજયજી ગણિવર આદિની નિશ્રામાં વિજયજી ગણિવરની નિશ્રામાં શાંતિનાત્રાદિ ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ પૂજન, શાંતિસ્નાત્ર અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ, સાધર્મિક વાત્સલ્ય ભાદસમેત ૧૭ દિવસને મહોત્સવ પર્યુષણની રવા સુદ ૬ થી સુદ ૧૩ સુધી સુંદર રીતે પણ આરાધનાના ઉદ્યાપન સાથે ભાદરવા ઉજવાયે. ' સુદ ૫ થી વદ ૬ સુધી સુંદર રીતે મોરબી-પ્લેટ-પૂ. સા. શ્રી નેમિચંદ્રાઉજવાયે.
શ્રીજી મ. આદિની નિશ્રામાં ૫૬ દિકકુમારી ( બોરીવલી-ચંદાવરકર લેન મધ્યે- સ્નાત્ર મહોત્સવ સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન સાથે પૂ. પં. શ્રી ભદ્રશીલવિજયજી ગણિવર,
પંચાહિકા મહત્સવ ભાદરવા સુદ ૧૩ થી પૂ. પં. શ્રી ગુણશલવિજયજી ગણિવર આદિની નિશ્રામાં ભવ્ય સ્નાત્ર મહોત્સવ વદ ૨ સુધી સારી રીતે ઉજવાયે. મહાપૂજા, વીશ સ્થાનક પૂજન, નવાણું ઘાટકેપર-નવરોજ લેન-પૂ. આ. અભિષેક પૂજન અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર આદિ ૧૬ શ્રી વિજય રાજેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ, પુ. દિવસને ભવ્ય મહોત્સવ ભાદરવા સુદ પ્રવર્તક શ્રી જિનરત્નવિજયજી મ. આદિની ૬ થી વદ ૬ સુધી ઉજવાયે. . નિશ્રામાં સિદ્ધચક્ર પૂજન શાંતિનાત્ર સહ - માલેગામ-પૂ. આ. શ્રી વિજય અમર. દશા-હકા મહોત્સવ ભાદરવા સુદ ૬ થી ગુપ્તસૂરીશ્વરજી મહારાજ તથા પૂ. પં. શ્રી સુદ ૧૫ સુધી ભવ્ય રીતે ઉજવાયે. ચંદ્રગુપ્તવિજ્યજી ગણિવર આદિની નિશ્રામાં રાધનપુર-પૂ. મું. શ્રી તપોધનવિજયજી સિદ્ધચક્ર પૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન મ. આદિની નિશ્રામાં સિદ્ધચક્ર પૂજન શાંતિસ્નાત્ર સહ અષ્ટાબ્લિકા મહત્સવ શાંતિસ્નાત્ર સાધર્મિક વાત્સલ્ય આદિ અઠ્ઠાઈ ભાદરવા સુદ ૭ થી સુદ ૧૩ સુધી ભવ્ય મહોત્સવ ભાદરવા સુદ ૧૪ થી વદ ૬ સુધી રીતે ઉજવાયા. ,
ઉત્સાહ પૂર્વક ઉજવાયે.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૮-૧૦-૯૧: વર્ષ ૪ અંક ૯:
* ૩૪૧ પિંડવાડા-પૂ. આ. શ્રી વિજય નવસારી-મધુમતી-પૂ. ગણિવર્યશ્રી જિતેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં નરવાહનવિજ્યજી મ. ની નિશ્રામાં સિદ્ધપૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજી તથા પૂ. મુ. શ્રી ચક્રપૂજન શાંતિસ્નાત્ર આદિ અઠ્ઠાઈ મહેલિથરત્ન વિ. મ. ના સંયમ જીવનની ત્સવ ભાદરવા સુદ ૮ થી સુદ ૧૫ સુધી અનુમોદના તથા સંઘમાં થયેલ તપસ્યાના ભવ્ય રીતે ઉજવાયો ઉધાપન સાથે સિદ્ધચક્રપુજન શાંતિનાત્ર સાબરમતી-પુખરાજ રાયચંદ આરાઆ અઠ્ઠા મહોત્સવ ભાદરવા સુદ ૭ થી ધના ભવન મધ્યે પૂ. આ. શ્રી વિજયરાજસુદ ૧૪ સુંદર રીતે ઉજવાયે.
તિલક સૂરીશ્વરજી મહારાજા પૂ. આ. શ્રી ઉદયપુર-પૂ મુ. શ્રી રત્નસેન વિજયજી
વિજય મહદયસૂરીશ્વરજી મહારાજા આદિ મ. આદિની નિશ્રામાં પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજી
નિશ્રામાં અહદ અભિષેક પૂજન બે સિદ્ધતથા પૂ. આ. શ્રી વિજયભુવનસૂરીશ્વરજી
ચક્રપૂજન નવપદ પૂજન અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર મ. પૂ. પં. શ્રી પુંડરીક વિજયજી ગણિવરની
આદિ સહ ૨૧ દિવસને ભવ્ય મહોત્સવ
ભાદરવા સુદ ૧૫ થી આસો વદ ૧ સુધી સંયમ જીવનની અનુમોદનાથે તથા ચાતુ
તથા ચાલુ- ભવ્ય રીતે ઉજવાયે. ર્માસ તપના ઉદ્યાપનાથે ભકતામર પૂજન સંબઈ-વિક્રોલી-હજારીબાગ-૫. ૧૦૮ પાશ્વનાથ પૂજન ઋષિમંડલ પૂજન, મુ. શ્રી કુલશીલ વિજયજી મ. આદિની સિદ્ધચક્ર પૂજન શાંતિનાત્રાદિ નવાન્ડિક નિશ્રામાં ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન, સિદઘમહોત્સવ ભાદરવા સુદ ૧૦ થી વદ-૩ ચક્રપૂજન, ઋષિમંડલ પૂજન, શાંતિસ્નાત્ર સુધી ભવ્ય રીતે ઉજવાયે.
સહિત નવાહિકા મહોત્સવ ભાદરવા વદ ઉમ્મદાબાદ (ગેલ)-પૂ. મુનિરાજશ્રી ૬ થી વદ ૦)) સુધી ભવ્ય રીતે ઉજવાયો. ચદ્રાંશુ વિજયજી મ. પૂ. મુ શ્રી મિત્ર વિ. સુરત-છાપરીયા શેરી–પૂ. આ. શ્રી મ. પૂ. મુ. શ્રી મુકિત વિ. મ. આદિની વિજય લલિતશેખરસૂરીશ્વરજી મ. પૂ. આ. નિશ્રામાં અહંત પૂજન સાથે અઠ્ઠાઈ મહે- શ્રી વિજય રાજશેખરસૂરીશ્વરજી મ. સવ સાધર્મિક વાત્સલ્ય, આદિ સુંદર આદિની નિશ્રામાં શાંતિસ્નાત્ર સહ પંચાઉજવાયા.
હિનકા મહોત્સવ શ્રાવણ સુદ ૯ થી સુદ
૧૨ સુધી સુંદર રીતે ઉજવાયે. બારેજા-પૂ. મુ. શ્રી મુકિતધન વિ. મ. પૂ. મુ. શ્રી પુણ્યધન વિ. મ. ની લાલબાગ-મુંબઈ ભા. વ. ૩ ને પૂ. નિશ્રામાં બે સિદ્ધચ પૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વ, મુ. શ્રી મણિભદ્ર વિ. મ. ની સ્વર્ગતિથિ નાથ પૂજન, ભકતામર પૂજન, ઋષિમંડલ નિમિત્તે તેઓશ્રીના શિષ્યરત્ન પૂ. સુ. શ્રી પૂજન શાંતિનાત્ર સહ દશાબ્દિકા મહા
અક્ષય વિજયજી મ. એ ગુણાનુવાદ કર્યા
અને શેઠ કેશવલાલ મોતીલાલ તરફથી સવ પાંચ સાધમિક વાત્સલ્ય આદિ સુંદર
સંઘપૂજન થયું બંને દેરાસરે ભવ્ય અંગરીતે ઉજવાયા.
રચના થએલ.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અડવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 අපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
F પર મ લ
-
පපපපපපපපපූ
સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ૦ સાધુ થઈને શરી૨ના ગુલામ બનેલા જીવો માટે ન૨ ક-તિય"ચ બે જ ગતિ છે. તે ૦ તમને જેમ પૈસા સા ય છે તેમ જેને મેક્ષ જ સાધ્ય બને તે જ જીવ શરીરની ઉં મમતા છેાડી શકે.. શરીર પર ની મમતા ક મ ન ધાયા કરે, તેથી કામrશુ શરીર મજબુત થયા કરે. []
અને કામણ શરી૨ ન છૂટે ત્યાં સુધી મોક્ષ પણ ન થાય. ૦ સં'યમ-તપ શરીરની મમતા વાળાથી થઈ શકે જ નહિ. શરીરની મમતા ઉતરે તો 3
જ આ બે થઇ શકે. 0 શ્રી સિદ્ધ પરમાત્મા થવાનું મન તેને જ થાય, જેને પુણ્યયેગે મળેલી સઘળી ય ($ * સામગ્રી બ ધનરૂ પ લાગે.. 3 . જેને મોક્ષ જ યાદ હોય તે જીવ ધમ" પાળી શકે.
૦ આજે ધર્મમાં જે રીતનું પાંગળાપા" ચાલે છે તે પાંગળાપણાંને ધમ મોક્ષ આપે ? ] ૦ હજી સુધી આપણે સ‘સારમાં જ કેમ ભટકીએ છીએ ? તો આપણે આત્મા કરતા ?
શરીરને વધારે કી' મતી માન્ય'. શરીર કરતાં ય સં'સારના સુખને વધારે કી'મતી 0
માન્યું'. સંસારના સુખ કરતાં ય તમે પૈસાને વધારે કી'મતી માન્યા. અને તે માટે તે 3 અધ મને કી'મતી માન્યા માટે આપણે મોક્ષ ન થયે. ૦ અમે પણ જો ભૂલતા હોઈએ તો આ શરીર ઈનિદ્રા અને કષાયથી અમને જે કે
આતમા, આ માના ગુણ અને મોક્ષ યાદ હોય તે આ શરીર કીમતી ન લાગે. 1. શિકાઈ એ. શુ વૈરીણી લાગે એટલે તેને સેવિકા બનાવી શકાય. ૪ ૦ સુ ખ માં આન‘દ પામે તે ‘પાગલ’ છે. દુઃખમાં દુ: ખ થાય તે ‘બાયલા’ છે. આવા ઉં * જીવે ધમ પામવા નાલાયક છે. 1 સુખ માટે સદ્ગતિનો વિચાર પણ પાપ છે. හිපපපපපපපපපපපපපපපං එදා පලද જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિવિજય પ્લેટ-જામનગર વતી ત:ત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશ ક– સુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફોન : ૨૪૫૪ ૬
රූපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපා
පරපපපපපපපපා
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાછુ
૧ (( ૧ ૧૭
નો વેવિસાણ તિથરા | શાસન અને સિધ્યાન | ૩મમાડું. મહાવીર-પન્નવસાmi, છ રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-||
CRYO
अनुपकृतः परहितरतः शिवदस्त्रिदशेशपूजितो भगवान् । पूज्यो हितकामानां
जिननाथो नाथताहेतुः ।। ઉપકાર નહિ કરનારા ઉપર પણ ઉપકાર કરનાર, બીજાનું હિત કરવામાં જ રકત, મોક્ષને આપનાર અને ઉપલક્ષણથી મિક્ષ માગને બતાવનાર, ઇન્દ્રો વડે પણ પૂજાવૈલા, સામાન્ય જિન-કેવલીઓના પણ નાથ, અપ્રાપ્ત ગુણાને પ્રાપ્ત કરાવવા અને પ્રાપ્ત ગુણાની રક્ષા કરવા રૂ૫ વાસ્તવિક રીતે યોગ અને ક્ષેમ કરી વાસ્તવિક નાથપણાના હેતુભૂત એવા ભગવાન, હિતના ઇરછુ ક પુરુષોએ પુજવા યોગ્ય છે. ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન તે જ ખરેખરી તેમની પૂજા છે !
એઠવાડક
અંક
જ.
શ્રી ન શાસન કાયૅાલય
ત જ્ઞાન ભવના
૫દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગ૨ (ભૌરાષ્ટ્ર) IND1A
////
PIN-
6i005
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
GUણી
देहः पुत्रः कलत्रं वा संसारायै व सत्कृतः ।
वीतरागस्तु भव्यानां संसारोच्छित्तये भवेत् ।। દેહ-પુત્ર અને પત્ની આદિ સંબંધીઓને સારામાં સારો સત્કાર કરવામાં આવે તે જ છે પણ સંસારના પરિભ્રમણ માટે જ થાય છે. જયારે શ્રી જિનેશ્વરદેવોની ઉત્તમ પ્રકારે છે છે ભકિત કરવામાં આવે છે તે દરેક ભવ્યાત્માઓના સંસારના નાથને માટે અર્થાત મુક્તિને ? છે માટે થાય છે. = પરમષિઓએ આ લેકમાં સંસારને માર્ગ અને મુક્તિને માગ સ્પષ્ટ પણે બતાવી ! છે દીધો છે.
જ્ઞાનીઓ તે ભારપૂર્વક ફરમાવે છે કે-આ શરીર તે એવું વિચિત્ર છે કે તેના છે ઉપરના રોગથી તેને ગમે તેટલું સાચવવામાં આવે, પિલવામાં આવે તે પણ અવસરે જ 8 આડું ચાલે. સંસારની પ્રવૃત્તિમાં “થનથનતા ઘડા” જેવું ચાલે અને ધર્મની પ્રવૃત્તિમાં છે છે “ગળીયા બળદની જેમ ચાલે–આવો મોટા ભાગને અનુભવ છે.
જે ખરેખર ધર્માત્મા હોય તે જ આની પાસેથી વાસ્તવિક કામ લઈ, આ શરીરને સર્વથા નાશ થાય તેવી પ્રવૃત્તિ કરે.
સંસારી છે તે પત્ની અને પુત્રાદિના રાગથી જે જોઈએ તે આપી સંસારનું જ છે R સર્જન કરી રહ્યા છે. કદાચ તે બેને ન આપે તે તે છાતી ઉપર ચઢીને પણ લે તેવા છે છે છે–આ અનુભવ ધરાવનારા કયારે પણ પત્ની-પુત્રાદિ ઉપર બેટે મેહ ધરાવે ખરા? 8 પત્ની-પુત્રાદિને મેહ જ સંસારનું કારણ છે તેમ સમજાય તેવું નથી ! | માટે કહ્યું પણ છે કે- પુદ્ગલાનંદી-ભવાભિનંદી જીવોને શરીર, ધન અને કુટુંબ છે 9 ઉપર રતિ હોય છે જ્યારે મોક્ષાભિનંદી જેને શ્રી જિનેશ્વરદેવ, શ્રી જિનમત અને છે આજ્ઞા મુજબ જીવતા સાધુ-સાધ્વી, શ્રાવક-શ્રાવિકા રૂપ ચતુર્વિધ સંઘ ઉપર રતિ હેય છે. !
આજ વાતને આ ક્ષેકના ઉત્તરાદ્ધમાં સ્પષ્ટ કરે છે કે, શ્રી વીતરાગદેવની આજ્ઞા આ મુજબ કરાતી ભકિત સંસારના નાશને માટે થાય છે. છે માટે હું આત્મન ! ઉપકારી પરમર્ષિએ સંસારને માર્ગ અને મોક્ષનો માર્ગ બતાવી ? A દીધે. તારે જેમાં આદર હોય તે માર્ગે પ્રવૃત્તિ કર.
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮ » 1 /જયજ
જરુર
યજી મહારાજશ્વર,
ગીઓ.. N $
સરેરણt :૪૪ ૪જ
જ કાજ જે જરકસ (કેર રૂ. 1 - F
'હext?&(રક ૨ તા. 8
રચંદ મેઘજી ફક્સ
** (સુ ) હેમેન્દ્રકુમાર મજમ્મુ #હ
જટ) સુજ્જ જેઠ
) #/૨૬ પદમ2 ફુઢક/
(જa)
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विरादा च. शिवाय च मवायच
-
સ
*
*
૧ વર્ષ ૪] ૨૦૦૭ આસે સુદ-૭ મંગળવાર તા. ૧૫-૧૦-૯૧ [ અંક ૧૦ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂ. ૪૦૦ તે રામચન્દ્રસૂરીન્દ્ર ચરણે મુજ નગ્ન શીશ નિશદિન રહો :
“ સાચને પડખે રહીને ઝુમતાં આપણે પળવાર પણ ખસવું નથી, સંકટ, દુખે પધારે સ્વાગતમ લેશ પણ સિદ્ધાન્તથી ચસવું નથી.
સાચને પડખે પરાજય હો ભલેઃ તે છતાં પાછું હવે ફરવું નથી.” આવા પ્રકારની નૈસર્ગિક સાત્વિક ખુમારી સાથે જેમનું જીવન મહાન છે, જેમનું 8 વ્યકિતત્વ મહાન છે, જેમના ગુણે મહાન છે, જેમની મહત્તા પણ મહાન છે તે છે
શ્રી જૈન શાસનના સુસફળ કર્ણધાર, સિદ્ધાન્તવાગીશ પૂજ્ય પદ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ R | વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાધિરાજાની અણધારી વિદાયથી શ્રી જૈન શાસનનો | એક જાજવલ્યમાન યુગ પૂર્ણ થયો. પણ તેમના ગુણકીર્તન અને શ્રવણથી જીભ અને
કાનને તે પવિત્ર કરીએ તે ય પાવન થઈએ. છે “સંયમ-શાસ્ત્ર-સિધિપદનું સુરમ્ય સંગીત જગતભરમાં ગુંજતું કરવાનું શ્રેય આ 1 દેવાંશી મહામાનવને ફાળે જાય તેવું છે. કારણ જમાનાવાદના ઘેડાપુરમાં તણાઈને ૧ પિતાની જાતને “આધુનિકતા'માં અને સુધારકતામાં ખપાવવા મથતા ઉપદેશકે “સંયમ–
શાસ-સિધિપદની ઘોર ઉપેક્ષા અને અવગણના કરી રહયા હતા ત્યારે આ મુઠી ઉચેરા છે. મહામાનવના શ્રી મુખેથી “સંયમ-શાસ્ત્ર અને સિદિધપદને રણકાર સાંભળવો મીઠ, અતિ છે મીઠે લાગતો હતે. જેઓના સંયમ જીવનના સઘળા ય દાયકાઓ શાસન અને સિદ્ધા
તની સમસ્યાઓને સુલઝાવવામાં જ પસાર થયા હતા, ઝંઝાવાતમાં જેમને જન્મ થયે ( હતું, ઝંઝાવાત એ જ જેમનું જીવન હતું, ઝંઝાવાતની જોરદાર ઝડીઓ વચ્ચે પણ મેરૂ
પર્વતની જેમ અડગ રહી, જવામર્દી પૂર્વક ઝઝુમી શાસનને ઝંડે જેમણે અણનમ રાખ્યા હતા. સિદધાતના વિપ્લવ સમયે મડદાને બેઠા કરી દેતી જોમ જુસ્સાભરી જેમની વાણીનું શ્રવણ કરવું એ જીવનને અનુપમ લહા હતે.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્વધર્મનાં વિપ્લવ સમયે મુડદાની શાંતા સેવવાની અને સ્વજાતના રક્ષણની તુચ્છ છે ઈરછા રાખવી તે પંડિતાઈ નથી પણ પાંડિત્યનું લીલામ છે. પ્રામાણિક ધર્મને કરેલ છે સ્વીકાર અને તેની નિર્દોષ સિદિધ માટે, અવધક તને પ્રતિકાર અને નિવારણ કરી છે સદ્દધર્મમાં સૌને સુસ્થિત બનાવવા એ જ સાચી પંડિતાઈ છે જેનું દર્શન આ પુણ્ય છે પુરુષમાં આબેહૂબ થતું હતું.
સ્વાદવાદ એટલે ફેરફુદડીવાદ નથી કે સકલ દશમાં સમભાવ કેળવ એમ પણ છે હું નથી. પરંતુ સ્યાદવાદ એટલે સ્વદર્શનના અભિમત વિશુધ તને શ્રદ્ધાપૂર્વક માનવા { તે છે. તથા પ્રામાણિક સ્વાભિમત દર્શનને ઉત્કર્ષ બતાવ અને ઈતર દશનનું ખંડન છે હ કરવું તે સંકુચિત સાંપ્રદાયિક જડતા નથી પરંતુ જગતમાં સમાગને અખલિત { પ્રવાહ વહેતે રહે એવી પવિત્ર ભાવનાનું પ્રતિક છે જે કામ આજીવન પૂજ્યશ્રીજી
કરી રહયા હતા. Rા મિત્રભાવના કે સમન્વય દષ્ટિના બહાને લોકોત્તર દર્શનને ય લૌકિક દર્શનની જ સમકક્ષમાં સ્થાપવાની ભાવના વિવેક શૂન્યતા છે. એટલે રાજા અને રંક વચ્ચે જે અંતર છે તેથી પણ અગાધ અંતર લોકોત્તર અને ઈતર દશન વચ્ચે છે તેથી જ લોકેત્તર એવા જેનદર્શનની મહત્તા આંકવી કે અંકાવવી એ ક્ષુદ્ર મનોવૃત્તિ નથી. પણ સાચી પૃથક્કરણ છે
શક્તિ છે. જેને આ પુણ્ય પુરુષમાં સૌને સાક્ષાત્કાર થતે હતે. હું સમદર્શિતાના એઠાં નીચે અને સંકુચિતતાના લેબાશ નીચે ઉદાર અને ઉદાત્ત
ભાવનાને દાવો કરી મૂળ તર ઉપર જ કુઠાર ઘા કરી, શ્રી જૈન શાસનના વાસ્તવિક છે તનું ઉમૂલન કરનાઓને મક્કમ પ્રતિકાર કરી સન્માનું સંરક્ષણ કરનારાઓમાં !
અગ્રેસર આ એક વિશ્વવિખ્યાત વિભૂતિ હતી. છે જેઓની પ્રશાન્ત મૂર્તિનું દર્શન સંસારના ત્રિવિધ તાપથી સંતપ્ત જીવોને પરમ છે
શાન્તિને અનુભવ કરાવતું હતું, જેના હૈયામાં સઘળા ય જીવને શાસન રસી બનાવવાની અને ઝટ મુક્તિએ પહોંચાડવાની અનુપમ તમન્ના-ભાવના વહી રહી હતી, 8 જેઓનાં નયનો નેહથી નીતરતાં હતાં જેઓના હેતાળ હાથના વાત્સલ્ય વારિધિથી સીંચાયેલા છો પાપ પંકથી મુકાતા હતા. અને જેઓના ચરણેનું શરણ આ ભાવવૃક્ષને ૪ નાશ કરનારું અને જેઓના શ્રીમુખેથી શ્રી જિનવાણીનું શ્રવણ પણ ભવOાથાને વ્યથિત છે. કરનારું હતું.
જે પૂજય શ્રી ૯૬ વર્ષની અતિ બૂઝ વયે પણ અપ્રમત્તતાનો અને આદર્શ છે છે આપી રહ્યા હતા, અનુપમ નિર્મલ સંયમ જીવનના ૭૯ મા વર્ષમાં પ્રવેશી સાધુતાની 8
સુમધુર સૌરભ રેલાવી રહ્યા હતા, આચાર્યપદ પર્યાયના ૫૬ માં વર્ષમાં પદાર્પણ છે ઈ કરી જખમદારી વફાદારીને મહામંત્ર ભાવિ આચાર્યોને આપી રહ્યા હતા તે પુણ્ય 1 પુરૂષની પાવન સ્મૃતિ જ હવે આપણા માટે શેષ રહી છે.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે અત્યંત વિદ્વાન અને જેટલી પ્રખર વિદ્વત્તા એટલી જ પ્રબલ વાણી ધરાવતા આ ૧ 6 એક મહાન જૈનાચાર્ય છે.” (મું. સ. ર૪-૩-૯૧) 8 આ શબ્દોથી લેખક શ્રી ગુલાબદાસ બ્રોકરે જેમને પરિચય આપ્યો હતે.
આ મહાપુરુષ પાર્થિવ દેહે આ પૃથ્વી ઉપર હવે વિદ્યમાન નથી. પરંતુ તેઓના છે યશદેહે તે હજી પણ “ત્રિભુવન” ને પવિત્ર કરી રહ્યા છે અને કરવાના પણ છે. જે { તેઓશ્રીજીના તે ઉજજવલ યશગુણેમાં સિધાન્ત રક્ષા-શાસન સમપિતતાનો છે અદભૂત ગુણ આપણા સૌના રોમેરોમમાં પરિણામ પામે અને તેઓ પૂજ્યશ્રી સમાન છે શાસન વફાદારીની જાતિ હું યામાં જીવંત રહે તેવી ભાવના છે. તે તેવી દિવ્ય ન
આશિષ હે પરમકૃપાલો ! પરમ ગુરુદેવેશ શ્રીજી! નધારા એવા અમ ઉપર વરસાવે. વરસાવે.... ! ! ! . “જિન સૂત્રના ઉદ્યાન પર પીયુષને વરસાવતી,
જેની મધુરી દેશના પાપે જનોના કાપતી પુષિત કરે અંતર મહીં શ્રદઘાતણ અંકુર બહુ તે રામચન્દ્રસૂરીન્દ્ર ચરણે શીશ હું ઢાળી દઉ”
નો સહકાર ૧૦૦ શ્રી વે. મૂ. જૈન સંઘ પૂ. આ. શ્રી વિજય અશકરત્નસૂરીશ્વરજી મ. ના ?
સદુપદેશથી કર્નલ (કર્ણાટક) ૮૦ શ્રી સંભવનાથ જૈન મંદિર ટ્રસ્ટ પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ના ?
સદુપદેશથી બાવી ૫૦ તપાગચ્છ જૈન ધર્મશાળા પૂ. પં. શ્રી પ્રીતિ સેનવિજયજી ગણિવરના સદુપદેશથી
શિહેર,
શુભ સહકાર છે ૪૦૦ બીરેન કિરીટકુમાર બાવીશી
પ્રકાશ અમૃતલાલ દોશીની પ્રેરણાથી રાજકેટ, શુભેચ્છક - ૧૦૦ શાહ જયંતિલાલ પ્રેમચંદ ચંદરીયા જૈનમ ૪૫ દિ. પ્લોટ, જામનગર છે
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
------ ----- ----- ----- -- - | સિદ્ધ સિદ્ધિ મમ હિન્દુ છે.
–પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી મોક્ષરતિવિજયજી મ. સા.
ચાલી નીકળે તે આ સંસારમાં એક કાણ લિગની લાગી છે, અગની જાગી છે. પણ વિતાવવા મારૂં મન સખત નારાજ તારા મિલનની પ્રભુ !
છે.”(આ હુકદ્દગાર વારંવાર બરાબર વાંચે, સંસાર અનંત :ખોથી ખદબદે છે પછી જ આગળ વધો-) : અને મેક્ષ અનંત સુખેથી છલબલે છે –
અને, વિમલ-વાણીમાંથી નીતરતી આ આ વાતને સાબિત કરવા જતાં ઘણીવાર
નારાજગી જયારે પરાકાષ્ઠાએ પહોંચે છે. લાખે દલીલે ને લાખ દાખલાઓ પણ
વિરહમાંથી જન્મેલ તરફડાટ અને મીલન ઓછા પડી જતાં હોય એવું લાગે છે.
માટે જાગેલે તલસાટ જ્યારે બધી જ કારણ? કારણ સ્પષ્ટ છે. મોક્ષ પક્ષ છે કે
સીમાઓ ઓળંગી જાય છે. ત્યારે-આંખ, અને સંસાર પ્રત્યા છે. મોક્ષનાં છે માત્ર અંતર અને આત્મા–બધું જ પરમાત્મ-મય સાંભળવા મળે છે, જો ને મળે છે. જયારે બની જાય છે.... સંસારના સુખે તે અનુભવવા મળે છે, આંખ સર્વત્ર પરમાત્માને જ જુએ છે. માણવા મળે છે. મેક્ષ દૂર સુદૂર છે. સંસાર અંતર સદાય પરમાત્માનું જ ધ્યાન ધરે છે અડોઅડ છે. ગુંચવણભરી આ પરિસ્થિને આત્માના પ્રદેશ પ્રદેશે પરમાત્મા પ્રગટી રહે છે. ઉકેલ, સિદ્ધાંધિવા લાવી આપે છે.
પરમાત્મા અને પરમાત્મા સુધી પહોંઉપમિતિ ભવ પ્રપંચ કથા' નામના ચાડતે માર્ગ આ બે ચીજ એના જીવનનું ગ્રંથમાં પૂજ્યપાદ સિદ્ધિ6િ ગણિવરે વિમલ સવવ બની જાય છે. એ આંધળી નામના પાત્રના મુખમાં સમર્પણ અને (હા, આંધળી) દેટ મૂકે છે : પરમાત્મશરણાગતિની રણઝણતી સુવાસ પ્રસરાવી– તત્વને પામવાને ! એક સ-રસ જિનસ્તવના મૂકી છેઃ ' ' પરમાત્માને પામવાના રસ્તે ધનવૈભવ તિજોરિ HTTTT afધ રંgTggrો . જો અવરોધક બનતે લાગે છે તેને ય તેમાસિ લખમણે, સંસારે જાતિ કે રતિ ઘડીના છઠ્ઠા ભાગમાં-ધફકે મારી દે છે. –વિમલના હૃદદ્દગાર હૃદયભેદી છે. સ્વજને એ આડા આવતા જણાય છે તે
પરમાત્મા-પ્રાપ્તિના અભિયાનમાં સ્નેહીના . ના . ના. હવે તે અહીં એક બધાને ય તે પળવારમાં જાકારે આપી દે ક્ષણ પણ રહી શકું એમ નથી. પ્યારા છે. પ્રકાશની સ્પીડ પણ પાંગળી લાગે પ્રભુ, જ્યાં તું નથી, જેને તું છોડીને એવી એની પીડાને સંસારના સર્વોત્કૃષ્ટ
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) ગણાતાં સુખ પણ રોકી શકતાં નથી એમ જણાઈ હતી. તેઓ પોતાની નહીં, પરનહી–સહેજસરખી પણ શિથિલ બનાવી માની આખેથી સંસાર અને મોક્ષને નેતા શકતાં નથી બસ એ દેડયા જ કરે છે હતા. તેઓ પોતાની નહીં, પરમાત્માની દેડયા જ કરે છે, પરમાત્મા ન મળે બુદ્ધિથી સંસાર અને મોક્ષનાં સુખની ત્યાં સુધી !
સારાસારતા વિષે વિચારતા હતા. સવાલ, વિયોગની વેદનાને છે
અને એટલે જ, સવાલ, મીલનની ઝંખનાને છે.
એક તરફ. પ્રત્યક્ષ સુખાનુભૂતિ કરાવનાર હર્યોભર્યો સંસાર પણ એમને ભેંકાર
ભાસે છે. એક ક્ષણ પણ એમાં રહેવા આ તે આપણે પ્રીતિની પ્રધાનતા
તેઓ ધરાર લાચાર છે. તે બીજી બાજુ, ધરાવતી વિરહવ્યથા અને મિલન-લગનની બિલકુલ પરોક્ષ –કદી નહીં જેસ્યલે-મોક્ષ વાત કરી, પણ આ વિમલવાણીમાંથી શ્રદ્ધાના એમને મન દુનિયાની પ્યારામાં પ્યારી ક્ષેત્ર તરફ લઈ જતે બીજે પણ એક ચીજ બની ગઈ છે. ત્યાં પહોંચી જવા વિચાર–પ્રવાહ વહે છે......
અને કાયમી વસવાટ કરતા તેઓ થનગની “અહીં હવે હું એક ક્ષણ પણ રહી રહ્યા છે. શકું નહીં' આવી મજબૂત પ્રગાઢ પ્રતીતિ એમને ક્યારે થઈ ? ત્યારે, કે જ્યારે એમણે માતૃપ્રેમ, પતિપ્રેમ, બધુ પ્રેમ અને જાણ્યું કે ભગવાન આ સંસારમાં રહ્યા
પ્રભુપ્રેમ નથી. તેઓ તે અ ને છોડીને ચાલ્યા ગયા
સમર વેકેશનનો એ દિવસ હતો અને છે, મોક્ષમાં ! “જયારે” નું બેક-ગ્રાઉન્ડ, એક સમી સાંઝનો એ સમય હતે. ચોપાટી પર નવુ જ તત્ત્વદર્શન કરાવે છે – દરિયા કિનારે આકાશમાંથી બધાય તાર
એમની આંખે તે કદાચ, આપણી લાઓ એક સાથે ઉતારી આવ્યા હોય જેમ જ, સંસારના સુખે ની ઝાકઝમાળમાં એવી ભીડ જામી હતી. સી સહેલાણીઓ અંજાઈ જવી હતી. પણ એમને પોતાની પોત પોતાની રીતે આનન્દ-પ્રમોદ માણવામાં આંખ કરતાં ભગવાનની આંખ વધુ તેજસ્વી મસ્ત હતા... અને વસ્તુની આરપાર ઊતરી જતી જણાઈ અને એમાં અચાનક સહેલાણીઓ કલહતી...એમની બુદ્ધિ તે કદાચ, આપણી શેરને વીંધીને એક અવાજ, રુકમને જેમ જ, પ્રત્યક્ષ અનુભૂતિ કરાવનારો અવાજ, બાળકના રુદનને અવાજ તીવ્રસંસાર તરફ આકર્ષતી હતી. પણ એમને વેગથી કાન પર પછા. મારુ સમગ્ર ધ્યાન પોતાની બુદ્ધિ કરતાં ભગવાનને બુદ્ધિ એકદમ જ એ અવાજની દિશા તરફ દોડી (જ્ઞાન) વધારે ધારદાર અને સત્યશોધક ગયું. અને એ ય જોયું ન જોયું ત્યાં મારી
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૦ છે.
? શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક). આંખે, મારા શ્વાસ મારું હૃદય બધું જ ઝરૂખામાંથી પડતું મૂકેલું, પરલોક સિંધાજાણે એક સાથે થંભી ગયું....
વેલા પતિને પામવા માટે ! શું હતું ત્યાં ?
પ્રિયપાત્રની ગેરહાજરીમાં કામાધીન મમ્મીથી વિખૂટું પડી ગયેલું એક અંતઃકરણ પર થતી અસરોમાં અંતિમબાળક. “મમ્મી? “મમ્મી” ના સતત પાકા દશમી-અસર આ જ કહી છે : મરણ ! સાથે કરુણ આક્રન્દ કરી રહ્યું છે એ [વિરહના વિધવિધ અસરનું માંચક વર્ણન મમ્મીને શોધતી એની ત્રસ્ત નજર ચારે
શૃંગારકવિઓની જેમ જેનજેનેતર તમામ કેર ધસી રહી છે.“મમ્મી” “મમ્મી” ની
ભક્તકવિઓએ પણ ઠેર ઠેર કર્યું છે. એક એની બૂમ પળે પળે ઉગ્ર અને હૃદય
સેમ્પલ પીસ પીરસું ? વિદારક સ્વરૂપ પકડતી જાય છે... મમ્મી વિનાની એક એક ક્ષણ જાણે બિહામણ
મુને અંગ અંગ લાગી લાહ્ય,
કાળજ કેઈ કાપે રે ડાકણ બની ગઈ છે. એની ભયભીત આંખો,
મારું બેહ વિરહ) દુખ સહ્યું નવિ જાય, એને વેદનાગ્રસ્ત ચહેરે, અને હયાસેસર ઊતરી જ એને દર્દભર્યો અવાજ
1
કાળજ કઈ કાપે રે
મુને રોમ રોમ વીંછી વળગિયા, મારા સમસ્ત અસ્તિત્વને કરુણામય બનાવી
લાગી નખશિખ તાલાવેલ! ”] ૨હ્યો છે—
–પણ, પણ, આ શું? એકાએક કેમ કામાધીન જ શા માટે, નેહાધીન આખું ય એ દશ્ય, અદશ્ય બની ગયુ ? આત્માની અવસ્થા પણ આવી જ થાય છે. કયાં ગયું એ ? કયાં ગયું ?
યાદ કરો, “રામચન્દ્રજી સ્વર્ગવાસ પામ્યા ....ને ઝબકીને જાગી ગયે હું
આ વાક્ય, લક્ષમણજી માટે તે જીવલેણ બાણ | વિચારતદ્રામાંથી !
પુરવાર થયેલું. લક્ષમણુના આવા આકસ્મિક હું વિચારતે હતે પેલી ગીત પંકિત - મરણને આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણથી મૂલવીએ “માતા–થકી વિખૂટે, બાળક ભમે એટલો. તે એવાં સમીકરણ ચક્કસ બનાવી શકાય કેએવી રીતે પડયો “તે, સંસારમાં હું ભૂલો જયાં સ્વામી ત્યાં સેવક, જ્યાં સ્વામી
નહીં ત્યાં સેવક નહીં ! મા વિના સૂનો સંસાર સંતાનના જયાં સ્વામી જાય ત્યાં સેવક જાય, જીવતરને ઝેર કરી મૂકે છે. તે પતિ વગરની જયાં સ્વામી ન રહે ત્યાં સેવક ન રહે!! જિંદગી જેલ બની જવાથી પત્નીએ પતિની પ્રતિપ્રેમી પિંગળા અને બંધુપ્રેમી ચિતા ઉપર ચડી બેસે છે. અને એમાં પણ લક્ષમણ, પ્રભુપ્રેમી આત્માઓને સરસ બેધપિંગળા જેવી પતિભક્તા તે ભતૃહરિની પાઠ આપે છે. ચિતા સળગે ત્યાં સુધી વિરહ પણ “પ્રેમનું પાત્ર આંખ સામેથી ચાલ્યું ખમી શકતી નથી. પતિના મૃત્યુના સમા- જાય એ પહેલાં આંખ જ કેમ ન ચાર સાંભળ્યા ન સાંભળ્યા અને એણે મિંચાઈ જાય ?”
(ક્રમશઃ)
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસનની ભવ્ય આરાધના કરનાર શ્રાવિકારત્ન શ્રી પાનીબેન મેઘજી વીરજી દેઢીયાને ત્રીજી વાર્ષિકતિથિ પ્રસંગે ભા વ ભ રી એ જ લીક
જન્મ સને ૧૯૨૭ મુંગણી (વાયા જામનગ૨) (હિંદુસ્તાન)
| સ્વર્ગવાસ શુક્રવાર તા. ૧૪-૧૦-૮૮ નાઇરોબી (કેન્યા) ( શ્રીમતી પાનીબેન સલ, ભદ્રીક અને નિમ ળ વૃત્તિના હતા. તેમનો જન્મ જામનગર–હાલા૨ જીલ્લાના મુગણી ગામે સને ૧૯૨૭ માં થયો હતો. તેમના લગ્ન કનસુમરા (જામનગર પાસે) ના શાહ મેઘજી વીરજી દેઢીયા સાથે સને ૧૯૪૩ મા થયા હતા. મેઘજીભાઈના નાનાભાઈ વેલજીભાઈ તથા તેમના ધર્મપત્ની ડાહીબેને સાથે જ રહેતા
અને બંને ભાઈઓ તથા બંને દેરાણી જેઠાણી જ િપનીબેન સેજ રજી
ધર્મ આદિમાં અને ઉદારતા, સરળતા ભકિત સેવા વિગેરેમાં અને પ્રજા પ્રતિક્રમણ
તપસ્યામાં સાથે જ હોય નાઈબીમાં તેમને ઘેર વિક્રમ સં. ૨૦૩૩ માં શ્રી સંભવનાથજી દેરાસર બનાવ્યા પછી તેમનું ઘર જ ધર્મ સ્થાન ધર્મતીથ બની ગયું હતું. અનેક ભાવિકે દશન, પૂજા સ્નાત્ર, પ્રતિક્રમણ આદિ માટે આવે અને ઘરના સૌ ખુશ ખુશ આદર સરકાર કરે. આવનારને ફરી આ વવાનું મન થાય. પૂ. આ. શ્રી વિજયજિનેનદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં કાઢેલા જામનગરથી પાલીતાણુ યાત્રા સ યુકત સંઘમાં પાનીબેન પણ સંઘવાણુ હતા. ૨૦૩૩ ભીવ'ડીમાં ઉપધાન માળ પૂજયશ્રીની નિશ્રામાં તથા સિદ્ધિગિરિમાં ૨૦૪૩ માં નવાણ' કરી જામનગર માં સ્વાદ કેલેની ઉપાશ્રયને ૨૦૩૩ માં તથા ડોળીયા શાહ વેલજી વીરજી તપગચ્છ જૈન ઉપાશ્રય ૨૦૪૫ માં પાયા નાખીને તેઓ નાઇરોબી ગયા. કોઈ બી મારી ન હતી.
મેઘજીભાઈ, પાનીબેન, ડાહીબેન વિ. તા. ૧૩-૮-૮૮ ના લડન ગયા હતા. પર્યુષણ ત્યાં કર્યા અને તા. ૨૭-૯-૮૮ ના કેન્યા સૌ સાથે આવ્યા. નાઈરોબી તા. ૩–૧૦–૮૮ ના ઠંડી લાગી તાવ જેવું હતું. તા. ૪-૧૦-૮૮ ના હોસ્પીટલમાં બતાવવા લઈ ગયાં.
. To TTTTA MER
श्रीमहावीर प्राधिना के પ y ( 11}ધ ને ર છે ૩૮૨૭ના
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૨ ૬
: શ્રી જૈન શાસન [અઠવાડિક તા ૧૪-૧૦-૮૮ શુક્રવારના ધર્મhવણ કરતાં ટુંકી બિમારીમાં જ પોણા બાર વાગ્યે તેઓ આ લોક છેડી સ્વર્ગલોકમાં ચાલ્યા ગયા.
આપણે ધારીએ કંઈ અને બને છે કંઈ. આ સંસારમાં ધર્મ જ એક સાર છે તેમાં શ્રી અરિહંત પમાત્માને જૈન ધર્મ મલ્ય એ અહો ભાગ્ય ગણાય. અને ધર્મની સુંદર આરાધના કરીને પાનીબેન પરલેકવાસી બન્યા પણ અનેકના હું યામાં સુવાસ મુકતા ગયા. બહુ લેકે તેમના ગુણે યાદ કરે છે. તેમને આત્મા જયાં હોય ત્યાં વહેલી તકે શ્રી અરિહંત પરમાત્માને ધર્મ પામી શાંતિ પામે અને ઘમં સાધતા તો શિવસુખના
કતા અને એજ અભિલાષા રાખીએ છીએ. શાહે વીરજી હેમરાજ દેઢીયા
શ્રીમતી જશાસાબેન વીરજી શાહ મેઘજી વીરજી જયતિલાલ મેઘજી શ્રીમતી ડાહીબેન વેલજી વીરજી વિણચંદ્ર મેઘજી રમેશચંદ્ર મેઘજી.
રમણીકલાલ મેઘજી મહેશચંદ્ર મેઘજી ધીરજલાલ મેઘજી.
પુત્રી શ્રીમતી વર્ષાબેન પ્રકાશકુમાર સેનાલી પ્રકાશ કનસુમરાવાળા
પિ. એ. નં. ૪૯૬૦૬ નાઇરોબી,
બેરીવલી-ભવ્ય ૪૫ ઉપવાસ મહાનિક પણે હમારા પરિવારમાં તપ
૫. પૂજ્ય જૈન શાસનના કહીનર ચર્ચા થયેલ છે. તેમ તમારન શ્રી મોક્ષમાર્ગ પ્રરૂપક યુગપુરૂષ પૂજ્યપાદ આ.
- કાંતિલાલ ગીરધરલાલ ઉપરાંત સુરેશભાઈ ભ. શ્રીમદ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. કાંતિલાલ અઠ્ઠાઇ તપ, શ્રીમતી અરૂણાબેન સાહેબના સ્વમુખે તથા શુભાશીર્વાદથી રાજેન્દ્રભાઈ સિદ્ધિદાયક શ્રી સિદ્ધિતપ સાબરમતી મુકામે અષાઢ વદ-૪ ના દિવસે ફાલૂણીબેન વિજયભાઈ અડ્રાઇત૫. તપની શુભ શરૂઆત કરેલ. જેના પ્રતાપે
શ્રીમતી સુરેખાબેન સુરેશભાઈ તથા તબેન અદ્દભુત શતે અપ્રમતપણે મૃત્યુંજય
- વિસ્થાનક તપ તથા એમના સહ પરિ‘થી અધિક ૪૫ ઉપવાસની તપશ્ચર્યા તપસ્વિ
. વારમાં પૂજ્યપાદ શ્રીજી અસીમ કૃપાથી રત્ન શ્રી સંઘવી કાંતિલાલ ગીરધરલાલ
શુભાશીવાદથી વિવિધ પ્રકારની ઉગ્ર તપકરેલ છે. પૂજ્યપાદકીજીના શિષ્યરત્ન પૂ
આશ્ચર્યાએ થયેલ છે. પંન્યાસજી શ્રી ભદ્રશીલ વિજયજી મ.
આ શુભ પ્રસંગે જૈન શાસનના મહાન સા. આદિ મુનિભગવંતે તથા પૂજ્યશ્રીની વિદાયથી પાવન ચરણમાં સહપરિવારની
સમ્રાટ ગુરુદેવશ્રીની અણધારી થયેલી ચિરઆશાવતિની પ્રશાંત વિદુષી સાદવજી મ. અંતરથી શ્રદ્ધાંજલી અર્પણ કરીએ છીએ. શ્રી હર્ષપૂર્ણાશ્રીજી આદિની શુભ નિશ્રામાં
બોરીવલી રાધનપુરવાળા
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
નમામિ નિત્ય શ્રી ગુરુરામચન્દ્રસૂર છે જીવનમાં સત્યને સમજવું હજી સરળ છે, સત્યને સમજ્યા પછી એની સામે આવતા આક્રમણે સહી લેવા હજી સરળ છે, એ સંઘર્ષો–આક્રમણેમાં વિજય મેળવવો ય હજી સરળ છે. પરંતુ આગળ વધીને સંઘ
ને સહી લઇને, સત્યની ઉપાસના સાથે સમાધિ જાળવી રાખવી એ અતિ મુશ્કેલ છે. આવા અતિદુકર કાર્યમાં જવલંત સફળતા મેળવીને અનેક આત્માઓ ઉપર ઉપકાર કરનારા સાર્થવાહ સમાન
પૂજ્યપાદ તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાધિરાજના
i જીવનની અતિ અલ્પ તારીખ–તવારીખ :
– જે પૂજ્યપાદ શ્રીજીના જીવનને શુભારંભ ગુજરાતના “દહેવાણ ગામમાં વિ.સં. ૧૫૨ ના ફાગણ વદ ૪ ના મંગલ દિવસે થયો હતે.. બધા જ આત્માઓ ઉપર વાત્સલ્યને ધ વરસાવનારા અને કરૂણાવતાર પૂજ્યશ્રીએ બાળપણમાં જ માતા-પિતાને વિગ સહયે હતું !
– સંસારી પણે “ત્રિભુવ 'ના નામે ઓળખાતા પૂજ્યશ્રીના જીવનમાં રહેલી દ્રઢ ધર્મભાવનાના મુળમાં હતા દાદીમા-રતનબા!
– તીવ્ર મેઘાશકિતના પ્રભાવે જેઓશ્રી શાળાના અને ધાર્મિક પાઠશાળાના શિક્ષકેના પરમકૃપાપાત્ર બન્યા હતા.
– તીવ્ર વૈરાગ્યના કારણે વિ. સં. ૧૯૬૧માં નવ વર્ષની વયમાં દીક્ષા લેવા માટે જેઓશ્રી ઘરેથી એકલા નીકળી ગયેલા. ત્યારે “મુંબઈ સમાચાર દૈનિક પેપરનાં પાને “આને દીક્ષા આપનાર પર કાયદેસરના પગલાં લેવામાં આવશે” એવા ભાવની જાહેરાત આવી હતી. ત્યાર બાદ ઘરે આ વેલા જજ–વડીલ-કાકા-મામાને ત્રિભુવનને “દીક્ષા કેમ ન લેવાય ?' એ પ્રશ્ન પુછી નિરૂત્તર બનાવ્યા હતા. અનેકના વિરોધ વચ્ચે તે સમયે દીક્ષા ન થઈ શકી પણ સં. ૧૯૬૯ માં સત્તર વર્ષની વયે કેઈને ય કહ્યા વિના એકલપંડે ચાલી નિકળ્યા. બે દિવસમાં ૩૪ માઈલ લાંબી મઝલ પગે ચાલીને કરી.. ગંધાર તીર્થની ધન્ય ધરા “સાગર”ની સમીપમાં જેઓશ્રીએ ગુપ્તદીક્ષા [ખાનગી દીક્ષા]
સ્વીકારી પૂજ્ય મુ. શ્રી પ્રેમ વિ. મ.ના શિષ્યત્વને પામી. આગળ વધી મુનિ રામવિજયજીમાંથી “આચાર્ય શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. બનવા સાથે સાગરની ભવ્યતા, અગાધતા, વિશાળતા, ગંભીરતા અને રત્નપૂર્ણતા જેવી વિશેષતાઓને ખરેખર પિતાના જીવનમાં ઉતારી હતી !
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૪ :
: શ્રી જૈન શ સન (અઠવાડિક)
– સંયમજીવનના પહેલા જ વરસે જેઓશ્રીને પોતાના દાદાગુરૂદેવ વચનસિદ્ધ ૫ઉપાધ્યાયજી શ્રી વીરવિજયજી ગણિવરે પ્રવચન માટે આજ્ઞા કરી. આરાનું સંપૂર્ણ પાલન સમકિત સડસઠ બોલની સજઝાયના આધારે સમ્યગ્દર્શન ગુણના માધ્યમથી પ્રવચન આપવા દ્વારા કર્યું ત્યારે એ પ્રગુરૂદેવે અંતરના મંગલ આશિષ આપતાં શબ્દ ઉચ્ચાર્યા હતા કે-ઝવેર ફાસનzમાવવા હો |
– જે મહાપુરૂષના દૈનિક પ્રવચને પોતાના ગુરૂદેવ પૂ. અનુગાચાર્ય શ્રી પ્રેમવિજયજી ગણિવરની તારકનિશ્રામાં સં. ૧૯૭૬ ની સાલમાં વિદ્યાશાળાના ચાતુર્માસથી શરૂ થયા હતા. આ જ ચાતુર્માસમાં, અમદાવાદના ભદ્રકાળી મંદિરમાં થતા બોકડાના વધના વિરેલ્વેમાં અમંદાવાની પળે પળે જાહેર પ્રવચન દ્વારા અહિંસા ભાવને જુવાળ ઉંભ કરી, વધના દિવસે ૫૦૦૦૦ માણસોને મંદિર પાસે ભેગા કરી બેકડાની હિંસા [બલિપ્રથાને કાયમ માટે બંધ કરાવી હતી....! અહિંસાને વિજયવાવટે ફરકાવ્યો હતો !
- એજ ચાતુર્માસ દરમ્યાન વ્યસન અને હોટલેના વિરોધના પૂશ્રીના વેધકપ્રવચન ચાલું થયા. એનાથી એ તે ચમત્કાર સર્જાયે એ તે પવન ફુકાય કે-અમદાવાદની લગભગ તમામ હોટલો પર કાગડા ઉડવા લાગ્યા..!' આ કાર્યમાં સરદાર વલભભાઈ પટેલ પણ સક્રિય રીતે જોડાયા હતા..!
- વિ.સં. ૧૯૮૩ થી ૧૯૮૫ સુધીમાં જેઓશ્રી ઉપર “દીક્ષા પ્રચારક તરીકે અનેક આક્રમણે આવ્યામેરૂ પણ જે વા ધીર એ મહાપુરૂષે દરેક આક્રમણને રવસ્થતા પૂર્વક સામને કર્યો અને શાસ્ત્ર-સિદ્ધાંતોને જીવંત રાખ્યા હતા. એ સમયે પૂજ્યશ્રીજી ઉપર ખૂનની ધમકીઓ પણ આવી હતી. પિતાના પ્રાણના ભેગે પણ સિદ્ધાંતને જીવાડવાની એક શ્રીની ધગશ દાદ માંગી લે તેવી હતી. સત્યને સ્પષ્ટપણે જાહેર કરવાની વાતે જેઓશ્રી ઉપર કેસ થયો ત્યારે શ્રી મહમંદ અલી ઝીણાએ પૂજયશ્રીના સત્યપક્ષમાં રહીને વિજય અપાવ્યો હતે.!
– સં. ૧૯૮૭ માં પાટણના નગરપ્રવેશ સમયે અનેક સુધારકોએ પૂ. શ્રી સામે કાળા વાવટા ફરકાવ્યો.. પત્થરોને વરસાદ વરસાવ્યું. છતાં પોતાના મક્કમ નિર્ધારથી અને પ્રભાવક પ્રવચનોથી સમગ્ર પાટણને ઘેલું બનાવી દુશ્મનને પણ જેઓએ શાસન ભકત બનાવ્યા હતા..!
– સં. ૧૯૮૮ માં જયારે ગાયકવાડ રાજ્યમાં બાલ–દીક્ષા બિલના વિરોધ માટે તેઓશ્રી વડોદરા પધાર્યા ત્યારે પણ વિરોધીઓએ કાળા વાવટા ફરકાવ્યા અને પત્થરની ઝડીઓ વરસાવી... સાવધ રહે ! છેકશે ઉપાડી જનારે આવે છે...! આવા પિસ્ટરે વર્ષીદરા શહેરની ભીતે ભીતે લગાવી દીધેલા. પણ જેઓશ્રીએ પિત્તા પ્રકાંડ વિદ્વત્તા,
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૫-૧૦-૯૧ : વર્ષ ૪ અક ૧૦ :
પ્રભાવક પ્રવચન રશૈલી અને ગુરૂવર્યાના આશીર્વાદથી શાસ્ત્રના પાને પાને લખાયેલી દીક્ષાના દિવ્યસૂર રેલાવી વિરોધીઓના વિરોધની વરાળ કરી નાંખી હતી... ત્યાંના સરસુબા મણિલાલભાઇ, મહારાજા સયાજીરાવ ગાયકવાડેના બંધુ સ'પતરાવ ગાયકવાડ સાથે આ પ્રશ્નને ચર્ચા કરી હતી... જેનુ પરિણામ આજે આપણે નજરે જોઇ શકીએ છીએ.........!
સ'. ૧૯૮૯ માં શ્રીમદ્ રાજચંદ્રના આશ્રમવાળાની વિન'તીથી જે અગાસઆશ્રમમાં પધાર્યા હતા... આશ્રમમાં આયેાજિત જાહેર સભામાં જૈનશાસનના ગુરૂપ'ને સ્પષ્ટ કરવા સાથે જેએએ નીડરતાથી સિંહનાદ કર્યાં હતા કે-તમારા સત્કાર, તમારા માન કે તમ.રા ભય, મને સત્યવાત કહેતાં અટકાવી શકતા નથી એ બદલ હું મગરૂરી અનુભવું છું અને ભવાભવ આ જ સ્થિતિ માણું છું...!
-
* ૩૫૫
સં. ૧૯૯૦ ના રાજનગરમાં મળેલા મુનિસ‘મેલનમાં જેઓશ્રીની વિદ્વત્તા માટે કહેવાતું હતુ` કે-‘રામવિજયજી ખેલે છે અને મેાતી ખરે છે...' પણ આ માનની સામે જોયા વિના પૂજ્યશ્રીએ સાફ્ સાફ જણાવી દીધું હતુ` કે વિદ્યાવિજયજી શાસ્ત્રને પેાથા કહે છે અને મારી છાતીમાં ખજર ભેાંકાય છે...' કેવી શાસ્ત્ર વફાદારી કેવા શાસ્ત્ર પ્રેમ...! કેવી સમ્યગદર્શનની બિમ ળતા...!
સ'. ૧૯૯૨ માં જેએશ્રીજી આચાય પદ પામીને વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા' તરીકે લેાકહૃદયમાં સ્થાન પામ્યા હતા એ જ વર્ષના ચાતુર્માસમાં તિથિ અંગેની સત્ય વાતને જાહેરમાં રજુ કરીને જેઓશ્રીએ ભવ્યજીવા ઉપર અનન્ય ઉપકાર
કર્યા છે...
-
સ. ૧૯૯૮ માં તિથિપ્રશ્નની મૌખિક ચર્ચામાં જેઓશ્રીએ એક મહાવિદ્વાન આચાયૅ મ. સામે વિજય મેળવીને સાચા સિદ્ધાંતને લાક સુધી પહોંચાડયા હતે...! સ. ૨૦૦૩ માં જેઓશ્રીએ શાશ્ર્વતગિરિરાજ ઉપર બિરાજમાન દરેક શ્રી જિન બિખાને ઉભા ઉભા ત્રણ ત્રણ ખમાસમણા દઈને અપૂર્વ જિનભકિત કરી હતી...! સમ્યગ્દર્શનની શુદ્ધિ અને વૃદ્ધિ કરી હતી !!! કેવા પરમાત્મકૃિતના પરમરાગી પૂજયશ્રી !
-
સ. ૨૦૦૭–૮ ના અમદાવાદના ચાતુર્માસ દરમ્યાન જેઓશ્રીના રામાયણુમાં સંસ્કૃતિના આદ' પરના પ્રવચને પ્રેમાભાઇ હાલમાં” ચાજાયા હતા...જેના પ્રભાવ સમગ્ર અમદાવાદ ઉપર છવાયા હતા...! અનેક જાહેર વમાન પત્ર દ્વારા એ પ્રવચન ગુજરાતના ઘર-ઘરમાં વ'ચાતા હતા... એ રીતે સમગ્ર ગુજરાત પણ જેઓશ્રીની પ્રવચન કુશલતા ઉપર આવારી ગયુ હતુ.....! એ પ્રશ્નચને દ્વારા શાસ્ત્રનિષ્ઠા દ્વારા, સત્યની
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
રક્ષા દ્વારા, અસત્યાના પ્રતિકાર દ્વારા, શાસન ઉપર આવેલા અનેકવિધ આક્રમક હુમલાએને ખાળવા દ્વારા સમગ્ર ભારત ઉપર અજોડ ઉપકાર કરીને જેએ ગત અષાઢ વદ ૧૪ તા. ૯-૮-૯૧ ના દિવસે સમાધિપૂર્ણ સ્વ`વાસ પામ્યા તે સંયમપૂત દિવંગત પૂજયશ્રીના પાવન ચરણેામાં પ્રથમ માસિક પુણ્યતિથિએ અનંત અનંત વંદનાવિલ.
જ્યારે મે' શ્રીરામત્રિજયજીને સાંભળ્યા ત્યારે મને એ પ્રોટીજી (મહાપુરૂષ) લાગ્યા, એમના ગુરૂના ગુરૂ આત્મારામજીનું નામ ઉજાળશે, એમ લાગ્યુ. આજથી સાડા છ દાયકા પૂર્વે નડીયાદમાં સમ જજ સુરચંદભાઈ આ શબ્દો ખેલે તે પૂર્વે જ જેએ મહાપુરૂષ તરીકે પ્રસિદ્ધ હતા અને જેએએ આત્મારામજીનુ તથા શ્રમણ ભગવાન મહાવીરદેવનુ નામ ઉજાળ્યું હતુ. તે મુનિશ્રી એટલે જ પૂજયપાદ આચાય દેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા !
તમે રામવિજયજી મ. ને સાંભળ્યા છે! ન સાંભળ્યા હાય તે। બધા જ પૂર્વગ્રહા છેાડીને એમના પ્રવચન સાંભળેા, એ તમારા જીવનને હાવા થઇ રહેશે.
એક વખત પેાતાને તી'કર તરીકે પૂજાવનાર લાલને જેમને માટે આવા ઉદ્ગારો કાઢયા તે જ આપણા પરમગુરૂદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા !
શ્રી શ્રીપાલનગર જૈન શ્વે. મૂ. દેરાસરઉપાશ્રય ટ્રસ્ટ
,, હસમુખલાલ ચુનીલાલ મેદી
સામચંદભાઈ પાનાચંદ ચેાકસી
99
29
23
99
, કલ્યાણજીભાઇ હેમરાજ પરિવાર
જય'તીલાલ ભગુભાઇ એન્ડ બ્રધર્સ
""
--
ભીખાભાઈ અમરચંદભાઇ [ખંભાત]
છબીલદાસભાઇ અમુલખભાઇ [ગેાટી] લલિતભાઇ રતનચંદ
""
[વીસનગર]
સાકરચ'દભાઈ માતીચંદ ઝવેરી [સુરત]
લલિતભાઇ હરિલાલ માઢી
શ્રી કુમારપાળ બાબુભાઇ ઝવેરી
ચ'દુલાલ જેશી ગભાઇ એન્ડ સન્સ (કડાનિવાસી)
દિનેશભાઇ જોઇતાલાલ ટોકરશી
""
,,
,, કુન્દનલાલ લલ્લુભાઇ ઝવેરી
જીવતલાલ પ્રતાપશી પરિવાર
બાલુભાઇ સી. જરીવાલા પરિવાર
અમીચ’દભાઇ ખીમચંદભાઇ ઝવેરી
,,
""
""
""
,,
(પાલનપુર)
જીવણલાલ સેાભાગચંદ ઝવેરી
ભારાલતીથ નિવાસી મહેતા શાંતિલાલ હરિલાલ ઝવેરી પરિવાર.
આદિ આપના ભક્તજના
-
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
આહ હા હા હીહ હ હ હલાલા જ છે સુવિશુદ્ધ મોક્ષમાર્ગ પ્રદાતા છે
–શ્રી ગુણદશી
અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓએ સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યકૃચારિત્ર સ્વરૂપ મેક્ષમાર્ગની સ્થાપના કરી છે. તે પરમતારકે પોતાના આયુષ્ય પર્યત તે મેક્ષમાર્ગને જ જગતમાં પ્રકાશિત કરે છે અને અનેક ભવ્યાત્માઓને મોક્ષમાર્ગે ચઢાવી મોક્ષે મોકલી, પોતે પણ મેક્ષમાં જાય છે. “મોક્ષમારગ સુખ સાગરમાંહે ઝીલા નરનારી રે” એ પૂ. પં. શ્રી રૂપવિજયજી મહારાજા એ સ્વરચિત શ્રી પંચ કલ્યાણુક પૂજામાંની શ્રી દીક્ષા કલ્યાણકમાંની પૂજાની તે પંકિતને તેઓ તે સાર્થક કરી જાય છે.
શ્રી જિનેશ્વરદેવેની અવિવમાનતામાં શાસનની ધુરાને વહન કરવાનું કામ માર્ગસ્થ આચાર્ય ભગવંતે કરે છે. તે માટે સુવિહિત શિરોમણિ પૂ. શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ પણ ભારપૂર્વક ફરમાવ્યું છે કે
"पवयण रयण नि हाणा, सूरिणो जत्थ नायगा भणिया ।। संपइ सव्वं धम्म, तयहिट्ठाणं जओ भणियं ॥१॥ कइयावि जिणवरिंदा, पत्ता अयरामरं वहं दाउं ।। आयरिएहिं पवयणं, धारिज्जइ सपयं सयलं ॥२॥"
શ્રી જિનાગમાં પ્રવચનરૂપી રત્નના નિધાન સમા સૂરીશ્વરો નાયક તરીકે કહેવાયેલા છે કારણ કે સંપ્રતિવર્તમાન કાળમાં સઘળો ય ધર્મ તેઓના–સુવિહિત માર્ગસ્થ સૂરિવયેના આધારે જ કહેલ છે. વળી શ્રી જિનેશ્વરદેવે તે મોક્ષમાર્ગનું પ્રદાન કરીને ક્યારનાયે અજરામર પદ–મક્ષ પદે પહોંચી ગયા છે. માટે વર્તમાનકાળમાં જે સકલ પ્રવચન છે, તે સઘળું ય શ્રી આચાર્ય ભગવંતે એ જ ધારી રાખ્યું છે.”
માટે જ “ગઢ તિરથ રહસTT, અરું ઘનિષ્ણા ત ર સૂરીલું ” “ सव्वेसि पूयणिज्जो, तित्थयरो जह तहा य आयरियो ।"
“તસાણાવ–મુમવામિથ ઘમ્મરસ ” અર્થાત્ “પરમતારક શ્રી તીર્થકરોની આજ્ઞા અલંઘનીય છે તેમ માર્ગસ્થ શ્રી આચાર્ય ભગવંતની આજ્ઞા પણ અલંઘનીય જ છે.
સઘળા ય કલ્યાણના અથી આમાઓને જેમ શ્રી તીર્થંકરદેવ પૂજનીય છે તે જ રીતે શ્રી આચાર્ય ભગવંતે પણ પૂજનીય છે અને સુવિહિત માર્ગસ્થ શ્રી આચાર્ય ભગવંતની આજ્ઞામાં વર્તવું એ જ આ શાસનમાં સાચી ધર્મની પ્રભાવના છે.”
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫૮.
* શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક). કારણ કે, સઘળા યે કલ્યાણના કામી આત્માઓને સુવિદિત છે કે “ગાળણ અર્થાત્ શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞામાં જ ધર્મ છે તેમ શ્રી જિનેશ્વદેવની તારક આજ્ઞા મુજબ જીવતા શ્રી સૂરિદેવની આજ્ઞામાં પણ ધર્મ છે જ કારણ કે શ્રી આચાર્ય ભગવંતે પણ શ્રી અરિહંત પરમાત્માનું કહેલ જ કહી રહ્યા છે તે મુજબ જીવી રહ્યા છે.
શ્રી આચાર્ય ભગવંતે કેવા હોય છે તેનું વર્ણન કરતાં શ્રમણ ભગવાન, આસનેપકારી થરમતીર્થપતિ શ્રી મહાવીર પરમાત્માના પ્રથમ શિષ્ય-ગણધર, શાસન શિરતાજ અનંત લબ્ધિના નિધાન શ્રી ગતિમ મહારાજા ખુદ શ્રી શ્રીપાલ મહારાજાનાં ચારિત્રનું વર્ણન કરતાં આચાર્યપદના વર્ણનમાં કહી રહ્યા છે કે
" पंचायारपवित्ते, विशुद्ध सिद्धंत देससणुज्जुत्ते ।
पर उवयारिक्क परे, निच्चं झाएह सूरिवरे ।।" “હે ભવ્ય જીવે ! પાંચે આ ચારથી પવિત્ર વિશુદ્ધ-સિદ્ધાંતની દેશના દેવામાં જ ઉદ્યત અને પર ઉપકાર કરવા માં જ એક તત્પર એવા શ્રી સૂવિર્યોનું તમે હમેશાં ધ્યાન કરો.”
જેમ સમ્યજ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રને ક્ષમાર્ગ કહ્યો છે. તેમ જ્ઞાનાચાર-દર્શનચારચારિત્રાચાર–તપાચાર અને વીર્યાચારને પણ મેક્ષમાર્ગ કહ્યો છે. તેઓ સ્વયં આ પાંચે આચારનું પાલન કરે છે અને પોતાની પાસે જે કઈ પુણ્યાત્માઓ આવે તેમને વિશુદ્ધ સિદ્ધાંતની દેશનાના દાન દ્વારા, આમાનું એકાંતે કલ્યાણ કરવા માટે આ પાંચે આચારેને સમજાવે છે અને પાંચે આચારના પાલનમાં પણ રકત બનાવે છે.
શાત્રે તે કહ્યું છે કે, આ જગતમાં મોક્ષમાર્ગને બતાવવા જેવો બીજો એક પણ ઉપકાર છે જ નહિ. સાચે મિક્ષ માગ પણ તે જ આત્માઓ ફરમાવી શકે, જેઓ શાસ્ત્ર મુજબ સુવિશુદ્ધ સિદ્ધાંતની દેશના કે કેમકે, સિદ્ધાતની વિશુદ્ધ પણે દેવાતી દેશના એ જ મોક્ષમાર્ગને ખીલવનારી છે, મેક્ષમાગને પિષનારી છે અને મેક્ષમાર્ગનું જ પ્રતિપાદન કરનારી છે. આ વાત પણ તે જ કરી શકે કે જેઓના હૈયામાં ભગવાનના તારક સિદ્ધાતે રેમેરમ પરિણામ પામ્યા હોય. ભગવાનના સઘળા ય તારક સિદ્ધાન્ત ત્રિકાલાબાધિત જ છે. ભગવાને જે સિદ્ધાતે ફરમાવ્યા તે પિતાની જ્ઞાન દૃષ્ટિમાં છિને ફરમાવ્યા છે. ભગવાનની કેવલજ્ઞાનની દ્રષ્ટિમાં આજને કાળ ન હતું એવું માનવું એ તે ભગવાન શ્રી તીર્થંકરદેવ પ્રત્યે ભયંકર અશ્રદધા સૂચવે છે અને આત્માનું અત્યંત અજ્ઞાન છે, ગાઢ મહાવસ્થા છે. શાસ્ત્ર ઉપરનું અબહુમાન-અભકિત છે. શાસ્ત્ર ઉપર જે એને ગાઢ રાગ હોય, શાસથી વિપરીત ચાલવાનું મન પણ ન હોય તેવા ભાવભીરૂ આત્માએ તે આ વિચાર ક્યારે પણ કરે નહિ.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૫-૧૦-૯૧ : વર્ષ-૪ અક−૧૦ :
* ૩૫૯
શસ્ત્ર ઉપર આસ્થાવાળા આત્માએ તા માને જ છે કે-આ જગત ઉપ૨ શ્રી વી. કરદેવાએ જે રીતના મેાક્ષમાગ સમજાવીને અનુપમ ઉપકાર કર્યા છે તેવા જ ઉપકાર, શ્રી તીથ કરદેવાની ગેરહાજરીમાં ભવભીરૂ ગીતા પૂ. આચાર્ય ભગવ તા કરી રહ્યા છે. તેથી જ કહ્યુ પણ છે કે-“અથમિયે જિન સૂરજ કેવળ, ચઢિજે જગ દિવા રૂ”,
"अत्थमिए जिणसूरे, केवलिचंदेऽबि जे पईवव्वु । पयति इह पयत्थे, ते आयरिए नम॑सामि ।। "
“શ્રી જિનેશ્વરદેવરૂપી સૂર્યાં અને કેવળજ્ઞાનરૂપી ચંદ્ર અસ્ત થયે છતે, પ્રદીપની જેમ જેઓ ત્રિભુવનના પઢાર્થીને પ્રગટ કરે છે તે શ્રી આચાર્ય ભગવંતને હું નમસ્કાર કરુ છુ.”
શ્રી અરિહંત પરમાત્માની ગેરહાજરીમાં નિભી કપણે મોક્ષમાર્ગ નું જ પ્રતિપાદન કરે છે તેમ સ્વયં પોતાના જીવનમાં તે માર્ગનુ શકય આચરણ પણ કરે છે અને ભવ્ય જીવા તે માર્ગે ચઢે તેવા સઘળા ય પ્રયત્ન કરવામાં પેાતાની સઘળી યુ શકિતઓને ખરચે છે, તેથી પેાતાની અને પોતાને આશ્રિત કે પેાતાની નિશ્રામાં આવેલ કાઈ પણ આત્મા, માામાથી જરાપણ આઘાપાછા ન થાય તેની સતત કાળજી રાખે છે. તે માટે ભગવાનની તારક આજ્ઞા ઉપર સંપૂર્ણ આદરભાવ રાખે છે, આજ્ઞાં ઉપર અનાદર ન થઇ જાય, આજ્ઞા વિરુધ્ધ પણ કાંઇ ન થઈ જાય તેની પણ તેટલી જ સજાગતા રાખે છે. એવી જ રીતે આજ્ઞાની સામે યુદ્ધાતઢા યથેચ્છ પ્રલાપ કરનારા કે આજ્ઞા સામે હલ્લા કરનારાઓના મક્કમતાથી પ્રતિકાર કરવામાં સઘળીય શકિત ખચે છે તે માટે પેાતાના જીવનન–પ્રાણની પણ પરવા કરતા નથી. અને જીવનભર તેવી રીતના ઝઝુમી, સંઘર્ષી અપવાદો વેઠીને પણ સન્માની રક્ષા કરે છે અને પેાતાના આત્માની આરાધના સાથે અનેક આત્માઓને સાચી આરાધના કરાવે છે. મેાક્ષમાગ માં જ ઝીલાવે છે.
કરવા
ભૂતકાળમાં સ્વનામધન્ય અનેક પુ. આચાય ભગવંતા આ રીતના થયા તેમાં વત - માનમાં જેમને જોટો પણ ન મળે, જેમનુ' નામસ્મરણ પણ પાપાના નાશ કરવા સમ છે તેવા વર્તમાનના ગીતા મૂધન્ય, મામાગના અજોડ ઉપદેશક, અનુપમ શાસન પ્રભાવક, સિધાન્તનિષ્ઠ પૂજ્યપાદ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના નામને કાણુ ભૂલી શકે?
રહેલા હતા પણ આાવતાં જ હૃદય રટણ ન ઘુંટાયુ ની મશ્કરી
ઉપરોકત બધા જ ગુણ્ણા એના વામન દેહમાં વિરાટ સ્વરૂપે મૌકિર ઉપર કળશની જેમ સુવિશુદ્ધ માામાંગ પ્રદાતા ગુણ યાદ પાકારી ઊઠે છે –સાચા મેશમાત્ર ન સમજાવ્યુ. હેાત, માનુ જ હોત તે અનાથ એવા અમારુ` શુ` થાત ? જે કાળમાં માાની, મામા
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬૦ :
જૈન શાસન (અઠવાડિક)
જેરભેર થઈ રહી હતી તે કાળમાં “સંસાર માટે ધર્મ ન જ કરાય માટે જ ઘર્મ કરાય તેવું પ્રતિપાદન કરી અનેક ભવ્યાત્માઓને મોક્ષમાર્ગ માં સ્થિર કર્યા તે ઉપકાર આપનો કયારે પણ વિસરી શકીશું નહિ. ગમે તેવા પ્રલે ભનોમાં આ મોક્ષમાર્ગથી જરા પણ ચુત ન થઈએ તેવી દિવ્ય આશિષ હે પરમ કૃપાલુ ગુરુદેવ ! અમ ધારા ઉપર વરસાવ્યા કરે. આપને આ ગુણ અમારામાં પણ અસ્થિમજજા બને કે જેથી આપના ઉપકારના આંશિક ઋણ મુકિતને સંતોષ પણ લઈ શકીએ. આપની જેમ મુકિતનું રટણ જ અમારો વાસ–વિશ્વાસ-આશ્વાસ છે, આપની જેમ મુકિત જ અમારો પર્યાય બની રહે !
“શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.ની ગંહુલી” અમર રહો ઘણું ઘણું આ જગમાં મહારાજા શ્રી રામચંદ્રસૂરિરાજ રે,
ગુરૂજી જુગ જુગ અમર રહો (૧) ગુર્જર દેશમાં ગુરૂજી જનમ્યા, “પાદરા” શહેર મોજાર રે. ગુરૂજી (૨) માતા સમરથબેનના લાડીલા,
પિતા છે. ટાલાલના લાડીલા નંદકીર રે. ગુરૂજી (૩) બાળવયમાં વૈરાગ્ય થયે ને,
દીક્ષા લીધી ગંધાર ગામે હર્ષ અપાર રે. ગુરૂજી (૪) શ્રી પ્રેમસૂરિજીના શિષ્ય થાયને,
નામ રામવિજયજી સુખકાર રે. ગુરૂજી વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ પદ ધરાવેને,
ગચ્છાધિપતિ શાસનના શણગાર રે. ગુરૂજી (૬) સત્તર વરસે દીક્ષા લીધી, ઓગણએંશી વરસ સુધી
ચારિત્ર પાળીને, આયુ વરસ છનુ ધરનાર છે. ગુરૂજી (૭) એહવા ગુરૂજી જગમાંથી સીધાવી જાય છે,
જૈન જગતમાં હાહાકાર અપરંપાર છે. ગુરૂજી (૮) વિશ સડતાલીશ, અષાઢ વદી ચૌદસના,
- રાજનગરે સીધાવે સ્વર્ગ મજાર રે. ગુરૂજી (૯) શ્રી ગુરુરામ અમૃત જિનેન્દ્ર નમી સૌ જૈન જૈનેતર ગાવે,
સૌ સંઘ સાથે ધનસુખની આંખે અશ્રુધાર રે. ગુરૂજી (૧૦) કરિયા ધનજી સુખલાલ કારિયાણીવાળા (મલાડ)
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસનના નભગણના અસ્ત થયેલ સિતારો છે ગચ્છાધિપતિ પૂ. આ. ભ. રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ. સા. જૈન શાસનના એક તેજસ્વી છે સિતારા હતા. અ. વ. ૧૪ ના દિને પૂજ્યશ્રીના કાલધર્મના સમાચાર મદ્રાસ સંઘમાં પ્રાપ્ત 8 છે થયા સહુના હૃદયમાં આંચકે લાગ્યું
પૂ. આ. ભ. રાજયશસૂરીશ્વરજી મ. સા. ની નિશ્રામાં બપોરના ૩-૦૦ વાગે સકલ છે સંઘના સામુહિક દેવવંદન રાખવામાં આવેલ. આરાધના ભવનથી પૂ. પં. સરલ હદયી છે વિમલસેન વિ. મ. સા. આદિ તથા અનંતકીર્તિ શ્રીજી મ. આદિ સાધ્વીગણ તેમજ સાદ વીવર્યા સર્વોદયાશ્રીજી મ. ને વિશાળ સાધીગણ ઉપસ્થિત હતો. લગભગ ૬૦-૭૦ 5 સાધુ-સાધ્વીજી મ. ની નિશ્રામાં પ્રાયઃ ૧૦૦૦ ભાવિકે ટૂંક જ સમયમાં દેવવંદન માટે આ ઉપસ્થિત થઈ ગયા હતા.
પૂજ્યશ્રીએ સ્વર્ગસ્થ આત્માને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરતાં જણાવેલ કે “પૂ. આચાર્ય ભગવંત રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. વર્તમાન કાળમાં વયોવૃદ્ધ પુણ્યાત્મા હતા. પૂજ્યશ્રીના હસ્તે અનેક આત્માઓ દીક્ષિત થયેલ, શાસનના અનેક પ્રભાવક કાર્યો તેઓશ્રીની નિશ્રામાં શું { થયેલ. તેઓશ્રીએ જીવનની અંતિમ વયમાં પણ અપ્રમત્ત ભાવે દેશનાધારા વહાવી છે. ઈ. છે તેઓશ્રીના કાર્યની દીર્ઘ નોંધ કરવામાં આવે તો પુસ્તક લખાઈ જાય. આવા મહાત્મા છે. છે આપણી વચ્ચેથી ચાલ્યા ગયા છે. શ્રી જૈન સંઘને એક મોટી બેટ પડી છે. { સામુદાયિક સંબંધોને કારણે અમારો એમની સાથે અંગત અને ગાઢ પરિચય પણ તે હતે. માટે એ વૃદ્ધ પુરુષની યાદ આવે જ. આવા વાકયેના ઉચ્ચારણ વખતે પૂજ્યશ્રીનું છે. હયું વારંવાર ભિજાઈ જતું હતું. અને એક નિકટની વ્યકિતને ગુમાવી હોય તેવું દુઃખ મુખ મંડળ ઉપર દેખાતું હતું. પૂજ્યશ્રીની પ્રેરણાથી મદ્રાસમાં જેનેના પ્રભુત્વવાળા છે તમામ બજારો બપોરે ૩ વાગ્યા બાદ બંધ રાખી હતી.
આરાધના ભવનમાં પણ પૂ. પં. વિમલસેન વિ. મ. સા. તથા પૂ. મુ. નંદીભૂષણવિ. મ. ની પ્રેરણાથી મહત્સવ તેમ જ તા. ૨૫-૮-૯૧ ના ગુણાનુવાદ સભા રાખેલ. પૂજ્યશ્રી રવિવારની ઉમડતી અને આતુર મેદનીનું વ્યાખ્યાન ગુજરાતી જૈન વાડીમાં હોવા છતાં ય છે - સવારે વાજતે ગાજતે આરાધના ભવન પધાર્યા હતા. જયાં પૂજયશ્રીએ લગભગ અડધોથી છે { પોણો કલાક એકધારી, દેશના પ્રવાહથી મદ્રાસની પૂજ્યશ્રીથી અતિ અહ૫ પરિચિત જન- A તાને તેઓશ્રીના વિચારોને તેમની સિદ્ધિઓને ખ્યાલ આપતા. તેમની વિચક્ષણ પ્રતિભાના છે કુનેહને ખ્યાલ આપીને પોતાની સાથેના પ્રસંગે, તેમના પૂજ્ય ગુરુદેવની સાથેના પ્રસંગે, 8 તેમજ છેલ્લા બે સંમેલને વખતની ચર્ચાની યાદ આપી અને પૂજ્યશ્રીમાં જે સદગુણ હતા ? છે તે પિતાનામાં પણ ઉતરે તેવી પ્રાર્થના કરી હતી. માર્મિક રીતે પૂજ્યશ્રીએ જણાવ્યું » હતું કે રગરગથી પૂજયશ્રીની માણસને સાંભળવાની માણસને મૂલવવવાની અને પ્રસંગ છે ૨ પામીને માણસની સાથે સંબંધ વિકાસ અને સંકેચ કરવાની કળા પણ અનોખી હતી.
(લધિ વિકમ અમીવર્ષા) છે.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
Je
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපඤ්ඤා
| | (_) - રૂ ૨ ૨ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපා છે ક પ ર મ લ કા છે સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા
શ્રી નવકાર મહામંત્ર સવ પાપનો નાશ કરનાર છે. પરંતુ જે જીવને પાપનો ભય નથી, પાપ મઝથી કરે છે, તે જીવ શ્રી નવકાર મંત્ર બોલે તો તેના પાપનો નાશ ઉં શી રીતે થાય ? હિ'સાદિ પાંચે અધર્મો જયાં સુધી એ ધર્મ લાગે નહિ ત્યાં સુધી અહિ'સાદિ ધર્મો ધમ પશુ લાગે નહિ.
જેટલી મેહ જનિત ઈરછાએ તે બધી અધર્મ છે. 0 ૦ સાધુ એટલે જ્ઞાન-દશન–ચારિત્ર અને તપના પૂજારી, આવા પૂજારી બનવાની ઈરછાવાળા છે
તે શ્રાવક. 0 , જેને જમનો ભય ન લાગે, સારી રીતે મરવાનું મન ન થાય તેના ધર્મ માં કાંઈ હું
માલ ન હોય.
જ્યાં સુધી દુનિયાનું સુખ ભૂડું ન લાગે અને દુઃખ મઝેનુંન લાગે તે ભગવાનની આજ્ઞા હૈયામાં બે સે નહિ. ધમ પામવાનો છે હયાથી. હિંયાથી પમાયેલ ધમ કરવાનો છે કાયાથી, અને કાયાથી ધમ એટલા માટે કરવાનો છે કે ધર્મ હીયામાં જીવત રહે, પણ... આજે હું ત્યાં જ બગડી ગયા પછી શી વાત કરવી !
છતી શક્તિએ ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન ન કરવું તે પણ આજ્ઞાની વિરાધના છે. 9 . આ દુનિયાના તુરછ સુખને છેડે અને ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવે તે અનંત ?
સુખના માલીક બને; અને દુનિયાના તુરછ સુખમાં રમે તે અન‘ત દુઃ ખનો માલીક Q
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
બને.
0 0 સમાધિ અને સુખમાં વિરાગ તે સારી રીતે જીવવાનો ઉપાય. 0 ૦ માન જેને મળે તે પુણ્યશાળી ખરે, પણ માન જેને ગમી જાય, માન જેને સારૂ' છે તું લાગે તે મહાપાપના ઉદયવાળા જીવ છે. અને માન માટે જે જીવ મરે તેને તો તે
નાશ જ થવાના છે. පපපපපපපපපපපපපපපපංපෙපර් જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી ત’ત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફેન : ૨૪૫૪૬
કે
ના
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧ - 07મો ૨૩વસાણ તાયરા ૩યમા. મહાવીર અવસાણIui
હ Wજે દિt 2% થી થાનું ૨૮.
| Di] BELI
સવિ જીવ ફર્ક
૦૭// SU
શાસન રસી.
र आमे घडे निहत्तं जहा जलं तं घडं विणासेइ । 7 इय सिद्धंतरहस्सं अप्पाधारं विणासेइ ॥ S જેમ કાચા ઘડામાં નાખેલું પાણી, તે ઘડાનો નાશ ન કરે છે તેમ તુચ્છ-અયોગ્ય માણસને આપવામાં આવેલાં
શાસ્ત્રોનાં રહસ્ય, તે માણસને ઉમાદાદિ પ્રગટાવી તેને ' નાશ કરે છે માટે યોગ્ય જીવને જ જ્ઞાન આપવું જોઈએ પણ અયોગ્યને નહિ.
લવાજમ વાર્ષિક | શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦ | શ્રત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
દેશમાં રૂા.૪૦૦
FOREIGN AIR-3000 FOREIGN AIR. 300 જામનગર
» SEA.1500 | (સૌરાષ્ટ્ર) INDIAN PIN-3ઠા૦૦5
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
કપિd][]
अप्पत्थियंपिव जहा एइ दुहं तह सुहंपि जीवाणं ।
तो मोत्तुं सम्मोहं धमिच्चिय कुणह पडिबंधं ॥ આ જગતમાં જેને અપ્રાર્થિત દુઃખ જેમ આવે છે તેમ સુખ પણ આવે છે. માટે ? { તે સુખ–દુખ ઉપર સંમેહ મૂકીને, મેક્ષને માટે ધર્મમાં જ ઉદ્યમ-રાગ–કરવો જોઈએ. તે આત્માના વિરાગભાવ અને સમાધિભાવને જાળવવા મહર્ષિએ કેટલી સુંદર વાત છે કરી છે ! ગાથાના પૂર્વાદ્ધમાં છને કર્મોના કારણે દુઃખ અને સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે ? છે તે વાત જણાવી તેમાંથી બચવાના ઉપાય ઉત્તરાદ્ધમાં બતાવ્યો કે-તે કર્મ જનિત સુખ- ૧ કે દુખમાંથી સર્વથા મુક્ત થવા માટે ભગવાન શ્રી જિનેશ્વર દેવોએ પ્રરૂપેલ ધર્મ ઉપર આ રોગ કરવો જોઈએ. અર્થાત્ આજ્ઞા મુજબ મોક્ષને માટે જ ધર્મમાં ઉદ્યમી બનવું હું જોઈએ. જે આત્માએ મેક્ષને પામે અર્થાત્ આ સંસારથી સર્વથા મુકત થાય તેને ? 8 સુખ-દુઃખ નડે ખરા?
આખું જગત પિોતે માનેલા સુખની આશામાં ભટકે છે અને તે સુખના કારણે કરેલાં છે પાપથી જ, આવેલાં દુઃખને “દુઃખનું ઔષધ દા'ડા” માની પસાર કરે છે. જો આ સુખની છે આશા ન હતા તે આ દુઃખની ઉપાધિ કે, વહરત? ? શાસ્ત્રકારે એ પુણ્યને પણ “સેનાની બેડી” જેવું કહ્યું. સેનાનું પણ પાંજરું * હોય તે તેમાં રહેવાનું કોને ગમે? જે મુકિતનું ગાન ગાતું હોય તેને અજ્ઞાનનાં રે - બંધનમાં રહેવું ગમે ખરું? છે આ સંસાર તે પુણ્ય-પાપનું નાટક છે. તે માત્ર જોયા કરવાનું છે. પુણ્યદયમાં છે છે “છાકટા” ન બને અને પાપોદયમાં “રેકડા” ન બને તેવા જ આત્માએ સુખ કે દુઃખમાં રે 2 મૂંઝાયા વિના સાચા ભાવે ધર્મ કરે અને મુકિતના સુખને પામે.
આત્માના સંસારનું સર્જન શાથી છે અને તેનું વિસર્જન પણ કઈ રીતે થાય છે તેનો ઉપાય પરમષિએ બતાવી દીધું છે. તે કયા માર્ગે જવું તે તું વિચારી લે ! જો તારી નિર્મલ પ્રજ્ઞાનો સદુપયોગ કરીશ તે સન્માર્ગને પ્રકાશ લાધશે બાકી અંધકારને અખાડે તૈયાર જ છે.
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
T
1
)
|_
\
હાજરમતજૂરી«રજી મહુt/જY? .
ઓ:
-
જે
/t fજા તt wat૨૪
હા// દે ાિરક ૨ અા ૨૮૯૪૬૨૪wજરૂરી , ૨,રે૪/ જ excજે જ જ જ હરા
જળ શીલi,
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્ત
જેલ). (હેમેન્દ્રકુમ્ભાર મજમુહલtહ,
જોટ) સુરેશૃંદ્ર ઊરદ જેઠ | (sa ) જm/૨૬ પદમ0 રુઢક/
(જીજેa)
( અઠવાડિક) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
| વર્ષ ૪] ર૦૪૭ આસે સુદ-૧૪ મંગળવાર તા. ૨૨-૧૦-૯૧ [ અંક ૧૧ છે વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
[ આજીવન રૂ. ૪૦૦ 1 ઘમો શાળાપવિદ્ધો :
–શ્રી ગુણદર્શ. અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓએ આ સંસાર સાગરથી તરવા જહાજ છે સમાન તારક તીર્થની સ્થાપના કરી છે. આ સંસાર કેટલે ભયંકર, ત્રાસદાયી કલેશાજનક
છે તે વાત તે સંસારના પ્રેમી ના અનુભવમાં છે પણ સંસાર-સંસારના સુખની આસક્તિ અને પૈસાને પ્રેમ તે બધાં જ કલેશ અને દુઃખને, સુખના સેહામણું સવ
માં ભૂલાવી દે છે. માત્ર ધર્મની વાત આવે ત્યાં તે બધા કલેશ-દુ:ખ, ભયંકર બીહામણા રાક્ષસ રૂપે દેખાય છે અને આ તે “મારાથી થાય જ નહિ, બની શકે જ છે નહિ” આવા ઉદ્દગાર કાઢી પોતાની પામરતાને બતાવે છે. તે જ માણસો સંસારમાં જે બહાદૂરી બતાવે છે તેથી ઉપકારી પરમર્ષિએને મન દયાપાત્ર બને છે. . જે આત્માઓને સ્વાનુભવથી અને અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માનાં
વચનથી, તે તારકની આજ્ઞા મુજબ ચાલતાં સદગુરુઓના સત્સંગથી તેમની મેક્ષ છે છેમાર્ગાનુસારી વાણીને સાંભળવાથી આ સંસાર યથાર્થપણે ઓળખાઈ ગયો છે તે 8
આત્માઓ સારી રીતે માને છે કે, આપણે જે આ સંસાર સાગરથી તરવું હોય તે છે તેના સ્થાપક શ્રી અરિહંતદેવની આજ્ઞા મુજબ જ જીવવું જોઈએ. તે તારકેએ ન પાળી
શકાય તેવી કોઈ આજ્ઞા કરી જ નથી. તે પરમ તારકોએ દરેકે દરેક આત્માઓનું જે જ કલ્યાણ ઈચ્છયું છે તેવું તે દુનિયાના માતા-પિતા કે કહેવાતા ઉપકારીઓએ પણ નથી ? ઈચ્છયું. દુનિયામાં પણ કહેતી છે કે-“
વિશ્વાસે વહાણ ચાલે છે. જેની સાથે કાંઈ છે સંબંધ-પીછાન ન હય, ઓળખાણ પણ ન હોય તેની સાથે પણ વિશ્વાસથી વેપાર છે અને લેવડ–દેવડાદિ મજેથી લોકે કરે છે. ડ્રાઈવરના વિશ્વાસે વિમાનની, ટ્રેનની અને હું
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
4 મિટરની મુસાફરી કરી છે. તે આ સંસાથી પાર પામવું હોય તે તેના સાચા માર્ગ છે R દશક શ્રી અરિહંત પરમાત્માની આજ્ઞા મુજબ ચાલવું જ જોઇએ. આ અટલ વિશ્વાસ ? છે તે ભવ્યાત્મા ધર્માત્માઓના હવામાં હોય જ છે-જમે છે તેથી તેઓ આ ભવજલધિને ! 'R સહેલાઈથી પાર પામી જાય છે. છે ક ક . . . , ; , , છે પણ આજે તારક આશાની પ્રતિબદ્ધતા તે મ જાણે, “ગુલામી ખત' લાગે છે. { પોતાના શેકની નોકરી તેને પ્રેમ ણે “વતંત્રતા?. હશે! પણ સાચી વિવેક દષ્ટિનો છે પર ભાર અજ્ઞાનીઓને ઉમાગે ઐરે તે સહજ છે પણ જાણકારને દાવો કરનારા જ તેના છે ઉપથ પ્રવર્તક અને તે તેને ! કેવા જ કહેવાય તે વિઅરકે જાણે ! મહાપરમર્ષિએ તે છે આ એક જ પિકાર કરે છે કે-સાચી સ્વતંત્રતા પામવી હોય, તે અનંતજ્ઞાનીઓની આજ્ઞાની { આધીનતા રવીકારે કર્મન-સઘળાં ય બંધનેની એડીથી મુકત થઈ જશે. અને મેહની છે 4 આજ્ઞાને આધીન થયા તો કાયમ માટે બેડીના બંધને કપાળમાં જ ચાંટાશે.” પણ ૧ વિષ્ટાના કીડાને અમૃત ન ગમે તેમાં કેને વાંક? દુનિયા પણ કહે કે “ખીલે બંધાયેલા છે કે ઢોર સારા જે ચારે પાણી પણ પામે અને રખડતા-રઝળતા ઢોરને જે ઉપમા આપે છે ? છે તે આપોઆપ સ્વછંદચારીઓને અને તેને પુષ્ટિ આપનારાઓને લાગી જાય છે. જે છે. * ઉપકારી પરમષિઓને એક જ પોકાર છે કે-“સાચો ધમ ભગવાનની આજ્ઞાની છે 8 પ્રતિબદ્ધતામાં જ છે.” આજ્ઞાને પ્રેમ કેળ, આજ્ઞા મુજબ જીવવા માંડે, આજ્ઞા મુજબ છે છે ન જીવતા તેનું દુઃખ અનુભવો તે સંસારુ તે તમારા પગ નીચે કચડાયેલો છે અને 8 મુકિત તમારી રાહ જોઈને સવયંમાળા ધરીને ઉભી છે. - જેઓના વચને આજે પણ એ એકી મતે સર્વગ્રાહ્ય, સર્વ માન્ય છે તે સૂરિપુરંદર છે
સમર્થ શાસ્ત્રકાર પરમષિ પ. પૂ. આ. શ્રી વિ. હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા, આજ્ઞાની છે અધીનતા કેળવવા શ્રી પંચાશકજી ગ્રન્થમ ફરમાવી રહ્યા છે કે
"आराहुणाइ तीए पुणं पावं विराहणाए तु । एयं धम्मरहस्सं विणेयं बुद्धिमंतेहिं ।।
( શ્રી જિનભવન વિધિ પંચાશક ગાથા-૩) પરમ તારક શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞાનું પાલન કરવાથી શુભ કર્મરૂપ પુણ્ય બંધાય છે. તે 8 પુણ્ય એ જ શુભ ધર્મ છે, કેમકે, પુણ્ય એ જ શુભ ધમને હેતુ છે. અહીં કાર્યમાં ? છે કારણને ઉપચાર કરે છે. તે જ રીતે તેઓની તારક અજ્ઞાની વિરાધના કરવાથી જ 8 અશુભ કમ રૂ૫ પાપ બંધાય છે. માટે આ કરણીય છે, આ કરણીય નથી, આ આરા છે
ધના રૂપ છે આ વિસના રૂપ છે એ પ્રમાણે ધર્મનું રહસ્ય, બુદ્ધિમાન પુરુષોએ છે { જાણવા જેવું છે.” કેમકે, શ્રી વીતરાગ તેત્રમાં પણ કહ્યું છે કે
може
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
" वीतराग
सपर्यातस्तवाज्ञापालनं परम् ।
आज्ञाऽऽराद्धा विराद्धा च शिवाय च भवाय च ।। "
અર્થાત—હૈ. વીતરાગ પણ્માત્મા ! તમારી પૂજા કરતાં પણ તમારી તારક આજ્ઞાનું પાલન કરવું તે જ શ્રેષ્ઠ છે. કારણ કે, આરાયેલી • આજ્ઞામાક્ષને માટે થાય છે અને વિરાધેલી આજ્ઞા સંસારને માટે થાય છે.”
*
વળી સંબેધ સિત્તરી પ્રકરણમાં પણ કહ્યું છે કે—
"आणाई तवी आणाइ संजमो तह य दाणामाणाए । रह धर्मो पलालपूलुव्व'
પકિદ્દારૂ ॥”
જ
અર્થાત્~‘ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન -પાલન ‘ કરવામાં તપ છે, ‘આજ્ઞામાં જ સંયમ છે અને આજ્ઞામાં જ દાન છે. આજ્ઞા રહિત એવા જે ધમ તે ઘાસના પૂળા સમાન છે. અર્થાત્ ઘાસ પૂળા જે અસાર છે તેમ આજ્ઞા વગરનાં ધર્મ પણ નિષ્ફળ જાય છે,”, "आणाखंडणकारी जइत्रि तिकालमहाविभूईए
पूएइ वीयरायं सव्वंपि निरच्छयं तस्सं ॥"
અર્થાત્
ભગવાનની આજ્ઞાનુ ખ`ડન કરનારા આત્મા, સારામાં સારી સામગ્રીથી, ત્રિકાળ પણ શ્રી જિનેશ્ર્વર દેવની પૂજા કરે તે પણ તે- સઘળું ય નિરર્થક થાય છે.’ આજ્ઞા મુજબ જ કરવુ જોઇએ તે વાતને લૌકિક દૃષ્ટાન્તથી સમજાવે છે કે—
" रन्नो आणाभंगे इक्कु चिय સવ્વનું આળામંી અનંત
होइ निग्गहो लोए । નિશનું દૂડું ।”
1 2
અર્થાત્—આ લેાકમાં, જે રાજયમાં રહેતા હેાવ તે રાજની આજ્ઞાના ભંગ કરવાથી બહુ બહુ તા એકવાર નિગ્રહ-દડ થાય છે. પરન્તુ શ્રી સ`જ્ઞ ભગવતાની આજ્ઞાને ભંગ કરવાથી તેા અન તીવાર નિગ્રહ થાય છે. અર્થાત્ સંખ્યાત, અસ`ખ્યાત યાવત અન'તા ભવા સુધી દુર્ગતિમાં ભટકવુ પડે છે.”
વળી ષષ્ટિશતક ગ્રન્થમાં કહ્યું છે કે—
4
" कि चंपि धम्मकिचं भूयमणुग्गह रहियं
માટે કલ્યાણુના અથી જીવાએ, શ્રી જિનેશ્વરદેવની પૂજા પ્રમુખ સઘળુંય ધર્માંકૃત્ય શ્રી જિનેન્દ્રોની આજ્ઞા મુજબ જ કરવુ જોઇએ. કારણ કે જગતના પ્રાણીઓની દયારહિત એવુ' જે ધમ કૃત્ય તે આજ્ઞાના ભગ હાવાથી દુ:ખદાયક છે.
पूआपमुहं जिणिद आणाए । आणाभंगाउ ુવાય ।।”
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ બધી વાતા ઉપરથી કલ્યાણકામી દરેક આત્માએ એ વાત સારી રીતે સમજે છે અને હૈયામાં માને છે કે-ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવના ધમ મરજી મુજબ કરાય જ નહિ પરન્તુ આજ્ઞા મુજબ જ કરાય. આજ્ઞા મુજબ કરનાર આત્માં જ સઘળાય દુ:ખશ્રી મુકત થઇ સાચા અને વાસ્તવિક સુખાનું ભાજન બને છે. અન્યત્ર ણુ મહાપુરૂષએ કહ્યું છે કે—
"भमिड भवो अणतो तुह आणाविरहिएहिं जीवेहिं । पुण भमियव्दो तेहिं जेहिं नंगीकया आणा. ।। "
અર્થાત્-હે પરમતારક શ્રી વીતરાગ દેગ ! આપની આજ્ઞારહિત એવા પુરૂષા અનંતકાળ સુધી સંસારમાં ભટકયા છે. અને જેએએ આપની આજ્ઞા પણ અંગીકાર કરી નથી તેઓ પણ ઘણા કાળ સુધી સંસારમાં ભટકશે.’’
માટે હે આત્મન્ ! આ બધી વાતા ઉપર શાંતચિત્તે વિચાર કરી, તારૈ સસારમાં ન ભટકવુ... હાય, કોઇની આજ્ઞા માથે ન ઉપાડવી હોય તે। શ્રી જિનેશ્વરદેવને અને તેમની તારક આજ્ઞાના હૈયાપૂર્વક સ્વીકાર કર તે અલ્પકાળમાં ત્રિભુવન માન્ય—
પૂજ્ય ખનીશ.
તે અંગે પણ કહ્યું છે કે—
"जो न कुणई तुह आणं, सो आणं कुणइ तिहुअणजणस । जो पुण कुणइ जिणाणं तस्साणा तिहुअणे चेवं ॥ "
જે માણસે શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞાને માથે નથી ચઢાવતા અર્થાત્ તેમની આજ્ઞાને માનતા નથી કે સ્વીકારતા પણ નથી તેમને ત્રણે લેાકના લેાકેાની આજ્ઞાને માનવી-સ્વીકારવી પડે છે અર્થાત્ અનેકના દાસપણાને માનવુ પડે છે.
અને જે આત્માએ શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞાને માથે ચઢાવે છે, આજ્ઞા મુજબ પેાતાના જીવનને બનાવે છે, શકય આજ્ઞાનું પાલન કરે છે અને જે આજ્ઞા પ્રમાણે વત્તી ન શકાય તેની શ્રદ્ધા રાખે અને દુઃખ અનુભવે છે, તે પુરૂષની આજ્ઞા ત્રણ ભુવનનું લેાક માને છે અર્થાત્ આજ્ઞા મુજમ જીવી અલ્પ સમયમાં ત્રિભુવન પૂજય બની જાય છે.
માટે ભાગ્યશાલીએ ! હું યામાં એ વાત કાતરી રાખેા કે, ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવવામાં જ ધમ છે, મરજી મુજબ જીવવામાં નહિ, માટે કમમાં કમ આજ્ઞાના પ્રેમી તે ખના જ. અને આજ્ઞા મુજબ જીવવાના પુણ્ય પ્રયત્ન આદરી. આજ્ઞા મુજબ જીવાય તેના આનંદ, આજ્ઞા મુજખ ન જીવાય તેનું દુ:ખ અનુભવે. તે રીતે આજ્ઞાના જ પ્રેમી અને વિરાધનાના ડરવાળા બની સાચા આરાધક ભાવને કેળવી અલ્પકાળમાં જ આત્માની સુકિતને પામેા તે જ મૉંગલ ભાવના.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા હા હા હા હા હું શુદ્ધ પ્રરૂપક ગુણ થકી જે જિનવર સમ ભાખ્યા રે
-શ્રી રમેશ આર. સંઘવી-સુરત નહર : - - - - - - - - - ૯
પરમાત્મન શાસનની સ્થાપના અનેક જગત શોકાતુર છે. છનુ વરસને જીવતા ભવ્ય જીવોના કલ્યાણ માટે થયેલી છે. જાગતે ઈતિહાસ એ આચાર્ય રામચંદ્રઆવા શાસનને અવિચલપણે ચલાવવાની સૂરીશ્વરજી છે. જવાબદારી શાસનને વફાદાર એવા મહા " એ મહાપુરૂષના જીવનબાગની સુવાસ પુરૂષ-આચાર્ય ભગવંતની છે. અને જે એવી મહેકી ઉઠી છે કે મારા જેવાઓને મહાપુરૂષે પરમાત્માના શાસનનું મહત્તવને એ ખાખ થઈ ગયેલા બાગ વિના સુનું સમજે છે તે મહાપુરૂષે શાસનને પિતાના સૂનું લાગે છે. વરસમાં પંદરથી વીસ પ્રાણથી પણ અધિકું માને છે. આજે એવા વખત કંઈને કંઈ કામે વંદનાર્થે જવાનું એક શાસન પ્રભાવક-શાસન રક્ષક મહાને થતું. જીવનમાં-જન જગતમાં કે વિશ્વમાં પુરૂષની વાત કરવા માગું છું.
ઉઠતી અનેક સમસ્યાનું સમાધાન કરવા પરમાત્મા મહાવીર સ્વામીની ૭૭ મી માટેનું એ આશ્વાસન ધામ હતું. કંઈ પાટે સ્થાપિત થયેલા હજારેના તારણહાર, પ્રશ્ન ઉઠે એટલે તરત જ એ મહાપુરૂષ સેંકડોના સંયમદાતા. મોક્ષમાર્ગના સાથે પાસે દોડી જવાતું. એક જીવંત લાઈબ્રેરી વાહ, નિસ્પૃહ શિરોમણી, ભારતવર્ષના માને શાસ્ત્રસંગ્રહ માને. શાસ્ત્રમાં હોય અલંકાર જેને જગતના જવાહિર, ગુજરાત તેવું એ બેલતા કે એ બેલે તે જ શાસ્ત્રમાં ધરાના ગૌરવ સમા, જિનશાસનના કેહિનૂર હોય તેવા અનુભવે તે અનેક થયા છે. શુદ્ધ પ્રરૂપણાના અનેરા ગુણથી શોભતા જાણે સાક્ષાત સરસ્વતીને બીજો અવતાર ! એવા આ મહાપુરુષ જેના નામને કદાચ આજે તે અનેકને શંકાના સમાધાને નહિ જણાવું તો વાચકના મનમાંથી એ કરાવનાર અને વાત્સલ્યના વહેણમાં નહાનામ બેલાઈ જશે આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્દ વડનાર સરિતા સૂકાઈ ગઈ છે. અને એ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ! સરિતા સૂકાઈ જતાં આ માછલી કેમ કરીને
આ નામથી કેણ અજાણ હશે? આ જીવી શકશે? પુરૂષના કામથી કેણ અજાણ હશે ? આ એ મહાપુરૂષના સાનિધ્યમાં દરરેજ મહાપુરૂષના શૂરવીર ભર્યા એતિહાસિક જાણે મહોત્સવ સમું વાતાવરણ હતું. દરજીવન ઇતિહાસથી કે ણ અજાણ હશે? રોજની એટલી અવર જવર રહેતી કે જ્યારે માત્ર જૈન જગતમાં જ નહિ પણ જેન- જ્યારે મારે જવાનું થતું ત્યારે ત્યાંથી જેનેતર તમામના હૈયામાં વસેલી આ પાછા નીકળીને આવવાનું મન ન થતું વિભૂતિની વિરહભરી વસમી વિદાયથી જ્યાં રામ ત્યાં અધ્યા એવી કહેવત આ
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
રામે વ્યકિત-વ્યકિતના મનમાં ગુ'જતી કરી હતી. જગલમાં પણ મ ́ગલ સમુ વાતાવરણ સર્જાઈ જતું. ત્યાં એ રામના પડતા પુનિત પગલા જ્યાં થતા ધર્મોના ઢગલા ! કર્યાં કયાંથી એ મહાપુરૂષનું ચૂ‘બકીય આકશું ભલભલી વ્યકિતઓને ખે'ચી લાવતું. એક બાજુ ગામ હાય અને બીજી માજુ શાસ્રને માથે રાખનાર એકલા રામ હાય, છ્તાં પલ્લું નમતું રામની તરફ ! જાણે સાક્ષાત યુધિષ્ઠર જ સમજે ! કૃષ્ણ પાસે યુધિષ્ઠિર અને દુર્યોધન યુદ્ધમાં વિજય મેળવવા કૃષ્ણ પાસે માગણી કરવા છે. 'તેને માગવાનુ કહે છે ત્યારે ધન કૃષ્ણ વિનાના કરોડોના સૈન્યને માગે
'
મેાંમાંથી સરકી પડયા છે ! ખરેખર સમગ્ર શાસ્ત્રોના સાર આમા આવી જાય છે. સમસ્ત જિનવચનના ભાવ આમાં ભરાઈ જાય છે? અરે એમના વ્યાખ્યાના પણ આ જ એ ત્રિપદી અને દ્વિપદી પર જ ચાલ્યા કરે. અને તે પણ બે ચાર અઠે દિવસ સુધી નહિ. આઠ આઠ દાયકા એકધારા આ જ પ્રવચને ! અને આજે પણ સદ્દભાગ્યે હયાત હાત તે આ જ સાંભળવા મળત, એમની જીવનયાત્રા પૂરી થઇ ગઇ છતાં કહેવાની વાત અધૂરી રડી ગઈ ! કારણ કે શાસનની સ્થાપના જ આ સૌંસાર સાગરમાંથી બચવા માટે થઇ છે. અનાદિકાળથી વળગેલ સ`સારમાંથી મુકિત થાય એ જ માક્ષ ! અને છે! જાણે વિજય મેળવવા સંખ્યાતિતમાક્ષ માટેની આરાધના-ક્રિયા-એજ ધ !
આવે.
-
સાવ
સૈનિકા કામ લાગશે! અને યુધિષ્ઠિર માગે છે સૈન્ય વિનાના માત્ર કૃષ્ણને ! અને વિજય કાને વયે એ તા.ખબર છે ને ? આવી હાલત આ મહાપુરૂષની હતી. કૃષ્ણ સમા શાસ્ત્રા-ભગવાનની આજ્ઞાએ જ જાણે એમનુ જીવન હતું.
સીધી સાદી અને સરળ આ વાત સમજવામાં આજે પડિતા પણ ગાથા ખાય છે ત્યારે એવી સાહજીકતાથી રજુ કરનાર આ મહાપુરૂષ સાક્ષની વાટ પકડી લીધી.
7
૩૭૦ :
શાસ્ત્રો પણ ગાઈ વગાડીને કહે છે કે “શુદ્ધ પ્રરૂપક ગુણ થકી જે જિનવર સમ ભાખ્યા હૈ !” પ્રરૂપણા શુધ્ધ કરનાર તે આ પુતાકાળમાં જિનવર તુલ્ય છે. અને આ મહાપુરૂષે સ'સાર–રસિયા જીવાને અનેક શાસ્ત્રોના અર્ક સમી ત્રિપદી આપી દીધી. સંસાર છેાડવા જેવા, સયમ લેવા જેવુ અને મેાક્ષ મેળવવા જેવા” બીજી એક દ્વિપદી આપી “સંસાર ભૂંડા અને મેક્ષ રૂડા” કેવા કેવા વાકયે મહાપુરૂષના
એ મહાપુરૂષે આજથી ૭૮ વરસ પહેલાં સ યમ લીધું. આટલા લાંબા જંગી કાળ સુધી અનેક આત્મા પર ઉપકારની હેલી વરસાવી છે. માત્ર પાતે આરાધના કરીને પેાતાનું કલ્યાણુ જ નથી કરી ગયા, પણ સધના પ્રચાર કરી-ધરૂપ શાસ નની અજોડ રહ્યા અને પ્રભાવના કરી છે.
આરાધના પ્રભાવના અને રક્ષા આ ત્રણેયના સૉંગમ એટલે એ મહાપુરૂષ અનેકવિધ શાસન પ્રભાવના કરનારા અને સતત આરાધક ભાવમાં રહેનાર આ મહાપુરૂષે શાસનરક્ષા દ્વારા અનેકગણુ પુણ્ય ઉપાર્જન કર્યુ છે. [જુએ ટાઇટલ ૩]
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ શ્રેણી-લેખક ૪થો
પર્યાવરણ છવાયા કે જૈન ધર્મ નથી.
- માઈક અંગે પૂ. પં. શ્રી ચંદ્રશેખર વિ. મ. નો
ખલાસે તેમ સમેલનના દેવદ્રવ્ય આદિ ઠરાવો અંગે પણ ખુલાસે જરૂરી.
પૂજા કરવા છતાં અકમ કરવા છતાં અલકી વર્ધમાન સંસ્કૃતિ ધામ બેરિવલી કેન્દ્રના સક્રિય કાર્યકર શ્રી અરવિભાઈ રાશીના ઘરે વાસુપૂજ્ય સ્વામી ગૃહમંદિરની સાલગિરિ નિમિતે ૧૮ અભિષેકના ભવ્ય અનુષ્ઠાનમાં સંસ્કૃતિ ધામના તમામ યુવાનોને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. એ શુંભ દિવસે ગૃહ દેરાસરમાં પૂજા કરવા પધારનાર તમામ માટે એક લકી ડ્રોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું એ શુભ દિવસે લગભગ ૧૦૦૦ થી ૧૨૦૦ પૂજાથીઓ પધાર્યા હતા. - રાત્રે શ્રેયાંસના સ્નાત્ર મંડળે ભવનમાં ભકિતની રમઝટ મચાવી હદયસ્પર્શી વાતાવરણ ખડું કર્યું હતું. ત્યારબાદ લકી ડ્રોના ૧૬ ભાગ્યશાળી વિજેતાઓને ' વિશિષ્ટ ઈનામે પ્રદાન કરવામાં આવ્યા.
| મુક્તિદૂત એકટ ૧૯૯૧ તા. ૧૦-૧૦-૯૧ નાં કૅબીવલીમાં થાણા વિસ્તારના બે હજાર અઠ્ઠમના તપસ્વીઓના પારણા સાથે લકી અઠ્ઠમ કરનારનો ડ્રો કરી તેમને લકી ઈનામ આપવાની જાહેરાત છે. - આ રીતે આ પૂજા અને અઠ્ઠમ કરનારા ૧૨૦૦ અને બે હજાર આરાધકેમાં ૧૬ અને ૨૦-૨૫ જ લકી બાકી બધા અનલકી નીકળ્યા તે આજના આ જમાનાની જ તાશીર ગણાય બાકી પૂજા કરવા અને અદ્મ કરનાર તે લક્કી જ ગણાય. આમ છતાં લકકી અલીને રિવાજ જૈન ધર્મની તાસીર નથી.
- પર્યાવરણ એ જીવદયા કે જૈનધર્મ નથી. તા. ૨૪-૯-૯૧ ના મુંબઈ સમાચારમાં ઝીમ્બામાં ૨૫૦ હાથીઓને ઠાર મારવામાં આવ્યા” એ હેડીંગ નીચે જણાવ્યું છે કે-હાથીઓની વધેલી સંખ્યા પર્યાવરણ સમક્ષ ખતરા રૂપ બનતા આ સંખ્યા ઘટાડવાની સરકારની વિવાદાસ્પદ નીતિના એક ભાગ રૂપે ૨૫૦હાથીઓને ઠાર મારવાની કામગીરી ઝીમ્બામાં તાજેતરમાં વન્ય અધિકારીઓએ પુરી કરી હતી. .
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૨ ૪
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) આ રીતે બીજા એક સમાચાર છાપામાં હતા કે નિકેબારના ટાપુઓમાં ઉંદરને ઉપદ્રવ વધતાં પર્યાવરણને નાશ થતા પર્યાવરણના રક્ષણ માટે ઘુવડના દશ યુગલે તૈયાર કરીને ત્યાં મોકલતાં એક મહિનામાં ઉંદરનો ઘણે નાશ કરીને પર્યાવરણનું રક્ષણ કર્યું હતું.
આ બે સમાચાર વાંચતાં થશે જ કે શું પર્યાવરણ એ જીવદયા કે જૈન ધર્મ છે ? એટલે જીવદયા અને જૈન ધર્મમાં પર્યાવરણ હોઈ શકે પરંતુ પર્યાવરણમાં જીવદયા કે જૈનધર્મ જ છે તે યોગ્ય જણાશે નહિ. સંજય વોરાના લખાણ અંગે ખુલાસા માટે “મુકિત દૂતને ધન્યવાદ.
એકબર ૧૦ ના મુકિત દૂતના અંકમાં ઉપર મુજબ ખુલાસે પૂ.પં. શ્રી ચંદ્રશેખરવિજયજી મ. ના નામથી ખુલસે છપાય છે તેમાં જણાવ્યું છે કે- તા. ૨૬ ઓગસ્ટ ૯૧ ના અભિયાન સાપ્તાહિકમાં પેજ ૧૨ ઉપર સંજય વેરાએ લખ્યું છે કે–ચંદ્રશેખર મહારાજે એક વખત આ લખનાર પાસે એવી કબુલાત કરી હતી કે- પુષ્કળ શારીરિક શ્રમને કારણે મને પણ વ્યાખ્યાન કરવા માટે માઈક વાપરવાનું મન થઈ જાય છે પણ રામચંદ્રસૂરિજી મહારાજને વિચાર આવતાં એ વિચારની વરાળ થઈ જાય છે.'
કેકને ગુણાનુવાદ કરવામાં સંજય વોરાએ મારી બાદ બેઈ કરવાનું કેમ પસંદ કર્યું હશે ? મેં આવી વાત કરી કરી નથી હું આજે પણ અને ભવિષ્યમાં કયારે પણ માઇકમાં બેલનાર નથી કેમકે મને તેનાથી મુનિ જીવનને થનારા ગંભીર નુકશાનની પુરી જાણકારી છે. આથી વધુ લખવું ઉચિત જણાતું નથી. –પં. ચંદ્રશેખરવિજયજી ' આ ખુલાસે વાંચીને ઘણો સંતોષ થયો છે અને પુ. પાદ સિદ્ધાંતમહાઇધિ આ. ભ. શ્રી વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પરિવાર માટે એજ યેગ્ય છે. સ્વ. પૂ. પાદ આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની છાયામાં પણ એજ હતું. અને માઈક વાપરનાર સાથે કઈ વહેવાર રહેતું નથી. તે જ પ્રણાલિકા જળવાઈ રહે તે જરૂરી છે. સંમેલન વાદીઓની એકતા થતાં આ સામે ખતરે ઉભે થયે છે માઈક, લાઈટ, વહીલ ચેર, સંડાસ, બાથ વાપરનારાને સંકટ થયેલ છે તેમાં સાવધાન નહી રહે તે પૂ. પ્રેમ સૂ. મ. ને માર્ગ નાશ પામશે.
મુક્તિ દૂતને પણ સંમેલનમાં દેવદ્રવ્ય, ગુરૂદ્રવ્ય, અને નિત્ય જિનપૂજા અદિ અંગે જે કરા થયા છે તે માટે પૂ. પં. શ્રી ચંદ્રશેખરવિજયજી મ. ને ખુલાસે પ્રગટ થાય તે પૂ. પાદ પ્રેમ સ. મ. ની માન્યતાને આંચ ન આવે અને માઇકની જેમ આ વિષયમાં શંકા હોય તે દૂર થઈ જાય.
શ્રી જિન શાસન જયવંત વતે એજ જરૂરી છે. ૨૦૪૭ આસો સુદ ૧૦ . ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગર,
-જિનેન્દ્ર સૂરિ
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
// સિદ્ધા, સિદ્ધિ મમ
વિસન્તુ ।।
—પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી મેાક્ષરતિવિજયજી મ. સા.
(૩) ગૂંગળામણુ
S
ભૂલ ગયે દુનિયા દિશા
ત
આ કવિતાપ‘કૃિતને તાસ બનાવે એવા એક સંત, ગામ બહાર નદીકિનારે અલખ’ ની ધૂન લગાવીને બેઠા હતા. એક દિવસ એક નવયુવાન એમની પહેાંચ્યા : ' ભ મારે અલખને સાક્ષાત્કાર કરવા છે, કરા ! સંતે કહ્યું : આવજે.' કહ્યાગરો જુવાન અઠવાડિયા પછી પાછા આવ્યા, ફરી એજ જવાબ ઃ સપ્તાહ પછી અવાજે.’
* સપ્તાહ
"
કૃપા
પછી
આમ ને આમ મહિના નીકળી ગયા. પાંચમીવાર પેલે આવ્યા ત્યારે એની ચાલ બદલાઈ ગયેલી, એ ઉતાવળા ઉતાવળેા આવ્યા હતા. હાંફતા હતા. સતે જૂના, જાણીતા જવા. આપવા શરૂ કર્યો, ‘સપ્તા....' પણ પેલાએ પૂરા ન થવા દીધેા. અધીર બનીને એ વચ્ચે જ ખાલી ઊઠયા પણ આજે કેમ નહી? હવે વધુ પ્રતીક્ષા થઈ શકે એમ નથી. જલદી કરા પ્રભુ!! જલદી કરી.’
સ'તે સ્મિત કર્યુ.. ખસ વત્સ! ખસ. આ દિવસની જ હું રાહ જોતા હતા, ચાલ હવે મારી સાથે.' એમ કહીને સત એને નદીની નજદીક લઇ ગયા. પેલાને આગળ કર્યાં. પેાતે પણ નદીમાં ઉતર્યા. ગાઢણુસમણાં
અને કેડસમાણાં પાણી વટાવ્યાં પછી ગળા સુધી પાણી આવ્યું. સંતે આદેશ કર્યાં :
6
વત્સ ! હજુ આગળ વધા !? પેલા આગળ ગયેા. સંત પાછળ રહ્યા. જેવું પેલાનુ' માથું પાણીમાં ડુબ્યુ કે તરત જ સંતે પેાતાના વજનદાર હાથ પેલાના માથા પર દાખી દીધા. એકાદ બે મિનીટ તેા પેલે સ્થિર રહ્યો. પણ પછી તેા એણે હતુ. એટલું બધું ય જોર એકઠું કરીને સ‘તનેા હાથ ફગાવી દીધેા. માંથું એકદમ બહાર કાઢ્યું. સ્વસ્થ થયા એટલે કઇક રોષ અને કંઇક તિરસ્કાર વરસાવતી નજરે એણે ‘ગુરુજી સામે જોયુ.
સંત ા મીઠું મીઠુ` હસતા હતા. વાત્સલ્યની નીતરતા હાથે એમણે યુવકના× માથે સ્પ કર્યો અને કહ્યું શાન્ત થા! વત્સ! મહત્ત્વના મુદ્દો તા હવે કહેવાના છે. સપ્તાહનું રહસ્ય પણ અહી જ પ્રગટ કરવુ છે. જો, સાંભળ., ચાર સપ્તાહ સુધી તે રાહ જોઇ. એણે ખતાવી આપ્યુ. કે ત્યાં સુધી તારી અલખની લગની સાવ પાતળી હતી. આજે એ પુષ્ટ બની. કેમ કે તેં કહ્યું કે હવે ધીરજ ધરી શકાય એમ નથી? પેલા જુવાન તે એકદમ . ઠંડા થઈ ગયા આગળની વાત સાંભળવા એ વધુ આતુર બન્યા. સ'ત ખેલતા જતા હતા # છતાં એ અધીરતા / તાલાવેલીનું અસલ સ્વરૂપ તેને પ્રેકિટકલી સમજાવવું
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૩૭૪ :.
? શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
હતું એટલે તને અહી લઈ આવ્યા પ્રાગ હય, વિખરાઈ જતી હોય તો તેમાં એક પૂરે થયે. હવે એમાંથી તારવેલાં તારણે માત્ર કારણ રેગિસ્તાનનાં સરોવર જેવાં - તને જણાવું. પાણીમાં તારું મસ્તક જ્યારે સંસારનાં સુખે જ છે. મેં દબાવ્યું ત્યારે તને શાના વિચારો
ટુંકમાં વત્સ! એટલું સમજી લે કે, ” આવેલા ? ઘરના? ના પરિવારના ? ના. હવા વિના તે જેવી ગૂંગળામણ અનુપૈસાના ? ના. ના. ના. તને હવા અને ભવી, એવી જ્યારે તું “અલ્લેખ” વિના અનુમાત્ર હવાના જ વિચારો આવેલા. ભવીશ. તે દિવસે નહીં નહીં, તે પળે જ હવા જોઈતી હતી. પણ એ વિના ચાલ્યું તેને અલખને, સાક્ષાત્કાર થઈ જશે.” ત્યાં સુધી તેં ચલાવ્યું. અને એક પળ
- સંતવાણીએ યુવાનને ભારે આનંદિત એવી આવી કે તારા રે મમ હાવ-હવાને
કરી મૂકે ! .
કી. પોકાર પાડવા લાગ્યા. આંખ સામે પણ
| હું પણ આનંદિત થઈ ગયે, સંતહવા હતી. દિલ-દિમાગમાં પણ હવા જ છવાયેલી હતી. તારું સમગ્ર અસ્તિત્વ જ વાણી સાંભળીને ! જાણે “હવા-મય” થઈ ગયેલું. ખરું ને? . મને થયું: મહાપાધ્યાય માનવિજયજીઅને એટલે જ છેલ્લે તે તમામ તાકાતથી એ આવી જ કેક ગુંગળામણ જરૂર અનુમારો હાથ દૂર ફગાવી દીધું. અને માથું ભવી હશે. એટલે જ તેઓએ મુકતમને એકદમ બહાર કાઢયું. બસ વસી ગીત ગાયું છે: *
જે પળે તારા રોમેરોમમાંથી અલખ નામ સુણતાં મન ઉલસે, -અલખને પુકાર ઊઠવા લાગે. અલખ જ * * * વેચન વિકસિત હોય.
જ્યારે જીવન બની જાય. બધા જ વિના માંચિત હુએ દેહડી, ચાલશે પણ “અલખ” વિના નહી જ
જાણે મીલિયે સેય. ચાલે” એવું તારી નસેનસમાં વ્યામી જાય '' નામ જપે આવી મીલે. ' એ પળે તને અલખને સાક્ષાત્કાર થયે જ . મન ભીતર ભગવાન. સમજજે! બાકી જયાં સુધી તું અલખ . . તરસ માટે, હવા માટે બન્યું તેમ, તલપાપડ . કહે છે કે કેક ધનપતિએ એકાન્તમાં નહીં બને ત્યાં સુધી સંસારમાં સુખે રૂપ એક વિશાળ તીજોરી બનાવેલી. મટ્ટા હેલ કે રૂપિયાના માધ્યમે તને દબાવી રાખશે. જેવી એ તીજોરીમાં એ અવારનવાર આવતે અલખ વિના ચાલશે ત્યાં સુધી એ દબાણ અને ધનદોલતને ગણત, તદ્દન એકલો. પણ તને અકારું નહિ લાગે. કદાચપ્યારું ગણીગણીને એ ખુશ થતો. ' લાગશે. તું અલખને ભૂલી જશે. અલખની એક દિવસ ક્રમ પ્રમાણે એ અંદર : ઝંખના જે જાગતી ન હોય, તીવ્ર ન બનતી પ્રવેશ્યા. દરવાજો બંધ કર્યો, પણ એક
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૫-૧૦-૯૧: વર્ષ-૪ અંક-૧૧ :
ક
# ૩૭૫
જીવલેણ ભૂલ થઈ ગઈ. દરવાજાના લેકની બરાબર એજ વખતે એક નવયૌવના ચાવી બહાર જ રહી ગઈ. પિોલાદનો મજ- બહાવરી બનીને ત્યાં ધસી આવી. બાદબૂત દરવાજે કે ઈપણ રીતે ખુલે એમ જ શાહની કીમતી જાજમ, લશ્કરી છાવણી. હતે. અને એની બૂમે સાંભળી શકે, તરફ જતા એના રસ્તામાં આવતી હતી. બહારથી દ્વાર ખેલી શકે એવું કે ઈ માણસ, પણ એને એ જાજમ કે જાજમ પર બિરાજએ નિર્જન સ્થળે હતું નહી અંદર ને માન બાદશાહ કશાયનું ભાન ન હતું. અંદર એણે વ્યર્થ બૂમો પાડયા કરી. એ સેનેરી જાજમ પર ધૂળ-ખરડાયેલા પગલા અત્યન્ત તૃષાતુર બન્યો.,
પાડીને એ સૈન્યના-સૈનિકના તંબૂઓ ભણી સાતેક કલાક પછી એ મૃત્યુ પામ્યો. દેડી ગઈ.. બે દિવસ પછી. પિોલિસે મૃતદેહનો કબજે ત્રાંસી નજરે બાદશાહે પેલી યુવતીને લીધે, ત્યારે બાજુમાં પડેલી ચિઠ્ઠી પિોલિસે જઈ લીધી. અંદ૨ ને અંદર એ સમસમી ઉપાડી. ચિઠ્ઠીમાં મરહુમે લખ્યું હતું ઊયે પણ એણે નમાઝ પઢવાનો દંભ
અત્યારે મને જે કઈ એક પવાલું ચાલુ રાખ્યા. નમાઝ પૂરી થઈ ન થઈ ત્યાં પાણી પાશે તે એને હું મારી તમામ બાદશાહ તાડુકઃ “કયાં ગઈ પેલી યુવતી? સંપત્તિ આપી દઈશ !”
અબીહાલ હાજર કરે એને ' પોલિસની આંખોમાં પાણી આવી ગયાં. છાવણીમાં ચહલપહલ મચી ગઈ. પાણી વિના એ કેવો તરફડ હશે. એને તત્કાળ પેલીને ત્યાં હાજર કરવામાં આવી. કેવી તરસ લાગી હશે ? ' , " યુવતીના ચહેરા પર વિસ્મય અને ભય
- સંતાકુકડી રમી રહ્યા છે અંગાર વરસાવતી ઉતાવળ
- આંખે બાદશાહે તેની સામે જોયું “નાસમજે [પ્રિયતમા. પ્રિયતમને પામવા એ કેવી ઔરત ! શું તું નથી જાણતી કે બાદ આતુર હોય છે...].
શાહની જાજમનું અપમાન, એ બાદશાહનું લાંબી મજલ કાપીને બાદશાહ અને અપમાન છે, શું તું નથી જાણતી કે બાદ એનું સૈન્ય નગર બહાર ઊતર્યું હતું. શાહના અપમાનને અંજામ કેવો આવે?” બીજે દિવસે વિજયી બાદશાહનું દબદબા ચકર યુવતીએ પળવારમાં પરિસ્થિભર્યું સ્વાગત થનાર હતું. નમાઝ પઢવાને તિને તાગ કાઢી લીધે. હસીને એણે કહ્યું: સમય થયો. બાદશાહી તંબૂની બહાર ખુલ્લા પરવરદિગાર ! આપના રીન્યના એક અદના આસમાનની નીચે સોનેરી જાજમ બિછા- સૈનિકને—મારા પ્રિયતમને–પામવા માટે મેં વવામાં આવી. બાદશાહ સલામત એના દોટ મૂકેલી. હું તે મારા ખવિન્દના પર બિરાજમાન થયા. નમાજ શરૂ થઈ. વિચારોમાં ખોવાયેલી હતી. એટલે હું વાતાવરણ નિસ્તબ્ધ બન્યું. આ સાનભાન ભૂલી ગઈ હતી. મને સૂઝ-બૂઝ
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૬ :
.
.: શ્રી જૈન શાસન [અઠવાડિક
નહોતી રહી. મને ખુદની જ ખબર નહોતી કહ્યું “હું અહીં તમારી પાસે જ છું કંઈ રહી ત્યાં આપની ખબર કયાંથી રહે ? પણ કામ હોય તે કહો.” પેલાએ ફરીથી, નીચી નજરે એ બોલી જતી હતી, “બે- માંડ માંડ, શબ્દ કહ્યા માટે દીકરો મગન અદબી માફ કરજે જહાંપનાહ ! પણ, કયાં છે ?? મગન તરત જ પિતાજીની નજીક આપ તે ખુદાને ધ્યાનમાં લીન હતા, આવ્યાઃ “બાપાજી, આપની જે કંઈ પણ . આપને શી રીતે ખબર પડી કે હું બાજુ- ઈચ્છા હોય તે કહે. અમે પૂર્ણ કરીશું. માંથી જાજમ બગાડીને ચાલી ગઈ..” મનમાં ને મનમાં મુંઝાશે નહિ.”
આમ કહીને યુવતીએ તે મૌન ધારણ , બેલવા પ્રયાસ શરૂ કર્યો. સહુને કર્યું, પણ બાદશાહનું અંતઃકરણ પુકારી થયું કે તેઓ તેમની અંતિમ ઈચ્છા કહી ઊઠયું: “રે! નાવિન્દ–એક માટીપગા રહ્યા છે. પણ એ તે બીજું જ બોલ્યા માનવી–પાછળ આ ઔરત બધું જ ભુલી “બાકીના બે દીકરા ગમન ને ચમન કયાં જઈ શકે છે. અને ખુરા–સુષ્ટિના સર્જનહાર કયાં છે?” તરત જ બંનેય આગળ આવ્યા પાછળ હું એક નાચીઝ ચાદરને પણ ન “આપની આજ્ઞા શિરોમાન્ય છે. જે કહેવું ભુલી શકો!'
હોય તે કહો.” પાગલપત
વૃધના ચહેરા પર ચિંતાની રેખાઓ " (લોભી. લક્ષમી પાછળ એ કે પાગલ ઉપસી આવી વ્યાકુળ સ્વરે એણે ફરી પૂછયું હેય છે.)
મારી બે દીકરીઓ કયાં ?” પનીએ કહ્યું: - એક વૃદ્ધ દુકાનદાર ઉમરણશય્યા પર “બધા અહી જ છે. હવે બધાની ફિકર સૂતેલો હતો. એની આસપાસ સ્વજને છોડી દો. થોડીવાર શાંતિથી સૂઈ જાઓ.’ વીંટળાઈ વળ્યા હતા. એવામાં દર્દીએ સૂઈ જવાને બદલે વૃધ્ધ સફાળા બેઠાઆંખે બેલી. આજુબાજુ જોયું. કશું સ્પષ્ટ થઈ ગયા અને એકલા બેલી ઉઠયાઃ “આને ન થયું. ધીમા અવાજે એણે પૂછ્યું. “મારી શું અર્થ? બધા જ અહીંયા બેઠા છો તે પત્ની કયાં છે?”
બાજુમાં જ બેઠેલી પત્નીએ તરત જ
વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક ) * વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦/- આજીવન રૂા. ૪૦૦/છે, લખે શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય - ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર , શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરમશાસન પ્રભાવક સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ સ્વ. આચાર્યદેવ - શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાને
સ્મરણાંજલિ ( રાગ–બાલુડે નિસ્નેહી થઈ ગયે રે.... ) શાસન શિરતાજ સ્વર્ગમાં જતાં રે, દિલમાં દુખડાં અપાર, રામચન્દ્રસૂરિજી યાદ આવતા, નયને આંસુડાની ધાર શાસનદિપક બુઝાયે..મારા હૈયાને હાર કરમા .........એ ટેક સહને મૂકીને એકલા રે, ચાલ્યા મુક્તિને દ્વાર, નોંધારો બન્યા આજ આપણે, કેને લેશું આધાર-શાસનદિપક ૧ વીર પ્રભુ શાસન સ્થાપીને રે, ધૂર સેપે ગણધરય, પાટપરંપરા ચલાવતી, શાસન કેરા સૂરિરાય શાસનદિપક ૨ સીતેરમી પાટે આવીયા રે, રામચંદ્રસૂરિજ, અજોડ સુકાની શાસન તણા, ફરક્ય શાસન વ્રજરાજ શાસનદિપક ૩ જન્મ દહેવાણ વતન પાદરા રે, છોટા-સમરતના નt, ત્રિભુવન નામ પુણ્યતનું દાદી રતનબાના ચંદશાસનદિપક ૪ ધર્મ સંસ્કાર સિંચે દાદીમા રે, ચકેર મતિ રૂડું નૂર, ગુરૂ દાન-પ્રેમે પારખીયા, ભાવિ શાસન કેહીનૂર.શાસનદીપક ૫ વૈરાગ્ય પામી સંયમ સાધતા રે, ગંધાર તીર્થ મઝાર, “રામવિજયજી” નામથી, ગુરૂ પ્રેમની પટ્ટધારશાસનદિપક ૬ દેવ-ગુરુ આપણા દિલ ધારતા રે, શુદ્ધ પાળે પંચાચાર, જ્ઞાન-ક્રિયા-સ્વાધ્યાયમાં, બન્યા એ એકાકાર..શાસનદિપક ૭ સંયમ સાધન-દેશના દેખી, કમલસુરિ ગુરુ બોલે, “થાશે પ્રભાવક-વાચસ્પતિ, અવર ન આવે તસ તેલશાસનદિપક ૮ સિધ્ધાંતનિષ્ઠ, શુધ્ધ પ્રરૂપક , સમર્થ ગીતાર્થ ન્યારા, કે અજેઠ દીક્ષાના દાનેશ્વરી, શાસન કેરા વફાદારા.શાસનદિપક ૯ શાસ્ત્ર વિમુખ ધર્મ કાર્યમાં રે, કરે નહી સહી સિકકા, ધર્મરક્ષાને પ્રભાવના, ગુરુ વિના દિસે ફિકકા...શાસનદિપક ૧૦
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭૮ :
:
:
: ----
' '
: શ્રી જૈન શ સન (અઠવાડિક) સત્યના રક્ષકે શૂરવીરની સંદા સેટી થાતી,
જીવનની પરવા કરે નહી, નહીં દુબળ તસ છાતી.. શાસન દિપક ૧૧ ' ચારિત્ર સાધના રૂડી કરે, અગણ્યા એંશી વર્ષ, સાદાઈ ઘો જીવન ધરી, શાસન રખેપ કર્યું* હર્ષ...શાસનદિપક ૧૨ જબ તુમ આયે જગતને, જગ હસે તુમ રેય, કરણી સી કર ચલ.ગયે, તુમ હસે જગ રોય..શાસનદિપક ૧૩ અસહ્ય વ્યાધિ વેદતાં રે, રાખી સમતા અપા૨, ચિકિત્સક ગુરુને જોઈને, બેલે ધન્ય છે અણગાર...શાસનદિપક ૧૪ અંતિમ ચોમાસુ સાબરમતીમાં રે, પુખરાજ આરાધના ભવન,
સ્વાશ્ય ચિંતાતુર થઈ જતાં, ઘરે અરિહંતનુ ધ્યાન....શાસનદિપક ૧૫ - ઉપચાર કાજે ગુરુને લાવીયા રે, પાલડી બકુભાઈ આવાસ, સુડતાલીસના અષાડ વદી ચૌદશે, સૂરીશ્વર સિધાવ્યા સ્વર્ગવાસ
શાસનદિપક ૧૬ શાસન દિપક બુઝાઈ જાવતાં રે, સંઘ થયે નિરાધાર, મહદયસુરિ આદિ શિવેને સથવારો છીનવાય..શાસનદિપક ૧૭ અંતિમ યાત્રામાં મીંજનને, મહેરામણ ઉભરાય, વિરહ વ્યથા સહુના મુખ પર, વસમી લાગે વિદાય..શાસનદિપક ૮. નવ શિખરની દેદીપ્ય પાલખીમાં, ગુરૂને નશ્વર દેહ શેભે, જય જય નંદા-વાજતે ગાજતે, પાલખી સાબરમતી થેલે...શાસનદિપક ૧૯ ચંદન ચિતા પર બબે ગુરુ દેહડી, નીરખી રડે નર-નાર, ધૂપ સળી જેમ જીવીને, સફળ કર્યો અવતાર...શાસનદિપક ૨૦ વર્તમાને શિર શાસનમાં, ગુરુ કેસ ગણાય, તો ' નહીં મળે આવા ગુરુવર, ઉપકારી" ના ભૂલાય..શાસનદિપક. ૨૧ રાજનગરના સહ ધમી રે. અંતર વેદના થાય,
સમરણ અંજલિ અર્પતી, “રસિક સુત” ગુણ ગાયશાસનદિપક ૨૨ (લક્ષમીવર્ધક ઉપાશ્રય તા. ૨૪–૮–૯૧) ( રચયિતા : મહેન્દ્ર રસીકલાલ શાહ
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
:
કદ ઘHA માંડ્યા છે.
હાસિક ન થ
ઈ શed veતોdu કોક કોકો, કલાકાર કરનારી કામગીરી
નિષ્કલંક ચારિત્ર ચિંતામણિ પરમ કરુણાનિધાન, નિંદક હિતચિંતક, સર્વ હિત ચેતના–ધારક વિશ્વવ્યાપિ સિદ્ધાંત પ્રરૂપક પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના શાસન આરાધક પ્રભાવક રક્ષક દીર્ઘ સંયમ જીવનના અનુમોદનાથે–
મહોત્સવોની મધ્ય પરંપરા (૪).
અમદાવાદ-શાહપુર દરવાજાને ખાંચે અટેત્તરી સ્નાત્ર, સિદ્ધચક મહાપૂજન, પૂ. મુનિરાજ શ્રી દેવચંદ્રવિજયજી મ. ની ભકતામર પૂજન, મહાપૂજા, સમસ્ત નવસારી નિશ્રામાં વીશ સ્થાનક પૂજન સાધર્મિક સંઘનું સ્વામિવાત્સલ તથા ભવ્ય ૧૦૮ વાત્સલ્ય સહ પંચાહિકા મહોત્સવ ભાદંરવા છોડની ઉજમણું એકવીશ રંગોળી વિ. વઢ ૨ થી ૬ સુધી.
, પંચદશાન્તિકા મહોત્સવ ઉજવાયે. - અમદાવાદ-ગીરધરનગર પ. પૂ. આ. પાટણ-શેઠશ્રી નગીનદાસ પૌષધશાળા ભ. શ્રી વિજય પ્રદ્યોતનસૂરીશ્વરજી મ. તથા અત્રે પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય વિબુધપ. પૂ. પં. શ્રી વજનવિજયજી ગણિવર પ્રભસૂરીશ્વરજી મ. આદિ પૂ. મુ. શ્રી પૂર્ણાઆદિની નિશ્રામાં અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર, શાંતિ- નદવિજયજી મ. આદિ પુ. મુ. શ્રી નયધ્વજ સ્નાત્ર, બે સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન, ભક્તામર"
વિજયજી મ. આદિ પૂ. મું. શ્રી સોમપ્રભા
વિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં ભાદરવા પૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન, ૪૫ આગમ
| વદ ૧૦ થી આસો સુદ ૩ સુધી અર્ટોત્તરી ૪૫ પૂજ, નવાણું અભિષેક પૂ આદિ
આ સ્નાત્ર, સિદ્ધચક્રપૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ તપસ્યા ઉદ્યા પન ૨૧ છોડ તથા સાધર્મિક
પૂજન, નવાણુ અભિષેક પૂજ, મહાપૂજા વાત્સલ્ય વિ. ૨૪ દિવસની ભવ્ય મહોત્સવ આદિ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ ઉજવાયો. ભાદરવા સુદ ૮ થી ભાદરવા વદ ૧૪ સુધી . મુંબઈ-વિકોલી - હજારીબાગ – પૂ. . ભવ્ય રીતે ઉજવાયે.
મુનિરાજશ્રી પૂ. મુ. શ્રી કુલશીલવિજયજી - નવસારી-રમણલાલ છગનલાલ આર. મ. પૂ. મુ. શ્રી હર્ષશીલ વિ.મ.ની નિશ્રામાં ધના ભવન ટ્રસ્ટ તથા આરાધક સમિતિ ભાદરવા વદ ૬ થી ૦)) સુધી શાંતિસ્નાત્ર, તરફથી પૂ. મુનિરાજ શ્રી મેહ્મરતિવિજયજી સિદ્ધચક્રપૂજન, ઋષિમંડલ પુજન શ્રી ૧૦૮ મ, પૂ. મુ. શ્રી તત્ત્વદર્શનવિજયજી મ. ની પાર્શ્વનાથ પૂજન આદિ નવાહિકા મહોત્સવ નિશ્રામાં ભાદરવા વદ થી આસો સુદ ૫ ભવ્ય રીતે ઉજવાયે.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮૦ : "
જૈન શાસન (અઠવાડિક)
- વાપી–પૂ. મુનિરાજ શ્રી શ્રેયાંસપ્રભ- સિદ્ધચક્ર પૂજન, ઋષિમંઠળ પૂજન આદિ વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં ભાદરવા વદ ૩૦ પંચાહિક મહોત્સવ ઉજવાયો. થી આ સુદ ૧૫ સુધી બૃહદઅષ્ટોત્તરી અમદાવાદ-લક્ષમી વધક સંઘસ્નાત્ર, લઘુ શાંતિસ્નાત્ર, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પાલડી-પૂ. મુનિરાજશ્રી બધિરત્નવિજયજી અભિષેકપૂજન, અહંદ અભિષેક પૂજન, ૯ મ. આદિની નિશ્રામાં ભાદરવા વદ ૬ થી અભિષેક મહાપૂજા, ૯૬ જિનમહાપૂજન તથા વદ ૧૪ સુધી લઘુશાંતિસ્નાત્ર આદિ અઠ્ઠાઈ મહાપૂજન, ૧૧ છેડનું ઉજમણું, ૭ રંગોળી, મહત્સવ ઉજવાયે. આઠે દિવસ પૂ. સ્વ. આદિ ૨૧ દિવસ ભવ્ય મહોત્સવ ઉજવાયે. આચાર્યદેવશ્રીના ગુણાનુવાદના પ્રવચને
વાંકલી (રાજ.)-પૂ. મુનિરાજ શ્રી જુદા જુદા સ્થળેથી પધરાવી પૂજ્ય આચાર્યમહિલાણુવિજયજી મ.' આદિની નિશ્રામાં દેવાદિના ગોઠવાયા હતા. પુશ્રીજી તથા પૂ. પં. શ્રી પુંડરીક વિ.મ. ન. ભાવનગર-રૂપાણે જેને દેરાસરે પૂ. સંયમ જીવનની અનુમોદનાદિ અને ૧૦૮ સા. શ્રી ચંદ્રાનના શ્રીજી મ. ની નિશ્રામાં પાર્શ્વનાથ પૂજન આદિ ભાદરવા વદ ૪ થી ભાદરવા સુદ ૧૩ થી વદ ૬ વીશ સ્થાનક આ સુદ ૧ સુધી પંચાહિકા મહોત્સવ પૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન, નવાણું બાદ સાધર્મિક વાત્સલ્ય થયું. ' અભિષેક પૂજન આદિ નવાન્ડિકા મહોત્સવ
અમદાવાદ–સલાડ-પૂ, મુનિરાજ ઉજવાય પૂ. ૫. શ્રી સિદ્ધસેન વિ. મ, શ્રી ચરણપ્રવિજયજી મ. ની નિશ્રામાં પૂ. પૂ. પં. શ્રી પુ૫ચંદ્ર વિ. મ. આદિ મુનિશ્રી તથા પૂ. આ. વિજય ભુવનસૂરી- રાજે પધાર્યા શ્વરજી મ, પૂ. પં. શ્રી પુંડરીકવિજયજી મ. ' ખંભાત-તપગ૨૭ અમર જેન શાળાપૂ. મુ. શ્રી નયરત્ન વિ. મ., પૂ. મુ. શ્રી પૂ. મુનિરાજ શ્રી હિતપ્રજ્ઞવિજયજી મ. વિશ્વરન વિ. મ.ના સંયમ જીવનની તથા આદિની નિશ્રામાં ભાદરવા વદ ૭ થી આસો પૂ. બાપજી મ. ની સ્વગતિથી નિમિતે સુદ ૪ સુધી શાંતિસ્નાત્ર, સિદ્ધચક્ર પૂજન, ભાદરવા વદ ૧૪ થી આસો સુદ ૩, ૧૦૮ સાધર્મિક વાત્સલ્ય વિ. નવાન્ડિકા મહત્સવ પાર્શ્વનાથ પૂજન આદિ પંચાહિકા મહોત્સવ ભવ્ય રીતે ઉજવાયો. ઉજવા. '
પિંડવાડા-પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેરાયચુર (કર્ણાટક)-પૂ. આ. દેવ શ્રી દ્રસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં ભાદરવા સુદ વિજય વારિષેણસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં ૭ થી સુદ ૧૪ સુધી શાંતિનાત્ર સિદ્ધચક્ર જૂ ની તથ૮ જૂ - જ હસવું પૂજન વિ. પૂ શ્રીજી તથા પૂ. મુ. શ્રી વિશ્વમ. ના સંયમ જીવન તેમજ પૂ. આ. ની રત્ન વિ. મ., પૂ. સા. શ્રી પ્રસનરેખાશ્રીજી ઓળી આદિ નિમિતે ભાદરવા વદ ૨ થી મ. ના સંયમ જીવન અનુમોદનાથે સારી ૬ સુધી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ પૂજન,રીતે ઉજવાયા.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૨-૧૦-૯૧ : વર્ષ-૪ અંક-૧૧ :
* ૩૮૧
( અનુ. પાન ૩૭૦ નું ચાલુ) એ મહાપુરૂષની નિસ્પૃહતા પણ કેવી
અનેક વિનો આવ્યા, અનેક કેસેટીઓ ગજબની ? તે બુદ્ધિમતામાં કેણ તેલ આવી ગઈ, આફત અને આક્ષેપ એ આ આવી શકે? દીર્ઘ દૃષ્ટિપણું તે તેઓનું મહાપુરૂષનો પીછો છોડ નથી, જયારે જ ! અને સરળતા-નિખાલસતા માટે ધર્મઆ મહાપુરૂષે વિને, આફત આક્ષેપથી રાજા યુધિષ્ઠિર પણ ટુકા ગણાય! વાત્સમુંઝાયા વિના ગજરાજની ચાલે ચાલતા ત્ય અને કરૂણા બુધિ જોતા લાગે કે આ રહીને શાસનને અખંડિત-અણિશુદ્ધ રાખ્યું છે કેઈ તીર્થકરને જ હશે ! જીવમાત્રના છે. કયારેય જરાપણ શાસ્ત્રને કારણે મૂકીને કલ્યાણની ભાવનાથી નીતરતા મહાપુરૂષ જાતની વાહ વાહ માં લપેટાયા નથી. લોકે પિતાના વિરોધીઓનું પણ એટલું જ તેમને કહેતાઃ જે જીદ છોડીને સમજી જાય, કલ્યાણ વાંછતાં ! આ મહાપુરૂષના ગુણતે તપાગચ્છનો તાજ તેમના શિરે આવે ! સાગરરૂપી સમુદ્રને માપવા મારી બુદિધની ત્યારે આ મહાપુરૂષ કહેતા મારે એવા કુટપટ્ટી ઘણી જ ટૂંકી છે. નાહક આ મહાટેળાના તાજ નથી જોઈતા, ભગવાનની પુરૂષને અન્યાય ન થઈ જાય, માટે વધુ આજ્ઞાને મૂકીને માટે નથી થવું મહાન એવા તે શું લખું? પણ એક મહાપુરૂષે આજથી હતા એઓશ્રીના સતત અરમાન ?
વરસો પૂર્વે લખ્યું હતું કે, આ કેહીનૂરની મને ઘણી વખત અનેક પુણ્યશાળી : કિંમત આંકવા સાચા ઝવેરી બનવું પડશે! વ્યકિતઓ નજરમાં આવે ત્યારે એ મહા- નહિતર ક્યાંય અન્યાય કરી બેસશે અને તા. પુરૂષના પુણ્ય જોડે તુલના કરવાનું મન ૧૫–૮–૯૧ ના ગુજરાત સમાચારમાં અશ્વિન થતું ! પરંતુ અનેક પુણ્યના સ્વામીમાંથી રાવળે પણ પૂજ્યશ્રીની કુંડળીને અભ્યાસ કોઈને ય હું એ મહાપુરૂષની શુદ્ધ પુણ્યા કરતાં લખેલ કે આ તીર્થકર જેવા ગ્રહો નુબંધી પુણ્યાઈને તુલનામાં ગોઠવી શકતે
ધરાવતી કુંડળીના સર્જકને સાચા અર્થમાં નહિ. કારણ કે આ મહાપુરૂષે આરાધના અને પ્રભાવના દ્વારા તો અઢળક પુણ્ય છે
ઘણું એાછા લેકે સમજી શકશે! સંતોષ ઉપજયું જ હતું. પણ રક્ષા દ્વારા ઉપ- છે મને કે, ઓછા એવા લોકમાં મારૂં જેલ પુણ્યની તેલ કે ટકી શકતું નહિ. છેલ્લે પણ સ્થાન તે છે! જામનગર કુંવરબાઈ વે. મૂ. જૈન ધર્મશાળામાં અતિથિભવન વિસ્તાર
બિલ્ડીંગના ઉદઘાટન પ્રસંગે માગશર સુદ ૯ થી વદ ૧ સુધી પૂજને શાંતિસ્નાત્ર વિ. મોટા ભવ્ય કાર્યક્રમ સાધર્મિક ભકિત રાખેલ છે. આ પ્રસંગે કાર્યક્રમ તથા સાધર્મિક ભકિતના નકરા માટે
– સંપર્ક સાધો – ન્યુ જેલ રોડ, જામનગર,
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે
;
પ ર મ લ
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
5 3 સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા છે . ધમને આઘે મૂકીને ધર્મ માં પણ જે જીવ પોતાનું વ્યકિતત્વ કેળવે છે તે તે ] કે “અસ્પૃશ્ય’ જેવા છે. છે. તે સાધુએ ઘર-બારાદિ સઘળી સંસારની સામગ્રી છોડી છે તે તે સાધુ તમારા ઘર- 9
મ'ડાવવા ઇરછે કે ઘર-બારાદિ છોડાવવા ઇચ્છે ? / કે ખોટી રીતે જીવવાની સરકાર-મોજ મઝા માટે અને પાપ કરીને જીવવું તે- (
ભૂંડા છે. પૈસો “પરિગ્રહ’ છે માટે પાપ છે. પૈસાનો ભાગ ‘અવિરતિ છે માટે પાપ છે. ] પૈસાનો સ'ગ્રહ ‘લાભ” છે માટે પાપ છે અને પૈસાનો સાતક્ષેત્રમાં તથા અનુકંપામાં છે ઉપયોગ તે જ ધર્મ છે. ખી જા જીવોને પીડા આપનાર કદિ પીડારહિત પદને-શાશ્વતપદને પામે નહિ. છે દુનિયાના સઘળાં ય સંક૯૫-વિક૯પથી પર થઈ આત્મભાવમાં રમવું તેનું નામ
સામાયિક. | આમાની શુદ્ધિ કરવા માટે આવશ્યક જરૂરી છે.
ધૂમને જેમ તેમ પતાવવાનો માનીને ધર્મ કરવો તે પણ ધમની આશાતના છે.
મોહને જે જીવ પોતાના શત્રુ માને તે જીવ જ ભગવાનને ભગવાન માને. ૦ મેહનું પોષણ કરનારા જીવ ભગવાનના ભગત નથી. મેહનું શોષણ કરનારો જીવ તે ભગવાનને ભગત છે.
૦ પાતાના મઢે પોતાના ધર્મની લાકે આગળ પ્રશંસા કરવી તે પણ માટે દોષ છે. તે 0 ૦ સાધમિકને સુખી કરવા માટે નહિ પણ ધર્મ માં સ્થિર કરવા સાધર્મિક ભકિત છે 0 કરવાની છે. ථුපපපපපපපංපපපපපපපපපපපපපපර්ය જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) | શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી ત:ત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફેન : ૨૪૫૪ ૬
අප පුරපපපපපපපපපපප
| ૦
૦
GO
૦
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
भूरि
===
#
૧-૧-૧)
नमो चउविसाए तित्थयराणं उस भाई-महावीर पज्जव सापाणं સ્થાપના અને ઉપરાન્ત રા તથા ફારને
du ચાસણ
અઠવાડક
સવિ જીવ કરૂં
શાસન રસી.
વર્ષ
૪
धभ्मो चिंतामणी रभ्मो, चिंतिअत्थाण दायगो । निम्मलो केवलालोअ-लच्छिविच्छि डिकार ओ ।। ધમ' એ ચિ'તામણિ રત્ની જેમ મનેાહર છે.. કારણ કે ચિંતામણી રત્ન જેમ આ લેાકના ચિ’તિંત અર્થાને આપે છે તેમ ધર્મ ઉભય લેાકના ચિતિત અથ આપવાની સાથે આત્માને લઘુકમી બનાવે છે. ચિંતામણિની જેમ ધમ અત્યંત નિર્માલ છે અને તે નિમ ળતાના યેાગે કેવલજ્ઞાન રૂપ જે પ્રકાશ તે રૂપ જે લક્ષ્મી તેના વિસ્તારને કરનાર છે.
એક
1
વર
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન
દેશમાં રૂા.૪૦૦
દેશમાં રૂા.૪૦
શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ
FOREIGN AIR.5000
FOREIGN AIR. 300
જામનગર
39 SEA.1500
.. SEA. 150
(સૌરાષ્ટ્ર) INDIA-PIN-361005
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
रागादिक्लेशगणनादनन्तदुःखप्रदाद्विमोचयति ।
यः सदुपदेश दानादुपकारी कोऽपरस्तस्मा ।। અનન્ત દુખોને આપનાર રાગ-દ્વેષાદિ કલેશોની જાળથી, સદુપદેશના દાનથી જે જગતને ? ર મૂકાવે છે તેના સમાન આ જગતમાં બીજો કેણ ઉપકારી છે?
આપણે આત્મા અનંતકાળથી આ સંસારમાં શાથી ભટકે છે તેનું સચોટ નિદાન છે આ સુભાષિતમાં મહાપુરુષે કર્યું છે તેમ તેનાથી મુકત થવાને ઉપાય પણ દર્શાવ્યો છે. છે
ખરેખર આત્માને સંસારમાં જે કંઈ ભટકાવનારા હોય, સાચું સમજવા ન દેનાર હોય, ને સમજવા છતાં પણ પકડાયેલી મમત ઢીલી ન મૂકવા દેનાર હોય અને તેથી જ લાખો .
દુરના દાવાગ્નિમાં બાળનારા હેય તે રાગ-દ્વેષ-મોહ-અજ્ઞાન આદિ કલેશે જ છે ને? આ રાગાદિને પરવશ પડેલા આત્માઓની શી હાલત છે તે માટે દુનિયામાં પણ કહેતી છે કે
ભૂખ ન જુએ એઠે ભાત
રાગ ન જૂએ જાત કજાત ! ” અને આ વાત સંસારવતી સર્વ જીવોને અનુભવ સિદધ છે. 3 આ રાગાદિએ અનંતશકિતના ધણું એવા આપણુ આત્માને કે પામર ! કે ? બિચાર! કે ગુલામ બનાવી દીધું છે?
આ રાગાદિની ભયાનકતા જગતને જે કઈ સગજાવનાર હોય તે શ્રી વીતરાગ છે છે પરમાતમાઓ અને શ્રી વીતરાગ પરમાત્માના શાસનને પામેલા અને સમજેલાં આત્માઓ છે જ છે. કે જેઓ ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવેની તારક આજ્ઞા મુજબ એકાંતે ઉપકાર બુદ્ધિથી છે 4 શ્રી જિનવાણીના અમૃત છાંટણાથી રાગાદિથી સંતપ્ત જાના હૈયાની આગને શીતલ– શાંત કરી રહ્યા છે. તે તેમના જેવો બીજે ઉપકારી કેઈ મનાય પણ ખરો?
આજે બીલાડીના ટેપની જેમ ઉપદેશ કે ફૂટી નીકળે છે. પવચન શ્રેણિઓ પણ છે { ગોઠવાય છે. પણ જો તેમાં રાગાદિને જ પિષવામાં આવે, રાગાદિ વધે તેવી જ પ્રવૃતિ ન સમજાવવામાં આવે છે તે ખરેખર ઉપદેશક નથી જ તેમ કહેવામાં વાધ આવે ખરે છે છે જે વક્તાઓ પણ આત્માના રાગાદિ ઘટવાને બદલે વકરે વધુ વિકૃત અવસ્થાને પામે 8 છે તેવા ઉપદેશ દે તે ક્ષત ઉપર ક્ષારક્ષેપ જ કર્યો ગણાય ને? તે માટે “તેજીને ટકોરે” અને “શાણાને શિખામણ સાનમાં સમજી સૌના
રાગાદિ કલેશે સર્વથા નાશ પામે તેવાજ ઉપદેશો અપાય તે આ જગત સર્વથા છે દુઃખથી મુકાય અને આત્માના અદ્વૈતાનંદની અનુભૂતિમાં મગ્ન બને સૌ. તેવા જ પ્રયત્ન T કરે તે જ ભાવના.
-પ્રજ્ઞાંગ
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
તાજસજજુરીશ્વરજી મહાર/જી અાજેશ/t c૪થી ૨૪° --
હોહ/રદેશે2/ક ૨ જા. ૨૮૦૪૨૪મજa 1 222 PRYOY WY YEZIONE eyes
તંત્રીઓ:- ળ છે. પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્ત હેમેન્દ્રકુમૈર નજમુનાહ સુરેન્ચે રૂ જેઠ
(૧8 ()
( અઠવાડિક). आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
(જda)
વર્ષ ૪] ર૦૪૭ આસો વદ-૭ મંગળવાર તા. ૨૯-૧૦-૧ [ અંક ૧૨ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂા. ૪૦૦ મારા-હમારા-આપણું જૈન સમાજના–સર્વ છાના પરમોપકારી ગુરુદેવ......
–પ્રોફેસર અમેદભાઈ રતીલાલ શાહ જૈન શાસનના મહાન જ્યોતિર્ધર, હજારો-લાખોના તારણહાર, શાસનના આધાર, સન્માર્ગના રાહબર, જીવ માત્રના સતત આત્મહિતચિંતક, મેક્ષ માર્ગના અખંડ ઉપદેશક, વાત્સલ્ય વારિધિ, કરૂણુના સાગર, મારા જ નહી પણ મારા સમગ્ર કુટુંબના, . 8 અરે ! જેને સમાજના જ નહીં પણ સર્વના અનંતાનંત મહામહોપકારી, પ્રાતઃસ્મરણીય,
પરમારાધ્ય પાદ, તપાગચ્છાધિપતિ, વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્દ વિજય 8 રામ રામ રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની અચાનક આત્મઘાતક વિદાયથી મારા કુટું
બના આત્માઓમાં જે શૂન્યાવકાસ પેદા થયે છે, જે આઘાત લાગે છે તે અવર્ણનીય છે છે. અમદાવાદ મધ્યે, અગ્નિસંસ્કારની ક્રિયામાંથી ગોધરા-ઘરે પરત આવ્યા બાદ ઘર
ખાલી–સુનું લાગવા માંડયું, હમારા આત્મપ્રદેશે જ જાણે ન લુંટાઈ ગયા હોય, તેમ ક્ષણે ક્ષણે એ મહામહોપકારી ગુરુદેવના અને તેનંત ઉપકારોની યાદથી હયુ ધ્રુસકેધ્રુસકે રડી દેતું. સૌની જેમ હમે પણ તમારા સૌથી નીકટના અને સૌથી વધુ એવા મહાઉપકારી ગુરુદેવને ઈ બેઠા હોવાથી મન શુન્યમનસ્ક થઈ ગયું હતું.
મારા દાદા સ્વ. શાહ ચુનિલાલ મેતિચંદ (પાલેજ, સ્વર્ગવાસ ઈ. સ. ૧૯૬૪), છે મારા પૂજ્ય પિતાશ્રી શાહ રતીલાલ ચુનીલાલ (પાલે જ હાલ અમદાવાદ-પંકજ સાયાટી # ઉ. વર્ષ–૮૩) તથા સ્વ. પૂ. કાકાશ્રી પનાલાલ ચુનીલાલ શાહના વખતથી એટલે કે આશરે ૪૦ કે ૫૦ થી વધુ વર્ષોથી હમ આ ગુરુદેવના ચરણની રજને સ્પર્શ કરી ઉપકૃત
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
થયા. ધીરે ધીરે, જેમ જેમ ગુરુદેવનાં પરિચય વધતા ગયા તેમ તેમહા ધર્મોમાં વધુને વધુ સ્થિર થતા ગયા, હુમા ધના ફૂલ-ગુલામી રંગથી અતિ સુંદર રીતે ર'ગાઈ ગયા. ગુરુદેવના અસંખ્ય ગુણ્ણાને પરિણામે હુમને આ જન્મમાં સાચા ધર્મ પામ્યા હાવાથી તેમજ તિથંકર પરમાત્માના શાસનના રહસ્યને સાચી રીતે સમજયા હોવાની અનુભૂતિ થવા માંડી.
શકયા
એવા સાધુ
હમારા નજીકના અને દૂરના સગા દીક્ષિત થઈ અન્ય સમુદાયામાં હાલમાં પણ વિચરી રહ્યા છે, પરંતુ મારે પ્રમાણિકપણે આત્મસાક્ષીએ સ્પષ્ટપણે કહેવુ જ જોઈએ કે જે અને જેવુ... આત્મિક ભાથું હંમે આ ગુરુદેવ અને તેમના શિષ્યા ` પ્રશિષ્યા પાસેથી મેળવી શકયા છીએ તે અને તેવુ આત્મિક ભાથુ હુમા ખીજે કયાંયથી મેળવી નથી. અને એટલે જ અન્ય સમુદાયમાં—ગચ્છમાં સ’સારી પક્ષે હમારા સગા મહાત્માએ હાવા છતાં હમારા આત્મિક સબંધ, હમારા ધર્મ સંબધ તા આ સાથે જ થયા અને અંત સુધી રહ્યો. એમના પ્રવચનના અને તેમના વાત્સલ્ય ભાવના ઉપકાર તા કયા શબ્દમાં વવું' તે જ સમજાતુ' નથી. મારા સમગ્ર કુટુંબના આત્મા આના-સમગ્ર આત્મ પ્રદેશમાં
ગુરુદેવ
છેાડવા જેવા સ'સાર, લેવા જેવુ' સયમ, મેળવવા જેવાં મેક્ષ,
ના નાદ ક્ષણે ક્ષણે ગુંજતા કરાવનાર જો કોઇ વિભૂતિ હાય તા તે ફક્ત આ સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રી જ છે. તેમને પામીને હમને એમ જ લાગ્યા કરે છે કે સમગ્ર સંસારમાં આપણે સૌથી મહાન પુણ્યાત્માઓમાંના એક છે કે જેમને આવા ઉત્તમાત્તમ ગુરુદેવને ભેટા થઇ ગયા.
જાપાનના
ડિ
ઈ. સ. ૧૯૭૩–’૭૪ ની સાલમાં મારા ૧૨ માસના જાપાનના અભ્યાસ પ્રવાસને ફૂંકાવીને મને ૧૦ માસમાં જ પરત ભારતની ધરતી પર ખેચી લાવી મને તે મહાપાપમાગ માંથી બચાવનાર આ જ મારા પરમપકારી ગુરુદેવ હતા. ઉત્તર સેંઢાઈ (Sendai) શહેરમાં ટાહુકુ યુનિવર્સિટી (Tohuku University)ના એર શન્ડ ગેસ્ટ હાઉસમાં એક રાત્રે સુતા સુતા તેમના પ્રવચનાના અંશા વાંચતા વાંચતા મારા મને પલટા લીધા. મનમાં ઉથલ-પાથલ શરૂ થઈ. આ ઉથલ-પાથલે ધીમે ધીમે ઉગ્ર સ્વરૂપ પકડયુ અને તે જ ક્ષણે નકકી કર્યુ કે હવે આ આત્માથી આ ધરતી પર વધુ રહેવ હી', મારૂ સ ંશાધન-અભ્યાસ કામ તા પતવા જ આવ્યું હતુ. જે થાડુ' ઘણું બાકી હતુ. તે ઝડપથી પતાવી ૧૦ જ દિવસમાં ભારત પરત આવી ગ. આ પ્રવચનાના ઉત્તમ સંગ્રહ મને જાપાન સુધી પહેાંચાડનાર મારા ઉપકારી પૂ. પિતાશ્રી હતા જેમના ઉપકાર કદી ભૂલાય તેમ નથી.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
અધ્ય
{ આવા. આમ જાગૃતિમાં સતત સહાયક–પ્રેરક ગુરુદેવને હમે પેઢીઓની–પેઢીએ ?
સુધી ભૂલી શકીશું નહીં, આજે આ ઉપકાર ચાર પેઢી સુધી તે ચાલે જ છે. મારા | ૩ પુત્ર પુત્રીઓના હૃદયમાં પણ આ જ ગુરુદેવ ચિર–સ્થાયી થઈ ગયા છે. મને શ્રદ્ધા છે કે છે છે તેઓના અંતિમ શ્વાસ સુધી તેઓ પણ આ ગુરુદેવને ઉપકાર કદીય વિસરી શકશે નહીં. આ
આવા ઉપકારી, ઉત્તમોત્તમ ગુરુદેવ અચાનક, હમને આપ સૌને આખા જૈન શાસ- 4 નને રડતા મૂકીને મેણા તરફ મહાપ્રયાણ કરી ગયા.
હમે, આપણે સૌ ખરેખર-સાચે જ નિરાધાર બન્યા હોઈએ, આપણું સર્વસ્વ છે લુંટાઈ ગયું હોય તેવી ચિંતા મન-હૃદયને સતત કેરી ખાય છે. આ ગુરુદેવ વગર છે આપણું શું થશે એ વિચાર આવતાં જ આંખે અશ્રુથી ભીંજાઈ જાય છે. છે હું આ લેખ દ્વારા “જિનવાણી” પાક્ષિકના સંપાદક ધર્મરાગી, ધર્મપ્રેમી, સુશ્રાવક છે
મુ. શ્રી કાંતિલાલ ચુનીલાલ શાહને વિનંતી કરું છું કે આપે આપના પાક્ષિક [વર્ષ છે ૧૬ અંક-૨)માં જિનવાણી” બંધ થવાની શક્યતાની આગાહી કરી હમારા આત્મા 8 પર લાગેલા તાજા ઘાને વધુ ઉડે કરી માટે આઘાત પહોંચાડે છે. છે. સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજીથી હમે દૂર રહેતા હોવા છતાં પણ આપના પાફિકમાંના સ
પ્રવચનના આધારે તે હમે જીવન જીવતા હતા. આ૫ તે તમારા જીવનાધાર છે. આ ૨ સાહેબજીના ઉપકારને ખરો યશ તે આપશ્રીને અને આપશ્રીના પાફિક “જૈન પ્રવચન 8 અને “જિનવાણી” ને ફાળે જ જાય છે તે ચલાવવામાં કઈ તકલીફ હશે તે શાસન- 5
દેવ તે દૂર કરશે. તમોને સહાય કરશે જ. છે હમારા કુટુંબની જેમ કેટલાય કુટુંબના આત્માઓનું જીવન આ પ્રવચને પર 8 અવલંબિત છે. માટે આપ આ પાક્ષિકને બંધ કરી અનેક આત્માઓના દુઃખી હૃદયને છે વધુ દુઃખી કરવાનું નિમિત્ત ન બનશે. આ પ્રવચને તે હમારા આત્માને રાક છે. છે હમારા જેવા આત્માએ મેણા માર્ગની મુસાફરીમાં હજી શરૂઆત જેવા છે. હમાને છે
હમારી મંઝીલ સુધી પહોંચાડવામાં આપે અત્યાર સુધી જે સહાય કરી છે તે પ્રમાણે સહાય હું ચાલુ રાખી પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય ઉપાઈ આપ પણ અનંત સુખના ભોકતા બને એવી ? આશા રાખી વિરમું છું
પ્રચારકભાઈઓને નમ્ર વિનંતિ આપની પાસે ગ્રાહકનું લવાજમ ભરાયે-તુરત અત્રે ખબર આપવા વિનંતિ છે. આપની ! તે પાસે રકમ હારાણું હોય તે તુરત અત્રે મોકલી આપવા વ્યવસ્થા કરવા નમ્ર વિનંતિ છે
ગ્રાહકેને પણ જણાવવાનું કે જ્યારે લવાજમ ભરે ત્યારે કાર્યાલયમાં પણ એક 1 કે કાર્ડ લખી દેવું જેથી પ્રચારકેના વિલંબે તમેને તકલીફ ન પડે. –સંપાદક
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગ્રેજી માધ્યમ :
શુ' એ ધાર્મિક સૂત્રેા માટે આતકવાદ બનશે ?
અગ્રેજી ભાષા માટે એક રમુજ બહુ જ પ્રસિદ્ધ છે : જલમાર્ગેથી આવીને સૌથી પ્રથમ અંગ્રેજોએ હિ...દુસ્તાનની ધરતી ઉપર પગ મુક। ત્યારે ઘણા હિંદુએ તેમને જોવા માટે સમુદ્ર કિનારે દોડી આવ્યા અને પૂછવા લાગ્યા : ‘તમે કશુ છે ? કયાંથી આવ્યા છે ?’ અંગ્રેજોને આ સવાલા સેમજવા માટે પણ દુભાષિયાની મદદ લેવી પડી. એજ વખતે
કાર્ય કરે, એમાં એ કયારેય ભૂલ કરતા તમને જોવા નહિ મળે. એ લાકે દરેક વાતા સિદ્ધાંતથી કરે છે. એ લેાકેા તમારી સાથે લડે છે તે દેશભકિતના સિદ્ધાંતથી, એ લેાકેા તમને લુટે છે તે વ્યાપારિક સિદ્ધાંતાથી, એ લેાકા તમને ગુલામ બનાવે છે તે સામ્રાજયવાદી સિધ્ધાંતાથી, એ લાક પેતાના રાજાનું સમર્થાંન કરે છે તેા રાજ
વિચારવસત છે કે પોતાના રાજાનું માથુ ૧૦૦૦૦ કીય સિધ્ધાંતાથી અને એ
હું ધડથી જુદું કરી દે છે તે હું ગણત ંત્રીય સિધ્ધાંતાથી.’
↑
નવા
આદમીને પાતાની સરહદમાં પેાતાની રજા લીધા વિના દાખલ થયેલા જોઈને પૂ. મુનિરાજ શ્રી હિં‘દુસ્તાની વાના ‘હૂં... હું જયદાન વિ. સ. હૂં...' કરતા અંગ્રેજોની roop ખબર-અંતર પૂછવા માટે દોડી આવ્યા. અ'ગ્રેજો દુભાષિયાની મદદ લીધા વિના સમજી ગયા કે આ ડોગ’ ‘હું” ‘તમે કાણુ છે ?’ એવા સવાલ કરીને અમારી ખાણ માંગી રહ્યાં છે ! અગ્રેજોની નજરે કદાચ શ્વાનજાતિ અગ્રજ ભાષા
આળ
શીખવા માટે જન્મજાત લાયકાત ધરાવતી જાતિ હશે...!!
'ગ્રેજોની રીતિ – નીતિની જેમ જ તેમની ભાષા પણ સેદાને માટે વિવાદાસ્પદ રહી છે. તેઓની રીતિ-નીતિ ઉપર કટાક્ષ કરતાં ખુદ જ્યા બનીડ શા એ લખ્યું હતુ` કે–અંગ્રેજો ખરાબ કાર્ય કરે કે સારૂં
વિવાદાસ્પદ રીતિનીતિ હોવા છતાં તે
પેાતાનું વિસ્તૃત સામામ્રય ફેલાવી શકયા, એની જેમ જ તેઓની ભાષા પણ વિશ્વ ભરમાં પ્રસાર પાર્મી શકી છે. એનું કારણુ ગમે તે હાઇ શકે, પરંતુ ભારતમાં ભાષા પાછળ જે ગાંડપણ જોવા મળે છે તે તમને આશ્ચર્ય ચકિત કરી ટ્રુ તેવુ છે. મુળમાં ભારતીય પ્રજા દુનિયાની એક અદ્ભુત પ્રજા છે. ભારતીય પ્રજાને હરહમેશ પાતાના
WE
વપરાતી ભાષા સિવાયની
દરેક ભાષાઓ મ મહાન લાગે છે. તેમાં ય અગ્રેજી ભાષા પ્રત્યેના તેના પ્રેમ બેનમુન છે ! ભારતીયાએ પાતાના દેશની કરતાં અંગ્રેજી ભાષા વધુ મહાન છે' એવી
ભાષા
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૯-૧૦-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક ૧૨
? ૩૮૯ લઘુતાગ્રંથી વર્ષોની મહેનત બાદ ખુબ જ તિરસ્કાર ધરાવનારાઓ પણ ભીંત ભુલ્યા મજબુત બનાવી છે. એક ભારતીય નાગ છે. દરેક વસ્તુને અતિરેક ખરાબ ચીજ છે. રિકતાના નાતે ઘણાં જેનેએ પણ આ અસલમાં વિચાર કરીએ તે ભાષા તે કેવળ લઘુતાગ્રંથીને વહાલથી પંપાળી છે. ઘણી વાણી વ્યવહાર ચલાવવાનું સાધન માત્ર માતાએ પોતાના બાળકને ‘ગોટપીટ કરતું છે. જે માણસ એને સારી વાતો વહેતા જેવા માટે હરખપદૂડી હોય છે. કોઈ અંગ્રેજ કરવામાં ઉપયોગ કરે છે તેના માટે એ માતા તમને આવી ઘેલી જેવાં નહિ મળે. ભાષા સારી છે અને વિપરીત ઉપયોગ કરતેને કયારેય પોતાનું બાળક ગુજરાતીમાં નારા માટે એ ખરાબ પણ છે. મુળથી કઈ કડકડાટ બેલતું થાય એવી મહેચ્છા થતી ભાષા સારી નથી હોતી કે ખરાબ પણ નથી. આજની અંગ્રેજી ભાષા પ્રત્યેની ગાંડી નથી હૈતી. સંસ્કૃત ભાષાને અપશબ્દો ઘેલછાને કારણે ધાર્મિકક્ષેત્રે વિકટ કટેકટી ઉચ્ચારવામાં ઉપગ કરવામાં આવે તે સર્જાવા લાગી છે.
સંસ્કૃતભાષા પણ એના માટે ખરાબભાષા - આ પરિસ્થિતિ પરત્વે મુખ્યત્વે બે બની જાય છે.' પ્રકારનું વલણ દષ્ટિગોચર બને છે. એક અંગ્રેજીભાષા પ્રત્યે કટ્ટર પૂર્વગ્રહ કે અંગ્રેજી ભાષાને “દેવભાષા” સમજીને તેના પક્ષપાત રાખ ગ્ય નથી. અંગ્રેજીભાષા પ્રત્યે અભાવ ધરાવતે વગ અંગ્રેજી જાણવી એ કાંઈ ગુને નથી. પરંતુ એ ભાષાને પ્રસન્ન રાખવા માટે તેના ચરણોમાં ભાષા જ્યારે ગુજરાતી લિપી કે બાળબેધ પોતાની માતૃભાષાનું સહર્ષ બલિદાન આપી (હિન્દી) લિપી પણ ન વાંચી–સમજી શકે શકે છે તે વિશ્વની એકમાત્ર ભાષા એટલી હદે જેના બાળકને બાનમાં લઈ અંગ્રેજી ભાષા બને તેવા દિવાસ્વપ્ન જેવા લે ત્યારે એ ખતરનાક કહેવાય ! આજના અને પ્રચારવામાં ખુબ આનંદ અનુભવે છે. અંગ્રેજી માધ્યમના શિક્ષણની વધતી જતી તે માટે તેમને પુરુષાર્થ પણ દાદ માંગી ભીંસના કારણે અંગ્રેજીભાષાએ આતંકવાદનું લે તેવો છે. તે આની જ સામે બીજે પણ સ્વરૂપ ધારણ કરવા માંડયું છે. જ-મે ગુજએક વર્ગ છે, જે અંગ્રેજીં ભાષાને પશ રોતી બાળક જ્યારે ધાર્મિક બે પ્રતિકમણની થતાં જ તે અભડાય જશે એવા સતત ચાપડી લઈને માથું ખંજવાળતા અંગ્રેજી ડર વચ્ચે જીવે છે. આ ભાષાને તેઓ પેલિંગની મદદથી નવકારમંત્ર શીખવાને અનાર્યભાષા સમજે છે અને એ જ રીતે પ્રયત્ન કરે છે. ત્યારે એની માતૃભાષાને એની સાથે વર્તે છે.
મૃત્યુઘંટ વાગતો હોય એવું કરૂણ દૃશ્ય - આ બંને વલણો અંતિમવાદી વલણ પેદા થાય છે. જે વેગથી અંગ્રેજી માધ્યમના છે, બંને ગલત છે. અંગ્રેજી ભાષા પ્રત્યેની શિક્ષણનો વ્યાપ વધતું જાય છે એ જે ગાંડી–ઘેલછાની જેમ જ તેના પ્રત્યે ગાંડ બેરેક-ટેક આગળ વધતું જ રહેશે તે
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શ સન (અઠવાડિક) બહુ નજીકના ભવિષ્યમાં કદાચ એવું પણ ભાષા પ્રત્યેની ઉભી થયેલી ભયંકર ઉપેક્ષાની જોવા મળશે કે, જન્મ ગુજરાતી બાળકને વાત વળી કઈ વાર જોઈશું.) આ સ્થિતિમાં એના વગશિક્ષક સમજાવતા હોય કે “ગુજ- ધાર્મિક સૂત્રોના ઉજજવળ ભાવિ માટે રાત રાજ્યના નાગરિકે ગુજરાતી નામની “ગોટપીટ ની માહિનીમાંથી જેને જલદી લિપીમાં પોતાને લેખન વ્યવહાર ચલાવે છે.” બહાર નહિ આવે તે ભાવિ ચિત્ર ચિંતા
અંગ્રેજીભાષા એવી કિલષ્ટભાષા છે કે જનક હશે જ એ નિઃશંક વાત છે. એમાં અનિયમિતતાને પાર નથી. અંગ્રેજી
– વનરાજી – એ”ને ઉચ્ચાર “અ” પણ થઈ શકે, “આ” વાચ: ફલ પ્રીતિકર નારાણામ્ ! મનુપણ થઈ શકે, “એ” પણ થઈ શકે છે. એના મનને પ્રીતિકર લાગવું એ વાણું તેમાંય સંસ્કૃતભાષાને અંગેજી લિપીબધ ઉચ્ચારણનું ફલ છે. કરવી હોય તે ઉંટના અઢાર વાંકા જેવી
–એક સુભાષિત પંક્તિ. સ્થિતિનું નિર્માળુ થાય છે. (સંસ્કૃત-પ્રાકૃત
નવા થતા ગ્રાહકોને નમ્ર વિનંતિ જૈન શાસનના નવા થતા ગ્રાહકોને જણાવવાનું કે આપનું લવાજમ મોડું ભરાતા થેડીક મુશ્કેલી આપને પડશે.
કારણ અગાઉથી ૨-૩ સેટના સરનામાના રેપર પ્રેસમાં મેકલાય ગયા હોય તેથી એ અંકે મોડા મળવા સંભવ છે. તેમજ પિસ્ટમાં પણ અંકે ૮ દિવસ પડયા રહે છે અને અમને પણ મોડા મળે છે. જેથી થોડીક અગવડ ભોગવી લેવા વિનંતિ.
અંકે મલ્યા ન હોય તો ૧૫ દહાડા બાદ જણાવવું જેથી અંક મોકલી અપાશે.
-સંપાદક
પૂ. મુનિરાજ શ્રી મુક્તિધનવિજયજી મ. તથા પૂ. મુનિરાજ શ્રી પુન્યધન વિજયજી મ. ના ઉપદેશથી બારેજ-૩૮ર૪રપ [અમદાવાદ]ના
શુભેચ્છકે શાહ ચંદુલાલ પટલાલ મુ. બારેજા શાહ કાંતિલાલ સકરચંદ મુ. બારેજા શાહ અમરતલાલ પોપટલાલ, બારેજા | શાહ મુમતીભાઈ માણેકલાલ, બારેજા શાહ લાલચંદ પિપટલાલ મુ. બારેજ શાહ ભેગીલાલ રતીલાલ મુ. બારેજા શાહ સુબોધચંદ્ર રતીલાલ મુ. બારેજા | શાહ જીવણલાલ દેવચંદ મુ. બારેજા
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
જહાહા જ કરવા જઇ રહયા O મારા ગુરુદેવ-એક અંગત અનુભૂતિ છે
-પૂ. મુનિરાજશ્રી હિતરુચિ વિજયજી મહારાજ. હર હ ર
- - - - - - - જે અષાઢ વદ ચૌદશની સવારે મારે પધારનાર એ મહાપુરૂષ જીવનમાં છેલ્લી જન્મ થયેલ એ જ અષાઢ વદ ચૌદશની વાર પાટ પર પધારી છેલ્લી વડી દીક્ષા પણ સવારે ગુરૂદેવને સ્વર્ગવાસ થાય એને કે આપતા ગયા અને એટલું અધુરૂં હોય તેમ અજીબોગરીબ ઋણાનુબંધ કહીશું ? મને દીક્ષા પછીની જેગની જે આવશ્યક ક્રિયાઓ કઈ પૂછે કે તમારા જીવનનું સૌથી સદ્દભાગી હોય છે તેને છેલ્લો દિવસ જે અષાઢ વદ વર્ષ કયું કે જેમાં તમારા જીવનની સૌથી ચૌદશે હતે તે દિવસ સુધી જાણે કે આનંદદાયક ઘટના ઘટી હેય અને બીજું આયુષ્ય લંબાવી ગદ્દવહન પણ પૂરા કેઈ વ્યકિત એમ પૂછે કે તમારા જીવનનું કરાવતા ગયા ! અકારણુ-વત્સલ એ વિભૂસૌથી દુર્ભાગી વર્ષ કયું કે જેમાં તમારા વિના એકથી ચડિયાતા એક ઉપકારનું જીવનને સૌથી દુઃખદાયક બનાવ બન્ય કૃતજ્ઞભાવે સ્મરણ કરીએ તે આંખ આંસુથી હોય તે મારે કદાચ બંને પ્રશ્નોને જવાબ ઉભરાયા વિના રહેતી નથી. એક જ શબ્દમાં આપવું પડે, વીર વિક્ર
(વિ. સં. ૧૯૯૬૯) ની સાલમાં દીક્ષા મની ૨૦૪૭ ની સાલ મારા જીવનની ચરમ
ગ્રહણ કરી "૭૮ માં પ્રથમ શિષ્યને દીક્ષા આનંદની પળે લઈને આવી કે જે વર્ષે–
આપનાર એ ગુરૂદેવ ! આપ એવા તે કેવા જગત જેની પાછળ ગાંડું છે તેવા સઘળાયે વૈભવ-વિલાસને ત્યાગ કરી ફકીરાઈની
ન્યાયી કે પ્રથમ શિષ્યને જેટલા વર્ષની
નિશ્રા આપી એટલા દિવસની નિશ્રા આપવા ચાદર ઓઢી લેવાનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું.
લાયક પણ અંતિમ શિષ્યને ન ગણું ૬૯ પણ ત્યારે થોડી જ ખબર હતી કે જે
દિવસના નિરાધાર શા” બાળકને છોડી આંકડામાં રહેલા અંકે ને સરવાળે નવના
મહાપ્રયાણ કરી ગયા ! આપના ગુરૂદેવ શુકનિયાળ ગણાતા આંકડામાં પરિણમે છે
આપને ભણાવવા માટે પોતે જાત-ભાતની એવા ૧૧૭ મા શિષ્ય બનવાનું સૌભાગ્ય
ચીજવસ્તુઓના ત્યાગને અભિગ્રહ કરતા જે ગુરૂદેવના વરદ હસ્તે પ્રાપ્ત થાય છે તે
એવું ખુદ આપના શ્રીમુખે સાંભળેલ પણ જ ગુરૂદેવનાં વિરહવેળાનાં ગુણગાન એ જ આપની અંતિમ બિમારીમાં આપના પુણ્યસરદાર પટેલ સ્ટેડિયમમાં ગાવાનાં આવશે ! સરળ
દેહે નિરામયતાની પ્રાપ્તિ નિમિત્તે જયારે ત્રણ સેંકડોને શિષ્ય-પ્રશિષ્ય બનાવનાર એ
વર્ષમાં–ગુર્વાસા મળે તે ૧૧ અંગનું વાંચન મહાપુરૂષે ચરમશિષ્ય તરીકેનો કળશ ઢળ્યા કરી લઈ તે ન બને તે કાંઈક ત્યાગનો ૮૦ વર્ષની સુદીર્ઘ કારકીર્દિમાં ૩૦,૦૦૦ સંકલ્પ કર્યો ત્યારે સપને ય કલ્પના નહોતી થી યે વધુ વાર પ્રવચનની પાટ પર અમને આ રીતે ભણતા-સ્વાધ્યાય કરતા
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૯૨ ૬
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) કરવા માટે આપ છેક જીવનત્યાગ સુધીનું ન શોશ્ય નીતિશાસ્ત્રમાં કહ્યું છે. અને પગલું લેશે !
આપ પણ કહેતાં હશો. કૌચ વધના દર્શનમાંથી પેદા થયેલ જ્યાં હશે ત્યાંથી, “નવ કરશો કે વિષાદે ઋષિ વાલ્મિકીને રામના વનમાં શોક, રસિકડાં...નવ કરશો કઈ શોક.... અયન સ્વરૂપ “રામાયણ ની રચના કરવા યથાશકિત રસપાન કરાવ્યું, સેવા કીધી પ્રેર્યા હોવાનું કહેવાય છે, આ “રામ” ના બનતી, પ્રેમ, શૌર્યને અડગ ટેકી પણું. સવર્ગ માં “અયન સવરૂપ રામાયણના સર્જન અરિ પણ ગારો દિલથી, રસિકડાં...નવ તે અમ સરીખા ભકત હૃદયમાં એ કરશો કઈ શોક..” વિષાદ સજર્યો છે કે શબ્દ સઘળાયે મૌન
સહવર્તી સાધુઓને આપ ઘણીવાર બની ગયા હેય તેવી અનુભૂતિ અસ્તિત્વની
કહેતા કે “મારી ઉપર અમાપ કૃપાદ્રષ્ટિ હરપળે થયા કરે છે. રામના વનવાસથી
રાખનાર વડીલોમાંથી કેઈ સ્વર્ગમાં ગયા અયોધ્યાની જે સ્થિતિ થઈ હશે તેની કાંઈક
પછી શાસનરક્ષાના કાર્યોમાં મદદ કરવા મેં ઝાંખી આપના સ્વર્ગવાસવેળાનું અમદાવાદ
તેમને સૌને વિનંતિ કરી હોવા છતાં કરાવી ગયું. સાબરમતીના જે રામનગરમાં
આવતું નથી આ વાત સાંભળતાં દીક્ષા આપને અગ્નિસંસ્કાર થયે તે રામનગર
પહેલાં અને પછી બે વાર બાળકની કાલીઆપના પુણ્યદેહની પવિત્ર રાખથી સ્પર્શાઈ
ઘેલી ભાષામાં મેં આપને કહેલ કે “આપ ખરા અર્થમાં “રામનગર બની ગયું.
ભેળા નીકળ્યા ગુરૂદેવ આપે માત્ર વિનતિ અમારા જેવાઓને આ ભવદવમાંથી કરેલ વચન લેવાનું બાકી રાખેલ હું, તે ઉગારી લેવામાં જ જાણે સાન્તાક્રુઝ, પાટડી આપની પાસે અત્યારે જ વચન લેવાને અને શાંતિનગરથી લઈને મનેર સુધીના છું.” અને બંને વખત આપે હાથમાં હાથ મરણાન્ત ઉપસર્ગોમાં યમને પાછો ધકેલી મુકી વચન આપેલ. દેવ પ્રત્યક્ષ તે મહાઅમે તૌયાર ન થઈએ ત્યાં સુધી જાણે જીવન સત્ત્વશાલી પુરૂષને જ થતા હોય છે પણ લંબાવનાર ગુરૂદેવ એટલું કહેવાનું મન તે અમારા જેવા અલ્પસ પણ આપના એ ચોકકસ થાય કે જ્યારે આટ આટલા ઉપ- વચનને આધારે સ્વ–પર કલ્યાણનાં કાર્યોમાં કારોની મેઘવર્ષા વર્ષોવી ત્યારે માત્ર ડાક આપની પક્ષ પણ સહાયની અપેક્ષા રાખે વધુ વર્ષે અમારા જીવનના પથદર્શક બની તે એ વધારે પડતી તે નથી જ. રહેવામાં “તરણ તારણ જહાજ” નું આપનું
એ પણ એક કે યોગાનુયેગ કે આઠ એ બિરૂદ શું વધુ ઝળકી એ ઉઠત ! એ
આઠ દાયકાથી જિનશાસનના કેન્દ્રમાં રહે અમ જીવનના પથદર્શક ! તારે આમ નાર આપે આપની ઝળહળતી કારકીર્દિના અંતરિયાળ બુઝાવું નહતું !' ખેર! “ગત આરંભ અને અંતે બંનેને માટે જિનશાસ
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૯-૧૦-૯૧ : વર્ષ-૪ અંક-૧૨ :
નની પેઢીના સંચાલનમાં કેન્દ્રસ્થાને રહેતા હતી અને એટલે જ બાળસંન્યાસ પ્રતિઆવેલ રાજનગરને જ પસંદ કર્યું. છાશ બંધક ધારા જેવા વાસ્તવિક લોક કલ્યાણનાં જેવા આરોગ્યપ્રદ પીણાથી દિવસની શરૂ વિરોધી કાયદા ઠોકી બેસાડવાનો પ્રયત્ન આત કરનારા હિન્દુસ્તાનીઓએ સે વર્ષ કહેવાતી આઝાદ ભારતની લોકશાહી સરપહેલાં જે ચા નું નામ પણ નહોતું સાંભળ્યું કારેએ કર્યો ત્યારે આપે લોકજાગૃતિનું એક એ ચા ને પહેલાં મેળાઓમાં મફત વહેંચી પ્રચંડ આંદોલન ઊભું કરી રાજસત્તાને પછી લોકોને એના વ્યસની બનાવી દઈ પણ ધર્મસત્તા સામે ઝુકવાની ફરજ પાડેલ. લાખ કરોડને વેપલે કરવાના મન- ઓછામાં ઓછી ચીજ વસ્તુઓથી ચલાવી સૂબાથી લોકોના ઘરઘરમાં ઘૂસાડી દેનાર લઈ સચરાચર જીવસૃષ્ટિને જરા પણ ખલેલ અંગ્રેજ વેપારીઓના યુગમાં એ ચાના પહોંચાડયા વગર નિરામય જીવન જીવવ્યસન સામે અમદાવાદની પોળે પળે આપે
વાની કળા ધરાવતી દીક્ષા પઘતિ આપને એવી ઝુંબેશ ઉપાડેલ કે જેના પ્રતાપે ચા એટલી પ્રિય હતી કે આ જીવન શૈલીના બનાવવા માટે રેજનું સેળ-સેળ મણ રક્ષણ-પ્રસાર માટે, આપ જીવનભર ઝઝુમ્યા દૂધ વાપરતી અમદાવાદ ચંદ્રવિલાસ અને હતા. જે દીક્ષાધર્મના દીપને ઝળહળતો લક્ષમી વિલાસ જેવી વિખ્યાત હોટલોની કરવા આપ જીવન હેડમાં મૂકેલ તે દીક્ષા દધની વપરાશ અર્ધા મણે પહોંચી ગયેલ. ધર્મનો મહિમા જેનજેનેતરના ઘર-ઘરમાં જે જમાનામાં સાધુ જીવનમાં પણ ચાના અને ઘટ-ઘટમાં વ્યાપતે જીવનના અંતિમ વ્યસને પગપેસારો કરી દીધું હોય અને મહિનાઓમાં જઈ આ૫ જે રાજીપો અનુથમ્સઅપ, લિમકા, રસનાથી લઈને બિયર ' ભવતા એ રાજીપામાં નિમિત્ત બનવાનું સુધીનાં અનેક હાનિકારક પીણુઓની નદીઓ સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત કરવા બદલ હું મારી વહેતી હોય એ જમાનામાં લેકજીવનમાંથી
જાતને ધન્ય સમજું છું. વરઘેડાઓથી ચા સુદ્ધાને પણ તગેડી મુકવાનું આપનું લઈને નવકારશી સુધીના દીક્ષા મહોત્સવના એ પ્રવચનકૌવત અમને તે એક દંતકથા અનેક પાસાંઓની અનુમોદનાને બદલે દીક્ષા જેવું લાગે છે. ફાસ્ટફૂડના નુકશાને તે પહેલાં અને પછી જ્યારે જ્યારે પણ આપને આજકાલ પ્રકાશમાં આવ્યાં “રાંધેલું ધાન મળવાનું થતું ત્યારે આપના મંએથી વેચાય નહિ” ના આ દેશના જુગ જૂના નીકળતું “તારી દીક્ષાએ દીક્ષાધર્મને ડંકે આદર્શોને આપે તે હોટલને તાળો મરાવી વગાડ નું એક માત્ર વાક્ય-દીક્ષા ધર્મની છેક એ જમાનામાં જીવતાં કરેલ.
પ્રભાવના આપના મેમમાં કેવી વણાઈ ધર્મના ક્ષેત્રમાં રાજસત્તાની કેઈપણ ગઈ હતી તેની સુજ્ઞજનેને પ્રતીતિ કરાવી પ્રકારની ડખલગીરી કે હસ્તક્ષેપ ચલાવી જતું હતું, લેવાય નહિ એ આપની સ્પષ્ટ માન્યતા આપની ધીંગી કેઠાસૂઝ આપને સ્થળ
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
અને કાળની પેલે પાર રહેલા સત્યને કરતા થઈ ગયેલા તે જમાનામાં આપે એ પારખી શકવાની ક્ષમતા બક્ષતી અને લેકશાહી, ચુંટણી અને બહુમતવાદના એટલે જ જે જમાનામાં જવાહરલાલ નહેરુ અનિષ્ટ સામે ચેતવણીની સાયરન બજાવી જેવા મોટા મોટા કારખાનાઓ, બધે અને આપની દીર્ઘદર્શિતાને પરિચય આપેલ. ઉદ્યોગોને “આધુનિક ભારતના તીર્થસ્થાનોમાં ચૂંટણીના નામે ગામડે-ગામડે. જ્યારે કલહ કહીને–બિરદાવતા તે જમાનામાં આપ એ અને કંકાસના, વેર, અને ઝેરના અડ્ડા ઊભા કારખાનાઓને પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ થઈ ગયા છે અને બહુમતવાદનું ફારસ અને વનસ્પતિથી લઈને મનુષ્ય સુદ્ધાંના ખુલ્લું પડી ગયું છે ત્યારે આ સમજવું કતલખાનાંનું ઉપનામ આપી તેની જબર બહુ સહેલું લાગે. પણ જે જંમાનામાં દેશ ઝાટકણી કાઢતા મોટા મોટા કારખાનાઓ આખાના આધુનિક શિક્ષિત વર્ગના માથા અને ઉદ્યોગોના નુકશાને હવે જ્યારે હશે- ઉપર લોકશાહી અને ચૂંટણીનું ભૂત સવાર ળીમાં રહેલા આમળાંની જેમ પણ નજરે થઈ ગયેલ તે જમાનામાં આ અભિપ્રાય ચડવા લાગ્યા છે ત્યારે તેને વિરોધ કરી ઉચ્ચારવામાં સામે પૂરે તરનાર તરીયાની રહેલા પર્યાવરણ પ્રેમીએ જે તે જમાનામાં બાહોશી અને સત્વની જરૂર પડતી હોય આપે ઓળખેલ એના વાસ્તવિક સ્વરૂપની છે. સુખના સાધને સ્વરૂપ ચીજવસ્તુઓમાં વાત જાણે તે આદરભેર મસ્તક ઝુકાવ્યા સુખબુદ્ધિએ ભણેલા ગણેલા લેકની સૌથી વિના રહે નહિ.
મેટી અંધશ્રદ્ધા અને સૌથી મોટે વહેમ કહેવાતા સુધારા અને જમાનાના વિના
છે એવી આપની જ આજે તે દુનિયા
ભરના પ્રજ્ઞાવંત પુરૂષોમાં સ્વીકૃત બની શક વાવાઝોડાની સામે તે આપ પહાડની જેમ અડીખમ ઊભા રહેતા. આપ જમા
ચૂકી છે. નાને લાયક નથી એમ માનનાર અને કહે. ગુરુના વિરહને વિષાદ મહર્ષિ ગીતનાર લોકોને આપ એવી પ્રતીતિ કરાવી મને માટે કેવલ્યોધમાં પરિણમેલ એટલું આપતા કે તેમને પણ થઈ જતું કે ખરે. તે અમારૂં ગજું નથી. અને આમે ય ખર તે આ જમાને આપના જેવા યુગ દીક્ષા પહેલાં અને દીક્ષા પછી પણ આપે પુરુષને માટે લાયક નથી. “પાર્લામેન્ટરી બેબલે બોબલે વરસાવેલા આશીર્વચનને પદ્ધતિની લોકશાહી તો વેશ્યા અને વાંઝણી યાદ કરીએ તે વધુ કાંઈ માગવાના બદલે જેવી છે અને હિંદુસ્તાન જો એ પદ્ધતિ હવે તે એ આશીવર્ષાને સાર્થક કરી અપનાવશે તે હિન્દુસ્તાને પાયમાલ થઈ બતાવવાના અવસર આવી ચૂકયા હોવાનું જશે તેવું ‘હિંદ સ્વરાજ' માં ગાઈ બાવીને લાગે છે. પણ છતાંયે એટલું માગવાનું કહેનાર ગાંધીજી જેવા પણ એ જ લોક- સન તે ચોકકસ થાય છે કે ગુરૂ ગૌતમની શાહી હિંદુસ્તાનમાં લાવવા માટે આંદોલન , જેમ અમારે વિષાદ કેવલ્ય ધમાં
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૨૯-૧૦-૯૧ : વર્ષ-૪ અંક-૧૨ :
: ૩૯૫
પરિણમવાનું ગજું ન ધરાવતું હોય તે શેણિતનું પાણી સિંચવું પડે તે તેમ પણ કમસે કમ એ વિષાદ યોગ બની જઈ કરીને પણ પ્રભુશાસનના ખેતરનું રખેવું આપ સમા વિરકત વેગીના વિખ્યત્વને સંવર્ધન કરવાના અમારા કેડ છે, આપની સાર્થક કરવાનાં સત્ત્વનું પ્રદાન કરનારે તે અનરાધાર વરસતી કૃપા અમારૂં બળ છે. જરૂર બને. અમારા હાડમાંસનું ખાતર (સરદાર પટેલ સ્ટેડિયમની સભામાં કરેલ બનાવવું પડે છે તેમ કરીને અને અમારા
ગુણાનુવાદના આધારે)
શ્રી શંખેશ્વર નેમીશ્વર તીર્થ-ડાળીયા
ઉપધાન તપ માટે આમંત્રણ અત્રે પ. પૂ. હાલારદેશદ્ધારક આ. ભ. શ્રી વિજય અમૃતસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટધર પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ આદિની નિશ્રામાં ૨૦૪૮ ના મહા સુદ ૧૪ થી ઉપધાન થશે તેમાં જોડાવવા ભાવભર્યું આમંત્રણ છે. માળવાળા તપસ્વીઓને પ્રથમ મુહૂર્તમાં પ્રવેશવાનું છે. આ
પહેલું મુહુર્ત-મહા સુદ ૧૪ સોમવાર તા. ૧૭-૨–કર બીજું મુહૂર્ત–મહા વદ ૬ રવિવાર તા. ર૩-૨-૯૨ માળારોપણ–ત્ર સુદ ૩ સોમવાર તા. -૪-૯ર
– ઉપધાનનો લાભ લેનાર ભાગ્યશાળીઓ – (૧) અ.સૌ. શ્રીમતી જેઠીબેન રાયશી સેજપાર હ: સતીષચંદ્ર તથા રસીકલાલ (૨) સ્વ. શાહ ચંદુલાલ ખેતશી બીમાવાળા હ: શ્રીમતી હેમલતાબેન ચંદુલાલ (લંડન)
તથા સ્વ. શાહ રાયચંદ ખીમજી હ. નરેન્દ્ર રાયચંદ તથા ચંપાબેન નરેન્દ્રભાઈ ડબાસંગ (લંડન).
ઉપધાનમાં પ્રવેશવા માટે નામ લખી મોકલવા વિનંતિ છે. હાઈવે, હેળીયા.
જેન હિતવર્ધક મંડળ (તા. સાયલા) જી. સુરેન્દ્રનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
સિદ્ધાંતસાર સમુચ્ચય.
–શ્રી પઘાન્તિક રસોઈ બનાવી હોય તે સઘળી સેવ તરીકે પ્રભુની આગળ ધરવી જોઈએ. "
આ શ્રાદ્ધવિધિ નિશિથચૂર્ણિ, આચાર ઉપદેશ છેવદ્રા સંઘયણવાળે જીવ ઉત્કૃષ્ટથી ચોથા દેવલોકમાં જાય ઉપરાંત નહિ.
- બ્રહ—૫ વૃત્તિ જિનકલ્પી સાધુઓ તે ભવમાં મોક્ષે જતા નથી કારણ કે આગમમાં તેમને કેવલજ્ઞાનનો નિષેધ કરેલ છે. આ
બૃહત્ક૫ વૃત્તિ સંખ્યાતા આયુષ્યવાળા યુગલિયા અને તિય દેવલેકને વિષે ઉત્પન્ન થાય છે પરંતુ અસંખ્યાતાવાળા નહિ.
' –ભગવતી શત-રર ઉદ્-૧ નરકમાંથી નિકળેલ છવ સંજ્ઞી નિમાં જજે પણ અસંજ્ઞીમાં નહિ. ભગ.શત-રર-૧-૧ નરકમાંથી નિકળેલ સંખ્યાતા કે અસંખ્યાતા આયુષ્યવાળ યુગલિક ન થાય.
- ભગ-શત-૨૪ ઉ.-૨ સિદ્ધ ભગવંતના જીવને વ્યવહાર ચારિત્ર ન હોય.
–-ભગવતી સામાયિકમાં અહારપાણી ન વપરાય પણ પૌષધમાં આહાર વપરાય.
–નિશિથ ભાષ્ય
એ જૈન શાસનના લવાજમ &
દેશમાં પરદેશ એરથી પરદેશ સીમેઇલ ૧ વર્ષ રૂ. ૪૦
૩૦૦
૧૫૦ ૨ વર્ષ રૂ. ૮૦
૩૦૦ - ૫ વર્ષ રૂા. ર૦૦
૧૫૦૦
૭૫૦ 4 આજીવન રૂા. ૪૦૦
–: શ્રી જૈન શાસન – Clo. શ્રીમતી જશમાબેન વી. મેઘજી તથા વેલજી વી. દેઢીયા
- શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૧ ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર
૩૦૦૦
૧૫૦૦
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન આર બાલ વાટિકા
- સંપાદક : જયવિરાગ
ખોવાય ગયેલ છે, પત્તો આપશે દિવાળીના દિવસે ચેપડામાં જે લખે,
અમારા ભાઈશ્રી આત્મારામ મહારાજાની એના બદલે આવું માંગે સંગત થવાથી વિષય કષાયના વમળમાં શ્રી ભગવાન મહાવીર પરમાત્મા જેવી..ક્ષમાં બુદ્ધિહીન થતાં પોતાનું ઘર છેડી પલાયન
શ્રી ગૌતમ સ્વામી ભગવાન જે.વિનય થઈ ગયેલ છે, સાંભળવા પ્રમાણે તેઓ સંસાર અટવીમાં ભ્રમણ કરી રહ્યા છે. શ્રી શાલીભદ્ર શ્રેષ્ઠી જે... અનુપમ ત્યાગ તેઓને શોધીને જેઓ ઘરે પહોંચાડશે તેને શ્રી પુણીયા શ્રાવક જેવીસાધર્મિક ભક્તિ સુકૃત સંચયને અપૂર્વ લાભ સાંપડશે. શ્રી શ્રેણીક મહારાજા જેવું...ક્ષાયિક સમકિત . ભાઈ આત્મારામ, તું તારૂં પિતાનું શ્રી સ્યુલિભદ્ર સ્વામી જેવું બ્રહ્મચર્ય ઘર છોડી બહાર ગમે ત્યાં ભટકી રહ્યો છે. શ્રી શ્રી પાલ મહારાજા જેવું....શ્રી સિદ્ધચક્ર ધ્યાન તે ઉચિત નથી, તને અમે વધુ શું જણ- શ્રી અભયકુમાર જેવી.કલ્યાણકારણ વીએ મેહરાજાના સૈનિકોની સબત છેડી *
નિર્મળ બુદ્ધિ વહેલી તકે તું તારા ઘરમાં પાછા આવી જા, શત્રુઓ પર જીત મેળવવા સંયમને શ્રી મેઘકુમાર જેવી
જીવદયા સાચે સથવારો સાધી સિદ્ધિગતિનો અધિ- શ્રી કુમારપાળ મહારાજા જેવી... ગુરુભકિત કારી બન, તેવી તારા સ્નેહીજનોની મંગલ શ્રી બાહુબલી જેવું.કેમ વિનાશક બળ મનીષા છે.
શ્રી છરણ શેઠ જેવી. ભાવના લિ. ભવભવ...
- જિનશાસન તારા સવ સ્નેહીજનો
૨માણતા માતા સમતા,
સદાય આમ તત્તવમાં... પિતા જ્ઞાન, ભાઈ ધર્મ,
બહેન દયા,
પુણ્યથી મળતાં સુખમાં.... વિરાગ પુત્ર પુણ્યાનુંબંધી પુણ્ય, પાપથી આવતાં દુઃખમાં.. મિત્રમાઈ વ.
સંગ્રાહક-હીરાચંદ લંબાજી * નિવાસ સ્થાન છે સિદ્ધિકુમાર,
(“આંખ ખૂલે અંતર ખીલે” માંથી) અરિહંતનગર, સમતા ચિક, વાયા-સંયમ
મોક્ષનગર. સં. હીરાચંદ લુંબાજી
સમાધિ
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાહ પ્રફુલકુમાર પદમશી લાલજી મુંબઇની પ્રેરણાથી
શુભેચ્છકે
શાહ પદમશી લાલજી એાધિ વિહાર, બીજે માળે,
ગોખલે રાડ, (એન) દાદર, સુ’ભઇ–૨૮
નુતનભાઈ શ્રોફ
એફ-૧૨, જુહુ એપાર્ટ મેન્ટ, જુહુરાડ, શાંતા ક્રૃઝ, મુંબઇ-૫૪
ભેરૂલાલ ગાકુલજી પારવાલ 8. ખીટા પેઇન્ટ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, પ્લાટ ન. ૧૮, સર્વે ન. ૪૩૭ પાલઘર થાણા)
જય તીલાલ છેાગમલ દોશી ૫૫ શેલ લાલજી રેડ, ચેમ્બુર, મુ`બઇ-૭૧
બાલક્રીષ્ણુ સેટી મકવાણા બિલ્ડીંગ ન. ૩, પેલે માળે, રૂમ નં. ૧૬ સુ ખઇ–૨૫
હસમુખલાલ એલ. પરીખ ૫૧, સરવાદય ટ્રસ્ટ બિલ્ડી‘ગ, ગોખલે રાડ, (એસ) દાદર,
સુબઈ-૨૮
ધીરજલાલ એલ. હરીયા ૧૧–૨, સર્વોદય ટ્રસ્ટ બિલ્ડીગ, ગોખલે રાડ, [એસ] દાદર,
સુબઇ–૨૮
@__**
સંજય રસીકલાલ શેઠ ૧, વીરજીયાણી ભુવન, એન્ક ઇન્ડિયા પાસે, ૯ મા કારટર રોડ, એરીવલી ઈં, સુખઇ-૬૬
વિજય ચંદ્રકાંત બાંદીવડકર ૨-૩, મકવાણા બિલ્ડી’ગ, કે. જી. માર્ગ, દાદર, મુંબઇ–૨૮ ધીરજલાલ એમ. હરિયા સી-૪૧૧ વિશ્વકર્મા નગર, આનંદ નગરની બાજુમાં, દહીસર, ઇ મુંબઈ-૬૮
શાહ ધીરજલાલ નથુભાઇ ૧૭–બી દહીંસર એપાર્ટમેન્ટ, છત્રપતી શીવાજી મા, દહીસર ઇ સુ'બઇ-૬૮
આફ્
શાહ કેશવજી ગાસર કરણીયા મી-૩૦૨ સાલીમાર, ઢાળેાર રોડ, શાંતાક્રુઝ, મુંબઇ-૫૪
હમીરમલ કે. બાફના બાના કપાઉન્ડ, વીસુર, પાલઘર-૪૦૧૪૦૪ થાણા
રાયચંદ પી. શાહ ૬૦૨, વૈશાલી, ‘ડી’ રોડ, ફ્રેંન્ડી લેન, મેરીવલી વે, મુબઇ-૨
શાહે દેવચંદ સામજી ૫૨-૨૦૪ ઉષા કુંજ, સાયન રેડ, ઈસ્ટ, સુખ–૨૨
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમાર
સેવા તાલી
જામનગર-અત્રે દિગ્વિજય પ્લે,ટમાં પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્ર સૂ. મ. ની નિશ્રામાં આરાધના સારી થઇ તપસ્યા પ્રભાવના ઉપજ વિગેરે સાન થયા. અક્ષયનિધિ સમવસરણુ ૬૮ તથા ચેાસઢ પહેારી ૨૩ અને સિદ્ધિતપ ૧૨, ૧૬-૩-૧૦-૧ અઠ્ઠાઇ ૧૨૫ અર્જુમાદિ ૧પ૦ થયા. અક્ષયનિધિ સમાવસરણુ ચાસઠ પહેારીના એકાસણા પ બની આઠ દિવસ પ્રભાવના પારણા શા. ભાયચંદ મેઘજી બીક હઃ દિલીપકુમાર ભાયચંદ તથા આદર્શકુમાર દિલિપભાઇ તરફથી થયા, મહાજન સંધ તરફથી સુદ-૭ ના વરધાડા બાદ સામિ`ક વાત્સલ્ય થયું પ૨૦૦જીની
સખ્યા હતી.
ક્રિપ્ટ's world | T
પના વ્યાખ્યાનાનુ` વાંચન આ. અભયરત્ન સૂ મ. અને શ્રી અમરસેન વિ.મ. નું પહેલા ૩ દિવસ પૂજા પ્રભાવના દશ દિવસ આંગી રચના ભકિત વ્યાખ્યાનમાં પ્રભાવના સવત્સરી પ્રતિક્રમણમાં શ્રીફળની પ્રભાવના શ્રી કલ્પસૂત્ર અને વીર ભગવાનના પારણાના વરઘેાડા ભકિત, રાત્રિભાજન વર્જિત શ્રી કલ્પસૂત્ર શ્રી ખારસાસૂત્ર હેારાવાની જ્ઞાન પૂજા આદિની ઉપજ ઘણી સારી, ગુરૂપૂજને, શુદ્ઘ ૫ ના સકળ સંઘના પારણા સંઘપૂજન, અઠ્ઠમથી સ તપસ્વીઓના સત્કાર ચૈત્યપરીપાટી રથયાત્રાના ભવ્ય વરઘેાડા સ્વામી વાત્સલ્ય અનુકંપા, જીવદયાની ટીપ, ગરીમેનુ' ભાજન પૂ. આ. શ્રી અÀાકરત્ન સૂ. મ ની વમાન તપની ૮૪ મી ઓળીના પારણાર્થે ભા. ૧૪ ૫ ના વરઘેાડા સંઘપૂજન પૂજા–પ્રભાવના આંગી રચના, તપશ્ચર્યા અને પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચ'દ્રસૂરીશ્વરજી મ.ની ચારિત્ર પર્યાયની અનુમાદનાથે ભા. વદ ૧૧ થી આસો સુદ ૪ સુધી શ્રી પંચ પરમેષ્ટિપૂજન ૧૮ અભિષેક શાંતિસ્નાત્ર, સામિક વાત્સલ્ય ૨૬ છેાડના ઉદ્યાપન સાથ અઠ્ઠાઇ મહાત્સવનુ આયાજન શ્રી ચંદન બાલાના અટ્ઠા તેમજ બહુમાન, શ્રી સ ંધાનું આગમન, તેમના તરફથી સંઘપૂજના ગામમાં ષણા પર્વની આરાધના તપશ્ચર્યા ૧૬-૧૧-હાણી આગ તુક સંધાની સંઘ તરફથી ૧૦-૯-૮ પારણે સાની ૩ આદિ અને દેવ
કનુ લમાં પર્વ આરાધના પૂ. આચાર્ય દેવ શ્રી વિજય ભુવનતિલક સૂરીશ્વરજી મ. ના શિષ્ય પૂ. આ. શ્રી. અશેાકરન સૂ.મ. અને પૂ. આ. શ્રી અભયરત્ન સૂ મ. ઠા. પ ની નિશ્રામાં શ્રી યુ -
સુંદર વ્યવસ્થા ભકિત શ્રી હોસ્ફેટ સંઘની આવતા ચાતુર્માંસાથે આગ્રહપૂર્ણ વિનતિ,
જ્ઞાન-સાધારણ દ્રવ્યમાં ઉપજ અનુપમ સારી,
આસવાળ કાલે નીમાં પૂ. સુ. શ્રી ચેાગીન્દ્રવિજયજી મ. અને શાંતિભવન શહે. ૨માં પૂ સુ. શ્રી પ્રશાંતદર્શનવિજયજી મ. પ્રવચનાદિ થયા અને આરાધના ઉપજ સારી થઇ.
પ્રભાવના
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦૦ :
જૈન શાસન (અઠવાડિક)
શાવતી એળીની આરાધના થવાની છે. ધિરાજના ગુણાનુવાદની સભા ઉલ્લાસભેર પૂ. આ. મ. ની નિશ્રામાં શાસન પ્રભાવના આજાઈ હતી. સારી થઈ રહી છે.
આ સભાના પ્રારંભમાં સ્મરણાંજલિ ગીત સંસ્કૃતિ-પ્રકાશન-સુરત ગવાયું હતું ત્યારબાદ શ્રી અરવિંદકુમાર પૂ. આ. શ્રી પૂર્ણ ચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. રમણલાલ, પં. દલપતભાઈ, ભુપેન્દ્રભાઈ દ્વારા આલેખિત કથાવાર્તાનું સાહિત્ય પ્રકા- અને ડા. ઉમ તભાઈએ ક્રમસર ગુણાનુવાદ શિત કરી રહેલ આ સંસ્થાના પ્રકાશને
ગાયા હતા. જ્ઞાનભંડારો અને પૂ. સાધુ-સાદવજી ભગ- પછી પૂજય પાદશ્રીજીના શિષ્યરત્ન પુ. વંતેને ઉપલબ્ધ બની શકે, એ માટેની ગણિવર્ય શ્રી નરવાહનવિજયજી મ. સા, સસ્તી યોજનાની માંગણી આવતા ૫૦૧ રૂ. ૫ મુનિરાજ શ્રી મોક્ષરતિવિજયજી મ. સા. ભરીને આજીવન ગ્રાહક બનવાની યોજના અને પૂ. મુનિરાજ શ્રી તત્વદર્શનવિજયજી કાર્તિક સુદ પૂનમ તા. ૨૧-૧૧-૯૧ સુધીની મ સા. એ પૂજ્યપાદ શ્રીજીના જિનશાસન મુદત સુધી સંસ્થા દ્વારા જાહેર થઈ છે. સમર્પિત જીવનને સંક્ષેપમાં છતાં સુંદર ટુંક સમયમાં ૧૦ પુસ્તક પ્રકાશિત થયા અને સચોટ રીતે વર્ણવ્યું હતું. જે સાંભછે. એમાંથી છેલ્લા ચાર જ પ્રાપ્ય છે. નાના બીને વિશાળ શ્રોતાગણ અહોભાવ અનુભવી ભંડારે તેમજ પૂ. સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતે રહ્યો હતો. આ જ ઉપર મુજબ આજીવન ગ્રાહક બની સભાને અંતે જુદા જુદા આરાધકે શકશે. પ્રાપ્ય પુસ્તકે ને ભાવિના તમામ તફથી છ-છ રૂ. નું સંઘપૂજન થયું હતું. પુસ્તકે મોકલી શકાય, એ માટે કાયમી અહીંના આરાધકવર્ગ પૂજયપાદશ્રીજીની સરનામું જણાવવા પૂર્વક નીચેના એડ્રેસે
પાવનકારી પુણ્ય સ્મૃતિ નિમિતે ભાદરવા પત્ર વ્યવહાર કરી શકાશે.
. વદ છથી મહત્સવનું આયોજન કર્યું છે. - સંસ્કૃતિ પ્રકાશન – જેમાં વિવિધ મહાપૂજન, સંઘજમણ,
રમેશ આર. સંઘવી મહાપૂજા, રંગેળીઓ, વગેરેની સાથે પૂજ્યશ્રીરંગ એપાર્ટમેન્ટ-૧, પહેલે માળે, પાદશ્રીજીની જીવનયાત્રા વર્ષોની સંખ્યા કાજીનું મેદાન, ગોપીપુરા, સુરત-૩૯૫૦૦૨ પ્રમાણે છનું છોડનું ઉજમણું પણ મહા
– મહોત્સવ પણ યોજવાનું નકકી થયેલ છે. ગુણનું વાદની સભા
- પૂ. સાધ્વીજીશ્રી અમિતગુણાશ્રીજી મ. નવસારી-૨, છ, આરાધના ભવન, આદિ ઠા. ૮ તથા પૂ. સાધ્વીજી સ્નેહલતાસર્વશ્રેષ્ઠ સમાધિના પૂજયપાદ આ. દેવ શ્રીજી મ. આદિ ઠા. ૧૦. બહેનેમાં ખુબ શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા સુંદર ધર્મ જાગૃતિ આવી છે.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિં ત ન ની ચિ નગરી બસ
–શ્રી પ્રિય મુક્તિ સાધુ જીવનને હજી કોઈ અડી શકે છે. તમે કહેશે કે, “તમારાં રચાંને તેમ નથી.
ભૂખ્યા મારવાના દિવસે લાવી દેશે.” ગુલામીખત કયાં નથી લખાયું! એજ તે કહેશે ! “પણ મારે બાળ બચ્ચાં પ્રશ્ન છે.
છે જ નહિ ને !” કેશુ? કેને ગુલામ નથી ?
- “તારા ઘરના તાળા ઉપર સીલ આશાને દાસ : સર્વને દાસ.
મારી દઈશ.” બાપ! દીકરાને ગુલામ !
- ઉત્તર! “મારે ઘરબાર છે જ નહિ ને.” ધણી ! ધણિયાણને ગુલામ !
એ સાધુ તને મારી નાંખીશ.” મા ! દીકરીની ગુલામ !
ઉત્તર! “પણ આત્મા મરતું જ નથી સાસુ ! વહુની ગુલામ !
ને ?” શેઠ ! નેકરને ગુલામ !
કેવી ધન્ય રક્ષકતા હજી જીવ શિક્ષક ! વિદ્યાર્થીને ગુલામ ! રહી છે? અફસ તેય રક્ષકને એને લાભ બુદિધછો ! સરમુખ્યાતારના ગુલામ ! જ ઉઠાવ ન હોય ત્યાં શું થાય?
ઈન્કમટેક્ષ ઓફિસરોની કરડી નજરોને સત્તાધારીઓની ધાક ધમકીને, સાહેબની
સાચા શુરવીરો તાનાશાહીને તે કઈ આરેવારો જ નહિ.
મોંઘવારી, બેકારી, અંધાધૂંધી, અરા. બીજાને કષ્ટ દેનારા, કુર કંઈ માનવીઓને જકતા, હડતાલ, ધરણાઓ, સત્યાગ્રહની શુરા કહી બતાવ્યા છે, કંઈક ઈતિહાસકારોએ છાશવારે ને છાશવારે જીવન સ્થગિત થઈ કુર કાતીલે પણ ડરે છે, નિજ મોતની આફતથકી. જાય! મન બેચેન બની જાય. અન્ય કાજે કષ્ટ સહેનાર, વીર મહાવીર, મુનિવરે.
આવી સ્થિતિમાંય સુખી છે એક કર ના થઈ શકે તેથી, કંઈ કાયર નથી હોતા. ભગવાનની આજ્ઞા પાલક જૈન સાધુ, અન્યના દુઃખ ટાળવા કાજે, સાચી સાધના કરતા સાધકે! અને સાધકે
દુઃખે અગણિત સોનારા જ આર્ય સંસ્કૃતિની રક્ષા કરી શકશે, કેમકે નીડર પણે બેલવાની તાકાત હજ એનાથી અને નહીં હારનારા,
સાચા શુરવીર અવતારોને, એમનામાં તે રહી જ છે. અહીં કેઈનું કશું ચાલે તેમ નથીયુગ-યુગથી જનતા નમે છે,
સમજણથી, સન્માનથી. એમને બોલતાં કે લખતાં બંધ કરી દેવા ગમે તેવી ધમકી આપનિષ્ફળ જ જવાની બ - - -પ્રભુલાલ દોશી
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
dee
0 0
0
0
0
0
0
.
0 0 ૦
0
0.
0
0 0
0
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) coo
0
0
.
-
OL જેને અહિ'સા તેને તપ જોઈએ.
કને કોઇની શરમ નથી. જે જીવ ભૂલ કરે તેને તે ચાંટે.
સુખમાં લહેર કરવી તે પણ એક પ્રમાદ છે. અને પ્રમાદ ખળાત્કારે જીવને દુર્ગાતિમાં એકલનાર છે.
.
Reg. No. G/SEN 84 000404
.
5
પર મ લ
સ્વ. પ. પૂ. આચાય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા
0
FIF 0
0
0
ભગવાનનો સાધુ શાસનને જગતમાં ફેલાવનાર છે માટે ઉપકારી છે. પણ જો તે સાધુ Ö ભગવાનના શાસનને નામે પોતાના વિચારો જગતને આપે તેા તેના જેવા જગતના
ઉતાર કાઇ નથી.
0
પાળવી હોય તેને સંયમ જોઈએ અને જેને સયમ ઉજાળવુ હોય
0
292
卐
0
જેને મેક્ષ નથી ગમતા અને સસારજ ગમે છે. અને તે સુખ માટે ધમ કરતા હોય (હું છતાં પણ જો તે એમ કહેતા હોય કે, મને ધમ ગમે છે. તેા તે ખાટું' કહે છે. ( કેમ કે, તેને ધર્મ નથી ગમતા પણ ધર્માંથી મળતુ' સુખ જ ગમે છે.
0
આજે દુનિયામાં તા માયા-ભ્રષા સેવાય છે પણ આજે ભારે દુ:ખદ વાત તો એ છે કે, ધર્માંમાં પણ મોટો ભાગ માયા-મૃષા સેવે છે. કારણ કે તેને ધ કરવા નથી આ અને ધમી ગણાવુ' છે,
05/
આપણા ધર્માંથી આપણા માહ ગભરાય-ઘટે-તે ધસારો, માહ રાજી થાય વધે
તા ધમ ખાટા.
શ્રીનવકાર મહામ ંત્ર સ` પાપનો નાશ કરનાર છે. પરન્તુ જે જીવને પાપના ભય નથી, પાપ મઝેથી કરે છે. તે જીવ શ્રી નવકાર મત્ર મેલે તે તેના પાપના નાશ શી
રીતે થાય ?
poooooooooooooooooooo
0
0
0
0
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફોન : ૨૪૫૪૬
f
ક્લાર
કોલા
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
( ૯ - ૧ - ૧૨
ક.
ની યવિસાણ તિવરાછાં શાસન અને સિદ્ધાન્ત. ૩૪મારું મહાવીર-પન્નવસાUmi, o રક્ષા તથા પ્રચારનું પગ-1 )
सूई जहा ससुत्ता न नस्सई
થવનિ પડિયાવિ | तह जीवोऽवि ससुत्तो न
नस्सइ गओऽवि संसारे ।। જેમ દોરામાં પરોવેલી સેય, કચરામાં પડેલી પણ જડી જાય છે તેમ સમ્યકત્વ પામેલે જીવ ભૂતકાળના અચુભેાદયે કદાચ સમક્તિથી પતન પામીને સંસારમાં ભટકવા જાય તો પણ થોડાજ કાળમાં પુનઃ સમ્યકત્વાદિ ગુણોને પામી અ૮૫ સમયમાં આત્મ કલ્યાણ કરે છે. तम्हा सई सामत्थे,
आणा भट्टम्मि नो खलु उवेहा । अनुकूलगेयरे हि च, अणुसट्ठी होई दायव्वा ।।
સામર્થ્ય હેતે છતે, શક્તિસ'પન્નોએ, ભગવાનની આજ્ઞાથી ભ્રષ્ટ થયેલાની ઉપેક્ષા કરવી વ્યાજબી નથી. પરંતુ ભગવાનની આજ્ઞાથી વિપરીત ચાલનારાઓને શિક્ષા જરૂર
અઠવાડિક
18
“ શ્રી 06ળ શાસન કાર્યાલય જેવી જ ઇએ.
વાળ ધવની
૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગર (મીરાપ્ટ) IND1A
PIN - 361005.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
ಇs
કોકુ નૂતન વર્ષની મંગલ કામના
૬
જગતના સઘળા ય એનું–આના વાચકેનું પણ કલ્યાણ થા, મંગલ થા, . ( માં જાતિ મવદ્વિતિ મંત્રા ' અર્થાત્ “મને સંસારથી ગાળે મારા આત્માને સંસારથી
તારે– પાર ઉતારે તેનું નામ મંગલ કહ્યું છે. જે દુનિયાની કહેવાતી પ્રવૃતિ રૂપ મંગલ છે છે પણ જે આત્માને મોક્ષ સુખથી વંચિત રાખી સંસારમાં જ વધુને વધુ ફસાવે તે તે અપ 8 છે મંગલ કહેવાય જ્ઞાનીઓ તે તેને જ મંગલ તરીકે ઓળખાવે છે કે જે આત્માને છે.
સંસારથી વહેલો પાર પમાડી મોશે પહોંચાડે છે ત્યારે જ બને કે, આત્માને જે ! વિષય-કષાયજન્ય સુખો પ્રત્યે, મોજમજા પ્રત્યે રંગરાગ પ્રત્યે ભારોભાર રાગ છે તેને કે
બદલે આખા સંસાર અને સંસારના સુખે પ્રાયે અરૂચિ ભાવ પેદા થાય અને મોક્ષ સાધક { યોગો પ્રત્યે રૂચિભાવ પેદા થાય છે કેમકે, સઘળી ય અશાંતિ અને અસમાધિની જનેતા છે
સંસારની રૂચિમાં છે. તે તે રૂચિને જ પોષવી કે ખીલવવી તેનું નામ મંગલ કહેવાય છે કે તે રૂચિને કરમાવાં દેવી, કાયમ માટે નાશ કરવી તેનું નામ મંગલ કહેવાય ? માટે છે. છે વાસ્તવિક મંગલ સૌનું થાઓ.
આ સંસાર પુણ્ય-પાપનું નાટક છે તે પુણ્યદયમાં રાચવું કે નાચવું નહિ અને છે પાપોદયમાં દીન થવું નહિ તેવી મનહર દશાને સૌ પુણ્યાત્માઓ પામો.
સી જી ભગવાનના શાસનને પામે, સૌમાં સાચી વિવેકબુદ્ધિ-નિર્મળ પ્રજ્ઞા પ્રકાશ પેદા થાઓ તેના કારણે આત્માના શુધ્ધ સ્વરૂપને ઓળખી, તેને જ પામવા મહેનત કરે.
અને આત્મ ભાવનાને જ વિકસાવી સંસારના આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિના તાપોથી સૌ કઈ છે છે મુક્ત બને. ૧ બાહ્ય સંપતિ-સમૃદિધ તે કારમી ચિંતાનું ઘર છે. તેની ઇચ્છાને બદલે આત્માની છે: સાચી સંપત્તિ-સમૃદિધની ઈચ્છા પેદા થાઓ. તેજ સાચી સ્વતંત્રતા-સમાનતાનું ઘર છે. છે.
સૌ કઈ પુણ્યાત્માઓ વિશુદ્ધ ભાવે ધર્મ કર્મને કરી આત્માની અનંત-અક્ષય ગુણલક્ષમીને પાણી સદાકાળ માટે આત્માના જ સ્વભાવમાં રમણતા કરનારા બનો!
હક
– પ્રજ્ઞાંગ
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
e/૮ કે ટૉપ્તરિક સજા {૨૯૪૪૪ 'જેસુજલ્ફ ફંજ જે જજ રજી
, WહજીરWજજર-૪જી મહુર/જજી |
તંત્રી:- ળ , જે દર/t a way #–
પ્રેમચંદ મેઘજી ચુક્યા
(જેલ)
હેમેન્દ્રકુમાર મજમુખ જાહ | BTL - 1 |
જટ) ચંદ્ર ચંદ જેઠ
વઢવજ).
પાજોદ દwa ગુઢકા ( અઠવાડિક)
(જa) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
છે વર્ષ ૪] ૨૦૪૭ આસો વદ-૧૪ મંગળવાર તા. ૫-૧૧-૯૧ [ અંક ૧૩ 3 વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦ ]
જીવન રૂા. ૪૦૦ 1 અંતિમ દેશનાનો સાર :
– સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. ભગવાન ફરમાવે છે કે-આ દુનિયામાં પુરૂષાર્થે ચાર છે. ધર્મ, અર્થ, કામ અને ( મેક્ષ. ચાર પુરૂષાર્થોના નામે બેસવાની લેકમાં પણ સામાન્ય રીતિએ આ રૂઢિ છે. કે ધર્મને એટલે મહિમા છે કે-બીજાઓના મુખમાં પણ અર્થ અને કામ પહેલાં ધર્મ શબ્દ છે પેસી ગયા છે. ધર્મની આરાધના કર્યા વિના મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય નહિ એ તે છે જ, પણ જ્ઞાનિઓ તો ત્યાં સુધી ફરમાવે છે કે—ધર્મ વિના અર્થકામની પણ પ્રાપ્તિ થતી નથી. દુનિયામાં જેને સુખ કહેવાય છે તે પણ ધર્મ વિના સાધ્ય જ નથી. દુનિયાના ક્ષુદ્ર સુખ માટે પણ ધર્મની આવશ્યકતા રહે છે જ. જ્યાં ધર્મ નહિ ત્યાં દુનિયાનું પણ મુદ્ર સુખે ય નહિ. ધર્મ-ધર્મની અપેક્ષામાં ફેર છે એ વાત જુદી, પણ જ્ઞાનિઓ કહે છે કે-ધમ વિના અર્થ કામની પ્રાપ્તિ પણ થતી નથી. દુનિયામાં જેટલું જેટલું સુંદર દેખાય છે, તે ધર્મને પ્રતાપ છે. સુંદર રૂપ, સુંદર સંપદા ઈત્યાદિની પ્રાપ્તિ પણ ધર્મ વિના થતી નથી. જ્ઞાનિઓના આ જાતિના કથનના ભાવને જે ન સમજે, તે સીધે ઉન્માર્ગદશક બને. જ્ઞાનિએ આમાં વસ્તુસ્વરૂપને જ વર્ણવે છે. અર્થ–કામ પણ ધર્મ | વિના પ્રાપ્ય નથી, માટે તે સ્વરૂપ જ્ઞાનિઓએ દર્શાવ્યું છે. આ દુનિયામાં પુરુષાર્થ ચાર |
છે, એમ કહ્યું કે નહિ ? કહ્યું જ છે. એ જ રીતિએ વસ્તુ સ્વરૂપ દર્શાવતાં જ્ઞાનિઓએ ફરમાવ્યું કે-ધમ વિના અર્થ-કામની પ્રાપ્તિ પણ થતી નથી. આનો અર્થ { એ નથી જ કે-જ્ઞાનિઓ અર્થ કામને માટે પણ ધમ કરવો જોઈએ એવો ! છે ઉપદેશ આપે છે. સાંસારિક સુખ માટે ધમ કરવો જોઇએ, એમ જ્ઞાનિઓ !
ми і
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
[ કહેતા જ નથી, શાસ્ત્રકારે એમ જરૂર કહે છે કે દુનિયાદારીના સુખની સિદ્ધિ પણ !
ધર્મ દ્વારા જ છે-એમ કહેવામાં વસ્તુસ્વરૂપનું વર્ણન માત્ર છે. પણ તે માટે ધર્મ | ન કરવો જોઈએ એવું વિધાન એમાં નથી. દુનિયાદારીના સુખ માટે ધર્મ કરવાની વાતને છે જ્ઞાનિઓ સ્પષ્ટ નિષેધ કરે છે અને મોક્ષના ઈરાદે અથવા તે કહો કે-નિરાશેસ ભાવે
ધર્મ કરવાનું જ જ્ઞાનિએ વિધાન કરે છે. છે આવી રીતિએ શાત્રે ફરમાવેલી વસ્તુના રહસ્યને તારવવા જોગી તાકાત અને વિવેક છે જેનામાં ન હોય તેવા મુનિને ઉભાગે દેશક બનતા વાર ન લાગે. એ સીધે જ પ્રશ્ન ૧ કરે કે-“અર્થ કામ માટે પણ ધર્મ જ જરૂરી છે, ધર્મ વિના અર્થ કામની પણ પ્રાપ્તિ છે. નથી એમ જ્યારે જ્ઞાનિઓ કહે છે, તે પણ અમારાથી-અર્થકામ માટે પણ ધર્મ કરે છે છે જોઈએ—એ ઉપદેશ કેમ ન અપાય ?” આજે પણ પ્રશ્ન ઉભું કરીને ભદ્રિક જનઆ સમુહને અર્થ-કામ માટે ધર્મ કરવાને ઉપદેશ દેનારા ઉન્માર્ગદેશક આજે નથી એમ ? છે નહિ. “અર્થ કામ અનર્થભુત છે. ધર્મ, અર્થ કામ માટે ન થાય. ધર્મ એ મેક્ષનું S. હું સાધન છે. સાચું સાધ્ય એક માત્ર મેક્ષ છે. મોક્ષના સાધનને જ મેક્ષ દૂર રાખવામાં ન છે વાપરો. સંસાર કાપનાર ધર્મને સંસાર વધારનાર ન બનાવો.”—આ વિગેરે ખાસ વિચાR રવા જેવી વાતને એ વિચારે જ નહિ. અર્થ કામ, ધમથી જ સાધ્ય છે એની ના નથી.
અર્થકામ પણ ધર્મ વિના મળે જ નહિ એ એકકસ છે. અર્થકામની પ્રાપ્તિનું પણ કારણ ન ધર્મ જ છે. આવું આવું વર્ણન પણ શાસ્ત્રોમાં જરૂર આવે છે અને આ પ્રકારના વર્ણન છે અને તેના રવરૂપે સ્વીકારે ત્યાં સુધી વધે નહિ, પરંતુ તેના સ્વરુપે ન સ્વીકારે અને
ઊંધી રીતિએ સમજે તે સહેજે ઉમાર્ગદશક બને. “અર્થકામ માટે પણ ધમ જરૂરી છે છે.”-એમ જ્ઞાનિઓ જરૂર કહે. પણ “અર્થકામ માટે ધર્મ કરે તે ય સારું છે'-એમ ર જ્ઞાનિઓ કહે જ નહિ. અર્થ-કામથી મુકાવનાર સાધનને જ જે અર્થ કામ માટે સેવાય, તે
પછી બાકી શું રહે ? છે આટલું સ્પષ્ટ છતાં, શાસ્ત્રના રહસ્યને નહિ પારખી શકનારાઓ, શાસ્ત્રકારના નામે
પણ ઊંધી વાતે કરે, તે તેમાં નવાઈ પામવા જેવું નથી. ભણી-ગણીને પોપટ બની ? { જવું એ જુદી વાત છે અને અંદર રહેલા રહસ્યને તારવવાની તાકાત આવવી એ જુદી 8 વાત છે. “અર્થકામની પ્રાપ્તિ પણ ધર્મ વિના નથી”—એમ શાસ્ત્રકારે કહે, એથી એમ તે ન જ કહેવાય કે-“શાસ્ત્રકાર એમ જ સમજે છે કે દુનિયાના જીવને જે સુખે મળે છે છે તે પુણ્યથી જ મળે છે પરંતુ તે અધર્મને કરીને પાપ બાંધતા રહે, તેના કરતાં ઈષ્ટ
વિષયની પ્રાપ્તિને અંગે પણ ધર્મ ક્રિયામાં જોડાય તે વધારે ઈપ્ત છે.” અથવા એમ છે પણ ન જ કહેવાય કે-દુનિયાના છ અધમ કરતા રહે અને પાપ બાંધે, તેના કરતાં તે વિષયસુખની પ્રાપ્તિને માટે પણ તેઓ ધર્મ કરીને પુણ્ય બાંધે એવી શાસ્ત્રકારોની
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચાહના છે. શાસ્ત્રકારોની આવી ચાહના હાય જ નહિ. જેને વાસ્તવિક પરિણામનુ` ભાન નથી, તે જ આવું લખી કે ખેાલી શકે. જે વસ્તુ સ્વરૂપને અને અ-કામની સાધનાના જ હેતુથી કરેલા ધર્મોના પાર'પરિક પરિણામને યથાસ્થિત રીતિએ સમજે છે, તે તે આવું લખે ય નહિ અને ખેલે ય નહિ.
શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિ એની એવી ચાહના નથી જ કે-‘વિષય-સુખાની પ્રાપ્તિને માટે તમે ધ' કરીને પુણ્ય બાંધા.' દુનિયાના જીવા પાપ કરે એ પણ શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિ આને ઇષ્ટ નથી અને દુનિયાના જીવા દુનિયાના ઇષ્ટ વિષયાની જ લાલસાને આધીન થયા થકા, પેાતાની તે જ લાલસાને પેાષવા ધર્માંના અનુષ્ઠાનોના આશ્રય સ્વીકારે, એ પણ શાસ્ત્રકાર ૫૨મિષ એને ઈષ્ટ નથી જ. પાપ કરે એય ઈષ્ટ નહિ અને વિષયસુખાને માટે જ ધ કરા એ ય ઇષ્ટ નહિ. શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિ'એએ જણાવેલી ધર્માંના ફૂલની વસ્તુસ્થિતિને સમજનાર તથા હૃદયપૂર્વક માનનાર, એમ ન જ કહે અગર લખે કે-શાસ્ત્રકારને તમે અધમ કરી પાપ બાંધે તે કરતાં વિષયસુખા માટે ય ધમ કરે એ વધારે ઇષ્ટ છે.' એમ ખેલનાર્ કે લખનાર જાણ્યે-અજાણ્યે એમ કબૂલ કરી લે છે કે-તમે અધમ કરીને પાપ બાંધા તે શાસ્ત્રકારાને થાડુ' પણ ઇષ્ટ તેા છે જ !' જેએ આવુ' કબૂલ કરવાને તૈયાર ન હાય, તેઓથી—તમે અધમ કરીને પાપ બાંધા તે કરતાં વિષયસુખા માટે ધમ કરી પુણ્ય બાંધા–એ શાસ્ત્રકારેને વધારે ઇષ્ટ છે.' એમ લખાય કે ખેાલાય નહિ.' શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિઓને ઇષ્ટ શું? દુનિયા જીવા ધર્મને આદરી મેાક્ષને પામે તે જ ! ધમ મેાક્ષ માટે છે, સંસાર માટે નથી. માક્ષ માટે નિરાશ`સ ભાવે કરાયેલા ધમ ના ચેગે, માક્ષ થતાં પૂર્વ ઉત્તમ પ્રકારની દુન્યવી સામગ્રી મલી જાય એ વાત જુદી છે, પણ ‘વિષયસુખાની લાલસાને જ આધીન થઇને તમે એ ખાતરે ય ધર્મ કરે એ શાસ્ત્રકારોને વધારે ઇષ્ટ છે' એવુ' પ્રતિપાદન કરવુ' એ તે એક પ્રકારના ઉન્માના જ ઉપદેશ છે. આ જ કારણે એવુ' પ્રતિપાદન કરનારાઓને માટે એમ કહી શકાય કે-શાસ્ત્રકાર પરમર્ષિ - એને શુ' ઇષ્ટ છે, શુ થાડુ ઇષ્ટ છે અને શુ વધારે ઈષ્ટ છે, તેની એવાઓને વાસ્તવિક પ્રકારની કશી ગમ જ નથી.’
-
愛愛愛心愛辛
સાભાર સ્વીકાર
રતિલાલ દેવચંદ ગુઢકાની પ્રેરણાથી.
૩૦૦૦] શાહ વેલજીભાઇ સામતભાઇ શાહ તથા શ્રીમતી સવિતાબેન વેલજીભાઇ
શાહ
૫૦૧ તથા તેમના તરફથી તખીયત બરાબર થઇ જતાં ખુશાલી ભેટ.
૧૧૦૧] શાહ. અમરતલાલ કરમશી તરફથી એરના ગ્રાહક તરીકે
大亞太栗
આજીવન એરના સભ્ય.
લડન
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
માણસ કશા જ અજાણ જ છે અને |
મનની વિચિત્રતાઓ : પિતાની અને પારકી અને દરેકની. - - - - - - - - -- - - - માનવમન એક વિચિત્ર વસ્તુ છે. એને ફક્ત આ પુણ્યપુરુષની પ્રતિભા, પુણ્યપ્રતાપ સંપૂર્ણપણે ઓળખવાનો પ્રયાસ કરનારા અને અસત્ય સામે નેતિક જુસ્સાથી ઝઝુમઘણુ માણસે આજ સુધી અસફળ રહ્યા વાની અથાક શકિતથી વધુ ઉંચા-નીચા છે. માનવમન કેવું વિચિત્ર હોય છે અને થઈ શકતા ન હતા તેઓ માટે હવે મેદાન એના પરિણામે કેવી રમુજ પેદા થતી હોય મોકળું બને છે. આવતી કાલે કદાચ એ છે એને અમને તાજેતરમાં જ એક અનુ. દિવસ પણ આવે કે જ્યારે ગયા-ગાંડ્યા ભવ થયે.
માણસે સિવાય બધા સર્વાનુમતિએ વાત કંઈક આમ બની : પૂજય પાદ અસત્યના પક્ષમાં બેસી જાય! છતાં સમજી સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ ર૦૦ર લેવાની જરૂર છે કે સત્ય પરમ ગુરૂદેવેશ આચાર્ય તે વિચાર વસંત છે એ સત્ય જ રહેશે; એ ત્રણ ભગવંત શ્રીમદ્ વિજય 0.
0 કાળમાં પણ ફરશે . નહિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ની છે પૂ. મુનિરાજ શ્રી છે સત્ય કેઈના ટેકાથી જીવત અણધારી વિદાયને ચાર- તું જયદર્શન વિ. મ. ડું નથી. બધા એના પક્ષેથી પાંચ દિવસે જ વીત્યા હતા. રર૦૦૩ હઠી જાય તે પણ એ એક વખતે વાતમાંથી વાત નીકળી અને પોતાના બળે અડિખમ ઉભુ રહી શકે છે. અમે વર્તમાન પરિસ્થિતિનું દિગ્દર્શન કરા- અસત્ય વત્તા અસત્યને સરવાળો પણ અવતા કહ્યું કે “આ પ્રતાપી પુણ્યપુરૂષ તે સત્ય જ થાય છે, આ એક મહાસત્ય છે. ગયા. તેઓશ્રીની હાજરીમાં તે ભલભલા આખી દુનિયાને ટેકે મળી જાય તે પણ માંધાતાને પણ સત્ય માર્ગની સામે પડતા અસત્ય કદી સત્ય બની શકતું નથી. અરે, બે ઘડી વિચાર કરે પડતે. આમ છતાં આવતી કાલે દુનિયા ઉપર માફિયાઓનું તેઓશ્રીની હાજરીમાં પણ છેલ્લાં થોડા રાજ પણ ચાલે તે પણ એ રાજ “સુરાજ્ય” વર્ષોમાં જે બનાવો બન્યા છે એ જોતા લાગે થોડું કહેવાય ! છે કે ભાવિચિત્ર બહુ આશાસ્પદ નહિ બસ, થઈ રહ્યું ! વિચિત્ર મન શું કહેહોય ! આપણે ઇછિએ કે-એવી અનિષ્ટ વાય એને પર મને સાક્ષાત્ મળી ગયે. સ્થિતિનું નિર્માણ ન થાય, પરંતુ સત્ય માર્ગ મને ખબર ન હતી કે અહીં એક દુનિબહુ જ ઓછા સમયમાં જોખમમાં મુકાશે યાને સૌથી મહાન ભાષાવિશારદ-સાહિત્યએવું અનુમાન થાય છે. કારણ કે જેમાં વિશારદ માણસ બેઠે છે. એણે પોતાની
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
' તા. ૫-૧૧-૯૧ : વર્ષ ૪ અંક
૧ ૪૦૯ બુદ્ધિને ખજાને ખેલ્યા : “હેય, તમે મને “ચૂં...ચૂં” કરવાનો જન્મસિદ્ધ અધિકાર સાધુઓને માફિયા ડોન કહ્યાં ! સાધુઓની છે. ટેલીફેનના વાયરોથી માંડીને વિમાનની માફિયા ડોન સાથે “કપેરિઝન' ન કરી છે કે પીટ સુધી ઉત્પાત મચાવનાર આ જાતિને
આ મહાન ભાષાશાસ્ત્રીના શબ્દકેષમાં આજ સુધી કઈ કશું કરી શક્યું નથી. કદાચ “અસત્યને પર્યાયવાચી શબ્દ “સાધુ મન-મગજે આવી વિચિત્રતાના ભંડારે, થતો હશે ? ઘણા માણસે પોતાને સ્વતંત્ર છે. કદાચ દરેક માણસને પોતાના જીવનશબ્દકેષ લઈને ફરતા હોય છે. દરેક શબ્દને કાળ દરમ્યાન આવા વિચિત્ર મનને અનુઅર્થ એ માણસ એમાંથી જ શોધે છે. ભવ થતું હશે જ? આજના વધુ દેડ
વાત અહી જ અટકતી નથી. ખરી ધામના સમયમાં તો કેટલાક માણસને સૂર્ય રમુજ હવે જ શરૂ થાય છે. આ પ્રસંગે ઉગે ત્યારથી આથમે ત્યાં સુધીમાં એકથી હાજર ન રહેનાર એક પુણ્યશાળી માણસની વધુ વિચિત્રમને સામને કરવું પડતું જીભ ઉપર રાતોરાત સરસ્વતી સવાર થઈ હશે ? વિચિત્ર મન વધુ માત્રામાં હોય ત્યારે ગઈ. કદાચ એકાએક બ્રહ્મજ્ઞાન પણ થઈ એક જાતને ત્રાસવાદ બની જાય છે. આ ગયું હોય ! કલિકાલમાં બધુ શક્ય છે ! પરિસ્થિતિથી સંસારી જી અકળાય જાય એણે બ્રહ્મજ્ઞાનની મદદ લઈને “કેમેન્ટ્રી કે એની સામે ફરિયાદનું લાંબુ લીસ્ટ કરે ચાલુ કરી : “મહારાજ સાહેબને બેલવાનું એ સ્વાભાવિક છે, પરંતુ વિચિત્ર મનને ભાન નથી. એકલું ઝેર પીરસે છે ઝેર ! પરચો પામીને યોગી જેવા આત્માઓ પણ કેવું કેવું બેલે છે? હવે પછી બધા ત્રાહિમામ્ પોકારી ઉઠે છે. સાધુઓ માફિયા ટેળીની સાથે ભળી જવાના મહાત્મા શ્રી આનંદધનજી મહારાજ છે એમના જેવા જ ધંધા કરવાના છે...! એક વાર સત્તરમા શ્રી કુંથુનાથ ભગ( આગળના શબ્દો લખાય તેવા નથી. ) વાનની ભકિત કરી રહ્યા હતા ત્યારે તેમણે આપણે તે ત્યાં હાજર હતા નહિ, પણ ભગવાનને મનની વિચિત્રતાઓની ફરિયાદ આવું બધુ બોલાતું હશે ?
સંભળાવતા એક સ્તવન બનાવી દીધું હતું. હાજર ન રહેનારા માણસો સૌથી વધુ “મનડુ કિમ હી ન બાજે હો, કુંથુંજિન ચૂં...ચું કરી શકે છે. તેમાંય દરેકની મનડુ કિમ હી ન બાજે. જેમ જેમ જતન સાથે, દરેક જગ્યાએ, દરેક સમયે મીઠાશથી કરીને રાખું, તેમ તેમ અલગું ભાજે.” કામ લેનારા એક મહારાજ સાહેબ આ મનની વિચિત્રતાઓથી એમના જેવા મહાચૂં.... પ્રેમથી સાંભળવાના મળી ગયા ત્માઓ પણ વાજ આવી ગયા હતા. પરંતુ એટલે તે પેલાનું કામ ચાલ્યું. હોય, એ અકળાયેલી અવસ્થામાં સંસારીજીવો જે તે એમ જ ચાલે ! આમેય મહારાષ્ટ્રમાં ઉદ્દગાર બહાર કાઢે છે એના કરતાં મહાગણપતિનું જોર વધુ હોય. ગણપતિના વાહ, ભાના ઉદ્દગારે અલગ હોય છે. તેઓ
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૦ *
': શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) ફરિયાદના સૂરમાં પણ દુનિયાને મહાસત્યને દેવની આજ્ઞા મુજબ મનને શુભવિચારોમાં સંદેશ સંભળાવી શકે છે.
રેકી રાખવું એ જ શ્રેષ્ઠ અને શ્રેયસ્કર શ્રી આનંદધનજી મહારાજના શબ્દો ઉપાય છે. આ ઉપાયને દઢતાપૂર્વક વળગી બીજા માણસના મનની વિચિત્રતા કરતા
રહેનાર માણસ એક દિવસ જરૂર મનેપણ પિતાના મનની વિચિત્રતા પ્રત્યે ફરિ. યાતનાથી સંપૂર્ણ મુક્ત બની શાશ્વત સુખને
અનુભવ કરી શકશે. યાદી સૂર રજુ કરે છે. એમાં રહેલું મહાસત્ય એ છે કે મનનું જતન કરવું ખુબ
- વનરાજી – જ કપરૂ કામ છે. મનને પંપાળવાથી તે મન માકડુ વનવાસ ભમતુ, તે વધારે તેફાને ચઢે છે. મનને પંપાળીને વશ કરી ઘર આણીએ. રાખવાથી કે તેના કહ્યા મુજબ ચાલવાથી
મન એક માકડુ (વાંદરા) છે. મન કયારેય કાબુમાં આવતું નથી. એને
એને પૌગલીક વાસનાના જંગલમાં
ભટકવાની બૂરી આદત છે. કાબુમાં રાખવાનું એક માત્ર ઉપાય છે તેને
સમજુ આત્માઓએ નિગ્રહ ! અને તેનું જ નામ મનનું ખરું મનને વશ કરીને આમિક ગુણેમાં જતન કહેવાય છે ! મનેનિગ્રહ માટે જે સ્થાપન કરવું જોઈએ. તે ઉપાયમાં ફસાયા વિના શ્રી જિનેશ્વર -કવિવર શ્રી શુભવીરવિજયજી મ.
વિશ્વકર્મા વિજયતે 5 શ્રી વિશ્વ કર્મા આર્ટસ : છે. મોતીભાઈની કુંડી પાસે, ખારવા ચકલા રોડ, જામનગર-૩૬૧૦૦૧
જૈન દેરાસરના ઉપકરણે સાધના માટે લખે વ્યાજબી ભાવે અને સમયસર સારું કામ કરી આપશું
નેવેન્ટી-ડીઝાઈને, સુંદર કેતરકામ આકર્ષક રચના
એ અમારી ખાસ વિશેષતા છે રથ માટે સ્પેશ્યાલીસ્ટ
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
- --- -- ------ --- = -=-= શાસ્ત્ર અને સ્વચ્છંદતા બાખડે છે ત્યારે....
–શ્રી સંજય
મલાનક નામનું ગામ.
પિતાની આંખને ઠાર હતા. તેમાં એક સરસ મજાને નદીને કિનારે.
કમબખ્ત શેરડીની વાડી તેને ભટકાય ગઈ. અને ત્યાં ઘટાદાર વડલાનું એક વૃક્ષ વાડીને જોતાં જ તેની આંખ તોફાને ચડી.
આવી સુંદર જગ્યાએ કુટિર બાંધીને એ તે સીધી વાડીની શેરડી ઉપર જઈને એક સન્યાસી રહેતે હતે
ચેટી. ત્યાંથી પાછા ફરવાનું નામ જ લેતી નામ એનું નિત્સંગ.
નથી. સન્યાસી એને સમજાવવાને જ્યાં માથે મોટી મોટી જટા રાખે.
પ્રયાસ કરે છે ત્યાં જીભે પણ પોતાનું પિતા દાઢી મૂછ પણ ખાસ્સાં વધી ગયેલા. મકાઢ્યુંએણે પાણી છોડવાની શરૂઆત
કરી દીધી. હવે તો છેલી ઉંમરે પહોંચી ગયે એટલે બધા વાળ પણ સફેદ દૂધ જેવા
અને.અંતે સન્યાસી, જીભે છોડેલા લાગે. પહેલી જ નજરે સન્યાસી કોઇને પાણીના પુરમાં તણાય ગયા. પણ ગમી જાય તેવી ભવ્ય આકૃતિ ધરા
વાડીના માલીક પાસે શેરડી માંગવા વતો હતો.
જાય તે મળે જ, એવી કઈ ખાતરી ન પિતાની છેલ્લી ઉંમરને આંખ સામે
હતી. અને કઈ આપે નહિ ત્યાં સુધી ચીજ
લેવી નહિ. એવી પોતાની પ્રતિજ્ઞા હતી. બને રાખીને તેણે નિર્ણય કર્યો કે આખી જીંદગી તે ગમે તેમ ગઈ, પણ હવે છેલલી ઉંમરે
બાજુ મુશ્કેલી ઉભી થઈ. હવે શું કરવું ? બાજી સુધારી લેવી છે. કેઈની તણખલા
સન્યાસીની પેળી દાઢી એની મદદ જેવી ચીજ પણ તેને પુછયાં વિના કે તેના
આવી. ઘણું તડકાછાંયા જોઈને બેબી આપ્યા વિના લેવી નહિ.”
થયેલી દાઢીએ મગજમાં ઝબકારે કર્યો.
એક સુંદર યોજનાએ એના મનમાં આકાર મને મન તેણે આ નિર્ણય કર્યો.
લીધે. જનાને અમલમાં મુકતાં તેણે આ નિયમને તે દઢતા પૂર્વક વળગી વાડીને કહ્યું :
વાડી રે વાડી દિવસે પસાર થતાં રહ્યાં પણ તેને
પણ વાડી એને જવાબ આપવાના જરાય વધે આવ્યું નહિ
મુડમાં ન હતી. તેણે કઈ જવાબ ન એક દિવસની વાત છે.
આપ્યો. એટલે આ સત્યવાદી શાહુકારે વાડી તે સન્યાસી ગામની બહાર આંટો મારવા વતી જવાબ વાળ્યો : નીકળ્યું હતું. કુદરતની લીલાં જે તે શું કહે છે સન્યાસી.”,
રહ્યો
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૨ :
પછી પાતે માંગણી મુકી : શેરડી લ" તેણે કહ્યું : વાડીના અને મારા મામલામાં બે-ચાર ?’ અને વાડી વતી જ જવાબ તુ' કેમ વચમાં પડે છે ? મારા જેવા આપતા ઉમેયુ” ફ શાહુકારને પકડતા તને શરમ નથી આવતી ? હું કોઇની આપ્યા વિનાની તણખલા જેવી ચીજ પણ લેતા નથી. આ દરાજ કુટિ-વાડી મને પ્રેમથી શેરડી ભેટ આપે છે, તે હું લઉં છું. એમાં તને કેમ પેટમાં દુઃખવા
લે ને ભાઇ, દશા૨.’
તરત જ દસ-બાર શેરડી બગલમાં દખાવીને સન્યાસીએ ચલતી પકડી. રમાં જઈને સન્યાસી પોતાની ઢાંશિયારી
આવે છે ?’
ઉપ૨ મલકી ઉઠયા.
હવે તે રાજના ક્રમ થઈ ગયા. વાડી ૨ વાડી, શુ” કહે છે સન્યાસી.
શેરડી લઉ. એ—ચાર, લે ને ભાઇ, દસ-બાર.' આમ કહીને શેરડી લઇને ભાગી જવું.
થાડા દિવસમાં તે વાડીના માલીકની આંખ ફરી ગઇ. શેરડી કરતાં જમીન મેટી થતી જોઇને તેણે આંચકા અનુભવ્યું. એક દિવસ આન તાગ મેળવવા માટે દુરથી નજર નાંધીને તે એકે.
નિસ્સગ સન્યાસીને વાડીના સંગ અને શેરડીના રંગ એવા તા વળગી ગયા હતા કે એ ઈશ્વર યાન કરવાનુ કદાચ ભૂલી જાય પણ વાડીની મુલાકાત લેવાનુ` કયારેય વિસરતા ન હતા.
અજમાવવા
રાજના રૂલ મુજબ આવીને ‘લેાકપાઠ’ કરીને તે શેરડી ઉપર હાથ ગયા કે વાડીના માલીકે ઢાડીને તેને પકડી પાડયેા.
સન્યાસીના મગજના પાર આસમાને -૧ને ખખડાવી નાંખતા
:
જૈન શાસન (અઠવાડિક)
વાડી-માલીકને આમાં સમજ ન પડી તેણે પુછ્યુ : ‘શું છે આ બધુ તૂત *
સન્યાસીએ શાંતિથી પેાતાના લેાક’
સભળાવીને બધી વાત વિસ્તાર–પૂર્વક સમજાવી. સાંભળીને હવે ગુસ્સે થવાને વારા વાડી-માલીકના આવ્યા. તેણે સન્યાસીને દોરડાથી કચકચાવીને બાંધ્યા અને વાડીના કુવા આગળ લઈ ગયા.
કુવાની સાથે દાસ્તી બાંધવાના પ્રયત્ન કરતાં તેણે કુવાને પ્રેમથી હાંક મારી :
દેવા.’
‘કુવા હૈ કુવા.’
(કુવા વતી ખેલતાં.) ‘ખાલ, શુ’ આપું
(આ મુરખને) ‘ડુબકી અપાઉ ત્રણ-ચાર’ (કુવા વતી) ‘ઢે ને ભાઈ, દશ-બાર.' કુવાની સાથે દોસ્તી માંધવામાં સફળ બનતાં તેણે સન્યાસીને ડુબકી મારતાં શીખવાડવા માંડયુ. પાંચ છ ડુબકીમાં તે *સન્યાસીએ હાથ જોડર્યાં. હવે ફરી આવું નહિ કરૂ” એવુ' કબુલ કરાવી વાડી-માલીકે તેને છેડયે, (અનુ. પેજ ૪૧૭ ઉપર)
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
આપણે ત્યાં સારા પ્રસંગોમાં મુહુર્ત સાચવી લેવાની પ્રથા છે. મુહુર્તની અમુક પળો સચવાઈ એટલે “આપણું કામ સફળ. આપણે આબાદ પાર ઉતરવાના” એટલું તે નિશ્ચિત. આજથી સાડા નવ દાયકા પૂર્વે સં. ૧૫૨ માં આવી જ કેઈ પળે સચવાઈ ગઈ હતી. એ પળની મહત્તા એવી હતી કે એને સાચવનારા દશમા દાયકા સુધી જીવન યાત્રાની વણથંભી ખેપ ખેવડાવાના હતા અને સૌકાઓ સુધી પોતાની જીવનયાત્રાની યશગાથા વહેતી રાખવાના હતા. દેહવાણ ગામમાં મા સમરથબહેનની કુખે ફાગણ વદ ધ ના દિવસે આ પળે સાચવીને પૃથ્વી પર પગ મૂકનાર એ મહામાનવ ત્રિભુવનના નામે ઓળખાયા. પિતા છોટાલાલની આશાના એકમાત્ર સ્તંભ એ જ હતા. સમયના પ્રવાહમાં વહેતું જીવન અણધાર્યા વળાંકે પણ લાવે છે. વિશ્વને આવી અણુમેલ ભેટ આપનાર એ માતા પિતા ટૂંક સમયમાં જ સ્વર્ગે સંચર્યા. વિશ્વના પિતા બનનારાની પણ આ પરીક્ષા હતી ને ? દાદીમાં રતનબાના અંતરના આધાર તરીકે એમનું શૈશવ ધર્મ સંસ્કારને ઝીલવામાં વીત્યું. દાદીમા એમને ઉપાશ્રય અને જિનાલયમાં લઈ જતાં. બને સ્થળે ધર્મની સાચી સમજ આપતા. પાંચ છ વરસની ઉંમરે - - - - - - - - - - - - સર્વમુખી પ્રતિભાના સ્વામી |
મહા જૈનાચાર્ય શ્રીજીની જીવનયાત્રા
–પૂ. મુનિરાજ શ્રી પ્રશમરતિ વિજયજી મહારાજ છે કાજ હજ હા હા હા હા હું તે એ મહાપુરૂષ ધર્મક્રિયાના સારા અભ્યાસી બન્યા. શિક્ષણ માટે નિશાળે જઈને પાછા ફરતા ત્યારે દાદીમા ખોળે બેસાડીને એમને રમાડતા રમાડતા શાળામાં શું ભણી આવ્યો ? એ પૂછતા અને સતેજ સ્મરણ શક્તિથી તેઓ અક્ષરે અક્ષર સંભળાવી દેતા. બેટી વાત લાગે ત્યારે દાદીમા પ્રેમથી સુધારવા અને સાચી વાત સમજાવતા. નવ વરસની હૅમરે તે તેઓ પંચ પ્રતિક્રમણ, નવસમરણ, ચાર પ્રકરણ, ભા કર્મગ્રંથ સાથે તત્વજ્ઞાનના અનેક પાઠ ભણું ચુક્યા હતા. સમકિતના સડસઠ બેલની સજઝાય પરની પરીક્ષામાં એમણે ઉત્તમ પરિણામ મેળવ્યા હતા.
એક દિવસ એ ગુમ થયા. ખબર ન પડી કે ક્યાં ગયા છે. કાકા તારાચંદભાઈએ તત્કાળ તપાસ આદરી તે આ ભાગ્યશાળી મહારાજ સાહેબ પાસે દીક્ષા લેવા દેડી ગયા હતા. ત્યાંથી પાછા લઈ આવ્યા અને એ દિવસથી આ બાળક પર ચાંપતી નજર રાખવાનું શરૂ થયું, પણ આ તે સુરજનું તેજ હતું. ગમે તેટલા ધુમ્મસના થરો એના તેજને ઢાંકી ન શકે. ઘણી મથામણામાંથી પસાર થઈને આ મહાપુરૂષ ફરીથી ભાગી છૂટયા. આ વખતે એમની ઉંમર સત્તર વરસની હતી. પૂ. મુનિરાજ શ્રી પ્રેમ વિજયજી
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૪ :
જૈન શાસન (અઠવાડિક)
મ. ના, પ્રેરણામય વાત્સલ્યથી એમની ધર્મભાવના પરમ ઉત્કટતાએ પહેાંચી હતી. દાદા પૂ. ઉપાધ્યાયજી શ્રી વીર વિજયજી મ. એ એમને હિંંમત આપી હતી. જંબુસરમાં પૂ. ઉપાધ્યાયજી મ. એ નિશ્ચય કર્યો કે વિરોધ ભારે થશે આથી દીક્ષા હજી વધુ ખાનગી થવી જોઇએ. મુનિશ્રી મંગલવિજયજી મ., મુ. શ્રી નય વિ. મ. અને મુ. શ્રી પ્રકાશ વિ. મ. સાથે ત્રિભુવન કુમારને આમેાદ થઇને ગંધાર જવાનું નિશ્ચિત થયું. ગંધાર પહેાંચ્યા. પાષ માસના શુકલ ત્રયેાદશીના દિવસના સૂરજનુ પ્રતિબિંબ ગધારના સાગરે ઔલ્યું ત્યારે કિનારાથી થાડે દૂર એક અદ્ભૂત ઘટના થઈ રહી હતી. ઉગતી જુવાનીએ એક તરૂણ હાથ જોડીને બેટ હતા ને પૂ. માંગવિજયજી મ. એના રેશમી વાળને હાથેથી લેચ કરતા હતા. એ તરૂણ ત્રિભુવન હતા. વિધિ દરમ્યાન કેશ લેચની ક્રિયાં વખતે વાળંદ ન હતા. આથી એમણે મહારાજ સાહેબને લેાચની વિનતિ કરી હતી. ગમે તે ભેગે સત્યના નિશ્ચય પછી તેના અમલ કરવાની સખળતાના એમણે આ રીતે સકેત આપ્યા. વાળંદ આવ્યા ને વિધિ ઝડપી બની. આ મહાપુરૂષ હવે સાધક બની રહ્યા હતા. એના આનંદમાં સાગર પણ હિલેાળે ચઢયા. પવન દીક્ષા સ્થળની ચાપાસ ઘૂમવા માંડયે, દીપ શાખાએ ધ્રુજવા માંડી. પણ વિધિ અકબધ જળવાઇ. ત્રિભુવનમાંથી આ હવે રામવિજયજી બન્યા. પૂ. મ'ગળવિજયજી મ. એ કહ્યું, આ રામ વિજયના જીવનમાં અનેક ઝંઝાવતા આવશે પણ આ દ્વીપશિખાની જેમ એ છેલી પળ સુધી સતેજ રહેશે. ‘આ આગાહી ઝીલવા પૂ. સુ. શ્રી રામવિજયજી મ. સક્ષમ હતા.
પૂ. મુનિશ્રી રામવિજયજી પૂ. મુનિરાજ શ્રી પ્રેમ વિજયજી મ. ના પ્રથમ શિષ્ય તરીકે અભ્યાસમાં લીન બન્યા. અને બે ત્રણ વરસમાં તે એમની તેજસ્વિતા સૂર્યસમી બની પૂ. ઉ. શ્રી વીર વિજયજી મ. નું અનુશાસન, પૂ. ૫. શ્રી દાન વિજયજી મ. ની મહાન વિદ્વત્તા અને પૂ. મુ. શ્રી પ્રેમવિજયજી મ. ની અપૂર્વ કેળવણી એ આ પ્રતિભાને મહાપ્રતિભા બનાવી અને એક અપૂર્વ ઇતિહાસ જૈન શાસનમાં રચાયે.
.
.
૧૭ મણ દૂધની ચા બનાવતી અમદાવાદી હોટેલમાં પૂ. મુ. શ્રી રામવિજયજીના ધારદાર ઉપદેશા પચી કાગડા ઉડવા માંડયા.
અહિં‘સાની ઉપાસના પૂ. મુ. શ્રી રામવિજયજીએ લેાક વ્યાપી બનાવી અને ભદ્રકાળીમા એકડા વધ ખધ થયા.
ગાંધીજીની નવજીવનમાં આવતી વાન હિ'સા પ્રકરણ અંગેની લેખમાળા અધવચ્ચે જ અટકી ગઈ.
જનસેવામાં પ્રભુસેવા છે એવી વાર્તામા ભ્રમ તાડવામાં એમણે જિન આજ્ઞા આગળ ધરી અને સુધારકાને નિરુત્તર કર્યો,
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
૪૧૫
રાધનપુરમાં સં. ૧૯૯૧ ની સાલમાં પૂ. આ. શ્રી દાનસૂરીશ્વરજી મહારાજાના વરદ હસ્તે પન્યાસશ્રીને ઉપાધ્યાય પદ અપાયું આટલી પ્રવૃત્તિ અને આટલી જવાબદારી વચ્ચે પણ આ મહાપુરૂષ સાધુઓને ૭ થી ૮ કલાક આગમની વાચના આપતાં. અને પોતાની તેજસ્વિતાના અંશે પેદા કરતા. સં. ૧૯૯૨ માં એમના આચાર્ય પદ પ્રદાનને માસિક મહોત્સવ મુંબઈ માધવબાગમાં મંડાયો. વૈશાખ સુદ છઠના દિવસે ઉપાધ્યાયજી શ્રી, પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા” તરીકે ઓળખાયા. એમની શાસ્ત્ર ચુસ્તતાથી આકર્ષાઈને અનેક શાસ્ત્ર પ્રેમીઓ એમની પાસે ભકિતથી આવતા જેમ જેમ સમય ગયે તેમ તેમ વર્તુળ મેટું થતું ગયું. અને પરિણામે પૂ. આ. શ્રી રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી... સત્ય અને સિદધાતના પક્ષે જ હોય..આ વાત લોક હૃદયમાં કાયમ માટે સ્થિર થઈ ગઈ. એમની નિશ્રામાં પાલીતાણ. શંખેશ્વર, ગિરનાર ના અનેક છરી પાલિત સંઘ નીકળ્યા હતા. સેંકડોની સંખ્યામાં પરમાત્માની અંજનશલાકાઓ અને પ્રતિષ્ઠાઓ એમની નિશ્રામાં થતી. એમની નિશ્રામાં ઉપધાન કરવાનું પણ જાણે લહાવો હતે. એમના પ્રવેશના સામૈયાઓ જેવા હજારો લેકે ઘેલા બનતા. એમના કરૂણામય ઉપદેશથી પ્રતિવર્ષ લાખો રૂપિયા જીવદયા ખાતે વપરાતા. એમના પરમેશ્ય પુણ્યનો આવો પ્રભાવ હ. પૂ. આ. શ્રી સિદિધસૂરીશ્વરજી મહારાજા, પૂ. આ. શ્રી લબ્ધિસૂરીશ્વરજી મહારાજા, પૂ. આ. શ્રી પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજા આદિ તરફથી તિથિ અંગેની સત્ય વાતને જાહેરમાં મૂકવાનો મહાન્ યશ પણ આ મહાન આચાર્યને ફાળે જાય છે. એમના ઉપદેશથી હસ્તગિરિ, પાવાપુરી જેવા તીર્થના ઉદધાર થયા.
પાદ વિહાર દ્વારા વિચારીને એમણે ગુજરાત, મારવાડ, મેવાડ, સૌરાષ્ટ્ર, મહારાષ્ટ્ર, બિહાર, બંગાળ વિ. ના અનેકાનેક આત્માઓને ઉધાર કર્યો. એમના પિતાના જ ૧૧૭ શિખ્યા હતા. કુલ ૨૫૦ થી વધુ શિષ્ય પ્રશિષ્ય પરિવાર ના સાર્થવાહ એવા આ મહાન આચાર્યશ્રીએ છેલ્લા વીસ વરસથી જેન શાસનના અગ્રસ્થાને બિરાજીને સકેલ શ્રી સંઘને સાચું માર્ગદર્શન આપ્યું હતું. શ્રમણ સંમેલન અંગે પૂજ્યશ્રીજીની વાતે આજે આપણે સાચી પડતી જોઈ શકીએ છીએ.
આ મહાપુરૂષના જીવનમાં દેવાંશી તત્વ હતું. એમની આંખમાં કરૂણાનું અમૃત હતું તે શાસ્ત્રરક્ષા માટેની અચલતાનું નિષ્કપ તેજ પણ હતું. એમના પ્રવચનમાં આત્માના ઉદ્ધારની વાત સાથે આજના કહેવાતા. બૌદિધકે તરફ અનુકંપાની વાતે પણ આવતી. “સવિજીવ કરૂં શાસન રસી' જેવી ભાવના એમના અંતરમાં અવિરત રમતી, પરમાત્માની આજ્ઞા બધા સમજે અને એ સમજને જીવનમાં ઉતારી આત્માનો ઉદ્ધાર સાધે એવું તેઓશ્રી ઈચ્છતા. પિતના ઉપાસકે આવે કે વિરોધીઓ આવે, બંનેની વાત તેઓશ્રીજી એક સરખી સમતાથી સાંભળતા. જે વસૂલ્ય એમણે ઉપાસકને આપ્યું
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧૬ :
: તા. ૫-૧૧-૯૧ વર્ષ-૪ અંક-૧૩ - એક વખતે પેતાને ૨૫ મા તીર્થકર તરીકે “પુજાવનારા પંડિતલાલને આમની
ઉપદેશગંગામાં નાહી ધ્રુસકે ધ્રુસકે રેઈને પ્રાયશ્ચિત્તની યાચના કરી. - એક જમાને હવે જયારે દીક્ષા અશકય સખાતી પણ એ જમાને હવે એ સરવા
માંડ અને શ્રાવકેમાંથી સાધુઓ ઠીક ઠીક સંખ્યામાં સર્જાતા ગયા. ૦ જૈન સાધુ સંસ્થાને પણ નામ શેષ કરી નાંખે એટલી હદે બાળ દીક્ષાનો વિરોધ જાગે.
પણ આ પહાડ સમ અણનમ વ્યક્તિત્વના સ્વામીના હાથે એ વિરોધ પડી ભાંગે આ મહાન કાર્યમાં પૂ. સાગરાના સૂરિજી મ. ને પણ સબળ પુરુષાર્થ હતો.
બીજા પણ પ્રસંગે આ મહાપુરૂષના જીવનમાં બન્યા છે. જ્યાં શાસ્ત્રીયતા તૂટતી જણાય ત્યાં આ મહાપુરૂષ સિંહની જેમ પડકાર કરતા. અને અશાસ્ત્રીયતા નામશેષ બનતી.
માત્ર ચોવીશ વરસની જ ઉંમરે આ મુનિરાજશ્રીને સં. ૧૯૭૬ માં ખંભાત મુકામે યોજાયેલ દેવદ્રવ્ય વિષયક સંમેલનના મુનિમંડળમાં સ્થાન મળ્યું. “પરમાત્માને ચરણે ધરેલી સંપત્તિ પરમાત્મા સિવાય બીજે ન વપરાય” આ સરળ વાતને શાસ્ત્રીય ચર્ચાથી સિદ્ધ કરતાં આ મુનિ મહારાજની પ્રતિભાનું તેજ સુધારકેને અસહ્ય થઈ પડયું. એક હાથ ઊંચા કરીને એ દલીલ કરતાં અને શાસ્ત્ર વિરૂદ્ધ વિચાર ધારાઓ ભાંગીને ભૂકકે થઈ જતી. અહિંસા અંગે ગાંધીજીના વિવાદાસ્પદ વિધાને સામે એમણે અકલે હાથે ઝીંક ઝીલી હતી. જે સંયમે ગાંધીજી ભગવાન સમા પૂજ્ય મનાતા તે સમયે આવી હિંમત કરવામાં એમને સત્યપ્રેમ કારણરૂપ હતું. કદાચ! આથી જ તેઓશ્રીજીને કયારેય નિષ્ફળતા મળી ન હતી. સદસ્ય ગાળા વદિ એવી વાર તારું' (સત્યની આજ્ઞા અનુસાર જીવનાર બુદ્ધિમાન મૃત્યુને પાર પામે છે.) આ મહાસત્ય એમણે જીવનમાં ઉતાયુ" હતું. એમની આવી પ્રબળ પ્રતિભાથી ખેંચાઈ આવેલા સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે એમને રાજકારણમાં જોડાવવા માટે સામે ચાલીને આમંત્રણ આપ્યું હતું. પણ પંચ મહાવ્રતને જીવન સમર્પનાર આ મહાપુરૂષ એ તરફ ન ખેંચાયા.
સં. ૧૯૮૭ માં કારતક વદ ત્રીજે આ મહાપુરૂષને પૂ. આ. ભ. શ્રી દાન સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ ગણિપન્યાસ પદે આરૂઢ કર્યા એમની શાસન સેવાની ધગશ દિવસે દિવસે વધતી જતી હતી. અને આથી જ એમના પ્રવચને વધુ વેધક, વધુ તેજસ્વી અને વધુ પ્રભાવક બનતાં જતાં હતાં. એ કહેતા કે “ભલે આભ પાતાળ એક થાય, ગમે તેટલા કલંક આવે, ગમે તેટલી કનડગત થાય તે પણ પ્રભુ આજ્ઞા વિરૂધ એક કદમ પણ અમે નહી ભરીએ. પ્રભુ આજ્ઞા ખાતર અમે એકલા પડી જઈએ તે ય શું વાંધો છે?” ઉચ્ચતમ વિચારણાઓ લેકેના હૃદયમાં વહેતી મૂકનાર અનુગાચાર્ય શ્રી રામ વિ. મ. ને અનેક વાર સત્ય ખાતર કેટે જવું પડયું છે. અને દરેક વખતે એ વિજય લઈને જ પાછા ફર્યા છે. કેટે તેઓ કદી ગયા ન હતા પરંતુ તેમને લઈ જવામાં આવ્યા હતા.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૫-૧૧-૧ વર્ષ-૪ અંક-૧૩
* ૪૧૭
એ જ વાત્સલ્ય એમણે વિરોધીઓને પણ આપ્યું. એમણે જીવનમાં સત્ય ખાતર અનેક સંઘર્ષોને હસતે મુખે સામને કર્યો અને સત્યની સેએ સો ટકા જાળવણી માટેના પ્રબળ પ્રયત્ન કર્યા. આ સંઘર્ષો પણ એમણે પિતાને માટે નહીં પણ સત્ય માટે જ વેઠયાં છે. એ સત્યને જ પોતાનું માનતાં. જાણે કે સત્ય જ એમને આત્મા હતે. આયુષ્યની છેટલી પળ સુધી એમણે સત્યને પકડી રાખ્યું. પ્રશંસા કરનાર આવે કે નિંદા કરનારા આવે.બંનેને તેઓ શ્રી સત્યની જ વાત કરતા. મોક્ષ એ પણ પરમ સત્ય જ છે ને?
છેલ્વે સાબરમતીના ઐતિહાસિક ચાતુર્માસ-પ્રવેશ પછી ટૂંક સમયમાં તબિયત બગડતાં, ખાસ સારવાર માટે એમને પાલડી “દર્શન' બંગલે લાવવાનું થયું. તબિયત જેમ જેમ અસ્વસ્થ થતી ગઈ તેમ તેમ તેઓશ્રીજીની જાગૃતિ વધુને વધુ સબળ થતી ગઈ. અંતેવાસી સાધુઓ સમાધિ અપ્યાનો સંતેષ ભલે મેળવી શક્યા. પણ એમના અંતરાત્મામાં રહેલી ઉચતમ સમાધિ તો છેલ્લી પળ સુધી વર્ધમાન જ હતી. વિ. સં. ૨૦૪૭ ના અષાઢ વદ ૧૪ ના દિવસે તેઓશ્રીએ પૂર્ણ સમાધિ સાથે અતિમ શ્વાસ મૂકો અને સમસ્ત જૈન સંઘે ધરતી–કંપને આંચકે અનુભવ્યું. | પૂજ્ય પાદશ્રીજીએ જે આદર્શો આપ્યાં છે, જે ભાવનાઓ સેવી છે, તેને જીવનમાં ઉતારીને તેઓ શ્રીજીના પગલે પગલે ચાલીને આપણે આપણે ઉદ્ધાર કરી શકીએ એવી આશા રાખીએ.
[ અનુ. પાન ૪૧૨ નુ ચાલુ ] વાડીને માલીક ભટકાતું નથી ત્યાં સુધી આ વાત આજે એટલા માટે યાદ
છે, તે “ક૯પ છાપ” શેરડી એને મીઠી લાગે આવે છે કે શાસ્ત્ર અને સ્વછંદતા જ્યારે
છે. પણ ભૂલેચૂકે કેક વાડી માલીકે જે સામ સામે આવે છે અને શાસ્ત્રને સાચ
9 ભટકાય ગયે તે? આવા માણસોને સીધા વવા જાય તે રવછંદતા બળ કરે, સ્વ
કરવા માટે “ડુબકી મરાવનાર કેક માણ
* સની તાતી જરૂર છે. રાહ જુએ, કેક છંદતાની તરફેણ કરે તે શાસ્ત્રનું ગૌરવ મળી રહેશે ! ન જળવાય, આવી સ્થિતિમાં માણસ મૂકાય જાય ત્યારે એ પણ આ જ સન્યાસીનું
સૂચના પુનરાવર્તન કરે છે. પોતાની વછંદતા
આ દિવાળીની રજાઓ હોવાથી આ પિવાય તેવા પ્રકારની કલપો ઘડે છે. અને અણસમજુ વર્ગની અંદર “કલ ઘડીને
પછી તા. ૧૨-૧૧-૯૧ નો અંક
બંધ રહેશે અને તા. ૧૯-૧૧-૯૧ કામ કરીએ તે તે શાસ્ત્રીય ગણાય એવી જ
ને અંક નં. ૧૪+૧૫ સંયુક્ત ભ્રામક માન્યતા ઉભી કરીને પોતાનું “ગતકડું આગળ વધારે છે. જ્યાં સુધી .
અંક તરીકે પ્રગટ થશે.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગધેડાની આશા ફળે?
–શ્રી વિરતિરત્ન
વહી જતી નદી કિનારે એક કુંભાર જમાડતો. જ્યાં જાય ત્યાં સાથે ને સાથે અને કુંભારણુ નાનુશે ઝુપડું બનાવી રહેતાં રાખે. કેઈ દિવસ માટે પણ સેટીને માર હતાં. પરિવારે ફકત એક જ પુત્રી હતી. ખાવે નથી પડ. ગેલ કરતે કુતરો દિવસે પુત્ર પ્રાપ્તી માટે કુંભારે ઘણાં વલખાં મજેથી પસાર કરતે હતે. માર્યા, પણ ભાગ્યોદય કાંઈ સફળતા ન આ બાજુ કુંભારની પુત્રી પણ બાયઅપાવી. છેલ્લે સુધી આશાઓના ફવારાઓમાં કાળમાં પ્રવેશી ચુકી હતી. બાલ્યવયના કુંભાર ભમતો જ રહ્યો.
કારણે તે ઘણી વખત તેફાન પણ કરતી. કુંભારે એક ગધેડે અને એક કૂતરો
જીદી તે જન્મી ત્યારથી હતી. તેની જીદ પિતાને આંગણે રાખ્યા હતા. ગધેડે દિવસે પાસવા માટે ન તે એ કુંભારણનું માને કે કાળી મજૂરી કરે અને કુતરો રાતભર ન તે કુંભારનું માને. બેટે કંકાસ કરે ઝુપડાની ચોકી કરે.
ત્યારે કુંભાર તેની ઉપર ખૂબ જ ખીજવાઈ
જાય. ખીજમાં ને ખીજમાં કુંભાર સારો - કુંભાર ગધેડાને સવારથી કામે જેડી એવો અહીયાપાક તથા મેથીપાક પણ દેતે. હદ ઉપરાંત માર ખાવાની સાથે ચખાડી દેત. ક્રોધમાં શું બોલે છે તેનું બેજો ઉપાડવાની તે કમી ના રાખતે નહી. ભાન તેને રહેતું નહી, કહેતે કે જે તું કુંભાર પણ બે શરમ બની તેની પાસે
બહુ પરેશાન કરીશ તે આ ગધેડો સાથે અતિ ભાર ઉપડાવત, અવરજવર કુંભાર તારો લગ્ન કરી દઈશ. પણ તેની ઉપર સવાર થઈ ડફણ મારી મારીને ચલાવતે. જોઈતું કાર્ય પરીપૂર્ણ
- ઘર આંગણે ઉભે રહેલે ગધેડે આ થઈ જવાથી કુંભાર ગધેડાને નદી કિનારે સાંભળી ખુશ થતા સાથે હર્ષ પ્રકાશીત કરતે. તગડી મુકો.
એક દિવસ કુંભાર ઘરને તાળાચંદ ઉત્સાહમાં આવેલે ગધેડો પણ હુંચી સાકળચંદ લગાડીને બાહર ગયે હતે. હેંચી કરતે નદી કાંઠે ફરતે, એગ્ય ખોરાક ઘરના આંગણે ગધાભાઈ તથા કુતાભાઈ બે આરોગીને આજીવિકા ચલાવતે. જ હતાં. બને પિતાના સુખદુઃખની વાતે - હવે આપણે કુતરાની પરિસ્થિતિ તપાસી કરતાં હતાં. લઈએ. તેની સ્થિતિ રંગીન હતી. કુંભાર એકાએક કુતરાભાઈ બેલ્યા, હે ગધેડાતેને પ્રેમથી રમાડતે, સાચવતે. ઘરમાં ભાઈ, તમને માલીક આટલે બધે માર બનાવેલ રસોઈ, તેની પાસે બેસી કુંભાર મારે છે ને ? જે હું તમારી જેમ છૂટે.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૫-૧૧-૯૧ : વર્ષ–૪ અંક-૧૩ :
: ૪૧૯.
હાઉં તે માલીકને આટલે બધે માર દિવસ સારે માલ ખાવા મળશે. આટલું ખાઉ જ નહી, ને ક્યારને ઉભી પૂંછડીએ બોલતાં કુતરાની આંખે પહેળી થઈ ગઈ. અહીંથી ભાગી ગયેલ હોઉં.
માલ મેળવ્યા પહેલાં પણ દુ:ખ, ને ગધાભાઈ મુખ ઉપર આછું સ્મીત મેળવ્યા પછી તો દુખને દુ:ખ જ છે ને. લાવીને કહેવા લાગ્યા, મને કંઈ માર ખાતે ' અરે ભાઈ ! જરા થોભ, ઉતાવળે સારે લાગતો નથી. હું પણ સમજુ છું. થ., મારી વાત સાંભળ આપણું માલીકને અહીંથી નાસી છૂટવાનું ઘણું મન થાય છે. એક જ દીકરી છે. જ્યારે તે સુંદર કન્યા પણ એક આશાના કિરણે હું અહિંથી પર કોધિત થાય છે, ત્યારે કહે છે કે, “તું જ નથી.
- મને બહુ પજવીશ–હેરાન કરીશ તે આ કેમ ભાઈ, શું એવું કારણ છે? કુત- ગધેડા સાથે તારા લગ્ન કરી દઈશ. ને આશ્ચર્યની અવધિ ન રહી.
- આ વાત ઘણુ વખત મારે કાને અથ' અરે ! ગધાભાઈ, જણાવવા યોગ્ય લાગે ડાતી રહે છે. તેથી હું ઘણો રાજી થાઉં તે તમારું કારણ મને જણાવે, હું પણ છું. મને વિશ્વાસ છે કે, એક દિવસ કંટાતમને 5 મદદ કરવા પ્રયત્ન કરીશ. ળીને કુંભાર પોતાની દીકરી મારી સાથે આટલે મેથીપાક ખાવા છતાં પણ પ્રસન્ન પરણાવી દેશે. ચિત્ત તમે અહીં જ બેસી રહ્યા છે. તેથી
બસ આ જ શુભ દિવસની રાહ તે તે આનંદનો વિષય જ જણાય છે. જેને હું કુંભારને માર સહન કરી રહ્યો
આ સાંભળી ગધાભાઈ આનંદમાં છું. તેથી કરીને જ હું અહીંયા બેસી આવી ડોકું ધૂણાવવા લાગ્યા. ધૂણાવતાં રહ્યો છું. હવે સમજેને ભાઈ! ધૂણાવતાં બેલ્યા કે પટ્ટરાણ મળતી હોય
તે માટે હું સુજ્ઞજનો ! તેમ પણ આશાના
છે .. તે કેણ રાજી ન થાય.
'
બંગલાઓ નથી બાંધતાં ને? આશા સંસારી જીવડાએ તે હરહંમેશ કયારેય પૂરી થવાની નથી એ પાકે તેની પાછળ પાગલ જ હોય છે. વિશ્વાસ કેળવી લેવાની ખાસ જરૂર છે.
ગધેડાભાઈએ પિતાની અકકલનું કદ, આશાના બંધનમાંથી કયારેય કેઈ બહાર શન ખુલ્લું મુકતાં સ્પષ્ટ જણાવ્યું કે,
આવતું નથી ને આવશે પણ નહી. જે ભાઈ, કેઈને માર ખાને પસંદ ઠગારી –નગારી આશાઓને કાયમ માટે નથી. જે માર ખાઈશ તે જ માલ ખાવા દાબી દેવા આજથી આરંભ શરૂ કરી દો. મળશે તે મને બરાબર યાદ છે. પ્રયત્ન વિના કેઈ કાર્ય પ્રાપ્ત થઈ શકશે
હે ગધાભાઈ! શું ચેકકસ તમને એક ખરા ?
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
* 911992142113
-
- -
-
-
પરમ પૂજ્ય સર્વ વ્યાપી યશાયશસ્વી જેન સિદ્ધાંત પારગામી, પરમ પૂજય આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના
ઉજવળ દીર્ઘ સંયમ જીવનની અનુમોદના
મહોત્સવોની પરંપરા (૫)
શ્રમજીવી-રાજકેટ-પ. પૂ. આ. શ્રી અને વદ ૮ થી ૧૨ સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં સહિત પંચાહિકા મહોત્સવ ઉજવાયે. આસો સુદ ૧૨ થી વદ ૧ સિદ્ધચક્ર મહા જામનગર-દિ. પ્લેટ-પૂ. આ. શ્રી પૂજન, નવાણું અભિષેક મહાપૂજા થયા. વિજય જિનેન્દ્ર સ્ મ.ની નિશ્રામાં શાહ પૂ. આ. મની ૮મી એળી નિમિરો પણ લખમશી લાધાભાઈ ગુઢકા પરિવાર તરફથી આ પ્રસંગ હતે.
પશ્રીના સંયમ અનુમોદનાથે તથા તેમના જામનગર દિગ્વિજય પ્લોટ-પૂ. આ. શ્રેયાર્થે આ સુદ ૧૧ થી ૧૩ શાંતિશ્રી વિજય જિનેન્દ્ર સ્ મ. ની નિશ્રામાં સ્નાત્ર મહોત્સવ ઉજવાયે. શાંતિસ્નાત્ર સિદ્ધચક્રપૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ વીસનગર-પૂ. મુ. શ્રી પુદય વિ. પૂજન, વીશસ્થાનક પૂજન, અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર મ.ની નિશ્રામાં આ સુદ ૯ થી આ આદિ ૧૪ દિવસનો મહોત્સવ આ સુદ વદ ૧ સુધી પ૬ દિકુમારી મહત્સવ સાથે ૭ થી આ વદ ૬ સુધી ઉજવાયો. આ અષ્ટાહિકા મહોત્સવ ઉજવાયો. વદ ૪-૫ રવિવારે શાહ દેપાર દેવશી હર
પુના ભવાનીપેઠ-માંડોલીનગર-પૂ. ણીયા પરિવાર હર ધનજીભાઈ વેલજીભાઈ આ. શ્રી વિજય વિચક્ષણસૂરીશ્વરજી મ.ની જયેન્દ્રભાઈ તરફથી જામનગર સમસ્ત સંઘની નિશ્રામાં સિદ્ધચક્રપૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ નવકારશી હાલારના ઓસવાળ બાવન પૂજન શાંતિસ્નાત્ર આદિ નવાહિકા મહોગામનું સાધર્મિક ભક્તિ તથા મીઠાઈ વધતા સવ આસો સુદ ૩ થી આસો સુદ ૯ તેમના વતન કાનાલુંશમાં ધુમાડા બંધ અને સુધી ઉજવાયે. બાવને ગામમાં જાતે જઈને ઘર દીઠ વ્યકિત શિવજ ( રાજ. -પૂ. વર્ધમાનત મુજબ એસવાળમાં લાડુ ગાંઠીયા પહોંચાડયા. નિધિ પૂ. મુ. શ્રી ચંદ્રયશવિજયજી મ. ની
જામનગર-ઓસવાળ કેલોની-પૂ. નિશ્રામાં ભકતામર પૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ આ. શ્રી વિશ્વ જિનેન સુભ-નીમિસાઈઝઅભિષેક પૂજન સિદધચક્ર મહાપૂજન આદિ
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
પંચદશાહિક મહોત્સવ આસો સુદ ૧ થી પુના-મરવલા-પૂ. પં. શ્રી ચંદ્રકાતિ છે આસો સુદ ૧૫ સુધી પૂ. પં. શ્રી પંડરીક વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં આસો સુદ ૧૧ થી વિજયજી ગણિવરની પણ સંયમ અનુમોદના સુદ ૧૫ અષ્ટોત્તરી સ્નાત્રાદિ પંચાહિક સાથે ઉજવાય
મહોત્સવ ઉજવાય. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય છે કેલહાપુર-શાહપુરી -પૂ. ૫. શ્રી વિચક્ષણસૂરીશ્વરજી મ. આદિ પધાર્યા હતા. આ ચંદ્રશેખરવિજયજી ગણિવરની નિશ્રામાં વડોદરા-નિઝામપુરા-પૂ. મુ. શ્રી 8 8 આસો સુદ ૧૧ થી ૧૫ સુધી સિદધચક નિપુણચંદ્રવિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં છે. # મહાપૂજન આદિ પંચાહિકા મહોત્સવ આસો સુદ ૮ થી આસો સુદ ૧૫ સુધી 8 છે ઉજવાય.
શાંતિસ્નાત્રાદિ અષ્ટાબ્દિકા મહોત્સવ ઉજવાયે. 8 આ નારણપુરા અંકુરરેડ-અમદાવાદ
, શિહેર (સૌરાષ્ટ્ર)-પૂ. પં. શ્રી કીર્તિ છે R પૂ. મુ. શ્રી હિરણ્યપ્રભ વિજયજી મ., પૂ. સેનવિજયજી ગણિવરની નિશ્રામાં શાંતિસ્નાત્ર છે 8 મુ. શ્રી દિવ્યભૂષણવિજયજી મ. આદિની આદિ અષ્ટાબ્લિકા મહોત્સવ ભાદરવા સુદ છે પણ નિશ્રામાં આસો વદ ૪-૫ રવિવારના અછા- ૬ થી સુદ ૧૩ સુધી ઉજવાયે. છે પદ મહાપૂજા ગુણાનુવાદ સભા વિ. ભવ્ય કર્નલ (આંધ્ર)–પૂ. આ. શ્રી અશોકરન્ન 8 છે કાર્યક્રમ થયે.
સૂરીશ્વરજી મ. તથા પૂ. આ. શ્રી અભયરન 8 રાજકોટ વધમાનનગર-પૂ. આ. શ્રી સૂરીશ્વરજી મહારાજની નિશ્રામાં શાંતિસ્નાત્ર વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં પંચપરમેષ્ઠિ પૂજન આદિ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કેશવલાલ દલીચંદ મહેતાના જીવંત મહે- ભાદરવા વદ ૧૧ થી આસો સુદ ૪ સધી છે
ઉજવાશે. સવ કારતક સુદ ૭ થી સુદ ૧૦ મહિત્સવમાં ૪૫ આગમ પૂજા આદિ થયા.
અમદાવાદ-પાછીયાપી – આરા- છે { બેંગલોર-ચીકપેઠ (કર્ણાટક) પૂ. આ. ચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. પૂ. આ. શ્રી સેમસુંદર છે
ધના ભવન-પૂ આચાર્યદેવ શ્રી વિજયસેમછે શ્રી વિજય સ્થૂલભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ { આદિની નિશ્રામાં આ
સૂ. મ. સા., પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનચંદ્ર છે સુદ ૭ થી સુદ
સુદ સૂ. મ. આદિની નિશ્રામાં ભા. વ. ૧૧ થી
, ૪ ૧૫ સુધી શાંતિસ્નાત્ર સિધચક મહાપૂજન
- આ. સુ. ૧ સુધી શ્રી વિશસ્થાનક પૂજન, આદિ નવ દિવસીય ભવ્ય મહોત્સવ ઉજવાય. પિ૨
જલા- ઋષિમંડલ પૂજન નવાણું અભિષેક મહાપૂજા છે સંગમનેર (મહા.)-પૂ. આ. શ્રી વિજય સાથે પંચાહિકા મહોત્સવ પ. પૂ. આ. ભ. આ ધનેશ્વરસૂરીશ્વરજી મહારાજ આદિની નિશ્રામાં શ્રી વિજય સિદધસૂરીશ્વરજી મહારાજા, ૫. છે શ્રી સિદધચક મહાપૂજન આદિ આસો સુદ પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય મેઘસૂરીશ્વરજી મ. 8
૭ થી ૧૫ સુધી નવ દિવસીય મહોત્સવ ની સ્વર્ગતિથિ આદિ નિમિત્તે સાથે ભવ્ય ઉજવાયો.
રીતે ઉજવાય.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
පපපපපපර්
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප છે ક પ રિ મ લ
સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા
રિદ્ધિ-સિદ્ધિ તે નવપદની પૂઠે ફરે છે પણ નવપદને આરાધક તે તે રિદ્ધ-સિદ્ધિને છે 0 લાત મારનારો હોય તેની પૂઠે ફરનાર ન હોય. 0 સંસારના જેટલા સુખ છે તે બધા આત્માને મીલન કરી નાંખી, નાશ કરવાનું છે
સામર્થ્ય ધરાવે છે. 1 મારામાં સામર્થ્ય આવી જાય તે સંસારના સઘળા યે જીવોને સસારને રસ હુ' તે નીચવી નાખું. અને તેમનામાં મોક્ષનો રસ ભરી દઉ'. તમે વિચારો કે આના જે કે છે કેઈ ઉત્તમ આતમા છે !
મેક્ષને રસ પેદા ન થાય ત્યાં સુધી જૈન શાસનની પ્રાપ્તિ થતી નથી. આજ સુધી આ ૪ અનંતા અરિહ તા થઈ ગયા એ બધાએ અપશુ ભલુ જ ઈ૨૭યું છે ! ભલુ’ પણ આ V કેવું' ! અનતુ શાશ્વત સુખ અપાવે છે. આવી ભાવના આપણુ અનતા મા-બાપે ન
કરી અરિહંત જ આપણા ખરા ઉપકારી છે. - 0 આખુ જગત અરિહ°તના આમા વર્તમાન તીથપતિ ભગવાન મહાવીરનું નામ છે & દેનાર થાય તે હું રાજી. પણ અરિહ'તનું નામ દેનાર વાસ્તવમાં મોક્ષને અથી અને તું
સંસારને અનથી જોઈએ. આ સંસારના અથી પણાએ જ આપણને સંસારમાં ભટકાવ્યા છે. સંસારનું આથી પણ" બોલે કે સંસારના સુખનું અથી પણ બેલો તે બે એક જ છે. જે
અર્થ-કામનું અથી પબેલે એક જ છે. કે પુણ્યના ચોગે જે સુખ મલે છે તે આત્માને નાશ કરવા માટે મલે છે આ વાત કે કે જ્યાં સુધી આપણા હૈયામાં જાગે નહિ ત્યાં સુધી મોક્ષનું અથી પણ જાગે નહિ. આપણા આ બધામાં મોક્ષનું અથી પણ જાગ્યું છે ? તમારે બધાએ કહેવું જોઈએ કે મોક્ષ સિવાય કે 9 મને કાંઈ જોઈતુ' નથી. હવે મને મેક્ષ સિવાય કંઈ ગમતું નથી.
સાચે ધર્મ આત્માના પરિણામ છે. સુખ પરનો છેષ અને દુઃખ પરનો રાગ એ જ છે
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
ધર્મ છે.
ઠંeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રરટ (લાખાબાવળ)
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણુ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન : ૨૪૫૪૬
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
7ો 9374g figયા૩૩માડું.મહાવીર vyવસાWID
જ આજે શ્રેટજ્જ %ા તથા ચા૨ ૪.
Ud| સામU]
સવિ જીવ કરૂં
જેઠવ75s
શાસન રસી
नाणेण सव्वभावा नज्जती सुहुमबायरालोए । तम्हा नाणं कुसलेण सिक्खियव्वं पयत्तेणं ॥
[ આ લોકને વિષે સઘળાય સૂકમ–બાદર ભાવે ) સમ્યકજ્ઞાનથી જ સારી રીતે જણાય છે. માટે બુદ્ધિ
શાળી પુરુષે સમ્યકજ્ઞાનના પ્રયત્નપૂર્વક અભ્યાસ કરવા જોઈએ. જરાપણ ખેદ કે ક’ટાળા લાવ્યા વિના સમ્યફજ્ઞાન ભણ વાના ઉદ્યમ મુકવો જોઈએ નહિ. नाणमकारणबंधू नाणं मोहंधयार दिणबंधू । नाणं संसारसमुद्दतारणे बंधुरं जाणं ।। e આ જગતને વિષે સમ્યફજ્ઞાન એ જ કારણ વિનાનું શ્રેષ્ઠ બંધુ સમાન છે, મેહરૂપી અંધકારને નાશ કરવા માટે સૂય સમાન છે અને આ ભવસમુદ્રને પાર પાડવા માટે શ્રેષ્ઠ જહાજ સમાન પણ તું જ્ઞાન જ છે.
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦.
દેશમાં રૂા.૪૦૦ શ્રુતજ્ઞાન ભવન,૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ FOREIGN AIR. 300
FOREIGN AIR.3000 જામનગર » SEA. 150 | 30,..
» SEA.1500 (સૌરાષ્ટ્ર) 1ND1A-PIN-3610051
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમારી વિનંતી સૌ કેઇ ધ્યાન ઉપર લેશે. I શ્રી જૈન શાસન સાપ્તાહિક ૬
પરિવાર વાંચકે
આટલું જરૂર કરો. તમારા મિત્ર-મંડળ નેહિજનમાંથી પાંચ નવા ગ્રાહક બનાવવાનો
નૂતન વર્ષમાં દઢ સંક૯પ કરજો.
| દર અઠવાડિયે જૈન શાસનનો અંક વંચાઈ ગયા પછી ! અરે આ કયાંથી આવ્યું? એવા કેઈ નેહિને ફરીથી પિસ્ટ કરે કે જેને ત્યાં આ જૈન | કેને મોકલ્યું ? શાસન ન આવતું હોય સાથે એક પોસ્ટ કાર્ડ લખી દેજો કે આ સાપ્તાહિકનાં વાંચનથી મને પરમાત્માના શાસનને, જ્ઞાનને ન
મમ્મી પાપા આ બહુ નો ખજાને મળે છે. તે હું એક જ ન મેળવું પણ સરસ છે. બધાંને આપે તેવી ભાવનાથી મેં તમને આ અંક એક કલ્યાણ મિત્ર, સાચા નેહિ તરિકે મોકલ્યો છે. મળેથી વાંચી | કાન્તીભાઈ તમે કહ્યું તમારો અભિપ્રાય મને જણાવશો તમારા મિત્ર વર્તુળમાં પણ ! બહુ સારું કર્યું આ તાવિક–સાવિક–ખા અને અને ખા સાપ્તાહિકને વ્યાપક ફેલા થાય તે જરૂર ઉચિત પ્રયત્ન કરજે. છાપાઓમાં-મેગે- | જૂના અંકે આપણે મેળઝીમાં–વ્યવહારિક ભણતર પાછળ આપણે ઘણે ખર્ચ |
વીને વાંચીએ બહુ કરીએ છીએ, તે આ સાપ્તાહિકના આજીવન કે બે વર્ષના ગ્રાહક
જાણવા મળશે. બની જવાનું ભૂલશે નહિ. દેવ દર્શન આરાધના–પ્રભાવના કરતાં મને યાદ કરજો.
આપણે જલદી લવાજમ આ ભવ સાગરમાં ભટકી રહ્યા છીએ. તેમાંથી ઉગરવાને એક માત્ર ઉપાય ધર્મ સાધના જ છે. એવું મને લાગ્યું છે હૈયાથી
ભરી દે. ગમી ગયું છે. સર્વને આપવા જેવું લાગ્યું છે એટલે
મારા ભાભી ને ખૂબ મોકલાવ્યું છે.
ગયું. તમને જરૂર ગમશે જ નહિ, અને કોને ગમાડવાનું મન થશે. | *
તમારે કલ્યાણ મિત્ર બહુ સારું થયું.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
I Wો 2જીસમેજર જરજી મહારજી
જરુર મજર
અd,, ,
હર દેરૉપ્તરિક જૂજ 'ઘંટ૮ સજજ જ જજે
[]] હાલ
- તંત્રીઓ:
સચંદ મેઘજી ચુત 'હેમેન્દ્રકુમાર મનસુજલાલwહ,
| Rાજકૉટ) સુરેદ્ર દ જેઠ
(વઢવા(૨) રાજાચક પદજી ગુઢક/
(જa)
( અઠવાડિક) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ર૦૪૦ કારતક સુદ-૧૨ મંગળવાર તા. ૧૯-૧૧-૯૧ [અંક ૧૪+૧૫ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[ આજીવન રૂ. ૪૦૦ ઉપકાર : ઔપચારિક અને વાસ્તવિક.
– સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. દુનિયામાં સજજન પણ તેને જ કહેવાય, કે જે બીજાના ભલા માટે, પોતાના શરીરની છે છે યાવત્ પ્રાણની પણ પરવા ન કરે. પારકાને માટે ગમે તેટલાં કષ્ટ વેઠવાં પડે તે વેઠવા તૈયાર.
માટે લેક પણ કહે કે, મોટાના કામ મોટાં હોય. જેમ વૃક્ષ પણ પોતે તપીને ગરમી વેઠીને-બીજાને છાંયડો આપે છે. ચંદન પણ ઘસાઈને શીતલતા આપે છે. સરોવર પણ તરસ્થાની તરસ છીપાવે છે. આ લેકોના ઉ૫કારની જ્યારે વાત કરવામાં આવે તે “ઉપચારથી ઉપકાર કરે છે તેમ કહેવાય. કેમકે, વૃક્ષાદિને કાંઇ ઉપકાર કરવાના હેત નથી હોતે. છે વૃક્ષાદિને પામીને, આપણે છાંયાદિને અનુભવીએ અને તેને આપણું પર ઊપકાર થયો છે તે ઔપચારિક રીતે ઉપકાર થશે તેમ સમજવું.
જયારે બીજાના પ્રાણની રક્ષાદિને માટે પોતાના પ્રાણ આપવાની પણ જેની તૈયારી 8 હોય તેવા છે જે ઉપકાર કરે છે, તે જ “વાસ્તવિક ઉપકાર કરે છે કેમકે, આવા છે સજજન પુરૂષને બીજે કઈ સ્વાર્થ હોતો જ નથી. પોતાને શરણે આવેલાઓને પ્રાણ ભોગે છે શરણ આપવું છે, કાં દુઃખીનાં દુઃખ દૂર કરવાં છે. * જે વૃક્ષાદિ જે ઉપકાર કરે છે, તેને વાસ્તવિક ઉપકાર માનવામાં આવે તો તે સાધુ છે B કરતાં ય એકેન્દ્રિય જીવો વહેલા મેક્ષે જાય. સાધુ તે જીવમાત્રની રક્ષા, પિતાના તેમજ છે છે તેના ભલા માટે કરે છે. માટે જ સાધુ અભયદાન દ્વારા જીવમાત્રને ઉપકાર કરે છે. જે છે છે ઉપચારિક ઉપકાર જે લેકે ન સમજે, ઉપકારને વિવેક ન કરે તે તે પોતે ય મિથ્યાવર ૨ પામે અને અનેકને મિથ્યાત્વ પમાડે. માટે ઝાડના જીવો ઠંડક આપી સ્વર્ગે જશે તેમ R ન કહેવાય. તેમની ઉપકાર કરવાની બુદ્ધિ નથી પણ તેમનાથી ઉપકાર થઈ જાય છે. છે જે તેમનાથી ભાગી શકાતું હતું તે તે તડકે છોડી શીતલ સ્થાને પણ ભાગી જાત, છે એક ક્ષણ પણ ઉભા ન રહેત. તે માટે ઔપચારિક અને વાસ્તવિક સાચા ઉપકારના મર્મને સમજી સહુ કોઈ ધર્માS તમાઓ વહેલામાં વહેલું આત્મ કલ્યાણ સાધે એ જ શુભાભિલાષા.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
–
––
––
––
–
––––
સાભાર સ્વીકાર અને સમાલોચના
* લધિ -દેવવંદનમાલા-સં. પૂ. આ. શ્રી વિજય પૂણ્યાનંદ સ્. મ. સા. પ્ર. ભુવન ભદ્રંકર જૈન સાહિત્ય પ્રચાર કેદ્ર-મદ્રાસ. પ્રાપ્તિસ્થાન-રાજેશકુમાર નટવરલાલ કાપડીયા ઠે. લબ્ધિ-ભુવન જૈન સાહિત્ય સદન-છાણું. (૩૯૧૭૪૦) કા. ૧૬ પેજી ૧૬૨ પેજ ઓપસેટ મુદ્રણ મુલ્ય રૂ. ૨૫ દેવવંદને ઉપરાંત તેમનાથ કે આપેલ છે આરાધકે માટે ઉપયોગી છે.
પાપની આગ બુઝાવીએ–શે. પૂ.આ. શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂ મ.સા. પ્રકાશક–આ. શ્રી મુકિતચંદ્રસૂરીશ્વર જૈન આરાધના ટ્રસ્ટ ઠે. દિલિપકુમાર ચીમનલાલ શાહ સસ્તા અનાજની દુકાન, ભૈરવનાથ રેડ, યુ. કે. બેંકની બાજુમાં, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૮. કા. ૧૬ પછ ૧૨૦ પેજ મૂલ્ય રૂા. ૧૦ પૂ.શ્રીના આ લેખે મનનીય છે. ઘણા લેખે સુષા માસિકમાં પૂર્વ છપાયા છે તેની માંગ થતાં આ પુસ્તક પ્રગટ કરવામાં આવ્યું છે. પ્લાસ્ટીક કવરથી સુરક્ષિત બનાવ્યું છે.
સમાધિકી રમિયા-લેપૂ. મુ. શ્રી જયાનંદ વિ. મ. પ્ર. શ્રી વેતાંબર જૈન સંધ-ધાણસા (જી. જાલેર) રાજ. ડેમી ૮ પેજી ૧૪૪ પેજ ૫૫૪ પ્રશ્નો જુદા જુદા વિષયના સમાધાને સાથે લખ્યા છે.
જીવ વિચાર વિવેચન-પૂ. મુ. શ્રી નરવાહનવિજયજી ગણિવર્ય પ્રઢ પદાર્થ દર્શન ટ્રસ્ટ આશ્રમ રોડ, અમદાવાદ. ડેમી ૮ પેજ ૮૮ પેજ મૂલ્ય રૂા. ૧૫જીવ વિચારના પદાર્થોનું છણાવટ સુંદર વિવેચન છે. - સમાધિ સરિતા-પૂ. મુ શ્રી મેક્ષરતિવિજયજી મ. પ્ર. પરમપદ પ્રકાશન, ઠે. હરેન જયંતિલાલ મહેતા, ૧ રાઠોડ ભુવન ઝવેર માગ, મુલુંડ પશ્ચિમ, મુંબઈ નં. ૮૦. કા. ૧૬ પેજ પ૬ પેજ મૂલ્ય રૂા. ૮ રંગીન આર્ટ કાર્ડ ટાઈટલ ચાર શરણ સુકૃત અનુમોદન દુકૃત નિંદા એમ સમાધિની સમજણ વિવેચન સાથે છે. - દિવ્ય સંદેશ-યુવા ચેતના વિશેષાંક ( હિંદી ) સં. પૂ. મુ. શ્રી રત્નસેનવિજયજી મ. પૂ. શ્રી મરુધર જેન નવ યુવક મંડલ. ઠે. અશોકકુમાર રાયચંદ ૫૦-પર મીર્ઝા સ્ટ્રીટ, ચોથે માળે, મુંબઈ–૩. ક્ર. ૮ પેજી ૧૭૬ પેજ મૂલ્ય રૂ. ૨૫ સાત વ્યસન અંગેના મનનીય લેખે છે. દારૂ આદિના વ્યસને માટે રંગીન ચિત્ર આપેલા છે.
ગિરિ ભેટીને પાવન થઈએ-સં. પૂ. આ. શ્રી વિજય મુક્તિપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. સંકલન પૂ. મુ શ્રી જિનદર્શનવિજયજી મ. પ્ર. પ્રાણલાલ દેવશીભાઈ મજીઠીયા માટુંગા,
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૯-૧૧-૯૧: વર્ષ ૪: અંક ૧૪+૧૫ મુંબઈ, ડેમી ૧૬ પિજી ૧૪૪ પિજ મૂલ્ય રૂ. ૨૦ શ્રી સિદ્ધગિરિજીની માહિતી સાથે ઉપર રહેલા સર્વ કે માં સર્વ મંદિરની જિનબિંબની સંખ્યા છે. પ. પૂ આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ શ્રી સિદ્ધગિરિજી ઉપરના સર્વ જિનબિંબને ત્રણ ત્રણ ખમાસમણ આપી વંદન કરેલ તે પ્રેરણા પામી સંકલનકાર પૂ. મુ શ્રી જિનદશનવિજ્યજી મહારાજે દરેક જિનબિંબને એ રીતે વંદન કરતાં આ સંકલન કર્યું છે જે ઘણી ઉપયોગી માહિતી છે.
શ્રી સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન લઘુવૃત્તિ વિવરણ-વિવરણકાર પૂ. પં. શ્રી ચંદ્રગુપ્ત વિજયજી ગણી. પ્રકાશક શ્રી મોકલક્ષી પ્રકાશન સહકાર-શ્રી પાર્શ્વનાથ જૈન શ્વેતાંબર મંદિર ટ્રસ્ટ, ૨૦૩ ભવાની પેઠ-પુના૨. ડેમી ૮ પેજી ૨૭ર પેજ મૂલ્ય રૂા. ૪૫ બીન અધ્યયનના પ્રથમ પાદ સુધીના સૂત્રોનું વિવરણ છે. અભ્યાસીઓ માટે સ્ત્ર અને તેની વ્યાખ્યા બરાબર સમજી શકાય તે જાતનું વિવેચન છે. પ્રાપ્તિસ્થાન-સૂર્યકાંત ચતુરલાલ સુ. મુરબાડ (થાણ) મહા. - સો સો સલામ સંસ્કૃતિને-લે. પૂ. આ. શ્રી વિજય પૂર્ણચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. પ્રક સંસ્કૃતિ પ્રકાશન, સુરત. કા. ૧૬ પેજ ૧૦૮ પેજ મૂલ્ય રૂા. ૧૭ સંસ્કૃતિની શૌર્ય કથાઓને સુંદર સંગ્રહ છે.
ચિંતન અને ચિનગારી-લેખક-પ્રકાશક ઉપર મુજબ. ક. ૧૬ પછ ૧૧૨ પેજ મૂલ્ય રૂા. ૧૭ વિદ્વાન લેખકની કલમે જુદા જુદા વિષયે અંગે માનનીય ચિંતન દ્વારા આત્મજ્ઞાનની જ્યોતિ પ્રગટાવાઈ છે. ' વાર્તા રે વાર્તાલે. પૂઆ. શ્રી વિજય મુક્તિપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. પ્ર શ્રી વિજય મુકિતચંદ્રસૂરિ ગ્રંથમાલા ઠે. અશોકકુમાર કેશવલાલ શાહ, ૨૦૪, કુંદન એપાર્ટમેન્ટ, સુભાય ચેક, ગોપીપુરા, સુસ્ત–૧૦ ક્ર. ૧૬ જી ૧૦૪ પેજ મૂલ્ય રૂ. ૧૨ રસપ્રદ અને સરલ રોચક શૈલીમાં સુંદર બાળવાર્તાઓનો સંગ્રહ છે.
જીવનને જીવી તું જાણુ-લે. પ્ર. ઉપર મુજબ ક્રા. ૧૬ પેજી ૬ પેજ મૂલ્ય રૂ. ૧૦) જીવન જીવવામાં આચાર વિચાર અને વર્તન ઉપર સુંદર અસર કરે તેવા ૧૧ વિષે ઉપર સુંદર વિવેચન છે. જે મનનીય છે.
ગુણ ગાવે સા ગુણ પાવે-સં. પૂ. મુનિરાજ શ્રી શ્રેયાંસપ્રવિજયજી મ. પ્ર. ઉપર મુજબ. ક. ૧૬ પછ ૭૬ પેજ, પ્રભુ મહાવીરની પાટ પરંપરાનું સંક્ષેપ વર્ણન છે. તેમજ પૂ. પાઇ આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના ૫૫ વર્ષની પૂર્ણતા પ્રસંગ તથા આચાર્ય પદ પછીનું તેઓશ્રીજીનું પ્રથમ પ્રવચન તથા પદનું મહત્વ વિગેરે આ પુસ્તિકામાં સુંદર સંકલન છે.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) એક મની વાર્તા-( ધન્યકુમાર ચરિત્ર) સં. પૂ. મુ. શ્રી કુલશીલ વિજયજી મ. લે. પૂ. મુ. શ્રી હર્ષશીલવિજયજી મ. પ્ર. શ્રી કથા સાહિત્ય ગ્રંથમાલા વતી ઉમેશચંદ્ર ભેગીલાલ શાહ ૯૧ મરીન ડ્રાઈવ, ૩ શાલીમાર, મુંબઈ-૨. ક્ર. ૮ પેજ ૧૦૦ પેજ મૂલ્ય રૂ. ૪૦] સુંદર ટાઈટલ અને સંખ્યાબંધ રંગીન ચિત્ર તથા મોટા ટાઇપમાં સુંદર રીતે આ પ્રકાશન થયું છે. બાળ અને પ્રૌઢ સૌને વાંચવામાં રસ પડે તે રીતે ૧૮ પ્રકરણમાં ધન્યકુમારનું જીવન આલેખાયું છે.
સમાજ અને ધર્મને ઉદ્ભવ–શ્રી કે. પી. શાહ પ્ર. કુસુમ પ્રકાશન, ૬૭–એ નારાયણનગર સેસાયટી, જયભિખુ માર્ગ, પાલડી, અમદાવાદ-૭ ક. ૧૬ પેજી ૪૪ પેજ. સ્વામી સંપૂર્ણાનંદનના આશ્રમ તથા તેમના સંવાદનું નિરૂપણ છે જેમાં મને વૈજ્ઞાનિક રીતે સમજવવાને પ્રયત્ન કર્યો છે.
આત્મ વિશુદ્ધિ-લે. પૂ. આ. શ્રી વિજયકેશરસૂરીશ્વરજી મ. પ્ર. પ્રેમજી હીરજી ૧૮૦-૩ એ. ગાંજાવાલા એપાર્ટમેન્ટ, બોરીવલી, ‘બઈ–૮૨. કા. ૧૬ પછ ૮૮ પેજ મૂલ્ય સદુપયોગ અઢાર પ્રકરણમાં આત્મ વિશુદ્ધિ અંગેના લેખોને સંગ્રહ છે જે મનનીય છે.
(૧) નમસ્કાર પદાવલી (૨) આત્મતત્ત્વ સમીક્ષણમ્ (૩) ગતવ વિવેચનમ્ (૪) આશા પ્રેમસ્તુતિ -લે. ગિરિશકુમાર પરમાણંદદાસ શાહ કલ્પેશ પ્ર. પં. પરમાણુંદ ઉજમશી શાહ, ૩ ગાર્ડન વ્યુ એસ. વી. પી. રેડ, કાંદીવલી વેસ્ટ, મુંબઈ-૬૭, ડેમી ૮ પેજ ૧ અને ૩ સંસ્કૃતમાં છે. ૨ અને ૪ સંસ્કૃત સાથે અંગ્રેજી અનુવાદ છે. સંસ્કૃતના વિષયમાં રસ લઈને આ કાવ્ય રચવા માટે ગિરીશભાઈ અભિનંદનને પાત્ર છે. તેમના પિતાશ્રી પરમાણુંદભાઈ વિદ્વાન પંડિત છે. વિષય પ્રમાણે લખાણો સુંદર સંકલન કર્યા છે.
ભવ અનંતમાં દરિશન દીઠુંલે. પૂ આ. શ્રી વિજય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મ. પ્ર. દિવ્યદર્શન ટ્રસ્ટ, ૩૯ કલિકુડ સેસાયટી, ધોળકા (ગુજરાત) કા. ૧૬ પેજ ૧૪૪ પેજ મૂલ્ય રૂા. ૧૦ ૬૬ વિષયનું સંક્ષેપમાં વિવેચન કર્યું છે જે ચિંતનીય છે.
અમર યુગ પુરુષ-લે. પૂ. મુનિરાજ શ્રી જયદર્શનવિજયજી મ. પ્ર. મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશન કે. પી. એ. શાહ, વાપી. કા. ૧૬ પેજ ૩૨ પેજ ચિ. વિશાળના પ્રથમ અઠ્ઠમ નિમિત્તે વાપીવાળા પ્રકાશકુમાર શાંતિલાલ શાહ તરફથી ભેટ સ્વ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના જીવન અંગે તેમના ઉત્તમ જીવનનું દર્શન છે,
સૂરિરામના સંભારણું-લે. પૂ. પં. શ્રી કાતિસેનવિજયજી ગણિવર પ્ર. જ્ઞાનદીપ પ્રકાશન ટ્રસ્ટ, કે. કંચનગિરિ શ્રેયાંસ સોસાયટી, ડીસા, કા. ૧૬ પેજ પર પેજ મૂલ્ય રૂ. ૧૦ સ્વ. પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના ૯૬ ઉપદેશ વચને તથા જીવન ઝલક અને પ્રસંગે આપ્યા છે તે મનનીય છે.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
શીયળ સાચવવા પરાક્રમ
–શ્રી હેમચંદ્ર નરશીભાઈ બી જાપુર જવા માટે, તડવાલ સ્ટેશને, દરવાજો બંધ કરી, કડો લગાવી દીધું અને પિતાના દેઢ વર્ષના બાળકને લઈ એક રક્તરંજીત ખુલી તલવાર સાથે બહાર યુવતી આવી. માવીત્રે લગ્નપ્રસંગે જતી બાંકડે બેઠી. હોવાથી બહુ સારાં કપડાં અને થોડા સવાર થઈ હતી. પહેલી ટ્રેન માલદાગીના પહેરેલા અને સાથે એક પિટલું ગાડીને સમય થયો હેવાથી, પેલા બે હતું. ગાડી (ટ્રેન) વિષે તપાસ કરી, ટીકીટ પોટર સ્ટેશને આવી પુગ્યા. બાંકડે બેઠેલી માંગી. માસ્તરે યુવતી, પહેરેલા કપડાં, યુવતીનું દ્રષ્ય જોઈ હેબતાઈ ગયા. સીગ્નલ દાગીના અને પોટલું જોઈ, તરત ટીકીટ ન ન હોવાથી માલગાડી આવી થોભી ગઈ. આપી, ગલા ટહલા કરી, ટ્રેન આવતાં તે ડ્રાઈવર અને મદદનીશ નીચે ઉતરી આવ્યા. સંબંધી કામ પતાવી ટ્રેન જવા દીધી. બીજી ટ્રેનમાં જનારાઓમાંથી કેટલાક આવેલા પિતાનું કામ પતાવી, રાતને સમય હોવાથી પણ ભેગા થયા. હકીકત જાણી, પેલા ત્યાંના એક ઓરડામાં આશરે લેવા એ ઓરડામાં ધસી જઈ, બાળકને ઉગારી માને ઓરડો ખોલી આપે; પાથરવાનું આપ્યું સોં. માસ્તરને માર મારી અધમૂઓ અને એક પિોર્ટરને મોકલી ખાવાનું મંગાવી કરી, મુશ્કેટોટ બાંધી, માલગાડીમાં બીજપુર આપ્યું. યુવતી નાશીત થઈ બેઠી..
લઈ ગયા. - રાત વધે જતી હતી. ટ્રેનનું કેઈ કાયદેસર કાર્યવાહી થતાં માસ્તરને ૭ અવર-જવર ને'તું; ને પોર્ટરે પોત-પોતાના વર્ષની સજા થઈ અને યુવતીને રૂપીયા ખેડામાં ચાલ્યા ગયા હતા. એવે સંગે, (૧૦)ની મથી
(૧૦૦૦)ની બક્ષીસ આપવામાં આવી. ખુલી તરવાર લઈ, એક પોર્ટર સાથે માતર ધસી આવ્યું. બાળકને ઉપાડી લેવા પોર્ટરને કહ્યું અને યુવતીથી દાગીના ઉતરાવી
લખનૌ તરફને એક ઠાકોર પિતાની પોટલા સાથે લઈ લીધા પિોર્ટરને બહાર
પત્નીને તેના માવીત્રથી લઈ, પિતાના માટે નીકળી આઘે ઊભવા કહી. માસ્તરે નીલું જ
ઘેર આવતું હતું. વરચે બન્થરા ગામની માંગણી કરી. યુવતીથી રકઝક થતાં, તેને
પિોલીસ ચોકી આવતાં વિસા ખાવા બેઠા. બાથમાં પકડી જકડી લેવા તલવાર કે કઈ કારણે ઈન્સ્પેકટર બહાર નીકળ્યા મુકી, યુવતી તરફ મસ્તર ધસ્યો. પિતાની અને એ દંપતી પર નજર પડી. ઠકરાણી જાતને સંભાળી, યુવતીએ તલવાર ઉપાડી પર મોહીત થયા. ' , લીધી. માસ્તરે પોર્ટરને બૂમ મારી બોલાવ્યો. આ “આ કોણ છે?* ઈન્સપેકટરે ઠાકરને એરડામાં પ્રવેશતાં જ યુવતીએ પોર્ટરને પૂછયું અને “ખરું કહેજે” કહ્યું. વધેરી નાંખે. હિંમતથી બહાર નીકળી, “સાહેબ! મારી પરણેતર છે.” ઠાકરે
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૦ :
! શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) જવાબમાં જણાવ્યું અને “ગામ જઈએ સંભળાતા, સચેત થયેલી ઠકરાણીએ, જતાં છીએ કહ્યું.
ઠાકરે આપેલ કટારી હાથમાં લઈ, દરવાજે - “છે કંઈ સાબીતી ન હોય તે કેટડીમાં પાછા બંધ કરવા પાછા વળેલા સાહેબના પુરી દઈશ અને કાલે ગામે તપાસ કરાવીશ” પેટમાં ખોસી દીધ....સાહબ ઢળી પડયા.... કહી સાહેબે સીપાઈને બેલાવ્યો.
ઠકરાણી બહાર આવી એટલે બેઠાં... સાબીતીમાં એના મા-બાપ છે, કેઈને રાત પડતી હતી. પેલો સી પઈ, ઠાકોર મોકલી તપાસ કરાવે અથવા અહીં લાવે, અને તેના સાસુ સસરા તથા બે ગામવાસી સાહેબ !ઠાકોરે કહ્યું.
પડોશીને લઈ પાછો આવ્યો. તાળાવાળા ઠીક છે, આ તારી પરણેતરને અહીં
ઓરડામાં પુરાયેલી ઠકરાણીને બહાર બેઠેલી રહેવા દે. આ સીપાઈની સાથે જઈ એમને
જોઈ, બધા હેબતાઈ ગયા. દીકરી માને લઈ આવ” કહી ઈન્સપેકટરે ઠકરાણીને વળગી પડી. ડયુટી બદલાતી હોવાથી બીજા બાજુના ઓરડામાં બંધ કરાવી, એ તાળાની )
ઈ-સ્પેકટર અને સીપાઈઓ આવી પુગ્યા. ચાવી ઠાકરને અપાવી, સીuઈ સાથે
ખુનના આરોપમાં ઠકરાણી પર કેસ ચાલે, ૨વાના કર્યો.
સેશન કેર્ટના નામદાર જજ સાહેબે ડીવાર રહી, બીજી કુચીથી તાળુ
ઠકરાણીને માન સહીત છેડી મુકયા અને બોલી. દરવાજો ખેલી, સાહેબ અંદર
સરકાર તરફથી રૂપીયા ૧૦૦૦)નું ઈનામ દાખલ થયા... તાળ ખોલવાને અવાજ અપાવ્યું.
(મુ. સ.) સાંભળી અને બીજા કેઈને અવાજ ન
-~: શુભેચ્છક :-- આર. ટી. શાહ વી. ટી. એપાર્ટ, પાંચમે માળે, કાળા નાકા, ભાવનગર,
શ્રી પ્રકાશભાઇ જે. ગાંધી (વદરા)ની પ્રેરણાથી (૧) બાલાભાઈ મગનલાલ શાહ
વડેદરા . (૨) શ્રી રમેશચંદ્ર શાહ છાણુમળા
વડોદરા (૩) ચીનુભાઈ હિંમતલાલ શાહ
મુંબઇ-૬ ૮૧ શ્રીમતી નયનાબેન શાહ
વડોદરા-૫ ૮૧ પ્રક્રશ લક્ષમીચંદ શાહ
વડોદરા-૭ ૮૧, હિતેશ શાંતિલાલ શાહ
વડોદરા-૧ ૮) ડે. સરોજબેન કે. વેરા
વડોદરા-૭ ૮ઇ જગતકુમાર જે ભૂભાઈ શાહ ખંભાતવાળા
વડોદરા-૧ ૮૧) દીપકભાઈ અરવિંદભાઈ ગાંધી
વડોદરા-૧ દિપકભાઈ જેસીંગભાઈ અહ
વડેદરા-૭ ૮૧ કીર્તિભાઈ બાબુલાલ દોશી
વડોદરા-૧૭
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
છા જ નાના-નાના
વિચાર શુદ્ધિ
–શ્રી સુંદરજી બારાઈ
- અધ્યાત્મ માગ સરલ નથી અનેક કરૂણાનિધાન, દયાસાગર પરમાત્માની માનવી એ માગે ક્વા પ્રયાસ કરે છે. અસીમ કૃપા મેર વષી રહી છે, પ્રભુપરંતુ પૂર્ણ રીતે બથા સફળ થતા નથી. કૃપાના ઈરછકે ફકત નિત્ય પ્રાર્થના કરવી
આમાં અનેક કારણો હોય છે. આમ જોઈએ. એક દદી હોય અને તે ઔષધને ઉપાય * માનવ જીવનને આધાર મન છે મનના અજમાવે છે તેમ અધ્યાત્મ માર્ગ પર અદ્દભુત વિચારથી જ વિભિન્ન દશાએ આગળ વધવું હોય તો તેણે વિચાર શુદ્ધિને ઉત્પન્ન થઈ જાય છે અને તેનું ફળ પણ ઉપાય અજમાવો જોઈએ.
મનને ભેગવવું પડે છે. આ વિચાર શુદ્ધિ વિના વિચાર શકિત જ્ઞાન તથા સમૃદ્ધિને માટે મનને સદુપ્રાપ્ત થતી નથી, વિચાર શક્તિ વિના વિચારનું ભજન દેવું જરૂરી છે. અને વિચાર સિદિધ સંભવિત નથી અને વિચાર આપણે મને વ્યાપારના દ્રષ્ટા થવું જોઈએ. સિદ્ધિ વિના શાંતિ સુલભ નથી.
અને મન મજબૂત થતાં જ સુખની - આજે મોટા ભાગના લકે ફરિયાદ સર્વ સામગ્રી' હસતી હસતી આપણી સામે કરે છે કે, અમને શાંતિ મળતી નથી. આવીને ઉભી રહે છે. આ પણ શાંતિ કેટલી શક્તિઓમાંથી વિચારોની આકર્ષણ શકિત વિકસિત ચળાઈને આપણને મળે છે. તેને કયારે જ કસ્વાને અને નિયમનું પાલન કવું પડે વિચાર કર્યો છે?
છે. મિત ભાષણ, નમ્ર વર્તન, ખુશામતને વિચાર શક્તિના વિકાસને માટે પ્રથમ ત્યાગ, ઉચ્ચ વિચાર, અસત્યને ત્યાગ, શરીર શુદિધ, વાણું શુધિ અને મન- વિવિધ કલપનાઓને પયિાગ, મોટાઈને શુદ્ધિની ખાસ જરૂર છે.
ત્યાગ તેમ જ આહારવિહારના નિયમનું મનઃશુધિને માટે યમ, નિયમાદિના પાલન કરી સન્માર્ગ ગામી બનવાથી અવલંબનની આવશ્યકતા છે અને તેના વિચારની ગુપ્ત શક્તિ વિકસિત થાય છે. સાથે નિયમબદ્ધ પ્રાર્થનાની. તે વિચારોનું સ્થિર સ્વરૂપ જ સંકલ્પ છે.
| નિયમબધ્ધ કરાતી પ્રાર્થનામાં અમારા આવા સંકલપથી, નિર્વિકાર, અવ્યય, શકિત છે અને તે અસરકારક નિવડે છે. અભા, અરાકત પુરૂષ અથવા બ્રહ્ન પિતાની
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૨ :
જૈન શાસન (અઠવાડિક) પ્રકૃતિ શકિતના સંબંધથી જગતરૂપ જુદાં જમીનમાં રહેલાં વિભિન્ન રસેને જુદાં રૂપમાં ભાસિત થાય છે. સંકલ્પની બીજ પોતાના સામર્થ્યથી ખેંચે છે અને અપરિમિત શક્તિને અનુભવ કરીને આપણને રૂપ, રસ અને ગંધનો અનુભવ શાસ્ત્રોએ તેને શબ્દ બ્રહ્મ જેવી મહાગૌરવ કરાવે છે. મયી સંજ્ઞા આપી છે.
આ જ પ્રમાણે આપણે પણ સદ્દવિચાર - વિશ્વમાં વ્યાપ્ત વાતાવરણમાં અણુએ રાધનાની સમ્યહ પ્રણાલિ દ્વારા અદભુત અણુમાં અનંત જ્ઞાન, શક્તિ રહસ્યાદિ કાર્યો કરવાને સમર્થ થઈ શકીએ છીએ. છૂપાયેલાં પડયા છે, જે મનુષ્ય જેવા એટલા માટે સદાકાળ આધ્યાત્મિક સાધનથી જે સમયે જે પ્રયત્ન કરે છે,
છે, જીવન વ્યતીત કરીને સદ્દગુણે અને સદુતેને યોગ્ય કંઈને કંઈ પરિણામે તે અવશ્ય
વ્યવહારે દ્વારા માનવી પરમ કૃપાળુ પ્રાપ્ત કરે છે.
પરમાત્માના સાનિધ્યમાં બેસી શકે છે. અણુમાં વ્યાપ્ત સામર્થ્યને વ્યાયામ વીર – ઉચિત ઉપાયથી પિતાનામાં ખેંચીને શક્તિ ચાતુર્માસ પછી પૂજ્ય સાધુ વિષયક પ્રયોગથી વિશ્વને વિસ્મિત કરી સાધ્વીજીનો વિહાર થશે તેથી જેમણે
અંકે ચાલુ રાખવાના હોય તેમણે ચારે તરફ ફેલાયેલા સૂર્યકિરણોને સ્થાયી કે વિહારમાં અંક મળે તે યંત્રમાં કાચ દ્વારા કેન્દ્રિત કરીને પ્રચંડ રીતે સરનામાં જણાવવા વિનતિ છે. દાહક શકિતને પ્રત્યક્ષ પરિચય થાય છે.
–સંપાદક
C
&
નવો મળેલ સહકાર
( ૧૦) પૂ. આ. શ્રી વિજય ચંદ્રોદય સૂ. મ. આચાર્ય પદ પ્રદાન નિમિત્તે શાહ પાનાચંદ કચરાભાઈ તરફથી ભેટ.
વડાલા,
૫) શ્રી કલ્યાણ પાર્શ્વનાથ જૈન દેરાસર પડી - પૂ. મુનિરાજ શ્રી પુરુષ વિ. મ. ના ઉપદેશથી
વીશનગર
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ઉત્તમ કુળમાં જીવેની ભિન્નતા
–શ્રી જેનેન્દ્ર ----- ----- ----- -- - - - ---- -
ગત જન્મમાં કરેલી શુભ કરણીનાં હોવા છતાં સમાજમાં ઘમિ તરીકેની છાપ પરિણામે જ દેવ ગુરૂધમની સામગ્રી સહિત પેદા કરવાના મલીન આશય વાળા હેય ઉત્તમ કુળમાં માનવ ભવની પ્રાપ્તિ થાય છે. છે. આવા જીવોને પુન્યદય પણ ઝેરીલો એમાં કઈ શંકાને સ્થાન નથી પણ ઉત્તમ હોય છે...એશી અધર્મ સહ વ્યાપાર કરે કુળમાં જન્મ પામનારા સર્વે જ આત્માઓ તેજ એમને પુન્યોદય સફળતા અપાવે પણ આ ઉત્તમ કુળને અનુરૂપ જેને સંસ્કારનું જીવના સંકિલક પરિણામથી યુક્ત હોવાથી એ પાલન કરે એ કદાપી શકય નથી. કારણ કે અવસરે બંધાતા કર્મો દુર્ગતિમાં લઈ જનારા શુભ કર્મના વેગે ઉત્તમ કુળમાં જન્મનારા દુઃખ આપનારા હોય છે આવા અને આત્માઓ ત્રણ પ્રકારના હોય છે.
મરણ સમયે પણ પ્રાયઃ જીવનભર કરેલ
સંકિલષ્ટ ભાવોને લીધે અશુભ લેશ્યાજ બહુ સંખ્ય આત્માઓ શુભ કરણી
હોય છે તેથી દેવ ગુરુ ધર્મ સામગ્રીની જે કરે પણ તેઓ દુન્યવી લેગ લાલસાની
ઉપેક્ષા કરી છે અને પ્રધાન ભાવે અર્થ આગામી જન્મમાં સામગ્રી મળે એ દયેયથી
ઉપાર્જનમાં જે મન-વચન કાયાની શક્તિઆત્માના પરિણામને મલીન કરીને ધર્મ આરા
એને અધર્મ માગે ઉપયોગ કર્યો છે એથી ધના કરીને આવેલા હોય છે. આવા આત્માએને જે દેવ ગુરૂ ધમની ઉત્તમ સામગ્રી
અસંખ્યકાલીન કે અનંતકાલીન દુર્ગતિમાં મળે છે તે પ્રાયઃ કરીને ઉપેક્ષા કરવા સારૂ.
ભારે દુખદાયી ફળ ભેગવવાને અશુભ જ મળે છે આવા આત્માઓને પુન્યોદયથી
અનુબંધ લઈને તેઓ દુર્થીને મરી પર
લેકમાં પરિભ્રમણથે ઉપડી જાય છે. મળેલી. મન વચન કાયાની શકિતઓ ભૌતિક સુખ સામગ્રીના સાધન તરીકે ધન- બીજા કક્ષાના ઉત્તમ કુળમાં જન્મ પ્રાપ્તિના પુરૂષાર્થમાં જ ખરચાઈ જાય છે. પામનારા જીવ ભલે એમને ગત જન્મમાં સાથે જે ધાદિકની પ્રાપ્તિ સીધા માર્ગે ન આજ્ઞાનુસાર શુદ્ધ ધર્મ આચર્યો ન હોય થાય તે આવા આત્માઓ અધર્મની યેજના પણ ભદ્રિક પરિણામ પર પકાર ભાવમાના કરીને ધનપ્રાપ્તિ અર્થે પુરૂષાર્થ કરીને ભેગ પિતાની નિઃસ્વાર્થ સેવા અને કુલમાં માન્ય વિલાસ અને વ્યસનમાં જીવન વ્યતિત દેવની ભક્તિ આત્માનું ભલું કરે આવા કરનારા હોય છે. જો કે કુલરિવાજ મુજબ ગુણવાળા જીવને જન્મ પામ્યા બાદ જેમ દેવદર્શન-પૂજા આદિ ધર્માનુષ્ઠાન કરે જેમ વયવૃદ્ધિ સાથે સમજ શક્તિ ખિલતી પણ તે વખતે એમના હૃદયમાં ધંધામાં જાય તેમ તેમ “જિજ્ઞાસા ” ગુણના પરિણામે સારૂ રળતા પ્રાપ્ત થાય અને વ્યસનાદિ શુદ્ધ દેવ-ગુરૂ-ધર્મનાં સ્વરૂપને જાણીને
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૪ :
? શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) પરમ આનંદ અનુભવતાં હોય છે. આવા અધર્મમાં રત બનવામાં જ કરેલ જે ભારે જેને લક્ષમી પ્રાપ્તિ અર્થે કદાપી અન્યાય કર્મોને બંધ કરીને આત્માને કશનારા વિશ્વાસ ઘાત આદિ અધર્મ પ્રત્યે બહુમાન અર્થાત્ કાળી દુર્ગતિને આપનારા હતાં હોતુ નથી. દુન્યવી વાતાવરણની અસર હવે તે ભદ્રિક પરિણામ સાથે તત્વ જિજ્ઞાસા નહિવત હોય છે. જયારે શુદ્ધ દેવગુરૂ ધર્મના ગુણના પરિણામે અધમને પક્ષપાત ઓગળી સ્વરૂપને જાણીને તેઓ દઢ નિશ્ચયી બને છે ગયા અને જયાં આત્માનું શ્રેય સધાય અને કે દુનીયા સામે ન જેવું પણ આત્મશુદ્ધિ આત્મા વધુને વધુ વિશુદ્ધ બનીને ઉત્તમ તરફ સતત સજાગ બનવું. આવા છે માટે ગુણે પેદા થાય એવી આત્મહિતકર કરશ્રી હરિભદ્રસૂરિ મ. ફરમાવે છે કે, ણીમાં જ મનવચન કાયાનાં ગેનો પ્રધાન “પૂર્વ મૂક્ષ્ય નીવઘ મદ્રમૂર્તઃ મહામ:, ભાવે ઉપયોગ કરનારા હોય છે. આવા શુમો નિમિત્ત સંયોગો ગાયત્તે યો” જનું તથા ભવ્યત્વને ઝટ વિકસનશીલ અર્થાત્ આવા પ્રકારનાં મંત્રમૂર્તિ સરળ પરિ- હોય તે સદગુરુના મુખે શ્રી જિનવચનનું ણામી મહાત્માને શુભ નિમિત્તને વેગ શ્રવણ કરી સમ્યગદશનની પ્રાપ્તિ સાથે પ્રાપ્તિ અવરચક કેગના બળે થાય છે. સર્વવિરતિ ગુણ પણ આત્મસાત્ કરે અને અહિ મહાત્મા શબ્દનું વિશેષણ સાથંક એક મુક્તિ પ્રાપ્તિના ધ્યેયથી સર્વવિરતિને છે કારણ કે આવા છો શુભ નિમિત્ત શુભ પરિણામે આરાધી ૩-૫ કે ૭ માં સ્વરૂપ શ્રી જિનાજ્ઞાને વફાદાર ગીતાર્થ ભાવે ઘાતિકને નાશ કરીને કેવળજ્ઞાન મુનિવરો દ્વારા મુક્તિ સ્વરૂપ સાથે મેળવી ભવ્ય અને સદ્દઉપદેશ આપીને સુદેવ-સુગુરુ અને સુધર્મના સ્વરૂપને જાણીને ભોપગ્રાહી ૪ કર્મોને ખપાવી શાશ્વત સમ્યગ્દર્શન ગુણને નજીકના કાળમાં જ પેદ અક્ષયપદને પ્રાપ્ત કરે છે. પણ આવા કરનારા હોય છે. પછી તે જેમ જેમ તવત્ની જીવે કેટલા? હંમેશાં જીત્યમાન રત્ન પ્રાપ્તિ થાય તેમ તેમ આત્મામાં તત્વપરિણતી અલ્પ સંખ્યામાં હોય છે તેથી એનું મૂલ્યાંસહજભાવી બનાવવાં શકય પુરૂષાર્થ કરનાર કન કદાપી ઘટતુ નથી. બલકે સ્વાભાવિક હોય છે એથી જતો પુદયન કાળમાં તેજના કારણે વધતુ જ હોય છે. જે સમસુખમાં લીન નહિ, અને પાપોદયના કાળમાં અને આપણે આપણું ચિત્ત ઉપર સંસ્કરણ દુ:ખમાં દીન નહિ, આ શાસ્ત્ર વચનને કરીએ તે જરૂર આ કક્ષાએ પહોંચવાનું ચરિતાર્થ કરનારા હોય છે આવા આત્મા- સસામર્થ્ય આમામાં પ્રગટ કરી શકીએ.” એનો આત્મગુણ વિકાસ ખૂબ વેગવન્ત માટે તે શાસ્ત્રકારોએ કહ્યું છે કે હોય છે કારણ કે ભૂતકાળના ભાવોમાં બે અજ્ઞાત રમવદવો” દમન કરવા યોગ્ય
જ્યારે જ્યારે સંક્સિપરન્દ્રિય પશુ પ્રાપ્ત કઈ હોય તે એક પિતાને જ આત્મા છે. થએલ તે વખતે મિયાત્વ સહિત મોહને વશ આનું રહસ્ય વાચકે સ્વયં સમજી શકે બનીને મન વચન કાયાના ગેને ઉપયોગ એવાં છે. આત્માનું દમન કરનારની પાંચેય
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૯-૧૧-૯૧ : વર્ષ ૪ : અંક ૧૪+૧૫
ઇન્દ્રિયા શિતલ પરિણામી બનવાથી શુદ્ધ મનાયેાગના સબધથી આત્મહિત કર કાર્યામાં અતિસહાયક બને છે અને અપુર્વ આત્માનંદના અનુભવ કરે છે.
હવે કેટલાક જીવા ગત જન્મમાં શ્રી દેવગુરુ ધર્મની ઉપાસના કરતાં એણે ધારેલી `હિક સુખની બાબતમાં જે નિષ્ફળતાં મળેલી હાય તા વિરાધક ભાવને જોરદાર અશુભ અનુબ`ધ કમ બંધ સાથે જ કરીને યા તા અનેક ભવીય કુસસ્કારના પરિણામે ગત જન્મમાં સુદેવ સુગુરુ અને સુધની ૨સપૂર્વક નિંદા કરીને અશુભ કર્મબન્ધ સાથે વિશધક ભાવના અશુભ અનુબન્ધ લઈને મધ્યમ પરિણામે મરીને ઉત્તમ કુળમાં જન્મે છે તેમાં ધમ ઉપાસના કરતાં મળેલી નિષ્ફળતાના ચેગે જો આત્માએ વિરાધક અશુભ અનુબંધ લઇને આવેલા ભાવ સાથે હાય આવા જીવા જેમ જેમ ઉમર વધતી જાય તેમ તેમ સમજ શક્તિ ખિલવીને દેવા ક્રિકની સુન્દર ભક્તિ કરનારા થાય છે. અને જે સદ્ગુરુના યેાગે ધ સ્વરૂપનાં જાણુ ખની ઊત્તમ ધર્મ ... આરાધક તરીકેની છાપ ધિમ જનામાં સઘ સમુદાયમાં અનાયાસે પ્રાપ્ત કરે છે તેમાં કલ્પના પણ ન હાય અને અચાનક પેાતાની ગેર સમજુતીના કારણે તેજ સદ્ગુરુનાં ભારે નિશ્વક બને છે. કારણ કે અશુભ અનુબંધના ઉદયથી જાગૃત થએલેા વિરાધક ભાવ એનામાં એવી પિશાચી મનેાદશા પ્રાગટ કરે છે કે, ઉપકારી ધર્મ ગુરુની જે રીતે અવહેલના થાય સંઘ સમુદાયમાં નિંદા પાત્ર બને...સમાજમાંથી ફેકાઈ જાય એ માટે પેાતાની સઘળી
: ૪૩૫
શકિતઓ લેગાવી દે છે. આવા આત્માઆની કાય વાહીમાં સહાય કરનારા એને મળી જ જાય કારણ કે પાપરસિક આત્મા
એને આવાઓની સ`ગતિ સહજ રીતે વહાલી લાગતી હોય છે એટલુ જ નહિ જ્યાં જ્યાંથી ધર્માંગુરુની નિંદા સાંભળે ત્યાં ત્યાં પિશાચી આનંદ અનુભવે અને તે પણ હું ‘ જે કાંઇ કરૂ છું તે અન્યના ભલા માટે કરૂ છું
"
પ્રચાર
એ જાતના સફાઈ પૂર્વક કરીને આવા જીવા અતિકિલષ્ટ પરિણામના કારણે પ્રાયઃ નરકગામી હોય છે.
મ.
એથી જ મહામહાપાધ્યાય શ્રી યશેાવિજય સંજમ ખત્રીશીમાં ફરમાવે છે કે જેહથી મારગ પામીયેા, તેહની સામેા થાય, કૃતઘ્ન તે પાપીયા, નિશ્ચયે નરકે જાય ૨૪ આ મહાપુરુષના વચનથી સમજાશે કે
બહુલકી નરકગામી અને દીર્ઘ સ`સારી આત્માએ કઈ કક્ષાએ હાય છે.
જે આત્માએ ગત જન્મમાં અનેક ભવીય શાસન દ્વેષીય કુસ`સ્કારના પરિણામે દેવગુરુ ધર્મના નિ ́દ્યક બનીચે મધ્યમ પરિણામે મરીને ઉત્તમ માનવભવમાં ઉત્તમ કુળમાં જન્મેલા હોય તે બચપણથીજ ધ દ્વેષી હાય છે જેમ જેમ વય સાથે શકિત વધે તેમતેમ એમના જીવનમાં સહજભાવે દેવગુરુ ધર્મ પ્રત્યેની દ્વેષ ભાવના વધુને વધુ પ્રજવલિત બનતી જાય છે. આવા આત્માના પુન્યાદય પણ પાપાનુબંધી હાવાથી એમના જીવનમાં વિષયવાસના અને કષાય વાસના એટલી જોરદાર હાય છે કે અતિ નીચ માગે જતાં એમને સ્હેજ પણ ક્ષેાભ થતા નથી. અનેક
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) વ્યસન કુસંસ્કારો અને અધમ જીવન સુન્દર પાલન કરીને દેવગુરૂ ધર્મની ઉત્તમ અપનાવી માતા-પિતાદિકનાં પણ વૈરી સામગ્રી સહિત ઉત્તમ કુળમાં માનવભવ બની જાય છે. કદાચ કમને ઔદયિક પ્રાપ્ત કરે છે. આવા લઘુકર્મ આત્માઓનું ભાવથી દ્રવ્ય ધર્મક્રિયા કરે યા દ્રવ્ય સાધુ ભાગ્યે જ એવું સુન્દર હોય છે કે માતા પણ બની જાય તે પણ એમનું આંતરિક પિતાદિ સ્વજન ધર્મના રંગે રંગેલા હોય જીવન અનેકવિધ પાપ કાર્યો અને અધમ છે તેઓને નિઃસ્વાર્થ વાત્સલ્ય ભાવ અને પ્રવૃત્તિથી સદેવ અશુભ લેશ્યામય જ જોવા હિતકારિણી સર્વ કાર્યવાહિના પ્રતાપે લઘુમળે સાથે આ જીવો ઉપકારીના ગુણના ભારે કમી આવા ભાગ્યશાળી આત્માએ બચમત્સરી હોય છે. શ્રી યશોવિજય મ. ફરમાવે પણથી જ ધીર–વીર-ગંભીર અને જીતેન્દ્રિય
હોય છે. જેમ જેમ વયપરિપાક થવા માંડે
તેમ તેમ જ્ઞાનાવરણીય કર્મને સુન્દર ક્ષજ્ઞાનાદિક ગુણ મત્સરી, કષ્ટ કરે તે ફેક,
પશમને પામીને એમની બુદ્ધિ સદૈવ તત્વ ગ્રંથી ભેદ પણ તસ નહિ, ભૂલે ભલા લેક.
સમુખ અને ગુણગ્રાહી બને છે. જિજ્ઞાસા આવા ગમે તેટલી દ્રવ્યધર્મ ક્રિયા ગુણના પરિણામે ધમાં માતા-પિતાદિ કરે પણ તે સઘળી નિષ્ફળ છે. આવા જીવોની વડિલે કે સદગરના મુખે જેમ જેમ શ્રી ગથીભેદ પણ થાય. અને ભેળા ભદ્રિક જિનવચનો સાંભળે તેમ તેમ પોતાના જીવો એમના પરિચયમાં આવીને ભૂલા પડે જીવનને તત્વપરિણતીમય બનાવતાં જાય છે. છે. આ પ્રકારનાં જીવોનું જીવન જ સ્વ–પર અને નિર્મળ વિવેક ગુણ પેદા થવાનાં યોગે ઘાતક બને છે. ઉનમાર્ગ પિષક અને શિથિ- હેય-ઉપાદેય-યનું સાચુ શુદ્ધ સ્વરૂપ વિચારલાચાર ભારે જોરદાર હોય છે માન પ્રતિષ્ઠાદિ ણામાં બોલવામાં અને કાયાની પ્રવૃત્તિમાં મેળવવા દારા-ધાગા કવાં જ્યોતિષ વૈદ્યક સદૈવ દેખાયા જ કરે છે જિનાજ્ઞાની વફાઆદિ કરવું. આદિ શાસ્ત્ર નિષિદ્ધ બાબતે દારી એટલી જોરદાર હોય છે કે સાંસારીક એમના જીવનમાં સહજ ભાવે જોવા મળે કે ધાર્મિક ક્રિયામાં અરે ! દરેક પ્રવૃત્તિમાં અનેકને દુર્લભ બધિ બનાવી સંકલિષ્ઠ જિનાજ્ઞા ઉપયોગમાં હોવાથી સાંસારીક ક્રિયા પરિણામે મરણ પામીને દીર્ઘ સંસારના પણ ભોગાવળી કર્મને નાશ માટે અનાકારમાં દુઃખ ભોગવવાં દુગર્તિનાં પંથે સકત ભાવે સેવનારા હોય છે અને પ્રભુ ચાલ્યા જાય છે.
ભકિત સામાજિક પ્રતિકમણ દાન-શીલ-તપાદિ હવે ઉત્તમ સ્વભાવી આત્માને વિચાર ધર્મનુષ્ઠાનમાં ઉપયોગ અને પ્રણિધાનની કરીએ આવા આત્માઓ ગત જન્મમાં શુદ્ધિના અકબંધ રહેતી હોવાથી એ સઘળી સુદેવ સુગુરૂને વેગ તથા ભવ્યત્વના પરિ. ધર્મક્રિયાએ સંસારવાસ નાશક અને મુકિતપાકે પામીને કેવળ કમનિજ ર અને પ્રાપક બને છે. એમાં કેઈ આશ્ચર્ય નથી” સિદ્ધિપદની પ્રાપ્તિના દયેયથી શ્રી જિનાજ્ઞાનું આવા લઘુકમી ઉત્તમ આત્માઓનું ગૃહસ્થ
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૯-૧૧–૯૧ વર્ષ-૪ અંક-૧૪+૧૫ :
છે ૪૩૭
જીવન પરાર્થકરણ ગુણના કારણે અનેકને જાગ્યાત્યારથી સવાર આ વચનને ચરિતાર્થ ધર્મમાં સ્થિર કરનારું અને શાસનપ્રભા- બનાવી આપણે પણ જે આપણાં જીવનને વકતાથી યુકત હોય છે અને સંયમી જીવન જિનાજ્ઞામય બનાવી એક સિદ્ધિપદને વહેલી રનમયીની સાધનામાં અપ્રમત્તભાવનું અને તકે પ્રાપ્ત કરવાનાં ધ્યેયથી શકય ધર્મપુરૂષાર્થ ધર્મોપદેશ દ્વારા અનેક ભવ્યાત્માઓને કરીએ તે સકામનિર્જ સાધવા દ્વારા મુકિતમાર્ગ પમાડનારૂ હોય છે.
આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ ૩-૫ કે ૭ મે ભવે આવાં ઉત્તમ છ પુદયના કાળમાં જરૂર પ્રગટ કરી શકીએ. ઉત્તમ આચાર સંપન્નતા સાથે શાસનને જે જગત સામે જોઈને જીવે છે તે જાતનું ઉદ્યત કરનારા અને પાપોદયથી આવેલ એવે છે અને જે શ્રી અરિહંત પરમાત્માને દુઃખદ પરિસ્થિતિમાં સમતા રસની લીનતા- હદય મદિરમાં સ્થાપીને સિદ્ધાન્ત અનુસાર વાળું હોય છે. અર્થાત્ પુદય અને જીવે છે તે આત્મામાં વહેલી તકે અનંત પાદિય બનેય કર્મનિજ કરવામાં સહા- ચતકને પ્રગટ કરી શાશ્વત અક્ષયપદનો યક હોય તે સારા કાળમાં તે તેજ ભાવે ઘાતિકમનો નાશ કરી કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી
સ્વામી બને છે.” આ ઉકિતને પ્રધાન જીવનપરમ પદને પ્રાપ્ત કરે દષમકાળમાં શકય મંત્ર બનાવી વર્તમાન જીવનને શ્રી જિનાજ્ઞા આત્મ આરાધના દ્વારા ૩-૫ કે ૭મે ભવે અનુસાર કેળવવાં શકય પ્રયત્ન કરી વહેલી પરમ પદને પ્રાપ્ત કરનારા હોય છે. તકે શાશ્વત સુખના સ્વામી બને એજ એક
કર્મભેદ જીવોના ભેદને પારખીને શુભાભિલાષી સહ વિરમું છું.
૬ જૈન શાસનના લવાજમ દેશમાં
પરદેશ એરથી પરદેશ સીમેઇલ - ૧ વર્ષ રૂા. ૪૦
૩૦૦
૧૫૦ -ક ૨ વર્ષ રૂા. ૮૦
૩૦૦, ** ૫ વર્ષ રૂ. ૨૦૦
૧૫૦૦
૭૫૦ આજીવન રૂ. ૪૦૦
૩૦૦ ૦
૧૫૦૦ –: શ્રી જૈન શાસન :– S Co. શ્રીમતી જશમાબેન વી. મેઘજી તથા વેલજી વી. દેઢીયા
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર,
,
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચિંતનની ચિનગારી - શ્રી અક્ષયાભિલાષી
નગુરો જૈનશાસનમાં કેમ હોઈ શકે? જેને માથે ગુરુજ ન હોય એ કાં તે તીર્થંકર પરમાત્મા હોય અથવા તે પ્રત્યેક બુધ મહાત્મા હેય.
આ સિવાય જિનશાસનમાં ગુરુ વિનાન કોઈને પણ સ્થાન જ ન હોઈ શકે. સબૂર! એટલે પંચ મહાવ્રતધારી બધાય ગુરુ એમ કહેવાનું અહીં યોગ્ય નથી. “પંચમહાવ્રતધારી બધાય મારા ગુરુ” એવું કહી દેનારને માથે કદાચ એની હાજરી લે એવા એકેય ગુરુ ન પણ હોય.” બધા ગુરુ-એકેય ગુરુ નહિ...એવું સમીકરણ જૂ કરવાનું સાહસ કરવા પ્રેરણું થઈ જાય છે.
અહીં તે એ વાત કરવી છે કે ગામમાં જેટલા દવાખાનું ચલાવનારા તે બધાય ડોકટર હેવા છતાં દરેક ઘરને જેમ પોતાને ખાસ ફેમીલી ડોકટર હોય છે તેમ દરેક મુમુક્ષુને માથે એવી કઈ વ્યકિત ગુરુપદે હોવી જ ઘટે જેની પાસે તે મન મૂકીને રડી શકે, સઘળી વાત કરી શકે, અને જીવનને મોક્ષમાર્ગે ટકાવી રાખવાની પ્રેરણાઓ પામી શકે.
જે તમે એવા કેઈ ખાસ ગુરુને નહિ સ્વીકાર્યા હોય તે કદાચ તમારા જીવનમાં અનેક ગેરસમજે ઊભી થઈને એવો વંટોળ ઊભું કરશે. જે કદાચ તમને દુર્ગતિના પંથે ફેંકી દેશે. સત્વર સાચા ગુરેને તમારા ખાસ ગુરુ બનાવી લેજો નગુરા મટી જજેહા ...પાંચમાં વિ. પદમાં સમાતાં સર્વને પૂરા અહોભાવથી નમસ્કાય તે જરૂર જરૂર માનજે.
સંત-વચન-જોહામણાં
નિયમ-વધુ-મજબુત-બના જે જમાનામાં સ્વચ્છંદતા અને શ્રમણ શથિલતાને પ્રચાર કરનારા વૈભવિ સાધન વધુ હોય તે જમાનામાં ધર્મનાં નીતિ-નિયમને ખુબ જ મજબુત તેમજ વધુ કડક બનાવવા જોઈયે–એવું નથી લાગતું?
ભાવના–તોડે તે-ગુનાને પાત્ર છે. મૂતિને તેડનારા મુસલમાન બાદશાહો કરતાં પ્રભુ-પ્રત્યેની ભાવનાને તેડનારા વધુ ગુનાને પાત્ર છે.
કંગાળ-પણુ-શ્રીમંત છે. ધર્મ વિનાને ધનવાન એજ સાચે કંગાળ છે અને દરિદ્રી હેવા છતાં સાચે. ધમી શ્રીમાન છે. –પૂ. મુનિરાજશ્રી વિનીતસેન વિજયજી મ. (શ્રી વિશ્વદીપ)
શિહેર,
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ એ-લેખાંક-૧મો
જ્યાં ત્યાં સ્ટીકર લગાવવાને અર્થ નથી સંજય વેરા શાસનને માને છે કે નહિ ?
સમકાલીન, જનસત્તા, અકીલા દ્વારા જૈન સંઘ કે શ્રમણ સંઘની
બદબોઈની ચેજના તો નથી ને?
ગત સાલ વિહારમાં દેરાસરમાં થાંભલા ઉપર કે દિવાલમાં કે પ્રભુજી ઉપર ગોખલામાં પ્રભુજીના સ્ટીકર જોયા તેમાં અચલગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવશ્રીના શિષ્યના ઉપદેશથી તે સ્ટીકર પ્રગટ થયેલા તે વાંચ્યું.
આ રીતે ગમે તે દેરાસરમાં ગમે ત્યાં પ્રભુજીના સ્ટીકર લગાડવા તે ઉચિત નથી વળી તેમાં એક સ્ટીકરમાં તે દિગંબર પ્રતિમાને ફેટે હતું તે પણ કેટલું યોગ્ય ગણાય?
પૂજાની પેટી ઉપર પણ સ્ટીકરે જેવાય છે તેમાં પણ મંદિર આદિ હોય તે પટના સ્ટીકર ઉપર જ પૂજાની થાળી વાટકી વિગેરે મુકાય છે તે આ રીતે સ્ટીકરો ચોડવા ઉચિત ન ગણાય.
સંજય વોરાની લેખિની શાસન ખિલાફ છે? સમકાલીનમાં એક આચાર્ય શ્રી અંગે તેમને લેખ એ સત્ય અસત્યની કસેટી ઉપર ચડાવવાને પ્રશ્ન નથી પરંતુ માત પિતાદિની ખામી લાગે છે તે જાહેરાત પાત્ર છે કે નહિ? તે વિચારવા યોગ્ય છે.
પૂ. પાદ મહ. યશોવિજયજી મ. લખે છે કે-ગુણ સ્તુતિ અવગુણ ઢાંકવાથી આશાતનાની હા આ વિનય પ્રકાર છે માત પિતાદિ વડિલ તથા ગુરૂજનોના ગુણની સ્તુતિ કરવી અવગુણુ ઢાંકવા તેને અર્થ અવગુણને ઉત્તેજન આપો તેમ નથી.
બ્રહ્મદત્ત ચક્રવતીએ તેની માતાના દોષ સામે જે ચેષ્ટા કરી તે પ્રસિદ્ધ છે. શ્રી સંજય વોરા લેખક છે અને સારી નરસી બંને બાજુના લેખો લખે છે. આ પહેલા પણ મુંબઈના પ્રસંગમાં આ લેખ લખીને તેમણે પોતાની લેખિની ચલાવી હતી. ગટરનું પાણી પીનાર ગુલાબજળ પીએ તે પણ ગટરના પાણીની તેની વૃત્તિ સુધરી ગઈ તેમ ન કહેવાય.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૦ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) શકિતની કાંઈ કિંમત નથી પણ તે શકિત સારા કે ખરાબ કામ માટે છે તેના ઉપર તેને આધાર છે. શ્રી વેરાને પ્રશ્ન થાય કે શાસનને તેઓ માને છે? તે લેક વ્યવહારમાં શ્રમણ સંઘ તણખલા તેલ દેખાય તેવા લખાણેથી શાસનને શું લાભ થાય? શ્રમણ સંઘમાં ભૂલ હોય તો તે સુધારવાની શક્તિ હોય તે પ્રયતન કરવા જોઈએ પણ શ્રી જૈન ધર્મ કે શ્રમણ સંઘને હલકે પાડે તે ઉચિત નથી.
સમકાલિન આદિ પાછળ કોઈ હાથ છે? સમકાલિનમાં સંજય વેરાએ આ મેટે લેખ લખ્યા અને તેની નકલે રાજકેટના જનસત્તા તથા અકીલામાં આવી તે આની પાછળ જેન ધર્મ કે શ્રમણ સંઘને ઉતારી પાડવાના કેઈ તે દેવીના હાથ તો નથી ને ?
અકીલા, જનસત્તા કે સમકાલીન એવા કોઈ માતબાર છાપા નથી કે આટલી મોટી જગ્યા એમને એમ કે વળી એવા કેઈ રાષ્ટ્રીય સમાચાર નથી કે જે આ રીતે ફેટા અને મેટા હેડી સાથે ચમકાવે કે ચમકાવવાની જરૂર હોય?
આ પૂવેર ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા ૯-૯-૯૧ માં સંજય વોરાને લેખ આ ટાઈપને હતું અને તેમાં (સંવાદ ફિચર્સ)નું સૌજન્ય છાપેલ હતું. એજ રીતે સમકાલીન પ-૮-૯૧ માં મુક્તિવલ્લભવિજયજીને લેખ હવે તેમાં પણ સંવાદ ફિચર્સ છાપેલ હતું. તેની તથા મુ. શ્રી હિતરુચિવિજયજીના મું. સ. તા. ૭-૯-૯૧ ના લેખની કેપીઓ એક સાથે ઝેરોક્ષથી પ્રચારવામાં આવી છે. તથા મુક્તિવલભવિજયજીના લેખની ફરી છપાવીને થપ્પીઓ મોકલવામાં આવી છે. તેની પાછળના હેતુઓ ખુલા થાય તે શ્રી સંઘને વધુ ખ્યાલ આવે, નહિંતર આ પડકારથી શાસન પાયમાલ થઈ જશે. .
શ્રી સંઘમાં પણ આ વિષયમાં, જાગૃતિ નહિ આવે તે આવા નિમિત્તા અને ફતવાઓ દ્વારા નિકલંક જૈન શાસન પણ લઘુતાને પામશે અને તે દેષમાં શ્રેષીએ કે બીજા ગમે તેટલા ભાગીદાર હોય પરંતુ શ્રી સંધ પણ પોતાની બેદરકારી અસાવધાની અને પ્રમાદ આદિને કારણે તેટલે જ ભાગીદાર બનશે.
કલિકાલે પણ પ્રભુ તુજ શાસન વરસે છે અવિરોધ-આ ઉક્તિમાં સામેલ થઈને જીવવું અને વર્તવું સકલ સંઘ માટે ઉચિત છે. નહિંતર આ પડકારથી શાસન પાયમાલ થઈ જશે.
૨૦૪૭ આસો વદ ૧૦ ૨, ઓસવાળ કેલેની, જામનગર
-જિનેન્દ્રસૂરિ
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
માનવભવ વેડફાઈ ન જાય?
–શ્રી વિરતિરત્ન જ નહહહહલા જ હાજર હ
ચાર મુખવાળા બ્રહ્માજી પ્રમુખ સ્થાને હવે આપણે સૌ બ્રહ્માજીને શાંતિથી બેઠાં હતાં. જેની પાસે શંખ, ચક્ર સાંભળીએ. વગેરે શસ્ત્રો છે એવા ચાર હાથવાળા
- રાજકુમાર જેવા બનીઠનીને આવેલા કૃષ્ણજી બ્રહ્માજીની પડખે અતિથિવિશેષ તરીકે
બ્રહ્માજી રોફ ભેર ઉભાં થયાં. માઈક ઝાલતાં બિરાજમાન હતાં. ત્રીજુ નયન ખુલતાં જ
ઝાલતાં બ્રહ્માજીએ ખોખા ખાઈને ગળું પૃથ્વીને સર્વનાશ થઈ જાય તેવી તાકાત
સાફ કર્યું. મસ્કા પોલષવાળું ભાષણ બ્રહ્માધરાવનારા અને વિકરાળ ફણીધર સર્પો જેના
જીએ શરૂ કર્યું. તે સભામાં માનવી, ગધેડા, ગળાને વિષે લટકી રહ્યાં છે તેવા શંકરજી વાંદરા અને ઘૂવડની પણ ઉપસ્થિતિ સારા આમંત્રિત મહેમાન તરીકે બ્રહ્માજીની સેડમાં
એવા પ્રમાણમાં હતી. ભાષણ સાભળતાં સૌ, ભરાયા છે.
પોતાનો આનંદ વ્યક્ત કરવા લાગ્યા. બ્રહ્માજીના પ્રમુખ સ્થાન હેઠળ એક
માનવીએ નાચી નાચીને ગરબા જાહેર સભા યે જવામાં આવી હતી. લેવા લાગ્યા.
સભાનો વિષય પણ મઝાને “સર્વ ગધેડાઓ લાતમલાત કરતાં પિતાને સમાન.”
બેસૂરે શ્વર સૌ ને સંભળાવા લાગ્યા. નિરધારીત સમયે સભાની શરૂઆત વાંદરાઓ ખૂરશી ઉપર કૂદી કૂદીને કરવામાં આવી. સભાની શરૂઆતથી જ કીકીયારીઓ કરવા લાગ્યા. કીડીઓ ઉભરાવવા લાગી. સભાનું સંચાલન
અને છેલ્લે મીઠી મીઠી વાણી એકતાં શ્રી શીયાળજી ને સેંપવામાં આવ્યું હતું. શીયાળજીએ માઈક આંખ મીચીને બેસી રહેલું ઘુવડ હાથમાં લેતાંની સાથે જ સૌને અભિનંદન પણ પોતાના હર્ષની ચાડી ખાઈ રહ્યું હતું. આપ્યા. મધ ઝરતી વાણીથી સભાને સંબ
આ આનંદ જોઈને બ્રહ્માજીએ મુખ ધન કરવાની શરૂઆત કરી. અલકમલક
ઉપર આછું સ્મિત ફરકાવ્યું. વાત કરતાં તેઓ બેલ્યા કે, આ સૃષ્ટિના સર્જનહાર, ચલાવનાર, સંહરનાર આ
શાંત થાવ! શાંત થાવ! હવે તમારા આપણું પ્રમુખશ્રી તથા અતિથિ વિશેષ છે. સૌના હિતની વાત શરૂ કરું ? આ ત્રિપુટી જ જીવેના જન્મ, જીવન અને તમને બધાને ૪૦-૪૦ વર્ષની ઉંમર મૃત્યુના દાતા છે.
જીવવા માટે ભેટ આપું છું.
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૨ :
જૈન શાસન (અઠવાડિક). આ સાંભળી પ્રાણીઓ રાજી રાજી થઈ પરંતુ જે આ જાનવરો સમજી જતા હોય ગયાં. એકી અવાજે હકારને સ્વર કર્યો, એમને કોઈ વાંધો ન હોય તો હું એમ કરી
એક જ માનવી નામનું પ્રાણી દીવેલ દઉં કે આ જાનવરોને જે ૪૦-૪૦ વર્ષ પીધેલા જેવું મોઢું કરીને બેસી રહ્યો. આપ્યા છે, એમાંથી કરેકના ૨૦–૨૦ વર્ષ જાણે તેનું મૂર જ ઉડી ગયું. સર્વે પ્રાણીઓ માણસને આપી દઉં. નાચતાં કુદતાં તેની ટીખલ કરવા લાગ્યાં. કેમ ભાઈઓ! તમને કશે વધે તે અરે ભાઈ ! તું કેમ હર્ષ નથી પામતે? નથી ને ? તે પ્રમાણે બ્રહ્માજીએ સૌ જાન- આ દશ્ય પૃથ્વીના સર્જનહાર બ્રહ્મા ની વરને પૂછયું. જે કાંઈ વાંધો-વચકે હોય નજરે ચઢયું. શ્રી શીયાળજીને કહીને સૌને તે ચેકસ જ આ અંગે જેને જે શાંત પાડાવ્યા. બ્રહ્માજીએ માનવી નામના કહેવું હોય તે ખુશીથી કહી શકે છે. પ્રાણીને પોતાની નજીક બેલા.
આમેય માનવી તમારા કરતાં મહાન તે
છે જ ને? તેને કેમ નારાજ કરાય માટે કેમ ભાઈ! તું સુનમુન બેઠે છે ?
સા સમજી જ તે સારૂં ? તારે આનંદ કેમ ત. વ્યકત નથી કરતા ? તારા આનદની ઉમીએ કેમ બહાર નથી કાણુઆ તો અંદર અંદર ગણગણાટ
કરવા લાગી ગયા. આંખો ફાડી ફાડીને ઉભરાતી? તને એકાએક શું કહ્યું? અત્યાર
એક બીજા સામે જોવા લાગ્યા. કેળા ફાડી સુધી હસતો ખીલતે તું એકાએક મુક
ફાડીને માનવી તરફ એકીટસે જોવા લાગ્યા. કેમ બની ગયે.
‘ભલભલાને ઝાડ-પેશાબ છૂટી જાય તેવી આપશ્રીના આ પ્રસ્તાવ સામે અમારી ભયંકર ગર્જના તેઓ કરવા લાગ્યા. ' માનવ જાતનો પ્રખર વિરોધ છે. આવું કેમ
બ્રહ્માજી આગળ કેણ બોલી શકે ? શું બની શકે? અમે માણસ છીએ. શું અમારી
બેલવું તેની પણ કેઈને ગતાગમ પડતી કક્ષા અને જાનવરની કક્ષા સમાન હોય?
નથી. પગ પછાડતાં જાનવરોએ પોતાને ના...ના...આ તે કેઈ કાળે ન ચાલે?
અણગમે છતે કર્યો, અંતે બ્રહ્માજીની વાત આ તે નર્યો અન્યાય જ છે. અમે બુધિ
સ્વીકારવી પડી પોતપોતાના ૨૦-૨૦ માણસને શાળી ગણાયે, અને અમને સૌને સર્વ
આપવા સૌ કબુલ થઈ ગયા. સમાન જ ગણે છે. ખરેખર ! આખરે
આ બાજુ માનવી તે સાંભળીને કુલીને તે માસણ અને જાનવરમાં કાંઈક ફરક .
' ફાળકે બની ગયે આનંદને અતિરેક તે રાખવો જોઈએ. આપશ્રી પ્રમુખ સ્થાને બેસી વણવી શકાય તેવા ન રહે. અર્ધપાગલ 'અમારા “મનુષપણાનું ઘેર એ પમાન કરી અવસ્થામાં રહેલે માનવી નાચવા લાગ્યો. રહ્યા છે.
પોતાની બ્રહ્માજી આગળ જીત થવાથી તે ઠીક છે. ઠીક છે. બ્રહ્માજીએ કહ્યું, વિશેષ પ્રકારે મૃત્યુ કરવા લાગ્યા. આ જીતને ભાઈ! તારી વાત કાંઈક વિચારણીય છે. કારણે તેની ઉંમર હવે ૧૦૦ વર્ષની થઈ
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૯-૧૧-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૧૪+૧૫
- ૪૪૩ ગઈ સીધા ૬૦ વર્ષ વધી જવાથી હવે તે પણ બહાર પાડે છે. કટકો રોટલે મળે માનવી સેમ્યુરી પૂરી કરવાનો. પંચભૂતના એટલે પિતાનું સર્વ દુઃખ ભૂલીને પૂછડી ખેળીયામાં ૧૦૦ વર્ષ મજેથી પૂર્ણ કરવાને. પટપટાવા લાગી જાય છે, - બ્રહ્માજીની મહેરબાનીથી ૧૦૦ વર્ષ તે પ્રમાણે માનવી ૬૦ વર્ષ પુત્ર અને માનવીને મળી ગયા, તેથી માનવી ઝુકી પુત્રવધુઓને પરવશ થઈ જાય છે ઘરે આવતા ઝુકીને નમસ્કાર કરવા લાગ્યું.
જતાં સ્નેહી, સજજને અને મિત્ર વગને પણ બન્યું એવું કે માણસ પોતાના જોઇને તેઓની સામે ઘુરકયા કરે છે. કેઈક હક્કના મેળવેલા ૪૦ વર્ષ મજેથી આનંદ વખત જાણ્યા, સમજયા અને જોયા વગર ને સંતેષથી પરીપૂર્ણ કરે છે. આ કાળમાં જ થતાં ઉડાવ ખર્ચા જોઈને જેમ તેમ ઈદ્રપુરીના દેવતાઓ જેવી સુખસાહાબી તે બોલવા લાગી જાય છે. આ ઉંમરે શરીરની ભગવે છે.
કેઈ ઈન્દ્રિય ઉપર કહેલ રહેતું નથી પણ જયાં ૪૦ વર્ષ સં તેષથી ગુજારી ત્યારે મોઢામાંથી લારો પણ પડી જાય છે. લે છે ત્યાં તે અચાનક એક ભાગે આવેલ અને કયારેક પથારીમાં સૂતાં સૂતાં જ ગધેડાના ૨૦ વર્ષ શરૂ થાય છે. આ વર્ષની કુદરતી હાજત પણ થઈ જાય. પુત્રવધુ શુભ શરૂઆતથી જ તે માનવી આખા પરિ. કયારેક પ્રીતિ ભોજન આપે ત્યારે ડાહ્યો વારને બોજો ઉપાડી ગામ આખામાં ફર્યા ડમરો બની સારી સારી વાત કરતે થઈ કરે છે આજીવિકા પરિપૂર્ણ કરવા માટે જયાં જાય. આવેલ સ્વજને સાથે મીઠી મીઠી ત્યાં ચપણીયું લઈને ભટક્યા કરે છે. જેમ વાત કરવા લાગી. આમ કરતાં ૮૦ વર્ષ
બીને ગધેડે કપડાનો તથા કુંભારનો પૂર્ણ કરે. ગધેડે માટીનો ભાર ઉપાડી ડફણ ખાય છે, હવે આવ્યો. ઘુવડને વારે તેના પશુ તેમ માનવી પરીવારને બે ઉપાડી ઉપા- ૨૦ વર્ષ પૂર્ણ તે કરવાના જ ને ? ૮૦ થી હીને સારાં–બોટાં ડફણાં ખાતો જ રહે છે. ૧૦૦ વર્ષ પૂર્ણ કરતાં કેટકેટલી વાર આંખમાંડ માંડ રીબાતાં ૨૦ વર્ષ પૂર્ણ કરે ત્યાં તે માંથી દડદડ આંસુઓની ધારા વહી જશે
૨૦ વર્ષ કુતરાની જીંદગીના શરૂ થઈ બરાબર ને ? જાય છે.
ઘુવડની જીંદગી જીવવાને વારે હવે કતરા જેવી પરિસ્થિતિ માનવીની થઈ શરૂ થઈ ગયો. ઘુવડની આંખોમાં નિદ્રા જાય છે.
નથી હોતી તેમ આ ઉંમરે પહોંચેલા - કુતરો જેમ બીજાને પરવશ બને છે, માનવીની ઉંઘ પણ હરામ થઈ ગઈ હોય ઘરે આવતા જતાં લોકેની સામે ઘૂરક્યા છે. ઘુવડ રાતેની રાતે જાગતે રહે છે તેમ કરે...જાણ્યા વગર, સમજયા વગર ભસવા આ બુઢ માનવા પણ રાતભર જાગતે જ લાગે છે. કયારેક કયારેક મોઢામાંથી લાર રહે છે. ઘુવડ છતી આંખે સૂર્યના પ્રકાશમાં
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) કેઈને જુવે નહી તેમ મરવાના વાંકે જીવતે ઉધાર લીધાં હોય તે વારેઘડીએ ઉઘરાણી વૃદ્ધ છતી આંખે આંધળાની માફક વર્તન કરે, બધાની વચ્ચે રોફ બતાવે તેમ જે જે કરે. ઘુવડ આળસુ અને એદી બની એક જ વર્ષે ઉછીના–ઉધારનાં લીધાં છે તે પણ સ્થાને બેસી રહે તેમ આ ઘરડે પણ આળસુ પોતાને પર જરૂર બતાવે જ ને. બની આખો દિવસ દિવાનખાનામાં ચિત્તો- જે શકિત હોય તે આઠ વર્ષની ઉંમરે પાડ પડ રહે તેને કાંઈ કામ ધંધે હોય સાધુપણું સ્વીકારી લેવા જેવું જ છે. જો નહિ. સર્વને રકટેક કરવાને ઈજા હોય
સાધુપણું સ્વીકારની ભાવના અને ઉલ્લાસાન છે. આમને આમ મહામુશીબતે જીંદગીના સે
જાગતે હોય તે તેને કેળવવા સતત વર્ષ પૂર્ણ કરે છે.
પ્રયત્નશીલ બનવું જોઈએ. તેમ છતાં પણ આ લેકિક કથામાં આ દૃષ્ટાંતથી માન- કર્મોદયે જે ન લઈ શકાય તે, સંપૂર્ણ વીને આયુષ્ય માલ્યાનું આવે છે.
જંદગી સુંદર આરાધનામય વિતાવજે. આ મનુષ્ય ભવ મળ્યો છે તે પોતાને જગત માટે એક આદર્શ રૂપ જીવન જીવી છે. તેને કયારે પણ પારકે માનવાની ભૂલ ન જાણજે. માંગીને મેળવેલા ૬૦ વર્ષ ફકત કરતાં. આ જીંદગીમાં જેટલું સાધી લેવાય આત્મસ્મભુતામાં પસાર કરીશ તે જ સૌને તેટલું સાધી લેવા પ્રયત્નશીલ બનજે વાહલે લાગીશ. અજ્ઞાની બની કયારે પણ સંસારના સુખમાં માટે હે માનવ! જીંદગી. કઈ રીતે લપટાશે નહિ. જેમ કેઇના રૂપિયા ઉછીના જીવવી તે આજથી જ નક્કી કરી લેજે !
કે ન સહકાર આભાર કે ૨૫૧ સુશ્રાવક જીવરાજજી શાહ તરફથી પૂ. પં. શ્રી ભદ્રશીલવિજયજી ગણિવરની
પ્રેરણાથી ભેટ મુંબઈ ૪૦૦) શાહ માણેકચંદ ભભૂતમલજી કેલહાપુર
પ્રકાશભાઈ જે. ગાંધી (વડોદરા)ની પ્રેરણાથી. ૪૦) ધીરેન્દ્ર એસ. શાહ વડેદરા ૧૭ ૪૦) મેહુલ પ્રવીણચંદ્ર શાહ મુંબઈ–૮૪ ૪૦૦ જયસુખભાઈ કાંતિલાલ દિવાન સુરેન્દ્રનગર ૪૦૦] ગિરીશભાઈ ભગવાનદાસ મસ્કારીયા સુદામડાવાળા કાંદીવલી વેસ્ટ ૪૦) ચીનુભાઈ હિંમતલાલ શાહ મુંબઈ– ૬
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
- આહઅ પજશ - - - - - - - -
શ્રધ્ધા વગરની શ્રદ્ધાંજલિ મહહાહાહાહાહાહાહાહ
ગુણવાન થવા માટે વિશિષ્ટ લાયકાત આ લેખમાં કયાંય દેખાતી નથી. તિથિમકને જોઈએ છે તેમ ગુણસ થવા માટે નિર્મલ પૂ. સાગરજી મહારાજને “સમર્થ શાસ્ત્ર દૃષ્ટિ જોઈએ છે. ગુણાનુરાગી થવા માટે પુરુષ' ગણાવનાર લેખક, દેવદ્રવ્યની બાબતમાં નિષ્પક્ષતા જાઈએ છે અને ગુણગ્રાહી થવા પૂ. સાગરજી મહારાજ અને સ્વ. ગચ્છાધિમાટે નમ્ર બનવું પડે છે. આમાંનું– યોગ્યતા, પતિ શ્રીજીના સમાન વિચારને પૂરા શાસ્ત્રાનિર્મલતા, નિષ્પક્ષતા કે નમ્રતા- કશું જ નુસારી માનવા તૈયાર નથી. જો કે તે ન હોય તે માણસ કે બને– તે જાણવા પૂજ્યના શાસ્ત્રીય વિચારેને “ઘણું ખરું “જૈન” પત્રનો પર્યુષણ વિશેષાંક (૫-૯૧). શાસ્ત્રોને અનુસરનારું હોવાનું પ્રમાણપત્ર જ જોઈએ. ગુણ વગરને અને ગુણને તંત્રીશ્રી આપે છે તે તેમની ઉદારતા છે. નહિ ઓળખનારે, ગુણના ગુણાનુવાદ કરે
આ સિવાયના બીજા કેટલાય શાસનના તે તે કેવા કરે– એ સ્વ. ગચ્છાધિપતિ
પ્રશ્નમાં સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજીને અનેક આચાર્યદેવ શ્રીમદવિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી
વડિલ આચાર્યદેવેનું હાર્દિક સમર્થન મળ્યું મહારાજાને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા જેન” ના
હોવા છતાં, વિચક્ષણ મંત્રીશ્રીના નિરીક્ષણ લેખમાં જોવા મળે છે.
પ્રમાણે સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજી “મોટા શાસનના વિવિધ પ્રશ્નોની લાંબી યાદી
ભાગના આચાર્યો અને શ્રાવક સમાજની
નજરમાંથી ઉતરી ગયા હતા. આ આપી, એ બધા પ્રશ્નને ઊભા કરનાર ગૂંચવી નાંખનાર તરીકે સ્વ. ગચ્છાધિપતિ
પૂર્વગ્રહ ધરાવનાર પત્રકાર ન કહેવાય. શ્રીજીને ચીતરનાર “જૈન” પત્રકાર, જેને
અને તેથી જ લેખક સ્વ. ગચ્છાધિપતિતરીકે તે પિતાની અપાવતા સિદ્ધ કરે જ
શ્રીજીના સમુદાયની આંતરિક વાતમાં છે પણ સાથે સાથે પત્રકાર તરીકે પણ
વિકૃત રસ લઈ અણછાજતાં વિધાનો કરી પોતાની અપાત્રતા પૂરવાર કરે છે. શાસનના
શક્યા છે. સાચે પત્રકાર આવી ગંદકીમાં વિવિધ પ્રશ્ન અંગે લેખકના પિતાના
પડે નહિ. હલકી વાતના “સચોટ ખુલાસા વિચારે (જે હોય તે, ભલે ગમે તે હોય,
તેઓશ્રી કરી શકેલ નહિ” એવી ફરીયાદ પણ એ પ્રશ્નનાં મૂળ, તેના નિવારણ
કરનારા તંત્રીશ્રીએ સમજવું જોઈતું હતું માટે થયેલા પ્રયત્ન, ચતુર્વિધ શ્રીસંઘના
કે જવાબ બોલનારાને અપાય, ભસનારાને વિવિધ અગ્રણીઓના તે અંગેના અભિપ્રાય,
જવાબ આપવાનું માણસનું કામ નહિ. સમયે સમયે એમાં આવેલાં પરિવર્તને તિથિપ્રશ્ન કસ્તુરભાઇ લાલભાઈએ આ બધાની સમજણ એક પત્રકાર તરીકે નીમેલા વિદ્વાન લવાદને ધન દ્વારા ફેડી લેખકમાં હેવી જોઈતી હતી જે એમના નાંખવાને ખુલ્લે આપેસ સ્વ. ગચ્છાવિ.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) પતિશ્રી ઉપર મુકનારા તંત્રીશ્રીની બે જવા. પણ વૈયકિતક કે સૈદ્ધાતિક મતભેદને બદારીને તે જેટે જડે તેમ નથી. આ વચ્ચે લાવ્યા વિના સઘળાય પૂજ્ય આચાઆક્ષેપ કરવા બદલ, ભૂતકાળમાં, “ભારત” ર્યભગવંતે સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના પત્રના અધિપતિ એન. એન. દેસાઈ, ગુણાનુવાદ કર્યા છે, ત્યારે આવી વિકૃત ચીમનલાલ મંગળદાસ, કાંતિલાલ લખુભાઈ અંજલિ આપવાનું “જૈન” ટાળી શકત. પરીખ, ૫. મફતલાલ ઝવેરચંદ ગાંધી, ગુણ ગાવાની ગ્યતા ન હોય તેય મોન મોતીચંદ દીપચંદ અને પાનાચંદ રૂપચંદ પાળવામાં તે કઈ માટે પુરુષાર્થ કરવાનો ઝવેરીએ કૅર્ટના આદેશથી જાહેર પત્રમાં તે નહિ. પણ પ્રાણ સાથે જોડાયેલી માફી માંગવી પડી હતી. સ્વ. શેઠશ્રી પ્રકૃતિએ “જૈન”ને શિષ્ટાચાર ચૂકાવ્ય એમ કસ્તુરભાઈએ પણ લવાદની નિર્દોષતા દર્શાવતું માનવું પડે. જાહેર નિવેદન પતાની સહી સાથે કર્યું
શ્રી હમીરમલ માણેકચંદ હતું. આ બધું તંત્રીશ્રી જાણતા હતા તે
મલાડ- મુંબઈ આવું બેફામ લખી નાંખવાનું સાહસ તેમણે કર્યું ન હોત. જે આક્ષેપ કરવા બદલ કેર્ટમાં માફી માંગવી પડી હોય તે જ આક્ષેપ કરી જાહેરમાં કરવાની ભૂલ કે ઈ. ડાહ માણસ કરે નહિ. “જૈન” પાસે આવા આ છ હ જ ડહાપણની આશા રખાય નહિ એમ જૈન
શાસ્ત્રોક્ત પદ્ધતિથી કેવાસ ઉપર ને ઓળખનારા કહે છે.
શત્રુજય આદિ તીર્થ પટે તેમજ મારબલ સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજીની વિદ્યમાનતામાં ઉપર કેતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના ' જૈન” પત્રની પૂજ્યશ્રીજી તરફની જે કલર કામ ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના ભકિત” અવાર નવાર જોવા મળતી તે ચરિત્રે તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા વિચારતાં, પૂજયશ્રીજીને જેન” તરફથી મહાપુરૂષોના જીવન પ્રસંગે આવી જ “શ્રદ્ધાંજલિ મળે તેમાં નવાઈ.
માટે નથી. સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના અને
–અમારો સંપર્ક સાધે– 'જેન' ના: એમ બંનેના વ્યકિતત્વને આમાં
જેન ચિત્રકાર વિજય છે. સ્વ. ગચ્છાધિપતિશ્રીના અને જેને ના આજ સુધીના વ્યકિતરવથી
કાન્તિ સોલંકી પરિચિત શ્રી સંઘના કેઈ સભ્યને આમાં ભટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રોડ, નવું નહિ લાગે.
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) પ્રશ્ન એટલો જરૂર થાય છે કે કેઈ હાહાહાકાહ
'
માટે
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
પારમેશ્વરી પ્રતિમા
-પ્રેષકે પૂ. સુ. શ્રી ભુવનચંદ્ન વિજયજી મહારાજ
જ્યાતથી જ્યાત પ્રગટે. કેવળજ્ઞાનની સર્વાંગી સંપૂણ્ યાત પ્રગટયા પછી જ તીર્થંકર પરમાત્માએ તીર્થ સ્થાપના, વિશ્ર્વતારક દેશના આદિ પ્રવૃત્તિ કરે છે.
વાતની
સૂત્ર-આગમેની હારમાલા અને તેના પાઠાથી સમૃદ્ધ બનાવી, એકે એક છણાવટ સૌમ્ય ભાષામાં પણ સચેટ દલીલ તર્ક અને ન્યાયથી કમાલ રીતે કરી છે.
અભિમુખ બનવા માટે અગમ્ય ઉપદેશવાણી ઉચ્ચારતાં મૌન પુસ્તકા છે.
વિશ્રાદ્ધારક અરિહ`તાના અસ્તિત્ત્વકાળે અને વિરહકાળે સ્થાપના નિક્ષેપે અપરંપાર શિવ-કલ્યાણ અને સમૃદ્ધિને આપનાર બંને છે. સ્મૃતિ' એ સાક્ષાત્ મુક્તિમાક્ષના જ સાકાર આયના છે. શ્રી જિનબિંબમાં જ આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ થઈ શકાય છે. આવા અનેક ભાવાને, અનેાખી રીતે પૂ. પં. શ્રી ભદ્રંકર વિજયજી ગણિવરશ્રીએ (પૂ. પા. શુ. ભ. શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પ્રૌઢ-હિકૂટ છે. જ્ઞાની શિષ્યશ્રી) પ્રતિમા પૂજન” સૈદ્ધાંતિ ગ્રંથમાં ગુંથી લઇ, મહાપ્રશ્નને શાણી, શાનદાર ધારાવાહી ભેટ આપેલી છે.
તેઓશ્રીમાં રહેલ વાભાવિક ગુણાનુ રાગના પરચા આપતા લખે છે કેઃ- શ્રી જિનમંદિરના મહિમા વધુ વતાં એક વિદ્વાન પંડિતે ખરૂં જ કહ્યું છે કે
શ્રી જિનમદિરાએ
વિકાસ માર્ગોને અનભિમુખ પ્રાણીને
ભૂલા પડેલા ભવાટવીના મુસાફરોને માર્ગ બતાવવા માટે એ દીવાદાંડીઓ છે. આધિ વ્યાધિ અને ઉપાંધિના ત્રિવિધ તાપથી બન્યા અન્યા આત્માઓને વિશ્રાંતિ
લેવાનાં એ ઉત્તમ આશ્રય સ્થાને છે.
કમ અતે માહના હુમલાઓથી ઘવાએલાં દિલને રૂઝ લાવવા માટે એ સ`રાહિણુંી ઔષધિઓ છે.
આપત્તિરૂપી પહાડી ભેખડા વચ્ચે અને ભાંખરાએમાં ઘટાદાર છાયા વૃક્ષ છે.
દુઃખરૂપી સળગતા દાવાનળમાં શીતળ
ભવરૂપી ખારા સાગરમાં મીઠી વીરડી છે.
સંતાના જીવન પ્રાણ છે. ના માટે એ અમેાધ શાસન છે.
ભૂતકાળની પવિત્ર યાદ છે. વર્તમાન કાળના આત્મિક વિલાસભુવના છે. ભાવિકાળનાં ભાથાં છે.
સ્વગની સીડીએ છે. મેાક્ષના છે. નરકના માર્ગમાં જતે જીવને વવા દુર્ગમ પહાડા છે. અને તિય ચ ગતિના દ્વારાની આડે એ મજબુત અળાએ (આગળા) છે.”
પૂ. પન્યાસજી ।તે લખે છે-પડિત
સ્થ ભા
અટકા
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪૮
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) પુરૂષનાં આ વચને કેટલાં પ્રાણભૂત, સચોટ, દષ્ટિથી જેવાએલ નથી. માત્ર વસ્તુ-સ્વભાવ વજનદાર તેમજ અસર કારક છે, તેને તથા કર્મની વિચિત્રતાને વિચાર કરી જેને પણ જાત અનુભવ કરવો હોય, તેણે ભગવાનનાં નયનકમળ સદા સમભાવે હંમેશા નિયમિત પણે શ્રી જિનમંદિરે રહેલાં છે. નયન દ્વયને કેટિશઃ ધન્યવાદ. જવાનું વ્યસન પાડવું જોઈએ. ચાખ્યા - આ બંને કાન વડે વિચિત્ર પ્રકારની શિવાય વસ્તુને સ્વાદનો અનુભવ ભાગ્યે જ રાગ-રાગણીઓનું સરાગપણે શ્રવણ થએલ થાય છે. તેમ જાતે શ્રી જિનમંદિરે જવાનું નથી. પણ સારા કે નરસા, ભલા કે બુગ, વ્યસન પાડવાથી જ ઉકત વચનની જેવા શબ્દો કાને પડયા, તેવા રાગદ્વેષ યથાર્થતાનો અનુભવ થાય તેમ છે. રહિતપણે સંભળાયા છે. - શ્રી જિનમંદિરમાં જઈને જગપતિ શ્રી
મારા નાથના આ પુણ્ય દેહથી કે ઈપણ જિનેશ્વરદેવની પ્રતિમાને દેખતોજ ભાગ- જીવની હિંસા કે અદત્ત ગ્રહણ આદિ દોષ વાનના ગુણે યાદ આવે છે. ભાવિકે
સેવાયા નથી. પણ કેવળ જીવદયા માટે તે ગુણની ગંગામાં આ રીતે સ્નાન કરે છે. સર્વને સુખ ઉપજે તેમ તેનો ઉપયોગ
અહે! આ પ્રભુજીનું મુખ કેવું થયે છે. ગ્રામાનુગ્રામ વિહાર કરી અનેક સુંદર છે કે જેના વડે કાઈના પણ અવર્ણ જીના સંસારના બંધન તેડાવ્યા છે તથા વાદ બોલાયા નથી. હિંસક, કઠેર કે મૃષા સર્વકર્મને ક્ષય કરી કેવળજ્ઞાનાદિ પ્રગવચન જેમાંથી કદી નીકળ્યું નથી. તેમાં ટાવ્યા છે. રહેલી છહુવાથી રસનેન્દ્રિયના વિષયનું
પ્રગટ ૧૦૦૮ લક્ષણવાળા અને કદી પણ રાગ દ્વેષથી સેવન કરાયું નથી.
અત્યંતર અનંત ગુણવાળા આ શ્રી જિનકિન્તુ તે મુખ દ્વારા દેશના આપી, અનેક ભવ્ય
રાજ, નિપ્રયજન ઉપકારી તથા સમસ્ત જીને સંસાર–સમુદ્રથી પાર ઉતારેલા છે.
જગતના નિષ્કારણ બંધુ હોવાથી તેમને માટે તે મુખ સહસ્રશ ધન્યવાદને પાત્ર છે.
અસંખ્યવાર ધન્યવાદ છે.” ભગવાનની આ નાસિકા દ્વારા દુર્ગંધ
સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ, દઢીકરણ, અને કે સુગંધરૂપ ધ્રાણેન્દ્રિયના વિષયને રાગ અગર દ્વેષપૂર્વક ઉપભેગ કરાએલો નથી.
ખીલવટ માટે, પ્રતિમા પ્રત્યે અપૂર્વ શ્રદ્ધા માટે તેને લાખો વાર ધન્યવાદ.
પેદા કરનાર, પ્રતિમા પૂજન ગ્રંથ,
અક્ષરશઃ ધ્યાનપૂર્વક વાંચી, એના ઉચ્ચતમ આ નયન કમળ તે કેવા નિલેપ છે
આદશને, આત્માનો આરિસે બનાવી, સી કે જેના દ્વારા પાંચ વર્ણરૂપ વિને
ભવ્યાત્મયાએ નિજનું શ્રેયસ્ સાધો એજ ક્ષણવાર પણ રાગ અગર શ્રેષપૂર્વક ઉપ
નયામક ભલામણું. ભંગ થએલે નથી. કોઈ સ્ત્રીની તરફ મોહની દૃષ્ટિથી કઈ શત્રુની તરફ હેવની
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
ELG E1H2112
=
=
=
=
=
=
=
=
==
જામનગર-શાંતિભવનમાં પૂ. આ. શ્રી શાંતાબેન પુંજાભાઈ તરફથી સિદ્ધપદ પૂજા વિજ્ય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના સુ-૧૦ શાંતિલાલ રતનશી શાહ તરફથી સંયમ જીવનના અનુમોદનાથે પૂ. આ. શ્રી સત્તર ભેદી પૂજા, સુ-૧૧ શા. લખમશી જિનેન્દ્ર સૂ. મ. આદિની નિશ્રામાં ભા. વ. લાધાભાઈ તરફથી નવગ્રહ પૂજનાદિ ૧૪ થી આ સુ. પ્ર-૬ સુધી અષ્ટોત્તરી તથા સુદ ૧૩ ના શાંતિસ્નાત્ર સુદ સ્નાત્ર ભવ્ય વરઘોડો વિ. ભવ્ય મહોત્સવ ૧૨ નેમચંદ રતનશી મુરા તરફથી ઉજવાયે, હાજરી પણ સુંદર રહી. ઉપજ વીશસ્થાનક પૂજા સુદ ૧૪ મણિબેન વાઘજી સારી થઈ જીવદયાની ટીપ સારી થઈ. તથા નવપદ ઓળીવાળા તરફથી નવપદજી ઓસવાલ તપગચ્છ તથા શાંતિભવન આરપૂજા સુ-૧૫ શાહ હંશરાજ સેજપાર તરધકેનું સંઘ જમણ થયું આસો સુ. ૩ ના ફથી શ્રી સિદ્ધચક મહાપૂજન વદ-૧ શ્રી મણિબેન તપગચ્છ શ્રાવિકા ઉપાશ્રય શા. દેવચંદ લખમશી તરફથી ૧૦૮ પાર તથા શ્રી સ્વ. અમૃતબેન સ્વાધ્યાય ભવનનું નાથ પૂજન વદ-૨ સવારે ઝવેરચંદ વેલજી ઉદ્દઘાટન શ્રી અરવિંદભાઈ તંબોલી તથા તરફથી પૂજા તથા બપોરે શા. મહેન્દ્રભાઈ શ્રી મગનલાલ વીડલજીના હસ્તે થયું. સોજપાર તરફથી વીશસ્થાનક પૂજન વદ-૩ સારી સંખ્યા થઈ હતી. આ ઉપાશ્રયન પેથરાજ મેરગ ગોસરાણી તરફથી નવગ્રહ શ્રી વીઠલજી ખીમચંદ પરિવાર તરફથી પૂજનાદિ તથા વદ ૪+૫ સમસ્ત જામનગર લાભ લેવામાં આવ્યો અને તેનું સંકલન જૈન સંઘ નવકારશી તથા હાલારી વીશા પણ તે ટુટ કરશે.
ઓસવાળ બાવળ ગામનું સાધર્મિક વાત્સજામનગર દિગ્વિજય પ્લોટ-અત્રે ય શાહ દેપાર દેવશી હઃ ધનજીભાઈ પ. પૂ. સ્વ. આચાર્ય દેવેશ શ્રી વિજય વેલજીભાઈ જયેન્દ્રભાઈ ધીરૂભાઈ કુશલકુમાર રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પ્રભ વક તરફથી થયા જેની વ્યવસ્થા અને ચેખાઈ જીવનની અનુમોદનાથે આસો સુદ ૭થી વદ અદ્દભુત હતી મીઠાઈ એટલી વધી કે કાના૬ સુધી ૧૪ દિવસ ભવ્ય મહોત્સવ પૂ. હું તેમનું વતન ધુમાડાબંધ અને બાવન આ. શ્રી જિનેન્દ્ર સ્ મ. અાદિની નિશ્રામાં ગામના ઓસવાળને વ્યકિતદીઠ બે ત્રણ ઉજવાય. સુ-૭ શાહ દેપાર દેવશી તરફથી દિવસ ટેમ્પાથી જઈને મીઠાઈ વિ. પહોંચાડયા નવાણું પ્રકારી પૂજા સુ-૮ લાધીબેન ખીમ.
જે અદ્દભુત બન્યું વદ-૬ સોમવારે પેથ
રાજ મેરગ ગોસરાણી તરફથી અટેત્તરી ચંદ ચંદરીયા તરફથી પંચકલ્યાણક પૂજા સ્નાત્ર ઠાઠથી ભણાવાયું શ્રીફળની પ્રભાવના સુ-૯ યશોદાબેન રાયશી પતાણી તથા થઈ આખા ઉત્સવ ભવ્ય રીતે ઉજવાયો.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૦ +
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
પાટણ-જૈન શાસનના જવાહર પૂ. ચન બાદ વ્યકિતગત સંઘપૂજન અને બપોરે પાદશ્રીજીનો પાટણ સંઘ પર અસીમ ઉપ- પૂજા બાદ શ્રી નગીનદાસ પૌષધશાળાના કાર છે તેની યકીંચીત ઋણમુકન્ય આરાધકો તરફથી રૂા. ૧ ની પ્રભાવના તેમજ તેઓશ્રીના અજોડ સંયમ જીવનની પેડા-લાડવાની પ્રભાવના હતી. અનુમોદનાથે અત્રેના સંઘે જિનેન્દ્ર ભકિત રોજ શ્રી પંચાસરા પાર્શ્વનાથજી માટે મહોત્સવનું આયોજન કર્યું. આ
ભગવંત તેમજ મંડપમાં બિરાજમાન ભગ
વંતને વિશિષ્ટ અંગરચના થતી હતી. અંગેની વાત મૂકતા જ ધાર્યા કરતા ઘણું
છેલ્લે છેલ્લે સોનામાં સુગંધની જેમ મોટી રકમ નોંધાઈ ગઈ. પૂજ્યપાદશ્રીના
વરડાનું પણ આયોજન પાછળથી કરપુણ્યને મહાનુભાવો સામેથી નેંધાવવા
વામાં આવ્યું હતું. આવતા હતા. ત્યારબાદ મહાપૂજા તેમજ
બધા જ ચઢાવા ખૂબ અનુમોદનીય હતા સાધર્મિક ભકિતને નકરે કરીને તેની એકંદર ખૂબ સારી રીતે ઉત્સવ પૂર્ણ થયેલ. જાહેરાત થતાં ટુંક સમયમાં તે પણ નામ પ્રવચન દરમ્યાન પૂજ્ય બાપજી મહાનોંધાઈ ગયા. -
રોજના, પૂ. આ. ભ. મેઘ સ. મ.ના તેમજ ઉત્સવનું ભવ્ય આયોજન કરવાનું પૂ. પાદશ્રીજીના ગુણાનુવાદ થયા હતા. મહોત્સવ હોઈ મંડપ કમિટીના કાર્યકરો તેમજ બીજા દરમ્યાન ૯ અભિષેક પૂજા, સિદ્ધચક્ર, પૂજન, પણ યુવાન ઉત્સાહી કાર્યકરે એ સમયને શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન, બૃહત્ અટ્ટસારે ભોગ આપ્યું. મંડપ બાંધવા માટે ત્તરી સ્નાત્ર આદિ રાખવામાં આવેલ આ. ખાસ ડીસાથી ભાઈઓ બેલાવવામાં આવ્યા સ. ૨ ના દિવસે ભવ્યાતિભવ્ય મહાપૂજા હતા. ઉત્સવ શ્રી નગીનદાસ પૌષધશાળામાં હતી. દેરાસરની બહાર ઉભો પૂજયશ્રીનો મેટ કરવાનું હોવાથી “મંડપ”ને વિશિષ્ટ રીતે ફેટે રાખવામાં આવ્યો હતો ત્યાંથી દર્શન શણગારવામાં આવ્યું હતું. નયનરમ્ય કરીને પગથીયે ચઢે એટલે નાના બાળક– પાર્શ્વનાથ ભગવંત સહિત ત્રણ પ્રતિમાજી બાલીકાઓ સ્વાગત કરતા હતા, કેઈ છડી પધરાવવામાં આવ્યા હતા. ઉત્સવ મંડપમાં પોકારતા હતા તો કેઈ અમી છાંટણ પૂજ્યપાદ શ્રીજીની વિશિષ્ટ પ્રતિકૃતિઓ કરતા હતા, સકળ શ્રી સંઘ સાથે કેટા“રામ નીકા” ની અનોખી રંગોળી વાળાની ધર્મશાળાના દેરાસરમાં ચીત્યવંદન પૂજય પાદશ્રીજીના વિવિધ દૈનિક પત્રોમાં કર્યા બાદ (ત્યાં પણ સુંદર આંગી હતી) શ્રી આવેલા સમાચારે ને મોટા અક્ષરે લખીને પંચાસર પાર્શ્વનાથ દેરાસરે સામુહિક રીત્યબેડ પર મૂકવામાં આવ્યા હતા. વંદન કર્યું" શ્રી પંચાસર પાર્શ્વનાથ ભગ
ઉત્સવમાં સૌથી મહત્વની વાત તે વતને સોનેરી વરખની આંગી હતી, આજુબધાને ઉત્સાહ સારો હતો, ચાલુ દિવસે બાજના મોટા બિંબને રૂપેરી વરખની આંગી હોવા છતા પ્રવચન, પૂજામાં ભાગ્યશાળી હતી. દેરાસરમાં પણ રંગોળી તેમજ વિવિધ એની હાજરી નોંધપાત્ર હતી, જે જ પ્રવ- પ્રકારની ગોઠવણે કરવામાં આવી હતી.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૧૯-૧૧-૯૧ વર્ષ ૪ અંક ૧૪+૧૫
૧ ૪૫૧
પાટણનગરે નવમી સ્વગતિથિ હતે. પ્રાતે શ્રી નગીનભાઈ વિષધશાળા ઉજવણી.
સંઘ, શાહ રખવચંદ મુળચંદ પરિવાર પૂ. ગચ્છાધિપતિ આ. ભ. શ્રી વિજય અને મુંબઈ–સાયનવાળા રમણીકલાલ દેવરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પ્રભાવક
ચંદ શેઠે ચાંદીના સિક્કા આદિથી ગુરુપૂજન પટ્ટાલંકાર સુપ્રસિદ્ધ વકતા, ૯ વષીતપ કરી સહુને ૩-૩ રૂ. નું સંધપૂજન કર્યું સમારાધક પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય કનક હતું. બપોરે શ્રી લઘુશાંતિસ્નાત્ર અપૂર્વ ચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની આચાર્યપદ ઠાઠથી ભણાયું હતું. વિધિકારક શ્રી રમેશઆરાધનાના મહાપવિત્રતમ આસે સદ ના - ચંદ્ર સોમાલાલ શાહ તથા સંગીતકાર શ્રી દિવસે ૯ મી સ્વર્ગારોહણ તિથિ પ્રસંગે મુકેશ કે. નાયકની મંડળીએ ભક્તિરંગ તેમજ તેઓશ્રીના પટ્ટશિષ્ય પ્ર. ઉપા. મ. જમાવ્યો હતો. આ ઉપરાંત મુંબઈ-લાલશ્રી મહિમા વિ. ગણિવર્યની ગત ભા. સુદ બાગ, બોરીવલી, રતલામ, અમદાવાદ, ૮ ની બીજી સ્વર્ગતિથિ અને સ્વ. સપિ. વઢવાણ, ખંભાત, સાવરકુંડલા આદિ સ્થદેવના પિતામુનિ સ્વ. પૂ. પં. શ્રી સુબુદ્ધિ બેએ સ્વ. આચાર્યદેવના ગુણાનુવાદ, આંગી વિ. ગણિવર્યના તપસ્વી શિષ્ય પૂ. મુ. શ્રી પૂજા વિગેરે કાર્યક્રમ યોજાયા હતા. પૂર્ણાનંદવિજયજી મ.ની સંયમ અર્ધશતા
બોરીવલી-ચંદ્રાવરકરલેન મધ્યવેસ્ટ) દિની અને ચાલુ ૫મા વર્ષની સંયમ,
- પૂ. પં. તપસ્વી ભદ્રશીલ વિ. મ. સા. તથા અનુમોદનાથે શ્રી પંચાસરા પાર્શ્વનાથ
પૂ. પં. શ્રી ગુણશીલ વિ. મ.ની પાવન દેરાસરમાં ગુરુભક્તો તરફથી મહત્વનું
નિશ્રામાં આ સુદિ–૧૨ ને રવિવારના આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું સવારે
રેજ સંઘમાં પ્રથમવાર જ થયું હતું. તેમાં કુંભસ્થાપના અને પાટલા પૂજન થયેલ. –૧૫ કલાકે શ્રી નગીનભાઈ પૌષધશાળામાં
ભવોભવના પુદગલ સિરાવવું, ૧૨ તેનું
તપો વગેરે ઉચ્ચરવાનું નાણસમણ સારી સ્વ. આચાર્યદેવની ગુણાનુવાદ સભા થયેલ.
સંખ્યામાં ભાવિકોએ લાભ લીધે હતે. પૂ આ. ભ. શ્રી વિજય વિબુધપ્રભસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ મંગલાચરણ ફરમાવ્યા બાદ
ત્યારબાદ જુદા જુદા પુણ્યશાળીઓ ગુરુ પૂ. મુ. શ્રી પૂર્ણાનંદ વિમ., પૂ. મુ. શ્રી
પૂજન તથા '૫૧૨નું સંઘપૂજન થયું હતું.
પ્રભુજીને સુંદર અંગરચના પણ થઈ હતી. શાંતિભદ્ર વિ. મ, પૂ. મુ. શ્રી યશકીર્તિ વિ. મ., પૂ. મુ શ્રી યુગપ્રભ વિ. મ. અને
આ માસની શાતી ઓળી પૂ આચાર્યદેવ સ્વ સૂરિવરના અદ્ભુત
સુંદર રીતે થઈ છે. ગુણો અને પ્રભાવકતાને બિરદાવી હતી. પૂ. આચાર્યદેવાદિ મુનિવરો તેમજ સંઘપ્રમુખ ડો. અંબાલાલ પી શાહે પણ સાધ્વીજી મહારાજોને નમ્ર વિનંતિ પાટણ પર પૂશ્રીને ઉપકાર વર્ણ કારતક સુદ ૧૫ બાદ આપને શ્રી જેને
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫૨ :
શાસન તથા મહાવીર શાસન રેગ્યુલર મલી શકે તે માટે આપનું સ્થિર એડ્સ મેાકલી આપવા કૃપા કરશેા. અંક બીજે જતા હોય અને પછી અંક નથી મલ્યા તેમ થાય તે વ્યવસ્થા થઈ શકે નહિ.
જ ઉપર મુજબ આજીવન ગ્રાહક ખની શકશે. પ્રાપ્ય પુસ્તક ને ભાવિના તમામ પુસ્તકા માકલી શકાય, એ માટે કાયમી સરનામુ` જણાવવા પૂર્વક નીચેના એડ્ સે પત્ર વ્ય. કરી શકાશે.
સૌંસ્કૃતિ પ્રકાશન-સુરત
મ.
પૂ. આ. શ્રી પૂર્ણ ચંદ્રસૂરીશ્વરજી દ્વારા આલેખિત કથાવાર્તાનું સાહિત્ય પ્રકાશિત કરી રહેલ આ સંસ્થાના પ્રકાશના જ્ઞાનભડારા અને પૂ. સાધુ–સાવીજી ભગવતાને ઉપલબ્ધ બની શકે એ માટે સસ્તી યાજનાની માંગણી આવતા ૫૦૧ રૂાષિયા ભરીને આજીવન ગ્રાહક બનવાની યાજના કાર્તિક સુદ પૂનમ તા. ૨૧-૧૧-૯૧ સુધીની મુદત સુધી સ`સ્થા દ્વારા જાહેર થઇ છે. ટૂંક સમયમાં ૧૦ પુસ્તક પ્રકાશિત થયા છે, એમાંથી છેલ્લા ચાર જ પ્રાપ્ય છે. જ્ઞાનભંડારા તેમજ પૂ. સાધુ-સાધ્વીજી ભગવ`તા | તુટે
-
• સંસ્કૃતિ પ્રકાશન રમેશ આર. સંઘવી
-
જૈન શાસન (અઠડિક)
શ્રી સિદ્ધાંતસાર સમુચ્ચય
-શ્રી પદ્માંતિક
શ્રી રંગ એપાર્ટમેન્ટ-૧, પહેલે માળે, કાજીનું મેદાન, ગેાપીપુરા, સુરત-૩૯૫૦૦૨
પહેલી સ'પૂર્ણ` પેરિષી તથા ચેથી પેરિસ ભગવાન દેશના આપે છે તથા બીજી પેરિસી સંપૂર્ણ ગણધર દેશના આપે છે.
-બૃહત્કલ્પભાષ્ય વૃત્તિ પીફ્રિકા પ્રભુના સમવસરણમાં દેવીએ ઉભી રહીને અને શ્રાવિકાએ બેસીને દેશના સાંભળે છે. -આવશ્ય વૃતિ
અરિહંત મહારાજાથી બાર ગણા ઉંચા અશ્વેત વૃક્ષ ઇન્દ્ર મહારાજા બનાવે છે. -આવ. સૂણિ
દેવ આગળ જેમ સ્વસ્તિક જ્ઞાનદર્શોન
આદિની ઢગલી તથા સિદ્ધ શિલા કરે છે તેમ ગુરૂની આગળ પણ કરવુ જોઇએ.
-ઉત્તરાધ્ય સૂત્ર
તપ કરવાથી નિકાચિત કર્મા પણુ છે.-ઉત્તરાધ્ય સૂત્ર શાંતિસૂરિ કૃત અભવી સાડા નવ પૂર્વથી આગળ ન ભવી શકે દશ પૂર્વી સકિત જ હોય. -નંદિસૂત્ર શ્રાદ્પ્રતિ વૃત્તિ
કાચા ગારસ સાથે કઠોળ ભેળવવાથી દ્વિદલ થાય છે તેથી જીવાપત્તિ થાય છે. -પભાષ્ય ધમસ ભ-૧ સમાધસિત્તરિ
માહના પ્રભાવથી અન'તા શ્રુતકેવલીએ (૧૪ પૂર્વી`) પૂર્વના શ્રુતને ભૂલી જઇ મૃત્યુ પામીને અન તકાય (નિગાદ)માં ગયેલા અને રહેલા છે.
-જીવાનુશાસન વૃત્તિ
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક
ક]િ
]
+
,
ક્રા
,
.
.
.
कारण ब्दन्धुनामेति, द्वेष्यो भवतिा कारणात् ।
अर्थार्थी जीवलोकोऽयं, न कश्चित्कस्यचित् प्रियः ।। આ જગતમાં કારણથી ભ્રાતૃપણાને અને કારણ વશાત્ શત્રુપણાને જીવ પામે છે. આ જીવલેક પોતાના જ અર્થને અથ છે તેથી કોઈને કોઈ પ્રિય નથી. - દુનિયામાં કહેવાય છે કે-આખું જગત સ્વાર્થનું જ સારું છે. બધા જ પિતાના સ્વાર્થમાં જ રાચે છે. પિતાને સ્વાર્થ પૂર્ણ કરે તે સારો લાગે, પિતાના સ્વાર્થની આડે આવે તે ગમે તેટલો નિકટને સંબંધી હોય તો પણ શત્રુતુલ્ય લાગે છે.
જ્ઞાનીઓ કહે છે કે આ જગતમાં સંસારના રસી જીવો ને કોઈ વ્યક્તિ કે કઈ વસ્તુ ઉપર રાગ હસ્તે જ નથી તેને તે માત્ર પોતાને જે અનુકૂળ બને તે સગા ભાઈથી સારા લાગે છે અને પ્રતિકૂલ બને તે સગો ભાઈ પણ, દુશ્મનથી ભૂંડા લાગે છે. 8
જગતમાં ખરેખર બધુ તેજ કહેવાય કે જે હિતકર વસ્તુમાં ડે-ગેરે અને છે અહિતકર વસ્તુથી આત્માને પાછો પડે અર્થાત્ અર્થભૂત વસ્તુને સંગ કરાવી આપે અને અનર્થને પરિહાર કરે. આપત્તિમાં રક્ષા કરે.
પણ આજના લોકેની વૃત્તિ એટલી સકુચિત-સ્વાર્થમાં જ સીમીત ગઈ છે કે સાચા બંધુભાવને પામવાની પણ ગ્યતા રહી નથી. તેના કારણે આજના જીવને નથી તે બંધુપણું કરતાં આવડતું નથી તે દાના દુશ્મન પણું કરતાં આવડતું !
સ્વાથી સ્નેહી કરતાં પણ દાને દુશ્મન સારા! આ ગુણ પણ આવી જાય તે આત્મ હિતને માગ ખુલે થઈ જાય
માટે હે આત્મન ! તારે તારા આત્માને વિકાસના પંથે લઈ જવો છે કે છે વિનાશના? તે તું જ વિચારી લે તે મુજબ જીવ!
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
Oc
0
0 0
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
corpo
卐
પરમ લ
5
સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા આપણામાં એ લાયકાત આવે કે દુ:ખમય સંસારમાં દુઃખની ચિંતા નહિ. અને
આ પુણ્યના યેાગે સુખના ઠેર મળી જાય તે પણ એની અસર નહિ. આ શિક્ષણ જગતમાં આ ( જે કાઇએ પણ આપ્યું હોય તે તે અરિહંત પરમાત્માએ. અને આ કાળમાં વર્તમાન હું આ તીપતિ ચરમ ભગવાન મહાવીર પરમાત્માએ આપ્યું' છે આ શિક્ષણની જેને જાણવાની
0
0
પડી નથી. તેની કાઈ ચિ'તા નથી. તે મેળવવાની પડી નથી તે બધાની હાલત મહાભૂ’ડી છે. આપણને ઉત્તમ પુરૂષાર્થ કરવાના સુંદર સચાગ મળી ગયા છે પણ આપણું હૈયું અજ્ઞાનથી ઘેરાઇ ગયુ છે. જ્ઞાન તરફ આપણી અભિરૂચી જ નથી. દુનિયાદારીનું ભણેલાનું આપણે જેટલું બહુમાન કરીએ છીએ તેટલુ' પણ બહુમાન આપણે ભગવાનનું 0
0
શાસન સમજેલાનું નથી કરતા.
0
0
Reg. No. G/SEN 84
20
સુધ માક્ષ માને જ પ્રધાન કહે છે.
0
0
0
0
0
0
0
સમકિત પામ્યા પહેલાની લાયકાત ન આવે તા સમિકત રેઢુ નથી પડયું. જેમ સૂર્યોદય થતાં પહેલાં અ`ધકાર ભાગી જાય છે, લાલી થાય તેમ સમકિત આવતા પહેલાં હું યું કરી જાય છે. સમકિત જોઇતુ હોય તેને મળે. રાજ ચાંલ્લા શું કામ કરેા છે ? કહા સમક્તિ પામવા માટે. ભગવાનની આજ્ઞા માનવી હાય તેા પુણ્યથી મળેલ ઘર વસ્તુઓ ફેંકી દેવા જેવી છે તે માનવુ મળેલુ. ઘર-પૈસા-કુટુંબ-પરિવાર વિ.
0
0
કુટુ*બ પરિવાર–પૈસા ટકા મંગલા બગીચા બધી ♦ પડશે આજથી જ ઘર પર લખા કે પુણ્યથી મૈં બધુ' રાખવા જેવુ' નથી ફેકી દેવા જેવુ' જ છે.’
0
0 ભગવાન થવાની ઇચ્છાવાળાને સાધુ થવાનું મન થયા વગર રહે નહિ. તેને આ Ö સંસાર ભૂડા લાગે. તેને આ સ'સારના સુખ પણ ગમે નહિ. બહુ પ્રેમવાળુ' કુટુંબ તેને હું મૈં નુકશાન કરનાર દેખાય. તેને બંગલા બગીચા ભૂડા લાગ્યા વગર રહે નહિ. 0 સુદેવ મેાક્ષ માર્ગોના સ્થાપક છે.
સુગુરૂ મેાક્ષ માર્ગોના પ્રચારક છે.
pooooooooooooooooo
0
0
0
0
0
0
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લાટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ “ ફાન : ૨૪૫૪૬
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
Rો ૨૩૦માણ ઉતાયરાઇi ૩૩માડું- મહાવીર પyવસાIIU
Rowજ આજે જ ન્ન % થી 80 88.
lifu|| માણI]
સવિ જીવ કરૂં
જઠવIS
શાસન સી.
| : સંઘપૂજાનું ફળ : यः संसारनिरासलालसमतिर्मुक्त्यर्थमुत्तिष्ठते । यं तीर्थ कथयन्ति पावनतया येनाऽस्ति नाऽन्यः समः ॥ यस्मै तीर्थपतिर्नमस्यति सतां यस्माच्छुभं जायते । ) स्फुतिर्यस्य परा वसन्ति च गुणा यस्मिन्स
| સંઘોડચૈતામ્ .. હંમેશા સંસારના ત્યાગની લાલસાવાળી મતિવાળા જે મેક્ષને માટે ઉદ્યમ કરે છે, જ્ઞાનીઓ જે શ્રી સંઘને તીથ પણ કહે છે, પવિત્રપણાથી જેના સમાન બીજું કઈ નથી. જેને શ્રી તીર્થંકરદે પણ નમસ્તીર્ધાય” કહીને નમસ્કાર કરે છે, જેના કારણે (જેની આજ્ઞાનું પાલન અને સેવા-ભક્તિના કારણે)
પ્રાણીઓનું કલ્યાણ થાય છે, જેને શ્રેષ્ઠ પ્રભાવ છે છે, અને જેને વિષે સઘળાય ગુણો રહેલા છે તેવા શ્રી
સંઘની પૂજાને કરો !” .
લવાજમ વાર્ષિક | શ્રી ર્જન શાસન ફાર્યાલય | લવાજમ આજીવ દેશમાં રૂા. ૪૦
દેશમાં રૂા.૪૦૦ 'શ્રત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
FOREIGN AIR-3000 FOREIGN AIR. 300 જામનગ૨
ડEA. 500 » ડEA. 1501 વ્યારાષ્ટ) 1ND1A- PIN-361005
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
કથિdળી
સ્વર્યાધતા તજે ____ "सर्वः स्वार्थवशाज्जनोऽभिरम नो कस्य को वल्लभः ।" જગતના સઘળાય છે પોત-પોતાના સ્વાર્થની સિદ્ધિમાં જ આનંદ પામે છે. 8 બાકી કઈ કઈનો પ્રિય નથી.
મહાપુરુષે સંસારનું સત્ય સવરૂપ સમજાવ્યું છે બધા જ પોત-પોતાના સ્વાર્થમાં જ રાચે છે. સ્વાર્થ ન સરે ત્યાં સુધી સંપૂર્ણ આત્મીયતા બતાવે અને સ્વાર્થ સરે એટલે છે “ગરજ સરી અને વૈદ્ય વૈરી” જેવી સ્થિતિ બતાવે છે. આનું નામ જ સ્વાર્થોધતા છે. છે
આવી સ્થિતિ રહે ત્યાં સુધી જીવ ધર્મ કરવાને યોગ્ય તે નથી પણ વાસ્તવિક હિત છે છે પણ સાધવા લાયક નથી.'
જ્ઞાનીઓ જે કહે છે કે- આ સંસારમાં કેઈ, કેઈનું નથી. બધા પોતાનું કામ કરે ? * ત્યાં સુધી જ વહાલા–પ્રિય લાગે છે. કોઈ વાર કામ ન કરી શકયા તે વિચારે કે, 1 છે અમારી કંઈને કાંઈ પડી નથી, આટલું બધું કર્યું, આટલું ઘસાયા તે ય કાંઈ જ ! * હિંમત નથી. આ બધી વિચારણું સ્વાર્થોધતાની સૂચક છે.
આ જગતમાં કોઈને પણ કોઈ વસ્તુ કે વ્યક્તિ પ્રિય નથી પણ પિતાને કામમાં છે છે આવે ત્યાં સુધી જ તે વસ્તુ કે વ્યક્તિ પ્રિય લાગે છે. બાકી કહે કે “તમારા વિના તે ૪ જ ચાલે જ નહિ, એક ક્ષણ પણ જીવી ન શકીએ તે બધે સ્વાર્થ પ્રેરિત મોહને પ્રલા૫ છે.
છે. આવી દશા જીવંત હોય ત્યાં સુધી ઘર્મ સન્મુખ દષ્ટિ પણ જાય નહિ. છે માટે હે આત્મનું? તારે ખરેખર તારી દશા બદલવી હોય તે સ્વ. એટલે આમા ! છે અને તેને જે અર્થ તે સ્વાર્થ અર્થાત આત્માનું એકાન્ત જેનાથી હિત થાય તે જ છે | પરમાર્થિક સ્વાર્થ છે તેમાં ઉદ્યમશીલ બન.
- સ્વાર્થધતા સંસારનું સર્જન કરનાર છે, સ્વ અર્થ નિષ્ઠા આત્મ કલ્યાણને માર્ગ છે છે. તે પસંદગી કરી લે.
:
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા દેશારિક દ્ર્ . જાતજૂરીરજી મહારાજની ઘેરથા અબ ન જને ટ્રાન્સર તથા ચાર ત્ર
02112111
(અઠવાડિક) आज्ञाराट्रा विरादा च, शिवाय च भवाय च
7,
(C)
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ કારતક વદ-૧૪ મંગળવાર
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦]
તંત્રીઓ:
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢા હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ
(મુંબઇ)
રાજક્વેટ)
સુરેશચંદ્ર કીરચંદ શેઠ
(વઢવ(ગ)
પાનાચદ પદમી ગુઢકા (થાનગઢ)
તા. ૩–૧૨–૯૧ [અંક ૧૭
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦
સ્વયં વિચાર કરો !
રવ. પૂ. ૫ શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા,
સારા યે જગતના જીવાનેા આ સ`સારથી ઉદ્ધાર કરીને, તેને મેક્ષે પહેાંચાડવાની ભાવનાના પ્રભાવે શ્રી તીર્થંકર બનેલા શ્રી અરિહ ́ત પ૨માત્માએના ઉપકારને જગતમાં જોટા નથી.
આ
અનાદિકાળથી જીવ કર્મોને પરવશ હાવાથી સૌંસારના સિયે। અનેલે છે. તેને આ વાત તેથી સમજમાં આવતી નથી કે આ સસાર કેવા છે ? તમે તમારી વત્તાન જિ'ઢગીના આધારે માપે તે ય આ સસાર તમને રહેવા જેવા નહિ લાગે. જ્ઞાનીની વાત બાજુએ રાખા પણ તમારા જ અનુભવ શું કહે છે ?
પણ જે
અનંતજ્ઞાનીની વાત મેાટે ભાગ માનતા નથી, કેમ કે તે અજ્ઞાન છે. ભણેલા-ગણેલાં વર્ગ છે અને જેને પેાતાની બુદ્ધિનું અભિમાન છે તેને ય આ વાત નથી સમજાતી તે આશ્ચયની વાત છે. સસારના રસ પૂરા હાવાથી માટોભાગ સૌંસારના સુખ મેળવવા; મળેલાં સુખને મજેથી ભેાગવવા અને તે સુખ વેઠવા ય તૈવાર છે એટલું જ નહિ પણ પાપ કરવા ય તૈયાર છે અને કદાચ સાંભળે કે-ધથી સુખ મળે તેા ધ કરવા ય તૈયાર છે પણ ધર્મ તે સુખ મેળવવા ન કારાય પણ આત્માના કલ્યાણને માટે જ કરાય તે તે વાત કાને ધરવા ય તૈયાર નથી તેવાને કાણુ સમજાવી શકે ?
સાચવવા માટે દુઃખ
આજના મોટાભાગને સ'સારનું સુખ મળેથી ભાગવવું તે ય પાપ છે”—તે સમજાવવુ.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે ય ભારે પડે તેમ છે તે સુખની ઇચ્છા ખુર્દ પાપ છે, તેનાથી નવાં નવાં પા 'ધાય છે–તે વાત તે સમજાવવી કેટલી કઠીન પડે !! તમે આજ સુધીમાં કોઇ ગુને કર્યાં છે ? તે શુને શાને માટે કર્યાં તે વિચારો તા સમજાય કે નહિ-સુખ માટે જ ગુના કરેલા ! પણ તમે તમારી જાતને ગુનેગાર માનવા તૈયાર છે ? આ સંસારના સુખના લેાભ એટલેા ભયંકર છે કે જેનુ વર્ણન થઈ શકે નહિ તે લેાભ જ સાચુ' સમજવા દેતા નથી, સાચુ' સમજનારને પણ ખાટુ' કરનાર તે જ લાભ છે. આ દુનિયાનું સુખ કેવું છે ? તે સુખને મેળવવા આદિ માટે તમે ગમે તેટલાં પાપ કરો, ગમે તેટલી મહેનત કરેા છતાં પણ તે સુખ કાં તમને મૂકીને જાય કાં તમારે એને છેડીને જવુ* પડે.' આવુ' જાણવા છતાં, અનુભવવા છતાં અને નજરે જોવા છતાં ય તેવાં ક્ષણિક સુખને મેળવવા, મજેથી ભેાગવવા અને કાયમ
:।
જૂરી કરે તેને બુદ્ધિમાન કહેવાય કે બેવકૂફ કહેવાય ?
ગમે તેટલું
પણ જો સાચી સમજ પેઢા ન થ હાય તા સાચી શાંતિ મળે ખરી ? વિચાર કરે તે તેને આ સસાર રહેવા જેવા લાગે જ નહિ. પછી ધમ મન થાય તે સાચુ' થાય, અને સમજયા પછી જે ધમ કરે તે તેને થાડા સ'સારથી છેડાવનાર અને માક્ષે પહોંચાડનાર બને. સૌ શાણા-સમજુ થઇ ભલામણ છે.
O
..
د،
O
जैन कार्यकर्ताओं की आंतरराष्ट्रीय पत्रिका इंटरनेशनल जैन फ्रेण्डस [ अंग्रेजी द्वैमासिक [
देश - विदेश के जैन कार्यकर्ताओं का परिचय. अंतरराष्ट्रीय जैन समाचार.
जैन संस्थाओं का परिचय.
जैन पुस्तकों और पत्र-पत्रिकाओं की समीक्षा. पत्रमित्रता, ० लेख आदि
સાચવવા જ મહેનતસુખ હાય તા
જીવ જો સ્વય
वार्षिक शुल्क ३० रु [ संस्थाओं के लिए ५० रु] आजीवन ३००रु [ संस्थाओं के लिए ५०० रु] नमूना प्रति हेतु ५ रु, के डाक टिकट भेज दे,
સમજવાનુ' જે કાળમાં આ જાવા તેટલી
इंटरनेशनल जैन फ्रेण्डस
પોસ્ટ વૌસ નં. ૬૮, મું-પુને માર્ગ વિચવડ પૂર્વ, જુને-૪o ૦૨૬. [ प्रमुख शहरों में प्रतिनिधीयों की आवश्यकता है [
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાજર રજા જ ધાર્મિક અનુષ્ઠાનોને વળગેલી વિશ્વશાંતિની ઘેલછા જાજ જનમ-મજાજ - -
એવું કહેવાય છે કે દરેક માણસમાં વિસ્તાર પામવા લાગી છે. ભાવના તરીકે માણસ ઘારતે હેય કે વાપરતે હોય એના વિશ્વશાંતિની ભાવના ખરેખર ઉત્તમ છે, નિરૂકરતા વધુ શક્તિઓ એની ભીતરમાં ધરબાઈને પદ્રવી છે. પણ દરેક ધાર્મિક અનુષ્ઠાનમાં પડેલી હોય છે, છતાં એ માણસને એની એનું પૂછડું લગાવીને દાવાપૂર્વક કહેવામાં
આવે કે આના પ્રભાવે આમ થઈ જશે અને ખબર હતી નથી. આ વાતને સાચી ઠરા
તેમ થઈ જશે ત્યારે એ વિશ્વશાંતિ શેખવવા માટે તે અચિત્યશક્તિ ધરાવતા ચકલીના સગા ભાઈ જેવી બની જાય છે. આત્મા છે' એવા ભ્રમમાં રાચતા કેટલાક આના પ્રભાવે કેવી હાસ્યાસ્પદ સ્થિતિનું મનુષ્ય છેલલા વરસ-દિવસથી મેદાને પડયા સર્જન થાય છે, તે બહુ નજીકના ભૂતકાળમાં છે. પોતાની ભીતરમાં ઉછાળા
હ ses દરેકને જોવા માટે મળ્યું છે. મારતી અચિત્યશક્તિને 0
ય છેવૈજ્ઞાનિક સાધનોની પ્રયત્ન પૂર્વક ઉપર લાવવા છે ?
“ d મદદથી ખૂબ જ નજીક આવી માટે તેઓ મરણીયે પ્રયાસ છે પૂ. મુનિરાજ શ્રી ગયેલા દેશેએ આ વર્ષના કરી રહ્યાં છે, પરંતુ દરેક જયદર્શન વિ. મ. તે પ્રારંભમાં જ યુદ્ધના ભયાવખતે સફળતા તેઓને કરડoo નક એળાએ નિહાળ્યા હાથતાળી આપીને છટકી જાય છે ! હતા. ઇરાકે મત્સ્યગલાગલ ન્યાય કોને કહે
વિશ્વશાંતિ એક અદભુત વસ્તુ છે. વાય એનો પ્રાયગિક ધોરણે વિશ્વને બતારાજકારણથી માંડીને ધાર્મિક ક્ષેત્રે સુધી વવાનો એક પ્રયાસ કર્યો, પણ એમાંથી અત્યારે તેનું સામ્રાજય વિસ્તર્યું છે. ગલીએ એવા “જંતુઓ પેદા થયા કે, સમગ્ર પૃથ્વીના ગલીએ વિશ્વશાંતિના નારાઓ સાંભળવા ગોળાને “યુદ્ધજવર” લાગુ પડો. બહુરાદ્રિય મળે છે. વિશ્વશાંતિની ખરી વિશેષતા એ સેના ઈરાકને એને પ્રયોગ બંધ કરવાની છે કે, અણુશસ્ત્રના ગંજ ખડકીને એના
ફરજ પાડવા માટે ખાંડા ખખડાવવા લાગી. ઉપર બેઠેલો માણસ પણ, “વિશ્વશાંતિ સ્થાપવા માટે આ મારે સફળ પ્રયોગ છે ઈરાકે સામે હુંકાર કર્યો એટલે પરિસ્થિતિ એમ કહી શકે છે અને પગ નીચે ભૂલથી વધુ તંગ બની ગઈ. યુદ્ધની ચિનગારી પણ કીડી આવી જાય તે પણ જેને જીવ ચંપાવાને દિવસેની ગણતરી થવા લાગી. કપાઈ જાય છે એ પાપભીરુ અને દયાળુ માણસ પણ, વિશ્વશાંતિ અંગેના પોતાના
આ જ અરસામાં હિન્દુસ્તાનની પવિત્ર પ્રયોગને હક્કપૂર્વક રજુ કરી શકે છે. ધરતી ઉપર સૌરાષ્ટ્રના શ્રી શંત્રુજય ગિરિ.
વિશ્વશાંતિની અતિઉદાત્ત ભાવના રાજને પવિત્ર (!) બનાવવા માટેનું એક હમણ જેના દરેક ધાર્મિક અનુષ્ઠાનેમાં મહાન અભિયાન શરૂ થયું હતું. આ અભિ
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૦ :
યાનમાં રાત-દિવસ પૂરી તાકાતથી કામે લાગી ગયેલા એક અચિંત્ય શક્તિશાળી’ આત્માએ એક વમાન પત્રની મદદ લઇને સમાચાર વહેતા મૂકયાં : જો જો ને તમે, અમારૂ` ગિરિરાજ ઉપર થનારૂ અનુષ્ઠાન એટલુ' પ્રભાવક છે કે એનાથી વિશ્વશાંતિ સ્થપાશે જ, પણ બહુરાષ્ટ્રિયદળા અને ઇરાક વચ્ચેની સ`ભિવત લડાઇ પણ બંધ રહેશે.” આવા ભાવના દાવા પૂર્વકનુ લખાણ અનેક માણસાએ મેઢે રૂમાલ ઢાંકીને હસતાં હસતાં વાંચ્યું હતું. પછી તેા થનારૂ થયુ. જ. બંને પક્ષે લડયાય ખરા અને શાંત પણ પડયા. એ વખતે પેલા ‘અચિંત્યશક્તિધારી’ આત્માની તા લેાકાએ પેટ ભરીને ઠેકડી ઉડાવી જ, પણુ (પાપડી ભેગી ઈંયળ પણ બફાય જાય તેમ) ભેગા ધર્માં પણુ અણુસમજી ધમી અને ઈતરજનામાં પીટાઈ ગયા.
ભગવાનના શાસનના શાસ્ત્ર-પર પરા માન્ય ધાર્મિ ક અનુષ્ઠાનામાં કોઈ બેમત હાય શકે નહિ. એની આત્મનિસ્તારકતામાં કયારેય સવાલ ઉઠતા નથી. પશુ આ અનુઠાના જ્યારે સસ્તા માણસાના હાથમાં જઈ પહેાંચે છે ત્યારે એમાં આત્મનિસ્તારકતાના તત્વ કરતાં વિશ્વશાંતિ જેવા તત્વા વધુ બળુકા બને છે. ભાદમી, જરા વિચાર તા કરે ! વિશ્વ હાય એની તે વળી કદી શાંતિ થતી હશે ? શાંતિ સ્થપાય જાય તે વિશ્વનુ અસ્તિત્વ જોખમમાં મૂકાઈ જાય. અશાંતિ છે માટે જ તા વિશ્વ ચાલે છે ! સ પૂર્ણ શાંતિ સ્થપાય જાય તા વિશ્વ ખાલી થઇ જાય, બધા મેક્ષમાં પહેાંચી જાય !!
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
આમ છતાં થોડા વર્ષ પહેલાં એક મહાત્માએ વિશ્વશાંતિના મૂલાધાર શેાધવાના પ્રયાસ કર્યાં હતા. જયાં વિશ્વની શાંતિ જ શકય નથી ત્યાં વિશ્વશાંતિનું મૂળ કે મૂળના આધાર શેાધવામાં સફળતા મળે જ કર્યાંથી ? અને ખરેખર બન્યુ પણ એવુ' જ. વિવ શાંતિના મુલાધાર શાંધતા શેાધતા તે એક એવી કેડી ઉપર ઉતરી ગયા કે મુલાધાર તેા મળતા મળશે, પણ શેાધક પેાતેજ કયાં અટવાઈ ગયા તેના આજ સુધી, પત્તો લાગતા નથી. આમ, વિશ્વશાંતિના ઇતિહાસ ધારવા કરતા પણ વધુ ખતરનાક છે. એ માગે જઈને હેમખેમ પાછા ફરનારા આત્માએ વિરલ જ હાય છે.
ખુદ ભગવાન જેવા ભગવાન પણ દુનિયામાંથી યુદ્ધો મીટાવી શકયા નથી. તે તારકાના અતિશય પણ સવાસે યેાજનથી વધુ દૂરના ક્ષેત્ર ઉપર ચાલતા વિગ્રહ મીટાવી શકતે નથી. ભગવાન મહાવીર સ્વામી કેવળી બનીને સદેહે વિચરતા હતા એ સમ આ ભારતમાં જ કેટલા યુદ્ધો ખેલાયા હતા વારું ? જરા ઇતિહાસ ઉથલાવા તા ખબર પડે ! કરેાડા દેવતાઓની સતત સેવા લેતા અને ન્દ્રો જેવા જેમને ચામર ઢાળે છે એવા ભગવાન પણ આ બધાની મદદ લઈને પણ યુદ્ધ ન બંધ કરાવી શકયા ત્યારે આ કલિકાલના જીવા એક ખુણામાં બેઠા બેઠા અખાતી યુદ્ધ બંધ કરાવી દેવાના દ્વિપાવો જુએ છે ! તમે મુર્ખાએનું સ્વગ જોયું છે? દુનિયામાં આપણા મહાન ધર્માંની લઘુતા
કરવી
ન
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૭ તા. ૩-૧૨-૯૧ :
૧ ૪૮૧
હોય તે સત્વર આ માર્ગેથી પાછા ફરી
-: વનરાજી :જવા જેવું છે.
પ્રભુના શાસનની રક્ષા વખતે
બેટી શાંતિ તાજેતરમાં જ મુંબઈના ઉપનગર વિલે- અને બેટી સમતા કામ ન આવે. પાર્લેમાં ફરીથી એક વિશ્વશાંતિ સ્થાપક બેટી શાંતિમાં પડી, છતી તાકાતે, અનુષ્ઠાનનું આયોજન થયું. આમાં ખરી વિરોધીઓના પ્રહાર સામે કરૂણતા એ સજઈ કે આ જ સમયમાં ઉગ્ર- કાંઈ પણ ન બેલનારા વાદીઓએ અપહરણની પરંપરા ઉભી કરીને મૂંગા રહેનારા માણસે ભારતવાસીઓના જીવ પડીકે બાંધી દીધા
જેને શાસનમાં કિંમત વિનાના છે. હતા. વિશ્વશાંતિના આ પ્રયોગ અપહત -શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરિ મહારાજા વ્યક્તિઓને મુકત કરાવવામાં કઈ જ મદદ
અઠવાડિક બુક રૂપે જેન શાસન ન કરી ! ખરી વાત એ છે કે કુટુંબના
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦) કે ઘરના ચાર સભ્યો વચ્ચે કે પિતાના ગુરૂ આજીવન રૂ. ૪૦૦) કે ચાર શિખ્ય વચ્ચે પણ જેઓ શાંતિ રખે ચૂતા મંગાવવાનું આપના ઘરની સ્થાપી શકતા નથી એવા જ માણસે વિશ્વ આરાધનાનું અંકુર બનશે. શાંતિને ઝંડો લઈને ફરી શકે છે. આ
જૈન શાસન કાર્યાલય માટીપગા મહાન (!) માણસે વિશ્વશાંતિનું
શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ,
જામનગર ગૌરવ' છે !
--- હોજ તીવ્ર બનતી પારકાને ઉદ્ધાર કરવાની શાસ્ત્રોક્ત પદ્ધતિથી કેનવાસ ઉપર ભાવના થેડી મંદ કરી ફકત પોતાની શત્રુંજય આદિ તીર્થ પટે તેમજ મારબલ જાતને ઉદ્ધાર કરવા ઉપર જે દરેક માણસ ઉપર કેતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના લક્ષ આપવા માંડશે તે ચોક્કસ ઘણા કલર કામે ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના માણસે શાંતિનો અનુભવ કરી શકશે. ચરિત્રે તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા આપણુ દરેક અનુષ્ઠાને આત્મા “મેક્ષના મહાપુરૂષોના જીવન પ્રસંગે આશયમાં સમાવે છે. માટે અનુષ્ઠાનના વિશ્વશાંતિની મહીનીમાંથી મુકત કરી –અમારો સંપર્ક સાધે– આત્મનિસ્તાર કાજે કરવાની શરૂઆત કરશે
જેન ચિત્રકાર તો તમારું અવશ્યમેવ કલ્યાણ જ છે, કાન્તિ સોલંકી કલ્યાણ જ છે, કલ્યાણ જ છે!
ભટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રોડ, જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
માટે
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
- - - - - - - - - - - - - - - - -
પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મહારાજની નિશ્રામાં શ્રી રાજકોટ વધમાનનગરમાં ઉજવાયેલ. ૫. પૂ. આચાર્યદેવેશ
શ્રીમદ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા દઘ ધર્મ પ્રભાવક સંયમ જીવનની અનુદનાર્થે ઉજવાયેલ.
ભવ્યાતિભવ્ય મહત્સવનો
ખાસ વિશેષાંક
આ વિશેષાંક માગશર સુદ ૧૧ મંગળવાર તા. ૧૭-૧૨-૯૧ ના પ્રગટ થશે તે માટે તા. ૧૦-૧૨-૯૧ ને અંક બંધ રહેશે તા. ૧૭-૧૨-૯૧ ના રોજ આ ૧૮+૧૯ અંક પ્રગટ થશે.
–સંપાદક. - - - - - - - - - - - -- - - - - -
“વિશ્વ કમ વિજયતે 1 શ્રી વિશ્વકર્મા આર્ટસ : ઠે. મતભાઈની કુંડી પાસે, ખારવા ચકલા રેડ, જામનગર-૩૬૧૦૦૧
જૈન દેરાસરના ઉપકરણે સાધના માટે લખે વ્યાજબી ભાવે અને સમયસર સારું કામ કરી આપશું
નેવેલ્ટી-ડીઝાઈને, સુંદર છેતરકામ આકર્ષક રચના
એ અમારી ખાસ વિશેષતા છે. રથ માટે સ્પેશ્યાલીસ્ટ
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા
હા હા હા હા
હા હા
મજા નહ
સંત શીરોર્માણ
–શ્રી ચુનીલાલ મજલાલ ગાદી. -- -- - - - - - - - -- -* - પરમ પૂજ્ય પરમોપકારી, પરમશાસન ત્યાગી વિભૂતિ હતા. “સવિ જીવ કરૂં પ્રભાવક, મહારાષ્ટ્ર દેશદ્ધારક, વ્યાખ્યાન શાસન રસી” રસને અમૃતકુપ હતા. વાચસ્પતિ, ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવશ્રી અદભૂત હતી એમની વ્યાખ્યાન શકિત, શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા. જાણે કે અમૃતધારા, એમના વેણે વેણે - સાંપ્રત જેને સંતાનો ગુણાનુવાદ કર. વીણાના નાદ, એમની આહવાના ટેરવે વાની ભાગ્યે જ તક સાંપડે. પ. પૂ. જાણે સરસ્વતીને નાચ, શું હિમશંગથી આચાર્યદેવેશશ્રી શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર. જ્ઞાનની ભાગીરથી (ગંગા નદી) પડતી પડતી સુરીશ્વરજી મહારાજ એક સંત શિરોમણિ એમના કંઠે સમાઈ ગઈ? એમની વાણી હતા. તેઓશ્રીના દીક્ષા દિવસની ઉજવણી એટલે ? જ્ઞાન-ગંગા, વૈરાગ્ય રેલાવતી, નિમિત્તે ગુણાનુવાદ કેટલાક વર્ષોથી થતા મિથ્યાત કાપતા, સમ્યક જગાડતા, હતા. તેમાં ભાગ લેવાનો અનપમ લ્હાવો દેશવિરતિ વિકસાવતી, સંયમમાં જોડતી, ભાગ્યશાળીઓને મળ્યો હશે.
સમાગે દોરતી, મેહને છેદતી, રાગ-દ્વેષને
બાળતી, શાસન રસ છલકાવતી, સરળ તેઓએ સંત બનીને અનેકને સંત
ભાષામાં ગૂઢ તને પીરસતી, હસાવતી, બનાવ્યા. આ દેદીપ્યમાન દીપકમાંથી દીક્ષાના
થી દક્ષિાના રડાવતી, નાચતી, કુદતી સંશયને છેદતી, અનેક દીવડાઓ પ્રગટયાં. જેઓ સંત બન્યા
પ્રચ્છન્ન અને ઉકેલ આપતી, હાજરતેઓએ આત્મસાધના સાથે અનેકને સન્માર્ગે
જવાબી, વાણી એક પણ અનેક ગંભીર દર્યા. શાસનનું પુણ્ય તપતું હોય ત્યારે
અર્થોથી ભરેલી, અનેકને ઉપકારી, “માણસને રૌકાઓ પછી આવા અજોડ સંતની શાસ
મહાત્મા બનાવે, મહાત્માને પરમાત્મા નને ભેટ મળે.
બનાવે.” જેઓનું પુણ્ય લાગતું હોય તેઓને જેનું ભાગ્ય જાગતું હોય તેને આવી તેમનો ઉપદેશ શ્રવણ કરવાને લાભ મળે, વાણી શ્રવણ કરવાનો અવસર મળે. મળે સત્સંગ કરવાની તક મળે, વૈયાવચ્ચ કર. ઘણાને પણ ફળે તેને કે જેના હયા વાને લહાવો મળે, ચરણ સ્પર્શ કરી શાસન તરફ વળે અને વીંટાય. “જેણે પવિત્ર થવાનું પુણ્ય મળે. તેઓશ્રી કથીરને જાણી એમની વાણી, તેણે આત્માની વાત કંચન બનાવે તેવા પારસમણી હતા, સંસા- પીછાણી”. આત્માને અણુએ અણુએ છે ૨ના રાગીને શાસનના મુનિ બનાવે તેવી નીતરતી નિઃસ્પૃહતા, ઉપદેશ અને પણ
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૪ :
આદેશનું નામ નહીં, જાહેર કે ખાનગી; શાસનના કાર્યોમાં નાણાં છલકાય, ખીસ્સા ખાલી થાય અને હું યા હરખાય, આ છે.જૈન શાસનની બલિહારી.
શાસનના સૂરિસમ્રાટને શેહ પડે શાસનની, નહી' કોઇ શહેનશાહની, નેતાની કું શ્રીમંતની, સત્ય પણ અવસર ન હોય તે ન કહે, અવસર હાય તા કડવુ... પણ સત્ય કહે, શાસનના હિતમાં હાય તે કહે, તે પણ ગમે તેને, પણ પાત્રે પાત્રે કહેવાની પદ્ધતિ જુદી. ભીમ અને કાંત ગુણના ધારક એક આંખમાં જરૂર પડયે કયારેક કઠારતા, તા બીજી આંખમાં સાથે જ મૃદુતા. એમનુ મૌન પણ મ ભેદી, અખેલ પણ ઘણુ' મેલે, ન કહેવાનુ ઘણું કહે, એને છૂપા સકેત સમજુ હોય તે સમજે. એમની કીકીમાં ભર્યાં હતા કરૂણાના સિધુ, એમના હૃદયમાં વસતી હતી. સાગરની ગંભીરતા, એમના વાસાશ્વાસમાં રમતી હતી શાસનનિષ્ઠા.
લેાકેાક્તિ પ્રમાણે ‘મહાદેવે સાગરમથન કરતાં જે વિષ નીકળ્યુ જગત હિતાર્થે પીધુ અને પચાવ્યુ`' શાસન કાજે આ મહાન સંતે કેટલાય વિષ કટારા પીધા, ને પચાવ્યા. જે વિષને અમૃત કરી પી જાણે અને પચાવી જાણે તે શું અમૃતને ન બનાવી જાણે ? એ છે કરવૈયા, ઘડવૈયા, તીયા વળી લડીયા. કેટલા કેટલા સંગ્રામના સૂત્રધાર, જ્યાં જયાં વાગે શાસન ઉપર આક્રમણુના નાદ, ત્યાં ત્યાં સિદ્ધાંત કાજે વાગે એમની વીર હાક.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
એ હતા શાસનના આધાર-સ્ત*ભ, બાળદીક્ષાના એક વખત કેવા પ્રચ'ડ વિરોધ ! કેવુ' વાવાઝોડુ ! રણભેરી વગાડી કેસરીયાં કીવાં. ચાતરફ ઘુમ્યા અને ઝઝુમ્યા. ઘણું સહન કર્યું.... પણ રફતે રાતે સુલભ થઈ બાળદીક્ષા. બાળદીક્ષાંના મીઠાં ફળ જેમ જેમ નજરે ચડયા તેમ તેમ સુધારકાના વિચારા સુર પરિવર્તન પામતા ગયા અને તેઓ ધર્મ તરફ વળતા ગયા.
શાસન હિતમાં આવા તે એમના અનેક કાર્યો છે. પણ એમના મહાનમાં મહાન કાઈ કાર્ય કરતાં વધુ મહાન હોય તે એમનુ' પ્રભાવક વ્યકિતત્વ. વિશાલ ગુણૈાથી વિભૂષિત એવી એક મહાન વિભૂતિના લાભ અન્ય જીવાને મળે,
આ
ચેાગ્યતા પ્રગટાવવામાં સહાયભૂત થાય અને જૈન ધર્માંના મેાક્ષલક્ષી સિધ્ધાંતા સમજાય તે માટે કર્યાં છે એવી વિશ્વવ્યાપી વિરાટ વ્યવસ્થા કે જેથી. તેઓશ્રીનાં પુસ્તકે વિવિધ ભાષામાં લભ્ય અને આ ખામી હહૈયાને ખૂંચતી લાંબા કાળથી ઉભી છે તે દૂર થાય તે વિશ્વને જૈન શાસનના સદેશે। પહોંચે. એમના શબ્દે શબ્દ આત્માના ગુ’જારવ હતા, સન્મુખ કરવા માટે આ શુ'જારવની ગર્જના વિશ્વના કાને અથડાય તેવા પગલાની અતિવાર્ય આવશ્યકતા પડકારતી ઉભી છે. એક મહાન વિભૂતિને સમગ્ર ધમી વિશ્વમાં પરિચિત બનાવવાની, જડવાદમાં ડૂબેલા જગતને જૈન શાસનના સઢશે। પહોંચાડ
આત્મ
( અનુ. પાન ૪૮૮ ઉપર )
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
* બાલ વાટકા
- - - - - - - પ્રિય ભૂલકાઓ...ટચૂકડી વાર્તા
-અમી કુમારી એક હતો રાજકુમાર ધન જંગલોથી શોભાયમાન વૈતાઢય
દેડવા લાગ્યાં. સુમેરુ પ્રજા પણ પોતાના
પરિવાર સાથે ત્યાં આવી લાગ્યાં એક નામે એક સુવિખ્યાત પર્વતમાળા હતી.
તસુભાર જમીન પણ ખાલી ન રહી. ભયનાં ખળખળ વહેતાં ઝરણાં, મીઠા મધ જેવા
માર્યા સવે પશુઓ કાંપતાં હતાં અને હવે શાંત પાણીનાં નીર ને વહાવતી નદીઓ,
શું ને વિચાર કરતાં હતાં? ત્યાં એકાએક અનેક જાતનાં અનેક રંગમા પક્ષીઓને
હાથીને શરીર ઉપર ખંજવાળ ઉપડી અને મધુર કલરવ, આમથી તેમ દોડાદોડી કરતાં
એક પગ ઉંચે કર્યો. તેજ ઘડિએ સંકડાહરણે, ગમ્મત ગેલ કરતાં બીજા અનેક
શને અનુભવ કરતાં એક સસારણ તે નાના મોટા પ્રાણીઓ અને શિકારી નજરે
ખાલી પડેલી જગ્યામાં હાજર થઈ ગયાં. શિકાર કરવા આમથી તેમ ભટકતાં
પિતાને પગ પાછો નીચે મુકવા જતાં વિકરાળ પશુઓ તે ભુમિમાં રહેતાં હતાં.
હાથીએ જોયું કે નીચે એક નાનું પ્રાણી આવી સુંદર હરીયારી ભુમિમાં એક હજાર
સસલું બેઠું છે. તેમને તેના પ્રત્યે ભારે હાથણીઓને સ્વામિ, સફેદ દુધ જેવા
ભાર કરુણા ઉપજી, દયા આવતાં પિતાની દેદિપ્યમાન વર્ણવાળો, અને છ દંતશુળથી ા હશે જ રાખ્યો. શોભીતે સમપ્રભ નામે હસ્તિ રાજા હતે અઢી દિવસે અગ્નિદેવ તાંડવ નૃત્ય જેની આણ આખાય જંગલમાં પ્રવતતી કરી વિદાય થતાં સૌ વન્ય પશુ-પક્ષીઓ હતી. તે ચતુર, ન્યાયકુશળ અને દયાળુ પોતપોતાના સ્થાને પાછા ફરવા લાગ્યાં. હતે. સર્વે વન્ય પ્રાણીઓ તેની રાહબરી હાથીએ પણ પિતાનો ઉંચે રાખેલ પગ હેઠળ સુપ્રસન્નચિતે દિવસે પસાર કરી
નીચે મુકવા પ્રયત્ન કર્યો. પરંતુ અદ્ધર રહ્યાં હતાં.
રહેલે પગ જકઠાઈ જવાથી હસ્તિ રાજા ત્યાં અચાનક એક દિવસે વનમાં વિફળ રહ્યો. અને નીચે ગબડી પડે. ભયાનક આગ ફાટી નીકળી. ઝબકારા ત્યાં સે વર્ષનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી તે મારતી આગે પોતાનું રૌદ્રસ્વરૂપ ધારણ હસ્તિ રાજા બાંધેલા પુણ્યનું ભાથું સાથે કરી, સૌને પોતાની શકિતને પર લઈ સુંદર જિનમંદિરેથી શોભતાં, વિશાળ બતાડવા લાગી. સી વન્ય પ્રાણીઓ પોત- નગર રાજગૃહી નગરીનાં રાજમહેલમાં પોતાનાં વેરભાવ ભુલી ખુલ્લા મેદાન તરફ રાણીબાની કુખે અવતર્યો. અનેક લાલન
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
પાલન અને સુખ સમૃદ્ધિમાં મહાલતાં
કાળધમ કરી અનુતર દેવ વિમાનમાં દેવ કુમારને એક દિ' પુણ્ય વેગે પ્રભુજીની થયાં. ત્યાંથી થવી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં દેશના સાંભળવા મળી. આ સંસાર અસાર
ઉત્પન્ન થઈ મોક્ષે જશે. જણાય. વૈરાગ્ય પ્રગટ થયો. તુરંત વળતે
પ્રિય મિત્રો, જાણે છે? આવી નાની નિર્ણય કરી સૌને રડતાં મુકી, અપાર
શી કરેલી જીવદયાને આવડે માટે બદલે
શી કરેલી સમૃદ્ધિ ઠુકરાવી પ્રભુજી પાસે આવી સંયમ 5
મેળવનાર આ રાજકુમાર કોણ હતા ? તે જીવન ગ્રહણ કર્યું.
હતા..રેણુક રાજા અને ધારિણી રાણીબાને દીક્ષાના પ્રથમ દિવસે જ રાત્રે પિતાને
લાડીલ કુંવર મેઘકુમાર. સંથારો સૌથી છેલ્લે ઉપાશ્રયનાં બારણાં પાસે આવ્યો. માત્ર વિ.ને માટે જતાં
* હાસ્ય એ દરબાર ! આવતાં સાધુઓના પગની ધૂળથી સંથારે
(૧) એક ભિખારી : પાવલી પાછી ભરાઈ જવાથી આખી રાત નિદ્રા ન આવી પર્સમાં મૂકી દો, હેન...! અવમુલ્યન નુતન મુનિ ખરાબ વિચારે ચઢી ગયાં. જ્યાં મારો થયા પછી અમે બે રૂધિયાથી ઓછી ભિક્ષા . રાજમહેલ ક્યાં મારી સુખ સાહબી અને માટે હાથ લંબાવતા નથી...! કયાં આ ધુળથી રગદોળાયેલો મારો સંથાર (ભીખ માગવી તે જ ગુણ નથી) મનમાં વિચારનું ધુમ્મસ ચડયું. છેવટે
૨) (૨) શિક્ષક લોક મહાભારતમા, કુરૂ નિર્ણય કર્યો કે કાલે સવારે પ્રભુજીની !
- ક્ષેત્રના યુદ્ધમાં કૃષ્ણ અર્જુનને જે ઉપદેશ પાસે જઈ આ એધો પાછો આપી રજા
દીધે એ કયે નામે પ્રખ્યાત છે ? લઈ રાજમહેલ પાછો ચાલ્યો જઈશ.
વિદ્યાર્થીની મને ખબર નથી સર
શિક્ષક : બેબી તારુ નામ શું ? સવારે ઉઠી નુતન મુનિ પ્રભુજી પાસે
વિદ્યાર્થીની : ગીતા રજા લેવા ગયાં. નુતન મુનિને જોતાં જ
(યાદ કરવાની રીત) ત્રિકાળજ્ઞાની એવાં પ્રભુ સાવ વિભાવ સમજી
-સુલીષા જૈન મુંબઈ ગયાં. તેને ખુબ મીઠાં શબ્દોથી પિતાની
બાળ-ગઝલ પાસે બોલાવ્યા. તેને પૂર્વ ભવ યાદ દેવ
૦ દુર્જનના સંગથી શુભ ચિત્ત પણ ડાવ્યા. મુનિને પિતાનો આગળનો ભવ
ડોળાય છે, દરિયા નજીક પાણી મીઠું, યાદ આવતાં જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. પિતે સરિતાના ખારું થાય છે. એક તણખ હાથીના ભાવમાં કરેલી નાની શી જીવદયાના અગ્નિનો, ઢગલે જલાવે ઘાસને, દુધને ફળમાં દુર્લભ એવો મનુષ્યભવ પામ્ય વિકત કરે છે, એક છાંટે છાસને. હતે. અને તેમાં પણ દુર્લભ એવી દિક્ષા
- લોકેષણા, હિતેષણા, પુત્રેષણ છોડી જેઓ અંગિકાર કરી શક્યા હતાં. પ્રભુજી સદા. પ્રભુ તણું ચિંતન કરે, રહેશે ન પાસે પાર્યશ્રીત કરી ખુબ ખુબ આકરો એકે આપદા. તપ કરી આપણાં રાજકુમાર, નુતન મુનિ
-અનામી
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
LELS. ELH22
F
ધન
પરમ પૂજય પરમ શાસન પ્રભાવક યુગદિવાકર સર્વવ્યાપિયશેદેહ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના
ધર્મ પ્રભાવક સંયમ જીવનની અનમેદનાથે
મહોરન્થોની પરંપરા (૩)
દાંત રાઈ-પૂ. મુ. શ્રી કમલરન વિ. ભવન-પૂ. મુ. શ્રી નયવર્ધન વિજયજી મ. " મ. ની નિશ્રામાં પૂ. આ. શ્રી જિન ની નિશ્રામાં વિશસ્થાનક સિદ્ધચક્ર પૂજન પ્રભસૂરીશ્વરજી મ. સા. પૂ. ૫, શ્રી પુંડ- અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર સહિત, અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ રિક વિજયજી ગણિવરની સંયમ જીવ- કા. વ. ૫ થી વદ ૧૩ સુધી તથા સાધજીવનની અનમેદનાથે કા. સુ ૯ થી ક. ર્મિક વાત્સલ્ય યયા.
૧ વા. વદ ૩ સુધી અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર આદિ અઠ્ઠાઈ - મહોત્સવ ઉજવાયે.
અછારી-(વલસાડ)-પૂ મુ. શ્રી શ્રેયાંસપુનાઆદિનાથ સોસાયટી-પૂ. આ.
પ્રભ વિજયજી મહારાજની નિશ્રામાં શા. શ્રી વિજય વિચક્ષણ સૂ. મ. પૂ. પં. શ્રી ઝવેરચંદ કસ્તુરચંદજી તરફથી કા. વદ ૬ ચંદ્રકીતિ વિ મ. આદિની નિશ્રામાં કા. થી વદ ૧૧ સુધી અહ૬ અભિષેક મહાવ. ૩ થી કા. વ. ૧૧ સુધી શાંતિનાત્રાદિ પૂજન સિદ્ધચક મહાપૂજન સહિત પંચાઅઠ્ઠાઈ મહેત્સવ ઉજવાયો.
હિકા મહત્સવ ઉજવાયો વિવિધ રચનાઓ મલાડ ઈસ્ટ જિતેન્દ્ર રોડ મણિન કરવામાં આવી હતી.
પાલીતાણા-અને પૂ. આ. શ્રી વિજય પૂજન સહિત ઉપધાન તપ સહિત ૫૧ દિવજયકુંજરસૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં સને મહોત્સવ માગશર સુદ ૬થી જાય છે. શા કેશવલાલ પુનમચંદ પરિવાર ઉંવરી ધામ મલાડ રત્ન પુરી-અત્રે પૂ. મુ. શ્રી (સુરત) તરફથી ઉપધાનનું આયોજન થતા
નયવર્ધન વિજયજી મ. ની નિશ્રામાં કા. તેની માળારોપણ તથા ૪૦ છોડનું ઉઘાપન સ. ૧૩ થી વદ ૩ સુધી શા મેહનલાલ મહોત્સવ મહારાષ્ટ્ર ભવનમાં કા. વ.-૬ થી રતનશી વહેચાની પ્રથમ સ્વર્ગતિથિએ વદ બીજી ૧૪ સુધી ભવ્ય રીતે ય જાય છે. તેમના આદર્શ શ્રાવક જીવનની અનુમોદનાર્થે
ફાલના-અત્રે પૂ. આ. શ્રી વિજય શાંતિસ્નાત્ર આદિ ભકિત મહો,સવ ઉજવાયે. સુશીલ સૂ મ. આદિની નિશ્રામાં પાંચ, સુરત–ગોપીપુરા જૈન વીશા પોરવાડ
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) પંચ તરફથી પૂ આ. શ્રી વિજય લલિત- વિજયજી ગણિવરની નિશ્રામાં આ સુદ શેખરસૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં ૧૦ થી ઉપધાન શરૂ થયા છે. પૂ. મુ. શ્રી કા. વદ ૮ થી ૧૧ અષ્ટોતરી સ્નાત્ર સિદ્ધ- સા. ની ૯૫ મી ઓળી પ્રસંગે અગ્યાર ચક્રપુજન આદિ ત્રણ દિવસ ભવ્ય મહે- દિવસને મહોત્સવ ઉજવાયે. સવ જા. '
સુરત-રાંદેર રોડ સંઘમાં પૂ મુ. શ્રી સેલારેડ અમદાવાદ-અત્રે પૂ. આ. પૂર્ણચંદ્ર વિજયજી મ. ની નિશ્રામાં વિવિધ શ્રી વિજય થશેદેવ સૂ મ ના ગુણાનુવાદ આરાધના નિમિત્તે પૂ. મુ. શ્રી ચરણપ્રભ વિ મ. ની નિશ્રામાં
ભા. સુદ ૧૪ સિધચક્રપૂજન ભકતામર કા. સુ-૪ ના જાયા હતા.
પૂજન શાંતિસ્નાત્ર આદિ અઠ્ઠાઈ મહેસવ સતલાસણા-અત્રે પૂ આ. શ્રી વિજય ઉજવાયે હતો. વિબુધપ્રભ સૂ. મ. સા. આદિની નિશ્રામાં અમદાવાદ-ડહેલાના ઉપાશ્રય-ગચ્છામાગશર સુદ-૨ થી ઉપધાન તપ શરૂ થશે ધિ પતિ પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરી
બંગાર પેઠ (કર્ણાટક)–અત્રે પૂ આ શ્રવરજી મ. ની નિશ્રામાં વિવિધ આરાધના શ્રી વિજય યશદેવ સૂ મ. ની વીશમી અંગે ભા. વ. ૭ ના સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન પુણ્યતિથિ નિમિત્તે પૂ. આ. શ્રી ધનપાલ ભણાવાયું હતું. સૂરીશ્વરજી મ. સા. ની નિશ્રામાં કા. સુ ૪ મુંબઈ–શ્રી ગોડીજી જૈન દેરાસરે ના પંચ પરમેષ્ઠી પૂજન મહત્સવ પૂ આ. શ્રી વિજય વિક્રમસૂરીશ્વરજી મ. રખાય હતે.
ની પાંચમી પુણ્યતિથિ નિમિતે પૂ. આ. સાયન-મુંબઈ-અત્રે પૂ. આ. શ્રી શ્રી વિજય જિનભદ્ર સૂમ. યશવમ સૂ. વિજય ભદ્રકર સ. મ. ની નિશ્રામાં તેમણે મ. આદિની નિશ્રામાં આ વદ ૧૧ થી પૂ. હરિભદ્ર સૂ મ. સા. ના લલિત વિસ્ત રા કા. સુ-૬ સુર્ય શાંતિસ્નાત્ર આદિ એકાદશી તથા ૫જિકા ઉપર ભદ્ર કરી ટીકા રચી દિવસીય મહોત્સવ ઉજવાયો. તેનું પ્રકાશન ભા. વ. ૫ ના મહત્સવ
[અનુ. પાન ૪૮૪ નુ ચાલુ) પૂર્વક થયું હતું.
વાની આવી વ્યવસ્થા ઉભી કરવી તે છે થરા-અત્રે પૂ આ શ્રી વિજય પ્રેમ
તેઓશ્રીના ઉપકારની સાચી કૃતજ્ઞતા; તે સુરીશ્વરજી મ. સા. ની નિશ્રામાં ૩૩૫ છે મોક્ષમાર્ગ કલક્ષી, ગુણાનુવાદનું રિયર, સિદિધતપ તથા ર૭ માસ ખમણ આદિ સ્થાયી, મનાવજીવનને ખરા માગે ખીલમહાન તપસ્વી થયા વિવિધ પૂજન શાંતિ
વતું, પ્રેરણાત્મક સ્મારક: સમ્યક જ્ઞાનના સ્નાત્ર વિ એકાદશ દિવસને ભવ્ય મહો- પ્રચારની પ્રવૃત્તિ, પ્રણિધાન માંગે છે, ત્સવ ભા. સુદ ૩ થી ઉજવાયો હતે. શ્રાવક વર્ગની સમર્પણ ભાવની ક્રિયાશીલતા
નંદરબાર–અત્રે પૂ. મુ. શ્રી વિદ્યાનંદ માગે છે.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
; ગુરુ ગુણ સ્તુતિ |
–પૂ. સાધ્વીશ્રી તત્ત્વરત્નાશ્રીજી તારણહારા રક્ષણહારા અમ જીવનના આધાર... છોડી ચાલ્યા ગુરૂરાજ, થયા અમે નિરાધાર.... દહેવાણની પુણ્યભૂમિ પર, જેહનું જન્મ સ્થાન સહાય, પિતા છેટાલાલભાઈ, માતા સમરબેન, ત્રિભુવન નામ ધરાય, બાલ્યવયથી આતમ એને, ધમ રંગે રંગાય છોડી...૧.
જ્યારે ભરવૌવન વય આવે, સંયમના સ્વાંગ સજાવે, ગુરૂ પ્રેમસૂરિ મહારાજા, રામવિજયજી નામ ધરાવે, જ્ઞાન ધ્યાનની અપૂર્વ મસ્તીએ, સહુના મન ડેલાવે છોડી...૨ નિહિતા, નિસ્પૃહતા, નિડરતાથી દીપતા, સમતા, સરળતા, સંયમીતા, ત્રિવેણી સંગમે એપતા, રમ્ય, સૌમ્ય, મધુર સ્વભાવે, સૌના મન બહેલાવતાછેડી..૩ નહીં માન અને અપમાન, હતું શાસ્ત્રનું ઉંડુ જ્ઞાન, રાખે નહીં અભિમાન, હતી હૈયે જિનની આણ, પ્રસન્નતાની મૂર્તિ તમારી, કદીયે ન વિસરાય છોડી...૪ તપાગચ્છના કેહીનૂર હીરા, જૈન શાસનના સિતારા, હજારોના તારણહાર, શ્રી સંઘમાં હતા સહારા, હતે આતમ એને ત્યારે, સંયમના સથવારા છોડી...૫ કમલ કાયામાં વેદના ભારી, પણ અપૂર્વ સમતાધારી, નમે અરિહંતાણું કરતાં કરતાં, અરિહંત બોલતા બોલતા, માયું* મેહની સામે તીર, આતમને ઉગારી લીધે છોડી ૬ નિષ્ફર એ યમરાજ ! શું કહીએ તને ઘણું આજ અમ સહુના શિરતાજ, તે છીનવી લીધા સૂરિરાજ, યાદ કરતાં ચાલે સહુની આંખે, આજે અશ્રુધાર છોડી...૭ સ્વર્ગવાસી એ દિવ! વરસાવે આશિષ એવા, અમ અંતરને એક અવાજ, કરીએ જિનશાસનની સેવા, કરૂં વંદન શિવપુર લેવા, વીકાર એ સૂરિદેવા !...છોડી...૮
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපං
ક
પ ર મ લ
કા
*පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප8 +
સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા + ૦ મારે અહી'થી દુર્ગતિમાં નથી જવું પણ સદગતિમાં જવું છે એવી જીવતી જાગતી 0
ભાવના આજે ઘણા જીવમાં નથી. પુણ્યના યોગે સારી ગતિમાં આવ્યો છું અને હવે છે , મારે સારી ગતિમાં જ જવું છે આવુ બેલનારા જીવ જોઈએ છીએ. આવી રીતિએ 01 સદ્દગતિ ઝંખનારે કદી મજેથી પાપ કરે ? સમકિતીને સુખની ઈચ્છા પાપ રૂપ લાગે. તેને એમ જ હોય કે આ સુખની ઇરછા મને દુઃખી કરે, હેરાન કરે, મારી પાસે પાપ કરા અને મને સંસારમાં ભટકાવે. સુખની ઇચ્છા પા૫ના ઉદયથી થાય તે પાપરૂપ છે અને તેનાથી પાપને જ બંધ 1 થાય, દુઃખમય સંસારમાં જેટલાં દુઃખ છે તે વેઠતાં આવડે તેને મેક્ષ થાય અને સંસા- 1 ૨માં જે સુખ મળે તે છોડતાં આવડે અને કદાચ છોડાય નહિ અને રહેવું પડે 1 તે રહેતા આવડે એવા જીવને મોક્ષ થાય. જેણે મેક્ષ સાર માન્યો હોય તેને કે પુણ્યના ભેગે સુખની સામગ્રી મળી જાય તે પણ તેનું ચાલે તે ફેંકી જ દે અને કે રહેવું પડે તો મહેમાનની માફક જ રહે. શાસ્ત્ર કહેલ ઘણી વાતે ઘણાંને બેસી છે જાય પણ તે હૈયાને અડે નહિ એટલે તે નાસ્તિકનો નાસ્તિક જ રહે. . પરલકની વાત બુદ્ધિગમ્ય છે ને ? તે હું યામાં બેઠી છે ? પાપ કરતાં ઝટ દુગતિ યાદ આવે અને પુણ્યના કામે ઝટ કરવાનું મન થાય તેવું છે ? દુઃખમય સંસા- ક ૨માં દુઃખ આવે તેમાં કાંઈ નવાઈ ? પુણ્યના પ્રતાપે સદ્દગતિ મળે તે વાત હ યામાં ? બેઠી નથી ને ?
તમે લેમ ધમ કરતાં જ નથી. નિત્ય નિયમ કરે છે. કારણ કે તમારે ધમ જોઈતો છે. ૫ જ નથી. માટે તમારી સામાયિક, આવશ્યક, પૂજા વિ. નિત્ય ક્રિયા ધમ નહિ. જેને ?
ધર્મ જોઈતો હોય તેને માટે જ આ બધી ક્રિયા ધર્મ કહેવાય. අල්පපපපපපපංපපපපපපපපපපපපපර්
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) | શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફાન : ૨૪૫૪૬
පපපපපපපපපපපප
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
જો ૨૩વરણ ઉતાયરા કમ્પમારૂં મહાવીર પyવાને
#જ જજે હિન્જ 8% તથા જાજે ૨૪
ldu Rાણ]]
સવિ જીવ ક8
0/I/
શાસન રસી.
રાજ કેટ વર્ધમાનનગરમાં ઉજવાયેલા પરમ પૂજ્ય પરમ શાસન પ્રભાવક તપાગચ્છાધિપતિ શાસનના સુકાની, દીક્ષાના દાનેશ્વરી શાસન પરમ સંરક્ષક મહારાષ્ટ્રાદિ દેશોદ્ધારક, પરમ સમાધિ સાધક તે
'પૂજ્ય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજયરામચનદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના )
શાસન પ્રભાવક રીધ સંયમ પર્યાય અનુ મેદન મહાત્સવ વિશેષાંક
: નિશ્રાદાતા : પ. પૂ. આચાર્ય દેવશ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજ
– સૌજન્ય – શ્રી વર્ધમાનનગર છે. મૂ. તપગચ્છ સંઘ
૨૪
૨
- રાજકોટ. .
વાર્ષિક
લવાજમ વાર્ષિક | શ્રી જન શાસન ફાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦
દેશમાં રૂા.૪૦૦. 'શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ FOREIGN AIR. 300
FOREIGN AIR-3000 જામનગર » ડEA. 1501,
ડEA.1500 ) INDIA.PIN-361005
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
કધિ0]
कुलगिहकुलंपि विरिडइ अवि मुंचइ सायरोवि मज्जायं ।
सवण्णुभासियाइं न अण्णाहा होंति वयणाई ।। કદાચ પર્વતે ચલાયમાન થાય, સાગર પણ મર્યાદા મૂકે તેવું બને પરંતુ શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવંતના વચને કયારે પણ અન્યથા બનતાં નથી. '
આ શ્રદ્ધા હ યામાં પૂરેપૂરી જમી જાય તેના માટે સિદ્ધિ પદ દૂર નથી. શાસ્ત્રમાં મોક્ષમહેલના પાયા સમાન શ્રદ્ધા કહેલી છે. આવી શ્રદ્ધા થઈ જાય તે તે જીવનું બગાડનારા આ દુનિયામાં કોઈ જ નથી. તેઓ જીવ તે માને કે આ જગતમાં મારું કાંઈ સારું થાય તે મેં પૂર્વ આડા હાથે પણ આરાધેલી ભગવાનની આજ્ઞાનું ફળ છે. અને મારું ખરાબ થાય તે મેં ભગવાનની આજ્ઞા વિરોધી તેનું ફળ છે.
બાકી જગતમાં કઈ કઈને સુખ કે દુઃખ આપવા સમર્થ નથી, મારો શુભદય હોય તે ઈદ્ર પણ મારે વાળ વાંકે કરી શકતો નથી અને મારો અશુભદય હોય તે ઈન્દ્ર પણ મને બચાવવા ધારે તો બચાવી શકતે નથી આવી શ્રદ્ધા થાય તે ગમે તેવા | પુણ્યદયના કાળમાં ચે-માર્ચ નહિ પણ પોતાની પાસે સંયોગો અને સામગ્રી હોય તે શાસનની સુંદર પ્રભાવના કરે. અને પાપોદયમાં જરા પણ ડરે કે મૂઝાય નહિ પરંતુ સમાધિથી સહન કરે.
ભયંકર આપત્તિ આવી હોય, પિતાના પણ પારકા જેવા બની ગયા હોય, સ્વજન: પણ દુશ્મન જેવા થયા હોય, બગાડવામાં જ બધાને આનંદ હોય તે પણ ભગવાનના વચન ઉપર શ્રદ્ધાવાળો માને કે – “હે જીવ! આ સંસારમાં સૌ કોઈ જી પૂર્વે પોતે જ કરેલા કર્મોના ફળ વિપાકને પામે છે અને અપરાધમાં કે ગુણેમાં બીજો જીવ તે નિમિત્ત માત્ર જ છે માટે કેઈના પણ ઉપર ગુસ્સે નહિ કરવો જોઈએ. બીજા ઉપર ! ગુસ્સો કરવાથી પ્રીતિને વિનાશ થાય છે અને વૈરભાવ વધે છે. માટે આપણું બગાડનારનું પણ ભલું જ ઇરછવાનું તેના ઉપર પણ દયાભાવ રાખવાને છે ક્ષમા રાખવાની છે. બગાડનારનું પણ ખરાબ કરવાનું મન થશે તો તેનું તે બગડશે ત્યારે બંગડશે પણ તારૂં તે મન મલીન થઈ જ ગયું છે.”
શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવંતના વચનો ઉપરના અવિહડ રાગથી જ આવો વિવેક : પેદા થાય છે, જે આત્માની અનંત-અક્ષય ગુલક્ષમીને પમાંડવા માટે, આત્મામાં | પટુ પ્રજ્ઞાને નિર્મલ પ્રકાશ ફેંકે છે. સી આવી વિવેક દષ્ટિ વાળા બને તે જ ભાવના.
–પ્રજ્ઞાંગ !
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ
પ. પૂ. શાસન શિરોધાય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
પા અદ્વિજય+જરૂરીશ્વરજી મહરજજા -
હાસ/ દેૉપ્ત(રેક સt Gજરુર
/જે રજા 78/ રજ રજ...'
અજ/ #જ #જે / છૂટયૂટ સુજબ રાજા
2]
Hi\ /
તેત્રીઓઃ- જ.! પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્ત કે
( ઈ) હેમેન્દકુમાર મનસુખલાહ
જક્રેટ) સુરે દિ જેઠ
(વઢવ () રાજાચક પદજી ગુઢક/
(જa)
/
( અઠવાડિક) -आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ માગસર સુદ-૧૧ મંગળવાર તા. ૧૬-૧૨-૯૧ [અંક ૧૮+૧૯ છે વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦ રાજકેટ વધમાનનગરમાં પૂ. પાદ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર
સૂરીશ્વરજી મ. સંયમ જીવન અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક છે પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમવિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી
મહારાજાએ શું કર્યું? આ મહાપુરુષના જન્મથી જીવનના અંતિમ ક્ષણે સુધીને ઈતિહાસ જબરજસ્ત છે. 8 જે સાંભળતાં, વિચારતાં, સંભળાવતાં હૈયામાં દિવ્ય આનંદને અનુભવ થાય છે, અંતર ! છે ઝુકી જાય છે. 8 આ બાળકના જન્મ પછી થોડા સમયમાં માતા-પિતા મૃત્યુ પામ્યા હતાં. છે બાલ્યવયમાં તીવ્ર બુદ્ધિ હોવાને કારણે હજારે કલેક કંઠસ્થ કરેલ.
૯ વર્ષની ઉંમરથી ઉકાળેલું પાણી પીતા હતા, આમહિતાર્થે અને સૌના કલ્યાણ છે માટે જીવન સમર્પણ કરેલ. તેઓ મોટે ભાગે ઉપાશ્રયે રહેતા હતાં,
બાલ્યવયની દીક્ષા જ લેવી જોઈએ તેવી દઢ માન્યતા તેઓ ધરાવતા હતા. તેમના સંસારીક કુટુંબીજનેની મોટી પેઢીએ ચાલતી હતી. બધાયે કહ્યું તું દીક્ષાનું નામ છોડી દે બધી પેઢીઓ તારા નામ ઉપર કરી દઈએ.
આ બાળકે જવાબ આપે તમારી પાપની પેઢી ચલાવુ તેમાં તમને આટલો આનંદ છે કેમ? ભગવાનની પેઢી ચલાવું તેમાં તમે નારાજ કેમ?
હોંશિયાર જજ પાસે મુકાવી તેના મગજમાંથી દીક્ષા કાઢી નાખવા પ્રયત્ન થયે. ૧ છે જજને એવા પ્રશ્ન પૂછી લીધા કે જજ માથું ખંજવાળવા લાગ્યા કે આ વ્યક્તિને હું તે છે નહિ સમજાવી શકું.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્મની બાબતમાં ત્રિભુવન જે કહે તે માન્ય રહેતું. (સંસારી નામ ત્રિભુવન હતુ)
તેમના કુટુંબીઓએ છાપામાં જાહેરાત આપી હતી કે કેઈએ અમારા ત્રિભુવનને ? દીક્ષા આપવી નહિ. નહિતર કાયદેસર પગલાં લેવાશે.
તેમણે ભાગી જઈ દીક્ષા લીધી. ત્રિભુવન નામ સાર્થક કર્યું. ત્રણ લોકમાં પૂજય બની ગયા,
દીક્ષા પછી પહેલા વર્ષથી જ વ્યાખ્યાન કરવા ગુરુએ બેસાડયા. ટુંક સમયમાં તે જબરજસ્ત વ્યાખ્યાનકાર તરીકે પ્રસિદ્ધ થઈ ગયા. - તેઓના કેટલાંય શિષ્યો મિલ માલિકે, ડોકટરો, વકિલ, એન્જનીયર છે. તેઓને ઘણી વખત કેર્ટમાં જવું પડયું પણ તમામ કેસમાં તેઓની ઝળહળતી જીત થઈ છે. 8
તેઓએ શાસ્ત્રીય સત્યના રક્ષણ માટે જીવનભર ઝઝુમવું પડયું છે. ૯૬ વર્ષનું છે જીવન જીવ્યા તે ૯૬ વર્ષ સુધી લખીએ તે પુરૂ થાય તેમ નથી.
વિશ્વના સર્વ જીવને ધર્મ પમાડવાની તેમની ભાવના હતી. ગમે તેવા પ્રસંગોમાં છે. તેમની ચિત્તપસનતા બગડતી નહિ છે કરોડે માનવીઓના હયામાં વસી ગયા હતા. તેમની સમશાન યાત્રામાં પણ ત્રણ છે ૨ લાખ માણસ જેડાયું હતું. # વિરલ વિભૂતિ હતા. જીવનભર જૈન શાસનને જયજયકાર મચાવ્યા. છે. છે ઉપધાન, ઉજમણું, દીક્ષાઓ, છરિપાલિત સંઘ, અંજનશલાકાઓ, પ્રતિષ્ઠાએ, 8 ખૂબ જ થયાં. છે. તેઓ જ્યાં જ્યાં વિચર્યા, ચાતુર્માસ કર્યા ત્યાં આરાધના પ્રભાવનાની રેલમછેલ થતી. આ
તેઓના જીવનના ગુણે ક્ષણે ક્ષણે યાદ કરીએ તો પણ આપણા કર્મો બળી જાય. જિનભક્તિ, સ્વાધ્યાય પ્રેમ, વાત્સલ્ય, શાસ્ત્રો ઉપર અવિહડ રાગ, અલ્પ આહાર. શત્રુંજય તીર્થની ૯ યાત્રા કરી. તમામ પ્રતિમાને ત્રણ ત્રણ ખમાસણ પૂર્ણ આપ્યા. તેમની સામે તુલનામાં આવે તેવા કોઈ આચાર્ય જોવા મળ્યા નથી. તેમનું અહિત ચિંતે કે અવર્ણવાદ બોલે તેવા છે પ્રત્યે પણ અપાર કરૂણા હતી.
તેમની સભા તેડવા આવેલા, હેરાન કરવા આવેલા, તેમનું પ્રવચન સાંભળી તેમનું મુખારવિંદ જોઈ પલટાઈ ગયાના સેંકડે બનાવે છે.
અમદાવાદ ભદ્રકાળી માતાના મંદિરમાં બેકડે વધેરાતે હતો તે બંધ કરાવ્યા.
તેમના જીવન દરમ્યાન અબજો રૂપિયા ધર્માદા પાછળ ખર્ચ થયે તેમણે કદી કેઈને તે કહ્યું નહોતું તમે અહિં ખર્ચ કરો.તેમનો ઉપદેશ એ લાગી જતે કે પૂણ્યવાન ૨ સ્વયં સદ્દવ્ય કરતા.
તેઓનાં શિષ્યો પ્રશિષ્યોને ભણવા, તપ-ત્યાગ કરવા, આરાધના કરવા કહેવું છે રે પડતું નહિ, તેમનું મુખારવિંદ અદશ્ય પ્રેરણાઓ શિષ્યને પ્રેરતું.
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
તેમની પાસે દીક્ષા પામી આચાર્ય પદવી સુધી પહોંચી ઘણય શાસનની પ્રભાવના ? કરતા કરતા ઘણું કામ કરી ગયા.
ઘરે કહ્યા વિના નાશી જઈ તેમની પાસે ઘણાંએ દીક્ષા લીધી હતી. આખા કુટુંબેએ પણ સંસાર છોડી દીક્ષા લીધી હોય તેવા પણ ઘણુ બનાવ બન્યા હતા. જ ભયંકર માંદગીમાં પણ તેઓ આરાધનામાં લયલીન રહેતા. તેઓના પ્રવચનના ૧૦૦ ઉપરાંત પુસ્તકે પ્રસિદ્ધ થયેલા છે.
તેઓની સામે કાળા વાવટા, કાચના ટુકડા ફેકવા, મારી નાખવા સુધી પ્રયત્ન થયા પણ છે જ પુણ્ય બળે તેઓ તેમાં પાર ઉતરી ગયા. છે સંસાર અસાર છે, સંયમ સાર છે. મોક્ષજ મેળવવા જેવો છેસંસારનું સુખ ભયંકર છે
છે. દુઃખ વેઠી લેવા જેવું છે. સુખ છોડે દુ:ખ વેઠે. આ વાત તેમના પ્રવચનમાં તે સદા હેય.
તેમના વચને વચને શાસ્ત્રની જ વાત આવતી. - શાસન સામે આવેલી ગમે તેવી આપત્તિ સમયે એકલવીર થઈ ઝઝુમ્યા છે. તેઓની ઉપર અસાધારણ ગુરુકૃપા ઉતરી હતી. યાદશક્તિ તીવ્ર હતી.
વિરેધના વાવંટળની સામે તેમની વેધક વાણી એવી નીકળતી કે ભલભલાના છે R વિરોધ સમી જતાં.
બાળ દીક્ષા બીલ સામે જેહાદ જગાવી હતી. છે તેઓની પ્રવચન સભામાં ગમે તે અટપટે સવાલ પૂછે કે તુરત હાજર જવાબ. આપી સભાને એમ થઈ જાય કે જવાબ તે આ જ હેય.
પિતાના પ્રાણ કરતા જેન સિદ્ધાંતને મહાન માનતા. સિદ્ધાંત જગતના જીવનું કલ્યાણ છે કરનાર છે. તેમાં ફેરફાર કરવાને કેઈને પણ અધિકાર નથી. એવી મર્દાનગી ભરી વાતે તેમના પ્રવચનમાં સદા આવતી.
તિથિ પ્રશ્નમાં તેઓએ જીવનભર જરાપણ છુટછાટ કરવા તૈયાર ન હતા. તે માટે આ તેમને ઘણા કરી ઝઘડાર કહેતા. આ કહેતા શાસ્ત્ર લઈ આવી જાવ. તિથિ પ્રશ્ન
માટે લવાદિ ચર્ચામાં તેમનો ધરખમ વિજય થયો હતે. છે દેવ દ્રવ્ય, સાધારણ દ્રવ્ય ગુરુ પૂજન દ્રવ્ય વિગેરેની ચુસ્ત શાસ્ત્રીય માન્યતામાં B સંઘને સ્થિર રાખી સંઘને દેવદ્રવ્ય આદિના ભક્ષણના પાપમાંથી ઉગારી લીધું અને મુનિઓને પડતા બચાવ્યા.
ભગવાનની પૂજા પિતાના દ્રવ્યથી જ કરવી જોઈએ, જેનાથી રાત્રે ખવાય નહિ, કંદમૂળ છે ખવાય નહિ, બે ટાઈમ પ્રતિક્રમણ કરવું જોઈએ. ભગવાનની આજ્ઞા માને તે સંઘ ન કહેવાય આવું તે હંમેશાં સમજાવતા. - તેમનાથી ધર્મ સમજેલા એવા પાકા ઘડાઈ જતા કે ધર્મથી કદી ચલિત થતા નહિ.
શ્રાવકે પોતાના પૈસાથી દેરાસર, ઉપાશ્રય બનાવવા જોઈએ. આવી ધર્મવાણું શ્રાવકને સંભળાવતા.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
- શ્રાવક જ્ઞાન ભણવા મહેનત કરે જ્યાં ત્યાં માથા ન મારે, દેવગુરુ ધર્મને સારી રીતે છે ૫ ઓળખવા મહેનત કરે આવું સમજાવી સૌને સમાગ બતાવતા.
તેમની દીક્ષા તિથિના દિવસે લાખ રૂપિયાની ગુરુ પૂજનની ઉછામણી તેમજ જીવ છે છે દયાની ટીમે થતી. તે તેમની વાણી સાંભળી પથ્થર જેવા માણસે પાણી જેવા બની જતા, શાસન છે. 8 માટે ફના થવા તૈયાર થઈ જતા. છે. ૯૬. વર્ષની ઉંમરે રોજ બે ગાથા નવી ગેખતા યુવાનને પણ રારમાવે તેવું છે
તેઓ ચાલી ગયા છે. પણ સિદ્ધાંત પ્રરૂપણાના જીવંત છે તે સિદ્ધાંતને માનતા છે છે તેઓના શિખ્યો, પ્રશિષ્ય અને આરાધક શ્રાવક શ્રાવિકા દ્વારા વિશ્વમાં જિવંત છે. છ
જમાનાવાદ, સુધારકવાદ સામે જમ્બર ટક્કર લીધી હતી. ભગવાન મહાવીરની પરંપરામાં આચાર્યની ૭૭ મી પાટ તેઓએ સંભાળી છે.
ગાંધીજીએ જેની અહિંસાની ઠેકડી ઉડાડી ત્યારે જબર જસ્ત લેખમાળા લખી જ તેમની લેખમાળા બંધ કરાવી હતી. છે તેઓના પચાસ વર્ષ જૂના પ્રવચનો આજે પણ વાંચીએ તે અનેરો આનંદ મળે છે છે તેમ છે. છે ૮૯ વર્ષ સુધી જેન શાસન ઉપર જબરજસ્ત ઉપકાર કર્યા છે.
માંદગીના બિછાને પડેલો માનવી તેમના હસ્તાક્ષર કાગળ વાંચી રાજીને રેડ 8 જ થઈ જતે.
જેઓશ્રી આગમ જ્ઞાનના પરમ ઉપાસક અને રહસ્યધારક હતા. તેમની આચાર્ય પદવી વીના ૫૧ વર્ષ ૫૧ દિવસને મહત્સવ મુંબઈમાં થયે હતું. આ
તેઓના હાથે પાવાપુરી, આબુ, ભીલડીયાજી, ગંધાર, ખંભાત, ડેળિયા, હસ્તગિરિ મુંબઈ, અમદાવાદ વિગેરે સ્થળોએ પ્રતિષ્ઠા થઈ હતી.
આજ સુધીમાં આચાર્ય પદવીના ૫૦ વર્ષ પૂર્ણ કરનારા ૯ માં આચાર્ય હતા. તેમની પાસેથી આરાધકે રોજ નવી આરાધના તથા ધર્મની ખુમારી પ્રાપ્ત કરતા. 8 સ્વાગતમાં હજારે માનવે ઉમટતા.
સુરેન્દ્રનગર, ખંભાત, મુંબઈ, અમલનેર, પાલીતાણા, સુરત વિગેરે જગ્યાએ મેટી છે છે સંખ્યામાં દીક્ષાઓ થઈ હતી.
આમ વારંવાર કહેતા “સત્યને વળગી રહેવું એ જીદ્દી પણું કહેવાય?” - તેમની વાણી એકજ વખત સાંભળનાર માનવી તેમની વાતને કદી ભુલતે નહીં.
તેમણે ૭૮ વર્ષ સુધી પ્રવચન કર્યો પણ કયારેય શબ્દ પાછો ખેંચવો પડયે નથી. હું અમદાવાદમાં જુવાનીમાં પ્રવચને એવા કર્યા કે ચાની હોટલ બંધ થઈ ગઈ હતી. .
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવદ્રવ્યના રક્ષણ માટે પાલીતાણામાં એક જ પ્રવચનમાં સવા કરોડ ભેગા થયા હતા. ૧ સરદાર વલ્લભભાઈ પણ તેમની વાણીથી પ્રભાવિત થયા હતા. "
આપના કાળધર્મ પછી પણ આપને પૂજન કરવા દર્શન કરવા, શ્રાવક શ્રાવિકાઓને છે માનવ મહેરામણ જબરજસ્ત ઉમટયો હતો.
આનાથી પણ સવાયા ધર્મ મહોત્સવે દર વર્ષે તેમની સ્વર્ગવાસ તિથિએ ઉજવાતા { રહેશે તે તેમના ભક્ત વર્ગને ભાવ છે.
“જિન શાસનના ઝળહળતા સૂર્યનો અસ્ત ” 8 હજારેના તારણહાર,
ભવિજન નયન તારા. આ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાને સમાધિપૂર્ણ સ્વર્ગવાસ એટલેશાસન ના સહસ્ત્ર કિરણ સૂર્યને અસ્ત!
જેઓશ્રીના જીવનનું એકેક કાર્ય તે શાસન ઈતિહાસનું સુવર્ણ પુષ્ટ હતું. જેઓશ્રીની છે શાસન પ્રત્યે વફાદારી અને વીરતાએ શાસનની ઢાલ હતી, જેઓશ્રીની વાણીને જાદુ
આ સદીને સંયમને અભ્યદય કાળ હતે. જેઓશ્રીની પ્રચંડ પ્રતિભા અને પ્રકૃષ્ટ પુણ્યાઇ એ શાસન સળેકળાએ ખીલ્યું હતું.
એવા આ કળિયુગના કેહીનૂર-ભારત ભવ્ય વિભૂતિ-પોતાની વિશિષ્ટ શક્તિદ્વારા પૂર્વ8 યુગ પુરૂષોની ઝાંખી કરાવનાર, યુગ મૂર્ધય, શાસનસિંહ, સકલ સંઘના એકમેવ સન્માગ દશક,-સ્વગત–સૂરિદેવ-ગુરૂદેવ આચાર્યદેવ શ્રીમવિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના છે સમાધિપૂર્ણ સ્વર્ગવાસથી અમારે સંઘ તીવ્ર આઘાતની વેદના અનુભવે છે. અનંતપકારી છે. | સ્વ. ગચ્છાધિપતિ ગુરૂદેવશ્રી ના તારક ચરણોમાં અનંતશ: વંદનાવલિ!
વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
* જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦/- આજીવન રૂા. ૪૦૦/લખે : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫– દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
(
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
----
-
-
-----
----
----
------
સાચા મંગલ કોણ?
પૂ. પાદ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા – –– – –– – –––
मङ्गलं भगवान् वीरो, मङ्गलं गौतमप्रभुः ।
मङ्गलं स्थूलभद्राद्या, जैनो धर्मोऽस्तु मङ्गलम् ।। અનંત ઉપકારી મહાપુરુષે ફરમાવે છે આપણને બધાને સુદેવ-સુગુરૂ અને કે, આ સંસારથી પાર ઉતારે તેનું નામ સુધર્મને યોગ થયો છે તે જ સાચું ભાવસાચું મંગલ છે. તે મંગલ તરીકે જગતમાં મંગલ છે. તે આપણે સંસારથી પાર ઉતકઈ હોય તે તે સદેવ-સગર અને સુધમ ૨વું છે કે નહિ તે જ આત્માને પૂછવાનું છે. ત્રણેને વેગ જેને થઈ જાય, તેને જે છે. આ જે વેગ મળ્યો છે તેને તમારે આ સંસારથી પાર ઉતરવાનું મન હોય શો ખપ છે ? તમારા હૈયામાં જે એમ તો તે જીવ જે આજ્ઞા મુજબ તે ત્રણેની હોય કે, આ જે સુદેવાદિને યોગ થયો આરાધના કરે તો નિશ્ચિત થોડા કાળમાં છે તેથી સંસારમાં આનંદ છે, લીલા લહેર સંસારથી પાર પામી શકે છે. જેને સુદેવ છે અને જે પરલોક હોય તે સ્વર્ગાદિ મળે સુગુરુ અને સુધર્મને વેગ થવા છતાં પણ આવી ઈચ્છામાં જો તમે રમતા હો તો જે તેને સંસારથી પાર ઉતરવાનું મન ન આ સુદેવાદિ ત્રણેને વેગ તમારા માટે હેય તો તે ત્રણ કેઈનું ય કાંડું પકડીને ભાવમંગલ રૂપ તે નથી પણ ભારે નુકશાન પાર ઉતારી શકતા નથી.
કરનાર છે ચરમતીથપતિ શ્રમણ ભગવાન શ્રી સુદેવ-સુગુરૂ અને સુધર્મને આપણે મહાવીર પરમાત્માને, તે પરમતારકના આદ્ય શોધવા જવું પડે તેમ નથી પણ તેને ઓળગણધર શ્રી ગૌતમસ્વામી મહારાજાને, તથા ખવાની જ મહેનત કરવાની છે. પણ ચાર્યાશી વીશી સુધી જેમનું નામસ્મરણ આજની ખુબી એ છે કે જેનકુળમાં જન્મેલાં અમર રહેવાનું છે તેવા કામવિજેતા શ્રી સુદેવ-સુગુરૂ અને સુધર્મના સ્વરૂપને સમસ્થૂલભદ્રજી મહારાજાદિ પુણ્ય પુરુષોને અને જતાંય નથી અને સમજવાની મહેનત પણ શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતે એ બતાવેલ ધર્મને કરતા નથી. આ તે બજારમાંથી ખાલી મંગલ તરીકે કહ્યો છે. આ રીતે સુદેવ- હાથે જવા જેવું છે. તમે તમારા સંતાનને સુગુરૂ અને સુધર્મની સ્તવના સ્વરૂપ જે કદિ કહ્યું નથી કે, મંદિરમાં શા માટે પ્રાર્થના છે તે મારા માટે મંગલ થાવ તેમ જવાનું છે? દર્શન કરવાથી સારું બની મહાપુરૂષની માંગણી છે.
રહે એમ કહ્યું પણ ભગવાન થવા ભગ
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯ ] [સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક
: ૪૯
વાનના દર્શન કરવાના છે તે વાત કદિ કરવાને જ નથી. માટે મારી ભલામણ છે કહી નથી. જ્ઞાનીઓ તે કહે છે કે, આ કે, તમને જે આ સુયોગ થયે છે તેને રીતે સુદેવ-સુગુરૂ અને સુધર્મ આપણને સફળ કરે અને વહેલામાં વહેલા સંસારથી ઘણીવાર મળ્યા છતાં આપણું મંગલ ન પાર પામી મોક્ષે પહોંચવા સ્વરૂપ ભાવ થયું. આજનો મોટો ભાગ તે દેવ-ગુરૂનેય મંગલને પામે તે જ શુભાભિલાષા. રમાડે છે પછી ધર્મ તેનું ભલું શી રીતે
(સં. ૨૦૩૬ રાજકેટ કરે? તમારે જ આત્માને પૂછવાનું કે તારે વર્ધમાનનગરમાં અપાયેલું.) ભગવાનને શો ખપ પડ છે? ગુરૂને કાર શો ખપ પડે છે ? ધર્મ માટે આટલું “ઝંઝાવત સામે કરે છે તે તારે હેતુ શું છે ? જો અંદરથી એક જ અવાજ આવે કે, “આ સંસા- અડગ મેરૂ સમાન” રથી ઝટ છુટી જવું છે અને ઝટ મેસે
શ્રી ગાંધાર તીર્થની પવિત્ર ભૂમિ પર જવું છે તે તમને મળેલ આ સુવાદિ
સત્તર વર્ષના શ્રી ત્રિભુવનપાલ પૂ. મંગલત્રણને ગ જરૂર મેક્ષે લઈ જ જાય. તે
વિજયજી મહારાજના હાથે પવિત્ર અને જીવ જે કાંઈ પ્રવૃત્તિ કરે તે આજ્ઞા મુજબની
ઉરચ ક્ષણે એ ગ્રહણ કરે છે જે સમયે જ કરે અને સંસારની પ્રવૃત્તિ કરવી પડે
ફાનસ વગરના ખુલ્લા દિવા નાણમાં મુકામાટે કરે. તેથી તેને આલોકમાંય સુખ-શાંતિ
યેલા હતા કારણ કે ત્યાં ઉજડ પ્રદેશ જ્યાં અને સમાધિ રહે પરલોકમાંય સારે વેગ ફાનસ પણ નહતા ! દરીયા કાંઠે તોફાની મળે અને મરણ પણ મહોત્સવ રૂપ બને.
પવનના ઝંઝાવતમાં નાણના દિવા ટગટગ આવો સુગ થવા છતાં પણ જે હજી
ટગટગ થયાં હતા. દિક્ષા દાતા પ. મંગલઆપણે જાગૃત ન થઈએ તે દોષ આપણે
વિજયજી મ. સા.ને ડર હતું કે કયાંક દિવે પિતાનો જ છે. આ સંસાર અનાદિકાળથી
ઓલવાઈ જશે તો ! પરંતુ શાસન દેવની આપણને વળગ્યો છે તેને કાઢવાની હવે
સહાયથી ઝંઝાવતી પવનમાં પણ દિવા તક મળી છે તો તે તમારે કાઢવે છે ને ?
બુઝાયા નહિં. ત્યારે દિક્ષા દાતા બેલી જે જીવ સુદેવ-સુગુરૂ અને સુધર્મને સેવક ઉઠયા રામ વિજયા શાસ્ત્ર અને શાસન હોય તે સંસારને કાઢવાની જ પેરવી કરતા ઉપર વિંઝાતા ઝંઝાવાતમાં તુ આ હોય. ઘર-બાર, પૈસો-ટકે, કુટુંબ-પરિવાર દિવાઓની માફક અણનમ અને આદિ સંસાર જ છે. પ્રધાનપણે વિષયની અડગ રહીશ.” પરવશતા અને કષાયની આધીનતા તે જ
ખરેખર પૂ. ગુરૂદેવશ્રી શાસ્ત્ર-સિદ્ધાંતની સંસાર છે. તે સંસારને નાશ કરવા માટેજ બાબતમાં મેરૂ સમાન અડગ રહ્યાં. ધર્મ કરવાનું છે, બીજા કેઈ હેતુથી ધર્મ અ ન
g
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
= – – –––– – –––– – ક્ષણની મુલાકાત ટનબંધ મૂલ્યની પ્રાપ્તિ
–પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજ = =
=: –૪ –૦આ યુગપુરુષની પાસે જયારે જ્યારે સ૦ આ પ-શાસ્ત્ર અને સિદ્ધાંતની વાતો મળવાનું બન્યું છે. ત્યારે નવું નવું મળ્યું કરે છે તે સાંભળી ઘણું શ્રેષી બને છે છે. કાંઈ જિજ્ઞાસા જાગે પૂછી લઈએ અને તેનું શું ? સહજભાવે તેના મુખમાંથી નીકળતા જ સાધુથી શાસ્ત્ર વિરુદ્ધ કે સિદ્ધાંત ઉદગારો જે ઊંડું સમાધાન અને ચિત્તમાં વિદ્ધ બોલાય નહિ. જે કઈ દ્રષી કે આનંદને જે મહાસાગર ઉભરાતે તેનું નિદક બને તેના ઉપર કરુણા સિવાય વર્ણન થઈ શકે તેમ નથી. શબ્દકેષ બધાં બીજો કોઈ ઉપાય નથી. માર્ગાનુસારી હોય, શબ્દ ત્યાં ઝાંખા લાગે છે. તેનાં શેડા સંવેગ પાક્ષિક હોય તે પણ સૂત્ર કે અવતરણે અહીં મુક્યા છે.
સિદ્ધાંત વિરુદ્ધ બોલતા નહિ. આ એ પ્ર. પૂજ્યશ્રી આપનાં પ્રવચનમાં કંઈ શાસ્ત્રના આધારે મલ્યા છે. શાસ્ત્ર મુજબ નવિનતા નથી લાગતી. રોજ એકની એક જીવવાનું છે. અને તે મુજબ સમાધિ મરણ. વાત જ આવે છે. મને તે તર્ક વાળી મેળવવાનું છે. આમાં કંઈપણ ઢિલાશ વાતમાં જ વધુ રસ પડે છે.
કરાય નહિ. જો જરાં પણ ગુસ્સો કર્યા વગર કહ્યું. સકેઈના પ્રત્યે ધિકકાર આવી જાય તમે ૮૫ ની સાલની ફાઈલ જોઈ જાવ તે તે શું કરવું? તર્ક અને દલિલથી ભરપૂર છે.
જ આપણે ત્યાં ૧૨ ભાવનાનું ચિંતન પ્ર. પૂજ્યશ્રી આપ લાંબો તપ કરી ,
કરવાનું કહ્યું છે. તેમજ મૈત્રી આદિ ભાવશકતા નથી તેના માટે આપ શું ચિંતન નાનુ ચિંતન કરવાનું કહ્યું છે. તેમાં કયાંય કરે છે ?
ધિક્કાર ભાવનાનું વર્ણન નથી. આપણે જ. જે જે તપસ્વીએ છે તેને બે જ્યારે ખોટું ચિંતન કરી બેસીએ ત્યારે હાથ જોડું છું અને પરમાત્માને નિરંતર આવી ભૂલ થાય તે સંભવિત છે. ભૂલને પ્રાર્થના કરું છું કે મારામાં સુંદર કટિને સુધારવા સદાય જાગ્રત રહેવું જોઈએ. તપ કરવાની શકિત પ્રગટે. સાથે સાથે સા સાહેબ હવે આ૫ આરામ કરો. નવકારશી વાપરતાં પહેલાં કપાળે ત્રણ વૃદ્ધાવસ્થાને પામ્યા છે? ટપલી મારું છું. અને મારા આત્મા સાથે વાત કરું છું. આ નવકારશી મારે કયાં
જ વ્યાખ્યાન એ મારો ખોરાક છે. કરવાની આવી ?
સ. પૂ. શ્રી અમદાવાદ શાંતિનગરમાં
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અ'ક ૧૮+૧૯] ચ'યમ અનુમાઇન મહાત્સવ વિશેષાંક :
હતા. મારે સવાલ જવાબ અને વાતચીત કરતાં ઘણા સમય નીકળી ગયા. પૂ. આ. દે. શ્રી મહાદયસૂરીશ્વરજી મહારાજા મેલ્યા હવે બહુ થયું ?
જ॰ પૂ. આ. દે. શ્રીએ વાત્સલ્ય સાથે જવાબ આપ્યા. ઘણા સમયે આવ્યા છે. તેને બેસવા દે,
સ॰ આપશેઠીઆએ આગળ બેસે તેના વિરોધ કેમ કરતા નથી?
જ ભલા, ડૉકટર સિરીઅસ કેસને જલદી હાથ ઉપર લે છે. આ બિચારા ધન અને ભાગમાં ગાંડા બન્યા છે. હું રાજ સંભળાવું છું, તે સાંભળે છે. તેમના કલ્યાણના હેતુથી હુ` બેાલુ છુ. મારે વિરાધ શા માટે કરવા ?
સ॰ એક માજી આપ છાપા ન વાંચવા જોઈએ તેમ કહેા છે અને બીજી બાજુ છાપા વાંચા છે ? આ કેવુ` ?
જ॰ જો ભાઈ હુ' પાંચ મિનિટમાં છાપુ વાંચી લઉં છું. બીજી વાત છાપામાંથી હું સંસાર કેવા ભય કર છે તે જોવુ છુ. શાસનને નુકશાનવાળી વાત હાય તો તે જોવુ છું. ચાલુ ગાડીએ ગાડ જ ચઢી શકે, ખીજો ચઢે તા પગ ભાંગી જાય. સ`સારના જીવા માટે ભાગે વિષય કષાયમાં હાય છે. તેમાં તેમને ભારે નુકશાન થવા સંભવ છે. એટલે હું ના પાડું છું.
સબડતા
સ ાઈ ભાઈ લગન કરે અને પછી પત્નીને છેાડી દીક્ષા લે અને તેને આપે તે બરાબર છે?
: ૫૦૧
જ દીક્ષા આપતા પહેલાં સાચે વૈરાગી છે કે કેમ તે પરિક્ષા કરવી જોઇએ. બાકી કોઈ લગન કરે અને પછી તે ભાઈ રાજયના ગુન્હા કરે અને સરકાર સજા ફટકારે અને તેની પત્ની ઉમ્માગે જાય તા જવાબદારી કોની ?
સ॰ પૂજયશ્રી આપ જ્યારે વાંચતા હા ત્યારે કદી ઝોકું આવ્યુ. હાય તેમ જોવા મળ્યું નથી ? તેનુ' શું કારણ ?
જ સ`સારી આત્માએ નાટાની થપ્પીએ ગણતા કે ચોપડા લખતા કદી ઓકુ" ખાતા નથી. તેમ સાધુને શાસ્ત્ર વાંચનમાં ખરાખર રસ પડી જાય તે ઓકુ‘ આવે નહિ.
સ॰ પૂજયશ્રી આપના આત્મામાં યાગી પુરુષમાં જેવા દન થાય છે ?
જ મને એવું કાંઈ દેખાતું નથી. ચેાગી આત્મા ગમે તેવા પ્રલેાભનમાં તણાય નહિ.
સ॰ સાહેબજી, બહારના દૃષ્ટાંતમાં
શ્વેતાને વધુ આનંદ આવે છે.
જ॰ આપણે ત્યાં જૈન કથા ઘણી છે. એકની એક કથામાંથી ૧૦૦ વાર્તા નવી કાઢી શકાય. પણ આડા અવળા દૃષ્ટાંત ખેલવામાં કયારેક આત્માનું અહિત થઈ જાય. મિથ્યાત્વનું' પાષણ થઇ જાય. જૈન દૃષ્ટાંતાથી આપણું અને શ્રેતાઓનુ` સમ્યકત્વ વધુ નિર્મળ બની શકે.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહામ હા હા હી નહ હ હ હ હ ક હું | એક આચાર્યની પાછળ આટલા બધા
મહોત્સવે શા માટે ? છે જાજ - જ - અ અ જ મા થઇ સમાજ
જગતની અંદર માનવ તરીકે જન્મી, ત૫ ત્યાગ, દાન, શીલ, તપ, ભાવ, વ્રત, કુટુંબ કબિલા–મેજ-શોખ–શૈભવની પાછળ નિયમ, પચ્ચકખાણ વિગેરે કરવું જ જોઈએ. જીવન પુરૂં કરનારાને તે હોતે નથી. ઉત્તમ કાર્ય કરવા સજજ બનવું જોઈએ. પરંતુ તમાત મોજ-શેખેને હસતે મુખે આવું કંઈક મહાપુરુષો પાસેથી મળી જાય છોડી દેવા મા, બાપ, ભાઈ, બેનની મમ” છે. જગતમાં એવી કઈ શિક્ષણ સંસ્થા તાને છોડી દેવી, તેને ત્યાગ કરી સાધુ નથી કે જીવનને પવિત્ર બનાવવાને રાહ, ધર્મ સ્વીકારે તેમાં ઉંડા ઉતરી શાસ્ત્રોના બતાવે. જૈન શાસનને ઈતિહાસ કહે છે જ્ઞાતા બની વિશ્વની અંદર અજ્ઞાની છને આવા ઢગલાબંધ આચાર્યો જેન શાસનમાં ધર્મ માર્ગમાં ચઢાવી વિષય કસાયની આગ- થયા છે. જેને મહાન રાજાઓને પ્રતિબંધ માંથી ઉગારવા તે માટે માન-અપમાન પમાડી વિશ્વમાં ધર્મના ડંકા વગાડયા છે. ગમે તેવા દુઃખો સહન કરવા તે માટે જ ભયંકર પાપીઓ, લેભીઓ, ડાકુઓ ના જીવન સંપૂર્ણ પૂર્ણ કરવું તે જેવી તેવી જીવનની અંદર ધરખમ પરિવર્તન લાવ્યા છે. વાત નથી.
આજે સૌની દેટ એકટર, એકટ્રેસની શાસન-શાસ્ત્ર અને સત્યને વફાદાર પાછળ છે. જેને વિશ્વમાં હાહાકાર સજી આચાર્યો વિશ્વમાં જૈન શાસનને સાચી રીતે દીધું છે. હિન્દુરતાનના માનવીઓ પાપથી ફેલાવી શકે છે, તેવા આત્માઓની સવાસ કરતા હતા. મારે પલેક બગડી જશે, ચિરકાળ સુધી જીવતી રહે છે. તેઓના મારી આબરું જશે, મારે દુર્ગતિમાં જવું જીવનમાં ઉત્તમ ગુણો પરાકાષ્ટાએ પહોંચ્યા પડશે. મારે પવિત્ર જીવન જીવવું જોઈએ. હોય છે. તેઓના પરિચયમાં આવનાર હું મહાન દેશના મહાપુરૂષનો વારસદાર પુણ્યવાન આમાઓ પણ તેવા ગુણો પ્રાપ્ત છું. મારી ઘણી જવાબદારી છે. દેશમાં કરે છે. અંતરને સાચે આનંદ પ્રાપ્ત કરે સર્વત્ર વ્યસને-ફેશને, દુરાચારની આંધી છે. ધર્મની મહાનતા ગહનતા, ભવ્યતા, ફેલાઈ છે. પ્રજા તેમાં હોમાઈ રહી છે સમજાયા પછી ધન નહી ધર્મ જ કિંમતી પ્રજાની પાસેથી મેંઘા દાટ ટેક્ષે લઈ છે. સંસાર નહિ પણ સંયમ કિંમતી છે. પ્રજાના સંસ્કારો મુળમાંથી નાશ પામી મેહની દોટ છોડી મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવા પુરુ. જાય તેવી ભયંકર પાપી જનાઓ રાષ્ટ્રીય ષાર્થ કરવા જેવું છે, વાસનામાં નહિ પણ સ્તરે તથા સ્ટેટ લેવલે થતી હોય છે. ઉપાસનામાં સાચું સુખ છે. સંસાર જાલિમ સંસારના ત્યાગી બની મહાપુરૂષ જેલ છે. સંયમ મુકિત મહેલ છે. જીવનમાં સર્વનું સાચુ હિત હોય તે માર્ગ બતાવે
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯ ] [સંયમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક
: ૫૦૩
છે. આવા મહોત્સવે જોતા જોતા કંઈકના આજની મોંઘવારી, બેકારી, હાડમારી, જીવન પરિવર્તન બની જાય છે. તેમાંથી દર્દો, દવાઓ વધવામાં કારણભૂત માનવીએ હારબંધ સત્કાર્યો સર્જાતા રહે છે. અજ્ઞાન જીવનમાંથી તપ-ત્યાગ, સંયમ ઉપરને લોકે, નાસ્તિકો આવા મહેન્સને “ધનને પ્રેમ ઘટાડી દીધો છે. પરદેશના કચરા ધુમાડે માનતા હોય છે. તે તે નથી ઘરમાં ઘુસાડી આપણે મલકાઈએ છીએ, વિચારતા કે અબજો રૂપિયા માનવીઓને બેટા વૈભવી સાધનાની પાછળ, પાગલ બરબાદ કરે તેવી તરફ ખર્ચાય છે તેનું બની ગયા છીએ. આ દેશ પાસે પોતાને શું? ચારે બાજુ નાસ્તિકતા, દુરાચાર, જબરજસ્ત સંસ્કાર વારસે છે. ભંગાર વ્યસને, ફેશને, ગુંડાગીરી, દાદાગીરી ફેલાઈ વાંચન વિચાર, વધતા જાય છે. સુંદર શિષ્ટ છે. તેમાં જે સારા માણસે જોવા મળતા સાહિત્ય વિચારના ગ્રંથને ગ્રંથાલયમાં હોય તે તે આવા મહાપુરુષના કારણે છે. ઉધઈ ખાઈ રહી છે. - મંદિર-મહાપુરૂષને કારણે ઃ અધ્યા- સમજદાર માનવીઓએ આવા પ્રસંમની ભાવના થોડી ઘણી જીવતી રહી છે. ગને પામી જીવનમાં ઈન્ટ્રોસ્પેકશન’ આત્મપૂજા, ભાવનાઓ સાંભળવાથી જીવોની નિરિક્ષણ કરવું જોઈએ. જીવનનું પરિવર્તન ધર્મ શ્રદ્ધા વધુ દઢ બને છે. મહાપુરૂએ કરવું જોઈએ. માનવ જીવન ઘણું કિંમતી - થેડામાં ઘણો સાર ભરી દીધો હોય છે. છે. તેને કાગળની પસ્તી જેવું બનાવવું તે
માનવીના દુઃખનું મૂળ 'આત્માનું ચગ્ય નથી. ચારે બાજુ વ્યસનની અંદર અજ્ઞાન છે. હું કેણું . કયાંથી આવ્યો? પ્રજા ડુબી રહી છે ત્યારે જાગૃત માનવીઓએ હું શું કરું છું ? મારે શું કરવું જોઈએ? ઉચિત પ્રયત્ન કરવા બધું કરી છૂટવું જોઈએ. મારે મરીને એક દિવસમાં કયાંય ચાલ્યા જગતમાં કેટલાક માનવીઓ જોવે છે
જવાનું છે. આ વિચાર આજે મોટા ભાગના પણ તેને અંદરને માણસ મરી ગયો હોય . માનવીમાંથી મરી ગયા છે.
છે. સ્મશાનમાં મરી ગયેલા માનવીને દુનિવિશ્વને કઇપણ બુદ્ધિશાળી માનવીયાને ગમે તે હેકટર કે દવા બચાવી જૈન દર્શનના જીવ વિચાર, નવતત્તવ અને શકતી નથી. તેમાં કેટલાંક માનવીઓના જીવ. કમગ્રંથને સારી રીતે અભ્યાસ કરે તે નમાં દુર્ગણે દોષે વ્યસને એવી પરાકાષ્ટાએ તેને એવી શ્રદ્ધા થઈ જાય કે પાપ કરવા પહોંચી ગયા હોય છે. જેને બચાવવાનું જેવું નથી. ધર્મ જ કરવા જેવું છે. આજે અશક્ય બની જાય છે. તેવાઓ વગર પણ એવા સંયમધર યુવાનો અને યુવતીઓ એકસીજને ઓકસીજન ઉપર જીવતા હોય છે. છે જેઓએ કહેવાતી જગતની ઉંચામાં મહાપુરૂષો પાછળ જેટલું કરીએ તેટલું ઓછું ઉંચી ડીગ્રીઓ પ્રાપ્ત કર્યા પછી તેવી તક છે. વધુને વધુ આત્માઓ આવા મહાપુરૂષને લાદી ડીગ્રીઓને ફગાવી દઈ જૈન સાધુપણું એાળખી જીવન ધન્ય બનાવવા પ્રયત્નશીલ સ્વીકાર્યું છે.
બનતા હોય છે.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
: પેટ માટે-ધન માટે વિદ્યા ભણવી તે પાપ છે.
: સાચું-ખાટુ' સમજવા; સાચાને સત્કાર અને ખાટાંના ત્યાગ કરવા શિક્ષણ છે : આ વાત ભૂલાઇ ગઇ માટે આજે પ્રશ્ન છે કે,
કાણુ ચઢે ?
હિંસક અને જ'ગલી જનાવર કે શહેરી માનવ ? – પ. પૂ. આચાય દેવેશ શ્રીમદ્વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા આવા લેાકેાએ મચાવ્યા છે. આ કારણે આ દેશના નીતિ નામના પ્રધાન ધર્મો નાશ પામી ગયા. અને માટો ભાગ આત્મા-પુણ્ય પાપ-પરલેાક અને મરવાનું પણ ભૂલી ગયા.
હવે તે સિંહનુ પેટ ખાલી થાય, તેને પેાતાનુ ભય જોઇએ એટલે જાગૃત થાય અને બહાર નીકળતા પહેલાં અવાજ કરે એટલે નાના-મોટાં જનાવર આજુબાજુ ચાલ્યાં જાય. સિંહ વગર અભિષેકના રાજા છે, તેને વનરાજ ’ કહે છે, તે બહાર નીકળે તા રસ્તા સાફ હાય. તેની સામે નાનાં નાનાં ક્ષુદ્ર જીવે આવે તે તે સામે પણ ન જૂએ, તમે બહાર નીકળી કશે જતાં હૈ। અને કાઈ પૂછે તા સાચુ' ખેલે ? તમારા બધા ગુણુ! આનાથી વિપરીત છે. તમારી તેા હડફેટમાં આવે તે મર્યા સમજો. તમે આ પરથી એક વાત નક્કી કરે કે, ‘જે મૂરખ હોય, અજ્ઞાન હોય, મીન સમજદાર હેય તેને મરી જઈએ પણ ઠગીએ નહિ,
અનંત ઉપકારી મહાપુરુષ એ આય દેશજાતિ-કુળના ઘણા મહિમા ગાયા છે. કેમકે, તેમાં જન્મેલાં લેકે આ સસ્કૃતિ જીવતા હતા. પાપથી દૂર રહે તેનું નામ આર્યાં, અને સારા માણસને જીવવાની જે રીતિ તેનું નામ સંસ્કૃતિ ! આ દેશાદિમાં જન્મેલાં જીવા જો પેાતાના સ્વભાવ ભૂલે અને ઊંધે માર્ગે ચાલે તે તેને કેાઈ પશુ સાથે પણ સરખાવી શકાય નહિ. પશુ પણ રૂયિાદ કરે કે, આવા માનવ સાથે મને કાં સરખાવે છે ? લેાકમાં પણ કહેતી છે કે ' વટલાયેલી બ્રહ્મણી તરકડીથી ય ભૂંડી.' સારા માણસે બગડે પછી તેના દુરાચરણની વાત કરવા જેવી રહે નહિ.
6
તમે બધા સિંહને આળખા છે. જ'ગલી જનાવરોમાં જાત હોય છે. સિ'હુ એ જ'ગલી જનાવર છે, હિંસક છે છતાં તેનામાં જે ગુણ છે તે આજે શેાધ્યા જડતા નથી. સિંહનું પેટ ભર્યું હાય તા તે પોતાના જે સ્થાનમાં પડયા હોય ત્યાં આંખ સરખી ઊ'ચી કરતા નથી. પેટ ખાલી થાય પછી વાત, આજે દુનિયામાં વધારેમાં વધારે અન્યાયાદિ પાપૈ। ખાલી પેટ વાળા કરે છે જેના પેટ અને પટારાં ય ભરેલા છે તે કરે છે? આજે દુનિયામાં વધારે ઉપદ્રવ
આજના મોટા ગણાતાઓએ જે ઉલ્કા પાત મચાવ્યા, નાનાને જેરીતે પાયમાલ કરે છે તેનું વણુ થઈ શકે તેમ નથી. આજે દુ:ખીને કાઈ ખેલી નથી. દીનઅનાથને કાઈ ધણી નથી. તેમને તા કરે
ચઢાવાય છે.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫ [૪ એક ૧૮+૧૯ : સયમ અનુમાદન
તે સિંહ હાથી જેવું જનાવર આવતુ દેખાય તે સમજે કે, મારા શિકાર આવ્યા. હાથી પણ ઊંચી જાતિનું પ્રાણી છે, તે ઊંઘતુ' ઊ'ધતુ' ચાલે. સિહ શિકાર કરવા જરૂર નીકળ્યા છે. પણ સામાને ગાફેલ રાખીને નહિ. વળી સિહુને ખબર છે કે, હાથીની સૂંઢથી ઊંચી ફાળ જો ન ભરાય તા હાથી મને પકડીને પગ નીચે ચઢી નાંખે. આવા ભય છતાં તે સિ'હુ ત્રાડ પાડે પૂંછડુ* પછાડે, હાથીને જગાડે. હાથી પણ અવાજ કરે પછી હાથી પર છલાંગ મારે. આના પરથી વિચાર કરે કે તમારે શુ` સ્વભાવ છે? તમારા પરિચયમાં એકવાર જે આવ્યા તેને બીજી વાર આવવાનું મન થાય ? તમે નક્કી કરો કે-કાઈને અંધારામાં રાખી કશુ કરવુ' નથી. મનુષ્ય બધાં કરતાં સારે છે તે શાથી?
વળી સિંહના મહત્ત્વના ગુણ એ છે કે, ઊંચી જાતિના સિંહ જીવનમાં એક જ વાર વિષય ભાગ કરે. મધ્યમ જાતિના સિંહ વમાં એક જ વાર વિષય ભાગ કરે. આજે તા આ બાબતમાં તે માનવજાતની ફજેતીના પાર નથી. આજે તે દુનિ
મહે।ત્સવ વિશેષાંક :
યામાં જુલમ વર્તાઇ રહ્યો છે, ત્રાસ પેાકારાઈ રહ્યો છે. ભર રસ્તા વચ્ચે ગમે તેમ વન કરતા શરમ નથી આવતી. આજે મેટા મોટા શહેરોમાં પણ ધાળે દાડે કાઈ ખાઈ ભાઈ જોખમ વગરના નથી. આ બધાનુ
કારણ આજનું શિક્ષણ અને પણ સહુશિક્ષણ ! કેમ કે, આજે વિદ્યા પેટ માટે, મેાજમઝા માટે અપાઈ રહી છે. જે શિક્ષણ સાચા-ખાટાના વિવેક પેદા કરાવનાર હતું તે આજે માત્ર પૈસા કમાવાના ધ્યેયવાળુ* થયુ છે.
: ૫૦૫
માટે મારી ભલામણ છે કે, વમાનની હાલત પર વિચાર કરી, તમે બધા સમ જીને, સુધારવા માંગો ત કાલથી સુધારો થાય. તે માટે આ સંસ્કૃતિને જીવવા પ્રયત્ન કરી વહેલામાં વહેલા સદાનં ૢ પદની અવસ્થાને પામે તે શુભાભિલાષા.
.
[રાજકેટ ૨૦૩૬, અષાઢ વિદ–૦)) રવિવાર તા. ૧૦-૮-૮૦ ‘આય સંસ્કૃતિ ’ અંગે પ. પૂ. જૈનાચાય શ્રીમદ્વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના જાહેર પ્રવચનમાંથી સ`કલિત. ]
શ્રી હસ્તગિરિ તી.
શત્રુંજય ગિરીરાજની જ એક ટુંક ગણાતા શ્રી હસ્તગિરીરાજના ભવ્ય તીર્થોદ્ધાર પ. પૂ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના સદુપદેશથી થયેલ તથા ભવ્ય પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ ઉજવાયા. ગિરીરાજની તથા હસ્તગિરી તીની યાત્રા પગે ચાલતાં જ કરાય (વાહનમાં કરાય નહિ) અરે પગમાં ચંપલ પણ ન પહેરાય ! તે પછી વાહનમાં બેસી યાત્રા ન જ કરાય. આમ પૂ. ગુરૂદેવશ્રી એ ભાર પૂર્ણાંક કહેલ બાંહેધરી લીધેલ છતાં પણ દુર્ભાગ્ય વશ આજે ત્યાં વાહન ચાલે છે. જે ખીલકુલ અશાસ્રીય છે અને તીની માટી આશાતના છે બધા આવી આશાતનાથી મા.
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાજકેટ-વર્ધમાનનગર મહાત્સવના ભવ્ય સંભારણા
સૌરાષ્ટ્રની શૌર્યવંતી ભૂમિ ઉપર તેવાં ઉપકારી પૂ. આ. કે. શ્રી રામરાજકેટ વર્ધમાનનગરને આંગણે વિશ્વ ચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા અમદાવાદ મુકામે વિભૂતિ, તપાગચ્છના દી પતા તાજ, શ્રી રાજનગરની ભૂમિ ઉપર પાલડી ‘દર્શન જૈન શાસનના જતિર્ધર, પ્રભાવક, શ્રી બંગલામાં સં. ૨૦૪૭ના અષાઢ વ. ૧૪ના જિનશાસનના સફળ સુકાની, યુગપુરુષ, શુક્રવાર તા. ૯-૮-૯૧ ના સવારે ૧૦-૦૦ જેઓશ્રીની વાણીના શહદે શબ્દે જિનાજ્ઞા વાગે પાર્થિવદેહનો ત્યાગ કરી “અરિહન્ત” શાસ્ત્ર, સિદ્ધાંતના ટંકાર થતાં હતા. જેઓ- ના ધ્યાન-સ્મરણ પૂર્વક જવલંત સમાધિથી શ્રીનું નામ કે આગમનના સમાચાર સાંભ- મૃત્યુને મહામહત્સવ બનાવી જન્મ-જીવનળતા–ભવ્યાત્માઓના હૃદયમાં કઈ દિવ્ય અને મૃત્યુને ધન્ય બનાવ્યું. જેનાં અંતિમ આનંદની અનુભૂતિ થતી. જેઓશ્રીના તન મન દર્શન માટે લાખે માણસ ઉમટયું. સૌની અને આત્માના રૂંવાંટે રૂંવાંટેથી વીરાગ-કરૂણા આંખે અશ્રુભિની બની ગઈ. વિશ્વને સમાધિ –શીયતા અને મુક્તિમાર્ગની સુવાસ પ્રસ- મૃત્યુ કેવું હોય તેને સંદેશ આપી ગઇ રતી હતી. જેઓના હાથ જેનાં મસ્તક તે ઉપકારી ગુરુદેવના ૭૯ વર્ષના દીર્ઘ ઉપર પડતાં તેઓને જાણે વાત્સલ્યને સંયમ જીવનના અનુમોદનાથે રાજકેટમાં મહાસાગર ફરતો હોય તેવી ધન્યતા અનુ. જે ભવ્ય મહોત્સવ ઉજવાય. જે આરાધના ભવાતી. જેઓના જીવનની પ્રત્યેક ક્ષણો -પ્રભાવના-ઉલાસ પ્રગટયે તેને અક્ષરદેહ શાસન માટે સમર્પણ હતી. જેઓશ્રીના આપવાનો અહીં યત્કિંચિત નાનકડો પ્રયાસ જીવન દરમ્યાન કલ્યાણકર શાસન સામે કરવામાં આવ્યો છે. તે મહાપુરૂષના જ્યાં ઊભા થયેલાં ઝંઝાવાતી વિરોધ-પ્રનો જયાં પગલાં પડતાં ત્યાં ત્યાં પુણ્યના ઢગલા સામે નકકર નિર્ણય અને અસરકારક થતા, આરાધનાની હેલીઓ વરસતી તે પગલાં લેવાની આગવી સૂઝ બૂઝ હતી. તેઓશ્રીના ગયા બાદ પણ ગુંજતી રહી જેઓશ્રી અમારા શ્રી સંઘના અનન્ય ઉપ છે. તેવું લાગ્યા કરે છે. કારી હતા. અમારા શ્રી સંઘના દેરાસર આ મહોત્સવ સિંહગર્જનાના સ્વામી ઉપાશ્રયમાં શરૂઆતથી સુંદર ઉપદેશ-સમજ સ્વ. પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય મુક્તિઆવી જેના પ્રભાવે અમારો સંઘ આજે ચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટપ્રભાવક સુંદર આરાધના કરી રહ્યો છે. વર્ષો વર્ષ તપસ્વીરત્ન-પ્રવચન પ્રભાવક પ. પૂ. આચાર્ય અને પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતે દેવ શ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહાચાતુર્માસ માટે આપી જબરજસ્ત ઉપકાર રાજ આદિ મુનિ ભગવંતેની પાવન નિશ્રામાં કર્યો છે.
થયે હતે. તેમજ વિવિધ આરાધનાએ
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯ : સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક : .: ૫૦૭ થઈ હતી. પૂજ્યશ્રીની ૯૮ મી ઓળીનું શાક જ હા - પારણું ઓળીના અંતિમ દિવસે થયું હતું. “હાજર જવાબી બુદ્ધિશાળી”
૧૬૦ આરાધકેએ અઠ્ઠમતપની આરા- બાળક ત્રિભુવનપાલ (પૂ. આ. શ્રી ધના કરી હતી જેમાં ૮ વર્ષથી ઉંમરથી રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા.) બચપણથી જ લઈ ૧૫ વર્ષ સુધીના બાળક-બાળિકાઓએ દીક્ષા લેવા ઝંખી રહ્યા છે. દાદીમા-મામાઅઠ્ઠમ તપ કર્યા હતા. દરેક બાળકને કાકા ખૂબ સમજાવે છે કે હમણાં દીક્ષા ચાંદીની વાટકી-પૂજાની પેટી તેમજ ૧૨૫ નહિ. પરંતુ શ્રી ત્રિભુવન પાલની દિક્ષા રૂા.ની રોકડ પ્રભાવના આપવામાં આવી લેવાની તીવ્ર તમન્ના રેકી રોકાતી નથી. હતી. પારણું અને ઉત્તરપારણને લાભ તેના મામા કહે છે કે “આ નવા કપડા ઉદારતા પૂર્વક શેઠશ્રી સૌભાગ્યચંદભાઈ ફાટી જાય પછી તુ દીક્ષા લેજે” તીવ્ર વસાએ લીધો હતે.
બુદ્ધિશાળી શ્રી ત્રિભુવન પાલ કહે છે “લાવો પર્યુષણ પર્વમાં નાના બાળકે ચોસઠ કાતર ! કપડા હમણાં જ ફાડી નાંખુ બસ !” પહોરી પૌષધમાં જોડાયા હતા તેઓને કેવી તીવ્રતમ દીક્ષા ગ્રહણ કરવાની ઉત્કંઠા ! પુજાની જેડી-પૂજાની ડબી તથા નવકાર
( રંગેળી ) વાળીની પ્રભાવના આપવામાં આવી હતી. જેના હજહાજ 6-- તેમજ સંખ્યા બદ્ધ રૂપિયાએ બીજી અનેક
રાજ કેટ શ્રી સંઘ ઉપર ગચ્છાધિપતિ વિધ પ્રભાવનાઓની હારમાળા અપાઈ હતી. પૂજ્યપાદશ્રીને અમાપ ઉપકાર છે, તેઓ
રાજકોટના સમસ્ત જિનમંદિરોની રૌત્ય- શ્રીના સદુપદેશથી ઉદાર દાનવીર ધર્મશીલ પરિપાટીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું શેઠશ્રી ભાણજીભાઈ શાપરીયા તથા શેઠશ્રી રીત્યપરિપાટી ચાર દિવસ ચાલી હતી. માણેકલાલભાઈ ચુનીલાલ પરિવારે બેનમુન રોજ ધોરાજીની મ્યુઝીક બેન્ડવાજા સાથે જિનમંદિરનું નિર્માણ આજથી ૨૦ પ્રયાણ. તમામ જિનમંદિરોએ જિનપૂજાના વર્ષ પૂર્વે સ્વદ્રવ્યથી નિર્માણ કરી આપેલ. ઉપકરણને થાળ મુકવામાં આવતું હતું. તે જમાનામાં મળેલી નાશવંત લક્ષમીનો મોટી સંખ્યામાં ભાઈ-બહેને જોડાતા સવ્ય કરી શ્રી સંઘને આરાધના માટેનું હતા. ઠેર ઠેર સુંદર સામગ્રી સાથે સાધમિક સુંદર સાધન ઊભું કરી આપેલ અને તેની ભાઈ–બેનોની ત–સ ઘપૂજન તથ ગુરુ પ્રતિષ્ઠા પણ પૂજ્યશ્રીના હાથે થયેલ તે પૂજન કરવામાં આવતું. આનંદની વાત દિવસે થયેલ મહોત્સવ-ભક્તિ વિગેરે દ તે તે બની કે આ ત્યપરિપાટીમાં એ આંખ સામે આવતા સંઘ આનંદ વિભેર ઉલલાસ અને ઉમંગ પ્રગટ થયો કે આવતી બની જાય છે. પૂજયશ્રીની તત્વસભર–વૈરાસાલ પણ પણ ત્યપરિપાટીનું આરોજન ૧ભરી વીરવાણી સાંભળી શ્રોતાઓ આરાકરવાનું પણ આગેવાનોએ નકકી કર્યું. ધનામાં રંગાઈ ગયેલા આજે પણ સૌ
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૮ :
પૂ. આ. શ્રી વિજયરામચન્દ્ર સૂમ સા.ના : શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
તેઓના તે ઉપકારને યાદ કરે છે. તે પ્રતિ- જાત જાતની અને ભાતભાતની પ્રભાવનાઓ ઠા-પ્રસંગમાં ચાલતા પ્રવચનની ચિરસ્થાઈ થતી. રોજ નવા નવા ગવૈયાઓ રાગ અસર શ્રોતાઓના મન ઉપર થતી અને રાગણીથી ભરપૂર પ્રભુની પૂજામાં શ્રી તેઓએ બતાવેલા સત્ય માર્ગ ઉપર ચાલવાનું સંઘને ભકિત રસમાં ઝુલાવતે રોજ રાત્રે બળ પ્રાપ્ત કરતા. આજે સંઘના પ્રત્યેક યુવકે ભકિતરસની રમઝટ બોલાવતા. ક્ષણભાઈ–બેન-નાના કે મોટા સૌના મુખમાંથી ભર ભાવિ કે સંસારની માયાજાળને ભૂલી એકજ નાદ નીકળે છે. આવા ગુરુ હવે જતાં. રેજ આરતી મંગળ દિવાની જે કયાં મળશે?
રેકેડ બેલીઓ થતી તેને તે ખરેખર જેને સંસારની સળગતી સગડી ઉપર નો ઈતિહાસ સજર્યો હતે. રોજ પ્રજાઓમાં જિનવાણીના અમૃત પીવડાવી ભવભ્રમણથી
જે માનવ મહેરામણ ઉમટ-જિનમંદિરમાં ઉગરવાને માર્ગ બતાવ્યું. હે રામચન્દ્ર
બેસવાની જરાપણ જગા ન મળતી. સૌ
છી ભકિતરસમાં ડૂબી જતા હતા. રોજ વ્યાસૂરીશ્વરજી મહારાજા ભલે તમે અહીંથી ચાલ્યા ગયા છે પરંતુ અમારું હસું ખ્યાનમાં પણ પ્રભાવનાઓ અને સંઘપૂજન એમજ કહે છે તમે અમારા હૈયામાંથી પણ ચાલતા. ગયા નથી. અને જ્યાં સુધી અત્રે મુક્તિ સિદ્ધચક મહા પૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ નહિ મળે ત્યાં સુધી તમારી શોધખેળ પૂજન-અર્ટોત્તરી નાવ તે સમયે ભક્તિ કર્યા જ કરીશું. આપના જેવું મનોબળ- અશાહનાણા 3
36, આરાધના પ્રેમ-શાસન પ્રેમ– કહેરી અને લેક સંજ્ઞાનો ત્યાગ કરવાની ખુમારી
“દીક્ષાના દાનેશ્વરી સંસારની અસારતા સંયમની સુંદરતા એક સમયે શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સંઘમાં ' ધનની ભયાનકતા અને ધર્મની ભવ્યતા. કુલ મળીને ગણત્રીના જ સાધુઓ હતા. સંસાર છોડે સંયમ પામ-આરાધના કરી બાળ દીક્ષા ઉપર પ્રતિબંધ લાગી ગયેલ કર્મોનો નાશ કરી મુકિતને સાધ. ધમી અરે. દીક્ષા જ દુર્લભ બની ગયેલી ત્યારે દયાળુ હેય-પણ ભોગે ભાભો ન હોય! આ દીક્ષાના દાનેશ્વરીએ અનેક બાળકોને શ્રાવક પણ શાસ્ત્ર સાંભળે-સિદ્ધાંત સમજે બાલ્યવયમાં ઢક્ષા આપી અને સેંકડે અને સમજાવે તે હુંશિયાર હોય. આ મુમુક્ષુઓને જેઓએ સ્વહસ્તે એ અર્પણ બધું હવે કોણ સમજાવશે !
કરેલ છે. આજે જૈનશાસનમાં જે આટલી અગીયાર દિવસ સુધી ભવ્યાતિ ભવ્ય
બહોળી સંખ્યામાં સાધુ સાધ્વીજી હોય તે જિનભકિત મહોત્સવ ઉજવાયે. જેમાં તેને યશ-પૂજ્યશ્રીને ફાળે જાય છે. નિત્ય ફળ-નવેદ્ય એક એકથી ચઢિયાતા
( રંગેળી) મુકવામાં આવતા હતા. રોજ નવી નવી -- - - - -
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮-૧૯ [ સંયમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક
સભર હયાઓ-પૂજનમાં એકાકાર બની હતું તેના ચડાવાની સુંદર ઉપજ થઈ હતી. જતા. સૌના હૈયામાં એકનાદ પ્રગટતે તે મહાલાભ શેઠશ્રી કલ્યાણજીભાઈ વનમાળીપ્રભુ તારું શરણ જ સાચુ છે. તારી ભક્તિ દાસ પરિવારે લીધા હતા. શ્રી સંઘ તેઓશ્રીના એજ સાચી છે. હે પ્રભુ તારુ વચન-તારી ઘેર બેન્ડવાજા સહિત લેવા ગયો હતે. આજ્ઞા એજ વિશ્વમાં આધાર છે,
ત્યાં સંઘ પૂજન આદિ થયેલ હતું મહાપૂજાએ અનેરું આકર્ષણ
તેઓને પરિવાર ઈન્દ્ર મહારાજા જેવા
ડ્રેસ પહેરી પધાર્યો હતે. હાથી ઉપર બેસી જમાવ્યું હતું.
તેમને પરિવાર પધાર્યો હતે. જિનમંદિર નાના મોટા સૌ જિનમંદિરને શુશે- બોલતાં પહેલાં બહાર ઉભેલે માનવ-મહભિત બનાવવા સજજ બન્યા હતા. દેરાસર- રામણ શ્રી સંવભનાથ પ્રભુના સ્તવનમાં ના પગથીએથી શિખર સુધી ફૂલેની
લયલીન બની ગયેલ હતું. ત્યારબાદ આરતી રોશનીથી સજાવટ કરવામાં આવી હતી.
અને મંગળ દિવાના ચઢાવા બોલાવામાં જિનમંદિરનો ચેક તથા અંદરને ભાગ વિગેરે એવું સુંદર શણગાર્યું હતું કે, જૈન શાસનના દર્શન કરવા આવનારાને એમ થાય કે |
પંચમહાત્રતધારી સુસાધુ” કાંઈ જેવાનું ન રહી જાય, મારા નાથ! |
શાસન દ્વેષી સુધારકે દ્વારા પૂ. રામમારા ભગવાનની ભક્તિ ! તેમાં જરાય |
વિજયજી મ. સા. ને અનેક વખતે કેટમાં કમિના ન ચાલે. એક એક પ્રતિમાને હીરા
જવું પડેલું એક વખત કોર્ટમાં જતાં -મોતી-ઝવેરાત–સોના ચાંદીના વરખથી.
જજને પાસે પૂ. ગુરૂદેવ પંચ મહાવ્રત અત્તરથી મઘમઘાયમાન બનાવવામાં આવ્યા |
એટલે શું તે સમજાવે છે. જજ સાહેબ હતા. અગીયાર દિવસ સુધી શરમાઈનાં
વર્ણન સાંભળીને પૂજ્યશ્રીને નિર્દોષ જાહેર સૂર વહેલી સવારે ગાજતા. શ્રાવિકાઓ |
(રંગોળી) પણ ઉલાસથી પ્રભાતિયા ગાતી-જિન મંદિરના આવવા જવાના માર્ગો દૂર દૂર આવ્યા હતા. બેલી બેલાવાને એવો સુધી રંગ બેરંગી ધજા પતાકા દ્વારા શણ- રંગ જામ્યો હતો કે તેનું ઘી ૫૦૦૦ મણ ગારી દેવાયા હતા, દેરાસરના પ્રવેશ દ્વાર ને આંક વટાવી ગયો હતો. બેલી તે ઉપર મખમલ બિછાવ્યા હતા. રંગ બેરંગી ઘણી જગ્યા બેલાતી હશે પરંતુ આ બેલી કુવારા ગોઠવવામાં આવ્યા હતા. દેરાસરની વખતે જે દશ્ય આનંદનું ખડું થયું હતું અંદર રંગ બે રંગી દિવાઓ ગોઠવવામાં તેનું વર્ણન કરવા શબ્દો જડતા નથી. આવ્યા હતા. જાણે દેવલોક જોઈ લે ! ઉદ્દઘાટન બાદ જિન સ્તુતિ બોલ્યા બાદ
સંધ્યા સમયે જયારે મહાપૂજાના ભાવભર્યું ચૈત્યવંદન કરવામાં આવ્યું હતું.. દર્શન માટે જિનમંદિર ખુલ્લું મુકવાનું મોડી રાત સુધી દર્શનાથ ઠેર ઠેરથી
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૦ :
પૂ. આ. શ્રી વિજયરામચંદ્ર સૂ. મ. સાના [જેન શાસન (અઠવાડિક)
આવતા હતા. રાત્રે પણ જિનમંદિર મંગ- કેટલાંક પુણ્યશાળીઓ ડાયરીમાં નોંધ કરી લિક કરતાં પહેલાં પણ યુવકોએ ભાવ લેતા. પૂણ્યથી મળેલાં સુખમાં લહેર કરવી વિભોર બની પ્રભુની સ્તવના કરી હતી. એટલે આપણે હાથે દુર્ગતિ ઉભી કરવી. ભાવપૂર્ણ અંતરથી આજે,
છેડવા જે સંસાર લેવા જેવું સંયમ કરૂં વંદના તુમ ચરણે,
મેળવવા જેવો મેક્ષ.૦ મજેથી દુઃખ ત્રિવિધ તાપથી દગ્ધ બનેલો,
ભેગવવું એટલે કર્મોનું દેવું ચૂકવવું.
મજેથી સુખ ભોગવવું એટલે કર્મોનું નવું આવ્યો છું તુમ શરણે,
દેવું ઊભું કરવું. સાદા સીધા શબ્દોમાં કરૂણા સાગર હે પરમેકવર ? પાવન કરજો હું છું પાપી,
આગમનું નવનીત પાતા આવા વાક્યો
વારંવાર વાંચતા. પરમ ભાવ માંહે લઈ જજે,
ક મેં સ ઘ ળા કા પી. સિદ્ધગિરિની આબેહુબ રચના બનાજન્મ અમારો સફળ થશે જે,
વવામાં આવી હતી. જે રચના કરવા પાછળ - જિનવર તુજ મૂતિ દીઠી. નાના બાળકે અને યુવકે એ રાતદિવસ થઈ જિંદગી સફળ અમારી,
જહેમત ઉઠાવી હતી, આ સિદ્ધગિરિના વાણી તુજ લાગી મીઠી,
લાગી મીઠી. પ્રત્યેક પ્રતિમાજીને પૂ આ. શ્રી રામચંદ્રવાત અમારૂં સફળ થયું છે,
સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ ત્રણ ત્રણ ખમાપ્રભુ દયાનની લય લાગી,
સમણ આપીને ભાવભરી વંદના કર્યા હતા. દર્શન જ્ઞાનને ચરણ મળ્યાથી,
તેઓશ્રી પાલીતાણાના ચેમાસામાં પ્રવચનમાં ભવ ભ્રમણની ભય ભાંગી. *
શાસન સુભટ-કરંડીયામાં પરમ પૂજય શાસન પ્રભાવક સુવિશાળ દિવ્ય બાળક ત્રિભુવનપાલ (પૂ. રામગચ્છાધિપતિ પૂજ્ય આચાર્યદેવશ્રી રામચન્દ્ર- ચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા.)ને જન્મ મોસાળ સૂરીશ્વરજી મહારાજાના ૧૧ ભવ્ય પ્રસંગેની દહેવાણ ગામે થયે. જન્મ બાદ લગભગ રંગોળી નિહાળી દર્શનાથીઓને થઈ ગયું દોઢ મહિના બાદ સમાચાર આવ્યા કે ખરેખર આ કેઈ અજબ-ગજબ મહા- બાળકના પિતાજી શ્રી છોટાલાલભાઈ પાદરા પુરૂષ હતા. કેટલાય દર્શનાર્થીઓ જેમણે ગામે ખૂબ બિમાર છે તેથી સાળેથી જીવનમાં કદી આ મહાપુરૂષને જોયેલા નથી. પાદરા જવા વાહન તુરત જ ન મળતા સાંભળેલા નહિ જાણેલા નહિ તેવા આ ચાલીને જઈ રહ્યા છે. રંગોળી નિહાળી પોતાની જાતને ધન્ય દિવ્ય બાળકને કરંડીયામાં સુવડાવીને બન્યાને અનુભવ કરતાં. ઠેર ઠેર રંગ બે લઈ જઈ રહ્યા છે. (રંગળી) રંગી સુવાક્ય લખેલા હતા. તેની તે
હ
ws
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧] સંયમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક :
* ૫૧૧ કહેતા તમે સિદ્ધગિરિના તળેટીને રોજ - - - - - - - દર્શન કરવા જાય છે તમને સિદ્ધ થવાનું શ્રી શત્રુંજય મહાગિરીરાજ. મન થયું ? મેક્ષમાં ગયેલાં બધા આત્માઓ “ગિરીવર દરીશન વિરલા પાવે સંસાર છોડી-સંયમ પામી છે અને ત્રણે ભુવનમાં તીર્થ ન એવું' એમ કટને મજેથી ભોગવી આરાધના કરી વિહરમાન શ્રી સીમંધર ભગવાન કહે છે. મોક્ષમાં પધારી ગયા ? તમને સંસાર જેનાં કાંકરે કાંકરે અનંતા આત્માઓ સિદ્ધિછેડવા જેવું લાગે છે ? આવી તે રોજ પદ વર્યા છે. જેની રજ પણ ઈદ્રો મસ્તકે નવિનતા ભરી વાતે કરી આરાધકના ચડાવે છે. જે ગિરિરાજની ૯૯ યાત્રા, હૈયામાં આરાધનાનો ભાવ પૂછી જગવતા. પ્રતિમાજી-દેરાસરની પ્રતિષ્ઠા તેમજ દરેક
સમગ્ર રાજકેટના વેતામ્બર મૂર્તિ પૂ. પ્રતિમાજીને ત્રણ-ત્રણ ખમાસમણ પ. પૂ. તપગચ્છની માન્યતાવાળા લગભગ ૧૦૦૦૦ ચમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ કરેલા છે. સાઘર્મિક ભાઈબેનનું સ્વામિવાત્સલ્ય થયું.
( રળી ) જે કઈ જમવા પધારે તેઓના દૂધથી પગ જોઈ મસ્તકે તિલક કરી અક્ષત લગાવી ઈમાં કંદમૂળને ત્યાગ થાય તે સારૂ તેને પ્રવેશ આપવામાં આવતું. આ પગ દેવાની સર્વ સંસ્થાએ સહર્ષ સ્વીકાર કર્યો હતે. ભકિતને લાભ પ્રાણલાલ ભુધરભાઈ પરિવારે
- સાધર્મિક ભાઈ બેનોની જમવાની સૌ લીધે હતે. -
અનુમોદના કરતા હતા. બેને કહેતા હતા તમામ સાધર્મિક ભાઈ–બેનેને બેસીને સારૂ થયું બેસીને જમાડયા નહિ તે છોકજમાડવામાં આવ્યા હતા. ૯ વાનગી બના- રાઓ કપડા બગાડીને આવતા હતા ઘરડા વવામાં આવી હતી બે મિઠાઈ, બે શાક, રેસા ડેસી કહેતા હતા અને તે બુફે ભાત-દાળ, ફરસાણ, સંભારે વિગેરે–એકા- હોય તે જમવાનું ગમતું જ નથી. ઉંચા સણું બેસણુવાળાની અલગ વ્યવસ્થા, અંત. જેન કુળમાં ઉભા ઉભા પશુની જેમ રાયવાળાની અલગ વ્યવસ્થા-આયંબિલ- ખાવાનું કયાંથી તે આવ્યું જ સમજાતું નથી. વાળાને રૂ. ૪૧ થી બહુમાન કરવામાં ખરેખર વ્યવસ્થાપકે એ રાત દિવસ ભેગ આવ્યું હતું.
આપીને સુંદર વ્યવસ્થા કરી હતી. સમસ્ત
રાજકોટના વિવિધ યુવક મંડળોએ પણ ભિક્ષા માટે આવેલા ભિક્ષુકે ને પેટ ભરી
ખુબ સેવા આપી હતી. ભજન અપાયું હતું. રાજકોટની બહેરા- ૦ ૫.પાઇશ્રીના આશીર્વાદથી સાંકળી મુંગાની શાળા અનાથ આશ્રમ વગેરે અપ્નઇની તપશ્ચર્યા પણ શ્રી સંઘમાં સારી જગ્યાએ પણ પૂર્ણ ભોજન આપવામાં રીતે થઈ હતી. તેમજ સાંકળી અઠ્ઠમ પણ આવ્યું હતું. સાથે સાથે ધર્મ પ્રેરણા આપી થયા હતા. બધાનું બહુમાન પણ કરવામાં હતી કે આજનો દિવસ તમારે ત્યાં રસે- આવતું હતું.
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૧૨ : પૂ. આ. શ્રી વિજયરામચન્દ્ર સૂમ સા.ના [ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
૦ નવપદજીના ઓળીના પ્રારંભમાં ચંદના ઘરે ગયે હતું. ત્યાંથી ફેટાને સિદ્ધચક મહાપૂજન ઠાઠથી ભણાવાયું હતું. ગાડીમાં પધરાવી ઉપાશ્રયે લાવવામાં આવ્યું
૦ શ્રમજીવી સોસાયટીમાં પૂજ્યશ્રીના હતા. સૌ મન મૂકી નાગ્યા હતા તેઓની આશીર્વાદથી શ્રી સંધ સ્થપાયેલ છે તેમજ તરફથી બે રૂપિયાથી સંઘ પૂજન થયું જિનમંદિર નિર્માણ થયેલ છે. ત્યાં જવાનું હતું, આ નિમિતે અઢાર અભિષેક મહાપ્રકારી પૂજા સહિત-પંચાહિકા મહત્સવ ભવ સુંદર ઉજવાયે. ઉજવાયે. તેમજ સાધર્મિક વાત્સલ્ય થયું. ૦ જીવનમાં બંગલાને મહેલ ઘણું આ સુ. ૧૫ ના દિવસે વિશ ક્રોડ મુનિ બનાવ્યા અને બનાવશે અને અંતે તે વરે સિદ્ધગિરિ ઉપર મુક્તિપદને પામ્યા તે બધું આપણે મુકીને ચાલી જવું પડશે નિમિર પટ્ટ બાંધી. ૨૧ ખમાસમણ પૂર્વક અગર આપણે તેને મૂકીને ચાલી જઈશું. ભાવયાત્રા કરાવવામાં આવી હતી. અને દર પરંતુ મોક્ષને મહેલ જે વર્ધમાન તપ પૂનમના દિવસે જે યાત્રિકે બહારથી દર્શને તેને પાયો. પૂજ્યશ્રીને આરાધનાની અનુનાથે પધારે તેને ભાથું આપવાનું નકકી મેદનાથે સૌએ નાખવા જેવે છે. આવી થયું હતું.
વાત પૂજ્યશ્રીએ મુકતા પુણ્યવાનેએ પાયા ૦ વર્ધમાનનગરના ઉપાશ્રયે પૂજયશ્રીને નાખ્યા હતા. સૌને સુંદર પ્રભાવના અપાઈ આબેહૂબ ફેટો મુકવાનું નકકી થયું હતું. હતી. ૧૧ વર્ષની બેબીએ પણ પાયે તે ફેટાની અનાવરણ વિધિ માટે સકળ
નાખ્યું હતું. પારણને દિવસે પૂજ્યશ્રીના સંઘ બેન્ડવાજા સાથે શ્રી મગનલાલ મોતી
- ચતુર્વિધ સંઘ સાથે પધરામણ પ્રવચન કરા
વ્યા હતા. ભાવિકે એ વિશે જન ત્યાગના -
-હા -હ પચ્ચક્ખાણ રવીકાર્યા હતા. દયા ધમ કા મૂલ હૈ”
સમસ્ત રાજકેટના વેતામ્બર મૂર્તિઅમદાવાદમાં ભદ્રકાળી મંદિરમાં દર પૂજક માન્યતા ધરાવતા શ્રાવક શ્રાવિકાઓ દશેરાના દિવસે સેંકડો વર્ષોથી બેકડાને જેઓ વિવિધ વ્રત નિયમ પાળતા હોય વધ કરી બલી ચડાવવામાં આવતું. પૂ. તપ કરતા હોય તેવાઓનો બહુમાન સમારોહ રામવિજયજી મ. સા.ને ઉપદેશથી તેઓશ્રી પણ રાખવામાં આવ્યું હતું. બે રૂપિયાથી સાથે જીવદયા-પ્રેમી પચાસ હજાર માણસે સંઘ પૂજન સાથે જીવદયા આ. ખાતામાં તે મંદિરે ગયા અને મંદિરના પૂજારીએ ફળ આપેલ હતે. શરણાગતી સ્વીકારીને કાયમને માટે બેક
તમારા out of date કપડાં જૂના ડાને વધ બંધ કરવાની પ્રતિજ્ઞા જાહેર કરી. કપડા ગરીબોને UP to date બનાવશે
( રંગોળી ) આવી ટહેલ નાખતાં ઘણાં કપડાની જોડે મહા હા હા હા ના આવી હતી. તેનું અનુકંપા પૂર્વક સુંદર
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯ ] સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક
: ૫૧૩
દાન થયું હતું. જેમાં સેંકડે જોડીએ મહારાજાની લ૮ મી ઓળીની પૂર્ણાહુતિ આવી ગઈ હતી.
નિમિતે ભવ્ય રીત્ય પરિપાટી પ્રહલાદ જીવદયાની સુંદર ટીપ થઈ હતી. ૫૦.
પ્લેટ ગઈ હતી અને લક્ષમીચંદ રાયચંદના હજાર ઉપર આંક પહોંચ્યો હતો.
ઘરે ભવ્ય મંડપમાં વ્યાખ્યાન થયું હતું
બે રૂપિયાથી સંઘ પૂજન સાથે સહુને પ શ્રીની દીક્ષા તિથિના દિવસે રાજ- ભાત આપવામાં આવેલ હતું. તેમજ વૈયા કેટથી સિદ્ધગિરિના સંઘની ઘડીઓ ઘડાઈ
રેડ તથા શ્રમજીવી તપની પૂર્ણાહુતિ રહી છે.
નિમિતે પૂજા ભણાવાઈ હતી તેમજ રાજરાજકોટમાં વર્ધમાનનગર તેમજ કોટના સમસ્ત જૈન દેરાસરમાં ભવ્ય. યારોડ ઉપર ગુણાનુવાદ સભાનું આયે. અંગરચના થઈ હતી. જન થયું હતું.
સાધ્વી મહારાજ તરુલત્તાશ્રીજી તથા શ્રમજીવીમાં તથા રેયા રેડમાં પૂ.શ્રીના સા. શ્રી નલત્તાશ્રીજીએ બેનામાં સુંદર સંઘમાનુમોદનાથે હજારોની ટીપ થઈ હતી. જાગૃતિ આણી છે.
પૂ. આ. ભગવંત પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી
-: મહત્સવનો મંગલ કાર્યક્રમ - ભાદરવા સુદ ૧૩ શનિવાર તા. ૨૧-૯-૯૧ કુંભસ્થાપન (વ્યાખ્યાન દાદ) ભાદરવા સુદ ૧૪ રવિવાર તા. ૨૨-૯-૯૧ શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ મહાપૂજન ભાદરવા સુદ ૧૫ સેમવાર તા. ૨૩-૯-૯૧ શ્રી પંચ કલ્યાણકની પૂજા ભાદરવા વદ ૧ મંગળવાર તા. ૨૪–૯–૯૧ શ્રી બારવ્રતની પૂજા ભાદરવા વદ ૨ બુધવાર તા. ૨૫-૯-૯૧ સવારે જલયાત્રા ૪૫ આગમને ભવ્યાતિ
ભવ્ય વરઘડે, બપોરે ૪૫ આગમની પૂજા ભાદરવા વદ ૩ ગુરૂવાર તા. ૨૬-૯-૯૧ શ્રી નવાણ પ્રકારની પૂજા ભાદરવા વદ ૪ શુક્રવાર તા. ૨૭-૯-૯૧ શ્રી સિદ્ધચક્ર પૂજન ભાદરવા વદ ૫ શનિવાર તા. ૨૮-૯-૯૧ શ્રી પાટલા પૂજન ભાદરવા વદ ૬ રવિવાર તા. ૨૯-૯-૯૧ શ્રી બહુત શાંતિસ્નાત્ર ત્થા શ્રી જેને
. મૂર્તિપૂજક સંઘનું સ્વામિવાતસલ્ય ભાદરવા વદ ૭ સેમવાર તા. ૩૦-૯-૯૧ શ્રી નવપદજીની પૂજા ભાદરવા વદ ૮ મંગળવાર તા. ૧-૧૦-૯૧ શ્રી વીશસ્થાનકની પૂજા
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ
જ અ - અ જ કામ કરે આ સંઘસ્થવિર, સુવિશાળગચ્છાધિપતિ, વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ ર૦૪૭ અષાઠ સુદ ૬ બુધવારે સાબરમતીમાં વડી દીક્ષા આપ્યા બાદ
ચતુર્વિધ શ્રીસંઘને ઉદ્દેશીને આપેલી
પર
એ ત મ દ ર
ના
ક
જ હા જરા જ જાજ - જ જ -
આજ સુધીમાં થયેલા અનંતા અરિહંત ધર્મ પામ્યા વિના કદિ કઈ મુક્તિએ જઈ પરમાત્માએ જગતના સઘળાય જીવોને શકે નહિ. મોક્ષમાં પહોંચાડવાની ઈચ્છાથી ધર્મ તીર્થ ભગવાનના સંઘમાં કેણ હેય? સાધુ, સ્થાપીને મેક્ષમાં ગયા અને એમના ઉપ- સાધવી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા. એમાં સાધુદેશને જેણે જેણે ઝીલ્યો અને પૂર્ણપણે સાદવી એટલે જેઓ આ સંસ્સાર છોડીને આરા એ બધાય મેક્ષમાં ગયા. આજ માની આરાધના કરવા માટે તૈયાર થઈ સુધીમાં જેટલા અરિહંત મેક્ષમાં ગયા ગયાં અને શ્રાવક-શ્રાવિકા એટલે જેને એના કરતાં કેગુણ બીજા આત્માઓ સિદ્ધિ- સંસાર છોડવાની ઈચ્છા છતાં સંસારમાં પદને પામ્યા, આમ છતાં આપણે બધા રહેવું પડે-પણ ન છૂટકે રહે.કયારે છુટે? હજી આ સંસારમાં રખડીએ છીએ એનું ક્યારે છુટે? કયારે અમને સાધુપણું મળે કાંઈ કારણ?
અને કયારે અમે વહેલા મેક્ષે પહોંચીએ આજે આપણે ભારેમાં ભારે પૃદય આવી ભાવનાવાળા હોય. ' છે કે આપણને ધમસામગ્રી સંપન તમે બધાએ આજે જોયું કે, આ ત્રણ મનુષ્યભવ મળે છે. આ મનુષ્યભવ દુલ. આત્માઓએ સંસાર છોડો, સાધુપણું લીધું, ભમાં દુર્લભ ગણાય છે, તે શાથી, એ ગદ્દવહન કર્યું, પાંચે પાંચ મહાવ્રતને ખબર છે? સુખની દષ્ટિએ? ના...જે સુખની સમજ્યા અને એને પાળવા માટે સજજ દષ્ટિએ જ વિચારવાનું હોય તે તે અદ્ધિ બન્યા માટે જ એમને પાંચ મહાવ્રતની વગેરે દેવલોકમાં ઘણાં છે. પણ શાસ્ત્રકારોએ પ્રતિજ્ઞા આપવા માટે આજે વડી દીક્ષાની દેવજન્મને દુલભ ન કહેતાં માનવજન્મને વિધિ કરાવી. એ બધાએ આજ જે પાંચ
જ દુલભ કહ્યો, કારણ કે મુક્તિમાં જવું મહાવ્રત લીધાં છે, તેને કેવી રીતે આરાતે હોય તે મનુષ્યભવમાંથી જ જવાય. આ ધવો જોઈએ એ, સમજાવવા માટે મહાપુરૂમનુષ્યભવમાંથી પણ મુક્તિમાં જવું હોય
એ એક કથા કહી છે. તે સાધુ ધર્મ પામવો પડે. કારણ કે સાધુ એક સાર-સદગૃહસ્થ હતે, એને ચાર
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮૧૧સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક :
- ૫૧૫
છોકરા હતા અને ઘરમાં ચાર વહુઓ આવી, “ભકિા” એટલે ખાનારી...એને કીધું કે તારે આગળના જમાનામાં નિયમ હતું કે જેનામાં રડું સાચવવાનું...ત્રીજીએ સાચવી રાખ્યા જે ગ્યતા હોય તે મુજબ તેને કામ હતા એટલે એનું નામ “રક્ષિકા” પાડયું. રક્ષિકા સેંપાય. આ યોગ્યતાની પરીક્ષા કરવા માટે એટલે રક્ષણ કરનારી એને ઘરના રસાણની/ દરેક દિકરાની વહુઓને ચેખાના પાંચ સારસંભાળની જવાબદારી સેપી અને એથી પાંચ દાણ આપ્યા અને કહ્યું કે જ્યારે પુત્રવધુનું નામ “રોહિણી” રાખ્યું અને એને માંગુ ત્યારે તમે મને આપજો.
' આખા ઘરની માલિક બનાવી એને પૂછયા એ પાંચ દાણું લઈને ચારેય વસ્તુઓ સિવાય કેઈએ કશું કરવાનું નહિ. ઘરના ગઈ. બે ચાર વર્ષ જવા દીધાં. પછી આગવાન માલિકે આ પ્રકારે વ્યવસ્થા કરી. મોટી સભા ભરી અને ચારેય દિકરાની વહ- તેજ રીતે ભગવાન આ પણને કહે છે: એને બોલાવીને કહ્યું કે તમને જે રેખાને આ સાધુપણું પામ્યા એટલે તમારે શું પાંચ દાણા આપ્યા હતા તે હવે પાછા કરવાનું? લા!” મોટા છોકરાની વહુએ કહ્યું કે પાંચ મહાવ્રત લઈને, બાજુમાં મુકએ તે મેં ફેંકી દીધા, જોઈએ તે બીજા વાના? એની ઉપેક્ષા, વિડંબણ કરવાની? કેઠીમાંથી લાવી આપું. બીજી કહે છે કે પાંચ મહાવ્રતને ભંગ થાય તે રીતે મજ હું ખાઈ ગઈ, એટલે હું પણ જે જોઈએ મજા કરવાની? જે લેકે આ પાંચે મહાતે કેઠીમાંથી બીજા લાવી આપું. ત્રીજી વ્રત લઈને, મહાવતે બરાબર ન પાળે, એમ કહે છે કે મેં મારા અલંકારના એની ઉપેક્ષા, વિડંબણું કરે અને એના ડબ્બામાં સાચવી રાખ્યા છે. હમણું જ ભેગે મેજ મજા કરે. જેમ તેમ વર્તન કરે એને પાછા લાવી આપું છું. એથીએ એમ એ “ઉજજીક” જેવા છે. તે નકામા થઈ જાય કહ્યું કે-“તમે મને જે પાંચ દાણ આપ્યા છે, શાસનને વગોવનારા બને છે અને સ્વહતા. તેને મેં મારા પીયર મોકલ્યા હતા પરનું અહિત કરે છે. અને તે લેકે એ વરસોવરસ અત્યાર સુધી
અમેને ઉગારેજે.. ઉગાડયા અને એટલા બધા ચોખા થઈ ગયા કે ગાડાં મોકલે ત્યારે આવશે..
અનંત કાળથી ભવમાં ભમતાં ને ભાન સમજાય છે ?
કરાવનાર રમે રોમમાં શાસ્ત્ર નીષ્ઠાની રમએ સદગૃહસ્થ પહેલી પુત્રવધુનું નામ
ણતા કરાવનાર આરાધનાને રંગ અને ઉજજીકા પાડયું. “ઉજજીકા' એટલે ફેંકી
મોક્ષ માગને સંગ કરાવનાર પાપમતિને દેનારી. એને કહ્યું કે આજથી તારે ઘરને
ભંગ કરાવનાર કેહીનુર નંગ જેવા પૂ. કચરો કાઢવાનું કામ કરવાનું છે. બીજી | આચાર્ય દેવ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી ખાઈ ગઈ. એનું નામ “ભણિકા' રાખ્યું. | ૬
મહારાજ જ્યાં છે ત્યાંથી અમને ઉગારજે.
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૧૬ : : પૂ.આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂ. મ. સા. ના ] જૈન શાસન અઠવાડિક
બીજા નંબરમાં જેએ પાંચ મહાવ્રત આથી જેણે જેણે આજે કે આજ પૂર્વે સ્વીકારીને ખાવા-પીવામાં પડી જાય છે, સાધુપણું સ્વીકારી પાંચ મહાવ્રતે સ્વીકાપાંચ મહાવ્રતને, આ વેષને ઉપગ રેલા છે, તે બધા જ નિર્ણય કરે કે જે ખાવા-પીવા માટે મેજ-મજા માટે કરે છે, મહાવતે સ્વીકાર્યા છે તેની જીવનમાં કયાતે “ભક્ષિકા જેવા છે, તે પણ નકામા થઈ રેય પણ ઉપેક્ષા ન થાય, આ મહાવ્રતને જાય છે અને શાસન માટે ભારભૂત બને છે. ઉપગ ખાવા-પીવા મેજ-મજા માટે ન
ત્રીજા નંબરમાં જેઓ મહાવ્રતે લઈને થાય. કોઈપણ ભોગે સ્વીકારેલા મહાવતેની વિશેષ શક્તિના અભાવે તેની વિશેષ પ્રભા- લેશ પણ વિડંબણ ન થાય. પ્રાણના ભોગે વના નથી કરી શકતા પણ ખાવા-પીવા પણ એનું આણીશુદધ પાલન થાય અને મોજમજામાં ન પડતા મકિતના ધ્યેયને સિદ્ધ જેની જેની વિશેષ શકિત હોય તેઓ આ કરવા કટીબદ્ધ રહે છે અને સ્વીકારેલા મહાવ્રતનું એવી ઉત્તમ રીતે પાલન કરે મહાવ્રતનું સારૂ પાલન રક્ષણ કરે છે તે કે અનેકને આ મહાવ્રતો સારામાં સારી “રક્ષિકા જેવા છે, એ બધા ઉત્તમ છે અને રીતે પમાડી શકે છે આ નિર્ણય કરનાર એ પિતાનું અવશ્ય કલ્યાણ કરે છે, એને
- દરેકે ખાવા-પીવાદિની તમામ મજા વગેરે
ક જોઈને પણ ઘણાનું કલ્યાણ થાય છે. છેડીને અપ્રમત્તપણે સાધુપણું પાળવાનું - જ્યારે કેટલાક તે એવા હોય છે તે છે અને ભગવાનની આજ્ઞાને દર્શાવના જે મહાવ્રતને પામ્યા છે. તેની શ્રેષ્ઠ આરા
શાસ્ત્રોના સ્વાધ્યાયમાં લીન રહેવાનું છે. ધના દ્વારા વિશેષ શકિતઓ પ્રાપ્ત કરીને આટલી હિતશિક્ષા સાધુ-સાધ્વી માટે છે. અનેક આત્માઓના હૃદયમાં ધર્મ બીજ વાવે હવે જે કર્મવેગે સંસાર છોડી છે. મહાવ્રતે પ્રત્યે અનન્ય સદ્દભાવ પેદા શકયા નથી અને સાધુપણું લઈ શકયા નથી. કરાવે છે, અનેક આત્માઓને મહાવતે એથી જેને સંસારમાં રહેવું પડયું છે. તે પમાડી એના સારા આરાધક બનાવે છે. શ્રાવક શ્રાવિકા સંસારમાં કદિ પણ રાજીથી આ રીતે સ્વ-પરનું કલ્યાણ સાધનારા ન રહે. કયારે છૂટે? કયારે છુટે? કયારે સાધુઓ “રહિણી” જેવા શ્રેષ્ઠ છે. સાધુપણું મળે અને જ્યારે વહેલામાં - આજે તમે જે મહાવ્રતો લીધા છે. વહેલે મોક્ષે જાઉં ? આ ભાવનામાં રમે એને સારી રીતે પાળી, યોગ્યતા મેળવી તે કામ થઈ જાય. અનેક જીને પમાડવાની મહેનત કરવાની જેણે જેણે સાધુપણાને સ્વીકાર કર્યો છે, છે. જેનામાં એવી વિશેષ શકિત હોય તેમણે તે દરેકે સ્વીકારેલા સાધુપણાને સાચવવાનું પણ પિતાના કલ્યાણ માટે સારી આરાધના છે. જેઓ સંસારમાં બેઠેલા છે અને મજા કરવાની છે. જો આટલું પણ થાય તે પણ કરે છે તેમની સાધુને સદાય દયા આવવી કામ થઈ જાય. ,
જોઈએ. મનમાં થવું જોઈએ કે બિચારા
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧] સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક :
: ૫૧૭
મરીને કયાં જશે? એમને તે એટલું જ ઉત્કૃષ્ટ આરાધના દ્વારા ઝટ મોક્ષમાં જવાય. કહેવાનું છે કે તમારે શક્ય હોય તે સાધુ હવે બે મિનિટ વધારે... કહ્યું છે કે ધર્મ જ સ્વીકારો જોઈએ. જે ન સ્વીકારી એકવાર ભાવથી સર્વવિરતિ પામે તે સાત શકાય તે શકિત મુજબ શ્રાવકપણું એવું આઠ ભવમાં મકામાં જઈ શકે છે તે પાળવું જોઈએ કે સાધુપણું પાળવાની આપણે આ ભવમાં ચારિત્ર ધર્મની શુદ્ધ શકિત પેદા થાય, જે કઈ વિદત ન નડે આરાધના કરી, અને તે આવતા ભવમાં તે તરત ઠેકાણું પડી જાય.
મહાવિદેહમાં જઈ તીર્થંકર પરમામાના આપણે બધાએ વહેલામાં વહેલા યોગને પામી અને મોક્ષમાં જવું છે. એ ન મેક્ષમાં જવું છે. સાધુ સાધ્વીએ સાધુપણાના બને તો ત્રીજા ભવે, પાંચમા ભવે છેવટે આચારને, સાધુ જીવનની મર્યાદાઓને જાળ
- સાતમા ભવે ! સાત આઠ ભવથી વધારે હવે વીને એવી આરાધના કરવાની કે વહેવી
: સંસારમાં રહેવું નથી. આવી ભાવના ચારેય તકે મોક્ષમાં પહોંચાય. ભલે આ ભવમાં અહિંથી મેક્ષે જવાય નહિ પણ જેમ પ્રકારના શ્રીસંઘમાં બધાની હોવી જોઈએ. કેટલાય મહાત્માઓ અહિંથી મહાવિદેહમાં આવી ભાવના સૌ રાખે, આત્મકલ્યાણમાં જઈને મેક્ષમાં ગયા તેવી રીતે આપણે ઉદ્યમ કરે અને સૌ વહેલામાં વહેલા મોક્ષે પણ બધા ઈછિએ કે અહિંથી મહાવિદેહમાં પહોંચે એ ભાવના રાખી પૂર્ણ કરવામાં જન્મ થાય. તીર્થંકર ભગવાનને વેગ મળે, આવે છે. (પ્ર. સન્માર્ગ પ્રકાશન, ત્યાં આપણને સાધુપણું મળે અને એની પાછીયા પી-અમદાવાદ)
- વિરલ વ્યકિતત્વ – આ મહાપુરુષના જીવનમાં દેવાંશી તવ હતું, એમના ચરણોમાં લક્ષમીન, મુખમાં સરસ્વતીને, હદયમાં અરિહંતને, કરકમળમાં શાસ્ત્ર અને મસ્તકમાં જિનાજ્ઞાને વાસ હતા. એમની આંખમાં કરૂણાનું અમૃત હતું. તે શાસ્ત્રરક્ષા માટેની અચલતાનું નિકંપ તેજ પણ હતું. એમના પ્રવચનમાં આત્માના ઉદ્ધારની વાત સાથે આજના કહેવાતા બૌદ્ધિક તરફ અનુકંપાની વાતે પણ આવતી. “સવિ છવ કરૂં શાસનરસી જેવી ભાવના એમના અંતરમાં અવિરત રમતી. પરમાત્માની આજ્ઞા બધા સમજે અને એ સમજને જીવનમાં ઉતારી આત્માને ઉદ્ધાર સાથે એવું તેઓશ્રી ઈચ્છતા. પોતાના ઉપાસક આવે કે વિરોધીઓ આવે, બંનેની વાત તેઓશ્રીજી એક સરખી સમતાથી સાંભળતા. જે વાત્સલ્ય એમણે ઉપાસકેને આપ્યું એ જ વાત્સલ્ય એમણે વિરોધીઓને પણ આપ્યું. એમણે જીવનમાં સત્ય ખાતર અનેક સંઘર્ષોને હસતે મુખે સામને કર્યો અને સત્યની સે એ સો ટકા જાળવણી માટેના પ્રબળ પ્રયત્ન કર્યા. આ સંધર્ષો પણ એમણે પિતાને માટે નહીં પણ સત્ય માટે જ વેઠવા. સત્યને જ એ પોતાનું માનત. જાણે કે સત્ય જ એમને આમા હતો. આયુષ્યની છેલ્લી પળ સુધી એમણે સત્યને પકડી રાખ્યું પ્રશંસા કરનાર આવે કે નિંદા કરનારા આવે.બંનેને તેઓશ્રી સત્યની જ વાત કરતા. કારણ મોક્ષ એમનું લક્ષ્ય હતું સત્ય એનું સાધન હતું.
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________
જWકરવામાં યુગપુરુષ ૫. પૂ. આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. ના
જીવન પ્રસંગો –સંપાદક : પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મહારાજ
જે મહાપુરુષના જન્મથી આ ધરતી ધન્ય બની છે. જેના પરિચયમાં આવનારા ધન્ય ધન્ય બની ગયા છે. જેનું સમગ્ર જીવન ભવ્ય ઈતિહાસની પરંપરા સજી ગયું છે. જેમના જીવનની પ્રત્યેક ક્ષણે વિવના ભવ્યાત્માઓને પાવન કરનારી હતી. આ મહાપુરુષ અહીં પધારવાના છે. આટલું સાંભળતાની સાથે જ લાખે આત્માઓ પરમ શાંતિ અનુભવતા. શાસ્ત્ર-સત્ય-સિદ્ધાંત મોક્ષમાર્ગને આગવી શૈલીથી સમજાવવાની જેની પાસે અજોડ કળા હતી. જેઓશ્રીની પ્રચંડ પ્રતિભા હરહમેશ તેજસ્વિતાને ધારણ કરતી હતી. જેમની આંખમાંથી હંમેશાં ચદ્રમાંનું શીતલ તેજ વરસતું. જેમના શબ્દ શબ્દ પ્રબળ ઉત્સાહ અને અખંડ શાસ્ત્ર તેત્ર વહેતે અનુભવાતે. જેમણે જીવનની સઘળી ક્ષણે અંતિમ ક્ષણ સુધી મુકિતપદ નિર્વાણયદ, પરમપદને હૃદયમાં સ્થાપિત કરીને, આ મહાપદને લેકેના અંતરનાથ અંતરની અંદર સ્થિર કરવાના સફળ મહાપુરુષાર્થ કરવા સાથે આ મહાપદની આરાધનામાં જ જીવન સફળ બનાવ્યું હતું. જેમના આત્માના રૂંવાડે રૂંવાડે ત્રણે જગતના જીવ માત્રને “સવિજીવક શાસન રસી' જેવી અતિ ઉત્તમ ભાવના છેલ્લા શ્વાસ સુધી જિવંત રહી હતી. તે કરડાના અંતરાધાર, કાયાવતાર, સુવિહિત શિરોમણિ, પરમ શાસન પ્રભાવક સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ, સુવિશાળ ગછાપતિ પૂજય પાદ આચાર્યદેવ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના અનંત ઉપકારની સ્મૃતિમાં મારા હદયમાં જે કાંઈ પ્રસંગે સંગ્રહ થયા તે સંકલિત કરી મુકયા છે. તેઓશ્રીની કૃપા-આશિષ તેમના જેવી જિનભકિત શાસ્ત્ર પરામશ શક્તિ, આરાધનાનું બળ તથા જિનવચનમાંજ રમણતા, અડગતા, દૌર્યતાનું બળ પુરું પાડે એજ સદાની શુભાભિલાષા,
જન્મ વિક્રમ સંવત ૧૫ર ફા. વ. ચોથ દહેવાણ
દીક્ષા , , ૧૯૬૯ પ. સુ. ૧૩ ગંધારતીર્થ આચાર્યપદ , , ૧૯૯૨ વૈ સુ ૬ મુંબઈ
સ્વર્ગવાસ , ,, ૨૦૪૭ અ વ. ૧૪ અમદાવાદ. આ સંગ્રહ કરતાં જિનાજ્ઞા વિરુદ્ધ કાંઈ લખાયુ હોય. તે મહાપુરૂષને અજાણતા પણ મારાથી અન્યાય થતું હોય તે ક્ષમા યાચના ચાહુ છું. સૌ કે તેમના જીવનમાંથી સમ્યગૂ માગને પામી સત્ય માર્ગમાં સ્થિર બની સર્વને સ્થિર બનાવવા પ્રયત્ન કરી જીવનને ધન્યાતિધન્ય બનાવીએ.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧] સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક :
૦ પૂજયશ્રી જ્યારે પુનામાં હતા ત્યારે ઇતર પંડિતો પ્રવચન સાંભળવા આવતા હતા. તેઓશ્રીની પ્રવચન વાણી સાંભળી તે પંડિતો મુકતકંઠે બોલતા હતા કે આ સરસ્વતીને અવતાર, આ રીતે અર્થ કરીને ધર્મને સમજાવવાની કળા જોઈ નથી.
સ્યાદવાદ એટલે ફુદરડી વાત નહી. બહુજ સહેલા શબ્દોમાં પરમાત્મા શાસનનું નવનતી તત્વજ્ઞાન હવામાં ઉતારવાની કળા-ગજબની હતી. તેમણે પ્રવચન એકવાર સાંભળ્યા પછી વારંવાર સાંભળવાનું મન થતું.
૦ મુરબાડમાં પૂજ્યશ્રી હતા. તે ગામમાં મંગળદાસ નામના ભાઈ રહેતા હતા. ધર્મની સાથે છેડે ફાડી નાખ્યું હતું, વ્યસનેમાં તે મસ્ત હતા. મહારાજાની સેવામાં ૨૪ કલાક પાવરધો હતે. પૂજ્યશ્રીના વિરોધીઓએ ગામમાં વાત ઉડાડી મહારાજ તે ત્રણ ટાઈમ ભજીય ઠેકે રાખે છે. મંગળદાસ ધમનું ઘસાતું સાંભળી તે વાત પકડી લીધી સવાર-બપોર-સાંજ છાની છૂપી રીતે પૂજ્યશ્રીની ચર્ચા જોવા આવવા લાગે. પરંતુ આ મહા પુરૂષને જયારે આવે ત્યારે હાથમાં પ્રત સાથે લઈલીન જોતા તેનાં જીવનમાં ગજબ ટન આવી ગ. પૂજયશ્રી પાસે કબૂલાત કદી ભૂલનું પ્રાયશ્ચિત લીધું. પૂજ્યશ્રીને ભગત બની ગયે. ધમને ઉપાસક બની ગયા. નિવયસની બની ગયો. શાસનરાગી બની ગયે.
૧૦ એક સમય હતે. લાલન શીવજીની ચોમેર બેલબાલા થઈ હતી. અજ્ઞાનીઓ તેને ૨પમાં તીર્થકર રૂપે માનવા લાગ્યા. તે વખતે પ. પૂ. આ. કે. શ્રી નેમિસૂરીશ્વરજી મહારાજા શાસન સમ્રાટ કહેવાતા હતા. તેમણે તેને સંઘ બહાર મૂકો. ત્યારબાદ પૂજ્ય આચાર્યદેવ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીના પ્રવચને સાંભળ્યા અને તેનું હયું હચમચી ઉઠયું. તેને પ્રાયશ્ચિત લીધું. તેને જાહેરમાં સ્વીકાર કર્યો અને કહ્યું જોગ કરેલાં સાધુભગવંત જ આગમને અભ્યાસ કરી શકે આ વાત આ મહાપુરુષે મારા હૈયામાં જડબેસલાક બેસાડી દીધી છે. આ મહાપુરૂષ ન મલ્યા હતા તે હું આ સંસાર સાગરમાં રખડી મરત.
મેહ-મમતાની માયા.” શ્રી ત્રિભુવનપાલે દિક્ષા ગ્રહણ કરી અને પૂ. રામવિજયજી બન્યા. પિતાના બાપુજીના દાદી રતનબાના તેઓ લાડકવાયા હતા. ઘેર વહોરવા પધારે છે. રતનબા હવશ બારણ રેકીને ઉભા રહી જાય છેકહે છે કે,
“તુ મારી પાસે રહી જા, હું તને જવા નહિ દઉ”
પૂ. રામ વિજયજી મ. સા. દાદીમાને સમજવી અને તેમની મેહની મૂર્છા ઉતારે છે.
(રંગોળી).
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૨૦ : પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂ. મ. સા. નાં (શ્રી જૈન શાસન અઠવાડિક)
૦ પૂજયશ્રીએ ૧૭ મે વર્ષે દીક્ષા લીધી. બીજે વર્ષો જ ભયંકર પ્રકારની દાહની વેદના ઉપડી વેદના અસહ્ય હતી. આવા સમયે પણ તે આત્માની મસ્તીમાં હતા. જાય તેવા થઈ ગયા હતા. ત્યારે એક ડોકટર આવ્યા અને કહ્યું, ૬૦૬ નું ઈજેકશન આપવું પડશે. ભયંકર દુઃખ થશે ત્રણ દિવસ સુધી ચેન નહિ પડે. રાત્રે પાણીની તરસ લાગશે. આવા સમયે આ મહાપુરૂષે જેને પૂર્વ ભવની સુંદર આરાધનાના બળે આત્માના રુવાંડે રુવાંડે લખાઈ ગયું હતું દુઃખ સમભાવે સહન કરી લેવામાં જ આત્માની કમાણી છે. જિનાજ્ઞાનું પાલન એજ તારનારૂ છે તેની વિરાધના ડુબાડનારી છે. મહાપુરૂષે ગુરૂ ભગવંતને કહ્યું કદાચ હું અસાવધ થવું અને રાત્રે પાણી માંગુ તે મારી રક્ષા કરજો. આ દેહને પાપથી અભડાવશે નહિ.
• કરાડ મહારાષ્ટ્રમાં ૩૫ દિવસની માંદગી વી. રાત-દિવસ ઉંઘ ન આવે. તે પણ સમભાવે સહન કરી આત્માની મસ્તીમાં રહેતા.
૦ મુંબઈ શાંતાક્રુઝમાં બિમાર પડયા. અંદર અને બહારથી બળિયાને ઉપદ્રવ ભયંકર વેદના. તેમાં પણ અપૂર્વ સમાધિ રાખતા. જ્યારે સારું થયું સહવતી મુનિ ભગવંતોએ પૂછયું સાહેબ વેદનામાં શું વિચારતા હતા. તે એક જ જવાબ નીકળે નિર્વાણ પદ જોઈએ.
૦ અમદાવાદમાં પૂજ્ય શ્રી બિરાજમાન હતા, તે વખતે એક ઉદ્યોગપતિએ કૂતરા ખૂબ હેરાન કરે છે તેથી તેને ૨૪ કુતરાઓને મારી નાખ્યા. પૂજ્યશ્રીએ આવા નિષ્ફર, નિર્દય અને નઠોર કૃત્યને જોરદાર વિરોધ કર્યો, અહિંસાથી સ્વરાજ લેવડાવવાની ચળવળ ઉપાડનાર મહાત્મા ગાંધીએ પૂજયશ્રી સામે તેમના નવજીવન માસિકમાં લેખમાળા શરૂ કરી. તેની સામે પૂજ્યશ્રીએ વળતી લેખમાળા શરૂ કરી. ગાંધીજીએ ૧૭ લેખ લખ્યા અને પૂજ્યશ્રીએ ત્રણ લેખે સામે લખ્યા. ગાંધીજીએ લેખમાળા લખવી બંધ કરી.
૦ એકવાર મહાત્મા ગાંધીજીએ સામેથી પૂજ્યશ્રીના પ્રવચન સાંભળવા કહેણ મોકલ્યું પૂજ્યશ્રીએ કહ્યું આવે તેને વાંધો નથી પણ કેઈ રાજકીય વાતે થઈ શકશે નહિ. ગાંધીજીએ આવવાનું માંડી વાળ્યું.
જેઓની જેમ અને જુસ્સા ભરેલી વણીના વાકયે વાકયે શબ્દ શબ્દ, અરે અરે અરે, અરે અક્ષરના કાના અને માત્રામાં સંસારની અસારતા, સંયમની સુંદરતા મોક્ષની ભવ્યતાના ગુંજારવ હતા. જેમાં શુદ્ધ પ્રરૂપક હતા એવા પ. પૂ. આ. ભગવંત રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાને કેટિ કેટિ વંદન, અમારા ભભવના ફંદને મીટાવજે.
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯] સંયમ અનુમોદન મહત્સવ:
૫૨૧
૦ એક વખત મિટીગ પૂર્ણ થયા બાદ ગાંધીજીને શ્રોતાઓએ કુલહાર પહેરાવ્યા. ગાંધીજી ટેણે મારતા બેલ્યા બિચારા જૈનેના એકેન્દ્રિય છે મરી જશે. આ વાતની પૂજયશ્રીને ખબર પડી કે ગાંધીજી આવું બેલ્યા છે. ત્યારે નક્કી કર્યું કે ગાંધીજીને પાઠ ભણાવવો પડશે. આ સમયે પૂજ્યશ્રીને દીક્ષા પર્યાય માત્ર ૧ વર્ષને થયે હતે.
૦ ભારતની ભવ્ય સંસ્કૃતિ તેના આચાર-વિચાર પાછળ ઊંડુ ગણિત હતું. હોટેલમાં જવાથી એંઠા–જુઠા-ખાવાના થાય રોગ થાય. આત્માની બરબાદી થાય. આ બધી વાત શ્રોતાઓ સમક્ષ એવી સૂક્ષમ રીતે તર્કબદ્ધ રીતે રજૂ કરતા. જેના પ્રભાવે શ્રોતાઓ ઉપર ધારદાર અસર થતી. તે જમાનામાં ચંદ્ર વિલાસ હટલ જે અમદાવાદની પ્રખ્યાત હોટલ કહેવાતી તેમાં ૧૭ મણ દૂધ રે જ વપરાતું તે ઘટીને ૧ મણ થઈ ગયું હતું. આજે હટલે કેઠે પડી ગઈ છે. તેની પાછળ થતાં નુકશાને જોવાની વિચારવાની ફુરસદ રહી નથી. નુકશાન ઘડાવેગ ફેલાઈ રહ્યા છે. દીક્ષાના આઠમા વર્ષે આ સફળતા મળી હતી. -
૦ સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ જેની ખ્યાતિ લોખંડી પુરુષ તરીકે હતી. તેઓ પૂજ્યશ્રીના પ્રવચનો સાંભળવા આવતા હતા. તેમના મનમાં એવી છાપ પડી કે દુનિયાના
શાસભાસેની વાતો કરનારા સામે શાસ્ત્ર ભાસ્કર સમા હજારેના તારણહારા પરમ શાસન પ્રભાવક પૂ. આ. ભગવંત રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાના આઝાવતી શિષ્ય, પ્રશિષ્ય, સાધુ સાદવીજી ભગવંતે તથા આરાધક શ્રાવક શ્રાવિકાઓ દ્વારા સદા જયવંતા વર્તે. *
માથા ફેરવી નાખવાની ગજબ શક્તિ આ મહાપુરૂષમાં છે. તેથી તેમણે પૂજ્યશ્રીને વિનંતી કરી આપણે દેશનું ધર્મનું કામ કરીએ. ત્યારે પૂ. શ્રીએ કહ્યું મને ત્યાં જયારે ધર્મ દેખાશે ત્યારે હું મારી સામે પગલે આવીશ કહેવરાવાની જરૂર નથી. વલ્લભભાઈ પટેલે પ્રશ્ન કર્યો શું આ ધર્મ નથી? ત્યારે પૂજ્યપાદે જણાવ્યું અને ત્યાં ધર્મને છોટે પણ દેખાતો નથી.
૦ પિતાની નિશ્રામાં રહેલ સાધુ-સાધ્વી ભગવંતને વાચના એવી જોરદાર આપતા કે કોઈને કહેવું પડે નહિ. તું તપ કર, તું સ્વાધ્યાય કર વૈયાવચ્ચ કર, તું ઉભા ઉભા ક્રિયા કર, તેમનું મુખારવિંદ જોતાં જ આરાધનાનું અજબ-ગજબનું બળ મળતું. કાંઈક કરોડપતિઓને વર્ધમાન તપની ઓળીમાં જોડી દીધા છે. તપસ્વી, વિદ્વાન-સાધુ-સાધવીઓ ખૂબ તૈયાર કર્યા છે. લાંબી લાંબી તપશ્ચર્યામાં પણ તેઓની પાસે રહેલા સાધુ-ભગવંતે ઉભા ઉભા ક્રિયા કરતા હતા. તેઓશ્રી વારંવાર કહેતાં અમે તો શરીરથી પરાધિનું થયા છીએ ઉભા ઉભા ક્રિયા કદાચ ન કરી શકીએ. પરંતુ તમે જુવાન જોધ લંડુ શરીર
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરર : પૂ. આ શ્રી વિજયરામચંદ્ર સૂ મ. સાના [જેને શાસન (અઠવાડિક) વાળા પ્રમાદ કરશે તે કર્મસત્તા માફ નહિ કરી, જેના ઘેરથી ગોચરી, પાણી લાવી વાપરે છે તેને ત્યાં ઢોર થઈ પુરુ કરી આપવું પડશે. અવસરે કડક પણ થઈ શકતા અવસરે કેમળ પણ થઈ શકતા. આચના, પ્રાયશ્ચિત લેવા આવનાર સાધુ-સાધ્વી શ્રાવક-શ્રાવિકાને ભાગ્યશાળી કહેતાં કારણ, તમને તમારી ભૂલ સમજાઈ. પુનઃ આવી ભૂલ ન થાય તેને ખ્યાલ રાખજે. જયારે એમને હાથ આગંતુકના મસ્તક કે બરડા ઉપર ફરતે ત્યારે આવનાર આનંદ વિભોર બની જતા. આવા ગુરુ પામ્યાની નોખી અને ખી ખુમારીને સંચાર તેઓના આત્મામાં થતું હતું.
છે તેમની પાસે તૈયાર થયેલા એવા સાધુ છે જે વિહાર દરમ્યાન જૈનેતર ઘેરથી જેટલા લાવી તેમાં સુદર્શન ચુર્ણ નાખી જણે ઘીની મસાલાવાળી રાબ પીતા હોય તેમ વાપરી જતા. વિચારતા કે સ્વાદની ભેલૂપતામાં જીવે આત્માનું ધન લૂંટાવી દીધું છે. રસના ઉપર વિજેતા બનવા માટે મનને મનાવ્યા વિના બીજો કોઈ ઉપાય નથી.
૦ દીક્ષા ન મળે ત્યાં સુધી છ વિગઈને ત્યાગ કરનાર ઘણાં મુમુક્ષુએ તેમના હાથ નીચે પસાર થઈ ગયા છે.
૦ તેઓશ્રીની આજ્ઞામાં ઘણું આચાર્યપદ સુધી પહોંચી ગયા. સુંદર સમાધિ પામીને કાળધર્મ પામી ગયા. રાસનના મહાન પ્રભાવક બન્યા. પૂ. શ્રી કયારે ગમ્મત કરે ત્યારે કહેતાં આ બધાં દેવલોકમાં જઈને આપણને યાદ પણ કરતા નથી? આ સંસાર કેવો છે?
- તેઓ વારંવાર કહેતાં સાધુએ સંસ્થામાં પડવું નહિ. નહિ તે સાધુપણું જે ખમમાં મૂકાઈ જશે. નવે. સંસાર માથે લાગી જશે. સંયમને નુકશાન થશે. ઉપદેશ એ. આપે કે શ્રોતાને આરાધના કરવાનું મન થાય..
૦ પૂ. શ્રી કરાડમાં હતા ત્યારે તેઓશ્રીના પ્રવચનથી એક મુસ્લીમ જૈન ધર્મ પામ્યો હતે.
- અમદાવાદમાં પૂશ્રી હતા ત્યારે તેમના પ્રવચન પ્રભાવથી એક મુસ્લીમભાઈએ જૈન ધર્મથી આકર્ષાઈ પોતાનું નામ બાબુ રાખ્યું હતું. પૂ.શ્રીને ચુસ્ત ભગત બની ગયો હતો.
અમારા કાન સદો ગુંજતા રહેશે શાસ્ત્રના નામે કુશાસ્ત્રની વાત કરનારા ઘાલમેલ કરનારા વિરાટ જનની સામે વામન, ખાચિયા પણ કિંમતી પિલીટર સમા, ખારા સંસાર સાગરમાં મીઠી વીરડીનું દાન દઈ ભાવ જીવનના પ્રાણ આપનારા પ્રાણેશ્વર, હજારોના તારક નેખા અને ખા પૂ. આ. કે. શ્રી રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા અમારા કણધાર રહેશે. કદી નહિ વિસરાય.
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯] સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક
: પર૩ સરસપુરમાં કાન્તિલાલ ત્રિવેદી ચૂસ્ત બ્રાહ્મણ હતા. તેઓએ પૂશ્રીના પ્રવચને સાંળળ્યાં અને જેને પ્રવચને વાંચ્યા તેના પ્રભાવથી જિનેશ્વરદેવના ભગત બની ગયા તેઓ આજે પણ જિનભક્તિ અને સાધર્મિક ભક્તિમાં શક્તિ અનુસાર ભક્તિ કરે છે. વારંવાર બોલે છે. પૂશ્રીએ મારો જન્મારે સુધારી દીધો. મને અરિહંતની ઓળખાણ કરાવી મોક્ષ માર્ગે ચઢાવી દીધો.
ખેડા જિલ્લાનું ના ગામ. જયાં પટેલની જ વસતી હતી. તેઓને તે ગામમાં થોડા દિવસ સ્થિરતા કરવાની થઈ તેને પરિણામે અનેક પટેલએ જૈન ધર્મ અંગીકાર કર્યો. દેરાસર ઉપાશ્રય બનાવ્યા.
૦ તેઓએ તેમની નિંદા કરનારા સામે કયારેય ચિત્ત બગાડયુ નથી. તેઓ એમ જ કહેતા આપણુ પાપકર્મનું દેવું ચૂકતે થાય છે. તે બિચારાએ મારા નિમિત્તે પાપ બાંધી રહ્યા છે. તેનું મને ખુબ દુઃખ થાય છે.
આપશ્રીના દર્શનથી આનંદ અનુભૂતિનું અંજન થતું, આપશ્રીની વાણથી પાપનું મંજન થતું, આપશ્રીના ચરણ સ્પર્શથી મોક્ષ જ મેળવવા જેવો છે તેનું કુંજન થતું, સુખ ભુંડ અને દુઃખ રૂડુંનું રંજન થતું, એવા મહાન ધુરંધર યુગપુરૂષ પૂ. આ. દેવ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા કર જોડી માન મેડી ભાવભરી કરું છું કે ટિ કેટિ વંદન..તડે અમારા ભયના ફંદન....
કાનજીસ્વામી પાલીતાણામાં હતા. ત્યારે પૂશ્રીએ જાહેરમાં ચર્ચા કરવાની તૈયારી બતાવી. તે વાત નહી સ્વીકારતા સોનગઢ ચાલ્યા ગયા.
૦ તેઓના અંતરમાં જિનભક્તિ ગજબની હતી. પાલીતાણાના ૧૭૦૦૦ થી વધુ પ્રતિમાઓને તેમજ અમદાવાદના મોટા ભાગના જિનમંદિરની પ્રતિમાઓને ત્રણ ત્રણ ખમાસમણાં આપી પિતાનું સમ્યગદર્શન નિર્મળ બનાવ્યું હતું. બાળક માતાને જોઈ હરખી ઊઠે તેના કરતાં વધુ આનંદ પૂશ્રીને દર્શનમાં આવતું. એકાકાર બની જતા. લયલીન બની જતા ગદ્દગદ્દ કંઠે ભકિત કરતા હતા. તેઓ ચૈત્યવંદનબોલે, પરચક્ખાણ આપે ત્યારે કદી એક અક્ષર દબાઈ ન જાય રહી ન જાય. સાંભળનાર પણ ગદગદીત બની જતાં. તેમની ૫૦ થી પર વર્ષને જીવન ગાળા દરમ્યાન પ્રતિમાઓને ખમાસમણ આપેલ.
૦ તેમના હૈયામાં વાત્સલ્યભાવ ગજબને ભર્યો હતે. સ્વપક્ષ કે પરપના સાધુ હોય સૌના ઉપર એક સરખી કૃપા હતી. પરંતુ તેઓની દષ્ટિ જોરદાર હતી. સામેનાનું મુખ જુએ ને ઓળખી લેતા, બેટા તે તેમની પાસ ફરકવાની હિંમત પણ કરી શકતા
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૪ : પૂ. આ. શ્રી વિજયરામચન્દ્રે સૂ મ. સા.ના [ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) નહી. સિદ્ધાંતની ખાંધ છેડમાં તેમનુ વલણ એવું હતું કે એ કાઈ ભવમાંય કાઇને નમતું નહિં જોખે.
૦ નૂતન બાળમુનિઓના લાચ સ્વય. કરતાં એવી ચિવટથી કરે કે બાળ મુનિને આનંદ થાય અને લાચ પૂર્ણ થઇ જાય. સાધુ ભગવંતને કપડાં પહેરાવવામાં પણ ઢાંશિયાર હતા. બાળ મુનિને પ્રેમ-વાત્સલ્ય આપતા જાય. મહામુનિના સરસ દૃષ્ટાંતા કહે. કેવુ` સહન કર્યુ પૂર્વના મહાપુરૂષોએ આપણે તેમના જેવા બનવાનુ છે. કહી તેના હૈયામાં પરિસહ હસતા હસતા સહન કરવા જોઇએ. તે વાતને વણી દેતા. વૈરાગ્યની જાત વધુ તેજ બનાવતા.
આમ
૦ એક વખત રાજસ્થાનમાં તબિયતની પ્રતિકુળતાને કારણે ખીચડી વાપરવી પડે. તેમ હતી. ખીચડી આવી પણ બરાબર બનેલી ન હતી. શિષ્યેાએ કહ્યું સાહેબ, ફી લઇ આવુ. ત્યારે પૂ.શ્રી બાલ્યા કાદવમાં કાદવ નાખવાના છે. પેટમાં વિશ ભરી છે તેમા પધરાવાનુ છે. આહાર સજ્ઞાને પોષવા આ જીવન નથી પણ જિતવા માટે છે,
૦ તેઓ વાર વાર કહેતાં જે આત્માએ સુંદર સયમ પાળવુ હોય તેને આહાર, વિભૂષા વજ્રની ટાપટીપ અને આંખાને ખરાખર કબજામાં લેવી જોઇએ. પરસ્ત્રી સામે નજર મિલાવીને જોવુ' જોઇએ નહિ. જેમ મધ્યાન્હ ધેમ ધખતાં સૂર્ય સામે દૃષ્ટિ પડે ને પાછી ખે‘ચી લઈએ તેમ ખે`ચી લેવી જોઇએ. આવા જ આત્માએ સુંદર જીવનના આનંદ માણી શકે છે. શરીર એ ભય'કર છે. શરીરના કારણે જ માટા ભાગના પાપે જન્મે છે. શરીર ધર્મ કરવાનુ સાધન છે. તેનાથી ભુડા કામેા કરશેા તા ભુ'ડા કર્મી બધાશે. ભવમાં રખડી મરશેા. કાઇનુ ચાલશે નહિ.
૦ તેઓશ્રીના પ્રકાશિત લગભગ ૨૫૦ જેટલાં પુસ્તકા છે. તેમાં રામાયણમાં સંસ્કૃતિના આદશ સાત ભાગ, જૈન રામાયણ, શ્રાદ્ધ ગુણુ દન, પતન અને પુનરુત્થાન વિગેરે જોરદાર છે. તેમના પુસ્તકા વાંચીને પણ કઇકના જીવન પલટાઇ ગયા છે. તેઓના પ્રવચને વાંચતા એમ લાગે કે તેઓશ્રી આપણી સામે જ બેઠા છે. વારવાર વાંચવાનુ મન થાય તેવા છે. જયારે તે રામાયણ ઉપર પ્રવચન કરતા ત્યારે જૈન-જૈનેતરા
જ્યાં હૈ। ત્યાંથી કૃપા આશીષ વર્ષાવે...
અમારા મસ્તકના મુગઢ સમા, અમારા હૈયાના હાર સમા, અમારા આંખેાના તારા સમાન, અમારા કાનના કુંડલ સમાન, અમારા સુખના મેાતી સમાન, હું પરાપકારી મહાપુરૂષ, જયા હો ત્યાંથી આશીષ વરસાવજો...
૫. પૂ, આ. ૐ. શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. અમારા હું યામા સદા જીવંત રહેા.
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________
વષ ૪ અંક ૧૮૧૯ સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક :
: પ૨૫
આવતા. શ્રોતાઓને થતું આ ગજબના પ્રવચનકાર છે. સાદા શબ્દો સરળ શૈલિ હયું હચમચી ઉઠે.
૦ તેઓ જયારે પ્રવચન કરતાં ત્યારે તે સમયના વિદ્યમાન આચાર્ય ભગવંતે પૂછતા આ બધું કયાંથી લાવે છે? ત્યારે આ પૂ.શ્રી સહજભાવે કહેતા પૂ. હરિભદ્ર સૂરિજીના ગ્રંથોમાંથી મળે છે. ત્યારે આનંદ સાથે તે પૂર્વે કહેતા કે તમે જે ભાવે કાઢીને આપે છે તે વાત તે પૂ. હરિભદ્રસૂરિજીને પણ ખબર નહિ હોય? કયારેય આ મહાપુરૂષે કેઈને પૂછયું નથી મારુ વ્યાખ્યાન કેવું ? કેઈ કહે સાહેબ આપનું પ્રવચન ખુબ સુંદર તે આ મહાપુરુષ કહેતાં મારુ નહિ પણ ભગવાનની વાણું સુંદર છે.
૦ ૧૭ વર્ષની ઉંમરે પાંચ પ્રતિક્રમણ, ચાર પ્રકરણ, ત્રણ ભાગ્ય સમકિતના સડસઠ બેલની સજઝાય, કંઠસ્થ અર્થ સહિત-બે ટાઈમ પ્રતિક્રમણ પૌષધ. ઉકાળેલું પાણી વગેરે જૈનાચાર જીવનમાં વણાઈ ગયા હતા.
૦ સુખ ભંડું દુઃખ રૂડું આ વાત જીવનના શરુઆતથી અંત સુધી શ્વાસમાં વણાઈ ગઈ હતી.
- સં. ૨૦૪૦ માં માસું પાલીતાણા કર્યું ત્યારે તેના સૌ કઈ માણસે બેલતા આવા મહારાજ હમેશ આવશે. તેઓશ્રી ખૂબ જ ઉદાર વૃત્તિવાળા હતા.
૦ શાસન-સત્યસિદ્ધાંત-શાસ્ત્રની બાબતમાં કયારેક કંઈ આડું અવળું થાય ત્યારે લાલ આંખ કરી છે. બાકી ફુલક વાતમાં પડ્યા નથી.
૦ આ મહાપુરુષની ભેટ પુરી શકાય તેમ નથી. આવા પુણ્યવાન યુગપુરુષ છેલલા સૌકાઓમાં થયા નથી. જેના જીવનની પ્રત્યેક મિનિટે વિશ્વને એક જબ્બર આદર્શ પુરે પાડે છે.
અમારા તારણહાર બનજો. જેઓના લોહીને પ્રત્યેક કણમાં શાસ્ત્રની આજ્ઞા લખાયેલી, જેના કાનમાં કોતરાયેલી હતી શાસ્ત્રની વફાદારી, જેઓની આંખમાં આગમના દિવ્ય તેજ હતા, જેઓની જીભમાં જિનવાણી જડાઈ ગઈ હતી, જેએના મસ્તકમાંથી મિયા માન્યતાઓ સદા વિદાય થઈ ગઈ હતી, જેઓના સ્પર્શમાં છુપાયેલી હતી શિવ માર્ગની ધૂન સિવાય ગઈ હતી, જેઓના પગમાં નિત્ય શ્રી જિન શાસનની નવી ખુમારી પ્રગટતી હતી, એવા મહાન જૈન શાસનના મૂર્ધન્ય નેતા પૂ. આ. ભગવંત રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા અમારા ભવ ભવના તારણહાર બનજો, અમને ઉગારજે.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૨૬ :
: પૂ.આ. શ્રી વિ રામચંદ્રસૂ. મ. સા. ના [ જૈન શાસન અઠવાડિક
- જ્યારે જ્યારે દુષ્કાળના કેરડા વિંઝાયા, ત્યારે આ મહાપુરુષના હૈયામાંથી એવી વાણીને સંચાર થતો કે દાનવીરે પાણીની જેમ ધનને સદવ્યય કરતા. જયારે પણ મહાત્સવ યોજાયા હોય ત્યારે પણ જીવદયાની મોટી ટીપે થતી. એકવાર આ મહા પુરુષે વેદના ઠાલવતા કહ્યું હતું કે માણસનું પેટ નહિ ભરાય, તે ભિખ માંગીને મેળવશે તેમ કરતાં નહિ મળે તે તે લુંટીને-મારીને પોતાનું પેટ ભરશે. પણ આ મુંગા-અબેલનિરાધાર પશુઓનું શું થશે ? તમારા હ યમાં શાસન વસી ગયું હોય, ભગવાનની કરૂણ વસી ગઈ હોય ? તમારી લક્ષમીની મુછ ઉતરી હોય? તે આવા પ્રસંગે પણ જેનો પાસે એટલી સંપત્તિ છે કે એક પણ જીવ મરે નહિ કસાઈખાને જાય નહિ. આવા પ્રસંગે જે તમારા હૈયામાં દયાનું ઝરણું વહેતું ન થાય તે શું થાય? પુણ્યશાળી હોય તેને જ લક્ષમી મળે અને જેની પાસે પુણ્યાનીબંધી પુણ્ય હોય તે જ સારા કાર્યોમાં વાપરી શકે. આવા જોરદાર-ચિંતને તેઓશ્રીના હૈયામાંથી છુટતા ને શ્રોતાઓ તેને વધાવી લેતા. મુંગા-અબેલ જી શાતાને અનુભવતા.
જૈન શાસનના એક સૂર્યનો ઉદયથી અસ્ત પ. પૂ. ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાનું જીવન બાળ ત્રિભુવનપાલથી મહારાજાધિરાજ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી ભગવાન મહાવીર સ્વામીની ૭૭ મી પાટે બિરાજમાન હતા જેમને દીક્ષા પર્યાય ૭૯ વર્ષને હતે. આચાર્ય પદ ઉપર ૫૬ વર્ષથી બિરાજતા હતા. આવા વિશિષ્ટ પર્યાયવાળા ભગવાન મહાવીર સ્વામી પછી આ મહાપુરૂષનું ૯ મું સ્થાન છે. ( રંગોળી )
૦ તેઓશ્રી બહુ તપ કરી શકતા નહિ. પણ જ્યારે જયારે નવકારશી કરે ત્યારે કપાળે ત્રણ ટપલી મારતા આ નવકારશીનું પાપ કયાં કરવું પડે છે. વૈરાગ્ય ગજબનો વણાઈ ગયે હતે. સિદ્ધગિરિ ઉપર તેમને ખુબ જ પ્રેમ હતું. જ્યારે જ્યારે સિદ્ધગિરિની યાત્રા કરે ત્યારે એકાસણું કરતાં. ત્રણ વખત ૯ યાત્રા કરી છે. હસ્તગિરિ પ્રતિષ્ઠા વખતે પ્રતિષ્ઠા કરી ઉતરતા પહેલા તમામ દેરીના દર્શન કરવા ગયા હતા. ગમે તેટલો કાયાને પરિશ્રમ પડ હોય મુખ ઉપર ઉકળાટના દર્શન થયા નથી. તપસ્વીઓને પ્રણામ કરીને વાપરતા.
. કેટલીકવાર તેમની વ્યાખ્યાન સભામાં ખુબ મેદની જામી હેય. ત્યારે ઘરડા-ડોસા ડેસીએ પણ સાંભળવા આવતા. જગ્યાને અભાવે જ્યારે તેઓ પાછળ બેસે ત્યારે એક વખત એક ઘરડી બાઈને કેઈ ભાઈએ પૂછયું, હે માજી, તમને સંભળાતું નથી તે તમે અહીં શા માટે આવો છો ? વર્ષોથી તેઓના પ્રવચન સાંભળનાર તે બાઈએ સંભળાવી
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧ ] સંયમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક
: ૫૨૭
દીધું. તમને શું ખબર પડે એ રામચંદ્રસૂરીજી મહારાજના ખાલી દર્શન કર્યા કરીએ તે ય કર્મ ખપી જાય આ તે જિનવાણીનું બહુમાન છે. આ કાયા તે માટીમાં મળી જશે. આ આંખેએ તે ભવોભવ ઘણાં પાપ કર્યો છે. આ ભવમાં તે માત્ર દેવના દર્શનગુરૂના દર્શન અને ભણવા ગણવામાં જ ઉપયોગ કરવો જોઈએ. પેલે પ્રશ્નકાર તે ફડક થઈ ગયે. હું વર્ષોથી સાંભળું છું. મારું જરાય પરિવર્તન ન થયું ? ધન્ય છે પૂ. આ. દેવશ્રીને કે જેમના દર્શન-શ્રવણથી ભલભલાના મિથ્યાત્વ ઓગળી ગયા અને સમ્યગ્દર્શ. નની પ્રાપ્તિ કરી. માનવભવ સફળ બનાવ્યા.
૦ આણંદજી કલ્યાણજી પેઢી દ્વારા ચાલતા જિનમંદિરના વહિવટમાં દેવદ્રવ્યમાંથી પુજારીના પગાર અપાતા, તે બંધ કરી સાધારણમાંથી અપાવા માટે મોટી રકમનું ભંડળ તેમણે કરાવી આપ્યું હતું. દેવદ્રવ્યના રક્ષણ અને તેની વૃદ્ધિ માટે તેમના જીવનકાળ દરમ્યાન ખુબ સુંદર કાર્યો થયા. તેઓ વારંવાર કહેતા શ્રાવકે જિનભકિત સ્વદ્રવ્યથીજ કરવી જોઈએ. સુખી માણસે પોતાના દ્રવ્યથી જ દેરાસર ઉપાશ્રય નિર્માણ કરવા જોઈએ. દેવદ્રવ્ય જિર્ણોદ્ધારમાં જાય તે ઉચિત છે. આવું તે કહેતા.
છેડવા જેવો સંસાર, લેવા જેવું સંયમ, મેળવવા જે મોક્ષ.
પૂ. દાદા-પ્રદાદા-ગુરૂવારના અંતરના આશીશ. “રામવિજય ! સરસ્વતી તારા મુખમાં વાસ કરશે.” શાસ્ત્રના શબ્દો તારી જીભ ઉપર રમશે.”
-૦-
-૦બંધનને તેડી-સિંહ ગયે દેડી”
-૦જેન શાસનના સિંહ સમા, શાસનના એજન સમા પૂ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. કિશોર વયમાં ઘરેથી નાશી ને દિક્ષા લેવા દેડી ગયા. (રંગોળી )
૦ તેઓશ્રીની પાવન નિશ્રામાં ઘણી અંજન શલાકાઓ તેમજ પ્રતિષ્ઠાઓ થઈ હતી. મુખ્યત્વે કલકત્તા, મુંબઈમાં શ્રી પાળનગર, ચંદનબાળા, બોરીવલી, આબુ, દેલવાડા વિગેરે તેઓશ્રી મહેન્સ એવા ઉજવાતા કે તેમાં ભાગ લેનારા હૈયામાં શ્રી જિનેશ્વરદેવ–શ્રી જિનશાસન સાંગોપાંગ ઉતરી જતું. સૌ કઈ બોલી ઉઠતાં, ભગવાનના મહત્સવે તે આનાથી પણ વધુ સારી રીતે ઉજવાવા જોઈએ,
૦ તેઓશ્રીના પ્રશિષ્યના સદુપદેશથી જામનગર ખંભાલીયા પાસે હાલાર તીર્થ, આરાધના ધામ અને વિશાળ પાંજરાપોળ નિર્માણ થયેલ છે.
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૨૮ : : પૂ. આ.શ્રી વિજયરામચંદ્ર સૂ મ. સા. ના જૈિન શાસન (અઠવાડિક)
૦ પૂ. આચાર્ય ભગવંત સમાજને નુકશાન કરનાર છે. એવી મનોવ્યથા અને અણુસમજ લઈ તેમની પાછળ સી.આઈ.ડી. કરવા ગયેલા તેમના ભગત બની ગયા. અને સાધુજીવન પામી ગયા. અને કેને પમાડી શકયા. તેઓશ્રીને એક જ પ્રવચન સાંભળીને સંસાર છોડી સાધુ બનવાના પ્રસંગે પણ બન્યા છે.
તેના માટે ઘણી બધી અફવાઓ ફેલાવાતી. તેમને ૧૦૮ શિવે બનાવવા છે. બધાને ભોંયરામાં પૂરી દે છે. વિગેરે આ બધી પિકળ વાતે લાંબા સમય ટકી શકતી નહિ. પરંતુ પૂશ્રીને નકકર ઉપદેશ શ્રાવક-શ્રાવિકાઓના હૈયામાં એવા ભાવેને ઉત્પન્ન કરતાં કે પિતાના પુત્ર પુત્રીને સંયમપંથે ઉલાસપૂર્વક એકલતા. સમગ્ર કુટુંબે દિક્ષીત થયાના પ્રસંગે પણ તેઓશ્રીના જીવનકાળ દરમ્યાન તેંધાયા છે.
૦ તેઓની દિનચર્યાને મટો ભાગ સ્વાધ્યાય-લેખન-વાંચન તરફ જતા. સાત કલાક સુધી ટટ્ટાર બેસી વાંચી શકતા, ઝોકું આવતું નહીં. વાંચતા કદી થાકતા નહી. કઈ પૂછે સાહેબ એકનું એક વાંચતા કંટાળો નથી આવતે ? તે કહેતાં વાંચતા આવડે તે દરેક વખતે વાંચનાર નવનીત કાઢી શકે. સાહેબ આપને ઝેકું પણ નથી આવતું ? તે તુરત કહે સંસારના ધનના રાગીને નોટો ગણતાં કદી કંટાળો આવતું નથી. ધર્મના અથીને ધર્મ જાણતા કદી કંટાળે ન આવો જોઈએ. સ્વાધ્યાય એ સાધુનો પ્રાણ છે. વાસ વગર ન જવાય તેમ સ્વાધ્યાય વગર સાધુ જીવન જીવી શકાય નહિ.
- યાદગાર પ્રસંગ – ડોળીયાની પ્રતિષ્ઠા મારા જીવનમાં યાદગાર પ્રસંગ તરીકે રહેશે. આજે પરમ પૂ. ગુરૂદેવ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની નીકટ આવવાને આ પહેલે પ્રસંગ કહી શકાય અગાઉ ઘણીવાર દર્શન કરેલા પણ તેમના સાનિધ્ય અને નિકટ આવવાને તે આ પહેલો પ્રસંગ હતું. આજે એમની ગેરહાજરીએ જૈન સમાજમાં શુન્યાવકાશ થઈ ગયે છે.
જયંતકુમાર સી. શાહ
પ્રમુખ સાયલા વે. મૂ જૈન સંધ-વરલી-મુંબઈ) ૦ ૨૫૦ સાધુ-ભગવંત, ૭૦૦ સાધ્વીજી ભગવંત, વિશાળ શ્રાવક શ્રાવિકા વર્ગને જવાબ આપવાના હોય તેમાં કયારેક પુરે પત્ર લખે. કયારેક છેલ્લે બે ત્રણ લીટી લખે. કેઈને અંતિમ સમાધિને પત્ર લખવાનો હોય ત્યારે પત્રમાં એવા ભાવ ભરી છે કેવાંચનાર-સાંળનાર-સંભળાવનાર ધર્મના રંગે રંગાઈ જાય.
છે જ્યારે બોલપેન યુગ ન હતું, ત્યારે સાદી પેન્સીલથી કામ ચલાવતા. ભકતવર્ગ વિશાળ હોવા છતાં તેમાં લેપાવાનું નામ નહિ. ચશ્માં પણ ટાપટીપ કે ફેશનવાળા નહિ પણ સાદા વાપરતા.
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯] સંયમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક : પર
૦ મહારાષ્ટ્રમાં જયારે પૂ.શ્રી વિચરતા ત્યારે દીગંબર પંડિતે તેમના પ્રવચન સાંભળવા આવતા હતા. ત્યારે પૂ.શ્રી કાંબળી ઓઢીને પ્રવચન કરતા હતા. એક દિગંબર ભાઈએ કહ્યું. તમારા વેતાંબર સાધુ કરતાં અમારા દીગંબર સાધુઓ કેટલું બધું સહન કરે છે ? તે પૂ.શ્રીએ જણાવ્યું કે સમજણ વગર તે ગધેડે પણ ઘણું સહન કરે છે. તે વખતે સામે ગધેડે ઉભો હતો. બીજા ઘણા પ્રશ્નને પૂછ્યા અને પૂશ્રીએ ખુબ જ સ્વસ્થતા પૂર્વક જવાબ આપ્યા. પ્રશ્નકારને જવાબ મળતા અને આનંદ અનુભવતા.
• સ્થાનકવાસી ભાઈએ આવીને પૂછયું. સ્થાપના નિક્ષેપ-એટલે કે ભગવાનની મૂર્તિથી કાંઈ અસર થતી નથી. જડને પૂજવાથી શું લાભ? પૂ.શ્રીએ તરત કહ્યું. વિકારી દશ્ય મનને મલિન બનાવી શકતું હોય તે વીતરાગની મૂતિ વીતરાગતાના ભાવ કેમ પેદા ન કરી શકે? પછી કહ્યું એ મૂકી દઉં પછી મારી પાસે કેઈ આવે ખરે? દરેક સંપ્રદાય કંઈને કંઈ સ્થાપના માને છે. વેઢા છે એ પણ જડ છે પણ તેની પણ અસર થાય છે. કાગળના પાના બધા સરખા પણ ગવર્નમેન્ટની મહેર છાપવાળી કરન્સી નોટ કહેવાય છે. તેમ જડમૂર્તિમાં અંજનશલાકા દરમ્યાન જિનેશ્વર દેવનાં પંચ કલ્યાણક ઉજવાય છે. અંજન વિધિ કરવામાં આવે છે. તીર્થકર ભગવાન તેમનું આયુષ્ય જેટલું હોય તેટલે સમય પૃથ્વી ઉપર વિચરી ઉપદેશ આપી ભવ્યાત્માઓને મેક્ષ માર્ગમાં જેઓ છે. જ્યારે તીર્થકરની મૂર્તિ અબજ વર્ષ સુધી પણ જીવનું કલ્યાણ કરે છે.
- બોકઠાને વધ બંધ – અમદાવાદમાં ભદ્રકાળી મંદિરમાં વર્ષોથી દર દશેરાના દિવસે બોકડાને બલી ચડાવવામાં આવતે તે જીવ હિંસા અટકાવવા પૂ. રામવિજયજી મહારાજાએ પોતાના અદ્વિતીય વ્યાખ્યાને દ્વારા જૈન-જૈનેતર–અરે મુસ્લિમોને પણ આ હિંસા અટકાવવા પ્રેર્યા અને પૂજ્યશ્રીને જવલંત વિજય થયો ત્યારથી કાયમ માટે બેકડાને વધ બંધ થઈ ગયો. તે
૦ પૂશ્રીના કુટુંબીજનોને એ વાતને ખ્યાલ આવી ગયા કે કોઈપણ સંજોગોમાં આ આત્મા ઘરમાં રહેશે નહિ. દિક્ષા વિના રહેશે નહિ. ત્યારે તેમના કુટુંબીજનોએ છાપામાં જાહેર ખબર આપી હતી કે અમારા ત્રિભુવનને કેઈએ દીક્ષા આપવી નહી. અને જે આપશે તે કાયદેસર પગલા લેવામાં આવશે. કેઈ દીક્ષા આપવા હિમંત કરતું નહિ. ત્યારે એક આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું કે તને હું દીક્ષા આપું. ત્યારે આ ત્રિભુવને કહ્યું મારા
ગ્ય ગુરૂ ભગવંત મળશે ત્યારે દીક્ષા લઈશ. તે આચારમાં શીથીલ હતા માટે ના પાડી હતી. છેલ્લે સત્તર વર્ષે પ. પૂ. આ. દેવ શ્રી પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજ મલ્યા. મુહર્ત કાઢયું. દીક્ષા નાનકડા ગામમાં આપવાની નકકી થઈ પણ ત્યાં તેમના કાકી મલ્યા
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૩૦ :
: પૂ.આ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂ. મ. સા. ના [જેને શાસન અઠવાડિક
તેથી કામ અટકી પડયું. પછી ત્યાંથી ૧૮ કિ. મિ. ચાલી નીકળ્યા અને ગંધારમાં દીક્ષા થઈ. તે વખતે હજામ મળે તેમ ન હતું. તેથી પૂ.પાદે સ્વયં વાળ કાપવા માંડયા. પછી હજામ આવ્યો અને મુંડન કર્યું: દીક્ષા થઈ ગઈ. આખી જીંઢણી જન્મકાળથી અંતિમ સુધી ઘણી બધી મુશીબતોને આ મહાપુરૂષે પસાર કરી છે. પણ દર્યતા–અડગતા અજબગજબની હતી. વિરોધ કરવાને જ મનસુબે જ ઘડીને જ તેમનું પ્રવચન સાંભળવા આવેલાઓ. ત્યાગી—વૈરાગી-શ્રી જિન શાસનના સાચા અનુરાગી બની ગયાના કેડી બંધ બનાવો બન્યા છે.
૦ વિશ્વની અંદર કેઈપણ ખરાબ વસ્તુ ફેલાય છે એ મનના મલિન વિચારનું જ પરિણામ છે. ભલભલા જ્ઞાનીઓ પણ કયારેક ભૂલ થાપ ખાઈ જાય છે. તે વખતે એક આચાર્ય ને વિધવા-વિવાહમાં આત્માનું હિત લાગ્યું તેવા મળતીયાઓએ ભેગા થઈ ઠરાવ કર્યો. પવિત્ર માન્યતાઓ સામે બગાવત કરી. તે વખતે મુનિ રામવિજયજીની ઉંમર ૧૮ વર્ષની હતી. તેમણે દીક્ષા લીધાને માત્ર ૧૨ મહિના થયા હતા. હવે સુધારકેએ મીટીંગ રાખેલી તેમાં ૧૮ થી ૪૫ વર્ષના ભાઈઓ આવી શકે તેવો નિયમ હતે. પૂ. રામવિજય મહારાજ સાહેબ ગુરૂભગવંતની આશિષ લઈને તે સભામાં પહોંચી ગયા. સુધારક આચાર્ય તરફથી પ્રશ્ન થયે કેમ આવ્યા? ત્યારે આ મુનિ ભગવંતે જવાબ આ. ૧૮ વર્ષની ઉંમરનાને આવવાની છુટ છે. આચાર્ય ભગવંતે બીજો પ્રશ્ન કર્યો. ભાષણ આદિ કરશે? જરૂર પડશે તે ભાષણ કરીશ. બસ આચાર્ય ભગવંતે ઠરાવની માંડવાળ કરી દીધી. સકલ સંઘને પાપના ખાડામાંથી ઉગાર્યો. જબરજસ્ત પુણ્યાઈ અને બુદ્ધિને ઉપગ શાસ્ત્ર-સત્ય અને સિદ્ધાંતને મજબૂત બનાવવા તથા ભવ્યાત્માઓને શાસનના રાગી બનાવવામાં જ સદાય ઉપયોગ કર્યો.
- ધર્મગુરૂને ધમનો જ ઉપદેશ – . પૂ. રામવિજયજી મ. સા. સાથે વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નેહરૂ-રાષ્ટ્રપતિ ડે. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ–વલલભભાઈ પટેલ વગેરે આર્ય દેશના રાજકારણ અંગે કરાતો વાર્તાલાપ છે છતાં પણ કેઈની શેહમાં આવ્યા નથી.
( રંગેની ) વિહારમાં પણ ગચ્છાધિપતિ શ્રી ગાથા કંઠસ્થ કરતા તથા સ્વાધ્યાયમાં મગ્ન.
( ગોળી )
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮૫૧૯) સંયમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક :
૫૩૧ તેઓના વફાદાર અનુયાયી દ્વારા થયેલ આઇકા-સુધારક બેરિસ્ટરોએ તે જમાનામાં વિધવા વિવાહને ઠરાવ અમદાવાદમાં કરવાનું નકકી કર્યો. નવું કરવાની ધુન પાછળ કેટલું નુકશાન થાય તે વિચારવાની બુદ્ધિ બહુ ઓછામાં હોય છે. પાછું સુધારકે એ એવું કર્યું કે સભા રાત્રે રાખી જેથી કઈ સાધુ ભગવંત ત્યાં આવી શકે નહિ. પૂ.શ્રીએ વફાદાર માણસને તૈયાર કરી તે મીટીંગમાં મોકલ્યા તે સમયના શ્રી જિન શાસનના અત્યંત અનુરાગી સુશ્રાવક ચીમનભાઈ કડીઆ વિગેરે તે મિટીંગમાં પહોંચી ગયા. એક જણાએ પ્રસ્તાવ મુક્યો. આજની સભાનું પ્રમુખ સ્થાન શ્રી ચીમનલાલ કડિયાને હું આવું છું. બીજા ભાઈએ કહ્યું આજની સભાનું પ્રમુખ સ્થાન મેતલાલ ગીરધરલાલ કાપડીયાને આપું છું. આમ કરતાં કરતાં સભામાં ગરમી આવી ગઈ. કેઈએ ખુરસી લીધી. ત્યાં મીટીંગ બંધ રહી. ચીમનભાઈ કડિયાએ મેતલાલ ગીરધરલાલને કહ્યુંઃ ચાલે મારા ઘરે. બીજા દિવસે જમતી વખતે ચીમનભાઈએ કહ્યું. આવા ઠરાવ કરવા એના કરતાં આ ચપ્પ પેટમાં બેસીને મરી જવું વધુ સારું છે. તમને આવા ઠરાવ કરતાં શરમ નથી આવતી. આવા અખાડા કરવા ખબરદાર હવે આવ્યા તો ! ત્યાર પછી આવા ઠરાવ કરવા અમદાવાદ કેઈ આવ્યું નહી.
પૂ.શ્રી રાધનપુરમાં હતા. તેઓશ્રીના પ્રવચનથી એક હરિજન જેનું નામ ઉગરચંદ હતું. તે ધર્મ પામ્યા. પૂશ્રીની વાણીથી એ પ્રભાવિત થયો હતે કે સૌએ મર્યાદા જાળવવી જોઈએ. તેથી તે બહારથી દર્શન કરતા હતા. પૂ. શ્રી પિતે તેને પરચફખાણ આપતા હતા.
પ. પૂ. ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.ના
૭૯ વર્ષના સુદીર્ઘ સંયમ જીવનની અનુમોદનાથે * ભવ્યાતિભવ્ય મહાપૂજા ઉદ્ઘાટન પ્રસંગનું ગીત
( રાગ-સે બુલે તુમ ) સંભવ તારા દર્શન કરવા હું આવ્યું છું, વિનવું ભાવ ધરી, આ ઉમંગભરી. સં. તું ત્રિભુવન તારણ દેવ, હું ચાહું તુજ પદ સેવ,
તુજ વિણ નાવિ કે આધાર, પ્રભુ મુજને પાર ઉતાર. સં. ચાહે નયના તુજને, કે જે દર્શન મુજને, કિમ આવું હું તમ પાસ, પ્રભુ પૂર મારી આશ સં. તું ભવજલ તારણહાર, તુજ નામે ક્રોડ કલ્યાણ, પ્રભાતે નિત સમરૂ, હૈયે તુજ ધ્યાન ધરૂ. સં. કરી મહાપૂજા આજે શ્રી સંભવ જિન સામ્રાજ, રામચંદ્રસૂરિરાયા, નયવર્ધન ગુણ ગાયા. સં. સંવત વીશ સુડતાલીશે, ભાદ્રવદ અષ્ટમીએ, પ્રભાકરસૂરિનિશ્રામાં, ગાયે મંગલ ગુણગાન, સં.
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૨ : પૂ.આ. શ્રી વિ. રામચંદ્ર સૂ મ. સા. ના જૈિન શાસન અઠવાડિક
- દીક્ષા લીધા પછી શરૂઆતના કેટલાય વર્ષો સુધી ૪ કલાક સ્વાધ્યાય કરી પછી જ બેચરી વાપરતા.
૦ અન્ય સમુદાયની સાથે વ્યવહાર સારે જાળવતા પણ સિદ્ધાંતની બાબતમાં જરાય નમતું આપવાની તેમની તૈયારી કયારેય ન હતી.
૦ તેમના ઉપર જ્યારે કેસ થયા ત્યારે પણ તેમને મનમાં વ્યથા થઈ નથી. ચિત્ત પ્રસનતા ગુમાવી નથી. તેઓશ્રીના શિયરન જેઓશ્રી નમસ્કાર મહામંત્રના ઉત્કૃષ્ટ આરાધક હતા. જેમના પ્રત્યે સૌ કોઈને આદર સદ્દભાવ હતો. તે પંન્યાસજી મહારાજ સાહેબ વારંવાર કહેતા કે સિદ્ધગી આ મહાપુરૂષ છે.
0 મહારાષ્ટ્રમાં કોઈ વિહાર ન કરતું તે ભૂમિ ઉપર વિહાર કરી અનેક કુટુંબને ધર્મમાં સ્થિર કર્યો. મહારાષ્ટ્ર દેશધારક તરીકે ખ્યાતિ પામ્યા હતા.
૦ સ્વ. પ. પૂ. આ. કે. શ્રી પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજ તથા સ્વ. પ. પૂ. આ. કે. શ્રી દાનસૂરીશ્વરજી મ. સા. એ વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિનું બિરુદ આપ્યું હતું. પૂ. આ. કે. શ્રી વીરવિજય મ. સા. વારંવાર કહેતા હતા કે યહ સંઘ નવરત્ત व्याख्यानकार बनेगा.
૦ રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, બંગાળ, કલકત્તા વિગેરેમાં વિચર્યા હતા. પાવાપુરીમાં જિર્ણોધ્ધાર કરાવ્યું હતું. દિલ્હીમાં માસુ કર્યું હતું. રાષ્ટ્રપતિ રાજેન્દ્રબાબુ તથા વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુ સાથે મુલાકાતે જાઈ હતી.
0 મોટા ભાગે દવા આયુર્વેદિક લેતા અમદાવાદના મહારાષ્ટ્રીયન વૈધ હાડકર તેમને પરિચય પામીને અત્યંત પ્રભાવિત બન્યા હતા.
૦ તેઓ સાધમિકભક્તિ માટે ફંડ કરાવવાની બાબતમાં સંમત ન હતા. ફંડ એટલા ફંદ તેમ તેઓ કહેતા. તે સાધર્મિક ભક્તિ કરવી જોઈએ.
મહાન દોષમાંથી મુકત. આ જગતમાં અજોડ-પવિત દેવદ્રવ્યની રહયા પૂ. ગુરૂદેવની રગેરગમાં પ્રસરેલી હતી. તેથી જ શત્રુંજય ગિરીરાજ ઉપર ત્થા નીચે દરેક માણસે પૂજારીઓને “દેવદ્રવ્યમાંથી પગાર અપાતે. જે અશાસ્ત્રીય છે. મહાન દેષ કર્તા છે. જે પૂ. રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ ઉપડૅશ આપે પોતાના અજોડ વકતવ્યથી શ્રાવક સમુદાયમાંથી પોતાના વ્યાખ્યાનમાં જ કરેડથી અધિક રૂપિયા એકત્રિત થતાં તેના વ્યાજમાંથી હવેથી કાયમ પગાર અપાશે. દર વર્ષે લાખ રૂપિયા દેવદ્રવ્યના બચાવી સકલ સંઘને મહાન દેવમાંથી મુકત કર્યો છે.
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________
: ૫૩૩
વર્ષ ૪ અંક ૧૮૧૧] યમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક :
૦ તેઓ ગુપ્ત સાધર્મિક ભક્તિમાં માનતા હતા. સાધમિકને ભિખ માંગતે નથી કરવાને ધર્મમાં સ્થિર કરવાનો છે. તેઓ તેમ પણ કહેતા સાધર્મિકને લેતા આનંદ ના હોય જેનાચાર જીવનમાં જીવતે હોય. બડેદરામાં એકભાઈ મળેલ મને વાત કરેલ કે મારે કેઈ ઓળખાણ-પિછાણ નહિ હું ગયે. સામાન્ય વાત કરી. ત્યાં તે તેમના કેઈ ભક્ત આવ્યા. મને પૂછયું તમારે શું કરવું છે. મેં કહ્યું. રૂ. ૫૦૦ હેય તે હું કાપડને બંધ કરૂં. તેમના શુભ આશિષથી મને ૫૦૦૦ મળી ગયા. મારે બે ટાઈમ પ્રતિક્રમણ, નિપૂન, ગુરૂભક્તિ, સ્વાધ્યાય વિગેરેમાં ટાઈમ મળતું. આજે પણ હું શેડા પૈસામાં સુંદર શાંતિવાળુ જીવન જીવી શકું છું. તે આ મહાપુરૂષની પા છે.
• તેઓ શિષ્ય સમુદાયને ભણાવવા બેસે કે શિષ્યને કંઈ પુછવાનું જ ન રહે જે કાંઈ સમજાવે તે સોપાંગ સમજાઈ જાય. ભણવા-ભણાવવાની કળા અદભુત હતી.
૦ ચાલુ વિહારમાં શિવેને વાંચના આપતા-પ્રવચને કરતા છતાં પણ જયારે જોઈએ ત્યારે આત્મ રમણતામાં મસ્ત.
૦ તેઓના અનુયાયી વર્ગ રાજસ્થાન, ગુજરાત, બિહાર, બંગાળ, મહારાષ્ટ્ર વિગેરેમાં વિસ્તર્યો હતે.
• તેઓની સામે ઠેર ઠેર કાળા વાવટા લઈ વિરોધ નોંધાવનાર વર્ગ તૈયાર થયે હતે. પરંતુ જ્યાં આ મહાપુરૂષનાં પગલાં પડે પ્રવચન શરૂ થાય ત્યાં તે વિરોધીઓના હૈયામાંથી વાવટા વિદાય થઈ જતા અને જિનવાણીનું ગુંજન શરૂ થઈ જતું. પિતાની ભૂલ થવા બદલ દુખ અનુભવતા! ઘણાં આવીને માફી માંગી જતા. મહાપુરૂષ હયાથી પ્રેમ આપતા,
• તેઓશ્રીના અંતિમ દર્શનાર્થે જે બંગલામાં ભાવિકે પહોંચ્યાં તે બંગ નામ ગાનુયોગ દર્શન' હતું. સૌ કેઈ આવા ગુરૂને નવ અંગે વાસક્ષેપ કરી જીવનને ધન્ય બનાવતા હતા.
– કાયમી પૂજા આંગી :શ્રી વર્ધમાનનગરમાં શ્રી વર્ધમાનનગર સંઘ તરફથી પૂ. પદ સ્વ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્દ વિજ્ય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની કાયમી વર્ગારોહણ તિથિ નિમિત્તે કાયમ પૂજા અને આંગીના રૂ. ૧૨ હજારમાં મુકવામાં આવ્યા છે.
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાજા શાક
ચાર દષ્ટિ-દ્વારા ચકચકિત બને.
-પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મહારાજ it is in a
જીવનમાં શાંતિ-સમાધિ-સદગતિ અને દુર્ગુણથી ભરેલ નિંદા કરે છે. સ્વ અને પરમગતિને પામવા, માનવ જીવનને સફળ પરનું કારમું અહિત કરે છે. શરીરમાં કેન્સર, કરવા ગુણને પાયો હોય તે તે છે ગુણાનું- ટી. બી. બી. પી. ની વધઘટની દવા મળી રાગીપણું પણ દુર્જન માણસને બીજાના શકે પણ આ દુર્ગણના નિકાલ માટે કંઈ દોષ જોઈ દુર્ગાને પોતાનામાં પ્રવેશ દવા મળતી નથી. આવા રેગીઓ પાછા કરાવે છે. તે નિંદા કુથલીમાંથી ઊંચે જ આવા રોગને રોગ તરીકે સ્વીકારતા નથી. આવી શકતું નથી. ગટરમાંથી જેમ દુર્ગધ સ્વયં સમજે તે બચી શકે. વિહે તેમ નિદકે અને દુર્જને પણ સ્વ બીજાના દેષની સામે એક આંગળી અને પર નું અહિત કરનારા બને છે. દેષનું કરનારે તે જોતું નથી કે પોતાની ચાર બીજ કહો કે વડવાનલ કહે છે તે નિંદા છે. આંગળી અંદર વાળીને પિતાને ઠાર કરે છે.
નદ્રા અને નિંદા બંનેમાં આભ નિદાએ પાળેલા કબૂતર જેવી છે. તે ગાંભનું અંતર છે, નીદ્રા કરનારે પિતાનું ફરતી ફરતી પિતાની પાસે આવે છે. ગુમાવે છે નિંદા કરનાર અનકનું ગુમાવ પાપકર્મોને પિટલાં આત્મામાં સંચિત કરતે છે. અનેકને ગુમાવે છે. ઠેરઠેર દુશ્મનીને જ જાય છે. પેદા કરે છે.
ટપાલી ઠેરે ઠેર ફરે પણ તેને કઈ મુર લંગે જેવીને પૂછયું કે તમારે
યાત્રાળુ કહેતું નથી. ગટરના પાણીને ઝરણું ત્યાં બ્રાહ્મ મુહૂતની ખૂબ કિંમત છે. સવારના
કહેતું નથી. નાડી ચાલવા માત્રથી જીવન ચાર વાગે ઉઠવું જોઇએ. હું તા ૧૧-૦૦ કહેવાતું નથી. બેલવા કે ભાષણ કરવા વાગે ઉઠું છું તો મારુ યુ ? જોષીએ કહ્યું માત્રથી વકતા કેણ કહે ? આજે વકતાને તમારે માટે તા ૧૧-૦૦ વાગે બ્રાહ્મ મુહુત નામે બકતા ઘણા હોય છે. છે. કેમ કે તમે આટલા આછાને મારશા એક ગામની અંદર અહિંસા ઉપર નીદ્રાએ દર્શનાવરણીય કર્મના ઉદય
વકતાએ લાંબુ લચ ભાષણ કર્યું. પસીને કહેવાય છે. અન ને દાઅ મેહનાય કર્મને
થવાથી ખીસામાંથી રુમાલ કાઢયે ત્યાં બંધ કરાવી છે. અને તેના દ્વારા ત બધી અંદરથી ઈડ નીકળ્યું. તેવી રીતે એક અભિ કર્મની પ્રકૃતિ બાંધે છે. ભાવિમાં ઠેકાણે ગુણાનુવાદની સભામાં ગુણાનુરાગનો તેની સાચી પણ વાત કઈ સ્વીકારતું નથી. વ્યાખ્યાનમાં નિંદા ન કરવી જોઈએ. નિંદાનું
ભેંશ પિતે કાળી હોય છે. છતાં ઇંડુ કુટયું અને શ્રેતાજને અધધ કરવા કાળી વસ્તુથી ભડકે છે. તેવી રીતે લાગ્યા...
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮૧૯ ] સંયમ અનુમોદન મહેત્સવ વિશેષાંક
: ૫૩૫
નિંદા મોટાભાગે પાછળથી થાય છે. લઈને આવે અને ઉકરડામાંથી દુર્ગધ માટે પરંતુ માયામૃષાવાદ ઉપર નિંદા સભા નિંદકને કાન આપવો તે મહાપાપ છે. વચ્ચે થાય છે. વકિલ યુકિત દ્વારા ખુની નિંદા કરનારા કરતાં નિંદામાં રસ નિર્દોષ બનાવી મૂકે છે. અને નિર્દોષને લેનાર, સાંભળનાર વધુ ગુનેગાર છે. કેમ કે ખુની સાબિત કરી દે છે. તેના કપડાં કાળાં તેને બધી સગવડ કરી આપનાર નિંદાંનું હોય છે. શોકમાં કાળાં કપડાં પહેરાય છે. શ્રવણ કરનાર છે. સહુ કોઈ નિંદાને વિરમી પરંતુ બગલા જેવાં સફેદ કપડામાં જેમ ચણાનગી બને. સંસાર ચકમાં ચક્રમ હુ હોય છે. તેમ સફેદ કપડામાં નિંદક બનવાને બદલે ચકર બની ચચકિત બની હોઈ શકે છે. બેલવામાં કાળાશ હોય છે. તેજસ્વી બને. પરમપદને પામે, પમાડે.
એક જગ્યાએ નિંદા કરવી સહેલી હતી નહિ. એટલે તે દેષથી પકડાય નહિ માટે રજને કહ્યું આ સંસ્કૃત કલાકને અર્થી સંઘમાં થયેલ અનુમોદનીય આરાધના ગેખે બેઠી બલી ચણા ચાવે તે છે. આ| પૂ. આ. શ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મંત્રાક્ષર છે. રાજા ભેળો હતે બધા | મ. સા. ને વર્ધમાન તપની ૯૮ તથા પંડિતને અર્થ પૂછે ધાર્યો અર્થ કર નહીં. | લ૯ મી ઓબી - પૂ મુ. શ્રી લાભવિજયજી પરંતુ એક જ્ઞાની ભગવંતે પહેલા આ અર્થ | મ. ૨૧ વર્ષીતપ પૂર્ણ ૦ પૂ. મુ શ્રી હર્ષચંદ્રકરી પછી સંસ્કૃત મુજબ અર્થ સમજાવ્ય | વિજયજી મ. ને એકાંતર શુદ્ધ આયંબીલ ૦ ત્યારે રાજાની આંખ ઉઘડી અને પંડિતને પૂ. મુ. શ્રી જિનરક્ષિતવિજયજી મ. ને ભ્રમ ભાં. એવી એક ગુણાનુરાગની સભામાં | પ૬ મી એળી પૂ. મુ. શ્રી વિમલરક્ષિત એક વકતાએ કહ્યું આ મંત્રાક્ષર છે. તેનો | વિજયજી મ. ને ૪૩-૪૪ ઓળી, કેઈ અર્થ હોય નહીં. મંત્રાક્ષર શું હતાં? | પૂ. સા. શ્રી તરુલતાશ્રીજી મ. નેલ્મી ભાંડણનીતિઃ નીતિ તો ખરી પરંતુ આગળ ઓળી પૂ. સા. શ્રી વિરતિગુણાશ્રીજી મ. ભાંડણ શબ્દ હતે.
ને ૭૭ મી એળી ૦ | સા. શ્રી અક્ષયભાષા એ માણસના મનની આત્મકથા છે. | યશાશ્રીજી મ. ને ૩૧ મી એળી. પર નિંદાનું અશ્રવણ એ કાનનું બ્રહ્મચર્ય ! સાંકળી અઠ્ઠઈ તથા અઠ્ઠમની આરાધના છે. પરંતુ કેટલા સફાઈબંધ નિંદા કરી છે દર રવિવારે વિવિધ અનુષ્ઠાને ૦ ૧૬૦ તે બ્રહાચર્ય પાળનાર સતી ઉપર બળાત્કાર સામુદાયિક અઠ્ઠમ ૦ પાઠશાળાના ૩૦ કરનાર હોય છે. તેને કમરાજ બળત્યારે બાળકોએ કરેલ અઠ્ઠમ , સૌને સુંદર દુર્ગતિમાં લઈ ગયા વગર રહેતો નથી. ] પ્રભાવના છે વિવિધ રંગોળીઓ ૦ ભવ્ય
મન એ નિષ પવન જેવું છે. એ | મહાપૂજા – ભવ્ય વરઘેડ૦ સમગ્ર જયાં જાય તેવું થાય. બગીચામાંથી સુગંધ) રાજકોટના જિનમંદિરની રૌત્યપરિપાટી.
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાજકોટમાં ગુણાનુવાદની સભા જંગલ ઘણું છે પણ ચંદનના કવચિત છે, ઈ- - - - -- ---- - - --- -
અમદાવાદ ખાતે કાળધર્મ પામેલા રાખવા દરેક શ્રાવકે ગુણસંપત્તિ પ્રાપ્ત તપગચ્છાધિપતિ શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરી- કરવાનું કયેય બનાવવું. તે માટે કદી કઈ શ્વરજી મહારાજ સાહેબની ગુણાનુવાદની પણ જીવની નિંદા ન કરવી. સભા રાજકેટના ચતુર્વિધ સંઘ અને જૈન શ્રી જિન ક્ષિત મહારાજ સાહેબ સમાજની હાજરીમાં વર્ધમાનનગર ઉપાશ્રયમાં પોતાને સંસારમાં વૈરાગ્ય મહારાજશ્રીના રવિવારના ૩ વાગ્યે રખાયેલ ગુણાનુવાદ સાનિધ્યથી થયેલ. પાલિતાણામાં સાધુ મ. સભામાં શ્રીમદ્ વિજય દેવસૂરીશ્વરજી, શ્રી
બિમારીના કારણે સેવા કરનાર મહારાજહેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી, શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી,
શ્રીઓને ગમે તેમ બેલતા ત્યારે કયારેક શ્રી લલીતાંગસાગરજી, શ્રી પુણ્યોદયસાગરજી
અન્ય મહારાજશ્રીએથી ફરિયાદ થતી. પૂ.શ્રી તથા બહળી સંખ્યામાં શ્રી સાદવીજી
કાયમ કહેતા કે, કમને વશ આ રિથતિ મહારાજે અને શ્રાવક શ્રાવિકાઓ હાજર
થઈ છે. કાલે તમારી પણ થઈ શકે છે એટલે રહેલ. હાજર રહેલ દરેકનું રૂા. પાંચથી સમતાથી ચાકરી કરે. સંઘપૂજન કરાયેલ. ગુણાનુવાદ સભામાં અપાચેલ મંતવ્ય અને પ્રતિભા અત્રે પ્રસ્તુત છે. આ ઉ
શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા.
જંગલ ઘણાં છે પણ ચંદનના કવચિત ' શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજ સા. જોવા મળે છે. તેમ શ્રી રામચંદ્રસૂરિ મ.
આચાર્યશ્રી ગમે તેવા તેફાન સામે વર્તમાન જૈન પરંપરામાં ચંદન સમા હતા. ઝઝુમ્યા છે. સ્વાધ્યાય એમને પ્રાણ હતું. તેમની કરણી અને કથની એક જ હતી. વ્યાખ્યાન કેવું ? તે પ્રશ્નન શરુઆતના કાળમાં તેમના જીવનમાંથી દરેકે અનુકરણ કરવા પણ કેઈને પૂછ્યું નથી. આવી હતી તેમની જે મહત્વનો મુદ્દો એ છે કે, એક ક્ષણ વિનમ્રતા. દરેક શ્રાવકને દરેક સમયમાં જીવતા પણ પ્રમાદ ન કરવા, આવડવું જોઈએ અને દરેક પ્રસંગ જીરવતા શ્રી શશીકાંતભાઈ મહેતા આવડે જોઈએ.
“જેણે મારી ડુબતી નૈયા ભવસાગરથી શ્રી પ્રદ્યુમ્નવિજયજી મહારાજ સાહેબ તારી જેઓ મારા મુક્તિ માર્ગના સાચા
અત્યાર સુધીની ભૂલ સુધારવા માટે બન્યા સૂકાની, જેણે મને શાસન અયું". આવતીકાલ છે દરેક જીવે નિમલતા સંપાદન જેણે મને ગુરુધારા બક્ષી તેવા રામચંદ્ર કરવી. મહારાજશ્રીની ખરી યાદ ચિરંજીવ સૂરિ મને મારા કેટી વંદન.”
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯] સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક :
* ૫૩૭
તેમના ૯૬ વરસના ગુણ કહેવા માટે કેટલાના જીવનમાં સમ્યગ્દર્શન કરાવ્યું છે. ૯૬ કલાક ઓછા પડે. ગુણાનુવાદનો અંશ આ ઉપરાંત શ્રી પંકજભાઈ કે ઠારી, આવે તે માટે દરેક શ્રાવકે બે ગુણ જીવનમાં શ્રી કિશોરભાઈ કોરડીયા અને શ્રી પ્રકાશ અપનાવવા જેવા છે. પરિગ્રહની મૂછ દેશીએ પણ મહારાજશ્રીના ગુણ યાદ કરેલ. છોડવી અને પરોપકાર ધર્મ અપનાવે.
જનસત્તા તા. ૧૩-૮-૯૧ તેઓ તે આપણા સૌના ગુરૂમાતા હતા.
- રાજકેટની ગુણાનુવાદ સભામાં
શ્રી શશિકાંતભાઈનું પ્રવચન તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ મહાપુરૂષના ૯૬ વર્ષના ગુણોનું વર્ણન કરવા કદાચ ૯૬ કલાક ઓછા પડે. તેમના દર્શનથી સાચા ગુરૂની અનુભૂતિ થતી. તેઓશ્રીએ આપણા ઉપર ઉપકાર કરવામાં કશી જ કમીના રાખી નથી. - તેઓએ આપેલી ઘણી બાબતેમાંથી બે વાતને સ્વીકાર કરીએ તે પણ આપણું કામ થઈ જાય. એક છે પરિગ્રહની મમતા છોડે. બીજું છે સંસારની અસારતાનું સતત ભાન રાખો.
પછી તેમણે કહ્યું જયારે જ્યારે હું તેમની પાસે ગયે ત્યારે ધર્મ સિવાયની કઈ વાત કહી નથી. તેમની પાસે કઈ પ્રોજેકટ કે પ્લાન હતા નહિ. તેઓ કદી કોઈને આદેશ કરી ધન વપરાવતા નહિ. પણ ઉપદેશ એ આપતા કે ધન કચરે છે અને ધર્મ જ કિંમતી છે. ધન દ્વારા શાશ્વત સુખ કદી મળી શકતું નથી. ધન અને ધનથી મળતાં સુખ પાછળ દુઃખ, પાપ, કહેવાય, કલેશ, ટેન્શન હોય તેય અને હેય. - જ્યારે ધર્મ દ્વારા મળતા સુખમાં સંયમને સ્વાદ, અતીન્દ્રિય આનંદ, પાપ દૂર, અગણિત કર્મોની નિર્જરા અને મુક્તિ માર્ગ તરફ પ્રયાણ. જ્યાં સુધી મા ન મળે ત્યાં સુધી પુણ્યશાળીને સંસારના સુખ મલ્યા કરે પણ ફસાય નહિ તેને છોડવા જેવાં લાગે.
– જૈન શાસનનું લવાજમ અમદાવાદમાં ભરવાનું સ્થળ - જયંતિલાલ ત્રિવનદાસ સંઘવી | મુકુંદભાઇ રમણલાલ શાહ શ્રી મહાવીર સ્ટેપ્સ
ધરતી ટેક્ષટાઈલ્સ ૨૬૮૧ ફુવારા બજાર,
૨-વૃંદાવન સોપીંગ સેન્ટર ગાંધી રેડ, અમદાવાદ
પાનકોર નાકા, અમદાવાદ-૧ ફોન : ૩૪૦૨૯૧
ફોન : રેસી. ૪૧૪૨૪૨ એ. ૩૫૭૯૬૯
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાહાહાહાહ હ હ હ હ હ » હજી જ નહ વર્ધમાનનગરમાં જિનભકિત મહત્સવના પગલે પગલે.
-પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મહારાજ જ હા હા હા હા હા હા હા હીહ હાહ
પ્રરમશાસન પ્રભાવક સુવિશાળ ગચ્છા- નાખવાના કુસંસ્કાર માટે શિક્ષણ અપાય ધિપતિ પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ છે. બુધિ ત્યાં સુધી બગડી છે જે વિકાસ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના ૭૯ માને છે. તે સર્વનાશને માર્ગ છે. વર્ષના સંયમ ધમ દરમ્યાન થયેલ આરા
પ્રભુભકિતને બદલે પૈસે મારો પરમે. ધના પ્રભાવના ધર્મ રક્ષાના કાર્યોની અનુ- કવર બને છે. હૈયામાં કરૂણું, કમળતા, મદનાર્થે ભવ્ય મહત્સવ ઉજવાયે ત્યારે
દયા, પ્રેમ, વાત્સલ્યનું સ્થાન કઠેરતા, કેટલાંક આત્માઓને સહજ પ્રશ્ન થાય છે
આ નિર્દયતા, દુરાચાર, નિષ્ફરતા એ જમાવ્યું છે. આટલું બધું કરવાની શી જરૂર ?
સાધર્મિક ભક્તિના બદલે સગા-સ્નેહીપૂજય પાદ સ્વ. આચાર્યદેવને બાલ્યવયથી
એને સર્વસ્વ માનવામાં આવ્યું, દીન પૂર્વભવેની સુંદર આરાધનાને કારણે જિન
દુઃખીઓની અનુકંપાદાનની ભાવના સુકાવા ભકિત, સાધર્મિક ભક્તિ, જીવદયા અનુકંપા લાગી અને એમને જ બધુ સુખ મળે તેવી દાન પ્રત્યે અવિહડ રાગ હતે. સંયમજીવન
ભાવનાઓ પ્રબળ બની.
. લીધા બાદ તે તે સેળે કળાએ ખીલી ઉઠે છે. તેમના પરિચયમાં આવનારાઓ આ બધુ જયારથી દુનિયામાં વધવા અદ્દભુત જીવન જોઈ ડેલી ઉઠતા અને લાગ્યું ત્યારથી સાત્વિક વિચારો અને તેમના ગુણેમાંથી પોતાના જીવનમાં પામવા તાત્વિક વાતે ભૂસાવા માંડી. પરિણામે પુરુષાથી બનતા આ મહાપુરૂષે પિતાના ભયંકર દુષ્કાળે, કુદરતી આફત, વાવાસમગ્ર જીવનનું ધર્મશાસન માટે અજબ ઝાડા, અશાંતિ, અજંપે આજે સર્વત્ર વધી ગજબનું બલિદાન આપ્યું છે. જેને સંસ્કૃતિ રહ્યો છે. અને આર્ય સંસ્કૃતિને જીવંત રાખવા માટે જ્ઞાની પુરૂષે કહે છે કે તમને પુણ્યથી આ મહાપુરૂષની વાણીના વચને ટંકશાળી જે કાંઈ તન-મન-ધનની સામગ્રી મળી હતાં. કંઈક માનવીઓને ધર્માના રંગે છે. તેને સદુપયોગ કરો. દાન કરે, કેઈની રંગી દીધા છે. આવા મહાપુરૂષે માટે આંતરડી ઠારો કેઈના આંસુ લુછે. પરોપજેટલું કરીએ તેટલું ઓછું છે.
કારી બને. ગુણવાન બને કેઈની દુવા ઉત્તમ દયાના સંસ્કારે ઘેર ઘેર, ગામે લેવાથી દવાની જરૂર નહિ પડે. કેઈની ગામ, હવે હીયે ઝગમગતા હતા કબૂતરને મુંગી આશિષ જીવનમાં અણધારી સહા ચણ અને કુતરાને રેટ નાખવાનું પુર દોડી આવે છે. બહારમાં ચાલતું તેના બદલે આજે મારી સામાન્ય કહેવત હતી “જેવું કરશે
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯] અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક
' '
': ૫૩૯
તેવું પામશે તેમાં ઘણું ઘણું ભર્યું હતું. તે ભારત આબાદ બનવા માંડે દુકાળ બીજો જીવને શાંતિ આપ, સહાય કરે, ગાયબ થવા માંડે. પ્રજાના આરોગ્ય-મુખ તમને શાંતિ મળશે, સમાધિ મળશે. ઉપર જ અને તેજ ઝળકવા લાગે. સૌ
આ બાબતને ધ્યાનમાં રાખી વર્ધમાન. કેઈ પોતાની સમજ શકિતને ઉપયોગ નગરમાંથી તા. ર૯ ને રવિવારે રાજકેટના ઉમદા કાર્યોમાં કરતા થાય તે સાવિક અનાથાશ્રમોમાં, અપંગ શાળામાં સહુને આનંદને અનુભવ કરી શકે. મીઠા ભજન સાથે રાજકોટ સમસ્ત .. આપનાં કપડાથી અન્ય લોકોને મદદ મૂર્તિપૂજક જૈન સંઘ ભાઈનું સાધર્મિક કરી પ્રત્યેક જીવને આપણું માનીએ. નીચેના વાત્સલ્ય દરેકના દૂધથી પગ ધોઈ ભકિત . કેઈપણ સરનામે આપ આપના જૂના કપડાં થશે. આ પ્રમાણે કરવાથી માનવીઓની સંપૂર્ણ સાંધી બટન લગાડી પહોંચાડો. ધર્મભાવના પ્રબળ બને છે. પિતાના જીવનમાં અંદર નિરીક્ષણ કરવાનું મન થાય ૧. વર્ધમાનનગર જૈન દેરાસરજી છે. કયારેક આવા પ્રસંગે જબરજસ્ત જીવ. શેઠ ભુપતલાલ પરસેતમદાસ, નમાં પરિવર્તન આવી જાય છે. તેમાંથી ૫, વર્ધમાનનગર “સૌરભ રાજકોટ. જ નવા દાનવીરે, તપસ્વીઓ તૈયાર થતાં (૨) માંડવી ચેક જૈન દેરાસર) હોય છે. ભકિતનું જમણ ઉંચામાં ઉંચું શેઠ ભુપતલાલ પરસોતમદાસ, હશે. હજારો રૂપિયા જીવદયા તથા અનુકંપા ૫, વર્ધમાનનગર “સૌરભ રાજકેટ. દાનમાં સદ્વ્યય થશે. ગરીબેને સેંકડો
(૩) પ્રહલાદ પ્લેટ જેન દેરાસરજી કપડાની જેડીએ મફત પહોંચાડવાનું
શેઠ ભુપતલાલ પરસોતમદાસ આજના વિચારાઈ રહ્યું છે. પ્રભુભક્તિ કરનાર વિશ્વના સર્વ જીવોની
૨, વર્ધમાનનગર, કરીયાણાના વેપારી,
રાજકોટ. શાંતિ રોજ ઈચ્છતા હોય છે. જીવમાત્રની ભાવયા તે સાચી જનસેવા છે. અને એજ (૪) શ્રમજીવી જૈન દેરાસરજી પ્રભુ સેવા છે. આ દેશને માનવી થોડું શ્રી કિશોરભાઈ પી. કોરડીયા. લખુ ખાઈને, થોડો ભુખે રહીને બીજાને ૩, શ્રમજીવી જેન દેરાસરજી આપવાનું ચૂકતે નહિ.
ફેન નં. ૪૭૦૨૪, ઘર : ૮૧૫૪૧ આજે મોજ - શેખ, વૈભવ, (૫) લીબવાડી જૈન દેરાસરજી. ભોગ-વિલાસ તેમજ લગ્નાદિ પાછળ શ્રી જગદીશચંદ્ર છ. ટેળીયા. બેફામ ખર્ચ પાછળ આડેધડ પૈસા વાપર- યુનિવર્સિટી રેડ, “સિધી એપાર્ટમેન્ટ વાના બદલે તેમાં સંયમ રાખી પરમાર્થના બીજે માળે, બ્લેક નં.-૪ જલારામ-૪ પરોપકારના, જીવદયાના કાર્યોમાં લગાવાય રાજકોટ,
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૦ : : પૂ.આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂ. મ. સા. ના ] જૈન શાસન અઠવાડિક (૬) મણીયાર જૈન દેરાસર
(૯) રણ છઠનગર જૈન દેરાસરજી ચૌધરી હાઈસ્કૂલ સામે, રાજકેટ. સંત કબીર રોડ, રાજકેટ. (૭) શ્રી શૈયા રેડ જૈન દરારજી
જુના કપડાં એકત્ર કરી જરૂરીયાત - આમ્રપાલી ટોકીઝની સામે, રાજકોટ. વાળાને પહોંચાડવામાં આવશે. અનુકંપા
દાનને હેતુ છે. તમારા આઉટ ઓફ ડેઈટ (૮) જાગનાથ જૈન દેરાસરજી
કપડાં જૂના કપડાં બીજાને અપ ટુ ડેઈટ એમાન ભુવનવાળી શેરી,
સુંદર બનાવી દેશે. સૌ ઉદારતાપૂર્વક યાજ્ઞિક રોડ, રાજકેટ
કાર્યમાં જોડાઈ જાવ.
ભવ્ય સન્માન સમારોહ રાજકોટમાં વર્ધમાનનગરમાં પૂ. આ. શ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજની નિશ્રામાં ચાલતા મહેતા કેશવલાલ દલીચંદ તરફથી ઉત્સવમાં ભવ્ય સમારોહ રવિવારના ઉજવાય. તેમના તરફથી સવારે વાજતે ગાજતે બેંડ સહિત વષીદાન દેતા અનેક ભાઈઓએ સાફા વિગેરે પહેરી ઉત્સાહ સાથે વાડીમાં લઈ ગયા હતા. પૂ. શ્રીનું એક કલાક પ્રેરક પ્રવચન થયું વિહારમાં સાધર્મિક ભક્તિ માટે લગભગ બે લાખનું ફંડ થયું શાહ પ્રભુદાસ કરશનજી પરિવાર તરફથી રાજકેટના પ૩ દીક્ષાર્થીના માતા-પિતા તથા ગૃહ દેરાસરો તથા ધાર્મિકસ્થાને બનાવી આપનાર દાતાઓનું ભવ્ય સન્માન થયું હતું: તેમજ જીવદયા મંડળી પાંજરાપોળ તથા દેરાસર ઉપાશ્રયના સ્ટાફને રોકડ રકમ દેવાઈઃ . આ રીતે હિન્દુસ્તાનભરમાં પ્રથમ રાજકેટને આંગણે ભવ્ય પ્રસંગ ઉજવાયો. ઉત્સવને આજે કા. સુ. ૧૦ છેલ્લો દિવસ હતે શાંતિસ્નાત્ર ભવ્ય રીતે ભણાયું. જુદા જુદા ભાઈએ તરફથી છ સંઘપૂજન થયા હતા.
મહોત્સવ પ્રસંગે ઉપસ્થિત પૂ. મુનિભગવંત તથા સાધ્વીજી ભગવંતે
પૂ. આ. શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મ. સા. ૦ પૂ. મુ. શ્રી લાભવિજયજી મ. ૦ પૂ. મુ. શ્રી વિનયચંદ્ર વિજયજી મ. ૦ પૂ. મુ. શ્રી હર્ષચંદ્ર વિજયજી મ. પૂ, મુ. શ્રી જિનરક્ષિત વિજયજી મ. ૦ પૂ. મુ. શ્રી જયરક્ષિત વિજયજી મ. ૧ પૂ. મુ શ્રી વિમલરક્ષિત વિજયજી મ.
પૂ. સા. શ્રી રત્નતાશ્રીજી મ. ૧ પૂ. સા. શ્રી તરુલતાશ્રીજી મ. ૧ પૂ. વાવૃદ્ધ સા. શ્રી પદ્મપ્રભાશ્રીજી મ. આદિ ઠા.
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
- --- ---
- -- રાજકેટ વર્ધમાનનગરને આંગણે સમગ્ર રાજકેટના વ્રતધારી
શ્રાવક શ્રાવિકાઓને પ્રથમવાર ઉજવાયેલે બહુમાન સમારોહ
લેખક : ગુણાનુરાગી
પૂજ્ય આ. ભગવંત શ્રીમદ્દ વિજય નિયમના પ્રભાવે ઉદર્વગતિ પામી શક્યા. રામચંદ્રસૂરિ મ.ના દિવ્ય આશીર્વાદ તથા જીવન પાવન કરી શકયા. આ સમારોહ પરમ પૂ. આ. દે. શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી ખરેખર દર્શનીય હતે. મ.ની પાવન નિશ્રામાં આસો વદ ૪-૫ ને આ બહુમાન સમારોહમાં કેના બહુમાન થયા. રવિવાર તા. ૨૭-૧૦-૯૧ ના રોજ વ્રત- '
૦ જેઓએ જીવનમાં ગૃહમંદિર, દેરાસર, ધારી શ્રાવક શ્રાવિકાઓનો બહુમાન સમ
'ઉપાશ્રય, જ્ઞાનભંડાર નિર્માણ કર્યા રેહ શાહ પ્રભુદાસ કરસનજી પરિવાર
હોય-તીર્થના ઉદ્ધાર કરાવ્યા હેય. તિરફથી આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું
જેએના કુટુંબમાંથી ભાઈ અગર બેને જગતમાં સંપત્તિ ઘણાને મળે છે પણ સદુપયેગની કળા ઘણું ઓછાં પાસે
દિક્ષા લીધી હોય તેના માતા-પિતા. હોય છે. આ પરિવારના લેહીમાં ઊંડા ૦ એક લુહાણ ભાઈ બન્ને ટાઈમ ચેપધર્મ સંસ્કાર છે. ગૃહમંદિર છે. તેમજ
ડીમાં જોઈ પ્રતિક્રમણ કરે છે. સત્રિપ્રભુદાસભાઈએ પણ તેમના જીવન દરમ્યાન ભજન-અભયના ત્યાગી છે. સુકૃતના સુંદર કાર્યો કર્યા હતા. આ માટે ૦ એક ઈતર ભાઈ સાત વ્યસનના ત્યાગી જે બહુમાન માટે ફોર્મ બહાર પાડવામાં છે. સાથે રાત્રિભોજનના ત્યાગી છે. આવ્યા હતા. તે અને વિશેષ નિયમે જે ભયંકર માંદગીમાં ડોકટરે દવા લેવા પુણ્યશાળીએ જીવનમાં આરાધે છે તેની કહ્યું. આ ખુમારીવાળા ભાઈએ કહ્યું નિયમાવલી અહીં રજૂ કરી છે. પુણ્યવાને ભલે આ દેહ પડે રાત્રે દવા નહિ લઉ. વાંચી વિચારી આવા નિયમે જીવનમાં કરે નિયમ તેડી નથી જીવવું. જિનવાણી ગામે ગામ શહેરે શહેરે દાનવીરે આવા નિયમિત સાંભળે છે. વ્રતધારી આત્માઓનું બહુમાન કરે તે ૦ ૯ લાખ લેગસ્સને જાપ પૂર્ણ કરેલ. સુકૃતના ગુણાકાર થાય બીજાને પણ નિયમો જીવવિચાર-નવતત્વ ભાગ, કર્મગ્રંથ લેવાનું મન થાય. ગુણને ખપી આત્મા વિગેરે કંઠસ્થ હેય. ગુણવાનનું બહુમાન કર્યા વગર રહી શકે છે ૨૯ વર્ષથી માત્ર પાંચ દ્રવ્ય એકાસણું. નહિ. બીજ હંમેશા નાનું હોય છે તેમાંથી ૧ જીવનભર સંથાશમાં સૂઈ રહેવું. માટે વડલે બને છે. વંકચૂલ આદિ નાના ૦ રાત્રિભોજન ત્યાગ દુવિહાર-વિહાર.
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________
.
.
ર
0
.
0
O
ભવ આલાચના.
છ વખત પાલીતાણાની પગપાળા યાત્રા.
વર્ષમાં ૧૦૦૦થી વધુ સામાયિક, નવપદજીની ક્રિયા સહિત આળી અલૂણી.
ત્રણ ઉપધાન,
. ૧૦૮ અઠ્ઠમ ચાલુ.
0 શ્રાવકના બાર વ્રત ઉર્યાં હાય.
.
.
હ
o
.
૫૪૨ :
O
.
O
.
.
પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચ ́દ્રસ. મ. સા. નાં (જૈન શાસન અઠવાડિક)
થાળી ધાઇ પીવી (કારી કરી મૂકવી.) ચાર મહાવિગઇ મધ, માંસ, મદિરા માખણુ તથા સાત વ્યસન જુગાર, શિકાર, પરગમન, વેશ્યાગમન, ચારી, માંસ ભક્ષણ, મદિરા દારૂ તમામ વ્યસન ત્યાગ ૦ પંચમી, અગિયારસ, પે।ષ દશમી, વીશ સ્થાનક તપ આંખિલે કે ઉસવાસથી, કે તેથી વધુ તપ. માસખમણુ
એઠા માટે એલવુ" નહિ.
દરરોજ ૧ કલાક ધાર્મિ ક ગોખવુ.
પર્યુષણ પર્વના બધા કવ્યા ૰ માસિક ધર્મનું ચૂસ્ત સુંદર પાલન. પાઁચપ્રતિક્રમણ અતિચાર સહિત પૂર્ણ, બીડી, સીગારેટ, પાન-મસાલા જેવા વ્યસનાના ત્યાગ.
પુદ્ગલ વાસિરાવાની ક્રિયા કરી હોય, ૨૪ ભગવાનનાં ચૈત્યવ‘દન-સ્તયનસ્તુતિ કઠસ્ત હાય.
જીવનભર અવઢ્ઢ પચ્ચક્ખાણે એકાસણું, કોઈપણ પ્રાણીથી ચાલતા વાહન ઉપર બેસવુ' નહિ.
ચાવિહારા સાળ ઉપવાસ બારે માસ ઉકાળેલુ પાણી પીતા હોય.
જીવનમાં ૧૨૦૦થી વધુ ઉપવાસ અને ટાઇમ પ્રતિક્રમણ કરતા હાય.
O
૪૧ લાખથી વધુ નવકાર મહામત્રના જાપ પૂ.
૩૬૦૦ પ્રતિમાની બે વખત જિનપૂજા કરી છે.
૯ લાખ મત્રના જાપ.
૨૧૦૦થી વધુ એકાંતરા તપની આરાધના.
આય’બિલ
જીવનભર મિથ્યા રવ, સરકસ, ક્રિકેટ ટી. વી. સિનેમા વગેરેના ત્યાગ.
.. પગરખા ત્યાગ.
વર્ધમાનતપની ૫૦ થી વધુ એળી. ૫૦૦ આય બિલ સળ`ગ કે એકાંતરા, આજીવન સપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય' સોડે અગર પુરુષ.
સ્વદ્રવ્યથી અષ્ટપ્રકારી જિનપૂજા (મહિનામાં ૨૫ દિવસ)
દરરોજ સ્નાત્ર પૂજા. સિદ્ધગિરિગીરનારની ૯૯ યાત્રા કરી
હાય.
છે
.
.
.
..
.
ર
C
0
.
.
.
અધ્યાત્મસાર, જ્ઞાનસાર, શ્રાદ્ધવિધિ, ઉદ્દેશ પ્રસાદ, અધ્યાત્મકલ્પદ્રુમ, ઉપમિતિ ભવ પ્રપંચ કથા, શત્રુ ંજય મહાત્મય, શાંત સુધારસ જેવા ગ્રંથાના ભાષાંતર વાંચ્યા હાય.
છ'રી પાલિત સંઘ કાઢયા હોય તેમાં જોડાયા હૈાય. દન-જિનપૂજા કર્યા વગર વાપરવાને ત્યાગ ૦ રાજ અગર મહિને ૧ વાર જ્ઞાનના ૫૧ ખમાસમાં આપવા. ગુરુ ભગવતના યાગ હાય તા તેમને વ`દન કરવું ॰ જયાં સુધી ચારિત્ર મળે નહિ ત્યાં સુધી મનગમતી એક વસ્તુના ત્યાગ (અનુ. પાન ૫૪૭ ઉપર)
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________
આરાધકનું બહુમાન
રાજકેટ વર્ધમાનનગરમાં જેને તપા- મુમુક્ષુ આત્માઓ પણ મેક્ષ પદ પામવા મચ્છ ઉપાશ્રયમાં બીરાજતાં પ. પૂ. આચાર્ય. ઉલ્લાસપૂર્વક આરાધના કરી રહ્યા છે. દેવ શ્રીમદ્દ પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી તથા મુનિ. તેમનું બહુમાન કરી શ્રી સંઘે આનંદ શ્રીઓની નિશ્રામાં રવિવારે આરાધકોનું અનુભવ્યો હશે. તેમાં પટેલ તેજાભાઈ બહુમાન કરવામાં આવેલ જેમાં મુમુક્ષ ખીમાભાઈને નિયમ છે કે, દરરોજ સવારે આત્માઓની વિવિધ આરાધનાઓ જાગીને દેરાસરજીએ દર્શન કર્યા વગર ખાવું-પીવું ઉપસ્થિત ભાઈઓ તથા બહેનોમાં ધર્મો નહિ. તેમણે રાજ કેટથી સિદ્ધગિરિજી પદલાસ પ્રગટેલ હતો. આરાધનાઓમાં યાત્રા બે વખત કરી છે. તેમની ઉંમર ૮૧ છેલ્લા ૨૦ વર્ષથી ફકત પાંચ દ્રવ્યના વર્ષની છે. તે સિવાય બીજા એક લહાણા એકાસણું, નવજજીવ અવઠ્ઠના એકાસણા યુવાન સવાર સાંજ પ્રતિક્રમણ કરે છે. (જેમાં દરરોજ બપોરે ૩ પછી જ એકાસણું રણછોડનગરમાં સુમતિનાથ ભગવાનનું જેને
દેરાસર ભાઈએ બંધાવેલ છે. રાજકોટમાં અને પાણી સૂર્યાસ્ત સુધી જ લઈ શકાય);
રહેતાં જૈન તપાગચ્છ સંઘના ૩૨ ભવ્યા૨૬ વર્ષથી પોરસી પચ્ચકખાણે એકાસણું ત્માઓએ ઢક્ષા અંગીકાર કરેલ છે. જીવનમાં ૧૨૦૦ ઉપવાસ, ૪ લાખથી આરાધક ભાઈઓ તથા બહેનેનું બહુવધુ નવકાર મંત્રના જાપ, નવ લાખ
માન શ્રી પ્રભુદાસ કરસનજી પરિવાર તરફથી લેગસ્સનો જાપ, ૩૬૦૦ ભગવાનની પ્રતિ- કરવામાં આવેલ. પૂ. આચાર્યશ્રીએ જણાવેલ માજીની પૂજા (બે વાર), ૨૧૦૧ એકાં
કે, મિક્ષથી આત્માઓ માટે તપ ત્યાગ તરા આયંબીલ તપની આરાધના, નવપદની
કઠીન નથી. સંસારના ભૌતિક સુખોના ૨૬ ઓળી ધર્મ ક્રિયા સહિત તેમાં કેટ
ત્યાગ વગર આત્મ કલ્યાણ સધાતું નથી. લીક એળી અલુણી, ૧૦૮ અઠ્ઠમ તપની
૭ ઘર દેરાસર બે વ્યકિતએ દેરાસર આરાધના, કેઈપણ પ્રાણીથી ચાલતા વાહ- બનાવનારનું બહુમાન થયેલ. કુલ ૨૨૫ નને જીવનભર ત્યાગ વિગેરે. જેનેતર વ્યકિતનું બહુમાન થયેલ
-: મનુષ્યનાં સાચાં આભૂષણે :सत्यं जीवेषु दया, दानं लज्जा जितेन्द्रियत्वं च ।
गुरुभक्तिः श्रुतममलं, विनयो नणामलंकाराः ।। હિત-મિત–પથ્થરુપ સત્ય બોલવું, સઘળાય અને વિષે દયાભાવ, સુપાત્ર દાન | લજ મર્યાદા, ઇન્દ્રિયને નિગ્રહ કર, સદ્ગુરુની ભકિત કરવી, નિર્મળ એવું જ્ઞાન, | યાચિત વિનય એ મનુષ્યનાં સાચાં આભૂષણ છે.
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________
સામાયિક પત્રોના સથવારે :- પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજીના
- સંયમી જીવનના અનુદન અર્થે શ્રી વર્ધમાનનગર જૈન દેરાસરમાં ઉજવાતે ભવ્ય ઉત્સવ : છેલ્લા દિવસે મહાપૂજા
– સાંજ સમાચાર – (૧) - પ. પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. ના ૭૯ વર્ષના સંયમ જીવનના અનુમોદનાથે રાજકોટના શ્રી વર્ધમાનનગર જૈન દેરાસરમાં ભવ્ય ઉત્સવ ઉજવાઈ રહ્યો છે. આ માટે દેરાસરને ઉડીને આંખે વળગે એ અને શણગાર કરવામાં આવ્યું છે. રોશનીથી દેરાસર ઝળહળી ઉઠયું છે. અને ફુલેના શણગારથી મધુર સંગીતથી મહેકી ઉઠયું છે.
મહાપૂજાના દર્શનાર્થે ૩૦ થી ૪૦ હજાર માણસે આવવાની ધારણા છે. આજે ઉત્સવના છેલ્લા દિવસે મહાપૂજનું આયોજન થયું છે.
-: ગુજરાત સમાચાર – (ર) કરાડ માનવીઓના હયે વસી ગયેલા, પિતાના પ્રાણ કરતા પણ જેને સિદ્ધાંતને મહાન માનતા અને આગમ જ્ઞાનના પરમ જ્ઞાતા એવા સ્વ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરિ મહારાજ સાહેબના સંયમ જીવનના પ્રભાવક કાર્યોને અનુદનાથે શ્રી સંભવનાથ સ્વામી જૈન દહેરાસરજી વર્ધમાનનગર ખાતે ભવ્યાતિભવ્ય મહત્સવ ઉજવાઈ રહ્યો છે. - આ મહોત્સવ દરમ્યાન થનારા વિવિધ કાર્યક્રમની માહિતી આપતાં એક પત્રકાર પરિષદમાં મહત્સવ સમિતિના સંચાલક શ્રી કિશોરભાઈ કોરડીયાએ કહ્યું હતું કે, વર્ષમાનનગરમાં ભવ્ય મહાપૂજા, ભાવના, આંગીઓ, ભવ્ય શત્રુંજય મહાતીર્થની રચનાથી વર્ધમાનનગર સુશોભીત થઈ ઉર્યું છે.
પ્રવર્તમાન સમયમાં અહીં એ ભાસ થઈ રહ્યો છે કે જાણે સ્વર્ગ પૃથ્વી પર ઉતરી આવેલ છે.
તેમણે કહ્યું હતું કે, તા. ૨૯ નાં રોજ વર્ધમાનનગર જૈન દેરાસર તરફથી સ્વામી વાત્સલ્યનું આયોજન કરવામા આવ્યું છે.
-: સંદેશ :- (૩) માનવી માનવી વચ્ચેની ધર્મભાવના આદર પ્રબળ અને પિતાના જીવનનું અંતઃનિરિક્ષણ કરવાની તક મળે, જીવમાત્ર માટે અનુકંપા જાગે, નિસહાય અને જરૂરીયાત
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧૯] સયમ અનુમેદન મહેાત્સવ વિશેષાંક :
મંદ આપણા નબળા ભાઇએ તરફ મદદની લાગણી જાગે તેવું વાતાવરણ વર્ધમાનનગર ખાતે ચાલી રહેલ જિન ભક્તિ મહોત્સવ સ્થળે ખડુ` થયુ` છે.. જિન ભક્તિ મહેłત્સવ સ્વ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરિજી મ ના સચમી જીવનના કાર્યાના અનુમાદનાર્થ ઉજવાઇ રહ્યો છે જે ખરેખર તા નિમિત માત્ર છે. વાસ્તવમાં આ ઉત્સવમાં સકલ વિશ્વના કલ્યાણ માટેના શુભ સંકલ્પ ઉત્પન્ન થાય છે. જેના હૈયામાં કરૂણા, કામળતા, દયા, પ્રેમ અને વાત્સલ્યની ઉણપ હોય તેવા લેાકેાએ ‘મહેાત્સવ'માં એક લટાર મારવા જેવી છે. તેમનુ હૃદય, સંવેદનશીલ હશે તા પરિવર્તન થવાની પુરી
તક છે!
: ૫૪૫
શહેરના
મહેાત્સવની ઉજવણીના એક ભાગ રૂપે શહેરના અનાથાશ્રમે અને અપ’ગ શાળાએમાંના બાળકાના મીઠા ભાજન પીરસીને વ્હાલ વરસાવવાની નેમ છે, તેા સેંકડા ગરીબેને મફ્ત કપડા આપીને અંગ ઢાંકવાનુ આયેાજન પણ છે. માનવ સેવા એજ પ્રભુ સેવા છે એનેા તાદૃશ અમલ આથી વિશેષ બીજો શા હાઇ શકે?
મહાત્સવના આયેાજકાએ શહેરના સમૃદ્ધ અને સજજન નારિકા સમક્ષ એવી ટહેલ નાંખી છે કે, ‘રાથસ આઉટ એક્ ડેઇટ' થયેલ કપડા ખીજાને ‘અપ ટુ ડેઇટ' બનાવી શકે છે. માટે ઉદારતાપૂર્વક જુના કપડા આપીને દરેક જીવને આપણા માનવાની તક ઝડપીં લે.
૫રમાર્થાંનાં કાર્યાંથી શાભતા આ ધાર્મિક મહાત્સવની પૂર્ણાહુતિ આગામી તારીખ ૧-૧૦-૯૧ ને મંગળવારના રાજ થશે. તે દિવસે શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ. ની ૯૮ મી આળી પૂર્ણ થાય છે તેના પારણા થશે. તેમજ શહેરના સમસ્ત જૈન મ`દિશમાં પ્રભુજીની ભારે આંગી થશે. આ દિવસે વમાનનગરના દેરાસરે મહાપૂજા થશે તથા આખું જિનમંદિર ભવ્ય રીતે શણગરવામાં આવશે.
-:
-:
ફુલછાબ
(૪)
પરમશાસન પ્રભાવક જૈન શાસનના અજોડ આચાર્ય પૂ. આ. દૈવ શ્રી રામચ'દ્રસૂરીશ્ર્વરજી મહારાજના ૭૯ વર્ષીના સયમ જીવનના અનુમાદનાર્થે વધમાનનગરની અંદર પ. પૂ. આ. દેવ શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજની પાવન નિશ્રામાં દશ હજારથી વધુ સા`િક ભાઇબેનેનું બહુમાનપૂર્વક ભાવાલ્લાસપૂર્ણાંક સ્વાગત સાથે દૂધથી પગ ધાવાના લાભ શ્રી પ્રાણલાલ ભુકરભાઈ પરિવારે લીધેલ. ઉંચામાં ઉંચી વાનગીએ દ્વારા જમણુ આપવામાં આવ્યું હતું. આવા વિશિષ્ટ ભેજન પ્રસંગે પણ મનને નિયત્રણ કરી આયંબીલ, ઉપવાસ, એકાસણા, બેસણા કરનાર આરાધક ભાઇબેનાને રૂા. ૨૫ આપી બહુમાન કરાયુ' હતુ.. ગરીબેને પેટ ભરીને ભાજન આપવામાં આવ્યા હતા. અષ્ટોતરી સ્નાત્ર તથા શાંતિ કળશ, આરતી, મંગળ દીવાની રેકા ઉછામણી થઇ હતી.
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૬
: પૂ.આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂ. મ. સા. ના [ જેન શાસન અઠવાડિક
– લોકસત્તા-જનસત્તા – (૫) રાજકેટ વર્ધમાનનગર જૈન દેરાસર ટ્રસ્ટ દ્વારા આ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ કાળધર્મ પામતાં અને તાજેતરમાં પૂરા થયેલા પર્યુષણ પર્વની જેનેએ કરેલી આરાધનાના અનુસંધાને વર્ધમાનનગર દેરાસર ખાતે ૧૧ દિવસને ભવ્યાતિભવ્ય મહેસવ ઉજવાઈ રહ્યો છે. આ પ્રસંગે વર્ધમાનનગરના ઉપાશ્રયમાં એક ભવ્ય પ્રદર્શનનું આયોજન કરવામાં આવેલ છે. કલાકારોને ધર્મ પ્રત્યેનો અનુરાગ તથા અથાગ મહેનતના પરીપાક રૂપે જેન ધર્મના પવિત્રકારી પાવન સ્થળ શેત્રુંજય મહા તીર્થની બેનમુન કલાકૃતિ તથા આ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. ના જીવન પ્રસંગને ચીરોડી કલરથી સાકાર કરાયા છે
જૈન ધર્મના ગચ્છાધિપતિ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના ૭૯ વર્ષના ધર્મ રક્ષાના કાર્યોને અનુમોદનાથે અત્રેના વર્ધમાનનગરમાં આવેલ જૈન દેરાસરમાં ભવ્ય રીતે શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજીની નિશ્રામાં મહોત્સવ ચાલી રહ્યો છે. 1. આજે અત્રે જાયેલી પત્રકાર પરિષદમાં શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજીએ જણાવ્યું હતું કે, શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરિના સંયમ જીવનના પ્રભાવક કાર્યોને અનુમોદન આપવા અને જીવ હિંસા સમાજમાં ઘટે તેવા હેતુ સાથે તા. ૨૧ થી તા. ૧-૧૦ સુધી વર્ધમાનનગર દેરાસરમાં મહોત્સવનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજીએ જણાવ્યું હતું કે, જીવ હિંસા દિન-પ્રતિદિન વધી રહી છે. તેથી સમાજમાં દૂષણે પણ વધી રહ્યા છે. પરંતુ સાધુ સંતેના તપથી દુનિયાનું . અસ્તિત્વ જળવાઈ રહ્યું છે.
આ મહોત્સવ દરમ્યાન રૂ. ૯૬૦૦૦ એકઠા કરી શહેરમાં દાન-પુણ્યના અર્થે વાપરવામાં આવશે. તેમજ જરૂરિયાતમંદ લોકેને કપડાનું વિતરણ કરવામાં આવશે. અને તા. ૧ ઓકટેમ્બરના રોજ શહેરના તમામ દેરાસરમાં ભવ્ય આંગી કરવામાં આવશે. અને હર્ષોલ્લાસથી મહોત્સવની પૂર્ણાહુતિ કરવામાં આવશે.
દેરાસરમાં મહેસવ નિમિત્તે વિવિધ જાતની રંગોળી બનાવવામાં આવી છે. તે લોકોમાં આકર્ષણનું કેન્દ્ર બની રહેલ છે. આ પત્રકાર પરિષદમાં સંઘના અગ્રણીઓ ઉપસ્થિત હતા.
( લોકસત્તા-જનસત્તા તા. ર૯–૮–૯૧)
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮૫૧૯ ] સંયમ અનુમોદન મહત્સવ વિશેષાંક : : ૫૪૭
– અકીલા –(૬) તા. ૨૮ : જૈન ધર્મના ગચ્છાધીપતિ સવ, પ. પૂ. આ. કે. શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના ૭૯ વર્ષના સંયમ ધર્મ દરમ્યાન થયેલ આરાધના ધર્મ પ્રભાવના અને ધર્મ રક્ષાના કાર્યોની અનમેદનાથે અહીના વર્ધમાનનગર જૈન દેરાસરમાં પૂ. આ. દેવ શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજના સાનિધ્યમાં ભવ્યાતીત મહોત્સવ ચાલી રહ્યો છે. ચતુર્વિધ સંઘમાં જૈન શાસનની પ્રભાવના થઈ રહી છે. તપ અને ત્યાગના તેરણું બંધાયા છે. મહોત્સવની ઉજવણી જાણે મોતીડાના મે વરસતા હોય તેવા આનંદ-મંગલ વચ્ચે થઈ રહી છે.
આ મહત્સવમાં સમગ્ર દેરાસર અને દેરાસરમાં જવાના માર્ગો ધજા-પતાકાઓથી શણગાયા છે. શિખરબંધ મંદિરને રંગબેરંગી લાઈટથી ઝળહળતું કરાયું છે. સવાર-સાંજ શરણાઈ અને હેલના મંગલ સૂરેથી સમગ્ર મહોત્સવને મઢી લેવાયેલ છે.
સવારથી જીતેન્દ્રભકિત, સ્નાત્રપૂજા, મધુર કંઠે ચૈત્યવંદનમાં ગવાતા સ્તવને અને ઉપાશ્રયમાં બીરાજતા પૂ. ગુરૂભગવંતેના મંગલ વ્યાખ્યાને સમગ વાતાવરણને ભકિતમય બનાવી રહેલ છે. અને જિનભકિતમાં શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓ ભજઈ રહ્યા છે.
પૂજ્યપાદ સ્વ. આચાર્યદેવ ગચ્છાધિપતિ શાસન સમ્રાટ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના ૭૯ વર્ષના સંયમધર્મ દરમ્યાન થયેલ ધર્મ આરાધનાની અનુમોદનાથે વર્ધમાનનગર જૈન શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક તપગચ્છ સંધ ટ્રસ્ટ અને મહોત્સવ સમિતિ દ્વારા આ ભવ્યત્સવ આયોજીત થયેલ છે.
આ મહોત્સવ દરમ્યાન દેરાસરમાં રવ, આચાર્યદેવના જીવનને આવરી લેતી કલાત્મક રંગોળીઓ, શત્રુંજય મહાતીર્થની રચના, ભગવાન મહાવીર પરના ઉપસર્ગોની પ્રતિમાઓ
( પાન ૫૪૨ નું ચાલુ )
–જાહેરમાં નિયમ લેવાથી તેમાં દહીપાંચતિથિ લિલવી ખાવી નહિ કે કરણ આવે છે. સુધારવી નહિ ૦ બાર મહિને અમૂક -પેથડશાહ શેઠને ભિમ શેઠે પાઘડી રકમ વૈયાવચમાં વાપરવી ૦ બાર મોકલી તેનાં રોજ દર્શન કરતા હતા. મહિને સાત ક્ષેત્રમાં અમૂક દાન કરવું
- - -પ્રભાવના આપનાર લેનાર બને ૦ નિત્ય નવકારશી કરવી.
પુણ્યશાળી બને છે. - મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે જ ધર્મ આરાધના -કુમારપાળ મહારાજાએ સંઘ કાઢયે કરવી.
રેતી અને ઝાડને પગે લાગતા.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૮ :
પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂ મ. સા. નાં (શ્રી જૈન શાસન અઠવાડિક)
વગેરે દશકના મનને હરિ લે છે એટલું જ નહિ પણ સંસારની અસારતાનું ભાન કરાવે છે તેવી હૃદયસ્પર્શી રચનાઓ બની છે. આ પ્રદર્શન દરરોજ સેંકડે જૈન અને જેનેત્તરો નીહાળે છે અને જીવનની ધન્યતા અનુભવે છે.
આ ઉપરાંત પૂ. આચાર્યદેવ પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજની ધમવાણી નાતિકને પણ આસ્તિક બનાવે. જીવહિંસા કરનાર માનવીને પણ આ ઘર પાપથી પાછા વળવા તરફ પ્રેરે, યુવાનોને વ્યસન છોડવા મજબૂર કરે અને સંસારના સાચા માર્ગે, જીવનની સત્યતાનું જ્ઞાન કરાવે તેવી અમ્બલીત વહી રહી છે.
પૂ. પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહારાજની દેશનાથી અને જેન અને જૈનેત્તરે ધર્માનુરાગી બન્યા છે. વિવિધ પચ્ચક્ખાણે લઈ રહ્યા છે. તપની આરાધના કરી જિનેશ્વર ભકિતમાં લીન બન્યા છે. યુવાનો પણ જીવનના સાચા રસ્તે કદમ માંડતા થયા છે.
આજે સવારે પત્રકાર પરિષદમાં પૂ. મહારાજશ્રીએ જૈન ધર્મના સિદ્ધાંત અહિંસા, પ્રેમ, સાધર્મિક ભકિત, તપ, ત્યાગ વગેરેની સમજણ આપી સ્વ. આચાર્યદેવ શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના ગુણાનુવાદ કર્યા હતા. અને અખબારેને અન્ય સમાચારની સાથે સાથે લેકે ધર્મ તરફ વળે, માનવધર્મ બજાવે, જીવહિંસાથી દૂર રહે, ગર્ભપાત સામે જેહાદ જગવે અને દયા, પ્રેમ અને બંધુત્વની લાગણી પ્રસરે તેવા સમાચાર પણ આપે તેવી અપીલ કરી હતી.
– અકીલા – (૭) તા. ૨૮ : જૈનાચાર્ય શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના ૭૯ વર્ષના સંયમ વર્ષ. દરમિયાન થયેલાં ધર્મ રક્ષા કર્યોની અનુમોદનાથે જિનભકિત મહોત્સવ અહીંના વધે. માનનગર દેરાસરમાં ચાલી રહ્યો છે જેની પૂર્ણાહુતિ તા. ૧-૧૦-૯૧ના રોજ થશે.
મહત્સવ અંગે જાયેલી પત્રકાર પરિષદમાં જૈન મુનિઓએ મહોત્સવ શા માટે જાય છે એની સમજ આપી હતી. • -
પૂર્ણાહુતિના દિવસે આચાર્ય મહારાજની ઓળી (૯૮ દિવસ સુધી બાફેલું અનાજ વાપરવું)ના તપસ્વીઓના પારણા થશે. અને આ જ દિવસે રાજકોટના સમસ્ત જિનમંદિરોમાં પ્રભુજીને આંગી કરાશે. વર્ધમાનનગર દેરાસરે મહાપૂજા થશે અને જિનમંદિર ભવ્ય રીતે શણગારવામાં આવશે. મહાપૂજા ઉપરાંત આચાર્યશ્રીના જીવન પ્રસંગે વર્ણવતી રંગોળીના દર્શનાર્થે હજારો શ્રાવકો ઉમટી પડશે.
આજે અનુકંપા દાનની ભાવના સૂકાવા લાગી છે અને સામાજિક પરિસ્થિતિ વિકટ બની છે ત્યારે આ મહોત્સવ યોજાઈ રહ્યો છે એ મહત્વ ધરાવે છે. તા. ર૯ ના રોજ રાજકેટના અનાથ આશ્રમ, અપંગ શાળામાં જિનમંદિર દ્વારા સહુને ભોજન અપાશે.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૧૮+૧] સંયમ અનુમોદન મહોત્સવ વિશેષાંક :
: ૫૪૯ મૂર્તિપૂજક જૈન સંઘ ભાઈનું સાધર્મિક વાત્સલ્ય દરેકના દૂધથી પગ ધંઈ ભક્તિ કરેલ. અનાથાશ્રમ, અપંગ શાળામાં ભોજન પહોંચાડે એવી પ્રવૃત્તિને વેગ મળવો જોઈએ. આ માટે ગૃહસ્થાએ રાજ કેટના વર્ધમાનનગર, પ્રહલાદ પ્લેટ, માંડવી ચોક, શ્રમજીવી, લીબવાડી, જૈન દેરાસર (યુનિવર્સિટી રેડ) મણિયાર, યારોડ, જાગનાથ, રણછોડનગર દેરાસરે જુના કપડા સાંધી મોકલી આપવા અનુરોધ કરવામાં આવ્યો છે.
મહોત્સવ અંગે યોજાયેલી એક પત્રકાર પરિષદમાં જૈન મહારાજે સર્વશ્રી પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી તથા અન્યએ અખબારેમાં માનવીમાં રહેલી શક્તિઓ કેવી રીતે સાવિક અને તાવિક માર્ગે વધુ વિકાસ પામે તેવા સમાચારોને વધુ મહત્વ મળવું જોઈએ એવી હિમાયત કરી હતી.
- The Times of India -- (8)
12,000 Jains attend Rajkot ceremory Over 12,000 Swetamber Jains took part in the Swami vatsyala ccremony at the Vardhaman Nagar Jain Derasar here on Sunday.
It was part of the rites which had been going on since September 21 in memory of gachchhadhipati Sri Ramchandra Suriswarji, who attained nirvana at 96.
The rites would go till Ocrober. On the last day all derasars in Rajkot would be decorated for a special ritual that also marks the end of penance by Acharya Prabhakar Suriswrji.
A model of Shetrunjay Maha tirth of Palitana. which 22 tirthankaras had visited. has been displayed at the derasar. It depicts major centres of the Jains' pilgrimage at Palitana in Bhavnagar d strict. Other rangolis and models from Jainism are also on display.
Asked how Jainism, which stresses austerity, endo'sed these rituals and huge spending, the spiritual leader, Acharya Sri Prabhakar Suriswarji, clarified that funds were for propagating the concept of non-violence and also instilling among people a feeling of brotherhood and charity.
He explained how devotion and sacrifice of Jain saints had led to a change of heart and reformed criminals and power mongers. There could be difference of opinion among even saints. But there was difference of approach or goal. All their pursuits were aimed at the liberation of soul from worldly bondage.
Acharya Sri Prabhakara Suriswarji completes his 98-day penance on Tuesday. An ashtottari mahapooja will be held at Vardhaman Nagar Derasar.
Sri Prabhakar Suriswarji quoting Lord Mahavira. "If you do Purusharth, you can become god."
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________
, બેધ કાવ્ય ,
(રાગ હંસલા હાલોને...) જીવન જાય છે રે...જ્યારે જવું પડશે એની ખબર નથી એની ખબર નથી.
કયારે જવું પડશે. અચાનક ભારે રેગ કે શેક જ આવે, અકસ્માત ઓચિંતે અણધાર્યો થાવે,
પરાધીન થવાય–શું થશે શું ના થાય. કયારે. ૧ સદા જાગતા રહેવાથી સાવધાની, આ અંતરમાં એક ધર્મ જ સુકાની,
બહિરાભદશા જે તજાય, તે શુભ પ્રગતિ જણાય. કયારે ૨ . જેમ જેમ ધર્મને સમજાતે જાશે, સંસારના સાધન તેમ તુછ જણાશે,
જે અરૂચિ ધરાય, રસ વગરના કરાય. કયારે. ૩ અનાદિ કુટેવથી સંસારે મન રાખ્યું, હવે એ છેડી ધર્મમાં દિલ માગ્યું,
સંસાર કયારે પલાયમેક્ષ કયારે જ થાય. કયારે. ૪ ધર્મક્રિયામાં આળસ ના કરતે, સદાય પાપોથી રહેજે ડરતે,
સુખમાં ના લેભાય-દુ:ખમાં ના શેભાય. કયારે. ૫ ધનના ઢગલા બંગલાને ખાવા પીવા ભોગવવાના સાધને અનાડી,
એને તરછ મનાય, એથી કયારે છુટાય. કયારે. ૬ ભૌતિક સાધને આવે ને જાય, એમાં હર્ષ કે શેક ના છવાય,
એવું દઢ મન થાય. એથી કયારે છુટાય-કયારે૭ મોક્ષપ્રાયક ક્રિયાઓમાં આનંદ મનાવે, એને કદિ દુ:ખને પડછાયે નાવે,
આવા ભાવમાં રમાય, સદર્શન થાય...કયારે૦ ૮. એવી ઉંચી ભાવના આતમ તું ભાવજે, નિશદિન તેમાં રહી કે ખપાવજે, પળ ના વિલંબાય-હર્ષે ચિંતન કરાય....
કયારે જવું પડશે...જીવન૯ –૫. સા. શ્રી હથપુર્ણાશ્રીજી મ.
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________
TalT
EG ELHEITE
Lી
TITLE
છે
1 namaa moળ બxmwami
થાણું તીર્થયાત્રા સંઘ ના પ્રવચને એ સંઘયાત્રામાં સુંદર આકર્ષણ પ્ર. આ. ભદ્રકરસૂ. મ. આદિ ઠા. ૫ જમાવેલ. માળારોપણ પ્રસંગે સાયનની બે તથા સા પવલતાશ્રી આદિ ઠા. ૭ ની બસ આવેલ. સંઘની વિનંતિથી મૌન નિશ્રામાં સાયન સંઘ તરફથી પહેલીવાર એકાદશી આરાધના માટે કા. વ. બી-૧૩ થાણ તીર્થયાત્રા સંઘનું પ્રસ્થાન કા. વ. ૭
ના પૂ.શ્રી સાયન પધાર્યા છે. ના ધામધુમથી થયેલ. સંઘવી બનવાને લાભ ગોરેગાંવ નિવાસી શા. હસમુખલાલ ધીરજ
રતલામ ભવ્ય ઐત્યપરિપાટી-કા. લાલ સિહોરવાલાએ લીધું હતું. પહેલા
પલા વઢ ૧ ને મેઘનગર નિવાસી સમીરમલજી મુકામ ઘાટકે પર-મુનિસુવ્રતસ્વામિ મંદિર,
પાર્વચાને ત્યાં પૂ. મુ. શ્રી દર્શનવિજયજી હતે. સંઘે સામૈયું કર્યું હતું. બેસણા
મ આદિ ઠાણાનું ચાતુર્માસ પરિવર્તન લાભ સાયનવાળા બે ભાઈઓએ લીધું હતું. કા. વ. ૮ બીજે સુકામ ભાંડુપ અનંતસિદ્ધિ
વાજતે ગાજતે થયેલ. પંડાલ ગોઠવેલ, જૈન મંદિર હતું. બેસણુને લાભ સાયન
ત્યાં પ્રવચન થયેલ અને ગુરૂપૂજન, કામલી ભાઈબીજ મંડળે લીધે હતે. કા. વ. ૯+
આદિ વહેરાવવાને તથા બહુમાન વગેરે ૧૦ થાણુ તીર્થમાં પ્રવેશ લેવાથી સંઘ
થયેલ. ત્યાર બાદ કાર્તિક વદ ૩ ને કાર બેન્ડ સહ સ્વાગત કરેલ. વિજય મુહુર્ત
- લાલજી પરવાડ, સેવારામ સેભાગમલજી
લ તીર્થમાલારોપણ ઠાઠથી થયું હતું. યાત્રિકને
- પારેખ, ભવરલાલજી કટારિયા, ગુપ્ત નામ ૬૩ રૂ.નું સંઘપૂજન, સાયન સંઘ તરફથી
(સાંઘીની) મોતીલાલજી કટારિયા, ગાંધીજી ૬૦ રૂ.વાળી બેગ, ઝાલાવાડ મહિલા મંડળે
મિશ્રીમલજી ઈદ્રમલજી ધામનેદવાલા, ચાંઢની વાટકીથી બહુમાન કરેલ, સાયન
શ્રીમાન્ ભાગચંદજી પરવાડ તરફથી સાગસંઘે સંઘવી પરિવારનું ચાંદીના કાસ્કેટ
દિયા તથા બિબડદ તીર્થની રૌત્યપરિપાટી આદિથી અને યાત્રિકેએ ચાંદ્યના શ્રીફળ
સાથે પૂ.શ્રીએ રતલામથી અમદાવાદ (રાજદ્વારા સન્માન કર્યું હતું. આજના બેસણા,
નગર) તરફ વાજતે ગાજતે વિહાર કરેલ. બહારથી પધારેલા યાત્રીકેની ભકિત સંઘવી
લોકે બોલતા હતાં કે આ ચોમાસામાં તરફથી થયેલ. ત્રણ દિન શાન્તિલાલ સંગીત
જે લેકમાં ઘણે ઉત્સાહ જે. રૌત્યપરિકારની પાટી, વીરમગામની શરણાઇવાદનની પાટીમાં ૭૦૦-૮૦૦ માણસો હતા. માગશર મંડળી હોવાથી ઠાઠ સારો રહ્યો. પૂ. મોટા સુદ ૫ સુધીમાં રાજનગર પહોંચવા આચાર્ય પ્રવચનકુશળ આ. વીરસેન. મ ધારણાં છે.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૨ :
'
પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂ. મ. સા. નાં (જેન શાસન અઠવાડિક)
બેંગ્લોર-પૂ. આ. શ્રી વિજય સ્થલ વાળા શ્રી કેશવલાલ ન્યાલચંદ પરિવારે ભદ્રસૂ. મ.ની નિશ્રામાં ૬૧ ઉપવાસ માસ- લીધો હતે. ખમણ વિ. ૮૦ ઉપર થયા બીજી પણ
ખ્યાવર- અત્રે પૂ. આ. શ્રી વિજય ઘણી તપસ્યાઓ થઈ તે નિમિત્તે ઉજવણીનો ભવ્ય મહોત્સવ યોજાયે હતે. ગુણરત્ન સૂ, મ.ની નિશ્રામાં ‘રે કર્મ તેરી ભાવનગર-કૃષ્ણનગર કે. સી. શાહ
ગતિ ન્યારીએ પુસ્તકની પરીક્ષા ૨૧૦૦
ઉપર સંખ્યામાં દેનાર પરીક્ષાથીઓ થયા બાલમંદિર નૂતન ગૃહમંદિરમાં શ્રી આદીશ્વર પ્રભુજીને પ્રવેશ કા. વ. ૩ રવિવાર હતા તેમાં પ્રથમ દશ વિ.ને ૨૦૦૧, ૧૦૦૦ તા. ૨૪-૧૧-૯૧ના પૂ પં. શ્રી સિદ્ધસેન ૧૦૦૦ એમ ૧૦ માને ૧૦૧ સુધી ઈનામ વિજયજી મ. પૂ. પં. શ્રી પુષ્પચંદ્ર વિ. મ. અપાયા હતા; પ્રથમ ઇનામ પ્રવીણાબેન આદિની નિશ્રામાં થયે.
હંસરાજ દેઢીયા મનફરા તથા ચંદ્રિકાબેન - નાકેલા અતિતીર્થ (દેવન હલી લહેરચંદ લાલન સાયન મુંબઈને મળ્યું હતું. બેંગલો૨)-અત્રે પૂ. આ. શ્રી સ્થૂલભદ્ર સૂ- વડાલા-સંબઇ-પૂ. આ. શ્રી વિજય મ. સા.ની નિશ્રામાં કા. વ. ૮ થી ઉપધાન ચંદ્રોદયસરીશ્વરજી મ. તથા પૂ. પં. શ્રી શરૂ થયા છે. પો. સુ. ૧૨ ના માળ થશે. કન દવજવિજયજી મ. ની નિશ્રામાં અને
પાયધુની મુંબઇ-શ્રી નમિનાથ ચાતુર્માસની સુંદર આરાધના થઇ તેઓશ્રીનું ઉપાશ્રયે મુ. શ્રી અભયચંદ્ર વિ. મ.ની ચાતુર્માસ પરિવર્તન કા. વ. ૧ શુક્રવારે નિશ્રામાં ૫૦ વર્ષે ચોસઠ પહોરી પૌષધ શાહ પાનાચંદ કચરા શેઠીયા તરફથી વાજતે થયા સિદ્ધચક્ર પૂજન વિ. પંચાહિક ઉત્સવ ગાજતે થયું પ્રવચન ગુરુપૂજન સંઘપૂજન ભા. સુ. ૧ થી થયે ચોસઠ પહોરી પૌષધ આદિ થયું, પૂ. શ્રી મુંબઈ માધુબાગ, સિદ્ધચક મહાપૂજન વિ ને લાભ મે બી. લાલબાગ ભવ્ય મહોત્સવ પ્રસંગે પધાર્યા છે.
દાન કયાં પણ નિષ્ફળ નથી. पात्रे धर्मनिबन्धनं तदितरे प्रोद्यद्दयाख्यापकं, मित्रे प्रीतिविवर्द्धकं रिपुजने वैरापहारक्षमम् । भृत्ये भक्तिभरावहं नरपतौ सम्मानपूजाप्रदं,
भट्टादौ च यशस्करं वितरणं न क्वाप्य हो ! निष्फलम् ।। સુપાત્રમાં અપાતું દાન ધર્મનું કારણ બને છે, અપાત્રમાં અનુકંપાને જણાવેલું છે, મિત્રને વિષે પ્રીતિને વધારનાર છે, શત્રુને વિષે શત્રુતાને નાશ કરવા સમર્થ છે, નોકર ચાકરને વિષે ભકિતને વધારનાર છે, રાજાને વિષે સન્માન-પૂજાને આપનાર છે, અને ચારણ-ભટ્ટોને વિષે યશને ફેલાવનાર છે. માટે આશ્ચર્યની વાત છે કે-વિધિપૂર્વક અપાતું દાન કયાંય પણ નિષ્ફળ નથી.
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંગ તેવા રંગ
संतप्तायसि संस्थितस्य पयसो नामापि न ज्ञायते, मुक्ताकारतया तदेव नलीनीपत्रस्थितं राजते । स्वाती सागर शुक्ति सम्पुट गतं तंज्जायते मौक्तिकं, प्रायेणाऽधममध्यमोत्तमगुणः संसर्गतो दृश्यते ।।
તપેલા લાઢા ઉપર પડેલાં પાણીનું નામ નિશાન પણ રહેતુ' નથી, એજ પાણીના બિંદુએ જો કમલિનીના પત્ર ઉપર પડે તે મેાતીની જેમ શાલે છે, સ્વાતિ નક્ષત્રમાં પડેલું પાણી સાગરમાં રહેલ શુક્તિમાં જઇને પડે તેા મેતી થાય છે. એનું એજ પાણી સસના કારણે ભિન્ન ભિન્ન અવસ્થાઓને પામે છે એજ રીતિએ જગતમાં પ્રાયે કરીને અધમ, મધ્યમ અને ઉત્તમ ગુણુ સ'સગ'થી દેખાય છે,
જૈન શાસનને હાર્દિક શુભેચ્છા...
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 අපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප පද - પ પ ર મ લ પર
સ્વ. પ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા છેષનું કારણ પણ રાગ જ છે ? સપૂણ રાગ જાય એટલે વીતરાગત્વ પ્રગટે અને ? રાગ ખરાબ લાગે એટલે વૈરાગ્ય પ્રગટે. મજેથી દુઃખ ભોગવવું એટલે દેવું ચૂકવવું. મજેથી સુખ ભેગવવું' એટલે નવું' છે
દેવું ઊભું કરવું. છે . સ વ કર્મોનો નાશ કરવા, સવ નવાં બંધાતા પાપોને રોકવા. અને આત્માને નિર્મળ
બનાવવા માટે શ્રી જિનેશ્વરદેવ એ ભાખેલી દીક્ષા એજ સર્વોત્તમ ઉપાય છે. ક ૦ સુખમાં રાગ થાય અને દુ:ખમાં દ્વેષ થાય ત્યારે આંચકે ય ન આવે તો સમજી કે
લેવું કે આપણે અજ્ઞાની છીએ. આ પણ સંસાર લાંબે છે, આપણા માટે મેક્ષ છે
હજી ઘણે દૂર છે. ૪ ૦ સારી ચીજ પણ યોગ્યને અપાય. સાધુ પણ યોગ્યને બનાવાય, શ્રાવક પણ ગ્યને કે બનાવાય. જેને સાધુ પશુ' પામવાની ઇચ્છા ય નહિ તેને શ્રાવક પણ ન બનાવાય. આ છે. જેને મોક્ષે જવાનું મન હોય તે સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ કહેવાય. જેને મોક્ષે જવાનું મન છે
જ ન થાય તે મિયાદૃષ્ટિ જીવ કહેવાય, છે . પગમાં કાંટો વાગ્યા હોય અને તે નીકળે નહિ ત્યાં સુધી ખટકયા કરે તેમ હૈયામાં છે
સંસર ખડકયા જ કરે તે સમજી લેવું કે તે જીવના હૈયામાં દેવ-ગુરુ-ધમ છે. હું આત્મા છું'. અનંતજ્ઞાનાદિ જ મારા ગુણો છે તે સિવાયનું કશુ' મારુ નથી હું જ કેઈના નથી, તેમ મારુ કેઈ નથી.’ આ ભાવના આવે ત્યારથી અ યામની ?
શરૂઆત થાય, છે. ૦ દુનિયાને પૈસે પ્રાણ લાગે છે, ધમી આત્માને તે મોટામાં મોટો શત્રુ લાગે છે. '
દુનિયા પૈસાને ભૂષણ સમજે છે, ધમી આમા પૈસાને ‘વળગાડ’ સમજે છે. 9 අපපපපපපපංපපපපපපපපපපපපපපුද જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) 1 શ્રત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી ત:ત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફેન : ૨૪૫૪૬
දපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපර
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________
ના ચવિસા તિજારાd | શાસન અને સિધ્યાન | ઉસમાડું- મહાવીર-પન્નવસાmi. ઝી રક્ષા તથા પ્રચા૨નું પત્ર
ક્ષમા જ પ્રધાન ધર્મ છે.
जिणजणणी रमणीणं'
मणीण चिन्तामणी जहा पवशे । कप्पलया य लयाणं,
तहा खमा सव्वधम्माणं ।।
૨મણી સ્ત્રીઓમાં શ્રી જિનેશ્વર દેવની માતા પ્રધાન છે, મણિ એમાં જેમ શ્રી ચિન્તામણિ રત્ન પ્રવર–શ્રેષ્ઠ છે, લતાઓમાં ક૯૫લતા પ્રધાન છે તેમ સર્વ ધર્મોમાં પ્રધાન ધર્મ ક્ષમા છે.
અઠવાડક.
વર્ષ
અંક RT
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રુત જ્ઞાન ભવન
૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ, 'જામનગર (ૌરાષ્ટ્ર) IND1A
IN- 361005
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક ચિંતન...
– પ્રજ્ઞાંગ " कार्यं च किं ते परदोषदृष्टया, कार्यं च किं ते परचिन्तया च” ।
હે મુમુક્ષુ ! જો તારે સાચું આત્મહિત સાધવું હોય તે પારકાના દોષ તરફ દૃષ્ટિ કરવાની શી જરૂર છે અને પારકી ચિતા કરીને તારે સાધવું પણ શું છે ?”
આજે જગતમાં અને શ્રી સંઘમાં પણ જે અરાજકતા ફેલાઈ છે, જે બદી ઘર કરી છે ગઈ છે તેનું મૂળ વિચારીએ તે લાગે કે દેષ દષ્ટિ અને પારકી પંચાત તે બે મુખ્ય ! કારણ છે.
ખરેખર “દેષ દૃષ્ટિ” અને “દષ્ટિ દોષે જગતમાં જે ઉપદ્રવ મચાવ્યો છે, જે ; ઉકાપાત આંતક ફેલાવ્યું છે તેનું વર્ણન થાય તેમ નથી. તેમાં પાછી “પારકી પંચાતની 8 વૃત્તિ ભળે પછી બાકી શું રહે ? તેમાંથી કેણુ બાકાત હશે તે સવાલ છે.
દરેક જણ પોતાના દેષને માટે સાગર જેવા “ગંભીર છે પણ પારકા દેશની ગંભી| રતા માટે “ગરીબ” છે અને “ક્ષુદ્રતા” મા “શ્રીમંત” છે. પોતે જ જાણે સર્વશ” 4 “સર્વગુણ સંપન્ન” અને બીજા એટલે દેષના ભંડાર આ વૃત્તિ નાશ ન પામે ત્યાં સુધી આ સાચી વિવેક દષ્ટિ પણ પેદા થવી મુશ્કેલ છે.
પોતાના ભોગે પણ પારકી પલેજણ માથા ઉપર લેવાથી શું પરિણામ આવે છે તે ! અનુભવવા છતાં, પ્રત્યક્ષ નજરે જેવા છતાં તેનાથી દૂર રહેવાનું મન થતું નથી. તે ! | સાચી હિતદષ્ટિ નથી.
પર નિંદાની ટેવે જગતમાં એવો દાટ વાળ્યું છે કે તેમાં પડેલા સારાસારને વિવેક પણ સાવ નેવે મૂકી દે છે અને તેમાં જ આનંદ માનનારાઓ પોતાની જીભને અને કલમને તલવાર કરતાં પણ ભયંકરમાં ભયંકર કારમુ શસ્ત્ર બનાવે છે. તેમાં પાછી • મોટાઈ” અનુભવનારા ખુદ તે બરબાદીને પંથે જાય છે પણ અનેકની આબાદીને બર. 2 ૧ બાદમાં પલટી નાખે છે પારકાની આગને બુઝવવા પાણી બનવાને બદલે પેટ્રેલનું , કામ કરે છે.
ઈર્ષા, માન-પાનાદિથી પીડાતા ધમ દેશકે આવા બની જાય છે ત્યારે તેઓ પણ ! | નિંદક સમાજના સભ્ય જેવા બની જાય છે. તેવા શુદ્ર અને અગંભીર આત્માઓ પોતાના ? સારા સ્થાનનો પોતાની પુણ્યાઈને, આવડતનો ઉપયોગ સ્વ-પર અનેકના નાશ માટે કરે ? છે તેમાં પિતાને શણગાર માને છે. “શાસન પ્રેમ !” માને છે.
બીજાના દેશોની નિંદા અને ખોટી પંચાતમાં પડવાથી પોતાનું તો સઘળું ગુમાવે 5 1 છે પણ મનને ય મલિન બનાવે છે, અનેક સાથે વૈર ભાવને વધારે છે અને તે રીતે સંસારનું સર્જન કરે છે.
માટે હે મુમુક્ષુ ! તારા પટુ પ્રજ્ઞાને વિવેક પ્રકાશ પામી, સંસારનું જ સર્જન | કરનાર આ બે કારમા દેથી વિરામ પામી, મેક્ષ માર્ગે જ પ્રયાણ કરવા આત્મનિંદા 1 અને આત્મહિત ચિંતામાં ઉદ્યમી બની આત્માની અનંત-અક્ષય ગુણલક્ષીને પામ. }
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________
I mammamunanamannaamaan
થતંત્રીઓ . .' પ્રેમચંદ મેઘજી ચુક્ય
, Mદ્વજય રમેજરીવરજી મહારાજી; કરેક્ષ/સ્તે જા ત૨/ ૨૪ ત્ર
હe/૮દેૉટરફ { આ {kહજરત 2216 3000 all you wai kertoa ei
(
).
હેમેન્દ્રકુમ્ભાર મજમુખલાલ શાહ
જટ) સુરેશચંદ્ર ચંદ જેઠ
(૬a(8). યાજદ પદજી ગુઢક/
(8ાજa) ,
( અઠવાડિક) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
છે. વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ માગસર વદ-૮ મંગળવાર ૨ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
તા. ૨૪-૧૨-૯૧ [અંક ૨૦
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦
તીર્થયાત્રાનો ઉદ્દેશ
સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! છે . શ્રી સિદ્ધગિરિજી એક એવું તીર્થ છે કે જેની જગતમાં જોડી નથી. આ સંસારમાં 8 છે પંદર ક્ષેત્રે એવા છે કે જેમાંના પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સદા માટે મેક્ષમાર્ગ ચાલુ છે. હું છે બાકીના પાંચ ભરત અને પાંચ એ રાવત ક્ષેત્રમાં અમુક કાળ સુધી જ (૨૦ કટાકોટિ છે સાગરોપમાન પ્રમાણ કાળચક્રમાં ૨ કેટકેટિ સાગરોપમ સુધી જ) ભગવાનનું તીર્થ ચાલુ છે હેય છે. કેઈપણ ક્ષેત્રમાં, પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં આ ભરતને છોડીને બાકીના ચાર ?
ભરતક્ષેત્રમાં અને પાંચ એ રાવત ક્ષેત્રમાં આવું, શ્રી સિદ્ધાચલ સમાન તીર્થ નથી. આવા 8 છે. મહાન તીર્થાધિરાજનું દર્શન આ ભરતક્ષેત્રમાં જન્મેલા ભાગ્યશાળી જીવોનેજ થઈ શકે છે છે છે. આપણે શા માટે તીર્થે જઈ રહ્યા છીએ તે વાત સારી રીતે વર્ણ વાઈ ગઈ છે. ૨ છે કે સંસાર સાગરથી તારે તે તીર્થ તે તીર્થની યાત્રા સંસાર સાગરથી તરવા માટે, હું સાધુ થવાય તે માટે કરવાની છે.
આપણે આત્માને પૂછવાનું કે- કમની ઝંઝટમાંથી છુટવાનું તને ખરેખર મન છે દુનિયાનું સુખ ભેગવવું પડે છે તે પણ એક કર્મની ઝંઝટ છે. આ સંસારમાં પુણ્યથી ૪ મળતાં સુખો પણ ઝંઝટ રૂપ લાગે છે? દુખ ભોગવવા સોને ઝંઝટ રૂ૫ લાગે છે. પણ પુણ્યથી મળતા સુખ ભોગવવા તે ઝંઝટ છે તેમ ન સમજાય ત્યાં સુધી જે હેતથી સિદ્ધગિરિ જવું જોઈએ, તે હેતુ અંતરમાં પેદા નહિ થાય તે હેતુ પેદા કરવા સૌએ પ્રયત્ન કરે પડશે. આપણે બધા સાંસારિક સુખની પ્રાપ્તિમાં કેવા છીએ? સુખ મળે
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ તે ભય લાગે છે કે આનંદ આનંદ થાય છે? સાંસારિક સુખના કાળમાં હયું રમ રમ છે 8 વિકસિત થાય છે ને ? તે સુખને ભોગવવું તે ઝંઝટ છે તેમ લાગે છે? અનંતા શ્રી
અરિહંત પરમાત્માએ સાંસારિક સુખને લાત મારી મારીને મોક્ષે ગયા. તેમની પાછળ છે. બીજા પણ અનંતા આત્માઓ તે સુખને લાત મારીને મોક્ષે ગયા! તમને પણ થાય છે ? છે કે- આ સુખને લાત મારીને હું પણ ક્યારે ચાલતે થાઉં (સાધુ થાઉ) ? મારે પણ છે આ સંસારના સુખ જોઈતા નથી. અને તે સુખ છોડ્યા પછી દુઃખ આવે તેની ચિંતા નથી. છે કારણ કે મુકિતએ જવા માટે દુઃખ તે સહાય કરનારૂં ઉત્તમમાં ઉત્તમ સાધન છે. 8 છે આ ભાવ પેદા ન થાય તે જે હેતુથી શ્રી સિદ્ધગિરિજી આપણે જઈ રહ્યા છીએ તે હેતુ છે જ સિદ્ધ ન થાય ! આ હેતુથી આપણે શ્રી સિદ્ધગિરિજી જઈએ છીએ. આ અવસર્પિણ છે. કાળના પ્રથમ તીર્થપતિ શ્રી ઋષભદેવ સ્વામિ ભગવાને પેતાના જીવનમાં નવાણું પૂર્વ છે.
વાર સ્પર્શના કરવાથી આ શ્રી સિદ્ધગિરિજી તીર્થ જગત માટે તારક બન્યું છે. તેના જ છે પત્થરે પત્થરે નહિ, પરંતુ કાંકરે કાંકરે અનંતા આત્માઓ સિદ્ધ થયા છે. માટે તેના છે છે પત્થર જ પવિત્ર છે તેમ નથી પણ એકેક કાંકરા પણ પવિત્ર છે. આપણે પણ સિદ્ધ થવું છે ! છે ને? જે આ કાળ પ્રતિબંધક ન હોત, ઉત્તમ સામગ્રી મળી હત, આપણામાં સત્તવ હેત છે
તે તે ત્યાં જ આપણે અનશન કરત. પણ તેમ છે નહિ. કેમકે, આ કાળમાં સિદ્ધિ છે R પદને સાધી શકીએ તેવું સામર્થ્ય આપણમાં નથી. આ ભવમાં તમે લેકે કદાચ સાધુ છે
ન થાવ અને ઘેર પાછા જવું પડે તે ઘેર ગયા પછી પણ જીવનના જેટલાં વર્ષો . -મહિનાઓ-દિવસ બાકી હોય તેમને એક દિવસ એ ન જાય કે જે દિવસે સિદ્ધિ છે પદ યાદ ન આવે “મને સિદ્ધિ પદ કયારે મળે, તે મેળવવા મારે શું કરવું જોઈએ” તે વિચાર ન જમે તે એક દિવસ હવે નહિ જાય. આટલું પણ તમારાથી ન બને? 8
આ સંઘમાં એવા-એવા ભાગ્યશાળી જીવે છે કે જેઓ સુંદર આરાધના કરે છે. જે સુંદર તપશ્ચર્યા કરે છે. આપણે ત્યાં અણહારી પદ મેળવવા માટે તપ કરવાનું છે. જેને આ 5 અણાહારી પદ જોઈતું હોય તેને આહારને લાત મારવી પડે. જેની શક્તિ હોય અને ૨
આહારની જરૂર ન પડે તેવી સ્થિતિ હોય તે તે વધારેમાં વધારે સારામાં સારી છે. છે છે શરીરને ચલાવવા અને ધર્મ સારી રીતે કરી શકાય તે માટે આહાર વાપરવું પડે તે છે. છે વાપરવે આવી મને વૃત્તિ કેળવાય તે કામ થઈ જાય.
માટે મારી તે ભલામણ છે કે, આ રીતે તમે સૌ તપના પ્રેમી બની જાઓ. મુક્તિ છે. છે રોજ યાદ આવે અને તે મેળવવા શું કરવું જોઈએ તે જાણવાનું મન થાય પછી તે ? છે જયારે જયારે સદગુરૂને વેગ થાય ત્યારે ત્યારે એજ પૂછવાનું કે મારે મોક્ષે જવું છે !
માટે તે મેળવવાના ઉપાય સમજાવે. આ રીતે તમે જે સાધુ મળે તેને પૂછતા થશે તે સાધુ છે ' મહારાજનું પણ કામ વધશે. તે ય નહિ ભણ્યા હોય તે અભ્યાસ કરવા લાગશે. પછી તે સાધુથી પણ મેક્ષ સિવાય બીજી વાત કરાશે નહિ. સંસારના લાલપીળા બતાવવાનું છે
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________
1 મન થશે નહિ. અને તે પણ સમજી જશે. કે આ લેકે મેક્ષના જ અથી છે. આ છે 3 બધાને સંસારના સુખ ગમતા જ નથી, વિષય-કષાયના સુખ ગમતા નથી. તમે આ રીતે 4 પૂછતા થશે તે સાધુ બગડયા હશે તે પણ સુધરી જશે. પછી કેઈ સાધુની તાકાત નથી કે તમારી આગળ સંસારની વાત કરી શકે. સંસારના સુખ માટે ધર્મ કરાય છે તેમ કહી શકે !
તમે કહે કે – હવે અમારે એક દિવસ એ નહિ જાય કે ઝટ મોક્ષે જવું છે તે છે યાદ ન આવે. આ રીતે તમે દરરોજ મને યાદ કરતા થાવ, તેને મેળવવાના ઉપાય છે તે જાણવા માંડો અને જાણ્યા પછી શક્તિ મુજબ તેના પ્રયત્નો કરી તે ધીમે ધીમે સંપૂર્ણ ! { પ્રયત્ન થશે ને વહેલામાં વહેલી મુક્તિ પ્રાપ્ત થશે સૌ આ રીતે સમજીને મોક્ષને માટે તે જ યત્ન કરે અને સાધુને ભેગા થાય તે તેમને પણ તેનાજ ઉપાયે પૂછે અને વહેલામાં 8 વહેલા મુક્તિ પદને પામે. એજ શુભાભિલાષા.
સંત-વચન-સોહામણું
એ પણ એક-પક્ષ-માંજ-છે. કેઈપણ ગચ્છ પક્ષ કે વાડાને મોહ અમને નથી અને બંધન પણ નથી એમ ન ર બેલનારા પણ એક જાતનાં વાડામાંજ પુરાયેલા છે. અને એક જાતના પક્ષમાં જ છે. 8
| નરકે-લઈ–જાય છે. શાસ્ત્ર-સત્ય-અને સિદ્ધાંતને નેવે મૂકીને જે કઈ પ્રવૃતિ કરવામાં આવે છે તે છે. છે તમામે તમામ પ્રવૃતિ, મહાનમાં મહાન આત્માઓને પણ નરકગતિ યેલઈ જનારી સાબિત છે & થાય છે.
" પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી વિનીતસેનવિજયજી મ. 4
(શ્રી વિશ્વદીપ)
શિહેર,
- જૈન શાસનનું લવાજમ અમદાવાદમાં ભરવાનું સ્થળ – જયંતિલાલ ત્રિભોવનદાસ સંઘવી | મુકુંદભાઇ રમણલાલ શાહ શ્રી મહાવીર સ્ટેપ્સ
ધરતી ટેક્ષટાઈલસ ૨૬૮૧ ફુવારા બજાર,
૨-વૃંદાવન સેપીંગ સેન્ટર ગાંધી રોડ, અમદાવાદ
પાનકોર નાકા, અમદાવાદ-૧ ફેન : ૩૪૦૨૯૧
| ફેન રેસી. ૪૧૪ર૪ર ઓ. ૩૫૭૯૯
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________
- માનવતા ધર્મની પ્રતિષ્ઠા
-સુંદરજી બારાઈ,
અંગ્રેજોએ એક તિક ભંગારને તેમ અનેક એ શબ્દો ઉચ્ચારે છે કે હું વારસે આપણને આપે છે. નિયત, નેકી, જાણું છું કે તે અપ્રવૃત્તિ છે પણ બીજી ઉદાતતા, ઉદારતા ને ચારિત્ર્યની અશુદ્ધિએ જ ક્ષણે નિષ્ક્રિય અને નિરૂપાય હોય તેમ તેના ખંડિયરના અણીદાર પથ્થરે છે. પિકારી ઉઠે છે. • અવાવરૂ નહિ છતાં અવાવરૂ જેવી લાગતી આનું પરિણામ આપણે નરી આંખે આ પ્રજાકીય ઈમારત અનેક જાતની દીન- જોઈ શકીએ તેવું એ આવતું જાય છે. હિન મનોવૃત્તિઓથી એટલી તે ઘેરાયેલી આપણી પ્રજાની પતિતાવસ્થા દિનપ્રતિપડી છે. તદુપરાંત તેણે આપણું રચાતા દિન વૃદ્ધિગત થતી જાય છે અને સંસ્કાર સમાજમાં એવી તે કુરૂપતા ભરેલી વિકૃતિ બળના અભાવે આપણે નાગરિકતાની જમાવી છે કે રચનાકાય ઘડી ભરમાં ભાવના રહિત બનતા જતા હેઈએ તેવી જમીનદોસ્ત થતું જાય છે.
પ્રતીતિ ક્ષણે ક્ષણે પ્રતીત થતી જોવામાં આપણા સમાજ જીવનમાં કેમ જાણે આવે છે. પાશવી તએ દેર હાથમાં લીધે હોય સંસ્કારની દિશામાં સમાજમાં શન્યા તેમ વ્યવસ્થિત ગુંડાગીરીનું સામ્રાજય વસ્થા પ્રવર્તે છે. ગાઢ અંધકાર છે. વ્યાપક બનતું જાય છે. અને તે માત્ર
- આજે માનવી એટલે બધે સ્વાથની રાજકીય ક્ષેત્રે મર્યાદિત છે એમ નહિ, ખેંચતાણમાં ગળાડૂબ બન્યો છે કે તે પણ દરેક વિભાગમાં તે પ્રવેશ મેળવીને
પરમાર્થની વાત કાને પણ ધરતે નથી. પ્રલેભન દ્વારા સંસ્કાર વિરૂદ્ધ પિતાના તેન માનસ ટૂંક નજરું અને ઘુવડ જેવું જોરશોરથી પ્રચાર કરી રહેલ છે અને ' સંકચિત બન્યું છે. તેને “આત્મવત નવરચનાની આલિશાન મહેલાતનાં વાયામાં
મામા સર્વભૂતેષુની વાતમાં જરા જેટલો એ સુરંગ ચાંપી રહી છે.
- રસ નથી. સંઘજીવન, સહકારની ભાવના આજે આપણે એવા સંક્રાંતિ ' કાળ, વગેરે તરફ તેણે અનુરાગ કેળવ્યું નથી. માંથી પસાર થઈ રહ્યાં છીએ કે ઈચ્છાએ તેનામાં સંગઠિત બંડખેરી, પાશવતા અને કે અનિચ્છાએ તે મહિનીના મધુર ગાનથી ક્ષુદ્રતા વિશેષ પ્રમાણમાં વિકસતી જાય મુગ્ધ બની તેમાં ખેંચાતા જઈએ છીએ. છે. તેનું દેશાભિમાન પ્રાંતિક અને પ્રાદેજાગૃત ભાવ રાખવા છતાં ઘણું તેમાં શિક સીમાડાઓમાં પર્યાપ્ત થતું જાય છે. ક્ષણિક સુખની ખાતર ખેંચાઈને મેહનિદ્રા- તેને રાષ્ટ્રવાદ ઝનૂની, કેમવાદ અને માં પડી જાય છે. મહાભારતકાર કહે છે સાંપ્રદાયિકતાથી ખરડાયેલા છે. તેનું
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૫૬૧
વર્ષ-૪ અંક-૩૦ તા. ૨૪-૧૨-૯૧ શહેરી જીવન જૂથબંધીમાં પડયું છે. તેની સત્કારવા આજે દરેકે દરેક માનવીએ નાગરિકતા સ્થાનિક શહેર સુધરાઈની કમળ લાગણી કેળવવા હૃદય દ્વાર ખુલ્લા ચૂંટણીનું કુંડાળું રચે છે. તેણે સાચા અને કરવાનાં છે. જૂના કાળનાં જાળા ઉખેડી સારા નાગરિક જે શબ્દ સાંભળ્યો નથી. નાખી નવાનાં સ્પંદનો ઝીલવા ભકિતભાવે “આ મારો દેશ તે, એવી રાષ્ટ્રીય ભાવના, તૈયાર થવું જરૂરી છે. - રહી નથી “વિશ્વ-નાગરિક કે વસુધેવ એટલું જ નહીં સમાજ દ્રોહી સર્ષો કુટુમ્બકમ' શબ્દ તેને હાસ્યજનક લાગે છે. સળવળાટ કર્યા કરે છે. તેને કાલીય મર્દન - આજે વિચારક્રાંતિનું જમ્બર મોજ જેવું ભયાનક સાહસ હાથ ધરીને પણ ભરતીરૂપે દેશ ઉપર ફરી વળ્યું છે તેને અંકુશમાં લીધા વિના છુટકે નથી.
ફૂલછાબ
મહેલ કે ધર્મશાળા”!
એક દિવસ એક સાધુ ફરતે ફરતે ધર્મશાળા માની લઇએ તે શું છેટું રાજાના મહેલમાં દાખલ થયે. ત્યાંના છે? મહારાજા તમારે મહેલ પણ ધર્મચેકીદારોએ તેને રે અને કહ્યું કે “આ શાળા છે. આ જગતમાં જન્મ-મરણની જે તે રાજાને મહેલ છે.” સાધુ જરા હસ્યા પરંપરા અને આવ-જા છે તે પણ એક અરે હું તો ધર્મશાળા સમજીને ચાલ્યા મુસાફર ખાનાથી વિશેષ નથી.” એમ જ આવું છું'. આવી વાતચીત થાય છે આપણે સૌ કેઇએ સમજવાનું છે. રાજા ત્યાં જ, રાજ આવી ચડયો. આ અટ્ટહાસ્ય બરાબર સમજી ગયો અને જાગૃત બની ગયે. સાંભળીને રાજ પણ હસ્ય. સાધુએ : -અજમેરા પ્રવિણ સી. અજય થઈને રાજાને પુછયું કે તમે આ મહેલમાં રહે છે ?” રાજાએ રૂઆબથી જવાબ આપે કે હા” સાધુએ ફરીને અઠવાડિક બુક રૂપે જૈન શાસન પુછયું “ત્યાર પહેલા કેણુ રહેતુ?” તે વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) રાજા કહે “મારા પિતાજી ” તમારા પિતા
આજીવન રૂા. ૪૦૦) પહેલા કેણ રહેતું ?? તો રાજા કહે મારા રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની દાદાને વસવાટ હતે.” બરાબર હવે તમારા
આરાધનાનું અંકુર બનશે.
આ પછી કેણ રહેશે?” સાધુએ પૂછયું, રાજ કહે “મારે પુત્ર રહેશે. ત્યારે સાધુએ
જૈન શાસન કાર્યાલય હસતાં હસતાં કહ્યું કે “જયાં જે સ્થળમાં શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ, આટલી આવ-જા થતી હોય તેને આપણે
જામનગર
૩૦૨
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________
બાલ વોંટકા જ
કેક- - - - - - - પ્યારા ભૂલકાએ,
મહિનો પુરો થયે ન થયો ત્યાં તે પઠાણી ઉઘરાણી ચાલુ થઈ ગઈ. બાલુડાઓના લખાણે ગોઠવીને બાલવાટીકા ઉપર મોકલી આપે. અને યોગાનુયોગ અક્ષરદેહે આપણે સૌ પાછા આ પાના ઉપર ભેગા થઈ જઈએ છીએ, જે તમને સૌને ગમે છે ને ?
તમારા અક્ષર દેહે થતું મિલન પણ મારી મરજીને ખિલવી દે છે. ઘણીવાર તે તમારામાં રહેલી બાળચેષ્ઠા, નિર્દોષતા, નિર્લેપતા અને મા-બાપ ના કહ્યાગરાપણું જોઈને મુળમાંથી શબ્દો સરી પડે છે કે “આ ભુલકાઓ હરહમેશ માટે એવા જ રહે તે કેવું સારું?
નાનુડાએ, તમે નાનામાંથી મોટા બને તે હું રાજી જ છું; પરંતુ મોટા બન્યા પછી બેટા બનતાં નહી. બેટા બનશો એમાં હું નારાજ છું. તમારામાં રહેલું નિર્દોષપણું, નિભપણું અને નિલેપ પણું કાયમ માટે રહે તે માટે તમે તમારા ભવ્ય ભાવિના ઘડવૈયા બની જાવ. - બસ આ વખતે આટલું બસ. વધુ આવતા અંકે.
લિ. તમારે હું, તમે મારા - રવિશિશુ. .
અભેદ્ય હતા !
આવા પરોપકારી આચાર્ય દેવ વિ. સં. ૧ભર-જન્મ, વિ. સં. ૧૯.
| શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહા
આ ૬૯ દિક્ષા, વિ.સં. ૧૯૮૭ ગણિપન્યાસપદ, રાજાને મારી ભાવભરી શ્રદ્ધાંજલી ! વિ. સં. ૧૯ર આચાર્યપદ, વિ. સં.
–તિમિર કિરણશિશુ.. ૨૦૪૭ સ્વર્ગવાસ, અનુક્રમે સાલોને સર- નાશ થાય છે, વાળે ૧૭, ૨૫, ૨૫, ૨૧, અને ૧૩ થાય ક્રોધથી પ્રીતિને નાશ થાય છે. છે. ખરેખર ! જેઓશ્રીની સાલે પણ માનથી વિનયને નાશ થાય છે. અવિભાજય હતી તેમ તેઓશ્રી પણ માયાથી વિશ્વાસને નાશ થાય છે. અભેદ્યા હતા.
અને લેભથી સર્વગુણેને નાશ થાય છે.
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૩ :
કાણુ શું કરે ?
અજંગર– ફૂંફાડા મારે ઉંદર– ચૂત ચૂ' કરે ઉ'ટ- ગાંગરે કે ખરાડે.
કબુતર– ઘૂ ઘૂ ઘૂ કરે કાગડો– કા કા કા કરે કાબર- કલબલ કલબલ કરે કૂકડા- કૂકડે કૂક કરે કૂતરા– હાઉ. હાઉ કરે
કાયલ– કુહું કહું કરે ખિસકાલી- ચિલ ચિલ કરે ગધેડું- ભૂ કે ભેાં ભેાં કરે આત્મા– ચિદાનંદ કરે
૧ અશાક વૃક્ષ
સ સાર
શબ્દ-લાલિત્યના ઉકેલા—૧
આડી ચાવી
૪
૫ માતા
૭ રાજગૃહ
૮ ગૃહ
:
૧૦ રજા
૧૧ ગિરિવર
૧૩ વરાહ
૧૪ સહેલી
૧૫ મકર
૧૬ ભજન
૧૭ સનત
શ્રી નીતિન મેપાણી શાન્તા હું ઝ
ઉભી ચાવી
૧ અચિરા
૨ કશગૃહ
૩ ક્ષમા
૬ તારણહાર
* હરણ
૧૦ રા
૧૨ હ૨
૧૩ વસ
૧૬ ભરહેશ્વર
૧૮ મીન
૧૯ વરકનક
૨૦ તપ
જૈન શાસન (અઠવાડિક)
શ્રી સિદ્ધાન્ત સાર સમુચ્ચય
-શ્રી પદ્માન્તિક
દિગTMબરના ચૈત્ય સાધુ કે શ્રાવકને વાંઢવા
ચેાગ્ય નથી
-આ.વિ. સેનસૂરિમ,ના છૂટક પત્રો સામાયિક પૌષધમાં આભૂષણા ઘડીયાલ વિગેરે ઉતારવાના કહ્યા છે. –પચાશક પ્રતિવાસુદેવે ૨-સાતમીનરકે પ-ઠ્ઠીનરકે ૧-પાંચમીનરકે ૧–ત્રીજી નરકે.
તિસ્થા. પયન્ને
મુજ ખજુરી આદિની સાવરણીથી સાધુ એ કચરા (કાને) કઢાય નહિ કાઢતે બટકાયના વિરાધક છે.
ગચ્છાચારપયનો
ઇરિયાવહિ કર્યાવિના ચૈત્યવદન સ્વાધ્યાય ધ્યાન આદિ કરવા ક૨ે નહિં મહાનિશિથ સૂત્ર
સાધુઓ મળ-મૂત્રની પીડાને રાકે તે જીવ ઘાતાદિ દોષો ઉત્ત્પન્ન થાય માટે મળમૂત્ર રોકવા નહિ. પંચ કલ્પ ભાષ્ય ચૂણિ
અરિહંત પરમાત્મા જયાં વિચરતા હોય ત્યાં અતિવૃષ્ટિ (૧) અના વૃષ્ટિ (ર) ઉં±રાની વૃધ્ધિ (૩) ટીડાનું ફાટીનીકળવુ' (૪) પેટનની વૃધ્ધિ ( ૫ ) પેાતાના રાજયમાં મળવા (૬) સૌન્ય ચડી આવવુ' (૭) આ સાત તિર્યાના ભય હાતા નથી.
-અભિધાન ચિંતામણી ઉપદેશ ચિંતામણી.
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૨૦ તા.૨૪-૧૨ ૯૧
( ૫૬૪. તુટતો જાય છે.
| સર્વ વિરત્તિધર સાધુઓ પોતના સંયમ માણસ ત્રણ રીતે તૂટતો જાય છે. અને શુભ સંક૯પ વડે પ્રજને સમાગે
(પછડાતું જાય છે.) ચઢાવી સદાચારી બનાવે છે. કેઈ દુઃખના સતત હુમલાથી. | – મહેલ તરુણભાઈ શાહ * કે પિતાના જ પાપોના ભયથી.
(ખેતવાડી) કઈ વળી અહંકારથી –ઈમેજથી. '
ઉપયોગી છે? -કેયુર એન. શાહ
૧ ચિત્તમાં પ્રસનતા (બેરીવલી)
૨ જીવનમાં શાંતિ
૩ કુટુંબમાં સંપ અને ગતકડું
| ૪ શરીરમાં નિગિતા. એક સાધર્મિક ભકિતના પ્રસંગે રસેઇયાઓ ભેગા થયા...
ધર્મમય જીવન બનાવવા માટે ચાર '
ચીજ ઉપયોગી છે. તેમાંથી ત્રીજા ભાગના ઘેબર બનાવતાં
–અભિષેક સંઘવી હતાં, ચોથા ભાગના પૂરી બનાવતાં હતા, છઠ્ઠા ભાગના શાક બનાવતાં હતાં, નવમાં જગ્યા પુરો :ભાગના ફરસાણ બનાવતાં હતા. બારમા | ૧ આપણે...........જેટલાં એવા મુહપત્તિ ભાગના દાળ-ભાત બનાવતા હતા. અને ! કર્યા હશે? (૫) બાકીના ૬ જણ ચૂંબર બનાવતા હતા૨ રૂપી પાણીથી કષાયે રૂપી અગ્નિ તે તે રસોઈયા કેટલા હશે ? ૧દ - શાંત કરાય છે.
–અમીષ આર. શાહ | ૩ પ્રત્યાખાની કે...જેવો છે. ' (શાંતિનગર), .૪ સંસારના કર્મનું મૂલ.. છે.
પ ..ની જેડી અવિચલ રહી સમાગે ચઢાવે..
–હષીત એન. શાહ પિતાની કન્યા વયર મુનિ પરણે તે માટે શેઠ ધનવાહ એક કરોડ સોનામહોર | સદ્દબોધને સિંધુ. આપવા તૈયાર હતા, પરન્ત વયરમુનિએ પોતાના આત્માની બુદ્ધિ ઉપર ચાલતે વાત ન સ્વીકારી, પરિગ્રહની સામે | વાથી સુખ થાય છે. સુગુરુની બુદ્ધિ ઉપર ટેસ્ટી પણ ન કરી, પણ પાંચ મહાવ્રતને | ચાલવાથી વિશેષ લાભ થાય છે અને સુંદરતા પૂર્વક વર્ણવી, કન્યાને વૈરાગ્ય | શ્રીની બુદ્ધિ ઉપર ચાલવાથી પ્રલય થાય છે. વાસિત કરી, દીક્ષા આપી. “ધન્ય છે
માટે વિચાર કરીને ચાલવું. વયરમુનિના ધંને !”
-તિમિર કિરણ શિશુ
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગૌરવવંતા ગુરુદેવ
-- પૂ. સાધ્વીશ્રી નવરત્નાશ્રીજી મ. કાકા શાસનના શૂટ્વિીર સેનાની, સ્યાદવાદના એક જ સુપદના તેઓશ્રી ધારક હતા. સાચા સમર્થક, સાધુ સમુદાયની વૃદ્ધિના તેઓશ્રીમાં તરવની શુદ્ધતા, વા૫ટુતા ને સર્જક, આપણા સૌના ગૌરવવંતા ગુરુદેવ શાસ્ત્રમતિ અનુપમ કેટિની હતી. “છોડવા પૂજ્યપાદ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્દવિજય જે સંસાર. લેવા જેવું સંયમ, અને રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા કે જેઓના મેળવવા જે મેક્ષ” આ ત્રિપદી દરરોજ નામ-કામ, દર્શન-વંદનથી ભારતભરમાં તેઓશ્રીનાં વ્યાખ્યાનમાં હોય જ. દરરોજ કેઈક જ વ્યકિત અજાણ હશે. તેઓશ્રીનાં એકની એક વાત કરતાં તેઓશ્રીને અને દર્શન માત્રથી આપણું ભવોભવના પાપ સાંભળતાં કેઈને જરાપણ કંટાળો આવતે ખપી જાય એવા મહાપુરૂષના ગુણે અખૂટ, ન હતા. અદ્વિતીય ને અમાપ હતાં. તેઓશ્રીના આ મહાપુરૂષને અનશનની તપશ્ચર્યા ગુણેનું વર્ણન કરવું એ આપણી શકિત બાહ- કરવી કઠીન પડતી હતી. પરંતુ તેઓશ્રીનું રની વાત છે પરંતુ મારી શકિત અનુસાર હું લય તે ત્યાં જ હતું. તપ ઉપર તો તેમને કલમ ઉપાડી રહી છું કે આવા મહાપુરૂષના અનહદ પ્રેમ હતે. આબાલવૃદ્ધ જે કંઈ ગુણે લખવાનું કોને મન ન થાય?
તપ કરતાં તેઓની સામે તેઓશ્રી બહુમાન આ મહાપુરૂષ શરીરથી ને વયથી વૃદ્ધત્વ
ધરાવતાં. જેઓ નિત્ય તપ કરતાં તેને ને પામ્યા હતા છતાં પણ તેઓ શાસનની
માટે પૂજય પાદશ્રીજી કહેતાં કે બહુ જ રક્ષા, પ્રભાવના અને પિતાની સાધના સાધવા
ભાગ્યશાળી છે. તેઓને પણ આહારીમાંથી માટે સદાય જુવાન જેવા જ હતા. તેઓશ્રીએ અનેકને સમ્યગદર્શન અને સમ્યગ
અણુહારી પદ પ્રાપ્ત કરવાનાં ભારે અરમાનો ચારિત્રની પ્રાપ્તિ કરાવી હતી. આ મહા
હતાં. તેઓ માનતા કે બાહ્ય તપ વગર પુરૂષે પિતાના મનને મેક્ષમાં સ્થાપિત કર્યું અત્યંતર તપ આવ ઘણે ઠઠીન છે. હતું. પોતાના વચનને સર્વજ્ઞ પ્રણિત શાસ્ત્રોમાં
બાહ્ય તપ એ સાધન છે ને અત્યંતર તપ સ્થાપિત કર્યું હતું. પોતાના તનને શાસનની
એ સાથે છે. સાધન વિના સાધક સાધ્ય આરાધનામાં સ્થાપિત કર્યું હતું. પોતાનું જીવન
સાધી શકતો નથી. તેથી જ સાધન એ ભગવાનના શાસનને સમર્પિત કર્યા હત: એમનું ગીત હતું ને સાથે એ એમન આ મહાપુરૂષ કલિયુગના કેહીનૂર, જગતનાં સંગીત હતું. સાધનાને ભાવના દ્વારા જવાહીર, ભારતવર્ષના ભૂષણ, જિનશાસ- તેઓશ્રીના દેહના પ્રત્યેક અણું પરમાણું એ નના જોતિર્ધર, તપાગચ્છનાતાજ, સૂરિ. આધ્યાત્મિક પાવરહાઉસ બન્યા હતા. આ વર્યોમાં શિરમારને પાદરાના પારસમણિ હતા. પાવર હાઉસ સમા મહાપુરૂષ જીવનના નવ
સંસાર ભૂંડે, મેક્ષ જ રૂડે ” આ દાયકા ઉપરાંત છ વર્ષ સુધી જીવનના
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૬૬ :
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક).
અંતિમ સમય સુધી જિનેશ્વરે પ્રણીત ચુસ્તતા પણ જણાતી હતી. તેઓએ તેમના વચને, શાસ્ત્ર-સિદ્ધાંતને વફાદાર રહીનેટીવા- જીવનમાં સાધના કરવામાં દેહનું હીર કાઢી દાંડી સમાન ધર્મદેવજ ફરકાવતા રહ્યા હતા. નાંખ્યું હતું. છતાં પણ એમને તે એમ આ મહાપુરૂષે આપેલ સંદેશને વહન કર- જ લાગતું કે સાધનારૂપી રનરાશીમાંથી નારા મહાત્માઓ આજે પણ ઘણું છે. અમારા હું એક તરણું પણ પામ્યો નથી. તેઓબધામાં આજે જે યત્કિંચિત આચાર શ્રીનાં જીવનમાં વૃત્તિને કૃતિ એક દોરે વિચારોના જે દશન થાય છે એ પ્રભાવ સંગીત ને નૃત્યની મોજ માણી રહ્યા હતા. આ મહાપુરૂષને જ છે.
જીવન સિતારના તારેતારમાં એક જ આ મહાપુરૂષનું જીવન પ્રત્યેક જૈનોના સંગીત ઘુંટાતું હતું કે, “મારે મોક્ષે જવું હૃદયમાં સેંસરૂ ઉતરી ગયું હતું કારણ કે
દે
છે
છે અને દરેકને મારે મેક્ષે લઈ જવા છે.” તેઓએ માન-પાન કાંકરા સમાન ગણ્યા જેમાં નાળિયેર બહારથી લાલ હોય છે હતા. કેઈની ખોટી શેહમાં તણાયા વિના અને અંદરથી સફેદ હોય છે તેમ આ તેઓ વિતરાગે બતાવેલા સાચા માર્ગમાં મહાપુરૂષને બહારથી વેદના પારાવાર હતી, અચલ અને અટલ હતા. લક્ષમીથી થતાં પીડાને કોઈ સુમાર નહોતે, પરંતુ અંતમહત્સવ ને તે દ્વારા થતું તેમનું સન્માન ૨માં આ પીડાના ઉકળાટને ડાઘ પણ એ તે એમને ઢેફા ઉપર અથડાવા જેવું નહોતું. આ મહાપુરૂષને સમતાની મસ્તી લાગતું હતું. બ્રા તેજથી તેઓશ્રીનું અતૂટ હતી. તેઓશ્રી સમતાની ડાળી લલાટ ઝગારા મારતું હતું. સંસારના પર ઝુલી રહ્યા હતા અને ત્યાં શાશ્વત ઉંધા પ્રવાહે તરી જેઓએ પથિકને તર- સુખની કોયલ ટહુકા કરી રહી હતી.. વાને સાચે સાદ આપે છે.
હું આપશ્રીજીને મન. ડી. તન તેડી, તેઓશ્રીએ આહાર સંજ્ઞા સામે તુમુલ કરજેડી આરઝુ કરી રહી છું કે આપ યુધ્ધ આરંભેલુ કે જાણે તે પૂર્ણતાના પથ અમારા આધાર, આપ અકમારા સુકાની, પ્રાપ્ત કરવાના વધામણ આપી રહ્યું આપ અમારી સંસાર સાગરમાં નાવ હોય. તેઓશ્રીજીના લોહીના બુંદેબુંદ અને સમાન છે આપ વિના હવે અમે અમારાકણકણમાં એક જ ભાવના ઘૂંટાતી હતી ધાર, એકલા, અટૂલા બની ગયા છીએ. કે મારી નિશ્રામાં આવેલા દરેક આત્માને હવે અમારું શું થશે? આપશ્રીજી અમ 'જલદીમાં જલ્દી ક્ષે પહોંચાડી દઉં. જેવા બાલુડાને જરાપણ વિચાર કર્યા વગર તેઓશ્રીજીના વ્યાખ્યાનમાં વારંવાર મેક્ષ અને છેડીને મેક્ષ ભણી ચાલ્યા ગયા. આવતું હતું, એ જ સૂચવે કે તેઓ- હવે આ સંસાર સાગરમાં ડેલતી અમારી શ્રીજીને મોક્ષે જવા માટેની કેટલી તીવ્ર યાને પાર ઉતારી દેશે કે તાલાવેલી હતી ને શાસ્ત્ર સિધ્ધાંતની પહોંચાડશે?
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૨૦ તા. ૨૪-૧૨–૯૧
- ૫૬૭
.
= 10, . 2
02માથા પાયા સાથક ગણાય,
એ અમૃતના કુંભ સમાન હે તારકી ટુંકમાં તેઓશ્રીમાં જે અપરંપાર ગુણે એ સંજીવની સમાન મહાન હે ઉપકારી હતા તેમાંથી થોડા પણ ગુણે આપણા આપશ્રીજીના ચાલ્યા જવાથી સત્ત્વ અને જીવનમાં આવી જાય તે આપણે એમને તત્વના વિરોધીઓ હર્ષઘેલા બનીને નાચવા મંડશે,
આપશ્રીજી જયાં પધાર્યા છે ત્યાંથી
અમ જેવા પામરો ઉપર કૃપા ને વાત્સલ્ય એ સૂરીશ્વરજી! આપ અમારી રક્ષા વરસાવી, અમદષ્ટિ કરી પાર ઉતારશે ને કાજે, અમારા ભાવપ્રાણુના ઋણ કાજે, આપશ્રીની સાથે મુકિત મહેલની નિસરણી અમારા ધર્મધાસ ને ઉચ્છવાસ કાજે આપ ચઢાવી મેક્ષે લઈ જશે એ જ અભિલાષા અમારા માટે આકસીજન સમાન છે ! રાખું છું.. આપ ચારિત્રની સુવાસ માટે ગુલાબ સમાન અંતમાં મારાથી નાના મઢ મટી છે ! આપશ્રીજી અમારી બધાની ખાતર પણ વાત થઈ ગઈ હોય અથવા તે વિતજે થોડા વધુ વર્ષો રહ્યા હતા તે ? આપ- રાગની આજ્ઞા વિરૂધ્ધ કાંઈ પણ લખાયું શ્રીજીની ચિર વિદાયથી સાડા ત્રણ કરવું હોય તે ત્રિવિધ મિચ્છામિ દુકકડમ્. રૂંવાડામાં ઝણઝણાટી પેદા થાય છે. અષાડ વદ ૧૪ ને દિવસે પૂજ્યપાદશ્રીને હંસલે
સુચના :મુકિત વિહારની સે જ અનુભવવા ઝલી ૨૧ મો અંક ૭-૧-૯૨ ના પ્રગટ થશે રહ્યો હતો. તેઓશ્રી ખૂબ જ સાવધ બની ડીસેમ્બરમાં પાંચ મંગળવાર છે. માટે ગયા હતા. તેઓશ્રીનો હંસલો * અરિહંત તા.૩૧-૧૨-૯૧ ને જૈન શાસન ને અંક અરિહંત” કરતાં દેહ પિંજરાને છેડી
5 . પ્રગટ નહી થાય પરંતુ હવે પછીને અંક
૨૧ મેતા. ૭–૧–૯૨ ના બહાર પડશે. તીર્થંકરના કલ્યાણક ઉજવવા સ્વર્ગ ભણી સવારે બરાબર ૧૦ વાગે ચાલી નીકળે.
–સંપાદક આ સમાચાર સૌ કોઈએ જાગ્યા ત્યારે આબાલવૃધે ધ્રુજારી અનુભવી. આ સંયમ
સાવધાન રૂપી ઘડવૈયે સિંહ પઢયે તે પોઢયે પણ
A શિનેરથી સમાચાર છે કે મેશ સહુને જાગૃત કરીને ગયે. તેઓશ્રીના સંયમની
નામનો ભાઈ જાતે કુંભાર છે કેઈને ગોધરા અનુમોદના રૂપ અનેક સુકૃત્યને વરસાદ પાસેને કોઈને કલિડને કહે છે બાબ નામ વરસ્યો હતે. પુણ્યદાન, તપ, ત્યાગ વિ. બતાવે છે તે સાધુ સાધવી પાસે જઈ ચી તેઓને વાંચી સંભળાવ્યા હતા, ને તેઓ- ચેરી જાય છે માટે સાધુ સાધ્વીજી તથા શ્રીએ ખૂબ જ અનુમોદના કરી હતી. સંઘે સાવધાન રહે.
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ શ્રેણી-લેખાંક-૧ ઠો
રોગ ચિંતાજનક : ઉપાય મૃત્યુ જનક : આ જાહેરાતને જેન નહિ પણ જેનેતર પણ ન સ્વીકારે
તાજેતરનાં અનેક વર્તમાન પત્રમાં, “જેન છે? અચૂક વાંચે” આ શીર્ષક નીચે છપાતી જાહેર ખબર વાંચતાં પ્રશ્ન થાય છે કે આ લખનાર (સુરેન્દ્ર જીવણભાઈ ઝવેરી ) પોતે ખરેખર જેને છે? સાચે જેન આવું વાંચીને દુઃખી થાય છે, ત્યારે આવું લખનાર પિતાને જેન ગણતે હોય તે તે જમે જેન હોવાથી ભલે સાચું લાગે, બાકી ધમેં જૈન હોય એવું મનાય જ નહિ. ધમેં જેન હોય તે પિતાના ધર્મને, ધર્મગુરૂઓને, સાધમિકેને અને ધર્મનાં નાના-મોટા તમામ અંગોને એવો તે રાગી હોય કે એની ખાનગીમાં કે જાહેરમાં વગોવણી થાય છે તેનાથી ખમાય જ નહિ. જેની તરફ રાગ હોય એની ખામી સુધારવાને પ્રસંગ આવે તેય એવી ખૂબીથી સુધારે કે એનું હીણું ન દેખાય; ધંધે લઈને બેઠેલા વૈદ–દાકતરે ય દદીની તપાસ પડદામાં લઈ જઈને કરે, સવાલ પૂછે તે ય ખાનગીમાં અને કડક થઇને સૂચના આપવી પડે તે ય ખાનગીમાં આપે. સારવારની નેંધ રાખે તે ય સંકેતની લિપિમાં રાખે. વૈદ-દાકત્તર પિતાની આ ફરજ ચુકે તે એના પગથીયે કેઈ ન ચઢે અને કોઈ માથાનો મળે તે દવાખાનું ચલાવવાને એને પરવાને યે જાય. ગામના દદીની આબરૂ ઢાંકવા આવા નિયમ હોય તે પોતાના ધર્મની આબરૂ માટે કઈ ધારા-ધોરણ નહિ? જાહેર ખબર છપાવનાર નામજૈનને શીખામણ આપવાને કઈ અર્થ નથી. પણ જે ધમેં જેન છે તેવા જીને સાવધ કરવાને આ પ્રયત્ન છે. “જેન છે? અચુક વાંચે” આવું મથાળું બાંધીને જાહેર છાપાઓમાં જાહેરાત છપાવનારને ખબર નથી કે જેટલા જેને આ વાંચશે એના કરતા સેંકડેગણ અજેને જ આ વાંચવાના છે? લખનારમાં આટલી ય અકકલ ન હોય એમ તે મનાય નહિ. તેથી માનવું જ પડે કે ધર્મની હીલના થવાને ડર લખનારે રાખ્યું નથી. એથી આગળ વધીને સાચું કહીએ તે ધર્મની હીલના કરવાના આશયથી જ આવી પ્રવૃત્તિ થઈ રહી છે. આ વાત આકરી લાગે તે ય સાચી હોવાનું એના લખાણમાંથી જ પૂરવાર થાય છે, આ માણસ આખા સંઘને, હલકી વાતો પોતાની ઉપર સીલબંધ કવરમાં મોકલી આપવાનું આમં. ત્રણ આપે છે. તેથી નકકી થાય છે કે એ બધી વાત જાણ્યા પહેલાં જ “સંઘ સડી ગયા” ને એ આક્ષેપ મૂકે છે અને પછી એ આક્ષેપના સમર્થન માટે સંઘ પાસેથી પૂરાવા ભેગા કરે છેઆ માણસની લાયકાત તે વિચારી જુઓ !
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________
• ૫૬
ઘણાંને ખબર નહિ હોય કે આજથી આશરે ત્રીસ વરસ અગાઉ સ્વ. શેઠ કસ્તુરભાઈ ની આગેવાની નીચે એક સમિતિ શિથિલાચાર નિવારણના મુદ્દે રચાઈ હતી. ગીતા આચાર્યએ ત્યારે ય એ સમિતિની વાત ઉચિત નહિ હેાવાનુ* જણાવ્યુ' હતું, અને થાડા અનુભવ પછી સમિતિના આગેવાનને પણ સમિતિની નિરકતા સમજાઈ છતાં બધુ સ`કેલાઈ ગયુ હતું. તે વખતે સમિતિએ જાહેરછાપામાં રજુઆત નહિ કરવા છતાં કેટલાક શિથિલ મહાત્માઓની શિથિલતા અંગે સાક્ષી—પૂરાવા સાથેની માહીતી સ્વ. શેઠ કસ્તુરભાઈને સંઘ તરફથી મળી શકી હતી. કસ્તુરભાઈ શેઠની ગંભીરતા એવી હતી કે આજ સુધી એમાંની કોઇ વિગત અયેાગ્ય વ્યકિતના હાથમાં આવી નથી કે એના કાઇ દુરુપયેાગ થયા નથી. સુરેન્દ્ર ઝવેરી તે શેઠ કસ્તુરભાઇ નથી એ વાત એમની ભાષા ઉપરથી જ સમજાય તેમ છે. પૂજ્યેાના વિનયની રીતમાં * ગુણશ્રુતિ અવગુણુ ઢાંકવા ' ની વિધિ છે. સુરેન્દ્ર ઝવેરીના શાસ્ત્રમાં ગુણુ ઢાંકવા અને અવગુણ છાપે ચઢાવવા તે વિનયના પ્રકાર છે!
વર્ષ–૪ 'ક-૨૦ તા. ૨૪-૧૨-૯૨ :
આવાને માહીતી આપનારા સમજી રાખે કે દ્રુતિમાં પેાતે એકલા ન પડી જાય માટે આ માણસ તમને સાથીદાર તરીકે ખેલાવી રહ્યો છે. આવાને સાથ ન અપાય. હથીયાર લશ્કરને અપાય કારણ કે તે રક્ષણ કરે મહારવટિયા હથીયાર માંગે તા ન અપાય. તે તમારાં હથીયાર લઈને તમારું' જ ગામ લૂંટે. શાસનની સામે બહારવટે ચઢેલા ઝવેરીને આ નહિ સમજાય- આપણે સમજવાની જરૂર છે. શિથિલાચાર ના પ્રશ્ન આજકાલના નથી. દરેક કાલમાં ઓછે વધતે અંશે એ હતા, છે અને રહેવાના એના ઉપાય પણ વિવેકીએ વિવેક રાખીને કરે. સરદી થાય તા સૂંઠ લેવાય પણુ નાક ન કપાય. શિથિલાને સ્થિર કર્યાનાં, સ્થિર ન થયા તેને ય સાચવી લીધાનાં અને ન સચવાથા તેને દૂર કર્યાનાં અનેક દૃષ્ટાંતા શાસ્ત્રોમાં આવે છે, કયાં ય શિથિલાને આગળ કરીને શાસનની જેતી કર્યાના દાખલા નથી. સુરેન્દ્ર ઝવેરીએ ગભીરતા નહિ કેળવી શકે, પશુ ઘર માટે અને પોતાની જાત
'
ગંભીરા ' જરૂર રહી શકે છે! પોતાનાં મા-બાપનાં જીવન ગમે તેવાં હાય, પોતાનાં સંતાન ગમે તેવા કુછ ંદે ચઢી ગયાં હાય કે પોતાની પત્ની આડે માગે ચઢી ગઇ હાય ત્યારે કાઇએ એ માટે ‘સ્વયં'સેવક સમિતિ' નીમ્યાનુ` જાણ્યુ' નથી- શાસનની રક્ષા માટે સમિતિ નીમનારાએ પહેલાં પોતાના જીવનને શાસન સાથે જોડવુ' જોઈએ, પોતાની જાતની પ્રભાવના માટે ભટકનારા શાસનની રક્ષા પ્રભાવના ન કરી શકે. શ્રી સત્રની નિદા કરનારા અને શાસનની હિલના કરનારા આવા જીવાને સાચા મા બતાવવા પ્રયત્ન કરાય. પણ એમની સાથે તે ન જ રહેવાય. પારકી નિદાના એવા ખજાને આવાઓની પાસે પડચેા હૈાય છે કે એમને બચાવવા ય એમની પાસે જનારા
શાસન માટે આવી
માટે તા ‘સાગ૨વર
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૨૦ તા. ૨૪-૧૨-૯૨૪
: ૫૭૦.
સાવધ ન રહે તે બચાવવા ગયેલા ય એમની સાથે ગંદકીમાં આલોટતા થઈ જાય. ચેપી રોગની સારવાર કરનારે સાવચેત રહેવું પડે. નહિ તે દદી કરતાં કદાચ વહેલો મરે.
શ્રી રત્નાકર પચીશીના કર્તા આચાર્ય શ્રી પરિગ્રહ, એક વિવેકી શ્રાવકે છે મહિના સુધી એક જ ગથાને અર્થ પૂછી પૂછીને છોડાવ્યું. વેશ્યાના ખભે હાથ મૂકીને પાન ચાવતા મુનિને વિધિપૂર્વક વંદન કરીને એક વિવેકી મંત્રી શ્રી સિદધગિરિ ઉપર ઉત્કટ આરાધના કરતા કરી દીધા. કારતકી પૂનમના દિવસે આસવના સેવનથી પિોઢેલા શ્રી શેલકાચાર્યને શ્રી પંથક મુનિએ અભુહૂિએ ખામીને એવા તે જગડયા કે અને કની સાથે સિદધ થઈ ગયા. આ બધાં દૃષ્ટાંત ગુરુમુખે સમજી લેવાય તે “સડે. સુધારવા નીકળેલાની દયા આવ્યા વિના ન રહે. ઝવેરી જેવા સને પાતિયા માટે આ ઉપચાર નથી, એમના ચેપથી બચવા ઈચ્છનાર માટે આ ઉપચારની ભલામણ છે.
શિથિલાચારથી શાસનની જેટલી હિલના થઈ છે એના કરતાં હજારગણી હિલના શિથિલાચારને છાપે ચઢાવવાથી થઈ છે એ વાત સમજવાની જરૂર છે
થોડા વખત પહેલાં જ મુંબઈ સામાચારના તંચીશ્રી જેહાન દારૂવાલા ઉપર આવા લખાણે આવતાં તેમણે જે પોતાની ખાનદાનીની રીતે લેખ લખીને જે ગૌરવભર્યું લખાણ મું. સ. માં કર્યું તે વાંચે તે શ્રી સુરેદ્ર ઝવેરીને ખ્યાલ આવે કે તેમની જાહેરાત જેને તે શું પણ જેનેરે પણ વિવેકવાળા અપનાવશે નહિ.
એથી જ રોગ ચિંતાજનક છે તે સામે લખનારની પ્રવૃત્તિ ને મૃત્યુ જનક છે એમ સુઝને અને વિનયમાર્ગ ને માનનારાને લાગ્યા વિના નહિ રહે. ૨૦૪૮ માશગરસુદ-૧૧ ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર.
- જિનેન્દ્રસૂરિ :
ગર.
સુખ અને દુઃખનું કારણ खंती सुहाण मूलं, मूलं कोहो दुहाणं सयलाणं ।
विणओ गुणाण मूलं, मूलं माणो अणत्थाणं ॥ ક્ષમા એ સુખનું મુળ છે; કોઈ એ સઘળાંય દુઃખનું મુળ છે. વિનય, એ ગુણનું મુળ છે અને મન એ અનર્થોનું મુળ છે.
માટે આત્મહિતાથીએ ક્રોધના ત્યાગપૂર્વક માની અને માનના ત્યાગપૂર્વક વિનયની ઉપાસના કરવી જોઈએ જે શાશ્વત સુખને પામવું હોય અને સવળાંય દુખેથી મુકત થવું હોય તે.
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________
ELELA ELH22
પૂજ્ય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના
વિઘ સંયમ પ્રભાવક જીવનની અનુમોદનાર્થે
મોસન્થોની પરંપરા (૮)
કન્લ (A,P)-પૂ. આ. શ્રી વિજય ખાંચ- પૂ. આ. શ્રી વિજય સોમચંદ્ર અશેકરનસૂરીશ્વરજી મ. તથા પૂ. આ. શ્રી સૂરીશ્વરજી મ. પૂ. આ. શ્રી વિજય સેમવિજય અભયરત્નસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં સુંદરસૂ. મ. પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનચંદ્રભાદરવા વદ ૧૧ થી આસો સુ, ૪ સુધી સૂ મ.ની નિશ્રામાં કા. વ. ૧૧ થી માગશર પંચપરમેષ્ઠીપૂજન, શાંતિસ્નાત્ર અાઈ મહો- સુદ ૨ સુધી પૂ. સા. શ્રી શીલયશાશ્રીજી સવ ૩૬ છેડના ઉદ્યાપન સાથે ઉજવાયે મની આત્મસમાધિ અર્થે પણ ૧૦૮ પાશ્વસાધર્મિક વાત્સલ્ય થયું હતું વિવિધ ત૫- નાથ અભિષેક શાંતિસ્નાત્ર સિદ્ધચક્ર મહાસ્થાનું અનુમંદન પણ સાથે હતું. પૂજન, સ્નાત્ર મહત્સવ મહાપૂજા આદિ કહાપુર લક્ષમીપુરી-પૂ. આ. શ્રી
સાથે અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ ઉજવાયે બે સંઘવિજય હેમપ્રભસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં
જમણે તથા સાધર્મિકભકિત વિ. વ્યવસ્થા કારતક વદ ૮ થી ઋષિમંડળ પૂજન શાંતિ
સુંદર હતી. સ્નાત્ર આદિ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ સુંદર રીતે ઉજવાય.
રાજકેટ-વૈશાલીનગર–પૂ. આ. શ્રી અમદાવાદ શાંતિનગર-આશ્રમરેડ
ર વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં પૂ. આ. શ્રી વિજય રાજતિલકસૂરીશ્વરજી મ. કા. વ. ૧ થી વ. ૩ નવાણું અભિષેક તથા પૂ. આ. શ્રી વિ. મહોદયસરીકવર આદિ પૂ.શ્રીએ ૯ મી એળી નિમિત્તે મ.ની નિશ્રામાં ચોથી સ્વર્ગારોહણ તિથિ પણ ઉત્સવ થયો. દિને ગુણાનુવાદ આદિ તથા શ્રી સિદ્ધ- મુંબઇ – મેતીશા લાલબાગ- પૂ. ચક્ર મહાપૂજન વીશ સ્થાનક પૂજન ૯૯ આ. શ્રી વિજય મિત્રાનંદ સૂ. મ. પૂ. આ. અભિષેક મહાપૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ મહા- શ્રી વિજય ચંદ્રોદયસૂ મ. આદિની પૂજન બૃહદ્ અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર આદિ કા. વ. નિશ્રામાં કા. વ. ૩ થી માગશર સુદ ૮ ૧૧ થી માગશર સુદ ૨ સુધી અણહિકા સુધી નવાણું અભિષેક મહાપૂજા સિધચક્ર મહત્સવ ભવ્ય રીતે ઉજવાયે.
મહાપૂજન, વિશસ્થાનક મહાપૂજન, નવપદ અમદાવાદ- શાહપુર દરવાજાને મહાપૂજન સર્વતોભદ્ર મહાપૂજન, સ્નાત્ર
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭૨ :
મહેાત્સવ, ભવ્ય રથયાત્રા અહ મહા અભિષેક અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર. મહાવીર જન્મકલ્યા શુક વરઘોડા પૂ.શ્રીના જીવનની પાંચ ભવ્ય રચનાએ ભવ્ય રંગોળીએ વિ. સાથે ૨૧ દિવસના ભવ્ય મહાત્સવ ચૈાજાયે.
રિાખરજી (ગિરિડીહ) બંગાળ—પૂ. ૫. શ્રી રત્નભૂષણુવિજયજી મ.ની નિશ્રામાં
સૉંઘજમણુ સાધર્મિ`ક ભકિત વિ. સુંદર શાંતિસ્નાત્ર આદિ પ'ચાન્ડિકા મહોત્સવ
ભકિત વ્યવસ્થા પણ રખાઇ છે.
કા. સુ. ૧૨ થી વદ ૨ સુધી ભવ્ય રીતે ઉજવાયા.
બે‘ગલાર-ગાંધીનગર-ભવ્ય માંડલા તથા અગ રચના સાથે શ્રી વીશસ્થાનક પૂજા આરાધક ભાઇએ તરફથી ભણાવવામાં આવેલ.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ચેાથી તિયિ (૧૪ ૧૪) નિમિત્તે શાંતિસ્નાત્ર આદિ પંચાહ્િકા મહે।ત્સવ સુંદર રીતે ઉજવાયા.
અમદાવાદ ઉસ્માનપુરા-પૂ. આ. શ્રી વિજય રાજતિલકસૂરીશ્વરજી મ. તથા પૂ. આ. શ્રી વિજય મહેાદયસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં કા. વ. ૧૪ (બીજી)થી માગશર સુદ ૩ સુધી પૂ. સ્વ. ગુરુદેવશ્રીજીની માસિક
ગતાંકમાં સુધારા
પેજ પરપ લીટી ૬ ત્યાં ‘પૂ. હરિભદ્ર સૂરિજીને પણ ખબર નહિ હોય ?” તેમ લખાયું છે ત્યાં પૂ. · હરિભદ્રસૂરિજીને જ ખબર હોય' તેમ વાંચવુ..
: સમ્યક્ દાનધર્મનુ' સ્વરૂપ :
पुण्यपूष्ण कुलिशविलसितं दुर्ग दौर्गत्यमुद्रास्वर्भवांतर्भवविभवनवाराम સાર્ઘટ્ટ ।
प्रत्यूषः
રૌદ્રાત્રે, नानाधिव्याधिवल्गन् मृगकुलकवलीकारपारींद्रपोतः, स्त्रोतः सिद्धिस्रवत्याः प्रभवतु भवतां भूतये दानधर्मः ||
પુણ્યરૂપ સૂર્યના જે એક પ્રભાતકાળ સમાન છે, દુષ્ટ એવી દુર્ગતિની મુદ્રા રૂપ રૌદ્ર ધ્યાનરૂપ પતને ભેદવા માટે જે વા સમાન છે; આનુષાંગિક સ્વર્ગ અને ખીજા સ'સારી સુખા તેમજ મોક્ષના સુખ રૂપ નૂતન બગીચાનુ` પેાષણ કરવામાં જે અરઘટ્ટ સમાન તે, નાના પ્રકારના માનસિક આધિ અને શારીરિક વ્યાધિ રૂપ વળગતા મૃગલાએને કાળીયા સમાન કરવા જે એક સિંહના સુત સમાન છે અને જે સિદ્ધિરૂપ સરિતાના પ્રવાહ સમાન છે એવા દાનધમ ભય જીવાની સાચી આત્મ સુખ સમૃદ્ધિને માટે થાઓ.
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની ગહેલી
ગુરૂરાજ હતા સૂરિરાજ હતા, અમ આતમના આધાર હતા, ગુરૂરાજ ગયા સૂરિરાજ ગયા, અમ ધારાના આધાર ગયા. ૧ આગમ કમ શાસ્ત્રોના જ્ઞાતા હતા,
હસ્તગિરિના ઉદ્ધારક હતા. વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ હતા,
નવકાર મંત્રના સાધક હતા. વિજય પ્રેમસૂરિજીના શિષ્ય હતા,
જેને જગતમાં પ્રસિદ્ધ નામે શ્રી રામચંદ્રસૂરિજી હતા,
શ્રી સિદ્ધિસૂરિજીના પ્રાણપ્રિય હતા. ૩ કલિકાલે કલ્પતરૂ હતા,
અંધકારમાં સૂર્ય સમાન હતા, શાસનદેવ સદા સુપ્રસન્ન હતા,
સાતસે સાધુ સાધ્વીજીના સાથે વાહ હતા. રાજનગરે ચાતુર્માસ હતા,
એ શાસનના શણગાર હતા, એવા ગુરૂજી જગમાંથી સીધાવી ગયા,
જેન જગતમાં હાહાકાર મચી ગયા. ગામનગરે સમાચાર મળતા હતા,
| સાંભળી સૌ સંઘ વિહરદ: અપાર હતા. ગુરુરામ અમૃત જિદ્ર, નમી સૌ જેન જૈનેતર ગાતા હતા,
આંખમાંથી અશ્રુ વહેતા હતા. ૬ સંવત વીશ ચાર સાત વદી ચઉદસ અષાડે ગયા,
શુક્રવારે રાજનગરે સ્વર્ગે સીધાવી ગયા. સી સંઘ સાથે ધનસુખ, વીરહ દુઃખથી રડતા હતા,
જૈન શાસનમાં હાહાકાર મચા હતા. ૭
– ધનજીભાઈ સુખલાલ બારભાયા કારીયાણીવાળા
મલાડ-મુંબઇ
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
අපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපා
| ITS T U $
NOW સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප4
છે . શ્રી જિનેશ્વર દેવને ધર્મ મેક્ષની રૂચિ માગે છે અને મોક્ષની રૂચિ સંસારની આ અરૂચિ માગે છે સંસારની અરૂચિ સુખ પર દ્વેષ માગે છે. 9 ૦ આજે જૈનકુળમાં તે અજેનને વટલાવે તેવા પાકયા છે, એવા અજેને છે કે જે છે 0 માંસ ખાતા ગભરાય છે અને એવા જૈને છે કે જે માંસ પકાવી એ ખાય છે. 9 છે. જેને મેક્ષ ન જોઈતું હોય તેના માટે આ મનુષ જનમ જેવો એક પણ ખરાબ કે ,
જનમ નથી, - સામાન્ય આસ્તિક તેનું નામ કે જે પરલેકને વિચાર કરે. જે પરલોકને વિચાર કરે છે તે તેને આલોક સારે જ હોય. તમને આ વિચાર નથી માટે આલોક ભંડે છે. તે
સુખમાં આનંદ કરે તેને માટે દુર્ગતિ નકકી છે. દુઃખમાં આનંદ કરે તેને માટે છે સદગતિ નક્કી છે. આર્યદેશના માન અનીતિથી શ્રીમંત થવું તેના કરતાં લખું ખાવું તેને માનવતા છે માનતા...! અને આજે ગમે તે રીતે શ્રીમંત થવું તેને નાગરિકતા માને છે. તે તેને લઈને આજે નગર નરક જેવા છે. મોટા મોટા બંગલા જેલખાનાં જેવા છે. આ
ગામડાં પાયમાલ થયા છે અને સારા માણસને રહેવાની જગ્યા નથી.' 9. શાત્રે કહ્યું છે કે – શરીરના, ધનના અને તે માટે સ્વાથી કુટુંબના પ્રેમી તે બધાં /
સંસારમાં રખડવા માટે જ સર્જાયા છે. તેમના માટે નરક-તિર્યંચ બેજ ગતિ છે. તે ૦ દુઃખમાં ભગવાનને એટલા માટે યાદ કરવાના છે કે – “હે ભગવાન ! ભૂતકાળમાં : 0 મેં તાર આજ્ઞા પાળી નહિ હોય. ઘણું ખરાબ કામ કર્યા હશે તેની સજા રૂપે છે 0 આ દુઃખ આવ્યું છે તે આ દુ:ખ સહન કરવાની શક્તિ આપ.” 0 ૦ ખોટા કામ કરતાં જેને હાથ કંપે – હૈયું કરે અને સારા કામ કરવા બધા અંગે આ તે તૈયાર હોય તેનું નામ સમજુ માણસ!
පපපපපපපං උපපාපපපපපපපපපපපුද જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
c/. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિવિજ્ય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું નઃ ૨૪૫૪૬
අපූපපපපපපපපපපපපපපපුපර්
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________
नमो चउविसाए तित्थयराणं उस भाई-महावीर पज्जवसालाणं શાસન અને ફ્રાન્સ રા તથા પ્રચારનું થ
પચાસ
અઠવાડ
સવિ જીવ કરૂં
اد
શાસન રસી.
“તે સપુષા: નરાર્થ ઘટા:, સ્વાર્થાત્ રહ્યય થે । ) सामान्यास्तु परार्थमुद्यमभृतः, स्वार्थाऽविरोधेन ये ।। तेऽमि मानव राक्षसाः परहितं, स्वार्थाय निघ्नन्ति ये । ये तु घ्नन्ति निरर्थकं परहितं, ते के न जानीम है ।।"
“જેએ પાતાના સ્વાર્થીના પણ પરિત્યાગ કરીને અન્ય આત્માઓનું હિત કરે છે સત્પુરુષા છે. જેએ પેાતાના સ્વાર્થાને બાધા ન આવે તે રીતે પરહિતને સાધે છે તે મધ્યમ પુરુષા છે. જેએ પાતાના સ્વાર્થ ખાતર પરહિતને હણે છે, તે માનવરૂપે રાક્ષસ જેવા છે પરન્તુ જેએ માત્ર સ્વાર્થ વિના પણ પરહિતને હણે છે તેને કઈ ઉપમા આપવી તેની અમને ય સમજણ પડતી નથી !”
FOREIGN AIR. 300
SEA. 150
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન
દેશમાં રૂા. ૪૦
શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ
દેશમાં રૂા.૪૦૦ FOREIGN AIR.5000
જામનગર
. SEA.I500
(સૌરાષ્ટ્ર) INDIA-PIN-361005
એક
27
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________
पावाओ विणियत्ती पव्वत्तणा तह य कुसलपक्खम्मि । .
विणयस्स य पडिवत्ती तिनिवि नाणे समप्पंति ॥१।। પાપથી પાછા ફર્યું, જે કઈ કલ્યાણકારી માગી હોય તેમાં જ પ્રવૃત્તિ કરવી અને . વિનયગુણ બરાબર આત્મસાત થયા હોયઆ ત્રણ ગુણ સમ્યફ જ્ઞાનથી આત્મામાં પેદા છે તે થાય છે.
ખરેખર અનંતજ્ઞાનીઓએ કેટલી સુંદર વાત આમાં કહી દીધી છે. આત્મા જ્ઞાની છે A બન્યા હોય તે કેવો ઉત્તમ બને તે આમાંથી સમજાય છે.
જ્ઞાનિઓ તે કહે છે કે જેને આખા સંસાર ઉપર ઉદ્વેગ પેદા ન થયે હોય અને આ છે મોક્ષની ઈચ્છા પણ પેદા ન થઈ હોય તે જીવ કદાચ પાપ ન કરતું હોય તે ય છે પાપી જ છે. તે પાપ કેમ નથી કરતો ? તેની પાસે શકિત નથી સંયે નથી કે સામગ્રી નથી. બાકી પાપ કરવાનું મન પૂરેપૂરું છે. જેને પાપનું મન પૂરેપૂરૂં હોય તે છે. પાપ ન કરે તે પણ પાપ કહેવાય છે.
આ સંસાર ખુદ પાપ છે કેમકે વિષયની પરાધીનતા અને કષાયની આધીનતા તે જ છે સંસાર છે. તે બેને લઈને જ બધા પાપો મજા કરે છે. આ બે પાપથી બચવાનું જેનું જ આ મન હોય તેનું નામ જ જ્ઞાની! આ બે પાપની પુષ્ટિ માટે વધુ સારી રીતે કરાય તે છે. માટે ભણે તે મેટામાં મોટે અજ્ઞાની કહેવાય !
આ વિષય-કષાયના રાગે મારા આત્માને જે પામર બનાવ્યું છે કે વર્ણન ન . છે થાય આ બે પાપોના નાશ માટે જેટલી પ્રવૃત્તિ કરે તે બધી કુશલ પક્ષની પ્રવૃત્તિ કહે છે. ૬ વાય. તેવા આત્મામાં વિનય તે સ્વાભાવિક આવી જાય.
શાત્રે તે વિનયને જ સાધવાચાર કહ્યો છે. જયાં નમવાનું હોય ત્યાં જ નમવું છે. છે તેનું નામ જેમ વિનય છે તેમ જ્યાં નમવા જેવું ન હોય ત્યાં ન જ નમવું તેનું 8 8 નામ પણ વિનય છે. આમા ઉપરના કર્મોને દૂર કરે તેનું નામ પણ વિનય છે. $.
વાસ્તવિક જ્ઞાનીને ધર્મમાં જ પ્રેમ હોય, પાપ ઉપર ભારોભાર તિરસ્કાર હોય, છે 8 કુશલ પક્ષમાં જ પ્રવૃત્તિ હોય, સર્વત્ર વિનયનું પાલન જ કરે. આ ત્રણ ગુણને પામવા | ઉજમાળ બને તેને જ જ્ઞાન સમ્યફ રૂપે પરિણામ પામે બાકીનાનું જ્ઞાન મિથ્યા જ છે કહેવાય.
આત્માના જ્ઞાનને સમ્યફ બનાવવા પ્રયત્ન કરી, પિતાની પ્રજ્ઞાને નિર્મલ બનાવી છે સમાગે તે જ ભાવના.
A
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
,
જ્યRWત્તરારજી મહુરજજર = /#ા તથા રજૂ. ૪- ૨
વતંત્રીઓ:- જ
હાલ દેશે દ્ધારક જા 87Qજીયમ, 22121 BLOG GRIDY er leveloce e della
સચંદ મેઘજી ગુઢ
(જેલ)
હેમેન્દ્રકુમાર મજમુખલાલ શાહ
17) શRI,
જકોટ) સુરેન્દ્ર ચંદ જેઠ
વઢવાજ)
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
()
વર્ષ ૪] ર૦૪૮ પોષ સુદ-૨ મંગળવાર તા. ૭-૧-૯૧ [અંક ૨૧ વાષક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
[ આજીવન રૂા. ૪૦ : હેયુ પલટાય તો ધર્મ આવે –સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા !
અનંત ઉપકારી શ્રી જિનેવર દેના શાસનમાં તે જ તપને શુદ્ધ કેટિને કહ્યું છે આ છે, કે જેમાં અનાદિકાલીન પદ્દગલિક રણમતા બેઠિ છે તે ખસી જાય અને આત્મામાં
જ. રમણુતા પેદા થાય શ્રી જિનેવર દેવની પોતાની શક્તિ મુજબ પૂજા-ભક્તિ કરવામાં આવે, જેથી કષાયો હાનિ પામતા જાય અને આત્માની એવી ઉત્તમદશા થાય કે જયાં સુધી તેને સંસારમાં રહેવાનું હોય ત્યાં સુધી આજ્ઞા, આત્મા સાથે એકમેક થાય. આવા પ્રકારનો તપ પેદા થયા વિના દોષે, રેહનાર અને ગુણે પેદા કરનાર કર્મોની નિ જરા સાચી થતી નથી. તેવી નિર્જરા ન થાય તે સાચા ભાવે સંવર આવે નહિ.
આત્માને મેટામાં મોટો દેષ મિથ્યા છે અને સઘળા ય ગુણોની ખાણ જે ગુણ સમ્યકત્વ છે. જેને મિથ્યાત્વ કાઢવું હોય અને સમ્યકત્વ પામવું હોય તેને આવો તપ કર્યા વિના ચાલે નહિ એ મિથ્યાત્વ કાઢવાનું અને સમ્યકત્વ પામવાનું મન પણ કેને થાય? મોક્ષની ઈચ્છા થઈ હોય તેને મોક્ષની ઇરછા પણ કેને થાય? સંસારનું સુખ ભયંકર લાગે તેને સંસારનું સુખ ભયંકર લાગે નહિ ત્યાં સુધી મોક્ષની ઈચ્છા થાય જ નહિ. આ સંસારનું સુખ ભૂંડું લાગે તેવું છે? દુઃખ તે આખા જગતને ભૂંડું લાગે છે પણ સમજુને સુખ ભૂંડું લાગે છે ત્યારે તેને મોક્ષની ઈચ્છા પેદા થાય છે. પછી તેને ધર્મ જાણવાની ઈચ્છા થાય છે. તમને ધર્મ જાણવાની ઇચ્છા પેદા થઈ છે ? આ બધા ધર્મ કરનારા છ બેઠા છે તેને થાય છે કે “હું જે ધર્મ કરુ છું તે ચીજ શું છે? શા માટે ધર્મ કરવો જોઇએ? ધર્મથી ફાયદો શું?” તેમ જાણવાની ઈચ્છા થઈ? સમજુ માણસ કદી રૂટીંગ મુજબ ધર્મ કરે? તેને પૂછે કે શા માટે ધર્મ કરે તે જવાબ ન આપે? ભણેલા સમજુ જે આમ બોલે તે મૂખ પાસે તે
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે શી આશા રખાય ? જેને ધર્મ જાણવાની ઈચ્છા નથી તેને સાચા ભાવે સાધુના વેગની છે [ પણ જરૂર નથી તમને સાધુને ખપ શું છે?
સમ્યક્ત્વ પામવું હોય તે આ સંસારનું સુખ ભૂંડું લગાડવું જ પડે. સંસારમાં સુખ ન હોત તે કેઈ જીવ સંસારમાં રહેતા નહિ, બધા મિલે જાત, પણ આજના ધર્મ કરનારાને ધર્મ જાણવાની ઈચ્છા નથી. કારણ? મોક્ષે જવું નથી. સંસારના સુખમાં કીડાની માફક ફસાય છે. તે માટે પાપ કરવા તૈયાર છે. દુઃખ આવે તો રેવું છે .
પણ દુખ શાથી આવ્યું તે વિચાર કરવો નથી. બધાને પાપ કરવા છે પણ દુઃખ = પર જોઈતું નથી. વગર ભણે, ભગવાનને અને સાધુને હાથ જોડીએ તે પરીક્ષામાં પાસ થઈ છે જ જઈએ- આ માન્યતા ખેટી છે. વગર ભણેલે પાસ થાય તે અકસ્માત કહેવાય કે છે વાસ્તવિક? પાપ કરવા છતાં દુઃખ નથી જોઈતું, તે માટે ભગવાનના દર્શન-પૂજન કરે છે તેને ધર્મ કર્યો કહેવાય ! પણ અધૂરી અને ઊંધી સમજ, આત્માને ધર્મ જાણવાની ! આ ઈછા જ થવા દેતી નથી.
આત્મા શું, મેક્ષ પુણ્ય-પાપ શું તે જાતા નથી તેનું દુઃખ ? છે તમે બધા ધર્મ જાણતા નથી તેનું દુઃખ છે? હું દુનિયાનું બધું જ જાણું અને ધર્મ જ ન જાણું, 8
મારી વર્તમાનમાં શું હાલત છે તે ન જાણું અને હું મરી જાઉ તે કયાં જાઉં ? મારે 8 કામ એવા છે કે દુર્ગતિમાં જ જવું પડે. પુણ્ય કર્યું તે અહીં આવ્યો છું, પાપ કરું મેં છે તે ફરી આવે મનુષ્ય ભવ પણ ન મળે તે ન સમજુ તે ચાલે? મારા જેવો માણસ 3 આટલે હોંશિયાર ગણાતે, અનેકને ઠગે તેવો તેને હજી મોક્ષની ઈચ્છા નથી થતી તે 4 હું ખરેખર પામર છું” આવું આવું તમને થાય છે ખરું ? તમે બધા સાંભળતા સાંભ- R ળતા આવા વિચારતા ન થાય તે મારી વાત અડે શી રીતે? સારા ભાવે વ્યાખ્યાન
સાંભળવાની ઈચ્છાથી આવતું હોય અને તેને રસ્તામાં એકસીડન્ટ થાય અને મરે તો ય છે. સદ્દગતિમાં જાય!
- વ્યાખ્યાનમાં જઈશ તો ધર્મ જાણવા મળશે. ધર્મ ગમશે અને અધમ નહિ કે ગમે પછી અધર્મ છોડવાનું અને ધર્મ કરવાનું સામર્થ્ય કેળવીશ. ઘર-પેઢી ચલાવવા છે છે તે ધર્મ નહિ પણ અધર્મ છે તેમ મનમાં છે? આવું સાંભળતાં સાંભળતાં ઘર ચલાવઆ વાનું પાપ કયારે છૂટે તેમ મનમાં થાય છે ને? અહીં આવે, સાંભળો અને ઘરે જાવ 8 છે તે પછી આના આ જ વિચારો મનમાં ઘૂમે છે ને ? વેપારીને, ઘેર જાય તે ય રાગજમાં { પૈસાના જ વિચાર ઘૂમતા હોય, માં રોગીને રોગી રહેતું હોય તે ય ઇચ્છા તે નિરંગી આ થવાની જ હોય તેમ ધર્મ સમજો તે ઈચ્છા પલટાય નહિ! ધમ સમજેલ જીવ સંસારમાં ! ને બેઠો હૈય, સંસારની પ્રવૃત્તિ પણ કરતે હોય તે પણ તેની નિજ રા ચાલુ જ હોય.
“ હજી મને અધમ કરતાં કંપારી નથી આવતી, ધર્મ કરવાનું મન છે 1 થતું નથી, ધર્મ દેખાવનો જ કરું છું” આવું દુઃખ હોય તેવા પણ જીવ સારા છે છે. તેવો જીવ પેઢી ઉપર બેઠા હોય, ઘરનું કામ કરતું હોય તો ય નિર્જરા કરે !
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________
- જીવન અને લક્ષ્ય છે – પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજ્ય મુકિતપ્રભસુરીશ્વરજી મ.
વર્ષો ઉપર વર્ષો પસાર થતાં જાય છે. કે એ જરીએ ઓછા ન થાય એની વીશે કાળને અનાદિ પ્રવાહ વણથંભ્ય ચાલે કલાક ચિંતા કરે છે. કેઈ જ જરીક ઘાલજ જાય છે. વર્ષો નવાં આવતાં જાય છે, મેલ કરવા ગયો તે એને દુશમન બની માનવ જૂને થતું જાય છે, વર્ષો જૂનાં જાય છે, પછી એ સગો બાપ હય, સગો થાય તેમ માનવ ન થતું હોય તો દિકરો હોય કે ભાગીદાર હોય તો એની માનવ માટે એ લાભદાયી છે પણ વર્ષો સાથેય ઝગડતાં એ અચકાતો નથી. જેને વીતતાં જાય છે એમ માનવામાં આનંદ પોતે દુશ્મન બન્યું છે એની પર બેટી ઉત્સાહ તાજગી બધું ઘટતું જાય છે. આળ ચડાવવામાં એની ચાડી ખાવામાં
ઘાંચીને બળ૪ ફરી ફરીને પાછો હોય એના દે ગાવામાં ને એને સિફતપૂર્વક ત્યાંને ત્યાં આવીને ઊભું રહે છે, એમ
3. ઠગવામાં એ પિતાની જાતને હોશિયાર
ગ૬ માનવ પણ પોતાના જીવનનું સરવૈયું કહે માનતા હોય છે. તે ખ્યાલ આવી જાય કે પોતે કંઈ આગળ આ બધું કરવા છતાં કોઈ એને કહે વધે કે ઠેર - ઠેર જ ઊભે છે? કે શા માટે આવું બધું કરે છે? પૈસા કે
લક્ષ્યવિહીન જીવનમાં પ્રગતિની આશા પૈસાથી મળતું મુખ કયાં સાથે આવવાનું રાખવી વ્યર્થ છે. લક્ષ્યવિનાનું જીવન ગતિ છે ? એ એને ય સામનો કરી કહે છે “હું મય હોઈ શકે, પ્રગતિમય નહિં.
કરું છું તે બરાબર કરું છું તમને આમાં
ખબર ન પડે... પાપ પુણ્ય આમાં ન ગતિ જુઠી ચીજ છે. પ્રગતિ જુદી છેવાય.’ આ રીતે ધીરે ધીરે એક પાપથી ચીજ છે. ગતિમાં માત્ર ફરવાનું હોય છે. પરમત એન. જીવન વીધાત હોય છે. ચકકર ચકકર મારવાના હોય છે, ફરી
- નાકની દાંડીએ લક્ષ્ય ભણી સીધા ચાલવાનું ફરીને પાછાં હોય ત્યાં ને ત્યાં આવવાનું હોય છે. મકામ છોડી મંજિલ તરફ દોટ હોય છે, ત્યારે પ્રગતિમાં લય પાછળ
મૂકવાની હોય છે. રાત-દિવસ બધુ ભૂલી જઈ કછેટો મારીને
'
આ એ મહેનત શરૂ કરે છે. પૈસા મેળવવામાં માનવનું જીવન દેના દેશનિકાલ કેઈ આડખીલી રૂપ બને તે એની પર માટે ને ગુણેને પ્રેમથી આમંત્રણ આપી ક્રોધ કરે છે, મળી જાય તે છાતી કાઢીને બેલાવા માટે છે. જે જીવનમાં ને કુલાતે કરે છે. મેળવવા માટે કેટલાકને બહિષ્કારે નહિ ને ગુણેને આવકારે નહિ સીસામાં ઉતારે છે. જેટલા મળે તેટલા એ જીવન જેમ જેમ દિવસો જતા જાય એને ઓછા જ લાગતા હોય છે. મળેલા તેમ તેમ સુધરવાને બદલે બગડતું જાય પૈસા એને એટલા બધા કહાલા લાગે છે તે એમાં કાંઇ આશ્રર્ય નહિ.
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ –૪ અક-૨૧ તા. ૭-૧-૯૨
માનવ માટે આજે એમ ખેલાતુ થઈ ગયુ* કે-જેમ જેમ માટા થાય છે એમ એ ખાટા થતા જાય છે નાના હોય છે ત્યારે નિર્દોષ હોય છે એની ખેાલીમાં ચાલીમાં કયાં ય પાપ દેખાતું નથી. ધીરે ધીરે એ પાપ શીખવા માંડે છે. પહેલાં કોઈને મારવાનું શીખે છે માર્યા પછી છટકી જવા જૂઠું' ખેલવાનુ` શીખે છે મનગમતી ચીજ કયાં ય જોઇ લે તે ઉઠાવી લેવાનુ' શીખે છે મગગમતાં સુખા ગમે તે રીતે ભાગવવામાં આનંદ માને છે. સુખા મેળવવા માટે પૈસાની પહેલી જરૂર પડે એટલે પૈસાનાં અનેક પાપાથી ચારે બાજુ ઘેરાઈ જાય છે. કારણ એણે એના જીવનનું સાચુ` કેાઇ લક્ષ્ય નિણી ત કર્યુ” હેતુ” નથી. જીવનનું આપણું' લક્ષ્ય એવુ... તે। ન જ હાવુ જોઇએ કે જે આપણે આલાકે ય સુધારે ને પરલાકે ય સુધારે
રાગ અને દ્વેષથી ઘેરાયેલા જીવનન રાગ અને દ્વેષથી મુક્ત બનાવવાનું લક્ષ્ય એક એવુ લક્ષ્ય છે કે જે લક્ષ્ય જીવનને બગડવા તેા દેશ નહિ પણ સુધાર્યાં વિના રહે નહિ.
રાગ અને દ્વેષ આ બે સંસારની એવી ખતરનાક ચીજો છે કે આત્માને સોંસારના લેાપિ'જરમાંથી મહાર કર્યાં ય છટકવા જ નઈં. વિરાગ અને ત્યાગ આ બે પાંખા આત્મપખીને ફૂટતાં જ એ ગમે તેવા લેાહપિંજરના ય દરવાજા તાડી નાંખી મહાર નીકળી મુકત વિહારી બની જાય છે. રાગ-દ્વેષની એ એડીએ વચ્ચે જકડાચેલે। આત્મા ક ગાલ અને કાયર બની
૫૮૦
ક–રાજાની કેદમાં પુરાઇને બેઠા છે. ક રાજાનુ કામ પેાતાના કેદી પાસે પાપ કરાવી કેર્દમાં જકડી રાખવાનુ છે.
કેદમાં જકડાઈન કેઇની મહેરબાની પર ગમે તેવું સુખ સગવડ ભર્યુ જીવન જીવવું એ સમજુાનું કામ નથી, સમજુ તા પોતે પગભર બનીને 'કનો સામનો કરી અગવડભર્યુ જીવન જીવવુ પડે તે એવુ' જીવન જીવીને પણ એની ગુલામી માંથી મુકત બનવાની જ મહેનત કરે છે. કર્માંથી મુક્ત બનવાના લક્ષ્યવાળનુ જીવન હરહમેશ ધર્માંની શેાધ કરતું હોય છે, ધર્મ સિવાય કના સામનો કરવાની તાકાત ફાઇનામાં નથી.
ધમ આવવા માંડે એમ ક ભાગવા માંડે ધમ જવા માંડે એમ કમ આત્મામ
ઘૂસવા માંડે. કમન કાઢવાનું લક્ષ્ય ન ધન પામવાનુ લક્ષ્ય આ છે લક્ષ્ય આવી જાય તે જીવનમાં પ્રગતિનો શુભારંભ
થઈ જાય.
નૂતન વર્ષ આપણા લક્ષ્યવિહીન જીવનને લક્ષ્યચુકત બનાવી દે એજ શુભકામના. કની વિચિત્રતા सुमिणेऽवि जन दीस इ
चि ंतिज्जइ जं मणेण न कयाइ कुणइ तयपि इयासो
સુક્ષ્મમુહ વા વિદ્દી છે !! સ્વપ્નમાં જે દેખાતુ' નથી અને મનવર્ડ પણ જેની વિચારણા યારે ય કરાઇ નથી અર્થાત્ અણુ ચિતવ્યું જ જે ઢાડયું આવે છે તે સુખ અને દુઃખ ભાગ્ય કર્મી જ લેાકમાં કરે છે.
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે
જ દિલ વગરની દિલગીરી જ
સરલતા વગરની નમ્રતા નકામી છે. સરલતા હોય તે પિતાની ભૂલ અને બીજાના ગુણ દેખાતાં જ નમ્રતા આવી જાય છે. સરલતા હોય ત્યાં ધીમે ધીમે બધા દુર્ગુણ જઈને સદગુણે આવી વસે છે. કુટિલતા બધા અવગુણેને કિલે છે. અવગુણ કાઢવા ગમે તેટલા પ્રયત્ન થાય પણ જયાં સુધી કુટિલતાના કિલામાં ગાબડું ન પડે ત્યાં સુધી અવગુણોને ઊની આંચ આવતી નથી.
જેન'ના ૧૬-૧-૧૯૯૧ ના અંકમાં, કુ ટલતાના કિલામાં સલામત બેઠેલા શ્રેષભાવનાં દર્શન થાય છે. સ્વ. પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા માટે તદ્દન અસત્ય આક્ષેપો કરતે લેખ પર્યુષણકમાં છાપી નાખ્યા પછી એને સામને થતાં હવે આ અંકમાં તંત્રી દિલગીર થયા છે. જો કે એમની દિલગીરી પણ એમને શોભે તેવી જ છે. પહેલાં આડેધડ બેટા આક્ષેપ છાપી દેવા અને પછી એમાં ભૂલ હોય તે જણાવવાનું આમંત્રણ આપવું ! આક્ષેપ કર્યા પહેલાં જાતે સત્ય શોધવાની ફરજ ચૂકીને, પહેલા આક્ષેપો કરીને પછી બીજાને સત્ય જણાવવા કહેવું : આવી પ્રામાણિકતા “જૈન” ને જ શોભે. આવા પત્રકારને વધાવનારા પૂજ્ય સાધુ મહાત્માઓએ અને શ્રાવકોએ સાવચેત થઈ જવા જેવું છે, સ્વ. પૂજ્ય ગચ્છાધિપતિશ્રીના ભકતોએ તે અગાઉની શ્રદ્ધા વગરની શ્રદ્ધાંજલિ અને આ દિલ વગરની દિલગીરીની ઉપેક્ષા જ કરવી રહી.
–હમીરમલ માણેકચંદ માલની (મલાડ મુંબઈ)
: અગત્યની સૂચના : !
" જૈન શાસને (વર્ષ ૪, અંક ૧૬)માં ટાઓને સંગ્રહ ભેટ મળવા આ શિર્ષક નીચે શાહ વીરેન અચલદાસની જા. * આ છપાયેલી, વાચકોએ એમાં જણાવ્યા મુજબ પિસ્ટલ સ્ટેમ્પ એકલતાં, ફેટાએના સેટના બદલે “ઉત્સવ મેગેઝીનમાંના લેખની છૂટી કેપી મળ્યાનું જાણ્યું છે. સ્વ. પૂજ્યશ્રીના ફટાઓના સેટની ૧૦ x ખ આપીને આ રીતે અશિષ્ટ મેગેઝીનમાંના શ્રદ્ધાહીન લેખકના લેખની કેપી મિકલવી તે છેતરપીડી છે. સ્વ. પૂજયશ્રીના અને જૈન શાસનના નામને જ ખ આપનારે દુરુપયોગ કર્યો છે. હવે પછી જા X ખ માંની વિગતની એકસાઈ કર્યા વગર આવી જા ખ લેવામાં નહિ આવે.
. .
-વ્યવસ્થાપક
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા....જિનબિંબને મદિરમાંથી દૂર કરી
લાલા
જે રીતે ઠેર ઠેર જિનાલયેામાં દેવ-દેવતાની મૂર્તિ પ્રતિષ્ઠિત કરાઇ રહી છે; એની ઉછામણીઓના રેકાર્ડ-બ્રેક જે થવા લાગ્યા છે; સાધુએ એમાં જે પુષ્કળ રસ લઇ રહ્યા છે અને તે માટેની જોરદાર પ્રેરણા કરવા સાથે ઘરમાં સ્વર્ગ ઉતરી જવાની આપી રહ્યા છે એ બધુ જોતાં લાગે છે કે વીતરાગ પરમાત્મા કરતાં હવે દેવ-દેવતાઆના મહિમા વધ્યા છે; તેમના પ્રત્યેની આસ્થા વધી છે, “તે જ આપણને ભાગસુખ આપી શકે કેમ કે તેઓ સરાગ હાવાથી આપણી ભકિતથી આપણી ઉપર રીઝતા હાય છે પણ એલા વીતરાગ ભગવાન માક્ષે પહાંચી ગયા હેાવાથી આપણને કશુ' આપી ન શકે, ગમે તેટલી તેની ભક્તિ કરીએ તેાય તે સરાગ નથી એટલે આપણી ઉપર રીઝે નહિ.” આવી માન્યતા જે વેગથી જૈનાના હું યે પેાતાનાં મૂળીયા ઊડે સુધી પહાંચાડી રહી છે. એ ઉપરથી મને તે જૈનસઘમાં કાળે કેર વતી રહ્યો હોય તેમ લાગે છે. આના પ્રેરક, કારક અને ધારક સાધુઓને મારે કહેવુ છે કે તમે જૈનધમ નું જે પ્રાણતત્વ છે, મેક્ષનું લક્ષ એની ઉપર કારમા ઘા કર્યો છે; તમે ભદ્ર પરિણામી તમારા ભકતોને ઊંધે રસ્તે દેરવી દઇને તેમની સંસારની વૃદ્ધિ અજાણપણે પણુ કરી દીધી છે. તમારા ઐહિક કેટલાક, સ્વાર્થીને સાધવા ભવાને અંધકારમય બનાવી ન દો.
જતાં તમે તમારા પારલીકિક
ઘંટાકણું, ભૈરવ, પદ્માવતી, ચક્રેશ્વરી, માણિભદ્ર, મહાલક્ષ્મી આદિ દેવ-દેવતાઓના મહિમા વધારી દઈને તમે તરણતારણહાર જિનેશ્વર ધ્રુવેને ગૌણુ બનાવી દેતાં તમારાં દેવીભકતા અતિ વાર આશાતના કરી રહ્યા છે.
અવુ' જ કરવુ હોય તા જિનાલયામાંથી જિનેશ્વરદેવાની મૂર્તિ આને પૂરેપૂરી ખસેડી લેવી જોઇએ. તેમની ઉપસ્થિતિમાં, તેમના ચપરાસી જેવા દેવ-દેવતાઓની પૂજા-ભાવના ખેલાય એ તે એમની ઘાિર મકરી છે.
સારે જાન કલાવાની સગી પદ્માવતીએ સારાતા માણિભદ્રનાં હજીરા શ્રીફળ
છે
ની એક
કંઈ મૂખ માણુસનુ કામ છે. હવે તે છઠ્ઠો આરે (વહેલુ. ચામાસુ બેસી જાય એ રીતે) વહેલા બેસી ગયાની જાહેરાત કરવી એ જ ડહાપણભર્યું પ્રતિપાદન લાગે છે. “એ પૂજનીય મહારાજને અને એન સહારાને! તમારા આ ધીકતા ધંધાથી સહુને પાછાં વાળા. નહિ તેા લાખા આત્માઓ જિનધને હારી જશે.”
૧ મી
શ્રી ચંદ્રશેખરવિજયજી
આ વાત ૨૦૪૪ના સમેલનવાદી મુનિગ્માને જ લાગુ વર્ગોમાં છે એટલે તેમણે આ વાત તેમના વને સમજાવી વાળવા જરૂરી છે. જૈનિ.એ તા દૂર ન થાય પણ આ કામ થાય.
વાતા પુસ્તકમાંથી સાભાર) થાય છે પૂ. ૫. મ. પણ તે આ મિભાગ થી પાછા મહાત્મા સમજે તે
સપાદક
આપવી
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________
અભક્ષ્યથી બચા
આજે જયાં સુધી જીભ વન્ડરફુલ ટેસને અનુભવ ન કરે ત્યાં સુધી શત્રે નિશ્વર નથી આવતી એટલે બહાર તા ઉપરનું થાડું ઘણું પણ પેટમાં ન પડે ત્યાં ઉંઘ હરામ થઈ જાય છે. જેવા ટેસ્ડ બહાર આવે છે તેવા ટેસ્ટ કરની રસઈમાં આવતા નથી. ઉભા ઉભા ચટકેદાર વસ્તુના સબડકા લેવાની ફેશન આજે ફાલી ફૂલી છે. આ ફેશનને કારણે ઘણાંએનાં મન, વચન અને કાયાના વર્તન પણ બદલાઈ ગયા છે. “અન્ન, જેવુ મન” અને “પાણી તેવી વાણી આજે ઘણાંના મુખમાંથી નીકળે છે,
વાણી અને મન કેવા ભગડે છે તે માટે આપણે એક બ્રહ્મણની ટચૂકડી વાર્તા જોઇએ. આ વાર્તા વાંચી ચટ્કા બંધ કરવા જેવા ખરો?
ભાઇના પેટમાં કુરકુરીયા કુદવા લાગ્યા તેથી તેની ચાલ થાંી ધીમી પડી ગઇ. હાથ વારેઘડીએ ખીસામાં જવા લાગ્યા. મોટાભા સુધીમાડાંક માગળ જવાથી હાથે પાતાનું કાર્ય શરૂ કરી દીધુ.. પેટનાં પડવાથી પાણીની તરસ લાગવા લાગી. ખાધુ એટલે પાણી તે જોઇએ જ તે ન્યાયે તે બન્ને એક વિસામા પાસે રાકાયા,
એક ગામમાં એ બ્રાહ્મણ ભાઇએ રહેતા હતા. પૂજા-પાઠ કરી પેાતાનું ગુજરાન ચલાવે. મા-બાપ નાની ઉમરે જ સ્વગે
બન્નેને પંથ પેટમાં
સિધાવ્યા હતાં. સદ્બેગવસાત્ તે બીજે ગામ જવાનું થયું. લાંબે કાપતાં વચ્ચે એક શહેર આવ્યું. કૂકડા ખાલવાથી અને શ્રમ લાગવાથી તેઆ એક સદાનત ખાતામાં ગયા. થોડા ઉતારીને સંદાવ્રત ખાર્તાાિંથી સૌને ઘણા લીધા. ધારેલ ગામે જવા માટે સમાએ
થોડા
પગ ઉપાડયા.
##
“અત્યારની માફક તે કાળમાં હોટલે કે રેકડીએ ન હતી. મેં ઝડપભેર બને ભાઈએ પથ કાપી રહ્યા છે. તેમાં નાના
આ સામે જ ફૂવા જોઈ મોટા ભાઈ આવ્યા જા! આ તુમડું ભરી આવ પછી આપણે ચણા-શીંગ કાકી લઇએ.
તરસ્યા એવા નાનાં ભાઈ પહોંચી
દૂર
ઊંચા કૂવનાં કાંઠે. કુવાના કાંઠે કેટલીક ઓ પાણી ભરી રહી હતી. તેથી નાન ભાઈથી ખેલાઇ ગયુ અલી બહેનો ! જરા રહેજો... 'ગરાળા બ્રાહ્મણ છીમે...” હૈ તૂર બેઠેલા મોટા ભાઇના કાને આ શબ્દો સભળાયાં તેથી તેઓને આશ્ચય થયું, તે અવશરે તેઓ મોત થઇ ગયા. મન વલેપાત કરતું હતું કે ભાઇ આવુ· · આલ્યા? તેના ની વાણી કેમ સરી પડી? કારણ વગર
થાઉં
આ
મુખમાંથી
માટે
શા માટે તે 'આવુ જીઠડું ભાઈનું મગજ ધમધમી રહ્યુ હતું. તુંબડુ બોલ્યા ? મેટા ભરીને નાના ભાઈ પાછે આવ્યા કે તરત જ મોટા ભાઇએ પૂછી વાૐ કેમ ભાઈ ! તે આવી ભાષા આલી ... અમે ગરાના પ્રાણ છીએ એવુ ખેલવાની શી હી ? શા માટે ખાતુ મળ્યા ?
જરૂર
જુએ મોટાભાઇ કુંવા ૫૨ ભીડ ઘણી
4
શા
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૪
: [ જેન શાસન અઠવાડિક]
હતી. કેઈ જલદીથી પાણી ભરવા છે તેમ જોયું ને, સત્યવાદી ગણાતા બ્રાહ્મણ ન હતું. મને ખૂબ તરસ લાગી હતી. તેથી જેવા બ્રાહ્મણની પણ બુદ્ધિ સદાવ્રત ખાતાના થોડું ખોટું હું બોલ્યા તેમાં થઈ ગયું અનાજે કેવી ભારી કરી દીધી પેટમાં - મોટાભાઈના મનમાં કાંઈક ગૂંચવણ ગયેલા મોચીના અનના કણીયાએ અસઉભી થઈ કોઈ દિવસ નહિને આજે કેમ ત્યને કેવો સહારો લેવડાવ્યા. તે આ પ્રમાણે છે. વિચારોના વમળમાં મન ઘુમવા લાગ્યું. તેમના મને સમાધાન
માટે, જ્યાં ત્યાં ભટકીને, ઉભાં ઊભાં
ખાનારાઓને કયાંથી ખબર હોય છે આ ન થવા દીધું.
"
ટેસ્ટફુલ આઈટમ કેને બનાવી છે અને ચાલ ભાઈ, આપણે ચણા–શીંગ ખાઈ
તેને માલિક કોણ છે. ઘરમાં બનતી લઈએ પછી પાછે આપણે આપણે માર્ગ ચીનમાં કેટકેટલા વાત્સલ્ય હોય છે તે તે પકડીએ. આ પ્રમાણે મોટાભાઈએ કહ્યું જરા માતાને પૂછી જોજો ! ત્યારે નાનો ભાઈ ઉદ્ધતાઈથી હસતે હસતે કહેવા લાગ્યા અરે ભાઈ! અત્યાર સુધી કે શરીરને થોડું ભાડું આપવાનું છે તે કાંઈ તે ભાર ઉચકાતે હશે ? ખબર તે ઘરમાં બનતી ભય વસ્તુઓ વાપરી શરીર છે ને મને ભૂખ વધારે લાગે છે તેથી હું ટકાવજે. રસ્તામાં ચાલતે ચાલતે સીંગ-ચણા ખાઈ હવેથી બહારની અભકચ ચીજોને ગયે. તમને એની ખબર નહી કારણ કે ત્યાગ કરી ઘરની ભય ચીજો વાપરતા થઈ તમે તે માટી મેટ ફાળ ભરીને પંથ જશે જયાં ત્યાં ભટકવાનું છોડી દેજે ! કાપી રહ્યાં હતા. આ સાંભળતાંની સાથે જ મનમાં ગૂંચ
–વિસેના વાડો ઉભે થયે. ખરેખર ! અમને મળેલ ચણા-સીને તે કાંઈ ટાળો ઉમે નથી કર્યો? કદાચ ચણા–સીંગે જ નાનાભાઈની બુદ્ધિમાં વિકાર પેદા કર્યો લાગે છે. આવી જ ' , અવળી બુદ્ધિની સુઝ તેના પ્રભાવથી જ ઉત્પન થઈ લાગે છે.
ભાર છું કે બસ ! મેટાભાઈએ સીંગ-ચણા બધા નહી. પંથ કાપતાં પહોંચી ગયા સામે ગામે.
૨૫૧] મનસુખલાલ વિઠલજી સંઘવી નૂતન સદાવ્રત ખાતુ કેનું - ચાલે છે ? તેની વર્ષની બોણી નિમિત્તે ભેટ મુંબઈ તપાસ કરતાં જાણવા મળ્યું કે તે તે એક શ્રીમંત મચી ચલાવે છે
૩૦ શાહ રમણિકલાલ રામજી હૈદ્રાબાદ
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહાન શાસન પ્રભાવક, સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સાનુ
સ્તુતિષોડશક જ રચવિતા મુ. શ્રી કલ્પશવિજયજી મ. સા.
. ( શાહુલ વિકીડીતમ ) આ જન્મ સહર્ષ મા સમરશે, જેને દહેવાણમાં પાયા સંયમ વર્ષ સત્તર થયે, તે ગામ ગંધારમાં
ખ્યાત પટ્ટધર થયા જગતમાં, શ્રી પ્રેમસૂરિશના, તે વીવર રામચંદ્ર ગુરૂને પ્રેમ કરું વંદના ૧ જ્ઞાતા આગમના પ્રભાવક વળી, વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ, અહંછાસનમાં રહી અટલ છે, જેની સદાએ મતિ, કીધાં મિત્ર દુશ્મન સૌમ્ય વચને, જેણે સદા વિવમાં, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર સુરને, પ્રેમ કરૂં વંદના પારા વર્ષની વિધુ ચંદ્રિકા ક્ષિતિ મળે. આપે સદા શાતિને, વર્ષાવી તિમ ભવ્ય ચિત્ત કરૂણા આપી રહ્યા તૃપ્તિને વ્યાપી કીતિ શશાંક તુલ્ય ઉજળી, જેની સદા વિશ્વમાં, તે સુરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરું વંદના પર આપે છે તરૂ છાંય જેમ પથમાં, દુઃખી વટેમાર્ગુને, તે રીતે ભવવાટમાં રવડા, દુઃખી ઘણાં ભવ્યને, જે છે આથાય છાંય શીત ધરતાં, ને સ્થાપતાં માર્ગમાં, તે સુરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરૂં વંદના પાજા જર્યું આવે વિપથે ચડેલ પથમાં, દીપ પ્રકારે કરી, ત્યું જેણે જગ પાથળ અતિશે, સમ્યકત્વ તેજે કરી આવે ભવ્ય ઘણા ચડે કુપથે, પાછા ફરી માર્ગમાં, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરૂં વંદના પ હરિતને વનરાજ જેમ હણને, ને રાત્રિને જવું રવિ, ત્યંહિ નિડર છે કુવાદિ ગજને, દેતા કમીજે સવિ, નિચે તેજ હણે શિશ ઉડુના, હું તેજ જે વાદિના, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરૂં વંદના શા
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________
* :
.
, . . . . . . શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) આકર્ષે છમ “બામાં ભ્રમરને, પુખ સુગંધી સદા, ઉદ્યાને તિમ જૈન શાસન તણું જે પુખ રૂપે રૂડાં, આકર્ષે ગુણ કેસરે ધુત બની ભવ્યાલિએ સદા, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર, ગુરને, પ્રેમ કરૂં વંદના છા ન્યું રક્ષે નિજ રાજ્યની ક્ષિતિ તછે, સા પ્રજાને સદા, હું ગદ્દેશ બની સવિ શ્રમણની, રક્ષા કરે સવંદા, તિથિ સત્ય સુશાસ્ત્ર સંમત રૂડી; દાખી સહી આપદા, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરૂ વંદના ૮ જવું વાત્સલ્ય ધરી વદૂધ શિશુને, પાઈ કરે પુષ્ટ મા,
હી આગમવાણ રૂ૫ ૫યને, આપી કરે તુષ્ટ હ. જેઓ શ્રી સવિ સાધુને શિવ કરી, ઉંચી ધરી ભાવના તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરું વંદના શા ત્રામા નાવિક વીર તારક શશિ, ત્મિક જાતિ, વકતા સ્પષ્ટ દિનેશ સિંહસમ), સિદ્ધાંત પરથી મતી સંસાબુજ દીપ વૃક્ષ બિરૂ, પ્રખ્યાત છે. જેને તે સૂરીકવર રામચંદ્રગુરૂને, પ્રેમ કરું, વંદના ૧૦ રોગીના સુખમાં એના તનિકળે, એ ધરે હેવના, ને સાંસાર જે હોને અતિ લઉં રૂડ સુખે મોક્ષના, જેણે જાગ્રત કો કર હૃમિ એવા ભણી દેશના, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂમ, ઉમે કરૂંવેદના ૧d શો દર કે વિરોધ ન ગણે, જે શાસ્ત્રની વાતમાં, ને સંદ્ધ દેવ રે સુગુરૂની, થાંખ્યો કે ચાકમાં અપ સંયમ ને બાગને, જેણે સહી યાતના, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને પ્રેમ કરું વદના અનેરા યાત્રા કીધ સસંઘ ઉત્સવ ઘણુ, ધાં પ્રતિષ્ઠા રણ ઉલાસે ઉંધાને ને ઉજણ, કરાવ્યા છે. કીધા પૂજન સંધની જનગણે, સાંનિધ્યમાં જેમની તે રીકવર રામચ કે શું પૂછે કે વંદન ૧૪.
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૨૧ તા. 9
* ૫૮૭
સૂરી પુરાવ રતન આત્મ કમળ, શ્રી વીરને કાનના, સુરી પ્રેમ થયા સુરકમ સમા, પાટે વળી તેનના, સાચા નિડર થે પ્રરૂપક થયા, જે મેક્ષ માર્ગના, તે સૂરીશ્વર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરું વંદના ૧૪ કીધી આ કળિકાળમાં ફરકતી, જેણે દેવા ધર્મના. જે પામ્યા પદવી બધી ગુરૂ કરે, માની કળા પુણ્યની, ને આજે ત્રિશતાધિક શ્રમણના, ગચ્છાધિપે રાજતા, તે સૂફીવર રામચંદ્ર ગુરૂને, પ્રેમ કરું વદના ૧પ વિખ્યાત કીરીટ શ કવિકુળે, શ્રી લબ્ધિસૂરીશની, પાટે વિક્રમસૂરી સદગુરુ તણે, શ્રી સ્થળ ભોશની, પામી પ્રેરણ ચારૂં “કલયશથી, જેની થઈ કીર્તન, તે સુરીશ્વર રામચંદ્ર ગુને, પ્રેમ કરું વંદના ૧૬
શ્રી પિશીના તીર્થોદ્ધારક અ, ભ. શ્રીમદ્દ વિ. સ્થૂલભદ્રસ, મ. સા.ની નિશ્રામાં થએલ શ્રી બેંગલર ચતુર્વિધ સંઘમાં ગુણાનુવાદના સમયે ગવાલ પૂજયશ્રીની સ્તવના.
(ઈલત્યમ) શુભ ભવતુશ્રીરતુ (શિવમરતુ સર્વ જગત)
અ
લમ્પકની વિટંબણું गृहीत लिङ्गस्य च चेद्धनाशा, गृहीतलिङ्गो विषयाभिलाषी ।
गृहीतलिङ्गो वसलोलुपश्चेत्, विडम्बनंनास्ति ततोऽधिकं हि ।। મુનિને જેણે ગ્રહણ કર્યો છે, તે જો ધનની આશાવાળે હેય, વિયેની અભિલાષા વાળો હોય અને રસની લુપ્તાવાળ હોય, તે એને માટે એથી અધિક વિડંબન બીજું કાંઈ જ નથી. કારણ ની આશામાં સરના, વિષયેની અભિલાષાથી આકુલતા ભેગવનારે અને રસની લેપતાથી નવાં નવાં પપિના ચિન્તનમાં જ રક્ત રહેનારો આત્માના પ્રશાન્ત–પ્રશમ સુખના આસ્વાદથી પરગમુખ રહે છે.
1:
*
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________
211216 ELH2112
RISIS
વધમાનનગર રાજકોટ–અગેથી પૂરોજાયેલ છે. ' આ. શ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં શ્રી પાલીતાણા પદયાત્રા સંઘ પોષ
છ'રી યાત્રા સંઘ-પૂ. આ. શ્રી વિ. વદ ૧ ના નીકળશે પિોષ વદ ૧૩ પાલી
મહાબલસૂરીશ્વરજી મ. તથા પૂ. આ. શ્રી તાણું પહોંચશે અને પોષ વદ ૧૪ ના શ્રી
વિજય પુન્યપ લસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં સિદ્ધગિરિ ઉપર યાત્રા તથા સંઘપતિઓને
શાંતિલાલ મોતીલાલ મૂળચંદ શાહ જુના માળારોપણ વિધિ થશે.
ડીસાવાળા તરફથી વલભીપુરથી વિમલાચલ
મહાતીર્થને છરી પાળ સંધ પિષ વદ દાવલા તીર્થ—અત્રે પૂ. મુ. શ્રી ૫ ના નીકળશે પિષ વદ ૧૩ ના પ્રવેશ કમલરત્ન વિ. મ.ની નિશ્રામાં પિષ દશમી અને વદ ૧૪ ના માળ થશે. ના અઠ્ઠમતપની આરાધના ઉકચંદ મૂલાજી પરિવાર તરફથી વિવિધ કાર્યક્રમ સાથે
“વિશ્વ કમ વિજયતે', 1 શ્રી વિશ્વ કર્મ આર્ટસ છે. મોતીભાઈની કુંડી પાસે, ખારવા ચકલા રોડ, જામનગર-૩૬૧૦૦૧
જૈન દેરાસરના ઉપકરણે સાધના માટે લખે વ્યાજબી ભાવે અને સમયસર સારું કામ કરી આપશું
નેવેલ્ટી-ડીઝાઈને, સુંદર કેતરકામ આકર્ષક રચના
એ અમારી ખાસ વિશેષતા છે કે -
રથ માટે આલીસ્ટ
આ
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________
“સૂરિરામચંદ્ર ગુણકાય કવન” (રાગ-એ કરૂણાના કરનારાં...તારી કરૂણાને કઈ પાર નથી) એ સ્વર્ગલે કે જનારાં, સૂરિ રામચંદ્ર હમારા.. એ ભવિજન નયન તારા.... શ્રી રામચંદ્રસૂરિ પ્યારા...
તમે આ પ્રેમ ગુરૂ અમને ! નિ:સ્વાર્થને નિરીહપણે,
અંત સમયે ભૂલી જનાર.... સૂરિ રામચંદ્ર હમારા....૧ સૌને તારૂં એ તુજ ભાવ... પણ જાતાં ભૂલ્યાં મુજ સાવ.. અરિહંત સ્મરણ કરનારાં... શ્રી રામચંદ્રસૂરિ પ્યારા...૨ ઉભાં શિષ્ય રહ્યાં વિનીત, તવ મુખનું ન બદલ્યું સ્મિત,
- સમાધિ શિખર ચઢનારા. સૂરિ રામચંદ્ર હમારા....૩ બને ભારત સંઘ અનાથ, તું જાતાં એ મુનિનાથ !
સદા સત્ય માર્ગ કહેનારા. શ્રી રામચંદ્રસૂરિ પ્યારા...૪ દુઃખ રૂડું તે જે બતાવ્યું, રણધીરે સહીને બતાવ્યું; * મહાદુઃખે સમતા ધરનારા... સૂરિ રામચંદ્ર હમારા...૫ સુખ ભૂંડું છે નાદ ગજ, નિલેપ નિ:સંગ ભાવ ભજવ્યું,
સમાને “અગર્વ કરનારા. શ્રી રામચંદ્ર સૂરિ પ્યારા ૬ તમે છોડી ઘો આ સંસાર, યે સંયમ “દેશના સાર,
મુકિતને સંદેશ વહેનાર સૂરિ રામચંદ્ર હમારા...૭ હવે ભજશું અમે પ્રભુ! કોને? તમે દર્શન સ્વર્ગથી ઘને !
નિરાશ કદિ ન કરનારા શ્રી રામચંદ્ર સૂરિ પ્યારા....૮ ભલે દર્શન નાપો મુજને, બસ ! લીન રહુ તુજ ભજને !
સન્માર્ગે સ્થીર રહેનારાં સૂરિ રામચંદ્ર હમારાં તુજ પગલે હું પણ ચાલું... ઉમાગે કદિ ન મહાલું.. આશિષ દે હે ! દિલ દેનારા... શ્રી રામચંદ્ર સૂરિ પ્યારા...૧૦
–શ્રી રાજેશ એસ્તવાલ સેલાપુર
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________
Fri
0
0
0
0
0
0
મૈં
.
0
0
0
0
0
0.
.
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
.
C
.
Reg. No. G/SEN 84
-
200
-
સ્વ ૫.૫ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારા
જેને સ’સાર ગમે તે સંસારી જીવ સાધુ હોય તે સાધુ નથી, શ્રાવક શ્રાવક નથી અને ધર્મ કરતા હાય તો પણ ધી નથી.
અન"તજ્ઞાનીએ ફરમાવે છે કે, જે જીવ નવકાર મંત્રને ગણનારો, સાચા ભાવે ગણુનારા હોય તે તે આ સ’સારથી ઉભગેલા હાય, મેાક્ષની જ તાલાવેલી હાય, આ શરીરને સાચવવુ' પડે તે સાચવે પણ સાચવવા જેવું માને નહિ; કમનશીબે ધન મેળવવાની આવશ્યકતા ઉભી થાય તે ધન મેળવે પણ ધન મેળવવા જેવુ માને નહિ, સ્વાથી કુટુંબને પાળે પણ સ્વાથી કુટુંબમાં રહેવા જેવું નહિ જ
આ વાત )
તેની છાતીમાં લખાયેલી જ હાય.
0
0
હાય તો તે
0
આ બે
એ
વિષયની પરવશતા અને કષાયની આધીનતા તે જ ખરેખરા સસાર છે. અવગુણા જ જીવને નાલાયક-હિ સક—જૂઠા-ચારટા-બદમાશ બનાવે છે, સુખે જીવવા દેતા નથી, સુખે મરવા દેતા નથી અને મનુષ્ય જન્મને નિષ્ફળ બનાવી અને'તકાળ સુધી દુ:ખની ગર્તામાં જીવને ભટકવા મોકલી આપે છે.
0
શાસ્ત્ર કહ્યું છે કે શરીરના સુખની ચિંતા કરનાર સુખશીલીયા જીવ છે તેના માટે સદ્ગતિ સુલભ છે.
'
તપસ્વી જ તેનુ નામ જેને ખાવાપીવાની મજાના દ્વેષ જ હાય. જે ખાવા-પીવાના આ
રાગી હોય તેના તપમાં કાંઇ માલ ન હોય. તેના તપ તેની ખેતી કરે, શાસનની ફજેતી કરે છે અને અનેકાને અધમ પમાડે.
0
શ્રી જિનેશ્વરદેવના દર્શન-પૂજન પેાતાના સ્વાર્થ માટે કરે તેને માટે દુર્ગતિ સુલભ છે. • શ્રી જિનેશ્વરદેવ શું છે, શ્રી જિનેશ્વરદેવ આપણુ માટે શું કહી ગયા છે તે જાણે અને શ્રી જિનેશ્વરદેવના સધ કેવા હોય, તે સંઘમાં રહેવુ હોય તે મારે કેવા થવુ' ( જોઈએ આ જે જાણે તેના માટે સદ્ગતિ સુલભ છે.
0
co
ooooooooooooooo જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લાટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ” ફાન : ૨૪૫૪૬
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________
नमो चरविसाए ति-क्ष्यराणं સમાર્ં મહાવીર પનવસાળાનં.
高
*
સળ
અઠવાડિક
વર્ષ
૪
એક
२२
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫,દિગ્વિજય પ્લોટ,
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) INDIA
PIN-361005
શાસન અને સિદ્ધાન્ત રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર
જેવી ગતિ તેવી મતિ अधः क्षिपन्ति कृपणा वित्तं तत्र यियासवः ।
सन्तस्तु गुरुचेत्यादौ यदुच्चैः
पदकाङ्क्षिणः ।।
કૃપણા જાણે દુર્ગાંતિમાં જવાની ઈચ્છાવાળા ન હાય તેવી રીતે પેાતાના ધનને દુર્ગતિમાં લઈ જાય તેવાં કાર્યોમાં જ વાપરે છે. જયારે સદ્ગતિમાં જવાની ઈચ્છાવાળા સજ્જના પેાતાના ધનને દેવ-ગુરુ-ધર્મ આદિ સત્કાર્યામાં જ વાપરે છે.
卐
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક
ताई चिय विबुहाणं वसंणंसणिज्जाइं तह य जाइं व । तहिं चिय भणिआई, सम्मत्त-नाण-चरणाइं ।
- પંડિતજનેને માટે શ્રી સર્વજ્ઞ પરમાત્માએ પ્રરૂપેલાં તે વચને જ પ્રશંસનીય છે આ છે કે જે સાંભળવા ગ્ય છે. તેથી જ શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવંતે કહેલ સમ્યક્ત્વ, જ્ઞાન અને ૨
ચારિત્ર પ્રશંસનીય છે.”
છે આ જગતમાં ભગવાને બતાવેલ મોક્ષ માગ કે જે રત્નત્રયી રૂપ છે તે મોક્ષ માગ 3 8 ની આરાધના કરનારા કે તેની આરાધનાની સમુખ બનેલા આત્માઓ વિના જગતમાં છે કઈ જ પણ પ્રશંસનીય છે ખરું? નથી જ. આના ઉપરથી તે એ ફલિતાર્થ થાય છે ! કે જેમાં રાત્રી રૂપ મિક્ષ માર્ગની પુષ્ટિ પણ ન થતી હોય, એ પ્રશંસા ગુણ નથી ! પણ ગુણભાસ છે અનેકને ઉન્માર્ગે દેરી જનાર છે.
-
જે આત્માઓ જીભ મલી છે તે વિવેક કર્યા વિના ગમે તેની “ભાટાઈ કરે અને આ છે પિતાનું “ઉપબૃહક” માને તેઓ તે ખરેખર વિડંબક છે. પોતાને બધા સારા કહે માટે છે કે ગમે તેની ગમે તેવી પ્રશંસા કરનારા સ્વ–પર અનેકના હિતના જ ઘાતક છે ને? . છેઆજે તે ગુણ પ્રશંસાના નામે જગતમાં જે રીતનો જુલમ થઈ રહ્યો છે જે અનર્થ છે છે સર્જાય છે તેથી તો મેક્ષ માર્ગથી પરાગમુખ બનીને ઘણા લોકે ધર્મના નામે જ છે છે અધર્મમાં ઘણાને જોડી રહ્યા છે. જેની પ્રશંસાથી ધર્મધન પણ લુંટાઈ જાય તેવી પ્રશંસા છે { કરાય ખરી? માટે પ્રશંસા એગ્યની પણ પ્રશંસા કરતા કોઈ પણ મિથ્યામતને પુષ્ટિ 8 ન મળે તેની કાળજી રાખવી જોઈએ.
છે જે આત્માઓને મોક્ષ માગ રૂ૫ રત્નત્રયી ઉપર જ સાચે પ્રેમ હોય તેવા જ છે 8 વાસ્તવિક રીતે વિવેક પૂવર્ક કરવા યોગ્યની જ પ્રશંસા કરી અનેક ને સર્ભાગે ડે. છે { આવી વિવેક દષ્ટિ સૌ કેઈ કેળવે તે જ ભાવના.
T
-પ્રજ્ઞાંગ
છે
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________
SERE21/22/75 % BARCOWY33
MONOBLOC છૂટર મુજબ શm #જ
den 21 OR 232
aહજાસતસૂરીRવરજી મહારાજની જ
તંત્રીઓ:- 6 જચંદ મેઘજી ગુઢક્ષ
().
હેમકુમાર મજમુtvલાલ શાહ e | I Am [. (૨જકેટ)
સુરેશૃંદ્ર ચંદ જેઠ
(વઢવા()
પાચક પદ#2 ગુઢક/ ( અઠવાડિક )
(78) 3IIRAી વેર// ૨. શિવાય માર્ચ
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ પોષ સુદ-૯ મંગળવાર તા. ૧૪-૧-૯૧ [અંક રર વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂા. ૪૦ “અનુપમ સાધુતાના સ્વામી, ભાવથી વંદીએ શિરનામી”
-શ્રી ગુદશી. (દીક્ષા ધર્મનું અનુમોદન કરનારા હજારો લોકોને ભગવાનના શાસનની દીક્ષા - સમજાવવાની તક મળે તે જ એક શુભહેતુથી પોતાની દીક્ષા તિથિની અનુમતિ આપનાર “તમે બધા દીક્ષા ન લઈ શકે તે બને પણ દીક્ષા ધર્મના પ્રેમી તે બને જ” આ દિવ્ય સંદેશ પ્રાન્ત આપનાર દીક્ષાના દાનવીર દીક્ષાયુગ પ્રવરંક સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની પિષ સુદ ૧૩–૧૪ ની દીક્ષા તિથિને અનુલક્ષીને દીક્ષા ધર્મને મહિમા સમજાવનાર તે પુણ્યપુરુષના ગુણ કીર્તનને યત્કિંચિત પ્રયત્ન કરેલ છે. તે શાંતચિત્તે વાંચી, વિચારી કમમાં કમ સી દીક્ષાના પ્રેમી બને તે જ ભાવના,
– સંપા.) “ત્યાગીના ગાઈએ ગુણગ્રામ,
તે અવશ્ય મળે મોક્ષધામ” સંયમ ભલે હે ખાંડાધાર, સંયમ જ છે જીવનને સાર. સંયમ છે શૂરાના શણગાર
સંયમ કરે સાધકને ભવજલપાર.” અનંત ઉપકારી શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માઓએ સત્યાગમય ધમ બતાવીને જગતના . | ભવ્ય જીવે ઉપર અનુપમ કેટિને ઉપકાર કર્યો છે. તે પરમ તારકેએ મેટા મેં માત્ર
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાત નથી કરી પરંતુ તે ધમ પિતાના જીવનમાં અનુપમ રીતના જીવીને આત્માના કલ્યાણને માટે તે ધર્મ ઉપદે છે. જે આત્મા આજ્ઞા મુજબ તેનું પાલન કરે છે તે
અલ્પકાળમાં સંસાર જનિત સઘળાય દુદખદ્ધો-કલેશેથી મુકત થઈ આત્મિક સુખના | ધામ સ્વરૂપ માને પામે છે. માટે જ તરવાર્થકારે ભારપૂર્વક કહ્યું કે-સમ્યજ્ઞાનદશન
ચારિત્રાણિ મોક્ષ માગ જે આત્માએ, પોતાના આત્માનું વાસ્તવિક કલ્યાણ કરવું હોય તેને સાધુધર્મને સ્વીકાર કરીને, આજ્ઞા મુજબ પાલન કર્યા વિના છૂટકે જ નથી. છે છે ભગવાન શ્રી જિનેશ્વર દેએ પ્રરૂપેલ સાધુ ધર્મ એ અનુપમ કોટિને છે કે
જગતના ચોગાનમાં તેનું યથાર્થ પ્રરૂપણ કરવામાં આવે તે જગતને કેઈ એ માડી ? 8 જાય જ નથી કે જે તેનો વિરોધ કરી શકે.
આ જગતમાં આત્મા, પુણ્ય, પાપ, પરલોક અને મેક્ષને માનનારા જેટલાં આસ્તિક છે R દશને છે તે બધા એકી અવાજે કહે છે કે-હિંસા, જુઠ, ચેરી, અબ્રહ્મ અને પરિગ્રહ તે પાપ જ છે, અધમ છે. આત્મા–મોક્ષના સ્વરુપમાં ભલે મતભેદ હેય પણ આ પાંચ અધર્મને તે સૌ અધર્મ રૂપે તે માને જ છે. - હિંસા, જુઠ અને ચોરીને અધમ સૌ કોઈ માને છે. મારી આડે આવે તેને રે B ઠેકાણે પાડયા વિના રહે નહિ” જઠ તે સફાઈપૂર્વક બોલું અને ચેરી સીફતથી 8 કર્યા વિના રહે નહિ. આવું બેડ કેઈપણ આદમી લગાવીને પેઢી ચલાવી શકે ખરે! 8 આ ત્રણે પાપની જનની ખરેખર વિષય સેવનની લાલસા અને પરિગ્રહને લેભ છે તે જ છે. આ બે પાપને પાપ માનનારે જગતને માટે ભાગ નથી, અમને મળેલ સુખ– 8 સામગ્રી અમે ન ભોગવીએ તે શું કરીએ? તે સુખને માટે પૈસાની જરૂર પડે તે પૈસે છે | મેળવવા જે કરવું તે કરીએ, આમ બધા માને છે.
હિંસા, જુઠ, ચોરી, વિષયસેવન અને પરિગ્રહ એ જ મેટામાં મોટો અધમ છે, તે 8 પાંચને મન, વચન, કયાથી, કરવા રૂપે, કરાવવા રૂપે અને કરતાને સારા માનવા રૂપે છે
ત્યાગ કરવો તેનું નામ જ ધર્મ છે. આ ધર્મ તે પાંચ મહાવતરૂપ સાધુધર્મ જ છે. 8 { આવે ધમને કઈપણ આદમી વિરોધ કરે તેમ છે !!
ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવને સાધુ પિતાની પાસે જે ધર્મ જિજ્ઞાસુ આવે તેને સાધુ { ધર્મ જ સમજાવે. સામે આદમી સાધુધર્મ ન લઈ શકે તે બને પણ ધર્મ તો સાધુપણું
જ તેમાં તે જરા પણ ઈન્કાર કરી શકે નહિ, જેને સાધુ થવાનું મન નહિ તે ધર્મ છે તે માટે લાયક પણ નહિ, એટલું નહિ, જે સાધુ પોતાની પાસે આવેલાને સાધુધર્મ ન છે સમજાવે અને બીજે નાનો ધર્મ સમજાવી આપે છે તે સાધુ પણ પ્રાયશ્ચિતને ભેગી છે જ બને છે તે આદમી જેટલે અધર્મ કરે તેનું પાપ તેને લાગે.
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાધુ પણ શિષ્યના લાભથી કાઇને દીક્ષિત ન કરે. પરન્તુ સામી વ્યક્તિના હિતની અને નિસ્તારની ભાવનાથી જ દીક્ષિત બનાવે
સાધુ પોતાના કોઇ આદર-સત્કાર કરે કે કેાઇ અપમાન-તિરસ્કાર કરે તા પણુ ધર્માં લાભ' જ આપે. ધર્મલાભ એટલે કે તમને સાધુપણાના લાભ થાવ' આ જ આશીર્વાદ આપે. પરન્તુ તમારા સ`સાર લીલેાછમ બન્યા રહે તેમ બધા મેાજમજા કરે
તેવા આશીર્વાદ ન આપે.
ધર્માંના કારણ વિના સાધુ ગૃહસ્થના ઝાઝો પરિચય પણ ન કરે. શ્રાવકના સંસારનું જરાપણું અનુમોદન ન થઈ જાય તેની કાળજી રાખે.
કધૂનન માટે સ્વજનધૂનન કર્યુ હોય તે તે હજી લેખે છે પણ કમ ધૂનને ભાવ ન હોય અને સ્વજન ધૂનન કરે તો તેના માતા-પિતાદિ સ્વજનો તેની પાછળ જેટલા શાક કરે તે બધાનું પાપ તે સાધુને લાગે પેાતાના એક ઘરના ત્યાગ કરી, અનેકના ઘર ચલાવવાની ચિંતા કરે તેવા સાધુ જેટલા ઘરના ગોચરી-પાણી વાપરે તે બધાના દેવાદાર બને છે. અને બધાને ત્યાં તેને દેવું ચૂકવવા ગધેડા પણ થવું પડે અને ભરૂચના પાડા પણુ થવુ' પડે.
સાધુપણાને મહિમા સમજાવનાર આવા ભાવના ઉપદેશાત્મક વચના સાંભળતાં જ આપણી સમક્ષ શ્રી જિનશાસન શણગાર, અણુનેમ અણુગાર, ભવિક જીવાના તારણહાર દીક્ષાના દાનવીર પૂજયપાદ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાની અલૌકિક દિવ્ય મૂર્તિ નજરે ચઢે છે. જે અનેક સંઘર્ષ સહન કરીને મહામુશીબતે દીક્ષા ધને પામ્યા અને છેલ્લાં સેંકડા વર્ષોથી દુ ભ–દોહ્યલી બનેલી દીક્ષાને સુલભ–સહજ બનાવી, અનેક સંઘર્ષો મજેથી વેઠીને. તેથી જ પ્રામાણિક લેાકેા દીક્ષાયુગના પ્રવત્તક તેમને જ હયાથી માને છે.
સાધુપણું જેઓના મેરામમાં પરિણામ પામ્યુ હતુ. સયમ જીવનની અનુપમ– નિર્માળ સાધના અને આરાધનામાં મસ્ત રહેતા, અપ્રમત્તતા તે અનુપમ હતી, આત્મ જાગૃતિ તા અપૂર્વ હતી અને આશ્રિતા પ્રત્યે વાત્સલ્યભાવ-પ્રેરણા અદ્વિતીય હતી. અનુકૂળતામાં ઉદાસીનતા અને પ્રતિકૂળતામાં પ્રસન્નતા હસ્તગત કલાની જેમ સાધ્ય કરી હતી. સુખમાં અનાસિકત અને દુઃખમાં સમાધિ' જેના જીવનમંત્ર હતા. સુકુમાળ હાવા છતાં તેવું જીવન જોઇ ભલભલાના મસ્તક નમી જતા ! તેઓશ્રીજીના શ્રીમુખેથી સ’સા૨ના વિરાગી, સંયમના રાગી અને માના જ અનુરાગી' બનાવનાર શ્રી જિનવાણીના શ્રવણથી અનેક ભવ્યાત્માએ સંયમ ગ્રહણ કરવા ઉત્સુક ખનતા તા પરીક્ષા કર્યા બાદ જ દીક્ષા આપતા હતા.
“તમે બધા સાધુ નથી થતાં તેનુ' મને દુઃખ નથી પણ સાધુ થવાનું મન પણ થતું
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે તેથી તેનું મને દુઃખ છે.” આવો અનુપમ કારૂણ્યભાવ હતે જે શ્રોનાઓના હૃદયમાં સેંસર 8 5 ઊંડા દિલને ડોલાવી જતો હતો. તેમની અનુભવી નિર્મળ પ્રજ્ઞાને અનુપમ પ્રકાશ અનેકના = અંતઃકરણમાં અજવાળું કરી જ. છેલ્લાં કેટલાક વર્ષોથી તેઓશ્રીજીની ઉજવાતી દીક્ષાતિથિ પણ અનેકના હૈયામાં ધર્મભાવનાના અંકુરા જગાવતી હતી. તે પ્રસંગે બેધડક છે
કહેતા કે-દીક્ષા ધર્મના અનુમંદનાના પ્રસંગે આટલા બધા લોકો ભેગા થાય માટે ભગ- 8 વાનના શાસનની દીક્ષા ધર્મ સમજાવવાની મને તક મળે માટે આ તિથિની ઉજવણીની 4 અનુમતિ આપું છું, જન્મતિથિની નહિ, આ પ્રસંગે તમે સી કમમાં કમ દીક્ષા ધર્મના
પ્રેમી બનો તે આ પ્રસંગ ઉજવાયે સાર્થક કહેવાય !” આ હતી તેઓશ્રીજીના હૈયાની 8 છે સરળતા-નિખાલસતા ! તે પણ સ્વાર્થી કે તેનો ય લાભ લેવાનું ચૂકતા નહિ. છે
સિદ્ધાન્તના સંરક્ષાણ સમયે તેઓશ્રીજીની શુરવીરતા જે ખીલી ઊઠતી તેનું ગુણગાન છે છે હજી પણ લોકમુખેથી સૂકાતું નથી. પણ તેનું ગુંજન કાનમાં પણ ગુંજયા જ કરે છે. છે અને હૃદય રડી ઉઠે છે કે-હવે આવી સિદ્ધાંતનિષ્ઠા કયારે જોવા મળશે ! સિદ્ધાન્ત છે પ્રિયતાનું પાન કેણ કરાવશે !
“મારાંસા વિનિમુત્તોડનુEાનં સર્વમારેત્ |
मोक्षे भवे च सर्वत्र, निस्पृहो मुनिसत्तमः ।।" છે કેઈપણ જાતની આશંસાથી મુક્ત થઈ સઘળાંય ધર્માનુષ્ઠાનને આચારવું જોઇએ. 4 મેક્ષમાં અને સંસારમાં સર્વત્ર ઉત્તમમુનિ નિસ્પૃહ હોય છે.
- આ નિસ્પૃહતા ગુણ તે તેઓશ્રીજીના જીવનમાં તાણાવાણાની જેમ વણાઈ ગયે છે હતે. જેનું દર્શન સૌને થયું હતું.
શાસ્ત્રમાં સાધુપણાના ગુણોનું જે વર્ણન આવે છે તેની ઝાંખી અનુપમ સાધુતાના ? સાધક આ પુણ્યપુરૂષમાં થતી હતી. છતાં પણ તેઓશ્રીજી માનતા કે-પૂર્વના મહાપુરુષની ! આગળ કાંઈ નથી. હજી તે આ સાધુપણાને અભ્યાસ છે.” આવા સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ છે પદે, શાસનના શિરતાજ ગણતાના હૈયાની લઘુતા હતી !
હે પરમકૃપાલે ! પરમગુરુદેવેશ! આપશ્રીજીના સાધુતાની સૌરભની પરિમલ અમ જેવા અબુધ અજ્ઞાન જીવના જીવનને પણ મહેકતી બનાવે અને સાધુપણાનો આદર્શ હંમેશા આંખ સામે રહ્યા કરે આજ્ઞા મુજબની આરાધના અને આરાધકભાવને પ્રેમ તથા 8 # વિરાધના અને વિરાધભાવની અટક હંમેશા રહ્યા કરે. તેવી દિવ્ય આશિષ વરસાવે ! છે સાધુપણાનું સુંદર પાલન કરી વહેલામાં વહેલા સંસારથી મુકત થઈ આત્માની અનંત ૧
અક્ષય ગુણલક્ષમીના ભાજન બનીએ તેવી આપશ્રીની હરહમેશની ભાવનાને સફળ કર- { વાનું અપૂર્વ બળ મળ્યા કરે તેવી કૃપા પણ વરસાવે.
શાવે
-૦
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાપને પાપ માને ! – સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા !
ધર્મ જાણવા સાધુ પાસે આવેલા ભાવ જ એવો હોય છે કે, અનીતિ કરે જીવને સાધુ, સાધુ ધર્મ જ સમજાવે જે જ નહિ. તેને આ સાધુ ધર્મ ન ગમે તે સમજી મધ્યમ માણસ પણ અનીતિ ન કરે 'કે તે જીવને હજી ધર્મ ગમ્યું નથી. તેને અનીતિની તક મળે તે તરત જ
તમે બધા દુનિયામાં બધે હોંશિયાર પરલોક આંખ સામે આવે અહીં જે અનીતિ છો. આજે બજાર આખું અનીતિખેર કરીશ તો મારો પરલોક બગડશે માટે પરબન્યું છે તેમ દુનિયા કહે છે તે બજારમાં લોકના ભયથી તે પણ અનીતિ ન કરે. તમે માલ લેવા જાવ છો તે સમજીને,
અધમ માણસ પણ અનીતિ ન કરે. સાવધ થઈ ને જાવ છો અને સારે માલ લઈ આ છો ને? સોનું ખરીદવું હોય
અનીતિ કરતાં તેને આ લેક યાદ આવે. તે વિશ્વાસુ એકસને લઈને જાવ, હિર
મેં અનીતિ કરી” તેમ કઈ જાણે તે ખરીદવા તે ઝવેરીને લઈને જાવ, તેમ
મારાથી છવાય શી રીતે ? તે આ લેકના તમને જે ખરેખર ધમને ખપ પડે તે
ડરથી અનીતિ ન કરે. તમે અનીતિ કરે. ધર્મ જાણવાનું મન થાય !
અને કઈ જાણી જાય તે જીવવું ફાવે ?
તમારો નંબર શેમાં આવે? આજે અમે તમને સામાન્ય ધમ રૂપ નીતિ-અનીતિની વાત કરીએ તે પણ
જેને નીતિ ગમે અને અનીતિ ન ગમે
તેને જ આ સંસાર ભૂંડે સમજાય અને ઘણાને ગમતી નથી. ન્યાય સંપન્ન વિભવ ગુણનું વર્ણન કરતાં લખ્યું કે જગતમાં
મોક્ષની ઈરછા થાય. પછી તેને ધર્મ જાણ
વાની ઇચ્છા થાય અને સાધુ પાસે જાય માનવ સમાજમાં અનીતિ અસંભવિત છે. આજે જગત તરફ નજર નાખીએ તે શું
: તે સાધુ તેને સાધુ ઘમ' સમજાવે તે વાત લાગે? ત્યાં આળગ લખ્યું કે, જગતમાં
બહુ ગમે ત્રણ પ્રકારના માનવ છે, ઉત્તમ, મધ્યમ હિંસા, જુઠ અને ચારીને પાપ કહેઅને અધમ, ઉત્તમ જાતિના છને સ્વ- નારા મળે પણ વિષય સેવનની વાત આવે ભાવ જ એ હોય છે કે, અનીતિ કરે જ તે તેને પાપ માનનારા કેટલા મળે? નહિ. લાખો અને કોડ મળતા હોય અમે અહી દુ:ખી થવા જમ્યા છીએ. પણ જુઠ બોલવું પડે છે તે લાત મારે સારું સારું ખાઈએ, પીએ, પહેરી એ, જેમ પાણી સ્વભાવે કંડ છે, અગ્નિ સ્વ- એઢિએ નહિ તે શું કરીએ ? આ બધું ભાવે ઉષ્ણ છે તેમ ઉત્તમ માણસને સ્વ- વિષય સેવામાં આવે. તે વિના પરિગ્રહ
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૯૮ ૧
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ઉભા કરીને હડતાલ પાડી રહ્યાં છે, તે વિદ્યાલયમાં દાખલ કરવાની અને પાસ લેઓને હજી સુધી આ નવી “પરીક્ષા કરવાની “ગુરુ દક્ષિણા” બંધ થઈ જતાં પદ્ધતિ (1)ની જાણ થઈ લાગતી નથી. નહિ આ પરીક્ષા પદ્ધતિને તેઓ ન આવકારે તે તે તેઓ બીજા શુદ્ર નિમિત્તોને છોડી સહજ છે. આમ, વિરુદ્ધ મત પડે તેવું દઈને “ઓપન એકઝામ જ અમારે આપવી હોવાથી આ પરીક્ષા પદ્ધતિ વ્યવહારિક છે” આ એક જ મુદ્દા ઉપર હડતાલ શિક્ષણમાં દાખલ થાય તેવી શકયતા ઓછી પાડત! કારણ કે એ લેકેની મોટાભાગની છે. છતાં યુનિવર્સિટીને પણ વિચાર કરતી સમસ્યાઓ આ એક જ પદ્ધતિ દ્વારા દૂર કરી દે તેવો આ તુક્કો તે જરૂર છે. થઈ શકે તેમ છે. આદર્શ (!) પરીક્ષા
ઓપનબુક એકઝામ દ્વારા બૌદ્ધિક પદ્ધતિ(!)ના શોધક મહાનુભાવનું નામ
વિકાસ કે ધાર્મિક સંસ્કરણ કેટલું થાય છે સરનામું જો આજના કેલેજીયનેને મળી જાય તે તેઓ એટલા ઉદાર છે કે એ
એ એક વિવાદાસ્પદ મુદ્દો છે. પણ તેના
બીજા કેટલાક આડલા જોવા મળે છે તે મહાનુભાવને જાહેરમાં સમારંભ યોજી તેના
પણ કંઈ કાઢી નાંખવા જેવા નથી ! સૌથી વજન બરાબર સેનું તેલીને તેને ભેટ
પ્રથમ તે જે તમારી ચોપડીઓ ગોદામમાં આપી દે !
પડી પડી ઉધઈ ખાતી હોય તે આવી પહેલી નજરે ઘણાં માણસને ઓપન પરીક્ષા જવાથી વિના પ્રયાસે તે ચેપબુક એકઝામને આ નુસખે અપનાવી ડીઓ ખપી જાય છે, જામ થઈ ગયેલા જેવાનું મન થઈ આવે તેવું છે. કારણ કે પૈસા છૂટા થઈ જાય ! “મારી ચે પડી ઓપન બુક એકઝામના કારણે–બધા વિદ્યા- વેચાશે તે ખરીને ?” એ ડર જે તમને થી એની કડક કેફી–ચા ના કપ ગટગટા- સતાવતે હોય તે તમે એ ચોપડી ઉપર વીને રાતોની રાત ઉજાગરા કરવાની વ્યથા ખુલી પરીક્ષા જવાની ઔષધિ અજમટી જશે. વિદ્યાર્થીઓના વાલીઓને માવી શકે છે. તેમાં સફળ થવાની તક પિતાનું બાળક પાસ થશે કે નહિ ?–એવી ઘણી છે. સાથે સાથે દરેક ઘરોમાં પોતાનું ચિંતાથી શરીર અડધુ કરવાને વ્યાયામ નામ ઘૂસી ગયાને છૂપો આનંદ પણ તમે નહિ કર પડે ! (જો કે અપવાદ કેસમાં અનુભવી શકે ! ખુલી ચોપડી સાથે પણ નાપાસ થનારા તમારી નજરને જરાક વક બનાવો તો વિદ્યાથી વીર પણ નીકળે ખરાં !) વિદ્યા- બીજુ ચંકાવનારું દશ્ય પણ તમને જેવા થીઓને અને વાલીઓને ચિંતામુકત કર. માટે મળે. ધારો કે તમે સોળ રૂપિયાની નારી આ પરીક્ષા પદ્ધતિ છેફેસર અને કિંમતનું પુસ્તક પરીક્ષા માટે પસંદ કર્યું. પ્રાધ્યાપકે માટે ચિંતાજનક પણ બની શકે પાંચ રૂપિયા પ્રવેશ ફી રાખી અને તમારું છે. પોતાના પગાર સિવાય વિદ્યાથીઓને વર્તુળ બહુ વિશાળ હોય તે તમે દસ
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૨૦ તા. ૧૪-૧-૯૨
૫૯
હજાર પરીક્ષાર્થીઓ પણ ઉભા કરી શક્યા. લેટરીવાળાઓએ અ.માંથી બોધ પાઠ લેવા આથી તમને શું લાભ થયે? તમને લાભ જેવો ખરે ! એ થયો કે દસ હજાર પરીક્ષાથી એના પાંચ કથાવાર્તાની ચોપડીઓ ઉપર પણ પાંચ રૂપિયાના હિસાબે તમારી પાસે રે. “ખૂલી પરીક્ષા” લઈ શકાય છે, તવ૫૦,૦૦૦ (અંકે . પચાસ હજાર) જમા
જ્ઞાનની ચે પડીઓ ઉપર જ પરીક્ષા લેવાય થયા. દરેક પુસ્તકની કિંમન, બુકસેલરોને એ નિયમ-નથી-આ ઓપનબુક એકઝાવેચવા આપી શકાય એ માટે અમુક ટકા
મની સુગમતા છે. તે બીજી બાજુ જે વધારીને કિંમત લખવાનો રિવાજ સામા
* પુસ્તકે સ્વયં પરીક્ષણીય છે તેવા પુસ્તકે ન્ય શતે ચાલતે જોવા મળે છે, દરેક ઉપર પણ પરીક્ષા યોજી શકાય છે એ પરીક્ષાર્થી માટે પુસ્તક રાખવું ફરજિયાત ઓપનબુક એકઝામનું સુવર્ણ પાસુ છે. (આ નિયમ બહુ જ મહત્ત્વનું છે !)
હજી આ ઓપનબુક એકઝામ હરણહોવાથી ઓછામાં ઓછા પચીસ ટકા કિંમત વધારો મુકીએ તે પણ સેળ રૂા.ને હિસાબે
ફાળ ભરી રહી છે. એની વધુ વિશેષતાઓ ૪૦,૦૦૦ (અંકે રૂા. ચાલીસ હજાર) પુસ્તક
નજીકના ભવિષ્યમાં કદાચ જોવા મળશે. વેચાણથી પ્રાપ્ત થયા. જો તમે દરેક પરી
હાલ તે થેલે અને રાહ જુએ, બુદ્ધિનાં
ખેરખાંઓ તમને નિરાશ નહીં જ કરે! થીને પ્રવેશ ફીના રૂ. પાંચ ચાંલ્લો કરીને પાછા આપવાની ઉદારતા ન દાખવે તે એ ૫૦,૦૦૦ + ૪૦,૦૦૦ = ૯૦,૦૦૦ રૂા. તમારી પાસે બચી જાય. આ રીતે આખા વર્ષમાં ફકત એક જ દિવસમાં ૧૦,૦૦૦
-: વનરાજી :પરીક્ષાથીઓને ઉભા કરી શકે (વક નજરે
જેને મૂખ બનાવી શકે) તે તમે આરામથી
ગામમાં ઘર નહિ. ૯૦,૦૦૦ રૂ. ભેગા કરી શકે. આ સંપૂર્ણ દશ્ય વક નજરનું છે. એમાંથી દૂષણે
સીમમાં ખેતર નહિ. કાઢવાની છૂટ છે.
બજારમાં પેઢી નહિ. ઓપનબુક એકઝામમાં એક બીજી
પાસે કેડિ નહિ ગમ્મત પડે તેવી બાબત છે. આવી પરી
પાણીનું ટીપું જોઈએ તે પણ ક્ષાઓમાં ૫૦૦ રૂ. થી માંડીને ૫૦,૦૦૦ રૂ.
ગૃહસ્થના ઘરે જવું પડે સુધીના ઈનામોને “બમ્પર ઈનામો કહેવામાં આવે છે. ફકત લાખ અને કરડે રૂા.ની તેનું નામ જૈન સાધુ! રકમને જ “બમ્પર” ઇનામ તરીકે જાહેર
–શ્રી વિજય રામચન્દ્રસૂરિ મહારાજા કરનારા ભૂતાન અને રાજસ્થાન જેવી લોટરી
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________
非本品
邪态恶态:菲那合 栗栗栗太平
“ખુલ્લુ પુસ્તક-ખુલ્લી પરીક્ષા” ઉપર ખુલ્લા વિચાર’
-栗态邪态恶态栗态
વર્તમાનમાં કેટલાક માણસ એટલી હદ સુધીના બુદ્ધિવિકાસ (!) સાધી શકયા છે કે જોનારા બેભાન બની જાય તેવુ' છે ! તેમાં ચ જૈન શાસનના કેટલાક કુર ધર બૌદ્ધિકાએ સાધેલા બુદ્ધિવિકાસ જોતાં તા ખરેખર બેભાન થઇ જવાશે એવા ભય લાગે છે !!
હમણાં હમણાં “ખુલ્લુ પુસ્તક- ખુલ્લી
પરીક્ષા”ના વાયરા ૧૬૦ કિ. મી.ની ઝડપે વાઇ રહ્યો છે. આને અંગ્રેજીમાં આપન બુક એકઝામ” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. વિશ્વભરની હાઇસ્કૂલ આદિના પ્રાધ્યા· પકાએ આ શબ્દોથી ખૂબ જ સાવધ રહીને ચાલવાની જરૂર છે. ભૂલેચૂકે પણ આ શબ્દ તેઓના કાનમાં પડી ગયા તા તેઓ ચાક્કસ બેભાન બની જશે એવા અમને
h
TU22 Gaid
મુનિરાજશ્રી વ્યiિજીમાજ
ભય લાગે છે! એમના સ્વાસ્થ્યની સાથે ગંભીર ચેડાં કરી શકે એવા ખતરનાક આ શબ્દ છે !!
..
લગભગ દરેક વિદ્યાલયે કે વિશ્વવિદ્યા લયે પેાતાના વિદ્યાથી ઓ પાસે પુસ્તકની મદદ વિના જ તે પરીક્ષા આપે એવી આશા રાખતા હોય છે. આ માટે તેઓની પરીક્ષામાં કડક કાયદા હોય છે કે, ફાઈ પણ વિદ્યાશ્રી એ પરીક્ષાના સમયે પરીક્ષાખ'ડમાં કેઈ પણ જાતનુ' પાઠય પુસ્તક કે ગાઈડ સાથે રાખીને બેસવુ' નહિ. કદાચ
કોઇ વિદ્યાથી પાઠય પુસ્તક કે ગાઇડ તે ઠીક, પણુ નાની ચબરખી પણ છુપાવીને બેઠેલેા જો પકડાય જાય તેા એને ચાર તરીકે ઠરાવીને કેઈ પણ જાતની શિક્ષા તેને સ'ચાલકે કરતા હોય છે. પહેલાના સમયમાં આવા ચારી કરતા પકડાયેલા
વિદ્યાર્થીને ‘મે` પરીક્ષામાં ચારી કરી છે’ એવા ભાવના લખાણવાળું પાટિયુ તેના ગાળામાં પહેરાવીને આખી સ્કૂલમાં ફેરવવામાં આવતા. આજે આવા વિદ્યાથી એ માટે કઈ સજાની જોગવાય રાખવામાં આવી છે, તે કાઇ પણ વિદ્યાલયની મુલાકાત લેવાથી સ્પષ્ટ થઈ શકે છે. આમાં કેટલાક, સૌથી પહેલી વખત ચારી કરીને
પકડાઈ જનારા, અતિશય લાગણીશીલ વિદ્યાથી એ આત્મહત્યાના મા
પણ અપનાવતા હાય તેવા કિસ્સાય જાણવા મળે છે. હવે એવા વિદ્યાથી ઓને આત્મહત્યા જેવા માગ
અપનાવવાની જરૂર રહેતી નથી. ફકત
ચબરખી રાખવાથી જ ચાર તરીકે બદનામ થનારા વિદ્યાર્થી એ હવે જેનામાં શરૂ થયેલી ઓપન બુક એકઝામમાં પેાતાનુ` નામ નોંધાવી ખુલ્લી ચાપડી રાખીને શાહુકારી પૂર્વક પરીક્ષા આપી શકશે !
હાઇસ્કૂલા અને કૉલેજોના વિદ્યાથી એ છાશવારે ને છાશવારે ગમે તે નિમિત્તો
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪અંક-૨૨ તા. ૧૪-૧-૯૨
૫૦૧
મળે નહિ માટે પરિગ્રહ પણ મહાપાપ પૈસા છેડયા પછી પૈસાને સારા છે. તમારા ઘરમાં પૈસા છે તે પાપ છે કહેવા, ભાગ છેડયા પછી ભેગને તેમ લાગે છે ! ઘર-પેઢી, પૈસાટકા, સારા કહેવા તે બેવકૂફી છે ને? જમીન જાગીરદારી પાપ છે તેમ લાગે છે !
ધર્મ જુદી ચીજ છે. ધર્મ રમત નથી. પરિગ્રહ નામના ગ્રહને નવે ગ્રહથી ભૂંડે
ધમ જેમ તેમ આપવાને નથી; જેમ તેમ કહ્યો છે. કેટલાક વિશે નહિ ભેગવી
લેવાને નથી. શકિત એટલે ધર્મ લેવાને શકનાર પરિગ્રમાં જ મરે છે. એવા માલ-.
છે અને પ્રાણના સાટે પાળવાનો છે. તમે દાર લકે છે જે ખાઈ-પી શકતા નથી
બધા રાત્રિભૂજન ત્યાગવાળા ન? કેઈના પણ પિતાની પાસે ઘણું છે તેવી ખુમારી રાખે છે. તમારી પાસે જેટલે પરિગ્રહ છે
ઘરમાં રાત્રિ ભેજન નહી? કેઈ ઘરમાં તે તમે ભેગવી શકવાના છે ? તમે કેટલું
અભય ભજન પણ નહિ ને? બધા ભગખાઈ-પી શકયા? તમને ઘમંડ શેને છે!
વનની પૂજા પિતાના પૈસાથી જ કરે ને ? હું શ્રીમંત છું; હું માટે શેઠ છું, આટલા
જેનના ઘરમાં જન્મેલાની આબરૂ કેવી હોય બંગલા છે, તેમ કહી કહીને કલાય છે. શ્રાવિકાની પ્રવૃત્તિ જેઈને નાનું બાળક જીવ અને ફેગટનું પાપ બાંધે છે, મરીને દુર્ગ
વિચાર શીખી જાય. તિમાં જાય છે. ચીજ માત્ર ઉપરનો શ્રાવકના આરંભ સમારંભના કામ રાગ તે પરિગ્રહ છે.
માં અનુમોદના આપનાર સાધુ તે
પાપના કામમાં ઉત્તી જન આપનારે આજને ધર્મ કરનારે માટે વર્ગ
છે. ધર્મ મામૂલી ચીજ નથી. ધર્મ કહે સંસારમાં મકકમ છે અને ધર્મમાં પિલો
હેય તે ઘણા મજબૂત થવું પડે. આજના છે, તે તે ચાલે? આજે તમારી ભૂલથી
સુખી માણસેના હૈયા સાંકડા છે. વર્ષ જ તમારા છોકરા પાપી થઈ ગયા છે.
તેમને ગમતું નથી સંસાર જ ગમે છે. ધર્મને તમારો છોકરો ગગ તે ખાય, પીએ, મોજ
આગેવાન જગતના આરંભેને વખાણે? મા કરે, ગમે ત્યારે ઘરે આવે, પૈસા
તેની તે આગેવાની ને? આગળ ધર્મના જેમ તેમ ઊડાવે, તમે ભણવેલે તમને
આગેવાને ધર્મના કામમાં આગળ આવતા, બેવકૂફ કહે છે. આ બધાનું કારણ શું છે?
સંસારના નહી. તમને હવે સંસાર ગમતો નથી ને?
સંસાર અસાર લાગે, મોક્ષ જ મેળમિક્ષ જ ગમે છે ને? “સંસાર આત્માનું વવા જેવું લાગે તે જ આ બધી વાતે વિરૂપ છે અને મેશ જ આત્માનું સ્વરૂપ સમજશે પછી જ સમજાશે કે ધર્મ તે છે' તે પ્રતીતિ થઈ છે ને! સંસાર સાધુપણું જ. છોડયા પછી સંસારને સારા કહે તો તેના જેવી બેવફફી એક નથી.
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહાર
સુવિ
શ્રી વિજય ચદ્રોદયસૂરીવરજી મ. સા.ની આચાય પદવી નિમિત્તે તેમના સંસારી સુપુત્ર
અન
આભાર
૨૫૧ શ્રી જૈન શાસનના મહાન જ્યોતિધર ૧૦૦, થી સુખદ
ગચ્છાધિપતિ પરમ શાસન પ્રભાવક વ્યા. વા, પૂજયપાદ આ દેવ શ્રીમદ્વિજય 'રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ના સિદ્ધાંત રક્ષાથી મઘમઘતા સૌંચમ જીવનના અનુમાદનાથે મહાત્સવ થતાં તેમાં શ્રી દેપાર દેવી હરણીયા પરિવાર વિ. હઃ શ્રી ધનજીભાઈ શ્રી વેલજીભા તથા શ્રી જયેન્દ્રભાઇ તથા શ્રી ધીરૂભાઇ તથા કુશલકુમાર તેરફથી જામનગર તથા હા. વી. એ. પર ગામેાના સમસ્ત રૈનાનું નવકારશીનુ જમણુ આસા વદ ૪ ના દિવસે રાખવામાં આવેલ તે પ્રસ ગે ખુશી સેટ જામનગર,
૧૦૧] પૂ. આ.
શ્રી ચંદ્રપ્રભસ્વામી નયા જૈનમંદિર પેઢી પૂ. સા. શ્રી હેમરત્નાશ્રીજી મ.ના ઉપદેશથી મદ્રાસ,
જૈન શાસનના શુભેચ્છકા ૧ શાહ ગુલાબચંદ માણેકચંદ
૨ શેઠ
જુના કાપડ બજાર, ગઢડા સ્વામીના ન દલાલ લક્ષ્મીચંદ સુખડીયા · માણેક ચાર્ક, ગઢડા સ્વામીના ૩ શાહ સેમચંદ માણેકચંદ
સૌરાષ્ટ્ર મશીનરી સ્ટાર્સ, ગઢડા વા. ૫ શાહ અમીચંદ માણેકચંદ કાન્તા નિવાસ ભડલી ગેટ શંકર દેરી સામે, ગઢડા સ્વામીના
સંત વચન સાહામણાં
: ખુશામતઃ
માણસને રીઝવવા કરાતી ખુશામત એ મધુર દુધમાં તેનમ રેડવા બરાબર છે. એનાથી માણસ જામતા નથી, પણ ાટે છે !
: વૈભવ
ગઈ કાલનુ ગુલાબી અને ખીલેલુ પુષ્પ આજે શ્યામ અને કરમાયેલુ' દેખાય છે. ગઈ કાલે જે પુષ્પની સુંદરતાનાં દર્શન કરતાં તરસ્યાં નયના થાકતાં નહેતાં તે જ પુષ્પને આજે નયના જોવાની ના પાડે છે ! વૈખવ કેવા અસ્થાઈ છે !
♦
અસાર-છે !
સંસાર
આ સ*સાર કેવા છે ? ભીતર ભૂટા અદર ઊંડો અને સર્વ વાતે પુશ તાગ ન સમાય તેવા છે.
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગાઉ કનાજીક
આજ્ઞા પ્રેમ : પરમપદને પંથ !
–સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! -- - - - - - - - -- -- - -- - - -જુદ છે અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમા- વળગેલો છે. કદાચ સંસારમાં રહેવું પડે, ભાના શાસનને આ ઉપકાર છે કે ભવ્ય- સંસાર ચલાવ ય પડે પણ સંસાર છે પોતાની શકિત મુજબ ધર્મનું ચલાવવામાં જે મજા આવી તે મારે ફરી આરાધન કરે છે અને ભગવાનના શાસનને અનંતકાળ રખડવું પડશે આ વાત ભૂલવી પામેલા ભાગ્યશાળી જીવ આરાધના કર- ન જોઈએ. “હેયામાંથી સંસારને રસ નારનું સન્માન કરીને લાભ લે છે. શ્રી નીકળી જાય. શાસનને રસ પેદા થાય વીતરાગ દેવના શાસનમાં ફરમાન છે કે અને મેક્ષની આરાધના શરૂ થાય તો જરૂર ધર્મ કરે, કરાવે અને અનુદે તે સૌને આ જીવન સફળ થાય.' સરખો લાભ મળે છે. પરતુ ધર્મ કરનાર તમે સૌ સમજી લો કે-કર્મના યોગે કરાવનાર અને અનુમોદનારની ભાવના અતિ સંસાર ચાલે છે. તેમાં પુણ્યશાળીને મળેલા શુદ્ધ હેવી જોઈએ. શ્રી વીતરાગદેવના સંસારને લેક સારે કહે છે અને પાપના શાસનમાં પરિણામની શુદ્ધિ ઉપર માટે ઉદયવાળા જીના સંસારને લેક ખરાબ આધાર છે. જેના પરિણામથી કર્મ બાંધ્યા કહે છે. તેમાં સારા મળેલા સંસારમાં રાજી હોય તેના કરતાં વધુ જોરદાર પરિણામ થનારા અને ખરાબ મળેલા સંસારમાં આવે તે જ કર્મની શુદ્ધિ થશે. નારાજ થનારા છે તે સંસારમાં ભટક
આવું સુંદર તારક શાસન મળ્યું છે વાના જ છે. કર્મના મેગે સારે કે નરસો તે તેની જે શકિત મુજબ આરાધના કર- સંસાર મળે તેમાં નવાઈ નથી. પણ સારા વામાં આવે તે આ જનમ સફળ થાય, સંસારને આધીન ન થનારા, ખરાબ સંસાજીવનમાં શાંતિનો અનુભવ થાય. મરણ રથી ન ડરનારા જી ધર્મ પામવાના સમાધિવાળું બને, પરેક સુંદર બને અને સમજવાના, અને આરાધવાના. તેવા પરમપદ-મુકિત–ની વહેલામાં વહેલી પ્રાપ્તિ માટે મોક્ષ દૂર નથી. જે આ મનુષ્યભવને થાય !
સફળ કરવો હોય તે હૈયામાં એક વાત શ્રી જિનશાસનમાં મોક્ષના અથી. નકકી કરી લે કે- પુણ્યથી મળેલી સામગ્રી પણથી જ સઘળી ય ધર્મની આરા- આપણી નથી અને આપણે તેના નથી.” ધના કરવાની છે. આવો સુંદર ધર્મ જીવતાં જ જે તે સામગ્રીને ત્યાગ થાય મળે, તેની સાચી સમજ આવે તેને મોક્ષ તે તેના જેવું ઉત્તમ એક નથી. કર્મ યેગે વિના બીજું કાંઈ મેળવવાનું મન હોય છતાં જે તે સામગ્રીને ત્યાગ ન થાય તે ખરૂં? સંસાર તે કર્મવેગે અનાદિથી પણ ક્યારે અને ત્યાગ કરૂં.' તે ભાવ
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૪
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક).
નોમાં જ જીવતા થાવ તે ભવાંતરમાં મુજબ જીવવાનું મન થાય. એકવાર જે ભગવાનનું આ સાધુપણું સુલભ થાય અને આજ્ઞા મુજબ જીવન જીવાય તે આ સંસાર આ જન્મ પણ લેખે લાગે, જીવન સુંદર છૂટયે સમજો! આપણે આજ્ઞા પાલનના બને, મરણ સમાધિવાળું બને. ખરાબ પૂજારી બનવું છે. માટે મારી ભલામણ છે સંગોમાં સમાધિથી છવાય તે ય આત્માને કે તમે બધા જ જે આ જન્મમાં સાધુ થઈ લાભ જ થાય. આ વાત કેળવવા પ્રયત્ન જાવ તે તેના જેવું કલ્યાણકારી કામ કરે તે અમારે તમારે જે મેળ થયે તે એક નથી. પણ કદાચ આ જન્મમાં સાધુ સફળ થાય. આ વાત જે હૈયાથી કેળવાઈ ન થવાય તે તેની ભાવનામાં જ જીવન જાય તે મેક્ષ તે આ રહ્યો ! બહુ દૂર જીવી, સારી રીતે મરીએ તે અડધે સંસાર નથી !!
જીતી ગયા સમજો! જે જીવનમાં ધીમે - જ્ઞાનીઓ કહે છે કે-આ સંસારન ધીમે ભગવાનની આજ્ઞાને પ્રેમ જીવંત બને સુખ જ ભૂંડું છે. દુઃખ તે સૌ કોઈને અને સંસારનો રાગ છૂટી જાય, અનાસકત ખરાબ લાગે છે પણ સુખને ભૂંડું માનવા પણે જીવન જીવાય તે આ સંસારમાં મેટેભાગ-ધર્મ કરનાર પણ–તેયાર નથી. દુર્ગતિમાં લઈ જવાની શકિત નથી. સૌને આ સંસારના સુખને જે ભૂંડું ન માને આ સંસારને રાગ છૂટે અને આજ્ઞા ઉપતેને, ન ગમતું દુઃખ વારંવાર આવે જ. જેના પ્રેમ પ્રગટે, આજ્ઞા મુજબ શકય જીવન જે આ સુખ જ ભૂંડું લાગે તે તેના ઉપ- જીવી વહેલામાં વહેલા પરમ પદના ભકતા રનો રાગ છૂટે અને ભગવાનની આજ્ઞા બને એ જ શુભાભિલાષા.
જ શ્રી સંઘ સેવાનું ફળ સૂફી તાતિ જ ફીલિઝ , प्रीतिस्तं भजते मति: प्रयतते त लब्धमुत्कंठया ।। स्वः श्रीस्तं परिरब्धमिच्छति मूहर्मक्तिस्तमालोकते ।
यः संघं गुणराशिकेलिसदनं श्रेयोरुचिः सेवते ।। આત્માની સઘળીય ગુણરાશિના ક્રિડાના મહેલ સમાન, આજ્ઞા મુજબ જીવતા થતુ. વિધ શ્રી સંઘની જે કલ્યાણને ઈચ્છક સેવા કરે છે, આભ્ય તર ગુણ લકમીની સાથે બાહ્ય લક્ષમી પણ જાતે જ તેની પાસે આવે છે, દશે દિશાઓની કીર્તાિ તેને ઉતાવળથી આલિંગન કરે છે, પ્રીતિ તેને ભજે છે, સન્મતિ તેને ઉત્કંઠાપૂર્વક મેળવવાનો પ્રયત્ન કરે છે, સ્વર્ગની શ્રી પણ તેને ભેટવાને ઈચ્છે છે, મુકિનકન્યા પણ વારંવાર તેને જુએ છે,
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________
स्व. गच्छाधिपति पू आचार्यदेव श्री रामचन्द्रसूरीश्वरजी । ___म. सा. को समर्पित
श्रद्धा-सुमन karaNAGDAMDHANE HEREMI-HEIGHa!
( दिल एक मंदिर है ) । राम एक सागर है ।। बूंद हैं सिंधु की नन्हों सी हम तो, ऐसा वो सागर है..!
प्रेम गुरु की पावन छाया, सयम लेकर मन मुस्काया, - दान का लाडला राम था चमका, जैसे दिवाकर है...राम. पत्थर चले पर राम अडिग है, कैसी निडरता कैसी खुमारी, हर मोड पे भी ना घबर ये, ऐसा वो वीर है...राम. ___पुण्यशाली के हर एक कदम पे, होती रही है नित्य दीवाली,
राम जहाँ हैं अयोध्या वहीं पे, पुण्य का सागर है...राम. १ श्रावण की चौदश आयी वो काली, धरती बनी सारी अंधियारी, | काल ने छीना राम को हमसे, कैसा ये ताण्डव है...राम.
दर्द बिदाई दिलाये तुम्हारी, यादों में भर आये अंखियाँ हमारी,
उमड़ पड़ा है हर एक मन में, दुःख का सागर है....राम. पन्यास विमलसेनविजयजी, निश्रा में सब मिल गुण-गान गायें श्रद्धा सुमन करते है अर्पण, राम के चरणों में...राम.
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________
(आंसू भरी हैं) ... .... 8 आंसू की धारा ये नैना बहाये, वे यादें तुम्हारी भूले ना भुलाये है सच्चाई की राह का राम राही, जैन शासन का वीर सिपाही,
ना ही झुके चाहे दुनिया झुकाथे...वे यादें. ६ बाल दीक्षा की तूफानी हवायें, आंधी तूफानों से जो टकराये,
बलिदान बकरे का बन्द कराये...वे यादें. । काँटों में उलझा था जीवन तुम्हारा, कमल जैसा कोमल था मुखडा तुम्हारा।
आशीष तुमने सभी को लुटाये...वे यादें. 'संसार भंडो' का नाद जगाया, सयम की दी थी शीतल छाया,
- अगणित शिष्यों की ऑखीं के तारे...वे यादें. । लडते रहे वे सिद्धान्तों की खातिर, चला जा रहा था अकेला मुसाफिर,
इरादे अटल थे, न कोई डिगाये...वे यादें. फिर से कोई 'राम' आगे जो आये, जो सोते हुओं को आके जगाये,
कोई सूरमा सारे जग · को हिलाये,....वे यादें. श्रावण की आयी वो चौदश, काली, था फूलों से बिछड़ा बगिया का माली
.. धरती पे. छायी . हैं गम की घटायें...वे यादें. । रुंधी ये वाणी क्या. गीत सुनाये, टूटा साज गम की धुनें बजायें,
श्रद्धा-सुमन आज तुमको. चढायें...वे यादें. ६ छोड़ गये हो वे यादें तुम्हारी, जमाना ये देगा मिसालें तुम्हारी.
वाणी की .. धारा आजीवन बहाये...वे यादें. भक्तजनों के राम दुलारे, ओ गच्छाधिपति हम तुमको पुकारे, दिल की व्यथा ये किसे हम सुनायें...वे यादें:
-पू. साध्वी संस्कारनिधिश्रीजी म. .. ८. ... .. ... .. .. (मद्रास.)
amaan
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________
EHLE
INITIATI
mon Amalam .
પાટી-મુંબઈ અત્રે શાહ અમી- રાજકેટ-વધમાનનગર અત્રે પૂ ચંદ ચીમનલાલભાઈની ૨૨મી સ્વ તિથિ આ. શ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ. ની નિમિત્તે શ્રીમતી મંજુલાબેન અમીચંદ નિશ્રામાં શ્રીમતી કસુંબાબેન જ્યસુખલાલ શાહ તરફથી ૫.પૂ. મુનિરાજશ્રી જય દર્શન તલકચંદ વસાના આત્મ શ્રેયાર્થે માગશર વિજ્યજી મ.જી નિશ્રામાં માગશર વદ ૧૧ સુ ૧ થી સુ. ૩ સુધી પૂજાએ આંગી વિ. થી વદ ૧૩ શાંતિસ્નાત્ર આદિ ઉત્સવ હરાવ ન હતું, જાય હતે.
જામનગર અત્રે દિગ્વિજય પ્લેટમાં | મુંબઈ સમગ્ર જૈન ચાતુર્માસ સૂચી .
પૂ. આ શ્રી વિજય જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. પ્રગટ કરનાર શ્રી બાબુલાલ જૈન ઉજવલનું
આદિની નિશ્રામાં થાન સુરેન્દ્રનગર, દુકાવડા રાજસ્થાન મહારાષ્ટ્રમાં અનેક સ્થળે બહુમાન આ કરીને રજતચંદ્રક પત્ર વિ. અર્પણ કરાયા આરીખાણા ખીરસરા માં મૂળનાયક આદિ.
જિનબિંબની અંજન શલાકાને મહોત્સવ હતા.
બોરસદ અત્રે શ્રીમાળી જૈન સંઘમાં કારતક સુદ ૧૧ થી વદ ૫ સુધી ભવ્ય પૂ. શ્રી વિમલ વિજયજી મ. નું ચાતુર્માસ રીતે ઉજવાયો કલ્યાણકના કાર્યક્રમ શ્રી પરિવર્તન રતિલાલ ચુનીલાલને ત્યાં થયું કુંવરભાઈ જૈન ધર્મશાળામાં ભવ્ય રીતે ચીમનલાલ ઓતમચંદ ગાંધી તરફથી થયા ભાવિકેની હાજરી પણ સારી રહેતી. ભકતામર પૂજન ભણાયું હતું તપસ્યા વિ. વરઘોડા જુદા જુદા લત્તામાં લઈ જતાં સારા થયા.
ભાવિકે સારા પ્રમાણમાં જોડાયા હતા. - રાજકોટ વર્ધમાનનગરમાં પૂ. આ શ્રી
ખીરસરા અત્રે પૂ.આ. શ્રી જિનેન્દ્ર વિજય પ્રભાકર સુરીશ્વરજી મ. ની મિશ્રામાં શેઠ શ્રી ભીખુભાઈ ખીમચંદ ધ્રુવના આત્મ સૂ મ. આદિની નિશ્રામાં શ્રી નમિનાથ શ્રેયાર્થે માગશર સુદ ૧૪ થી વદ ૨-૩ પ્રભુજી આદિની પ્રતિષ્ઠા કારતક વદ ૧૧ના સુધી શાંતિસ્નાત્ર આદિ મહોત્સવ તેમના ઠાઠથી થઈ તે નિમિત્ત શાંતિસ્નાત્ર સંઘપરિવાર તરફથી રાખેલ હતું. શ્રી ભીખુભાઈ જમણ ગામ જમણ તથા ભવ્ય વરઘોડો વિ. વર્ધમાનનગર સંઘના ટ્રસ્ટી હતા અને થયા ખૂબ ઉત્સાહથી દરેક કાર્યક્રમ થયા શાસન માટે સદા , ખમીર પૂર્વક રક્ષા કાર્યકરે પણ ખડે પગે તૈયાર હતા. દિના કાર્યોમાં અડગ હતા પૂ. પાદ આ. આ આરીખાણા અત્રે પૂ. આ શ્રી જિનેન્દ્ર ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ. સા. સૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં માગના પરિચયમાં આવ્યા પછી ખૂબ આગળ શર સુઈ ર ના ભવ્ય રીતે પ્રતિષ્ઠા થઈ વયા હતા ઘણા વર્ષો સુધી એકાસણુ વિ. સારી રીતે થયા ભવ્ય રથ વિ. વર
શાંતિસ્નાત્ર ભવ્ય વરઘોડે સંઘ જમણે જ કરતા હતા. નિત્ય પૂજા પ્રતિક્રમણ વિ. ઘડે તથા પ્રવેશમાં હતા ઉત્સાહ ખૂબ અનુષ્ઠાન વિ. પણ કરતા.
હત સંઘના ભાઈઓ ખડે પગે હતા.
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦૮ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) જામનગર શ્રી કુંવરબાઈ જે મૂ. જેને દરેક પ્રસંગમાં ચિકાર હાજરી રહેતી ધર્મશાળા તરફથી ત્યાં જ એનેક્ષી બિલ્ડીંગ લંડન આફીકાથી સારા પ્રમાણમાં મહેમાને તથા અતિથિગ્રહ ના ઉદ્દઘાટન નિમિત્તે પધાર્યા હતા આઠે દિવસ ત્રણે ટાઈમ વિવિધ મોટા પૂજન શાંતિનાત્ર અષ્ટોત્તરી મહેમાનની ભક્તિ થતી સંગીતકાર મનોજસ્નાત્ર ભવ્ય વરઘાડે તથા સાધમિક વાત્સ- ભાઈ નાયક પૂળ ભાવનામાં રંગ જમાવતા ૯ય વિ. ભવ્ય અઠાઈ મહોત્સવ પૂ. આ શ્રી હતા. સંસ્થાના કાર્યકરો તથા સંઘના જિનેન્દ્ર સ્ર. મ. ની નિશ્રામાં માગશર સુદ કાર્યકર વિ એ ખૂબ મહેનત ઉઠાવી પ્રસંગને ૯ થી વદ ૧ સુધી ભવ્ય રીતે ઉજવાયે દીપાવ્યો હતે.
પરમશાસન પ્રભાવક સ્વ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજને સ્મરણાંજલિ
(રાગ-વાદા ના તેડ) હે સૂરિરાજ હે સૂરિરાજ
તમને યાદ કરી એ અમે આજ ગુર્જર દેશે કહેવણ ગામે જન્મ થતા કરે ત્રિભુવન નામે -
| દાદી રતનબાના પ્યારા રાજ..૧ બાલ્યવયમાં વૈરાગ્ય જાગે સત્તરમાં વર્ષે સંસાર ત્યાગે
ભાગે ગધારે સયમ કાજ ...૨ પુયે દાનસૂરીશ્વર પાયા પ્રેમ ચરણે જીવન સંપાયા
કન્યા રામવિજય મહારાજ૩ વૈરાગ્યભીની દેશના આપે અનેક જીવને સંયમે સ્થાપે
લાખો ભકતેના થયા શિરતાજ..૪ સંયમજીવનની ખુમારી જોતાં મરતક તુમ ચરણે ઝુકતાં
એ તે ભાવે શાસન સાજ..૫ પ્રચંડ પુણ્યના હતા જે સ્વામી સંઘ સકલના જે હિતકામી
જાય ૨ડતા મૂકી ગુરુરાજ..૩ ઝગમગતો દીવડે બુઝાય ચે તરફ અંધકાર છવાયે
લેતા આવી ન કાળને લાજ...૭ લાખો કરોડની બેલી બેલાય પણ અબજોને હીરે ગુમાય
ગયા પહેરવા મુકિતને તાજ૮ પંન્યાસ વિમલસેનવિજય સોહીય પાવન નિશ્રાએ ગુણગવાય
આપે સંવેગને આશીષ આજ દેને દરિશન અમને આજ
હે સૂરિરાજ, હે સૂરિજ - સાધ્વી સવેગનિધિશ્રીજી (મદ્રાસ શ્રા સુ. ૧૫)
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
પ. પૂ. પરમશાસન પ્રભાવક અનેક જીવેના તારણહાર પૂજ્યપાદ પરમ ગુરુદેવેશ શ્રીમદ્વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાધિરાજા
ગુરુ વિરહ ગીત ( રાગ... જિંદગી પ્યારકા ગીત હ...) ટળવળતા અમને છોડી, ગુરુદેવ હવે ચાલ્યા ગયા. સહુ સંઘના પ્રાણ આધારા, સકલ સંઘે રડતા રહ્યા;
ટળવળતા..૧
જીવનમાં અંધાર છવાય, જગ બન્યું છે બાદલ છાય; અંતરની આશીષ મને આપે, પ્રભુ શાસન માર્ગે સ્થાપ.
1 ટળવળતા..૨
કઈ જીવોને ગુરુ તે તાર્યા. કેઈ ભકતેના આતમ સુધાર્યા; તુજ ચરણોની સેવામાં આવે, તેને સંયમની લગની લાગે.
ટળવળતા..૩ તુજ ચરણેમાં કરુ હું વંદના, માગુ ભવભવ તુમ સેવન, આ ૫ છે અમ તારણહાર, તમ વિના ન કેઈ આધારા.
' ટળવળતા...૪
સિદ્ધાન્તના સાચા રક્ષક, જીવન નૈયાના સફળ આરક્ષક, મોક્ષ મારગ સહુને બતાવી, સાચી આરાધના કરી-કરાવી.
ટળવળતા..૫ વિયેગ આપને નહિ સહેવાય, આંસુધારા નયને વહાવે, રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી ગુરુ રાયા, એક ક્ષણ પણ ન વિસરાયા. ૧
ટળવળતા...૬
| |
પાં.
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
MUUSREI
ક
29 સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ||
පපපපපපපපපපපපපපපපප
છે . શકિત હોવા છતાં જે જે પોતાની સામગ્રીથી ભગવાનની ભકિત ન કરે અને તે 1 પારકાની સામગ્રીથી પુજા-ભકિત કરે છે તે બધા ભકિત કરવા લાયક નથી. તે
શરીરને ધર્મસાધન માનનારે મજેથી ઘરમાં રહે છે તે મહાબદમાશ છે. - રાગ-દ્વેષ વિના જેમ સંસારમાં ચાલે નહિ તેમ રાગ-દ્વેષ વિના ધર્મ થાય નહિ. 0 છે. વિષય-કષાય ભૂંડા લાગે. ધર્મ સારો લાગે તે જે અનંતાનુબંધીના કષાય સંસારમાં / 9 રખડનાર હતા તે જ ધર્મમાં સહાયક થાય. 9. ધર્મની જેટલી ઉપેક્ષા કરશે, અધર્મને જેટલું સાથે કરશે તે છતે પૈસે દુર્ગતિમાં છે
જવાને ધંધે છે. છે . ધન પરની મૂછ તે દુર્ગતિની ટિકીટ છે. છે . કેઈની પણ અપેક્ષા રાખે તે અબજોપતિ હોય તે ય ગરીબ. કેઈની અપેક્ષા ન જ આ રાખે તે શ્રીમંત. ૪ . અમે પણ જે અનુકૂળતાના પૂજારી હોઈએ અને પ્રતિકૂળતાના વૈરી હોઈએ તે સાધુ- કે
પણની વફાદારી ન જાળવી શકીએ. છે . તમે પણ જે સુખના ભુખ્યા અને દુઃખથી કાયર હે તે ભગવાનની ભકિત કરવા છે
છતાં ભગવાનના ભગત નથી અને સાધુની સેવા કરવા છતાં સાધુના સેવક નથી. આ ૪ દુઃખથી કાયર અને સુખને ભિખારી સાધુ થાય તે ય નકામે તે ભગવાનની કે
આજ્ઞા પર કૂચડો જ ફેરવે. ભગવાને જે કહ્યું હોય તે કરતા તેને કંપારી ય ન આવે. છે . સદગુરુ જ તેનું નામ કે જે સુખને ભૂંડું જ કહે અને દુઃખને વેઠવા જેવું કહે છે
පපපපපා ඇපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________
- પાર
'પ્રીતગાર
नमा चउविसाए तित्यराणं । શાસન અને સિદ્ધાન્તા ૩મમાડું. મહાવીર-પન્નવસાmi. pી રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-| .
-; તે જ સાચું દાન બને :पात्रे न्यायाजितं
क्षेत्रकालभावैरदूषितम् । देयं धर्मार्थिना दान
विना कीर्त्यादिकारणाम ।।
સુપાત્રને વિષે, ન્યાયથી જ (ઉત્પન કરેલું', તે તે ક્ષેત્રકાળ અને
ભાવથી અદૂષિત, કીનિં–ખ્યાતિ - પ્રખ્યાતિની ઈરછાથી ૨હિત પણે, ધમના અથી જીવોએ દાન આપવું જોઈએ. આવુ દાન જ મોક્ષનું' અવય કારણ બને.
અઠવાડક
વર્ષ
એક
૨૩
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રુત જ્ઞાન ભવન
૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) INDIA
IN- a6ioo5.
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂજ્યપાદ પરમશાસન પ્રભાવક સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ સ્વ. આચાય દેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચ'દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના સુદીર્ઘ સંયમ પર્યાયની અનુમેાદનાથે આયેાજેલ રાજનગર રથયાત્રા મહેાત્સવ પ્રસંગે મૈં રથયાત્રા અનુમાદના ગીત F
પાવન થઇએ. ટેક... એના અપાર,
આ યાત્રા,
( રાગ : સિદ્ધાચલની યાત્રા કરવા... ) પ્રભુ ભકિત ઉત્સવ ઉજવાતા, ગુરુભક્તિના પ્રસંગ પમાતા, ચાલા જોવા જઇએ, ચાલેા દશન કરીએ, રથયાત્રાના હાવા લઇને, ચાલા રથયાત્રાએ ધમ પ્રભાવક, મહિમા ચવિહ’ઘનાદન થાતાં, જિન શાસન જયકાર. દેવ-ગુરુની ભકિત કરવા, ધર્માંતણું' આરાધન કરવા. ચાલેા...૧ રામચ`દ્રસૂરિ ગુરૂની સ્મૃતિમાં, યેાજાતી રથયાત્રા, રાજનગરમાં પહેલીવાર છે, સાલ દિવસની જિનશાસનના ડ`કા વાગ્યા, જૈન-જૈનેત્તર જાતાં નાચ્યા. ચાલે...૨ ઈન્દ્ર ધજા, ધમાઁચક્રને સુરસમા, શાલે વિવિધ સાબેલા, મેન્ડ, ગજવર રાસમ ડળી, વિષક અલબેલા, નયન રમ્ય રથમાં પ્રભુ સાહે, ગુરુ તસ્વીરો મનડાં માહે ચાલેા...૩ સૂરીશ્વર સુક્રેન, રાજતિલક ને, મહાદયસૂરિ સાનિધ્યે, શિષ્ય-પ્રશિષ્યા વિપુલ સાધવીગણુ, શ્રાવક, શ્રાવિકા સાથે, પૂજા—ભાવના–સાધર્મિક ભકિત, જિનવાણીને જિનની ભકિત. ચાલેા... ૪ ગુરૂવર સમાધિ સ્થળથી પ્રારંભ, માગશર વદી તેરસ દિન, પુર્ણાહુતિ થાય દન મંગલે, પાષ સુદી ખારસ દિન, ‘દીક્ષા દાનેશ્વરી' દિલમાં ધરો, સૌંયમ કેરા ભાવ જગવો. ચાલા...પ જીવદયા-અનુકંપાના કાર્યાં, આજે અનુપમ થાતા, રથયાત્રાની અનુમાદના કરતાં, સલ સઘ્ર હરખાતા, ધ રસિકસુત’ પ્રભુ ગુણ ગાવે, ઉપકારી ગુરૂવર યાદ આવે. ચાલે...૬ (જુઓ ટાઈટલ ૩ ઉપર) રચયિતા : મહેન્દ્રભાઇ રસીકલાલ શાહ
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________
CRITI
પેરા મુજબ રા ને લાન્તરમા તથા પ્રચાર ૨૪હા દેશાિરક " આ.શ્રી જયંતXcરજી મહારાજની
30) T H (Col
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विराद्धा च, शिवाय च भवाय च
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ પાષ વદ–ર મગળવાર
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦]
તંત્રીઓ:-
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢા હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ જક્વેટ)
(મુંબઇ)
સુરેશચંદ્ર કીરચંદ શેઠ
(વઢવ(ગ) પાનાચદ પદમશી ગુઢકા (થાનગઢ)
તા. ૨૧-૧-૯૨ [અક ૨૩
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦
સંસાર અસાર એટલે શુ` અસાર ?
—સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા.
આજે ઘણા ધર્મ કરનારા, ધર્માં કરીને પણુ અથ-કામના પુરુષા કરે છે. અ અને કામ માટે કરેલા ધર્માં, તે ધર્માં પુરુષા જ નથી. જે મેાક્ષને જ સાચા-મેળવવા જેવા પુરુષાર્થ માને, મેાક્ષના હેતુ તરીકે ધને સેવે તે જ ધર્મ, ધર્મ પુરુષાથ કહેવાય તેવા આત્મા અર્થ-કામને તેા નામના જ, અનથ કારી નરક–નિગેાદમાં મેાકલનારા, અનંતકાળ સ’સારમાં ભટકાવનારા પુરુષાર્થ માને છે. પણ આજે અર્થ-કામ માટે ધ કરનારા ઘણા છે, તે એ માટે ધર્મ પણ કરાય તેવુ' કહેનારા અમારામાં પણ પાકી ગયા છે. સાધુ ધમ પાળનારા પણ ઘણા છે જે અર્થ-કામના જ પુરુષાર્થ કરે છે. ધમ સાથે તા તેને લેવા દેવા પણ નથી. મેાક્ષને માટે કરાતા ધર્મ, એ જ સાચા પુરુષાં છે આ વાત હું યામાં બેસે પછી ધમ સાચા ભાવે આવે.
ધર્મ શું છે ? સાધુ ધર્મ તે જ ધર્મ છે, શ્રાવક ધને ધર્માધ કહ્યો છે. અનુકૂળતામાં ઉદાસીનતા અને પ્રતિષ્ફળતામાં પ્રસન્નતા’ કેળવે તે જ સાધુપણાને સાચા સ્વાદ આવે. તેમ તમે પણ નિકાચીત સુખ-દુઃખ ભાગવવામાં વિવેક જીવતા જાગતા રાખેા તા તે સુખ-દુ:ખ પણ તમારું ખરાબ ન કરી શકે. દુઃખ મારા જ પાપની સજા છે. દુ:ખ મજેથી વેઠીએ તા ઘણાં કર્યાં જાય. દુ:ખ વેઠતાં આવડે, દુ:ખમાં જેને આનંદ આવે તે તે દુઃખ તા જાય પણ બીજા પણ કર્મી જાય. તેમ સુખ પણ જેને ભાગવા માટે ત્રણ શમન માને. ઘણી નિરશ થાય ગણકિતને
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________
કદાચ ભેગા કર્મના બે ભાગ ભોગવવા પડે તે ય નિજ જ કરે. તે ભેગને કેવા છે
માને? ભૂંડામાં ભૂંડા તમારે દુશમનની સાથે રહેવું પડે તે કેવી રીતે રહે? 8 તમને આ શરીરને સારું રાખવાનું મન છે કે આત્માને ? આ શરીરને જેટલું કષ્ટ છે
પડે તેથી આત્માને લાભ જ થાય તેમ શાત્રે કહ્યું છે. શરીરને કષ્ટ આપવા માટે જ ૬. 8 સાધુપણું લેવાનું છે. આ શરીરને ય સંસર્ગ છૂટે, દુઃખ ભોગવવાની સારામાં સારી તક છે મળે તે માટે સાધુ થવાનું છે. તે માટે સાધુ ન થયા હોય તે વસ્તુતઃ તે સાધુ પણ 'નથી. આપણે ત્યાં તે શ્રી અરિહંત પરમાત્માએ તે દુઃખ ભેગવવા જ સાધુ થાય છે. છે
તેમને સંસારમાં તે કદિ દુઃખ આવતું નથી. શારીરિક રોગ લેતા નથી. દીક્ષા લીધા ૨ પછી કેવાં કષ્ટ વેઠે છે? તેઓ ધારે તે કેળની તાકાત છે કે તેમને દુઃખ આપી શકે ! !
રસ્તે ચાલતા પામરે પણ હેરાન કરી શકે? પણ તેઓ જાણે છે કે, મારા કર્મો એવા છે છે છે કે જે દુઃખ મજેથી ભગવ્યા વિના જાય જ નહિ. તે જ રીતે તેમના સાધુ પણ 8 સુખથી તે દૂર રહે છે પણ શકિત મુજબ કષ્ટ ભેગવે તે જ સાધુપણું સારી રીતે છે 8 જીવી શકે ?
તમને બધાને આ સંસારનું સુખ ભૂંડું લાગ્યું છે ? દુઃખ તમારાથી નથી ભેગ- 8 વાતું પણ ભોગવવા જેવું છે તેમ મનમાં થાય છે ખરૂં? આ સંસાર અસાર લાગ્યો છે ખરો? આ સંસાર અસાર છે તેમ ન લાગે તે આ મનુષ્યભવ દુર્લભ લાગે ખરો ? તમે બધા મજામાં છે તે ધર્મ સામગ્રી સંપન્ન મનુષ્યભવ મળે છે માટે કે સુખની સામગ્રી છે ઘણી મળી છે માટે? શાત્રે કહ્યું છે કે–આ સંસાર અસાર સમાય નહિ, મનુષ્યપણું દુર્લભ છે. લાગે નહિ ત્યાં સુધી મનુષ્યપણામાં શું દુર્લભ છે તે સમજાય નહિ. આ જન્મ વિના 8
બીજા કેઈ જન્મ મેક્ષનું સાધન બની શકતું નથી માટે આ જન્મ દુલભ છે. દેવજન્મ છે છે પણ મોક્ષનું સીધું સાધન ન બની શકે, તેને પણ મોક્ષમાં જવા મનુષ્યમાં આવવું પડે. છે તો તમને બધાને આ મનુષ્ય જન્મ મળે તેને આનંદ છે ને? { આ સંસાર અસાર લાગે છે? સંસાર અસાર એટલે શું અસાર? આ સંસારનું સુખ છે
અસાર. કેમ ? આ સુખ જ આત્માને હાનિ કરનાર છે, પાયમાલ કરનાર છે, સીધા 8 છે નરક-તિયચમાં મોકલી આપનાર છે. પણ જે લકે કુળ-જાતિના સારા આચાર જીવતા * હોય, અનીતિ-અન્યાય-પ્રપંચાદિ પાપ ન સેવતા હોય, કદાચ કરવા પડે તે દુઃખ- ૨ ૧ પૂર્વક કરે તેવા જ સદ્દગતિમાં જાય. માટે જાતિ-કુળતી મહત્તા ગાવામાં આવી છે. છે પણ આજે તે કહે છે કે, જાતિ-કુળમાં જોવાનું શું? માણસમાં ઊંચ-નીચ શું? # ભગવાન કહી ગયા છે કે-“માનવમાં ઊંચ-નીચ હતા નથી આવાં ગપ્પાં આજે શરૂ છે
કર્યા છે તે પણ ભગવાનને નામે ! આજે તે ભગવાનના નામે કેવાં કેવાં અને કેટલાં જ { ગપ્પાં મરાય છે ? આ લોકેએ પચીશસે નિર્વાણ મહોત્સવ ઉજવી ભગવાનની છે
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘણી ઘણી નિંદા કરાવી છે, ભગવાનના નામે ઘણી ખોટી વાત ફેલાવી છે, કે ભગવાનના તારક સિદ્ધાન્તોને ખુરદો બોલાવ્યો છે. ગમે તેની સાથે ભગવાનને છે સરખાવાય! ભગવાનને જે ભગવાન ન માને, ભગવાનને, ભગવાન તરીકે ન ઓળખે તેની સાથે બેઠાય-ઊઠાય! સંસાર અસાર હજી સમજાયો નથી માટે આવા છે બધાની સાથે બેઠવાનું મન થાય છે. બધાની હિતચિંતા થાય પણ બેઠાય કેની સાથે? સાપ-વીંછીની ય હિતચિંતા કરાય પણ તેને ગજવામાં રખાય? છે R વાઘ-વરૂની ય હિતચિંતા કરાય પણ તેમના ટેળામાં કરાય? જે તેની સાથે છે. છે ન બેઠે, ન હરેફરે, તેને વાધ-વરૂ આદિની હિતચિંતા નથી તેમ કહેવાય? ? ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ ચાલે તે મહાજન. ભગવાનની આજ્ઞા ઉપર પગ આ મુકી ચાલે તે મહાકંડ છે, તે તમને બધાને વળગે છે માટે હજી સંસાર અસાર હું સમજાય નથી.
સંસાર અસાર એટલે સંસારનું સુખ ભંડે, દુઃખ ભૂંડું લાગે તે ભૂંડું! દુઃખ ક્યારે આવે ? પાપ કરે છે. પાપ કેમ કરે ? સુખ જોઈએ છે માટે. માટે સુખ જ વધુ ખરાબને? પાપ કરે તે દુઃખ આવે જ. તે દુઃખથી ભાગાભાગ કરીએ તે દુખ ભાગી છે જાય? દુખથી ભાગવું તે પણ પાપ છે. જેલ તેડી કેરી ભાગી જાય અને પકડાય તે { ડબલ સજા થાય તેમ ખબર છે ને? જેલમાંથી ભાગી જવું તે ગુને તેમ દુઃખ નામની { જેલમાંથી ભાગાભાગી કરવી તે પણ ગુને બને ને? દુઃખથી ભાગી જવાય કે મજેથી છે વેઠાય ? શાહુકાર કેણ? માગનારાને ઘેર જઈ જઈને આપી આવે છે. માટે દુઃખ મજેથી
ભેગવવાથી અને સુખથી આઘા રહેવાથી ઘણાં ઘણાં કર્મો ખપે, દુખ મજેથી વેઠવા છે જેવું જ અને સુખ છોડવાજેવું જ-આ વાત હૈયામાં લખાઈ જાય તે કામ થઈ જાય. ૪
વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/- આજીવન રૂા. ૪૦૦/લખે : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫– દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનાદિકાળથી આત્મા પુદગલમાં જ વવું પડે તો તે ભેગવવા જેવું નથી તેવી રમે છે. જે તે સમજે તે આત્મામાં રમ- ખાત્રી છે? આવી ખાત્રી ન હોય તે ધર્મ વાની તાકાત આવે તે માટે મેહની આજ્ઞાને કરનારે પણ આગળ વધે નહિ. ધર્મમાં આધી મૂકી, શ્રી જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞામાં આપણે આગળ વધી રહ્યા છીએ કે પાછા ૨મતે થાય, આજ્ઞાને આધીન થાય તે જ પડી રહ્યા છીએ? ધર્મ શું છે ? ધર્મ ખરેખર શ્રી જિનાર્યા છે. તેના પ્રતાપે સાધુપણું છે. ધર્મ સાધુ પાસે છે. ધર્મ કષાય નાશ થાય. પછી તે આત્માને સંસા- ખાતર દેશ–ગામ-નગર, ઘર-બાર, કુટુંબ૨માં રહેવું પડે ત્યાં સુધી આજ્ઞા આત્મા પરિવાર, મોજ-શેખાદિ છોડે તેની પાસે સાથે એકમેક થાય. આવી દશા પામ્યા જ ધમ હેય ને ? તેવા સાધુની પાસે જે વિના દેષ ટળે? ગુણ પેદા થાય? આવે તે ધર્મ જાણવા આવે તેમાં શંકા
મેટામાં મોટો દોષ મિથ્યાત્વ નામનો ખરી ? જેમને સંસારનું સુખ જ જોઈતું છે. અને સુંદરમાં સુંદર ગુણ સમ્યકત્વ હોય, દુઃખથી બચવું હોય તેઓ ધમ નામનો છે. મિથ્યાત્વને ટાળ્યા વિના અને શા માટે કરે છે તે શંકા છે. તેવાઓને
ધર્મ સાધુપણું જ!
-સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી. વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા! .
સમ્યક્ત્વને પામ્યા વિના આત્મા વાસ્તવિક ધમ જાણવાની ઈચ્છા પણ થાય નહિ. ગુણ પામી શકતું જ નથી. તે પામવાનું શ્રાવક પણ તેનું નામ કહેવાય! મન કોને થાય? આ સંસાર ગમે નહિ અને સાધુપણું લેવાના ભાવમાં રમતું હોય તે. મેક્ષ જ ગમે તેને આ સંસારમાં ગમવા તે શ્રાવક પણ કહે કે ધર્મ તે સાધુ જેવું શું છે? સંસારમાં જીવ માત્રને પાસે હય, મારી પાસે નહિ. તે સાધુ દુઃખ ગમતું નથી અને સુખ ગમે તરીકે તમને ધર્મ સમજાવવા બેસે ? કેટલાં છે. તે તેને બદલે જીવને દુ:ખ ગમે અને વર્ષોથી ધમ કરે છે? ધર્મ શબ્દની સુખ ન ગમે તે તેને મોક્ષની ઈચ્છા થાય. વ્યુત્પત્તિ પણ આવડે છે? દુર્ગતિમાં સુખ ક્યારે ન ગમે? આત્માને નુકશાન પડતા જીવને ધારે તે ધર્મ ! સંસાકરનાર છે. તેમ સમજાય છે જેને સંસા- રનું સુખ ઝેર જેવું લગાડે તે ધમ! રના સુખથી બચવું ન હોય, મોક્ષ મેળ- તમે બધા ધર્મ જાણવા આતુર છે માટે વો ન હોય તે જીવ ધર્મ શું કામ કરે? અહીં આવે તે સારે છે. ધર્મ જાણવા
આપણે બધા ધર્મ કરનાર છીએ તે આવેલા આત્માને મુનિ સાધુ ધર્મ જ કહે, આપણને સંસારનું સુખ કમનશીબે ભેગ- તે સાધુ ધર્મ એ છે જેને વિરોધ
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) :
R : ૫૧૭ કેઈથી ન થાય. તે ધર્મની વાત કરે અને ણામ પણ સર્વવિરતિની લાલસવાળો જ જેને ન ગમે તે સમજી લેવું કે તે જોઈએ. મેક્ષને અથ નથી. સાધુ ધર્મમાં હિંસાદિ શ્રાવક, સંસારમાં રસથી રહે તે બને? પાંચ મહા અધર્મનો મન, વચન, કાયાથી જે સંસારમાં મળી રહે તે હેય, તેને કરવા, કરાવવા અનુમોદવા રૂપે ત્યાગ છે તે ક્રોધાદિ ઓછા આવે તે સમજવું કે તે તમને ગમે છે? હિંસા-જૂઠ-ચેરી અબ્રા, મોહની મૂછ છે. તમે ગ્રાહકની ગાળ સેવન અને પરિગ્રહ તે પાંચ મોટા અધર્મ ખાવ છે તે શા માટે? તે તેની ક્ષમા છે ને? આ પાંચ અધર્મથી જ સંસાર, સારી કહેવાય ? તમે ગ્રાહકને જમાડે તે ચાલે છે ને ? તે પાંચે અધર્મને ઉદાર છો કે લુંટાર છો માટે? “દગલઅધમ જ ન માનવા દે તેનું નામ બાજ દુના નમે તેમ કહે છે. “નમે તે સૌને ગાઢ મિથ્યાત્વ છે. તમારે હિસા-ચોરી ગમે તેમ નહિ. દુનિયા પણ કહે કે “નમન જૂઠ કરવાં પડે છે પણ ગમતું નથી ને ? નમનમે ભેદ હૈ' નામે તે બધા નમ્ર નહિ. બહુ વિષયસેવન કરે છે છતાં પણ ગમતું નથી નમે તે સમજવું કે સ્વાર્થને લઈ આવ્યું ને? પરિગ્રહ રાખે છે તે પણ ગમતું છે. કામ કઢાવવા આવ્યું છે તે તમે પણ નથી ને ? તે પાંચે ત્યાગ કરવાનું સાવધ રહે છે ને ? મન રોજ થાય છે ને ? જે ગમે તે જ કેઈ ન જવ, ધર્મને અર્થી બની, મેળવવાનું મન થાય તે તે ગમ્યું કહેવાય. ધર્મ જાણવા અમારી પાસે આવે અને આ ધર્મ લેવાની શકિત ન હોય તે પણ જો અમે તેને સર્વવિરતિ ધર્મ ન કહે કે “ધર્મ આ જ' પણ મારાથી એક- સમજાવીએ અને બીજો ધર્મ સમદમ બને તેમ નથી. જેને સર્વવિરતિ ધર્મ જાવીએ, તે નાનો ધમ લઈને જાય ગમે અને ન લઈ શકે તેવો જ જવ ખરે. તે જેટલે અધમ કરે તેનું પાપ
અમને પણ લાગે. નવા આવનારાને ખર દેશવિરતિ ધર્મ પાળી શકે. “સર્વ.
તે પહેલો સાધુ ધર્મ જ સમજાવ વિરતિ લાલસા ખલુ દેશવિરતિ પરિ.
જોઈએ; ન સમજાવે છે તે ઉપદેશક ણામતેમ કહ્યું છે. જેમાં સર્વવિરતિની
પણું પ્રાયશ્ચિત્તને ભાગી બને. લાલસા-ઇચ્છા ન હોય તેમાં દેશવિરતિને
- સાધુ ધમ ગમ્યા પછી ન લઈ શકે તે પરિણામ હેતે જ નથી.
બને, પણ ગમે તે સાધુ ધર્મ જ તે ધમ પણ આજે કઈ પણ જૈન ઘરમાં કે ઈ- મેક્ષાથીને જ ગમે, સંસારના સુખના પણ ધર્મ કરતે હેય તેમ લાગતું નથી. ભિખારીને અને દુખના કાયરને ન તમારા ઘરમાં કચરે કેણ કાઢે? કેવી ગમે, જે સંસારનું સુખ છોડવા અને રીતે કાઢે ? જે રીતના કાઢે અને કહે કે દુઃખ વેઠવા તૈયાર હોય, મેક્ષ જ જોઇને મેં પહેલું અનુવ્રત લીધું છે, પાળું છું હોય તેને સાધુ ધર્મ ગમે. માટે સમજાયું તે મનાય તેવું છે? સમ્યક્ત્વને પરિ. ને કે ધર્મ સાધુપણું જ!
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________
આવા હતા આપણુ પૂ. ગુરૂદેવશ્રી !
(જૈનેતરે જેઓની મુકત કંઠે પ્રશંસા કરતા હતા જયારે “જૈન” નામ ધારીઓને હજી પણ માત્ર ગંદકી ઉલેખવામાં રસ છે ત્યારે એક સુભાષિત યાદ આવે છે કે “જયાં દાંત રૂપી માટી છે અને હઠ રૂપી બે ઠીબડીએ છે એવી મૂર્ખ માણસની જીભ પારકાની નિંદા રૂપી વિષ્ટાને ઉપાડયા કરે છે.”
ગુણ ગ્રાહી માણસના મનનું પ્રતિબિંબ આ ખ કરાવે છે તે શાંતચિત્તે વાંચી ગુણ મેળવવા પ્રયત્ન કરવા ભલામણ.
–સંપા)
કરાડ (તારા)ની હિંદુ મહાસભાએ પ્રવચન દ્વારા આ ધર્મ દાસી ના અર્પણ કરેલ પ્રશસ્તિ પત્ર પૂજ્ય જેના કાલમાં અણ જનતામાં ધર્મ જાગ્રતી ચાર્ય બાલ બ્રાચારી વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ (જાગૃતિ) કરીને સ્વધર્મ વિષયક નિષ્ઠા આચાર્યદેવ શ્રી વિજય રારચન્દ્ર- ઉત્પન્ન કરી અને કલ્યાણકારી માર્ગ બતાવ્યું, સૂરીશ્વરજી મહારાજના ચરણાવિંદમાં, એ અમારા ઉપર આપને અનંત ઉપકાર છે. વિદ્વદર્ય સ્વામિન !
વાક્પટુતા, વિદ્વત્તા અને સરછીલતા એ અનંતજ્ઞાની શ્રી જિનેશ્વરદેવના શાસ- ત્રણેને આપની પાસે સુંદર સંગમ થવાથી નના સુપ્રચારક તરિકે આસેતુ હિમાચલ દિવ્ય ચારિત્રને આદર્શ આપના તરફથી પર્યત પ્રચાર કરનાર આપના જેવા અમારા સામે મૂકીને આપે અમને ઋણી મહાન ધર્માચાર્યનું સન્માન કરવાને સુપ્ર- કર્યા છે. સંગ સુદેવે પ્રાપ્ત થવાથી આજે અમે સર્વ માનનીય મહદય ! હિન્દુ નાગરિકોનાં હદ હર્ષથી પ્રફુલ્લિત શ્રી જિનેશ્વર ના તત્વજ્ઞાનને ઉપથાય છે.
દેશ કરી ને ઉપનિષદ્ અને રામાયણના પૂજનીય આચાર્યદેવ !
'સત્તનાં સ્વરૂપ આપે જનતાને સમજૈન અને હિન્દુ એ આર્યસંસ્કૃતિના જાવ્યાં તે બદલ અમો આપને આભાર અવિભાજય ઘટક હોવાથી આપના સમાન માનીએ તેટલો ઓછો છે. શ્રેષ્ઠ જૈનાચાર્યના કાર્યનું ગૌરવ કરવું, તે સંયમધન સ્વામિન! હિન્દુ મહાસભા પિતાનું પરમ અને પવિત્ર
આપની કૃપાથી વિવ મધ્યેના પ્રાણીકર્તવ્ય સમજે છે.
માત્રના વ્યવહારમાં તપ, અહિંસા, સંયવ્યાખ્યાન કેસરી સ્વામિન્ !
માદિ મેક્ષ સાધક તત્ત્વનું આચરણ થઈને આપ અહી ચાતુર્માસ રહીને દર તે સચ્ચિદાનન્દમય દશા પ્રાપ્ત કરે અને રવિવારે આપના વિદ્વત્તા અને વ પૂર્ણ સતત પિતાના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં રમણ થાઓ.
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અંક-૨૩ તા. ૨૧-૧-૯૨ -
૫૧૯. ત્યાગ ભૂષણ તપસ્વિનું "
કરાડ નગર હિન્દુ મહાસભાની ઇચ્છા છે કે આપ ચિરાયુ થઈને આપના દ્વારા પ્રાણ માત્રને આત્મહિત સાધક ઉપદેશ પ્રાપ્ત થઈને આપને કીપિરિમલ સર્વત્ર વિસ્તરે.
ભવદીય નમ્ર તા. ૨૧-૧-૧૯૩૯
શંકરબાપૂ જોશી, અધ્યક્ષ
હિન્દુ મહાસભા કડ. ( તે જ રીતે બનારસમાં હરિશ્ચન્દ્ર કેલેજના પ્રિન્સીપાલ શ્રી સત્યાં શુ મેહન મુખે પાધ્યાયના શબ્દમાં જોઈએ.
"आप जैन समाज के तो थे ही, परन्तु अब तो आप सारी काशीके हो गये है! अब फिर ऐसा सुननेका मोका कब मिलेगा? वापिस आते समय हमारे पर સવરથ દ વિના ! - ત્રણ ચાર જ હતી. તેથી તેમાંથી એક ચોર બાજુના
ગામમાં મીઠાઈ લેવા ગયે. તે મીઠાઈ લેવા -દક્ષા છગનલાલ પંચાલ
ગયેલા ચારના મનમાં વિચાર આવ્યો કે ઘણાં વર્ષો પહેલાની આ વાત છે, હે આ મીઠાઈમાં ઝેર ભેળવી તે બંનેને રામપુર નામના એક ગામમાં ત્રણ ચાર ખાવા આપી દઉં તે બંને પતી જાય રહેતાં હતા. તેઓ મોટા-મોટા શેઠીયાઓને અને બો માલ મારા હાથમાં આવી જશે. ઘેર ચોરી કરતા અને જીવનની ગાડી તેથી તેણે પોતે થેડી ખાધી અને બીજી પસાર કરતા હતા. તે શેઠિયાને ઘેર ચેરી મીઠાઈમાં ઝેર ભેળવી દીધું. આ બાજુ કરતા તેમને હીરા, મોતી, માણેક બંને ચોરોને વિચાર આવ્યો કે મીઠાઈ વગેરે મળી રહેતું હતું. તેઓ રાત્રે ચારી લેવા ગયેલા ચોરને આવતા જ તેના પર કરવા જતા હતા.
હુમલો કરવો તેથી બધો માલ આપણું એક ધિવસ રાત્રે તેઓ ત્રણે ચરી છે
એ હાથમાં આવી જશે. કરવા નીકળ્યા. તેમણે ગામના સરપંચને ઘેર ચેરી કરી. તેમને ચેરીમાં હીરા,
આમ વિચારી મીઠાઈ લેવા ગયેલ માણેક, ઝવેરાત વગેરે ખૂબ મળ્યું. તેમની
ની ચોર આવ્યો કે તરત બંને ચોરોએ તેના ખુશીની કઈ સીમા ન રહી. તેઓ ચાલતા
પર હુમલો કર્યો અને તેને મારી નાખે ચાલતા એક જંગલમાં ગયા. પોતાના
અને પછી આરામથી મીઠાઈ ખાવા લાગ્યા, ગામથી ખૂબ દૂર એક ગામની સીમા પાસે પણ મીઠાઈમાં ઝેર ભેળવેલું હોવાથી તે જ જંગલ હતું. તેઓ જગલમાં ગયા બંને ચોર પણ મૃત્યુ પામ્યા. અને ધન બધુ છૂપાવી દીધું.
આમ વધુ લેભ કરવાથી પિતાને તેમ ત્રણેય ચેરને કડકતી ભૂખ લાગી !
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________
સોમવારું નામ-નિવમુહંગયારું સરઘસારારું ! सव्वन्नुभासियाई, भुवणम्मि पइट्ठिअजसाई ।।
આ જગતમાં ખરેખર સાંભળવા એગ્ય શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવંતના જ વચને છે. કેમકે કહ્યું છે છે કે–સાંભળવા એગ્ય શ્રી સર્વજ્ઞ ભગવંતના વચનો જ છે કેમકે, એ વચને નરલક- 5 છે દેવલોકનાં સુખના જનક છે પણ શિવસુખનાં જનક છે, તેમજ અર્થ સાર છે અને ત્રણે કે ભુવનમાં પ્રતિષ્ઠિત યશવાળાં છે.”
કાનને ખરેખર સદુપયોગ પણ આ જ છે કે, ભગવાનનાં વચનેને સાંભળવા, તે ને ધમને ખરેખર પ્રાણ પણ શ્રી જિનવાણીનું શ્રવણ કરવું તે છે. શ્રી જિનવાણીનું શ્રવણ ન કરે તેને જ શું કરવું જોઈએ અને શું ન કરવું જોઇએ તેને સાચે વિવેક
પેદા થાય. { જે ધર્માત્મા મારે મિક્ષ ક્યારે વહેલામાં વહેલો થાય એમ ઈચ્છે તેને શ્રી જિનછે વાણી સાંભળ્યા વિના ચેન જ ન પડે. શાએ તે કહ્યું છે કે-જ્યાં શ્રી જિનવાણી શ્રવણને
ગ ન મળે ત્યાં ધર્માત્મા શ્રાવક વસે પણ નહિ. જે મોક્ષાથી આત્મા રોજ સાંભળે છે તેને મેક્ષ ન થાય ત્યાં સુધી દેવલેક અને મનુષ્યનાં સુખે તેને કેડ પણ ન મૂકે અને { તે આમ તે સુખને લાત માર મારતા જાય. અને મેક્ષ તરફ આગળ વધતું જાય. 4 મેક્ષના માર્ગે આગળ વધવાને ઉપાય જ્ઞાનીએ બતાવ્યું. તેને આદર કરે કે તિરસ્કાર છે તે સ્વયં પોતે નકકી કરી લે!
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગામ સમાચાર
વેરાવળ (સૌ.) અત્રે પ. પૂ. શાસન શિરામણું આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. ના સંયમજીવનની અનુમાદનાથે ૫. પૂ. આ. શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મહારાજની આજ્ઞાથી પધારેલ પૂ. મુનિરાજ શ્રી જિનરક્ષિત વિ. મ. જયરક્ષિત વિ. મ. તથા પુ. સા. શ્રી શ્રેયસ્કરાશ્રીજી મ. આદિની નિશ્રામાં શાંતિસ્નાત્ર, સિદ્ધચક્રપૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન વિ. દશ દિવસે ઉત્સવ ભવ્ય રીતે ઉજવાયે। પૂજન ભાવનામાં કાંદીવલીથી વધમાન જૈન ભક્તિ મ`ડળના ભાઈએ પધારેલ અને ખૂબ રંગ જમાવ્યા હતા. રવિવારે સુમતિનાથ જિનમંદિર જેની પ્રતિષ્ઠા પૂ. પાદ રામચ'દ્ર સૂરીશ્વરજી મ. સા. એ કરેલ ત્યાં ચૈત્ય પરિપાટી લઈ ગયા હતા. પૂ. આ. મ. ના ગુણાનુવાદ કર્યાં એક દિવસ પ્રભાસ પાટણના પગપાળા સંઘ નીકળેલ જેમાં ૨૫૦ ભાવિકા જોડાયા હતા. સ`ઘે ચાતુર્માસની વિનતિ કરી હતી. મહારાજશ્રીએ અજારા તરફ વિહાર કરેલ જાગૃતિ સારી આવી હતી.
જામનગરથી ભલસાણી તીથ યાત્રા સંઘ શ્રી ભલસાણતીથ જામનગર જીલ્લામાં સૌથી પ્રાચીન તીર્થ છે તેના જીÍદ્ધાર શ્રીમતી ચંદ્રાવતી બાબુભાઇ ખીમચ'દ ટ્રસ્ટ રત્નપુરી મલાડ તરફથી થઈ જતાં તે મિરો તથા ધન દંડ કલશ પ્રતિષ્ઠા
નિમિત્તે પ્લાટ જામનગરથી છ'રી પાળતા સઘ તેમજ શાંતિસ્નાત્ર મહોત્સવ પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્ર સુરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં માગશર વદ ૧ રિવવારથી માગશર વદ–૫ સુધી ચેાજાયા હતા. રવિવારે સાંજે કુંવરબાઈ ધમ શાળામાં મુકામ થયા. ૧૪ ૨-૩ મેાખાણા વદ-૪ ભલસાણ તી ભવ્ય મેદની વચ્ચે સામૈયુ' થયું. વ–પ ના માળ તથા ધજા દેઉંડ કલશ પ્રતિષ્ઠા અપેારે શાંતિસ્નાત્ર ગામ જમણુ થયું. જામનગર આદિથી હજાર ઉપર ભાવિકા પધારેલ સ’પતિના આદેશ શ્રી કેશવજી સુમરીયા તથા શ્રીમતી પુષ્પાબેન કેશવજીના હતા બંને સ ંઘપતિ સંઘવણુને વિધિ સહિત માળ ખાલી ખેલીને પહેરાવેલ શાંતિસ્નાત્ર આદિ માટે વિધિકાર નવીનભાઈ જામનગરથી પારેલ સધમાં સ્નાત્ર ભાવના તથા આદિમાં શ્રી વિમલ જિનેન્દ્ર સંગીત મ`ડળ આવેલ ભલાસાણ સ`ઘના ભાઈ મુ`બઈ એગલેાર નવસારી આદિથી સારા પ્રમાણમાં આવી વાલ લીધે હતા.
ભારમલ
થાનગઢ-અત્રે શાહ લખમણુ વીરપાર મારૂ સેાળસલાવાળાં પરિવાર તરફથી જિનમદિર તથા ઉપાશ્રય તૈયાર થઈ જતાં પ્રતિષ્ઠા પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્ર સુરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં મહા સુદ ૧૧ ના
તા.
૧૪–૨–૯૨ ના થશે. તે નિમિત્તો શાંતિસ્નાત્ર નવકારશી વિ. ચેાજેલ છે તથા
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૫૨૨:
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
T
SMS
શા ખીમજી વીરજી પરિવાર આદિ તરફથી જયંતશેખર સૂરીશ્વરજી મ. આદિ તથા તેમની ફેકટરીના ઉદઘાટન પ્રસંગે મહા સુદ પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.
આદિની નિશ્રામાં ઉપધાન શરૂ થશે. ઉપધાન ૯+૧૦ તા. ૧૩-૨-૯૨ના સિદ્ધચક્ર મહા
કરવાની ભાવનાવાળાને પધારવા વિનંતિ છે. પૂજન તથા નવકારશી જમણ જેલ છે. પાસ મેળવી લેવા ન મળ્યા હોય તે ત્યાં
શકિત ફામ (તરઘરી)–અત્રે શ્રીમતી આવ્યાથી મળી જશે. લીલાવંતીબેન મનસુખલાલ જીવરાજ શાહ ભાડલાવાળા તપાગચ્છ જૈન ઉપાશ્રય માગશર વદ-૧૩ ના ખુલ્લું મુકવામાં આવેલ
મહારાજ તે નિમિત્તે પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મ. નું માંગલિક પ્રવચન થયું મુખ્ય લાભ લેનાર શ્રી હેમેન્દ્રકુમાર મન- ૪૦૦૧ ઝવેરી સાકરચંદભાઈ મેતીચંદભાઈ સુખલાલ જીવરાજ તરફથી ૨-૨ રૂ. ની શાહ ચંદુલાલ જેસંગભાઈની પ્રેરલાણું થઈ. પધારેલા ભાવિકેની ભક્તિ ણાથી
મુંબઈ જમીન દાતા શ્રી નરસીંગભાઇ ગઢવી તથા છે અને હજાર શાહ હરગણુ મેરગ દેઢીયા તરફથી થઇ. શાક્ત પદ્ધતિથી કેન્વાસ ઉપર શંખેશ્વરજી તીર્થ–અને શ્રી હાલારી એ
શત્રુજય આદિ તીર્થ પટેલ તેમજ મારબલ
ઉપર કેતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના વિશા ઓસવાળ . મૂ. તપાગચ્છ જૈન
- જન કલર કામે ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના ધર્મશાળાનું ઉદ્દઘાટન પોષ વદ ૩ તા. ચરિત્રે તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા ૨૬-૧-૯૨ના છે તે નિમિત્તે પૂ. આ. શ્રી મહાપુરૂષના જીવન પ્રસંગે વિજય જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં
માટે શાંતિસ્નાત્રાદિ છે. વદ-૬ સવારે ૧૦ વાગ્યે –અમારો સંપર્ક સાધેગુરુ પ્રવેશ વદ ૭ સવારે ૧૦ વાગ્યે ઉદ્દ
જૈન ચિત્રકાર ઘાટન બાદ કુંભસ્થાપન બપોરે નવગ્રહ
કાન્તિ સોલંકી પૂજન વદ-૮ સવારે ૯ વાગ્યે શાંતિસ્નાત્ર છે.
ભટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રેડ, - ડોળીયા-(તા. સાયલા) મહા સુદ ૧૪
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) તા. ૧૭-૨-૯૨ થી પૂ. આ. શ્રી વિજય - ૦
: ૦
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________
=== = = = = = == વિષયની આધીનતા અને
કષાયની પરવશતા તે જ સંસાર! સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા !
અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પર- પછી સમકિત ગયું અને એવું પાપ બાંધ્યું માત્માઓનું શાસન કે તે શાસનની છાયા કે બાર-બાર ભવ સુધી સમકિત ન પામ્યા. પણ જે આત્માઓ પર પડી જાય, તે વળી ધર્મ સમજ્યા તે ત્યાં ય એવું આત્માઓને આ સંસાર; અનંતજ્ઞાનિઓએ પાપાનુબંધી પુણ્ય બાંધ્યું કે વાસુદેવ થયા, ફરમાવ્યું છે તે રીતે અતિશય ભયંકર ત્યાંથી સાતમી નરકે ગયા, પછી સિંહ થઈ લાગે. આ સંસાર અનાદિકાળથી ચાલે છે. જેથી નરકે ગયા. અને સ્થાવર પણામાં અનાદિકાળથી અનંતાનંત આત્માઓ સંસા- પણ જઈ આવ્યા. શાથી? વિષયની આધી૨માં ભટકે છે, તેમાં આપણે પણ નંબર નતા અને કષાયની પરવશતાને લઈને. છે. સંસારમાં ભટકવાના કારણ વિષયકષાય વિષયને આધીન થઈને અને કષાયની બે છે. વિષયની આધીનતા અને કષાયની પરવશતાને લઈને જીવ અનાદિકાળથી પરવશતા હોય ત્યાં સુધી ચાર ગતિ રૂપ સંસારમાં ભટકે છે. આપણે પણ તેમ ભટસંસારમાં ભટકવાનું છે, તેમાં મોટો ભાગ કતા ભટકતા અહીં આવ્યા છીએ. હવે આ તિર્યંચગતિમાં પસાર કરવાને, કવચિત ભવમાં પણ વિષયની આધીનતા અને કષાનરકમાં અને દેવ-મનુષ્ય ગતિ તે કયારેક યની પરવશતા ભયંકર છે તેમ સમજાય મળે, ત્યાં પણ જે જીવ પાપ કરે તે તેને છે? આ ન સમજાય ત્યાં સુધી અમારા નરક-તિર્યંચમાં જવાનું થાય.
હાથમાં આવ્યા હેય, તમારા હાથમાં ચરઆપણા શાસનમાં તે ભગવાન શ્રી વાળા હોય કપાળમાં ચાંલ્લો હોય તે ય તે મહાવીર પરમાત્મા ખુદ કહી ગયા છે કે અમારું કે તમારું રક્ષણ કરી શકવાના અમે પણ ન સમજયા ત્યાં સુધી અનંતકાળ નથી. ભગવાને કહ્યું છે કે શ્રી અરિહંતાદિ સંસારમાં ભટકયા. જે ભવમાં સમજ્યા– ચાર શરણ સવાર-બપોર-સાંજ રોજ યાદ સમકિત પામ્યા-ત્યાર પછી પણ ભૂલ્યા કરવા જ જોઈએ. કેમકે ભગવાનના સાધુ, તોય નરકાદિમાં જઈ આવ્યા. ભગવાન શ્રી ભગવાનની સાદવી, ભગવાનના શ્રાવક અને મહાવીર પરમાત્માને આત્મા નયસારના ભગવાનની શ્રાવિકા એ ચારે, શ્રી અરિહંત ભવમાં ભગવાનનું શાસન સમજ્યા, સમ્યફ પરમાત્માઓ, શ્રી સિદ્ધ ભગવતે, શ્રી સાધુ વને પામ્યા. પણ મરીચિના ભાવમાં છેલ્લે ભગવંત અને ધર્મનાં શરણથી જ જગતમાં છેલે ભાન ભૂલ્યા તે પહેલાં ચારિત્ર ગયું. જીવે છે. આ ચાર શરણ ત્રિકાળ તે હંમેશા
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૨૪ :
યાદ કરવાના છે પરંતુ જ્યારે જ્યારે દુઃખમાં અતિ (અમજા) થાય અને સુખમાં રિત (મજા) થાય ત્યારે ત્યારે આ ચાર શરણું અવશ્ય યાદ કરવાના છે. જેના મેગે દુ:ખમાં અતિ થાય નહિ અને સુખમાં આનંદ આવે નહિ પણ સુખ કયારે છુટી જાય અને દુ:ખ કયારે વેટુ' તેવા ભાવ પ્રગટે.
આપણે ત્યાં ચક્રવર્તિ આદિ મહાપુરૂયાએ પણ રાજ–રિદ્ધિ-સિદ્ધિ–સ'પત્તિ છેાડયા અને સાધુ થઈને, સાધુપણામાં કેવા કો વેઠયા, સુખની ઇચ્છા સરખી રાખી નહિ. સુખની ઇચ્છા હૈાય ત્યાં સુધી સાધુપણું આવે? બાર પ્રકારની અવિરતિમાં પાંચ ઇન્દ્રિયા અને મનને ગમતા સુખ પણ અવિરતિમાં આવે ને ? વિષય-કષાય અને અવિરતિને છેાડવાની ઈચ્છા છે ને?
વહેલામાં વહેલા મારા વિષય-કષાય નાશ પામેા, મારી અવિરતિ જાવ, ભગવાનનું સાચું સાધુપણું પામુ, અપ્રમત્તદશાને પામુ, મારા માહ મરે અને કેવળજ્ઞાન પામી મેક્ષે જાઉં આવી ઇચ્છા રાખનારા અને તેને માટે જ ઉદ્યમ કરનારા આજ સુધીમાં અનંતા આત્માએ તરી ગયા.
ઝટ
સૌ કાઈ આવી ભાવનામાં રમતા થાવ અને વહેલામાં વહેલા પરમપદને પામે તે જ શુભાભિલાષા...
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
પૂજા અ‘ગે સમાધાન
સૂતક અંગે. ઘણાંના મને છે... અને વિવિધ જવાબે છે. એના અનુસંધાનમાં જણાવવાનું કે – ૦ રજસ્વલા ( M. C ) શ્રીને સ્પર્શ થયે હતે.
૦ ઘરમાં કાર્યના જન્મ થયે છતે. ૦ સ્વજનના મૃતકાર્યે સ્પેશ થયે છતે. માથાથી પગ સુધી સર્વાંગે સ્નાન કરે. અન્યથા મસ્તકને છેડીને. પરમાત્માની પૂજા કરવા માટે, બાકીના અંગે થાડા પાણીથી સ્નાન કરે...! ચંદ્ર અને સૂર્યના કિરણેાના સ્પશથી આખુ જગત પવિત્ર બને છે. જેથી તેના આધારે મસ્તક સદાને માટે પવિત્ર જ છે...તેમ ચૈાગી પુરૂષ કહે છે. સર્વ ધર્મના હૈંતુ દયા અને સદાચાર છે. શિરના પ્રક્ષાલનથી જીવાને સા ઉપદ્રવ થાય છે.
ગ્રંથાધાર : શ્રી આચારાપદેશ પૂ. પન્યાસ કીર્તિસેનવિજયજી ગણિ ઠે. મહારાષ્ટ્ર ભુવન, જૈન ધર્મશાળા, પાલીતાણા તા. ૨૨-૧૨૯૧ રવિ
અઠવાડિક મુક રૂપે જૈન શાસન વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦) રૂા. ૪૦૦) રખે ચૂકતા મંગાવવાનુ` આપના ઘરની આરાધનાનું' અંકુર બનશે.
આજીવન
જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ,
જામનગર
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્ય પરીપાટી ગીત
(રાગ : ગરખાની દેશી )
ચાલેા ચાલે સકલ સંઘ દર્શન કરવા, દેન કરવા, પ્રભુ ભકિત કરવા, ચાલા ચાલા... ટેક
પ્રભુ દČનથી દર્શન પ્રગટે, મેાહ મિથ્યાત્વના ખ ધન તૂટે, માધિ બીજને દિલ ધરવા. ચાલા ચાલા...૧ જિનમદિર સન્મુખ ડગ ભરતા, ભવા ભવ કેરા કર્માં ખપતા, સંસાર સાગથા તરવા, ચાલે ચાલે...૨ રામચન્દ્રસૂરિ ગુરૂવરની સ્મૃતિમાં, નીકળે રથયાત્રા રાજનગરમાં, સયમ ભાવને દૃઢ કરવા. ચાલેા ચાલેા...૩
રથયાત્રામાં જોડાઇ જાએ, નહી' મળે જીવનમાં અણુમાલ લ્હાવા, માનવ ભવ સફૂલ કરવા. ચાલે ચાલે...૪ જિનવાણી ગુરૂ મુખમાંથી સાંભળશું', પૂજા–ભાવના પ્રભુભક્તિ આચરશું', આત્મ તણુ' કલ્યાણુ કરવા. ચાયા ચાલેા. ૫ રીત્યવદન તિહાં ભાવથી કરશું, ધરસિકસુત' સાથે ગઈશું', પરમાતમ પ ઝટ વરવા. ચાલેા ચાલે...૬
રચિયતા,
મહેન્દ્રભાઇ રસીકલાલ શાહ
સરૂંવત ૨૦૪૮ના માગશર વદી ૧૩થી પેાષ સુઢ્ઢી ૧૨ તા. ૨–૧–૯૨ થી તા. ૧૭–૧–૯૨ સુધી અમદાવાદ.
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපා
MudRGI
હs
જી સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ હું
පපපපපපපපපාපපපපපපපදා
૦ જે જાતને ઓળખે નહિ, પિતે કેવા છે તે જોવે નહિ; તે બહિરાભ 1 0િ દશામાંથી બહાર નીકળી શકે નહિ અને અંતરાત્મા બની શકે નહિ.
૦ કે ઈ ચીજની સહાય વિના જે સુખ મળે તે જ ખરેખરૂં આત્મસુખ છે. તું
૦ આજના વિજ્ઞાને સુખના જેટલા સાધન સર્યા છે તે બધા દુઃખના સાધન છે, Q કે ધર્મને નાશ કરનાર છે, અધર્મને સારી રીતે કરાવનાર છે. પણ સુખના ભિખારી અને તે 9 દુ:ખના અસહનશીલ છે આ વાત સમજવાના નથી. ક . જે જીવ દુઃખથી ન ડરતા પાપથી ડરે, અને સંસારના સુખને લોભ છેડે તે 9 જીવ ધર્મ કરવા લાયક છે.
૧ “દુ:ખ વેઠવા જેવું છે અને સુખ છોડવા જેવું છે તેમ જેને ન લાગે તે વાત- 3 રાગના ધર્મને પાપે જ નથી. છે . પારકાની નિંદા અને સ્વપ્રશંસા એ ભવાભિનંદીનું લક્ષણ છે. આ ભવાભિનંદી ? એ જીવ જયાં સુધી આત્માભિનંદી ન થાય ત્યાં સુધી ભગવાનને ધર્મ પામે નહિ. 6 દ પુણ્ય વગર દુનિયાનું સુખ નહિ, પાપ વગર દુઃખ નહિ અને ક્ષયે પશમભાવ' તે વગર ધર્મ નહિ. 0 , “અવિધિ આશાતના મિચ્છામિ દુકકડમ' એટલે કે–વિધિનું ખૂબ લક્ષ રાખ્યું છે, તે
અવિધિ ન થાય તેની પુરતી કાળજી રાખી છે છતાં પણ જે અવિધિ-આશાતના થઈt હોય તેની માફી માંગું છું.
අපපපපපප
રિવર
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન : ૨૪૫૪૬
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૧ (
૧ )
$ 0.
કારે
ન
!
नमो चविसाए तित्थयराणं समाई-महावीर पज्जवसामाणं
હwww Wજે 7 % ofથા ગુજરીજું 28.
UiU સામ]
સવિ જીવ કરું
2180S
શાસન રસી.
ધર્મ જ સાચો મિત્ર છે.
एक एव सुहृद्धर्मो, मृतमव्यनुयाति यः । शरीरेण समं नाशं, सर्वमन्यत्तु गच्छति ॥
એક માત્ર ધર્મ એ જ જીવન સાચા મિત્ર છે કે જે ! મરેલાની સાથે જાય છે. જ્યારે બીજી બધી વસ્તુઓ કે વ્યકિતઓ કે સંબંધે શરીરની સાથે જ નાશ પામે છે. માટે આમ કલ્યાણાથીએ ધમને સાચે આધાર–શરણ રૂપ માન જોઈએ.
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦ ઋતે જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
દેશમાં રૂા. ૪૦૦. જામનગર તા. ૧ કૈકામાTTfR HTTય 'દિર (સારાષ્ટ્ર) INDIAN PIN-3ઠાઈક 1થર કૌમ મા૫ (થ ના દમ, ધો.
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________
જયll
वसणं गरुयंपि नरालंघति गुणोण संनिहाणेण ।
विउलोऽवि हु नीरनिही लंधिज्जइ पवरपोएण ।। ટા વ્યસનો-દુખે પણ મનુષ્ય ગુણી પુરુષોની સહાયથી પાર પામી જાય છે જેમ મેટો સમુદ્ર શ્રેષ્ઠ જહાજ વડે લંઘે છે તેમ.
હંમેશા ગુણવાન પુરુષોને જ સંગ કરવો જોઇએ. ગુણીજનેની સંગતિ પણ ઘણું ગુણેની જનની બને છે. દુનિયામાં પણ જેઓ રાજા આદિ મોટાપુરૂષોનું શરણું સ્વીકારે છે તેમને કોઈ જ ચિંતા કરવાની રહેતી નથી એટલું જ નહિ તેઓ પણ રાજાની નિકટતા પામ્યા હોવાથી લોકમાં તેવો જ છે. આદર-સત્કાર પામે છે.
તે જેઓ ત્રણે લોકના નાથ એવા શ્રી તીકર પરમાત્માનું સાચા છે ભાવે શરણું સ્વીકારે તેને કઈ જ ચિંતા પીડે ખરી? જેઓની તારક | આજ્ઞા મુજબની સેવા-ભકિત સંસારના સઘળા ય દુખેથી-કલેશોથી મુકિત છે. આપવા સમર્થ છે. તેમની સેવા કરનારને એક પણ દુ:ખ હેરાન કરી શકે છે ખરૂ? શ્રી જિનને ચરણે રહેનાર જીવને દુ:ખ, દુઃખ જ નથી લાગતું. હું
પૂર્વકૃત-કર્મોના યોગે દુ:ખ આવે તો પણ તેને મજેથી વેઠવાનું બળ બને છે જ છે અને દુખ “બિચારૂ બની તેનાથી કંટાળીને અનેક સાથીદારોની સાથે છું. રવાના થઈ જાય છે તેના માટે સઘળા ય સાચા સુખના દરવાજા બેલી આપે છે. હું
નાની પણ નાવ જે સમુદ્ર પાર પાડી શકે તો શ્રી જિનેશ્વરદેવનું છે શું સાચા ભાવે શરણ સ્વીકારનાર આ ભવસમુદ્ર લંઘી જાય અને મુકિતની ! છેમંજીલે પહોંચી જાય તેમાં નવાઈ છે ખરી?
| માટે હે આત્મન્ ! સર્વગુણ સંપન્ન એવા ત્રિલોકબંધુ શ્રી જિનેશ્વરદેવના છે ચરણે તારા જીવનનું સુકાન સોંપી દે જેથી તારી પ્રજ્ઞા નિર્મળ બનશે જેના છે પ્રકાશના પંથે ચાલીશ તે તું પણ તેઓ સમાન બની આત્માની અનંતછે અક્ષય ગુણ લહમીમાં મહાલીશ. તો વિચાર કરી લે. બાજી હજી હાથમાં છે.
-પ્રજ્ઞાંગ
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________
R
હા-૨ દેરક ટ્.થિતજૂરવરજી મહારાજની ફૅરણો મુજબ રન અને ચાન્સ રહ્ય તથા પ્રચાર ૫૨
(D) CH
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विराद्धा च, शिवाय च भवाय च
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ પાષ વદ-૯ સ`ગળવાર
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦]
'તંત્રીઓ:
-
(મુબઇ)
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢા હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ (રજક્વેટ)
સુરેશચંદ્ર કીરચંદ શેઠ
(વઢ(ગ) પાનાચદ પદમશી ગુઢકા (થાનગઢ)
તા. ૨૮–૧–૯૨ [અક ૨૪
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦
* * લઘુકર્મી આત્માની મનેાદશા *
—સ્ત્ર, પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા,
અન ́ત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માના શાસનમાં થયેલા મહાપુરુષો ફરમાવે છે કે-જેનું મિથ્યાત્ત્વ મ`દ પડયુ' હોય, લઘુમિ પણુ' આવ્યુ` હોય તેને હમેશા ચિ'તા થાય છે કે–“મારે મરીને દુર્ગાંતિમાં જવું નથી, તે ત્યાં ઘણાં જ દુઃખ છે માટે નહિ પરંતુ મેાક્ષસાધક ધર્માંની સામગ્રી ત્યાં મળે નહિ માટે; અને સદ્ગતિમાં જવું છે, તે ત્યાં સંસારનાં સુખ છે માટે નહિ. પરંતુ મેાક્ષસાધક ધર્મની સામગ્રી ત્યાં મળે અને ધર્માંની આરાધના ચાલુ રહે, વહેલામાં વહેલી મુક્તિ મળે તે માટે.”
આવા લઘુકમી આત્માને શું મન થાય ? મારે માક્ષના માગ જે સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યચારિત્ર રૂપ છે તે પામવા છે. તેમાં પહેલું સમ્યગ્દર્શન છે, તે જ મેળવવા જેવુ છે. તેને માટે જ મહેનત કરવી જોઇએ. સમ્યગ્દશન આવ્યા પછી દુર્ગાતિના દરવાજા બધ થાય છે, સદ્ગતિના દરવાજા ખુલ્લા થાય છે, આજ્ઞા મુજબના ધર્માંની આરાધના સારામાં સારી થાય છે અને વહેલામાં વહેલી મુક્તિ પમાય છે.
આ જાણ્યા પછી તમને બધાને સમ્યક્ત્વ પામવાનું મન થાય છે ખરું? શાસ્ત્રે કહ્યું છે કે–સમ્યકૃત્વ વિનાની ધર્માંની કાઇ પણ ક્રિયા ફળતી નથી, સમ્યક્ત્વ વિનાની ધ કરણી છાર ઉપર લીંપણ છે, આકાશમાં ચિતરામણ છે' આ વાત કેટલીવાર સાંભળી છે ? તા તમને વિચાર આવે છે કે-મારામાં સમ્યગ્દર્શન છે કે નહિ ? સમ્યગ્દર્શન પામવા કેવી દશા પામવી જોઇએ ?
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમ્યગ્દર્શન પામવાનું જેને મન હોય તેને સંસારના સુખ અને સંપત્તિ ઉપર છે રાગને બદલે દ્વેષ પેદા થાય. રાગ ભૂંડે જ લાગે. પાપના ઉદયે જે દુઃખ આવે તેના હું ઉપર દ્વેષ થાય છે તેના બદલે રાગ થવું જોઈએ. દુનિયાની સુખ-સંપત્તિ આત્માને છે બળાત્કારે દુર્ગતિમાં લઈ જાય છે. તે સુખ-સંપત્તિ માટે જગતના જીવ શું કરે છે ? તેનું વર્ણન કરવું પડે તેમ છે ? મોટે ભાગ પરલોક પણ ભૂલી ગયું છે.
સદ્દગતિમાં જવા માટે અને દુર્ગતિના દરવાજા બંધ કરવા માટે કમમાં કમ સમ્ય- છે દર્શન તો પામવું જ જોઈએ. તે પામવા માટે જે સુખ-સંપત્તિ માટે આખું જગત છે છે મરી રહ્યું છે તેની કુટી કેડીની પણ હિંમત ન હોવી જોઈએ. તે મળે પુણ્યથી જ પણ તે
જે આત્મા સાવચેત ન હોય તો તે સુખ-સંપત્તિ બળાત્કારે દુર્ગતિમાં લઈ જાય. તમે શું આજે જે રીતે જીવો છો તે રીતે જ જીવતા રહો તે કઈ ગતિમાં જાવ? દુનિયાની ! સુખ-સંપત્તિ ભૂંડી લાગે, દુઃખ મઝેનું લાગે તે જ આમા સમ્યગ્દર્શન પામે. તે છે માટે અનંતાનુબંધી ક્રોધ-માન-માયા-લેભને ક્ષયપશમ થવો જોઈએ. તે જીવતા-જાગતા
હોય ત્યાં સુધી સમ્યગ્દર્શન થાય નહિ. છે સમ્યગ્દર્શન પામવાનું મન છે? દુનિયાની સુખ-સંપત્તિ ઉપર છેષ આવે છે? 8 સુખ-સંપત્તિના વિરાગી છે ? તે કયારે છુટે કયારે છુટે તેમ થાય છે ? તે થવા છે છે સમ્યક્ત્વ જોઈએ. તે સમ્યકત્વ પામવા ઉદ્યમ કરવું પડે. દુનિયાની સુખસંપત્તિમાં મઝા { આવે તે ભય લાગ જોઈએ કે-હજી આમાં મઝા આવે તે ગાઢ કર્મબંધ થશે.”
શ્રી ભરત મહારાજા, ન છૂટકે બાહુબલિજી સામે યુદ્ધ ચઢયા છે. તે વાત લાંબી છે 8 છે તે કરવી નથી. પણ પ્રસંગ ખામીને શ્રી બાહુબલિજી, શ્રી ભરતજીને મુઠ્ઠી મારવા હું
તૈયાર થયા છે. તે વખતે તેઓ વિચારે છે કે-“બાપ જેવા મોટાભાઈને મુઠ્ઠી કેમ છે. R મરાય? મુઠ્ઠી ખાલી ન જાય.” ત્યાં જ લોચ કરે છે, તે વખતે શ્રી ભરતજી દોડીને છે છે તેઓના પગમાં પડે છે અને કહે છે કે-“બાપનો સારો દીકરો તું છે, હું નહિ. આ છે R રાજ્યને જે સંસારનું કારણ ન માને તે અધમ છે. તેના કરતાં અધમ હું છું તે જાણવા ? છે છતાં છોડતો નથી.” શ્રી ભરતજીને અરિસા ભુવનમાં કેવળજ્ઞાન થયું તે તમને ય થશે છે તેમ માને છે ? તે કેવા હતા તે સમજે છે? પરમ સમ્યગ્દષ્ટિ હતા. તે સમ્યક્ત્વ
પામવાનું તમને મન છે કે નહિ? જેનામાં સમક્તિ હોય તેને દુનિયાની સુખ-સંપત્તિ છું છે ભૂંડી જ લાગે, તે છેડવાનું મન થયા જ કરે, ન છુટે તેનું દુઃખ રહે તેનું નામ જ હું A છે સમ્યગ્દર્શન ! છે. આજે ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માનું દીક્ષા કલ્યાણક છે. તેને વરઘોડો પણ છે 8 કાઢયે. જેમના શાસનમાં છીએ તે ભગવાનને ઓળખો છો ખરા? આજે ઘણા અજ્ઞાન છે છે છે. આપણી મૂળ વાત એ છે કે-દુનિયાની સુખ-સંપત્તિ હેય ન લાગે, તજવા જેવી ન છે 3 લાગે ત્યાં સુધી સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિ નહિ થાય.
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્ર : કલ્યાણકના વરઘોડા કેમ નીકળે છે?
ઉ૦ : આમાં ઘણી શિક્ષા છે. ભગવાનને આત્મા માતાના ગર્ભમાં આવે ત્યારથી દેવલેકમાં દેડાદોડ થાય છે. ઈન્દ્ર ત્યાં રહ્ય રહ્યું ભગવાનની સ્તવના કરે છે. આજ | ભગવાનની સેવા કરવા જેવી છે તેમ માને છે. ભગવાનની માતાને ચૌદ સ્વપ્નો આવે છે
છે અને ઈન્દ્રાદિ સમ્યગ્દષ્ટિ દે, ભગવાન શું કરે છે તેની તપાસ રાખે છે. ભગવાન ! છે તો માતાના ગર્ભમાં પણ વિરાગીપણે જીવે છે. ગર્ભમાં કેવું દુઃખ છે? છતાં ભગવાન છે. હું ત્યાં સમાધિમાં જીવે છે. ભગવાન જયારે જન્મે છે ત્યારે ઇન્દ્રાદિ દેવ જન્માભિષેક મહે
ત્સવ કરે છે. જગત તારક એવા આ ભગવાન માટે જેટલું કરીએ તેટલું ઓછું છે તેમ છે તેઓ માને છે. આજના સુખી જેને જે આજ્ઞા મુજબ ધર્મ કરતા હતા તે આવા એક- આ બે વરઘેડા નીકળત ખરા ?
ઘમ ઘટી ગયો છે, મામૂલી થઈ ગયેલ છે. તેનું કારણ સમ્યગ્દર્શન નથી તે છે. 1 સમ્યગ્દશન આવે તે લક્ષમી ભૂંડી લાગે, ભેગવવી તે પાપ લાગે, તેને સંગ્રહ કરે છે છે તે મહાપાપ લાગે. તેમાં મઝા આવે તે નરકગતિ સામે દેખાય. “કયારે છુટે કયારે છુટ { આ તેમ મન થયા કરે, તે સમ્યગ્દર્શનની હાજરીમાં આયુષ્ય બંધાય તે દેવને મનુષ્યનું આ બંધાય અને મનુષ્ય અને તિર્યંચને વૈમાનિક દેવલોકનું જ બંધાય, સદગતિમાં જવા ? 8 માટે પણ સમ્યક્ત્વ જરૂરી છે.
તે સમ્યક્ત્વ પામવું છે? સમ્યકત્વ પામવાનું મન હોય તેને આ સુખસંપત્તિ ઉપર ગુસ્સો જ જોઈએ. તે બેના ફંદામાં પડે, તે બે જ જેને મેળવવા જેવા, ભોગવવા જેવા છે સંગ્રહ કરવા જેવા લાગે તેને સમ્યકત્વ કદી થાય નહિ. તે સમ્યક્ત્વ પેદા થયા વિના 8. દુર્ગતિના દરવાજા બંધ ન થાય અને સદ્ગતિના દરવાજા ખુલે નહિ. - તમે સંસારમાં બેઠા છે તેનું મને દુઃખ નથી પણ તમને સુખસંપત્તિ ઉપર રાગ છે છે તેનું મને દુઃખ છે. તેના ઉપર ભારોભાર છેષ થવો જોઈએ કે-આ બે જ મને ખરાબ છે
કરનાર છે, પાયમાલ કરનાર છે, દુગતિમાં એકલનાર છે. આવો વિચાર કરે તેને તે બે છે ઉપર રાગ થાય નહિ પણ વિરાગ જ રહે. છે પ્રવ : સંસારમાં સંપત્તિ વગર રહેવું શી રીતે ? છે ઉ૦ : પુણી શ્રાવક કેવી રીતે જીવતે હતે? તેની પાસે માત્ર સાડાબાર (૧ર) ૨ | દોકડાની મૂડી હતી. તે વધારવાનું મન નથી થતું. તેની પત્ની પણ કેવી ઉત્તમ હતી ! છે તે બે મઝેથી જીવતા હતા. તમને કેટલું મળે તો સંતોષ થાય? છે તમને ખબર છે કે, શ્રી શ્રેણિક રાજાને ભગવાને પ્રસંગ પામીને કહ્યું છે કે–તું છે નરકમાં જવાનું છે. તે સાંભળી તેઓ ગભરાઈ ગયા છે અને ભગવાનને પૂછે છે કે-મારું છે નરકનું આયુષ્ય શી રીતે તુટે ? ત્યારે તેના મનના સમાધાન માટે જ ભગવાનને કહ્યું
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક
-
--
કે-પુણીયા શ્રાવક પાસેથી એક સામાયિક વેચાતું લઇ આવ. તે સાંભળી તેઓ શ્રી ! પુણીયા પાસે ગયા અને કહે કે મને એક સામાજિક આપ. ત્યારે શ્રી પુણીયા શ્રાવકે કહ્યું છે કે-“સામાજિક આપવા જેવી ચીજ નથી પણ ભાવ થાય તેને કરવા જેવી ચીજ છે.” !
ત્યારે તેઓ કહે છે કે-મારું આખું રાજ આપી દઉં. ત્યારે શ્રી પુણ્યા શ્રાવકે કહ્યું કેછે મારે તે નથી જોઈતું ! આવું કેણ બેલી શકે ? સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા. તેને પોતાની મૂડી
વધારવાનું મન ન થાય પણ ઘટાડવાનું મન થાય. જયારે આજના લાખપતિ, કટિપતિ, 8 અબજોપતિ પૈસા મેળવવા માટે ભિખારીની માફક ભટકે છે. તમને વેપાર કરતા જોઇને
લાગે છે કે, મોટા ભાગમાં સમ્યગ્દર્શન નથી. છે આજથી તમે નક્કી કરો કે-દુનિયાની સુખસંપત્તિ ગમે છે તે ન ગમે તેવી દશા
પામવા મહેનત કરો. તે બે છુટે નહિ તે બને પણ તે છોડવા જેવી જ છે, કયારે છુટે છે તે ચિંતા કરો. શાત્રે કહ્યું છે કે-શ્રાવક-શ્રાવિકા સંસારમાં રહેવું પડે માટે રહે પણ છે રહેવા માટે રહે નહિ.
પ્ર : દષ્ટાન્ત પુણીયા શ્રાવકનું જ આવે છે કે-બીજાના પણ આવે છે ?
ઉ૦ : ઘણા બધાના આવે છે. પણ તમારે તે શ્રી ધનાજી-શ્રી શાલિભદ્રજીની ઋદ્ધિ છે જોઈએ છે પણ તેમના જેવો તપ-ત્યાગ જોઈ નથી.
સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા રાજામહારાજા ય હોય, શેઠ-શાહુકાર પણ હોય. પણ તે બધાની મેં ઈચ્છા શી હોય ? સાધુપણું જ પામવાની શક્તિવાળા આત્મા સાધુ જ થયા છે, સાધુ થવાની શક્તિ ન હોય તેઓએ શ્રાવકપણું સારામાં સારું પાળ્યું છે અને સાધુ ન થઈ શકયા તેનું દુઃખ જીવનભર રહ્યું છે. તમને બધાને હજી સંસારમાં જ મઝા છે આવે છે ને ? જેને સંસારમાં જ મઝા આવતી હોય, મઝા આવે છે તેનું દુઃખ પણ ન થાય, મઝા કરતાં કરતાં જીવે તેના માટે દુર્ગતિના દર8 વાજા ઉઘાડા છે અને સદ્દગતિના બંધ છે. જો તમને આ મનુષ્યભવમાં કમમાં કમ સમ્યક્ત્વ પામવાનું પણ મન ન થાય તો તમે ધમી પણ નથી. આટલું સાંભળ્યા પછી 8 પણ સમ્યકૃત્વ પામવાની ઈચ્છા છે? ન હોય તે કરવી છે ? તે ઈચ્છા પેદા કરવા માટે છે
આ વાત ચાલે છે કે-દુનિયાની સુખસંપત્તિ ગમવી ન જોઈએ, મઝેની ભોગવવી ન 8 છે જોઈએ, સંગ્રહ કરતાં ગભરામણ થવી જોઈએ.
પ્ર : પુણ્યકમ તેવું હોય કે, ભોગવવા ન દે? તે ઉ૦ ? ખરેખર પુણ્ય એટલે કે પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય હોય તે છોડાવી દે, ન છૂટે ત્યાં 8 સુધી છોડવાના ભાવ રખાવે. આ જ સાચું પુણ્ય છે. ભોગવવાનું મન કરાવે તે પાપાનું છે બંધી પુણ્ય સાચું પુણ્ય નથી.
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________
3 પાપાનુબંધી પુણ્યવાળે જીવ તે દુનિયાના સુખમાં જ લેપાય. જેમ માખી શ્લેષ્મમાં છે લેપાઈ પ્રાણ ગુમાવે તેમ આજના ઘણું સુખી શ્રીમંતે આત્માના ભાવપ્રાણ ગુમાવી રહ્યા છે
છે. આત્માને દુર્ગતિમાં ધકેલી રહ્યા છે. છે તમે બધા શ્રી સંઘમાં છો? શ્રી સંઘમાં હયાથી સંસાર છોડે તે આવે કાં સંસાર !
છોડવાની ભાવના હોય તે આવે. જેની સંસાર છોડવાની પણ ભાવના ન હોય તે શ્રી છે A સંઘમાં નથી, સમ્યક્ત્વ પામ્યું નથી. સમ્યક્ત્વ પામે તેની દુર્ગતિ થાય જ નહિ. છે
તમે બધા કહે કે અમારે સમ્યક્ત્વ પામ્યા વિના મરવું નથી. દુનિયાની સુખ- 8 [ સંપત્તિ ગમતી નથી. તાકાત હોય તે તે છોડીને મરવું છે, છોડવાની તાકાત ન હોય છે તે દુઃખ પૂર્વક રહેવું છે. વહેલામાં વહેલા મોક્ષે જ જવું છે. સૌ આવી દશાને પામે છે. A તે જ ભાવના.
( ર૦૪૭ કા. વદ-૧૦ ખંભાત ) છે
સ્વર્ણ જયંતિ મહોત્સવ તેનાલી નગરે શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનાલયની પર મી વર્ષગાંઠ ધ્વજારોપણ પ્રસંગે શ્રી ચિંતામણિ ઘૂજન તથા બૃહદ્ શાંતિ સ્નાત્ર સહિત
અષ્ટાબ્લિકા મહોત્સવ નિમિત્તે LG સ્નેહ ભર્યું આમંત્રણ 5 દિવ્ય આશીષદાતા -પૂજા શીત મૂS. દેવ શ્રી પુણ્યાનંદસૂરીશ્વરજી નિશ્રા :- પૂજ્ય મરાઠવાડા ઉદ્ધારક ઉગ્ર વિહારી, ઉગ્ર તપસ્વી
આ. શ્રી વારીષેણસૂરીશ્વરજી મ. સા. આદિ. મહોત્સવ પ્રારંભ - તા. ૩-૨-૯૨ કુંભ સ્થાપના વિજારોપણ - સ્વામી વાત્સલ્ય શાંતિસ્નાત્ર તા. ૧૦-૨-૯૨ સેમવાર સંગીત પાટી :-ગોરધન એન્ડ પાર્ટી સાદડી (રાજસ્થાન) વિધિવિધાન - યુવા વિધિકારક મનોજકુમારજી હરણ સિરોહીવાળા તથા રજનીકાંતભાઈ અમદાવાદથી પધારશે.
આમંત્રક : શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામિ જૈન દેરાસર શ્રી જેન વે. મૂ. સંઘ તેનાલી આધા
તેનાલી આંધ્રાના પીન–પરરર૦૧
સૌજન્યથી.
સ્થળ :
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોજુદ આઝાદી આઝાર્ટી નથી
પણ ગુલામ છે.
સાચી આઝાદી તો સર્વજ્ઞ ભગવંતે પ્રરુપેલ જ્ઞાન અને ક્રિયાનું અનુકરણ
કરવાથી જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. –શ્રી દેવીચંદજી નવલમલજી એ સવાલ (રાઠોડ) પૂના.
બેરિસ્ટર એટ-લે (લંડન)
એડવોકેટ (એ. એસ.) હાઈકોર્ટ, મુંબઈ હિન્દીને ગુજરાતી અનુવાદ કરનાર : સૌ. ચેતનાબેન હરીશભાઇ મોમાયા
( આજે ભારત દેશ સ્વતંત્ર ગણાય છે અને બીજા અનેક દેશે પણ સ્વતંત્ર થતા દેખાય છે પરંતુ જયાં અનીતિ અન્યાય કુરતા, સ્વાર્થધતા, વિકાર વાસના વધતા જાય ત્યાં આઝાદીના દર્શન પણ ન થાય, આ દૂષણોથી દુનિયા પીડાઈ રહી છે. છતાં આઝાદી ગણાવાઈ રહી છે. આ દૂષણે પોતાના ઘરમાં કેઈને ગમતા નથી તે દેશ દુનિયામાં તે દૂષણ છૂટથી વધતા રહે ત્યાં આઝાદીના દર્શન કયાંથી થાય તે તે ગુલામીની જ જરુરી છે. જ્યારે અરિહંત પરમાભાઓએ રાગ દ્વેષ મેહથી મુકત થઈને સાચી આઝાદીને માર્ગ બતાવે છે તેની સમજ અત્રે વિદ્વાન લેખક વકીલશ્રી શ્રદ્ધા પૂર્વકના લખાણ સાથે આપે છે.
સંપાદ ૨૬ મી જાન્યુઆરી અને ૧૫ મી ઓગસ્ટ, આ બન્ને દિવસે આખા ભારતમાં સ્વાતંત્રદિનના રૂપમાં ઉજવવામાં આવે છે, ગામડા અને શહેરોમાં ઘરે ઘરે ઘા, તેરણ, લગાડવા જે શહીદોએ પોતાનું સર્વસ્વનું ત્યાગ કરી દેશની સ્વતંત્રતા માટે પોતાનું બલિદાન આપ્યું. તેમની ગૌરવ ગાથા ભાષણે દ્વારા ગાઈ અને સ્વતંત્રતા દિનને આનંદ સર્વત્ર મિઠાઈ વગેરે વહેંચીને મનાવાય છે.
પરંતુ, ખરેખર સ્વતંત્ર થયા છીએ કે દિવસે દિવસે ગુલામીની જરોમાં ફસાતા જઈએ છીએ. એ મહત્વપૂર્ણ વાતાને કેઈએ ધ્યાનપૂર્વક વિચાર કર્યો લાગતું નથી, સ્વતંત્રતાના બદલે આપણે નવી નવી ગુલામીની જંજીરમાં ફસાઈ રહ્યા છીએ. આપણી જરૂરિયાતે દિવસે દિવસે વધતી જઈ રહી છે. વિજ્ઞાનના નિત નવા સાધને નીકળી
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૨૪ તા. ૨૮-૧-૯૨
૫૩૫
રહ્યા છે, અને આપણે તેના ગુલામ બની જઈએ છીએ, આપણું ઈદ્રીના વિષય, કષાયેના પોષણાર્થે ભેગવિલાસના નવાનવા સાધને ઉત્પન્ન થઈ રહ્યા છે. ઘરમાં ફ્રીજ, રેડીયે, ટેલીવિઝન, વીડિયે, એરકંડીશન તથા સ્ત્રી પુરૂષોને દર અઠવાડીયે બદલાતાં જતા નવા નવા ભારે કિંમતના ઉદ્દભટ અને રંગબેરંગી આકર્ષક વસ્ત્ર ત્યા સ્વાધ્યાયના બદલે ભોગવિલાસમય જીવનને ઉત્તેજીત કરતા હૌગિક સચિત્ર પુસ્તકે, માસિકે સ્થા વિકાર ઉત્પન કરનારી કથાઓ, લેખ (ઉપન્યાસ) વગેરે અને ઘરની બહાર રોમેટિક સીનેમા, નાટક, કેર ડાન્સ જેમાં નગ્ન, અર્ધનગ્ન સ્ત્રી-પુરુષોના નૃત્ય, બિભત્સ અંગ વિક્ષેપ આદિ હોટસીન્સ બતાડવામાં આવે છે. આ બધું પ્રાપ્ત કરવા જે પૈસો જોઈએ તેને ગમે તેમ પ્રકારથી પ્રાપ્ત કરવા માટે નાનાથી મોટા પટ્ટાવાળાથી માંડી મોટા મેટા મંત્રીઓ સુધીના લોકોમાં લાંચ-રૂશ્વત, વેપારીઓમાં કાળા બજાર, ભ્રષ્ટાચાર, એ રી જગતમાં ડાકુગીરી, ખુન વગેરે દ્વારા તથા સ્ત્રીઓમાં [ જે ભારતમાં પરંપરાથી પોતાના શીલ અને સંયમી જીવન માટે બહુ પવિત્ર માનવામાં આવે છે] પિતાના રૂપનું પ્રદર્શન સીનેમા, થા સ્ટેજ પર અર્ધનગ્ન અવસ્થામાં નાચ આદિ કરીને [પોતાના ભાગની તૃપ્તિ ખાતરપૈસા કમાવવાને ઉપાય ઉપગમાં લાવવામાં આવે છે. આ દિવસોમાં સર્વત્ર આવા પ્રકારનું સ્વછંદી જીવન સામાજિક, રાજકીય, અને સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રમાં દષ્ટિગોચર થાય છે. શું આજ સ્વતંત્રતાની નિશાની છે? શું આપણું જીવન વાસ્તવિકમાં સુખી છે ? સ્વતંત્રતા મળતા પહેલા ભારતભરમાં “ઘી, દૂધની નદીઓ વહેશે, સર્વત્ર રામરાજય થશે, સર્વત્ર લે કે સુખી જોવા મળશે, હિંસાચાર, અસત્ય, ચેરી, વ્યભિચાર, અનીતિ વગેરે ભારતભરમાંથી નાબૂદ થઈ જશે. પરસ્ત્રીને સૌ કોઈ મા–બહેન સમજશે, એવું નિર્મળ અને પવિત્ર વાતાવરણ આપણને મળશે.” એવું જે સ્વતંત્રતા પ્રાપ્તિ પહેલાનું આપણું સ્વપ્ન, હતું શું તે પુરૂં થયેલ છે ? બિલકુલ નહિ. સર્વ દૃષ્ટિથી આપણે ઉન્નતિના બદલે અવનતિ અગતિની ખાઈમાં જોરથી ઘસડાતા જઈએ છીએ. સમાનતા સમાજવાદ, સંપૂર્ણ સમાનતા, અહિંસામય માર્ગથી આપણે પ્રાપ્ત કરીશું એવો જે આપણો આદર્શ હતે તે સ્વપ્નમાં જ રહી ગયા છે, આ સમાનતાના સિદ્ધાંત કહેતા ગાંધીજી, ટેલસ્ટોય, ટેગર વગેરે મહાન પુરુષોના પુસ્તકે કબાટમાં જ સડી રહ્યા છે. આ પુસ્તકના બદલે ઈદ્રીના વિષયને પોષણ આપવા વાળી ભોગ-વિલાસમય કથા, નવલકથા, બિભત્સ ચિત્રવાળા પુસ્તકે જયાં જુઓ ત્યાં ટ્રેનમાં, ઓફિસમાં, મોટરકારમાં બસમાં અને ઘરમાં બેડરૂમમાં સુતા સુતાં જ વાંચવા માટે, જોવા માટે, સ્ત્રી-પુરુષના હાથમાં નજરે આવે છે. શું આ બધી ચીજો આપણને સ્વતંત્રતા સફલ કરાવવાની છે? કદાપિ નહીં, સાચી વાત તે એ છે કે આપણે દરેક ક્ષેત્રમાં ભોગ-વિલાસમય સાધના ગુલામ બની ગયા છીએ. શું આ પ્રકારની આપણી ગુલામી સ્વતંત્રતાની નિશાની છે ?
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
સર્વજ્ઞ અરિહંત પરમાત્માએ સાચુ સુખ પ્રાપ્ત કરવા માટે આપણને ત્રીરત્નમય ધર્મ બતાવ્યો છે, સમ્યગૂજ્ઞાન, સમ્યગુદર્શન, અને સમ્યગુચારિત્ર, સંસારને એમણે તો શરૂઆતથી અંત સુધી દુખમય, જ બતાવ્યું છે, એને પુરી ગુલામીને અહો કહ્યો છે.
સંસાર ૧. દાવાનળ જે છે ૨ ઝેરીલું વૃક્ષ સમાન છે, ૩. પાગલખાનું છે, ૪. રાક્ષસ જે છે, ૫. રાજની રણભૂમિ જેવો છે, ૬. શમશાન ભૂમિ જેવો છે, ૭. કતલખાનું છે, ૮. સાપ સમાન છે, ૯. ભયંકર જંગલ જે છે, ૧૦. મહારાજાની રણભૂમિ છે, ૧૧. સમુદ્ર સમાન છે, ૧૨. મુસાફરખાના સમાન છે, ૧૩. સંસાર જેલખાના જે છે, આ ઉપરાંત બીજી પણ ચાર મહત્વની વાતે સર્વજ્ઞ પરમાત્માએ બતાવેલ છે. ૧. શરીર વૈભવ વગેરે નાશવંત છે, ૨. પેસે, લક્ષમી, નાશવંત છે, ૩. મૃત્યુની તલવાર બધાઓના માથા પર સતત લટકી રહી છે, ૪. સર્વ-પ્રણિત ધર્મને આસરે ડુબાડતાને તારનાર છે. | સર્વજ્ઞ પરમાત્માએ ફરમાવ્યું છે. “અનંત જન્મ મરણ પછી જ આપણ બધાને આવા અમૂલ્ય મનુષ્ય જન્મની પ્રાપ્તિ થાય છે. દરેક દર્શન ધર્મમાં, શાસ્ત્રોમાં આનું અલભ્યપન અનેક દૃષ્ટાંત આપીને પ્રતિપાદન કરેલ છે. આ મનુષ્ય જન્મ પ્રાપ્ત થયા પછી અને તેમાં પણ વિશેષ આપણી બધી જ ઇન્દ્રની પૂર્ણતા, શરીરનું આરોગ્ય, અને સુંદરતા લાંબુ આયુષ્ય લ્હા સુદેવ, સુગુરૂ અને સુધર્મની પ્રાપ્તિ અને શ્રી વીતરાગદેવની ભક્તિ કરવાને યોગ આ બધી વાતે પોતપોતાના પૂર્વ સંચિત મહાન પુણ્યના પ્રભાવથી જ પ્રાપ્ત થાય છે.
મનુષ્ય જન્મ આ રીતે ઉંચામાં ઉંચું છે, આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્ રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા કહે છે, “આવો મનુષ્ય જન્મ ધારણ કરવાવાળા એની “અમૂલ્યતા જ્યાં સુધી સમજે નહિ, તે મનુષ્ય જન્મ જે કઈ ભયંકર જન્મ નથી.”
૧. નારકી જન્મ શરૂઆતથી છેવટ સુધી દુઃખમય જ છે. ત્યાંનું ઓછામાં ઓછું આયુષ્ય ૧૦ હજાર વર્ષનું હોય છે. તે દરમ્યાન એક ક્ષણ પણ સુખની પ્રાપ્તિ નથી થતી, ફક્ત તીર્થંકર દેના પાંચ કલ્યાણકનાં વખતે એક ક્ષણ માટે જ તેમને સુખની પ્રાપ્તિ અનુભવ] થાય છે. ૨. દેવલોકેનું જીવન (સ્વગ જીવન) વિષયના ભેગમય જ છે, અને છેવટે સમ્યગ્દષ્ટિ આત્માનાં સિવાય બધાને દુર્ગતિ આપવાવાળે છે. ૩. પશુ જીવનમાં તેઓ સારું, ખરાબ, સત્ય, અસત્ય, વિવેક, અવિવેક, હિત, અહિત વગેરે સમજવા અસમર્થ છે, આ બધી વાતને સમજવાવાળ, અગર કેઈ જન્મ હોય તો તે મનુષ્ય જન્મ જ છે, તેથી મનુષ્ય જન્મ તેને કિંમતી અમુલ્ય ન લાગે, તો તે મનુષ્ય જીવનને સાર્થક કેવી રીતે કરી શકશે ? પ. પૂ. પૂર્વાચાર્ય શ્રીમદ્દ હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ફરમાવે છે “લધુણ માણસત કહુચિ અઈ દુલહ; ભવસમુદ્ર
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ –૪ અંક ૩-૪ તા. ૨૮-૧-૯૨
-
- ૫૩૭
સમ્મ` નિઉજજીયવં કુસલેહિ" સયાવિ ધમ્મશ્મિ' અર્થાત્ ભવસમુદ્રમાં દુલ ભ એવે મનુષ્ય જન્મ પ્રાપ્ત કર્યાથી આપણને સારી રીતે ધર્મીમાં જોડાઈ જવુ' જોઇએ. આના આગળ આચાય ભગવ'ત ફરમાવે છે. દુ ́ભ પ્રાપ્ય માનુષ્ય' હિતમાત્મનઃ' અર્થાત ૬×ભ એવા મનુષ્ય જન્મ પ્રાપ્ત કર્યા પછી આત્માનું હિત કરવુ જ ઉચિત છે, સારાંશ આત્માને શરીરથી કાયમના માટે સ્વતંત્ર કરવા આવશ્યક છે.
આપણે બધા ભણેલા છીએ. આપણે ભૂતકાળમાં શું કર્યુ. છે, વમાનમાં શુ કરી રહ્યા છીએ, અને આપણા માટે ભવિષ્યમાં શું કરવા જેવુ' છે, એ બધું આપણે સારી રીતે જાણીએ છીએ. મનુષ્ય પેાતાને સ્વયં સુધારી શકે છે. જો તે પેાતાની અનિચ્છનીય બાહ્ય પ્રવૃતિઓને છેાડી દે અને તે અંતર્મુખ થઈ જાય.
ભૂતકાળમાં આપણે અનેક ભૌતિક સુખ ભોગવ્યા છે, અને આ ભવમાં પણ તેજ વિષયાપભેગાદિ વધારેમાં વધારે ભાગવવાના પ્રયત્ન કરી રહ્યા છીએ, પણ સ તાષ થતા નથી, અને થવાના નથી. આગમાં આહૂતિ (ધી વગેરે) નાખીશું તે તે વધારે જ ભડકવાની છે, નહી કે શાંત થવાની, ઇન્દ્રીયાને સ્વછંદ જીવન ભાગવવાની સ્વતંત્રતા જેટલી મળશે તેટલી જ તે બે લગામ, અનિયંત્રિત થશે, અને બધા સયમ-વિવેક આદિ છેડીને અનાચાર, અત્યાચાર, વ્યભિચારનું સેવન કરતી રહેશે. તેથી જ મનુષ્ય જીવનની અમુલ્યતા સમજાવવા પૂજય યોગીરાજ શ્રીમદ્ આન'દઘનજી મહારાજ સાહેબ પેાતાના પ્રથમ પદમાં જ કહે છે—કયા સાવે ઉઠ જાગ માઉરે, અજલિ જલ જ્યુ આવુ ઘટત હું, દંત પહેારિયાં ધરિય ઘાઉરે.’ અર્થાત-‘હે મૂખ- જરા જાગ, તુ કેમ ઉંધી રહ્યો છે, બધુ કાંઇ વ્યવસ્થિત ચાલી રહ્યુ છે, ત્યાં સુધી આત્મહિતના સ્વાર્થ સાધી લે, નહીં તા મેાડુ' થઇ જશે,' એકવાર મનુષ્ય જન્મ સ'પૂર્ણતામાં આવી જાય છે, જેમ અંજલિ માંથી ટીપું ટીપુ પાણી નીચે ટપકતું રહે છે અને થાડી જ વારમાં અંજિલ ખાલી થઈ જાય છે, તેવી જ રીતે આપણું આયુષ્ય પણ કાણે ક્ષણે ઘટતું જ જાય છે. (ભલે પછી અમે દર વર્ષ પેાતાના જન્મદિન ખુશીથી મનાવીએ અને હેવી ખથ ડે ટુ યુ આવા ગીતા ગાઇયે વાસ્તવિકમાં તે દર વર્ષે આપણા આયુષ્યમાંથી એક એક વર્ષે ઓછુ' જ થતુ જાય છે, તેમાં અમા આનંદ મનાવીએ, તે ગયેલ વર્ષમાં અમાએ પાતાનું કંઈ પણ કતવ્ય પુરૂ ન કરી શકયા માટે શાદિન મનાવવા જોઇએ) પૂજ્યશ્રી આનંદઘનજી ઉપરોકત પદમાં છેવટે કહે છે, આ આયુષ્ય ઘટવાના વાસ્તવિક સ્થિતિથી પહરેદાર ઘટને ઘા લગાવી આપણને જાગૃત કરે છે.
ઉંઠા ! જાગા ! આ સૌંસારરૂપી ગુલામગીરીની જંજીરાને તાડીને ફેકી દો અને સાચેસાચી આત્મરક્ષણતા પ્રાપ્ત કરીને, સ્વતંત્ર બના, કે જયાં દુઃખ રહિત શાંતિમય જીવન, શાશ્વત સુખમય જીવન, આપણને પ્રાપ્ત થઇ શકે.’
જો આપણે સાચી સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવી હોય, સાચી સમાનતા, સાચા સ્વરૂપમાં
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૩૮ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
આપણું પોતાનામાં, આપણા દેશમાં અને જગતમાં લાવવી છે, તો એવી સ્વતંત્રતાસંપૂર્ણ આઝાદી એક જ સ્થાન પર છે, જે સર્વજ્ઞ પરમામાએ બતાવેલ છે. અને તે સ્થાન છે “સિદ્ધશિલા'ના ઉપર, જ્યાં અનંતા સિદ્ધ પરમાત્મા, સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતાનું, સમાનતાનું શાશ્વત સુખનું જીવન વિતાવી રહ્યા છે, તે છે “મોક્ષ સ્થાન.
એવા શાશ્વત સુખના સ્થાનની પ્રાપ્તિ આપણને સર્વજ્ઞ પરમાત્માની આજ્ઞા એનું સંપૂર્ણ પાલન કરવાથી જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે, એ સિવાય નહીં, આ આજ્ઞાઓ કંઈ છે. તેને આપણને સદ્દગુરુના ચરણમાં બેસી અભ્યાસ કરવો પડશે. આ અભ્યાસ પછી જ અનુક્રમથી તેના પાલનને પ્રશ્ન ઉત્પન્ન થાય છે. સર્વજ્ઞ પરમાત્માની આજ્ઞાનું પાલન કરવા માટે તેમણે બતાવેલા માર્ગ ઉપર જ આપણને ચાલવું પડશે, અશુદ્ધ સોનું શુદ્ધ કરવું છે તે સોનું શુદ્ધ કરવાવાળા જે તજઝ હોય છે, તેમના જ માર્ગથી, તેમણે બતાવેલ સાધન સામગ્રીથી તે સોના પર પ્રક્રિયા કરીને જ શુદ્ધ કરવું પડશે. સર્વજ્ઞ ભગવાન સર્વજ્ઞતા કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરતા પહેલા, તેમણે આપણા જેવા જ પૂર્વ ભવોમાં અનંત જનમમરણ, નિગોદથી બહાર નીકળીને કરેલ. છ જવનિકાય, બેઈદ્રિય, ઈદ્રિય, ચૌરેન્દ્રિય વગેરે
નિઓમાં પસાર થઈને છેવટે સર્વોચ્ચ એ મનુષ્ય જન્મ પ્રાપ્ત કર્યો અને અનંત જ્ઞાની ભગવંતોએ બતાવેલ સમ્યગ્રજ્ઞાન, સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યગુચારિત્ર. આ રનત્રયી ધર્મનું આરાધન કરી ચારઘાતી કર્મોનો નાશ કરી, સર્વજ્ઞતા પ્રાપ્ત કરી, અને સંપૂર્ણ આયુષ્ય ભોગવી બાકી રહેલા ચાર અઘાતિ કર્મોને પોતાના આત્મબળથી ક્ષય કરીને શૈલેશીકરણ વિધિ પૂર્ણ કરતાં જ તેમને આત્મા ઉદર્વગતિથી સિદ્ધશિલા પર જઈને આરૂઢ થઈ બેઠે. એ આત્મા સિધ ભગવાન બની ગયું. એમના માટે જન્મ મરણની કિયા કાયમના માટે બંધ થઈ ગઈ. તેમણે સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા, પૂર્ણ સ્વરાજ્ય, પ્રાપ્ત કર્યું. ભારત નેતા સ્વ. લેકમાન્ય ટિળક મહારાજે પણ દેશને “પૂર્ણ સ્વરાજય એ મારો જન્મસિદ્ધ હક છે' એ અમુલ્ય મંત્ર આપ્યું હતું. પણ આ અમુલ્ય મંત્રથી પ્રાપ્ત થયેલ પૂર્ણ સ્વરાજ્ય, ન સ્થાયી હોય છે અને ન તેનાથી બધાને શાશ્વત સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે જે સ્વરાજય મલ્યુ તેને પણ પચાવતાં ન આવડવું જેથી અશાંતિનું ધામ બની ગયું આપણને તે કર્મવશાત શરીર રૂપી જજીમાં ફસાયેલ આપણા આત્માને શરીરથી સંપૂર્ણતયા મુક્ત કરે છે.
ભગવાન મહાવીરદેવે ત્થા પૂર્વના અનંત તીર્થકર દે ઓ પણ વ્યાધિમય જન્મ મરણથી મુકત થવા જે અમુલ્ય મંત્ર આપણને આપ્યો છે તે મંત્રની સાધના, તેમણે ) - ~ ~ - ~-જં જ જster rmr માવાઇ છ જ થઇ છેક છું
ભૌતિક શિક્ષણમાં કેઈને ઈજીનીયર બનવું હોય. ડોકટર બનવું હોય, દરેક પ્રકારના વિજ્ઞાન પંડિત, પ્રે ફેસર બનવું હોય તો તેમને તે તે ક્ષેત્રમાં તજજ્ઞોએ બતાવેલ પ્રેકટી
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અક-૨૪ તા. ૨૮-૧-૯૨ :
કલ્પ પ્રયોગ કરવા જ પડે છે, તેા સર્વોચ્ચ સુખ પ્રાપ્તિ માટે જે સ્થાન પ્રાપ્ત કરવું છે, તે માટે તેની સાધના માટે તે તે ક્ષેત્રાનાં તજજ્ઞાએ-સર્વજ્ઞાએ બતાવેલ પ્રેકટીકલ્સ–પ્રયાગ કરવાની શુ' આપણને આવશ્યકતા નથી ? રોટલી બનાવવાનું શીખ્યા પછી તે બનાવવાની ક્રિયા જયાં સુધી આપણે કરીશું નહી, ત્યાં સુધી રોટલી બનશે નહી. શેટલી હાથ પર બનતી નથી. તેને બનાવવા માટે બધા ચેાગ્ય સાધન સામગ્રીના ઉપયાગ કરવા પડે, ત્યારે જ રોટલી બની શકે રોટલી આપણી પાસે તૈયાર થઇ આવી ગઇ છે, પણ તેને ખાવાની ક્રિયા, તેને મેઢામાં મુકી ચાવવાની ક્રિયા આપણે નહી કરીશું. ત્યાં સુધી આપણે તેને પેટમાં નહી ઉતારી શકીએ અને આપણી ભુખની તૃપ્તિ નહીં થાય. આપણું શરીર પણ તે સિવાય જીવતું નહી' રહી શકે, સારાંશ દરેક વાતની સફળતા પ્રાપ્ત કરવા માટે તેના પર ક્રિયા-પ્રક્રિયાની આવશ્યકતા હાય છે. આધ્યાત્મિક ક્ષેત્રમાં જે ઉચ્ચત્તમ મેાક્ષના ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવા છે. તે ક્ષેત્રનાં એક માત્ર તજજ્ઞ સર્વજ્ઞ ભગવાન છે. તેમણે મેક્ષના ધ્યેય પ્રાપ્ત કરવા માટે આપણને આગમ રુપી સંપૂર્ણ જ્ઞાન પણ આપેલ છે. અને તે જ્ઞાનના ઉપયાગ જીવનમાં કરવા માટે નિયમ, ક્રિયાઓ પણ બતાવેલ છે. આ અને તેને સાધવાની ક્રિયાએ ભગવાને આગમ દ્વારા આપણને આપેલ છે, પણ આપણી પાસે મેાજુદ છે.
: ૫૩૯
બધુ જ્ઞાન
જે આજે
ભગવાન મહાવીર દેવે સજ્ઞતા પ્રાપ્ત કર્યાં પછી ઇન્દ્રો દ્વારા રચાયેલ સમવસરણમાં ગૌતમસ્વામીજી ગણુધરે ‘ભગવન્ ક તત્ત્વ” એવુ ત્રણ વખત ભગવાનને વિનમ્ર ભાવથી હાથ જોડીને પુછ્યું, ભગવાને કહ્યુ` ‘ઉપન્નેઇ વા’, ‘વિગમે ઇ વા', ‘વે ઇ વા” આ ત્રણ માતૃકા પદ ભગવાને ગણધરાને તેમનાં ત્રણ વખતનાં પ્રશ્નના જવાબમાં કહ્યા. આ ત્રિપદી સાંભળતા જ ગણધર ભગવાને આ ત્રણે તત્ત્વોને વિસ્તાર રૂપથી સૂત્ર બદ્ધ કર્યા. તેને જ આપણે ‘દ્વાદશાંગી કહીએ છીએ. આ દ્વારશાંગીની રચના થઇ તે દિવસે એટલે વૈશાખ સુદ ૧૧ ના દિવસે ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ વર્તમાનકાળના તીની સ્થાપના કરી હતી. પૂજય ગણધર ભગવંતે રચેલ આ દ્વાદશાંગી પર ભગવાને મહાર છાપ લગાવી તેને પ્રમાણિત જાહેર કરી. આવા પ્રમાણિત ગભીર અર્થાવાળા આગમ ગ્રંથ-સૂત્ર મહાન ચૌદપૂર્વી ભદ્રબાહુ સ્વામીજીએ ભાવીકાળના અલ્પબુદ્ધિવાળા આત્માઓને સમજણ પડે તે માટે કેટલાંક આગમાની નિયુક્તિઓ રચેલ છે, અને બીજા અનેક મહાન જ્ઞાની આચાર્ય ભગવાએ નિયુક્તિ ભાષ્ય, ચૂણી અને ટીકાઓ રચેલ છે. જેથી મૂળ આગમાના અથ સારી રીતે યાગ્ય આત્મા સમજી શકે. આ આગમ વિશે એના પ્રામાણિકતાના વિશે કોઇને શંકા કરવાની જરૂર નથી હા, ભગવાનનાં નિર્વાણ પછી મતિ મંદતાથી આગમ ગ્રંથાના જ્ઞાનાભ્યાસ આછે થતા ગયા. પૂના જ્ઞાનમાં પણ એછપ આવતી ગઈ. પણ મૂળાગમા અવ્યાબાધ રહ્યા. પૂર્વધરાએ પૂના
જ્ઞાનના
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૦ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
જ્ઞાનની પ્રકરણું ગ્રંથ રૂપથી સંક્ષેપમાં રચના કરી, જેથી ભાવિ પ્રજાને ગંગા નહીં તે ગંગાજળ તે જરુર મળતું રહે. બાર બાર વર્ષના બે ભીષણ દુકાળમાંથી જૈન સંઘને (સાધુ, સાધવી, શ્રાવક, શ્રાવિકા) પસાર થવું પડ્યું. આ દુકાળના બાર વર્ષ દરમ્યાન જૈન મુનિ ભગવંતેને સંયમ નિર્વાહ માટે વારંવાર અલગ અલગ સ્થાન પર જવું પડેલ તેમાંથી એમના સ્વાધ્યાયના વેગની પ્રવૃતિમાં મંદતા આવી અને પૂર્વોનું જ્ઞાન તેમના યાદશક્તિમાંથી જવા લાગ્યું. કે ઈને કેઈ સૂત્ર, તે કઈને કઈ સૂત્ર યાદ રહ્યું. પણ તેમણે તેમાં કાંઈક નવું જોયું નહિ કે ન તેમાંથી કંઈક ઓછું કર્યું ભગવાન મહાવીર સ્વામીના શાસનમાં હાલમાં જે કંઈ આગમજ્ઞાન મૌજુદ છે, તે બધુ ભગવાન સુધર્મા સ્વામીના પરંપરાનું છે. તેમાં ચૌદ પૂર્વ વગેરેનું વિચ્છેદ થવા સાથે દષ્ટીવાદને પણ વિચછેદ થયો. અને જે આચારાંગ વગેરે બાકી છે. તેની વાંચના શરૂમાં શ્રી ભદ્રબાહુ સ્વામીના વખતમાં પાટલીપુરમાં, પછી કંદિલાચાર્ય અને નાગાર્જુનના વખતમાં મથુરામાં અને ભગવાનના નિર્વાણ પછી ૯૮૦ અથવા મતાંતરે ૯૯૩ વર્ષમાં શ્રી દેવધિંગણી ક્ષમાક્ષમણજીના નિશ્રામાં વલભીપુર (ગુજરાતના વણા) ગામમાં અખીલ ભારતના ૫૦૦ આચાર્ય ભગવંતેનું સંમેલન થયેલ. તેમાં તે કાળમાં વિદ્યમાન એવા ચૌર્યાસી આગમોમાંથી જે જે ભાગ ત્યાં હાજર રહેલ મહર્ષિએને યાદ હતા તે બધા સૌના એક મતથી મતભેદ વિનાનું બધુ જ્ઞાન સંકલનાબદ્ધ તૈયાર કર્યું. ચૌર્યાસી આગમ અને તે ઉપરાંત ચૌદપૂર્વામાંથી મેળવેલા અને પૂર્વ ધરોએ રચેલ “પ્રાભૂતાદિ અનેક કિંમતી ગ્રંથ પ્રાપ્ત કરી, કરોડે શ્લોકે પ્રમાણ કંઠસ્થ આગમ સાહિત્ય તાડપત્રીઓ પર લખી લખાવી પુસ્તક રૂપથી તેમણે આ અમુલ્ય જ્ઞાનને પત્રારૂઢ કરી અમર કરેલ છે. એના પછી આજ સુધીના પંદરસો વર્ષના ગાળામાં અનેક જ્ઞાની ભગવંતોએ ઘણા ગ્રંથ લખ્યા પરંતુ, કાળાવિદોષથી એ હસ્તલિખિત ગ્રંથોમાંથી ઘણે ભાગ પશ્ચિમી લોકોએ હસ્તગત કરી તે પરદેશમાં લઈ ગયા. છતાં પણ આજ જે બાકી રહેલ આગમ સાહિત્ય આપણી પાસે મૌજુદ છે તે પણ ઘણું છે અને તે પરંપરાગત જેન આચાર્ય ભગવતેએ મહાન પ્રયત્ન કરી તેની રક્ષા કરી, સંભાળી રાખ્યા છે. એજ સાચી જિનવાણી છે, જેમાં પીસ્તાલીશ આગમ અને તેને વિસ્તાર કરવાવાળા અનેક નિયુકિત ભાષ્ય ચણિ અને વિશાળ ટીકાઓ (કેમેટરીઝ) વગેરે નો સમાવેશ છે. અને તેને જ સમ્યગદષ્ટિ આત્માઓએ ત્રિકરણ યોગથી પૂજય પંચાગી આગમ કહેલ છે. આ વર્તમાન પંચાગી આગમ જ જિનવાણી છે.
(ક્રમશઃ)
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્મગ્રંથમાં માંસ ખાવાનું કહ્યું નથી
–બશીર અહમદ મસેરી
(લંડનની મસ્જિદના પ્રસિદ્ધ ઇમામ માં રહેતા પ્રાણીઓએ એક-બીજાનું શોષણ અલ-હાફિજ બશીર અહમદ મસેરીએ નહિ કરવું જોઈએ. માણસ જાનવરોને ભારત પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશના મુસલ- ઉપયોગ કરે છે, કારણ કે એમાં માણસમાને શાકાહારી બનવાની અપીલ કરી જાતનું ભલું થાય છે. મનુષ્ય જાતિની છે. તેઓ શાકાહારી છે અને બીજાને શાકા- સમસ્યાઓ ભૌતિક કે આધ્યાત્મિક એણે હારી બનવાની પ્રેરણા આપે છે. કેઈ પણ જાતે ઊભી કરેલી છે. પ્રાણીઓ જાણી જોઈને ધર્મગ્રંથ માંસાહાર કરવાનું કહેતે નથી માણસને નુકસાન કરતાં નથી. તે પછી એમ તેમને કહેવું છે. “ઇસ્લામિક કન્સને માણસ શા માટે પોતાના સ્વાર્થ માટે ફેર એનિમલસ” નામના એમના પુસ્તકમાં પ્રાણીઓ પર અત્યાચાર કરે છે ? ધર્મની મુસ્લિમ ધર્મ પ્રાણીઓ પર દયા રાખવાનું દૃષ્ટિએ બલિ આપવાનો રિવાજ તદ્દન અકહે છે એનાં એમણે અનેક ઉદાહરણો વ્ય છે, છતાંય ધર્મને નામે બલિ ચઢાવટાંકયાં છે એમનું તો કહેવું છે કે મુસ્લિમ વામાં આવે છે. ઈસ્લામમાં પ્રાણીઓના બંધુઓ માર્ગ ભૂલ્યા છે. પ્રાણીઓ પર અધિકાર વિષે તથા માણસના એની સાથેના અત્યાચાર કરનારા માણસાઈને તે ભૂલે જ વ્યવહાર વિષે સ્પષ્ટ કહેવામાં આવ્યું છે. છે, પવરણને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. તેથી એમાં બીજા કેઈના મતની જરૂર ભારત, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશમાં જઈ નથી. માત્ર મગજમાં જે બેટી માન્યતા ને પોતાના વિચારોને પ્રચાર કરવાનું તેમણે દૃઢ થઈ છે એને દૂર કરવાની જરૂર છે. નકકી કર્યું છે. ઇસ્લામના નામે પશુઓની ધાર્મિક કર્મકાંડથી દૂર રહેવાની પણ તેઓ હત્યા કરવી અને માંસ ખાવું અને તેઓ બહુ સ્પષ્ટ સલાહ આપે છે. તદ્દન અધાર્મિક માને છે. તેઓ કહે છે કે મૌલાના મલેરી શિક્ષિત મુસલમાન છે. મુસ્લિમ ધર્મમાં પ્રાણીઓ પર અત્યાચારની એમને હિન્દી, અંગ્રેજી, ઉર્દુ, પંજાબી અને મનાઈ ફરમાવવામાં આવી છે. આ વિષય અરબી ભાષાનું સારું જ્ઞાન છે. પવિત્ર પર એમણે પુસ્તક લખવા માંડયું ત્યારે કુરાન એમને કંઠસ્થ છે. શાહજહાં મસ્જિએમના મિત્રોને ખૂબ આશ્ચર્ય થયું. એમણે દના એ સર્વ પ્રથમ નિયુકત થયેલા ઈમામ અહમદ બશીરને કહ્યું કે સિવાય આ બીજા છે. પ્રાણીઓ માટે એમના હૃદયમાં ખૂબ અનેક પ્રશ્ન મુસ્લિમ સમાજ સામે છે. હમદર્દી છે. એમને આત્મા એક પોકાર એના ઉકેલ માટે એમણે પહેલ કરવી જોઈ કર્યા કરે છે કે મુસલમાન ભાઈઓ માંસાએ. મલેરી સાહેબ માને છે કે આ દુનિયા- હાર ન કરે, એમની વાત હૃદય પૂર્વક સ્વીકારે.
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________
મસેરી સાહેબ ૭૫ વર્ષના થઈ ગયા છે. પરંતુ એમની તંદુરસ્તિ ૫૦ વર્ષની કઠ વ્યકિત જેવી છે.
૧૧ ફેબ્રુ. ૧૯૯૦ના રાજ ભારતીય પશુ કલ્યાણ સ ંઘે મૌલાના મસેરી સાહેબનુ સન્માન કર્યુ” અને એમના સ ́દેશને સંયુકત રાષ્ટ્ર સાઁધ સુધી પહેચાડવામાં મદદ કરવા વિનંતિ કરી. માનવ અધિકારોની જેમ પશુઓને પણ કેટલાક મૌલિક અધિકાર આપવા જોઇએ. ભારતીય પશુ કલ્યાણ સઘના બધા સભ્યાએ ભારતમાં આવેલા આધુનિક યાંત્રિક કતલ ખાનાના જાહેર વિરાધ કર્યા. કારણ કે એમાં ઘણાં પશુએની કતલ થશે. માંસનુ* ઉત્પાદન વધતાં, માંસાહાર વધશે અને એને માટે વધારે પશુ મરાશે. આમ વિષચક્ર ચાલ્યા જ કરશે.
માંસની નિકાસ કરવા માટે કતલખાનાંને આધુનિક બનાવવાં એ પશુઓને દગા કરવા જેવુ છે. ભારતના આર્થિ ક સ્વાવલંબન માટે પણ એ ઘાતક બનશે. એ એક મૂર્ખાઇભરેલું પગલું છે. તેથી પશુ કલ્યાણના બધા જ રસ્તા બધ થઇ જશે. )
૫૪૨
શાસન શિરેામણી ભાભર નગરના આશીવાદી દાતા સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ રામચ'દ્ર સુરીશ્વરજી મ. સાહેબના આત્મ શ્રેયાર્થે ભાભર નગરે ભવ્યાતિ ભવ્ય પ્રાયશનિકા મહાત્સવ ઉલ્લાસ ભેર ખુબજ આનદથી ઉજવાયેલ છે. તેમજ ભવ્યાતિ ભવ્ય મહાપૂજાને દિન ભાભર નગરની આજુ બાજુના (ભૂમિપુત્રમાંથી સાભાર) | ગામેા તેમજ જૈન જૈનેતર કેમ ખુબજ મારી (હિંસા નિવારણ દ્વારા) | સંખ્યામાં જોવા માટે પધારેલ –શૈલેશ કે. શેઠ વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મહંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
(
જૈન શાસન
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/લખા : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
૪૫– દિગ્વિજય પ્લોટ જામનગર
શાસન સમાચાર
ભાભર- સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ રામચંદ્ર સુરીશ્વરજી મ. સાહેબના આજ્ઞાતિ વા વૃદ્ધ મુનિરાજ શ્રી વારિષેણ વિજીયજી મ. આદિ ઠાણાનું ચાતુર્માસ પરિવર્તન શેઠ શ્રી કાન્તિલાલ જીવતલાલ ના નૂતન મંગલે બેન્ડવાજા સાથે વાજતે ગાજતે થએલ તેમજ ૫.પૂ. આચાર્ય દૈવ શ્રી વિજય રામચંદ્ર સુરીશ્વરજી મ. સા. ના ૭૯ વર્ષના સયંમ જીવન અનુમાદનાથે તેમજ શેઠ શ્રી કાન્તીભાઈ તથા તેમના ધર્મ પત્ની
ડીમેનનુ ચાતુમાસ ઓચાર્ય શ્રી વિજય જયકુંજર સુરીશ્વરજી મ. સાહેબની નીશ્રામાં કરેલ તે નીમીતે તેમના નૂતન બંગલામાં ૧૦૮ મહાઅભિષેક મહાપુજન ભવ્યાતિ ભવ્ય ઉજવેલ.
અઠવાડિક )
આજીવન રૂા. ૪૦૦/
શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્મ અને અધર્મનું સ્વરૂપ સમજે !
સ્વ. પૂ.પાદ આ. શ્રીમદ્વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! - aઝ-ઈ- - ૪
- 8 % 8-6 - - આ સંસાર અસાર છે, રહેવા જે જાણવા તેને સાધુનો ખપ પડે. જે જીવ નથી, મોક્ષ જ મેળવવા જેવો છે. તેને માટે સંસારથી ઉગેલ હોય, મોક્ષ માટે તલસી
રહેલે હાય-તે સાધુ પાસે આવી ધર્મ પૂછે સાધુ જ થવા જેવું છે.”—આ વાત જેમની ,
તો સાધુ તેને કયે ધર્મ કહે ? ધર્મ બુદ્ધિમાં બેસી જાય. તેની ઉપર શ્રદ્ધા જમે તેમનો આ ભવ સફળતાને ૫ ગ્યા
સમજાવે છે તે પૂર્વે અધર્મ સમજા
વો પડે ને ! વિના રહે નહિ. આ ભવથી જ મુક્તિમાગનું પ્રયાણ શરૂ થઈ જાય.
અધર્મ શું છે? હિંસા, જૂઠ, ચેરી, પછી તે આત્મા અનાદિથી પુદગલમાં વિષયનું સેવન કરવું અને તેના માટે રમે છે તેમાંથી ખસીને આત્મામાં રમતે પરિગ્રહની જ જાળમાં પડવું તે ! હિંસા થાય. અનાદિથી જીવ મેહની આજ્ઞા મુજબ અધમ છે તેમાં કેઈ ના કહે? જૂઠ અધર્મ એવી રીતે જીવે છે કે જેને લઈને આ છે તેમાં ય કઈ ના કહે? ચોરી ય અધર્મ સંસારમાં કેટલાં દુઃખ ભોગવ્યા તેનું છે તેમાં કેઈ ના કહે ખરો ? જગતના વર્ણન થઈ શકે તેમ નથી. તે મેહની બધાને કહેવું પડે કે–હિંસા, જૂઠ, ચેરી આજ્ઞા છોડી ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ ચાલે ખરાબ જ ! તમે હિંસક, અસત્યવાદી, તેનું નામ જ ખરેખર શ્રી જિનેશ્વરદેવની જૂઠા બેલા ચોર તરીકે જાહેર થઈને પૂજા છે. શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા મુજબ
આ જગતમાં જીવી શકો ખરા ? હિંસા,
અસત્ય અને ચોરી તેને ખુલે ખુલા ધર્મ ચાલતો થાય એટલે તેના ક્રોધાદિ રૂપ કષાય કહેનાર કે જીવે છે? “હું હિંસા, ચેરી, કે જે સંસારમાં ભટકાવનાર મૂળ સાધન જૂઠ કરવાનો તેમ કહીને કઈ જગતમાં છે, તે દિવસે દિવસે ક્ષીણ થવા માંડે તેના સારી રીતે જીવી શકે ખરા? આ ત્રણ પરિણામે ભગવાનની આજ્ઞા તેના આત્મા મહા અધમ જ ને ? “હુ મારા હાથમાં સાથે એકમેક થઈ જાય અને જયાં સુધી આવે તેને ખલાસ કરૂં, જૂઠ તે પહેલા મેક્ષે ન જાય ત્યાં સુધી આજ્ઞા તેની સાથે નંબરનો ધર્મ છે અને ચેરીમાં તે પાપ ને સાથે રહે.
માનતો જ નથી તેમ પેઢી ઉપર બર્ડ - તે આશાના કારણે જીવ માનતે થાય મારા તે પેઢી ઉપર બેસી શકે ખરા ? કે-“આ સંસાર રહેવા જેવું નથી, મોક્ષ તમારા બધાના હૈયામાં બેઠું છે કેજ રહેવા દે છે. સંસાર તે આત્માનું હિંસા, જૂઠ અને ચેરી અધમ જ છે? આ વિરૂ૫ છે, મોક્ષ તે આત્માનું સ્વરૂપ છે. ત્રણ અધર્મ કરવાની જરૂર કેને થાય ? આવું સમજનારો જીવ સંસાર ઈ છે કે મક્ષ ? જે મોક્ષને ઈ છે અને સંસારથી
બીજા જે બે મહા અધર્મ છે તે ગમે તેને ભાગી છૂટવા ઈ છે તેને તેનું સાધન જે ચેડ્યું અને પાંચમું પાપ એ બે તે ધર્મ છે તે જાણવાની ઈચ્છા થાય. ધર્મ મોટામાં મેટે અધર્મ છે. જેને વિષય
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪૪ *
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
સેવન અને પરિગ્રહ જરૂરી લાગે છે તેવા પરિગ્રહ માટે ફાંફા મારનારા કેઈ પાપ જીવને જ હિંસા, જૂઠ અને ચોરીને ખપ બ કી રાખે ! વિષયને લઈને, વિષયના ભેગપડે છે. માટે વિષય સેવન એજ મોટામાં વટા ખાતર જીવ છે કે કાયને ભુકકો મોટું પાપ છે, તેના માટે જરૂરી એવો બોલાવે છે. તે પૃથ્વીકાયની, અપકાય ની, પરિગ્રહ પણ મોટામાં મોટું પાપ છે ! તેઉકાયની. વાઉકાયની અને વનસ્પતિકાયની
આ જગતમાં હજી હિંસા, જઠ અને હિંસા કર્યા વિના રહે નહિ. ત્રસજીની ચેરીને પાપ કહેનારા કદાચ મળશે. પણ હિંસા તે ઢગલાબંધ કરે. વિષય સેવન અને પરિગ્રહને પાપ માનવા જેને ધર્મ સમજાવવો હોય તે અધર્મ મોટેભાગ તેયાર બને ખરો ? તે બે પાપ સમજાવ્યા વિના ચાલે ? આ પાંચ મહાછે તેમ તમારા મનમાં પણ બેઠું છે ખરું ! પાપને અધર્મ ઓળખાવે તે દુનિયામાં આ બે ને પાપ ન સમજે તે હિંસા, ચેરી, કોઈ જીવ એ નથી કે ના પાડે ! નફફટને જૂઠથી બચવાને નથી.
છેડી દો. તે તે મા–બાપને ય મા-બાપ - હિંસા એવું પાપ છે કે જીવ માત્ર
કહેવા તૈયાર નથી. તેનાથી ગભરાય છે. હિંસાથી જનાવર
હિંસા, જૂઠ, ચેરી, વિષય સેવન અને
પરિગ્રહ તે અધર્મ જ છે. તે પાંચે મહાભાગે તેમ નહિ માનવ પણ ભાગે છે. હિંસા ખરાબ છે તે તે હિંસાની જરૂર કોને
પાપોને મનવચન-કાયાથી કરવા-કરાવવા પડે? ધેળા કપડામાં જૂઠ કેણ બોલે ?
અને અનુમોદવા રૂપે ત્યાગ કરવો તેનું નામ સફત પૂર્વક ચેરી પણ કોણ કરે ? સારા
જ ધર્મ છે. અર્થાત્ પાંચ મહાવ્રતો તે જ ગણાતા લોકો પણ હિંસા, જૂઠ, ચોરી કરે
જગતમાં ધર્મ છે. આમાં પણ કેઈ ના પાડી છે તેનું કોઈ કારણ શોધશે તે ખ્યાલ
શકે તેમ છે ? આપણે તે જગતના ચગાનમાં આવશે કે વિષય સેવનની ઈચ્છા અને તેના પૂરવાર કરી શકીએ તેમ છીએ કે, હિંસાદિ માટે જરૂરી પરિગ્રહ મેળવવો છે તે છે. તે અધર્મ જ છે અને અહિંસાદિ તે જ
ધર્મ છે!! વિષયને રસ અને પરિગ્રહની મમતા એવી છે કે બધા પાપ કરાવે છે. હિંસા, અઠવાડિક બુક રૂપે જૈન શાસન જૂઠ અને ચેરી એ ત્રણ તે અબ્રા અને
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) પરિગ્રહનાં બચ્ચાં છે. જેને પરિગ્રહને આજીવન રૂ. ૪૦૦) લોભ છૂટે અને વિષયની વાસના માટે તે કદિ રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની હિંસા કરે ? કઈ મારવાની વાત કરે તેથી આરાધનાનું અંકુર બનશે. ગભરાનાર બીજાને મારવાની વાત પણ જૈન શાસન કાર્યાલય કરે? જૂઠ બેલે? ચોરી પણ કરે ? શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ, આજે વિષયને પરવશ થયેલા અને
જામનગર
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________
KATERRITORILOR
પૂજ્ય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના દીર્ઘ સંયમ પ્રભાવક જીવનની અનુમેહનાર્થ
મહોત્સવોની પરંપરા (૯)
વેરાવળ-પૂ.. શ્રી જિનરક્ષિત વિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં માગશર સુદ ૧૫ થી વદ ૧૦ સુધી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન, શાંતિસ્નાત્ર, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ મહાપૂજન તથા ત્રણ સાધર્મિક ભકિત સાથે દશ દિવસને મહે।ત્સવ સુંદરરીતે ઉજવાયા.
અમલનેર-અત્રે પૂ. આ. શ્રી વિજય અમરગુપ્ત સૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં શાંતિસ્નાત્ર ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન આદિસહિત પ’ચાન્ડિકા મહાત્સવ ઉજવાયેા. શ્રી નેમચંદજી (હાલ પૂ.મુ શ્રી ન་દિવ૨વિજયજી મ. ) ના સ`સારપુત્રી પૂ.સા. શ્રી હેમરત્નાશ્રીજી મ.ના સયમજીવનની અનુ માદના માટે પણ આ મહાત્સવ ચૈાજાયા હતા.
રાજનગર– રાજનગર રથયાત્રા
સમિતિ તરફથી કે, વિજયદાનસૂરીશ્વર જૈન જ્ઞાનમંદિર કાળુપુર રોડ, અમદવાદ પ.પૂ. આ. શ્રી વિજય સુદર્શનસૂરીશ્વરજી
TAA
મ. પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય રાજતિલક સૂરીશ્વરજી મ, પ.પૂ. આ. શ્રી વિજય મહેાય સૂરીશ્ર્વરજી મ. નિશ્રામાં.
રાજનગર- રથયાત્રા ચાજવામાં આવી
રથયાત્રામાં માગશર વદ ૧૩ તા. ૨૯-૧-૯૨ ના સાબરમતી પુખરાજ આરાધના ભવનથી પ્રાર...ભ થયે। શાંતિનગર, જવેરીપાક નવરંગપુરા, ઉશ્માનપુરા ગીરધરનગર દાનસૂરીવર જ્ઞાનમંદિર, પાછીયાપે ળ આરાધના ભવન, ચુનીભાઇ ટાવર (નહેરૂબ્રીજ) જૈનનગર, દશાારવાડ સેાસાટી લક્ષ્મીવ ક વિશ્રામ થયા હતા પેષ સુદ ૧૨ શુક્રવાર તા. ૧૭-૧-૯૨ પાલડી પરિમલ રેલ્વે ક્રોસીંગ શ્રી દન ખગલે રથયાત્રા પૂર્ણ થઇ હતી ત્યાં સ્વ. પૂજયપાદશ્રીજી સ્વર્ગે સિધાવ્યા હતા, પાષ ૧૩+૧૪ ના પૂજ્યપાદશ્રીજીની ૮૦ મી ઢીક્ષાતિથિની ભવ્ય ઉજવણી થઈ હાલ મારે કલ્યાણ પાલડી ખાતે ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન ભણાવ્યું હતું,
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපා
HTT_ T
AT |
સ્વ પ પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ હું
૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
છે . જે જીવ સુખનો જ “ભગત” અને પછી તે કેઈને ય ભગત બને નહિ, સગા
બાપનો ય ન બને અને સગી માનો પણ ન બને. 0 ૦ આજે મોટાભાગનાને ધર્મક્રિયા કરતા થાક લાગે છે કેમકે, રસ નથી માટે. તેવા તે જ પાસે લલચાવી લલચાવીને ધર્મક્રિયા કરાવવી તે ય “જોખમ”! છે . જે જીવ સુખનું અપમાન કરે અને દુઃખનું સન્માન કરે તે જીવ ધર્મ માર્ગે
ચઢયો કહેવાય. ૪ ૦ આખું જગત સુખનું રાગી અને દુઃખનું દ્વેષી છે. “જીવ” માત્ર ઉપર કેઈને ‘ષ ,
નથી અને “પુદગલ' માત્ર ઉપર કેઈને “રાગ” નથી. સુખ ઉપર જ રાગ અને દુઃખ 0 - ઉપર જ છેષ છે. છે. જેને ખરેખર સુખ જ ભૂંડું લાગે અને દુઃખ જ સારું લાગે તે જ ખરેખર , 0 ભવી જીવ છે. 0 ૦ તત્ત્વનું સાચું જ્ઞાન થયા પછી તેને ઉપર જે શ્રદ્ધા જમે તેનું નામ સમકિત. 0 d, સંપૂર્ણ સંવર અને સંપૂર્ણ નિર્જરા તે જ ખરેખર ધર્મ છે. જ્યારે આશ્રવ અને તે તે બંધ તે જ ખરેખર અધર્મ છે. છે . જેનું હૈયું સારું ન હોય તેની પાસે બાહ્ય સુખ સામગ્રી ગમે તેટલી હોય તે પણ તે છે તે અંતરથી દુખી જ હોય. સાચા સુખ-શાંતિનો સ્પર્શ સરખો ય તેને ન થાય. તે ૦ “જેને ખાવ ખરાબ લાગે, ખાવું તે જ ઉપાધી છે તેમ લાગે, ખાવું તે જ વ્ય- 1
સન છે, ખાવાની લાલચથી જ સંસારમાં ભટકયા છીએ, ખાવા માટે ઘણું પાપ છે, તે ખાવું તે જ રોગ છે' આ વાત જેની બુદ્ધિમાં બેસે તેને જ “અનશન' નામનું તે
તપ ગમે કેaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
දීපඅපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපා
ર
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગ.રૂપૂ?િ
નમો વિસા તિજારા | શાસન અને સિદ્ધાન્ત 3સમાડું. મહાવીર-પનવસાધmi, wી રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-| Mા
आ. श्री कैलासमपार सूरि ज्ञान म श्री महावीर जैन आराधना केन्द्र, का,
: પ્રમાદની પરવશતા | ગુણની દુલભતા जं अज्जियं चरितं दे
QIYOL
तं पुण कसायमित्तो | હારે; નો
જે સાધક, દેશાન પૂવક્રોડ વર્ષે સુધી સમ્યફચારિત્રની સાધના કરીને જે ગુણાનુ ઉપા જન કરે છે તે એક મુહુ ત્તના પણ કષાયથી હારી જાય છે. માટે કષાયથી બહુ જ સાવ રહેવું જોઈએ. ‘ક્રોધે ક્રાડ પૂરવતા) ચારિત્ર ફળ જાય? તેના જ ભાવ આ ઉકિત સમજાવે છે !
અઠવાડક
અંક
શ્રી જન શાસન કાયૉલયા
શ્રુત જ્ઞાન ભવન
૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, 'જામનગર (ભૌરાષ્ટ્ર) 1NDIA
PIN - 361005
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકધિવા
विहवेण विकमेण य न तीरए आवई इमा खलिउ । તો વિશ્ર્વ-વિધાના મૂળ યાકો વ્રુદ્ધિનો ।
વૈભવ કે પ્રરાક્રમથી જ આપત્તિએ પાર પામી શકાતી નથી. ઘણીવાર : વૈભવ કે પરાક્રમ કરતાં પણ બુદ્ધિ જ ચઢિયાતી કરે છે.
પોતાના પૈસાનું ગુમાન અને બળનુ જ અભિમાન રાખનારાઓને આ સુભાષિત લાલબત્તી ધરે છે. ગુમાન અને અભિમાનમાં રાચનારાએ ઠોકર ખાધા પછી ય સત્ય હકીકત સ્વીકારે તે ય ભાગ્યશાલી ! ગમે તેટલા પૈસા હોય કે અમાપ બળ હોય પણ અવસરે તે આપત્તિમાંથી બચાવવા સમર્થ નથી બનતા. દુનિયામાં પણ કહેતી છે કે‘બળ કરતાં કળ ચઢ’ ‘જેની બુધ્ધિ તેનું જ ખળ.' મહાપરાક્રમી ચ'ડપ્રદ્યોત રાજાને શ્રી અભયકુમારે પેાતાની બુદ્ધિના બળે ઊભી પૂછડીએ ભગાડી મૂકયા. અને સસલાએ સહુને મારી નાખ્યું. તે નીતિ શાસ્રતુ. પણ હાન્ત પ્રસિધ્ધ છે.
બુદ્ધિ પણ જો નિલ અને પરા રિસ્ક હોય તો કામની, બાકી આજના યુગને મુધ્ધિજીવી' યુગ કહેવાય છે પણ કામ તેના દુર્બુદ્ધિપણાના જ દેખાય છે. જેમાં સ્વા ંધતા જ નરી નીતરતી હાય, સદ્દગુણેાનું છડે ચાક ‘વસ્ત્રાહરણ' થતું હાય, લીલામ થતુ હોય તેને બુદ્ધિશાળી પણ કાણુ કહે ?
પાપથી પાછા ફરવાનું મન હાય અર્થાત્ પાપભીરુતા હાય, સ્વાર્થ ગૌણ હોય, પરા સિકતા પ્રધાન હાય, ચંદનાદિની જેમ જાતે ઘસાઈને બીજાનું સારું કરવાની વૃત્તિ હાય તેવી બુદ્ધિ સારી કહેવાય. તેવી બુદ્ધિવાળા પેાતાની સાથે અનેકને સાચે ઉપકાર કરનારી બને, જેમાં બાહ્ય દેખાડાની, મલીન વૃત્તિએને પાષવાની વૃત્તિ પાપભીરુતા ન હાય, ‘ગુનેગાર’ છતાં ય ‘નિર્દોષતાના આંચળે એઢાતા હોય તેવાની બુદ્ધિની સાથે મળેલું ધન અને બળ પણ અનેકને માટે આપત્તિરૂપ બને !
પાપ કરવા છતાં ય
નિમ ળ બુદ્ધિવાળામાં જ સાચા વિવેક જન્મે. તેવાને જ અન’તજ્ઞાનીઓની વાત ઉપર શ્રદ્ધા જની અને પછી થાય આચરણમાં મૂકે. તે જ આત્મામાની બુધ્ધિ અનેકના
કલ્યાણની પથદર્શિતા બને.
બુદ્ધિ બધાની પાસે છે પણ સ્વાર્થના ઘરની હાવાથી સાચા લક્ષ્યને સાધનારી નથી બનતી માટે આમહિતના લક્ષ્યવાળા બની, નિમ ળ-પટ્ટુ પ્રજ્ઞાના પ્રકાશથી અ ંત:કરણને નિહાળી, પરમાર્થ ને પામવાના પ્રાળ પુરુષાર્થ આદરી, આત્માની અને ત—અક્ષય ગુણલક્ષ્મીના સ્વામી અના તે જ જ મ'ગલ મહેચ્છા =પ્રજ્ઞાંગ.
ORA
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________
આtહજરત્નસૂરીશ્વરજી મહુજજર જ આજે /& તથા પ્રચર -
છે '' દર?દ્વારકે ૨૪ જસરક
722212 anyone elleYOY No Elezione della
701 211211
ક તત્રીઓ:- . પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્ત
(મુંબઈ) 'હેમેન્દફક્સર મનસૂર #હ
જ ) સુરેન્ચે રદ શેઠ
(ca() 'રાજાચક ૨૬મી સુઢકા.
()
5 ( અઠવાડિક) -आज्ञारादा चिराहदा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ૨૦૪: મહા સુદ-૧ મંગળવાર તા. ૪-૨-૯૨ [અંક ૨૫ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦].
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦ દુઃખનો ડર અને સુખની ભૂખ છોડ જે
-સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી. વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! . આ મનુષ્ય જન્મ આપણને સૌને મહાપુણ્ય આયે દેશમાં, આર્યજાતિમાં. આર્યકુળમાં છે તેમાં ય જેન જાતિમાં અને જેન કુળમાં મળે છે. જે આત્મા પાપથી ડરે તેનું .
નામ આર્ય! તેવા આત્માઓ જે દેશમાં વસે તે દેશ આર્યદેશ કહેવાય. માતાનું કુળ છે તે જાતિ કહેવાય અને પિતાને પક્ષ તે કુળ કહેવાય!
આવી સારી જગ્યાએ જન્મ પામ્યા પછી આપણે અહીં દુઃખથી ગભરાઈએ છીએ 8 છે કે પાપથી ગભરાઈએ છીએ? જે જીવ દુઃખથી ડરે તે પાપ કર્યા વિના રહે નહિ, કેમકે છે તેને જે દુઃખ આવ્યું તે કાઢવાની ઇચ્છા હોય એટલે તે દુ:ખ કાઢવા જે કરવું પડે તે
બધું કરે. જે જીવે દુખથી ડરતા હોય તે બધા સુખના ભિખારી જ હોય. દુખ આવે નહિ તે માટે કે આવેલ દુ:ખને કાઢવા માટે પાપ કરે તેમ દુનિયાના સુખને મેળવવા, ભોગવવા અને સાચવવા માટે પણ પાપ કરે. દુઃખથી ડરનારા અને સુખના લાલચુ છે, દુઃખ કાઢવા અને સુખ મેળવવા માટે મજેથી પાપ કરે તે તેના ફળ તરીકે શું મળે ? 4 જ્ઞાનીઓ કહે છે કે-દુઃખના કાયર અને સંસારના સુખના જ ભુખ્યા છે વધારેમાં T વધારે સંસારમાં ભટકવાના છે.
આજે આપણે મનુષ્યની જ વાત કરીએ તે મનુષ્યમાં જ દુખી કેટલા છે અને આ | સુખી કેટલા છે? દુઃખી વધારે છે તેનું કારણ શું છે? મજેથી પાપ કરનાર છે ૬ વધુ છે તે આપણે નંબર શેમાં આવે? દુઃખને મજેથી વેઠવામાં કે પાપ કરવામાં જ
aP
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________
{ આજે તે મોટા ભાગને એક જ સિદ્ધાન્ત છે કે-“મારે દુઃખી થવું નથી અને પાપ ! કર્યા વિના પણ રહેવું નથી !!!”
આ આયે દેશમાં જે જે ઉત્તમ પુરૂ થયા, મહાપુરૂ થયા તે બધા ઘર-બાર, રાજ પાટ, સુખ-સાહ્યબી આદિ સઘળી ય સુખસંપત્તિને ત્યાગ કરી, ત્યાગી-સંન્યાસી-તપસ્વી મહાતમા બન્યા. ઋષિ-મહર્ષિ અને પરમષિ બન્યા દુ:ખને મજેથી વેઠી, સુખને છોડી પિતાનું કામ કાઢી ગયા, આવા દેશમાં જન્મેલા, આવા મહાપુરૂષનું નામ લેનારા આપણી ઈચ્છા હજી પણ સુખ મેળવવાની હોય કે સુખને ત્યાગ કરવો છે? સુખના જ ભૂખ્યા રહેવું છે કે સુખની ભૂખને નાશ કરે છે ? દુખથી જ ગભરાયા કરવું છે કે પાપથી ગભરાવવું છે ? જો આ બે ગુણ આવી જાય તે આ કાળમાં પણ ધાર્યું કામ થઈ શકે તેવું છે. પછી તે આત્મા કહી શકે કે, “હું દુઃખથી ડરતે નથી પણ પાપથી ડરૂં છું. હવે મને સુખની ભુખ પણ તેવી નથી. જે જીવ મજેથી દુખ વેઠવા માંડે અને સુખની ભૂખ છેડવા માંડે તે જીવ અનંત જ્ઞાનીના માર્ગે ચઢ કહેવાય! ) પછી કદાચ તેનાથી અહીં પૂરેપૂરે ધર્મ ન પણ થાય તે પણ શકિત મુજબ ધમ કરી, સદગતિની પરંપરા સાધી વહેલામાં વહેલ મેક્ષે જાય. આમ કરવું હોય તે બાજી હજી હાથમાં છે. ' તમે બધા નકકી કરો કે દુખને ડર કાઢવે છે અને પાપને ડર પેદા કરે છે.” જે જન્મે તેને દુખ તે આવે. પણ હવે દુઃખથી ગભરાવવું નથી અને સુખની ભૂખ છેડવી છે. કાલથી તમારા બધાના જીવન બદલાઈ જાય.
બધા જ કરતાં માનવ જાત તે ઊંચી જાત છે. કોઈને ય દુખ આપીને ન જીવે | તેનું નામ માનવ, માનવ જેવી ઊંચી જાત બીજાને દુઃખ આપીને છે. તે તે કેવી કહેવાય?
માટે મારી ભલામણ છે કે-બાજી હજી હાથમાં છે. દુઃખને ડર નીકળી જાય અને | પાપને ડર પેદા થઈ જાય, સુખની ભૂખ નીકળી જાય તે તે જીવ દરિદ્રી હોય તે ય મહા
સુખી છે. અને આ વાત ન સમજે તે શ્રીમંત હોય તે ય મહાદુઃખી જ છે. તમે કહે છે કે, દુઃખ આવે તે ધમપછાડા નથી કરવા પણ શાંતિથી વેઠવું છે, સહન કરવું છે. તેને દૂર કરવા પાપ નથી કરવું અને સુખની ભૂખને નાશ કરે છે. દુઃખને મજેથી | વેઠતા શીખે, પાપને ડર રાખે અને સુખની ભૂખને નાશ કરે છે તે સા સાચા સુખી થઈ જાય. આ ગુણેને મેળવી સૌ સાચા સુખી થાવ અર્થાત્ વહેલામાં વહેલા આ સંસારથી મુકત થઈ મોક્ષને પામે તે જ સદા માટેની શુભાભિલાષા.
ઈ જાય.
'
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________
જન ગાજર
લટકC -પૂ.આ.શ્રી મુક્તિપ્રભસૂરીશ્વરજી મ.
પાલિતાણા - - - - - - - - - - - - - -
ધર્મ અને કર્મ એની અદ્દભુત જોડી આડેધડ અહીંથી તહીં ધકકે ચઢાવી રહ્યા છે. બેય એકબીજાના વિરોધી છતાં સાથે છે. ઘડીકમાં નરકમાં તો તિર્યંચમાં, ઘડીકમાં રહીને આત્માને ઘડીકમાં સુખી તે ઘડીક- દેવમાં તે મનુષ્યમાં, ઘડીકમાં એકેન્દ્રિયમાં, માં દુ:ખી બનાવ્યા કરે છે. ધર્મતત્વ ઘડીકમાં પંચેન્દ્રિયમાં. કેઈ સ્થળે સ્થિર આત્માને સુખી બનાવનાર છે. કર્મતત્વ રહેવાનું જ નહિ. વેષ બદલ્યા કરવાનાં, આત્માને દુઃખી બનાવનાર છે.
ધામ બદલ્યા કરવાનાં, શરીર પણ બદલ્યા આત્માના સ્વભાવમાં કમ નથી ધમ જ કરવાનાં, કેવી પરાધીન અવસ્થા. જ છે. કમ એ આત્મા માટે વિભાવ છે. સ્વતંત્ર આત્માને આટલા બધા પરઆત્મઘરનો માલિક ધર્મ છે. કમ નથી. તંત્ર બનીને જીવન જિવાડવા માટે જવાબપણ આજની દુનિયામાં માથાભારે ભાડુ- દાર કે હોય તે તે કર્મ જ છે. આત જેમ ઘરને માલિક બની ઘરધણીને
કર્મને ઓળખે તે જ ધર્મને પામી જ રસ્તે રખડતા બનાવવામાં આનંદ માણતે હોય છે, એમ કર્મ પણ આમ
શકે અને ધર્મને પામે તેજ કર્મને કાઢી ઘરમાં પગદંડો જમાવીને ધર્મને જ અંદ
શકે. કર્મને કાઢવાની તાકાત ધર્મ સિવાય રથી બહાર ફેંકવાની મહેનત કરતે
5કેઈનામાં નથી. દેખાય છે.
ધર્મ આત્મઘરમાં આવવા માંડે છે. ને - માથાભારે ભાડુઆતને જેમ નબળ કર્મ યુજવા માંડે છે. પ્રકાશ અને અધિઘરધણી સીધે કરી શકતો નથી તેમ માથા
કારની જેમ ધર્મ અને કર્મને અનતકાળનું ભારે. કર્મોને પણ નબળે આત્મા પિતાના વૈર છે. સાચે ધર્મ કમને આત્મામાં ઘરમાંથી બહાર કાઢી શકતો નથી. આત્મા મઝેથી રહેવા દે બેસવાદે કે ટહેલવા દે જે મજબૂત બને તે કમને સામનો કરવા એમ છે જ નહિ. . તૈયાર થઈ જાય. પોતે એકલો સામને ન ધમનું કામ કર્મને ધ્રુજતા રાખવાનું કરી શકે એમ હોય તે ધર્મને સહારે છે. રમતા રાખવાનું નહિ. કમની સાથે લઈને પણ કમને જો એ ધકકે ચડાવે તે હાથ મિલાવવાથી ધર્મ નથી થતા. કમની જ કમની પકડમાંથી એ મુકત બની શકે સામે હામ ભીડવાથી જ ધર્મ થઈ શકે છે. એમ છે.
ધર્મ કરનારે કમને ઓળખવાં પડશે મેક્ષમાંજ જઈને સ્થિર રહેવાના ને કમ સાથે અનાદિકાળની દસ્તી બંધાઈ સવભાવવાળા આત્માને અનત અનત ગઈ છે તે તેડીને તેની સાથે ગાઢ વેર કાળથી કર્મ સંસારના ચકકરમાં નાંખી ઊભું કરવું પડશે.
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક
ધર્મ આપણું અંતરના બારણે આવીને છે આત્માનું સુષુપ્ત રીતન્ય જાગૃત બનતું ઘણીવાર વિદાય થઈ જાય છે. કારણ કર્મ જાય છે. પોતે કેણ છે ? પોતાને બાંધનાર સાથેની આપણે દસ્તી જોઈ એ અંદર અને સંસારની કેદમાં પૂરનાર કેણ છે? આવતા મૂંઝાય છે, કમ સાથેની દોસ્તી પિતાને “છૂટવું હોય તે છૂટવામાં સહાય જીવતી હોય તે આપણે ધર્મને ય કર્મનું કરનાર કેણ છે ? એ બંધુ જ્ઞાન પછી સાધન બનાવી દઈએ એવી શક્યતાને એને થવા માંડે છે. ધર્મ નકારી શકે એમ નથી.
જ્ઞાની આત્મા પછી અજ્ઞાનમય સંસારઅધ્યાત્મસારમાં મહામહોપાધ્યાય શ્રી માં ડૂબતે નથી, જ્ઞાનીનું કામ સંસારમાં યશોવિજયજી મહારાજાએ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં ડૂબવાનું નહિ, સંસારમાં તરતા રહી સામે કહ્યું છે કે સાચે ધમ કોણ કરી શકે ? કિનારે પહોંચવાનું છે. ' સાચે ધમી કોણ બની શકે ? જેના મેહ આત્માને અજ્ઞાની બનાવે છે. આત્મા ઉપરથી મેહને અધિકાર ઊઠી ધર્મ આત્માને જ્ઞાની બનાવે છે. કર્મ ગયે હોય તે અથવા તે મેહને અધિકાર આત્માને પોતાના પક્ષમાં ખેંચવા મહેનત ઉઠાડવાની જેની ઇચ્છા થઇ હોય તે. કરે છે, ધર્મ આત્માને પોતાના પક્ષમાં
મેહને તાબેદાર આત્મા ધર્મને તાબે ખેંચવા મહેનત કરે છે. દાર બની શકતું નથી. ધર્મની તાબેદારી
કમને ઓળખ્યા પછી કર્મના પક્ષમાં કે શરણાગતિ સ્વીકાર્યા વિના ધર્મ આત્મા- કે કર્મોના સકંજામાં ન સપડાતાં એનાથી ને ઉદ્ધાર કરતા નથી.
મુકત બનવાને જ પ્રયત્ન કરવાનું છે. આ
પ્રયત્નમાં સફળતા મેળવવા માટે જ આ મોહનું શિષ્યત્વ છેડયા પછી જ જીવન છે એમ જે સમજે એ જ જીવનને ધર્મનું શિષ્યત્વ સ્વીકારી શકાય છે. કારણ સફળ બનાવી શકે એમ છે. મને મારશું કર્મની જીવાદોરી મોહ છે. કર્મ જીવે છે તે સદાનું જીવન પ્રાપ્ત થશે. મેહને મહને આધારે. મેહનું કામ ધર્મને મારતે જીવતો રાખીને મરશું તે જીવન-મરણ વાનું ને કર્મને જિવાડવાનું છે, ત્યારે ચાલુ રહેશે. ધર્મની પ્રતિજ્ઞા કર્મને હટાવીને આત્માને સદાનું મુકતજીવન બક્ષવાની છે.
અઠવાડિક બુક રૂપે જેન શાસન
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦) | દર્શનમોહનીય કર્મ આત્માને એવી
આજીવન રૂ. ૪૦) બે ભાન જેવી અવસ્થામાં રાખે છે કે રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની નથી તો આત્મા પિતાને ઓળખી શકતે આરાધનાનું અંકુર બનશે. કે નથી કમને ઓળખી શકતે.
જૈન શાસન કાર્યાલય મોહનીયનું ઘેન જેમ જેમ ઊતરતું શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ, ન જાય તેમ તેમ આત્મા સ્વસ્થ બનતું જાય
જામનગર,
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
પ્રારા ભુલકાઓ, - દર મહિને આપણે બાલ વાટિકામાં મળીએ છીએ, છુટા પડીએ છીએ. ને ફરી આવતા મહિને મળીશું ને કલ આપીએ છીએ, આમ આપણું મિલન આનંદદાયી બને છે. આનંદ માનવાથી કાંઈ મને સંતોષ ન થાય. આનંદ સાથે આપણું જીવનમાં પણ કાંઈક પરિવર્તન આવવું જોઈએ, જે પરિવર્તન આવતું હોય તે જ આપણું મિલન સાર્થક થયું કહેવાય.
- હવે આપણી બાલ વાટિકા એક મહાસાગર જેવી બની ગઈ છે, તમારા સંદેશા, સુચને વિ. આમાં પ્રસારિત થાય છે. તે વાંચી તમારે સૌએ શકય અમલ કરવાને છે. બરાબરને ?
તમારે ત્યાં જૈન શાસન આવે છે. તમે એકલાવેલ કલમે, સંદેશાઓ, શબ્દ લાલિત્ય, હાસ્ય એ દરબાર વિ. તમારા મિત્ર તથા સગાસંબંધી ને આડોશી, પાડરશીને કાલી ઘેલી ભાષામાં કહી સંભળાવશે ને ! તેઓના ભૂલકાઓ પાસે સારું સારું જાણવા જેવું, સમજવા જેવું લખાણ લખાવી મોકલાવા પ્રયત્ન કરશોને ! અને સાથે સાથે તેમના મમ્મી-પપ્પાને પ્રેમથી પ્રેરણા કરજે કે તમે પણ અમારી માફક જૈન શાસનના આજીવન સભ્ય બની જાવ. નવા નવા સભ્ય બનાવી મને જણાવશે ને ! મારું સરનામું :રવિશિશુ c/o. જૈન શાસન કાર્યાલય, ઠે. શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ, જામનગર-૩૬૧૦૦૫
| દર તમારે રવિશિશુ.
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રી માટે આવા મહામંત્રનું નિત્ય ધ્યાન
ધરવું જોઈએ. ૬૮ અક્ષરોથી ૬૮ તીર્થમય છે ૯ પદોથી ૯ નિધિના દાયક છે –કેયુર એન. શાહ-બોરિવલી ૮ સંપદાથી ૮ કર્મોને નાશક છે
“સબોધને સિંધુ ૭ જોડાક્ષરોથી ૭ પ્રકારના ભને બેટી માન્યતાને સાચી ઠસાવવા વાદમાં
- ટાળનાર છે ઉતરશે નહિ, જે ઉતરશો તે વિવાદ ૫ ધ્યેય પદેથી ૫ મી ગતિને આપનાર છે જાયશે, વિવાદમાંથી વિખવાદ ઉત્પન્ન થશે.
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૪ ;
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
દિખવાદમાંથી વૈમનસ્ય ઉત્પન્ન થશે, અંતે (૫) મહિમપુર (૬) રાણપુર વૈમનસ્યામાંથી વૈરભાવ ઉત્પન્ન થશે. માટે (૭) કુંડલપુર (૮) જમણપુર બેટા વાદ-વિવાદથી હંમેશા દૂર રહેશો.
-મેઘના ખ્યાલ ન આવે તે જાણકારની સલાહ લેશો.
ખાલી જગ્યા પૂરે -તિમિર, કિરણ, શિશુ
(૧) પિતાની પત્નીને ........ નાગણીઓ - ખાટે-મીઠે અવાજ –
કહી હતી (૬) રીનો ઘરઘરાટ ધનુષ્યને ટંકાર (૨) .........ના ભૂવને પગ મૂકતાં જ રાજાજી ઘૂઘરીને ઘમકાર પવનના સુસવાટ મનમાં ચમકયા હતા. (૪) ઝાંઝરને ઝણકાર વાદળને ગડગડાટ
(૩) સદાચારના થડમાંથી...નું ઉત્તમ ફળ ઠંડીને ચમકાર સાગરને ઘુઘવાટ
મળે છે. (૨) બાળકને કલબલાટ વાસણને ખડખડાટ - એની સૌને ખબર છે પણ આત્માને
(૪) જીવનનું અમૃત છે. (૩). અવાજ આનાથી ઘણે જરૂરી જણાવે છે. (૫) બાદરવાયું કાયને....લબ્ધિ હોય છે.
–મનેજ કે. શાહ (ડાંગરી). ગતાંક જગ્યા પૂરાઈ ગઈ (૩) - ચેતતા રહેજો - (૧) મેરુ પર્વત (૨) સંયમ (૩) પાણી એક રોગ,
(૪) કષાય (૫) નેમ રાજુલ. બીજુ ઘડપણ,
-હવત એન. શાહ ત્રીજુ છે મત
- ગતકડું – આ ખૂની ચરથી હમેશા ચેતતા રહેજે.
અમુક વિદ્યાર્થીઓ તીર્થયાત્રાએ ગયા - શ્રાવક બને –
હતા. તેમાંથી ચોથા ભાગનાએ પૂજા કરી 'શ્રદ્ધા શીલ બને
હતી, છઠ્ઠા ભાગનાએ દર્શન કર્યા હતા, વિવેક શીલ બને
આઠમા ભાગનાએ સ્નાત્ર ભણવ્યું હતું, ક્રિયા શીલ બને
બારમા ભાગનાએ ચૈત્યવંદન કર્યું હતું, તે જ સાચા શ્રાવક બનશે. ચવીશમાં ભાગનાએ અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરી -મનીષા પી. શાહ-ગેરેગાંવ હતી અને દરેકમાં તેને ભાગ ઉમે
રીએ જેટલા થાય તેટલા વિદ્યાર્થીએ વ્ય- ગતાંક લયવેધ ઉકેલ -
વસ્થા કરતા હતા. બાકી ૧૬ વિદ્યાર્થીઓ (૧) જેસલમેર (૨) લોદ્રવપુર સૌનું ધ્યાન રાખતા હતા, તે કેટલા વિદ્યા(૩) હસ્તિનાપુર (૪) રાજનગર થીઓ તીર્થયાત્રાએ ગયા હશે.
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૨૫ તા. ૪-૨-૯૨ :
* ૫૫૫
ગતાંક જવાબો :
- અવનવું જાણે – ૧૦૮ : ત્રીજો ભાગ - ૩૬ ઘેબર ૦ છીંકતી વખતે આંખ કેમ બંધ થઈ ચેથે ભાગ - ૨૭ પુરી
જય છે જાણે છે? છીંકતી વખતે છો ભાગ - ૧૮ શાક
આપણા શરીરમાં લગભગ કલાકે ૧૬૦ નવમે ભાગ - ૧૨ ફરસાણ | કિલેમીટરની ઝડપે હવા બહાર નીકળે બારમે ભાગ - ૯ દાળભાત છે એટલે આખું શરીર હાલી જાય છે ૬ કબર
અને આંખ બંધ થઈ જાય છે.
- બ્રિટિશ સૈનિકોને લડાઈમાં સૌથી વધુ -અમીષ આર. શાહ-શાંતિનગર હેરાન કરનાર કેઈ હોય તે તે માખી
છે, જગતમાં ૩,૦૦૦ જાતની માખીઓ - હાસ્ય એ દરબાર – વિષે બ્રિટિશ લશ્કર સંશોધન કરે છે. કથાકાર ભકતે, ધ્રુવજીની વાર્તા સાંભળી?
-મનીષ કાપડીયા-ગેરેગામ હવે તમારામાંથી કેને સ્વર્ગ
જવું છે ? ભકતે ? અમારે, અમારે?
રહ કથાકાર : વાહ ! વાહ ! બચુડા, તું કેમ શાક્ત પદ્ધતિથી કેનવાસ ઉપર
ચુપ છે ? તારે સ્વર્ગે નથી જવું? શત્રુંજય આદિ તીર્થ પટે તેમજ મારબલ બચુડો ! નાજી મારી માએ કહ્યું છે કે, ઉપર કાતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના
કથા પુરી થાય એટલે પ્રસાદ લઈને કલર કામે ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના સીધો ઘરે આવજે. કોઈ ગમે ત્યાં ચરિત્રે તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા મેકલે ત્યાં નહીં જવાનું,
જીવન પ્રસંગે
માટે -મુકેશ ગાંધી (૧૨ વર્ષ) - બાળ ગઝલ –
–અમારે સંપર્ક સાધે– ચંદન ઘસાઈ ઘસાઈને સુવાસ આપે છે
જેન ચિત્રકાર બાળી કાયા અને દિપક પ્રકાશ આપે છે. કાતિ સોલંકી એ તું છે પ્રભુ અંતર શું યે અજવાળે છે
ભટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રેડ, ખર મહાન તું સૌને સુવાસ આપે છે.
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) -અનામી નહહહ
આહ.
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________
લક્કી વિજેતાઓએ જવાબ તા. ૧૧-૨-૯૨ સુધી મેકલવા. | | | | | શબ્દ લાલિત્ય
(૨)
અમિષ”
C/o. વોલટેક ના૧૦ ૧૧ | નાર | | | |
મેટલ કુ. ૮૨૯૪ કિકા સ્ટ્રીટ,
૨ જે માળે,
ગુલાલવાડી, મુંબઈ-૪૦૦ ૦૦૪
પ્રથમ લકી ના છે રર | ૨૩ | |
વિજેતા ઇનામ રૂા. ૧૧ ધન્યવાદ સાથે
મોકલાશે. : આડી ચાવી : | : ઉભી ચાવી : (૧) .......આવા નહિ આવે (૪)
(૨) દિક્ષા પહેલા આપે (૪) (૪) નમસ્કાર (૩)
(૩) એક ભગવાનનું જન્મ સ્થળ (૪) (૫) જેગી (૨)
(૭) પાપ આલોચનાની ક્રિયા (૫) (૬) એકલવાયુ (૩)
(૬) તપની કરવી જોઈએ ૫) (૮) જુનું (૩) .
(૧૧) પ્રભુજીનાં મુગટ ઉપર શેભે (૩) (૯) રોજ (૨) (૧૦) પોલું ન હોય તેવું (૩)
(૧૩) કાળી ટીલી (૩) (૧૨) લાડુ (૩)
(૧૪) શહેર (૩) (૧૫) ઉદાસ (૪)
(૧૬) મનને ગમે તેવું (૫) (૧૭) નામ પાડવાની વિધિ (૫) (૧૮) ભગવાનને એક યક્ષ (૩) (૨૦) એક રમતમાં લેવાય છે (૨) (૧૯) ચક્ષુ, હિરા (૩) (૨૨) પરાજય (૨) '
(૨૧) ભગવાનનાં પિતા (૨) (૨૩) જાળવણી (૩)
(૨૨) કર (૨) (૨૪) એક ભગવાન (૪)
(૨૫) એક કષાય (૨) (૨૭) એક સ્તોત્રના રચિયતા (૬) ' (૨૬) વર (૨)
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોજુદ આઝાદી આઝાર્દી નર્થી
પણ ગુલામ છે.
સાચી આઝાદી તો સર્વજ્ઞ ભગવંતે પ્રરુપેલ જ્ઞાન અને ક્રિયાનું અનુકરણ
કરવાથી જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. -શ્રી દેવીચંદજી નવલમલજી એ સવાલ (રાઠોડ) પૂના
બેરિસ્ટર એટ-લે (લંડન)
* એડવોકેટ (એ. એસ.) હાઈકોર્ટ, મુંબઈ હિન્દીને ગુજરાતી અનુવાદ કરનાર ઃ સૌ. ચેતનાબેન હરીશભાઈ મોમાયા
(ગતાંકથી ચાલુ ) સર્વજ્ઞ કથિત આગમ પર જે શંકા કરે છે તે સર્વને સર્વજ્ઞ માનતા નથી, એવું લાગે છે, એવા લેકને જૈન દર્શનમાં કોઈ સ્થાન નથી. તે જૈન કહેડાવવા લાયક નથી, સર્વજ્ઞભગવાન પ્રણિત આગમજ્ઞાનમાંથી એક પણ વાતને જે અમાન્ય રાખે તે વ્યકિત ધર્મ દ્રોહી, આમ દ્રોહી જ છે.
પહેલાં ભારતભરમાં જૈન જ્ઞાન ભંડારે ઘણા સ્થાને મૌજુદ હતા. પણ ઈતિહાસ કહે છે કે યવનેના રાજ્યકાળમાં તેમણે ધર્મષથી અનેક ભંડારે બાળીને નષ્ટ કરી દીધા. પછી જે બચ્યા તેમાંથી જેસલમેર, પાટણ, ખંભાત, બિકાનેર આદિ ગામમાં હમણાં પણ હજાર પ્રાચીન હસ્તલિખિત ગ્રંથે મળે છે તેમાંથી પણ સાંભળવામાં આવે છે કે બિકાનેરની હસ્તલિખિત પ્રતે જે એક યતિશ્રી પાસે હતી તે તેરાપંથીઓએ યતિશ્રીને રૂપિયા પિસ્તાલીશ હજાર (૪૫,૦૦૦) આપીને હસ્તગત કરી હતી, અને તે પ્રાચીન પ્રતમાં
જ્યાં જયાં મૂર્તિપૂજા, દયા અને દાન સંબંધી પાઠ આવે છે તેના પર હરતાલ લગાવી તે પાઠ નષ્ટ કરી દીધા વળી શ્રી અગરચંદ નાહટા બિકાનેરવાળાનું દેવાસથી પ્રસિદ્ધ થતાં સાપ્તાહિક શ્રી વીર વિક્રમના તા. ૧૭-૭-૭૮ ના અંકમાં એક લેખ પ્રસિદ્ધ થયેલ છે, તેમાં તેમણે લખ્યું છે કે “મૂળ ૩૨ આગમને એક સેટ સ્વર્ગીય પુષ્ક ભિકમજીએ પ્રકાશિત કરેલ છે, પણ તેમાં તેમણે ઘણી જગ્યાએ પાઠમાં ગડબડ કરી દીધી. તેથી તે પ્રમાણિત નહિ થઈ શકેલ. | સર્વજ્ઞ પ્રણિત આગમ ૪૫ છે, પણ જેમાં મૂર્તિપૂજા, દયા, દાન, વગેરેના પાઠ આવે છે, એવા ૧૩ આગમને સ્થાનકવાસી અને તેરાપંથી નથી માનતા. તેથી તેમના
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫૮ :.
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
મનમાન્યા તત્તનાં વિરુદ્ધના પાઠ જે આગમાં આવે છે એવા સર્વ પ્રણિત ૧૩ આગમ એ ભાઈ અમાન્ય કરે છે, એવું કરવા છતાં પણ જે ૩૨ આગમ એ ભાઈ માને છે, તેમાં પણ ઘણી જગ્યાએ મૂર્તિપૂજા દયા, દાન આદિ ધર્માચરણ કરવાનું પ્રતિપાદન સ્પષ્ટ રીતથી કરેલું દેખાય છે. એવી જ રીતે સ્થાનકવાસી સમાજના ધાસીલાલજી નામના ઋષિએ પણ ૩૨ આગમના અનેક પાઠમાં ગોલમાલ કરીને મૂર્તિપૂજ, દાન દયાની પુષ્ટિ દેવાવાળા જે પાઠ આવે છે તે કાઢીને તેની જગ્યાએ સ્વયં રચિત પિતાને અનુકુળ એવા પાઠ તેમાં સ્થાનાપન કર્યા અને ટીકાઓ રચી સવમત મુજબ લખાણ કર્યા છે એવું સાંભળવામાં આવે છે, મતલબ એ કે ભવિષ્યના લાંબા સમયમાં આ સાહિત્ય પ્રાચીન તરીકે પ્રસિદ્ધમાં આવે અને અનેક ભેળાં લેકે આ વાતને સાચી અને પ્રાચીન માનતા થાય.
સર્વજ્ઞ પ્રણિત ૪૫ આગમમાં સંગ્રાયેલ ભગવાનની વાણી આપણને આ દિવસમાં પણ સુગુરુના મુખેથી સાંભળવા મળે છે એ આપણું કેટલું અહોભાગ્ય છે. આપણે કેટલું પણ ભણ્યા હઈએ બેરીસટર વકીલ, ડોકટર, ઈજીનીયર, સાહિત્ય ત્થા ધર્મગ્રંથના ડેકટર, પી. એચ. ડી. વગેરે કેટલી પણ વિશ્વ વિદ્યાલયની ડીગ્રીએ પ્રાપ્ત કરી હોય પણ આપણને આગમ ગ્રંથ વાંચવાને અધિકાર શાઓએ આપેલ નથી. જ્યાં સુધી આપણે જૈન સાધુ-પંચ મહાવ્રતધારી ન બનીયે અને તે બન્યા પછી પણ અમુક વર્ષ પછી જ એટલે અમુક વર્ષના દીક્ષા પર્યાયના પછી જુદા જુદા આગમના હિસાબે ગ્ય પ્રકારના યોદ્ધહન કરીને જ તે આગમ ગ્રંથે ગુરુગમથી વાંચી શકાય છે, તેને અભ્યાસ કરી શકાય છે, આપણામાં કહેવત છે ને કે “જેનું કામ તે કરે, બીજા કરે તે ગોથા ખાય” આવી રીતે આત્મિક યોગ્યતાના વગર આપણે કઈ પણ કાર્ય કરવા જઈશું તો તેનાં કટુ ફળ મળ્યા વગર રહેશે નહિ. “આજ્ઞા પાલન કરવું એ જ ધર્મ છે.”
પ્રભુ પ્રકૃપિત જ્ઞાન-તત્વ એવા ગૂઢ છે, એવા રહસ્યમય છે, એવા નિપુણમતિગમ્ય છે, અને એવા ગુરુગમ્ય છે કે સામાન્ય મતિવાળા તેમાં પ્રવેશ કરી નથી શકતા. કદાચિત ભગવાનની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરીને જે કઈ ગુરૂગમ સિવાય અનધિકારથી આગમગ્રંથ વાંચવાની ભૂલ કરે, આગમમાં ગ્યતા વગર તેમાં પ્રવેશ કરવાની ભૂલ કરે તે એ થોડા જ અંતરથી પાછા વળી જાય છે, અથવા તે ઉંધુ સીધું સમજી તે શ્રી સર્વ દેવને વિરોધી જે જ બની જાય છે. અને અનંત સંસાર ભ્રમણ કરતાં થાય.
આપણે ભણ્યા ગણ્યા છીએ, આપણને પણ દરેકને આગમગ્રંથ વાંચવાનો અધિકાર છે એવી ભગવાનની આજ્ઞા વિરુધ જે અસત્ય વાતે ઉસૂત્ર [અસત્ય] પ્રરૂપણ કરે છે તે પાપ ભય રહિત બને છે અને આજ્ઞા પ્રતીતિ–ગુમાવી જેવું તેવું તત્વ પ્રતિપાદન કરવા
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અક–૨૫ તા. ૪-૨-૯૨ :
: ૫૫૯
લાગે છે અને હજારાને ઉમાસ્થ બનાવી દે છે અને આના ફળ સ્વરૂપ તેના અને તેના મિથ્યાત્વ માગ પર ચાલવાવાળા બધાના અન ત સંસાર વધી જાય છે. એવા મહા ભયંકર પાપી ઉન્માગી લેાકેાનાં દૃષ્ટાંત ઠેક ઠેકાણે આપણા શાસ્ત્રોમાં મળે છે, જે ગુરૂમહારાજ પાસેથી જાણી લેવા.
આપણા પૂજનીય અને પવિત્ર આગમગ્ર ંથનુ ગુરૂગમથી અધિકાર મુજબ ઉચિત જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરીને તેના માફક ભગવાનની આજ્ઞાને આપણા જીવનમાં ઉતારવાના આત્યંતિક પ્રયાસ કરવા આપણુ પરમ કર્તવ્ય છે, ભગવાને મનુષ્ય માટે દેશવિરતિ અને સવિરતિને ધમ બતાવ્યા છે. શ્રાવક અને મુનિધમાંથી આ લેખમાં હાલમાં આપણને અહિંયા ફકત શ્રાવકના કવ્યાના જ સંક્ષેપમાં વિચાર કરવાના છે. શ્રાવકના માટે ભગવાને ઉભયટક પ્રતિક્રમણ, સામાવિક, જિનદેવ ઇશ્યૂન અને ત્રિકાળ પૂજા [સવારની વાસક્ષેપ પૂજા, મધ્યાને અષ્ટપ્રકારી નવઅંગ પૂજા અને સાંજના દીધૂપ પૂજા] રાજ એકાસણું, અભય ત્યાગ, કંદમૂળ અને ચિત્ર ભાજનના ત્યાગ, પરિવારના ચારિતા માટે વ્યવસાય કરવાની જરૂરી હોય તો નિષ્પાપ વ્યવસાય અને તેમાં પણુ ન્યાયથી ધન જરૂરી હોય, તેટલું જ ઉપાર્જન કરે, સાધમિ ક ભકિત, મુનિ ભગવંતનુ' આતિથ્ય, વૈયાવચ્ચ અને આખા દિવસ સ્વાધ્યાય દાન, શીલ, સંવર્ધન, તપ અને ભાવ ધનુ પાલન આદિ શ્રધ્ધા અને નિષ્ઠાથી કરવાનું કહ્યું છે, ખીજી પણ ? વાતા સજ્ઞભગવાને કમ નિર્જરા માટે બતાવેલ છે, તેનુ' આચરણ તથા સભ્યજ્ઞાન, સમ્યગ્દર્શન, અને સભ્યશ્ચારિત્ર રૂપી રત્નત્રયી ધર્માંની આરાધના કરવી. આ રીતથી ભગવાનની આજ્ઞાને અમલમાં લાવવી તેમની પ્રતિપાદિત ધર્મ ક્રિયા, અનુષ્ઠાન આદિ નિષ્ઠાથી કરવી. આપણા માટે હિતકારક છે. ક્રિયાના વગર આપણે આપણા મોક્ષમાગ માં પ્રગતિ કરી શકતા નથી. જ્ઞાનની સાથે ક્રિયા પણ આવશ્યક છે જ્ઞાન ક્રિયાભ્યાં માક્ષમાગ” એવુ ભગવાને જ કહ્યું છે, પહેલાં તે આપણને જ્ઞાન પ્રાપ્તિ માટે સજ્ઞ ભગવાન પ્રતિપાદિત નવ તત્ત્વાના અભ્યાસ સુગુરૂ પાસે કરવા પડશે. જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આશ્રવ, સ'વર, નિરા, મધ અને મેક્ષ આ નવ તત્ત્વાનાં પદાર્થાને શ્રી જિનેશ્વર ભગવાને જેવુ' અને જે સ્વરૂપમાં જોયું અને આગમ ગ્રંથ દ્વારા આપણા સામે રાખ્યું. તેને તે જ સ્વરૂપમાં તેવી જ રીતે જેવી રીતે ભગવાનને ગમ્યું. ગુરુગમથી આપણને સમજી લેવું જોઇએ, અને “પ્રમાણુ, નય અને નિક્ષેપ” આ ત્રણ મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધાંત વડે ચાગ્ય સ્વરૂપે આને સમજી લેવુ જોઇએ. આને જ સમ્યજ્ઞાન કહે છે, “સવણું નાણું વિનાણે” સદ્ગુરૂના મુખેથી શાસ્ત્ર શ્રવણ કરવાથી જ જીવાદિક તત્વાનુ જ્ઞાન થાય છે.
આ નવ તત્વા ઉપરાંત સર્વજ્ઞ ભગવાને દેખાડેલા બધા જ સિદ્ધાંતા ઉ૫૨ હૃદયથી દ્રઢ વિશ્વાસ રાખવા, એને જ સમ્યગ્દર્શન કહે છે “તવા શ્રદ્ધાન સમ્યગ્દર્શનમ્ ”
( ક્રમશઃ )
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન સાર્વભૌમ સૂરિશ્ચંદ્રચક્રવતી મિક્ષમાર્ગેક પ્રરુપક પૂજ્ય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના
કઈ સંયમ જીવનની અનમેદનાથે
મહેન્સપોની પરંપરા (0)
હસ્તગિરિજી તીર્થ : પૂ. આ. શ્રી વિ. પાર્શ્વનાથ અભિષેક પૂજન શાંતિસ્નાત્ર અહરવિપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં સિદ્ધચક્ર અભિષેક મહાપૂજન મા. સુ. ૫ થી મા. સુક મહાપૂજન, વિશાસ્થાનક મહાપૂજન ભક્તામર ૧૨ સુધી અષ્ટાબ્દિક મહોત્સવ શ્રી હસપૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન અષ્ટોત્તરી મુખલાલ ચુનીલાલ મેદી વીરચંદ કેશવજી સ્નાત્રાદિ દશ દિવસને ભવ્ય મહોત્સવ કાનજી માલદે કાંતિલાલ કપુરચંદ મહેતા ચેનમલ ભુદરાજજીની આરાધના નિમિતે ચંપાલાલ રામચંદ્ર પરિવાર તરફથી યોજાય. કીર્તિકુમાર (અંધેરી) તરફથી માગશર સુદ ૧૪ થી વદ ૯ સુધી ઉજવા. પૂ. આ.ભ. અમદાવાદ-વિજય દાનસૂરીશ્વર જ્ઞાન ઉપરાંત પૂ. આ. શ્રી ભુવન સૂ. મ. સા., મંદિર અને પિષધશાળામાં પૂ આ. શ્રી વિ. પૂ. પં. શ્રી હરિપ્રભ વિ. ગણિવર્ય પૂ. પં. સુદશનસૂરીશ્વરજી મ. પૂ આ. શ્રી વિજય શ્રી પુંડરીકવિજયજી ગણિવર્ય પૂ. સા. શ્રી રાજતિલકસૂરીશ્વરજી મ. પૂ. આ. શ્રી વિ. હેમપ્રભાશ્રીજી મ. આદિ સંયમ જીવન તથા મહદયસૂરીશ્વરજી મહારાજની નિશ્રામાં વિધિ તપશ્ચર્યાના અનુમોદન સાથે. ઉપરના અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ સાથે સિદ્ધચક
અમદાવાદ-વિજય દાનસૂરિ રેન નાન મહાપૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ મહાપૂજન અષ્ટમંદિરમાં પૂ આ. શ્રી વિજય સદનસરી. ત્તરી સ્નાત્ર શાંતિસ્નાત્ર અહંદ અભિષે પૂજન શ્વરજી મ., પૂ. આ. શ્રી વિજય રાજતિલક આદિ એકવીશ દિવસને ભવ્ય મહોત્સવ સૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. શ્રી વિજય અભિ- માગશર સુદ ૫ થી માગશર વદ ૧૧ સુધી એક મહોદયસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં ૧૦૮ ભવ્ય રીતે ઉજવાયો.
ભગવાનના શાસનના સિદ્ધાંતની રક્ષા કરવી, સિદ્ધાંતથી વિરુદ્ધ બેલાતું હોય તે લકોને સત્ય વાત સમજાવવી અને બચાવવા પ્રયત્ન કરે અને સન્માર્ગમાં સ્થિર કરવા એજ ભગવાનના સાચા સાધુ માત્રને ધર્મ છે.
જ્યારે જ્યારે સત્ય સિદ્ધાંતનું ખંડન થતું હોય ત્યારે સત્યના પ્રેમી ને તે વાત સહન થાય નહિ એટલે સત્યના રક્ષણ માટે પ્રયત્ન કરે જ અને તેને જ “કજિયા કરનાર કહે તેના જેવા મહામૂરખ જગતમાં બીજા એક નથી. • •
• '. –સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગ્રામસમાચાર
ગુન્ટુર (બરાડીપેટ)અત્રે પૂ. આ. શ્રી વરિષેણ સૂ મ. ઠા. ૧-૧-૯૨ પધારતાં જીવરાજી જેનમલજી ત૨ફથી તેમને ઘેર પ્રવચન થયું'. તેમણે જીવદયા સાધારણમાં દાન આપ્યું'. સ`ઘપૂજન કર્યુ "તથાસંઘે દિવસ મહેસવ કર્યો. પૂ. શ્રી તેનાલી વર્ષી ગાંઠ ઉપર પછી ગુન્ટુર ૮૯ મી એળી નિમિતે ઉત્સવ બાદ રૌત્રી એળી હી કાર તીર્થ (નાગાર્જુનનગર-૨ આંધ્ર) થશે.
ત્રણ
સમપ ણુ શેઠશ્રી અરવિંદભાઇ કાગુભાઈ રાવે કર્યું હતું. સ ́ગીતકાર મુકેશ. સ`ઘવી ભાવના ભણાવી હતી.
વિક્રોલી-મુ’બઇ – અત્રે હજારીબાગ
૬ થી
તારંગા પાટણ મહેસાણા કુંભારીયાજી તથા સિદ્ધગિરિજીને યાત્રા પ્રવાસ ગેાઠવાયા હતા. પૂ. સુ. શ્રી કુલશીલવિજયજી મ. ની નિશ્રામાં માંગલિક કરીને યાત્રા, યાત્રા પ્રવાસ ઉપડયા હતા.
પાલડી-અમદાવાદ-દન ખગલે પૂ. આ. શ્રી વિજય સુદર્શનસૂરીશ્વરજી મ, પૂ આ. શ્રી વિજય રાજતિલકસૂરીશ્વરજી મ., પૂ.આ. શ્રી વિજય મહાદયસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં પૂ. આ. શ્રી વિજય કનકચંદ્ર સૂ. મ. લિખિત તથા તેએાશ્રીના શિષ્ય પુ. મુ. શ્રી યશકીર્તિ' વિ. મ. સ ́પાદિત શ્રી શત્રુ-પાટી જય મહાત્મ્ય ગ્રંથ ( મુધ્ધ ા. ૧૫૦ )નુ વિમાચન તથા પૂ. સા. શ્રી ત્રિલેાચનાશ્રીજી મ. શિષ્યા પૂ. સા. શ્રી પૂર્ણ યશાશ્રીજી મ.ના એકાંતર ૫૦૦ આંબેલની પૂર્ણહુતિ પ્રસંગે આંગી પોષ સુદ ૧૫ ના ભવ્ય રીતે ઉજવાયા હતા. ગ્રંથ વિમોચન શેઠશ્રી જયતિ લાલ આત્મારામભાઇએ કરેલ. અને ગ્રંથ
પાઠશાળા દ્વારા માગશર વદ
યાદગિરિ–અત્રે પૂ. આ. શ્રી વિજય અશાકરત્નસૂરીશ્વરજી મ. તથા પૂ. આ. શ્રી વિજય અભયરત્નસૂરીશ્ર્વરજી મ.ની નિશ્રામાં સુમતિનાથ જિનાલયમાં ૧૮ અભિષેક ભકતામર પૂજન શાંતિસ્નાત્ર વિ. ચેાજાયા પેષ સુદ ૧૨ શુક્ર કુંભસ્થાપન પાષ સુદ ૧૩-૧૪ શિન નવગ્રહાદિ પૂજન પોષ સુદ ૧૫ ભકતામર પૂજન પાષ વદ ૧ શાંતિસ્નાત્ર વિધિ માટે એગ્લારથી શ્રી અરવિદભાઈ અને પૂજા ભાવના માટે જ્ઞાની એન્ડ આવેલ.
મદ્રાસ-૩૫૧ મિન્ટ સ્ટ્રીટ પૂ. સા. શ્રી હેમરત્નાશ્રીજી મ. ના સયમ જીવનની અનુમાદનાથે પૂ પ.શ્રી વિમલસેનવિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં માગશર સુદ ૬ થી ૧૦ સુધી શાંતિસ્નાત્ર આદિ પ'ચાન્તિકા મહાત્સવ સુંદર રીતે ઉજવાયા હતા.
ન દરબાર-પૂ. ગણિવર્ય શ્રી વિદ્યાનંદ વિજયજી મ. ની નિશ્રામાં અત્રેથી બલસાણા તીના ૪ દિવસે ભવ્ય પદયાત્રા સંઘ, સપ્રમુખ શ્રી ભીમરાજજીએ કાઢયા રસ્તામાં પણ ઘણા ઉત્સાહ હતા. માળની ખાલી ગાદી થય
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૨ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
રાજકેટ-પ્રથમવાર કેશવલાલ દેવીચંદ લીધે. કુલ ૧૦૭ તિથિ અડધા કલાકમાં તથા શાંતાબેનને જીવંત મહત્સવ અને લખાઈ ગઈ, એ કાર્ય ખૂબ સુંદર થયું. સુકૃતની અનુમોદનાને પંચાન્તિક મહોત્સવ બપોરનાં વિજય મુહતે શાંતિસ્નાત્ર પૂ. આ. શ્રી વિજય પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ.ની વિધિકારક શ્રીયુત નવીનભાઈએ સુંદર શિલીમાં નિશ્રામાં ભવ્યાતિભવ્ય ઉજવાય. બહાર- ભણાવ્યું. તેમાં ઘણા મહેમાને સંઘમાં ગામથી સગા સંબંધીઓની ૧૫૦ ભાઈઓ ભાઈએ બહેનની સારી સંખ્યામાં હાજરી તથા બહેનેની ત્રણ દિવસ હાજરી અને રહેતી અને જીવદયાને ફાળે ખૂબ સારો દરેક અનુષ્ઠાનમાં સંઘના ભાઈઓ બહેનેની ૭ હજારને થયે. દરરોજ ભગવાનને સુંદર સંપૂર્ણ હાજરી દરેકને ખૂબ સારો ઉત્સાહ- અંગરચના થતી હતી. ભકતામર પૂજન, નવકાર મંત્રના આરાધક શ્રીયુત શશીકાંતભાઈ તથા વિધિકારક નવીન
સાધર્મિક ભકિત ૭૦૦ માણસોની થયેલ. ભાઈએ ઉહાસ પૂર્વક ભણાવ્યું.
અને રાતના બહુમાનને પ્રોગ્રામ રાખેલ.
આવેલ મહેમાનેએ સુંદર પ્રવચને કર્યા. મોત્સવની પૂર્ણાહુતિનાં દિવસે પરમ
આ પ્રસંગમાં કાંતિલાલ ચુનિલાલની હાજરી પૂજ્ય આચાર્ય ભગવંત આદિ મુનિ તથા
હતી. અને કેશુભાઈ તથા શાંતાબેનનું પૂ. સાવિજી મહારાજ અને સંઘના સાધ
બહુમાન કર્યું અને આવેલા મહેમાનોનું મિક ભાઈઓ તથા બહેનેની મોટી સંખ્યામાં
બહુમાન કરી બધાને સાલ ઓઢડી પ્રસંગમાં ઉપાશ્રયથી વાજતે ગાજતે અને વધેડામાં
મુંબઈથી નાનચંદ જુઠાભાઈ તથા લાભુબેન વરસીદાન બગીમાં આપતા આપતા વિશાશ્રીમાળીએ વરઘોડો ઉતર્યો અને આચાર્ય આવેલા. સ્થાનીક સંઘનાં ભાઈઓએ પણ ભગવંતે પ્રવચન આપ્યું. સંખ્યા ૭૦૦ ની બહુમાન કર્યું. આ રીતે પ્રસંગ ધાર્યા હતી, અને ૬ સંઘપૂજન થયા અને જયંતિ કરતાં દરેકના ઉત્સાહથી ભવ્ય ઉજવાઈ ગયે લાલભાઈ ચાવાળા સાધુ સાધ્વીનાં વિહારનાં તેને હર્ષ આનંદ માટે નથી. સભાને ગામડાઓમાં સાધર્મિક ભકિતની કાર્યવાહી આભાર માની વિસર્જન થયું. કરી રહ્યા છે જેમાં ખૂબ જરૂરીયાત આ કાર્યમાં સારો લાભ લેવાનું જણાવતા- કેશુભાઈના દિકરી જમાઈએ સંઘમાં મહિને ૧૦૦ રૂ. બાર મહિનામાં એક અને આવેલા મહેમાનોને સાંજે ચાંદ્રને ૫ તિથિનાં ૧૨૦૦ એથી પ્રસંગ ઉપર આવેલા ગ્રામને સીકકે સેનાનાં ગ્લીટવાળો અને મહેમાનેએ સારે લાભ લઇ ૩૦ તિથિ આચાર્ય ભગવંત વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી લખાઈ ગઈ જેમાં ૩૬૦૦૦ રૂા. લખાયા મહારાજાનાં વૈરાગ્યમય પ્રવચનની બુક અને સ્થાનિક ભાઈઓએ પણ સારે લાભ છપાવી બધાને આપી સુંદર લાભ લીધે.
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૨૫ : તા. ૪-૨-૯૨
૪ ૫૬૩
પાલિતાણામાં ભવ્ય વરઘોડો વરડે ઊતર્યા બાદ ૫ હજારથી વધુ માળાપ
સાધમિકેને જમાડવામાં આવેલ. એકંદરે શ્રી વિશ્વશ્રેષ્ઠ તીર્થધામ સમા શત્રુ- પાલિતાણા શહેરના કાર્યકર્તાઓનું કહેવું જય મહાતીર્થ પાલિતાણાના મહારાષ્ટ્ર ભુવન છે કે ઉપધાન તપનું આવું શાસ્ત્રશુદ્ધ જૈન ધર્મશાળા ખાતે ચાલતા ઉપધાન આયેાજન, આંખે ઊંડીને વળગે એવી ઊપજ તપની પૂર્ણાહુતિને આરે આવી પહોંચે પહેલવહેલી થઈ હશે. પાંચ હજાર માણસ હેઈ, પાલિતાણાના ઇતિહાસમાં રેકર્ડરૂપ જમવા છતાં રાત્રિ ભેજનને સદંતર નિષેધ, કહી શકાય એવી માળની ઉછામણીએ થવા વિડિયે-મુવીને સંપૂર્ણ બહિષ્કાર, આજના પામી હતી.
વિજ્ઞાન યુગ સામે એક પડકાર કહી શકાય કારતક વદ પ્રથમ ૧૪ ના રોજ વિશ્વ એવી બીના છે. વરડા બાદ રાત્રે ઉપધાવિખ્યાત સુપ્રસિદ્ધ આચાર્ય વિજય રામ- નના આરાધકે તરફથી ઉપધાન આજક ચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના શિષ્યરત્ન પરિવારનો થયેલ સન્માન સમારોહ પણ, શાસન પ્રભાવક આચાર્ય શ્રી જયકુંજર આનંદ અને અશ્રુના મિલનરૂપ યાદગાર સૂરીશ્વરજી મહારાજ, સમર્થ સાહિત્યકાર બની રહેલ. આચાર્ય પૂર્ણચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ તથા
કા, વ. દ્વિતીય-૧૪ ના રોજ હજારોની સમર્થ પ્રવચનકાર આચાર્ય મુકિતપ્રભસૂરી
માનવ મેદની વચ્ચે બાલાશ્રમના ચોગાનમાં શ્વરજી મહારાજ, તેમજ પંન્યાસપ્રવર
બંધાયેલ વિશાળ સમિયાણામાં માબાપકીતિ સેનવિજયજી ગણિવર, પંન્યાસપ્રવર
ણને કાર્યક્રમ પણ પાલિતાણાના ઈતિહાસમાં અજિતવિજયજી ગણિવર આદિ મુનિ ભગ
યાદગાર બની રહેશે. આ પ્રસંગે મૂંગા વંતોની નિશ્રામાં ૧૬૮ માળનો ભવ્ય વર
અને અબેલ પ્રાણુઓને યાદ કરી છવઘેડે મહારાષ્ટ્ર ભુવન ખાતેથી નીકળી
દયાના ફંડમાં પણ ભાવિકોએ ફાળે સમસ્ત પાલિતાણા શહેરમાં ફર્યો હતે. જે
નોંધાવ્યો હતે. વરઘોડામાં ૮૦૦૦ થી વધુ લોકોએ જોડાઈને વરઘોડાની શાન વધારી હતી. જે વર- અત્રેથી પૂજ્યશ્રી નવાણું યાત્રા પ્રસંગે ડામાં અમદાવાદનું સુપ્રસિદ્ધ મિલન બેન્ડ; સેના-રૂપા ધર્મશાળામાં પધારશે ત્યાં પિષ નાસિકના પ્રખ્યાત ઢલીઓ, શરણાઈ વાદકે, સુદ ૧૫ સુધી સ્થિરતા થવા સંભાવના છે. બગીઓ, ઊંટગાડીઓ, મુંબઈ દાદરના ત્યારબાદ વલભીપુરથી પાલિતાણું છરીનૃત્યકાર કિશોરભાઈનું સાત બેડાંનું લોક- પાલિત યાત્રા સંધ પૂજ્યશ્રીની નિશ્રામાં નૃત્ય, દાંડિયા રાસ, દાંડિયા રાસમાં ઉ૫- નીકળશે. ધાન તપ આજક પરિવાર વતી શૈલેષ- અચ્છારી-અત્રે ઝવેરચંદ કસ્તુરચંદજી ભાઈને ભાવવાહી દાંડિયા રાસ, સહુનું તરફથી પૂ. સા. શ્રી ચારિત્રદર્શનાશ્રીજી મ. આકર્ષણ કેન્દ્ર બન્યો હતે.
ના સળંગ પ૦૦ આંબેલ નિમિત્તે પૂ.
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૬૪ :
* શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક).
-
મુનિરાજ શ્રી શ્રેયાંસપ્રવિજયજી મ.ની મંગલ પ્રવચન થયું હતું. સંધ તથા નિશ્રામાં છે. સુ-૪ થી ૬ શાંતિસ્નાત્ર સંઘ સમાજના આગેવાનોએ પ્રાસંગિક સંબંધન જમણ વિ. ભવ્ય મહોત્સવ ઉજવાયે. કર્યું હતું. ૧૫-૧૫ રૂ.નું સંઘ પૂજન અમદાવાદ–અત્રે શ્રી નીતિસૂરીશ્વરજી
થયું, પૂ. ગુરુદેવને કામળી વહેરાવી તથા
દાતાઓનું સન્માન થયું બાદ કુંભસ્થાપન જૈન પુસ્તકાલય ગાંધી રેડ દ્વારા ડહેલાના
નવગ્રહ પૂજન થયું. વદ ૮ ના સવારે ઉપાશ્રયે શબ્દરત્ન મહોદધિ ભા૧-૨-૩
શાંતિસ્નાત્ર થયું. જીવદયાની ટીપ સારી સેટના વિમોચનને પ્રસંગ માગશર વદ ૯
થઈ. શાંતિસ્નાત્ર તથા બંને દિવસ સાધ. ના પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી
મિક વાત્સલ્ય શાહ શ્રીમતી સ્વ. પાનીબેન મ. તથા પૂ. આ. શ્રી ભદ્રસેન સૂ મ,
મેઘજી વીરજી તથા શ્રીમતી ડાહીબેન પૂ. આ. શ્રી હેમપ્રભ સૂ. મ. આદિની
વેલજી વીરજી તરફથી થયું. નિશ્રામાં ઉજવાયે વિમોચન મહોત્સવ
* પેદમીરમ્ (આંધ્ર)–અત્રે પૂ. મુ. શ્રી શ્રી કેશવલાલ કાશીરામ શાસ્ત્રીએ કરેલ. દિવ્યરત્નવિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં
શંખેશ્વરજી-અત્રે શ્રી હાલારી વિશા ઉપધાન થતા માળારોપણ મહોત્સવ પ. ઓસવાળ શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક તપાગચ્છ વ. ૬ થી શરૂ થયો અને પિ. વદ ૧૦ ના જૈન ધર્મશાળાના ઉદઘાટન નિમિત્તે શ્રી માળારોપણ વિધિ જાઈ ૧૨૯ આરાધકેમાં
આ શાંતિસ્નાત્ર મહોત્સવ પૂ. આ. શ્રી વિજય ૯૪ માળવાળા હતા. જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં જાયે
- પાલીતાણું-2 સર્વોદય સે. દેશ
સરની વર્ષગાંઠ નિમિત્તે પૂ. આ. શ્રી યશેહતે. પૂશ્રીને પિ. વ-૬ના સ્વાગત પ્રવેશ થયા. ઉદ્દઘાટક શ્રીમતી ડાહીબેન વેલજી
દેવસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં શાંતિસ્નાત્ર વીરજી દેઢીયા જામનગરથી પિષ વદ ૭ અર્ધ મહોત્સવ ઉજવાયો માગશર સુ. ૬
ની ધજા ચડાવવામાં આવી. રવિવાર તા. ર૬-૧-૯૨ ના ૯૦ યાત્રિકે સાથે અત્રે આવી પહોંચતાં કાર્યકર્તાઓ સહકાર અને આભાર તથા મહેમાનોએ બેંડ સાથે સ્વાગત કરેલ ૪૦૦] પ્રફુલભાઈ કે. મહેતા શ્રી ચંદુલાલ પૂછીને વંદન કરી મંગલિક સાંભળેલ. ન જેસંગભાઈની પ્રેરણાથી મુંબઈ– ૬ બાદ ૧૦ વાગ્યે બેંડ સાથે સમુહ સાથે ૪૦૦૧ શ્રીમતી નિર્મલાબેન અંબાલાલ આવી દીપક પ્રગટાવી ઘર્મશાળાનું શ્રીમતી , કુવાડીયા શ્રી પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકાની ડાહીબેન વેલજીભાઈ તથા શ્રી મનસુખભાઈ પ્રેરણાથી
મુંબઈ રાયચંદ પારેખ તથા શ્રીમતી યશોદાબેન ૧૦૦) રાયશીભાઈ કાથડભાઈ શાહ તરફથી રાયશી પુંજા પતાણી તથા શ્રીમતી શાંતા- ખુશી ભેટ
મુંબઈ બેન પુંજાભાઈએ ઉદ્દઘાટન કર્યું હતું બાદ ૨૫૧] શ્રી ભીખુભાઈ ખીમચંદ ધ્રુવના - પુ. આચાર્યદેવ શ્રી આદિ પધાર્યા અને આત્મશ્ર યાથે
રાજકોટ
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________
થાનગઢ પ્રતિષ્ઠા પ્રસગે જ્ઞાતિ બ ́એને આમંત્રણ
અમારા તરફથી નૂતન જિનમંદિર તથા ઉપાશ્રય તૈયાર થઇ જતાં તેની પ્રતિષ્ઠા ૨૦૪૮ મહા સુદ ૧૧ શુક્રવાર તા. ૧૪-૨-૯૨ ના સવારે શુભ મુહૂર્તો છે તે પ્રતિષ્ઠા દિને સમસ્ત વીશા એસવાળ જ્ઞાતિ જનેાને હાલાર કે બીજે વસતા હાય તે સર્વ જ્ઞાતિ બંધુઓનુ` સાધમિક વાત્સલ્ય જમણુ રાખેલ છે. તે પ્રસંગે પધારવા સર્વે જ્ઞાતિ બંધુઆને ખાસ વિનતિ છે.
લખમણુ વીરપાર મારૂ પરિવાર
રામજી લખમણુ માર્
તરણેતર રેડ, આસવાળ કાલાની
થાનગઢ.
M
卐
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/E N 34 පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපදවය
વાર
- માર કાન
S
|
soon
વ
સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીજી
o
જેને પોતાના આત્માની અનુકંપ નથી આવતી તે આત્મા, આત્માને શત્રુ છે. આ આત્મા જ આમાને મિત્ર બની શકે છે. જેને પરિણામની ચિંતા નથી તે આત્મા છે
આત્માને શત્રુ છે. જેને પરિણામની ચિંતા છે તે આત્મા પામનો મિત્ર છે. ? છે . જે જીવ શરીરને શત્રુ બને અને આત્માને મિત્ર બને તેને જ તપ કરવાનું મન
થાય. છે . શરીરને પ્રેમી એટલે આમાનો કેવી. કે મી ખાવું-પીવું, આનંદ કરે છે, લહેર કરવી તે આત્માને મેલે
સાધન છે. છે . જેમને ખાવું-પીવું ભૂડું ન લાગે તેવા છો કદાચ તપ કરે છે તેથી તેમનું છે શરીર તપ પણ કર્મ તપે નહિ, પરંતુ કર્મ ભારે થાય. છે . બાર પ્રકારને તપ એટલે ઊંચામાં ઊંચી કે ટિનું જીવન.
શ્રી વીતરાગદેવનું શાસન સમજેલા જીવને દુનિયાની કોઈ ચી જ આકર્ષી શકે નહિ. કે ઈચ્છાઓ ને મારવા માટે ધર્મ છે. માટે જ ત પ ખરો અર્થ ઈચ્છા નિરોધ છે. હૈ
સંસારની ઈચ્છાને નાશ કરે તે તપનું ધ્યેય છે. * ૦ આ સંસાર ભયંકર છે એટલે કે સંસારમાં પુણ્યથી મળતું સુખ પણ ભયંકર છે. તે છે અને જીવને અનાદિથી ખાવા પીવાને જે શેખ વળગ્યો છે તેય ભૂડો છેઆ ત્રણે તે કે વાત જેને સમજાય તેને જ ભગવાનના શાસનને તપ ગમે. એ જે પોતે પોતાની જાતને બુદ્ધિમાન માને તે “બેવકૂફ જ હોય ! છે , જેને ગમે તે ભોગે સુખ જ જોઈતું હોય તેને પાપમાં રીઢા થયા વિના ચાલે નહિ. તે
පපපපපපපංපපපපපපපපපපපපප6 જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ)
C/o. શ્રત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફોન : ૨૪૫૪૬
ass====૦૦૦૦
o
o
o
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________
Gભો ૨૩fસાણ તાયફાળે કામાકું- મહાવીર પyવણImum
wiઋજ આજે શિ7 % થી આજે .
Dili[ a[[]
मा. श्रीररि शाम હો pi[ H
ના
સવિ જીવ કરૂં
જઠવING
શાસન રસી.
તેને ગમાર જ કહેવાય ! आर्य देशे कुले श्रेष्ठे, मानुष्य प्राप्य मोक्षदं । साधयस्यमुना भागान् सुधया पादशौचवत ।।
આયદેશમાં ઉત્તમકુળમાં મોક્ષને આપનારા મનુષ્ય-૦ પણાને પામીને, જે આત્મા ભાગોમાં જ આનંદ પામે છે,–ભેગોને સાધે છે–તે અમૃત વડે પગ શુદ્ધિને કરે છે. તેને ગમાર જ કહેવાય ને ? (અર્થાત્ આર. મનુષ્યપણુ" ભાગની સાધના માટે નથી પણ મેક્ષની જ સાધના માટે છે.)
)
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦.
દેશમાં રૂા.૪૦૦ શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
- જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) 1ND1A- PIN-361005
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________
કથિdu[]
मलिणावि हुँति विमला लद्धं कालाइ सामग्गिं । ગ્ય કાલાદિ સામગ્રીને પામીને મલીને પણ નિર્મળ થાય છે. -
આપ્ત પરમર્ષિની આ વાણી આપણે આપણા આત્માની સાથે વિચારવી છે. આપણે { આમ કર્મના કારણે મેહને આધીન થઈને કે મલીન બન્યો છે ? આત્માનું સવરૂપ છે નિર્મલ સ્ફટિક રનના જેવું અત્યંત શુદ્ધ છે. પણ તેને મલીન બનાવનાર રાગ-દ્વેષાદિ 9 આત્મ શત્રુઓ જ છે ને ? પણ જે રાગાદિ જન્ય વિભાવ દશાને જ પોતાની સ્વભાવ છે દશા માને. તેવાની મલીન અવસ્થા સારામાં સારી દેવગુરુ - ધર્મની સામગ્રી મળે તે છે પણ કઈ રીતે દૂર થાય? આપણા આત્મા ઉપ૨ કર્મોને મળ ચઢી રહ્યો છે તેમ સમ- 8
જાય તે તે મળને દૂર કરવાનો પ્રયત્ન થાય ને? જે લેખંડ ઉપર અત્યંત કાટ ચઢી ગયો છે. છે હોય તે તે કાટને દૂર કરવા શું શું પ્રક્રિયા કરવી પડે તે અનુભવીઓ જાણે છે અને 8
તે કરીને લોખંડને અત્યંત નવા જેવું બનાવે છે. જે વસ્ત્ર અત્યંત મતા જેવું થઈ છે ગયું હોય તેને કેવા ગરમા ગરમ બાફમાં ક્ષાર નાખીને ઉકાળે છે પછી જે ડાઘ બાકી" રહ્યા હોય તે સાબુ ઘસી ઘસીને પણ તેને કેવું ઉજજવળ અને નવીન જેવું બનાવે છે. હું
આ દૃષ્ટાંતે જાણ્યા પછી જે આત્માને કહે કે મારા આત્મા ઉપર 8 કર્મોના જે ઠેરના ઠેર ચઢયા છે તેના કારણે મારું મૂળ શુધ સ્વરૂપે જ છે
ખવાઈ ગયું છે. અને આ કાળમાં દેવ-ગુરુ-ધર્મની સુંદર સામગ્રી પ્રાપ્ત છે થઈ છે તે તેને સફળ કરવા, ભગવાનની આજ્ઞાને જાણું, સમજુ અને શકય અમલ કરૂં S. તે મારી મલીન અવસ્થા દૂર થાય અને નિર્મળ અવસ્થા પ્રગટ થાય.
જે આત્માને પિતે મેલે છે તેમ લાગે છે તે શુધ થવા પ્રયત્ન કરે. પણ જેને હું 8. મેલો છું તેવું ભાન જ ન થાય તેને કણ શુદ્ધ કરી શકે? આપણે કેવા બનવું તે છે. વયં નક્કી કરે તે કામ થઈ જાય સામગ્રી સારી મળી છે ખામી માત્ર આપણી જ છે. 8 જે અંતર્મુખ બનીએ તે બધું જ સફળ થાય તેવું છે તેમ કરીએ તેજ ભાવના.
પ્રજ્ઞાંગ
-
*
*
*
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________
, inZજરુરજરૂર–રજી મહાર-જીત
ઓ:
હાલરદેરૉધ્ધારક ૨૪. R2Qજજ 22121 aosy PRVOY VON Rezione per
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્ત
(મુંબઈ) હેમેન્દ્રકુમ્મર સજજુલા #હ, - જક્રેટ)
[0]]
LIV
(૧a(8) (/પદજી ગુઢક/
(87a)
( અઠવાડિક) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ર૦૪૮ મહા સુદ-૭ મંગળવાર તા. ૧૧-૨-૯૨ [અંક ૨૬ , વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦ ].
[ આજીવન રૂ. ૪૦૦
પાપની જડ શું?
–સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! છે . ધર્મ સાધુપણું જ છે. આ ધર્મ સમજાવો કઠીન છે પણ દે કઠીન નથી. લાલચ
આપીને પણ ધર્મ કરાવી શકાય. પણ સાચે સાધુ ઘર્મ જ જોઈએ તેવું મન પેદા કરવું કઠીન છે. ધર્મનું વાસ્તવિક ફળ મેક્ષ જ છે. સંસારનાં સુખ તે તેનું સાચું ફળ નથી પણ પળ રૂપ છે, નકામા ઘાસ જેવા છે. ઘણુએ તેના માટે જ ધર્મ કરાવી 8 કરાવીને માણસને જનાવર જેવા કરી નાખ્યા. - તમારું અને અમારું બંનેનું ધ્યેય એક મિક્ષ જ જોઈએ. જેને મોક્ષ ન જોઈએ, 8 મોક્ષ માટે સાધુપણું પણ ન જોઈએ તે જીવ ધર્મ કેમ કરે છે તે શંકા છે. આખું છે જગત અધર્મમાં જીવે છે. ઘણા ધમ પણ સારા દેખાવા કરે છે. મારે તમને સારા ! બનાવવા ધર્મ કરાવવો છે.
તમને લોકોને જયાં સુધી આ સંસારનું સુખ ભૂંડું ન લાગે ત્યાં સુધી ધન પણ ખરાબ લાગે નહિ. તે ધન મેળવવા શું શું ન કરે ! ધન માટે કેની કેની પૂંઠે ન ફર! તમે તો ભગવાન પણ ચમત્કારી શેાધે ને ! તમારે ચમત્કાર શું ? પૈસા ન ! મળતા હોય તે મળી જાય છે. તે ને ફળે તે “ભગવાનમાં ય માલ નથી, ઘર્મમાં ય છે કાંઈ નથી” તેમ કહો ને !
આજે તમને ધર્મમાં શ્રદ્ધા નથી અને આજના વિજ્ઞાનમાં શ્રદ્ધા છે. તમે બધા છે આજના વિજ્ઞાનથી ખુશ છે ને ? આ વિજ્ઞાને કેવાં કેવાં સંહારક શસ્ત્રો સજર્યા છે તે છે
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખબર છે ને? આજના વિજ્ઞાને જે ભયકર શસ્રા બનાવ્યા છે, તે છાડતા આવડે છે પણ
વાળતા આવડતા નથી. આવા શસ્ત્રા છેડનારા ભયંકર સત્યાનાશ કરનારા છે. લઢનારા રહી જાય અને પ્રજા પીસાઈ જાય છે તે જોતા નથી ! આગળ પણ શસ્ત્રો હતા પણ જે શસ્ત્ર છેાડુ' તે પાછું ન ખેંચાય તે તે શસ્ત્ર છેડાય જ નહિ તેવી નીતિ ચાલુ હતી ! માટે સમજો કે આજના બધાં સાધના મારનારા છે પણ તારનારા નથી.
ભગવાનનું તત્ત્વ સમજયા વિના ધમ આવે નહિ, ચમત્કારથી ધમ ન આવે, શ્રદ્ધા પણ સ્થિર થાય નહિ. અમારું' કામ ધર્મ સમજાવવાનું છે. ધર્માંના ચમત્કાર ઘર છેાડવાનુ મન થાય તે છે. જેને આ સંસાર ગમે નહિ, મેાક્ષ જ ગમે માક્ષ મેળવવાનુ મન થાય. તે માટે આ સંસારના સઘળાં ય સુખાને ફેકવાની ઇચ્છા થાય અને પેાતાના જ પાપથી આવતાં દુ:ખે,ને મજેથી ભગવવાનુ` મન થાય, તે જ ધમ કરી શકે. ધર્માં કરવાની ખરેખર ‘માસ્ટર કી' આ જ છે. દુનિયાના સુખની પાછળ ભટકે અને દુ:ખથી ભાગા ભાગ કરે તેનામાં ધમ સમજવાની લાયકાત આવી નથી અને આવવાની પણ નથી.
હિ‘સા, જૂઠ, ચારી, વિષયસેવન અને પરિગ્રહ તે અધમ જ છે, અહિંસા સત્ય અચૌય બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહ જ ધમ છે. આ વાત માનતા થાવ તા જ કામ થાય આજે હિ'સા, જૂઠ અને ચારીને અધમ કહેનારા પણ હિંસા, જૂઠ અને ચારી કરતા થઇ ગયા છે તે શાથી? વિષયસેવન અને પરિગ્રહને અધમ માનતા નથી માટે.
આ આદેશમાં એકકાળે પૈસા ખાતર કાઈ મરતું ન હતું. આર્યાં પણ પૈસાની ઝાઝી કિ'મત આંકતા ન હતા. આર્મી અનીતિના પૈસાને તેા ખરાબ જ માનતા હતા, જૈને તે નીતિના પૈસાને પણ ભૂંડા જ માને! આ અને જૈનમાં આટલુ' અતર છે.
આ હિંસાદિ અધમ આજે તે બહુ વ્યાક બન્યા છે. સારામાં સારા ગણાતા પણ હિંસક, જૂઠા, ચાટ્ટા, વિષયની પાછળ ભટકતા ભૂત જેવા બન્યા છે અને પરિગ્રહ માટે શું શું ન કરે તે કહેવાય નહિ ! કેટલેા પરિગ્રહ મળે તેા રાજી થાવ? પૈસા અને સુખના ભિખારીઓને આ ધમ ગમે ખરો ? ગમે તેટલા પૈસા મળે પણ જેનુ પેટ જ ન ભરાય તે ભિખારી ખરો ને? રોટલાના ભિખારી ખરાબ કે આવા માટા ભિખારી ? સઘળાં ય પાપેાની જડે પરિગ્રહની લાલસા અને વિષય સેવનની આધીનતા જ છે. તે એ અધમ ન લાગે ત્યાં સુધી હિંસા-જૂઠ-ચારી કુલેફાલે.
સાધુ પણ. તે જ ધમ છે. જે નવા આદમી ધર્મ પૂછવા આવે તેને સાધુ ધર્મ સમજાયા વિના, નાના ધમ આપીએ તે ચાલે ? સાધુ ધર્મ સમજાયા વિના બીજે ધ આપે તે તે સાધુને પણુ પાપ લાગે તેમ કહ્યું છે.
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________
આપણા સાધુને એળખા છે ને? ભગવાનના સાધુ માટા ચમરખ થી પણ ન અંજાય. લાખાપતિ, ક્રોડાપતિ, અબજોપતિ, રાજા-મહારાજા ચક્રવત કે દેવ-દેવેન્દ્રોની શહેમાં પણ ન આવે. આવે તે સાધુપણું જાય !
બહિરાત્માને અંતરાત્મા બનાવવા સાધુપણું સારુ" જ માનવુ' પડે, લેવા જેવું માનવું ‘પડે કયારે લઉ' તે ભાવનામાં રમે. જેને આ સાંભળવુ ન ગમે તે અંતરાત્મા નહિ. પરિગ્રહ અધમ છે તેમ સાંભળતા આનદ ન આવે તે ય અંતરાત્મા નહિ.
આખા સૌંસાર અધમ છે. સાધુપણું' જ ધર્મ છે. સ`સાર તે મોટામાં મોટા ગ છે. મેાક્ષ તે આરગ્ય છે. ધર્મ તે ઔષધ છે. સંસારની સઘળી ય પ્રવૃત્તિ કુપથ્ય છે અને ભગવાનની પ્રવૃત્તિ પથ્ય છે, વાત સમજાય તેવી છે કે નહિ ! હિંસાદિ પાંચે અધર્મી ઘર
આ
6
છેડયા વિના છૂટે નહિ. ઊંચામાં ઊંચા શ્રાવકને સામાયિકમાં ‘ધ્રુવિલ્હ તિવિહેણું' જ પચ્ચકખાણ કરાવી એ તિવિહ* તિવિહેણું ’ નહિ. તમે સામાયિકમાં હાવ તે ય ઘરવાળા જ કહેવાવ! આખા સસાર અધમ છે. ઘર-પેઢી, પૈસા-ટકા અધમ છે. તેનાથી ખચવા સાધુપણુ જોઇએ. આ વિચારવાળા બધા થઈ જાય તે બધામાં માટે પલટો આવી જાય. પછી ધમી વેપારીને ત્યાં ગ્રાહક આવે તે પણ ધર્મ પામીને જાય. જૈન વેપારી પેઢી ઉપર બેસીને પણ ધમ કરે. કાણુ ? ગૃહસ્થાવાસને નરકના પ્રતિનિધિ સમજે તે. કમ યાગે રહેવુ પડે તે કમને દુઃખ પૂર્વક રહે તે.
આ ઘર વાસ ખાટા જ. સાધુપણું' જ સાચું. સાધુ જ ખરેખર સુખી તમે અહી’ સાધુ થવા આવા છે ને ? અમારા સાધુ, ધમ` વિના બીજું ખેાલે જ નહિ તેવી ખબર છે! અમારા ગુરુ, પૈસા-કાદિની મેજ-શેાખની વાત ન કરે તેવી ખાત્રી છે ને? અમે ય કરીએ તે તમે ય ચાલવા માંડે ને ? અમે પૂછીએ કે કેમ ચાલ્યા ? તે વિનય પૂર્વક કહા ને કે ‘ભૂલા પડી ગયા. ધર્મ જાણવા માટે દોડા દોડયા આવ્યા હતા અને બીજી વાત સાંભળવા મળે છે માટે!
સાધુથી ધર્મ વિના બીજું કાંઈ સમજાવાય નહિ. સંસારથી છેડાવી માસે લઇ જાય તેનું નામ સાચેા ધમ! તે ધમ સાધુપણું જ છે. તમે સૌ તેના અથી થઈ જાવ તા કામ થઈ જાય.
વિવિધ વિભાગે અને સમાચારા સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
ܓ
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/
લખા : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
૪૫– દિગ્વિજય પ્લાટ જામનગર
આજીવન રૂા. ૪૦૦/
શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય
શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ કાર માત્ર મારા જજ અશ ાઅ અ - આ છે કાર પર
પુરૂષાર્થની શ્રોતા
સુંદરજી બારાઈ - જ જ બજાજ - જ -અ અ અ - -
દેવ-દેવ તે આળસુઓ જ કર્યા કરે છે, ઉદ્યમી અને
તેજસ્વી પુરૂષોએ તે પુરૂષાર્થ જ કરવું જોઈએ. અનેક માણસે પુરૂષાર્થથી, પ્રારબ્ધને વગર આત્મકલ્યાણ સિદધ થઈ શકતું નથી. શ્રેષ્ઠ માને છે અને કહે છે કે, “આ વિશ્વના તેથી જ કહ્યું છે કે દેવને નાશ કરી સવ પ્રાણીઓ દૈવાધીન–પ્રારબ્ધાધીન છે. પોતાની શકિત પ્રમાણે આત્મકલ્યાણ માટે માટે પ્રારબ્ધમાં હશે, તે થશે. વ્યર્થ પુરૂષાર્થ કરે. દેવ દેવ તે આળસુઓ જ પુરૂષાર્થ કરવાથી કાંઈ લાભ થવાને નથી.” કર્યા કરે છે. ઉદ્યમી અને તેજસ્વી પુરૂએ
પરંતુ શ્રી યોગવાસિષ્ઠમાં કહ્યું છે કે, તે પુરૂષાર્થ જ કરવું જોઈએ. “પૂર્વ જન્મના પૌરૂષથી ભિન્ન દેવ બીજી શ્રી યોગવાસિષ્ટમાં આ વિષયનું ઘણું કઈ વસ્તુ નથી. પૂર્વજન્મને પુરૂષાર્થ જ જ સુંદર વિવેચન કરવામાં આવેલ છે. દેવ છે એટલા માટે દેવ વાદીઓએ “હું શ્રીરામ મહર્ષિ વસિષ્ઠમુનિને પૂછે છે દેવને આધીન છું, કર્મ કરવામાં સ્વતંત્ર કે “ભગવાન ! દેવ શું છે? દેવ કેને નથી એવી બુદ્ધિ અથવા વિચારધારાને કહે છે ? આ સમજાવવાની કૃપા કરે” સત્સંગ અને સત્ શાસ્ત્રના અભ્યાસ વડે મહર્ષિ વસિષ્ઠ કહે છે, “હે રઘુનંદન મનથી દૂર કરીને આલશ્ય છોડી દઈ રામ! પૂર્વ પુરૂષાર્થ વડે પ્રાપ્ત થયેલ પ્રયત્ન પૂર્વક પોતાના આત્માના ઉદ્ધાર અવશ્યભાવી ફલને જે શુભ અને અશુભ માટે પ્રબળ પુરૂષાર્થ કરવો જોઈએ. જેમ ભાગ છે, તેને જ દેવ શબ્દથી ઓળખજેમ પ્રયત્ન થશે, તેમ તેમ શીધ્રતા પૂર્વક વામાં આવે છે અથવા પૌરૂષવડે ઈષ્ટ અને ફળની પ્રાપ્તિ થશે.”
અનિષ્ટ કર્મનું જે પ્રિય અને અપ્રિયરૂપે પૂર્વજન્મના પુરૂષાર્થને કઈ દૈવ સંજ્ઞા ફલ પ્રાપ્ત થાય છે. તેને જે દેવ નામ આપે, તે તે બરાબર છે. પરંતુ જેઓ અપાયેલ છે એક માત્ર પુરૂષાર્થથી સિધ્ધ આળસ પ્રમાદને વશ થઈ તુચ્છ વિષય થનાર જે અવશ્યભાવી લે છે, તે જ આ જન સુખના ક્ષણિક લોભમાં ફસાઈને પૂર્વકૃત સમુદાયમાં દવ શબ્દથી પ્રતિપાદિત થાય પૌરૂષ યા દેવને વર્તમાન જમના પુરૂષાર્થ છે. સિદધ પુરૂષાર્થના શુભ અને અશુભ - વડે જીતવા માટે પ્રયત્ન નથી કરતા અને ફલના ઉદય પર “આમ જ થનાર હતું હંમેશા દંવના ભરોસે બેઠા રહે છે, તેઓ એમ બેલાય છે તેને દેવ કહે છે. કર્મ. દીન, પામર અને મૂઢ છે. કારણ કે પુરૂષાર્થ ફલની પ્રાપ્તિ થતાં “આથી જ મારી બુદ્ધિ
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૨૬ : તા. ૧૧-૨-૯૨
થઈ હતી. એ જ મારે નિશ્ચય હતો” આ વિશ્વમાં જે જે પણ શૂરવીર, પરાએમ કહેવાય છે તેને દેવ કહે છે. ઈષ્ટ કૃમી, બુદ્ધિમાન અને વિદ્વાન પંડિત, અને અનિષ્ટ ફળની પ્રાપ્તિ થતાં “મારાં ચેગીઓ, તપસ્વીઓ થયા છે અને અત્યારે પૂર્વ જન્મનાં કર્મો જ એવાં હતાં, આમ છે, તેઓ શું પ્રારબ્ધથી જ થયા છે? જ થવાનું હતું ને થઈને જ રહ્યું છે આ નહિ જ વિશ્વામિત્રે પુરૂષાર્થથી જ બ્રાહ્મણપ્રકારની ભાવનાને વ્યક્ત કરનાર વચન જ ત્વ પ્રાપ્ત કર્યું હતું. અન્ય પુરૂષોએ પણ દેવ કહેવાય છે. જે લોકે ઉદ્યોગનો ત્યાગ જે દિવ્ય ગતિ પ્રાપ્ત કરી છે, તે પુરૂષાકરીને કેવળ દેવના વિશ્વાસે બેઠા રહે છે, ર્થથી જ કરી છે. દેવ પણ પૂર્વના પુરૂષાતે આળસુ મનુષ્ય પોતે જ પોતાના શત્રુ થથી જ બંધાય છે. માટે નિઃશ્રેયસની સિદ્ધિ છે. તેઓ પોતાના ધર્મ, અર્થ, કામ અને માટે શુભ ઈચ્છા વડે મને રમ ભાવ યુકત મોક્ષ આ ચારે પુરૂષાર્થોને નષ્ટ કરી નાખે છે. થઈને યુકિત યુકત સપુરૂષ વડે સેવિત તેથી મનુષ્યને પ્રમાદી બનાવી અધોગતિના અને અનુષિત પુરૂષાર્થ કરવો જોઈએ, માગે લઈ જનાર દેવનો પરાજય કરી પુરૂષ અને દેવ પ્રારબ્ધ જ શ્રેષ્ઠ છે એમ માનપોતાની બુધિ, મન અને ઈન્દ્રિય વડે નાર બ્રાન્ત માનવને તેઓના કર્તવ્યનું ભાન યોગ્ય અને શુભ પુરૂષાર્થ કરી અભીષ્ટ કરાવી પુરૂષાર્થ તરફ વાળવા માટે પ્રયત્ન કુલની સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી લેવી જોઈએ. તે કરીને પુણ્ય કમાવું જોઈએ. જ માનવ જન્મની સફલતા થશે.
મનુષ્ય પુરૂષાર્થને આશ્રય કરી સત્ પુરૂષાથથી જ માનવ મહાન આશ્ચર્ય શાસ્ત્રોને અભ્યાસ કરી સત્સંગ વડે કારક પ્રગતિ કરી શકે છે અને પુરૂષાર્થહીન બુદિધને નિર્મળ બનાવીને સંસાર સાગરથી માનવ અધમ બને છે.
પિતાને ઉધ્ધાર કરી લેવો જોઈએ. શાસ્ત્રોના અભ્યાસથી સદ્દગુરૂના ઉપદેશ
. (ફૂલછાબ) શ્રવણથી અને પોતાના પ્રયતન વડે સર્વત્ર જ નહ હ જ જાહ પુરૂષાર્થની સિદ્ધિ થાય છે. માટે માનવે શાસન ડહોળાતામાં નથી.” “ધર્મ કલ્યાણની કામનાથી અશુભ વાસનાઓમાં યિા કરી તે યે ઠીક અને ન કરી તે થે
ભટકતા મનને ત્યાંથી વિવેકપૂર્વક રેકીને જ ઠીક – આવું માનનારામાં શાસન નથી. કલ્યાણકારી, સર્વોત્કૃષ્ટ, અવિનાશી દુધ ધર્મ ક્રિયા કદી ન પણ કરે પરંતુ કરવી ચિંતનાત્મતત્વ છે, તેમાં જ તેને લગાડવું જ જોઈએ અને નથી થતી માટે પોતાને જોઈએ. પુરૂષાર્થથી જ બુદ્ધિમાનની કલ્યાણ પામર માને. એનામાં શાસન ટકે. માર્ગમાં પ્રગતિ થાય છે. દેવ તે દુખ -સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર સાગરમાં ડૂબેલા દુર્બલ ચિત્તવાળા લોકોને
સૂરીશ્વરજી મ. સા. માટે આશ્વાસને માત્ર છે.
કહા હા હા હા હા
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________
િ
ચોગ્ગત કેળવો
-સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા !
જે આત્માઓ મેહને ઓળખી જાય છે ,કરતા હોય તો પણ તેમને હેતુ બીજો અને સમજી જાય છે કે- અનાદિથી મારો હોય છે. તેમને તે દુઃખ ટાળવવું છે અને આત્મા પુદગલની રમણુતામાં પડયે છે માટે સુખ જ મેળવવું છે જેમ સંસારી જીવ સંસારમાં ભટકે છે. માટે તે મુદ્દગલની દુઃખ ટાળવા અને સુખ મેળવવા અધર્મ રમણતાને બદલે જે આત્મામાં રમણતા કરે છે તેમ ધર્મ પણ કરે ને ? ધર્મ સમઆવી જાય તો કામ થઈ જાય. આમાની ક્યા વિના ઘર્મક્રિયા કરે તો તે નિષ્ફળ રમણતા મેળવવા માટે તે વિચારે છે કે નહિ પણ, ખરાબ આશયથી કરે તો દુર્ગ
આ સંસાર એ જ આત્માને મોટામાં મેટો તિમાં લઈ જનારી પણ બને ! દુઃખ ટાળવા રોગ છે. આ સંસારનું સુખ એ જ મારો ધર્મ કરનારે જીવ, દુઃખ ટળ્યા પછી ય આત્માને હાનિ ક૨નારું છે. આ સુખ ઉપ- ધર્મ કરે ખરો ? સમજુ માણસ કઈ પણ રને રાગ જ દુઃખનું પ્રધાન કારણ છે. હેતુ વિના ધર્મ કરે નહિ અને અણસમજુ સદૂગુરુ મુખે શ્રી જિનવાણુ સાંભળતા હેતુ વિના ધર્મ કરે તે તેની કાંઈ કિંમત સાંભળતા તેને સંસાર ગમતું નથી અને નથી, સમજ્યા વિના કે બસ આ
નથી. સમજયા વિના કે બીજા બીજા હેતુથી મોક્ષની ઈચ્છા થાય છે.
ધમ કરે તે તેને લાભ થાય નહિ. જેને સંસારથી બચાવે અને ક્ષે પહોંચાડે સમજવું જ ન હોય તેને કેઈ સમજાવી ન તેવી કઈ ચીજ છે. સંસારની કોઈ ચીજ શકે. અણસમજુ જે સમજવા પ્રયત્ન કરે એવી છે જે આત્માને સંસારથી બચાવી,
તો ધીમે ધીમે સમજુ બની જાય. તમે બધા મોક્ષે પહોંચાડે? ભગવાનને ધર્મ જ એ દુનિયાના કામ કરે તે સમજીને કરો કે છે જે જીવને આ સંસારથી બચાવી, માણે
મૂર્ખાઈથી? પહોંચાડે. તેથી તે જીવને ધર્મ જાણવાની સંસારનું સુખ જ જેને જોઈતું ઇચ્છા થાય છે. ધમ કરો જુદો છે હોય અને પાપ કરવા છતાં દુઃખ ન અને ધર્મ જાણુ તે જુદે છે. ધર્મ જોઇતું હોય તેવા જીવો તે ધર્મ કરીને ધર્મ પામવાનું મન થાય તેવા તે કરવા પણ લાયક નથી. તેવાને ખુદ વિરલ મળે. બાકી જેઓને ધર્મ સાંભળ- ભગવાન મળે તે પણ તે ધર્મ ન પામે. વાનું મન ન થાય તેવા જ કદાચ ધર્મ સંસારના સુખને લાલચુ અને દુ:ખને
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અંક-૨૬ તા. ૧૧-૨-૯૨ :
: ૫૭૫
કાયર જીવ ધમ કરવા નાલાયક છે. ઝટ મુકિતમાં જવાની ઉતાવળ છે? આ તે તે ભગવાનની વાણી સાંભળે અને સંસારથી નાશી છૂટવું છે? અનતા શ્રી મશ્કરી કરે કે- “મોક્ષ તે કેઈએ દઠ અરિહંત પરમાત્માઓ મોક્ષે ગયા તે વાત છે ! મેપક્ષ તે હેત હશે !” દુઃખથી ડર- યાદ આવે છે ? મંદિરમાં જાવ તે ય નારા અને મન ગમતાં સુખ માટે કંઈપણ મોક્ષ યાદ આવે છે ? મારા બધા ભગવાન પાપ કરવામાં વાંધો નહિ તેમ માનનારાને મોક્ષે ગયા છે, મેક્ષ માર્ગ સ્થાપીને ગયા ભગવાન પણ ધર્મ ન પમાડી શકે. ભગ- છે, મને પણ મોક્ષે આવવાનું કહી ગયા છે વાન તો અભવ્ય આદિ જીવોને ઉપદેશ પણ તે તમને મોક્ષે જવાનું મન થાય છે ? ન આપે.
મોક્ષે જવાનું મન થાય તે તે સાધુપણું.
આવ્યા વિના મેલા થાય ? સાધુપણું પામભગવાન દેશના કેને આપે? બીજા
વાનું મન ન થાય તે તે ભવ્ય સેવા ધાનાદિને યોગ્ય જ હોય તેને. દરેકે ,
છતાં ભારે કમી ભવ્ય છે ! ભારે કમી દરેક તીર્થકરાદિ મહાપુરુષે “ભ ભવ્યા! કહીને ઉ૫દેશની શરૂઆત કરે છે. તે ક્યા
જીવને સાચી વાત ઝટ સમજાય નહિ. ધર્મ
ધર્મ તરીકે કરવાનું મન ન થાય. ધર્મ ભવ્ય છે? બીજા ધાનાદિને લાયક હોય તે. સંસારનું સુખ જ આત્માનું ભૂંડું કર
* દુઃખ ટાળવા અને સંસારનું સુખ મેળવવા નાર છે, દુગતિમાં લઈ જનાર છે તે માટે કરવાનું મન થાય. સાંભળતા જેને આનંદ થાય અને દુઃખ આજે તમે જે રીતે જીવે છે, સુખમાં મારા જ પાપથી આવે છે માટે મજેથી મહાલે છે, લહેર કરે છે તેથી તમારી વેઠવું તેમ થાય પણ દુઃખ ઉપર દ્વેષ ન દયા આવે છે કે- મરીને કયાં જશે ? થાય પણ પાપ ઉપર છેષ થાય તેવા ભવ્ય દયા પણ સમજે તે હોય ત્યાં સુધી જીને ભગવાન દેશના આપે છે. સમ્ય- થાય. પછી તે દયા પણ મૂકી દેવી પડે ! ફત્વ રૂપી બીજને ઝીલવા જે તૈયાર હોય તેનું નામ બીજાધાનાદિને યોગ્ય "
સપુરુષોની સહનશીલતા હીમ જેવી કહેવાય. કઈ ભૂમિમાં બીજ વવાય? હોય છે જયારે કર્તવ્યપરાયણતા અગ્નિની ઉખર ભૂમિમાં વવાય? ઉખર ભૂમિ ગમે જવાળા જેવી હોય છે. પુણ્યપુરુષોની સહનતેટલી સારી હોય તો પણ બીજ નાખવા, શીલતામાં અજ્ઞાનીઓના દે સળગી જાય વાવવા લાયક નહિ. જયાં સુધી જીવને આ છે અને કર્તવ્ય પરાયણતામાં એદીઓની સંસાર ભૂંડે લાગે નહિ, સંસારનું સુખ અકર્મયતા સળગી જાય છે. ભૂંડું લાગે નહિ, મેક્ષે જવાનું મન થાય
- સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર નહિ ત્યાં સુધી સાચી સમજણ આવે નહિ.
સૂરીશ્વરજી મ. તમને આ સંસાર ભૂપે લાગે છે? ક
ચ્છ
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોજુદ આઝાદ આઝાદી નથી
પણ ગુલામી છે.
સાચી આઝાદી તો સર્વજ્ઞ ભગવંતે પ્રરૂપેલ જ્ઞાન અને ક્રિયાનું અનુકરણ
કરવાથી જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. –શ્રી દેવીચંદજી નવલમલજી ઓસવાલ (રાઠોડ) પૂના
બેરિસ્ટર એટલે (લંડન)
એડકેટ (એ. એસ.) હાઈકેટ, મુંબઈ હિન્દી ગુજરાતી અનુવાદ કરનાર : સૌ. ચેતનાબેન હરીશભાઈ મેમાયા
( ગતાંક્થી ચાલુ ) સર્વજ્ઞ ભગવાને બતાવેલ તત્વે ઉપર પૂર્ણ શ્રદ્ધા થયા પછી, તેનું પૂર્ણ જ્ઞાન ભગવાનને જેવું ગમ્યું એવી જ રીતે સમજી એને દેશવિરતિ અને સર્વવિરતિ રૂપમાં અમલમાં લાવવું અને સમ્યચ્ચારિત્ર કહે છે.
“સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યગ્વારિત્ર” આ ત્રણેના સમૂહને મોક્ષમાર્ગ કહે છે, સમ્યગ્દર્શનશાન ચારિત્રાણિ મેક્ષમાર્ગ
જ્ઞાન અને ચારિત્ર આત્માનાં ગુણ છે, બાહિરાત્મ ભાવને ત્યાગ કરી દરેક સાધક ગ્રંથિભેદ કરે છે, અને અંતર્મુખ બને છે, ત્યાં રાત-દિવસ હંમેશાં પોતાના આત્માનાં પરમાત્મભાવને વિચાર કરતા રહે છે. ત્યારે તે આત્મા સમ્યગ્દષ્ટિ બને છે. સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા પોતાના શત્રુઓને સારી રીતે ઓળખે છે, તેને સંસારના સુખ ઝેર જેવા લાગે છે, અને શ્રી જિનેશ્વર ભગવાને બતાવેલા માર્ગ પર ચાલવાને આત્યાંતિક (સતત) પ્રયત્ન કરવાં લાગે છે, તે સંસારના કોઈ પણ પ્રકારના સુખેથી લિપ્ત થતે (અંજાતો) નથી, અને સંસારમાં ગમે તેટલા ભયંકર દુઃખ આવી જાય તે પણ તે પિતાના જ પૂર્વ જન્મમાં કરેલા કર્મોનાં ફળ છે એવું સમજી તે ખુશીથી સહન કરી લે છે, તે દુ:ખને હેપ કરતો નથી, તે જાણે છે કે એક મેક્ષ જ સાધ્ય કરવા જેવું છે. આ મેક્ષ માટે સર્વજ્ઞ ભગવાને બતાવ્યા પ્રમાણે બધા માર્ગોને તે સવીકાર કરે છે, બધી
ક્રિયા અને અનુષ્ઠાન આદિ રૂચી (ઈરછા) અને શ્રદ્ધાથીક કરવા લાગે છે, અને તે આત્મશુદ્ધિને - આગળ વધારે છે. શ્રીકૃષ્ણ મહારાજાએ ગીતામાં કહ્યું છે કે “જે મને (ભગવાનને)
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ : અંક-૨૬ તા. ૧૧-૨-૯૨
* ૫૭૭ પામેલ હોય, આત્મદર્શન, પરમાત્મદર્શન, કરવું છે. તે આશ્રમ અને વર્ણ અનુસાર મે દરેકને માટે જે નિત્ય ક્રિયા, વિધિ વિધાન વગેરે બતાવ્યા છે. તેમને અમલ કરવાનો રહેશે. એના સિવાય બધી વાતે નકામી છે.”
સમ્યગૃષ્ટિ આત્મા સર્વજ્ઞ ભગવાને કહેલી બધી જ વાતે માન્ય રાખી યથાશકિત તેનું પાલન કરવાને પ્રયત્ન કરે છે. તેમાંથી એક પણ વાત અમાન્ય રાખે તે તે સાચે શ્રાવક નથી “આપણા હૃદયમાં પરમાત્મા છે અને આપણને કઈ પણ બાહ્ય અથવા અત્યંતર ક્રિયા કરવાની જરૂર નથી” એવી મિથ્યાત્વની વાતો આ દિવસમાં આપણું ભણ્યા ગણ્યા ભાઈઓ કહેતા નજરે પડે છે. તેમને તે તેમના વિલાસી જીવનમાંથી સર્વ પ્રણિત આધ્યાત્મિક જીવન પર ધ્યાન આપવામાં ફુરસદ જ કયાં છે ? નિશ્ચયનયના દષ્ટિથી બધાના હૃદયમાં ભગવાન જરૂર છે. પણ તે પોતાના પૂર્વનાં અનંત જન્મનાં પોતે કરેલા અનેક પાપ અને પુણ્યના કર્મોથી તે ભગવાન-આત્મા લિપ્ત થઈને તે તેમના કર્મોના બેજના નીચે દટાયેલ છે. તે આત્માનાં ઉપરને કર્મ રૂપી મેલ આપણે સાફ કર્યા વગર. તે આત્માને અનંતજ્ઞાનમય, અનંતશકિતમય, પરમાત્મા ભગવાન બનાવવો છે, તે કેવી રીતે શકય છે? તે માટે એક જ ઉપાય છે અને તે એ કે સર્વજ્ઞ ભગવાને બતાવેલ માર્ગ પર પુરી શ્રદ્ધા રાખી, તે જ પ્રમાણે આ પણે ચાલવું જોઈએ, દેશવિરતિ અને સર્વવિરતિનો માર્ગ અંગીકાર કરો, જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર રૂપી ત્રિીરત્નમય ધર્મનું પાલન કરવું એ આપણું પરમ કર્તવ્ય છે.
શ્રાવકના નિત્યક્રમમાં ભગવાને દરેકને જિન દર્શન અને વિધિ સહિત જિન પ્રતિમાઓનું પૂજન કરવા કહ્યું છે, “જિન મૂરતિ જિનવર સમાન” આવું આગમવચન છે, અનંતલબ્ધિ સંપન્ન ગણધર શ્રી ગૌતમ સ્વામીજીએ ભગવાનને પુછયું “જિન મંદિર શા માટે જવું જોઈએ?” ભગવાને જવાબ આપ્યો “જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રની રક્ષા માટે જવું જોઈએ.” ફરીથી ગણધર ભગવાને પુછતાં શ્રી મહાવીરદેવે જવાબ આ જે કઈ શ્રવણોપાસક શ્રાવક ઉપાશ્રય, સ્થાનકમાં પૌષધવ્રતમાં રહી સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય પાળવાવાળો જે જિનમંદિર દર્શનને માટે ન જાય તે જેવી રીતે સાધુને પ્રાયશ્ચિત લાગે છે, તેવી જ રીતે શ્રાવકને પણ પ્રાયશ્ચિત લાગે છે, તે પ્રાયશ્ચિત છઠ્ઠ (બે ઉપવાસ) અથવા પાંચ ઉપવાસને આવે છે.
જિન પ્રતિમા પૂજવાની વિધિ વિધાન ઘણુ આગમ સૂત્રોમાં આવે છે શ્રી મહાક૯પસૂત્ર, શ્રી નેદિસૂત્ર, શ્રી ઉવવાઈસૂત્ર, શ્રી રાયપણી સુત્ર, શ્રી આવશ્યક સત્ર, શ્રી ભગવતી સૂત્ર, શ્રી જ્ઞાતાસૂત્ર, શ્રી ઉપાસકદશાંક સૂત્ર, શ્રી વ્યવહાર સૂત્ર, શ્રી મહાનિશીથસૂત્ર, આદિ ઘણાં આગમ સુત્રોમાં જિન મૂર્તિની વિધિ વિધાન સહિત અષ્ટપ્રકારથી નવઅંગી પૂજા શ્રાવકને કરવાની આવશ્યકતા પ્રતિપાલ છે પરમ તીર્થકર શ્રી અજિત
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૭૮ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
નાથ ભગવાનને ઈન્દ્ર દેવતાઓ એ વિનંતિ કરવાથી (આ વિનંતિ વ્યવહારની દૃષ્ટિથી થાય છે કારણ શ્રી તિર્થંકર દેવ જન્મથી જે ત્રણ જ્ઞાન સહિત હોવાથી તે જ્ઞાનના ઉપયોગથી પોતે જ પોતાના દીક્ષાને સમય જાણે છે ) જયારે દીક્ષા માટે તૈયારી કરે છે ત્યારે દિક્ષાની પહેલા ભગવાન ખૂબ સારી રીતે સ્નાન કરી, દિવ્ય વસ્ત્ર અને આભરણ પરિધાન કરે છે અને સ્વગૃહત્યમાં આવેલા તીર્થકરોનાં પ્રતિમાની પૂજા કરી દેવે દ્વારા નિર્મિત સુપ્રભા નામની શિબિકામાં આરૂઢ થાય છે. એવું શાસ્ત્રોમાં વર્ણન આવે છે. તીથકરને આત્મા જે રાજકુલમાં જન્મે છે તે કુટુંબ જિન ધર્મો પાસક હોય છે અને તેમના રહેવાના મહેલમાં જિનમંદિર અવશ્ય હોય છે, ભગવાન મહાવીરના પિતાશ્રી સિદ્ધાર્થ રાજા શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનના બારવ્રતધારી શ્રાવક હતા એમ આચારાંગસૂત્રમાં કહ્યું છે, અર્થાત તેઓ અને તેમના સાથે રહેવાવાળા તેમના કુટુંબીજને રોજ શ્રી જિનેશ્વર પ્રતિમાની પૂજા કરતા હોય, એમાં આશ્ચર્ય નથી. ભગવાન મહાવીર સ્વામીજી રાજપુત્ર અવસ્થામાં કાઉસગ્ગ ધ્યાનમાં અલંકાર પહેરેલા ઉભા રહેતા હતા તે રીતની તેમની કાષ્ટની મૂર્તિ વિધુમાલી દેવે બનાવી અને ચંદન-કાષ્ટની પેટમાં પધરાવીને વીત્તભયપટ્ટન નામના નગરમાં મુકી હતી તેમજ આવશ્ય ચુર્ણ, નિશિધચુર્ણ, અને વસુદેવ હિન્ડી વગેરે પ્રાચીન ગ્રંથોમાં પણ જોવા મળે છે કે ભગવાન મહાવીર સ્વામીના જિવિત અવસ્થામાં ગૃહસ્થપણાની દીક્ષાના પહેલા એક જ વર્ષ પૂર્વે ભગવાન રાજવાડામાં અલંકાર પહેરેલા ઉભા રહીને ધ્યાન કરતા હતા તેવી જ આબેહુબ મુતિ ચંદનના કાણમાં બનાવેલી સિધુ સૌવીર ગામના ઉદાયન પાસે હતી. આ મૂતિ ઉજ્જૈનના પ્રદ્યોતરાજાએ ઉદાયન પાસેથી લઈ લીધી અને તેને ઠેકાણે બીજી તેની પ્રતિકૃતિ વિત્તભયપટ્ટન ગામમાં મુકી દીધી આ મૂર્તિ તે ગામમાં વાવાઝોડું આવવાથી રીતી નીચે દટાઈ ગઈ, કુમારપાળ રાજાના રાજવટના વખતે પ. પૂ. આચાર્ય હેમચંદ્રાચાર્યજીના કહેવાથી તે મૂર્તિ ઉતખનન કરીને કાઢવામાં આવી હતી અને અણહીલ પાટણમાં બહુમાનપૂર્વક પધરાવવામાં આવી હતી, મુળ ચંદન કાછની મુરતિ રાજા પ્રદ્યોતે જે ઉદાયન પાસેથી લઈ લીધી હતી તે પ્રદ્યોતે પોતાના રાજ્યમાં વિદિશા (ભેલસા) ગામામાં પ્રતિષ્ઠિત કરાવી હતી. આવા પ્રકારની ભગવાન મહાવીર સ્વામીની મુગુટ અને બીજા અલંકાર પહેરેલી કાષ્ઠ અને ધાતુ (બ્રોઝ)ની ઉભી મૂર્તિઓ જીવિત સ્વામી નામથી પ્રસિદ્ધ થઈ આવી ઉભી મૂર્તિઓ સિહી (રાજસ્થાન) ગામમાં આવેલા શ્રી અજિતનાથ ભગવાનના મંદિરના મુળ ગભારાના બહાર બન્ને બાજુ મુગટ માથા પર, ગળામાં કઠી હાર તથા હાથમાં કડા, બાજુબંધ વગેરે અલંકારોથી વિભૂષિત ઉભી કાઉસગીયાં પાંચ ફુટ ઉંચાઈના આજ પણ સારી સ્થિતિમાં ઉભા છે. તેમ વડોદરાના મ્યુઝીયમમાં પણ જીવિત સ્વામીની બ્રોઝની ઉભી અલકત મૂતિઓ આજપણ મૌજુદ છે. જે હર કેઈ ત્યાં જઈને જોઈ શકે છે. સારાંશ તીર્થકર દેવેની મૂર્તિઓ અનંતા અનાદિકાળથી પૂજાતી આવી છે. મેહન
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________
* ૫૭૯
વર્ષ-૪અંક-૨૬ તા. ૧૧-૨-૯૨ : જે ડેરાના ઉત્તખનનમાં ત્રણ ત્રણ હજાર વર્ષ પહેલાંની તીર્થકર દેવેની ઉભી કાઉસગ મુદ્રાની મૂર્તિઓ મળી આવી છે. જે ત્યાંના મ્યુઝીયમમાં સુરક્ષિત રાખેલી છે. થોડા વર્ષ પહેલાં સ્થાનકવાસી મુનિશ્રી શિવમુનિ જેઓએ દીક્ષા લીધા પછી ડોકટર પદવી (પી. એચ. ડી.) મેળવી છે તેમને આ પદવી મેળવવા માટે જે સંશોધનામિક થીસીસ (નિબંધ) લખી પુસ્તક રૂપમાં પ્રસિદ્ધ કરેલ છે તેમાં તેમણે ત્રણ હજાર વર્ષ પહેલાંની જૈન તીર્થકરોની મૂર્તિઓ મેહનડેરોના ઉત્તખનનમાં મળી છે. આવું સ્પષ્ટ લખ્યું છે. આપણું સ્થાકવાસી ભાઈઓએ ઉપરોકત પ્રમાણે મૂર્તિ પૂજા પુષ્ટી આપવાવાળા જે પ્રાચીન પુરાવા મળ્યા છે. આની નેંધ લઈ ભૂલ ભરેલે માગ છેડીને જલદીમાં જલદી સ્વગૃહમાં પાછા આવી સર્વજ્ઞ ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલન કરતા થવું જોઈએ.
આ દિવસે માં ભણેલા નવયુવાન (જેને શાસ્ત્રોને બિલકુલ અભ્યાસ હેતે નથી) બીએ. એમ. એ., ડોકટર, વકીલ, ઈજીનીયર થવા માટે પોતાના જીવનના વીસ-પચીસ વર્ષ ખચી નાંખે છે, પણ તીર્થંકર દેવ પ્રણિત શાસ્ત્રોને અભ્યાસ કરવાને માટે પચીસ મહીના તો શું પણ પુરાં પચીસ દિવસ પણ શાસ્ત્રને અભ્યાસ ગુરુચરણમાં બેસી કરવાની તેમને ફુરસદ નથી અને શાસ્ત્રના વિષય ઉપર મોટા મોટી વાત કરવા લાગે છે, પરંતુ દુઃખ અને શરમની વાત એ છે કે તેઓ કહે છે “મંદિર, ઉપધાન આદિ ઉપર ખર્ચ કરવા નકામે છે. વળી ઘર્મને પૂજય મુનિ ભગવંતના વિષયમાં બે જવાબદારીની અને અજ્ઞાનપણની વાત કરે છે. પણ આ ભાઈઓને નમ્રતાથી મારું કહેવું છે કે તેઓ નકામી અજ્ઞાનતા ભરી વાત કરવા પહેલા થોડા સમયના માટે શાસ્ત્રોમાં જે જગ્ન છે અને જે શાસ્ત્રોની વાત આપણું આચરણમાં લાવવા ભરપુર પ્રયત્નો કરે છે એવા પંચમહાવ્રતધારી મુનિ ભગવંતના ચરણોમાં બેસી શાસ્ત્રને શેડો અભ્યાસ કરે અને પછી જ ધર્મના વિષયમાં પિતાને મત (ઓપીનીયન) જાહેર કરે, વાસ્તવિક વાત એવી છે કે જિન મંદિર અથવા મૂર્તિને માટે જે ધન ખર્ચ થાય છે તે નષ્ટ નથી થતું, જયારે કે ભે.ગોપભગ એશઆરામ અને મેજશેખના સાધનોમાં કરેલ ધન ખર્ચ ક્ષણીક ફળ આપી નાશ પામે છે. તથા કતાઓના માટે અનર્થ અને ઉન્માદવૃદ્ધિનું કારણ બને છે.
અવિનાશી અને અવ્યાબાધ સુખેથી ભરપુર એ જે મેક્ષ અને તેની પ્રાપ્તિને માર્ગ બતાવવાવાળા થા આત્મતત્વ અને અનાત્મ તતવને ભેદ સમજીને આત્મતત્વને ઉપાસક બનાવાવાળે પરમાત્માઓના મનોહર મંદિર અને આ તારકેની મનેઝ પ્રતિમા એને માટે પિતાને સર્વસ્વને ભેગ દેવાની બુદ્ધિ કૃતજ્ઞ આત્માઓને ન થાય તે બીજા કેને થાય?
ધર્મદષ્ટિથી આ પ્રકારના ઘન વ્યય આત્માઓને પરમેશ્વર પરાયણ બનાવે છે અને વ્યવહાર દૃષ્ટિથી એ ધન-વ્યય મૂર્તિ અને મંદિર સ્વરૂપમાં જગતમાં કાયમ ચિરસ્થાયી
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૦
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) રહે છે. જેવી રીતે અષ્ટાપદ તીર્થ જયાં શ્રી ઋષભદેવ ભગવાનના પુત્ર ભરત ચક્રવતીએ બનાવેલ શ્રી તીર્થંકર દેવની સુવર્ણ અને રત્નની શરીર પ્રમાણ મૂતિઓ અને બહુમુલ્ય દેવવિમાન તુલ્ય જિન પ્રાસાદ મંદિર તથા ગિરીરાજ શ્રી શત્રુંજય તીર્થ ઉપરની હજારે મંદિર અને મૂર્તિએ આબુ દેલવાડા, અચલગઢની કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરીને બનાવેલ કલામય, સુંદર મંદિર અને મૂર્તિઓ. રાણકપુરને ભવ્ય જિનપ્રસાદ, શ્રી કુંભારિયાજીનું સુંદર કલામય મંદીર, શ્રી નાદિયા, શ્રી દિયાણજી, મહુવા અને નાણાની શ્રી મહાવીર ભગવાનની હયાતીમાં બનાવેલ તેમની ભવ્ય અને સુંદર પ્રતિમાઓ, શ્રી અજારા પાર્વ. નાથ, શ્રી ભદ્ર શ્વરજી, શ્રી શંખેશ્વરજી, શ્રી ભોયણીજી વગેરે સ્થાનના પ્રાચીન સંદર મંદિરો અને ચમત્કારિક મૂર્તિઓ ઈત્યાદિ બધા મંદિરો અને પ્રતિમાઓ આજ હજારે લાખો વર્ષોથી ભવિ આત્માઓના માટે આત્મશાંતિ આપવાવાળા ચિરસ્મરણીય સ્થાન મૌજુદ છે. શું આપણું ભણેલ સુજ્ઞ ભાઈઓ એક વાર આ પવિત્ર સ્થાનમાં જઈ આવી શકશે?
આથી શાસ્ત્રકારોએ ફરમાવેલ છે કે જીવનમાં આપણે જે પ્રાપ્ત કર્યું છે, તેને ઉંચામાં ઉંચે સદ્દઉપયોગ કરવાનો જો કે ઈ માગ હોય તે તે શ્રી જિનચૈત્ય અને શ્રી જિન મૂતિના ભકિતમાં થવાવાળે વ્યય જ છે.
આ જ એકમેવ માર્ગ બધાના માટે કલ્યાણકારી છે. બીજી આત્મશુદ્ધિ માટે મહત્વની વાત આપણુ ભણેલ ગણેલ અને ડાહ્યા ભાઈઓ માટે એ છે કે તેઓ કહે છે “કંદમૂળ, (જમીનકંદ) બટાટા, કાંદા, લસણ, ગાજર, મૂળા, સુરણ, લીલી હળદર, લીલે આદુ આદિ ખાવા માટે ભગવાને સખત ના પાડેલ છે, કેમકે તેમાં અનત એકેન્દ્રિય જીવ છે.” તે કયાં દેખાય છે તેમાં અનંત જીવ? બતાવો તો ખરા ? આ તેમનો પ્રશ્ન છે. કંદમળોમાં એકેન્દ્રિય અનંત જીવ હોય છે, આ વાત શ્રી તીર્થંકર દેવે આત્મબળથી ઘાતી કર્મોનો નાશ કરીને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યા પછી પોતાના નજરથી જયારે જોયું ત્યારે, તેઓએ તે આગમ સૂત્રો દ્વારા આપણને કહેલ છે. કેવળજ્ઞાન ચારધાતી કર્મ જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, મેહનીય, અને અંતરાય, સંપૂર્ણ નષ્ટ થયા પછી જ થાય છે. ત્યારે જ તેમને અનંતકાળની બધી વાતે નજરના સામે સ્પષ્ટ દેખાઈ આવે છે. આપણે તેમના જ્ઞાનની ઉંચાઈ અને ઉંડાઈ સુધી પહોંચ્યા વિના આપણને તે પ્રત્યક્ષ કેવી રીતે દેખાશે? આપણે તેમના માર્ગનું દ્રઢ શ્રદ્ધાપૂર્વક સંપૂર્ણ રીતે અનુકરણ કરીશું તે યથાકાળમાં આપણે પણ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી બધી વાતે તેમના જેવી જ અને તેમના જેટલી જ પ્રત્યક્ષ જોઈ શકીશું. જયાં સુધી આપણે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરતાં નથી, ત્યાં સુધી તે સર્વજ્ઞ ભગવંતેના પર આપણને વિશ્વાસ રાખી આપણા આત્મકલ્યાણ માટે તેમની બધી વાતે માનવી જ પડશે જે કે આજે વિજ્ઞાન વનસ્પતિમાં જીવ સાબીત કર્યો છે. કંપળમાં અનંતાકાય પણ માનતા થયા છે સંયુકત સૂક્ષમ દર્શક યંત્ર દ્વારા વિદળ આદિમાં છે પણ જોતા થયા છે.
(ક્રમશ :)
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________
AGENCIesie
સારવિશિ
પ્યારા ભુલકાઓ,
(ટચૂકડી વાર્તા) એક હતો રાજકુમાર દીક્ષા કેમ લેવાય ? એમ માડીનો વિચાર
આવતાં જ રાજમહેલ તરફ દોટ મુકી. શ્રી નેમિશ્વર દાદા કેવળજ્ઞાન પામી મા! મા ! તું મને આ ઝેરીલા નાગ દેશના ફરમાવતાં ગામે ગામે વિચારતા હતાં. સમે સંસાર છોડવાની રજા આપ. મારે તે વખતની એક વાત છે શ્રી નેમિશ્વર સર્વને ત્યાગ કરી દીક્ષા ગ્રહણ કરવી છે. દાદા અને કેને તારતાં, સુંદર બાધ આપતાં મને સુંદર આશીષ આપી સાચા માગે આપતાં એક દિવસ અતિ રમણીય અને વિદાય કર. સોના રૂપાનાં કાંગરાથી મઢેલી એવી દ્વારિકા
જકુમાર ઉપરના મેહને કારણે માતા નગરીમાં પધાર્યા. સમાચાર સાંભળી સાજન પિતાએ તેના તાબડતેલ લગ્ન કરી મેહમાજન ગાંડુ થઈ ગયું. સૌની નજર અને
પાશમાં બાંધવાની કોશીશ કરી. પણ આ દેટ તેમની તરફ હતી. કેઈક અહેભાવથી
સે ટચનું સેનું કસેટી પર કસાયેલું હતું. ગયું. કેઈ પ્રભુજીને વંદન કરવા આવતાં
પ્રભુની એક જ દેશનાએ આખું જીવન દેવાને જોવા ગયુ. તો કાઈ જ જજ બદલી નાખ્યું હતું. તે પિતાની વાત બેધ પામી જીવન સફળ કરવા ગયું. ઉપર મકકમ રહેતાં માતાએ છલકાતા હદયે સાજન માજનમાં દ્વારિકા નગરીનાં બાળ રજા આપી. એક શરત મુકતા જણાવ્યું કે રાજકુમાર પણ હતાં. પ્રભુજીની મીઠી મધ તું તપ જપમાં એટલે તલીન બનજે કે આ જેવી સુંદર મઝાની દક્ષના સૌ કેઈ એક ભવમાં તારે મોક્ષ થઈ જાય અને તે દ્વારા ચીને સાંભળવા લાગ્યાં. પ્રહર સુધી દેશના મને મોક્ષમાં તારી છેલી માતા બનવાનું ચાલી, લેકેના ચીત પ્રસન્ન થઈ ગયાં. ગૌરવ મળે. રાજકુમાર ગદગદ્દ થઈ ગયાં ઘણાં લેકે એ ત્યાંને ત્યાં દીક્ષા ગ્રહણ કરી. અને બોલ્યા, માડી ! આ તારી શરત નથી બાળ રાજકુમારના દિલમાં પણ જબરી મને કરેલી આજ્ઞા છે. તારી આજ્ઞા મરણ હલચલ મચી ગઈ. તેમને આ સંસારની પર્યત યાદ રાખીશ અને તે પરિપૂર્ણ કરીને અસારનાં સંપૂર્ણ સમજાઈ ગઈ. રાજમહેલની જ રહીશ. માતા-પિતાએ ખૂબ પુલકિત સર્વ સુખ સાહ્યબી ત્યજીને વૈરાગ્ય લેવાનું હદયે સુંદર મઝાના આશીષ વચને કહી નકકી કરી લીધું. પરંતુ માડીને પૂછયા સંભળાવ્યા. પોતાના લાડકવાયા બાળકુંવવગર રજા લીધા વગર અહીં જ હમણું ને ભાવપૂર્વક વિદાય આપી.
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
પ્રભુજી પાસે ધામધુમથી દીક્ષા ગ્રહણ શુદ્ધ આહારથી “અસર કરી. એ જ દિવસથી માની આજ્ઞા અને
અશુદ્ધ આહારથી તે માટે પોતે આપેલું માને વચન પૂર્ણ વિચારે સુંદર બને વિચારે બગડે કરવા પ્રભુજીની આજ્ઞા લઈને સ્મશાને પહોંચી દયાળુ-કે મળ બને હિંસક કઠોર બને ગયા. કાર્યોત્સર્ગ કરી ધ્યાનમાં લીન થઈ સદાચાર વિકસે અનાચારો વધે ગયા.
નિરોગીતા જળવાય રોગનો ભોગ બને એજ દિ તેમને સસરે સ્મશાનમાંથી સ્વભાવ શાંત અને સ્વભાવ તામસી બને પસાર થઈ રહ્યો હતે. એકા એક જમાઈ સત્કાર્યો કરે
દુષ્ક આચરે ઉપર દૃષ્ટિ પડી. પિતાના જમાઈને મુનિ વેશમાં સદગતિ ગામી અને દુર્ગતિ ગામી બને જોઈ તે ખૂબ ક્રોધી થઈ ગયો. “કોઈ સારા મેક્ષ સાધક બને ભવ ભવ ભટકે. નરસાનું ભાન ભુલાવે છે તે ન્યાયે પિતાની ઉત્સાહી બને
પ્રમાદી બને દિકરીનો ભવ બમ્પડનારને યોગ્ય શિક્ષા સજજન મિસ વધે દુર્જનને રાફડો ફાટે કરવી જ જોઈએ તે નિર્ણય ઉપર પોતે સૌ કઈ આવકારે સૌ કોઈ તિરસ્કારે - આવી ગયે.
જીવન ટકાવવા માટે - ખાનપાન મેજ
મજ માટે હાજર સે હથિયાર તે કહેવત પ્રમાણે પાસે સળગતી ચિતામાંથી ધગધગતા
આહાર તે ઓડકાર આવે અંગારા કાઢી મુનિનાં માથે માટીની પાળ
જેવું અન્ન તેવું મન થાય બનાવી મુકી દીધાં. મુનિરાજ ધગ ધગતા
અંકિત એમ. શાહ (ચંદનબાળા) અંગારાથી જરાપણ ક્ષેભ પામ્યા નહિ ઉલટુ મનને વધારે દઢ કર્યું. મનને શુભ
ગાય = બરાડે રણકે ધ્યાનમાં ચિંત પિરવી દીધું. ધીરે ધીરે
ઘૂવડ : ઘૂઘયે
ડે : હણહણે શરીર બળતું ગયું અને મુનિરાજ પણ
ચકલી ચીચીકરે ઝડપથી કર્મો ક્ષય કરતા ગયા, કર્મો ક્ષય ટિટેડી ડે ટી ટી ટી કરે થવાથી કેવળ જ્ઞાન પામી મોક્ષે ગયા. દીક્ષા
સુલસા એન. શાહ લેતી વખતે આપેલ વચન પૂર્ણ કર્યું.
- મનન મારા બાળકે ! જાણે છે માને છેલ્લી , જે સ્વીકારે વીર ને, તે પ્રતિક્ટરે કથીરને માતાની ઉપમા અપાવી જનાર આ મહાન ૦ મોક્ષ કોને ગમે? ધર્મ ગમે તેને રાજકુમાર કોણ હતા ? એ હતાં દેવકીના ધર્મ કેને ગમે? સંસારનું સુખ ન નંદન, શ્રી કૃષ્ણના લધુ બંધુ અને દ્વારિકા ગમે તેને. નગરીનાં લાડીલા રાજકુમાર ગજસુકુમાર. ૧ જેન જતિથી નહિ, પણ ગુણથી થવાય છે. -અમકુમારી
મેઘના શાહ
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________
PELA ELHEIE *
રાજકેટ વર્ધમાનનગરમાં મહે- ૧૨ના પુજા ઠાઠથી થયેલ સંઘપૂજન જયંસવની હારમાળા-પૂ. આ. ભગવંત તિલાલ હીરાચંદ વસા પૂળ મગનલાલ પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મહારાજની નિશ્રામાં મેતીચંદ તથા ત્યારે આંગી સૌભાગ્યચંદ કા. વદ ૧, ૨, ૩ ત્રણ દિવસને પૂ. ગચ્છા- ' તલકચંદ વસા તરફથી થયેલ. ધિપતિ આ. ભગવંત સમચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી
પૂ. આ. ભગવંત મુકિતચદ્ર સુરીશ્વમ.ના સંયમાનુ મિદનાર્થે નવાણું અભિષેક ૨જી મ.નો પૂજ્યશ્રીએ રેચક રીતે ગુણાનુસહિત ભવ્ય મહત્સવ ઉજવાયે. રાજકોટ વાદ કરેલ. પાંજરાપોળને ૧૧ હારને ચેક આપ્યા.
પોષ સુદ ૧૨, ૧૩, ૧૪, ૧૫ પૂ. આ. - માગસર સુદ ૧, ૨, ૩ ધીરજલાલ
ભગવંત પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મ. ની મી જયસુખલાલ વસા તરફથી તેમના માતા
એળિ તેમજ પૂ. વિમલ રક્ષિત વિ. ની જીના શ્રેયાર્થે ભવ્ય મહોત્સવ ત્રણ દિવ
* ૪૫-૪૬મી એળિની પૂર્ણાહુતિ નિમિત્તે સને થયેલ, સુંદર દાનની જાહેરાત કરેલ. ૨
તેમજ ઘર વાસ્તુ નિમિત્તે શાંતિસ્નાત્ર ભીખાભાઈ ધ્રુવના શ્રેયાર્થે શાંતિસ્નાત્ર સહિત–ભવ્ય મહોત્સવ રમણીકલાલ અમુલખ સહિત માગ. સુદ પુનમની વ. ૩-૪ ભવ્ય મહેતા વિજયપ તરફથી ઉજવાશે. મહોત્સવ થયેલ ૫૧ હજાર સુકૃત ખાતે
પિષ વદ એકમને સિદ્ધગિરિને છરી વાપરવાના નક્કિ કરેલ.
પાલીત સંઘ નિકળશે પોષ વદ તેરસના માગ. વદ નોમથી માગશર વદ તેરસ
સંઘ પાલીતાણુની શાતા હીરા ધર્મશાસુધી પાંચ દિવસ ભવ્ય સ્નાત્ર તેમજ ભવ્ય ળામાં પ્રવેશ કરશે અને ચૌદશના માળાઅંગરચના વદ ૧૧, ૧૨, ૧૩. ૩ દિવસના રોપણ ઉપધાન થશે. ભવ્ય મહોત્સવ ઉજવાએલ જામનગર નિવાસી વીરચંદ કેશવજી માલદે તરફથી શાપરીયા તરફથી રાજકેટ વર્ધમાન સાકર તથા ખીરના એકાસણું તેમજ દરેક નગરમાં પૂ. ગચ્છાધિપતિના ગુરુ મંદિરને તપસ્વીને મીઠાઈના બોક્ષ અપાયેલ જુદા આદેશ પૂજ્યશ્રીની નિશ્રામાં લેવાય છે. જુદા સદગૃહસ્થ તરફથી તેર પ્રભાવના કલોલ-૫. આચાર્યદેવ લધિસરીશ્વરજી થયેલ.
મ. સા. આદિઠાણું અમદાવાદ કૃષ્ણનગરમાં પૂ આ. મુકિત ચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મ.ની ચાતુર્માસ પૂર્ણ કરી નરેડા કા. વ. ૯-૧૦ સ્વર્ગારોહણ તિથિની ઉજવણી મા. વઢ શિક્ષકે પંડીતનું ભવ્ય સંમેલન થયું.
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૮૪ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) મા. સુ. ૨ ના આનંદનગર–આંબાવાડી પુણ્યપાલ સૂરીશ્વરજી આદિ ગુરૂ ભગવંતે દેરાસરની વર્ષગાંઠ ઉજવી આંબાવાડી મૌન ચાતુર્માસ પરિવર્તનાર્થે પધારેલ અને મહેએકાદશીની આરાધના કરાવી વિજયનગરમાં સવમાં ગચ્છાધિપતીના ગુણાનુવાદ આદિ મા. વ. ૪ માં ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ મહાપૂજન વ્યાખ્યાનને લાભ શ્રી સંઘને પ્રાપ્ત થયેલ. ભણાવેલ. બાદ કલોલમાં પાર્શ્વનાથ ભગવં- શ્રી સંઘ પૂજન સાધર્મિક વાત્સલ્ય આદિ તની આરાધના અડ્રમ-એકાસણું સામુદાયિક ઉત્સાહ પૂર્વક જાયેલ. પ. પૂ. ગચ્છાધિઅત્તર વાયણ-પારણું બહુમાનપૂર્વક પૂજા- પતિ આચાર્ય ભગવંત વિજય રામચંદ્ર પ્રભાવના પૂર્વક સારી સંખ્યામાં થયેલ. મા. સૂરીશ્વરજીના દીર્ઘ સંયમ જીવનની અનુવ. ૧૨ ના સ્વામીવાત્સલ્ય થયેલ. દરેક મોદનાથે શ્રી સંઘ તરફથી રૂ. ૧૦૦૦૦જગ્યાએ આ. ભગવંત–તથા પ્રવચનકાર (અંકે રૂપિઆ દશ હજાર પુરા) શેઠ શ્રી મુનિરાજ ચંદ્રશેખર વિજયજી મ; વારિ, આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીમાં શ્રી છાપમ.ના વ્યાખ્ત થયેલ. પિષ સુ. ૧ મહેસાણા રીઆજી પાંજરાપોળમાં ગુરૂ ભગવંતની સિદ્ધચક્ર પૂજન ભણાવાશે.
દીક્ષાતિથીના દિવસે મુંગા જાનવરોને ઘાસ
ચારે વ્યાજમાંથી નાખવા ભરાવવામાં આચાર્ય સુબોધ સૂરીશ્વરજી મ.સા.ની
આવેલ છે. સ્વ. તિથી વિજયનગર ઉજવાયેલ.
અમદાવાદ-શાહપુર દરવાજાના અમદાવાદ-પ. પૂ. ગચ્છાધિપતી સ્વ.
ખાચામાં પ. પૂ. આ. વિજય સોમચંદ્ર સૂ. આચાર્ય ભગવંત વિજય રામચંદ્ર સૂરી
મ. સા. પરમ પૂ. આ. સેમસુંદર સૂ. મ. શ્વરજી મહારાજાના ૭૯ વર્ષના દીર્ઘ સંય
સા. પૂ.આ. શ્રી જિનચંદ્ર સૂ. મ. સા. ની પરમ મની અનુમોદનાથે અમદાવાઇ મથે નિશ્રામાં તા. ૨૫-૧૨-૯૧ને માગસર વદ નિર્મળનગરી હેપીટલ સામે. શ્રી સંભ- ૫ ના રોજ કંથુનાથ જિનાલયની પ્રથમ વર્ષ વનાથ સ્વામી પ્રાસાદે કારતક સુદ ૧૨ થી ગાંઠ પ્રસંગે નવાણું અભિષેક મહાપૂજન કારતક વદ ૫ સુધી અષ્ટાબ્લિકા મહે. ફૂલની નયનરમ્ય આંગી તથા પ્રતિમાજીઓ
સવ અપૂવ ઉમંગ અને ઉત્સાહ પૂર્વક પ્રતિષ્ઠિત કરનાર ગૃહસ્થો તરફથી સંઘ ઉજવવામાં આવેલ છે. આ મહોત્સવમાં જમણ જવામાં આવેલ.” પ્રભુજીને અઢાર અભિષેક, શ્રી સિદ્ધચક્રમહા અઠવાડિક બુક રૂપે જૈન શાસન પૂજન શ્રી લઘુ શાતિસ્નાત્ર તથા નવ્વાણું વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦) પ્રકારી પૂજા–પંચ કલ્યાણક પૂજા આદિનું આજીવન રૂા. ૪૦૦) આયોજન કરેલ. કારતક સુદ ૧૪+૧પના રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની રેજ શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થના પટ્ટનું દર્શન આરાધનાનું અંકુર બનશે. આરાધના રાખેલ. પ. પૂ. આચાર્ય ભગવંત જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રીમદ વિજય મહાબળ સૂરીશ્વરજી તથા શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વીજય પ્લોટ ૫. પુ. આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ વિજય
જામનગર
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન સાર્વભૌમ સૂરિશ્ચંદ્રરકવતી એક્ષમાર્ગેક પ્રરુપક પૂજ્ય આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્દ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના
દીર્ઘ સંયમ જીવનની અનુમોદનાર્થે મન્સપોની પરંપરા (૧૧) છે રાજકેટ-અત્રે ૨ યા રોડ પૂ. શ્રીની પ્રતિ- પરિવારમાં થયેલ ત્રણે ઉપધાન નિમિત્તે ? છે કૃતિ પ. સુ. ૧૦ના પૂ. આ. શ્રી વિજય પણ પિષ સુ. ૭ ના અહં અભિષેક મહા છે પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં મુકેલ પર
પૂજન ભણાવાયું. છે તેને લાભ લેનાર રાજમલજી વિશાલજીને છે ત્યાંથી પ્રતિકૃતિને વરઘોડે ચડાવી ઉપ
મનફરા (કચ્છ) શ્રી વિશા ઓશવાળ છે $ શ્રયમાં પ્રવેશ કરાવી અનાવરણ વિધિ કરી
મૂર્તિપૂજક જૈન સંઘ તરફથી પૂ. . શ્રી
પ્રીતિ વિજ્યજી મ. આદિની નિશ્રામાં ઉપછે મંગલ પ્રવચન થયું.
શ્રયના ઉદ્દઘાટન નિમિત્તે પણ શાંતિસ્નાત્ર 8 મુલુન્ડ મુંબઈ-પૂ. આ. શ્રી વિજય ત્રણ સિદ્ધચક મહાપુજન ભકતામરપૂજન છે ચંદ્રોદય સૂ. મ. આદિ તથા પૂ. પં. શ્રી આદિ અઠ્ઠાઈ મહત્સવ મહા સુદ ૧૩ થી 8 છે ભદ્રશીલ વિ. મ. આદિની નિશ્રામાં શેઠ મહા વદ ૬ સુધી ઉજવાયે. ( ભાયચંદ અમરચંદ પરિવાર તરફથી તેમના
હાલારી યાત્રિક સંધમાં, જામનગરમાં અંજનશલાકા 8. આચાર્યપદ મહોત્સવમાં ખંભાલીયામાં ઓળી તથા ઉપધાન મહોત્સવમાં તથા રાજકેટ સામખીયારી, નવસારી તપોવન ચાતુર્માસના મંડપો આદિમાં તથા બીજા અનેક શહેરોમાં જૈન ધર્મન પ્રસંગે વ્યાજબી ભાવે કરી સંતોષ આપેલ છે.
Rહકાર
અને
( ૪૦૦) શ્રી જસભાઈ તલકશી પટેલ, 5 શ્રી પ્રકાશચંદ જયંતિલાલ ગાંધીની | ગણેશ મંડપ સરવીસ છે પ્રેરણાથી
નાર | કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, રાજકેટ (સૌરાષ્ટ્ર) ૭૫ શ્રી . મૂ. જૈન સંઘ પૂ. આ. શ્રી
સંપર્ક સાધે - સંપર્ક સાધી - ૨૬ R. ૨૪૩૫૪
3 અશોક રત્ન સૂ. મ. પૂ. આ. શ્રી
વિશાળ મંડપ ૦ ગાદલા રજાઈઓ ૦ દરેક અભયરત્ન સૂ મ, ના ઉપદેશથી
જાતના વાસણે ૮ લાકડાના નાના મોટા A મહોત્સવ પ્રસંગે યાદગિરિ એમ વિશાળ સવીસ આપીએ છીએ કે
. ૩ર૯૯૯
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
woooooo
*ooooooooooooooooooo040
[4]
હા
સ્વ ૫.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
• જેને પૈસાની જરૂર પડે છે તેવા જીવને અપરિગ્રહી કહેવાય નહિ. ૦ જેને જીવનમાં પૈસાના ખપ છે તે જીવ કદાચ પૈસા વગરના હોય પણ પરિગ્રહ
વગરના ન હાય.
Reg. No. G/$EN 84
.
જૈન શાસન એટલે સાધુપણું જ !
હું ॰ દુનિયાની કોઇપણ ચીજ લેવા ‘કજીયા’કરવા તે પાપ! અને દુનિયાની ચીજમાત્ર છેડવા કજીયે કરવા તે ધર્મ' !!
આ ॰ જેને સંસારના ભય હોય તેને મરણ ન હોય. પણ
સ'સાર કાયમ હાય.
જેને મરણના ભય હાય તેના
.
શ્રી જિનેશ્વરદેવે ફરમાવેલ ધર્માનુષ્ઠાન ઝેર રૂપ અને ગરલરૂપ પણ થાય, તત્કાલ મારે તે ‘ઝેર'. રિબાવી રિબાવીને મારે તે ‘ગરલ'.
.
દેખે તેટલું જ માને તે નાસ્તિક
• જે જીવને ભગવાનના શાસનની-ધની સામગ્રી મળી તે સુખી જ હોય કેમકે, તેને તે હું દુઃખ કેમ વેઠવુ" તે આવડે છે તેમ સુખ વિના કેમ ચલાવી લેવું તે પણ આવડે છે.
૦ પાપ કરવા છતાં પકડાવુ નહિ, બીજાને દુઃખ આપવા છતાં મને દુઃખ ન આવવુ' અને કોઈને સુખ ન આપવા છતાં સઘળું સુખ મને જ મળેા' આવી ઇચ્છાથી ભગવાનને પૂજે તે જીવ ભગવાનની પૂજા નથી કરતા પણ ઘેર આશાતના કરે છે.
• જે જીવને પાપના ભય પેદા થાય તે ડાહ્યો બન્યા સમજો.
0 • પાતે ખરાબ હૈ।વા છતાં ‘હુ' સારો છું' તેમ કહેવુ અને બીજા સારા કહે તા ‘ખુશી થવુ” તેના જેવું એક પાપ નથી ! iooooooooooooooooooooo
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર
શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, િિગ્વજય પ્લાટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ ફેન : ૨૪૫૪૬
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________
* (Rs 9
નોવેવિસા તિજારાi | શાસન અને સિદ્ધાન્તા ૩મમારું. મહાવીર-1 નવસાmi. pી રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-|
હા 43177 રિ પ / श्री महाकार जेन आराधना गन्द्र, कानात ( શ્રી જિનમની પ્રાપ્તિ Tી જ સર્વસ્વ છે.) जिन धर्म विनिर्मुक्तो मा
મ4 ચંદ્રવંત્યે ઉT | स्यां चेटेोऽपि दरिद्रोऽपि
ગિનધર્માધિવાસિતઃ || તે જૈન ધર્મથી રહિત ચક્રવતિ પણ મને મળે તો તે નથી જોઈતું' અને શ્રી રન ધર્મ થી વાસિત એવા કુલમાં જમ મામીને દાસપણુ' કે ચાકર પણ પામુ તે મને મજુર છે. આવી ખુમારી હોય તે આ સાચુ ધર્માભિમાન છે. તેવી દરેક જેનની હોવી જ જોઈએ.
અઠવાડકી
વર
એક
૨૭ શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રુત જ્ઞાન ભવન (૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગ૨ (ૌરાષ્ટ્ર) 1NDIA
IN- 361005
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________
જથg]ળી
स्वभावो ब्रह्मचारित्वं दया सर्वेषु जन्तुषु ।
अनुग्रहश्च दानं च, शीलमेतद्विदुर्बुधा : ॥ જે જીવ આત્મ સ્વભાવમાં રમે તે બ્રહ્મચારી હોય, જીવ માત્ર પ્રત્યે દયાવાળે ? હાય, બધાનું ભલું જ કરવાની ભાવનાવાળો હોય તેથી તે દાનગુણ તેનામાં સ્વાભાવિક છે હોય” પંડિતેઓ આને જ શીલ કહ્યું છે.
શાસ્ત્રકારે ફરમાવે છે કે- “આત્મ સ્વભાવમાં જ રમણતા કરવી તે જ ઊંચામાં છે ઊંચી કોટિનું શીલ છે.” કારણ દરેક વસ્તુ પોતાના સ્વભાવમાં હોય તે જ સારા લાગે છે શોભે. પણ વસ્તુ પોતાના સ્વભાવ મૂકી, બીજામાં ભળે તે તે સારી ન જ લાગે. જેમ કે બીજાના અલંકાર ધારણ કર્યા હોય તે કેટલી ચિંતા હોય ? જેમ સાકર મીઠી જ છે હોય, મીઠું ખારું જ હોય અફીણ કડવું હોય, પાણી શીતલ હોય, અગ્નિ ઉષ્ણ જ 8 હોય. તેમ આત્મા પોતાના સ્વભાવમાં રહે તે જ શીલ સંપન ગણાય. આત્માને સાચે છે છે સ્વભાવ શ્રી સિદ્ધ પરમાત્મા જેવો જ છે. આત્મા તે શાશ્વત છે. આત્માને જમવાનું મરવાનું છે નહિ.
પણ કમને પરવશ બનેલા આત્માએ પિતાને આ સારો સ્વભાવ ગુમાવ્યા છે. તે પેદા કરવા પ્રયત્ન કરે તે જરૂર મૂળ સ્વભાવ પ્રગટ થાય તે સ્વભાવ પેદા કરવા દુનિ. યાના પદાર્થોને મોહ ઉતારવો પડે. તે મહ ઉતરે એટલે આત્મા સ્વભાવ દશાની સંમુખ છે. થાય અને વિભાવદશાથી વિમુખ થાય. સ્વભાવની સંમુખતા અને વિભાવની વિમુખતા છે આવે એટલે આત્મામાં સારો વિવેક જન્મ. વિવેક જન્મે એટલે જગતના સઘળાય જ છે છે ઉપર દયા ભાવ પેદા થાય. પછી જ સાચી રીતે પરોપકાર થાય અને તે જ દાન ધર્મ ? પણ વાસ્તવિક આવે. બાકી દુનિયાના પદાર્થોને મેહ ન ઉઠે તે આત્મા જેમ અનાચાર છે અને અધમં કરીને સંસારમાં રખડે છે તેમ સદાચાર અને ધર્મ કરીને પણ સંસારમાં છે રખડે. કેમ કે જગતના સુખ માત્રની ઈચ્છા. તેજ વિભાવ દશાનો આવિર્ભાવ છે. અને છે આત્મિક સુખની ઇચ્છા તે સ્વભાવ દશાને અવિર્ભાવ છે.
માટે આત્મન્ ! તારે કઈ તરફ જવું છે તે તું નકકી કરી લે.
વિભાવ દશામાં જ આનદ માનીશ તે સંસારનું સર્જન થશે. સ્વભાવ દશાની છે આ સંમુખ જઈશ તે મોક્ષ મહેલાત મલશે. માટે વિચારીને પગલું ભર !
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ નાં શ્રીદ્વજદુજીજજજીસહસ્ત્ર
કેશe/૨૪-સt wથર ૨૪- ૨ |
૯૪૪?' દેશે દ્ધારક સાં 42જ
T]
Hi/
તંત્રીઓ:- . . સચંદ મેઘજી ગુઢક્સ
T (સંબઈ) 'હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ,
જોટ) સુરે ક્રદ જેઠ
(જa (W)
(78)
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ મહા સુદ-૧૫ મંગળવાર તા. ૧૮-ર-૨ [અંક ૨૭
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦
સાચું સમજે તે કલ્યાણ થશે
–સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવની દ્રવ્યપૂજા દ્રવ્યની પરિગ્રહની મૂચ્છ ઉતારવા માટે K કરવાની છે. પૂજા પોતાના દ્રવ્યથી જ કરવી જોઈએ તેમ શાસ્ત્રમાં લખ્યું છે. જેની છે શક્તિ ન હોય તેને પૂજા નિયમ આપે તે સાધુ પણ પ્રાયશ્ચિતને ભાગી બને છે. હું
અમે, “દરેકે સ્વદ્રવ્યથી પૂજા કરવી જોઈએ તેમ કહીએ તે ગમે કે “ગમે તે દ્રવ્યથી પૂજા કરો તે ય ચાલે તેમ કહીએ તે ગમે ? આજે કેઈ એ ગરીબ મને દેખાતે નથી જે પોતાના દ્રવ્યથી પૂજા ન કરી શકે ! બધા જ જે પોતાના દ્રવ્યથી પૂજા કરતા થાય તે મંદિર ઘણી ઉપાધિથી પર થઈ જાય. આટલા બધા જેને છતાં મંદિર નિભાવના ફંડ અમારે ઊભા કરવા પડે ! આ ફજેતી છે કે બીજું કાંઈ? ઘણે અમને કહે છે કે “મહારાજ ! દેશ-કાળ સમજો !' તમારા ઘર—બારાદિ મજેથી ચાલે અને ગામમાં એક મંદિર હોય તે ય નિભાવવું તમને મુશ્કેલ પડે તે તમે બધા ધર્માત્મા કહેવાવ
ખરા ! આ સાંભળ્યા પછી ય મારી શકિત મુજબ, મારા દ્રવ્યથી જ પૂજા કરવી છે છે તેમ પણ મન થાય છે ? આ વાત તમારા હૈયામાં નથી જીતી તેનું એક જ કારણ છે છે કે “દુનિયાના સુખની લાલચ અને લેભ છે, દુઃખની ગભરામણ છે !
મોટા ભાગને આટલાં વર્ષોથી ધર્મ કરવા છતાં પણ ધર્મ સમજવાનું મન થતું નથી. ચારે પ્રકારના શ્રી સંઘની આ હાલત છે. ઘણાને આ વાત પણ ગમતી નથી. ઘણને તે લાગે છે કે આવું કહીને અમને હલકા પાડે છે ! આમાં કોઈને હલકા પાડવાની વાત છે કે તમને સાચી સમજ આપવાની વાત છે !
કરાર
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે તમે બધા શ્રી નવકાર મહામંત્ર ગણો છે તે શ્રી અરિહંત પરમાત્માને ઓળખો 8 આ છે ? જો શ્રી અરિહંત પરમાત્માનું વર્ણન બરાબર કરવામાં આવે તે નાસ્તિક પણ છે છે આસ્તિક થઈ જાય. માત્ર તમે લોકો જાણતા નથી. પાંચ પરમેષ્ઠીને ઓળખો છો? શ્રી ? 8 અરિહંત પરમાત્મા કે શું થાય ? સિદ્ધ કેવી રીતે થવાય? સાધુ કેને કહેવાય? શ્રાવક 1 રે કેને કહેવાય ? તારે કયાં જવું છે? તે શું કહો? તમને પૂછે કે ઘર કેવું છે ?
તે શું કહો? તમારું ઘર તારે કે ડૂબાડે ? તમારે પરિવાર દુર્ગતિમાં મોકલે છે છે કે સદગતિમાં મોકલે ?
તમને બધાને ધર્મની કિંમત છે? તમે તો યાત્રાએ જાવ તે પણ તીર્થને જોખમમાં છે R મૂકીને આવે છે. તીર્થની બધી ચીજો વાપરી આવે છે પણ કશો બદલે આપતા જ નથી. પછી તમને આ ક્યાંથી સમજાય?
તમને ધર્મ જાણવાની ઈચ્છા છે? ધર્મ કેમ જાણવો છે? મોક્ષે જવું છે માટે કે સંસારમાં રહેવું છે માટે ? સુખી થવું છે માટે કે ત્યાગી થવું છે માટે ? ધર્મ જાણ- વાની ઈચ્છા થાય તેને સાધુ પાસે જવાનું મન થાય. સાધુ પાસે ધમ જાણવા આવે છે. તે ત્યાં કેમ જવાય, કેમ પૂછાય, કેમ બેસાય તે બધું જાણવાની કોશિશ કરે. તમે ? તેવી કોશીશ કરી છે? એક મોટા સાહેબને અધિકારીને મળવા જવું હોય તો ત્યાં ! છે કેમ જવાય તે બધું જાણી લો ને? સાધુ પાસે સંસારના પદાર્થો માટે ન જ વાય છે માત્ર ધર્મ જાણવા જવાય.
સાધુ પિતાની પાસે જે કઈ નો આત્મા આવે તેને “સંસાર અસાર કહે, મોક્ષ ! જ મેળવવા જે કહે અને સાધુપણું જ સ્વીકારવા જેવું કહે ધમ જ સાધુપણું તે છે ખબર છે ને ! તમને સાધુપણાને ઉપદેશ ગમે ? સાધુપણું શું ?
આ દુનિયાના બધા તરવજ્ઞાનીઓએ હિંસાદિ પાંચ મહાપાપ માન્યા છે. ધર્મ જ 8 જાણવા આવેલા નવા જીવને, સાધુપણ વિના બીજો ધર્મ સમજાવે તે સમજાવનાર ને ૨ છે પાપ લાગે, પ્રાયશ્ચિત લેવું પડે. પોતાની અશકિત હોય તે સાધુધર્મ ન લઈ શકે તે મેં
બને પણ ધર્મ તે તે જ લેવા જેવું છે તેમ તે કહે. આજે તે આ આદેશમાં દેવાળું ! નીકળી ગયું. હિંસાદિ પાંચ પાપને પાપ જ ઘણું નથી માનતા. ઘર-બાર. કુટુંબ- ૨ પરિવાર, પિસા-ટકાદિ પરિગ્રહ અધર્મ છે ને? તમે બધા અર્ધમમાં બેઠા છે તેમ છે ખબર છે ને સાધુ, ધમમાં બેઠા છે માટે હાથ જોડે છે ને ? સાધુ ધમ જોઈએ છે તે માટે હાથ જોડે છે ને ? અહીં દુ:ખ ટાળવા અને સુખ મેળવવા આવે છે કે સુખ જ છોડવા અને દુ:ખ ભોગવવાની તાકાત આવે તે ધર્મ લેવા આવે છે? ઘમ તે તે
સાધુપણું જ ને ? તમે જે ધર્મ કરો છો તે સાધુપણા માટે હોય તે ધર્મ છે ! ૧ - ઘર-આરાદ્ધિ છેડવા મંદિરમાં જાવ તે તે ધર્મ છે !
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે તમારા આત્માની ચિંતા કરવા, તમે આત્માના ચિંતક બને તે માટે 8 વ્યાખ્યાન કરીએ છીએ. છે આજે તમે એમ માને છે કે, અમે જ ધર્મના કજિયા કરીએ છીએ. તમને તે છે ધમની પડી જ નથી. જેણે જેના માટે લાગતું હોય તે જ તેની રક્ષા માટે પ્રયત્ન કરે ને ? તમે બધા તે ભૌતિક ચિંતામાં પડયા છે. અયોગ્ય આત્મા નુકશાન કરે તે સાચું સમજાવવું પડે ને? સમર્થમાં સમર્થ આચાર્યોએ પણ, જેમણે ઊંધી વાત કરી, સમજાવવા છતાં પણ ન માન્યા તે જુદા કરવા પડયા, તે સાચો માર્ગ આપણું સુધી , આવી પહોંચ્યો.
આ કાળમાં ખોટું કહેનારા ઘણા છે. છેટું કહેનારા સાચું સમજવાની મતિવાળા કે નથી માટે કજીયા છે. તેઓ જે શાસ્ત્રાધારે સાચું સમજવાની મતિવાળા બને તે એક ? છે કજીયે રહે તેવું નથી. શાસ્ત્ર માને તે એક કજીયો નથી. શાસ્ત્ર માનતા નથી, આ માનવું નથી માટે કયા છે. તમે બધા અર્થ-કામના કજીયાથી મરી રહ્યા છે. ધર્મના સાચા કજીયાથી ગભરાય છે. શાસ્ત્રની વાત માને તે એક કછ નથી. ? સાચાને મારી, ખાટાને જીવાડે તે ડાહ્યો કહેવાય? અમારે અને તમારે બધાએ શાસ્ત્રાધારે જીવવાનું છે. શાસ્ત્રને જ ખોટું કહે તે સાચું સમજાવવું ય પડે. તેના માટે ? અમને કજીયા કહે તે ય વાંધો નથી. શાસ્ત્ર મુજબ જ બેલીશું, જીવીશું અને તે જ વાત સમજાવીશું.
શક સંત-વચન-સોહામણું ;
– મુનિ વિનીતસેન વિજય
: ખુશામત : માણસને રીઝવવા કરાતી ખુશામત એ મધુર દુધમાં તેજાબ રેડવા બરાબર છે. એનાથી માણસ જામતો નથી પણ ફાટે છે !
- વિલાસ ને વૈભવ : ગઈકાલનું ગુલાબી અને ખીલેલું પુપ આજે શ્યામ અને કરમાયેલું દેખાય છે ગઈ છે કાલે જે પુ૫ની સુંદરતાનુ પાન કરતાં તરસ્યાં નયને થાકતાં ન હતાં તેજ પુષ્પને આજે છે નયને જોવાની પણ ના પાડે છે ! વિલાસને વૈભવ કે અસ્થાઈ છે !
* સંસાર–અસાર છે ! : આ સંસાર કે છે? ભીતર ભૂંડ અંદર ઊંડે અને સર્વ વાતે પુરો તાગ છે ઇ ન પમાય તેવો છે.
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોજુદ આઝાદી આઝાદી નથી પણ ગુલામો છે.
સાચી આઝાદી તે સર્વજ્ઞ ભગવંતે પ્રરુપેલ જ્ઞાન અને ક્રિયાનું અનુકરણ કરવાથી જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે.
—શ્રી દેવીચ`દજી નવલમલજી એસવાલ (રાઠોડ) પૂના, બેરિસ્ટર એટ-લેા (લંડન) એડવાકેટ (એ. એસ) હાઇકોટ, મુંબઇ હિન્દીને ગુજરાતી અનુવર્વાદ કરનાર : સૌ, ચેતનાબેન હરીશભાઇ મેાસાયા
( ગતાંકથી ચાલુ )
છતાં આપણા ઘરના વડીલ આપણને કહે છે કે ફલાણાચંદજી તમારા પરદાદા હતા ત્યારે આપણે પણ કહીએ છીએ, હાં તે અમારા પરદાદા હતા. આપણી પેાતાની બા કહે છે, આ તારા બાપુજી છે, ત્યારે આપણે પણ તેમને બાપુજી કહેવા લાગીએ છીએ. એ શ્રદ્ધા અને વિશ્વાસના પ્રશ્ન છે, તેથી સર્વજ્ઞ ભગવાનના પર સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા રાખીને આપણને કંદમૂળાને તેમાં રહેલા અનંત જીવેને રાંધી, તેની સ્વાદિષ્ટ ચીને બનાવી જે મજેથી ખાઇએ છીએ, તે ખાવુ` છેડી દેવુ' જોઇએ, એ અનત એકેન્દ્રિય જીવો માટે આપણા હૃદયમાં મનમાં દયાભાવ લાવવા જોઇએ, તેમને અભયદાન આપવું જોઇએ, અને આપણા આત્માનુ` કલ્યાણુ, કરવુ' જોઇએ. આપણા થડા વખતના જીભના સ્વાદ આપણે છેડી દઇએ તે અનંત જીવાને ખાવાનું પુણ્ય આપણને પ્રાપ્ત થશે, અને એક વાત ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે કે આપણે મૃત્યુ પછી આ ભવમાં અને પૂર્વભવમાં કરેલા પાપના કારણે એકેન્દ્રિય, અન`તકાય ટાટા આદિમાં જન્મવું ઘણુ' સંભવિત રહેશે. પુણ્યનુ ફળ સુખ પ્રાપ્તિ છે અને હિંસા પાપનું ફળ દુઃખ પ્રાપ્તિ છે, જે આપણે નથી ઇચ્છતા,
તેથી આપણને ભગવાનની આજ્ઞાઓનું પાલન યશાકિત કરવા શરૂ કરી દેવું જોઇએ. શુભસ્ય શિઘ્રમ્' ભગવાને રત્નત્રયી (સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યચારિત્ર) ધર્મ બતાવ્યા છે. તે ધનુ જ તેમણે કહેલા માથી સાધનાથી ક્રિયા, અનુષ્ઠાન વગેરે કરીને આપણને શાશ્વત સુખનુ સ્થાન જે મેાક્ષ છે, તેની પ્રાપ્તિ માટે પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. સર્વજ્ઞ ભગવાએ બતાવેલા માનુ અનુશરણુ નહીં કરતા તેમ જ
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫-૪ અક–૨૭ તા. ૧૮-૨-૯૨ ઃ
: ૬૯૩
1
સંસારના ભાવિલસમય જીવનને ત્યાગ કર્યાં વગર આપણે પદ્માસન લગાવીને યાન કરીશુ.. શિ`તન કરીશું” વગેરે નકામી વાતે કરીએ તે કાંઇ પણ ફળ પ્રાપ્ત નહી‘ થાય, આપણને સુખ જોઇએ છે, પણ તેને માટે કાઇ કષ્ટ ઉઠાવવુ નહી, શીલવત પાળવું નહીં. કાટ્ટ પ્રકારની પણ તપશ્ચર્યા કરવી નહીં, દાન અને ભાવ ધર્મોનું પણ પાલન કરવુ' નહી', વિષયા-પભાગ, અભક્ષ્ય સેવન, માંસ, મદિરાયુકત ભાજન (ઘરમાં ન મળે તેા હોટલમાં જઇને એની મજા લુ'ટવી) બટાટાવડા અકુર ફુટેલા મગ. મટકી, ચણા, વગેરે અને તે પણ કાચા ગારસ (દૂધ, દહી) સાથે ભેળવીને લેાજન વગેરે બધુ કાંઇ કરવુ. આપણા પામય ધધા, રોજગારમાં કેઇ પણ પ્રકારની એછપ નહી. બધુ વ્યવસ્થિત કરતાં રહેવુ... અને આંખે, મિ'ચીને આસન લગાવીને ધ્યાનમાં બેસવાના ઢાંગ કરવા, આનાથી શું આત્મશાંતિ પ્રાપ્ત થઇ શકે છે? શુ આવા ભાગમય અને પાપમય જીવન અવસ્થામાં તેમને તેમના ધ્યાનમાં મુક્તિ રમણીકાના દન થઇ શકશે ? સાચે જ કહીએ તે આ યાનની વિ`ડમના છે. ધ્યાન માર્ગની મશ્કરી છે. આવાં દંભ પેાતાના આત્માને જ છેતરવાનું સાધન બને છે,
જે મનુષ્ય સર્વાંગ ભગવાનની આજ્ઞાએ નું પાલન કરવાવાળા સુગુરુ મહારાજના ઉપદેશને અયેાગ્ય સમજે છે, પેાતાની સ્વછ ંદ અને સ્વતંત્ર બુદ્ધિથી આગમ, પૂવાચા આદિના વિચારોને નિક સમજે છે, તેને છોડી દે છે, અને પેાતાની સ્વતંત્ર બુદ્ધિથી આચરણ કરે છે તે મનુષ્યનું આલેક અને પરલેકમાં પણ હિત કેવી રીતે થઇ શકશે ? મહારાષ્ટ્રના પ્રસિદ્ધ સંત શ્રી જ્ઞાનેશ્વર મહારાજે એક ફ્લેાકમમાં કહ્યું છે કે “ સ ધર્માં જો આચરે, તે માન્નુ તેણે વ્યાપારે નિશ્ચિત પાવે, ”
અર્થાત સર્વ ધર્મ એટલે વણુ અને આશ્રમના અનુસાર આપણા ચેાગ્ય એવા અહિંસામય ધનું જ પાલન (સર્વજ્ઞ ભગવાને કહેલાં માગે) કરે છે તેને તેના આચરણ એટલે ક્રિય!ધ પાલનથી નિશ્ચિ'ત શારવત સુખ એટલે મેક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
એટલા માટે આપણને સર્વજ્ઞ ભગવાને બતાવેલા સભ્યશ્માથી જ શાશ્વત સુખની પ્રાપ્તિના પ્રયત્ન કરતા રહેવું જોઇએ.
કેટલાક ભાઈએ કહે છે “શું અમારી આ ચુવાવસ્થા ધર્મ પાલન કરવા માટે જ છે?” આપણે તે વૃદ્ધ થઈને જ ધર્મોના માર્ગ પર ચડશું, ધ કર્યા ભાગી જાય છે? હા! ધર્મ તા કયાંય ભાગી જતા નથી પણ એમ થઇ શકે કે આપણે કયાંય ભાગી જઇએ, આ જગત છેડીને હીન ચેનિમાં અથવા આપણે વૃદ્ધ અવસ્થા પ્રાપ્ત થવાની પહેલાં જ રવાના થઈ જવું પડે ? શાસ્ત્રકારોએ કહ્યું છે,” ક્ષણાદું ન જાનામિ કિં વિધાતા વિધ્યાસતિ,” અર્થાત એક જ ક્ષણમાં કર્યું રાજા આપણને કઇ સ્થિતિમાં રાખી ઢે છે, તેની કાઇ પણ કલ્પના આપણને હેાતી નથી.
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૯૪ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
એટલા માટે સર્વજ્ઞ ભગવંતે એ બતાવેલ માર્ગનું યથાશકિત પાલન કરવામાં જરા પણ ઢીલ કરવી જોઈએ નહીં. ભગવાન મહાવીર દેવે ગણધર ગૌતમ સ્વામીજીને
ગેયમા, સયંમ માઈયે,” હે ગૌતમ એક સમયનો પણ પ્રમાદ ન કર, શું આપણે પણ ભગવાનને આદેશ આપણા હદયમાં ઉતારીશું? આ જ સાચી આઝાદી છે અને તે મેળવવા જ પ્રયત્નશીલ બનવું જોઈએ. જગતમાં કહેવાતી આઝાદી સ્વતંત્રતા પણ આ શાશ્વત સ્વાતંત્ર્યમાં વિદન ન કરે તેવી હોવી જોઈએ અને ધર્મ પણ મોક્ષ માગમાં વિન ન કરે તેવો હોય તો જ સા સહાયક બને અભિમાન ઈર્ષા સ્વાર્થથી થત ધર્મ પણ પ્રવાહ મટીને ખાબે ચીયા જે બની ક્ષય પામી જાય છે માટે સાચી આઝાદી આત્માને નિર્મળ બનાવવો તે છે અને તે પ્રયત્ન કરો તે સાચી આઝાદી સ્વાતંત્ર્યતાને ઘેરી માગે છે તે સૌ પ્રયત્ન કરે એજ અભ્યર્થના.
* શિવમસ્તુ સર્વ જગતઃ પરહિત નિરતા ભવંતુ ભૂત ગણ, દેશઃ યાતુ નાશ, સર્વત્ર સુખી ભવતુ લેક”
| ઇતિ શુભમ્.
વિશ્વ કર્મા વિજયતે ; શ્રી વિશ્વ કમ આર્ટસ ક છે. મેતીભાઈની કુંડી પાસે, ખારવા ચકલા રેડ, જામનગર-૩૬૧૦૦૧
જૈન દેરાસરના ઉપકરણે સાધના માટે લખે વ્યાજબી ભાવે અને સમયસર સારું કામ કરી આપશું
નેવેલ્ટી-ડીઝાઈને, સુંદર કોતરકામ આકર્ષક રચના
એ અમારી ખાસ વિશેષતા છે.
રથ માટે સ્પેશ્યાલીસ્ટ
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________
-- ભોગાભિલાષ/ગાભિલાષ ––
–પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી પૂર્ણચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ
આ સંસારમાં વસતા માનવોની વહે. રેખા દેરતી આ “રતિ પ્રવૃત્તિથી હજી ચણી કરવી હોય, તે બે વિભાગમાં થઈ કદાચ જોઈ જાણી ન શકાય, પણ વૃત્તિથી શકે : કેટલાંક ને નંબર “ગાભિ. તે એ જરૂર બરાબર જાણી શકાય ! લાષી'ની કક્ષામાં આવે ! તો ઘણાખરા સુભાષિતે સંસારમાં વસતા માનની જીવોને “ભોગાભિલાષી ગણી શકાય. આ નાડ પારખીને ખૂબ જ સુંદર નિદાન કર્યું બંને જાતના છ સંસારમાં પોત-પતાનું છે. દેહ, ધન અને કુટુંબ તેમજ જિન, અસ્તિત્વ ટકાવી રાખતા આવ્યા છે. આ જિનમત અને સંઘ આ ક્રમમાં ઘણું ઘણું બંનેને ઓળખવાના માપક-યંત્રને વિચાર રહસ્ય છુપાયેલું છે. એક ત્રિપુટીના હાથમાં કરવામાં આવે, તે પ્રવૃત્તિ અને વૃત્તિના બે આપણું ભવભ્રમણ હોવાથી એ મારક છે, તો આપણી આંખ સામે તરવરી ઉઠે ! બીજી ત્રિપુટી આપણને મોક્ષ-ગમનમાં
. નાભિલાષીની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિથી, સહાયક હોવાથી એ તારક છે. ભોગાભિલાષીની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિ જુદી જ તરી માણસને પિતાના દેહ પર આંધળ-રાગ આવવાની ! છતાં જો આ બંને જાતના છે. સંસારની વિષવેલ આ આંધળા-રાગના જીવનું સાચામાં સાચું “ભેદયંત્ર” કે ઈ મૂળિયા પર જ ફાલેફુલે છે. દેહ પરને બની શકે એમ હોય, તો એપ્રવૃત્તિ નહિ, આ આંધળા દેહ સુધી જ સીમિત ન વૃત્તિ જ બની શકે છે ! હજી કદાચ રહેતા, ધન અને પરિવારને પણ વીંટળાઈ બંનેની પ્રવૃત્તિ સમાન દેખાતી હોય, એ વળે છે. માણસને, આંધળે રાગ મુખ્યત્વે બને, પણ વૃત્તિમાં તે આભગા જેવું તે દેહ ઉપર અને પછી પરિવાર ઉપર જ વિરાટ-અંતર હેવાનું જ ! આ અંતરનું
હોય છે. માણસ ધન ઉપર એ કારણે જ ટૂંકુ છતાં ટકેરભર્યું દર્શન એક સુભાષિત
પ્રેમ કરે છે કે, દેહ અને પરિવારને અમનમાંથી મળી શકે એમ છે. સુભાષિત બંને
ચમનભર્યો નિર્વાહ ઘન વિના શકય જીવો વચ્ચેની ભેદરેખા દોરી બતાવતા
જ નથી. કહે છે કે,
માણસ દેહને “હું” તરીકે માનવાની ભેગાભિલાષી જીની ૨તિ દેહ, ધન પહેલી ભૂલને ભેગ બને છે, એમાંથી અને કુટુંબની મારક-ત્રિપુટી પર હોય છે, “મારાપણની ભૂલની ભયંકર પરંપરા
જ્યારે ગાભિલાષી છની રતિ જિન, સર્જાય છે અને ભૂલની ભુલભુલામણીમાં જિનમત અને સંઘની તારકત્રિવેણી પર ભટકતે માનવ પછી ધન અને પરિવારની હોય છે ! બંને જતના છ વચ્ચે ભેદ. સાથેય મમત્વને સંબંધ બાંધે છે. આમ,
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૯૬ :
૬ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
દેહ પરનો રાગ પરિવાર પર રાગ જમાવે જિન ભગવાન ઉપર જે સાચો પ્રેમ છે અને આ બંને રાગને વધારનારું તત્વ જાગે, તો પછી જિનમત ઉપર પણ પ્રેમ હન” હવાથી, એની પર પણ રાગ જન્મે છે. જાગ્યા વિના ન રહે. અને જે જિન તેમજ
દેહ પરનો રાગ પિતાની “અદેહી-અ. જિનમતનો પ્રેમી બને, એ સંઘને પણ શરીરી” અવસ્થાને વિચાર કરવા દેતો નથી! સ્નેહની નજરે નિહાળ્યા વિના ન રહી ધન પર રાગ, પોતાના જ્ઞાન-ધનની સ્વ. શકે. કારણ કે સંઘના સાથ સહકાર વિના
નેય સંભાળ લેવા દેતા નથી ! અને પરિ. ધર્મસાધના શકય જ નથી ! વાર પર પ્રેમ, વસુદીવ કુટુંબકની ભાવ- નાને ભૂલાવી દઈને, “કુટુંબકં વસુદીવ”ની શાસન સમાચાર
સ્વાર્થ ભાવનાને જન્માવે છે. માટે જ આ પાટણ (ઉ.ગુ) અત્રે શ્રી ભદ્રંકરનગર સોસા. ત્રિપુટી મારક ગણાય છે.
યટી મધ્યે શ્રી સુવિધિનાથ જિનાલયની ત્રીજી આ તો થઈ ભેગાભિલાષી–જીની વરસ ગાંઠની ઉજવણી પૂ. મુનિરાજ શ્રી જયવાત! ગાભિલાષી–જીને દેહથી પણ દવજ વિજયજી મા.ની નિશ્રામા વિદિ ૫ વધારે પ્રેમ જિન-ભગવાન ઉપર હોય છે, ને શુક્રવારે શાહ શીખવચંદ મુળચંદ પરિવાર ધનથીય વધુ રાગ જિનશાસન પર હોય છે તરફથી ઠાઠથી ઉજવાઈ હતી સવારે પ્રભુજી અને પરિવારથીય વધારે સ્નેહ ચતુર્વિધ ને અઢાર અભીષેક કરવામાં આવેલા બાદ સંઘ ઉપર હોય છે. જિન ઉપર સ્થાપન દવજા ચઢાવવવામાં આવી હતી. ત્યાર બાદ કરા પ્રેમ આગળ વધીને જિનમત અને પેડાની પ્રભાવના થયેલ બપોરે સાધમિક સંઘ ઉપર પણ સ્થપાય છે. અને એથી ભકિત રાખવામાં આવી હતી પ્રભુજીને આત્મકલ્યાણ વધુ ને વધુ નજીક આવે છે, સુંદર આંગી થા જિન મંદિરમાં દીપક માટે જ આ ત્રિવેણી તારક કહેવાય છે. રોશની કરવામાં આવી હતી રાત્રે ભાવના
જિનના આધારે જિનમત છે. જિન- માં પણ સારી જમાવટ થઈ હતી વિધિ મતના આધારે સંઘ છે. અને સંઘના સહારે વિધાન જામનગરવાળા નવીનચંદ્ર બાબુલાલ સહારે ધર્મ-સાધના છે. માટે જેણે મારક શાહે કરાવ્યા હતા સંગીતમાં અત્રેના શ્રી ત્રિપુટી સાથે છેડો ફાડી નાંખીને, તારક- મુકેશ નાયકની પાટી એ સારી જમાવટ ત્રિવેણી સાથે પ્રેમ બાંધવા દ્વારા ધમ-સાધ- કરી હતી. નાના દયેયને સિદ્ધ કરવું હોય, એણે દેહ – પરના રાગને “જિન” તરફ ધન પરના જે લેકે સાચી વાતની ટીકા કરે મમત્વને “જિનમત” તરફ અને પરિવાર અને ખેતી વાતને વધાવે તેને ખુદ ભગપરના પ્રેમ-પ્રવાહને “સંઘ તરફ વળાંક વાન પણ સમજાવી શકે નહિ. આપ જ રહ્યો !
-પૂ.આ. શ્રીવિ. રામચન્દ્ર સૂ.મસા.
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
આત્મકલ્યાણને બે માર્ગ : . . . . . . . . . , –શ્રી સુંદરજી બારાઈ පපපපපපපපපපපපපපපපපපපා . “ ', “તુ કમના ફળની ઇચ્છાવાળો થઈશ નહિ અને
ક્રમ ન કરવાની વૃત્તિવાળો પણ થઇશ નહિ' - : માનવના આત્મકલ્યાણ માટે વેદ વેદાર , છેડીને કર્મ કરવાની પ્રેરણા આપી છે. તાદિ શાસ્ત્રોમાં પ્રવૃત્તિમાર્ગ અને નિવૃતિ કદાચ અર્જુન તરફથી એમ કહેવામાં માર્ગ એવા બે માર્ગો દર્શાવવામાં આવ્યા છે. આવે કે “જે મારે ફળ માટે અધિકાર • પ્રવૃત્તિ માગ એટલે પ્રવૃત્તિ ધર્મ નથી, અર્થાત જે ધાયું ફળ મને મળવાન ગૃહસ્થ થમ માં રહી જલકમલવત નિપ નથી, ફળ છે ઈશ્વરાધીન છે, તે પછી અને નિઃસંગ રહી રાજા જનકાદિની જેમ કે મારે કર્મ કરવાની જરૂર જ રહેતી નથી? વ્યહારિક બધી પ્રવૃત્તિઓ કરતાં રહેવા તે “ “આના માટે આશ્વળ કહે છે. છતાં સુખ દુઃખાદિમાં “સમ રહી હર્ષશે." મા કર્મફલહેતુલ્ક કાદિમાં યુકત ન થઈને શાસ્ત્ર પ્રતિપાદિત 1 જ છે કે તે સંડાસયકમણિ ! સદાચારનું તેમજ કર્તવ્યનું પાલન કરતાં . તું કર્મોના ફળની ઈચ્છાવાળો થઈશ રહી નિઝામ કમજોગ વડે આત્મકલ્યાણ નહિ અને સાથે સાથે કર્મ ન કરવાની સિદ્ધ કરવું.
1 વૃત્તિવાળા પણ થઈશ નહિ. : " આ માર્ગમાં જનકરાજાને ઇતિહાસ . આને અર્થ એ થયો કે નિત્ય નેમિપ્રેરણારૂપ બની રહે છે. હરિ, તિવ, આ
કિર તિક તેમજ સ્વધર્મના પાલનરૂપ કર્મો તે
કરતાં રહેવું તે કર્મો કરતાં પ્રાપ્ત થતાં શિબિ વગેરેને દાખલ પણ લઈ શકાય. - આજ માર્ગની પ્રેરણા શ્રી ભગવદ, કમ
- - - અનુકુળ તથા પ્રતિકુળ સંગેમાં સમ રહેવું
ફળરૂપે આવેલ સુખદુઃખને સમ ગીતામાં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ . . . . . મનવાં. તેનાથી હર્ષિત કે દુખિત ન થવું કર્મયેવાધિકારસ્ત ૧૧. I . . .
૧
. . શરીરની ઈન્દ્રિયો પિત પિતાના કર્મ વિષમા ફલેષુ કદાચન ! કહીને અર્જુનને યમ પ્રવૃત્તિ કરે છે હું આત્મા સર્વથા આપી છે. . . . . . . . નિલેપ અને શુદ્ધ છું એવી ભાવના રાખી
શ્રી કૃષ્ણજી કહે છે “હે અર્જુન કે કાર્યની સિદ્ધિ અને અસિદ્ધિમાં નિર્વિકાર કર્મ કરવાને જ તારે અધિકાર છે. રહેવું. - કમવિષયક ફળને નહિ ” *
આ ગૃહસ્થને માટેને પ્રવૃત્તિ માગ અહીં કર્મના ફળને નિષેધ કરવામાં છે અને તે પ્રમાણે પ્રવૃત્તિ કરી શકાય, આવ્યું છે, કર્મને નહિ. ફળની આસકિત તે તે મેક્ષદાયક બને છે.
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખીને માગ નિવૃત્તિ મા સમ્યાસ, મા, ત્યાગીઓના આત્મકલ્યાણ માટેના માર્ગ છે. તેમાં શુકદેવજી જેવા ત્યાગીઆના ઇતિહાસ પ્રેરણારૂપ બની શકે છે.
ચાગમાં વિહ ંગમ, માર્ગ અને મિમીલિકામા એમ- બે માર્ગો બતાવ્યા છે. જેમ પક્ષી આકાશમાં ઉડીને પેાતાના ગતવ્ય સ્થાન ઉપર શીવ્રતાથી પહોંચી જાય છે તેમ . ત્યાગીઓ સંપૂર્ણ અહિં વાસનાએ ઇચ્છાને ત્યાગ કરીને શીઘ્ર આત્મપદમાં આ સ્વરૂપમાં સ્થિત થાય છે, પક્ષીની જેમ આ માર્ગ શીઘ્રગામી હાઇ તેને વિહગમ માગ કહ્યો છે.
*
*
SAT
12 1****
,
01
! કીડી ધીમે ધીમે ચાલીને ક્રમે કરી લાંગે સમયે પોતાના લક્ષ્ય સ્થાન પર પહેાંચે છે. તેમ ગૃહસ્થે પ્રવૃત્તિધર્મમાં રહી જપ, તપ, દાન, યજ્ઞ તેમજ શ્રવણુ, મનન, નિધિયા નથી "મળનિવૃત્તિપૂર્વક વિક્ષેપરહિત થઇ ધીમે ધીમે આત્મજ્ઞાન મેળવી માક્ષપદને પામે છે.
5
3
આ માગ માં ક્રમપૂ. ધીમે ધીમે"" ગતિ કરવાની હોઈ તેને પીપીલિકામાર્ગ
j.!!!
મ
3
-
કહ્યો છે.
>
*
' 4
,,
} . →
:
આ બન્ને શાસ્ત્રીય સિદ્ધાંતના એટલે કે માર્ગોનેા,સમન્વય કેટલાક આચાર્ચએ ભકિતમાગ માં, કાન છે ભકિતમાર્ગમાં જ્ઞાનવૈરાગ્યની સાથે સર્વાત્મ સમર્પણના ભાગ રહેલા છે. આ ભાવના ઉપદેશ શ્રી કૃષ્ણે અર્જુનને નિમિત્ત બનાવીને મુમુક્ષુ- -- આને આપ્યા છે કે -
15
ચાગક્ષેમ વહામ્યહમ | | જેએ અનન્યભાવે, મારૂચિ'તન કરતા મને નિષ્કામ ભાવથી ઉપાસે છે, તે નિત્ય મારામાં જોડાયેલાના યાગ અપ્રાપ્તની પ્રાપ્તિ તથા ફ્રેમ પ્રાપ્તિની રક્ષાના ભાર હું ઉઠાવુ છું.
ત
અનન્યાશ્ચિયન્તયત માં જે
ચે જના :,
તેષાં નિત્યાભિચુકતાનાં..
C
FI
આ ઉપદેશમાં નિષ્કામ ઉપાસના અને તેના ફળને નિર્દેશ કરવામાં આવેલ છે. આ માગ માં રાંકામાંકા જેવા અનેક ભકતેાના ઇતિહાસ પ્રેરણારૂપ બની શકે તેમ છે.
ખેતપેાતાના સ્થાનમાં ભાવમાં કડ્યેવાધિકારસ્તે' અને અનન્યાશ્ચિયન્તયતામાં આ બને શ્ર્લોક, મહત્ત્વના છે. બન્નેનુ લક્ષ્ય એક જ છે. મા ભેદ હાવાથી લક્ષ્યભેદ સભવી શકતા નથી. માટે બેમાંથી એકે માગ ને ચડિયાતા કે ઉતરતા માની કે કહી શકાય નહિ.
#
।
શ્રી જૈમ શાસન (અઠવાડિક)
;
પચુ પાસતે ।
અનન્યાશ્ચિયન્તયન્તા માં” આ શ્લોક
મધ્યમ માર્ગના એટલે કે શ્રધ્ધા ભકિત સમન્વિત યાન ચેગીના માગ છે.
க
કથ્થૈવાપ્રિકાર તે’ આ શ્લોક નિષ્કામ યાગીના માગ છે; અને નિવૃત્તિ માગ સાંખ્ય જ્ઞાનયોગીને માગ છે.
ક
...!!
“માક્ષ માટે કમ, ભકિત અને જ્ઞાન એ ત્રણે સફળ સાધના છે.
(ફુલછાખ)
* F
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________
મનહર હ જ હેર-હાહ- હરિહwહાહાહ
શાસન રૂપી મંદિર પર સુવર્ણનો કળશ હા હા હા હા હા હા હા હા હાર
પ. પૂ. આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ વિજય ખંભાતના મિસ વરસ્યા સં. ૨૦૨૦ના રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાને આપણે પટ્ટકને " કરીને ચૌદશની સાચી' આરાઘણાં ઘણાં બીરૂદ પણુથી બીરદાવીએ છીએ ધના કરવાને નીર્ણય કરીને “સિદધાંત અને તેમાંનું એક બીરૂદ છે. સિદઘાંત રક્ષકના બીરૂદ ને સાર્થક કરી બતાવ્યું છે. રક્ષક પૂ. આચાર્ય , ભગવંતના આ બીરૂદ . જો કે જિનશાસન રૂપ મંદિર ઉ૫ર ને સાક્ષાત્કાર કરતાં પ્રસંગનું વર્ણન કર- -
( સુવર્ણ કળશ-ચડાવી દીધો અને મારીને વાની મને આજે તક સાંપડી છે તે આપણા
* ભવ્યાતિભવ્ય બનાવ્યું , , } : સંઘ સમક્ષ રજુ કરું છું કે : ' , , , , પછી એને ૪૪ના સમ
પૂ. આચાર્ય ભગવંતને ખૂબ નીકટને બહ પરિચય ન હોવા છતાં એ ૨૦૧૭ના
* લન કે પછી અર્થ પૂ. આચાર્ય ભગવંતને
રક‘પા વિલિ કરી હતી કે હવે શા અમદાવાદના ચોમાસાથી માંડીને આજ સુધીના સામાન્ય પરીચય અને લેતા માટે આપણે ચોદેશની વિરાધના કરવી ? મુખેથી તેમની ઘણી ઘણી વાતો સાંભળીને શા માટે શાસ્ત્રીય માર્ગ ઉપર ન આવીએ? તેમના માટે હૃદયમાં ખૂબ ખૂબ અહોભાવ ત્યારે પૂ. શ્રી અમને વારંવાર કહેતા કે વધતે જ ગયે અને આ અહોભાવ મને "
અ ને મને આ વાતને ખ્યાલ છે અને અવસરે સાહેબના અનેક ગુણામાંના એક ગુણના ૧ .૬ ( !: , 0. પ્રસંગનું વર્ણન કરવા પ્રેરા છું. ), પેક પૂ. શ્રી પ્રેમ સૂરીશ્વરજી દાદાએ સં.
પૂ. આચાર્ય ભગવંતે આ જિનશાસન - ૨૦ ને પટ્ટકા સકળ સંધ એક સરખી રૂપ મંદિર જે જીણું શીણ થઈ ગયું હત: આરાધના કરે એ ભાવનાથી કરેલ પરંતુ તેને ઉદ્ધાર કરવામાં પોતાના સમ . તેમાં તેમને સફળતા મળી ન હતી. ત્યાર નનું બલીદાન આપી દીધું. “ણું ઘણાં પછી
આ પછી આજ ષટ્ટકમાં સહી કરનારા તેમના સંઘર્ષો વેઠીને પૂજ્યશ્રીએ આ જિનશાસન જ પરીવારના સહયેએ આ પટ્ટકને રર રૂપ મંદિરને ભવ્ય બનાવ્યું છે. સિદ્ધાંત -
- અને ૨૦૪૪માં છેહ દીધે. અરે છોડી દીધે રક્ષાની બાબતમાં પૂ. શ્રીએ ૪૨ ના પટ્ટક કે
1 જેટલું તે માફ પરંતુ ઉન્માગને આશરે તથા ૪૪ ના સંમેલનના પ્રચંડ વાવાજોડા 5 લા. 5 . ) * * ) ને પણ હંફાવ્યું તે તે નાકના જ ભવ્ય = ". જયારે પટ્ટકમાં સહી કરનારાઓ પ્રસંગો છે તે કેણ ભૂલી શકે તેમ છે! એ જ જ્યારે આ પટ્ટકને મસલને કી
અને છેલ્લે છેલ્લે પ.પૂ. શ્રીજીએ દીધે પછીઆ પટકને અર્થ શો રહ્યો ?
CN
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૦૦ ?
? શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
૨૦૨૦ને પટ્ટક તે સંઘની એકતા રહે તે થનારા આરાધક આત્માઓ પણ કહેશે કે માટે હતું ત્યારે ૨૦૪૪ના સંમેલને ત પ. પૂ. આચાર્ય ભગવતે ચૌદશન: શુધ્ધ - આ રહી સહી ભાવના ઉપર પાણી ફેરવી આરાધનાને આદેશ આપીને માગ આપીને નાખ્યું. એટલું નહીં પણ શાસનની દ્રવ્ય અમારા ઉપર ખૂબ ખૂબ ઉપકાર કર્યો છે. વ્યવસ્થા ને પણ ભયંકર નુકશાન કરનાર આવા “સિધાંત રક્ષક પૂ. શ્રી આચાર્ય સાબીત થયું.
" " ભગતના ચરણેમાં કેષ્ટિ કેટિ વંદના.' મૂળ વાત ઉપર આવીએ તે આજ
- - - - ' શાહ મનુભાઈ નગીનદાસ"
. • એ છે કે નગર શેઠ ડો. '' સુધી પ. પૂ. શ્રી આચાર્ય ભેગવત અપ
*, . . * * ધી કાંટા રેડ • • શિક ચૌદશની આરાધના (દુઃખ પ્રક), . - અમદાવઝ -
• કરતા હતા તે તેમને કઠતું હતું. અને
- કેણ જાણે કેમ પણ જાણે સાહેબજીને વાહ ન ચાલક
ખ્યાલ આવી ગયા હશે કે હવે હું મારૂં શાસન સામે આવતા પ્રહારને બચાવ આયુષ્ય લાબું નથી તે આ સંઘને શા. 4 કરવાની શું સાધુની ફરજ નથી? આજના, માટે સાચા માર્ગે ન લાવવું.
લા? “ ! ' ભયંકર વાતાવરણથી સમાજને સાવચેત જિનશાસનમાં તે દરેક કાર્યો તેના કરવાની એકએક ધર્મગુરૂની ફરજ છે. ધર્મ યેગ્ય સમયે અને એગ્ય કાળે જ થાય છે ગુરુ તે છે, કે-જે આશ્રિત આત્માઓને તે શાસ્ત્રીય માન્યતા સહુ કેઈ મહાપુરૂષે “પાપમાં ફસાત 'બંધાવે. મોટા પુરૂષનાં (શાસ્ત્રને વફાદાર) માનતા જ હોય છે. મનથી અફાન આત્માઓને ભયંકર મર ” જયારે આપણે સંધ ચૌદશની સાચી આરોન :
થાય છે, માટે છતી શકિતએ પણ જેઓ ધના કરી શકતું ન હતું. આરાધના કર- ૧ વાને સમયે આરાધના ન થાય તે વિરાધ- આવા સમયે પણ સત્યની. ઉદષણ જોરનને દેવ તે લાગે જ છે. આમ આ દેવને શોરથી નથી કરતા, તેઓ ખરે જ પિતાની ભાગીદાર જૈન સંઘ ન બને તેથી કરીને પ.પૂ. કરજ ચૂકે છે એમાં કશી જ શંકા નથી. શ્રીએ ખંભાતના ચોમાસા દરમ્યાન જ સ છે અને એથી તેઓ પોતે મા–ભ્રષ્ટ થવા ૨૦૨૦ના પટ્ટકની અપવાહિક આરાધતા રદ .
' સાથે ભદ્રિક આત્માઓની દશા પણ કડી કરીને ઉત્સર્ગથી સારી આરાધનામાં સંઘ * જોડાય તેવી જાહેરાત કરી. શાસ્ત્રીય વાત કરે છે, એ પણ નિશંક વાત છે. " અમલની જાહેરાતે સાહેબની સિદધાંત - - -સ્વ. પૂઆ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર કે પ્રિયતા સાબીત કરી દીધી. આરાધક આત્મા- . મ ... . . . . વીશ્વરજી મ. સ્મ. - એના આનંદનો પાર ન રહ્યો. ભાવિમાં કામ જ ન જ
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિસરાય ના આપને ઉપકાર
ઓગણીસમી સદીના જૈનશાસનમાં એક વખતે કયાંથી ખ્યાલ આવે? પૂજ્યશ્રીનું એવી મહાન વિભૂતિ બની ગઈ છે કે જેના વચન ફલીભૂત બનવાનું હશે અને અમલગુણે આ વાણી દ્વારા કે લેખની દ્વારા નેરની પુણ્ય ધરતી ઉપર તેઓશ્રીના વર્ણવવા અશકય છે. અસંભવ છે. છતાં પાવન પગલા પડવાના હશે જેથી ૨૦૩૩
ગુણીજનના ગુણ ગાવતા ગુણ આવે નિજ ની સાલમાં મારી ધક્ષા નકકી થઈ. { અંગ એ શાસપંક્તિને યાદ કરી પૂજ્યપાદ , ‘ત ઢક્ષા લેતો હોય તે અમલનેર * વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ
આવું આ ઉચ્ચારેલું પૂજ્યશ્રીનું વચન મને વિજય શમચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ
યાદ આવતાં જ હું પૂજ્યશ્રીને દીક્ષા . સાહેબના જીવન અને ગુણ વિષે કંઈક
પ્રસંગે પધારવા માટે પૂના વિનંતી કરવા , લખવા પ્રેરા છું.
ગયો. પૂજયશ્રીને ચંદનબાળાની અંજન/ ૨૦૨૫ ની સાલમાં શેઠ નેવિંદજી શલાકા પ્રતિષ્ઠા પ્રસંગે મુંબઈ જવાનું
જેવત છેનાએ ખંભાતથી પાલીતણાના નક્કી થઈ ગયું હતું. અમલનેર આવવાની છરી પાલિત પદયાત્રાને સંઘ કાઢશે તે કોઈ શકયતા દેખાતી નહોતી. ''રા મહાન પુણ્યના ઉદયે એ સંધની મેં પૂજ્યશ્રી પાસે લક્ષાનું મુહુર
એક દિવસ સાધર્મિક ભકિત કરવાને મને માણ્યું અને ધક્ષા પ્રસંગે પધારવા માટે સેનેરી અવસર પ્રાપ્ત થયે. હૃદયના ઉછ- વિ નમ્રવિનંતી કરી તેમજ તેઓશ્રીએ , લતા ભાવે સંઘની ભકિત કરી હું પૂજ્યશ્રી મને સંઘમાં કહેલું વચન યાદ કરાવ્યું. પાસે અમલનેર તરફ પધારવા માટે વિનંતિ
- પૂજ્ય શ્રી વિચારમાં પડી ગયા. - કરવા ગયો.
મેં કહ્યું સાહેબ ! ૩/૩ દીક્ષા છે. ખૂબ આગ્રહભરી વિનંતી કર્યા બાદ આપ પધારશે તે ખૂબ લાભ થશે. પૂજ્યશ્રીએ મને કહ્યું. જે હું અમલનેર મને કહે, ધક્ષા ૩ હોય કે ૧ તને . જરૂર આવું પણ તું દીક્ષા લેતા હોય તેવું વચન આપ્યું છે એટલે મારે તે અમલ
મને થયું, આમને અમલનેર નથી આવવું નેર આવવું જ પડશે. આપેલું વચન : માટે આવું કહી વાત ઉડાડવા માંગે છે ટાળી કેમ શકાય અને તે વખતે ચંદન
જવાદે. આપણે કાંઈ દીક્ષા લેવાના નથી બાળની અંજન શલાકા પ્રતિષ્ઠા વૈશાખમાં અને પૂજયશ્રી કાંઈ અમલનેર પધાર- લંબાવી મહા મહિને અમલનેર આવવાનું વાના નથી.
પરંતુ ભાવીની ભીતરમાં આવું જ પૂજ્યશ્રીના પુણ્યપ્રતાપે અમલનેર કો'ક લખાયું હતું. એવું તે મને તે ત્રણની બદલે છવીસ દીક્ષાથીને ભવ્ય
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૦૨ : -
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક દિક્ષા મહોત્સવ ઉજવાયે જેને લેકે આજે મત્તત્તા, અપૂર્વ આત્મજાગૃતિ અદ્વિતીય પણ યાદ કરે છે.
વાત્સલ્યભાવ, અનુકુળતામાં ઉદાસીનતા અને પૂજયશ્રીની આ વચનબદઘતા જોઈ પ્રતિકૂળતામાં પ્રસન્નતા વગેરે ગુણ સૌરભની મારા રોમ રોમ વિકવર થઈ ગયા તે પરિમલ અમારા જેવા અબુધના જીવનને સમય મને ખ્યાલ આવ્યો કે આ કાળમાં સદવ મહેકતી બનાવે એજ એક પણ વચનનું પાલન કરનાર મેરૂ જેવા તીવ્ર ઝંખના છે. નિશ્ચલ વ્યકિતઓ વિદ્યમાન છે. ઘણાએ
આપને ચરણકિંકર “ના” પાડી સાહેબ! અમલનેર જવાનું
મુનિ નંદીશ્વર વિજય નહી ફાવે કારણ ૩૫૦ કી. મી. જવું અને પાછા આવવું પાલવે તેમ નથી.
સુધારે ખૂબ મુશ્કેલ છે. પણ પૂજ્યશ્રી કયાં કેઈનું અંક-ર માં પેજ પ૭ પછી તેને માને તેમ હતા.
ભાગ પેજ ૫૦૧ તરીકે છપાય છે જે તેઓશ્રીએ તે અમલનેર પધારી
રી. ૬૦૧ જોઈએ અને પેજ ૫૭ પછીને પિતાના કરકમલે દ્વારા મને રજોહરણ
રક ભાગ છે તે રીતે ત્રણ અને પેજ ૫૦૦ આપી મારા પર અનંતાનંત ઉપકાર
છે તે પેજ ૬૦૦ જેઈએ અને તે પછીના કર્યો છે જેનું ઋણ વાળવા માટે હું
લેખના બે પેજ ૫૯૮-૫૯૯ તરીકે છપાયા સર્વથા શકિતહીન છું યેગ્યતા વિહિન છું.
છે તે આ લેખ સાથે જોડીને વાંચવા તેઓશ્રીની કરૂણ ઉદારતા અને મારા
“ જેન સાધુતા, જેન સાધુતાને સ્વાંગ, પર વરસતી અસીમ કૃપાદૃષ્ટિ જોઈ હું
જૈન સાધુતાનું શિક્ષણ, જેન સાધુતાની પૂજયશ્રીના ચરણોમાં મને મન ઝુકી પડયે
રીતિ-નીતિ, રહેણી-કરણી, આચાર-વિચાર અને તે શુભ દિવસે પૂજયશ્રીના પાવન
એને ખીલવનારાં શાસ્ત્રો, આ બધું મનુષ્ય કૃતિ અને સમૃતિ મારા હૃદયપદમાં
જીવન માટે અગર વિશ્વ માટે નિરૂપયોગી અકાઈ ગઈ.
છે” એવું જે કઈ જાહેરમાં બેલે તે હું આવા અનેકાનેક ગુણેથી પૂજ્યશ્રીનું એની સામે બરાબર ઉભો રહે. અને એવું જીવન સુશોભિત હતું. બાલ, વૃદ્ધ અને કહેનારને હજારેની સામે હું અસત્યવાદી યુવાન દરેકના હૃદયમાં પૂજયશ્રીનું પ્રધાન તરીકે અને બેવકુફ તરીકે પુરવાર કરી સ્થાન હતું. કેઈ તેઓશ્રીના ગુણેથી દેવાનું “પણ” કરું છું. અજ્ઞાત નથી દેહરૂપે ભલે તેઓશ્રી આપણાથી દૂર હશે પણ ગુણરૂપે આપણી પાસે સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર કાયમ છે અને રહેશે.
સૂ- મ. સા. બસ, આપના જે અનુપમ અપ્ર.
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________
an in n
મુલુંડ મુંબઇ-અત્રે શ્રી વાસુ પૂજય સ્વામી જિનાલયમાં શેઠ ભાઈચંદ અમરચ'દ પરિવાર તરફથી પૂ. આ. શ્રી વિજય ચંદ્નોદય સુ. મ. પૂ. પં. શ્રી કનકધ્વજ વિ. મ. પૂ. પં. શ્રી ભદ્રશીલ વિ. મ. પૂ. પં. શ્રી ગુણશીલ વિ. મ. આદિની નિશ્રામાં ૫. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચદ્ર સૂરીશ્વરજી મના સૌંયમ પર્યાય અનુમાદના તથા શેઠ નગીનદાસ ભાઈચંદના પુત્ર વધુ અ. સૌ. નીલાબેનના પ્રથમ ઉપધાન તથા પુત્રીએ કુ. નયનાના તૃતીય તથા પ્રીતિના દ્વિતીય ઉપધાન તપની અનુમેાદના માટે પાષ સુદ ૭ ના શ્રી અદ્ અભિષેક મહાપૂજન સવારે ૯ વાગ્યે શખેલ હતુ.. વિધિ માટે શ્રી રમણિકભાઈ ભાભરવાળા પધાર્યા હતા.
મુંબઇ-શેઠ મેાતીશા લાલબાગ મધ્યે પૂ. મુનિરાજ શ્રી અક્ષય વિજયજી મ, તથા પૂ. મુ. શ્રી ૫દેશન વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં સ્વ-શ્રી છેટાલાલ માહનલાલભાઇના શ્રેયાર્થે શ્રી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન આદિ પ'ચાન્શિકા મહોત્સવ તેમના પરિવાર તરફથી પેષ વદ ૫ થી પાષ વદ ૯ સુધી સુદર રીતે ઉજવાયા હતા. પૂજન ભણા
મંડળી
વવા ૫. શ્રી જેઠાલાલ ભારમલની તથા સંગીતકાર શ્રી બલવંતભાઈ ઠાકુરની મંડળી પધારેલ.
પોષ સુદ ૧૩-૧૪ના સવારે ૫.પૂ. સ્વ.
nana band
ww
*
આ. ભ. શ્રીમદ્ વિજય રામચ'દ્ર સૂરીવરજી મહારાજાના ગુણાનુવાદ સભા પૂ. આ. શ્રી વિજય મિત્રાનંદ સૂ. મ. પૂ. મુ. શ્રી અક્ષય વિજયજી મ. પૂ. મુ. શ્રી જયદર્શીન વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં થઈ તથા પૂ. મુ. શ્રી જયદર્શન વિજયજી મ. ના માગદશન હેઠળ તૈયાર થયેલ. આંખ ખૂલે અંતર ખીલી' તથા ‘મલ પરિમલ' પુસ્તક ગુરુ ભગવંતા ને અણુ થયા શેઠ હીરાચંદ લુખાજી તરફથી જેાષ સુદ ૧૫ ના તેમના નિવાસ સ્થાન ગુરૂકૃપા બિલ્ડી’ગમાં સાધર્મિક ભકિત કરવા પૂર્વક બહુમાન કરી બંને પુસ્તકા અ`ણુ કરવાનું યેાજ્યું" હતું.
પદ
વઢવાણ શહેર-અત્રે પ. પૂ. પ્રશાંત વાત્સલ્ય મૂર્તિ આ. ભ. શ્રી વિજય જય‘ત શેખર સૂરીશ્વરજી મહારાજાના સયમ પર્યાચના ૬૧ માં વર્ષોંના પર્દાપણ પ્રસંગે નવપૂજન સાથે ત્રણ દિવસના જિનેન્દ્ર ભકિત મહેાત્સવ સાથે પૂજય શ્રી તથા પૂ. આ. શ્રી વિજય નિત્યાનંદસૂ. મ. ની નિશ્રામાં પેાષ સુદ ૫-૬-૭ ઉજવાયા તેઓશ્રીના સ`સારી ભાણેજ જય તિલાલ ગભીરદાસ તરફથી નવપદ પૂજન ભણાવાયેલ. મહા સુદ ૫ ના પૂ. આ. ભ. ના ૬૦ વર્ષીના સચમ પર્યાયની અનુમાઇના માટે શાહુ શાંતિલાલ કેશવજીભાઈ ઘી વાળા તરફથી સામુહિક આયંબિલ કરાવવામાં
આવ્યા.
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૦૪ :
' : જૈન શાસન (અઠવાડિક) :
પાયધુની મુંબઈ શ્રી ગેડી દેરાસરે " ૬૧ મી દીક્ષા તિથિની ઉજવણ શ્રી દાન પૂ. આ. શ્રી ચિદાનંદ સૂ માની નિશ્રામાં સૂ. જ્ઞાનમંદિર આરાધકે તરફથી થઈ . ; મંગળદાસ ખેમચંદ વખારીયા તથા કુટુંબને પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય મહદય સૂ. મ. પાંચ વડીલોના આત્મશ્રેયાર્થે તેમના સંસારી સા. પધાર્યા હતા. પૂ. શ્રીને પરિચય તથા , બેન પૂ. સા. શ્રી મૃગલે ચના શ્રીજી મ.ના શાસન પ્રભાવના વિ. અંગે પૂ. પં. શ્રી , ઉપદેશથી શાંતિ સ્નાત્ર સહિત પંચાહિકા હેમભૂષણ વિ. મ. તથા પૂ. મુ. શ્રી દર્શન મહોત્સવ પાંચ છેડના ઉજમણાસાથે પિષ રત્ન વિ. મ.એ પ્રવચન કરેલ બાદ ગુરુવદ ૧૪ થી ઉજવાયે હતે.
પૂજન સંઘ પુજન થયું. હસ્તગિરિ મહાતીર્થ-અત્રે પૂઆ. | શ્રી લક્ષમી વર્ધક (પાલડી) જૈન દેરા- * શ્રી વિજય રવિ પ્રભ સૂરીશ્વરજી મ. સરે આ નિમિત્તે પૂજા તથા અગી વિ. ' આદિની નિશ્રામાં પૂ. સા. શ્રી ચંપકલતા થયા હતા. શ્રીજી મ.ના શિખ્યા ૫. સા. શ્રી કનકલતશ્રીજી મ.ની વર્ધમાન તપની ૧૦૦ એબી મહા સ ર ના પ. પૂ. આ. શ્રી , તથા . સા. શ્રી સૂર્યોદયા શ્રીજી મ.ના વિજય દાનસૂરીશ્વરજી મહારાજની સ્વપ્રશિષ્યા પૂ. સા. શ્રી પરમાનંદા શ્રીજી માના તિથિ પૂ. આ. શ્રી વિજય સુદર્શન સૂ. મ. , એકાંતર ૫૦૦] આંબેલની પૂર્ણાહુતિ પ્રસંગે ની નિશ્રામાં ઉજવાઈ પૂ. આ. મ. તથા પ. શ્રી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન તથા નવ છોડના મુ. શ્રી દર્શન રત્ન વિ. મ. પૂ. મુ. શ્રી હિત , ઉપધાન સાથે પોષ વદ ૧૪થી મહા થદ ૩ રન વિ. મ. એ ગુણાનુવાદ કરેલ સંઘપૂજન સુધી ભવ્ય રીતે પંચાહિકા મહોત્સવ ગુરુપૂજન થયા.
જાય. આ પ્રસંગે વઢવાણ અને બીજા અનેક સ્થળોએથી સારા પ્રમાણમાં ભાવિક
નાજન - ક પધાર્યા હતા. આ પ્રસંગને સ્વ. પૂ. ગચ્છધિપતિ શ્રીજી તથા પૂ. આ. શ્રી વિજય અઠવાડિક બુક રૂપે જેને શાસન ભુવન સૂ. મ. પૂ. આ. શ્રી વિજય માનતુંગ વાર્ષિક લવાજમ . ૪૦) સૂ. મ. પૂ. પં. શ્રી હરિપ્રભ વિ. મ. પ. આજીવન રૂ. ૪૦૦) પં. શ્રી પુંડરીક વિ. મ. તથા ૫ સા. શ્રી રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની . ચંદ્રપ્રભા શ્રીજી મ. પૂ. સા. શ્રી હેમપ્રભ
આરાધનાનું અંકુર બનશે. શ્રીજી મ. આદિને સંયમ જીવનની અનુ
જેન શાસન કાર્યાલય મોદના રૂપે પણ ઉજવવામાં આવ્યું હતું.
શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વીજય પ્લેટ અમદાવાદ-અત્રે પૂ. આ. શ્રી વિજય
જામનગર સુદર્શન સૂરીશ્વરજી મ.ની પિષ વદ ૫ ની - કાજ-
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાણુ શ્રેષ્ઠ ?
- સત્યમ્ એક ગામ. એમાં એક વાર એક મહાત્મા પધાર્યા. મહાત્મા ખૂબ વિદ્વાન હતા.
ગામલોકોએ એમને રોજ કથા કરવા વિનંતિ કરી. મહાત્માએ એ વિનંતિને R સ્વીકાર કર્યો.
એમને માટે ઈશ્વરનું નામ લેકે લેતાં થાય એ વાત ઘણી મોટી હતી. ઈશ્વરનું નામ લેવાથી માનવભવને ઉદ્ધાર થાય છે એવું તેઓ માનતા હતા. આથી તેમણે ગામલોકોને રોજ કથા સંભળાવવા માંડી. ગામ લે કેને પણ કથા સાંભળવામાં ખુબ મજા પડવા લાગી.
સાંજ પડે અને કથાનો સમય થાય કે ગામને ચેતરે લેકથી ભરાઈ જાય અને ૨ છે મહાત્મા પોતાની કથા શરૂ કરે.
આમ દસ બાર દિવસ ચાલ્યું. પણ એક દિવસ એક ઘટના બની.
ચોતરા પર લોકો બધા કથા સાંભળવા શાંતિથી બેઠા હતા. ટાંકણી પડે તેય એને ? અવાજ સંભળાય તેવી અગાધ શાંતિ.
પણ દસ પંદર મિનિટ થઇ કે ત્યાં એક કુતરો અચાનક આવી ચઢ.
તેણે ચિતરા પર થોડી વાર આમતેમ ફર્યા કર્યું અને છેવટે તે મહાત્મા જે આસન છે પર બેઠા હતા. તેના પર બેસી ગયા. કે મહાત્માએ તેને હાંકવાની જરા પણ કેશિશ કરી નહિ. તેમણે કુતરાને પ્રેમથી ૬
પિતાની પાસે બેસાડી રાખ્યો. 3 આ જોઈ એક ટીખળી સવભાવના માણસે મહાત્માને કહ્યું : “મહાત્માજી મારે આપને છે એક સવાલ પૂછવો છે. આપ જે રજા આપો તે આપને એક સવાલ પૂછું.' R મહાત્મા બેલેથા : બોલે, આપને શો સવાલ મને પૂછવાને છે ?' હું પેલા માણસે કહ્યું : “આપ અમને એ જણાવો કે શ્રેષ્ઠ કેણ-માનવ કે કુતરે?
મહાત્માએ ખુબ શાંતિથી આ સવાલનો જવાબ આપતાં કહ્યું : “જુઓ, માનવ હું રોજ ઈશ્વરનું નામ લે તે કુતરા કરતા એ શ્રેષ્ઠ ગણાય. પણ જો માનવદેહ મળ્યા છતાં { એ ઈશ્વરનું નામ ન લે તે એ કુતરા કરતાં પણ નપાવટ ગણાય. બીજા શબ્દોમાં કહ્યું છે છે તે માણસ હરિનામ ન લે તો એ કુતરા કરતાં પણ નીચી કેટિન ગણાય.”
મહાત્માના આ કથનનો ભાવાર્થ ગામલોકેને પૂરેપૂરી રીતે સમજાઈ થયો. તે દિવ8 થી ગામ લોકેએ ઇAવરનું નામ લેવાની પ્રતિજ્ઞા કરી.
(પગલી) {
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________
કૃ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
QAHU IS T US
ષ્ટ ૫.૫ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ||
දිපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපද
0
૦
૦
૨૦ જગતમાં પાપે કુલ્યા ફાલ્યા રહે છે કારણ, દુનિયાનું સુખ સારું લાગે છે. માટે છે છે તે ગમે તે રીતે મેળવવું છે અને ભેગવવું છે આ દુષ્ટ વાસના હૈયામાં જીવતી 9
જાગતી છે માટે. R હું કામ કરવા એકાત જોઈએ. અને જે જીવ ભગવાનને માને તેને માટે એકાન્ત
છે જ નહિ. 8 દુનિયાની કોઈ ચીજ માટે ખોટું કામ ન કરે તેનું નામ માનવ ! છે કર્મના કહ્યા મુજબ ન ચાલે, બેટાં કમને સામને કરે તેનું નામ બુદ્ધિમાન માનવ!
• સુખ જ તેનું નામ જે ધર્મને ય ભૂલાવે. ૦ વિદ્યાધીન અને કષાયાધીન માણસે કદિ ભાનમાં હોતા જ નથી.
૦ જગત જેને સારે કહે પણ જે પોતે પોતાની ખામી જ જુએ તેનું નામ સારે જીવ. તું 0 ૦ પૈસાની જ કિંમતવાળાનું જૈનશાસનમાં સ્થાન નથી. 0 જે જીવને સંસારનાં સુખને ભય લાગતું નથી અને સંસારના સુખ માત્ર મીઠા લાગે 0 0 છે તેને તે આ સંસારમાં કાયમી વાસ છે અને તે પણ મોટે ભાગ દુર્ગતિમાં જ. 9. વિષયનો વિરાગ ન જમે તે જ સૂચવે છે કે જીવને સાચા ભાવે માની ઈચ્છા છે Q થઈ નથી.
જ્ઞાનીઓ કહે છે કે સંસાર “ભયંકર છે અને ધર્મ “ભદ્રંકર છે. જ્યારે વિષય સુખના 9:: રસીયા જીવને સંસાર “ભદ્રંકર લાગે છે અને ભયંકર લાગે છે. કેહવાહવાહવાહરરરરરરરરર
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o. શ્રુતજ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું : ૨૪૫૪૬
૦
૦
૦
૦.
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________
to yzoy ac(220 જો ૨૩વસાણ તwયરાi ૩મારૂં. મહાવીર પyવસાWIui
911940y eroi Pulloc es rell ye17oj val.
15.1
Dj માર|
સવિ જીવ કરું
જ8C/S૪
શાસન રસી
मा.यासागरसूरिजम भी महावीर जीन आराधना केन्द्र, काला
To
5 વ્યતત્યાગ કરતાં પ્રાણત્યાગ કોષ્ઠ છે)
वरं प्रवेशो ज्वलितं हुताशनं,
मन चापि भग्नं चिरसञ्चितव्रतम् । वरं हि मृत्युः सुविशुद्धचेतसो,
न चापि शीलस्खलितस्य जीवितम् ।। બળતા અગ્નિમાં પ્રવેશ કરવો સારો છે પણ લાંબા) કાળ પાળેલું' વ્રત ભાંગવું સારું નથી. વિશુદ્ધ ચિત્ત) વાળાનું મૃત્યુ સારું છે પરંતુ શીલ રહિત મનુષ્યનું જીવતર સારું નથી.
લવાજમ અાજીવન દેશમાં રૂા.૪૦૦.
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય દેશમાં રૂા. ૪૦.
શ્રત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
જામનગ૨ (સૌરાષ્ટ્ર) 1ND1A-PIN-38ા૦૦૭
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________
દાંત અને જીભનું કઠીન અને નમ્રતા રહસ્ય
વડને વડવાઈઓ હોય તેમ એક સંત અનેક શિષ્ય-પ્રશિબેક પરિવળેલા હતા. * નદીના કિનારે મઠ બનાવી બેઠા સંતનો અંત સમય નજીક જણાવવા લાગ્યો. અંત { સમયે શિષ્યોને કાંઈ શિખામણ આપી દઉં, તે વિચારતાં સંતે સૌ શિષ્ય પરિવારને - પોતાની સમીપે બોલાવ્યા. જુઓ ! ભાઈઓ, હવે મારાં દિવસે ગણાય છે. તમને કાંઈક કે હિતશિક્ષા આપવાની ભાવના થઈ આવી છે.
ગુરુદેવ! ચોકકસ ! અમને હિતશિક્ષા આપો. આપશ્રીની હિતશિક્ષા હદયમાં સ્થાપન ! * કરીશું અને તે પ્રમાણે વર્તવા શકય પ્રયત્ન કરીશું. કે તે સાંભળે, પ્યારા શિ ! મારા માં દાંત છે કે નહિ તેની તપાસ કરો ? 1
“સાંઢ બુદ્ધિ નાઠી” તે વિચાર કોઈપણ શિષ્યના રૂંવાડે ઉઠળે નહિ. બુદ્દા ગુરુની 1 { આ વાત સાંભળી સૌ શિષ્ય મુંઝાણા. ગુરુએ આજ્ઞા કરી તે માનવી જ પડે. ગુરુની |
આજ્ઞા માન્ય કરી એક શિવે કચવાતે મને ગુરુમાતાનું મુખડુ તપાસ્યું. તપાસને અંતે ? જવાબ વાળે, “ગુરુદેવ! આપશ્રીના મુખમાં દાડમની કળી જેવા એક પણ દાંત છે દેખાતા નથી.”
અરે બેટા ! જીભ તે છે ને? સંતે ફરી પ્રશ્ન પૂછશે.
હા, છે! એ હોય જ ને? જીભ વિના કામ કેમ ચાલે? શિષ્યએ પ્રત્યુત્તર આપ્યો. તે 9 પ્યારા શિષ્ય, “આમ કેમ બન્યું ? જીભ તો જ અરે પણ હતી અને દાંત 5 તે પાછળથી આવ્યા હતા, છતાં પણ તે વહેલા કેમ ચાલ્યા ગયા ? જે પાછળથી આવે કે તેને તો પાછળથી જવું જોઈએ ને ?” સંતે માર્મિક વાત ફરી કરી.
ગુરુદેવ, આનું કારણ આપ જ સમજાવે અમારી બુધિ ચાલતી નથી. શિષ્યએ 1 વિનંતિ કરી.
અરે ! તમને સમજાવવા માટે જ અહિંયા બોલાવ્યા છે.
આ જીભ છે હાડકા વગરની એટલે નરમ અને પિચી. નરેમને હંમેશા જગ્યા મળી છે આવે નરમ સૌને વહાલા લાગે. એક નમ્રતા ગુણ આવી જાય તે અનેક ગુણોની હાર- 1 માળા ગળામાં આવીને જ પડે.
હવે, આ બત્રીશીની વાત કરું? આ બત્રીશી કેટલી કઠીન છે. તેનામાં કઠોરતા કે કેટલી ભરેલી છે? ભલભલી કઠોર વસ્તુને ભૂકકે એક સેકન્ડમાં કરી નાંખે છે. કઠોર છે
(જુઓ અનુસંધાન ટાઈટલ પેઇઝ ૩ ઉ૫૨)
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
S;
=
*
, 7Qજીરજજરીવરજી મહ૮૮૪જી મા
/૪૨ જશ રેજે સ્ત્ર- .
તા
. /
હર પ્ટરફ જસાજીહજાર
1]
[
1]
પ્રેમચંદ મેઘજી સુક્ત હેમેન્દઉસ્માર સાસુજલાલ શાહ
- જક્રેટ) સુરજ ચદ જેઠ
( વા ) યાજ/પદજી સુઢક/
જa)
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ મહા વદ-૮ મંગળવાર તા. ૨૫-૨-૯૨ [અંક ૨૮ હું વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦ : વિષય તૃણુથી થતી હોની
સ્વ. પૂજયપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. T વિષયતૃષ્ણા ત્યાગ એ છે કે કઠીન વસ્તુ છે પણ જે આત્માઓનું આત્મોન્નતિરૂપ
સાધ્ય–સિધ્ધ કરવાનું ધ્યેય છે તે આત્માઓ માટે કઠીન નથી. જગતમાં સઘળાએ છે. આત્માઓ સુખની અભિલાષા કરે છે. તેના માટે સર્વ પ્રકારે પ્રયત્ન પણ કરે છે છતાં છે પણ તે આત્માઓ સુખની પ્રાપ્તિ કરી શકતા નથી. એનો મુખ્ય હેતુ વિષયની તૃષ્ણા છે છે. કેવલ બાહ્ય સામગ્રી મલવા માત્રથી સુખની પ્રાપ્તિ થતી નથી, જેની પાસે સામગ્રી છે વિદ્યમાન છે તેને નિદ્રા પણ આવતી નથી અને જેની પાસે શ્રીમંતની અપેક્ષાએ બહુ ૬
જ થેડી સામગ્રી છે તે સુખપૂર્વક નિદ્રા લે છે એને મુખ્ય હેતુ એ છે કે સામગ્રી છે સંપન્ન વ્યકિતમાં વિવેકને અભાવ છે અને સામગ્રીહીન આત્મામાં વિવેકને સદ્ભાવ છે. વિવેક એટલે ત્યાગ કરવા લાયક વસ્તુમાં ત્યાગવૃત્તિ રાખવી અને ગ્રાહ્ય { વસ્તુમાં બાહ્યવૃત્તિ રાખવી. { વિષયની તૃષ્ણ આત્મામાં અશાંતિ ઉત્પન્ન કરે છે. એટલે જેની પાસે સામગ્રી છે છે તેના કરતાં પણ તેને અધિક મેળવવાની અભિલાષા થાય છે એટલે તે પણ સુખી નથી. હું છે અને જેની પાસે સામગ્રીનો અભાવ છે એવા દુ:ખીને બીજાની સામગ્રી અને મેળવવાની છે છે અભિલાષા થાય છે અને પોતાના આત્મામાં અશાંતિ ઉત્પન કરે છે, એટલે વાસ્તવિક તે છે
પણ દુઃખી છે. - જે આત્માઓ વિષય તૃષ્ણા ઉપર કાપ મૂકે તે જ આત્માઓને વાસ્તવિક સુખનો A અનુભવ થાય છે. એ તૃણુ પાંચ ઈદ્રિના પાંચ વિષય દ્વારા ભગવાય છે. સ્પર્શના
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________
Dan
ઇન્દ્રિયનાસ્પર્શી, વિષય, રસના ઇન્દ્રયના સ્વદ કરવા સંબંધી વિષય, ઘ્રાણેંદ્રિયના સુંઘવા સંબ ંધી વિષય, ચક્ષુ ઇન્દ્રિયના રૂપ જોવા સંબધી વિષય અને શ્રોત્રેન્દ્રિયને શબ્દ સાંભળવા સંબધી વિષય–આ પાંચે ઇન્દ્રિયાના પાંચે વિષયેા ઇષ્ટ અને અનિષ્ટ એ ભેદ્દે હોય છે. ઈષ્ટ સચેાગથી આન' માનવાવાળા આત્મા અને અનિષ્ટ સાગથી દુ:ખ માનવવાળા આત્માએ આધીનતાના ચેાગે પરમ દુઃખને પામે છે. ઇષ્ટ સંચેગામાં પણ જે આત્મા તન્મય થતા નથી અને અનિષ્ટ સ'યેાગમાં જે આત્મા દુઃખી થતા નથી. તે જ આત્માએએ વિષયતૃષ્ણા ઉપર કાપ મૂકયા છે એમ માનવું જોઈએ અને એવા જ આત્માએ વાસ્તવિક સુખના અનુભવ કરી શકે છે એમ જ્ઞાનીઓએ કહ્યું છે.
દુનિયામાં નાકરી આદિથી પરતંત્ર માણસાને જોઈને ખીજાઓને દયા આવે છે. પરન્તુ તે આત્માએ પાતાના માટે વિચાર કરતા નથી કે હુ' સ્વતંત્ર છુ.. પરંત ત્ર છુ' ? એ આત્માએએ વિચાર કરવા જોઇએ કે અમારા આત્મા વિષયને આધીન છે માટે અમે પશુ પરતંત્ર છીએ. આજે તમારા આત્મા ઇન્દ્રિયાના ગુલામ છે કે ઇન્દ્રિયા આત્માની ગુલામ છે ? વાસ્તવિક મધ્યસ્થ દૃષ્ટિએ વિચાર કરવામાં આવે તે આત્માને જરૂર ભાસ થાય કે આત્મા ઇન્દ્રિયાના ગુલામ બન્યા છે. વિષય તૃષ્ણાની અધિનતાના યેાગે જીવા પેાતાની આત્મ શિકત ગુમાવી બેસે છે.
મનુષ્ય જન્મ શરીરની સેવા માટે નથી શરીરની સુખકારીમાં આત્માને ભાગ દેવા અને એમાં ઉન્નતિ માનવી એ બુદ્ધિમત્તા નથી પણ એવફી છે. સર્વાં પાપનું મૂલ વિષયની તૃણા છે. અને એ વિષય તૃષ્ણા આત્માન્નતિમાં દીવાલ સમાન છે માટે વિષય તૃષ્ણા રૂપ દીવાલને ભાંગી નાખવા પ્રત્યેક આત્માએ પ્રયત્ન કરવા જોઇએ. સુખ અને દુઃખનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ સમજવા માટે વિષયાધીન મનુષ્ય સમ થઈ શકતા નથી. વિષય તૃષ્ણાની આધીનતા છેાડવા સારીએ દુનિયાના પદાર્થોને લાત મારવા તૈયાર થવુ જોઇએ. વિષયતૃખ્શાને આધીન થયેલા આત્માએ એ ભાન થઈ જાય છે, કાર્યાકા ના પણ વિચાર કરતા નથી અને નીચ માણસને છાજતી પ્રવૃત્તિનું આચરણુ
કરે છે.
સારીએ દુનિયાના જીવા વિષય તૃષ્ણાથી સર્વથા સુકત થઈ જાય અને એ ન અને તે પણ મર્યાદિત થઈ જાય તે જ જગતમાં શાંતિ ફેલાય, બાકી અશાંતિ રહેવાની જ છે. દુનિયાના જીવ હિંસા, અસત્ય, ચારી, બદમાશી અને પર્ઘાને મેળવવાની લાલસામાં રક્ત દેખાય છે તેનુ મુખ્ય કારણ વિષય તૃષ્ણા છે. અને એ પાંચ ઇન્દ્રિયા દ્વારા પાષાય છે અને એ પાંચે ઇન્દ્રિયાની આધીનતા એ દુઃખી થવાના માર્ગ છે, માટે જે આત્માને સુખ જોઇતું હોય તેઓએ પાંચે ઇન્દ્રિયાને સ્વાધીન રાખવી જોઇએ,
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________
મરીને પણ જીવવા દો!
પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિ. પૂર્ણચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ -- -- ----- - -- ---- ---- --
આર્યવની અસ્મિતા જાળવી જાણવા અને વિદ્યારતે એ શા એક દહાડે શૂળ રોગને મરીને જીવવા દેવાન સંસ્કૃતિ-સંદેશ ભંગ બન્યો. એની આંખમાં શૂળ ઉપડી. સંસારને સુણાવવા એક કેટલી બધી - પાણી વિના તરફડતી માછલીની જેમ મખછાવરી કરવા તૈયાર થઈ ગ, એની મલની શૈયામાં રાજા તરફડી રહ્યો. વેદના હૃદયંગમ પ્રતીતિ કરાવતી એક કહાણી આંખમાં ઉભરાતી હતી, પણ એની તીવ્ર પુણ્યથી પ્રીતિ અને પાપથી ભીતિ આ બે અસર અંગે અંગ અનુભવી રહ્યાં હતાં. ગુણે રાજાથી માંડીને પ્રજા સુધીની જનતામાં ભાતભાતના ભોગ અનુભવતે રાજા વાતકેવા વણાઈ ચૂક્યા હતા, એનું ભવ્ય–
દન વાતમાં રોગી બને, પછી એની સેવામાં પણ કરાવી જાય, એમ છે.
સજજ રહેનારા વૈદ્ય-હકીમની વણઝાર
થોડી જ અટકે ! રાજ સેવામાં દિનરાત જીવો અને જીવવા દો'ની સ્વાર્થસ્પશી
વૈદ્યોની વણઝાર ચાલુ જ રહેવા માંડી. પણ સંકુચિતતાની સીમાને છેદી–ભેદીને “મરો
શુળથી તરફડતા રાજાના આંખની આંસુધર પણ જીવવા દો'ના સમર્પણ-શાળી અસીમ
કઈ રોકી શકયું નહિ. વૈદ્યોની વણઝાર આકાશને પોતાની પ્રચંડ-પાંખમાં સમાવતું એક સોહામણું પંખી છે. ભારતીય
વધવા માંડી, એમ વેદનાની રફતારય વેગ સંસ્કૃતિ ! સંસ્કૃતિના સહામણા પંખીને
પકડવા માંડી ! વેદનાના વેગમાં તણાતે અંતરના આંગણે પાળીને પોષનારા અનેકા
રાજા દરેક વૈદ્યને પહેલી વાત એ કરતે
કે, બીજાને મારીને મન જીવાડવાન નેક વીરેએ જાતે જીવીને અન્યને જીવવા દેવાનું જ નહિ, પણ મરીનેય અન્યને નથી, મારવા કરતા તે મરવું ભલું ! જીવાડવાનું કપરું કર્તવ્ય બજાવ્યું છે અને વૈદ્યો કલાકોના કલાકો સુધી રાજની આ કર્તવ્ય બજાવતા બનાવતા કુરબાનીની નાડી પકડીને બેસતા, પણ અંતે એમને કલમે એઓ શૌર્યભર્યો ઇતિહાસ આલેખી રેગ અનાડી લાગતું. શૂળ ઉપડવાને દિવસે ગયા ગયા છે!
થયા. વેદનાના વધતા જતા વેગને રાજા કરણીની કલમે, કુરબાનીના કંકથી, જીરવી ન શકો. અંતે બેહોશ બનીને એ કર્તવ્યની કિતાબમાં આવા ઈતિહાસને આલે. પથારીમાં ઘસી રહ્યો. ખવાને મુદ્રાલેખ ધરાવતે એક રાજા નામ રાજાના રોગની વાત આસપાસ ફેલાતી એનું રાણું વિક્રમસિંહ ! કથનીથી પાણ- ગઈ, એમ જાતને ધનવંતરીને અવતાર નેય પાણી બનાવતે અને કરણીથી વજનેય માનતા વૈદ્યો આવતા ગયા. પણ શૂળના
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૧૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
રહી !
મૂળને કઈ અડી પણ ન શકહ્યું ! પછી પડશે. ઔષધિઓ તો મારી પાસે હાજર એને ઉખેડી નાખવાની તો વાત જ કયાં છે. ફકત એક જીવતા કબૂતરની જરૂર પડશે.
એના માંસમાં આ ઔષધિઓ કાલવીને રાજાને બેહોશ બનાવી દેનારા વેદનાના આંખમાં આંજવાથી ગમે તેવું હઠીલું શૂળ વેગને વિસર્જિત કરી દેવાની વાતથી વાતા. પણ શાંત થઈ જાય છે. વરણને સમિત કરાવી દેતે એક વૈદ્ય એક દીદરાજે ઓસડિયા કાઢયા, એટલામાં દહાડે આવી ચડ, જાતને જીવાડવા અન્યને તો જીવતું કબૂતર હાજર થઈ ગયું. મારવા કરતા તે મરણને ભલું લેખનારે કબૂતરને ઊભું ને ઊભું ચીરીને એના રાજા બેહશ હતો. મંત્રીઓએ નવા વૈદ્યને લોહી-માસમાં વૈદરાજે એસડિયા કાલવ્યા. કહ્યું કે ગમે તે ભેગે રાજાને જીવાડે. આ લેહીનો આ લેપ શૂળથી તરફડતા જાની વેદના અને આ વલોપાતભર્યા વલખા અને ચોપડવામાં આવ્યો અને વળતી જ અમારાથી હવે જેયા જતા નથી.
પળે આરામની એંધાણીઓ કળાવા માંડી. - વૈદે નાડી જોઈને કહ્યું : રેગ અનાડી થોડીક જ પળમાં શૂળનું મૂળ જાણે ઉખછે. માટે એને મારી હઠાવવામાં હિંસાને ડીને ફેંકાઈ ગયું. રાજા સવસ્થ સાથે બે હાથ જ સફળ નીવડશે. હિંસામાં તમારી થઈ ગયે. જાણે વર્ષો પૂર્વેની કોઈ ઝાંખી“હા” હેય તે એસિડિયા કાઢું. અહિંસક સ્મૃતિ સતેજ થતી હોય, એમ એણે પૂછયું ઓસડીયાં આ શૂળના મૂળને મારી હઠાવે, મારી આંખમાં શૂળ ઉપડી હતી ને? કેણે એ અસંભવિત છે!
એને શાંત કરી હતી? અને કઈ દવાથી મંત્રી પરિવાર તે ગમે તે ભેગે રાજાને એ શાંત થઈ હતી ? જીવાડવા માંગતો હતો. એણે હિંસામાં
હિંસાની હેળી દેખાઈ ન જાય, એ
, હકાર ભર્યો અને વૈદ્યરાજે એસિડની પેટી
| માટે એની પર રાખ છાવરવા જેવી ચૂપ
, ખોલી. પેટી ખોલતા ખેલતા એણે કહ્યું :
કદી રાખવાને સહુને ઈશારો કરીને મંત્રીએ આરોગ્યશાસ્ત્રના અધિષ્ઠાતા અમારા ચરક ઋષિ અહિંસાના આશક હોવા છતાં એમણે
કહ્યું : રાજાછ! અમારા પુણ્ય આ વૈદ
રાજનો પ્રયોગ સફળ નીવડયે અને આપ મુખ્યત્વે આરોગ્યને આંખ સામે રાખીને
નિરોગી બન્યા. જ વૈદકના ગ્રંથો લખ્યા હોવાથી ન છૂટકે હિંસક ઔષધિનોય ઉલ્લેખ કર્યો છે. આયુ રાજાને તરત જ પોતાને મુદ્રા લેખ ર્વેદ અહિંસામાં માનનારું હોવા છતાં એમાં યાદ આવ્યો. એણે કહ્યું : વૈદરાજ ! આવતા કેઈ કઈ હિંસક પ્રયોગે આખરી મારીને જીવવા કરતા જીવાડીને મરવું મને ઉપાય તરીકે ન છૂટકે જ લખાયા છે. આ વહાલું છે. શૂળને શાંત કરનારા તમારા શૂળ માટેય આ હિંસક પ્રગ કર પ્રાગે કેઈને જીવ તો નથી લીધે ને?
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અ`ક-૨૮ તા. ૨૫-૨-૯૨ :
: ૭૧૩
પૂજનારા છું'. હિંસાના ‘હુ' પણ લખતા મારામાં કમકમાટી પેદા થાય
છે. કાઇને
માર્યા
વૈદ્યરાજે કહ્યુ : મહર્ષિ ચરકને હુ. હા! હુંય પરિવારમાં પ્રિય હતા ને મારે કોઈ પ્રિયા હતી ! ખાઇ–ખાઇને તારે તે એક આંખ જ ખેાવી પડત. પણ મારા પરિવારમાંથી તા કેાઇએ પિતા તે ફાઇએ પુત્ર ગુમાવ્યા છે! તારી આંખ સાજી થઈ ગઇ, પણ મારી જીવનબાજી સકેલાઇ ગઇ ! એનુ શુ?
ખાદ જવવુ', એ તે નું જીવન છે.
પેાકાર પાડતા પીંછા જોઇને રાજાનુ અંતર શૂળ કરતાય સેા ગણી વેદના અનુભવી રહ્યું. મંત્રી પરિવારને હવે હકીકત કહ્યા વિના ટકે. ન હતા. વૈદરાજે ભેદભરમ ખેાલી દીધા. રાજાએ વિચાર કર્યો • આ બધાને હવે ઠપકે દેવાથી શું? આ પાપનુ” પ્રાયશ્ચિત તે મારે પેાતાને કરવુ" જ રહ્યું. એણે પેાતાના પુરે હિતાને સાદ દીધા.
વધુ કરૂણ
1
ચિત રહેા.
મરવાર્થ ય રાજાજી !
રાજાને ચાતરના વાતાવરણ પરથી એમ લાગ્યુ કે, મને ધૂતવાને પ્રયાસ થઇ રહ્યો છે. કાઇ પંખી માતા પાનાના પ બીપુત્રના ઝુંટવી લીધેલા જીવન-ધન કાજે ન્યાય માટે પેકાર પાડતી ચક્રાવા લેતી હાય, એમ રાજાને લાગ્યું. એટલામાં તા લેપના લાલ રંગ તરફરાજાની નજર ગઈ. એણે ત્રાડ નાખતા પૂછ્યું' : મને લાગે છે કે Rsિ'સાની હોળીને છાવરવા, દ.ભની રાખ ભભરાવાઈ રહી છે. પ્રયાગ જો પૂર્ણ અહિં‘સક હાય, તેા પછી લેપની આ લાલાશ કાના ઘરની છે ? એહ ! અને પેલા પૂર્ણ પી'ખાયેલા પી'છા કેાના પડયા છે ? સાચું બેલે : બીજાને મારીને હું જીવી નહિ શકું...!
રાજાજી જાતે ઊભા થઈને ખૂણે પડેલા પીછા જોવા ચાલવા માંડયા. હિ`સાની હાળી પત્ની રાખ ઉડી ગઇ. તાજા મારેલા કાઇ પ'ખીના આનાદ જાણે એ પીછામાંથી નીકળી રહ્યો હતા. લાહી નીતરતા એ પી છા જાણે પાકાર પાડતા કહી રહ્યા હતા : રાજા ! તે તારી એક આંખ ખાતર મારી પાંખેપાંખ પીખી નાંખી. હું કબૂતર ! હું પ્રેમભયું... પારેવું! મારે પણ પિરવાર હતા. હું કાઈના ખાળ હતા, તેા મારેય કાઇ લાલ
પુરાણાની પેથી સાથે હાજર થયેલા
પુરેહિતાને ચણા વિક્રમસિહ પૂછ્યું : કોઈના પ્રાણ હરણના પાપનુ' પ્રાયશ્ચિત શું હોઇ શકે ? શેહ કે શરમ રાખ્યા વિના વેદપુરાણની સાખે પ્રાયશ્ચિત બતાવજો. મેં આજે હત્યાનું પાપ માંધ્યુ છે ! એક પારેવાના મેં પ્રાણુ લૂંટી લીધા છે.
પુરાહિતા રાજાજ્ઞા સાંભળીને સન્ન થઈ ગયા. પ્રાણહરણના પાપના પ્રાયશ્ચિત તરીકે વેદ-પુરાણામાં ધગધગતા સીસાના રસ પીવાની આજ્ઞા હતી. આ સત્યને જાહેર કરીને રાજના જીવનની જાજમ સર્કલવામાં નિમિત્ત કેમ બનાય? પણ અ`તે જયારે રાજાએ તલવાર તાણીને પ્રાશ્ચિત પૂછ્યું. ત્યારે પુરાહિતાએ વેદ-પુરાણની પેથી જ રાજાની સામે ખુલ્લી મૂકી દીધી. પુરાણનું
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________
છ દુશ્મન (૧) પારકી અથવા પોતાની સ્ત્રી સાથે અથવા કુંવારી કે વેશ્યા સાથે વિષય સંબંધ કરે, કરવાની ઈચ્છા રાખવી અથવા કુચેષ્ટા કરવી તે કામ
(૨) બીજાં પ્રાણીઓ પર શી અસર થશે અથવા પોતાને કે પરને કેટલું નુકશાન થશે, તેવા પ્રકારના પરિણામને વિચાર કર્યા વગર મનનું અવ્યવસ્થિત પણે ગુસ્સામાં પ્રવર્તન તે ક્રોધ.
(૩) છતી જોગવાઈ ગ્યને દાન ન આપવું, નિષ્કારણ પારકું ધન લઈ લેવાની ઈચ્છા શખવી, તૃણું રાખવી અને દ્રવ્ય અથવા કેઈપણ પદગલિક વસ્તુ માટે એકવૃત્તિથી ધ્યાન કરવું તે લોભ.
(૪) પોતાનામાં ન હોય તેવા ગુણેમાની લેવા તેમ જ તે હેવાને દેખાવ કરવા તે માન. (૫) કુળ, વિદ્યા, ધન, જાતિ, લાભ, એશ્ચર્ય, તપ અને રૂપને અહંકાર કરે તે મદ.
(૬) વગર લેવેદેવે પારકાને દુ:ખ ઉત્પન્ન કરીને અથવા વૃત વગેરે વ્યસનને આશ્રય કરીને મનમાં ખુશી થવું ને હર્ષ
આ છે આમાના છ દુશમને. આ દુમને દુઃખ ઉત્પન્ન કરે છે. આ દુશ્મનથી અનંત સંસાર વધી જાય છે. નરક-નિગોદના ભયંકર દુઃખે પણ આ દુશ્મનને સેવવાથી આવે છે. આ દુશ્મને દેખાવમાં ખૂબ જ સુંદર છે. આ રૂપાળા દુશ્મનોની દોસ્તી હંમેશ માટે છોડી દેવા જેવી છે. ખરેખર ! આ છે. આત્માના શુત્ર. શત્રુઓની દોસ્તી કેણ કરે ?
અમીષ આર. શાહ, હષત એન. શાહ એ પ્રાયશ્ચિત શિરસાવઘ કરતા ૨.જાએ પાપના અંશ તરફ તીવ્ર તકેદારી પ્રજાને કહ્યું : “જીવો અને જીવવા દો” આ રાખનારા વંશને મળેલ “સી સેદિયા” આ નામ સંસ્કૃતિ–સંદેશથીય આગળનો “મરીને પણ પાછળ સંતાપે સંસ્કૃતિ-સમ પણ આ જતિજીવવા દેને સંદેશ જાળવવા મરી ફીટજો, હાંસ કેટલો રમ્ય અને રોમાંચક છે ! આવા ફના થઈ જજે અને કર્તવ્યની વેઢી પર ઈતિહાસને કથની જ નહિ, કરણીની કલમે ૧ ચઈ જજો.
કંડારી જનારા વિકમ જેવા છે, જ્યારે પ્રાના મુશળધાર આસુ રાજાને પીગળાવી ફરીથી સંસ્કૃતિને સંદેશ લઈને પુનરાવતાર ન શક્યા. ધગધગતે સીસાનો રસ સરબતની પામશે, ત્યારના ઘડીપળ, વિકૃતિના યુગના જેમ એ એ ગટગટાવી ગયા ! સીસાને ઉક- યુગને ભૂસી નાખીને, ભારતને એની પોતાની ળતો રસ પી જઈને પ્રાયશ્ચિત અદા કર- ભાતીગળ ભવ્યતા આપવાનું સેલું સત્ય વાનું પરાક્રમ અને પાપ પ્રત્યેની પારાવાર નહિ કરી શકે ? ભીતિ દાખવી જનારા રાજા વિક્રમસિંહના વંશજો ત્યારથી “સીસોદિયા” કહેવાયા !
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક્રોધને નાશ જરૂરી
શ્રી વિરાગ
એક સંત હતા. નદીને કિનારે તપ- તે અમારું લેહી પી ગયા છે. ! વન બનાવી રહ્યા હતા. તેઓને નિત્યનિયમ ગરમ ગરમ ભજીયાં ચખાડતી ગૃહિહત કે પ્રાતઃ વિધિ તથા જપતપદિ પૂર્ણ ણીની વાત સાંભળી, ઠંડે કલેજે સંત કર્યા પછી જ ગામમાં ભિક્ષા માટે જવું. બેલ્યા, માઇ! આજ તે ભિક્ષા આપવી ગામમાં ગયા પછી કેઈપણ પાંચ ઘરે જ પડશે. જયાં સુધી ભિક્ષા નહી આપે ભિક્ષા માંગવી જે પાંચ ઘરે ભિક્ષા ન ત્યાં સુધી અહીંથી તસુભાર પણ ખસવાને મળે તો તે દિવસે નકેડે (ઉપવાસ) કરે. નથી. આ મારે દઢ નિયમ છે.” સંતજી
આ નિયમાનુસાર સંતજી નિત્ય ગામ- આગળ બેસે તે પહેલાં ગૃહિણી બેલી ઉઠી. માંથી ભિક્ષા લઈ આવતા હતા. એક દિવસે અરે વાહ રે વાહ !! સંતજી, તમારે કર્મરાજાએ કોટી કરી. ચાર-ચાર ઘરે નિયમ ગજબ છે. આ રીતે કાંઈ પરાણે ફરવા છતાં પણ ભિક્ષા મળી નહિ. કસટી- ભિક્ષા મંગાય! અમારે આપવું હશે તે અમે ના કપરા ચઢાણ ચઢતાં-ચઢતાં પાંચમે ઘરે આપીશું પણ આ રીતે કંઈ નિયમ ન કરાય. આવી ઉભાં રહ્યા. “ક્ષિા ”િ ના ઘેષ “માઈ, મારો દઢ નિયમ એટલે નિયમ. સાથે સંતજી આંગણે આવી ઉભા રહ્યાં. તમે ભિક્ષા આપશો તે પછી જ હું અહીંથી
ભાગ્યદયે જે ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો તે જવાને છું. સંતજી હસતા હસતાં બેલ્યા. ઘરના ચોપડા ચકખા થઈ ગયા હતા. “લે ત્યારે લેતો જ, આ ભિક્ષા! ફરી એટલે સૌ કોઈ જમી પરવારીને કામે લાગી પાછો આવતે નહી.” ગુસ્સામાં બેલતી ગયા હતા. ગૃહિણી પણ હાથમાં પિતું ગૃહિણીએ હાથમાં રહેલ લૂછવાના ટૂકડાને લઈને રડું સાફ કરી રહી હતી. તે ઘા કર્યો. અવસરે સંતે ફરીથી ઉર ચાયું “ માઈ ભગવાનનું નામ બેલતાં સંતજી ભિક્ષાં દેહિ ! ”
બોલ્યા, “ભાઈ ! આટલી પણ ભિક્ષા મળી ફરીથી અવાજ સાંભળતાં જ ગૃહિ. એટલે મારા મનને સંતેષ છે. ભગવાનનું ણીનું બોઈલર ફાટયું. સવારે પતિ સાથે નામ જપતાં જપતાં સંતજી નદી કિનારે ઝઘડે કર્યો હતો. તે ઝઘડાને રોષ હજી પહોંચી ગયા. સ્વચ્છ પાણીમાં મેલું પતું ઉત્તર્યો ન હતે. તે ગુસ્સામાને ગુસ્સામાં ધવા બેસી ગયા. બોલી ઉઠી, “એય! જેગડા ચાલતે થા જેમ જેમ પિતું છેવાતું ગયું તેમ ચાલતે. અહિંયા કંઇ ભિક્ષા બિક્ષા મળ• તેમ પેલી બાઈના મગજને પારે નીચે વાની નથી. તારા જેવા કઈક જોગીડા ઉતરતે ગયે. મનમાંથી મેલ દૂર થતે અહિંયા આવે છે. આવા જોગીડાઓ આજે ગયે. કરેલ કૃત્ય બદલ ભયંકર પ્રશ્ચાતાપ
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૧૬
શ્રી જેને શાસન (અઠવાડિક)
થવા લાગ્યો. વિશુદ્ધ મને ભૂલને એકરાર આપવું જોઈએ. દાન આપતાં તૂચ્છકાર કરવાનું મન થઈ ગયું. તરત જ પહોંચી ભર્યા વચને પણ કઈ દિવસ બાલવા નહી. ગઈ નદી કાંઠે. પિતું ધોતાં સંતજીના સર્વે દાનમાં શ્રેષ્ઠ દાન તે સુપાત્ર પગમાં પડીને રડતા હૃદયે પ્રાતાપ વ્યકત દાન છે !!! શકિત મુજબ સૌ એ નિત્ય કરવા લાગી. વારંવાર પોતાની ભૂલની દાન કરવું જોઈએ. નિંદા કરતી બાઈને સંતજીએ કંઈક દાની બનજે પરંતુ નમ્રતા ગુરુ - આશ્વાસન આપતાં બેલ્યા “હે માઇ! પહેલા કેળવજો. તારી આ ભિક્ષા તે અમુલ્ય છે, જે તે –
શ્રી જિનેશ્વવના ધર્મને પામેલા મૂઠીભર અન્ન આપ્યું હોય તો તે કદાચ બે ટંક ખાઈને બેસી રહેતું. પણ તારી
અહિંસક, શાંત અને સમતાના નિધિ હોય
એ વાત સાચી, પણ તેનામાં આત્મઘાતક આ ભિક્ષાથી મારા મઠની બાજુમાં આવેલું
નિર્માલ્યતા તે ન જ હોવી જોઈએ. આ મંદિર કેવું સરસ મજાનુ ફ થઈ જશે.
ધર્મ તો વીરનો છે, પણ કાયરનો નથી. આ તારું પિતું ઘણા દિવસ સુધી સુંદર
જે સેવ્ય છે તેને ઘાત થાય ત્યાં સુધી મઝાનું કાર્ય કરશે. આવી અલૌકિક ભેટ
જેના પેટનું પાણી પણ ન હાલે તેને સાચે આપ્યા પછી કાંઈ પ્રશ્ચાતાપ કરાય ખરો?
વીર કેમ મનાય ? પાળ ધર્મ વીરને ખરેખર! કોધને તે મનમંદિરમાંથી
અને જેની આરાધના કરીએ તે આખી કાઢી મુકવું જ જોઈએ. ક્રોધની આગ
વસ્તુને નાશ કરવાની વાત થાય ત્યાં જ્યારે પ્રગટે છે ત્યારે તે પોતાનું ઘરતે
સુધી પેટમાં પાણી પણ ન હાલે, એવા બાળે છે પરંતુ જે પાણીને કે સમતાને
તદ્દન નિર્માલ્ય બન્યું કેમ ચાલે ? એવી જેગ ન થાય તે પાસેનું ઘર બાળીને નિર્માલ્યતાને જે કંઈ શાંતિ કહેતે હોય ભસ્મ કરી દે છે. ક્રોધ સહિત જે દાન તો હું કહું છું કે- “શ્રી જૈન શાસન તપાદિ કરવામાં આવે તે તે લેખે લાગતાં એવી આત્મઘાતક શાંતિને શાંતિ જ નથી. કેબીની પાસે જવા કેઈ તૈયાર થતું માનતું નથી.” નથી. ક્રોધીનું મુખડું જોવા કેઈ રાજી - સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર રૂ પણ હોતું નથી ક્રોધને અળગો મુકી દાન
મહારાજા વિવિધ વિભાગો અને સમાચારો સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન (અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/- આજીવન રૂ. ૪૦૦/લખે ? શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય, ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________
કહે હા હા હા હા હા હા હા હા હક
લટું તરે! લાકડું ડૂબે!
પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી પૂર્ણચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ --
હાજર રહા હા હા હા હા સાગરમાં કદિક લેતું તરી આવે છે સ્થા જ નાવડું છે, એટલે બંને ચીજ અંતે ને લાકડું ડૂબી જાય છે. હું ડૂબે ને તે એક જેવી જ છે. લાકડું તરે, આ તે અનુભવ-સિદ્ધ વાત આ વાત ધાર્મિક-ક્ષેત્રેય લાગુ પડે છે. છે. પણ હું તરે અને લાકડું ડુબે, આ શાસ્ત્ર કહે છે : અહિંસામાં જ ધર્મ વાત ન મનાય એવી છે. છતાં ઋષી–વાણ નથી. હિંસા અધમ જ બને, એવું ય નથી. આવી છે. એને સમજવા એક ઉદાહરણ ધર્મ તે આજ્ઞામાં છે. આ આજ્ઞા શું છે ? લઈએ :
થગ્ય-વિભાજન જ ને? નાવડાની બનાવટ લોઢાં ને લાકડાંની - સામાન્ય રીતે કહી શકાય કે, જેમ છે. આ બેના સંયોગથી જે સર્જન થાય એકલું લોઢું ડુબે જ, એમ એકલી હિંસા છે, એમાં જ તરવાની ને તારવાની
ડુબાડે જ! પણ હિંસાનું એ લટું જે શકિતનું અવતરણ થાય છે.
આજ્ઞાના લાકડાં સાથે જોડાઈને નાવનું રૂપ એક ખીલી પણ દરિયામાં નાખીએ, તે લઈ લે, તે એનામાં તરવાની જ નહિ, એ અચૂક ડુબી જાય. પણ નાવમાં પણ તારવાની શકિત પણ અવતરે. લે વપરાયું હોય કે એની અંદર લાદ- અહિંસાનું પૂર્ણ–પાલન તે ઘણું ઊંચી વામાં આવ્યું હોય, તોય એ લોઢું તરી કક્ષા છે. જૈનદર્શન તે પૃથવી, પાણી, પવન, જાય ! આ પ્રત્યક્ષ સિદધ વાત છે. પ્રકાશ અને વનસ્પતિ આ બધામાં જીવને
આની પરથી એક વાત સિદધ થાય છે સ્વીકાર-વ્યવહાર કરે છે. ને આ બધાની કે, તારક શકિત ન લેઢામાં છે, તે તે લાક- હિંસામાંથી વિરતિ લેનાર શ્રમણ પણ ડામાં છે. હું પોતે જ જ્યાં ડૂબી જાય, શ્વાસોશ્વાસ વગર જીવી ન શકે. અપ્રતિત્યાં એ બીજાને તરાવે શી રીતે ? લાકડું બદ્ધ વિહારનું તે એના માટે અનુશાસન છે એકલું તરી શકે ખરૂં. એકાદને એ તારી અને એમાં હિંસા તે થઈ જ જાય ! તે શકે પણ ખરું, પરંતુ તારક શકિતને રાજ- આ હિંસામાં તારકતા લાવનાર તાવ કયું? માગે તે નાવડું જ ગણાય. કારણ એનામાં આજ્ઞા જ ને ? આજ્ઞા કહો કે યંગ્ય વિભાલેઢાનું ને લાકડાનું યોગ્ય વિભાજન છે. જન કહ, સરવાળે એક જ ચીજ છે. વધુ ઊંડા ઉતરીએ, તે તારક શકિતને નરી આંખે પ્રભુ પૂજનમાં પણ પાણી અભિષેક આ ગ્ય-વિભાજન ઉપર જ અને ફૂલની હિંસા દેખાય એવી ચીજ છે. કરી શકાય. આ વિભાજનની દેખીતી અવ- પણ હિંસા અધર્મ જ હોય, એવું નથી,
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૧૮
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) અજ્ઞા-નિરપેક્ષ હિંસામાં જ ધર્મને અભાવ કલિકાલ સર્વાની આ અનુભવ-વાણી છે. આમ, દેખીતી હિંસાનું લેતું આજ્ઞાનાં છે. “અપિ” (લેતું પણ) આમાં “પણ” લાકડાં સાથે જોડાતા જ તારક બની જાય છે. શબ્દની પાછળ ઘણું રહસ્ય છે. આ શબ્દને
ક્રોધ, માન, માયા, લોભ અને હિંસા પિતાને ઘણું ઘણું કહેવાનું છે. લેડું પણ જેવા તત્તમાં આમ તે તારકતા નથી. તરી શકે છે, આમાં “પણ” શબ્દ એ વનિ પણ એનું એગ્ય વિભાજન થાય. તે એ કહે છે કે, લેઢામાં તે તરવાની તાકાત જ પણ તારક બની જાય છે. માટે જ તો નથી. છતાં એ જે નાવમાં જડાય, તો તરી શાસ્ત્રકારોએ પ્રશસ્ત-અપ્રશસ્તના ભેદ પાડયા જાય છે; એમ હિંસામાં તે તારકતા નથી છે. કષાય જે એકાંતે ખરાબ જ હોત, તો જ. છતાંય એને તારકશકિત જોઈતી હોય. આવા ભેદની કઈ આવશ્યકતા ન ગણાય. તે એણે આજ્ઞાના લાકડામાં જડાઈ જવું આ ભેદ જ એ વાત કરી જાય છે કે, જોઈએ. કષાયે પણ તારક બની શકે છે.
ધર્મ–અધર્મના વિભાગ પાડતી દષ્ટિને ક્ષમા જેવું શાંતતત્વ પણ ક્રોધમાં શ્રધા પિતાની ઘણી વિશેષતાઓ અપેક્ષિત છે. ધરાવે છે. પણ ચગ્ય વિભાજનની એમાં પહેલી અપેક્ષા “આજ્ઞા’ના જ્ઞાનની છે. એની શરત છે. કોઇ કોઇની સામે થાય, આશાના અધ્યયન વિનાની દૃષ્ટિ ધર્મને તે એ તારક બની જાય.
અધમ ' જુએ છે ને અધર્મને એ ધર્મ આમ, વિવેક અને વિભાજન એ જ , નિહાળે છે. માટે જ તે કહ્યું છે કે, ધર્મ ધર્મ મંદિરનું સિંહદ્વાર છે. ઋષિઓએ સ્ય તત્વ નિહિત ગુહામાં ધર્મનું તત્વ ગુફામાં કેટલે સુંદર–અનુભવ મિતાક્ષરી વાણીમાં છુપાયેલું છે. ધર્મ તે નજરે ચડી શકે છે, પણ ઠલવ્ય છે : જકસ્તત્ર દુર્લભ ઃ ચીજ- એમાં “ધર્મવ” છે કે નહિ, એ શોધવા વસ્તુઓ દુર્લભ નથી. દુર્લભ છે કે જક ! તે વન-વગડાની વાટ લેવી રહી. કારણ,
ક્રોધ, માન, માયા ને લેભ તે સંસા- અંધારી-ગુફામાં એ તત્વ છુપાયેલું છે. રમાં ડગલે-પગલે અથડાય છે. પણ એને સંસાર-સાગર તરવામાં આઝા/વિભાજન યોજક દુર્લભ છે, માટે જ સિધશિલાનું એ મૂળ ચીજ છે. સાગરની પેલે પાર જવા સ્વપ્ન હજી અધ્ધર છે!
માટે હિંસા કે અહિંસા ગમે તેને આશરે આ દુનિયામાં એટલી બધી તે જડી. લેતા પહેલા એને આણાની કસોટી પર બુટ્ટીઓ ને ઔષધિ-વેલે પાંગરેલી પડી છે ચકાસવી રહી. એ ચકાસણીમાં ઉત્તીર્ણ થયેલું કે, રેગની રજ દુનિયાભરમાં પણ ન ટકી લેતું પણ સમુદ્રને પાર પામી શકે છે ! શકે. પરંતુ આમાંય યાજક તે દુર્લભ છે. માટે ઠેર-ઠેર રેગ-શેકના કરૂણ કંદન છે.
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે
મલાડ રત્નપુરી
પૂજ્યપાદ જૈનશાસનના મુકુટમણિ શાસન સા`ભૌમ આચાર્ય ભગવાન શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના અસ્પનીય પુણ્યપ્રભાવ પૂજ્યશ્રીની હયાતિ-દિવસે માં તે સેળે કળાએ ખીલેલે। હતા જ. પણ પૂજયશ્રીના ઉવ ગમન પછી પણ તે પુણ્યપ્રભાવ જગતને તાજુબ કરી રહ્યો છે.
ગાયન સમાયાર
'
m
પૂજ્યશ્રીના પાવનકારી આદેશથી અમારા મલાડ રત્નપુરી સંઘના આંગણે ગતચાતુર્મા સાથે પૂ.મુ. શ્રી નયવર્ધન વિજયજી મ.સા. આદિ ઠાણા ૬ તેમજ પૂ. વિદુષી સાધ્વીજી મ. શ્રી હર્ષોંપૂર્ણ શ્રીજી મ. ના સુશિષ્યા સાવીજી શ્રી મુકિત પૂર્ણાશ્રીજી મ. આદિ ઠાણા ૪ પધાર્યા હતા. પૂજ્યશ્રીની પાવન પધરામણી આરાધનાની વધામણી લઇને આવી હતી. પરિણામે ચાતુર્માસ દરમ્યાન દૈનિક પ્રવચનમાં રવિવારીય પ્રશ્નનેાત્તરી પ્રવચન જાહેર પ્રવચનમાં મેદની ઉમટતી હતી. દર શનિવારે બાળ સામાયિક રાખવામાં આવતા હતા જેમાં મલાડની ઘણી ઘણી પાઠશાળાનાં બાળકે લાભ લેતા હતા. ચાતુર્માસ જ પ્રારંભથી સાંકડી અટ્ટાઈ તથા નિત્ય અટ્ટમતપના પચ્ચકૢખાણુ
થતા હતા.
અટ્ટાઈના પારણા તથા અત્તર પારણાના ર મહાનુભાવેએ લીધા હતા. ઉપરાંત ચાતુર્માસમાં શ્રી સમવસરણતપની પહેલી ૨
શ્રેણીની સામુદાયિક આરાધના કરાવવામાં આવેલ. જેના પારણા અત્તર પારણાના લાભ જુદી જુદી વ્યકિત તરફથી લેવા હતા... તે જ રીતે આસામાસની ઓળીના આસપાસ શ્રી વ માનતપના પાયાની સામુદાયિક આરાધના કરાવવામાં આવેલ જેમાં ઘણા નાના—મોટા ભાઈબેના જોડાયા હતા. ચાતુર્માસ પ્રારંભમાં જ અ. ૧. ૧૪ ના દિને અમદાવાદ મુકામે પરમ શ્રધેય ૫૨૫ ગુરૂદેવ આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ. સા. ના કાળધમ અનેકાનેક સંધાની માફ્ક રત્નપુરી સ`ઘે પણુ વજ્રાઘાતનેા અનુભવ કર્યા !
થતા
પુજયશ્રીના અન તગુણ્ણાના સ્મરણાર્થે તથા સયમજીવનની અનુમાદનાથે સધના આંગણે ૧૫ દિવસના ભવ્ય શ્રી જિનભક્તિ મહાત્સવ મેટામેટા પૂજના સાથે ઠાઠમાઠથી ભાવયે !... તે પૂર્વે સ્વ. પૂ. મુનિરાજ શ્રી નયદન વિ. મ. સા. ની અ. વ. ૧૩ ના રોજ પ્રથમ વાર્ષિક તિથિ નિમિત્તે ૩ દિવસના શ્રી જિનભકિત મહેત્સવ ઉજવવામાં આવ્યા હતા. શ્રી પયુ ષણા મહાપર્વ ની આરાધનામાં તે આરાધનાની પ્રવચનાની ઉછામણીની છેાળા ઉછળતી હતી. ચાતુર્માસ દરમ્યાન થએલ / થતી વિવિધ આરાધનાઓની અનુમાદનાથે અષ્ટાનિક શ્રી જિનભકિત મહાત્સવ ઉલ્લાસભેર ઉજવાયા હતા. જેમાં છેલ્લા દિવસે કરાએલ
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૨૦ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
મહાપૂજા ના ભવ્યાતિ–ભવ્ય આયેાજને મહોત્સવ પણ ઉજવાય હતે. તેમજ આ તે મલાડમાં સુવર્ણ ઈતિહાસ સર્જી દીધે પુણ્ય પ્રસંગે મલાડ રત્નપુરીમાં “પૂ.આ.ભ. હતો. હજજારો લોકે મહાપુજાના દર્શન શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા કરી ધન્ય બન્યા હતા. .
જ્ઞાનભંડાર” ની પણ સ્થાપના કરવામાં - આ સિવાય પણ રત્નપુરીસંઘમાં શ્રી આવી હતી. ગણધર–યુગપ્રધાનના દેવવંદન સૌ પ્રથમ પૂજ્યપાદ ગુરૂદેવશ્રીના નામે તે જાણે વખત થએલ જેમાં આરાધકે એ અનેરો શાસન પ્રભાવનાની હારમાળા સર્જી દીધી! આનન્દ અનુભવ્યું હતું. તેમજ ચેમાસામાં
ગધાર શુભ દિવસે નાણસમક્ષ શ્રાવકના બારવ્રત તથા અતીતભાવ પુદંગલ સિરાવવાની ક્રિયા
- જેઓશ્રીના સ્વહસ્તે પ્રતિષ્ઠીત થયેલ કરાવવામાં આવેલ જેમાં ૧૭૫ જેટલા
છેલા ચરમતીર્થપતિ શ્રી મહાવીર સ્વામી ભાગ્યશાળીઓ વતે સ્વીકારી વ્રતધારી
ભગવાનના જિનાલયની ત્રીજી સાલગિરિ
નિમિત્તે તેમજ પરમારધ્ધપાદ, જિનશાસનના બન્યા હતા.
સમર્થ સુકાની સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ આ ઉપરાંત પૂજયપાદ ગચ્છાધિપતિ
પૂજયપાદ સ્વર્ગસ્થ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ ગુરૂદેવશ્રીના કાળધર્મ બાદ તેઓશ્રીના વિજ્ય રચના
વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના ગુણાનુવાદની જંગી જાહેરસભાનું આયોજન અમારા પરિવાર ઉપરના અગણિત ધર્મોથએલ. તે એક રવિવારે પૂજ્યશ્રી જે પકારની સ્મૃત્તિ નિમિતે સંઘવી ચંદુલાલ તિથિના સત્યખાતર જીવનભર અણનમ જેશીંગભાઈ તરફથી મહાસુદ ૭-૮ અને રહયા હતા. તે “તિથિ વિષયની શાસ્ત્રીય ૯-૧૦ ને ત્રિદિવસીય મહોત્સવ ખૂબજ સ્પષ્ટ સમજણુ” વિષયક જાહેર પ્રવચન ઉત્સાહ ,
ઉત્સાહ પૂર્વક ઉજવાય હતે. ૨ખાયુ હતુ. જેમાં ઘણું ઘણું ભાવિકેને તિથિ વિષયની સત્ય સમજણ મળ્યાને
ફેન ૩૨ –૨૬૬૧૬ આનંદ થયો હતો.
રેસી. : ૨૪૩૫૪ છેલ્લે છેલ્લે બધી આરાધનામાં શિખર પર ગણેશ મંડપ સવસ ક રૂપે ૧૦૧ છેડનુ ઉદ્યાન અનેરી ભવ્યતાથી ઉજવાયું... પૂજયશ્રીના ઉંમર વર્ષ સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા પ્રમાણ ૯૬ છોડનુ ઉઘાપન કરવાની ભાવના ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા હતી. પણ ભાવના ભરતી આવતાં ૧૦૧
માટે અનુભવી છેડનું ભવ્ય ઉદ્યાપન મલાડના ઈતિહાસમાં
કેવડાવાડી, મેઈન રેડ, સૌ પ્રથમવાર થયુ... ૧૦૧ છેડના ઉધા
રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨ પનની સાથે ૫ દિવસને પરમાત્મભકિત
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ : અંક-૨૮ તા. ૨૫-૨-૯૨
૧ ૭૨૧ રાજકેટથી પાલિતાણું છરી પાલિત યાદગાર સંઘનાં સંભારણું
પરમ શાસન પ્રભાવક સુવિશાળ ગરછા- સકળ સંઘનાં-પગલાં કરાવ્યાં હતાં. સૌ ધિપતિ સ્વ. પ. પૂ. આ. કે. શ્રી રામચન્દ્ર સંઘપતિઓનું બહુમાન થયેલ. બે રૂપિયાથી સૂરીશ્વરજી મહારાજ અને સ્વ. ૫. પૂ. આ. સંધપૂજન, લાડવાની પ્રભાવના વગેરે થયેલ. દે. શ્રી મુકિતચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાની દિવ્ય કૃપાથી તપસ્વી રન-પ્રવચન પ્રભાવક
ત્યાંથી સંઘ મહિકા પધારેલ, છ સંઘ પ. પૂ. આ. દે. શ્રી પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી પૂજન થયો સાથે આવેલા અન્ય સાધર્મિક મહારાજા આદિ મુનિ ભગવંતોની તારક ભાઈ–બહેને લગભગ ૫૦૦ જેટલા હતા. નિશ્રામાં જે યાદગાર સંધ નીકળે તેના
તેઓની ભકિત કરવામાં આવી હતી. સંભારણાં લખતાં હૈયું ભાવવિભોર બની મહિકાથી સંઘ –બા પધારેલ ત્યાં ૯ જાય છે. પિષ વ. ૧ સોમવારથી પોષ વ. સંઘપૂજન, જરીના વાટવાની, પ્રભાવ, શ્રી ૧૪ રવિવાર સુધી પ્રભાવક સંઘ નીકળે
પુષ્પાબેન કીર્તિલાલ તથા નાનાલાલભાઈ તેની અનુમોદનીય આછેરી ઝલક. તરફથી થયેલ. ગામેગામ અનુકંપાદાન વસ્ત્રોનું
૧૯-૧-૯૨ને રવિવારે વમાન નગ વિતરણ વગેરે થયેલ. પૂજયશ્રીનાં તત્તવ૨ના આંગણે ઉપાશ્રય ખીચખીચ ભરાઈ સભર સમતાનું સંગીત રેલાવતાં–શત્રુ જ્યની ગયો હતો. સંઘ હેમ ખેમ પાર ઊતરે તે યશગાથા વર્ણવતા પ્રવચને આરાધકનાં માટે સકળ સંઘ ઊછળતા હ યે, ભાવ હત્યામાં ભાવની વૃદ્ધિ લાવતા હતા. ભરીને દિલાસમય રીતે સૌ સંઘપતિઓનું બહુમાન કર્યું હતું. પુણ્યોદયે પ્રાપ્ત થયેલ ત્રંબાથી સંઘ સરધાર પધારેલ. ત્યાંના સંપત્તિનો સદુપયેાગ કરવાની તેઓની સંઘે શ્રી સંઘનું ભવ્ય સ્વાગત કર્યું હતું. ભાવના અને ઉચ્ચ મનોરથોનું બહુમાન દરરોજ ભગવાનને રથમાં લઈને બેસવાની કર્યું હતું.
તેમજ હાથી ઉપર બેસવાની ઉછામણી બાલા
વવામાં આવતી. મોટી રકમની ઉછામણી ૨૦-૧-૨ને સેમવારે રાજકેટથી શ્રી
થતી હતી. ૧૨ સંઘપુજન થયેલ. સંઘે પ્રયાણ કર્યું ત્યારે હાથી, બેન્ડ, ભવ્ય રથ સાથે સંઘ નીકળે તે વેળાએ
સરધારથી શ્રીસંઘ હલેન્ડા પધારેલ. છરી રાજકોટ શહેરના રાજમાર્ગો શ્રી જિનશા- પાલિત સંધ પરમાત્માના શાસનની કેવી સનને જયજયકારના વિનિથી ગાજી ઊઠયા
પ્રભાવના કરી શકે છે તેને અહીં પ્રત્યક્ષ હતા. નાનાં મોટાં સૌ કોઈ દુર દુર સુધી અનુભવ થયો. ઈતર માણસે ૯ ખટારા સંઘને વળાવવા આવ્યા હતાં.
તથા ઊંટગાડીઓ લઈ આવ્યા હતા. મેડી રાજકેટની શહેર બહાર આવેલ શેઠ રાત સુધી પ્રભુભકિતની રમઝટ બોલાવી શ્રી અનંતરાયની ફેકટરીમાં ભવ્ય મંડપમાં હતી.
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૨૨ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
હલેન્ડાથી સંઘ આટકેટ પધારેલ ત્યાં કામ કરનાર સૌ ભાઈઓને રૂા. ૫૧- ભેટ જિનભકિત-સંઘ પૂજન વગેરે થયેલ. ગામે આપવામાં આવી હતી. વોલન્ટિયર ભાઈગામ જ્યાં ખેતરમાં પડાવ નખાયા તે તે એનું બહુમાન કરવામાં આવ્યું હતું. રોજ ખેતરોવાળાને ઘડિયાળ બહુમાન પે ભેટ ભકિત માટે ૨૧ જેટલી વાનગીઓ બનાઅપાઈ હતી.
વવામાં આવતી હતી. સૌને ગરમ ગરમ હલેન્ડાથી સંઘ ઊંટવડ પધારેલ. ઇતર રઇ મળી રહે તે માટે કાર્યકરોએ સુંદર ભાઈઓએ જીવદયા માટે ૨૦૦ મણ જુવાર વ્યવસ્થા ગોઠવી હતી. ૩૦ ભાઈ–બહેનોએ આપવાની જાહેરાત કરી હતી. સંઘપતિ- ભવ આલેચના કરી આત્મશુદ્ધિ કરી હતી. એનું બહુમાન કરવામાં આવ્યું હતું.
- પાલિતાણામાં સંઘ પ્રવેશ થયે ત્યારે ટવથી સંઘ બાબરા પધારેલ ૫૦૦
યોગાનુ ચંગ વલભીપુરથી પાલિતાણાને સંઘ સાધર્મિક ભાઈ બહેનનું જમણ થયું હતું
પણ ભેગે થઈ ગયા હતા. છ જેટલા પૂજ્ય ત્યાંના ભાવિકેએ સંઘનું ભવ્ય સ્વાગત
તે આચાર્ય ભગવંતે, સાધુ-સાધ્વીજી ભગવતે કર્યું હતું. ગામે ગામ શુભ ખાતે સારી પાંચ બેન્ડ, બે હાથી શણગારેલી મોટર,
દ્રકે, ઊંટ ગાડીઓ, સાફા તેમજ જરિ૨કમ લખાવવામાં આવતી હતી.
યનનાં વસ્ત્રોમાં સજજ સાજન-માજન યુવઊંટવડથી સંઘ લીંબ પધારેલ ૫
કેનાં વિવિધ નૃત્ય-ભજન-મંડળીએ. આ.દે. શ્રી પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી મહારાજની
વગેરેએ અનેરું આકર્ષણ જમાવ્યું હતું. વર્ધમાન તપની ૧૦૦મી ઓળીના પ્રારંભ
શ્રી સંઘનાં દર્શન માટે માનવ મહેરામણ નિમિત્તે ૫૦ ૫૦ આયંબિલ ૧૦૦ ઓળી
કીડિયારાની જેમ ઉમટયું હતું. જેટલા અભિગ્રહ નાંધાયા હતા. ગામમાં
ઉત્તર ગુજરાતના ઉદાર દિલ દાતાઓ ચબૂતરાની જરૂરિયાત હોઈ તે માટે પ્રેરણા
દ્વારા તૈયાર થયેલા હીરા-શાતા–યાત્રિક કરતાં તે માટે સુંદર કુંડ થયું હતું. ૫૦
ભવનમાં શ્રી સંઘને ઉતાર આપવામાં જેટલા ભાઇ-બહેનેએ આયંબિલ કર્યા
આવ્યું હતું. મેનેજર શ્રી કુમારપાલભાઈએ હતાં.
રાત-દિવસ ખડેપગે ઊભા રહી સગવડતા લીંબડાથી સંધ સણોસરા વધારેલ. ત્યાં
* ૧ પૂરી પાડી હતી. ભવ્ય સ્વાગત સંઘ પૂજન વગેરે થયેલ. ઘેર રેજ ગાડીઓમાં અને વાહનમાં
શ્રી સંઘમાં કુલ ૧૪૦ જેટલાં સંઘ જ જીવન જીવાનાર પુણ્યવાનોએ પગે ચાલી પૂજન થયાં હતાં. એલ્યુમિનિયમ ઉપર યાત્રા કરી, જીવનમાં ધન્યતા અનુભવી હતી. બનાવેલ સિદ્ધગિરિને આકર્ષક ફેટો સૌને કેટલાંક યાત્રિકે બોલતા હતા ઘેર જઈ ભેટ આપવામાં આવ્યો હતે, નવકારવાળી ગાડીમાં બેસવું ગમશે નહિ. ધન્ય છે તથા પ્યાલાની પ્રભાવના આપવામાં આવી સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતેને જીવનભર હતી. ૨૬૫ જેટલા યાત્રિકો જોડાયા હતા. ઉઘાડા પગે વિહાર કરે છે.
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષોં-૪ અક~૨૮ તા. ૨૫-૨-૯૨ ઃ
હીરા-શાન્તા ધમ શાળા, યાત્રિક ભાઇ બહેના વર્ધમાનનગર જૈનસા વગેરે વિવિધ-સસ્થાઓ તરફથી ઉચ્ચ સામગ્રી એ દ્વારા કામળી ઓઢાડી સંઘપતિએનુ બહુમાન કરવામાં આવ્યું હતું. ધર્મશાળા ફૂલે ધજાપતાકાથી સુથેભિત બનાવવામાં
આવી
હતી.
ધાઇને
દરેક સંઘપૂજન દૂધથી પગ કરવામાં આવતું હતું.
સાવીજી શ્રી ચંદ્રાનના શ્રીજી શિષ્યા સાધ્વીજી શ્રી ચંદ્રોજજવલા શ્રીજીએ શ્રાવિકા વર્ગમાં આરાધનાના અનેરા ઉલ્લાસ પ્રગરાવ્યા હતા.
: ૩૨૩
અનાવ્યુ હતુ. શ્રી સંઘમાં સાંકળી અઠ્ઠમ થયા હતા. ૭૦ વર્ષના વૃદ્ધ ડાસીમાએ
06
બિલના તપ પૂર્વક યાત્રા કરી હતી. દરોજ યાત્રિકા સમૂહમાં સ્નાત્ર ભણાવતા
હતા. કેટલાક આરાધકા પુરિમુટ્ટુના પચ્ચક્ખાણે એકાસણાં કરતાં હતાં. લીમડામાં મહાપૂજા ભણાવવામાં આવી હતી. રાજ એ ટાઈમ ચૈત્યવ`દન ખમાસમણાં આર્દિ થતાં.
વિદાય વેળાએ યાત્રિકાની આંખમાં આનદના આંસુ ઊભરાઈ ગયાં હતાં. પુણ્યશાળીઓએ જીવનમાં આવા સંધ કાઢવાના અભિગ્રહ કર્યો હતા.
૯૦ વર્ષના ૧ ભાઇ ઊંટવડથી જોડાયા
દાદાના દરબારમાં ભેદી સૌ પાવન બન્યા હતા. ગરવા ગિરિરાજ ઉપ૨ પૂર્વજોએ તન, હતા. એ ભગતના હુલામણા નામથી મન, ધન સ`સ્વને ભેગ આપી ભવ્ય ઓળખાય છે. રોજ જિનપૂજા તેમજ પ્રતિ-જિનમ ંદિરનાં નિર્માણ કર્યો છે તેની અનુક્રમણ કરતા હતા. સાત આઠ વર્ષના બાળ- મેદના કરતાં હતાં. કેએ પગે ચાલી યાત્રા કરી જીવન ધન્ય 0000000000000000000000
લિ. ગુણાનુરાગી
શ્રી સાવસ્થિ તીથ (સુરેન્દ્રનગર નવા જ`કશન ગાડાઉન પાસે) દૂધરેજ મધ્યે આ નૂતન જિનાલયમાં મૂળનાયક શ્રી સ‘ભવનાથજી આદિ જિનબિંબની પ્રતિષ્ઠા ધ્વજદંડ કળશ પ્રતિષ્ઠા પ. પૂ. સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ આ. શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ. તથા પ. પૂ. હાલારદેશે હારક આ. શ્રી વિજય અમૃતસૂરીશ્વરજી મ.ની ગુરુમૂર્તિઓની પ્રતિષ્ઠા તથા નૂતન ઉપાશ્રયના ઉદ્ઘાટન આદિ નિમિતે શ્રી શાંતિસ્નાત્ર આદિ જિનેન્દ્ર ભકિત મહેાત્સવ પ્રસંગે
પધારવા ભાવભર્યુ કાર્યક્રમ : મહા વદ ૧૧ પ્રથમ શુક્રવારથી
આમંત્રણ મહે।ત્સવ પ્રારંભ :
૮-૩૦ વાગ્યે વરઘેાડા :
મહાવદ ૧૨ રવિવાર સવારે મહા વદ ૧૩ સેામવાર સવારે ૧૧-૪૫ ક્લાકે પ્રતિષ્ઠા મહા વદ મગળ સવારે ૬-૩૦ વાગ્યે ઉદ્દઘાટન.
લિ. શ્રી જૈન હિતવર્ધક મડળ-ડાળીયા
0000000000
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________
કથિgli]
स्नेहमूलानि दुःखानि । સઘળા ય દુખનું મૂળ સ્નેહ છે.
આ આર્ષવાણીએ સઘળા ય દુખોનું જે નિદાન કર્યું છે તે આત્માને બરાબર સમજાઈ જાય તે સાચું સુખનું સરનામું હસ્તગત થઈ જાય. પણ અનંતજ્ઞાનિઓ જેને દુઃખ રૂપ કહે છે તે જ સુખનું મૂલ લાગતું હોય તે ! રંગ, રેગ લાગે તો ઉપાય છે છે કારગત નીવડે પણ રોગ જ રોગ ન ભાખે તે સારામાં સારા ડેકટરને પણ હાથ ખંખે8 રવા પડે તેમાં વાંક કેને? છે દુનિયાના પદાર્થો ઉપરનું મમત્વ જયાં સુધી જાય નહિ કે ઓછું કરવાનું મન { પણ ન થાય તે તેને સુખી કરવા કેણ સમર્થ બને ? મનમાની વ્યકિત કે વસ્તુ છે છે ઉપર નેહ કરી કરીને તેની પ્રાપ્તિમાં કે પ્રાપ્તિની આશામાં, સંક૯૫ વિકલ્પના છે તેરણે બાંધી, તેમાં જ રાચી છવ સુખનો અનુભવ માને છે. પણ વાસ્તવિક રીતે તે છે
આશા ઠગારી નીકળે ત્યારે દુ:ખના રોદણ રૂવે છે પણ ત્યારે વિચાર નથી કે બેટી જ આશાના મિનારાનાં મગજળ પાછળ દડવાથી પ્યાસ વધે કે ઘટે !
જ્ઞાનિઓએ જે સત્ય ભાખ્યું છે કે નેહરાગમાંથી જ કામ રાગ જમે છે અને આ છે પછી તેને જે જે કારમી પીડા થાય છે તે સંસારી જીના અનુભવ બહાર નથી પણ છે મોહાંધ છે તેમાં જ સુખની ક૯પનાથી આનંદ પામે છે અને દુઃખને આમંત્રણ આપે છે 8 છે. જેમ તપેલીના દૂધમાં જ નજર નાખીને બેઠેલી બિલાડી લાકડીના પ્રહારને જેતી છે 6 નથી તેમ સંસારરસિક છ સ્નેહના સુખ સાગરમાં મસ્ત બની ભવિષ્યના દુઃખને ! છે નિહાળતા નથી. છે તેવી દશાથી મુકત કરાવવા ઉપકારી પરમર્ષિએ રહિણાની જેમ ટેલ નાખતા ફરે છે હે છે તે પણ તેને કાને ધરતા નથી પછી માથું પછાડીને પસ્તાય છે ત્યારે બાજી હાથB માંથી સરી ગઈ હોય છે. 8 માટે હે આત્મન ! જે તારે સાચા સુખની સન્મુખ થવું હોય તે જ્ઞાનિઓની આ R.
અનુભવ જન્ય વાણની પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં આંતર આરસીમાં ડેકીયું કરી તારે માર્ગ છે કે નકકી કરી લે.
-પ્રજ્ઞાંગ
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________
જા
(અનુસંધાન ટાઈટલ પેઈઝ ૨ નું ચાલુ) { દાંત ભીસીને નિકળેલી વાણી શું પરાક્રમ કરે છે ? કઠો કરીને કામ લેવાને અલ. , સર આવે ખરો ?
આ દાડમની કળી જેવા સફેદ દાંતની કઠોરતા જ દાંતનું કાસળ કાઢવામાં કારણરૂપ છે. હું બને છે. જીભની નરમાશ માનવીને વધુ સમય જીવવામાં સહાયક બને છે.
દુનિયાની કહેવત છે કે “નમે તે સહુને ગમે” નમ્રતાએ સર્વ ગુણમાં ઉત્તમ ગુણ $ છે. ઉત્તમ ગુણાની નિશાની જ નમ્રતા છે.
જુઓ, શિખ્યા. તમારે જગમાં જીવવું હોય તે અને સૌને વહાલાં લાગવું હોય તે છે નમ્ર બનજો. અકકડ બનશો તે ઘડીના છઠ્ઠા ભાગમાં ઉડી જશો, કેઈ તમારી પાસે છે આવશે પણ નહીં. કોઈ તમને બોલાવશે પણ નહી. એકલા અટુલા બનીને એક ખૂણામાં
બેસી રહેવું પડશે. છે આટલી હિતશિક્ષા ફરમાવતાં ફરમાવતાં ગુરુદેવ પાછાં ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા. તો શું આપણે આ ગુરુનો રહસ્યમય ઉપદેશ સ્વીકારીશું ?
-શ્રી જિનસેન
શાસન સમાચાર ભીવંડી–અત્રે આગ્રા રોડ પાશ્વનગરમાં અંજાર-પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામ- 8. શ્રી ભીડ ભંજન પાર્શ્વનાથજીની પ્રતિષ્ઠા મહા ચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ. સા. તથા પૂ. સા. શ્રી છે સુદ ૬ના પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય ભદ્રકર સુલસી શ્રીજી મ.ના સંયમ જીવનની અનુ- ૪ A સૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં ઠાઠથી મિદનાથે પૂ સા. શ્રી સુવર્ણ રેખાશ્રીજી છે
કરવામાં આવી હતી. આ નિમિત્ત અષ્ટ. મ.ની નિશ્રામાં મહા સુદ ૬ થી ૧૧ સુધી છે ત્તરી સ્નાત્ર ઉવસગ્ગહરં પૂજન તેમજ સાધ- શાંતિસ્નાત્રાદિ પંચાન્ડિકા મહેસવ ઉજવાયેલ. 4 ર્મિક વાત્સલ્ય નવકારશી આદિ કરવામાં આવ્યા હતા,
પીપળીગામ (બસવંત)–અત્રે પૂ. આ.
. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ.ના અમદાવાદ-પૂ. આ. શ્રી સુદર્શન સૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં પૂ. મુ. શ્રી
સંયમ જીવનની અનમેદનાથે નવાણું અભિદર્શનારત્ન વિ. મ.ના ૩૫૦ ગાથાના સ્તવન
વન પેક પૂજા આદિ મહા સુદ ૧૫ થી ત્રણ અંગે પ્રવચને થયા છે. આ. મ.ના ભત્રીની દિવસ મહોત્સવ પૂ. આ. શ્રી વિજય રણજીતલાલ ભીમરાજજી ઉદેપુરથી આવતાં અમરગુપ્ત સૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં છે સંઘપૂજન ગુરુ પૂજન કરેલ.
ઉજવાયા,
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
UDRUGI
පපපපපපපපපර
ૐ સ્વ .પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
૦
૦
0 , દૈષ રહીત જીવવું, અધર્મ રહિત જીવવું, ધર્મ સહિત જીવવું, મથી મરવું તે 0 આપણા હાથની વાત છે. આ રીતે જીવે તેની સદગતિ નિયમાં થાય અને તે પણ તું
ધર્મવાળી હોય. છે • સંસારની સાધના કરવી પડે તે ન છૂટકે કરે પણ તે કરવાનું જેનું હયું નહિ in છે તેનું નામ ધમી ! છે • સંયમને અથી અને સંસારમાં ન છૂટકે રહેનાર જીવ માટે દુર્ગતિ છે જ નહિ. તું . આજે જે જ દુ:ખી દેખાય છે તે અસલમાં દુખી નથી પણ તેમના મન ખરાબ છે , આ છે માટે દુખી છે. જે તેમની મનોવૃત્તિ સુધરે તે કાલથી સુખી થઈ જાય, છેઘણા નિભંગી જીવોને ધર્મની સામગ્રી વધુ પાપ કરાવવા જ મળે છે.
છે છે , જે જીવેને સંસારમાં જ મઝા આવે છે, ધર્મ કરવાનું મન જ થતું નથી, કદાચ ન છે છે છૂટકે દેખાવ માટે છેડે ઘણે ધર્મ કરે છે તે બધાનું પુણ્ય પાપનુબંધી છે ! તું
૦ પૈસા કમાવવા એટલે નવાં દુઃખ ઉભા કરવા. ' 0 ૦ સંસારમાં અકકલને ઉપયોગ કરો એટલે અનેકને ઉન્માર્ગે દોરી સત્યનાશ કાઢવું. તું d૦ પુણ્યથી મળતી અનુકુળતા ભોગવવાથી આપણું પુણ્ય ખવાય છે અને એવા પાપ 0. 0 બંધાય છે કે ભવાંતરમાં ભીખ માગતા ય ખાવા-પીવા પહેરવા-ઓઢવા ન મળે. ઈ. d૦ સંયમનું સારી રીતે પાલન કરવા માટે વિહાર છે. છે . કમસત્તા તે છૂપી પોલીસ કરતા ય છૂપી પોલીસ છે તે એવી રીતે જીવને પકડી લે છે છે છે કે જીવ ગમે તેટલી માયા–પ્રપંચાદિ કરે તે ય તેને તરત ચેટી જાય છે. 0 ૦ સાધુપણાને સ્વાદ પરિષહ વેઠવામાં છે.
હજાર હરરર રરરરરર જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬ !
૦.
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨( ( 2 -
નામો વારિસાદ તિવરાનં | શાસન અને સિદ્ધાન્ત ૩ણમાડું. મહાવીર-પઝનવસાmi o ૨ક્ષા તથા પ્રચારનુ પત્ર-| -
શ્રી જિનપૂજાનો પ્રભાવ
કરી નો
છે
इह लोए दुरिआई दूरे गच्छंति હૃતિ ઈરીગો! विप्फुरइ वरा कित्ती जिणपूआए vહવેબ !
શ્રી જિનેશ્વર દેવની પૂજાના પ્રભાવથી આ લેકમાં પણ મિથ્યાવાદિ દૂરિતો દૂર થાય છે, આત્મગુણની ઋદ્ધિ પ્રગટ થાય છે અને દશે દિશાઓમાં શ્રેષ્ઠ કીર્તિ ફેલાય છે.
એઠવાડક.
RG
શ્રી જૈન શાસન કાયાલય
મૃત જ્ઞાન ભવના
૪૫, દિાવજય પ્લોટ જામનગર ભરાષ્ટ્ર) 1N012
PIN 361005.
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકયિાળી
अपथुई परनिंदा जिन्भावस्था कसाया य ।
“આત્મસ્તુતિ અને પરનિંદા એ જીભમાં ઉત્પન્ન થયેલા કષાયેા છે.” ક્રોધાદિ કષાયા તે બધાને અનુભવગમ્ય છે પણ આ બે એવામીઠા ઝેર રૂપ કષાયા છે તેનાથી બચવુ ઘણુ' મુશ્કેલ છે.
આજે આ રોગ લગભગ સત્ર વ્યાપ્ય બન્યા છે. તેમાંથી કેાણ બચુ' હશે-ખચતું હશે-તે કહેવુ' મુશ્કેલ છે.
ઉપડે છે કે જેના
દરેકને પેાતાની પ્રશ‘સા અને પાકી નિંદા કરવાની એવી ચળ પ્રતાપે સારાસારના વિવેક પણ નષ્ટપ્રાય: દેખાય છે. પાતાની પ્રશંસામાં પડેલા આત્માએની હાલત ફુલણજી દેડકાં જેવી થાય છે. પારકી નિ'દા કરવાવાળાઓએ તા એવા ઘાટ વાળ્યા છે કે જેનુ વર્ણન ન થાય તેનુ પરિણામ સ્વાનુભવ થવા છતાં પણ આ ચળ કેમ દૂર કરવાનુ` મન થતું નથી તે સમજાતું નથી. જ્ઞાનિએ તેા કહે છે કે આવા જીવા તા ધમ કરવા પણુ લાયક નથી અને છેક ઊંચે સ્થાને ચઢેલા પણુ જયારે આ એ દોષના નાદે ચઢી જાય છે ત્યારે એવી પરિસ્થિતિનું સર્જન થાય છે, જેથી સારા આત્માઓને દુઃખ થાય છે.
પેાતાની પ્રશ'સામાં જ ઇતિશ્રી માનનારા જીવ તા પોતે કરેલ એક નાનું પણ સારું કામ જ્યાં સુધી બધા જાણે નહિ ત્યાં સુધી ચેન પડે નહિ, હાથે કરીને કરેલ સુકૃત પણ બાળી નાંખે છે. આત્મ સ્તુતિમાં જ રાચનારાઓને લેાક ‘ખડાઇ ખાર' જેવા વિશેષણાથી નવાજે છતાં પણ જાગૃતિ આવતી નથીતે મેહની કારમી નિદ્રાના પ્રભાવ છે.
જેએએ આ બે દોષથી બચવુ' હાય તેણે આત્મા ઢાષાની નિંદા કરવી જોઇએ અને બીજાના નાના પણ ગુણની અનુમોદના કરવી જોઇએ.
આ એ દોષમાં જ આનંદ માનનારા એવી કારમી દશાને પામે છે કે અહી થી સીધા જ દુર્ગાંતિમાં ચાલ્યા જાય છે.
માટે આ એ દોષથી બચવાં સતત જાગૃત થવાની જરૂર છે.
—પ્રજ્ઞાંગ
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________
જય ર
જૂરી ત્વરજી મહા૨ જી
adજ
જે ૪/m :સ્થા ૪૪૯ર૪ -
-k/દેર/પ્તરિક ૬ અા 2૯૪૨ B22 મુજબ જ ટvજે જજ એ.
MO 212161
જ, કતંત્રી :- બી. પ્રેમચંદ મેઘજી શુક્ર -
( ઈ) હેમેન્દ્રકુમાર મજમુખલાલ શાહ
(જોટ) સુરે
જેઠ ( ) જ/૨૬ પદwwી જ૮/
(જa)
( અઠવાડિક) III/REQી દિ4) ૨. શિવાય ચ મરોય,
વર્ષ ૪] ર૦૪૮ મહા વદ-૧૪ મંગળવાર તા. ૩-૩-૯૨ [અંક ૨૯ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[ આજીવન રૂા. ૪૦૦ મોટામાં મોટો રોગ સંસાર જ !
-સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મ. સા. જ્ઞાની એ ફરમાવે છે કે- “આ સંસાર તે જ મોટામાં મોટે રોગ છે. મેક્ષ એ જ ! તે આત્માનું સાચું આરોગ્ય છે. સદૂધમ તેનું ઔષધ છે. સંસારની સઘળીય પ્રવૃત્તિ કુપગ્ય દે છે. ધર્મની સઘળીય પ્રવૃત્તિ પડ્યું છે. જે આત્મા મોક્ષનો અથ હોય તેને જ આ 5 { સમજાય, બીજાને નહિ. આ શરીરના રોગ જુદા છે. આત્માના રોગ જુદા છે. આત્માને રોગ સંસાર છે. વિષયની આધીનતા અને કષાયની પરવશતા !
તે જ મેટામાં મોટે સંસાર છે. પાંચે ય ઇન્દ્રિયેના અનુકૂળ વિષય મળે તે { આનંદ થાય અને પ્રતિફળ મળે તે દુઃખ થાય છે ને?
વિષયની સારી સારી સામગ્રીને લેભ છે ને? જેની પાસે પુયોગે ઘણું ઘણું ન હોય તે માનમાં પણ મહાલત હોય ને? તે મેળવવા માયા પણ કરે ને ? તેની આડે 4 આવે તે ગુસ્સે ય કરે ને? આનું નામ જ સંસાર છે. આ સંસાર આત્માને વળગેલે છે અનાદિને રોગ છે. આ સંસારમાં સુખ વિષય જનિત અને કષાય જનિત બે પ્રકારનું છે. છે આ સંસાર રોગ છે તેમ ન સમજાય ત્યાં સુધી ડોકટરની જરૂર પડે તે રેગ સમછે જાયા પછી કઈ રીતે દૂર થાય તે જાણવાનું મન થાય તે સદગુરુ પાસે આવે તે લાભ
થાય. જેને ધર્મ જાણવાનું મન થાય તે જ આત્મ ગુણશ્રેણિ ઉપર ચઢે. તમે બધા છે જે ઘમ જાણવા જ અહીં આવતા હેત તો સાધુઓ પણ ભણવા માંડત, અભ્યાસ
કરતજે લોકો ધર્મસ્થાનમાં ધમ જાણવા નથી આવતા તે લોકે ધર્મસ્થાન છે હું બગાડે છે. !
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________
- તમે બધા સાધુ પાસે શું કામ આવો છો ? ધમીને ધર્મ જાણવાની ઇચ્છા નહિ છે છે તે બને? ધમ ધર્મ જાણે નહિ તેય બને? તમે બધા ધર્મ શા માટે કરે છે ? મેક્ષ છે ? જેઈએ છે માટે કે જે જોઈએ તે મળે માટે? જેમને મેક્ષ ન જોઈતા હોય તે બધા . કે ધર્મ કરીને સંસાર વધારે છે ! દુઃખ ટાળવા અને ધાર્યું સુખ મેળવવા ધમ કરે તે જ
મેટામાં મેટું પાપ બાંધે છે. આ બધા અપલક્ષણ નીકળે નહિ, કાઢવાનું મન પણ ન હું થાય તો ધર્મ આવે શી રીતે? છે. બેસતા વર્ષે રાતે મંદિરે જાય છે તે શું કામ જાય છે ? તે દિવસે મંદિરો છે
(રાતના) ચાર વાગે ખેલવા પડે ને? દોડાદોડ કરતા આવી ભગવાનને શા માટે છે 8 જૂઓ છો?
સભા : વર્ષ સારું જાય માટે. ઉ. વર્ષ સારું જાય એટલે શું ? સંસાર લીલાછમ બની રહે તે જ ને?
આવા ભાવે દર્શન કરે છે તે દશન તેનો સંસાર વધારે કે ઘટાડે ? જે ધર્મ છે કરનારને ધર્મ જાણવાની ઇચ્છા નથી તે અસલમાં ધમ નથી કરતા પણ વેપાર કરે છે. ભગવાનના દર્શન એટલા માટે કરવાના છે કે આત્માનું મિથ્યાત્વ છે ટળે અને સમ્યગ્દર્શને ગુણ પેદા થાય. અને ઝટ સાધુ થઈ મોક્ષે જાઉં. સાધુ પણ એટલા ? છે માટે દર્શન કરે કે “મારું સાધુપણું નિર્મલ થાય, સુંદર પાળવાના વિચાર આવે, જય ! શિથિલતા ન આવી જાય તે માટે કરે.
જે તે કાળ પણ બહુ વિલક્ષણ આવ્યા છે. આજે મંદિરમાં ભગવાનને પણ છે તાળામાં રાખવા પડે છે. મંદિરમાં આવનારા પણ ચાર પાકયા છે. ખરાબ માણસેએ સારી જગ્યાઓ પણ બગાડવા માંડી છે. તમારી પેઢી ઉપર ગ્રાહક આવે તે ગમે કે લુંટારો આવે છે ?
સંસાર રોગ લાગે તેને જ આ વાત સમજાય બીજાને નહિ આપણને સંસાર રોગ છે. લાગે છે ને ? મોક્ષ મેળવવાનું મન છે ને? સંસાર રોગ લગાડવા મહેનત કરશો તે છે. ધીમે ધીમે ઠેકાણું પડશે. વિવિધ વિભાગો અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક ) વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦/- આજીવન રૂ. ૪૦૦/લોઃ શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________
આવા હતા આપણુ પૂ. ગુરુદેવેશ શ્રી ! અ - - - - - - - - - • પૂજ્યપાદ જૈનાચાર્ય શ્રીમદ વિજય હ ! આપને હમને ઉપનિષદકે ઉસ વાક્ય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ કે, કે ચરિતાર્થ હોતે દેખા હૈ કિ શ્રેયસ શ્રી ચરણે શ્રદ્ધાંજલિ પત્રક ઓર –પ્રેયસ ઔર હ ! પ્રાચીન ભાર
તીય પરમ્પરાકે અનુરુપ આપકી અદભૂત પરમ પૂજય આચાર્યદેવ શ્રી,
0 ત્યાગ હમેંઅશોક ઔર હર્ષવર્ધનકાલીન ભાર આપને, હમારી વિનંતી પર, કાનપુર
તકા સ્મરણ કરાતા હો ઔર આપકી સુખદાવી પધાર કર, હમ લેગેકે જે કૃતકૃત્ય કિયા
એવું માનવ કલ્યા ણકારી અનુપમ પદયાત્રા ઉસકે લિએ હમ આપકે પ્રતિ હૃદયસે
ભગવાન્ શંકર, ભગવાન બુદ્ધ ઔર ભગવાન બહુત બહુત આભારી હ
મહાવીરકી પરમ કલ્યાણકારી ઉન યાત્રા એકી આપ શ્રી વિગત છ : માહ સે ભી યાદ દિલાતી હૈ જિનકે કારણ સેઈ હુઈ અધિક સમય સે, અપને વૈરગ્ય જનક લાખ કરોડ ભારતીય આત્માઓકા ઉદ્ધાર ઉપદેશ ગંગા કે સ્ત્રોત દ્વારા હમારે મન- હુઆ હૈ એવં બ્રહ્મકી ખેજમેં અધિકારિ. માનસકા કલમષ ધાને મેં સંલગ્ન હ વહ કે મુકિત પદ તકકા વરદાન પ્રાપ્ત આપકી સહજ ઉદારતા ઔર પ્રાણિમાત્ર કે હુઆ હૈ ! પ્રતિ દયાકા હી પ્રતીક હ ! આપકે ઉપ- જે થડે સે વà કે ધારણ કરતા દેશો સે હમારા અવિદ્યાધકાર કુછ કુછ દૂર છે. જે અન્તસ્તલ મેં અકેલા થાનાવસ્થિત હઆ સા દીખતા હૈ. ઔર હમારે અન્દર રહતા હૈ, વહ મુનિ હૈ, જિસકે પાસ કુછનહી જીવન શુદ્ધિ કે શોઘકી ભાવના યત્કિંચિત્ હે વહ નિ હ. જો અક્રોધી હ, યેતી હૈ, વતી ઉદિત હઈ સી પ્રતીત હતી યહ હૈ, તૃષ્ણા રહિત હૈ, સંયમી હૈ વહ મુનિ સબ આપકે હી સત્સંગકી મહિમા હ ! કહલાનેકા અધિકારી હ ! કમલકે પર હમેં બલ દીજિયે કિ હમારે વિચાર અહ- પર જે બિન્દુ કે સમાન કામ ભેગસે નિશિ દઢતા કે પ્રાપ્ત હેતે જાંય ઓર અલિપ્ત હી વહી મુનિ કહા જા સકતા હમ ઉન શરીરપાત હોને કે પહલે હી છે. જે ગંભીર પ્રજ્ઞાવાલા હૈ, જે મેધાવી કાર્યરૂપમેં પરિણત કર શકે !
હે, જે માગ કુમાગ કે પહચાનતા . આપકે, મન-વચન ઔર કાર્યસે હમને જે અસંગ્રહી હે વહ મુનિ છે જે યહી સમઝા હૈ કિ ત્યાગ મેં હૈ આનન્દ ઈચ્છા-રહિત , આસકિતરહિત હૈ ઔર હ–ત્યાગ મેંહી સચ્ચે સુખકા નિવાસ હે જિસને ગાઢ જ્ઞાનામૃતક પાન કિયા આપકે જીવન ઔર દિનચર્યા મેં હમને હ વહ મુનિ કહે જાને રેગ્ય છે ! ભકિત ઔર કર્મયોગકા સમવય હેતે પાયા જે કાણુ ભેગેકા ત્યાગ કર, અનિકેતન હો,
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩૨
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક). પરિવ્રાજક બન ગયા હૈ વહી યથાર્થ મુનિ દેષ વિશિષ્ટ પ્રતિ માધ્યસ્થભાવ (અપેક્ષા હ વંસે મુનિકા પુર્નજન્મ ક્ષીણ હે જાતા ભાવ) ઈત્યાદિ ભાવનાઓંકા સ્ત્રોત બના હ ઔર વહ નિર્વાણ પહક અધિકારી રહે ઔર સ્વ-પરકી હિતકી ચિન્તા પૂર્વક બનતા હ એસે સાચે મુનિકે અપને કર્તવ્યપથકે અનુયાયી હોતે હુએ વિશાલબીચમેં પાકર હમારા મન કૃતાર્થ કૃતાર્થ યાત્રા પથ પર આપકે છોડે હુએ ચરણ - હે ગયા હ ! હે મુનિરાજ ! આપકે ચર- ચિન્હ દ્વારા માર્ગ પ્રદર્શન પ્રાપ્ત કરતે હુએ ણે મેં નત મસ્તક હે હમારા વારંવાર હમ જીવન પથકે રસધારણ યાત્રી, સત્યની પ્રણામ હ !
શોધમેં, કલ્યાણ માગ કે પથિક બન સકે
ઇન થોડે સે શબ્દ કે સાથ, ગદગદ ગિરા આશીર્વાદ દીજિયે કિ દેશકે કેને કેને મેં સત્યકા પ્રકાશ ફલ જાય ! આશીર્વાદ
ઔર અથુપૂર્ણ ચનેસે આપકી બિદાઈ દીજિયે કિ માનવ સમાજ કે અન્દર ત્યાગ,
સમય હમ કૃતજ્ઞ કાનપુર નિવાસી આ પકે ભકિત, વૈરાગ્ય ઓર લેક દયાકા આદર્શ
શ્રી ચરણેમેં શ્રદ્ધાંજલિ ઔર પુષ્પાંજલિ પુનઃ સ્થાપિત છે. આશીર્વાદ દીજિયે કિ
અપિત કરતે હે ઓર પ્રાર્થના કરતે હૈ હમારે અદર જગતકે સર્વપ્રાણિકે પ્રતિ
કિ એ સે સત્સંગ કે સુ અવસર હમારે જીવમંત્રીભાવ, ગુણ વિશિષ્ટ મહાપુરુષેકે પ્રતિ
નમેં વારંવાર આવે કોકિ વહી હમારે પ્રમોદભાવ, દુખિકે પ્રતિ કયાભાવ ઓર
ઉત્થાન ઔર કલ્યાણ કે એકમાત્ર સહારે હું
સાર્વજનિક ખત્રી ધર્મશાલા, | હમ હૈ, આપકે ચિર કૃતજ્ઞ, કસ્તુરબા ગાંધી માર્ગ,
પુનઃ પુન: દર્શના ભિલાષી કાનપુર, ૧૬-૧૧-૧૭ કાનપુર કે કતિ પય જિજ્ઞાસુ સેવક. (શ્રી જેન પ્રવચન વર્ષ-૨૮, અંક-૪૪ તા. ૨૪–૧૧–૫૭)
સહકાર અને આભાર ૫૦૧શ્રીમતી ચંદ્રાવતી બાલુભાઈ ખીમચંદ ઝવેરી દ્રસ્ટ તથા ૨નપુરીના આરાધકે
" તરફથી પૂ. મુ. શ્રી નયવર્ધન વિજયજી મ.ના સદુપદેશથી. - મલાડ ૧૦૧, સેવંતીલાલ જગજીવનદાસ શાહ તરફથી સ્વ. અરુણાબેન સેવંતીલાલના સ્મરણાર્થે
પૂ. બાપજી મ.ના સમુદાયના પૂ. સા. શ્રી જીતસેનાધજી મ.ના ઉપદેશથી. રાધનપુર ૪૦૦શ્રી રમેશભાઈ ચંપકભાઈ શાહ શ્રી પ્રકાશભાઈ જે. ગાંધીની પ્રેરણાથી. વડોદરા ૧૦૫ શ્રી . મુ. જૈન સંધ પૂ. આ. શ્રી વિજય વાણિ સૂરીશ્વરજી મ.ના ઉપદેશથી.
ગુટુર (એ.પી)
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________
લૂંટની લેહિયાળ- લક્ષ્મીનું પ્રાયશ્ચિત
–પૂ. આચાર્ય દેવશ્રી પૂર્ણચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહરાજ
એ યુગ સંસ્કારને હતો. એ સંસ્કારો વહાણે પર લૂંટ ચલાવવામાં આવે, તે સંસ્કૃતિના સંતાન હતા અને એ સંસ્કૃતિ અણહિલપત્તનો રાજભંડાર અક્ષય ને નવજાગરણ ભણું પગરણ મંડાવનારી હતીઅખૂટ બની રહેક્ષેમરાજની આ વિકૃ
આવા નવજાગરણના ઉદગાતાઓમાં તિએ ગુપ્તચરને પાને ચડાવ્યો. એણે યોગરાજ પણ એક હતા ! એ પિતા જરૂર લાભના અગનમાં ઘી હોમતા કહ્યું : હતા. લગ્નની એમની લતા, ત્રણ-ત્રણ . નાં હાસ્યથી મરી ગઈ હતી. પણ
* “યુવરાજ! અવસર ઘણે સુંદર છે. પુત્રો તરફ એમને અંધ મોહ ન હતો. પુત્ર વહાણમો લક્ષમના અખૂટ ભંડાર ભયો - પછી, નવજાગરણ પ્રતિનુ પગરણ પહેલું !
પડયાં છે. એક હજાર અવે એ વહાણમાં આ આદર્શ એમના દેહમાં અસ્થિમજજા
છે. દેઢસો હાથીઓને ભાર એ વહાણે દુપે વ્યાપી ગયો હતો !
વહે છે. અને દેશ-પરદેશના કરિયાણું તો વિનરાજ ચાવડાનું અતુલવીર્ય જે યોગ
એમાં ગયાં ગણાય એમજ નથી !” જને ધાવણમાં મળ્યું હતું, એ યોગરાજ. ગુપ્તચર ચાલ્યા ગયે, પણ યુવરાજના ની પ્રતિષ્ઠાને કલંક્તિ કરનારે એક વિચાર
દિલમાં લેભથી લબકારાં મારતી આગ એક દિ ક્ષેમરાજને આવે ! ક્ષેમરાજ
જગાવીને એ ગયે હતે. યુવરાજે પિતાના યોગરાજને પાટવી રાજકુમાર થતે હતે.
ભાઈઓને લૂંટની લક્ષ્મી અને પિતાની ગુતચરો હજી હમણાં જ સમાચાર
એ જના જણાવી. સહુએ યુવરાજને સમઆપી ગયા હતા કે, પ્રભાસ પાણના સાગર
સ્વરે વધાવી લીધું. પણ ગમે તેમ તેય તીરે, રે જ પાણીની લહરે આવતી, પણ
ક્ષેમરાજ ગરાજને પુત્ર હતો. પિતાની આજે લક્ષમીની લહર આવી છે. પરદેશનાં ઈચ્છાને પોતીકી ઈરછા બનાવવી અને વહાણે છે. તૂફાને એમનો દેશ ને એમની પિતૃ-પાતંત્ર્યને કલ્યાણની કેડી ગણવી, દિશા વિસરાવી નાંખી છે, ને એ વહાણે આ જાતની સંસ્કૃતિનું આ ધાવણ પીને સેમેશ્વરના સાગર-તીરેથી સ્વદેશ ભણું એ માટે થયે હતો. આ લૂંટની યેજનાને પસાર થઈ રહ્યા છે.
અમલી બનાવવા કાજે પિતૃઆજ્ઞા લેવાં એ આ વાત સાંભળીને ક્ષેમરાજની આંખ પિતા પાસે ગયે. ગરાજની કાયા પર લાભ ને લેભના વિકારોથી ઉભરાઈ વાળંકય ઢળી પડયું હતું. ૧૦૦ વર્ષની ઉઠી, એ મનમાં વિદવંસ નોંતરે વય વટાવીને એમને દેહ આગળ વધી એ એક વિચાર ઝબૂલી ગય રે ! આ રહ્યો હતે. છતાં એ દેહમાં તાકાત હતી,
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૩૪ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) ખડતલતા હતી ને ખમીર હતું.
આગના બે ભાગે ન જ મળી શકે ? એ ક્ષેમરાજ પિતાની પાસે આવ્યો. મળ તે બાગના માર્ગે જ, આગના માગે પિતા ની ચારણ-૨જ મસ્તકે ચડાવીને કયારેય નહિ ! એણે કહ્યું :
ક્ષેમરાજ આમ તે પિતૃભક્ત હતો.
પણ એને પિતાજીની આ “આદર્શ–પૂજા” ન પિતાજી! આપણા રાજ્યની સીમાઓ
ગમી. એની આંખ તે લૂંટની લહનીને વધતી જાય છે, એ આનંદની વાત છે.
ખડક જોઇ રહી હતી. એણે હયાખેલ આપણી આશા નીચે, ધીમે ધીમે ઘણાં
વાત કરી નાખી? રાજ્ય આવી ગયા છે, એય અતિશય
પિતાજી! પ્રભાસપાટણનાં સાગરતટે આનંદની બાબત છે પણ આ બધાના
પરદેશનાં વહાણે પસાર થઈ રહ્યા છે. ઉજજવળ ભાવિ માટે “રાજભંડર” અખૂટ
એમાં ખૂબ ખૂબ માલમિલકત ભરેલી છે. રહેવો જોઈએ, એનું શું ?'
અમે જના ઘડી છે કે, આ વહાણે પર બેટા ! ભંડાર અખૂટ જોઈએ, એ વાત લૂંટ ચલાવીને આપણે ભંડાર ભર! આ સાચી ! પણ નકી | નીતિથી જ એને ભરી યેજના પર આપની સંમતિ મળે, તે શકાય ! લૂંટની લમીને સમુદ્ર પણ લહે. સારી વાત છે. નહિ તો આમેય અમારી રાતે હોય, તે ય એની કિંમત મારે મન પેજના તે અફર જ છે! ફૂટી કેડીનીય નથી. ને નેકીની ફકત એક લૂંટ ! લૂંટની લકમી !! લૂંટની કેડીય જેની પાસે હોય, એને હું કરડ લોહિયાળ લક્ષમી !” પતિ તરીકે ઓળખું છું.”
ગરાજના હયાએ વીજળીનાં ઝાટકો પિતાજી! આપની આ વાત સાચી ! પર ઝાટકો અનુભવ્યા ! એમના હૈયામાં પણ “રાજ કેષને ભરવાના આ બેય માગ આઘાતની તીણી-ળે ભોંકાવા માંડી, સ્વીકાર્ય ગણાવા જોઈએ! એક નેકીનો, એમનું હ યુ આસુ અને આગથી છલબલી બીજો લૂંટને ! નેકીથી ભંડાર ભરાય. ત્યાં ઉઠયું! એમના રોમેરોમ રડી ઉઠયાં કે, સુધી લૂંટને વિચાર ન થાય. પણ પહેલો હું મારાં એ બેટાઓ જ આવી લુંટ માર્ગ જ્યાં ભંડાર ન ભરી શકે, ત્યાં ચલાવશે, જે કાલના રાજા હશે ! તે પછી બીજે માગ પણ યોગ્ય ગણાવું જોઈએ. ! નવાગરણ ભણી પગરણ માંડવાનો પાઠ
પ્રજા કયાંથી ને તેની પાસેથી પઢશે | ગરાજને આ વાત પ્રતિકાય લાગી
જ આવા બેટાઓ જ મારાં લગ્ન-સંસારનાં એમણે કહ્યું.:
ફળ તરીકે પાકવાના છે, એની મને 2 “ના, બેટા ના. ભંડાર ભરવાનાં બે આછીય એંધાણી મળી હત, તે સંસાર માર્ગ તરીકે નેકી ને લુંટ ન જ હોઇ માંડવાની માંડવાળ કરીને હું સંન્યાસી શકે ! સુવાસ ને શીતલતા કદિ બાગ ને જ બની જાત!
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) :
: ૭૩૫
પુત્રોના મેમાંથી નીકળેલાં શબ્દોમાં આપણે માન્યું હતું, તે આવી મહામૂલી ગરજે અડગ નિર્ધારને રણકે સાંભળે. લીને આપણે બેઈ બેસત ! શું અશ્વો હતે. એથી એમણે કહ્યું :
છે? શું મજરને છે? ને દેશ-પરદેશના “બેટા! આપણી સંસ્કૃતિને કલંકિત શું કરિયાવર છે? લક્ષમી તે ગમે ત્યાંથી બનાવે, એવું પગલું તમે ઉઠાવશે, તે મેળવાય! શું લુંટ ને શું લોહી ? આવું મારાં હૈયે ખંજર ભોંકાશે અને એ ઘાવ બધું જોવા બેસીએ, તે નિર્ધન જ એટલાં તે વિલેણ હશે કે, એ જખમ રહેવું પડે !” મારાં જીવનને લઈને જ જંપશે !'
ઉંટની એ લોહિયાળ લકમોને, પિતાની ગરાજનું હ યુ ભાવિમાં ડોકિયું કે વેંઢારીને ક્ષેમરાજ પાટણ આવ્યા. કરીને ધ્રુજી ઉઠયું. એઓ વધુ ન બોલી એના દિલમાં વિશ્વાસ હતું કે, આ લક્ષમી શકયા. અમલી ન બને, એવી આજ્ઞા કરવી જોતાં જ બાપુજીના આનંદને પાર નહિ એમને નિરર્થક લાગી ને લમણે ટકેરા રહે! લક્ષમીની ક૯પના જ જયાં નેકી ને મારીને એમણે મૌન ધારણ કર્યું. ઈમાનને ગળે ટુંપો દઈ દે છે, ત્યાં એના
ક્ષેમરાજનો તે એ મકકમ-નિર્ણય સાક્ષાત્કશન તે શું ન કરે ! આ લક્ષમી હતો કે, પિતાજીની સંમતિ મળે તે સારી જોઈને પિતાજી જરૂર આપણે વાંસે વાત છે, ન મળે તેય લુંટ– જના” તે થાબડશે ! અફર જ છે ! એથી આ નિર્ણય મુજબ ક્ષેમરાજના અંતરમાં આશા હતી. પણ એક દિવસ ત્રણે ભાઈએ ચેડાં સાગરીતે આ વિષયમાં એ ભીંત ભૂલ્યો હતે. સાથે પ્રભાસ પાટણ ભણી રવાના થઈ ગયા. પિતાના પિતાને એ હજી ઓળખી શક્યો
સાગરના ઘૂઘવાટ સાંભળતા જ ક્ષેમ- જ નહતે. લુંટની એ લક્ષમીને યોગરાજને રાજનું દિલ બહેલી ઉઠયું. એણે જોયું, ચરણે સમર્પિત કરીને ક્ષેમરાજ બેલ્યો : તે પ્રભાસપાટણની એ સાગરભૂમિ કિમતી “પિતાજી! આપણે રાજ ભંડાર હવે વહાણેથી છવાઈ ગઈ હતી. એનું હ૩ અખૂટ બચે રહેશે. આ૫ જેના માટે “ના” લલકાર કરી ઉઠયું : લુંટ-લૂંટ-લુંટ ! પાડતા હતા, એ લુંટની જ આ લક્ષમી છે.
અને થોડીવારમાં તો એ બધાં વહાણે જુએ, તે ખરા! કેટકેટલી સમૃદ્ધિ આપના લુંટાઈ ગયા. ક્ષેમરાજના બળથી ગભરાઈને ચરણમાં છે ! વહાણના માલમીઓ ને સુકાનીઓ નાસી યોગરાજ આખ મીંચી દીધી. લુંટની છુટયા. ક્ષેમરાજ હસી ઉર્યો. પિતાના આ લોહિયાળ-લકમીનું દર્શન પણ એમને ભાઈઓને તાળી દેતાં એ બેલ્યો :
ખપતું ન હતું. એમણે પોતાના કાને “ખરેખર “સાઠે બુદ્ધિ નાઠીની કહેવત- આંગળી મૂકી દીધી. લોહી નીંગળતી એ ને ચરિતાર્થ કરતા પિતાજીનું વચન લફીના સ્તુતિ–લલકારને સાંભળવા પણ એ
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન ( અઠવાડિક) તૈયાર ન હતા. ને એક લાંબે નિસાસે હોય? ને એય આટલું બધું કડક ? નાંખીને મને મન એ બોલ્યા :
અગ્નિસનાન? પિતાજી, શાંત થાવ!” હાય! પુત્રોના કાજળ-કાળાં આ
, હા , નહિ કરે પાપનું પ્રાયશ્ચિત પિતા તરીકે મારે કરવું
તમે તે મારી હત્યા કરી છે. રાજાઓને જ ર ! લુંટની આ લેહિયાળ-લક્ષમીનાં
માટે આરા-ભંગ એ શસ્ત્ર વિનાની હત્યા પ્રાયશ્ચિત તરીકે અગ્નિસ્નાન કરીનેય મારે જગતને નેકી અને નીતિના પાઠ પઢાવવાં
છે. હવે હું તમને શી શિક્ષા ક! મારા
દેહની તમને તમા છે, દિલની ને આદર્શ જ જોઈએ ! આદશની આ મશાલને લેહી
ની નહિ! આ દેહ ભલે ચેહમાં બળીને રેડીનેય જલતી રાખવાની ને ઘૂમતી રાખવાની ફરજને કડે ઘૂંટડે હું હસતે મેઢે
ખાક થતું. એને એક એક કણ, સંસ્કૃતિને
ઉપદેશક બનીને બ્રહ્માંડમાં ઘૂમી વળશે, નહિ પી જાઉં, તે કાલનું ગુજરાત લુંટ લેહી ને ધાડપાડુઓને અખાડે બની
તમારા પાપનું પ્રાયશ્ચિત હું ન કરૂં, તે
એને ભાગીદાર હું પણ ગણાવું. અને આ રહેરો !'
ભાગીદારીને આખરી અંજામ તમે જાણે યોગરાજનું હયુ ભરાઈ આવ્યું. છે ? તમારું આ પાપ કાલે ગુજરાતભરમાં એમની આંખમાંથી દડદડ કરતી આંસુધાર ધુમી વળે, ઠેરઠેર લુંટ ને લેહીના ચેતરા વહી ચાલી. એમણે પુત્રોને ફકત એટલું જામે, એટલે બધા પાતકોને અંજામ મારા જ કહ્યું
શિરેય આવે ! એના કરતાં સંસ્કૃતિ રક્ષા બેટાઓ ! મારું હૈયુ આજે ચીરાઈ કાજે આ દેહને હોમી દઈને એ કરપીણ ગયું છે. લુંટની લોહિયાળ લામી આપણે અંજામને અટકાવી દેવો શું છેટે? શેમરાજ્યમાં? લુંટ, ભલે તમે ચલાવી. પણ રાજ! તે વહાણે પર લૂંટ નથી ચલાવી, આ લેહિયાળ લક્ષમીનું પ્રાયશ્ચિત હું પણ મારા લેહી પર તે લુંટ ચલાવી છે. કરીશ. મારે નિર્ણય અણનમ છે. હું આજે મારે નિર્ણય અફર છે. જા, મંત્રીશ્વરને જ ચિતા-પવેશ કરીને તમારા આ પાપનું મેકલા' પ્રાયશ્ચિત કરવા શહીદ બનીશ !”,
ગરાજ મંત્રીશ્વરતે પ્રતીક્ષાી રહ્યા. ક્ષેમરાજની બાજી ઊંધી વળી ગઈ. એ પ્રાયશ્ચિત કાજેની તેયારી કરવા એમણે નહોતે ધારત કે. આ પાપ આટલું બધું મંત્રીને યાદ કર્યા હતા, નહિ કે આ વિષકારમું નીવડશે ને એનું પ્રાયશ્ચિત કરવા માં એમની સલાહ લેવા ! જતા; ગરાજ શહીદીભર્યા મે તને હસતે ક્ષેમરાજ પોતાના ભાઈઓ સાથે મેંઢ ભેટી પડશે. એ બે : પિતાની પાસેથી વિદાય થયે અને મંત્રી
પિતાજી! પિતાજી! શું આમારા શ્વર આવ્યા. ક્ષેમરાજનું હૈયુય હવે તે પાપનું પ્રાયશ્ચિત વળી આપને કરવાનું પારાવાર વેદનામાં શેકાઈ રહ્યું હતું. એણે
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અક-૨૯ તા. ૩-૩-૯૨ :
: ૭૩૭
નહોતુ' ધાતુ` કે, બેટાઓનાં પાપનુ પ્રૉય-પ્રાયશ્ચિત આંસુ ને આગ જ છે! આપને શ્રિત બાપ કરશે અને એય આટલું. બધું દેહ તા જુઓ ! ૧૨૦ વર્ષની જૈફ વયે ભીમ ! આપ ચિતામાં પ્રવેશશેા ? ના, મહારાજ ! ના નગરનું બચ્ચું બચ્ચુ' આપને વિનવે છે કે, આપ નિર્ણય ફેરવા !’
મત્રીશ્વર પિિસ્થતિને પામી ગયા હતા. એ દિવસ, જયારે લૂ'ની લેાહિયાળ લક્ષ્મીના પાપનું પ્રાયશ્ચિત કરવા ચેગરાજ સળગતી ભડભડતા ચિતામાં પ્રવેશતા હોય, એમણે ધાર્યાં જ હતા. એમની આંખમાંય આંસુ હતા. પણ આવી આંસુધારાથી ભીના ઈને ભગ્ન થઈ જાય, એટલેા બધેા કાચા એ આદશ ન હતા. એ આદશના દેહ તે લેખ‘ડી પરિબળેાથી ઘડ.ચેા હતે. ચેાગરાજે આદેશ કર્યા:
'ત્રીશ્વર ! ગામ બહાર એક ચિતા ખડકા ! પુત્રાના પાપનુ. પ્રાયશ્ચિત કરવા દેહવિલાપન કરવાને મારે અડગ નિરધાર છે. અને એ પનાતી પળ આજ સાંજની
જ છે!'
યાગરાજ પરમાત્માના ધ્યાનમાં બેસી ગયા. આ પ્રાયશ્ચિતની વાતે આખા નગરને સનસનાટીથી બેઠું કરી દીધું. સહુ ચેગરાજની પાસે આવ્યા.
યેાગરાજના ખ'ડ કાકલુદી અને આંસુએના ખડ બનીગયા. મ`ત્રી.
એ માથાં પછાડયા. પુત્રાએ પગ પકડયા ને જનતાએ પેાતાનુ જિગર ચીરીને અંતરમાં જલતી જવાલાએ બતાવી. સહુએ સમસ્વરે યાગરાજને વિનવ્યા :
મહારાજ! આપ હવે તે નિય ફેરવા. પાપનું પ્રાયશ્ચિત થઇ ગયુ છે. જુએ ક્ષેમરાજ સહિત આપના ત્રણે પુત્રાની આંખેથી ઉની આંસુધાર અનરાધાર વહી રહી છે. ને એમનાં અંતરમાં અનુત્તાપની આગ ભડભડ કરતી જલી ઉઠી છે, પાપનું
જનતા કરગરી રહી. જનતાના આ અવાજમાં આઘાત, દદ અને વેદનાથી પણ કંઈક વધુ હતું. પણ યાગરાજ તા અડગ હતા. પેાતાનુ લેાહી રેડીને ય આદના રંગ એમને દ્વેશ રાખવા હતા. એએએ કહ્યું :
તમારા સહુની વાત સાચી! પુત્રોનું પ્રાયશ્ચિત ભલે થઈ ગયુ. પણ મારૂ પ્રાયશ્ર્ચિત હજી બાકી છે. એ ત્યારે પૂરું થશે, જયારે આ દેહ રાખની ઢગલીમાં રૂપાંતિરત થઇને નેકીને પુકાર ઉઠાવતા ઉઠાવતા કહ્યુ - કણુ રૂપે ગુજરાતના આકાશમાં ઘૂમી વળશે !'
ને ચાગરાજ ખડા થઇ ગયા. આંસુઆમાં પગ મળીને, જખમી-જિગરાની જવાલાએના ઉકળાટને સહીને, એએ નગરના રાજમાર્ગો વટાવતા નગર મહાર આવી ઉંભા.
ચિંતા ભડભડ કરતી પ્રજવળી ઉઠી હતી. એની લખકાર મારતી જવાળાએ આકાશને આંખતી હતી. પુત્રોના પાપનું અને લુટની લેાહિયાળ લક્ષ્મીનુ પ્રાયશ્ચિત કરવા મહારાજા યોગરાજે એમાં પ્રવેશ કર્યો ઘડી એ ઘડીમાં તે એ દેહ માટી-કણમાં મળી ગયા.
થોડી વાર થઇ, પવનની એક લહરી આવી અને સસ્કૃતિના સદેશને સ'સારભરમાં ફેલાવવાં કાજે, આદશમૂર્તિના ટૂહની એ ભસ્મકણેાને લઇને એણે આકાશમાં ઘુમાવ્યા !
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප්පා : શ્રી જિનાજ્ઞા પાલનનું ફળ જન્મરહિતપણું :
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. ૨૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
જે લેકે એકલા બુદ્ધિજીવીઓને માને પાસે વધુ ધન છે તે મોટા ચાર કહેવાય છે તે તે અજ્ઞાન છે. એવા લેકેને પણ છે. તેવા મેટા ચરો તેમના કરતાં વધુ આજે તે બુદ્ધિજીવીઓથી ત્રાસે પા થયે મોટા ચેરેને રે જ વાર તહેવારે-વેદ્ય છે. વર્તમાનના બુદ્ધિજીવીઓના કામ સાંભળે ધરે છે. તે ય કંપારી આવે તેમ છે. ઉપકારના • પણ આજે ઘણુ પાસે સાચી વાત નામે અપકાર કરનારા બુદિધજીવીઓ આજે
સમજવા જેગી સારી બુદ્ધિ પણ નથી. તેનું પાકી ચૂકયા છે. જે લેકે પરિણામને કારણ એક જ છે કે, તેઓનું હૈયું ખરાબ વિચાર ન કરે તેને બુદ્ધિજીવી કેમ કહે છે. આ બધાનું મૂળ આજની કેલેન્જ છે. વાય? દુનિયાનું સામ્રાજય મળે ય ગમે આજની કોલેજો એ કલેજે નથી પણ તેટલા રાધ-સિધિ, સુખ-સાહ્યબી-સંપત્તિ “કાળજા કોરી ખાનારી સંસ્થાઓ છે. મળે પણ જેને થાય કે “આ બધી ચીજો
તમારા છોકરા શું ભણે છે તેની તમને મને મૂકીને જવાની છે કાં મારે આ બધી
ખબર નથી. તમારા છોકરા દારૂડિયા અને ચીને મુકીને જવાનું છે તે સાચે માંસાહારી થઈ જવાની હદ સુધી પહોંચી બુદ્ધિજીવી !
જાય તે ય તમને ચિંતા નથી. ખરેખર
તમને કેવા કહેવા તે જ ખબર પડતી આ સંસાર રહેવા જેવું નથી, મેક્ષ જ મેળવવા જેવું છે. સંસારમાં રહેવું પડે તે કર્મની આજ્ઞા મુજબ નથી જીવવું પણ
આજે આ દેશમાં હિંસા ધમધોકાર શ્રી જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞા મુજબ જ જીવવું વધી ગઈ. જે નકામાં તેને મારે... મારે... છે. કેમ કે, જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞા “ભારે આ વાત શરૂ થઈ ગઈ કારણ શ્રી જિનેશ્વર હેવા છતાં હલકી ફૂલ જેવી છે. કારણ દેવની જે આશા છે કે “ધન, ભોગ અને કે, શ્રી જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞા માને તે મોજ મજા તે નરકે લઈ જનારી અને શ્રીમંતે ય સુખી, દરિદ્રીય સુખી, રાજા ય સંસારમાં ૨ખડાવનારી છે. દાન-શીલ-ત૫ સુખી, રંક પણ સુખી, બળવાન પણ સુખી ભાવ ધર્મનું આ સેવન સદ્દગતિની પરંપરા અને નબળા પણ સુખી ! તે આજ્ઞા જે સધાવી મોક્ષે લઈ જનાર છે તે વાત જ ન માને તે શ્રીમંત કે દક્ટ્રિી, રાજા કે ભૂલાઈ ગઈ છે. રક, બળવાન કે નબળા બધા ય દુઃખી ! ધનને નરકે લઈ જનાર જે માને તે બઘાને અનુભવ છે કે આજે તે જેની સાચે દાતાર હય, ભોગને ભૂંડા માને તે
નથી !
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૨૯: તા. ૩-૩-૯૨
૭૩૯ સદાચારી હેય, આજે તે સદાચાર પર ઉપરની મમતા ઉતરે નહિ તે ભગવાનની મીંડું મુકાતું જાય છે. દુનિયાની મેજ આજ્ઞા પળાય નહિ. જમવું' એટલે શરીર મજાને દુગતિમાં લઈ જનારી માને તે સહિતની અવસ્થા. જન્મ રહિત થવું એટલે સાચો તપવી-સંયમી બને. સાચે ભાવધર્મ શરીરરહિતની અવસ્થા ! આવી અવસ્થા પણ તેનામાં આવે. આ રીતે શ્રી જિનેશ્વર પામવાની ભાવનાવાળાને મરવાનો ભય ન દેવની આજ્ઞા રૂપ ભક્તિ જેના હયામાં વસી
* હોય, જીવવાને ઝાઝો લાભ ન હોય,
દુનિયાની કોઈપણ ચીજમાં આસકિત ન જાય તેને આ સંસાર ઝેર જેવો લાગે,
હોય, દુનિયાના સુખમાં વિરાગી હોય, શરીર પણ જેલ લાગે. આ શરીરને લઈને
પિતાના જ પાપથી આવતાં દુઃખમાં સમાજ બધા પાપ છે તેમ તે માને. આ શરીર
ધિવાળા હોય. FORM IV
* આવા શ્રી જિનેશ્વર દેવ અને શ્રી રજીસ્ટર્ડ પેપર (સેન્ટ્રલ) રુસ જિનેવર દેવનું શાસન મળ્યું છે તે શ્રી - ૧૯૫૯ના અન્વયે
જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞાને હ યામાં વસાવી જૈન શાસન' અઠવાડિક અંગેની] તે મુજબ જીવવાનો પ્રયત્ન કરી, સૌ કઈ
વિગતે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. | | વહેલામાં વહેલા આત્મ કલ્યાણના ભાગી પ્રસિદ્ધિ સ્થળ :- વઢવાણ શહેર. સૌરાષ્ટ્ર
| બને, જન્મ રહિત અવસ્થાને પામે એ જ પ્રસિદ્ધિને ક્રમ - દર મંગળવારે
શુભાભિલાષા મુદ્રકનું નામ :- સુરેશ. કીરચંદ શેઠ
ફેન ઃ ૩૨૯-૨૬૬૧૬
રેસી. : ૨૪૩૫૪ કઈ જ્ઞાતિના :- ભારતીય
'ગણેશ મંડપ સવસ ઠેકાણું :- જુના બસ સ્ટેન્ડ પાસે સુ.નગર| સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા પ્રકાશક - સુરેશ કીરચંદ શેઠ | ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા તંત્રીનું નામ – સુરેશ કીરચંદ શેઠ
માટે અનુભવી ઠેકાણું - સુરેશ પ્રિન્ટરી વઢવાણ
કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, કઈ જ્ઞાતિના – ભારતીય
રાજકેટ-૩૬૦૦૦૨ માલિકનું નામ :- શ્રી મહાવીર શાસન | અઠવાડિક બુક રૂપે જેન શાસન ન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ,
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦) ઠેકાણું લાખાબાવળ (જામનગર)
- આજીવન રૂા. ૪૦૦). આથી હું જાહેર કરું કે ઉપર | રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપને ઘરની જણાવેલી વિગતે મારી જાણ અને માન્યતા | આરાધનાનું અંકુર બનશે. મુજબ બરાબર છે.
જૈન શાસન કાર્યાલય સુરેશ કીરચંદ શેઠ| શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વીજય પ્લોટ તા. ૨૦–૩–૧૯૯૨ |
જામનગર
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________
સરોવર સમા વિવે, પદ્ધ છે જિન–શાસન સંઘ ત્યાં જઈને પામે, વિવેકી રાજહંસ શો
જય જય જિનશાસનને !
–પૂ. આચાર્ય દેવશ્રી પૂર્ણચદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ આ સંસારને સાગર સાથે સરખાવતા સરોવરની જેમ આ સંસારમાંય કાદવ સુભાષિતે સંસ્કૃત-પ્રાકૃત-ગુર્જર સાહિત્યમ અને કીડા જેવી હલકી ચીજોનું જ પ્રમાણ ઢગલાબંધ મળે છે. એમાં જે થોડાંક અપ• વધુ રહેતું હોય છે. પણ એ બધાથી નિર્લેપ વાદે છે. એમાંનું જ એક સુભાષિત એવું રહીને, નિર્મળ રહેવાની કળાનું મુકતમને છે કે જે સંસારને સરવર સાથે સરખાવે મહાદાન કરતું કમળ સમું જૈનશાસન આ છે! છતાં જે વિશેષતાને નજર સામે રાખીને સંસારમાં ઉપલબ્ધ છે. એ જ એની શોભા એણે સંસારની સવાર સાથે સરખામણી છે, એથી જ એની શોભા છે. આ વિશ્વને કરી છે. એ વિશેષતા પર જો ઊંડાણથી વિચાર શેભાવતા જૈનશાસનનું કદાચ અસ્તિત્વ ન કરીએ, તો લાગ્યા વિના નહિ રહે કે, એણે હોત, તે એવો પ્રશ્રન લમણે ટકરાત કે, તે સંસારને મહત્વ મળી ન જાય, એની પૂરેપૂરી તે રાજહંસ જેવા વિવેકી આત્માઓ તકેદારી રાખી છે અને એથી સંસારને સાગર બિચારા કને શરણે જાત ? સાથે સરખાવતા સુભાષિતેનું જે કથન છે,
ભેગના કાદવમાં જન્મીને વધવા છતાં એની સાથે આને જરાય વિરોધ નથી આવતો. એ કાદવની કાળાશથી અળગા રહેવાની
કળાને કાબ જેઓ સિદ્ધ કરવા ઇચ્છતા આ સંસારને સર્વ રીતે સાગરની સાથે
સાથ હેય, એમને આવી કળાનું દાન, જેનજ ઘટના-સંબંધ છે, એવું નથી. જે કંઈ
શાસન પાસેથી મળી શકે છે. મળ-મૂળથી એકાદ અપેક્ષાને આગળ કરીએ, તે સંસા
ભર્યાભર્યા જળમાં વસવા છતાં નિર્મળ ને ૨માં એક સરોવરનું દર્શન પણ મળી શકે,
નિર્લેપ રહેવાની કળા સરોવરના શરણે જનાએમ છે. એ વિશેષતા છેસંસારના સરો
રને જે કમળ શીખવી શકતું હોય, તે વરમાં પાંગરેલા કમળ વન સમું જિનશાસન!
કર્મના કાદવથી અલગ રહીને જીવન જીવસરોવરમાં જેમ કાદવ હોય છે, એનું વાની કળા જૈનશાસન શીખવે છે. પ્રમાણુ ત્યાં ઘણું મોટું હોય છે, એમ એમાં
આ સમસ્ત સંસારમાં સરોવર જેવા થોડાક કમળો પણ ખીલેલા હોય છે. એથી કાદવ અને કીડાઓનું જ ઠેર ઠેર દર્શન જ એની આસપાસ રાજહંસ અને ભ્રમરો થતું હોય છે. એમાં કયાંક કયાંક કમળની ની આવન-જાવન સતત ચાલુ રહે છે એ જેમ પાંગરેલા જિનશાસનની સુવાસ મઘરાજહ સે અને એ ભ્રમર પણ વિવેકી મઘતી જોવા મળે છે. અને એ સુવાસની હેવાથી કદાવ ને સેવાળની ગંદકીથી દુર આસપાસ પ્રવાસ તેમજ નિવાસ કરનારા રહીને કમળની પરાગનું પાન કરી શકતા થોડા પણ રાજહંસ ને થોડા પણ ભ્રમહોય છે.
રોના દન થાય છે. આ સાર ગણાતા પણ
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ એક રેટ, તા. ૩-૩-ર ? '
: ૭૪૧
ક્ષમાં
મેલ ધુએ છે સગષનાં, પશ્ચાતાપના પવિત્ર ઝરણાં યાદ એટલું રાખે જીવનમાં, સાચું તપ તે છે જ ક્ષમા. વેર-હિંસાના ભાવે મનમાં, સ્થૂલ કે સૂક્ષ્મ ફેય ભર્યા દૂર થાય. એ તે પલભરમાં, વસે હૃદયમાં યદિ ક્ષમા.
આ સંસારમાં સાર તરીકે તારવી શકાય, એવું જે કંઈ હોય, તે તે આટલું જ છે : કમળ સમું જૈનશાસન ! અને એનાથી શોભતે તેમજ એને ભાવતે રાજહંસ સમ ચતુર્વિધ સંઘ ! જૈન શાસનની પ્રાપ્તિ થયા પછી પણ એને સાચે સ્વાદ કેણ માણી શકે ? એનો જવાબ આ સુભાષિત સંઘને રાજહંસ સાથે સરખાવીને ખૂબ જ સટ રીતે આપી દીધો છે. રાજહંસની વિશેષતા એનામાં રહેલો વિવેક છે. સંવ વિવેકી હેય, તે જ એ જિનશાસનને સાચે રસાસ્વાદ જાણી–માણી શકે અસાર જ નહિ, અસારથીય અસાર ગણાતા આ સંસારમાં, સાર જ નહિ, સારનીય સારગણાતી ચીજો બે છે : જિન-શાસન અને સંઘ. માટે જ તે આ સુભાષિત એના જયકારને ઈચ્છે છે કે, ચિરંજીયાત્ વિવેકવાન સંઘે સંસારના સરોવરમાં કમળની જેમ પાંગરેલા જિનશાસનને આશ્ચીને રહેલ રાજહંસ જે વિવેકી શ્રી સંધ ચિરકાળ સુધી જપ પામતે રહે !
કામ, ક્રોધ, માન ને માયા, એમ ચાર કષાય છે જગમાં વેર-ઝેરના બીજ છે એમાં, ક્ષમા થકી પણ રહેતાં વશમાં. ક્ષમા માંગવી દુષ્કર કાર્ય છે, તેમ છતાં તે કરવા જેવું; અહંકાર ઓગળશે અંતરના, માંગી શકશે જે તમે ક્ષમા. ક્ષમા આપવી અતિ કઠીન છે, માત્ર બે યે ના અપાય સમા; વૈરાગ્નિ ભૂઝે અંતરના, આપી શકાયે તે જ ક્ષમા. નિર્મળ પ્રેમનું પવિત્ર ઝરણું, ઈશ્વરનું સાચું એ શરણું; ભૂલ સુધારવી નિજની, પરની, લેવી, આપવી ક્ષમા ક્ષમા. -શ્રી પ્રભુલાલ દોશી
સુરેન્દ્રનગર.
જૈન શાસન કેઈ મામૂલી–ચીજ નથી. એમ કહી શકાય કે, ખારા-ખારા મહાસાગરમાં મીઠી એક વીરડી, એટલે શ્રી જૈનશાસન ! જેન શાસનને આવી વિશેષતા સ્વયંસિદ્ધ હેવાથી જ આપણે પ્રાર્થના કરીએ છીએ કે, બધા મંગલેમાં “માંગય” ની સ્થાપના કરનાર, બધી જાતના કલ્યાણોનું કર્ણધાર અને બધા ધર્મોમાં પ્રધાન અવું “જન જયતિ શાસન !'
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરશલશિશ છે
પ્યારા ભૂલકાઓ,
આ લખાણ લખતાં પહેલાં જ હું દિલગીરી વ્યકત કરી લઉં, તમે સૌ નારાજ થઈ ગયા લાગે છે કારણ કે બાલવાટિકામાં તમારા લખાણ નથી છપાતા તે માટે ને?
જુએ નાનુડાએ ! જેનશાસનમાં આવતી બાલવાટિકા સાથે જ તમારે પ્રીતિ છે તે જાણ આનંદ, પરંતુ જેન શાસનમાં અનેક વિભાગે છપાતા હોવાથી તમારા સર્વેની કટારો. સૂચને આદિ લઈ શકતું નથી.
એ બદલ ફરી દિલગીરતા યાચી હવે આગળ વધુને ! તમે ધર્મને ભવ્ય મહેલ ઉમે કર્યો છે, તેમાં વ્રત પરચકખાણ આદિ વિવિધ ક્રિયાએની તેમાં શભા પણ કરી છે, દાન ધર્મની ચળકતી લાદીએ પણ તેમાં બેસાડી છે અને સામાયિક, પ્રતિક્રમણ આદિની ઉંચી ઉંચી મંજીલે પણ તમે બાંધી છે તે સઘળું જાણી આનંદ. - પરન્તુ, તે મંઝીલના પાયાની વાત તે તમે જ કરી જ નહી. તે પાયારૂપી નીતિ અને પ્રમાણિકતાના ગુણે તમેએ અવશ્ય મેળવી લીધા હશે. જે ન મેળવ્યા હતા તે તમારી સુંદર સર્વ ક્રિયાઓ એકડા વગરના મીંડા જેવી છે.
માટે તમારા જીવન રૂપી બાગમાં નીતિ, પ્રમાણિકતા આદિ મધમધતા પુપે ખીલવશે તે તમારા જીવન બાગ મહેકી ઉઠશે !
બસ! વધુ હવે પછી, - ' છે. તમારો : રવિશિ.
હાસ્ય એ દરબાર લે, હું તને મારે સ્વભાવ દેષ જણાવી એક શેઠ હતા. ભારેમાં ભારે કંજુસ. દઉં. હું જરા કંજુસ પ્રકૃતિનો છું અને દિકરો તેના કરતાં ચાર પાવડા વાળે તે મારાથી એકદમ ખર્ચ થતું નથી. તરત જ હતો. એક દિવસ ભવિષ્યમાં બનનારી ભવિષ્યની પતિન બોલી ઉઠી કાંઇ વાંધે પત્નિને તે જોવા માટે ગયે. ડીક ખાટી. નહિ, ખર્ચ હું કરીશ તમે કમાઈને લાવે મીઠી ઉપચારીક વાતે થઈ. દિકરાને એકા એટલે બસ! એક કાંઈક યાદ આવી જતાં તે સર્વેની સૌ ખડખડાટ હસી પડયા પરંતુ તમે વચ્ચે બોલી ઉઠ, અલી એય! સાંભળી ન હસતા. બધ લેજો. કુલ સંઘવી
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________
વ-૪ ક–૨૯ તા ૩-૩-૯૨
કોયડા
(૧) સફ઼ેદ ધરતી, કાળાં બીજ આપણને આપે છે, સુંદર શીલ
ક્
(૨) સફેદ કિલ્લામાં કાળા સિપાઈ લાલ દિવાલમાં ગયા સમાઈ
(૩) અમે તે રમતાસમ ફાવે ત્યાં જમતારામ આમ તેમ ભમતારામ રહેતા સદા હસતારામ કહી અમે કાણુ
(૪) માથા વિનાના મરગલા, શીગડીઓ ઉગી ચાર, હડમાં બેઠી હમ હમેં, તેને મીરાં લડાવે લાડ
ખાલી જગ્યા પુરા
-લષકુમારી
(૧) વાત આવે છે. (૬)
ફે
De
=
..ની સ્તુતિમાં બાર પદાની
(૨) સ*સાર...... પ્રકારને હોય છે, (૨)
(3)
......એ ધર્મની માતા છે. (૩) (૪) આપણા શરીરમાં રહેલા સાત ચક્રોની શુધ્ધિ કરવા માટે.....સુત્રમાં ૭ ગાથા સુકી છે. (૩)
(૫) શરીર ઉપરના મેલ..... માટે અલંકાર રૂપ છે.
ગતાંકની જગ્યા પુરાઇ ગઇ (૧) સુખ હુકુમારે (૨) શાલિભદ્ર (૩)
મેક્ષ (૪) ક્ષમા (૫) વૈકિય.
: ૭૪૩
હષીત એન. શાહ
ગતકડું
એક વેપારી પાસે અમુક સોલૈયા હતા. તેમાંથી ત્રીજા ભાગમાં ત્રીજા ભાગના છઠ્ઠો ભાગ મેળવી હીરા લીધા, ચેાથા ભાગમાં ચાયા ભાગને ત્રીજે ભાગ મેળવી સાતુ લીધું. નવમાં ભાગમાં નવમા ભાગના ચાથા ભાગ મેળવી ચાંદી લીધી, મારમાં ભાગમાં ત્રીજો ભાગ ઉમેરી તાળુ લીધુ અને ખાકી પેાતાની પાસે ત્રત્રુ સાનૈયા હત્તા ? તે તે વેપારી પાસે કેટલા સાનૈયા હતા ? તેના અડધા તેને દાનમાં આપવા છે.
ગતાંકના જવામ
ચથા ભાગ
છઠ્ઠો ભાગ
આઠમા ભાગ
બારમા ભાગ
ચાવીશમા ભાગ
વધારાના
૨૪+૬=૩૦
૧૬+૪=૩૦
૧૨+૩=૧૫
+૨=૧૦
૪૧૧= ૫
= ૬ ૯૬
અમીષ આર. શાહ (શાંતિનગર)
સòધના સિધુ
જે ભલાઇના બદલેા ભૂ’ડાઇથી વાળે છે, તેના ઘરને આપત્તિ રૂપ ભૂંડાઈ કાયમ મારે છેડતી નથી.
તિમિર-કિરણ-શિશુ.
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________
PIELG ELH22
અંબઇ ગોરેગામ જવાહરનગર- જૈન-જૈનેતરે એ દર્શનનો લાભ લીધે હતે
શ્રી ધર્મનાથ હવામી જિનાલયે પૂજય આખુ જવાહરનગર ભાવનાના હિલે પાદ પરમશાસન પ્રભાવક આચાર્ય દેવેશ ચડયું હતું. પો. વ. ૧૪ના અર્ધ વાર્ષિક શ્રીમદ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહા- તિવિ નિમિત્તે પૂજ્યશ્રીએ ગચ્છાધિપતિના રાજાના સંયમ જીવનના અનુમોદનાથે ભવ્ય જન્મથી સ્વર્ગવાસ સુધીના જીવનનું વર્ણન અગ્યાર દિવસને પ્રભુ ભકિત મહોત્સવ. કરી ગુરૂદેવને પરિચય આપેલ તેમજ સંઘ
માંથી પણ ગુણાનુવાદ કરેલ. મહોત્સવના પૂજ્યપાદ ગચ્છાધિપતિ શ્રીજીના શિષ્ય
સૂત્રધાર શાહ નટવરલાલ પરષોત્તમદાસે રન પૂ. મુનિરાજ શ્રી નયનવર્ધન વિજયજી
ગુણાનુવાદ કરતા કહેલ કે ગચ્છાધિપતિના મ. આદિ થા પૂ. સા.શ્રી હર્ષપૂર્ણાશ્રીજી માની
દર્શન માત્રથી સાડા ત્રણ કરોડ રૂંવાડા નિશ્રામાં ઉજવાયેલ. આ પ્રસંગ મુંબઈમાં
ઉભા થઈ જતાં તેમની કરૂણું તથા મારક ઈતિહાસ બની ગયે વિવિધ પૂજને શ્રી
મરક હસતા મુખારવિંદના દર્શનથી સંતાપ વીશ સ્થાનક પૂજન, શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ
સમી જતાં તેઓએ જીવનભર શાસનની પૂજન, શ્રી સિદ્ધચક્ર પૂજન તથા શ્રી લઘુ
સંઘની રક્ષા કરી આવા આપણા સૌના શાંતિસ્નાત્ર તેમજ પૂજા, ભાવના પ્રભુ
ગુરુદેવને આત્મા જયાં હોય ત્યાંથી સંઘની અને સુંદર અંગરચના રંગોળી, પાવાપુરીની
શાસનની રક્ષા કરતા રહે એજ પ્રાર્થના. રચના, પૂજ્ય શ્રી ગચ્છાધિપતિશ્રીના વિવિધ મુદ્દામાં ફેટાએ, ૪૫ આગમ થા છેડની
ગુરૂપૂજન ત્થા કમળી વહેરાવ્યા બાદ ગોઠવણ, તેમજ પૂજ્યશ્રીના દરરેજ પ્રવચન પાંચ રૂ.નું સંઘ પૂજન થયેલ. હજારો ભાવિકે, આરાધકોની હાજરી, દરરોજ સંઘપુજને, પ્રભાવના, સંઘમાં અનેરો મુરબાડ- અને પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય ઉત્સાહ જણાતું હતું. મહા સુદ પાંચમને રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ.ના સંયમ જીવનની રવીવારે ઉત્સાહ પરાકાષ્ટાએ પહોંચી ગયા. અનુમોદનાથે પૂ. આ. શ્રી વિજય વિચક્ષણ સવારે ૭ વાગે નાત્ર પૂજા બપોરે ૧૧ વાગે સૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં ૧૦૮ પાર્વ. સ્વામી વાત્સલ્ય સાંજે ૬ વાગે મહાપૂજાના
નાથ પૂજન શાંતિસ્નાત્ર નવપદ પૂજન દશન-૨૫૧૮ દીપકથી ઝળહળતું જિનાલય રાત્રે દશનાથીઓની ભીડ, લાલ બાગ,
આદિ પિ. વ. થી વદ સુધી ઉજવાયેલ. શ્રીપાલનગરથી કરી વિરાર સુધીના આરાધકે દશનાથે પધારેલ આશરે ૨૫૦૦૦
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________
-તે મોક્ષ સુખ હસ્તતલમાં છે जिनभवनं जिनबिम्बं जिनपूजां जिनमतं च यः कुर्यात् ।
तस्य नरामर शिव सुखफलानि करपल्लव स्थानि ॥ જે પુણ્યાત્મા, ભગવાન શ્રી જિનેટવર દેવની પરમ તારક આજ્ઞા મુજબ શ્રી જિન- ૪ { મંદિર બનાવે, શ્રી જિનબિંબની વિધિ–પૂર્વક પ્રતિષ્ઠાદિ કરાવે, શ્રી જિનેશ્વર દેવની આ
પૂજાને કરે અને શ્રી જિનમતની આરાધનાને કરે છે, તેના કરકમલમાં મનુષ્ય-દેવ અને ? છે મેક્ષના સુખે રહેલા છે. અર્થાત જ્યાં સુધી તેની મુકિત ન થાય ત્યાં સુધી દેવ અને ૪ છે મનુષ્યપણાના સુખને પામી, તેમાંય ઉપર્યુકત આરાધના કરી અ૫ કાળમાં મુકિત આ સુખને પામે છે.
તે સંસાર અલ્પ નથી पूआ पच्चक्खाण पडिक्कमणं पास हो पकवयारो । . पञ्च पंयारा जस्स उन पयारो तस्स संसारे ।।
જેના જીવનમાં પૂજા, પચ્ચકખાણ, પ્રતિકમણ, પૌષધ અને પોપકાર : આ પાંચ A “પ” કાર નથી તેને સંસાર પણ પ્રતનુ-અલ્પ બનતું નથી. માટે સંસારને અલપ બનાછે વવા આ પાંચે “પ” કારમાં ઉદ્યમી બનવું જોઈએ.
: વિમલ યશના સાધનો : प्रासाद प्रतिमा यात्रा प्रतिष्ठा न प्रभावना ।
अमायुदघोषणादीनि पुष्णन्ति विमलं यशः ।। શ્રી જિન પ્રસાદનું નિર્માણ કરવું, શ્રી જિનબિંબ ભરાવવું અને તેની વિધિ પૂર્વક પ્રતિષ્ઠાદિ કરવા, સંસાર તારક તીર્થોની સંસારથી તરવા માટે યાત્રા કરવી, શકિત અનુછે સાર શાસનની પ્રભાવના થાય તેવાં કાર્યો કરવા, અને અમારિ પ્રવર્તન ફેલાવવું, શકય જે હોય તે સ્વયં અમારિ રૂપ બનવું અર્થાત્ સાધુપણું સ્વીકારવું : આ કાર્યો આત્માના છે 8 નિર્મળ યશને પુષ્ય કરનાર છે.
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________
Reg. No. G/SEN 84
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපu
વહe.
ITI IT Iી .
\” સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
છે . પોતાની જાતને આગ્રહ હવે તે “કલંક છે. પરંતુ અનંત જ્ઞાનીની વાત સમજયા , છે પછી આગ્રહ હો તે “ભૂષણ છે G૦ વસ્તુતત્વને સમજવા મધ્યસ્થતા તે ગુણ છે. વસ્તુતવ સમજાઈ ગયા પછી 0
મધ્યસ્થતા તે “કલંક” છે.
મેક્ષ સિવાય પણ ધર્મ થાય તેમ જે સાધુ બેલે તે તે પણ “ઉસૂત્રભાષી છે. 0 A • કેઈપણ કાળે શાસ્ત્રથી વિરુદ્ધ ચાલનારા સાથે અમારો મેળ જામ્યો નથી,
જામતો નથી, અને જમવાનું પણ નથી. ૧ ૦ ધમ પામવાને મહત્વને ગુણ અસત્યને ત્યાગ અને સત્યને સ્વીકાર. છે બેટી વાતને જ ખંખેર્યા કરે, એક બેટી વાત ચાલવા ન દે તેનું નામ સુગુરૂ! 0 & ૦ વિષયની વાસના આત્મામાંથી નીકળી જાય તે આત્મા અનીતિ આદિ પાપને 9 છે કરતે અટકી જાય. 1 - પાંચે ઈન્દ્રિયના વિષયોની વાસના આત્માને પાગલ બનાવી રહી છે. 0 ૦ સાચાને સાચા તરીકે ન માનવા દે તેનું જ નામ મિથ્યાત્વ કહેવાય છે. 0 ૦ ધર્મક્રિયા માત્ર સંસારની લાલસા કાપવાને માટે કરવાની છે. છે . ધર્મ ઉપર પ્રેમ અને શ્રા જાગે નહિ ત્યાં સુધી ઘર્મ યથાર્થ બનતું નથી." "" 0. છે . આશા એ મનુષ્યના સુખનું ભક્ષણ કરનારી રાક્ષસી છે. અને પ્રાણીઓને નાશ 0 0 કરનારી વિષની મંજરી છે. છે સંયમના અથએ, વાતવાતમાં આકુળ વ્યાકુળ થવું જોઈએ નહિ કે માનપાનથી છે છે અને વાહવાહથી અંજાઈ જવું જોઈએ નહિ අත්පපපපපපපං උපපපපපපපපපපපපුවේ
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o. શ્રુતજ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
පපපපපපපපපපපපපපපපපපාපප
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________
I
966230 A
નમો પવિમાણ સિન્થયાળ કસ્યમારૂં મહાવીર પવસાળં શાસન અને ફ્રાન્સ રા તથા નું પત્ર
ண u ચાસણ
અઠવાડ
સવિ જીવ કરૂં
શાસન રસી.
વર્ષ
श्री महावीर छैन आराधना दि
તે તપ પણ નિષ્ફળ છે :
पूजा लाभप्रसिद्धयर्थं तपस्तप्येत या ऽल्पधीः । शेष एव शरीरस्य न किञ्चित्तपसः फलम् ।। આ લેાકમાં માન-પાનાદિ પ્રસિદ્ધિના માટે જે મૂઢાત્મા તપને કરે છે તે પૂજા, પ્રખ્યાતિ, માત્ર દેહને શાષાવે છે. શરીરને તપાવે છે. પરન્તુ તપના કર્મ નિ રારૂપ વાસ્તવિક ફૂલને પામી શકતા નથી.
માટે તપનું વાસ્તવિક ફુલ મેળવવા કાઇ પણ પ્રકારની આ લાક કે પરલેાકના પદાર્થાની ઈચ્છાથી રહિતપણે, નિષ્કામપણે તપ કરવા જોઇએ.
એક
*+
૩૧
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ
દેશમાં રૂા.૪૦૦
દેશમાં રૂા. ૪૦
જામનગર
(સૌરાષ્ટ્ર) INDIA-PIN-361005
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે , પ2 6 1 મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશન :
મોક્ષનો માર્ગ કેટલો બધો કઠિન છે અને એનું પ્રકાશન પણ કેટકેટલું જવાબR દારી ભર્યું છે, એની સચોટ પ્રતીતિ કરાવવા પૂર્વક અનુકરણીયે આદર્શ રજુ કરી { જનારા વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ જિનવાણીના જ્યોતિર્ધર પરમ શાસન પ્રભાવક પૂ. આચાર્ય { દેવ શ્રીમદ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની વિદાયથી જે શૂન્યાવકાશ વ્યાપી 8 ગયા છે, એની પૂર્તિ નજીકના યુગમાં તે શક્ય જણાતી નથી. છતાં એની આંશિક છે પૂર્તિ કરવાના ઉદ્દેશથી, પૂજ્યશ્રીની જે પ્રવચન વાણી મેક્ષમાર્ગના અજોડ પ્રકાશક તરીકે
એકી અવાજે આવકાર પામતી રહી, એનું સુંદર સંપાદન-મુદ્રણ સાથે પુના પ્રકાશન પૂ. છે પરમ તપસ્વી આ. શ્રીમદ્ વિજય રાજતિલકસૂરીશ્વરજી મહારાજા તથા પૂ. પ્રશાંતમૂતિ ૪ આ. શ્રીમદ્દ વિજય મહદયસૂરીશ્વરજી મહારાજાના આશીર્વાદપૂર્વક મેક્ષમાગ પ્રકાશન સુરતના અન્વયે પ્રારંભાયું છે.
- ખાસ કરીને પૂજયશ્રીનું દર્શન અને શ્રવણ જેમના જીવન-પરિવર્તનમાં પૂણ્ય R નિમિત્ત બની ગયું, એ જામનગરવાળા શ્રી ભાઈચંદ મેઘજી મારુ. દિલીપભાઈ ભાઈચંદ ! મારુ, ગુરૂભકત પરિવારને વિશેષ આર્થિક દાનથી અ યે . ત મે ક્ષમાગ પ્રકાશન,
આદર્શ ગ્રંથમાળાના અન્વયે પૂજ્યશ્રીનું સાહિત્ય રજુ કરવાની ભાવના છે. સાહિત્ય છે હું સંપાદનની જવાબદારી પૂ, આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયપૂર્ણચદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજે સ્વી- A { કારીને જે રીતે આ પ્રવૃત્તિને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે, એથી આ પ્રવૃત્તિની સફળતા માટે છે R કંઈ કહેવાનું હોય જ નહિ.
- રૂપિયા ૨૫૦૧ના દાતા મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશનના આધારસ્તંભ ગણાશે. આવા શું R દાતાનો પુસ્તકમાં કાયમ માટે નામે લેખ થશે, પુસ્તક ભેટ અપાશે.
રૂપિયા ૧૦૦૧ના દાતા મેક્ષમાર્ગ પ્રકાશનના આજીવન સભ્ય ગણાશે. તેમને છે પણ પુસ્તકમાં એકવાર નામોલ્લેખ થશે અને દાતાને પ્રત્યેક પુસ્તક ભેટ અપાશે
દર વર્ષે પાંચેક પુસ્તકે સુંદર રીતે પ્રસિદ્ધ કરવાની ભાવના છે. પૂજ્યશ્રીના હૈ છે. સાહિત્યને પ્રસિદ્ધ થતાં જ મેળવી લેવા, સભ્ય બની જઈ આપ આજે જ રકમ નીચેના ૧ સરનામે મોકલી આપી આ પની નકલ ઘેરબેઠા મેળવવા સદભાગી બને. આ અંગે છે નીચેના સરનામે સંપર્ક સાધી શકાશે.
મેક્ષમાગ પ્રકાશન કાંતિલાલ ચુનીલાલ શાહ
દિલીપકુમાર ભાઈચંદ શાહ ૫૯, બેંક ઓફ ઈન્ડિયા બિલ્ડીંગ શાહ એપાર્ટમેન્ટ, ફલેટ નં-૮ બ્લોક નં. ૧૮૫, શેખમેમણ સ્ટ્રીટ, મુંબઈ-૨ એ, ઓસવાળ કેલેની ઉદ્યોગનગર રોડ, ફેન : ૩૨૭૦ ૬૧, ૪૩૭૨૬૮૩
જામનગર ફોન : ૭૩૦૫૩ છેદિલીપભાઈ હરગોવનદાસ ધીવાળા મુંબઈ, રમેશ આર. સંધવી સુરત, સુધીરભાઈ શાહ અવાદ
તા.ક રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો આદર્શ વિષયક ૨૩ જાહેર પ્રવચનો ૬ વિભાગમાં પ્રગટ કરવાની યોજના છે જેમાં પ્રથમ ભાગ પ્રગટ થઈ ગયો છે.
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાર દેશોારક આ.શ્રી પિંજય અમલસ્ક્રૂરજી સહજ રહ્યા મુજબ શાન અને પાન રહ્યા તેથા ચાર ઞ
02112111
વ
(Co
C)
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विराद्धा च, शिवाय च भवाय च
-તંત્રીઓ:- (0
(મુંબઇ)
પ્રેમચંદ મેઘજી બુઢા હેમેન્દુકુમાર મનસુખલાલ્લ શાહ (2)
સુરેશર, કીરચંદ શેઠ
(વઢવા(ગ)
પાનાચદ પદમશી ગુઢકા (નગઢ)
વર્ષ ૪] ૨૦૪૯ ફાગણ સુદ-૧૪ મગળવાર તા. ૧૭–૩–૯૨ [અ'ક ૩૦+૩૧
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦]
[આજીવન રૂા.૪૦૦
5
ધર્મ લાભને
પરમા
卐
-સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા
ગુરૂ મહારાજાએ દીધેલા ધર્માંલાભ, શરીર સંબ'ધી અને મન સબધી અનેક દુઃખનું વિકુટ્ટન કરનારા હેાવા સાથે શાશ્વત એવુ જે શિવસુખ, તે રૂપી વૃક્ષ, તે વૃક્ષને બીજભૂત હોય છે, ધ લાભ !' એ એક એવા પ્રકારના શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ આશીર્વાદ છે, કે જેની તાલે બીજો કાઈ પણ આશીર્વાદ આવી શકે નહિં. જેના કલ્યાણુની ઇચ્છા હોય, તેને ધર્મના લાભ થાય, એવુ* ઇચ્છવું. ધર્માંના લાભ થાય, એટલે શરીર માંડે સંબંધી દુ:ખા પણ ટળવા માંડે અને મન સંબંધી દુ;ખા પણું ટળવા એટલુ જ નહિ પણ શિવસુખ રૂપી વૃક્ષ ઉગવા માંડે. ધના લાભ હજી થવા પામ્યા ન હોય, પરન્તુ મહાપુરુષના શ્રીમુખે‘ધ લાભ’એવા આશીર્વાદ સાંભળતાં જા સાચા આનંદ થાય, તે પણુ શરીર સંબધી અને મન સંબંધી અનેક દુ:ખનું વિકુટ્ટન થઇ જવા પામે; તેમજ, તે, શિવમુખ રૂપ વૃક્ષના બીજ સમાન પણ નીવડે.
મને ધર્મના લાભ થશે-' એવુ' જાણીને આનંદ અનુભવનારનાં શરીર તથા મન સંબંધી અનેક દુ.ખા આપે!આપ હળવાં બની જાય છે અને એ આનદ ધર્મચિા સૂચક હોઇને, મેાક્ષના ખીજભૂત પણ બને છે. શ્રી જૈનશાસનની આ પણ એક વિશિતા છે. જૈન સાધુઓએ જ ઇચ્છે છે કે- “સૌને ધર્મલાભ હા !' તમે પગે લાગા, વાંદા, સંયમની સાધનામાં સહાયક એવી નિર્દોષ સામગ્રી આપે કે તમે અન્ય સેવ!
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________
શુશ્રુષા કરે, પણ જૈન સાધુઓ તમને ધર્મલાભ જ દે. ગોચરી–પાણી વગેરેને માટે ? તમારા ઘરમાં પેસતાં ય તમને ધર્મલાભ દે અને તમારા ઘરમાંથી નીકળતાં ય તમને ૨ ધર્મલાભ દે !
જો તમે આ વસ્તુને પણ બરાબર વિચાર કરો, તે ય તમે ધર્મ સિવાયની મંત્ર છે તંત્રાદિકની વાત કરનારાઓથી બચી શકો, સાધુઓ સૌ કોઈને માટે ધર્મલાભ ઈચ્છ,
એજ એમની સાધુતાને શેભે. 8 સાધુ એટલે શું ? કેવળ ધર્મમય જીવને નિપાપ પણે જીવવા માટે નીકળેલા ! ! 6 એમને ધર્મ ઉપર એટલી બધી શ્રદ્ધા થઈ ગઈ કે- ધમ સિવાય કાંઈ જ કરણય નથી– છે 6 એવું તેમને લાગ્યું અને પોતે કેવળ ધર્મમય જીવનને નિષ્પા૫પણે જીવી શકે તેમ છે- I છે એવું લાગ્યું માટે તેઓ સંસારના સર્વ સંગને તજીને અને શ્રમણલિંગને સવીકારીને તે { નીકળી પડયા. આવા મનોભાવને ધરનારા અને એને જ અનુરૂપ આચરણમાં રકત રહે
નારા સાધુઓ, તમને ધમ સિવાય કેઈ લાભ થાય, એવી ઈચ્છા પણ શી રીતિએ . { કરી શકે? સાધુ પાસે તે રાજા આવે કે રંક આવે, પણ સાધુ તેમને ધર્મલાભ જ દે છે છે અને ધર્મલાભ, થતાં, કયે લાભ બાકી રહી જાય છે? એનાથી શરીર સંબંધી દુ:ખોય છે ૧ ટળે અને મન સંબંધી દુ:ખય ટળે પરિણામે તે, શરીરને અને મનને યોગે ય રહે છે છે નહિ અને એથી એ કારણે નિષ્પન થતું દુ એ ય રહે નહિ. પછી તે, શાશ્વત એવા છે શિવસુખમાં જ આત્માને મહાલવાનું !
શ્રી શંખેશ્વરજી મહાતીર્થમાં ચૈત્રી શાશ્વતી ઓળીની ભવ્ય આરાધના પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય સુદર્શન સૂરીશ્વરજી મ., પ. પૂ. આ ભ. શ્રી વિજય ૨ રાજતિલક સૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય મહોદય સૂરીશ્વરજી મ., પ. પૂ આ.
ભ. શ્રી વિજય સેમચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ., પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય પ્રભાકર સૂરીશ્વરજી છે 8 મહારાજ આદિની પુનીત નિશ્રામાં ચૈત્રી શાશ્વતી ઓળીની ભવ્ય સામુદાયિક આરાધના 8
રાખેલ છે. { તે પ્રસંગે ચૈત્ર સુદ ૫+૬ બુધવાર અત્તર વાયણ સુદ ૭ ગુરુ એળીને પ્રારંભ. છે સુ. ૧૩ ભ. મહાવીર સ્વામી જન્મ કલ્યાણક નિમિત્તે રથયાત્રા સુદ ૧૪ મહાપૂજા સુદ છે. ૧૫ સિદ્ધચક મહાપૂજન આદિ રાખેલ છે.
સૌ ભાવિકને આરાધના માટે પધારવા આમંત્રણ છે. નિમંત્રક : શાહ પ્રેમચંદ રવચંદ પરિવાર (કુણઘેર વાયા-પાટણ) શુભ સ્થળ : વંડાવાળી ધર્મશાળા, બસસ્ટેન્ડ સામે, શંખેશ્રવર. આ જક : કે. સી. શાહ ૪-બી સેવાકુંજ ફતેહનગર પાલડી અમદવાદ-૭
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________
અણુમેલ પૂ. આચાર્યરત્ન શ્રીમદ્વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાનાં પરમ પાવનીય ચરણયુગલે અગણિત વંદન શ્રેણી
મીના શામજીભાઈ શાહ (મનફરા)
- વિવથી જે વિમુખ હોવા છતાં સંસાર કારી સત્ય બોલવાની ટેક જાળવી જાણવી એ તે જેની સનમુખ રહેવામાં સદ્દભાગ્ય સમજે ખૂબ જ મુશ્કેલ વાત ગણાય ! સાચના એવા શ્રમણત્વને વરેલા એક સંતની આ પણ ટેકધારી આ ગુરૂદેવને ઘણી છાવરીએ સૌનાં પ્રમાદજન્ય થાક ને ખંખેરતી ગુણ- અને ઘણું સમર્પણ કરવા પડતા. જેમ કે
સ્થાના પ્રારંભ પૂર્વે પુન: આ અબુઝ સ્વાર્થથી એ સગાઈ સાંધી ન શકે, દેહના ચરણકિંકરની વંદનાવલિ....
એ નેહ ન રાખી શકે. એમને હરપળે આ વિરાટ વ્યક્તિત્વના વિભુનાં ગુણ- મતને તે મુઠ્ઠીમાં રાખીને ઘૂમવું પડે. મુક્તાફળને સ્વાદ એ અદ્દભુત હતું કે આખે આ સંસાર જે સંપત્તિ પાછળ, અનાયાસે પણ તેને આસ્વાદ પ્રાપ્ત થઈ જે સુંદરી પાછળ અને જે પ્રસિદ્ધિ પાછળ ગયેલ હોય તેનું મન પછી તે માત્ર તેનાં આંધળી દેટ મૂકી રહ્યો છે એ વિનાશક જ રસને માણવામાં મગ્ન હોય, વચન માત્ર ત્રિપુટીની સામે પળભર પણ નજર ઠેરવ્યા તેનું જ વર્ણન કરવામાં વાચાળ બને અને વિના અને ખી આલમને ભેટવા થનગનતા કાયા કેવલ તેનાં જ ગુણગૌરવની ગાથાને આ એક પરમ સાધક પુરૂષ હતા. અને તે ગ્રંથિત કરે. તેમ તેઓશ્રીના ગુણગૌરવને કારણે જ તે શાશ્વત સુખની સંપત્તિ, શબ્દદેહ આપવા તદ્દન અસમર્થ એવી પણ મુકિતસુંદરી અને સાધ્યસિદ્ધિ એમની આસહું આજે કલમને ચલાવવાની ચેષ્ટા કરું છું પાસ જ ફરતી. માટે જ કહ્યું છે ને કે તેમાં પણ તે આ સ્વાદને જ અલૌકિક “માગે એનાથી ભાગે, ત્યાગે એની આગે”. પ્રભાવ છે અન્યથા આ પામરનું શું ગજું હોઠના કિનારે વહેતી જીભની નદીમાથી
સમજાતું નથી કે કયા મૌકિતકથી તેઓશ્રીએ એવી તે હરિયાળી સજેલી કે શરૂઆત કરવી આ મહાપુરૂષનાં ગુણમુકતા. જેની સામે લીલાછમ એ પણ સંસાર માળાને ગૂંથવાની....! છતાં મારાં દૃષ્ટિકોણથી તેમનાં શ્રોતાગણને શુષ્ક અને નીરસ લાગે. જોતાં મને એમનામાં જે બેનમૂન ગુણરત્ન એવી હતી અને ખી અદા એમની વાણીની.. જોવા મળ્યું તે આ છે :
વળી લૌતિકતાનાં આંગણે દિવાળીના દીવા સત્ય બોલવું જ જયાં સહેલું નથી, પેટાવીને, આધ્યાત્મિકતાના ઓવારે સળગેલી ત્યાં અપ્રિય અને કઠોર હોવા છતાં હિત- હેળીને ભડકે બાળતાં કેઈ નાં જીવન
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૫૨ : '
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ગૃહના આધ્યાત્મિકતાનાં આંગણે એવી તનાં આધારે તદ્દન ઉલટી જ હતી. તેઓ
પાવલિ પ્રગટાવતી કે હેળીની એ રાખ- માનતા કે, બાહ્યદૃષ્ટિથી જે અપૂર્ણ હોય, માંથી ૨ લાખ લાખ દિવાઓની રોશની સમ ખાવા પૂરતે પણ જેની પાસે ન ઝગમગી ઉઠે.
પસે નથી, છતાં તે ગરીબી ય જે એનામાં વાસભ્યની વિરાટ-શકિતને વરેલી આ દીનતા લાવી શકતી નથી તે તે જ સાચે વિભૂતિની તે શી વાર્તા કરું ?? સંસારની સુખી છે. અને તે જ ખરી પૂર્ણતા પ્રતિ સંગ્રામ-ભૂમિ પર વેરની તલવાર ફેંકી પ્રયાણ કરી રહ્યો છે, દઈને વાત્સલ્યની સવસહ ઢાલને એવી રીતે મળ: જૂતા તિ, પૂર્યમાળwતુ રીયાજો ! તે આગળ કરતા કે એ ઢાલની સાથે મળ-વમળ ભર્યા જળમાં કમળની જેમ અથડાઈ–અથડાઈને તલવારને તે બુઠ્ઠી થઈ નિર્મળ રીતે વિકાસશીલ વસવાટની વાટ જવું પડે, પણ પ્રતિપક્ષીઓની પહાડ જેવી ચીધી જતાં આ શ્રમણ તે ખરે જ આ પ્રતિપક્ષિતાને ય પાણી જેમ ઓગળી યુગને માટે મુક્તિયાત્રાના ધ્રુવતારક બની જવાની ફરજ પડતી.
શક્યા હતા. છતાં મારા જેવી એ અફસોસ આ મહાપુરૂષને દિવસે આરામની આશા
સાથે તેઓશ્રીને ઉદ્દેશીને કહેવું પડે છે કે
તમે સૂરજ થઈને ચમક્યા, (તોયે) અમે નહતી, ભકતોની ભાવભીની ભકિત એમને ભોગવી શકતી નહતી કે વિપક્ષી એની
અંધારામાં અટક્યા. તમે સાગર થઈને વિપત્તિ તેમને વેરની વિકૃતિ પેદા કરાવી
ઉમટયા, અમે કાંઠે આવી તરસ્યા... શકતી નહતી. કેમકે મુકિત એની મંઝિલ ખેર આપણને સૌને આ કાદવમાંથી હતી, મુકિત એની મુસાફરી હતી અને બહાર કાઢવાનો પ્રયત્ન, આ મહાઉપકાર મુકિત જ એને માગ હતો. આમ માનવ જ્યાં હશે ત્યાંથી અચૂક કરશે જ એવી અને આ મહામાનવ વચ્ચે નર તરીકેની આશા જરૂર રાખીએ આકારનું સામ્ય હોવા છતાં પેલી ગીત- અને અંતે આપણે સૌ, ચંદનની પંકિત કર કંકરમાં અંતર, કઈ કંકર જેમ સંસ્કારની સુવાસ વેરતા આવા ચારિતે કોઈ શંકર”ની જેમ આભ-ગાભ જેવી
૧ી ત્રીને અને તેનાં ચારિત્રને વંદન કરવા
3 - વિરાટ ભેદરેખા રહેલી હતી.
મને મન મસ્તક નમાવીએ અને ભાવના રૂપ ને રૂપિયામાં રાચતાં, બાગ ને ભાવીએ કે, બંગલાના બ્યુગલ ફૂંકતા અને સુંદરી ને સત્તાના સિંહાસન પર સામ્રાજ્ય ચલાવતાં
“સંયમ કહી મિલે સસનેહી પ્યારા માનવીને આ દુનિયા પૂર્ણ ગણે છે જયારે રે, સંયમ કબહી મિલે. આ મહાત્માની માન્યતા “જ્ઞાનસારના ગણિત
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________
* 态 本藥 态
આંકડાના ચાકઠામાં ગ્ર ંથાને સમંદર ઘુઘવે છે!
..
શું તમે એવી કલ્પના પણ કરી શકે છે કે બારાખડીના ‘અ' થી ‘હુ' સુધીના એક પશુ અક્ષર લખ્યા વિનાના કોઇ ગ્રન્થ હૈ।ઈ શકે ? માનો કે ન માને, પણ માનવી પડે તેવી સન્ય દિક છે. દાસ "મહાદુર જ ઇવાળાએ બહાર પાડેલી માહિતિ મુજબ બારાખડીના એકપણ અક્ષર વિનાને એક ગ્રન્થ હયાતી ધરાવે છે, ભયાનક ભૂતકાળમશ્રી પસર થયેલા ભારતમાં અનેક અદ્દભુત ચીજો વિનાશ પામી છે છતાં હજી કયાંક ખૂણે-ખાંચરે ભૂતકાળની ભવ્યતાને પ્રગટ કરતા કેટલાક અવશેષેા મળત્વ રહે
છે. એમાં । જ એક અવશેષ જેવા એક
1 ગ્રન્થન એગલારમાં હજી સુરક્ષિત રહ્યો છે.
s]&#
૫ મુનિરાજલજીરાજ
જેને તત્કાીન રાષ્ટ્રપતિ શ્રી રાજેન્દ્ર પ્રસાદે ૧૯૫૧ના સપ્ટેમ્બરમાં દુનિયાની આડંસી બજાયબી તરીકે ઓળખાવ્યા હતા.
*>< અમેાધવ પહેલાના રાજગુરુ તરીકેનુ’ માન પામ્યા હતાં. તેમના શિષ્ય તરીકે મનાતા આચાર્ય શ્રી કુમેન્દજી મૂળ દક્ષિસુના જૈન બ્રાહ્મણ હતાં. એમના વિશેષ વિશેષ માહિતી દેવધા નામના એક કવિની કુતિ ઉપરથી જાણવા મળે છે. આ કવિએ આચાર્ય કુમન્દજી ઉપર “કુમેન્દજી શતક” નામની રચના કરી છે, તેમાં જણવવામાં આવ્યુ` છે કે એમના દાદાનું નામ વાસુપૂજ્ય હતુ'. [આ ઉપરથી લાગે છે કે એમના બાપ-દાદાએ પણ જૈન ધ હશે ? બ્રાહ્મણેામાં ઘણી જગ્યાએ ભગવાનના
પાળતા
જાણવા મળતી વાત્ત કંઇક આવી છે : ઇશુની સાતમી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં જીવત મનાતા આચાર્યાં મહામુનીશ્વર શ્રી કુમેદજી આ ગ્રન્થનના રર્ચાયેતા છે. તેએ જન્મે બ્રાહ્મણ હાવા છતાં ધર્મ જૈન હતા. તેએ મહાન જૈનાચાર્ય વીરસેનસૂરિજી મહારાજના મુખ્ય શિષ્ય ગણાતા હતા. શ્રી વીરસેન સૂરિજી મ. ગગા વંશના સુપ્રસિદ્ધ રાજા
નામ ઉપરથી માળ
કના નામ પાડવાના
રીવાજ ચાલતા હતા. વાસુપૂજય બારમા તીથ કર
હતા એ સૌ કાઇ જાણે છે] એમના પિતાનું નામ ઉદયચંદ્ર હતું અને જ્ઞાનપિપાસા એમને એમના પૂર્વજો પાસેથી વારસામાં મળી હતી.
એમણે રચેલો મહાન ગ્રન્થનું નામ ‘ભુવલય” રાખવામાં આવ્યુ' છે. ગ્રન્થ રત્નના પરિશીલન કરનારા માણસે આ ગ્રન્થના નામની સાÖકતા સ્પષ્ટ રૂપે જોઇ શકે છે. પૃથ્વી પર ઉંપર પ્રચલિત અનેક વિષયાને તેમણે શ્વેતાની આગવી કુનેહ દ્વારા આ ગ્રન્થમાં સમાવી લીધા છે. વેદ,
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૫૪ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક)
ગીતા, અધ્યાત્મવિદ્યા, બ્રાહ્મણ, ઉપનિષદુ, એમાં પૂરો થાય એટલે વિસ્તૃત બને તેમ દર્શન, વાલ્મિકી-રામાયણ, મહાભારત, છે. જ્યારે એ ગ્રથના ૭૫૦૦૦ કે ગણિત, ભૂગોળ, ખગોળ, રસવાદ, શરીર વંચાયા હતા ત્યારે કહેવાતું હતું કે હજી વિજ્ઞાન, મને વિજ્ઞાન, ભાષા વિજ્ઞાન, તે આ ગ્રંથને છઠ્ઠો ભાગ વંચાય છે. આ સંગીત, વાજિંત્ર, ભૂગર્ભવિદ્યા, દાંપત્ય ઉપરથી જ આ ગ્રન્થની વિશાળતા સમજી વિજ્ઞાન આયુર્વેદ, વનૌષધિવિદ્યા, અણુવાદ શકાશે. વગેરે અનેક વિષયને સ્પર્શ કરતે આ આ ગ્રન્થ એટલે અદૂભૂત છે કે કે ગ્રંથ છે. એવું પણ કહેવાય છે કે આ
પણ ભાષા જાણતે માણસ તેને વાંચી શકે. ગ્રંથકર્તાએ એવી પ્રતિજ્ઞા ઉચ્ચારી હતી કે
અત્યારે જો કે આ ગ્રન્થ કર્ણાટક ભાષાના “મારા સમયમાં પ્રચલિત દરેક ભાષાના
“સાંગત્ય” નામના છંદમાં લખાયેલું હોય ગ્રન્થોની વાતો મારે ભૂવલયમાં સમાવી
તેવું વિદ્વાનનું મંતવ્ય છે, પરંતુ ગ્રન્થદેવી.” દરેકને કાનબુટ્ટી પકડીને કબૂલ કરવું કર્તા આચાર્યશ્રી એમ લખે છે કે મેં ૮૧૮ પડે તેમ છે કે ગ્રંથકારની પ્રતિજ્ઞામાં જ ભાષાઓમાં આ ગ્રન્થ ૨પે છે. તેઓશ્રી પણ બડાઈવૃત્તિ નથી.
પોતાની આશ્ચર્યકારક ભાષાને “સર્વભાષાઆ ગ્રથને પોતાની આગવી રીત છે. મડી” ભાષા કહે છે. કહે છે કે આજ આચાર્યશ્રીએ કુલ્લે ૬૪ અક્ષરો માન્ય સુધીમાં આ ગ્રન્થને સંસકૃત, પ્રાકૃત, શૌરરાખ્યા છે પણ એ દરેક ૬૪ અંક દ્વારા જ સેની, કન્નડ, તેલુગુ, તમિલ, પૈશાચી, ખાનાઓમાં લખ્યા છે. ૧ થી ૬૪ સુધીના અર્ધમાગધી વગેરે ભાષાઓમાં તે વાંચવામાં અકેથી જ લખાયેલા આ ગ્રન્થમાં એક આવ્યા છે. કુલે ૩૫ ભાષાના જાણકાર ડો. પણ અક્ષર–શદ લખવામાં આવ્યું નથી. શ્રીકંઠ શાસ્ત્રીજીએ આ ગ્રન્થ માટે લખ્યું પહેલી નજરે તે આ ગ્રન્થ ગણિતના કે ઈ છે કે “આ ગ્રન્થમાંથી હજી બીજી અનેક કેઠા જે લાગે ! પણ ગ્રન્થકર્તાએ બતા. ભાષાઓના છંદ મળી શકે છે.” મસુર વેલી રીત મુજબ આ ગ્રંથના અંકમાંથી વિશ્વ વિદ્યાલયના ઈતિહાસના પ્રાધ્યાપક આ અક્ષર બનાવતાં વાંચવાની શરૂઆત કરે વિદ્વાન શાસ્ત્રીજીનું મંતવ્ય ગ્રંથકારની તો વાંચનાર વ્યકિત આશ્ચર્યમુગ્ધ બની “સર્વભાષામયી ભાષાની વાતને પુષ્ટિ ઉઠે. ૩૦-૩૦ના ખાનામાં લખાયેલા અંકને આપે છે. વિવિધ દિશાઓમાંથી વાંચવામાં આવે તે ગ્રન્થકારના ખુદને જણવવા મુજબ જુદા જુદા ગ્રન્થના કલેકે બહાર આવતા સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, પાલી, દ્રાવિડી, આંધ, જાય. આ રીતે દરેક બાજુથી ગ્રન્થ વાંચીને મરાઠી, મલયાલમ, તમિલ, તેલુગુ, કનડી, અલગ લખવામાં આવે અને એને છપા- ગુજરાતી, અંગ, કાલિંગ, કાશ્મીરી, તિબેટ, વવામાં આવે તે લગભગ ૧૬૦૦૦ પાના કબજી શીરશેલી, વિજ્યાધર, વંદભી,
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૩૦-૩૧ તા. ૧૭–૩–૯૨ :
: ૭૫૫
વૈશાલી, ખરાક, નિષિ, અપભ્રંશ, શ્રી રામચંદ્ર સૂરિ, ગણધારી પિશાચી, રકતા શ્રી અરિષ્ટિ, માગધી, અર્ધ. મગિધી, સરસ્વત, લાટ, ઉત્કલ, યવનાની, સૂરિ રામચંદ્ર સમ્રાટ uસનના તુકી, શપવ, દેવનાગરી, મુળદેવી, વૈદિક, ભુરિ ભાવથી, ભક્તો ભાવે ભાવના આદિ અનેક ભાષાઓમાં રચેલા ઈદે આ ત્રિભુવન નામે સુ, સંસ્કાર પામે આંકડાની કરામતવાળા ગ્રંથરત્નમાં સમા
દહેવાણ ગામે રતનબાના ઘામે વવામાં આવ્યા છે. એ કાળમાં કેટલી બધી
સંસાર સંગે સતીર સાલ શેલ્યા ભાષાઓ પ્રચલિત હતી તેને આ માહિતિ ઉપરથી સારે ખ્યાલ આવે છે, આજે તે
ગંધાર ગામે, ગુરુવર ગુણગમ્યા આમાંની કેટલીય ભાષામાં વપરાતી બંધ
ચારિત્ર ચેમ્બુ ચાહી ચિત્ત સમર્પો થઈ ગઈ છે.
વિજય રામ નામે, સુજય પામે કર્યો. વિશ્વભરના મુર્ધન્ય વિદ્વાને દ્વારા બેહદ દીક્ષા દાન થુરા, ધર્મ રક્ષક પુરા, પ્રશંસા પામેલ આ ગ્રન્થ હાલ શ્રી ભાસ્કર
કર્મ કરે ચૂર વહે શાસન ધૂરાપંતજી શાસ્ત્રી અને શ્રી મલપ્પા શાસ્ત્રીના મક્ષ માર્ગો પદેશક શુદ્ધ સંયમ સાધક કબજામાં છે.
સદ્દગુણ દશક, મહા જ્ઞાન ધારક... દાસ બહાદૂર વાઈવાળાએ એ ખુલાસે સૂરિપ્રેમના પ્યારા થયા પટ્ટધર ર્યો નથી કે આ ગ્રન્થરત્નના રચયિતા આજ્ઞા પાળવામાં સદા રહ્યા સદ્ધર.. આચાર્ય મહામુનીશ્વર શ્રી કુમેન્દજી તાં- રૂવે શાસન પ્રેમી સ્તવે શિરમામી બર હતી કે દિગમ્બર હતા? છતાં આ કે જે મેક્ષ સ્વામી, સુગુણ ધામી.. ગ્રન્થને જોવાથી વિદ્વત્તા કેવા ટોચના લબ્ધિ ભંડારધારી ભુવનતિલક સુધારી બિન્દુ ઉપર પહોંચી શકે છે તે સાક્ષાત ભદ્રંકર માર્ગચારી પુણ્યાનંદ વિહારી... અનુભવી શકાય છે. આ ગ્રંથને વાંચીને
પૂ. આ. વિજય વારિણ સૂરિ. મ. વિશ્વના ટોચના વિદ્વાને માંથુ ખંજવાળતા થઈ ગયા છે તે ચૌદપૂર્વ ઘરનું જ્ઞાન તે
તેનાલી AP કેવું ચમત્કૃતિભર્યું અને વિદ્વત્તાની ચરમસીમાએ પહોંચેલું હોય છે તેની માત્ર
ફ્રેન : ૩૨૯૯-૨૬૬૧૬ ક૯પના જ કરવી રહી.
સી. : ૨૪૩૫૪ -: વનરાજી :
* ગણેશ મંડપ સવસ
સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા સાધુ તરીકે જીવવું નથી
ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા અને સાધુ તરીકે પૂજાવું છે
માટે અનુભવી પહેલા નંબરને લુચ્ચો છે.
કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, શ્રી વિજય રામચન્દ્ર સૂરિ મહારાજા
રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨
જેને
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________
T માનવજાતનું સૌભાગ્ય :
-સુંદરજી બારાઈ
મનુષ્યજાત એક જ છે. અજ્ઞાનને લઈને જો આપણે જ્ઞાનપ્રકાશયુક્ત મન દ્વારા આપણે મનુષ્ય મનુષ્ય વચ્ચે ભેદભાવ અને પ્રાપ્ત થયેલ શુદ્ધ દૃષ્ટિથી વિચારીએ છીએ જુદાઈ ઉભા કરીએ છીએ. આપણે એક તે એક મનુષ્યને બીજા મનુષ્યથી, એક બીજા વચ્ચે કુદરતી સંબંધ ધરાવીએ છીએ, જાતિને બીજી જાતિથી, અને એક પ્રજાને આપણુમાંને દરેક એક જ જતની વિચાર, બીજી પ્રજાથી જુદી પાડતી કેઈ સપષ્ટ લાગણી અને કાર્યની શકિત ધરાવે છે. મર્યાદા રેખા આપણા જેવામાં આવતી નથી. આપણને વાણીની અમુલ્ય બક્ષીશ મળેલી
આપણે, સાચે જ, એક વિરાટ અખંડ છે કે જે એકબીજા વચ્ચેના સંબંધનું
તત્વના ભાગે છીએ, વિશ્વભરની એક જ ભવ્ય સાધન છે. આમ હોઈને આપણે પ્રેમ
માનવ જાતિ, એક જ માનવ કુટુંબ રચઅને એ કયના ભાવથી વિચારવું, જેવું
નારના આ પણે અંશે છીએ. આપણે અને વર્તવું જોઈએ.
વિશ્વવ્યાપી બંધુ સમાજના અથવા તે બધા ને ચેતના આપતું જીવનતત્વ બંધુ સમુહના સભ્ય તરીકે જીવી શકીએ એક જ છે. આપણે એક જ હવા શ્વાસમાં તેમ છીએ અને કાર્ય કરી શકીએ તેમ લઈએ છીએ, એક જ પૃથ્વી ઉપર ચાલીએ છીએ. છીએ અને કુદરતી સૃષ્ટિ સૌંદર્ય પણ
મનધર્મની અને દેહધર્મની દષ્ટિએ એક સરખો જ ઉપભેગા કરવાને અધિકારી
આપણે જોયું. હવે આપણે ભૌતિકની પેલે
પાર આધ્યામિક તત્ત્વો ઊંડા ઊતરીને - પૃથ્વી પિતાની ઉમદા ભેટે બધાને વિચાર કરીએ. સરખી રીતે જ આપે છે. દેહની દષ્ટિએ જે ભેદભાવ દેખાય છે તે પણ ઉપલકિયા
તે આ પથિા આ વિશાળ ભૌતિક વ્યકત વિશ્વોની અને અગ્ય છે. કેમ કે જે પંચમહાભૂત મુળમાં એક સર્વ શ્રેષ્ઠ સર્વવ્યાપી તત્વ મનુષ્યરૂપમાં પ્રગટ થયેલ છે તે બધા મન- પડયું છે. જયારે આ તાવને આ પણે જાણી
માં સરખાં જ છે. કારણ કે મનુષ્યદેહમાં એ છીએ ત્યારે આપણે દેહભાનથી ૫૨ જુદાં જુદાં ઘટક તવે, તેની રચના સ્થિતિમાં આવીએ છીએ અને આધ્યામિક મનુષ્ય શરીરમાં તેના જન્મથી અસ્તિત્વ ક્ષેત્રમાં અસ્તિત્વ માત્રથી એકતાના અનુભવ ધરાવતા શરીરના સહજ ધર્મો, બીજા મનુષ્ય કરીએ છીએ. દેહના ઘટક તત્વે, તેની રચના, અને ખરેખર, એક જ સત્ય બધામાં વ્યાપી ધર્મોથી જુદા કે વિરોધી નથી. રહેલ છે. સત્ય કે જે માનવ જીવનમાં જ
છીએ.
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૩૩ : તા. ૧૭૩-૨
: : ૭૫૭ નહિ, પરંતુ પ્રાણી અને વનસ્પતિ જીવનમાં અસ્વાભાવિક અથડામણિ, કુસંપ અને પણ ઓતપ્રોત છે જે જડ અને ચેતન લડાઈને ઉભી કરતી ભ્રમણાને ખંખેરી સમગ્ર વિશ્વને આવરીને પડયું છે. નાખવાને આપણે સમર્થ બનાવે તેવી ...
જે મનુષ્ય જીવનમાં સાપેક્ષા ક્ષેત્રે જાગૃતિ આપણી અંદર આવી જવી જોઈએ. ઓળંગી ગયેલ છે. તેમના માંથી સૂર્યની આ વિશ્વ સમસ્યાને ઉકેલવાનો એક હાજરીમાં ધુમ્મસની પેઠે શ્રેષયુકત ભેદભાવે માત્રમાર્ગ આત્મ નિયંત્રણ અને આત્મશુદ્ધિ અદ્રશ્ય થઈ જાય છે. તેમનું હૃદય સમગ્ર દ્વારા આપણી પિતાની અંદર ડૂબકી મારીને, સૃષ્ટિ માટેના પ્રેમથી વિકસિત થઈ જાય છે. આપણી અંદરના આપણું શ્રેષ્ઠ અને સર્વ વેદાંતમાં કહ્યું છે કે “ખરેખર, સર્વ કઈ વ્યાપી ખરા સ્વરૂપને ઓળખીને વિનાશાબ્રહ્મ જ છે સત્ય જ છે તે પ્રમાણે આવા મક માનસને તેડી પાડવાનો છે. મનુષ્યને માટે બધા જીવ, પ્રાણીઓ અને
મહાન આધ્યાત્મિક ગ્રંથ શ્રી ભગવદવસ્તુઓ સ્વાભાવિક અને સર્વશ્રેષ્ઠ આત્માનાં ગીતામાં શ્રીકૃષ્ણ કહે છે કેજ પ્રગટીકરણ બની જાય છે.
મત્ત : પરતર નાન્યભૌતિક અને આધ્યાત્મિક અને દ્રષ્ટિએ
કિંચિદરિત ધનંજય આ પૃથ્વી ઉપરના છે તવમાં એક જ મયિ સર્વમિદં પ્રેત છે તે આપણે જોયું.
- સૂવે મણિગણું ઇવ છે તર્ક દ્વારા અને તેનાથી પણ ઉંડા- “હે ધનંજય! હું સત્રાત્મા છું હું ઉતરીને આત્મ સાક્ષાત્કાર દ્વારા આપણે બધા જીવો અને પ્રાણીઓની અંદર માળાના આ સત્યની શોધ કરીએ કે આપણે એક- મણકાની અંદર પવાયેલી દેરીની પેઠે બીજા સાથે લેહીના સંબંધથી, જડ તા- આત્મારપે ઓતપ્રોત રહેલો છું” ના સંબંધથી અને આધ્યાત્મિક સંબંધથી આમ હોઈને બધા જ જાણે કે * જોડાએલા છીએ અને આત્માના એક સર્વત્ર વ્યાપી રહેલા આત્મારૂપી દોરીથી અવિભાજ્ય સ્વરૂપે પ્રગટ થયેલા વિશ્વરૂપના બંધાયેલા છે, તેથી આપણી અંદર વસી એક ભાગ છીએ.
રહેલા આ આત્માની દ્રષ્ટિથી માનવજાતને આ રીતે જેમાં જાતિ, દેશ, રાષ્ટ્ર, જોતાં આપણે બધાં એક જ છીએ. દેરી ધર્મ કે રંગને ભેદભાવ નથી એવું વિશ્વ સેનાની છે અને મણકા પણ સોનાના છે , બંધુત્વ જ એક તાત્વિક સત્ય બની તેવીજ રીતે અવ્યકત સર્વવ્યાપી આત્મા તત્ત્વ
અને તે જ શાશ્વત તત્વમાંથી બનેલા બધા, આ કઈ પ્રાપ્ત કરવાની સ્થિતિ નથી આકારે, જીવે અને વસ્તુઓ અને એક જ પરંતુ સમજવાની અને અનુભવવાની સ્થિતિ છે. વિશ્વબંધુત્વ, વિશ્વસમુહ, વિવસમાજ છે. આપણા દર્શનને વિકૃત કરતી અને કે જે બધાને અર્થ એક જ છે. તેને
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________
આપણે તેના માટે સંયમ લીધું છે? |
–લબ્લિશિશું કુલ પાકજી
હમણાં એક સાધ્વીજી મહારાજ રાય પકડાઈ ગયા. આવા કિસ્સા વાંચતા લાગે ચુરની એક શ્રાવિકાને કહે તમે તો અમારી કે આપ સ્વભાવમાં સદા મગનમાં રહેનારા ભાવના પુરી ન કરી, કેમ? તે કહે તમેને યેગી પુરૂષે ગુરુવારે ક્યાં ને બીજાને પુત્ર પ્રાપ્તી થાય માટે મેં બોલમાં રાખી ફેલાવી માયા બજાર ચલાવતા પૂજ્ય હતી. અને તે પ્રમાણે તમને ત્રણ ત્રણ પુત્રરત્ન કયાં જઈ રહ્યા છે. સંયમરૂ પી રત્નને થયા પણ તમે અમારા ગુરૂના સ્થાનમાં પામીને આત્મ કલ્યાણને જ ધર્મ સમજગયા નહિ પજા પાઠ કર્યો નહિ તે વાત નારા ગુરૂઓના શિર્વે અન્ય સંપ્રદાય પુરી કરે. એક સાધવજી મ. પોતાના ગુરૂના સમુદાયે પથાને માન સન્માન મેળવવા ચમત્કારોની વાતેથી દુનિયાને ભોળવે છે માયા કપટ કરીને અન્યને માન આપવા પણ પોતાના મનને ચમત્કારથી શાન ઠંડા લઈને દેડતા દેખાય છે. પૂછાય તે સમભાવી નથી બનાવી શકતા જેથી કઈને કહે ઔચિત્ય ગુણ હવે એને આપની કેરોસીન છાંટીને તે કેઈકને ફાંસો ખાઈને લાપસી પી કુસકિનું વાતાવરણ જોરમાં મૃત્યુને ભેટવું ગમે છે. કેઈના ચમત્કારની પ્રગટ થઈ રહ્યું છે. પોકળ વાતોથી આકર્ષાઈને લાખોના ઉત્સવ આપના શિથીલાચારેને ઢાંકવા અના યોજ્યા તે લાખે રૂાના પંડાલ મંડપ
દેને ઉઘાડા પાડવાને આજના જમાનાની અગ્નિથી સાફ થઈ ગયા.
વિશિષ્ટતા બની ગઈ છે. તે કઈક તે ચારિત્રમાં ગોટાળાથી પરંતુ ભેળા બાળ જીવોને ધર્મથી
આ પણે દરેકે પ્રત્યક્ષ કરવાનું છે. વગર એકબીજાને સાચી રીતે ચાહશું અને
આમ થશે ત્યારે જ આપણે આપણી મદદ કરશું. ' વૃત્તિમાં શ્રેષ કે દુબુદ્ધિ રાખ્યા વગર અને આમાં જ આપણી મુકિત છે. શાંતિ આપણું માનવબંધુઓ તરફની આપણી અને સંપ માટે માર્ગ છે. માનવજાતનું વર્તુણુંકમાં વાથે કોઈ અંશ રાખ્યા સૌભાગ્ય અને સુખ છે.
વિશ્વની સમસ્યાઓ ઉકેલવાને એકમાત્ર માગ આત્મનિયંત્રણ અને આત્મશુધ્ધિ દ્વારા પિતાની અંદર જ ડૂબકી મારીને આપણી અંદરના શ્રેષ્ઠ અને સર્વવ્યાપી ખરા સ્વરૂપને ઓળખવાને અને વિનાશાત્મક માન સને તોડી પાડવાનું છે...
(ફૂલછાબ)
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૩૦-૩૧ તા. ૧૭-૩-૯૨ :
* ૭૫૯
વંચિત કરવાનું પાપ કેને માથે ચઢે છે. જશે ને તરી જશે તરવું હોય તે પ્રતિદિન તે તે જ્યારે ઉદયમાં આવશે ત્યારે બે કલાક કાઢીને સ્વભાવના ચિંતનમાં ખબર પડશે.
આ મસ્ત બની જિનાજ્ઞા પ્રમાણે સાધના કરી સંયમમાં વ્રત જ! ત્યાગ સ્વાધ્યાયની સાચા પાપ આલોચના કરતા રહે. પ્રવૃત્તિ સ્થગીત કરીને દેવી દેવતાને ચમકારોના ગુણ ગાન કરતા રહેનારા ઘણા
સંત-વચન-સોહામણાં થયા છે. ઘણા જ સંયમ કી રાની પામીને પોતાના મત કws જીઓ - કાતર અને સેય - સિદ્ધાંતના અપવાદ માર્ગ તરીકે ખપાવી છે તે બંને ગજવેલના જ કાતર પણ રહ્યા છે. બી જન માઈકને વિરોધ કરે ને ગજવેલની અને સંય પણ ગજવેલની પણ પિતાની સભામાં પંખા ચાલવા દે છે. કાતર એકના બે કરે, જ્યારે સેય બેના
ઈલેકટ્રોનિક ઘડિયાળે વાળાનાં સ્પશે એક કરે માટે જ દરજી કાતરને પગ નીચે કરતા સંઘટા થાય તે ચાલે તેમ કહે તેમાં રાખે છે, અને સેયને માથા ઉપર ! પાપ નથી. તેમ પણ કહે અમરમુનિ (માટે સંપ કરો કલેશ નહિં) વીરાયતન વાળાની જેમ પૈસા સ્ત્રી-પુરુષ
- પ્રભાવક :કે છકાય જીના સ્પર્શમાં પાપ નથી. જૈન શ્રમણ ધર્મના પ્રચારક ન હોય તેમ માનનારા ઘણું પેદા થયા છે ને પોતે
' પણ ધર્મના પ્રભાવક જ હોય. અનાશિત લેગીની છાપ ઉપસાવે છે.
- મહેબત - રાત-દિન દેષિત આહાર વિહારમાં
મહાન પુરુષોની મહેબત મામૂલી . મસ્ત રહેવું ને અનાસકત છું. કહેવું માનવીને પણ મહામૂલો માનવી બનાવી આજના જમાનાની ખાસીયત છે. તમે તે છે. વિડિયે ઉતરાવવા જતા રહેવું ને પાછા સંસાર ત્યાગી કહેવડાવવું આજે ઘણું
-: પ્રભાવ :સસ્તુ થઈ ગયું છે. ભગવાને કહ્યું છે ધર્મ જે કામ પ્રભાવ કરી શકે તે કામ ચાલણીમાં છણાયે સાચે ધર્મ લુપ્ત થશે પ્રચાર ન કરી શકે. ને માનવ સેવાના નામે, માન સન્માનની
-: પ્રાર્થના - સેવા કરાવનારા તૈયાર થતા જાય છે. છતાં
સાચી પ્રાર્થના હૈયામાં ઉગે છે, હેઠેથી વિશ્વાસ છે હજી પણ ૧૮૦૦૦ વર્ષ વીર
સરે છે. અને હાથમાં ઊતરે છે. શાસનની અણીશુદ્ધતા આરાધના થતી રહેવાની છે. વિરલા સરલ વ્યકિત પામી -પૂ. મુ. શ્રી વિનીતનવિજયજી
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________
- --- -- - --- ------ ---- હું એક હતે કુ, ને એક હતો દેડકે ,
( રૂપક ) એ છે –શ્રી રાંદેવલ પનિહારી
ડોલ પાણીમાં પડતાની સાથે જ દેડ- આવી ભ્રષ્ટતા! બીજા કુવાને દેડકે અને આ કાઓએ જોરજોરથી શેર મચાવ્યું. અને કુવાની..! બચું આવશે. મોટા થશે અને - ડોલ પાણીમાં ડૂબી ત્યારે એ શેરમાં એર પછી...એની વિચારધારા ખળભળી ઊઠી એ વધારો થયો. ડોલ પાણીમાં સહેજ વાંકી સચિંત બન્યા અને કુવામાં રહેલા દેડકવળીને ડૂબી હતી. બે-ત્રણ દેડાઓએ * ચંદેની સામે ડ્રાઉં ડ્રાઉંના નારા ગજવીને હિંમત કરી અને ડોલમાં ઘુસ્યા. બીજા “સંકર મંડૂકીને વિરોધ કરવા સમજાવ્યું. ‘ચાર-પાંચ દેડકચંદે પણ ઘુસ્યા. ત્યાં દેરી વિલાસનો શોખ હોય તે અહીં દેડકીઓ સાથે ડોલ ઉપર ખેંચાઈ ને એ દેડકચંદને કે દેડકાએ કયાં ઓછા છે? વિ. સમજાપાણીમાં જ પસીને છૂટયે ને બધા બહાર વ્યું. વિલાસ પ્રાણીમાત્રને નુકશાન કરે છે કૃદયા. અંદર ત્રણ જણ બચ્યા. એક હતે આઉખું ઘટે છે વિ. ડ્રાઉં શૈલીમાં સમમુસી. એ હિંમત અને કિંમત ધરાવતે જાવ્યું. બુઢા દેડકચંદેને આ વિચારે હતો. બેમત ! એ વિચારક હતું. બીજે ગમ્યા, શોખીન યુવાનને ન ગમ્યું. પણ હતે આમુ, એ સામુ જોયા વિના મુસીની જૂનવાવાણુઓને મજા પડી ગઈ. આમે ય પાછળ ચાલતો અને ત્રીજે આ બે ને ઈર્ષ્યા પણ હતી જ, ત્યાં “ભાવતું ભજન ચમચો હોય તે મીંઢ વિલ એની આંખ વૈધે કીધું અને સામસામા ડ્રાઉંકારોથી સહેજ ઝીણી હતી. દેડકાઓ એની સાથે કુ ગાજી ઊઠે. વાત કરતા સાત વાર વિચારે એવી એની ' ગૂઢતા અંગે છાપ હતી. ત્રણે ય આજે
આ અગાઉ આ કુપ મંડક તળાવમાં બહાર નીકળવાના હતા.
રહેતા પણ સાબુના છેવાણે વાસણને
કચરો વગેરે તળાવમાં ઠલવાતા અને તેથી - મુસી આમ તો નાનપણથી જ અલ- “પ્રદૂષિત પર્યાવરણ થી દૂર જવા એમણે ગારી જીવ. ચખલિયો ખરો પણ ઝાઝી આ કુવામાં સ્થળાંતર કર્યું. તે સમયે બાપની લપ ન કરે. એને સંશોધનને શોખ. રાત શરમે યુવાનને આવવું પડેલું. પણ હવે ને દિવસ શેવાળ તળિયું. ભીંત જેવી પિતે જ બાપ બનેલા આ મંડૂકદેવે વાત પર સંશોધન કર્યા કરે. એમાં એણે આ ન ચલાવે એ સ્વાભાવિક હતું. છતાં સાંભળ્યું કે હવે સંકર દેડકાઓને જન્મ બુદ્ધિવાદને જમાનો હતો એટલે તર્કશૈલીમાં થવાનો છે. ત્યારે એનું મન ઉકળી ઊઠયું મુસીએ બધાને મહાત કર્યા, બધા ચૂપ ર ! સંકર દેડકે !” દેડકાની એલાદમાં થઈ ગયા, મને મન મૂંઝાયા, પણ બેલાય
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૩૦+૩૧ : તા. ૧૭–૩–૯૨:
: ૭૬૧
તે નહિ કારણ મુસીને પરિવાર માટે આજે જાહેર સમારંભ યોજાયે. ભરપૂર અને વગ પણ મટી. કુવા-પરકુવાની એની દેડકચંદે કુવામાં ભેગા થયા. વિદેશયાત્રા ઓળખ અને બીજાય જલચર સાથે એની સફળ રહી હતી. હમણાં જ એ આવી વગ છેક તળાવ સુધી એના હાથ લાંબા પહોંચ્યા હતા. હવે એ સંન્યાસ લેશે? આજે એ “સંકરમંડૂકના પ્રશ્નને “હીર” એના સમાચારે પણ બધે જ ચમકતા બની બેઠો હતે, વિરોધીઓ ઈર્ષ્યા અને હતાં. ભારતભરના તમામ કુવાઓ પર વિલાસભુખ્યા ગણાયા. મુસીનું જમા પાસુ મુસીને આદર્શ સ્થપાઈ ચૂક્યો હતો અને એ હતું કે એ હજી બ્રહ્મચારી હતું અને ભારતભરના દેડકા સમાઈ શકે એ માટે મંડૂક સંન્યાસી બની તમામ મંડૂકને ખાસ કો પસંદ કરીને ત્યાં સમારંભ ઉદ્ધારવા સક્રિય હતો. આમ તે મુસીએ જાયે હતે સમારંભ પછી તમામ દેડવિદેશયાત્રા છે ત્યારે માત્ર આમુની જ કાને ભરપેટ જમણવાર હતે. જમણમાં જરૂર પડે, વિલની નહિ. એ દેશના સમા- “મમરા વ. કુવા બહારની વસ્તુ ન બનાચારે મેકલે. અને વિદેશયાત્રાના સમાચાર વતા શેવાળ વ.ની આઈટમ બનાવાઈ.” મેળવે હમણાં જ એક “મંડૂકપર્વમાં સુસી ગદને કારણે ઘોંઘાટ થયે હતે. પણ પેટ ગયે હતું ત્યારે અહેવાલખાતું વિના ભરાઈને પછી ઘેરી રહેલા દેડકચંદોને હાથમાં હતું આજે ત્રણે ય સાથે હતા. ઘોંઘાટ સાંજ સુધીમાં એ થઈ ગયે.
જાગૃતિનો સમય હવે આવે છે. સહજ રીતે જાહેરસભા હતી. મુસીની આગવી ઝીણા અવાજે મુસીજી બેલ્યા. આમુએ હા ડ્રાઉં શૈલીમાં પ્રવચન હતું. આમ તે ભણી. વિલુએ શરીર હલાવી ઉત્સાહ કુવે કુવે એકનું એક રીપીટ કરતે હતે દર્શાવ્યું.
મુસી. પણ કુપડકે માટે બધું નવું જે. આ વખતે આપણે બધા જ હતું અને બધા આ મુસીના નામે નીચેવી દેવાનું છે. પછી તે સંન્યાસ એ જાઈ ગયા હતા. લેવાનું છે. એનાથી છાપ ઊંડી થશે અને “સંકટ મંડુક, મડુક સંતતિ...મંડુકેના કામ સહેલું થશે. તમારે સંન્યાસ ન પૂર્વપુરુષે વિ.ના સચોટ જીવન પ્રવાહ લે. આથી સમાચારતંત્ર નબળું ના પડે.” અને તેમની જીવનકથામાંથી તારવી કાઢેલાં મુસીજી આટલું બોલી વિચારમાં ડૂબી ગયા. (કલ્પિત) સિદ્ધાન્તની વાત ભલભલાને
અચાનક આવેલી ડેલે એમની બહાર આંજી ગઈ હતી. નીકળવાની સમસ્યા હલ કરી નાખી હતી. તે સભા થઈ... અને છટાદાર ડ્રાઉં હવે કુવે કુવે એક જ નાદ ગાજવાને હતે ડ્રાઉંની વિશ્રાતિ સાથે બધા મંડકો રોઈ “મંડુક મુસી ઝીંદાબા
પડયા. સંકર મંડુક દૂર કરે”.
રે! આ મહાન મુસી સંન્યાસ લે
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૬૨ :
છે. આપણે યાદગાર સ ́ભારણુ અને તેવી ગઢવણુ કરા.
આવ્યા મુસી
ત્યાં એક મંડુકચંદ કાકું નાખેલા કચરામાં આવેલું કાગળિયુ લઇ અને હવે આવા કાગળના જથ્થામાં યશેાગાથા' છાપવી એવુ નકકી કર્યુ. ન `જાણે કેમ કુવા બહારની તમામ પ્રવૃત્તિના વિધી મુસીએ આમાં ના ન ભણી !!
હા, હવે... આ તે પ્રચાર.... સાચી વાતના પ્રચાર થાય... અનુમાઢના થાય એ માટે છાપવુ છે. બાકી શેખ ખાતર ન જ છપાય... એમાં કેવી ઘેાર નુકશાની છે... આપણા મંડુકાના આદર્શોમાં કુશ બહારની પ્રવૃત્તિ ન જોઇએ...‘ કે'કે સમાધાન કર્યુ. એ ખેલનાર આ હતા. મુસીના મિત્ર, મુસીની સાથે રહીને એને પબ્લિસીટીને શાખ લાગ્યા હતા. અને સપાદક એ જ બન્યા નામ રાખ્યુ. મુસી મહત્તા સંસ્મરણુ ગાથા.' અલબત્ત ! બહાર પડવાને હજી. વાર હતી.
બીજે દિવસે ભવ્ય સન્યાસ સમારોહ થયા અને આમુને સંપાદન કાર્યાના મેટો મસાલે મળી ગયે. વિભુ સાથે જ હતેા એટલે કટાળાના સવાલ જ ન હતા. આમે ય પ્રસિદ્ધિની ભૂખ માણસના વિચારને પણ બદલી નાખે છે તે કટાળા શુ નડે ! નહિ તે મુસીના વિચારે, કેટલા એગસ હતા. અમુક અંશે એ સાચા હતા પણ એ સચ્ચાઇ તે બધાને ખબર જ હતી. એ સચ્ચાઇના પ્રચાર સાથે એણે કેટલી નખળાઈઓ ઊભી કરી દ્વીધી. વિચારોની ! ના...!
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
એ ‘સંકર મ`ડુકના વિરોધ કરતા હત પણ એક જ કુવામાં કેટલા ય સખી મિત્રોના મંડુકા જન્મેલા હતા. એ અ'ગેનુ મી'ઢું મેં ન શા માટે ! એ કુવા બહારની પ્રવૃત્તિઓના વિરોધ કરતા પણ એને બહાર જવા માટે જે ખાલ્દીમાં બેસવુ' પડયુ એ દી કયા કુવામાં બનેલી ? એ પ્રચારનું નામ આપતા પણ પ્રચાર માટે એણે આચારને નેવે મૂકી દ્વીધેલા. માત્ર બ્રહ્મચારી હેાવુ. એ શુદ્ધતા નથી. ઘણુ જોઇએ છે શુદ્ધતા માટે એ પ્રચાર કરવા બહાર ગયા. એના પૂર્વજોએ તમામ વિચારે આ કુવામાંથી જ બહાર મોકલેલા એવી એની દલીલ હતી પણ મહાર મેકલેલા તે પછી બહારની વાતાતા વિરાધ શાને એવી નાર એને કેણુ ? વિત્ત સ નર: બુઝીન:' બની એના ‘આસુ’એની લેખી લાંબી હતી અને આમુ સામે ‘હમુ'ની લેાખી પણ હતી. જ. જે એની પાકળતાને અને પ્રસિદ્ધિની ભૂખને ઉઘાડી પાડવા મથતી હતી પણ ચઢતા તાવમાં જેમ દવા કામ ન કરે તેમ ‘હંસુ'ની એ વાતેની અસર કાઇને ન થઈ.
એ
તે
એટલે.
વાત પૂછ
• यस्यास्ति
સન્યાસ પછી ‘મુશી દેવ' તરીકે એણે જયારે એની એ જ વાત ચલાવી ત્યારે ઘણાને થયું કે સંન્યાસીને શુ ?’ ઈર્ષ્યા ન કરા... આ તે સાચી વાતના પ્રચાર છે’ આમુ જેવા ખેલતા હતા.
તમે છે! ને સાચી વાત વાળા ? ‘હમુ’ જેવા પૂછતા. અમે છીએ તે એની આરતી
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૩૦-૩૧ : તા. ૧૭-૩-૦૨ :
* ૭૬૩ ઉતારીએ છીએ માટે... “હમુ લાલ ! ને વિચારમાં મોડું થઈ ગ્યું ! હા! ચાલતા બાકી અમને કેણ પછાણે છે !' આમ ચાલતા જવું છે તે....! બબડી લેતે.
અને અ... અણી દેવેની કથા ને માથે બેડું મૂકીને રાંદેવળબા ગામ અને યશગાથા લંબાતી ગઈ. નવા નવા ભણી ઉપડી ગયા. ને એ શતે ટાબરિવિલુએ આવી મળતા તે જૂના જૂના થાઓ આગળ એમણે વાર્તા કહેવી શરુ
આમ એ ખસી જતા. એક વિષચક વી. ચાવ્યું છે કુવે કુવે મતભેદે છે. એક ના
એક હતે કુ ને એક હતે . મુસી’વાળા છે, બીજા બીજા છે. મુસીવાળા જના થાય એટલે સાર પામ્યા વગર સમ- (વિચારો આવે અને વિશેષ ગોઠવી જીને ખસી જાય છે અને નવા નવા ઉમે. તેને પ્રચાર અમલ કરવાનું મન થાય
* શતા જય છે.
તે આ દેડકાની કથાને ઉપનય છે.)
મારે શું હું તે પનિહારી. પાણીનું બેડું રાખ્યું છે. ને ! બાપ ! એમાં કઈ મંડુકને ન આવવા દઉં, બે-ચાર ઝાડ નવા જયા, ડું ડ્રાઉં કરતાં શીખ્યા ને હાળા. ઉપદેશ કરે છે... વિચારો ફેકે છે...ના ! રે! ભાઈ ! બહુ ચાલશે તે આ કુવે આવવું જ છેડી દઈશ. નકામું મૂંઝાઈ રહેવું. ઘરમાં નળ નખાઈ છે. આપણે નળ કયાં વધે છે. વધે છે તે એને છે. આપણે તે પાણીથી કામ ! ને, જુઓને આ યાદગિરિનું ચેપનિયું છાપ્યું જ ને. એ કેમ છાપ્યું ? કુવા બહારની પ્રવૃત્તિ કરાય ? મેલ પંચાત ! આ એપનિયું તે ઘેર ઘેર આગ લગાવે છે કેક મુસીનું તાણે છે. કેક મુસીને ભાડે છે. છોડે
એવું કરજે મુજ જીવન ફૂલ સમું ભલે કમળ છે સુવાસ એમાં પ્રભુ! તું ભરજે, રૂદિયું શ્વાસે શ્વાસે કેવું ઘડકે ! વિશ્વાસ એમાં પ્રભુ! તું ભરજે, દુઃખના તિમિર ભલે ઊભરાય કદી; પ્રકાશ જ્ઞાન તણે પ્રભુ! તું ધરજે. હૈયું સુખની ટોચે પહોચે રે ભલે દુઃખિયા કાજે એમાં કરુણ ભરજે. વિચાર મનમાં જ્યાં ત્યાં ભટકે; સરકાયે પ્રેરાય બધાં એવું કરજે. વાણુ કયારેક બને જો તીખી, કડવી, મીઠાશ મૃદુતાની પ્રભુ! તું ભરજે.
–શ્રી પ્રભુદાસ દોશી
સુરેદ્રનગર.
વાત..
મારે ઘેર જવું છે. આજ વિચારમાં
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________
જાવ, તમારાથી થાય તે કરી લે... a fire એક મેટું નગર હતું.
પિતાને પ્રયત્ન છેડયે નહિ. તે ગામમાં સુપ્રભપુર એનું નામ.
રખડતે જ રહ્યો. ભુખથી એને જાન
જવાની તૈયારીમાં હતું ત્યાં જ ત્યાં એક પ્રતાપી રાજાનું રાજ તપે.
એ એક
બીના ઘરે પહોંચી ગયે. એના ઘરે આજે નામ એનું અરિમર્દન
શ્રાધ હતું, એથી એ પણ કેઈક જમાડી દેશ-પરદેશમાં એના પરાક્રમની હાક શકાય એવા માણસની ખેજમાં જ હતા. વાગે. એના દુશ્મનોને તે એનું નામ સાંભ- આ વિરડો ત્યાં પહોંચી જતાં અને તે ળતા જ ઝાડો-પેશાબ છૂટી જાય. કઈ ઘર બેઠા ગંગા આવી ગઈ ! આગ્રહ કરીને એની સામે અવાજ ન કરે.
એણે વિરડાને પાટલા ઉપર બેસાડ. આવા રાજાના રાજમાં
૭૦ વિરડ પણ સમજી ગયે એક ભરટક વસે.
| કે “આ બેબીનું ઘર છે, નામ એનું ઘટક. . કટાક્ષ કથા !
1. એને શ્રાધ્ધ છે એટલે તાણ આમ તો એ ભગવા
કરીને જમાડી રહ્યો છે.” નને માણસ. કેઈની સાથે છે -શ્રી સંજય .
પિતે ધાબીના ઘરનું ભોજન લડે-ઝઘડે પણ નહિ. એ
જ ન લેવું જોઈએ એની ખબર ભલેને એનું કામ ભલું. કેઈની વાતમાં હોવા છતાં બીજો કોઈ ઉપાય ન હોવાથી અ ડે હલાવે નહિ !
તેણે ગળા સુધી દાબીને ભર્યું. ભુખે મરવા ગમે તે કારણ હોય પણ લકમી દેવીને કરતાં એકવાર અભડાઈ જવામાં એને ઓછું એની સાથે રીસામણું થઈ ગયેલા. ગમે નુકશાન દેખાયું. તેટલી મહેનત કરે તે પણ ગાંઠ બે પૈસા
થોડા દિવસ વારાણસીમાં રહ્યો. પેટલેબંધાય નહિ. પુરૂષાર્થ ઘણો કરે પણ પરિ. પાણી તે મળી રહ્યા પણ ભાગ્યે કાંઈ યારી ણામ મળે નહિ.
આપી નહી, એટલે છેવટે પાછો પિતાને
ગામ ભેગે થય ગયે.. એક દિવસ કંટાળીને એણે નગર
એના દેશાટનથી લહમીદેવી રીઝી ગયા. ૩ . વિદરાના વાટ પકડી. તા-૨૪તા ગામમાં પેઠે ત્યારથી એની ઉન્નતિ થવા એ વારાણસીમાં પહોંચી ગયે. આ દિવસ લાગી. આગળ વધતે એ વિરડે ઠેઠ પુરેગામમાં ફર્યો, રખડ. પણ અનાજને એક હિતના પદે પહોંચી ગયો. રાજાના પણ કણિયે પણ એને ખાવા ન મળે.
અને ઉપર ચા૨ હાથ હતા. પત પડી ગઈ હતી પણ વિરડાએ એક વખત આ ગામમાં નટનું ટોળું
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૩૦+૩૧ તા. ૧૭-૩-૯૨ :
: ૭૬૫
પિતાની કળા બતાવવા પરદેશથી ઉતરી ગયા લાગે છે. એ દિવસે વારાણસીમાં પડયું. રાજા અરિમર્દનની આગળ એ ધાબીના ઘરે હું જ હતું એ આ લકોએ પિતાની કલા બતાવી. રાજા ખુશ માણસ જાણતે લાગે છે, જે અત્યારે આખા થઈ ગયા અને ઘણું બધુ દાન આપ્યું. ગામ વચ્ચે એ કહી દેશે તે મારી આબ
નટોને લોભ લાગે એટલે બીજે દિવસે રૂને કચરો થઈ જશે. માટે આવે છે તેઓ રાજપુરોહિતના ઘરે ગયા. રાજાને દાન આપી દે. તે જ એ ચુપ રહેશે.” માની હોવાથી રાજાની જેમ જ આ ઘણું ઘટક વિરડાએ સોનાના દાગીના-રેશમી દાન આપશે એમ સમજીને નટએ નાટક કપડાની ભેટ આપી. શરૂ કર્યું. રાતને સમય હતું તેથી લોકો
આ નાટકના સૂત્રધારને આશ્ચર્ય થયું. તેણે પણ બેકાર બેઠા હતા. વગર પૈસે નાટક
ફરી એ જ પંકિત દેહરાવી જોવા મળતું હતું એટલે લોકેએ પણ ભીડ
કહિબ્રુ વિરડક જ જે કિયઉ.? જમાવી.
વિરડાએ પાછો દાનને વરસાદ વરનટોએ રાતના ત્રણ પ્રહર સુધી અનેક
સા . જાતના રુપ લીધા, રસ પડે તેવા ગીતનાટકે કર્યા, પણ પથ્થર ઉપર પાણી !
- સૂત્રધારે ત્રીજીવાર એ જ પંકિત રાજપુરોહિત બની બેઠેલા મહામુખ વિર દેહરાવી. ડાને જરા પણ મઝા ન પડી. પણ રાત ફરી દાનને વરસાદ વરસ્યા. વીતી જવા છતાં દાન ન મળ્યું, એટલે હવે તે સૂત્રધારને ચાવી હાથમાં આવી નટોના આગેવાનોને પણ આશ્ચર્ય થયું. ગઈ. આ મુરખને ખંખેર હોય તે આ
એને થયું: “કહે કે ન કહે પણ આ સારો ઉપાય છે, તેણે ચોથીવાર પતિ પુરોહિત મુખ શિરોમણી લાગે છે. આવી દેહરાવી. મજાની કલા બતાવવા છતાં રાજી થતો
અને વિરડાનું માથુ ગયું. એણે રાડ નથી, તે હવે એને યંગ્ય જ કંઈક કૌતુક
નાખી “અલ્યા નાટકીયા ! વારંવાર શું બતાવવું પડશે. આ રીતે પણ કંઈક દાન
બેલ-બેલ કર્યા કરે છે-“કહિસુ વિરડક મળે તે સારૂ, નહિ તે આખી રાતની મહે.
જે જે કિય'! તારે કહેવું જ છે ને ? નત માથે પડશે.” એણે શરૂઆત કરી :
* જ કહી , તારે એજ કહેવું છે ને કે મેં કહિસુ વિરડક જે જ કિટાઉ.'
વારાણસીમાં ભુખથી મરવા પડે હતે વિરટકનું નામ સાંભળીને ઘરટક ત્યારે એક ધાબીના ઘરે ભોજન લીધું ઉંચું થઈ ગયે. સાથે એને શંકા પણ હતું? સારું જ, ખુશીથી કહે. હવે હું પડી: “નકકી આ નાટકીયે મારી પિલા જાણી તને કાણું કેડી પણ આપવાને નથી !”
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૬૬ :
ભેગા થયેલા લોકોને નયના નાટક કરતા આ વિરડાનું નાટક બહુ ગમી ગયું . લેાકાએ તાળી પાડીને તેની મુખતાને વધાવી, અને હસતાં હસતાં છુટા પડી ગયા,
આ કથા આજે એટલા માટે યાદ આવે છે. કે-જ્યારે કાઈ માર્ગ પ્રેમી આત્મા પ્રભુ શાસનના શુધ્ માની પ્રરુપણા કરતા હોય ત્યારે સાધુપણાની વિરુદ્ધ આચરણ રાના પેટમાં તેલ રેડાય છે. એને થાય છે કે આ લેકે અમને જ સામે રાખીને ખેાલી રહ્યા છે. જેથી એને ખેલતા અટકાવવા થાય એટલા ધમપછાડા કરે છે. પણ પેલા માર્ગ પ્રેમી આત્માએ શુધ્ધમાની પ્રરુપણામાં અડગ રહે છે ત્યારે આ યથેચ્છાચારીએ અકળાઇને, ગુસ્સે
નજર
-
કરનાએમ જ
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક)
થઇને ઓલી નાંખે છે : ‘તમારે એજ કહેવુ' છે ને કે અમે માઈક વાપરીએ છીએ, અમારા પ્રવચનની વીડીયેા કેસેટ ઉતરાવીએ છીએ, સંડાસ-બાથરૂમ વાપરીએ છીએ ? જાવ, કડ્ડી દો. અમે વાપર્યું પણ છે અને વાપરવાના પણ છીએ. તમારાથી થાય તે કરી લે...?
આવા પ્રસગે ધટક વિડા યાદ આવ્યા વિના રહેતા નથી. પાપી સત્ર શકતે’–પાપી માણુસા બધી જગ્યાએ શંકાશીલ હાય છે—આ શુભાષિત-૫કિતને જીવનમંત્ર બનાવનાર, લેાકેાને વગર પૈસાનું નાટક બતાવીને પણ પાતે જાણે માટું પરાક્રમ કર્યુ હાય એમ છાતી ફુલાવીને ફરતા હોય છે.
સવાલ હું કરૂ? :
-પૂ. સુ. શ્રી વજ્રસેન વિ. મ.
૧- પશુના લ’છનવાળા ૪ ભગવાનના નામ લખે. ૨- મલ્લીનાથ ભગવાનના ગણધર શ્રી કે પુરૂષ ? કેટલા ? ૩- મહાવીર સ્વામી ભગવાનની બહેનનું નામ શું ? ૪- રિચીના સ*સાર ક્રમ વચ્ચે ?
૫- કવિ કુલ કિરીટ પદવી કયા સૂવરની હતી ?
૬- ૧૨૫ દીક્ષાની ખાણી ગામનુ નામ છાણી છે ?
૭– નવપદથી નવરાણી પાળી કાણુ નવમે ભવે મેક્ષ પામશે ?
૮- ગજસુકુા ને માથે અંગારા મુકવાનું પાપ પાપ કર્યુ હતુ... ? - કન્યાવર દહેજમાં શત્રુંજયની ટુક દર કાને માંગ્યુ હતુ...?
પૂ. આ. શ્રી વાષિણસૂરિ સ્મૃની ૮૯ મી ઓળી એક હતી ઠામ ચાવિહારી આળી નિમિત્તે ઉપરના સાચા જવાબ લખનાર પ્રત્યેકને પેસ્ટ સ્ટેમ્પ ૧] મેકલનારને પુછ્યાનંદ પ્રકાશ બુક ભેટ મેકલાશે. પતા : ભ્રત્રન તિલક કૃપા મંદિર હૂઁીકાર તીથ નાગાનનગર જિ. ગન્સુર [આંધ્ર-૫૨૨૫૧૦ એ. પી.
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________
-*
આવા હતા આપણા પૂ. ગુરુદેવેશ !
(नैनेतराना
યાની અભિવ્યક્તિને સાભાર પ્રગટ કરતાં આનંદ અનુભવીએ છીએ અને પૂજ્યશ્રીના નિકટતમને દાવા સાક કરીએ તે ભાવના રાખી વિરમીએ
- संपा०)
(त्रैन प्रवयन, वर्ष–३१ ४-५ था. व. ० ) ) शिवग ं
બેઝીક સીનીયર ટ્રેઇનીંગ સ્કૂલના હેડમાસ્તરે કરેલી પૂજયશ્રી પ્રત્યેની અભિવ્યકિત.
આપ જૈનાચાર્યાં છે. એટલે આપ જૈન ધર્મની તાત્ત્વિક વાર્તા રજૂ કરશેા એવું અમે ધારેલું, કારણ કે જે જે ધર્મના આગેવાન અત્રે આવે છે તે પાતપેાતાના ધર્મોની જ વાર્તા કરે છે; જ્યારે અમે ગઇ કાલે અને આજે સાંભળ્યું તે સર્દેશીય છે અને સર્વોપયેાગી છે. આપના જેવા સતાનાં પ્રવચનથી તે ગમે તેવા માનવીનું હું શું પલટાઈ જાય અને જીવન સુધરી જાય. સહતેષ, સદાચાર, નીતિ વગેરે માટે આપે જેમ જણાવ્યું તેમ તેની ઘણી જ જરૂર છે અને તે પછી જ ધમ જીવનમાં સારી રીતિએ આવી શકે.’ ता. ६-१२-१७५७, शुडवार 'नजर' हैनिङ सौंपा श्रीमान रामसेव रावते असीमां ( बैन प्रवचन वर्ष - २८, २४-४८ ता. २८-१२-५७ ) "अक जैन साधु से भेट आचार्य श्री विजय रामचन्द्रजी ।"
भाई जिनदासजी कोचर तथा उनके परिवार के सदस्यों से प्राय: एक जैन साधुकी चर्चा हम लोग सुना करते थे । उनके व्याख्यानों, प्रवचनों को सुनने की लालसा बडी प्रबल होती गई । इच्छा थी कि इन महापुरुषके कभी दर्शन करें । अनायास १ दिसम्बर को प्रातः काल उनसे साक्षात्कार हुआ ।
कचहरीके चौराहे पर एक विशाल भीड़ उनके स्वागतार्थ उपस्थित थी । वे पैदल यात्रा करते हुए अपने १० अन्य शिष्यों सहित चले आ रहे थे । मालूम हुआ आचार्यश्री इसी प्रकार कलकत्ता से और कानपुरसे झांसी पैदल ही घूमते हुए चले आ रहे हैं । और स्थान स्थान पर अहिंसा धर्मके संदेशका प्रचार करते आ रहे हैं । जब वह मंडली समीप आई तो आचार्यश्री के दर्शन हुए । मेरा मस्तक श्रद्धासे नत हो गया । श्वेत वस्त्रधारी सौम्यवेष, भव्य ललाट पर उनके कसे हुए चरित्र और तपस्या की आभा, शास्त्रोंके विशद मंथन और अध्ययनकी चेहरे पर गहरी छाया, परदुःखकातरता तथा मानवकी पीड़ा से
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________
७६८:
: श्री रे शासन (484133) द्रवीभूत नेत्र, वृद्ध किन्तु स्वस्थ शरीर, वह भावमुद्रा कुछ क्षणोके लिये मेरे आकर्षणका केन्द्र बन गई । हृदयमें छिपी हुई श्रद्धाका स्वप्न मूर्तिमान होकर आज साकार हो गया। मैंने ऐसा अनुभव किया। और मैं कुछ क्षणोंके लिये स्तब्ध सा हो गया। उनके प्रातः कालीन प्रवचनमें मुझे सम्मिलित होने का अवसर मिला। उनकी अमृतोपम सरल एवं निश्छल वाणीने जो भक्तिरसकी वर्षा की उनका वर्णन मैं लेखनी द्वारा नहीं कर सकता। . ___दर्शन ऐसे गहन, गंभीर विषय जिसमें बड़े बड़े विद्वानों और पंडितोकी प्रतिमा चक्कर खाने लगती है जटिल विषयोंको वे बड़ी सरलता से समझा देते हैं और श्रोताओंके हृदय पर उनके विचारोंका सीधा प्रभाव पड़ता है। वे. घन्टों बोलते रहे। कोई भी व्यक्ति उनके सत्संगसे उठना नहीं चाहेगा न सुनने से मन ऊबता है। ऐसे प्रसंगोके लिये कहा भी है 'गिरा अनयन नयन बिनवाणी।' __ साधू, संतो, व्याख्याता और उपदेशकोके वाग्जालमें मेरी निष्ठा. कभी नही रही। कारण उनकी कथनी और करनीमें बडा अन्तर रहता है। जब वे भाषण देते हैं तो मुझे रस लेनेकी अपेक्षा उनकी बुद्धि पर तरस आने लगता है । पत्रकार होने के कारण मेरी दृष्टि आलोचना प्रधान हो गई है किन्तु आचार्यश्रीके निकट जाने पर आलोचनाकी वह प्रवृत्ति कुंठित होकर निष्ठाके रूप में परिवर्तित हो गई। मेरा मन और बुद्धि दोंनोकी एक घन्टेके समयमें ही उनके सम्यक्दर्शन, सम्यक्ज्ञान और सम्यक्चारित्रके सम्मुख नत हो गये। '
मुझे उनकी कथनी और करनीमें समानताके दर्शन हुए। निश्चित ही देशको ऐसे ही साधुओंकी आवश्यकता है। ___ उनमें पाखंड और पांडित्यका बोझिल प्रदर्शन नहीं है। निश्छल आत्मासे निकलने वाली वाणी है जिसे सरलतासे साधारण से साधारण व्यक्ति हृदयंगम कर लेता है। __ बडे बडे विद्वानो एवं : साधुओं श्रीमन्तों एवं जन साधारण सभीने इनके उपदेशों, शिक्षाओंको ग्रहण किया । इन्हें व्याख्यान वाचस्पति, आचार्य विद्वतरत्न आदि उपाधियों से विभूषित किया गया। किन्तु उनकी प्रतिभासे सामने वे सब नगण्य हैं । उनकी साधना और तपस्या, चारित्र और संयम तथा मानवसमाजके लिये किये गये लोककल्याणकारी कार्योंको देखते हुए इनका मूल्य
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ એક-૩૦-૩૧ તા. ૧૭-૩-૯૯૨ :
: ૭૬૯
उपाधियोंसे नहीं आंका जा सकता। वे निश्चय ही इन सबसे उच्च और महान हैं।
उनकी वाणी मानव समाजके कल्याणके लिए हैं जिसे केवल धर्मकी सीमाओं से नहीं बांधा जा सकता। वे केवल जैनियोंके नहीं उन समस्त मानवोंके हैं जिनकी उनमें निष्ठा है। सम्प्रदायके संकीर्ण दायरे में हम उन्हें नहीं बिठा सकते। आचार्यश्री को संस्कृत, प्राकृत, गुजराती, हिन्दी आदि अनेकों भाषाओं पर समान अधिकार है। प्राचीन भारतीय साहित्य और संस्कृति तथा दर्शन शास्त्रोंका उन्होंने विधिवत गहन अध्ययन किया है। उन्हीं सब शास्त्रोंके ज्ञानको अपनी सरल एवं सरस वाणी द्वारा जन साधारणके लाभार्थ रस प्रवाहित किया है। .
निश्चय ही भारतदेश उन ऐसे भिक्षुओं और साधुओंको पाकर धन्य हुआ है जो निरन्तर लोक कल्याण और मानवमात्रके हितमें लगे हुए हैं और • समाजको धर्मलाभ पहुंचा रहे हैं।
૭,
૫ ક્રાડ
સિદ્ધાચલ સિદ્ધિ વર્યા ગૃહમુનિ લિંગે અનંત કેની મુકિત? કેટલાની સાથે 1 કોની મુકિત ? કેટલાની સાથે * મેક્ષે ગયા.
મોક્ષે ગયા. નારદજી.
૯૧ લાખ સોમયશા
૧૩ ક્રેડ ભરત
૧ હજાર | સાગર મુનિ વસુદેવની પત્ની . ૩૫ હજાર અજિતસેન પુંડરીક સ્વામી
શ્રી સાર મુનિ અજિતનાથ પ્રભુના સાધુએ ૧૦ હજાર
૧ , આદિત્ય યશા
૧ લાખ ૪૦૦૦ હજાર બાહુબલીના પુત્રે
૧૦૦૮ દમિતારિ
૧૪ હજાર થાવગ્ના પુત્ર
૧ હજાર શુક્ર પરિવારજક
૧ હજાર થાવસ્થા ગણધર ૧ હજાર |
૧ હજાર કદમ્બ ગણધર ૧ કરોડ સુભદ્ર યુનિ
૭૦૦ સેલક ચાય
પ્રેષક : શ્રી અમીલાલ રતિલાલ વાધર શમ અને ભરત
સુલુંડ મુંબઈ
કાલિક
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જિનેશ્વરદેવ એજ સાચા કલ્પવૃક્ષ સમાન છે :
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. મન મારુ અ અ અ અક 1 રન સુરતી , જવનાર વાછતર !
पूजनाद् पूरक: श्रीणां, जिन: साक्षात् सुरद्रुमः ।। તે ભગવાનના દર્શનથી દુરિત નાશ માત્ર દુનિયાના સુખના માનપાનાદિના ભુખ્યા થાય છે, વંદનથી જે જોઈએ તે મળે છે, તેમને શ્રી જિનેશ્વર દેવરૂપી કલ્પવૃક્ષ પૂજનથી આત્માની જેટલી લાગી હોય તે ફળતું નથી. ભગવાનનાં દશનાદિ કરે તે બધી પ્રગટ થાય છે, મોક્ષ આપનારા કલ્પ- પુણ્ય પણ બંધાય અને તે વખતે કદાચ તરૂ જેવા ભગવાન છે.
સારા ભાવ આવ્યા હોય તે તમને સુખ
સામગ્રી પણ મળે પણ તે સુખ સામગ્રી અનંત ઉપકારી મહાપુરુષો ફરમાવે છે
કાયમ રહેવાની નથી તેને મૂકીને મરવાનું કે, આ જગતમાં શ્રી જિનેશ્વર દેવને છેડીને
છે અને તેના માટે જે જે પાપ કર્યા હોય કેઈ ઊંચામાં ઊંચી વ્યકિત નથી. જગતમાં
તેનાં ફળ ભોગવવાં જ પડે અને સંસારમાં કલ્પવૃક્ષ કેને કહેવાય છે? જે ઈચ્છિ
રખડવું પડે. આપણે પણ જે આવાને આપે તેને. પણ તે કલ્પવૃક્ષ ઈછિત આપી
આવા જ રહીએ તે આ શ્રી જિનરૂપી અપીને શું આપે? આ લેકમાં જે જોઈએ તે. પણ તેનામાં એવી શકિત નથી કે જે
ક૯પવૃક્ષ મળ્યું તે ફળે શી રીતે ? જીવન સુધારે, મરણ સુધારે, પરલોક સુધારે મહાપુરુષો ભારપૂર્વક ફરમાવે છે કે, અને યાવત્ મોક્ષ સુધી પહોંચાડે જ્યારે આ સંસાર રહેવા જેવો નથી, મેક્ષ જ મહાપુરુષે શ્રી જિનેશ્રવર દેને સાક્ષાત્ મેળવવા જેવું છે. તે માટે જ ઘર્મ કરકલ્પવૃક્ષાની ઉપમા આપી ફરમાવ્યું છે કે, વાને છે. મેક્ષે જવા માટે આપણને અનાશ્રી જિનેશ્વર દેવ રૂપી કલ્પવૃક્ષ એવું છે દિથી વળગેલ શરીર પણ છોડવું પડે. કે જેના દર્શનથી દુરિતને નાશ થાય છે, શરીર છેડવા બધાં જ કર્મ છેડવા પડે. વંદનથી ઈચ્છિતની પ્રાપ્તિ થાય છે, પ્રજ- તે સિવાય શરીર છૂટે નહિ અને મોક્ષ મળે નથી આત્મ ગુણ લક્ષમીની પ્રાપ્તિ થાય છે, નહિ ?
* નહિ. આ સંસાર તે આપત્તિનું ઘર છે.
સંસારમાં આપત્તિ આવે તે નવાઈ નથી આવા પ્રકારના શ્રી જિનેશ્વર દેવરૂપી
પણ આપત્તિ ન આવે તે નવાઈ છે. કલ્પવૃક્ષની આગળ દુનિયાના કલ્પવૃક્ષાની આવા શ્રી જિન રૂપી ક૯૫વૃક્ષને કાંઈ જ કિંમત નથી. આ વાત જે આપણે પામ્યા પછી ગમે તેવી આપત્તિમાં ન સમજીએ તે કામ થાય નહિ. જે લેકે આપણને કઈ પૂછે કે, કેમ છે? તે કહેવું
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૩૦-૩૧ તા ૧૭-૩-૯ર
: ૭૭૧
છે કે, “દેવ-ગુર્યાદિની કૃપાથી મઝા છે. તે પાપ ચાલ્યું જાય. પણ જો દાખમાં હવે આપણને આ સંસારના સુખની–પૈસા- લખી થાઉં તે નવાં નવાં પાપ બંધાયા ટકાદિ જ મઝાની ભુખ નથી કેમ કે અમને કરે અને પાછું દુઃખ આવે. આ વાત જે એવું ક૯પવૃણ મળી ગયું છે કે જે ઈરછીએ સમજી જવ તે ભગવાન રૂપી કલ્પવૃક્ષા તે બધું થાય, જે જોઈએ તે તેનાથી જ ફળે પછી તે જીવન પણ ફરી જશે, મરમળવાનું, આત્માના ગુણેની લક્ષમી પણ તાંય આનંદ આવશે, સગતિ નકકી થશે તેનાથી પ્રગટ થવાની પછી તે મેલ અને તેમ કરતાં કરતાં મિશ્ન પણ થશે જ. આપણે જ છે. અને તે સિવાય બીજું કાંઈ સારી સામગ્રીમાં આનંદ થાય છે, ખરાબ આપણને જોઈતું નથી.”
સામગ્રીમાં કખ થાય છે તે જ પા૫ છે
અને આ પાપના નાશ માટે ભગવાનનાં તમને ક્યાં પાપ ખરાબ લાગે છે ? દર્શન કરવાની છે. દુઃખ આપે છે કે બેટાં કામ કરાવે છે ? આપણને દુઃખ ખરાબ લાગે છે અને સુખ ભગવાન તે અરિસા જેવા છે. તમે સારાં લાગે છે તે શાથી? આત્મા ઉપર બહાર જતાં તૈયાર થઈને અરિસામાં જૂઓ પાપ બેઠાં છે માટે. પેસે જાય, નેહી મરે ને? મેં કે કપડાં પર ડાલ હોય તે સાફ માંદા થઈએ તે ખરાબ લાગે છે તે તે કરવું પડે કે તેની મેળે થાય? ભગવાન કે ખરાબ લગાડે છે ? તેવી જ રીતે આપણે અરિસે છે. ભગવાનને આત્મા પૈસા-કહિ મળે, સ્નેહીજન મળે છે કે છે અને આપણે આત્મા કે છે? આનંદ થાય છે તે આનંદ પણ કેણ કરાવે ભગવાન રાગ વિનાના છે, આપણામાં રાગ છે? આત્મા ઉપર પા૫ બેઠા છે તે. પૈસે ઠાંસી ઠાંસીને ભર્યો છે. ભગવાન દ્વેષ આવ્યા તે જવા માટે છે તેની ખબર નથી. વિશ્વના છે. આપણામાં શ્રેષને પાર નથી. શરીર તે રોગનું ઘર છે તે રોગ આવે તેમાં ભગવાનમાં બષા જ ગુણ છે. આપણામાં નવાઈ શી? આ બધી વાત ન સમજાય તેવો છે. આ બધું દેખાય નહિ તો દશન ત્યાં સુધી શ્રી જિનરૂપી કલ્પવૃક્ષ ફળે નહિ. ફળ નહિ. ભગવાનનાં દર્શન શા માટે
કરવાનાં છે? ભગવાનના ગુણ જોવા અને ભગવાનના દર્શનથી દુરિત નામ આપણુ દેવ જોવા. દેવ દેખાય તે શું પાપને નાશ થાય છે. તે કયાં પાપ નાશ થાય? દેવ સાફ કરવાનું મન થાય ને ? પામે ? જે પાપથી, પૈસે મળે તે આનંદ દેવ સાફ કરવા માંડીએ તે પાપ શું થાય અને પૈસા જાય તો દુખ થાય તે કરે ? દોષ કાઢવા માંડીએ તો બધું ડહારેગ આવે તે દુઃખ થાય અને સારા પણ પ્રગટ થવા માંડે. હેઇએ તે આનંદ થાય છે. મેં પાપ કર્યું આ સંસારના સુખ ઉપર રાગ થાય તે દુ:ખ આવે તેને સારી રીતે સહન કર્યું છે અને દુખ ઉપર દ્વેષ થાય છે તે સારો
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૭૨ +
: શ્રી જેને શાસન (અઠવાડિક લાગે છે કે ખરાબ લાગે છે? ભગવાને સુખ તે બધી તેમણે છેડી ટીવી અને તમન છેડયું, દુઃખ વેઠયું, મેહને મારી વીતરાગ તમારા ઝુંપડાં જેવા બંગલા છેડવાનું મન થઈ, કેવળરાન પામી, મેક્ષ માગ મૂકી ક્ષે થતું નથી તે શાથી ? આ રાગ નામના ગયા. તે ભગવાનનાં દર્શન કરવા છતાં આપણું પાપથી. તે રાગને કાઢવાનું મન છે? રાગ દશન ન થાય તે તળાવે આવીને તરસ્યા છે માટે જ થાય છે. રાગ ગમે તે દ્વેષ ગયા જેવું થાય આપણે જે ભગવાનના જવાનું છે. તમને ઘર-બારાદિ ઉપર રાગ શાસનમાં છીએ તે ચરમ તીર્થપતિ આસ ન હોય તે ઘણી ધાંધલ મટી જાય. જે. ને પકારી શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર રાગ મરી જાય તે ઘરમાં ચોરી કરનાર પરમાત્માનું જીવન જાણે છે ? તે ભગ
ઉપર દ્રષિ આવે? ગુસ્સે આવે? તેને મા - વાને સુખ છેડયું ને? બાર વર્ષ-છ માસ વાનું મન થાય? આવાં બધાં પાપોના અને પંદર દિવસમાં કેટલાં કષ્ટ વેઠયાં ? નાશક ભગવાન છે માટે ભગવાનનું દર્શન આપણને હજી તે સુખ ઉપર રાગ થાય છે આવા દુરંત નામ પાપનો નાશ કરવા અને દુઃખ ઉપર દવેષ થાય છે કે તે પાપ સમર્થ છે. છે એમ લાગે છે? દુનિયાનાં સુખ ચાલ્યા ભગવાનના વંદનથી વાંછિતની પ્રાપ્તિ જવાનાં છે તે તેના ઉપર રાગ થાય છે થાય છે માટે વાંછિત-ઇછિતને આપનાર તે સારે છે? જેને છોડી દેવું પડે તે ભગવાન છે. તે તમારું વાંછિત શું છે? સારું કહેવાય? ઘર તમારું છે? દુનિયામાં પૈસા-ટકાદિ સુખ સામગ્રી જ ને? ધર્માપણ ઘર જીવતાં છેડે તેના વધેડા નીકળે તેમાં માટે તે સમ્યગ્દર્શન-સમ્યકજ્ઞાન અને છે અને ઘરમાં જ મરે છે તેને બાંધીને સમ્યક્રચારિત્ર અતિ આત્મગુણેની લીમી કાઢે છે. ઘર–પેઢી, પૈસા-ટકાદિ કશું તમારું તે વાંછિત છે. આત્મિગુણોની પ્રાપ્તિ નહિ ને? તમે પણ કેઈના નહિ ને? “મારું ભગવાનના વંદનથી થાય છે. વંદન સૂત્રમાં છે તે વાત બેટી છે ને? તેના ઉપર રાગ શું બોલે છે? કે “હું આપને વંદન કરે તે ભૂડે છે કે સારે છે? તમે લોકે કરવાને ઇચ્છું છું. જેટલી પાપ વાસનાઓ જે મારું નથી તેને મારું મારું કરી ફગ છે તેનાથી રહિત થયે છતે આપને વંદન ટના દુઃખી થાવ છો. આ બધી ચીજે ઉપર કરવાને ઇચ્છું છું.” આજે તે તમે કેસ રાગ થાય તે પાપ છે અને રાગ ન થાય પણ રાખતા નથી. તો પછી ખમાસમણ તે ધર્મ છે. આ બધી ચીજે ઉપરથી વખતે જે શી રીતે ? પંજવા પ્રમાજરાગ ઊઠી જાય તે માટે ભગવાનના દર્શન વાની વિધિ નાશ પામવાથી ઘણું નુકશાન કરવાનાં છે. રેજ દર્શન કરનારને રાગ થયું છે નમસ્કાર-વંદન પ્રેમપૂર્વક થાય તે વધે કે ઘટે? ભગવાનને માને દશનાદિ આત્મામાંથી દેવ જય અને ગુણ પેદા થવા કરે તેને ઘર સારું લાગે? ભગવાન પાસે માંડે. પછી તમને જ ખબર પડે કે ભગસંસારની સુખ સામગ્રી અનુપમ હતી છતાં વાનની પૂજા આપણા દ્રવ્યથી કરીએ તે જ
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અક ૩+૩૧ : તા. ૧૭-૩-૯૨
લાભ થાય. પરિગ્રહની મૂર્છા ઉતારવા માટે પૂજા કરવાની છે. અમારે માત્ર ભાવ પૂજા જ કરવાની છે જયારે તમારે દ્રવ્યપૂર્ણાંક ભાવ પૂજા કરવાની છે. આજે તા માટાભાગને પૂજાના ખર્યાં જ નથી. તમે તે તમારી લક્ષ્મી સ ચવીને ભગવાનની પૂજા કરી છે। તે પછી આત્મગુણાની લક્ષ્મી શી રીતે પેદા થાય ? પૂજન જો સાચા ભાવે કરા તા તમારી જેટલી સામગ્રી છે તે તમને ભગવાનની ભકિતમાં જ વાપરવાનું મન થાય. આવી રીતે જેમ જેમ બાહ્ય લક્ષ્મી છેાડતા જાવ તેમ તેમ અંદરની લક્ષ્મી પેદા થાય.
શાસન સમાચાર
સુલુન્ડ : યુવાના વ્યસન અને શનના જમાનાવાદમાં ફસાતા અટકે અને સમ્યક જ્ઞાનના અજવાળાથી પોતાના જીવનને સાક બનાવે તે હેતુથી શ્રી. વĆમાન સંસ્કૃતિધામ મુલુ’ડના ઉપક્રમે પ. પૂ. મુનિશ્રી પદ્મદર્શન વિજયજી મહારાજની શુભ નિશ્રામાં.
* 993
અને પછી તા ભાવથી પૂજા થાય તે આત્મ લક્ષ્મી ખીલી ઊઠે અને પેદા થાય ત સસાર છે।ડવાનુ' અને સાધુપણું પામવાનું અને ભગવાનની આજ્ઞામુજબ સાધુપણું પાળી માક્ષે જવાનું જ મન થાય. શ્રી જિનેશ્વરદેવ માક્ષલક્ષ્મીને આપનારા સાક્ષાત્ કલ્પવૃક્ષ સમાન છે તે આવા કલ્પવૃક્ષને પામીને સાચા ભાવે તેની સેવા કરીને સૌ આત્મશુષ્ણેાની લક્ષ્મીને પ્રાપ્ત કરી વહેલામાં વહેલા પરમપદને પામેા તે જ શુભાભિલાષા. (૨૦૩૩ પૂના)
*
માન તથા પાશ્તિાષિકાની વિતરણવિધિ થઇ હતી. મુલુ'ડ જૈન શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક સંઘના પ્રમુખ શેઠ શ્રી ટોકરશી દામજી શાહે તેમનું સન્માન કર્યુ” હતું'. આ પ્રસંગે શ્રી પ્રાણલાલભાઇ ગાડા, શ્રી પ્રવિણભાઇ શાહ. શ્રી રામજીભાઈ ગાલા અને શ્રી વાડીલાલ દોશી પધારી શેશભામાં અભિવૃદ્ધિ કરી હતી. જૈન અગ્રણી શ્રી અમીલાલ રતિલાલ વાધર, મુંબઈ વમાન સસ્કૃતિ ધામના સંચાલક શ્રી ચંદ્રકાંત શાહ, શ્રી કીર્તિભાઈ શ્રી ચ'દુભાઇ ઘેટીવાળા વગેરે મહાનુભાવેશ આ પ્રસગે ખાસ ઉપ
મુલુંડ ખાતે દસ સપ્તાહની રવિવારીય વાચનાશ્રણીનુ આયેાજન થયું હતું. દસમી અને અંતીમ વાચના શ્રેણી પ્રસ`ગે ચેાજાયેલા અભિવાદન સમારોહના કાર્યક્રમના પ્રમુખસ્થાને જાણીતા જૈન અગ્રણી શેઠ શ્રી મનહરલાલ ચુનીલાલ શાહ (રૂબીમીલવાળા)સ્થિત ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. તેએશ્રીએ પેાતાના વકતવ્યમાં સંસ્થાની આવી સમ્યક પ્રવૃત્તિએને પૂરા સહયાગ આપવાની ખાત્રી આપતા સસ્થાના કાર્ય કરામાં નવા ઉત્સાહ પ્રગટયા હતા, તેઓશ્રીના શુભ હસ્તે બહુ
રહ્યા હતા. વમાન સૌંસ્કૃતિ ધામના લોકપ્રિય કાર્યકર શ્રી અતુલભાઇ વી. શાહે કાર્યક્રમનું સુંદર સ’ચાલન કરી સૌને પ્રભા
વિત કર્યા હતા.
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________
હકક ૦
-૦૩- ક ૨૨ - ૪-૯ -૯ પાંચ પ્યાલીઓ .
–શ્રી લલિતચંદ્ર પંચાલ - હાહાહ - - છપ્પનીયા દુષ્કાળની આ વાત છે. જે આમ ગોરમહારાજ ચાલ્યા જ જાય ખૂબજ યાદ રહી જાય તે દુકાળ હતે. ચાલ્યા જ જાય ખાવાને વિચાર સરખે ન આ દુકાળમાં માણસે, ઢોર ભુખ અને આવ્યા. ત્યાં દિવસ આથમી ગયે સુર્યદુઃખથી ખુબજ મરી ગયાં હતાં. હજારો દેવતાં પિતાનાં કિરણો પાછા વાળી રહ્યા લેકે પિતાને જરૂરી સામાન લઈને બીજા હતાં. ત્યાં રાત પડી ગઈ, એટલે આ ગર રાજયમાં ચાલી ગયેલા. એ વખતના રાજા- મહારાજ ઝાડ પર ચડી સૂઈ ગયા. થાક એએ પણ પોતાના રાજના ભંડાર ખુલ્લા એ લાગ્યું હતું કે તેને ખાવાનું પણ મૂકી દીધા હતા. પરંતુ વહેચવા બેસીએ ભાન ન રહ્યું. તે કેટલા દિવસ ચાલે? અને એક દિવસ
હવે આ જંગલનાં વનદેવી ફરવા એ આવ્યું કે રાજાના ભંડારના તળિયાં
નીકળ્યાં. તેમણે જોયું કે મારા જંગલમાં દેખાવા લાગ્યાં. રાજાએ હુકમ કર્યો બધાને
એક બ્રાહ્મણ ભૂખે સૂતો છે. આ તે ઘણું એક જ પવાલું અનાજ આપવું.
છેટું કહેવાય તેમણે પેલા ગેર મા’ બીજા દિવસથી નેકરએ અનાજનું
નાજ રાજની ઢેબરાની પોટલી બેલી. અંદર બે પ્રમાણ ઘટાડી નાખ્યું. લાકા એક ટક ઢેબરાં હતાં તે પિતે જમી ગયા પછી ખાય અને રાત્રે ભુખ્યા સુઈ જાય. આમને ખાલી પાટલીમાં પાંચ સોનાની પ્યાલીઓ આમ દિવસે વીતવા લાગ્યા આ રાજ્યમાં બાંધી વનમાં અદ્રશ્ય થઈ ગયાં. એક બ્રાહ્મણ રહે તે ખુબ પવિત્ર માણસ ગેર અને રાણી એક ટંક જમે અને
સવાર થયું વનનાં પંખીડાં કલશોર
કરવા લાગ્યાં ગેર માં રાજની આંખ ઉઘડી. અડધા ભૂખ્યા રહે. એક દિવસ ગેર મહા
- થાક અને ભુખને લીધે તેમનું શરીર રાજ તેની રાણીને કહે, “હવે ભુખ સહન થતી નથી એટલે બીજા રાજ્યમાં જવું તે
કળતું હતું. ઝાડ ઉપરથી નીચે ઉતરી સારું.” અને બીજા દિવસે તેઓ જવા
તળાવડીએ પહોંચ્યા. ત્યાં જઈ દાતણ પાણી તૈયાર થઈ ગયા. તેમની પત્નીએ તેમના
કર્યા. પછી ખાવા માટે ભાતાની પોટલી ભાગના અનાજમાંથી બે ઢેબરા બનાવી છોડી. પણ આ શું? ઢેબરાને બદલે પ્યાલીદીધા. મહારાજ બોલ્યા, “આ બે ઢેબરાં એ ! એમનું મન ચકડોળે ચહ્યું ખાતરી બે વખત ખાઈશ અને બે દિવસ ભૂખ્યો કરવા પ્યાલીઓ ખેલી તે બરાબર પાંચ રહીશ એમ કરતાં કરતાં વૈશાલી નગરીમાં હતી. અરે. આ તે સેનાની પ્યાલીઓ. પહોંચી જઈશ.” આ રીતે ગેર મહારાજ મારું તે નસીબ ખૂલી ગયું. જરૂરથી કઈ બે ઢેબરાં લઈને ચાલવા લાગ્યા. દેવતા મારા ઉપર રાજી થયા લાગે છે.
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૩૦+૩૧
તા. ૧૭-૩-૯૨
: ૭૭૫
આમ વિચારી પાંચે પ્યાલીઓ જમીન એ કહ્યા મુજબ ઝાડ ઉપર પિોટલી બાંધી પર મુકી. ત્યાં તે માટે ચમત્કાર થયો. સુતા. ઉંઘ આવે નહીં તેથી થયું લાવને અને થોડી જ વારમાં પાંચ દેવીઓ જીત- એક ઢેબરું ચાખી લઉ બાકી એઠું કરીને જાતની વાનગીઓના થાળ લઈને ઉભી પિટલીમાં બાંધી દીધું. આમ કરતાં મેડી ઉભી હસવા લાગી. ગોરમારાજ તે બિચારા રાત્રે સૂઈ ગયા. ડઘાઈ જ ગયા. તેમની આંખે આશ્ચર્યથી સવારે ઉઠયા ત્યારે સૂરજ માથા ઉપર પહેળી થઈ ગઈ પરંતુ પેલી પ્રગટ થયેલી ચઢી ગયો હતો. કાગડા કા. કા... બેલતા પાંચે દેવીઓએ રસથાળ ભુદેવની આગળ હતા. મોટાભાઈ ઝટપટ ઝાડ પરથી નીચે મુકી દીધા.
- ઉતર્યા. દાતણપાણી કર્યા વગર જ પિટલી 'ગોર મહારાજે તે જિંદગીમાં આવી ખેલી. અંદર પાંચ તાંબાની પ્યાલીઓ વાનગીઓ ખાધેલી નહી એટલે તુટી પડયા. હતી, એ તે ઝટપટ દોડયા. ગામ ભણી. ખુબ ધરાઈ ધરાઈને ખાધું પછી પાંચે ગામમાં પેસતાં જ નાનાભાઈ સામે મળે. પ્યાલીઓ ભેગી કરી. દેવીએ અલેપ થઈ એને કશું કહ્યા વગર જ ઘરમાં પેસી ગયે. ગઈ. ગોર મહારાજ તે ખુશ થતાં ઘેર પિતાની પત્નીને કહ્યું. “જે હું પણ વનઆવ્યા. તેમની પત્નીને પ્યાલી કાઢીને વતાને રીઝવીને પાંચ પ્યાલીઓ લઈ આવ્યું બતાવી. તે પ્યાલીએ અલગ અલગ ગોઠવી છું. “મટાભાઇની વહુએ પોટલી દબાવી પછી ધુમાડે. થયે પાંચ દેવીએ ભજનના તે ખરેખર પાંચ પ્યાલીએ હતી. એણે તે થાળ લઈ હાજર થઈ. બંને જણાએ પેટ- આખા ગામને જમવાનું નેતરું આપી ભરીને ભોજન કર્યું. પછી વાલીઓ બંધ લીધું. ફકત એક નાનાભાઈને તથા તેની કરી દીધી.
વહુને જમવાનું નેતરું ન આપ્યું. પછી તે આ એમને રાજને ક્રમ થઈ દુકાળિયા કે ખાવાનું નામ સાંભળી ગયે. જમવાની ઈચ્છા થાય ત્યારે પ્યાલીએ દેડી આવ્યા આખુ ગામ બેઠવાઈ ગયું. કાઢી ભોજન હાજર થાય. આ વાતની મોટાએ પિટલી છેડી અંદરથી પાંચ ખબર ગોર મહારાજના મોટાભાઈ ને પડી તાંબાની પ્યાલીઓ નીકળી. એક પછી એક ગઈ. તેમની વહુને ગણીએ ચાખવા પાંચ પ્યાલીએ જમીન પર બેઠવી પણ આપેલે મીઠાઈને ચટકે તેની દાઢમાં રહી ત્યાં તે ધુમાડે જાણે વાદળાં ઉતરી આવ્યાં ગયે. મોટાભાઈએ નાનાભાઈને પૂછયું, હોય એવું ધુમ્મસ થઈ ગયું. પણ આ “અલ્યા તું આ સોનાની પ્યાલીએ કયાંથી શું? જમાડવા દેવી દેવતા નીકળવાને લા? નાનાભાઈએ બધી જ સાચી વાત બદલે માથે શિંગડાં અને શરીરે ભીંગડામોટાભાઈને કહી દીધી બીજા દિવસે ગોર વાળા રાક્ષસ નીકળી પડયા. જમવા આવેલા મહારાજના મોટાભાઈ જંગલમાં નાનાભાઈ લોકોને જ પકડી પકડી ખાવા લાગ્યા.
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૭૬ :
: જૈન શાસન (અઠવાડીક)
આખી મેદનીમાં દેકારો મચી ગયે. લેકે પાડયા ઘરમાં જઈને પોતાની પાંચ સેનાની ભાગંભાગ કરવા લાગ્યા. મેટાભાઈ અને પ્યાલીએ ખેલી કેટલીયે દેવીઓ હાજર તેની પત્ની બંને જણા એવા તે ગભરાઈ થઈ ગઈ. દરેકના હાથમાં થાળ હતા. નાના ગયા કે દેડતા દોડતા નાનાભાઈના ઘરમાં ગોરે ગામનાં લોકેને ભરપેટ જમાડયા. પેસી ગયા. ધ્રુજતાં ધ્રુજતાં નાનાભાઈને પછી મોટાભાઈને કહ્યું. જુએ સારી ભાવબધી જ વાત કરી. નાનાભાઈએ દેડતા નાથી તમે વન દેવતાને ખુશ કર્યા હતા તે જઈને પેલી પાંચે પ્યાલીઓ ભેગી કરી આ દશા ન થાત.” આ સાંભળી મોટાભાઈ દીધી. થોડીવારમાં પેલા રાક્ષસો ગાયબ ને અને તેની પત્નીની આંખમાં આંસુ થઈ ગયા. ગામ લેકએ રાહતને દમ આવ્યા અને નાનાભાઈની તથા ગામના ખેંચે. જીવતા સૌ કે મેટાને મારવા લોકેની માફી માગી. દેડયા અને કહેવા લાગ્યા શું તને નાનાની બાળમિત્ર કે ઈનું પણ સારું જોઈને ઈપર્યા આવી તે આવી પ્યાલીઓ લઈ ઈર્ષ્યા ન કરવી જોઈએ એ બધપાઠ આ આવ્યા ? પરંતુ નાનાએ લેકેને શાંત વાર્તામાં ફલિત થાય છે. (મુંબઈ સમાચાર)
સાચી ભકિત પ્રગટ કરે જ ખરા? આપણે એ વ્યકિતને છોડવવા માટે જૈન સમાજના શ્વેતાંબર અને દિગંબર આકાશ-પાતાળ એક કર્યા હોત કે નહિ? બને સંપ્રદાયે એ વાત જાણે છે કે મહા
આપણા ધર્મપિતા આ રીતે જેલ ભોગવી
રહ્યા છે. અને આપણે તેમના ધર્મપુત્રરાષ્ટ્રના વિદર્ભમાં આવેલા નજીક આવેલા
વેતાંબરે અને દિગંબરો હાથ જોડીને બેઠા અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથના મંદિરમાં આવેલ બેટા આ તમાશો જોયા કરીએ છીએ એવું ભગવાનની મૂર્તિ આજે કેટલાંય વર્ષોથી શું નથી લાગતું? નજરકેદ જેવી હાલતમાં છે. મૂતિની મારી સવે દિગંબર તથા વેતાંબર આજુબાજુ માટીના થર જામેલા છે. પ્રતિમાં ભાઈઓને વિનંતિ છે કે આપણે આપણને અદિઠ થઈ ગઈ છે. તેના ઉપર ક્યારેય પણ ઝઘડે મિટાવી દે અને પાછા જેમ પહેલાં પ્રક્ષાલ, લેપ, ચંદન-કેસર અથવા કેઈ રહેતા હતા તેવી જ રીતે રહીએ એવી વસ્તુને અભિષેક કરવામાં આવતું નથી. પરિસ્થિતિનું નિર્માણ કરે. આપણે ફકત એક નાની જાળીમાંથી તે જોઈ આપણા આચાર્ય ભગવંતો, ગુરૂદેવ અને શકીએ છીએ.
સમાજના અગ્રણીઓને પ્રાર્થનાપૂર્વક વિનંતિ આ જોઈને એમ થાય છે કે આપણે છે કે સામસામા બેસીને આપણું અંતરિક્ષ આઝાદ છીએ અને ભગવાન કેદમાં છે ! જો પાર્શ્વનાથ ભગવાનને આ બંધનમાંથી મુકત આપણું ઘરની કે આપણું સગાસંબંધીના કરવા માટે જે કાંઈ જરૂરી હોય એ પ્રયાસ કરે. કુટુંબની કેઈ વ્યકિત જેલમાં હતા તે ઘનશ્યામભાઈ મેહનલાલ મહેતા આપણે શું આ રીતે શાંત બેસી રહ્યા હતા
નાગપુર (મું. સ.)
Page #693
--------------------------------------------------------------------------
________________
કે ક્ષમા ભૂષણ કોને?
૬
દરેક શાસ્ત્રો કહે છે કે “ક્ષમા વીરસ્ય ભૂષણ ક્ષમા વીરનું ભૂષણ છે, પરંતુ આપણે ઘણાં ઘણાં શાઓ વાંચ્યા અને સાંભળ્યા પણ ખરા, છતાં પણ આપણને કઈ દિવસ એવું લાગ્યું ખરું કે ક્ષમા રાખવામાં વીરતા જોઈએ ? ક્ષમા તે સ્ત્રીલીંગ છે. તેને રાખવામાં વીરતા કયાંથી જોઈએ ? આપણે તે નરી કાયરતાની દ્રષ્ટીએ જ એને જોઈએ છે. “ક્ષમાં રાખવી એ તે બાયલ. એનું કામ છે, ખૂમારીપૂર્વક સામાવાળાને દાબી દેવા તેમાં જ અમારી કીર્તિ, આબરૂ છે” આવું વિચારનારા આજે ઘણું છે.
પણ સબૂર ! આપણું સૌને ખ્યાલ હશે જ !
બળવાન પાસે આપણે નગ્ન બની જઈએ છીએ. કેઈફ ઓફિસર, અમલદાર પાસે હાથ જોડીએ છીએ, કારણ કે જો હાથ નહી જોડીએ તે જાનથી મર્યા જ સમજે.
નેકર શેઠ પાસે જ ક્ષમા રાખે અને શેઠ ગ્રાહક પાસે જ ક્ષમા રાખે, પાપડતોડ પહેલવાન બળવાન પાસે જ ક્ષમા રાખે. આ સઘળી સત્ય હકીકતને શું કહેવાય ? નરી કાયરતા જ કહેવાય કે બીજું કાંઈ ?
ખરી ક્ષમા તે કયારે કહેવાય કે જ્યારે આપણું બધું ચાલતું હેય, અપરાધીને આપણે સજા કરી શકતા હે ઈએ, ત્યારે પણ તેને આપણે માફી આપી શકીએ તે જ ખરેખર ક્ષમા રાખવામાં શુરવીરતા આવી ગણાય.
આવી શુરવીરતા એક નાનકડા ગામમાં પ્રગટી હતી તે પ્રસંગ આપણે જોઈએ.
નાનકડા ગામની ભાગોળે એક વિધવા સ્ત્રી રહેતી હતી. તેને બે પુત્ર હતા. વિધવાસત્રી લેકેના કાર્યો કરી વ્યવહાર ચલાવતા હતી. અને પુત્ર તળાવની પાસે ખેલકુદ કરી મોટા થતા હતા. લાકડા કાપી લાવવાને તેઓએ વ્યવસાય બનાવી દીધું હતું. સમીસાંજે મેટેભાઈ ગામમાં જઈ લાકડાને ભારે વેચી આવે, જે આવે તેમાંથી તેઓ સંસાર ચલાવવા લાગ્યા.
એકદા મોટાભાઈની સાથે એક માનવીએ ઝઘડે કર્યો : બોલાચાલીને ઝઘડો એકાએક મારામારી ઉપર આવી ગયો ચરે બેઠેલાં લોકેએ તે બન્નેને મહામહેનતે છૂટા કર્યા, પરંતુ ખુનસબા જ માનવીએ વેરીની ગાંઠે બાંધવા માંડી.
બસ ! હવે તેને જીવથી મારું તે જ મારું નામ માનવી.
થોડાક દિવસ પસાર થયા ન થયા ત્યાં તે મોટાભાઈની લાશ ઘર આંગણે ઢળી પડી. નિષ્ઠુરતાભર્યું ખૂન જોઈને માતા ચેધાર આંસુએ રડી પડી. “વેરને બદલે વેરથી વાળવાની જક્કી ગાંઠે મનમાં બંધાઈ ગઈ.
Page #694
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૭૮ :.
: જૈન શાસન (અઠવાડીક) માતાની ઉંઘ હરામ થઈ ગઈ. રાતદિન એક જ વિચાર વેરની વસુલાત કઈ રીતે કરવી. આ દુષ્ટ વિચારે એકાએક વાણીરૂપે પ્રગટ થવા લાગ્યા. હે બાલુડાં “હવે તું બળવાન થઈ ગયો છે. તું જીવતે બેઠું હોય ને તારા મોટાભાઈને વેરી જીવતે કઈ રીતે રહી શકે? ખરેખર! આ શરમજનક વાત છે. એને માટે તું કાંઈ જ ન કરે? બસ! તારામાં આટલું જ શુરાતન ! જે મારા પેટે તું દિકરે પાકો હોય તે તારા ભાઈના હત્યારાને પકડી પાડ!'
લાવારસ ઝરતી માતાની વાણી સાંભળી નાના પુત્રમાં પૌરસ ખીલી ઉઠયું. વેરીને કેઈપણ ભોગે કબજે કરવા તૈયાર થઈ ગયે વ્યુહરચનાઓ ગઠવી વેરીને જીવતે પકડી લીધે, ઉત્સાહથી લઈ આજે માતાની પાસે પલવારમાં શત્રુને ચીત્તોપાટ પછાડી, ચઢી બેઠે છાતી ઉપર. હાથમાં અણીયારી બરછી લઈ માને પૂછવા લાગ્યો, કેમ મા ! “હવે આનું શું કરું?”
ઉષ્માભર્યા શબ્દ સાંભળતાં જ મા ધ્રુજી ઉઠી. ગમે તેમ તેય એ મા આર્યકુળની, આર્યજાતિની, આર્યદેશની હતી. હૃદયમાં દયાને ધોધ વહેવા લાગે. પેલે પકડાયેલા શત્રુ પણ કંપી રહ્યો હતો. તેની વાણી માફી માગી રહી હતી, સાથે સાથે ફરી આવું ન કરવાની કબૂલાત અશ્રુભીની નયને આપી રહ્યો હતે. કાકલૂદીભર્યા સ્વર સાથે આંખમાંથી ઉનું ઉનું પાણી પણ વરતું જોઈને માતાનું હૃદય ઓગળી ગયું. તે કહેવા લાગી “શરણુ ગત ૫ર કહટર કરુ તે કર જેટ
“આજે તો શરણે આવેલો પણ જીવતે પાછો ન જ જય મા !”
એટલે શું ? મહામુશ્કેલીઓ પકડી લાવેલા શત્રુને છોડી મુકવાનો એમ? મા, કાયર કેમ બની ગઈ? તારી ખુમારીભરી વાણી કયાં ગઈ? અરે ભાઈ, ક્ષમા આપીએ એ કાંઈ કાયરતા ન કહેવાય. ક્ષમા તે વીરેનું ભૂષણ છે, શુરવીર હોય તે જ કામ આપી શકે.
હા, એમ જ દિકરા ! શરણે આવેલા શત્રુને છોડી મુકવાને. બસ, માતાની આજ્ઞા શિરેમાન્ય કરતા પુત્રે શત્રુને છોડી મૂક્ય, ક્ષમા આપી.
અરે શત્રુ પણ મા-દિકરાની ઉદારતા જોઈને અવાક બની ગયે. ઉદારતામાં અંજાઈ ગયેલ તે કાયમ માટે નાના દિકરાને જીગર જાન મિત્ર બની ગયો.
જે સામાને પ્રભાવ! સમરાંગણમાં પણ લાકડાની સમશેર વિના ચક્કસપણે જીતાડનારી એક માત્ર મા જ છે.
આપણે કેણ છીએ તેને જરા વિચાર કરે. આપણે ભગવાન મહાવીર સ્વામીના પૂજક છીએ. તે તારદેવે કેવી કામા રાખી? કેવા કેવા લામાના ધધ વર્ષાવ્યા ? ભયંકર ઉપસર્ગો કરનાર પણ તેઓએ કામ કરવાની (આપવાની) કમીના નથી રાખી.
તે, આપણે પણ તેઓના પરમ ભક્ત-અનુયાયી છીએ કામા માર્ગે ચાલવું એ તે આપણું પરમ કર્તવ્ય છે ઉચ્ચ પ્રકારની ક્ષમા સાધના કરીને આપણે સૌ તેઓના જ પંથે વળીએ તેવી મનોકામના...
–શ્રી વિરાગ
Page #695
--------------------------------------------------------------------------
________________
ELA ELAQE
હાલારતી–વડાલી આ સિંહણ-અને મદ્રાસ-કેશરવાડીમાં પૂ.આ.શ્રી વિજય ૫. પૂ. પ્રશાંતમૂતિ આ. ભ. શ્રી વિજય રાજયશ સ. મ. ની નિશ્રામાં થયેલ ઉપક્વોતનસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. મુ. શ્રી કીતિ. ધાનની માળારે પણ મહા સુદ ૧૩ ના થયું કાંત વિ. મ., પૂ.પં. શ્રી વજસેનવિજયજી તે અંગે મહા સુદ ૮ થી અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર ગણિવર આદિની નિશ્રામાં વિશલપુર નિવાસી આદિ ઉત્સવ જાયા. ૧૨૭ માળ હતી શેઠશ્રી મોતીલાલ છછરામજી તરફથી પ. ૩૬ છેડનું ઉજમણું થયેલ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂ. મ.ના ઈડર-(ઉ. ગુ.) આ તીર્થને જીદ્ધાર સંયમ જીવનની તથા પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી તથા વિકાસ માટે આયોજન થતા તેના વિજય પ્રદ્યોતન સૂ મ. ના ૫૦ વર્ષના પ્રારંભ પ્રસંગે તા. ૯-૨-૯૨ના રૌત્યપરિ. દીક્ષા પર્યાયની તથા તેમના સંસારી માતુશ્રી પાટી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન તથા સાધર્મિક દીક્ષિત પૂ. સ્વ. સા. શ્રી ભક્તિશ્રીજી મ. વાત્સલ્ય રાખેલ. આ પ્રસંગે પૂ.પં.શ્રી પદ્મધર્મપત્ની દીક્ષિત સવ. પૂ. સા. શ્રી કીર્તિ- વિજયજી ગણિવરની નિશ્રામાં જાયે હતે. પ્રભાશ્રીજી મ. ના સંયમ પર્યાયની અનુ અમદાવાદ-પીપરડી પળમાં સુમતિમદના તથા બહેન દિક્ષિત પૂ. સા. શ્રી નાથ દેરાસરે પ. પૂ. સવ. આ. ભ. શ્રી હેમપ્રભાશ્રીજી મ. ની ૧૦ એળીની વિજ્ય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ના સંયમ પૂર્ણાહુતિ નિમિતે તથા પૂ. સા. શ્રી ક૫. જીવનની અનુમોદનાથે તથા પૂ. શ્રીની શીલાશ્રીજી મ. ના ૫૦૦ અબેલ નિમિતે સાતમી માસિક તિથિ નિમિતે પૂ. સા. શ્રી તેમજ ઉપધાન તપ આરાધના પૂર્ણાહુતિ ઈન્દપૂર્ણ શ્રીજી મ, પુ. સા. શ્રી જ્યોતિપૂર્ણતથા ૭૦ છેડના ઉજમણા આદિ સાથે ૧૧ શ્રીજી મ.ના ૫૦૦ અબેલ તપ નિમિતે દિવસના મહોત્સવ સાથેના મહોત્સવમાં મહા વદ ૧૧ થી મહા વદ ૧૪ સુધી શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન સાધમિક ભક્તિ વિ. શાંતિસ્નાત્ર સિઘચક મહાપૂજન તથા ૧૦૮ ઉત્સવ જાય છે. આ પ્રસંગે શિવગંજના પાર્શ્વનાથપૂજન આદિ પંચાહિકા મહોત્સવ પં. શ્રી ચંપકભાઈ સી. શાહ જામનગરના પૂ. આ. શ્રી વિજ્ય સુદર્શન સૂ મ, પૂ. પં. શ્રી વૃજલાલભાઈ ખંભાતના પંડિતશ્રી આ. શ્રી વિજય રાજતિલક સૂપ મ. પૂ.આ. રાજુભાઈ ભાભરવાળા ૫. શ્રી દિલિપભાઈ શ્રી વિજય મહોદય સૂ મ. આદિ તથા પટણીના પં. શ્રી મફતલાલભાઈનું ફા. સુ પૂ.આ. શ્રી વિજય સેમચંદ્ર સુ.મ. આદિની ૨ ના બહુમાન થશે. પૂ. સાધવજી મ. નું નિશ્રામાં ઉજવાયે. પારણું ફા. સુદ ૩ ના થશે.
આબુતીર્થ–તળેટીમાં ટેશનથી ૪ કી,
Page #696
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૮૦ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) મી. દૂર છે. પૂર્વકાળમાં અહીં પદ્માવતી સુધી રાખેલ. આ પ્રસંગે પૂ. આ. શ્રી નગરી હતી. આ અંગે કેટલીક માહિતી હેમચંદ્ર સૂ. મને વિનંતિ કરી. પ્ર. સા. મળી છે. વિશેષ માહિતી જેમની પાસે હોય શ્રી જયાશ્રીજી મ. પૂ સા. શ્રી સ્વયંપ્રભતેમને મોકલવા વિનંતી છે. દલપતલાલ શ્રીજી આદિ પધાર્યા હતા. પી. શાહ કે. શીતલ ભુવન, શીતલ બાગ,
સંઘસ્મૃતિ ૬૪ વાલકેશ્રવર માર્ગ, મુંબઈ–૬
રાજકેટ વર્ધમાન નગરથી છરી પાલિત ફોન : ૮૧૨૩૬૩૭
સંઘ સિદ્ધગિરિને નીકળેલ તેની સ્મૃતિ મલાડ-ધનજી વાડીમાં શ્રી શીતલનાથ નિમિતે ૧ પાઠશાળા, ૧ વીરનગર જૈન સંઘે પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર
દેરાસર, ૧ ઉપધાનની સીલક, ૧ ચબુતર સૂ મ, ના સંયમ જીવનની અનમેદનાથે ખોનું લીબડા બનશે. આ સંઘમાં ભગવાનની મુ.શ્રી નયવર્ધનવિજયજી મ.ની નિશ્રામાં
ભવ્યાતિ ભવ્ય આંગીઓ દરરોજ પ્રફુલભાઈ પોષ સુદ ૩ થી ૭ પંચાહિકા મહત્સવ
તથા સરલાબેન ખુબ ભાવ ભકિતથી પૂજન સહિત ઘણું ઉમંગથી ઉજવાયે હતો. કરતા હતા. સંધમાં અઠ્ઠમતપ કરનારને
ચાંદીની વાટકી ની પ્રભાવના થયેલ. કનોડા (મહેસાણા) પૂ મહો. શ્રી વીછીયા-અત્રે પાંજરાપોળ સંસ્થા યશ વિ. મ. ને જન્મ થયેલ છે. તેમની નીચે શ્રીમતી રૂક્ષમણીબેન દીપચંદભાઈ જ્ઞાન લક્તિના સ્મારક રૂપ ઉ શ્રી યશોવિ.
ગાડી અબોલ જીવ રક્ષા ભવનનું ઉદ્દઘાટન સરસ્વતી મંદિરનું ઉદઘાટન પૂ આ. શ્રી
શનિવારે તા. ૧૪-૩-૯૨ ના રાખેલ હતો. વિજય દેવસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. શ્રી દીપચંદભાઈના હાથે ઉદ્દઘાટન વિધિ હેમચંદ્ર સૂ મ, પૂ. પં. શ્રી પ્રદ્યુમ્ન વિ. રાખેલ છે. મ. ની નિશ્રામાં મહોત્સવ પૂર્વક મહા વદ ૬ ના થયેલ. રથયાત્રા રંગેની ગ્રન્થનું પ્રદ
અમદાવાદ-દાનસૂરીશ્વર જ્ઞાન મંદિર ર્શન તથા વિમેચન વિ. આજન કરવામાં પ પૂ. આ. શ્રી વિજય સુદર્શન ચૂં. મને આવ્યું હતું.
પૂ આ શ્રી વિજય રાજતિલક સૂ. મ.
- પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય મહદય સ. મ. બોરસદ (કાશીપુરા)–અત્રે પૂ. સા. શ્રી આદિની નિશ્રામાં પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય કમળપ્રભાશ્રીજી મ. ની વર્ધમાન તપની જિતમૃગાંક સૂ. મ. ની ફ. સુદ ૬ની ૧૦૦ એળીની પૂર્ણાહુતિ પ્રસંગે તથા શાહ ૧૬ મી તિથિ નિમિતે તથા પૂ. મુ. શ્રી અંબાલાલ અમૃતલાલ તથા અ.સૌ. તારાબેન હિરણ્યપ્રભ વિ. મ. ની વીશસ્થાનક પૂર્ણઅંબાલાલના સુકૃત અનુમોદનાથે જીવિત હતિ નિમિતે પ્રવચન વિશસ્થાનક પૂજા મહત્સવ મહા સુદ ૧૩ થી મહા વદ ૬ આંગી વિગેરે રાખેલ.
Page #697
--------------------------------------------------------------------------
________________
એકધિવાળી
येषां विषयेषु रतिर्भवति, न तान्मानुषान् गणयेत् ।
શ્રી ‘પ્રશમરતિ’ માં વાચક પ્રવર શ્રી ઉમાસ્વાતિજી મ. આત્માને પ્રોધ આપતાં, જાગૃતિ કેળવવા કહે છે કે “જેઓને પુણ્ય ચેગે મળતાં પાંચે ઇન્દ્રિયાના અનુકુળ વિષચામાં રિતિ ગાઢ આકિત મૂર્છા હોય છે તેમને મનુષ્ય જ ગણવા નહિ ’’
આત્માના સંસારના સર્જનનું આ અદ્ભૂત નિદાન છે. જેને પેાતાના સ'સારની ખટક થાય તેને જ તેનાથી મુકત થવાનુ' અને ઇલાજ કરાવવાનું મન થાય.
એટલે અનત જ્ઞાનિએ પાકારે છે કે “ ઇન્દ્રિયાની પરાધીનતા એજ સસાર છે અને ઇન્દ્રિયાને સ્વાધીન કરવી તે જ મુકિત તરફની આગેકુચ છે.'
જેના વિવેક ચક્ષુ સામાન્ય પણ ખુલ્યા હશે તેને ય લાગશે કે-ઇન્દ્રિયાને સ્વાધીન કરવી, તેને જીતવાના પ્રયત્ન કરવા તે જ આત્માની સાચી સ્વતન્ત્રતાના રાજમાગ છે.” જે આત્માની ઇન્દ્રિયાની આધીનતા ઘટતી જાય, ખાટી જરૂરિયાતા ઉપર કાપ મૂકાય, માજ-શાખની ઇચ્છાએ કાબૂમાં આવતી જાય તે। આત્મા ઉન્નતિના માર્ગે આગળ વધે છે.
બાકી પાંચે ઇન્દ્રિયાના વિષયાના સાધનાની પાછળ મૂ`ઝાયેલા અને મહેાન્મત્ત બનેલા આત્મા પાપ કરવામાં પાછી પાની કરતા જ નથી. સ્વય તે પાપ કરે છે પણ અનેકને પાપ કરવા પ્રેરે છે. અનેકને તેમાં સહાય કરે છે તેમાં કવ્ય' માને છે.
જગતમાં હજી Rs'સા, જૂઠ અને ચેરીને કરવા છતાં પગુ પાપ માનનારા, અધ માનનારા જવા મળશે. પણ પાંચે ઇન્દ્રિયાના વિષયને ઉપભેગ કરવા તે જ માટામાં માટુ પાપ છે, મોટા અધમ છે તેમ માનનારા બહુ જ જૂજ આત્માએ મળશે. તેને પાપ કહેનાર એક માત્ર જૈનદર્શન વિના બીજુ કાઈ જ નથી. મજેથી વિષયાના ઉપભાગો કરવા તે તા નરી પશુતા છે તેમાં કાઇ પણ સુજ્ઞ વિચારક સહમત ન થાય તેમ બને ખરું ? મનુષ્ય જેવાં મનુષ્ય પશુતાનું આચરણ કરનારા અને ખરા ?
હું આત્મન્ ! તારે ‘માનવતા’ મેળવવી છે કે ‘પશુતા' ખરીદવી છે તેનેા તારી નિર્માળ પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં વિચાર કરી આગળ વધ
—મનાંગ
Page #698
--------------------------------------------------------------------------
________________
૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૧ |
UT IT
TAT TET
\Oજી સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ||
පපපපපපපපපපපපපපපපපප
: - જેને હું જ સારો છું તેમ જગતને બતાવવાની ઇરછા થાય તે અસલમાં સ આ હેત નથી. ૪ ૦ શરીરના જ પ્રેમી બધા મૂડદા સમાન છે. છે , જેને સંસારથી ઉગ નહિ, મિક્ષની તીવ્ર લાલસા નહિ તેને જ્ઞાન કદિ ફળે નહિ. ૪ - શરીરના સુખની ઇચ્છા મરે અને ગમે તે દુઃખ વેઠવાની રૌયારી હેય તે જ ભગઆ વાનની આજ્ઞા પળે. છે . જેને સંસાર પર ઉદ્વેગ થયો નથી. મેક્ષની ઈચ્છા જાગી નથી તે પાપ ન કરતે હેય
તે ય પાપી છે. 3 આહારની (ખાવા-પીવાદિની) જેટલી ચીજ છે તેમાં જે “સ્વાદ” તે જ મોટામાં મોટું છે
oooooooooooote
છે. સંસારનું સુખ ભોગવતાં જે આત્માને થાય કે, “હું હાથે કરીને મારા આત્માની 6 0 હિંસા કરી રહ્યો છું. મારા આ માને ઘાત કરી રહ્યો છું, મારા આત્માને દુઃખમાં 0 નાંખી રહ્યો છું તેનું નામ જ વિરાગ છે. 0 ધર્મ એ છે કે, ધારે તેટલો કરી શકાય. જયારે અધર્મ તે મરી જાય પણ ધારે ૪ 0 તેટલે કરી શકાય જ નહિ. કેમ કે, ધર્મ તે એકલે ય કરી શકાય, જાયરે અધર્મ c 0 કરવામાં તે અનેક સાધનની જરૂર પડે. અને બધા જ સાધન બધાને ઓછા મળે ! તું છે પોતાની પાસે જે કાંઈ હોય તે બીજાના હિતમાં જરૂરી હોય તે વાપરવાની જેની તું 0 તેયારી તેનું નામ ઉદારતા. 0 , જેને શરીરને જ સાચવવાનું મન હોય તેને મિક્ષ કદિ થાય નહિ. જે ધર્મ સાચ- 0 0 વવા શરીરને સાચવે છે તે શરીર નથી સાચવ પણ ધર્મ જ સાચવે છે. છે
accooooooooooooooose વાત શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર રટ (લાખાબાવળ) - શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ન ૨૪૫૪૬
Page #699
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯( 9
) 2
नमा चविसाए तित्थयराणं શાસન અને સિદ્ધાન્તા 3મમાડું. મહાવીર-પનવસાmi. ઝી રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-|
શ્રી જિન ધમની પ્રાપ્તિ
જ સર્વસ્વ છે. जिनधर्म विनिर्मुक्तो मा यो. श्री कैलालीमार हा भुवं चक्रवर्त्यपि स्यां चैटोऽपि दारिद्रोऽपि
અઠવાડિક
જૈન ધર્મથી રહિત ચક્રવત્તિ પશુ' મને મળે છે તે નથી જોઈતું' અને શ્રી જૈન ધર્મ થી વાસિત એવા કુલ માં જન્મ પામીને દાસપા' કે ચાકર પણ પામુ તે મને મજુર છે. આવી ખુ મારી હોય તે જ સ ચુ' ધર્માભિમાન છે. તેવી દરેક જૈન ની હોવી જ જોઈએ.
વી
32
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
મૃત જ્ઞાન ભવન
૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, 'જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) INDIA
PIN - 361005
Page #700
--------------------------------------------------------------------------
________________
કથિdull
"परवस्तुषु हा स्वकोयता, विषयावेशवशाद् विकल्प्यते ।" । પર વસ્તુમાં પણ પોતાપણું, વિષયોના આવેશમાં વશથી વિકપાય છે.”
જે આત્માનું પિતાનું નથી તેમાં પોતાપણું માનવાની બુદ્ધિ કેણ કરાવે છે ? જે ! ૨ સાથે આવે નહિ, જેને અહીં મૂકીને જવાનું તેમાં મમવબુદિધ પેદા કરાવનાર કોણ છે?
સાનિએ તેનું નિદાન કરતાં કહે છે કે- પાંચ ઇન્દ્રિયોના અનુકુળ વિષયોનો રાગ એ એ જ સઘળાં ય દુઃખની અને પાપની જડ છે. વિષયનો રાગી બનેલ છવ કયારે શું ન ! | કરે તે કહેવાય નહિ તેના માટે કઈ જ પાપ, પાપ પણ નહિ. છે તે પાપી જીવ બધાથી ગભરાય. બધાથી ભયભીત હોય. “વા વાય ને નળીયું { ખસે' તે ય તે ચોંકી ઊઠે. પ્રાપ્તિની અને પ્રાપ્ત ચીજોના રક્ષણની ચિંતાઓથી હંમેશા ! 4 સળગી રહ્યો હોય. કોઈને ય વિશ્વાસ કરે નહિ. આવી દશાથી જે મુક્ત થવું હોય તે { પાપથી બચવું જોઈએ.'
પાપથી કયારે બચાય? આત્માની સાચી સ્વતંત્રતા-મુકિત મેળવવાનું મન થાય તો. { તે માટે પાંચ ઇન્દ્રિયના વિષયોને સંગ કાલકુટ વિષ કરતાં પણ ભયંકર લાગે તે. છે ઈન્ડિયાધીનતાને તિલાંજલિ આપવામાં આવે છે. સંયોગમાં સુખ નથી. સંયોગોથી મુકત છે થઈ એકવ ભાવમાં રમણતા કરવી તેમાં જ સાચું સુખ છે તેમ સમજાય તો.
ભંડેને વિટામાં જ મજા આવે, ચમારને ચામડું ચૂંથવામાં મજા આવે તેમ વિષની ગંદકીના કાદવમાં ખૂંચેલા અને તેમાં જ મજા માનનારા છ વરાગ્યની સુગં- ૪ છે ધની મહેક માનવા પણ દરિદ્ધી છે. “મુખે મીઠા બંને પરિણામે કટુ વિષયે તે દષ્ટિવિષ છે 4 સપ કરતાં પણ ભૂંડા છે. વિષયાધીન જીવ કેવી - કારમી હાલત અનુભવે છેને સંસાર , છે રસિક જીવાથી અજાણ નથી. પણ મેહના પૂતળાને તેના જ નાચ ગમે! તે વિષ દુઃખદાયી લાગ્યા વિના, તેમાંથી મન ખેંચાયા વિના સાચા સુખનું સ્વપ્ન પણ શકય નથી.
માટે જ ઉપકારીઓ ભારપૂર્વક કહે છે કે- “વિષયને વિરાગ, કષાયે ત્યાગ, I 8 ગુણને અનુરાગ અને તે ત્રણેને પેદા કરનાર ક્રિયામાં અપ્રમત્તતા કેળવે તે જ ક્ષણ આ સુખના ઉપાયભૂત ધર્મને પામે.”
માટે હે આત્મન ! પરવસ્તુમાં પોતાપણાની બુધિથી પાછો ફરી, આત્મ ગુણમાં છે બુદ્ધિને ધારણ કર તારી પટુ પ્રજ્ઞાના પ્રકાશને પામી આત્માની અનંત, અક્ષય ગુણ : | લક્ષમીને ખીલવવા વિષયેથી, વિષયના રાગથી વિરામ પામ. –પ્રજ્ઞાંગ
Page #701
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક
nહજારતરત્રહરજી મહુરજી ૯ જેટ ૨ ત૨૪ પૃચર - ]
'હાહરદેશૈદ્ધારકે જા. 82Qફરજસ 1221211 30%OY QURIOI WO VEIO e wel
IRી ,
તંત્રી:- ( પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્ત. (મુંબઈ) હેમેન્દ્રકુમ્મર મનસુખલાલ શાહ
જટ)
? જેઠ (વઢવ8) જm/૨૬ પદમશી રુઢી
( ra).
( અઠવાડિક ) आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
મંગળવાર તા. ર૪-૩-૯૨
[અંક ૩ર
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ ફાગણ વદ-૬ - વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂા. ૪૦૦
શ્રી જિનવાણી શ્રવણનું ફળ શું?
–સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! ! - આ સંસાર અસાર લાગે તે લીલાલહેર થાય તેવું છે. આ સંસારમાં મનુષ્ય- ૪ 8 જન્મ દુર્લભ છે કેમકે મેક્ષની સાધના આ જન્મ વિના થઈ બીજા કેઈ જન્મમાં શકતી છે છે નથી. મેક્ષની સાધના માટે મળેલા આ જન્મને ઉપગ સંસારની સાધના માટે કરે
તે તેને ભયંકર દુરૂપયોગ છે. દુર્લભ એ મનુષ્ય જન્મ મળ્યા પછી સદ્દગુરુ મુખે, છે છે શ્રી વીતરાગદેવની વાણી સાંભળવી તે બીજી દુર્લભ ચીજ છે.
તમે બધા અહી ધર્મ અને અધર્મ સમજવા આવે છે ને ? સમજ્યા પછી છે શક્તિ મુજબ અધર્મ છેડે છે અને ધર્મ કરે છે ને? અધર્મથી ભાગી છૂટવું છે 8 અને ધર્મ માર્ગે ચાલવું છે તે અંતર્ગત ઈરાદો હોય, તે માટે જિનવાણી શ્રવણ કરવા છે આવતા છે તે આ મનુષ્ય જન્મમાં દુર્લભ એવી પહેલી જિનવાણી શ્રવણ નામની ચીજ છે મલી ગઈ કહેવાય જગતમાં બધું જ સાંભળવા મળે પણ સાચી જિનવાણી ? સાંભળવા ન મળે.
તમારે સદગુરુનો શા માટે ખપ છે? જિનવાણી સાંભળવા મળે માટે. જિનવાણું છે કેમ સાંભળવી છે? ધર્મ-અધર્મ સમજાય, અધર્મથી ભાગી છૂટવું છે અને છે ૧ ધ કરવો છે માટે તે માટે સદગુરુને ઓળખવા પડે ને? તમને સદ્દગુરુ મુખે ! 4 જિનવાણી સાંભળવા મળે તે ગમે તેવાં કામ પણ ગૌણ કરો ને ? તમારા ઘર–પેઢી કેમ છે ચાલે તેને વિચાર શાસ્ત્ર નથી કર્યો પણ શાસ્ત્ર તે જિનવાણું શ્રવણને દુર્લભ સમજાવ્યું છે.
Page #702
--------------------------------------------------------------------------
________________
કે આ મળે તો ગરીબ હોય તે ય ભાગ્યશાળી! આ ન મળે તો તે માટે શ્રીમંત ! ' હેાય તે ય દુર્ભાગી! તમને “અમારી પાસે મોટાં કારખાનાં, મોટી પેઢી નથી તેવી ? બુદ્ધિથી આવતા હે તે લાભ થવાને નથી જિનવાણી શ્રવણ મળે તે થવું જોઈએ કે
મેટા ચમરબંધી કરતાં ય અમે ભાગ્યશાલી છીએ, લુખે રોટલે ખાવા તે ય હરકત નથી. " તમે ધર્મ-અધમ જાણવા જ અહીં આવે છે ને ? અધર્મ શું ? હિંસા, જઠ, ચારી, વિષય સેવન, જર-જમીન-જેરૂ રૂપ પરિગ્રહ તે પાંચે પાપ મહા અધર્મ છે. આ પાંચે મહાપાપોને મન-વચન કાયાથી, કરવા, કરાવવા અને અનુમેદવા રૂપે છેડે તે છે ધર્મ છે. તમારી પાસે ઘર-બાર, પૈસા-કદિ ઘણી સામગ્રી છે, માટે તમે ઉત્તમ છે, 8 સારા છે તેમ અમે માનીએ તે અમારે ધર્મ પણ સળગી જાય ! તમારા સાધુ તમારા ઘર-બાર, કુટુંબ-પરિવાર, પૈસા-ટકાદિના વખાણ કરનાર નહિ ને? તમારે શું
છોકરો અમેરિકા હય, મોટો ડોકટર કે વકીલ હોય, બેરીસ્ટર હોય તે પણ તેના છે 5 વખાણ કરનાર નહિ ને ?
ભગવાને જે કહ્યું તેના ઉપર શ્રદ્ધા છે ને? સંસારનું સુખ હું ન લાગે, છે મજેથી ભેગવીએ તે દુગતિમાં જવું પડે તે શ્રદ્ધા છે? કેઈપણ પાપ કરતાં આ દુઃખને ! આમંત્રણ છે તેમ થાય છે? દુઃખ આવે અને ગભરામણ થાય તે આ બરાબર નથી ! થતું, આપણું પાપની જ સજા છે, જેથી વેઠી લેવું જોઈએ આ શ્રદ્ધા પાકી છે ? A દુનિયાની સારામાં સારી રિદ્ધિ-સિદ્ધિ મળે તે લેવા જેવી નથી તે શ્રદ્ધા પણ પાકી છે? લેવી પડે છે તે પાપને ઉદય છે, તેમાં મૂંઝાયા તે દુગતિ નકકી જ તે શ્રદ્ધા પાકી છે છે? મારી પાસે જે પરિગ્રહ છે, તે ભૂંડે ન માનું તે દુર્ગતિ નકકી જ ! તમને ઘરમાં છે પેસતા થાય કે આ ઘર રહેવા જેવું તે નહિ જ ! ધમ–અધર્મ સમજાય, શકિત મુજબ ધર્મ કરે અને અધમ છોડતા જ તે જ જિનવાણી શ્રવણનું ફળ છે.
વિવિધ વિભાગે અને સમાચારો સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/- આજીવન રૂ. ૪૦/લખો : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #703
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા હા હા હા હા હા હા હું મા પિતાનાં સંતાનોનો ભોગ ન લે
– શ્રી દેવાહમા છે જ નહહ જશ જાનહ જા જાહ
તે દિવસે પ્રજા સમસ્તના આશ્ચર્ય વચ્ચે નિર્ણય લીધો છે તેથી અમારા સૌની પાટણના મહારાજા કુમારપાળે નવતર જાહે. લાગણી દુભાઈ છે. પ્રજાજને ભવાની રાત કરી કે દર વર્ષે કુળદેવીને પશુનાં જે માતાના પ્રકોપથી ડરી રહી છે.” બલિદાન અપાતાં હતાં તે આ વર્ષે નહિ “મહારાજ, આ બરાબર નથી થયું.” અપાય. લેકે વિરોધ તે શું કરે? રાજાની બીજા આગેવાને કહ્યું. જયાં આજ્ઞા હોય ત્યાં ! અને એટલે પ્રજા : “માતાનો કેપ થશે તે પાટણનાં અંદર અંદર એની નવાઈ સાથે ચર્ચાએ ફનાફાતિયાં થઈ જશે, મહારાજ” એક ચડેલી. પાટણના આગેવાન છીએ, વેપા- અમાત્યે કહ્યું. રીઓ, નાગરિકે, કેટલાક અમાત્ય પણ
“માતાને ભગ નહિ ચડે તે આપણું ભેગા થયા ને કુમારપાળ રાજાને દર વર્ષની
બધાને ભેગ લેશે, માટે આ ઢંઢેરો પાછા ચાલી આવતી પ્રણાલી ન તૂટે ને મા ભવા
ખેંચી લે.” બીજા બેન્ચાર આગેવાને સાથે નીને યથાવત બલિદાન અપાય તે માટે
બોલી ઊઠયા. હેહા વધી ગઈ. થોડી વાર મળવાનું વિચાર્યું. જોકે સોને ભય હતો
કુમારપાળ ન બેલ્યા. પછી તેમણે જમણે કે રાજા માનશે કે કેમ? તે પશુના બલિ
હાથ ઊંચે કરી સૌને શાંત રહેવા જણાવ્યું દાન વિના મા ભવાની કે પશે તે? રાજ્ય
અને કહ્યું, “હું પોતે આપ સૌના કરતાં માં ની પ્રજાની દશા શી થશે? સૌને કુમાર
ભવાનીને સવા ભકત છું. વર્ષોથી ચાલી પાળ કરતાંય તેમના સલાહકાર મુનિ હેમ
આવતી આ પ્રણાલી તેડવી મને પણ ચંદ્રાચાર્યજીનાં તર્કો ને દલીલે આગળ
ગમતી નથી પણ ગુરુવર્ય હેમચંદ્રાચાર્યજી પિતાનું કશું નહિ ઊપજે એ ડર હતા. એ જે સમજણ આપી તેથી મને લાગ્યું છે છતાંય વીનવણી કરી દેવામાં શું વાંધો છે? કે આ મૂંગા પ્રાણીઓનું બલિદાન આપવું
સો રાજદરબારે આવ્યા. મહારાજ તે પુણ્યનું કે ધર્મનું કામ નથી. આપણે કુમારપાળે સૌને આવકાર આપ્યો અને જે મા ભવાનીનાં સંતાને છીએ તે આ સીના આવવાનું પ્રયોજન પૂછયું. આગે- ઘેટાં-બકરાં પણ એમનાં જ સંતાને ગણવાને પૈકીના એક નગર છઠીએ બે હાથ યને ? માને મન તે બધાના જીવ સરખા. જેડી જણાવ્યું, “મહારાજ, પરાપૂર્વથી મા કયારેય. કેઈને ભાગ ન માગે, આપણે મા ભવાનીના ઉત્સવમાં પશુઓનાં પિતાનાં સંતાનેને મારીને તેમને કઈ માં બલિદાન આપતા આવ્યા છીએ હવે આ આરોગે? માટે જ આ પ્રથા બંધ કરી છે. વખતને ઉત્સવમાં આપે તે બંધ કરવાને માત્ર પૂજન-અર્ચન ને ઓચ્છવ જ થશે.”
Page #704
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૮૮ :
: જૈન શાસન (અઠવાડીક).
પણ પરંપરાથી ચાલી આવતી આ તે જે સંખ્યામાં ઘેટાં-બકરાં ત્યાં ગોઠવેલાં પ્રથા..” એક શ્રેષ્ઠીએ કહ્યું.
તેમાંથી એક પણ ઓછું થયું નહોતું. સૌને એ પ્રથા તુટવાથી કઈ જ તકલીફ નવાઈ લાગી. સૌ આશ્ચર્ય અનુભવી રહ્યા. નહી પડે. કમારપાળે કહ્યું. પછી એ૯યા.
નગરજને ! આપ શું જોઈ રહ્યા છે? “તેમ છતાં આપને એક સૂચન કરું આજ રાત્રે બલિદાનનાં બધાં પ્રાણી માતાના
જે સંખ્યામાં આ ઘેટાંબકરાં અહીં રાખમંદિરમાં પૂરી દઈએ બહાર સશસ્ત્ર પહેરો વામાં આવેલાં તેટલી જ સંખ્યામાં જીવતાંરહેશે. માને પોતાને જે બલિદાનની જરૂર જાગતાં છે. બોલ, મા ભવાનીએ એક હશે તે એ પ્રાણીઓને ભેગ લઈ લેશે.
પણ પશુનું બલિદાન લીધું ? માની કૃપા, મા ભવાની ભાગ ન લે તો તે માનશો ને કે પ્રણાલીને ભગ થવા ‘ છતાં હવે પછી
હા મમતા ને દયા જોઇને તમે ? બોલો હવે, ભેગ આપવાની પ્રથા બંધ કરવી જોઈએ.” પશુઓનાં બલિદાન આપવાની જરૂર આપને
સૌને ગળે મહારાજાની વાત ઊતરી. કેઈનેય પણ જણાય છે ?” સૌ તે પ્રમાણે મંજૂર થયા.
સૌએ મા ભવાનીના નામને જયજયરાત્રે જેટલાં ઘેટાં-બકરાં વધેરવાનાં કાર કર્યો અને રાજાના આદેશને સ્વીકારી હતાં તે તમામને મદિરના પ્રાંગણમાં એક લીધે પછી તે રંગેચંગે મા ભવાનીના જ દેર સાથે બાંધવામાં આવ્યાં. તેમને યજ્ઞની ઉજવણી થઈ. લીલે ઘાસચારે નાખવામાં આવ્યા. મંદિર
આજેય ભારતનાં કેટલાંક ગામડાંઓમાં બંધ કરીને ચારે બાજુ સશસ્ત્ર સૈનિકને
આવાં બલિદાને દેવાતાં હોય છે. ઈશ્વરના
મનમાં કયારેય હિંસા ન જમે હિંસાથી પહેરે ૨ખાય. સમગ્ર જનતા પારાવાર
અપાતાં આવાં બલિદાનો માત્ર માણસે શ્રદ્ધા સાથે નિદ્રાને મેળે જપી ગઈ. મા
પિતાના હેતુ માટે ઊભાં કર્યા છે. આ ભવાની હાજરાહજૂર છે. એ ચાલી આવતી
પ્રકારની અંધશ્રદ્ધાથી પ્રેરાઈને કયારેક પરંપરા નહિ તુટવા દે વગેરે વિચાર સાથે માસૂમ બાળકની પણ હત્યા કરાય છે. સમગ્ર પાટણ જંપી ગયું.
અજ્ઞાનને કારણે અપાતાં આવાં બલિદાન સવારે સૌ સ્નાનવિધિ પતાવી પૂજન ઈશ્વર કયારેય કબૂલ નથી રાખતે. પરમાઅર્ચનના થાળ સાથે હાજર થઈ ગયા. ત્યાં તે જીવનદાતા છે. મહાદયાળુ ને મહારાજા કુમારપાળ અને મુનિ હેમચંદ્રા- મહાપ્રેમાળ છે. એ કયારેય આવા ભેગની ચાર્યજી પણ આવ્યા. સૈનિકે એક તરફ
અપેક્ષા ન રાખે. જીવંત કે નિજીવ કઈ પણ
ચીજને ભેગ લેવાનો માણસને અધિકાર ખસી ગયો. અમા, નગરશ્રેષ્ઠીઓ, પૂજા
નથી. માણસના નગુણાપણાએ આજે જીવવા રીઓ, બ્રાહ્મણે ને સ્ત્રી-પુરુષો મોટી સંખ્યા
યેગ્ય નથી રાખી અને એટલે જ પોતાનાં માં હાજર થઈ ગયાં હતાં
આવાં પાપ ને હિંસાત્મક કૃત્યને કારણે એ કુમારપાળે મંદિરના મુખ્ય દ્વારને આજે સુખી નથી. એના જીવનમાં શાંતિ ખોલવા જણાવ્યું. દ્વાર ખૂલતાં જ ઘેટાં- નથી. શાંતિ ને સુખ કેઈને આપ્યાં હોય બકરાં આનંદ વનિ કરી ઊઠયાં. સૌએ જોયું તે પોતાને મળેને? (જનસત્તા ફેબ્રુઆરી)
Page #705
--------------------------------------------------------------------------
________________
- - - - -
- - - - : સત્ય માર્ગના અજોડ ફિરશ્તા તુમ ચરણે હેજે વંદના !
–ગુણદર્શી - - -- - - - - - - - જગતમાં અસત્ય અને સત્ય વચ્ચે શાશ્વત આવે, અસત્ય તરફ આંધળી દેટ મૂકવામાં કાળનું વૈર ચાલે છે અને હરેક કાળમાં આવે તો પણ એ અસત્ય અસત્ય મટીને સત્યનું મહેરૂં પહેરીને સત્યને 4 ગ સત્ય બની જતું નથી. કાંસાને જે સજીને, અસત્ય મજેથી મહાલે છે પણ અવાજ-રણકાર થાય તે સુવર્ણન ન અંતે જય તે સત્યને જ થાય છે–આ થાય તેથી અજ્ઞાનીઓ તેમાં આકર્ષાય, એક સ્પષ્ટ ચેકખી દીવા જેવી હકીકત જ્ઞાનીઓ નહિ. માટે કહેવાય છે કેહોવા છતાં પણ આજે જેમ “સુગર કેટેડ” “માડતર જૂથ , ન તુ જા રર શાને’ ની “ઈમીટેશન”ની બેલબાલા છે તેમ આડંબર લેકમાં પૂજાય છે નહિ કે લોકેઅસત્યના વાવ સજવામાં સજાવવમાં લોકો ત્તર શાસનમાં. મ” અને “મોટાઈ માને છે. તેમાં સૂર્ય ઉપર વાદળના ગમે તેટલાં પિતાનું “સ્ટેટસ અનુભવે છે. અસલ કરતાં આવરણ આવે તે પણ તે સાવ જ છાને નકલ ચઢે જ, તેમાં તે બેમત નથી. માટે રહેતું નથી. તેમ અસત્યને સત્યને ગમે જ આધુનિક ફેશનમાં તણાનારા અસલિયાત તેટલો ઓપ આપવામાં આવે તે પણ તે છૂપાવવામાં અને નકલિયાત અનુસરવામાં સત્ય બની શકતું જ નથી. સત્ય તે સત્ય ગૌરવ માને છે.
જ રહે છે. અંતે તે દુનિયા પણ પકારે છે કેધેલું તેટલું દૂધ નહિ, પીળ “સત્યમેવ જયતે !” તેટલું સોનું નહિ” આ કહેવત પણ લેકર શાસનની આરાધના કરવી સત્યની જ તરફદારી કરે છે. અને સેના હૈય, સત્ય માર્ગની સાચી ઉપાસના કરવી કરતાં પિત્તળને ચળકાટ વધે તે પણ તેનું હોય તે ખાટા ભભકાઓને, બેટા આડં. તે સોનું જ રહે છે અને પિત્તળ તે બને ત્યાગ કરવો જોઈએ. હિંયાના નિખાપિત્તળ રહે છે. શયતાન પણ બાઈબલની લસ, નિદભી બનવું જોઈએ. સત્યની વાતો ટાંકે તેથી તે બાઈબલને પૂજારી છે આરાધના કરવા માટે સુવર્ણની જેમ કસેતેમ કઈ માનતું નથી. અસત્યનું આચ- ટીએ પણ ચઢવું પડે, છેદાવું પણ પડે રણ કરવા માટે પણ નામ તે સત્યના અને અગ્નિમાં તપવું પણ પડે અને અને તે પ્રયાગનું જ આપવું પડે છે. ગમે તેટલાં તે જેમ સે ટચનું સુવર્ણ ગણાય. તેમ સફેદ જૂઠાણા ફેલાવવામાં–પ્રચારવામાં આકરી કસોટીઓમાંથી પસાર થઈને ખોટા
Page #706
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૯૦ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
આક્ષે પાદિ સહન કરીને સંઘર્ષો વેઠનારો ઉપાસક બનવાનું આકર્ષણ હજી કેમ છોડી સત્યને પૂજારી સુવર્ણની જેમ વધુ દીતિ- શકતા નથી તે એક ગંભીર સવાલ છે. મત બને છે અને રાજા હરિચંદ્રની જેમ દુરાગ્રહના દુર્ગાના કાંગરા ન ખરે સત્યવાદીની કલદાર નામનાને મેળવે છે. તેના માટે બધા મહેનત કરે છે પણ સત્ય પછી તે સત્ય માર્ગના સંરક્ષણ, પ્રચાર માટે સદાગ્રહને સ્વયં સ્વીકારી તેના રક્ષણ માટે બધું જ કરી છૂટે છે. ગમે તેટલા અનુકુળ પરસેવાનું એક બિંદું પાડવા તૈયાર નથી. પ્રલોભનમાં લેભાતે કે મૂંગાતે નથી તેમ તે આજના એજયુકેટેડ જમાનાની વિલપ્રતિકુળ ડરામણે ધાકધમકીઓથી ડરતે ક્ષણ તાસીર છે તેને જ્યારે સત્ય માર્ગના નથી કે તેને વશ પણ થતું નથી, અનેક મુસાફર ગણાવાને દાવો કરનારા અનુસરે આત્માઓને સત્યમાગ સમજાવી, તેમાં જ ત્યારે આશ્ચર્યની સાથે આઘાત જન્મે છે કે, સ્થિર કરે છે, તે માર્ગને વહેતે રાખવાનું ખરેખર ! સત્યનું રક્ષણ કરવાનું સત્વ તે. ભગીરથ પુણ્યકાર્ય જીવનભર કરે છે. ગુમાવ્યું છે પણ આપણે પ્રાપ્ત થયેલા
સત્યના વારસાનું વફાદારી પૂર્વક જતન જીવનના અંતિમ શ્વાસ સુધી સનાતન
કરી શકતા નથી. આ એક જાતની નાલેશીસત્ય માર્ગની આરાધના–રક્ષા અને પ્રભા
ભરી પીઠેહઠ છે. વના કરનારા અને તે માર્ગમાં આવેલા અંતરાયોને દૂર હઠાવી સુવર્ણની જેમ આપણે જેને સાચું અને આત્મવધુને વધુ દીપ્તિમંત થનાર આવા જ એક કલ્યાણુકર માનીએ તેને વળગી રહેવાને પુણ્યપુરુષ આપણી વચ્ચેથી અણધારી વિદાય નિશ્ચય એ નાનકડો પણ અતિમહત્વને લઈ ગયા પણ સનાતન અને શાસ્ત્રીય આત્મવિજય છે. જેની આગળ ત્રણે લેકનું સત્યને વિજય વાવટ જગતમાં અણનમ સામ્રાજય તૃણ સમાન છે. માન-પાનાદિ રાખીને, અણનમ રાખવાનો માર્ગ બતાવીને મોટાઈ કે બાહ્ય વૈભવ ખાતર પોતાના ગયા કે જેના કારણે આજે ભાવિકે તેમને વચનથી તસુભાર પણ ન ખસે તેવા વિરલા સત્ય માર્ગના અજોડ ફિરતા” તરીકે યાદ આ હતા” તેવું ઉછળી ઉછળીને બોલી, કરી, અશ્રુભીની નતમસ્તકે હાદિક વંદના શ્રોતાજનોને આકર્ષવાને અભિનય કરનારાકરી, પિતાના આત્માને પણ પાવન કરે છે. એને સાચા અર્થમાં આત્મનિરીક્ષણ કર
જેઓએ પ્રબલ પ્રલોભનોની પળોમાં ય વાની તાતી જરૂર છે. સત્ય-પ્રામાણિકતાને પાલવ અખંડ પકડી દુનિયામાં જેમ સફેદ જૂઠાણુઓ ચલારાખી જગતને જે અનેખું ઉદાહરણ આપ્યું વનારા સફળ સેસમેન ગણાય છે, તેમ જેની જોડ આજે જડતી નથી–તેવું તેમનું શબ્દભૂરા માણસે અતિશકિતના સેગઠાં ગુણગાન ગાનારા પણ અવસરે અવસરે પૂરઝડપે દોડાવે છે પણ પરિણામ અંતે તે સફેદ જૂઠાણાઓને આશ્રય કરનારાના શૂન્ય આવે છે. બાકી આજે “સામાને ખોટું
Page #707
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૩ર : તા. ૨૪-૩-૯૨ : ન લાગે તેવી ઠાવકાઈથી આભાસી સત્ય તેમાં ગોલમાલ કરવી કે નાનમ કે લઘુતા બોલવું, એવું લાગે તો મૌન રહેવું, માનવી તે તે તેઓની ભકિત પ્રત્યેને માત્ર બોલવું પડે તે ફસાઈ ન જવાય માટે દેખાડે છે, ઢોંગ છે. ખુદ ભગવાન શ્રી મહાદ્વિઅથી બોલવું, પોતાને ઉપયોગી થાય તે વીર પરમામાના કાળમાં જ મલિ અને રીતે રેડી-ઠઠારીને સત્ય બોલવું, અસત્ય ગૌશાળા જેવાએ મિથ્યા માર્ગના અને અસદજાણવા છતાં પણ પોતાના કે પોતાના ભૂત ભાવેને પૂરબહારમાં પ્રચાર કરતા હતા લાગતા વળગતાની વાતના સમર્થન માટે ત્યારે શાસન રાગી આત્માઓ વધુ મજબૂત પ્રયત્ન કરે-વચ્ચે બચાવમાં કુદ્ધ પણ બનીને તેમાં જરા પણ ન તણુય જવાય પડવું, દૂધ અને દહીં બંનેમાં પગ રાખવા તેની કાળજી રાખતા હતા તે આજના માખણીયા વૃત્તિ રાખવી, બોલેલું ફરી ઘાલમેલના જમાનામાં વધુ મજબૂત જવામાં “મુત્સદ્દીગિરિ' “મહાદૂરી” માનવી, બનવું જરૂરી છે. હૈયામાં ન હોય તે ય આત્મીયતાના દેખા
અસત્યના પ્રેમીઓ, પૂજારીએ, સમર્થ ડાનું નાટક કરવું–” તે એક “કળા” મનાઈ
કને સાચું તે બળતરા જેવું લાગે તે તે છે. તેને “આવિષ્કાર કરે તેને આધુનિક
ઠીક છે પણ કહેવાતાં સત્યનું પ્રકાશન કરતાનું ઉપનામ અપાય છે. તેમાંથી સારા નારા તેમને પણ સાચું આંખના કણાની સારા ગણાતા પણ કણ કણ બાકાત હશે! જેમ ખૂંચે છે–તેનું દુઃખ છે ! તે અવસરે તે સવાલ છે.
સાચા શાસનરાગી અને સત્ય સમજનારાઓએ આ મહાપુરુષને પામ્યા પછી તેમની
કેઈની ય લાગણીમાં તણાયા વિના સત્યને સેવા-ભકિત અને ઉપાસના કર્યા પછી,
અને સત્યનું સમર્થન કરનારાને જ વળગી તેમના જ સાચા સેવક અને અનુયાયી
રહેવું જોઈએ. પરંતુ સત્યાસત્યના મિશ્રણથી હેવાને દાવો કરનારા-ધરાવનારાઓએ
કંટાળવું નહિ કે ઉદાસીન પણ બનવું નહિ અસત્યના કચરમાં અંજાયા વિના સત્ય
કારણ કે જગતમાં જે વસ્તુ વધુ કિંમતી માગને જ બરાબર વળગી રહેવું જોઈએ.
ન હોય તેની જ નકલ કરાય છે. તેનું-રૂપું– તેની વાત કરનારાને કાન પણ ન આપવા
હીરા-મેતીની નકલ કરાય છે પણ તાંબાની જોઈએ અને તેવાની સામે પણ ન જેવું * લાલના
કે લોઢાની નકલ કરાતી નથી.
જ જોઈએ. આમને તે બાહા-અત્યંતર આક- “આપણે ચેડા થઈ જઈશું” કે “એકલાં મને મજેથી સામનો કરી સત્ય માર્ગનું પડી જઈશું” આવી કાયરતાભરી વાત કે સંરક્ષણ કર્યું અને આપણને સત્ય મારા વિચારણા આમને પામનારના મેઢામાં જરા યથાર્થ સમજાવીને તે માર્ગે ચઢાવ્યા. સ્થિર પણ શેભે નહિ. તેવું બેલનારા કે માનકર્યા તે તેની જાળવણી કરવી તે તેઓના નારા તે આમાનું છડે ચોક અવમૂલ્યન દરેકે દરેક ઉપાસકેની અનિવાર્ય ફરજ છે. કરે છે. તેવામાં તે શાસન પણ સમજ્યા
Page #708
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૯૨ :
: જૈન શાસન (અઠવાડીક)
દૂર છે.
નથી તેમ કહેવામાં લેશ પણ અતિશયેકિત શબ્દથી સંબોધેલાં છે. જેમ સત્યનું સર્મ, નથી. કારણ કે સંખ્યાની અ૯પતા કે ર્થન જરૂરી છે તેમ અસત્યને ઓળખાવી, બહુલતા ઉપર સત્યધર્મ અવલંબેલું નથી. તેનું ઉમૂલન કરવાની અને ભદ્રિકને તે સાચા સત્યના ગવેષણે તે કયારે પણ માર્ગેથી સમજાવી, પાછા વાળવાની પણ સંખ્યાબળ ઉપર આધાર રાખતા નથી. તેટલી જ તાતી જરૂર છે. બેટાનાં ખંડન તેમ કરનારા તે સત્યથી સેંકડે યોજન વિના સાચાનું મંડન થઈ શકે નહિ. મકાન
બાંધવું તે ખાડો ખોદવો પડે. કપડું - ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા
સીવવું તે કાપડ ફાડવું જ પડે. શ્રી મુજબ ચાલે તે શ્રી સંઘ. ભગવાનની
દશવ કાલિકાકારે પણ કાણને કાણો, આંધઆજ્ઞાને ઠેકર મારે તે તો હાડકાંને
ળાને આંધળો કહેવાની મના જરૂર કરી છે. માળે. ભગવાનની આજ્ઞા ન માને અને
ચેરને “તું એર છે' તેમ ન કહેવાય પણ જમાનાને માને, જમાનાની હવા પ્રમાણે
આવું આવું કરે તે ચોર કહેવાય તેમ પીઠ ફેરવે, દેશ-કાળને પોતાના સ્વાર્થ તે
- તે ઓળખાવવાનું કહ્યું છે. એટલું જ નહિ માટે “વટાવ” કરે–તેવાઓને “હાડકાનો માળે પણ મિથ્યાદષ્ટિને મિથ્યાદષ્ટિ, અ ને કહેવામાં લેશ પણ સત્ય વ્રતનો ભંગ નથી. અભવ્ય તરીકે જાહેર પણ કર્યા છે. પણ સાચી વસ્તુસ્થિતિની ઓળખ છે, શાસ્ત્રના પરમાર્થને સમજ્યા વિના, સત્યમાર્ગની રક્ષા માટે તેવું નિરૂપણ કરવું સાવદ્ય-નિરવદ્ય ભાષાના ભેદને સમજ્યા જરૂરી છે-જે કામ નિર્ભયપણે આ મહા વિના, દેષિત અને નિર્દોષની વ્યાખ્યા પુરુષે જીવનભર કર્યું છે. એકતાની લેભા- કરનારા, સંસ્કૃતિનું જ પૂછડું પકડી મણું ચાલના અનુકુળ “યાદા બની, બેઠેલા સાવદ્ય કાર્યોનાં એવા સમર્થક અને શ્રીમંતેના “હાજીયા બની આગને સમળેલ અનુદક બની જાય છે કે તેને તેમને પ્રરૂપેલ, રક્ષેલ-સત્યમાર્ગથી વિપરીત ચાલ- ખ્યાલ પણ રહેતું નથી અને ખ્યાલ આવે નારાઓ આમને ભયંકર દ્રોહ કરનારા છે, ત્યારે પાછા ફરી ન શકાય તેવી પરિસ્થિપોતાના સ્વાર્થની પૂર્તિ માટે પોપાબાઈના તિના જાળામાં પોતે જ ગૂંથાઈ ગયા હોય રાજ જેવી સ્થિતિને પ્રવર્તાવનારા છે. છે. જે કાળમાં જે ચીજ-વસ્તુઓ લાખની
માટે સત્ય નિરૂપણ કરવા લેશ પણ સંખ્યામાં, લોકેના જ ઉપયોગ માટે સંકોચ રાખ નહિ અને અસત્યના બનતી હોય, સ્વાભાવિક મળતી હોય તેને સમર્થકના ગોબાળા, ઉત્પાતથી ડરવું પણ “સાવદ્ય'નું લેબલ લગાડનારાઓનું અજ્ઞાન, નહિ. શાત્રે તે અસત્ય જાણવા છતાં પણ સુજ્ઞજનેમાં હાંસીપાત્ર બને છે. પણ શ્રીમઅસત્યનો જ પક્ષપાત કરનારાને નિહનવ” તાઈના તેરમાં સાચું સાંભળવા-સમજવા મિશ પાદષ્ટિ” “અજ્ઞાની” કે “કુદર્શની જેવા જેટલી લાયકાત પણ ગુમાવી રહેલા એ
Page #709
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૩૨ તા. ૨૪-૩-૯૨ :
+ ૭૯૩
ખરેખર “દયાપાત્ર છે. પિતાના સડેલા જેએના અંતઃકરણમાં શ્રી જિનેશ્વરદેવ વિચારોને ફેલાવો કરવામાં પોતાની નામના- વસેલા છે, શ્રી જિનેશ્વર દેવને યથાર્થ પ્રતિભાને ઉપયોગ કરનારા, તેમાં જ સત્ય માર્ગ સમજાવનારા સદગુરુઓ વસેલા સંસ્કૃતિની રક્ષા માનનારા ખરેખર સત્ય- છે, સત્યધર્મ વસેલું છે. ભગવાનની માગને પામવા-સમજવા પણ બડભાગી આજ્ઞા મુજબ ઉપર અવિહડ બનતા નથી. પછી ભલે એ આવા સન્માર્ગ રાગ છે તેવાઓ ભગવાનનાં વચનને સૂરિદેવના અતિનિકટના તરીકે દાવો કરે જ આદર કરશે પણ તેવા લેભાગુઓના કે પિતાની જાતને માને તે ય! આંધળા નહિ. આવા મહાપુરુષનાં વચનેને જ આગળ આરસી જેવી તેમની દશા છે. જીવનમાં ઉતારવા પ્રયત્ન કરશે પણ સત્ય
જે શાસનમાં સદેવ-સુગર-સધી માર્ગથી લેશ પણ ચલિત થશે નહિ. તેવા આદરવાના અને કુદેવ-કુગુરુ-કુધર્મ પરિહર જ આત્માએ આ મહાપુરુષના સાચા વફાવિના કહ્યા, તે શાસનમાં શાસ્ત્ર બા, દાર સેવક બનશે અને તેમનું નામ રેશન કપાળ કહિપત પોતાના અંગત વિચારોને કરશે. બધા ઉપર ઠેકી બેસાડવાનો પ્રયત્ન કરવો, આવા પરમશ્રદ્ધેય પરમારાથપાદ, પોતે જ આજ્ઞાંકિત અને વફાદાર તેમ પ્રાતઃસ્મરણીય, અનંતે પકારી પરમ ગુરૂ માનવું-મનાવવું તે તે ધિદ્વાઇની હદ કહે. દેવેશ સત્ય પથ પ્રદર્શક પૂજ્યપાદ આચાર્ય વાય. જેમ કે, જે લેકે આજે યંત્રવાદને દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી વિરોધ કરે અને પિતાના વિચારના ફેલાવા મહારાજાધિરાજાને પામ્યા પછી સાચું માટે “યંત્રવાદને જ આશ્રય કરે તે શ્રેય સત્ય ખાતર ફના થવામાં શહાવદતે વ્યાઘાત' ન કહેવાય તે શું કહે. દતને વહેરવામાં છે પરંતુ સત્યને
ના કરવામાં નથી, વાય ? ભારોભાર આત્મપ્રતારણા નથી તો શું છે ?
| આવું સત્વ સદેવ પામી શકીએ તેવી
દિવ્યકૃપા હે પરમ કૃપાલ ! અમ ઉપર સત્યની પ્રરૂપણ વખતે શાસન વિરો- ક
સદેવ વરસાવ્યા કરે ! આપના જ માગે ધીએ તે બખાળા કાઢ પણ ઘરના કે ચાલવાનું બળ મળ્યા કરે તે જ ભાવના ! સાથેના પણ તેવું જ કરે તે કેવા કહેવાય! શાસન પ્રેમીએ સત્ય માગની રક્ષા માટે
અઠવાડિક બુક રૂપે જૈન શાસન કડક કહે તે “ભાષા સમિતિ ને ઉપયોગ
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦)
આજીવન રૂા. ૪૦૦) નથી. “હમણાં આવું બેલવાની–લખવાની
રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની શી જરૂર છે?” એમ કહેવું માનવું છે તે
આરાધનાનું અંકુર બનશે. સત્યની તે ધરાર ઉપેક્ષા છે પણ આવા જૈન શાસન કાર્યાલય મહાપુરુષની પણ ઘોર ઉપેક્ષા અને અનાદર- , શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વીજય પ્લોટ ભાવ છે.
જામનગર
Page #710
--------------------------------------------------------------------------
________________
છેસત્યના પક્ષપાત બનો
અનંતપકારી અનંતા તીર્થકર ભૂત- તિથિની ક્ષયવૃદ્ધિને ન માને તે વિરાધક કાળમાં થઈ ગયા, વર્તમાનમાં વીશ તીર્થ. કહેવાય ? કરો વિચરી રહ્યા છે અને ભવિષ્યમાં સમાધાન : તે વિદ્વાન (!) ગણાતા અનંતા તીર્થંકર થશે; સઘળાય તીર્થકરે ;
- સાધુ ભગવંત જણાવે છે કે તિથિ ભેદ કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થયા બાદ જ શાસનની એ સામાચારિક ભેદ છે પરંતુ સિદ્ધાંતિક સ્થાપના કરે છે. તેના આધારે આજ સુધીમાં ભેદ નથી. અને તે જ પિતાનું આત્મ કલ્યાણ સાધી
દશપૂર્વધર શ્રી ઉમાસ્વામી મહારાજાને ગયા છે. ઘણું સાધી રહ્યાં છે. એવા કલ્યા
પ્રષ, પૂર્વમાંથી ઉદ્ધરેલી વાત જે સિદધાંણકારી શાસનની આપણને એકાદ-બે વાર
તિક જ ગણાય તેને પણ તેઓ સામાચારિક નહિ પરંતુ અનંતીવાર પ્રાપ્તિ થવા છતાં
ગણાવે છે. વળી તે સાધુ ભગવંત અન્ય આપણે સંસાર શા માટે ચાલુ રહ્યો તેનો
ગ૨છના ઉપાશ્રયનું ઉદ્દઘાટન કરવા ગયા. આપણે વિચાર માત્ર પણ કરતા નથી. તે માટે જ્ઞાન મેળવીએ, યથાશકિત ચારિત્ર
- પ્રકારે પૂછયું, “આ યોગ્ય છે ?” સમા
ધાન આપતા જણાવે છે કે અન્ય ગરછ ધર્મનું પાલન પણ કરીએ પરંતુ શ્રદ્ધાના
સાથેને ભેદ સામાચારિક છે, સિદ્ધાંતિક અભાવને કારણે સંસાર ચાલુ જ રહે છે.
નથી. જયારે પ્રકારે કહ્યું, પાંચમની સંવવર્તમાનમાં ભગવાનના સિદ્ધાંત પરની સરી કરનાર તે વિરાધક કહેવાય તેને શ્રદ્ધા બાબતમાં ઘણી ગરબડ દેખાય છે. શારી, ભર કેમ મનાય છે તેઓ પોતાના એક વ્યકિતને એક સાધુ ભગવંતના પરી.
૨- આત્માનું ક૯યાણ ઈચ્છતા હોય તેઓએ
આ ચયમાં આવવાનું થયું. તેઓ તથા તેમના પિતાની માન્યતાવાળા સમુદાયના સાધુ શિયાદિ પરીવાર સુંદર મઝાનું ચારિત્ર ભગવતેને વંદન કરવું એમ નહિ માનતા પાલન કરી રહ્યા છે, વિદ્ધતા પણ ઘણી પણ ભગવાનની આજ્ઞાનું પાલક, શુદ્ધ દેખાય છે પરંતુ સિદ્ધાંતના ભેદને સામા- પ્રરૂપક છે કે નહિ ? તે જાણીને, ઓળખીને ચારીક ભેદ ગણાવી મુગ્ધ લેકેને સત્ય પછી જ ભગવાનના સાધુ તરીકે વિશ્વાસ માર્ગ બતાવવાથી વંચિત રાખે છે. જ્યારે મુકવો જોઈએ, નહિ તે વિશ્વાસમાં ને તત્વ સમજવા તે વ્યકિત પ્રશ્ન પૂછે છે વિશ્વાસમાં પોતાના ભાવ પ્રાણનો નાશ અને આ સાધુ ભગવંત જે જવાબ આપે છે થઈ જશે તેને ખ્યાલ પણ રહેશે નહિ ! તે કેટલા અયોગ્ય છે. તે વાંચકે વિચારે ! સિદ્ધાંતનિષ્ઠ, શુદ્ધ પ્રરૂપક, સ્વ. શ્રી
પ્રશ્ન : ક્ષયે પૂર્વાના નિયમાનુસાર પર્વ રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ પોતાના
Page #711
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ અંક ૩૨ તા. ૨૪-૩-૯૨ :
I ! ૭૫ ૭૯ વર્ષના ચારીત્રકાળ દરમિયાન ભગવા.. ૫ શાહ મેહનલાલ રામજી ચંદરીયા નની આજ્ઞા શું છે? સાધુની તથા શ્રાવકની ફરજ શું છે ? આજ્ઞાથી વિરુધ કહેવું, ૬ શાહ લાલજી રાયશી જાંખરીયા મુલુંડ કહેનારને બચાવ કરવો તેની સાથે પરીચય ૭ શાહ વેલજી નરશી
મુલુંડ રાખવે તે મિથ્યાત્વ બંધાવનાર છે, સાધુ - ૮ શાહ કમલકુમાર દેવચંદ મુલુંડ કે શ્રાવક સાથે ભગવાનની આજ્ઞા જળવાઈ ૯ શાહ કુલચંદ જીવરાજ કરણીયા મુલુંડ રહે ત્યાં સુધી જ સંબંધ રાખવો ૧૦ નટવરલાલ ખેતશીભાઈ ગાંધી મુંબઈ જોઈએ વિ. વાત આપણને સમજાવી ગયા ૧૧ શાહ અમૃતલાલ કાનજી હરીયા મુલુંડ છે તેનું રોજ ચિંતન-મનન કરતાં રહી ૧૨ શાહ રોહીત રણમલ થાણા તેમાં મક્કમ રહીએ તો જ તે મહાપુરૂષે ૧૩ કાન્તિભાઈ સી. ઝવેરી ,
| મુંબઈ • આપણા માટે કરેલી મહેનતને સફળ બનાવી ૧૪ નવીનચંદ્ર સી. ઝવેરી મુંબઈ શકશે અને તે જ આપણે આત્મકલ્યાણને ૫૧, શાહ પ્રાણલાલ ભુદરભાઈ તરફથી પૂ. માગે ટકી રહીશું અને આગળ વધી શકીશું. મ. આ. ભ. શ્રી વિજય જયંતશેખર સૂ. આ આત્મા પર આ મહાપુરૂષનો અગણિત મ.ના ૬૦ વર્ષના સંયમ પર્યાયની અનુઉપકાર છે. તેઓશ્રીની પુણ્યકૃપાથી તત્વ પ્રાપ્ત મોનાર્થે મિટ,
રાજકોટવાળા પ્રાપ્ત શ્રદ્ધાશીલ બનવાનું સલામ થયું છે. ' . .
. સૌ કોઈ ધર્મના શુદ્ધ સ્વરૂપને જાણી, સુગુરૂનું
શ . શશ ગરણું સ્વીકારી, મનુષ્યભવને સફળ બનાવી, જે
: હા મજા દુ:ખમય સંસારથી મૂકત બની, શાશ્વત
- શાક્ત પદ્ધતિથી કેન્વાસ ઉપર સુખના ભેફતા બને એજ એકની એક શત્રુજય આદિ તીર્થોપટ તેમજ મારબલ શુભાભિલાષા.
ઉપર કેતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના કિશોર ખંભાતી કલર કામ ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના
– ચરિત્રે તેમજ કતર કામ કરનાર તથા શાહ કુલચંદ હીરજીની પ્રેરણાથી
મહાપુરૂષોના જીવન પ્રસંગે (લાખાબાવળવાલા) નીચે મુજબ
| માટે શુભેચ્છકે
–અમારો સંપર્ક સાધો
- જૈન ચિત્રકાર ૧ શાહ ફુલચંદ હીરજી
કાતિ સોલંકી ૨ શાહ મનસુખલાલ હીરજી માલદે
- ડોમ્બીવલી ભટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રોડ, ૩ શાહ આશિશ દેવરાજ મુલુંડ
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) ૪ શ્રી જે. પી. શાહ
મુલુંડ
< dલ કા
,
Page #712
--------------------------------------------------------------------------
________________
દિ કાજ
તમે આખલાનું દૂધ પીધું છે ખરું ?
આમ તે મધ્યમ કક્ષાનું ગામ હતું. લાગે છે. શું મઝાને દૂધપાક હિતે? એની નામ એનું સુસ્થિત.
- યાદ આવે છે ને મોઢામાં વળગી છૂટે છે !” બીજુ બધુ તે ઠીક છે, એક ગામમાં બીજો બે : “રજ પીવા મળે તે જેટલું જોઈએ તેટલું બધું આ ગામમાં તે મજૐ મજરું થઈ જાય !” જોવા મળતું. પણ અહીં ભરડાઓની ભારે ભીડ, ભટકે ઠાંસી ઠાંસીને ભરેલા. ગામમાં ત્રીજો કહે : “તારી વાત તે સાચી, આંટે મારવા નીકળે એને રસ્તામાં કો'ક પણ આ ગામમાં આપણી માશીબા થોડી ભરડો તે અચૂક ભટકાય જ.
રહે છે તે જ દુધપાક કરી આપે !” આ ભરડાઓને અકકલ
બીજાએ વટ માર્યો સાથે બાપ માર્યાને વેર ચાલ્યા
“અરે ! એમ માશીબા ઉપર આવે. એકે ભરડામાં ડહાપણ ) કટાક્ષ કથા
થેડા જીવીએ છીએ આપણે જેવા ન મળે. પણ પરસ્પર છે
તે બંદા જાતે દુધપાક બનાએકદમ સંપીલા. એકબીજા 4 -શ્રી સંજય કે માટે બધુ કરી છૂટે એવા. કાકી, વીને રોજ પીશું.
એક વખત બધા સાથે ભિક્ષા લેવા એ તે ઉપડયે યજમાન પાસે માટે નીકળ્યા. શુકન સારો જોઈને નીકળ્યા અને પૂછી નાંખ્યું કે, દુધપાક શી હશે, એટલે એક ઘરધણીએ બધાએ ભજન રીતે બને ? માટે પોતાના ઘરે બેસાડી દીધા. એના ઘરે યજમાને દુધપાક બનાવવાની રીત કહી. માટે જમણવાર હતો તેથી સારી સારી દુધપાક બનાવવામાં મુખ્ય દુધ જોઈએ. રસેઈ તે યાર હતી. ભરડાઓને એ બધા એટલે બધા ભરડાઓએ ટીપ કરવા માંડી માંથી દૂધપાકમાં બહુ રસ પડશે. તેઓ દાન-દક્ષિણમાં મળેલા પૈસાથી ગાય ખરીદી વાટકા ઉપ૨ વાટકા ચઢવવા માંડયા ઘર- શકાય એટલે ફાળે ભેગે કર્યો. એક ભરડે ધણી ઉદાર હતું એટલે એણે પણ છૂટથી દોડતે જઈને એક ગાય ખરીદી લાવ્યા પીરસ્યો. ભરપેટ દુધપાક પીને ભરડાઓ પણ ગાય તાજી વિયાયેલી હતી અને ઉભા થયા. દૂધપાકને સ્વાદ બધાની દાઢ ઇંબળી હતી. વળગ્યો હતે.
બીજા ભરડાઓએ મોઢું મચકેલું એકે દૂધપાકના વખાણ કરતા કહ્યું : “ઉઠું, આવી ગાય તે ન ચાલે. આ ગા “માળુ, આજે જંદગીમાં કંઈક પીધુ એમ શું દુધ આપવાની હતી ?”
Page #713
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અ ક ૩૨ : તા. ૨૪-૩-૯૨ :
ગાય લાવનાર રોફ માર્યા : તમને શી રીતે ખબર પડે કે આ ગાય દુધ નહિ
આપે ?”
અનુંભવીએએ કહ્યુ : “અરે અકકલના એથમીર ! એટલી ય ખબર પડતી નથી કે આ ગાયના આંચળ નાના છે ? માટા ભરાવદાર આંચળવાળી હોય એ ગાય ઘણુ દુધ આપે.”
પેલા ભરડાએ કાન પકડયા. બીજાઓએ એસી ખ’જવાની.
ફ્રી પાંચ-સાત જણાં ભેગા મળીને ગાકુળમાં ગયા. ગોકુળના માલીકને કહ્યું : “ભાઈ, આ ગાય અમને કામ આવે એવી નથી, એટલે એના બદલામાં બીજી અમારી પસદગીની ગાય આપ
ગેકુલના માલીક બહુ કામમાં હતેા એણે કહી દીધુ કે “જાવ, તમને જે પસદ પડે તે માય લઈ જાવ.”
ભરડાએ આખુ ગોકુળ ફરી વળ્યા પણ એક પણ ગાય ઉપર એ લેાકાની નજર ડરી નહિ. છેવટે મસ્તીથી ફરતે તગ આખલા તેઓની આંખમાં વસી ગયા. તેઓ તેને ઉપાડી ગયા.
સ્થાને વી અથા
ભરડાએ ગાય દાહવા તૈયાર થઇ ગયા! પણ ખ લાએ ટીપુ પણ દુધ ન આપ્યું.. આ મૂર્ખાઓએ તાકાત અજમાવી આખલાના આખલાએ ઉછળીને લાત
36:
વૃષભ દબાવ્યા.
ઠાકી દીધી.
આખલા તારાને ચઢે છે, શું કરવું તે એ લેને સમજાયુ' નહિં માથુ ખંજવાળવા
માંડયાં.
એક સૌથી વૃદ્ધ અને પોતાની જાતને મહાબુદ્ધિમાન માનતા ભર દાઢી ઉપર હાથ પસવારતે મેલ્યા : “બેટાઓ, મારા જેટલી ી વાળી જુએ, પછી ગાય દોહતા આવડશે ! એમને એમ દુધ નીકળતું હશે ?'
જુવાન ભરડાએ ડઘાઈ જ ગયા વૃદ્ધના પગમાં પડીને તેઓએ વિનતિ કરી કે ડિલ, અમારા ઉપર કૃપા કરા અને દુધ કેમ નથી નીકળતુ એનુ રહસ્ય જણાવે.
વૃધ્ધ ભરડાએ અનુભવી વડિલની અદાથી કહ્યું : “તમે ગાય તે લઈ આવ્યા પણ એના આંચળમાં છિદ્ર કયાં છે ? ક્રાણુ પડયુ. હાય તે દુધ નીકળે ને?
જીવાની એના મગજમાં આ તર્ક બાઅર બેસી ગયા,
એક જીરડાએ પેાતાની લાંખી જટા ખાલીને આખલાના આગળના એ પદ્મ બાંધ્યા, ખીજા એકે પાછળના બે પગ પેાતાની જટાથી બાંધ્યા, એક ભરડો કયાંક્રથી સેઇ લઈ આવ્યા. અને આ બધી ડીગ્રી વગરના ડોકટરાએ ‘ઓપરેશન કાણાં' સરૂ કર્યુ..
6
ભરડાએએ આખલાના વૃષભમાં કાણુ પાડવાની શરૂઆત કરી, પણ આખલાની સહનશકિતની મર્યાદા આવી ગઈ હતી એ
દુધ નીકળતુ નથી ને જોર કરીએ તે ઉન્મ્યા. સેાઇ પકડીને કાણુ' પાડતા ભરડા
Page #714
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૯૮ - - - -
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક ઉંધા માથે પછડા. બે જટાધારીઓની અરે મૂર્ખાઓ, પૈસાને તેટે પડયો એમાં જટા મૂળમાંથી બહાર આવી ગઈ. આટલા મૂંઝાઈ કેમ ગયા ? પણ હજી તમે - આખલે ઉભી બજારે દડો. ભરડાએ જવાની વા ખરાને, એટલે આમાંથી રસ્તે એની પાછળ પડયા. તેઓએ ઘણી બૂમ કાઢતા તમને નહિ આવડે હવે મારા જેવા મારી કે અમારી ગાય ભાગી જાય છે અનુભવીની સલાહ સાંભળી લેઃ જયારે પકડે... પકડો...! પણ આખલાને પક- જયારે પૈસાની તંગી પડે ત્યારે દેવદ્રવ્યમાં ડવાની કઈમાં હિંમત ન હતી. ઉપરથી હવાલા નાંખી દેવાના એટલે તમને ભવિષ્યમાં આ ભરડાઓના પરાક્રમ જાણી લકોએ કયારેય મુશ્કેલી નહિ પડે. તેઓને ખંખેર્યા.
ગાય અને આંખલાને ભેદ નહિ સમજ
નારા ભરડાઓની જટા આખી મુળમાંથી આ વાત આજે. એટલા માટે યાદ આવે ઉખડી ગઈ તે આ દેવદ્રવ્ય અને સાધારણ છે કે ઘણા મૂખના સરદારે જૈન શાસનના દ્રવ્યનો તફાવત નહિ સમજી શકનારા વહીવટીય જ્ઞાન વિના જ આગેવાન બની મુખ શિરોમણીઓની શી વલે થશે ? બેસે છે. કયા પૈસા કયા ખાતામાં જાય એની પણ એ લોકેને ગતાગમ હતી નથી છતાં
ફેન : ૩૨૯૯-૨૬૬૧૬ વહીવટના કામમાં પિતાને ડેયે હલાવ્યા
૨સી. : ૨૪૩૫૪ વિના તેઓ રહી શકતાં નથી. આ મૂર્ખ શિરોમણીએ ભેગા થઈ ને કઈ ખાતામાં ગણેશ મહ૫ સવસિ ના તો પડતે હોય ત્યારે તેડ કાઢવા બેસે સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા છે. આ સમયે એક અણઘડ માણસ જે ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાક પિતાને દાઢી હોય તો તે દાઢી ઉપર હાથ " માટે અનુભવી ૫ વારતા, નહિ તે સફાચટ ચહેરા ઉપર કેવડાવાડી, મેઈન રેડ, ' મસ્તીથી હાથ ફેરવતા ફેરવતા કહી દે છે
રાજકેટ-૩૬૦૦૦૨
જેમાંથી ઉત્પત્તિ તેને જ વિનાશ!. द्रुमोद्भवं हन्ति विषं न हि द्रुमं, नवा भुजङ्गप्रभवं भुजङ्गमम् ।
अदः समुत्पत्तिपदं ददत्यहो! महोल्बणं क्रोधहलाहलं पुन: ॥ - વૃક્ષમાંથી ઉત્પન્ન થતું વિષ વૃક્ષને નાશ નથી કરતું, સપમાંથી ઉત્પન્ન થતાં સર્પો, સર્ષનો નાશ નથી કરતા. પણ આશ્ચર્યની વાત તે એ છેક, મહાપરાક્રમી એવું આ ક્રોધરૂપી ઝેર જેમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે તેને જ નાશ કરે છે ! અર્થાત્ જે ક્રોધ કરે છે તેનો જ વિનાશ થાય છે !
Page #715
--------------------------------------------------------------------------
________________
* JEG HH2112. *
momo Mi Ahmaane
વિક્રોલી (વે) મુંબઈ ૮૩ - પૂજયપાદ મુલુંડમાં શ્રી સંઘની સાધર્મિક ભકિત શ્રી પરમશાસન પ્રભાવક, વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ નરશી ચત્રભેજ દંડ પરિવાર તરફથી થયેલ. સવિશાલ ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ મહાવદ ૮ રવિવાર ના સવારે ૮-૩૦ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના કલાકે શ્રી ચંદ્રપ્રભસ્વામિ જિનાલય (થાણ) પ્રભાવક શિષ્યરત્ન પરમતપસ્વી પૂ. પંન્યાસ થી શ્રી સંઘને શાનદાર પ્રવેશ મહોત્સવ પ્રવર શ્રી ભદ્રશીલ વિજયજી ગણિવર ના થયેલ જેમાં ઈ દ્રવની ઘડીઓ વિપાર્લાશુભ નિશ્રામાં રાત્રેથી પ્રથસવાર જ થઇ સવખ્યાત બેન્ડ પરમાત્માને રથ તીર્થ ને ત્રિ દિવસીય છ'રી પાલિત સંઘ
વિશાલ સાજન માજન ઇટાદિ અનેક સામઅનુમોદનીય રીતે શાસન પ્રભાવના પૂર્વાક ગ્રીઓ હતી ૯-૩૦ કલાકે શ્રી મુનિસુવ્રતનીકળેલ.
સ્વામિ જિનાલયે પહોંચ્યા બાદ સુંદર મહાવદ ૪ શુક્રવાર તા. ૨૧-૨૧૯૨ ના રીતે સામુદાવિક રીત્યવંદન થયા બાદ ભાંડુપ મહા વદ ૫ ના મુલુંડ મહાવદ ૬ સંઘવી પરિવારને માલારોપણની ક્રિયાને ના થાણું તીર્થમાં સંઘને શાનદાર પ્રારંભ થયેલ. પ્રવેશ થયે.
પૂજયશ્રીનું પ્રાસંગિક પ્રવચન થયા આજક પાટણ નિવાસિ શ્રી રાખવ- બાદ નાણ સમક્ષ યિા પૂર્ણ થયા બાદ ચંદ વાડીલાલ શાહ પરિવારની અનુદ- સંઘવી પરિવારને માલારે પણ થયેલ થાણું નય ઉદારતા સહ આયોજકે શ્રી ઉમેશચન્દ્ર શ્રી સંઘ વિકેલી સંઘ. સેવના યાત્રિક ભેગીલાલ શાહ તેમજ શ્રી પોપટલાલ આદિએ સંઘવી પરિવારનું બહુમાન કરેલ. સામત પરિવારે પણ સુંદર લાભ લીધેલ. સંઘવી પરિવારે પણ સુંદર લાભ લીધેલ બાદ ૧૫૦ થી અધિક યાવિકોએ વિધિપૂર્વક સર્વેની સાધર્મિક ભક્તિ સુંદર રીતે થયેલ. તીર્થની યાત્રા કરેલી માર્ગમાં આવતા અનેક મુંબઈના અનેક પર એમાંથી ભાગ્યજિનાલયનાં દર્શન અનેક ઠેકાણે સ્વાગત શાલીએ સારી સંખ્યામાં પધારેલા વિક્રોલી અને સંઘપૂજન બંને ટાઈમ સામુદાયિક શ્રી સંઘના સુશ્રાવકે એ પણ સંઘનું આયેરીત્યવંદન...
જન સુંદર રીતે કરેલ પૂજ્યપાદ ગચ્છાધિપૂજયશ્રીના જિનાજ્ઞાનુસારી પ્રવચનનું પતિ શ્રીજીના આશીર્વાદથી જ અત્રે ગત શ્રવણ. ઉનીયાલ આવશ્યક રાત્રે ભાવના ચાતુર્માસ પ્રવેશથી જ નાના સંઘમાં પણ આદિ ભરચક કાર્યક્રમથી દિવસ કો પૂર્ણ એક પછી એક ધર્મ કાર્યો સુંદર રીતે થઈ જતે તેનો ખ્યાલ આવતે જ નહીં શાસન પ્રભાવના પૂર્વક થઈ રહ્યા છે.
Page #716
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૦૦ :
શાહપુર :- પૂ. આ. શ્રી અશેાકરન સ્ મ. અને પૂ આ. શ્રી અભયરત્ન સુ. મ. ઠા. પ ની નિશ્રામાં પૂ શ્રી અમરસેન વિ. મ. ના ઉપદેશ થી દહેરાસરનું' કામ ચાલુ થયુ છે શ્રી આદિનાથ ભ. નુ ત્રિગડુ લાવવાનું નકકી થયુ છે અને શ્રી ગૌતમરવામી શ્રી પુંડરિકવામી, શ્રી માણિભદ્રજી, શ્રી યક્ષ-યક્ષિણી નવા ભરાવાના ચડાવા સારા થતાં શ્રી સંધમાં માનદ આનઢ થયા હતા.
વિવિધ શાસન પ્રભાવક કાર્યો પૂ. પૂજ્ય શ્રી વિજય, પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી · મ. સા. ની નિશ્રામાં વલભીપુરની અંદર દાદાની વર્ષગાંઠ ખૂબ ધામ ધૂમથી ઉજવા ચેલ દેવદ્રવ્યની રૂા. ૫૦ હજારની ઉપજ થયેલ સામિ ક વાત્સલ્ય તેમજ પૂજા ભાવના ખૂબજ ધામ ધૂમ પૂર્વક ભણાવાયેલ શ્રી સંઘમાં પાઠશાળાશરુ કરવા સદુપદેશ
પૂ. આ. મ. આદિ શેાશપુરમાં ત્રણ દિવસ સ્થિરતા કરી નાલત વાડ મ. સુદ ૭ ના પધાર્યા હતા. મહાવદ ૫ ના પ્રતિ
મહોત્સવમાં જુદી જુદ્દી વ્યક્તિ તરફથી પૂજા પ્રભાવના આંગી રચના, વદ ૫ ના સંઘવી ફ્રેન્સી સ્ટાર વાળા (કાયમી ધ્વજાવાળા ) શા. બાબુભાઇ એ વજા ફરકાવી, હતી અને પૂજા પ્રભાવના આંગીરથના સ્વામીવાત્સલ્યના લાલ લીધે હતા.
ઢાની પહેલી વર્ષી ગાંઠ નિમિતે અઠ્ઠાઈ આવતાં પાઠશાળા શરુ કરવાનું નકકી થયેલ નવાગામના ઉપાશ્રય માટે યેાગ્ય કરવા જણાવ્યુ છે. નવા ગામથી ક્રીતિ ધામ એકજ મુકામ ૧૪ કીલેા મિટર પહોંચાય છે. પૂ. આ. ભગવ'ત હેમપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. ની નિશ્રામાં નીકળેલ છ'રી પાલિત સંઘ વલભીપુર પધારેલ તેનું ભાવભયું" સ્વાગત કર્યું" હતુ. સ્થાનિક પાંજરાપેાળ માટે જીવદયાનું સુંદર ભડાળ થયુ. હતું. પૂજ્ય શ્રી મહાવદ દશમે પાછીયાની પોળ આરાધના ભુવનમાં પધારેલ મહાવદ બીજી અગીયારસે નવર‘ગપુરા પધારતા નૂતન પ્રતિમાઓના અઢાર અભિષેક શ્રી તારાચ'દ પે।પટલાલ પરિવાર તરફથી મહાવદ બારસે સવારના ઉજવાયેલ બારના સિધ્ધચક્ર મહાપૂજન સુરેન્દ્રભાઈ તરફથી ખુબ સુંદરરીતે ભણાવાયેલ વમાન તપની ૧૦૦ મી આળિની પૂર્ણાહુતી નિમિત્તે વૈશાખ સુ ૬ ના દિવસે સુંદર રીતે ઉજવણી કરવા ભક્તવગ ખુબ ઉલ્લાસિત બનેલ છે.
પૂ. આ. મ. મુટ્ઠબિહાલમાં આયંબિલની એળી અને અઠ્ઠાઇ મહે।ત્સવ પ્રસંગે, હાર્પેટમાં વૈશાખ સુદ ૧૦ ના એ દહેરાસરની સાલગિરી નિમિતે અઠ્ઠાઇ મહાત્સવ પ્રસંગે પધારશે અને ચાતુર્માસ નિ ય થશે.
-
ગુન્ટુર :– બરાડિપેઠ જિનાલયનું કાર્ય ૧૫ વર્ષ થી ખંધી હતું જેના પ્રારંભ કરવાના મુર્હુત ૧૬-૨-૯૨ ના પૂ. આવારિશ્રેણ સૂરી મ. ની નિશ્રામાં ભકતામ મહા પૂજન સહ થયેલ છે. ચઢાવા ઠિક થયા હતા.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ભણાવવા સાથે.ગુરૂ પૂજન સૌંધ પૂજન સહુ થયેલ પ્રવચના આય બિલ સ્પર્ધાએ થયેલ પૂ. શ્રી અત્રેથી ડ્રીંકાર વિજયવાડા
પધારેલ છે.
પૂ. શ્રી નુ ૮૯ આળીનું પારણા નિમિત્તે ધમ ધુમથી ત્રણ દિની મહા પૂજન
Page #717
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન માટુ'ગા (કીંગ સર્કલ) મુંબઇ અત્રે શ્રી જીવણભાઈ અબજી જ્ઞાન મંદિર મધ્યે પૂ. શાસન પ્રભાવક વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ પૂ. આચાર્ય શ્રીમદ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહા રાજા સાહેબના દી સયમ જીવન તથા સમાધીપૂર્ણ સ્વર્ગારોહણુ નીમીતે પૂ. આ. દે. શ્રી મિત્રાન દસૂરીશ્વરજી મ. સા. તથા પૂ. આ. ૐ. શ્રી ચન્દ્રોદય સૂ. મ. સા. પ. કનકવજ વિજય, ૫. ગુણશીલ વિજય પૂ. મુ. શ્રી અક્ષય વિજયજી મ. સા. પૂ મુ. વી શ્રેયાંસપ્રભ વિજયજી મ. સા. તથા પૂ. મ. શ્રી જય દર્શન વિજયજી મ. સા. ની
સ્થાનક
શુભ નીશ્રામાં અત્રેના શ્રી આરાધક ભાઇઓ તરફથી મહાવદી ૧૩ થી ફા. સુ. ૫ સુધી ને અર્થહીનકા જિનેન્દ્ર ભકિત મહાત્સવ શ્રી · અહ ૪-અભિષેક શ્રી વીસ પૂજન શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન શ્રી શાંતિ સ્નાત્ર – વગેરે અનુષ્ઠાન ખુબજ ભવ્ય રીતે થયા હતાં દરરોજ ફળ નૈવેદની રચના તેમજ ફુલેાને શણગાર, પ્રભાવના વગેરે સુંદર થયા હતા. ફા. સુદ-૪ ના જલયાત્રાના વરઘેાડા ભવ્યતાથી નીકળ્યા હતા ખાદ સાધીક ભિકત થઇ હતી બપોરે શાંતિ સ્નાત્ર ઠાઠથી ભણાવાયેલ, શ્રીફળની પ્રભાંવના થયેલ જીવદયાની ટીપ ખૂબ સુંદર થવાપામી હતી, મહાત્સવના વિધિ વિધિના પંડિત શ્રી રમણીકભાઇ ભાભરવાલા તથા જામનગરવાલા શ્રી નવીન ચન્દ્ર બાબુલાલ શાહ ની મંડળીએ સુંદર રીતે કરાવલ સંગીતમાં મનુભાઇ એચ. પાટણવાલા તથા બંશીભાઇ ખંભાતવાલાની મંડળીએ સારી જમાવટ કરી હતી.
સમાચાર
રાજકોટ :- શ્રી રે યારોડ જૈન વે, મૂ. પૂ. તપગચ્છ સંઘના ઉપક્રમે નૂતન ઉપાશ્રયમાં ચેશજાયેલ ગાંનસ્મૃતિસ્પર્ધામાં ૧૦૦ બાલ-બાલિકાઓએ ભાગ લીધા હતા. શ્રી નરેન્દ્ર કામદાર ગઢડાવાળાએ ૧૫ મુદાની ૩ પ્રશ્નને વાળી માલ ઉપયેગી સ્પર્ધા કરાવતાં વિજેતા બાળકને આકર્ષીક ઈનામા શ્રી સઘના ટ્રસ્ટી શ્રીમતી લત્તાબહેન અશેકભાઇ સી, શાહ તરફથી તથા દરેક બાળકોને પ્રભાવના શ્રી હીરાચંદભાઇ ચાકસી, શ્રી કિશારભાઈ મણીયાર તથા શ્રી તારાબહેન શાહ તરફથી શ્રીયુત હિંમતભાઈ દેશી વિ. ના હસ્તે અપાયેલ, માની મમતા માનેએકટી`ગ શ્રી નરેન્દ્રે કામદારે રજુ કરેલ,
શ્રી સઘવતી દ્ર્ષ્ટી શ્રી અશાકભાઇ સી. શાહે આભાર દર્શન કરી પેાતાના સંતાનાને અવશ્ય પાઠશાળામાં મેાકલવા દરેક માતપિતાને હાર્દિક અનુરોધ કર્યાં હતા.
હીં...કાર તીથ :- પૂ. આ. શ્રી વારિપેણ સૂરી મ. ઠા- ૪ ની નિશ્રામાં તેનાલી માં ઐતિહાસિક સુવણુ ઉત્સવ ઉજવાય અનેક પ્રકારના મહાપૂજા ભકિત ભાવથી ભણાવીયા ગટુ ૨ માં સ્પર્ધા પૂજા એકાશના સમુહ આય મિા નવકારસી આદિ પૂ. શ્રી ની ૮૯ મી ઓળી પૂર્ણાહુતિ નિમિત્તે થયેલ ચઢાવા ગુરૂપૂજન સ`ઘભકિત પ્રવચન વિગેરે સુ...દર થયેલ અધ્યાપક કનુભાઈએ તથા મહેશભાઇએ દિકકુમારી ઉત્સવ ભવ્ય ઉજવેલ પૂ. શ્રી અત્રેથી રૌત્રી એળી સમુહ આરાધના અખંડ જાપ વિવિધ અનુષ્ઠાન હેતુ હી કાર પધારેલ છે બાદ વિશાખા પટ્ટનમ તરફ પધારશે.
।
Page #718
--------------------------------------------------------------------------
________________
Reg. No. G/SEN
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) વવવવવવવવ
તUT IT
IT 0િ 8
_1149 સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ||
મરીશ્વરજી મહારાજ !
ත්පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපර්
0 , જે પોતે પાપથી બચ્યું હોય અને બીજાને ય પાપથી બચાવે તેનું નામ “સુપાત્ર'
- જે આત્મા પિતાના પરિણામને વિચાર નહિ કરે, પિતાના પરિણામને સુધારવાની | મહેનત નહિ કરે ત્યાં સુધી તે આત્માનું કદિ પણ કલ્યાણ થવાનું નથી. છે , નિરાશંસ ભાવ એટલે જેમાં કોઈ ગલિક હેતુ નહિ, માત્ર મારો આમાં નિર્મળ
થાય એ જ હેતુ હોય.
શુભચિત્ત એટલે કોઈપણ સુખીની ઈર્ષ્યા નહિ અને કોઈપણ દુઃખને દુર્ભાવ નહિ. છે . જે દેશ ધન-ભોગને જ પ્રધાન માને તે અનાયા 0 - દુનિયાની નાશવંતી ચીજોને મેળવવાની ઈચ્છાથી જે કાંઈ કરવું તેનું નામ વેપાર
૦ આજના સુખીના આ દુનિયામાં પણ કે એ જ વખાણ કરતું નથી તે જ સુચવે 0 છે કે, દુનિયામાં પૈસાની કિંમત નથી પણ દાનની કિંમત છે.
- ધન હોય અને દાનની પ્રીતિ ન હોય તે તે ધન ઊંધે માર્ગે જ લઈ જાય. 0 0 સ્વાભાવિક જે સુંદર આચાર તેનું નામ “શીલ ૦ આત્મા પોતાના સ્વભાવમાં જીવે તે “શી” હું નહિ કરવું અને સારું કરવું
તે જીવને સ્વભાવ. ૨ ૦ “સમય વર્તે સાવધાન એટલે ગમે તેવે વખત આવે પણ છેટું કરવું જ-બકવું જ નહિ. જ 3 . દુઃખમાં સમાધિ રાખવી અને સુખમાં વિરાગ જીવતે રાખ તે જીવને સ્વભાવ. ૪
૦ ઔદાર્ય એટલે પિતા પાસે હોય તે બીજાને જરૂરી હોય તે આપ્યા વિના રહે નહિ. આ ૩૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ રરરરર
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o. શ્રુતજ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපර .
Page #719
--------------------------------------------------------------------------
________________
07મો 9374ure /તાયરા ૩૩મારૂં મહાવ72 157વણાઇi
૨/Wo) આજે હિંદof el efથી 7//રજી 22/
| Diu] ઘાટમાં
સવિ જીવ કર્ક
6) Sઇ
શાસન રસી..
તેઓ ભવસTreતરી જાય છે. અને
भी मेहावीर जैन आराधना कन्द्र, कोना पापनिष्कन्दनं धर्मसदर्न कारयन्ति ये। d तारयन्ति भवाब्धे : स्व ते जना: कुलतेजना : ॥
જે પુણ્યાત્માએ સઘળાંય પાપને નાશ કરવા સમર્થ એવું' શ્રી જિનમંદિર અને ધર્મ પૈષધશાળા બનાવે છે તેઓ પોતાના કુળને અજવાળે છે અને આ ભવસમુદ્ર સ્વયં તરે છે અને બીજાને તરવામાટે આલંબન પૂરું પાડે છે.
લવાજમ વાર્ષિક ી છેન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦ |
દેશમાં રૂા. ૪૦૦ | શ્રત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
જામનગર (સા) 1ND1A-PIN-361005
Page #720
--------------------------------------------------------------------------
________________
"सन्मार्गस्खलनाद्भवन्ति विपदः प्रायः प्रभूणामपि । સમાગથી ભ્રષ્ટ થવાથી મોટા માણસોને પણ મોટે ભાગે વિપત્તિઓ આવે છે.
જ્ઞાનિ પુરુષો ફરમાવે છે કે, સન્માગની પ્રાપ્તિ થવી દુર્લભ છે. સન્માર્ગની પ્રાપ્તિ | થયા પછી તેમાં ટકી રહેવું અતિદુર્લભ છે. જે આત્મા સાવચેત ન રહે તે કયારે સન્માગંથી દૂર થઈ જાય તે કહેવાય નહિ, માન-પાનાદિની ઈછા, બેટી પ્રશંસા-વાહવાહમાં કુલાવાથી પોતાની જાતને માને કે હું માર્ગમાં છું પણ કયારે તે માર્ગથી સેંકડે જ જોજન દૂર થઈ ગયે હોય છે તેની તેને ખુદને ખબર પડતી નથી. આ વાત તે આજે કે પ્રત્યક્ષ સિદ્ધ દેખાય છે કે જમાનાની હવા પ્રમાણે પીઠ ફેરવનારા ભલભલા ખેંરખાઓ છે પણ જમાનામાં એવા છેવાઈ ગયા છે કે હવે પાછા ફરવું ભારે છે પછી તેમની સ્થિતિ 4 “એક બાજુ ભરપુર નદી એક બાજુ વાઘ, જેવી થઈ જાય છે. લેકનજરે એકદમ હસ્યા. છે પદ” બને છે. ચઢવું મુશ્કેલ છે પણ ચઢયા પછી પડવામાં ક્ષણની પણ વાર લાગતી { નથી તેમ સન્માર્ગથી ગબડયા પછી ઉન્માર્ગની ઊંડી ખીણ રાહ જોઈને જ બેઠી હોય છે. છે તેમાં સારે ગણાતે આદમી પણ એ ગબડી જાય છે કે પછી શેળે જડતું નથી.
જાતને જ આગળ લાવવાની ઇચ્છા અને જાતની જ પ્રભાવનામાં ઇતિશ્રી માનનારા છે સન્માર્ગની સીડીને પણ સ્પર્શ કરતાં નથી. એટલું જ નહિ સન્માર્ગનાશક અને ઉન્માર્ગ & ષકન પણ “હાથા” બની પિતાની સાથે અનેકને સાથી બનાવે છે.
જાત કરતાં પણ “શાસનને મહાન માને, શાસનને અને જેનાથી સન્માગને પામ્યા, સમજ્યા તેમની ખાતર સર્વસ્વ છાવર કરવાની તૈયારી રાખે તેવા જ આત્માઓ છે સન્માર્ગમાં સ્થિર બની અનેકને સ્થિર બનાવી સ્વ–પર અનેકના કલ્યાણ ભાગી બને છે.
સન્માર્ગનાશક અને ઉન્માર્ગ પિષકના ભાગી ન બનાય માટે હે આત્મન ! તું ભગછે વાનની આજ્ઞાને અવિહડ પ્રેમ કેળવ. આજ્ઞાવિરુદ્ધ એક પણ પ્રવૃત્તિમાં ભૂલેચૂકે પણ છે
સંમતિ ન અપાય તેની કાળજી રાખ તે આ પ્રાપ્ત સન્માગ તને સિદ્ધિના શિખરની છે 8 ટોચે ચઢાવશે.
માટે પુણ્ય-ક્ષપશમયેગે પ્રાપ્ત પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં સાચા-ખોટાને વિવેક કેળવી, છે સન્માર્ગથી જરા પણ ખલના ન પમાય તેની સાવચેતી રાખી આત્માની અનંત-અક્ષય ગુણ લક્ષમીને સ્વામી બને તે જ ભાવના.
–પ્રજ્ઞાગ
Page #721
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાલાર દેશ ારક ..શ્રી લાલસુરીશ્ર્વરજી મહારાજની ફૅરો મુજબ શા ને પાતરા તથા ટ્રચારા ૫૪–
(IST)
700
211216/
(અઠવાડિક) आज्ञाराद्धा विराद्धा च, शिवाय च भवाय च
તંત્રીઓ:
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢા હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ
(મુંબઇ)
ચૈત્ર સુદ
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦]
(ટ)
સુરે
કીચંદ શેઠ
(વઢવ(ગ) પાનાચદ દમશી ગુઢકા (નગઢ)
[અક ૩૩
[આજીવન રૂા. ૪૦૦
મંગળવાર તા. ૭–૪–૯૨
ચરમતીર્થપતિ શ્રમણભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માનું
મૈં જન્મકલ્યાણક
-સ્વ. પૂ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા. I
આ અવસર્પિણીના ચાવીશમા તીર્થપતિ શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવી૨પ૨માત્માના આજે જન્મકલ્યાણકના દિવસ છે.
આ સૌંસારમાં અનંતા જીવા અનાદિકાળથી રખડે છે. તેમાં શ્રી તીર્થંકરના શ્રી ગણધરાના ઉત્તમકેોટિના જીવાની પણ એ જ હાલત હાય છે. આત્મા અન`તજ્ઞાની છતાં અન તકાળથી અજ્ઞાન છે તે આપણે। અનુભવ છે. આત્મા અનંતજ્ઞાની અનંત દશ`નીઅન`ત ચારિત્રી-અન‘તવીયના ધણી છે. આત્માને આજ સ્વભાવ છે, માત્ર તે અનાદિ ક સયાગથી દબાઇ ગયા છે. ભવી હાય કે અભવી બધામાં અન તજ્ઞાનાદિ ગુણા પડયા છે. ભવી જીવને પણ ચેાગ્ય સામગ્રી મળે નહિ તે તેનામાં જાગૃતિ આવે નહિ. અને જાગૃતિ આવે નહિ ત્યાં સુધી તે પણ અજ્ઞાન જ રહે. અન`તા શ્રી અરિહંત પરમાત્માએ માક્ષમાં ગયા તે પછી ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્મા માક્ષમાં ગયા. ખીજા શ્રી અરિહંત પરમાત્માના આત્મા કરતાં મોડા મોક્ષે ગયા તેમ કેમ બન્યું? જ્ઞાનાદિ ગુણા કર્મોથી દબાયેલા હતા માટે ને ? જે અવસ્થા ભગવાનની છે તેવી જ અવસ્થા આપણી છે. ભગવાનના શ્રી સિદ્ધ પરમાત્માના ગુણા આવિ ભાવ છે, આપણા ગુણેા તિાભાવ છે, દખા ચેલા છે. જે આત્મા અનંતજ્ઞાનાદિ ગુણ્ણાને આવિ ભાવ કરવાની ચેાગ્યતા ધરાવે તેનુ નામ ભવી જીવ! આપણે આપણા દબાયેલ ગુણેાને પ્રગટ કરીએ તેવી તાકાતવાળા છીએ તેવુ' જો ભગવાનનું કલ્યાણક ઉજવતાં મનમાં ન આવે તે કેટલાં કલ્યાણક ઉજવીએ તે
Page #722
--------------------------------------------------------------------------
________________
{ આવે? શ્રી સિદ્ધ પરમાત્માનું જ સ્વરૂપ છે તે જ જીવમાત્રનું સ્વરૂપ છે તેવું બોલનાર 5 આપણે જે આપણું સ્વરૂપ શ્રી સિદ્ધ પરમાત્મા જેવું છે તેમ માનીએ નહિ, સમજીએ નહિ. 8 વિચારીએ નહિ, તેવું સ્વરૂપ પ્રગટ કરવાને ઉદ્યમ પણ કરીએ નહિ તે આવા કલ્યાણક 8 ઉજવવાનો અર્થ શું?
ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માના આત્માએ પણ તેવી જાતિને ઉદ્યમ કયા ભવ. 5 માં શરૂ કર્યો તે જાણે છે ? તે ભવમાં તે ભગવાનના શાસનમાં ન હતા જમ્યા, માત્ર | ભગવાનના સાધુને સમાગમ થયેલો. આર્યદેશ-આર્યજાતિ અને આર્યકુળમાં જન્મેલા અને આર્યસંસ્કારને પામેલા જીવ સિદ્ધ થવાની, મેક્ષે જવાની ભાવનાવાળા હોય છે. ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માના ભવની ગણત્રી શ્રી જિનેશ્વર દેવના શાસનમાં નયસારના ભાવથી થાય છે. તે પહેલાના અનંતાભવની ગણત્રી કરી નથી અને કરવા માંડે તો થાય તેવી જ નથી. નયસારના ભાવમાં તેઓ સમ્યક્ત્વ પામ્યા તે પૂર્વે અને તે કાળ ભટકયા સુખમાં નાંચી, દુઃખમાં રોઈ, પાપ કરી કરીને દુખી થયા. આવું સાંભળવાની સામગ્રી મળ્યા પછી પણ તમને આ સંસારથી વિવેક જન્મે છે? સંસારથી ઝટ ભાગી છૂટવું અને મેક્ષે જવા મહેનત કરવી તેનું નામ વિવેક
આર્યો મેટેભાગે સંસારથી ઉદ્વેગ પામેલા હેય, તેમની પ્રવૃત્તિ ભગવાનના સાધુને છે સમાગમ ન થયા હોય તો પણ સારી જ હેય. આર્યદેશ આર્ય જાતિ અને આકુળ- 5 માં જનમવાથી સ્વાભાવિક વિકાસ થવાથી તે સારા જ હોય. જે સ્વાભાવિક જ સારી છે પ્રવૃત્તિ કરતા હોય અને ખરાબ પ્રવૃત્તિથી દૂર રહેતા હોય તેને જ આર્યદેશ-આર્ય જાતિ 8 છે અને આર્યકુળ ફળ્યાં કહેવાય. બાકીનને આર્યદેશાદિ કુટયા કહેવાય
આજે આર્યદેશ-આર્યજાતિ આયકુળની કિંમત ઓછી આંકવામાં આવે છે. ઘણાં 5 માને છે કે, આર્યદેશ, આર્યજાતિ, આર્યકુળ જેવું કાંઈ છે જ નહિ. આર્યદેશ છે? આર્યજાતિ છે? આર્ય કુળ છે? તેને ફાયદે શું તે તમારા અનુભવમાં નથી ? નયસારમાં ! જે ચાર ગુણ હતા તે તે આર્યદેશ-જાતિ-કુળમાં જન્મેલાં માટે સહજ છે. જે તેને તે છે સહજ ન લાગે તે તેને આર્યદેશ-જાતિ કુળને અનુભવ પણ નથી. આ ગુણ ન હોય ! તેની દેવ-ગુરુ-ધર્મની આરાધનાની કુટી કેડિની કિંમત નથી જાતિ-કુળ તે ગુણને
ખીલવવાના સાધન છે. આજે સ્કુલ-કેલેને શું કામ બનાવે છે? જે કઈ જગ્યા { પછી તે સામગ્રી ગુણના વિકાસમાં કામ ન આવે તે તે બધા તેફાનની જરૂર શી છે? A આર્યદેશ-જાતિકુળના સંસ્કારથી રહિત થયેલાઓએ સ્કુલ-કોલેજો પણ એવી બનાવી કે જેમાં ભણને આત્મા પાગલ જ થાય.
ભગવાન શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માઓ આર્યદેશમાં જ, આર્યજાતિમાં જ, આર્યકુળ4 માં જ થાય છે. તેમાંય માંગણ આદિ જાતિ કે કુળમાં થતા જ નથી. તમે દર વર્ષે શ્રી કલ્પસૂત્ર સાંભળે છે તેમાં આ વાત સ્પષ્ટ કરી જ છે. ગુણ વગરને અહીં આવે તે ?
Page #723
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘણા ગુણુસ'પન્ન હતા. શિખામણ આપતા હતા
પાગલ જ થાય. તેને સારી ચીજ પણ ગમે નહિ. ભગવાનના મુગટ જોઇ થાય કે, ‘કયા મૂરખાએ આટલા પૈસા ખરચ્યા? ભગવાનને આની શી જરૂર છે?” સારા જાતિકુળની ઘણી જ પ્રધાનતા છે. જાતવાન ઘેાડા સારો જે લગામમાં રહે જયારે અજાતવાન ...! જાતવાન લજજાળુ જ હાય, લજજા પણ ગુણ છે. ઘણા પાપાથી બચાવનાર છે. માટે જાતવાન, કુળવાન સમજદાર આવે તે કામ થાય. જીવની પ્રધાનતા ઉપાદાનપણે ખરી પણ જાતિ-કુળ તેમાં નિમિત્ત થાય, જીવને શુદ્ધ થવા માટે સાધન જોઇએ. નયસારના ભવમાં તેઓ સમ્યકત્વ પામ્યા પહેલાં પણ આવા ગુણુસ’પન્ન જીવને પણ તેમના જાતિ-કુળના વડાઓ જે તે સમજવા જેવી છે. તમારે તા વાર વાર સાંભળવા જેવી છે અને જીવનમાં ઉતારવા જેવી છે. બધા ગુણા આત્મામાં જ પડેલાં છે. પણુ આપણને હજી ગુણુના ખપ જ નથી લાગ્યા. આવા ગુણવાળાને ‘વાયડા-નાદાન-બેવકુફ-ઘેલા, કહીએ છીએ. દુનિયામાં એવા એક ગુણુ નથી જેને દુર્જનાએ કલકિત કર્યા ન હેાય. મજેથી માર ખાય તેને તમે બહાદુર કહો કે 'બાયલેા કહે। ? જે ભલા માણસા પેાતાનું બગાડનારનું પણ બગાડતા નથી તેને કેવા કહા ? ગુણસ'પન્ન આત્માને જ શિખામણ અપાય. તેને આપેલ શિખામણુ જીવ જ શિખામણ સાંભળે. આજે શિખામણ દેવાના કાળ વહિ ગયેા છે ને? નયસાર પરિણામ પામે. સારા તે સાંભળે, તમારે છેાકરે સાંભળે ? પેાતાને ગુણસ`પન્ન માને તે સાંભળે? તમારે શિખામણની જરૂર છે તમે શિખમણુ દઇ શકેા તેવા છે કે સાંભળી શકે તેવા છે ? શિખામણ દઇ શકે તેવા હેય તે વળી સાંભળી શકે તેવા હાય ? ગુણસ’પન્ન જીવને શિખામણ આપીએ તે મજેથી સાંભળે. શિખામણમાં તત્ત્વ ભરેલું હતું. શિખામણના ચેાગે નયસારનુ જીવન એવુ` સુ`દર હતુ` કે રાજા તેના પર તુજમાન હતા. રાજાના અત્યંત વિશ્વાસુ હેાવા છતાં અભિમાન જરાય ન હતું. કામ કરે છતાં મેં કયુ′′ તેમ માનનાર ન હતા. નયસારના ભવમાં જે ગુણા હતા તેના પ્રતાપે ભગવાન મહાવી૨ શ્રી મહાવીર પરમાત્મા અન્યા. જેવુ. જૈનું તથા ભવ્યત્ત્વ તેવા જ ગુણ પેદ થાય.
તે
શાસ્ત્રકારો કહે છે કે નયસાર ‘આળસુ’ હતા. મળસ તે ગુણુ! તમે આળસુ છે ને ? નયસાર અકાય માં પ્રવૃત્તિ કરવામાં આળસુ હતા. પેાતાની બુદ્ધિમાં જે અકાય સમજાય છે કરવાની વાત આવે તે તેમને ઉલાસ જ જાગે નહિ. આ ગુણ આપણા માટે જરૂરી છે ને ? આપણે મેળવવા માંગીએ તે મળે તેવા છે ને? ત ‘પરાંગસુખ’ હતા, શું કરવામાં ? પરને પીડા દેવામાં. જે માનવ અકાની પ્રવૃત્તિમાં આળસુ હાય, ખીજાને પીડાદેવામાં પરાંગસુખ હોય તે જીવ સારો જ ગણાય ત્રીજો-ગુણ તેએ ‘અતિતૃષ્ણાવાળા' હલ. શેમાં ? ગુણને મેળવવામાં તેઓ અતિતૃષ્ણ હતા. તમે ધન માટે મહેનત કરે છે તેમ તે ગુણ મેળવવા મહેનત કરતા.
Page #724
--------------------------------------------------------------------------
________________
તમને શેની તૃષ્ણા છે ? તૃષ્ણા એટલે મેળવવાની ઉત્કંઠ ઇચ્છા. બધાની લખપતિ થવાની ઇચ્છા છે. હજી થઇ શકયા નથી તેા પણુ નિરાશ થયા નથી, થવાની મહેનત ચાલુ છે, દોડાદોડ ચાલુ છે. તમારા ધનને વધારો ચાલુ છે, ધમમાં વધારો ખ'ધ છે. ગુણુના સમુદાય મેળવવાની તૃષ્ણા છે તેમ ખેલી શકે। તેમ છે ? ખાલા તા જુઠ્ઠામાં જ ખપે. જેની તૃષ્ણા હોય તેના પ્રયત્નને અટકાવવા ભારે પડે છે. જે ચીજની તૃષ્ણા જાગી તેને માટે માણસ શું શું કરે છે તેને અનુભવ છે ને? જેટલી ધનની તૃષ્ણા છે તેટલી પુણ્યની પણ તૃષ્ણા છે ? તમારા જીવનમાં તમારા વર્તન પરથી તમને શેની તૃષ્ણા છે તે ખ્યાલ આવે તેમ છે ને? ભગવાનનું શાસન મળ્યા પછી શાસનની થોડીપણ સમજ મળ્યા પછી માણસને દુનિયાની ચીજોની તૃષ્ણા થાય અને તે ભૂ`ડી પણ ન લાગે તેમ બને ? તૃષ્ણાવાળા જીવ કયારે મહેનત ન કરે? તેનાથી મહેનત ન થાય તેવા ઉત્સાહ ન હોય તા. ગુણુને ગુણુ માને તેની આ વાત ચાલે છે. ગુણસ‘પન્ન જીવ તો અપકારીનું ય ભલું કરે અને ઉપકારીનુ ય ભલુ' કરે. જે અસલમાં ગુસ`પન્ન નથી તે ન તેા અપકારીનું ભલું કરે, ન તે ઉપકારીનું ય ભલું કરે. સારા માસમાં કદાચ દોષ દેખાય તે વિચારવુ' જોઇએ કે, તેનું કારણ હશે ગુણના પ્રેમી જીવની હાલત, મા દા જુદી જ હાય છે.
ચેાથા ગુણ તેઓ આંધળા' હતા. શેમાં પારકાના દોષ જોવામાં સદા માટે આંધળા હતા. પારકાના જાવે. તે ગુણ જ જોતા. આ બાહ્ય ચક્ષુની કિ*મંત નથી હૃદય ચક્ષુ જોઇએ. તેમને પોતાના દોષ ઝટ દેખાતા, ખીજાના દોષ કદિ ન દેખાતે, બીજાના દોષને બચાવ કરતા અને પેાતાના દોષની નિંદા કરતા. જેને પારકાના જ દોષ જોવાની ટેવ હાય, દૂધમાંથી પેારા કાઢે તેમ બીજાના દોષ જોવે તેનામાં આ ગુણ હોય ? આ ચાર ગુણ આ દેશ-જાતિ-કુળમાં જન્મેલા જીવા માટે સ્વાભાવિક ગણાય કે વૈભાવિક ? આ ગુણ આપણામાં ન હોય તે કાની ખામી ? આ ગુણેાને પ્રચાર કરનાર આજે છે કેણુ ? આજની સ્કુલામાં આ ગુણા શીખવ ડાય છે ? તમારે ભગવાનના નામે વિશ્વ યુનિવસી ટી’ ખાલવી છે? આ ગુણના પ્રચાર કરવા હોય તે પહેલા ગુણુ‘પન્ન બનવુ' પડે ને ? આજે તા લેાકે ને ઊંઘીજાતના તૃષ્ણાતુર બનાવ્યા છે. આ ગુણના પ્રચાર કરવા હોય તે જગતને નિર્લોભી, સંતેષી ખનાવવુ પડે. આખા જગતને અસ તેષી બનાવી આ ગુણેાની વાર્તા કરવી છે તે ચાલે ? દુનિયાની સ્થિતિ તપાસેા શુ' ચાલી રહ્યુ છે ? આ ગુણના યાગે જીવ વિકાસ સાધતે સાધતે ભગવાન બની શકે છે. આ ગુણના પ્રતાપે ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્મા પણ સર્વજ્ઞ, સદશી, સર્વ ગુણસપન્ન બન્યા. તેમને કાઇ સામાન્ય આત્મા સાથે મૂકાય નહિ. તેઓ અનંતજ્ઞાની અનંતદશ ની-અન`ત ચારિત્રી-અન`તવીય વાળા થયા તેમની સરખામણીમાં કાઇ જ આવી શકે નહિ. તેમને આખા જગતને હેય માનવાનુ` કહ્યું. જગતની કાઇપણ સારી ચીજ ઉપાદેય નહ, પુણ્યથી મળે તે પણ લેવા જેવી નહિ.
Page #725
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ ગુણ નીકળી જાય તે માર્યો જાય. ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માને આમાં છે { પણ આ ગુણ પામેલે, સમ્યકતવ. પામ્યા પછી જરાક બીજા લક્ષમાં ગયે તે હારી આ ગયે. અસંખ્યકાળ સુધી આ ગુણના દર્શન થયા નહિ. બીજ પડયું હતું માટે કામ છે જ આવ્યું. દુનિયામાં કહેવાય છે કે, ભૂત પણ પીપળે છેડે છે તે તમે નકકી કરે કે આ લ. છે સ્થાન માં તે ડાહ્યા થઈને જ્ઞાનીની આજ્ઞા મુજબ જ વર્તવું. આ ગુણેને પ્રચાર ભગવાનના નામે થાય તે ઈચ્છું છું.
આ તે નોબત વાગવાની છે તેમાં બ્યુગલ વગાડીએ તે સંભળાય? આજે ધમી ગણ તે વર્ગ નિર્માલ્ય બની ગયો છે, ગુણથી બેપરવા છે, છતી શક્તિએ કરવા જેવું છે કાંઈ કરતું નથી. તમે તમારા સંતાનોને લાડમાં ઉછેર્યા, દૂધ પાયું, સારા કપડાં પહેરા
વ્યા, સારા સાધનો આપ્યા પણ તેના આત્માની લેશમાત્ર પણ ચિંતા ન કરી એટલે હું છે સારા કુળ-જાતિમાં જન્મેલાના દહાડા ઊઠયા. આજે તમારા સંતાનો જે જાતિનું વર્તન R | કરે છે, જે રીતે જીવે છે તેમાં કાળના દેષ કરતાં ય તમારો દેશ વધારે છે તમે ઈરાદાઆ પૂર્વક તમારા સંતાનોને બગાડયાં છે, જે માંગ્યું તે આપ્યું. તમે ધર્મશાસ્ત્રો તે ઠીક પણ હું છે. નીતિશાસ્ત્ર ય ખાઈ ગયા. તમે મેહમાં આંધળાં બન્યા માટે તમારે દોષ. સારા માણસને છે વડિલે શિખામણ દે તે ગમે, પોતે માને કે મારા પુણ્યની અવધિ નથી. મા બાપના છે આ ઉપકારને બદલે વળી શકે તેવું નથી. શાસ્ત્ર લખ્યું કે, પોતે પોતાની ચામડીના જોડા કરી. માબાપની સેવા કરે તો પણ તેમના ઉપકારનો બદલે વળે નહિ. મા-બાપ ધર્મ ન પામ્યા હોય તે તેમને ધર્મ પમાડે તે જ વળે. તે નય કારમાંથી ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્મા થયા. ભગવાનનો આમા આ દિવસે 8 જન્મ પામે ત્યારે બધા જ ઈન્દ્રોના સિંહ ને કંપી ઊઠયા, સિંહાસન કંપનું કારણ છે છે જાણ્યા પછી બધા ઈદ્રો રાજી રાજી થઈ ગયા તે ઈદ્રોએ શું શું કર્યું તેના વર્ણન છે.
ડાંસી ઠાંસીને ભર્યા છે. જગતને ઉધારક જન્મ, દીક્ષા લે. કેવળજ્ઞાન પામે તેને ખરેછે. ખર આનંદ કોને થાય? ગાંડિયાઓને, અણસમજુને થાય નહિ. ઈદ્રાદિ દેવે સમકિતી હોય છે. તેમને પ્રમાદથી ભુલાવા શ્રી તીર્થંકર નામ કર્મનું પુણ્ય તેમના સિંહા-છે
સન કંપાવે છે. તેમને ઉપયોગ મૂકતા ખબર પડી તો ગાંડા ગાંડા થઈ જાય છે. દેવલોક8 માં ઘેષણ કરાવે છે કે, જગતને ઉદ્ધારક જન્મ્યો છે તે જન્મ મહોત્સવ કરવા શ્રી છે ઈદ્ર મહારાજા જાય છે તે સૌ તૈયાર થઈ જાવ. તેમના હૈયામાં જેવી ભકિત હતી જેવો છે છે આનંદ હતું તેનું વર્ણન થઈ શકે તેમ નથી. તમને આ વાત વાસ્તવિક લાગે છે કે છે 8 કિવદંતી લાગે છે? શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માને ઓળખે તેને શું શું ન થાય? અને ન 8
ઓળખે તેને કાંઈ ન થાય જગત ઉદ્ધારક એટલે? રાજમાત્રને છોડવાનું કહેનાર. તમને છે છે જેમાં મજા આવે તેમાં મજા કરવા જેવી નથી એમ કહેનાર. આજે તમે વરઘોડે શેને ? છે કાઢો? જન્મ કલ્યાણકને ને ? તમારે જનમ મટાડે છે? જનમ કયારે મટે? આ છે આ બધું સમજાય તે ને ?
Page #726
--------------------------------------------------------------------------
________________
નયસારને ડિલે કહેતા કે લક્ષ્મી ઘણી છે, તે પુત્ર વધી જાય, શ્રીમંતાઇ ભારેમાં ભારે આવી જાય પણ માણસમાંથી વિનય નીકળી જાય તા શ્રીમ'તાઈ ધૂળ જેવી છે. જેમ જ્ઞાની વિનિત જોઇએ તેમ ધનવાન પણ વિનિત જોઇએ. ધનવાનને કેાની સાથે એડવુ –ઊઠવુ` પાલવે ? જૈનશાસનના ધનવાન લેાકસંજ્ઞાથી પીડિત હોય કે લેાકસંજ્ઞાથી રહિત હાય ? જેને ધમ પ્રધાન ન હોય અને પૈસા જ પ્રધાન હાંય તેને ઉપદેશ ન ફળે, તમે ધર્મને પ્રધાન માનનારા છે. માટે જ ઘણા કામ પડતા મુકીને રાજ અહી’ આવે છે ને ? દુનિયાનું કોઇપણું કામ તમને અહી આવતા અટકાવે નહિ ને? ધર્મ આગળ બધા કામ ગૌણુને? તમે દુનિયાના કામ કરવા પડે માટે કરો ખરા પણુ ગમે ધર્માંના જ કામને ? દુનિયાના કામ ગમે નહિ ને ? દુનિયાના કામ વેઠની જેમ કરો અને ધર્મોના કામ શેઠની જેમ કરેા ને?
આજે ભગવાન શ્રી મહાવીર-દેવના જન્મ કલ્યાણકના મહોત્સવ કર્યો તે સમજદારીથી કે બેદરકારીથી ? રૂઢિમુજબ કે વસ્તુતત્ત્વને સમજીને ? આજે તે આપણા આનંદના પાર નથી. દુઃખ એ છે કે ભગવાન જન્મ્યા ત્યારે આપણે ન હતા. આજે તે દિવસ આવ્યા માટે બહુ આનંદ છે. આજે તે લક્ષ્મીના સદુપયોગ કરવાનું મન થયેલું ને? તમે રૂઢિમુજબ કરવું પડે માટે કરા, ન કરે તે ખરાબ લાગે માટે આ કરો તો કાંઈ લાભ ન થાય. જેમના શાસનમાં જન્મ્યા તેમની સાથે આપણા નિકટના સંબધ છે. તેમના જ ઉપકાર છે કે થાડો ઘણા ધમ કરી શકીએ છીએ. આપણું જે કાંઇ સારું' થવાનું તે તેમને જ આભારી તેમનું શાસન ન મળ્યુ. હેત તે આપણું શું થાત ? આપણને શાસન પર બહુ પ્રેમ છે ? જયાં બહુ પ્રેમ હેય ત્યાં બધુ જ કરાય છે. તમારે ઘેર છેાકરા- છેાકરીનું લગ્ન દેખાય તેવુ' વરઘેાડામાં દેખાયું નહિ. તમને જે વધારે પ્રિય હોય તે બાલે ? તમને વધારે પ્રીતિપાત્ર કામ કર્યુ' લાગે છે ?
ભગવાનની વાત એટલા માટે સમજાવવી છે કે તમારામાં ચેતના પેદા થઈ જાય. ચેતના પેદા થાય તે કામ થાય. ભગવાન ભગવાન બન્યા તે મેાજ કરતા નથી બન્યા. તેમણે ઘણું ઘણું સહન કર્યુ છે. નયસારના ભવમાં તે સમકિત પામ્યા ત્યારથી તેમની પ્રગતિ થાય છે. પણ વચમાં ભુતકાળના કર્મા આડે આવે છે, નડે છે, અને તે ધર્માંથી પડે છે. પડયા પછી પણ ફરીથી જાગૃત થાય છે અને એવા પુરુષાર્થ કરે છે જેના પ્રતાપે ભગવાન થાય છે. આપણે પણ ભગવાન થવુ' છે ને? ભગવાન થવુ હાય તા વિરાધનાથી અટકવુ' પડે અને આરાધના કરવી પડે. આરાધના તેા ઉલ્લાસ જન્મે ત્યારે થાય જન્મ મટાડવાનું મન થાય તા ભગવાનનું જન્મ કલ્યાણક ઉજવ્યુ' સાથે ક થાય માટે મારી ભલામણ છે કે જે ગુણેાની વાત કરી તે ગુણેા મેળવવા પ્રયત્નશીલ અનેા અને જન્મ મટાડવાના ઉદ્યમ કરી તે આ ઉજવણી કરી સાક થાય સૌ વહેલામાં વહેલા જન્મ મટાડી અન`તસુખના સ્વામી બના તે જ શુભાભિલાષા.
Page #727
--------------------------------------------------------------------------
________________
મહા હા હા હા
હા રાહ કલિકાળના જગડુશાહી માટે ખાસ- જહાજ હા -
હાર- શ્રી જિનભતિ મહોત્સવ એ અરિહંત જીવન કર્તવ્યનું અનિવાર્ય અંગ છે. અનેક પરમાત્માના ધર્મ શાસન ભકિતમાર્ગનું ઉત્તમ શ્રાવકે આ જ કારણસર પિતાના સર્વોત્તમ આકર્ષણ છે. શાસ્ત્રકારોએ શ્રી જીવનમાં શ્રી જિનભકિતને પ્રધાનપણે સ્થાપે જિનભકિતના ભરપેટ વખાણ કર્યા છે. એક છે. આ શ્રી જિનભકિતને ઇતિહાસ ખૂબ જ સંવેદનશીલ ભક્તહૃદયી કવિવરે તે ત્યાં રાચક–રોમાંચક છે. શાસ્ત્રોમાં વર્ણવવામાં -સુધી કહી દીધું : “મુકિતથી અધિક તુજ. આવેલ શ્રી જિનભકિતનું વર્ણન આજે ભકિત મુજ મન વસી.” જ્યાં સર્વ સંક- પણ વાંચનારના રોમાંચ વર્ષથી ઉભા કરી લેશે અને સંસારના મૂળ સ્વરૂપ કર્મોને દેવાની તાકાત ધરાવે છે. વ્યકિતગત કે સર્વથા અભાવ છે,
| 0 સંઘગત મહોત્સવ જયાં પરમાત્મા
પૂર્વકાળમાં જે રીતે નદની જ કેવળ
ઉજવાતા હતા તેમાં અનુભૂતિ છે એવા
કાળબળે કેવું પરિ. સરાજાજamāજીજાજ મુકિત નામના જ
વર્તન આવ્યું છે સ્થાન કરતા પણ આ કવિવરને શ્રી જિન- તેના ઉપર આજે વિચાર કરે છે. ખાસ ભકિત અદ્ધિક લાગી હતી. અને એ શ્રી કરીને તે સંઘગત શ્રી જિનભકિત મહેજિનભકિતને તેઓશ્રીએ પોતાના મનમંદિ- સમાં શરૂ થયેલા પરિવર્તનની વાત ૨માં વસાવી હતી. એમને ખબર હતી કે કરવી છે. શ્રી જિન ભકિતમાં એવી ચુંબકીય તાકાત
પૂર્વકાળમાં જ્યારે શ્રીસંઘ શ્રી જિનછે કે એ સંપૂર્ણ સુખના ધામ સ્વરૂપ
ભકિત મહોત્સવ ઉજવવા તૈયાર થતો મુકિતને ખેંચી લાવ્યા વિના રહે નહિ.
ત્યારે નાનાથી માંડીને મોટા માણસ સુધીના તેથી જ તેમણે શ્રી જિનભકિતને પિતાને
દરેક પોતપોતાની રીતે રકમ અર્પણ કરતા. જીવનમંત્ર બનાવ્યા હતા.
પણ કયાંય શ્રી સંઘની પત્રિકામાં તેઓના આવી અનુપમ પ્રભાવવાળી શ્રી જિન નામનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવતું ન હતું. ભકિત શ્રાવકેને માટે તો આ વિષમકાળમાં તે વ્યકિતએ પણ પિતાનું નામ આવે એ વિશ્રામસ્થાન જેવી છે. સંસારના કાળ-ઝાળ આગ્રહ રાખતા ન હતા કે શ્રીસંઘ પણ તાપ-સંતાપથી સંતપ્ત બનેલા આત્માને તેઓના નામનો ઉલ્લેખ કરવાને (આજના માટે શાંત બનાવનાર વિશ્રામસ્થાન જેવી યુગમાં કહેવાતે) વિવેક જાળવતે ન હતે. શ્રી જિનભકિત શ્રાવકના દૈનિક, વાર્ષિક કે, બધુ જ કામ શ્રી શ્વેતાંબર મૂર્તિપુજક
Page #728
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૧૨ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) તપગચ્છ જૈન સંઘના નામ હેઠળ થતું સહાયકેની સહાય વિના તે શ્રી જિનભકિત હતું. આ વ્યવસ્થા ખરે ખર સુંદર હતી. મહત્સવ ઉજવી શકે તેમ નથી. શ્રી સંઘને આજે એમાં પરિવર્તન શરૂ થઈ ગયું છે. સહાય કરવા નીકળેલા આ સહાયકે સંઘમાં એમાં કારણે લોકોની દાનવૃત્તિ ઓછી થઈ છે કે સંઘ બહાર છે એ બેટે સવાલ એ હોય કે નામના-કીર્તિની ઘેલછા વધી કેઈએ ઉભું કરે નહિ ! નહિ તે સહાએ હોય, જે હેય તે. જો કે દાનવૃત્તિના યોની સહાયને ગૌરવભંગ થય ગણાશે ? હૃાસ કરતાં પણ નામનાની ભૂખ લત માન આત્મ વિસ્તારક શ્રી જિનભકિત મહેપરિવર્તનમાં વધુ જવાબદાર લાગે છે.
સવને શુભેચ્છા પાઠવવાને ચાલુ ભાવ આજે શ્રીસંઘના મહેસમાં એકલું શ્રી
કેટલું છે તે જાણે છે? રૂ. ૫૦૦૦થી વેતાંબર મૂર્તિ પૂજક તપગચ્છ જૈન સંઘનું
માંડીને રૂા. ૧૦૦ સુધીમાં શ્રી સંઘના શ્રી નામ ચાલી શકતું નથી. આ કલિકાળના જગ
જિનભકિત મહોત્સવને શુભેચ્છા પાઠવી ડુશાહે શ્રી સંઘની પત્રિકામાં પણ પિતાનું
શકાય છે. જે શકિતશાળી સંઘ એ મુજનામ આવે એના માટે યોજના માંગે
બની રકમ નકકી થાય. નિર્ધારિત રકમ ન છે. કેઈ નસીબદાર કે કમનસીબ પળે
ભરી શકનાર મહાનુભાવોની ઈરછાને શુભેએક માણસના દિલમાં એક યોજના ૨છા કહેવાય કે નહિ? એ ઈચ્છાને વિશેએ આકાર લીધે હશે. જે વર્તમાનમાં પણ લગાવી શકાય એવા બીજા શબ્દની “શુભેચ્છક પેજના તરીકે ખૂબ જ - શેાધ થવી જરૂરી છે. '
ખ્યાતિ પામી ગઈ છે. એ ભાગ્યવાન માણસ શાસ્ત્રકાર ભગવંતે એક બાજુ ભવ્યા : કેણ હશે એ સંશોધકને વિષય છે. પણ
માઓને શુદ્ધ દાનધર્મ આધવા માટે એ યોજના એટલી તે વ્યાપક બની ગઈ
નામના-પ્રતિષ્ઠા-કીતિ વગેરે કારણે દાન છે કે આજના મેટાભાગના મહત્સવની
આપવાને બદલે કેવળ લક્ષમીની મુછ ઉતાપત્રિકામાં કલિકાલના જગડુશાહના નામોથી એક કે એકથી વધુ પાનામાં રોકાયેલા
* રવા માટે અને એ દ્વારા લકમીથી કાયમ માટે જોવા મળે છે. એ નામાવલી નામ લખાવ.
જયાં છૂટકારો મળે છે એવા સિદ્ધિગતિ નાર પિતે અને કુફરીડર સિવાય કેટલા
નામના સ્થાનમાં પહોંચવા માટે જ દાનમાણસે વાંચતા હશે ? એ મુખ સવાલ
ઘર્મ કરવાનું ફરમાવે છે. એમાં જ આત્માનું કેઈ માણસે પોતાના મગજમાં પેદા કરી સાચુ હિત સમાયેલું છે એમ સમજાવે છે. નહિ ! કારણ કે એથી શુભેરછકેની શમે. જ્યારે બીજી બાજુ સહાયક અને શુભેચ્છા ૨છાને ઠેસ પહોંચવાની પૂર્ણ સંભાવના છે. કેની શરૂ થયેલી વણઝાર નામના મહિમા
શુભેચ્છકેની સાથે સાથે સહાયકે પણ સમજાવે છે. ઉભા થવા લાગ્યા છે. વર્તમાનમાં શ્રી સંઘ ભલા માણસ, જે સંઘમાં તું રહ્યો છે એટલે બધે માંદો પડી ગયું છે કે આ એ જ શ્રીસંઘના કાર્યમાં વળી તારી અલગ
Page #729
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : એક ૩૩ : તા.
પણ
'
ઓળખાણ આપવાની જરૂર તું સંધથી અલગ છે ? વિચાર કરવા માટે આજે કાઇને - સમય · નથી. ઉપ૨થી ચેાજના’ નામની દવા એવી માફક આવી ગઇ છે કે જયાં પણ કેાઈ માણુસ એની પાસે આવે અને કહે કે આ જગ્યાએ ધનને સફળ બના વવાની જરૂર છે' તેા એ પૂછશે : “ખાલા શી ચાજના છે ? થાંભલા (સ્થ'ભ) મનવાના કેટલા છે ? સહાયક બનવાના કેટલા છે ? સહયેાગી બનવાના કેટલા છે ? ચ્છા પાઠવવાના કેટલા છે છેવટે કયાંય
શુભે
જોળ ન ખાતા હોય છે! ભીંતમાં જડાઈ જવાના કેટલા છે ’
આજના દાનવીરાને હવે આવી ચાજના વિનાની જગ્યાએ એક પણ પૈસા આપવાની ‘શુભેચ્છા' પેદા થતી નથી. આમાં અપવાદ તરીકે કેટલાક વિરલાઓ હજી પણ અનંત જ્ઞાનીના ચીધેલા માગે ચાલનારા જેવા મળે છે. છતાં બાકીનાનું સખ્યામળ દિનપ્રતિદિન વધતું જ જાય છે. એના લીધે શ્રી સંઘના, નામની યાજના વિનાના કાર્યા બધપ્રાયઃ થતા જાય છે. ધર્મસ્થાનકે ઉભા કરવામાં પણ લેાટરી પદ્ધતિ જેવા અનિષ્ટો પણ ‘ચેાજના’ના સહારે જ ઉછરીને મોટા થયા છે એ ભુલવા જેવુ' નથી. કેવળ નામના–કીર્તિને માટે, યાજના-યાજનાની ઝૂમે સાંભળ્યા પછી જ પૈસા આપનારા માણસ જીંદગી સુધી કદાચ ધર્મ માગે પૈસા ખરચ્યા કરશે પણુ એ દાનવીર કી નહિ બની શકશે. કદાચ લેાકેાના માટે ‘દાનવીર' તરીકેની ખ્યાતિ મેળવી શકશે
૭-૪-૯૨
: ૮૧૩
ખરી ? શું પણ દાનધર્મનું ફળ એને તાત્વિક દૃષ્ટિએ આવે નહિ મળે.
ખરેખર, ચેાજના અને નામ વિના ! કયાંય એક કાણી પણ ન આપવી એ માણુસની માનસિક રિદ્રતાનુ સૂચક લક્ષણ છે. ભગવાન શ્રી અહિં‘ત પરમાત્માએ સ્થાપેલ શ્રી સંધ પણ આવી માનસિક દરિદ્રતાના ભેગ અને એ ખૂબ જ ખેદજન ઘટના કહેવાય. શુ' હજી પણ વેળાસર ચેતી જઈને નામ-ચેાજન! ના માહ રાખ્યા વિના સીધે સીધા પૈસા આપવાનુ` કૌવત શ્રાવક્ર—સંધ નહિ દાખવે? જો આ સ્થિતિ આ જ ઝડપે આગળ વધતી રહેશે તા ભાવિપેઢીને એવા વારસા મળશે કે “નામ હાય તા જ દાન અપાય, એમને એમ એક પૈસા પણ ન અપાય’–એવી ગ્રથી તેઓના મગજમાં દેઢ બની જશે. પછી તેા શુદ્ધ દાનધર્મનુ વર્ણન પણ તેની આગળ કરવું મુશ્કેલ બનશે. ભેજાબાજ માણસે ક્રમ સે કમ પાંચ વ આવી સ્થિતિનું નિર્માણુ ન થાય એ માટે માટે એચ્છવ-ઉજમણાએ ધ કરવાની વાત કરવાને બદલે, યેાજના ઘડવી મધ કરે તે સારું' !
- વનરાજી - પાપ સ્થાનકા સેવવા અને તેના ઉપર
ભગવાન મહાવીરની છાપ મારવી એ ભય'કર બદમાશી છે.
-શ્રી વિજય રામચન્દ્રસૂરિ મ.
1
Page #730
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક કથા : એદીની અને સત્યએદીઓની....
- એદીઓની પણ એક અલગ જમાત પણ પાછલી રાતને ઠંડીનો ચમકારો * હોય છે. તેઓ પોતાની દુનિયામાં એવા ઉગ્ર બન્યો અને ભરડાનુ શરીર ઠંડી થર
મસ્ત હોય છે કે ઉદ્યમ કેને કહેવાય એનું થર ધ્રુજવા માંડયું. એને શંકા પડી કે એ લોકોને સ્વપ્ન પણ આવતું નથી. આવા પોતે પથારીમાં જ સૂતે છે કે મઠની એદીઓની જમાતના એક અવ્વલ નંબરના બહાર? એદીની આ કથા છે.
તેણે શિષ્યને હાંક મારી : ચેલા રે કુરડ નામનું ગામ છે. "
ચેલા, જરા તપાસ કરીને કહે છે, હું એમાં ઘરડ નામને એક ભરડે વસે. મઠમાં જ છું કે મઠની બહાર ? પથારીમાં એના લેહીમાં જ આળસને વાસ હતો. જ છું કે જમીન ઉપર સૂતે શું?
એને પાછો એક ચેલે પણ ખરે. આળસની બાબતમાં ચેલે ગુરુ કરતા - ચેલે વળી ગુરુથી ચરા
- સવાયો હતે તેણે સૂતા સૂતા ચાસણી ચઢે એ એકી હતે.
જ હાથ લંબાવીને ગુરુની - એદીપણાની મસ્તીમાં ) ડેલ ૩૧ પથારી તપાસવા માંડી તે બનેને સમય પસાર થાય છે. આ
એના હાથમાં એક પૂંછડી એક વખતની વાત છે. -શ્રી સંજય
, આવા. - શિયાળાની સિઝન ચાલી જ
બન્યું એવું કે મઠનું રહી હતી. એ રાત્રે ઠંડીને ચમકારો જરા બારણું ખુલ્લુ રહી જવાને કારણે ઠંડીથી વધુ હતે. ગુરૂ-ચેલા બને મઠના બારણા બચવા માટે સલામત જગ્યા શોધતુ એક પેક કરીને સૂઈ ગયા હતા. પણ ગુરુને કુતરું મઠમાં પેસી ગયુ હતુ. ગુરુની ખાલી ઉંમરની અસરના કારણે અડધી રાતે લઘુ પડેલી પથારીમાં તેણે સુખશયન કર્યું હતું. નીતિ માટે ઉઠવું પડયું. ઠંડીના કારણે આ જ કુતરાની પૂંછડી હાથમાં આવતા ચેલે આળસ ઘણું આવતી હતી પણ લઘુનીતિના બોલી ઉઠયે : “ગુરૂજી, ગુરૂજી, તમારી પાછળ વેરંટને તે ભલભલાં માંધાતાને પણ માનવું પૂંછડી છે કે નહિ તે જણાવે એટલે તમને પડે છે!
જ કહું કે તમે પથારીમાં છે કે બહાર?” બહરિ જઇને તેણે કામ તે પતાવી ,
વિદ્વાન ગુરુએ પૂછડીને અર્થ કાછડી
કર્યો ! દીધુ. પણ પાછા ફરીને મઠમાં પેસવાની
તેણે પોતાની કાછડી સંભાળતા કહ્યું : ૫ણ તેને આળસ ચઢતી હતી. મઢના બહા- “એ એલા, મારે પૂછડી તે છે !” રના ભાગમાં બારણ આગળ બનાવેલી ચેલે છે : “તે તે તમે પથાએટલીને પથારી “ સમજીને તેણે ત્યાં જ રીમાં જ છે. હવે ઝટ ઊંઘી જાવ. બેટી લંબાવી ધું.
રાડારાડ ન કર ” (અનુ. ૮૧૬ ઉપર)
Page #731
--------------------------------------------------------------------------
________________
અજોડ તીર્થ
અજોડ ગ્રંથ વસાવા-વાંચો અને વંચાવો જ રહ્યો...!! જૈન સંઘમાં જેની માંગણું અવિરત ચાલુ હતી તે સમગ્ર ભારત વર્ષના * તીથપ્રેમીઓ માટેનું અણમોલ–અજેઠ-અદ્વતીય-રમણીય મનનીય પ્રકાશન
શ્રી રાજય માળખ્ય જે જે વસાવી લેવાનું રહી ન જાય!
આ મહાગ્રંથના માત્ર પાંચ પાનાનું રેજ વાંચન-ચિંતન-મનન-મંથન સેના કુટુંબમાં થવા માંડે તે સારાય કુટુંબમાં પ્રભુશાસન માટે અને અહોભાવ પ્રગટે. આત્માને અહિતકર વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિઓ સદા માટે વિદાય થાય. પરમપદની પ્રતિ નિકટ બને. સમ્યગુ ભાવનાએ પરાકાષ્ટાએ પહોંચે અને માનવભવ જરૂર સફળ બને.
આકર્ષક ટાઈટલ-પાકું બાઈડીગ–મટ, ટાઈપમાં સુંદર સ્વચ્છ ઓફસેટમાં છપાઈ. એકવાર વાંચન શરૂ થયા પછી પૂર્ણ કર્યા વિના ચેન પડે નહિ. તેવા સુંદર ભાવે ભરી આ ગ્રંથ ત્રીજી આવૃત્તિરૂપે બહાર પડી ચૂકયો છે. પુસ્તક પ્રકાશન પૂર્વ ૪૦૦૦ ગ્રંથની માંગણી નેંધાઈ ચૂકી છે. આનાથી વધારે ગ્રંથની મૂલ્યતા વર્ણવવા બીજા શું પુરાવા જોઈએ? વાંચક સ્વયં બોલી ઉઠશે હું ધન્ય બન્યા. મારે પરિવાર ધન્ય બની ગયે. .
ભારતના ભાલસમાં, સૌરાષ્ટ્રના મુકુટસમા શ્રી શત્રુંજય તીર્થાધિરાજની શાવતા પ્રભાવકતા અને પવિત્રતાને શ્રદ્ધાપૂર્વક જાણવી હોય, માણવી હોય, પીછાણવી હોય અને હદયમાં ધારણ કરવી હોય તે શ્રી વિશ્વ મંગલ પ્રકાશન મંદિર (મણિલાલ સરૂપચંદ ભાટીયા. ઠે. કેસર નિવાસ ગેળ શેરી, પાટણ (ઉ.ગુ.) પીન કેડ ૩૮૮૨૬૫, કોન નં. ૩૬૦૯–૩૩૭૭ દ્વારા પ્રકાશિત મહામહિમાવંત શ્રી શત્રુંજય માહાસ્ય (ગુજરાતી અનુવાદ) મહાગ્રંથ આજે જ વસાવે, દેશ-વિદેશમાં વસતા તમારા સ્નેહી વજનને જરૂર પહોંચાડે, મેળવવા માટે રૂા. ૧૭૫- પટેજ ખર્ચ સહિત મનીઓર્ડર પાટણના સરનામે કરે. ગ્રંથનું મૂલ્ય રૂ. ૧૫૦- છે. (ભારત બહાર પટેજ જે હશે તે પ્રમાણે.)
આ મહાગ્રંથની સવા લાખ શ્લેક પ્રમાણુ રચના શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુના આદેશથી શ્રી પુંડરીક ગણધરે કરી. તેમાંથી ચોવીશ હજાર પ્રમાણ શ્રી મહાવીર પ્રભુના આદેશથી શ્રી સુધર્મા ગણધરે કરી, તેમાંથી નવહાર અધિક સંસ્કૃત શ્લેકપ્રમાણુ શ્રી શિલાદિત્ય ચાના આગ્રહથી વલ્લભીપુરમાં સકલ વિહામંડન ૬. આ. ભ. શ્રી ઘનશ્વર સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ કરી. અને તેને ગુજ૨ અનુવાદ સુવિશાળ ગચ્છાધિપતિ વ્યાખ્યાન વાચ
સ્પતિ પૂ. આ. ભ. શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજના પટ્ટાલંકર વિદ્વાન-સુસાહિત્યના સર્જનહાર કમનીય કલમના કર્ણધાર પૂ. આ. ભ. શ્રી કનકચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ ૩૫ વર્ષ અગાઉ કરેલ છે.
(પાછળ જુઓ).
Page #732
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન (અઠવાડીક) ગ્રંથના અન્ય પ્રાપ્તિસ્થાને મુંબઈ : શાંતિલાલ ચીમનલાલ શાહ ઠે. ૧૧૪-એ, આર. કે. વાડી ત્રીજે માળે,
વી. પી. રોડ, મુંબઈ-૪૦૦૦૦૪ ફ્રેન નં. ૩૮૮૯૯૩૦. - અમદાવાદ : રાજા કોર્પોરેશન ઠે. મામુનાયકની પોળ સામે, કાલુપુર રેડ અમદાવાદ
- ૩૮૦૦૦૩ ફેન નં. ૩૫૭૮૫ . પાલીતાણું ? ગજેન્દ્રભાઈ રાશનચંદ ઠે. મહારાષ્ટ્ર ભુવન જૈન ધર્મશાળા તળેટી રોડ,
પાલીતાણા (સૌરાષ્ટ્ર) ૪૬૪ર૭૦ ફેન નં. ૨૧૯૩ - : સુરત : જતીનભાઈ હેમચંદ શાહ ઠે. ૬-૭૮૭ મહીધરપુરા; છાપરીયા શેરી કબુ
ત૨ ખાનાની સામે, સુરત-૩૯૦૦૦૩, ફ્રેન નં. ૨૩૧૭૫ વડોદરા : શરદભાઈ મનસુખલાલ શાહ ઠે. માધવબાગ સોસાયટી, બંગલા નં. ૧૫
ઓ.એન.જી.સી.ની સામે, મકરપુરા રોડ, સપના ટેકીઝની બાજુમાં વડોદરા
. ૯ ફેન નં. ૫૫૧૫૦૬-૬૬૨૮૫ . નવસારી : વિનોદભાઈ બાબુલાલ શાહ ઠે. નવજીવન બિડીંગ, નીલકંઠ સોસાયટી ,
- ઝવેરી સડક, નવસારી-૩૯૬૪૪૫ ફેન નં. ૪૨૫૩. - તા. ક. દરેક સમુદાયના પૂજનીય વડીલેને તેમ જ જ્ઞાનભંડારોને આ ગ્રંથની ૧ - નકલ ભેટ મોકલવામાં આવશે. ફક્ત જ્ઞાનભંડારે એ પોસ્ટેજ ખચ ૨૫ રૂા. આપવાને રહેશે. આ માટે માત્ર પાટણના સરનામે લખવું.
. (અનુ. પાન ૮૧૪ નું ચાલુ) ભયંકર આળસ ધરાવતા એદી વિદ્વાને
ગુરુ ઉંદો તે નહિ, પણ ઠંડીથી જયારે અર્થનો અનર્થ કરે છે ત્યારે ખરી બેભાન તે ચકકસ બને.
હાસ્યાસ્પદ સ્થિતિમાં મૂકાય છે. આ કથાના સવારે ગામ લોકોએ ચેલાને પૂછયું કે
'ઘરડ નામના ભરડાને કાછડીની પૂંછડી - તારો ગુરુ મઠની બહાર કેમ સૂતો છે ?”
હતી પણ આ નામાંકિત એદીઓને તે ત્યારે ચેલે કહે- “મને કાંઈ ખબર નથી.”
ખરેખર પૂંછડી ઉગી નીકળે છે. હાલમાં
કેટલાક સત્ય એદીઓ પાંચમની સંવત્સરી સૂર્યના કિરણથી શરીર ગરમ થયું
કરવાની શોધમાં નીકળ્યા છે. આમાં કાછછે ત્યારે માંડમાંડ ગુરુ ઉભે થયે.
ડિને અર્થ પૂંછડી કરવા સિવાય કોઈ લેને આ એક નવું કેતુક જેવા પ્રગતિ થાય તેમ લાગતું નથી. પેલો ભરડે મળ્યું.'
તે કાછડીને અર્થ પુંછડી કરવાને કારણે આ વાત આજે એટલા માટે યાદ ફકત ઠંડીથી બેભાન જ બની ગયે પણ આવે છે કે,
સત્ય એટીએના અર્થના અનર્થથી તેઓની શાસ્ત્રની પંકિતઓમાંથી સત્ય શોધવાની શી દશા થશે એ તે જ્ઞાની જાણે !
Page #733
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ જૈન મુનિઓ કેવાં વસ્ત્ર વાપરી શકે ? જ
(“કઈપણ વિચાર ચાહે તે ન હોય કે જૂને તેમાં શ્રી જિનાજ્ઞાની છાપ હોવી જ ઘટે.” આ શ્રી જૈન શાસનની મર્યાદા છે અને એ શ્રી કિનારામાં પણ “વ્યકિતગત એકાન્ત ન હોઈ શકે. શ્રાવકની અહિંસા અને સાધુની અહિંસા આ બંને અલગ છે. એમાં શ્રાવકને અહિંસા સિવાયની સાધની અહિંસા કઈ રીતે જળવાય એ માટે શ્રી જૈન શાસને નિર્દોષ ભિક્ષાચર્યા, નિર્દોષ વસ્ત્ર–પાત્રાદિ ગ્રહણની મર્યાદા બાંધી છે. આ મર્યાદા જે ભૂલાય તે શું અનર્થ થાય, તે વર્ષો પૂર્વે શ્રી ‘વીરશાસન પુ. ૧ લું, અંક-૯મો તા. ૧-૧૨-૧૯૨૨, વિ. સં. ૧૯૭૯, વી. સં. ૨૪૪૩ ન માગ. સુ. ૧૨ શુકવાર પૃ. ૫'માં છપાયેલ લેખ-આજે પણ તેટલે જ
જરૂરી છે. તેથી સાભાર સાથે પુનઃ મુદ્રિત કરીએ છીએ. --સંપા.) - જૈન મુનિઓ સ્વદેશી અગર પરદેશી જોઈએ. તેના ઉત્તરમાં જણાવવાનું કે જેને વસ્ત્રમાં રાગ-દ્વેષ ધરતા નથી. શ્રાવકે સાધુઓ જૈન શાસ્ત્રોના આધારે તેઓના ગ્ય જેવાં વસ્ત્ર વહેરાવે પછી વર્તાનાર છે, ગાંધીજી જેન નથી અને તે દેશી હોય અગર પરદેશી હોય પણ તે જૈન શાસ્ત્રોને માનનાર નથી. ગાંધીજીએ વહારે છે. હાલ શ્રીયુત ગાંધીજીની રાજકીય સાબરમતીની રેતીમાં પરદેશી વસ્ત્રના હીલચાલમાં ખાદી વાપરવી એમ કેટલાક ત્યાગમાં દ્વેષ જણાવ્યું હતું. પુનઃ પરદેશ સાધુઓ માને છે પણ જન શાસનમાં ખાદી વસ્ત્ર વાપરવામાં પા૫ જણાવ્યું તેમણે વાપરવી એવું જણાવ્યું નથી. મીલના સત્યાગ્રહની લડત પ્રસંગ તોફાને થયા વસ્ત્રમાં ચરબી આવે છે માટે તે ન પડે. ત્યારે નવજીવનમાં પિતાની હિમાલય જેવડી રવાં જોઈએ. એમ કેટલાક કહે છે. પરંતુ ભૂલ કબૂલ કરેલી. એક વખત દૂધ પીવામાં ચરબી હોય છે તે પણ તે વસ્ત્રો ધેયા હિંસા માનતા હતા અને એક વખત બકબાદ તે પવિત્ર થાય છે. પરમાણુઓના રીનું દૂધ વાપરવાનું કહે છે. ઈત્યાદિ અનેક વર્ણ બંધ રસ સ્પર્શમાં ફેરફાર થાય છે બાબતમાં તેમના ક્ષણિક વિચારો માલુમ તેમજ સાધુઓ તે નિર્દોષ જોઈ લે છે. પડે છે. જૈન સાધુઓને આધાર જૈન બનાવનારને તે દેશ છે એમ આહાર બના શાસ્ત્ર છે, તેમાં લખ્યા પ્રમાણે શ્રાવકે વનારને દેવ છે પણ પ્રાશુક આહાર જોઈ જેવા વસ્ત્રો આપે તેવાં ગ્રહણ કરે. જેના તેના વહોરનાર સાધુઓને તે દેષ લાગતે શાસ્ત્રોમાં સ્વદેશી જ વાપરવાં એવું નથી. કેઈ એમ કહે કે–ગાંધીજીએ પરદેશ લખ્યું નથી. જે સાધુએ પરદેશી વસ્ત્ર વસ્ત્ર ન પહેરવા અને ખાદી પહેરવી એમ ન વાપરવાં એમ કહે છે તે ગાડરિયા કહ્યું છે. ગાંધીજીનું વચન પ્રમાણે માનવું પ્રવાહમાં તણાયેલા છે. પરદેશી વસ્ત્રોને
Page #734
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૧૮ :
ત્યાગ કરનારા સાધુએ પાત્રા ર ́ગવામાં ગાન વાપરે છે. પરદેશી ચશ્મા વાપરે છે, સેાનેરી પરદેશી ચરમાની કમાન વાપરે છે, પરદેશી કાગળ વાપરે છે. પરદેશી રંગ વાપરે છે, મૃગની ડ્યુટીમાંથી નીકળતી કસ્તૂરી વાપરે છે. ચરખી જેમાં વપરાય છે એવા પ્રેસામાંથી પ્રગટેલી બનેલી વસ્તુઓ વાપરે છે. દેરાસરામાં હિંસાથી બનતાં નગારાં વપરાવે છે. મૈથુન વડે થતી હિંસાથી ઉત્પન્ન થતાં મનુષ્યાને ચેલા તરીકે ગ્રહણ કરે છે. ગાય-ભેંસના આંચ. લમાં રકતના ભેગું થઈને નીકળતા દૂધને વાપરે છે તે પછી તેમણે હિંસા વડે થતી આહારાદિ સર્વ વસ્તુએને ત્યાગ કરવા જોઇએ. પેટમાં કીડા ઉત્પન્ન કરનારા ભાજન પણ ન વાપરવું જોઈએ. છ કાયના હિંસાથી ઉપાશ્રય બધાય છે તેમાં પણ ન ઉતરવુ’ એઈએ પણ તેએ તા સગ્રહે છે અને કહે છે કે અમારા માટે તે બધું કાં કરવામાં આવે છે? અમારા માટે હિંસા કરી નથી. માટે અમારે તે ખપે. તેવા સ્વદેશી વસ્ત્રના હિમાયતીઓને કહેવાનુ છે કે પરદેશી વસ્ત્રો પણ સાધુઓ માટે ખાસ બનાવ્યાં નથી. ગૃહસ્થેા વહેારાવે છે અને સાધુએ ગ્રહણ કરે છે. તેથી સાધુઓને કે ઇ જાતને દોષ લાગતા નથી. કાઇ કહેશે કે જયારે એમ છે. તે પછી પકાવેલું માંસ અને દારૂ કોઇ દિ સાધુઓને વહેરાવે તે લેવુ જોઇએ. તેના ઉત્તરમાં લખવાનુ” કે સાધુઓએ માંસના ત્યાગ કર્યો છે માંસ પકાવ્યા છતાં પણ તેમાં જીવો ઉપજે છે એમ પૂ. શ્રી હેમચ'દ્રાચાય વિગેરે
તથા
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
જૈનાચાર્યાએ જણાવ્યુ છે, માટે તે નિર્દોષ નથી, તેથી સાધુએ લેતા નથી. માંસ તે પ્રાણીનુ અંગ છે અને વસ્ત્ર છે તે તે વનસ્પતિનુ* અગ છે અને તેમાં ચરખીમાં લેગ થાય છે તે તા જલ પ્રક્ષાલનથી ટર્લી જાય છે. માટે પરદેશી અગર દેશી વસ્ત્રો વાપરવામાં સાધુઓને ફાઈ જાતના દોષ નથી, એમ જૈન શાસ્ત્રોમાં જણાવ્યુ છે અને પૂ. જૈનાચાય શ્રી વિજય કમલસૂરિ, શ્રી વિજય નેમિસૂરિ, શ્રી સિદ્ધિસૂરિ, શ્રી સાગરાનંદ સૂરિ, શ્રી મેઘવિજયજી પાસ, શ્રી મેાહનવિજયજી પન્યાસ વિગેરે અનેક આચાર્યાં સાધુએ વિગેરે જૈન શાસ્ત્રોના આધારે સ્વદેશી અગર પરદેશી વસ્ત્ર ખાદી અગર ગમે તે સૂઝતાં વસ્ત્રો વાપરવામાં હિંસા દોષ માનતા નથી હાલ એટલુ જ એ જ,
સહકાર
આભા
૧૦૧] શેઠ ચીમનલાલ શાંતિલાલ, પ. પૂ. આ. શ્રી વિજયચંદ્રોદય સૂ. મ. ની આચાય પદવી (મુંબઇ) નિમિત્ત ભેટ. સુરેન્દ્રનગર
—એક જૈન
અભ
૪૦૦] શ્રી મહેન્દ્રભાઈ શાંતિલાલ પ્રકાશભાઈ ગાંધીની પ્રેરણાથી
શાહ,
શ્રી
ઓરીવલી–મુ`બઈ
Page #735
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગુરુ ગુણુ ગીત (બોરીવલીમાં ગવાયેલું)
સાખી કલિયુગને કેહીનુર હીરે, શાસનના જવાહર, ભારતવર્ષના ભૂષણ સૂરિજી, સાગરવર ગંભીર દીક્ષાને એ શીમે દિન ઉજવાયે, ગુરૂભગવંતને આજ, રામચંદ્રસૂરિ પુણ્ય નેતા, સાયં આતમ કાજ ચંદાવરકરલેને રીવલીમાં, મહાવીર શીતલ છાંય, નયવર્ધન ગુરૂની શુભ નિશ્રામાં, ગુણાનુવાદ ગવાય
(રાગ... દિલ એક મંદિર છે.) જો આશીર્વાદ... દેને આશીર્વાદ. દિવ્યલેકના દિવ્ય દ્વારેથી... અમને કરજો યાદ. દેજે ભવભું લાગે અમને, મિક્ષ રૂડો લાગે સહુને, સુખમાં છકી જઈએ નહિં, દુ:ખમાં ન કરીયે વિષાદ, દેજો રામચંદ્રસૂરિ હતાં તેજસ્વી, પ્રતિભા હતી એજસ્વી યશસ્વી, શાસનકાજે શુરવીર બનીને, ગજ સિંહનાદ દેજે દીક્ષાનું વરસ એંસીનું આજે. ગંધારે લીધી આતમ કાજે, પિષ સુ તેરસને અજવાળી, ટા મેહ વિવાદ. દેજો ઓગણએંસી વરસ ઝઝુમ્યા, સંયમ લેઈ દેશદેશ ઘુમ્યા, સંસાર ભુડે સમજાવીને, સુણ જિનવાણી નાદ. દેજો છે. સંસાર સંવમ લેવા જેવું, મોક્ષ જ મેળવ કહી ગયા એવું, એ ત્રિપદીને ઇતિહાસ અઈ, યે ઘંટારવ નાદ. દેજે દીક્ષાના દાનવીર પંકાયા, કેઈ આતમના જીવન સુધાર્યા, કેઈના દ્વિધા સમકતદાન, ટાળી મોહ પ્રમાદ. દેજે. આપ જીવનમાં ન માન અપમાન સંઘર્ષોના કર્યા સમાન, કાચના ટુકડા પથરાયા તે ચે, ન છોડયે સત્યવાદ. દેજે. પિલા ગગનમાં ફરતાં સૂરજ ચંદા, તે પણ બેલે સમરથ નંદા, કલિકાલે એના જે કોઈએ, ન કર્યો શાસ્ત્રવાદ. દેજે શ્યામલવ કેયલ વાણ, બેલે મારે કાળો વાન, મારા રંગ જેવા ફરક્યાતા દેવ, તે પણ બન્યા બરબાદ દેજો તો યે સિંહસમ શૂરા બનીને, અવસર આવે એકલા રહીને, સ્પષ્ટ સત્યમાર્ગ દર્શાવી, રણકાવ્ય જયનાદ. દેજે
-
૧૦
Page #736
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૨૭ :
ૐ શ્રીં જૈન શાસન (અઠવાડિક
શ્વાસે શ્વાસે ચમકતુ' સમકીત, રગે રગે મલકતુ સ્વ-પરહિત, ફૂલથી કામળ હૈયામાં ભરીયે, કરૂણારસને સાદ. દે પણ આજે કમનસીબી હમારી, સૂરિજી સિધાવ્યા વગર માજારી, સાક્ષાત્ દર્શન દૂર થયા અમ, હુંયે ઘણા આ નાદ. દેજો ગુરૂવિષ્ણુ આજે થયા નેાંધારા, કયાં છે। સૂરિવર અંતર પ્યારા, મહાશૂન્યતાના વાગે ભણકારા, કાણુ ટાળશે વિખવાદ. દેજોવ સુરતરૂ ફળીયા તા જાણે હમારા, કામકુ ભ જાણે મળીયા તે પ્યારા, આજે લુંટાઇ ગયા સુરતર્ કામકુ'ભ, કેને કરશુ' ફરીયાદ. દેજો મેઘ વિના જેમ મયૂર સુના, નીર વિના જેમ સાવરીયા સુના, તિમ સૂરિવર વિના હુંયા અમારા, બની ગયા શુન્યવાદ. દેજો આપ વિરહથી હૃદય રડે છે, આપ વિદાયથી આંસુ પડે છે, હે સૂરીશ્વર ! દર્શીન દેઇ, ટાળજો અમ ઉન્માદ, દેજો નયવન ગુરૂની શુભ નિશ્રાયે, ટુંકમાં ગુરૂ ગુણ ગવાયે, હ ધરીને શ્રાવિકા પ્રણમે, કરવા જીવન આબાદ દેજો આશીર્વાદ... પૂ. સા. શ્રી હ`પૂર્ણાશ્રીજી (બોરીવલી) (Gre
*****
શાસન
સમાચાર
(
ધુલીયા-અત્રે પૂ. ગણિવર શ્રી વિદ્યાનંદ વિ. મ.ની નિશ્રામાં તેમના સયમના ૩૬ વર્ષ તથા સ્વ. પૂ. સા. શ્રી ગૌતમાશ્રીજી મ.ની સમાધિપૂર્ણ સ્વર્ગવાસ થતાં તેમના સયમ જીવનની અનુમાદનાથૅ ફા. સુ. ૭ થી શાંતિ સ્નાત્રાદિ પંચાહિનકા મહાત્સવ ઉજવવામાં આવ્યુંા હતા.
નાસિક-અત્રે પ. પુ. આ. ભ, શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના સુદીર્ઘ સંયમની અનુમાઇનાથે પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય અમરગુપ્ત સૂરીશ્વરજી મ.નો Ful કામ ૮ થી અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર આદિ પંચાહિનકા મહાત્સવ ચૈાયા હતા.
૧૧
સટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રોડ, જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
શાસ્ત્રોક્ત પદ્ધતિથી કેન્વાસ ઉપ૨ શત્રુજય આદિ તીથ પટા તેમજ મારબલ ઉપર કે।તરીને તીર્થોના પાદેરાસરના કલર કામા ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના ચરિત્રા તેમજ કાતર કામ કરનાર તથા મહાપુરૂષોના જીવન પ્રસગો માટે —અમારા સપક' સાથેા— જૈન ચિત્રકાર
કાન્તિ સાલકી
Page #737
--------------------------------------------------------------------------
________________
PIELA ELIPE
II
શીખરજી તીર્થમાં વરસીતપના ચંદ્ર વિ. મ.ની નિશ્રામાં આરાધના ભવનપારણા -પૂ. સ્વ. ગચ્છાધિપતિ પરમશાસન માં શેઠ કાંતિલાલ કેશરીમલજી પાલડીવાળા પ્રભાવક આ. કે. શ્રી વિજય રામચન્દ્રસૂરી- તરફથી સિદ્ધચક મહાપૂજન ડાઠથી ભણ– શ્વરજી મ. સા. પ્રશિષ્ય જ. ના. પૂ. પં. વાયું હતુ. મ. શ્રી રત્નભૂષણવિજયજી ગણિવર આદિ બોરીવલી-મુંબઈ ચંદાવરકરલેન અને ઠા. ૩ ની પાવન નિશ્રામાં ફા. સુ. ૧૧ થી પૂ. મુ. શ્રી નયવર્ધનવિજયજી મ.ની નિશ્રાપાંચ દિવસને જિતેંદ્ર ભકિત મહોત્સવ ૧૦૮ માં સંઘવી કાંતિલાલ ગીરધરલાલ વોરા તથા પાર્શ્વનાથ અભિષેક મહાપૂજન સહિત ઉજઃ શાહ છોટાલાલ અમથાલાલ તરફથી ચીત્રી વાયો હતો. ફા. સુ ૧૪ના રોજ પહાડ ઉપર ઓળીનું સુંદર આરાધન સામુદાયિક નકકી જલમંદિરમાં આ મહાપૂજન ભણાવાયું થયું છે. હતું. સૌ ભાવિકેએ ઉલ્લાસથી લાભ લીધો કાંદીવલી–અત્રે પૂ. મુ. શ્રી સુબોધહતો અને જિનભકિતની સુંદર જમાવટ વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં પૂ.આ.શ્રી વિજયથઈ હતી.
ધર્મ સુ મ. ની દશમી વાર્ષિક તિથિ પૂ. પં. મ. શ્રીની નિશ્રામાં અહીં વર- નિમિત્તે શાંતિસ્નાત્ર આદિ સહિત ૧૫ સીતપના પારણાં કરાવવાનું નકકી થતાં દિવસને મહત્સવ શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી અને તે અંગે પૂજ્યશ્રીને સ્થિરતા કરવાની જિનમંદિરે ફા. સુ ૮ થી વદ ૮ સુધી રિઝી કીકાર કરતા મીના ચાયા તે જ મનમયુર નાચી ઉઠયા હતા. તદનુસાર પ. ૫. મ. શ્રી રત્નમૂષણવજયજી ગણિવર
ફ્રેન : ૩૯-૨૬૨૧૬
રેસી. ૨૪૩૫૪ આદિની પુનીત નિશ્રામાં વરસીતપના પારણું કરાવવામાં આવશે. જે કઈ ભાગ્યશાળી ભા.
કર ગણેશ મંડપ સવસ વિકેની ભાવના હોય તેઓને નીચેના સ્થળે સંપર્ક સાધવા માટે વિનંતી કરવામાં સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા આવે છે.
ઉપધાન, યાત્રા સંધ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા ઠે. ભેમિયાજી ભુવન, પો. શીખરજી
માટે અનુભવી (જી. ગીરીડીહ) પીન-૮૨૫૩૨૯
કેવડાવાડી, મેઈન રેડ, ભીવંડી (મહા)-અત્રે મુ. શ્રી ભુવન
રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨
Page #738
--------------------------------------------------------------------------
________________
Reg. No. G/SEN 84
૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
કે HTU ISBRITIES
છે સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ હું
૦.
૦
૦
૦
૦
૦
૦
૦
પાપના ઉદયથી આવતાં દુઃખ મઝેથી વેઠવા એટલે દુખના મૂળને કાપવું. સંસાર તે નું સુખ તે જ દુઃખનું મૂળ છે. કેમકે, સંસારના સુખની ઈચ્છા પાપના ઉદયથી તે
થાય છે, તે ઈચ્છા ખુદ પાપ છે અને તેનાથી પાપને જ બંધ થાય છે. - ભૌતિક સુખને ભૂંડું માને તે સુખી. સુખને સારું માને તે બધા દુઃખી. ૦ શ્રી નવકાર મહામંત્ર મળે અને જેને સંસારનાં સુખે જ ગમે તે નાલાયક છે. ૦ સંસારના સુખ માટે શ્રી નવકારમંત્ર ગણાવે તે શ્રી નવકારમંત્રની મહા આશાતના છે. ? ૦ ધર્મ એટલે આત્માને પરિણામ મેક્ષની ઇચ્છા ધર્મના પરિણામને લાવનારી ચીજ છે.
ઘર-બાર, કુટુંબ – પરિવાર, પૈસે-ટકે આત્માના ધમપ્રાણને લુંટનારી ચીજો છે. આ ધર્મ કરતાં પણ પૈસે જેને વધારે વહાલો લાગે તેને ધર્મની કિંમત હોય જ નહી. ૪
અનિત્યાદિ ભાવનાથી ભાવિત આત્મા પોતાની જાતને સંસારમાં ફસાયેલી માને. આ છે . શરીર પરને પણ પ્રેમ જાય તે ખરેખર ધર્મ આવ્યા કહેવાય. 4 સંસાર સારો છે જ નહિ, સંસારને જેને રસ લાગે તે ખરાબ થયે સમજે. છે અવિરતિ એવું ભયંકર પાપ છે કે જે આ દુનિયાના સુખ ઉપર જરા ય અપ્રીતિ છે ન થવા દે અને પોતે કરેલા જે પાપ તેનાથી આવતું જે દુઃખ તેના ઉપર કદિ તે
પ્રીતિ થવા ન દે.
અમે પણ મહાત્માઓના ભગત કે પ્રેમી નહિ બનીએ, ગૃહસ્થના પ્રેમી બનીએ, તે છે તમારા આદર-સત્કાર વખાણ કરીએ, તમારા કહ્યા મુજબ ચાલીએ તે અમે પણ તે 0 મહાપુરુષોની આશાતના કરનારા છીએ. ૪૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ee
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o. શ્રુતજ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શંઠ સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફન ૨૪૫૪૬
૦
૦
Page #739
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨ ( ૯ ) 309
-
ગેમો વૈવિસાણ તિથવરાનં | શાસન અને સિદ્ધાના ૩મમાડું- મહાવીર-પનવસાmi. ઝી રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-|
मा. श्रीबासमार सूरि ज्ञान PC श्री महावीर जैन आराधना केन्द्र, काबा.
-: આ ચાર દુલભ છે :दानं प्रियवाक्सहितं ज्ञानमगर्व,
___क्षमाऽन्वितं शौर्यम् । त्यागसहितं च वित्तं दुर्लभमेत
च्चतुर्मंद्रम् ।। પ્રિય સંભાષણ પૂર્વક દાન, ગવરહિતનું જ્ઞાન, ક્ષ માથી યુકત બળ અને કેઈપણ પ્રકારની ઈચ્છા વિનાના ધનને ત્યાગ આ ચાર ચીજ ખરેખર દુર્લભ છે.
અઠવાડકી
એક ૩૪+૩૫
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
In
યુત જ્ઞાન ભવના
૪૫, દિગ્વિજ્ય પ્લોટ, જામનગર (રાષ્ટ્ર) 1NDYA
IN- ૩stoo5
Page #740
--------------------------------------------------------------------------
________________
ಇsad
'न वीतरागात् परमस्ति दैवतं, न चाप्यनेकान्तमते नयस्थितिः ।।'
શ્રી વીતરાગદેવ સમાન બીજા કેઈ જ શ્રેષ્ઠ દેવ જ નથી અને કાનમત સમાન છે કેઈ જ સાચે મત નથી” 8 કલિકાલ સર્વજ્ઞ, સરસ્વતી પુત્ર પૂ. આ, શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ છે જે ખુમારી અને ખમીરીથી, ધર્માભિમાનને સૂચિત કરનાર આ વાતનું પરમહત્ શ્રી જ A કુમારપાળ મહારાજાની રાજ્યસભામાં પ્રતિપાદન કર્યું તેથી હયું પુલકિત થાય છે. આ છે પરંતુ આજે તે નવકાર મહામંત્રના તૃતીય પદ ઉપર આરૂઢ થયેલા જ્યારે “સર્વધર્મ છે જ સમ-મમ”ના નારાઓ ગજાવતા થયા છે ત્યારે અનહદ દુઃખ થાય છે કે જમાનાની છે આંધીમાં આંધળી દેટ મૂકનાર ખરેખર “દયા પાત્ર'ની ટિમાં આવી ગયા છે. શ્રી જૈન છે શાસન તે હંમેશા જયવંત છે અને જયવંતુ રહેવાનું છે તેમાં બે મત જ નથી પણ તેને જયવંતુ રાખનારાઓની સ્થિતિ હાસ્યાસ્પદ બને છે ત્યારે સુજ્ઞજને થાય છે કે આ માત્ર આચાર દીક્ષા પ્રધાન નથી પરંતુ આચાર દીક્ષાની સાથે વિચાર દીક્ષા મહરવની છે. વિચાર દીક્ષા પરિણત થયા વિના અનેકાન્ત મત સાચી રીતે સમજાવવું મુશ્કેલ છે છે. માત્ર ભાષાજ્ઞાન આવડી જાય અને થોડું પ્રભુત્વ હોય, પુણ્ય ભેગે પ્રતીભા હોય છે તેથી કાંઈ શાસનના પરમાર્થો હાથમાં આવે તેવું નહિ. દુનિયામાં પણ કહેવાય છે કે મન મુંડાવ્યા વિનાનું મસ્તક મુંડન કરવું તે તે ફેગટ છે. મહાપુરુષે પણ ઠેર ઠેર છે ભારપૂર્વક સાવચેતીને સુર રેલાવે છે કે “ત્યાગાત્ કંચૂક માત્રસ્ય ભુજગે નહિ નિર્વિષ: ૬ કાંચળી ઉતારવા માત્રથી સપ નિર્વિષ બનતું નથી.
અનેકા ન્હમતને સમજવા માટે તે હયાને પૂરે પૂરે સમર્પિત ભાવ પેદા થ જોઈએ. { તે સમર્પણ ભાવ પેદા કર્યા વિના માત્ર વિનયની વાતે કરવી તે તે “પપદેશે પાંડિ-R છે ત્યમ છે. કેમકે અનેકાન્તમતમાં એક પણ સુંદર વિચારને સથાન નથી એવું નથી તેમ એક પણ છે અસુંદર વિચાર બાહ્ય નથી કરાય એવું પણ નથી. માત્ર પોતાના વિચારોને જ ફેલાવો રે
કરવા દીક્ષા લેનારા તે આપોઆપ શાસન બાહ્ય થઈ જાય છે. પિતાના તારક પરમ ૨ ગુરૂદેવના સ્પષ્ટ અભિપ્રાયને પણ પગ તળે કચડી નાખનારા જ્યારે વિનય અને સંસ્કર{ ની વાત કરે છે ત્યારે સખેદ દુ:ખ થાય છે. આજના પ્રચાર યુગમાં તેવાઓની જે આ રીતના પીઠ થાબડવાની હરિફાઈ સર્જાય છે ત્યારે કુલણજી દેડકાની વાત યાદ આવે છે ! છે અને કહેવાનું મન થાય છે કે
(અનુ. પાન ટાઈટલ ૩ ઉપર)
Page #741
--------------------------------------------------------------------------
________________
dજય૨ રનરવરજી મહુરજી = કેટિ ? રજા પૃથર ૨૪- ,
હાલાદે&(રક ૨૮. R2Qજરજ 221911 SOY PRYOY Wollezione PL
10] IRI
તંત્રીઓ:- જ પ્રેમચંદ મેઘજી સુક્ત
( ઈ) હેમેન્દ્રકુમ્ભાર સજજત #હ
૨૮જોટ) સુરેશચંદ્ર ચંદ જેઠ
( ). ૨૪/૨૪ ૨૬મી ગુઢક/
( 7 જa)
,
( અઠવાડિક ) आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
વર્ષ ૪] ર૦૪૮ રૌત્ર વદ-૪ મંગળવાર તા. ૨૧-૪-૯૨ [અંક ૩૪-૩૫ તે વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦]
[આજીવન રૂ. ૪૦૦ હૈયાની આંખ ખેલે ! -સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા! આપણને જે ગમે નહિ, તેવું વર્તન બીજા સાથે કરવું નહિ તેનું નામ સામાન્ય છે ધર્મ છે. તે જીવ જ ઊંચા ધર્મ સાંભળવા લાયક છે. આપણને કે મારવા આવે,
દુઃખી કરવા આવે તે ન ગમે તે આપણે પણ બીજાને મારવાં નહિ, દુ:ખી કરવા નહિ. છે આપણને જે પ્રતિકૂળ લાગે તે બીજા પ્રત્યે આચરવું નહિ. આ નકકી કરે તે તે બધા જ ધર્માત્મા થઈ જાય નગરના લેકેને ઉપદ્રવ થાય તેવું જીવન ન જવાય તેનું નામ નાગરિકપણું !
આજે માનવ કલ્યાણની વાત કરનારા યુગમાં હલ્ફટે ચઢી કેટલા માણસો મરે છે? છે આ માનવ કલ્યાણ યુગ છે કે માનવનાશનો યુગ છે ? આજે તે ધર્મે દેશવટે લીધે . { છે. માનવના કલ્યાણના નામે માનવને અને બીજા અનેક પ્રાણીઓને સંહાર થાય તેવી છે 8 જનાઓ ઘડાઈ રહી છે. આ વાત જાણવા છતાં પણ જે સાધુ ન કહે છે તે સાધુ પણ તમારે દ્રોહી છે!
આજે તમે અમને કહો કે- આ જમાનામાં જીવવા માટે મીનીમમ (ઓછામાં 8 ઓછા) આટલા તે જોઈએ જ, અને અમે માથું હલાવીએ તે અમારા જેવા બેવકુફ 8 કઈ છે આજે મોંઘવારી બહુ છે તે તમને જીવતા નથી આવડતું માટે છે. જે ચીજ
મેંઘી હોય તે લેવી બંધ કરે તો કાલે સુંઘવારી થઈ જાય ! ચોરી કરી માલ લાવ, B. મોજમજા કરવી તેના કરતાં ભુખ્યા રહેવું કે અડધું ખાવું–તેમાં શું ખોટું છે? બે
Page #742
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ ચીજથી પેટ ન ભરાય ? તમે માનવ છો કે જનાવર છે ? તમારા હૈયાની આંખ ?
ઉઘડે તે અજવાળું થાય ! હ યું બંધ હોય તે જ આંખ મીંચીને ચાલે ને ? તમે જે ! રીતે જીવે છે તે જીવતર જ ખોટું છે.
નીતિથી જે મળે તેમાં મજેથી જીવવું તે જીવતર કહેવાય. આ જીવન માત્ર ખાવું પીવું અને મેજ મજા માટે છે કે ધર્મ કરવા માટે પણ છે? તમારે માગ વેપારાદિ કરવા છે કે ધર્મ પણ કરે છે? આજથી ચાલીસ-પચાસ વર્ષ પહેલાં દરેક ગામમાં દશ-પંદર શ્રાવકે નિવૃત્ત મળતા. આજે કઈ મળે ? કાળ બદલાઈ ગયે છે કે તમે ? બદલાઈ ગયા છો ?
મોક્ષની અને પરલોકની ચિંતા ન હોય તે બધા ધર્મ સમજે શી રીતે ? ધર્મ છે સમજવાનું મન છે ખરું? ધર્મ સમજવાનું મન ન હોય તે બધા સાધુ પાસે કેમ આવે છે
છે તે સમજાતું નથી. ધર્મ ન સમજે તે મિથ્યાત્વ જાય અને સમકિત આવે ખરું? છે તમે બધા સર્વવિરતિ, દેશવિરતિ, સમકિત કે માર્ગોનુસારિપણું મેળવવા માટે સાધુ પાસે
આવતા હતા તે લીલાલહેર હેત ! પણ આજે સાધુ પાસે મેટો ભાગ બીજું બીજું જ ન લેવા આવે છે, તમે બધા સાધુ પાસે વાક્ષેપ પણ કેમ નંખાવે છે? ધમના એકલા છે
આનુસંગિક ફળની દેશના દે તે સાધુ પણ ઉભાગ દેશક છે. ધર્મથી બધું છે
જ મળે તેની ના નથી, અવસરે તેના ફળના વર્ણન કરવાં પડે તે કરે પણ ખરો પણ છે છે સાથે સાથે કહે કે- ધર્મ તે મોક્ષ માટે જ કરાય, દુનિયાના કેઈ પણ પદાર્થ માટે 8 છે કરાય જ નહિ ! - ગૃહસ્થપણું સારું છે કે ખરાબ છે? પૈસે પણ સારે છે કે ખરાબ છે ? શત્રે છે તે ગૃહસ્થપણાને ખરાબ કહ્યું છે, સાધુપણાને સારુ કહ્યું છે. ગૃહસ્થ પણમાં ધર્મ થઈ ? શકે છે પણ ગૃહસ્થ પણું ધર્મ નથી. જેને ઝટ સાધુ થવું હોય તે જ ગૃહસ્થપણમાં ધમ કરી શકે, બીજા નહિ, સાધુપણાની ઇરછા નહિ તેનો ધર્મ પણ નકામે ! ધર્મ છે સાધુપણું જ ! હે યાની આંખ ઉઘડશે તે જ આ બધી વાત સમજાશે.
તમે સાધુના પાંચ મહાવ્રતે જાણે છે ને ? અમે પણ મહાવ્રતાદિ આરોપણ શ્રી 9 અરિહંત પરમાત્મા, શ્રી સિદ્ધ પરમાત્મા અને ચતુર્વિધ શ્રી સંઘની સાક્ષીએ કરી એ આ છીએ સાધુ થયેલાથી જેમ તેમ જીવાય નહિ તે ખબર છે ને? તમે તમારા દીકરા- 8 છે દીકરીના લગ્ન કરો છો તો કંકેત્રી કાઢે છે, હજારો માણસો ભેગા કરો છો તે શા ! છે માટે? તમારી રિદ્ધિ-સિદ્ધિ બતાવવા કરે છે કે આ બંને પરસ્પર વેગ કર્યો છે, તે આ છે બતાવવા કરે છે ? શ્રાવક પાપ માનવા છતાં લગ્ન શું કામ કરે છે ? મારો છોકરો કે છે { છોકરી અનાચારી ન થાય, કુળને કલંક ન લગાડે માટે લગ્ન કરવું સારું છે. તેમ માને છે છે તે દુર્ગતિમાં ય જવું પડે ને ? આ બધું તમે સમજતા હતા તે ધર્મ જાણવાનું ખરે છે
ખર મન થાત. ધર્મ સમજવા આવતા હતા તે ભણ્યા વગર ન રહેત. પછી તમે એવા છે - સમજુ થયા હતા તે વખતે અમે ય ભૂલતા હતા તે અમને ય બચાવત ! આજે તે જ છે ઘણા અમને ય ભૂલાવવા આવે છે. અમારું હૈયું જે ઠેકાણે ન હોય તે ભૂલાયા વિના ! [ ન રહે તેવા ઘણું છે. તમે બધા ધર્મ સમજે તે ઘણું ઘણું કામ થઈ જાય તેવું છે. છે.
Page #743
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાંદેવલબા મૂંઝાયા પણ ખરા, ગભ- બધા ટાબરિયાને કહ્યું “અલ્યા ? તમને રાયા પણ ખરા અને હરખાયા પણ કાંઈ ગમ પડે છે ! આમ કકળાટ શેના ખરા...! મૂંઝાયા એટલા માટે કે અમુક મચાવે છે? આ તે દેડકાની વાર્તા છે. ટાબરિયાઓને આ વાર્તા સમજાઈ જ નહિ, તમને ગમી હોય તે સારું. ન ગમી હેય ગભરાયા એટલા માટે કે થોડા ટાબરીયા આમાં તે જતા રહે. પણ આમ ઘંઘાટ શેને દેડકાઓનું અપમાન જેતા થઈ ગયા ટાબરિયાને મચાવે છે ? ગમ તે ના જ પડે. પણ આજ કાલ મોટા “ના......તમે દેલકા મામાની ચૂકેલી માણસે જે રીતે આ દેડકા પ્રકરણ અંગે (કેરી) કો ચે? એમાં કેટલું પાપ ગુસપુસ કરતા હતા તે બધું આ “ડા લાગે ? તમાલાથી આવું ન કલાય” એક ટાબરિયાઓ સાંભળી ચૂકેલા, એ ગુસપુસમાં ટાબરિયાએ જાડી ભાષાનું તત્ત્વજ્ઞાન પીરસ્યું. મહાત્મા મુસીની પ્રશંસા થતી હતી. પણ “તમે ચાલ્યા જાવ !” બીજા ટાબરિયાએ હજી હવામાન ધુંધળું હતું આથી એ એ ટાબરિયાને દબાવે. જાહેરમાં સપષ્ટ વાત નહોતા કરતા અને “તું મને દબાવે છે એમ ને ?” એણે
1 કથા એવું કહે છે કે... Vi
–રાદેવલ પનીહારી
એમના અનુગામી આ ટાબરિયા..! હુંફાડો માર્યો. એ ટાબરિયે માથાનો હતે. રાંદેવલબાને તો ખબર નહિ ને ? એટલે “પણ... તમે મને પૂછે ને ?” આમ છેડી મુશ્કેલી સર્જાઈ છતાં રાંદેવલબા ગભ- તમે છોકરાવ છોકરાવ ઝઘડે કરો તે સારું રાય એમ ન હતા એમને માટે તે આખી છે ?' રાંદેવલબા ઉવાચ, પરિસ્થિતિ દીવા જેવી સ્પષ્ટ હતી. અમુસી- તે તમે મોટા મોટા કેમ જઘલો દેવ ચોકકસ જતે દા'ડે ઉથલ-પાથલ કર- ( ઝઘડો) છો !” એ ટાબરિયે માથાનો વાના જ...આ ભવિષ્યવાણ જે રાંદેવલબા નીકળ્યો. કરે તે એને ખોટી કેણ કહી શકવાનું? “મુસીની વાર્તા પણ કેટલી આંધી સજે એમ તે રાંદેવલબાની શાખ જૂની અને છે!” રાદેવલબા મનમાં બબડયા. “કુવા જાણતી હતી અને પોતાની કાર્યવાહી પર
સંસ્કૃતિ જ તરણપાય છે. આજનો જમાને રાંદેવલબાને વિશ્વાસ હતે.
જે રીતે યાંત્રિક પ્રગતિ સાધે છે તેમાં હરખાયા એટલા માટે કે બાકીના ટાબ
પાણીનું પ્રદૂષણ વધે છે અને આથી દેડકારિયા આ વાર્તા સાંભળીને નાચી ઊઠયા
ના જીવનને ફટકે પટે છે... મુસીની આ હતા, “એ મજા. પણ બા, આ વાલટા
વિચારધારાએ કૂવામાં પણ સંપ્રદાયે ઊભા ફલી કે “ને વિ, વધામણું મળી હતી
કર્યા છે? બિચારા દેડકાઓનું ભાવિ જોખટાબરિયા તરફથી,
મમાં છે “રાંદેવલબા મુસીની સંસ્કૃતિ પર રાંદેવલબાએ બે હાથ ઊંચા કરીને વિચારે છે.
Page #744
--------------------------------------------------------------------------
________________
“શું કામ ?
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) આને ખૂલાસે જઇએ....! પેલે ટાબ. માંડ “એ તે... અમે કંઈ ખખલ રિયે જ ક પકડીને બેઠો.
નથી. આતે વાલતનો શોખ એટલે..કેના સાંભળ.” રદેવલબાએ ચાલુ કર્યું. બુન છે એ મને ખ્યાલ નથી, ટપાસ પ્રશ્નોત્તરી ચાલી. ટપાટપી ને ધકકામકક્કી કલી લાઉં ? થાય એ પહેલા જ બધું આપીને રાંદે- કુવાની પાળ ઉપર બેસેલા વિલચંદ વલબા ઊભા થયા.
ટાબરિયા સામે જોઈને કહે “હા.... ચોકકસ પેલે ટાબરિય જડ હતો. એણે આ તપાસ કરે!” અને એ પાણીમાં કુદી પડયા વાર્તા મુસીદેવને સંભાળાવી, મુસીદેવ મૌન ટાબરિયે દેડો ગામ ભણી સસ્તામાં બે રહ્યા. આ મુ તપી ગયો. પણ શું થાય! ત્રણ મિત્ર મળ્યા. એમણે પૂછ્યું “કયાં જાય કૂપ મંડુકની તાકાત પણ શી? વિભુની છે તું ? “રાંદેવલબાને ગોતવા!' ટાબરિયા, એ ચકળવકળ આંખે રાંદેવલપનિહારીને ગોતવા જવાબ દીધો. સક્રિય બની, એણે પેલા ટાબરિયાને પૂછી માયું". ટાબરિયે બે કે “એ બેન તે “મુસીએ કીધું છે માટે ગામડામાં રહે છે. એનું રહેઠાણ મને ‘તું મુસીને ભગત છે ?' ખબર નથી.”
ના...ના...' ટાબરિયાએ જોરથી ચીસ વિભુએ જોરથી ડ્રાઉં ડ્રાઉં કરીને પૂછયું પાડી. એ કુવાની પાળે જઈ આવેલ અંદતે તે વાર્તા કયાં સાંભળી ?'
રથી સંભળાતે દેડકચંદને ઘંઘાટ એ ટાબરિયે પૂછે કે “તમે વિલુ દેડાજ સાંભળી ચૂકેલે. અને આ દેડકાઓ શું પોતે !”
ચીજ છે..! એ વાતને સમજી ચૂક હતું. રાંદેવલબાની વાર્તાનો શ્રોતા આ ટાબ- હું મધ્યસ્થ બનવા માગું છું. શું કુવાની રિયે વિલના નામથી તે વાકેફ હતે જ, બહાર સંસ્કૃતિ જ નથી. શું ક જ સવા પણ એને પરિચય ન હતું. વિલ... સ્વ છે? શું મુસીદેવ જ તરણપાય બનામુસીને મિત્ર, બંને એક જ બખોલમાં વાને છે ? આજ સુધીના કોઈ પૂર્વજોએ ઉછરેલા હતા. આમુ તે પાછળથી જોડાયે ન સાંભળેલી નવી વાત જ સંસ્કૃતિ છે? ને વગ-વટના પ્રભાવ હેઠળ મુસીમય બની શું કુવાની આસપાસ ઘુંટાતી સંસ્કૃતિની ગયો. હા! આમુ મુસીને ભગત? તે વિલ વાતો જ કરવાની હોય? અને કુવા બહામુસીનો મિત્ર ! એટલું તો ચકકસ કે રના માલ મસાલા ઉડાવવાતા જ હોય? બને આ વાર્તા તમાચા જેવી લાગી તે સંસ્કૃતિ રહી જ ક્યાં? અને કુવા હતી. વિલુએ ફરી પૂછ્યું “બોલ એ પનિ- બહારનું વ્યાપક વિશ્વ જ ઉપેક્ષવા માટે હારી ક્યા ભરવાડને ઘેર રહે છે?” જ સજાયું હોય તે એની વાતો કરવાનો
ટાબરિયે ગૂંચવાયે, એ બબડવા અર્થ જ શો? સંસ્કૃતિના નામે વિચારની
Page #745
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ -૪ અ`ક-૩૪+૩૫ : તા. ૨૧-૪-૯૨ :
વિકૃતિ ના ચાલે ! ટાબરિયાએ ભૂમ પાડી... ‘રાંદેવલ બા કર્યાં છે! તમે ? તમને હું તમારે વિરોધી યાદ કરું... છુ હું મુડીદેવને પક્ષકાર તમને પ્રણમ કરું છુ. સંસ્કૃતિની વાતેથી અંજાઇને વિચારાની વિકૃતિ મેળવવાનું પાપ કરનાર હું તમને મળવા માંગું છું. મારે પ્રાયશ્ચિતી કરવું છે ?
અને આકાશમાંથી ગ ́ભીર અવાજ ઊંઠયા “ વત્સ ! આત્માના ઉધ્ધાર એ ધમ છે. વિચારકતા ધર્મ નથી. આધુનિકતાને સમન્વય ધર્મ નથી. મેક્ષ પ્રાપ્તિના યત્ને એ જ ધમ છે. ડૂ। " શૈત્રીના આગવી. છટામાંથી ફુંકાતા શબ્દો ધર્મ નથી. એ શબ્દોની પાછળ બેસેલી નિઢ ઉંડાઇ ધર્મ નથી, પરસ્પર વિરોધ ધરાવતી જીવન અને વિચારણાની વાતા ધર્મ નથી, પુણ્યની આરતી એ ધર્મ નથી, પુણ્યવાનની પૂજાએ ધર્મ નથી. પુણ્યની પૂજા માટે સ્વીકારાતી વૈચારિક ઇન્દ્રિતા ધર્મ નથી, પુણ્યની ઇર્ષ્યા પણ ધર્મ નથી. આત્માધારના નામે કહે વાતી સમાજે ધારની વાતા ધર્મ નથી, હવામાનની શુધ્ધતા માટે ધર્મોની વા કરવી એ પણ ધર્મ નથી. ધર્મ છે એક માત્ર આત્માના ઉધ્ધાર; “ બાકીની વાત કુપ મડુકની વાતેા છે.” શુ' ધમ' ભારતમાં જ મર્યાદિત ? શું ધાર્મિકતા ભારતમાં જ મર્યાદિત ? ના, વત્સ ! ના, ધર્મ આત્મામાંથી ઉદ્દભવ છે અને ચૌદ રાજ લેાકમાં
‘વત્સ ! ’ગંભીર
અવાજ સ`ભળાયા. જયાં જયાં ધર્મની વાર્તા છે આત્માના ઉધ્ધારની વાત છે ત્યાં હું છુ. અને જયાં જયાં આત્મા ધારની વાતા જોખમાય છે ત્યાં મને યાદ કરજે ? હુ' આવી જઇશ.
અહિંસા-અભયરૂપે ફેલાઇ જાય છે. ધમારું નામ છે રાંદેવલ પનિહારી! ટાખપ્રચારની વસ્તુ નથી, ધર્માં સમન્વયની વસ્તુ રિયાએ આકાશ ભણી જોયુ. કપાળે બાઝેલ નથી. ધર્મ આત્મા માટેની જ વસ્તુ છે. એ પસીના લુછયા અને ગામ ભણી રવાના થયા ક્રોઇ કુવામાં ન બંધાય અને કાઇ વ્યક્તિના એણે તાત્ત્વિક બાધ મેળવી લીધા હતા.
૮૨૯
ભાષણામાં ન બંધાય. ધર્મ સમજવાના છે, સમજાવવાની વાત કરી. ધ'ને પબ્લિસીટી ના આપીશ, વત્સ ! આપણે તે ધમ પાસે માગણી કરવાની છે કે હું ધરાજા ! અમારા વિચારો. અમારી ભાવના બધુ તારા ચરણે છે. એને રક્ષે... પાલય માં જિનઘમ” વત્સ હે વત્સ! રાંદેવલ પુનિહારીની વાતા અતિમતા નથી. આત્માના ઉધાર એ જ અંતિમતા છે. આપણે આત્માના ઉધ્ધાર કરવાના છે. આત્માના ઉધ્ધાર જે રસ્તે જોખમાય એ રસ્તાના વિરોધ કરવા એ ધર્મ છે, આત્માની પૂર્ણ અવસ્થા મેક્ષ છે. માક્ષની પ્રાપ્તિ માટેની તમામ પ્રવૃત્તિ ધર્મ છે. બાકીની પ્રવૃત્તિ જેવી કે કુવા સંસ્કૃતિ કુવાની આદશ કથા વિ. ધ નથી. હા. એમાં આતા છે પણ આ તા પછી પણ ઘણું' ઘણુ' મેળવવાનુ` છે. એ માટે માત્ર આતાના ખીલે। પકડીને બેસી ન રહેવાય.”
એ સળ`ગ ન અટકયે,
ટાબરિયાએ આકાશ ભણી જોયુ અને મેટાથી મેલ્યા કે “ નથી સમજાતી આ વાતા, અધરુ પડે છે બધુ' તમે કેણુ છે ? તમે કયાં હા ? મને દર્શન આપો.”
Page #746
--------------------------------------------------------------------------
________________
冬冬弟心冬粉
દેશપ્રેમ અનિત્ય છે, ધર્મ પ્રેમ શાશ્વત છે.
栗 栗 人死
હમણાં થાડા દિવસ પહેલાં જ પ્રવચનમાં સરહદના વિષય ચર્ચાય તે સમયે પાકિસ્તાનથી સરહદીય રેખાનું ઉલ્લંધન કરીને કેટલાક ઉગ્રવાદી તરીકે ઓળખાતા માણસે
ભારતમાં પ્રવેશવા માંગતા હતા. સીમાભરંગના આ પગલાને અનુલક્ષીને પ્રશ્ન ઉઠયે। : “દેશપ્રેમથી શહિદ થવુ ધામિર્ક્ટક દૃષ્ટિએ કેવુ' ગણાય ?’*
પ્રશ્ન મને પણ ગમી ગયા. તેમાં ય
લગભગ
છેલ્લા
ત્રણ ચાર
વર્ષથી
દેશપ્રેમીને
જે
અઝ વાત કુંકાવા માંડયાછે અને તેમાં જે રીતે અર્ધદગ્ધ સાધુ ખે‘ચાવા લાગ્યા છે તે જોતાં એને શિક વિચાર કરવા ખૂબ જરૂરી જણાય.
艾乐 太恶
કિકતમાં દેશ એ જ શી ચીજ છે ? એના ઉંડાણથી વિચાર કરવામાં આવે તે એના ઉપર કેટલી હદ સુધી પ્રેમ રખાય અને એની પાછળ કેટલી માત્રામાં જ ભેગ આપી શકાય તેને ખ્યાલ આવી શકે. દેશરચના કેટલીક શાશ્વતી છે તે કેટલીક દેશરચના માનવ રચિત હાય છે. ભરતક્ષેત્રના છ ખડાની રચના શાશ્વતી છે. એને બનાવનાર કાઇ જ નથી. અનાદિ કાળથી આ જ રીતની વ્યવસ્થા નિયત થયેલી છે. ખુદ ચક્રવર્તી પણ છ ખંડને પાતાની આણુ નીચે લાવી શકે છે. પણ કયારેક છ ખ'ડને અખડ
બનાવી શકતે નથી.
TYRIR-Gaid
૫ સુનિરાજટiિજીમાજ
જયારે માનવસર્જિત
દેશરચના દરેક કાળમાં પલટાતી હાય છે.
જયાં જે રાજાની હુકમત ચાલતી હોય એ ભૂમિવાસીઓ માટે એ દેશ બની
ભૂમિ
જાય છે. જો એ રાજા સમ હાય તે દેશ વિસ્તૃત બને છે. નિર્મૂળ હોય તા દેશ નાના બને છે. આ રીતના દેશના પરિવર્તન સાથે જ દેશપ્રેમમાં પણ પરિવર્તન સ્વાભાવિક પણે આવતું જાય છે. અ'ગ્રેજોના હકુમત નીચે જયારે
આ દેશની ભૂમિ
દેશ
હતી ત્યારે દાઝવાળા કેટલાય નામી-અનામી ભગતસહાએ આ દેશને સ્વતંત્ર બનાવવા માટે પેાતાના પ્રાણનુ પણ બલિદાન આપી દીધું હતું. લોકોએ પણ એમને શહિદ તરીકેનુ બિરુદ અને સન્માન આપ્યું હતું. હવે વિચાર એ કરવાની જરૂર છે કે એ ભગતિસંહાએ જે ભૂમિ માટે બલિદાન આપ્યું હતું તે ભૂમિ ખરેખર આજનુ જેટલુ ભારત છે એટલી જ હતી કે એથી પણ વધારે આજના સિ‘ધ અને પાકિસ્તાનની ભૂમિ પણ એ વખતના કાલ્પનિક અખ ́ડ ભારતની જ ભૂમિ ગણાતી હતી. આજ ભૂમિ માટે એ બધા માણસે મરીને શહિદ તરીકે આળખાયા. આજે થાડા વર્ષોના વહાણા વિત
Page #747
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : એક ૩૪-૩૫ : તા. ૨૧-૪-૯૨ :
૮૩૧
વાની સાથે કેવું પરિવર્તન આવી ગયું ? ભાષિત અચલ ધર્મ મળી ગયો હોવા છતાં જે ૫ કિસ્તાનની પણ ભૂમિ માટે ભગત- એના ઉ૫૨ પ્રેમ કેળવવાની વાતને કારણે સિંહ મરી ખૂટયા તે બધા શહિદ તરી- મૂકીને, જેની પાછળ મરી ફીટવાથી સદ્કેના માન-સમાન પામ્યા અને આજે એજ ગતિ કે મેક્ષની પ્રાપ્તિ થવાની નથી એવા પાકિસ્તાનની ભૂમિ માટે કઈ મરી જવાની અનિત્ય દેશપ્રેમ ઉપર સર્વજ્ઞ શાસનને સાધુ વાત તે છોડો, ફકત એની તરફેણમાં વાતે ભાર મૂકે એ આ દશકાની સૌથી મોટી પણ કરે તો એ માણસ દેશદ્રોહીમાં ખપે. કમનસીબ ઘટના કહેવાય છે કે એ સાધુને આટલી અનિયતા દેશ વિષયક હોય છે. પણ આ કૃત્ય કરવામાં દેશપ્રેમ કરતાં પણ,
જવાની ખુબી એ છે કે ખાલીસ્તાનના જે બાર કલાકમાં રદી પેપરમાં ફેરવાઈ ખ્યાબે ચઢેલા કેટલાય જુવાને પોલીસ કે જવાના છે એવા વર્તમાનપત્રોમાં ચમકલકરની અથડામણમાં પ્રાણ ગુમાવે છે વાને પ્રેમ એમને વધુ ઉત્સાહિત કરે છે. ત્યારે ખાલીસ્તાન તરફીએ તેને શહીદ ગણે છે. જે ક્ષેત્રમાં રહીને પોતે પિતાના ધર્મની જયારે બાકીનાં તેને દેશદ્રોહી ત્રાસવાદી ગણે સાધના કરતે હોય તે ક્ષેત્રને પોતાના છે. બન્નેને પિતપિતાને માની લીધેલ દેશ વતન દ્વારા તાવિક નકશાન ન થાય તે આવું વિચારવાની ફરજ પડે છે. આજના રીતે વર્તવાની સલાહ આપણું જ્ઞાની મહામિત્રદેશ આવતી કાલને શત્રુદેશ બની શકે
પુરૂએ જરૂર આપી છે પણ ક્યારેય દેશછે. અને ગઈ કાલને શત્રુ ગણાતે, દેશ
પ્રેમના નામે કુદી પડવાની સલાહ આપી આજનો મિત્ર પણ બની શકે છે. જેની
નથી. ધમી વ્યક્તિના ધાર્મિક વર્તનથી સરહદો જ આવી અનિત્ય છે એવા દેશ ઉપર જાગતો પ્રેમ પણ કેટલે અનિત્ય
દેશને કયારેય તાત્વિક નુકશાન થતું જ છે તેનું વિવરણ કરવાની જરૂર ખરી?
નથી. નામના-કીર્તિ પ્રતિષ્ઠાના પ્રેમ ખાતર
- ધર્મપ્રેમને દગો દે એ કેઈ દેશપ્રેમના દેશપ્રેમ જ્યારે કાંચીડાના રંગની જેમ ગમે ત્યારે બદલાય શકે તે અનિત્ય છે
લક્ષણે નથી. પૂર્વકાલીન ઈતિહાસ પણ ત્યારે એની સામે ધર્મપ્રેમ એ અચલ
સાક્ષી આપે છે કે તત્કાલીન જૈન મંત્રીહોય છે કે એને કોઈ પણ માણસ કયારેય
એને મંત્રી મુદ્રાના કારણે યુદ્ધના મેદાનમાં ફેરવી શકતો નથી. ત્રિલોકબંધુ શ્રી
ક્યારેક ઉતરવું પણ પડયું છે પણ તેઓ અરિહંત પરમાત્માઓએ પિતાની ત્યારે પણ કહેતા કે સાધુ ન બન્યા અને કેવળજ્ઞાનની તિમાં પ્રગટ પણે મંત્રી મુદ્રાને વળગી રહ્યા માટે આ હિંસા નિહાળી કયારેય પણ ફેરવો ન પડે એવા નામનું પાપ કરવાનો અવસર આવ્યો છે. ઘર્મની સ્થાપના કરી છે. શ્રી અરિહંત એ જ કારણે સવારના પ્રતિક્રમણ કરીને, પરમાત્માએ સ્થાપેલ ધમને કઈ કાળના ઘોડા ઉપર બેસતાં પહેલાં પણ પૂજીને બંધન નડી શકતા નથી. આ સર્વજ્ઞ બેસવા દ્વારા તેઓ પિતાને ધર્મપ્રેમ પ્રગટ
Page #748
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૩૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક કરતા હતા. માટે એ ધર્મપ્રેમી મંત્રીઓના અને ધર્મ કરવો હોય, તે સીધી નામે પણ પોતાની પ્રવૃત્તિનું સમર્થન કર પહેલાં સંસારના સુખ તરફ આંખ વાનો પ્રયાસ કરવા જેવો નથી. હકીકતમાં બગાડવી જ જોઈએ. સંસારના સુખ તે સાધુ કે શ્રાવક પિતાના સાધુપણા કે ઉપરથી આંખ ઉઠે નહિ, ત્યાં સુધી શ્રાવકપણાની કરણીમાં સ્થિર રહે એનાથી ધમ ધમ રૂપે રુચે નહિ અને જ્યાં જ દેશને ચેકસ લાભ જ થાય, થાય અને સુધી ધર્મ ધમ રૂપે રુચે નહિ ત્યાં થાય, જરા પણ નુકશાન ન જ થાય. સુધી ધમ ધમ રૂપે કરવાનું દિલ પોકળ દેશપ્રેમના નારા લગાવી ને રેલી, થાય નહિ. એકતાયાત્રા કે ઈટેમાં મહાવાથી સાધુ- -શ્રી વિજય રામચન્દ્રસૂરિ મ. એને કેઈ આત્મિક લાભ થવાને નથી. પરમાત્માના શાસનમાં રહેલા પ્રત્યેક મન. અઠવાહિક બુક રૂપે જૈન શાસન બની એ ફરજ છે કે બીજા કેઈ પ્રેમમાં
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) ફસાયા વિના ધર્મપ્રેમ કરતાં શીખે ! સૌ
અ જીવન રૂ. ૪૦૦)
રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની કઈ પિતાની આ ફરજ પ્રત્યે સભાન બની
આરાધનાનું અંકુર બનશે. બીજ નિમિત્તોથી બચે તેવી આકાંક્ષા.
જૈન શાસન કાર્યાલય -: વનરાજી :
શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વીજય કેલેટ સાચેસાચ જે ધર્મ પામ હોય
જામનગર વિષ પ્યાલી અમી સમ સમજાણી વિષ પ્યાલી, જ્યારે હવે જાતા એ સરણી, ગટગટ કરતાં તે પી ગયા, કલાપીએ મૃત્યુ મોજ માણી.... ગમે કાં ના ગમે, એક વાત રાખે સદા તો મને. મસ્તીમાં મસ્ત રહે, તેના મસ્તક કદી ના નમે. હયા સાથે હંયા મળ્યા, ત્યાં હાથ ઉગામવા શા. જે હેઠે પાન ચાવ્યા, ત્યાં કોલસા ચાવવા શા. ઝેર બીજ વાવ્યા ત્યાં અમૃત ઝાડ કદી ઉગશે. વાવ્યા તો ત્યાં સચમુચ વળી આ નર્યા છૂટશે. પ્રચ્છન્ન પથ રાખેલા પડેલા છે આ ઝેર બીજો. નિઃસ્વાર્થ ભાવે નિહાળશે તે પ્રત્યક્ષ થશે આ ચીજ... ટુંકા ટુંકા શબ્દોમાં ઊંડા ઉંડા મર્મની વાત કહું સારી, શબ્દોમાં સમાય નહીં તેવા ભાવ ભર્યા તે માંહી.
C. V. Modi Bombay
Page #749
--------------------------------------------------------------------------
________________
મુનિઓને મીલનું વસ્ત્ર પહેરતાં શું પાપ છે?
-શાસન બત
(શ્રાવકની અહિંસા અને સાધુની અહિંસામાં મોટો તફાવત હોય એ સ્વાભાવિક છે. અને આથી જ બનેના મૂળ પણ મોટો તફાવત ધરાવે છે. શ્રાવકેને કૃષિ જીવન જેમ વર્ષ છે તેમ સાધુને દોષિત વસ્ત્રાદિ વર્ષ છે. મર્યાદાને આ તફાવત ભૂલવાથી જે અનાથ સર્જાય છે તે શ્રી વીરશાસનના પુસ્તક-૧ લું . અંક-૨૦, તા. ૧૬-૨-૧૯૨૩ ના લેખથી સમજાશે. આભાર સાથે તે પુનઃ પ્રગટ કરીએ છીએ. સંપા) ' મુનિઓને મીલનું વસ્ત્ર પહેરતાં શું પાપ છે? . ( વીર શાસન પુસ્તક-૧ લું, અંક–૨૦ મે, ૧૬-૨-૧૯૨૩ )
મીલનું કાપડ ચરબીવાળું હોય છે, બીજે કઈ નથી. આ ઉપરોક્ત સિદ્ધાંતને તેથી તેને વાપરવામાં પાપ છે એમ કેટલાકે અનુસરતે માર્ગ છે. કહે છે. જેને શાસ્ત્ર કહે છે કે આહાર કેટલાક અનભિજ્ઞ લેકે આ ઉપરાંત અને વસ્ત્ર તૈયાર કરવામાં આરંભ રહેલ સિદ્ધાંતને નહિ સમજતાં યોદ્ધા તદ્વા લખી છે. તેમાં યતનાપૂર્વક વર્તવામાં આવે તે મારે છે અને કહે છે કે મીલનાં વસ્ત્ર થે ત્રસાદિ જીવને વધ થયા સિવાય રહેતે વાપરનારા મુનિએ પણ પાપને સેવે છે; નથી; માટે આરંભમય ગૃહસ્થાશ્રમનો ત્યાગ કેમકે મીલનાં વસ્ત્રોમાં ચરબી વપરાય છે. કરી નિરારંભ મુનિ ધર્મ સ્વીકારવો વધારે આમ કહેનારાઓને ભાન નથી કે એ હિતાવહ છે. આહાર અને વસ્ત્રાદિ તત્કાલ ચરબીમાં અથવા હાથે વણાતી ખાદીમાં અચિત હોઈ બેતાલીશ દોષ રહિત લેવામાં વપરાતી અભય કાંજીમાં, કે ખેતર ખેડઆવતાં મુનિને આરંભજન્ય દેષ નથી. વાથી લઈ યાવત્ વા તૈયાર થાય ત્યાં મન-વચન-કાયાથી કરવા કરાવવા અનુમ. સુધી થતા સર્વ જાતના આરંભમાં જેને દવા પણું ન હોય ત્યાં મુનિને દોષ લાગે મુનિને સંબંધ હતે નથી. ખરેખર નહિ. એ જેના સિદ્ધાંત છે. ગૃહસ્થાશ્રમમાં શાસ્ત્રના આધાર વગરની વાતે જેમ કરવી માત્ર સવાવસે દયા હોય છે તેનું કારણ હોય તેમ કરાય. તેને કેણ રોકે ? “જૈન” પણ એ જ છે કે તે આરંભમાં ખુંચેલે પત્રકારને શાસ્ત્રની પરવા એછી જ છે, છે, તેથી તૈયાર આહાર વસ્ત્રાદિ લેતાં પણ તેને શ્રીયુત ગાંધીજીની જ વાત કરવી છે. તેને અનુમોદના હેવાની જ અને તેને ઉપ- ગાંધીજી વાત કરે તેને જૈન મુનિઓએ યોગ કરવામાં આરંભજન્ય પાપ લાગવાનું આદર આપવો, અને ગાંધીજીથી શા. જ. તેથી બચવાનો માર્ગ દીક્ષા સિવાય રાયચંદ રવજી મહાન છે આવી લખાણની
Page #750
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૩૪ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) . વ્યંગ્ય શૈલી જૈન પ્રજા સારી પેઠે સમજે હેઈ, બહારથી ચરી ખાવાને ગુરુગુણ ગાતા છે. એમ કેઈપણ જૈન માનવા તૈયાર નથી છતાં પણ પકકે ગુરુદ્રોહી છે. હું આ કે ચરબી વપરાયેલાં મીના વસ્ત્ર વાપર- સ્થળે ભારે મૈત્રીભાવથી બુદ્ધિમાન વિચારનારા જૈન મુનિએ પાપ સેવે છે. મીલનાં કેનું ધ્યાન ખેંચ્યા સિવાય રહી શકતે વસ્ત્ર વાપરનારા મુનિઓ પા૫ સેવે છે નથી કે શા. બહેચરદાસ જીવરાજે શું એનો અર્થ એ થાય છે કે આજ સુધી જે કર્યું છે ? મુનિએ થઈ ગયા કે, જેઓએ મીલનાં શ્રી વિજયાનંદસૂરિજીના જાણીતા નામને વસ્ત્ર વાપર્યા તેઓએ પાપ સેવ્યાં હતાં. પિતાનું પુસ્તક સમર્પણ કરી તેણે તે શ્રી વિજયાનંદસરિઝ. શ્રી રવિસાગર. મહાશયના જ વિચારોને નિંદ્યા છે અને શ્રી મોહનલાલજી, શ્રી વિજયકમલસૂરિજી, તે રીતે ભાવાચાર્ય માનતાં છતાં પણ તેમના શ્રી ગંભીરવિજયજી, વિગેરે મુનિઓના ભાવાચાર્યપણાને ઉઠાવ્યું છે. શ્રી આત્માઅનુયાયીઓ આ વાતથી કંપી ઉઠે છે. રામજી મહારાજના અનુયાયીઓને ભ્રમમાં
કેઈક જ એ નિર્ભાગ્ય હોય કે જે નાંખવાને આ કેવો સરસ રસ્તે ! શ્રી આ પુરુષને મીલનાં વસ્ત્ર વાપરવાના વિજયકમલસૂરિજી જેવા ત્યાગી નિસ્પૃહી નિમિત્તે પાપી માની બેસે. આ મુનિઓએ મુનિઓ મીલનાં વસ્ત્ર વાપરે છે. તેઓ મીલનાં વસ્ત્ર વાપરવામાં કોઈપણ રીતે પાપ પાપ સેવે છે, એમ કહેનારાની જિહવા જોયું હતું તે તેને ત્યાગ કર્યા સિવાય ખરેખર કેવા હલાહલ વિષને આસ્વાદ કદી પણ રહેત નહિ. તેઓ અજ્ઞાન તથા કરી રહી છે. હું શાસ્ત્ર દષ્ટિએ હિમ્મતશોખીન હતા એમ તે અઘોર પાપના પૂર્વક કહી શકું છું અને સાબીત કરી ઉદયવાળો મહામિથ્યાત્વી હોય તે જ કહી શકવા સમર્થ છું કે મીલનાં વસ્ત્ર વાપરશકે. શ્રી ગાંધીનું મહાત્મ્ય ગાવાને કેવા નાર મુનિ ગવેષણાપૂર્વક વસ્ત્ર ગ્રહી વાપરતા કેવા નિંદાભર્યા ગલીચ પ્રયત્ન થાય છે. તે કદિ પણ પાપને સેવતું નથી, પાપ લાગે છે જેન પ્રજા આમ છેતરાશે? મીલનાં વસ્ત્ર એવી દષ્ટિએ મીલનાં વà ન વાપરનાર વાપરતાં જૈન મુનિને પાપ લાગે છે એમ શાસ્ત્રને લેશ પણ જાણતું નથી. કંદમૂળ, કહેનારા જ મહામિથ્યાત્વીઓ અને પાપીઓ માંસાદિ શુદ્ધ પણ ન લેવાગ એવી વાતે છે એવું સમજવા જેટલી જૈન પ્રજાને કરી, મીલનાં વસ્ત્રની વાત તેની સાથે અકકલ ન હેત તે જુદી વાત હતી. મીલનાં જોડનાર પાપ પાપ પોકારનારે જેનના વસ્ત્ર કેઈ ન વાપરે છે તે મુનિને આગ્રહ ગંભીર રહસ્યને સમજાતું નથી અને શાસ્ત્ર નથી, પણ પિતે અત્યાર સુધી વાપર્યા તે તથા વડીલોને ડ્રહ કરે છે, એ વાત મારી ૫૫ સેવ્યું છે એમ કહે છે તે જૈન સામે લખનારાને હું બતાવી આપવા તૈયાર
- ન- અને જે જ જજટ- ૭ જૂન - વજ જે તુ ' ઉજવ? ના પિતાના વડીલને પાપીમાં ગણવાવાળા ખાતર માંસાદિ શુદ્ધ અચિત્ત શું હોય
Page #751
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક ૩૪-૩૫ તા. ૨૧-૪-૯૨
૮૩૫
છે ખરું? શા માટે તે લેવાતું નથી? ચેષ્ટાવાળાઓને શું કહેવું ? આહાર વસ્ત્રાદિ ગીતાર્થોએ તેને ગ્રહણને અટકાવ કેમ માટે નિરીહતા રાખવી, યોગ્ય જરૂરિયાત કર્યો અને મીલનાં વસ્ત્રો કેમ ન અટકાવ્યા વિનાનું ન લેવું, સાદાઈ રાખવી વિગેરે વિગેરે પ્રશ્નને ગંભીર વિચાર કર્યા વગ- આત્મહિતની બાબતમાં આગળ વધનાર રની વાતો કરવી એનો અર્થ શો ? કાંઈ ધન્યવાદને પાત્ર છે; પણ મીલના વસ્ત્રોને, જ નહિ. પાપ ધોવાની વાતે ગીતાર્થ હાથનાં વસ્ત્રને તેની સાથે કઈ જાતને મુનિરાજે પોતાનાં શાસ્ત્રોથી સારી પેઠે સંબંધ નથી. જૈન શાસ્ત્રોએ પાપની સમજી શકે છે અને તે શાસ્ત્રના પ્રણેતાઓને બાબતને પુરેપુરે વિચાર કર્યો છે કે અને આદર આપવામાં જરાયે પાછી પાની કરતા જેનગીતાર્થો શાસ્ત્રોને માન આપી પ્રવૃત્તિ નથી. અહિંસાદિ વિષયમાં જૈન પ્રજાને કરનારા છે એજ મુનિનિકોને સાલી રહ્યું કેઈની પાસે શીખવા જવું પડે તેમ નથી. છે, એમ સૌ કઈ જાણે છે. ગીતાર્થ મુનિઓ જૈનાચાર્યોએ ગાંધીજી કરતાં હજારોગુણી હરનીશ પિતાના કર્તવ્યને વિચાર કરી જ દયા પાળનારાઓને જ્ઞાન આપ્યું છે, આપે રહ્યા હોય છે. એમને કેઈની નેદના પ્રેરછે અને આપશે. દયાના વિષયમાં જેના- ણાની જરૂરત નથી. દેશકાલાદિ જોવામાં ચાર્યો પાસે શીખવાનું ન હોય એવો કોઈ તેમને આત્મા જ તેમને દોરી શકે છે. ગૃહસ્થ આ દુનિયામાં ન જ હોય. ખરેખર દેશની બાબતમાં જૈનમુનિઓને પડવાને આ વાત લખતાં સુનિનિંદકેને ફાવતું ધર્મ નથી, તેમ તેઓ કે દેશના હિતની નહિ જ આવે. જૈન શાસ્ત્ર કોઈની નિંદા બાબતમાં આડા પણ આવતા નથી. મુનિકરતું નથી. પણ સત્ય કહેવામાં તે એકકો એને પોતાને ધર્મ ચુકવવામાં દેશહિતની છે. શ્રીયુત ગાંધીજીની વાત કરી, પડદા વાત આડે ધરવામાં આવે તેથી પરિણામે પાછળ કેઈપણ રાયચંદ જેવા મતની દેશનું હિત બગાડશે, તે એમ જ માનું ખીલવણી કરવામાં ગમે તેવા પ્રયત્ન થાય છું. દેશના હિતની વાત કરી કુમત ફેલાતે પણ જેને પ્રજા હવે તે સમજી જ લેશે. વવાનું કામ કરવું એના જેવું દેશહિતની એકાદ કેઈ સાધુ અથવા સાદવી મીલની બાબતમાં બીજું કાંઈ પણ ભયંકર નથી. વસ્ત્ર ન વાપરે તેથી મીલનાં વસ્ત્ર વાપર- રાષ્ટ્રીય બાબતેમાં ધર્મની વાતે ઘુસાડવી નારા, તેના મૃત યા જીવંત ગુરૂએ પાપ એ રાષ્ટ્રને શ્રાપરૂપ છે એમ કેટલાક માને કરે છે અને તેઓએ મલશદ્ધિ કરી નથી. છે, તે તેમાં જરાયે ખોટું નથી. ગીતાર્થ પાપને ધોયું નથી એમ લખવું તથા તે મુનિઓને વિચારવા યોગ્ય, આદરવા ગ્ય શિષ્યએ પાપ બેસું, મળ છે એમ બાબતેમાં અગીતાર્થ આરંભી મનુષ્યોએ લખવું એના જેવી ગેરસમજભરી બીના ગુરૂ બનવા તૈયાર થવું એ સર્વથા અજુકયી હોય? બિનસમજે પિતાના વડીલે ગતું છે. શ્રી શ્રમણ સંઘને અધિકાર કઈ પાપવૃત્તિવાળા હતા. એ દેખાવ કરવાની અનભિજ્ઞ વ્યકિત ભોગવવા ઈછે તે અતિ
Page #752
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિરતિચાર ચારિત્રપ્રેમી પૂજ્ય ચારિત્રપ્રેમી પૂજ્ય સાધ્વીજી શ્રી હેમરત્નાશ્રીજી મહારાજકી જીવનઝાંખી
જન્મ : વિ. સ'. ૨૦૧૦ ફાગણ સુદ ૧૧ અમલનેર, દીક્ષા : વિ. સ. ૨૦૨૬ વૈશાખ સુદ ૬ અમનેર, સ્વર્ગવાસ : વિ. સં. ૨૦૪૮ માગસર વદ ૧૪ મદ્રાસ
માતા પદ્માબેન ઔર પિતા નૈમીચંદજી કાઠારી (હાલ પૂ મુનિ ન`દ્રીશ્વર વિજયજી મહારાજ) કે ઉત્તમ ધમ સંસ્કાર કા પાકર અપની બડી બહુન[હાલ ગુરુ મહારાજ] પૂ. સાધ્વીજી શ્રી અન તકીર્તિ શ્રીજી મહારાજ કે સાથ ૧૬ સાલ કી છેાટી ઉમ્ર મેં, સ્વ. પૂ. આચાર્ય - દેવ શ્રી વિજય યશેાદેવ સૂરીશ્વરજી મહારાજા કે પવિત્રતમ કર કમલેસે ચારિત્ર જીવન કૈા સ્વીકાર ક્રિયા.
વાત્સલ્યહૃદયા (પૂ. દાદાગુરુ), સ્વ. પૂ. સાવીજી શ્રી રાહીણાશ્રીજી મહારાજ કે સાનિધ્ય મે જ્ઞાન—તપ-સ ́યમ-વિનય-વૈયાવચાદિ ગુણૢાં કી શિક્ષા પ્રાપ્ત કર જીવદયા કે અત્ય ́ત પ્રેમી ખનકે 'તમુ ખજીવન કી સાધના–જયણાધમ શ્રી સાધના-અષ્ટ પ્રવચનમાતાકી પાલના-આત્મચિંતા ને` સદા અપ્રમત્ત-અન્યકે દુ:ખ મે'દુઃખી મીઠે મધુરે શબ્દાંસે સહવતી સાશ્ત્રીગણપ્રિય – કષાયાં કા ત્યાગ....અપને જીવન કે મુખ્ય અંગ બને...
વ્યાકરણ—ન્યાય ઔર જયાતિષ શાસ્ત્રો વિનયી પૂ. સાધ્વીજી મહારાજ સદા પરમાત્મ કી શક્તિ મે' મગ્ન બનતે થે.
અંતિમ ૧!! સાલ કે પૂર્વ સેલમ મૈં મરણાન્ત અકસ્માત મે
પાન કરતે અચ્છે સહનશીલ બને,
અચ્છે જ્ઞાતા હતે હુએ ભી અત્યંત નમ્ર પાપ કા ડર; ભવભ્રમણ કા ભય રખતે હુએ
અદ્ભુત સમતા કે
છેટી બહન એવ શિષ્યા પૂ. સાધ્વી સવેગનિધિ શ્રી જી એવ' અન્ય સાધ્વીગણુ કે બાહ્ય-આંતર જીવન કા અધિક ખ્યાલ રખને વાલે રહે.
પરા રસિક–જીવદયા પ્રેમી-ભવભીરૂ-નિરતિચાર ચારિત્રઇચ્છુક સદ્ગત પૂ. સાધ્વીજીશ્રી હેમરત્ના શ્રી જી મહારાજ કે ચરણે મેં કૈાટી કેાટી વંદના...
તેમના સ યમ–જીવનની અનુમાદના અર્થ મદ્રાસ તથા અમલનેરમાં શાંતિસ્નાત્ર આદિ મહત્સવ થયા હતા.
ખરાબ છે. આચાર્ય શ્રી વિજયકમળસૂરિજી વિગેરે મહાનુભાવ મહાપુરૂષો મીલનાં વસ્ત્રો વાપરવાં કે કેમ તેને વિચાર કરી શકે તેમ છે; માટે તેવા જૈનાચાર્યાની આજ્ઞાને અનુસારી મુનિએએ તથા જૈનાએ પ્રવૃત્તિ કરવી એ જ વીરશાસનની મર્યાદા
છે. એ મર્યાદા ભવ્ય આત્મહિતૈષીએ કર્દિ પણ મુકવાના નથી અને કુમાને પસાર કરવાના દુષ્ટ માથા કઢિ પણ થવાના નથી. પછી ભલેને ઉમાગ પત્રકારે પેાતાના પત્રાના કેલમે ખેા ચીતર્યા જ કરે. સત્ય તે છેવટ સુધી જ છે.
Page #753
--------------------------------------------------------------------------
________________
જે આનું નામ દાનો દુમન જ
પાગલ પ્રેમી બા ! પણ દાને દુશ્મન મુસ્લિમોની સામે માથું મૂકીને ઝઝુ. સારે! આ લોકવાણી કંઈ શબ્દોની જ મતા રહેતા આવા રાજવીઓમાં બાજીરાવ શો માં નથી ! આમાં તે કેટકેટલાં અનુ- પેવાનું એક આગવું સ્થાન-માન હતું. ભવની આભા ચમકી રહી છે. આ આભાનો ગોદાવરીની ગોદમાં શૂરવીર મરાઠાઓના અનુભવ કરાવતે આ એક પ્રસંગ છે. લોક- અભય કિલ્લા વચ્ચે પકવાની પ્રતિષ્ઠાને શાહીના લાવણ્યને લલકારતા લોકોને આજે પાયે પાકે બને તે હતે, એ વખતે જયારે લાજ-શરમ અનુભવવી પડે, એવી દિલ્હીના તખ્ત પર નિઝામ-ઉલ-મુલ્કની પરિસ્થિતિ પેદા થઈ છે. ત્યારે સરમુખત્યાર નેકી પોકારતી હતી. દિલ્હીનું સાર્વભૌમ શાહી તરીકે વગોવવામાં આવેલી રાજા- સિંહાસન એણે મેળવ્યું હતું. છતાં એની શાહીને આ પ્રસંગ પ્રેરક બની રહે અગાધ તૃષ્ણ એને જંપીને બેસવા દેતી એ છે.
નહતી. એની આંખમાં સંપૂર્ણ ભારતવર્ષનું શાણે શત્રુ સારે, પણ પાગલ પ્રેમી શહેનશાહનું પદ સ્વપ્નરૂપે રમી રહ્યું હતું. નઠાર! આ હકીકતને દિલપશી રીતે અને એથી જ બાજીરાવ એની આંખમાં રજુ કરતો અને પ્રસંગ, એ કાળમાં બની શૂળની જેમ ભોંકાતા હતા. જે બાજીરાવને ગયેલ છે કે, જ્યારે મરાઠાઓ અને નમાવવામાં પોતે સફળ થાય. તે ઘણી મુસ્લિમો વચ્ચે વેરના ભારે અગ્નિ ભભુકી ખરી બાજી જીતાઈ જાય, એમ હતી. પણ ઉઠયા હતા ! ભારતનું ભવિષ્ય કંઈક ધૂંધળું
બાજીરાવને જીતવે કંઈ સહેલી વાત હશે કે, જેથી દિહીનું તખ્ત જયારે નહતી! કારણ બાજીરાવના પક્ષે સચ્ચાઈ, મુસ્લિમ સત્તાએ કબજે કર્યું હતું. અને
- ખમીરી, ખેલદિલી, અણનમતા અને વફા
ળના ઉગતા સૂરજને નમવાની તકવાદી તાસીર ધરાવતા ઘણાંખરાં રાજવીઓ, દિલ્હીની દારી જે તને ભંડાર ભર્યો હતે. દુવા મેળવવાની લાલચમાં પિતાના હિન્દુ એક દહાડે નિઝામે મને મન એક ત્વની નેક-ટેકને છેહ દઈ ચૂક્યા હતા. નિર્ણય લઈ લીધે ? બાજીરાવની બાજી આમ છતાં બહુરના વસુંધરા આ બિરુદ બગાડી દઈને એને પાજી તરીકે બદનામ કઈ સાવ જ ભુંસાઈ નહોતું ગયું ! એ ન કરું તો હું નિઝામ શાને? નિઝામ કપરા કાળમાં ય મુસ્લિમ સત્તાની સામે તરીકેની મારી નામના હજામ તરીકે અણનમ રહેનારા ડાં પણ થનગનતા હલાલ ન થઈ જાય, એ માટે ઘણું મારે રાજવીઓનું અસ્તિત્વ ભારતને વધુ ભવ્યતા બાજીરાવની સામે બળવો પોકારે જ અપાવી રહ્યું હતું.
જોઈએ! એમણે વજીરને કહ્યું :
Page #754
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૩૮ :
સસલાની Àાભા અને સલામતી સિંહને સમર્પિત બનવામાં જ છે, સસલું શસ્ત્રે ન આવે, એથી કંઈ સિંહનું સ્વમાન ઘટી જતું નથી. પણ સસલાને સલામતીને પાઠ ભણાવવા માટે પણ કદીક સિંહને સામા સાદ નાખવાની ફરજ અદા કરવી પડે, એને આશ્ચર્યની ઘટના ન ગણવી જોઇએ. આ દૃષ્ટિએ વિચારશેા, તે મારે માટે પણ એક પડકાર ફેકવાની પળ તમને પાકી ગયેલી જણાશે '
નિઝામે પ્રશ્ન-સૂચક નજરે વજીરની સામે એયુ'. વાતને પાંમી જતા વજીરે કહ્યું "હા, આપ શું કહેવા માંગો છે, એ હું મારી નાચીજ-બુદ્ધિથી બરાબર સમજી શકું છુ'. ગાદાવરીની ગેાદમાં લપાયેલે પેલે પાજી-ખાજી આપની આંખમાં ખૂંચી રહ્યો છે. એટલુ પણ જો કળી ન શકું તે હું વજીર શાને ? આપ આજ્ઞા કરો એટલી જ વાર છે. વફાદાર. સેના તે હરઘડી સામના કરવા તૈયાર જ છે. ગોદાવરીના એ ગીધડાને પકડવા જતા તે વચમાં કેટલાય કાગડાએ સામેથી આવી આવીને આપણી કેદમાં પૂરાઈ જશે. માટે લાભની આ લડાઇમાં જરાય મેાડું કરવા જેવુ નથી.
બાજીરાવના બળના પૂરા ખ્યાલ ન તે નિઝામને હતા, કે ન તા વજીરને હતા. એથી ઝાઝી દીર્ઘદૃષ્ટિ ઢોડાવ્યા વિના જ યુદ્ધના નિર્ણય લેવાઇ ગયા. દિલ્હીના દરખાર સમરાંગણના સાદોથી ગાજવા માંડયા અને આંગળીના વેઢે ગણી શકાય એટલા ટુંકા દિવસેાંમાં દિલ્હીપતિ નિઝામ ગાદાવરીની એ દિશા ભણી યુદ્ધ—પ્રયાણ કરી ગયા.
荆
: જૈન શાસન (અઠવાડીક
યુદ્ધ-પ્રયાણની આ વાતા બાજીરાવના ગુપ્તચરાથી અજ્ઞાત ન રહી શકી, યુદ્ધપ્રયાણના ત્રીજી-ચેાથે દિવસે જ ખાજીરાવ પેશ્વાના દરબારમાં નિઝામની આ નાગાઈ ચર્ચાને વિષય બની ગઇ. તારાજી હેરીનૈય આજીરાવ પેાતાની અણનમ−ટેકને ટકાવી રાખવામાં રાજી હતા. દીર્ઘ દ્રષ્ટિથી લાંમાચાડ વિચાર કર્યાં બાદ એવા યુદ્ધવ્યૂહ નક્કી થયે કે; જેમાં શસ્રો ચલાવવાના વખત આવે; તેા ય હતાશ-ભગ્નાશ મુસ્લિમ-સેના જ એને ભાગ અને અને મરાઠા રાજયની મહત્તાને ઉની-આંચ પણ ન આવે !
નિ
બાજીરાવ પેશ્ર્વાનુ` મત્રીમ'ડળ એવા ય પર આવ્યું કે, અનાજ-પાણીને પુરવઠા બરાબર એક આપણે ઘરને સુરક્ષિત સુરક્ષિતતાને વધુ સુદૃઢ બનાવવા માટે રાજયના કિલ્લાને તાતિંગ દ્વારાથી બંધ કરાવી દેવા. જેથી કિલ્લાને ઘેરા નાખીને અ`તે નિઝામ સૈન્યને પારોઠના પગલા ભરવા પડે! આજુબાજુથી અનાજપાણી મળતા બ`ધ થાય, પછી નિઝામ સૈન્ય ટકી ટકીને કયાં સુધી ટકી શકે ?
કરીને પહેલા બનાવી દેવુ. આ
આ નિર્ણયને નકકર બનાવવાની કાર્યો. વાહી ઝડપભેર આગળ વધવા માંડી. અનાજ-પાણીના પુરવઠા સંગૃહીત થઇ ગયા બાદ કિલ્લાની અભેદ્યતાને બરાબર ચકાસી જેવાનુ કાર્ય આર'ભાયું., આમ, નિઝામ હજી તેા ગોદાવરીથી માàાના માઇલેા દૂર હતા એટલામાં તે ખાજીરાવની રાજધાની
Page #755
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર્વ-૪ અંક-૩૩-૩૪ તા. ૧૪-૪-૯ર : પૂરેપૂરી સુરક્ષિત બની ગઈ. બાજીરાવ સુર. ફરીથી જાગેલું પરાક્રમ ક્ષણજીવી જ નીવક્ષિતતાની જાત તપાસ કરીને બોલી ઉઠયા ડછું. જયાં બાજીરાવ રાજધાનીના બીડાકે, હવે શત્રુસેનામાં રહેલાં કેઇ પંખીની યેલા તેસિંગદ્ધારની ભાળ મળી, ત્યાં જ પણ તાકાત નથી કે, એ આ કિલામાં રોયની અડધી શકિત ઓગળી ગઈ! પ્રવેશી શકે ! આટલી સંગીન-સુરક્ષા બાદ નિઝામના પાસા ઉંધા પડયાં. એણે નિઝામ સન્યને આજુબાજુના ગામમાંથી જોયું. તે કેટ-કમાડની મજબૂતાઈને પડઅનાજ-પાણી પુરવઠો ન મળી શકે, એ કારવા જોગી કેઈ જવાંમ પોતાની પાસે જાતને પાકે બંબસ્ત કરાવીને બાજીરાવ ન હતી. આવી સિવાય, કિલાના એ કમાડ ભાવિના ગણિતને અનુમાનની આંગળી પર ખુલી શકે એમ ન હતા. એથી કિલ્લાને ગણી રહ્યા. એ ગણિતના સરવાળા રૂપે મજબૂત રીતે ઘરે લાલવાની આજ્ઞા પિતાની હિન્દુત્વની ખમીરીને વિજય આપીને એ આગળનું ગણિત ગણી રહ્યા. એમને હાથવ તમો જણાય.
એ ગણિતમાં કેઈ ગહનતા-ગંભીરતા જેવું નિઝામનું સૈન્ય ધીમે ધીમે આગળ ન હતું. એની ગણતરી હતી કે, બાજીરાવ વધી રહ્યું હતું. પરાજિત અને શરણાગત બાયલાની જેમ કિકલાને કમાડ લગાવીને રાજવીઓની સંખ્યામાં થતા જતા વધા- કયાં સુધી બેસી શકવાને છે! બાજીરાવના રાએ, મુસ્લિમ સૈન્યના અભિમાનના પાસને
- બાપનેય, આજે નહિ તે કાલે કિલ્લો ખેલ્યા ઠીક ઠીક વધારી દીધો હતે, એવી બાજી વિના કયાં છટકારે થવાનો છે ! અનનવને જીતવાની ઉજળી બનતી જતી શક
પાણીને એને પુરવઠે વધુમાં વધુ કેટલા યતા નિઝામને ભુલાવામાં નાખવાનું કામ દિવસ સુધી ચાલી શકશે ? પણ કરી રહી હતી, અને એથી જ બાજીરાવને જીતવા નીકળેલું એ સૈન્ય વચમાં ,
દિવસે પર દિવસે પસાર થવા લાગ્યા. વચમાં આવતા બિનશરણાગત રાયે ને નિઝામનું સૈન્ય હિંમત જ નહી, હું ચુ ને જીતવામાં ઠીકઠીક શક્તિ વેડફી દેવાની હામ પણ ખાવા માંડયું. એ ખેટમાં ભરમુખઈને ભોગ બનીને આગળ વધતા લીમાં ભરતીની જેમ અનાજને ભંડાર જતું હતું.
પણ તળિયું દેખાડી રહ્યો. અને અંતે એક મરાઠા રાજ્યની હદમાં જ્યારે નિચે દહાડે એ આવ્યું કે, સૈન્યમાં ખાવા પ્રવેશ કર્યો, ત્યારે સૈન્યનું શસ્ત્રબળ અને
પીવાને પ્રશ્ન સહુને ફેલી ખાવા માંડે. શકિતબળ ઠીક ઠીક પ્રમાણમાં ઘટી ગય ન્યમાંથી જ બળવે ફાટી નીકળવાની હતું. પરંતુ બાજીરાવની સામે બળવો આશંકા જયારે ઘેરી બની રહી, ત્યારે વજીરે પોકારવાની નજીક આવતી પળ એ એનામાં એક દહાડો નિઝામને વિનવણું કરતા કહ્યું ફરી પ્રાણને નવસંચાર કર્યો. પરંતુ એ “સરકાર ! દિલ દૂર છે, નહિ તે ધાણ સંચારથી પાછી ફરેલી પ્રસન્નતા અને ત્યાંનાં અનાજ પુરવઠાને અહીં ઠાલવીને,
Page #756
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૪ :
જતા મળવાના
સેનામાં બળવાન બનતા બીજને ઉખેડીને ફેકી દેવામાં હું પળની પણ પ્રતીક્ષા કરૂ` એમ નથી. પરંતુ શું થાય ! દિલ્હી દૂર છે અને અનાજને પુરવા તળિયુ બતાવી રહ્યો છે. એથી દિવસેના ઘેરાથી કૉંટાળી ગયેલા અસ તાષી સૈન્યમાં મળવાના ખીજ પાંગરી રહ્યાના એંધાણુ મળ્યા છે. નિંદ હરામ થઇ જાય, એવા સમાચાર છે. એટલે આ અંગે ઘટતા પગલાં લેવાની અનિવાર્ય આવશ્યકતાને વધુ ખ્યાલ આપવાનુ` કર્તવ્ય તા મારે ખજાવવુ જ રહ્યુ' ને ?”
નિઝામે વજીરની વાત સાંભળીને સામેથી પ્રશ્ન કર્યાં : વજીરજી! મનને મૂ`ઝવી મારે એવી મા સમસ્યાને ઉકેલ હું તમારી પાસે જ માંગુ છું. દિલ્હી દૂર છે. એ વાત સાચી ! પણ અનાજ પાણીના પુરવઠા વિના તેા ચાલી પણ કેમ શકે ? માટે કોઇ ને કોઇ માત્ર તા શેાધવા જ રહ્યો ને ?’ દાના દુશ્મન સ'રે ! આ વાતમાં શ્રદ્ધા ધરાવતા વજીરે મનમાં ધૂટાંતી એક અવ નવી અને વિચિત્ર વાત રજુ કરતા કહયું: સરકાર ! બાજીરાવ પેશ્વાને આપણે ‘દુશ્મન' તું જ બિરૂદ આપીએ, એ પૂરતું નથી, આ બિરૂદની આગળ ‘ઢાના'નું બીજુ બિરૂદ પણ અકિત જ છે, એ ભૂલવા જેવું નથી. બાજીરાવ આપણા દાન-દુશ્મન છે અને આવી દાના-દુશ્મનાવટને દાવા આપ ને આશાભર્યા અંતરે એક અરજ કરવા પ્રેરે એવા છે!
નિઝામે વચ્ચેથી જ વાતને કાપી નાખતા કહયું' : વજીરજી ! આ નિઝામ વટને
જૈન શાસન (અડવ ડીક)
સ્પષ્ટ કરતા
ટુકડા છે. એ કદિ બાજીના શરણે નહિ જાય; એ કયારે પણ ખાજીના બગીચામાં ઘાસ ચરવાનું નહિ જ કબૂલે. સિહુ ભૂખ્યા રહીને મરે, એમાં એની શેાભા છે, પણ એ શ્વાસ ખાઈને જીવે, એ એનુ કલક છે. માટે મહેરબાની કરીને તમે, કાયરતાના કકકે છૂટવાની સલાહ મને નહિ જ આપે, એવી હુ' આશા રાખું છું. વજીરે પેાતાની વાતને કહયું' : સરકાર! આપના વટના હું પણ એક વારસદાર નથી શું ! નાકની લીટી તાણીને, શરણાગત બનવાની વાત મારા માટે સ્વપ્નમાંય સંભવિત નથી. મારું તે કહેવુ એટલુ જ છે કે, બાજીરાવને આપણે પહેલે। માનવ માનીએ, હજી આગળ વધીને દુશ્મન માનવા જ હાય, તે એને ‘દાના-દુશ્મન’ માનીએ અને મારી આવી માન્યતાએ મને જે માર્ગ બતાવ્યા છે, એ એવા છે કે, આપણે અનાજ પાણીના પુર વડાની માંગણી બાજીરાવ પાસે રજુ કરીએ. મને વિશ્વાસ છે કે આપણી એ માંગણી એળે નહિ જ જાય ! કારણ કે બાજીરાવ માનવ હાવાની સાથે ‘દાના-દુશ્મન' છે અને આવી દાની દુશ્મનાવટ શત્રુને ય અનાજ પાણીને પુરવઠો પૂરા પાડવાની માનવતાને મહિમા ગાવા અને પ્રેરશે, એની મને અખૂટ શ્રદ્ધા છે.
ઘણાં બધાના અવિશ્વાસના પ્રસ્તાવે વચ્ચેય અંતે વજીરને વિશ્વાસ વિજયી નીવડયા. ડૂબતા માણસ જો તરણુ' ય ઝાલે, તા નિઝામ આ પ્રસ્તાવને કેમ તરહેાડી શકે ? નિઝામ તરફથી એક રુકકે તૈયાર
Page #757
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અંક-૩૩-૩૪ તા. ૧૪-૪-૯૨ :
: ૮૪૧ કરવામાં આવ્યું. વછરે પિતાની બુદ્ધિને સત્યની મા બનવાની માનવતા અદા કરીને કામે વગાડીને એમાં લખાવ્યું કે, મારે એની અન્ન-કટોકટીને આંતરવી જ
દીલ્હી–પતિ નિઝામ-ઉલ-મુલક તર- રહી! ઉપકાર કદી એળે જતું નથી. આ ફથી બાજીરાવ પેશવાને માલુમ થાય કે, માનવતા જ પુલ બની જાય અને અમારા અમે તમને દાના દુશ્મન તરીકે ઓળખીએ બંને વચ્ચે શૂલ જે સંબંધ કુલમાં છીએ અને આ ઓળખ અમને એ ફેરવાઈ જાય, એવું પણ કેમ ન બને ? પ્રસ્તાવ રજૂ કરવા પ્રેરે છે કે, ઈલામને દરબારમાં ગરમાગરમ બનેલા અટકઅમારે પવિત્ર ઈદને તહેવાર નજીક આવી ળોના બજારમાં એક નવો ધડાકે કરતા રહ્યો છે, ત્યારે અમાલ સન્યના માથે બાજીરાવ પેશ્વાએ કહયું: દરબારને મારો તળાયેલા અન્ન-કટેકટીના વાદળને વિખેરી નિર્ણય કદાચ સાપને ઝેર પાવા જેવી મુખેંનાખવામાં તમારી મદ મળશે જ, એવી ઈને એક નાદર નમુન જણાશે, પરંતુ આશા રાખવામાં આવે છે.
આ નિર્ણય અંતરના અવાજમાંથી ઊભે રૂકને લઈને એક કાસદ બાજીરાવના થયે છે, એથી એની નકકરતાને કેઈ નુકદરબારમાં પ્રવેશ્યો. ઘણુને એનું આગમન, શાન પહોંચાડી નહિ શકે. દિલ્હી પતિએ અવનવી કલ્પનાઓ કરાવી ગયું. ખુદ જે આશા વ્યકત કરી છે, એને સફળ બનાબાજીરાવ પણ કહપનાના ઘોડા પર બેસીને વવાને મેં નિરધાર કર્યો છે. ઈદ નજીક દેડવા માંડયા. પણ જયાં ચકકામાં રમતી આવી રહી છે. આ તહેવારના નજરાણા આશાનું વાચન થયું, ત્યાં જ અચંબો તરીકે આપણે અનાજના ગાડે ગાડા મોકલીને અનુભવી રહ્યા છે રે ! કેવી પાગલ-માંગણું! માનવતાને મહિમા, બુલંદ-કઠે ગાઈશું. શત્રુ વળી શત્રુને શસ્ત્રની સહાય કરે ખરે? એટલું તે યાદ રાખવા જેવું છે કે, ઉપનિઝામને અનાજ આપવું, શસ્ત્ર આપવા કાર કદિ એળે જતા નથી.
જેવી જ બાબત છે ને? પણ બાજીરાવ- બાજીરાવના આ નકકર નિર્ણયને કોઈ પિવાનું દિલ તે કઈ જુદી જ વિચારણા- નમાવી ન શકયું. ઈદના તહેવારના નજમાં ખોવાઈ ગયું! એઓ વિચારી રહયા રાણારૂપે બાજીરાવ પેશ્વા તરફથી જયારે હતા : સમરાંગણને સાદ પડે, ત્યારે હાલે અનાજથી ભરેલા ગાડે ગાડા આવતા દેખાયા, અમે બંને શત્રુઓ હેઈએ, પણ માનવ ત્યારે નિઝામ રીન્યની આશ્ચર્ય ભરપૂર તાના માંડવા નીચે અમે બંને શત્રુતાનું આંખમાં આનંદના આંસુ રેલાઈ રહ્યા. સહુ શસ્ત્ર ઉગામીને સામસામા ઉભા રહી બોલી ઉઠયા : આનું નામ દાને દુશમન ! જઈએ, એથી તે અમારી રાજવીની રોશની ઉપકાર કદિ એળે જતો નથી. બાજીજ નહિ, માનવતાનું કેડિયું પણ કલંકિત રાવની આ ઉદારદિલીએ નિઝામનું હૈયુ બન્યું કહેવાય! રણભુમિ પર તે પડશે પલટાવી નાખ્યું. નિઝામે વિચાર્યું કે, એવા જ દેવાશે ! પણ અત્યારે તે નિઝામ ભારત આવા મુઠ્ઠીભર માનવોથી જ પુણ્ય
Page #758
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૪ર ::
: જૈન શાસન (અઠવાડીક)
(પાન ૪૧ ચાલું).
આશ અધૂરી વંતુ છે. આવાના નમસ્કાર ઝીલવાની મારા.
–સી. વી. મેંદી મુંબઇ માં ચોગ્યતા જ કયાં છે ?
' રહી રહી ગઈ આશ અમ અધુરી, ને બાજીરાવ પવાને નમાવવાની ઘેલ- સંયમની રહી રહી ગઈ આશ અમ અધુરી, છાને ત્યાગ કરીને, મરાઠા રાજ્યને એક એ તે અમ મનની માધુરી. અણનમ-રાષ્ટ્ર તરીકે વધાવીને નિઝામનું એ તે અમ મનની માધુરી ' (૧) સૈન્ય દિલ્હી ભણી પીછેહઠ કરી ગયું. પણ ઉડે ગાજવા મેઘલી આ ગગને, -આ પીછેહઠ પણ એવી પ્રસન્નતા પૂર્વકની ચમક ચમકે વીજલીઆ ચમકારી, હતી,જેવી પ્રસન્નતા દિલ્હીનું તપ્ત જીતાયું. જળબિંદુ ટપક્યા નહીં ત્યાં એકે, "ત્યારે ય કદાચ નહિ અનુભવાઈ હોય! * તૃષા છીપી' નહીં અમારી.....રહી (૨)
મુસ્લિમ અને મરાઠા સૈન્યએ આ ઘટનાને પુષ્પ પરાગે મધમધતા બાગ બગીચા - વધાવી લેતા એટલું જ કહયું કે આનું દેડી રહ્યા ત્યાં મકરંદ જુથ ભારી, નામ દાની દુશમનાવટ !
ચૂમી ચૂમીને ચૂમતા થાકયા, પણ મળી નહીં ત્યાં રસબિંદુની એકે કયાર(૩)
દૂર દૂર નીરખી સરસર વહેતી સરિતા, : શાસન સમાચાર
મહિલાનાં મનડા મલકાણે ભારી, પુનાસીટી-અત્રે શ્રી મનમોહન પાશ્વ દેડી દેડીને બેડલા ભરવા જતી, -નાથ દેરાસરે પરાજમલ પુનમાજી, મરુધર
મૃગજળ વિમાસણે થઈ દુચિયારી.રહી(૪) મેરમાંડવાળા તરફથી માતુશ્રી તિજાબાઈ
લળી લળી પાય લાગી પૂર્ણ સૂરિજી, પુનમચંદજીની આત્મ શ્રેયાર્થે મહાવદ ૧૦ :
* એવા ક્યા દેષ દીઠા અમ માંહી ભારી, થી ફ. સુ ૧ સુધી શાંતિસ્નાત્રાદિ અાઈ
' કે અમ પર મીઠી નજર નહીં તુમારી, મહોત્સવ પૂ. મુ. શ્રી. વિવિજયજી મ.ના છે તે ચીરાતા હદયની એક કીકીયારી (૫) ૧ નિશ્રામાં ઉજવાયે. -માલગાંવ (આયુરેડ) આથી નાકોડા
ફેન ૩રં૯૯-૨૬૬૧૬
૨સી. : ૨૪૩૫૪ તતીર્થ ક્ષત્રા-અને તે નિમિત્તે શ્રી નાકડા - તીર્થમાં શાંતિ તાત્ર આદિ મહોત્સવ પ.પૂ. “ ગણેશ મ ડ૫ સવીસ ક
આ. ભ. શ્રી વિજય વરશેખર સૂરીશ્વરજી સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા મ.ની નિશ્રામાં સંઘવી લીલચંઇ હુકમી. ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા ચંદજી બાફણ તરફથી જવામાં આવેલા
માટે અનુભવી છે રૌત્ર વદ ૧ ના પ્રયાણ થશે. . સુ. ૧૩ કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, થી નાકેડા તીર્થમાં મહત્સવ પ્રારંભ થશે. રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨
Page #759
--------------------------------------------------------------------------
________________
અને સહ અહહાહ અહહ જીવતા રહેવું હોય તો દોઢ ડાહ્યાઓથી ચેતીને ચાલે. જ હ રાજા વામજ હજાહા - હાહ
બહુ જુના જમાનાની, પણ પ્રસિદ્ધ હતી. તેણે ડહાપણથી પણ આગળ વધીને વાત છે.
દોડ ડહાપણુ સુધી ગજુ કાઢેલું હતું. કેલક નામનું ગામ હતું.
ગાંધીની દુકાને જતા રસ્તામાં તેણે દેઢ - તેમાં જુટક નામને જટી વસે. ' ડહાપણની મદદ લીધી. એના દોઢડહાપણે
એને એકને એક શિષ્ય હતે. એને સલાહ આપી.
ગુરુ-શિષ્ય વચ્ચે મેળ સારે હતે. “ભલા શિષ્ય, ઊંઘ તે કહ્યા કરે. પણ બનેને એક બીજા ઉપર અંતરની લાગણી તું તારા ગુરુની શારીરિક સ્થિતિ–શકિતને હતી. એમાં એક દિવસ જુટક જટીને તાવ પણ વિચાર કરજે. આટલા દિવસના તાવમાં આવ્યું. એના શિષ્ય ખૂબજ -
જ શેકાયેલા તારા ગુરુને સીધું સારી સેવા કરી પણ તાવ મચક ()
જ “અતિવિષનું પાચન નહિ આપતો ન હતે રોજ રોજ આ કટાક્ષ કથા
થાય. શરૂઆતમાં થેડું “વિષ તકલીફ વધતી જ ચાલી અને ૨
જ આપ. એ પચતું થાય એક દિવસ તાવ સનિપાતમાં ૐ -શ્રી સંજય
પછી “અતિવિષને પ્રયોગ શરૂ ફેરવાય ગયા.
- W e કરજે.” ગાંધીની દુકાનેથી આ ગુરુભકત શિખ્ય ગભરાયો. એ તે અતિવિષને ખરીદ્યવાનું મોકુફ રાખી તેણે દે વવના ઘરે. વૈવને કહે- જૈવરાજ, વિષ ખરીદયું અને ગુરૂને એ વિષ ઘોળીને વૈદ્યરાજ, ગમે તેમ કરે પણ મારા ગુરુને
પીવડાવ્યું. ઝેર શરીરમાં ફેલાતાની સાથે જે તાવ ઉતારે. તમે કહેશે એટલી સેવા તેના દુર્બલ ગુરુ બીજી દુનિયાની મુસાફરીએ કરીશ. તમે કહેશો એ દવા આપીશ. પણ ઉપડી ગયે. મારાથી મા ગુરુની આ સ્થિતિ જોઈ આજે આ વાત એટલા માટે યાદ શકાતી નથી.
આવે છે કે
આજે કેટલાક દેઢ ડાહ્યા સલાહકારો છે આશ્વાસન આપીને કહ્યું : જા, ચિંતા અનંત જ્ઞાનીઓની હિતકર સલાહને બાજુ કરીશ નહિ. તારા ગુરુને “અતિવિષ દવા પર રાખીને આ ચેક્ષા જેવું જ પરાક્રમ આપી દે છે, પણ જે બહુમાત્રા ન આપ કરી રહ્યા છે. અનંત જ્ઞાનીઓએ સર્વને તે. ડુંક જ આપજે. ધીરે-ધીરે તાવ માટે સર્વકાળમાં એકાન્ત હિતકારક જ બને ઉતરી જશે. એટલે બધી તકલીફ દૂર થઈ એ માટે સંસારીજનોને સંસારરૂપી જવરને
મૂળમાંથી દૂર કરવા માટે દુનિયાદારીના શિષ્ય જરા ડહાપણમાં પ્રગતિ કરી તુરછ સુખની લાલસાથી મુકત બનીને કેવળ
જશે.”
Page #760
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૪ :
: જૈન શાસન (અહેવાÚક)
મુકિતના જ એક ધ્યેય પૂર્વક ધ સાધનાએને મુકિતના ધ્યેયથી ધર્મ કરાવશું'.
કરવાની ઔષધિ બતાવી છે. હમણાં દોઢ ડાહ્યાઓએ ખુલેટીન બહાર પાડયું છે. કે
સુરી વાચક, અતિવિષમાંથી વિષ બનાવવા જેવી આ ક્રિયા કરવાથી લામ આ સંસાર જવરને દૂર કરવા માટે થવાની શકયતા તમને દ્વેખાય છે. સંસારની મુકિતના ધ્યેય પૂર્ણાંકની ધર્મ સાધના લાલસા પેાષાવાથી મરી ગયેલા આત્માએ પાચન થાય તેવા નથી. સ`સારના રસિયા-મુકિતના ધ્યેયવાળા ધર્મ કરવાના સમય એને પહેલા સ`સારની લાલસાથી ધર્મ સુધી જીવતાં રહી શકે ખરાં ? કરાવે પછી એ પાચન થવા માંડે ત્યારે
સમ્યક્ત્વ પૂર્વકની બધી ક્રિયા ફલદાયી છે
दानानि शीलानि तपसिपूआ, सत्तीर्थयात्रा प्रवेश दया च । श्रावकत्वं व्रतधारकत्वं सम्यक्त्वमूलानि महाफलानि ॥
દાન, શીલ, તપ, પૂજા, સુંદર તીર્થોની યાત્રા, શ્રેષ્ઠ દયા (સાચી દયા) સુશ્રાવકપણું" અને વ્રતધારીપણું સમ્યક્ત્વમૂલક પૂર્ણાંક હોય તા જ મહાલ-મેાક્ષને માટે થાય છે. સમ્યકૃત્વ જ સાથેા સથવારા છે
सम्यक्त्वरत्नान्न परं हि रत्नं, सम्तक्त्वमित्रान्न परं हि मित्रम् । सम्यक्त्व बन्धोर्न परो हि बन्धुः सम्यक्त्व लाभान्न परो हि लाभः ॥
22
સમ્યકૃત્વ રત્ન સમાન કઈ જ શ્રેષ્ઠ રત્ન નથી, સમ્યકૂલ રૂપી મિત્ર સમાન બીજો કાઇ જ શ્રેષ્ઠ મિત્ર નથી,સમ્યક્ત્વરૂપી બંધુ કરતાં બીજો કોઇ જ શ્રેષ્ઠ ખંધુ નથી અનેસમ્યકૃત્વ લાભ સમાન કઇ લાભનથી. માટે સમ્યકૃત્વ ગુણને પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન કરવા જોઇએ. સઘળા ધર્મોને સાર શું?
कनीनिकेव नेत्रस्य, कुसुमस्यैव सौरभम् । सम्यक्त्वमुच्यते सारः, सर्वेषां धर्मकर्मणाम् ।।
આંખની કીકીની જેમ, પુષ્પાની સુગધની જેમ સધળાં ય ધર્મકર્માને સાર સમ્યક્ જ કહેવાય છે.
તા પાપના નાશ થાય
जिनेन्द्र प्रणिधानेन, गुरूणां वन्दनेन च ।
न तिष्ठति चिरं पापं, छिद्रहस्ते यथेोदकम् ॥
શ્રી જિનેશ્વર દેવના પ્રણિધાન વડે વંદનથી, જેમ છિદ્રહવમાં પાણી ન ટકે
યાન વર્ડ અને શ્રી સદ્ગુરુનાં વિધિપૂર્વ કન તેમ લાંબે કાળ પાપ ટકતુ નથી.
Page #761
--------------------------------------------------------------------------
________________
સૌદય. શ્રાવકનુ”- લેખક-પૂ.આ. શ્રી વિજય વીરસેનસૂરીશ્વરજી મ. પ્ર. શ્રી લબ્ધિસૂ. ગ્રંથમાલા પ્રા. લબ્ધિ ભુવન જૈન સાહિત્ય સદન, બજારમાં છાણી (વડાદરા) ક્રા. ૧૬ પેજી, ૧૩૬ પેજ, યૂ રૂા. ૨૫-૦૦ શ્રાવકના ૩૬ કન્યા જે મણુ જિણાણુંમાં બતાવ્યા છે. તેનુ' સરલ સુત્રેાધ વિવેચન છે. પતન અને પુનરુત્થાન ભા-૧પ્રવચનકાર પૂ. સા. શ્રી વિજય રામચંદ્ર-દનનું હિં...ીમાં વિવેચન છે.
સૂરીશ્વરજી મ. પ્રકાશક શ્રી જિનવાણી પ્રચારક ટ્રસ્ટ, ૫૯ બેંક એફ્ ઇન્ડિયા બિલ્ડી`ગ ૧૮૫ શેખ મેમન સ્ટ્રીટ, મુ`બઈ-ર, ડેમી ૮ પેજી, પેજ ૩૬૬ મૂલ્ય રૂા. પ૦ પૂજયશ્રીના વિશદ પ્રવચાના મનનીય સંગ્રહ છે.
પતન અને પુનરુત્થાન ભાગ ૨ઉપર મુજબ પેજ ૨૬૮ મૂલ્ય શ. પશુ ઉપર મુજબ ભવ્ય ગેટપ સાથેના છે એ ભાગ વસાવવા ચૈાગ્ય છે.
ચરણ જયરત્ન સૌરભ-સ'. સુ. શ્રી વિક્રમસેન વિ.મ. પ્રા. ભુવન ભદ્રંકર સાહિત્ય સદન મદ્રાસ, ઠે. રાજેશ નટવરલાલ છાણી, ફ્રા. ૧૬ પેજી, ૨૫૬ પેજ, મૂલ્ય રૂા. ૫૦ પેસ્ટેજ અલગ સ્તવનાદિ સ'ગ્રહ છે.
રાજર્જાતું પદ્મ પુસ્તક ન
સમ્યક્ત્વ ષષ્ટાપદ સ્થાન ચઉપઈકર્તા પૂ. મહા યÀાવિજય મ, પ્રા. અંધેરી ગુજરાતી જૈન સ'ઘ, મુંબઇ, ડેમી ૮ પેજી ૧૦૫, મુલ્ય રૂ।. ૨૫, સમ્યક્ત્વ ચૌપાઈ બાલમેધ સાથે છે.
નમસ્કાર મહામંત્ર- લે.
જયાનંદ વિ. મ., પ્રા. ધનરાજજી ભીમાજી સિવાના (જાલેાર) કા. ૧૬ પેજી, ૮૬ નમસ્કાર મહામ ગ અંગે હિદિમાં વિવે ચન છે.
શ્રી
વિ મ.
સમ્યગ્દર્શન- લે.મુ. શ્રી જયાનક પ્રકા. સૌધર્માં બૃહન્દુ તપાગચ્છ સિયાણા જૈન સંધ (જી. જાલેાર) રાજ. ક્રા. ૧૬ પેજી, ૯૨ મુલ્ય નથી.” સમ્યગ્
લબ્ધિ ગીતમાલા
પ્ર. લધિસૂ. જૈન સ‘ગીત
માલા ક્રા. ૧૬ પેજી ૧૦૪ મુલ્ય રૂા. ૩
હિંદીમાં સુદર ગીતાના સંગ્રહ છે. અમૃતણુ-લે. પૂ. આ. વિજયભુવનભાનું સ મ. પ્ર. દિવ્ય દશ`ન ટ્રસ્ટ ૩૯ કલિકુંડ સાસાયટી, ધેાળકા. ફુલસ્કેપ ૧૬ પેજી, પેજ ૨૦ હિંદીમાં સુવાકયેા છે.
રામાયણુમાં સંસ્કૃતિના આદર્શપ્રવચનકાર પૂ. આ. શ્રી વિજયરામચ'દ્ર . મ. પ્ર. માક્ષમા પ્રકાશન, ઠે. રમેશ આર. સંઘવી, શ્રીરંગ એપાર્ટમેન્ટ ૧ લે માળે હાજીનુ' મેદાન ગેાપીપુરા સુરત, ક્રા. ૧૬ પેજી ૨૨૪, મુલ્ય રૂા. ૨૨-૫૦ પૂ.શ્રીના રામાયણ અંગે મનનીય પ્રવચના છે.
હ પહોંચા
ચંદરાજાનું' ચારિત્ર-મુ. અકલ`ક વિ. મક પ્ર. અકલંક ગ્રંથમાળા, પાંચપેાળ, જૈન સંઘ, શાહપુર દરવાજા બહાર, અમદાવાદ, ફ્રા. ૧૬ પેજ પર ચારિત્ર સુંદર છે.
નળ દમય`તિ ચરિત્ર-સ. પ્ર. ઉપર મુજબ ક્રા. ૧૬ પેજી, પેજ ૬૬ ચારિત્ર સરળ છે.
Page #762
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬ ઃ
પ્ર.
જાગતા રહે- લે. એમ. જે. દેશાઇ શાહ પ્રભુદાસ રૂગનાથ જૈન સ્ટ સાઇ નિકેતન, પહેલે માળે, ૮૦૪-બી. ડો. આંબેડકર રોડ, મુંબઇ-૧૪, ૩ ૮ પેજી ૪૪ પેજ અહિંસાદિ સિદ્ધાંતનુ વિવેચન છે. ૪૫ આગમના પરિચય- પ્ર. પ્લેટ
', '
મુ.
પ્રહલાદ
વે. જૈન સધ, ૩૩-૩૭ પ્લાટ, રાયલ ડેમી ૩૨ પેજી પેજ, મુલ્ય આગમના સક્ષિપ્ત પરિચય છે. રૂા. પશુ પુણ્યપુરૂષ અને તેમની પુનિત વાણીપ્રવચનકાર પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્ન સ. મ. સા., સં. સુ. શ્રી પ્રશાંતદનવિજયજી મ., પ્રકાશના નવીનચંદ્ર મનસુખલાલ મહેતા ગાલ્ડનટાએકા સાહુ મીનાક્ષી ૪ થે માળે, વીલેપારલે વેસ્ટ મુંબઇ-પ૬, કા. ૧૬ ૫જી પેજ ૪૦ પૂ. શ્રીનું પ્રવચન અને સુવાકયેા છે, કેશવલાલ દલીચંદ સોર્ટ જીવંત મહાત્સવ પ્રસ`ગે પ્રગટ કરેલ છે.
સુ. શ્રી હેમેન્દ્રવિજયજી મ. અભિન'દન ગ્રન્થ-મુ. શ્રી લેાકેન્દ્રવિજયજી મ: પ્ર. યતીન્દ્રસૂરિ સાહિત્ય પ્રકાશન મ`દિર ટ્રસ્ટ અલીરાજપુર (મ. પ્ર.) ડેમી ૪ પેજી પેજ ૩૬૮. સુ. શ્રીના અભિનદન અંગેના
ગ્રન્થ છે.
શત્રુજય બૈભવ- પૂ. મુ. શ્રી કાંતિસાગરજી મ. પ્ર. કુશલ સંસ્થાન ૩૬૬ રાસ્તા માતીસિહ ભામિયા, જયપુર. ડેમી ૮ પેજી ૩૮૫, મુલ્ય ૧૨૫, શત્રુજય વર્ણન તથા ત્તિહાસ તથા ક્રુતિના લેખા વિ. ના હિીમાં સંગ્રહ છે.
જૈન શાસન (અઠવાડીક)
દ્રાત્રિ'શદ્ દ્વાત્રિંશિકા ટીકા- કર્તા પૂ. હેમેન્દ્રાચાર્ય'ની ટીકા, વિવેચનકાર પૂ. આ. વિજય હેમચંદ્ર સૂ. મ. પ્ર. માઢું'ગા શ્રુત જ્ઞાન પ્રસારક સભા, ડી-૧ ક્રિક્ શાંતિ પ્લાટ દેવાસ ફ્લેટની પાછળ વાસણા ૐમી ૮ પેજી પેજ ૪૩૮ દ્વાત્રિ'શિંકાની સ`સ્કૃત ટીકા
અમદાવાદ-૮
મુલ્ય શ. ૨૫ સુંદર છે,
ભર યુગ પુરુષ–લે પૂ. મુ. શ્રી જયદર્શન વિ. મ. ક્રા, ૧૬ પેજી ૩૨ પેજ પ્ર. માક્ષમામ પ્રકાશન, ઠે. પી. એ. શાહ વાઝી ગિ મિક્ષાલના પ્રથમ અઠ્ઠમ નિમિત્તે
ભેટ.
સમેત શિખર યાત્રા સઘ ઝલકપૂ. ૫'. શ્રી અશેાકસાગર મ· ની નિશ્રામાં સુરતથી શિખરજી સઘની રૂપરેખા છે, છ'રી પાલક યાત્રા સમિતિ સુરત, ડેમી ૮ પેજી ૨૪ પેજ
માણેક શેઠ બન્યા મણિભદ્રવીર-. પ્ર, છેોટાલાલ નગીનદાસ અકકલજીવ ણુભદ્ર મંદિર નિશાળફળી રાંદેર સુંદર-પુ ડેમી ૮ પેજી ૫૪ ૫ જ મણિભદ્ર વર્ણન છે.
Ο
મા
હેમચંદ્ર સૂ. વિશેષાંક- પૂ. પ જિનાત્તમ વિ. મ. પ્રકાશન સુશીલ ફાઉ– ડૅશન સુરાણા કુટીર રૂપખાન પુરાને બસસ્ટેન્ડ પાસે સિરાહી (રાજ.) સુશીલ સદેશના ખાસ વિશેષાંક છે. પૂ. હેમચંદ્ર સુ· મ, અગેના લેખા વિ. છે ક્રા. ૮ પેજી,
રત્નત્રયી સાપાન–સ. પૂ. શ્રી ૨નેન્તુવિજયજી મ. પ્ર. પૂ. આ. રત્નશેખર સૂ પ્રકાશન ટ્રુસ્ટ માલવાડા (જાલેાર) રાજ
Page #763
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અ‘ક-૩૪-૩૫ તા. ૨૧-૪-૯૨ :
ડેમી ૧૬ પેજી સાધુક્રિયા પ્રકરણા આદિના સ'ગ્રહ છે.
સણુ સુત્ત' (જૈન ધમ સાર) સ’પા. કે. જી. શાહ, પ્ર. પ્રદીપભાઇ શેઠ, રૂપા સુરચંદ પાળ, માણેક ચાક પાસે, અમદાવાદ કા. ૧૬ પેજી, જૈન ધર્મના ઉપદેશોના સાર છે.
અનુયાગ દ્વાર સૂત્ર-પ. પૂર્ણાનંદ વિ. મ. પ્ર. જગજીવનદાસ કસ્તુરચ'દ શાહ, સાઠંબા (ગુ.) ક્રા, ૧૬ પેજી પેજ ૪૯૬ મુ. ૩૫, ગ્રં’થતુ' વિવેચન છે.
સમાધાનકી જ્યાત લે. સુ. શ્રી જયાનંદ વિ. મ. પ્ર. વે. જૈન સ ́ઘ ધાણુસા (જી. જાલેાર-રાજ.) ક્રા. ૧૬ પેજી પેજ ૨૪ વિવિધ શંકાના સમાધાન છે.
-
૫ ગુણ મંજૂષા–સ'. પૂ. મુ. શ્રી કુલશીલ વિ. મ. પ્ર. કથા સાહિત્ય ગ્રંથમાળા, ૯૧ મરીન ડ્રાઇવ, ૩, શાલીમાર, મુ`બઇ-ર, ક્રા. ૧૬ પેજી, પેજ ૯૬ મુલ્ય રૂા. ૧૫. પૂના ૨ રૌણવ દન સ્તુતિ આદિના સુÖદર સૉંગ્રહ છે.
સ્તવન
મીઠા ફળ માનવભવના-લે, પૂ. આ. શ્રી વિજયભુવનભાનુ સૂ. મ. પ્ર. દિવ્યદર્શીન ટ્રસ્ટ, ૩૯ કલિકુડ સોસાયટી, ધોળકા (ગુ.) ડેમી ૮ પેજી ૧૭૨ પેજ મુલ્ય રૂ।. ૨૫, પર્યુષણું અઠ્ઠાઈ વ્યાખ્યાના તથા દૈનિક - ન્યા આદિના લેખા છે.
ભાવ પ્રતિક્રમણ-જ્ઞાન પ્રચાર સમિતિ શારદાબાગ પાસે, રાજકેટ, ક્ર. ૧૬ ફે ૧૬ પેજ પ્રતિક્રમણની ભાવના છે તથા
: ૨૪૭
સમાધિસ્રોત કાવ્ય છે.
આ. શ્રી
મુક્તિ સ્વાધ્યાયન્સ, પૂ. મુકિતપ્રભ સ. મ.સા. પ્ર. વિજયમુકિતચંદ્રસૂરિ સ્મૃતિ ગ્રંથમાલા, ૨૦૪ કુંદન એપાર્ટમેન્ટ, સુભાષ ચાક, ગોપીપુરા, સુરત– ૧, સાત ભાગ છે. (૧) નવસ્મરણાદિ પેજ ૬૪ મુ. રૂા. ૬ (૨) ચાર પ્રકરણ ત્રણ ભાષ્ય છ ક્રમ ગ્રંથ પેજ ૬૮ મુ. રૂા. ૬ - (૩) બૃહસંગ્રહણી ક્ષેત્ર સમાસ પેજ ૫૬ મુ. રૂા. ૬ (૪) શ્રમણ ક્રિયા સૂત્રેા દશ વૈકાલિક સૂત્ર પેજ ૧૧૨-મુ. ૬ (૫) શાંત સુધારસ ચેગશાસ્ર પેજ ૭૮ સુ. રૂા. ૮ (૬) તવા જ્ઞાન સાર ચેગસાર પેજ ૬૬, મુ. રૂા. ૬ (૭) વાઁતરાગ સ્તોત્ર વૈરાગ્ય શતક, ઇન્દ્રિય પરાજયશતક, સમેધ સિત્તેરી સિંદુર પ્રક રણ પેજ ૬૮ મૂલ્ય રૂા. ૬. સાત ભાગમાં ઉપયોગ કંઠસ્થ કરવા ચૈાગ્ય પ્રકરણાદિના સુઉંદર સંગ્રહ છે. અયયન કરનાર માટે ઘણા ઉપચેાગી સેટ છે.
પીપળના પલટા-લે. પૂ. આ. શ્રી પૂર્ણ'ચ'દ્ર સુ. મ. પ્ર. પ્રવીણચ' અજમેરા ૭૧ ગોખલે રાડ, ના દાદર, સુ`બઇ-૨૮ કા. ૧૬ પેજી પેજ ૧૧૦ મુલ્ય રૂા. ૧૦. પ્રસન્નચંદ્ર રાષિનીભાવવાહી સળંગ
રસીકકથા.
કલ્યાણ યાત્રા-લે; પ્રશ્ન ઉપર મુજબ પ્રશ્ન સ*સ્કૃતિ પ્રકાશન, સુરત. કા. ૧૬ પેજી ૧૧૨ પેજ મુલ્ય રૂા. ૧૦, વિવિધ વિષયાના મનનીય લેખે છે.
વેર અને વાત્સલ્ય-લે; ઉપર મુજબ
Page #764
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૪૮ કે.
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) પ્ર; ઉપર મુજબ કા. ૧૬ પેજ ૧૧૨ પેજ ૧૦૮ મુલ્ય રૂા. ૫ (૧૧) ઉપદેશ તરંગિણી મુલ્ય રૂા. ૧૨, ભગવાન શ્રી પાર્શ્વનાથજીની અર્થ પેજ ૯૬ (૧૨) ત્યવંદન સ્તવન જીવનકથા તથા તથા બીજી પણ રસીકવાતે સ્તુતિ સઝાય સંગ્રહ પેજ ૬ (૧૩) સેટ છે.
જેને કથાઓ ભાગ-૨૬ પેજ ૮૪ (૧૪) સાહસના શિખરેથી-લેઃ પૂ. આ શ્રી ભીમસેન નૃપ ચરિત્ર પેજ ૯૬ (૧૫) જૈન મુકિતચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. પ્ર. શ્રી વિજય કથાઓ ભાગ ૨૭ પેજ ૮૦ (૧૬) જેના મુકિતચંદ્રસૂરિ ગ્રંથમાળા, ગોપીપુરા સુરત
કથાઓ ભાગ ૨૮ પેજ ૭૦ (૧ ) જૈન કા. ૧૬ પછ પેજ ૧૦૪ મુલ્ય રૂા. ૧૨
કથાઓ ભાગ ૨ પેજ ૮૦ (૧૮) ચંદ્ર ઐતિહાસિક સાહસ કથા સુંદર રીતે રજુ
કેવલી ચરિત્ર પેજ ૯૦ (૧૯) શ્રાવકધર્મ કરવામાં આવી છે.
પેજ ૬૮ (૨૦) હેમચંદ્રાચાર્યને કુમારપાળ સૂરિરામના સંભારણુ–સ: પૂઃ પં.
• પેજ ૧૨૪ (૨૧) ધર્મોપદેશ તત્વજ્ઞાન પેજ શ્રી કીતિસેન વિ.મ. પ્રઃ જ્ઞાન દીપક પ્રકા. ૬૦ જુઠા જુદા વિષયને લગતા આ પ્રકાશન ટ્રસ્ટ ઠે. રમણિકલાલ એ. વડેચા,
રેશા, શને બાળજી માટે ઉપગી છે.
" કંચનગિરિ શ્રેયાંસ સોસાયટી, ડીસા કાઃ નવપર મારાઘના વિધિ-સં. પૂજ્ય ૧૬ પેજ પર પેજ મુલ્ય રૂા. ૧૦ ૫. ૫
પૂ. આ. શ્રી ભદ્રંકર સૂ. મ. પ્રભુવન ભદ્રકર આ. ભ. શ્રી વિજયરામચંદ્રસમ. સા. ના સાહિત્ય પ્રચાર કેન્દ્ર, મદ્રાસ. કા. ૧૬ પેજ ઉપદેશ વચને તથા અંતિમ પ્રસંગની
પેજ ૪૪ મું રૂ. ૭. નવપદ આરાધનાની
વિધિનો સંગ્રહ છે. વિગતેનો સંગ્રહ છે. અકલંક ગ્રંથમાળા પ્રકાશન
ભકતામર સ્તોત્ર-સં ઉપર મુજબ
ડેમી ૧૬ પેજ મુલ્ય રૂા. ૩-૦૦ ગુજરાતી સ મુ. શ્રી અકલંક વિ. મ. અા અકલંક
લીપીમાં ભકતામર છે. ભુવન ભદ્રંકર પ્રઃ ગ્રંથમાલા, ૧૨ કૃષ્ણકુંજ આરે. રોડ, ગેરેગાંવ વેસ્ટ મુંબઈ–૬૨, ક્રાઃ ૧૬ પેજી બુકે
છાણી (ડેદરા) (૧) આગમસાર પેજ ૮૦ (૨) સામાયિક
આંખ ખૂલે અંતર ખીલે-સં: પ્રક ચૈત્યવંદન દેવચંદ્રજી વીશી સાથે છે. ૧૩૪ હીરાચંદ લંબાજી પર મણ મહલ ૧ લે (૩) જૈન કથાઓ ભા-૨૫ પેજ ૬૦ (૪) માળે વી. પી. રેડ, સી.પી. ટેક, મુંબઈ– દશ વૈકાલિક સૂત્રાર્થ પેજ ૧૬૪ (૫) વા ૪, ક્ર. ૮ પેજ પેજ ૧૧ર, પ. પૂ. આ. ધ્યાય સંગ્રહ પેજ ૧૦૪ (૬) ભકતામર ભ. શ્રી વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા કલ્યાણ મંદિર સાથે પેજ ૬૦ (૭) પેથડશા તથા બીજા પૂ. મહાત્માઓના પરિચય પ્રવચરિત્ર પેજ ૧૧૨ (૮ જ્ઞાનપદ પ્રજાઓ ચનથી મળેલ બોધ સુવચનને સુંદર સાથે પેજ ૧૧૨ (૯) ષડુદ્રવ્યાત્મક જગત સંગ્રહ છે ગઠવણી આકર્ષક કરી છે. પેજ ૧૭૬ (૧૦) ઉપાસક દશાંગ પેજ
Page #765
--------------------------------------------------------------------------
________________
==ારવિશિશુ ?
ધન્ય જગતગુરુ હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજાને.. અજોડ શાસન પ્રભાવક અને અકબર બાદશાહ પ્રતિબંધક જગતગુરુ શ્રીમદ વિજય હરસૂરીશ્વરજી મહારાજ મહા તપસ્વી હતા. તેઓ શ્રી એ લક્ષાથી માંડી જીંદગી પર્યત અનેક નાની મોટી તપશ્વર્યાએ કરી હતી. તે સાંભાળતા અને વાચતાં કદાચ તમ્મર તે નહી આવી જાય ને ? ૧. યાજજીવ એકાસણું કર્યું
૧૧. પ. પૂ. ગુરુદેવ શ્રી દાનસૂરીશ્વરજી મહા૨. હંમેશાં બારદ્ર જ વાપરવાનાં
સજા પાસે બે વાર આલોચના લઈ , ૩, પાંચ-પાંચ વિગઈએ ન ચાવજ જીવ ત્રણસે ઉપવાસ કર્યા - સુધી ત્યાગ
૧૨. પ્રથમ ઉપવાસ પારણે એકાસણું તેના ૪. સવા બસે છ કર્યા
પારણે આયંબિલ આ રીતે લગભગ ૧૩ ૫. બહોતેર અઠ્ઠમ કર્યો
મહીના સુધી તપ કર્યો ૬. બે હજાર આયંબિલ કર્યો
સૂરીજીની તપશ્ચર્યા વાંચીને આપણે ૭. બે હજાર નિવી કરી
પણ કાંઈ ને કાંઈ તપશ્ચર્યા કરવા પ્રયત્નશીલ ૮. ત્રણ હજાર છસે ઉપવાસ કર્યો
બનીશું. ૯. બાવીસ મહિના સુધી ગોવાહન કર્યા ધન્ય છે તપવી સૂરીશ્વરજીને ૧૦. એકાગ્ર ચિત્ત ચાર કરોડ સ્વાધ્યાય કર્યો
અમીષ આર. શાહ
હકીત એન. શાહ શાસન સમાચાર શ્રી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન સહિત પંચાહિકા
મહેસથ હો, ૫. ૧૨ થી ચે. સુ. ૩ સુધી મહીદપુર સીટી-(મ.પ્ર) અત્રે પૂ. | પૂ. વિદ્વાન મુ. શ્રી શ્રેયાંસપ્રભ વિજયજી ગણિવર શ્રી વીરજેન વિ. મ. ની નિશ્રામાં | મ. ની નિશ્રામાં ઉજવાયો. તેમની પ્રેરણાથી નાગેશ્રવર તીર્થને સંઘનું | સાવથી તીર્થ– બાવળા અત્રે નિશ અજન થયું રૌત્ર વ ૧ પ્રયાણ અને | કુમાર ભોગીલાલ હઠીસીંગ બારેજાવાળા વદ-૪ ના ત્રામાં મળ વિ. થશે. તરફથી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન ચૌ. સુ ૨ ના
તથા ચૌ. સુ ૧૦ ના કીર્તિભાઈ જેઠાલાલ પારલા ઈસ્ટ-મુંબઈ અત્રે પ. પૂ. આ |
શાહ મુંબઈવાળા તરફથી ભકતામર મહાભ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહા | પૂજન આ. શ્રી જિનચંદ્ર સૂ માની નિશ્રામાં રાજાના સંયમ જીવનની અનુમોદના અંગે J ઠાઠથી ભણાવાયા.
Page #766
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભરૂહ- હાલ હ હ - હા હા હા હી નહ
તે જ ધર્મને ઉદય થાય
સ્વ. પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! નહરહર હતા અને તેનો નહહહહ
તમે બધા જે ધર્મ-અધર્મ સમજતા છે. આ મધ્યમવર્ગ ભીંસાઈ રહ્યો છે તેમ થઈ જાવ, શકિત મુજબ ધર્મ કરવા માંડે લોક કહે છે તે ખોટી જરૂરિયાતને આધીન અને અધર્મથી બચવા માંડે તે ય આ થયે છે માટે. પેટ ભરવા શું જોઈએ? કાળમાં હજી ધાર્યો ધર્મ થઈ શકે તેમ છે. પાશેર ભાર તમારે પેટ નથી ભરવું પણ આજને માટે ભાગ સુખી ગણતે પણ પટારા ભરવા છે. તમારું મન સાગર જેવું દુઃખી છે તે શાથી છે? તમારી જેટલી થયું છે કદિ ભરાવાનું નથી. તમે રિબાઈ જરૂરિયાત છે તે વ્યાજબી છે કે ગેરવ્યા- રિબાઈને મરી જવાના છે. જબી છે? આજે મધ્યમલેક કેમ દુ:ખી તમારી પાસે જે છે તે ઘણું લાગવું છે? તેની ધારી જરૂરિયાત પૂરી થતી નથી જોઈએ અને સંતોષ આવી જાય તે કામ માટે. બાકી જે તે સમજુ બને તે વર્તન થઈ જાય. ઘણા તે એવા છે જે વેપાર માન કાળમાં મધ્યમવર્ગ જ સુખી છે. ન કરે તે પણ મજેથી સુખપૂર્વક જીવી શ્રીમંતે તે મહાદુઃખી છે. શ્રીમ તેને શકે અને બે પૈસા ધર્મમાં ખર્ચ તે ય પોતાની મિલકત કયાં રાખવી–ગોપવવી તે વાંધો ન આવે. આજના પાખંડી. લુટા” ચિંતા છે. મધ્યમ વર્ગને તેવી લેશ પણ બજારમાં જવાનું મન કેને થાય? જાતવાન ચિંતા નથી. જે કહે કે, મધ્યમવર્ગ પિસાઈ નોકર જે ખોટામાં સહી ન આપે, ખોટામાં રહ્યો છે તે તે મૂરખ છે માટે, ખોટી જરૂ. સાથ ન આપે તે ઘણા શેઠીયાઓની શાન રિયાતોને સાચી માની રહ્યો છે માટે પિસાઈ ઠેકાણે આવી જાય ! તમારા બળે તે શ્રીમંત હો છે. સદગનો ઉપદેશ સાંભળ્યું નથી પણ વધારે છે. તમે જે ડાહા થઈ જાય તે માટે પિસાઈ રહ્યો છે. ઉપદેશ સાંભળીને તે કામ થઈ જાય. પ્રમાણે સંતેષથી જીવતે હોત તે તેના આજે ઘણાને ખાવાના કરતાં દવાના જે સુખી આજે બીજો કેઈ નથી. ખર્ચા વધારે છે. તમે બધા ડાઘા થઈ જાય
આજે ટોચને વગ તે ધર્મની બહાર તે કાલે જગતને ડાહ્યા થયા વગર છૂટકે જ નીકળી ગયો છે, મધ્યમવર્ગ જ મંદિર નથી. પણ તમારામાં ડહાપણું આવ્યું નથી ઉપાશ્રયે આવે છે. ધર્મ પણ મધ્યમ વર્ગ તેને લઈને તમારે ખોટાની ગુલામી કરવી જ કરે છે. જે તે વગ ડાહ્યો હોત તે પડે છે, ખોટામાં સહી કરવી પડે છે. શ્રીમંતવર્ગને પણ મધ્યમવર્ગને તાબે થવું બેટું લખવું પડે છે. આજને જેનવગે પડે. તે તેના મેંઢા સામુ પણ ન જોવે. એટલો બેવકુફ છે કે તેને જેન કહે કે સમજુ મધ્યમવર્ગ બધાને ઠેકાણે લાવે તેઓ કેમ તેની શંકા પડે છે !
Page #767
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૩૪-૩૫૪ તા. ૨૧-૪-૦૨ :
: ૮૫૧ મધ્યમ વર્ગ સુખી છે. તેને ઘેર ધાડ આજના શ્રીમંતોને મારી લક્ષમી બીજાના આવવાનો સંભવ નથી. તે મજેથી–સંતો- ભલા માટે છે તેમ તેને કહી લાગતું નથી. વથી જીવે છે તેનું નામ કેઈ લે નહિ. સરકાર પણ શ્રીમંતેની ગુલામ છે. આજના મધ્યમવર્ગ સમજુ બને તે તેના જે કઈ ઘમ નહિ સમજેલા શ્રીમંતે બેટા છે તેમ સુખી નથી. શ્રીમંતેની ચાટી તેના હાથમાં શ્રી વીતરાગ દેવના સાચા સાધુ વિના કઈ છે. આજના શ્રીમંતનું તો વર્તમાનમાં કહી શકતું નથી. સરકારને તેમની ગરજ કેઈને કામ ન પડજો. આજે શ્રીમતિ છે, માટે તે બે એક છે અને પ્રજાને ગાય જેવા નથી પણ આખલા જેવા આપત્તિરૂપ બને છે. મંદિર-ઉપાશ્રયમાં છે. તેની પૂઠે ફરનારા બધા નિરાશ-દુઃખી આવનારા વર્ગ જે ધર્મ સમજે, થયા છે. અવસરે કદિ કામ ન આવે પણ મકકમ બને તે કાલથી ધર્મનો પિતાનું કામ કરાવે તેવા છે. તમે તેના ઉદય થાય આ ન સમજે તે ઉદય થવાની માટે ઘણું ઘણું પાપ કરે છે.
સંભાવના નથી. આ પરિગ્રહ અને સંસારની મોજ
| ગમે તેવું દુઃખ આવે તે પણ તે મા અધમ છે. તે બે ભૂંડા ન સમ
મજેથી વેઠવું છે, તે કાઢવા બીજા પાપ જાય ત્યાં સુધી કદિ અમને સફળતા કરવા નથી, પુણ્ય મુજબ જે મળે તેમાં મળવાની નથી. સંસાર અસાર કહીને
સંતેષથી જીવવું છે સંસારના સુખનો લાભ આ બે પાપને જ ભૂંડા કહીએ છીએ. નથી, દુ: ખ ડર નથી અને શકિત મુજબ સંસારની–મોજ મજા ભૂંડી જ છે. તે નથી
ધમ કરે છે. અધર્મ કરવો નથી-આવી લાગતી તેમાં તમારું ભીખારીકણું, લાલચ- મનોવૃત્તિ દરેક ધર્માત્માની થાય તો ધર્મનો પણું વધારે છે, નિર્માલ્યતા વધારે કારણે ઉદય નકકી છે. ભૂત છે. આજે કાઢી નાખે તે તમને ધર્મ સમજાય.
આ શાસન કેર, એના પ્રણેતા કેત્તર અને એના સિદ્ધનતે પણ કેત્તર. આ લોકની તુરછ વાતે મેળ એની સાથે શી રીતે મળે? લોક માગે છે દુનિયાનું સુખ, જે નાશવત અને દુઃખનું મૂળ છે. આ શાસને વાત કરે છે આત્માના સુખની. જે શાવત અને સંપૂર્ણ છે. લેક શરીરના આરોગ્યની વાત કરે છે જયારે આ શાસ્ત્રો આત્માના આરોગ્યની વાત કરે છે.
જે સાધુ તમારા ઉપર જીવે એ સાધુ નથી; પણ વેષધારી છે. શ્રાવક શું સાધુના માલીક કહેવાય ? ના. તમે એમ કહે કે સાધુ પ્રભુમાર્ગના અનુયાયી છે અને અમે પણ પ્રભુમાર્ગના અનુયાયી છીએ. એટલે અમે પ્રભુમાર્ગનો સંયમને ધરનારા સાધુઓને સહાયક છીએ.
સ્વ, પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.
Page #768
--------------------------------------------------------------------------
________________
CUELA ELHUES
4
rur.nl
અજોડ તીર્થના અજોડ માહાસ્ય ગ્રંથને ભવ્ય સમર્પણ અને
વિમેચન સમારોહ જૈન સંઘમાં જેની માંગણી અવિરત ત્યાગ કરેલ તે ભૂમિના દર્શન કરીને મંડચાલુ હતી તે શ્રી શત્રુંજય મહામ્ય ગ્રંથની પમાં પધારતાં મંગલાચરણ કરેલ. બાદ કમનીય કલમના કર્ણધાર પૂ. આ. ભ. શ્રી પ્રવચનકાર પૂ. મુ. શ્રી કીર્તિયશ વિજાજી કનક ચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની કલમે ગુજ. મહારાજે પ્રવચનમાં તીથ મહિમા પર રાતીમાં અનુવાદિત ત્રીજી આવૃત્તિ શ્રી અનેરી છણાવટ કરી હતી. અને કેના હવા વિશ્વ મંગલ પ્રકાશન મંદિર–પાટણના ભાવવિભોર બની ગયા હતા. માધ્યમે પ્રગટ થતા તેનું પ્રકાશન ભારત,
ત્યામ્બાદ સુરતથી પધારેલા સંગીતકાર વર્ષ જવાહર ગચ્છાધિપતિ પૂ. આ. ભ. શ્રી શ્રી નિલેશ જે. સંઘવીએ પ્રાસંગિત ગીત રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ જીવનનો જૂ કરી*દરેકની આંખો ભીજવી દીધી હતી છેલ્લા શ્વાસ લીધે તે પુણ્યવંતી ભૂમિ સભા મધ્યમાં પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીની હબહૂ અમદાવાદ પાલડીના શેઠ બકભાઈ મણી. પ્રતિકૃતિ સમક્ષ ગુરુભકત શ્રી અરવિંદભાઈ લાલના “દશન” બંગલે પિોષ સુદ ૧૫ રવિ. કલ્યાણભાઈ રાવે ભકિતભાવિત હૈ યે વિમવારના પૂજયશ્રીના સમુદાયના પૂ. આ. ભ. ચન પેટી સમર્પણ કરી હતી. તે પછી શ્રી સુદર્શનસૂરિજી મ. પૂ. આ. ભ. શ્રી ગુરુભકત શ્રી જયંતિભાઈ આત્મારામે પેટીરાજતિલકસૂરિજી મ.પૂ.આ.ભ. શ્રી મહદય માંથી ગ્રંથનું વિમોચન કર્યું હતું. વિમે - સૂરિજી મ. આદિ સુવિશાળ સમુદાયની ઉપ- ચન થતાંની સાથે સહુના હૈયા જય જય સ્થિતિમાં ભવ્ય સમારોહ પૂર્વક ઉજવાઈ નાદ સાથે આનંદ વિભેર બની ગયા હતા. ગયું.
એમાંય સાચે જ પૂ. ગચ્છાધિપતિશ્રીએ વિમેચન કરવાના આ મહાગ્રંથને સમર્પણ સ્વીકાર્યાનું દશ્ય સહુને તાજુબ વિશિષ્ટ શોભાયમાન પેટીમાં મૂકવામાં આવ્યા બનાવી ગયું. હિતે અને તેને બગીમાં પધરાવી શેક બકુ વિમેચન કરનાર જયંતિભાઈ ભાવભાઈના કુટુંબીજને આનંદ-ઉલાસ વ્યકત વિભેર બનીને આ ગ્રંથરત્ન એક મહિનામાં કરતા હતા. ગ્રંથના બહુમાન સાથે પૂ. સંપૂર્ણ વાંચ, ત્યારબાદ ૧૦૦ જણને આચાર્ય ભગવંતે સામૈયા સહ જેનનગર શ્રી શત્રુંજયની યાત્રા કરાવવી. એ ન થાય ઉપાશ્રયેથી દર્શન બંગલે પધાર્યા હતા સૌ તે મીઠાઈ ત્યાગ. એ રીતે સમર્પણ કરનાર પ્રથમ ગ્રહમંદિરેથનારા એ દેહને (જુઓ ટાઈટલ ૩ ઉપર)
Page #769
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ક
(અનુ. ટાઈટલ ૨ નું ચાલુ) "उष्टिका या विवाहे तु गर्दभा वेदपाठकाः । परस्परं प्रशसन्ति, अहो रूपमा ध्वनिः ।।
માટે હે આત્મન ! આભ ફાટયું છે ત્યાં થીગડું મારવાને વિચાર કર્યા વિના, મતિ કપનાના વિચારોના ઘોડાપુરમાં અટવાયા વિના અનંત જ્ઞાનિઓની નિર્મલ-પટુ છે પ્રજ્ઞાના પ્રકાશના વિચારેને જ આદર કરી આત્માની અનંત-અક્ષય ગુણલક્ષમીને માટે ઉદ્યમ કર બાકી શાનિઓની મહેર છાપ વિનાના વિચારમાં અટવાઈશ તે સંસારમાં ! ક્યાં ચાલ્યા જઈશ તેની ખબર પણ નહિ પડે. માટે હજી સાવચેત બની જા !
–પ્રજ્ઞાગ
(અનુ. ૮૫ર પાનનું ચાલુ) " લાલ કરસનદાસ પરિવાર, પાટણ જૈન 8 અરવિંદભાઈ એક મહિનામાં ગ્રંથ વાંચો. સંઘ અને ડીસા જૈન સંઘ તરફથી થયા હું ન વંચાય તો ઘી ત્યાગને નિયમ જાહેર હતા. બપોરે શ્રી નવાણું અભિષેક મહાપૂજા 8 કરેલ. ગ્રંથની અ૫ નકલે જ તૈયાર થઈને પૂ. સા. શ્રી ત્રિલોચનાશ્રીજી મ.ના શિષ્યા આવેલી તે ટપોટપ ખલાસ થઈ ગઈ હતી પુ. સા. શ્રી પૂણ્યશાશ્રીજી મ.ના એકાંતર ભાવિકે એડવાન્સ બુકીંગ કરાવી ગયા. પ૦૦ આયંબિલની પૂર્ણાહુતિ પણ આ પ્રસંગે વિમોચન થયા બાદ ત્રણે પૂ આચાર્ય ભગ- થતી હોવાથી તેમના સંસારી પિતાશ્રી
તેને ગ્રંથ અર્પણ વિધિ કમશઃ શેઠ જયંતિલાલ કુંવરજી મહેતા મુલુંડવાળા બકુભાઈના પરિવાર, હસમુખલાલ રીખવ. તરફથી ભણાવાઈ હતી. સંગીતકાર શ્રી ૨ ચંદ અને રસીકલાલ બાપુલાલે કરી હતી. ગજાનનભાઈ ઠાકુર પધાર્યા હતા. રથમાં { ત્યારબાદ જયંતિભાઈ, અરવિંદભાઈ અને બિરાજમાન પ્રભુજીને તેમ જ ગૃહમંદિરમાં
શેઠ પરિવારને ગ્રંથ અર્પણ કરાયા હતા. ભવ્ય અંગરચના અને પ્રભાવના થઈ હતી. આજને આ પ્રસંગ એતિહાસિક બન્યા જેનનગરના શ્રી જિનાલયમાં ભવ્ય હતે.
અંગરચના રચાઈ હતી. રાત્રે ત્યાં નિકેશ આ પુણ્ય પ્રસંગે પ સંઘપૂજન શાહ સંઘવીએ સુરીલા કંઠે ભાવનામાં પ્રભુ ભકિતની 8 રીખવચંદ મૂળચંદ પરિવાર, શાહ ચીમન- અનેરી રમઝટ બોલાવી હતી. વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦/- આજીવન રૂા. ૪૦૦/લખેઃ શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય { ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #770
--------------------------------------------------------------------------
________________
4000+0000000
0
00000000000
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
oooooooooooooooooooo
0 .
.
મ
0
.
.
મ
.
О
.
Reg. No. G/SEN 84
141
О
: TH
સ્વ ૫.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહા
પંડિત થવા માટે, વિદ્વાન કહેવડાવવા માટે, નામના માટે કે પેટ ભરવા માટે ભણવાની મના છે પણ ભણવાનુ તે આત્મકલ્યાણ માટે છે. ભણવાનું તેા આત્માની અન`ત શક્તિ ખીલવવા માટે છે.
0
સમ્યગ્દષ્ટિ સમ્યક્ રીતે વિચારે માટે જ્ઞાનીનુ એક પણ અનુષ્ઠાન અને દુષ્કર ન લાગે, એને તેા સંસારની પ્રવૃત્તિએ દુષ્કર લાગે,
દેવ, ગુરુ અને ધર્માં ઉપર, એની આજ્ઞા ઉપર સાચે પ્રેમ પ્રગટયા વિના સમ્યક્ત્વ ટકે નહિ.
આત્માને અને આત્માના સ્વરૂપને સાચી રીતે સમજનારો સ્વ-૫૨ના ઉપકાર કરી શકે. શ્રી જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞાનુ પાલન શ્રી સ'ધને સહેલું લાગે અને દુનિયા જે માગે જાય છે તે શ્રી સંઘને ભય'કર લાગે.
0
દુનિયાના સુખને દુઃખ ન મનાય ત્યાં સુધી ધર્મની આરાધના દુષ્કર છે,
સૌંસાર સાગર તરવું હોય તેના માટે દિર-ઉપાશ્રય છે, સંસાર જેને મીઠા લાગતા હાય તેના માટે નહિ.
માન-પાન, ખ્યાતિ–પ્રખ્યાતિ આદિના ભુખ્યા જીવ કયારે ભગવાનના ધર્માંને કલકિત કરે તે કહેવાય નહિ. *0000000-000000000:000004 જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, ક્રિગ્વિજય પ્લાટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે, શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર(સૌશષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ” ફ્રાન : ૨૪૫૪૬
જેને સ*સારની અસારતાનુ ધાંધલ જ થાય ને !.
જેને મુક્તિ ન ગમે, જેને સંયમ સુ`દર ન લાગે અને ભાન ન થાય, એવાં ટાળાંને સ`ઘમાં ભેળાં કરાય તે સ્વાર્થવૃત્તિના નાશ તા જ શ્રી જિનેશ્વર દેત્રના શાસનની દેશના ફળે. અકામ માટે તે દુનિયા બધુ કરવા તૈયાર છે. એ માટે તે ઢગલાબંધ ને ત્યાગી બનાવી શકાય. મેાક્ષ માટે જ ત્યાગી બનનારાના તાટા છે.
સંસારના સ્વરૂપને યથાસ્થિત જોઇ શકનાર આત્મા પ્રશાન્ત બને છે. એટલે એની Ö લાલસાએ માત્ર શમે છે. પછી એ બહિરાત્મા મટી અંતરાત્મા બને છે.
Page #771
--------------------------------------------------------------------------
________________
મૂરિ
પ્રીતા છે,
જો 5379017872770i 3gparણું મહીd72 vy/1tTuri
હog No go 69 effી 9/થઈ જવા,
lil
]
સવુિં જીવ કરું
/
શાસન રસી
શ્રી
ને
માં
રન
રસ.
શી નહાવીર જૈન મંડિત બેનાં ૧૬, ૧૦ - ગુરુના ઉપકારનો બદલો કયારે ય વાળી શકાતા નથી
एकमव्यक्षरं यस्तु, गुरुः शिष्ये निवेद्येत । पथिव्यां नास्ति तव्य यदत्वा हयनृणी भवेत् ।।
જે ગુરુ એક અક્ષર પણ શિષ્યને ભણાવે છે (તે ગુરુના ઉપકારનો બદલો) તેથી આ પૃથ્વી ઉપર એવું કાંઈ જ દ્રવ્ય નથી જે આપીને પણ ઋણ મુક્તિ પામી શકાય. અર્થાત જ્ઞાન દાતા ગુરુના ઉપકારને બદલે વાળી શકાતો નથી.
|
ET
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી ઉર્જન ડાન્સને કાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રા ૪૦ શ્રત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિ1 વળ6ય લોટ
દેશમાં રૂા. ૪00 જા સનગર (સૈારાષ્ટ્ર) INDIA IN 3ઠા૦૦૭
Page #772
--------------------------------------------------------------------------
________________
થd]]
जिनशासनस्य सारो, जीवदया निग्रहः कषायाणाम् ।
साधर्मिकवात्सल्यं, भक्तिश्च तथा जिनेन्द्राणाम् ।। જીવદયા, કષાયે નિગ્રહ, સાધર્મિકનું વાત્સલ્ય અને શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા આ મુજબની ભકિત, આજ શ્રી જિનશાસને સાર છે. ૨ ચૌદસે ચુમ્માલીસ ગ્રન્થના રચયિતા સૂરિપુરંદર પૂ આ. શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી ઇ મહારાજાએ શ્રી ધર્મબિન્દુ ગ્રન્થમાં એક લેકમાં કેવા ઉમદા માર્મિક વાત કરી છે. છે છે તેમાં જે દરેક ભવ્યાત્મા શકિત મુજબ ઉદ્યમિત બને તે મુક્તિ લેશ પણ છેટે નથી. છે.
આખું જગત જીવમય છે. ચૌદ રાજલોકનો એક ભાગ એ બાકી નથી કે જયાં છે જીવોની ઉત્પત્તિ અને નાશ ન થયો હોય. આવી રીતના જાણનાર અને સહનાર આત્મા છે. સમજે છે કે, જીવન ખરેખર રક્ષા કરવી હોય તે સાધુ ધર્મને જ સ્વીકાર કરવો છે જોઈએ. સાધુ થનાર આત્મા જ ચોદે રાજકમાં અમારિની ઉદઘોષણા કરાવે છે. માત્ર જીવના પ્રાણુને નાશ કરે તેનું નામ હિંસા નથી પણ પોતાના મન-વચન કે કાયાના યોગથી કેઈપણ જીવને જરા પણ પીડા થાય. મનદુઃખ થાય તેમ ન થાય તેવી રીતના છે વર્તન કરવું તે જ જીવદયાનું યથાર્થ પાલન કરી શકે.
પાંચે ઈન્દ્રિયોના વિષયેનો મજેથી ભગવટે કરનાર આભા વાસ્તવિક દયા પાળી છે શકે નહિ. વાસ્તવિક દયાનું પાલન કરવા કષાયોને કાબૂમાં રાખતા શીખવું જોઈએ. જે છે આમાના હૈયામાં વિષય-વાસના કુદાકુદ કરતી હોય તે આત્માઓ કષાયનાં રમકડાં જ છે છે. જીવદયાનું ૫ લન કરવા માટે કષાયે કરૂણ અંજામ જાણી-નિહાળી તેનાથી 8 દૂર રહેવું જરૂરી છે. તે માટે વિષયોના ભયંકર વિપાકો વિચારી તેને શકય ત્યાગ ૧ કરવા અને તેનાથી સંપૂર્ણ વિરામ પામવા પ્રયત્નશીલ બનવું જોઈએ. - જે આત્મા સઘળાય જીવોને પિતાના આત્મા સમાન માને તે આત્માના હૈયામાં છે સાધર્મિક પ્રત્યે વાત્સલ્ય હોય જ. તે પોતાની શકિત પ્રમાણે સાધમિકેની ભકિત કર્યા જ 8. કરે. સાધર્મિકોને ધર્મમાં જોડવા, સ્થિર કરવા, સીદાતા હોય તે સહાય કરવી. ધર્મ માર્ગમાં તે છે વધુને વધુ આગળ વધે તેવી અનુકૂળતા કરી આપવી તે પણ સાધર્મિક પ્રત્યેનું વાત્સલ્ય છે. 4
આ બધું બતાવનાર શ્રી અરિહંત પરમાત્મા જ છે માટે તેમના ઉપકારને તે 8 યાદ કર્યા વિના રહે જ નહિ અને તેમની ભકિતમાં જે કાંઈ દ્રવ્ય વપરાય તે જ
| ( અનુસંધાન ટાઈટલ ૩ ઉપર )
Page #773
--------------------------------------------------------------------------
________________
વજ(અમૃતસૂરીવરજી હુજની
તંત્રીઓ:
હિet/ર દેૉપ્ટરેક ૨૪. ૨૦૧૪+જરૂર8, 22131 AYY NOTEBOL BRL
*ચંદ મેઘજી ગુઢક્ત
= ( ઈ). હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ જાહ
છો;
112101
.
.
- ( અઠવાડિક ) आज्ञारादा विरादा च. शिवाय च मवायच
(૧૩૦૪). અજાચક ૨૬મી ઢ૬/
(જa)
છેવર્ષ ૪] ર૦૪૦ ચૈત્ર વદ-૧૧
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦ ]
મંગળવાર તા. ૨૮-૪-૯૨ [અંક ૩૬ !
[આજીવન રૂા. ૪૦૦
પ્રશંસા અને અનુમોદનાને ભેદ સમજે ? –પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ! આ
વખાણ તેનાં કરો કે જે વખાણવા યોગ્ય હોય, ચોરટાઓ ઘણાએ હુંશીયાર હોય છે. છે પણ એની હુંશીયારી વખાણાય? ઉન્માર્ગગામી, એ ભલે સારો વકતા હેય છે પણ તેનું વકતૃત્વ વખાણું?
વખાણીએ તે ભેળાઓનું ટોળું જાય કયાં? ઉન્માર્ગે ચઢી જાય. ઉભાગની આ પરંપરા વધે. હદયમાં એમ થાય કે એનું વકતૃત્વ અનુપમ છે, પણ એ ચીજ કચરામાં
પડી છે. જો આવું વકતૃત્વ ધર્મના અથિમાં, મોક્ષાર્થિમાં હોય તે કેવું સારું? પણ 8 મોઢેથી તે કંઈ જ ન બેલાય. એમ છતાં એના ગુણ બેલવા જ હોય તો એના દેષ
માં કઈ ન ફસાય તે રીતની તેની ઓળખાણ સર્વના હિત માટે કરાવવી જ જોઈએ. ૧ વારાંગનાની સુંદરતા વખાણવી હોય તે એનાથી થતી હાનિઓ પણ બતાવવી જ
જાઈએ. માત્ર સુંદરતાનાં વખાણ કરે એ વાત જુદી પણ જો એમાં વારાંગનાનું નામ 8 લાવવું હોય તો એની ભયંકરતાથી સાંભળનારને સાવચેત કરવા જ જોઈએ અને A સમજાવવા જોઈએ કે એને વારાંગનાને આધીન થનારાઓની હાલત ઘણી જ ભયંકર હું થાય છે. એમ કહેવામાં ડેફેમેશન કેસની બીક લાગતી હોય તે મૂંગા રહેવું. હું છે તે ગુણને રાગી, ગુણને રાગી, એમ કહ્યા કરે, એ તે પાગલ જેવી વાત થઈ.
ગુણનો રાગી, તે ગુણને પ્રશંસે કે જયાં દોષની છાયાએ ન હોય, છાયાએ ન છે આવે એની કાળજી રાખે. જે ગુણની પ્રશંસામાં દોષ આવે અને દુનિયા ઉધે માગે છે
Page #774
--------------------------------------------------------------------------
________________
દોરાય, એ શા કામનું? શ્રી જિનેશ્વરદેવ તે વીતરાગ છે છતાં યે દુનયને દુનય તરીકે છે $ ઓળખાવવામાં કમીના ન રાખી. ગોશાળ શ્રાવસ્તી નગરીમાં જયાં ત્યાં પોતાને જિન છે કહેતે ફરતે હતે. ભગવન ગૌતમસ્વામિએ આવીને પૂછ્યું, “ભગવાન ! શ્રાવસ્તિમાં 8 શું બે જિન છે ?” ભગવાને શું કહ્યું? ભગવાન જાણતા હતા કે “મારા કહેવાથી છે ગામમાં વાત ફેલાશે, ગોશાળાને કષાય થશે. સત્ય વચનના પ્રતાપે ગોશાળા કે પાયમાન ૨ થઈ અહીં આવશે. તેજલેશ્યા મૂકશે, મારા બે શિવે બળીને ભસ્મીભૂત થશે, મને છે પણ તેજલેશ્યા મૂકશે. જેને લઈને છ માસ પત તાપ સહન કરવો પડશે. એ તેજેજ લેશ્યા એનામાં પણ પેસશે અને સાત સાત દિવસ ત્રાસ થશે. “આ બધું ભગવાન આ જાણતા હતા. છતાં યે ભગવાને, ગૌતમ ! મૂકને પંચાત! એ ખટપટ આપણે શી ?”
ઉલટું એમ ન કહેતા જે સત્ય હતું તે પ્રગટ કર્યું. છે સીધમ ઈદ્ર ભગવાનનાં વખાણ કર્યા એ પ્રશંસાને અસંખ્યાતા દેવેએ વધાવી છે પણ સંગમને તે ન પચી અને પરિણામે સંગમે લગભગ છછ માસ સુધી ભગવાન છે 8 શ્રી મહાવીરદેવની કનડગત કરી, ભયંકર ઉપસર્ગો કર્યા અને એ છ એ માસ તીધર્મેન્દ્ર છે ને માથે હાથ દઈ તે સઘળા સમય દુ:ખમાં પસાર કરવો પડયે. કહો, એ પ્રશંસા કર - 3
વા માં સૌધર્મેન્દ્ર ભૂલ કરી કે પિતાના સમ્યક્ત્વને નિર્મળ કયું? કહેવું જ પડશે કે સમ્યક્ત્વને નિર્મળ કર્યું. કઈ અગ્ય આત્મા શુદ્ધ સત્યનો વૈરી બને, એમાં છે શુદ્ધ સત્યના પ્રચારકનો શો દોષ?
સંગમ તે એવો આમા હતો કે, તે ભગવાનની ધ્યાનમાં જેમ જેમ સ્થિરતા છે 8 જેતો ગયો તેમ તેમ તેને ધ વધતે ગયે. ભયંકર ઉપસર્ગ કરતો ગયે. એક રાતમાં છે છે વીસ ઉપસિગ કર્યા. છ માસ સુધી ભગવાન જયાં જાય ત્યાં ઉપસર્ગ વિના બીજી વાત છે R નહિ. આવા આમા માટે ઉપાય જ છે ?
ખુદ ભગવાનને હેરાન કરનારે દુનિયામાં હોઈ શકે છે તે સામાન્ય ધર્માત્માઓને છે 8 હેરાન કરનારા અત્યારે હોય, એમાં નવાઈ શું? સત્યને, કઈ સંસારને પિયાસુ, આ દુભવી આત્મા, દબાવવા માગતા હોય, તો એના ડરથી સત્યને છૂપાવાય છે { નહિ. અને જો એમ જ હેય તે તે એ કાયદે કરે પડે કે “સંગમ જેવા જીવતા છે ન હોય ત્યાં સુધી ભગવાન મહાવીરના ગુણગાન ગાવા ન જોઈએ જયાં સુધી પ્રભુ માર્ગના | વિરોધી જીવતા હોય ત્યાં સુધી પ્રભુમાના ગુણગાન ગાવા નહિ. એમ જ ને?
આજે પણ એ સ્થિતિ છે કે પૂજા કરવા જાય, તે ચાર ચવટીયા એમ કહે કે- ! 4 “આ ભગતડો હાલ્યો ? આથી શું પૂજા કરનારે પૂજને મૂકી દેવી ? દાન, શીલ, તપ છે કરનારની, સંઘ કાઢનારની, પૂજા ભણાવનારની, પ્રતિષ્ઠાની, ઉદ્યાપનની, ઉજમણાદિ ધર્મો. 9 ૧ નુષ્ઠાનની ટીકા કરનારા હયાત હોય, ત્યાં સુધી તે પ્રભુપ્રત અનુષ્ઠાનની આરાધના ન ન કરવી ? કેટલાક તરફથી આજે શ્રી જિનેશ્વરદેવે કહેલાં અનુષ્ઠાનો સામે લાલ આંખે
Page #775
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે કરવામાં આવે છે. સ્વાર્થ માટે, ધારેલા કાર્યની સિદિધ માટે, મનના માનેલા મને રથોની છે છે પુષ્ટિ માટે, “જ્ઞાનીએ કહેલાં અનુષ્ઠાન બીન-જરૂરી છે એમ કહેતાં તેવા એને આંચકો છે છે પણ આવતું નથી. આથી એવા પ્રભુપ્રણત અનુષ્ઠાનને બીન-જરૂરી કહેનારાઓની છે છે હયાતિ હોવાના કારણે, તે અનુષ્કાનેને સ્વપરના કલ્યાણની સાધનાનાં નિમિત્ત છે છે માનનારાઓ તેની આરાધના કેમ ચૂકે? છે શ્રી જિનમૃતિ દેખી મિથ્યાત્વ પામનારા ઘણા છે પણ શાસ્ત્ર તે એને સમ્યક્ત્વનું છે [ કારણ કહ્યું. મૂર્તિની સામે જેમ તેમ બોલી સંસારની દુર્ગતિ સાધે એ માટે આપણે છે છે મૂતિ ઉઠાવી લેવી, એમ ? કે ઈ મૂતિને વિરોધ કરે, મૂતિને પાપ કહે, મૂર્તિપૂજકને છે છે પાપી કહે, એ બધાને પાપી પાપી કહી પાપ બાંધ્યા કરે, એની સદ્દગતિ માટે મૂર્તિ છે 8 બંધ કરવી, એમ? આમ કરવું એ તે અજ્ઞાનતા કહેવાય આથી જે કહેવું પડે છે કે છે પ્રભુના માર્ગને મર્મ સમજે. ગુણ અને ગુણું ભાસની પરીક્ષા કરી, અનમેદના છે
કરવા યોગ્યની અનુમોદના અને પ્રશંસા કરવા યોગ્યની પ્રશંસા કરો. પ્રશંસા છે કરવા ગ્ય હોય તે નિયમથી અનુમે દના કરવા ગ્ય છે પણ અનુમોદના કરવા યોગ્ય છે R હોય તે પ્રશંસા કરવા યોગ્ય હોય પણ ખરા અને ન પણ હોય. માટે આ અનુમોદના છે છે અને પ્રશંસાના ભેદને બરાબર સમજે.
મહાપુરુષોના સ્વાભાવિક અલંકારો કરે શ્વાધ્યત્યાગ શિરસિ ગુપાદપણુમન, મુખે સત્યા વાણી શ્રુતમવિતર્થં ચ શ્રવણ ! હદિ સ્વછા વૃત્તિવિજયિભુજિયો પૌરૂષમહો,
વિના શ્ચયેણુ પ્રકૃતિમહતાં મન્ડનમિમ્ !! બાહય શ્રર્ય સંપત્તિ વિના પણ મહાપુરુષના આ સ્વાભાવિક અલંકારો છે. હાથનું મંડન પ્રશંસનીય વિવેક પૂર્વકનું દાન છે. મસ્તકનો અલંકર સદગુરુઓના ચ- ]
માં પ્રણામ કરવા તે છે, મુખનું મંડન સત્ય (હિત-મિત–પથ્થ) વાણી બોલવી તે છે છે છે. કાનની શોભા કેવલી પ્રરૂપતિ ધર્મનું સાંભળવું તે છે. હૃદયનો અલંકાર સ્વચ્છ 8 { વૃત્તિસ્ફટિક સમાન નિમલ શુભ ભાવનાઓ ભાવવી તે છે અને ભુજાને અલંકાર યોગ- 3 શ્રેમ પૂર્વક આશ્રિત કે નિરાશ્રિતનું રક્ષણ કરવું તે છે. તે જ સાચું પૌરૂષ છે.
પુણ્યથી જ પ્રાપ્ત થાય છે. જેનો ધર્મો દયામૂલે, જન્મ સુશ્રાવકે કુલે !
ગુણું પાદભક્તિ, વિના પુણ્ય ન પ્રાપ્યતે !! દયાલ એવા શ્રી જિનધર્મ, સુશ્રાવકના કુલમાં જન્મ અને સદગુરુઓના ચરણ છે કમલની સેવા-ભકિત-ઉપાસના પુણ્ય વિના પ્રાપ્ત થતું નથી.
હજાર જ
ર7
Page #776
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપાસક કેવા હાવા જોઇએ?
વિશ્વમાં આજે બધે શકિતની ખેાલમાલા છે. આપણે ઘણીવાર કહેવત પણ ટાંકીએ છીએ કે, જેની લાઠી તેની ભે'સ, આથી બધા કિતમાન થવા માટે વિવિધ રૂપામાં શકિતની પૂજા કરે છે. બંગાળમાં કાલીની પૂજા, ગુજરાતમાં અંબાની પૂજા, કાંક દુર્ગાની પૂજા-આમ વિવિધ રૂપામાં શક્તિની પૂજા કરવામાં આવે છે. પૂજા અથવા ઉપા સના અવશ્ય કરવી ઘટે, પરંતુ એ વસ્તુ ઉદ્દેશની પૂર્તિ માટે અનુકુળ હે।વી જોઇએ.
કકુ અથવા કેસરના ટીલા-ટપકા કરવા, હાથ જોડી લેવા અથવા દઉંડવત્ કરવાથી જ પૂજાના ઉદ્દેશ સફળ થતા નથી. પેાતાના
*
વીતરાગ દેવ અથવા અન્ય કાઇ આરાધ્ય દેવની પ્રતિમાને પૂજનાર, ધૂપ-દીપ-પુષ્પ ચડાવનાર કે માત્ર નમસ્કાર કરનાર સાચા ઉપાસક હોવાના દાવા કરી શકતા નથી. આ માટે આરાધ્ય પ્રતિ પૂણું સમર્પણુ અને તન્મયતા જરૂરી છે.
ઉપાસનાનુ કેન્દ્ર : માનવભવ શક્તિની આદેશ ઉપાસના મનુષ્ય ભવમાં જ શકય છે. અન્ય તિય ચ દેવ આદિ ભવમાં શકિતની પ્રાપ્તિ જરૂર થાય છે, પણ તેની ઉપાસના થતી નથી. સિ'હ, વાઘ, હાથી, ઘેાડા, બળદ વગેરે પશુઓમાં ખૂબ શારીરિક શકિતઓ છે. આની સામે માનવ શકિત કાઈ કરતાં કેાઈ હિસાબમાં
શક્તિની આદશ
ઉપાસના
સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિજય કનકચ'દ્રસૂરીશ્વરજી મ
આરાધ્ય દેવ-દેવી પ્રતિ પેાતાના તન, મન, ધનનું સમર્પણું કરવું, તેમની આજ્ઞા આંખ-માથા પર રાખવી, તેમના ગુણેનુ ધ્યાન ધરવું અને એ પ્રમાણે અનુકૂળ જીવન જીવવાના પ્રયત્ન કરવામાં જ વાસ્ત વિક ઉપાસના સમાયેલી છે.
અરિહંત ભગવાનના વીતરાગ ભાવમાં શ્રદ્ધા રાખી તેવી સ્થિતિ મેળવવા પ્રયાસ કરનાર જ અરિહંત પ્રભુના સાચા ઉપાસક છે. શિવના ગુણેમાં સાચી શ્રદ્ધાભકિતનું આરોપણ કરીને સ્વયં શિવ જેવા
યુવા પ્રયત્ન કરનારા સાચા રોવ છે. વિષ્ણુજીના ગુણેાનુ` ચિંતન કરતા સ્વયં વિષ્ણુ
મા ન
" ****
ા છે
નથી. પરંતુ પશુઓમાં શક્તિની સાર્થકતા નથી. મનુષ્યના ભવમાં આ ઉપાસના દ્વારા શકય છે.
એમ કહેવાય છે કે, ૧૨ સખળ, સ્વસ્થ, મજબૂત યુવકૈાની શિત ૧ બળદમાં હાય છે. ૧૦ બળદની શકિત એક ધેાડામાં હાય છે. ૧૨ ઘેાડાની શિત ૧ પાડામાં હાય છે. ૫૦૦ પાડાની શકિત ૧ હાથીમાં હાય છે. ૫૦૦ હાથીની શકિત એક સિ'હમાં હાય છે. ૨૦ સિ'હની શકિત ૧ અષ્ટાપદ, ૧૦ લાખ અષ્ટાપદન્ત શકિત ૧ બળદેવમાં, ૨ બળદેવની શક્તિ ૧ વાસુ દેવમાં, ૨ વાસુદેવની શંકત, ૧ ચક્રવર્તી મ ૩ કડ ચક્રવતી ની કિત ૧ દેવમાં,
Page #777
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અ'ક ૩૬ : તા. ૨૬-૪-૯૨ :
અસ`ખ્યાત દેવાની શકિત ૧ ઇન્દુમાં, અન'ત ઇન્દ્રોની શકિત તીથંકર ભગવાનની ટચલી આંગળીમાં હાય છે. કહેવાનુ તાત્પર્ય એ છે કે, પશુએમાં શારીરિક બળ ઘણું વધુ હેવા છતાં તેના સભ્ય ઉપગ થતા નથી. મનુષ્યમાં શારીરિક શકિત ઓછી હાવા છતાં પણ તે સમ્યફ્ ઉપયેગ કરી શકે છે, તેથી જ માનવીય શંકતની વિશેષ મહત્તા ગણા છે.
શકિતના પ્રકાર શકિત ત્રણ પ્રકારની હેાય છે. : (૧) ત્તામસિક (૨) રાજસ અને (૩) સાત્વિક, લડવું, ઝગડવુ, યુદ્ધ કરવું; તીવ્ર ક્રોધ કરવા, સંહાર કરવા આ બધું જ ત્તામસિક આસુરી શકિત સૂચવે છે.
માજ શેખ કરવા, ભાગ ઉપભેગમાં લીન રહેવુ', એ રાજસ શકિત સૂચવે છે.
તપ, ત્યાગ, પરાષકાર, ક્ષમા, દયા આદિ સદ્ગુણા સાત્મિક શકિતના પ્રતિનિધિરૂપ છે. બીજાએ માટે આશીર્વાદ રૂપ એ દેવી (સાત્વિક) શકિત છે. ખીજાઓ માટે અભિશાપરૂપ પૂરવાર થાય તે આસુરી શકિત છે. આસુરી શકિતમાં કેવળ છે, જયારે સાત્વિક શકિતમાં પરમા હાય છે.
સ્વા
આસુરી શકિતનું તાજુ ઉદાહરણ જોવુ હેાય તે પાકિસ્તાને ભારત પર કરેલું આક્રમણ છે. સ્વાર્થી અને સત્તા લેાલુપ માણસે દેશના બે ભાગલા પડયા વિભાજન બાદ રોમાંચ ખડા કરે તેવી કત્તલ, ફ્રુટફાટની ઘટનાઓ બની, જેણે આસુરી
: ૮૬૧
શકિત કેટલી ખરાબ થઈ શકે, તે ખતાથી આપ્યુ
૫ અબજ ૫૦ કરોડની સ’પત્તિ છેાડીને હિંદુઓને પાકિસ્તાનમાંથી ભાગવુ પડયુ. આ પછી પણુ ગાંધીજીના ઉપવાસથી ભારત સરકારે પાકિસ્તાનને ૫૫ કરોડ રૂપિયા આપ્યા, પણ યુદ્ધ થયુ જ ૨૨ દિવસની લડાઇમાં ૧૩૦૦૦ માનવીના સ'હાર થયે. અબજો રૂપિયાનું નુકશાન થતા બન્ને દેશાનુ આર્થિક તંત્ર ખૂબ જ છૂરી રીતે કથળી આ યુદ્ધ શ્રાપ ગયું. કરેડા માણસા માટે રૂપ બન્યું.
માણસની યુદ્ધ વૃત્તિ હિંસક પશુઓની યુદ્ધવૃત્તિ કરતાં પશુ ભય કર હાય છે. સિંહ આજે શિકાર કરીને ગુફામાં પ્રવેશી આરામ કરે છે, કાલની ચિંતા કરતા નથી. સિંહ તે પેટ ભરવા જ ક્રુરતા કરે છે; પરંતુ માણસ પરિગ્રહ માટે આથી અનેક ગણી ક્રુરતા કરે છે. સિ'હું બાર મહિને એક વાર વિષયસેવન કરે છે, જયારે માણુ - સની તા કામ–વાસનાની વાત જ કરવા જેવી નથી ! સિંહના ખચ્ચા તેજસ્વી હાવાનુ કારણ આમાંથી મળે છે.
અનેક દૃષ્ટિએ જોવા જઈએ, તે પશુ માણુસ કરતાં અધિક શ્રષ્ઠ છે. પરંતુ ઇન્સાન પેાતાનુ ઉર્ધ્વગમન, આત્મકલ્યાણ અને પાપકાર કરી શકે છે, એ વિશિષ્ટતાને લીધેજ તેને સર્વોપરિ સ્થાન મળ્યુ છે. ઈસાનમાંના આ સુતત્ત્વા કાઢી નાંખીએ તે હિંસક પશુઓ કરતાં પણ બદતર હિ`સાના
ર્યા માણસ કરી શકે છે. સિક'ક્રુર, હિટલ૨,
Page #778
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન (અઠવાડીક)
સીઝર જેવા યુદ્ધ માણસે એ માનવ શકિત એકની એક હોવા છતાં તેને જાતને પારાવાર નુકશાન પહોંચાડયું છે. સદુપયોગ કે દુરૂપયોગ સજજનતા અથવા ઈસાનની આ પાશવી-પ્રવૃત્તિ આસુરી દુર્જનતાની કસે ટી બની શકે છે. શકિતને લીધે છે. આ દ્વારા માનવ શક્તિની
શાસન સમાચાર ઉપાસના નહીં, પણ તેને દુરૂપયોગ કરી ડોળીયા-શ્રી નેમીશ્વર તીર્થમાં ૫. પૂ. રહ્યો છે. શકિત માપવા માટે આપણે ઘોડાની આ. શ્રી વિજય જયંતશેખરસૂરીશ્વરજી મ. શકિતને માપદંડ તરીકે લઈએ છીએ, કો૨ણ તથા પૂ. આ. શ્રી જિનેન્દ્રસૂ મ, આદિની કે તેનામાં પરોપકારશીલતા છે. માણસ નિશ્રામાં શ્રીમતી જેઠીબેન રાયશી શાહ કરતાં આ પ્રાણી વધારે પરોપકારી પ્રવૃત્તિઓ શ્રીમતી હેમલતાબેન ચંદુલાલ શાહ, શ્રીમતી કરે છે. તેનું શરીર મૃત્યુ બાદ ઘણું ઘણું ચંપાબેન નરેન્દ્રભાઈ શાહ તરફથી ઉપધાન ઉપયોગમાં આવે છે.
સારી રીતે થયા માળ મહોત્સવ ભવ્ય રીતે માનવ શરીર તેના મૃત્યુ પછી ખાસ ઉજવાય. ફા. વદ ૧૧ના પ. પૂ. આ. ભ. કામમાં આવતું નથી. માણસને શરીરમાં શ્રી વિજય સિદ્ધિસૂ. મ. સા. ની ગુરુમૂર્તિની ૧૦૦ રૂપિયાના તોલાની કિંમતી વસ્તુ પ્રતિષ્ઠા શાહ રસીકલાલ ગીરધરલાલ નાંખે તેય ગંદકી રૂપે જ બહાર આવશે. (મુંબઈ) પરિવારે કરી તથા પ. પૂ આ. આ બધું સાચું લેવાં છતાં માણસ પોતાના જ શ્રી વિજય રામચંદ્રસુરીશ્વરજી મ. સદગુણો વડે જ શ્રેષ્ઠ સ્થાન પ્રાપ્ત કરે છે. સા.ની ગુરુમૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા શ્રીમતી લીલા
જ્ઞાન, વિનય, સુશીલતા, ન્યાય પરા- વંતીબેન પાનાચંદ કચરા શેઠીયા (વડાલા યણતા અને ત્યાગને કારણે જ માણસ મુંબઈ) એ કરી લીલાવંતીબેન તરફથી દેને પણ દેવ બની શકે છે. જ્ઞાન,
શાંતિસ્નાત્ર ભણયું. બળ, રૂપ, સંપત્તિ, અને સત્તાનો ઉપગ
તે દિવસે માળની બેલી થઈ. ઉપજ તથા તેની આદશ ઉપાસના માણસને મહાન.
સારી થઈ. રૌત્ર સુદ ૧ ના સુરેખાબેન બનાવે છે. આવી આદર્શ ઉપાસના કરનાર
રમેશચંદ્ર તરફથી શાંતિસ્નાત્ર ભણાવાયું દુનિયા માટે આશીર્વાદ રૂપ બને છે. એની સુદ ૨ ના સવારે માળનો વરઘોડો તથા વિરૂદ્ધ દિશામાં આવી શક્તિઓને દુરૂપયોગ
બપોરે શ્રી સિદધચક મહાપૂજન શાહ કરનાર માણસો સંસાર માટે શ્રાપ રૂપ
રાયશી સેજપાર તરફથી. સુદ ૩ ના માળ પૂરવાર થાય છે. આ તથ્ય નીચેની પંકિત
ભવ્ય રીતે ઉજવાઈ. શ્રીમતી લમીબેન કેશવએમાં સારી રીતે ગુંથવામાં આવ્યું છે.
લાલ હેમરાજ તરફથી રૌત્રી ઓળીનું
સુંદર આરાધન થયું, પુનમના તેમના તરફથી विद्या विवादाय धनं मदाय,
સિધચક્ર પૂજન તથા બીજી ત્રણ પૂજાએ बलं परेषां परिपीडनाय ।। ભણવાઈ, કમળાબેન મેહનલાલ તરફથી खलस्य साधोविपरीतमेतत
રૌત્ર સુદ ૧૩ મહાવીર પંચકલ્યાણક નિમિત્તે જ્ઞાનાય નાય જ રક્ષાય || પૂજન ભણવાઈ.
Page #779
--------------------------------------------------------------------------
________________
દ હ હ
હમારા હાજર રહયા હ ત મને કેણુ ગમે, રાજા ઋષભ કે ભગવાન શ્રી ઋષભદેવ ? - જામ હશે કે નહીં -હા -હા -હ પ્રથમ તીર્થંકર પ્રથમ નરેસર, રહી છે. રાજા ઋષભ તરીકેનું તેમનું સ્મરણ પ્રથમ યતિવ્રત ધારી;
વાણીમાં પણ ગુંજતું થઇ ગયું છે. જો કે જગતગુરુ ! ઋષભદેવ હિતકારી. એમાં કંઈ ખેટુ પણ નથી. પણ જે રીતે
ભગવાન શ્રી ઋષભદેવ પ૨મામાની ભગવાન ઋષભદેવની અવગણના કરીને ત્રણ અવસ્થાને યાદ કરીને સ્તુતિ કરતાં રાજા ઋષભદેવને યાદ કરાય છે. એ ખટકે પ્રભુ મુકત કવિવર કહે છે કે “હે જગતના તેવું છે. ગુ ઋષભદેવ, આપ આ અવસણિીના . આજની આ પરિસ્થિતિમાં સહજરૂપે પહેલા તીર્થંકર બન્યા, પહેલા નરેસર સવાલ ઉભો થાય છે કે તમને કેણ ગમે,
એટલે રાજા બન્યા, અને પહેલા યતિવ્રત. રાજા ઋષભ કે ભગવાન ઋષભ ? - ધારી એટલે સાધુ બન્યા. આપ પરમહિને પ્રકન જરા વિચિત્ર લાગશે પણ સમય કરનારા છે.
જ એ આવી લાગે છે કે આને જવાબ ગમે તે કારણ
મેળવો આવશ્યક હોય, પણ અહી
બની રહે છે. કવિવરે
દરેક અવસસ્થાઓની કમશર- - -
ર્પિણી કાળના આદિ તાને તેડીને તીર્થંકર -.
- તીર્થંકરની એવી અવસ્થાને સૌથી પહેલા મૂકી છે. તેમાં કારણ શાશ્વતી મર્યાદા હોય છે કે યુગલિક કાળ તે ત્રણે અવસ્થાઓમાં (ભાવ) તીર્થંકર અવ- નષ્ટ થતાંની સાથે અયુગલિક વ્યવહારનું સ્થાની મુખ્યતા અને મહત્તા બતાવવા માટે પ્રવર્તન તેઓને કરાવવું જ પડે છે. કેવળ મૂકી હોય એમ માનવાને મન લલચાય છે. કલ્પવૃક્ષની મદદથી જીવનારા અને જેડલા
આ અવસર્પિણીના છેક કલ્પવૃક્ષ અને ભાઈ બેને જ પતિ-પત્ની બનનાર યુગલિકે કુલકરના કાળમાં જન્મેલા પણ શ્રી ઋષભ- એ વ્યવહાર નષ્ટ થતાંની સાથે, હીનમાર્ગ દેવ પ્રભુ આજે પણ શ્રી સંઘના હૃદયમાં અપનાવા અથ–કામની પ્રવૃત્તિ ન કરે, આદિનાથના સાર્થક નામથી એટલા જ માટે લગ્નાદિ વ્યવસ્થા, કળાઓ અને ભાવપૂર્વક સ્મરણ કરાય છે. ભગવાન શિલ્પ વગેરેનું પ્રવર્તન એ તીર્થકરના તરીકેની તેમની આ થાદ ખૂબ જ ચગ્ય આત્માઓને કરવું પડે છે. આ જ શાશ્વત છે, એટલું જ નહિ અત્યંત હર્ષજનક નિયમાનુસાર આ અવસર્પિણીકાળના આદિ પણ છે. પરંતુ હમણાં હમણાંથી તેઓની તીર્થકર શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુને શિપ, રાજવી અવસ્થા ખૂબ જ પ્રસિદ્ધિ પામી કળાઓ વગેરેને પ્રવર્તાવવા પડયા હતા.
કવિવર રે અલ હિક બની રહે છે
=
=
=
,
,
રા
:
ન
-
Page #780
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૬૪ :
: જૈન શાસન (અઠવાડીક) હાથીના હોદ્દે બેસીને તેઓએ કુંભારનું હતું. હવે ધર્મતીર્થના પ્રવર્તક બન્યા પછી શિપ પ્રવર્તાવ્યું હતું બાદર અગ્નિકાયની મારાથી એ જ મારા બતાવેલા મહારંભના ઉત્પત્તિ સાથે રાંધવાની કળા બતાવી હતી. કાર્યોને પણ સારા ન કહેવાય એને હેય કે ભાર, લુહાર, કડિયા કામ, સુતાર કામ, જ કહેવા પડે. મારા કેવળજ્ઞાનમાં પણ વગેરે મહા આરંભના કાર્યો પણ પોતાના એવું જ દેખાય છે. રાજવી તરીકે મેં શાશ્વતાચાર મુજબ તે પરમાત્માને બતા- તમને કેઈ ધર્મમાર્ગ બતાવ્યા ન હતે. વવા પડયા હતા. પરંતુ ત્યારબાદ જ્યારે એ વ્યવહાર માગ હતે.' ધર્મમાગ હવે તેઓ પ્રથમ સાધુ બનીને ભાવતીર્થકર બતાવું છું. માટે એ જ શ્રવણીય અને અવસ્થામાં આવ્યા ત્યારે લોકેને ધર્મ માર્ગ આચરણેય છે.” બતાવવા માટે તે તારકે ધર્મતીર્થનું આજે આ બધી વાતે એટલા માટે પ્રવર્તન કર્યું હતું. આ સમયે તે તારક યાદ કરવી પડે છે કે રાજા ઋષભના નામે તીર્થંકર પરમાત્માએ પિતાની રાજવી અવ. ભગવાન શ્રી ઋષભદેવે નિષેધ કહેલી કાર્યઅવસ્થામાં ઉપદેશેલા પ્રવર્તાવેલા શિલ્ય વાહીને પ્રત્સાહન અપાય રહ્યું છે. પરમાર વગેરેમાં મહાભ બતાવી તે કાર્યો ધમી ત્માના શાસનને પામેલાં આત્મા ઘંટીઓ કે આત્માઓને માટે ત્યાજય કેટિના ગણાવ્યા. ઘાણીઓ ચલાવવાની વાત કરે કે એ - સાધુ ધર્મની પ્રરુપણુ-પ્રવર્તન કરતાં છોડવાની વાત કરે ? શ્રી પર્યુષણ મહાપરમાત્માએ કહ્યું કે સાધુ માત્રે સાવદ્ય (પાપી)
પર્વમાં સ્તુતિ બેલતાં “ઘાંચીની ઘાણી કને ત્યાજ્ય માનવા, ત્યાગ કરવા અને
છેડા.” એમ બેલનારા શ્રાવકની પણ એને કેઈને પણ ઉપદેશ ન આપો,
માન્યતા શી હોય? ભગવાન શ્રી ઋષભદેવે શ્રાવક માટે પણ તે સંસારમાં રહ્યાં રહ્યાં
ખુદે જે કાર્યોને નિષેધ કર્યો એ જ કાર્યો સાવદ્ય ત્યાગ કરી શકતો ન હોવા છતાં
રાજા ઋષભના નામે ચલાવવા એ કયાંને તેને ત્યાજ્ય કેટિનું માનવાપૂર્વક તેનાથી ન્યાય? ધમી કહેવાતા માણસે ભગવાન છુટવા માટે પંદર કર્મ દાન વગેરે મહા- ઋષભદેવનું ધર્મશાસન સ્વીકાર્યું છે કે પાપને ન આચરવાનું વિધાન કર્યું છે. રાજા ઋષભનું રાજ્ય શાસન સ્વીકાર્યું છે ?
અહી કેઈ ભગવાનને પૂછે કે, “આપે સાધુપણું કે શ્રાવકપણું પણ સ્વીકાર્યું તે જ દીક્ષા લીધા પહેલા આ શિલપો અને ભગવાન શ્રી ઋષભદેવનું કે રાજાષભનું? કળાઓ વિગેરે શિખવ્યું હતું અને હવે શાસ્ત્રમાં તે ગૃહસ્થના ઘરમાં રહેલા, દળવાએને જ ત્યાગ કરવાનું કહે છે ? આવું ખાંડવા-પીરસવાના સાધને, પાણિયારું અને શા માટે ?
ચૂલા જેવા સાધનને પાપકારી સાધને કહ્યા તે ભગવાન એને એ જવાબ આપે છે. અને એથી જ એ સાધને કેઈને કે “ભાગ્યવાન, એ સમયે હું રાજા હતે. આપવાની પણ ના પાડી છે. આવા સાધને તેથી એ માગ મારે બતાવવું પડે તેમ ચલાવનારને માટે લખ્યું છે કે “બાધ્યતે
Page #781
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૩૬ તા. ૨૮-૪-૯૨ : વાસ્તુ વાહનું ” “અફવા સાઘનેને ચલા- છે ! દાંતે મીઠું ઘસ્યું એમાં દુનિયાને કર્યો વનારો બંધાય છે.”
ઉદ્ધાર થઈ ગયે?” જે ચીજની જરૂર પડતી હોય તે દરેક મારા આજ વિભાગની “વનરાજી” માં આજે ઉભી કરવી કે કરાવવાની ન હોય, એકવાર મેં શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરિ મહાઅનાજની જરૂર પડે તેથી ખેતી કરવી કે રાજનું એક સુવાકય ટાંકયું હતું ? કરાવવાની ન હોય, તેલ જોઈએ એટલે “પાપસ્થાનકે સેવવા અને તેના ઉપર ઘાણી ચલાવવા બેસવાનું ન હોય, કાપડની ભગવાન મહાવીરની છાપ મારવી એ ભયંકર જરૂર પડે એટલે એને બનાવવા બેસવાનું બદમાસી છે. પાપસ્થાનકે સેવવા ઉપર ન હોય, પાણીની જરૂર પડે એટલે કુવા- ભગવાન મહાવીર સ્વામીની છાપ મારવી સરવર દાવવાના ન હોય. આ બધું એ બદમાસી કહેવાય તે રાજા ઋષભની તે સંસારમાં તૈયાર મળ્યા જ કરતું હોય છાપ લગાવે એ શું કહેવાય? અંતમાં છે. દૂધ-ઘી જોઈએ એટલે ગાય-ભેંસ ઘરે આપણને મળેલ પરમાત્મા શ્રી અરિહંતબાંધવાની જરૂર નથી. ધમી મનુષ્ય તે દેવનું શાસન રાજા ઋષભનું શાસન વધારવા આ બધાની જીવનમાં જરૂર પડતી હવા માટે નથી મળ્યું પણ રાજા ઋષભના છતાં એના ઉત્પાદનથી દૂર જ રહેવાની શાસનમાં રહેલા આત્માઓને ખેંચીને ભાવનાવાળા હોય છે. આવું બધું ઉત્પાદન ભગવાન શ્રી ઋષભદેવના શાસનમાં જોડાવા કરવાની કેઈને સલાહ પણ તે ન આપે. માટે કહ્યું છે. આ નકકર સત્ય સૌના સંસાર ચલાવવા માટે નહિ પણ સંસારથી લયમાં રહે અને એ મુજબ પ્રવૃત્તિ થાય છુટવા માટે શાસ્ત્રની રચના કરવામાં એ જ સૌના હિતમાં છે.' આવી છે.
-: વનરાજી – આજે દાંતે મીઠું ઘસનારો માણસ કર્મથી સુખ-સમૃદ્ધિ તે મળે જ. પણ ફિસિયારી મારે છે: “અમે તે કે- પણ એ સુખ માટે જ ધર્મ કરે ગેટ, સિબાકા, જેવી ટૂથપેસ્ટે વાપરવાના
તે ધર્મ વિષ રૂપ થઈ જાય. બદલે જ ઋષભે બતાવેલ. લુણ રાતે
શ્રી વિજયરામચન્દ્રસૂરિ મહારાજા. રગડીએ છીએ. અમે તે રાજા ઋષભની
અઠવાઠિક બુક રૂપે જેન શાસન સંસ્કૃતિમાં માનીએ છીએ.”
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦) અલ્યા, તારે દાંતે લુણ લગાવવું છે
આજીવન રૂ. ૪૦૦) . એમાં રાજા ઋષભને સંડોવવાની જરૂર છે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની ખરી? ઠીક છે, ગમે તેવા પદાર્થો મેઢામાં
આરાધનાનું અંગુર બનશે. નાંખવાની પ્રવૃત્તિ તું નથી કરતું અને મીઠું
જૈન શાસન કાર્યાલય ઘટ્યું છે પણ એમાં શી મટી ધાડ મારી શ્રતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિવી જય પ્લેટ છે, કે રાજા ઋષભનું નામ એમાં વટાવે
જામનગર
Page #782
--------------------------------------------------------------------------
________________
નાજના અાશા-અજાજ તપસ્વીની મનોદશા કેવી હોવી જોઈએ ?
સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા જ અ જ - જ - -- - - - - - - (દ્ધિ. સુ. ૩ ગુરુવાર તા. ૧૬-પ-૯૧ પાછીયાની પળ અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૧)
યત્ર બ્રહ્મ જિનાર્ચા ચ, કષાયાણાં તથા હતિઃ
સાનુબધા જિનાજ્ઞા ચ, તત્તપ: શુદ્ધમિધ્યતે છે અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમા- આત્મા આત્માના ગુણ વિના કશું મારૂં ત્માઓએ ફરમાવ્યું છે કે- તપ વિના નથી. આ શરીર તે આત્માને વળગેલું ભૂત સાચી નિર્જરા થતી નથી, નિર્જરા વિના છે- આમ માનવું તે જ ખરેખર ભગવામુક્તિ થતી નથી. મુકિત મેળવવા માટેનું નની પૂજા છે. તપ કરનારાનાર હવામાં ઊંચામાં ઊંચું સાધન તપ છે.
આવી ભગવાનની પૂજા હોવી જોઈએ. શ્રી જેનશાસનમાં શુદ્ધ કેટિનું તપ આજ્ઞા મુજબ તપ કરનારો આત્મા, કોને કહેવાય તે અંગે મહામહોપાધ્યાય શ્રી ક્રોધ, માન, માયા, લોભ રૂપ ચારે કષાયશવિજયજી ગણિવર્ય ફરમાવી રહ્યા છે યાને ધીમે ધીમે નાશ કરતે જાય, શાસ્ત્ર કે- જે તપની સાથે બ્રહ્મચર્ય જીવતું હોય કહ્યું છે કે, અનંતાનુબંધી કષાયની ચેકબ્રહ્મચર્યને અર્થ બહુ ઊંચે છે. આત્મામાં ડીને ક્ષપશમ ન થાય ત્યાં સુધી સમરમણતા કરવી તેનું નામ બ્રહ્મચર્ય છે. કિત ન થાય, બીજી ચેકડીને ક્ષયપશમ આત્મા અને આત્માના ગુણે વિના મારૂં ન થાય ત્યાં સુધી શ્રાવકપણું ન આવે, કશું જ નથી, આ ભાવના દરેક તપસિવના ત્રીજી ચેકડીને ક્ષપશમ ન થાય ત્યાં અંતરમાં હેવી જોઈએ. ઘર-પેઢી, પૈસા- સુધી સાધુપણું ન આવે અને એથી સંવટકા કુટુંબ-પરિવાર મારા-મારા કરે, તેવો લનની ચિકડીને ક્ષય ન થાય ત્યાં સુધી જીવ ગમે તેટલે તપ કરે તો પણ તેમનું, વીતરાગતા ન આવે. વીતરાગતા ન આવે ઠેકાણું પડે? હું ને મારેઆત્મા, મારા ત્યાં સુધી કેવળજ્ઞાન ન થાય, કેવળજ્ઞાન આત્માના ગુણે વિના મારું કશું જ નથી ન થાય તે યોગ નિરોધ કરી મોક્ષે ન આ ભાવના તમારા મનમાં છે? આત્મ જાય. મહા ન મળે તે સાચું સુખ ન સવભાવમાં રમવું તેનું નામ જ બ્રહ્મ મળે. આ રીતે કષાયને નાશ કયારે થાય? ચય છે. , , , ઇ
ભગવાનની આજ્ઞામય આત્મા બને તે. તપ કરનારના હવામાં શ્રી જિનેશ્વર આજ્ઞા વિના કશું જ ગમતું ન હોય, માત્ર દેવની આજ્ઞાનું પાલન કરવાનું મન દેવું માફ જ ગમે. જોઈએ. તે ભગવાનની આજ્ઞા વિરુદ્ધ '" " આ સંસાર રહેવા જેવો છે ખરો? વ ? શરીરને : પિતાનું માને ? ”તે તમે બધા સંસારમાં કેમ રહ્યા છે?
Page #783
--------------------------------------------------------------------------
________________
८६७
વર્ષ-૪ અંક ૧૬ તા. ૨૮-૪-૯૨ રહેવા જેવું છે માટે ? તમે બધા કહે કે- એવં અદણમણુઓ, અમારે મહા પાપોદય છે, માટે અમે સંસા
અપાયુમણુસાસ ઈ. ૧ રમાં રહ્યા છીએ. આવો સારે જન્મ મળે, એગ મે સાસાઓ અપ્પા, સારા ભગવાન મળ્યા, સારા સદ્દગુરૂ મળ્યા,
" નાણદંસણ સંજુએ , ધમ કરવાની તાકાત મળી છે છતાં પણ સેસા મે બાહિરા ભાવા સર્વે હજી આ સંસાર છૂટતે નથી માટે અમારો
- સંજોગ લખણ. રો મહાપાપોદય છે.
સંજોગમૂલા જીવેણુ, પત્તા દુખપરંપરા આ સંસાર રહેવા જેવું છે કે છોડવા તૈમહા સંજોગ સંબંધું, જે છે ? જેના હૈયામાં આ સંસાર સવૅ તિવિહેણ સિરિઅ. શા રહેવા જે તેમ હોય તે ભગવાનનો સંથારા પરિસી ભણાવે તેને આ રેજ ભગત નહિ પણ ભગવાનને ઠગનારી બલવું પડે. તેનો અર્થ સમજે છે કહેવાય. ભગવાનને હાથ જોડે, નમસ્કાર આ શરીર તમારું લાગે છે કે તમારે કરો. પૂજા કરો તે કેમ ? ભગવાન થવું આત્મા તમને તમારો લાગે છે ? આ શરીછે માટે. સાધુ પાસે કેમ જાવ છે? વ્યા- રને પિતાનું માને તેને કેઈ દા'ડે મોક્ષ ન ખ્યાન કેમ સાંભળે છે ? સાધુ થવું છે મળે. શરીર એ જ મોટામાં મોટું બંધન માટે. આ વાત ખરી છે ને? સામાયિકાદિ છે. તેને લઈને જ ઘણું પાપ કરવા પડે છે. ધમ કેમ કરે છે ? ઊંચામાં ઊંચે ધર્મ
આ શરીરથી છૂટવા જ તપ કરવાને કરે છે માટે. આ સંસાર ઝટ છૂટી
છે. શરીર જાય તેમ નહિ, મેં આ શરીર જાય અને વહેલામાં વહેલી મુકિત થાય
છેડી દીધું તેમ કરવું છે. મારે તે બધા. માટે–આવે તપ કરું છું–આવી ઈચ્છા
પણ મારે તે બધા મોક્ષે ન જાય. મેક્ષે જેની ન હોય તેના તપની કઈ કિંમત કોણ જાય? આ શરીર છોડીને જાય છે. નથી.
શરીરને એવું છેડે કે સીધે મોક્ષમાં જાય. તપ કરનારના હયામાં ભગવાનની આપણે તે એક શરીર મૂકયું અને બીજુ આજ્ઞા વસી જવી જોઈએ. ભગવાનની આજ્ઞા લઈએ છીએ. જેને મોક્ષનો ઈરાદો નહિ, વિના કશું જ ગમવું ન જોઈએ—આવી શરીર છોડવાનો વિચાર નહિ તેના તપની દશા હોય તેને સાનુબધા જિનાજ્ઞા કહેવાય શી કિંમત છે? ખરે તપ કેણ કરે? આ અર્થાત જ્યાં જાય ત્યાં ભગવાનની આજ્ઞા શરીરની મમતા છૂટે તે. સાથેને સાથે જ રહે.
આ શરીર ભયંકર છે તેને પાંચ ડાકણે ભગવાન શું કહી ગયા છે ?
વળગી છે. આ પાંચ ઇન્દ્રિયે તે ડાકણ “એગેહ નથિ મે કોઈ,
છે. ક્રોધાદિ ચાર કષાય રૂપી ચંડાળે નાહમનસ્સ કસ્સાઈ; વળગ્યા છે. તે બધાને નાશ કરે તો જ
Page #784
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૬૮ :
સુકિત થાય. આવી ભાવનામાં રકત બની તપને સફળ કરે તે ભાવના છે.
તપ કેમ કરવાના છે ? આત્મા સ’સા ૨માં ફસાઇ ગયા છે તેનાથી છૂટા કરવા કરવાના છે. ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ તપ×ચર્યા કરી તા કામ થઈ જાય. ધર્મ વિના કશુ જ કરવા જેવું નથી, આવી ભાવનામાં રકત બના તા કામ થઈ જાય. આ રીતે આજ્ઞા મુજબ તપ કરી વહેલામાં વહેલા મુકિતપદને પામે તે જ ભાવના સાથે પૂર્ણ કરવામાં આવે છે.
રાજાત હત્ય.. પુસ્તક પહોચ્
ચંદ્ર જ્યાત સુવાકય સ’ગ્રહ–લે. સુ. શ્રી ચંદ્રશેખર વિજયજી મ. કુલસકેપ ૧૬ પેજી ૩૪ પેજ સુવાગ્યેા છે.
પદ્મ પરિમલ સંગ્રાહક પ્ર. હીરાચંદ લુખાજી પર- મણીમહલ ૧-લે માળે વી.પી. રાડ સી. પી. ટે ક મુ`બઇ-૪ ક્રા. ૮ પેજી પેજ ૯૬ ૧ આદિથી ૬૩ ક્રમ સુધી તે તે સખ્યા મુજબ વિગતા છે જાણવા ચૈગ્ય માહિતી વિ.ના સ’ગ્રહ છે બ'ને પુસ્તકના ગેટ. અપ પ્રિન્ટી'ગ ટાઇટલ વિ. આકર્ષીક છે.
પ્રાથના
સુખ કરતાં પણ દુ:ખ માહે, મારી મતિ સારી રહે, પ્રભુ તે' એમ માનીને દુ:ખ મને આપ્યુ. ભલેને દુ:ખમાં મતિ મારી હવે સારી રહે એવુ તું કરજે,
પ્રભુલાલ દોશી
: જૈન શાસન (અઠવાડીક)
શાસન સમાચાર રાજકોટ-અત્રે વમાનનગરમાં પૂ મુ શ્રી લાભ વિ. મ. પૂ મુ. શ્રી જિનસેન વિ. મ.ની નિશ્રામાં નિર્મળાબેન કાંતિલાલ કાઠારી તરફથી શાશ્વતી એળીનુ આરાધન થયું. પૂ. સુ. શ્રી રત્નસેન વિ. મ.ના પ્રવચના થયા હતા દર રવિવારે જાહેર પ્રવચન થતા, રી, સુ. ૧૩ના સવારે શૈત્ય પરિપાટી અને ખપેારે ૩-૩૦ વાગે
પ્રભાવક
કરુણા મૂર્તિ ભગવાન મ.ના વૈજ્ઞાનિક સદ્ધાંત એ વિષય ઉપર પ્રવચન થયું. ત્રણ
ઉપર નિબંધ સ્પર્ધા રાખેલ જેમાં ૨૫૧, ૧૫૧, ૧૦૧ એમ પ્રથમ ૩ ઈનામ આપવામાં આવેલ હતા. સિરાહી આખુ દેલવાડાના ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી શ્રી પુખરાજજી સિધી અવસાન પામ્યા છે તેમણે દેલવાડા તીનેા વહિવટ સારા ચલાવેલ તથા જૈન શાસનના કાર્ટીમાં અગ્રતાભર્યો ભાગ ભજ
વતા હતા.
શખેશ્વર-પુણ્યધામ સૂર્ચિ રામ. એ. પ્રકાશનનુ વિમાચન ચૈત્ર સુ. ૧૫ શુક્રવાર તા. ૧૭-૪-૯૨ના સવારે ૧૦ વાગ્યે દેવાંગ ગૃપ દ્વારા કરવામાં આવેલ સમથ લેખ કેાની શૈલીમાં લખાયેલા. આ પુસ્તકનું સંપાદન પૂ. સુ. શ્રી દિવ્યભૂષણ વિજયજી મ એ કર્યુ છે. વમાચન ગુરુ ભકત વૈદ્યરાજ શ્રી ભાસ્કરભાઈ હાર્ડિકરના હસ્તે કરવામાં આવેલ.
Page #785
--------------------------------------------------------------------------
________________
( અનુસંધાન ટાઈટલ પેજ ૨ નું ચાલુ ) સફળ-સાર્થક છે તેમ માને. દ્રવ્ય ભક્તિ કરતાં કરતાં તે પરમતારકની આજ્ઞા મુજબની ? ભાવભકિત કયારે કરું તે મને રથમાં રમતે જ હોય.
આ ચારે ગુણને પામેલે કે પામવા માટે ઉદ્યમિત આત્મા શ્રી જૈન શાસનના છે સારને પામેલો છે. તે દ્વારા પોતાના આ મનુષ્ય જન્મને સાર્થક કરે છે અને ભાવભકિત પામી પોતાના આત્માની અનંત-અક્ષય ગુણલક્ષમીને ખીલવી સ્વયં પૂજ્ય બની જાય છે. હું સૌ પુણ્યાત્માઓ આવા ભગવદ્દભાવને ભજનાર બને તે જ મનોકામના.
–પ્રજ્ઞાંગ
ઃ શ્રાદ્ધ પણાના કર્તવ્યો ? वां द्या स्तोर्थकृतः सुरेन्द्रमहिताः पूजां विधायामलां । - सेव्याः सन्मुनयश्च पूज्यचरणाः श्राव्यं च जैनं वच ।।
सच्छीलं परिपालनोयमतुलं कार्यं तपो निर्मलं ।
ध्येयां पंचनमस्कृतिश्च सततं भाव्या च सद्भावना ।। - સુરેન્દ્રો વડે પૂજાયેલા એવા શ્રી તીર્થકરદે વંદવા યોગ્ય છે, તેઓની તેઓ છે 8 જેવા જ થવા માટે આજ્ઞા મુજબ વિશુદ્ધ પૂજા કરીને, પૂજ્ય એવા સદ્દગુરુઓની 8
સેવા કરવી જોઈએ, તેઓના શ્રી મુખે “સંસારની અસારતા, સંયમની સુંદરતા, મોક્ષની છે મનોહરતાને ” સમજાવનારા શ્રી જિનવાણીનું શ્રવણ કરવું જોઈએ, મન-વચન-કાયાની છે વિશુદ્ધિપૂર્વક નિર્મલ શીલ પાળવું જોઈએ, સઘળાં ય કર્મોથી મુક્ત થવા નિર્મલ એ છે
વિવિધ પ્રકારને ઘણે તપ કરવો જોઈએ, ચીપૂર્વના સાર સમાન શ્રી નમસ્કાર મહાછે મંત્રનું ધ્યાન ધરવું જોઈએ અને સંસારથી વિમુખ કરનારી તથા ધર્મની સન્મુખ છે
કરનારી અનિત્યાદિ બાર અને મેગ્યાદિ ચાર ભાવનાઓ આખા ભવનો વહેલે નાશ થાય છે તે હેતુથી હમેશા ભાવવી જોઈએ.
શ્રી જિનધમ શું ? जिनबिम्बार्चनं सेवा गुरूणां प्राणिनां दया ।
शमो दानं तपः शीलमेष धर्मो जिनोदितः ।। શ્રી જિનબિંબની પૂજા કરવી, સદ્દગુરુઓની સેવા-ભકિત કરવી, પ્રાણિઓને વિષે 8 દયા રાખવી, શમ–ઉપશમ પામવું, દાન, તપ અને શીલની શકિત મુજબ આરાધના છે કરવી. આ જ શ્રી જિનેશ્વર દેવાએ કહેલે ધર્મ છે.
Page #786
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 ર૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
WUNSRUHE
\dષ્ટ સ્વ પ પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ||
૦
૦
૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
૦
૦
૪ ૦ ધર્મનાં ફળ પરોક્ષ માને અને ધનનાં ફળ પ્રત્યક્ષ માને તેનું નામ નાસ્તિક ! છે . જે આત્માએ, આ માને ઉધાર કરવા માગતા હોય છે. તેઓ હંમેશા સત્યને ૪
સમજવાની કોશિશ કરતા હોય છે. છે . પૂર્વના દેષથી સારી વસ્તુને પણ દોષિત કરવાની બુદ્ધિ હોય, ત્યાં તે સંઘનું લીલામ છે. આ 3 . દીક્ષા એ દુનિયાની રક્ષક છે. દીક્ષાના વિરોધીઓ એ દુનિયાના ઉઠાવગી છે. ૨
આગમની આજ્ઞાને આધીન વર્તવું, એ જ સ્વતંત્ર થવાને સાચે રાજ માર્ગ છે. ૦ શાસન ઉપર થતા આક્ષેપ-વિક્ષેપને યુકિતથી દૂર કરી અને સુંદર રાખવાની કાળજી ! 9 રાખે. સચ વસ્તુ ઉપરનું આક્રમણ ખસેડી–તેને દેદીપ્યમાન રાખે એ પ્રભાવક. 9 Q. જેની આજ્ઞા માનવી નહિ તેના અનુયાયી હોવાને દાવે કર-એ પ્રામાણિકતા 0 0 નથી, પણ ચેકની દાંભિકતા છે. 0 શાસનરસિક દરેક આત્માની ફરજ છે કે “ભગવાનની આજ્ઞામાં જ સર્વસ્વ માની, 0
તેના રક્ષણ માટે પિતાપણાનું સમર્પણ કરી દેવું.' Qજે છોડયું એનું મંડન કરે, એ નાસ્તિક જ છે. સંસાર છોડ્યા પછી સંસારના છે 0 મંડનની વાત, એ નાસ્તિકતા છે. 0 ભણવાથી દુનિયાના પદાર્થો પ્રત્યેનું મમરવ વધે તે અજ્ઞાન છે. છે . કેવળ માન-પાન, ખ્યાતિ, પૂજા, પ્રતિષ્ઠા કે પ્રસિદ્ધિ માટે શ્રી જિનેશ્વરદેવના છે & માર્ગની દેશના દેનારા, એ શ્રી જિનેશ્વરદેવના શાસનના સાચા સાધુ નથી. કારણ કે
કે, તેઓએ ભગવાનની આજ્ઞા કરતાં પણ પોતાપણું આગળ ધર્યું છે. છે . હિત બુદ્ધિથી સત્યનું પ્રકાશન કરવામાં જ આત્મશ્રેય સમાયેલું છે. આ સત્યવસ્તુના છે તું પ્રકાશનથી કેઈએ જરા પણ મૂંઝાવું ન જોઈએ.
૦
o
o
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર રટ (લાખાબાવળ) C/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠ સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેનઃ ૨૪૫૪૬
Page #787
--------------------------------------------------------------------------
________________
रि
નગર
22
નમો ધઽવિસા તિલ્થચરાળ રૂમમારૂં મહાવીર પનવસાાાં.
YO
જળા
અઠવાડિક
વર્ષ ૪
એક
39
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫,દિગ્વિજય પ્લોટ,
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) INDIA
PIN-361005
96-6-239
શાસન અને સિધ્યાન્ત રક્ષા તથા પ્રચારનું ૫ત્ર
आ. श्री
सूरि शान श्री महावीर दोन आराधना केन्द्र, काबा. તે મરેલા જીવતા છે, તે જીવતા મરેલા છે.
मृता नैव मृतास्तेत्र,
ये नरा धर्मकारिण: । जीवन्ता पि मृतास्ते वै,
યે નતા રા: પાવરળ: ધા જે ધમ કરનારા મનુષ્યા છે તે મર્યા હે।વા છતાં જીવતા છે અને જે રાચી માચીને પાપ કરનારા મનુષ્યેા છે તે જીવતા હેાવા છતાં મરેવા જેવા જ છે.
55
lo
Page #788
--------------------------------------------------------------------------
________________
Do
।। શ્રી આદિનાથ સ્વામિને નમઃ ॥ નમામિ નિત્ય* ગુરૂ રામચન્દ્રમ્ ।
પરમ તપસ્વી પૂ. પંન્યાસ પ્રવર શ્રી ભદ્રશીલ વિજયજી ગણિવરના શિષ્યરત્ન પૂ. મુનિરાજ શ્રી કુલશીલ વિ. મ. દ્વારા સંપાદિંત અને પૂ. પંન્યાસજી શ્રી ગુણશીલ વિ. ગણિવરના શિષ્ય રત્ન પૂ. મુ. શ્રી હર્ષશીલ વિ. મ. દ્વારા આલેખિત ઘરઘરમાં વસાવવા લાયક, હૃદયંગમ ૬૦ થી પણ વધારે કલર ચિત્રો દ્વારા અતિ આકર્ષક, નયનાભિરામ “સમરાઇચ્ચ કહા”નું બાલ ભેગ્ય સુમધુર ચરિત્ર અતિ બેાધક, પ્રેરક રોચક મલ્ટીકલર આફસેટ પ્રિન્ટીગ સુચારૂ શૈલીએ સપાદિત થયેલ, ટાઈટલમાં જ નવે ભવાનાં માંચક ચિત્રો સહિત અનેરી સાજ સજા ધરાવતું આ નયનરમ્ય પ્રકાશન આપના ઘરએફિસ પાઠશાળા જ્ઞાનભંડારમાં હાવુ જ જોઇએ.
“એક સરસ વાર્તા”
(સમરાદિત્ય ચરિત્ર સચિત્ર) કિંમત રૂા. ૬૦-૦૦
વર્ષી તપના પારણા પ્રસંગે આપવા યાગ્ય એક યાદગાર ભેટ... વર્ષી તપનું માહાત્મ્ય વર્ષીતપના વિધિ સિદ્ધાચલજીના ૨૧ ખમાસમણુ ચૈત્યવંદના સ્તવના સ્તુતિએ આદિ અનેક ઉપયાગી કૃતિના સંગ્રહ ફેાર કલરમાં સુશેાભિત પ્રિન્ટીગ અત્યાકઈક લેમીનેટેડ ટાઇટલથી યુકત.
અક્ષય તૃતીયા”
કિંમત માત્ર રૂા. ૧૦-૦
“આબાલવૃદ્ધ દ્વારા એકી અવાજે પ્રશ'સાપાત્ર થયેલુ` અમારૂં' એક અન્ય નયનાભિરામ પ્રકાશન ૩૮ થી પણ વધારે કલર ચિત્રો દ્વારા અતિ આકર્ષક બાલ ભાગ્ય સુમધુર રોચક ચરિત્ર એટલે જ.
“એક મર્ઝની વાર્તા”
(ધન્યકુમાર ચરિત્ર-સચિત્ર) કિ`મત રૂા. ૪૦-૦૦
“જલ્દી વસાવા” જૂજ નકલા બાકી છે...
પ્રકાશક પ્રાપ્તિ સ્થાન કથા-સાહિત્ય ગ્રંથમાળા C/o. ઉમેશચન્દ્ર ભેાગીલાલ શાહ
એચ. ભાગીલાલ એન્ડ કુાં. 'દુ. નં. કે. ૫ નવમી ગલી, મ...ગલદાસ માર્કેટ સુબઇ-૪૦૦૦૦૨
૧. સેવંતીલાલ વી. જૈન ૨૦ મહાજન ગલી ઝવેરી બજાર સુ`બધ
૨. સુધાષા કાર્યાલય જીવન નિવાસ સામે, તલેટી રોડ પાલિતાણા
૩. પાર્શ્વનાથ પુસ્તક ભંડાર ભેાજનશાળા સામે સુ`. શ'ખેશ્વર તી વાયા હારીજ(ઉ.ગુ.)
Page #789
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાજ તરસૂરીશ્વરજી મહાર/જી
ક
ચર
-
તંગીઓ:- A
" ;
જ આજેજ જો શા ત
ceil225 % 241.42 corela PL 2004 MYOy von VIONET
Dી થી ઉi -
પ્રેસચંદ મેઘજી ચુક્યા
( ઈ) 'હેમેન્દ્રકુમાર મ નહર #હ
જકોટ) સુરેશચંદ્ર કીચડ જેઠ
(૧૩() ૨ાજ/૨૬ પE%2 /
( 7 78)
( અઠવાડિક) आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
મંગળવાર તા. પ-પ-૯૨ [અંક ૩૭
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ વૈશાખ સુદ-૩ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
[આજીવન રૂા. ૪૦૦
શ્રદ્ધાલુની મનોદશા સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા સામાયિક વાસ્તવિક રીતે તે જ આત્મા કરી શકે, જેને આ સંસાર પાપરૂપ છે હ લાગે. સંસાર પાપરૂપ છે માટે આશ્રવ સ્વરૂપ છે, તેને લઈને આત્મા કર્મથી બંધાય છે. છે અને સંસારમાં ભટકે છે આ વાત સમજે તે સામાયિક કરી શકે. ઘર-પેઢી, સંસારનાં છે કામ પાપરૂપ હોવાથી તેને બે ઘડી ત્યાગ કરે ત્યારે તે સમભાવ પામવા લાયક બને. | શ્રી વીતરાગદેવને સમભાવ જ છે. રાગી–દવેષી જીવને સમભાવ જુદો છે. છે છે આત્મામાં રાગ-દ્વેષ બેઠા છે તે તેનું કામ કર્યા વિના રહે તેવા નથી તે માટે તેને ૪ { ગ્ય જગ્યાએ ગોઠવવા જોઈએ. માત્ર બે ઘડી માટે જ નહિ પણ ઘેર ગયા પછી, પેઢી છે $ ઉપ૨ પણ રાગ-દ્વેષ પીડી ન શકે તે માટે કરવા જેવી જગ્યાએ રાગ કરવો જોઈએ અને ૨ ર કરવા જેવી જગ્યાએ દૈષ પણ કરે પડે.
આખો સંસાર પાપરૂપ છે માટે તેના ઉપર દ્વેષ જ કરવો પડે. દેવ-ગુરુ-ધર્મ{ ધર્મ અને ધર્મના સાધન ઉપર શગ ગેઠવો પડે તે જ સાચે સમભાવ આવે. દ્વેષ છે
હેય તો સંસાર પર જ રાગ હોય તે સંસારથી તારનારી ચીજો પર. 8 સંસારમાં રખડાવનાર કેણ છે? વિષય-કષાયની સામગ્રી, માટે તેના પર હવેષ જોઈએ. આ સંસારથી પાર પમાડનાર કેશુ છે ? દેવ-ગુરુ-ધર્મ–ધમી અને ધર્મના સાધને માટે તેના પર રાગ જોઈએ. સંસારનું સુખ અને તેને સાઘને ઉપર ભારે ભાર ષ જોઈએ. આ સમ્યગ્દશનાદિ ઉપર ભારોભાર રાગ જોઈએ. તમને સંસાભ્યાસ છે, પણ
Page #790
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે તેને રાખવો પડે, સાચવ ય પડે, તેના પર રાગ પણ દેખાડ પડે પણ ઊંડે ઊંડે છે છે શું હોય? ષ જ. તેમ સંસાર પર ઊંડે ઊંડે શું હોય ? ષ જ. આ કયારે આવે છે 4 મિથ્યાત્વ, અવિરતિ અને કષાય, તે ત્રણેને આધીન મનવચન-કાયાના ગેએ આજ છે
સુધી મને ભટકાવી ભટકાવીને મારે દમ કાઢી નાખે છે અને ભગવાનના વચન પર છે વિશ્વાસ હોય તે જ આખા સંસાર પર દ્વેષ આવે. આ મિશ્યાવ, અવિરતિ અને છે કષાએ મને સંસારનું સુખ અને તે સુખના સાધન પર રાગ કરાવ્યું અને મારા જ છે. પાપના ઉદયથી આવતું દુઃખ અને દુ:ખના સાધન ઉપર દવેષ કરાવે, અઢારે–અઢાર 8 પાપો મજેથી કરાવ્યા અનેકવાર નરક-તિર્યંચમાં મેકલ્યા. કાંઈક પુણ્યોદયે માંડ માંડ છે
અહીં આવ્યું છે. ડી આંખ ઉઘડી છે. –આ ભગવાનના વચનને માને તે જ છે છે શ્રધા થાય.
ભગવાન પર શ્રદ્ધા થયા વગર, ભગવાનના સાધુ પર શ્રદ્ધા થયા વગર, 8. છે ભગવાનને સાધુ ભગવાને કહેલાં વચનો બોલે માટે શાસ્ત્ર પર શ્રદ્ધા થયા છે
વગર એકે યાત જચે નહિ. જ આપણે પર લેક છીએ તેમ બોલીએ છીએ પણ પરલેક માનતા નથી. કેમ કે, કેઈ પાપ છે છે કરતાં પરલેક યાદ આવતું નથી. પાપ કરતાં પરલોક યાદ આવે તે પાપ કરવાની વૃત્તિ છે ઢીલી પડી જાય અને પુણ્ય કરવાની વાત આવે તે પડતું મૂકવાનું મન થાય. ધર્મની 8 વાત આવે તે સાંભળવાનું, સમજવાનું, સહવાનું અને આચરવાનું મન થાય. { પણ આજે પાપ ગોઠવીને કરાય છે, પુણ્ય તે ન છૂટકે કરાય છે અને ધર્મ તે છે અને તે સાંભળ નથી, સમજ નથી, સહ નથી, આચરે પણ નથી. ભગવાA નને માનનારો જીવ હિંયા પૂર્વક પાપ કરે જ નહિ પણ બચારાને ન છૂટકે કરવું પડે છે છે માટે કરે. ' જ દેવ-ગુરુ-ધર્મને રાગી જીવ, અવસર આવે દેવ-ગુરુ-ધર્મની વિરુધ્ધ બોલનારાને જ તે કહે કે- “તુ સમજી જા, માનવ તરીકે મારે ભાઈ છે. તારું સ્વપ્નમાં ય ? તે ભૂંડું ન ઇછું. પણ દેવ-ગુરુ-ધમ મારા કાળજાની કેર કરતાં ય અધિક છે ય છે. માટે તેમની વિરુદ્ધ કાંઈ પણ ચેષ્ટા ન કર. જે તને બોલતા આવડે છે, કે છે તો અમને ય આવડે છે. તેને હાથ ઉપાડતા આવડે છે, તે અમને ય આવડે છે 8 છે. તે બળવાન છે તે અમે નમાલા નથી. છેદુનિયાના કામમાં જે કષાની જરૂર પડે છે તેમ ધર્મની આરાધનામાં ય કષાયની
જરૂર પડે છે. કષાય બોલાયા આવે તે પ્રશસ્ત કહેવાય અને એમને એમ આવી જાય છે તે અપ્રશસ્ત કહેવાય. રાગ વગર ઘમ થાય? લેભ વગર ધર્મ થાય ? માન વગર છે આ ધર્મ થાય ?
Page #791
--------------------------------------------------------------------------
________________
જરૂરવાળો માંગવા આવે અને શ્રાવક-ધર્માત્મા પાસે ચીજ હોવા છતાં ના પાડે તે છે છે તે શ્રાવક-ધર્માત્માની અપ કીતિ છે શાસનની રક્ષાના પ્રસંગે આવે ત્યારે તમારા જેવા છે માલદાર, મમ્મીચૂસ બને તે તે કેવા કહેવાય? શાસનના રાગી કહેવાય ? ધર્માત્મા 4 હેય તે તે કહી દે કે, શાસનને જરૂર પડે તે આખી તિજોરી આપી દઉં. તમારું ધન { તન-મન કેને માટે છે? અવસર આવે શાસનનું કામ પડે તે તમારું બધું છે આપી દે ને ?
તમે બધા અહીં દેડી-દોડીને આવો અને તમને અમે કહેવા છે છે લાયક ન કહીએ, ન કહેવા લાયક કહીએ જ્ઞાનીઓએ અમને ય ગુનેગાર છે કહ્યા છે. તેવી મન-વચન-કાયાની પ્રવૃત્તિથી પણ સંસાર વધે. હવે આપણે મન- છે વચન-કાયાની પ્રવૃત્તિથી સંસાર ઘટાડે છે. માટે આ બધી મહેનત છે. સમજી જાવ તે છે મુજબ આચરણ કરે તે વહેલું કલ્યાણ થશે. (૨૦૨૯, શાંતાક્રુઝ, મુંબઈ) ૨
મેહ છતા ' મેહ રાજા ઉપર વિજય મેળવવા માટે (૧) સા નિમિત્તાની ખેવના કરવી જોઈએ. (૨) ખરાબ વિચારોને તિરસ્કાર કરવો જોઈએ. (૩) મહા શિલવંત પુરુષના ગુણનું સ્મરણ કરવું જોઈએ. (૪) વૈરાગ્યને પોષનારા ગ્રંથનું વાંચન કરવું જોઈએ. (૫) વચને પણ તેવા બેલવા અને સાંભળવા જોઈએ. (૬) મન, વચન અને કાયાથી સ્ત્રી કે પુરુષ પરિચયને ત્યાગ કરવો જોઈએ. (૭) ઠઠ્ઠી મશ્કરી ન કરવી જોઈએ. (૮) નાટક સીનેમા ન જોવા જોઈએ. (૯) શૃંગારિક ગાયને સાંભળવા ન જોઈએ. (૧૦) સુસાધુઓને પરિચય કર જોઈએ.
આ પ્રમાણે વર્તાવાથી મહારાજાને જરૂર હરાવી શકાય છે, અત્યાર સુધી આપણે મુકિતમાં સુખ ન મેળવ્યા તેનું મુખ્ય કારણ એ જ છે કે આપણે મહારાજાના ! ગુલાબ બન્યા.
હવે મહારાજાને ગુલામ બનાવે છે તે ઉપર પ્રમાણે સમજણ પૂર્વક વર્તતા ન થઈ જાવ.
– શ્રી જિતસેન
Page #792
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે રામચન્દ્રસૂરી ચરણે મુજ નમ્રશીશ નિશદિન રહે :
' – શ્રી ગુણદશી
: “અત્યંત વિદ્વાન અને જેટલી પ્રખર વિદ્વત્તા એટલી જ પ્રબલ વાણી ધરાવતા આ એક મહાન જૈનાચાર્ય છે.”
નામાંકિત વિદ્વાન પણ જેઓની મુકત કંઠે પ્રશંસા કરે છે તે વા યુગ પુણ્ય પુરુષ, શાસન શિરતાજ, તપાગચ્છાધિરાજ, સંગૃહીત પુણ્યનામધેય પ્રાતઃ સ્મરણીય અનંતેપકારી પૂજ્યપાદ પરમ ગુરુદેવેશ શ્રીમદ્દ વિજય રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાધિરાજા સદેહે વિદ્યમાન નથી.
પરમ પકારી મહાપુરુષની અણધારી વસમી વિદાયનું દુખ સૌ કોઈ ભકત હૃદયને થાય જ-તે સહજ છે. તે પૂજ્યશ્રીઓની યાદ ક્ષણે ક્ષણે આવે અને હવે તેઓશ્રીની ખેટ સાલે તે પણ સંભવિત છે. પરંતુ તેથી જગતમાં અંધકાર ફેલાયેલ છે તેમ માનવું તે વધુ પડતું છે. કારણ કે તેઓ પૂજ્યશ્રીએ પોતાના આયુષ્ય દરમ્યાન અનુભવના અમૃતના નીચેડની સાથે શાસ્ત્રના ગહન-અતિગહન પદાર્થોનું મનનીય ચિંતન કરી અત્યંત લોકભોગ્ય ભાષામાં રજુ કરવાની અદભૂત શૈલીથી ધર્મના રહસ્યોને આબાલવૃદ્ધ સૌ સારી રીતે સમજી શકે તે રીતે સમજાવીને-જે પ્રકાશની કેડી કંડારી છે તે માર્ગે પા પા પગલી ભરવાથી પણ આત્મા ધર્મને સન્માર્ગે સુથિત બની શકે છે.
વળી તેઓશ્રીજીનાં જે વચનો-ઘણાને વંચન લાગતાં હતાં તેને જ ધમી વગ વાંછી . રહ્યો છે તેમનાં જે પ્રવચનો-ઉમાર્ગ ગામિઓને પ્રવંચન રૂપ લાગતાં હતાં તેનું સનમાર્ગ ગામિઓ સારી રીતના પાન કરી રહ્યા છે.
તેઓશ્રીજીનાં પ્રવચનના શબ્દ-શબ્દો, પદ-પદ, વાકયે–વા દરેક-દરેક આત્માએના જીવનવહેણને સમાગગામી બનાવવા પથદર્શક છે–એને ઈનકાર કેઈ પણ સહૃદયી વિદ્વજન કરી શકે તેમ જ નથી. સુવર્ણ જેમ કસીને લેવાય તેમ તેઓશ્રીજીના વચન શાસ્ત્રથી પરિકમિત થઈને જ સુવિશુદ્ધ કે ટિના બન્યા છે અને દરેકને માટે ગ્રાહ્યઆદરણીય-માનનીય પણ બન્યા છે. તેથી જ સુ. શ્રી કસ્તૂરભાઈએ પણ ભારપૂર્વક કહ્યું હતું કે- “પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચન્દ્ર સૂરિજીના વિચાર એ જ શાસ્ત્ર છે. અનેક રૌદ્ધાતિક મતભેદ ધરાવનાર વ્યકિત પણ આજે અભિપ્રાય આપે છે તે જ પૂજાશ્રીજીની અલોકિક મહત્તા છે.
જે પૂજ્યશ્રીએ જીવનભર શાસ્ત્રીય સત્યનું જ પ્રરૂપણ-સમર્થન કર્યું, શાસ્ત્રીય સત્યોના રક્ષણ માટે આવી પડેલા અનેક સંઘર્ષોને મકકમતાથી પ્રતિકાર કર્યો અને જગ
Page #793
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪, અંક-: ૭ તા. ૫-૫-૯૨ :
L: ૮૭૭.
તના ચોગાનમાં “જય શ્રી વરીને શ્રી જૈન શાસનની સુવિહિત પ્રણાલિકાઓને ચરા ચાર ચાંદ લગાવ્યા તેને તે હવે જોટો જડવો મુશ્કેલ અતિ મુશ્કેલ છે. પૂજ્યશ્રીજીને જ આધાર માનનાર અને વફાદાર અને પૂજ્યશ્રીજીના નિકટ-તિનિકટ ગણાનાર દરેકે દરેક તેની પ્રાણના ભોગે પણ જાળવણી કરવી, તેમાં એક તસુ પણ ફેર ન કરે કે કઈ ફેર કરાવવા આવે તેવી વાત પણ સાંભળવી નહિ તે દરેક સુજાતે (શિ)ની અનિવાર્ય નહિ બલકે આવશ્યક ફરજ છે, જવાબદારી છે. તેમાં જરા પણ ખામી પોતાના આત્માની સાથે પૂ. ગુરુદેવશ્રીજના ગૌરવનું જ ખંડન છે તેઓ શ્રીજીની જેમ અતિજાત ન બનાય તો પણ સુજાત તે બનવું જ જોઈએ. એકતા, શાંતિ-સમતા'ના નામે સમાધાનવૃત્તિ રાખવી તે તે કાયરતાની નિશાની છે, તેવા ક્યારે કજાતમાં આવી જાય તે કહેવાય નહિ. - પૂજ્યશ્રીજીએ પ્રરૂપેલ–ાળવેલ-ક્ષેલ સન્માર્ગથી આત્મા જરા પણ ચુત ન થઈ જાય તેની બહુ જ સાવધગીરી રાખવી જરૂરી છે. સિદ્ધાતમાં મકકમ અને સાવધ રહેનાર આત્મા વડિલેનું ગૌરવ ઉજાળે છે, બાકીના તે નામને ય બ લગાવે છે.
જ્ઞાનદાતા ગુરુને લક્ષણોમાં “શુદ્ધ પ્રરૂપક” ગુણને અતિ મહત્તવને કહ્યો છે. શ્રી ઉપદેશમાલા-પુષ્પમાલા' ગ્રંથના રચયિતા પૂ. આ. શ્રી માલધારીય શ્રી હેમચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા ફરમાવે છે કે
“संविग्गा गीयत्था मज्झयो देसकालभावाणू । नाणस्स हाइ दाया जो सुद्धपरूवओ साहू ।। २० ।।
સંવિગ્ન, મધ્યસ્થ, દેશ-કાલ અને ભાવને જાણનાર, શુદ્ધકરૂપક ગુણવાળો જે સાધુ હોય છે તે જ સમ્યજ્ઞાનને દાત જાણ.
આ બધા ગુણેની સાથે, આ કલિકાળમાં “શુદ્ધ પ્રરૂપક ગુણ પ્રભાવક સામર્થ્યની રીતે તે પૂજયશ્રીજીમાં જ જોવા મલતે હતો તેમ કહેવું તે જરા પણ અયુકત નથી જ. અથ-કામની દેશનાને નશો પાઈને મહમૂઢ જીવોને ઉભાગે દોરી જનારા કેટલાકપિતાના કહેવાતા પણ વેષધારીઓથી રંધાઈ રહેલા મેહમાની નિભર્યપણે પ્રરૂપણ કરી. સુવિહિત સમાચારીઓનું સમર્થ પ્રતિપાદન કરી, આરાધના માર્ગની જયપતાકા જગતભરમાં લહેરાતી રાખવાનું શ્રેયસ્કર કામ આ જ પુણ્ય પુરુષના શિરે ચઢે તેવું છે. વિધિઓની તે ઠીક પણ નિકટતાઓની પણ ગાળ ખાઈને, અનેકના અપમાન-તિર
કાર, પુષ્પમાળાની જેમ પરિધારણ કરીને પણ સુવિશુદ્ધ આરાધનાનો માર્ગ જીવંત રાખ્યો છે. જિનાજ્ઞાના અવિહડ રાગની સાથે સાથે સિંહ સમી સારિવકતા, મકકમ મનોબળ, પોલાદી-નિર્ભય છાતી–આ પુણ્યપુરુષના જીવનના યશસ્વી કામોનું ઉજજવળ પાસું છે.
Page #794
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૭૮ ?
: જૈન શાસન (અઠવાડીક).
પોતાના ગણાતાથી પણ ઉન્માર્ગનું-મિથ્યાત્વનું પોષણ ન થઈ જાય અને કરે છે, સડી ગયેલા અંગને કાપવું જરૂરી લાગે તે કાપી નાખવાની જેમ, જરા પણ નહિંમત થયા નથી. કેમ કે, પૂજ્ય શ્રી માનતા કે
મિશ્યામતિ ગુણવર્ણને, ટાળો ચણે દોષ, ઉન્મારગ ધુણતા હોવ, ઉન્મારગ પિષ.”
આવા સિંહના બચ્ચાની ખ્યાતિને વરેલા કેઈપણ આત્મા, સિંહના ચર્મમાં છુપાયેલ શિયાળીયાઓની લારીઓમાં જરા પણ મૂંઝાય ખરા ?
આ મહાપુરુષને પામેલા. સમજેલાની, કેઈ પણ મન-વચન કે કાયાની પ્રવૃત્તિ એવી તે ન જ હેવી જોઈએ કે જેથી જાણતા કે અજાણતા પણ “ઉમાગ દેશક અને સન્માર્ગનાશક બને. માન-પાનાદિ એષણ કે લેકટેરીમાં તણાઈને પણ જે તેવી પ્રવૃત્તિમાં ખેંચાઈ–પાઈ જાય તે બેધડકે કહેવું પડે કે, “આ મહાપુરુષના પડખા સેવવા છતાં પણ તેઓ નથી તે વાસ્તવિક રીતે આ મહાપુરુષને પામી શક્યા કે નથી તે સમજી શકયા. એક વાત તે નતમસ્તક સહુ સુજ્ઞજનેને પણ કબૂલ્યા વિના છૂટકે જ નથી કે- “આ મહાપુરુષની સઘળી ય શકિતઓનો પૂર્ણ લાભ લેવામાં પાછળના લેકે ઊણા ઉતર્યા છે. બાકી જે તેઓશ્રીજીની સઘળીય શકિતઓને લાભ લેવા હેત તે શાસનની જે જાહેજલાલી થાત અને સમુદાયની જે શાન વધતા જેથી ઈતિહાસ જુદે જ રચાત.
પૂર્વના સુગહીત નામધેય પૂર્વજોની પ્રામાણિક પરંપરાના પગલે ચાલી, વડીલેની વફાદારીનું અને પિતાના ઉપર મૂકેલી જોખમદારીઓને–ખમીરી, ખુમારીથી યથાર્થ વહન કરી, ભાવિ પેઢીને જે અનુપમ આદર્શો આપીને ગયા તેને જ અનુસરવું તે જ આ ' પુણ્ય પુરુષ પ્રત્યેની સાચી વફાદારી છે, સાચી કૃતજ્ઞતા છે, શ્રધાંજલિ છે.
શુદ્ધ પ્રરૂપક ગુણ થકી, જે જિનવર સમ ભાખ્યા રે આ શાસ્ત્રોકિતનો સાક્ષાત્કાર તેઓશ્રીજીના જીવનમાં સી કેઈ પુણ્યાત્માઓને થયે છે. આપણે આપણી ખામીને જોઈ, તેને સુધારી, “શુધ્ધ પ્રરૂપકતા' ગુણને પણ જીવનમાં જો અંગીકાર કરીએ તે પણ આમને પામ્યાને-સમજ્યારે કાંઈક આંશિક આત્મસંતે પણ અનુભવીએ. સૌ કઈ વાચકો કમણ કમ આ ગુણના પણ પ્રેમી બની, મોક્ષમાર્ગના સાચા આરાધક બની, આ યુગ પુરુષની–બધા જ જીવો વહેલામાં વહેલા સંસારથી છુટી, સાધુપણું સ્વીકારી, આજ્ઞા મુજબ અપ્રમત્તપણે આરાધી, મોક્ષને પામે તે ભાવનાને પણ વધાવવા જેટલી ગ્યતા કેળવીએ તે જ અભ્યર્થના.
હે પરમકૃપાલે ! એવી દિવ્ય આશિષ અમ જેવા અબુધ નોંધારા ઉપર વરસાવે કે જેથી આપના માર્ગને અખંડિત રાખવાનું પણ બળ મલી રહે.
Page #795
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાલ હ જ હા હા હા --હા હા હા હાજર
સુરિરામચંદ્ર ગુણ ગીત નહહ અહહ ના હા હા હા હાજર
રાગ : પ્રભુજી ! મુજ અવગુણ મત છે ! ગુરૂજી ! વિનતિ મોરી એક માન, ક્યાં છે તું દે તેનું જ્ઞાન ગુરૂજી... અર્થ કામના ખાળ કુવેથી હાથ ગ્રહીને ઉÍર્યા અંત સમયે કેમ ભૂલ્યાં અમને, ગુણનિધિ તું ગુણખાણ... સાધુતણ વેશે કેઈ ફરતાં, દેશના બદલી રાજ, દીવાદાંડી જવલંત બની તે, તાર્યા અમ ભવ-. સદ્દગુરૂ રથ બની આશ્રય દે મુકિત મારગ સત્યવાહ, લેશું હવે અમે શરણું કોનું? ભાવ મારગ અજાણ શાસનના ગગનાંગણ માંહિ દીપે પ્રતાપી સૂર્ય, જે ખરે તારે તે યાદ કરે કેઈ, તું તે ખર્યો જગ-ભાણ... ચંદ્રકલંકી” તું “અકલંકી”, “રામ અન્યાયી' તું “યાયી', સતી સીતા તેણે વનમાં મૂકી, દયા અમારી તું અણ... સૂરજ રમતે પર દિવસે, રાતમાં ચંદ્ર વિલાસી, રામચંદ્ર ગુરૂ નિશદિન ઝળકયાં ત્રિભુવનમાં જસ ગાન... ચાવી ભરે તે ટકેરાં કરતી, દુનિયાની ઘડીયાળ, પ્રહરી બની તે નિત્ય જગાડી, કરાવ્યું આત્મ-ભાન ખુણે રહે કે સમતા સાધે, જગ વચ્ચે કે” સંગ્રામ, સત્યની ખાતિર ખૂબ લડયા તેએ, સાયાં સમાધિ પાનભકતજને પર નેહ ન ધાર્યો, દુર્જન પર નહિ , તેષ શેષ વિણ મજેથી ભેગ્યાં, માન અને અપમાન... સૂરિ ઘણેરાં જગમાં જેયા, ભાવસૂરિ તું અને રે, તીર્થપતિની સ્મરણા સાથે કર્યું મહા પ્રયાણ.. જબ તમે મુકિત વરશ ગુરૂજી, અંગુલી ધરશું તારી, શાશ્વત સુખના ભકતા બનશું, એ તુજ સાચું ગાન.
રચયિતા મુમુક્ષુ. રાજેશ એસ્તવાલ
સેલાપુર (રામચરણરજ)
Page #796
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાધુ-સાધ્વીને નિત્ય પાળવા જેવી નવ બ્રહ્મચર્યની વાડા
૧. જે સ્થાનમાં સ્ત્રી, પશુ અને નપુ′સક હેાય ત્યાં વસવું નહિ. ૨. સ્ત્રી સાથે કથા ડેરવી નહિ. સ્ત્રી સબંધી કથા કરવી નહિ, સ્ત્રી સાથે એકલા વાત કરવી નહિ.
૩. સ્ત્રી
આસન પુર બેઠી હેાય તે આસન પર સાથે બેસવું નહિ, તેના ઉઠી ગયા પછી પણ તે આસન પર બે ઘડી સુધી બેસવુ નહિ.
૪. સ્ત્રીના કાઇ પણ અવયવ ઉપ૨ તાકીને જેવુ નહિ સામાન્ય રીતે જોવાઇ જાય તે દિષ્ટ પાછી ખે`ચી લઇ તે અવયવની સુંદરતા સબધી ચિંતવના કરવી નહિ.
૫. દુ'પતિની કામ વિકરાદિ જન્ય વાત જે આરડાની પડખેના ઓરડામાં થતી હોય તેવા એરડામાં સૂવુ` કે બેસવુ' નહિ અને સાંભળવી પણ નહિ.
૬. અગાઉ સાંસારિક સુખ વિલાસ ભોગવ્યા હેય તે યાદ લાવવા નહિ,
૭. સ્નિગ્ધ માદક વસ્તુ ખાવી નહિ, અવિકારી ખાચક લેવા
૮ અવિકારી ખારાક પશુ અધિક ખાવા નહિ, ફકત શરીર ધારણ સારુ નિર્વાહ પુરતે જ લેવે.
૯. શરીરની વિભૂષા કરવી નહિ.
વિશેષ જયણા
૦ સ્ત્રી તે સાધુના જીવનમાંથી ભૂલાઈ જ જવી જોઈએ.
• જીવની સ્ત્રી ન જ જોવાય, પણ સ્ત્રીના ફોટા કે ચિત્ર પણ ન જોવાય.
• ગોચરી પાણી જનાર સાધુએ ગાચરી પાણી લેતાં સ્ત્રી સામે ન શ્વેતાં વહેરવાની વસ્તુએ સામે જ જેવુ.
૦ સ્ત્રી રસ્તામાં પચ્ચક્ખાણુ માગે તે ન અપાય, કાંઇ પૂછે તે ત્યાં ઉભા ન રહેવું કે જવામ પણું ન આપવા.
૦ સ્ત્રી કે સા།જી મ. સા.ને સાધુએ નેટ કે પુસ્તકની આપ લે કરવી નહિ. • કદાચ પચ્ચક્ખાણ આપવું પડે તે પણ નીચું મુખ રાખીને આપવું.
(સાધુ ભગવંતે સાધ્વીજી અને સ્ત્રી માટે સમજવુ,
સાધ્વીજી ભગવતે સાધુ તથા પુરુષ માટે સમજવુ'.)
વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/લખા : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
૪૫– દિગ્વિજય પ્લોટ જામનગર
આજીવન રૂા. ૪૦૦/શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #797
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિદ્વાનો,
પ્લીઝ....... જરા
મદદ કરે !
ચરમતીર્થપતિ શ્રમણ ભગવાન શ્રી આપણા પૂર્વજોએ અપનાવી છે. આજ સુધી મહાવીર પરમાત્માના ધર્મશાસનની સુવિહિત બરાબર એમ જ ચાલતું આવ્યું છે, પરંપરામાં સ્થાન પામેલ પૂજય આચાર્ય પણ હમણાં જ આ સંબંધમાં મને એક ભગવંતાદિ મહાત્મા–મહાપુરુષો જ્યાં સુધી સવાલ જાણવા મળે છે: “મહાપુરૂષે કે નિર્મળ સંયમજીવનનું પાલન કરે છે ત્યાં મહાત્માઓના સ્મરણ માટે સ્વર્ગારોહણતિથિ સુધી તે સ્વ-પરનું ઉભયનું કલ્યાણ જ શા માટે? શું તેમની સંમતિથિકરનારા હોય જ છે પરંતુ તે મહાત્મા ગણિ પદતિથિ-પન્યાસપદતિથિ-ઉપાધ્યાયપદ મહાપુરુષોના કાળધર્મ બાદ પણ તેઓશ્રીનું તિથિ કરતાં પણ સ્વર્ગતિથિ ચઢી ગઈ? જીવન અનેક ભવ્યાત્માઓ માટે પરમ સ્વર્ગતિથિ જે ઉજવી શકાતી હોય તે આદર્શ અર્પણ કરનારૂં હોવાથી કલ્યાણકર સંયમતિથિ-ગણિપદતિથિ-પન્યાસપદતિથિબનતું હોય છે. આપણે સૌ જાણીએ છીએ ઉપાધ્યાયપદ્ધતિથિ કે આચાર્યપદ્ધતિથિએ શો કે આપણી સુવિહિત
- ૧ ગુને કર્યો કે એની પરંપરા
ITS A મુજબ
ઉજવણી ન થાય? આપણું સર્વ પૂર્વજ
અને જેમને દિવાકર મહાપુરુષ, શ્રી !
- કે નિશાકર જેવી અરિહંત પરમા- ' – જીરાજwwwાજી#રાજ
ઉપાધિ અર્પણ કરત્માના શાસનની સુંદરતમ આરાધનાદિ દ્વારા વામાં આવી હોય તે તે દિવસને યાદ પિતાના આત્માને પવિત્ર બનાવી ગયેલા કરીને તેમની દિવાકરતા કે નિશાકરતાની મહાપુરુષે કાળધર્મ પામે ત્યારે તેમના ઓળખ શા માટે ન અપાય ? એ જ રીતે સ્વર્ગારોહણ દિનને આંખ સામે રાખીને તે આગળ વધીને જે દિવસે જન્મ પામીને દિવસે વિશેષરૂપે તેમના જીવનની ઓળખાણ તે આત્મા સંયમી–ગણિ–પન્યાસ-ઉપાધ્યાય આપતા હતા. આ વાત ખૂબ જ પ્રસિદ્ધ કે આચાર્ય બન્યા એ દિવસે અજન્મા છે. સાથે સાથે એ વાત પણ એટલી જ બનવા માટે (રિપીટ, અજન્મા માટે) પ્રસિદ્ધ છે કે મહાપુરુષોના જીવનને વર્ષની ઉજવણી કરીએ તે પણ શું વાંધો? ૩૬૦ દિવસમાં ગમે તે દિવસે એટલે કે રાઈટ, સવાલ તે સવાલાખને છે. આ દરરેજ યાદ કરવામાં કઈ જ પ્રતિબંધ સવાલ એ શુકનિયાળ પણ છે કે આ હેતો નથી. એના માટે કોઈ જાહેરાત પણ સવાલ એક જ કેઈની પણ મદદ લીધા કરવાની જરૂર રહેતી નથી. પણ વિશેષ વિના બીજા સવાલાખની કિંમતના નવા ઉજવણી પૂર્વકની યાદગીરી માટે તે તે સવાલાખ સવાલોને જન્મ આપી શકે છે. મહાત્મા-મહાપુરુષોની સંવર્ગારોહણ તિથિ કેઈપણ આલંબનને પામીને આશર્યશુદ્ધિ
Page #798
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૮૨ :
જૈન શાસન (અઠવાડીક).
પૂર્વક ઉજવણી શરૂ કરવામાં કઈ પ્રતિ- મહાન-મહાન–મહાન લાભ આપ્યું હતું. બંધ નથી.
મારા માટે એ પ્રસંગ અવિસ્મરણીય છે. એ નિયમાનુસાર
માટે આ દિવસે એ મહાપુરુષની ઉજવણી કેઈ માણસ આ મહાપુરુષે આ દિવસે હું કરી શકું છું...આ તે અંગુલીઅમારા જિનાલયની પ્રતિષ્ઠા કરાવી હતી નિર્દેશ છે. આ માર્ગે આગળ વધે અને માટે તે નિમિત્તે એ દિવસે તે માણસ સવા લાખને આંકડે પૂર્ણ કરો. આ થઈ તે મહાપુરુષની ઉજવણી કરી શકે છે. તે એક વિચારધારાની વાત અને તેની
કેઈ માણસે કઈ મહાપુરુષની નિશ્રામાં અનવસ્થા-પરંપરાની વાત! સંઘ કાઢયે હતું. તે સંઘ પ્રયાણ કે આની જ સામે બીજી પણ વિચારમાળારોપણના દિને તે મહાપુરુષની તે ધારા છે કે આપણા મહાન પૂર્વજો સંયમ મહાનુભાવ ઉજવણી કરી શકે છે. દિન-ગણિપદદિન-પન્યાસપદદિન-ઉપાધ્યાય
કે માણસે કઈ મહાપુરુષની નિશ્રામાં પદદિન-આચાર્યપદદિનની મહત્તા સંપૂર્ણ ઉપધાન કે મહત્સવ માંડયો હોય તે પણે જાણતા હોવા છતાં દરેક મહાત્માદિવસને યાદ રાખી “આ તે જ ધન્ય મહાપુરૂષના કાળધર્મ બાદ તે તે મહાત્માદિવસ છે જ્યારે મને આ મહાપુરુષની મહાપુરૂષની કાળધર્મ તિથિની જ ઉજવણી નિશ્રા મળી હતી” એવા ભાવપૂર્વક તે કરતા આવ્યા એની પાછળ કોઈ રહસ્ય દિવસે તે મહાપુરુષની ઉજવણી કરી પણ હોઈ શકે છે. આપણું મહાન પૂર્વજો શકે છે. આવી જ રીતે ઉપધાન– કંઈ ભૂખ નેતા કે કેઈએ કાળધર્મની વતારોપણ - માળારોપણ - અષ્ટોત્તરીનાત્ર- તિથિ પકડાવી દીધી હોય અને એને શાંતિસ્નાત્ર – સિધચક પૂજન – વીસસ્થાનક
પકડીને ચાલતા રહ્યા હોય. બીજી બધી પૂજન- એમ બધા પૂજનના સ્ટેશન તિથિઓની વિદ્યમાનતા હોવા છતાં સ્વર્ગ વટાવતાં આગળ વધીને “અહા...... તિથિની આચરણ અને પરંપરા રાખવા આ તે જ ધન્ય દિવસ છે જે દિવસે ફલાણ પાછળ કેઇ રહસ્ય હશે? પૂર્વજોના મનમાં મહાપુરુષે મારા ઘરે પધારી મારું આંગણું કઈ અકળ કારણ હશે? ઘણા બધા પાવન કર્યું હતું, મારા પિતાશ્રી-માતુશ્રી- સંવિ, ગીતાર્થો, મહાતાર્કિક શિરોમણિભાઈ-ભાભી–બેન-બનેવી–સાસુ-સસરા-પુત્ર- એથી ઝળહળતા શ્રી જૈન શાસનના ભવ્ય પુત્રવધુને અંતિમ આરાધના કરાવી હતી. ભૂતકાળમાં ક્યારેય “રવર્ગતિથિ જ શા માંગલિક શ્રવણ કરાવી મહાન ઉપકાર કર્યો માટે ? બીજી તિથિ કેમ નહિ ? આવો હતા. અરે, મારા માસક્ષમણ, સોળ ઉપવાસ સવાલ ઉભે થયેલ હોય તે મને કે અઠ્ઠાઈના પારણા વખતે અમને એક ખ્યાલ નથી. આજે આ સવાલ મને બદામ કે સાકર વહેરીને સુપાત્ર દાનને જાણવા મળે છે. મને લાગે છે કે આ
Page #799
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬) શ્રી જેન વે. મૂ પૂ. સંઘ મીરર
ઘાટ સ્ટ્રીટ કલકત્તા તરફથી પૂ. પં. શ્રી રત્નભૂષણ વિ. ગણીવરના
ઉપદેશથી ભેટ.
૫૦૧ શ્રી મલાડ રત્ન પુરી જૈન સંઘ તર૫૦૦૧ સંઘવી શ્રી કેશવજી શામજી વાઘજી
ફથી મહત્સવ નિમિત્તે ભેટ-મલાડ મારૂ પરિવાર પૂ. મુ. શ્રી નયવર્ધન ૧૫૧ શાહ અંબાલાલ અમૃતલાલ તરફથી વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં કાંદીવલીથી
પૂ. બાપજી મ. ના સમુદાયના પૂ. અગાસી તીર્થને છરી પાળતા સંઘ - સા. શ્રી કમલપ્રભાશ્રીજી મ. ની નિમિતે.
મુંબઈ વર્ધમાન તપની ૧૦૦ એળી ૨૫) શા. ખૂબ ચંદ કપૂરચંદજી તેમના નિવિદને પૂર્ણાહુતિ નિમિત્તે ભેટ અાવીશા તથા તેમના ચિ.અપેશના
બેરસ
૪૦૧] શાહ શાંતિલાલ છનાલાલ અમદાવાદ પ્રથમ ઉપધાન ડોળીયા કર્યા તે નિમિત્તે ભેટ
શિરડી અઠવાડિક બુક રૂપે જેન શાસન
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) ૪૦૦] શાહ મગનલાલ તારાચંદ આજીવન
આજીવન રૂા. ૪૦૦) ' સત્ય
અમદાવાદ
રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની ૫૧ શાહ સેગમલ પેરાજજી એસવાલ આરાધનાનું અંકુર બનશે. તરફથી પૂઆ મ. શ્રી વિજય
જૈન શાસન કાર્યાલય અશોકન સૂ. મ. ના ઉપદેશથી
શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વીજય પ્લેટ મુદ્દેબીહાલ
જામનગર
વિષયમાં તજજ્ઞોના અભિપ્રાય વિશેષ પ્રકાશ પાડી શકશે. આ વિષયમાં રસ ધરાવતા વિદ્વાનોને આ વિષયમાં પ્રકાશ પાડવા આમંત્રણ છે, અનુરોધ છે. સવા લાખ સવાલોને નકામે ગડગડાટ ચાલુ રહે એના કરતાં એક વખત ખખડાવીને પેટ સાફ આવી જાય તે વધુ સારું છે, એમ મને લાગે છે. લખે– 16,
વિચાર વસંત clo. શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લેટ
જામનગર-૩૬૧૦૦૫ (સૌરાષ્ટ્ર)
– વનરાજી – માન મળે પુણ્યથી પણ લેવાનું મન થાય એ પાપોદય અને માન લેવા માટેની ધાંધલ એ મહાપાદિય.
-- શ્રી વિજ્યરામચન્દ્રસૂરિ મહારાજા
Page #800
--------------------------------------------------------------------------
________________
જwwwાજાજwww
શકિતની આદર્શ ઉપાસના
' –સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિજય કનકચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. wwwwwwwwww (ગતાંકથી ચાલુ)
પણ એક તેની દુરાધના–દુરૂપયેગ કરે છે, ર. વિઘા વિવાદાય
જ્યારે બીજો તેની આદર્શ ઉપાસના કરે છે. વિદ્યામાં અને ખી શક્તિ છે, તેની વિદ્યાનું પરિણામ વિનય, વિનમ્રતા આદર્શ ઉપાસના જીવનનું કલ્યાણ કરે છે. અને જિજ્ઞાસા ભાવમાં આવવું જોઈએ. એ તે તરણતારીણી છે. તે સંસાર સાગર પાર ઉદ્ધતાઈ, અભિમાન અને વાદ વિવાદમાં કરાવી શકે છે. તે શાશ્વત સુખ અપાવે છે પરિણમવી ન જોઈએ. બીજાઓને પરાભવ અને સિદ્ધિની સાધિકા છે, વિદ્યા પરિપૂર્ણ કરીને અભિમાન પોષવામાં વિદ્યાની ઉપસ્વરૂપે કેવલજ્ઞાન બને છે. જે આપણું સના નથી. સાચે વિદ્યાવાન માણસ વિનયી અંતિમ લક્ષ્ય છે.
અને વિનમ્ર હોય છે. તે પોતાની જાતને આવી ભવ્ય શકિત-વિદ્યાને ઘણું દુરૂ- અપૂર્ણ નિહાળે છે. સાગર–કાંઠે નાનકડે પગ કરતા પણ જોવા મળે છે. ઘણું બાળક છીપલા વીણતું હોય, તેવી મને
વ્યકિતઓ અપજ્ઞાન મેળવીને પિતાની દશા અનુભવે છે. જ્યારે તુચ્છ માણસોમાં જાતને ભારે વિદ્વાન માનવા માંડે છે. આથી થોડુંક જ્ઞાન હોવા છતાં અભિમાનમાં પિતાની વિદ્યાને ઉપગ વિવાદ, વિતંડા. રાચતા હોય છે, આથી ભતૃહરિજીએ કહ્યું વાદ, અને ઝગડામાં કરે છે. ભેળા લોકે છે કે જ્યારે મારી પાસે થોડુંક જ્ઞાન હતું, પર પ્રભાવ નાખવ, તેઓ મત મતાન્તર ત્યારે હું હાથીની માફઉ મદાંધ હતું. પણ સ્થાપે છે. વાદ-વિવાદને આગળ વધારી જ્ઞાની માણસ પાસેથી જ્ઞાન સંપાદન સમાજમાં ભાંગ ફેડ અને જુદાપણું નિર્માણ કરવાની મારી પ્રક્રિયા ચાલુ રહી ત્યારે કરે છે. પોતે આગળ પડીને પૂજા-પ્રતિષ્ઠા મારો અભિમાન રૂપી તાવ ઉતરી ગયે પ્રાપ્ત કરે છે. અને જનતાને પથ ભ્રષ્ટ કરે પછી મેં એમ અનુભવ્યું કે, જ્ઞાન રૂપી કરે છે. આવા લેકેની વિદ્યા તારવાને મહાસાગરમાં તરવાની પાત્રતા પણ હું બદલે ડૂબાડે છે.
હજી પ્રાપ્ત કરી શક નથી, તે પછી વિદ્યાનો ઉપયોગ વિવાદ માટે જ્ઞાન રનની પ્રાપ્તિની વાત જ કયાં રહી! નહીં, પણ આત્મજ્ઞાન માટે હે મહાન ગણાતા વૈજ્ઞાનિક આઈન્સ્ટાઈન જોઈએ. ખરાબ માણસે વિવાદ માટે હંમેશા એમ કહેતા કે, હું તે પ્રયોગો વિદ્યાને દુરૂપયોગ કરે છે. સજજન માણસે કરતા વિદ્યાર્થી જેવો જ છું, મારા પ્રયોગ આત્મજ્ઞાન કરવા અને કરાવવા વિદ્યાને ચાલુ છે. હું અન્વેષક છું ! કેવલજ્ઞાન ઉપયોગ કરે છે. શકિત એની એ જ છે, મળ્યા સુધી કેઈપણ જ્ઞાનની બાબતમાં
Page #801
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૩૭ તા. ૫-૫-૨ :
: ૧૮૫ પરિપૂર્ણતાને દાવ ન કરી શકે, પરંતુ આવે છે. શુકન અથવા શુભ ભવિષ્ય માટે આજે તે નકશે પલટાઈ ગયે છે, પદ્ધતિ બાળકના શબ્દો મહત્વપૂર્ણ ગણવામાં આવે બદલાઈ ગઈ છે. ગમે તેને જુએ, તે છે. પાંડિત્યની સાથે સરળતા ભાવ પ્રશંસપિતાની જાતને મહાજ્ઞાની સમજે છે. નીય હોય છે. પાંડિત્ય સાથે દગાબાજી, અભિમાન પૂર્વક શબ્દો ઉચ્ચારે છે કે, હું કપટ વગેરે ખરાબ અવગુણે ધરાવનાર આમ કહું છું મારું કહેવું સે ટકા સત્ય વ્યક્તિથી આપણે દૂર રહેવું ઘટે સાપ છે! કોઈ મહાપુરુષને ઉપદેશ ચાલતે ઉપર મણિ હોય, તે પણ આપણે તેનાથી હેય, ઘેર બેઠાં ગંગા આવી હોય, તો પણ દૂર રહીએ છીએ, એવી જ રીતે દગાબાજ સાંભળવા જતા નથી. કેટલું બધું અજ્ઞાન વિદ્વાનથી આપણે બચવું જોઈએ. આવી છે! અજ્ઞાની માણસે પોતાની જાતને વ્યકિત ભલેને ખૂબ ભણી-ગણી હોય, પણ મહાજ્ઞાની તરીકે માનવા લાગે છે, ત્યારે તેઓ. તે જ્ઞાની હોતી નથી. જેનામાં કુડ નીતિ પહાડ જેવડી મોટી ભૂલ કરતા હોય છે. વસી રહી હોય તેવા લોકે જ્ઞાની કહેવડા
સંપત્તિ વિષયક વાત થતી હોય, ત્યારે વવાની પાત્રતા જ ધરાવતા નથી. જ્ઞાની લાખો રૂપિયાને માલિક એમ કહે છે કે, પુરુષ તે સ્વરછ, નિર્મળ અને સુકમળ અમારી પાસે કાંઈ જ નથી. કરોડ રૂપિયા હોય છે. આવા જ્ઞાની માણસે પિતાના ભેગા કરનારની સરખામણીમાં અમે તુચ્છ કર્તવ્ય પાલનમાં વાથી પણ વધુ કઠોર જ છીએ. અમારી શું તાકાત? ખરી રીતે હોય છે, પણ બીજા પ્રત્યે કુસુમ કરતાં તે સંપત્તિના વિષયમાં સંતોષ અનુભવ પણ તેઓ વધારે કોમળ હોય છે. પોતાના જોઈએ. પણ ત્યાં તે માણસ અપૂર્ણતાને દુખે સહન કરવામાં તેઓ ખૂબ જ કઠણ અનુભવ કરે છે, અને જ્ઞાન વિષયમાં મને ભાવ રાખે છે, પરંતુ બીજાઓના અપૂર્ણતાને અનુભવ કર જોઇએ, ત્યાં દુઃખો પર તેઓ “નવનીત' કરતાં પણ પિતાની જાતને મહાજ્ઞાની સમજે છે. આવી વધુ કમળતા ધરાવે છે. તેમનું કમળ અવળી રીતે લેકે જીવી રહ્યા છે. પ્રાપ્ત હદય બીજાઓના દુઃખ-સંતા-મુશ્કેલીધનમાં પરિપૂર્ણતા અને પ્રાપ્ત જ્ઞાનમાં વિટંબણાઓ જતા દ્રવી ઉઠે છે. (ક્રમશ:) અપૂર્ણતા માનીને આપણે જીવન જીવવું
ફેન : ૩૨૯-૨૬૬૧૬ જોઈએ. આ પાત્રતાની નિશાની છે.
રેસી. ૨૪૩૫૪ જ્ઞાનીનું હૃદય દર્પણની માફક સ્વચ્છ હોય છે. તેનામાં ફૂડ કપટ, છળ વગેરે ન
ગણેશ મંડપ સર્વાસ જોઈએ. તેનામાં બાળકના જેવી સરળતા,
સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ મંડપવાળા
ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા સ્વરછતા અને સહૃદયતા હોવી જોઈએ.
માટે અનુભવી આંથી લેટરીની ટિકિટમાં હુકનવંત નંબર કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, કાઢવા ઘણીવાર બાળકને બોલાવવામાં
રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨
Page #802
--------------------------------------------------------------------------
________________
આહા!ક્યોધો જીવનજયોત બનાવા ગયી
આ સાંભળતા જ આઘાત અને આંસુના તોરણે બંધાઈ જાય ઉદવેગ અને ઉદાસીનતાથી ઉર ઉદધિ ઉછળી જાય.
અરે. વેદના અને વ્યથા વદન પર ડેકાઈ ગયા વિના ન રહે.
કુરના કાતિલ કાળના પંજાએ પીંખી નાંખ્યા જ્ઞાનગીના જ્ઞાન સાધનામય જીવન ધનને... હયારી કાળ હવાએ બુઝવી દીધી જ્યોતિધરની જીવન જે તને?
સમાચાર સાંભળતા કેઈ જન સાચું માને. વાસ્તવિક્તાને માન્યતા અાપ્યા વિના ચાલે ખરી
એ તિર્ધર હતા પૂજ્ય શ્રાવસ્તી તીર્થોદ્ધારક કર્ણાટકકેશરી સંસ્કૃતવિશારદ કંકણું ઉદ્ધારક આચાર્ય
શ્રીમદ્વિજય ભદ્રકરસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ જેમાં શ્રી ભીવંડીમાં ભીડભંજન પાર્શ્વનાથ જિનાલયની ધામધૂમ પૂર્વક પ્રતિષ્ઠા કરાવી પાલિતાણા-તીર્થમાં ચાતુર્માસ માટે વિહાર કર્યો. વાવ ગામે ફાગણ સુદ ૧૧ના સવારે ઉપાશ્રયમાં જ સ્થડિલ ગયેલ, પગનું બેલેન્સ ન રહેવાથી ગબડી ગયા. ૨ મણકા દબાઈ ગયા, થાપામાં મૂઢમાર વાગે. કઠોરમાં ડો.ને બતાવ્યું, તેઓ કહે હાડકાના ડેકટરને બતાવે. અમે ઉગ્રવિહાર કરી અંકલેશ્વર આવ્યા. સુદ ૧૫ના અગીયાર વાગે દવે હોસ્પિટલમાં દાખલ કર્યા, ૯ દિવસ પગે વજન બાંધી સુવડાવી રાખેલ ધીરે ધીરે ઉપચારથી સારૂ લાગ્યું એટલે ચૈત્ર સુદ ૭ના બ્રીજનગર (અંકલેશ્વર)માં નિવાસસ્થાને લાવ્યા. ગુરુદેવ સ્વયં બેસી શકતા નહીં તેમજ ચાલી શકતા નહીં. પણ આવી વ્યાધિમાં કેવી સમાધિ... દર્શન કરવા આવનાર ભકત ગુરુદેવનું પ્રસન્ન મુખડું જઈ પિતાનું દુઃખ ભૂલી જતા, સહજતાથી બોલતા કેવી પ્રફૂલતા! કેવી પ્રસન્નતા ! સદા પ્રભુ શંખેશ્વરના જાપમાં લીન રહેતા હતા. રૌત્ર સુદ-૧૨ના બપોરના શેડ તાવ આવ્ય, ગભરામણ થવા લાગી, મને બેઠા કરે, મને બેઠા કરે, જાણે પ્રવાસની તેયારી ન કરતા હોય. ડોકટરે ઈ જકશન આપ્યું, રાતના બે-ત્રણ થંડિલ થયેલ ચિત્ર સુદ ૧૩ સવારે તાવ એ છે થયેલ.
પ્રતિક્રમણ, નિત્યદર્શન, ચૈત્યવંદન, સ્તુત્ર પાઠ આદિ કુતિપૂર્વક કર્યું. પછી માત્રુ બંધ થયું, ગભરામણ થવા લાગી એટલે ડોકટરને બોલાવ્યા. એમને વિશેષ ચિંતાજનક સ્થિતિ લાગી એટલે નરેન્દ્રભાઈ ડોકટરને બોલાવ્યા. લેહીને રીપોર્ટ આવ્યું તે ડાયાબીટીશ વધેલું લાગે. તેમજ લે પ્રેસર થવાથી અને માત્રુ બંધ રહેવાથી ફેટે પડાવા બપોરે પોણા બે વાગે લઈ ગયા હોસ્પિટલમાં ટ્રીટમેન્ટ ચાલુ કરી. ગુરુદેવ કહે મને
Page #803
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : ક ૩૭ : તા.
૫-૫-૯૨ ૩
ભાવપચાર કરવા મુકામમાં લઈ જાવ. લઈ જઈયે છીયે... લઇ જઇયે છીયે. સાંજે ૪ વાગે ઠલ્લા માત્રુ થયું. કાંઇક સારૂ લાગ્યુ. થે।ડા શ્વાસ વધ્યા. સર્જન અવિ'દભાઇ ડેાકટરે આવી કાડીયેાગ્રામ લીધા તે પણ ચિ'તાજનક લાગ્યું... અ'કલેશ્વર શ્રી સત્ર ખડે પગે ભકિતમાં તૈયાર હતા. ભકિતપરાપણ મુનિ વિક્રમસેનવિજય પૂજ્યશ્રીની સેવામાં ઉપ
સ્થિત જ હતા.
અમે બધા પુણ્યાન દસૂરિ, વીરસેનસૂરિ, અક્ષયસેનવિજય, સાવી વિજ્ઞાનશ્રી આદિ ચતુર્વિધ સંઘ નિર્યામણા કરાવતા, નવકારમંત્ર અને અરિહત અરિહંતની ધૂનમાં પૂજય ગુરુદેવ મસ્ત બની ગયેલ સતત તેએ જાગૃત અવસ્થામાં હતા. ન વિષાદ... ન વ્યથા... ન વેદના બસ પેાતાની પરલેાકની તૈયારીમાં જ મસ્ત હતા. આંગળી વેઢા ૫૨ ફર્યા કરતી હતી.
: ૮૮૭
ઉચવ્યાધિ અને અપૂર્વ સમાધિ વચ્ચે ગુરુદેવ આપણુને સહુને રડતા મૂકી હંસતા હસતા નિાધાર મૂકી ચાલી ગયા. સાંજે ૫-૪૦ વાગે ક્રૂર કાળ કેવા નિય બન્યા શિરચ્છગને છિનવી લીધા! પણ ગુરુદેવ ! તમાએ જ્ઞાનયેાગી બની જિંદગી સુધી જ્ઞાનાપાસનામાં મસ્ત રહ્યા માટે જ સ્વગમનના દિવસ જ્ઞાનપદન... પ્રભુ મહાવીરના જન્મ કલ્યાણના દિવસે શુ કલ્યાણક ઉજવવા નંદીશ્વર દ્વીપમાં જવાની આટલી ઉતાવળ ! અમારી વિરહ ભૂતાવળને જાણી નહી....રે આપનું અગ્નિસંસ્કારધામ મહાવીરનગર મલ્લુ'. કેવે સુયેાગ સાધી લીધા ! અમેને આપે તે ચિરવિયેાગમાં રાખી દીધા.
સુદ ૧૪ના ૧૨-૩૯ મિનિટે ભવ્ય પાલખીમાં પૂજયશ્રીને બેસાડી, મુ`બઈ સુરતવડોદરા-છાણી-ઇડર-તંત્નાગીરી-ભીવ‘ડી-ભરૂચ-પાલેજ આદિ અનેક સ ટ્વા સ્મશાનયાત્રામાં જોડાયેલ. શ્રી સુરેશભાઈ જશવતભાઈ સુરાણાએ સમર્પિત કરેલ પ્લાટમાં શા, કચ'દ પ્રતાપચ'દ ચાકસીના પરિવારે બાબુભાઇ યુ. ચાકસી ભારતનગર (મુંબઇ) અગ્નિસ સ્કારના લાભ લીધે.
આહ...આંસુ અને ડુસકા ભરતાં ભરત...સૂર્યાસ્તની સાથે શાસનના સિતારા અસ્ત થઇ ગયા. ચતુર્વિ`ધ સૌંધની ઉપસ્થિતિમાં પ્રભુની સન્મુખ દેવવદન કર્યુ... બસ હવે તે એકજ આશા...અરમાન... ગુરુદેવ સ્વર્ગોમાંથી દિવ્યકૃપાની વૃષ્ટિ કરે અને રત્નત્રયીની અપૂર્વ સાધના વડે પૂજય ગુરુદેવની ભદ્ર કરી જીવનદૃષ્ટિ પ્રાપ્ત કરીએ...
પરમશ્રદ્ધ ય ચારિત્ર-ચૂડામણિ, સ્વગીય શ્રીમદ્ રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી કેા. મે. જૈન સંસ્કૃતિ, જૈન ધર્મ ઔર જૈન સદકા અંતિમ પ્રહરી માનતા હું. આપ શ્રીમદ્ કી વાણી કા મૈં કાયલ હું ઔર સૂરિ પુરંદર દ્વારા અપને જીવન મેં કિયે ગયે કાર્યાં કા પ્રશંસક હું. 'જન પરમાર
(પ્રિયદર્શિ'ની ઈંદિરાજી સ્મૃતિ શ્રદ્ધાંજલિ વિશેષાંક
૧૯૮૭ આદિ કે સ’પાદક) ૩૧૧ રવિવાર પેટ પૂના–ર
Page #804
--------------------------------------------------------------------------
________________
211216 2122112
રાજકેટ- વર્ધમાનનગર- નવપદ અને સંઘપૂજન તથા સંઘ તરફથી પૈડાની એલીની સામુદાયિક આરાધના પછી પણ પ્રભાવના થયેલ. * શ્રી સંઘના અત્યંત આગ્રહથી પરમપૂજ્ય
પૂજ્યપાદશ્રીને સમાધિમય જીવનની તપસ્વી રત્ન મુનિશ્રી જિનસેનવિજયજી મ.
અનુમોદનાથે સંઘમાં સામુદાયિક આંબેલની સા. તથા પ. પૂ. પ્રવચનકાર મુનિરાજ શ્રી
આરાધના થયેલ, જેમાં સારી સંખ્યામાં રત્નસેનવિજયજી મ. સા. અત્રે સ્થિરતા
આરાધકેએ આંબેલ કરેલ, એ દિવસે કરેલ છે. દરરોજ પૂજય મુનિશ્રી રત્નસેન
સંભવનાથ પ્રભુની ભવ્ય અંગ રચના વિજયજી મ. સા. ના પ્રેરણાદાયી પ્રવચને
પ્રાણલાલ ભુદરભાઈ તરફથી રાખવામાં આવેલ ચાલુ છે, દર રવિવારે વિવિધ વિષય પર જાહેર પ્રવચને થાય છે.
વૈ. સુદ ૧ ના રવિવારે સવારે ૯-૧૫ ચૈત્ર વદ ૧૪ ના પરમપૂજ્ય જિન કલાકે પૂ મુ, શ્રી રત્નસેનવિજ્યજી મ. સાન શાસનના અજોડ પ્રભાવક સુવિશાલ ગચ્છા- જીવનનું સાચું સૌદર્ય વિષય ઉપર તથા ધિપતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદવિજય રામચન્દ્ર
વૈ. સુ. ૮-૯ રવિવારે સંઘર્ષ અને સમન્વય સૂરીશ્વરજી મ. સા. ની ૯ મી માસિક તિથિ
વિષય ઉપર જાહેર પ્રવચન રાખેલ છે. ' નિમિત્તે ગુણાનુવાદ સભાનું ભવ્ય આયોજન વૈશાખ સુદ ૧૪ ના પ. પૂ. નિઃસ્પૃહ થયેલ. પ્રારંભમાં પૂ. તપસ્વી મુ શ્રી શિરોમણી અધ્યાત્મયોગી પં-થાસ પ્રવર શ્રી લાભ વિજયજી મ.ની શુભ નિશ્રામાં તપસ્વી ભદ્રંકરવિજયજી ગણિવર્યશ્રીની ૧૨ મી પૂ મુ. શ્રી જિનસેનવિજયજી મ. સા. વાર્ષિક સ્વર્ગારોહણ તિથિ નિમિત્તે પણ પૂજ્યપાદશ્રીના ગુણાનુવાદ કરેલ. ત્યારપછી ગુણાનુવાદ સભા, સામુદાયિક આંબિલ, પૂજ્ય મુનિ શ્રી રત્નસેનવિજયજી મ. સા. પરમાત્માની ભવ્ય અંગ રચના, નમસ્કાર પૂજ્યપાદશીના અનેક પ્રેરણાદાયી જીવન મહામંત્રને ૨૪ કલાક માટે અખંડ જાપ પ્રસંગને આવરી લઈ ખુબ જ સુંદર તથા સમ્યગ જ્ઞાન વર્ધક સ્પર્ધાનું આયોજન શૈલીમાં પૂજ્યશ્રીને ગુણાનુવાદ કરેલ. ત્યાર કરેલ છે. પછી જિનેન્દ્ર ભકિત મંડલે ગુરૂ વિરહ તપસ્વી પૂ. મુ. શ્રી જિનસેનવિજયજી ગીત ગાઈ આખી સભાને તરબળ કરેલ, મ. સા. ને વર્ધમાન તપની ૬૨મી ઓલી ત્યાર પછી અનંતભાઈએ પણ પૂ. શ્રીના ચાલુ છે, પૂજાની જેઠ સુદ ૧૫ સુધી જીવન વિષયક સુંદર ગીત પ્રસ્તુત કરેલ, લગભગ રાજકેટ-વર્ધમાન નગરમાં સ્થિપછી પ્રાણલાલ ભુદરભાઈ તરફથી ગુરૂ પૂજન રતા -
Page #805
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક ૩૭ તા. પ-પ-૯૨
શ્રી શંખેશ્વર મહાતીર્થ–સ્રીરામના આ. શ્રી વિજય વિચક્ષણસૂરીશ્વરજી મ. સંભારણાં ભા. ૧-૨ તથા પંચસૂત્રનું શ્રી પૂ. મુ. શ્રી શ્રેયાંસપ્રભવિજયજી મ., પૂ. મુ. શત્રુંજય મહાતીર્થની પુનિત શીતલ શ્રી જયદર્શનવિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં છાયામાં...શાસન પ્રવાવક પૂ. આ. ભ. શ્રી રૌત્ર વ. ૧૩થી વૈ. સુ. ૬ સુધી રાખેલ છે. જયકુંજરસૂરીશ્વરજી મહારાજાદિ વિશાળ બિહાલી (નાસિક)- અત્રે ધર્મચક શ્રી ચતુર્વિધ સંઘની ઉપસ્થિતિમાં સમર્પણ- ટ્રસ્ટના ઉપક્રમે ધર્મ ચક્રતિનું ભૂમિ વિમેચન વિધિ, ભવ્ય રીતે થઈ.
પૂજન તથા પાંચ ગણિવર્યો પૂ. પદ્રસેન ત્યારબાદ ટુંક સમયમાં જ શ્રી શંખેશ્વર વિ. મ. પૂ વિદ્યાનંદ વિ. મ., પૂ. જયસોમ મહાતીર્થની પુનિત-શીતલ છાયામ; પૂ. આ. વિ. મ., પૂ. જગવલ્લભ વિ. મ., પૂ. ભ. શ્રી સુદશનસૂરીશ્વરજી મહારાજપૂ. હેમરન વિ. મ. ને પ. પદ પ્રદાન . આ. ભ. શ્રી મહદયસૂરીશ્વરજી મહારાજાદિ
સુ. ૫ ના થશે, તથા શ્રી ગૌતમસ્વામી વિશાળ ચતુર્વિધ સંઘની હાજરીમાં ર.
મહાપૂજન ભણાવાશે. સુદ ૧૫ ના માંગલિક દિને પ્રવચન સમયે સૂરિરામના સંભારણું ભા. ૩ ના સમર્પણ
તખતગઢ (રાજ.) પરમપૂજય પરમ
શાસન પ્રભાવક જિનશાસન ભાસનભાસ્કર વિમોચન ભવ્યરીતે થયું. આ ત્રીજા ભાગમાં સુરિરામના મુકિત
તપાગચ્છાધિપતિ પૂ. પાદ આચાર્ય પુંગવા પથદર્શન ૩૨૫, ટંકશાળી વચનામૃતેને
શ્રીમદ્દવિજય રામચન્દ્રસુરીશ્વરજી મહારાજાના અપૂર્વ સંગ્રહ છે.
શિષ્યરત્ન પૂ. મુનિરાજ શ્રી જિનયશ જ્ઞાન દીપક પ્રકાશન ટ્રસ્ટ-ડીસા
વિજયજી મ. સા. આદિને શ્રી સંઘે હૈદ્રાબાદ-જેન વરઘોડા પર પોલીસે ઓળીની આરાધના માટે પધારવા વિનંતિ કરેલા ગોળીબાર અંગે જેનોએ સપ્ત કરેલ અને તેઓશ્રી પધારેલ અને શા, વિરોધ કરેલ છે, દિલ્હી રાજ્ય સભામાં સરેમલજી મનરૂપજી બાલદિયા પરિવાર ગૃહ પ્રધાને જણાવેલ કે આંધ્રના મુખ્ય તરફથી ઓળીની આરાધના કરાવાયેલ તથા મંત્રીને મળીને હાઈ કોર્ટના જજ દ્વારા શ્રી સંઘ તરફથી વીત્ર સુ. ૧૫ ના શ્રી આની તપાસ કરવામાં આવશે, ડો. જે. કે. સિદ્ધાચલજીના પટ સમક્ષ ચતુર્વિધ સંઘ જૈન (ભાજપ) દ્વારા આ પ્રશ્ન પૂછવામાં સાથે રૌત્રી પુનમના દેવવંદાયેલ તથા આવ્યો હતે.
એળી કરનાર ૨૦૦ ભાવિકે હતા તેમની પુનાકેમ્પ-શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામી જૈન ઓળી કરાવનાર પરિવાર તરફથી ચાંદીની દેરાસરની શતાબ્દી પ્રસંગે અહંદુ અભિષેક વાટકીથી ભકિત થયેલ. શ્રી સંઘની અત્યાપૂજન, સિદ્ધચક પૂજન, વિશસ્થાનક પૂજન, ગ્રહ ભરી વિનંતિ અને પૂની આજ્ઞાથી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન, અર્ટોત્તરી સ્નાત્ર પૂ. મુનિભગવંતેનું ચાલુ સાલનું ચોમાસુ આદિ નવ દિવસને ભવ્ય મહત્સવ પૂ. તખતગઢ નકિક થયેલ છે.
Page #806
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
ઉ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
\OW_સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ વુિં
૪૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
છે . સમ્યગ્દષ્ટિ, શાંત હોય પણ કાયર ન હોય. એ કારણથી તે બટાને પેસવા ન દે તે છે અને સાચાને છોડે નહિ તથા સાચાને હલકું ન કરે અને બોટાને ઊંચે ન બેસાડે છે 9 ૦ અર્થ કામના ઉપદેશથી ત્યાગી બનાવવા એ તો બરચાંની રમત છે. મુઠ્ઠીમાં “કાંઈક' નું 0 છે એમ કહો એટલે પાછળ હજારે ભટકે. કઠીનતા મુકિત માટેના ત્યાગમાં છે. ? W૦ અર્થ કામ માટે તે ત્યાગ એ ત્યાગ નથી પણ આત્મ કલ્યાણ માટે થતે ત્યાગ 9
એ ત્યાગ છે. 0 ૦ શ્રી જૈન શાસનને પામ્યા છતાં જેઓ સત્ય નથી સમજી શકતા, અગર સત્યને 0
સમજવાની દરકાર કર્યા વિના યથેચ્છપણે લખી–બેલી રહ્યા છે, તે ભયંકર કમ છે નશીબીના જ ભોગ થયેલા છે એમાં એક રતિભર શંકા નથી. પ્રભુના શાસનને વાસ્તવિકપણે પામેલે કોઈ પણ સાધુ, શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞાથી હૈ વિરુદધ વર્તનાર લોકની પાછળ કદી જ ખેંચાય નહિ. અજ્ઞાન, સ્વછંદી અને ૪ યથેચ્છ વર્તનાર લોકોની સાથે ભળી શ્રી જિન શાસનથી વંચિત થવાની મૂર્ખાઇ 8 કઈ પણ સુસાધુ કરે, એ વાત જ અસંભવિત છે. તમે પુણ્યથી શ્રીમંત થાવ તેને, અમને વાંધો નથી. તમારા શ્રીમંતાઈથી અમે ? બળતા નથી પણ તમે અનીતિથી શ્રીમંત થાવ છે તે અમને ખરાબ લાગે છે અને 9 તેથી તમે ભયંકર દુર્ગતિમાં જશે તે જોઈ તમને જો અમે ચેતવી એ પણ નહિ તે છે અમે ભગવાનના સાચા સાધુ કહેવરાવવા પણ લાયક નથી.
તે 0 ૦ સાધુ કે શ્રાવક “આમ થશે તે, તેમ થશે તે ” એવું જ વિચાર્યા કરે તે શાસનને છે
સાધી કે ઓધી ન શકે. આ માટે બેસી જ શ્રી જિનેશ્વર દેવની વાણી સંભળા- 1
વનાર “આ નારાજ થશે તે, પેલો નારાજ થશે તો” એવું વિચાર્યા કરે છે તે છે એનાથી વ્યાખ્યાન પણ વંચાય જ નહિ.
કવર કરવા
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o. શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
Page #807
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪)
नमो चउविसाए वित्थयराणं उस भाई महावीर पज्जव सापाणं સ્થાન અને ઉપરાન્ત રા અને થારનું ર
શાસન
શાસન સી.
સવિ જીવ કરૂં
GIS
સદ્ગુરુ વિના યથાથ ધમ જાણી શકાય નહિ विना गुरूभ्या गुणनीरधिभ्यो,
जानानि धर्मं न विचक्षणोऽपि । यथार्थसार्थं गुरुलाचनोऽपि,
दीपं विना पश्यति नान्धकारे || ગુણનિધિ ગુરુ વિના, પડિત માણુસ પણુ યથાર્થ રીતે ધર્મને જાણી શકતા નથી જેમ ગુરુ-વિશાળ આંખવાળેા પણ અધકારમાં દીપક વિના પદા'ના સમુદાયને જોઇ શકતા નથી.
એક
32
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન
દેશમાં રૂા,૪૦૦
દેશમાં રૂા. ૪૦
શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ
જામનગર
(સૌરાષ્ટ્ર) INDIA-PIN-361005
Page #808
--------------------------------------------------------------------------
________________
તા. ૮-૪-૯૨થી ૧૮-૪-૯૨ સુધી
દાદર હાલારી વાડીમાં એળીનુ આરાધન-જામેલું તપેામય વાતાવરણ “તિજય-વિજય-ચ±-સિદ્ ચક નમામિ”
આલ બનથી
જગતભરમાં ધર્મ' એક એવી વસ્તુ છે કે જેના સ'સાર સમુદ્રને તરી સદ્ગતિ યાત્ મેાક્ષને પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
આત્મા અગાદ્ય
આત્મ સાધના આરાધનાના અનેક માર્ગો પૈકી જ્ઞાની પુરુષાએ નવપદાત્મક શ્રી સિદ્ધ ચક્રજીનું આરાધન એક શ્રેષ્ઠ સરળ માર્ગ વધુ વ્યા છે. તેની વિવિધ રીતે કરેલી આરા ધના આરાધકને દેવતિ યાવત્ માગતિ પણ અપાવવા સમ છે.
શ્રી જિનશાસનની વિવિધ પ્રકારની આરાધનાએમાં શ્રી સિદ્ધચક્રની આરાધના હાઈ રૂપ છે. કેમ કે તેમાં દેવ-ગુરુ-ધરૂપ તત્ત્વત્રયીનેા અનેદ'ન-જ્ઞાન-ચારિત્રરૂપ રત્નત્રયીને સમાવેશ કરવામાં આવેલા છે.
શ્રી સિદ્ધચક્રજીમાં પ્રથમના અરિહ'ત અને સિદ્ધ એ બે પદ્યના દેવ તત્વમાં સમાવેશ કરવામાં આવેલા છે. આચાય-ઉપાધ્યાય-સાધુ આ ત્રણ્ પદાના ગુરૂ તત્વમાં સમાવેશ કરવામાં આવેલે છે.
દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર અને તપ આ ચાર પદોને ધર્મ તત્ત્વમાં સમાવેશ કરવામાં આવેલ છે જે સિધચક્રની આરાધનાથી શ્રી શ્રીપાળજીને ભય'કર ચેપી એવા કુષ્ટ (કેાઢ) રોગ દૂર થયા, સુખ, સ’પિત્ત અને સાહ્યબી મળી, પુત્ર પત્ની અને રાજઋદ્ધિ મળી, સર્વાંગ પ્રસિધ્ધિ મળી, મતલબ કે આ લોકમાં સુખશાંતિ પરલેકમાં દેવઋધિ અને નવમાં ભવે મુકિત મળી, આવે શ્રી સિદ્ધચક્રના મહાત્મ્ય છે. અને તેથી જ તે લાખેા લેકે આ સિધ્ધચક્રજીની આરાધના કરી રહ્યા છે.
આવુ... આરાધનાનું એક સુંદર વાતાવરણ પ. પૂ. આચાર્ય ભગવત શ્રી લલિતશેખર સૂરીશ્વરજી મ. સા.ની નિશ્રામાં દાદર મધ્યે શ્રી હાલારી વીશા એશવાળ મહાજનવાડીમાં જામ્યું હતું. શ્રી હાલારી વીશા ઓશવાળ નવપદ આરાધક સમિતિ તરફથી કરવામાં આવેલા આ આયેાજનમાં દૂર દૂરથી લોકો આરાધના કરવા આવતા હતા. પૂ. શ્રીની વ્યાખ્યાનવાણી સાંભળવા અને આય'બિલ તપની આરાધના કરવા આવતા હતા. દરરોજ સવારે ૯-૦૦ કલાકે પૂજયશ્રીનું વ્યાખ્યાન શરૂ કરવામાં આવતું હતું. વ્યાખ્યાન બાદ ગુરૂપૂજન-સંઘ પૂજના થયા હતા. તપસ્વીઓની સુદર ભકિત કરવામાં આવતી હતી. દરેક તપસ્વીએને દરરેજ વિવિધ વસ્તુએની પ્રભાવના કરવામાં આવતી હતી.
શ્રી હાલારી વીશા એશવાળ સમાજના પ્રમુખ શ્રી કેશવજી નરશી હરિયાની દેખરેખ નીચે એક સુંદર મજાનુ' આરાધનાનું વાતાવરણ અહી' હાલારી વાડીમાં જામ્યુ હતું. આ ધાર્મિક અનુષ્ટાનના કાને દીપાવવા માટે સમાજના ભાઇ બહેનાએ સપ સ'ગઠન અને ઉદારતાની ભાવનાથી પેાતાની ફરજ અદા કરેલ છે. જે હાલારી વીશા ઓશવાળ સમાજના ગૌરવરૂપ છે.
આવા સુંદર ધાર્મિ ક કાર્યા હાલારી વીશા એશવાળ સમાજના આનમાન અને શાનને વધારનારા છે.
XI
K
Page #809
--------------------------------------------------------------------------
________________
JnC૨૪Wજરીવરજી મહાર/જી કે
અજ રાજા / પ્રચાર #- ક
*
હાલા દેરો(રક જૂજા {2ઉજજ 2221 IRVOY ROZBIORY PRI el 2211
તંત્રીઓ:- શ8 પ્રેમચંદ મેઇજી ફક્ત
જો લઈ ,
(જઈ) 'હેમેન્દ્રકુમાર મનસુરા શાહ,
રાજકોટ) સુરેદ્ર દ જેઠ
(જad().
( અઠવાડિક), आज्ञारादा विराहदा च, शिवाय च मवायच
(૨૪/૨૬ પદમશ્રી ગુઢક/
(જીજે/a)
છે વર્ષ ૪] ર૦૪૮ વૈશાખ સુદ-૧૧ મંગળવાર તા. ૧૨-૫-૯૨ [અંક ૩૮ $ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂા. ૪૦૦
&
ધ મ
કરે
?
સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા ! શ્રાવક ચાર ઘડી બાકી રહે ત્યારે ઊઠે. ઉભયકાળ આવશ્યક કરે, સામાયિક કરે. પ્રાતઃકાળની પૂજા કરે. ગુરુ પાસે આવી ગુરુવંદન માટે ખમાસમણ દઈ, ઈરછકારને પાઠ બોલી શાતા પૂછે, અબૂટ્રિએ ખામી પછી પચ્ચકખાણ લે.
શાસ્ત્ર કહે છે કે, શ્રાવકને સંસારમાં રહેવું પડયું છે, રહ્યો નથી. તે માને છે છે કે, મનુષ્ય જન્મ સંસાર ચલાવવા નથી, ફકત મોક્ષની સાધના માટે જ છે. સંસારના કાર્યો કરવા પડે માટે કરે પણ વાસ્તવિક દિલ નહિ. શ્રાવકના પરિણામ વધી જાય તે
સાધુ ય તે ભવમાં મોક્ષે જાય અને શ્રાવક પણ મેક્ષે જાય. નહિ તે શ્રાવક બારમા ૧ દેવકે જાય. વૈમાનિક સિવાય વાત નહિ.
કર્મ સત્તાને કાયદો છે, જે ધર્મ સત્તાને અનુસરે તેને બધી અનુકૂળતા આપવી. જેને સંસાર જ સારે લાગે છે તે કર્મ સત્તાને આધીન. સંસાર ખરાબ લાગે એટલે મોઢે ધર્મ, સત્તા તરફ ગયું. સંસારનું સુખ અને સામગ્રી ખરાબ લાગવા તે સહેલું કામ છે?
સાધુ તમને કેવા લાગે? ભગવાનની ગેરહાજરીમાં સાધુથી શાસન ચાલે છે. ભાગ- 3 વાનને અને ધર્મને ઓળખાવનાર સાધુ છે. એટલે ભગવાન પ્રત્યે આદર હોય તેટલે કે ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવતા સુસાધુ પ્રત્યે આદર હો જોઈએ.
આપણે ત્યાં ગુરુ અને ધર્મનું મૂળ શ્રી અરિહંત ભગવાન છે. શ્રી અરિહંત
Page #810
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ પરમાત્મા અશુદ્ધ કદી હોતા નથી. ધર્મ પણ સવરૂપે અશુદ્ધ નથી પણ તેના બતાવવામાં 8 છે ગરબડ થાય તે જ બધામાં ગરબડ થાય માટે જ સુગુરુને શોધવાના છે. જેનશાસનના છે
સદ્દગુરુ શ્રી અરિહંત પરમાત્માની આજ્ઞાને સમર્પિત હોય છે. તેમને ? છે તે બોલવાનું, વિચારવાનું અને વર્તવાનું શ્રી અરિહંત પરમાત્માની આજ્ઞા | મુજબ હોય છે. સદ્દગુરુની સેવાથી અને પરિચયથી દેવ-ગુરુ અને ધર્મનું સાચું છે | સ્વરૂપ સમજાય. ગુરુ પ્રત્યે જેટલી ભકિત હોય તેટલી જ શ્રી અરિહંત પરમાત્મા પ્રત્યે
હોય. સુદેવ-સુગુરુ-સુધર્મ માને તે કયારે પણ કુદેવ-કુગુરૂ અને, કુપનો સેવક હોય જે ખરે? શ્રાવકને મન સુગુરુ એટલે સર્વસ્વ. સુદેવને, સુધર્મને ઓળખાવનાર
તે. ઉન્માગેથી બચાવનાર છે. સન્માર્ગે જોડનાર પણ તે! શ્રી જૈન શાસનમાં કહ્યું છે કે, સાધુ હોય ત્યારે તીર્થ સ્થપાય અને સાધુ હોય ત્યાં સુધી તીર્થ રહે. ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માની પહેલી દેશના નિષ્ફળ ગઈ. કેમ કે, સર્વવિરતિને આ લાયક કોઈ જ જીવ ન હતા. તેમાં ય શ્રી ગણધરદેવના ય જ ન હતા.
ત્રિપદીથી દ્વાદશાંગી બનાવનાર જીવ મલ્યા ત્યારે ઘમ શાસન સ્થપાય. ખરેખર ! તીથ તે દ્વાદશાંગીને કહીએ છીએ. ભગવાને તીર્થ સ્થાપ્યું એટલે શું ? દ્વાદશાંગીરૂપ પ્રવચન સ્થાપ્યું. દ્વાદશાંગીની રચના પહેલા શ્રી ગણધરદેવ કરનાર હોવાથી તેને ય તીર્થ કહેવાય. ચારે ય પ્રકારને શ્રી સંઘ દ્વાદશાંગીને અનુસારે ચાલનાર હોય, દ્વાદશાંગીની છે
જ આરાધના કરનાર હોય અને વિરાધનાથી બચનાર હોય તે જ શ્રી 8 છે સંઘ પચ્ચીસમો તીર્થકર કહેવાય. આવું તીર્થ રહે કયાં સુધી ? સાધુ રહે ત્યાં સુધી.
ભગવાન શ્રમણ હતા. ભગવાન સાધુ થઈને જ કેવળજ્ઞાન પામે. ગુરુ પણ સાધુ જ તું હોય. બે ય શ્રમણ કહેવાય. શ્રમણ ન હોય તે ગુરૂ પણ ન હોય. જેનાથી ઘર્મ મળે
તેને ધર્મગુરુ કહેવાય. તેને મન સુસાધુ બધા જ ગુરુ હોય. માટે શ્રાવક તે શ્રમણોપાસક કહેવાય. જેમ તે ભગવાનનો ભગત હોય તેમ તે સાધુને ય સેવક હોય. ભગવાન તે
મેક્ષે ગયા. સાધુ તે હંમેશા રહેવાના. સાધુની ચિંતા માટે શ્રાવક કે હોય? માં છે જે ય હોય અને બાપ જે ય હોય. તેથી તે માને કે; સાધુને જેટલી શાતા વધારે છે તેટલી આરાધના વધારે. તમને સાધુની શાતાની ચિંતા ઘણી કે તમારી શાતાની ? તમે
જે આ બધું સમજતા હતા તે જે રીતે સંસારમાં જીવે છે તે રીતે જીવી શકત નહિ. છે શ્રાવકને ઘર-બાર, પેઢી–પરિવાર પર પ્રેમ નથી પણ તેને તે શ્રી જિનેશ્વર દેવ, શ્રી જિનશાસન અને શ્રી જિનધર્મ ઉપર પ્રેમ હોય.
સમજ વગરના લેકેને ભગવાન સેંપવા તે ભગવાનની આશાતના કરવા બરાબર છે. દેરાસરમાં રમકડાં નથી બેસાડયા પણ ભગવાન બેસાડયા છે. તમે બધા જે શ્રી શ્રાદ્ધ વિધિ ગ્રન્થ બરાબર ભણી જાવ તે વિદ્વાન થઈ જાવ. અને તેમાં કહ્યા મુજબ છે છે વર્તે તે સારા થઈ જાવ. જુના કાળના ગ્રંથોમાં જે કહ્યું તે માનવાનું કે રૂઢિ ચાલુ
Page #811
--------------------------------------------------------------------------
________________
જજર
છે રાખવાની ? આપણું અજ્ઞાન પ્રગટ થાય તે તે સારું કે ખરાબ? તમને પૂછે કે ધર્મના ૪ વિષયમાં જ્ઞાની છે કે અજ્ઞાની? આજના ઘણા અજ્ઞાની જ્ઞાની થઈ બેઠા છે. ન તે કેઈનું સાંભળે કે ન તે સમજે અને પિતાનું જે પકડયું તે પકડી રાખે.
જેને સંસારથી છૂટી જવું હોય અને ઝટ મોક્ષે જવું હોય તે ધર્મ કરે. જેને સંસારમાં રહેવું હોય અને ક્ષે જવાની ઈચ્છા નહિ તેને ધર્મમાં માલ નહિ. પરલક સુધારવા ય ધર્મ કરે તે હજી તેને ય ધમ સારે હોય. ખાલી સાંભળીને રાજી થાવ છે
તે ન ચાલે. સાંભળવાનું સમજવા માટે છે. સમજવાનું શ્રદ્ધા માટે છે. સહવાનું શા છે આ માટે શું કરવા માટે. પણ તેવું કઈ દેખાતું નથી.
અમારે ત્યાં જે ભણે તે સમજવા ન ભણે તે ભણનારો નકામો છે. ભણ્યા પછી 8 સમજી જાય, સમજયા પછી સહણ કરે અને કાંઈ કરે નહિ તે તે સહણે બેટી છે. પુણ્ય-પાપ સમજ્યા પછી આ પાપ અને પુણ્ય છે તેવી શ્રદ્ધા ન થાય તે તેવું બને ? A પુણ્ય-પ૫ની શ્રધ્ધા થયા પછી આ નહિ કરવાનું અને આ કરવાનું મન થયા વગર છે રહે ? મન થયા પછી શકિત મુજબ, પાપ ફેંકી દેવાનું અને પુણ્ય કરવાનું મન થયા R. વગર રહે? અમે તમને શ્રવણ કરાવીએ તે સમજવા માટે. સમજ્યા પછી શ્રધા છે કરાવવા માટે. શ્રધ્ધા થયા પછી હેય હોય તે ફેંકી દેવાનું છે, ઉપાદેય હોય તે સ્વી- ૨ કારવાનું છે અને તાકાત હોય તે બધું છોડી દેવાનું છે.
ધર્મ ગમે તેને આપી દે તેવું નથી. ધર્મ મેંઘ છે. દુનિયામાં મેઘવારી હમણા છે આવી. ધર્મ સેંઘે કે મેંઘો? ધર્મ માગવા આવે તે મૂલ્ય વધારવાનું છે. ધર્મ 5 | જોઈતું હોય તે તમારે ઘણું દોષ ટાળવા પડશે ઘણુ ગુણ મેળવવા પડશે. પછી ઘમ ૨ મળશે. દેષ ટાળ્યા વગર અને ગુણ મેળવ્યા વગર ધર્મ મળે ?
આજે શાસનમાં ઘણી આપત્તિ છે. શાસન માટે ઘણું કરવાનું છે. અમારા કરતાં છે તમારી પાસે વિશેષ ચીજ કઈ છે ? ધન વિશેષમાં છે તમારું ધન અવસરે શાસનનું ને? કોઈ ગુરુને કહી આવ્યા છે કે, શાસન છે તેમાં શું જરૂર પડી છે. અમને ગતાગમ ન હોય. આપ શાસનના સંરક્ષક છે. ધનનું કામ પડી જાય તો મને સૌથી પહેલે યાદ કરવાને તેમ કહી આવેલા ને ? તમારી શકિત પણ કહી આવેલા ને? કે તમારે મન આ પંચાંતમાં કણ પડે? આ બધું પૂછવાની ફુરસદ કેને હેય? શ્રાવક જ કયાં છે – સાચું ને ? આગળના શ્રાવકે સાધુની, ધર્મની અને શાસનની ચિંતા છે કરનારા હતા.
પણ આજે અનીતિના ધને તમને પાયમાલ કરી નાખ્યા, માનવતા મરી પરવારી અનીતિન ધનથી તમે છતે પૈસે ભિખારી જેવા છે. અનીતિનું ઘન શરૂ થયું ત્યારથી છે સારા માણસોની બુદ્ધિમાં ભારે બગાડ થયો. તે બગાડ અહી પણ શરૂ થયે.
આજે તમે ગમે ત્યાં જાવ પણ સાધારણને તટે. સૌને કરવાની ચીજ તેનું નામ છે
Page #812
--------------------------------------------------------------------------
________________
તે સાધારણ. સૌ ન કરે તે સાધારણને ટે. સાધારણને તે એટલે ગૃહસ્થના હયાનાં છે ઉદારતાને તટે.
શ્રાવક જગતમાં ડાહ્યા માણસને વાચક શબ્દ છે. તે ઘરને નકામું માનનાર છે. છે તેને ઘર સાચવવા કરતાં મંદિર સાચવવાની બહુ કિંમત છે. પેઢી સાચવવા કરતાં ૨ ઉપાશ્રય સાચવવાની બહુ કિંમત છે. ઘન સાચવવા કરતાં ધર્મ સાચવવાની બહુ 8 કિંમત છે. શાસ્ત્રોની વાત આજે લગભગ જોવાં મળે તેમ નથી. છે આજે મોટે ભાગ જે રીતના જીવી રહ્યો છે તેથી તેમને ન તે શ્રાવક પણ કહેવાય, કે ન તે ધમી પણ કહેવાય. આજે નીતિ-અનીતિની વાત કરીએ તે પણ ભારે પડે છે. શાત્રે કહ્યું છે કે, અનીતિથી ધન કમાવાનું મન થયું એટલે હયુ બગડયું, ધીઠું થયું, ધહીન થયું, અધર્મવાળું થયું, તેના કારણે તમારા હીયામાં દેવને સ્થાન નથી, સુગુરુને સ્થાન નથી. જે બેમાંથી એકનું પણ સ્થાન હોત તો કામ થાત. પણ કમનશીબે બેમાંથી એકનું પણ સ્થાન નથી. આ માટે મારી ભલામણ છે કે, સુદેવ-સુગુરુ અને સુધમની સાચી ભકિત કરવી હોય છે { તે તે ત્રણેના સ્વરૂપને સમજવા પ્રયત્ન કરે તે આ સંસારનું સ્વરૂપ સમજાશે અને છે છે તેનાથી છુટવાનું મન થશે. તેવી દશાને પામી વહેલામાં વહેલા મેક્ષ પદને પામે છે છે તે જ શુભાભિલાષા.
(૨૦૨૯, શાંતાક્રુઝ, મુંબઈ)
કો
,
- **, *
!
સંગ્રહ છે. કા. ૧૬ પછ પેજ પર+૬૪+૬૪ છે. ળિયાÉટ. પ્રકાશક જ્ઞાન દીપક પ્રકાશન ટ્રસ્ટ, રમણિક
લાલ એન. વડેચા-ડીસા
પંચસૂત્ર પ્રથમ સૂત્ર અથ– સં. નવપદનાં પ્રવચનો- પૂ. પં. શ્રી ઉપર મુજબ, મુ. કા. ૩૨ પેજ પર પિજ છે પ્રદ્યુમ્નવિજયજી મ. પ્ર. શ્રી શ્રુતજ્ઞાન પ્રચારક
મૂલ્ય રૂા. ૫) આ મહાન સૂત્રના ભાવે આ
ચિંતવવા આ અર્થવાળું પુસ્તક ઉપયોગી છે. સભા દશન ટ્રેડર્સ ૬૦૮ રેલ્વે પુરા જુના રેલ્વે સ્ટેશન સામે, અમદાવાદ, ડેમી ૮
પુણ્યધામ સૂરિરામ-સં. પૂ મુ, શ્રી છે પેજી, પેજ ૧૦૫, મૂલ્ય રૂ. ૨૫] નવપદ
દિવ્યભૂષણ વિ. મ., કા. ૧૬ પછ પેજ ૨૮ ? અંગે સરળ સુબોધ પ્રવચને છે. મૂલ્ય રૂા. ૧) પ્ર. દેવાંગ ગૃપ, ઠે. પારસ છે
સૂરિરામના સંભારણા-ભા. ૧-૨-૩ ઇલેકટ્રીકલ, લેમીંટન ચેંબર્સ ૩૯૪-લેમીં-8. લે. પૂ. પં. શ્રી કીતિ સેનવિજયજી ગણિવર ટન રોડ, મુંબઈ-૪ પૂ.શ્રીના જીવન નોંધ છે મૂલ્ય ૧૦+૧૦-૨૫ કુલ રૂા. ૩૦-૨૫ ઉપરાંત ૪ કલરના વિવિધ ફટાઓ વિ. છે. છે પૂજ્યશ્રીજીના જીવન પ્રસંગે અંતિમ સમાધિ પુસ્તક કિંમત અને વસાવવા ગ્ય છે. સ્કીન છે છે અને પૂ. શ્રીના ઉપદેશેને ત્રણ ભાગમાં બોર્ડર વિનુ કલર પ્રિન્ટ છે. જે occianacarakanaaaaaaaaaaaa
Page #813
--------------------------------------------------------------------------
________________
wwwwwwwww
શકિતની આદર્શ ઉપાસના -સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિજય કનકસૂરીશ્વરજી મ.
(ગતાંકથી ચાલુ) ભાવમાં કોઈ પણ પ્રકારને ફેરફાર થત સૌન્દર્ય અને સુશીલતા નથી. વૃક્ષો પોતાના ફળો ખાતા નથી. આ સુંદર અને સ્વસ્થ શરીર એક શકિત ફળ બીજાને ખાવાના ઉપગમાં આવે છે. આ શકિત આપણું પુણ્યબળથી મળે છે. વૃક્ષે જ્યારે આટલું બધું ઉપયોગી છે. આવા શરીરની મદદથી ખૂબ સારા જીવન જીવી શકે છે, ત્યારે માણસ ધારે કામ પણ થઈ શકે છે અને ખરાબ કાર્યો તે કેટલે બધો ઉપકાર કરી શકે ! આ કરીને તેને દુરૂપયોગ પણ કરી શકાય છે. વાત ઉપર આપણે નિરાંતે વિચારવું જોઈએ. આ શકિતની સમ્યફ સાધના પણ કરી શકાય સજજન માણસ પોતાની નિંદા સાંભછે; અને દુરૂપયોગ કરીને દુરાચાર પણ ળીને આકુળવ્યાકુળ થતું નથી. બીજાઓની વધારી શકાય છે. સારા શરીરનો સમ્યક પશ સાથી ફલાતા નથી. પ્રશંસા ધીમ’ ઝેર ઉપયોગ કરવા માટે સદાચાર અને સંયમના
છે, એ વાત તેના ખ્યાલમાં જ છે. આ ગુણની જરૂર પડે છે. આ ગુણે વગર બધાની પરવા કર્યા વિના તે પરોપકારના આવા શરીરને કશે પણ ઉપયોગ નથી, મહ- કાર્યમાં ગળાડૂબ રહે છે. વૃક્ષની માફક તે તવ નથી. આથી જ કહેવામાં આવ્યું છે કે- પોતાના મૂળને વફાદારી પૂર્વક વળગી રહે નરશ્ય ભૂષણે રૂપ,
છે. મૂળ ખલાસ થઈ જાય, તે વૃક્ષ ખલાસ રૂ૫સ્ય ભૂષણ સાન થઈ જાય, આ ન્યાયે સજજન માણસ જ્ઞાનસ્યા ભૂષણે શીલ,
પિતાના મૂળ સમા માતા પિતા, દેવ, ગુરુ, શીલયા ભૂષણે ક્ષમા છે
ધર્મ આદિ પ્રત્યે ખૂબ જ વફાદાર રહે છે. મનુષ્યની સુંદર આકૃતિની કઈ કરતાં
પિતાના વિનય ધમ તથા સદ્વ્યવહારથી કઈ કિંમત નથી. તેના સદાચાર અને આ
આ મૂળ તને તે પોષે છે. પરોપકારની કિંમત છે. જે મનુષ્યની શારી
આથી આ વાત બરાબર સમજી લેવા રિક શકિતનો ઉપયોગ બીજાનું ભલું કરવા,
જેવી છે કે, રૂપનું ભૂષણ સદાચાર અને
સંયમ છે. ઈન્દ્રિમાં સંયમ હોય, ત્યારે દુઃખે દૂર કરવા અને આત્મ કલ્યાણ માટે જ ક્ષમા ભાવ પ્રગટી શકે છે. ઈદ્રિય થાય છે, એજ ઈન્સાન શકિતની સાચી મનને આધીન છે. મન આત્માને આધીન આરાધના કરી રહ્યો છે.
છે, આત્મા સંસ્કારને આધીન છે. સંસ્કાર વૃક્ષે કશા પણ ભેદભાવ વગર બીજા- સદ્દગુરુ ઉપાસના અને શાસ્ત્રશ્રવણમાંથી એને છાયા આપે છે. પથ્થર મારે કે આવે છે. રેડિયેમાંથી નહીં. આથી જ્ઞાનીપૂજા કરે, પરંતુ તેના આ ઉપકારક-સ્વ. જને કહે છે કે
Page #814
--------------------------------------------------------------------------
________________
: જૈન શાસન (અઠવાડીક) સંતેષથી આગળ વધીને કેઈ સુખ મનની ગતિને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે નથી. તૃષ્ણાથી ચડિયાતે કઈ રોગ નથી. સંયમરૂપી બ્રકની અનિવાર્ય આવશ્યકતા ક્ષમાથી મહાન કેઈ તપ નથી. સાધુજનને છે. પાવરકુલ-શક્તિશાળી બ્રેકનું નામ જ જૈન પરિભાષામાં ક્ષમા શ્રમણ કહેવામાં આવે છે, સંયમ ! છે. આના પરથી ક્ષમા ધર્મને મહિમા સંયમ શક્તિને સ્રોત છે. સંયમ દ્વારા આપણને ખૂબ સારી રીતે સમજાય છે. આપણે આપણી કમજોરી અને નિર્બળતા આજે મોટા ભાગના લોકોના વ્યવહારે
પર વિજય પ્રાપ્ત કરી શકીએ. અસંયમી માંથી ક્ષમા ભાવ સાવ નામશેષ થઈ ગયે
અને વિલાસી માણસે ક્યારેય શકિતશાળી
હોતા નથી. છે. જેને જુવે તેના મગજને પારે સાતમા
ઈતિહાસ આ વાતની સાખ પૂરે છે કે, આસમાને ચડી ગયેલે જ દેખાય. ઘરમાં કે
નાદિરશાહના આક્રમણ સમયે દિલ્હીની ઘર બહાર, નાના સાથે કે મોટા સાથે
ગાદી પર અહમશાહ હતે. તે ખૂબ વિલાસી કે ૫૫ણ પ્રકારના વ્યવહારમાં ક્ષમાભાવનું
હતે. નાચગાન, દારૂ અને સુંદરીઓના નામ સરખું યે જોવા મળતું નથી. જરા જરામાં કલેશ થાય છે, કડવા શબ્દ બેલાય
વાતાવરણમાં જકડાઈ જઈને તે પોતાની
બધી જ ફરજે ભૂલી બેઠો હતો તેને છે, ગરમા ગરમી થાય છે, સંતાન ઘર
ખબર આપવામાં આવી કે, દિલ્હી પર છેડીને નાસી જાય છે. આથી માતા પિતા
શત્રુઓ આક્રમણ લઈને. પૂરની માફક ચાલ્યા પરેશાન થાય છે. શિક્ષકે વિદ્યાથીઓને
આવે છે. પણ તેણે પરવા ન કરી કેઈપણ શિક્ષા કરે, તે કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરાય
પ્રકારની સામનો કરવાની તૈયારી ના કરી. છે. આ બધામાં છીછરાપણું અને હલકાપણું
નાદિરશાહે દિલ્હી દરવાજે તે. જેવા મળે છે. હલકી તપેલી જલદીથી
અહમદશાહમાં પ્રતિકાર કરવાની કઈ ગરમ થઈ જાય છે, એમ આજકાલ હલકી શકિત રહી ન હતી. પોતાની બધી શકિત પ્રકત્તિના માણસે જલદી ગરમ થઈ જાય તેણે વાસનાઓમાં વાપરી નાંખેલી. તે છે. મોટા માણસ ગંભીર હોય છે, સહન- વિલાસને કીડો બની ગયો હતો. શીલ હોય છે અને પિતાની જાત પર નાદિરશાહે તેને કેદમાં નાંખ્ય, મહેકંઇ ૨હે છે.
સાં વસવાટ કરતી બેગમોમાં પણ તેજ૩. શકિતશાળી છે કે સંયમ વિતા ન હતી. વિલાસની કઠપૂતળીઓમાં
ઝડપથી દોડતા વાહનો સાયકલ. મોટર, તેજસ્વિતા આવે કયાંથી ? જે સ્ત્રીઓમાં ગાડીને રોકવા માટે શક્તિશાળી બ્રેકને સદાચાર અને સંયમના ગુણ હોય છે, ઉપયોગ થાય છે, અચાનક જ ઝડપથી તેજ તેજસ્વિતા મેળવી શકે છે. અહમદદેડતા વાહનને રોકવા માટે મજબૂત બ્રકની શાહની બેગમેએ પોતાની જાત નાદિરજરૂર હોય છે, તેવી જ જરૂરિયાત માનવ. શાહને આપી દીધી. નાદિરશાહે તેમના પર જીવનમાં પણ છે. માણસની ઈનિદ્રર્યો અને ફિટકાર વરસાવતા કહ્યું :
Page #815
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૩૮ તા. ૧૨-૫-૯૨ :
તમને ધિક્કાર છે, પરપુરુષને તમારી જાત લજજા અને મર્યાદાનું ખૂબ પાલન કરતી. સેપતા પહેલાં તમે સૌએ આપઘાત કેમ રાજ પણ અમર્યાદ વર્તન કરે, તો તેમને ન કર્યો ?
સખત, જોરદાર અવાજમાં ઠપકે આપીને કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે, સંયમ કહેતા કે, નિરંકુશ એશ-આરામ તમારે અને શીલથી તેજસ્વિતા આવે છે. અસંય જોઇતા હોય, તે મારા ખંડના બારણું મથી જીવન નિસ્તેજ અને અકર્મણ્ય બને તમારા માટે બંધ જ જાણજે ! આવી છે. આથી જીવનમાં આપણે શકિતને નારીઓ તેજસ્વી સંતાનને જન્મ આપીને સંચાર કરવા માગતા હોઈએ, તે આપણે આપણી સંસ્કૃતિની દેવજ પતાકાઓ ઉન્નત આપણું જીવનમાં સંયમ અને સદાચારને રાખવામાં ખૂબ મદદકર્તા નીવડે છે. પરંતુ તાણાવાણાની માફક વણી લેવા જોઈએ. ઘેર કમનશીબીની વાત છે કે, આજે ઉલટી
શીલ રહિત રૂપ નિંદનીય પવન વાયો છે. નારીનું સૌંદર્ય પ્રદશ.
ભારત દેશમાં રૂપ સાથે શીલનું મહ. નની “ચી જ ” બની ગયું છે. પશ્ચિમના તવ પણ ખૂબ ઊંચું આંકવામાં આવ્યું છે. દેશની માફક આપણા દેશમાં પણ સોંદ. રૂપ સાથે લજજા અને શીલને નારીના આભૂ- યંની સ્પર્ધાઓ યોજાવા લાગી છે. ઘણી પણ માનવામાં આવે છે. આપણી સ્ત્રીઓ સ્ત્રીઓ “સર્વ શ્રેષ્ઠ સુંદરી'નું બિરૂદ મેળપ્રાચીન કાળમાં રૂપને પ્રદર્શનની વસ્તી વવા આવી સ્પર્ધાઓમાં નિ:સંકેચ કૂદી માનતી ન હતી. આ કારણથી જ આપણી પડે છે. ત્યાં સૌંદર્યનું નગ્ન-પ્રદર્શન થાય નારીઓમાં ભૂતકાળમાં તેજસ્વિતા વસતી છે. વિલાસ વર્ધક નાઈલેનના વસ્ત્રોમાં હતી. ધર્મની રક્ષા, શીલની રક્ષા માટે અર્ધનગ્ન નારીઓ આવી સ્પર્ધાઓમાં ભાગ તેઓ ગમે તે કરવા માટે તત્પરતા દાખ- લે છે. આપણું પ્રાચીન નારીઓ લજજા વતી. અહીંની નારીઓને ઇતિહાસ ત્યાગ અને શીલની જીવતી જાગતી મૂતિઓ અને બલિદાનનો ઈતિહાસ રહ્યો છે. હતી, જયારે આજની નારીઓ આપણી શીલના રક્ષણ માટે આગમાં પણ તેઓ હસતી, સંસ્કૃતિનું કરપીણ ખૂન કરી રહી છે ! રમતી કૂદી પડતી હતી. આવી તેજસ્વી સંસ્કૃતિના રક્ષણને આધાર શાસ્ત્રના નારીઓ અન્ય કે દેશમાં થઈ નથી. બળ પર નથી ૨હ્યો. “ના” અને “સીટના આપણી પ્રાચીન નારીઓ માટે આપણે સંયુકત સૈનિક જૂથ કેઈપણ દેશની સંસ્કૃતિ ખરેખર ખૂબ ગૌરવ લઈ શકીએ તેમ બચાવી શક્તા નથી. પેટન ટેકે અને છીએ. હિમાલયના ઉન્નત શિખરની માફક શર્મન ટેકે પણ આપણી સંસ્કૃતિની રક્ષા આપણું મસ્તક ઉન્નત રાખી, શકીએ કરવા માટે કશા પણ ઉપગની નથી. તેમ છીએ.
૧ પેટન ટેકના નિર્માણ માટે ૫૦ અંબરના મહારાજાના મહેલમાં શિશ- લાખ રૂપિયા ખર્ચાય છે. ૧ શર્મન ટેક દિયા વંશની મહારાણી હતી. આ રાણ
(અનુ. પિજ ૯૦૨ ઉપ૨)
Page #816
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા હા હા હા જ “પણ એ ડેશી કૈણ હતા તે તે સંગમરમરની શીલાઓ જણાવે ?
“મંત્રીશ્વર ! એ તે દિતીકવર સુલ-શ્રી ધીરજ શાહ તાન મેજીનની માતા છે. તુરત જ વસ્તુમ હાકાહાહ પાળ મંત્રીઓ રાજ સેવકને બેલાવી
હુકમ કર્યો. મંત્રીશ્વર ! ગજબ થઈ ગયે છે
જાવ ગમે ત્યાંથી–ગમે તે રીતે– ખંભાતમાં મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળના દર- ૯
- દિલ્હીના સુલતાનની માતાને લુંટાયેલે બારમાં આવી ખલાસીઓએ રાડ નાંખી.
માલ શોધીને હાજર કરે ! ભાઈ ! શાંતિથી વાત કરો, શું થયું ?' મંત્રીશ્વરે શાસ્તવના આપી.
બેજ દિવસમાં બધે જ લુંટાયેલે માલમંત્રીકવર જ્યાં રાજા વરધવલની
સામાન લાવી સુલતાન મજદીનની માતા
પાસે હાજર કરી દીધું અને વિનંતી કરી આણ હોય, મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળની હાક વાગતી હોય ત્યાં આ કેમ, ચાલે !”
તેમને પિતાના ઘરે મહેમાન બનાવ્યા. તે
દરમ્યાન સુંદર સંગેમરમરનું ભાઈ વાત તે કરે! શું બન્યું, અને
એક તરણ
ઘડાવ્યું. તે તુટી ન જાય માટે રૂના ગાભામાં તમે કેણુ છે ?” “મંત્રીશ્વર ! અમે તે વહાણના ખલાસી
પિક કરાવ્યું. હજ કરવા જવા માટે રસ્તામાં
જે જે સગવડો જોઈએ તેની ઉત્તમ વ્યવછીએ અને દેશાટન ખેડીએ છીએ, આ સાગરની છાતી ચીરી દેશ પરદેશ માલ
સ્થા ગોઠવી આપી. ત્યાનાં બાદશાહને
* ધરવા માટે દ્રવ્ય આદિનું નજરાણું બાંધી અને મુસાફરોને લઈ જઈએ છીએ.”
હા, ભાઈ તમારા સાહસથી તે ખંભા- આપ્યું. સંગેમરમરનું ઉત્તમ કળાકારીગરીતની સમૃદ્ધિ અને કીતિને ચાર ચાર ચાંદ
સ વાળું તારણ મજીદમાં જડવા જણાવ્યું.
છે, લાગેલા છે, તમારી મુશીબત ટાળવી એને અને ખૂબ પ્રેમથી એ દિહીશ્વરની માતાને અમારી પ્રથમ ફરજ છે. પણ વિગતથી વાત
વિદાય આપી. સાથે પાછા વળતા ખંભાત તે કરો!
આવે ત્યારે પિતાના મહેમાન બનવાનું મંત્રીકવર ! અમોએ માલ-સામાન વચન લઈ લીધું. અને મુસાફરો સાથે અમારી એપ અરબ- ખંભાત બંદરેથી વહાણોનું લંગર સ્તાન તરફ ઉપાડી હતી ત્યાં આપની હદમાં ઉપડયું સઢ ચડયા અને ખેપ અરબસ્તાન જ દરિયાઈ ચાંચીયાઓએ અમારી સાથેની તરફ ઉપડી. બધી જ સલામતીની વ્યવસ્થા એક ડોશીને લુંટી લીધી, તે હજયાત્રા માટે મંત્રી વસ્તુપાળે ગોઠવી હતી. તેથી સલામત જતી હતી.”
મ ઝીલે પહોંચી ગયા. . મંત્રી વસ્તુપાળે હિંમત આપી તેથી આ આખાય પ્રસંગમાં વાત કાંઈક ખલાસીઓએ વિગત જણાવી. મંત્રીશ્વરે જુદી જ હતી. ગુજરાતના મંત્રીશ્વર વસ્તુવાત આગળ ચલાવી.
પાળના વહીવટમાં કેઈ ખામી ન હતી.
Page #817
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૩૮ તા. ૧ર-૫-૦૨ : તેમનાં હાક અને ધાક એવા હતા કે કોઈની મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળે વિરધવલરાજાની મજાલ નથી કે તેમનાં સીમાડામાં કેઈના ય અનુમતિ મેળવી લીધી અને સુલતાન મેજવહાણ આમ ભર કરિયે લુંટાઈ જાય! આતે દીનની માતા સાથે ઉપડયા દિલહીની સફરે. માત્ર મંત્રીશ્વરની એક દૂરંદેશીભરી માત્ર ગુજરાતના આ વિચક્ષણ મંત્રીના મનમાં ચાલ હતી. સુલતાન મજદીનના માતાને એક ચિંતા ઘણા વખતથી હૃદય કેરી સરસામાન મંત્રીશ્વરની આજ્ઞાથી જ ચાંચી ખાતી હતી. થાઓ મારફત લૂંટી લેવામાં આવ્યું હતું
. એક વખત તેઓ ગિરિરાજ શંત્રુજય અને સહીસલામત સંતાડી રાખવામાં આવ્યું
તીર્થાધિરાજની યાત્રાએ ગયા હતા. ત્યાં પ્રભુ હતે. બદલામાં તેમને દિલ્હીશ્વર સુલતાનની
આદિનાથની પૂજા સમયે પ્રભુજીની પ્રતિમાતાને ભરપૂર પ્રેમ જીતી લીધે.
માની નાસિકને પૂજારીઓએ ફૂલેથી ઢાંકી સુલતાન મજદીનની માતા હજ કરી દીધી હતી કારણુવસાત અભિષેકના કળશ સહી સલામત પાછા ખંભાત બંદરે ઉતર્યા આદિ વડે ખંડિત ન થઈ જાય! અને આપેલ વચન પ્રમાણે વસ્તુપાળના મંત્રીશ્વરે વિચાર કર્યો કદાચ આe મહેમાન થયા. લગભગ દસ દિવસ મહે. બને તે અમંગળ ગણાય. માટે પ્રભુજીની માનગતી માણી. તે દરમ્યાન મંત્રી વસ્તુપાળ પ્રતિમા બનાવવા માટે બીજી આરસની
માં”માં....માં” કરતા થાકતા નથી. તેમની ઉત્તમ શીલાઓ લાવી તૈયાર રાખવી જોઈએ. વાણીને જદુ કમાલ કરી ગયે, મેજદ્દીન જેનાથી બીજી પ્રતિમા ઘડી શકાય. ઉત્તમ સુલતાનની માતાને જાણે આ પોતાને બીજે આરસની ખાણ “મમ્માણીની હતી પણ તે દિકરી હોય તેમ તેમનાં પર વારી ગયાં. પિતાના અધિકારમાં નહતી, તેની માલિકી એક દિવસ માતાએ દિલહી જવાની વાત દિલ્હીના સુલતાનની હતી, તેની રજા મૂકી અને ચતુર મંત્રીશ્વરે મોડે સાચવી સિવાય આ આરસની શીલાઓ મળી
શકે તેમ ન હતી. પ્રભુજીની પ્રતિમા માટે અરે! માતાજી એકલાં કેમ જશે, ઉત્તમ આરસ મેળવવા ઉપરાંત ગુજરાતના તમારી આજ્ઞા હેય તે હું સાથે આવું.” સિમાડાની સુરક્ષા પણ જરૂરી હતી.
આનાથી ઉત્તમ બીજુ શું હોય? આ બધા જ વિચારે મનમાં ઘુમરીયા તારી મહેમાનગતી માણ્યા પછી તું મારી કરતાં હતાં. અને તેના માટે જ પિતાના મહેમાનગતી ન માણે?
વિચક્ષણ બુદ્ધિચાતુર્યથી તેને આ દિલ્હી પણ ત્યાં મારી માનહાની તે નહીં જવાનું જોખમ ઉઠાવ્યું હતું.
મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળ સુલતાન મોજઅરે! આ શું છે, તું મારે દીનની માતા સાથે ઠેઠ દિલ્હી નજીક બીજે દિકરા છે. તારે પૂરે સત્કાર થશે!” પહોંચી ગયા. અને લગભગ બે કેશ બાકી
લીધો.
થાય ને?
Page #818
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૦૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક) રહ્યા હશેત્યાં તે તેમના આવવાના વર્તમાન કાળે ગિરિજ" શત્રુજ્ય પર સમાચાર સુલતાનને પહોંચી ગયા. સુલતાન બિરાજમાન તિર્થાધિરાજ શ્રી આદિશ્વર સામે લેવા ગયા, હજ યાત્રા કરી હેમખેમ પ્રભુની પ્રતિમા વસ્તુપાળ મંત્રીએ લાવેલ પાછી આવેલ માતાને ખબર અંતર પૂછયા, આ “મમ્માણ ખાણના આરસની શીલાત્યારે તેમને ખૂબ જ પ્રેમથી જણાવ્યું કે માંથી (જે મંત્રી વસ્તુપાળે ભયરામાં મૂકી
“મારી હજયાત્રા સુખ રૂપ નીવડી રાખેલ હતી.) વિ. સ. ૧૮૫૭માં ચિત્તોડના કારણ કે દિલ્હીમાં હું એક દિકરે હતે તો કર્માશાહે છેલે ઉદ્ધાર કરાવ્યો ત્યારે બનાગુજરાતમાં મારું ધ્યાન રાખનાર વસ્તુપાળ 'વડાવેલ છે. (હિંસા નિવારણ) નામે મારે બીજે દિકરો હતે.” અને બધી - જ વાત આનંદ પૂર્વક જણાવી.
(અનુ. પાન ૮૯નું ચાલુ) સુલતાન ખૂબ આનંદ પામ્યા. મંત્રીશ્વર બનાવવા માટે ૧ કરોડ રૂપિયા જોઈએ. વસ્તુપાળનું ભાવભર્યું સ્વાગત કર્યું, અને તમને ખ્યાલમાં હશે કે, ભારત-પાકિસ્તાજણાવ્યું કે
નના યુદ્ધ વખતે જંગી ખર્ચે બનેલી ૨૪૫ મારી માતાએ તે તમને મારાથીએ
- પેટન ટે કેને નાશ થયો હતો. આ ખર્ચ અધિકે પુત્ર ગણ્ય છે. માટે તમે તે મારા પછી કરવેરા રૂપે ગરીબ પ્રજા પર લાદભાઈ થાવ.
વામાં આવે છે.
શૌર્યહીન સેના પાસે ગમે તેટલા સારા સુલતાને વિનયપૂર્વક પહેરામણી આપી
શ હોય, તે પણ તે દુશ્મનને સામને અને જણાવ્યું કે “બોલો ભાઈ મહેમાન
કરી શકતી નથી. આવી સેનાએ આપણી મારા થયા છે તે કાંઈક યાદગીરીમાં માંગે
સંસ્કૃતિનું રક્ષણ કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે. અને આજ સમયની રાહ જોઈને બેઠેલા
આથી જ સંસ્કૃતિનું રક્ષણ કરવા માટે વસ્તુપાળે ખૂબ જ વિનયપૂર્વક માંગી લીધું.
આપણને શૌર્યવાળી, તેજસ્વી અને સંયમી “દિલ્હીશ્વર ! ગુજરભૂમિ સાથે આપ પ્રજાની ખૂબ તાકીદની જરૂર છે. (ક્રમશઃ) બાદશાહને યાજજીવ સંધિ બની રહે, – અને આપના તાબાની “મમ્માણ પાષાણુની
કેન : ૩૨૯૯-૨૬૬૧૬ ખાણમાંથી પાંચ સંગેમરમરની શીલાઓ
' ' રેસી. ૨૪૩૫૪ અપાવો.” '
ગણેશ મંડપ સવિસ , મંત્રીશ્વર વસ્તુપાળની વાત સ્વીકારાઈ સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા. ગઈ !
ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા ગુજરાત સુરક્ષિત થયું અને પાણશીલાઓ પ્રભુ બની પુજાઈ ગઈ. “ ' કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, ૦ ૦ , , , , "
'', રાજકેટ-૩૬૦૦૦૨
આ માટે અનુભવી
Page #819
--------------------------------------------------------------------------
________________
સત્યના પક્ષપાત–સાચી સમજ
અનાદિ કાળથી આપણા આત્મા સંસા રના કાળચક્રમાં ભવભ્રમણ કરી રહ્યો છે. આ સમગ્ર ભવભ્રમણનુ કારણ એકમાત્ર સુખની ઇચ્છા છે. સંસારના સુખના રાગી મનેલા, સુખ મેળવવા તનાડ મહેનત કર. નારા જીવા સુખ તેા નહિ પરંતુ સુખની સાચી વ્યાખ્યા જેટલુ પણ જ્ઞાન "મેળવી શકયા નથી. જ્યારે જીવને દુ:ખની અનુ ભુતી થાય ત્યારે તે દુ:ખને દુર કરવાને પ્રયત્ન કરે અને તે દુઃખ દૂર થવાથી સુખને પામ્યાના સંતાષ અનુભવે છે.
જેમ કે ભૂખ લાગે ત્યારે ભૂખના દુ:ખને દૂર કરવા ખારાક મેળવવાના ઉપાય કરે અને ભૂખ શમવાથી સુખનેા અનુભવ કરે છે પરંન્તુ તે વખતે સ સારના સુખના રાગી જીવા ભૂખ કેમ લાગી ? ભૂખનું ઉદ્ભવવુ એ જ દુ:ખ છે ? તેવા વિચાર માત્ર કરતા નથી પરીણામે જીવનું સ’સારમાં પરિભ્રમણ ચાલુ જ રહે છે.
ભૂખને શમાવવી એ ભૂખના દુઃખના કાયમી ઉપાય નથી પરંતુ ભુખનુ દુ:ખ ન ઉદ્દભવે તેવા ઉપાય કરવા એ જ તેના કાયમી ઉપાય છે, તેના ઉપાય એટલે આત્માને સર્વ કર્માંથી મૂ ત કરવા એજ છે.”
તેવુ' સુખ સૌંસારના સઘળા ય જીવો પામે તે માટે જ તીર્થંકર ભગવતાએ શાસનની સ્થાપના કરી, રાજ એ પ્રહરની દેશના આપે છે અને તેઓશ્રીની ગેરહાજ રીમાં સુવિહિત ગીતાર્થાચાર્યો તેવા સુખની
અને સુખના ધામ સ્વરૂપ મેાક્ષમાર્ગની જ મહત્તા સમજાવે છે. અનાદિકાળથી આપણે આ વાત સાંભળી, વાંચી પરંતુ હજુ સુધી આપણને તે વાત સત્યરૂપે સમજાતી નથી. વિપરીત રૂપે જ આપણે તેને સમજીએ છીએ. તેનું કારણ સમ્યક્ત્વના અભાવ અને ગાઢ મિથ્યાત્વના ઉદ્ભય છે.
“ભગવાનના વચનામાં સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા છે” એટલુ મેલવા માત્રથી સમકિત આવી જતુ નથી. જેમ કે તિથિની વાત નિકળે તે બધા કરે તેમ કરવુ, લેષ કરવા નહિ, આરાધના આજે કરીએ કે કાલે કરીએ તેમાં શુ' વાંધા છે. બહુમતિ હોય તે પ્રમાણે કરવુ' આવા વિચારો રાખવા અને શાસ્ત્રની ઉપેક્ષા કરવી! ત્યાં ભગવાનના વચના પ્રત્યે શ્રદ્ધા ક્યાં રહી ? એને ઠેકાણે સમકિત પણ કેમ સંભવે ?
સમકિતને પામેલા આત્મા તે આવા વિવાદોના વંટોળમાં લેશમાત્ર પણ ગભરાયા વગર વધુ મક્કમ બને છે. અને શાસ્ત્રના આધાર મેળવે છે. અન્ય માન્યતાવાળા પાસે જાય, સાચું ખાટું સમજીને સત્ય વસ્તુને તાગ કાઢવાના પ્રયત્ન કરે જેમ જેમ સત્યને મેળવતા જાય તેમ તેના કટ્ટર ચાર પક્ષપાતી બનતા જાય અને વિરુદ્ધ માન્યતાવાળા સાથે કાઇ પણુ પ્રકારના સબ`ધ રાખે નહિ, વળી આવા આત્માઓને કદાચ અકાય કરવાના પ્રસંગ આવે તે તે પેાતાની કમનસીબી સમજે,
અને
તેમ
Page #820
--------------------------------------------------------------------------
________________
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
પરતુ દેશકાળને નામે કયારેય અતવે નહિ, સામાચારી સંરક્ષક સવ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્દ બચાવ કરે નહી. સાધુ સાથેના વ્યવહારમાં વિજય રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ શુ અને કે ના ભેદને બરાબર સમજે અને બતાવેલા માર્ગે ચાલ્યા જઈએ તે દુલર્ભ સુસાધુઓ પણ જે ભગવાનના સિદ્ધાંત એવું સમ્યફ આ ભવમાં જ આપણા વિરુદઘની પરૂપણ કરે તે તેઓને સમજાવે માટે સુલભ થઈ જાય. પ્રાપ્ત થઈ જાય આ પણ પણ ન સમજે તે છોડી દેવા હરહમેશ ઉપર પૂજ્યશ્રીને પરમ ઉપકાર છે તેમના તેયાર રહે. મહાવ્રતાનો ભંગ કરનારા કે પ્રવચન એ પ્રાણ છે. ઉત્સવ ભાષી પછી ગમે તેટલા પણ જ્ઞાની વળી હું જ્ઞાન, ધ્યાન, તપ, જપમાં (I) કે કઠોર ચારિત્રનું પાલન કરનારા હેય મસ્ત રહેનારા પ. પૂ. આચાર્ય દેવ શ્રી પરતુ તે સમ્યગ દષ્ટિ જીવ કેઈપણ સાથે વિ. અમરગુપ્ત સુરીશ્વરજી મહારાજા તથા કેઈપણ જાતને વ્યવહાર રાખતું નથી. પ. પૂ. શ્રી ચંદ્રગુપ્ત વિજયજી ગણીવર્યના
વળી, પુણ્ય પાપની એવી જબરજસ્ત સતત પરિચય અને માર્ગ–દશનથી ભગશ્રધ્ધાવાળો હોય કે સદાય યંત્ર, મંત્ર ચમ.
A વાનના વચને પ્રત્યે અડગ શ્રદ્ધાવાળા કાર, ગ્રહાદિકની આરાધના, દેવદેવીઓની
તે બન્યો છું. . વિશિષ્ટ આરાધના દોરા-ધાગા વિ.થી દૂર
સૌ કોઈ સુગીતાર્થ મુનિ ભગવંતેને રહેનારે હેય. આવી પાપ લીલા કરી ભહિક
C. સહગ પામે ભગવાનના સિદ્ધાંતને જાણે શ્રાવકેને ભેળવનાર સાધુઓને તે પાપ-સાધુ
સત્યના કટ્ટર પક્ષપાતી બને, ઉન્માગીએથી
દૂર રહે, સન્માગીએના સેવક બને, માનનારો હોય છે.
મિથ્યાત્વ રૂપી રોગને દૂર કરો અને મોક્ષ જીવનમાં ડગલે ને પગલે આવી બાબતે
માર્ગ રૂપી આરોગ્યને વહેલામાં વહેલીતકે પુન્ય આપણા આત્મા સામે નજર કરીએ પ્રાપ્ત કરે એજ શુભાભિલાષા. તે અનુભવી શકીએ તેમ છીએ કે આપણે
-કિશોર ખંભાતી સમકિત મેળવી શક્યા છીએ કે નહિ? એક પણ વાતમાં શ્રધ્ધાને અભાવ હોય તે સમજી લેવું પડે કે ગાઢ મિથ્યાત્વમાં જ
અઠવાડિક બુક રૂપે જેન શાસન આપણે છીએ. આવી વાતમાં સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા
- વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) જાગી નહિ માટે જ અનાદિ કાળના ચારિત્ર
આજીવન રૂા. ૪૦૦) અને તપને સાર્થક બનાવી ન શકયા. પરંતુ રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની હિંમત હારવાની જરૂર નથી.
આરાધનાનું અંકુર બનશે. “હજી બાજી હાથમાં છે.”
જૈન શાસન કાર્યાલય વર્તમાનમાં પરમ પૂજય સંઘહિતચીતક, શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વીજય પ્લેટ, શુધ માર્ગ પ્રરૂપક, વિશુધ્ધ દેશનાદ, શુદ્ધ
જામનગર
Page #821
--------------------------------------------------------------------------
________________
EGELHUE
પાટણ- અચે પૂ. આ. શ્રી વિજય મ, પૃ. જયકુંજર સ મ, પૂ. મુકિતપ્રભા સુદર્શન સૂ મ, પૂ. આ. શ્રી વિજય સુ. મ. આદિની નિશ્રામાં હવે. વદ ૮ થી રાજતિલક સૂ મ, પૂ આ. શ્રી વિ. જેઠ સુદ ૪ સુધી જિનાલયના અઠ્ઠાઈ મહાદય સ. મ. ની નિશ્રામાં સ્વ. પૂ. આ. અભિષેક ઉપરાંત વીશસ્થાનક પૂજન સિદ્ધશ્રી વિજય કનકચંદ્ર સૂ મ, પૂ. 6. શ્રી ચક મહાપુજન અષ્ટોત્તરી સ્નાત્ર આદિ મહિમાવિજયજી ગણિવર્યની સંયમ જીવ. મહત્સવ રાખેલ છે, ધજારે પણ જેઠ સુદ નની અનુમોદનાથે તથા પૂ. ૫, શ્રી ૪ ના થશે, આ ભવ્યાતિભવ્ય પ્રસંગનું ભદ્રકવિજયજી ગણિવરની ૧૨ મી પુણ્ય- શાહ છબીલદાસ સાકરચંદ પરિવાર તથા તિથિની ઉજવણી નિમિત્તે - સુદ ૧૫ ના શાહ હરગોવીદાસ જાદવજી પરિવાર મહાપૂજા રાખી છે, છે. સુદ ૧૩ ગુરુદેવને તરફથી આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. નગીનભાઈ પોષધશાળામાં પ્રવેશ. સુદ ૧૪ ચડા-અને શ્રી આદિનાથ જિનાલયની પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરી- ૨૫ મી વર્ષગાંઠ પ્રસંગે રજતજયંતિ મહો. શ્વરજી મ.ની ૧૯મી પાક્ષિક તિથિ તથા સવ ૫ ૫ વિદ્વાન સિદ્ધહસ્ત લેખક આ. શ્રી પૂ. પં. શ્રી ભદ્રંકર વિ. ગણિવર્યની વાર્ષિક
વિજય પૂર્ણચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની તિથિને ગુણાનુવાદ થશે. ભદ્રંકરનગર
નિશ્રામાં ઉજવાશે, આ પ્રસંગે વૈ. સુદ સાયટી કાલકા રેડ આ આયેાજન શાહ
૧ થી વ, સુદ ૧૧ સુધી નમિઉણુ પૂજન રાખવચંદ મુળચંદ પરિવાર તરફથી કરવામાં આવ્યું છે.
સિદ્ધચક્ર પૂજન, ઋષિમંડળ પૂજન, વીશ આબુ મહાતીર્થ અને પાંચ જિના
સ્થાનક પૂજન, શાંતિસ્નાત્ર વિ. નું ભવ્ય
આયેાજન થયું છે, શ્રી સંઘને ખૂબ લયેની વર્ષગાંઠ તથા તેના પ્રતિષ્ઠાયક પ.
ઉત્સાહ છે. પૂ આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી
રાજકેટ વધમાન નગરથી પાલી. મહારાજ સંયમજજવલ સુદીર્ઘ સાધક જીવનની અનુમોદના પૂ. આ. ભ. શ્રી તાણને છરીપાલિત સંઘે કરેલા વિજય સુદર્શનસૂરીશ્વરજી મ., પ. પૂ. આ.
એતિહાસિક સુકો. શ્રી વિજય વિબુધપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. તથા પૂ આ. શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ. ની ૫. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રાજતિલક પાવન નિશ્રામાં નીકળેલ સંઘમાં વધેલા સૂરીશ્વરજી મ. પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય રકમમાંથી થયેલ મહાન સુકૃત્યો. મહદયસૂરીશ્વરજી મ., પૂ જિનેન્દ્ર સ્ (૧) અમદાવાદ-મંગલમૂતિમાં પૂ.
Page #822
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિન શાસન (અઠવાડીક) આ, શ્રી દાન-એમ- રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી . અમદાવાદ-શાહપુર નંદન સંસામહારાજ જૈન પાઠશાળા,
: યટીમાં શાહ ભેગીલાલ પ્રમચંદ તરફથી (૨) રાજકેટ-સિધચક તપા, , . મુ. શ્રી અકલંક વિ. મ.ની ૧૦૦ ઉપર મૂર્તિ. જેન સંઘમાં ઉપયના નીચેના પત્ની એની પ્રસંગે શ્રી સિદ્ધચક પૂજન ભોંયરાને લીધેલ લાભ,
વૈ. સુદ ૪ના સવારે હઠીભાઇની વાડીએ - (૩) અમદાવાદ-દીલ્હી હાઈવે-ઈસનપુર
રાખેલ હતું. સમ્રાટનગરમાં ઉપાશ્રયના બે રૂમને લીધેલ
- શ્રી દાન પ્રેમ રામચંદ્રસૂરિ વંશ લાભ. . .' (૪) લીંબડાં ગામમાં બનેલ ચબુતરા
વાટિકા-માર્ગદર્શક- પૂ. આ. શ્રી વિજય ખાતું,..
નિત્યાનંદસૂરીશ્વરજી મ. સંપાદક પૂ. ઉ. આ સિવાય ચાલુ સંઘમાં દેવદ્રવ્યની શ્રી નરચંદવિજયજી ગણિવર, પ્રકાશક શાહ ઉપજમાંથી વીરનગર જૈન દહેરાસર. પ્રેમચંદ જીવાભાઈ ફેફડીયા વાડી, વખત
જામનગર-એસવાલ કેલેનીમાં પૂ. ચંદજીની પેઢી પાટણ (ઉ.ગુ) પ. પૂ. મુ. શ્રી કમલસેન વિ. મ. આદિની નિશ્રામાં દાન પ્રેમ ચમચંદ્રસૂરિ સમુદાયના પૂ. શ્રીમતિ શાંતાબેન કેશવજી રણમલ હરણ- મુનિવરોની વિસ્તૃત માહિતી સાથેની યાદી યાના વરસીતપના પારણા પ્રસંગ સુંદર છે, ક્રા. ૧૬ પેજી ૧૮૦ પેજ. જરૂર હોય થયે, રૌત્ર વદ ૧૧ના શ્રી સિદધચક્રપૂજન તેમણે શ્રી તપગચ્છ જૈન સંઘ છે. તપાગચ્છ ભણાવેલ ત્રણે તપસ્વીનું ઉપાશ્રયમાં રસ જૈન ઉપાશ્રય ધ્રાંગધ્રા (સૌરાષ્ટ્ર) પિસ્ટેજ પીવડાવવા દ્વારા પારણું થયું હતું. રૂા. બે મકલીને મંગાવી શકશે.
શિવણસાઇ (વિરાર)-અત્રે પૂ. આ. શાસ્ત્રોક્ત પદ્ધતિથી કેવાસ ઉપર શ્રી વિજય લલિતશેખર સૂ. મ. સા. તથા
શત્રુજય આદિ તીર્થ પટે તેમજ મારબલ પૂ. આ. શ્રી રાજશેખર સૂ મ. સા. આદિની
ઉપર કોતરીને તીર્થોના પટ દેરાસરના નિશ્રામાં પૂ. સા. શ્રી અપૂર્વ રત્નાશ્રીજી મ.
કલર કામે ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના તથા શાહ છોટાલાલભાઈ જગજીવનદાસનું ચરિત્રો તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા પારણને પ્રસંગ સારો થયે હૈ. સુદ ૧ને
" મહાપુરૂષેના જીવન પ્રસંગે ગુરુદેવને પ્રવેશ તથા પૂજ વિ, ત્રણ દિવસ મહોત્સવ ઉજવાયે.
માટે પિસાલીયા (સિરોહી)-અત્રે સ્વ. પૂ. –અમારો સંપર્ક સાધામુ. શ્રી વિમલપ્રભ વિ. મ.ની ગુરુમંદિરની - જેન ચિત્રકાર વર્ષ નિમિત્ત શાંતિસ્નાત્ર આદિ મહત્સવ
- કાન્તિ સોલંકી વૈ. સુદ ૨ થી ૬ સુધી ઉજવાયે, આ પ્રસંગે મુ. શ્રી જિનયશ વિ. મ. તથા ભઠ્ઠી સ્ટ્રીટ, રણજીત રોડ, મુકિતયશ વિ. મ. આદિ પધાર્યા હતા.
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
-
6.
Page #823
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા હા હા હા
હા હા હું કાંદિવલીથી અગાસી તીર્થ છરીપાલક સંઘના સંભારણું જરૂહના જવાના રાજમહ
કલિયુગના કેનિર, જગતના જવા કાંદિવલીમાં પ્રવેશ થયે સંઘવી પરિવાર હિર, ભારત વર્ષના ભૂષણ, જિનશાસનના તરફથી યાત્રા સંઘ નિમિત્તે વિનિક જાતિધર, તપાગચ્છના તાજ, સૂરીવર્યોમાં પ્રભુભકિતને મહોત્સવ કરવામાં આવ્યો. શિરમોર, સિદધાંત રક્ષક સંવર્ગીય આ. દે. મ.વ. ૯ ના શાંતિનાત્ર ઉગમશેર ભણાવવામાં શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાનું આવ્યું. યાત્રિકે આવી ગયા હતા. બપોરે બે સામ્રાજય અખંડ વિજયવંતુ વતે છે. પૂજયશ્રીનું પ્રવચન હતુ. રાત્રે યાત્રિકોને હાલરના નવીહરપના વતની હાલ કાંદિ- સૂચના માટે મિટિંગ રાખી હતી. યાત્રાવલીના રહીશ શ્રી કેશવજી શામજી વાઘજી સંઘમાં આશરે ૨૫૦ જેટલા યાત્રિકો મારૂ પરિવારની ઘણુ સમયથી અગાસી જોડાયા હતા. તીર્થને છે'રી પાલક પદયાત્રા સંઘ કાઢ
મહાવદ ૧૦ ના પ્રભાતે શુભમુહુતે રવાની ભાવના હતી. પરમ પૂજ્ય ગચ્છાધિ
વાજતે ગાજતે શ્રી સંઘનું મંગળ પ્રયાણ પતિ સ્વ. આ. કે. શ્રી વિજય રામચંદ્ર
થયું પ્રથમ-ઉદયાત તિથી આરાધક સંઘ, સૂરીશ્વરજી મહારાજાના શિષ્યરત્ન મુનિરાજ
કાંદિવલી તરફથી સંઘપતિનું બહુમાન કરશ્રી નયવર્ધનવિજયજી મ. સા. ની કાંદિવલી- ૨
વામાં આવ્યું. સૌથી આગળ ઈન્દ્રધ્વજ, માં પધરામણી થતાં અને પૂજય મુનિરાજ
- નિશાન કે ઘોડેસ્વારો, મલપતે ગજરાજ શ્રીના જિનાજ્ઞાગર્ભિત પ્રવચન સાંભળતાં
શણગારેલી બગીમાં સ્વર્ગીય પૂજય આ.દે. પૂજયશ્રીની નિશ્રામાં જ સંઘ કાઢવાને
શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની નિર્થ કર્યો. તે માટે પૂજ્ય શ્રીને વિનંતી
વિશાળ પ્રનિતિ સંઘવી પરિવારના સભ્યો કરતાં, સંઘવી પરિવાના પરમ પુણ્યોદયે”
એક બગીમાં, સંગીતની સુરાવલી છેડતુ પૂ. મુનિરાજશ્રીએ નિશ્રા આપવાનું સ્વી
કેળી બેન્ડ, પૂ. સાધુ ભ. શ્રાવકે, પ્રમુજીને કાર્યું. વિદૂષી સાધ્વીજી શ્રી હર્ષપૂર્ણાશ્રીજી
રથ, પૂ. સાધ્વીજી મ. સા. શ્રાવિકાએ આ * મ. સા. ને વિનંતી કરવામાં આવી હતી.'
પ્રમાણે સંઘ અનેક ગહેલીઓ વધાવાતો આગ્રહપૂર્ણ વિનંતીને તેઓશ્રીએ સ્વી. '
આગળ વધ્યા. બેરિવલીમાં જામલીગલીના, કાર કર્યો. કે
--
ચંદાવરકરલેનના તથા મંડપેશ્વર રોડના પૂજય પ્રશાંતમૂતિ આ. કે. શ્રી વિજય દેરાસર દર્શન કર્યો. ચંદાવરકરલેનમાં મહેયસૂરીશ્વરજી મ. સા. તરફથી આજ્ઞા ત્યાના શ્રી સંઘ તફરથી સંઘપતિનું બહુતથા મહા વદ ૧૦ નુ મુહુત પ્રાપ્ત થયું. માન કરવામાં આવ્યુ આજે પ્રથમ દિવસે મહાવદ ૬ ને પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી નય. વરાડારૂપે જ આખેય વિહાર થયેલ વર્ધનવિજયજી મ. સા. ને સામૈયા સહ દહીસરમાં મુમુક્ષુ મૂકેશકુમાર નરેન્દ્રભાઈ
Page #824
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૦૮ :
ના ગૃહાંગણે શ્રીં સૌંધની પધરામણ થઈ, માંગલિક બાદ ગુરૂપૂજન સવપૂજન મૂકેશભાઈ તરફથી થયા વ્યાખ્યાનમાં પૂ. ગુરૂભગવતે પદયાત્રાસંધનુ મહત્વ સમજાવ્યુ. સાંજે જિનદર્શન કરી પ્રતિક્રમણ કરી, ભાવના ભણાવી.
મહાવદ પ્ર. ૧૧ ના સસુનવધ૨માં મુકામ તંબુઓમાં હતા આમ્બે છૂટી ગયુ હતું. જંગલના રસ્તા હતા. નિત્યક્રમ પ્રમાણે કાર્ય બાદ પારે વ્યાખ્યાનમાં પૂ. ગુરૂભગવ ંતે તીથ યાત્રાના કળા સમજાવ્યા.
મહાવદ ક્રિ. ૧૧ વસઈ રોડ ઉપર એક વિશાળ ફેકટરીના મકાનમાં ઉતારી હતા. યાત્રિકા આરાધનાની મસ્તી માણી રહ્યા હતા. અન તભાઈએ સ‘ગીત સાથે સ્નાત્રપૂજા, સુંદર ભણાવી ખારે પૂ. ગુરૂભગવંતનુ રોચક, પ્રેરક, પ્રવચન થયું'. સાંજે વાજિત્રસહ વરઘેાડારૂપે જિનર્દેશન કર્યો ત્યારબાદ બહેનોએ મગળગીતા ગાયા...
મહાવદ ૧૨ ના નાલાસોપારાના સધે શ્રી પદયત્રાસંઘનુ ઉમળકાથી સાંમૈયુ કર્યુ. ગામના દરેક જિનાલયેા ચૈત્યપરિપાટી માટે શ્રી સંઘ પધાર્યાં. આજે વ્યાખ્યાનમાં સ્થાનિક વર્ગ પશુ માટી સંખ્યામાં આવ્યા હતા. દરાજ વ્યાખ્યાનમાં શ. પુષુ ના સાપૂજન તા થતાં જ હતા પર ંતુ પૂ. ગુરૂભગવતશ્રી દીક્ષાના એકવીસમાં વર્ષમાં વર્તાતા હૈાવાના કારણે યાત્રિકાને સ્વયંભૂ ઉત્સાહ થયા કે ૨૧૩રૂાં, તુ 'પૂજન કરીએ પણ ઉત્સાહ વધતા ૨૫] રૂ।. તુ સાઁધપૂજન સવ' યાત્રિકાના દૂધથી પાદપ્રક્ષાલન કરવા પુર્વક વિહાર દરમ્યાન થયુ હતુ. આજે
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) ભાવનામાં અનતભાઈએ. સગીતની રમઝટ મચાવી, યાત્રિકાને ભકિતરસમાં ભીજવી દ્વીધાં આજે રાત્રે ભાવના બાદ સંઘપતિ તરફથી યાત્રાસ"ધના સર્વે કાય વાહકનુ બહુમાન કરવામાં આવેલ.
મહાવદ ૧૩, આજે માગાસી તી માં પ્રવેશ હાવાથી યાત્રિકાના ઉત્સાહ અગણિત હતા. શ્રી સ ધ સામૈયા સહે આખા ગામમાં ફર્યાં. દેવાધિદેવ. પરમઉપકારી, તારક એવા શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામીને ભેટી સહુ પાવન થયાં જિનપૂજા કરી સહુ સંધમાળ માટે ભેગા થયાં. સઘમાળની ઉછામણી ઉત્સાહ ઉમ’ગ સહ ઉછળતારગે એકલાઇ કેટલાંક ભાઇ બહેનોએ શ્રાવક ધર્મોના ત્રતા સ્વી કાર્યા પૂ. ગુરૂભગવતની પ્રેરકવાણીથી ભીજાએલા ભાવિક ધર્મની સુવાસ તથા યાત્રા સંધની પુણ્યસ્મૃતિ લઈને ઘેર પાછા ફર્યા. સર્વે યાત્રિકા તરફથી ચાંઢીના પૂજાના ઉપકરણા આપવા દ્વારા સપતિનુ બહુમાન કરવામાં આવ્યું હતું. આ યાત્રાસ ધ દરમ્યાન વિનાદભાઈ મારૂ, રમેશભાઈ મેદી ભૂપેન્દ્રભાઇ, વિજયભાઇ, પ્રમાદભાઇ, પારસભાઈ અજયભાઇ વિગેરે યુવાન કાય કરાની સેવા અવિસ્મણીય બની રહી.
આભની અટારીએથી વરસતી સ્વ. પુજયપાદ આ. કે. શ્રી વિજજ રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાની દિવ્ય કૃપા અને ૧. અનુપમ સમતા સાધક સુનિરાજ શ્રી નયન્નુન વિજયજી મ. સા. ની અમીષ્ટિથી જિનશાસનની વિજયપતાકા લહેરાવતા આ નાનકડા પદયાત્રાસ`ઘ, શાસનની પ્રભાવના કરનારા અતીતનુ સ'ભારણુ બની રહેશે.
Page #825
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.નું ગુણ ગીત રૂડાં સંઘ સકળને ત્યાગી... કેવો ચાલે ગયે શિવરાગી...
કે ફેર છે કાળરાજા, નિર્દયતાની મૂકી માઝા મમ ગુરૂ પર દૃષ્ટિ લાગી. કે... તું તે શતવર શિષ્યની માતા, તને જોઈ જોઈ હરખાતા તેહ પર પણ તું વૈરાગી.. કે... એલ્યુ સમિત વદન ચંદ!, નિરખી સુખલેતા અમંદ; ગયે મનના મિનારા ભાગી... કે. એનો એ હતી કરૂણાલી, હેઠે પ્રવચનની લાલી, બદલ્યા કે દષ્ટિરાગો. કે... પેલે હાથ ઉંચા કોણ કરશે? ધરી અંગુલ કોણ ઉદ્ધરશે?, બનવા સત્વર વીતરાગી... કે... હવે વાસક્ષેપ કોણ કરશે !, હિતશિક્ષાાવળી કોણ દેશે ? કયાં જશું અમે ભાગી ભાગી... કે.... તારૂં ચૈત્યવંદન એક જોઈ, પામે તે સમકિત કે ઈ કયાં છે તું? કહે જિનરાગી.. કે..... સૂરિ સૂર્ય શ્રેષ્ઠ તું જાતાં, ઉસૂત્ર ઉત્સુક હરખાતાં, કરશે ચિકાર હવે જાગે... કે... અમ કાજ ભલે ના આવે, વીર શાસન લાજ બચાવો, તુમ નામે જશે ભય ભાગી... કે... ગુરૂદેહ રહ્યો નથી હવે. હીયડા હજી કેમ તું જીવે ? રહે શું તુજકને વર માગી. કે... ગુરૂ ! જ્યાં છે ત્યાંથી અમી વર્ષા, કરી તૃપ્ત કરે અમતૃષા; સૂરિ રામની રઢ એક લાગી. કે.
૧૧ શ્રી રાજેશ સ્તવાલ સેલાપુર વિવિધ વિભાગો અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/- આજીવન રૂા. ૪૦૦લખ : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫- દિગ્વિજય પ્લોટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #826
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84
B R[
LI[] || છું
સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ હું
පපපපපපපපපපපපපපපපපප.
૦ ભગવાનના સિધ્ધાંત ત્રિકાલાબાધિત છે. તે સિધાંતમાં કદી બાંધછોડ કરાય જ નહિ.
સિધાંતમાં સ્થિરતા કેળવીએ અને તેમાં જ મરીએ તે જ હિત થાય. તેમાંથી છ
તસુભાર પણ ખસ્યા તે અહિત જ થાય. ૦ ધર્મ હજી ઓછી-વધતે થાય તે ચલાવાય પણ માર્ગાનુસારી મહાપુરુષે જે કહી છે
ગયા તેથી ઊંધું બેલે તે તે ન જ ચલાવાય. આ જ આપણી આબરૂ છે. 0 શ્રી જૈનશાસનમાં ભણતર ઓછું હોય, સમજ ઓછી હોય તે ચલાવાય પણ ખોટી છે
પકડ હોય તે ન ચલાવાય. 0 , અનંત જ્ઞાનીના વચનની ગુલામી અનંતકાળની સંસારની ગુલામીથી છૂટવા માટે છે. તે છે. સાચી વાત જાહેર કરતાં અગ્યને કલેશ થાય અને યોગ્યને લાભ થાય છે તે છે
કલેશની કિંમત ન અંકાય. “પારકા” પણ “સાચા હોય તે અમારી સાથે છે. “અમારાં પણ સાચાં ન હોય તે તે તે સાથે નથી. “મારાં તે સાચાં અને “પારકાં” તે “બેટા” તે પક્ષપાત ભગ- 0
વાને નથી શીખવાડ. 0 ૦ સાચાની રક્ષા માટે “કલેશ” અવશ્ય કરવાને. પૈસા માટે કજીયા કરનારા અને તે 0 ધર્મ માટે સાચી વાત કહે તેને કજીયા કરનારા કહે તે મહાપાપી લેકે છે.
. દુનિયાના સુખને વૈરી અને દુઃખનો મિત્ર તે જૈન ! 1 . ગુરુ લોક ચિંતા, ગૃહસ્થના ઘરની ચિંતા કરે ? સંઘને નભાવવા મા ગુરુ પાપ
ક્રિયાનો ઉપદેશ દે તે એને ગુરુ માને ? ન માને ને ? શાથી ન માને ? એ એને આચાર નથી, એ આચાર મૂકે પછી મહાવ્રત એક ન રહે. પરિણામે પાંચે તે મહાવત જાય.
*පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපදා
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું નઃ ૨૪૫૪૬
Page #827
--------------------------------------------------------------------------
________________
नमो चरविसाए तिन्क्ष्यराणं
શાસન અને સિદ્ધાન્ત ૩૫મારૂં મહાવીર પનવસાળાનં. ૧) ૨ક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર
Y
| AppTo
રાસા
અઠવાડિક
વર્ષ
DO
એક ૩૯
૪
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજ્ય પ્લોટ,
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) INDIA
PIN-361005
દુનની દુર્દશા
]]
आक्रान्तेव महोपलेन मुनिना शप्तेव दुर्वाससा ।
सातत्य बत मुद्रितेव जतुना नीतेव मूर्च्छा विषैः ।
।
बद्धेवातनुरज्जुभिः परगुणान् B वक्तुं न शक्ता सती जिह्वा लाहशलाकया खलमूखे विद्धेव स लक्ष्यते ।।
મોટા પત્થરથી દખાયેલી, દુર્વાસા ઋષિથી શાપિત થયેલી, લાખથી અત્યંત જડાયેલી, વિષથી મૂર્છા પામેલી, જાડા દોરડાથી બ’ધાચેલી લેઢાની સળીથી વિધાયેલી જાણે ન હેાય તેવી દુનના મુખમાં રહેલી જીભ બીજાના ગુણને માલવામાં શકિતમાન થતી નથી.
Yo
Page #828
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ધમાન તપોનિધિ પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવ શ્રીમદ વિજય રાજતિલકસૂરીશ્વરજી મહારાજા કે
તથા નૂતનગચ્છાધિપતિ પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ વિજય મહોદયસૂરીશ્વરજી મહારાજા આદિ વિશાળ મુનિગણને પાટણથી આબુન્દેલવાડા સુધીના સંભવિત વિહાર ક્રમ છે. ગામ ક.મી. દિવસ વાર તારીખ
વૈશાખ વદ
ચારૂપ તીર્થ
રવિ
મેતા
, સાંજે
૧૭-૫-૯૨ કલાણું
૧૩ ૨ સોમ ૧૮-૫-૨ મેત્રાણા
,, (સાંજે) ,, ૧૦ ૩ મંગળ ૧૯-૫-૯૨ છાપી ટીંબાચુડી | વડગામ |
૨૦-૫-૯૨ વગદા | પાલનપુર |
પ્ર.૭
૨૩-૫-૯૨ માલણ
દ્વિ ૭
૨૪-૫-૯૨ ઈકબાલગઢ
સેમ ૨૫-૫-૯૨ સતરા | કીલેતા |
મંગળ ૨૬-૫-૯૨ અમીરગઢ સ્ટે. | આવલ
બુધ ૨૭-૫-૯૨ માવલ સ્ટે. ] આબુરેડ (ખરેડી)
ગુરૂ - ૨૮-૫-૯૨ શાંતિ આશ્રમ આર ૧૪.
શુક્ર
૨૯-૫-૯૨ દેલવાડા તીર્થ
શનિ ૩૦-૫-૯૨ પત્ર વ્યવહારનું સરનામું :૧ c/o. દલપતભાઇ પ્રેમચંદભાઈ શાહ, ર cl૦. શેઠ કલ્યાણજી પરમાનંદજીની પેઢી સંસ્કાર સેસાયટી,
મુ. પિ. દેલવાડા તીર્થ. (માઉન્ટ આબુ) 8 બંગલા નં. ૧૩, અભંગ દ્વાર, સ્ટે. આબુરોડ, (રાજસ્થાન) મુ. પાલનપુર (જી. બનાસકાંઠા) પીન-૩૦૭૫૦૧
૮ = 6 છે . * * ૮ + ૮ ૯ ૦
* ૧૧
છે સાંજે
Page #829
--------------------------------------------------------------------------
________________
Madજયેજરીવરજી મહારજat અe/૪ ૨૮ તથ7 પ્રચોર - ,
ઓ:
હe-૮, દેરૉટિક ૨ સા. 82૯૪૨ ચિંતે રહ્યુજ ૬/૬/જ રંજ તe૮
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢા હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ,
(૨૮જકોટ).
(જa (7) ૨૪૪/૨૬ પદમw? શુઢક/
(87 )
( અઠવાડિક) आज्ञारादा विरादा च. शिवाय च मवायच
..'
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ વૈશાખ વદ-૭ મંગળવાર તા. ૧૯-૫-૯૨ [અંક ૩૯ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂ. ૪૦૦ તપસ્યા કરતાં હુએ કટિ કલ્યાણ
–શ્રી ગુણદશી. . અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓએ દાન, શીલ, તપ અને ભાવ એમ ચાર ! પ્રકારને ઘમ ફરમાવ્યું છે. ઘનમાં અભયદાન એ શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ ધર્મ છે. જેને અભય સ્વરૂપ બનવું હોય તેને કેઈને પણ પોતાથી ભય થાય તેવું જીવન ન હોવું જોઈએ. જેમ આપણને દુઃખ પ્રિય નથી તેમ જગતના કેઈ પણ જીવને દુઃખ પ્રિય નથી. માટે છે જે આપણે દુ:ખ ન જોઈએ તે આપણાથી કેઈને પણ જરાય દુઃખ ન થાય તેવું જીવન છે જીવવું જોઈએ. I આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં રમણતા કરવી તે જ ઊંચામાં ઊંચું શીલ છે. આત્માનું છે તેવું શુદ્ધ સ્વરૂપ પામવા અનાદિ કાળથી આમા ઉપર લાગેલા સઘળાય કર્મોને દૂર કરવા
મહેનત કરવી જોઇએ. અને આમ ઉપર લાગેલાં કર્મોને દૂર કરવા તપ સમાન કોઈ જ પરમ શ્રેષ્ઠ ઔષધ નથી. કેમ કે શ્રી દશવૈકાલિકકાર પરમષિએ પ્રથમ અધ્યયનના પ્રથમ શ્લોકમાં જે કહ્યું કે
ધમે મંગલ મુકિઠું અહિંસા સંજમે ત” અહિંસા, સંયમ અને તપ રૂપ ધર્મ એજ ઉત્કૃષ્ટ કેટિનું મંગલ છે. કેમ કે અહિંસાના પાલનને માટે સંયમની જરૂર પડે અને સંયમની વિશુદ્ધિ બાર પ્રકારના ત૫ વિના શક્ય જ નથી. નિરતિચાર સંપૂર્ણ સંયમ ધર્મના પાલન વિના આત્માની મુકિત થાય નહિ.
Page #830
--------------------------------------------------------------------------
________________
4 “તપસા નિર્જરા” અર્થાત્ તપથી જ સાચી નિજ થાય છે અને નિર્જરા ભાવ{ નામાં બાર પ્રકારના તપનું જ વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. આ તપ પણ આત્માની છે આ વિશુદ્ધિને માટે જ કરવાનું વિધાન છે. તપની સઝાયમાં પણ કહ્યું છે કે
કીધાં કર્મ નિકંદવા રે, લેવા મુગતિનું દાન; હત્યા પાતિક છૂટવા રે, નહિ કેઈ તપ સમાન.”
વળી શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રમાં પણ કહ્યું છે કે, આલોક કે પરલોકના સુખની 8 ઈચ્છાથી પણ તપ કરાય જ નહિ.
“ચઉવિહા ખલુ તવ સમાહી ભવ ઈ, તં જહા-નો ઈહ-લગઠ્ઠયાએ તવમહિડિજા, જે છે ને પરલોગઠ્ઠયાએ તવમહિદિજજા, ને કિત્તિ વ વણ સંસિલગઠ્ઠયાએ તવમહિદિજજા, ૪ નનત્ય નિજજયાએ તવમહિફ્રિજ જા ચઉલ્થ પયં ભવઈ, ય ઈન્થ સિલોગ વિવિહગુણ છે. છે તારએ આ નિર્ચ, ભવાઈ નિરાસએ નિજજરદ્રિએ તવસા ઘુણઈ પુરાણ પાવગં, જુરે છે છે સયા તવસમાહિએ.
અનાદિકાળથી આત્માને ખાવા-પીવાદિની જે જે ઈચ્છાઓ વળગી છે તેનાથી છૂટવા છે છે માટે જ તપ કરવાનું છે. જીવન સારો સ્વભાવ અણહારીપદને મેળવવાને છે. જ્યાં ? સુધી આહાર સંજ્ઞા છતાય નહિ ત્યાં સુધી અણહારી પદનું મન પણ કેમ થાય? હજન્ય છે સઘળીય ઇરછાઓને નાશ કરવા માટે તપ સમાન કઈ જ શ્રેષ્ઠ ઔષધ નથી. દરેકે છે દરેક તપ કરનારા પુણ્યાત્માઓ આ વાતને હવામાં ન ઉતારે તે તપ કરવા છતાં પણ { વાસ્તવિક ફળને પામી શકતા નથી. છે આ કાળમાં પણ શ્રી સંઘમાં સુંદરમાં સુંદર વિવિધ તપશ્ચર્યાઓ થઈ રહી છે. તે પણ તપને જે હેતુ જળવા જોઈએ તે હેતુ ભૂલાઈ જવાથી ત૫નું જે ફળ દેખાવું ) જોઈએ તે દેખાતું નથી.
અનાદિકાળથી આત્મા કર્મને પરવશ પડે છે. આત્મામાં આવતાં નવાં કર્મોને 5 રેકવા તેનું નામ સંવર છે અને સંવર તે સંયમ સ્વરૂપ છે. અને આત્મામાં પડેલાં છે છે જુનાં કર્મોને નાશ કરવા માટે નિર્જરા જરૂરી છે અને નિર્જરા તે તપ સ્વરૂપ છે. અને જે છે નિર્જરાથી દરેક પુણ્યાત્માઓ તે વાત સારી રીતે સમજે છે કે- જેવા સંફિલષ્ટ પરિ. 8 8 ણામથી આત્માએ કમને બંધ કર્યો છે તેના કરતાં પણ ઉકૃષ્ટ કેટિના પરિણામ ન 8 છે આવે ત્યાં સુધી આત્મા ઉપરથી કર્મોનો નાશ થ શકય તે નથી પણ સંભવિત પણ 8
નથી. તેના માટે જ્ઞાનિએ વ્યવહારું દષ્ટાંત સમજાવે છે કે જેમ સેનું માટીવાળું હવા છે છે છતાં પણ શુદ્ધ કરવા યોગ્ય બધી પ્રક્રિયાઓ કર્યા પછી અત્યંત અગ્નિમાં તેને તપા ૧ વવામાં આવે તે તે સે ટચનું ય શુદ્ધ સોનું બની શકે છે તેની જેમ તપ રૂપી અગ્નિમાં છે છે આત્માને તપાવવામાં આવે અર્થાત જ્ઞાનિની આજ્ઞા મુજબ તપનું આ સેવન કરવામાં છે
આવે તે આત્મા પણ વિશુદ્ધ બને છે. અને દરેકે દરેક મોક્ષાભિલાષી ધર્માત્માઓ એ છે વાત પણ બહુ સારી રીતે જાણે છે કે- જે શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માએ તદ્દભવ મુકિતછ ગામી છે છતાં પણ પોતાના જીવનમાં ઉત્તમમાં ઉત્તમ તપધર્મનું સેવન કરે છે, તે છે
Page #831
--------------------------------------------------------------------------
________________
આપણા જેવા આત્માઓએ તે ઉપર જણાવ્યુ તે પ્રમાણેના હેતુથી તપધમ માં ઉદ્યમશીલ બનવુ' જ જોઈએ ને ?
નિરા ભાવનામાં બાર પ્રકારના તપનું. વધુ ન આવે છે. તે ધી માત્રને ખારે પ્રકારના તપ અત્યંતપ્રિય જ હોય ને ? તેમાં છ ભેદ બાહ્યતપના છે અને છ ભેદ અભ્યંતર તપના છે. અભ્ય ́તર તપ પામવા બાહ્યતપ જરૂરી છે તેમ ખાદ્યુતપ ઉપર જો સાચા અનુરાગ ન જન્મે તેા અભ્ય ́તર તપ પણ સાચી રીતે પમાય નહિ.
જીવને મોટામાં મોટુ, કેાઇ વ્યસન વળગ્યુ. હોય તે ખાવા પીવાનુ` છે. આહારસ જ્ઞા દરેકે દરેક જીવાને અનાદિ કાળથી વળગી છે.
માટે જ કહ્યું છે કે- ઇન્દ્રિયામાં રસના જીતવી કઠીન છે, કર્મોમાં મેાહનીય ક જીતવું કઠીન છે અને તેામાં બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવુ દુષ્કર છે.”
તેથી જે આત્મા રસના જીતે તેની બધી જ ઇન્દ્રિયા જીતાઇ જાય છે અને મેાક્ષનું ખીજું નામ પણ અણુાહારી પદ પણ છે. સ'સારી જીવ જયાં જાય ત્યાં પહેલા સમયે આહાર ગ્રહણ કરે છે, જે આત્માએ આ વાત સમજે તેમને ખાવા-પીવાદિની ખાટી ઈચ્છાએ, મારવાનું મન થયા વિના રહે જ નહિ. ખરેખર જે આત્મા જેનપણાને પામેલા હાય તેની તા દુનિયાભરમાં આબરૂ હોય કે- આ શ્રી જિનેશ્વર દેવના સેવક એવા જૈન નહિ ખાવાનું કદિ ખાય જ નહિ અને ભક્ષ્ય ચીજ પણ જ્યારે ત્યારે ખાય નહિ.
બાહ્ય તપના છ ભેદોમાં જે અનશન તપ છે તેના કરતાં ખાવુ પણ થાડુ ઊણું રાખવું' તે રૂપ ઊ©ાદરી તપ ઊંચા છે. ઊણાદરી કરતાં પણ વૃત્તિક્ષેપ તપ ઊંચા છે. તેના કરતાં રસત્યાગ તપ ઊંચા છે. અને કાયાને તકલીફ આપવી તે કાયકલેશ રૂપ તપ છે અને ઇન્દ્રિયા અને કષાયેાની સંલીનતા-કામૂમાં લેવા સ્વરૂપ સલીનતા તપ એકદમ શ્રેષ્ઠ છે,
આવા બાહ્યતપ જે માત્મા સમજીને કરે તેને જરા પણ ભૂલ થાય તે પ્રાયશ્ચિત વિના ચાલે જ નહિ. વિનય તે તેનામાં આવે. વૈયાવચ્ચ પણ ગુણ તેને સહુ જ હાય. અને પાંચે પ્રકારના સ્વાધ્યાય વિના તે તેને ચેન પણ ન પડે. શુભધ્યાનમાં જ હમેશા તે વર્તાતા હોય. અને આ કાયાના ત્યાગ કરવાના છે તે માટે કાઉસગ્ગ પણ કરતા હાય. આ રીતે જે આત્મા બારે પ્રકારના તપને આ સેવક હાય તે જ શાસનની સુઉંદર પ્રભાવના પણ કરે ને ?
અને શાસ્ત્ર આઠ પ્રભાવકમાં તપસ્વીને પણ જે પ્રભાવક કહ્યો તે લક્ષણુ પણ તેને જ ઘટે ને ?
“તપગુણ આપે ૨ પે ધર્મને, ગોપે નવિ જિન આણુ; આશ્રવ લેાપે રે નવ કેપે કદા પ`ચમ તપસી તે ?? જાણ
અનાદિકાળથી આત્મા ઉપરે લાગેલા ક્રર્માના નાશને માટે તપ સંમાન કોઈ જ શ્રેષ્ઠ સાધન નથી તેમ સમજીને સૌ પુણ્યમાએ આજ્ઞા મુજબના તપધ`તુ. આરાધન કરી આત્માના અન`ત-અક્ષય ગુણની લક્ષ્મીના ભાજન અનેા તે જ મહેચ્છા.
Page #832
--------------------------------------------------------------------------
________________
- હજાર હાલારા હાકલ કરી જાહ
વિશ્વ શાંતિનો મૂળાધાર
–પૂ. મુ. શ્રી ભુવનચંદ્ર વિજયજી મ. -૦-૦ - - હા હા હાહક હજાર ૯૯
અદ્દભૂત પુણ્યના ભેગે વિશ્વ શ્રેષ્ઠ પેજ ૧૦૮ પેરે છેલે ઉસૂત્ર ભાષી– શ્રાવક કુળમાં જન્મ, શુદ્ધદેવ, ધગુરૂ શીલાંગનું કડક પાલન કરત-સંયમી કહેશુદધ ધર્મને યુગાદિ પ્રાપ્ત થાય છે. સર્વજ્ઞ વાય નહિ. આનો સ્પષ્ટ દીવા જેવી વાત છે. સર્વદશી અરિહંત પરમાત્માએ ભોદધિ પેજ ૧૨૨ પેરે ૩ “ગૃહસ્થના જીવનતારક શ્રેષ્ઠતમ માર્ગ સર્વવિરતિ-સંયમ અને તે યુવાદિ મુનિઓ સાથેના-પરિચય દીક્ષા એ શ્રાવક ધર્મ કહપતરૂનું મીઠું મધુર વારાના-અધમકક્ષાએ પહોંચેલા છે” આવા ફળ છે. એ ફળની પ્રાપ્તિબાદ, વિદ્વત્તા, કે નિર્ણય શા ઉપરથી કરી લીધું ? શું મુનિવકતૃત્વ કળાના મદમાં, શુદ્ધ શ્રદ્ધા ધર્મ એને માટે ભાગ ગૃહસ્થને બગાડનાર છે? ગુમાવનાર માટે લૂંટાવાનું બાકી હૈ? આ પેજ ૧૨૫ આથી જ (૯૮) અઠ્ઠાણું સપ્તફણા ભોરીંગના, ભયંકર ઉમાર્ગનું ટકા જેટલી બાળ દીક્ષાએ નિષ્ફળ થતી ઝેર ઓકતા, ઝેરી જમાનામાં, સંપૂર્ણ સાવ જણાય છે.” જે આ ગણીત સાચુ જ હોય ચેત ન રહેવાય, તો આગામી બે મારક તે પછી પ્રભાવક પાવાના બહાને) બાળ ઘાતકજ બને ને?
દીક્ષા કરવાની વાત વદતે વ્યાઘાત વારી જ આવી સાવચેતીની સુરાવલી માટે ગણાયને પેજ ૧૨૪ પેરે ૪માં ખૂબ જરૂરી સમીક્ષામાં આગળ ધપીએ. “વહતે વ્યાઘાત” બાળ દીક્ષા અગર તે બાળ દીક્ષાને તે એ છે કે જે આત્માને ૮૦ ટકા અશુદ્ધ કેળવનાર-વિ. ચર્ચાજ શા માટે? દેખાતા હેય, અને ૮૦ ટકા મુનિએની પેજ ૧૩૪ પેરે ૧-૨-૩માં તપવનની હાલત ઘણી બધી ગંભીર ગણી શકાય એલબાલા કરતા, મડની વાતોની બોલએવી માન્યતા ધરાવતા હોય, તે પછી બાલા કરી નાખી છે. અને વિહારાદિની નવાની ભરતી શા માટે? જે છે તેઓને જ વાતે ગૌણ કરી દીધી છે. તેવા સ્થાનની ૨૦ ટકાની મધ્યમ કે ટિમાં પણ મુકવા વિશિષ્ટ દૂષણની વાતે જ ઉડાવી દીધી. સતત એક લક્ષી બને ને ? ગમે તેને ગમે ઘણું ઘણું લખાય એમ છે, પણ સમીક્ષા ત્યાં ગમે તેની રાહબરીમાં કેમ જ અંગુલી નિર્દેશથી જ કરવી છે. મુકી દે?
પેજ ૧૩૯-૧૪૦ આખા તિથિ પ્રકને પેજ ૧૦૨ પેરે ૩ ની દષ્ટિએ ગીતાર્થો તદ્દન ઉંધી ગેર સમજ ફેલાવા માટે જ કેટલા? અને કેરું તૈયાર છે એક નેતા જાણે લખ્યા હોય. સત્યને સમજવા તૈયારી સ્થાપવાને? હવાઈ કિલ્લાથી શાસનનું નથી તેવામાં એક માત્ર નહિ. પણ ધર્મ રક્ષણ ન થાય,
સાથે અને પરિણામે તિથિ સાથે જેમણે
Page #833
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક ૧૯ તા. ૧૯-૫-૯૨ :
લેવા દેવા નથી, તેવાઓએ કરેલી બુમરા- પેજ-૧૫૩-૨ જિન વચનમાં તિવ્ર ણના બહાના નીચે, નર્યા છે અને અહમ્ રૂચિ એ બહુ મેટી વાત છે. ઉતકટ રૂચિ ભ વિસ્કે ટેનું પરિણામ સારાએ શ્રીસંઘે ધરાવતા આત્મા માટે ઉત્તર ગુણની ક્ષતિ, કર અને ૪૪માં નજરે નિહાળ્યું. ખીલી ગ૭ નાયક બનવામાં, ઠેસ મારી શકતી શદાડંબરથી શ્રી સંઘનું હિત ન નથી. થઇ શકે. તિથિ જ અરાજકતાનું પિજ-૧૫૫ પેરે છેલ્લો. “અણિ શુદ્ધ કારણ છે એ સરાસર જૂઠ અને અતિ મુનિ જીવન જીવનારા મહાત્માએ ૧૦ ટકા શયોકિત છે. પેજ ૧૪૧-( તિથિને લઈને ) “મુનિ
થી વધુ હોવાનું સંભવિત નથી.” (લેખાંક સંઘ પ્રત્યે ધિકકારભાવ પેદા થયો છે.”
૧માં શાસ્ત્રીય જવાબ આવી ગયે) ૧૦ ટકા
, દેષ પીડિત મુનિઓ જે પણ દશ ટકાથી મોટો વર્ગ દુર્લભ બધિ બની ગયું છે.” આ વિધાનજ વાહિયાત છે. તે તે પછી
વધારે નથી” પેજ-૧૫૬ પેરે-૩ “૮૦ ટકા દીક્ષા-દેવ દ્રવ્ય-જ્ઞાન દ્રવ્ય વિ થી ભયંકર
પાપભીતિ વિનાના(અવધિજ્ઞાન-અવિધિ
જ્ઞાન આ જમાનાનું, આવું દેખાડે ! સામાન્ય ઉત્પાત મચેલે અને ઉપધાન–ઉજમણ
જૈનત્વ પામેલ ગૃહસ્થ આત્મા પણ પાપની સામે ભારે કાદવ અશોએ ઉછાળેલો-તે તે
- ભીતિ વાળે હેય. બધા દુર્લભધિ બનવાના જ કારણે ગણવાને ? બધામાંય સી રાજી રહે એમ પેજ-૧૫૯ પેરે ૪ આ એક ભયંકર કરવું ને?
આક્ષેપ મુનિગણ પર છે. “આજે તે પેજ-૧૪ર “આવી સ્થિતિમાં લવાદ નીમીને પૈસાથી ખરીદીને, ચાર વાર ચા પીવાની, જ નિર્ણય લાવી શકાય. એ લવાદ તપાગચ્છ હંમેશ ક્ ટ, મીઠાઈ વગેરે ખાવાની લાલચ જૈન સંઘના વૃદ્ધ વયસ્ક મહાગીતાથ આપીને કેટલાય મુનિએ કેઈને પિતાના મહાત્મા હોવા જોઈએ પણ આ પ્રશ્ન જ શિવે બનાવી દેવાને ભયંકર પ્રયત્ન કરતા તપાગચ્છ જૈન સંઘના વૃદ્ધ વયસ્ક મહાન હોય છે” ગીતાથ મહાત્મા દ્વારા જ શાસ્ત્ર રક્ષા માટે પેજ-૧૬૬ પેરે ૧ “હવે તે કુપાત્ર ઉઠે છે, તેનું શું ? કદાચ અંદર ખાનેથી શિખે આખી જિંદગી જેટલા દેષ સેવે, તે તે તેઓશ્રીને ગીતાર્થ નહિ ગણતા હોય? બધાનું ચાર ગણું પાપ તે સારણું વારણાદિ
પેજ-૧૪૨-૨ જે. બધા પ્રશ્નને લવા- કરનાર ગુરૂને પાપ લાગ્યા જ કરે. આ દીથી ઉકેલાતા હોય, તે પૂનાની લવાદીનું દષના પ્રાયશ્ચિત રૂપે તે ગુરૂને સંઘ પરિણામ સચોટ આવ્યા પછી, અઘટિત બહાર કરવા પડે. (પતે આમાં અપવાતાવરણ માટે, ક. લા.ને શા માટે દીલ વાદ રૂ૫ છે ને ?) વ્યકિત ગત ની દુ:ખાતા શબ્દોમાં, શા માટે સ્ટેટ મેન્ટ અર્ચામાં ન ઉતરવાની મારી લેખન શૈલીના બહાર પાડવું પડયું ?
પ્રતાપે, ઘણા સત્ય ગૌણ બનાવવા પડે છે
Page #834
--------------------------------------------------------------------------
________________
: જૈન શાસન (અઠવાડીક નહિ તે આ ૧૬૬–ઉપર વ્યકિતગત આત્મા મેક્ષ પામી શકતું નથી. (આ તે સ્પષ્ટતા કરૂં તે આગ-તણખા સમાજમાં ઉડે નિર્મળ સત્ય છે. સાથે જ તદન પ્રાથમિક અને તેમાંથી ભડકાના ભડકી થાય. લેખકે ભૂમિકાને વિચાર વિનિમય જરૂરી ખરો) લખાણ સમાજના ઉત્કર્ષ માટે, હેતુહીન, પેજ-૧૯૭ પેરે ૩ ભૌતિક સુખની અવળમાગી પ્રકાશનથી બચાવા માટે હોય. લાલચે મારા કહેવાથી જોડાય છે. પણ
પેજ-૧૬૪ પેરેલ કોઈ પણ પ્રકારની મને ખાત્રી છે કે આજીવનમાં સુંદર પાત્રતા જીવહિંસા કરતા શાસન મર્યાદાને - (લઘુ કમિંતા)ના લક્ષણ હોવાથી, એક લેપ કરવો એ સૌથી મોટી અને દિવસ હું તેને મોક્ષનો લક્ષી અને નિર્મળ કતમ વિપાક દેતી હિંસા છે. (આ પરિણતિને પ્રાથી જરૂર બનાવીશ-પેજ ૧૫૯ પુસ્તકના વિધાને શાસન મર્યાદા લેપે ૪ સાથે આ પ્રત્યક્ષવદત્ત વ્યાઘાત કે આપકી
ઓર પરાઈ ફુસકી? વિશેષમાં આ પેજ-૧૭૩ પેરે ૪ હે ગૌતમ ! જે અપવદિક કે રાજમાર્ગ? તદ્દન પ્રાથમિક સાધુઓ ઉમૂત્ર પ્રરૂપણ કરતા હોય ભૂમિકાનો વિચાર વિનિમય હવે અને ઉસૂત્ર જીવન નિષ્ફરપણે જીવતા હેય સમજાશે? તેને કુગુરૂ સમજવા (ભગવંત મહાવીરનું પેજ-૨૦૭ પેરે ૧ ઘણા લોકો સ્વીકારે આ ટંકશાળી વચન હૈયામાં સ્થાયી બને, તેજ જે માન્ય થતું હોય તે મિશ્યા ધર્મોને તે બેડે પાર)
જ સ્વીકારવા પડે ને? કેમ કે તેને ઘણું પેજ ૧૭૬ પેરે ૧ વત્સ! સમ્યગ્દષ્ટિ લોકેએ સ્વીકાર કરેલ છે. આત્મા તેજ કહેવાય, જે સારી રીતે પેજ-૨૯ પેરે છેલ્લે આડા અવળાં મુનિ (ગુરૂ)ની પરીક્ષા કર્યા બાદ જ, કેઈ કુગરછમાં ભટકાઈને તેમનું આત્મહિત ભાવથી વંદન કરે. (ભગવંતના શબ્દ ઠેબે ન ચઢી જાય ઈત્યાદિ લાભે ગ૭. તે રત્નશીલા જેવા જ હેય.) પૂજામાં ખરાને?
પેજ-૧૭૭ પેરે છેલ્લા બે ત્રણ પેજ-૨૨૦ “દેશકાળ પલટાયા, તૈયા વર્ષ જેટલા સમયમાં તો સપૂણનાશ અનુકરણ કયું ?” આ વાકયથી શું એમ નાશ થઇને જ રહેશે. (આ ભવિષ્યની કહેવા માંગે છે કે હવે અંજનશલાકાઓ સાટ વાણીથી૨૧ હજારની શાસ્ત્ર પંકિત મુતિઓનું નિર્માણ બંધ થવું જોઈએ? ઉપર હડતાલ મારવાની ને )
કાળઝાળ ભયંકર મેઘવારીમાં નાટક સીનેમા પેજ-૧૫ પેરે છેલ્લે આચારના બંધ કરાવશે? બે સ્કુલ ચાનું વ્યસન પાલનની પાછળ નિશ્ચયને-ચિત્તની નિર્મળ દેશમાંથી નિર્મૂળ કરાવ્યું આખા દેશને પરિણિતિને સિદ્ધ કરવાનું લક્ષ તે હવું જ ઝખખાનું બનાવનાર એજયુકેશન મેકેલેનું જોઈએ. આવા લક્ષ વિનાના અનુષ્ઠાનીય ચાલુ કેમ ? પંચ તારક અને સપ્ત તારક આચારને કડકમાં કડક પાલનથી પણ આલીશાન હોટેલો ઘટી કે વધી? ક્રમશ:
Page #835
--------------------------------------------------------------------------
________________
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප - પાપનો બાપ કોણ? පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපා
એ હતે એક બ્રાહ્મણ પુત્ર હતે ખૂબ હે સ્વામિનાથ ! આપ કાશી જઈ ઘણું બુદ્ધિમાન. ઉમર થતાં બારે તેને પરણાવ્યો. ઘણાં શાસ્ત્ર ભણી આવ્યા ને? તે કૃપા કરી માથું લાલ અને હાથ પીળા કર્યા પછી મારા એક પ્રશ્નનો ઉત્તર આપવા મહેરબાપને વિચાર આવ્યો કે દિકરાને કાશી બાની કરશે ?” ભણવા મોકલ્યા હતા તે સારું થાત. “શા માટે નહિ ? એક નહિ સત્તર
જે કાશીની મેર છાપ લાગી જાય તે પ્રશ્ન પૂછ, મારા જે અભ્યાસી આ દિકર પંડિત તરીકે પૂજાય.
દુનિયામાં કેઈ નહી હૈય? મેં જેટલા મનના કેડ પુરા કરવા દિકરાને વાત શાસ્ત્રો ઉથલાવ્યા છે તેટવા કેઈએ પણ કરી. દીકરે પણ જવા તૈયાર થઈ ગયે. માત– ઉથલાવ્યા નહી હોય. વળી, તારામાં બુદ્ધિ પિતાની આશીષ લઈ પત્ર પહોંચી ગયા કેટલી ? પગની પાની સુધી તે તમારામાં કાશીએ. મન લગાડી દીધું ભણવામાં સતત બુદ્ધિ હોય છે. તારા પ્રશ્નનો જવાબ બાર વર્ષ સુધી અભ્યાસ કરી બની ગયે આંખના પલકારામાં આપી દઈશ. હું એટલે મહા માટે પંડીત. ગજગજ છાતી ફુલાવતે મહા પંડિત છુ જે પ્રશ્ન પુછ હોય તે બ્રાહ્મણ પુત્ર આ પિતાના નગરે.
ખૂશીથી પૂછ..જવાબ આપવા તૈયાર છું. રાજાએ ભવ્ય સામૈયા સાથે નગર
હે સ્વામિનાથ આપતો મહા પંડિત પ્રવેશ કરાવ્યો સગાં-સ્નેહી સ્વજનોએ તેન છે. રાજાએ આપશ્રીનું ભવ્ય સ્વાગત કરી માન-સન્માન કર્યું. સૌના હૈયે આનદ નગર પ્રવેશ કરાવ્યો તે બોલે, પ્રાણપ્યારા હતે આભાર-સાભાર વિધિમાં જ સારોય પતિદેવ ! પાપનો બાપ કેણ ? દિવસ પસાર થઈ ગયા. પંડિતાઈને પાર હ'... શું....શું. પાપને બાપ? પાપને આસમાને ચઢેલો હતો
બાપ વળી કોણ હશે? સાંભળતાં જ આંખે રાત પડી, સુવાની તૈયારીઓ થવા
પહેળી થઈ ગઈ. માથું ખંજવાળવા લાગી લાગી. વહુરાણી પિતાના ઓરડામાં પિયુ.
ગયે. દષ્ટિ જમીન ઉપર સ્થીર થઈ ગઈ. રાજની રાહ જોઈ રહ્યા હતા. ઘરતી ગજા. મગજના દરેક તંતુઓ કામે લાગી ગયા. વતાં પતિદેવ પણ થોડીક વારમાં પધારી મગજમાં ભરેલા શાસ્ત્રો નજર સામે ભમવા ગયા. પંડિતાઈના આશિષ વચનો ઉદગારતા લાગ્યા, પરંતુ કેઈપણ શાસ્ત્રમાં પાપના પતિદેવ સેજતલાઈ ઉપર બેઠા. વિનમ્ર પણે બાપનું શુભ નામ મળ્યું નહીં. આવકારી વહુરાણને પતિદેવને અભ્યાસ ભાઈ સાહેબ મુંઝાયા.ઉત્તર જડતે ચકાસવાનું મન થયું. આથી પ્રશ્ન પૂછો. નથી. કાલે જવાબ આપીશ. તેમ કહી આડે
Page #836
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૨૦ :
પડખે પડયા. વિચારોએ ખળ જમાવ્યું, રાત્રી વ્યતીત થવા લાગી. ઉત્તર મળ્યે નહી. પરોઢીયે નિશ્ચય કરી ભાઈ સાહેબ નીકળી પડયા કાશી તરફ.
પથ કાપતા પ`ડિતજી એક દિવસ એક વેશ્યાને ત્યાં રોકાયા. વૈશ્યા હતી ચતુર અને ચાલાક, વાતચીતમાં વેશ્યાએ બ્રાહ્મણ પુત્રના મગજમાં રહેલેા ગુંચવાડા જાણી લીધા. આગ્રહ કરીને વેલ્ખાએ બીજે દિવસપણ બ્રાહ્મણ પુત્રને પેાતાને ત્યાં રાખ્યા.
વેશ્યાની રસાઇ બ્રાહ્મણા ખાય નહી, અડકે પણ નહી. બ્રાહ્મણ પુત્ર જાતે રસાઇ બનાવીને ખાય. બ્રાહ્મણભાઇને વાતે વાતે આભડછેડ લાગે. આ જોઇ વેશ્યા લી હૈ વિપ્ર ! આજે મારી એક મહેચ્છા પુરી કરશે ? શકય હશે તે પુરી કરીશ, બ્ર ઘણુ પુત્ર એાઢ્યા,
મે જાતે બનાવેલે। આ કેશરીયા મેદ ક તમારા માંમાં મુકવાની મને ઘણી ઇછા છે. અતિથિને દાન આપવાથી મારું ભાગ્ય ખુલી જશે. તમારા જેવું સુપાત્ર મને કયાંથી મળશે. આટલે લાભ મને લેવા દ્યો
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
યુક્તિ ચલાવી એક બાજુ સુવણુ મુદ્રિકાન ઢગલા કર્યા અને બીજી બાજુ કહ્યું ‘એક જ કેશરીયા માદક સુખમાં મુકવા દે, જે ઝુકવા દઇશ તા આ સુવણુ મુદ્રિકા તારી, ચળકાટ મારતી મુદ્રિકા દેખી કણ ન તૂવે...
ચતુર વેશ્યા એમ કાંઈ છેડા સુકે તેવી ન હતી. ભલભલાને ભૂ પાનારી વેશ્યા બ્રાહ્મણ પુત્રથી કાંઈ ગાંજી જાય તેમ ન હતી. વેશ્યાએ બુદ્ધિના ઉપયાગ કર્યા.
પૈસે દેખી કાણુ ન પીગળે... બ્રહ્મણભાઇ તે લાભાણા, મુખડુ` મલકાણું'. આંખે પટપટાવતાં બ્રાહ્મણુજી ખેલ્યા, હું બહેન! આપના આગ્રહને હું કેમ ડુંક. રાવી શકું ? આપને હું નારાજ નથી કરી શકતા. બહેનની મહેચ્છા તે ભાઈએ પુરી કરવી જ જોઈએ ને? આપની તીવ્ર ભાવના છે તે મેદકના એક ટુકડા મુક વામાં શું વાંધો છે? ખુશીથી મુકી શકે
છે. પણ...
હે ભગીની ! આ વાત કેઇને કહીશ નહી. અને સાથે યાદ રાખજે માદક, હું મુખડુ પહેાળું કરુ' ત્યારે અદ્ધરથી ` મુકી આંગળીઓને
દેજે. જો જે તારા કામળ પણ સ્પર્શ ન થઈ જાય. ! વાત હું અને તુ' બન્ને જાણીએ, જો ત્રીજા કાને વાત જશે તે આ વાત વાયરે ચઢી જશે. માટે મારી ખાસ ભલામણુ છે કે તું
ના...રે...ના, જો...જોજે...રખેના ભુલે કાઈને વાત કરીશ નહી.
ચૂકે મારાં ચાકમાં આવતી હું અભડાઈ જઇશ. મારી રસવ'તી પણ અભડાઈ જશે. હું શું ખાઇશ માટે દૂર રહેજે, દૂર... અભડાયેલી રસાઇ બ્રાહ્મણેા કદીય ખાતાં નથી.
નખરાળી ચતુર વૈશ્યા મૌન થઈ ગઈ. પડિતવયે માં પહે શુ કર્યુ.. સુગધીદાર માદક મુખમાં મુકતી વેશ્યાએ પડિતજીને હાથ મજબુત રીતે પકડી લીધા અને કહ્યું.
કેમ ૫'ડિતજી કાશીયે શું ભણવા જતા હતા? અરે! ભણવા જતા હતા. પાપને બાપ કાણુ ? પડિતજી થઇને પાપના ખાપ કેણુ તે ભણવા જતા હતા...એમ ખેલતી
( અનુ. પાન. ૯૨૪ ઉપ૨ )
Page #837
--------------------------------------------------------------------------
________________
આહાહ હ હ હ --- ૯ ૯ હાલ હ -
અણનમ મસ્તક છે ૦ સિદ્ધહસ્ત લેખક : પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી પૂર્ણચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
સિંહ ભૂખ્યો રહે એ હજી બને. પણ હતી. છેલ્લા દિવસમાં ચાલતુ પિતાના તરણ તરફ માં લંબાવવામાં એ પોતાની વિરોધનું વાતાવરણ એઓ જાણતાં હતા. નાનમ સમજે !
અને આવા તુટેલાં દિલ વચ્ચે રહેવાને કઈ મહામાત્ય શાંતુ મહેતા પાટણપતિ જય- અર્થ ન હતું. એ અક્ષર પણ બોલ્યા સિંહથી ભલે રીસે ભરાયા, પણ બીજા વિના પોતાના ઘરે પાછા વળ્યા. રાષ્ટ્રને એમાં માથું નમાવે, એ અશકય સભામાં સન્નાટો બોલાઈ ગયે. મહાહતું. વફાદારીનાં મૂલ એ જાણતા હતા. માત્યના આ મૌન પાછળ સહુને ભયાનક પ્રસંગમાં એ કઈ રંગ ન હતું કે,
ભવિષ્ય દેખાયું. મહારાજને એમ કે, * જંગ મંડાય ! છેલ્લા કેટલાય દિવસથી
મહેતા પિતાને બચાવ કરશે. બહુ-બહુ જયસિંહના કાન અભડાયા હતા. કીતિ તે મંત્રી-મુદ્રા પાછી આપશે. પણ ભાવિ થી કેટલાંક પ્રધાને એ શાંતુ મહેતા માટે
ભયાનક નીવડયું! ઘણી-ઘણી આડીઅવળી, સાચી–જુઠી વાતે મહેતા સવમાનપ્રિય માણસ હતા. દ્વારા કાન ભંભેરીને પાટણપતિને ઉશકેર્યા એથી ગુર્જરરાષ્ટ્રને ત્યાગ કરીને બીજી હતા. આમ અગ્નિ છાવરે તો હતું જ! રાષ્ટ્રમાં જવાને મકકમ નિર્ણય એમણે એમાં વળી એક દિવસ પવનનો સૂસવાટે લઈ લીધા. ને બીજા દિવસે જ મહેતા વાતા જ એણે પિતાનું પ્રચંડ-સ્વરુપ પ્રગટ માલવદેશ ભણી હિજરત કરી ગયા. કર્યું એ કે અક્ષમ્ય અપરાધ ન હતે. આખું પાટણ ખળભળી ઊઠયું. સહુએ પણ મહારાજ જયસિંહ દેવને તે બાનું મહેતાને ઘણું ઘણું કહ્યું. પણ શાંત મહેતા જ જોઈતું હતું એથી શાંતુ મહેતા આવતા પિતાના નિર્ણયથી “તસુ પણ પાછા ન હયા. જ એમણે માં ફેરવીને મંત્રીને જાકારો
જયસિંહદેવ સહિત પ્રધાનમંડળ પણ દેતા કહ્યું :
આ બનાવથી થીજી ગયું. પરિણામ સાવ “મહેતા ! ગુર્જરરાષ્ટ્રને માટે તમે ઘણું જ અણધાર્યું આવ્યું હતું. પાટણપતિ ઘણું કર્યું છે છતાં આ એક અપરાધને નિ:સાસો નાખીને બોલી પડયા : નકકી, કારણ તમારું કર્યું–કરાવ્યું ધૂળમાં મળે છે !” થોડા દિવસમાં જ ગુજરાત પર યુદ્ધ
ને તિરસ્કારના ભાવ સાથે જયસિંહે તરાશે. દિલને બળે મહેત દેશને શાંતુ મહેતાને એમની સાવ નાની ભૂલ બાળીને જ હવે જપશે. કેઇ સમૃધિ જાહેરમાં કહી દીધી. મહેતાની નજર ચકર રાષ્ટ્રને હથિયાર બનાવીને ગુર્જરરાષ્ટ્રને
Page #838
--------------------------------------------------------------------------
________________
- જેને શાસન (અઠવાડીક) માથે એ આફતે વેંઢારશે. અરે ! દૂર કાં શાંતુ મહેતાએ સભામાં પ્રવેશ કર્યો ને જવું. આ માલવ જ ગુજરાતનું દાનું માલવપતિને મસ્તક નમાવ્યા વિના જ દુશ્મન છે! મને ખબર નહિ, દિલદ્રોહને એઓ અકકડ ઉભા રહી ગયા. ગુપ્તચર આખરી અંજામ આમ દેશદ્રોહ નીવડશે! મહામાત્યના આ વલણ પરથી ગુજરાતના
પાટણપતિ પોતાની ભૂલ પર હવે અભય ભાવિની કલ્પના કરી રહ્યો. બેર–રે જેવડાં આંસુ વહાવી રહ્યા. પણ પળ-બે-પળ વીતી. મંત્રીકવર એમ હવે આંસ વ્યર્થ હતા. એક ગુપ્તચરને ને એમ જ ખડા હતા. ત્યાં તે માલવશાંત મહેતાની પાછળ-પાછળ મોકલીને પતિના એક મંત્રીએ મહેતાને વિનંતી કરી રેજ-રેજની હિલચાલ મેળવવાની વ્યવસ્થા
શાંતુ મહેતા ! તમારા જેવા પીઢને મહારાજે ગોઠવી દીધી.
પ્રજ્ઞા શીલ એક મહામાત્યને મેળવવા માલઆગળ મહેતા ને પાછળ ગુપ્તચર !
પતિ આજે ગૌરવ અનુભવે છે. સભા દિવસે વીત્યા. પણ હજી સુધી દેશના દેહે.
એ દ્રશ્ય જોવા આતુર છે કે, મહારાજને દ્રોહને દાવાનલ પેટાય, એવું એકે એંધાણ
સાથે મસ્તક નમાવીને મહેતા માલવપતિને ક્યારે ગુપ્તચર મેળવી શક્યા ન હતે. પણ
માથે સ્થાપે !
. આજનો દિવસ કટેકટીને હતે. માલવ
દેશદ્રોહ મહેતાના અંતર-મુંબરાષ્ટ્રના પાટનગર ઉજજયિનીમાં મહેતા
જમાં જબર ખળભળાટ ઘુમી વળે. આજે પહોંચવાના હતા.
દિલદ્રોહ થયે હતું, પણ એની વસુલાત શાંત મહેતાએ નિર્ણય લીધો હતેા : કાજે પોતાનું પ્યારું રાષ્ટ્ર, પ્યારી પ્રજા અને જયાં સુધી પાછા આવવા માટે પાટણથી વહાલી ઘરતીને, લેહીથી રંગી દેવા એ માનભર્યું તેડું ન આવે, ત્યાં સુધી ઉજજ- તૈયાર ન હતા. એઓ મને મન બેલ્યા : યિનીમાં જ દિવસો ગાળવા !
' એ વતન ભેમ? તારી વફાદારી હું માલવપતિ સાવધાન બની ગયા. આ નહિ ભૂલું. અણબનાવ તે ફકત મારે દિલદ્રોહને દેશદ્રોહમાં પલટો આપવાની જયદેવસિંહની સાથે જ થયું છે. તું તે એમની દાઝ ઝગી ઉઠી. ખૂબ જ માન- મારી પ્રાણ-મારી ધરતી છે. અણબનાવની પાન સાથે એમણે મહેતાનું સ્વાગત કર્યું.
- એ આગ અમને બેને જ ભલે અડે! ગુપ્તચરની છાતી થડક–થડક થતા હતા. વતન ! તારૂ એક તરણું પણ એમાં બળી - આખું ગામ મંત્રીશ્વરને સત્કારવા ખડું જવા પામે. તે મારી વફાદારી લાજે ! થઈ ગયું હતું. ઠેર ઠેર વાવોના વિનિ, દિલદ્રોહનું પરિણામ દેશદ્રોહ કદી મહેતાની, પ્રશસ્તિઓ લલકારતા હતા. ત્યાં નહિ આવે !” તે રાજભવન આવ્યું.
સહુ જતાં રહ્યા ને શાંતુ મહેતાએ સભા હડકે-ઠઠ ભરાઈ હતી. મહામાત્ય સણસણતો જવાબ વાળે.
Page #839
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અ'ક ૩૯ : તા. ૧૯-૫-૯૨ :
અર્થ
વાછિદ્ર
માલવપતિ ! તમારી આ લાગણી માંગણીની હું કદર કરું, એના એવા તેા ન જ થાય કે, હું મારી દ્વારીને વિસરુ'! આ અણુમનાવનું શેાધીને મારી પ્યારી ભૂમિ ગુર્જરીને તમે યુદ્ધમાં સડાવવા માંગતા હા, તે એ હરગીઝ નહિ બને ! મારા દેશ તે ગુર્જર જ છે ! ને મારાં સ્વામી પણ જસિ’હ - દેવ જ છે !’
જે
સહુ આ વફાદારીના મૂલ આંકી રહ્યા હતા. ત્યાં તા મહેતાએ જીસ્સાભરી જમાને કહ્યું: '
આ વફાદારી પર આખી સભા
ચા
: ૯૨૩
થયુ... કે, હું ફગાવી દઇને
ચૂમી
ચૌધ થઇ ગઇ. ગુપ્તચરને હમણાં જ મારે વેશ આ દેશપ્રેમી મહેતાના અંગુઠા લઉ ! પણ પેાતાના એકાડને દબાવીને એણે મારતે ઘાટે પાટણને પકડી પાડયું.
દેવનું જ્યાં ત્યાં
ગુરુ
‘માલવરાજ ! મસ્તક એ તા પવિત્ર અંગ છે, એનાં નમન થાય, તા એની પવિત્રતા અભડાય ! દેવ તરીકે મહાપ્રભાવક શ્રી દેવસૂરિજી અને અન્ય સુવિહિત સુનિની જ ચરણરજ આ મસ્તકે સ્વીકારી છે. ધમ તરીકે જૈન ધર્મ” ને જ ચરણે આ માથુ' વધેરાઇ જવા થનગને છે. અને ‘સ્વામી' તરીકે ગુજરપતિમહારાજા શ્રી જયસિહદેવને જ માથેતાની ચડાવીને પેાતાના એકનાથ'ના વ્રતને જીવ સટાસટનાં સ`ગામે ખેલીનેય રક્ષવાની મર્દાનગી આ માથામાં છે ! પાટણપતિ અને મારા વચ્ચે ભલે દ્રોહની દિવાલ ખડી થઇ. પણ એ તા કાલે જમીનદોસ્ત થઈ જશે. એને પોતાની ભૂલ સમજાશે ને હું... પાછે એમની સેવામાં હાજર થઈશ. ડાંગે માર્યા પાણીને જેમ વિખૂટતા વાર નહિં,
એમ મળતાંય વાર નહિ.
માલવપતિનું મન સુઅર્ધ ગયુ એમની મનારથ-ભૂમિ ફળ્યાં પહેલાં જ તૂટી પડી. પણ હવે તા એમને માટે સૂડી વચ્ચે સેપારીના ઘાટ હતા. મહેતાના બહિષ્કાર પણ નકામા હતા. ને એમનું બહુમાનય નિષ્ફળ જવાનું હતું.
દિવસે વીતતાં ચાલ્યા, શાંતુ મહેતાની વફાદારીનાં ગીત હજી એ સભામાં પડઘા
પાડી રહ્યા હતા.
માલવપતિ પણ હવે મુઝાયા હતા ઃ આ સાપને કર્યાં સુધી સધરા ધ પાઇએ તેા ઝેર બને. ન પાઈએ તે કુ ફાટ સહુવા પડે! પણ થાડા દિવસમાં માલવપતિની મુંઝવણુ મટી ગઇ.
એ ગુપ્તચરે પાટણપતિને જ્યારે મહેઅજબગજબની વફાદારી કહી સ`ભળાવી, ત્યારે એએની આંખ પશ્ચાતાપનાં આંસુએથી ભીની ખની ઉઠી, ને વળતા જ દિવસે મહેતાને સન્માનભેર તેડી લાવવા એક મંત્રી–મ`ડળ એમણે રવાના કર્યું.
માઁત્રી–મ`ડળ માલવમાં પહેાંચ્યુ. શાંતુ મહેતાના હાથમાં જયસિંહદેવના આંસુભર્યો પત્ર એમણે મૂકયા પત્ર વાંચીને મહેતાની આંખ ઝળહળાં થઈ ગઇ, એ એટલુ
જ મેલ્યા :
‘મહારાજ! ખરે જ મહાન છે. હન
Page #840
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૨૪ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) ભાગી તે હું છું કે, એમની સાથે મેં
(અનુ. પાન ૨૦ નું ચાલુ) કોર-વર્તાવ કર્યો ?'
વેશ્યાએ અટ્ટહાસ્ય પ્રકાશ્ય. પુનઃ પુનઃ ને માલવપતિની રજા લઈને એજ દિવસે મહેતાએ ગુર્જરની વતન વાટે કદમ
ઉચ્ચારણ કરતી વેશ્યા બલી પાપનો બાપ.
આટલું જ ભણવા જતા હતા ! ખરેખર ! બઢાવ્યા, એ દકમ એક દિ મેવાડ-માલવિની સંધિભૂમિ “આહડમાં આવી ઊભા
પંડિતવર્ય ઢાંકણીમાં પાણી લઈને ડૂબી વતનની વાટ ઠીક-ઠીક કપાઈ ચૂકી હતી. મરી, તમે ભણ્યા ઘણુ પણ ગણ્યા બિલપણ કુદરતની કલમ કોઈ જુદો જ ઈતિ- કુલ નહી. હાસ લખવા ઉત્સુક હતી. વિલાપ પછીને વાચક વર્ગ તે સમજી જ ગયો હશે મિલાપ કીંમતી છે. પણ એ મિલાપની કે પાપને બાપ કોણ? એળખી લીધેને માધુરી અનુભવવાનું ભાગ્ય પાટણના લલાટે પાપના બાપને ? ન ઓળખ્ય હોય તે નહિ લખાયું છે!
હું કહી દઉં. આહડમાં શાંતુ મહેતા અચાનક જ પાપનો બાપ બીજો કઈ નહિ પણ તે બિમાર પડયા. એમને આ માંદગી જીવલેણ લેભ છે લોભ. ભાસી. મંત્રીઓ ને અનુચરે એકઠા થઈ લેભ તે માનવી પાસે અનેક જાતના ગયા. સહુના મોં પર ગંભીરતા છવાતી ચાલી. કુકર્મ કરાવે છે. લેભને થોભ નથી હેતે. | મહેતા ચેતી ગયા. અરિહતેનું શરણ માટે, મારી તમને સને ખાસ ભલાસ્વીકારીને એમણે સહુની માફી માગી. મણ છે કે તમે સી પાપના બાપથી દૂર પાટણપતિને ય ખાસ યાદ કર્યા અને અન- અતિદુર રહેજે. શનને સ્વીકાર કરીને ટુંક સમયમાં જ એઓ મંગલ મૃત્યુને વર્યા.
–શ્રી વિરાગ મંત્રીમંડળ પાટણ પહોંચ્યું. પ્યારા *
હાલ હ મહેતાને ન જોતાં જ જયદેવસિંહ ચુધાર
શેન ૩૨૯૯-૨૬૬૧૬ આંસુએ રડી ઉઠયા. (જેન શિક્ષણ પત્રિકા) અઠવાહિક બુક રૂપે જેન શાસન
કા ગણેશ મંડપ સર્વિસ
રેસી. : ૨૪૩૫૪
ره .
لایه روه
لیلا به
م جری دوردرد
جہنم
આજીવન
રૂ. ૪૦૦)
રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની આરાધનાનું અંકુર બનશે. - જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વીજય લોટ
જામનગર
ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા
માટે અનુભવી કેવડાવાવ, મેઈન રોડ, રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨
Page #841
--------------------------------------------------------------------------
________________
શક્તિની આદશ ઉપાસના
સ્વ. પૂ. આ. કેનદ્ર
મ.
* શીલવતી નારીએ શીલવતી નારીએએ ભારતીય સસ્કૃતિ
ટકાવી રાખી છે. આવી જ નારીઓએ પેાતાના પ્રેમનુ પાણી મમલખ પ્રમાણમાં નાંખીને આપણા સસ્કૃતિ-વૃક્ષને જીવંત રાખ્યુ` છે. આવી સ્ત્રીઓએ અનેક પાપીઓને પાપમાં વધુ ઊંડા ઉતરતા અને પથભ્રષ્ટોને સન્મા પર ચૂકયા છે.
અટકાવ્યા
એક રાજા હતા, ધ`ને ભૂલીને વિષય લપટ બની ગયેલ. પેાતાના હજામ સાથેની વાતમાં તેને ખબર પડી કે, પેાતાના ન૨માં રહેતા અમુક મીની પત્ની ખૂબ રૂપવતી છે. વિષયી રાજા વિવેક રેખા ભૂલી ગયા કે, પ્રજા તે તેની સંતાન છે અને પેખતે પાલણુહાર ઉપતા છે. કામ વાસનાના તે ગુલામ બની ગય હતા.
ને
મેઢીની સ્ત્રીને પેસ્તાના હાથમાં લેવા માટે તેણે એક યુકિત્તવિચારી, મેને અમુક માલ ખરીદવા માટે બહારગામ એકહ્યા. પેાતાની મનોકામનાની સિદ્ધિ માટે .તેણે મેદીની પત્નીને સારી સારી વસ્તુએ ભેટ તરીકે મેકલાવી. તે બાઇ શીલવતી, સાત્ત્વિક અને શૌય વ તી હતી. રાજાના અદ-ઇરાદે છે ખૂબ સારી રીતે સમજી ગઈ હતી. પણ તેને પેાતાની જાતમાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ હતા કે,હું મારૂ શીલ સાચવીને રાજાને
સન્માગે લાવી શક્રીશ. આથી રાજાએ ભેટ
મેકલાવેલ બધી વસ્તુઓના સ્વીકાર કર્યો. રાજાને પેાતાના ઘેર પધારવા ‘ગુપ્ત નિમ...ત્રણ' માકલાવ્યુ`.
રાજાની પ્રસન્નત્તાના પાર ન રહ્યો. તેની ઈચ્છા પ્રમાણે બધુ બનતુ હતુ. માદીની પત્નીએ સાના સ્વાગત માટે જાતજાતની
ખાદ્યસામગ્રી અને પીણા તૈયાર કર્યાં. રા એમાં ખાવાની વસ્તુ મેાવી રાખી. કટારાઓમાં કેશરી દૂધ ભર્યું. રાન આવ્યા, સન્માનપૂર્વક બેસાડીને રકાબીઓમાંથી થાકું થાડુ ખાઇને રાજાને આપતી ગઇ, દૂધના કરારને હોઠ પર લગાવી, એંઠા દૂધના કટારી તેણે રાજાને આપ્યા. રાજા ગુસ્સે થયા અને ભેદી ઉઠયા હું આ બધી ખાવા-પીવાની વસ્તુઓ તેા તમે એકી કરી નાંખી, હવે હું કઈ રીતે આને આરેાગી શકું... ?
માીપત્ની આવી જ તક' ની ઝંખના કરતી હતી. આ તક ઝડપી લઈને તેણે તરત જ રાજાને રોકડું પરખાવ્યું કે, એન્ડ્રું —બૂરું ખાવા માટે તે તમે અહીં આવ્યા છે. પ્રજાના નાથ થઈને ચારી છૂપીથી આવવાની જરૂર શી પડી? તમે એક રક્ષક મીને ભદ્દા થવા વિચારે છે. જનતાના જાન, માલ અને ધર્મનું રક્ષણ કરવાને બદલે તમારા ઇરાદા તા એ બધા પર ફૂટ ચલાવવાને છે? તમારા ઇરાદા એ ઠા-જૂઠા ખાવા કરતાં પણ વધુ ખરાબ નથી શું ?
મહીપત્નીના આવા તેજસ્વી વચનાથી રાનની વિવેક રૂપી આંખા ખુલી ગઈ. તેણે પોતાના અપરાધ માટે સાચા હૃદયથી માફી માગી અને ભવિષ્યમાં નીતિના રસ્તા પર ચાલવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી.
Page #842
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬ ઃ
પવિત્ર આચરણવાળી મહાસતીએ જનતાનુ ચારિત્ર્ય શુદ્ધ કરવા માટે આંદાલન પણ ચલાવ્યુ' છે. આથી જ માજની નારીઓનુ પણ પરમ કર્તવ્ય છે કે આ ફેશનપરસ્તીમાંથી બહાર આવે અને આપણા ડતા જતા નૈતિક સ્તરને ઉપર ઉઠાવવા માટે પેાતાનાં બહુમૂલ્ય સહયાત્ર આપે. સ્ત્રીની મર્યાદાથી જ,સ'સારની મર્યાદા ટકી રહી છે, સાદાઈ અને સયમથી આપણી નારીએ જીવશે, તે જ આપણી સંસ્કૃતિનું સુપેરે રક્ષણ થઈ શકશે,
આપણે એ વાત વિચારી રહ્યા હતા કે, 'જ્ઞાની, વિનીત, સુભગ, સુશીલ. જ્ઞાન સાથે નમ્રતા અને શીલ હૈાવા જ જોઈએ. આમ થવાથી જ જ્ઞાન-શક્તિ અને રૂપશકિતની આપણ સારી રીતે આરાધના કરી શકીશુ.
આવીજ રીતે સંગીત આદિ કલાઓમાં પણ ગજબની શકત રહેલી છે. આ કલાઆની સમ્યક્ ઉપાસના કલાઓના ઉપયોગ પ્રભુકીન, ત્યાગ, વૈરાગ્ય અને લેાક-જાગ્ર તિના હેતુ માટે કરવા જોઈએ. વિકારાના પેલા માટે કલાઓના ઉપયોગ, એ
તેને
દુરૂપયાગ છે. કલાઓમાંથી સ`સ્કાર આવવા જોઈએ, વિકાર નહી. કલાઓની મદદથી આપણે પ્રભુભજન કરવું જોઇએ, કામનુ ભજન કરવુ ન ઘટે. આના અનુસંધાનમાં તાનસેનનું ઉદાહરણુ ખૂબ જ મનનીય છે.
(૪) કલા કલ્યાણ માટે, અકબરના દરબારમાં તાનસેન પ્રસિદ્ધ ગાયક હતા. બાદશાહની શાહજાદીને શીખ
૬ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
વવા બીજા એક ઉસ્તાદ આવતા હતા. એને તાનસેન ઉપર વેર હતુ. એક દિવસે તેમણે પેાતાની શિષ્યાને કહ્યુ* : તાનસેન દીપક રાગ ખૂબ સારી રીતે ગાય છે, આથી દીપક રાગ તેમની પાસેથી સાંભળેા ! શાહજાદીએ આ વાત અકબરને કરી. અકબરે તાનસેનને હુકમ કર્યો કે, તમારે દીપક રાગ ગાવા પડશે!
તાનસેન કહે જહાંપનાહ દીપક રાગ
ગાવાથી ગાગકનું શરીર સળગવા માંડે છે. તેને શાંત પાડવા માટે મેઘ મલ્હાર રાગ ગાનાર જોઇએ. : મેઘ મલ્હાર રાગ ગાઇ શકે, તેવુ' કાઈ હોય તે જ હું દીપક રાગ
ગાઇ શકું,
શબ્દોમાં અજબ સામર્થ્ય હાય છે. દ્વીપક રાગ ગાવાથી આપમેળે દીપક સળગવા માંડે છે. મલ્હાર રાગ ગાવાથી વાદળે વરસવા માંડે છે.
મદ્રાસમાં એક પ્રયોગ કરવામાં આવ્યું. કે, ગાય અને ભેસેને સંગીત સંભળાવવામાં લાગી.
આવ્યું, તે તે વધુ દૂધ આપવા વસંત રામ ગાવાથી વૃદ્ધા નવનિત થઇ
જાય છે. બિહાગ રાગથી કૃર પશુએ પણ વશમાં આવી જાય છે. પંડિત આંકારનાથે અફધાનિસ્તાનમાં એક પ્રયોગ ખૂબ સફ્ળ રીતે કરી બતાવ્યા. સંગીત શ્રવણ કરવાથી કેળાના પાંક ઘણા ઉતર્યાં. આ શબ્દેની તાકાત છે.
(ક્રમશ:)
Page #843
--------------------------------------------------------------------------
________________
911216 214212
r)
ટીટેઈ (સાબરકાંઠા)-અને શ્રી મુહરિ “શ્રી શંખેશ્વર-વર્ધમાનસૂરિ જ્ઞાન આસપાર્શ્વનાથ જિનાલયને ૨૦ વર્ષ થતાં તેની ધના ધામ”ની પાવન ધરી ઉપર, પૂ. આ. વર્ષગાંઠની ઉજવણી પ્રસંગે શૌત્ર વદ ૧૩થી ભ. શ્રી સુદર્શનસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. ભ. ડૉ. સુ. ૫ સુધી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન શ્રી રાજતિલકસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. ભ. શ્રી વિશ સ્થાનક પૂજન સિધચક્ર મહાપૂજન મડદયસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. ભ. શ્રી તથા શાંતિનાત્ર આદિ મહેસવ પ. પૂ. જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. પૂ. આ. ભ. શ્રી
આ. શ્રી વિબુધપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. આદિ પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. ભ. શ્રી - પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનચંદ્રસુરીશ્વરજી જય જરસૂરીશ્વરજી મ.પૂ. આ. ભ. શ્રી
મ. તથા પૂ. મુ. શ્રી દિવ્યધતિ વિ. મ. મુકિતપ્રભસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. પંન્યાસ પ્રવર આદિની નિશ્રામાં ભવ્ય રીતે આયોજન શ્રી દીતિસેને વિજયજી ગણિવર, પૂ. પં. કરવામાં આવ્યું છે. વદ ૧૪ના પૂ. આ. શ્રી હેમભૂષણ વિજયજી ગણિવર.... આદિ શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.ની ૯ મી વિશાળ શ્રી ચતુવિધ સંસ્થાના વાજતેગાજતે માસિક તિથિ નિમિત્તે ગુણાનુવાદ તથા સુ. પાવન પધરામણી કરાવી હતી. ૧ના શ્રી મધુબેન સાકરચંદ મેહનલાલ દ્વારા જ્યાં માંગલિક પ્રવચન, ગુરૂપૂજન, બે જૈન ઉપાશ્રય ઈસરોલનું ઉદ્દઘાટન રાખ્યું છે. સંઘ પૂજન થયા...!
રાજકોટ-શાહ મનસુખલાલ જગજી- આગમ મંદિરની સામે આ વિશાળ વનદાસ જણાવે છે કે રાણાની ભીખાલાલ ભૂમિ ઉપર શ્રી વર્ધમાનસૂરિજી પ્રવચન ચુનીલાલ વાણંદવાળે, કંસારા બજાર, હેલ, શ્રી વર્ધમાનસૂરિજી શાસ્ત્ર સંગ્રહ, ખંભાત-એવું જણાવી અવારનવાર સૌરા. વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી ગુરૂ મંદિર.
ના જૈન દેરાસરોના દાગીના લઈ જઈ ઇત્યાદિ પૃ. પં. શ્રી કીર્તિસેનવિજયજી પાછા આપતું નથી અમારા પેજ ગણિના સદુપદેશથી થનાર છે. દેરાસરજીના ૬૦૦ ગ્રામ ચાંદીના દાગીના આ પાવન ધરા ઉપર ઉપરોકત પૂ. તથા સરઘારના દેરાસરને થાંકીને મુગટ આચાર્ય ભગવંતશ્રી આદિએ સૂરિમંગથી લઈ ગયેલ છે. ટપાલમાં કબૂલે છે પણ અભિમંત્રિત વાસક્ષેપ નાખી. આશીર્વાદ આપતું નથી, સંઘને સાવધ કરવામાં આપતાં, અમારે દ્રસ્ટી ગણ આનંદ અને આવે છે-શાહ મેડીકલ સ્ટોર્સ–રા જ કેટ. ગૌરવ અનુભવે છે.
શ્રી શંખેશ્વર મહાતીર્થ-ડો. સુદ ૪ લી. શ્રી શંખેશ્વર-વર્ધમાનસૂરિ જ્ઞાન બુધવાર તા. ૬-૫-૨ના માંગલિક દિવસે,
આરાધરા સ્ટ-ડીસા.
Page #844
--------------------------------------------------------------------------
________________
| શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક)
યુબિહાલ-પૂ. આ. શ્રી ભુવનતિલક પૂજા ભકિત માટે આકેલાથી અશોકકુમાર સૂ. મ. ના શિષ્ય પૂ. આ. શ્રી અશોકરન જેને પાટીનું, મુળથી શા કાતિલાલ સૂ. મ. પૂ. આ. શ્રી અભયરન સૂ મ, હીરાલાલ પાટીનું અને પચીશેક ગામથી પશ્રી અમરસેન વિ. મ. . ૫ ની નિશ્રામાં જનતાનું આગમન વદ ૨ ના સત્તરભેદી ફાગણ સુદ ૧૦ ના પ્રતિષ્ઠાની વર્ષગાંઠ પૂ આદિ અંકલેશ્વરમાં પૂ. આ. ભ. શ્રી પ્રસંગે દવજાપણ, પૂજા, પ્રભાવના, આંગી ભદ્રંકર સૂ. મ. ના કાળધર્મના સમાચાર રચના, ચોમાસી પર્વની આરાધના પૌત્ર મલતાં દેવવંદન, દુકાને બંધ, વ્યાખ્યાનમાં શુદ ૧ ના પૂ. આ. અશેકરન સૂ. મ. ની ગુણાનુવાદન, શ્રી સંઘની મહત્સવની બીજી વખત સૂરિ મંત્રની આરાધનામાં ભાવના, સાંજના વિહાર, વદ ૧૩ના હેપેટ ૫ મી પીઠની આરાધના સમયે સવારના પ્રવેશ; વે. સુદ ૩ ના પૂ. અશોકરન સૂ, માંગલિક ગુરુ પૂજન, ત્રણ સંઘ પૂજન મ. ની ૮૬ મી એળીનું પારણું શ્રી શ્રીફળની પ્રભાવના, સૌને નાસ્તે, વ્યાખ્યાન હોસ્પેટ-કમ્પા–હિરી સુર જૈન સંઘની ચામસંધ સાથે પગલીયાં, સંઘ પૂજન સૌની સાની વિનંતી સુદ ૫ ના ચાતુર્માસ નિર્ણય ભકિત, રામસેન નિવાસી શા. સેગમલ સુદ ૧૦ ના પ્રતિષ્ઠાની સાલગિરિને શાંતિ પરાજીની ૨. શુદ ૧૫ ના સ્વર્ગવાસ અને સ્નાત્ર મહોત્સવ ઉજવાશે. તેમના ધર્મપત્ની લીલાબાઈની આરાધના સુકૃતની અનુમોદનાથે તેમના પુત્ર ગુલાબ
- ભેરેલ તીર્થ–અત્રે પૂ. આ. ભ. શ્રી ચંદ, ડે. કીશનચંદ, રમેશચંદ્ર આદિ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ના સંયમ પરિવાર તરફથી શદ ૭ થી આયંબિલની જીવનની અનુમોદના તથા શેઠ શ્રી કકલચંદ ઓળી અને સુદ ૧૦ થી મહોત્સવને ત્રિકમચંદ તથા શ્રી જતિબેનના શ્રેયાર્થે પ્રારંભ. વિવિધ પૂજા, પ્રભાવના, ભવ્ય
પ્રભાવના ભવ્ય તેમના પરિવાર વેરા લહેરચંદ કકલચંદ આંગી, શુદ ૧૩ ના શ્રી મહાવીર જન્મ તથા જેવંતલાલ સ્વરૂપચંદ તરફથી શાંતિક૯યાણુક અંગે વરઘોડે વ્યાખ્યાન પ્રભાવના નાત્ર આદિ મહોત્સવ ૨. સુદ ૫ થી ૧૦ સૌની ભકિત, શુદ ૧૪ ના શ્રી કુંભ. સુધી પૂ. તપસ્વી મુનિરાજ શ્રી ગુણયશસ્થાપનાદિ ૧૮ અભિષેક થઇ ૧૫ ના વિજયજી મ. તથા પ્રસિદ્ધ પ્રવચનકાર પૂ. શત્રુંજય પટ્ટ દર્શન પ્રભાવના, શ્રી નવગ્રહ મુ. શ્રી કીર્તિયશવિજયજી મ. ની નિશ્રામાં આદિ પૂજન વદ ૧ના તપસ્વીઓનાં પારણાં રાખેલ છે. તેઓશ્રીજીની નિશ્રામાં પૂ. પાદ ચાંદીની વાટકીની પ્રભાવના, શ્રી શાંતિસ્નાત્ર આ. ભ. ના ઉપકારીની સ્મૃતિમાં તથા સ્વ. મહાપૂજા સાધર્મિક વાત્સલ્ય, પુ. ગુરુ માને
અ.સૌ. જીવીબેનના શ્રેયાર્થે ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ
પૂજન આદિ પંચાહિકા મહત્સવ મહા કાંબલે વહેરાવી વિધાન માટે કેહાપુરથી
હારાજા વિધાન માટે કાલહારથી સુદ ૧૨ થી વદ ૧ સુધી જેવંતલાલ ચંદુભાઈ, ઈસ્લામપુરથી વેલચંદજી આદિનું સ્વરૂપચંદ પરિવાર તરફથી રાખેલ છે.
Page #845
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ.આ. શ્રી વિજયરામચંદ્રસૂરિ ગુરૂ ગુણ ગીત
(રાગ : કેદાર તર્જ–અમે કરીએ એવા કામ.)
મને યાદ સતાવે આજ....(૨) મને ચેન ન પડે દિનરાત...
વહે આંસુ રે નયનથી આજ આજ આજ...૧ ગુરી રહ્યાં છે તનડાં અમારાં, વિયોગે ગુરૂરાજ તમારા હૃદયે કોઈ જ વળેના, સીધાવતાં સૂરિરાજ..૨ અધમાગે અટવાતાં બાળની, કરી ન પુરી રખવાળ; વસ્તતામય એ મમ માતા, મુજ અંતર અજવાળ...૩ આત્મ કલ્યાણ કર્યું તે તારૂ, જગમાં રાખ્યું નામ; ભૂલેલા અમ પંથ બતાવી, સાધ્યું આતમ કામ...૪ અવનિમાં અંધકાર છવાયે, વહેતી અશ્રુધાર રે; વિયેગ લાગે અતિ અકારે, કહેતાં નાવે પાર રે.. માનવું પડશે હવે અમા રે, કુર કાળની રમત છે આરે; તેની પકડથી કેઈ ન ઉગરે; જાય એક જે મુગતે રે...૬ દૂર રહીને વિનંતિ સુણજે, અમ અંતરને આશિખ દેજે; આ સેવકને નારે વિસરશો, દર્શન નિત્ય-નવ દેશે રે...૭
મને યાદ સતાવે આજ –પૂ. સાધ્વીજી શ્રી કીર્તિપૂર્ણશ્રીજી મ. સા.
*
Page #846
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
.
Reg. No. G/SEN
૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
8 કાઈ UિLT LT
Iષ્ટ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
૪૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
0 , ભગવાનના વચનથી, ભગવાનની આજ્ઞાથી કદી વિરુદ્ધ બોલે નહિ, કોઇની પણ
શરમમાં પડે નહિ, કેઈના પણ તેજ માં અંજાય નહિ તે જ ભગવાનના માર્ગને છે
સાચે ઉપદેશક છે. ૦ જેના વિચાર, જેની વાણી અને જેનું વર્તન ભગવાનની આજ્ઞાને અનુસરનારું હોય છે પણ આજ્ઞાથી વિરુદઘ કદી હેય નહિ તે ભગવાનને સાચે સાધુ !
કે દુખને ટાળવા પાપ કરે તે ય ખરાબ અને ધર્મ કરે તે ય ખરાબ! 0 , પ્રમાદ સામે આંખ લાલ થાય નહિ ત્યાં સુધી ધર્મ સામે મીઠી આંખ થાય નહિ. છે. વર્તમાન સુખમાં મૂકાઈને ભવિષ્યની દુઃખરૂપ રિથતિ ન જેવી એનું નામ જ છે
મિથ્યાત્વ, - ધર્મ કરવા માટે પૈસા મેળવવાની ઈચ્છા એ પાપ છે. મળેલી લક્ષમીની મૂર્થીિ
ઉતારવા માટે દાન છે પણ લેભ વધારવા માટે દાન નથી. ૦ મુકિતના સાધનભૂત માનવજીવનને જે ભોગનું સાધન સમજે તેને માનવજીનની | કિંમત જ નથી. . સંસારને પ્રેમી આત્મ, ધર્મક્રિયા કરતાં યે દુનિયા સામે દૃષ્ટિ દેડાવે, જ્યારે જ
સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા જેમ જેમ ધર્મક્રિયા કરે તેમ તેમ સંસારથી પરાડમુખ થતું જાય. આ Q. આવેશ એ ભયંકર વસ્તુ છે, આવેશમાં આત્મા કશે જ સુંદર વિચાર નથી. 0 કરી શકતે. 0 0 ભૂત ભૂલે, ભવિષ્ય અવગણે અને કેવળ વર્તમાનમાં રચ્યા પચ્યા રહે એ બધા 6 બહિરાત્મા છે. ( ૧ આગમ આદું મૂકીને શ્રી જૈન શાસનમાં એક પણ સુધારો થયે નથી, થતું નથી તું ઉં અને થશે પણ નહિ. ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o મૃત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
વહease eeeeeeeeee
occases
Page #847
--------------------------------------------------------------------------
________________
07 મો 9374માણ તenયરા ૩મારૂં. મહાવીર સાWIri
૨IW Wજે 7 8ા સંથા રૂથાર -
Dhu| સામ0|
સવિ જીવ ક
લ૦//bઈ શાસન રસી
અન્યનુ સારુ' પણ શ્રી જિન સમુદ્રનું જ सुनिश्चितं नः परतन्त्रयुक्तिषु, ___ स्कुरन्ति याः काञ्चन सूक्त सम्पदः । तवैव ताः पूर्व महार्णवोत्थिता
जगत्प्रमाणं जिन ! वाक्यविपुषः ।।
હે શ્રી જિનેટવર દેવ ! અમારા મનમાં નિશ્ચય જ છે કે- અન્યમતના શાસ્ત્રોની યુકિતએને વિષે જે કાંઈ સારાં વચનની સંપત્તિ જોવામાં આવે છે તે આપના જ ચૌદ પૂર્વરૂપી મહા સમુદ્રમાંથી ઉછળેલા, જગતમાં પ્રમાણભૂત વચન રૂપી બિંદુઓ જ છે.
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન દેશમાં રૂા. ૪૦ |
દેશમાં રૂા.૪૦૦ શ્રત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) IND1A- PUN-361005
Page #848
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન સમાચાર ભાભર-પરમ પૂજ્ય સુવિશાળ ગરછા- ગુણના વાદ કર્યા હતા. તેમાં પૂજય પાદા ધિપતિ સ્વ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામ- શ્રીજીના જીવનના અનેક પ્રસંગે હયા ચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના આજીવન અંતે- શ્વાસને પળ માટે સ્થભિત કરી દે એવી છે વાસી પૂ. મુનિરાજ શ્રી ગુણયશ વિજયજી અદ્દભૂત શૈલીમાં વર્ણવ્યા હતા. તથા વિદ્વવર્ય પ્રભાવક પ્રવચનકાર મુનિ- સકળ શ્રીસંઘે સ્થિરતા કરવા માટે રાજ શ્રી કીર્તિયશ વિજયજી આદિ ઠાણા આગ્રહભરી વિનંતિ કરી હતી પરંતુ આગ8 ભરેલ જતાં રૌત્ર વદ-૧૧ના દિવસે ભાભર ળનો વિહાર પ્રવેશ આદિ કાર્યક્રમ નકકી
પધારતાં શ્રી સંઘ દ્વારા ભવ્ય સામૈયું થયેલ હોવાથી રૌત્ર વદ ૧૪ના સાંજના છે છે થયેલ. બેડી"ગ દહેરાસરથી પૂ. ગચ્છાધિ- વિહાર કરતાં આખું ગામ વળાવવા માટે
પતિ શ્રીજીના દિવ્યદર્શન કરાવતી રચના- આવ્યું હતું. કેટલાક ઉત્સાહી યુવાને ગાડી આદિ અનેકાનેક સાંબેલા તથા સુવિ- નેસકી સુધી આવ્યા હતા. મુનિ ભગવંતે ૨ શાળ શાહજન-મહાજનથી શોભતું સામૈયું ભાભરથી વિહાર કરી વાવ થઈને ભેટેલ આ ગામના મુખ્ય મુખ્ય માર્ગો પર ફરી ઉપા- વૈશાખ સુદ ૫ના દિવસે પ્રવેશ કરશે અને * શ્રયે ઉતર્યું હતું. ત્યાર બાદ પ્રવચન થયેલ ત્યાં વૈશાખ વદ ૫ સુધી (૧૫ દિવસ) છે અને પ્રવચન બાદ પ્રભાવના પણ થયેલ સ્થીરતા કરશે. છે અને તે દિવસે સંઘ તરફથી સ્વામિવાત્સલ્ય
માલણ (પાલણપુર)-અત્રે તનિધિ જ રાખવામાં આવેલ ત્રણ દિવસની સ્થિરતા
પૂ. આ. શ્રી વિજય રાજતિલક સૂરીશ્વરજી દરમ્યાન પ્રાતઃ પ્રવચન સુંદર થયેલ.
મ. પૂ. ગચ્છાધિપતિ પૂ આ. શ્રી વિજય શ્રોતાઓની હાજરી ઉડીને આંખે વળગે
મહોદય સૂરીશ્વરજી મ. આદિની નિશ્રામાં છે એવી હતી. યુવાન આરાધકની આગ્રહ ભરી
પ. પૂ. આ. ભ. શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્ર | વિનંતિથી રાત્રે પ્રનતરી વ્યાખ્યાન માત્ર
સૂરીશ્વરજી મહારાજાના ઉપકારોની યાદમાં છે પુરૂષો માટે ત્રણ દિવસ રખાયું. તેમાં ગમે
તથા તેઓશ્રીની સંયમ જીવનની અનમેદ. છે તે વિષયના પ્રશ્ન દરેકને પૂછવાની છૂટ
નાર્થે તથા માતુ શ્રી હીરાબેન તથા ભાઈશ્રી ? ઈ હતી. પૂજ્ય પ્રવચનકારશ્રીએ પૂ. ગચ્છાધિ
પોપટલાલભાઈને શ્રેયાર્થે શાહ રતિલાલ છે પતિશ્રીની આજીવન દયાવચ્ચ દ્વારા એ
ત્રિભે વનદાસ તથા પોપટલાલ ત્રિભોવનદાસ છે કે પ્રત્યુત્ય ક્ત પ્રજ્ઞા મેળવી છે. તેનાથી શ્રોતા
પરિવાર તરફથી વે, વદ થી શ્રી સિદ્ધિચક છે છે એને નિરુત્તર જ નહી પણ નિઃશંક કરવા
મહાપૂજન આદિ ત્રણ દિવસને મહોત્સવ 8 પૂરતો પ્રયાસ કર્યો હતે. ચીત્ર વદ ૧૪ના
જાય છે. છે જ પૂજયપાદશ્રીની નવમી માસિક તિથિ ન આવતી હોવાથી તેમજ પૂજય કનકપ્રભ8 સૂરિશ્વરજી મહારાજના અનુસંધાન પણ
Page #849
--------------------------------------------------------------------------
________________
0 , 7QજયWજરારજી મહારજી
ht / દરો/પ્તરિક જૂજા 82૯૪૨૪૩
12 સજજુ જ જે 2007 FR. તથ7 કચરજ ,,
+
તંત્રીઓ:- પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢ
(મુંબઈ) હેમેન્દ્રકુમ્ભાર મનસુખલાલ શાહ.
(૨જકોટ) સુરે શ્ય જેઠ
(વઢવા). જ/ક ૨૬w#2 ગુઢક/
(778)
:
[]] શR 11
:
(અઠવાડિક) आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच
--
---
વર્ષ ૪] ર૦૪૮ વૈશાખ વદ-૯
મંગળવાર તા. ૨૬-૫-૯૨ [અંક ૪૦
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂા. ૪૦૦
પૂજયશ્રી કહેતા હતા કે
–શ્રી ગુણદશી. . (જેઓશ્રીજીનું સંપૂર્ણ જીવન શાસનની રક્ષા-આરાધના અને પ્રભાવનામાં જ વ્યતીત થયું. જેઓશ્રીજી શાસનના સત્ય-સિદ્ધાન્તના રક્ષણ માટે એકલવીરની જેમ જીવનભર ઝઝુમ્યા તે સિદ્ધાન્ત-સમાચારીના સમર્થ, રક્ષક, પ્રચારક, પ્રરૂપક, સમાધિના અજોડ સાધક, શ્રી સિદ્ધિપદના સંદેશ વાહક પૂજય પાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહાર જાના હૈયાના સાહજિક સૈદ્ધાતિક ઉદ્દગારોની ઝાંખી કરાવવાને અમારો આ નમ્ર પ્રયાસ ગુણગ્રાહી વાચકેના હેયામાં આવા કાર પામશે જ તેવી અટલ શ્રધ્ધા છે.
જે શાસ્ત્ર-સિધાન્તની ખુમારી-ખમીરીના દર્શનની સાથે આત્મ પ્રબોધકતાને અપ્રમત્તતાને નાદ ગજાવી, મેઘની જેમ સર્વને ઉપકારક બનશે જ તેવી ભાવના સાથે પૂ. શ્રીજીના આશય વિરુદધ જણાવાયું હોય તે ત્રિવિધ ક્ષમાપના સહ વિરમીએ છીએ.
સંપા) દેવ-ગુરુ-ધર્મને રાગી જવ, અવસર આવે દેવ-ગુરુ-ધર્મની વિરુદ્ધ બેલનારાને 1 કહે કે- “તું સમજી જા. માનવ તરીકે મારે ભાઈ છે. તારું સ્વપ્નમાં ય ભૂંડ ન
ઇરછું. પણ દેવ-ગુરુ-ધર્મ મારા કાળજાની કેર કરતાં ય અધિક છે. માટે તેમની { વિરુદ્ધ કાંઈ પણ ચેષ્ટા ન કર. જે તને બેલતા આવડે છે તે અમને ય આવડે છે. તને હાથ ઉપાડતા આવડે છે તે અમને ય આવડે છે. તું બળવાન છે તે અમે નમાલા નથી.
Page #850
--------------------------------------------------------------------------
________________
તમે બધા અહીં (વ્યાખ્યાનમાં) દેડી-દોડીને આવે અને તમને અમે કહેવા લાયક ન કહીએ, ન કહેવા લાયક કહીએ તે જ્ઞાનિઓએ અમને ય ગુનેગાર કા છે.
૦ શ્રી જૈન શાસનના સદગુરુ શ્રી અરિહ ત પરમાત્માની આજ્ઞાને સમર્પિત હોય છે. છે તેમને તે બેલવાનું, વિચારવાનું એને વત્તવાનું શ્રી અરિહંત પરમાત્માની આજ્ઞા 8 મુજબ જ હોય છે. B ૦ સમજ વગરના લોકેને ભગવાન સેંપવા તે ભગવાનની આશાતના કરવા બરાબર છે છે. દેરાસરમાં ‘રમકડાં” નથી બેસાડયા પણ પરમ તારક ભગવાન બેસાડ્યા છે ! છે . આજે તમે ગમે ત્યાં જાવ પણ સાધારણને ટે. સૌને કરવાની ચીજ તેનું છે છે. નામ સાધારણ. સાધારણને તે એટલે ગૃહસ્થના હૈયાની ઉદારતાને તોટે !
૦ સાધુ તે માના ઘણી છે. કામ તેમની વહાલામાં વહાલી ધર્મપની છે. તે છે 8 નારાજ થાય તે સાધુને બિલકુલ પાલવે નહિ. વહાલી સ્ત્રીને રાજી રાખવા તમે શું શું ? આ કરે છે? વહાલી સ્ત્રી નારાજ થાય તે તમને પાલવે તેમ સાધુને ક્ષમા જાય તે છે
પાલવે? છે . સુદેવને રાગી જીવ અઢાર દોષ ઉપર હેલી હેય. સુગુરુના રાગીને બધી અવિરતિ 6 ઉપર ઠેષ હોય, સુધર્મના રાગીને અધર્મ માત્ર ઉપર દ્વેષ હોય. આ નક્કી હોય તે છે સમભાવની વાત કરવાની, નહિ તે સમભાવની વાત ટી.
a શ્રાવકને સાથે માથાને હોય, સાધુપણાને હેય, સાચા ધર્મને હોય. પૈસા– ૨ ટકાદિના સ્વાર્થને તે ખંખેરતે જ હોય !
૦ સંસાર મંડાવી આપે તે ગોર કહેવાય, ગુરુ નહિ. સાધુ એટલે ઘર છોડાવનાર છે કે મંડાવનાર ? પેઢનું ઉદ્દઘાટન કરનાર કે વિસર્જન કરાવનાર ? ધન કમાવાને ધંધે છે 8 બતાવનાર કે ધત છેડવાનો માર્ગ બતાવનાર? જે ઘર-બાર, પૈસા-ટકાદિ છોડાવનાર છે
ન હોય પણ પુષ્ટિ કરનાર હોય તે તેને ઈચ્છામિ ખમાસમણ દેવાય ? ઘણાને તે મારી છે
ઉપર પણ ગુસ્સો આવે છે કે- આ છેટું શિક્ષણ આપે છે ! તમને આવી બધી વાત છે શું કરે તે “કુગુરુ' લાગે છે અને જે તમારી ખબર અંતર રાખે, વેપારાદિ ઠીક ઠીક ચાલે છે { છે તેમ પૂછે, કાંઈક બતાવે તે બધા “સદ્દગુરુ લાગે છે ને? છે . એક સામાયિક પણ જીવનભરના સામાયિક માટે કરવાની છે. સાધુ થવાને ભાવ . 8 ન હોય તેનામાં જૈનપણું નહિ જ. આ બધી વાતે શાસ્ત્ર સિદ્ધ છે કે ગઠવી હું કાઢેલ છે ?
૦ આજે તમે બધા જે રીતે જીવે છે તે “શહેરી કરણ” નથી પણ ઝેરી કરણ છે. ' { ૦ ગુરુવંદનના બે સૂત્ર છે. શ્રી ઈચ્છકાર સૂત્ર અને શ્રી અભૂદિએ સૂત્ર. આ બે
Page #851
--------------------------------------------------------------------------
________________
સૂત્રમાં એવી સુદર વાર્તા કરી છે જેનુ વન ન થાય. દુનિયાભરમાં કઈ જગ્યાએ આ બે સૂત્ર શેાધ્યા નહિ જડે. સુદેવ અને સુધર્મ તત્ત્વ પમાડનાર ગુરુતત્ત્વ છે તે ‘સુ’ હેવુ એઇએ. તે બગડે તો બધુ જ બગડે. ગુરુ સાથે કેવી રીતે વર્ત્તન કરાય તેનું વર્ણીન શ્રી અમૂર્ત્તિઓ સૂત્રમાં છે અને ગુરુની ખબર અંતર પૂછવા માટે શ્રી ઇચ્છકાર સૂત્ર છે. ગૃહસ્થપણું" મારું કત્તવ્ય નથી, હું પામર છું માટે કરવું પડે છે—તે શ્રાવકની
મેરામ માન્યતા હોય.
૦ ‘આ તા ભગવાન છે, જે મેાક્ષમાગ સ્થાપીને, આપણને સૌને મેક્ષે આવવાનુ’ આમ ત્રણ આપીને માક્ષે ગયા છે' માટે તેમના દર્શન-પૂજન આદિ કરવાના છે.
૦ દેવતત્ત્વની આરાધના કરવા માટે નાના બનવુ' પડે, ઉદાર બનવું પડે, માહને ને અદ્યા મૂકવા પડે, મેહને મારવાનુ મન હેાય તે જ ભગત થાય, સૌંસાર ભૂંડા લાગે જ ભગવાનના ભગત ! સ`સાર ભૂ ન લાગ્યા હાય તે પણ તે ભૂંડા લગાડવા પણુ ભિકત થાય.
સુદેવ-સુગુરુ અને સુધમ તત્ત્વને પામ્યા વગર, આરાધ્યા વગર, સંપૂર્ણ આરા ધના કર્યા વગર અમારી મુકિત નથી. અમારુ સદ્ભાગ્ય છે કે, આ ત્રણે તત્ત્વ મળી ગયા છે. આ ત્રણ તત્ત્વ મળ્યા પછી દુનિયાની કેાઈ ચીજની કિ`મત નથી. જગતમાં આ ત્રણ તત્ત્વ જ સારામાં સારી ચીજ છે, તે સિવાય બીજું કશુ` સારુ' નથી. તે ત્રણે તત્ત્વના દાસ થવાનુ છે. તેના દાસના પણ દાસ થયા વિના કલ્યાણ થવાનું' નથી.
O
• શ્રાવક આપણને સાધુને વંદન કરે તે સાધુપણાની વફાદારી શીખવે છે. સાધુપણાને જો બેવફા બનીએ તા ભારે થવાના છીએ.
૦ આપણા ધ્રુવ ધર્મના સ્થાપક છે. ગુરુ ધર્મના પાલક, રક્ષક, પ્રચારક અને પ્રભાવક છે. ધર્મ, જે કરે તેના નિસ્તાર કરે તેવેા છે. માટે સુદેવ-સુગુરુ અને સુધર્મ ત્રણે તત્ત્વ સમાન છે, જે ખમાસમણુ સુદેવને દેવાનુ' તે જ સુગુરુને દેવાનુ.. માટે ખમાસમણુ પણ જ્યાં ત્યાં દેવાય નહિ.
તમે બધા સમજી ગયા છે માટે મૂ'ગા છે કે સમજવું તમારા સુખની માંડવા હું અહી' નથી આવ્યા. મારું ચાલે તે મૂકવા આવ્યા છું. અમારા ભગવાને તે ચક્રવર્તી પાસે પણ લાત મરાવી ભીક્ષા લેતા કરી મૂકયા. અર્થાત્ સાધુ બનાવ્યા. ૦ અમારા ભગવાને અમને પણ તે જ ધંધા તરીકે ફરતા હો તે ન ખાલતા આવડે તે ખેલતા નહિ પણ વાત કરા તેને સાધુ બનાવવાના જ નિર્ણય રાખેા. જે સાધુ ન શ્રાવિકા બનાવજો. પણ જેએ સાધુ થવાનુ માનતા હોય પણ
નથી માટે મૂંગા છે ? તમારા સુખમાં દીવાસળી ચક્રવતી પણાના સુખની
શીખવ્યા છે અને કહ્યું છે કે, સાધુ
ખેલે તા જેની સાથે બની શકે તેને શ્રાવક તેવી શકિત નથી માટે
Page #852
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨ -
૨ હાલના રાજા રહા - - - - -
ઈતની આદર્ણી ઉપાસના
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિજય કનકચન્દ્ર સૂ. મ. - - - -જાજ બા - -
- - - (ગતાંકથી ચાલુ)
માણસના સુખ દુઃખની કયાં પરવા કરતા દ્રૌપદીના શબ્દોએ મહાભારતના યુદ્ધમાં હોય છે? એકવાર એક ગરીબ માણસે પાંડવોને સારી રીતે લડવા પૈણુ દીધી, રાજાને ફરિયાદ કરી કે, મને ખાવા માટે હિટલરના શબ્દોથી જર્મન સૈનિકે ખૂબ
મકાઈ મળતી નથી ! રાજાએ કહ્યું : મકાઈ પ્રોત્સાહિત થતા હતા. આ શકિત છે કે તેણે
ન મળે તે ખાજા મળે છે તે ખાવ ! સંહાર માગે વાપરી. સંગીતને પ્રભાવ અવર્ણનીય છે. આને ઉપયોગ સારી રીતે પરંતુ રાજાને કયાં ખબર છે કે ગરીબ કરવાથી જીવનમાં ઉન્નતિ થાય છે.
માણસે બાપડા મકાઈ ખરીદવા માટે પૂરતા
પૈસા ધરાવતા હતા નથી. એ બાપડા તાનસેને ખૂબ વિનમ્રભાવથી બાદશાહને
ખાજા કયાંથી ખરીદશે ? સમજાવ્યું કે કૃપા કરીને દીપક રાગ ગાવા માટે મને ફરજ ન પાડો! પરંતુ બાદ- ખાદ્ય સંકટ માટે આપણા દેશના શાહોના દિમાગ અજબના અને અસ્થિર નેતાઓ દેશના જુદા જુદા ભાગોમાં મુસાહોય છે. બાદશાહે તે દીપક રાગ સાંભ- ફરી કરીને કહેતા કે, અનાજ નથી મળતું, ળવા માટે હઠ પકડી.
તે ફ્રાટ ખાવ ! મોટા માણસની વાતો પણ મોટા કહેવાતા માણસે, બીજા નાના મોટી હોય છે. ગરીબ લોકેને ફળના દર્શન
ન થતા હોય પણ તેવી શકિત આવે તે માટે શ્રાવક-શ્રાવિકા બનાવજે. અમારો નિયમ સેંઘા નથી કે ગળામાં પહેરાવી દઈએ!
- અમે ધર્મના નિયમનો મહિમા ગાઈએ-સમજાવીએ. પણ તે માગવા આવે તે કહીએ, તું ન પાળી શકે. તે પાળવા હોય તે આ આ શરતે પાળવી પડે લીધેલા નિયમ જે રીતે લીધા તે રીતે પાળે તે તેનું કલ્યાણ થાય. બાકી વ્રત-નિયમ લે, પૂરા પાળે નહિ, ગોટાળા ય વાળે અને તેના બદલામાં જે લાભ મળે તે બરાબર લે તેને તે ચકવતી વ્યાજ સાથે તેને બદલે આપો પડશે.
૦ દુનિયાનું સુખ સાચું નથી. તેને માટે તે કેટલાના મેંઢા જેવા પડે છે? કેટલાને સલામ કરવી પડે? કેટલી આજીજી કરવી પડે? કેટલાના પગ ચાટવા પડે ? જ્યારે સાચું સુખ તે આત્મામાં જ છે. બહાર શોધવા જવાનું નથી. તેને માટે પૈસા–ટકાદિની જરૂર પણ નથી. જીવમાં સાચી સમજ પેદા થાય, દષ્ટિ ફરી જાય તે આત્માના સાચા સુખને અનુભવ થાય.
Page #853
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક ૪૦ તા. ૨૬-૫-૯૨ : પણ દુર્લભ હોય છે, ત્યાં ખાવાની વાત આત્માનું ભવ્ય ઓજસ તેમની પાસે હોવાથી | કયાં આવી ?
રાજા મહારાજા કે સમ્રાટની પણ પરવા બાદશાહે તે દીપક રાગ સાંભળવાની કરતા નથી. હઠ પકડી. તેમને એ ચિંતા ન હતી કે,
તાનસેને પોતાની કલા અકબરના દરદીપક રાગ ગાવાની ગરમીથી તાનસેન
ન નન બારમાં વેચી દીધી છેવાથી તેને ખૂબ સળગશે, તે એ બાપડાનું શું થશે ? તન- પસ્તાવો થવા માંડયો. આખરે તાનસેનને એને જોયું કે બાદશાહ ખૂબ જિદ પર દીપક રાગ ગાવો પડે. દીપક રાગ ગાતા ચડયા છે. આથી તેણે કહ્યું : કાલે તૈયારી રે
તેને મૂછ આવી ગઈ અને તે જમીન ઉપર કરીને હું દીપક રાગ ગાઈ શ
ગબડી પડે. વીસ કલાક તેના ઉપર તાનસેન મનોમન વિચારવા લાગ્યું કે, પાણી રેડાયું. ચંદનને લેપ કરવામાં આવ્યું. મેં બાદશાહના દરબારમાં રહેવાની ભયંકર પરંતુ તેને શાંતિ ન મળી. તેની જલનક્રિયા ભૂલ કરી. મેં કલાનું વેચાણ કર્યું. મારા દૂર ના થઈ. આખરે તાનસેને કાશી જઈને ગુરુ હરિદાસે પ્રેમથી મને જે કલા દાનમાં પિતાનો પ્રાણ ત્યાગવાનો વિચાર કર્યો. આપી, તેને મેં વે પર વ્યવસાયનું સાધન આ માટે કાશી તરફ જવાની શરૂઆત બનાવ્યું. આના પરિણામે મારો પ્રાણ કરી. માર્ગમાં વડનગર ગામ આવ્યું. જોખમમાં આવી પડે છે ! કલા, કલા ત્યાંના નાગર લોકે હરિકીર્તન કરતા હતા. માટે છે વ્યવસાય કે વ્યાપાર માટે નથી. તેમની કલાથી તાનસેન પૂબ પ્રભાવિત કલાકારમાં પિતાની કલા માટેની ખુમારી બ . હેવી ઘટે. જે કલાકાર પોતાની કલા વેચે
ત્યાના કુવા ઉપર નામ અને તેમ છે, એ કલાકાર કલાને દુરૂપયોગ કરે છે. નામની બે કન્યાએ પાણી ભરવા આવી - ધન ભૂખ્ય કલાકાર કલાને ધનની હતી. તાનસેન ગરમીથી આકુળ-વ્યાકુળ દાસી બનાવે છે. આથી તેની કલામાં ખુમારી બનીને કુવા પાસે બેસી ગયે હતે. આ બે કેમ રહી શકે? સાચા કલાકાર શહેન- કન્યાએ જોતાંની સાથે જ સમજી ગઈ કે, શાહના પણ શહેનશાહ હોય છે. તેમનામાં દીપક રાગ ગાવાથી આ માણસ બળે છે. ગજબની ખુમારી હોય છે. તેઓ કેઈની પરેશાન થાય છે. કલાકારની પરખ કલાકાર પણ પરવા કરતા નથી.
જ કરી શકે છે. ઘાયલની મત ઘાયલ જ ધમની ખુમારી પણ આવી જ હોય સમજી શકે છે. આ બે કન્યાઓ સંગીતની છે. ધર્મ પરાયણ માણસે અન્યાય સામે ઉંડી મર્મજ્ઞ હતી. કદાપિ નમતા નથી. ગુરુ ગોવિંદસિંહના એ બે કન્યાઓએ તાનસેનનું સ્વાગત બે બાળકોમાં આવી ખુમારી હતી. હસતા કર્યું. શિષ્ટાચારની વાત પૂરી થયા બાદ હસતા દીવાલમાં ચણાઈ ગયા હતા. તાનસેને પિતાને પરિચય આપતા કહ્યું કે,
Page #854
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૩૮ ૪
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
હું તાનસેન છું. દિલ્હીથી આવ્યું છું. સ્વયં કુરણથી જ ખૂબ સારી કલા બહાર બાદશાહના આગ્રહથી મારે દીપક રાગ ન લાવે છે. છૂટકે ગા પડશે. આ કારણથી બળું છું. નાગર લેકેને ત્યાં સહજ રૂપથી કઈ મેઘ મલહાર ગાનાર મળી જાય, તે હરિકીર્તનની શરૂઆત થઈ કલાકારોનાં કંઠજ મને શાંતિ મળે. આમ ન થાય તે માંથી ભકિતને પ્રવાહ વહેવા માંડે. કાશી જઈને હું પ્રણને અંત લાવવા ભક્તિ રસનું એક અપૂર્વ, આનંદપ્રદ વાતાઈચ્છું છું.
વરણ રચાઈ ગયું. આવા સમયે નામ અને આ બે કન્યાઓએ તાનસેનને આશ્વાસન
તેમે મહાર રાગ ગાવાની શરૂઆત કરી.
રાગ જામતે ગયે વાદળ વરસવા માંડયા. આપ્યું અને પોતાના ઘેર લઈ ગઈ. આ કન્યાઓના પિતા સંગીતકલાના ખૂબ ખૂબ
તાનસેનની ગરમી દૂર થઈ. ઉંડા આભારની
લાગણી પ્રગટ કરવા તાનસેન કન્યાઓના સારા જાણકાર હતા. પરંતુ તેમની કલા બજારૂ કલા ન હતી, પૈસા પેદા કરવા કે ચરણમાં ઝુકી પડયા. વિખ્યાતિ મેળવવા માટે તે કલાની આરા
કન્યાઓના પિતાએ કહ્યું : જુવે, તાનધના નહતા કરતા. કેવળ હરિકીર્તન, પ્રભુ
સેન, આ હરિને પવિત્ર દરબાર છે અહીં ભજન અને લોક–જાગરણ માટે જ કલાની
કલાકારે પોતાની કલા વેચતા નથી. કલાની ઉપાસના કરતા હતા,
આરાધના અને ઉપાસના પ્રભુ ભજન માટે
જ છે. આથી આ વાતની કયાંય ચર્ચા ન તાનસેનનું દુઃખ જોઈને તેમણે કહ્યું :
ન કરશે, અમારી કલા જાહેરાત માટે કે પ્રદતમે અમારે ત્યાં આરામ કરે. અમારે ત્યાં
શન માટે નથી. આથી તમે પ્રતિજ્ઞા કરે હરિકીર્તન થશે ત્યારે ભકિતરસના પ્રવાહમાં
કે, આની વાત બીજી કોઈપણ અંગ્યાએ સ્વાભાવિક રીતે મહાર રાગ ગવાશે, તા :
ગજા જ કરશે નહિ! તાનસેને આ પ્રમાણે પ્રતિજ્ઞા તમારા દુઃખને ઉપચાર થશે !
લીધી અને આભારવશ બનીને તેણે ગામની કલાકારને જ્યારે સવયં કુરણ થાય વિદાય લીધી. છે, જયારે તે મૂડમાં આવે છે. ત્યારે તેની ફરતા ફરતા તાનસેન દિલ્હીમાં આવી સર્વ સુંદર કલા બહાર આવે છે. બટન પહોંચ્યા બાદશાહે તેમને પ્રશ્ન કર્યો, તમને દબાવવાની સાથે બહાર આવતી ચીજ કઈ રીતે આરામ થયો ? તમારી દીપક જેવી કલા નથી. આના માટે અર્પણ ભાવની ગરમી કયા પ્રકારે દૂર થઈ? મેઘ મહાર જરૂર પડે છે. સાચા કલાકારને સ્વયં કુરણ રાગ ગાનાર કેણ છે? તાનસેને પોતાની થતી નથી, ત્યારે બાદશાહના બાદશાહ પ્રતિજ્ઞાને ભંગ કરીને વડનગરનાં નગરોનું આવીને પણ નિવેદન કરે, તોય પિતાની ઠામ-ઠેકાણું બતાવી દીધું. નામ-તેમની કલાને પ્રવેગ કરી શકતું નથી. કલાકાર તેમણે ભારેભાર પ્રશંસા કરી.
Page #855
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અક-૪૦ તા. ૨૬-૫-૯ર :
બાદશાહે પિતાની સેના મોકલી, નેમ. સિધરાજ દિવાળીની રાત્રે નગર પરિ. તેમને તત્કાળ પોતાના દરબારમાં હાજર ભ્રમણ કરવા માટે છૂપાવેશે નીકળેલા તેમણે થવા હુકમ કર્યો. નાગર લે કે ખૂબ ખૂબ જોયું કે, એક શેઠ વિષાદ ગ્રસ્ત સ્થિતિમાં દુઃખી થયા. અંતે તેમ-તેમ દરબારમાં બેઠા છે. દિવાળીના અવસરે બધા જ લોકે આવી. બાદશાહે તેમને નાચવા અને આનંદમાં હોય છે. દીપમાળા પ્રગટે છે. ગાવાને હુકમ કર્યો.
ત્યારે આ શેઠ ઉદાસ કેમ? આ કન્યાઓએ ખૂબ દૂધ સ્વરમાં રાજા શેઠ પાસે ગયા અને તેમના જવાબ આપ્યો. ભારતીય નારીઓ દરબા. વિષાદનું કારણ પૂછ્યું. શેઠે જવાબ આપ્યો, ૨માં અને મહેફિલોમાં નાચવા-ગાવાનું આ રાજ્યને નિયમ છે કે, જેની પાસે પસંદ કરતી નથી. પ્રભુને રીઝવવા માટે જ કરોડ રૂપિયાની સંપત્તિ હોય તે “કેટિ પિતાની કલાને ઉપયોગ કરે છે. અન્ય દવજ” પોતાના ઘર ઉપર ફરકાવી શકે. મેં કારણ માટે આવી કલાને ઉપયોગ કરતી ૨૫ વર્ષની ઉંમરથી ધંધાની શરૂઆત નથી ! આટલું કહી તે બને કન્યાઓએ કરી છે. અત્યારે મારી ઉંમર ૬૦ વર્ષની પિતાની કટારે પેટમાં ભાંકી દઈને આપ- છે. આ ગાળામાં મેં ખૂબ મહેનત કરીને ઘાત કર્યો.
૮૪ લાખ રૂપિયા એકઠા કર્યા છે. જે મારી આ શૌર્ય અને તેજસ્વીતા સામે અક પાસે બીજા ૧૬ લાખ રૂપિયા હોત, તે હું બર ચક્તિ થઈ ગયો ! ભારતની નારીઓમાં મારા ઘર ઉપર ‘કેટિ-દવજ ફરકાવી શકત. ગજબની શકિત છે. ધર્મ અને શીલના આ મને રથની અપૂર્તિ મારા વિષાદનું રક્ષણ માટે મરવાની, પોતાના અસ્તિત્વને કા૨ણ છે. આથી બાકીના બધા મિટાવી દેવાની તમન્ના ભારતીય નારીમાં ઘરમાં દિવાળી છે, પરંતુ મારા મનમાં છે. વસ્તુત આ શકિતની સાચી ઉપાસના છે. વિવાદને ઉર અંધકાર પથરાયેલું છે. મારા ન્યાય સરંક્ષણ
અરમાને અધૂરા રહ્યા છે. જ્યારે હું કેટિ
દવજ મારા ઘર ઉપર લહેરાવી શકીશ, સત્તા ન્યાયના રક્ષણ માટે છે. સત્તા. ત્યારે જ હું દિવાળી મનાવીશ. ધીશનું પરમ કર્તવ્ય છે કે, તેઓ પરદુખ- સિદ્ધરાજને લાગ્યું કે, ૮૪ લાખ ભંજક બને અને નીતિનું સંરક્ષણ કરે, રૂપિયા હોવા છતાં પણ શેઠ ભારે દુઃખી સત્તા કેવળ હકુમત અને એશ આરામ માટે છે. આથી રાજ્ય ખજાનામાંથી ૧૬ લાખ નથી. જૂના સમયમાં રાજાઓ વેશ–પલટે રૂપિયા કઢાવીને, શેઠને ત્યાં તરત જ મોકકરીને પ્રજાના સાચા સુખ દુઃખ સાંભળવા લાગ્યા અને તેમના અરમાન પૂરા કર્યા. અને ઘટતું કરવા માટે નીકળતા હતા. સત્તાધારિઓની ફરજ છે કે બીજાના દુઃખ આવું એક ઉદાહરણ પાટણના રાજા સિદધ જોઈને તે આદ્ર બને અને દુઃખ દૂર કરે. રાજનું છે.
આથી કહેવાયું છે કે
Page #856
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક) परोपजीव्या करूणा न लक्ष्मी,
વેવ પૂના, હયા, , धर्मः प्रकाशो न दीपः प्रकाश;
fક્ષણે, રૂક્ષતા : यशांति रम्याणि न यौवनानि,
અર્થાત્ દેવની પૂજા કરવી, દયા, દાન, स्थिराणि आयूंषि न सुकृतानि ।। દાક્ષિણ્ય (લજજા) દક્ષતા વિચાર શકિત)
આનો અર્થ એ છે કે ધન-દોલતમાં અને દમ (ઈન્દ્રિયોનું દમન કરવું) આ ૬ સાચી લક્ષમી સમાયેલી નથી. વાસ્તવિક
ગુણે શક્તિના પ્રતીક છે. લક્ષમી કરુણા ભાવમાં રહેલી છે. દીપક એ સાચે દીપક નથી. પરંતુ ઘર્મને પ્રકાશ
એક પડિત ખૂબ અનુભવી હતા જ એ જ વાસ્તવિક દીપક છે. વૌવન રમણીય
' કે તેમની સાથે શાસ્ત્રાર્થ કરવા આવતું, નથી, પરંતુ યશ જ રમણીય છે. આયુષ્ય
તે તે પ્રકો કરતા કે મનમાં શું રહે છે, સ્થિર નથી પરંતુ સારા કૃ સ્થિર છે તે કયાંથી આવે છે અને ક્યાં જાય છે? અને કાયમ રહે તેવા છે.
આંખેમાં શું રહે છે, તે કયાંથી આવે છે આપણી ભારત ભૂમિમાં દયા-દાન ખૂબ
અને કેમ જાય છે? શરીરમાં શું રહે છે, મોટા વિસ્તારમાં વ્યાપ્ત છે. અહીંના કણે
તે કઈ રીતે આવે છે અને કેમ જાય છે?” કણમાં શીલ, લજજા, પરોપકાર અને ત્યાણ આવા પ્રશ્નને સાંભળીને આવનાર બધા તથા બલિદાનના સંસકારે ખૂબ ઉંડાણથી જ પંડિતે કહેતા : આવી વાત તે ઓતપ્રત થયેલા છે. અનેક વિદેશીએ ના શાસ્ત્રમાં કયાંય લખી નથી. આથી અનુઆક્રમણ છતાં પણ આપણી સંસ્કૃતિ નાશ ભરી પંડિત કહેતા, આ અનુભવની વાત પામી નથી. અણુશકિત અને રેકેટ પણ આપતી છે. સાંભળે હું તમને આ વાત સમજાવું.' સંસ્કૃતિને મિટાવી દેવામાં સમર્થ નથી.
૧) મનમાં તૃષ્ણ વાસ કરે છે. આવક આપણા દેશમાં ધર્મને પ્રકાશ છે. ત્યાગ ,
- વધે તેમ તેમ તેનું પ્રમાણ વધતું જાય છે. બલિદાનનું શૌર્ય છે. આપણા ઋષિ-મુનિઓ અને સંત મહાત્માઓના વિશાળ સંસ્કારને *
સંતેષના ગુરુથી તે ચાલી જાય છે. વારસે મબલખ પ્રમાણમાં આપણને મળે
(૨) અખેમાં શરમ વસે છે. તે છે. આથી જ આપણી સંસ્કૃતિ અજેય અને
સંસ્કારોથી આવે છે અને સ્વાર્થથી જાય છે. અતૂટ છે. આપણી ભૂમિ ઋષિઓની (૩) શરીરમાં યુવાની રહે છે. વૃદ્ધાભૂમિ છે, આપણે ત્યાં “ધર્મો વિજયતે” અને વસ્થા આવે છે. ત્યારે તે ચાલી જાય છે. અહિંસા પરમ ધર્મના વિજય નાદ આ કથન દ્વારા પંડિતજીએ આ વાત
સ્પષ્ટ કરી કે, દક્ષિણ્ય (લજજા) બહુ છે “દ કા ર
મેટો સદગુણ છે. બધા ગુણેની તે જનની આપણી સંસ્કૃતિમાં શકિતના પ્રતીક છે. લજજાશીલ વ્યકિત જ સદગુણી હાઈ રૂપમાં “છદકાર'ની ઉપાસના કરવામાં આવી શકે છે, નિર્લજજ વ્યકિત સદગુણી થઈ છે. અને કરાતી રહેશે. તે આ મુજબ છે. શકતી નથી.
Page #857
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અક-૪૦ તા. ૨૬-૫-૯૨ :
દક્ષતાના અથ વિચાર કરવાની શકિત છે. અમુક અપરાધ થઇ રહ્યો છે. અમુક દુર્ગુણનુ સેવન થાય છે. આનું પરિણામ ખૂબ ખરાબ આવી શકે આવા વિચારે કરવાની ચેગ્યતાનુ નામ દક્ષતા છે.
પાંચેય ઇન્દ્રિયા ૫૨ નિયયંત્રણ રાખવુ', ઉદ્દામ મન પર કાબૂ મેળવવા, તેને ઇમ કહેવામાં આવે છે. આમ આ પ્રકારે દેવ પુજા, દયા, દાન, દાક્ષિણ્ય, દક્ષતા અને દમ (ઇન્દ્રિય સયમ) આ ૬ ઠ્ઠ' કારાની સમ્યક આરાધના કરવી, એ શકિતની આરાધના છે.
દૂધપાક પૂરી, મગદાળના હલવા અથવા બદામના શીરા વગેરે વસ્તુઓનુ સેવન કરવું, એ શિતવક નથી પરંતુ સદ્ગુણાની આરાધના કરવાનું કામ શક્રિતદાયક છે. પરોપકાર, શીલ, સદ્ભાવ અને સયમ શકિતના સ્ત્રાત છે.
: ૯૪૧
તમે સૌ અનત શકિતમાન અરિહંત દેવના સાચા ઉપાસક બનાએજ મારી મ`ગલ, કામના છે.
માનવજીવન મેળવ્યુ છે તે આપણે સદ્ગુણીની આરાધના કરીને, અન ́ત શકિતધારી દેવાધિદેવ બનવાની ક્ષમતા કેળવીએ.
લક્ષ્મી સ'સારની એક શકિત છે. સુપાત્રે દાન કરવામાં અને ગરીબ-ગુરબા પરત્વે * અનુકપા રાખવી, એમાં એની સાચી ઉપાસના છે. યુદ્ધના સમયમાં પણ આપણે કાઇના પરત્વે અસદ્ભાવ ન રાખીએ. આપણે સદ્ભાવના રાખીશુ, તા સામાએના હૃદયમાંથી પણ એવા પવિત્ર ભાવે આકાર લેશે. આથી દ્વેષભાવ અને વેર લેવાની વૃત્તિ પણ મનમાંથી કાઢી નાંખીએ,
*
***
મુકિત સ્વાધ્યાય સેટ-ભેટ
પૂ. આ. શ્રી પ્રભાકરસૂરીશ્વરજી મહા
રાજની
વમાન તપની ૧૦૦ સેામી ઓળીની પૂર્ણાહુતી નિમિત્તે ભારત ભરના તમામ ૧૦૦ આળીના આરાધક તપસ્વીઓને મુકિત સ્વાધ્યાય સેટ-ભેટ આપવાના છે. તપસ્વીએએ નીચેના સરનામેથી મેળવી લેવા વિનતી છે. શા. એચ્છવલાલ મફતલાલ ખાવડવાળા ઠે. કાળુપુર, ડેશીવાડાની પાળમાં, ગેસાઇજીના મંદિર સામે, પટવાના ખાંચા
અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૧
હત
ફોન : ૩૨૯૯૯-૨૬૬૧૬ રેસી. : ૨૪૩૫૪
ગણેશ મંડપ સર્વીસ 卐 સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ટા અંજનશલાકા માટે તુક્ષી
કેવડાવાડી, મેઇન રેડ, રાજકાટ--૩૬૦૦૦૨
*
Page #858
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમાધિ સર્જકનું જીવનદર્શન
—શ્રી ગુણદશી'.
આષાઢવદિ−૧૪ ના સમાધિપૂર્વક સ્વર્ગવાસી બન્યા. આપણે સૌ નાંધારા બન્યા, પણ તેઓશ્રીજીનુ' પુણ્ય નામસ્મરણ પણ અપૂ જૈન-ઉલ્લાસ-ભકિત જગાવે છે.
: આમુખ :
અનત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાભાએએ, જગતના ભવ્ય જીવાનાં કલ્યાણને માટે સ્થાપેલ મેાક્ષમાગ સ્વરૂપ શ્રી શાસન જગતમાં જયવંતુ વતે છે. તે પરમતારક શાસનને પામીને, આજ્ઞમુજબ તેની આરાધના કરીને આજ સુધીમાં અનંતા આત્માએ માક્ષમાં ગયા છે, વર્તમાનમાં સંખ્યાતા આત્માએ મેાક્ષમાં જઇ રહ્યા છે અને ભવિષ્યમાં અનતા આત્માએ મેાક્ષમાં જવાના છે.
આ કાળમાં આ ભરતક્ષેત્રમાંથી સીધા મેક્ષમાં જવાતું નથી પરંતુ મેાક્ષમા'ની આરાધના કરીને આત્મા અલ્પ ભવમાં માક્ષમાં જઇ શકે છે અર્થાત્ આ કાળમાં પણ મારામાની આરાધના ચાલુ જ છે.
શાસ્ત્ર ફરમાવ્યુ છે કે-“સમ્યગ્દર્શન જ્ઞાન-ચારિત્રાણિ મેાક્ષમાગ :”
સમ્યગ્દર્શનથી વિશુદ્ધ એવુ જે સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યક્ચારિત્ર એ જ મેાક્ષમા છે.
આ હુંડા અવસ`ી નામના પાંચમાં આરામાં આ મેાક્ષમાગ ને યથાર્થ પણે સમજાવનારાઓમાં પૂજ્યપાદ પરમારાધ્યપાદ પરમશ્રધૈય પ્રાતઃસ્મરણીય અન તે પકારી પરમતારક પરમગુરૂદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાધિરાજ અગ્રેસર છે, પણ તેમે શ્રીજી ૨૦૪૭ના
તે યુગ પુરુષના પુણ્યપરિચયની ઝાંખોથી જીવનને પણ કૃતાર્થ કરીએ.
તે પુણ્યપુરુષના સ ́પૂર્ણ સાંગોપાંગ ન્યા યપૂર્ણ જીવનને આલેખવુ" તે તેા કેાઇના ય ગજા બહારની વાત છે. - છતાં પણ ગુરુ ભકિતથી પ્રેરાઈને તે યુગપુરુષના મુખ્ય મુખ્ય જીવન પ્રસ`ગેા તથા શાસન રક્ષા-આરાધના પ્રભાવનાના પ્રસ`ગેાને આવરવાના એક ટુક અને નમ્ર પ્રયાસ કર્યો છે. તે પ્રસંગેામાં મતિદોષ કે છદ્મસ્થાવસ્થાને કારણે ભૂલભાલ થઈ જવા પામી હોય તે સુધારવા અને દયાન દોરવા જાણકારાને વિનંતી છે.
આમાં વધુ વેલ એકાદ ગુણ પણ જીવનમાં આવી જાય કે તે મેળવવાના પ્રયાસ પણ કરાય કે તે ગુરુની હ યાની સાચી અનુમેદના થાય તે ય આ કૃતિ આલેખનના પ્રયાસ સફળ ગણાશે.
હ'મેશા યેગ્ય અને અથી જીવા જ સાચી રીતે વાચન કે શ્રવણના અધિકારી ગણાય છે. તેવી પણ ચેાગ્યતા પ્રગટાવવ મહેનત કરી, સૌ કઇ પુણ્યાત્માએ ભગવાન નના શાસનના સાચા આર્ધક બની વર્લ્ડલામાં વહેલા પેલાની ગ્રાના પ્રકાશને
Page #859
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૪૦ : તા. ૨૬-૫-૯૨ ઃ
૧૯૪૩
સન્માર્ગે વાળી, આત્માના અનંત-અક્ષય સુવાસ રેલાવી “નામાંકિત'ની હરોળમાં ગુણના સ્વામી બને તે જ હયાની હાર્દિક આવી જીવનને કૃતાર્થ બનાવી જાય છે. મંગલ કામના.
અભિજાત' થવા સર્જાયેલા આ પુત્રરત્ન
પિતાના કુળને જે અજવાળ્યું તેને જે પુત્રના લક્ષણ પારણામાંથી જડે તેમ નથી. જમ્યા પછી માત્ર સાત દિવજૈન ધર્મની જાહેજલાલીથી જગત
સમાં આ પુત્ર-કદાચ પિતાની મુખાકૃતિના
દર્શનથી પણ વંચિત રહ્યો હશે–પોતાના ભરમાં વિખ્યાત બનેલી, ખમીર-ખુમારી
પુણ્યવંતા પિતાની છત્રછાયા ગુમાવી. વંતા નરબંકાઓથી શોભતી, કલિકાલ
( શ્રી જૈનશાસનના અદ્વિતીય સતંભ સર્વજ્ઞ પૂ.આ. શ્રી વિ. હેમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી
થવાની સાથે, ત્રણે ભુવનમાં જેના યશ કલમહારાજાના પાદારવિંદથી પુણ્યવંતી બનેલી,
ગીની ગુણ ગાથાઓ, જેનાગીતના ગુંજારવો પરમાર્હત્ શ્રી કુમારપાળ મહારાજા, મંત્રી
ગાજતા થવાની એંધાણ ન આવી હોય શ્વર શ્રી ઉદયન, મંત્રીશ્વર શ્રી વસ્તુપાલ
તેમ આ પુત્રનું ત્રિભુવન યથાર્થ નામ તેજપાલ આદિ ધર્માત્મા સુશ્રાવકોથી ઇતિ પાડવામાં આવ્યું. હાસમાં અમર બનેલી, દેવવિમાન સદશ
ઝવેરી જ રત્નને પારખી શકે તેમ અનેક ભવજલતારક, બેધિબીજદાયક શ્રી જૈનશાસનના આ ભાવિ અણમોલ રત્નનું જિનમંદિરેથી શોભતી ટ્યુબાવતી નગરી
વતા નગરી જતન કરવાની જવાબદારી, તેમના પિતાના તે જ આજનું ખંભાત શહેર છે ! જે શ્રી
પિતાની દાદીમા રતનબાને શિરે આવી.
નાર થંભનતીર્થ તરીકે પણ પ્રસિદ્ધ છે. એક માતા સો શિક્ષકની ગરજ સારે તે
તે ખંભાત નગરથી થોડે દૂર ‘દહેવાણ” જનકિતને આ રતનબાએ યથાર્થ ઠેરવી. નામનું એક ગામ છે. તે દહેવાણ ગામમાં, એક જ રસોડે જમતા દેઢસો માણસના પાદરાના ધર્મ શ્રેષ્ઠી શ્રી છોટાલાલભાઈની કુટુંબમાં માત્ર બાકી રહેલ આ રતનભૂત ધર્મપત્ની સુશ્રાવિકા સમસ્થબહેનની કુક્ષિાથી એક વારસદારને સ્વાવલંબન અને સ્વાશ્રયી સં. ૧૯પરના ફાગણ વદિ-ચેથની તારીખ જીવનના સુસંસ્કારોથી સીચીત કર્યો જેના ૩-૩–૧૮૯૬ ના શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામિ કારણે તેમની સિંહ સમી સાત્વિકતા અનેક ભગવંતના ચ્યવન અને કેવલજ્ઞાન કલ્યાણ- ગણી ખીલી ઊઠી. સંયમ–ત્યાગ-વૈરાગ્યના કના શુભ દિવસે એક દિવ્ય પુત્રરત્નને એવાં હાલરડાનું ગાન સુણાવ્યું કે જેથી જન્મ થયે
શ્રી વાસ્વામિ મહારાજાની જેમ, બાલ્ય. આ સંસારમાં જન્મ-મરણની ઘટમાળ વયથી સંયમરસી બન્યા અને “સંયમ કબ ચાલુ છે. ઘણું આત્માઓ ક્યારે જમ્યા અને હી મીલેની ભાવનાથી ઓતપ્રોત બન્યા. કયારે મર્યા તેને મોટે ભાગ યાદ પણ રાખતું આ રતનબા પાદરાગામના માનનીય-આદરનથી. માત્ર ધર્મામાએ પોતાના ધર્મની ણીય વ્યકિત હતા. તેમનું ભણતર ઓછું હશે
Page #860
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન શાસન (અઠવાડીક) પણુ ગણતર અને કેઠાસૂઝ એવી અજોડ સાથે ઉઠાડી પ્રતિક્રમણ કરાવતા. બાલ્યવયના હતી કે જેના કારણે એક વડલા સમાન કારણે કદાચ કટાસણું ઉપર સૂઈ જાય તે અનેક મંધારામાં વિશ્રામભૂત હતા, અને સૂઈ જવા દેતા. ભાગ્યવાન ! વિચારો આ કના માટે આશ્રયભૂત હતાં, અનેકનાં જીવ- જાતિના સંસ્કાર શું કામ કરે છે. આજે નના સાચા માર્ગદર્શક હતા. તેઓ જ્યારે તે કે આવું કરે છે તે નિર્દય કટિમાં જ્યારે બજારમાંથી પસાર થતા ત્યારે લોકે ગણાય તેવે આ કાળ છે. નહિ કરનારા અને આદર-સત્કાર આપતા, હાથ જોડતાં બધા “દયાળું ! સાચું હિત શેમાં તે વાત હૈયાને ભકિતભાવ બતાવતા. આવી સદ્- ભૂલાઈ જવાથી સમાજનું પણ કેટલું -કેવું ધર્મશીલા સન્નારીના હાથે ઘડતર પામેલ અધઃપતન થયું છે, તેના વિચારમાત્રથી રતન' સ્વયંભૂ પ્રકાશી ઊઠે તેમાં લેશ દુખ ઉપજે તેમ છે. પણ નવાઈ નથી.
બાલ્યવયથી વિરાગી એવા ત્રિભુવનની શાસ્ત્રકાર પરમષિઓએ જેનકુલ-જેન- માતા શ્રીમતી સમરથ બેન પણ તેમની છ જાતિની મહત્તા અમસ્તી નથી આંકી. અનંતી વર્ષની ઉંમરે સ્વર્ગવાસી બન્યા. તેઓ દેવ અનંતી પુણ્યરાશિને સ્વામી આત્મા જ થયેલા તેને અનુભવ ત્રિભુવનને પણ થયે જૈનકુલ-જનજાતિમાં જન્મ. તેને તે સુસં. સ્કારનું ઉદ્દીપન આ કુળમાં જ થવું સહજ એકવાર ત્રિભુવનની આંખને સખતતથા શકય બને છે પણ કયારે ? ઉદ્દીપક અસહ્ય પીડા થઈ હતી એક પણ ઉપાય વસ્તુની પ્રાપ્તિ થાય તે પુણ્યશાલીઆત્મા- કારગત ન નીવડશે. તે પીડાને મજેથી એને બધી જ સામગ્રી અનુકૂળ મળે છે. સહી રહ્યા હતા. એક રાત્રિમાં દેવ થયેલા
જેનકુલમાં ત્રિકાળપૂજા ઉભયટેક આવ- તેમના માતુશ્રી સદેહે માતાના સ્વરૂપે આવી શ્યક–સામાયિક સ્વાધ્યાય આદિ ધર્મકરણી આંખ ઉપર વાત્સલ્યમય હાથ ફેરવી ગયા, સાહજિકતાથી ચાલુ જ હોય છે. આ બાળક તેથી પડા તે દૂર થઈ ગઈ. પણ બાયત્રિભુવન” ચાર વર્ષની વયના હતા ત્યારથી વયના કારણે બાળકથી ચીસ પડાઈ ગઈ તેથી જ આ રતનબા પોતાની અને ખની કીકી વાતચીતનો પ્રસંગ ન બચે. સમાન આ રતનને રેજ સવારના પોતાની
(ક્રમશ:) વિવિધ વિભાગો અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦/- આજીવન રૂ. ૪૦૦/લડ : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫– દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #861
--------------------------------------------------------------------------
________________
“ઝંઝાવાતે ઝઝૂમે વીર એકીલો રે લોલ... ડગે મેરૂ પણ ન ડગે ટેકીલે રે લોલ. વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વર વંદીયે રે લોલ.”
1 ઝંઝાવાતના દિવસો ઝંઝાવાતના એ દિવસે હતા ! ઝંઝાવાત જાગ્યો હતે. એ જેટલા ખેદની વાત ન હતી, એટલા સખેદાશ્ચર્યની વાત તો એ હતી કે જેન સંઘના સભ્યપણને દાન કરતા, કેટલાક જૈનેએ જ એ મુંઝવાત જગવ્યું હતું. જેનસંઘના ઝાકઝમાળને ઝાંખો પાડવાની મેલી મુરાદ ધરાવતા એ ઝંઝાવાતને ઝંડો હાથમાં ઝાલીને “સુધારક જેનરને દાવે કરનારો વર્ગ ત્યારે કુદાકુદ કરી હ્યો હતે. ચેરાશી બંદરના વાવટા તરીકેનું મહત્વ ધરાવતા મુંબઈના માથે તે એ ઝંઝાવાત વધુ જોર શોરથી ગાજી રહ્યો હતે. એથી મુંબઈને શ્રદ્ધાળુ જૈન સંઘ એ ઝંઝાવાતને પડકારે, એવી શક્તિ-વ્યકિતની દર્દભરી પતીક્ષા કરી રહ્યો હતે.
ઝંઝાવાતને એ કાળ એટલે જ વિ. સં. ૧૯૮૫-૧૯૮૬ ની સાલને એ સમય ! આજે પૂજયખદ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાનું નામ-રમરણુ થતાંની સાથે જ એક અનોખી વ્યક્તિ-શક્તિના પ્રભાવથી પ્રભાવિત જન-જગતનું જે દર્શન થાય છે, એ દર્શનને ત્યારે ઉગમ કાળ હતું અને એ વ્યક્તિ-શક્તિ પૂ. મુનિરાજ શ્રી રામવિજયજી મહારાજના નામ-કામ દ્વારા, ધીમે ધીમે સંઘ અને સમાજમાં વિશિષ્ટ સ્થાન-માન પામીને, સહુને મહત્વનું ને મનનીય માર્ગદર્શન આપવાનું કાર્ય, કેયનીય શેઠ કે શરમમાં તણાયા વિના ખુમારીથી આગળ ધપાવી રહી હતી. શ્રી રામ વિજયજી મહારાજના હુલામણા નામે વધાવાતી એ ખમીરી જ્યાં જ્યાં જતી, ત્યાં
ત્યાં જમનાવાદના ઝંઝાવાત સામે એ નક્કર ટકકર લેતી અને એથી સુધારકેની ભેદી ચાલ . જગ-જાહેર થઈ જતી.'
સુધારકતાને વાંગ ધરાવતી એ કુધારકતાના કાળા પડદાને ચીરતા ચીરતા શ્રી રામવિજયજી મહારાજ, ૧૯૮૫ની સાલમાં જયારે એક પ્રચંડ પડકારના–પડઘારૂપે મુંબઈમાં પ્રવેશ્યા ત્યારે શ્રદ્ધાળુ સમાજે એ પગલાને કંકુથી વધાવ્યા તે સમાજે સત્યના એ સૂર્યની સામે ધૂળ ઉડાવવાની ધિટઠાઈ કરવામાં શી કમીના ન રાખી ! સત્યના એ સૂર્યના સ્વાગતને મૂળમાંથી જ અટકાવી દેવાની મેલી મુરાદ ધરાવતા સુધારક, માનવતા પર પણ મેખ મારતાં ન શરમાયા. સ્વાગત કરવા સજજ થયેલા રાજમાર્ગો પર કાચના કણ પાથરવા જેવા પા-પા પગલાં ભરતાં પણ એ ખચકાય નહિ. પોતાના વિરોધી માનસને સુંગી રીતે પ્રગટ કરવા એમણે કાળા-વાવટા ફરકાવ્યા, તે જિનાજ્ઞા સામે પોતાને અણગમે બુલંદ નાદે જાહેર કરવા એમણે વિરોધના નારા પણ લલકાર્યા. પરંતુ વિરોધના આવા
Page #862
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૪૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
અધાં કાજળ ઘેરાં વાદળાં વચ્ચેય, સત્યને એ સૂર્ય' દિવસે દિવસે વધુ ને વધુ તેજસ્વી બનીને પ્રવચનને પ્રકાશ વેરતા જ રહ્ય. એ પ્રકાશના ફેલાવાની સાથે સાથે એ પ્રકાશન પીઠબળે પેાતાને ધર્મ પથ શેાધનારાએ ની સંખ્યાનું પ્રમાણ પણ વધતું જ રહ્યું. એથી સુધારા એ સુ" સામે ધૂળ ઉડાડવાના પ્રયાસેાના પ્રમાણમાં પણ વધારે કરતા ગયા! ધૂળ ઉડાડવાના ધમપછાડા કરતા એ સુધારક માનસને પરિચય પામવા, વાપીથી સુબઇ સુધીના વિહારના ગાળામાં બનેલા કેટલાંક પ્રસ ́ગે ઉપર પણ દૃષ્ટિપાત કરીશું, તા અને એક આછે પરિચય પામી શકીશું.
સુરતથી આગળ વધતુ સકલાગમરહસ્યવેદી પૂ આચાય દેવ શ્રીમદ્ વિજયદાનસૂરીશ્વરજી મહારાજા, પૂ. પં. શ્રી પ્રેમવિજયજી ગણિવર, પૂ. મુનિરાજશ્રી રામવિજયજી મહારાજ આદિનું વિહાર વહેણ વાપી સુધી લંબાયું, એટલામાં તે સુધારકેએ એવુ* વિચિત્ર વાતાવરણ ઉભુ કરી દીધું કે જેથી અમદાવાદ બિરાજમાન ગાંભીર્યાદિ ગુણાદધિ પૂજય આચાર્ય દેવ શ્રીમદ્ વિજયમેઘસૂરીશ્વરજી મહારાજાને ય એમ જણાયું કે પૂ. આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજયદાનસૂરીશ્વરજી મ. આદિનુ` સુ`બઈ તરફનુ ગમન એમના તથા શાસનના હિતમાં નહિ પરિણમે ! જેથી એ મહાપુરૂષે તાકીદે પાછા ફરવાની સલાહ પણ આપે પણ પૂ. આચાર્ય ધ્રુવે મકકમતા દાખવીને જણાવેલુ કે ‘આપ જરાય ચિંતા કરશેા નહિ. દેવ ગુરૂ ધર્મ'ની કૃપાથી સહુ સારાં વાનાં થઇ જશે.’
વિહારનું વહેણ અ'ધેરી સુધી પહે ંચ્યું, ત્યાં સુધીમાં વાતાવરણે ખ઼ુબ જ ગભીરવળાંક લીધા અને પૂજય આચાર્ય દેવને મુંબઇ લાવવા માટે મહેનત કરનારા સિદ્ધાંત-પ્રેમી વને પણ એમ લાગ્યું કે આ ચાતુર્માસ મુંબઇ ન થતાં અંધેરી થાય એજ વધુ ચેગ્ય ગણાય! પરંતુ પૂજય આચાર્ય દેવશ્રીએ મકમ રહેવાની પ્રેરણા કરીને આગળ વધવાને પેાતાના નિણ્ય જણાવ્યો. લાલબાગમાં થનારા પ્રવેશ-મહાત્સવના કોઇ કોઇ માર્ગ ને કાચના કણેથી ઢાકવાના પ્રયાસ થયા હોવા છતાં એ પ્રવેશ માંગલમય રીતે થઇ ગયા. વિરોધને મળેલી અસફળતાએ સુધારક-વર્ગને અકળાવી મૂકયા અને લ લબાગની વ્યાખ્યાન-સભાને ધાંધલ ધમાલ કરીને ડહાળી નાખવાનો પગલાં એમણે ભર્યા પણ વ્યાખ્યાનની ધારા જયારે ચાલુ જ રહી, ત્યારે સુધારક વગે શ્રદ્ધાળુ શ્રાવર્કના ગળેય પેાતાની વાત ઉતારી અને એ શ્રદ્ધાળુ શ્રાવકે પણ પૂજસપાદ આ. ભ. શ્રીમદ્ વિજય દાનસૂરીશ્વજી મહારાજાને વિનંતી કરવા પહોંચી ગયા કે- ગાડીજી અને લાલબાગ આ ખ'નેય સ્થળે વ્યાખ્યાન ખંધ રહે તે કેમ ? આજે મુંબઇનું વાતાવરણ ખુબ જ ડહોળાયેલુ છે. પ્રવચના બ`ધ રહેશે તે કંઇક શાંતિમય આચાય ધ્રુવે શ્રી રામવિજયજી મહારાજને લાવી આ શ્રાવકાની આપવા જણાવ્યુ`. વાત સાંભળીને પૂજયશ્રીએ સાશ્ચય કહ્યું :
વાતાવરણ સરજાશે.' પૂ.
વાતના ચાગ્ય જવાબ (ક્રમશ:)
Page #863
--------------------------------------------------------------------------
________________
એ પણ એક જમાનો હતો જ્યારે વાદ અને વિવાદો વિદ્વતા સાથે રાખીને પણ જોવા મળતા. બે પક્ષે તરફથી પત્રિકાઓ છપાતી. બંને પક્ષના વ્યાખ્યાનકાર વ્યાખ્યા આપતા અને વિવાદનો મુદ્દો ઘેર ઘેર ગુંજી ઉઠતે. એમાં કયારેક એક પક્ષ બી ન પક્ષને અંગત આક્ષેપ કરતા હોવાનો આક્ષેપ પણ કરી બેસતે. ત્યારે પૂ. મુનિરાજ શ્રી રામવિજયજી મ. સા. જેવાં પણ પિતાની સહી સાથે આવી છે ટી વાતને શાસ્ત્રીય રીતે રદિયો આપતા. અંગત આક્ષેપ કેને કહેવાય? અને કયારે એ સારે અને ક્યારે એ ખરાબ! આ વાતને બરાબર સમજવો આ લેખ વીર સાસનના ૧૮-૮-૨૩ તારીખના અંજમાંથી અક્ષરશ:
ઉધૂત છે. સં ] જ આસાહન : હાલ હ :
આ અંગત આક્ષેપ કોને કહેવો? બનઅનાજના - - - - - - -
આ વાતમાં આજે સયાસત્યની પરીક્ષા પ્રવૃત્તિઓ (મતલબ કે શાસન વિરોધીઓની કર્યા વિના આ તે અંગત આક્ષેપ” આથી શાસન વિધિ પ્રવૃત્તિઓ) પણ રૂચે છે ફયદે શોર ધમમાથી એ થાય જ કેમ ? અને શાસન સેવકની સાચી અને હિતકર આવી વતની ચર્ચા દરેકને માટે સહેલી પ્રવૃત્તિઓ પણ નથી રૂચતી તેઓની દરકાર થઈ પડે છે, આવી પરિસ્થિતિમાં સર્વાના શાસન સેવકેએ બીલકુલ કરવી ન જોઈએ હિતની ખાતર સત્યનું જ સમર્થન કરવા અને સત્ય વસ્તુસ્થિતિ દર્શાવતા લેશ પણ ઈચ્છનારાઓએ બહુ જ સાવચેત રહેવાની અચકાવું ન જોઈએ. જરૂર છે.
મત આક્ષેપ” એટલે શું એ પણ જેઓ શાસન સેવા કરવા ચાહે છે. જરા વિચારી લેવું જોઈએ. ‘આક્ષેપ” શબ્દ તેઓ જેટલે અંશે શાસન વિધિઓને અનેક અર્થને વાચક છે એમ “કેષ’ કહે પણ ખોટી રીતે ઉતારી પાડવામાં હોય છે. આક્ષેપ કર એટલે શબ્દનો ગેર તેથી પણ અધિક હલકા ચીતરવામાં અને ઉપચાર કર. નિંદા કરવી કેઈના ઉપર ઘટી કે સંભવી ના શકે એવા આક્ષેપો ખાટે અપવાદ કરો અને બેટી રીતિએ અસત્ય રીતિએ કરવામાં રોકાય છે એટલે કેઇના પ્રતિ તિરસ્કારયુકત બેલિવું ય લખવું દરજજે તેઓ જરૂર ભૂલ કરે છે અને એમ પણ કહેવાય. એટલે કોઈ સામાની શાસન સેવામાં અંતરાય નાંખે છે એ સાવચેતી માટે ચારને ચેર તરીકે નિર્વિવાદ છે. પણ જેઓને વાતવાતમાં અગર લફંગાને લફંગ તરીકે ઓછી‘અંગત આક્ષેપો'ની જ ગંધ આવ્યા કરે ખાવે એટલા ઉપરથી તે એની પર છે. જેને સાચું કે હું પારખવાની આક્ષેપ કરે છે એમ ન જ કહી દરકાર જ નથી અને વિધિઓન વિધિ શકાય. માત્ર સ્વરૂપ દર્શનની ખાતર
Page #864
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૪૮ :
|| શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક). કેઢીઆને કેઈ કેઢીએ કહે તેમાં તે કહેવા ખાતર અને એની ઉપર વિશ્વાસ પિતાનું અપમાન નથી જ સમજતા એટલું રાખીને ભ્રમિત ન થવાનું સમજાવવા જ કે જે વ્યક્તિ જે વિશેષણ વાપરે તે ખાતર વાપરવામાં આવ્યા હોય ત્યારે તે ઈરાદાપૂર્વક સવરૂપ દર્શન માટે વાપ- તેમાં કશુ એ અજુગતું નથી બલ્ક રેલું હોવું જોઈએ. અને તે પણ સાબીત હિતાવહ છે. કરી આપવાની તેની તૈયારી હોવી જોઈએ, લોકમાં સજજન ગણાતી અનેક વ્યક્તિઆ શાંતિએ વિચારી જતાં કઠેર પણ એ ઉપરની પરિસ્થિતિ માટે ઉદાહરણ રૂપ સત્ય વસ્તુસ્થિતિને સ્પષ્ટ કરનારા થઈ શકે તેમ છે. લોકોત્તર શાસ્ત્રના દરેકે દરેક લખાણોને યાં એક પણ પ્રણેતા પરમાષિઓએ પણ મિથ્યાષ્ટિઓને તેવા લખાણને “ આક્ષેપક લખાણ મિયાદૃષ્ટિ તરીકે નિન્હને નિભ્ય તરીકે તરીકે ઓળખાવવાને યત્ન કરે એ અને અભવ્ય કે દુર્ભોને અભવ્ય કે જ અનુચિત અને અસંગત હેવાથી ભવ્ય તરીકે ઓખવામાં કચાશ નથી તે યત્ન કરનાર જ ખરી રીતિએ
રાખી કારણ તે સિવાય આ મિથ્યાવભરી આક્ષેપો કરનાર છે એમ કહેવું એ દુનિયામાં ધર્માત્માઓને ધર્મરત્નની પ્રાપ્તિ અધિક પડતુ નથી.
કે તેનું રક્ષણ જ અશકય થઈ પડે ને તે વળી એવાં કઠોર પણ સત્ય વસ્તુ- પછી તેની આરાધનાનું તો ન માલુમ સ્થિતિને સ્પષ્ટ કરનારા લખાણે જેને શું એ થાત. ઉદ્દેશીને લખવામાં આવે તે તેને માટે આટલું લખવામાં મારે ઉદ્દેશ એ જ ગત આક્ષેપ કરનારાં છે એટલે કે તેને છે કે આમહિતનાં અથીઓ આજના ખોટા
પાડવા તેની ઉપર અપવાદ મુકવા કે લાહલથી ન ચમકતાં સારાસારને વિવેક કે તેનો તિરસ્કાર વિગેરે કરવા માટે જ કરી શકે, સત્ય અસત્યને જોઈ શકે અને લખાયેલાં છે એમ કઈ પણ સજજન સત્યને જ સાથ પકડી સારભૂત સત્યને જ કહી શકે.
પેતાનું કરીને બેસી જાય. બાકી આજે એ સાચું છે કે તે લખાણમાં સાચી સમજ વગર અંતર અવાજના નાદે આવતા કઠેર શબ્દો કેવલ દુષ્ટબુદ્ધિથી ચઢેલાઓને સ્વતંત્રતાને નામે સ્વછંદી તેની કનડગત કરવા માટે જ લખવામાં થઈને વિસ્તારાઓને અને ધર્મની ચિંતાનો આવે તો તે એકાંતે અહિતકર છે પરિત્યાગ કરી કેવલ હિક લાભમાંની પણ જ્યારે એ જ કઠોર પણ સાચા લાલસામાં જ ફસેલાઓને ઠેકાણે લાવવા શબ્દો સામાને એવી નિભસના કરીને મથવું એ અત્યારે સુરતને માટે તે તેની અનુચિત પ્રવૃત્તિઓથી રોકવાને ફેગટ જ છે. મુ. રામવિજય માટે ખાતર અગર તે બીજાઓને (અક્ષર-જોડણી વીર શાસન એવા માણસની સેાબત છોડવાનું
મુજબની જ છે. સં)
Page #865
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર શાસન સમાચાર : સમગ્ર જૈન ચાતુર્માસ સૂચી ૧૯૯૨ નું પ્રકાશન અ. ભાટ સમગ્ર જૈન ચાતુર્માસ સૂચી પ્રકાશન પરિષદ મુંબઈ દ્વારા છેલ્લા તેર 8 વર્ષથી સમગ્ર જૈન સમાજના વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક, સ્થાનકવાસી, તેરાપંથી અને છે. 8 દિગમ્બર જૈન સમુદાયના ચારેય ફિરકકાઓના લગભગ ૧૦ હજાર પૂજય જેન આચાર્યો B સાધુ-સાધવી એ આદિના નકકી થયેલ ચાતુર્માસે અને સમાજની સંપૂર્ણ ગતિવિધિઓની 8 સપૂર્ણ માહિતી પ્રાપ્ત કરવા માટે વિશ્વ પ્રસિદ્ધ સંપૂર્ણ ભારતના સપૂણ જેન { સમાજની એક માત્ર પૂર્ણ અને પ્રમાણિક “સમગ્ર જૈન ચાતુર્માસ સૂચી ” દર 8 છે વર્ષે દલદાર પ્રગટ થાય છે તે અનુસાર આ વર્ષે પણ સંપૂર્ણ જૈન સમાજની જગ 6 પ્રસિદ્ધ સંપૂર્ણ જૈન સમાજની એક માત્ર પૂર્ણ અને પ્રમાણિક “સમગ્ર જૈન ચાતુ- R $ ર્માસ સૂચી ૧૯૯૨” અને ચાટ પ્રગટ થનાર છે ! { આ માટે આપના ગામ, કબા, શહેર, ઉપનગરમાં જયાં જયાં પૂજય જૈન 8 આચાર્યો, સાધુ-સાધ્વી મહારાજ સાહેબનું આ વર્ષ ૧૯૯૨ નું ચાતુર્માસ નકકી થયેલ છે # હોય તેની નીચે મુજબની માહિતી તારીખ ૩૦-૬-૧૯૯૨ સુધી માં પરિષદના 8 | નીચેના સરનામે મેકલવા નમ્ર વિનંતિ. છે ૧. દરેક માધુ-સાવીઓના ઠાણાઓના નામ ૨. સમુદાય-ગ૭-સમુદાયનું નામ ૩. ચાતુર્માસ
સ્થલનું સરનામું ફોન નંબર આદિ ૪. નવદીક્ષિત સાધુ-સાધ્વીઓના નામ પ. કાલધામ મુ પામેલા સાધુ-સાધ્વીઓના નામ ૬. અધ્યક્ષ માનદ મંત્રીઓના નામ ફોન નંબર આદિ. 4 વિનીત-દીપચંદભાઈ ગાડી અધ્યક્ષ. બાબુલાલ જૈન ઉજજવલ સંપાદક.
સમ્પર્ક સૂત્ર :- બાબુલાલ જૈન ઉજજવલ સંપાદક - ૧૦૫, તિરૂપતી એપાર્ટમેન્ટ, આકુલી કેસ રેડ નં. ૧ કાંદિવલી (પૂર્વ) છે
મુંબઈ ૪૦૦૦૧૦૧. ફોન નં. ૬૮૮૧૨૭૮.
અમદાવાદ રંગ સાગર શ્રી દાનપ્રેમ રામચંદ્ર કનાચંદ્રસૂરીશ્વર જેન પિષધ આ શાળામાં પૂ. આ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના સંયમ જીવનની અનુદ- 8 છે નાથે ૧૦મી માસિકતિથિ પ્રસંગે તથા પૂ. સા.શ્રી અનંતદશિતાશ્રીજી મ. ના ૫૦૦ અબે-બે
લની પૂર્ણાહુતિ પ્રસંગે પૂ. પાઇ આ. મ. શ્રી વિજય સેમચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાની ! R નિશ્રામા વૈ. વદ ૧૪ ના સ્વાર પ્રવચનમાં ગુણાનુવાદ તથા બપોરે વિજય મુહુતે ૧૦૮
પાર્શ્વનાથ પૂજન શેઠ જગજીવન ત્રિભોવનદાસ તથા દેવચંદ ત્રિભોવનદાસ તરફથી આયોજન કરવામાં આવ્યુ છે.
Page #866
--------------------------------------------------------------------------
________________
400040 3000:
0
૭
0
0
oppopoe
-
0
O
О
॰
О
.
.
O
.
0.
0
શ્રી જૈન શાસન (અડવાડિક)
00000000000000000:0
pe
L SPE
સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશશ્રીમદ્ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
Reg. No. G/SEN-84
ભવને નિર્ગુણ અને મેાક્ષને સગુણ માને તે જ આત્મા વિશુદ્ધ અને, મુકિતને માટે
પ્રયત્ન કરે.
જન્માદિ ઉપદ્રવાના જ્યાં અભાવ ત્યાં જ સાચુ' અને વાસ્તવિક સુખ છે.
પૂજા, સામાયિક આદિ ધર્માનુષ્ઠાના સૌંસાર સુખની લાલસાએ કરવાની ના પાડી કેમ કે એ પરિણામે હિ...સાના પેષક છે.
આપણને જેટલેા ઇતર મિથ્યાદૃષ્ટિના ભય નથી તેટલેા ઘરના મિથ્યાસૃષ્ટિના
ભય છે.
0000400&
શાસ્ત્રથી વિરુધ્ધ એક અફાર પણ ખેલે તે મિથ્યાષ્ટિ જ કહેવાય !
સ'સારનું સુખ ઝેર કરતાં ય ભયંકર લાગે ત્યારે જ સ`સાર ન ગમ્યા કહેવાય. તમે દુનિયામાં બહુ સુખી થાવ તેમાં અમે રાજી નથી પણ તમે ડાહ્યા થાવ, સાચા ) જ્ઞાની થાવ, સાચા સૌંયમી થાવ તે અમને આન થાય.
ગમે તેમ કરીને પણ દુનિયાનું સુખ જ જોઇએ' આવી લક્ષણ નથી પણ કલંક છે, ભૂષણ નથી પણ દૂષણ છે.
મનાઇશા તે જૈનપણાનુ
દ્વિરા બ`ધ કરાવવામાં કે દેવદ્રવ્ય તફડાવવામાં સંમતિ આપનારા સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક, શ્રાવિકા એ સૌંધ નથી. પણ જૈનશાસનના લુંટારા છે. એક વેષધારી લુટારા છે. બીજા ગૃહસ્થ લુંટારા છે. એ ચારેય થી સાવધ રહેવુ પડે.
ત્યાગના ધ્યેય વિના, એની છાયા વિના એની અપૂર્વાંતાના વર્ણન વિના અમારાથી વ્યાખ્યાન વંચાય તેમ નથી.
0000
પ્રભુ, પ્રભુની મૂર્તિ પ્રભુના મા, પ્રભુનુ પ્રવચન (આગમ) આ બધા ઉપર જેને રાગ નથી, આનિ હાનિમાં જેનો આત્મા કપતા નથી, આના ઉપર આક્રમણ સમયે આ જે આત્માને દુઃખ થતુ નથી તે વાસ્તવિક રીતિએ ધર્મ પામ્યા જ નથી.
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લાટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શે' સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યુ” ફોન : ૨૪૫૪૬
0
+00000000000:0000:0000006
Page #867
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવગવિસા તિજારાi ] શાસન અને સિદ્ધાન્ત | 3મમાડું. મહાવીર-પનવસાધmvi, oો રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-| Dા
CR0
તે મુકિત છેટી નથી. यौवने विषयेभ्योऽसौ,
વથા રિફ્લેમરી ! तथोत्तिष्ठेत चेन्मुक्त्त्य, किं हि न्युनं तदा भवेत् ।।
જેવી રીતે આ ભવ્યાત્મા યૌવનવયમાં પાંચ ઈન્દ્રિયોના વિષય માટે ઉદ્યત થાય છે. તેવી રીતે જો મુકિતને માટે ઉદ્યમ કરે તે શુ ન્યૂનતા રહે ? કાંઈ જ ન રહે એટલું જ નહિ પણ મુકિત તેના માટે છેટી નથી.
અઠવાડકી વર્ષ
એક ( ૪ ) ||
૪૧
IIIIIIIIII
I/IIIIIIIII
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રુત જ્ઞાન ભવન
૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગ૨ (ભૌરાષ્ટ્ર) IND1A
રાષ્ટ્ર) INDIA IN- a6ioo5
..
Page #868
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ
કuિdi]
सांध्यराग इव जीवितमारते, यौवनं च सरितामिव वेग । यत्क्षणेय कमला क्षणिकेयं तत्त्वरध्वमनिशं जिनधर्मे ।।
આ જીવિત સંધ્યાના રંગ જેવું છે, વન નદીના વેગ જેવું ચંચલ છે, લક્ષમી છે વિજળીના ઝબકારા જેવી ક્ષણિક છે, તે કારણથી નિરંતર શ્રી જિનેશ્વર દેવના ધર્મને ! જદ્દી કરો.'
8 દશ દશ દષ્ટાતે દુર્લભ એ આ મનુષ્યભવ રતન ચિંતામણિ કરતાં પણ અધિક છે કિંમતી છે, તે બેટો વેડફાઈ ન જાય, હાથમાંથી ચાલે ન જાય તે માટે મહાપુરુષોએ સાવચેતીના સૂર રેલાવવામાં બાકી રાખ્યું નથી. “આંધળા આગળ આરસી” અને “બહેરા આગળ ગાનની જેમ વિષય-કષાયના પ્રમાદમાં મસ્ત બનેલા આગળ આ સૂર નકામાં જાય તેમાં વાંક કોને કહેવાય ? માર્ગદર્શક પાટિયાને જોયા વિના તેનાથી ભિન દિશામાં આંધળી દોટ મૂકે તે પણ તે ઈચ્છિત સ્થાનને પામે ખરો ? તેમ મનમાન્યા સુખમાં જ મસ્ત બની, તેને મેળવવા-ભેગવવા અને સાચવવાના સ્વપ્નમાં રાયા કરનારા આ મનુષ્યભવ હારી જાય છે ત્યારે કાગડા ઉડાવવા રતન ચિંતામણિ ફેંક તેના જેવી હાસ્યા પદ હાલત થાય છે અને મૂર્ખાઓના શિરે મણિમાં પણ નંબર લખાઈ જાય છે. { જીવન, યૌવન અને લક્ષમીને અંગે જ્ઞાનિઓનું નિદાન એક વાર બાજુ પર રાખો છે પણ પોતાના અનુભવને પણ જે વિચાર કરે તો જ્ઞાનિઓનાં નિદાન માં પૂર્ણ તથ્યતા ૧ ભાસે જ પછી જે પોતાની પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં સમજાયેલ સત્ય માર્ગે ચાલવા માંડે તેમ
શ્રી જિન ધર્મ વિના કેઈ જ શરણ-આધાર ન લાગે. તે ધર્મ અનંતજ્ઞાનિના કહ્યા મુજબ છે કરે એટલે આત્મ કલ્યાણને પામે જ. તેમ કરતાં સ્વયં સંપૂર્ણ ધર્મમય જ બની જાય. આ : 8 સૌ કોઈ તેવી ઉત્તમ દશાને પામે તે જ મંગલ ભાવના. – પ્રજ્ઞાંગ
Page #869
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક
જયWજજર રરઈજી રહ૮ર/જી
-
વતંત્રીએ
ર
તPટ ક
જ #જ
હિer/ મેરો/Qરિક જૂજા {? 'જેટ 28% 9 ર..&# &#જ #
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્સ
(જઈ)
હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ શાહ
09
થી
11
જોટ) જ ચંદ્ર રચદ જેઠ
( ) માજ/૨૬ પદમ2 ફુઢક/
(જેa)
( અઠવાડિક) * आज्ञारादा चिरादा च. शिवाय च भवाय च
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ જેઠ સુદ-૯ મંગળવાર તા. ૯-૬-૯૨ [અંક ૪૧ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ].
| [આજીવન રૂા. ૪૦૦ : મન જીતવાનો ઉપાય :
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. છે કમેં, સંસારનું સ્વરૂપ સજર્યું છે. વિષય–કષાયને આધીન બનાવ્યા છે. અનંતા છે. છે જન્મ-મરણ કરાવ્યા છે અને છેક નિગોદમાં પણ ભટકાવ્યા છે. અનંતા જ એવા છે, છે જે નિગોદમાંથી બહાર આવવાના નથી. આપણું સદભાગ્ય છે કે નિગેદમાંથી બહાર કે આવ્યા. અહીં આવેલા ભાન ભૂલે તે પાછા નિગોદમાં જાય. આ મનુષ્ય જન્મ એ છે છે સુંદર છે કે, તેમાં ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવે તે છેક મેક્ષમાં લઈ જાય અને વિરા- 8
ધના કરે તે છેક નિગોદમાં લઈ જાય. આ જન્મથી, જે દુગતિમાં જાય, નિગોદમાં જાય છે છે તે તેને આ મનુષ્ય જન્મની કિંમત સમજાઈ નથી, શ્રી અરિહંત પરમાત્માની આજ્ઞા, 8 છે હવામાં બેઠી નથી, નહિ તે આટલું સમજવા છતાં, સાંભળવા છતાં અર્થ-કામની 8 ભૂખ જીવંત રહે ખરી ?
- વર્તમાન કાળની ભયંકરતા એ છે કે મોક્ષ તો યાદ પણ આવતો નથી, એટલું જ છે 8 નહિ, સાધુઓ પણ મેક્ષની વાત યાદ કરતા નથી કે કરાવતા પણ નથી. “વાત વાતમાં 8 છે એક્ષ-મક્ષ શું કરે છે ?” એમ કહે છે. જેને સંસારમાં રસ ન આવે તેને મિક્ષ વિના ! 8 બીજું કશું યાદ ન આવે. જેને મોક્ષ વિના બીજુ કશું યાદ ન આવે તે જ સાધુપણું છે આ પાળી શકે, દેશવિરતિ પણું પાળી શકે, સમ્યકત્વ પણ પાળી શકે અને માર્ગાનુસારી જીવન ન છે પણ તેજ જીવી શકે ! આજે તે માર્ગાનુસારી જીવન જીવવું ઘણાને ગમતું નથી, ઉપરથી ! છે કહે છે કે, આજે માર્ગોનુસારપણું તે છવાય જ નહિ. માર્ગાનુસારીપણું પણ મૂકી દે, { તે સુખી થાય તે મરીને કયાં જાય ? કે તમે બધા અનીતિ કરે છે તે તેનું દુખ છે ને? અનીતિને છેટી માનો છો ને?'
Page #870
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનીતિનું કમાયેલ ખાવામાં આનંદ પણ નથી આવતે ને ? નીતિથી મળેલ સુકે રોટલે છે. ખાનાર સદ્દગતિમાં જાય પણ અનીતિથી લહેર કરે તે કયાં જાય? અનીતિથી મળેલ છે સુખમાં લહેર કરવી તે પહેલા નંબરની બેવકુફી છે ને ?
કમેં આપણે સંસાર પર્યાય પેદા કર્યો છે. આપણને ક્રોધી, માની, માયાવી, લોભી 8 8 બનાવ્યા છે. તેના કારણે ઇન્દ્રિયના પણ ગુલામ બનાવ્યા છે. આજે તમે ઇન્દ્રિયને સદુપયોગ 5 કરે છે કે દુરુપયેગ કરો છો ? આજને મોટે ભાગ કષ્ટ વેઠીને, કલંક વહોરીને પણ ઇન્દ્રિયાને દુરુપયોગ કરે છે. આટલું સાંભળ્યા અને સમજયા પછી આપણે કષાને જીતવા છે, ઈન્દ્રિયોને જીતવી છે. તે માટે મનને સારું બનાવવું છે. મનને શાત્રે ભયંકરમાં ભયંકર ક્ષપાચર રાક્ષસ તરીકે ઓળખાવ્યો છે. આવું મન હોય તે તે સંસાર રૂપી ખાડામાં આત્માને લઈ ગયા વિના રહે નહિ. ત્રણે જગતના લોકોને દુર્ગતિમાં લઈ જનાર મન
છે. આપણે હવે દુતિમાં નથી જવું અને સદ્દગતિમાં જવું છે-આ પણ વિચાર છે? છે જે દુર્ગતિમાં નથી જવું તે દુર્ગતિનાં કારણે સેવવા નથી અને કદાચ કરવાં પડે તે આ દુઃખી હયે કરવાં છે તે પણ વિચાર છે? પૂ. શ્રી આનંદઘનજી મ. શ્રી કુન્થનાથ છે સ્વામિ ભગવાનના સ્તવનમાં કહ્યું છે કે- “મનડું કિમ હી ન બાજે હો કુન્યુજિન” શું છે તે સ્તવન ઘણા બોલતા પણ હશે. આગમ વાંચે તે પણ મન ભટકે તેવું પણ બને ને? છે 6 આજે ધર્મક્રિયા કરતી વખતે તમારું મન સંસારમાં ભટકે છે તે અનુભવ છે ને? છે ( મન સારું નહિ હોય તે સારી પણ ક્રિયા સદ્દગતિમાં નહિ લઈ જાય. સારી ક્રિયા જેમ જ છે તેમ કરે, બાટી ક્રિયા ગોઠવીને કરે, સંસારનું કામ કરતાં ઊંઘ ન આવે, છે ( ધર્મનું કામ કરવા બેસે તે ઊંઘ આવે, સંસારના કામમાં આડી-અવળી વાત ન કરે, છે
અહીં સામાયિકમાં આડી-અવળી જ વાત કરે–આવી રીતે સંસારમાં સાવધ રહે અને 8 ધર્મમાં ગાફેલ બને તે તે અહીંથી મરીને દુર્ગતિમાં જાય તે ના ન કહેવાય. સાધુ છે પણ જે નરકે જઈ શકે છે તે તમારા માટે શું કહેવું ? જે સંસારની વાત બે ઘડીના છે સામાયિકમાં તમે ન કરી શકે તે જીવનભરના સામાયિકમાં અમે કરી શકીએ ?
અહીંથી બધાને જવાનું છે. ભૂલ થશે તેવે જ ટાઈમે જે આયુષ્યને બંધ થશે તે ! દુર્ગતિમાં જ જવું પડશે. દુર્ગતિમાં ગયા પછી ધર્મની સામગ્રી મળશે નહિ. તે લાગે છે ને કે- અહીં ધમ જ કર જોઈએ. સંસારના કામ મજેથી કર્યા તો દુર્ગતિમાં જ છે જવું પડે. સંસારનાં કામ હયાથી થાય નહિ, તે રીતે થાય પણ મજેથી થાય નહિ. છે ભગવાનની આ વાત સમજાઈ છે? સંસારના ભેગ શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માને પણ ભેગવવા પડયા છે પણ કેવી રીતે ભગવ્યા છે? ભેગ રોગ તરીકે માનતા. તમે બધા છે ભેગને રેગ તરીકે માને છે ખરા ? તેમાં જરા પણ રાગ ન થાય તેની ચિંતા છે ન રાખે છે ખરા ?
Page #871
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે. આ બધી વાત સમજાશે તે ઈન્દ્રિયને જીતવાનું મન થશે. મન એ જ મોટે ( ક્ષાકર-રાક્ષસ છે. તેને અંકુશમાં નહિ લે તે ત્રણે જગતના અને સંસાર રૂપી છે તે ખાડામાં પટકયા વિના રહેશે નહિ.
આજે આપણે ત્યાં બાહ્ય ત૫ હજી ઘણે થતો દેખાય છે, પણ તપ-જપાદિ કરનારા ! 4 મુકિતના હેતુથી જ કરે છે, તેમ છાતી ઉપર હાથ મુકીને કહી શકે ખરા? તમે બધા
ડો-ઘણો પણ ધર્મ કરે છે તે મુકિતમાં જવાની ઈચ્છા છે ખરી? ધર્મને ઉપયોગ છે સંસારની કઈ ચીજ માટે કે દુખના નાશ માટે કરતા નથી તેમ પણ કહી શકે ખરા ? જ સુખી કે દુઃખી એમ જ કહે ને કે, સંસારથી છૂટવા માટે જ ધર્મ કરું છું. સંસારથી આ છૂટવું હોય તે જ મંદિર કે ઉપાશ્રયે આવે તો સાચા છે, બાકી સંસારમાં મજા કરવી છે જે હોય તેને મંદિર-ઉપાશ્રયે આવવાને અધિકાર જ નથી. 8 સંસારના સુખની ઈચ્છા હોય તેને માટે ધર્મ કરે તે તે ઝેર થાય. આટલું સમ- 4
જાવવા છતાં ય સંસારના સુખ માટે જ ધર્મ કરે, પોતાના જ પાપથી આવેલા દુઃખના છે નાશ માટે ધર્મ કરે તે ચાલે ? તમે બધા મનને મનાવે કે- “મારું થઈ મૂરખ થાય છે છે? તું મારી આજ્ઞામાં રહે તે મારું. તારી મરજી મુજબ ચાલે તે નહિ ચાલે” આમ જ મનને બળાત્કારે સમજાવવું છે. મનનું કહેલ કરીએ તે દુર્ગતિમાં જ જવું પડશે. 8 મનનું કહેલ કરીએ તે કયાં જવું પડે? મન તમને શું કહે છે ? સારું સારું ખાવા- 6
પીવાદિનું કહે તે જેમ ભાવે તેમ ખરાબ ખાવા-પીવાદિ મળે તે મન શું કહે? સારામાં જ ૬ સારું ખાવાનું મળ્યું તે ભગવાન કહે છે કે- તે પુણ્યને વેગ છે માટે મળ્યું છે, {
ખાઈ શકે છે તે પણ પુણ્યોદય છે પણ જો તેમાં સ્વાદ કરશો, મજેથી ખાશે 5 છે તે દુગતિમાં જ જવું પડશે. જેથી ખાતાં-પીતાં એવું પાપ બંધાય છે કે, તે પાપ,
સારું સારું ખાવા-પીવાદિ માટે જ પાપ કરાવે છે. તમારું મન શું કહે છે કે- “આના 4 ન કરતાં પણ સારું સારું ખાવા-પીવાદિ જોઈએ, ઘણું ઘણું પૈસા જોઈએ, તે માટે જે કરવું છે છે પડે તે કર. અધમ કરવો પડે તે અધમ કર અને ધર્મ કરવો પડે તે ધર્મ પણ કર !” {
દુનિયાનું સુખ મેળવવું અને મજેથી ભોગવવું તે અધર્મની પ્રવૃત્તિ છે કે ધર્મની છે પ્રવૃત્તિ છે? દુનિયાની સુખ-સંપત્તિ મળે પુણ્યથી પણ મેળવવાની ઈચ્છા શાથી થાય છે
પાપોદયથી જ થાય તેમ ખબર છે? દુનિયાના સુખની અને પૈસાની જરૂર પડે તે પણ 8 પાપોદય છે પણ પુણ્યોદય નથી તે ખબર છે ? સંસારમાં બેઠા છો તે પાપોદયથી કે જ પુર્યોદયથી ઘર–પેઢી, પૈસે-ટકે ખૂબ મળે, તેના ઉપર પ્રેમ થાય તે પાપોદય લાગે છે { કે પુણ્યોદય લાગે છે ?
ઈન્દ્રિયે પાંચે પાંચે પરિપૂર્ણ મળે તે જ આત્મા ક્ષે જાય. આ ઈન્દ્રિયો જરૂરી છે છે છે પણ આપણે અંકુશમાં હોય તે મોક્ષે લઈ જાય, જે તેના અંકુશમાં છે. { આપણે હેઇએ તો ઘસડીને દગતિમાં લઈ જાય. તમારી ઈન્દ્રિયે તમારી પાસે { શું શું કામ કરાવે છે? પાપ વધારે કરાવે છે કે ધર્મ વધારે કરાવે છે ? ભગવાનની = મૂતિ જોતાં આંખ વધારે ચોટે કે કોઈના રૂપ-રંગ જોતાં આંખ વધારે ચેટે ? કેઈનું
*
*
*
Page #872
--------------------------------------------------------------------------
________________
*
*
*
*
રૂપ જોતાં થાય કે, આંખને આવે ઉપયોગ થાય ? આંખને સાચે ઉપગ ભગવાનનાં ૧ દશન કરવા, સાધુપુરુષનાં દર્શન કરવા, જીવદયા પાળવા અને શાસ્ત્ર વાંચનાદિ માટે છે કરવાનો છે. બીજા માટે આંખને ઉપગ કરે તે મોટામાં મોટું પાપ છે. સંસારની છે વાત પ્રેમથી સાંભળવી તે કાનને દુરૂપયેાગ છે.–આ બધી વાતે મહાપુરુષ લખી ગયા
છે. ઈન્દ્રિયને અપ્રશસ્ત ઉપગ પાપને બંધ કરાવે અને પ્રશસ્ત ઉપગ ધર્મ 5 કરાવે. આજે મોટેભાગે ઈદ્રિયોને દુરુપયોગ ચાલુ છે ને? સદુપયોગ તો છે કરતા નથી ને? દુરૂપયેાગ કયારે ન થાય ? મન સારું હોય તે મન
આપણુ કન્ટ્રોલમાં–કાબૂમાં હેય તે તમારું મન મોક્ષના જ વિચાર કરે છે કે ૧ સંસારના પણ વિચાર કરે છે? જેટલા જેન છે તે બધા રાજે તત્વજ્ઞાનને વિચાર છે R કરે છે? તત્વ કેટલાં છે? જીવ શું છે અજીવ શું છે તે જાણે છે ? ઇનિદ્રથી ધર્મ છે થાય આનંદ થાય કે અધર્મ થાય તો ય આનંદ થાય ? તમારું મન ધર્મના જ ૧ વિચાર કરે કે બીજા પણ વિચાર કરે ? તમને આખા દિવસ-રાતમાં જે જે વિચાર 8 આવે તેની નોંધ કરો અને પછી શાંતિથી તે નોંધ વાંચે તે તમારે જ આત્મા કહેશે ! છે કે- “તુ ઘરમાં કે પેઢીમાં બેસવા લાયક નથી, બજારમાં ય ફરવા લાયક નથી પણ તે જેલમાં જ જોવા લાયક છે.” છે મનને વશ નહિ કરીએ તે મન તે એવું દુર્જય છે કે જે મોટા મોટા તપસ્વીને # ય સંસારમાં પટકી નાખે છે. મોટા તપસ્વી હેય, મોક્ષમાં જવાની ઈચ્છાવાળા હોય તેને વ 4 ગબડાવે. પવનના સૂસવાટા વસ્તુને ઉડાડે તેમ બહુ ચંચલ છે. માટે સમજાવી રહ્યા છે કે, મનને કાબૂમાં લીધા વિના ઇદ્રિને જીતાય નહિ, ઈદ્રિને જીત્યા વિના કષાય છે
છતાય નહિ અને ત્યાં સુધી એક્ષપર્યાય પેદા થાય નહિ. જે પાંગળે હોય અને પગથી 8 છે દડવા ઈચ્છે તે બને? તેની જેમ જેનું મન કાબૂમાં ન હોય તેને આ મોક્ષમાર્ગરૂપી છે.
યેગની પણ શ્રદ્ધા થાય નહિ. આજે ઘણું બોલે છે કે અમને શ્રદધા છે પણ તે શ્રદ્ધા જ છે માત્ર મેઢેથી બોલવાની છે પણ હયાની શ્રદ્ધા પેદા કરવા માટે આ વાત સમજાવી રહ્યો છું. છે
ઘર-પેઢી, કુટુંબ-પરિવાર, પૈસા-ટકા મેક્ષ માગમાં અંતરાય કનારી ચીજો છે. તે છે { જ ઘર–પેઢી આદિને સારા માટે તેને મોક્ષની કે મેક્ષ માર્ગની શ્રદધા પણ શી રીતે છે ન થાય? આજે મોટાભાગનું મન સંસારમાં પરવશ છે પણ ધર્મને આધીન નથી. ધર્મને છે આ આધીન મન ન હોય તે ગમે તેટલી ધર્મક્રિયા કરે તે પણ ધમી નથી. “સંસાર રહેવા '
જે લાગે” તેય ધર્મ ગમે તેટલે કરે તે પણ ધમી નહિ. બાકી સંસાર રહેવા જેઓ છે ન લાગે, તે માત્ર ભગવાનનાં દર્શન પણ કરે તે ય ધમી છે. બાકી આજે મોટા ધર્માત્મા 5 ગણાતા પણ એવું એવું પાપ ફેલાવે છે જેનું વર્ણન નહિ. તે બધાનું મૂળ કારણ કે
મન અશુદધ છે તે છે. આપણે આપણા મનને વિશુદધ કરવું છે તે માટે ઇન્દ્રિયોને કાબૂમાં છે ન લેવી છે કષીને પણ કાબૂમાં લેવાં છે. આ વિચાર આવે તેય કામ થઈ જાય.
(૨૦૪ર, શેઠ મોતીશા લાલ બાગ જૈન ઉપાશ્રય. મુંબઈ) !
-
૭
-
Page #873
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
બોલે જેઉં, “ગહર–ગમારિ” એટલે શું ?
ઘણા વખત પહેલા સુવાલા ગામમાં સારું થઈ જશે.” ટિક નામને એક જટી રહેતું હતું. ઉલ્લેષક ગોખવામાં તે એક નંબરને
તેને ઉદઘોષક નામને શિષ્ય પણ હતો. હતે. એણે ચાલુ કરી દીધું. મુડ-દાડિમ
આ શિષ્યનું ઉદ્દષિક નામ પાડવામાં સંઠિ મિરી.... ગુડ-દાડિમ-સૂઠિ-મિરી...! પણ એની એક ખાસિયત છુપાયેલી હતી. અડધા રસ્તા સુધી તે આ બરાબર ચાલ્યું. એને જે કંઈ વાત કહેવામાં આવે તેને પણ પછી એમાં ફેરફાર થવા લાગે. મઠની ભૂલી ન જવાય એ માટે તે ગેખી લેતે. નજીક આવતા આવતા તે “ગુડ-દાડિમઆમ કરવા માટે તે કયારેક મોટેથી ગોખ સૂઠિ—મિરીનું “ગુડદા - ડિમસું અને વાને પણ આશ્રય લેતે. પોતે ગેખેલી ડિમિરી” થઈ ગયું. વાત બશબર જ છે ને ? તેની ખાતરી મઠમાં આવીને તેણે પહેલી દવા ગુરૂ - કરવા માટે ફરીથી તે વ્યકિતની આગળ ઉ૫૨ અજમાવવા માંડી. બોલી પણ જતું. આ કારણોસર તેનું નામ ગુડદા...! ઉદ્દાલક પડી ગયેલું.
ગડદાપાટુ તેણે શરૂ કરી દીધી. ગુરુ આવા આ ઉદૂષકના ગુરુને એક રડે નાંખતા રહ્યા અને આ શિષ્યરને શ્લેષ્મવિકાર પેદા થયે. કફ- -
- પૂરો પા કલાક આ ઔષધિ ધિક્યના કારણે શરીર પણ
અજમાવી. ભારે ભારે લાગવા માંડ્યું. આ કટાક્ષ કથા . પછી ડિમડ્યું અને હિમિ. જડતા વધવાને કારણે કામ -
આ રીને અથ બરાબર બેઠે નહિ કરવામાં આળસ ચઢતી હતી. (
*** ( એટલે ગુરૂને કશુસતા મૂકીને કફના કારણે ખાંસી પણ બહુ
જ પાછે વૈદના ઘરે ગયે અને આવે. વારેઘડીએ બળખા નીકળે. રાત્રે પૂછયું : વૈદરાજ, તમે બનાવેલું “ગુડદા શાંતિથી ઊંઘ પણ ન આવે. કયારેક વળી ઔષધ તે ગુરૂને આપી દીધું છે. પણ આંખ મળી જાય તે ઘર૨૨...ઘર૨૨. આગળની ડિમસું અને કિમિરી દવા કોને એવો અવાજ આવે અને એથી બાજવાળે કહેવાય? એ ક્યાં મળશે.” ઝબકીને જાગી જાય.
વેદ આશ્ચર્યમાં પડયે આટલા વર્ષો ગુરુએ આ તકલીથી કંટાળીને થયા, વૈદુ કરતા, પણ કયારેય આ ત્રણ પિતાના શિયરત્નને વૈદના ઘરે દવા પુછવા દવાના નામ સાંભળ્યા ન હતા. પેલા મેકલ્યા. શિષ્ય પણ વૈદને ઘરે પહોંચી શિષ્યને ખુલાસાવાર પૂછયું એટલે એણે ગયે અને કફની દવા પૂછી. વૈદે કહ્યું: “ગુડદા' ઔષધ કેવું રીતે અજમાવ્યું તેની “ગુડ-દાદિમ-સૂકી અને મિરી આપજે. વાત કરી.
Page #874
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮ ?
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) વૈદે તેને તતડાવતા કહ્યું : મહામૂર્ખ, આ તો એક સેમ્પલ છે. ધાર્મિક પાપી. તે આ શું કર્યું? તારા ગુરૂને સૂત્રમાં અભણ માણસે એ આ રીતે જે બિચારાને ફેગટને માર માર્યો, અને પાછો ગોટાળા વાળ્યા છે તે અકથ્ય છે. પાઠએમાં નામ મારું વટાવે છે?
શાળાના શિક્ષકે બાળકો ઉપર ખસ ફરી બીજી કઈ ગરબડ ન કરે માટે લક્ષ્ય આપી આવા ૫છેદ ન થાય તેની
સ, સ, અને મારી પેનાના ઘરેથી કાળજી રાખવા જેવી છે. અને આજના તૈયાર કરીને એને આપી વિદાય કર્યો.
અંગ્રેજી માધ્યમથી ભણેલા બાળકને ગુજઆ વાત આજે એટલા માટે યાદ આવે
રાતીમાં વાંચતા જ આવડતું નથી ત્યારે છે કે આજના ઘણા માણસેને ધાર્મિક
તે આવી ગરબડે ઘણી જ પેદા થવાની. સૂત્રે આવડત જ નથી. કેટલાકને વળી
ગામેગામ અને ઘરોઘર આપણું કથાના
પાત્ર ઉદ્દષકને પેદા કરવા ન હોય તે શિખવાનું મન થાય છે તે પાઠશાળામાં જતાં શરમ આવે છે. એટલે જાતે જ
દરેક પાઠશાળામાં આ અંગે ચાંપતા પગલા ચાપડી લઈને સૂત્રે ગોખવા બેસી જાય છે.
લેવાવા જોઈએ. ગડદાપાટુની દવા મેંઘી પાછા એ બધા એટલા તે પંડિત હોય
પડી જાય તેમ છે. . છે કે પદરછેદ કોને કહેવાય તેની પણ તેઓને ગતાગમ હોતી નથી. એટલે એ પંડિતે જ્યારે ગોખતા હોય કે ગોખીને
શાસન સમાચાર તૈયાર થયા પછી બેલતા હોય ત્યારે ખાસ ગાધકડા (સાવરકુંડલા)–અત્રે શ્રી સાંભળવા જેવું હોય છે.
વાસુપૂજય સ્વામી જિન મંદિરની ૧૧ મી એક ભાઈ ઉવસગ્ગહરં સૂત્રના ખાસ વર્ષગાંઠ નિમિત્તે પ. પૂ. આ. શ્રી વિજય ભકત હતા, પણ ઉપર કહ્યું તેમ જાતે જ મહાબલસૂરીશ્વરજી મ. તથા પ. પૂ. આ. વાંચીને તૈયાર કરેલું, બરાબર પદ છે શ્રી વિ. પૂજ્યપાલ સૂ. મ, આદિની નિશ્રામાં કરતાં આવડે નહિ. એટલે તેની બીજી વૉ. વદ ૧૧ થી ૧૩ ૩ દિવસ શ્રી સિદ્ધચક ગાથાની “તસ્સ ગહ-રોગ-મારિદ્ર જસ મહાપૂજન તથા ત્રણ દિવસ બંને સમય જંતિ ઉવસામ” આ પંડિત આવે એટલે સાધર્મિક વાત્સલ્ય આદિ સુંદર ઉજવણી બોલે-તસ્સ ગહરો ગમારિ, દહજ રાજતિ કરવામાં આવી હતી. ઉવસીમ' આ “ગહર ગમારિને અર્થ વારાણસી (યુ.પી.)-અત્રે ભ મહાવીર શું થાય? ભગવાનની આગળ પણ “ગહરો. જન્મ કલ્યાણક નિમિત્તે હજારો ભાવિક ગમારિ” બોલીને તેમને શું કહેવું છે સહિત ભવ્ય વરઘોડો ચઢયા હતા અને તેની કદાચ તેમને ખુદને પણ ખબર સાંજે ભાવના અને ગુણગાન સભાનું નહિ હેય.
આયોજન થયું હતું.
Page #875
--------------------------------------------------------------------------
________________
“ઝંઝાવાતે ઝઝુમે વીર એકલો રે લોલ... ડગે મેરૂ પણ ન ડગે ટેકીલે રે લોલ. વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વર વંદીયે રે લોલ.”
ઝંઝાવાતના દિવસે
(ગતાંકથી ચાલુ) તમે શ્રદ્ધાળુ શ્રાવક થઈને વ્યાખ્યાન બંધ રાખવાની વિનંતી કરવા આવ્યા છે ? તમારૂં તે પ્રભુશાસનના સત્યને વિસ્તારવામાં સહાયક થવાનું પરમ કર્તવ્ય છે. તમે એ સુધારકેની વાતમાં કેમ તણાઇ ગયા? એ લેકે તે સનાતન સિદ્ધાંતના પ્રચારને જ અટકાવવા માંગે. પણ તમે એમની વાતમાં કેમ આવી ગયા? આ વાત તે કઈ રીતે શકય બને નહિ !”
પૂ. આચાર્યદેવ જયારે આજ વાતને વળગી રહ્યા ત્યારે પછી એ શ્રદ્ધાળુ શ્રાવકે એ છેલલી વાત કરતા કહ્યું. તે પછી અમારી રક્ષણની જવાબદારી હવે પૂરી થાય છે. જે પ્રવચને બંધ નહિ થાય, ને તેના કોઈ ગંભીર–પ્રત્યાઘાત પડશે, તે અમે એ સમયે રક્ષણ નહિ કરી શકીએ. 1. શ્રી રામવિજયજી મહારાજે તે સમયે દઢપણે મકકમતાથી એના જવાબમાં જણાવ્યું કે- “અમારી રક્ષા કરનારૂં જિનશાસન જયવંતુ છે. કેઈના રક્ષ
ની આશા પર મદાર બાંધીને અમે અહીં આવ્યા નથી. અમારા રક્ષણની ચિંતાથી તમે સુકત છે. બાકી તમે જે શાંતિ સ્થાપવાની વાતો કરે છે, એના કરતાં તે સ્મશાનની શાંતિ વધુ સારી. એમ મારે કહેવું જોઇએ. શ્રી જિનશાસનને સાધુ તે જ્યાં જાય. ત્યાં વિષય કષાયની અશાંતિ દૂર કરીને શાંતિ સ્થાપવાનું જ કાર્ય કરતા હોય છે. કારણ કે શાસ્ત્રની આંખે જ જોવા જાણવા અને તે મુજબ ચાલવાની એણે શરણાગતિ સ્વીકારી છે. માટે તમારી આવા પ્રકારની શાંતિ સ્થાપવાની વાત સાથે અમે સંમત થઇ શકીએ નહિ. શ્રી જિનશાસનના સત્યને પ્રકાશ પામીને, શ્રોતાઓના ઘરમાં અને ઘટમાં સત્ય-અસત્ય વચ્ચે સંગ્રામ ખેલા શરૂ થાય, એને અશાંતિ કહેવી એમાં કઈ બુદ્ધિમત્તા નથી. આ સંગ્રામ દ્વારા જ સત્યને વિજય થાય અને શાશ્વત-શાંતિ સ્થપાય છે. અમે શાસ્ત્ર-વિરૂદ્ધ બોલતા હોઈએ, તો અમારી જબાન બંધ કરવાનો તેમને શ્રાવક તરીકે સંપૂર્ણ અધિકાર છે. અમે શાસ્ત્રની વાત સમજાવવાનો પ્રયાસ કરતા હોઈએ એમાં તે તમારે સહાયક થવું એ જ તમારે ધમ છે. એ સહાય ન કરી શકે તો મૌન રહે પણ વીતરાગના સિદ્ધાતના પ્રચારમાં અટકાયત ન કરે
Page #876
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૬૦ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
જેને ટી-શરમ નડે-એ સાધુની સાધુતા ન ગણાય. પૂજયશ્રીન બેલમાં ઘુમરાતી વીરતા, નયનમાં નાચતી નિડરતા અને મુખ ઉપર મલકતી મર્દાનગીની કેઈ જાદૂઈ અસર થઈ અને પ્રવચન બંધ રખાવવા આવેલા શ્રદ્ધાળુઓને પોતાની ભૂલને તરત જ ખ્યાલ આવી ગયે. એમણે શાસન-સેવાની મશાલને વધુ સુદઢતાથી ઉઠાવીને ઠેર ઠેર ઘૂમવાને નિર્ણય કર્યો, ને મુનિરાજશ્રી રામવિજયજી મહારાજના શાસનના મર્મને સમજાવતાં અને જમાનાવાદની સામે કાતિલ ઘા કરતાં એ પ્રવચનને પ્રવાહ વધુ જોરશોરથી વહી રહ્યો.
આ અરસાનું મુંબઈનું વાતાવરણ અનેક ઝંઝાવાતથી ભરેલું હતું. મહાવીર વિદ્યાલયની સામે શાસન રક્ષકાએ જગાવેલી વિધ-ઝુંબેશે એ ઝંઝાવાતમાં ઠીક ઠીક જેશ પૂર્યું હતું. પૂ. પંન્યાસજી શ્રી ખાન્તિવિજયજી મહારાજની ચકોર નજરે વિદ્યાલયની કેટલીક અજુગતી-પ્રવૃત્તિઓને પકડી પાડી હતી અને એની સામે મહતવનું માર્ગ દર્શન કરાવતા એએ ઠેર ઠેર એ જ વાતને પિતાના પ્રવચનમાં કહેતા હતા – “બુટ ચંપલ પહેરીને ધાર્મિક-પુસ્તકનું શિક્ષણ–વાંચન કરી શકાય નહિ. મહાવીર પ્રભુનું નામ ધરાવતી સંસ્થા, હિંસાને વધારનારૂં શિક્ષણ આપી જ ન શકે. વિરોધના આ મુદાને એ ખૂબ જ વિસ્તૃત કરીને સમજાવતા હતા, એથી વિદ્યાલયના પક્ષપાતી સુધારકેએ એમને “દેડકાચાર્ય તરીકે નવાજ્યા હતા.
પ્રવચનકારશ્રીએ પણ વિદ્યાલયના વિરોધ અંગે માર્ગદર્શન આપવું શરૂ કર્યું. એથી વિરોધમાં આવેલા વેગને ખાળવા વિદ્યાલયની એ વખતની આગેવાન-ત્રિપુટી એમની સમક્ષ ઉપસ્થિત થઈ. એણે કહ્યું- આપના જેવા મુનિરાજેએ તો વિદ્યાલય જેવી ઉપકારક સંસ્થાઓને પ્રચાર કરવા જોઈએ, એના બદલે આપ વિરોધ કેમ કરે છે?'
પૂજ્યશ્રીએ સ્પષ્ટતા કરતા કહ્યું કે- “જુઓ! આ મહાવીર વિદ્યાલયની સ્થાપના થઈ ત્યારે સ્થાપકે એ જ આશય હતે કે- બહારગામથી મુંબઈ ભણવા માટે આવનાર બાળકો રાત્રિભૂજન-ત્યાગ, અભય-ભક્ષણ ત્યાગ, જિનપૂજા, નવકારશી આદિ ધર્મ સંસ્કારને વળગી રહીને, ડું ઘણું ધાર્મિક શિક્ષણ પામી શકે !” બેલે, મારી આ સમજણ બરાબર છે ?
વિદ્યાલયની આગેવાન-ત્રિપુટી બીજો શો જવાબ આપે? “હા” કહ્યા સિવાય છૂટકે ન હતા કારણ કે ધર્મના નામે ટહેલ પાડીને આ સંસ્થાનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. એમને “હ” કાર સાંભળીને પૂજ્યશ્રીએ પોતાની વાત રજુ કરતાં કહ્યું કે–તો પછી તમે આજથી એટલું જ નકકી કરો કે- રાત્રિભૂજન અને અભયે ભેજનને ત્યાગી વિદ્યાથી જ આ વિદ્યાલયમાં રહી શકશે. ધાર્મિક અભ્યાસ કરનારને જ આમાં પ્રવેશ અપાશે અને સંસ્થાને રીપોર્ટ આધુનિક કેળવણીને ઢાલ પીટતે નહિ, પણ વિદ્યાથી
Page #877
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૪૧
તા. ૯-૬-૦૨ :
-
એના ધાર્મિક-શિક્ષણની નોંધ ૨જુ કરતે પ્રગટ થશે વિદ્યાલય જે અટલી શરતે સ્વકારવા તૈયાર હોય તે અમારે વિદ્યાલયને વિરોધ કરવાની જરૂર ન રહે ! - વિદ્યાલયની પક્ષ વતી આગેવાન-ત્રિપુટીના હૈયાની વાત, આ પ્રશ્નના જવાબમાં ખૂ એ જ સૂચક રીતે બહાર આવી ગઈ. એમણે કહ્યું, સાહેબ! અમારે બધાને બાવા નથી બનાવવા ! આવું કરવાં જઈએ તે બધા વિદ્યાથીઓ સાધુ જ બની જાય !
સુધારક-ત્રિપુટીના પેટની વાત પકડાઈ જતા પૂજ્યશ્રીએ વેધક વાણીમાં રોકડું પરખાહું : “માટે જ અમારે વિરોધને ઝંડે ઉઠાવ પડયો છે ! તમે નામ ભગવાન મહાવીરનું રાખ્યું છે અને કામ મહારાજાનું કરી રહ્યા છે પછી જિનશાસનનો સાધુ એને વિરોધ કર્યા વિના કેમ રહી શકે? તમે ધાર્મિક હેતુથી ધર્મના નામે, ધમી લોકો પાસેથી પૈસા ભેગા કરો, અને હિંસાથી ભરપૂર શિક્ષણને વિકસાવવામાં એને ઉપયોગ કરે એ દાન-દાતાઓને ખુલે દ્રોહ જ છે !
એ સુધારક ભાઈઓ પાસે આ પ્રશ્નનો કઈ જવાબ ન હતું. અંતે નિરૂત્તર રહી હાથ જોડી રવાના થયા, અને વિરોધને એ વાપરો વેગ પકડતે જ ગયે. આમ, મુંબઈના માથે એ કાળ અને એ સાલને સમય એક ઝંઝાવાત બનીને ત્રાટક્યો હતે. - ૧૯૮૫ની સાલમાં જાગેલા ઝંઝાવાતનાં એ દિવસોની આછી પાતળી ઝલકનું ચિત્ર કંઈક આવું છે. એ ઝંઝાવાતની ઝલકનું હૂબહૂ ચિત્ર કલમના કેમેરાથી ઝડપી લેવાનું કાર્ય જે સહેલું નથી, તે એ ઝંઝાવાતને પડકારવા છુટેલા “રામબાણીનું તાદશ રેખાચિત્ર રજુ કરવું, એ તે જરાય સહેલું નથી. છતાં એ “રામબાણ”ના ટંકારને થોડે ઘણે પડઘે શ્રી સંઘ સ્વરૂપમાં સંગ્રહિત પ્રવચન જરૂર સંભળાવી શકે એમ છે. - ઝંઝાવાતના એ દિવસોની એક આછી-પાતળી ઝલકનું દર્શન કરી લીધા પછી, એ ય જાણવું અતિ-અગત્યનું છે કે-જમાનાને એ ઝંઝાવાત, મુખ્યત્વે કયાં કયાં સત્યને આકાશમાં ઉડાડી દેવા માટે જગવવામાં આવ્યો હતો. ઝંઝાવાત જેને ઝડપવા ઘૂમરાતે હ, એ સત્યનું નામદર્શન કંઈક આવું છે ઃ જિન સેવા, સંધસેવા, ધાર્મિક શિક્ષણ, દિક્ષા ધર્મ, સાધુ સંસ્થા, દાન ધર્મ અને સર્વજ્ઞ-કથિત ધર્મ શાસ્ત્રો !
આ બધા સનાતન સત્યના. સ્વરુપને વિકૃત કરવા એ ઝંઝાવાતે જનસેવા, સમાજસેવા, આધુનિક કેળવણી, બાલદીક્ષા પ્રતિબંધ, શિથિલાચારી કેટલાક સાધુઓને ઉત્તેજન અને દાનના પ્રવાહને સમાજોદ્ધારના ક્ષેત્ર તરફ વાળવાની વાતને વળી જગ હતો. એને જડબાતોડ જવાબ આપવાનું ઉત્તરદાયિત્વ શ્રી રામ વિજયજી મહારાજ ને અદા કરવાનું હોવાથી એમની વાણમાં જોશ અને જેમ, કઠેરતા અને કર્મઠતા તેમજ જવાંમર્દી અને જુસ્સા જેવાં તનું દર્શન, આ પ્રવચનોના માધ્યમે થાય, એ સહજ છે.
(ક્રમશઃ)
Page #878
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન રક્ષા અને સિદ્ધાતેનાં પ્રચારનું સાધન
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક ) પાંચમાં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે ત્યારે તેને પ્રથમ અંક દળદાર
વિશેષાંક તરીકે પ્રગટ થશે. પરમ શાસન પ્રભાવક સિદ્ધાંત રક્ષક શાસન કહીનૂર પરમ પૂજ્ય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ શ્રદ્ધાંજલિ વિશેષાંક પંચમ
વર્ષારંભે પ્રગટ થશે. શ્રાવણ સુદ ૧૩ મંગળવાર તા. ૧૧-૮-૯રના પ્રગટ થશે. આ વિશેષાંક માટે પ. પૂ. પરમ શાસન પ્રભાવક આચાર્ય દેવેશ શ્રીજી વિજય રામચન્દ્ર સૂ. મ.ના જીવન અંગેના લખાણું ૨ થી ૩ ફૂલસ્કેપ પેમાં લખી મોકલવા વિનંતિ છે. તેઓશ્રીજીનું એટલે પૂ.શ્રીનું સુદીર્ઘ પ્રભાવક વિશાળ મુનિ પર્યાયનું વર્ણન કેણ કરી શકે તેમ છે? માત્ર અંગુલી નિર્દેશ જ થઈ શકે. આ વિશેષાંક માટે લેખો વિ. મોકલવા પૂ. પાદ આચાર્ય દેવાદિ મુનિરાજે તથા ભાવિકે તથા લેખકોને નમ્ર વિનંતિ છે.
શુભેચ્છક સહાયક તથા શુભેચ્છક :- મેંઘવારીમાં ચાલુ ખર્ચ તથા વિશેષાં. કના ખર્ચને પહોંચી વળવા માટે શ્રદ્ધાંજલિ આપવા તથા શુભેચ્છકની યોજના કરી છે જે નામો વિશેષાંકમાં છપાશે. નામ સરનામા સાથે મેકલવા વિનંતિ. ૧ શ્રદ્ધાંજલિ એક પેજ આર્ટ પેપર રૂા. ૨૦૦૦ ૨ એક પેજ ચાલુ રૂા. ૧૦૦૦ ૩ શુભેચ્છક સહાયક રૂ. ૫૦૦
૪ શુભેચ્છક રૂા. ૧૦૦ આપશ્રી શુભેચ્છક બને અને વિશાળ વર્તુળમાંથી શાસન રક્ષાના કાર્યમાં સહયોગ આપવા શુભેરછક બનાવો અને શીઘ તેનું લીસ્ટ નામ સરનામા સાથે મોકલી આપે. દરેકને એક વર્ષ (૪૮ અંક) સુધી આ અઠવાડિક મળશે. -
જાહેરાતો- આ માટે નીચે મુજબ ભાવ છે. એક પેજે રૂા. ૧૦૦૦ અડધુ પેજ રૂ. ૫૦૦ ૩ પિજ રૂા. રપ૦ ટાઇટલ પેજ રૂ. ૪૦૦૦ ટાઇટલ પેજ-૩ રૂા. ૩૦૦૦ ટાઇટલ પેજ-૪ રૂા. ૫૦૦૦
માનદ્દ શુભેચ્છકે તથા પ્રચારકો તથા પ્રતિનિધિઓને વિનંતિ છે કે વહેલી તકે આ વિશેષાંક માટે પ્રચાર કરીને શુભેચ્છકે તથા જાહેરાતની વિગતે તરત મેકલે.
Page #879
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અ'-૪૧ તા. ૯-૬-૯૨ :
* ૯૬૩
દળદાર વિશેષાંક :- આ વિશેષાંક ચાલુ અંક કરતાં ૫ થી ૬ ગણો થશે. વિપુલ સાહિત્ય સામગ્રી મળશે. અચૂક આ વિશેષાંક વાંચશો. આપ ગ્રાહક ન હો તે ગ્રાહક બની જશો.
લેખા શુભેચ્છાઓ જા×ખ મેાકલવાનુ' સરનામું
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય, શ્રીમતી જશમાબેન વી. મેઘજી વી. વેલજી વી. દોઢીયા શ્રી શ્રતજ્ઞાન ભવન, ૪૫, દિગ્વીજય પ્લાટ, જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
અમારા માનદ્ પ્રચારકેા તથા પ્રતિનિધિએ
તેમને ત્યાં શુભેચ્છા જા×ખ તથા ગ્રાહકનું લવાજમ વિ. ભરી શકશો તેની જાણુ મુખ્ય કાર્યાલયે કરવી.
૧. મહેતા મગનલાલ ચત્રભુજ,
શાક મારકેટ સામે, જામનગર
૨, કાનજી હીરજી શાહ,
૫-ગ્રેન માર્કેટ, જામનગર
અમદાવાદ
૩. અરવિંદભાઇ રાવ, ૪ હેમેન્દ્રકુમાર મનસુખલાલ ભાડલાવાળા
રાજકોટ
૫. પ્રેમચ'દ મેઘજી ગુઢકા,
પરેલ પેાયબાવડી, મુ`બઇ-૧૨ ૬. સુરેશ કીરચંદ શેઠ,
• મેઇન રોડ, વઢવાણુ શહેર ૭. રતિલાલ પદમશી ગુઢકા
તરણેતર રાડ, થાન
૮ દિલિપ એચ. શાહ,
સેાનારિકા ચાંદાવાડી, મુંબઇ-૪ ૯. મેઘજી વીરજી દેઢિયા, નાઈરાખી ૧૦ રતિલાલ દેવચંદ ગુઢકા, સડબરી લંડન ૧૧. વી. એમ. શાહ, માઉન્સગ્રીન, લડન ૧૨. રાયશી હેમરાજ શાહુ
કેન્ટીન હેરા લ`ડન
૧૩. મેાતીચંદ્ર એસ. શાહ.
કેન્ટીન હેરી લઉંડન
૧૪. ગુલાબચંદ પી. શાહ, ૧૫. અરુણુ પી. ઇંડા ૧૬. મહાવીર સ્ટાર્સ,
દારેસલામ (યુ.એસ.એ.)
૨૬૮૧ ફુવારા બઝાર ગાંધીરાડ,
અમદાવાદ
૧૭. સુધીરભાઇ,
C/o. રાજા કેર્પોરેશન, અમદાવાદ ૧૮. ચીમનલાલ પોપટલાલ ઘડિયાળી, પાલડી, અમદાવાદ ૧૯. કેશવલાલ માણેકચંદ કાપડીયા,
ખભાત
ખારસદ
૨૦. અંબાલાલ અમૃતલાલ સીસ્વાવાળા ૨૧. શાંતુભાઇ એસ. ઝવેરી, મીરઝા સ્ટ્રીટ, મુંબઇ-૩ ૨૨. શાહ મનસુખલાલ વીઠલજી, ગુલાલવાડી, સુ`બઈ-૪ ૨૩. માહનલાલ હિંદુમલજી રાઠીડ, કુંભાર ટુકડા, મુંબઇ-૪ ૨૪. સ`ઘવી પેાપટલાલ વીરપાર દેઢિયા ગીરગામ, મુંબઈ–૪ ૨૫. શાહુ ડાયાલાલ મૂળચંઢ, ખેતવાડી, સુ બધ–૪
Page #880
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક)
૨૬. શેઠ રવજીભાઈ કલ્યાણજી,
૪૪ કપુરચંદ લાધાભાઈ, નેપીયન્સી રોડ, વાલકેશ્વર, મુંબઈ-૬
પાંઠુરના (એમ. પી.) ૨૭. શાહ વેલજી હીરજી ગુઢકા,
૪૫. લાલજી પદમશીભાઈ, * સાત રસ્તા, મુંબઈ-૧૧
૬૫-૫ મો મેઈન રોડ, બેંગલોર ૨૮. વેલજી પાનાચંદ ગઢીયા,
૪૬. રમણિકલાલ હઠીચંદ વોરા,
હનુમંતપુરી, બોટાદ નાયગામ, મુંબઈ– ૪
૪૭. જયેન્દ્ર ખેતશી શાહ, ૨૯. રતિલાલ સોમચંદ હરિયા,
. ગોપાલનગર ભીવંડી ' ધારાવી; માહિમ, મુંબઈ ૪૮. રતિલાલ હીરજી શાહ, ભીવંડી ૩૦. હેમચંદ છબીલદાસ (બટુકભાઈ) ૪૯. શાહ મનસુખલાલ રાજા શેઠીયા, ,
માટુંગા, મુંબઈ–૧૯ પ૦. નરપતલાભ મુકુંદચંદજી, મહેસાણા ૩૧. જિતેન્દ્ર પદમશી લાલજી,
૫૧. ભરતભાઈ co. ગેલેકસી પ્રિન્ટર્સ, ગોખલે રેડ, મુંબઈ–૨૮ ૩૨. છનાલાલ બી. શાહ,
પર. પ્રકાશભાઈ અમૃતલાલ દોશી, તારદેવ, મુંબઈ-૩૪
વધમાનનગર, રાજકોટ ૩૩. શાહ છગનલાલ નેમચંદ મુલુંડ ૫૩. જયેશ મહેશ હ. દેવચંદભાઈ ૩૪. પ્રાણલાલ છગનલાલ શેઠ,
આદર્શનગર, સુરત બેબે કમ્પાઉન્ડ, મલાડ વેસ્ટ ૫૪. રમેશભાઈ આર. સંઘવી, • ૩૫. પ્રવીણચંદ્ર ગંભીરદાસ શેઠ,
સુભાષ ચોક, સુરત મામલતદારવાડી, મલાડ વેસ્ટ ૫૫. નવીનચંદ્ર ખીમચંદ નાણાવટી, ૩૬. અશોકભાઈ કાંતિલાલ પટવા,
ગેપીપૂરા, સુરત દ્વારકાદેવી, મલાડ ઈસ્ટ ૫૬. અનીલ સી. શાહ, રૂદરપુરા, સુરત ૩૭. શાંતિલાલભાઈ વીરચંદ વીરવાડીયા, ૫૭. છેટાલાલ ડી. નાગડા, c. ચંદ્રપુરી, મલાડ ઈસ્ટ
પદ્દમાશાહીભવન, હેદ્રાબાદ ૩૮. હરખચંદ છે. મારૂ,
૫૮. પ્રકાશચંદ્ર ગાંધી co. સુલસા ટ્રાવેલર્સ, ગડીયા નગર, ઘાટકે પર ઈસ્ટ
વડોદરા-૧૮ ૩૯ શાહ નગીનદાસ ભાઇચંદ, જાનકી નિકેતન, મુલુંડ
અઠવાડિક બુક રૂપે જેન શાસન ૪૦. દલીચંદ લમીચંદ કેકારી, ઘાટકે પર
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) ૪૧, મગનલાલ લખમણ મારૂ,
આજીવન રૂા. ૪૦૦) . નવપાડા પારસમણિ, થાણા રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની ૪૨. સમીરકુમાર કેશવલાલ પારેખ, આરાધનાનુ અંકુર બનશે. : પ-ગાંધીચોક, જામનગર
જૈન શાસન કાર્યાલય ૪૩. ભરતકુમાર હંસરાજ દેઢીયા,
શ્રુતજ્ઞાન " ભવન, ૪૫ દિગ્વીજય પ્લોટ ઉદ્યોગનગર, જામનગર
જામનગર
Page #881
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ
સા ચા
સંત ના
લ ક્ષ ણે
(૧)
જ
' – શ્રી સુંદરજી બારાઈ આપણો દેશ એટલે સંતની ભૂમિ. ” પરંતુ અત્યારે ઉત્તરોત્તર સંતની ધર્મની ધજા ફરકતી રાખવા, ધર્મના દુનિયામાં ઓટ આવવા લાગે છે. સાચા તનાં ઝરણું સતત ગતિમાન રાખવા, સંતનાં દર્શન આજે દુર્લભ થઈ પડ્યાં
અને સદગુણોના સમન્વય સાથે ધર્મને છે. ભૌતિકવાદમાં દેશ ઘસડાતે જ તંતુ અમર રાખીને માનવોને કલ્યાણકારી હોવાથી સાચા સંતે એકાંતવાસી થઈ ગયા મોક્ષ પથ પર આરૂઢ કરવા સંત-મહાપુરૂષ છે અને તેમનું સ્થાન ઢાંગી સંતે એ લીધું અહીં વિપુલ સંખ્યામાં અવાર નવાર પ્રગટ છેઃ સંતેને સ્વાંગ સજીને દ્રવ્ય અને થતા જ રહ્યા છે.
કીર્તિની પ્રાપ્તિ માટે બનાવટી સં તેને ભારતવર્ષ તેની ખાણ ગણતે. આજે રાહડો ફાટયો છે. જ્યાં અને ત્યાં ભારત એટલે સંતેને દેશ. આખી પૃથ્વી એવાઓના અડ્ડા જામી પડયા છે. લેભી પર ભારત જેવો દેશ બીજે કંઈ નથી. ગુરૂને લાલચુ ચેલાનાં જૂથ પડયાં છે. અને
સંતેનું ચરિત્ર-જીવન કપાસના ચરિત્ર-જીવન જેવું શુભ છે. જેમ કપાસનું ફળ નિરસ તેમ સંતના જીવનમાં પણ વિષયરસ ન હોવાથી સંત નિરસ હોય છે. જેમ કપાસ વેત ઉજજવળ હોય છે તેમ સંતનું હૃદય પણ અજ્ઞાન-પાપથી રહિત હોઇ શુભ્ર ઉજજવળ
હોય છે...... આધ્યાત્મિક ઉન્નતિનાં અને મોક્ષ પ્રાપ્તિનાં તેમાં ય આજે ભગવાં વધારી મહારાજ એ સાધનો ભારતમાં જ સુલભ છે. ભગવાનના તે હદ કરી નાખી છે. સાચા સંતને અનેક લીલાવિગ્રહ માટે પણ ભારત જ આદર્શ આજે નષ્ટ થશે છે અને ટૅગી સંત ભાગ્યશાળી થયું છે.
આજે બાદશાહી ઠાઠ ભોગવી રહ્યા છે. આ સર્વોત્તમ ભારતદેશ સાધુ-સંતે, આજે સંતની સંખ્યા અ૫ બની ગઈ છે. ઋષિ-મહર્ષિએ, શાસ્ત્ર પ્રણેતાઓ, આધ્યા- અસંતેની સંખ્યા વિપુલ છે; આ અ૯૫ત્મિક તત્ત્વજ્ઞાનીઓ, વિદ્વાને અને પંડિતે સંખ્ય સંતો પણ ગુપ્ત રહે છે. વડે સુશોભિત હતે
. આવી સ્થિતિમાં સાચા સંતોને ઓળભારતની ધર્મપ્રેમી જનતા તેને ખવા શી રીતે ? સાચા સંતોનાં લક્ષણે શું? આદર્શ દ્રષ્ટિ સમક્ષ રાખી પિતાનું જીવન પ્રાતઃસ્મરણીય સંત શ્રી તુલસીદાસજી ઘડતી. સંતે પણ અનેક સદગુણના અને મહારાજ પ્રણીત શ્રી રામચરિત માનસમાં તત્વજ્ઞાનના ભંડારરૂપ હતાં.
સાચા સતેના લક્ષણે અનેક જગ્યાએ
Page #882
--------------------------------------------------------------------------
________________
: જૈન શાસન (અઠવાડીક
આપવામાં આવ્યા છે. તેમાંથી થોડા અહી પણ માખણને પિતાને તાપ લાગે ત્યારે તે આપ્યાં છે, તેના ઉપરથી સાચા સંતેના પીગળે છે, પણ પરમ પવિત્ર સંતે તે લક્ષણે જણી શકાશે :
બીજાનાં દુ:ખ-પરિતાપથી પીગળી જાય છે સાધુ ચરિત શુભ ચરિત કસૂનિસ એટલે માખણ કરતાં પણ અતિ અધિક વિસદ ગુનમય ફલ જાસૂ જે સહિ દુખ કમળતા તેના હૃદયમાં હોય છે. પછિદ્ર દુરાવા વંદનીય જેહિ જગ જસ
સંત બિટપ સરિતા ગિરિ ધરણી થવા
પરહિત હેતુ સબહી કરી છે સંતેનું ચરિત્ર-જીવન કાસના ચરિત
સંત, વૃક્ષ નદી, પર્વત અને પૃથ્વી એ
સીની કરણ પારકાના હિત માટે કલ્યાણ જીવન જેવું શુભ છે. જેમ કપાસનું ફલ
માટે જ હોય છે. નિરસ હોય છે, તેમ સંતના જીવનમાં પણ વિષયરસ ન હોવાથી સંત પણ નિરસ
બંદઉ સંત સમાન ચિત્ત, હોય છે; જેમ કપાસ વેત-ઉજજવળ હોય
હિત અનહિત નહિ કેવું છે. છે. તેમ સંતનું હૃદય પણ અજ્ઞાન ને
અંજલિગત શુભ સુમન જિમિ, પાપથી રહિત હોઈ શુભ્ર-ઉજજવળ હોય
સમ સુગંધ કર દોઉ છે; જેમ કપાસમાં ગુણ-તંતુ હોય છે, તેમ સંતના ચિત્તમાં સમતા હોય છે. એમને સંતનું ચરિત ગુણમય–ગુણના ભંડારરૂપ કૈઈ મિત્ર નથી ને કેઈ શત્રુ નથી. જેમ હોય છે. જેમ કપાસને-રૂને દોરે ય એક હાથ વડે ફૂલ તેડાય ને બીજા હાથમાં વડે પહેલા છિદ્રને પૂરી દે છે ઢાંકી દે છે. રખાય, તે પણ બન્ને હાથને સુગંધ વડે અથવા જેમ કપાસ લઈને પી જાઈને, ભરી દે છે. તેમ સંત શત્રુ અને મિત્ર કંતાઈને અને વણાઈને અનેક કષ્ટ સહન અને સમાનરૂપથી કલ્યાણ કરે છે. કરી વસ્ત્રરૂપ બની મનુષ્યન ગેપનીય મુદ મંગલમય સંત સમાજૂ સ્થાનને ઢાંકે છે, તેમ સંત પોતે અનેક કષ્ટ જે જગ જંગમ, તીરથ રાજૂ | વેઠીને બીજા મનુષ્યોનાં છિદ્રો-દો ઢાંકે. રામ ભકિત જહાં સુરસુરિ ધારા ! છે. આમ હોઈને જગતમાં સંતોએ વંદનીય સરસઈ બ્રા વિચાર પ્રચાર / યશ પ્રાપ્ત કર્યો છે.
સતેને સમાજ આનંદમય અને સંત હૃદય નવનીત સમાના..
કલ્યાણમય છે. જગતમાં ચાલતા ફરતા એ કહા કવિ પરિ કહી ન જાના !
તીર્થરાજ પ્રયાગ છે. એ સંત સમાજરૂપી. નિજ પરિતાપ દ્રવઈ નવનીતા, યાગરાજમાં શ્રીરામભકિત એ ગંગાની પરદુઃખ દ્રવહિ સંત સુપુનીતા ધારા છે; અને બ્રહ્મ વિચારનો પ્રચાર એ
સંતેનું હૃદય માખણ જેવું અતિ કે મળ સરસ્વતીની ધારા છે. હોય છે એમ કવિઓ-વિદ્વાનો કહે છે, (કુલછાબ)
(ક્રમશ:)
Page #883
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસન સમાચાર
હિપેટ:- પૂઆ. શ્રી વિજય ભુવનકતલખાનાને અને સેવાને
તિલકસૂરીશ્વરજી મ. ના શિષ્ય પૂ. આ. શ્રી સ્નાનસૂતન નથી
અશેકન્ન સૂ. મ. અને શ્રી અભયરન સૂ. જેને સૌરભ ૪-૧૯૨ના અંકમાં શ્રી
મ. ઠા. પ ચૌત્ર વદ ૧૨ ના સસ્વાગત રઘુનાથમલ લખે છે કે હૈદ્રાબાદ અલકગીર
પ્રવેશ. પૂ. શ્રી અશેકરન સૂમ. ની વૈશાખ કતલખાનાના જકમાં એચ. કોઠારીએ સુદ ૩ ના વર્ધા માનતપની ૮૬ મી ઓળીના આ ઉદ્યોગ દ્વારા દેશને હુંડિયામણ કમાવી
પારણ પ્રસંગે વરાડે બે સંધ પુજને શ્રી સેવા કરવાની અને વધતા જતા પશુઓની
આદિનાથ શ્રી દાદાવાડી મંદિરની વૈ. સુદ ચિંતાથી સરકારને મુકત થવાની તથા દૂષિત
૧૦ ના પ્રતિષ્ઠાની પહેલી સાલગિરિ નિમિતે થનારા પર્યાવરણની રક્ષાથે અઢળક નાણું
મહેસવ શ્રી કુંભ સ્થાપનાદિ શ્રી નવગ્રહ લગાડી યંત્ર સામગ્રી પણ મંગાવીને જન
દિ પૂજનાદિ ૧૮ અભિષેક વિધાન સુદ તાના આરોગ્યની જાળવણી રૂપ સેવા કરવા
૫ ના પ્ર. આ. મ. ને હેપેટ કડપા ઇચ્છે છે, તેમ આ કે ઠારીએ નિવેદન કર્યું છે.
હિરિચુર જૈન સંઘની ખુબ આગ્રહ પૂર્ણ શ્રી રઘુનાથમલજીએ કે ઠારીને આ
વિનંતી. હિરિચર જૈન સંઘની ચાતુર્માસ કાર્યથી અટકાવવા ભલામણ લખી છે. વિનતાને સ્વીકાર. ત્રણેય સંધિ તરફથી તેમની ચિંતા સાચી છે પરંતુ કોઠારીના સંઘ પૂજને બપોરના શાંતિસ્નાત્ર પૂજ વિચારો તે સામાજીક ધાર્મિક કે આધ્યાત્મિક ભણાવામાં આવી હતી. બહાર ગામથી કેઈ દષ્ટિએ સેવા કહી શકાય નહિં આવી જનતાનું આગમન. સુદ ૧૦ ના બનેય
ધી મતિ દ્વારા પોતાની જાતથી કતલ- મંદિરમાં અને ગુરુ મંદિરમાં વજારોપણ ખાનાની સેવા માનવી અને પર્યાવરણનું પાંચ પ્રભાવના પૂજા આદિ સ્વામિ વાત્સલ્ય રક્ષણ માનવું તે ભ્રમ છે.
થયું હતું. બેગ્લોરથી વિધાન માટે બી. કોઈ જીવને પીડા ગમતી નથી તે એલ. ગાંધીજી પૂજા ભકિત માટે પછી મરણ કયાંથી ગમે? જીવ તરવની ઓળખ થાય તેને આ ભયંકર હિંસાના
જ્ઞાની ભકિત મંડળનું આગમન દર્શન થાય કે ઠારી પિતે જેને તેમ છે કહે
સુદ ૧૧ ના પૂ આમ. ને વિહાર અને છે તે ધર્મ તે માનસિક જેન હિંસા પણ
હમ્પામાં પ્રવેશ સુદ ૧૫ સુધી સ્થિરતા શ્રી
ધનદેવી (માતાજી)ના શ્રેયાર્થે શાતિ નાત્ર કરવામાં પણ મહાપાપ માને છે તો પછી
સાથ પાંચ દિવસને મહત્સવ નાસ્ત અને બીજા જીવોને પીડા આપવી કાપી નાખવા તે તે અતિ ભયંકર પાપ કહે છે. દિલપ
સ્વામિ વાત્સલ્ય પૂ. આ. મને સુદ ૧ ના હિંમતલાલ કોઠારીને સદબુદ્ધિ છે અને વિહાર ઉપેટ હઝરી બમણુ હહિલ થઈ ધર્મ કે સેવાને નામે આ દેવ મહાદેષથી લગભગ વદ ૭-૮ ના કેસ્ટર પધારશે. બચે એજ ભાવના તેમનું સરનામું :ડીર-૩ કૃપાનગર વીલેપાર્લ એસ. વી. રેડ, નોંધઃ જુન માસમાં પાંચ મંગળવાર હોવાથી મુંબઈ-૪૦૦૦ ૫૭ છે.
તા. ૨-૬-૯રને અકબંધ રાખેલ હતે
Page #884
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક)
પુના (કેમ્પ)- અત્રે શ્રી વાસુપૂજ્ય સંઘનું સાધર્મિક વાત્સલ્ય યોજાયું હતું. સ્વામિ જિનાલયની શતાબ્દી મહોત્સવ ગોત્ર - શીવગંજ (રાજ.)ની પાસે થાનાવાલી વરી ૧૪ થી વૈશાખ સુદ ૬ સુધી અષા- પાલડીમાં પ. પૂ. મુનિરાજ શ્રી રવિરત્ન ન્ડિકા જિનેન્દ્ર ભકિત મહોત્સવ પૂ આ. વિજયજી મ. સા. ની શુભ નિશ્રામાં શ્રીમતી દે. શ્રી વિચક્ષણસૂરીશ્વરજી મ. સા. તથા દુલાસીબાઈ ધર્મચંદજી હજારીમલજીના પ. પૂ. મુ. શ્રી શ્રેયાંસભવિજયજી મ. સા. વિવિધ તપ સાથે ૫૦૦ આયંબીલનું પારણું તથા પ. પુ. મુ. શ્રી જયદર્શનવિજયજી મ. ઉત્સાહ અને ઉમંગપૂર્વક થયું હતું. આ સા. આદિની શુભ નિશ્રામાં ખૂબ ભવ્યતાથી નિમિત્તે ૫ દિવસનો મહત્સવ અને ઉજવાઈ ગયે. મહત્સવમાં અઢાર અભિષેક સામુહિક સામાયિકનું આયોજન થયું હતું અહદ અભિષેક પુજન શ્રી બૃહદ સિદ્ધચક મુનિશ્રી વિહાર કરી બાલદાજી તીર્થ પૂજન, વીસસ્થાનક પૂજન, ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ (સિદેહી-રાજ.)માં ઉત્સવ પ્રસંગે પધાર્યા છે, પૂજન શ્રી બ્રહદ અષ્ટોતરી શાંતિસ્નાત્ર બીજાપુર-અત્રે પૂ મુ. શ્રી રવિરત્ન જલયાત્રાને ભવ્ય વરઘોડે સ્વામિવાત્સલ્યનું વિજયજી મ. ની નિશ્રામાં અઠ્ઠાઈ મહેસવ જમણ દરરોજ જુદી પ્રભાવના અંગરચના સામુદાયિક સામાયિક વિ. થયા ૪૨ વર્ષ રેશની આદિ ખુબ સુંદર થયું હતું. વિધિ આ મહોત્સવ ઉજવાયે હતું. આ પ્રસંગે વિધાન જામનગરવાળા નવીનચંદ્ર બાબુલાલ મુ. શ્રી જયાનંદ વિ. મ. તથા ૫. શ્રી શાહ તથા માલેગામવાળા મનસુખલાલ વસંતવિજયજી મ. આદિ પધાર્યા હતા. રીખવચંદની મંડળીએ શુદ્ધતા પૂર્વક કરા
શાસ્ત્રોક્ત પદ્ધતિથી કેન્વાસ ઉપર વતાં, સંગીતમાં શંખેશ્વરના દિલીપભાઈ
શત્રુજય આદિ તીર્થ પટે તેમજ મારબલ તથા અત્રેના યુવક મંડળ એ સારી જમાવટ
ઉપર કેતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના કરી હતી. પૂ. મુ. શ્રી જયદર્શનવિજયજી
કલર કામે ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના મ. નું ચાતુર્માસ અને નકકી થયેલ છે. . ગોરેગાંવ શ્રી નગર સેસાયટી
ચરિત્રે તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા અને ૫. શ્રી આદિ દેરાસરની વર્ષગાંઠ તથા
મહાપુરૂષોના જીવન પ્રસંગે પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્ર
માટે સૂરીશ્વરજી મ. ના જગદમકારક સંયમ –અમારો સંપર્ક સાધો જીવનની અનુમોદનાર્થે શ્રી સિદ્ધચક મહા
જેન ચિત્રકાર પૂજન શાંતિસ્નાત્રાદિ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ પ. કાન્તિ સેલંકી પૂ. મુનિરાજ શ્રી જયવર્ધનવિજયજી મ. આદિની નિશ્રામાં વૈશાખ સુદ ૧૪ થી વદ
ભટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રોડ, ૬ સુધી જાયેલ છે, વદ ૬ ના શ્રી સકલ
જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
Page #885
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
વાજા વાળાની ચતુરાઈ
-યશવંત કડીકર
વિવેક વિના વ્યવહાર પણ શેભતા નથી તો ધમ કયાંથી શોભે?
એક કંજુસ હતો. એને બે છોકરીઓ તે વાજાં વગાડતા જ રહ્યા. જમ્યા પણ હતી. પરણવા લાયક થઈ એટલે માતાએ નહિ. પૂછયું તે કહે: “પહેલાં માં માંગ્યું પતિને કહેવાનું શરૂ કર્યું “આમનાં લગ્ન ઈનામ આપો.” કરો.” કંજુસ એક કાને સાંભળતો ને બીજા હવે તે વાજા' સાંભળીને બધા કંટળી કાને કાઢી નાંખતો. લગ્નમાં પૈસા વપરાય ગયા હતા. કંજુસને કહ્યું : “ભાઈ, વાજાં. તે વિચારીને જ એની છાતીના ધબકારા વાળાને ઇનામ કેમ નથી આપતા ?” વધી જતા હતા. એક દિવસ છોકરીઓના કંજુસે પાંચ રૂપિયા કાઢયા, “લે, મામા ઘેર આવ્યા. છોકરીઓની માએ બધી
ઈનામ.” વાત કરી. મામા બેલ્યા : “બહેન, લગ્ન
વાજાંવાળા બોલ્યા “પાંચ નહિ, પાંચ - હુ કરાવી આપીશ.”
હજાર !” ને કંજૂસની પાસે જઈને બોલ્યા :
“પાંચ હજાર ? શું મજાક કરે છે ?” “બનેવીજીભાણીઓ માટે એક જ ઘરનાં મજાક નહિ, આપવા પડશે. અમારી શરત બે માંગા લઈને આવ્યો છું. વધુ પૈસા છે. સરપંચ સાક્ષી છે. જયાં સુધી શરત ખર્ચ નહીં થાય.”
પૂરી નહિ થાય ત્યાં સુધી વાજાં વાગતા કંજુસ બોલ્યો : “હા ભાઈ, લગ્ન તે રહેશે.” કરવાના જ છે, પણ જરા સમજી વિચારીને. આ સાંભળીને છેકરાવાળા પણ આવી તમે જાણે છે, મારી ટેવ.”
ગયા અને બોલ્યા “વાજાંવાળાની શરત ચિંતા ન કરશો. ફકત તમે વાજાં
પૂરી નહી થાય તે ફેરા પણ નહિ કરાય વગાડવાવાળાને મેં માગ્યું ઈનામ આપજે.',
અને જાન પાછી જશે.” - કંજુસ ખુશ થઈ ગયે. એને બીજુ શું
હવે તે કંજુસના હશકેશ ઉડી ગયા. જોઈએ. કંજુસની સંમતિ લઈ મામાએ છોકરીઓનાં લગ્ન નકકી કરાવી દીધાં.
ઈજજતને સવાલ હતો. ઉપરથી ગામવાળાનું ગામના સ૨૫ચ આગળ પણ કહેરાવી દીધ' દબાણ એણે પાંચ હજાર આપવા પડયા. કે વાજાંવાળાને મેં માંગ્યું ઇનામ આપવામાં રૂપિયા લઈને વાંજાવાળા બેલ્યા : “ગભઆવશે.
રાશે નહિ, અમારું ઈનામ તે ફકત પાંચ નકકી કરેલા દિવસે જાન ગામમાં આવી રૂપિયા જ છે. બાકીના પૈસા લગ્નના ખર્ચના પહોંચી. વાજાં પણ જોરદાર હતાં. જાન છે.” કહીને બાકીના પૈસા મામાને આપી આવતાં જ વાજાનાં અવાજથી ગામ ગાજી દીધાં. બંને છોકરીઓનાં લગ્ન ધામધૂમથી Öઠયુ. જન એના ઉતારે પહોંચી. પછી થઇ ગયા,
. પછી થઈ ગયા, પણ કંજૂસના વાજા વાગી એના જમવા માટે બેસાડી. પણ વાજાંવાળા ચૂકયાં હતાં !(મુ.સ.)
Page #886
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN-84
મા T5DRUM |
છું
સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ||
૦ મિથ્યાત્વ મોહની સત્તા ઉઠે તો જ અધ્યાત્મ ભાવ આવે. તે જ આત્મા માટે ધર્મ છે
કરવાની વાત ગમે, નહિ તે પૈસાટકા, દુનિયાની મોજ મજાદિ માટે જ ધર્મ થાય. ૪ જેને અધર્મને ડર ન લાગે, ધર્મને પૂરેપૂરો પ્રેમ ન જાગે તે જીવ સાચે ધર્મ !
કરી શકે જ નહિ. તે સાધુ થાય તે ય સત્યાનાશ કાઢે. 0 ૦ દુનિયાના પૈસા-ટકાદિ માટે મંદિરમાં જવું તે ય પાપ! 0 ૦ બાસનના સિદ્ધાંત પ્રેમી છ કદી કજીયે કરતા નથી, આવે તે વેઠી લે છે, નવું છે
પણ કશું કરતા નથી. આપણે કશું નવું પ્રતિપાદન કર્યું નથી. જે કર્યું છે તે છે
જુના ઉદ્ધાર કર્યો છે. 6 ૦ સમ્યગ્દષ્ટિ તેને જ કહેવાય કે જેની દૃષ્ટિ આત્મ સ્વરૂપ તરફ હોય. એને સંસાર તે અસાર જ લાગે. મેક્ષ તરફ એની દૃષ્ટિ અવિચલ હોય, ભેગની સાધનામાં એ
લેપાય નહિ. જે ભવને ભયંકર ન માને અને ભદ્રંકર માને તે ધમને લાયક નથી, ધર્મ માટે તે અનધિકારી છે, ધમીપણું એનાથી વેગળું છે. માણસાઈ વિનાના માણસ જેમ કે
નકામા છે તેમ ધમ વગરના કહેવાતા ધમી પણ નકામા છે. છે . સ્યાદ્વાદના નામે અસત્ય સ્વીકારાય નહિ અને સત્ય છોડાય નહિ-છેડાવાય નહિ. V
બીજાને સમજાવવાની કેશિશ કરાય, ન સમજે તે ત્યાગ પણ કશેય પણ સિદ્ધાતની
વાતમાં ઘાલમેલ તે કરાય જ નહિ. * 0 - જ્યારે જ્યારે નવી વાત આવે ચાલે ત્યારે સત્ય શું છે, અસત્ય શું છે તે જાણવાનું મન 0 0 ન થાય, સમજવાનું મન ન થાય, સમજયા પછી સાચું કરવાનું અને છોડ- 0 d વાનું મન ન થાય તે બધા મિથ્યાવના પ્રેમી છે!
0 ૦ મેક્ષની ઇચ્છા વગરનાને ધર્મમાં મજા ન આવે, તેને તે પાપમાં મજા આવે. તે ૐ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o શ્રુત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફોન ૨૪૫૪૬
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
Page #887
--------------------------------------------------------------------------
________________
26--1-2-82
नमो चउविसाए तित्थयराणं उसभाई-महावीर पज्जव सापाणं શાસન અને સાન્ત 94 ekથી પ્રચારનું ર
du ચાસ
શાસન રસી.
સવિ જીવ કરૂં
અઠવાડ
E
श्री महावीर दोन आराधना केन्द्र, कोना. તે જ શ્રાવક છે
सर्वज्ञो हृदि वाचि तद्गुणगणः कायेन देशव्रतम्, धर्मे तत्परता परः परिणतो बोधो बुधश्लाध्यता । प्रीतिः साधुषु बन्धुता बुधजने जैने रतिः शासने, यस्यैवं भवभेदको गुणगणः स श्रावकः पुण्यभाक् ॥
જેના હૃદયમાં શ્રી સદેવ વસેલા છે; જેની વાણીમાં તેમનુ જ ગુણગાન છે, જે કાયાથી દેશિવરતિને ધારણ કરે છે, ધર્મોમાં તત્પરતા છે, માર્ગસ્થ પરિણતિને પામેલા આધ છે, 'ડિત જનામાં જેની પ્રશ'સા છે, સાધુઓને જ વિષે પ્રીતિ છે, પડિતજન-સાધર્મિક જનાને વિષે બંધુપણુ છે, શ્રી જૈન શાસનમાં જ રતિ છે, જેના આ પ્રમાણે ભવના નાશ કરનાર ગુણુના સમુદાય છે તે જ વાસ્તત્રમાં પુણ્યશાળી શ્રાવક છે.
એક
४२
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ
દેશમાં રૂા.૪૦
દેશમાં રૂા,૪૦૦
જામનગર
(સૌરાષ્ટ્ર) INDIA-PIN-361005
Page #888
--------------------------------------------------------------------------
________________
PORTARE
એકવિધતા
परिचरितव्याः सन्तो यद्यपि कथयन्ति नो सदुपदेशम् । या स्तेषां स्वैरकथास्ता एव भवन्ति शास्त्राणि || સત્પુરુષા કદાચ સદુપદેશ ન આપે તે પણ તેમની સેવા કરતાં રહેવું. કારણ સ્વાભાવિક રીતે તેએ જે વાતા કરે તે પણ શાસ્ત્રાનુરૂપ જ હોય, · અર્થાત્ તે ખેલે તે શાસ્ત્ર !”
આ આ વાણીને આ કલિકાળમાં કોઇએ પણ સાક્ષાત્કાર કરાવ્યા હાય તે તેમાં અગ્રેસરતાને પામેલ સુવિહિત શિરામણ, સૂરિપુરંદર, શાસ્ત્રીય સત્ય સિદ્ધાન્તાના સમ રક્ષક-પ્રચારક પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની પ્રશાન્તમૂર્તિ આંખ સામે તરવરી આવે છે. જેએના આશ્રય પામી કૃતકૃત્ય બનેલ શાસ્ત્રીય ત્યોના વિજય ધ્વજ જગતમાં ચેાગરદમ મજેથી અણનમ રીતે લહેરાતા હતા. એટલું જ નહિ પણ અનેક સૈદ્ધાન્તિક મતભેદ ધરાવનાર એવા પણ શ્રી કસ્તુરભાઇ લાલભાઇએ પણ કહેલું કે-“પૂ.આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસુરીશ્વરજી મહારાજાના વિચાર એ જ શાસ્ત્ર!” આગાદિના તલસ્પશી અભ્યાસ કરી, આગમના રહસ્યાના નિચેાડ કરી, તેનું ઘુટી ઘુંટીને સમાન એવુ' પિયુષપાન શ્વેતા વર્ગને કરાવતા હતા કે—અસ્થિમજજા બન્યા વિના ન રહે પણુ સમજવુ હોય તેને, બીજાનૈ નહિ.
પ્રીતિ અનુષ્ઠાન, ભકિત અનુષ્ઠાન, વચન અનુષ્ઠાન અને અસ', અનુષ્ઠાનની અનુભૂતિ તેઓશ્રીમાં જોવા મળતી હતી.
પરમતારક શ્રી તીથકર પરમાત્માએએ અથી પ્રરૂપેલ અને શ્રી ગણધર ભગવ'તાદિએ ગુ'શૈલ શાસ્ત્રા, શાસ્ત્ર વચને, શાસ્ત્રાજ્ઞા ઉપરના અવિહડ પ્રેમ જ તાશ્રીજીના જીવનને શાસ્ત્રમય બનાવતું' તેમ કહેવુ જરા પણ ખે'ટુ' નથી. પછી તેઓ એલે કે ન પણ આલે તે પણ તેએશ્રીજીના દર્શન માત્રથી ભાવિકાન પરમશાંતિને અનુભવ થતા હતા.
વિશેષ ન પણ કરી શકીએ તૈય શાસ્ત્રાજ્ઞા પરના અવિહડ પ્રેમ કેળવી આરાધના અને આરાધક ભાવના સાચા પ્રેમ અને વિરાધના—વિરાધક ભાવના ડર કેળવી જીવન શાસ્ત્ર સાપેક્ષામય બનાવીએ તે જ તેઓશ્રીજીને સાચી શ્રદ્ધાંજલિ છે. તેવી દશા પામવા તેને અનુસરી આત્માની અન`ત-શક્ષય ગુણુ લક્ષ્મીના સૌ ભાજન બને તે જ
—પ્રજ્ઞાંગ
Page #889
--------------------------------------------------------------------------
________________
, w7Zજરાજરીરજી મહ૮૨૮જજી ૨ જ આજે /ત્ત રજા જ87 8 9 - |
તંત્રીઓ:- જ
'હe/ર' દેરૉરિક ૨ ૨સા 42જરુરતમંત જેટ૮ સુઋણ સંજ સજજે જ રા
[]] હીd/
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢક્ત
મુંબઈ) 'હેમેન્દફક્સર મનસુજાત જાહ
૯૮જકેટ) જચંદ્ર શ્વક શેઠ
(જa () યાજાચક પદજી ગુઢક/
(જa)
(અઠવાડિક) ) आज्ञारादा विरादा च, शिवाय च मवायच .
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ જેઠ વદ-૧ મંગળવાર તા. ૧૬-૬-૯૨ [અંકે કર વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦].
[આજીવન રૂ. ૪૦૦ યતનાનું પાલન કરતા શીખો !
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માએ જગતના સઘળા જીવને મોક્ષે પહોંછે ચાડવાની તીવ્ર અભિલાષવાળા હતા તેમ આપણે સૌ જાણીએ છીએ, મોક્ષપદને શાસ્ત્ર છે અવ્યાબાધ પદ કહ્યું છે. ત્યાં કઈ જાતિની માનસિક, વાચિક કે કાવિક વ્યથા નામ છે
પીડા નથી માટે મોક્ષપદને અવ્યાબાધ પદ કહેવાય છે. જેણે તે અવ્યાબાધ પદ જોઈએ છે તેણે મારે કેઈને ય પીડા ન કરાય–થાય તે અભ્યાસ નિરંતર કરવો જોઈએ. આ વાત ઘણને સમજાઈ નથી. જેને સમજાય છે તેને આ વાત જીવનમાં ઉતારવી જોઈએ તે છે લક્ષમાં લીધું નથી. આ વાત જે લક્ષમાં ન લે તે તે સાધુ હોય કે શ્રાવક હોય પણ 8. છે પિતાનું કલ્યાણ સાધી શકતું નથી. - સાધુઓએ હિંસા ન થાય તેમ જીવવાનું છે માટે ચોમાસામાં જ્ઞાનિઓએ સાધુઓ છે માટે વિહારને નિષેધ કર્યો. શ્રાવકે સાધુપણાના અથ છે માટે અહિંસાના પ્રેમી છે. 4 તેના મનમાં પણ કેઈને ય પીડા નહિ કરવાને અભિલાષ છે. તેથી જ આગળના શ્રાવકે પિતાના ઘરના આંગણામાં છત્પત્તિ ન થાય તેની પૂરી કાળજી રાખતા હતા. આજે ૬. તમને તમારા ઘરના આંગણા આદિમાં જીપત્તિ ન થાય તેની ચિંતા બહુ છે? 8 ઘણાના ઘરના આંગણુ નિગદથી ભરેલા હોય છે. તમને નિગદની ખબર ખરી ? જે રે આત્મા અવ્યાબાધ પદને અથી બન્યું હોય, અવ્યાબાધ થવાનું લક્ષ હોય તે જ આ 8 બધી ચિંતા કરે.
-
- -
Page #890
--------------------------------------------------------------------------
________________
અહિંસાની વાતા દુનિયા પણ કરે છે પણ અહિ'સાની વાત શ્રી અરિહંત પરમાત્મા એએ જે કરી છે, તેના શાસનમાં ગૂંથાયેલ છે તે બીજે કશે નથી. આ બધુ... જે સમજે તેના જેવું ખીજુ` ભાગ્ય પણ કાઇનુ' નથી.
શાસ્ત્ર કહ્યું છે કે, શ્રાવકના ઘર બહુ સ્વચ્છ હાય. અસ્વચ્છ હાય તા જીવા પેદા થાય શ્રાવકના ઘરમાં જ્યાં જયાં રસોઈ આદિના સ્થાન હૈવ ત્યાં ત્યાં ચંદરવા હાય. થાડીક રજ લાગી હાય, ભેજવાળી હવા લાગે તેા સ`ખ્યામય જીવેા ઉત્પન્ન થાય. જીવાની ચાનિ થાય તેય જીવા ઉત્પન્ન થઈ જાય. જીવ વિચાર ભણવાનુ કારણ આજ છે. તમે એરકન્ડીશન, વિજળી, પંખા વગેરે સગવડ માગી-માગેા છે. પણ જીવાત્પત્તિ કેમ અટકાવી શકાય તે સગવડ માગી નથી કે માગતા નથી.
આપણે ત્યાં ‘યતના' પ્રધાન છે. જીવાત્પત્તિ ન થાય તેવી રીતે જીવવું તેનુ નામ યતના પાણી ગળીને વાપરવું' તે ય યતના. પાણી જરૂરથી વધારે ન વપરાય તે ય યતા, અનાજ દળવુ' તા જોઈને દળાય તે ય યતના. જયાં અનાજ દળવાનું હોય, પાણી ગાળવાનું હાય, રસઈ બનાવવાની હોય ત્યાં બધે ચંદરવા જોઇએ. શ્રાવકે કેમ જીવવું જોઈએ તે બધુ' ભૂલી ગયા તેની આ બધી ગરબડ છે.
તમે બધા નિંગાઇ છે તેવું સમજો છે ખરા ? લીલ-કુલમાં જીવ છે તેમ સમજો છે ? લીલ-કુલ ઉત્પન્ન ન થાય તેની કાળજી રાખે તેા અનતા જીવાની દયા પાળી તેમ કહેવાય ને? તમારી જીવન જરૂરિયાત એટલી વધી ગઈ છે કે આ બધી વાતે તમે ભૂલી ગયા છે.
સૌંસારની બધી પ્રવૃત્તિ પાપાય છે, પાપરૂપ છે અને પાપમ ધનુ' કારણું છે. સ`સારની પ્રવૃત્તિ કાઈ રીતે સારી નથી, અમે સાધુએ ષટ્કાયના રક્ષક છે. શ્રાવક વધારેમાં વધારે ત્રસની રક્ષા કરે. આજે ઘણા કહે છે કે- સાધુએએ શહેરમાં રહેવુ હશે તે ધર્મ છેડવા પડશે. શ્રાવકાએ છેડી દીધેા છે. ‘યતના' નામના ધર્મ શ્રાવકોએ છેડયા ને ? તમને બધાને લીલફૂલની ખબર હેત તે તમારા આંગણા લીલફુલવાળા હું?ત? જયાં એક સાચા-વમજી જૈન વસે તેા તે બધાને લીલ-કુલથી બચાવી દે. આજે જેમ તમે અજ્ઞાન થતા ગયા, ધર્મ ભૂલતા ગયા તેમ અમારે ત્યાં પણ તે ચેપ લાગ્યા છે. જેને જેટલી જયણા ખીજે કયાંય નથી,
આજે તે આપણા ધર્મસ્થાનામાં પણ જયણા સચવાવી જોઇએ તેવી ચિરતા ઓછી થઈ ગઈ છે. જયણા ધર્મ પાળવા જોઇએ તેમ જે મનમાં જાય તા તમારા ઘર સુધરી જાય, જીવન સુધરી નય. (૨૦૨૯, શાન્તાક્રુઝ)
વસી
Page #891
--------------------------------------------------------------------------
________________
કો
સા ચા
સંત ના
લ ા ણે
(૨)
એક
–સુંદરજી બારાઈ બિધિ નિષેધમય કલિમલ હરની દારૂણ દુઃખ આપે છે. સંતનું છુટા પડવું કરમ કથા બિનદનિ બરની
દાયક છે અને અસંતનું મિલન હરિહર કથા બિરાજતી બેની દુઃખદાયક છે. સુનત સકલ મુદ મંગલ ની
ભરતજીએ શ્રીરામચંદ્રજીને પ્રશ્ન પૂછતાં જ્યાં વિધિ અને નિષેધ આ કરવું ને કહ્યું કે – આ ન કરવું” રૂપી કર્મોની કથા એ કલિ. સંતહ મહિમા રઘુરાઈ છે યુગનાં પાપોને હરનારી સૂર્યતનયા યમુનાનો બહુ બિધિ બેદ પુરાનન્ય ગાઈ પ્રવાહ છે. શ્રી વિષ્ણુ અને શ્રી શિવની - “હે રઘુનાથજી! વેદ અને પુરાણ કથા એ ત્રિવેણી રૂપથી સુશોભિત છે. જેનું આદિમાં સંતને મહિમા બહુ પ્રકારે શ્રવણ કરવાથી તે આનંદ અને કલ્યાણ વર્ણવ્યો છે, તે સંત અને અસંતના લક્ષણે આપવાવાળી બને છે.
સમજાવવા કૃપા કરો.” એક સથળે સંત તુલસીદાસજીએ સંત ત્યારે શ્રી રાઘવે કહ્યું કેસુખડનું ચંદન દેવ-દેવીઓના શિર પર ચડે છે અને જગતને પ્રિય છે, જ્યારે કુહાડીને આગમાં ખૂબ તપવું પડે છે ને ઉપરથી ઘણુના ઘા સહન કરવા પડે છે. સંત સુખડ જેવા છે અને દુર્જન
કુહાડા જેવા છે.” અને અસંતને ભેદ બતાવતાં સત્ય હકી- સંત અસંતહિ કે અસિ કરની કત રજૂ કરતાં કહ્યું છે કે
જિમિ કુઠાર ચંદન આચરની ! બંદઉ સંત અસજજન ચરના
કાઈ પરસુ મલય સુબુ ભાઈ આ દુખપ્રદ ઉભય બીચ કછુ બરના ા નિજગુન દેઈ સુગંધ બાઈ ! બિછુરત એક પ્રાન હરી લેહી : સંત અને અસંતનું આચરણ સુખડ મિલત એક દુખ હારૂન દહીં અને કુહાડીના આચરણ જેવું છે. કુહાડી
હું સંત. અને અસંત-દુર્જન બનેને વંદનીય સુખડના ઝાડને કાપે છે. છતાં વંદન કરું છું. કેમકે એ બન્ને દુખ સુખડ પોતાના સ્વભાવ પ્રમાણે પિતાની આપનારા છે, છતાં એમાં એક ભેદ રહ્યો સુગંધ કુહાડીને આપી તેને સુગંધિત છે. સંત જ્યારે છૂટા પડે છે ત્યારે પ્રાણ બનાવે છે. હરી લીધા જેવું દુઃખ આપે છે અને તાતે સુર સીસન્ટ ચડત, અસંત-દુર્જનનું મિલન થાય છે, ત્યારે તે
જગ વલભ શીખંડ !
Page #892
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૭૬ :
: જૈન શાસન (અઠવાડીક
અનલ કહિ પીટત ઘનહિં નિ:સ્વાર્થ અને વિશુદ્ધ ભકિત કરે છે. સૌનું
પરસ બદન યહ દંડ ને સન્માન કરે છે, છતાં પોતે માનની ઈચ્છા આ મહદ્ ગુણને લીધે સુખડનું ચંદન કરતા નથી, એટલે કે તેઓ માનરહિત દેવ-દેવીઓના શિર પર ચડે છે. અને હોય છે. તે ભારત ! એવાં પ્રાણી-એવા જગતને તે પ્રિય થઈ પડયું છે. જ્યારે સંતજન અને પ્રાણ સમાન પ્રિય છે. કુહાડીને આગમાં ખૂબ તપવું પડે છે ને (ફુલછાબ)
(કમશ:). ઉપરથી ઘણુના ઘા સહન કરવારૂપ દંડ - સહ પડે છે. સંત સુખડ જેવા છે અને
વા૨ કેમ ? અસંત-દુર્જન કુહાડી જેવા છે.
અંધારી રાતે એક ભાઈએ પ્રશ્ન કર્યો. સંતના લક્ષણો વર્ણવતાં શ્રીરામ કહે સાહેબ! સદ્દગુણેને આવતાં કેમ વાર લોગે
છે ને દુર્ગને આવતાં કેમ વાર નથી બિષય અલંપટ શીલ ગુણાકર લાગતી? પરદુખ દુખ સુખ સુખ દેખે પર છે. જે ભાઈ સાંભળ, સમ જભૂતરિયુ બિમદ બિરાગી પર ખરાગી
આખાને વાવો તે એને ઉગતા વાર લોભામરૂષ હય ભય ત્યાગી || લાગે ને ! પરંતુ થોરને ઉગતાં કેટલી વાર
સંતે વિષયલંપટ હોતા નથી. તેઓ લાગે ? થોરને ન જોઈએ પાણી કે ન જોઈએ તે શીલ અને સદ્દગુણેની ખાણ હોય છે. ખાતર. એ તે વગર પાણીએ ને વગર એમને પારકું દુઃખ જોઈને દુખ ઉપજેખાતરે વણે જ જાય. ત્યારે આંબાને શું
( ન જોઈએ ? છે, ને પારકું સુખ જોઈને સુખ ઉપજે છે. તેઓ સૌમાં, સર્વત્ર, સર્વદા સમભાવ રાખે
છતાં, બીજું આંબાને બગીચાની મધ્યમાં છે. એમને મન કેઈ શત્ર નથી. એ મદથી સ્થાન મળે ત્યારે થોરને તે કિનારે જ
તપવાનું ને ? રહિત અને વૈરાગ્યવાન હોય છે અને લેમ,
પથિકને શાંતિ પણ આમ્રથી જ મળે ક્રોધ, હર્ષ, શોક અને ભયને એમણે સદાને છે, થેરથી નહિ. માટે ત્યાગ કરેલો હોય છે.
તે જ રીતે સદ્દગુણે આવતાં હંમેશાં કેમલ ચિત દીનન્હ પર દયા ! વાર લાગે પણ દુર્ગણે તે પ્રત્યેક પળે મન બચ ક્રમ મમ ભગતિ અમાયા ! આપણી આસપાસ આંટા મારતા જ હોય સબહિ માનપ્રદ આયુ અમાની ! છે તેથી એને પેસી જતાં કેટલી વાર? ભરત પ્રાન સમ મમ તે પ્રાની એ
ભાઈ સમજી ગયો. સંતેનું ચિત્ત બહુ કમળ હોય છે. હવે, સદગુણે ગ્રહણ કરજે અને દુર્ગતેઓ દીન અને અનાથ પર દયા રાખે છે. ને પડછાયે પણ લેતે નહિ. તેઓ મન, વચન ને કર્મથી મારી નિષ્કપટ
--હરીત એન્ડ અમીત
Page #893
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઝંઝાવાતે ઝઝુમે વીર એકીલે રે લોલ.... ડગે મેરૂ પણ ન ડગે ટેકીલે રે લોલ.
વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વર વંદીયે રે લોલ.”
ઝંઝાવાતના દિવસે
" (ગતાંકથી ચાલુ) અને વાણીમાં આવી વેધકતાનો વાસ હોવાથી એનું ધાર્યું પરિણામ જોવા-સાંભળવા મુંબઈ બડભાગી બની શકયું હતું. જે લેકેએ વિરોધ કરવા ખાતર જ વિરોધ કર્યો. હતાં એવા વિરોધને તે બેધની દિશા ચીધવાનું કેનામાં સામર્થ્ય હાય ! ઉંઘવાને ડોળ કરીને સૂતેલાને સાદ દઈ-દઈને જગાડવામાં કઈ હજી સફળ નીવડે, પણ આવા વિરોધીઓને બેધ તરફ કેઈ ન વાળી શકે ! પરંતુ જેમના વિરોધમાં અણસમજને અંશ, ભળે હતે. જે વિરોધ જિજ્ઞાસાને કચડી નાંખે એ ન હતે એવા વિરોધી વર્ગ પર તે એ વાણીની વેધકતા જાદુની જેમ અસર કરી ગઈ અને એથી એવા વિરેધીએ પણ ઝંઝાવાતના ઝંડાંને ફગાવી દઈ–દઈને સત્યની છાવણીમાં સામેલ થવા માંડયા.
ઝંઝાવાતના એ દિવસે માં જે વ્યક્તિ-શકિત એક મહાસાગરના ઉદ્દગમ-ધામ રૂપે વહેતી થઈ હતી, છતાં જેની ઊંડાઈને માપવા, જેની ઉંચાઈને ઓળંગી જવા, અને જેની પહોળાઈને પાર કરી જવા કેઈ શક્તિશાળી ન હતું, એ વ્યકિત-શકિત આજે તે મહાસાગરની અપારમેય અગાધતા ને અનુલંધ્ય વિરાટતાના પ્રભાવથી સંપૂર્ણ જૈન જગત પર એક “યુગ-પુરૂષ” તરીકે છવાઈ જઈને ઉપકારની અવિરત ધારા વહાવતી પોતાની સંયમ-યાત્રાને આગળ ધપાવી રહી છે. એ સંયમ-યાત્રાના છ દાયકા અને આચાર્ય પદપર્યાયના પાંચ દાયકા પૂર્ણ થઈ ગયા છે, તેય ખમીરી–ખુમારી ખૂટી નથી, જેમની વાણીમાં વર્ષોથી ચૂંટાતાં સત્ય બદલાયાં નથી, જેમની વિચારધારાને કોઈ મીનમેખ ફેરવી શકયું નથી, બાદશાહી-બહુમનમાંય કમળની જેમ નિર્લેપ રહેવાની જેમની નિસ્પૃહતાને અવને પડછાયે અડી–અભડાવી પણ નથી શકશે અને એ જ જોમ, એ જ જુસ્સો, એ જ વફાદારી અને એ જ શાસ્ત્રીય વિચારધારાના પૂરા પક્ષકાર રહીને જેઓ જમાનાવાદનાં ઝંઝાવાત વચ્ચે એક અનસા-દીવા–દાંડીનાં જીવન-કવન-વચનના ત્રિભેટા રૂપે અંધકાર સામે આજે પણ ઝીંદાદીલીથી ઝઝુમવામાં પાછા પડતા નથી, એ વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ સમર્થ શાસન-પ્રભાવક પૂજય આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાનું નવ દાયકાની દીઘતા ધરાવતું તેજસ્વી-તપસ્વી-યશસ્વી જીવન-કથન આપણી વર્તમાન પેઢીના જૈન સંઘની એક પુણ્યાઈનું જ પ્રતીક છે- એમ નિઃશંક કહી શકાય.
Page #894
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૭૮ ?
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
પૂ. પ્રવચનકારશ્રીજીએ સત્તર વર્ષની યુવાવયમાં ભાગવતી દીક્ષા ગ્રહણ કરી હતી. પૂર્વકાળના મહાપુરૂષોનાં જીવનવૃત્તાંત જે જે કાંઈ ઉપલબ્ધ થાય છે, તેમાં પ્રાયઃ પ્રભુશાસનમાં વિશિષ્ટ રીતે આવ્યા પછીની જ તેમના જીવનની વિશિષ્ટ નેધ હોય છે. એટલે પૂજ્યશ્રીનું સાચું જીવન તેઓશ્રીની સત્તર વર્ષની વયથી જ શરૂ થયેલું ગણી શકાય. બુદ્ધિને તીવ્ર ક્ષયપશમ, પિતાના તારક ગુરૂ પ્રત્યેની દષ્ટાંતરૂપ વિનયશીલતા, પૂર્ણ સમપર્ણ ભાવ અને અધ્યયન કરવાના અંતે પૂજ્યશ્રીની પ્રગતિને ટુંકા ગાળામાં વેગવતી બનાવી દીધી. થોડા જ સમયમાં તેઓશ્રીએ સારી એવી શ્ર_તપાસના અને જ્ઞાનની સાચી પરિણતિને ગુરૂકૃપાના બળે પ્રાપ્ત કરી. શ્રી જૈનદર્શનનાં અર્થગંભીર સૂત્રોનો તલસ્પર્શી અભ્યાસ કરવા ઉપરાંત જૈનેતર દશને વિષે પણ તેઓશ્રીએ શેડા જ વખતમાં સારી એવી વિદ્વત્તા સંપાદન કરી.
આ વિદ્વત્તાને પૂજ્યશ્રીના જ્ઞાનાવરણીય કર્મના તીવ્ર ક્ષયોપશમ સાથે દર્શન મોહનીયના પણ તથા પ્રકારનાં પશમથી પેદા થયેલ સ્વાભાવિક તાર્કિક શકિતએ ખૂબ જ ખીલવી દીધી. પૂજયશ્રી પોતાની પાસે, શંકા નિવારણ કે વાદ કરવા કે કે ઈપણ ચર્ચાસ્પદ વિષયના સમાધાન મેળવવા આવનારને માત્ર શાસ્ત્ર પાઠ દર્શાવીને જ શાંત કરતા નથી પરંતુ તર્ક પૂર્ણ દલીલો અને સચોટ દષ્ટાંતેથી તેની શંકાનું સંપૂર્ણ નિવારણ કરે છે. જેના મતનું અને જૈન શાસનના પ્રત્યેક સત્યનું પ્રતિપાદન કરવાની તેઓશ્રીની શૈલી અત્યંત પ્રભાવક છે. આવી શકિત પૂર્વભવની અપૂર્વ આરાધના અને અજોડ સંસ્કારિતા વિના કેમ જ સંભવે ?
પૂજ્યશ્રીની વાણી શ્રોતાજનેને અત્યંત મોહક, રેચક અને બેધક લાગે છે. સંસારની ભયાનકતા અને ધર્મની મહત્તાને વર્ણવતી તેઓશ્રીની તલસ્પર્શી વિવેચના શ્રોતાજનોના અને વિરોધીઓના પણ અત્તરને ખરેખર હચમચાવી મૂકે છે. તે સમયે મુંબઈમાં જયારે પૂજ્યશ્રીને જાહેર પ્રવચને થતાં, ત્યારે હજારો જેનો અને જૈનેતરોની ત્યાં ભારે ભીડ જામતી. જેઓએ તે સમયે ટાઉન હોલની સભાનું શ્રી મહાવીર વિદ્યાલયના વ્યાખ્યાન હેલમાં મળેલી સભાનું અને લાલવાડીમાં થયેલી અનેક સભાઓનું દશ્ય નિહાળ્યું છે, તેઓને આજે વર્ષો પછી પણ તે ભવ્ય સભાઓની મુકતકંઠે પ્રશંસા કરતા સાંભળ્યાં છે. એક જૈનધર્મ ગુરુ હોવા છતાંય, તેઓશ્રીના જાહેર પ્રવચને જેને અને જૈનેતરને પણ એક સરખી રીતે ઉપયોગી અને બેધક નીવડે તેવાં હોય છે.
મેર વ્યાપી રહેલા અને વ્યાપતા જતા જડવાદના આ યુગમાં આત્મવાદને દુંદુભિનાદ ગજવનાર આ શકિતશાળી મહાત્માને જ્યારે જયારે હિંદુ, મુસલમાન, પારસી, અન્ય કેમના જિજ્ઞાસુઓએ સાંભળ્યા છે કે સાંભળે છે, ત્યારે ત્યારે તેઓએ પૂજ્યશ્રીની અને જૈન ધર્મના સનાતન અને સંગીન તની હાદિક પ્રશંસા કરી છે. પ્રભુશાસનની આ એક અનુપમ પ્રભાવના છે.
Page #895
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૪૨ : તા. ૧૬-૬-૦૨ :
૯૭૯
પૂજયશ્રીએ સંયમી બન્યા પછી પ્રારંભના ટુંકા ગાળામાં જ અનેક મહત્વના કાર્યો કર્યા હતા. તેઓશ્રીએ અનેક યુવાનને ઉન્માર્ગમાંથી બચાવી લઈને સન્માર્ગમાં સ્થાપિત કર્યા. બાળ દીક્ષાના પ્રચંડ વિરોધ અને પડકારને સામને કરી બાળદીક્ષા અને યુવાનપ્રૌઢ કે વૃદ્ધ કેઈનીય દીક્ષાને માર્ગ સુલભ બનાવી દીધું. આજ સુધીમાં અનેક બાળકે યુવાને, પ્રૌઢે અને વૃધ્ધને પણ ઉન્માર્ગથી બચાવી, સન્માર્ગમાં સ્થિર બનાવી અનુપમ સંયમ જીવનની યથાશકિત આરાધના કરાવવા દ્વારા પ્રભુશાસનની યથાશક્ય રક્ષા અને પ્રભાવના કરનારા પણ બનાવ્યા છે. અને આથી જ તેઓશ્રી આજે માત્ર “બાળકના તારણહાર જ નહિ. “યુવાનોના તારણહાર જ નહિ પણ “વૃદ્ધોના તારણહાર' તરીકે પણ પ્રસિદધ બની ચૂક્યા છે. પાશ્ચાત્ય શિક્ષણ અને સંસ્કારના ગે આત્મહિતને સંહારનાર જડવાદ તરફ ઝુકેલા યુવાને કુલ સંસ્કાર પૂર્વ સંસ્કાર કે જિજ્ઞાસાના ચોગે તેઓ શ્રીમદ્ પાસે આવી, આત્માનુલક્ષી અને મોક્ષપક્ષી બન્યાના અનેક દાખલા છે. એટલું જ નહિ પરંતુ તેઓશ્રી જોડે ચર્ચાસ્પદ વિષયોમાં વાઇ કરવા આવેલા અને વિરોધ ધરાવનાર યુવાન શિક્ષિતે પોતાની દલિલના મજબૂત રઢીયા મેળવે છે અને આત્મહિતની પ્રેરણું પાતે સચોટ ઉપદેશ સાંભળે છે, ત્યારે એને ગર્વ ગળી જાય છે \ અને એની વાદ કરવાની વૃત્તિ નષ્ટ થઈ જાય છે. પછી તે તે પ્રભુશાસનને સેવક બનીને આત્મવાદ તરફ ઝુકે છે. આજે શાસનસેવામાં પોતાના તન, મન, ધન ખર્ચનારા એવા કેટલાય યુવાને પહેલા આ પૂજ્યવરના વિરોધી હતા, પણ પાછળથી પરિચયમાં આવતા પિતને જીવન-પટે થયાનું કહેતા સાંભળવામાં આવે છે. પૂજ્યશ્રીની પ્રભાવક પ્રવચન શકિત કેઈ જેનેતના અંતરમાં વર્ષો પછી પણ પૂજયશ્રીજી માટે માન ઉત્પન કરે તેવી રીતે અંકાઈ ગઈ છે. તે વખતના મુંબઈની સ્મોલ કેઝ કેર્ટના રીટાયર્ડ જજ, સાક્ષરવર્ય, દીવાન બહાદૂર કૃષ્ણલાલ મોહનલાલ ઝવેરી, જાણીતા દેશસેવક જમનાદાસ માધવજી મહેતા, બાર. એઢ. લે. અને મુંબઈની વિલ્સન કેલેજના પ્રોફેસર મંજુલાલ દવે વિગેરે જેનેતર વિદ્વાનોએ પણ આ પૂજ્યશ્રીની જાહેરમાં મુકતકંઠે પ્રશંસા કરી છે.
(જિનવાણુમાંથી...) મેરુ સમ એવી અણનમ અડગતાના સ્વામી, શ્રી વીર શાસનના અણનમ સેનાની પૂજ્યપાદ પ૨મતારક ગુરુદેવેશ શ્રીજીના ચરણોમાં અનંતશ: વન્દનાવલી સહ, શાસ્ત્રીય સત્ય સિધાન્તના રક્ષણમાં આવી જ અણનમતા અમારા સૌના હૈયામાં સંદેવ બની રહે તેવી અચિંત્ય દિવ્યપાની હેલી અમ સમ અજ્ઞાન અબુધ બાલ ઉપર વરસાવી, શાસનના અવિહડ રાગી બનાવો અને આપની વફાદારી લેહીના બુકેમાં અણિ શુદ્ધ વહે તેવું બળ પણ આપો !!!
Page #896
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂજ્ય શ્રી કહેતા હતા કે-
-શ્રી ગુણદર્શી
જે ધર્મ પામેલાને દાન કરવાનું મન ન થાય, શીલ પાળવાનું મન ન થાય, તપ કરવાનું મન ન થાય, ભાવના ભાવનાનું મન ન થાય તે ધર્મ પામેલો કહેવાય ? ધર્મ ન જોઈએ તેને ગુરુ ઉપર પ્રેમ થાય ? મુકિત ન જોઈએ તેને ભગવાન ઉપર
પ્રેમ થાય? - આપણુ શ્રી અમૂર્દિએ સૂત્રમાં “અંકિંચિ, અપત્તિ અં” વગેરે જે પદ લખ્યા છે
તે દુનિયાના લેકેને “ગુલામીખત લાગે તેવું છે. આ તેને જ ગમે, જેને અર્થકામ ભંડા લાગતા હોય, મુકિત જ મેળવવા જેવી લાગતી હોય. વંદન ઈ છે તે સાધુ નહિ. તમે વંદન કરે તે સાધુ આ આઘા ખાતે જમા કરે. ૦ અમે રોજ વ્યાખ્યાન કરીને તેમાં જેમ નિર્જરોને હેતુ છે તેમ તમે બધા સમજી
જાવ તે પણ હેતુ છે. ઘણાને અમે સંભળાવ્યું હોય અને કર્મોદયે કેક વાર અમે પણ જમાનાના ચકકરમાં આવીએ તે, આમાંના કેક અમને પડતા બચાવે તે
પણ હેતુ છે. ૦ શાત્રે કહ્યું છે કે, આ સાધવાચાર તે વિનય છે. ૦ સુદેવ-સુગુરુ-સુધર્મ તવને માનવાના છે. તે આત્મામાં રહેલા છે. તેને પ્રગટ કરવા
માટે માનવાના છે. ૦ દેવ-ગુરુ-ધર્મ તરવને પ્રગટ કરવું હોય તે તેને પિતાના આત્માની કેટલી બધી ચિંતા હોય? તમે કે'ક જગ્યાએ પૈસા મૂકવા હોય તો તેની પેઢી ધીકતી ચાલે તેની ચિંતા કરે ને ? દેવતાવ જગતમાં જીવંત રહે, ગુરુતત્ત્વ જગતમાં જીવંત રહે તે જ ધર્મમાં ધર્મતત્વ પેદા થાય. આવી ભકિત જગ્યા પછી શાસ્ત્રની વાત
ગુલામી નહિ લાગે, પણું કર્તવ્ય લાગશે. • આપણે તે ભગવાનને સર્વત્ર, સર્વદશી, ત્રિકાલવેરા માનનારા છીએ. તેમની
આજ્ઞાથી વિધ વિચારાય તે પણ તેમની આશાતના છે. ૦ ભગવાન તારનારા છે, શ્રી ગણધર ભગવતે તારનાર છે. દ્વાદશાંગી તારનારી છે.
આજ્ઞા મુજબ જીવનારો ચતુર્વિધ શ્રી સંઘ તારનારો છે. ૦. “જે આદમી દેવ-ગુરુ-ધર્મને તેનું બધું જ દેવ-ગુરુ-ધર્મનું જ.” આ વાત હયામાં
ઉતરે તે જ સાચે ભકિતભાવ જાગે. આજે સાચે ભકિતભાવ દેખાતો નથી માટે સાચી ભકિત થતી નથી પણ વિટંબના થાય છે. અનાદરથી સારામાં સારું જમાડે તે પણ તેને ઘેર જમવા જવાનું મન થાય?
Page #897
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪ર તા. ૧૬-૬-૯૨ :
: ૯૮૧ ૦ રત્નત્રયીનો આરાધક તે જ સાધુ! રત્નત્રયીને જેને ખપ નહિ તે સાધુ પણ
સાધુ નહિ.
આપણી બધી ધર્મક્રિયા દોષ કાઢવા અને ગુણ મેળવવા માટે છે. પણ આજે રોજ ધર્મક્રિયા કરનારા મારા કેટલા દોષ ઘટયા અને મારામાં કેટલા ગુણ પેદા થયા તે આત્માને પૂછતા જ નથી. તેલ-મરચાને વેપાર કરનાર પણ રોજ સાંજે હિસાબ મેળવે છે, તે આટલા વખતથી-વર્ષોથી ધર્મક્રિયા કરવા છતાં મને શું મળ્યું તેની ચિંતા જ નથી ને ? ધર્મક્રિયા કરનારને કેઈ સે ગાળ દે તે પણ મનમાં જરા ય અસર ન થાય તે સમક્યું કે, ક્ષમા નામનો ગુણ આવી રહ્યો છે. પોતાના માટે ગાળ ખાનાર દેવ-ગુરુ-ધમતત્ત્વને માટે કઈ ગાળ બોલે તે લાલ થયા વિના રહે નહિ! તેવી શકિત ન હોય તે કાનમાં આંગળી ઘાલે. ત્યાંથી ખસી જાય. પિતાના
ઘરના પણ જે તેવા હોય તે ઘર પણ છેવ દે. તે તે ધર્મતત્વ પામેલો કહેવાય! ૦ દેવ-ગુરુ-ધર્મતત્વ માટે આ આવું આવું બોલે છે તે જે કહે કે “કરશે તે ભરશે?
અને તેને કહે કે, તમારા માટે આ આવું આવું બોલે છે. તે કહે કે, હું હમણાં જાઉં છું અને તેની ખબર લઉં છું તે તેની ક્ષમા કેવી ? તેને અને ધર્મને લાગે વળગે પણ શું ? આજે ગુર્નાદિકના લક્ષણ કહેવા તેમાં ય જોખમ! શાસ્ત્રની મર્યાદાઓ વાંચવી તેમાં ય જોખમ! જેને આત્માની ચિંતા હોય તેને જ આ બધું ગમે. બીજાને તે લાગે કે, અમારી ટીકા-ટિપ્પણ કરે છે ! આમને આના વિના બીજો ધંધો પણ નથી. કઈ મને ગમે તેમ કહ, પણ મરતાં સુધી ય શાસ્ત્રની વાત કર્યા વિના રહેવાનો નથી. શાસ્ત્ર તે અમારી આંખ છે. જેને વહેલામાં વહેલા મોક્ષે જવું હોય તે માટે દુર્ગતિમાં ન જવું હોય અને સદગતિમાં જવું હોય. તેને ધન કમાવામાં આનંદ થાય. દાન કરવામાં આનંદ થાય. ભોગ કરવામાં દુખ થ ય, શીલ પાળવામાં આનંદ થાય. ખાવા-પીવાદિ મોજ મજા કરવામાં દુઃખ થાય, તપ કરવામાં આનંદ થાય. સંસાર સારે લાગે તે દુઃખ થાય.
સંસાર ભૂંડે લગાડનાર ભાવના ભાવવામાં આનંદ થાય. ૦ શ્રી જૈનશાસનમાં દેવતત્વ શોધીને લેવાનું છે ગુરુતત્ત્વ પણ શોધીને સ્વીકારવાનું
છે અને ધર્મતત્ત્વ પણ શોધીને કરવાનું છે. આપણે ત્યાં ગમે તેને માની લે તે વાત જ નથી. આ જ દેવ, આ જ ગુરુ અને આ જ ધર્મ તેવું અહી નથી. આવા હોય તે દેવ, આવા હોય તે ગુરુ અને આ હોય તે ધર્મ-તે વાત છે. ધમીને મન ભગવાન સર્વસ્વ છે તેમ ગુરુ પણ સર્વસ્વ છે. ભગવાનની ગેરહાજરીમાં શાસન ગુરુના બળે ચાલે છે જ્યા ગુરુના બળે? ભગવાને કહે લાં શાસ્ત્રની આજ્ઞા મુજબ ચાલતા હોય તેવા ગુરુના બળે શાસન ચાલે છે.
Page #898
--------------------------------------------------------------------------
________________
મંત્ર તંત્રની પાત્રતા વિનાના આડંબરીઓથી બચો
-શ્રી વિરાગ
આજની દુનિયા મંત્ર-તંત્ર અને ચમ- સભા પ્રવચન સભામાં ફેરવાઈ ગઈ. રાજય ત્કારની પાછળ પાગલ બની છે. પરંતુ કારભાર દૂર મુકી ખુદ રાજા શિષભાવે તેઓને ખ્યાલ હશે કે મંત્ર-તંત્ર અને જિજ્ઞાસુ બની ગુરુદેવની સામે બેસી ગયો. ચમત્કા૨માં ને સિંહણના દુધમાં ઝાઝે તે પછી, પ્રજાજનોની તો વાત જ શી તફાવત નથી બને ઉમદા વસ્તુઓ છે. કરવાની? જે રાજા વિનયવંત હતે બને શરીર પ્રદ ચીજો છે. આ બને તેવી પ્રા પણ વિનયવંત હતી વગર કહે વસ્તુને કે જીરવી શકે?
પ્રજા પણ ગુરુદેવના ચરણો આગળ બેસી ખરેખર? આને સુવર્ણ પાત્ર જ જીરવી ગઈ. શકે, જાણી શકે. જે સુવર્ણપાત્ર ન હેય નિયમિત ચાલતી પ્રવચન-શ્રેણીથી તે મંત્ર અને દુધ બને એળે જાય. બન્ને રાજસભા ચિકકાર ભરાવા લાગી. મંત્રફટી નીકળે. મંત્ર અને દુધની ફલશ્રુતિ તંત્રને પચાવનારા ગુરુદેવના પ્રવચનથી અનેક ભાજન ઉપર ઘણે આધાર રાખે છે. જેન-જૈનેત્તર પ્રભાવિત થયા હતા. દિવસ
સુવર્ણપાત્રમાં રહેલા મંત્રતંત્રને દરમ્યાન તેઓની પાસે જિજ્ઞાસુઓની ઠઠ જીરવી જાણનારા અનેક આચાર્ય ભગવંત જામ રહેતી હતી. હતાં. તેમાં આચાર્ય ભગવંત શ્રી યશોભદ્ર- એ ટાણે આધારપુરમાં એક અવધૂત સૂરિજીનું નામ મેખરે હતું. ગુરુકૃપાથી
આવ્યા. એ પણ અજોડ મંત્રવેત્તા હતે. અનેક મંત્ર-તંત્રને તેઓશ્રીએ સિદ્ધ કર્યા
મંત્ર-તંત્રને અચ્છા જાણકાર હતે. પોતે
પિતાની જાતને મંત્ર-વેતા તરીકે ઓળપૃથ્વી પડ ઉપર વિચરતા વિચરતા ખાવતે હતે. જ્યાં તે ત્યાં પિતાની તેઓશ્રી એક વખત આઘાટપુર નામના , પ્રસિદિધ પોતે જ કરતા. એ ઠેર-ઠેર નગરે પધાર્યા.
પિતાની વિદ્યાનું પ્રદર્શન કરતે હતે. તેથી ભવિક જીના ઉપકાર માટે અમેઘ અણસમજુ નગરજને તેની તરફ આકર્ષાતા દેશનાને ધધ વહેવડાવવા લાગ્યા. ગુરુ હતા. દેવની અદભૂત વાણીથી રાજા પણ આકર્ષાયે. આ અવધૂતને મંત્ર-તત્રને ઉપયોગ એમની અજોડ શકિત જોઈને રાજ પણ કયાં કરવો? કઈ રીતે કરવું અને કયારે તેમની ઉપર આફરીન પોકારી ગયે. ખુદ કરે તેનું બ્રહ્મજ્ઞાન પણ ન હતું. ખરેખર! રાજાએ આવીને સૂરિજીને રાજસભામાં સિંહણના દુધને પંચાવનારી જઠરાગ્નિ તેની પધારવા માટે નિમંચ્યા.
પાસે ન હતી. રાજસભામાં સૂરિજી પધારવાથી રાજ્ય. આજે પણ આવું કરનારા ઘણા જેવા
હતાં.
Page #899
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ –૪ અક–૪૨ તા. ૧૬-૬-૯૨
મળે છે. મૉંગ-તગ, દોરા-ધાગા કે ચમ ત્કાર બતાવી ધનના ભૂખ્યા ભકતાને પોતાની તરફ આકર્ષે છે. અને ભકતા પણ તેઓની થાડી વાહવાહ કરી ? એટલે બસ ! મત્રતંત્રના જાણકારી પૂછડી પટપટાવવા મડી ડે.
.
આવા
અવસર ` નિહાળીને ચાકકસ કહેવુ' પડે કે મળેલ સિંહણના દુધને પચાવે. એવી જઠરા તેઓને મળી નથી.
ધૂમવા
અવધૂત નગરમાં લાગ્યા. ફરતાં ફરતાં અવધૂતે નગરજનાના મુખથી મંત્રવેત્તા આ. ભ. શ્રી યસેાભદ્રસૂરિજીનુ નામ સાંભળ્યુ
અવધૂતના અંતરમાં પડેલે પેલેા ‘અહ’ સળવળ્યે, તફાને ચઢયા. અરે ! શું મારાથી ય આની પાસે વધુ વિદ્યા ! ના, ના, કોઈ કાળે. મને નહિ, મારા જેવા મંત્ર-તંત્રના જાણુકાર આ પૃથ્વીપટ ઉપ૨ ખીજો કાઇ નથી. ચાલ, ચાલ, જીવડા ! આપણે તે મંત્રવેતાની પરીક્ષા લઇએ ? ચપટીમાં મ`ત્રવેતાની આબરૂ ધૂળધાણી કરી દઉ..
ધમધમ...ધરતી ધ્રુજાવતા અવધૂત પહોંચ્યા રાજસભામાં,
રાજ સભામાં તે મેદનીની ઠેઠ જામી હતી. ખુદ રાજા જેવા રાજા પણ સૂચ્છિના ચરણા પાસે નત-મસ્તકે બેઠા હતા દૂર ઉભેલા અવધૂતને આ માન-પાનની ઈર્ષ્યા આવી. તેના અતર આત્મા સળગી ઊઠયા. ખરેખર સૂરિજીની માયાજાળમાં ખુદ રાજા પણ સપડાઈ ગયા ?
: ૯૮૩
અરે હમાં સૂરિજીને ખુલ્લા પાડી દઉં. હુ એય અદ્ભુત શકિતના સ્વામી છુ. અહિંયા ઉભા ઉભા દૂર-દૂર શુ' થઇ રહ્યુ છે તે પણ હું જાણી શકું છું....
અસ ! અદભૂતને અઢંગ વિદ્યા સિદ્ધ હતી. તેણે વિદ્યાને સંભારી. દૂર-સુદૂર ઉજ્જિયનીના મહાકાયપ્રસાદ એની આંખા સામે ખડા થઈ ગયા. એના દર્શન માત્રથી અવધૂતનું હૃદય ચીરાવા લાગ્યું. સુખમાંથી હાયકારા નીકળી ગયા. અરે! ત્યાં ભય કર આફત ઝુમી રહી છે. ખાલી ઉઠયા.
અવધૂત મનામન
રે? શું મહાકાય પ્રાસાદ થાડીક પળેામાં જ આ આફતના ભાગ બની જશે? શુ' થોડીવાર પછી તેનુ નામ નિશાન નહિ રહે ?
આ આફતથી ધ્રુજી ગયેલા અવધૂતે ફાઇ અનેરી સ'જ્ઞા જાહેર કરી. ભયાનક આપત્તિના ભાવ વ્યકત કરવા અવધુતે દયાળુ સુખ કર્યુ” અને પેાતાના બે હાથ માં પર અડાડયા. અ...રે..રૈ... ભયાનક આપત્તિ આવી રહી છે.
સુખે હાથ અડાડતા અવધૂતની આંખા સૂરિજીના સુખને જોઈ રહી. જાણે, સૂરિજી મારી વાતને નહિ સમજી શકે. ભરસભામાં હાર કબુલ કરવી પડશે. નીચે માંઢ સભા છેાડવી પડશે. સારાય નગરમાં મારા જય જયકાર વતતાશે. મારી નામના કંઈક ઘણી વધી જશે.
પણ, અવધુતની ધારણા ખેાટી પડી. અવધુતના કલ્પના મહોલ કકડભૂસ કરતા
Page #900
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮૪ :
- : શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
સૂરિજીએ અવધૂત કરતાં જ્ઞાન-ગંગા અરે, આ સૂરિ ભગવંતને મણના છે વધારે ઓળંગી હતી. જ્ઞાનની કંઈક મણના. અને એમની આગળ તો હું કણને સીમાઓ ઓળંગનારા સૂરિજી મેગીને ભાવ છું કણને, આવા અનેક વિચારના ચગકળી ગયા. પળવારમાં તે એમની નજર ડાળે અવધૂત ચઢી ગયો. સમક્ષ સારોય મહાકાલ-પ્રાસાદ ખડો થઈ આ બાજુ આ બંનેની વિભિનન ચેષ્ટા ગયે. આંખના પલકારમાં એની ઉપર જોઈ આખી સભા આશ્ચર્ય-વિભેર બની તળાઈ રહેલ વિપદને જોઈ, ગુરુદેવે પિતાની હતી. પ્રવચન-શ્રેણીમાં આવનાર શ્રોને બે હાથની હથેળીઓ ઘસવા માંડી. થોડીક . એ નહોતું સમજાતું કે, આ અવધૂત માં છે પળમાં તે હથેળીઓ કાળી ભમ્મર બની હાથ મુકીને શું કહ્યું? એના વળતાં જવાગઈ.
બમાં સૂરિજીએ નિજની બે હથેળીઓ આ જોતાં સૂરિજી મને મન બોલ્યા, મસળવા દ્વારા શું કહ્યું? શા માટે હથેળી “હાશ ! તોળાયેલી આફતમાંથી મહાકાલ કાળી થઈ ગઈ? રાજદિ સહુ વિચારમાં પ્રાસાદ ઉગરી ગયો.”
હતાં તે જ અવસરે અવધૂત કાંઈક જુદા ધીરે રહીને સૂરિજીએ પિતાની કાળી જ વિચારે ચઢયે હતે. હથેળી ઉંચી કરી. કાજલ જેવી હથેળી હવે, અહીંયા ઉભા રહેવામાં મઝા જોતાં અવધૂત ચમકી ગયા. એકાએક આ નથી. મારી વર્ષોની મહેનત ધૂળ ધાણ થઈ શું થયું ? આ માયાજાળ સૂરિજીની હથે. જશે. મહા મહેનતે મેળવેલી નામના ળીઓ કેમ કાળી પડી ગઈ?
ભયમાં મુકાશે. મારી બે આબરૂ થશે અવધૂતે ફરી વિદ્યા સંભાળી. એની
માટે અહી થી છૂમંતર થઈ જાવા દે. આંખ આગળ પાછો એ જ મહાકાલ
ચાલતી પકડીશ તેમાં જ મારી આબરૂ પ્રાસાદ તરવરવા લાગ્યા.
જળવાશે. હરાવવા આવેલો હું પોતે જ મહેલને નીહાળતે અવધૂત વિચારવા
હારી ગયે. આમ વિચારતે અવધૂત વળતી
પખ જ રવાના થઈ ગયે. લાગે, “અરે ! મેં તે ફકત આફત જ
ખરેળેર! સૂરિજીના તેજ આગળ આવજાણી !” જ્યારે મંત્ર શિરોમણી સૂરિજીએ તે
2 ધૂતનું તેજ ઝાંખુ પડી ગયું. પળવારમાં અહિંયા બેઠા બેઠા એ જ આફ
અવધૂતને છુમંતર થતે જોઈને પ્રજા તને વિદારી નાખી. ખરેખર,
વધુ વિચારશીલ બની. સભાને એ નહતું
કળાતું કે મંત્રતાની ખ્યાતિ પામેલે અવધન્ય છે વિદ્યાસિદ્ધ પુરુષને !
ધૂત કાંઇપણ ઉચ્ચારણ કર્યા વગર કેમ ધન્ય છે જેનાચાર્યને !
આવ્યને કેમ ગયે? શું ખરેખર ' તે ધન્ય છે તેઓશ્રીની પાત્રતાને ! સૂરિજી આગળ હારી ગયો હશે? (કમશ)
Page #901
--------------------------------------------------------------------------
________________
e
E1G E1H2112
''
|| અo mAo Aaman
.
II
રાધનપુર નગર-અગણિત ગુણેના માણેકલાલ તરફથી શ્રી સિદ્ધચક મહાપૂજન અલંકારસમા-લાખના હદયાદિધેવ સુવિ- ખૂબ જ ઠાઠમાઠથી ભાણાવાયેલ. બપોરે સકલશાલગરછાધિપતિ પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્દ સંઘનું હવામીવાત્સલ્ય વિમળાબેન ચીનુભાઈ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના રવીચંદ તરફથી થયેલ. તથા સવાર-સાંજની સમાધિસમ સ્વર્ગવાસ નિમિત્તે તેમજ તેઓ- સાધર્મિક ભકિત કમશઃ શેઠશ્રી સુરેશચંદ્ર શ્રીના જિનશાસન રક્ષામય જીવનની અનુ- હીરાલાલ વખારીયા તથા પ્રભાવતીબેન મદનાર્થે શ્રી જિનભકિત સ્વરૂપ પંચાહિક કાંતિલાલ વરધીલાલ દોશી તરફથી થયેલ. મહોત્સવ પૂ. આ. શ્રી જયકુંજ ૨ સ. મ.. મુંબઈથી આવેલ તથા સ્થાનિક જિજ્ઞાસુપૂ. આ શ્રી મુકિતપ્રભ સૂ. મ. તથા પૂ. વર્ગની વિનંતિથી રાત્રે માત્ર પુરૂષ માટે મુ. શ્રી ગુણયશ વિ. મ. તેમજ પૂ. . શ્રી બે દિવસ માટે પ્રશ્નોત્તરી પ્રવચન થયેલ. કીતિયશ વિ. મ. આદિ મુનિભગવંતની ચિત્ર વદ ૮ ના રોજ સવારે બંને નિશ્રામાં ઉજવાયે. ચૈત્ર વદ ૭ ના પૂજ્યોની પૂજોના પ્રવચન બાદ શેઠ વરધીલાલ પાવન પધરામણી થઈ. અમદાવાદથી બસે વાડીલાલ તરફથી રૂા. ૨ શેઠશ્રી ભુદરભાઈ કરી મુંબઈથી લગભગ ૧૫૦ ભાગ્યશાળીઓ સુરજમલ તરફથી રૂા. ૧, તથા શેઠશ્રી કીતિહાજર થઈ ગયેલ. મંગલાચરણ ફરમાવ્યા ભાઈ મેપાયા તરફથી રૂા. ૧ એમ કુલે રૂા. બાદ સંગીતકાર શ્રી લલિતભાઈએ સ્વ. ચારનું સંઘપૂજન થયેલ. બપોરના સંઘ જયપાદ ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના ગુણાનુવાદ સ્વામીવાત્સલ્યને લાભ શેઠશ્રી વરધીલાલ આવરી લેતું સ્વાગત ગીત ગાઈ સભાને વાડીલાલે લીધેલ. સવાર-સાંજની મહેમાનો ભાવવિભોર બનાવી દીધેલ. ત્યારબાદ સ્વ. સાધર્મિક ભકિત પ્રભાવતીબેન વરધીલાલ પૂજ્યશ્રીના અભિષેકવાળા ફટાનું ગુરૂપૂજન તરફથી થયેલ. તેમજ સવારે કુંભસ્થાપનાતથા પૂ. આચાર્ય ભગવંતેના ગુરુપૂજનને નવગ્રહપા ટલા પૂજન આદિ વિધિવિધાન લાભ રૂા. ૧૧ હજારની બેલી બોલી શેઠ ખૂબ જ સુંદર થયેલ. શ્રી વરધીલાલ વાડીલાલ પરિવારે લીધેલ. મૈત્ર વદ ૯ સવારે ૮ વાગે પાટણના ત્યારબાદ પૂ. આ. શ્રી મુકિતપ્રભ સૂ મ. જવાહર બેન્ડ સાથે સાગરગચ્છના ઉપાશ્રયેથી પૂ મુ. શ્રી કીર્તિયશ વિ.મ.ના પ્રવચન થયા રથ-બગી-ઘેડા આદિ અનેકવિધ સામગ્રી શેઠશ્રી ચીનુભાઈ રવીચંદ તથા શેઠશ્રી દિલિપ- સાથે જલયાત્રાનું ભવ્ય વરઘોડો નીકળેલ ભાઈ માણેકલાલ જેઠાલાલ તરફથી બે રનું જેમાં રાધનપુરની પ્રાચીન પરંપરા પ્રમાણે સંઘપૂજન થયેલ. બપોરે શેઠશ્રી દિલીપકુમાર જયાં જયાં ચાર રસ્તા આવે ત્યાં ઉભા રહીને
Page #902
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮૬ ઃ
કરતા નજરે
પ્રવચનકાર પૂ.
વિધિકારી મત્રાચ્ચાર આદિ ચઢતા હતા. વરધાડા માદ સુ. શ્રી કીર્તિયશ વિ. મ. નું તથા પૂ. સુ શ્રી હિતરૂચિવિજયજી મ. નું પ્રવચન થયેલ. પ્રવચન બાદ શેઠશ્રી રસીકલાલ કકલચ ભેમાણી, શેઠશ્રી ખાબુલાલ અચરતલાલ મશાલિયા, શેઠશ્રી દોશી ચીનુભાઇ ભીખાલાલ, શેઠશ્રી મેાહનલાલ રતનશી વડેલા શેઠશ્રી રસીકલાલ ચીમનલાલ મસાલિયા તરફથી એમ કુલ્લે રૂા. પનુ સંઘપૂજન થયેલ. અપેારે વિજય સુહુતૅ શ્રી શાંતિસ્નાત્ર મહાપૂજન અત્યંત ઉત્સાહભર્યા વાતાવરણ સાથે ભણાવાયેલ. અપેારનુ સંધ સ્વામીવાત્સલ્ય શેઠશ્રી લલ્લુભાઈ ત્રિભાવનદાસ ભણશાળી તરફથી તથા સવાર સાંજના મહેમાનાની સાધર્મિક ભકિત ક્રમશઃ શેઠશ્રી પનાલાલ નાગરદાસ મસાલીયા (હઃ ચન્દ્રેશ મસાલિયા) તથા શેઠશ્રી માહનલાલ રતનશી વહેંચા તરફથી થયેલ. આજરોજ વ્યાખ્યાનમાં પૂજયશ્રીના મહેડ્સવને અનુલક્ષીને શ્રી લાલબાગ આરાધક સ`ધ–મુંબઈ તરફથી રાધનપુર પાંજરાપાળને રૂા. ૧૧,૦૦૧ ( અગીયાર હજાર એક રૂપિયા ) ની જીવદયા માટે ભેટ રકમની જાહેરાત થયેલ.
ચૈત્ર વદ ૧૦ ના સવારે પ્રવચનકાર પૂ. આ. શ્રી મુક્તિપ્રભ સુ. મ. તથા પૂ સુશ્રી હિતરૂચિ વિ.મ. એ પ્રવચન આપેલ, પ્રવચન બાદ સંઘ તરફથી રૂા. ૧ની પ્રભાવના થયેલ.
ચૈત્ર વદ ૧૧ ના પણ 'ને પૂજ્યેાના પ્રવચન બાદ વિમળાબેન વસ'તલાલ દલાલ, શેઠશ્રી કાંતિલાલ હરગોવનદાસ તેમજ શેઠે
ૐ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક)
શ્રી વરધીલાલ વાડીલાલ તફથી એમ કુલ ।. ૩નું સૌંઘપૂજન થયેલ.
સમસ્ત મહે।ત્સવ રાધનપુર માટે વર્ષ સુધી સસ્મરણ રૂપી બની રહેશે. વિધિકાર શ્રી શાંતિભાઇ ઉણુવાલા તથા મહેન્દ્રભાઈ બાબુલાલ શાહે વિધિવિધાનની ખૂબજ સુંદર શુદ્ધિ જાળવેલ, મùાત્સવ દરમ્યાન પૂજયશ્રી પાસે શ્રી રાધનપુર સબંધે શ્રી આદિનાથ જિનાલય કમ્પાઉન્ડ (પાંજરાયેાળ) મા સ્વસ્થ પૂજય ગચ્છાધિપતિશ્રીજીનુ ભવ્ય સ્મારક ગુરૂમં દિર બાંધવાની પેાતાની ભાવના વ્યકત કરેલ.
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય-મુંબઇ
આ સંસ્થાની સ્થાપનાને ૭૫ વર્ષ પૂરા થયા હાઇ આ સાલે અમૃત મહાત્સવ ઉજવવાની ભવ્ય યાજના માટે તાજેતરમાં સંસ્થાના પ્રમુખ શ્રી દીપચંદભાઈ એસ. ગાડીના પ્રમુખપદે સસ્થાના ભાવિ વિકાસ અને વિવિધ વૈનાએ હાથ ધરવા માટે સમિતિ રચવામાં આવી છે જેમાં શ્રી કાર્ય કુશળ વ્યકિતના પ્રમુખપદે વિવિધ જે. આર. શાહ, પ્રતાપ ભાગીલાલ, સી. એન. સ'ઘવી, અમર જરીવાલા વિ. જાણીતા આગેવાનાને નિયુકત કરેલ છે. આ કાયક્રમના મ*ગળ પ્રાર'ભ વિજયા દશમી ૬ઠી. એકટાબર ૧૯૯૨ ના રાજ શરૂ કરી તા. ૨૬ મી જાન્યુઆરી ૧૯૯૩ ના પૂર્ણાહુતિ કરીને ભવ્ય રીતે ઉજવવાનુ નકકી કર્યું” છે. વિશાળ સસ્થા માટે સમસ્ત જૈન સમાજને આર્થિક સહકાર આપવા અનુરોધ છે.
ઉપરાંત શ્રી સી. એન. સ`ઘવીના પ્રમુખ
Page #903
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અક–૪૨ તા. ૧૬-૬-૯૨ :
પદે ભૂતપૂર્વ વિદ્યાથી ઓનું સ`ગઠન તથા એલમની એસેશીએશનની સ્થાપના અંગેની કામગીરી શરુ થઈ છે. સસ્થાના તમામ ભૂતપૂર્વ વિદ્યાથી ઓને વિનતી કરવામાં આવે છે કે તેઓએ સૌંસ્થામાંથી નિયત કરેલ બાયા ડેટાનું ફામ' તુરત મગાવીને એગસ્ટ ક્રાંતિમાગ, મુંબઇ-૪૦૦૦૩૬ ઉપર મેકલી આપવા આગ્રહ છે. આ સસ્થા ધ મા થી અવિરૂદ્ધપણે પ્રવૃત્તિ કરશે તે સાચી દિશામાં પ્રગતિ થશે.
સાધ્વીજી મ. ને કાળધમ
સુવિશાલ ગચ્છાધિપતિ સ્વ. પૂ. આ. શ્રી રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના સમુદાયવતી પ્રવૃતિની સ્વ. પૂ. સા. શ્રી દનશ્રીજી મ. ના પરિવારના પૂ. સા. શ્રી જયરેખાશ્રીજી મ. ના પ્રશિયા પૂ. સા. શ્રી ભવ્યનિધિશ્રીજી મ. ૨૫ વર્ષની ઉંમરે ૭ વર્ષના સયમ પર્યાયમાં વૈશાખ વદ ૮ના સાંજે ૫-૦૦ કલાકે અમદાવાદ-શાહીબાગ રાજ, હોસ્પિટલમાં સમાધિ પૂર્ણાંક કાળધમ પામ્યા છે. વૈશાખ વદ ૬ ના તેમનું છાતીના ભાગે ગાંઠનું સામાન્ય આપરેશન થયુ હતુ. તેમની પાલખી ગીરધરનગર ઉપાશ્રયથી વૈ. વદ ૯ ના નીકળી હતી. વ. સાધ્વીજી અનાસકાંઠાના પાલડી ( ખાણુંાદર)ના સુળ વતની હતા. તેમને પાત્તાના અંતિમ સમ ચના ભાષ થયા હેાય તેમ સઘળુ અર્પણ કરી અને સ્વાધ્યાય પણુ ખાકી હું તે ભણાવીને છેવટે એક સાધ્વીજીને વંદન બાકી રહ્યુ' તે કરીને જાણે વિદાયની તૈયારી ક્રરી ન હેાય તેમ સમાધિ સાધી હતી.
: ૯૮૭
રાજકોટ-વધમાન નગર
વૈશાખ સુદ ૧૪ના રોજ પરમપૂજય અધ્યાત્મયાગી પન્યાસ પ્રવરશ્રી ભ્ર 'કરવિજયજી ગણિવર્ય શ્રીની ૧૨ મી વાર્ષિક સ્વર્ગારાહણ તિથિ નિમિતે સવારે ૯ વાગે પૂ. સુ. શ્રી લાભવિજયજી મ. સા. ની નિશ્રામાં ગુણાનુવાદ સભાનુ આયાન થયેલ. જેમાં પૂ. તપસ્વી મુ. શ્રી જિનસેનવિજયજી મ. સા., પ. પૂ. પ્રવચનકાર સુ. શ્રી રત્નસેનવિજયજી મ. સા., શશિકાંતભાઈ મહેતા, ખાલ શ્રાવક મિતુલ ત્તથા દર્શને પૂજ્યશ્રીના ગુણાનુવાદ કરેલ. જિનેન્દ્ર ભકિત મ`ડળે પૂજયશ્રીના વિરહગીત પ્રસ્તુત કરેલ, પૂ.મુ. શ્રી રત્નસેનવિજયજી મ. સા. જીવદયા વિષયક સુંદર પ્રેરણા કરેલ. ત્યાર પછી જીવદયાની ટીપ કરતા ખુબ જ સારી ટીપ થયેલ. ત્રણ મહાનુભાવે તરફથી ગુરૂપૂજન અને સવ્રપૂજન તથા સંઘ તરફથી પેંડાની પ્રભા વના પણ થયેલ. ૫૨માત્માની ખુબ જ ભવ્ય અ’ગરચના કરવામાં આવેલ તે દિવસે સવારે ૬ વાગ્યેથી બીજા દિવસ ૬ વાગ્યા સુધી નમસ્કાર મહામંત્રના અખંડ જાપ પણ થયેલ.
-એજ દિવસે વ્યાખ્યાન પછી સગૂજ્ઞાન વક સ્પર્ધાનું આયેાજન કરેલ, જેમાં નાના-મોટા—માલકા અને વૃદ્ધો ભણેલા ડાંકટર આદિ પણ લગભગ ૨૦૦ પરીક્ષાથી - તેઓએ ભાગ લીધેલ.
વૈશાખ વદ ૧૧ ના દિવસે સ્વ. સિદ્ધાંત મહેાધિ પૂ. આ. દેવ શ્રીમદ્ વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મ. સા. ની ૨૪ મી પુણ્યતિથિ
Page #904
--------------------------------------------------------------------------
________________
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) નિમિતે ગુણાનુવાદ સભા રાખેલ છે અને પ્રવૃત્તિની પરમતપસ્વી પૂ. સા. શ્રી દેવેન્દ્રએજ દિવસે ૮ થી ૧૫ વરસના બાલકે શ્રીજી મના શિખ્યા પૂ.સા. શ્રી અનંતગુણ માટે વકતૃત્વ સ્પર્ધાનું પણ આયોજન થયું. શ્રીજી મ ના શિષ્યા પૂ. સા. શ્રી આત્મએ દિવસે પરમાત્માની ભવ્ય અંગરચના થઈ. દર્શિતાશ્રીજી મ. ના એકાંતરે ૫૦૦ આયં- વાંદરા-મુંબઇ-પૂ. આ. શ્રી ચિદાનંદ બિલની તપશ્ચર્યાની પૂર્ણાહુતિ નિમિત્તે સવારે સૂ. મ. ની નિશ્રામાં માંગીલાલ પુખરાજ ૮-૦ કલાકે વરઘેડાનું આયોજન કરાયું ચેપડા તરફથી છે. વદ ૧ ના પિતાના હતું. પૂ. આ. શ્રી વિ. સેમસુંદર સૂ. મ. ૫૦ વર્ષ અંગે શ્રી સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન તથા પૂ. પાદશ્રીજીના શિષ્યરત્ન પૂ મુ. શ્રી રાખેલ. વિધિ માટે ભાઈ પાનાચંદ વીર સંવેગરતિ વિ. મ., પૂ. મુ. શ્રી વૈરાગ્યરતિ પાળની મંડળી તથા સંગીતકાર શ્રી મનુભાઈ વિ. મ. તથા પૂ. મુ. શ્રી પ્રશમરતિ વિ: પાટણવાળા આવેલ હતા.
મ. આદિ પધાર્યા હતા. તથા શ્રી દાનપાટણ નગરમાં ધમવાણી પ્રેમ-રામચંદ્ર-કનકચંદ્રસૂરિ જેન પૌષધપરમ પૂજય આચાર્યદેવ શ્રી વિજય શાળામાં સ્વ. પૂજ્યપાદ શ્રીજીના ગુણાનુવાદ સુદર્શન સૂ.મ. પોતાની દીક્ષાભૂમિમાં પધાર્યા થયા હતા. પછી તબિયત ઘણી સારી રહેલ. પોતે જાતે બપોરના શ્રી જિનાલયમાં ૧૦૮ પાશ્વ દીક્ષાભૂમિમાં પહેલી જ વાર સંઘની વિનં- નાથ પૂજન શ્રી રમણભાઈએ ભણવેલ તથા તિથી વ્યાખ્યાન ગંગા વર્ષાવે છે. એમની નિશ્રામ સંગીતકાર શ્રી મુકુંદભાઈ મહંત આવ્યા એમના પરમ પૂજય પ્રદાદાગુરુદેવ સિદ્ધાંત હતા. પ્રભુજીને ભવ્ય અંગરચના રચાઈ મહેદધિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ વિજય પ્રેમ- હતી. શ્રી સંઘને ઉત્સાહ અને સાથ-સહસૂરીશ્વરજી મહારાજાની વૈશાખ વદ ૧૧ની કાર સારે હતે. પૂ. સાધવજી મ.ના સંસારી ૨૫ વી વાર્ષિક સ્વર્ગતિથિ, ગુણાનુવાદ તથા સંબંધીઓ શ્રી જગજીવનદાસ ત્રિભોવનદાસ પૂજ આંગી થયા. તથા પ. પૂ. વ્યાખ્યાન તથા શ્રી દેવચંદ ત્રિભવનદાસ પરિવારે વાચસ્પતિ સ્વર્ગીય આચાર્યદેવ શ્રીમદ્દ વિ. બધે લાભ લીધો હતો. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ ની વૈશાખ વદ ૧૪ની ૧૦ મી માસિક તિથિ ઉજવાઈ. સદૂધમ અઠવાડિક બુક રૂપે જૈન શાસન સંરક્ષક આચાર્યદેવશ્રી તથા પૂ. મુ શ્રી દર્શન
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) રત્નવિજયજી મ.ના પ્રવચને ગુણાનુવાદ થયા. આજીવન રૂા. ૪૦૦) અમદાવાદ-રંગસાગર
રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની છે. વદ ૧૪ ને રવિવારના રોજ સ્વ. આરાધનાનું અંકુર બનશે. પૂ તપાગચ્છાધિપતિ આ. શ્રી વિ. રામચંદ્ર જૈન શાસન કાર્યાલય સૂરીશ્વરજી મ. સા. ની દશમી માસિક શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વીજય પ્લેટ પુણ્યતિથિ તથા પૂજયરાજીના એસિસિમી અને જામનગર
Page #905
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાસણા અમદાવાદમાં “શ્રી બુદ્ધિ
સાગર” જૈન આરાધના ભવનમાં આચાય ભગવંત શ્રી ભદ્રંકર સુરીશ્વરજી પૂ. આ. શ્રી હિમાંન્શ સૂરીશ્વરજી મ. આદિ ઠાણાની નિશ્રામાં મ. પૂ. ગણિવા શ્રી ફુલચંદ્ર વિજયજી મ. તથા શ્રી રત્નસુંદર વિજયજી મહારાજને “પન્યાસ પદવી” અપણુ કરવાના મહે।ત્સવ ઉલ્લાસ સાથે ઉજવાયેલ છે અનેક જૈન સદ્યાના પ્રતિનિધિઓ ઉપસ્થિત હતા.
સ્વામી વાત્સલ્ય, કામળી વહેારાવવાની એલીને લાભ ભાગ્યશાળી દાનવીરાએ લીધે હતા. ભગવાન શ્રી નેમિનાથ”ને નૂતન જિનાલયમાં ગાદાસીન કરવાની ચલપ્રતિ કાના પ્રસંગ પણ આ સાથે ભવ્યતા પૂર્વક ઉજવાયા છે.
મુંબઇથી પધારેલા કલાકારો અને ભાવનામાં સ’ગીતકારશ્રીએ ભકિત ગીતાની ૨મઝટ જમાવી હતી. પૂજ્ય પન્યાસજી શ્રી ફુલચ'દ્રવિજયજી મહારાજ સાહેબ અને પન્યાસજી શ્રી રત્નસુંદર વિજયજી મહારાજ સાહેબના સ`સારી કુટુંબીજનેાએ નવકારશી આદિ ધાર્મિક અનુષ્ઠાનેામાં ઉમદા ફાળા આપી લાભ લીધે। હતા.
નિલે પતા
નદી કિનારે ફરતાં એવા મે' કમળને પૂછ્યું, “તારા જીવનનું રહસ્ય શું?
સદા માટે હસી રહેલા, સ્વચ્છ સૌન્દ ને પામેલા કમળે કહ્યું, અરે માનવી ! કીચડમાં જન્મવા છતાં હું નિર્લેપ છું.” જો મારી માફક તમે પણ સંસારના કાદવ કીચડથી નિલ્પ રહેશે તે સદા માટે હસતાં જ રહેશે.
૧૧ વીલ્લાસ
વૈરાગ્ય વાસિત આત્મામાં અગિયાર અગિયાર જાતના વીય ઉલસિત હાય છે.
૧. ઉદ્યમ વીય' : જ્ઞાન-દન-તપ×ચર્યા આદિના આચરણમાં સતત ઉત્સાહ પૂર્ણાંક પ્રવત તે.
૨. ધૃતિ વીય : સયમ માર્ગોમાં સ્થિર રહો.
૩. ધીરતા વીય : દુ:ખામાં, કષ્ટામાં કાઇપણ જાનની વિક્ષુબ્ધના ન કરે. ૪. શોહડીય વીય : હૃદય પ્રેમથી લબાલખ કરે.
ત્યાગના
૫. ક્ષમા વી : આદેશ કરે-અપમાન તા પણુ ક્ષમા ધારણ કરે.
૬. ગાંભીય વીય : મહાન અને મહત્ત્વ પૂર્ણ કાર્ય કરવાની ક્ષમતા ધરાવતા હાવા છતાં ઉધ્ધતાઇ ન કરે.
૭. ઉપયાગ વીય : દ્રવ્ય ક્ષેત્ર-કાળ અને ભાવનું જ્ઞાન સાધકને હોય છે. ૮. યાત્ર વીય : મન શકિત, વચન શકિત અને કાયક્તિના સવ્યય કરે. ૯, તા વીય : બાર પ્રકારના તપ ચડતે ભાવે આચરે અહીનપણું. ૧૦. સયમ વી : સત્તર પ્રકારનુ` સંયમ પાળે, ૧૧. અધ્યાત્મ વીય : ધનુ નિરતિચાર ક્ષતિરહિત સ યમ
પાલન કરે.
આપણે પણ આવા વૈરાગ્ય કેળવી સુગુરુ પાસે સયમ ગ્રહણ કરી મુકિતનું બનાવીશું.
હષીત એન. શાહ અમીષ આર. શાહ
Page #906
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
• Reg. No. G/SEN-84
අපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
Aષ્ટ સ્વ પ પૂ અંચાયેવેશ શ્રીમદ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
පපපපපපපපපපපපපපපපප
૦ ભગવાનના સિદ્ધાન્ત જેવા છે તેવા ન ઓળખાવે અને વિપરીત રીતે ઓળખાવે
તે તેને સાથ અપાય? બધી કુલટાઓ ભેગી થઈ સતીનું સન્માન કરવા માગે છે
સતી જાય ? 0 સમ જાય નહિ ત્યાં સુધી મધ્યસ્થ રહેવું તે ગુણ પણ સાચું-બેટું સમજવા પછી Q
મધ્યસ્થ રહેવું તે સત્યનું ખૂન અને અસત્યનું પિષણ. 0 0 ફરજ તે તે કહેવાય જેમાં સવ-૫૨ હિત હોય ! જેમાં સ્વ-પર હિત નથી તે ફરજ 0
જ નથી. સ્વાર્થની કાર્યવાહી એ તે કેરું પાપ છે. 0 ૦ આત્માનંદી આત્માને ભવ ભયંકર અને ધર્મ ભદ્રંકર લાગે છે. ત્યારે પુદગલાનંદી છે
આત્માને ધર્મ ભયંકર અને ભવ ભદ્રંકર લાગે છે, છે . મેક્ષમાગને બદલે સંસારમાર્ગ સ્થાપે તે કુદેવ. મેક્ષમાગને બદલે સંસાર માર્ગ
ઉપદેશે તે કુગુરુ અને જેનાથી સંસાર વધે તે કુધર્મ, છે. દુન્યવી પદાર્થોને ઉપાદેય માની તેની પ્રાપ્તિ માટે જ પ્રભુની પૂજા કરવી એ
ધર્મ નથી. જેનાથી આત્માનું સ્વરૂપ નિશ્ચિત થાય તે જ ખરેખર જ્ઞાન છે. તે જ્ઞાન અને કેળવણીને પામેલા આત્માએ પાપમાત્રથી ધ્રુજે અને આ લોકની લાલસામાં ન 0.
ફસાતાં આત્મ કલ્યાણની સાધનામાં સાવધ થાય. 0 ૦ પરલકને સુધારનારું જ્ઞાન, આ લેકને પણ સુધારે જ છે. કેવળ આ લોકની સાધન છે. 0 નામાં જ જોડનારું જ્ઞાન તે પરલોકનું ય સત્યાનાશ વાળે છે. 0 , લક્ષ્મીને ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ સદુપયોગ કરવામાં ધર્મ છે પણ ધર્મ માટે લક્ષમી 0. તું મેળવવવી એ ધર્મ નથી કેમ કે કમાવાની ક્રિયા એ પાપ છે અને તેની લીનતામાં 4 તુ તે ધર્મ ભૂલી જવાય,
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප
જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o મૃત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન : ૨૪૫૪૬
Page #907
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમૂર્સિ
2
- - - ( 2 ) 2 નમોવેવિસાણ તિથ રાdi | શાસન અને સિદ્ધાન્ત સમાડું. મહાવીર-પનવસાmi. pી રક્ષા તથા પ્રચારનું પત્ર-1 છા
आ. श्री कैलाससागर सूरि ज्ञान म श्री महावीर जैन आराधना केन्द्र, कोना.
CIROL
પણ તે જ ધન્ય છે. अलसा होइ अकज्जे,
पाणीवहे पंगुला सया होइ । परतत्तीसु य बहिरा,
जच्चंधा परकलत्तेसु ॥ જેઓ અકાય માં આળસુ હોય છે, પ્રાણી-જીવ વધમાં હમેશા પાંગળા બને છે, પારકાની નિદાને સાંભળવા બહેરા છે અને પરસ્ત્રીને જોવા માટે જાત્ય ધા છે તેઓ જ ખરેખર ધન્ય છે.
અઠવાડંક
એક
55
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
શ્રત જ્ઞાન ભવન
૪૫, દિગ્વિજ્ય પ્લોટ, જામનગર (ૌરાષ્ટ્ર) INDIA
IN- 86i005
Page #908
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ ઈનિદ્રાની પરાધીનતા એ પતનનો માર્ગ છે -
–પૂ. મુનિરાજ રત્નસેનવિજયજી મ.
ઈનિદ્રાની-વાસનાઓની ગુલામી એ પતનને માગ છે.
જેમ હાથી ઉપર અંકુશ, ઘેડા ઉપર લગામ અને સાઈકલમાં બ્રેક અનિવાર્ય છે એવી જ રીતે મહાન પુણ્યોદયથી પ્રાપ્ત થયેલ ઈદ્રિયો ઉપર નિયંત્રણ અનિવાર્ય છે.
જે માણસે પોતાની ઇન્દ્રિયને નિયંત્રણમાં રાખી એને સદુપયોગ કરે છે તે માણસ પિતાને આત્મવિકાસ સાધી શકે છે અને જે માણસ ઈનિદ્રાને ગુલામ બનીને જેમતેમ વર્તે છે–તે માણસ પોતાના જીવનને પતનના માર્ગમાં લઈ જાય છે. - કાનથી નિંદા સાંભળવી, કેઈની હલકી વાત સાંભળવી, વિકારોત્પાદક ફીલ્મી ગીતે સાંભળવા–એ કાનને દુરૂપયેાગ કર્યું કહેવાય. કાનથી જે તે સાંભળવું તે તે કાનને કચરાપેટી બનાવવા જેવું છે કાનથી પરમાત્માની વાણીનું શ્રવણ કરવું જોઈએ. કેઈની સારી વાત સાંભળવી જોઈએ.
આંખને જ્યાં-ત્યાં ભટકાવવી, પરસ્ત્રીના રૂપ આદિને ધારી ધારીને જેવા–ટી. વી. ફીલમના કામોત્તેજક દ્રશ્યો જોવા-ઇત્યાદિ પ્રવૃત્તિઓમાં આંખને દુરૂપગ રહેલો છે. આ આંખને ઉપયોગ તે પરમાત્માના દર્શનમાં, સસાહિત્યના વાંચનમાં, અને જીવદયાના પાલન આદિમાં કરવો જોઈએ. આમ કરવાથી આંખનો સદુપયોગ કર્યો કહેવાય. . - જીભથી કઈને ગાળ આપવી, હલકા શબ્દો બોલવા, નિંદા કરવી – એ જીભને દુરૂપયોગ કહેવાય,
કેઈને સારી સલાહ આપવી, સારા અને મીઠા શબ્દો બોલવા, સત્ય બોલવું, પરમાત્માની સ્તુતિ કરવી આદિ એ જીભને સદુપયોગ કહેવાય. - કાન, આંખ અને જીભ એ જીવનની અમૂલ્ય નિધિ છે. એનું દુરૂપયોગ ન થાય, એની ખુબ-ખુબ કાળજી રાખવી જોઈએ. . ઇનિદ્રાને ગુલામ એ વિવનો ગુલામ બને છે અને ઈનિદ્રાના વિજેતા વિવ વિજેતા બને છે.
વિલાસી જીવન એ ઈદ્રિયોની ગુલામીની નિશાની છે. ઈન્દ્રિયોને ગુલામ ક્યારે પણ સુખી બની શકતું નથી.
ઈન્દ્રિયના ગુલામ બનેલા માણસના જીવનમાં અનેકવિધ સમસ્યાઓ ઉત્પન થતી હોય છે. in જીવનમાં સુખી બનવું હોય તે જીવનમાં ઇનિદ્રાની ગુલામી તેડવી જોઈએ અને ઈદ્રિને પિતાને સ્વાધીન બનાવવી જોઈએ.
Page #909
--------------------------------------------------------------------------
________________
31 માસૂ- \'જી મહર' /
•
પ} } (૫ ક. ૨૮:૪૨૪ જજ
તેત્રીઓ:- મચંદ મેઘજી 'મેન્દ્રકુમાર સજજતwહ
જૉe) જ સ્પ૮ ૭
(24 ) અજાચક ૫દમ7 8
(જજ)
(અઠવાડિક) ) Im/RYQ વિર/ ૨. શિવારે , T
5 વર્ષ ૪ ૨૦૪૮ જેઠ વદ-૮ મંગળવાર તા. ૨૦-૬-૯૨ [અંક ૪૩ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂ. ૪૦૦ ? 1 તમારે જૈન બનવું છે? :
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. આ જગતમાં પાંચ પરમેઠિઓ જ પૂજનીક છે, વંદનીક છે, સેવન ક છે. તેમને ! સાચા ભાવે કરેલા નમસ્કારથી જ મુક્તિ થઈ શકે તેમ છે. આવી પ્રતીતિ તમને થઈ છે I છે? સંસારના સુખના રસિયાઓને આ વાત રૂચે જ નહિ. છે જે અમને સંસારથી છૂટવાને અને મોક્ષે પહોંચાડવાને માર્ગ બતાવે ત્યાં જ | અમારું માથું નમે, ખેંચાણ થાય, આકર્ષણ થાય તે સિવાય દુનિયાની કોઈ ચીજ છે ઉપર આકર્ષણ થતું નથી. તે બધી ચીજો મારનારી છે તેવી સાચી પ્રતીતિ થઈ છે? સંસા6 રથી છૂટવાને અને મે ક્ષે પહોંચવાને માર્ગ આંખે ચઢયે છે? સંસાર ભૂંડે છે, અનંત ૮.ખમય છે અને મેક્ષ અનત સુખમય છે. દેવલોક જે જીવને ન આકર્ષે તેને મનુષ્ય- 1 લોકમાં આકર્ષવા જેવું શું છે? મનુષ્યલકના સુખને ગંદા કહ્યા છે. જેને સમ્યગ્દર્શન પૂર્વકનું જ્ઞાન થાય તેને સંસારના સુખ ઉપર ચિતરી થાય. ખાવા બેઠેલે સમજીને તે વિવેકથી ન ખાય તે તેની ખાવાની ક્રિયા પણ ગમે તેવી નથી. પાંચે ઈન્દ્રિયના વિષયની ક્રિયા કેવી છે ? કેઈનું કંઈ રૂપ જોયા કરે તે તેને કેવ કહ? રખડેલ! ભામટે ! કોઇનું પણ રૂપ ધારી ધારીને જવાય? સારૂં રુપ જોવે તે કઈ થપાટ પણ બાજરી રે ? સારો કાળ હોય તો બજારમાં ફરવાને હક પણ ન મળે. સંસારમાં રૂપ-રંગ છે તે ન જોવાય પણ સંયમથી છવાય.
આજના ભણતરમાં પણ મોક્ષમાર્ગની વાત આવે છે ? મામાને વિશેષ રીતે ? સમજાવે તેનું નામ સમ્યજ્ઞાન છે. ભણવાના પુસ્તકમાં મોક્ષમાર્ગ ભર્યો છે કે બીજું
Page #910
--------------------------------------------------------------------------
________________
બીજું ભર્યું છે ? આજના ભણેલા પોલીસી કરવામાં, લુચ્ચાઇ કરવામાં ઢાંશિયાર થઇ ગયા છે. આજે લખવાની પણ વેળા! વેપારની પણ કળા કરતા પણુ આજે જે વેપાર કરે તે કેવા ? ચિતરી આવે તેવા
આગળના વેપારી વેપાર
આપણા બધા ભગવાન કેવા છે ? સ સાર અટવીમાં માદક છે, સૌંસાર સાગરમાં નિર્યામક છે અને છયે જીવકાયના રક્ષક હોવાથી મહાગેાપ છે. જે સ્વયં રક્ષક હાય તે જ બીજાને રક્ષવાના માર્ગ બતાવે. અમારે, તમારે સ`સાર ચાવવાના ઉપદેશ અપાય કે મોક્ષે જવાના ઉપદેશ અપાય?
કર્મો નાશ પામે ત્યારે. આત્માના મેટામાં મેટા
માક્ષે કયારે જવાય ? બધા જ શત્રુ જ ક્રમ છે. તે કમને કાઢવા, શરીર પરના પ્રેમના નાશ કરવા જોઈએ. તે પ્રેમ નાશ થયા તેની પ્રતીતિ શી ? ઇન્દ્રિયા ઉપર ભારેમાં ભારે ગુસ્સો આવે અને તેના ઉપર કન્ટ્રોલ રાખે તેવા જ જીવા કષાયાને જીતી શકે.
ક્રમ ભૂંડા લાગ્યા છે ? કેટલાંક કર્મો દુઃખ આપે છે, કેટલાક સુખ આપે છે અને કેટલાંક કર્મો એવા છે જે પાપ જ કરાવે છે. તમને કયા ક્રમ ઉપર પ્રેમ છે અને કયા કર્મા ઉ૫૨ તિરસ્કાર છે? તમારી શુભ અને અશુભની વ્યાખ્યા શી છે ? તાવ આવે ત્યારે સૌ પાપના ઉદય માને છે. પૈસા ચાલ્યા જાય, પૈસા ન મળે તે પાપના ઉદય માને પણ સ`સારનું સુખ સરુ લાગે છે તે પાપાય છે, તેના ભાગવટામાં મજા આવે બગડે, ધાર્યા કામ ન થાય પણ દુઃખ નથી વે'તું તે
તે મહાપાપેાય છે તેમ માના ત્યારે બધા પાપેાય માને છે, પાપાય છે તેમ માનેા છે કરવી પઢશે.
છે ? દુઃખ આવે, શરીર કુદરત રૂઠી તેમ ખેલે છે તમારે જૈન બનવુ' છે ?
તે
આ બધી વિચારણા રાજ
( ૨૦૨૯, શાંતાક્રુઝ )
27
૦ સાધુ તે કહેવાય કે-જે શ્રી જિનમૂત્તિ, શ્રી જિન મંદિર અને શ્રી કનાગમને હું યામાં રાખો અને એની આજ્ઞાનુસાર ધ ફેલાવે. શ્રાવક તે કહેવાય, કે જે શ્રી જિનમૂત્તિ શ્રી જિનમ`દિર, શ્રી જિનાગમ તથા સાધુને હૈયામાં રાખો અને આગમે કહેલા ધર્માં ફેલાવવામાં સાધુને સહાય કરે. સયમના પાલક અને પ્રચારક મુનિ છે અને સંયમના અથી તથા સહાયક શ્રાવક છે.
૦ વસ્તુવને સમજવા માટે માસ્થ્ય એ સદ્ગુણ છે. પણ સત્યાસત્યના નિર્ણાય થઈ ગયા પછી—આ પણ ઠીક અને આ પણ ઠીક'એમ કહેનારા મધ્યસ્થા તા ઇરાદાપૂર્ણાંક પાતાની વાહ વાહ માટે ધના નાશ કરનારા અંતે કરાવનારા છે.
સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિજયરામચ`દ્રસૂરીશ્વરજી મ.
Pe
Page #911
--------------------------------------------------------------------------
________________
- જહાજ હe » જ છે - FEE સમાધિ સર્જકનું જીવનદર્શન
;
--શ્રી ગુણદશી
કવિતા ભણવી પડે માટે ભણવાની. ગોખવી સંચમાભિમુખતા.
પડે તે માટે કરવાની પણ તે વાત માન
વાની નહિ. ઈશ્વર જગતને કર્તા હોય શ્રાવક કુળમાં જન્મેલા આત્માઓને
નહિ.” આ રીતના કુમળા કુલને ઉછેરશ્રાવકધર્મને જીવનારા માતા-પિતા ભાષા
વિકાસ કરવામાં આવે તે તે ત્રિભુવનના જ્ઞાનાદિ માટે વ્યવહારિક શિક્ષણ આપે .
| મસ્તકે શેભે–તેમાં લેશ પણ નવાઈ છે ? તેની સાથે ધાર્મિક શિક્ષણ તે પ્રધાનપણે
શાસ્ત્રમાં વાત આવે છે કે- જે માતા જ આપે. સારાં મા-બાપ સંતાનને દુનિયા
ખરેખર સાચી શ્રાવિકા બનેલી હોય તેની દારીનું ભણવે તેને પણ તે જ હેતુ રહેતા
સંસારની ક્રિયાઓ જેઈને નાનું બચ્ચું કે-“મારું સંતાન સાચું-ખોટું સમજે. તે
જીવ વિચાર અને નવતત્તવનું જાણકાર સમજયા પછી પોતાની શકિત અનુસાર
બની ગયું હોય ! શ્રાવિકા ચુલે આદિ સાચું-સારું કર્યા વિના ન રહે અને મરી
4. સળગાવતી વખતે, લાકડાંમાં કયાંય જીવ જાય તે પણ છેટું તે હરગીજ ન કરે" અને ટામાં ભાગ પણ ન લે.” પરંતુ
જતુ ભાર્યા નથીને ? તે કાળજીપૂર્વક જોઈ
લે. કંઈ પણ ચીજ–વસ્તુ લેતા કે મૂકતા, “ભણશે નહિ તે ખાશે શું?” તેમ માની
* પૂંજી પ્રમજીને જયણાપૂર્વક લે અને મૂકે, ભણવતા ન હતા.
તે જિજ્ઞાસુ નાનું બચ્ચું પૂછે કે-આમ ત્રિભુવને પણ વ્યવહારિક અભ્યાસ કેમ? તે સમજાવે ને કે- આવા આવા ગુજરાતી ૭ ચોપડીને કરે. તે વખતના ઝીણું જ મરી ન જાય માટેઝ આ જ વડિલે દુનિયાનું ભણવવા છતાં પણ ખરેખર જીવન જીવવાની સાચી કલા છે! મનમાં બેટું ઘર ન કરી જાય તેની પૂરી વ્યાવહારિક અભ્યાસની સાથે બાલ્યકાળજી રાખતા. તે વાત ઉત્તરાવસ્થામાં વયથી જ તેમને ધાર્મિક અભ્યાસ કરવાનું તેઓશ્રીજી સ્વમુખે કહેતા કે- “અમારા શરૂ કરેલ.. નવ વર્ષની ઉંમર સુધીમાં વખતમાં અમારા ઘરના વડિલે અમે નિશા- તે પાંચ પ્રતિક્રમણ, જીવવિચારાદિને બેથી ભણીને આવીએ તે “માનસિક સ્નાન અભ્યાસ કરી લીધેલ એટલું જ નહિ કરાવી પછી ઘરમાં પેસવા દેતા. તે વખતે નવ વર્ષની વયથી તે બે ય ટાઈમના ગુજરાતીમાં કવિતા આવતી કે- ‘એ ! પ્રમિક્રમણ અને ઉકાળેલું પાણી પણ ઈશ્વર ભજીએ તને, તું છે જગ સર્જનહાર.” – ત્યારે આ રતનબા કહેતા કે “બેટા! આ ૪ જીવવિચારનું આ પ્રેકટીકલ તે એજ છે.
Page #912
--------------------------------------------------------------------------
________________
* શ્રી જન શાસન (અઠવાડિક) "
શરૂ કરેલ તેમને ધાર્મિક અભ્યાસ કર- માટે જેટલાં કપડાં સીવડાવી આપ્યાં છે તે વનાર શિક્ષક શ્રી ઉજમશીભાઈ પણ સારા ફાટી જાય પછી દક્ષા લે જે. શ્રદ્ધાળુ-નાની મળેલ. જેમણે સમ્યફની ત્યારે ત્રિભુવને તુરત જ કાતર લીધી સઝાય અને તેના અર્થ એવા સમજાવેલ અને તે બધાં કપડાં ફાડવાની તૈયારી કરી. કે જેના કારણે પાઠશાળાની પરીક્ષામાં ' મામા-આ શું કરે છે? તેઓશ્રીએ તેમાં પ્રથમ નંબર પણ મેળવેલ. ત્રિભુવન-આપે કહ્યું ને કે, આ કપડાં તે જ ઉજમશીભાઈએ પણ અંતે પૂ. આ. ફાટી જાય પછી દીક્ષા લેજે. એટલે કપડાં શ્રી નીતિ સૂ મ ના સમુદાયમાં દીક્ષા લીધી ફોડી રહ્યો છું. હતી અને પૂ આ. શ્રી ઉદયસૂરિજી મ ના ભાગ્યવાને! વિચારે કે, સમ્યફ ધર્મને નામે સુંદર આરાધના કરીને વર્ગવાસી પરિણામ આત્મામાં પેદા થઈ જાય પછી થયેલ.
આપોઆપ સાહજિક રીતે કેવી ચાવી બાલ્યવયથી બુદ્ધિના ચમકારા. આશ્ચર્યકારી પ્રજ્ઞાની પ્રગ૯ભતા આમામાં
રતનબાએ આ મનુષ્ય જન્મનું સાચું પેદા થાય છે. કળ દીક્ષા લેવી તે જ છે તે વાત ત્રિભુ- . તેમના તારાચંદ કાકાએ કહ્યું કેવનના હયામાં જે રીતે ઠસાવી અને તેમના મારી ધીકતી પેઢીનો વારસદાર તને જ
મેરેમમાં તે જ ભાવના વસી ગઈ તેથી બનાવી દઉં. જે તું આ ખોટી રઢથી દીક્ષા લેવાની અતિ ઉત્કંઠા જોઈ સંસારી પાછા આવી જાય તે (સંસારી જીવને સંબંધીઓ પણ ચેકી ઉઠયા, બધા જ સદાગ્રહ પણ કદાગ્રહ લાગે તેમાં આશ્ચર્ય માનતા કે આ જ્યારે દીક્ષા લેશે તે કહેવાય
નથી.) નહિ. તેથી તેઓ દીક્ષા ન લે માટે જે જે
ત્રિભુવન - આ પાપની પેઢીનો વાસે
ભવના પ્રભનાદિ બતાવી રોકવા પ્રયત્ન કર્યા. આપે છે તેના કરતાં ધર્મની પેઢી ચલાબાલ્યવયથી જ તેમની બુદ્ધિની પ્રતિભાથી વવાની અનુમતિ આપો ને? સો અંજાઈ ગયા. તેમાંના કેટલાક પ્રસંગેનું ખરેખર વણિક બુદ્ધિ પણ તેને કહેવાય વિહંગાવલોકન કરીએ.
જે હમેશા નફા-તેટાને વિચાર કરી પગલું ૦ તેમના મામાએ કહ્યું કે તને પહેરવા
ભરે. સાચે લાભ શેમાં છે અને નુકશાન નવમું વર્ષ બેઠા પછી તે એમને પણ શેમાં છે તે સુજ્ઞ વાચકે વિચારી.. એકેય દિવસ એ ઉો નથી કે જે દિવસ સમજી શકે છે. તેમણે પ્રતિક્રમણ ન કર્યું હોય અથવા ૦ દીક્ષા માટે ઉત્કંઠિત બનેલા ત્રિભુસચિત્ત પાણી વાપર્યું હોય.
વનને સમજાવવા માટે તેમના કાકા એક + ઉપ. શ્રી યશોવિ. વિરચિત સમક-વના પારસી જજ પાસે લઈ ગયા. ઘણું સમ૬૭ બોલની સઝાય છે : .
જવ્યા પછી તે પારસી જજ કહે-“ઘરમાં
Page #913
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૩, તા. ૨૩-૬-૯૨ :
.:: ૯૯૭
રહયે ધર્મ ન થાય ?” ત્રિભુવને પૂછ્યું- વયે બાલ પણ બુદ્ધિએ પાકટ વયના “ઘરમાં રહયે આપ કેટલો ધમ કરે છે ?” ભમભલાને પણ ભૂ પીવડાવે તેવા આ આ હાજરજવાબીથી પ્રભાવિત થયેલા જજ ત્રિભુવન ગામમાં પણ સૌને આદરણીયસાહેબે પણ સટીફીકેટ આપ્યું કે આ સમાનીય બન્યા. તેઓ ધર્મને રંગથી દિકરે ખરેખર સાધુ થવા માટે જ સ. પૂર્ણ રંગાયા પછી ઘરને જેલ માની,
ઉપાશ્રયને મહેલ માની આખો દિવસ ખરેખર ધર્માત્મા શ્રાવક તે વિચારે ઉપાશ્રયમાં જ રહેતા, રાત્રિના પણ ત્યાં જ કે-મારા ઘરમાં કોઈને પણ વિરાગ ન થાય, શયનાદિ કરતા અને આરાધનામાં મસ્ત સાધુ થવાનું મન ન થાય તે મારું ઘર - બનતા, ગામમાં આવતા સાધુ મહારાજાદિની મશાનભૂમિ છે. મારા ઘરમાં કે ઈ ચેતન સેવા-ભકિત કરવા પૂર્વક પોતાના ચારિત્ર નથી વસતા પણ બધાં મડદાં વસે છે. મેહનીય કર્મને કણ કરી રહ્યા હતા,
૦ રતનબાએ જે અમૃતપાન કરાયેલ ત્યાંના સ્થાનિક ભંડારમાં જેટલા ગુજરાતી 'કે, આ જન્મમાં દીક્ષા જ લેવા જેવી. ભાષાને ધાર્મિક પુસ્તક હતા તે બધા દીક્ષા તે દેને પણ દુર્લભ છે. પણ મારા કુશાગ્ર બુદ્ધિનધાન આ બાળક વાંચી લીધા જીવતાં નહિ. તે વાત પુત્ર પ્રેમના મેહની હતા પિતાની મતિ અતિ પરિકર્મિત હતી. ત્રિભુવને પણ નકકી કરેલ કે–બાની કરી હતી. તે વાત સાચી છે.
' એકવાર એક આચાર્ય - જેમનું તે પણ પૂ મુ. શ્રી દાનવિજયજી મ, પ્રદેશમાં સ્થાનમાન પણ હતું. તેમણે કહ્યું પૂ મુ. શ્રી પ્રેમવિજયજી મ.ના સત્સંગના કે-મારી પાસે દીક્ષા લઈશ તે આ સ્થાનને યેગે જાણ્યું કે-કેશુ પહેલું મરે તે નકકી (તૃતીય પદને) ઝટ પામી શકીશ. ખબર છે ? - તેથી ઉપકારી એવા રતનબાને પણ
- લઘુ વયના બાળકે તુરત જ ચપડાવી અવસર પામીને ત્રિભુવને વિનયપૂર્વક કહ્યું
કે-મારે કલ્યાણ કયાં કરવું તે સારી રીતે કે આપણા એમાંથી કે તે
જાણું છું આપની પાસે કલ્યાણ તે ન જ ખબર છે ? કદાચ હ ય વહેલે : તે થાય. ‘મુઠ કુ’ બને સમજી ગયા, દીક્ષા વિના રહી જાવું ને? માટે મને
- પેલા આચાર્યો પણ મૌનને આશ્રમ લીધે. સંયમ માર્ગે જવાની અનુમતિ છે !
એકવાર ઉપાશ્રયમાં નહિ ઉતરવા લાયક ૦ ધાભિમુખ બનેલા આત્માને ધામ એવા સાધુઓને આમણે ઉતારો આપ્યો, વિના ચેન જ ન પડે ધર્મ એ જ પ્રાણ ગામના સુશ્રાવકાએ કહ્યું આ શું કર્યું? લાગે, આધાર લાગે. આ આત્મા ભગ. આમને અહી ન ઉતારાય. ત્રિભુવન કહેવાનની આજ્ઞા શું તે પણ ન જાણે તે કાંઈ નહિ. સાંજના વિહાર કરાવી દઈશ. હરગીજ ન બને. જો . છે ; . ગચરી-પાણી આદિ થઈ ગયા બાદ
Page #914
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૯૮ ૪
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ત્રિભુવને તે સાધુઓને એવા ભાવનું સમ- કરે. અને જ્યારે સાચી હકીકતની ખબર જાવ્યું કે-આ ગામના શ્રાવકે આવા આવા પડે કે, આ તો સુવિદિત છે અને કારણ વિચારવાળા છે. તમને બહુ અનુકુળ વશાત્ એકલા થઇ ગયા છે તે વંદન કરે. નહિ આવે. તેથી તે સાધુઓ પણ સમજી તે વાતને પૂજ્યશ્રીજીના શબ્દોમાં જોઈએ ગયા અને તુંરત જ સાંજે વિહાર કરી ગયા. તે-“તે સાધુ કહેતા કે- બચ્ચા એ સા હિ તે જોઈ આગેવાને પણ આશ્ચર્ય સહ
બનના ! આ માથું તે દશશેરી નથી કે
જેને તેને નમ વાય. આ તે ઉત્તમાંગ છે. આનંદ પામ્યા.
તે જયાં ત્યાં જેને તેને નમાવાય નહિ. સુસાધુને વંદન એ ભવનિસ્તારક બને ખરેખર જેના હૈયામાં સાચી સાધનાની છે અને કુસાધુને વંદન ભવવદ્ધક બને છે. લગની લાગી હોય અને પ્રીતિ જન્મી હોય તેથી ગામમાં એકલ દોકલ સાધુ આવે તે તેના હયામાં આવી વિવેક પૂર્વકની હંસ વિવેકનંત આ બાળક ગોચરી – પાણી દૃષ્ટિ સહજ જ જમે . આદિની ભકિત કરે પણ વંદન તે ન જ
( કમશઃ )
ગચ્છાધિપતિ પૂ. આ. ભ. શ્રીમદ્ વિજય સેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી.
મહારાજાને સમાધિપૂર્વક કાલધર્મ પરમપૂજ્ય શાસન રક્ષક સ્વ. આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજય શાંતિચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટધર પરમપૂજ્ય વિદ્વદ્રય જાતિવિંદ શિ૯૫વિદ્દ સિદ્ધાંત રક્ષક ગરછાધિપતિ પૂજ્ય આચાર્યદેવ શ્રી વિજય સોમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહાજન અમદાવાદ દરવાજાના ખાચે જૈન ઉપાશ્રમ ખાતે જેઠ સુદ ૧૧ ના સાંજે ૭-૩ કલાકે વિશાળ ચતુર્વિધ સંઘની હાજરીમાં શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રનું સ્મરણ અને શ્રવણ કરતાં કાલધર્મ પામ્યા છે. અંતિમ સુધી સુંદર સમાધિમાં હતા. જેઠ સુદ ૧૨ ના સવારે ૯ વાગ્યે પાલખી નીકળી હતી. જેઠ સુદ ૧૪ રવિવારે પૂ. આ. શ્રી વિજય સેમસુંદરસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. શ્રી વિજય પૂર્ણચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની નિશ્રામાં ગુણાનુવાદ સભા રાખી હતી.
સ્વ. પૂ. શ્રી શાસન પ્રભાવક અને સિદ્ધાંત નિષ્ઠ અને ચુસ્ત સમાચારના જાણકાર હતા. તેઓશ્રીના જવાથી સમુદાય અને શાસનને મહાન બેટ પડી છે. તેઓશ્રીના આત્માને સદા સમાધિ અને અનુક્રમ શાશ્વત સુખની પ્રાપ્તિ થાય એ જ પ્રાર્થના કરીએ છીએ.
Page #915
--------------------------------------------------------------------------
________________
બગત કામ મ મ નામ પરાયન 1
તે સજજન મમ માનપ્રિય, સાંતિ બિરતિ બિનતિ મુદિતાયન
ગુન મંદિર સુખપુંજા સીતલતા સરલતા મયત્રી | જેને નિંદા ને સ્તુતિ અને સમાન
દ્વિજ પદ પ્રીતિ ધર્મ જનયત્રી જો છે અને જેની મારા ચરણકમલમાં મમતા 1 એમને સંતને કોઈ પણ કામના હોતી છે. તેવા ગુણોનું ધામ અને સુખના સમુદ્ર નથી. તેઓ તો મારા સ્મરણ, ધ્યાન અને સંતજને મને પ્રાણ સમાન પ્રિય છે. નામજપમાં જ પરાયણ રહે છે. શાંતિ, પર ઉપકાર બચન મન કાયા . વૈરાગ્ય, વિનય અને પ્રસન્નતાને એમનામાં સંત સહજ સુભાઉ ખગરાયા છે સદા નિવાસ હોય છે. એમનામાં શીતલતા, મન, વચન અને શરીર વડે પરોપકાર સરલતા, સૌના તરફ મિત્રભાવ અને ધમને કર એ સંતોને સહજ સ્વભાવ છે. ઉત્પન્ન કરનારી સાચા બ્રાહ્મણના ચરણમાં સંત સહહિ દુઃખ ૫રહિત લાગી છે પ્રીતિ વગેરે ઉચ્ચ ગુણ હોય છે.
પરદુઃખ હેતુ અસંત અભાગી !
-
ક
સા ચા
સંત ના
લ ક્ષ ણે
(૩) ૨૯ --સુંદરજી બારાઈ
એ સબ લછન બસહિ જાસુ ઉર' ભૂજ તરૂ સમ સંત કૃપાલા જાનહુ તાત સંત સતત ફુર
પરહિત નિતિ સહ બિયત બિસાલા ! સમ દમ નિયમ નીતિ નહિ ડેલહિ
બીજાના ભલાને માટે સંતે દુઃખ સહન પરુષ બચન કબહું નહિ બેલહિ કરે છે અને અભાગી અસંતે બીજાને વિના
તેઓ શમ–મનોનિગ્રહ, દમ-ઈન્દ્રિય- કારણ દુઃખ આપે છે. જેમ ભેજ વૃક્ષ નિંગ્રહ, નિયમ અને નીતિથી કદી પણ પિતાની છાલ પણ બીજાના હિત માટે વિચલિત થતા નથી અને કદી કઠોર વચન ઉપયોગ માટે ઉખેડવા દે છે. તેમ કૃપાલુ બેલતા નથી. હે તાત ! આવા તમામ સંત બીજાના માટે ભારે વિપત્તિ સહન . લક્ષણે જેના હૃદયમાં રહેલાં હોય, તેને કરે છે. સાચા સંત જાણવા. નિદા અસ્તુતિ ઉભય સમ,
વિશ્વ સુખદ જિમિ ઈ-હુ તમારી છે | મમતા મમ પદ કંજ !
જેમ ચંદ્ર અને સૂર્ય ઉદય વિશ્વને જેમ ચંદ્ર અને સૂર્ય ઉદય વિશ્વને માટે સુખદાયક હોય છે. તેમ સંતોનો અયુદય સદા બીજાને માટે સુખકારક જ હોય છે........
1 ઉદય સંતત સુખકારી
Page #916
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
૧૦૦૦ ?
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક) માટે સુખદાયક થાય છે. તેમ સં તેને ઉપર્યુકત લક્ષવાળા સંતે આજે અયુષ્ય સદા બીજાને માટે સુખકારક જ વિરલ છે. છતાં સદભાગ્યે એવા મહાન હોય છે.
સંતના દર્શન કઈ વાર આપણને થઈ જાય પુણયપુંજ બિનું મિલહિ ન સંતા છે. એવાઓનાં દર્શનથી આંખ અને હું યાને સતસંગતિ સંસૃતિ કર અંતા |
શિતલતા પ્રાપ્ત થાય છે. એમના વચનાપૂર્વનાં મહાન પુણ્યને સમુદાય ઉદય તેથી અંતઃકરણ પવિત્ર બને છે ને પાશે. ત્યારે જ સંતને મેળાપ થાય છે. શાંતિ મળે છે. શ્રીમદ આદ્ય શંકરાચાયે* સંતના સમાગમથી-સત્સગથી સંસારમાં કહ્યું છે કે જીવના આવાગમનનો અંત આવે છે એટલે શાન્તા મહાનતે નિવસંતિ સને. કે તેને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
વસંતવલેકહિત ચરતઃ | શઠ સુધરહિં સતસંગતિ પાઈ
તી. સ્વયં ભીમભવાણું, - પારસ પરસિ કુધાતુ સુહાઈ |
જનાનહેતુનાડન્યાનપિ તારયન્તઃ જેમ પારસમણિના સ્પર્શથી લેખંડ. “વસંત ઋતુની પેઠે પિતાના કેઈ સવનું બની જાય છે, તેમ સંતના સહ. પણ પ્રકારના સ્થાર્થ વિના, લેકેનું હિત વાસથી શઠ પણ સુધરીને શ્રેષ્ઠ બને છે.
કરનારા, ધ, લેભાદિ વિકારોથી રહિત, 1. પારસના સ્પર્શથી લોખંડ સેનું બની જ
ઉદાર હૃદયવાળા, પિતે ભયંકર સંસાર જાય છે, પણ પારસ ખંડને પિતારૂપ
સમુદ્ર તરેલા, અને બીજા મનુષ્યને પણ પારસ બનાવી શકવા અસમર્થ છે.
ભયંકર સંસાર સમુદ્રમાંથી કઈ પણ પ્રકાર પરંતુ સંતના સ્પર્શથી-તેના સંપર્કથી
રને સ્વાર્થ વિના તારનાર સત્કર્મપરાયણ સહવાસથી તે માનવ સંરૂપ બની જાય પરુ-સંતે આ જગત ઉપર વસે છે. છે એટલે સંત તે પારસમણિ કરતાં પણ
ફુલછાબ) ઉત્તમ છે. રામ સિંધુ ધન સજજત ધીરા
(રામચરિત આદિના આધારે આપેલા ચંદન તરુ હરિ સંત સમીર / સંતલક્ષણે પણ આ ત્માને લાભ કરે છે સબકર ફલ હરિ ભગતિ મૂહાઈ !
જેન શાસ્ત્રમાં તેનું વિશદ્ વર્ણન છે.) સે બિનુ સંત ન કાણું પાઈ છે
અઠવાડિક જૈન શાસન ભગવાન શ્રીરામ સમુદ્ર છે, તે ધીરસંત પુરુષ મેઘ છે. શ્રીહરિ ચંદનનું-સુખ
* વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) ડનું વૃક્ષ છે, તે સંત પવન છે. સમુદ્રનું
જીવન રૂા. ૪૦૦) જલ મેવ સર્વત્ર વરસાવે છે અને સુખડની રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની સુવાસ પવન સર્વત્ર ફેલાવે છે. સર્વ સાધ. આરાધનાનું અંકુર બનશે. નાનું કે પ્રભુની કિp છે અને ચૂંg . જૈન શાસન કાર્યાલય સિવાય-સતના સહારા સિવાય પ્રાપ્ત કરી શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વજય પ્લેટ શકાતું નથી. . . . . .
જમનગર
Page #917
--------------------------------------------------------------------------
________________
મંત્ર તંત્રની પાત્રતા વિનાના આડંબરીઓથી બચો.
| (ગતાંકથી ચાલુ)
જૈન શાસન મુખ્ય પણ છે. તેમાં રહેલા પોતાની જીત થઈ એ તે નહિ પરંતુ મંત્ર-તંત્રને સિંહણના દુધની સાથે સરખાશ્રી જૈન શાસનની શાન ન નંદવાઈ એને વામાં આવ્યું છે. આ દુગ્ધપાન ગમે તેવા અનેરો આનંદ સૂરિજીના મુખ પર તર. પી ન શકે એવી શાસ્ત્રાજ્ઞા છે. પરંતુ વરી રહ્યો હતે.
સુવર્ણપાત્ર ય ધરાવનારા મંત્ર-તંત્રના એ આજે તે સામાન્ય કાર્ય થયું હોય સિંહણ દુધને પીને જે ન પચાવી શકે તે પણ મેં કર્યું છે તેની ખ્યાતિ પ્રખ્યાતિ તે કેઈક દિવસ થી જૈન શાસનની જાહેકરવામાં જીવ પાવર બની જાય છે. બહુ- જલાલી ભયમાં મુકાય !” એ રૂપી બની સૌ આગળ ટહુકા મુકત જાય આ અવધૂતને માનને આફરે ચઢયે છે, પરંતુ સાગર જેવા ગંભીર સૂરિજી હતે. અભિમાની તે એમ માનતે હતું કે તે શાંતચિત્ત ધર્મ–દેશના સંભળાવી જૈનાચાર્યો શું જાણે? સર્વજ્ઞ ભગવાન જેવું રહ્યા હતાં.
મારી પાસે જ્ઞાન છે. આ જ્ઞાનથી હું ભલ૨ાજા-પ્રજાના મનમાં આનંદ ને આશ્ચ- ભવાને નિરૂત્તર કરી દઈશ. મને હરાવી શ્રી યંના તરંગે વૈછળી રહ્યા હતા. ચાલતા જિનશાસનની શાન ઘટાડવા તે અહીંયા પ્રવચનમાં અવશર જોઈને રાજાએ સૂરિજીને આવ્યા હતા.
ધમાધમ કરી આવતાં સૌ પ્રથમ એણે ભગવાન ! “આપે અને અવધૂતે મૌન માં પર હાથ મુકી એમ કહ્યું, પણે ઘણી ઘણી વાત કરી નાખી. આપશ્રી “રે! રે ! ઉજજયિનીના મહાકાલ અને અવધૂતની મૌન ભાષામાં અમે કાંઈ પ્રસાદને ચંદર બળી રહી છે. મંદિર સમજી શકયા નહિ. કૃપા કરીને આ મૌન પર ભય તોળાઈ રહ્યો છે ! પણના સંકેતેનું રહસ્ય ખુલ્લું કરે !” રાજાની આતુરતા એર વધી ગઈ.
રાજાને પ્રશ્ન સાંભળી પ્રજાએ પણ તેઓ વચ્ચે જ બેલી ઉઠયાં, પિતાને સૂર પૂરાવ્યું.
- “આપે હથેળી મસળીને શું કહ્યું ?” ભગવાન ! “રહસ્યને ઘટસ્પટ કરે ! સૂરિજી બેલ્યા, “મેં હથેળી ઘસીને રહસ્યનું ઉદ્દઘાટન કર !”
બતાવ્યું કે અવધૂત ગભરાઈશ નહી, ભય સહુની આતુરતા જઈ સૂરીશ્વરજી એ ન રાખ મેં મારી હથેળી મસળીને બળરહસ્ય ખેલવાની પીઠિકા રચવા માંડી. તાંએ ચંદરવાને એલવી નાખે છે. જે
હે ભાગ્યવાને ! “સર્વ ભાષિત આ જોઈ લે આ મારી હથેળી કાળી બની શ્રી જૈન શાસન છે. સર્વ શાસને ટાછેર , . . .
પૂછયું?
Page #918
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦૨ :
: જૈન શાસન (અઠવાડીક
પિતાની જાણકારી બતાવતે રાજા રાજનને એ ઉપાય ગમી ગયે. તપાસ બેત્રે, હા, હા, ભગવત્ ! “એક-એક કરવા મંત્રીશ્વરને હુકમ કર્યો : આપશ્રીની હથેળી કાળી બની ગઈ હતી.” મંત્રીશ્વરે પવનવેગી સાંઢણી ઉજજયિની
આ સાંભળતાં જ સભા દિગમૂઢ બની તરફ રવાના કરી. ગઈ. અરે ! આવું અદભૂત જ્ઞાન !
પવનવેગી સાંઢણી એક દિ' રોકાઈને 'ગજબ છે સૂરિજીમાં તાકાત !
પાછી ફરી. સૂરિજી અજબ શકિતશાળી છે, અહીંયા બેઠા બેઠા ઉજજયિનીની આગ
જે વર્ણવ્યું હતું તે જ અહેવાલ એલવી નાખી.
સાંઢણ સવાર પાસેથી સાંભળવા મળે.
હેવાલ સાંભળતાં જ રાજા, સૂરિજીની એ ખરેખર ! મંત્ર-તંત્રના જાણકાર સૂરિ
મંગસિદ્ધિ પર ઓવારી ગયા. જીએ સિંહણના દુધને પચાવી જાયું છે એમ બેલતા બેલતા સભા વિખરાઈ ગઈ.
ખરેખર! “મંત્રને એ પચ્ચે અક્ષરે
અરે સાચા નીકળ્યા !' , પરંતુ, રાજાના મનમાં ધુમતે સંદેહ વધુ ગાઢ બનતે ગયે. રાજા વિચારવાં
ધન્ય છે આવા સૂરિ ભગવંતને ! આટ લાગ્યો કે અરે ! મંત્ર વિદ્યા તે ગજબ! આટલા જાણકાર હોવા છતાં પણ કઈ દિ પરંતુ, મંત્ર-વિદ્યા દ્વારા આવું અસંભ- તે અંગેની વાત છેડી નથી પોતાની તરફ વિત કાર્ય બને ખરું?
ભકત વર્ગને ખેંચવા માટે કઈ દિ મંત્રકાના કીડાથી રાજાનું મન કેતરાઈ
તંત્રને ઉપયોગ કર્યો નથી. હિત-અહિત રહ્યું હતું. અહીંયા મસળેલી હથેળી છેક
ચિંતવનારા ઉપર પણ કઈ દિ મંત્ર-તંત્ર , ઉજજયિનીના મહાકાલ-પ્રાસાદમાં પહોચી
ને ઉપભેગ કર્યો નથી મંત્ર-તંત્રને પર
બતાવવાની ભૂલ પણ સૂરિજીએ કઇ દિ'
, કરી નથી. શંકાનું નિવારણ કરવા રાજાએ સૂરિ જીને પૂછ્યું. “હે પ્રભો ! આ કેવી રીતે
ખરેખર ! સિંહણના કૂધને પચાવનારી બની શકે ? આ તે અશકય વસ્તુ કહે. હોજરી સૂરિજી પાસે હતી. વાય ? અહીં બેઠા બેઠા મહાકાલ-પ્રાસાદની આજે કદાચ મંત્ર-તંત્ર હશે પણ તેને આગ ઓલવી શકાતી હશે ખરી ?” પચાવવાની જઠરાગ્નિ તે પ્રાય: કેઈની
રાજન ! “મંત્ર શકિત શું ન કરી પાસે નહી હોય. કદાચ સૂવર્ણ પાત્ર પણ શકે. મંધ-શકિત ઉપર વિશ્વાસ ન બેસતે મળી આવશે પરંતુ સિદધ કરેલ મંત્ર-તંત્ર હોય તે મોકલી આપ કોઈક માણસને ! આદિથી શાસનની શાન શાન વધારવાના ત્યાં જઈ બધે અહેવાલ લઈ આવે !
કેટલાં ? સુરિજીએ ઉપાય સૂચવ્યો.
જે મંત્ર-તંત્રાદિના ખરેખરા જાણકાર
શકે ?
Page #919
--------------------------------------------------------------------------
________________
બુદ્ધિ કેના બાપની ? –તિકા કે. ગજજર (બુદ્ધિથી વૈભવ આયુષ્ય દષ્ટિ માગી તે પણ શાશ્વત નથી. તે બુધિ એવી ચલાવવી કે ભવભવને ઉદધાર થઈ જાય.)
કેઈ એક ગામમાં અત્યંત દુખિયારે, લાચાર અને નિરાધાર યુવાન રહેતું હતું. એ દુખિયારે એટલા માટે કે એની પાસે ધન નહોતું એ લાચાર એ માટે હતું કે એ આખે આંધળે હતો અને નિરાધાર એટલા માટે હતું કે એનું પોતાનું કહેવાય એવું આ દુનિયામાં કંઈ નહોતું. પિતાની કડી અને કમનસીબ હાલતથી કંટાળી અથડાતેકુટાછે. એ જે ગલમાં ભટક્ત આખરે એક ખડેર જેવા મકાને પહોંચ્યો જે ખરેખર તે ભેળા શંભુનું અત્યંત પ્રાચીન મંદિર હતું. જેમાં ભગવાન શંકરનું લિંગ વર્ષોથી અપૂજ હતું. યુવાન ફકત બે જ અંધ હતો પણ એના અન્ય અંગે તે પૂરેપૂરા સશકત હતા. તેણે મંદિરને ગર્ભાગાર વાળી ઝુડીને સાફ કર્યો બાજુના તળાવમાંથી પાણી લાવી શંકરના લિંગને જોઈ નાખ્યું અને પછી એણે મંદિરમાં મહાદેવની પ્રસનતા મેળવવા કઠોર તપ આચર્યું.
એની સાધનાને ત૫ આખરે ફળ્યું. ભોળા શંભુ એના પર પ્રસન્ન થયા અને લિંગમાંથી પ્રગટ થઈને એમણે પેલા યુવાનને કહ્યું : “વત્સ માગ માગ જે માગે તે આપુ. યુવાને પ્રભુના ચરણ પકડી લીધા અને ખૂબ ઊંડે વિચાર કરીને એને શંકર ભગવાન પાસે એક જ વરદાન માગ્યું : પ્રભુ! એવી કૃપા કરે કે, હું મારા પૌત્રને સેનાના ઘુઘરે રમતાં નરી આંખે ઊં? ભગવાન એની બુધિ પર વારી ગયા અને બેલ્યા ? તથાસ્તુ.
કેવો ચાલાક યુવાન ! એણે એક જ વાકયમાં ને એક જ વરદાનમાં દ્રષ્ટિ, વૈભવ અને દીર્ધાયુ ત્રણે માંગી લીધાં. વળી દરિદ્રતા ગઈ કેમ કે એને તે પૌત્રને સમૃદ્ધિ વારસામાં આપવાની છે. એની નિરધારત ગઈ કેમ કે પ્રથમ એ પરણશે પછી એને પુત્ર થશે એને એના પુત્રને ઘરે ય પારણું બંધાશે એટલે પરિવારની હુંફ મળી ગઈ. વળી નરી આંખે પૌત્રને સમૃદિધ ભોગવતે એ જોશે એટલે એની દ્રષ્ટિહીન દશા પણ ગઈ. પુત્રના ઘેર પુત્ર થાય ત્યાં સુધી તે પોતે જીવવાને જ. એટલે દીર્ઘ આયુષ્ય પણ એણે માંગી લીધું. કહેવતમાં કહ્યું છે કે બુદિધ કેઈના બાપની છે ? (મું. સ.) હો, તે શાસન પર આવતી આફતનું માગે છે તેઓને કાંઈક મંત્ર-તંત્રને પરચે નિવારણ જરૂર કરજે.
બતાવજે કે જેથી તેઓ શાસનની ઘેર અને બીજી ખાસ ભલામણ એ કે- દવાનું કાર્ય ન કરે. માત્ર એકતા દ્વારા શાસનનું હિત ચિંતવ- આટલી આશા હું મંત્ર-તંત્રદિના નારા તે હિમાયતીઓ કે જે મારી જાણકાર પાસે રાખું છું. મચડીને મુસલમાન બનાવવા જેવું કરવા
-શ્રી વિરાગ
Page #920
--------------------------------------------------------------------------
________________
------- --- -----– ––– ------
પૂજ્ય શ્રી કહેતા હતા કે-
-- --------- -શ્રી ગુણદર્શી
સાધુ તમારું બધુ તરીકે કામ કરે પણ તમને બંધુ ન કહે, બંધુ એટલે હિતમાં જોડે અને અહિતથી બચાવે, કાંડું પણ પકડે, સાધુ સંસાર છેડાવનાર જ છે, મરી જાય પણ સંસાર સારે ન કહે. સુખ છેડવાના ઉપાયો બતાવે પણ સુખ મેળવવાના ઉપાય ન બતાવે. સમકિત પામવાની ઈચ્છા થઈ તે ભગવાનના ઘરનો થયો. ભગવાનના ઘરનો થયે
તે પિતાના ઘરની ઘેર દે? ૦ અમરા માટે શાસ્ત્ર વિરુદ્ધ વર્તન કરવું તે અનીતિ તમારા માટે માલિક, મિત્ર - સ્વજન કે જે કંઈ વિશ્વાસ મૂકે તેને દ્રોહ કરે તેનું નામ અનીતિ. ૦ તમે બધા એમ માને છે કે શ્રીમંતે અમને આંખના કણાની જેમ ખૂંચે છે? શ્રી
જૈન શાસનને સમજેલા શ્રીમંતે તે શ્રી જૈન શાસનની જાહોજલાલી કરનારા હોય તેવી શકિત શ્રીમમાં જ હોય. આવા શ્રીમંત અમને આંખના કણાની જેમ ખૂંચે ? તે શ્રીમંત તે અમારી આંખની કીકી જેવા છે. પણ તે લોકે જ અમારી કીકી ફેડી નાખે તેવા હોય છે ?
બાકી શ્રીમંતે પ્રત્યે અમને દ્વેષ નથી, આંખ લાલ નથી. તે અમને ખૂંચતા નથી. પણ તે તે સારા લાગે છે જે શાસનના જ હોય છે ! ૦ અમે મરીએ તે પણ શાસ્ત્રથી વિરુદ્ધ નહિ બેલીએ. ભગવાનની આજ્ઞાથી વિરુદ્ધ
નહિ જ બોલીએ તેને “રૂઢિચુસ્ત કહે છે તે અમારા માટે “અલંકાર” છે. “ભૂષણ છે. તેને જે “કલંક માને કે “ગાળ” માને તે તે ભૂંડા છે. મેક્ષ માટેના ધર્મના ઉપદેશ વિના બીજો ઉપદેશ ન આપે તે ગુરુ, બી જા ગેર ! તમને બધાને અહીં ન સમજાય તે પૂછવાને અધિકાર છે. તમે અમને પણ પૂછી શકે છે કે- શાના આધારે બોલે છે ? તે મારે પણ તમને શાસ્ત્ર બતાવવું પડે. શાસ્ત્રની વાતમાં તું શું સમજે ?’ એમ મારાથી ન કહેવાય. અમે જાહેરમાં બોલીએ છીએ અને શ્રાવકે જાહેરાત કરીને તમને બેલાવે છે. તે “તમારે વચમાં પૂછવાનું નહિ આવું અમારાથી કહેવાય નહિ. આવું જે કહે-કરે તે તમારાથી ચલાવાય પણ નહિ. તમારા દરેક પ્રશ્નના અમારે ઉત્તર આપવા જ પડે. તમે શંકામાં ને શંકામાં મારે તે તેનું પાપ અમને પણ લાગે. સભા, લીંક તૂટી જાય ને?
ઉ૦ શાસ્ત્ર મુજબ બેલે તેની લીંક શી રીતે તૂટી જાય ? આડું અવળું બેલડું હોય એટલે લીંક તૂટે તે બને.
Page #921
--------------------------------------------------------------------------
________________
21126 1H2112
III,
બોરીવલી ચંદાવરકર લેન મયે શાશ્વતી ચિત્ર માસની એાળીની થએલી
: ભવ્યાતિભવ્ય આરાધના :શુભનિશ્રા - પૂ તપાગચ્છાધિપતિશ્રીના શિષ્યરત્ન પૂ. મુનિરાજ શ્રી નયવર્ધન વિ. મ. સા. આયોજક સંઘવી કાંતિલાલ ગિરધરલાલ વેર તથા શાહ છોટાલાલ અમથાલાલ
શ્રી જિન શાસનમાં વર્ણવાએલા સા. આદિ તથા પૂ. પ્રવતિની સાદવજી અસંખ્ય મુકિત પ્રાપક આલંબનેમાં શ્રી શ્રી હંસ શ્રીજી મ. આદિ અને પૂ. સાધ્વીજી નવપદજી ભગવાન સર્વશ્રેષ્ઠ આલંબન છે. શ્રી હર્ષ શ્રીજી મ. આદિની શુભનિશ્રામાં
તો તેમની કરાતી આરાધના-ઉપાસના એ આ પ્રસંગ ઉજવવાનો હતો તેથી પૂનો - ૫ સર્વશ્રેષ્ઠ આરાધના-ઉપાસતા કહેવાય નગર પ્રવેશ સામૈયા સાથે રૌ. સુ. ૨ તે હકીકત છે. તેથી શ્રી નવપદજી ભગ- રવિવારના રોજ થયો. અને વ્યાખ્યાન વર્ષો વાનની વિશેષ આરાધનાના અવસરે આસ- શરૂ થઈ! દરિયામાં ભરતીનું મોજું ફરી વીત્રી એળીના અવસરને શાત્રે શાશ્વતે વળે તેમ સંઘમાં આનંદ-ચેતનાનું મેજુ કહેલો છે.
ફરી વળ્યું. શ્રોતાગણ ઉમટવા માંડ. તપઆજે પણ ઠેકઠેકાણે એડળીની આરા- સ્વીઓના નામની નોંધણી શરૂ થઈ. પણ ધના ઉલાસ ઉમંગભેર થતી હોય છે. તેમ જ્યાં ઓળીનો આદ્ય દિવસ થયે ત્યાં તે આ વખતે અમારા બોરીવલી–ચંદાવરકર- આંક ૩૦૦ સુધી પહોંચી ગયો. સંધમાં લેન–સંધના આંગણે થએલી ઓળીના તે જાણે તીર્થભૂમિનું વાતાવરણ છવાય અારાધના અભૂતપૂર્વ બની રહી...! એળીના ગયુ હતુ. બાંધવામાં આવેલા મંડપને આજકો આ અવસરને દિલથી માણી ‘નવપદ આરાધન નગરી” નામાભિધાન થયું લેવા માનતા હતા. તેમણે પૂ. મુનિરાજ શ્રી હતુ “પૂ. આ. ભ. શ્રીમદ વિજય રામચંદ્ર નયવર્ધન વિ. મ. સા.ને ઘણા સમય પૂર્વેથી સૂરીશ્વરજી મહારાજાનું સામ્રાજય સદાય જ અતિ આગ્રહભરી વિનંતિ કરી હતી. વિજયવંતુ વર્તે છે. બેનર બાંધવામાં મુનિશ્રીએ વિતિ સ્વીકારતા આયોજકોએ આવેલ. ધજા-પતાકા તરણેથી તથા ભવ્ય તૈયારી માંડી દીધી હતી. અને પૂજ્યશ્રીના વ્યાખ્યાનના સુવાક્યથી મંડએળીની આરાધના કરવા આમંત્રણ આપતી પની શોભા વધારાઈ હતી. દૈનિક કાર્યક્રમમાં સુંદર પત્રિકા છપાવી ગામે ગામ રવાના પ્રભાતમાં બહેને પ્રભાતીયા ગાતા. સુમધુર કરી હતી. પૂ મુનિશ્રી નયવર્ધન વિ. મ. શરણાઈ વાદન થતું. બાદ સામુદાયિક
Page #922
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦૬ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) રીત્યવંદન થતુ. પછીથી એળીની સામુ પદને દિવસ આવ્યો ત્યારે વ્યાખ્યાનમાં દાયિક ક્રિયા થતી હતી. બરાબર ૮-૩૦ આચાર્યપદના વન સાથે સૂરિપદવાગે પુ. ગુરૂભગવંત વ્યાખ્યાન ખંડમાં
સુપ્રતિષ્ઠિત વગંત પરમગુરૂદેવ પરમતારક પધારતાં મંગલાચરણ બાદ સૌપ્રથમ એકેક
આચાર્ય ભગવાન શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્ર પદની સંગીતમય સ્તુતિ સંગીતકાર શ્રી
સૂરીશ્વરજી મહારાજના પણ ગુણાનુવાદ મનુભાઈ પાટણવાળા લલકારતા. બાદ
કરવામાં આવ્યા હતા. અને મુનિશ્રીએ કહ્યું મુનિશ્રીના પ્રવચનનો શુભારંભ થતો પરમ
હતું કે આજના દિવસને લેકે પણ “મ” તારક એકેક પદનું વિશદ વિશ્લેષણ તથા
નવમી જ કહે છે.. પધરાવવામાં આવેલી શ્રીપાળ-માયણ” કથાનકને રસાળશેલિએ બેધ મળતું હતું સાથોસાથ અનેક સત્ય નો પૂજ્યશ્રીની વિશાળ પ્રતિકૃતિને નવાંગી પ્રકાશ રજુ કરાતે હતે. વ્યાખ્યાન સાંભ. ગુરૂપુજન કરવાની ઉછામણી બોલતા તેને ળવા દેડી આવતા બોરીવલીના ભાવિકે લાભ મુકેશભાઈ રમણલાલ ગવાડાવાળાએ ઉપરાંત ગોરેગામ-મલાડ-કાંદીવલી વગેરેના લીધે હતે. અને છેલ્લે પૂજયશ્રીના ફેટા બહુસંખ્ય ભાવિકોથી વ્યાખ્યાન ખંડ ઉભ- સમક્ષ ગુરૂગુણગીત પૂ. મુનિશ્રીએ મધુર રાતે અને ભારે ભીડ જામતી હતી. કઠે ગાયુ હતું.
વ્યાખ્યાન બાદ સંગીતકાર શ્રી મનુભાઈ ચે, સુ. ૧૩ના રે જ વર્તમાન શાસન પાટણવાળા ૬૪ પ્રકારી પૂજામાંથી એકેક નાયક અને અત્રે સંઘના મૂળનાયક ભગદિવસની પૂબ સુંદર રીતે ભણાવતા. ત્યાં વાન શ્રી મહાવીર સ્વામી પરમાત્માને જન્મ થતે આયંબિલને સમય...આયંબિલ નહિ કલ્યાણકનો મહામંગળકારી દિવસ હતે. પણ કઈ મેટે જમણવાર હોય તેવા ઠાઠથી આજે ભગવાનની ભકિતને કેઈ અનેરા આયંબિલ થયા હતા. જેથી અનેક બાળકને ઉત્સાહ દૃષ્ટિગોચર થતું હતું. પ્રભાતે પણ જોડાયા હતા. આયંબિલ કેમ કરાવાય મહાન પ્રભુભકિત થઈ હતી. પ્રક્ષાલપૂજા તે જોવા માટે પણ લેકે આવતા હતા. આમાં વગેરેના ચડાવા પણ અચરજ પમાડે તેવા આજકોની ઉદારતા. ભકિત અને આયે હતા. સવારે ૮-૩૦ વાગે પ્રભુજીને જન્મ જન શકિતનું પ્રતિબિંબ દેખાતું હતું. કલ્યાણકને વરઘોડે ચડ્યું હતું. વડા બપોરે પૂ. સા. શ્રી હર્ષપૂર્ણાશ્રીજી મ. બાદ જન્મ કલ્યાણક વિષયક પ્રવચન થયુ શ્રાવિકાગણને શ્રીપાળ રાજાને રાસ રોચક હતું. પ્રવચનબાદ શ્રી મંગળદાસ માનચંદ શેલિએ સમજાવતા હતા. સાંજે પ્રતિક્રમણ તરફથી લાડવાની વિશિષ્ટ પ્રભાવના થઈ થતુ. રેજ પરમાત્માને ભવ્ય અંગરચના. હતી. લાડવાની પ્રભાવનામાં ૫૦૦ લાડજિનાલયને વિશિષ્ટ શણગાર તથા વિશાળ- વામાં સોનાની મુદ્રા મૂકવામાં આવેલ. કાય ફળ-નવેદની સુંદર ગોઠવણ કરાતી બાકીના લાડવામાં રૂપીયા વગેરે મુકવામાં હતી. આનંદ ઉમંગના ઉછાળા સાથે આવેલ. આ રીતે એક અદ્દભૂત આદર્શ આરાધના આગળ વધતી હતી. તેમાં સૂરિ. ખડો થયો હતો. અને સાંજે તે પરમાત્માને
Page #923
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ એક-૪૩ તા. ૨૩-૬-૨૦
: ૧૦૦૭
હતી.
રૂ. ૨૫,૦૦૦ કરતા પણ અધિકની ભવ્યાતિ- વલવણ (પુના)–અત્રે પ. પૂ. આ. ભ. ભવ્ય અંગરચના કરવામાં આવી હતી. જે શ્રી વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહાવગર જાહેરાત પણ મહાપૂજા તરીકે ફેલાઈ રાજના સંયમ જીવનની અનુમોદના પૂ. જતાં રાત્રે ૧૨-૦૦ વાગ્યા સુધી દર્શન- આ. શ્રી વિજય વિચક્ષણ સૂરીશ્વરજી મ. થીઓ ઉમટી પડયા હતા. તેમજ પૈત્ર સુદ સા.ની નિશ્રામાં રૌત્ર સુ. ૧૦ થી વદ-ર ૧૫ના રોજ શત્રુંજય ગિરિરાજના પટ સુધી અઠ્ઠાઇ મહેત્સવ સુંદર રીતે ઉજવાયો સમક્ષ ચતુવિધ શ્રી સંઘ ચેત્રી પૂનમના હતે. દેવવંદનની વિધિ ભાલાસ સાથે કરી કાપરિશ્રીજી તીર્થ—અત્રે પૂ. શ્રી જયહતી. આ રીતે એળીના આરાધના સાંગે- રત્ન વિ. મ.ની પ્રથમ તિથિ નિમિત્તે પગ રીતે ભવ્યાતિભવ્યતાથી પરિપૂર્ણ થઈ પાદુકાની પ્રતિષ્ઠા પૂ. મુ. શ્રી જયરત્ન વિ. હતી. એાળીની આયોજક શ્રી રાજેન્દ્રભાઇ મ.ની નિશ્રામાં જેઠ સુદ ૨ ના કરવામાં કાંતિલાલ સંઘવીએ સ્વયં એબી કરવા આવી. પંચકલ્યાણક પૂજા વિગેરે કાર્યક્રમ સાથે બધાને સુંદર રીતે આરાધના કરાવી . છે પત્રિકામાં ૨૫૦૦ રાષ્ટ્રીય ઉજવ
ણીનુ પ્રતિક મૂકાય છે. તે શ્વેતાંબર જૈનનું એળીના પારણા કાર્યક્રમ પણ સુંદર નથી તે ન મુકાય તે ઉચિત છે. રીતે પાર પડયે હતે. ભાવિકે તરફથી
ચાતુર્માસ પ્રવેશ-હાલાર દેશેઢાક પ્રભાવના પણ સુંદર થઈ હતી. મુકેશભાઈ
પૂ. આ. શ્રી વિજય અમૃત સૂરીશ્વરજી રમણલાલ + તેમના કયાણ મિત્ર એક
મહારાજાના પટ્ટધર પૂ. આ. શ્રી વિજય સદ્દગૃહસ્થ તરફથી ચાંદીની મોટી વાટકીની
જિનેન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાદિનું ચાતુર્માસ પ્રભાવના થઈ હતી.
પૂ. ગુરુદેવના સંસારી વતન ખંભાત તપપૂજયપાદ તપાગચ્છાધિપતિ જિનશાસન
ગ૭ અમર જૈન શાળા (ઠે ટેકરી) નકકી સેનાની સવ. આચાર્ય ભગવાન શ્રીમદ્
થયું છે. આબુ દેલવાડાના ભવ્ય મહોત્સવિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાની
વમાં હાજરી આપી પૂ. શ્રી કુંભારીયાજી વરસતી અનરાધાર દિવ્યકૃપાથી પૂજય પાદ તારંગા તીર્થની સ્પર્શન કરીને અમદાપ્રશાંતમૂતિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય વાદ જેઠ વદ ૮ લગભગ પધારશે અને મહદય સૂરીશ્વરજી મહારાજની તા૨ક ત્યાંથી વિહાર કરી ખંભાત ચાતુર્માસ પુશ્યકૃપાથી તથા સ્વ. પૂજ્યપાદ અનુપમ પ્રવેશ મૂહર્ત અષાડ સુદ ૧૦ના હોવાથી સમતા સાધક મુનિપ્રવર શ્રી નયદર્શન તે સમયે પધારશે. વિજયજી મ. સા.ના અમીભર્યા આશિષથી ચોળી સમારાધનને આ સુવર્ણ પ્રસંગ અનેરી શાસન પ્રભાવના વિસ્તાર ગયા !
છે
?
Page #924
--------------------------------------------------------------------------
________________
अशेषदोषजननी, निःशेषगुणधातिनी ।
आत्मीयग्रहमोक्षेण, तृष्णाऽपि विनिवर्तते ।। છે “દુનિયાના પદાર્થોમાંથી મારાપણાની બુદ્ધિને નાશ થાય છે ત્યાર સઘળા ય દેશોને ? 8 પેદા કરનારી અને સઘળા ય ગુણેને નાશ કરનારી તૃષ્ણા પણ નાશ પામી જાય છે.”
એક માત્ર તૃષ્ણાએ-આ અઢી અક્ષરના શબ્દ તે અનંતગુણના સ્વામી આત્માને 3 એવો દબાવે છે કે તેની સાચી શ્રીમંતાઈનું ભાન જ થવા દીધું નથી. મારે આ છે જોઈએ, મારે તે જોઈએ.” “આ મારું છે” “આ બધા તે મારી પાછળ મરે છે” “હું ? ન હેઉ તે બધા રિબાઈ રિબાઈને કમોતે મરી જાય” આવી જે “મારાપણાંની જાળની ! ભ્રમણામાં એ વીટાઈ જાય છે અને જાતને ગૂંથાવી દે છે કે પછી તેનું કોકડું છે ઉકેલવાને સમય જ રહેતી નથી, કેઈ સમજાવે કે-“મારાપણાનું આ પાગલપન છોડ. આ કેઈ મારૂં નથી, બધા સવ થના પૂજારી -રમકડાં છે. સ્વાર્થના સગા છે. આવું સ્વયં અનુભવવા છતાં પણ દુનિયાના પદાર્થોની લાલસા અને તેમાં જ સાચું સુખની કલ્પના કરી, સાચી અમીરાતને ધકકો મારતી ગરિબાઈને સ્વીકાર કરે છે..
નાની ઈરછાને દબાવવામાં ન આવે તે શું થાય ? શા ઇરછાને આકાશ જેવી અનંત કહી છે. “ઉગતે શત્રુ અને રોગ મૂળમાંથી દાબો સાર તે નીતિવાકયને પણ છે ભૂલાવનારી તે ઈચ્છા જ્યારે પ્રબલ બને છે ત્યારે પ્રલયાગ્નિ કરતાં પણ ભયંકર પ્રજવળે 8 છે. પુણ્યગે જેમ જેમ લાભ વધે તેમ તેમ લોભ પણ વધે છે. કહ્યું છે કે–જહા લાહે છે તહા લહે. લાલસાઓને ગુલામ બનેલે તે આત્મા એવો ગરીબડે બને છે અને જે લાલસાઓની પૂર્તિ માટે યાચક કરતાં પણ દીન દશાને અનુભવતા લજવાતું નથી, કોની 8 કેની પાસે આજીજી, પ્રાર્થના ન કરે તે સવાલ છે! દુનિયામાં માટે શહેનશાહ પણ હશે ! જેની દુન્યવી પદાર્થોની, ભોગ સુખોની લાલસા-તૃષ્ણા કાબૂમાં ન હોય તે તેમાં ચિંથરે. 4 હાલની જેમ કેવા હાલ બેહાલ થાય છે તે આજે કેની નજર સમક્ષ નથી ! ? - જે આત્માએ તૃણાની હાડમારીને જાણીને, સંતેષ ગુણને અપનાવ્યું છે તે કદાચ ગરીબ હશે તે ય બેતાજ બાદશાહથી કમ નથી. ઓળખાણ આપવા ચીજ-વસ્તુ મારી છે કહેવી તે વાત જુદી છે અને તેમાં મારાપણાની બુદ્ધિ રાખવી તે વાત જુદી છે.
મારાપણાની બુદ્ધિને નાશ થયે એટલે ગુણે પગચંપી કરવા દેડયા જ આવવાના! જે સાચા સુખ-શાંતિને અનુભવ થશે તેને આનંદ ઓર જ હશે.
માટે આત્મન ! તારે મારકણી મમતાની મૌત્રી કરવી છે કે સોહામણી સમતાને ? છે સોહાગણ બનાવવી છે તે તારી પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં પરખી નકકી કરી લે! એક ઘુઘવાટા છે 5 દુઃખને દરિયે છે. એક શાંત સુખને સાગર છે. વિચારીને પગલું ભર. પછી છે પસ્તાવાય નહિ.
પ્રજ્ઞાંગ
'
Page #925
--------------------------------------------------------------------------
________________
જેન૦
૨
પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચંદ્ર સુ. મ.નું ગુરુગુણુ ગીત ! (વે. વ. ૧૪ના રંગ સાગર શ્રી દાનપ્રેમ રામચંદ્ર, કનકચંદ્ર સૂ આરા
ભવન અમદાવાદમાં ગવાયેલું.) જૈન શાસનના અજબ સિતારા, ગુરુવર અમને છોડી ગયા. ગુરુવર મારા તા લુહાર, સંઘ સકલ નિરાધાર કર્યા.
જેન ૦ ... ૧ પાદરા શહેરમાં ગુરુવર જગ્યા, પિતા છોટાલાલ કુલ અવતરીયા માતા સમરથ કેરા જાયા, ત્રિભુવન નામ સહાયા રે. સૂરિ પ્રેમના શિષ્ય પોતા, રામચન્દ્રસૂરિ ગુરુ રાયા રે. આગમ ગ્રન્થના અજોડ જ્ઞાતા, સંઘ સકલના બેતાજ નેતા. સત્ય સિદ્ધાંતના રક્ષક ગુરુવર, “દર્શન” ગુણ દેનાર રે. શુદ્ધ માર્ગ પ્રરૂપક ગુણથકી જે, શાસન સુભટ કહાયા રે.
જેન ...૩ અજોડ હતી સિદ્ધાંત નિષ્ઠા, જસ નામે કુવાદિ ડરતા'તા. અજબ ખુમારી સેવ ખમીરથી, જિનશાસન રક્ષા કરતા'તા. પરમ પુણ્ય દયે ગુરુવર મળીયા, ફેરા ભવના ટળીયા રે.
જૈન ....૪ ભવસાગરમાં ભૂલા પડેલાને, તારણ તરણ જહાજ રે. અંધારી રાતે અથડાતા ને, દીવાદાંડી સૂરિરાજ રે. શાસન દીપક એ ગુરુવર ! આપો ને દિવ્ય પ્રકાશ રે.
જૈન ૫ સંધ સકલની માયા તોડી, અરિહત ધ્યાને મનને જડી. પરમ સમતા પરમ સમાધિના, સાચા સર્જકહાર બન્યા. અષાઢ વદી ચૌદસ દિવસે, સ્વર્ગે ગયા ગુરુ રાજ રે.
જેન૦ ...૬ ભગવવન વેરાન નથી કેઈ સંગાથી, ગુરુવર બનજે ભવભવના સાથી. ભવભવ તુ મારું શરણ ગ્રહીને, પામીશ બંને પાર રે. કરુણાસિંધુ કરુણ કરજો, દિવ્ય સહાય રે. ગુરુદેવ ગુરુદેવ કેને કહીશું, કે ના ચરણે મસ્તક મુકશું. પુણ્ય પરવર્યા અમ સહુ સંધના, “રામ” નામે સહુ રડતાં રહ્યા. અરજ સ્વીકારે “દશન” આપો, તારો તારો ને તારણહાર રે. તુમ ઉપકારે નિત્ય સંભારુ, તુમ ગુણેને નહિ વિસા મળજે તુમ સમ ગુરુ ભવભવ, અમ આતમ રખવાળ રે. વંદના કટિ હજો ગુરુવર ! સ્વર્ગ સ્મૃતિ દિન આજ રે. જૈન ..|
પૂ. સા. શ્રી અનંતગણું શ્રીજી મ.
..૭
જેનલ ૮
Page #926
--------------------------------------------------------------------------
________________
Reg. No. G/SEN-84
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
|
EDUST II
સ્વ પ પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદGિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
વહ
૦
8
8 - સાધુનું કામ તે જનતાને આશ્રવથી છોડાવી સંવરની ક્રિયામાં જોડવાનું છે,
પણ સંવરની ક્રિયામાંથી છોડાવી આશ્રવની ક્રિયામાં જોડવાનું નથી. પોતાના સ્વરૂપને ભૂલી વિષયાસકિતમાં પડેલા લોકો જે માગે તે ઉપદેશ છે
આપવો”એ તે માગ ભ્રષ્ટતાની પરાકાષ્ઠા જ ગણાય. 0 ૦ બાળ દીક્ષા એ જૈન શાસનની સાથે જ જમેલી છે અને સાથે જ રહેવાની છે,
એટલે કે- જૈન શાસનની હયાતિમાં તેની હયાતિ છે જ ! કારણ કે- જે આત્માએ d વિષય-કષાયથી ખરડાયા નથી, એ આત્મામાં શાસ્ત્ર વધુ યોગ્યતા માને છે. તે & ૦ સજજન જાણે બધું જ પણ આચરે ગ્ય જ, જ્યારે દુર્જન જાણે બધું પણ અમલ
અગ્યનો જ કરે. સજજન અને દુર્જનમાં આ અંતર છે.
ત્યાગ વિના સમ્યગદશન સમજાવનારા મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે. ત્યાગ વિના સમ્યકજ્ઞાન સમ 3. જાવનારા અજ્ઞાની છે. અને ત્યાગ વિના સમ્યફચારિત્ર સમજાવનારા પ્રપંચી છે. ? ૨ ૦ માર્ચની રક્ષા વિના નથી સ્વને ઉપકાર થતું કે નથી પર ઉપકાર થતે જેને 9
પરોપકાર કરવાની ભાવના હોય તેણે પોતાને ઉપકાર ભૂલવો જોઈએ નહિ. જે 9
આત્મા પિતાના ઉપકારને ભૂલે છે તે પારકાના ઉપકારને ભૂલે જ છે. 0 . જે સમુદાય શ્રી જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞા મુજબ નહિ વર્તતાં પોતાની મરજી મુજબ તું વતે એ સંઘ ન કહેવાય અને આજ્ઞાને વિરોધ કરે છે તે સર્ષ કરતાં પણ વધુ 0 ભયંકર કહેવાય. 8 - તમે બધા ચુનંદા સૈનિકો બનો ! ચુનંદા એટલે દંડ વાપરનાર નહિ હૈ ! ચુનંદા આ છે એટલે શાસ્ત્રની માન્યતામાં એકતાન! શાસ્ત્રનું કવચ ધારણ કરનાર ! વાણી પર 8 9 અંકુશ રાખનાર ! અને સત્ય પ્રકાશનમાં જરા પણ અચકે નહિ ખાનાર ! 9 0 , આજ્ઞાપાલક છેડા પણ સારા અને અજ્ઞાની સામે થનારા ઘણા પણ ભયંકર છે, 0 0 માટે સંખ્યાને હાઉ ધરીને આજ્ઞારૂચિને ઉડાડવી એ કોઈપણ રીતે યોગ્ય નથી. તે secવહ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o મૃત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපපදා
Page #927
--------------------------------------------------------------------------
________________
-2 CC2 ) ઊંમો 937વાણ તાયરાdi ૩૩મારૂં. મહાવીર પન્નવસાણvi
( /જજે ક્ષત્તિ ૪% જ રહ્યું 2.
નાની રે
Di[
]
સવિ જીવ કરૂં
જેઠcl/6
શાસન રસી.
महावीर - आरापमानकाला।
વર્ષ /
| ભાગ તૃષ્ણાથી થતી હાનિ: ते धत्तरतरु वपन्ति भुवने प्रोन्मल्य कल्पद्रुमम्, गृहवान्ति खलु कर्करं निजकरे प्रक्षिप्य चिन्तामणिम् ।। विक्रीय द्विरदं गिरीन्द्र सद्दशं नीणन्ति ते रासभम् । ये लब्धं परिहत्य धर्ममधमा धावन्ति भागाशयाः ॥
જેઓ માંડ માંડ પ્રાપ્ત ધર્મનો ત્યાગ કરીને ભાગ–તૃષ્ણાની પાછળ આંધળી દોટ મૂકે છે તે અધમે આ ભુવનમાં ક૯૫વૃક્ષને ઉખેડીને ધત્ત રા–અંક ડાને વાવે છે, ચિન્તામણિને નાખીને પોતાના હાથમાં ખરેખર કાંકરાને ગ્રહણ કરે છે અને પર્વત સમાન શ્રોક હાથીને વેચીને ગધે. ડાને ખરીદે છે. માટે ભગતૃષ્ણાનો ત્યાગ કરવો હિતાવહ છે.
લવાજમ વાર્ષિક દેશમાં રૂા. ૪૦.
લવાજમ અાજીવન દેશમાં રૂા.૪૦૦
શ્રી જૈન શાસન ફાર્યાલય, મૃત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વજય પ્લોટ
જામનગર (સૈરાષ્ટ્ર) 1ND1A- PIN-361005
Page #928
--------------------------------------------------------------------------
________________
જેકશિldl
साधुसेवा सदा भक्त्या मैत्री सत्त्वेषु भावतः ।।
आत्मीयग्रह मोक्षश्च धर्म हेतु प्रसाधनम् ।। હમેશાં હૃદયના બહુમાન-પ્રીતિ પૂર્વક સાધુ સેવા કરવી, પરમાર્થ વૃત્તિથી પ્રાણી માત્ર પ્રત્યે બદલાની આશા વિનાની મંત્રી રાખવી, અને દુનિયાના નાશવંત પદાર્થો ! માંથી મારાપણાની બુદ્ધિને નાશ કરે: આ ત્રણ અહિંસાદિ ધર્મના હેતુના મુખ્ય છે સાધન છે.
મહાપુરુષોએ, મહામૂલે આ મનુષ્યભવ હારી ન જવાય તે માટે આ પણ જે | કાળજી રાખી છે તેનું તે વર્ણન થાય તેમ નથી. સગા મા-બાપ કરતાં પણ અધિક છે ચિંતા કરી છે તેને ઈન્કાર કેઈથી થઈ શકે તેમ નથી. જીવ ધર્મની લેશ્યાવાળો બની ક્રમસર આગળ વધે અને સાચા ભાવે ધમને આરાધી, સ્વયં સંપૂર્ણ ધર્મમય બની જાય તે જ સઘળા ય ઉપદેશને સાર છે. •
આ દુનિયામાં પણ શયતાન, સાધુના સાજ સજાવે તેથી સાધુપુરુષ બની જતે નથી. અંતે તે તેની અસલિયાત બતાવ્યા વિના રહે જ નહિ. જે સાચા અર્થમાં સાધુ છે તેમની સેવાને વેગ જેઓને પુણ્ય વેગે પ્રાપ્ત થાય છે તેઓ સ્વયં તેમના જેવા છે બની જાય છે. દુનિયા પણ પિકારે છે કે સેબત તે સજજન પુરુષની કરવી” સાધુ- ૪ પુરુષની સેવાના કારણે હંમેશા દૂધમને-જીવનનાં સાચાં કર્તવ્યને ઉપદેશ જાવા મળે. સમાન ધમી આત્માઓના સહવાસને લાભ મળે અને સાચા-ખોટાનું સ્વરૂપ જાણવાથી છે યેગ્ય જગ્યાએ વિનય કરવાને વિવેક જમે. | સર્વ જીવોને સ્વ સમાન જેવાથી “મને પીડા ઈષ્ટ નથી તેમ “કોઈને પણ પિડા ! B ઈષ્ટ નથી” તેનું ભાન થવાથી બધા જ ઉપર વિવેકપૂર્વકની મૈત્રીને પ્રાદુર્ભાવ થાય. .
આવી મૈત્રી ભાવનારને શુભ ભાવો ઉલસિત થાય એટલે તેના માટે દુશ્મન તે કઈ ? રહે જ નહી. કેઈના પણ પ્રત્યે વૈર-વિરોધ દ્વેષ ભાવને અવકાશ જ ન રહે તે દ્વેષાવિન છે
તેવા આત્માને બાળી જ કયાંથી શકે? શ્રેષાગ્નિથી ધમ-ધમતે આવેલો આત્મા તેની છે 8 શાંત-પ્રસન્ન મુખમુદ્રાના દર્શનથી જ ઉપશાત થઈ જાય.
દુનિયાના બધા જ પદાર્થો અસાર છે, નાશવંત છે. સાથે આવવાના નથી માટે ? છે તેમાં મારાપણું નહિ રાખવું આ વિવેક બુધિ પેદા થવાના કારણે, સઘળા ય દેની છે { જન્મદાત્રી અને સઘળા ય આત્મહિત કર ગુણોને ઉપઘાત કરનારી તૃષ્ણા તે ભાગી જ છે
| અનુ. પેજ ૧૦૨૮ ઉપર)
-
:
Page #929
--------------------------------------------------------------------------
________________
/
w
હાલારદજી ( ૯િ૦૪aa#જીજી મહારાજની + 1
ziaci zou UHOY V BLOGY PHUNU YU127 47
ને
,
શિસ્થાની
છ
-
પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકા
૮+%ઈ) હેમેન્દ્રકુમાર સજજલાલ જાહ
(૪જ ક્રેe. રેશચંદ્ર કીરચંદ
(વઢવ૮) | યાજાયે ભી સુd
(૪૪૪)
• અઠવાડિક • ઝાZI થિgs શિવાય ચ માઝ
'
વર્ષ ૪] ૨૦૪૮ જેઠ વદ-૩૮ મંગળવાર તા. ૩૦-૬-૯૨ [અંક ૪૪ છે વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦ ]
[આજીવન રૂા. ૪૦૦ આ તો સાધારણુને તોટો ન રહે. '
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. આ સંસાર એટલે દુઃખનું ઘર. સંસારમાં રહેનાર સમજુ છવ દુઃખની બાકી છે | ચિંતા કરતે નથી, સુખની અપેક્ષા રાખતા નથી. જેમ બને તેમ ઓછી જરૂરિયાત છે
છવાય તેમ માને છે માટે પિતાના જીવનમાં સંતેષ રાખી જીવે છે. પરિવારને પણ છે તેવું સમજાવે છે. આ વાત જે સમજી જાય તેવા આત્માઓ જ આ કાળમાં સુખે
જીવી શકે. બાકી આ કાળમાં સુખે જીવી શકાય તેમ નથી. આજે નથી સમજતા તે જ આ બધા રિબાય છે.
આ જન્મમાં અમારે સાધુ જ થવા જેવું છે–આ વાત બધાના મનમાંથી ઊઠી ગઈ તેથી શ્રાવકપણુના આચાર પણ ગયા, શ્રાવક ધર્મ પણ ઊઠી ગયો,
મારે મરતા પહેલા સાધુ જ થવું છે, સાધુ થઈને જ મરવું છે તેવા વિચારવાળા અવક-શ્રાવિકા સંઘમાં કેટલા જ મળે? શાસ્ત્રમાં તે લખ્યું છે કે, જેને સાધુપણાની જીવનમાં ભાવના ન હોય તે શ્રાવક નથી, સમકિતી નથી, સમકિતને આથી
લાગે છે. પણ શ્રાવક ધર્મ સીદાય છે અને શ્રાવકે લહેર કરે છે.
શ્રાવકે બધા સુખી ન પણ હોય, બધા પાસે આજીવિકાનો સાન ન પણ છે, છે પણ શ્રાવક આજીવિકા મેળવે તે કેવી મેળવે ? તેને મન આજીવિકા પ્રધાન હોય કે ૨ કમ મન હેય ? જે શ્રાવકે અવંતિથિએ સૌ કરે, ઉભયકાત આવશ્યક કરે, રેજ
Page #930
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ એક સામાયિક તે કરે જ. આ ધર્મક્રિયાને બરાબર રંગ લાગી જાય તે તેને આજીવિ. ૨
કાનું સાધન ન હોય તે પણ તે મેળવવા વેપાર-નોકરી કરે તે કેવા કરે ? શ્રાવક { માટે ય બાર કલાકને ધર્મ કહ્યો છે તે ખબર છે? આવી બધી ધર્મક્રિયા કરનાર છે
શ્રાવક ઘર કે પેઢીમાં મરે તે ય સદ્દગતિમાં જાય. તેને પેઢી પર પણ ધર્મ તે યાદ છે હેય. મારાથી આવે આવે વેપાર ન થાય, આવા આવા લેકેની સાથે ન થાય, આવી આ રીતે ન થાય તેની કાળજી હોય. પંદર કર્માદાન સમજો છો ? બહુ આરંભ-સમારંભવાળા જ છે વેપાર ન થાય તે ખબર છે? વેપારની પણ રીત છે. પણ ભીયા સમજે ખરા? છે
આગળના વેપારી કહેતા હતા કે સેળની સવાસેળ આની થાય તે ય ઘણું. શ્રાવક છે. છે એવા માણસને પૈસા ધીરે કે આવે તે વાહ વાહ ન આવે તે સમાગે ગયા માને. { દાન તે મોટામાં મોટા ધર્મ છે.
તમારા ઘરમાં સામાયિક, પૌષધ અને પૂજાની તથા મન થાય તે સાધુપણાની છે જ સામગ્રી કેટલી છે ? તમારા ઘરમાં કપ-રકાબી આદિ સંસારના સાધનો બધાના ઘરમાં છે છે જરૂર કરતાં પણ વધારે છે. સંસારની બધી જ સામગ્રી છે. પણ ધર્મની સામગ્રી છે કેમ નથી ? 8 આજે તમે તે બહુ ભારે કરી છે. આજે તે ભગવાન તેબા લેકે છે. આજે દેવછે દ્રવ્ય પણ શેમાં નથી વપરાતું તે જ સવાલ છે ! તે કયાં ક્યાં વપરાય છે તેને હિસાબ T માંગે તે માટે જુલમ થાય તે છે. ધર્માદા પૈસે જેને જેને ઘેર બાકી હોય છે તેને ઘર અમારાથી ગોચરી પણ ન જવાય. કેમકે, તેનું વ્યાજ તેના પેટમાં છે
ગયું છે. ધર્માદા પૈસે દબાતે હોય તે સાધુઓને બધે જવાની છૂટ છે, ? છે. રાજ્યમાં પણ જવાની છૂટ છે. સાધુ જેમ શાસ્ત્રાનુસારી જોઈએ અને તમારા !
મનમાં પણ તેવું જ જોઈએ કે–શાસ્ત્ર મુજબ જ ચાલવું છે તે આજે છે પણ લીલા લહેર છે. આગળ શાહુકારને આબરૂની ચિંતા હતી. તમને ધર્મની છે? 8
આગળ પ્રજા સુખી તે રાજા સુખી. સુખી રાજાની પ્રજા સુખી જ હોય. આજે ? છે પ્રજાને સુખી જેવા તમારી સરકાર નથી ઈચ્છતી. આજની સરકાર સુખી છે, પ્રજા દુઃખી છે
છે, આજના જમાનાને ભણેલ-ગણેલે કહેતા તમને શરમ કેમ નથી આવતી ! છે તે ગૃહસ્થ માટે દાન ધર્મ ઊંચામાં ઊંચે છે. પૈસાની મમતા ઉતારવા ભગવાનની છે પૂજા-ભકિત કરવાની છે. પણ આજે ધર્મ કરવાની અને કરાવવાની વાત જુદી રીતે જ { ચાલી પડી છે તેથી ઘણું નુકશાન થયું છે. છે તમે ધર્મમાં ધન ખરચી શકે તેવા છે કે નહિ તે જાણવું છે. કેટલી આવક 1
હેય તે કેટલું ખચી શકે? તમે બધા આવક મુજબ જે ધર્મમાં ખરચતા ? છે હેત તે સાધારણને હેર એટલો મોટો થાય કે, કઈ ધર્માદા ખાતું સીદાતું ! છે ન રહે. અનુકંપા પણ લહેરથી થાય. તમે બધા નકકી કરે કે, રસોડા ખર્ચમાં છે
Page #931
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬ હજાર રૂ. વ પર તે પચીશ (૨૫) રૂ સાધારણ-શુભ ખાતામાં આપી દેવા. દરો
હજારે પચીશી વધારવી. મુંબઈના બધા જૈન કુટુંબે આ રીતના નકકી કરે તે શુભ ? છે ખાતાની ઉપજ કેટલી થાય? પછી મંદિર-ઉપાશ્રયના વ્યવસ્થાની ચિંતા રહે? E અહીંથી શરૂઆત કરે તે બધે અસર પડે ને ? પછી તે મોટા મોટા સંવાળા છે છે નાના-નાના સંઘને પણ સાચવી લે ને ? આ વાત સમજાય તે કેવું મજેનું કામ છે થઈ જાય ને ?
( ૨૦૨૯ શાન્તાક્રુઝ )
કામ – ક્રોધ આદિ અંતરંગ શત્રુઓ એ જ
ખરા દુશમનો છે.
–પૂ. મુનિરાજ શ્રી રત્નસેનવિજયજી મ. 8 બાહ્ય શત્રુઓને પેદા કરનાર પણ કામ-ક્રોધ-લેભ આદિ અંતરંગ શત્રુઓ જ છે.
અંતરંગ શત્રુઓને જીતનાર એ જ ખરેખર શુરવીર છે. બાહ્ય શત્રુઓને પણ ખતમ 3 હું કરનાર અંતરંગ શત્રુઓની આગળ હારી જતો હોય છે.
- રાવણ યુદ્ધભૂમિમાં અજોડ દ્ધા હતા પરંતુ સીતા પ્રત્યે એના હૃદયમાં કામવાસના હતી. રાવણ કામથી હારી ગયેલું હતું એટલે જ એને વિનાશ થયેલ.
કામ-ક્રોધ અને લેભ એ ત્રણ દે જીવનમાં અનેકવિધ સમસ્યાઓ ઉત્પન્ન કરે છે. કામાઘતા, ક્રોધાવતા અને લેભાધતા અત્યંત ખતરનાક વસ્તુ છે.
આંખના અંધાપાથી જે નુકશાન થતું નથી, એના કરતાં અનેકગણું નુકશાન છે 5. કામના અંધાપાથી થાય છે.
કામ, ક્રોધ અને લેભમાં અંધ બનેલ માણસના વિવેકરૂપી ચક્ષુએ બીડાઈ જતા 4 છે હોય છે. વિવેક ચક્ષુ બીડાઈ જતા માણસ કર્તવ્ય-અકર્તાવ્ય, ભઠ્ય–અભય, પિયઅપેયના વિવેકને ભૂલી જતા હોય છે.
સંપૂર્ણ કામ-વિજેતા ન બની શકે તેય કામાંધ તે કયારેય નહિ બનવું જોઈએ.
એ “કામ” ઉપર વિજય મેળવવા માટે પવિત્ર મહાપુરૂષોના જીવનને આદર્શ બનાવવું જોઈએ.
ક્રોધ ઉપર વિજય મેળવવા માટે ક્ષમા ધર્મની આરાધના કરવી જોઈએ. લેભ ઉપર વિજય મેળવવા “સંતેષ ધર્મની આરાધના કરવી જોઈએ.
Page #932
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭ જહાજર જ Bક સમાધિ સર્જકનું જીવનદર્શન :
શ્રી ગુણદશી -
- - - - ( ૩ )
કરનાર તે કોક વિરલ જ જડે ! સંસા -
મુકિતના જ ગાનમાં આરામ માનનાર જે આત્માને ધમની મહત્તા અને આ પુણ્યાત્મા ત્રિભુવને, “કાર્ય સાધયામિન તારકતા સમજાઈ જાય પછી તે મેળવવા સુનિર્ધાર કરી, પાદરાની ભૂમિને રામરામ એકપણ પ્રયત્ન કરવામાં જરા પણ પાછી કરી, વડોદરામાં બિરાજમાન પૂ. પં. શ્રી પાની ન કરે. કદાચ એકાદ વાર નિષ્ફળતા
દાન વિ. ગણિ. ના ચરણમાં આવી પહોંચ્યા પણ મળે તેય તેથી હતાશાને તે હું યામાં અને ગમે તે ભેગે મને મુકિતનું મંગલ પેસવા પણ ન દે.
દર્શન કરાવનારી દીક્ષા આપોની માગણી સર્વવિરતિદેવીના સ્વયંવરેછુ આ
કરી. રતનપારખુ ઝવેરી તે આના પરિચિત બાળકે એકવાર ઘરમાંથી ભાગીને તેને વાર
હતા તેથી મંગલ મુહુર્તા ફરમાવી, કોઠારી
કુટુંબની સહાય લેવરાવી આમને જબૂવાને પ્રયત્ન કર્યો. પણ સંસારી સંબંધીએ
સરમાં બિરાજમાન વચનસિદ્ધ ૫. પાઠક પાછળ પડી તેમને પાછા લઈ આવ્યા.
પ્રવર શ્રી વીરવિજયજી મહારાજા પાસે તે વખતે તેમના તારાચંદ કાકાએ તે
રાતેરાત મેકલ્યા. કેઈ ઓળખીતું પારખી ત્યારના એક અગ્રગણ્ય દૈનિક પેપરમાં
ન જાય માટે ગાડીમાં પાટીયા નીચે પાદરા જાહેરાત આપી કે-“આ બાળક ત્રિભુવનને
ગામને પસાર કર્યું. રાતના જંબુસર પહોંચ્યા. જે કઈ દીક્ષા આપશે તે ગુનેગાર ગણાશે
પત્ર આપે. પૂ. ઉપા. મ. સવારના જ બૂઅને તેના ઉપર કાયદેસર પગલા પણ
સરથી વિહાર લંબાવી આમદ ગયા. ત્યાં લેવાશે.”
દૂરના પરિચિત બહેને ઓળખ્ય પણ સંયમના જ અમૃત પાનથી ઉછરેલ,
હાજરજવાબીથી તેને સંતોષી, પણ પૂ. સાત્વિક શિરોમણિ, સિંહના પણ શૌર્યને
ઉપાધ્યાયજી મ. ગહન વિચારમાં પડયા કે ભૂલાવી દેનાર આ શૂરવીરને આવી બધી
શું કરવું ! મુહુર્તની તે હવે મંગલ વાતેની અસર થાય ખરી?
ઘડીઓ ગણાઈ રહી છે, ગણત્રીના કલાક કળિયે પોતાના કાર્યમાં નિષ્ફળ , બાકી છે. ત્રિભુવન પણ વહેમાયા કે શું જવા છતાં પણ નિદ્યમી બનતું નથી. ફક્ત હ નહિ મળે? સિદ્ધિ સાતતાલી આપી તેની જેમ આ પુણ્યાત્માઓ પણ પિતાના હાથમાંથી સરી જશે ? * કાર્યની સિદ્ધિ માટે પુનઃ પ્રારંભ કર્યો. ત્યારે પૂ. મુનિરાજ શ્રી મંગલવિજયજી જે કાળમાં દીક્ષા લેવી જ અતિ દુર્લભ મ. મંગલવાણી ઉચારી કે-“હે ભગવંત! હતી તે કાળમાં દીક્ષા લેનારને સહાય આપની અનુજ્ઞા હોય તે અહીંથી કાલે
Page #933
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અ'ક ૪૪ : તા. ૩૦-૬-૨ઃ
ગધાર જઈને ફરમાવેલ મુહુર્ત્ત આનુ કામ પતાવી આવીએ !” તેથી સૌના હૈયે ટાઢક વળી, અને ત્રિભુવનના અંગેઅગમાં
આનદ વ્યાપ્યા હશે તેની કલ્પના કિવઓની શિત બહાર જ હશે. ‘મુકિતના મુકત ગાનને અનુભવ સંસારના રોદણા ાનારાને સ્વપ્ને પણ કર્યાંથી થાય?
ખીજે દિવસે વચનસિદ્ધ મહામહાપાધ્યાયના આશીર્વાદ મેળવી પૂ. મુનિશજ શ્રી મંગલવિજયજી મ. આદિ એ સુનિ ભગવંત અને ત્રિભુવન વિહાર કરીને, જંગદ્ગુરુ શ્રી હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજના ચરણારવિંદાથી ચારે દિશાએમાં યશકલગીને પામેલું અને સમયની અરતિમાં માત્ર અવશેષ રૂપે રહેલા ગધાર બદરે સૌ પહેચ્યા.
પવન
દીક્ષાની મોંગલ ક્રિયા શરૂ થઈ. રિચાઈ સુસવાટા સાથેના ઝુંઝાવાતી સામે પણ ભૂઝ વ્યૂઝ થતા દિપક અણુનમ ઝીંક ઝીલી રહ્યો હતા. તે જોઈને દીક્ષાદાતા પૂ. મુનિરાજ શ્રી મંગલવિજયજી મહારાજે મગલવાણી ઉચ્ચારી કે- “આના જીવનમાં ઘણા ઝંઝાવાત ને સંઘર્ષો આવશે પણુ બધાના મકકમતાથી સામને કરી ઉતરશે. ” આ આષ વાણીના તેઓશ્રીજીના જીવનમાં સૌને થયા કેસ...ઝાવાતમાં જન્મ્યા, ઝાવાતમાં ઉછર્યા, અ'ઝાવાતાની ઝડીએ વચ્ચે પણ અડીખમ રહીને શાસ્ત્રના
પાર
અનુભવ
મા અપરાજેય રાખ્યા.”
ઝંઝાવાતે વીર ઝઝુમે
ડગે મેરુ
ડગે
ન
-
એકીલા ફ્ લેાલ,
ટેકીલા રે લોલ,
: ૧૦૧૭
એવા ગુરુ શ્રી રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી વીયે રે લેાલા”
તે વખતે સુ...ડન માટે હજામ પણુ સમયસર ન આવી શકયા તે પૂ. ીક્ષાદાતાએ જાતે જ મુડન વિધિ કરી હતી અને શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના સાંન્નિધ્યમાં દીક્ષાની મંગલ વિધિ કરાયા બાદ તેઓશ્રીજીને દિગ્બંધન વખતે પૂ. મુનિરાજ શ્રી પ્રેમવિજયજી મ. ના શિષ્ય જાહેર કર્યાં. અને તે દિવસથી ત્રિભુવન મુનિરાજ શ્રી રામવિજયજી મ. નામથી જગતમાં વિખ્યાતિને વર્યા.
તે પવિત્ર દિવસ હતા સ. ૧૯૬૯ના પાષ સુદિ-૧૩ના ?
ત્યારથી જ તેમના સાચા જીવનના પ્રારભ થયા.
(ક્રમશ:)
– બાળ-ગઝલ :
કે સંસારના છે,
ધાર
ઘેર સૌ તુજ હાથમાં, કે તુ' વ્યામને, ભીડી શકે છે ખાથમાં, ધાર કે સે।ખ્યા કુબેરે એ, ભડાર તુજ સાથમાં, આવશે કિન્તુ કશુ ના,
આખરે તુજ સંગાથમાં. ઉપરોકત ગઝલમાં કવિએ સાચી જ
અણનમ-અજેય-ચેતવણી આપી છે કે હે માનવ ! મળેલાં
સુખમાં તું એટલેા ન ડુખ કે તું આ ભવ્ય તેમજ પરભવ પણ ભૂલી જાય.
—હ પી. જે.
ધાર
Page #934
--------------------------------------------------------------------------
________________
યતો ધર્મસ્તતો જય
તે ધર્મસ્તતે જય”
આ યાદગાર યુદ્ધ અઢાર અઢાર દિવસ જ્યાં ધર્મ છે ત્યાં વિજય છે.” સુધી ચાલ્યું. અઢારે ય દિવસ દુર્યોધન આ વાર્થ શર સાંભળવા અને વાંચવા માતાના ચરણ કમળમાં આળોટ. અંતગમશે ખરું ને !! આ વાકય સાંભળતાં ના આશીર્વાદ માગ્યા પરંતુ અઢારે ય દિવસ કે વાંચતાં ભલભલા અધમીના હાજા ખખડી માતાએ તે બે ધડક બનીને એક જ આશિષ 'જય છે. શું અમારે કયારે પણ વિજય વચન આપ્યા. નહિ ? કદાચ અધમીએ કુટ-કપડ કરીને “યતે ધર્મસ્તતે જય-જ્યાં ધર્મ છે એક વખત વિજય મેળવી લેશે પણ સર. ત્યાં વિજય છે.” વાળે તે ધર્મને જ વિજય થવાને છે. ખરેખર ! જ્યાં સાચો ધર્મ છે ત્યાં એતિહાસિક મહાભારતના પાત્ર દુર્યો.
ચકકસ વિજય વળે જ છે.
ભલે નવમતિઓ, સુધારક-વાદિએ ધનની માતા ગંધારીના આ શબ્દો હતા.
અને અર્થનો અનર્થો કરનાર ગમે તેટલા જ્યારે રણભેદીએ ગાજી ઉઠી હતી. ઉંચા-નીચા થઈને અધર્મને ધર્મ તરીકે ક્ષત્રિયનું ખૂન ધમધમી રહ્યું હતું. શસ્ત્ર સ્થાપન કરવા મંથના ય તે પણ જ્યાં સજજ દુર્યોધન રણભૂમિએ જવા પગલા સુધી સુગુરુદેવ રૂપી માતાઓના આશિષ માંડતો હતો તેની પહેલાં તે પહોંચી ગયે. વચને આપણા સૌના મસ્તક ઉપર રહેલા
- “જનનીની જોડ નહી મળે રે લેલ છે ત્યાં સુધી કઈ દિવસ અધમને વિજ્ય તેવી માતા ગંધારી પાસે ! માતાના પગમાં થવાને જ નથી. વિજય તે ધર્મને જ પડી આશિષની ભીખ માગવા લાગ્યું. થવાને છે.
આશિષ આપતી જનની બેલી ઉઠી, જે વિજય મેળવવાની ભાવના હોય બેટા! “યતે ધર્મસ્ત તે જય-જયાં ધર્મ તે આળોટી જાવ સુદેવ, સુગુરુ અને સુધછે ત્યાં વિજય છે.”
મંના ચરણ કમળોમાં !!! માતાના આ આશિષ વચને સેંસરા ખરેખર ! અણને અવસરે ધમને. દુર્યોધનના હ યામાં કેતરાઈ ગયા. માતાજીને જય કહેનારી માતા ગંધારીને આપીએ છુપો સંકેત સાંભળી દૂર્યોધન કંપી ઉઠયો. એટલા ધન્યવાદ ઓછાં છે! પગની પાનીથી લઈને માથાની ચુંટી સુધી અને સાથે, સળગી ઉઠયે અને મને મન બેલી ઉઠયા. અખંડ ધર્મધ્વજને લહેરાવનારી આવી હે માતાજી ! “તમારી વાણું તદ્દન સાચી સત્યનિષ્ટ સુગુરુ માતાઓને પણ ધન્ય છે ! છે. ધર્મ તે પાંડવોના જ પક્ષે છે.”
–વિરાગ
Page #935
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ શ્રેણી-લેખાંક-9મો
ગણુ થાયના આગ્રહમાં ચાર થેયના આરાધક
પૂજ્યની તુચ્છતા કરવી તે અનુચિત છે.
મૂ. તપાગરછમાં આ. કે. શ્રી રાજેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. એ ત્રણ થેયની પણ કહી છે ભૂતકાળમાં પૂ. ધર્મષ સૂ. મ. આદિની ત્રણ થેય બનેલી છે. તે હકીકત છે પરંતુ તેને કઇ જગ્યાએ વ્યવહાર ન હતો. •
પૂ. દેવેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ વિક્રમના બારમાં શેકામાં રચેલ ચૈત્યવંદન ભાષ્યમાં ચાર થાયનું સ્પષ્ટ વિધાન અને વિધિ બતાવી છે. તે ભાષ્ય ઉપર અવથરિ ચનાર પૂ. સેમસુંદરસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ તેનું સ્પષ્ટીકરણ કર્યું છે જ.
છતાં ત્રણ થેઈ પક્ષના પણ ઘણા જ વિવેકીઓને ન ગમે તેવી વાત જાણવામાં આવી. આ. શ્રી યતીન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. એ પણ થાયનું પ્રતિપાદન કરતી અને ચાર
ઈની માન્યતાવાળાને શાત્રદ્રોહી વિ. રજુ કરીને સજઝાય રચી છે અને તે શીલાલેખમાં કોતરાવવામાં આવી છે તે વિવેક અને શાસ્ત્રથી પ્રતિકુળ છે. તપ ગચ્છની એક શાખા આ છે અને તે ત્રણ થઈથી જ જીવંત રાખવાની હોય તે તેણે મહાપુરુષોના શાસ્ત્ર અને તે પ્રણેતાઓને દ્રોહ કર્યા સિવાય થઈ શકે નહિ. માટે સમજને બદલે કદાગ્રહ ફેલાવા તે યુકિત યુકત નથી.
આ. ભ. શ્રી રાજેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. ની ચતુર્મુખ ગુરુ પ્રતિમાની સ્થાપના કરીને આ મતમાં શ્રી તીર્થદેવના ચાળા ક વા જેવું થયું છે. તીર્થકર મૂળ રૂપે સમવસરણમાં પૂર્વ દિશામાં બેસે છે બાકી ત્રણ દિશામાં દેવ પ્રતિબિંબ સ્થાપે છે. આવી કઈ ઘટના કે અતિશય સ્વ. સૂરિજી મ. ને છે નહિ હોઈ શકે નહિ છતાં આવી પ્રવૃત્તિ થાય છે તે બતાવે છે કે વર્તમાન વતું જ કે વર્ચસ્વ દ્વારા આવી શાસ્ત્ર નિરપેક્ષ પ્રવૃત્તિ અને પ્રરુપણ એ માત્ર કદાગ્રહ કે પક્ષને ભ્રમમાં નાંખી ટકાવી રાખવાનો નુસ્કે નુસ્કે ગણાય. પરંતુ આ ભ્રમ કયાં સુધી ટકશે. ઘણા તેવા ગરછના પુણ્યાત્માએ તપાગચ્છમાં સમાઇ ગયા છે અને સમાઈ રહ્યા છે. તેમને એ વિશ્વાસ છે કે તપાગચ્છની સમાચારી અને શાસ્ત્ર પદ્ધતિમાં ઘાલમેલ કરવી તે સહેલી વાત નથી.
પ્રમાણિકને સલાહ આપનાર પ્રમાણિક છે? પ્રમાણિક માણસે ધનને ધમ માગે કે ઉપગ કરવો એ હેડીંગ નીચે ગુ. સ. તા. ૧૮-૬-૨ માં શ્રી રોહિત શાહે. ચિંતન ચાંદની આલેખી છે. તેમાં તે પોતે જ પ્રમાણિક નથી રહ્યા કેમકે પ્રથમ તે લખે છે કે પ્રમાણિક વ્યકિતને બધા આવે તેવું
Page #936
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨૦૧
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
કાર્ય કરવું હતું તેમાં દરેક આવે. મંદિર મજીદ, જૈન દેરાસર, શવાલય, સદાવ્રત, વિગેરે બનાવે તે બધા ન આવે છેવટે રસ્તા ઉપર શૌચાલય બનાવવાનો વિચાર કર્યો અને તે બનાવ્યા. જેથી રસ્તા ઉપર ફરતા કે ઝુપડ પટીમાં રહેતા ત્યાં પેશાબ કરવા આવી શકે..
રેહિત શાહ બધા આવી શકે તેવા વિચાર રજુ કરીને શૌચાલયનું મહત્તવ આંકયું તે શું રસ્તા પરના શૌચાલયમાં બધા આવશે? નહિ જ જેથી જે ભૂમિકા ઉપર તેમણે વાત કરી તે ભૂમિકા તુટી ગઈ અને જરૂરીઆતની વાત આવી ગઈ. માટે આ ચિંતનની ચાંદની નહિ પણ અંધકારના વમળ કહેવાય.
હવે આ વિચાર માટે તે લેખક લખે છે કે મંદિરો અને દેરાસર બંધાવવા ઘેલા ઘેલા થઈ જતા લોકે આ અનિવાર્યતા સમજે તે જરૂરી છે. કેટલાક દંભી ધર્માત્મા કહેશે કે તમે સર્વોચ્ચ સગવડવાળાં શૌચાલય બનાવશે તે પણ ત્યાં લોકો ગંદકી જ કરશે. તે એમને જવાબ આપજો કે તમે બનાવેલા ભવ્યાતિભવ્ય મંદિર-દેરાસરમાં ગંદકી અને આશાતના થાય જ છે ને ?”
લેખકનું આ લખાણ માત્ર મંદિર કે દેરાસરે જ બંધાવનારને માટે સલાહ છે પણ બંગલા કારખાના કે કરોડોના ઉદ્યોગો ઉભા કરનારા માટે કંઈ સલાહ નથી. મજીદ, મઠ, ગુરુદ્વાર બનાવનારને પણ સલાહ નથી માત્ર મંદિર–દેરાસરો તેમને ખટકે છે.
આ ચિંતકની બુદ્ધિ કેટલી ગંદી છે કે શૌચાલય અને મંદિર-દેરાસરને સમાન ગણે છે અને તેમને દેરાસરમાં પણ ગંદકી દેખાય છે. એ બતાવે છે કે આજના લેખકે ચિંતન અને છાપાઓના પાનાઓ કે વિભાગને કબજે કરી લેનારાઓ આવી વિચારોની ગંદકીના ભંડાર જેવા છે માત્ર પિતાના વિચારોને યેન કેન પ્રકારે ઠેકી બેસાડવાના છે.
પરંતુ જગત એ વિવેકને સ્થાન આપે છે અને તેમાંય ચિત્ત શુદ્ધિ, ભાવના શુદ્ધિ, અને આત્મશુદ્ધિના પ્રતિકે દેરાસર માટે જે ઊરો અભિપ્રાય ધરાવે છે તે આ વિવેકથી વિછેડાયેલા લેખકે ન સમજી શકે તે સહજ છે. ૨૦૪૮ જેઠ વદ ૩ લાડોલ (વિજાપુર)
- --જિનેન્દ્રસૂરિ વિવિધ વિભાગે અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક ).
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦- આજીવન રૂ. ૪૦૦/- ' લખે : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #937
--------------------------------------------------------------------------
________________
અધિકારની પૂંછડીઓનો ખરેખર અધિકાર કેટલો?
| કરંટ ગામમાં ગુરુ-ચેલા બે જણ રહે. હવે વૈદને ગુસ્સે હદ વટાવી ગયે.
ગુરુને ઉંમરની અસરના કારણે કાને છોકરાને પકડીને થાંભલે બાંધ્ય. અને બહેરાશ આવી હતી. કંઈ પણ કામ પડે એટલે ચેલાને ગરુ સાથે ઘાંટા પાડીને ધડાધડ ઠોકવા માંડી. આ ટ્રીટમેન્ટથી છેકબલવું પડે. ચેલે એનાથી કંટાળે. એણે રાનું મન તુટયું. તે બલ્ય : “હા પિતાજી, મને મન નકકી કર્યું: “ગમે તે થાય, સાંભળું છું. હવેથી બરાબર સાંભળીશ.” મારા ગુરુની બેરાશ મટાડું તે જ હું સાચે ચેલે. દુનિયા મોટી છે. દરેક દર્દન દરવાજે ઉભેલા ચેલાએ આ તમાશે દવાઓ પણ ઢગલાબંધ હોય છે. કયાંકથી જોયે. તેને થયું : “માળું... આ તો
ના આશ્ચર્ય કહેવાય ન કઈ દવા ખાવાની કે એણે બીજે દિવસથી કમર કસી. જે મળે ન કોઈ કડવાશ પીવાની. બસ, બહેરાને એને કાનની બહેરાશ માટે એને ઉપાય પૂછવા લાગ્યો દિવસો જવા લાગ્યા પણ એને ઉપાય થાંભલે બાંધીને ઢીબેડવા માંડે એટલે પટ જો નહિ. એક દિવસની વાત છે.
દઈને સાંભળતે થઈ જાય. આ દવાની તો - સવાર સવારમાં તે ગામમાં
- આજ સુધી ખબર જ ન પડી. ભિક્ષા લેવા માટે નીકળે છે.
ચાલે, જાણ્યું ત્યારથી સવાર. હતા. ફરતે ફરતે એક વૈદ્યના આ કટાક્ષ કથા ગુરૂની બહેરાશ હવે ગઈ જ ઘરે પહોંચી ગયે. “ભિક્ષા ,
સમજો.” દેહિ” કહીને ઉભે રહ્યો. ) -શ્રી સંજય કે
ચેલે તે ભિક્ષા માંગવાનું આ સમયે વૈદ પિતાના
જ પડતું મૂકીને ત્યાંથી જ પાછો નાના પુત્રને સમજાવી રહયા હતા. એ વળે. મઠમાં જઈને ગુરુને થાંભલે બાંધ્યા. ટેણીયાને આજે લેખશાળામાં (આજની અને મંડયે ઢીબેડવા. ગુરુ પણ શિષ્યનું ભાષામાં સકુલમાં) જવું ન હતું એટલે આ નવું રૂપ જોઈને આશ્ચર્ય પામ્યા. પણ હઠે ચઢયે હતે. એને બાપ એને કયારથી ચેલાને ઉત્સાહ જોતા એને લાગ્યું કે કોઈ સમજાવી રહયે હતે છતાં આ હઠીલે છોડાવશે નહિ તે અહીં જ મારી ઠાઠડી છોકરે માનતું ન હતું. એમાં જ આપણે બંધાશે. ચેલે “ભિક્ષા દેહિ” કરતે આવી પહોંચે
" ગુરુએ બુમાબુમ કરવા માંડી અને વૈદે આ કેસને જલદી પતાવવા માટે
ચેલાને મંત્ર ચાલુ થઈ ગયે ? કેમ છોકરાને દમ મારતાં પુછયું : “કેમ સાંભ. સાંભળતા નથી” “કેમ સાંભળતો નથી.” ળતું નથી ?” પણ હઠે ચઢે છેક અવાજ સાંભળીને આજુબાજુમાંથી લોક એક અક્ષર પણ બોલ્યા વિના બેઠે રહો. દેડતા આવ્યા.
હતે.
Page #938
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
- -
૧૦૨૨
: જૈન શાસન (અઠવાડીક). - આ જડભરત ચેલાના હાથમાંથી માંડ વકતાઓ પણ આ ઈતિહાસ વાંચીને માંડ ગુરુને છોડાવ્યા. પછી ચેલાને રીમાન્ડ કાઢે છે. ઉપર લીધે : “મુરખના સરદાર ઘરડા તેઓ કહે છે: “જે શ્રી કાલિકાચાર્યને ગુરને કેમ પીટતે હતે? ચેલો થઈને એક રાજને ખાતર પાંચમની ચોથ કરવાની આવા ધંધા કરે છે ?”
છૂટ હોય તે અમને આખા સંઘની શાંતિ ચેલાએ જવાબ આપ્યો “તમને ખાતર એથની પાંચમ કરવાને અધિકાર મૂખએને શી ખબર પડે? હું મારા શા માટે નહિ? જોઈ ન હોય મેટી ગુરુની બહેરાશ દૂર કરવા માટે ઔષધ અધિકારની પૂછડીએ? આ લેકે શ્રી અજમાવી રહયે હતો. એમાં તમને કેમ કાલિકાચાર્યને એક રાજાની શેહમાં આવી દાઝે છે ?'
ગયેલા મામુલી આચાર્ય તરીકે ગણાવી જે એક જણે ચેલાની બોચી પકડીને અવહેલના કરી રહયા છે એ જોતા એ પુછયું : “બલ, કે તને આ દવા અણઝ વકતાઓને પાંચમ કરવાનો તે શું બતાવી? એને પણ સરખે કરે પડશે. પણ આવા ઇતિહાસ વાંચવાને પણ અધિ
ચલાએ વૈદના ઘરે બનેલ બનાવ કાર નથી. કારણ કે તેઓ જેમ જેમ કહયે. લોકોએ એ સાંભળી તેને વધુ ઠપકે ઈતિહાસ વાંચશે તેમ તેમ તે એતિહાસિક આવે.
મહાપુરુષની અવગણના અવહેલના, અવ• આ વાત આજે એટલા માટે આવે છે. મુલ્યન કર્યા વિના રહેશે નહિ. આ રસ્તે કે આજના કેટલાક અબુઝ વકતાઓ પણ જતાં પહેલા એક હજાર વખત વિચાર આ ચેલા જેવું જ ગાંડપણ કરે છે. જેન કરવા જેવું છે નહિ તે, આ ચેલાની જેમ શાસનના ઈતિહાસમાં તેઓને વાંચવા અને મોક્ષ માર્ગની વિધિને ઢીબેડલા જેવું થઈ છે કે “એક રાજની વિનતિના કારણે જશે. શ્રીકાલિકાચા જે પંચમીની સંવત્સરી ચાલતી હતી તેને બદલીને ચોથની સંવ. સરી કરી.”
અઠવાહિક જૈન શાસન આ શ્રી કલિકાચા આગમવિહારી વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) હતા. તેઓને તે શાસ્ત્રમાં ન જણાવેલી
આજીવન રૂ.. ૪૦૦) બાબતેને પણ ફેરફાર કરવાનો અધિકાર ૨ ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની હોય છે. આ જ કારણસર તેઓશ્રી આ આરાધનાનું અંકુર બનશે. ફેરફાર કરી શક્યા. આપણા મૂશિરોમણિ જૈન શાસન કાર્યાલય ચેલાએ વૈદના ઘરને બનાવ જોઈને જે શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિવીજય પ્લેટ તારણ કાઢયું એવું જ તારણ આ
જામનગર
Page #939
--------------------------------------------------------------------------
________________
બોરીવલી ચંદાવરકર લેન મળે શાશ્વતી રૌત્રમાસની ઓળીની આરાધના દરમ્યાન આચાર્યપદ આરાધના તૃતીયદિવસે આચાર્ય પદ સુપ્રતિષ્ઠિત જૈનશાસનના રાજા રાવ. આચાર્યદેવેશ
શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજની
ગુરુગુણ ગર્ભિત સ્તવના
તર્જ:- જગમેં સુંદર છે કે નામ... જેને હું યે છે ગુરૂ રામ, તેના સાળા સીઝ કામ; જપ રામ રામ રામ. ગુરૂ નામ રામ રામ... જિનશાસન ગગનાંગણમાંહી, - સૂરિવર સમકે દીસે નાહી, પુણ્ય પ્રતિભા સહુથી સવાઈ, કીતિ તારી જગમાં ગવાઈ, એવા આ ગુરૂવર રામ ... જેને ભરતા સહુ સલામ. જેનાં. ભાવદયા ખળખળ દિલ વહેતી, “સહશિવપામે ચિંતા એકી, સમકિતદાતા ભવજલત્રાતા હતા શાસનના ભાગ્યવિધાતા; જાવું છે મુકિતધામ......... તે જપજો ગુરૂવર નામ... જેના...૩ બહુ પ્રશ્ન ચર્ચાયા જયારે. બહુ વિખવાદ જગ્યા જયારે શાસ્ત્ર સમર્પિત સાથે તમારી. ચર્ચા કરતાં સદા તયારી; શાસ્ત્રોથી જેને કામ......... એવા આ ગુરૂવર રામ ... શાસનનિષ્ઠા પગે રગરગમાં. સત્યપુરૂષ તું એક જ જગમાં છે જીવનભર તું શાસન માટે અણનમ ઇઝ પ્રાણને સાટે, હતી અણનમ જેની હામ, એવા આ ગુરૂવાર રામ.. જેના પ રામ નામથી પત્થર તરતા, આશા અમે પણ એવી ધરતા તુજ નામે ભવસાગર તરશું વેગે શિવરમણને વરશું; જપ નામમંત્ર અભિરામ જપ રામનામ અભિરામ... જેના ૬ દર્શન તરસ્યા નયના આજે. ગુરૂવાર આજે વગે બિરાજે; દર્શન આપે સમકિત આપે. ભવભવના અમ બંધન કાપ; S. અમ મનની એક જ કામ કરે “પપરાગ” પ્રણામ...... જેના ૭
ના
૪.
.
* *
*
Page #940
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂજ્યશ્રી કહેતા હતા કે-
–શ્રી ગુણદર્શ ----- - ----- ---- --- ---- - =
ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવતે સાધુ-સાધવી, શ્રાવક-શ્રાવિકા રૂ૫ ચતુર્વિધ શ્રી સંઘ ભગવાનના શાસનને પિતાના પ્રાણ કરતા પણ અધિક માને છે. એટલું જ નહિ, તેને સાચવવા માટે, તેની રક્ષા કરવા માટે, તેની સેવા કરવા માટે, અવસર આવે પિતાના તન-મન-ધનને ય ખરચવા તૈયાર હોય છે. જે સ્વયં ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવતો હોય, જે કઈ આજ્ઞા મુજબ જીવતા હોય કે આજ્ઞા મુજબ જીવવા માગતા હોય તે બધાને સહાય કરે તેનું નામ શ્રી સંઘ છે. તે શ્રી સંઘ એ જ પચીશમે તીર્થકર છે. - શ્રી જૈન શાસનમાં આજ્ઞાની પ્રધાનતા છે, મરજી મુજબ જીવવાની વાત જ નથી. આચાર્યપદને પામીને ભગવાનના શાસનની દરકાર ન કરે. જાતની પ્રભાવના માટે મથે, મરજી આવે તેમ બોલે–વતે, શાસ્ત્ર-સિદ્ધાતને બાજુએ રાખી, લોકની વાહવાહ ખાતર બેટી એકતાની મહેનત કરે તે બધા શાસનનો નાશ કરનારા છે પણ ભકિત કરનારા નથી. તમે એમ માને છે કે, અમે એકતાના વિરોધી છીએ ! હું તે આખું જગત એક થાવ તેમ ઈરછુ છું. જગતના સઘળા જીનું ભલું થાવ એમ ઈરછુ છું. એકેન્દ્રિય જીવે પણ પંચેન્દ્રિય પણાને પામે અને વહેલું આત્મકલ્યાણ સાધે તેમ ઈચ્છું છું તે પરસ્પરનું ભલું થાવ તેમ ન ઈચ્છું? એકતા કેને ન ગમે ? સાધુ સંધ પણ જો એક હોત તે એક અધર્મ ચાલત નહિ-એકતા નથી તેનું દુઃખ છે પણ તે દુ:ખ શમાવવા બેટી એકતા નથી કરવી. જે એકતાથી ધમીએ રીબાયસીદાય, પાપીઓ ફાવે, ઉન્માગ એ ફાવે તેવી એકતા અમારે જોઇતી નથી. શ્રી અરિહંત પરમાત્માને નહિ ઓળખનારા આંધળા છે, ઓળખનારા દેખતા છે. શ્રી અરિહંત પરમાત્માને ન ઓળખે તે દેખતા બને તે તે ય સંસારમાં રખડે
અનેકને રખડાવે. તેમની બુદ્ધિ જ તેમને મારે. ૦ ભગવાનને જે નાથ માને તેનું દુખ ગયું. તેને દુખ આવે તે તે દુખમાં પણ
દુઃખ કરવાની તાકાત નથી. . ભગવાનને નાથ માને તે દુઃખથી ગભરાતા નથી, સુખથી મલકાતા નથી અને દુનિયાના સુખ માટે કેઈની ય સેવા કરતા નથી. આજના અમારામાંના ઘણાને બહારના મેટા માણસે લાવવાને ચસકો લાગ્યો છે. બહારના જેટલા મોટા માણસે લાવે છે તે અહીં સાંભળવા નથી આવતા પણ સંભળાવવા આવે છે.
Page #941
--------------------------------------------------------------------------
________________
IIIII ma mઅaamalam .
NIE
JUS
2
;
III IS
અમદાવાદ પૂ મુનિરાજ શ્રી જયભદ્ર ચત્તારિ, અરિહત આદિનું શ્રવણ ચાલું વિજયજી મહારાજ જેઠ સુદ ૪ તા. કરાવ્યું અને વેદનામાં જરાય વિહવળ ૪-૬-૯૨ ની સાંજે ૫-૦૦ કલાકે ખૂબ જ બન્યા વિના તેઓશ્રી બરાબર ૫-૦૦ કલાકે સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા છે, તેઓશ્રી સ્વર્ગવાસી બન્યા. છેલ્લા પંદરેક દિવસથી અસ્વસ્થ હતા. ૪૪ વર્ષને સંયમપર્યાય ધરાવતા. શંખેશ્વરતીર્થમાં વૈશાખ સુદ ૪ થે મિટ સ્વર્ગસ્થ શ્રી પૂ. આ. શ્રીમદ્ વિજયમુકિતઆદિની તકલીફ શરૂ થઈ. ઉપચારો કરવા ચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના શિષ્યરતન છતાં મિટ અને ઝાડાનું પ્રમાણ વધતું હતા. એમને સરળ સ્વભાવ, પ્રવચનજ ગયું. પેટમાં ગાંઠ હોવાની શકયતા પ્રભાવ, ગમે તેવી વ્યાધિમાંય સમાધિ જણાતા ડોકટરની સલાહ મુજબ તેઓશ્રીને જાળવવાની સહનશીલતા : આદિ ગુણ સંઘ તાત્કાલિક અમદાવાદ-રાજસ્થાન હોસ્પિટલમાં અને સમુદાયમાં ખૂબ ખૂબ શ્રદ્ધય હતા. વૈશાખ વદ ૭ મે દાખલ કરવામાં આવ્યા. તેઓનું સંસારીવહન ભડિયા-કચ્છ હતું. એજ દિવસે પેટનું ઓપરેશન કરતાં ગાંઠ ધંધાર્થે તેઓ મુંબઈ–દાદર રહેતા હતા. ખૂબ જ ફેલાઈ ગયેલી જણાઈ. બાપ્સી ૨૨ વર્ષની વયે દીક્ષિત બન્યા હતા. તેઓરીપોર્ટમાં કેન્સરનું નિદાન થયું, આમ શ્રીની નિર્ધામણા-વૈયાવશ્ય આદિમાં પૂ. છતાં એઓશ્રીની પ્રસન્નતા, વ્યાધિમાંય આ. શ્રી સેમચન્દ્ર સૂ. મ, પૂ. આ શ્રી સમાધિ, સભાનતાઃ આદિ અનુપમ હતી, સેમસુંદર સૂ. મ, પૂ. આ. શ્રી જિનચદ્ર ઓપરેશન બાદ વૈશાખ વદ ૮ મની રાતે સૂ મ, મુ. શ્રી રૌતન્યદશનવિજયજી, મુ. અને ૯ મની બપોરે હાર્ટએટેકને હુમલે શ્રી યુગચદ્ર વિજયજી આદિ ખૂબ જ સહાઆવ્યા. એમને ઈમરજન્સી ર્ડમાં દાખલ યક થયેલ. મુનિરાજશ્રી તીર્થરતનવિજયજીએ કરવામાં આવ્યા. આવા હુમલા વરચેય તે ખડે પગે સેવા કરીને એક આદર્શ એમની સમતા સમાધિ ખરેખર ખૂબ જ પૂરો પાડશે. આ પ્રસંગે ગીરધરનગર જેન પ્રશંસનીય હતી. થોડા દિવસ બાદ તબિયત સંઘે પણ ખડે પગે સેવા કરી. ધીમે ધીમે સુધારા પર આવવા લાગી, એમાં પર્યાય સ્થવિર પૂ. આચાર્યદેવશ્રીજીનો સુદ ત્રીજે શ્વાસની થેડી તકલીફ શરૂ થઈ. સમાધિપૂર્તિ દેહવિલય સુદ ૪ થે બપોર સુધી તે સ્વસ્થતા સારી ડાઈ-વ. આગમપ્રજ્ઞ પૂજ્ય આચાર્ય હતી. એમાં સાંજે પોણા પાંચ વાગે એકા- દેવ શ્રીમદવિજય જંબુસૂરીશ્વરજી મ.સા. એક હાર્ટને હુમલે થયે. તરત જ નવકાર, ના પટ્ટધરરત્ન વાત્સલ્યમૂતિ આનંદમૂર્તિ
Page #942
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
૧૦૨૬ છે
* શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક) પૂજ્ય આચાર્યદેવ શ્રીમદવિજય વધમાન- ત્યાર બાદ નાનાભાઈ, માતુશ્રી, પિતાશ્રી સુરીશ્વરજી મ. સા. સં. ૨૦૪૮ ના જેઠ આદિએ દિક્ષા ગ્રહણ કરી હતી. ૭૭ સા ૧૨ શુક્રવાર તા. ૧૨-૬-૯૨ ના વરે વર્ષમાં ૬૩ વર્ષ સંયમપર્યાય પાળી ૧૨-૪૫ કલાકે વિજય મુહને સફળ શ્રી
' પિતાનું જીવન ધન્ય બનાવી ના
ગયા. સંઘની હાજરીમાં નવકાર મહામંત્રના શ્રવણ ,
પૂ. આચાર્યશ્રી ને કેટ કેટિ વંદન! સ્થા સ્મરણપૂર્વક સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ ? પામ્યા છે. (દર્ભાવતી) ડાઈમાં તેઓ પૂ. શ્રીનું જીવન સરળતા, નિસ્પૃહતા, છેલલા ૧૦ વર્ષથી સ્વાશ્યના કારણે સ્થિર- લધુતા, વાત્સલ્યપૂર્ણતા. ગુણાનુરાગીપણુ, વાસ હતા. લાંબી માંદગીમાં સમભાવપૂર્વક સદાનંદી પાણુ, વિ. અનેકાનેક ગુણથી ભરવેદના પરિષહ સહન કરતા હતા.
પુર હતું જેઓશ્રીનું જીવન આરધનાના પૂ. શ્રીની પ્રસન્નતા, પરમાત્મભકિત, ઉત્સવ સમાન હતું અને સમાધિદ્વારા દર્શનશુદ્ધિ, એજ સમાધિની આતરતા મૃત્યુને મહામહોત્સવ સમાન બનાવ્યું. અમાપ જણાતી હતી. શ્રી ડભઈ સંધના તેમને આત્મા શીધ્રાતિશીવ્ર અક્ષય સુખ પામે પ્રત્યેક ટ્રસ્ટી મંડળ સાથે સફળ સંઘ સેવા અને આપણને પણ મારા માર્ગના દશક સુશ્રુષામાં સતત જાગૃતિ રાખી હતી. તે બની રહે એજ શાસન દેવને પ્રાર્થના ઉપરાંત ખુબજ અનુ મોદનીય સતત હલા પૂ. શ્રીની અંતિમયાત્રા ખૂબજ શાનદાર ઘણા વર્ષથી સેવા આપનાર મુનિપ્રવરશ્રી ભવ્ય પાલખીથી શોભતિ નગરના અનેક સિદ્ધાચલ વિજયજી મ. સા. તેમજ યુનિ. માર્ગો પરથી પસાર થઈ જેન જૈનેત્તરાએ પ્રવરશ્રી મલયચન્દ્રવિજયજી મ. સા. વિગેરે ખુબજ સારી સંખ્યામાં લાભ લીધેલ. સમુદાયના મુનિભગવતે થા પૂ. સાધ્વીજી અંતિમયાત્રાના આદેશ પણ સારા એવા ભગવતેએ ખુબજ સેવા-ભકિત વિ. ને બોલાયા હતાં. સકલ ચતુર્વિધ સંઘની લાભ લીધું હતું. ડાઈ નગરના ડે હાજરીમાં દેવવંદન બાદ પૂ. શ્રીના સંયમ મહેશભાઈ શાહ ત્થા ર્ડો. સુભાષભાઈ તલા- : જીવનની અનમોદના નિમિત્તે પરમાત્માટીએ. સબચિત સેવા આપેલ છે. ભકિત મહોત્સવ, જીવદયાદિ કાર્યો પ્રભા
પૂજય આચાર્યદેવશ્રી ડભોઈમાં સં. વકતાથી ઉજવવાને નિર્ણય શ્રી સંઘે ૧૯૭૧ માં જન્મ્યા હતા. પિતા હીરાભાઈ લીધેલ છે તેમજ મનેર સેવ્યા છે. માતા રાધિકાબેન વિગેરે તેઓને પરીવાર થરાદ-૫યપાદ ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના હતે. ૧૨ વર્ષની ખૂબજ નાની ઉંમરમાં પ્રશિષ્યરત્ન પૂ. મુનિશ્રી ગુણયશવિજયજી પૂજય મામા મ. સા. શ્રી જંબુસરીશ્વરજી મ. સા. તથા પૂ. મુનિરાજ શ્રી કીર્તિયશમ.સા. પાસે વતરા ગામમાં સં. ૧૯૮૪ માં વિજયજી મ. સા. આદિ ઠાણા ૭ ભેરોલ દીક્ષા ગ્રહણ કરી હતી. પૂ. મુનિશ્રી રક્ષિત તીર્થથી વિહાર કરી અત્રે પધારતાં વ્યાખ્યાવિજયજી મ.સા. ના શિષ્ય બન્યા હતા. નમાં અપૂર્વ માનવ મહેરામણ ઉમટયું
Page #943
--------------------------------------------------------------------------
________________
થઈ–૪ અંક-૪૪ તા. ૩૦-૬-૧૨ :
૧૯૨૭ હતું. પૂજ્યશ્રીને આગળને વિહાર નકકી કર્યો. ગામ આખામાં સાકરની પ્રભાવના છતાં સંઘના અત્યાગ્રહથી ત્રણ દિવસની કરાઈ હતી. સ્થિરતા કરવી પડેલ. રેજ સવારે દોઢ મધ્યાહન ભોજનમાં ઈડા સામે કલાક વ્યાખ્યાન અને રાતના માત્ર ભાઈઓ
વિરોધ કરે માટેના વ્યાખ્યાનમાં લોકો ચાતકની જેમ
- સરકારી જનારાઓમાં વિદ્યાર્થીઓને આતુર નજર આવતાં હતાં કાંઈક
મધ્યાહન ભોજનમાં ઈડ આપવા અંગે નવુંજ તત્વ અદૂભૂત સાંભળવા ન મળ્યું કે પ્રભાત કે. સી. બેંકાઈએ જણાવેલ કે હોય એવી લાગણી સર્વત્ર દેખાતી હતી.
હાલ ઈંડા અને માંસનું ભક્ષણ વાર્ષિક વૈશાખ વદ ૧૪ ની પૂજય પરમગુરૂદેવની
૧ના માથા દીઠ ૨૫ અને ૩૩૦ ગ્રામ છે તે ૧૦ મી માસિક સ્વર્ગતિથિ નિમિત્ત પૂ. મધ્યાહન ભોજનમાં ઈડાને અને એસી,
ખ્યાત દર્શન વિજયજી મ. સા. ના સાંસા- બીઝનેશમાં મરઘા ઉછેરને સમાવેશ થતાં રિક પરિવાર જન તરફથી ગુરૂપૂજન સંશ- ૧૮૦ ઈઠા અને ૯ કિ. મીટનું પ્રમાણ પૂજન તથા રાધનપુર વા
રાધનપુર વાળા જેટા એવંતિ- થઈ જશે. લાલ પરિવાર તરફથી શ્રી ગોડી પાર્શ્વનાથ દાદાને ભવ્ય આંગી રચવામાં આવી હતી. આ રીતે સરકારની વૈજનામાં પ્રચાર પૂજ્યશ્રી અત્રેથી વિહાર કરી આબુ દેલ- દ્વારા ૭–૮ ગણે ઈડા અને માંસાહાર વધાવાડાની યાત્રા કરી ડીસા પૂ. આચાર્ય રવાને છે તા. ૧૫-૫-૯૨ આ દિને જાહેર મહારાજની નિશ્રામાં ચાતુર્માસ પધારશે. પત્રોમાં છે. '
રામપુરા પ. પૂ. સુવિશાલ ગચ્છાધિ. આ અંગે દયા પ્રેમીઓએ ભારત પતિશ્રીજીના વિનેય પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી સરકાર તથા વડા પ્રધાનને પોતાની ભાષામાં ગુણયશવિજયજી મ. તથા વિદ્વાન સુનિ. છેવટે એક પિસ્ટ કાર્ડ લખીને પણ પિતાની રાજ પૂજ્યશ્રી કીર્તિયશ વિજયજી મ. ના વિરોધ લાગણું બતાવવી જોઈએ શ્રી પી.વી. અત્રેના વૈ. વદ પ્ર-૭ આગમનથી સંઘમાં નરસિંહરાય માનનીય વડાપ્રધાન ન્યુ દિલ્હી અનેરો આનંદ વ્યા. બે દિવસની સ્થિ- - માંડલ-મુ. શ્રી હરિભદ્રસાગરજી મ. હતા. સામે હું સવારના તથા રાત્રિ પ્રવચને આદિનું સામસ અત્રે થયેલ તેમની બપોરની પૂજા-તે ભણાવવા થરાદની નિશ્રામાં તુલડી ગામે નતમ આરાધના લક્ષમીકાંતની પાટી આવેલ સુમતિનાથ ભવનનુ ઉદધાટન પંચાહિકા મહોત્સવ દાદાને ભવ્ય આંબી રચાઈ સંઘના ભાઈઓએ સાથે થયે. પૂજ્યશ્રી ની પાસે બેસી દેવદ્રવ્ય ગુરૂદ્રવ્ય બેરાજા (કરછ)માં જિનાલયની સાદવૈયાવચ્ચ દ્રવ્ય આદિનું સુંદર શુધિ જ્ઞાન ગિરિ નિમિતે મહાપૂજન વિ. મહત્સવ મેળવ્યું અને તે જ પ્રમાણે વર્તવા નિર્ધાર તા. ૯ થી ૧૩-૫ સુધી થયે
Page #944
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨૮ :
પૂ. મુનિરાજ ઉપર માછીમારને હુમલા પછી માફી માગી, પંચાસરમાં પૂ. સુ. શ્રી 'બુવિજયજી મ. ના શિષ્ય પૂ. સુ. શ્રી ધ ચંદ્ર વિ. મ. ઉપર માછીમારે હુમલા કરેલ અને તેને સખ્ત વિરાધ થતાં સરકારે તેમાં ધ્યાન દીધું અને પૂ. મુ. શ્રી તથા ગુજરાતના પ્રધાનની હાજરીમાં એ હુલલાખાએ માફી માગી અને ઠાકુર સમાજે આવું નહિ અને તેની ખાત્રી આપી. માછલા પકડવાના
વિધને કારણે આ હુમલા કરવામાં આવ્યા હતા.
י
મધ્યાન્હ ભેાજનમાં ઈંડાને વિરાધ
આ માટે દિલ્હીમાં એક ખાસ સભા મળી હતી અને કેન્દ્ર સરકારને તે અટકા વવા માટે ખાસ ભલામણ કરી હતી.
માટુંગા કિંગ્સ કલ સુબઈ- અત્રે પ. પૂ. વિદ્વાન સુનિરાજ શ્રી અક્ષયવિજયજી મ. ની નિશ્રાંમાં વૈ. વ. ૧૧ના પ. પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય પ્રેમસૂરીશ્ર્વરજી મહારાજાના
* જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
ગુણાનુવાદ થયા હતા. ચાર સદ્યા થયા હતા. અગાસી તીથ –અત્રે પૂ.આ. શ્ર વિજય દક્ષસૂરીશ્વરજી મ. ના ઉપદેશથી સંધની તા. ૧૯-૫-૯૧ના સ્થાપના થઈ જૈન શાસ્ત્ર મુજબ પૂ. ગુરુદેવ આજ્ઞા મુજબ ધ'સેવા કરવાના છે. સમાજ સેવા અને રાજ સેવાની વિગતા યુકત નથી
યુવક
હોય
છે ધ
તે માટે સ્વતંત્ર સસ્થાએ તેને જોડવાથી ધર્મ ગૌણુ
સાથે
થઇ જાય
અને
ધર્મ તે નામે બીજુ જ
બની જાય. છે માટે સમાજ રાજકારણુ જોડવા તે ઉચિત નથી.
"
મુંબઇ – શ્રી અનંતનાથ દેરાસરજી ટ્રેસ્ટના ઉપક્રમે પૂ. આ. શ્રી ગુણસાગર સૂ. મ. ની આજ્ઞાંવતી પૂ. સા. શ્રી મુકિતશ્રીજી મ. નાં પ્રશિષ્યા પૂ. સા. શ્રી જયશિતશ્રીજી મ. લિખિત જૈન દન મે સાધના પુસ્તકનું વિમાચન તા. ૨૪-૫-૯૨ ના કરવામાં આવ્યું. આ પ્રસંગે પધારેલાએની ભકિત કેરમશી હીરજી વિકમશી પરિવાર તરફથી કરવામાં આવી હતી.
( અનુસ ́ધાન ટાઈટલ ૨ નું ચાલુ )
જાય છે. ખાકી દુનિયાના પદાર્થોની તૃષ્ણાએ જે હાહાકાર,કળા કેર વર્તાવ્યા છે તે કાના અનુભવમાં નથી, વિષયતૃષ્ણા એ તા વિવેકને જે રીતના દેશવટો આપ્યા છે, મર્યાદાને મારી નાખી છે, લજજાને લજવી છે, નદીના ધસમસતા પુરની જેમ જે રીતનુ પાગલ પશુ' ફેલાવ્યું' છે તેનું વર્ણન થાય તેમ નથી !
માટે આત્મન્ ! પુણ્યયાગે પ્રાપ્ત પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં વિવેક ચક્ષુ ઉઘાડી, સમ્યગ્ધમ ના હેતુઓની આરાધનામાં લાગી, આત્માની અન’તઅક્ષય ગુણલક્ષ્મીનું ઉપાર્જન કરવામાં સઘળી ય શિકતઓના સદુપયોગ કર...આગેકુચ કર.... સિદ્ધિરાણી વિજયની વરમાળા ધરી રાહ જોતી ઊભી છે.
પ્રજ્ઞાંગ
Page #945
--------------------------------------------------------------------------
________________
અપૂર્વ અવસર......
....રખે ચૂકતા
* જતા - લેખ, શ્રદ્ધાંજલિ, શુભેચ્છા તરસ જૈન શાસનના પંચમ વર્ષારંભે પ્રગટ થશે. પરમશાસન પ્રભાવક સિદ્ધાંતરક્ષક શાસનકહીનૂર
પરમ પૂજ્ય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમવિજયરામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા
શ્રદ્ધાંજલિ વિશેષાંક શ્રાવણ સુદ ૧૭ મંગળવાર તા. ૧૧-૮-૯૪ના પ્રગટ થશે. આ વિશેષાંક માટે પ. પૂ. પરમ શાસન પ્રભાવક આચાર્ય દેવેશ શ્રીજી વિજયરામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મ.ના જીવન અંગેના લખાણું ૨ થી ૩ ફૂલસ્કેપ પેજમાં લખી મોકલવા છે પૂ.પાદ આચાર્ય દેવાદિ મુનિરાજો તથા ભાવિકે તથા લેખકોને નમ્ર વિનંતિ છે. - આ વિશેષાંક માટે શ્રદ્ધાંજલિ શુભેચ્છક બનવા વિનંતિ, જે નામે વિશેષાંકમાં 8 છપાશે. નામ સરનામા સાથે મોકલવા વિનંતિ.
( ૧ શ્રદ્ધાંજલિ એક પેજ આર્ટ પેપર રૂા. ૨૦૦૦. ૨ એક પેજ ચાલુ રૂા. ૧૦૦૦ . છે કે શુભેચ્છક સહાયક રૂા. ૫૦
૪ શુભેચ્છક રૂા. ૧૦૦
શુભેચ્છા જાહેરાતો-- આ માટે નીચે મુજબ ભાવ છે. છે એક પેજ રૂ. ૧૦૦૦ અડધુ પિજ રૂા. પ૦૦ ૩ પિજ રૂા. ર૫૦ હું ટાઇટલ પેજ-૨ રૂા. ૪૦૦૦ ટાઇટલ પેજ-૩ રૂા. ૩૦૦૦ ટાઇટલ પેજ-૪ રૂા. ૫૦૦૦
આ દરેકને એક વર્ષ (૪૮ અંક) સુધી આ અઠવાડિક મળશે.
દળદાર વિશેષાંક :- આ વિશેષાંક ચાલુ અંક કરતાં ૮ થી ૧૦ ગણો થશે. વિપુલ છે. સાહિત્ય સામગ્રી મળશે. અચૂક આ વિશેષાંક વાંચશો. આ૫ ગ્રહક ન હો તે ગ્રાહક { બની જશો.
મોકલવાનું સરનામું શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય C/o. શ્રીમતી જશમાબેન વી. મેઘજી વી. વેલજી વી. દેઢીયા ન
શ્રી શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ, જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર)
Page #946
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN-84
MudRUGI
9 સ્વ પ.પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ||
soooooooooooo
0 0 ધર્મ પામેલા આત્માઓ નાશ કારક વિપ્લને વિનાશ કરવામાં પાછી પાની કરે જ છે 0 નહિ. જેઓ આવા વિપ્લવ સમયે પણ શાંતિની વાત કરે છે, તેઓ ચેતનવંતી 0 છે શાંતિના પૂજારી નથી પણ મડદાની શાંતિના પૂજારી છે. & ૦ શાસન મંડન મુનિવરો સાચી શાંતિના પૂજારી હોવા છતાં પણ એવા વિપ્લવ સમયે ?
તે વિપ્લવના ઉમૂલન પૂર્વક શાસ્ત્રીય સત્યનું સમર્થન કરવામાં કેમ જ પાછી પાની ૪ કરે ? શાસ્ત્રના તત્વને કહે તે ગુરુ નહિ કે ગોપવે તે ! તે પછી આવા વિપ્લવના ? સમયે મૌન કેમ જ રહેવાય ! શ્રી જિનેશ્વર દેવની સેવા કરનાર આત્માના જીગરમાં તો એમ થાય કે- “માર 0 જીવતાં જે પ્રભુમાને હાનિ પહોંચે અને તે હાનિને રોકવાનો જે હું શકિત હોવા 0 છતાં પણ પ્રયત્ન ન કરું, તે મારા માટે જીવવા કરતાં મરવું એ જ સારું છે. દાંભિક ક્રિયા, વિરૂદ્ધ હેતુવાળી ક્રિયા કે હેતુ વિનાની ક્રિયા કદી જ આત્માને તારતી નથી, કારણ કે દંભક્રિયાદિથી આત્મ શુધિ નથી થતી. દંભ વિનાની અને શુદ્ધ હૃદયની શ્રદ્ધાપૂર્વક કરેલી ક્રિયા જ આત્માનું કલ્યાણ કરી શકે છે. શ્રી જિનેશ્વર દેવના શાસનમાં તે તે સમુદાય શ્રી સંઘમાં રહી શકે છે કે- જે ? સમુદાય શાસ્ત્રમાં સુસ્થિર રહે, વાત પણ શાસ્ત્રદષ્ટિને ધ્યાનમાં રાખીને કરે, વિચાર છે પણ તે જ કરે કે જે શ્રી જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞાથી વિરૂધ્ધ ન જતું હોય અને તે પ્રભુમાર્ગને બાધક થાય તેવી પ્રવૃત્તિ પણ ન કરે. આથી વિપરીગ વાત, વિચાર કે 0 પ્રવૃત્તિ કરનાર સમુદાય પોતાની મેળે જ પ્રભુના સંઘથી દૂર થઈ જાય છે. જે શાસ્ત્રની રક્ષા માટે જેનેએ લોહીનું પાણી કર્યું, પૂજ્ય આચાર્ય દેવેએ આખી ૪
દગી સમપી, ભયંકર તકલીફ વેઠી અને પુણ્યવાનેએ સર્વસ્વના ભાગે પણ કે જેની રક્ષા કરી, તે શાસ્ત્રોને સળગાવી મૂકવાનું કહેનારાઓ પોતાને જેન” કહેવ- રાવવાની પણ લાયકાત ધરાવી શકતા નથી અને ખરી જ વાત છે કે- તેઓ 0
પોતાની જાતને પિતાની જ પ્રવૃત્તિના ગે શ્રી સંઘમાંથી બાતલ કરે છે. તે a૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) c/o મૃત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લેટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન ૨૪૫૪૬
sessessesssssssssssssss
Page #947
--------------------------------------------------------------------------
________________
સૂર
વર
9221
नमो चउविसाए तित्थयराणं उस भाई-महावीर पज्जव सापाणं શાળા અને સાત રા સેંથા પ્રચારને સ
, શાસન
શાસન રસી.
સવિ જીવ કરૂં
૪
અઠવાડ
શ્← · j
आ. श्री के अवसर सूरि ज्ञान मंदिर श्री महावीर जब आराधना केन्द्र, कामा
સુખ દુઃખનુ′ નિદાન
दुःखं पापात् सुखं धर्मात् सर्वशास्त्रेषु संस्थितिः । न कर्तव्यमतः पापं कर्तव्ये । धर्मसञ्चयः
।।
જગતના સઘળા ય. આસ્તિક દશ નકારાના શાસ્ત્રાએ એકી અવાજે કહ્યુ` છે કે- ‘દુઃખ પાપથી જ અને સુખ ધથી જ. માટે પાપ ન કરવુ જોઇએ અને માત્ર આત્માને કલ્યાણને મેાક્ષને માટે ધર્મના જ સ'ચય કરવો જોઇએ. ધર્મ જ કરવા જોઇએ.
卐
એક
૪૫ +૪૬
લવાજમ વાર્ષિક શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન
દેશમાં રૂા.૪૦
દેશમાં રૂા.૪૦૦
શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વિજય પ્લોટ
જામનગર
(સૌરાષ્ટ્ર) INDIA-PIN-361005
Page #948
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક
]
सहकारं हि सुजातं, कुष्माण्ड बीजपुर-मतिजातम् । · वटतसफलं. *कुजातं, भवति कुलाङ्कार मिक्षुफलम् ।।
“સુજાત પુત્ર આમ્રવૃક્ષ સમાન છે, અતિજાત પુત્ર કેળા તથા બીજોરા સમાન છે, છે છે કુજાત પુત્ર વડના ફલ સમાન છે અને કુલાંગાર પુત્ર શેલડીના ફળ સમાન છે.”
સુજાતને આંબાવૃક્ષ સાથે સરખાવ્યા છે. જેમ આંબાની ગોટલી વાવવાથી જે રે જાતિની જે ગેટલી હોય તે જ જાતનું આંબાનું ફળ પ્રાપ્ત થાય છે પણ તેનાથી વિશેષ સારું કે હલકું ફળ થતું નથી. તે જ રીતે જે પિતાના પિતાની આબરૂને બરા8 બર ટકાવી રાખે છે તેમાં જરા પણ ન્યૂનતા કે અધિકતા કરતા નથી તેને સુજાત પુત્ર કહેવાય છે.
અતિ જાતને કેળા કે બીજોરાના ફળ સાથે સરખાવ્યા છે. કેળાની વેલડી અને હું છે બીરાનું વૃક્ષ પ્રમાણમાં નાનું હોય છે છતાં પણ તેમાંથી ઉત્પન્ન થયેલું કેળું અને છે R બી જાગરૂપે ફળ મટું હોય છે. તેમ જે પિતાની આબરૂને દુનિયાભરમાં વધારે છે અને { “બાપ કરતાં બેટા સવાયા ન લેકેતિને ચરિતાર્થ કરે છે તેને અતિજાતની કટિમાં 6 ગણવામાં આવ્યા છે. આ કુજાતને વડના ફળ સાથે સરખાવ્યું છે. વડનું વૃક્ષ અનેકના વિશ્રામનું ધામ હવા છે. છે છતાં પણ તેનું ફળ અત્યંત નાનું, અસ્વાદિષ્ટ, તુચ્છ અને ઉપકાર રહિત હોય છે. તેમ છે # જે પિતાએ પ્રાપ્ત કરેલી આબરૂને બટ્ટો લગાવે છે, ગુમાવે છે તે કુજાતની ટિમાં છે { આવે છે. A કુલાંગારને શેલડીનાં ફળની સાથે સરખાવ્યા છે. શેલડીને ફળ ન આવે ત્યાં સુધી આ છે તે આબાદ રહે છે અને બધાને ઉપગી બને છે પણ જેવું તેને ફળ આવે છે તેવું તે
તદ્દન નાશ પામે છે. તેમ કુલાંગારે એવાં એવાં કાર્યો કરે છે કે આખા કુળને નાશ કરનાર બને છે. કોઈ તેનું મેટું જેવા તે ઠીક પણ નામ લેવાય તૈયાર બનતું નથી.
આવી જ રીતના શિષ્યોના પણ ચાર ભેદ કહ્યા છે માટે અતિજાતમાં નંબર લગાવવો તે તે સર્વોત્તમ શ્રેષ્ઠ છે કદાચ તેટલી યોગ્યતા ન હોય તે પણ સુજાતપણાથી. તે | નીકળી ન જવાય તેનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. કુજાતપણું અને કુલગારની કટિમાં તે શું તેનો છે પડછાય પણ લેવા જેવો નથી. માટે આત્મન ! તું તારી નિમલ પ્રજ્ઞાના પ્રકાશમાં એવી કેડી કંડાર કે કમ માં કમ સુજાતપણાને તે સારી રીતે જાળવી શકે.
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #949
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ riangle
Hલાદેશદ્વારક . વિજયશ્નસૂરીશ્વરેજી મહારાજની તે M 31011 2494 OUHOY V BELLO P34 Y129 47
-તંત્રી
QURUL
I પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢકા
- ૮મુંજઈ) જિકુમાર જયુબલાલ vie
,
R
SS
•
કવાડિક
. પદ
હ8વર) 1 અંજાઢું ભd
( 1
વર્ષ ૪) ર૦૪૮ અષાઢ સુદ-૧૫ મંગળવાર તા. ૧૪-૭-૨ [અંક ૪૫+૪૬ વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦].
[આજીવન રૂા. ૪૦૦ - તે એક ખોટું ચાલે નહિ -
–સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા. ધર્મ હમેશાં ધમી આત્માઓથી ટકવાને છે, પરંતુ આજે તે ધર્મ કરનારાઓથી [. જ ધર્મને નાશ થઈ રહ્યો છે. સં. ૨૦૪૪નું અમદાવાદમાં જે સંમેલન થયું તેમાં છે સાધુઓએ પણ નિર્ણય કર્યો કે-“અવસરે ભગવાનની પૂજા પણ ન થાય તે ચાલે. પર્વ ૪ દિવસે પણ પૂજા કરો તે ચાલે, વાસક્ષેપથી પણ પૂજા કરે તે ચાલે અને તેમાં હું દેવદ્રવ્યથી પૂજા કરે તે ય કશે વાંધો નથી” આવું સાધુ બેલી શકે ખરા ? |
પરંતુ પુયોગે ગાંડ-ઘેલે પણ શ્રી સંઘ હજી જુના રિવાજને છોડતું નથી. તે છે કહે છે કે- આ બધા નિર્ણય ચાલે નહિ. તેથી તેમની (સંમેલનવાળાની) વાત ટકી ! A નહિ. તેથી તે બધા કાંઈને કાંઈ ગતકડાં કર્યા કરે છે. - શેઠ શ્રી આણંદની કલ્યાણજીની પેઢી લગભગ આપણાં શ્રી તને વહિવટ કરે છે. છે તે કેસર-સુખડ તે સાધારણમાંથી વાપરે છે. પરંતુ પુજારીઓને – માણસોને પગાર અને બીજે ખર્ચો દેવદ્રવ્યમાંથી કરે છે. આ વાતની આપણને ખબર પડી એટલે કહેવ છે રાવ્યું કે-“આ તમે ખોટું કરે છે. ભગવાનની ભક્તિ શ્રાવકેએ સ્વદ્રવ્યથી કરવી જ જોઈએ. મંદિરના કામ માટે રાખેલા માણસને પગાર પણ સાધારણમાંથી આપે
જોઈએ, દેવદ્રવ્યમાંથી અપાય નહિ.” તેથી પેઢીના પ્રમુખે કહ્યું કે-અમે પહોંચી શકીએ આ તેમ નથી. ત્યારે આપણે કહ્યું કે- અમે જે વ્યવસ્થા કરી આપીએ તે તમે કરશો ને ? છે તો તેઓએ કહ્યું કે- “તમે રકમની વ્યવસ્થા કરી આપશે તે અમે ખુશીથી કરીશું”.
ITTT
2
કપ
Page #950
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્યુ હોત ત
આ
વાત ધ્યાનમાં
જે લેાકેા મફત
કહેવાય. આમાં
જે લેાકેાએ દેવદ્રવ્યમાંથી મદિરના નિભાવ ખર્ચાદિ માટેની પ્રણાલિકા ચાલુ કરાવી તે ખેાટુ કર્યુ છે. તે પ્રણાલિકા કેમ ચાલુ રહી થઇ ? તમે બધાએ અને વહિવટ દારાએ કાળજી ન રાખી અને અમારાવાળાએ તમને સાચું ન સમજાવ્યું માટે. આજના કરતા પહેલાના વહિવટદારો સારા હતા અને શકિત સંપન્ન પણ હતા. જો તે વખતે જ આ વ્યવસ્થા કરી હેાત તા તે વખતનાં એક એક ગૃહસ્થ કહેત કે- એક વર્ષના બધા પગાર હું આપીશ. તેવી શક્તિવાળા હતા. તે વખતે જે ફંડ પણ સારામાં સારુ ફંડ થઈ ગયુ. હાત. પણ તે વખતે ગમે તે કારણે ન આવી અને પ્રણાલિકા ઠોકી બેસાડી પણ તે સાચી પ્રણાલિકા નથી. પૂજા કરે કે દેવદ્રવ્યથી પૂજા કરે તે વિધિપૂર્વક પૂજા કરી તેમ ન એવા આદમી હશે જે પાશેર દૂધ પણ પેાતાનું ન લાવી શકે ! પેાતાની સામગ્રીથી પૂજા ન કરે તે મેટી આશાતના કરે છે. જેની મંદિરને કાજે લે, વાસણ માંજે. મ ંદિરનાં બીજા બીજા કામેા કરે તે પણ તેને થાય. આજે તે પારકે પૈસે પૂજા કરનારા માટે ભાગે કેસર ઢાળે છે, મંદિરની સામગ્રી બગાડે છે. પેાતાની સામગ્રીથી પૂજા કરે તે આવું કરે ? કે સાચવી સાચવીને સામગ્રી ન બગડે તેમ કરે ? આજે તે ઘણે ઠેકાણે પૂજારી સારા કે બધું બરાબર સાચવે છે, મફતિયા પૂજા કરનારાને તા મદિરમાં પેસવા દેવા જેવા નથી પણ તે લેકે તે આજે માલિક જેવા થયા છે. સ્ટીઓને પણ ગાળા દે. જે વ્યવસ્થા હાય તેને ય ન માને, ઘણા અનથ ચાલે છે.
શકિત સૌંપન્ન જીવા
શક્તિ ન હોય તે
લાભ
પણ હજી ભગવાનનું શાંસન જયવંતુ છે. ચેડા ઘણા સમજુ જીવે છે માટે બધુ બરાબર ચાલે છે. તમે લેાકેા સાવધ અને સમજુ થઇ જાવ તે ખેટા લોકો ફાવે નહિ.
( ૨૦૪૫, મહારાષ્ટ્ર ભુવન, પાલીતાણા )
.
1
ન
વિવિધ વિભાગે અને સમાચારા સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦
લખા : શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય
૪૫– દિગ્વિજય પ્લોટ જામનગર
આજીવન રૂા. ૪૦૦/
શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય
શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #951
--------------------------------------------------------------------------
________________
લેખ શ્રેણ-લેખાંક-૮મો
ગુણવંત શાહની ગરીબી, ભગવાન મહાવીરની
અમીરીને કયાંથી સમજે.
સંદેશ તા. પ-૭-૯૨ પેજ ૭ માં ભારતની ગરીબી માટે બુદ્ધ મહાવીર અને શંકરાચાર્ય જવાબદાર છે. તે હેડીંગ નીચે લેખક શ્રી ગુણવંત શાહ ત્રણ ધર્મના સિદ્ધાંતને રજુ કરીને નકારાત્મક રૂપે ગણાવે છે અને લખે છે કે
ધર્મ અર્થ કામ અને મોક્ષ જેવા ચાર મજબૂત પાયા પર ઉભેલી ભારતીય સંસ્કૃતિની ઈમારતમાં ધર્મ અને મોક્ષનાં બે પાયા જળવાયા પરંતુ અર્થ અને કામ (સેકસ) ના બે પાયા ખેરવાયા – ખોટકાયા, ભીતરની સમૃદ્ધિને ખૂબ મહિમા થયે પરંતુ બાહ્ય સમૃદ્ધિની ઉપેક્ષા થઈ. તત્વ ચિંતન મૃત્યુ મુલક બનતુ ચાલ્યું અને જીવનને ધરાઈને માણવાની ઝંખના વગેવાલી રહી. ત્યાગીને ભેગવવાની (તેન ત્યતેને ભૂજિયા:) વાતમાં ત્યાગને મહિમા થયે પણ ભોગવવાની પ્રતિષ્ઠા ખતમ થઈ. ગીતાએ પ્રબોધેલા કર્મોગને બદલે કર્મક્ષય કમબંધન અને નિજ રા મહિમા થયે. શંકરાચાર્યે ગીતા ભાષ્યમાં સાંખ્ય નિષ્ઠાને મહિમા કર્યો અને કર્મનિષ્ઠા (યોગનિષ્ઠા)ને ગૌણ બનાવી.”
લેખક માત્ર ભૌતિક દૃષ્ટિથી જુએ છે. તેઓ એટલું પણ સમજતા નથી કે કમાનારા પોતે જ ખાઈ જતા નથી. રાંધનારી બહેને પોતે જ જમી જતી નથી. ભગ અને બ્રહ્મચર્યમાં સૌ કેની મહત્તા છે તે સમજે છે. પરંતુ આત્માની ઉન્નતિની વિચારણાથી ભેગ ત્યાગ અગર ભેગમાં પણ વિરાગ એ સર્વોત્તમ વિચાર શ્રેણી છે, તેમાં અર્થ કામને મારી મચડવાની વાત નથી. પરંતુ જે અર્થ કામના લાલચું છે તેઓ કેવાં કેવાં અકાર્ય કરે છે તે છાનું નથી માટે અર્થ કામની લાલસા આ લોકમાં પણ બૂરી છે અને આધ્યાત્મિક જગતમાં પતનના માર્ગે લઈ જનારી છે.
આવી ઊંચી વાતને ગૌણ કરીને અધમ ચીતરીને લેખક કામ ભેગની મહત્તા સ્થાપવા જાય છે તે તેમની આંતરિક ગરીબી સૂચવે છે. આજે સત્તાધીશે, ધનવાને, અધિકારીએ વિ. જે અનીતિ અન્યાયથી કૂટ માર્ગથી ધન ભેળું કરનારા છે તેઓ જાત માટે કે જગત માટે શું આદેશ આપી શકે? જયારે જે વિરાગને સમજે છે, ત્યાગને સમજે છે તેઓ દુઃખી, નિર્ધન, નિરાધાર, પીડિત અને જનાવર વિ. માટે કરી
આ સત્તાધીશો અને અધિકારીઓએ દુષ્કાળ કે પીડિતે માટે કેટલું આપ્યું?
Page #952
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૩૬ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક).
કેટલા પગાર કે ખર્ચા કે લાભે છોડયા ? બાહય દૃષ્ટિએ જોઈએ તે પણ ત્યાગ વિરાગને મહિમા પ્રગટ છે અને આંતરિક દૃષ્ટિએ ત્યાગ વિરાગ એ તે મહાવૈભવ છે પરંતુ જે છે માત્ર ચિંતક છે પરંતુ તત્વના વિચારક નથી. માત્ર શબ્દના સાથી આ ચિતરે છે પણ ભાવનાના પ્રાણ પાથરતા નથી તેમને આ સમજાવું કઠીન છે. જેને શિક્ષણ સાહિત્ય પત્રિકામાં તંત્રી કાંતિલાલ સુખલાલ શાહ વિનયના પાઠ શીખવે છે કે ધીઠ્ઠાઈના?
૨૦૪૮ ફાગણ-ચૈત્રના આ પત્રિકાના અગ્રલેખમાં શ્રી કાંતિલાલ શાહે શ્રી ચંદ્રશેખર વિજયજી મ. ના “જે ધર્માત્થા શ્રાવકને મહા સંધ નહિ બને તો..” તથા “પંડિતજી પદ અને પચાસ હજાર રૂપિયા” આ બે લેખેનું સમર્થન કરીને મુનિવેષ છોડાવવાના પ્રોજટટમાં તેમને પંડિતે મળશે તેવા ભાવથી તે બંને લેખનું પ્રતિપાદન કર્યું છે.
કેઈ તેવા હોય તેને વ્યવસ્થા કરી આપે તે જુદી વાત છે પરંતુ આ રીતે જાહેરમાં ચિત્રામણ કરવું અને તેનું અનુમોદન કરવું તે કેટલું ઉચિત છે. ગૃહસ્થાના ઘરમાં કે વડિલે માં આવું હોય ત્યાં ગૃહસ્થાશ્રમ ન માંડવો, છુટાછેડા કરવા, બેને દીકરીઓને ઘરઘાવી દેવી તેવી કઇ વાત કરે છે? કેમ નહિ ? તે જાહેરાત કરવી તે અવિનય છે અને તકલીફમાં સહાય કરવી તે વિનય છે. એમ સાધુઓ માટે આવું છાપવું અને વ્યવસ્થા કરવાની વાત કરવી તે શ્રમણ સંઘની હીલના કરવા તુલ્ય છે. અવિનયને માગે છે. તેવાથી કદી શાસન કે ધર્મની સેવા થઈ શકે નહિ. ઉભેલી ડાળને કાપીને સ્થિર ન થવાય. તેમ વિજય માગને છોડીને ધર્મ પણ ન થાય. શ્રી ચંદ્રશેખરવિજયજી મ. ને એ અનુભવ હોય તે યોગ્ય સહાય આદિ કરી છે પણ લેખ લખવા કે ભાષણ કરવાની કયાં જરૂર છે? આ તે બીજાને ઉતારી પાડવાને એક કિમી છે. વિશેષ તે એ છે કે શ્રી કાંતિલાલ શાહ જેવા શિક્ષણ પત્રિકામાં આવા તંત્રીલેખો લે તે બાળક ઉપર શું અસર કરે ? વધારે તે શું પરંતુ ધર્મની સેવાને નામે આવા રાજકારણીઓ ઉપાય અજમાવવા તે ધર્મની કુસેવા જ છે. આટલે બધ આ લેખના લેખક અને તંત્રીને સમજાય તે સારું કેમકે પૂ. યશ વિ. મ. સા. કહ્યું છે કે-ગુણ સ્તુતિ અવગુણ ઢાંકવાજી, કરી આશાતના હાણસમજો વિનય પ્રકાર.”
અરિહંત આદિ ૧૦ ના પાંચ પ્રકારે વિનય કરવાના છે તે સચ્ચકૃત્વ સપ્તતિકા આદિ દ્વારા જાણી સમજીને સાચે માગે ચલો એજ અભિલાષા. ગેલાણ (ખંભાત) ૨૦૪૮ અષાડ સુદ-૬
–જિનેન્દ્રસૂરિ -- * --
Page #953
--------------------------------------------------------------------------
________________
පපපපපපපපපපපපපපපපපප પંકિત કી આવાજ
–શ્રી ચંદ્રરાજ උපනූපපපපපපපපපපපපපපැපපුදා
એક એક પંકિત પાછળ છુપાયેલા ઈતિહાસની અહીં' કહાની છે. આ શાસ્ત્રની–ચરિત્ર ગ્રંથની પોકાર કરતી પંકિતના પોકારને ઓળખનારી આંખે ખુલી જાય તે “પંકિત..... સફળતા સિદ્ધ થશે.
અહીં નાની-નાની વાર્તાઓ શસ્ત્ર-મંથના આધારે લખી છે. આમાં આપને કોઈ ક્ષતિ જણાય તે જણાવવા કૃપા કરશે.
| મુનિરાજ નંદિપેણ “ધર્મલાભ”ની મારે જરૂર નથી. મુનિવર ! તેવડ હોય તે અર્થલાભ આપે.
આ રાંકડી મારી મશ્કરી કરે છે, એમ. ઠીક છે. એક તૃણને તેડીને લબ્ધિથી તે મુનિવરે વેશ્યાના ઘરમાં રત્નની વૃષ્ટિ કરી. અને “લે આ અર્થ લાભ.' એમ કહીને તે મુનિવર ત્યાંથી ચાલી નીકળ્યા.
પાછળ પડેલી વેશ્યાએ વારંવાર કહ્યું :
દુષ્કર આ તપને છોડી દે, મારી સાથે ભેગને ભગવો અન્યથા હે પ્રાણનાથ! હું મારા પ્રાણને તજી દઈશ.
ભેગાવલી કર્મને ઉદય થયે. અને મુનિરાજ નંદિ ઋષિલિંગ તજીને વેશ્યાના ઘરે રહય.
પણ... દુશ્ચર-દુધર ભીષ્મ પ્રતિજ્ઞા કરી કે- “દર જ દશ અથવા દશથી અધિક લે કે જે દિવસે હું બંધ નહિ પમાડી શકું. તે દિવસે હું ફરીથી દીક્ષા ગ્રહણ
કરીશ.”
વેશ્યાના ભેગ-ભર્યા વિલાસના વાતાવરણમાં પણ મુનિવરના જીવને ચેન નથી. વિતેલા દિવસની યાદ તેને સતાવે છે. દક્ષનેદિવસ તેને આંખ સામે તરવરે છે.
'કેમ કરીને પિતા શ્રેણિક રાજાની સંમતિ મળી અને હું દીક્ષા લેવા નીકળે. અને અંતરીક્ષની અટારીએ દૈવી–વાણ થઈ. “સબૂર કર ! આગળ વધીશ મા. ચારિત્ર માટે ઉતાવળો થા મા. ભગવાનને ભેખ ધરતાં પહેલા ચારિત્રમાં ડખલ કરનારા ભગાવલી કર્મોને ભૂકકે બેલાવી દે. પછી તું દીક્ષા લેજે.'
અને મેં કહ્યું- “સાધુ ભગવંતના સંગમાં રહેલા મને ભેગાવલી કમની શું તાકાત છે કે કંઈ કરી શકે?
આમ કહી હું ભગવાન પાસે ગયે. ખુદ ભગવાન જેવા ભગવાને પણ મને અટ
Page #954
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૩૮ :
: જેને શાસન (અઠવાડીક) કાવ્યું. તે પણ ઉત્સાહના પ્રચંડ આવેગવાળા મેં ભગવાનના ચરણ કમળમાં દીક્ષા સ્વીકારી લીધી.
છ-અદ્દમાદિ તપશ્ચર્યાની એ સ્વાધ્યાયની મેં ધુણી ધખાવી. કેટલાયે વર્ષો વીતી ગયા.
ભેગાવલી કર્મના ઉદયથી પેદા થતી. ભયંકર ભેગેછાને દફનાવી દેવા મેં શ્મશાન ભૂમિમાં ઘેર આતાપના કરી.
હવે તે પ્રવજ્યા ઉપર જોખમ તોળાતું હતું. પ્રવજ્યા ભૂલે ચૂકે ય પાપથી ખરડાઈ ન જાય તે માટે મેં આત્મહત્યા કરવા પ્રયાસ કર્યો.
ગળે ફાંસો ખાધે, પણ દીક્ષાને નિષેધ કરનારી દેવીએ ફસે તેડી નાંખે
શસ્ત્રથી આત્મઘાત કરવા ગયા ત્યાં જ શસ્ત્રને બુ તુ કરી નાંખ્યું. હુબાહુબ ઝેરને કટોરો મેઢે માંડશે. પણ તેના ઝેર તત્ત્વને દેવીએ ખલાસ કર્યું. ભડભડતી આગના શોલામાં (ભઠકામાં) હું પેઠે, પણ તે આગ ઠરી ગઈ. આખરે પર્વત ઉપરથી પાપાત કર્યો. અને અધવચ્ચે જ દેવીએ મને ઝીલી લીધે.
દેવીએ કહ્યું. યાદ કર કુમાર ! દીક્ષા લેતાં પહેલા જ મેં તેને અટકાવે. ભેગા.. વલી કમ ભેગવ્યા વિના તારે છૂટકે નથી.
અને આખરે... હું વેશ્યાના ઘરમાં ફસાઈ પડયે અરે રે! રજે પ્રતિબંધ પામેલા દશને નદિષેણ ભગવાન પાસે મોકલે છે. પણ આજે એક સેની બાધ ન પામ્યા. કુલ નવ જ બોધ પામ્યા અને નંદિષેણે વેશ્યાને કહ્યું :
नंदिषेणोऽप्यवोचतां बोघितो दशमो न हि
अहमेवाद्य दशमः प्रव्रजिष्यामि तत्पुनः ॥ દશમો બાધ નથી પામે આજે હું જ દશમે. ફરી દીક્ષા લેવા જઈશ.” એ ફરી દીક્ષા લઈ સ્વર્ગે ગયા. બાળ ગઝલ
-અનામી સંસારના આ ધામમાં, વિશ્રામ છે દિન ચારને, આરો ન આવે કામથી, આરામના પણ વાર, આળસ તજી પ્રભુ લે ભજી, તજી આ તંત સંસારને, જાવું જરૂર પડશે ઊઠી, કે થતા દરબારને.
હીરે હાથમાં હતો છતાંય, કાચને લઈને રાચે છું પુષ્પ સુકમળ ફેંકી દઈને, વેર ઝેરમાં રમે છું કાચને શણગારો માગે કાચી આ કાયા આંખ મીચીને મુકે માટીમાં માયા.
–ાશી
Page #955
--------------------------------------------------------------------------
________________
- - - - --- -
- જરા તપાસ, તમારો આગેવાન મૂર્ખ તો નથી ને ?
જ નહ-કારક નહી હાલ હ : સહજ છે
ઘણા સમય પહેલા ની આ લૌકિક ચાંપતી નજર રાખી. અર્ધરાત્રિ થતાં જ વાત છે.
સ્વર્ગમાંથી કામધેનુ આવી અને ચરવા લાગી. સુષ નામનું ગામ હતું. એમાં જટાધારીઓની વસ્તી નેધપાત્ર હતી.
આકાશમાંથી ઉતરતી ગાયને જોઈને સર્વ જટીઓના ઝુંડના ઝુંડ વસે.
પશુ આશ્ચર્ય શકિત બની ગયે. તે શાંતિથી એ બધામાં એક સર્વપ નામને તમારી જતા રહ્યા. સવાર પડતા જ ગાય જટી બધાનું ધ્યાન ખેંચે તે હતે. ‘ઉપર જવા લાગી કે તરત જ સર્વપશુએ એનામાં નામ પ્રમાણેના ગુણે હતા. બુદ્ધિમાં એને પૂછડું પકડી લીધું. કામધેનુ ભેગો તે એ પશુ જે જડ હતો , - એ પણ સ્વર્ગમાં પહોંચી જ પણ કામ કરવામાં પણ તે
ગયો. ટાઢ-તડકે જોયા વિના પશુની આ કટાક્ષ કથા
છે સ્વર્ગનું દશ્ય જોઈને સર્વ જેમ આખો દિવસ કામ કરતા. આ
છે . પશુ આભો જ બની ગયો.
-શ્રી સંજય : એણે એક વાડી બનાવ
કે
* ( એમાં ય સ્વર્ગના લાડવા તે વાની શરૂ કરી હતી. ઘરની
જોતાની સાથે જ એની આંખમાં આજુબાજુની વિશાળ જમીન ઉપર એણે વસી ગયા. પેટ ભરીને તેણે મોદક આરમઝાની વાડી બનાવવા માંડી. થેડા વર્ષોમાં ગ્યા. જેવા લાયક જગ્યાઓમાં ખૂબ ફર્યો. તે એની મહેનતના કારણે વાડી ઝાડ-ફળ ખૂબ લાડવા ખાધા અને રાત્રિના સમયે દશનિય બની ગઈ.
ધરતી ઉપર જવાને સમય થયો એટલે એક દિવસની વાત છે.
એક લાડ ઉપાડી પાછો કામધેનુના પુંછડે દેવલેકમાં શરતી કામધેનુ-ગાયને આ લટક. સડસડાટ પૃથ્વી ઉપર આવી ગયે. વાડી ખુબ ગમી ગઈ. એટલે તે દરરોજ ગૂપચૂપ ઘરમાં જઈને સૂઈ પણ ગયે. માટે સ્વર્ગમાંથી રાત્રિના સમયે નીચે આવી સવારના પહોરમાં જ એના ભાઈઆ વાડીમાં ચરવા માંડી. સવાર પડે એ બધાએ એને જગાડો અને પુછયું : પહેલા સ્વર્ગમાં પહોંચી જતી. એથી એના “દોસ્ત ! ગઈ કાલે અમને જણાવ્યા વગર આગમનની કેઈને ખબર પડતી ન હતી. જ કયાં અલોપ થઈ ગયો હતો ? તને
પણ સર્વ પશુ જટીની અનુભવી નજ- શોધી શોધીને અમારે દમ નીકળી ગયો.” રમાં જણાયું કે માને કે ન માનો પણ સર્વ પશુએ કહ્યું : “મિત્રે, શું વાત કેાઈ ઢોર છુપી રીતે મારી વાડીમાં ઘૂસી કરૂં? ગઈ કાલે તો હું સ્વદેહે સ્વર્ગે જઈ જઈને બધુ ખાઈ જાય છે. તેણે એ રાત્રે આવ્યું. અહો.. શું અદ્દભૂત દશ્ય હતું?
Page #956
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૪૦ :
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક)
નથી,
સાક્ષાત્ ઈન્દ્ર, ચન્દ્ર, સૂર્ય, ગણપતિ બાપાના દેખાવા લાગ્યા. દરેક જણ પિતાના બીજા દર્શન થયા. અને હા. લાડવા તે ભાઈ ખાસ ખાસ માણસને પણ રાત પહેલા સ્વર્ગના ! આજ સુધી એવા લાડવા ચાખ્યા લઈ આવ્યા. ખાસ્સ ટેળુ સર્વપશુની ન હતા. હજી એના સ્વાદ મેઢામાંથી જાતે વાડીમાં જમા થઈ ગયું. સર્વ પશુઓ
ઉદારતા વાપરી બધાને સાથે સ્વર્ગમાં લઈ એના મિત્રોએ એને ઠપકે આપતા જવાનું કબુલ્યું. કહ્યું : “એલા સ્વાથી, એકલે એકલે સમય થતાં કામધેનુ આવી. વાડીમાં સ્વર્ગમાં જઈને લાડવા ઝાપટી આવ્યા. મસ્તીથી ચરીને સ્વર્ગે જવા તૈયાર થઈ અમને યાદ પણ ન કર્યા?”
અને સર્વપશુની યોજના મુજબ બધા ગાયના એવું તે કંઈ હોય, સર્વ પશુએ પુછડાને વળગેલા સર્વ પશુની પાછળ કહ્યું : તમારા માટે થઈને તે હું એક પાછળ લટકી ગયા. સ્વર્ગની મુસાફરી શરુ લાડ સાથે લઈ આવ્યો છું. લે, ચાખે?” થઈ ગઈ. બધા ખુબ જ આનંદમાં હતા. એમ કહીને તેણે સાથે લાવેલ લાડ જરા એકે લાડવાની મધુરયાદમાં સર્વપશને જરા બધાને ચખાડ. બધાની જીભે લાગી સવાલ કર્યો : “હું તે ભઈ, લાડ ગયે.
ખાવામાં રહી ગયે હું એને કે સ્વાદ - હવે તે બધા દસ્તે એના પગે પડ્યા આવે છે તેની પણ મને ખબર નથી. પણ કહ્યું : “મિત્ર, ગમે તે કર, પણ અમને હમણાં ખાલી મને એટલું જ બતાવોને કે સ્વર્ગે લઈ જા. તારી જેમ અમારે પણ સ્વર્ગને લાડ કેટલે મેટે હોય? આપણા ગણપતિ બાપાના દર્શન કરવા છે. અને લાડવા કરતા તે મેટે જ ને ? લાડવા તે એવા જીભે વળગ્યા છે કે બસ, આ સવાલના નિમિત્તને પામીને સર્વ પાછુ ધરતી ઉપર આવવું જ નથી. શાંતિથી પશુની સર્વ પશુતા પ્રગટ થઈ ગઈ. તેણે લાડવા ખાતા જીંદગી ત્યાં જ ગુજારશું.” બહાથ પહોળા કરીને “આટલો મટે..."
સર્વપશુએ મિત્રોની વિનંતિને સ્વીકારે એમ કહ્યું. એનું વાકય પુરુ થાય એ પહેલા કર્યો. બધાને સમજણ આપતાં કહ્યું : “જુઓ, તે બધા ધરતી ઉપર આવી ગયા. સ્વર્ગના ધ્યાન દઈને સાંભળે. રોજ રાત્રે મારી લાડવા સ્વર્ગમાં રહયા. હાડકા ભાંગ્યા વાડીમાં કામધેનુ–ગાય ચરવા આવે છે. હું તે વધારામાં. એના પુંછડે લાગીશ. તમારામાંથી એક જણે આ વાત આજે એટલા માટે યાદ મારા પગે વળગવું. એના પગે બીજાએ એ આવે છે કે આજના માનવે ભલે ગમે રીતે બધાએ પુંછડું લાંબુ કરવું. જરા તેટલી પ્રગતિ કરી હશે તે પણ કેની પણ ઢીલમાં રહેશે તે રહી જશે.” પાછળ ચાલવામાં લાભ છે એ જાણવા
બધાને ધોળા દિવસે સ્વર્ગના વન અને આચરવામાં હજી એ પછાત જ છે.
Page #957
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૫-૪૬ તા. ૧૪-૭-૯૨ :.
૧૦૪૧ આમાં પોતાની જાતને ખુબ જ બુદ્ધિમાન આવી જ બને. પાછળવાળામાંથી કઈ મૂર્ખ માનતા માણસને પણ સમાવેશ થઈ સવાલો પુછવા માંડે અને આગેવાન બનેલા જાય છે.
આચાર્યો ભાન ભૂલીને જે દોરા-ધાગા આ માનવ જન્મને પામીને શ્રી અરિ બતાવવા માંડે, રક્ષા પોટલી કે ભકતામરની હંત પરમાત્માનું શાસન પ્રાપ્ત કરનારા વીંટી બતાવવા માંડે શંખ કે પર્યાવરણ ચતુવિધ શ્રી સંઘના સર્વે સભ્ય મોક્ષમાં બતાવવા બેસી જાય તે બધાયના ટાંટિયા જવા માટે નીકળેલા સંઘમાં ચાલનારા કહેબ તૂટી જાય. મેક્ષ મેક્ષના ઠેકાણે રહી જાય. વાય. આ સમયે આ સંઘની આગેવાની આવા મૂખ આગેવાનોની પાછળ જવામાં લઈને આગળ ચાલનારા પુણ્યવાન આચાર્ય મેક્ષ તે મળી રહયે, પણ મફતના હાડભગવંતે, સાધુ ભગવંતે ઉપર જ પાછળ કાય ખરા થઈ જશે. માટે મોક્ષે જવા ચાલનારાઓનું ભવિષ્ય આધારિત હોય છે. જ નીકળ્યા છીએ તે એ સિવાયની બીજી એમાં કોઈ આગેવાન આપણી કથાના કમ- લપ્પન–છપ્પન કરનારા આગેવાનના અનુનસીબ પાત્ર સર્વ પશુની જેમ બે હાથ યાયી બનવાનું પણ કમ સે કમ ટાળીએ
પહેળા કરી નાખે તો પાછળવાળાઓનું તોય ગંગા નાહયા... охлах - સદ્દગુરૂ જીવન નૈયાના સફળ સુકાની છે.
-પૂ. મુનિરાજ શ્રી રત્નસેન વિજયજી આમ સાધનામાં આગળ વધવા માટે સદગુરૂ ચારિત્રવાન, ઈન્દ્રિય વિજેતા સદગુરૂને આલંબન ખુબ ખુબ જરૂરી છે. અને કષાય વિજેતા હોવા જોઈએ. સાધનામાં થતી ખલનાઓથી બચવા માટે જે તે ચારિત્રસંપન નથી. ઇનિદ્ર સદ્દગુરૂ જ આપણને પ્રેરણા આપતા હોય છે. અને કષાના વિજેતા નથી, એવા કુગુરૂવિશુદ્ધ પરમાત્મ તત્વ અને વિશુદ્ધ- ઉદ્ધાર થઈ શકતો નથી.
એના આલંબનથી કયારેય પણ આત્માને ધર્મની સાચી પહિચાન સદ્દગુરૂ જ કરાવતા હોય છે. આ કલિકાલમાં સદ્દગુરૂની પ્રાપ્તિ
- અઠવાડિક જૈન શાસન
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦) અને ઓળખાણ થવી ખુબ જ મુશ્કેલ છે.
આજીવન રૂા. ૪૦૦) સદ્દગુરુ લાકડાની નાવ સમાન છે, પોતે રખે ચૂકતા મંગાવવાનું આપના ઘરની તરે અને બીજાને પણ તારતા હોય છે, આરાધનાનું અંકુર બનશે. જ્યારે કુગુરૂ લોઢાની નાવ સમાન છે, જે
જૈન શાસન કાર્યાલય પિતે ડુબે અને બીજાને પણ ડુબાડતા શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વીજય પ્લોટ હોય છે.
જામનગર
Page #958
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્મના મૂળ ઉંડા છે -વિષ્ણકુમાર બારેટ Re - ---
જ - = - - = -= આ લેકિક કથા છે તેમાં ધર્મની શ્રદ્ધા હિત માટે થાય છે. કરેલા સુકાર્ય નિષ્ફળ જતા નથી તે બેધ મળે છે. ઘણા વર્ષો પૂર્વેની આ વાત છે.
-પુત્ર સાંભળતે. પછી સામે કહે તે - ઉત્તરમાં વિલાસવતી નામની નગરી “પિતાજી હું રાજાને પુત્ર જરૂર છું પણ હતી. આ નગરીના રાજાનું નામ હતું
જીવનમાં એકલે આનંદ પ્રમોદ કરે શું ધર્મદત્ત રાજાનું નામ તે હતું ધર્મદત્ત
જરૂરી છે? વૃક્ષેને પાણી પીવડાવવું કે. પણ..વાસ્તવમાં એ પૂરેપૂરો અધમી હતે. પંખીઓને દાણા નાખવા જરૂરી નથી ? ગરીબોને દાન આપવું કે જરૂરતવાળાને મદદ એ બિચારાં કેની પાસે માગશે ?” કરવી એ એને ગમતું નહીં. અરે એના -પુત્ર કિરાત આવું કહેતે. નગરમાં કઈ ભીખ માગતે પકડાય તેય સજા કરવામાં આવતી. રાજ મહેલમાં આખો -પિતા ધર્મદત્તને ચિડ ચઢતી. વખત બસ નાચ ગાન ને જલસા થયા પુત્ર કિરાત પિતાની વાત માનતે નહીં'. કરતા. રાજા ખપ પુરતું જ ભગવાનનું નામ પોતાની રીતે કામ કર્યા કરતે કાયરેક તો લેતે.
આ કિરાત મંદિરમાં પણ પહોંચી જતા.
મંદિરમાં રહેતા સ્વામીઓની સેવા પણ -હવે આ રાજાને એક પુત્ર હતે.
કરે ત્યારે મંદિરમાં રહેતા નાના મોટા નામે કિરાત.
સ્વામીએ કહેતા “કયાં તું અને કયાં તારા પિતા કરતાં પુત્રમાં કાંઈક જુદી જ પિતા”. જાતના ગુણ હતા. પિતા અધમ હતો “એ તો મારી ફરજ છે. આપણી સૌની તે પુત્ર કિરાત સેળ આની ધમા ફરજ છે. કિરાત કહેતે. હતે. અગિયારસ કરો. આઠમ કરતા. વાર તહેવાર હોય ત્યારે શકય એટલે ગરીબોને , -દિવસે પસાર થતા ગયા. આપતે. વૃક્ષોને પાણી આપતે. રેજ સવારે -કિરાતને જાણે અજાણે એક એક ઝાડ પિતાના મહેલની અગાસીમાં કબૂતરોને સાથે માયા બંધાણી. પોતાની અગાસીમાં મતીના દાણુ જેવી જુવાર નાખો. ચણ ચણવા આવતાં કબૂતરાં સાથે માયા
પુત્રની આવી ધાર્મિકવૃત્તિના લીધે રાજા બંધાણી. મંદિરના સ્વામીઓ સાથે માયા ધર્મદત્ત ચિડાઈ જતાં કહેતો “બેટા તું બંધાણી. તે રહ્યો રાજાને પુત્ર, આમ ધર્મની ધમા- એક દિવસ રાજા ધર્મદત્ત નગરીના ધમ છોડ.નાચ, ગાન અને આનંદ પ્રમો
આગેવાન એવા શેઠની સલાહ માગી. શેઠે દમાં ધ્યાન પરેવ.”
હસીને કહ્યું “પુત્ર કિરાતની ભાવના ખૂબ -પિતા કહેતા
ઉંચી છે પણ માત્ર ભાવનાઓથી શું વળે?
Page #959
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૫-૪૬ તા ૧૪-૭-૯૨ઃ
: ૧૦૪૩
સજા ધર્મદા ફરીવાર કિરાતને લઈને “તે શેઠજી કરવું શું? રાજા ધર્મ દરે પૂછ્યું.
જંગલમાં ગયે. આ વખતે માત્ર બે જણા જ
ગયા. એક રાજા ધર્મદત્ત પોતે અને પુત્ર એને શિકાર કરવા લઈ જાવ, તીર
કિરાત..વળી નવાઈની વાત એ હતી કે ચલાવશે એટલે આપોઆપ એનામાં ફેરફાર
બેમાંથી કેઈએ પણ નાનું અમથુંય હથિયાર આ 9 જશે.” શેઠે સૂચવ્યું.
લીધું ન હતું. રાજા ધર્મદત્તને એમ હતું બીજા દિવસે સવાર સવારમાં રાજા કે પુત્ર કિરાતને શિકાર ઉપરાંત હથિયારનું ધર્મદત્ત પોતાના પુત્ર કિરાતને લઈને શિકાર પણ મહત્વ સમજાય. અર્થે ઉપડ. પિતાની નગરીથી ઘણે દૂર,
સવાર સવારમાં જંગલમાં અનેક ફલે પહોંચ્યા. જંગલ આવ્યું. મજાનું જંગલ હતું. રંગબેરંગી ફુલોને પાર ન હતો. ખીલાં હતાં. પંખીઓને મધમીઠે કલશોર અચાનક એક હરણ દેખાયું. રાજા ધમ. વધવા માંડયો હતો. પિતાપુત્ર બેય જણા દત્તે પુત્ર કિરાતને તીર છોડવા કહ્યું. આગળ ને આગળ વધતા જતા હતા. ગર
પણ શું કામ ? કિરાતે પૂછ્યું. મીના દિવસો હતા. આકાશમાંથી ગરમી
“તારે એનો શિકાર કરવાનો છે.” જાણે અજાણે ખરવા માંડી હતી. રાજાએ સૂચવ્યું.
પિતા પુત્ર એક ઝાડ નીચે બેઠા. થોડાક પિતાજી મારાથી તીર નહી છૂટે. આરામ કરીને આગળ વધવાનું વિચાર્યું બિચારા મૂંગા હરણને હું મારવા માગતે ત્યાં તે અચાનક કશીક સળવળાટી થઈ. નથી.” કિરાત બેચે.
અવાજ આવ્યો. પછી બીજી જ ક્ષણે પિતાબેટા તું રાજાનો પુત્ર છે. આવું પુત્રથી થોડેક દૂર એક મેટે અજગર ઝાડ બધું તે તને આવડવું જોઈએ” રાજા ધર્મ પરથી પડયે. ફૂફાડા મારતે પિતા પુત્ર સામે દત્તે કહ્યું. કિરાતે વાતને ઉડાવી દીધી. જોઈ રહ્યો.
-બપોર થતાં બધા પાછા આવ્યા. અગર કાબરચિતરો હતે માટે હો
-રાજાના ઉચાટને પાર ન હતો. એની જીભ ઘડી ઘડીમાં લબકાર લેતી હતી. એટલે એણે તો ફરીવાર શેઠને લાવ્યા. * “આજે હું તમને ખાઈશ” અચાનક પૂછપરછ કરી. શેઠ હસ્યા. કહેવા માંડયા
અજગરે માનવવાણીમાં કહ્યું. “રાજાજી.. આમ આકળા ન થાવ.
પિતા પુત્રે સાંભળ્યું. બેય જણ ગભધીરજથી કામ લે. પંદર દિવસ પછી ફરી
રાઈ ગયા. બસ હવે ચંદ ક્ષણોમાં મેત વાર આવું કાંઈક ગોઠવજો.. કદાચ બાજી
આવ્યું જ. બેય જણે માની બેઠા. સુધરી જાય.” –શેઠે કહ્યું.
ત્યાં માન્યામાં ન આવે એવી ઘટના -“ભલે શેઠજી.” રાજા બેલ્ય. બની. રજા ઘર્મદત્ત અને પુત્ર કિરાત જયાં -એ વાતને પંદર દિવસ થયા. બેઠા હતા તે ઝાડ પર કબૂતર ભેગાં થવા
Page #960
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૪૪ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) માંડયા. એક આવ્યું બીજુ... ત્રીજુ શુ... –બે કલાક લડાઈ ચાલી. જોતજોતામાં જાણે આખુ ઝાડ જ ભરાઈ
-અજગર હાર્યો. . ગયું.
-ત્યાંને ત્યાં માર્યો ગયો. ' “શું વિચારો છે? તયાર થઈ જાવ, -કબૂતરેએ બતાવેલા અદ્દભુત સાહસનું રેજ તે નાનાં મોટાં પ્રાણીઓથી પેટ ભરું
સારૂ પરિણામ આવ્યું. હા, ઘણા કબૂતરને છું આજે માણસનું માંસ કેટલું મીઠું
પોતાના જીવન સાથે હાથ દેવા પડયા. લાગશે. અજગર બે .
રાજા ધર્મદત્ત ઝાડ પર બેઠેલાં બીજા પાપી અજગર, તારી એ મુરાદ અમે
કબૂતર સામે જોયું. પછી કહ્યું “ભેળાં
કબૂતરો, આમ અમારી ખાતર તમારા જીવને બર નહીં આવવા દઈએ.”ઉપરથી અવાજ
ખતરામાં મુકવાને કઈ અર્થ ખરો? . આવ્યું. પિતાપુત્રે ઉપરની તરફ જોયું. તેઓ તે માની બેઠા કે આ ઝાડ પર રહેતા ભૂતે
હા” કબૂતરના સરદારે કહ્યું જ આવે અવાજ કાઢીને કહ્યું છે.
હા”? રાજાને નવાઈ લાગી. ત્યાં એક કબૂતર નીચે આવ્યું પછી
અમારામાંના ઘણએ આપના મહે. બીજુ. ત્રીજુ... ચોથુ... જોતજોતામાં બધાં
લની અગાસીમાં આપના પુત્રના હાથે જુવા
રના દાણું ખાધા છે, ટાઢ હોય કે તાપ.. કબૂતરી નીચે આવવા માંડયાં. પિતાનાથી
આપના પુત્રના હાથની જુવાર ખાવાની બને એવી રીતે અજગરને ચાંચ મારવા
મજા પડી છે. આપના ખાધેલા અનાજને માંડયાં. ઘડીકમાં આમ તે ઘડીકમાં તેમ..
બદલે ચુકવવાની આનાથી બીજી કઈ ઘડી -ધડાધડ પ્રહારો થવા માંડયા. હોઈ શકે ?” -અજગર ધૂધવાવા માંડયે.
-સરદારે કહ્યું.
-રાજા ધર્મદત્ત પુત્ર કિરાત સામે એ તે આમ થાપટ મારે તે ચાર તેય, પછી બીજી જ પળે સાચી પરિઘાયલ થાય અને તેમ થાપટ મારે તે છ સ્થિતિનું ભાન થયું. પુત્ર કિરાત જે કરે ઘાયલ થાય. જાણે લડાઈ જામી.
છે તે સાચુ કરે છે એવું સત્ય સમજાતાં -પિતા પુત્ર બેય જણા જોઈ રહ્યા. રાજા ધર્મદત્તને ખૂબ આનંદ થયે.
-કબૂતરો થાકતા ન હતા, ઘાયલ થઈને , “કબુતર મિત્રો, એક વિનંતી પણ પિતાને ધર્મ અદા કરતા હતા. સાથે માનશો”?
રાજા બોલે. “હા” સરદારે કહ્યું. સાથે બીજા કબૂતરે આવતા હતા.
બસ આજથી અમારી નગરીમાં -લડાઈ વધતી ગઈ.
આવીને રહે.” રાજા બેલ્યો. સામે છેડે સતત પ્રહારોના લીધે “ભલે” સરદારે કહ્યું. અજગરનું શરીર ચારણના જેવું બનવા કબુતરે આપણું જીવન સાથે વણાઈ માંડયું. ઠેર ઠેરથી લેહીની ટસરો ફૂટી. ગયાં
(મું. સ.)
Page #961
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
:
-હક-16 - - ધિ સર્જકનું જીવનદર્શન
:
--શ્રી ગુણદ
જ
રા
ત ઝળહળતી હોય તેઓને રાગીઓની પ્રારંભથી જ સોળે કળાએ જવાળા દઝાડી શકે ખરી ? નૂતન સુનિખીલેલી મહાન શક્તિ !
શ્રીએ સઘળા ય સંસારી સંબંધીઓને
સમજાવી શાંત પાડી પાછા મોકલ્યા. ઉપમિતિકાર ફરમાવે છે કે–વિવેકરૂપી
નૂતન મુનીશ્રી ગુર્વાદિ વડીલો સાથે પહાડ ઉપર ચઢી એક આત્મા ચારિત્ર વિચરતા વિચરતા પાદરા ગામમાં પધાર્યા. રાજના શરણે આવે છે ત્યારે મહારાજાને તે વખતે રતનબા તેઓશ્રીને વહોરાવવા
ત્યાં માટે કોલાહલ મચી જાય છે. મોહે પિતાના ઘરે લઈ ગચા. વહરાવ્યા બાદ ભિન્ન ભિન રૂપે તે આત્માને પાછા પિતાને ઘરના બારણા બંધ કર્યા અને કહ્યું કેત્યાં લાવવા ઘણું ઘણું પ્રલોભને બતાવે ભલે માધવે
ભલે સાધુવેષમાં પણ હું છું ત્યાં સુધી છે. તે જ રીતે ત્રિભુવને, સંસારના સઘળા
આ ઘરમાં રહે.” તે વખતે જરા પણ ય બંધનેને, સાપની કાંચળીની જેમ ફગાવી
થડકાટ અનુભવ્યા વિના નૂતન મુનિશ્રીએ દઈ, અનંતા શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માઓએ
બેધડક કહ્યું કે-“સાધુથી આ રીતે એક જ પિતાના જીવનમાં આચરેલી અને મોક્ષના
ઘરમાં-સ્થાનમાં રહેવાય ખરું?” આ રાજમાર્ગ તરીકે વર્ણવેલી પરમેશ્વરી ઉત્તરથી મેહનો ઉછાળો દૂર થયો અને ભાગવતી પ્રત્રજયાને વીધ્ધર કર્યો તે સમા- રતનબાએ અંતરના આશિષ આપ્યા કેચાર જાણ્યા પછી તેમના સંસારી સંબંધીએ “તારો સંયમપથ ઉજાળ. મારી આંખનું આકલ-વ્યાકુલ થઈ ગયા અને તેમને પાછા રતન અને મારા ઘડપણને સહારે, ભગલાવવા તેઓશ્રી જ્યાં પોતાના ગુર્વાદિ વાનનાં શાસનનું અણમોલ-અમૂલ્ય રત્ન વિડિલેની સાથે બિરાજમાન હતા ત્યાં અને છે, સંસારના ત્રિવિધ તાપથી સંતપ્ત આવ્યા. તે વખતે મેહના કારણે ક્ષણભર અનેક જીવોને માટે સારો આધાર બને છે. આઘાત પામનાર પણ તરત જ કળ અને તેનો મને આનંદ છે.” સૂઝને પામેલ રતનબાએ પોતાના અંગત ગુરુકુલવાસ અને સ્વાધ્યાય એ સાધુઅને વિશ્વાસુ માણસને પણ સાથે મેકલ્યા જીવનને પ્રાણ છે, શ્રમણગુણને આધાર છે. અને કહ્યું કે-“તેઓશ્રીનું મન જે કદાચ “સજઝાય સમે તો નાસ્થિ” આ શાસ્ત્રઢીલું પડી જાય તે મારા નામથી કહેજે કિતને તેઓશ્રીજીએ જીવનની છેલ્લી ક્ષણ કે, કલ્યાણને જે માર્ગ ગ્રહણ કર્યો છે સુધી આત્મસાત કરી. ગુર્વાદિ વડિલેની તેનું જ વફાદારીપૂર્વક જીવની જેમ જતન સેવા-ભકિત, વિનય – વૈયાવચ્ચાદિથી તે કરો.” પરંતુ જેઓના હૈયામાં વિરાગની સર્વેની વાત્સલ્યમય કૃપાને પામવા-ઝીલવા
Page #962
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૪૬ ૪
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
તેઓશ્રી બડભાગી બન્યા, આઠ માતા-પાંચ શ્રોતાઓને પૂ ઉપાધ્યાયજી મ. કહ્યું કેસમિતિ, ત્રણ ગુતિ સ્વરુપના લાડકવાયા “રામવિજયજીને લઈ જાઓ.” તેઓશ્રી તે બન્યા. તે માતાઓને જરા પણ દુઃખ ન સ્વાધ્યાયમાં મગ્ન હતા. પણ વચનસિદ્ધ થાય માટે અપ્રમત્ત રીતે સઘળી ય સાધુ- મહોપાધ્યાયના આશીર્વાદથી સમ્યફવના પણાની ક્રિયાઓમાં ઉજમાળ બન્યા. ગુર્નાદિ ૬૭ બોલ ઉપર જે વ્યાખ્યાન આપ્યું વડિલેના આ ભવ પ્રીતિપાત્ર બની, પૂર્વની ત્યારથી શ્રોતાઓ આ સરસ્વતી પુત્ર ઉપર સુંદર આરાધના, જ્ઞાનાવરણીયને તીવ્ર વારી ગયા, તેમના જ ઓવારણાં લેવા ક્ષપશમ, તીક્ષણ પ્રજ્ઞા પ્રકષ, સ્વાધ્યાયને લાગ્યા. તે વખતે પૂ. ઉપાધ્યાયજી મ. પ્રેમ કેળવી, અ૮૫ સમયમાં આગમના આખું વ્યાખ્યાન ગેલેરીમાં બેસી સાંભળ્યું. ગહન–અતિગહન વિષયનું તલસ્પર્શી જ્ઞાન વ્યાખ્યાન બાદ કહ્યું કે- “બીમ્બા ! ઈતના સંપાદન કર્યું. ન્યાય અને જેનેતર દર્શન જલદી નહિ બેલના થોડા ધીમે બોલના શાસ્ત્રોનું પણ અધ્યયન કર્યું.
બહોત અચ્છા પ્રભાવક વકતા હોગા ! ” પ્રકાથડ પાંડિત્ય, વડિલેની અસાધારણ વડિલના હયાના આશીર્વાદ ફળ્યા. જૈન કપા, અનુપમ વિદ્વત્તા, અપૂર્વ હાજર શાસનને વર્ષો બાદ દેખા દેતી એક દિવ્ય જવાબીપણું, સચોટ તર્કશકિત, ભલભલા વિરલ વિભૂતિની પ્રાપ્તિ થઈ. ત્યારથી મૂર્ધન્ય વિદ્વાનોના મસ્તકેને પણ ડેલાવતી પ્રારંભાયેલી અને સાત-સાત દાયકા સુધી વકતૃત્વ શકિત, દરેક શ્રોતાજનેને ચમત્કૃત અખંડિત રહેલી તે સમ્યગ્દર્શનની જાતે કરતી હૈ યા ડોલાવતી વેધક વાણી, સરળ- અનેકના જીવનને અજવાળ્યાં, અનેક જીવસુધ અને હૈયામાં સેંસરી ઉતરી જાય નમાં પ્રવ્રજયાને પ્રકાશ પાથર્યો, અનેકની તે રીતની સમજાવવાની અદ્દભુત છટાથી પ્રજ્ઞાના પ્રકર્ષને પુષ્ટ કર્યો. અનેકના જીવન આનંદિત થયેલા વડિલેએ તેઓને પથની માર્ગદર્શિકા બની. પિતાના હૈયાના અધિકૃત રીતે વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ બિરુ- તે ગુણની નિર્મલતા સાધી, સંસારથી દથી અલંકૃત કર્યા.
સંતપ્ત અનેક જીવને શીતલતા બક્ષવા સીનેર ગામમાં એકવાર પૂ. આ. શ્રી દ્વારા સોવન આપ્યું. વિ. દાનસૂરીશ્વરજી મ. (ત્યારના પૂ. પં. પુષ્પોની સુગંધ માટે ભમરાઓ ભમ્યા શ્રી દાનવિજયજી ગ.) ને દાઢને સખત કરે છે તેમ તેઓશ્રીની અનુપમ વ્યાખ્યાન દુ:ખાવો હતે, વ્યાખ્યાન કેણે વાંચશે? શકિતથી ધર્મરસિક છ સ્વયંભૂ ખેંચાવાપાઠક પ્રવર ઉપા. શ્રી વીરવિજયજી મ. એ આકર્ષવા લાગ્યા તે સંસારરસિક રામવિજયજીને કહ્યું કે, કાલે તારે વ્યાખ્યાન તેથી અકળાવા લાગ્યા. ભવાભિનંદી જીવની વાંચવાનું છે. નુતન મુનિશ્રીએ તે વાતને એ જ ખુબી છે કે કેઈનું સારું પણ માત્ર વિનોદમાં ગણે. પણ બીજે દિવસે જઈ શકે નહિ. શ્રી જિનાજ્ઞાનું અભય કવચ
Page #963
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૪૫-૪૬ : તા. ૧૪-૭--૯૨
નારા
જેના હૌર્ય હાય તે આવા મગતરાઆથી કયારે ય ડરે ખરા ? વ્યસના એ જ ખ૨બાકીના માર્ગ છે અને વ્યસન મુકિત એ આબાદીને રસ્તા છે. સદ્દગૃહસ્થાઇ, સાચી માણસાઈ પણ તે જ પેદા થાય. લોકૈાત્તર ધમ પામવા માટે પાયાની વાર્તાની મહત્તા તેઓશ્રીએ જે રીતે સમજાવી તેથી લોકોને પેાતાની ભૂલોને સુધારવાનું મન થયું. તે વખતે તેમની વાણીથી લેાકે સન્માર્ગ ગામી બન્યા અને કહેવાય છે કે, અમદાવાદની ત્યારની પ્રસિદ્ધ ચંદ્રવિલાસ આદિ હોટલમાં રાજનું ૧૮-૨૦ મણ દૂધ, ચા આદિ માટે વપરાતું તે ઘટીને ૧-૨ મણુ થઇ ગયું. · અહિં સા પરમેા ધર્મ .' ના ગજાવનારી અહિં સા પુરી. અવી આ રાજનગરી-અમદાવાદ-માં હિ સાદેવી પણ ફુલે ફાલે તે કોઇપણ ધમી માટે કલંક સમાન ગણાય. દર દશેરાએ ભદ્રકાલી માતાના મંદિરમાં થતા એકડાના વધ સામે, અહિં સાના પયગ ભર આપણે અહિંસાની એવી અહાલેક જગાવી કે તે વધ પણ બંધ યઇ ગયા. કહેવાય છે કે તે વખતે માણેકચાકમાં પચાસ – પચાસ હજારની માનવમેદની આમને સાંભળવા એકઠી થતી હતી. આજનાં બે-પાંચ હજારના ટોળા જોઇ રાજી થનારા અને છાતી ફુલાવનારાઓ આમાંથી મેધપાઠ લે તે ય સારું! તે વખતે આ અહિ'સાની સાક્ષાત મૂર્તિ સમાન આ પુણ્ય પુરુષની અદ્દભુત શકિત જોઈ મહાત્મા કહેવાતાં મા. ક, ગાંધી જેવા પણ આફરીન થઇ ગયેલ અને પેાતાના અંગત સેક્રેટરી શ્રી મહાદેવભાઇ દેસાઇને રાજ
+ ૧૦૪૭
આમના પ્રવચનમાં મેાકલતા, અને એકવાર તા કહેવરાવ્યુ. પણ ખરૂ કે—દારૂબંધીના કામમાં અમને સાથ આપેા. ત્યારે આ વીર પુરૂષે જવાબ આપ્યા કે-એકલી દારૂબ‘ધી જ શા માટે, માંસાહાર ત્યાગ પણ કેમ નહિ ? બન્નેને દેશવટો ધ્રુવે હાય તા સાથે છું, બાકી અમારૂં કામ સાતે વ્યસનાના વિપાકેાને સમજાવીને, દૂર કરાવવાનું' ચાલુ જ છે ! સજ્જના ! વિચાર કેવી નિર્ભય છાતી અને પેાલાદી મન હશે!!
આમનું દૂર ંદેશીપણું અને અનુપમ પરીક્ષણ શકિત નિહાળી, સત્ક્રમ સોંરક્ષ ક પૂ. આ. શ્રી વિ. કમલસૂરીશ્વરજી મહારાજા કે જેએ ન્યાયાંભે નિધિ, વિશ્વવંદ્ય, પજાબ દેશાદ્ધારક પૂ. શ્રી વિજયાન દસૂરીશ્વરજી મહારાજા (અપર નામ પૂ. આ. શ્રી આત્મારામજી મ.) ની પાટે આવેલ હતા તેમણે, ૧૯૭૬ માં મુનિસ`મેલનની કમિટિમાં નીમ્યા હતા, ત્યારે આમના દ્વીક્ષા પર્યાય માત્ર સાત વર્ષના હતા.
સુધારક વાદમાં ખે ચાયેલા કેટલાક સાધુએ ત્યારે ભગવાનની કૈસર પૂજાના બનાવટી કેશરના નામે નિષેધ કરી પેાતાને આધુનિક મનાવવા લાગ્યા હતા. ત્યારે આ પૂ. નુતન મુનિશ્રીએ પેાતાની આગવી રશૈલીથી શાસ્ત્રાકત ભગવાનની કેસર પૂજાના વિધાનનું સુંદર પ્રતિપાદન કર્યું હતું. જે લેખા ત્યારના વીર શાસન' માં પ્રગટ થયા હતા. એટલું જ નહિ પણ મિત્ર મુ. શ્રા કપૂરવિજયજીને જાહેરમાં આહ્વાન પણ આપ્યું હતું કે – કેસર પૂજા તે શાસ્ત્રવિહિત છે!
Page #964
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે પૂ. આ. શ્રી વિ. સોમચન્દ્ર સૂ. મ. ગુરૂગુણુ ગીત
૨૦૪૮, જે.વ. ૧૩ રવિવાર, રંગ સાગર-અમદાવાદ મળે પૂ શ્રી દાન-પ્રેમ રામચન્દ્ર-કનકચન્દ્ર સૂરિ જૈન પૌષધશાળામાં, ગુણાનુવાદ પ્રસંગે ગવાયેલ.
જિનશાસનના અણગાર, સાચા સિદ્ધાન્ત રક્ષણહાર ગુરુદેવ! ગુરુદેવ! અમને આપોને આશીર્વાદ પાવડ શહેર ગુરુવાર જમ્યા, પાર્વતી માતા કુળ અવતરીયા; પિતા સગ્યાચંદ કહાયા, નામ હાલચંદભાઈ સહાય. જિન૧ સિદ્ધક્ષેત્ર મનહર ધામ, દક્ષા લીએ ગુરુવર પાસે; નામે સુજ્ઞાન વિજય કહાયા, જ્ઞાન ધ્યાનમાં રંગ જમાયા. જિન-૨ યુવાવયે સંયમ સ્વીકારી, કંઈ ભજેને દીધા તારી, પોતાનું કુટુંબ ઉગાયું, સંયમ આપીને ઉધાર્યું. * જિન-૩ જિનવાણીની ગંગા વહાવે, મહાપાપીને પુનીત બનાવે, પાર્થ પ્રભુની આરાધના બતાવે, સહુને સમાધિ અપાવે. જિન૦૪ " તપગચ્છ ગગને સિતારા, સેમચંદ્ર સૂરિ ગુરુ રાયા; મલી સેભાગી સુંદર છાયા, દિવ્ય આશિષ તેહની પાયા. જિન૦૫ જેઠ સુદિ અગિયારસ દિવસે, પરમ સમાધિ સાથે, ઢળતી દિનની સંધ્યાએ, સૂરિ સંચર્યા વગની વાટે. જિન ૬ આજે ગુણાનુવાદ સૂણાવે, જિનેન્દ્રસૂરિ ગુરુરાયા; સેમ સુંદર સૂરિ ગુરુરાયા, કરીએ વંદન કેટિ હજારા. જિન૦૭
રચયિતા : સા. શ્રી અનંતગુણાશ્રીજી
(અનુસંધાન ૧૦૪૭ નુ ચાલુ) ગમે તેટલી ભયંકર આસુરી શકિતઓ !
ત્યારથી સુધારકે માં ફફડાટ વ્યાપી {સવિક શિરોમણિની પાસે “રાંકડી” 4 ગયેલ કે એક મહાન શકિત શાસનમાં પેદા “ગરીબડી ગાય જેવી બની જાય છે. તેમના કે થઈ ચૂકી છે જે શાસ્ત્રીય સત્ય સિદ્ધાન્તમાં પગ ચૂમે છે.
(ક્રમશ:) . જરા પણ ગોલમાલ' ચલાવવા નહિ દે.
Page #965
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરુણા માટે ભેરૂશાના ભેગ
“અહિંસા પરમેા ધર્મ”ના નાદ ગુંજવનારા આપણે હિંસા અટકાવવા શુ કર્યુ ? ખરેખર ! જાતનું બલીદાન આપ્યું કે ખાલી બરાડા પાડયા. જો સાચે બલીદાન આપવા તૈયાર થયા કાઈની મઝલ નથી કે હિં...સા હિંસા નિવારણ માટે ગમે તેટલા મા ચાએ કાઢીએ ને ગમે તેટલા લાંબા લાંબા ભાષણા કરીએ અને વળી, તેમાં પાડી પાડીને એલીએ ટ્રુ કાંતા યાત્રા, કાંતા સ્મશાન યાત્રા !”
જ જાતનું હોઇએ તે
કરી શકે !
બરાડા વિજય
પરંતુ આવુ એલવુ એ અન્યને ઉશ્કે ૨વા માટે છે, અન્યની મદદથી હિ'સા નિવારવી છે. તે લખી રાખો કે કોઈ દિવસ હિંસા અટકવાની નથી. જો ઉપર જ કુહાડા મારશો તેા ચોકકસ સ ળતા મળશે. જો જાતના ભાગ આપવા તૈયાર થશે તે ખરેખર, હિ‘સા અટકી પણ
જાત
જાય.
જેમ આપણને સુખ જોઈએ છે, દુ:ખ નથી જ જોઇતું તેમ બીજાને પણ સુખ જ જોઈએ છે દુ:ખ નથી જોઈતું. જો બીજાને સુખી કરવાની ઇચ્છા આપણુને ન થતી હોય તા જ્ઞાની ભગવંતા ફરમાવે છે કે “જેવુ' કરશે। તેવું પામશેા !”
ભવ સમુદ્રમાં ક્ષણિક સુખ અને ઝુલે ઝુલતા માનવીને હેમખેમ પહેોંચાડનાર એક અહિંસા જ
દુઃખને
પેલેપાર
છે. આ
અહિંસા જ અદ્વિતીય અને અજોડ તૈયાની ગરજ સારે છે. પૂર્વના પૂજ્ય પુરુષાના ચારિત્ર આપણે તપાસીએ તે આપણને તરત જ ખ્યાલ આવી જશે કે શ્રી જૈન શાસન માટે અથવા તા હિંસા નિવારણુ માટે પાતાના પ્રાણની આહુતિ આપતાં આ મહાપુરુષના રામેરામમાં આનંદની અનુ ભુતી થતી હતી. તેવા અનેકાનેક દૃષ્ટાંતા આપણી પાસે મૌજુદ છે. તેમાંથી એક દૃષ્ટાંત આપણે લઈશું' તે આપણને પણ ખ્યાલ આવશે કે નવ-નવ હજાર કેદીને મૃત્યુના મુખમાંથી મુકિત મળતી હાય તા પેાતાના પ્રાણને ભેગ આપવા તૈયાર ન થવાય ! આના જેવુ' વધારે ઉત્તમ કા કયું ગણવું? બસ, તા હવે વાંચા આ દષ્ટાંત...
તે અવસરે બાદશાહ પતિ બનીને બેઠાં હતા. પોતાની આણ વર્તાવવાની હતી. આ ગાંડી ધેલછાને અવારનવાર દુશ્મન રાજા કરતા હતા એક વખત એક દુશ્મન રાજને હરાવ્યા, તેના નવ હજાર સૈનિકાને કેદ કરી લીધાં, હવે આ કેદીઓનુ` શું કરવુ...? બસ, કેદીઓને રીબાવી-રીબાવી મારી નાખા !
હુમાયુ દિલ્હીબસ, ચારે તરફ તેએને ઘેલછા કારણે તે ઉપર ચઢાઈ
મત્રીશ્વર માલ્યા અરે ! કેદીઓને કરતાં
રીબાવી–રીબાવી મારી નાખવા તેઓને પરદેશમાં વહે`ચી દઇએ તે તેને
Page #966
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫૦ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક). વહેચવાથી આપણને ધણું ધન મળશે. અને નખે આદિ ખુબજ વધી ગયેલા છે. ફેગટ રીબાવીને શા માટે મારી નાખવા ? અને તેઓની કુક્ષી પાતાળમાં પેસી ગઈ
બાદશાહને આ વાત ગમી ગઈ. તેઓએ લાગે છે. ઘણું દિવસથી આ બધાં ભૂખ્યા પિતાનો આખરી નિર્ણય આપી દીધું. લાગે છે. આવા હજારે માણસે એ આપણા 0 ,
28 કા પાદરે વસવાટ કર્યો છે. આપીને તેઓને વેચી નાંખો.”
આ સાંભળી ભેરૂશાનું મન ઝાલ્યું રહ્યું
નહિ. ત. બ...ડ...ક ... ત..બ... ૩.ક હુકમ થતાંની સાથે જ પિતાના વિશ્વાસુ
ઘેડાને દોડવતાં તેઓ પહોંચી ગયા ગામ માણસે આ આજ્ઞા માથે ચઢાવી. રાજાજ્ઞા પ્રમાણે કેદીઓને લઈને તે રવાના થયા.
પાદરે રખેવાળને મળી ઉપચારીક વાતે
જાણી લીધી. તે અવસરે પગપાળા પ્રવાસ કર
બીચારા આ કેદીઓને રીબાવી–રીબાવી પડતે હતે. પગે ચાલીને દૂર દૂર દેશે
પરદેશ લઈ જવાશે. અને ત્યાં પણ તેઓને જવું પડતું હતું. કેદીઓને પણ દૂર-સુદૂર
ત્રાસ આપી–આપીને કૂતરાના મેતે મારશે.” પરદેશે લઈ જવાના હતા રસ્તામાં કેદી. ઓને ત્રાસ આપવાનું હતું તે કે? ના..ના... આવું ભયંકર કાર્ય કઈ “તરસ લાગે તે પાણી નહી આપવાન કાળ થવા ન દેવાય, પ્રાણુના ભેગે પણ આ
સહુને બચાવવા જોઈએ જ ! ભૂખ લાગે તે ખાવાનું નહી આપવાનું
તરત જ ભેરુશા મંત્રી છેડા ઉપરથી ન ચાલે તે કેરડાના માર મારવાના
માલાની નીચે ઉતર્યા. યોગ્ય સ્થાને ઘેડે બાંધી અને ઉપાડી ન શકાય તેટલે ભાર પીઠ પર ચી ગયા બાદશાહ હુમાયુના મુખ્ય ઉપર લાદવાને?”
માણસ પાસે વિશ્વાસુ માણસના ખબર આ રીતે કેદીઓને એક ગામથી બીજે અંતર પૂછી બાદશાહની કેમળ કાયાના ગામ લઈ જવાના હતા અને કેદી ની સમાચાર પૂછયા. સમાચારોની થોડી આપ આંખમાં આંસુ હતાં. લથડતાં પગે તેઓ લે કર્યા પછી ભેરુશા બેલ્યા, ભાઈ ! તમે પંથ કાપતા હતા.
' ત્રણ દિવસ ધીરજ ધરી જાવ, હું આવું ગામોગામ ચાલતા કેદીઓ એક દિવસ નહીં ત્યાં સુધી તમારે અહીંયા જ રોકાએક ગામના પાદરે આયા તબુએ તણાયા વાનું મારા આવ્યા પછી જ તમારે અહીથી કેદીઓએ ત્યાં પડાવ નાખે. આ સમાચાર રવાના થવાનું તે પહેલાં તમે અહીંથી એક સેવકે દ્વારા ગામમાં રહેતા ભેરુશા નામના પગલું આગળ વધતાં નહી. ત્રણ દિવસ સુધી જેન મંત્રીને મળ્યા. આ મેળામાં આવેલા તમારે આ ગામના પાદરે જ વસવાટ સર્વ માનવીઓ થાકેલા છે. તેઓની આ કરવાને ! ઉંડી પેસી ગઈ છે. તેમના કેશ, રોમ, મુક્ષુ હુમાયુના વિશ્વાસુ માણસે કબુલાત આપી
Page #967
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૫-૪૬ તા. ૧૪-૭–૨:
ક ૧૦૫૧ ભેશા રાજી રાજી થઈ ગયા. પવનવેગી હવે, કોરા કાગળ ઉપર શેઠે એક કરાઘેડા ઉપર બેસી દીરહી તરફ રવાના થયા. મત કરી, તે કાગળ ઉપર શેઠે ચીતરામણ મારતે ઘેાડે તેઓ દીલ્હી આવી પહોંચ્યા. કર્યું. શનું ? ખબર છે. સીંધા પહોંચી ગયા રાજ મહેલે. બાદશાહ સઘળાય કેદીઓને તાત્કાલિક છોડી દે.” હુમાયુને નમસ્કાર કરવા પૂવક તેઓના
આટલું વાકય હુમાયુની સહીના ઉપચરણ માં કિંમતી ઝવેરાતને થાળ મૂકો.
રના ભાગમાં ટંકારી દીધું. આ કાગળ લઈ પાણીદાર ઝવેરાતને ચળકાટ જોઈ રાજાધિ
શેઠ પહોંચી ગયા હુમાયુના વિશ્વાસુ માણસ ૨ જ ખુશખુશ થઈ ગયા. અવનવી ભાત
પાસે. કાગળ બતાવી તાત્કાલિક સઘળા પડતાં અમૂલ્ય ભેટને હુમાયુના નયને
કેદીઓને છેઠાવી દીધાં. ગામને પાદરેથી નિહાળી રહ્યા હતા તે જ અવસરે મુખડા- જ શેઠ પાછા દીલ્હી તરફ રવાના થઈ માંથી એકાએક ફૂલે ખરી પડયાં. શેઠ,
ગયા. શેઠ ભેરૂશા ફરી પાછા હાજર થઈ શાહુકાર ! “માંગે..માંગે તમે માંગે
ગયા રાજ દરબારમાં. તે આપું.”
મહારાજાધિરાજ ! લે આ તલવાર અવસર આવી લાળે, જોઈતી તક મલી અને ઉડાવી દે આ મારું માથું” શેઠ ગઈ, આ તકે કાંઈ મોઢું ધોવા ન જવાય ભેરૂશા ગંભીરતા પૂર્વક બેલ્યા. ' તેમ વિચારી શેઠ ભેરશા તરત જ બેલી
આશ્ચર્ય વ્યકત કરતાં હુમાયુ છે, ઉઠયા, જન્! “મારે ફકત આપશ્રીની
પણ શું કામ? તે તે જણાવે ભાઈ. પાસેથી એક જ વસ્તુ જોઈએ છે. કે જે
હજુર ! આપના ૯૦૦૦ કેદીઓને છોડી આ કેરા કાગળ ઉપર સહી કરી આપે. અને આ વાણિયાને વિશ્વાસ રાખજે કે મૂકવા માટે મેં આપશ્રીની સહીનો ઉપયોગ તે તેને ઉપગ આપશ્રીનું ગૌરવ વધાર
કર્યો છે માટે.! મારી જાતની કુરબાની વામાં જ કરશે.”
પાછળ ૯૦૦૦ ના જીવન જે બચી જતાં કે ઈપણ જાતને બીજે વિચાર કર્યો
હેય તે તેનાથી વધારે મારે મન કઈ
આનંદ નથી. આનાથી વધારે મારા જીવવગર હુમાયુએ સહી કરી આપી સહી
નને સદુપયેગ બીજે શું હોઈ શકે? કરેલે કાગળ હાથમાં ગ્રહણ કરતા શેઠ ભેરૂ
પણ એજન્! એક વાત મારી કાન શાના રોમાંચ ખડાં થઈ ગયા. રોમેરોમે
દઈને સાંભળજો ! આ વાત સાંભળ્યા પછી આનંદ વ્યાપી ગયે. મારું ધાર્યું કાર્ય
આપશ્રીને ઠીક લાગે તે પ્રમાણે કરવા વિનતી, હવે પરિપૂર્ણ થઈ જશે. આ કાગળથી * સઘળા કેદીઓને મુકિત મળી જશે. કાગળ બોલ, ભાઈ બેલ શું વાત છે. આંખ લઈ તુર્ત જ શેઠ પાછા પિતાના ગામે આવી લાલ કરતાં હુમાયુ બે લ્યા. ગયા.
શેર ભેરુશા બેલ્યા, રાજન્ ! જયારે
Page #968
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫૨ :
: જૈન શાસન (અઠવાડીક)
મેં તે ૯૦૦૦ હજાર કેદીઓને કહ્યું કે પ્રજાએ અહિંસા પરમ ધર્મને જયજેનું હૃદય કરુણાના મોજાથી ઉછળી રહ્યું નાદ કર્યો, સાથે શેઠ ભેરૂશાની ખુમારીને છે તેવા દયાળુ હુમાયુ તમને સૌને કાયમ જયનાદ ચારે-કેર ગજાવી દીધો અને માટે મુકત કરે છે.” આ સાંભળતાંની દયાળુ રાજા હુમાયુની લેકે એ છડી પોકારી. સાથે જ જેમ આકાશમાં વાદળ દેખી મોર- ખરેખર ! અહિંસાના પ્રેમીનું રક્ષણ લાઓ નાચી ઉઠે, માને દેખી બાળક ઘેલે ધર્મ કરે જ છે. માટે આપણે સૌ અહિં. થઈ જાય, ગુરુને દેખી શિષ્ય હર્ષઘેલ સાની આરાધના જીવનમાં ઉતારીએ અને બની જાય તેમ હે રાજન ! આ કેદીઓ આ દષ્ટાંતનું મનન કરી આપણે સૌ અહિં. પણ તમારા નામની જય બોલાવતા જ સાના પ્રેમી બનીએ એ જ શાસન દેવને આનંદથી નાચવા લાગ્યા. જે આનંદથી પ્રાર્થના. કેદીઓ નાચ-ગાન કરી રહ્યાં હતાં તેનું
-વિરાગ વર્ણન કરવા માટે મારી પાસે શબ્દો નથી. હ તેનું વર્ણન કઈ કાળે કરી શકું તેમ નામ: હારીજ નથી અને તેનું વર્ણન મારાથી થાય તેમ પણ નથી કારણ કે હર્ષઘેલા કેદીએ મન શાસ્ત્રોક્ત પદ્ધતિથી કેન્વાસ ઉપર મુકીને નાચતા હતા. જાણે કોઈ પ્રિયના શત્રુંજય આદિ તીર્થ પટે તેમજ મારબલ સંગથી હર્ષના આંસુ સરી પડે તેમ ઉપર કોતરીને તીર્થોના પટે દેરાસરના આ કેદીઓના નયનમાંથી હર્ષના બિંદુઓ
કલર કામે ઘુમ્મટમાં જિનેશ્વર ભગવાનના ટપકી રહ્યા હતા. મુખડા ઉપર સરકતા તે બિંદુઓ જોઈને હું પણ આનંદની ઘેલછામાં ચરિત્ર તેમજ કેતર કામ કરનાર તથા આવી ગયે.
મહાપુરૂષોના જીવન પ્રસંગે માંચ ખડા કરી દે તેવી વાત સાંભળતાં જ હુમાયુ સ્તબ્ધ બની ગયા. પિતાના હાથે પોતાની વહાલી જીવન નૌકાને મૃત્યના
–અમારો સંપર્ક સાધેમુખમાં ધકેલી દેનાર આ વણિક જોઈને
જૈન ચિત્રકાર અને અન્યના જીવન બચાવવા નીકળેલ આ વાણિયાની ખૂમારી જેઈને રાજી રાજી થઈ
કાન્તિ સોલંકી કા, ખુશખુશાલ થઈ ગયે આનદમાં ને
ભટ્ટી સ્ટ્રીટ, રણજીત રેડ, આનંદમાં સિંહાસન ઉપરથી નીચે ઉતરી રાજા હુમાયુ શેઠ ભેરૂશાને હર્ષના આંસુઓ . જામનગર (સૌરાષ્ટ્ર) સાથે ભેટી પડયા..
Page #969
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાહ આહ આહ
--
- - - જરૂર છે સતત અભ્યાસની - ૨
- - - - - ઘી અને સાકર મેળવેલી ખીર એક મુખ થાય છે. - પાત્રમાં રાખીને વેદ મંત્રના ઉચ્ચાર સાથે મનનો સ્વભાવ પાણીના જેવું છે. તે ખાવા માટે ગીધને બેલાવવામાં આવે, પાણી નીચાણ તરફ જ વિના પ્રયાસે ગતિતે ગીધ તે શું પણ ગીધનું બચ્ચું પણ શીલ થશે – તેને સ્વછંદે ચાલવા દે તે ખાવા માટે આવશે નહીં, પરંતુ મરેલા. તે તે નીચે ને નીચે વહેતું ચાલશે. પછી ફતરાની દુર્ગંધયુકત લાશને દૂરથી દેખતા તે પ્રમાણમાં થોડું હોય કે નવરૂપે હોય, જ સેંકડો ગીધે કેણ વહેલું પહોંચે તેની કેમ કે નીચાણવાળા ભાગમાં વહી જવું તે શરતમાં ઉતર્યા હોય તેમ દેડીને તે ખાવા અનિયંત્રિત જળરાશીને સ્વભાવ છે. " માટે આવશે.
હવે જે પાણીને ઉપર લેવું હોય. આ જ પ્રમાણે અનેક પાપકર્મ અનીતિ
ઊંચાણવાળા ભાગમાં ચઢાવવું હોય, તે વગેરે દુષ્કર્મથી રંગાયેલે મનુષ્ય ભગવદ તેને માટે કઈ ને કઈ જતને પ્રયત્ન કર નામ સંકીર્તનરૂપી અમૃતનું પાન કરવા અનિવાર્ય થઈ પડે છે. માટે બેલાવવા છતાં પણ આવશે નહીં.
કુવામાંથી પાણીને ઉપર લાવવા માટે પરંતુ અસત્ય, પ્રપંચ વગેરે પાપ દેરડું, ઘડો વગેરે સાધનોની જરૂર પડે છે, કર્મોમાં હંમેશાં આગ્રહપૂર્વક આગળ રહેશે. અથવા તે કઈ યંત્રની સહાય લેવી પડે
ગાયના દૂધથી ભરેલા આંચળ ઉપર છે. પ્રયન વિના પણ કદાપિ ઉપર આવતું જો જળને મૂકવામાં આવે છે, તે તે નથી. ગાયનું દૂધ નહી પીતાં તેનું લેાહી જ આ જ ગતિ મનુષ્યની છે. પીશે.
જે મનુષ્યના ઉપર કેઈ જાતને અંકુશ આ જ પ્રમાણે પાખંડી મનુ આધ્યા- ન હોય, શાસનના કાયદા-કાનુનને પણ ત્મિક તત્તવને છેડીને ગ્રહણ ન કરવા યોગ્ય ભય ન હોય, અને તેને પૂર્ણ સ્વતંત્રતા બૂરી બાબતેને જ વળગશે. શરીરના સુંદર આપી દેવામાં આવે, તે તે નકકી સિંહ ભાગેને છેડીને માખીઓ જેમ પરૂ નીક- અને વાઘ વગેરે પ્રાણીઓથી પણ વધારે મળતા ગુમડાવાળા કાગ ઉપર જ બેસે છે ભયંકર સિદ્ધ થશે અને અંતે આ નિરં. તેમ તે સર્વદા દો જ શોધશે. કુશ સ્વરછકતાથી તે અનેક દુર્ગુણેને શિકાર
ભગવાન અમૃત છે અને જો તેના બની અનેકને હાનિ પહોંચાડી પિતે બરપુત્રે છે પરંતુ પોતાની જડતાને કારણે જીવ બાદ થઈ જશે. ભગવાનની અભિમુખ થવાને બદલે પાંગ. આપણે પ્રત્યક્ષ જોઈ શકીએ છીએ કે
Page #970
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫૪ :
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક) વિદ્યા અને ગુણને શીખવા અને કેળવવા ભગીરથ પ્રયત્ન અને સતત અભ્યાસને ધર્મ માટે અનેક વિદ્યાલય ખુલ્યાં છે અને વર્ષોના એવું નામ આપવામાં આવ્યું છે. પરિશ્રમ બાદ સતત અભ્યાસ કરીને વિદ્યા મનમાની રીતે આહારવિહાર કરે તે અને ગુણે પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. પતનને આમંત્રણ આપવા માગે છે. મન
પરંતુ ચેરી, લૂંટ, અનીતિ વગેરે દુર્ગ- માની રીતે આહારવિહાર કરનાર મનુષ્ય આ ના શિક્ષણ માટે કઈ વિદ્યાલય ખેલ- દુર્લભ માનવશરીરને એળે ગુમાવે છે અને વામાં આવ્યું નથી, છતાં આ દુર્ગમાં ચેરાશી લાખના ચકકરમાં ચકકર લગાવ્યા નિષ્ણાત બનેલા અનેક સવ સ્થળે જોવામાં કરે છે. આવે છે.
આ ભયંકર પશુતાની નિવૃત્તિ માટે આને અર્થ એ થયે કે મનુષ્યને આપણા શાસ્ત્રોમાં આદેશ આપ્યા છે. દુર્ગ શીખવવા પડતા નથી. દુર્ગણે તે આ આદેશને જીવનમાં અપનાવવાથી સ્વભાવથી જ તેનામાં વિદ્યમાન હોય છે. તેને સતત અભ્યાસ કરીને ભગીરથ પ્રયઅને તેને દબાવવામાં ન આવે તે સ્વભા- ન કરવાથી મનુષ્ય મૃત્યુથને ત્યાગ કરી વથી જ વૃદ્ધિ પામતા રહે છે.
અમૃત પથમાં આગળ વધી શકે છે. આમ સંસારમાં મનુષ્યની દુર્ગુણેમાં જે અભિરુચિ છે તે સ્વાભાવિક છે. કારણ
(ફુલછાબ) –સુંદરજી બારાઈ કે મનુષ્ય પશુ, પક્ષી વગેરે રાસી લાખ નિઓમાં જન્મ જન્માંતર સુધી ભટકતે ભેટ મેળવી લે – પુણ્યાનંદ જયેત રહ્યો છે. અને તેથી પશુવૃત્તિ તેનામાં સ્વ- પુણ્યાનંદ પ્રકાશ પુણ્યાનંદ પ્રેરણા પુણ્યાભાવથી મજુદ હોઈ દુર્ગમાં પ્રવૃત્ત થવા નંદ જયણા પુણ્યાનંદ ગીત ગુંજન, પુણ્યામાટે કેઈની પ્રેરણાની આવશ્યકતા રહેતી નંદ સુવાસ, પુણ્યાનંદ સમાધિ વકતા નથી.
શ્રેતાઓને લાભકારી સુન્દર હિન્દી સાહિત્ય જે જીવ પશુ યોનિઓમાં ભટકતે. પૂ. આચાર્ય શ્રી વરિષેણ સૂરીશ્વરજી મ. ભટકતે મનુષ્ય યોનિમાં આવ્યો છે, તેનામાં સા. ૮૯ મી ઠામ વિહારી એકદત્તી તે તે નિની પશુતા મેજુદ હોય છે, ફકત વિશ્વવિક્રમી એાલી નિમિત્ત હેમરાજ પ્રેમખોળિયું બદલાઈ જવાથી આ પશુતા ચાલી રાજ સની દ્રસ્ટ હિંગેલી તરફથી પોસ્ટેજ જતી નથી. યુગયુગાતરથી દુર્ગુણથી ભરેલો ૪ રૂપિયા ની ટિકિટ મોકલનારને ભેટ તેનો સ્વભાવ તુરત બદલાઈ જતું નથી. મળશે તુરંત મેળવે. તેને બદલવા માટે ભગીરથ પ્રયત્ન અને સરનામુ :- ભુવનતિલક કૃપા મંદિર સતત અભ્યાસની જરૂર છે.
જૈન બ્રધર્સ અલંકાર ટોકિઝ પાસે જેને આ પશુ સ્વભાવ બદલાવવા માટેના મંદિર, વિશાખાપટ્ટનમ્ એ. પી. પ૩૦૦૦૨
Page #971
--------------------------------------------------------------------------
________________
ફરિશ્ત સે બેહતર હૈ ઈન્સાન બનના
એ ટ ટાંગાવાળા ! જંકશન સુધી પહોંચી. જવું છે. શું લઈશ ?”
રમજુએ બેગ તથા સૂટકેસ ગાડીમાં “ચાર રૂપિયા”
મૂકયાં અને ટ્રેન ઊપડી. “મારા ઘર સુધી ટાગે લઈ લે.'
રમજુ સ્ટેશનની બહાર આવીને ટાંગે ટાંગ ઘરની પાસે ઊભે રખાવી સુલભા ચલાવવા જાય છે. ત્યાં પાછળની સીટ પર ઘરમાં ગઈ, પાછળ સમજુ ટાંગાવાળે પણ પડેલી પૂંઠાની એક નાજુક બેક્ષ તેની નજરે ગયે અને એક બેગ, એક સૂટકેસ લાવીને ચડી. ખેલીને જોયું તે સેનાની મૂલ્યવાન ટાંગામાં ગોઠવી. સુલભા એક ફેશનેબલ થેલી વીંટી તેમાં ઝગમગતી હતી. વીટી ટ્રેનમાં લઈને ટાંગામાં બેસી ગઈ
વિરમગામ ગયેલી બાઈની જ હશે તેની “ટાંગ ઝડપથી હાંકજે.”
૨મજુને ખાતરી હતી. “કયા ગામ જવું છે ?”
* ટ્રેન તે ઊપડી ગઈ હતી, જેથી તેમાં “વિરમગામ.
તે જઈ શકાય એમ ન હતું તેથી મેટર
બસ કયારે વિરમગામ જાય છે તેની રમગાડી ઊપડવાને વીસ મિનિટની વાર જુએ બાજુમાં આવેલા બસ સ્ટેન્ડમાં તપાસ છે. આપણે પંદર મિનિટમાં પહોંચી કરી તે એક બસ પંદરેક મિનિટમાં ઊપજઈશું.
ડનાર હતી. ટાંગ જકશને ઊભો રહ્યો.
પિતાને ટાંગે બીજા ટાંગાવાળાને રમજુ ટાંગામાંથી બેગ તથા સૂટકેસ ભળાવી રમજુ બસમાં બેસી ગયો. કાઢતે હતો તેટલા સમયમાં ટાંગાની બેઠ- બસ લગભગ પણ બારે સ્ટેશને આવી. કની સામે લખેલું એક સૂત્ર સુલભાની નજરે ત્યાં પણ રેલવે સ્ટેશન બાજુમાં હતું. રમજુ ચડયું. સૂત્ર હતું, “ફરિતે સે બેહતર હું ઝડપટ રેલવે સ્ટેશને પહોંચે અને એક ઈન્સાન બનના
મજુરને પૂછયું, “ફાસ્ટ આવી ગઈ? બેગ તથા સૂટકેસ રમજુએ કાઢયાં “વીસ મિનિટ પહેલા આવી ગઈ.” એટલે સુલભા પણ ઝડપથી નીચે ઊતરી, કંઈક નિરાશ થઈને તે બહાર આવ્યું તેણે રમજુને ભાડાના પૈસા આપ્યાં, અને અને બહાર ઉભેલા એક ટાંગાવાળાને સુલબેગ તથા સૂટ કેસ ટ્રેનમાં મૂકી જવા કહ્યું. ભાનું વર્ણન આપીને તે કઈ બાજુએ ગઈ તે પેતે થેલી લઈ આગળ ચાલી તથા તે પૂછયું. ટિકિટ-બારીએથી ટિકિટ લઈ ગાડી ઉપર ૮ ગાવાળાએ સીધી દિશામાં આગળી
Page #972
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫૬ :
" : જૈન શાસન (અઠવાડીક) ચીંધી. રમજુ તે તરફ ઝડપથી ચાલે. મૂકી દીધું. રાતે પૂરો થતાં એક મકાન આગળ બીજે બોક્ષ જોતાં જ સુલભાની આંખે ચમકી ટગે સામે મળે. તેને પણ રમજુએ સુલ ઊઠી, તેણે બેક્ષ ખેલ્યું અને તેમાં વીંટીને ભાનું વર્ણન આપીને પૂછયું.
સલામત જતાં તેના હૃદયમાં અનેરો આનંદ પાછળ ગલી છે ત્યાં લગ્ન મંડપ છે. છવાઈ ગયે. તે રમજુ ભણી કૃતજ્ઞતાથી ત્યાં આ બહેન ગયાં છે.” ટાંગાવાળાએ જોઈ રહી.
પછી રમજુને ઊભા રહેવાનું કહી તે - લગ્નમંડપમાં લગ્નની વિધિ શરૂ થઈ દોડતી પોતાની બેન સુષમાને ભેટ આપવા અને પૂરી થઈ. વર-કન્યા ચેરીના ચાર ફેરા ગઈ. બંને બેને અને સર્વે નેહીજનોમાં ફરી ઊતર્યા. આ સમય દરમિયાન આનંદ વ્યાપી રહ્યો. સુલભાને શોધવા ચોમેર દષ્ટિપાત કરતે સુલભા જયારે રમજુને બોલાવવા તેનાં હતા, પરંતુ સુભાને બીજે જવાની ફૂર આદર-સત્કાર કરવા પાછી ફરી ત્યારે રમજુ સર ન હતી. તે લગ્નમાં આવેલા બધાને તે ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો હતો. આજુબાજુના મળવામાં મગ્ન હતી. રમજુએ સુલભાને બધા માણસેને પૂછતાં જાણવા મળ્યું કે, જોઈ તો ખરી, પરંતુ પિતે બધામાં અજા- એક ટાંગામાં તે સ્ટેશન તરફ ચાલ્યા ગયે
હોવાથી આવૃદમાં જતાં તે અચ• હતે. કાતે હતે.
આભારવશ સુલભાને રમજુના ટાંગાની આ બાજુ બધા સગાં-સંબંધી, મિત્રો બેકમાં વાંચેલું સૂત્ર યાદ આવી ગયું– વગેરે કન્યાને લગ્ન પ્રસંગે ભેટ-ચાંલે “ફરિતે સે બેહતર હ ઈન્સાન બનના” આપવાની પ્રવૃત્તિમાં પડયા એટલે સુલભાએ અને તેની બીજી પંકિત પણ તેને યાદ પણ પોતાની થેલી ફંફળી, પરંતુ તેમાંથી આવી ગઈ– “મગર ઇસમેં પડતી હૈ વીટીનું બેક્ષ હાથમાં ન આવતાં તેને મેહનત જયાદા.” -શ્રી પ્રભુલાલ દોશી ધ્રાસકો પડયે. તે ચારે બાજુએ વીંટીના
કેન : ૩૨૯-૨૬૬૧૬ બક્ષની શોધ કરવા માંડી.
રેસી. ૨૪૩૫૪ સુલભાના આનંદમાં ભંગ પડશે. તેના મનમાં ઉમંગના બદલે વ્યગ્રતા વ્યાપી ગઈ.
ક ગણેશ મંડપ સર્વીસ ક
એ જ બીજા લોકો પણ આ વાત જાણીને ચારે- સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા બાજ શોધાશોધ કરવા લાગ્યા. બેક્ષ શોધતી ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા તે મંડપની બહાર આવી.
માટે અનુભવી સુલભા બહાર આવતાં જ રમજુએ કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, પાસે જઈને તેના હાથમાં વીંટીનું બેક્ષ
રાજકોટ-૩૬૦૦૦૨
Page #973
--------------------------------------------------------------------------
________________
21216 E1H2112
ગોરેગામ-શ્રીનગર મહે-જિનાલયની સાલગિરિ તથા જૈન શાસનના મહારાજ સૂરિચક્ર ચક્રવતી તપાગચ્છાધિનાયક યુગપુરૂષ સવ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્દ વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજના સુદીર્ઘ સંયમજીવનની અનુમોદનાર્થે આયોજિત શ્રી પરમા-ભકિત સ્વરૂપ અષ્ટાહ્નિકા મહોત્સવની થએલી ભવ્ય ઉજવણું.
પૂજયપાદ જૈનશાસનના મહાન - ગિરિ વૈ.વ. ની આવતી હોવાથી એ અરતિર્ધર-વિશ્વવંધભૂતિ. અતુલ્ય ભાગ્યસંપત્તિ સામાં ઉત્સવ ઉજવ એ નિર્ણય કર્યો. સ્વામી સ્વઆચાર્ય ભગવાન શ્રીમવિજય પણ ત્યાં તે પૂજ્યશ્રીના પ્રભાવને સાક્ષારામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાની ચિરવિદાય કાર અનુભવ્યો ! પૂજયશ્રીના નામે મહોથતાં તેઓશ્રીના ચારિત્રજીવનની અનુમોદ- ત્સવ ઉજવવો હતો. તેથી પાંચના બદલે નાથે મહોત્સવની હારમાળા ઠેકઠેકાણે આઠ દિવસને મહોત્સવ ઉજવવા સૌ યોજાય રહેલી છે. ઉજવાતા મહોત્સવની તૈયાર થઈ ગયા. પત્રિકા પણ સુંદર છપાસંખ્યા ૧૫૦–૧૭૫ની સંખ્યાને ય બી વવામાં આવી. પૂજયશ્રીના અનેરા ઉપકારો ગઈ હશે. આ જોતા ખ્યાલ આવી શકે છે તથા જૈન શાસનને મળેલી અમૂલ્ય ભેટ કે આ પથપુરૂષ સારાંયે ભારતવર્ષના હૃદય બિરદાવવામાં આવી. અને સંઘમાં મહોત્સસિંહાસને કેવા પ્રતિષ્ઠત થયા હશે ને! હની તમા રાણી
વની તડામાર તૈયારીઓ પ્રારંભાઈ ગઈ. અને ભારતભરના સંઘ ઉપર કે અપ્રતિમ
બાળકે અને યુવકને ઉત્સાહ અમાપ હતું કૃપા મેઘ વરસાવ્યું હશે !
4. સુ. ૧૩ ના રોજ સામયા સાથે. પૂ. ગુરૂ અમારા ગોરેગામ-શ્રીનગરના સંઘને ભગવંતેની પધરામણિ કરાવાઈ. પૂ. ગુરૂપણ મનોરથ જાગે કે, પૂ. આ. ભ. શ્રીના ભગવંતેને ઉતારો જવાહર હાઇસ્કુલમાં ઉપકારનું યત્કિંચિત ઋણ અદા કરવા હતું તેની સામે જ વિશાલ પટાંગણમાં આપણે પંચાહ્નિક મહોત્સવ ઉજવીએ. ભવ્ય વ્યાખ્યાન મંડપ ખડે કરાવાયો હતે જવાહરનગરમાં ઉત્સવ પ્રસંગે બિરાજમાન ધજા પતાકા બેનરથી તેને શણગારા પૂ.મનિરાજશ્રી નયવર્ધન વિ. મ.ને વિનંતિ હતે-કાદંબરી બિલ્ડીંગમાં સાદગીજી મ. શ્રી કરી. અને તેઓની શુભ નિશ્રામાં મહોત્સવ હર્ષપૂર્ણાસ્ત્રીજી મ. સા. આદિને ઉતારે ભવ્યતાથી ઉજવવા સંઘમાં એક ભવ્ય હતેવૈ. સુ. ૧૪ થી માહેસૂવને શુભાવાતાવરણ ખડુ થઈ ગયું ! અમારા સંઘના રંભ થયો હતો. વૈ. વ. ૧ ના રોજ શ્રી શ્રી આદિનાથ સ્વામી જિનાલયની સાલ- સિધિચક મહાપૂજન ભણાવવામાં આવેલ.
Page #974
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫૮ :
: જૈન શાસન (અઠવાડિક) વૈ. વ. ૪ શ્રી શાંતિસ્નાત્ર ઠાઠમાઠથી ભણ હોવાથી પૂ. ગચ્છાધિશ્રીના ગુણાનુવાદનું વવામાં આવેલ. બે વદ ૬ના રેજ સાલ- જાહેર પ્રવચન રાખવામાં આવેલ. જેમાં ગિરિ નિમિતે ધજા પણવિધિ કરવાની અનેક સત્યને, વાસ્તવિક સ્વરૂપે ચિતાર રજુ હતી. આગલા દિવસે વ્યાખ્યાનમાં તેની થયે હતે મહોત્સવ દરમ્યાન યુવાનેઉછામણી લાવવામાં આવી હતી. આજ બાળાઓને ઉત્સાહ દાદ માંગી લે તે હતે. સુધીના સંઘના ઇતિહાસમાં રેકર્ડરૂપ જિનાલયને શણગાર-પ્રભુજીને ભવ્ય અંગઉછા મણિ થઈ તેને લાતી હરેશભાઈ શાહે રચના આ બધુ યુવાને રાત દિવસ જોયા લીધે . વદ ૬ નાં દિવસે ૮-૩૦ વાગે વગર કાર્ય બજાવતા. સાથોસાથ શ્રી નેમિ ઠાઠમાઠથી વરઘોડો ચડયો મલપતા ૨ નાથ ભગવાનની જાત સમેતશિખર પર્વતની ગજરાજે ૫ ઘેડે સ્વારે સાજન માજન રચના શ્રી વીર પ્રભુ દ્વારા ચંડશિક સાથે પ્રયાણ થયું. ગજરાજો ઉપર પુ તપા- પ્રતિબંધ... પૂજ્ય સ્વ. આચાર્ય ભગવંતગચ્છાધિપતિશ્રીજીની પ્રતિકૃતિ પધરાવવામાં શ્રીની મતીની બનાવવામાં આવેલ પ્રતિઆવી હતી. તથા ધજારો પણ કરનાર વર- કૃતિ અદિના દર્શને પણ લેકો ઉમટતા સીદાન દેતા દેતા આગળ વધતા હતા. વર- હતા.' ઘેડ દેરાસરે ઉતર્યાબાદ સત્તભેદી પૂજામાં
.વ. ૬ના દિવસે સાલગિરિ નિમિત્તે દવજ પૂજા આવતાં ચતુર્વિધ શ્રી સંઘની
સકળ સંઘનું સ્વામિવાત્સલ્ય રાખવામાં ઉપસ્થિતિમાં ઉલ્લાસ-ઉમંગના વાતાવરણમાં
આવ્યું હતું જેમાં સુંદર દ્રવ્યથી ભકિત શિખર ઉપર ધજા લહેરાવવામાં આવી.
કરવામાં આવી હતી. આ સાધમિક વાત્સઆજે તે પરમાત્માને લાખેણી આંગી ચ
ત્યે આખાયે મહોત્સવ પર કલશારે પણ વામાં આવી હતી. સારાયે જિનાલયને જાણે. સ્વર્ગ વિમાનને ઓપ આપવામાં આવેલ કર્યું હતું. કારણ– આમાં પરમાત્માની
સાલગિરિના પ્રસંગે અને પર્યા. અજ્ઞાને આદર કરવા બુફે પદ્ધતિને બહિશ્રીજીના નિમિત્તે ઉજવાઇ ગએલા. આ
કાર કર્યો હતો પણ આખે જમણવાર મહત્સવ અમારા શ્રી સંઘનો એક સુવર્ણ
- સુંદરરીતે પાર પડતા આત્મ વિશ્વાસ પેદા
સુ , ” ઈતિહાસ બની ગયે.
થયે કે-પરમાત્માની આજ્ઞાને આદર કઠિન રોજ સવારે બહેને પ્રભાતીયા ગાતા ગણાતા કાર્યને પણ સરળ-સુગમ બનાવી શરણાઈ વાદન થતું, ચતુર્વિધ સંઘનું આપે છે. સામૂહિક રીત્યવંદન થતું,—સવારે ૯ ૧૫ ટૂંકમાં કહીએ તે દેવ-ગુરૂની પાવન વાગે પૂ. ગુરૂભગવંતનું પ્રભાવક પ્રવચન કૃપાથી અમારે નાન સંધ એક ભગીરથરહેતું, જેને રસ માણવા ઉમટતી મેદનીથી કાર્ય ભવ્યતાથી પાર પાડવા સમર્થ બની વિશાળ મંડપ ભરાઈ જતે રોજ સંઘપૂજન શો જે આનંદ હજી પણ અંતરને પુલરહેતા. તેમાં હૈ. વ.૧ ના દિવસે રવિવાર કિત કરી રહ્યો છે.
Page #975
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૫-૪૬ તા. ૧૪-૭-૯૨૯
: ૧૦૫૯ અમદાવાદ-રંગસાગર–અત્રેની પૂ.આ. વઢવાણ શહેરના આંગણે શ્રી દાન-પ્રેમ-રામચંદ્ર-કનકચચંદ્રસૂરિ પ. પૂ. આગમપ્રજ્ઞ સ્વ આ. દેવ જેન વૈષધશાળામાં, પૂ.આ. શ્રી વિ. સેમ- શ્રીમદ્ વિજય જંબુસૂરીશ્વરજી મ. સા.ના સુંદર સૂ. મ. આદિ જે. વ. ૭થી પધા- પટ્ટ પ્રભાવક પ. પૂ. પ્રશાતમૂતિ આ. દેવ રતા દરરોજ સવારના ૬ થી વ્યા- શ્રીમદ્ વિજય જયંતશેખર સૂરીશ્વરજી
ખ્યાન ચાલતા હતા. તેમાં પૂ આ શ્રી વિ. મહારાજા તથા પ. પૂ. તપસ્વીરત્ન આ. દેવ જિનેન્દ્ર સૂ. મ. આદિ જે. વ. ૧૨ ના શ્રીમદ્ વિજય નિત્યાનંદ સૂરીશ્વરજી મ.સા. પધારતા, પૂ. આચાર્યાદિ. શ્રી સંઘ સન્મુખ તથા પ. પૂ. પ્રવચનકાર મુનિરાજ શ્રી લેવા ગયા હતા અને ઉપાશ્રયમાં પ્રાસંગિક દિવ્યાનંદ વિજયજી મ. સા. તથા પ. પૂ. પ્રવચન થયું હતું. જે. વ. ૧૩ના રવિ- મુનિરાજ શ્રી ખ્યાતકીતિ વિજયજી મ. વારના સવારના વ્યાખ્યાનમાં પૂ. આ શ્રી સા. આદિ ઠાણું ૪ તથા પ. પૂ. સાધવીશ્રીજી વિ. સેમચંદ્ર સૂ. મ. ના ગુણાનુવાદ ચંપકલતાશ્રીજી મ. સા. આદિ ઠાણ ૯નું ઉભય પૂ. આચાર્ય દેવોએ કર્યા હતા. ચાતુર્માસ નગર પ્રવેશનું ભવ્ય સામૈયું બપોરના “માનવ જીવનની મહત્તા ઉપર અષાઢ સુદ-૨ ને ગુરૂવાર તા. ૨-૭–૯૨ના પૂ આ. શ્રી વિ. જિનેન્દ્ર સ્ મ.નુ પ્રવ- રેજ સવારે ૮-૦૦ વાગ્યે વાજતે-ગાજતે ચન થયું હતું.
બેન્ડ વાજાં સાથે ખૂબ જ ઉલ્લાસ પૂર્વક - જે. વ. ૧૪ના સેમવારના સ્વ. તપા
થયેલ. ત્યાર બાદ પૂ. ગુરૂ ભગવંતે એ ગચ્છાધિપતિ, સમાધિસર્જક પૂ. આ. શ્રી
માંગલિક પ્રવચન આપેલ અને ગુરૂ પૂજન વિ. રામચન્દ્ર સૂ. મ. સા.ની અગિયા
તથા સંઘપૂજન થયેલ. રમી માસિક તિથિની ઉજવણી નિમિત્ત, ચાતુર્માસ મંગળ પ્રવેશ પ્રસંગે શાહ સવારના થી શા પૂ. આ. શ્રી વિ. શાંતિલાલ કેશવજીભાઈ ઘી વાળા તરફથી જિનેન્દ્ર સ્ માનું તેઓશ્રીજીના ગુણાનુવાદ સામુહિક આયંબિલ તપ કરાવેલ હતાં. ઉપર પ્રેરક પ્રવચન થયું હતું. દરરોજ આસેડા (ડીસા)–અત્રે પૂ. આ. શ્રી પ્રવચન બાદ શ્રી સંઘ તરફથી ૧-૧ રૂ.ની વિજય સુદર્શન સૂ. મ પૂ. આ. શ્રી વિજય પ્રભાવના થયેલ. શ્રી સંઘે દરેક પ્રસંગોમાં રાજતિલક સૂ. મ. પૂ. આ. શ્રી વિજય મહેઉ૯લાસ પૂર્વક ભાગ લીધો હતે. તેમજ દય સૂ. મ. આદિની પુનીત નિશ્રામાં શ્રી પૂ સા. શ્રી દેવેન્દ્રશ્રીજી મ. પૂ. સા. શ્રી શ્રી આદીશ્વર જિનાલયની ૭૫મી વર્ષરંજન શ્રીજી મ., પૂ. સા. શ્રી ચંદ્રોદયશ્રીજી ગાંઠ મહોત્સવ તેમજ પોતાના પિતા શ્રી પૂ. સા. શ્રી સુવર્ણપ્રભાશ્રીજી મ., પૂ. સા. માતુશ્રીના સ્મૃતિ નિમિતે ફેલી આ શ્રી સ્વયં પ્રભાશ્રીજી આદિ વિશાળ પૂ. મણિલાલ જીવાભાઈ પરિવાર તરફથી અષાડ સાધ્વીજી મ ની પણ ઉપસ્થિતિ હતી. - સુદ-૬ થી ૮ ત્રણ દિવસ ભવ્ય મહત્સવ
Page #976
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬૦ ૪
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) યજાયે પૂ. મુ, શ્રી કીતિકાંત વિ. મ. પૂ. નિતિરો પૂજા આદિ કાર્યક્રમ યે જાયે મુ. શ્રી હકાર પ્રભ વિ. મ.ના ઉપદેશથી હતે. આ મહોત્સવ ઉજવવાને લાભ શ્રી મણિ
ચાતુર્માસ પ્રવેશ લાલ જીવાભાઈ પરિવારે લીધે.
અમદાવાદ–અત્રે પૂ. આ. શ્રી વિજય પૂ. પાદ આચાર્ય ભગવંત આદિને સેમસુંદર સ. મ.નો પ્રવેશ આ. સુ. રના ચાતુર્માસ પ્રવેશ ડીસામાં અષાડ સુદ ૧૦ના શાહપુર દરવાજાને ખાંચે થયે. ભવ્ય સ્વાગત સાથે થયેલ.
ધ્રાંગધ્રા- પ. પૂ. 8. શ્રી નરચન્દ્ર ઇસ્લામપુર (સાંગલી)–અત્રે પૂ. આ. વિજયજી મ.ને પ્રવેશ અ. સુ ૨ ના થયો. શ્રી વિજય વિચક્ષણ સૂ. મ. પૂ. મુ. શ્રી કાલહાપુર-પૂ. આ. શ્રી વિચક્ષણ સૂ. શ્રેયાંસપ્રભ વિ. મ. આદિની નિશ્રામાં જેઠ મ. પૂ. મુનિરાજ શ્રી શ્રેયાંસ પ્રભ વિ. મ.ને વદ-૨ થી વદ-૯ સિદ્ધચક્ર મહાપૂજન પ્રવેશ લક્ષમી પુરીમાં અ. સુ. ૧૦ના થયેલ. આદિ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ પિતા શ્રી પુખરાજ આદરણિયાજી (જી. સુરેન્દ્રનગર) પૂ. તિલકચંદજી પુણ્ય સ્મૃતિમાં તથા દાદીમા વિદ્વાન મુનિ શ્રી અંબૂવિજયજી મ. આદિને વનીબાઈ માતુ શ્રી સુંદરાબાઈના સુકૃતની પ્રવેશ અ. સુ ૭ના થયેલ અનુમોદના અર્થે તેમના પરિવાર તરફથી પૂ. મુ. શ્રી બધિરત્ન વિ. મ. આદિને સુંદર રીતે ઉજવાયે.
અ. સુ. ૩ના સાબરમતી પુખરાજજી આરાના સીટી-અરે શ્રી સન સહન ધના ભવનમાં પ્રવેશ થયો છે. પાર્શ્વનાથ દેરાસરે પૂ. મુનિરાજ શ્રી જય. પૂ આ. શ્રી વિ. જયકુંજર સૂરીશ્વરજી દર્શન વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં સંઘવી મ. પૂ. આ. શ્રી વિજય પૂર્ણ ચંદ્ર સ મ. ચુનીલાલ તથા રામલાલજી આદિ કુટુંબ પૂ આ. શ્રી વિજયમુકિતપ્રભ સ. મ. પરિવાર તરફથી બંધુ શ્રી વીરચંદજી હક- આદિને પ્રવેશ અમદાવાદ જ્ઞાનમંદિર અ. માજના આત્મ શ્રેયાર્થે તથા ભાભી શ્રી સુ. ૭ના થયેલ. ધમીબેનના સ્વર્ગારોહણ નિમિત્તે શ્રી સાંથુ (જાલાર)–અત્રે મુ. કેવલ વિ. સિધચક મહાપૂજન ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન મ. તથા જયાનંદ વિ. મ. ઠાણાનો ચાતુબૃહદસ્નાત્ર આદિ અષ્ટહિનકા મહોત્સવ ર્માસ પ્રવેશ અ. સુ. ૧૦ના ધામધૂમથી જેઠ વદ-૨ થી જેઠ વદ ૧૩ સુધી ભવ્ય થયેલ છે. રીતે જાર્યો હતે
અત્રે પ. પૂ. પ્રશમમૂર્તિ સ્વ. જયપુર (રાજ.) અત્રે ઝવેરી બજા. આ. ભ. કાલધર્મ પામતાં તેમના સમાધિરમાં આ. ભ. શ્રી વિજય હિય પ્રભ સમય મૃત્યુ તથા સંયમ જીવનના અનુમો - મ. આદિ ઠા. ૩ અષાડ સુદ-રના ચાતુર્માસ નાથે' જેઠ વદ ૧૨ થી અષાડ સુ. ૧૩ પ્રવેશ તે નિમિત્તે બેલ દેરાસર વર્ષગાંઠ સુધી ૧૬ દિવસને ભવ્ય મહોત્સવ ભકતામર
Page #977
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૫-૪૬ તા. ૧૪-૭-૯૨ :
: ૧૦૬૧
પૂજન શાંતિસ્નાત્ર આદિ પૂર્વક પ. પૂ. મુ. કાંતભાઈ છાપાવાળા પ્રદીપભાઈ ટાવાળા શ્રી સિદ્ધાચણ વિજ્યજી મ. તથા મુ. શ્રી બાબુભાઈ ઈત્યાદિ અનેકના ઘરે પૂજ્ય મલયચંદ્ર વિજયજી મ.ની નિશ્રામાં ઠાઠથી વાજતે ગાજતે પધાર્યા ત્યાં ત્યાં પ્રવચને ઉજવાયે.
થતાં ને સંઘ પૂજન ગુરૂ પૂજન થતા જેઠ સાવરકુંડલા-વાત્સલ્યનિધિ પૂ. આ. સુ.મ. પના પૂ. મહાબલ સૂ. મ. ને સંયમ ભ. મહાબલ સ. મ. પ્રવચન પ્રભાવક પૂ. પર્યાયનુ. ૩૮ મું વર્ષ પ્રારંભાતુ હોઈ શેઠ આ. ભ. પુણ્યપાલ સુ. વૈ. વ. પ્ર. ૭ ના મહાસુખલાલ રમુભાઈના ઘેર વાજતે ગાજતે ભવ્ય સામૈયા સહ કુંડલા પધાર્યા પ્રથમ પધાર્યા ત્યાં વ્યાખ્યાન બાદ ગુરૂ પૂજન પટેલ જેઠાલાલને ત્યાં મંગલ પ્રવચન સંઘ સંઘ પૂજન થયું. સાધારણમાં ૧ હજાર પૂ. ગુ પૂ. થયું બાદ ભીમાભાઈને કારખાને તેમના તરફથી જાહેર કરાયા. મંગલ પ્રવચન સહ સં. પૂ. ગુ. પુ. થયુ. જેઠ સુ. ૬ની ગામમાં મંદિરની ૨૪મી બાદ વિનુભાઈ ધાબળાવાળાને ત્યાં માંગ- વર્ષગાંઠ હોઈ અને આ પરમ તારક અંજન લિક સહ સંઘપુજન આદિ થયું. વૈ. વ પ્રતિષ્ઠા વિધિ પૂ. ગચ્છા. શ્રીજીના વરદ ૭ થી જેઠ સુદ ૧૨ સુધીની સ્થિરતા દર- હસ્તે જ થયેલી હોઈ મુંબઈથી ત્રણ બસે મ્યાન રોજ સંઘપૂજન સહ લોકોએ પ્રવ- આ પ્રસંગે આવેલો સુંદર ચઢાવો લઈ ચનમાં ખૂબ ખૂબ સારી સંખ્યામાં લાભ છોટાલાલ લક્ષમીચંદે દેવજ ચઢાવેલ સંઘ લીધે. વૈ. વ. ૭ રવિવારે પ્રભુદાસ સેમ
પૂજનને સાધર્મિક વા. પણ થયેલ. જેઠ ચંદના ઘરે સામૈયા સહ પધારી પ્રવચન
સુ. ૭ના બેડિંગની વર્ષ ગાંઠ હોઈ ત્યાં થયું બાદ સંધ પૂ. ગુરૂપૂજન થયું વૈ. વ.
પૂજ્ય સ્વાગત સવારે પથારેલ. દવજવિધિ ૧૧ ના પૂ. આ. ભ. પ્રેમ સ. મ.ના સ્વર્ગ.
થયા બાદ મંગલ પ્રવચન થયેલ અને તિથિ હેઇ વાજતે ગાજતે શેઠ રમુભાઈના
જુદા જુદા ભાગ્યશાળી તરફથી ૨૫-૨૫ ઘરે પધાર્યા ત્યાં પૂ. શ્રીજીના ગુણાનુવાદ બાદ
રૂ.નું સંઘપૂજન થયેલ અને સાધર્મિક તેમના તરફથી સંવ પૂજન ગુરૂપુજન થયું.
વાત્સલ્ય થયેલ ૨૦ દિવસની પૂ. શ્રીજીના આજે શેઠ મહાસુખલાલ લક્ષમીચંદ તરફથી
સ્થિરતા દરમ્યાન મીની ચાતુર્માસ જેવું જ સાધારણમાં ત્રણ હજાર જાહેર કરાયેલ.
સુંદર વાતાવરણ સર્જાયેલ નુતન ઉપાશ્રતેમના તરફથી સાધર્મિકવા. થયું. વ. વ. ૧૪
યના નિર્માણની વિચારણા ચાલી રહી છે.
ના નિશાની ગચ્છાશ્રીજીની ૧૦મી વર્ગતિથિ હેઈ ગુણાનુવાદ થયા અમરાવતીવાબા તરફથી
સૂચના સંઘ પૂજન ગુરૂ પૂજન થયું. ને પૂ . તા. ૭-૭–૨નો અંક નં. ૪૫ પાવર ગચ્છાધિપતિશ્રીજીના પ્રતિકૃતિનું ઉછામણી કાપના કારણે પ્રસિદધ કરી શકયા નથી બલી ગુરૂપુજન થયું.
તેથી આ અંક-૪૫-૪૬ બેવડો પ્રસિદધ જુદા જુદા દિવસેએ ખાંતિભાઈ રજની- કરેલ છે.
Page #978
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬૨ :
જૈન શાસન (અઠવાડીક) સેલાપુર (મહારાષ્ટ્ર) અહીં શ્રી બશી (મહારાષ્ટ્ર) અહીં શ્રી સંઘમાં સંઘના ઉપાશ્રયમાં તેમજ વ્યાખ્યાન હેલ
વર્ષોથી સુપનાદિની ઉપજને સર્વસાધારણ આદિમાં અજ્ઞાનાદિ કારણોથી વર્ષો પૂર્વે દેવદ્રવ્યને ભગવટે થયેલો હતો. આજથી
ખાતે ખતવવામાં આવતી હતી તેથી સુવિ૧૨ વર્ષ પૂર્વે પૂ. શ્રી ચન્દ્રશેખર વિજ. હિત સાધુ પુરૂષે અહીં પધારતાં અચકાતા યજીના શિષ્ય પૂ. સુ. શ્રી જયચદ્ર વિ.ના હતાં. સદુપદેશથી આ દેષ નિવારણાર્થ અઢી તેમાંય પ. પૂ. મહારાષ્ટ્ર દેશદ્ધારક લાખની ટીપ થયેલ પણ કમનસીબે કામ સવિહિત શિરોમણી આચાર્યદેવ શ્રીમદ્દ અટકી પડેલ તેમાં પ. પૂ. સ્વ. ગચ્છાધિપતિ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્
આજ્ઞાથી ૨૦૪૫ માં સેલાપુર ચાતુર્માસ કરવા વિજય રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ.સા. ને સંઘે
પધારેલ પૂ. મુનિરાજ શ્રી કમલરત્ન વિજ. ચાતુર્માસાર્થ મુનિ સાધ્વીજી ભગવંતે.
યજી મ. સા. આદિ ઠાણાએ અહી એક આપવા વિનંતિ કરતાં પૂ. તપસ્વી રન
માસની સ્થિરતા કરી અને દેવદ્રવ્યના ભક્ષમુનિશ્રી કમલન વિ. આદિ ઠાણાઓને
ના નુકસાન અંગે પ્રખર પ્રવચન કરતાં સોલાપુર ચોમાએ પધારવાની આજ્ઞા કરી સંઘમાં પહેલી જ વાર આ વિષયની અપૂર્વ અને તેઓ ૧૫૦૦ કી.મી. ને ઉગ્રવિહાર જગતિ આવી હતી અને “આ શ્રી સંઘ નિર્દોષ ચર્યાથી કરી સોલાપુર પધાર્યા. ઉપરનું એક કલંક છે અને શ્રી સંઘે આ તેઓશ્રીના લક્ષ્યમાં દેવદ્રવ્ય ભક્ષણની આ દોષ કાઢો જોઈએ તેની પ્રતીતિ શ્રી સંઘને વાત આવતાં બીજા બધાં જ કાર્યોને ગૌણ થઈ હતી. તેના અનુસંધાનમાં પૂ. ન્યાયકરી તેઓશ્રીએ આ વિષય પર ઉપદેશ વિશારદ આ શ્રી ભુવનભાનું સૂ. આદિ આવવાનું ચાલું કયું વર્ષોની ગરબડ ઘર પરિવાર અત્રે પધારતાં આ દોષ કાઢી નાખકરેલી હોવાથી મોટો ખળભળાટ પણ અઝા- વામાં આવ્યું છે. તે ઉપરાંત બોલી ઉપનીઓએ કર્યો પણ પૂ. શ્રી અત્યંત મકકમ રને સરચાર્જ પણ કાઢી લેવાયા છે. આ રહેતા શ્રી સંઘે વહેલામાં વહેલા આ દેષ આ દેષ નિકળી જતાં જ ભગવાન ભરાનિવારણ કરવા માટેને ઠરાવ કર્યો અને એ વવાના ચડાવા થતાં, અપૂર્વ રડાવા થવા ઠરાવના પરિપ્રેક્ષયમાં જ પછી પૂ આ શ્રી પામ્યા તેજ અભ્યદયને સુચવે છે. આ ભુવનભાનુ સૂ મ. પધારતા સંઘે આના સંઘના આ શુભ કાર્યથી પ્રેરણું લઈ બીજ નિવારણ માટે વિનંતિ કરી અને એ પણ છે કેઈ સંઘમાં આવી ગરબડ હશે શ્રીએ ચોપડા આદિ જોઈ ચારેક લાખની તાએ શીધ્ર ગીતાર્થ ભગવંતાના માર્ગરકમ નિર્ધારીત કરી અને દિવાળી સુધીમાં દર્શનથી શુદ્ધ કરાવી લેવા ભલામણ છે. ભરી દેવા ભલામણ કરી આ રીતે આ અક દોષ નિવારણ થવા પામ્યો છે.
Page #979
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ક
વર્ષ ૪ : અંક ૪૫-૪ર : તા. ૧૪-૭-૯૨
* ૧૦૬૩ કરાડનગરને આંગણે ગુણાનુવાદ- વાજીંત્રના નાદ સાથે ગવાઈ ત્યાર બાદ પ્રવચન
સાથે પધારેલા ૫ ૫ શ્રી જગવલભ કેહા પુર–લક્ષમીપુરી જૈન સંઘની
વિજયજી ગણિવરે પૂજ્યશ્રીજીના સચોટ આ ગ્રહ પૂર્ણ વિનંતિને સ્વીકાર કરી સવ.
ગુણાનુવાદ કર્યા પુ. મુ. શ્રી શ્રેયાંસપ્રભા ગીય પરમતાક મહારાષ્ટ્ર દેશદ્ધારક પૂ.
વિ. મ. સા. પ્રભુશાસનની પરંપરા ભારત આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ વિજય રામચન્દ્ર સુરી
વર્ષ અને મહારાષ્ટ્ર ઉપર પૂજ્યશ્રીને ,
ઉપકાર શાસ્ત્રનિષ્ઠા અરિહંત દેવની આજ્ઞા શ્વરજી મહારાજાના પટ્ટધરત્ન સુવિશ લગચ્છાધિપતિ પૂ આ. ભ. શ્રી વિજય મહે
પ્રત્યેનું સમર્પણ અને જીવનની અંતિમ દય સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ મહાત્માએ
ક્ષણે સુધીની જાગૃતિનું જોશીલી વાણીમાં મેકલવાનો નિર્ણય લીધે અને સિંહ ગર્જ.
વર્ણન કર્યું છેલે પૂ આચાર્યદેવશ્રીએ નાના સ્વામી સ્વ. પૂ આ ભ. શ્રી વિજય
થી ૯ પૂજ્યશ્રીજી અંગે પોતાને પરિચય–તેઓ- , મુકિતચદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના પટ્ટધર
શ્રીની કરુણા અને અનેક ગુણે પૈકી વફાપૂઆ. ભ. શ્રી વિજય વિચક્ષણ સૂ
દારી-ખમીરી-ખુમારીનું વર્ણન કર્યું ૧૧મ. સા. તથા પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય જય
૩૦ વાગે સુશ્રાવક પદમશીભાઈ તથા અમકુજર સૂ મ. ના પટ્ટધરરત્ન પૂ.આ.ભ. શ્રી દાવાદ નિવાસી માંગીલાલજી તરફથી વિજય મુકિતપ્રભ મ. સા. ના વિને
પૂજ્યના નવાંગી પૂજન સહિત શ્રી સંઘનું રન પૂ. મુનિપ્રવર શ્રી શ્રેયાંસપ્રભ વિજ.
પૂજન કરાયું અને પૂજયશ્રીની અમૃતવાણીના યજી મ. સા. આદિ ઠાણાને તે તરફ વિહાર
સ્ટીકરની પ્રભાવના કરવામાં આવી. પૂ. કરવાની આજ્ઞા ફરમાવી, તદનુસાર મુંબઈ–
આચાર્યદેવ શ્રી આદિ ઈસ્લામપુરામાં તા. પુનાથી દક્ષિણ મહારાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં સાતારા
૧૭ થી તા. ૨૪ ના મહોત્સવમાં પધારી -કેરેગાંવ-મસુર આદિ દરેક સ્થાનોમાં કુંભોજ ગિરિની યાત્રાબાદ ઇચલકરંજીમાં ' સસ્વાગત પધારી પૂજા કરાડમાં સવાગત સ્વ. પૂજયશ્રીજીની ૧૧ મી માસિકતિથિની પધાર્યા. ઉભય પૂજ્યોના પ્રવચનોથી શ્રી આરાધના કરી-કરાવી અ. સુ. ૨ ના નગર સંઘમાં આનંદ અને ઉત્સાહની વૃદ્ધિ યંતી પ્રવેશ કરી ગુજરી માં પધારેલ અને ત્યાંથી રહી જેઠ સુદ ૧૪ રવિવાર પૂ.સ્વ. ગચ્છા ,
મહાવીરનગર અને શાહપુરીના શ્રી સંઘને ધિપતિ શ્રી ની ૨૧ મી પાક્ષિકતિથિ હોવાથી લાભ આપી અ. સુ. ૧૦ ના લકમી. તેઓશ્રીના ગુણાનવાદને ભવ્ય પ્રસંગ આવે. પુરીમાં ચાતુર્માસ પ્રવેશ કરેલ જિત થ વ્યાસ પીઠઉપર પૂજાશ્રીની ભવ્ય કરાડના ગુણાનુવાદ પ્રસંગે પૂસા. શ્રી પ્રતિકૃતિ પધરાવાઈ હતી પૂ આ. દેવશ્રીના દીવ્યપૂર્ણાશ્રીજી મ. સા. આદિ શ્રમણી વૃન્દ મંગલાચરણ બાદ પૂ આ શ્રી વિજય પણ ઉપસ્થિત હતું. સંઘ પણ સારી મુક્તિપ્રભ સૂ મ. રચિત ગુરુગુણ સ્તુતિ સંખ્યામાં ઉપસ્થિત રહ્યો હતો.
Page #980
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર સુ.મ. ગુરુગુણ ગીત
(જે. વ. ૧૪ ને સોમવારના પૂ. દાન-પ્રેમ-રામચન્દ્ર-કનકચન્દ્ર સુરિ જૈન પૌષધશાળા-રંગ સાગર, અમદાવાદ મળે, ૧૧મી માસિક તિથિના ગુણનુવાદ પ્રસંગે ગવાયેલ ગીત.) જેનશાસનના જાતિધર ગુરુવર છેડીને ચાલ્યા ગયા. સિદ્ધાંતના એ શિરોમણિ ગુરુવર છોડીને ચાલ્યા ગયા... પાદરા ગામે ગુરુવાર જમ્યા, સમરથ નંદન કહાયા. પ્રેમસૂરિજીના શિષ્ય પુણ્યવંતા રામચંદ્રસૂરિ ગુરુરાયા.... ગુરુજી અમારા તારણહારા, અમ જીવન આધાર. વીરની પાટ પરંપર પટ્ટધર, ચમકતાં જવલંત સિતારા.. ભારતભરના વિભૂષણ ગુરુવર, સિદ્ધાંત રક્ષણહાર. ભવસાગરના સુકાની ગુરુવર, ઉત્તમ ગુણ ધરનાર. ભવદુઃખ હરતી અમૃત ઝરતી, વાણી અતિ સુખકાર. ભવરૂપ વનમાં ભૂલા પડેલાને બતાવે મુકિત કિનાર... અમને આશા હતી તુમારી, પણ કીધાં નિરાધાર. ગુણ અનંત ગુરુવર ભરીયા, ગાંભીર્યાદિ ગુણના દરિયા. પાવન કીધું જીવન અમારું હતું તુમ “દશન' પ્યારું. ભવિ ચકર ચિત્ત હરનાર, કર્યા ભવિ ઉપકાર અષાઢ વદિ ચોદસ દિવસે, ગુરુવર સ્વર્ગે સિધાવ્યા... સંધ સકલને રડતે મકી, છોડયે શિષ્યને સાથ. શિ પુકારે સંઘ બોલાવે, મસ્તકે મૂકે હાથ
રચયિતા : સા. શ્રી અનંતગુણશ્રીજી
Page #981
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂજ્યપાદશ્રીજી કહેતા હતા કે
-શ્રી ગુણરાગી
આજે તમને બધાને પણ ઘર-બાર, પૈસા-ટકા, કુટુંબ-પરિવારાદિ સારા લાગે છે અને સાધુપણું મેળવવા જેવું પણ નથી લાગતું એટલું જ નહિ પણ તેવું મન નથી થતું તેનું દુઃખ પણ નથી થતું–તેથી કહેવું પડે કે- ભૂતકાળમાં જે ધર્મ
કરેલો તે મેલો કરેલો ! ૦ જે જીવે દુનિયાના કોઈ પણ પદાર્થોની ઇચ્છા વિના, નિરાશસભાવે કે મોક્ષને
માટે જે ધર્મ કરે તેથી તેમને જે પુણ્ય બંધાય તે પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય બંધાય તે પુણ્યના ઉદયકાળમાં જીવના સંસ્કાર પણ સારા રહે, શુભભાવે પણ જીવતા રહે.
જ્યારે દુનિયાના પદાર્થોની ઈચ્છાથી, આ લોકના કે પરલોકના સુખ માટે જે ધર્મ કરે તેથી જે પુણ્ય બંધાય તે પાપાનુબંધી બંધાય. તેના ઉદયકાળમાં જીવને અત્યંત
સંકિલષ્ટ પરિણામ રહે. ૦ સાધુ પણ વિરાગી ન હોય, મોજમજા કરતા હોય તે તેની પણ ગતિ ભૂંડી છે !
લેક સાશ કહે તેથી સારા નહિ. સારા થવું હોય તે હયું સુધારવું પડે. આજે બધાને સારો દેખાવું છે, કહેવરાવવું છે પણ સારા થવું છે ખરું ? સારો કેણ ? ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવન જીવે, આજ્ઞા મુજબ ન જીયાય તેનું દુખ અનુભવે અને ક્યારે પૂરેપૂરી આજ્ઞા પામવા શકિતમાન થાઉ તેવી ભાવના ભાવે તે. આજ્ઞા મુજબ જીવનાર ભગવાન શ્રી સંધ તે મેક્ષમાર્ગને મુસાફર છે. પોતાના ધર્મમાં સ્થિર રહેવું અને બીજાને ધર્મમાં સ્થિર રાખવા તે જ ઊંચામાં ઊંચી દયા છે. ૦ શ્રી અરિહંત પરમાત્માને, બીજા કેઈની ય સાથે સરખાવાય નહિ, આવું જે સમજે તે બધા શ્રી અરિહંત પરણમાને ઓળખનારા છે, બીજા નહિ.
સહકાર અને આભાર ૧૫૧] સ્વ. પૂ. તપાગચ્છાધિપતિ આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. સા.ના આજ્ઞ
વત્તિની પ્રવૃત્તિની પરમતપસ્વી પૂ. સા. શ્રી દેવેન્દ્રશ્રીજી મ.ના શિષ્યા પૂ. સા. શ્રી અનંતગુણાશ્રીજી મ. ના શિષ્યા પૂ. સા. શ્રી અમદશિતાશ્રીજી મ. ના એકાન્તરે પ૦૦ આયંબિલ તપશ્ચર્યાની પૂર્ણાહુતિની અનુમોદનાર્થે; પૂ સા.શ્રી અનંતદશિતા શ્રીજી મ.ની પ્રેરણાથી ફતેહદ જગજીવનદાસ મુંબઈવાળા તરફથી.
અશોકભાઇ કાંતિલાલ પટવાની પ્રેરણાથી ૪૦૦ પ્રેમજીભાઈ અરજણભાઈ છેડા, ગરે ગાંવ, મુંબઈ ૩૦૧ શ્રી આદેશ્વર વે. મૂ જૈન સંઘ શ્રી નગર ગેરેગાવ પૂ. મુનિરાજ શ્રી નયવર્ધન
વિજયજી મ.ના ઉપદેશથી મુંબઈ. ૨૫૧] શ્રી નંબકલાલ જે. શાહ, વાલકેશ્વર મુંબઈ.
૦
Page #982
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
Reg. No. G/SEN 84 assesses
SA
વ
સ્વ પ પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
પ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
છે. સંઘનું આક્રમણ પાપક્રિયા પર હય, વૈરાગ્યાદિ આત્મગુણ ઉપર ન હોય, છે . જ્ઞાન તેનું નામ જે ખોટું ગાંડપણ ન કરવા દે ! મેહથી મૂઢ બનેલાને જ્ઞાન પણ છે
નુકશાન કરે કેમ કે, તે ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ-કહ્યા મુજબ ન વતે પણ છે
પોતાની મરજી મુજબ વર્ત. & ૦ આ જન્મ મોક્ષે જવા માટે છે પણ જેને મે ક્ષે ન જવું હોય અને સંસારમાં જ છે
રખડવું હોય તે તે ભગવાનની આજ્ઞાને ય અપલાપ કરે અને શાસ્ત્રને ય શાસ્ત્ર છે બનાવે. આપણો નંબર શેમાં છે?
લક્ષ્મીને હવામાં રાખી ભગવાનને જિંદગી સુધી નમરકાર કરે તે ય કાંઈ ભલું છે તે થવાનું નથી. ૪ . સંસારમાં જે કાંઈ સારૂં દેખાય છે તે બધું ખરાબ છે એવું મગજમાં બેસી જાય
તે કામ થઈ જાય. છે . આજે આ સંસાર દાવાનળ ન સળગતો હોય એવા હયા જ છેડા. સુખને રાગ છે અને દુઃખનો દ્વેષ એ બંને પર આ લડાઈ છે. આ બે જેને હોય તેને ક્રોધ-માન છે
માયા-લોભ એ ચાર આવતા વાર કેટલી ? અનાદિના જે આઠ પડયા છે તે આઠે કમને કાઢીએ તે મોક્ષ મલે. કઈ પણ સારી છે ચીજ જોઈને ઈચ્છા થાય તે લોભ. કઈ માંગે નહિ તે રીતિએ સંતાડી દેવાય તે 0 માયા તે એવા દુશ્મન છે કે બધાને પડે. હું એટલે કે? માન મારી આડે છે
કે ઈનાથી ય ના અવાય જે આડે આવે તેને દૂર કર્યા વિના રહે નહિ તે કોધ 0 0 છે આ કાબર કાબુમાં આવે તે જ સાધુપણાને સ્વાદ આવે. 3 . ભગવાનને માનવા હોય, તેમના દર્શને પૂજન કરતાં હોઈએ અને કહીએ કે અમને તું D સંસાર ગમે છે તે તે બેમાં મેળ જામતું નથી. કેટરરરરરરર રરરર રરરરરર
જેને શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o મૃત જ્ઞાન ભવન ૪૫, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેઠે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ફેન : ૨૪૫૪૬
Page #983
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ભt - 2 0 0 ( . જમો 737વયાણ થયરાi સ૩મારૂં મહાવીર પyવસાઓi
૨rળ અને હિન્ત 8 તથા જાજે .
અસતા અને મહાન :
ક
સવિ જીવ કj
Gadઈ શાસન રસી.
પરમ પૂજય શાસન કેાહીનૂ રે સુવિશાલ ગ૨છાધિપતિ આચાર્ય દેવ શ્રીમદ્ વિજય
રામચંદ્ર સુરીશ્વરજી મહારાજાની પ્રથમ વાર્ષિક પુણ્યતિથિ પ્રસંગે
તે આચાર્યોને આમ 'જેસલ ફોર શાન મe जे मुणियसुत्त सारा, परजी महावीर जैन आराधना केन्द्र, कोबा.) तत्तोवएसदाणं, ते आयरिए नमसाभि ।
જેઓ એ સારી રીતે જાણ્યા છે. શ્રી જિનેશ્વર દેવાએ અથથી કહેલાં અને શ્રી ગણ "ધર ભગવ'તાદિ માગ સ્થ મહા પુરુષે એ રોલાં સૂત્રોના સાર-પ ૨માથને, પર પકાર કરવામાં જ એક તઃ ઘર અને ભવ્ય અને એથી જીવને શ્રી અરિહ'ત દેવે પ્રચેલાં તુરંવના જ ઉપદે શન' દાન આપે છે તે શ્રી આચાર્ય ભગવડતાને હું નમ
લવાજમ વાર્ષિક દેશમાં રૂા. ૪૦.
શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય લવાજમ આજીવન
દેશમાં રૂા.૪૦૦ શ્રુત જ્ઞાન ભવન, ૪પ દિગ્વિજય પ્લોટ
જામનગર ટ્ર) INDIA: PjN-361005
Page #984
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે. રિપુરંદર શાસન શિરોરત્ન પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્વિજય - રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાને પ્રથથ વાર્ષિક પુણ્યતિથિ - કટિ કોટિ વંદન કરી
૬ - - વર્તમાનકાળમાં જેઓશ્રી જૈનશાસનમાં સુરભી જેમ પ્રકાશ પાથરી ધર્મની જીત છે વિસ્તારી દિવંગત બનેલા પૂજ્યપાદ શાસન શ્રેષ્ઠ સૂરીશ્વર આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્દ વિજય છે. રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાને તેઓશ્રીજીના સમાધિપૂર્ણ સ્વર્ગવાસની વાર્ષિક તિથિ છે અષાડ વદ ૧૪ ના દિને કોટિ કોટિ વંદન કરી નમ્ર અર્થે અમીએ છીએ.
જેવું ઉજવલ અને પ્રભાવક જીવન તેવું જ ઉજવળ અને સમાધિ સાધક મૃત્યુ છે અને તેવી જ પ્રભાવક લાખની આંખો ભીની કરનારી મશાન યાત્રા અને તેવી જ છે 8 અંતિમ અગ્નિ સંસ્કાર પ્રસંગેની મેદની તથા બેલી અને હું યાની આહ ભરી અંજલી. છે તેઓશ્રીના ઉજવળ જીવનના કયા પાસાનું વર્ણન કરવું ? તેઓશ્રીએ જીવનની છે 6 ક્ષણે ક્ષણ શ્રેય સાધના અને શાસન પ્રભાવનામાં જ વાપરી છે. છે સં૧૯૫૨ માં ફા. વ. ૪ જન્મ થયે, દહેવાણમાં અને પાદરના તે પનોતા પુત્ર. ૬ છે કુટુંબમાં રતનબાએ ઉજવલ સંસ્કાર સીંચી પોતે રતન હતા અને આ રતન કાવ્યું. છે. કે ૧૯૬૯ માં પિષ સુદ ૧૪ ગંધારમાં દીક્ષા લીધી. ૧૯૬ઃ ફાગણ સુદ ૨ વડોદરા વડી છે
દીક્ષા. ૧૯૮૭ કારતક વદ ૨ માં મુંબઈમાં ગણિ પદવી, અને ૧૯૯૧ માં ગૌત્ર સુદ ૧૪ . 8 રાધનપુરમાં ઉપાધ્યાય પદ અને ૧૯૯૨ માં વૈશાખ સુદ ૬ મુંબઇમાં આચાર્યપદ થયું. 6 ( ૭૯ વર્ષ સુધી સંયમની સાધના સાથે અનેક પ્રભાવક કાર્યો કર્યા. પ્રવચનોની રેલી તે * ચાલી. દીક્ષાઓની શ્રેણી ચાલી, પ્રતિષ્ઠાની પરંપરા ચાલી, અંજનશલાકાએ અજબ - છે થઇ. આ બધો સરવાળો માંડવો કઠીન છે. લાખના હિસાબની પાણ પણ મોટી હોય છે ! છે તેમ તેઓશ્રીના દીર્ધ સંયમ અને અગણિત ઉપકાર માંથી શું શું ગણી શકાય? A છેલે સાબરમતીમાં ૨૦૪૭ નું ચાતુર્માસ થયું અને તબીયતને કારણે પાલડી છે અમદાવાદ શેઠશ્રી બકુભાઈના દર્શન બંગલે ઉપચાર માટે આગમન થયું. પરંતુ ભાવી છે 8 જુદું જ નીકહ્યું દેહનો ઉપચાર તે થંભી ગયે. આત્માને ઉપચાર પ્રગટ : અને છે અત્યંત સમાધિ સાથે અષાઢ વદ ૧૪ ના આ શાસનરન છીનવાઈ ગયું.
સ્વગને પંથે સિદ્ધિની પ્રતિક્ષા કરતું સંચરી ગયું. હાહાકાર મચી ગયે દર્શન છે માટે મેદની ઉમટી પડી. મહા વદ ૦))-+૧ના સવારે ૯ વાગ્યે શમશાન યાત્રા નીકળી. છે દૃશ્ય જોયું ન હોય તેવું બન્યું. અગણિત દેવતાઓ પ્રભુ જન્મ અભિષેક પ્રસંગે મેરૂ
( અનુ. ટાઈટલ ૩ ઉપર )
Page #985
--------------------------------------------------------------------------
________________
* *
લાદેશદ્વારકાશ વિજયસૂરીશ્કરેજી મહારાજની . "
U (ll PUH07V RIELLON PRU NRU ZU12342
ન હ્યાણી)
- • અઠવાડિક . ANNEા કિરદા . શિવાય ચ મારા ઘ
- તંત્રીઓને પ્રેમચંદ મેઘજી ગુઢા
૮મુંબઈ) ', હેમેન્દ્રકુમાર મજાસુજલાલ શાહ
(૨૪૦૪ ). રેશચંદ્ર કીરચંદ જેઠ
| (વઢવ૮૮૪). :: રાજચંદ જm jઢા
(જ8)
. .
છે વર્ષ ૪] ર૦૪૮ અષાઢ વદ-૬ મંગળવાર તા. ૨૧-૭-૯૨ [અંક ૪૭-૪૮ છે વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦ ]
[આજીવન રૂા. ૪૦૦ - ચતુર્થ વર્ષની વિદાય વેળાએ . અનંત ઉપકારી પરમતારક શ્રી તીર્થકર દેવોએ સ્થાપેલ શ્રી જૈનશાસન સદેવ { | જયવંતુ છે અને જયવંતુ રહેવાનું છે તેમાં બે મત જ નથી.
હુંડા અવસર્પિણી કાળના પ્રભાવે તેના પ્રભાવમાં ઓટ આવે તે સંભવિત છે. પરંતુ ભગવાન શ્રી જિનેશ્વર દેવોએ પ્રરૂપેલા સિદ્ધાને તે ત્રિકાલાબાધિત છે. તેમાં | દેશ-કાળના નામે પણ ફેરફાર કરાય નહિ કે ફેરફાર ક જોઈએ એવું સ્વપ્ન પણ છે 4 વિચારાય નહિ. તે વિચાર તે પણ શાસન પ્રત્યેની શ્રદ્ધાની ખામી સૂચવે છે. છે. પરતુ ભગવાનના, સાધુવેષને ધરનારાઓ પણ દેશ-કાળના સુંવાળપ નામે સુધારકેના છે છે નાદે ચઢી સિદ્ધાત સામે વિપ્લવ જગાડવાનું બુદ્ધિબદ્ધ કાર્ય કરે છે ત્યારે તેમનો છે મકકમ પ્રતિકાર કરવો તે દરેકે દરેક શાસનરસિક આત્માઓની અનિવાર્ય ફરજ 8 બને છે.
આજથી ચાર વર્ષ પૂર્વે, શાસનના ઘેરી ગણાતા અને શ્રી નવકાર મહામંત્રના { તૃતીય પદ ઉપર આરૂઢ થયેલાએ એ પણ, પિતાના નજીકના પૂર્વજો-વડીલોએ વફ કરી આ પૂર્વક જાળવેલી–આચરેલી-પ્રરૂપેલી, સુવિહિત પ્રણાલિકાઓ ઉપર પણ પગ મૂકવાનું જે * દુઃસાહસ કર્યું તેને ઇતિહાસ કદાચ માફ પણ નહિ કરે. આજના શo માં કહીએ તે છે જે બંડ પોકાર્યું–બળવો જગા જેના પરિણામે મેર નૃત્ય કરે તે જેવી હાલત થાય છે તેવી દશા તેમની થઈ. તેના ભી બનેલા હવે તેમાંથી પાછા ફરી ગયા છે તેમ છે 8 સુમાહિતગાર સાધનો દ્વારા સુખદ વૃતાંત જાણવા મળે છે. તે જાહેર કરાવ્યું તે સકલ ! 1 શ્રી સંઘના હિતમાં જ છે.
Page #986
--------------------------------------------------------------------------
________________
તેમાં ભેળા-ભદ્રિક 9 ફસાય નહિ અને પિતાની સાચી આરાધના દ્વારા આત્મ* કલ્યાણને સાધે તે જ શુભ હેતુથી સત્ય-સિદ્ધાન્તની રક્ષા અને પ્રચારના ઉદ્દેશથી આ કે “જૈન શાસન' સાપ્તાહિકનો ઉદ્દભવ થયો. શાસન રસિક અને સિદ્ધાન્ત રસિક વગે છે ? કે આવકાર આપ્ય; જે સાથ-સહકાર આપે તે વિચારતા પણ ગદગદ થઈ જઈએ છીએ.
આ સાપ્તાહિકને પિતાનું આત્મીય ગણે હંમેશા તે સાથ-સહકાર આપશે તેવી અપેક્ષા છે રાખવી અસ્થાને ન જ ગણાય.
જે મહાપુરુષે, આ સાપ્તાહિકને પોતાના હાર્દિક મંગલ આશીર્વાદથી અનેકવાર નવાયું છે અને મુકત કંઠે પ્રશંસાથી વધાવ્યું છે તે જ આની સફળતાની પારાશીશી છે છે અને અમારે માટે ગૌરવરૂપ છે. જે પુણ્યપુરુષના અદ્યાવધિ પ્રગટ-અપ્રગટ લેખેથી આ સાપ્તાહિકની સફળતાને ચાર-ચાર ચાંદ લાગ્યા છે અને ગુણ ગ્રાહી વાચકવર્ગ તેને જ વંછી રહ્યો છે તેને અમને પણ અનેરો આનંદ છે. બાકી દૂધમાંથી પોરા કાઢનારા ! તે “દયાપાત્ર” છે. ' પણ તે મહાપુરુષ ર૦૪૭ના અષાઢ વદિ-૧૪ ને શુક્રવારના અપૂર્વ સમાધિ સાધી, કે કે સમાધિને સંદેશ સુણાવતાં સુણાવતાં સ્વર્ગની વાટે સંચરી ગયા. તેઓ પૂજ્યશ્રીજીના ૪ વિરહનું દુઃખ સૌ કઈ ભકતવર્ગને થાય તે સહજ છે. | દર મંગળવારે પ્રગટ થતું આ સાપ્તાહિક છે અને યોગાનુયોગ તે પુણ્ય પુરુષની પ્રથમ વાર્ષિક તિથિ અષાઢ વદિ ૧૩-૧૪ ને મંગળવારના જ આવે છે. તેથી તેઓ- ૪ શ્રીજીના અનહદ ઉપકારોની સ્મૃતિ નિમિત્તે તથા યત્કિંચિત્ ઋણ મુકિત અને ગુરુભક્તિ છે નિમિત્ત, પ્રથમ વાર્ષિક સ્મૃતિ અંક પ્રગટ કરતાં આનંદ અનુભવીએ છીએ. અને ૪ પાંચમા વર્ષના મંગલ પ્રારંભે તેઓ પૂજ્યશ્રીજીને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પતે દળદાર વિશેષાંક પ્રગટ કરવાનો અમેએ શુભ નિર્ણય પણ કર્યો છે જેને વાચકે હીયાના ઉ૯લાસ-ઉમંગથી જરૂર વધાવશે જ એવો આશાવાદ પણ સેવીએ છીએ.
શ્રી જૈન શાસનની અંદર દરેકે દરેક પરમોપકારી મહાપુરુષોની સ્વગતિથિ છે તે જ આરાધ્ય ગણાય છે અને ધમવર્ગ તેને જ પ્રધાન રાખીને યથાશકિત તપ-૫, જ ગુણાનુવાદ અને પ્રભુભકિત આદિ અનુષ્ઠાનની આરાધના કરે છે.
એજ રીતે આ મહાન ઉપકારી શાસનના કેહીનુર પૂજ્યપાદશ્રીજીની પણ સ્વર્ગતિથિ ભારતભરમાં ઠેર ઠેર ઉજવાશે અને તે દિને શક્ય તપ જપ અને પ્રભુભકિત અને પૂજ્યશ્રીજીના ગુણાનુવાદ દ્વારા સૌ સફળ બનાવે એજ અભિલાષા.
શ્રી જૈન શાસનને જે રીતે શાસન રક્ષાદિના કાર્યમાં શાસન પ્રેમીઓ સહકાર આપતા રહ્યા છે તે રીતે આપતા રહે એ જ માગણી સાથે આ ચેથા વર્ષની વિદાય સંધ્યાની સફળતા માટે આનંદ વ્યકત કરતા શાસન સેવાના મનોરથને તાજો કરીએ છીએ. આ
Page #987
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે જ ભગવાનનો સંઘ મોક્ષનો મુસાફર * 4 -પ. પૂ. આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા
आत्मवृत्तावति जागरुकः परप्रवती बधिरान्धमूकः ।
सदाचिदानंदपदोपयोगी लोकोत्तरं साभ्यमुपैति योगी। એક વાત સમજી લલે, આજ સુધી અનંતા અરિહન્ત પરમાત્માએ થઈ ગયા. ૪ ? એ બધા મેક્ષમાં ગયા છે અને મોક્ષમાં જવાને ઉપદેશ આપતા ગયા છે. આપણે આજે A નકકી કરવું છે કે આપણે શું કરવું ! મેક્ષમાં જવું હોય તે આપણે આત્મ પ્રવૃત્તિ છે છે માટે જાગૃત બનવું પડે. અરિહન્ત પરમાત્માએ સ્થાપેલું શાસન અને એની શકિત સુજ- ૧ $ બની આરાધના એ આત્મ પ્રવૃત્તિ છે. એ સિવાયની કઈ પણ પ્રવૃતિ એ પરપ્રવૃત્તિ છે.
આ પરપ્રવૃત્તિને સાંભળવામાં જે બિધર બને, એને જોવામાં જે અન્ય અને એની અનુ છે. મોહના કરવામાં જે મૂક બને તે જ આત્મપ્રવૃત્તિ કરી શકે. અને એ દ્વારા આત્મ- 8 રમણતા સાધીને કેત્તર સમતા પામી શકે. - ભગવાન શ્રી સંઘ તે મોક્ષનો મુસાફર છે. ભગવાનના સંઘના સાધુ અને છે 8 સાધવી મોક્ષની જ આરાધના કરે છે. એ માટે એ સંસાર છોડીને આ માગે આવ્યા છે. હું R (આ ?) શ્રાવકો અને શ્રાવિકાઓ નિરૂપાય છે. “આ સંસાર કયારે છૂટે? વહેલ મોક્ષમાં છે પહોંચું ?' એવી ઇરછા રાખતા હોય છે. તમે બધા આવી ઈચ્છા ધરાવે છે એમ હુ છે.
માની લઉ ને ! તમને બધાને સંસારમાં મજા લાગે છે ? કે સંસાર છોડવા જે છે R લાગે છે. ,
(પ્ર- આપને શું લાગે છે.) .
મને શી ખબર પડે. આજ સુધી દીક્ષા માટે ઘણા ઝઘડા થયા છે. એ ઝગડા ! { ણે કરાવ્યા છે આપણા શ્રાવકે આવા ઝઘડા કરાવે? આપણું શ્રાવકૅ તો પોતાના 8 પરિવારને વહેલામાં વહેલી તકે સંયમ પમાડવા ઈચ્છતા હોય પોતાની ઈચ્છા તે ઘણી ન હોય પણ શકિત ન પહોંચતી હોય તે એ પરિવારને તે આ માગે એકલી જ આપે. $ ભગવાને કહેલા માર્ગની આરાધના એ જ આત્મપ્રવૃત્તિ છે આવું શાસન પામ્યા પછી શું તમે વહેલી તકે મોક્ષમાં જાઓ એવી અમારી ઇચ્છા છે. તમને સંસારમાં રહેલાં જોઈને કે અમને તે દયા આવે છે. સંસારમાં મજા કરનાર મરીને નરક અને તિય ચમાં જાય છે. જે { આવા સંસારમાં તમને ગમે ખરૂં ! આ બધા (શ્રોતાઓ) સંસાર છોડવાની ઈચ્છાવાળા ! A છે. કયારે છૂટાય એવી ભાવનામાં રમે છે. એમ હું કહી શકું? આવી ભાવના આવે છે આ તે કામ થઈ જાય.
ભગવાનની આજ્ઞા મુજબના કાર્ય કરવા લાયક અને આજ્ઞા વિરૂદ્ધનાં કામ શું કરવા લાયક નહીં. આટલી સમજ આવી જાય તે ય બેડો પાર થઈ જાય. તમે સાધુ સાધ્વીની
Page #988
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ ૧૦૭૨ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) ભકિત તમારા માટે કરેલી વસ્તુથી કરો કે એમના માટે ખાસ બનાવેલામાંથી કરો ? જેમ અમારા માટે બનાવેલી ગોચરી અમને ન ખયે તેમ અમારા માટે બનેલા (ઉપાશ્રયે કે) મકાનો પણ અમને ન ખપે. ભગવાનની આજ્ઞા સમજાઈ જાય તે કઈ વાંધો ન આવે. તે
શ્રાવક હંમેશા સંયમ લેવાની ભાવનામાં જ રમત હોય. સંસાર છોડવા જ એ છે ઈરછ હોય. અને સંયમ લીધું તેમ તમને સંયમ લેવાનું મન ન થાય તે તમે શ્રાવક 1 કહેવા ઓ ?
તમે ભગવાનની પૂજા કરો, સાધુઓની સેવા ભકિત કરે, વ્યાખ્યાન સાંભળે તે હું પણ તમને સાધુ થવાનું મન ન થાય તે તમને શ્રાવક કહી શકાય ખરા? ભગવાનને ભગત શું કરવા ઈચ્છતે હૈય? એ દીક્ષા લેવા જ ઈચ્છતે હોય અને એ મેળવવાની શકિત માટે જ એ સાધુની ભકિત કરતો હોય.. તમે બધાં આવું માનતાં થઈ જાઓ તો કલ્યાણ થઈ જાય. ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ જીવન જીવવાની મહેનત કરવી તે આત્મપ્રવૃત્તિ છે. તે સિવાયના કામ માટેની પ્રવૃત્તિ તે બાહ્ય પ્રવૃત્તિ. જે દ્વારા મેક્ષ છે. મળે તે આત્મ પ્રવૃત્તિ અને જે દ્વારા મેક્ષ ન મળે તે પરપ્રવૃત્તિ તમે બધા સમજદાર ? થઈ જાઓ. તે આ યોગ સફળ બને ! તે પહેલાના શ્રાવકો તે બહુ સમજદાર હતા. મને આજે દીક્ષામાં ૭૯ વર્ષ થયાં અમે છે
સાંજે વિહારમાં મોડા પહોંચીએ અને અંધારૂ થઈ ગયું હોય તે શ્રાવકે પૂછતા કે શું હું “મહારાજ! કેમ આટલું મોડું થયું. ને અમારે કહેવું પડે કે “ધારેલું એના કરતા વિહાર છે લાંબે નીકળે એટલે મોડું થયું છે. અમે ઝડપથી ચાલતા હોઈએ તેય પૂછ કે “આટલુ ઝડપી ચલાય. ત્યારે અમારે કહેવું પડે કે “સાધુ માંદા છે એટલે જલદી પહેચવું છે. આ આજે આવું પૂછનાર કેઈ છે ! સાધુપણામાં રહીને અમે બેટી પ્રવૃત્તિ કરતા હોઈએ તે જ છે તમને પૂછવાને અધિકાર છે. અમે ન સાંભળીએ તે પગલા લેવાનો પણ અધિકાર છે. આ
બીજા પણ અધિકારે તમને આપેલા છે. શ્રાવક તે સાધુઓની માબાપની માફડ કાળજી 8 રાખે. એ માની જેમ સંભાળ રાખે. અને બાપની જેમ ધ્યાન રાખે.
ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ પ્રવૃત્તિ કરવામાં સહાયક બને તે જ શ્રાવક અને તેજ શ્રાવિકા. આજની હાલત શું છે ? આજે તે આખે દેશ પાયમાલ થઈ ગયું છે. ગાંધી જેવા ગાંધી રોઈને ગયા. કે મને આવી ખબર ન હતી આજે તે લોક પણ કહે છે શાહ એટલા ચિર છે. તમારામાંથી કોઈ “મારી પાસે આટલા પૈસા છે? એમ કહી શકે? 3 પ્રભુનું શાસન પામનારની આવી હાલત હાય! આજે શેઠ એટલા શઠ તે શાહુકાર છે છે એટલા લૂંટારા છે તેમ કહેવું પડે છે.
અમે તમને બધાને સંયમ જીવનમાં જોવા ઈચ્છીએ છીએ કેકટર માંદાને સારા છે કરવા ઈચ્છે તેમ અમે તમને સંસાર છોડાવવા ઈચ્છીએ છીએ તમને સાધુ થવાની છે ભાવના છે, પણ પામી શકતા નથી માટે તમે દુ:ખી રહો છો ! આવું હું માનું ! !
Page #989
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૭-૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ ઃ
: ૧૦૭૩
આ સંસારમાં તમે મજાથી નથી રહેતા ને? સંસાર છૂટતે નથી એનું તમને દુઃખ છે ને ? છે જે હોય તે તમે શ્રાવક ! છે. આજે તે તમે બે ચોપડા રાખતા થઈ ગયા. શ્રાવકને ઘેર બે ચોપડા હોય ? . છે આજે એક વેપારી એ મળે કે જેને ઘેર બે ચેપડા ન હોય. મેં એવા વેપારીઓ ર.
જોયા છે જેને ઘેર બે ચોપડા હેય જ નહીં. આજે ચેપડા ન રાખનારા કેટલા ? બહુ છે દુર્દશા થઈ ગઈ છે. છે, જેને આવું વર્તન કરે તે અમને ગમે નહીં માટે તમે સમજુ થઈ જાઓ. રાજના એક અધિકારીને મેં કહ્યું કે આવા ધંધા થાય ?' તે કહે કે “આ સ્થળે બેસવું હોય તે આટલું તે કરવું જ પડે' આવી પ્રવૃત્તિમાંથી કોઈ જેન બાકી નથી. ભગવાને કહ્યું તે મુજબ-પરપ્રવૃત્તિ છોડવી જોઈએ અને ન છૂટે તે દુઃખ તે છે રહેવું જ જોઈએ” આટલું તમે સમજી લો અને તમારા સંતાનને સમજાવી દે. તે = કાલથી બધે સુધારે થઈ જાય ! બધા સારી આરાધના કરી શકે એ માટે તમે આટલે આ માટે ઉપાશ્રય બંધાવ્યું છે. હવે આમાં ભૂલેચૂકે પણ સંસારની પ્રવૃત્તિ ન થવી જોઈએ.
શ્રાવક શ્રાવિકાઓ આજે જીવદયા માટે જાગૃત છે. માટે આજે આટલો પણ ધર્મ જોવા મળે છે. આ ભારત અહિંસાનું રાજ કહેવાય છે અને એમાં સરકાર જ કતલખાના ચલાવે છે. બ્રીટીશના રાજમાં રહેતા એટલા કતલખાના આજની સરકારે ખેલ્યા છે. આજ એક પંખી પણ અહીં જોવા મળતું નથી એટલી કતલ ચાલી રહી
છે. આપણું શ્રાવકો જે તૈયાર થઈ જાય અને બધા સામે વિરોધ કરે તે હમણું કામ { થઈ જાય. આપણે બધા જ શ્રાવકે જે બંધ પાળે તે સરકાર નમતી આવે.'
ભગવાનની આજ્ઞા મુજબનું કાર્ય તે આત્મપ્રવૃત્તિ અને તે સિવાયની પરપ્રવૃત્તિ આટલું સમજીને સારી રીતે તૈયાર થઈને આત્મકલ્યાણ સાધે એ જ શુભેરછા.
(પરમાત્માના શ્રાવકે અને પરમાત્માને સંઘ કંઈ ભાવના ધરાવે છે આ વાતને . A આત્મપ્રવૃત્તિ અને પરપ્રવૃત્તિની સમજ આપવા સાથે-સમજાવતું? પૂજ્યપાદશ્રીજીનું આ છે પ્રવચન વિ. સં. ૨૦૪૦ જે. સુ. ના રોજ દશાપોરવાડ સોસાયટી-પાલડીમાં ‘શણગાર છે છે હોલનાં ઉદ્દઘાટન પ્રસંગે અપાયેલું છે. પૂજ્યપાદશ્રીજીનાં આશયવિરૂદ્ધ કશું છુપાયું હોય ? ઈ તે ત્રિવિધ ત્રિવિધ ક્ષમાપ્રાથ છીએ.
સં-)
છે વિવિધ વિભાગો અને સમાચાર સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે !
જૈન શાસન (અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦/- આજીવન રૂ. ૪૦૦/લખે ઃ શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫– દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર 5.
Page #990
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસનના સિંહ પુરુષની વિદાય વસમી
—પૂ. આ. શ્રી વિજય જિનેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.
જૈન શાસનની શાન માન અને આચાર્ય આદિ છે. અને શાસનની શાસનને પહોંચાડયુ છે.
ધુરા
ભાન દરેક કાળમાં શાસ્ત્ર સમર્પિત ગીતા વહન કરતા કરતા તેઓએ આાજના કાલ સુધી
ભૂતકાળમાં જ્ઞાન એછુ' હાય તેવુ' બને. પ્રવૃત્તિ માં હોય તેમ ખને, આચરણુમાં પ્રમાદ દેખાતા હોય તેમ બને તેવુ કયાંક હાય તા પણ તે સત્તું અને સમસ્ત શ્રમણુ પ્રધાન સૌંઘનું. શાસ્ત્ર સમર્પિતપણુ અને શાસ્ત્ર ખમીર જેમવાન હતું. અને એવા કાઇ પ્રસંગ બન્યા હોય છે કે જતીઓએ પણ શાસન માટે ખમીર બતાવ્યુ. રક્ષા કરી હાય છે તે માટે તેમના આચરણનું મહત્ત્વ નથી પણ શાસન પ્રત્યેના ખમીરનુ` મહત્ત્વ છે.
છેલ્લા ૬૦-૭૦ વર્ષમાં વિચારોના વાયરો ફુંકાયા અને તે વાયરા શ્રમણ પ્રધાન સંઘને પણ અડી ગયા. શ્રમણ પ્રધન સોંઘાં પણ આ સુધારક વિચારાની ત્તરફેણ કરનારા અને કુટ દલિલા દ્વારા તેનું પ્રતિપાદન કરનારા તૈયાર થવા લાગ્યા.
પરંતુ તે તેમના પ્રયત્ન સૂર્ય સામે ધૂળ ઉડાળવા જેવા હતા. પાતાની સઘળી તાકાત એકઠી કરીને બુદ્ધિ કુટ દલિલા, અપ્રસ્તુત પ્રસંગે વિગેરે રજુ કરીને શાસ્ત્ર અને શાસન પ્રણાલિકાને છિન્ન ભિન્ન કરવા પ્રયત્ન કર્યાં. પરંતુ અડિખમ શ્રમણ પ્રધાન સધે તે ગઢની દિવાલને પવનના પલકાર અસર ન કરી શકે તેમ શાસનને અસર થવા દ્વીધી નહિ.
એટલુ જ નહિ પરંતુ તે કાલમાં સર્વ શ્રેષ્ઠ શાસ્ત્ર અને તેના વિધાનનું સુસ્પષ્ટ પ્રતિપાદન કરનારા અને તે માટે ગમે તે ભેગ આપવા તૈયાર અને તે માટે ગમે તે સહન કરવું પડે તે હસ્તે માઢે સહન કરનાર એક વિરલ કહી શકાય મહાત્મા પુરુષ પરમ પૂજય આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા પાકયા. અને આ આઠ દાયકા સુધી એકધારૂ આ વિકૃત વિચારાનું અને તે વાયરાનું વિઘટન યુ અને શ્રી સંઘને એ ઉમાની ગર્તામાં પડતે બચાવી લીધા.
તેવા
અનેક સમર્થ આચાર્ય જયવંતુ વતું હતું',
તેમને શાસન ધુરંધર ડિલે તેમજ શાસ્ત્ર મતિ સોંપન્ન દેવાનુ` પ્રત્યક્ષ કે મુક સમ་ન હતું. જેથી શ્રી જૈન શાસન તેઓશ્રીના જીવનમાં શાસ્ત્રવચન, શાસ્ત્રીય પ્રવૃત્તિઓ, શાસ્ત્રીય મર્યાદાએ, અરે માનવતાની મૌલિકતા વિગેરેનું પ્રતિપાદન કરવાના હજારો પ્રસંગો આવ્યા છે અને તે ઉત્તમ જૈનત્ત્વના પ્રાણ એવા શાસ્ત્રા આદિની સામે બડ કરનારાઓના મેઢા પણ સીવી
Page #991
--------------------------------------------------------------------------
________________
KARAR
વર્ષ ૪ : અંક ૪૭-૪૮ : તા. ૨૧-૭-૯૨
દીધા છે એટલુ' જ નહિ પર'તુ તેમને માથું ઊંચુ' કરવાની નથી. એ વિશ્ર્વ વિદિત હકીકત છે.
+ ૧૦૭૫
પણ હામ રહેવા દીધી
તેઓશ્રી સામે વ્યકિતગત પક્ષગત કે ગચ્છગત પણ ભેદ હતા તે પણ તેમની આ શાસન અને શાસ્ત્ર પ્રતિપાદક પ્રવૃત્તિએના ઊંડે ઊડે પણ પ્રસ ́શક હતા. હાથી જતા હોય અને કુતરા ભસે તે તે કુતરા પરાક્રમી ગણાતા નથી તેમ કાઇ એવી તુચ્છ બુદ્ધિવાળી વ્યકિત આ કુતરાની રીતનું અનુકરણ-અનુસરણ કરે તેટલા માત્રથી તે પ્રવૃત્તિ કરનારા મહાન બની જતા નથી બલ્કે મહાન કે મેટા ગણાતા હાય તા પણ જગતમાં અને વિવેકીઓમાં તેમની હિનતા અને તુચ્છતાના પ્રતિક તે બની રહે છે.
આ શાસનના સિંહ પુરુષની સિંહગર્જનામાં પણ અજબ તાકાત હતી કે સામે ન આવી શકનારા પણ સીધા થઇ જતા હતા. ઉન્માદ કે ઉત્સૂત્રના કેડી કંડારવાની હિંમત કરી શકતા નહિ અને કદાચ હિહંમત કરે તા તેની કિ′′મત ચૂકવવી ભારે
DECR
પડી જતી.
આ શાસનના સિ'હપુરુષની વિદાયની ઘડીને એક વર્ષ પુરુ થાય છે. અને તે શ્રીની વિદ્યમાનતા અને અવિદ્યમાનતાને વિચાર કરીએ ત્યારે તેઓશ્રીની આ વિદાય, વિદાય વખતે તે વસમી વિદાય હતી. તે તે વસમી વિદાય તેઓશ્રીના કરુણ વિયેાગથી સમી બની હતી પરંતુ આજે તેઓશ્રીજીની વિદાય જે વસમી લાગે છે. તે તેઓશ્રીએ સિંહ ગર્જીંના દ્વારા સકલ જીવન સમર્પિત કરીને જે સત્યના મૂલ્યાને જીવત રાખ્યા હતા અને એક મહાન શાસન ર ધરની જેમ જેમ શાસનના વારસા અખંડ રાખીને પાછળ પ્રવાહમાં મુકયા હતા તેવી સિ ંહ ગર્જના અને સત્યના મૂલ્યેની જાળવણીની ખામી જોતાં આજે એક વર્ષે તેએશ્રીની વસમી વિદ્યાય જે હતી તે વિદાય વસમી બની રહી છે.
દુ:ખના એસડ દહાડા, તેમ વસમી વિદાય પણ કાળ જતા વિસરી જવાય તેમ અને પરંતુ તેઓશ્રીની શાસનની, શાસનના સપ્ત્યાની જાળવણી યાદ કરતાં તેઓશ્રીની વિદાય દિવસે દિવસે વધારે ને વધારે વસમી જ ભાષતી જાય છે અને એ વિદાયને વસમી જોઈ શકનારા આત્મા તેએશ્રીના માઢ દાયકાના મહા મૂલ્યવાન તેજસ્વી જીવનમાંથી કઈને કઈ અશા પ્રાપ્ત કરી લે તે। તેઓશ્રીની આ વિદાયની વિષમતા માટે પેાતે કંઇક જવાબદાર બને અને એવા શ્રી શ્રમણ પ્રધાન સંધ અને તા જ તેઓશ્રીજીની વિદાયને સાચા અર્થાંમાં સમજી શકયા ગણાય અને તેઓશ્રી પ્રત્યેનુ' ઋણુ અદા કર્યુ. ગણાય.
દ ૧૪ ના
આજે એક વર્ષ એટલે ૨૦૪૭ અષાડ વદ ૧૪ થી ૨૦૪૮ અષાડ ( અનુસંધાન પાન ૧૦૭૬ ઉપ૨ )
Page #992
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૂજયશ્રી કહેતા હતા કે. . ..
–શ્રી ગુણુદશી છે. ఈ శంచి శాంశం శాంతి శాశం శాంతం శాంతి శాంతి శాంతి శాంశం శాశంలో ఆశారాం శశికళ శాశం
૦ શ્રાવકનું ઘર એટલે સાધુપણાના અભ્યાસની અનુકુળતાનું ઘર-સાધુપણાની સ્કૂલ!
૦ “શરીરને અમે સંભાળીએ છીએ તે ધર્મ કરે છે માટે તેવું બેલવાને જ અધિકાર ભગવાનના સાચા સાધુને છે. કેમકે, તેને શરીર ધર્મને સેપ્યું છે. આ
“મારે મારા આત્માને દેવતત્વમાં મૂકવે છે” આવી ઈચ્છા થાય તેને આત્મા છે. 1 પર પ્રેમ જ કહેવાય.
- પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિનું પાલન તે સળગતા સંસારમાં શાંતિ આપનાર 1 છે, અહીં જ મોક્ષની અનુભૂતિ કરાવનાર છે.
૦ ભગવાનની જે મૂતિ છે તેને તે જિનપડિમા જિનસારિખી” માનીને ચાલવાનું છે કરી છે પણ “જડ” છે તેમ ચાલવાનું નથી.
- આ સાધુવેષ જેણે પહેર્યો તેને શરીર આદિ પર પ્રેમ ન હોય, આ સાધુવેષ છે છે તેનું પ્રતીક છે.
૦ કર્મની સામે જે લઢે નહિ તે ધર્મ કરી શકે નહિ. દુનિયાદારીની ઈરછાઓ ! | સામે લઢવું તેમ કર્મવાદ શીખવે છે.
૦ દેવ-ગુરુ-ધર્મની ગુલામી, અનંત કાળની કર્મની ગુલામીથી મુકત કરનાર છે. - ૭ ગુરુ ભગવાનની આજ્ઞામાં હોય, ભગવાનની આજ્ઞા શાસ્ત્રથી જણાય, માટે તમારો અને અમારો આધાર શાસ્ત્ર જ.
૦ તમે તમારા સંતાનને કહ્યું છે કે-ભણવા સ્કુલે એકલીએ છીએ, તે બીજો ઉપાય છે. નથી માટે. પણ સ્કુલમાં એવું ભણતા નહિ કે જેથી આપણું ઘર મરાય, ઘરના આચાર ન જાય, ધર્મ જાય! આવી મન શુદ્ધિ કરીને જો ભણવા મોકલ્યા હતા તે આજની છે સ્થિતિ ન થાત !
( અનુસંધાન પાન ૧૦૭૫ નું ચાલુ ) સમય પસાર થતાં તેઓશ્રી દ્વારા, સંયમ, શ્રાવકપણું કે સમકિત પામેલા કે સદગૃહસ્થપણું પામેલા સૌ આત્માઓએ તેઓશ્રીની સમૃતિને મનમાં અંકિત કરી તેઓશ્રીના જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર રૂપ મેક્ષ માર્ગને જવલંત બનાવવાના આશયરૂપ જીવની ભાવ કરુણાને ઓળખી શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓએ બતાવેલા શ્રમણ પ્રધાન ધર્મ ઉજજવલ છે બને અને સૌને તે ઉજવળ, માર્ગે દોરી જવા, અલંબન બનવા અને તે માટે સદા ભેગ દેવા માટે જાગૃત બને એ આ પ્રસંગે ઈચ્છનીય છે અને તે જ ક્ષમાર્ગનું બીજ છે છે એ સૌને પ્રાપ્ત થાય તે આ તેઓશ્રીજીની વાર્ષિક સ્વર્ગ તિથિ પ્રસંગે અંતરની છે. અભિલાષા સાથે કૃતજ્ઞ ભાવે ત્રિવિધ કોટિ કોટિ વંદના કરી સૌ ધન્ય બનીએ.
ઘિાત ન થાત !
•
•
ક
Page #993
--------------------------------------------------------------------------
________________
-: સમાગ પ્રદીપક :'
પૂ-મુનિરાજ શ્રી પ્રશાન્ત દશન વિજયજી મ. 5 - જ -અ - --- -૪ - - - - -
અનંત ઉપકારી પરમર્ષિએ ભારપૂર્વક ફરમાવે છે કે–આ મનુષ્ય જન્મ ધર્મની આરાધના કરવા માટે જ છે. ધર્મ સામગ્રી સંપન્ન મનુષ્ય ભવ પામ્યા પછી પણ જેઓ છે સદ્દધર્મની આરાધના નથી કરતા, તેઓ આ ભવને ફેગટ કરે છે. તે અંગે કહ્યું છે કે
“જ્ઞાનવ-રાત્રિરત્નગિતામાનને મનુન મોr, afપણે સુરોપન છે.
અર્થાતુ-સમ્યજ્ઞાન-દર્શન અને ચારિત્ર રૂપ રત્નત્રયીના ભાજન સમાન આ મનુષ્ય- છે. છે પણામાં ભેગ (પાપ) કર્મ કરવા એટલે સુવર્ણના પાત્રમાં દારૂ ભરો.
બધા જ દરરોજ ધમ ન કરી શકે તે માટે ઉપકારી મહાપુરુષોએ પર્વોની છે છે પણ ગઠવણ કરી છે. અને ઘણું ઘણું પર્વો નિયત કર્યા છે. જે જે દિવસે, જે જે
પર્વ હેય ત્યારે તેની આરાધના કરવી જોઈએ કેમકે, શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે-પર્વતિથિએ | મોટે ભાગે પરભવના આયુષ્યને બંધ પડે છે. માટે તિથિના દિવસે વિશેષ પ્રકારે કે ધર્મની આરાધના કરવી જોઇએ. છે. દર મહિને બીજ-પાંચમ-આઠમ-ચૌદશ પ્રમુખ ચાર, પાંચ, છ યાવત્ બાર પર્વ. 8 તિથિ આવે છે. તે જ પ્રમાણે પરમતારક જિનેવર દેના ચ્યવન-જન્મ-દીક્ષા-કેવલજ્ઞાન છે અને મેક્ષ પ્રતિ નિર્વાણ)ના દિવસેને કલ્યાણક દિવસ તરીકે ગણાય છે. તેને પણ જ આ પર્વતિથિ તરીકે તેની જેમ જ મહત્તાવાળા કહેલા છે. ર શાસ્ત્ર કહે છે કે-“જે દિવસે સૂર્યોદય વખતે જે તિથિ હોય તેને જ પ્રમાણભૂત 8 ગણવી. તેમ ન માને તે આજ્ઞાભંગ, અનવસ્થા અને મિથ્યાત્વાદિ દેષની પ્રાપ્તિ શું થાય છે.” 8 પૂ શ્રી જૈન પંચાંગ વિદ્યમાન હતું. પણ કાળક્રમે તે જન પંચાંગ વિચ્છેદ { થવાથી પૂર્વાચાર્યોના આદેશ મુજબ લૌકિક પંચાંગના આધારે તિથિઓની ગણત્રી કર8 વામાં આવે છે. શ્રી જૈન પંચાંગમાં તે માત્ર ઘર બાસઠમે દિવસે એક તિથિ ક્ષીણ છે છે થતી હતી. અને એ કેમ મુજબ પાંચ વરસના એક યુગમાં મહિનાની ત્રીસે છે. 8 ય તિથિએને એક-એકવાર ક્ષય આવી જતો હતો. આ રીતે શ્રી જૈન છે હું પંચાંગમાં પર્વ તિથિઓનો પણ ક્ષય આવતું હતું. જયારે લીકિક પંચાંગમાં છે
તે તિથિની અનિયત ક્ષય-વૃદ્ધિ આવે છે. તેમાં પણ પર્વતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ આવી . ઈ શકે છે. 8 તેથી પર્વતિથિ ક્ષય કે વૃદ્ધિ થાય કે નહિ તે બાબતમાં વિવાદમાં–
જી
હદર૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦*૪૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
Page #994
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૭૮:
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક) શાસ્ત્રાધારે કઈ પણ તિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ થઈ શકે છે. અનેક તિ હાસિક પ્રમાણે પણ તે અંગેનાં મળે છે. માર્ગસ્થ પૂ. ગુર્વાદિ વડિલોની આચરણ તથા પત્રો પણ તે વાતને પુષ્ટિ આપે છે અને લવાદી ચર્ચામાં પણું તે જ નિર્ણય આવી ગયેલ છે.-આ બધી જ સાધન-સામગ્રી છે ઉપલબ્ધ હોવા છતાં પણ જેઓ કદાગ્રહ અને મમવાદિને કારણે સાચું . આ સમજવા અને જાણવા છતાં પણ સાચું માનવા અને સ્વીકારવા પણ તૈયાર છે ન હોય તે ખુદ ભગવાન પણ તેવાઓને સમજાવવા શકિતમાન નથી
તિથિ અંગેના આ સત્ય માર્ગની રક્ષાનું-જાળવણીનું સંપૂર્ણ શ્રેય આ જ પુણ્ય પુરુષ છે પરમ ગુરુદેવેશ શ્રીજીના જ શિરે છે તેમાં બેમત જ નથી. જેઓએ સ્વયં સાચી આરાઘના કરી અને ભાવિ પેઢી માટે સાચી આરાધના કરવાને – અભિયાગાદિ કારણે થોડે છે 8 વખત રેકાયેલ) સાચે માર્ગ ખુલ્લો મૂકીને ગયા. તે યુગપુરુષના તે માગને પ્રાણુના
ભેગે જાળવી, સ્વયં સાચી આરાધના કરી, અનેકને કરાવી સૌ કઈ પુણ્યાત્માએ છે આત્માના સાચા કલ્યાણને સાધે તે જ મંગલ ભાવના સહ સન્માર્ગ પ્રદીપક–રક્ષક5 પ્રરૂપક તે પરમગુરુદેવેશ શ્રીજીના ચરણોમાં અનંતશઃ વન્દનાદિ. છે હે પરમકૃપાલે ! આપે પ્રરૂપેલ-બતાવેલ સન્માર્ગે ચાલવાનું બળ સ વ અમાને છે મલ્યા કરે તેવી દિવ્ય આશિષ, નધારા એવા અમારી ઉપર વરસાવ્યા કરો !
-: શાસન સમાચાર :લેટાનગર (રાજ)-અત્રે પૂ. આ. શ્રી તાણ પાંચ માસથી પ્રગટ થાય છે. વિજય સુશીલ સૂમ. આદિને ચાતુર્માસ વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪) પ્રવેશ અસુ. ૧૦ ના ઠાઠથી થયે તે નિમિત્તે આ સુ ૧૦ થી અષ્ટાનિકા મહત્સવનું
છાણીઅત્રે પૂ. મુ શ્રી મુક્તિધન વિ. હું ભવ્ય રીતે આજન થયું. '
મ. પુણ્યધન વિ.મ.ને પ્રવેશ સસ્વાગત
થયે તે દિવસે આંબેલ થયા તેમને ૫-૫ થી K બોરીવલી વેસ્ટ-અત્રે ગીતાંજલિનગરમાં રૂ. ની પ્રભાવના થઈ હતી પ.પૂ. આ. છે પૂ. મુનિશ્રી સુબોધ વિજયજી મ. આદિને ભ. શ્રી વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ.ની R ચાતુર્માસ પ્રવેશ અષાડ સુઠ ના સ્વાગત પ્રથમ વાર્ષિક તિથિ અષાડ વદ ૧૩–૧૪ના છે થયે.
વડેદરામાં બધા દેશસરોએ પૂજા આંગીનું 8 જંબુદ્વીપ માસિક–પ્રકાશન જ બૂઢીપ આયેાજન થયું છે. છે. રિસર્ચ સેન્ટર વર્ધમાન જૈન પરથી પાલી
Page #995
--------------------------------------------------------------------------
________________
PD
વિરાટ વ્યકિતત્વના સ્વામી અગે દિગ'બર પડિતના સાહજિક ઉદ્ગારા ઃ
મે' અમારા કિંગ બરામાંના ઘણા પ`ડિતાનાં વકતવ્યા સાંભળ્યા છે અને મહાત્મા ગાંધી, એનીબીઝાંટ સરેોજીની નાયડ્, સુરેન્દ્રનાથ બેનરજી વિગેરે ઘણા પ્રસિદ્ધ વકતાઓનાં તેમ જ દેશનેતાઓનાં ભાષણ પણ મે સાંભળ્યા છે. પરન્તુ આજ સુધીમાં મેં આ આચાર્ય મહારાજ જેવા સમ વકતાને જોયાં કે જાણ્યા નથી. જે સુસૂત્રતણું, ગાંભી. મનેવેધકતા અને સંભાષણ પદ્ધતિ હું. આચાર્યશ્રીના પ્રવચનમાં જોવા પામ્યા છુ તે અપૂર્વ જ છે...'
અત્યન્ત સ્પષ્ટ અને સુવાચ્ચ શબ્દોમાં જૈન ધર્મનુ શ્રેષ્ઠત્વ જણાવનાર આવા આચાર્યાં મેં પ્રથમ જ જોયા છે. ‘પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિ સભક્ષક છે અને જૈન સ`સ્કૃતિ સરક્ષક છે એ મહારાજશ્રીએ બહુ સ્પષ્ટ રીતિએ સમજાવ્યું" છે. કાઉન્ટ ટોલ્સ્ટોય વિગેરે સઘળા તત્ત્વજ્ઞાનિએના તત્ત્વજ્ઞાનને ટપી જાય તેવુ. તત્ત્વજ્ઞાન સાંભળવાનું આ૧ણુને બે દિવસથી મળ્યું છે. મહારાજશ્રીનુ* ઉપદેશામૃત અમૂલ્ય છે. અને શકિત મુજબ જો આ ઉપદેશને અમલ કરવામાં આવે, તે જરૂર આપણા પરિણામેાની શુદ્ધિ થાય. મનુષ્યભવનું મહત્વ સિધ્ધ કરવાને માટે આચાર્ય મહારાજે કાલે અને આજે જે સભળાવ્યું છે તે ખૂબ વિચારણીય અને આદરણીય છે, પ્રશસ્ત અને અપ્રશસ્ત આ બે પ્રકારની ઇચ્છાએ હાય છે. તેમાંથી અપ્રશસ્ત ઈચ્છાએ ઉપર કાપ મૂકીને મનુષ્યાએ પહેલાં સાચા મનુષ્ય બનવુ જોઇએ. અને સાચા મનુષ્ય બની ધી બનાશે તા મેક્ષ પણ પમાશે. જૈનધર્મ –આચાય મહારાજે ફરમાવ્યે તેવા ઉચ્ચ આદશ જીવાની સમક્ષ મૂકયા છે. અને દુનિયાભરમાં તે જ વખાણુને પાત્ર છે. દિગંબર આમ્નાયમાં જે દશપ્રકારના ધર્મ પ્રરૂપેલા છે તેમાં અથવા તે શ્વેતાંબર આમ્નાયમાં શ્રાવકના જે ખારવ્રતા વધુ વેલા છે તેમાં, આખું Penal Code આવી જાય છે. જો બધા મનુષ્યા સાચા જૈના બની જાય તે તુરંગ, પેાલીસકેાટ, લશ્કર વિગેરેની જરૂર ન પડે. પાશ્ચાત્ય શિક્ષણના ખાટા સ`સ્કારાથી નવયુવક ઇચ્છાઓ વધારવામાં ડહાપણ માર્ગ ભૂલભરેલા છે. ઇચ્છા ઓછી કરવામાં જ એ જ આચાર્ય મહારાજના પ્રવચનના સાર છે. જૈનધર્મ બીજા ધર્મ કરતાં શ્રેષ્ઠ છે' એ આચાર્ય મહારાજ ઘણી જ સરસ રીતિએ સમજાવી શકે છે,
માનવા
લાગ્યા છે. પણ
સુખ છે.
ઇચ્છા નિરાધસ્તવ
આચાર્ય શ્રી વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજીની પ્રાતર પૂર્ણાંકની પ્રવચન પદ્ધતિ છે. કે જે દ્વારા તેઓશ્રી શ્રોતાઓ પાસે જોઇતા જવાખે। કઢાવે છે. અને તત્ત્વજ્ઞાનના જેવા ગહન ઉપદેશ પણ સરલતાથી અસરકારક રીતિએ તે સમજાવે છે. આ પદ્ધતિ ઘણી જ સરસ છે અને મેં પહેલી જ વાર આ વખતે અનુભવી છે. પ્રશ્નનેાત્તરપૂવ કની પતિ
Page #996
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧. ૧૦૮૦ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડીક) ૬ છતા પ્રવચન એકધારું, યુક્તિસંગત અને શ્રોતાજનોને ખીચી રાખનારું થાય છે.—એ પણ આચાર્યશ્રીની પ્રવચનશલિની વિશિષ્ટતા છે.
राग द्वेषाञ्जयतीति जिनः । कर्मशत्रूञ्जयतीति जिनः ।
એવી વ્યાખ્યા શ્રી વીતરાગ ભગવાનની છે. આ દયેય આપણે રાખીશું તે આપણે જ { પણ મુકિત પામીશું. વિશ્વમાં અત્યારે અશાંતિ ફેલાઈ છે. અને સંહારક વૃતિ વધી છે. છે તે પાશ્ચાત્ય સંસ્કૃતિને પ્રભાવ છે. મુંબઈ જેવા મોટા શહેરને ક્ષણમાં વિધ્વંસ કરવાનું છે તે જડવાદી સંસ્કૃતિ શીખવે છે. જયારે સુખપૂર્વક જીવાડવાનું જૈન સંરકૃતિ શીખવે છે. 8 { તત્વજ્ઞાનને અભ્યાસ કરવામાં આવે, તે આ વસ્તુ સૌને સમજાય તેમ છે.
(પૂનાથી કરોડ સુધીનાં પ્રવચને પૃ. ર૨૨-૨૨૩-૨૪)
-શ્રીમાન સવજી નેમચંદ શાહ (દિગંબર સમાજના સાકાર, દિગંબર વકીલ, “જનધર્માદશ”, “સમાધિશતક', “મહાપુરાણમૃત”, “ભગવાન જિનસેન પ્રભૂતિ અને આચાર્યાચં ચરિત્ર” અને “સામાવિક પાઠ 8 ઈત્યાદિ દિગંબર આમ્નાયના પુસ્તકના લેખ)
(૧૨-૨-૩૮ અને ૧૩-૨-૩૮ તારીખે વિ. સં. ૧૯૯૪ ના મહાસુદ ૧૩ તથા જ ચૌદશે કરાડ મુકામે પૂજ્યશ્રીના બે પ્રવચન બાદ ઉકત શબ્દ સભાને તેમણે કહ્યાં હતા.) છે
ઇષ્ટફલસિધિનો પરમાથ * શાત્રે કહ્યું છે કે પરિગ્રહ અને મૈથુન એ બે જ મેટામાં મોટા પા૫ છે મથુન એટલે શું પાંચે ઈન્દ્રિયોના વિષયનું સેવન સંસારના કેઈપણ સુખનું સેવન મથુનમાં સમાય. તે છે વિષય કે કષાય જનિત હોય. તે સુખની સાધન સામગ્રીમાં ઘર-બાર પૈસા-ટકાદિ તે બધું પરિગ્રહ છે. તે બે જ સગળાં પાપના બાપ છે. આમ જેને બેસે નહિ તે શ્રી ૪ અરિહંત પરમાત્માને ઓળખી શક્યા નથી, તેમની આજ્ઞા મુજબ જીવતા સાધુને સમજી શક નથી, તે મરી જાય તો પણ ભગવાનના ધર્મને સાચી રીતે કરી શકવાનો નથી. પુણ્ય વગર મોક્ષના સાધનભૂત મનુષ્ય જન્મ મળી શકે નહિ તે માટે હજી પુણ્યની ઈચ્છા રાખે તે સારો છે પણ ધન જોગ માટે પુણ્ય બાંધવા ધર્મ કરે એટલે તે ધર્મ અધર્મ જ બને. .
ઈષ્ટફલસિદ્ધિમાં તે જ કહ્યું છે કે “હું પાપી છું. મારાથી દુઃખ વેઠાતું નથી અને ૪ હજી મને સુખ વગર ચાલતું નથી મને દુ:ખ ન મળજો એવું મારાથી ન મંગાય કેમ કે પાપ કરું છું માટે મને દુઃખ તે આવવાનું જ છે. દુઃખ તે મહાત્માઓએ આનંદથી વેઠયાં છે. ખિસ્સામાં નાણા હોય અને લેણદાર આવે તે આનંદ થાય ને કે ટાઈમ આવ્યો. મારી તાકાત હોય તે દુઃખ મારે વેઠવું જ ન X આવે કે મારી સમાધિ છૂટી જાય, મને હે ભગવન્! તા રાપર, તારા વચન ૫૨ અના: 8 છે દર થાય. હું પાપી છું માટે હજી મને સુખ વિના ચાલતું નથી. માટે મને એવું સુખ છે # ન મળે કે તારા વચનને ભૂલી જાઉ.',
-પૂ.આ. શ્રી.વિ. રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા !
Page #997
--------------------------------------------------------------------------
________________
“સમાધિના સર્જક અને ક્રોડો પ્રણામ
-શ્રી ગુણદશી. સજજ હજ નહહ હ હ હ હ રહી છે આ સંસારમાં જન્મની સાથે મરણ નિયત છે. જે જમે તે અવશ્ય મારે જ. જમેલે R ન મરે તે સંભવિત નથી પણ મર્યા પછી ન જન્મવું તે શકય છે. જ્યાં જન્મવું? તે ? છે માનવીના હાથમાં નથી પણ જમ્યા પછી અજન્મા થવું, મરણ સુંદર જ બનાવવાને પુરુષાર્થ કરવો તે મનુષ્યના હાથમાં છે. મરણ સુંદર ન બનાવવા માગે આ જગતમાં શ્રી અરિહંતદેવોએ બતાવ્યો છે. તેઓની તારક આજ્ઞા મુજબ જીવતા આત્માઓ બતાવી રહ્યા છે. “જન્મરહિત થવા મહેનત કરવી તે જ આ મનુષ્યજ મને વાસ્તવિક સદુપયોગ છે. માટે જ અનંતજ્ઞાનિઓએ મેહ નામના પાપકર્મના ઉદયથી જન્મ થતું હોવા છતાં પણ આ મનુષ્ય જમની જ પ્રશંસા કરી છે કારણ કે 5 અજન્મા થવાની સંપૂર્ણ સામગ્રી આ મનુષ્ય ભવ વિના બીજે મળતી નથી અને જે . છે આત્મા આ વાત યથાર્થ રીતે સમજી જાય છે, તે મુજબને પ્રબલ પુરુષાર્થ આચરે છે છે. A તે સ્વયં અજન્મા બને છે અને અનેક આત્માઓ માટે અજન્મા બનવાને 8. તે માર્ગ બતાવીને જાય છે. 8 શ્રી જેનશાસનમાં માત્ર પરોપદેશે પાંડિત્યની વાત નથી પરંતુ પૂર્ણ શ્રદ્ધા અને છે જીવનમાં શકય યથાર્થ આચરણ કર્યા પછી અન્યને સમજાવવાની વાત છે.
જન્મ એ વિકૃતિ છે અને મરણ એ પ્રકૃતિ છે. મરણને સમાધિમય બનાવવું તે ! 6 આત્માના હાથની વાત છે. મહાપુરુષોનું જીવન તે પરોપકાર માટે હોય જ છે પરંતુ છે કે મહાપુરુષે એવું અમર મૃત્યુ વરી જાય છે કે અનેક ભવ્યાત્માઓને સમાધિને સાધવાનો સુંદર છે છે મૂક સંદેશ તેઓના સમાધિમૃત્યુથી મળી જાય છે. અને ગુરેડું મોન વ્યાખ્યાન શિષ્યાથ છે
છિન સંશયા આ વાત પ્રસ્તુત સંદર્ભમાં પુરી અનુરૂપ બનતી જાય છે જે આત્માઓ છે. આ એકવાર પણ સમાધિમૃત્યુને સાધે છે. તે આત્માઓને સંસાર અતિ અલ્પ બની જાય છે. છે છે “સમાહિ મરણની માગણીને શ્રેષ્ઠ માગણી કહી છે. ભગવાન પાસે દુનિયાની ચીજોની છે { માગણ તે પાપરૂપ છે જયારે સમાધિ મરણની માગણી તે શ્રી “પ્રાથનાસૂ ”માં ઉપાદેય 8 X રૂપે કહેવામાં આવી છે. જેમનું જીવન સમાધિમય હોય તેવા જ આત્માઓને સમાધિ ! છે સહજ સરળ બને છે, બાકી આખું જીવન “ઇષ્ટસંગ અને અનિષ્ટ વિયેગ કેમ બની છે { રહે તેમાં જ પસાર થાય તેવા આત્માઓને સમાધિનું સ્વપ્ન આવવું પણ સુદુષ્કર છે. 5
જે પુણ્યપુરુષે અનેક ઝંઝાવાતમાં પણ મકકમ રહી જે ઉદાત્તભાવનાથી પરિપૂર્ણ ? જીવન જીવી અનેકને સુંદર આદર્શ આવે તે જ પુણ્યપુરુષે પ્રાણાંત કષ્ટમાં પણ હયામાં છે ઝળહળતી સમાધિની જાતને અધિકનેઅધિક દીતિમંત બનાવી, અને એક માત્ર “નિર્વાણ{ પદ'નું ધ્યાન જ આત્મ જાગૃતિ સાથે આત્મ સમાધિને સાચે અનુભવ કરાવવા સમર્થ છે એ
Page #998
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮૨ :
જૈન શાસન (અઠવાડીક) છે આ પ્રતિપાદિત વાત યથાર્થ અમલરૂપે કરી બતાવી સામાન્ય સેય કે કાંટે પણ વાગી જાય { તો કેવી પીડા થઈ જાય છે અને હાયવોય મોટેભાગ કરે છે તે શરીરની અસહૃા પીડામાં 8 છે પણ તેમના મનની પ્રસન્નતા અને સંયમતેજની આભાથી વધુને વધુ તેજસ્વી બનતું
તેથી વિકસીત થતું મુખકમલ, શાતા પૂછનારના હૈયાને પણ અહભાવથી વધુને વધુ છે છે નમ્ર બનાવતું હતું. મેલાની તીવ્ર ઈચ્છા અને સંસારની વાસ્તવિકતા આત્માને બધું જ ૨ કષ્ટ કે દુઃખ મજેથી સહન કરવાનું અપૂર્વ બળ આપે છે. જે જોઈને ખુદ જૈનેતર ! ડેકટરે પણ પ્રભાવિત થતા અને તેમના મુખમાંથી પણ સ્વાભાવિક શબ્દો સરી પડત, શું કે, “ગજબની સહનશીલતા છે. ધન્ય છે તેમના ધંચને !” તેથી જ ધર્મનું બીજ 8 અન્ય આત્માઓના હીયામાં પડે તેમાં નવાઈ નથી. ભગવાનના શાસનના મુનિઓ કાંઇ છે
ન બેલે પણ આજ્ઞા મુજબ જીવે તે મૂર્તિમંત ધર્મ બની શકે છે અનેક તે પોતાના 8 છે જીવનથી જ ધમ પમાડી શકે છે–તેને સાક્ષાત્ અનુભવ આ કાળમાં એક પુણ્ય પુરુષે છે કરા! આ મહાપુરુષને આખુ જેન જગત તપગચ્છાધિપતિ પૂજ્યપાદ પરમગુરૂદેવેશ ૪ આચાર્યવર્ય શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાના નામે ઓળખે છે. જેઓશ્રીજીએ ૭૮-૭૮ વર્ષ સુધી. સુનિલ જીવનની અનુપમ આરાધના કરી, શાસનની પ્રકૃષ્ટ પ્રભાવના કરી અને સમાધિની તે અદભૂત સાધના કરી જાણે સમાધિ તેઓશ્રીજીના જીવનને અદ્વિતીય પર્યાય બની ગઈ હતી તેઓશ્રીજીના દેહની છાયાની જેમ અભિન બની તેઓશ્રીને દેહ રૂપે પામી પોતાની જાતને પણ કૃતાર્થ જ માનતી હતી ! ૨૦૪૭ ના અષાઢ વદિ-૧૪ ના પુણ્યદિવસે સંપૂર્ણ આત્મ જાગૃતિ, ભવ પચ્ચકખાણ અને “અરિહંત” પરમાત્માના પુણ્ય નામોચ્ચારણ પૂર્વક, સમાધિને સંદેશ સુણાવતા સુણાવતા છે અપૂર્વ સમાધિરસમાં મગ્ન એવા તે પુણ્ય પુરુષે આ પૃથ્વી ઉપરથી વિદાય લીધી અને ૪ પરલોકના પંથે પ્રયાણ કર્યું. જેઓએ તેમની સમાધિને નજરે જોઈ અનુભવી તેઓ પણ કૃતપુણ્ય બની ગયા! જેની અશ્રુભીની યાદી પણ આત્માની નિર્મલપ્રજ્ઞાને પમાડી 3 ઉચ્ચપ્રકાશના પંથે વિચારવા પ્રેરણ કરે છે.
જેઓશ્રીજીની જીવનગંગાને ઉદ્દગમ ૧૯૫ર ના ફા. વ. ૪ ના પુણ્ય દિવસે દહેવાણ છે ગામમાં થયે. પાદરાના પુણ્યક્ષેત્રમાં જેઓએ શૈશવકાળની પા.પા.. પગલી માંડી અને ઉગતી બાલ્યવયમાં તે ગામ-પરગામના ધર્માત્મા ભાવિકેના હદ પિતાના છે બુદ્ધિબળથી જીતી લીધા “બુદ્ધિયસ્ય બલંતસ્ય” તે ઉકિતને સૌને સાક્ષાત્કાર કરાવ્યું. જેના સંસ્મરણે આજે પણ આત્માને સુકૃતના સહભાગી બનાવે છે. અને ભરયૌવનવયમાં તે જગદગુરુ, અકબરબાદશાહ પ્રતિબંધક પૂ. આ. શ્રી. વિ. હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજાથી વિખ્યાતિને વરેલ શ્રી ગંધારતીર્થમાં ૧૯૬૯ ના પિ. સુ. ૧૩ ના શુભ દિવસે જેઓએ જ મનુષ્ય જન્મના સાચા ફળ સાધુપણાને સહર્ષ સ્વીકાર કર્યો. સાચા જીવજીવન તરીકે ?
Page #999
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ વર્ષ-૪ અંક-૪૭–૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ :
: ૧૦૮૩ પ્રારંભાયેલાં તેમના જીવન વહેણને ગામ-પરગામ કે રાજ્ય પર રાજ્યના - સીમાડાઓની કઈ જ મયાર્દી નડી નહિ સર્વત્ર આદરણીય-માનનીય-પૂજનીય અખલિત અપ્રતિહત ગતિવાળું એવું તેમના જીવનનું વહેણ અનેક આરોહ અને અવરેહને મજેથી પસાર કરી, વધુને વધુ સારિવકતાથી શોભતું સ્વસ્થતા સ્થિરતાને પ્રાપ્ત કરતું સન્માર્ગગામી વહેતું શાન્ત સમાધિસરિતાને મળવા ઉત્કંઠિત ન હોય તેમ વહેવા , લાગ્યું. તેમના પ્રેરણામૃતનું પાન કરી અનેક આત્માઓ સમાધિને સાધી ગયા. પિતે પણ સ્વયં અનેક આત્માઓને સમાધિ આપી અને અંતે આદત સમાધિ પામી પિતાના મૃત્યુને મહત્સવ રૂપ બનાવી ગયા. અને “અમરત્યુને વરી ગયા. આવી અદ્દભૂત છે. સમાધિના સર્જક હે પરમગુરુદેવેશ! અમારા જીવનમાં પણ આવી સમાધિ સદૈવ બની ન રહે તેવી દિવ્ય આશિષ અમ ઉપર વરસાવે ! છે “આજ્ઞાની આધીનતા, માની જ લયલીનતા, સંસાર પ્રત્યેની ઉદાસીનતા, દુઃખમાં સહનશીલતા : આ ગુણે સમાધિને સહજ બનાવનારા છે” આ આપની વાણીને સાર છે અમારા જીવનમાં બરાબર વણાઈ જાય અને આપના પગલે પગલે પા પા પગલી પાડવાનું સામર્થ સદૈવ બની રહે તે જ હૈયાની શુભભાવના છે. “અનુકૂળતામાં ઉદાસીનતા છે { પ્રતિકૂળતામાં પ્રસન્નતા' સમાધિસર્જક આ કળા આપે જેમ સહજ હસ્તગત કરી તેમા અમે પણ કરીએ તેવી પૂર્ણકૃપા અમ ઉપર રેલા.
वदनं प्रसाद सदनं, हृदयं सुधामुचो वाचः । ।
करणं परोपकरणं, केषां न ते वधाः ॥ જેઓનું મુખકમલ સ વ પ્રસન્નતાનું ઘર છે, હૃદય કરૂણાથી ભરપૂર છે, વાણી છે અમૃત સમાન છે અને પરોપકાર કરવામાં જ જેઓ દક્ષચિત્ત છે તેવા પુણ્ય પુરુષે કેને છે માટે વંદનીય નથી બનતા ?
આ સઘળા ય ગુણેના સ્વામી સમાધિના સર્જક પુણ્યપુરુષના ચરણમાં દોડે 3 વંદન હો !
આજે તમે સંતાનની મૂર્ખાઈ ચલાવી દીધી છે. ઘરનાને મૂર્ખાઈ ન લાગે તો ય સુધારી શકે નહિ. આ સારા ઘરને છ કરે છે તેમ દુનિયાને ય ખબર પડી જાય.
બેલીથી જાત અને કુળ બે ય પરખાય છે. સારા ઘરને છોકરો કેઈનું અપમાન કરે R નહિ તિરસ્કાર પણ કરે નહિ. આજે તે ભયંકર ફરિયાદ ચાલી છે ! રસ્તા વચ્ચે છે ગમે તેને અડપલા કરે તે ય તમને ન થયું કે, આજના શિક્ષણે સત્યાનાશ વાળ્યું ! !
-પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્રસૂ, મા !
Page #1000
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગેરહાજર છતાં હાજર મહાપુરૂષ પદ - - - - - - - - - - - - - - 1 સમય પિતાની ગતિ મુજબ જ ચાલતે માટીપગા માણસે દુનિયામાં ઘણા બધા છે !
હેવા છતાં માણસને કયારેક તે ઝડપી લાગે સ્થલ શરીરની ગેરહયાતિમાં નામશેષ રહે. | છે તે કયારેક ધીમી ગતિને લાગે છે. પિત- ના હજી છેડા મળી રહેશે. પણ સ્કુલ છે પિતાના સંગને અનુસાર માણસ ક૯૫ના શરીરની ગેરહયાતિ બાદ પણ જેમની સુક્ષમ છે સ કરી લે છે. અષાઢ મહિને નજીક આવતે હાજરી વર્ષોના વર્ષો સુધી રહે છે એવા છે છે જાય છે તેમ તેમ ઘણા માણસને માં માણસ જગતમાં વિરલ હોય છે. તેમાંય !
સાંભળવા મળી રહ્યું છે કે સમયને જતાં સ્કુલ શરી૨નું લાંબુ આયુષ્ય અનુભવી છે કાંઈ વાર લાગે છે? પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવ ત્યારબાદ પણ વર્ષો સુધી વાતાવરણમાં
શ્રીમદ વિજય રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહા- જીવંત રહેનારા મહામાનવ અતિવિરલ છે. આ 3રાજાની ચિરવિદાય થયાને હવે વર્ષ પણ આવા અતિવિરલ મહામાનમાં સ્થાન છે પુરૂ થવા આવ્યું !
પોમનારા પૂજ્યપાદશ્રીજી એક વર્ષ બાદ હા, ખરી વાત છે. પરમારાધ્યાપાદ પણ વાતાવરણમાં એટલા જ ગુંજતા રહે પરમ ગુરુદેવશ્રીના
છે એ એમના માટે કાળધમ થયાને
સહજ: બાબત એક વર્ષનો સમય
અણુય. આવું ન જે જોત જોતામાં વીતી =======
બને તે જ આશ્ચર્ય ન ગયે. તે પણ ( ૪ સુજ૨ાજઋચાઉwટજીશwજ.
કહેવાય ! " છે સન્નાટામાં નહિ. ઠેર–ઠેર શ્રી જિનભકિત લેકેમાં સામાન્ય રીતે વિશિષ્ટ શક્તિ છે મહત્વે અને ગુણાનુવાદના જય જયકાર ધરાવતાં મહાપુરૂષે જીવંત હોય છે ત્યારે પૂર્વક! અષાઢ વદ ચતુદશી આવતાની તેઓશ્રીના વર્ષોની ગણતરી કરવાનો રિવાજ છે
સાથે જ પૂજ્યપાદશ્રીજી ફરી પાછા શબ્દોમાં હોય છે. જ્યારે હું તેવા મહાપુરૂષોની જીવંત છે કે જીવંત બનશે. ભલે સ્કુલ શરીરે તેઓશ્રી
કાળના વર્ષોની ગણતરી કરતા પણ તેઓઆજે આ ભૂમિ ઉપર હયાત નથી. છતાં
શ્રીની વિદાય પછીના વર્ષોની ગણતરી ખૂબ પણ અત્યારે હું ફેફસામાં શ્વાસ ભરું છું જ ગંભીરતા પૂર્વક કરવી જોઈએ એમ અને... હૃદય તેઓશ્રીની સુક્ષમ હાજરીને
માનું છું. કારણ કે તેઓ શ્રી પિતાની અનુભવ કરી શકે છે. ખરી મહત્તા આ હાજરીમાં બધી પરિસ્થિતિને પહોંચી વળતા
હોય છે. પણ ત્યાર પછીના કાળમાં ક્યાસ્થલ શરીરની ગેરહાજરીમાં નામશેષ રેક ઝડપી ફેરફારો આવી શકે છે. એમના પણ નહિ રહેનારા, નિઃશેષ બની જનારા અનુયાયી ગણાતામાં કેટલા માણસે તેમણે
| ( VI ENA ,
Page #1001
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૭-૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ :
- ૧૯૮૫ તે બતાવેલા રાહ ઉપર ચાલી રહ્યા છે એ શ્રીએ જીવનના અંતિમ શ્વાસ સુધી કરી. છે
જોવા માટેના આ સમય બહુ શ્રેષ્ઠ- તેઓશ્રીની શ્રેષ્ઠતમ આંતરભાવના એ હતી ? સુંદર છે.
કે જન નામધારી બધા જિનાજ્ઞાને વફાદાર છે આજે વર્ષ પૂર્ણ થયું છે. ત્યારે “સર્વે હવા જોઈએ. લોકેને તેઓશ્રીએ વારંવાર ? કરવાની જરૂર છે. તેઓશ્રીની ગેરહાજરીના સમજાવ્યું હતું કે માનવીને જીવવા માટે છે છેલા એક વર્ષમાં કેટલા ફેરફારો થયા જેટલો જરૂરી શ્વાસેવાસ–પ્રાણવાયુ છે ? આ માણસે પોતાની જાતે આત્મનિરિક્ષણ તેથી પણ અધિક જરૂર જેનને જૈનત્વ છે કરીને ઉત્તર મેળવવા જે પ્રશ્ન છે. ઘણું ટકાવવા માટે જિનાજ્ઞાની છે. જિનાજ્ઞા જૈન છે બધાની નાજૂક લાગણીને લક્ષમાં રાખી માટે શ્વાસે શ્વાસ જેવી સહજ પ્રક્રિયા બની 8 એ વિષય ઉપર કેઇ વિવરણ કરતી નથી. જવી જોઈએ. તે જ આ માનવજીવનની છે પરંતુ આ જાતનું જાત નિરિક્ષણ–આંતર સફળતા થઈ કહેવાય. 5 પરિક્ષણ આજે અને હવે પછી આવનારા
એ સિવાય પણ શ્રાવકેની શિથિલછે વર્ષમાં ખુબ જ આવશ્યક બની રહેશે,
તાને કારણે રગસીઆ ગાડાની જેમ ચાલતી 5 અનિવાર્ય બની રહેશે. એ વાત કયારેય
જિનભકિતમાં તેઓશ્રીએ પ્રાણ પૂર્યો હતે. $ ભૂલવા જેવી નથી
થાળીમાં ગણ્યા ગાંઠયા ફળો અને નૈવેદ્ય . વિગત સમગ્ર વર્ષ દરમ્યાન પૂજનીય
મૂકીને ભણાવાતી પૂજામાં જબરદસ્ત પરમ ગુરુદેવશ્રીને સ્પશતી, તરત જ ઉડીને
પરિવર્તન તેઓશ્રીના ઉપદેશથી આવ્યું { આંખે વળગે તેવી બાબત કઈ છે? બહુ
હતું. લેકે સમજવા માંડયા અને ઉપછે નહિ સમજતે માણસ પણ જવાબ આપી
લબ્ધ સારામાં સારા ફળ અને વૈદ્ય શકે છે ઃ જિનભકિત !
દ્વારા ઉત્તમ કોટિની જિનભકિત થવા માંડી છે આ ઘટના ઘણી જ સૂચક છે. લે કે તે જોઈને પણ અનેક લેકેને શ્રી અરિહંત છે. કયારેક ક્યારેક સ્વસ્થ હોય છે. ત્યારે પરમાત્મા પ્રત્યે અભાવ જાગતે. ભગ- 3 3 આવી ઘટના ઘટે છે. સામાન્ય સંગમાં વાનના પૈસે જ ભગવાનની પૂજા કરનારા છે કે એ આપેલી વિદાય તે વ્યકિતને અનુ- કેટલાયને તેઓશ્રીએ સ્વદ્રવ્યથી પૂજા 8. ૧ રૂપ જ હતી એમ માનવું, જરા ઉતાવળ કરતા કરી દીધા. ફકત નવ અંગે ઝટપટ છે
કરવા જેવું છે. પણ જયારે ખુબ જ સ્વસ્થ તિલક કરીને જ ભાગી જનારાઓને કલાકે છે A અને ગંભીર પણે લેકો અંતિમ વિદાય સુધી ભકિતમાં રસતરબોળ થઈ જાય તેવી { આપે છે ત્યારે તે વ્યકિતને અનુરૂપ બની સ્થિતિ સુધી પહોંચાડયા. પૂજારીના પગાર { શકે છે. પૂજ્યપાદશ્રીજીનું સમગ્ર જીવન પણ દેવદ્રવ્યમાંથી આપીને કામ ચલાવનારને
એક જિન-જિનાજ્ઞાને સમર્પિત હતું. સૌને તેઓશ્રી સમજાવતા કે ભગવાનને મંદિરની ર જિનાજ્ઞાને સમર્પિત રહેવાની હાકલ તેઓ- કેઈ જરૂર નથી. તમે તમારા માટે જિન
Page #1002
--------------------------------------------------------------------------
________________
R ૧૦૮૬ :
* શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) A
જ ભકિત અર્થે મંદિર બનાવ્યું. તે તેની પર તે સમયે સૌને જોવા મળતે સાસુ
બધી જવાબદારી તમારે જ ઉપાડવી જોઈએ. હિક ચૈત્યવંદનોમાં ભાગ લેવા માટે લોકેનો ૫ ભગવાનના પૈસે ભગવાનનું મંદિર ચલા- ઘસારો એટલે થતું કે જિનાલયમાં જગ્યા છે વવું એ શકિત સંપન આત્મા માટે મેળવવી પણ મુશ્કેલ બની જતી. આવા મહાન આ શરમજનક બાબત છે. ઘણી જગ્યાએ આમાં જિનભકત મહાપુરૂષને તેમને શોભે તેવી છે સુધારે થયે હતે. ત્રિકાળ પૂજાનું મહત્વ જ શ્રદ્ધાંજલી લેકોએ આપી છે. જ પણ તેઓશ્રીએ એવી રીતે સમજાવ્યું કે જેઓશ્રીએ હજારોની સંખ્યામાં શ્રી છે છે ઘણા માણસે ત્રણ ટાઈમ પૂજા કરતા થઈ જિનબિંબની પ્રાણપ્રતિષ્ઠા કરી હતી અને ૪ ગયા.
સંખ્યાબંધ જિનાલયે પ્રતિષ્ઠા કરી હતી. આ તેઓશ્રીની સ્વયંની જિનભકિત પણ
તેઓશ્રીની વિદાય નિમિત્તે ઠેર ઠેર જિન- 8 અદભુત હતી. તેઓશ્રીએ જીવનકાળ દર
ભકિત મહોત્સવ થાય, જિનાલયે દેવવિમા- 8 મ્યાન જ્યાં જયાં વિચરણ કર્યું ત્યાં ત્યાં
નની શોભા ધારણ કરતા, જિનબિંબ જે જે પાષાણના જિનબિંબ હતાં તેને
લાખેણી અંગરચનાથી ઝગમગી ઉઠે, એ 8 શકય હોય ત્યાં સુધી ત્રણ ત્રણ ખમાસમણા
ખરેખર પુલકિત કરનારું દશ્ય છે. આપ્યા હતાં. જિનબિંબને જોતાંની સાથે ઘણુ લેકો અ માં મહત્સની સંખ્યા છે જ તેઓશ્રીની આંખમાં એક અલૌકિક ગણવા માંડે છે. તે વળી કેટલાક કેટલા છે ચમક ઉઠતી હતી. તે જોવા રૂપીઆ તેમની પાછળ ખર્ચાયા તેની ગણ છે મળે એ પણ જીવનને લહાવો હતો. આ જે તરી કરવા કેલકયુલેટર લઈને બેસી જાય છે. 6 લોકોને આકર્ષવા માટે જુદા જુદા ચમ- અને પછી કહે છે : “અમારા ગુરુદેવ કેટલા છે ત્કારીક સ્તોને સહારો લઈને મંદિરમાં મહાન હતા. તેમની પાછળ આટલું અભૂત- ૨ જ ભીડ જમાવવાને સસ્તે રસ્તે અપનાવનારા પૂવ થયું.” ઠીક છે, મારે એમના આનંદમાં છે આ ડગલે ને પગલે મળે છે. પણ તેઓશ્રીએ બાઘા પહોંચાડવી નથી પણ હું એના છે
આ બધાની વચ્ચે પણ પરમાત્માના મૈત્ય કરતાં વધુ મહત્વ લેકેની ભાવનાને આપું છે. વંદનને એક ગરીમા અપી હતી. ચૈત્ય- છું. મહાન જિનભકતની વિદાયને છાજે તેવા છે વંદન એક એવું મહાન અનુષ્ઠાન છે કે વાતાવરણને દર વર્ષ સુધી ચાલુ રાખના- 8 જિનેશ્વરદેવ આગળ સદાકાળ થતું જ રહે. રાઓને લાખ-લાખ ધન્યવાદ ! તેઓની છે છે વાનું છે. બીજા કોઈ પણ પ્રલોભને બતા- ઉત્તમ ભાવનાને હું આદર કરું છું. ભવિ- K 8 વ્યા વિના કેવળ નિસ્વાર્થ ભકિત તેઓ- ષની મને ખબર નથી. કદાચ આજે થયા છે છે શ્રીના સામુહિક રીત્યવંદનમાં જોવા મળતી એથી પણ વધુ અને વધુ ભવ્ય મહોત્સવે શું 8 નિર્ભેળ પ્રભુભકિતના એક છત્રી સામ્રાજ્યનો ભવિષ્યમાં ઉજવાય વપરાઈ એથી પણ વધુ છે
Page #1003
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક ચૌદસ ખાતર કુરબાની
એક જ વરસ પહેલાંની વાત છે.
અષાઢ માસની અ`ધારી છતાં પ્રભાતની ઉજળી ચૌદશ !! એક મહાન યુગ પુરૂષ અંધિયારી ચૌદશની શાન જાળવવા ખાતર પોતાના પ્રાણની કુરબાની ધરી દીધી.
સ'ભળાય છે કે— ઇતિહાસના દશરથ રાજાના રામચન્દ્રજી ન્યાયપ્રિય હતા. ન્યાય ખાતર પ્રાણની પરવા કરતાં ન હતા. અહીં સમરથના રામચંદ્રજી છે. તે પુન્ય પુરૂષ એક દિવસ જેવા દિવસને મળેલી ખ્યાતિની શાન સાચવવા ખાતર પેાતાના પ્રાણને તજી દીધેલા છે.
અષાડ વદ તેરસની મધરાત છે. અંધારા પક્ષની આ રાતે પૂજય તે મહાપુરૂષને દશથી બાર બાર હુમલા આવ્યા. એક જ હુમલામાં રફેદફે થઈ જાય, ખેદાન મેદાન થઇ જાય, સળવળતુ શાંત થઇ જાય તેવુ' નાજુક અને કામળ તે પૂજય મહાપુરૂષનુ શરીર હતું. છતાં દશથી બાર વાર હુમલા સાથે એકલે હાથે ઝઝુમી ઝઝુમીને તે રાતને મહાપુરૂષ પસાર કરી દીધી. દીધી. ફરી પાછી એ રાત એ મહાપુરૂષના જીવનમાં આવવાની ન હતી.
અષાડ-વદ ચૌદશની અધારી છતાં સવારની અજવાળી પ્રભાત ખીલી. આજે મનનારી દર એક બાબતમાં સૂરજને સાક્ષી બનાવવાના આ મહાપુરૂષે ધાર્યા હશે. હજી તે સૂરજ હમણાં જ ઉઠીને આવ્યા છે એ ખાળ છે અને લાલ પણ છે. માટે આવા અસ્વસ્થ સૂરજને સાક્ષી બનાવાય નહિ. વળી વર્ષાઋતુ છે. અષાઢી વાદળા પાણી ભરીને સૂરજને કયાંક ઢાંકી દે તે તે પણ સાક્ષી બની શકે તેવુ" નથી. આવી કલ્પનાએ મહાપુરૂષે કરી હશે બાકી તે આગલી રાતના ૧૦ થી ૧૨-૧૨ હુમલાને આ મહાપુરૂષ ભેગ બનેલા છે.
(અનુ પાન ૧૦૮૬નું' ચાલુ) ધનરાશિના વ્યય પણ થાય તા પણ જે ભાવનાઓના ઉછાળા વમાનમાં જોવા મળ્યા છે તે ફરી પાછેા જોવા મળવા મુશ્કેલ છે.
તમે જીવન દરમ્યાન જે કા` કરી તેના તમારા મર્યા પછી પડઘા પડે છે
છે
આ
એક સાધારણ નિયમ છે. પૂજ્યપાદશ્રીના જીવન કાર્યના જે રીતના પડઘેંશ પડેલા જોવા મળ્યે તે મારા અંતરને આંદોલિત કરે છે. તેઓશ્રીની પ્રથમ સ્વર્ગારેાહ ણુ તિથિએ તેએ શ્રીના પવિત્ર નામસ્મરણુ
સાથે તેએશ્રીના પરમપવિત્ર આત્માને મારા
ભાવપૂર્ણ પ્રણામ......
Page #1004
--------------------------------------------------------------------------
________________
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
સવારના ખરાખર ૧૦-૦૫ કલાકના સમય થયા છે. લાગ્યુ` કે સૂરજ બરાબર સ્વસ્થ બનીને તેની અવકાશ-યાત્રા કરવા નીકળ્યા છે ત્યારે જ તેની જ સાક્ષીમાં પૂ. મહાપુરૂષે પ્રાણ તજી દીધા. એક ચૌદશની શાન જાળવવા ખાતર.
૧૦૮૮ :
અધારા પક્ષની ચૌદશ તથા અમાસ આ બન્ને ભારે દિવસ” તરીકે પ્રખ્યાત છે. અગર આગલી રાતના તેરસના જ પૂજ્યશ્રીએ પ્રાણ તયા હોત તા ચૌદશ ભારે દિવસ” તરીકે પકાયેલા ખાટા પડે. એટલે જ તો એક અધારા પક્ષના ચૌદશ જેવાની “ભારે દિવસ” તરીકેની ખ્યાતિની શાન ટકાવવા માટે તે મહાપુરૂષે મધરાતના હુમલાઆના સામના કરે રાખ્યા. અને ચૌદશને તેને ન્યાય આપ્યા.
આમ એક મહાપુરૂષે જિ'દગીના છેલ્લા શ્વાસ સુધી ન્યાય અન્યાયને ન કર્યાં. ભારે દિવસ તરીકેની બદનામ અને બદનસીબ ખ્યાતિની શાન જળવાઈ જવાથી ચૌદશ શાયદ ખુશ હશે.
પણ... પછી તે ભકતાના લાખ્ખા આંખે માંથી ટપકતા રહેલાં દુ:ખી વેદનાથી પીડાયેલા આંસુ જોઈને ચૌદશ ખુદ ગભરાઇ ગઇ હશે. કદાચ એમ માનીને કે- હાય ! હાય! આ રામ ભકતા હવે મારૂ` શુ` કરશે ? દીક્ષાના દિવસે પણ આટલા બધા રામ ભકતા ભેગા થતાં નથી તે આજે તા લાખ્ખાની સખ્યામાં ઉમટેલા જુવાનીયાએ મારૂ નિકંદન તા કાઢી નહિં નાંખે ને ?” આ વિચાર કદાચ ચૌદશ પણુ ગમગીન બની ગયેલી હતી.
પણ અધારામાં જ રહેનારી તે ચૌદશને કયાંથી ખબર હોય કે- “આ રામભકતા ખરા અર્થાંમાં રામભકતા છે.” દાસ્ત કરતાં પણ દુશ્મનને વધુ ચાહવાના રામના સિદ્ધાંતને વરેલા આ રામભકત છે આવી ખબર બિચારી તે ચૌદશને ન જ હાય ને ?
.
હું અંધારી ચૌદશ ! તુ ડર મા. પાષ માસની અજવાળી તેરશ અમારી દોસ્ત છે. અને તું અમારી દુપ્તન જરૂર છે. કેમ કે અજવાળી તે તેરસે આ સંસારને એક મહાન યુગપુરૂષની કાઇ ધરી ના શકે તેવી ભેટ ધરેલી. જ્યારે તે તે તે જ મહાપુરૂષને અમારા બધાની વચ્ચેથી આંચકી લઇને સીએની સદીએ સુધી પુરી ન શકાય તેવી ખેાટ પાડેલી છે. છતાં કે ચૌદશ ! તુ જોજે ધ્રુસ્ત બનેલી અજવાળી પેાષની તેરસ કરતાં પણ તને વધુ વખત ઉજવીએ છીએ કે નહિ.” અમારી આંખમાંથી અસ`ખ્ય આંસુના કુલા તારા ચરણે જોજે અમે અંજલિ ધરીશું. કેમકે તું અમારા વહાલામાં વહાલા ગુરૂદેવને લઇ ગઇ છુ ને એટલે.
હે અંધારી ચૌદશ ! અમે અમારી કિત મુજબ અમારા પ્રિયતમ તે ગુરુદેવના કદમા જે તરફ વળેલા હતા તે માને અમારી મ`ઝિલ ગણી. તરફે જ પ્રયાણ
Page #1005
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ ૪ : અંક ૪૭-૪૮ : તા. ૨૧-૭-૯૨
: ૧૦૮૯
કરવાના દૃઢ નિર્ધાર કરી લીધા છે. માટે હવે અમારી ભાંગી-તુટી કાલી-ઘેલી જેવી તેવી ગુરૂભકત તરફ્ ચેલેન્જ ફ્ેકીશ મા. પડકાર ફેંકીને અમારી ગુરૂભકિતને કસેાટી ઉપર
ચડાવીશ મા.
એક તારી શાનને સાચવવા ખાતર અમારા પ્યારા ગુરૂદેવે પ્રાણની આહુતિ ધરી દીધી છે પણ એક તારી ખુશીમાં હજારા-લાખા ગુરૂભકતાની ખુશીના બલિદાન છૂપાયેલા છે. તે તું જાણે છે ? ખેર...
જે થવાનુ હતુ તે થઇ ગયુ. અમે તેને બરદાસ્ત-સહન કરી શકતા નથી. ફિર ભી યે દિન કા હમ હરસાલ મનાતે રહે ંગે, અંતર કી આંખમે... માંસુ કે પુષ્પ બનકે હરસાલ પ્રિય ગુરુભગવંત કે ચરણેા મે અણુ હેતે રહેગે',
‘મેળાપ પછીની જુદાઇના' કડવા ઘૂંટડા ગુરૂ ભગવંતે અમારી આગળ ધર્યો છે. ગમગીન જિંદગીને કડવા ઘુઉંટડા હરસાલ પાઇ-પાઇને ગુજારી દઇશુ. 'ગુરૂવર કી સમાધિ ૫૨ લગેગે હર ખસ મેલે શાસન પર મરનેવાલેલું કા યે હી બાકી નિશાં હાગા.
—રાજુભાઇ પંડિત (ચંદ્રરાજ)
–ઃ શાસન
મલાડ (સુમÇ)–અત્રે શ્રી જીતેન્દ્ર રાડ મણીભુવન જૈન દેરાસરે પૂ. મુ. શ્રી નયવર્ધાન વિજયજી મ. સા.ની શુભ નીશ્રામાં જેઠ સુદ ૧૦ ને બુધવારના રોજ પૂ. મુ. શ્રી ચારિત્ર રતિ વિજયજી મ.સા.ની ૫ મી દીક્ષા તિથિ નિમિત્તે તેમના સંસારી પિતા શ્રી જય'તિલાલ મણિલાલ મહેતા મેરમીવાળા તરફથી સવારે વ્યાખ્યાનમાં ગુરૂપૂજન તથા સંઘપૂજન થયેલ ખપેારે વિજય મુહતે ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ પૂજન ઠાઠથી ભણાવાયેલ જીવદયાની ટીપ ખૂબ જ સુંદર થવા પામી હતી પૂજન બાદ લાડુની પ્રભાવના થઈ હતી વિધિ વિધાન જામનગરવાળા શ્રી નવીનચંદ્ર માબુલાલ શાહે મુખ સુંદર
સમાચાર :
રીતે કરાવેલ. સંગીતમાં સતીષ કુમાર એન્ડ પાટી એ સારી જમાવટ કરી હતી પ્રભુજીને ભવ્યઆંગી રચવામાં આવેલ પૂજ્ય શ્રીએ સુ† ૨ ના લાલબાગ ભુલેશ્વર ચાતુર્માસ પ્રવેશ કરેલ છે.
અઠવાડિક જૈન શાસન વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૪૦)
આજીવન
રૂા. ૪૦૦) રખે ચૂકતા મ'ગાવવાનુ આપના ઘરની આરાધનાનું અંકુર બનશે.
જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રુતજ્ઞાન ભવન, ૪૫ દિગ્વીજય પ્લેટ
જામનગર
Page #1006
--------------------------------------------------------------------------
________________
અશ્રુથી.. આશા તરફ
–પૂ. મુનિરાજ શ્રી પ્રશમરતિ વિજયજી લેખકે પૂ. શ્રી પ્રત્યેની સત્યની જંખના દ્વારા શ્રદ્ધા વ્યકત કરી સત્યપુરૂષ તરીકે સમજાવ્યા છે.
- સં') છે. આંબો તે અનેક વખત રડતી હોય છે. કયારેક કુદરતી આંસુ આંખેથી સરી પડતાં રે હોય છે. તે ક્યારેક અને કૃત્રિમ આંસુ સારી દેતી હોય છે. જેમ હાસ્યના બે પ્રકાર છે. તેમ રૂદનના પણ બે પ્રકાર છે. કુદરતી અને કૃત્રિમ. કૃત્રિમની તે કઈ કિંમત જ નથી. પણ આપણે સમાજમાં જે કુદરતી આંસુ છે ત્યાં પણ સ્તબ્ધતાને સ્થાન નથી. ત્યાં આંશિક જડતા દેખાય છે. આછી પાતળી હતાશા પણ દેખાય છે પણ એ તે ટુંક સમયમાં સ્વસ્થતાના માર્ગે વળી જાય છે પરંતુ જીવનમાં કયારેક તે એવી ઘટના બને છે.
એ વખતે માત્ર આંખે જ નહીં પણ મન પણ રોઈ પડે છે. હૃદય પણ ઈ પડે છે છે છે. આ અવસ્થા આવે છે તે કયારેક જ, પણ આવે છે એ તે ચોકકસ ! એક ઘટના છે
બને છે. અણધારી રીતે બને છે. અને બની હોવા છતાં એને સ્વીકાર થઈ શકતે નથી. અને સ્વીકાર થાય તેટલી વારમાં તે હૃદય ધ્રુસ્કે ધ્રુસ્કે રોઈ પડે છે. આ રૂદન છે બે-ચાર દિવસનું નથી હોતું, છ-સાત માસનું નથી હોતું. આ તે વરસેનું રૂદન હોય છે. આ રૂદનના આંસુ લૂછી શકાતા નથી. કોઈ વ્યકિત એ આંસુ લૂછવા જાય તે પોતે જ આંસુમય બનીને પાછો ફરે. આ રૂદનમાં ઔષધિનું કામ દિવસે નથી ? કરી શકતા.
મન જ્યારે સ્મરણ પ્રદેશોની યાત્રાએ ચાલી નીકળે છે. ત્યારે પળભર આંસુઓ થંભે છે છે. પણ “આ સ્મરણમાં હવે નવાં સ્મરણે નહીં ઉમેરાય. હવે તે આને જ સ્મૃતિશાં- 8 યાદમાં જાળવી રાખવાનાં છે. અને એ બધાંને જ વાગોળવાનાં છે' આ વાત સમજાય છે છે. ત્યારે એ સ્મરણેના પ્રદેશે આત્માને ખળભળાવી દે છે. આ ખળભળાટ અસહ્ય હોય છે. અને હૃદય એ પળે અશ્રુમય બની જાય છે. આ હદયનાં આંસુ મૃત્યુની પળે સુધી સાથે આવતાં હોય છે. જયારે સંવેદના જ રેતી હોય, ત્યારે તેને અવસ્થતાના માર્ગે વાળવી એ સરળ વાત નથી. વિચારતંત્ર કામ કરતું હોય, અને કામ કરતાં કરતાં જ રેઈ પડે, હૃદય સક્રિયતા દરમ્યાન જ રેવા માંડે ત્યારે આશ્વાસન કઈ રીતે આપવું એ છે પણ એક ગજબ સવાલ થઈ જાય છે. આ રૂદન કદાચ ! આંખમાં નથી દેખાતું આંખો છે
જે ખારું પાણી રેલાવે છે તે કદાચ! આ રૂદન વખતે નથી જોવા મળતું. આ રૂદન ૨ 8 થીજેલાં આંસુઓ હોય છે. આંખની લિપિ ઉકેલી શકનાર આ આંસુ જોઈ શકે છે. આ છે
રૂદન રૂદન નથી. રૂદનની ચરમસીમા છે. આ રૂદન વખતે જીવન ચાલતું તે જણાય છે . છે પણ એમાં પ્રાણ નથી હોતો.
Page #1007
--------------------------------------------------------------------------
________________
mon
વ-૪ અ'ક-૪૭-૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ :
જીવનમાં કેઇ આન'પવ આવે ત્યારે હના સદેશ લઈને કાઈ આવી વ્યકિત પાસે પહોંચે તે એને એ વ્યકિત જે થીજેલાં હસ્મતથી જુએ છે એ સ્મિતથી જ હ, હું ના સ‘દેશક બંને સ્તબ્ધ બની જાય છે. એ સ્મિતમાં એક જ સવાલ હોય છે. હવે આ બધાંને શે। અથ?' આ સવાલની પાછળ અમાસની રાતના વેરાન અંધકાર ખંઠા હોય છે. આકાશમાં હજજારા તારાઓ હાવાં છતા અમાસની રાતમાં સૂનકાર જેમ ફેલાયેàાં રહે છે તેમ આનન્દ પર્વોની હાજરીમાં પણ હૈયામાં સૂનકાર જ હોય છે. અમાસની રાત તેા એકમ આવતાં જ વિદાય લે છે. પણુ જીવન પર આવી પડેલી આ અમાસ કદી વિદાય લેતી નથી. વિદાય આપવાના પ્રયત્ના એ અંધકારને વધુ ને વધુ ઘટ્ટ કરતાં હોય છે. અહીં હીબકાં લથડિયા ખાઇને થંભી જાય છે ધ્રુસ્કા અવાચક થઇને ગતિ ગુમાવી દે છે. આત્માની કે અંતરની મહાવ્યથા આવા સમયે દેખાય છે.
: ૧૦૯૧
શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્મના નિર્વાણ પછી ગણધરોત્તમ શ્રી ગૌતમ સ્વામીએ જે વિલાપ કર્યાં તે આવી મહાત્ચામાંથી જન્મ પામ્યા હતા. આ વિલાપનુ જે વણુન શાસ્ત્રામાં કે રાસમાં જોવાં મળે છે તે સાગરના એકાદ માજા–સમાન છે. આ મહાવ્યથા શાન્ત થઇ ત્યારે શ્રી ગૌતમ સ્વામીજી મહારાજા તા કેવળજ્ઞાન પામી ગયા. પણ એ વ્યથાની પળેામાં એમના અંતરમાં જે જબ્બર સૂનકાર છવાયા હતા તે કલ્પનાતીત છે.
સુવિહિત-પરપરામાં અગ્રેસર પૂજ્યપાદ આચાર્ય દેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા એક વરસ પૂર્વે સ્વત બન્યા ત્યારે આવી જ વ્યથા ઘણાંએ અનુભવી હશે. લેાકાએ માનેલું એ કરતાં વધુ ઉન્નત પુણ્ય જેમ એમના પડછાયા હતુ. તેમ લેાકેાની ધારણા કરતાં પણ વધુ પુણ્ય એમનુ' પેાતાનું હતું. અને લેાકેાએ માણેલી એ કરતાં અનેક ગુણી બધુ શ્રેષ્ઠ મહત્તા એમની હતી. એમની ગુણુગંગામા સ્નાન કરનાર પાવન બની જ જાય. એવી એમની પવિત્રતા હતી. આજે એમના વિષે વિચાર કરવા બેસીએ તા દિવસેાના દિવસેા પસાર થઈ જાય એટલા પ્રસ`ગા કે ઇતિહાસે કે ઘટનાએ એમના જીવનમાં બની છે. એ ઘટનામાં ચિર’જીવ બની ગયેલુ. એમનું નામ આજે અસંખ્ય લેાકેા આદશ ભાવે લે છે.
એમની નિશ્રામાં રહીને ઘણું ઘણું' કામ કરવાનું હતું. હજી તેા ઘણા ઇતિહાસે એમની પાસેથી મેળવવાના હતાં, હજી તેા ઘણી તકથાઓ કે જનકથાએ વહેતી જોવાની હતી. ઘણા રામાંચક પ્રસંગો એમના દ્વારા સર્જી શકાવાના હતા આજે એ નથી. જાણે આકાશ આખુ આગ વરસાવે છે. (અમે એમને મહારાજજી કહીને સંઐાધતાં) ‘મહારાજજી ગયા' આ વાત છેક જ અણુધારી છે. મહારાજજી ગયાં એટલે જાણે જીવન
Page #1008
--------------------------------------------------------------------------
________________
* ૧૦૯૨ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક)
ગયું. આખો ઇતિહાસ ગયે. હવાની પાંખે બેસીને દશેદિશામાં ધૂમનાર યશગાથાની ઉદગમભૂમિ ગઈ. અનેકના આંસુ લૂછનાર, અનેકને ઉત્સાહ આપનાર, અનેકને તારનાર, અનેકના જીવનને મહાજીવન બનાવનાર અતિમહાત્ મહાપુરૂષ ગયાં. “ગયાં” એમ લખતાંય હૃદય પર વીંછીના લાખો ડંખ લાગે છે.
આ વેદના શબ્દાતીત છે. જેમ મહારાજ માટે લખવા બેસીએ તે વરસેના વરસે ૨ વીતી જાય અને છતાંય શરૂઆત જ લાગે તેમ આ વેદના વ્યકત કસ્વા બેસીએ તેય છે { વરસેના વરસ વીતી જાય અને છતાંય વ્યથાને સાગર ભરતીમાં જ દેખાય. અંત4 વિનાના મોજાઓ આવી આવીને છાતીએ અફળાય છે. આંસુના ફીણથી આખી છાતી { ઉભરાઈ પડી છે. આ ફણ કયાં ઠાલવવું એ પણ સમજાતું નથી !
' પરંતુ એક વ્યકિતનાં આસુ આંખ સામે આવે છે ત્યારે આ વ્યથા, આ દુઃખ, આ અફસોસ, આ ચિકાર થંભી જાય છે. એ વ્યકિતના એક જ અશ્ર બિંદુ સામે આપણા છે આંસુના હજારે સાગરે વામણું ભાસે છે. એની વેદનામાં જે સચ્ચાઈ છે એ સામે તે છે આપણી વેદના અર્થવિહીને જણાય છે. એના થાકેલો અવાજ સાંભળીને ભલભલાની છાતી ભાંગી પડે છે. એના એક જ નિશ્વાસથી ધરતીમાં તિરાડો સજાય છે. એના સૂકાએલા છે હઠ જોઈને લોખંડી છાતી ધરાવનારા પણ ભાંગી પડે છે.
એ વ્યકિતને જોવા માટે આપણી આંખે સ્વછ જોઈશે. એને સમજવા આપણું છે વિચારતંત્ર સાબદું જોઈશે એની પાસે જવાની વાત તો દૂરની છે પણ એ જયાં રહે છે 8 તે સ્થળ સુધી પહોંચવા માટે પણ આપણી પાસે ભૂમિકા જોઈશે. એ વ્યકિત, માત્ર છે વ્યકિત નથી પણ સમષ્ટિ છે. એના નામે કંઈ કેટલાય ઈતિહાસે સર્જાયા છે. અને ૨ સજાશે. એના આંસુ લુંછનારા ઘણુ થઈ ગયા છે અને થશે. પણ આજે એની જે વ્યથા છે છે તે અસહ્ય છે આપણી સ્તબ્ધતા એની હતાશ મુખમુદ્રા સામે રૂક્ષ લાગે છે પ્રકાંડ = વિદ્વત્તા ઠાલવતી કરૂણું રસમય ગદ્ય પદ્યાવલિએ એના દુઃખ પાસે ક–ખ અને ગ થી 8 A વિશેષ નથી. એ વ્યકિતને સમજવી જ મુશ્કેલ છે. હા ! એને સમજનાર એક હતાં– ૨ છે મહારાજ ! એ ગયાં અને આ વ્યકિતની આંખે આંસુઓથી ભરાઈ ગઈ.
આ વ્યકિત આજથી વરસો પૂર્વે રાઈ હતી. ત્યારે એની સામે જોનાર કોઈ ન હતું. છે એની ફિકર જ કેઈને ન હતી. જેમને એની ફિકર હતી એમની પાસે કશું કરી શકવાની { તાકાત ન હતી. કેટલાંક એની હાલત જોઈને ગળગળા થયા હતા. કેટલાંકે “અરેરે કર્યું છે
હતું. કેટલાકે “હવે શું થશે?’ની નિષ્ફળ ઉત્તેજના દાખવી હતી. પણ કઈ જ એના છે છે નજીકમાં આવ્યું ન હતું. કેઈ નવા તૈયાર થાય તે એને રોકનારા પણ ત્યારે ઘણા છે | હતા. એ જનારાને સાંભળવા મળતું કે “આ રસ્તો જોખમી છે. એ વ્યકિતની સાથે કામ છે
Page #1009
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ–૪ અંક-૪૭-૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ :
લેવુ' ભારે કપરૂ છે. એમાં સફળતા શકય જ નથી...' આ બધુ' જ ગણકાર્યા વિના તે વખતે મહારાજજી પાતે એની પાસે ગયા હતાં એની આંખા મહારાજજીએ લુછી હતી. એના વેરવિખેર વાળમાં મહારાજજીએ હાથ પસવાર્યાં હતા. એને બેઠી કરીને આવાસનનુ' નીર મહારાજજીએ પાયુ હતું. અને એને મહારાજજીએ પાતાના હૃદયમાં નિવાસ આપ્યા હતા. આ પછી સાડા સાત દાયકા સુધી એને નિરાંત હતી. એને કશી ફિકર ન હતી. એની ફિકર કરનારા નરબકા એને મળી ગયા હતા. એ વ્યકિતને કાઇ કશુ કરવા જાય તે વચ્ચે મહારાજજી આવી જતાં. મહારાજજીની આંખેામાંથી વરસતુ' તેજ એ તફાનીને જોજન દૂર ભગાવી દેતુ'. માટા આક્રમણેા આવે તેા મહારાજજી હિ‘મત ભેર ઊભા રહેતાં. એ આક્રમણા સંઘર્ષો અને તેાફાના મહારાજજીની વજ્જરગઢ જેવી છાતી સાથે અફળાઈને ફૂરચા થઇ જતાં. મહારાજજી માત્ર બે વાકયેા ખેાલતાં અને ઝઝાવાતા ને વા વંટાળા હવામાં ઓગળી જતાં. મહારાજજીના વચનના આ માંત્રિક પ્રભાવ હતા. જ્યારે કાઇ જ માશા ન બચી હેાય એવી હાલત આવી પડતી... તેટલામાં તા મહારાજજીના ધીરગ`ભીર અવાજ સંભળાતા, એમની કમળકામળ હથેળી અદ્ધર થતી. એ હથેળીમાંથી જાણે કે અમૃતની વર્ષા થતી. અને જે વસ્તુના નિર્માણ માટે વરસે જોઇએ, પ્રબળ મહેનત અને પ્રચંડ તાકાત જોઈએ એ વસ્તુ પળેામાં નિર્માણ પામી જતી. આવી અદ્ભૂત તેજસ્વિતા ધરાવનાર મહારાજજીને પામીને એ વ્યકિત જે અત્યારે આંસુ સારે છે. તે નિરાંતમાં હતી. એને વિશ્વાસ હતેા કે હું અહી. નિર્ભીય છું. આ મહાપુરૂષ મારૂં નાનામાં નાની વાતે ધ્યાન રાખશે. એ જેને આશ્વાસન આપે છે તેને કોઇ દિવસ વાંધે આવતા નથી.' આજે એના વિશ્વાસ નામશેષ થઇ ગયા છે. એની નિર્ભયતા આજે ખેાવાઇ ગઇ છે. એના વિલાપ અસહ્ય થઈ પડયા છે.
: ૧૦૯૩
અમદાવાદ–શ્રી દાનસૂચ્છિ જ્ઞાનમ`દિરના દાદરા ચડતા એના ધુ્રસ્કા સભળાશે, ઇ લાલબાગના ઉપાશ્રયની ભીંતા પર કાન મૂકીશું તેા એ વ્યકિતનું રૂદન સાંભળી શકાશે. સાબરમતીના ‘આરાધના-ભવન'માં જે કેબિન છે તે કેબિનમાં મારી વાટે વહી આવતા પવન પણ એના નિસાસા સંભળાવશે. પાટણની ગલીએમાં ઘૂમતા એના નિશ્વાસ સાંભળીને અન્તર ચીરાઇ જશે. મહારાષ્ટ્રના ધૂળિયા માર્ગોની આપસમાં ઉભેલાં વૃક્ષાને પૂછશે તે એ વૃક્ષે પણ એ વ્યકિતને વિલાપ સંભળાવતાં રાઈ પડશે. શ્રી હસ્તગિરિના વિશાળ સંકુલને ગિરિરાજ પરથી જોઇશુ. તા પણ એ વ્યકિતના આક સાંભળવા મળશે. એ વ્યકિત આજે એકાક છે. પાવાપુરી-સમવસરણ મંદિરના મેદાનની ધૂળમાં એની એકાકિતાનું' કરૂણ સંગીત સભળાય છે. એ વ્યકિતને સમજનાર, એની વ્યથાને દૂર કરી શકનાર આજે કૈાઇ દેખાતું નથી. આજ સુધી એ મહારાજજીના ખાળે બેસીને
some concepper pop
appen
Page #1010
--------------------------------------------------------------------------
________________
| ૧૦૯૪ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) છે રમી. હસી. કિલેલી આજે એ મહારાજજી ભસ્માવશેષ છે એને મળેલાં આશ્વાસન છે અને વિશ્વાસ આજે ફરી એકવાર ગુમ થયાં છે. ૧ શ્રી વીરશાસન અને જેના પ્રવચનમાં છપાયેલાં સમાચાર પર એ વ્યકિત છે આંખ ઢાળીને બેસી છે. પણ એને કંઈ જ મળતું નથી. એની વેદનાને અન્ત એક ૧ દિવસે તે આવશે જ, પણ આજે એ વેદના અનત લાગે છે. અષાઢી અમાસે (અષાઢી ૪ અમાસ+શ્રા. સુ. ૧) સાબરમતી-રામનગરના મેદાનમાં ઉમટેલા લાખ લાખ માણસે એણે
જોયાં છે. “દશન” બંગલે છેલ્લાં બે દિવસ ઉમટેલી માનવકતા એણે જોઈ છે. જીવદયા છે પાછળ પીપમાં ઠલવાતી નેટે અને સીકકાઓ એણે જોયા છે. કરડની ઉછામણી પછી છે ઊભા થઈ ગયેલા અઢી લાખ માણસે એણે જોયા છે. સાંજે ૬-૩૦ વાગે અગ્નિદાહ 8 અપાય એ પહેલાં થોડા જ સમય માટે બહાર આવેલા સૂરજને તડકાથી મહારાજ ને . છે પુષ્યદેહ ચમકી ઉઠયે હતું ત્યારે એ વ્યકિત પણ પળભર ઉત્તેજિત થઈ હતી. અગ્નિ-5 ૪ દાહની શરૂઆતની પળોમાં ફેલાયેલી ચંદનની સુગંધ માણવા છતાં એ વ્યકિત પ્રસન્ન છે & થઈ ન હતી. મોડી રાત સુધી બળતા કાઠે લઈ જતા કુટુંબને એણે જોયાં છે. અગ્નિદાહને છાતી પર ઝીલનારી ઈટ પર બાઝેલી મેશ એણે પણ આંખે લીધી છે. પણ તે
એને કેઈ આશ્વાસ નથી. એ અગ્નિદાહની રાખમાં-એની માતા, એના પિતા એના સ્વામી | | એના ગુરૂ, એનું જીવન અને એનું સર્વસ્વ લુપ્ત થઈ ચૂકયું હતું. એને હવે કયાંય * રસ નથી. છે એ વ્યકિત આપણી જેમ દશ પ્રાણ પર જીવતી નથી. આ પણ જેમ વિનશ્વર પણ છે # નથી. એ વ્યકિત સમંદર જેવી છે. એ ભરતી અને એટમાં રહે છે. મહારાજ હતા ? છે ત્યાં સુધી એ ભરતીમાં વિસ્તરી. આજે એ ઓટમાં જઈ રહી છે, એણે નામ કે ઉપ8 નામ રાખ્યાં નથી. આગમાના પાને પાને, સમકિતના સડસઠ બેલની સજઝાય ગાતી | જ વેળા ગુંજતા સંગીતમાં આ વ્યક્તિ એળળ છે. સ્મૃતિમંદિરના આરસ નીચે લુપ્ત છે { થઈ જાય એ પહેલાં એને આપણે શોધી લેવી છે. એ વ્યકિતના નામે મહત્તા આપણુ ? કે ચરણેને પૂજશે. એ વ્યકિતને શોધવાની છે. ઓળખીને સમજવાની છે. મહારાજજીએ ! { આ કામ કરેલું આથી જ મહારાજજી મહાન ગણાયાં. જેમ આત્માની ઓળખ નામથી છે ન અપાય, એને ઓળખવા નામ પાડવાની જરૂર નથી તેમ આ વ્યકિત માટે પણ નામ છે બિનજરૂરી છે. આ વ્યકિતને આગમ “ઈશ્વર કહે છે. શાસ્ત્ર એ વ્યકિતને પરમાત્માની દેશનામાં વહેતુ સંગીત કહે છે. વાસ્તવિકતા આ વ્યકિતને જે સંજ્ઞાથી ઓળખે છે તે સંજ્ઞા છે સત્ય. સત્ય, શાસ્ત્રીય સત્ય. હા ! એના આંસુ સમજવા જરૂરી છે. કેમ કે કે એને પણ મહારાજને વિરહ ન ગમે. એના ઓસુ સમજવાનો પ્રસાદે એ છે
Page #1011
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ૪ અંક-૪૭-૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ :
: ૧૦૯૫
{ છે એ સત્યને સમજવું. જે આ સત્યને ન સમજીએ તે એની રક્ષા ન થઈ શકે. અને ૨ 4 રક્ષા ન થઈ શકે તે!
વીરવિભુને અમરસંદેશ “સમયે ગોયમ! આ વાયએ!” જીવનમાં ઉતારીશું, તે છે છે આ સત્ય જરૂર સમજાશે. સત્યનું સંશોધન નથી કરવાનું સંશોધન આપણી { પ્રજ્ઞાનું કરવાનું છે. આપણી પ્રજ્ઞા જે સંશોધન પામશે તો વિચારે સ્વસ્થ ? | અને સ્વચ્છ થશે, આ પછી જે જાગૃતિ આવશે એ જાગૃતિની ફલશ્રુતિમાં છે 8 સત્ય પામી શકાશે. પણ સ્વસ્થ અને સ્વચ્છ વિચારધારા, જાગૃતિ અને સંશોધિત છે પ્રજ્ઞા આ ત્રણની પ્રાપ્તિ સરળ નથી. ભવભવની સાધના પછી આ મળે છે, મહારાજજીને ! આ ત્રણની પ્રાપ્તિ થઈ હતી. આથી સત્યને પામી શકવામાં મહારાજ સફળ થયા હતા. અસ્વસ્થ અને અસ્વચ્છ વિચારધારાથી સત્ય લુપ્ત થઈ જવાની તૈયારીમાં હતું. ત્યારે છે મહારાજજીએ જાગૃત થઈને આ સત્યનું સંરક્ષણ કર્યું હતું. અને આ પછી દેવાંશી છે { પ્રતિભા દ્વારા આ સત્યને ઘરઘરમાં મહારાજજીએ ફેલાવી દીધું હતું. યાદિતી મહત્તરછે સૂનુ, કલિકાલ સર્વજ્ઞ, ઉપાધ્યાયજી મહારાજ, આત્મારામજી મહારાજા જેવા સમર્થ મહા- ( પુરૂષ પછી આ કામ મહારાજજીના હાથે થયું હતું. સત્યને આ વાત જ નિરાંત હતી. મેં
મહારાજજીના જીવન પ્રસંગે વાંચીશું. “જૈન પ્રવચનમાં રજૂ થયેલાં વિચારો | વાંચીશું. “વીર શાસનના સમાચાર વાંચીશું. “સમ્યગદશન' જેવાં પુસ્તક વાંચીશું તે છે
મહારાજજી વધુ ને વધુ મહાન જણાશે. મહારાજજીની મહત્તાને આ રીતે ઓળખીશું છે તે મહારાજજી માત્ર મહાપુરૂષ નહીં પણ સત્યપુરૂષ લાગશે. આ સત્ય પુરૂષને ઓળખવા છે { આપણે જેમ વધુ સક્રિય થશે તેમ એ વધુ ગહન જણાશે. એ ગહનતાને અન્ન મેળ- ૧
વવા આપણી જિજ્ઞાસા પણ વધુ દઢ થશે. આમ ગહનતા અને જિજ્ઞાસા વચ્ચે સ્પર્ધા છે ન થશે. ત્યારે એ પરમપુરૂષને સમજવાની શરૂઆત થશે. અને આ વખતે જ સત્યને પામ- ૨
વાની યેગ્યતા પણ જન્મશે કેમ કે આમાં વિચાર શુદ્ધિને મુખ્ય તબકકે પસાર થઈ છે ચૂક હશે. માહૌલક્ષિતા અને આમલક્ષિતા અને રત્નત્રયલક્ષિતા જેવા સદગુણની સમજ મળી ચૂકી હશે. સાદા શબ્દોમાં ગહન પદાર્થ પીરસતી મહારાજની શબ્દધારાના વાંચનનું એ પરિણામ હશે. આ બાદ આપણી ક્ષમતા મુજબ સત્યની સેવા કરવાનું આપણે શરૂ કરી દેવાને. અને.. અને... સત્યના સેવકે એકથી વધુ સંખ્યામાં સર્જાઈ જવાના. આમાંથી એકાદ પણ તેજસ્વી પુરૂષ પાકશે તે સત્યના હેઠે અચૂક સ્મિત આવી શકશે. મહારાજજીએ સત્યને જે વ્યાપથી વિસ્તાર્યું છે એ જોતાં મહારાજજી ભારતભરમાં ફેલાયેલાં છે. મહારાજના કાર્યો એટલે મહારાજજી જ કહેવાય ને ! આ છે
Page #1012
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક
૧૦૯૬ :
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) 5
છે કાર્યોને અને મહારાજજીના વિચારને ઉકત રીતે સમજનાર અને જાણનાર ભારતના દરેક આ ખૂણેથી જાગશે એ જાગશે એટલે જાણે કે દીપકે સર્જાશે. અને એ દીપકે ફરીવાર છે છે દીપશિખાઓ પ્રગટાવશે. એની તેજધારાથી ભારતભર ભરાઈ જશે. આ મહાન કાર્યમાં 8 સત્યની અસ્મિતા સબળ થશે. એ વખતે એની આંખમાં ચમક હશે. એના સસ્મિત છે છે હઠ પર એક નામ હશે, મહારાજજીનું ! એ નામ સૈકાઓ સુધી જીવશે. જ્યાં સુધી મેં સત્યને સાગર ભરતીમા હશે ત્યાં સુધી એના તરંગેતરંગ પર મહારાજજીનું નામ હશે. ! એ નામના આધારે ઈતિહાસે ગીત ગાશે. દંતકથાઓ દશે દિશામાં રમ્યાં કરશે જીવન કથાઓ આનન્દભર્યા તાલમાં રમ્યા કરશે. યશોગાથાએ મેરૂ પર્વતની ટોચથી સાત સાગર સુધી મતી વરસાવશે. આકાશે સૂરજ ઉગશે ત્યારે એના પહેલાં કિરણ પર છે મહારાજજીનું નામ અંકિત હશે ! તે આકાશમાં ચન્દ્રમાં ઉગશે અને એની ચાંદનીમા 6 ટોળે વળીને તારાઓ ચર્ચા કરશે કે “મહારાજજીનું પુણ્ય હતું માટે મહાન હતા ? કે હું મહાન હતાં માટે પુણ્યવાન હતા ? તારાઓના પ્રતિબિંબ ઝીલીને તળાવે વૃક્ષોને આ 4 વાત કરશે. વૃક્ષે આષાઢી અમાસે અગ્નિદાહમાં વપરાયેલા ચન કાણોની ઇર્ષા કરશે. અને “નમુણ્યમેવ સાધીયાન” વાળી જગન્નાથની ઉકિત બેટી પડશે. કેઈ ગભરૂં બાળ ? રતું હશે ત્યારે માતા આ નામની બાળવાર્તા કહેશે ને એ બાળ હસવા માંડશે. 5
ખુમારીની વાત કરનારા આ નામ આવતાં જ પિતાની ખુમારીને શબ્દરમત તરીકે જે સવીકારી લેશે. આ નામથી રોતલ લોકેની છાતી લોખંડી, અને લોખંડી કેની છાતી 8 8 વજની બનશે.
ત્યારે આ નામ મંત્રી બની જશે. જેમ બ્રહ્મચર્યના ઉપાસકે સ્થલપ્રભનું છે છે નામ લે છે તેમ સત્યના ઉપાસકે આ નામ લેશે. અને આ નામ સાથે છે સિદ્ધિઓ સંકળશે. છે જે રીતે સત્ય પૂજાય છે. અને સત્યની જાળવણી થાય છે તે રીતે આ નામ પૂજાશે. છે અને આ નામે સજાયેલા ઈતિહાસે સચવાશે. જયાં સુધી આકાશમાં સૂર્ય-ચન્દ્ર, ગ્રહ, છે નક્ષત્રો અને તારાઓ છે. જયાં સુધી આ તમામ તેજસ્વી છે. ત્યાં સુધી આ નામ અક૨ બંધ છે અને એની પૂજ્યતા પણ અકબંધ છે. છે પૂજ્યશ્રી કહેતા હતા કે B - અ ટે) અe) અને કઈ જજીછે શ્વઝJી પણ!
બધાયને મોક્ષમાં લઈ જવાની હતી. બધાયને સંસારનો રસ નિચોવી નાંખવાની હતી. 8 આપણે એમના વારસદાર છીએ. આપણે પણ આજ ભાવના હોવી જોઈએ. દુમન માટે ?
Page #1013
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૭-૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ :
.: ૧૦૯૭ પણ આ જ ભાવના હોવી જોઈએ. તે બીચારા કર્માધીન છે. એ શું કરે? તેનું પણ કલ્યાણ થાય. તે પણ વહેલાં મેક્ષમાં પહોંચે. એ જ ભાવના હોવી જોઈએ. આવી ભાવના આપણા હદયમાં રમતી હોય તે જ આપણે ભગવાનનું શાસન પામ્યા કહેવાઈએ.
૦ મને મોક્ષની વાત કરતાં આવડે છે. બીજું કાંઈ આવડતું નથી. મારે તે મેક્ષની વાત કરતાં કરતાં મરવું છે. હમણાં મરણ આવે તે ય વધે નહીં. માની વાત કરતાં છે કરતાં પ્રાણ હમણું ચાલી જાય તે હું તૈયાર છું.
–મહારાજજી (વિ. સં. ૨૦૪૫ પાલીતાણ ચાતુર્માસમાં એક વાતચીત દરમ્યાન)
= શાસન સમાચાર * ભણાવાયેલ, વૈશાખ વદ ૧૪ના પૂ. ગચ્છા-
આબુ દેલવાડા તીર્થ–અને શ્રી ધિપતિશ્રીની ૧ી માસિક તિથિ ખૂબ જ વિમલ વસહી જીનાલયે પાંચ જિનાલયની ભવ્યતાથી ઉજવાયેલ, ૭૦ રૂપિયાનું સંઘ છે
સાલગીરી તથા પ. પૂ. ગચ્છાધિપતિ પૂ.પાદ પુજને જુદા જુદા ભાવિકે તરફથી થયેલ, I { આચાર્ય ભ. શ્રીમદ વિજય રામચન્દ્ર સરી. કરજ પ્રભુજીને અંગરચના, ફળ નેવેદ્યની છે
શ્વરજી મ. સા.ના દીર્ઘ સંયમ જીવન અને સુંદર રીતે ગોઠવણી રાત્રે દીપક-રશની મદના શાહ છબીલદાસ સાકરચંદ પરિ.
વગેરે જીવદયાની ટીપ ખુબ સુંદર થવા 4 વાર તરફથી પ. પૂ. વર્ધમાન તપોનિધી
પામી હતી, તથા આબુ દેરાસરની સાધારણ છે તપસ્વી સમ્રાટ આચાર્યદેવ શ્રી રાજતિલક
ખાતાની તિથી ૧૧૦૦૦, રૂા.ની એક એવી છે સુરીશ્વરજી મ. સા. તથા નૂતન ગચ્છાધિપતિ
છે ૨૩૦ તિથિ લખાઈ ગઈ હતી, વિધિ વિધાન છે પૂ.આ.દે. શ્રી મહોદય સૂરીશ્વરજી મ.સા. તથા
માટે જામનગરવાળા શ્રી નવીનચન્દ્ર બાબુછે પૂ આ શ્રી જિનેન્દ્ર સ્ મ.સા. તથા પૂ આ શ્રી જય. લાલ શાહની મંડળીએ ખૂબ જ સુંદર રીતે R કુંજર સુરીશ્વરજી મ. સા. તથા પૂ. આ. શ્રી કરાવેલ. સંગીતમાં રાજકોટના શ્રી અનંત- ૨ 8 મુકિતપ્રભ સુરીશ્વરજી મ. સા. તથા ઉપ- કુમાર નગીનદાસ, સુરતના નીકેશ સંઘવી હું થાય શ્રી નરચદ્ર વિજયજી મ. સા. તથા તથા સુરેન્દ્રનગરના શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામિ છે પૂ. પં. શ્રી હેમભૂષણ વિજયજી મ. સા. મંડળે તથા અમદાવાદથી જયેન્દ્ર નાયક
આદ્યની શુભ નિશ્રામાં વૈશાખ વદ ૮ થી પધાર્યા હતા અને સારી જમાવટ કરી હતી જેઠ સુદ ૪ સુધીને ૧૧ દિવસને જિનેન્દ્ર દરરોજ દરેક પ્રતિમાજીને રૂપેરી વરખની છે ભકિત મહોત્સવ ખૂબ જ ભવ્યતાથી ઉજ- આંગી કરવામાં આવી હતી. બટુકભાઈની વાસે હતે પાંચ જિનમંદિરમાં અઢાર ઉદારતાથી તથા મુંબઈના દીલીપભાઈ ઘીવાળા અભિષેકે તથા શ્રી બૃહદ સિદ્ધચક પૂજન ગોકળભાઈ પાટણવાળા તથા શાંતિભાઈ ? વીસ સ્થાનક પૂજન, શ્રી બૃહદ અષ્ટોતરી અમદાવાદવાળાની જહેમતથી મહોત્સવ શાંતિ સ્નાત્ર વગેરે ખૂબ ઉલ્લાસ પૂર્વક ભવ્ય ઉજવાઈ ગયે.
Page #1014
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
શ્રી જૈન શાસન અમર રહે !” શ્રી એટલે લોથમી, જો લક્ષમી મેળવવી હોય તે કેવળજ્ઞાન રૂપી લક્ષમી મેળવજે. જૈન શાસ્ત્રનું સ્પષ્ટ વિધાન છે કે “ભૌતિક સુખેથી કોઈ આત્મા વિરાગ ન પામે” નરકમાં ભયંકર દુખ છે આ વાત જેન શાસ્ત્ર એ જ કહેલ છે. શાશ્વત આત્માની સંભાળ કરી હતી તે અનંતકાળ ઉજજવલ બની જાત. સમકિતીની અથવા સમકિતની અભિલાષા જાગે તે જ ગાડી પાટે ચઢી ગણાય. નબળા માનવી સાથેનો પરિચય ઘણીવાર પછડાટ ખવડાવે છે. અવિરતિ એને જ કહેવાય કે સુખની ઈચ્છા અને દુઃખને લેપ ભગાડે છે. મરણ પાછળ રડવું એ પાપ છે તે વાત શ્રી જૈન શાસન સિવાય કંઈ નહી સમજાવે. રસ વિનાની અઢળક ક્રિયાઓ ફળ આપી શકતી નથી એમ શ્રી જૈન શાસન કહે છે. “રડવું એ પાપ છે” આ વાત શ્રી જૈન શાસન સિવાય કંઈ સમજાવશે નહિ. હેશે હશે શ્રી જૈન શાસનની થાય એટલી પ્રભાવના કરે. –વિરાગ
જૈન પાઠશાળા માટે જરૂરી વર્ષોથી બને જેન ધાર્મિક કે વાચું છું. તેમાં મારૂ એક નમ્ર સુચન છે. જે બન્ને અઠવાડીક થા માસીકમાં આપશે એવી વિનંતી.
રાજકોટમાં વર્ધમાનનગર ઉપાશ્રયથી પ્રકાશ એ દોશી છેલા ૧૨ વર્ષથી અવેતન પાઠશાળા ચલાવે છે, પુજા ભણાવે છે ૧૮ અભિષેક વિ. કરાવે છે. ૧ પાઇ લેતા નથી.
પર્વાધિરાજમાં બહુમાન થાય તે રકમ પાઠશાળાના બાળકને તીર્થ યાત્રા કરાવવામાં વાપરે છે ભેટ રકમ પેઢીમાં જમા આપે છે. આમાંથી પ્રેરણ લઈ ભારતમાં થા વિદેશમાં ગામ-શહેરનગરમાં જૈન ભાઈ બહેને ૧ કલાક ફકત પાઠશાળા ચલાવે ફકત પાંચ પ્રતિક્રમણ જાણનાર પણ ચાલે. ભવિષ્યમાં આમાંથી વટવૃક્ષ થશેને જૈન ધર્મને વિશ્વમાં કે વાગશે.
લી. એક વાચકનું નમ્ર સુચન – ખાસ નોંધ :અષાઢ વદ-૧૩-૧૪ મંગળવાર તા. ૨૮-૭-૯૨ ને અંક બંધ છે અને ત્યાર પછી જ. . ૪ . ક-૮-૯૪ ને કે બંધ રહેશે અને શ્રાવણ સુ. ૧૩ બાળવાર તા. ૧૧-૮-૯૨ ના પાંચમાં વર્ષને પ્રથમ અંક , પૂ. આ. ભ. શ્રી વિજય રામચન્દ્ર સુરીશ્વરજી મહારાજના “શ્રદ્ધાંજલિ વિશેષાંક તરીકે પ્રગટ થશે. – સંપાદક
Page #1015
--------------------------------------------------------------------------
________________
કથિil[]
– શ્રધ્ધાંજલિ સાર્થક બને. उत्तमः क्लेशविक्षोभं क्षमः सोढुं न हीतरः ।
मणिरेव महाशाण धर्षणं न तु मृत्कणः ॥ “ઉત્તમ પુરુષ જ કલેશના વિક્ષોભને સહન કરવાને માટે સમર્થ બને છે પણ ઇતર | જન નહિ. કારણ કે મણિ જ સરાણના ઘસારાને સહન કરે, માટીને કણ નહિ.”
મહર્ષિને આ ઉકિત અનુપમ શાસન પ્રભાવક, અજોડ સમાધિ સાધક, સ્યાદવાદ વાચ- 1 સ્પતિ પૂજ્યપાદ આ. શ્રી વિ. રામચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાના જીવનમાં યથાર્થ છે કરે છે. જેઓશ્રીજીનું જીવન સત્ય સિદ્ધાન્તના રક્ષણ અને પ્રચાર માટેના સંઘર્ષોમાં જ છે પૂર્ણ થયું. જેમ સુવર્ણ જ અગ્નિના તાપને સહી શકે તેમ આમને સંઘર્ષો મજેથી જ વેઠીને સન્માગની રક્ષા કરી અનેકને સન્માર્ગે ચઢાવ્યા. અને અગ્નિમાં તપાવેલા સુવર્ણની 8
જેમ વધુને વધુ દેદીપ્યમાન બની સુર્યની જેમ સોળે કળાએ ખીલી ઊઠયા. સિદ્ધાંતનિષ્ઠા જે માટે તે પ્રામાણિક વિરાધકો પણ કબૂલ કરતાં કે સત્ય તે તેમના ચરણમાં ચૂમે છે,
શરણમાં છે. “સિદ્ધાન્ત રક્ષણ માટે કઈ મને “ઝઘડાળું” કહે “કજીયાખોર કહે છે તેવું છે બેડ લગાવવા પણ તૈયાર છું”.આવું બેધડક તેઓ જ કહી શકે, બી જાનું ગજુ પણ નથી. 8 5 સિદ્ધાન્ત રક્ષા માટે તે સત્ત્વ જોઈએ તે સત્વ આજ્ઞાપ્રિયતામાંથી જ પેદા થાય. માન-પાનાદિ છે એષણાઓમાં લેપાય કે કેઈની ય શેહ-શરમમાં આવે એટલે સર્વ દેશવટે જ લઈ લે.
આવા સાત્વિક શિરોમણિની અવિદ્યમાનતામાં “સવને છૂપા આંસુ સારવાને વખત તે ન આવે તે જોવાની, તેઓને માનનાર દરેકે દરેક ઉપાસકેની અનિવાર્ય ફરજ છે. “આ B નહિ તે અમે નહિ તેવા લેહીથી લખાયેલા શબ્દોને લાલરંગ તે કયાંય ઉડી જાય છે ! છે તેવા બણગાં ફૂંકવાને બદલે હયાથી નકકી કરીએ કે “અમારા જીવતાં તે આમને ?
સાચવેલ સમાગથી તસુભાર પણ આઘાપાછા નહિ જ થઇએ તે જ આ છે સન્માર્ગ સંરક્ષકને પ્રથમ વાર્ષિક પુણ્યતિથિ નિમિતે સાચી શ્રધાંજલિ છે. { આવી દશા પામી સૌ કેઈ આત્માની અનંત-અક્ષય ગુણલક્ષમીને વરે તે જ ભાવના.
–પ્રજ્ઞાંગ
Page #1016
--------------------------------------------------------------------------
________________
% સહન કરતાં સમાધિ સધાય , –સ્વ. પૂ. આચાર્ય દેવેશ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા
અકસ્માતે પણ કયારેક સ્મરણીય બની જાય છે. દ્ધિ. વૈ. વ. ૧૧, ૨૦૪૦ માં પૂ. શ્રી દાનસૂરિજી જ્ઞાન મંદિરમાં આ ગુણાનુવાદ પ્રવચન અપાયું હતું ત્યારે ગુણાનુવાદ તરીકે પૂજય પાદશ્રીજીનું આ અંતિમ પ્રવચન હતું. એ કેઈને જ ક૯૫ના નહી. આ સુભગ અકસ્માત હતું. આ અતિમ ગુણાનુવાદ પ્રવચન પૂજયપાદ શ્રીજીએ પિતાનાં પરમગુરૂદેવ પૂ. આ. ભ. શ્રીમદ્દવિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજા વિશેનું જ આપ્યું હતું. છેલ્લા ગુણાનુવાદ પિતાનાં જ ગુરૂદેવનાં કર્યા આ પણ એક સમરણીય અકસ્માત ગણાય. સાદા શબ્દોમાં ગુરૂદેવને હૃદ્ય પરિચય આપી જતાં પૂજ્યપાદ શ્રીજીના આ પ્રવચનમાં તેઓશ્રીના આશય વિરૂદ્ધ કશું છપાયું હોય તે ત્રિવિધ ત્રિવિધ ક્ષમા યાચીએ છીએ. સં. ]
આજે જે મહાપુરૂષની તિથિ છે તે અમારા માટે પરમ ઉપકારી થઈ ગયાં છે. આ આજે અમે જે કાંઈ પામ્યા તે એમને પ્રતાપ છે. અમને સાધુપણું પમાડનાર, ભણાવીને 8. તૈયાર કરનાર, સંયમ-જીવનની આરાધના કરાવનાર આ મહાપુરૂષે - જે ઉપકાર કર્યો છે. છે. તેનું વર્ણન થઈ શકે એમ નથી.
તમને ખબર નહીં હોય, કે જીવનભર એમણે એકાસણા કર્યા છે. વિશિષ્ટ તપશ્ચર્યા છે. કરવા છતાં એકાસણા ચાલુ જ રાખ્યાં હતા. એ ભરબપોરે થંડિત બહાર જાય. કદી 8 વાડાને આશ્રય લીધો નથી, ભરતડકામાં મલપતા હાથીની જેમ ચાલતા–એવી એમની 8 સહનશકિત હતી, એમણે જે રીતે સંયમ પાળ્યું અને પળાવવાની જે મહેનત કરી છે તેના ઉપકારની વાત થઈ શકે તેમ નથી. અમને ભણાવવા માટે એ વસ્તુઓનો ત્યાગ કરતા અને એ રીતે અમને તૈયાર કર્યા. એમને ઉપકાર દરેક સાધુઓ પર છે. એ જે છે જે રીતે સંયમ જીવ્યાં. સાધુઓને એમણે જે રીતે તૈયાર કર્યા. એનું વર્ણન છે ! એ જ જાણે.
અમે જે કાંઈ અભ્યાસ કર્યો તે એમના પ્રતાપે. પોતે ત્યાગ કરીને અમને ભણાવામાં ? આગળ વધાર્યા આ રીતે એમણે બધાને તૈયાર થર્યા. આને કારણે આજે બધા એમને ! યાદ કરે છે. આજે અમે એમને યાદ કરીએ છીએ તે “અમારામાં કંઈ જ નથી” એમ લાગે છે.
પૂ. શ્રી બાપજી મહારાજ એમને રેજ યાદ કરતા. એ કહેતા કે “આ સમુદાયના છે રન છે.” એમણે સંયમ પાળ્યું એવું પાળનારા આજે ઓછા દેખાય છે,
૫ એ ભરબપોરે બહાર થંડિલ જતા. ભારે તડકો હોય તે પણ જાણે કંઈ જ ન 8 હેય તેમ ચાલતા. સહન કરવા માટે એમણે ઘણે ઉદ્યમ કર્યો હતે. સહન કરવા માટે
Page #1017
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષ-૪ અંક-૪૭-૪૮ તા. ૨૧-૭-૯૨ :
= ૧૧૦૧ છે તે જેટલું કેળવીએ તેટલું કેળવાય પ્રમાદી ન થઇએ અને એમની માફક ઉદ્યમ કરીએ છે તે એમની જેવું થઈ શકે. આપણે પ્રમાદી થઇએ તે ન થાય. એમણે શક્તિ મુજબ 5 કર્યું અને દાડે દા'ડે શકિત વધતી ગઈ. આ શકિતના પ્રતાપે એમણે જે સમાધિ
સાધી તે બીજા ન સાધી શકે. એમણે અંતિમ કાળે જે વેદના સહન કરી તે બીજા છે સહન ન કરી શકે.
સમાધિ જોઈતી હોય તે કષ્ટ સહન કરવાની ટેવ રાખવી જોઈએ. વાતવાતમાં આમ ન થાય-આમ ન થાય” આવું કરનારા સમાધિ ન પામી શકે. આપણે ધારીએ તે કરી શકીએ. શકિત વધારવાનો ઉપાય એક જ છે. ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ રહેવાને પ્રયત્ન કરતા રહીએ તે શકિત વધે. આવા ઉપકારી ન મળ્યાં હોત તો, છે અમારી આવી શકિત ન હત.
સાધુઓ વધારવાની...સંયમી જીવન પમાડવાની એમની શકિત હતી. એમના પ્રતાપે છે ઘણાં સારા સાધુઓ થયા અને સાધી ગયા. અમે આજે સાધુ વધ્યા તે એમને પ્રતાપ.
અમે જે પાળીએ છીએ તે એમનો પ્રતાપ છે " એમના ગુરૂ એવા હતા કે જેમનું વર્ણન ન થાય. એ ગુરૂના ગુરૂ પણ એવા. છે એમણે જે શાસનનું રક્ષણ કર્યું છે તેનું પણ વર્ણન ન થાય. પૂ. 9. શ્રી વીરવિજયજી A મહારાજ, પૂ. આ. શ્રી દાન સૂ મે. આમની કૃપા અમને એમના પ્રતાપે મળી છે. છે પૂ. આ. શ્રી સિદ્ધિસૂરીશ્વરજી મ., પૂ. આ. શ્રી મેઘસૂરીશ્વરજી મ., પૂ આ. શ્રી કમલ # સૂ. મ. આ બધાની કૃપા પણ, એમના જ પ્રતાપે અમારા પર ઉતરી છે. છે. અમારા ગુરૂ મહારાજ પિતાનું કલ્યાણ સાધી ગયા અને બીજાનું સધાવી ગયા. 8
આજે હું વિચાર કરું છું કે “અમારે આટલું જાળવ્યું તે ગયા પછી કેમ પાછા
આવતા નથી. પણ આપણું પુણ્ય નહીં હોય. આપણામાં એવી લાયકાત નહી જોતા ન હોય. માટે નહીં આવતા હોય.”
હું એમને જ યાદ કરું છું. એમણે શાસન પર અને અમારી પર જે ઉપકાર | કર્યો છે તે ભૂલાય તેમ નથી. જો ભૂલીએ તે અમારા જેવા કે કૃતન નથી. આજે કઈ પણ કામ કરતાં એ યાદ આવે છે. સૂતા ઉઠતા, વાપરતા બધામાં એ જ યાદ છે આવે છે. [પ્ર.-વાપરવામાં કેવી રીતે યાદ આવે?]
જે અને જેટલું આવે એમાં એ ચલાવી લેતા. બધું ભેગું કરીને વાપરે. એકલું મળે તે એકલું વાપરે લુખાં રોટલા પણ મજેથી વાપરે એવો ઈન્દ્રિયોને મહાસંયમ
એમણે કેળવ્યું હતું. અમારા જીવનમાં પ્રમાદ આવે ત્યારે એમને યાદ કરીએ તે B અમારો પ્રમાદ ચાલ્યા જાય એવા એ અપ્રમાદી હતા. એમણે અમને સારા સંસ્કાર છે
Page #1018
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ ૧૧૦૨ :
શ્રી જેનશાસન (અઠવાડિક) છે આપવા તથા અભ્યાસ કરાવવા જે પુરૂષાર્થ કર્યો તે બીજા ન કરી શકે. આજે પણ એ ! ગુરૂર છત્ર જાગ્રત અસર થે હેય તે અનુભવ થાય છે. | બધાને ભગવાનનું શાસન પમાડવાની. એમની પ્રબળ ઈચ્છા હતી. બધાનો ઉદ્ધાર ! થઈ જાય એવું એ ઈચ્છતા. એમની પાસે જે બેસે એને સાધુ થવાનું જ મન થાય.
[ પ્રશ્નઃ-આપ જે રીતે વાચના આપો છો એ રીતે તેઓ પણ વાંચતા ]
હા ! આખો દા'ડો વંચાવ્યા કરે. નાના બાળકને પણ સમજાવે. એમની પાસે બાળક આવે એટલે એ સાધુ બન્યો સમજે. મારા બાનાં બાએ મને ધર્મને અભ્યાસ કરાવ્યું છે T સારા સંસ્કારો આપ્યા. પણ દીક્ષાની વાત કરું તે કહે કે “મારા ગયા પછી લે જે” છે મેં આ વાત ગુરૂ મહારાજને કરી તે એમણે કહ્યું કે “કેણ પહેલા જવાનું છે એ છે કે કોને ખબર છે ?' આ વાત મેં બને કરી ત્યારે બા કહે કે “જા, ભઈ સાધુ થઈ જા.” . છે એમના પ્રતાપે હું વૈરાગ્ય પાયે અને સાધુ બની શકે મને જે શકિત પ્રાપ્ત થઈ છે છે. છે તે એમને પ્રતાપ છે. એમને ઉપકાર ઘણા બધા ઉપર છે અને બધા યાદ કરે છે. . છે એમની લઘુતા એટલી કે પૂ. બા શ્રી મેઘ સૂ મ, પૂ. આ. શ્રી લબ્ધિ સૂ માને છે
ભણાવ્યા. એને તેઓ જ્યારે આચાર્ય થયા ત્યારે તેમને મજેથી વંદન કર્યું. તેમને પણ છે 5 વંદન કરવામાં સંકોચ અનુભવ્યું નથી એમને આચાર્ય પણ મહામુસીબતે બનાવ્યાં છે. છે પ્રપંચ કરીને પાટે બેસાડવા પડયાં છે. અને આજે બધા આચાર્ય પદની ભીખ માંગે છે. તે
એમનામાં જે ગુણે હતા તે આપણામાં આવી જાય તે કલ્યાણ થઈ જાય. જેમને . સમાધિ જોઈતી હોય તેમણે કષ્ટ સહન કરવાને અભ્યાસ રાખવો જોઈએ. એ હોય તે તે સમાધિ સુલભ બને અને જે એકવાર સમાધિ મરણ થઈ જાય તે મુક્તિ નજીક બની છે જાય માટે સુખમાં વિરાગ રાખી, દુઃખમાં સમતા રાખી શકાય તે દુર્ગતિના દરવાજા પર બંધ થાય અને સદ્દગતિને માગ ખૂલી જાય. આ સદગતિ પણ મેક્ષ સાધક ધર્મની આરાધના માટે છે એ યાદ રાખવાનું છે. '
બસ! આટલું કહીને પૂર્ણ કરવામાં આવે છે.
છે (૨૦૪૭ દ્વિતીય વૈ. વદ ૧૧ વિજયદાનસૂરીશ્વરજી જ્ઞાનમંદિર–અમદાવાદ)
શ્રી મહાવીર રસનેમ સળગ અને સરલ
સુરંગી કથા થઇ શરૂ છે. જ નયસારથી નિર્વાણુ સુધી ક
Page #1019
--------------------------------------------------------------------------
________________
!
* મુખ્ય કર્તવ્ય
*
–સુંદરજી બારાઈ
છે સંસારનાં સમસ્ત આકર્ષણ અને રસનું બહાર જતાં ઈન્દ્રિયે વધારે કંઈ જ આનંદ છે છે કારણ મનુષ્યની પાંચ ઈન્દ્રિયે જ છે. આપી શકતી નથી. છે જયાં સુધી મનુષ્યના નેત્ર સાંસારિક જ્યાં સુધી મનુષ્ય ઈન્દ્રિયની જાળમાં છે આ વસ્તુઓનાં દશ્ય જુએ છે. જીભ ખાવ બંધાયેલું રહેશે. ત્યાં સુધી તે અંધકારમાં જ છે પદાર્થોને રસ લે છે, નાક જુદી જુદી જ ભટકતે રહેશે. તેની પાસે બધા સાંસા- 8 સુગંધીને આનંદ લે છે. કાન સાંભળવામાં રિક પદાર્થો હોવા છતાં પણ તેને લાગશે ? છે સુખ ઉપજે એવા સૂરોથી મુગ્ધ બને છે કે તેની પાસે કંઈ જ નથી. તે ઈદ્રિયો છે 8 તથા ત્વચા સ્પર્શ સુખમાં આનંદ માણે દ્વારા જેટલું સુખ પ્રાપ્ત કરવાની કામના છે છે, ત્યાં સુધી આ સંસારનો ક્રમ ચાલુ રહે કરતા રહેશે, તેટલા જ પ્રમાણમાં સુખની જ છે અને તેમાં આકર્ષણ રહે છે.
લાલચ આગળ વધતી રહેશે. છે વધારેમાં વધારે આનંદ લૂંટવાની કામ- સંસારમાં અધિકાશવ્યકિતએ જીવનના આ છે નાથી મનુષ્ય પોતાની પાંચે ઈન્દ્રિયેથી પાશવિક સ્તર ઉપર જ ફરતી જોવામાં છે વધારેમાં વધારે આનંદ પ્રાપ્ત કરવાનો આવે છે. તેઓ આ વાસનાના નીચા સ્તર પ્રયત્ન કરે છે.
ઉપરથી ઉંચે આવવાનો પ્રયત્ન કરતા નથી. સારામાં સારા પદાર્થો તે ખાય છે, એટલું જ નહિ, પણ તેઓ અંધકારમાં ઉત્તમત્તમ સુગંધી પદાર્થો તે સૂછે છે, આથડે છે. એટલું પણ તેમને ભાન થતું સુંદરમાં સુંદર દ્રશ્ય તે જુએ છે, મધુરમાં નથી. તેમને પરિવાર નિત્ય વધતું જાય છે મધુર સ્વરો તે સાંભળે છે. સર્વશ્રેષ્ઠ વસ્ત્રો છે અને તેને લઈને તેમની આવશ્યકતાઓ તે પહેરે છે.
' પણ નિરંતર વધતી રહે છે અને તેનાથી છે આ બધું મળવા છતાં પણ તેને એમ તેમનું દુ:ખ પણ વધતું રહે છે. થયા કરે છે કે, “હજુ કંઈક વધારે જોઈએ. શરીરની આવશ્યકતાઓમાં વાસના
અને તે વધારે ને વધારે ઈન્દ્રિય ભોગો સર્વથી અનર્થકારી આવશ્યકતા છે. તરફ દોડે છે. પણ તેની બધી દોડ વ્યર્થ ' અત્યારે યુગમાં પરિવારની વૃદ્ધિ અનેક જાય છે. અતૃતિ ને હજુ કંઈક વધારે પ્રકારની ચિંતા અને જવાબદારીનું કારણ મેળવવાની ઈચ્છા તેના મનમાં રહ્યા કરે છે. બને છે. તેમના પાલન પોષણની અને બીજી
આનું કારણ એ છે કે ઈન્દ્રિય ભેગોને આવશ્યકતાઓ પૂર્ણ કરવામાં પોતાના છે આ પણ એક મર્યાદા હોય છે. તે મર્યાદાની આત્મ સુધાર અને આત્મ ઉદ્ધારની વાત છે
Page #1020
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૦૪ :
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક ) છે જ ભૂલી જાય છે. તેને પોતાના શરીરનું શ્રીકૃષ્ણ કહે છે કેછે પણ ભાન રહેતું નથી. તેને માટે તે કુટું ઉદ્ધદાત્મનાત્માન, 5 બનું પાલન પોષણ એ જ જીવનને એક નામાનામવસાત છે માત્ર ઉદેશ બની જાય છે.
આવ હાત્મને સ્ત્રીઓનું જીવન પણ સંતાનોના પાલન બંધુરામૈવ રિપુરાત્મનઃ પિષણમાં જ સમાપ્ત થઈ જાય છે. તેમના મનુષ્ય આત્મા વડે-શરીર, મન છે છે સ્વાસ્થ અને આયુષ્યને પણ હાનિ ઈનિદ્રના સંયમ દ્વારા) આત્માનો ઉદ્ધાર છે પહોંચે છે.
કરો, પણ તેને અર્ધગતિએ ન લઈ જ. 8 - જેમને માત્ર કુટુંબનું પાલન પોષણ આ રીતે (આત્માને ઉદધાર અને અ-છે છે એ જ જીવનને ઉદેશ હોય, તેમની ગતિ કરવા દ્વારા,) મનુષ્ય પોતે જ પોતાને 8 આગળ પરમાત્મ વિજ્ઞાનની ગમે તેટલી બંધુ અને પિતે જ પોતાને શત્રુ છે | રજુઆત કરવામાં આવે તે પણ તેમના તેથી મનુષ્ય આત્માને ઉધાર કરવાનું ! 8 ઉપર કશી જ અસર થવાની નથી. મુખ્ય કર્તવય દયાનમાં રાખવું જોઈએ. છે તેમને એટલું પણ જ્ઞાન નથી કે આ જે આટલું કરશે તે ઈવરની કૃપાં રે સંસારનો ત્યાગ કરીને એક દિવસ વિદય ઉતરશે.
(ફુલછાબ) { લેવાની છે. અને જયાં સાચો પરિવાર
ફેન : ૩૨–૨૬૬૧૬૪ પરમકૃપાળુ પરમાત્મા છે તે આપણા નિજ સંસારમાં જવાનું છે. આ દેહરૂપી માધ્ય
રેસી. ૨૪૩૫૪ છે મથી તેને પ્રાપ્ત કરવાને તેણે આપેલ ન ગણેશ મ ડ૫ સવીસ ક શુભ અવસર ગુમાવી મિયા પરિવાર સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ મંડપવાળા મેહમાં સમય પૂરો કર્યો છે.
ઉપધાન, યાત્રા સંઘ, પ્રતિષ્ઠા અંજનશલાકા એટલા માટે સાચા સંતને સમાગમ
માટે અનુભવી ૬ અને સદગ્રંથનું ધ્યાનપૂર્વક અધ્યયન
કેવડાવાડી, મેઈન રોડ, 6 કરવું ઘણું જ આવશ્યક છે.
રાજકેટ-૩૬૦૦૦૨
8 વિવિધ વિભાગો અને સમાચારો સાથે દર મંગળવારે નિયમિત પ્રગટ થાય છે
જૈન શાસન ( અઠવાડિક )
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૪૦/- આજીવન રૂા. ૪૦૦/લ: શ્રી જૈન શાસન કાર્યાલય શ્રી મહાવીર શાસન કાર્યાલય ૪૫- દિગ્વિજય પ્લેટ જામનગર શાક મારકેટ સામે, જામનગર
Page #1021
--------------------------------------------------------------------------
________________
( અનુ. ટાઈટલ ૨ નું ચાલુ) પર્વત ઉપર એકત્રિત થાય છે. એ વાંચ્યું છે, આ પ્રસંગ અગણિત મનુષ્યથી આકુળ
અને વ્યાકુળ તથા કોલાહલમય બન્યું. આખું રાજનગર થંભી ગયું. સાબરમતી પારાના ધ મુખ પાસે જ ભવ્ય શ્મશાન યાત્રા પહોંચી. ન કલ્પી શકાય તેવી બોલી બોલાઈ
અને છેવટે જયંતિલાલ આત્મારામભાઈ તથા કલ્યાણભાઈ મણિભાઈ રાવ સહકુટુંબ અગ્નિ સંસ્કાર કરીને ધન્ય બની ગયું.
મૃતિ શેષ થઈ પરંતુ કીતિ અશેષ થઈ જગતમાં તે ફેલાઈ ગઈ. એ સ્વર્ગતિથિને # વર્ષ વીતી ગયું પરંતુ આત્મા તે તેમને જીવંત કપે છે અને યશઃ દેહે તે સ્વર્ગ શું દેખાય છે.
એ વાર્ષિક પ્રથમ તિથિએ હજારે બકે લાખોના ભાવભર્યા અને ઝુકતા તથા છે છે ડૂસકતા હૈ યા સાથે અમે પણ અમારે ભાવ ભેળવી વર્ગસ્થ સૂરિદેવને કે ટિ કોટિ છે છે વંદન કરી કૃતાર્થ બનીએ છીએ.
– જૈન શાસન
પૂ. કવિકુલકિરિટ આચાર્ય શ્રી લબ્ધિસૂરિ મ.નો સમુદાય હું પૂ આ.. જિનભદ્રસૂરિ મ.
પૂ આ. રાજયશસૂરિ મ. ઠા. ૬ છે ,, , યશવમસૂરિ મ. ઠા. ૧૦
તીનબત્તી વાલકેશ્વર, ઈન્દ્ર ભુવન છે છે. વાલકેશ્વર મંદિર, મુંબઈ-૬
મુંબઈ-૯૬ છે પૂ. આ. અશો કરત્નસૂરિ
પૂ. આ. હિરણ્યપ્રભસૂરિ ઠા. ૩ જેપુર ,, ,, અભયરત્નસૂરિ ઠા. ૫
પૂ. પંન્યાસપદ્મવિજય મ. ઠા. ૨ ઠે. કિરીયુર કર્નાટક–૫૭૨૧૪૩ છે પૂ. આ. શ્રી પુણ્યાનંદસૂરિ
ઈડર-૩૮૩૪૩૦ ગુજરાત
પૂ. પં. પયશ વિ. મ. ઠા. ૨ A y » , અરુણપ્રભ , , , , વીરસેન , ઠા. ૬
પાલીતાણા-૩૬૪૨૭૦ પન્ના રૂપ ધર્મશાલા,
પૂ. મુનિવયશ વિ. મ. ઠા. ૫ પાલીતાણા-૩૬૪૨૭૦
લબ્ધિસૂરિ જ્ઞાન મંદિર મેં પૂઆ. સ્થૂલભદ્રસૂરિ ઠા. ૫
દાદર, મુંબઈ–૨૮ ઠે. ચિત્તલદુ કર્નાટક-૫૭૭૫૦૧ મુનિ નયભદ્રવિજય મ. B પૂ. અ. વારિણસૂરિ મ. ઠા. ૪
ઠે. પિયનાર. કેકણુ મહારાષ્ટ્ર જૈન મંદિર, ઠે. દ્રાક્ષાવરમ આંધપ્રદેશ ડી. ઈસ્ટ ગોદાવરી
* મુનિ જયકુંજવિજય મ. ૫૩૩૨૬૨ એ. પી.
બાલોતરા–રાજસ્થાન
Page #1022
--------------------------------------------------------------------------
________________ શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) පපපපපපපපපපපපපපපපපපපපප4 LIP સ્વ પ પૂ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદવિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહાય હું 1 . ભગવાનની આજ્ઞાનો પાલક, તેનું નામ જ ભગવાનનો ભગત. છે . જેને ભગવાનની ભકિતની, ભગવાનના વચનની ખુમારી નહિ તેને ભગવાનને સાચો છે જ ભગત કેણ કહે ? 5 આજે જે ગમે તેટલું સારું બોલતે હોય પણ તેમાં આમ તવની, પુગ્ય–પાપની અવહેલના થતી હોય, મેક્ષની વાત ઉડી જતી હોય તે તેનું કશું સાંભળવા છે જેવું નથી. 0 , ભગતને ગુરુની ચિંતા વધારે હોય કે ગુરુને ભગતની ચિંતા વધારે હોય છે 0 - સાધુ-સાધવી એટલે મૂર્તિમંત ધર્મ ! તેમને રસ સંયમ પાલન, વિનય, વૈયા વરચ 0 0 અને સ્વાધ્યાયમાં હોય. આડી અવળી વાતોમાં તેમને રસ હોય ખરે? . 1 ઈદ્રિયે જેને ખરાબ ન લાગે, ઈનિદ્રયે જ સંસારનું પ્રધાન પણે સાધન છે, તેમ ન છે લાગે, તેને અનુકુળ થવામાં નુકશાન જ છે માટે મારે તેને કાબૂમાં લેવી જ જોઈએ છે આ વિચાર ન આવે ત્યાં સુધી જીવ ધર્મ પામવા લાયક નથી. 0 “ભગવાન તું જેવો છે તેવા મારે થવું છે. તારા દર્શન-પૂજન, સેવા-ભકિત તારા જેવા થવા જ કરું છું. જ્યાં સુધી તારા જેવો ન થાઉં ત્યાં સુધી - શાશ્વત શાંતિ થવાની નથી.” આ વાત તમારા અંતરમાં લખાયેલી છે ? શરીરને પ્રેમી-પૂજારી, ઇન્દ્રિયની અનુકુળતા મુજબ ચાલનારાની નરક-તિર્યંચ બે જ ગતિ છે. 0 , શાસ્ત્રથી વિરુધ એક અક્ષર પણ બોલે તે મિથ્યાષ્ટિ જ કહેવાય ! 0 0 સંસારનું સુખ ઝેર કરતાં ય ભયંકર લાગે ત્યારે જ સંસાર ન ગમ્ય કહેવાય. 0 0 તમે દુનિયામાં બહુ સુખી થાવ તેમાં અમે રાજી નથી પણ તમે ડાહ્યા થાવ, સાચા 0 છે જ્ઞાની થાવ, સાચા સંયમી થાવ તે અમને આનંદ થાય. 0000000000000000000004 ' જૈન શાસન અઠવાડિક માલિક શ્રી મહાવીર શાસન પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ (લાખાબાવળ) C/o મૃત જ્ઞાન હવન 45, દિગ્વિજય પ્લોટ-જામનગર વતી તંત્રી, મુદ્રક, પ્રકાશકસુરેશ કે. શેકે સુરેશ પ્રિન્ટરીમાં છાપીને વઢવાણ શહેર (સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રસિદ્ધ કર્યું ને 24546