________________
: જૈન શાસન (અઠવાડિક)
અને કાળની પેલે પાર રહેલા સત્યને કરતા થઈ ગયેલા તે જમાનામાં આપે એ પારખી શકવાની ક્ષમતા બક્ષતી અને લેકશાહી, ચુંટણી અને બહુમતવાદના એટલે જ જે જમાનામાં જવાહરલાલ નહેરુ અનિષ્ટ સામે ચેતવણીની સાયરન બજાવી જેવા મોટા મોટા કારખાનાઓ, બધે અને આપની દીર્ઘદર્શિતાને પરિચય આપેલ. ઉદ્યોગોને “આધુનિક ભારતના તીર્થસ્થાનોમાં ચૂંટણીના નામે ગામડે-ગામડે. જ્યારે કલહ કહીને–બિરદાવતા તે જમાનામાં આપ એ અને કંકાસના, વેર, અને ઝેરના અડ્ડા ઊભા કારખાનાઓને પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ થઈ ગયા છે અને બહુમતવાદનું ફારસ અને વનસ્પતિથી લઈને મનુષ્ય સુદ્ધાંના ખુલ્લું પડી ગયું છે ત્યારે આ સમજવું કતલખાનાંનું ઉપનામ આપી તેની જબર બહુ સહેલું લાગે. પણ જે જંમાનામાં દેશ ઝાટકણી કાઢતા મોટા મોટા કારખાનાઓ આખાના આધુનિક શિક્ષિત વર્ગના માથા અને ઉદ્યોગોના નુકશાને હવે જ્યારે હશે- ઉપર લોકશાહી અને ચૂંટણીનું ભૂત સવાર ળીમાં રહેલા આમળાંની જેમ પણ નજરે થઈ ગયેલ તે જમાનામાં આ અભિપ્રાય ચડવા લાગ્યા છે ત્યારે તેને વિરોધ કરી ઉચ્ચારવામાં સામે પૂરે તરનાર તરીયાની રહેલા પર્યાવરણ પ્રેમીએ જે તે જમાનામાં બાહોશી અને સત્વની જરૂર પડતી હોય આપે ઓળખેલ એના વાસ્તવિક સ્વરૂપની છે. સુખના સાધને સ્વરૂપ ચીજવસ્તુઓમાં વાત જાણે તે આદરભેર મસ્તક ઝુકાવ્યા સુખબુદ્ધિએ ભણેલા ગણેલા લેકની સૌથી વિના રહે નહિ.
મેટી અંધશ્રદ્ધા અને સૌથી મોટે વહેમ કહેવાતા સુધારા અને જમાનાના વિના
છે એવી આપની જ આજે તે દુનિયા
ભરના પ્રજ્ઞાવંત પુરૂષોમાં સ્વીકૃત બની શક વાવાઝોડાની સામે તે આપ પહાડની જેમ અડીખમ ઊભા રહેતા. આપ જમા
ચૂકી છે. નાને લાયક નથી એમ માનનાર અને કહે. ગુરુના વિરહને વિષાદ મહર્ષિ ગીતનાર લોકોને આપ એવી પ્રતીતિ કરાવી મને માટે કેવલ્યોધમાં પરિણમેલ એટલું આપતા કે તેમને પણ થઈ જતું કે ખરે. તે અમારૂં ગજું નથી. અને આમે ય ખર તે આ જમાને આપના જેવા યુગ દીક્ષા પહેલાં અને દીક્ષા પછી પણ આપે પુરુષને માટે લાયક નથી. “પાર્લામેન્ટરી બેબલે બોબલે વરસાવેલા આશીર્વચનને પદ્ધતિની લોકશાહી તો વેશ્યા અને વાંઝણી યાદ કરીએ તે વધુ કાંઈ માગવાના બદલે જેવી છે અને હિંદુસ્તાન જો એ પદ્ધતિ હવે તે એ આશીવર્ષાને સાર્થક કરી અપનાવશે તે હિન્દુસ્તાને પાયમાલ થઈ બતાવવાના અવસર આવી ચૂકયા હોવાનું જશે તેવું ‘હિંદ સ્વરાજ' માં ગાઈ બાવીને લાગે છે. પણ છતાંયે એટલું માગવાનું કહેનાર ગાંધીજી જેવા પણ એ જ લોક- સન તે ચોકકસ થાય છે કે ગુરૂ ગૌતમની શાહી હિંદુસ્તાનમાં લાવવા માટે આંદોલન , જેમ અમારે વિષાદ કેવલ્ય ધમાં