________________
૧૪૨
: શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) તા. ૧૩-૮-૯૧
જોવા મળે છે. કદાચ આના અનુસંધાનમાં એ વિવાદાસ્પદ ન જ હોય તે બીજા જ પ્રભુજીની પૂજા આદિ થયા બાદ અંતમાં ઘણું-ઘણ અનુષ્ઠાનેમાં આ રીતે શરૂ આરતી ઉતારવાનું વિધાન હશે ? આ કરવા માટેની ક્ષિતિજો ખૂલી ગઈ છે, એમ રીતે આરતી એ આપણે ત્યાં શ્રાવકો માટે ચેકકસ માનવું પડે, કુમારપાળ મહાદૈનિક વિધેય-વિહિત અનુષ્ઠાન છે. પરમહંત રાજાના નામથી “આરતી” નામના અનુષ્ઠાન મહારાજા કુમારપાળે એમના જીવનકાળ પ્રત્યે જેમ લોકોમાં ચેતના આવતી જણાય દરમ્યાન ભગવાન શ્રી અરિહંતદેવની એવી છે તેમ બીજા અનુષ્ઠાને પણ ધમધમતાં સુંદર આરતી ઉતારી હતી કે જેના પ્રભાવે થઈ શકે છે. “આરતી આજકે હજી એમનું નામ આરતી-મંગળદીવામાં અમર આ બાબતમાં શા માટે ઉદાસીનતા સેવે છે બની ગયું છે.
તેની સમજ પડતી નથી. આ બાબતમાં શું આજે લેકેના સ્વભાવની એ તાસીર
પ્રગતિ થઈ શકે તેના બે-ચાર સેમ્પલ
અહીં રજુ કરું છું બની ગઈ છે કે, દરરોજ દેરાસરમાં આરતી ઉતરે એની ખબર હોવા છતાં, ક્યારેક આપણે ત્યાં દરસાલ વર્ષમાં બે વાર એને ઘંટનાદ પણ સંભળાતે હોવા છતાં શાશ્વતી ઓળીની પધરામણી થાય છે. ઘણું એના પ્રત્યે ઉપેક્ષા સેવે છે. અને કુમારપાળ બધા સંઘમાં શાશ્વતી ઓળીનું સામુહિક મહારાજા બનીને સામુહિક આરતી ઉતારવાના, આરાધના થાય છે. આ આરાધનાને વધુ કાર્યક્રમમાં તેઓને વધુ રસ પડે છે. આમાં ધબકતુ બનાવવા માટે શ્રીપાલ મહારાજા કદાચ કુમારપાળ મહારાજાના નામનું પુણ્ય અને મયણા સુંદરીની સહાય લેવી જોઈએ. કામ કરી જતું હશે ? કદાચ “નવું દેખાય જેમ કુમારપાળ મહારાજા “આરતીમાં ત્યાં ભીડ જમાવે એ વૃત્તિ પિતાનો પ્રભાવ અમર થઈ ગયા છે તેમ શ્રીપાલ મહારાજા બતાવતી હશે ? જે હોય તે. પણ કુમાર અને મયણાસુંદરી “નવપદની ઓળીમાં પાળ મહારાજા બનીને ઉતરાતી સામુહિક અમર બની ગયા છે. એથી શ્રીપાલ મહાઆરતીએ લેકેમાં આકર્ષણ જમાવ્યું છે એ રાજા અને મયણું સુંદરી બનીને એની ચકકસ વાત છે. આ “સામુહિક આરતી ના કરવાની બેલી બોલાવવાની ભાવના હોય આદ્ય પ્રણેતા કેણ છે એની મને જાણ નથી. તે બોલાવવી પડે ધારો કે એક સંઘમાં એ જ રીતે આ અનુષ્ઠાન પ્રત્યે આજ ૨૫૦ ઓળીના આરાધક હોય તે બે જણ સુધીમાં કેઈ અવાજ ઉઠ હોય તોય બેલી બેલીને શ્રીપાલ મહારાજા અને મયણામારી જાણમાં નથી. આ કુમારપાળ મહા- સુંદરી બને અને ઓળીનું આરાધન કરે, રાજા નવા વિષે કઈ વિવાદ નથી એ બાકી બધા એમને એમ કરે. જો કે બેલી એક જનમત પ્રવર્તે છે.
બલવતાં પહેલાં એક ખુલાસે કરી દે જે આ જનમાન્યતા મુજબ ખરેખર જરૂરી છે કે આ લાભ સજોડે જ લઈ
