________________
!
* મુખ્ય કર્તવ્ય
*
–સુંદરજી બારાઈ
છે સંસારનાં સમસ્ત આકર્ષણ અને રસનું બહાર જતાં ઈન્દ્રિયે વધારે કંઈ જ આનંદ છે છે કારણ મનુષ્યની પાંચ ઈન્દ્રિયે જ છે. આપી શકતી નથી. છે જયાં સુધી મનુષ્યના નેત્ર સાંસારિક જ્યાં સુધી મનુષ્ય ઈન્દ્રિયની જાળમાં છે આ વસ્તુઓનાં દશ્ય જુએ છે. જીભ ખાવ બંધાયેલું રહેશે. ત્યાં સુધી તે અંધકારમાં જ છે પદાર્થોને રસ લે છે, નાક જુદી જુદી જ ભટકતે રહેશે. તેની પાસે બધા સાંસા- 8 સુગંધીને આનંદ લે છે. કાન સાંભળવામાં રિક પદાર્થો હોવા છતાં પણ તેને લાગશે ? છે સુખ ઉપજે એવા સૂરોથી મુગ્ધ બને છે કે તેની પાસે કંઈ જ નથી. તે ઈદ્રિયો છે 8 તથા ત્વચા સ્પર્શ સુખમાં આનંદ માણે દ્વારા જેટલું સુખ પ્રાપ્ત કરવાની કામના છે છે, ત્યાં સુધી આ સંસારનો ક્રમ ચાલુ રહે કરતા રહેશે, તેટલા જ પ્રમાણમાં સુખની જ છે અને તેમાં આકર્ષણ રહે છે.
લાલચ આગળ વધતી રહેશે. છે વધારેમાં વધારે આનંદ લૂંટવાની કામ- સંસારમાં અધિકાશવ્યકિતએ જીવનના આ છે નાથી મનુષ્ય પોતાની પાંચે ઈન્દ્રિયેથી પાશવિક સ્તર ઉપર જ ફરતી જોવામાં છે વધારેમાં વધારે આનંદ પ્રાપ્ત કરવાનો આવે છે. તેઓ આ વાસનાના નીચા સ્તર પ્રયત્ન કરે છે.
ઉપરથી ઉંચે આવવાનો પ્રયત્ન કરતા નથી. સારામાં સારા પદાર્થો તે ખાય છે, એટલું જ નહિ, પણ તેઓ અંધકારમાં ઉત્તમત્તમ સુગંધી પદાર્થો તે સૂછે છે, આથડે છે. એટલું પણ તેમને ભાન થતું સુંદરમાં સુંદર દ્રશ્ય તે જુએ છે, મધુરમાં નથી. તેમને પરિવાર નિત્ય વધતું જાય છે મધુર સ્વરો તે સાંભળે છે. સર્વશ્રેષ્ઠ વસ્ત્રો છે અને તેને લઈને તેમની આવશ્યકતાઓ તે પહેરે છે.
' પણ નિરંતર વધતી રહે છે અને તેનાથી છે આ બધું મળવા છતાં પણ તેને એમ તેમનું દુ:ખ પણ વધતું રહે છે. થયા કરે છે કે, “હજુ કંઈક વધારે જોઈએ. શરીરની આવશ્યકતાઓમાં વાસના
અને તે વધારે ને વધારે ઈન્દ્રિય ભોગો સર્વથી અનર્થકારી આવશ્યકતા છે. તરફ દોડે છે. પણ તેની બધી દોડ વ્યર્થ ' અત્યારે યુગમાં પરિવારની વૃદ્ધિ અનેક જાય છે. અતૃતિ ને હજુ કંઈક વધારે પ્રકારની ચિંતા અને જવાબદારીનું કારણ મેળવવાની ઈચ્છા તેના મનમાં રહ્યા કરે છે. બને છે. તેમના પાલન પોષણની અને બીજી
આનું કારણ એ છે કે ઈન્દ્રિય ભેગોને આવશ્યકતાઓ પૂર્ણ કરવામાં પોતાના છે આ પણ એક મર્યાદા હોય છે. તે મર્યાદાની આત્મ સુધાર અને આત્મ ઉદ્ધારની વાત છે
