Maisor Prachya Koshagarastha Likhit Sanskrit Granth Suchi

Author(s): M S Basavalingayya, T T Srinivasgopalachar
Publisher: Oriental Library
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034956/1

Page #1

દાદાસાહેબ, ભાવનગર. ફોન : ૦૨૭૮-૨૪૨૫૩૨૨
3008289
University of Mysore
Oriental Library Publications
मैसूरु प्राच्यकोशागारस्थ
लिखित संस्कृत ग्रन्थ सूची
सविवरणा
प्रथम सम्पुट म्—वे दा :
A DESCRIPTIVE CATALOGUE
OF THE
SANSKRIT MANUSCRIPTS
IN THE
Government Oriental Library, Mysore
BY
M. S. BASAVALINGAYYA, M.A., B.L. Curator, Oriental Library, Mysore
AND
VIDVAN T. T. SRINIVASAGOPALACHAR Pandit, Oriental Library, Mysore
Vol. I-VEDAS
MYSORE:
PRINTED BY THE ASST. SUPDT., GOVT. BRANCH PRESS
1937
Price: Rs. 3-12-0

Page #2

University of Mysore
Oriental Library Publications
मैसूरु प्राच्यकोशागारस्थ
लिखितसंस्कृतग्रन्थसूची
सविवरणा प्रथम सम्पुट म्-वेदाः
A DESCRIPTIVE CATALOGUE
OF THE
SANSKRIT MANUSCRIPTS
IN THE
Government Oriental Library, Mysore
BY
M. S. BASAVALINGAYYA, M.A., B.L.
Curator, Oriental Library, Mysore
AND VIDVAN T. T. SRINIVASAGOPALACHAR Pandit, Oriental Library, Mysore
Vol. I-VEDAS
MYSORE: PRINTED BY THE ASST. SUPDT., GOVT. BRANCH PRESS
1937

Page #3

Page #4

INTRODUCTION.
W HILE presenting to the world of scholars this first
Y V volume of the “ Descriptive Catalogue” of the Sanskrit manuscripts contained in the Government Oriental Library, Mysore, a few words about the work done so far by the Library may not be out of place. The Oriental Library was founded by the Government of Mysore in September 1891, and was housed in the Jubilee Hall, which is one of the most attractive buildings in the Capital City of Mysore. The object of the Government in establishing the Library was to collect rare and valuallo manuscripts of ancient works from all parts of the State, to conserve them and to edit and publish such of them as would be of interest to oriental scholars. The Library with its large collection of nearly twelve thousand manuscripts of rare and important works in Sanskrit and Kannada as well as with its well-known series of publications, may be said to have fulfilled this object to a considerable extent.
2. This Library, formerly known as the Sanskrit and Oriental Library, was brought under the direct control of the Mysore University in 1917. Under its auspices, the Library has become the nucleus of oriental studies in the State, being the sole resort not only of pandits, students and scholars connected with the University, but also of others engaged in oriental research and in the study of oriental subjects on modern lines, and is now playing even a more important role than before.
3. The series of Oriental Library Publications which is regarded as one of the most important Indian series, has won praise from scholars of foreign countries like the late Dr. Sylvain Levi of the University of Paris, the late

Page #5

Dr. Winternitz of Prague, Dr. F. W. Thomas of Oxford and Dr. Otto Strauss of the University of Breslau, as being notable" for its choice of rare and valuable works as well as for the care with which it is edited and printed” and as “showing a high standard of erudition in the State of Mysore."
4. The Library may be said to function in four distinct departments or sections :
(i) The Office, with the Curator as its head.
(ii) The Manuscripts Section.--This department aims at, and takes all possible care for, the safe conservation of valuable manuscripts in the Library, and is, therefore, a very important section of the Library. A vigorous and systematic search for manuscripts within and outside the State is being made by the members of the staff, and fresh manuscripts are being added year after year. The manuscripts are either of palm-leaf or of paper. The scripts used in the majority of the manuscripts are Nāgarī, Grantha, Kannada and Telugu, Malayāļa and Tuļu being used in a few manuscripts. Transcripts of manuscripts of this Library are being supplied to scholars in Madras, Poona, the Panjab, Benares, Calcutta and other places in connection with their research and editing work. The oldest of the manuscripts in the Library may belong to the 12th or the 13th century A.D.
These manuscripts are classified under the following heads :
Part 1Vedas. I. Vedas–Samhitās, Brāhmaṇās, Aranyakās, t'pa
nişads, Mantra Sangraha and Bhāşya. II. Vedānga-(a) Sikşā. (6) Kalpa-Śrouta-Sūtra
Bhāsya-Prayoga. (c) Gșhya-Sūtra-Bhāşya
Prayoga. (d) Dharma Sūtra Bhasya. III. Smrti-(a) Mülasmrti. (6) Nibandha. (c) Trea
tises dealing with Vratas. IV. Itihāsa, V. Purāņa.

Page #6

Part II Post-Vedic Literature.
VI. Kāryās-Stotra, Padya, Gadya, Champu, Nāṭaka, Subhāṣita, Nīti, Kathā.
VII. Chandas.
VIII. Alankāra. IX. Silpa.
X. Ratnaśāstra.
XI. Arthaśāstra. XII. Kāmaśāstra.
V
XIII.
XIV. Vyakaraṇa.
XV. Prākṛta Vyākaraṇa.
Bharatasastra.
XVI. Jyotiṣa.
XVII. Vaidya. XVIII. Darsanas.
XIX. Agamas,
XX. Nighantu.
As regards the provenance of these manuscripts, the great majority of them have been collected by the Travelling Pandits in their tours and purchased by the Library.
(iii) The Publication Department.-Another important section of the Library is engaged in editing and publishing important works in Sanskrit and Kannada. The Library has, so far, published 80 works in Sanskrit and 22 in Kannada. The publication section consists of scholars trained in modern methods of work as well as some of the ablest pandits in the State, and the works, edited and published by them, have been found useful and interesting by those that consult them. About half the number of copies of each publication are presented to important institutions and distinguished scholars in and outside India.
(iv) Department of Printed Books.-This section serves as an up-to-date library of reference for students

Page #7

and scholars engaged in the study of oriental subjects and in original research. It contains about 16,000 printed books in Sanskrit and Kannada, besides journals and reports relating to oriental studies.
5. A classified list of manuscripts was printed by the Library in 1922 and a supplement was issued in 1928. But such a list of manuscripts, merely giving their titles and their authors, is not of substantial use. In order to furnish a really serviceable account to scholars engaged in research work and study, it was thought desirable to prepare and publish a descriptive catalogue, giving as much detailed inforination as possible regarding each manuscript, so that even those who glance at them, might easily know the general nature and scope of each work.
The following is the plan adopted in describing each manuscript: The number at the top is the descriptive number, and that in the circular bracket is the accession number. Works which do not appear to have been printed so far are marked by an asterisk, and a brief statement of their contents is given in English under the head, "subjectin-brief." Then appears the name of the work with its transliteration in English. The author's name is given wherever it is ascertainable. Under substance, the material on which the work is written-whether palm-leaf or pa per—is mentioned. The size is given in inches. Under character, the script in which the manuscript is written is shown. The next three figures point out the extent of each manuscript, the first, mentioning the number of leaves, the second, the average number of lines in each page and the third, the average number of letters (syllables) in each line. Under the lead, "the age of the manuscript," the age is given as roughly determined by appearance and it is distinguished as ancient, old, or modern, the first indicating that the manuscript is probably more than two hundred years old. Under the head, "the condition of the manuscript" the extent of mutilation or injury from insects is shown.
6. Details of information regarding the complete

Page #8

ness or otherwise of the work, are given under "atholiqara:.'. Under“U pakrama "and“ (pasaṁhāra, ''the actual textual portion has been reproduced. Any incorrect letter or word, has been underlined, and the correct one is shown in round brackets. The readings or letters shown in square brackets are those that are conjecturally inserted in blank places in the manuscripts. Dotted lines like.... show gaps due to the mutilation or injury.
Under the heads, “Pratipādya Visaya"and" Vaktavya Višeșa,” the subject matter of the work is given in a nut-shell, and an endeavour is inade to furnish a more detailed and critical account regarding each manuscript work.
The present volume of the Descriptive Catalogue contains descriptions of 686 manuscripts belonging to the Veda Section. Of these, 304 are originals and the rest duplicates. It may take 15 or 16 more volumes to complete the description of all the manuscripts in the Library
7. The Vedic Section is classified under the following five heads :
Samhitās, Brāhmaṇās, Araṇyakās, Upanişads and
Mantra praśna. The following few remarks are offered under each head:
Rk Samhitā.- Manuscript No. 662 is a commentary called Rgarthadīpikā by Mādbarärya, the son of Venkațārya. The commentary explains, in a systematic manner, the meanings of words from the last Rk of the first varga in the 3rd chapter of the first Astaka up to the end of the first Astaka. As regards the author Madhavārya and his date, there has been a controversy among scholars, and no definite conclusion has yet been reached. Since Sāyana quotes from Madhara Bhatta, it is clear that a person by naine Mādhara Bhatta known also as Madhavārya or Mādhavācārya or simply Madhara lired before him and that he was different from Madhava (Sāyaṇa-Msādhava), brother of Sāyaṇācārya. Mādhavārya,

Page #9

viii
the author of Rgarthadipikā, has given detailed information about himself and his fainily in the colophon of each chapter of his work. * His father was Venkațārya and his mother Sundari. He was of Kausika Gotra and belonged to the Pravaras of Viśvāmitra, Astaka and Lohita. He lived in a village called Goinan in the Chola country on the southern bank of the Kaveri river. In the concluding stanzas and in the colophons of his work, his name appears as Mādhava, Mādhavārya and Venkatamadhava. In the Lahore manuscript of the Rgarthadipikā, his name is mentioned in the colophon as Madhavācārya. One Mādhavācāryasūri referred to by Keśa vaswāmin in his Nānārthārnava-samgraha is also identified with Venkatamādhava.
Since à sentence in the Rgarthadipikā of this Venkatamādhava is identical with a sentence of Madhava Bhațța quoted by Sāyana, Professor Laksmana Sarup? and Dr. Kunhan Raja? have come to the conclusion that this Madhava Bhatta is identical with Venkaļamādhava. Pandit Sămbaśiva Šāstri, in his introduction to Rk. Samhita, and Professor Bhagavad Datta have endorsed this conclusion. The latter place Venkatamādhava in the 12th century A.D., while the former say that he lived in the 9th or 10th century A.D. Dr. Venkatasubbiah, in his article in the Vol. X, Part II of the Journal of Oriental Research, differs from the opinion of the above scholars and arrives at the conclusion that the commentator Madhava Bhaļţa referred to by Sāyana cannot be identical with Venkatamādhava, the author of Rgarthadīpikā.
It is now definitely known that there were two Madhavas before Sāyaṇa who commented on the Rg Veda. There is another Madhava, the son of Indukara, who wrote "Madhava Nidānam' a work on medicine, and whom Pandit D. Gopalācāryalu, in bis introduction to the above work, edited by him, has ascribed to about the 6th century
*Vide p. 741 of this Catalogue.
His Introduction to Indices and Appendices to the Nirukta.
2. His article on the Chronology of the Vedabhūşyakarás, in the Journal of Oriental Research, Vol. X, Part III, p. 258.

Page #10

A.D. But he does not appear to have written any commentary on the Vedas. It has not yet been ascertained which of the above-mentioned two Madhavas—the Mādhava of Anukramanis and the Rgarthadipikā or the Madhava who commented on the Sāma Veda and who is a disciple of Skandaswamin-is to be identified with Madhara Bhatta referred to by Sāyaṇa. But since the quotation taken from Madhava Bhatta by Sāyana, while interpreting the Mantra, “विहिसोतोरित्येषा ऋगिन्द्राण्या” is found to agree, word for word, with Venkatārya's commentary on the same, Madhara Bhatta referred to by Savana appears to be identical with Venkatamadhava. (Astaka VIII, Adhyāya 4, Varga 1, Rk 1.)
Regarding the date of Venkatamādhava, Dr. Venkatasubbiah has come to the conclusion that the Madhava of Rgarthadipikā is posterior to Sāyana since the former's commentary contains, in his opinion, unmistakable references to Sāyana's commentary. The arguments adduced by the learned doctor in support of the conclusion, though plausible, are not convincing. He says that since certain features which Madhavārya considers to be defects in some of the earlier commentaries on the Rg Veda, are to be found in the commentary of Sāyaṇa, the latter must be anterior to him. In reply to this, it may be said that since there is many a similarity in words as well as in content between the commentary of Sāyaṇa and the earlier commentaries, the defects of Sāyana's commentary might be found also in the commentaries of other earlier commentators; and Madhavārya, while enumerating the defects, might have had in view those commentaries which are not now extant. Or Sāyaṇa himself might have reproduced, in his commentary, passages from the earlier commentators, not regarding as defects what Mādhavārya took as defects. Dr. Venkatasubbiah himself admits that in the case of very many Mantras, Sāyaṇa's explanations are almost identical with those of Skandaswāmin. Another argument brought forward by Dr. Venkatasubbiah is this-Madhavārya refers to two com

Page #11

mentators whom he reviles as “impostors" (Māyāvins), one of them giving the number of verses contained in each Varga and hymn, and the other the Viniyoga of each Mantra and Sūkta. Sāyana gives in his cominentary, the Viniyoga of each Mantra and Sūkta. Since it is very improbable that there was another commentator on the Rg Veda (besides Sāyana) who also mentioned the Viniyoga of each Mantra and hymn in his work, the conclusion is irresistible that Sayaņa is one of the commentators who are referred to by Mādhavārya as “Māyāvin." But the facts at our disposal do not seem to support the argument of Dr. Venkatasubbiah. Sāyaṇa, in his introduction to his own commentary on Taittiriya Samhitā, writes thus :-" garder la farina HEURI HEICH”1 Besides, at the end of each Anuvāka, he quotes stanzas under the heading 37 TariTare:, which expression clearly indicates that those stanzas are not his own but taken from the first of previous writers. Thus it is beyond all doubt that there were commentators who mentioned the Viniyoga of Mantras and Sūktas in their works even before Sāyaṇa and Mädha vārya might be referring to them.
Moreover, a comparison of Venkațārya's commentary with that of Sāyaṇa shows that the commentary of the former is brief and abstruse, while that of the latter is very lucid. If Venkațainādhava were really posterior to Sāyana, there was no necessity for him to write a Vivarana, on the Rk Samhită in the face of such an exhaustive commentary by Sāyaṇa. Nor can one think that Venkatamadhava could be so discourteous as not to mention in his work the name of such an illustrious commentator on the Vedas as Sāyaṇa.
From the above, it is clear that Venkatamādhava inust belong to a period far earlier than the 14th century in which Sāyana lived.
i gourmander dierere HETI, p. 8 (Anandāšrama Series),

Page #12

Since the Mādhavācārvasūri referred to by Kesavaswāmin (1300 A.D.) in his Nānārthārņava-sanksepa is identical with Venkatamādhava, the latter must have lived earlier than the 13th century A.D. Pandit K. Sāmbasiva Sastri, in his introduction to the Rk Samhitā,assigns Venkatamādhara to the 12th century, relying on a tradition that Venkatamādhava was one of the disciples of the great Rāmānujācārya. This tradition is opposed to facts. Venkatamādhara, in his commentary on the Rg-reda prays to God Vināyaka in the following verse:
श्रीवेङ्कटार्यतनयो ब्याचिकीर्षति माधनः । ऋक्संहितामस्य देवः प्रसीदतु विनायकः ॥
The disciples of Ramānuja are not generally known to invoke. in their works, the favour of God Vināyaka. Nor is Visvaksena, who is often invoked by Sri Vaisnavas, anywhere known by the name of Vināyaka.
Although it is not possible at present to determine the exact date of Venkatamādhava, this much is clear, that he Lelongs to a period far removed from Sāyana.
Sāma Samhitā.-This Samhitā is divided into two parts-Gäna and Arcika. Gana or chant is again divisible into two, namely, Vedasāma and Uha. The chanting of Rks in the Pūrvarcika is known as Vedasāma and is also termed Geyagāna and Veyagāna. The chanting of Rks in the Uttarārcika is known as Uhagana. The second part-Arcika--is divisible into four parts, Pūrvārcika, Uttarărcika, and their supplements. The Pūrvārcika is known as Chanda Arcika and Yonyārcika. Māhānāmni, otherwise known as Sakvari, and Aranyakārcikas have been regarded as the supplements of the Pūrvārcika. Some do not regard these two as Parisistas, but treat them as two separate parts of Arcika itself with their own Gānas, namely, Uhyagāna and Rahasyagāna, though Uhyagāna and Stobia come under Parisistas according to the above four-fold division.
Trivandrum Sanskrit Series, No. VIII, Ķk Samhita, Introduction, p. 5.

Page #13

xii
Some others divide Sāma Samhitā into thirteen parts as follows :
The Arcika consists of four parts, namely, Chandas, Aranyaka, Māhānāmna and Uttara. Stobha is a separate work by itself. The Gāna consists of four main parts, namely, Geya, Aranyaka, Uha, and Uhya with their supplemnents-Māhānāmna, Bhāruņda, Tavaśyāviya and Gāyatra.
Some are of opinion that since the Arcika portion cannot be chanted, only the Gāna portion of the Sāma Samhitā should be treated as Sama Veda proper. In all the Rk Sambitā manuscripts of the Library, the swaras are indicated by means of writing letters “Ka,” etc., in place of the usual rekhas.
Taittiriya Samhita Bhasya.--Of the various sākhăs of the Black Yajurveda, the Taittiriya Sakhā is the best known. Bhatta Bhāskara has written a commentary, styled Jñānayajña, on the Samhitā, Brāhmaṇa and Aranyaka of this Taittiriya Sākhā. Sāvana also has written a commentary styled Vedārthaprakāśa on the above. Both Bhatta Bhāskara and Sāyana are well-versed in all branches of learning, and the commentaries of both are well known as having been written on the basis of the ancient Vaidika tradition. In regard to these two commentators, there is a controversy still going on as to who flourished first. Some scholars, relying on variant readings of the words “rogram
leh" appearing in an autobiographical verse of Bhatta Bhaskara, have come to different conclusions regarding the date of Bhatta Bhāskara, and tried to swing him from the 10th to the 15th century A.D. Dr. R. Shāma Săstri, according to his preface to his edition of Taittiriya Brāhmaṇa, has come to the conclusion that Blatta Bhāskara is decidedly posterior to Sāyaṇa. He mainly bases his arguments on the following verse of Bhatta Bhāskara :
एष निष्पावके शाके कुशिकान्वयजन्मना ।
भट्टभास्करमिश्रेण ज्ञानयज्ञः प्रकीर्तितः ॥ He says that the author intends, in the words "font

Page #14

xiii
að " to convey the date of his composing the Bhāsya and interprets "Te Tao Tà" as in the Saka year 1410. Mr. Seshagiri Sastri, v.a., in his “Report on a Search for Sanskrit and Tamil Manuscripts for 1893-94,” saying that the above date would be inconsistent as Bhatta Bhāskara is quoted by Madhava, who flourished about the middle of the 14th century, suggests a correction of the word "190419" to" asyngā," which will mean in the Saka year 1110, i.e., 1189 A. D. and which, according to biin, will approximate to the age traditionally assigned to Bhatta Bhaskara, 950 A.D. Dr. Burnell, in his“ Catalogue of the Tanjore Library," interprets the words “Tear Tid" to mean "in the plant Anumūla," and infers that the family name of Bhatta Bhāskara was Anumūla, which term is added to proper names in the Telugu country, and that Bhatta Bhāskara was, therefore, a Telugu man. The above interpretations do not appear to be correct. From the two variant readings of the expression “fourca Ti” found in the manuscripts of this Library, we may safely say that the author never intended to convey the date of the composition of his Bhāsya in the words, “Parayigo 31." The two readings are "Program. Tid" and "hografata."
In the verse quoted above, the author intends to convey the special nature of his commentary called “Jñanayajñaand says that Jñanayajña is totally different from the Yajña enjoined as a vedic rite, where fire is required for the oblation and where there is much affliction "TF: " in the act of procuring the materials to be offered to the Gods and of immolating the sacrificial animal. Whereas Jñānayajña is to be performed in a way devoid of fire and affliction "14179STİT," and is far superior to the Vaidika Yajña. On this interpretation, the correct reading will be “aprasta: ” which will then qualify the word "zaput," the locative case making its appearance in place of the nominative owing to the scribe's carelessness.
The second reading “Faq1975 " qualifies the word "HEATIFAHRT " in the instrumental, and describes Bhatta

Page #15

xiv
Bhāskara as having been well versed in that part of the Veda where fire is not required.
As regards the date of Bhatta Bhaskara, there is much external evidence which clearly establishes that Bhatta Bhāskara belonged to the pre-Sāyaṇa period. Sayaņa, in many a place in his Bhāsya on the Rg Veda as for instance in (1-63-4, 1-84-15, 6-1-13), not only mentions the name of Bhatta Bhāskara, but actually quotes from his commentary, besides reiterating his ideas. Also in his well-known “Mādhaviya Dhātuvịtti" Sāyaṇa, while explaining the meaning of the root , refers to Bhatta Bhāskara's name and his commentary.
Moreover, if any reliance can be placed in Madhavarya's Sankara Digvijaya, Bhatta Bhāskara appears to have been a contemporary of the great Sankarācārya (who is assigned to the 8th century A.D.) from the following verses in the 15th chapter of Sankara Digvijaya :
कवये कथयास्मदीयवामिह सौम्येति स भट्टभास्कराय । विससर्ज वशंवदाग्रगण्यं मुनिरभ्यर्णगतं सनन्दनार्यम् ॥ अभिरूपकुलावतंसभूतं बहुधा व्याकृतसर्ववेदराशिम् ।
In the face of these facts, the statement HEHIFTIST HT1791चार्यान प्राचीन इति तु निश्चितमेव 2 made in the Sanskrit preface to Bhatta Bhāskara's Rudraprasna Bhāsya, is evidently baseless since Bhatta Bhaskara is anterior to Sāyaṇa Madhava by centuries, as pointed out above.
This Bhatta Bhāskara, who is the author of Yajurveda Bhāşya, should be distinguished from another Bhatta Bhāskara who wrote a commentary called Arşeyadipa on the Arseya Brāhmna of Sāma Veda. While the former belongs to the family of Kusika, the latter belongs to that of Kāsya pa and his date is not known.
1 Oriental Library Publication Series Art GIAT:, p. 113. 2 Anandāśrama Series, Rudrādhyāya, Introduction: p. 6.

Page #16

Brāhmanas.-Each Veda bas attached to it one or more Brāhmaṇas. Of the Brāhmaṇas of the Bahwrichas or followers of the Rg Veda, two have come down to us, the Aitereya Brālınana and the Kausitaki or Sankhyāyana. Brāhmaṇa. The sage Mahidāsa also called Aitereya (son of Itarā) is stated to have composed the former while the latter is ascribed to the sage Kausitakī. Though both the Brāhmaṇas treat of Srouta sacrifices, and they have a number of legends in common, the Kausitaki is systematic in the arrangement of its subject-inatter and has a wider scope than the litereya Brāhmaṇa.
The two well-known divisions of Sāma Veda Brālimaņas are the Talavakāra or Jaiminiya and the Tāņdya or Kauthumīya. The Tāndya Brāhinana is ascribed to the sage Taņdi. Since this Brālimaņa contains twenty-five chapters, it is also called Pancavimśa Brāhmaṇa. On account of its voluminousness and the appearance of the word " HECT” in the beginning, it is also named Proudha Brāhmaṇa or Mahābrāhmaṇa and is mentioned first in enumerating the eight principal Brāhinaņas of the Sāma Veda.
Mantra Brāhmaṇa, — This Brāhmaṇa, also known as Mantra Parra, is treated by Sāyaṇa as the earlier portion of Upanişad-Brāhmaṇa, which is counted as the 6th among the eight Brāhmaṇas. The later portion of the above Upanişad-Brāhmaṇa is the well-known Chándogyopanişat.
Şudriñśa Brāhmaṇa.Since this Brāhmaṇa commences with the 26th chapter, it is known as Şad rimba Brāhmaṇa and is regarded as the continuation of the Pancavimśa or Tāndya Brāhmana. But Sāyana counts it as the second and an independent Brāhmaṇa, since it contains matter not treated of in the Tāndya Brāhmaṇa.
Aranyakas.---These are supplemental treatises forming the transition between Brāhmaṇa and Upanişads, and are studied in the forest during the third and fourth stages of life-anger and ETH.
Upanişads.—Upanişads form the third stage of the vedic thought, the other two being the Samhitā and the

Page #17

vi
Brahmana. The word “Upanişad” means to approach or sit at the feet of the Guru to receive the secret or mysterious knowledge which destroys all sins and brings about final eternal bliss.
As the Brāhmaṇas are concerned with the ritual portion "#4705," the Upanişads constitute the knowledge portion " Ang " of the Vedas. They may be treated as the soil containing the seed of nearly all the well-known systems of later Indian philosophical thought. In fact, they are the fountain-head of all the systems of philosophy, including Buddhism, which had their birth on Indian soil. They contain the quintessence of the Vedas and therefore are highly venerated by all Hindus.
Out of the total number of about one hundred and forty Upanişads existing in the Library, about one hundred and eighteen are assigned to the different Vedas. The most important are the Aitareya and Kausitaki of the Rg Veda, the Taittiriya, Swetāswatara and Kathā of the Black Yajurveda, the Isa and BỊhadăranyaka of the White Yajurveda, the Chandogya of the Sāma Veda and the Māņdūkya, Mundaka, Praśna Upanişads of the Atharva
Veda.
Ekāgnikõnda.—The vedic rites are classed under two heads. Those under the first are mentioned in the Gșhya Sūtra and are performed with the help of only one fire, called Aupāsanāgni or the fire used for domestic worship. Those under the second head are mentioned in the Srauta Sūtras, and are performed with the help of three sacred fires, collectively known as “an." That portion of the Veda which contains the Mantras recited while performing the vedic rites with the help of one fire gala, namely Aupāsanāgni, is called Ekāgnikāņda. Ekāgnikanda is also known as Mantrapraśna since it consists of two Prasnas containing the Mantras used by a dwija in performing his domestic rites. Ekāgnikānda commences with the Mantras used in offering oblations to the Viśwe Devas, and those Mantras are outside the Mantra praśna, as is evident from

Page #18

xvii
the commentary of Haradatta on Ekāgnikānda, where, after asserting" एकाग्निकाण्डमन्त्राणां व्याख्या सम्यावधीयते'' he takes up the Viśwe Deva Mantras with the remarks "EL FERI आदितो वैश्वदेवमन्त्रानधीयते" meaning thereby that the Viswe Dera Mantras are the beginning of Ekāgnikānda. Some are of opinion that the Mantrapraśnas of this Ekāgnikāņda were collected and arranged in the present form by Apastamba, the author of the Kalpasūtras, and they had no independent order of recitation like Sambită, etc. This does not appear to be the correct view for the following reasons :
1. If Apastamba bad collected these Mantras in his Kalpasūtra, he would have stated them in the same order in which he has enumerated the Gșhyakarmas.
2. Sudarśanārya, in his commentary on the Apastamba Gșhyasūtra (4th Patala, 10th Kānda), clearly states that the Gșhyamantras form part of the Veda and not of the Kalpasūtras. “TEN471: HHIHIg ga a CTHETRI: " 2
3. In enumerating the various sections of the Veda, Bhatta Bhāskara, in the introduction to his Bhāsya on the Taittiriya Samhitā, has treated Ekāgnikāņda as an independent section of the Vedas. "अथैकाग्निकाण्डं प्रसुग्मन्तेति graag alahan?
In issuing the first volume of this Descriptive Catalogue, I have great pleasure in acknowledging gratefully the services rendered by the members of the staff of the Oriental Library.
M, S. BASAVALINGAYYA.
Government Oriental Library Series, Ekagnikāņda. p. 1.
2 Government Oriental Library Series, Apastamba Gșhyasūtra, p. 154.
D.C.M.

Page #19

Page #20

संस्कृतलिखितग्रन्थसंसूचन्यामस्यां तत्तद्वन्थाद्यनुबन्धितया निर्दिष्टानां केषांचिन्मुख्यतमविशेषविषयाणां सूचनी.
पृष्ठसंख्या. 10 -11
19, 33
विषयाः. 1 तैत्तिरीयसंहिताप्रतिपाद्यसंग्रहणम् 2 भट्टभास्करमिश्रस्य सायणाचार्यात्प्राचीनत्व
सूचनम् ... 3 शुक्लयजुस्संहितायाः प्रतिपाद्यसंग्रहणम्, अस्याः
शुक्लयजुरिति नामप्रवृत्तौ निमित्ताभिधानं च. 4 सामसंहिताप्रतिपाद्यसंग्रहणपूर्वकं सामवेद -
विभागप्रकारभेदप्रपञ्चनम् .... .... 5 गानग्रन्थात्मकस्यैव सामवेदत्वं न संहितारूप
स्येति केषांचित्पक्षस्यानुवादः 6 बढ़चपञ्चमारण्यकस्येव ऊहगानस्य पौरुषेयत्व
निरूपणम् .... .... .... 7 सामसंहिताभाष्यकृतो भरतस्वामिनः परिचयः 8 सामवेदकौथुमशाखीयब्राह्मणाष्टकनिर्देशः .... 9 ताण्ड्यब्राह्मणस्यैकस्यैव सामशार्खायब्राह्मणत्वं,
अन्येषां सामविधानादीनां त्वनुब्राह्मणत्व
मेवेति पक्षस्यानुवादः .... 10 आर्षेयब्राह्मणतैत्तिरीयसंहिताभाष्यकोंः भट्ट
भास्करयोः पार्थक्यनिरूपणम् 11 ऐतरेयब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम्
83-84 85-86
xix

Page #21

xx
111
128
विषयाः.
पृष्ठसंख्या. 12 ऐतरेयब्राह्मणप्रवक्तुमहिदासस्य दासीपुत्रत्वा -
भ्यूहनिराकरणपूर्वकं तस्य द्विजातिप्रवरत्वसमर्थनम् ....
87-88 13 अथर्वशाखीयगोपथब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम् 103-104 14 ताण्ड्यब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम्
.... 109-110 15 ताण्ड्यब्राह्मणमिति व्यपदेशे निमित्तनिरूपण
__ पूर्वकं तत्पर्यायनाम्नां प्रकाशनम् 16 तैत्तिरीयब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम्
117-119 17 भट्टभास्करमिश्रस्य 1420 तमशकाब्दकालिक
___ त्वाभिप्रायकस्य केषांचित्पक्षस्यानुवादः .... 18 भट्टभास्करमिश्रस्य सप्रमाणप्रपञ्चनं सायणाचा
त्प्रिाचीनत्वसमर्थनम् .... .... 129 19 दैवतब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम् ....
141 20 मन्त्रब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम् ....
145-146 21 मन्त्रब्राह्मणस्य उपनिषद्राह्मणत्वाभावाभिप्राय
कस्य केषांचित्पक्षस्यानुवादपूर्वकं सप्रमाणं
तनिराकरणम् .... .... 146, 154 22 काण्वीयशतपथब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणपूर्वकंमा
ध्यन्दिनकाण्वीययोः शतपथब्राह्मणयोर्वैलक्ष- . ण्यविमर्शः .... ....
.... .... 157-158 23 षडिशब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम् 24 षड़िशब्राह्मणस्य भाष्यकृत्सायणाचार्यरीत्या
ताण्ड्यशेषत्वेऽपि तस्य पृथब्राह्मणतया परिगणने निमित्तनिरूपणम् ....
165 25 अद्भुतब्राह्मणस्य पईिशब्राह्मणशेषत्वाभिधान
पूर्वकं तस्य पृथग्ब्राह्मणत्वाभावकथनम् .... 165
164

Page #22

विषयाः.
26 सामविधानब्राह्मणप्रतिपाद्यसंग्रहणम् 27 ऐतरेयारण्यकप्रतिपाद्यनिर्देशः..... 28 तेत्तिरीयारण्यकप्रतिपाद्यसंग्रहणम् 29 तैत्तिरीय संहिताया यज्ञशरीरत्वोपवर्णनम् 30 तैत्तिरीयशाखाव्यवहारे निदाननिरूपणम् 31 तैत्तिरीयब्राह्मण संबद्धान्तिमप्रश्नत्रयस्येवारण्य कीयाद्यप्रश्नद्वयस्यापि सप्रमाणोपन्यसनं काठकत्वनिर्धारणम्
xxi
32 तैत्तिरीयारण्य की यपाठभेदविचारः
33 तैत्तिरीयारण्यके आन्ध्रपाठस्यैव सायणाचार्यानुमतत्वमिति पक्षस्यानुवादः
34 विज्ञानात्मप्रभृतिभिः प्राक्तनैरादृतस्य द्राविड - पाठस्यैव सायणार्याभिमतत्वसमर्थनम्
35 तत्तदुपनिषन्मन्त्रसंग्रह भाष्यादीनां तत्रतत्र विशेषांशनिरूपणशिरस्कं यथास्वदेशं प्रतिपाद्य
संग्रहणम्
****
D.C.M.
36 ऋक्संहितामुद्गलभाष्यपर्यालोचनम्
37 ऋक्संहिताविवरणप्रणेतुर्माधवार्यस्य मातापितृगोत्रस्थानादिनिर्देशः
38 ऋक्संहिताविवरणप्रणेतुर्माधवार्यस्य भगवद्रामानुजाचार्यशिष्यत्वा भ्यूहविमर्शः
....
39 ऋक्संहिताविवरणप्रणेतुर्माधवार्यस्यास्य सायणाचार्यात्प्राचीनत्वसूचनम् ....
40 ऋक्संहिताविवरणविषये माधवार्यसायणाचा
र्ययो रीतिभेदप्रकाशनम्
21.0
....
पृष्ठसंख्या.
175
182
187-188
188
188
189
189-190
190
C
190
205-735
738
741
741
742
742-743

Page #23

Page #24

लिखित-संस्कृतपुस्तक-सविवरण-सूचन्यां अशुद्धसंशोधनम् .
पृष्ठसंख्या पङ्किसंख्या ___6 17 __7 27 825 11 21
अशुद्धम् तिङ्क (तिख) इति No. 3 सारंबाला षडात्रा काम्यष्टि
शुद्धम् तिङ्क तिङ] इति No. 5 सारं [बाला] षडात्रा काम्येष्टि द्वितीया (154/2) प्रधा] सा संनि [हि] ध्वर्योर्गृहे
21
द्वतीया
(B4) प्रघा (सा) संनि (हि) ध्वर्या
22
(च)
[च
___14
कोशादा माननां दाधिना विरदा शस्त्रवि । तस्य दासी
8
कोशादौ मानानां दाधिना विरदा शस्त्रवि करणं दासी (योः) प्रक्षेपा षोडश स्वाहति
19
9
योः
118
158 159
प्रेक्षपा पश्चदश स्वोहीत
16

Page #25

xxiv
पृष्ठसंख्या पङ्किसंख्या
176
12
17
200
28
परि
208 214
व्यप्य
237
242
अशुद्धम्
शुद्धम् प्रात्रीनरू
प्रात्रनिरू द्वितीये
द्वितीये पिपासोद विष पिपासोदकविष पार ग्राहीयत्वा
ग्राहयित्वा उपीन
उपनि
व्याप्य तनया
नतया प्रादेश
प्रदेशि अङ्ग निमूले
नौमूले ग्रेहत् कृतः स्मर क्रतो स्मर तो स्मर कृत स्मर श्वैत
श्वेत
48 तमं निष्कृष्य
निष्कृत्य गोप्यीदरूपणोव गोप्यादिरूपेणावि मत्स्र
मत्सर श्रुतेः मन्त्र
मन्त्री
अङ्ग
243
246
11
आहेत्
251
255 256
48
263 14 27327
श्रुते
धूय
277 17 290 302 31829 32926 340 341
जीपिनः
जापिनः समग्रः
समग्रा मादतेः
मादतः क्षीयेत
क्षीयेत संसारोच्छेदने परम्। संसारोच्छेदने परं
संसारोच्छेदनं पर- (संसारोच्छेदनं मिति ।
पारमति)

Page #26

XXV
पृष्ठसंख्या पङ्किसंख्या 348 16 3524 353
अशुद्धम् च्छाखयि सहारः प्राणपश्चोत्तराणिम्।
शुद्धम् च्छाखीय संहारः प्राणपश्चोत्तरणिम्
(प्रणवं चंत्तरारविधिर णिम्) गोपायौज
358 16 359 16 36027 365 28
फलं
"
368 29 371 28 376 3765 379 11
, 27 380 381 382 388 14 390 392
विधिरा गोपायोज पलं पास्याशिष्य पदग्राह्य स्तयत्त विशेणा सवर्षों ब्रह्मात्माक श्रुभ्र शालीपप्प षण्णवीत निरूष्य मोदश्च ब्रम ब्रह्मोस रशिः तालुकं युवाकः हवंषि अथर्वशाखीय विश्वपरूम पाट्य पितम् बहुदका
पास्यशिष्य पदग्राह्याना : स्तत्त विशेषणा सर्वेषां ब्रह्मात्मक शुभ्र शालिपिप्प षण्णवति निरूप्य मोदश्व ब्रह्म ब्रह्मोपास राशिः तालु शंयुवाकः हवींषि सामशाखीय विश्वरूप पाठ्य
394
396
402 406
411
र्पितम्
423
बहूदका

Page #27

xxvi
अशुद्धम्
येवद
पृष्ठसंख्या पङ्किसंख्या 427 428 9 436
18
15
शुद्धम् यवेद दृढाङ्गाजाड्य स्थावरा विद्ययोः शाश्वतं बहिश्चेति विलय चक्षुरा वत्विति शाखीय
450 453 461 466
14
467
25
477
485
सर्व
486 487 488
5 20 28
दृढाङ्गमजाड्य स्थावारा विद्यायोः शाश्वत बहिश्चति क्लिय च. रा वत्विति शाखय दारु सव वेव दमीद नामभिमरू ऊध्व यद्भवं वदान्तं पद्यविषयाः व्यीवेशषः ब्रह्म वतादि देव ह कल्बना न यति पासप्र संगृह्म
25
12
607 516 618 621 528 631 532 533 535 537 550 555
वेद दमादि नामभिरू ऊर्ध्व यद्दवं वेदान्तं पाद्यविषयः व्यविशेषः ब्रह्म तादि देवा ह कल्पना न याति पासनप्र संगृह्य
20 12
23
24
दव

Page #28

xxvii
पृष्ठसंख्या पङ्किसंख्या 561 27 563 19 566
6
अशुद्धम् जुह्वा त श्वास धातादधातु सीमन्तोन्नयन शाखापूर्व न त एकाग्नि वहा रूवास्तो
570 594
शुद्धम् जुह्वा पत श्वासि धाता ददार उपनयन शाखागाह न ते मन्त्रप्रश्ना वहा वास्तो भजी दुरेवाः राम्य देवैः वर्गयोः Hह दशाष्टा
भृजि
597
co co w -
0
604
ढरेवाः रम्य देवैः वर्गायोः
ाह
612
दशष्टा
रुद्धो
रुद्धा
618 624
तत्स्थानां
त्यभि
तत्स्थान त्यभिां काल्याणैः द्वयेनयेत
626
631
5555552 202005 06
कंमत्र
632 637 656 661 672 676
शन्ति पञ्चविंश तर्क्सव भिस्तुत्यं द्याविषय लक्ष्ममि गृहकुल केशादि
कल्याणैः द्वयेनैत कमत्र शान्ति पञ्चविंश तत्सर्व भिस्स्तुत्यं द्यविषय लक्ष्मीम गृहे कुले केशवादि
681
683
24

Page #29

xxviii
पृष्टसंख्या पङ्किसंख्या 684
26
अशुद्धम् अ वित्रः चिन ओप
691
इंद
698 713
शुद्धम् अपवित्रः वृजिन औप इदं वन्दन सार्येतत् मात्रासा ष्ठातृ सीनानां बृह अग्नेरमसः
714
वदन्न सार्यतत् मात्रसा ष्ठार्तृ सीननां
729 738 742
19
757
ब्रह
766
अग्नेरमसः

Page #30

A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MANUSCRIPTS IN THE GOVERNMENT
ORIENTAL LIBRARY, MYSORE. मैसराजकीयप्राच्यकोशागारस्थलिखित
संस्कृतपुस्तकानां सविवरणसूचनी.
CLASS I वेदः-(1) संहिता.
No. 1 (4335).
ऋक्संहिता. Rk-samhiti.
Age of Ms.- Appears to be
___old.
Substance - Palm-leaf. Size-13x11 inches. Character - Nāgarī. Folios -~-57. Lines on a page-9. Letters in a line-48.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect - Almost
correct. Complete or incomplete -In-.
complete.
उपक्रमःहरिः ओम् ॥ त्वामग्ने हविष्मन्तो देवं मर्तास ईळते ।
___ मन्ये त्वा जातवेदसं स हव्या वक्ष्यानुषक् ।

Page #31

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
अग्निर्होता दास्वतः क्षयस्य वृक्तवर्हिषः ।
संयज्ञासश्चरन्ति यं सं वाजासः श्रवस्यवः ॥ उपसंहारः--
सरस्वत्यभि नो नेषि वस्यो मापस्फरीः पयसा मा न आधक् । जुषस्व नः सख्या वेश्या च मा त्वत्क्षेत्राण्यरणानि गन्म ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र प्राधान्येन सर्वास्वप्यक्षु यज्ञकर्मोपयोग्यग्न्यादिदेवतादयः स्तूयन्ते। यज्ञियेषु च हौत्रादिकर्मसु सर्वासामप्यचां तत्तत्कल्पसूत्रादिभिर्विनियोगः प्रदर्शितः । गृह्यकर्मस्वपि तत्तदृह्यसूत्रानुरोधेन काश्चिदृचो विनियुज्यन्ते॥
वक्तव्याविशेषः -
कोशेऽस्मिन् ऋक्संहितायां तृतीयाध्यायगतपञ्चमवर्गप्रभृतितुरीयाध्ययान्तभागं विना चतुर्थाष्टकमात्रमुपलभ्यते । ऋक्संहितायामस्यामष्टभिरध्यायैर्विभक्तान्यष्टावष्टकानि परिदृश्यन्ते। अध्यायाष्टकपरिच्छिन्नतयैव तान्यष्टकानीति व्यपदिश्यन्ते ॥
No. 2 (4378).
ऋक्संहिता.
Rk-samhita. Substance-Palm-leaf. | Condition of Ms.-Ends of Size-161x1 inches.
the leaves are a little
injured and the first and Character--Nagari.
the last leaves are broken. Folios-53. Lines on a page-6.
Correct or incorrect -. Almost
correct. Letters in a line-68. Age of Ms.-Appears to be | Complete or incomplete-Inold.
| complete.

Page #32

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
उपक्रमःहरिः ओम् ॥ प्रहोता जातो महानभोविन्नृषद्वा सीददपामुपस्थे।
दधिर्यो धायि स ते वयांसि यन्ता वसूनि विधते तनूपाः॥ उपसंहार:
सहस्तोमा . . . . . . . . यस्सप्त दैव्याः ।
पूर्वेषां पन्थामनुदृश्य धीरा अन्वालेभिरे रथ्यो३ न रश्मीन् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 1 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
अत्र कोशे अपमाटके आदितः सप्तमेऽध्यायेऽष्टादशवर्गान्ता संहिता दृश्यते ॥
No. 3 (C 459).
ऋक्संहितापदपाठः.
Rk-samhita-pada-pathah. Substance-Paper. |Age of Ms.-1663 A.D. Size—(a) 124 x 41, (6) 9 x 34 Condition of Ms.-Fairly ___inches.
___good. Character.– Deranagari. Correct or incorrect - Fairly Folios-376.
corrct. Lines on a page-(a) 10. (1) 9. | Complete or incomplete-InLetters in a line -(a)44, (11) 32J complete.
उपक्रम:
हरिः ओम् ॥ अग्निं । ईळे । पुरः हितम् । यज्ञस्य॑ । देवं । ऋत्विज । होतारं । रत्न-धातमम् ॥
D.C.M.

Page #33

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
त्वा॑ । अ॒ग्ने॒ । यज॑मानाः । अनु॑ । द्यून् । विश्व |
1
वसु॑ । द॒धरे । वार्याणि ।
त्वया॑ स॒ह । द्रवि॑णं ! इ॒च्छमा॑नाः .
I
अस्ता॑वि । अ॒ग्निः । न॒रां । सु॒शेव॑ः । वैश्वा॒न॒रः ।
।
ऋषिभिः । सोमं गोपाः .
प्रतिपाद्यविषयः -
इति सप्तमाष्टके अष्टमोऽध्यायः.
No. 1 कोशे द्रष्टव्यः.
·
[ वेद:
वक्तव्यविशेषः -
अत्र कोशे १, २, ४, ६, ७ अष्टकानि दृश्यन्ते । सप्तमाष्टके अन्त्याया ऋच उत्तरार्ध न दृश्यते ॥
No. 4 (C 162).
ऋक्संहितापदपाठः. Rk-samhita-pada-pathah.
Character-Devanāgarī.
Folios – 564.
Lines on a page--9.
Substance—Paper.
Letters in a line-34.
Size—(a) 10‡ × 43, ( 6 ) 93 × 43 | Age of Ms. – Not very old.
inches.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect-Fairly
correct.
Complete or incomplete-Incomplete.

Page #34

संहिता]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, MYSORE
इ
उपक्रम:__ ओम् ॥ प्र । वः । पान्तम् । रघुऽमन्यवः । अन्धः । यज्ञं । रुद्राय । मीडर्षे । भरध्वम् ।
दिवः । अस्तोषि । असुरस्य । वीरैः। इषुध्याऽईव । मरुतः । रोदस्योः ॥ उपसंहारः
आपः । ह । यत् । बृहतीः । विश्व । आर्यन् । गर्भ । दानाः । जनयन्तीः । अग्निम्।
ततः । देवानौ । सं । अवर्तत । असुः। एकः ..।
यः। चित् । आपः। माहिना। परिऽअपश्यत्। दक्ष। प्रतिपाद्यविषयः
_No. 1 संहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् पदपाठो द्वितीयाष्टकप्रभृत्यष्टमाष्टकस्य सप्तमेऽध्याये तुरीये वर्गे चतुर्थ्यामुच्याद्यपादान्तो दृश्यते। कोशान्ते च ५९ पत्रषु अष्टमाष्टकप्रथमाध्यायप्रभृति तुरीयाध्यायैकादशवर्गपर्यन्तोऽन्योऽपि भागो लिखितो दृश्यते ॥
_No. 5 (C 341). ऋक्संहिताभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यं ससंहितापदपाठम्.
Řk-samlitā-bbāșya, styled Vedārtha-prakāśa. Author-Sāyaṇācārya. Size-13} 8 inches. Substance-Paper. | Character-Devanagari.
| Chan

Page #35

6
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Folios—84. Lines on a page-8.
Letters in a line - 40.
Age of Ms.-1895 Samvat.
उपक्रमः
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect --Fairly correct.
[वेदः
Complete or incomplete-Incomplete.
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥
अथ प्रथमाष्टके द्वितीयोऽध्याय आरभ्यते - तत्र 'अयं देवाय ' इत्यष्टचं सूक्तम् । तस्य ऋषिच्छन्दसी पूर्ववत् । ऋभुदेवताकत्वमनु क्रम्यते ॥
उपसंहारः
बभूव । भवतेर्लिटो णलि ' भवतेरः इत्यभ्यासस्यात्वम् । कृताकृतप्रसङ्गितया वुगागमस्य नित्यत्वाद्वद्धेः पूर्व बुगागमः । यद्वा'इन्धिभवतिभ्यांच' इति लिटः कित्त्वाद्वर्द्धयभावः । न च ' असिद्धवदत्राभात्' इति तस्यासिद्धत्वादुवङादेशशङ्कनीयः । 'बुग्युटावुवङ्यणोस्सिद्धौ भवतः' इति तस्य सिद्धत्वात् । 'तिङ( तिङः ) ' इति निघातः ॥ इति प्रथमस्य द्वितीये अष्टत्रिंशो वर्ग:.
इति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिकमार्गप्रवर्तक श्री वीरबुक्कभूपाल साम्राज्य धुरंधरेण सायणामात्येन विरचिते माधवये वेदार्थप्रकाशे ऋक्संहिताभाष्ये प्रथमाष्टके द्वितीयोऽध्यायः समाप्तः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
,
श्रीमत्सायणामात्यप्रणीतेऽस्मिन् ऋक्संहिताभाष्ये सर्वासामृचां तत्तदृषिच्छन्दोदेवताप्रदर्शनपूर्वकं तत्तत्कर्मसु विनियोगप्रदर्शनपूर्वकं च पदार्थवाक्यार्थी प्रदर्श्य वैयाकरणप्रक्रियां तत्रतत्र प्रसक्तविचारे जैमिनीयन्यायांश्चोपन्यस्य सर्वा ऋचः सावतरणं विव्रियन्ते ॥
वक्तव्य विशेषः
कोशेऽस्मिन् मध्येपत्रं संहितापदपाठावपि लिखितौ दृश्येते । कोशेऽस्मिन् प्रथमाएकगतद्वितीयाध्यायमात्रस्य भाष्यं दृश्यते ॥

Page #36

संहिता]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
___o. 3 (C 458).
ऋक्संहिताभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्. Ķk-sambitā-bhāşya, entitled Vedārtha-prakāśa. Author-Sarana.
Letters in a line-60. Substance-Paper.
Age of Ms.- Not very old. Size-(a) 1];x5, (८) 11x ___4 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Devanāyari and Correct or incorrect-Fairly Telugu.
___correct. Folios-234.
Complete or incomplete - In Lines on a page--((1) 20. (1) 13.| complete. उपक्रम:
इन्द्रायेति द्वादश पञ्चमं सूक्तम् । अङ्गिरसो नृमेधा ऋषिः अजमीढः काश्यपः ककुभो मध्यमपादस्य द्वादशाक्षरत्वात् । नवमीद्वादश्यौ पुर उष्णिहौ प्रथमपादस्य द्वादशाक्षरत्वात् ॥ उपसंहारः-- __ तदानीं सुमित्रो नाम्ना इत्थमस्तोत् । तथा दुर्मित्रोऽगुणक इत्थमस्तोत् । तद्विपरीतं वा द्रष्टव्यम् । 'सुमित्रो गुण्यो दुर्मित्रोऽगुण्यः' इति कात्यायनेन तथोक्तः । स इत्था इत्थमनेन कृतप्रकारेण अस्तीत् अस्तावीत् । 'इत्थमस्तोत् इति द्विरुक्तिः स्तुतिसमानयर्था ॥
इत्यष्टमस्य पञ्चमे सप्तविंशो वर्गः. इति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिकमार्गप्रवर्तकश्रीवीरवुकभूपालसाम्राज्यधुरंधरेण सायणाचार्येण विरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे ऋग्भाष्ये अपमेऽटके पञ्चमोऽध्यायः॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 3 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
अत्र कोशे षष्ठाएके सप्तमाध्यायस्य, अटमाष्टके पश्चमाध्यायस्य च भाष्यं दृश्यते ॥

Page #37

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 7 (4650).
*ऋक्संहिताभाष्यम्.
* Rk-samhita-bhāsyam. Author-Mudgala.
| Character-Devanagari. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-About 45 Folios-230.
leaves are broken in the
middle. Lines on a page-6. Letters on a line-70.
Correct or incorrect-Seems
to be correct. Age of Ms.- Probably old.
Complete or incomplete Size-17x13 inches.
। First Astaka only.
Subject in brief with remarks - ___This work is a commentary on the Rk-samhita, written by Mudgala. The commentator has explained only the meanings of words in the hymns of the Rg-Veda. In doing so, he has closely followed the commentary of Sāyaṇācārya.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ सच्चिदानन्दरूपाय नित्याय विमलाय च ।
प्रत्यक्चतनरूपाय जगद्पाय ते नमः ॥ गणेशाय नमस्तुभ्यं निर्विघ्नकरणाय च । सरस्वत्यै नमस्तुभ्यं ज्ञानबोधे स्थिरा भव ॥ आलोच्य पूर्वभाष्यं च बहुचस्य समन्ततः । गहनं मन्यमानेन सुबोधेन समुद्धृतम् ॥ नवनीतं यथा क्षीरात्सिकतायाश्च काञ्चनम् ।
तथा समुद्धृतं सारं (बाला)नां बोधसिद्धये ॥ मौद्गल्यगोत्रेण च मुद्गलेन ह्यात्मानुभूतेन सुसंस्कृतेन ।
यथार्थभूतेन सुसाधकेन समुद्धृतं सारमिदं वरिष्ठम् ॥ वेदार्थहीनस्य भारवाहकत्वं वेदाङ्ग . . . . उक्तम्

Page #38

HIEGI
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
स्थाणुरयं भारहारः किलाभूत् अर्धात्य वेदं न विजानाति योऽर्थम्।
योऽर्थज्ञ इत्सकलं भद्रमश्नुते नाकमेति ज्ञानविधूतपाप्मा ॥ उपसंहारः
हे मघवन्निन्द्र अर्यः धनपतिस्त्वं नः अस्मान गोषु आभज प्रापय । ते तव मंहिष्ठा अतिशयन स्तुतिभिः प्रवर्धयितारो वयं सधमादः स्याम सह माद्यन्तो भवेम ॥
इति प्रथमस्याष्टमे षडिंशो वर्गः. इति प्रथमाष्टके अष्टमोऽध्यायः.
प्रथमाष्टकं समाप्तम्. प्रतिपाद्यविषयः
तत्तदृचघटितपदानामर्थमात्रमत्रानुवर्ण्यत.
वक्तव्यविशेषः____ अत्र कोशे प्रथमाएकमात्रस्य भाष्यं दृश्यते । भाष्येऽस्मिन् सायणीयभाष्यस्थितवैयाकरणप्रक्रियास्वरविचारादिकं परिहत्य तत्रत्य एव पदार्थवर्णनक्रमः संगृहीत इत्येतद्भाष्यस्य यावत्प्रथमाष्टकपारेसमाप्ति परामर्शन ज्ञायते ॥
No. 8 (1037). तैत्तिरीयसंहिता. (कृष्णयजुस्संहिता)
Taittiriya-sambitā. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-42. Size -111x21 inches. ___Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect-Correct. Folios--196.
Complete or incompleteLines on a page--16.
____Complete.
उपक्रमः
हारः ओम् ॥ इषे त्वोर्जे त्वा वायवस्स्थोपायवस्स्थ देवो वस्सविता प्रार्पयतु श्रेष्ठतमाय कर्मण आप्यायध्वमनिया देवभागमजस्वतीः पयस्वतीरनमीवा अयक्ष्मा मा वस्तेन ईशत माऽघशसः॥

Page #39

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः__एतौ वै महिमानावश्वमभितस्संबभूवतुर्हयो देवानवहदर्वाऽसुरान् वाजी गन्धर्वानश्वो मनुष्यान् समुद्रो वा अश्वस्य योनिस्समुद्रो बन्धुः ॥ हरिः ओम् ॥ प्रतिपाद्यविषयःअत्र च संहितायां सप्त काण्डानि-तत्र प्रथमे ८ प्रपाठकाः-- तत्र प्रथमे- दर्शपूर्णमासेटिमन्त्राः तद्विकृतिमन्त्राश्च सन्ति । द्वितीये-प्राधान्येन सोमक्रयः प्रतिपाद्यते । हविर्धानमण्डपनिर्माणपर्यन्तकर्माणि च प्रतिपाद्यन्ते । तृतीये-अग्नीषोमीयपशुः प्राधान्येनोच्यते, अन्ये अभ्रयनुमन्त्रणादयश्चोच्यन्ते । तुरीये-सुत्यादिनकर्तव्यग्रहाणां प्राधान्येनोक्तिः, ग्रावाभिमन्त्रणादीनि चोच्यन्ते । पञ्चमे-पुनराधानं तदङ्गानि च प्रतिपाद्यन्ते । षष्ठे-ऐष्टिकयाजमानमन्त्राः तद्राह्मणानि च सन्ति । सममेयाजमानमन्त्रव्राह्मणशेषः, वाजपेयमन्त्राः, याज्यापुरोनुवाक्याश्च
सन्ति । अष्टमे--राजसूययागोऽभिधीयते ॥ द्वितीयकाण्डे ६ प्रपाठकाः
तत्र प्रथमे-अवान्तरप्रकृतेरग्नीषोमीयपशोर्विकृतिरुच्यते । वायव्यादयश्च काम्याः पशव उच्यन्ते । द्वितीये-प्रजाकामादीन् प्रति ऐन्द्राग्नादिकाम्येष्टयः, पाथिकृतादिदर्शाद्यतिक्रमानिमित्त - केष्टिः, कामुकादीष्टिः, अन्नकामादीष्टिः, अभिशस्तादिकर्तव्येष्टिः, आदित्य वर्वादीष्टिः, ऐन्द्रचर्वादोषिः, अनृज्वादीष्टिः, आभिचारिकेटिः, सोमारौद्रचर्वादीष्टिः, ऐन्द्रादीष्टिः, काम्ययाज्यापुरोनुवाक्यामन्त्राश्चोच्यन्ते । तृतीये-भूत्यादितत्तत्फलकामकर्तव्येश्यः प्रतिपाद्यन्ते । तुरीये-त्रिहविष्कादीष्टयो विधी. यन्ते । पञ्चमे -अग्नीषोमीयहविरादयो विधीयन्ते । षष्ठे-प्रया
जादिकर्माण्यभिधीयन्ते ॥ तृतीयकाण्डे ५ प्रपाठकाः । सोमशेषवर्णनमस्मिन् काण्डे
तत्र प्रथमे-दीक्षादिबहिष्पवमानान्तानि कर्माणि । द्वितीये -प्रतिनिग्राह्यपर्यन्ताः पवमानग्रहादयः । तृतीये-वैकृतविधयः। तत्त.

Page #40

संहिता] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 11
न्मन्त्राश्च । तुरीये--पश्चिष्टिः, दर्वीहोमाश्चाभिधीयन्ते । पञ्चमेसोमेष्टिशेषभूतं ब्रह्मत्वादिकमाभधीयते ।।
तुरीयकाण्डे ७ प्रपाउकाः । अग्निचित्याङ्गानां मन्त्राणामत्र पाठः – तत्र प्रथमे-अभ्रयादानमृदाक्रान्त्यादिः। द्वितीये-देवयजनग्रहाः। तृतीये-चितिवर्णनम् । तुरीये-पञ्चमचितिशेषभूतस्तोमादिः। पञ्चमे-होमविधिः। षष्ठ-परिषेचनसंस्कारः । सप्तमे-वसोर्धारादिशिष्टसंस्काराश्चाभिधीयन्ते ॥
पञ्चमकाण्डे ७ प्रपाठकाःतत्र प्रथमे-उख्याग्निः। द्वितीये-चितेरुपक्रमः । तृतीये-चितयः। तुरीये-इन्द्रतन्वाख्येष्टयादिः । पञ्चमे-वायव्यपश्वादिः। षष्ठेउपानुवाक्याः । सप्तमे-उपानुवाक्यावशिष्टकर्माणि चाभिधीयन्ते ॥
षष्ठकाण्डे ६ प्रपाठका:तत्र प्रथमे --- क्षुरकर्मादिसंस्कृतस्य प्राग्वंशप्रवेशदीक्षाहुस्यादिः । द्वितीये-आतिथ्येष्टितानूनप्वष्टादिः । तृतीये-धिष्णियानीषोमीयप्रणयनादिः । तुरीये-गुदयागवसतीवर्यादिः । पञ्चमेउक्थ्यग्रहध्रुवग्रहादिः । षष्ठे-दक्षिणाहोमसमिष्टयजुर्होमादिश्चाभिधीयते ॥
सप्तमकाण्डे ५ प्रपाठकाः । अश्वमेधगतमन्त्राःतत्र प्रथमे-अहीनपञ्चरात्रान्तानि कर्माणि । द्वितीये-घडात्रादीनि । तृतीये-अहीनद्वादशाहत्रयोदशरात्रादीनि । तुरीयेचतुर्विंशतिरात्रादिसत्रकर्माण्यभिधीयन्ते । पञ्चमे-वत्सराख्यस्सत्रविशेषोऽभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् संहिता समग्रा दृश्यते.

Page #41

12
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
___No. 9 (2684/1). तैत्तिरीयसंहिता (कृष्णयजुस्संहिता).
Taittiriya-samhita. Substance-Palm-leaf.
Condition of Ms.-Leaves are Size-132x2 inches. slightly broken. Character - Devanāgari. Correct or incorrect -- Fairly Folios--69.
correct. Lines on a page--18. Complete or incompleteLetters in a line-120.
Complete.
उपक्रमः
No. 8 कोशवत्.
उपसंहारः--
गावस्समान्यस्सवनमष्टाभिर्वा एते देवकृतं चाभिजित्या इत्याहुर्वरुणाऽद्भिस्साम्ने चतुःपञ्चाशत् ॥ गावो योनिस्समुद्रो बन्धुः ॥ हरिः ओम्॥ प्रतिपाद्यविषयः--
No. 8 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषःNo. 8 कोशवत्.
No. 10 (4272). तैत्तिरीयसंहिता (कृष्णयजुस्संहिता)
___ Taittiriya-samhita. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-56. Size-161x1 inches. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect- Fairly Character-Grautha.
correct. Folios-312.
Complete or incomplete - Lines on a page-8. ____Complete.

Page #42

संहिता]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ITSORE
13
उपक्रम:
No. 8 कोशवत्. उपसंहारः
No. 9 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 8 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः --
No. 8 कोशवत्.
No. 11 (1585). तैत्तिरीयसंहिता (कृष्णयजुस्संहिता)
Taittirīya-samhita Substance--Palm-leaf. Condition of Ms.-Eaten by Size-181x18 inches.
white ants here and there. Character-Grantha.
Correct or incorrect- Fairly Folios-236.
correct. Lines on a page-9.
Complete or incomplete-InLetters in a line-66.
complete.
उपक्रम:---
No. 8 कोशवत्.
उपसंहारः
आग्नेयोऽटाकपालस्सौम्यश्चरुस्लावित्रोऽष्टाकपालः पौष्णश्चरू रौद्रश्चरुरग्नये वैश्वानराय द्वादशकपालो मृगाखरे ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 8 कोशे द्रष्टव्यः.

Page #43

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् संहिता अन्तिमानुवाकचतुष्टयं विना समग्रा दृश्यते । कोशः प्रायश्शुद्धः । तत्रतत्र कटिदष्टः ॥
No. 12 (C 863). तैत्तिरीयसंहिता (कृष्णयजुस्सहिता).
__Taittiriya-samhitā. Substance --Paper.
Age of Ms.—1812 A.D. Size-818x43 inches. Condition of Ms.- Very good. Character-Devanagari.
Correct or incorrect-Fairly Folios-436.
correct. Lines on a page-9.
Complete or incomplete-InLetters in a line--26.
complete.
उपक्रमः
No. 8 कोशवत्. उपसंहार:
No. 8 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 8 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् संहिता द्वितीयकाण्डं विना समग्रा दृश्यते.
No. 13 (2683/1). तैत्तिरीयसंहितापदपाठः (कृष्णयजुस्संहितापदपाठः).
Taittirīya-sambitā-pada-pățhah. Substance-Palm-leaf. Character--Telugu. Size-14tx21 inches. I Folios-177.

Page #44

संहिता]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, MYSORE
15
Lines on a page-15. Condition of Ms.—The ends
of the leaves are broken. Letters in a line-98. Correct or incorrect-Fairly
Correct. Age of Ms.-Appears to be | Complete or incomplete-Inold.
| complete. उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ इषे । त्वा । ऊर्जे। त्वा । वायवः । स्थ। उपायव इत्युप-आयवः। स्थ। देवः । वः । सविता । प्रेति । अर्पयतु । श्रेष्ठतमायेति श्रेष्ठ-तमाय । कर्मणे ॥ उपसंहारः
अतिरात्रावित्यति-रात्रौ । अभितः । भवतः । इन्द्रियस्य । परिगृहीत्या इति परि-गृहीत्यै ॥ अन्तरिक्षमिन्द्रियस्यैकं च ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 8 एतत्पदपाठमूलभूतसंहिताकाशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सप्तमकाण्डे तृतीयप्रश्ने षष्ठानुवाकान्तः पदपाठो दृश्यते ॥
No. 14 (688). तैत्तिरीयसंहितापदपाठः. (कृष्णयजुस्संहितापदपाठः)
Taittiriya-samhita-pada-pathah. Substance-Palni-leaf. Age of Is..-Ancient. Size-181 xlf inches. Condition of Ms.-Leaves are Character---Devanā gari and very much worn out. Telugu.
Correct or incorrect--Fairly Folios--296.
correct. Lines on a page-8.
Complete or incomplete-InLetters in a line-88. | complete.

Page #45

16
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
उपक्रमः__No. 13 कोशवत्. उपसंहार:
सोमान् । अपश्यत् । तान् । एति । अहरत् । तैः । अयजत । तेजः । एव । प्रथमन । अवेति । अरुन्ध ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 8 एतत्पदपाठमूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः, वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सप्तमकाण्डे प्रथमप्रश्ने अष्टमानुवाकान्त्यभागान्तः पदपाठो दृश्यते ॥
_No. 15. (C 862). तैत्तिरीयसंहितापदपाठः. (कृष्णयजुस्संहितापदपाठः)
Taittiriya-samhita-pada-pathah. Substance---Paper. | Age of Ms. - Not very Size -143 x 2 inches.
modern.
Condition of Ms.-Leaves are Character-Devanagari.
in a very good condition. Folios-641.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page - 9.
Complete or incomplete-InLetters in a line—28.
complete.
उपक्रमः
No. 13 कोशवत्. उपसंहारः--
हयः । देवान् । अवहत् । अर्वा । असुरान् । वाजी । गन्धर्वान् । अश्वः । मनुष्यान् । समुद्रः । वै। अश्वस्य । योनिः । समुद्रः। बन्धुः ॥ व्यात्तमवह द्वादश च ॥

Page #46

Hea]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
17
गावो गावस्सिषासन्तीः प्रथमे मासि समान्यो यदि सोमो षडहैरुत्सृज्यां ३ देवानामयण चर्मावपृथिव्यै दत्वते कस्त्वाऽग्नये यो वै यः प्राणतो य आत्मदा आ ब्रह्मन्नाऽक्राञ्जज्ञि बीजमानेयोऽटाकपालोऽग्नये होमचेऽष्टाकपालोऽग्नये समनमद्ये ते पन्थानो ये वा अश्वस्य मेध्यस्य शिरः पञ्चविशतिः॥गावस्लमान्यस्सवनमाभिर्वा एते देवकृतं 'चाभिजित्या इत्याहुवरुणोऽद्भिस्साम्ने चतुःपञ्चाशत् ॥ ५४ ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 8 एतत्पदपाठमूलभूतसंहिताकाशे द्रष्टव्यः.
__No. 16 (837). तैत्तिरीयसंहितापदपाठः (कृष्णयजुस्संहितापदपाठः.)
Taittiriya-samhita-pada-pathah. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Seems to be Size-171 x 1 inches.
old.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect-Fairly Folios-160.
_correct. Lines on a page-8.
Complete or incompleteLetters in a line --60.
Incomplete.
उपनामः--
No. 13 कोशवत्. उपसंहारः
यज्ञेन । यहं। अयजन्त । देवाः। तानि। धर्माणि। प्रथमानि । आसन् । ते । ह । नाकं । महिमानः । सचन्ते । यत्र । पूर्व । साध्याः । सन्ति । देवाः॥
प्रतिपाद्यबिषयः
No. 8 एतत्पदपाठमूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्य.. D.C.M.

Page #47

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वक्तव्यावशेषः
कोशेऽस्मिन् पदपाठस्तृतीयकाण्डान्तो दृश्यते.
No. 17 (A 2). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्य) ज्ञानयज्ञाख्यम् . .
___ Taittiriya-samhita-bhāsyam, styled Jnanayajna. Author-Bhatta-Bhaskara- | Letters in a line-21. Miśra.
Age of Ms.-Not so very Substance-Palm-leaf. ____modern. Size-134 x 81 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Telugu and Corrector incorrect--Appears Kannada.
to be correct. Folios-236.
Complete or incomplete-InLines on a page--22.
complete.
उपक्रमः--
हरिः ओम् ॥ तत्रामावास्यायां संनयतः शाखामाच्छिनत्यध्वर्युः —इषे त्वोर्जे त्वेति ॥ 'उभा वामिन्द्रानी' इत्यतः प्राागतः प्रभृति ये मन्त्राः प्रजापतिः काण्डऋषिः । अत्र केचिद्युमच्छब्दद्वयाद्दे यजुषी आहुः । तदानीं छेदने द्वयोः समुच्चयः ॥ उपसंहारः--
जनत् जनयति उत्पादयति । जनेय॑न्तात्पूर्ववल्लङ् । 'छन्दस्युभयथा' इति शप आर्धधातुकत्वाणिलोपः। ताविमावेवं महानुभावौ अस्माकं दुश्चर्मतां नाशयतां शोभनानि दत्तामित्यर्थः ॥ __इति भट्टभास्करमिश्रविरचिते ज्ञानयज्ञाख्ये यजुर्वेदभाष्ये प्रथमकाण्डे अष्टमप्रश्ने द्वाविंशोऽनुवाकः ॥ प्रतिपाद्यविशेषः__ श्रीभट्टभास्करमिश्रप्रणीतेऽस्मिन् तैत्तिरीयसंहिताभाष्ये प्रथमकाण्डे आध्वर्यवानां दर्शपूर्णमासाङ्गमन्त्राणां ऐन्द्रामेष्ट्यादिकाम्येष्टि

Page #48

संहिता ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
याज्यापुरोनुवाक्यानां प्राधान्येन सोमक्रयणाङ्गमन्त्राणां सदोनिर्माणाद्यङ्गमन्त्राणां अग्नीषोमीयपशुसंगतानां सोमाभिषवाङ्गानां च मन्त्राणां रुद्रवद्यागादिकाम्यंष्टियाज्यापुरोनुवाक्यानां ग्रहाभिमन्त्रणादिमन्त्राणां पुनराधेयाग्नयुपस्थानमन्त्रब्राह्मणानां अभिशस्त कर्तृकादिकाम्येष्टियाज्यापुरोनुवाक्यानां ऐष्टिकयाजमानमन्त्रब्राह्मणानां पशुकामेष्टिप्रभृतिकाम्येष्टियाज्यापुरोनुवाक्यानां इडानुमन्त्रणादिमन्त्राणां वाजपेयसंगतानां मन्त्राणां अनृज्विन्द्रयागादियाज्यापुरोनुवाक्यानां राजसूयाङ्गमन्त्राणां काम्यनैमि त्तिकपश्वि ट्युपयोगि मन्त्राणां च तत्रतत्र वैयाकरणप्रक्रियास्वरप्रक्रियादिप्रदर्शनपूर्वकं पदार्थवाक्यार्थी प्रतिपाद्येते ॥
वक्तव्यविशेषः
माधवीयायां धातुवृत्तौ एतद्भाष्यप्रणेतुर्भट्टभास्करस्य नामोत्कीर्तनदर्शनात् माधवार्यानुजन्म सायणार्यप्रणीत भाष्ये तत्रतत्रैतद्भाष्यसमानानुपूर्वीदर्शनाच्चायं भहभास्करः चतुर्वेदीभाष्यप्रणेतुस्सायणाचार्यादपि प्राचीन इत्यवसीयते । कोशेऽस्मिन् उपोद्घातभागं विना प्रथमकाण्डमात्रस्य भाष्यं दृश्यते ॥
No. 18 (473).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम् . Taittiriya-samhita-bhāsyam, styled Jñānayajña.
Author—Bhatta-Bhāskara
Misra.
Substance-Palm-leaf.
Size—193 × 11 inches.
Character—Telugu.
Folios-74.
Lines on a page-11.
उपक्रम:
-
ओम् ॥ ईशानः सर्वविद्यानां भूतानामश्वरः परः । पुनातु सर्वदा चास्मान् शब्दब्रह्ममयश्शिवः ॥
2*
D.C.M.
19
Letters in a line-85.
Age of Ms. – Very old. Condition of Ms.-Wormeaten here and there. Correct or incorrect- Not so very incorrect.
Complete or incomplete—Incomplete.

Page #49

20
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
अत्राहुः --- यदधीतमविज्ञातं निगदेनैव शब्द्यते । अनग्नाविव शुष्कैधो न तज्जलति कर्हिचित् " ॥
उपसंहारः---
माकिरिति छान्दस उपजनः, निपातान्तरं वा । यथाऽऽह गणकारः - 'यत्र नाकेनहितः (माकिर्न किर्नभः ) ' इति । ईलुङि विकरण व्यत्ययेन च्लेरङादेशः । 'अनुदात्ते च क्रुरपरे' (कुधपरे ) इति संहितायां प्रकृतिभावः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
-
No. 17 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
अत्र कोशे भट्टभास्करभाष्यं प्रथमकाण्डे आदितः प्रभृति चतुर्थे प्रश्ने समग्रप्राय चतुर्विंशानुवाकान्तमस्ति.
No. 19 (B751 ).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं ( कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम् : Taittiriya-samhita bhāsyam, styled Jnñānayajña.
Author—Bhatta-Bhāskara
Misra. Substance-Paper.
Size—77 × 62 inches.
Character — Telugu.
Folios— 30 + 44.
Lines on a page—19. Letters in a line - 15.
उपक्रमः
[ वेदः
Age of Ms. Appears to be
old.
Condition of Ms.—Tolerably good.
Correct
or_incorrect —Not
very correct.
Complete or incomplete-Incomplete.
हरिः ओम् ॥ अथ प्राजापत्यमेव काण्डं याजमानं, आज्यसांना: स्कन्नस्य सम्भरति 'सं त्वा' इत्यनुष्टुभा । स सिञ्चामि सह
य्ययोः

Page #50

संहिता ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
सिञ्चामि । हे स्कन्न त्वां प्रजामायुर्धनं प्रजादभिस्सह त्वामेकत्र सिञ्चामि । यजुषा अनेन मन्त्रेण ॥
उपसंहारः
पारयिष्णुं पारप्रापणसमर्था, पार तीर कर्मसमाप्तौ 'णेश्छन्दसि' इतीष्णुच् । ईदृशीं पृथिवीं देवीं स्वारुहं सुष्ठु आरोहामि । छान्दसो लुङ् ॥ इति पञ्चमप्रपाठके एकादशोऽनुवाकः ।
इति श्रीमहभास्करमिश्रविरचिते यजुर्वेदभाष्ये ज्ञानयज्ञाख्ये प्रथमकाण्डे पञ्चमप्रपाठकः समाप्तः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
भभास्कराये तैत्तिरीयप्रथमकाण्डपञ्चमप्रश्नभाष्येऽस्मिन् पुनराधेयाग्नयुपस्थान मन्त्रब्राह्मणकाम्येष्टियाज्याप्ररोनुवाक्या ऐष्टिकयाजमानमन्त्रब्राह्मणपशुकामादिकाम्यष्टिपुरोनुवाक्यायाज्याश्च सावतरणं सशब्दव्युत्पादनं च विव्रियन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः—
21
कोशेऽस्मिन् पूर्व प्रथमकाण्डे षष्ठप्रनभाष्यं ततः पञ्चमप्रश्नभाष्यं च लिखितं दृश्यते । ततश्च पञ्चषेषु पत्रेषु द्वितीयकाण्डे द्वितीयप्रश्न षष्ठानुवाकस्य संगृहीता काचन व्याख्या दृश्यते । नामधेयं च तस्या नोपलभ्यते ॥
No. 20 (A 3).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम् . Taittiriya-samhita bhasyam, styled Jñānayajña.
Author- Batta-Bhāskara
Misra.
Substance-Paper. Size—13 × 83 inches. Character—Telugu.
Folios-- 107.
Lines on a page-22.
Letters in a line-27.
Age of Ms.—Not very mod
eru.

Page #51

22
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
Condition of Ms.- Sound. I Complete or incomplete-InCorrect or incorrect-Not | complete.
very incorrect.
उपक्रमः___ हरिः ओम् ॥ अतः परं काम्याः पशवो विर्धायन्ते काम्यप्रायाः, नौमित्तिकानां च मध्येऽभिधानात् । तेषां वेद्यादिनियमो नास्ति । वैश्वदेवकाण्डं 'वायव्य श्वेतमालभेत' इत्यादि । 'पीवोन्नां रयिवृधः' इत्यारभ्य षडचो याज्यानुवाक्याः, वपायाः पुरोडाशस्य हविष इति द्वेद्वे । वायव्यं वायुदेवत्यं श्वेतं श्वेतवर्णमालभेत भूतिकामः। आलम्भनं नियोजनम् । भूतिः धनवत्ता, तां कामयत इति ॥ उपसंहारः___ अपि च, भद्रे भजनीये कल्याणे सौमनसे सौमनस्यहेतुके तत्प्रदानहेतुकसर्वाभिमतसिद्धिरूपकल्याणे च स्यामेति । येऽविनियुक्ता मन्त्रास्ते लिङ्गेन काप्यनुरूपे कर्मणि विनियोक्तव्याः ॥
इति श्रीभभास्करमिश्रविरचिते यजुर्वेदभाष्ये ज्ञानयज्ञाल्ये द्वितीयकाण्डे षष्टप्रश्ने द्वादशोऽनुवाकः ॥ द्वितीयकाण्डस्समाप्तः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
द्वितीयकाण्डेऽस्मिन् प्राधान्येनाभिहिताः काम्येष्टयुपयोगिमन्त्रायाज्यापुरोनुवाक्यादयश्च नातिव्याससमासं क्लिष्टशब्दप्रक्रियास्वरानरूपणपूर्वकं च साधु विवियन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
अत्र कोशे द्वितीयकाण्डमात्रस्य भाष्यं दृश्यते ॥
No. 21 (1013). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यम्) ज्ञानयज्ञाख्यम्.
Taittiriya-samhita-bhāsyam, styled Jnanayajna. Author-Bhatta-Bhaskara- Substance-Palm-leaf. Miśra.
Size-191x1 inches.

Page #52

SIECI
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
23
Character-Grautha. Folios—445. Lines on a page—7. Letters in a line-60. Age of Ms.- Appears to be
old.
Condition of Ms.—The leaves
on the left are worm-eaten. Correct or incorrect--- Almost
correct. Complete or incomplete
Contains the first and the second kāndas.
34664:
No. 18 placara.
उपसंहारः
No. 20 20
प्रतिपाद्यविषय:
No. 17, 20 pariig son: वक्तव्यविशेषः
अत्र कोशे प्रथमद्वितीयकाण्डयोर्भाष्यं दृश्यते ।
No. 22 (A 4). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्.
Taittiriya-samhitā-bhāșyam, styled Jõānayajña. Author-Bhatta-Bhāskara- | Letters in a line-18. Miśra.
Age of Ms.- Not very modSubstance-Paper.
ern. Size—131 81 inches.
Condition of Ms.- Good.
Correct or incorrect-- Appears Character-Telugu.
to be correct. Folios—124.
Complete or incompleteLines on a page-19.
Contains the third kānda.

Page #53

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमःहरिः ओम् ॥ एष निष्टावके शाके कुशिकान्वयजन्मना ।
भट्टभास्करमिश्रेण ज्ञानयज्ञः प्रवर्तितः ॥ . . . . . यजुर्ब्राह्मणैर्विनियुज्यते । अनारभ्याधीतत्वात् प्रकृत्यर्थमेतत् । अत्र लिङ्गवचनाभ्यां विनियोगः ॥
उपसंहारः__ पुष्करपर्णस्थं मथनेन ततो निष्कृष्यालभत, यथोक्तं 'पुष्करपर्णमुपसृतविमुक्तीति ('पुष्करपणे हनमुपश्रितमविन्दत्' इति)। कीदृशात् मूर्धः मूर्धस्थानीयात् प्रधानभूतात्पुष्करपर्णात् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
भभास्करमिश्रप्रणीतेऽस्मिन् तैत्तिरीयसंहितातृतीयकाण्डभाष्ये प्राधान्येनाभिहितानां सोमयागोपयोगिनां मन्त्राणां केषां चित्काम्यनैमित्तिकविध्युपयोगिनां च मन्त्राणां संगतिप्रदर्शनपूर्वकं सशब्दव्युत्पादनं नातिव्याससमासं च पदार्थतात्पर्यार्थाः प्रकाश्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
अत्र कोशे तृतीयकाण्डे आदितः प्रभृति पञ्चमप्रश्ने एकादशानुवाके समग्रप्रायचतुस्त्रिंशपञ्चाशत्पर्यन्तमात्रस्य भाष्यं दृश्यत ॥
_No. 23 (A 5). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्.
Taittiriya-sambitā-bhāṇyam, styled Jñānayajña. Author-Bhatta-Bhaskara- | Letters in a line-27. Misra.
Age of Ms.--Not too modern. Substance-Paper.
Condition of Ms.-Good. Size-132x81 inches.
Correct or incorrect Appears Character-Kannada.
to be correct. Folios-125-2]5.
Complete or incomplete-InLines on a page-22. ___complete.

Page #54

संहिता ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रम:
उदात्तनिवृत्तिस्वरेण विभक्तेरुदात्तत्वम् । विश्वस्य वाघतः ऋत्विक्समुदायस्य उदकात्प्राणोनिरमन्यदित्येते (के) । चतुर्थी 'तमु त्वा' इति । तमेव त्वा दध्यङ् ऋषिरथर्वणः पुत्रः ईधे दीपयामास इन्धीभवति एताभ्यां चेतित्वादि ('इन्धिभवतिभ्यां च ' इति कित्त्वाद) निदितामिति लोपः
r: 11
उपसंहारः
द्यौस्ते पृष्ठमिति सर्वात्मतयाऽश्वः स्तूयते । पृष्टमुपरिभाग : सधस्थं सहस्थानं ‘सुपि स्थः' इति कः । ' सधमाधस्थयोः' इति । सधादेशः ॥ पञ्चविंशोऽनुवाकः ॥
इति भट्टभास्करमिश्रविरचिते वेदभाष्ये पञ्चमकाण्डस्समाप्तः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
-
भट्टभास्करप्रणीतेऽस्मिन् तैत्तिरीय संहितापञ्चमकाण्ड भाष्ये प्राधान्येनाग्निचयनाश्वमेधयागोपयोगिनो वेदभागस्य सावतरणं तत्तत्क्लिष्टशब्दव्युत्पादन स्वरप्रक्रियादिनिरूपणसहितं च विवरणं नातिसंगृहीतं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
-
25
No. 22 कोशोत्तरभागोऽयम् । अत्र कोशे तृतीयकाण्डान्त्यपञ्चाशद्दितयस्य, उपान्त्यानुवाकान्तस्य पञ्चामकाण्डस्य च भाष्यं दृश्यते ॥
No. 24 (2356).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्. Taittirīya-samhita bhāsyam, styled Jñānayajña. Author—Bhatta - Bhāskara - ! Lines on a page – 10.
Letters in a line - 60.
Misra.
Substance —- Palm-leaf. Size — 17 2 × 12 inches.
Character - Grantha. Folios~ 65.
Age of Ms.-Ancient. Condition of Ms. Leaves are worm-eaten, broken and decayed.

Page #55

26
Correct or incorrect—Appears |
to be
उपक्रम:
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS [वेदः
Complete or incomplete—Incomplete.
"
'यस्यैता उपधीयन्ते' इति भूयस्कृत्सूपधानं श्रूयते । 'आयुष्या उपदधाति ' इति चायुष्यासु । पूर्ववच्छन्त्रिन्यायेन सर्वा आप्यायुष्याः ॥
उपसंहार:
किंच साक्षादव्यवधानेन वज्रं भ्रातृव्याय प्रहरति । अरुणपिशङ्गः वर्णो वर्णेष्वनेते ' न प्रवर्तते । एतद्वै वज्रस्य रमिश्रविरचिते ज्ञानयज्ञाख्ये यजुर्वेदभाष्ये संहितायां षष्ठे काण्डे षष्ठप्रपाठके एकादशोऽनुवाकः ॥
समाप्तश्च प्रपाठकः ॥
प्रतिपाद्यविषयः—
No. 23, 25 कोशयोर्द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेष:
कोशेऽस्मिन् पञ्चमकाण्डे तृतीयप्रश्ने एकादशानुवाके षट्चत्वारिंशपञ्चाशत्प्रभृति षष्ठकाण्डान्तं भाष्यं दृश्यते ॥
No. 25 (A 6).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्. Taittirīya-samhita - bhāsyam styled Jñānayajña.
Author— Bhatta -Bhāskara - ! Letters in a line - 28. Misra.
Substance-Paper.
Size - 13 2 × 8 12 inches.
Character-Kannada and
Telugu. Folios-215-270+37. Lines on a page-23.
Age of Ms.—Not very old. Condition of Ms. - Sound.
Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incomplete—Incomplete.

Page #56

संहिता ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रम:
-
श्रीः ॥ हरिः ओम् ॥ षष्ठकाण्डप्रारम्भः -- अथ सौम्यस्याध्वरस्य ब्राह्मणं सौम्य काण्डमारभ्यते । प्राचीनत्र शं करोतीति विधिः । हविर्धानशब्दद्योगाख्यैषा हि देवयजनस्य । तेन देवयजनविधिरयं [न] गुणमात्रमेव । प्राचीनः प्रागायतः पृष्ठवंशोऽस्मिन्निति बहुव्रीहौ पूर्वपदप्रकृतिस्वरत्वं । प्रा[ग]ञ्चतीति 'ऋत्विक्' इत्यादिना किनि अचः ' इति लोपे. 'वो' इति दीर्घत्वे ' विभाषाऽञ्चेरदिक्त्रियां' इति खः । तादृशं देवयजनं कुर्यादिति । लिङ ले (ल) द् ॥
6
उपसंहार:
तेषां स्वरूपमुत्पत्तिं च अभिधास्यन् तन्निमित्तं चास्य ज्योतिरिति संज्ञां निर्वक्ष्यन् प्रथममनयैव संज्ञया इदमुपादाय विशिष्टफलसाधनत्वं ( त्वमस्य ) दर्शयति ॥
प्रतिपाद्यविषयः
--
--
भाष्येऽस्मिन् दीक्षाविध्याद्युदयनीयान्ताग्निष्टोमयागप्रतिपादकस्य तैत्तिरीय संहितापष्काण्डस्य तत्रतत्र संगतिप्रदर्शनपूर्वकं पदार्थवाक्याथ तत्रतत्र वैयाकरणप्रक्रियास्वरप्रक्रियाप्रदर्शनपूर्वकं प्रकाश्येते ॥
वक्तव्यविशेषः-
कोशेऽस्मिन् षष्ठकाण्डभाष्यं सम्मोपोद्धातभागश्च दृश्यते ॥
27
No. 26 ( 1162).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्. Taittiriya-samhita - bhāsyam, styled Jñānayajña. Author — Batta-Bhaskara- Folios-97. Lines on a page-7. Letters in a line -- 60.
Misra.
Age of Ms. - Ancient.
Substance-Palm-leaf.
Size — 17 x 12 inches. Character - Telugu.

Page #57

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
Condition of Ms. — Decayed, | Complete or incomplete – Inbroken and worm-eaten. complete.
Correct or incorrect - Correct.
28
उपक्रमः -
No. 25 कोशवत्.
उपसंहारः
किंच साक्षादव्यवधानेन वज्रं भ्रातृव्याय प्रहरति । अरुणपिशङ्गः 'वर्णो वर्णेष्वनेन' इत्यव्यये (ते, इति व्यत्ययेन) न प्रवर्तते । एतद्वै वज्रस्य रूप समृद्धयै॥
इति श्री भट्टभास्कर मिश्रविरचिते ज्ञानयज्ञाख्ये षष्ठकाण्डे षष्ठप्रश्नस्समाप्तः ॥ समाप्तश्चायं काण्डः ॥ हरिः ओम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 25 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् भट्टभास्करभाष्यं षष्ठकाण्डमात्रस्य दृश्यते ॥
No. 27 (427).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम् . Taittiriya-samhita-bhāsyam, styled Jñanayajña.
Author—Bhatta-Bhaskara
Misra.
Substance-Palm-leaf. Size—15 × 11 inches. Character-- Grantha.
Folios - 159.
Lines on a page-11.
Letters in a line -- 48.
Age of Ms. – Not very old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Not so
very correct.
Complete or incomplete-Incomplete.

Page #58

HÉEST
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
29
उपक्रमः
अथाध्वरस्य ब्राह्मणं सौम्यं काण्डमारभ्यते-तत्र प्राचीनवंशं करोतीति विधिः । गुण (देवयजन) विधिरयम्, न गुणमात्रमेव]प्राचीन: प्रागायतः पृष्ठवंशोऽस्मिन्निति बहुव्रीहौ पूर्वपदप्रकृतिस्वरत्वम् । प्रागञ्चतीति ऋत्विगादिना किनि अच इति भ (भस्याकारस्य) लोपः ॥
उपसंहार:
मधु वा इत्यादि। गतम् । महीयां पूजाम् । महीया कण्ड्डादियगन्तः । ततः 'अप्रत्ययात्' इत्यकारप्रत्ययः ॥
इति भभास्करमिश्रविरचिते यजुर्वेदभाष्ये ज्ञानयज्ञाख्ये सप्तमे काण्डे पञ्चमप्रश्ने दशमोऽनुवाकः ॥
अथाश्वमेधे नक्तंहोमाः पृथिव्यै स्वाहेत्यादयो निगदसिद्धाः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
षष्ठसप्तमकाण्डयो: सौमिकब्राह्मणभागस्य तत्तत्प्रश्नानुवाकादीनां संगतिनिरूपणपूर्वकं सवैयाकरणप्रक्रियाप्रदर्शनं च पदार्थवाक्यार्थों निरूप्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् भभास्करीयभाष्यं षष्ठकाण्डप्रभृति सप्तमे दशमानुवाकान्तं दृश्यते ॥
No. 28 (673). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्.
Taittiriya-samhitā-bbāsyam, styled Jñānayajña. Author-Bhatta-Baskara- | Lines on a page-14. ___Misra.
Letters in a line-92. Substance-Palm-leaf.
Age of Ms. — Appears to be Size-187 x 24 inches. ___ancient. Character— Telugu.
Condition of Ms.--Injured in Folios -61.
parts.

Page #59

30
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
Correct or incorrect – Appears Complete or incomplete --In. to be correct.
I complete.
उपक्रमः
No. 25 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 27 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः--
No. 27 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यावशेषः
कोशेऽस्मिन् षष्ठसप्तमकाण्डयोः भट्टभास्करीयं भाष्यं दृश्यते ॥
_No. 29 (A 7). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्.
Taittiriya-samhita-bhāsyam, styled Jnanayajna. Author-Bhatta-Bhaskara- | Age of Ms.-Appears to be Miśra.
__modern. Substance-Paper.
Condition of Ms.-Sound. Size-83x 13 inches.
Correct or incorrect---Not Character-Telugu.
___very incorrect. . Folios-78.
Complete or incomplete-InLines on a page--23.
complete. Letters in a line-27.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ प्रजननामिति ये(ए)षां च सर्वविकारार्थतां द्योतयितुं काण्डभेदः । अस्य च सर्वप्रकृतितां सूचयितुं काण्डभेदेन प्रकारः (पृथक्कारः) कृतः । अत्र आद्यनुवाकत्रयं सौम्यं, शिष्टं सर्वमपि काण्ड

Page #60

31
संहिता ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
वैश्वदेवम् । प्रजननं – सर्वासां प्रजानां जन्महेतुः । वक्ष्यति च ' अग्निष्टो मेन वै प्रजापतिः प्रजा असृजत ' इति । ज्योतिः - अग्निष्टोमः । ज्योतिष्टुं चास्येदानीं प्रतिपादयति - अग्निरिति । देवानां मध्ये अग्निज्योतिद्यतमानो भवति ॥
1
उपसंहारः—
योगश्च क्षेमश्चास्मिन राष्ट्रे कल्पतां सम्पद्यताम् | अलब्धलाभो योगः । लब्धस्य परिपालनं क्षेमः ॥
इति श्रीभट्टभास्कराचार्यविरचिते यजुर्वेदभाष्ये सप्तमे काण्डे पञ्चमे प्रश्न अष्टादशोऽनुवाकः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र अग्निष्टोमातिरात्र षड्रात्र विंशतिरात्रादिसत्रविधिप्रदर्शनपरस्य कृष्णयजुश्शार्खायिस्य सप्तमकाण्डीयसौमिकब्राह्मणवेदभागस्य सशब्दव्युत्पादनं सस्वरप्रक्रियाप्रदर्शनं च पदार्थवाक्यार्थों प्रतिपाद्येते ॥
वक्तव्यविशेष:
No. 25 कोशोत्तरभागोऽयम् । कोशेऽस्मिन् प्रथमप्रश्नप्रभृति पञ्चमे प्रश्न अष्टादशानुवाकान्तस्य सप्तमकाण्डभागस्य भहभास्करीयं भाष्यं दृश्यते ॥
-
No. 30 (3277).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) ज्ञानयज्ञाख्यम्. Taittiriya-samhita-bhāsyam, styled Jñānayajña.
Letters in a line-48.
Author— Bhatta-Bhāskara
Miśra.
Substance-Palm-leaf.
Size-14 x 14 inches. Character — Grantha.
Folios-29.
Lines on a page-10.
Age of Ms. – Seems to be old. Condition of Ms.-The leaves being worm-eaten here and there, a great number of letters are missing.

Page #61

32
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
Correct or incorrect-Appears | Complete or incomplete-Into be correct.
I complete.
उपक्रमः__ अथ द्वौ चतुर्विंशतिरात्रौ । तत्रायं प्रथमोऽतिरात्रो ज्योतिरादिस्थहश्च त्रिरात्रः। उक्तं च-'त्रिरात्रो द्वादशाहस्य दशाहानि पृष्ठय. च्छन्दोमात्मकान्यतिरात्रः' इति ॥ . . उपसंहार:
हे वाजिन् तवाग्निः युङ् योजयिता ससहायः । तस्मात्त्वामन्यारभामहे . . . . . स्वस्ति अविनाशि . . . . पारय कर्मसमाप्तिं गमय। 'पार तीर कर्मसमाप्तौ' . . . . . त्वमसि ॥ प्रतिपाद्यविषयः___No. 29 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः -
कोशेऽस्मिन् सप्तमकाण्डे चतुर्थप्रश्नप्रभृति पञ्चमे समग्रप्रायकोनविंशानुवाकान्तं भट्टभास्करीयं भाष्यं दृश्यते ॥
No. 31 (1559). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Taittirīya-sambitā-Bhāșyam, styled Vedārtha-prakāśa. Author-Sāyaṇa.
Age of Ms.-Ancient. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-Very much Size—181 x 18 inches.
broken and leaves are Character--Telugu.
worm-eaten. . Folios-143.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-7.
Complete or incomplete-InLetters in a line-80. ____complete.

Page #62

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
33
उपक्रमः--
कमलाकुचकर्पूरकस्तूरीवासितोरसम् । संपूर्णचन्द्रसुभगं भजे नरहरि हरिम् ॥ कृपालुर्माधवाचार्यो वेदार्थ वकुमुद्यतः । ब्राह्मणं कल्पसूत्रे द्वे मीमांसां व्याकृति तथा । उदाहृत्याथ तैस्सर्वैर्मन्त्रार्थः स्पष्टमीर्यते ॥
कोऽयं वेदो नाम । के वाऽस्य विषयप्रयोजनसम्बन्धाधिकारिणः । कथं वा तस्य प्रामाण्यम् । न खल्वेतस्मिन् सर्वस्मिन्नसति वेदो व्याख्यानयोग्यो भवति । अत्रोच्यते
उपसंहारः
स्वार्थ यन्ति गच्छन्तोति स्वार्धतः, तेषां स्वार्थताम् । यतन्त इति यतः, तेषां यदा (यताम् ) मकरमासे प्रयागस्नानं केषांचित् स्वार्थः । तं प्राप्तुं प्रयतमानानां स्वनामानिर्गच्छतां मध्य यः कश्चिच्छ्रान्तो गन्तुमशक्तः सङ्कान्तिकालीनस्नानाद्धीयते सोऽपि निष्टयाय परेयुर्नि . . .
प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने प्रथमकाण्डद्वितीयप्रश्नासमौकादशा.. नुवाकान्ते सायणभाष्यग्रन्थभागे दर्शपूर्णमासाङ्गानां पर्वप्रतिपद्दिनकर्तव्यकर्माङ्गभूतानां च मन्त्राणां कतिचित्काम्येष्टियाज्यापुरोनुवाक्यानां सोमक्रयार्थमन्त्राणां च तत्रतत्र कल्पसूत्रोपन्यासपूर्वकं मीमांसान्यायसंचारपूर्वकं च पदार्थवाक्यार्थी साधु निरूप्यते ॥
वक्तव्यविशेषः--
एतद्भाष्यप्रणेतृसायणार्याग्रजमाधवार्यप्रणातधातुवृत्तौ भट्टभास्करनामोल्लेखदर्शनाक्वचित्क्वचित् भट्टभास्करभाष्यसमानानुपूर्व्या अत्रोपलम्भाञ्चायं सायणार्यों भट्टभास्करादर्वाचीन इति ज्ञायते ।
कोशेऽस्मिन् भाष्यमिदं प्रथमकाण्डे द्वितीयप्रश्ने असमग्रैकादशानुवाकान्तं परिदृश्यते ॥
D.C.M.

Page #63

DESORIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MÁS.
No. 32 (3465). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम् .
Taittiriya-samhita-bhāsyam, styled Vedārthaprakasa. Author-Sayana.
Age of Ms. ---Ancient. Substance-Palm-leai.
Condition of Ms.-Almost Size-182 x 1] inches. ___good. . Character-Grantha.
Correct or incorrect- Appears Folios--277.
to be correct. Lines on a page—7.
Complete or incomplete-InLetters in a line-64.
___complete.
उपक्रमः
___No. 31 कोशवत् . उपसंहारः___ माध्यन्दिने सवने पृष्ठस्तोत्राणामाघे स्तोत्रे रथन्तराख्यं साम यस्मिन् सोमयागे प्रतिपाद्यविषयः
अत्र प्रथमे प्रश्ने-आध्वर्यवानां दर्शपूर्णमासाङ्गानां पर्वप्रतिपद्दिनकर्तव्यकर्माङ्गभूतानां च मन्त्राणां द्वितीयकाण्डद्वितीयप्रश्नप्रथमानुवाकाम्नातकतिचित्काम्येष्टियाज्यापुरोनुवाक्यानां, द्वितीये-सोमक्रयार्थमन्त्राणां द्वितीयकाण्डद्वितीयप्रश्नाद्वतीयानुवाकानातराक्षाष्टियाज्यापुरोऽनुवाक्यानां, तृतीये-अध्वरशेषभूतसदोनिर्माणादिसङ्गतानां अग्नीषोमीयपशुसोमाभिषवसङ्गतानां च मन्त्राणां द्वितीयकाण्डद्वितीयप्रश्नचतुर्थानुवाकपर्यन्ते समानातेष्टियाज्यापुरोनुवाक्यानां, चतुर्थे- एकादशानुवाकान्ते भागे सोमाभिषवमन्त्राणां उपांश्चन्तर्यामवायव्येन्द्रवायवमैत्रावरुणाश्विनशुक्रमन्ध्याग्रयणग्रहग्रहणासादनादिमन्त्राणां च विवरणं तत्रतत्र कल्पसूत्रोक्ततत्तद्विनियोगप्रदर्शनपूर्वकं संभवन्मीमांसान्यायसञ्चारपूर्वकं च दृश्यते ॥

Page #64

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
35 वक्तव्यविशेषः___ अत्र कोशे सायणार्यभाष्यं प्रथमकाण्डे चतुर्थप्रश्ने असमग्रैकादशानुवाकान्तं दृश्यते ॥
No. 33 (B 4).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Taittiriya-saṁhitā-bhāsyam, styled Vedārthaprakāśa. Author-Sāyaṇa.
Age of Ms.-Appears to be Substance-Palm-leaf.
old. Size-251 x 2 inches. Condition of Ms.--Good: Character-Telugu.
Correct or incorrect-Fairly Folios-98-117.
correct. Lines on a page-13.
Complete or incomplete-InLetters in a line-92. ___ complete.
उपक्रमः--
. द्वितीये वैश्वदेवाख्यं प्रथमपर्वोक्तम् । तृतीये वरुणप्रधा(सा)ख्यं द्वितीयं पर्वोच्यते । तत्र विशेषहवी षि चत्वारि विधत्ते–'ऐन्द्राग्नमेकादशकपालं मारुतीमामिक्षां वारुमामिक्षा कायमेककपालम्' इति । निर्वपतीति पूर्वानुवाकादनुवर्तते ॥ उपसंहारः
नाभिषेचनीयस्य काचिदाकाङ्क्षा देवनादिष्वस्ति । ज्योतिष्टोम विकृतित्वेनातिदिष्टैः प्र(प्रा)कृताङ्गैरेव तदाकाङ्क्षानिवृत्तेः । संनि(हि) तविधिबलादाकाङ्क्षोत्थाप्यत इति चेत् । अत एवाकाङ्क्षारूपमवान्तरप्रकरणमादौ परिकल्प्य . . . . प्रतिपाद्यविषयः- .
कांशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने प्रथमकाण्डान्तिमप्रश्नभाष्यग्रन्थभागे साङ्गराजसूययागोपयोगिमन्त्रादीनां तत्रबत्र कल्पसूत्रविनियोगपूर्वमीमांसाधिकरणन्यायादिप्रदर्शनपूर्वकमर्थवर्णनं दृश्यते ॥
D.C.M.

Page #65

36
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेद:
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सायणार्यभाष्यं प्रथमकाण्डे अष्टमप्रश्ने तृतीयानुवाकमारभ्य समग्रप्रायषोडशानुवाकान्तं परिदृश्यते ॥
___No. 34 (925/1). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Taittiriya-samhitā-bhāșyam, styled Vedārthaprakāśa. Author-Sayana.
Age of Ms.-Ancient. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-Leaves Size-173x 18 inches. ___very much broken. Character---Telugu.
Correct or incorrect-Fairly Folios-17.
Correct. Lines on a page-10.
Complete or incomplete -InLetters in a line--128. I complete.
उपक्रमःव्याख्याता नवमे स्पष्टं प्रतरोनिविवादयः (प्रवरा निगदादयः)। अथ दशमे नैमित्तिक्यः काम्याश्च सामिधेन्य उच्यन्ते
तत्र राजन्यं निमित्तीकृत्य विधत्ते–त्रीस्तृ . . . . . रावृत्ता अग्न आयाहीत्यादिकास्तृचः । तेन तृचानां त्रित्वेन राजन्यव्यतिरिक्तान ब्राह्मणादस्त्रिीन् वर्णान् राजन्यस्यानुगान् करोति ॥ उपसंहारः
इह कर्मणि हविर्मिरसत्कृता अपि देवा नमस्कारेण सत्कृता भवन्तीत्येतदर्शयति-इह गतिः . . . . अनाा न इति । उभय विधदेवप्रसादात् स्वस्यातिन भवति । अत्र मीमांसाप्रतिपाद्यविषय:__कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने भाष्यग्रन्थभागे काम्यनैमित्तिकसामिधेनीब्राह्मणानां कतिचित्काम्येष्टियाज्यापुरोनुवाक्यानां प्रयाजादिब्राह्म

Page #66

संहिता ]
37
णानां तदुपयोगिनां च विधीनां दार्शपौर्णमासिकहौत्रोपयोगि मन्त्रत्राह्मणादीनां च तत्रतत्र कल्पसूत्रोक्तविनियोगप्रदर्शनपूर्वकं च विवरणं साधु दृश्यते ||
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सायणार्यभायं द्वितीयकाण्डे पञ्चमप्रश्न दशमानुवाकप्रभृति षष्ठप्रश्ने समग्रप्रायनवमानुवाकान्तं दृश्यते ॥
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 35 (120).
तैत्तिरीय संहिताभाष्यं ( कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम्. Taittirīya-samhitā bhāsyain, styled Vedārthaprakāśa.
Author — Sayana. Substance-Palm-leaf.
Size — 173 × 12 inches.
Character—Telugu.
Folios — 97-188.
Lines on å page--10. Letters in a line — 90. •
उपक्रमः -
उपसंहारः
•
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ व्याख्यातं प्रथमं काण्डं मूलप्रकृतिबोधकम् । विकृतेर्बोध काण्डं द्वितीयं व्याकरोम्यहम् ॥ वेदैकमेयता धर्मब्रह्मणोर्वेदमानता । अपौरुषेयता वेदें मन्त्रब्राह्मणरूपिणी । समाख्यया याशिकानां मन्त्रत्वमवसीयते ॥
Age of Ms. Appears to be
old. Condition of Ms.-Wormeaten here and there.
Correct or incorrect--Fairly correct.
Complete or incomplete-Incomplete.
उभयोराज्यभागयोर्मध्यदेशं प्रधानयागस्थानत्वेन विधत्ते

Page #67

38 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SA NSKRIT Mss. [वेद:
'राजानौ वा एतौ देवतानां यदग्नीषोमावन्तरा देवता इज्यते देव. तानां विधृत्या' इति । इज्यते . इत्यत्र बहुवचनत्वेन व्यत्ययो द्रष्टव्यइज्यत (ज्यन्त) इति । अत एव प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने किञ्चिन्नयूनद्वितीयकाण्डभाष्ये अग्नीषोमीयपशुविकृतिभूतप्रजाकामादिकर्तृककाम्येष्टयुपयोगिमन्त्रादीनां तत्तत्कल्पसूत्रोक्तविनियोगप्रदर्शनपूर्वकं तत्रतत्र संभवन्मीमांसान्यायनिरूपणपू. र्वकं च विवरणं साधु दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः--
___ कोशेऽस्मिन् सायणार्यभाष्यं द्वितीयकाण्डे आदितः प्रभृति षष्टे प्रश्ने प्रथमानुवाकवर्ज द्वितीयानुवाके द्वितीयपश्चाशदुपक्रमान्तं परिदृश्यते ॥
No. 36 (96).
तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Taittiriya-sambitā-bhāșyam, styled Vedārthaprakāśa. Author-Sayana. | Letters in a line-86. Substance---Palm-leaf. . | Age of Ms.-Not too modern.
Condition of Ms.-Leaves Size-18X1} inches.
___are fresh, but worm-eaten. Character--Telugu.
Correct or incorrect--Correct. Folios--54.
Complete or incomplete-InLines on a page-6.
___complete.
उपक्रमः
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ पशवश्चेष्टयः काम्या विधिशेषस्तथैष्ट(ष्टि)कः । उक्ताः काण्डे द्वितीयेऽथ सोमशेषोऽत्र वर्ण्यते ॥

Page #68

संहिता ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE
तृतीयकाण्डमौपानुवाक्यमिति संप्रदायविद आहुः । अनुवाकानां समीप उपानुवाकम् । तत्रान्वेतुं योग्यानामर्थानां प्रतिपादकत्वादिदं काण्डमौपानुवाक्यम् । यद्यप्येतत्सर्वमनारभ्याधीतम् यांत) या वाक्यादिप्रमाणेन तत्रतत्रानुवाकेष्वन्वय उत्प्रेक्षणीयः । सामप्रकरणाम्नातेषु तेषु तेष्वन्वयं तत्रतत्रोदाहृत्य प्रदर्शयिष्यामः ॥
उपसंहारः -
यद्यध्वर्युर्ना (ह) नीत न निराकुर्यात्, तदानीमस्याध्वर्यागृहे संवत्सरात्पुरैव प्रजा आवेवीरन् सर्वतो रोगादिभिः पीड्येरन्, तत्परिहाराय शो सामोद इवे . ||
प्रतिपाद्यविषयः
39
कोशेऽस्मिन् सोमशेषवर्णनपरतृतीयकाण्डगत प्रथमद्वितीयप्रश्नभाष्यग्रन्थभागे दीक्षाप्रभृतिबहिष्पवमानान्तकर्मोपयुक्तानां पवमानग्रहादिप्रतिगरानन्तरभाविमन्त्रपर्यन्तानां मन्त्राणां तत्रतत्र कल्पसूत्रोपन्यासपूर्वकं पूर्वमीमांसान्यायनिरूपणपूर्वकं च सम्यग्विवरणं दृश्यते ॥
वक्तव्य विशेष. -
कोशेऽस्मिन् सायणार्यभाष्यं तृतीयकाण्डे आदितः प्रभृति द्वितीयप्रश्ने असमग्रनवमानुवाकान्तं दृश्यते ॥
No. 37 (1552 ) .
तैत्तिरीय संहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम्. Taittirīya-samhita - bhāsyam, styled Vedārthaprakāśa.
Author—Sāyana. Substance—-Paper.
Size 19 x 1 inches. Character---Telugu. Folios-1-203 + 27. Lines on a page-7. Letters in a line —– 100.
Age of Ms.—-Old.
Condition of Ms.-- Ends of the leaves are broken.
Correct or incorrect—Not so very correct. Complete or incomplete-Incomplete.

Page #69

10
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ तृतीयकाण्डे सोमस्य शेषः प्रायेण दर्शितः । चतुर्थे त्वग्निचित्यङ्गमन्त्राणां पाठ ईर्यते ॥ अवान्तराविशेषस्तु विनियो . . . . .। . . . काण्डमग्नयाख्यं सप्तभिः पाठकैर्युतम् ॥ उखासंभरणे मन्त्राः प्रथमे पाठके श्रुताः।
एकादशानुवाकास्स्युस्तदाः स्युः क्रमादमी ॥ उपसंहारः
षट्सङ्ख्यानामृतूनां संवत्सरावयवत्वेन संवत्सरस्वरूपत्वात्संवत्सरस्य च पत्रिंशदिनदशकैर्निष्पाद्यत्वात् दिवससङ्ख्यायाश्च विरादपदाक्षर . . . प्रतिपाद्यविषयः___ अग्निचित्यङ्गमन्त्रपाठात्मकेऽस्मिन् तुरीयकाण्डे तत्तन्मन्त्राणां भाष्येऽस्मिन् कल्पसूत्रानुरोधेन तत्रतत्र विनियोगप्रदर्शनपूर्वकं तत्तन्मन्त्राणामर्थोऽनुवर्ण्यते। तथा पञ्चमकाण्डगतपञ्चमषष्ठयोः प्रश्नयोः वायव्यपशूपयुक्तानां मन्त्राणामुपानुवाक्यानां च साधु विवरणं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सायणार्यभाष्यं चतुर्थकाण्डस्य, तथा पञ्चमकाण्डे पश्चमप्रश्ने आदितःप्रभृति षष्ठे सप्तमानुवाकादिभागान्तस्य च दृश्यते ॥
No. 38 (1121). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Tittiriya-samhita-bhāsyam, styled Vedirthaprakāsa. Author-Sayana. | Size-19 x ll inches. Substance--Palm-leaf. I Character-Nagari.

Page #70

HIECI) GOVERNWEST ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 41 Folios--200.
Condition of Ms.-. Much Lines on a page-6.
___decayed and injured.
Correct or incorrect-Correct. Letters in a line-126.
Complete or incomplete-InAge of Ms.---Old.
_complete.
उपक्रमः___ इति दश वितानान् (दशावदानानि) हुत्वा वाराहान् (न्वारोहान् ) जुहोति नमो रुद्रेभ्यो ये पृथिव्यामिति जानुदने धारयमाणो नमो रुद्रेभ्यो येऽन्तरिक्षे . . . .
उपसंहारः___कल्पः-ये ते पन्धानः सवितरित्यध्वर्युर्यजमनं वाचयति। पाठस्तुये ते पन्थानः सवितः पूर्व्यासोऽरेणवो वितता अन्तरिक्षे। तेभिर्नो अद्य पथिभिः . . . . . . पूर्व्यासः पूर्वसिद्धा अन्तरिक्षे वितता विस्तृता अरेणवो धूलिरहिता ये मार्गाः सन्ति । सुगेभिः सुष्ठ गन्तुं शक्यः तेभिः ते . . . . प्रतिपाद्यविषयः--
अत्र अग्निचित्यङ्गमन्त्राणां सोमयागाद्युपयोगिमन्त्राणां च तत्रतत्र कल्पसूत्रविनियोगप्रदर्शनपूर्वकं संभवन्मीमांसाधिकरणसंचारपूर्वकं च साधु पदवाक्यार्थावुपवयेते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सायणार्यभाष्यं चतुर्थकाण्डीयपञ्चमप्रश्नप्रभृति सप्तमकाण्डे पञ्चमप्रश्ने समग्रप्रायचतुर्विंशानुवाकान्तं दृश्यते ॥
___No. 39 (A 175). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यं) वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Taittirīya-samhitā-bhāṇyam, styled Vedārthaprakāśa Author--Sāyaṇa. • | Size-13 x 8 inches. Substance-Paper. | Character-Kanarese.

Page #71

42
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वदः
Folios-128. Lines on a page--20. Letters in a line-24. Age of Ms.-Not too modern. I
Condition of Ms.— Sound. Correct or incorrect-Not so _very incorrect. . Complete or incomplete-In
complete.
उपक्रम:हरिः ओम् ॥ यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् ।
निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥१॥ चयनव्राह्मणे काण्डे पश्चमे स्फुटमीरितम् । षष्ठे तु काण्डे सोमस्य मन्त्राणां ब्राह्मणं मात् ॥२॥ उक्तं मन्त्रास्त्वाद्यकाण्डे द्वितीयादिप्रपाठकैः । त्रिभिरुक्ता ब्राह्मणं (च)व्याख्यातं तत्र तैस्सह ॥ ३॥
एकादशानुवाकाः स्युस्तदर्थान् वय(म्य)नुक्रमात् ॥ ४॥ प्राग्वंशं क्षुरकर्मादिसंस्कृतः प्रविशेदिति ।
आद्ये प्रोक्तं द्वितीये तु दीक्षाहुतय ईरिताः ॥ ५॥ उपसंहारः
। पूर्वसिद्धा अन्तरिक्षे वितता विस्तृताः अरेणवः धूलिरहिता ये मार्गास्सन्ति सुगेभिः सुष्ठ गन्तुं शक्यैः तेभिः तैर्मार्गः . . . . प्रतिपाद्यविषयः_____ कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने सप्तमकाण्डभाष्ये अहानपञ्चरात्रान्तेषु षड्रात्रदिषु अहीनद्वादशाहत्रयोदशरात्रादिषु चतुर्विंशतिरात्रादिषु सत्रेषु वत्सराख्यसत्रविशेषे चोपयुक्तमन्त्रादीनां कल्पसूत्रपूर्वमीमांसान्यायादिप्रदर्शनपूर्वकं विवरणमुपलभ्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सप्तमकाण्डे आदित आरभ्य पश्चमप्रश्ने चतुर्विंशानुवाकारम्भान्तं भाष्यं दृश्यते । तत्रतत्र किश्चिद्ग्रन्थपातश्च दृश्यते ॥

Page #72

संहिता]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
43
__No. 40 (3325).
शुक्लयजुस्संहिता काण्वीया.
Sukla-yajus-sambitā. Kāņvapāthah. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.--Old. Size-181 x 1 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect- Almost Folios-178.
" correct. Lines on a page-7.
. Complete or incompleteLetters in a line-56. । Complete.
उपक्रमः
प्रनो यच्छत्वर्यमा प्रपूषाः प्रसरस्वती प्रवाग्देवी ददातु नः अर्यमणं बृहस्पतिमिन्द्रं दानाय चोदय वाचं विष्णुं सरस्वती सवितारं च वाजिनम्। ओंभूर्भुवस्स्वः। तत्सवितुर्वरेण्यम् । भर्गो देवस्य धीमहि । धियो यो नः प्रचोदयात् ॥ ___ ओम् ॥ इषे वोर्जे त्वा वायवस्स्थ देवो वस्सविता प्रार्पयतु श्रेष्ठतमाय कर्मणे ॥ . उपसंहार ___ अग्ने नय॑ सुपा राये अस्मान् विश्वानि देव वयुनानि विद्वान् । युयोध्यस्मज्जुहुराणमेनो भूयिष्ठां ते नम उक्तिं विधेम ॥ १८॥ ____ओं ॥ ईशावास्यमित्येकानुवाके अष्टादश ॥ इति वाजसनेयान्तर्गते काण्वीये शुक्लयजुर्वेदाम्नायपाठे चत्वारिंशोऽ:,
ध्यायः॥

Page #73

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रतिपाद्यविषयः--
शुक्लयजुर्वेदे कर्मकाण्डतयाऽवस्थितयोः संहिताशतपथब्राह्मणयोरयं संहिताभागः। अस्मिंश्च संहिताभागे ४० अध्यायास्सन्ति । तत्र १, २ अध्याययोः दर्शपूर्णमासौ, ३ये अन्वाधानाग्निहोत्राग्नयुपस्थानचातुर्मास्यानि, ४-९ अध्यायेषु अग्निष्टोमः, १०मे वाजपेयः, ११शे राजसूयः, १२-२० अध्यायेषु अग्निचयनम्, २१-२३ अध्यायेषु सौत्रामणी, २४–२७ अध्यायेषु अश्वमेधः, २८-३३ अध्यायेपु तत्रतत्र विप्रकोर्णा लिङ्गविनियोज्या अनारभ्याधीता मन्त्राः, ३४-३५ अध्याययोः पुरुषमेधः, ३६ शे शान्तिः, ३७-३९ अध्यायेषु प्रवर्ग्यः ४० शे ब्रह्मविद्या चाभिधीयन्ते ॥
वक्तव्यावशेषः
कोशेऽस्मिन् शुक्लयजुर्वेदीया काण्वसंहिता समग्रा दृश्यते । अस्यास्संहितायाः शुक्लयजुर्वेद इत्यभिधानं च आध्वर्यवहौत्रमन्त्राणामसंकरेणाभिधानात्प्रवृत्तम् । कृष्णयजुस्संहितायां तु तेषां मन्त्राणां विप्रकीर्णतया पाठेन बुद्धिमालिन्यहेतुतया तादृशं नाम प्रावर्ततेति पौराणिकी कथा। शुक्लयजुस्संहिताप्रवर्तकेषु पञ्चदशस्वन्यतमेन महामुनिना कण्वेन प्रवर्तितेयं संहिता तदीया व्यपदिश्यते ॥
No. 41 (3234/1). * सामसंहितार्चिकः.
Sāma-sambitā-ārchikah. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Seemes to be old. Size-171x1 inches. • Condition of Ms.--Leaves in Character—Grantha. _agood condition. Folios-1-55.
Correct or incorrect- Almost
correct. Lines on a page-9.
Complete or incomplete.Letters in a line-70. _complete.

Page #74

संहिता ]
उपक्रमः
उपसंहारः
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
प्रतिपाद्यविषयः
ओम् ॥ अग्न आयाहि वीतये गुणानो हव्यदातये |
नि होता सत्सि बर्हिषि ॥ त्वमग्ने यज्ञानां होता
विश्वेषां हितः । देवेभिर्मानु जने ॥
मृगो न भीमः कुचरौ गिरिष्ठाः
परावत औ जगन्था परस्याः । सृकं संशाय पविमिन्द्र तिग्मं विशत्रून् ताढि वि मृधो नुदस्व ॥ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः
भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः ।
स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवांसस्तनूभिः
व्यशेम देवहितं यदायुः ॥
स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः
स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः ।
स्वस्ति नस्ताक्ष्य अरिनेमिः
स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ॥
एकविंशोऽध्यायः ॥ आद्यन्तकक्स २१०३ || उत्तराऋचः १४६५ ॥
45
सपरिशिष्टपूर्वोत्तरार्चिकभेदेन विभक्तोऽयं सामसंहितार्चिकग्रन्थः । तत्र पूर्वार्थिके अग्नीन्द्रपवमानसूर्याः स्तूयन्ते । उत्तरार्चिके चैकैकशः पूर्वाचिक एवार्धाता ऋचः क्रमविशेषादरणपूर्वक मृगद्वयऋक्तितयात्मकसूक्तरूपतयाऽधीता दृश्यन्ते ॥

Page #75

46 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
वक्तव्यविशेषः
इदमिदानीं किञ्चित्सामसंहिताविषये संगृह्य प्रस्तूयते — ऋगादिवेदचतुष्टयान्तर्गतेयं सामसंहिता 'सहस्रवर्त्मा सामवेद:' इर्ति भगवत्पतञ्जल्यादिभिर्बहुशाखत्वेन निर्दिष्टा भगवद्वासुदेवेन 'वेदानां सामवेदोऽस्मि ' इति प्रशस्य गीता चेति नात्र विशेषतो वक्तव्यम् ॥
--
चरणव्यूहे पुनः - 'आसुरायणीया, वासुरायणीया, वार्तान्तवेया, प्राञ्जला, ऋग्वर्णभेदा, प्राचीनयोग्या, ज्ञानयोग्या, राणायनीया, शाठ्यायनीया, सात्यमुद्गला, खल्वला, महाखल्वला, लाङ्गला, कौथुमा, गौतमा, जैमिनीया' इत्यस्याः संहितायाः षोडशशाखाशेषत्वं अनध्यायायाध्ययनाच्छाखान्तरााणां वज्रेणाभिघाताद्विनाश इति चाभ्यधायि ॥
महाभाष्ये सात्यमुग्रीयेत्येकस्याः शाखाया नाम दृश्यते । तच्च सात्यमुद्गलायाः पर्यायनाम वा आहोस्विच्छाखान्तरनामधेयं वेति विमर्शनीम् ॥
सा चेयं सामसंहिता गानग्रन्थः तदाधाराचिकग्रन्थश्चेति द्विधा विभक्ता दृश्यते ॥
तत्राद्यो गानग्रन्थः वेदसामोहगानभेदेन द्वैविध्यमापन्नः । तत्र ऋगक्षराणां संस्कारकं गीत्यात्मकं यत्साम पूर्वार्चिकमूलकं तद्वेगसामेत्युच्यते । एतदेव वेदसाम गेयगानमिति व्यपदिश्यते । कैश्चित्तु ग्रामे - गेयगानं वेयगानमित्यपि व्यवहियते । उत्तरार्विकमूलकं च गीतिरूपमूहगानमित्यभिधीयते ॥
द्वितीयोऽप्यार्चिकग्रन्थः पूर्वार्चिकतत्परिशिष्टोत्तरार्चिकतत्परिशिप्रभेदैर्विभक्तः । पूर्वार्चिक एवच्छन्द आर्चिको योन्याचिंक इत्यपि व्यवहियते ॥
स चच्छन्दआर्चिकः षड्भिरध्यायैस्त्रिभिः पर्वभिर्विभक्तः । तत्र प्रथमाध्यायात्मके प्रथमपर्वण्यग्नेर्देवताया अनुकूलीकरणे उपयुक्ता मन्त्रा दृश्यन्ते । अत एवैतदाग्नेयं पर्वेत्यभिधीयते ॥
एवं द्वितीयाद्यध्यायत्रयात्मके ऐन्द्रे पर्वणि तत्तन्मन्त्रैरिन्द्रोऽनुकूलीक्रियते ।
पञ्चमाध्यायरूपे च पवमानपर्वणि सोमः पवमानाभिधेयः स्तूयते ।

Page #76

संहिता] . GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 47
षष्टाध्यायश्चारण्ये पाठ्य इत्यारण्यकपदेन व्यपदिश्यते सायणाचार्यैः । तत्र चन्द्राग्निसूर्याः स्तूयन्ते ॥
महानाम्नयार्चिकारण्यकार्चिकयोः पूर्वार्चिकमूलकतया तत्परिशिष्टरूपत्वं, माहानाम्नारण्यगानयोः पूर्वार्चिकपरिशिष्टगानरूपत्वं चाभ्युपागामि | कैश्चित्तु महानाम्नयारण्यकार्चिकावार्चेकभेदावभ्युपगम्य तद्गानद्वयमपि गानावान्तरभेदतया व्यवाहारि ॥
उत्तरार्चिके च आज्यपृष्ठादिस्तोत्रोपयुक्तानां त्रिवृत्पञ्चदशादिस्तोमानां निष्पादकानि पूर्वार्चिके सामोद्भवाय क्रममनादृत्यैकैकशोऽधीतासु ऋक्षु ऋग्द्वयऋक्रितयरूपाणि सूक्तानि पठ्यन्ते ॥ ___ऊह्यगानं चोत्तरार्चिकपरिशिष्टगानरूपमित्यभिधीयते । कैश्चित्तेतदेवोगानं गानावान्तरभेदरूपरहस्यगानमिति परिगण्यंत ॥
स्तोमस्याप्यार्चिकपरिशिष्टरूपत्वमित्यङ्ग्यकारि ॥
तथा-छन्दः आरण्यकः माहानाम्नः उत्तरश्चेति चत्वार आर्चिकग्रन्थाः । एकश्च स्तोभग्रन्थः । गेयं आरण्यं ऊहः ऊह्यं चेति प्रधानाश्चत्वारः, माहानाम्नं भारुण्डं तवश्यावीयं गायत्रं चेति चत्वारस्तेषामेव परिशिष्टरूपा इत्यष्टौ गानग्रन्थाः । इत्येवं त्रयोदशविधेयं संहितेति सामसंहितामेनामन्यथाऽपि विभजन्ति ॥
केचित्तु-आर्चिकरूपायास्संहिताया न सामवेदत्वं, जैमिन्याद्युक्तसामलक्षणस्य तत्राभावात् । किंतु गानग्रन्थानामेव सामवेदत्वमित्यभिप्रयन्ति ॥
कोशेऽस्मिन् सामसंहितार्चिकग्रन्थः पूर्वोत्तरार्चिकभागद्वयघटितस्समग्रो दृश्यते । कोशान्त च
"कौण्डिन्यान्वयजातेन श्रीनिवासस्य सूनुना। सामगश्रीनिवासन लिखितास्सोत्तरा ऋचः ॥ वत्सरे बहुधान्याख्ये चैत्र शुक्ले रवेर्दिने ।
द्वादशे श्रीनिवासेन लिखिता ह्युत्तरा त्वियम् ॥" इति लेखकेन पद्यद्वयं लिखितं दृश्यते ।

Page #77

48
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.. [वेद:
उपक्रमः
No. 42 (2485 / 1).
सामसंहितापूर्वार्चिकः (छन्दआर्चिकम् )
•
Substance--Palm-leaf. Size - 16 x 2 inches.
Character—Nāgari. Folios-40.
Lines on a page-11. Letters in a line - 76.
Sāma-samhita-pūrva-ārchikah.
No. 41 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
उपसंहारः-
शूरो यो गोषु गच्छा (च्छ ) ति । सखा सुशेवो आ ( अ ) द्वयुः । एवा ह्येव, एवा ह्यग्ने, एवा हीन्द्र, एवा हि पूषन्, एवा हि देवाः ॥ ६ ॥
आरण्यऋचस्समाप्ताः ॥
विदा मघवन्विदा । अग्न आयूंषि पवसे । भ्राजन्त्यग्ने समिधान दीदिवः । मयि वर्चो अथो यशः । त्वामेता (तद) धारयः । इन्द्र ज्येष्ठं न
आभर ॥
Age of Ms. – Seems to be old. Condition of Ms.--Slightly broken here and there.
Correct—Almost correct.
Complete or incomplete-In_complete.
No. 41 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः -
कोशेऽस्मिन् छन्दआर्चिकापराभिधेयं पूर्वार्चिकमात्रं दृश्यते.

Page #78

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY , MYSORE
49
No. 43 (1964).
सामसंहितापदपाठः.
Sama-sainhita-pada-pathah. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms. Here and Size-148 x 11 inches.
there, the leaves are broken Character-Nagari.
and worm-eaten. Folios-198.
Correct or incorrect -GeneralLines on a page-5.
ly correct. Letters in a line -56.
| Complete or incomplete - Age of Ms.-Old.
___Complete.
उपक्रमः
मूले.-"हरिः ओम् ॥ अग्न आयाहि वीतये
गृणानो हव्यदातये। नि होता सत्सि बर्हिषि। त्वमग्ने यज्ञानां होता विश्वेषां हितः।
देवेभिर्मानुषे जने ॥" पदविभागे -" अग्ने। आ। याहि । वीतये । गृणानः । हव्यदातये । हव्य. दातये। नि। होता। सत्सि । बर्हिषि :
त्वं । अग्ने। यज्ञानां । होता । विश्वेषां । हितः । देवेभिः । __ . मानुषे । जने ॥" उपसंहारः
अथ । संप्रोक्तानां । प्रकृतिः। प्र । कृतिः । हौ । हौ । ह्यौ। स्वः। ज्योतिः । ज्योतिः । भाः । शिशुः । वाजी । अश्वः ।
D.C.M.

Page #79

50
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
मध्यः । स्वर्वते । भूः । भुवः । स्वारिति । सत्यं । पूरुषः । ए। इडाः । अव । इट् । इडा । होइ । हः । वा। हो । इडा। अथ । इट् । इडा । होइ । हः । वा । हौ । इडा। आद्युदात्तं १५, अ १, पद ३३ ॥ पि ॥ ऊ १३, कि ११ ॥
स्तोमपदं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः-- ___No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् पदपाठः छन्दआर्चिकोत्तरार्चिकयोरुभयोरपि दृश्यते । तथा स्तोमपदविभागः तत्तत्पदपाठतः पूर्व छन्दआर्चिकमूलं च दृश्यते ॥
' इति विद्यातपोयोनिरयोनिर्विष्णुरीडितः।
वाग्यज्ञेनार्चितो देवः प्रीयतां मे जनार्दनः ॥' इति लेखकलिखितं पद्यमन्ते दृश्यते.
No. 44 (334/4).
सामसंहितापदपाठः.
Sāma-sariikitā-pada-pățhah. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. . Size-198xlt inches. Condition of Ms. Leaves are Character--Nagari.
___broken and worm-eaten. Folios-59.
Correct or incorrect-Appears
___to be correct.. Lines on a page---8.
Complete or incompleteLetters in a line-72.
Complete.
उपक्रमः
No. 43 कोशवत्.

Page #80

संहिता
उपसंहारः-
No. 43 कोशवत्.
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
प्रतिपाद्यविषयः
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् पूर्वोत्तराचिकयोरुभयोरपि पदपाठः, स्तोभपदविभा
गश्च दृश्येते ॥
उपक्रमः
Substance-Palm-leaf.
Size—18×1 inches.
Character – Grantha. Folios - 181.
Lines on a page-7. Letters in a line - 45.
-
No. 45 ( 835 ).
सामसंहितागेयगानम्.
Sāma-samhitā-geya-gānam.
Age of Ms.-Appears to be old..
51
Condition of Ms. - Good. ' Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incomplete - Complete.
1
ओम् ॥ अग्न आयाहि ॥ ३ ॥ ओतग्नाइ | आछोयाही गवोइतोयाप्रेइ तोकायाप्रेइ । गृकाणानोह । व्यचोदातोयाप्रेइ । तोकाया । 'नाधि हो तासा । त्सावेइबाऔहोवा । ही टु श्री ॥ दीर्घ ७, पर्व ९ मात्रा, ९ ॥
.
उपसंहारः
I
उपाद्वयामे । तष्ठमनसास्पअराप्रेइ । ज्योघंतिः पश्यन्ता उत्तारां स्वः यिपश्यन्ताउअत्तारां प्रे । देजेवन्देवत्रासूरायाऔहोवा । अगोगन्म
0.
००
0
।
ज्योतिरुत्तमाम् ॥ दी८, प६, मा७ । टे ॥
D.C.M.
ܕ
—
4*

Page #81

52 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. Catania
गायत्रम्-तकत्सवितुर्वरेणियोम् । भाकार्गो देवस्य धीमाही मो धिषौ यो यो नः प्रचोह्यह्य । हिंकाआप्रे । दाकयो । आची । दी ६, प६, मा २, का॥ प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् दृश्यमानस्य गेयागानस्य पूर्वार्चिकमूलकतया No. 43 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सामसंहितागानभेदरूपं वेयगानापराह्वयं ग्रामेगेयगानं अरण्येगेयगानं च समयमुपलभ्यते । भारुण्डसाम च ग्रन्थाक्षरमुद्रितारण्यगानकोशान्ते दृश्यमानमत्र न दृश्यते । मुद्रितगानकोशेषु कुष्टादिस्वरसूचका अङ्का दृश्यन्ते । अत्रत्येषु सर्वेष्वेव गानकोशेषु ककारादयो वर्णा एव स्वरचिह्नतया लिखिता दृश्यन्ते । अतस्तेषामत्रोपक्रमोपसंहारग्रन्थभागयोः परिदृश्यमानानां गानाघटकवर्णानां स्वरमात्रसूचकानां शिरसि ( . ) एतच्चिद्रं कृतं वेदितव्यम् ॥
No. 46 (3991). सामसंहितागेयगानम्.
Sāma-samhitā-geya-gānam. Substance--Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-18x 12 inches. • Condition of Ms. -Appears to Character-Nagari.
____be good. Folios-195.
Correct or incorrect- Appears
to be correct. Lines on a page--6.
Complete or incompleteLetters in a line-56.
__Complete. उपक्रम:
No. 45 कोशवत्.

Page #82

संहिता]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
53
उपसंहारः. No. 45 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः. No. 45 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 45 कोशवत्.
No. 47 (3234/2).
सामसंहितागेयगानम्.
Sāma-sam hitā-geya-gānam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-17} x 14 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect--Almost Folios-56-150.
correct. Lines on a page-9.
Complete or incomplete Letters in a line-64.
Complete.
उपक्रमः
• No. 45 कोशवत्. उपसंहारः
No. 45 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 45 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः--
No. 45 कोशवत्.

Page #83

54
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 48 (1969/1):
सामसंहितागेयगानम्.
Sāma-samhita-geya-ganam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.--Old.
| Condition of Size-14xl} inches.
Ms.-Leaves • •
are broken to a little Character-Nagari.
extent. Folios-5-289.
Correct or incorrect – Appears
to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-46.
| • Complete.
उपक्रमः
.No. 45 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 45 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः--
No. 45 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् ग्रामारण्ययोर्गेयगांते समग्रे दृश्यते । कोशेऽस्मिन्त्रादौ २-४ पत्रेषु आर्षेयब्राह्मणस्य प्रथमः खण्डः, गायत्रीप्रवचनविधिप्रणवसामगायत्रसामानि च लिखितानि । कोशान्ते च २८९-२९२ पत्रेषु भारुण्डसामान्यपि दृश्यन्ते ॥
'No. 49 (2485/4).
सामसंहितागेयगानम्.
Sāma-sambitā-geya-gānam. Substance-Palm-leaf. | Character-Nagari. Size -16x2 inches. I Folios-80-124.

Page #84

संहिता ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page-12.
Condition of Ms. - Good.
Letters in a line - 72.
Correct or incorrect-Almost correct.
Complete or incomplete-Incomplete.
Age of Ms. - Appears to be old.
उपक्रमः
―
No. 15 कोशवत् - कोशादा तु ' गौतमस्य पर्कः' इत्यधिकं दृश्यते ॥
उपसंहारः
0.
एतित्रस्यधारयासुताः । अरोग्यावाराइ । भिः कैपावाता ।
-
दिन्तमाः । क्रीन्दिडन्नूर्मिरपोवाओवा । आति इवो हा इ ॥ दी ६, प ६ मा ७, के ॥ साम ३५ ॥ एकादशः ॥
पञ्चमोऽध्यायः । पवमानकाण्डः समाप्तः । आद्यन्तसामसङ्ख्या
११९७ ॥
प्रतिपाद्यविषयः
-
No. 45 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कौशेऽस्मिन् ग्रामंगेयगानं पवमानान्तं दृश्यते । अत्रापि स्वरसूचकतया वर्णा एव लिखिता दृश्यन्ते । अतस्तेषामत्रोपसंहारग्रन्थभागे परिदृश्यमानानां गाना घटकानां स्वरमात्रसूचकानां वर्णानां शिरसि ( ) चिह्नमेतत्कृतं वेदितव्यम् ॥
No. 50 ( 3243).
सामसंहिता गेयगानम्.
Sāma-samhitā-geya-gānam.
5
Substance-Palm-leaf.
Size-16 x 14 inches.
Character – Grantha.
Folios – 221.

Page #85

56
Lines on a page-4.
Letters in a line-38.
Age of Ms. Appears to be
old.
उपक्रमः -
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
Condition of Ms.-Leaves are
worm-eaten to a little extent. Correct or incorrect- Almost correct.
Complete or incomplete-Incomplete.
उपसंहार:
No. 49 कोशवत्.
No. 49 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषय:
--
--
No. 45 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः -
No. 49 कोशवत्.
उपक्रमः --
No. 51 (396).
सामसंहितागेयगानंम्.
Sama-samhita-geya-gānam.
Substance-Palm-leaf.
Size-16 x 13 inches.
Character-Nagari.
Folios-97.
Lines on a page-7. Letters in a line-60.
No. 45 कोशवत्.
Age of Ms. Appears to be old.
Condition of Ms.- Fair. Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incomplete-Incomplete.

Page #86

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
57
उपसंहारः
उपूच्चाताइजातामन्धसाः। दीछवाइसाप्रे। ददे दोन सुजा इ मिकः या ददाइ। उरोग्र शर्मा। मकः हाइवाउ । वांवा। स्तौ टोपे ॥ दी ३, प ७, मा ६, ठू,सा १३ ॥
आजिगम् ॥ स्वा कादोनसेहा प्रे। दुदाइष्ठया । प्रतिपाद्यविषयः
No. 45 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यावशेषः
कोशेऽस्मिन् वेयगानापराभिधे ग्रामेगेयगाने ऐन्द्रपर्वान्तस्य समग्रस्य, पावमाने प्रथमाया ऋचश्व साम दृश्यते ॥
एतत्कोशान्ते च दशसु पत्रेषु सामाझ ऋचश्च पादशः संगृहीताः । अत्रापि कोशे स्वरसूचकतया वर्णा एव लिखिताः। अतस्तेषामत्रोपसंहारग्रन्थभागे परिदृश्यमाननां गानाघटकानां स्वरमात्रसूचकवर्णानां शिरस (') एतच्चिद्रं कृतम् ॥
No. 52 (334/1).
सामसंहितागेयगानम्.
Sāma-sambitā-geya-gānam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms. - Ancient.' Size-198x1 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Nagari.
Corrector incorrect-GeneralFolios-1-17.
ly correct. Lines on a page-7.
Complete or incomplete - In. Letters in a line-72. ___complete.
उपक्रम:
चिद । दंतीतस्तेव। योयाथा। गोरोश्राइतेमा। धीयामदिराइ । वाकूचीइवक्षा । णाइ । अचंभित्वामकइन्द्राकनो। नूची । मा टूः ॥ दी ६, प १०, मा ७, २, सा १५ ॥

Page #87

58
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
उपसंहार:-- ____ होदोईया । इतायाहाइ । अजूपनान्पा । होदाईया.। द्विः । इतायाइ । वरताइमाका । धावापहोवा । अ. पसामोविन्अराविन्व्णाः । होदोईया । द्विः। इतायाहाइ। ग च्छन्नाइन्द्रा। होदोईया । द्विः। इता
. . .२ याहाइ । स्यरनाइः । काका । ताव । आपहोवा । ईतू । दी ७, प १४, मा १८, झे सा २०॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् वेयगानापराभिधं ग्रामेगेयगानं ऐन्द्रपर्वणि एकादशप्रश्ने तृतीयदशतौ सप्तमीमृचमारभ्य चतुर्दशे प्रश्ने पावमाने चतुर्थदशत्यन्तं परिदृश्यते । अत्रापि कोशे स्वरसूचकतया वर्णा एव लिखिताः । अतस्तेषामत्रोपक्रमोपसंहारग्रन्थभागयोः परिदृश्यमानानां गानाघटकानां स्वरमात्रसूचकवर्णानां शिरसि (') एवं चिहं कृतम् ॥
Ro. 53 (334/2.)
सामसंहितारण्यगानम्.
Sāma-samhita-aranya-ganam: Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-- Aucient. Size-198 x 14 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect—Almost Folios--1-43.
correct. Lines on a page-7.
Complete or incompleteLetters in a line-72. ___Complete.
उपक्रम:___ हरिः ओम् ॥ अञ्जोवैरूपम् ॥ यचद्यावइ । द्रछौंताउवा। शाटूतां । हाछौताउवा । इटूडा । शरतं भूमीः । उछौताउवा । सीट्यूः हाचौहा

Page #88

संहिता
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
5 9
उवा । ईट्डा । नकवावज्रिन्सहस्रंसू । रिछौयाउवा । आदन् । हाछौहाउवा । ईदृडा । नकजातम । प्रचारो । आकंड। वाकि । दासी । हा । इकूदइस्थिडा ॥ दी १०. प २२, मा १३. छि, साम: ॥ उपसंहारः___No. 45 कौशवत्. प्रतिपाद्यविषयः--
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
• कोशेऽस्मिन्नरण्यगानं समयं दृश्यते । भारुण्डसाम चान्ते लिखितं दृश्यते । क्रुष्टप्रथमादिस्वरसूचकतया लिखितानामत्रोपक्रमोपसंहारग्रन्थभागयोः परिदृश्यमानानां गानाघटकवर्णानां शिरसि (') रवं चिह्नि
No. 54 (2086). सामसंहितारण्यगानम्.
Sāma-samhitā-aranya-gānam. Substance-Paliu-leaf. | Age of Ms.-Appears to be Site-16x11 inches. :
, old. . , Character- Graptha. '.
| 'Condition of Ms.-Good: . Folios-212-290.
Correct or incorrect -- Almost
correct. Lives on a page--5.
Complete or incompleteLetters in a line-44. ___Complete.
उपक्रमः
No. 53 कोशवत्.
उपसंहारः- . ___No. 45 कोशवत्.

Page #89

60
प्रतिपाद्यविषय:
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नरण्यगानं समग्रं दृश्यते.
कोशान्ते च २९१-३०२ पत्रेषु सामार्हाः पूर्वार्चिकगता ऋचः पादशः संगृहीताः । ततः १४७ - १५६ पत्रेषु उत्तराचिकोहगानं किञ्चिल्लिखितं दृश्यते ॥
उपक्रमः
Substance – Palm-leaf..
Size 16 x 13 inches.
Character--Nagari. Folios-1-53.
Lines on a page-6. Letters in a line - 50.
उपसंहार:
-
.
No.: 53 कोर्शवत्.
·
No. 55 (2478/1).
सामसंहिता रण्यगानम्.
Sāma-samhitā-aranya-gānam.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 45 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 41 एतन्मूलभूत संहिताकोशे द्रष्टव्यः.
Age of Ms. Appears to be old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Almost _correct.
Complete or incompleteComplete.
[ वेद
कोशेऽस्मिन्नरण्यगानं समग्रं दृश्यते.

Page #90

संहिता ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Substance-Palm-leaf. Size-17 x 13 inches.
Character— Grantha.
Folios - 125-150. Lines on a page -10. Letters in a line - 75.
उपक्रम :
No. 53 कोशवत्.
उपसंहारः—
No. 56 (3234/3). सामसंहितारण्यगानम् .
Sāma-samhitā-aranya-gänam.
प्रतिपाद्यविषयः
•
No. 45 कोशवत् .
•
बकव्यविशेष:
No. 41 एतन्मूलभूत संहिताकोशे द्रष्टव्यः.
Age of Ms.-Ancient.
Condition of Ms. - Good Correct or incorrect-Appears to be correct.
कोशेऽस्मिन्नरण्यगानं समयं दृश्यते.
Substance-Palm-leaf.
Size - 171 x 1 inches.
Complete or incompleteComplete.
No. 57 (3234/5).
सामसंहितारहस्यगानम् (ऊह्यगानम् . ) Sāma-samhitä-rahasya-gānam (Thya-ganam).
61
Character – Grantha.
Folios - 283-307.

Page #91

62
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
177
Lines on a page -10. Letters in a line-75.. Age of Ms.-Ancient.. Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect Appears ___to be correct. . Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः--
हरिः ओम् ॥ १। अभित्वाशूरनोनुमोवा। स्व । चत्वारि सामानि रथन्तराणि ।
अभियुक्तोपदेशैश्च पूर्वैः पूर्वैश्च लक्षणैः । इदानी विहितं साम्नामारण्यानां यथाक्रमम् ॥ . रहस्ये प्रकृतिः स्तावाद्यमाद्यायां वृत्सर्वत्र रथन्तरे सर्वमाभवति स्पर्शगभस्त्योर्व . . . स्तोभे प्रत्यय इत्याभावः। तस्थुषश्चेत्यनुब्राह्मणं स्वाध्याय ? ___ आर[भि]त्वाशू [र]नो[नुमो]वा । आका[दुग्धा इ[व] [नव] ईशा [नमस्यजग]तः। सुकः[वाई] शाम्। आइधं[इ]शा[नमा]इन्द्रा । सूर्कापा । ओतवा ५ ह । हापउवा ॥ उपसंहारः__ आतीका । जरैभ्री[षा] प्रेइ । इकडा । प्रधै[ता]इ[द्रापा]इम् । अकिम् । चाताथाः। पको [व] मा[नमहा]होइ । त्वान्दनाउवा । इ[स्थिइ] कूडा ॥ दी १२, उत् ३, मा ३४, जी ॥
क्षुद्राः ॥ रहस्यं पूर्णम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः-- _No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नूहगानापराभिधं रहस्यगानं समयं दृश्यते । अत्राप्युपक्रमोपसंहारग्रन्थभागयोदृश्यमानानां स्वरमात्रसूचकानां गानाघट. । कानां वर्णानां शिरसि ( ·) एवं चिह्नितम् ॥ .
एतच्चिह्नान्तर्गतो ग्रन्थभागो न रहस्यगानघटकः.

Page #92

संहिता]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ITSORE
63
'सप्तगानं विलिखितं तिमलार्यस्य सूनुना ।
छन्दोगश्रीनिवासेन शाण्डिल्यान्वयजेन तु ॥' इति लेखकलिखितं पद्यमेकमन्ते दृश्यते.
No. 58 (2478/3). सामसंहितारहस्यगानम् (ऊह्यगानम् ). Sama-sam hitā-rahasya-gānam (Uhya-gānam). Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.—Ancient. Size-161 x 13 inches. Condition of Ms.-Tolerably Character-Nagari.
____good.
Corrector incorrect-Appears Folios-71.
____to be correct. Lines on a page--6.
Complete or incompleteLetters in a line-62. ___Complete.
उपक्रमःहरिः ओम् ॥ अभित्वा शूरनोनुमोवा। स्वयोनि । चत्वारि रथ
न्तराणि । अभिर(यु)क्तोपदेशै . . . . . .। इदानीं विदि(हितं सानामारण्यानां यथाक्रमम् ॥
अथ रहस्ये प्रकृतिः, रथन्तरे स्तावाद्यमाद्यायां वृत्सर्वत्र रथन्तरे सर्वमाभवति ॥
ओम् ॥ आरभित्वा शूरनानुमोवा। आकादुग्धा इव देनवईशान मस्य जगतः । सुकःवाईशाम् । आघंइशानमाइन्द्रा । सूकीस्थूषाओतवाहा । हापउवा ॥
उपसंहारः_No. 57 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. नायं भागो रहस्यगानग्रन्थान्तर्गतः । अतोऽयं एतच्चिह्न प्रवेशितः.

Page #93

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वक्तव्यविशेषः
No. 57 कोशे द्रष्टव्यः.
|
Ana
No. 59 (1943). सामसंहितारहस्यगानम् (ऊह्यगानम्.) Sāma-sambitā-rahasya-gānam (Ūhya-gānam). Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-13 x 1 inches. Condition of Ms.-Sound. Character--Nagari.
Correct or incorrect-Appears Folios-54.
to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete-InLetters in a line-58.
complete.
उपकम:
No. 58 कोशवत्.
उपसंहारः--
त्रिंकशत् । धाकामा । विठोराजाताइ । वाकप । तकागा। यछौधीयाताइ । प्रकृति । वकिस्तोः । अटोयूभाः इः । एचा। मागाहाः । दी ५, उ ना मा १६, वूसा ९॥ प्रायश्चित्तानि ॥ षष्ठपर्व समाप्तम् ॥
हरिः ओम् ॥ अंहोअंहोइत्वामिद्धिहवामहाए ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिनहगानापराह्वयं रहस्यगानं प्रायश्चित्तान्तं दृश्यते । अन्तिमं च क्षुद्रपर्व न दृश्यते। अत्राप्युपसंहारग्रन्थभागे दृश्यमानानां स्वरसूचकानां गानाघटकानां वर्णानां शिरसि () एवं चिह्नितम् ॥

Page #94

HEAT
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
65
__No. 60 (334: 3).
सामसंहितारहस्यगानम् (ऊह्यगानम् ). Sāma-saṁhitā-rahasya-gānam (Thya-gānam). Substance-Palm-leat. Age of Ms.-Old. Size-190 x 12 inches. Condition of Ms.—Good. Character- Nāgarī.
Correct or incorrect- Appears
to be correct. Lines on a page-7.
Complete or incomplete-InLetters in a line-70.
complete.
Folios-4.
उपक्रमः
No. 58 कोशवत् . उपसंहारः
नः रैकंवसांप्रउदाधाः। अकथा । एकाआस्म। ओवा । इंद्रवसाप्रेउदाधाः । आकथा ॥ दी १३ । उ १५ । मा १७ णे । सा ३ ॥ प्रतिपाद्यविषयः____No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् ऊह्यगानापराभिधं रहस्यगानं प्रथमप्रश्ने असमग्रद्वितीयदशत्यन्तं परिदृश्यते । अत्रापि कोशे निर्दिष्टोपसंहारग्रन्थभागे इश्यमानानां स्वरमात्रसूचकानां गानाघटकानां वर्णानां शिरसि (') इदं चिह कृतम् । अतस्ते न गानघटका इत्यवधेयम् ॥
No. 61 (2489).
सामसंहितोहगानम्.
___Sama-sainhita-uha-ganam. Substance- Palm-leaf. | Character-Nagari. Size-17 x 12 inches. । Folios-257.
D.C.I.

Page #95

66
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेद:
Lines on a page-7. Letters in a line-65. Age of Ms.--Old. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Appears
to be correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रम:___ हरिः ओम् ॥ आमहर्हायवम् । उच्चाताइ जातमन्धसाः ॥ स्वा ॥ उफच्चाताइ जातमन्धसाः । दिवाइसाप्रे । मिकायाददाइ । उरोग्रंशर्मा । मकःइश्रवाउ । वाचा । सफनाआइन्द्रायायज्यवाइ । वळूरूणायाप्रे । मकरुद्भियाः । वकैरिवोवाइत् । पकः राइस्रवाए । वाचा । एफनावाइश्वानिअर्यआ। घुम्नानाइमाप्रे । नुषाणां । सिरोषासन्ताः ॥ वकानामहाउ । वाचा । स्तौशेषे ॥-दी ९ । उ ५। मा २१ । न सा १ ॥ उपसंहारः
दाचोनायवारीयाणां । दाधिनाप्रेयवाप्र । किप्रयाणां । द्वाधिइतायोभूदमृन्तीम् । तिछ्याइएवाप्रे। होधितामन्द्रतमोविशि । होकःता । मंकद्रातामाः । हिंकविटीशा । ओकवा । हेद् ॥ दी २८ । उ ८ । मा २८ डै। साम ७ ॥
___ अर्गलस्समाप्तः ॥ क्षुद्रं समाप्तम् ॥ हरिः ओम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन् सामसंहितोहगानं समग्रं दृश्यते । इदं चोहगानं पौरुषेयमेव, तथात्वेऽप्यस्य सामस्वरूपस्य तदाधारभूतानां तिसृणामृचां च वेदत्वादनध्यायाध्ययनं निषिध्यते । एतदूहगानकर्तुरस्मरणं च जीर्णकूपारामादिष्विव चिरकालव्यवधानादुपपद्यते । कञस्मरणमूलैव ह्यध्यापकानामूहगाने वेदत्वप्रसिद्धिः । यथा बहुचा महाव्रतप्रयोग

Page #96

संहिता] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 67 प्रतिपादकमाश्वलायनीयं कल्पसूत्रमरण्येऽधीयानाः पञ्चमारण्यकमिति वेदत्वेन व्यवहरन्ति, तद्वदिहाप्यवधेयम् ॥ . किश्चास्य पौरुषयत्वादेव 'यद्योन्यां तदुत्तरयोर्गायति' इति विधिरप्युपपद्यते ॥ तस्मात् बढ्चानां पञ्चमारण्यकवत्सामगानामूहगानमपि पौरुषेयमेवेति सायणार्यपरिशीलितोऽयं पन्थाः ॥
अत्रापि कोशे निर्दिष्टोपक्रमोपसंहारग्रन्थभागयोदृश्यमानानां स्वरमात्रसूचकानां गानाघटकानां वर्णानां शिरसि (') एवं चिह्नं कृतम् ॥
No. 62 (3234/4).
सामसंहितोहगानम्.
Sāma-samhita-uha-ganam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size-17X13 inches. Condition of Ms.- Leaves are Character-Grantha.
___worm-eaten here and there. Folios-151-282.
Correct or incorrect-Appears
to be correct. .. Lines on a page-10.
Complete or incompleteLetters in a line-70.
Complete. उपक्रमः__ हरिः ओम् ॥ उफच्चामूताइजा [तमन्ध] साः । दिवाइ [साद्] भूप्रे । मिकः[याद]दाइ । उरो [ग्रंश] र्मा । मकः हाइ [अ] वा उ । वाचा। सफ[ना] आ इन्द्रा [यायज्या] वाउ । वळू[रूणा]याप्रे । मकः [रुद्भि]या। वकै [रि] वोवाइत् । पकः [रा] इ[स्रवा] उ । वाचा । एफनावाइ। श्वानिअ [4] आ । द्युछू[ना] नाइमाप्रे । नुकः [षा] णां। सिरोषा [स] न्ताः । वकः[नाम हाउ । वाचा । स्तौशेषे ॥ दी । उत् ५ । मा २१ । न १ ॥
D.C.M.
5*

Page #97

68
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
उपसंहारः-
०
O
दा चो ना[य] वारीयाणाम् | दाघिनाप्रे[य]वा । रीकप्रे [ या ] णां ।
I
०
०
•
[इ] तायभू [दम् ] तोम् । रेछु [ या ] इ [षू] वा । होघिता [ मंद्रत] मौ [वि]शि । होकः ता । मकः [न्द्राता]माः । हिंकविटीशा । ओकुवा । हेटू ॥ दी २८ । उत् ८ । मा १८ । डै ॥
क्षुद्राः ॥ ऊहगानं समाप्तम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
0
No. 41 एतन्मूलभृतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
-
कोशेऽस्मिन् सामसंहितोहगानं समग्र दृश्यते ॥ अत्रापि कोश निर्दिष्टोपक्रमोपसंहार ग्रन्थभागयोर्द्दश्यमानानां स्वरमात्रसूत्रकानां गानाघटकानां वर्णानां शिरसि ( ) एवं चिह्नं कृतम् ॥
No. 63 (365 / 1). सामसंहितोहगानम्.
Sama-samhitā-uha-gānam
Substance-Palm-leaf. Size—–16 × 14 inches.
Character-Nagarī.
Folios— 204.
Lines on a page 6.
Letters in a line-54.
Age of Ms. Appears to be old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Seems to be correct..
Complete or incomplete-Incomplete.
उपक्रमः -
हरिः ओम् ॥ वृषा पावस्व धारया || यो | उच्चाताइजतामन्धसाः॥ आमहीयवम् ॥ वृषां पावस्वा धारया । मारूत्वाताप्रेइ । चकः

Page #98

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, MYSORE
.
.
69 मात्सराः। विरोवादांधा। नकःओजसाउ। वाचा । तंफत्वाधार्तारा' मोणियोः । पाछ्वामानाप्रे। सुकवाईशाम् । हिरोन्वेवाजाइ । षुकः वाजिनाउ । वाचा । आफयाचाइत्ताविपानया । हाछ्राइःपावाप्रे । स्वकाधारया । युरोजवाजाइ । षुकः चोदयाउ । वाचा । स्तोशेषे ॥दी १३ । उ ६ । मा १२ । टा। सा: ॥ उपसंहारः - . yo. 61. कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नूहगाने संवत्सरैकाहाहीनसत्रप्रायश्चित्तक्षुद्रपाणि दृश्यन्ते । प्रथमं तु दशरात्रपर्व न दृश्यते ॥ अत्रापि कोशे निर्दिष्टोपक्रमग्रन्थभागे दृश्यमानानां स्वरमात्रसूचकानां गानाघटकवर्णानां शिरसि ( • ) एवं चिह्नं कृतम् ॥
___No. 64 (1694).
सामसंहितोहगानम् .
Sama-samhita-uha-ganam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Appears to be Size-20 x l} inches.
Condition of Ms. The leaves, Character--Grantha.
except the first and the last,
are in good condition. Folios +134.
Corrector incorrect-General
ly correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete-InLetters in a line-64. ___complete.
old.

Page #99

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
.
d
उपक्रमः--
No. 61 कोशवत्. उपसंहारः___ अकःस्यपीत्वासूवाः । विरदा । औचीहोवा । अस्यापीत्वासु।' वाकैर्वीदाः । साकासुप्रकेतोअभिया । का . . . . . . . . . . . . .। तारशा । औचीहोवा । ईताडा ॥ दी १५ । उत् ७ । मा १७ । फे॥
. एकाहं समाप्तम् ॥ हरिः ओम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः___No. 41 एतन्मूलभूतसंहिताकोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिनूहगाने दशरात्रसंवत्सरैकाहपर्वाणि दृश्यन्ते ॥ अत्रापि कोशे निर्दिष्टोपसंहारग्रन्थभागे दृश्यमानानां स्वरमात्रसूचकानां गानाघटकानां वर्णानां शिरसि ( •) एवं चिह्नं कृतम् ॥
No. 65 (2572/1). सामसंहिताभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् Sama-samhita-bhāsyam, styled Vedartha-prakāsa. Author-Sāyana. . Letters in a line-62... Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-14 x 1 inches. Condition of Ms.--Broken. Character-Nagari.
Correct or incorrect--Almost
correct. Folios—139.
Complete or incomplete-InLines on a page--8.
_complete.

Page #100

संहिता ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE
-
उपक्रमः
हारः ओम् ॥ वागीशाद्यास्सुमनसः सर्वार्थानामुपक्रमे ।
यं नत्वा कृतकृत्याः स्युस्तं नमामि गजाननम् ॥ यस्य निश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ तत्कटाक्षेण तद्रूपं दधदुकमहीपतिः । आदिशत्सायणाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने || ये पूर्वोत्तरमीमांसे ते व्याख्यायातिसङ्ग्रहात् । कृपालुस्सायणाचार्यो वेदार्थ वक्तुमुद्यतः ॥ सामवेदार्थमेषोऽत्र प्रकाशयति सादरम् | उद्गातुस्तत्र जिज्ञासोरपि तेन कृतार्थता ॥ यज्ञो ब्रह्म च वेदेषु द्वावर्थी काण्डयोर्द्वयोः । अध्वर्युमुख्यैर् ऋत्विग्भिश्चतुर्भिर्यज्ञसम्भवैः ॥ निर्मिमीते क्रियासङ्गैरध्वर्युर्यज्ञियं वपुः । तदलङ्कुर्वते होता ब्रह्मोद्गातेत्यमी त्रयः ॥ शस्त्रयाज्यानुवाक्याभिर्होताऽलङ्करुतेऽध्वरम् । आज्यपृष्ठादिभिः स्तोत्रैरुद्वाताऽनुकरोत्यमुम् ॥ त्रयाणामपराधं तु ब्रह्मा परिहरेत्सदा । ऋत्व इति मन्त्रेण सोऽर्थस्सर्वोऽभिधीयते ॥ यज्ञं यजुर्भिरध्वर्युर्निर्मिमीते ततो यजुः । व्याख्यातं प्रथमं पश्चादृचो व्याख्यानमीरितम् ॥ ऋगाश्रितत्वेन साम्नां व्याख्यानमथ वर्ण्यते । अनुतिष्ठा सुजिज्ञासावशाद्याख्याक्रमो ह्ययम् । जाते देहे भवत्यस्य कः कान्ति (कटका) दिविभूषणम् ॥ आश्रितं मणिमुक्तादि कटकादौ यथा तथा । यजुर्जाते यज्ञदेहे द्विभूषणम् ॥ सामाख्या मणिमुक्ताद्या ऋक्षु तासु समाश्रिताः ॥ ननु - अध्वर्यु होबुद्गातृब्रह्मकर्तव्यप्रतिपादको यो मन्त्रस्तस्यार्थो योजनीय इति चेत्स योज्यते ॥
I
....
(f
ऋचां त्वः पोषमास्ते पुपुप्वान् गायत्रं त्वो गायति शक्वरीषु । ब्रह्मा त्वो वदति जातविद्यां यज्ञस्य मात्रां निमिमीत उ त्वः
""
71
||

Page #101

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
इत्येष मन्त्रः ॥ तस्यायमर्थः - त्वशब्दः सर्वनामसु पठित एकशब्दपर्यायश्च । एको होतृनामकऋत्विक् तत्रतत्र विप्रकीर्णानामृचां यज्ञानुष्ठानकाले सङ्घीभावमापाद्य पुष्टिं कुर्वन्नास्ते ॥
72
उपसंहारः
स त्वमसुरैरपहृतं गव्यं गोसम्बन्धि अश्वयं अश्वेषु भवं व्रजं समूहं अभितत्निषे अभितो व्याप्तोषि । 'तनु विस्तारे' छान्दसे लिटि 'तनिपत्योश्छन्दसि' इत्युपधालोपः । किञ्च हे धृष्णो शत्रुघर्षणशील सोम त्वं वर्मी कवचीव शूरः आरुज असुरानाजहि । ' अपि या अन्तर श्मनि ' ' अप्या अन्तरश्मनः' इति पाठौ ॥
॥ इति पञ्चमस्याध्यायस्य एकादशः खण्डः ॥ वेदार्थस्य प्रकाशेन तमो हार्द निवारयन् । पुमर्थांश्चतुरो देयाद्विद्यार्तार्थमहेश्वरः ॥ इति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिक मार्गप्रवर्तकश्रीवीर बुक्कभूपालसाम्राज्य धुरन्धरेण सायणाचार्येण विरचिंत माधवीये वेदार्थप्रकाशे छन्दोव्याख्याने पञ्चमोऽध्यायः.
॥ समाप्ता च संहिता ॥
प्रतिपाद्यविषय:
श्रीसाय णार्यप्रणीतेऽस्मिन् सामसंहिताभाष्ये अग्नीन्द्रादिस्तुतिपराणामृचां तत्तत्क्लिष्टशब्दव्युत्पादनपूर्वकं ललितयैव शैल्या विवरणं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
•
कोशेऽस्मिन् छन्दआर्चिकापराभिधेयस्य पवमानपर्वान्तस्य सामसंहितापूर्वाचिकस्य सायणीयं भाष्यं दृश्यते ॥
No. 66 (A234).
* सामसंहिताभाष्यम्.
* Sāma-samhita-bhāsyam.
I
Author — Bharataswamin.
Substance-Paper.
Size - 143 × 8 inches. Character—Telugu.

Page #102

संहिता ]
Folios--- 60. Lines on a page-27.
Letters in a line-24.
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Age of Ms. – Not too very modern.
Subject in brief :
'—
उपक्रमः -
This manscript contains a commentary written in a very lucid manner, on the full text of Purva-archika. The author is Bharataswamin who describes himself as the son of Nārāyaṇa and Yajñadāmbā and a protege of the Hoysala King, Rāmanātha.
73
Condition of Ms. -- Good. Correct or incorrect-Appears to be incorrect.
Complete or incompleteComplete.
वागर्थोहर (भय) रूपेण भासमानं परेश्वरम् । वन्दे पुरुषमुत्संमुक्सामाभ्यामभिष्टतम् ॥ नत्वा नारायणं देवं तत्प्रसादाप्तधीगुणः । साम्नां श्रीभरतस्वामी काश्यपो व्याकरोत्यूचः ॥ भोसलाधीश्वरे पृथ्वीं रामनाथे प्रशासति । व्याख्या कृतेयं क्षेमेण श्रीरङ्गे वसता मया ॥ श्रवणेनानुगृह्णन्तु सन्तस्तां वीतमत्सराः । अपश्यन्तस्तो दोषानुत्पश्यन्तोऽसतो गुणान् ॥ मन्त्रैस्तद्राह्मणार्पेयच्छन्दोदैवतविद्दिजः ।
अर्थज्ञश्वाभूते भद्रं यतो नजइधान्यमून्युत ( ज्ञेयान्यमून्यतः) ॥
तथाहि श्रूयते - ' यो ह वा अविदितार्षेयच्छन्दोदैवत ब्राह्मणेन मन्त्रेण ' इत्यारभ्य 'तस्मादेतानि मन्त्रमन्त्रे विद्यात्' इत्यन्तम् ॥
उपसंहारः
अथ पुरीषपदानि । तानि सर्वाण्यैन्द्राण्येव । तत्तद्योगात्तत्तन्नियामकत्वेन वाऽग्नयादिपदैस्संबोध्य स्तूयते – एवा एवं हि त्वं उक्त ग(गुणोऽसि | ए [वै] वेति पुनरुक्तिरादरार्थेति । एवं हि त्वं हे अग्ने अग्रस्य नेतरिति एवं हि त्वं हे इन्द्र परमेश्वर, एवं हि त्वं हे पून् पोषक

Page #103

74 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. Cac:विश्वस्येति, एवं हि भवना(न्तो) हे देवा इति, सर्वदेवानां वलरूपेणावस्थानादिन्द्रस्संबोध्यत इति ॥
इति श्रीभरतस्वामी महानाम्नि(म्नीः) यथामति ।
व्याख्या (ख्यत् स्खलितमस्यात्र क्षमतां वलवृत्रहा ॥ इति श्रीभरतस्वामिनः कृतौ सामवेदभाष्ये महानाम्नीविवरणम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
भरतस्वामिप्रणीतेऽस्मिन् सामसंहिताभाष्ये अग्नीन्द्रादिस्तुतिपरस्य आरण्यकमहानाम्नयार्चिकसहितस्य पूर्वार्चिकस्य समग्रस्य सुबोधयैव शैल्या तत्तक्लिष्टशब्दव्युत्पत्तिप्रदर्शनपूर्वकं साधु विवरणं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
भरतस्वाम्याह्वयोऽयं सामसंहिताभाष्यप्रणेता काश्यपगोत्रजो नारायणार्ययज्ञदाम्बयोस्सूनुः भोसलाधीश्वरं रामनाथभूपालं समाश्रितः श्रीरङ्गवासी भाष्यमिमं प्राणैषीदिति-..
'इत्थं श्रीभरतस्वामी काश्यपो यज्ञदासुतः। नारायणार्यतनयो व्याख्यत्साम्नामृचोऽखिलाः ॥ ‘भोसलाधीश्वरे पृथ्वी रामनाथे प्रशासति । व्याख्या कृतेयं क्षेमेण श्रीरङ्गे वसता मया ॥'
इति छन्दआर्चिकान्ते भाष्यारम्भे च परिदृश्यमानपद्याभ्यामव. सीयते । भाष्यादावेव 'नत्वा नारायणं देवं' इति पद्येन नारायणनमनकथनादयं भाष्यकारो वैष्णवश्चेति ज्ञायते । भाष्येस्मिन् क्वचित्क्वचिदविवरणावसरे सायणीयभाष्यतो वैलक्षण्यमपि दृश्यते । कोशेऽस्मिन् छन्दआर्चिकारण्यकार्चिकमहानाम्नयार्चिकानां भाष्यं समग्रं दृश्यते । कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमानं लेखनं च बह्वशुद्धसंदूषितमिति ॥
No. 67 (2975). सामसंहिताभाष्यम्.
Sama-samhita-bhāsyam. Author--Bharataswamin. | Size-153X ] inches. Substance--Palm-leaf. Character—Grantha.

Page #104

ब्राह्मणं,]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Folios-35+11-52. Lines on a page-7. Letters in a line-38. Age of Ms.—Old.
उपक्रम:
No. 66 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
उपसंहारः—
सखा (घा)तं सघ ? एव तं प्रसिद्धं वृषणं वर्षुकं रथं इन्द्रस्याधि . पात्रं हार्यो (रियो ) जनाख्यं सोमग्रहं पूर्ण सोमेन चिके - यो यज्ञं
तति ज्ञापयेत् । तुभ्यं
·
No. 66 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Not so very correct.
Complete or incomple-Incomplete.
कोशेऽस्मिन्नादौ १ - ४० ऋत्रां भाष्यं गलितम् । देवनागराक्षरमुद्रित सायणभाष्यकोशरीत्याऽत्र कोश इदं भरतस्वामिभाष्यं प्रथमाध्याये पञ्चमखण्डमारभ्य चतुर्थाध्यायेऽष्टमखण्डे चतुर्थ्या ऋचः समाप्तिपर्यन्तं दृश्यते ॥
(2) ब्राह्मणम्.
No.68 (1970/3.)
आर्षेयब्राह्मणम्.
Ārseya-Brahmanam,
Substance-Palm-leaf. Size—143 X 4r's inches. Character—Nāgari.
75
Folios-57-73. Lines on a page--7.
Letters in a line - 50.

Page #105

76
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
Age of Ms.-Old. Cnodition of Ms. --Not very
Correct or incorrect- Appears ___to be correct. Complete or - incomplete
Complete.
good
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ अथ खल्वयमारुषः(र्षः) प्रदेशो भवत्यूषीणां नामधेयगोत्रोपधारणं स्वयं यशस्यं धन्यं पुष्टयं (ण्यं) पुत्र्यं पशव्यं ब्रह्मवर्चस्यं स्मार्तमायुष्यं प्राक्प्रतराशिकमित्याचक्षते । तदप्येवमाहुर्य इदमुपधारयत एकैकस्यदिव्यं वर्षसहस्रमतिथिर्भवत्यभिनन्दितः प्रतिनन्दितो मतः पूजितस्ततः स्वाध्यायफलमुजीवतीति । अथापि ब्राह्मणं भवतिउपसंहारः___ अन्त्यं वैकल्पिकं तन्मित्रावरुणयोश्चक्षुरित्याचक्षते । श्रोत्रं च तदेवके । द्वितीयोऽतीषङ्गसन्मित्रावरुणयोः श्रोत्रमित्याचक्षते । चक्षुश्च तदेवके । तृतीयोऽतीषङ्गस्तदिन्द्रस्य शिर इत्याचक्षते। आदित्यस्योन्नयन्तं तदादित्यात्मेत्याचक्षते । ऐन्द्रयो महानाम्नयः प्रजापतेर्वा विष्णोर्वा विश्वामित्रस्य वा सिमा वा मट्टण्या * वाऽध्वरमा वा शक्वर्यो वा शक्कों वा ॥
इत्याये षष्ठोऽध्यायः ॥ आर्षेयव्राह्मणं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
आर्षेयव्राह्मणेऽस्मिन् तत्तत्सामसाक्षात्कर्तृऋषिदेवतानामानि केवलं निर्दिश्यन्ते । न तु ब्राह्मणान्तरवदत्र किश्चिदपि प्रयोगक्रमादिकमभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः"" अष्टौ हि ब्राह्मणग्रन्थाः प्रौढं ब्राह्मणमादिमम् । षड्विंशाख्यं द्वितीयं स्यात्ततः सामविधिर्भवेत् ॥ आर्षेयं देवताध्यायो मन्त्रं वोपनिषत्ततः । संहितोपनिषद्वंशो ग्रन्था अष्टावितीरिताः ॥" * मण्डन्या, मढण्या, मढ्या, इति कोशान्तरेषु पाठा दृश्यन्ते.

Page #106

AIENT
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
77
"प्रौढादिब्राह्मणान्यादौ त्रीणि व्याख्याय तुर्यकम् । ___ आर्षेयं ब्राह्मणं चाद्य सायणो व्याचिकीर्षति ॥"
इत्येतदायब्राह्मणसायणभाष्ये परिदृश्यमानैः श्लोकैः सामवेदीयेध्वष्टसुं ब्राह्मणेष्वेतत्तुरीयं ब्राह्मणमिति ज्ञायते ॥
आधुनिकास्तु-शाखान्तरेषु प्रतिशाखमेकस्यैव ब्राह्मणस्य दर्शनादस्यां सामशाखायामप्येकेनैव ब्राह्मणन भवितव्यम् । तच्च छान्दोग्यब्राह्मणाख्यं पञ्चविंशत्यध्यायघटितताण्ड्यापराभिधप्रौढाख्येन अध्यायपञ्चकात्मकड़िशाख्येन च पूर्वभागेण तथाऽध्यायद्वयघटितमन्त्राख्येन अध्यायाटकात्मकोपनिषदभिख्येन चोत्तरभागेण सहितं संकलनया चत्वारिंशदध्यायात्मकं ब्राह्मणान्तरवत् श्रौतगायोभयकर्मविधायकमभ्युपेयम्। ततश्च सामविधानार्षेयदैवतसंहितोपनिषद्वंशवाह्मणानामनुब्राह्मणत्वमेव । तथाच 'अनुब्राह्मणादिनिः' इति पाणिनीयस्मरणमप्युपपद्यते। अन्यथा काप्यन्यत्र अनुब्राह्मणग्रन्थादर्शनात्तदभित्तिचित्रायितमेव स्यात् । निदानसूत्रादावनुब्राह्मणपदोपादानमप्यतदभिप्रायकमेव । एवं चास्यायव्राह्मणस्यानुब्राह्मणत्वमेवेत्यभिप्रयन्ति ॥
कोशेऽस्मिन्नायब्राह्मणं समग्रं दृश्यते ॥
७४-७५ पत्रयोः तत्तत्खण्डानामाद्यवाक्यानि प्रातिलोम्यन संगृही. तानि दृश्यन्ते ॥
. . No. 69 (2497/4).
आर्षेयब्राह्मणम्. . : : . .
Arseya-Brāhmanam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size -145 x 1} inches.
Condition of Ms.-Tolerably Character-Nagari.
____good.
Correct or incorrect-- Almost Folios--78-88.
correct. Lines on a page--9.
Complete or incomplete -- Letters in a line-62. ___Complete.

Page #107

78
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेद:
उपक्रमः
No. 68 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 68 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 68 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषःNo. 68 कोशवत्.
No. 70 (3007/4).
आर्षेयब्राह्मणम् .
Arseya-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-184 x 11 inches. Condition of Ms.-Ends of
the leaves are broken. Character--Grantha.
Correct or incorrect- Almost Folios—136-144.
correct. Lines on a page-9.
Complete or incomplete Letters in a line-58. i Complete.
उपक्रमः
. . . . .
.
. .
• No. 68 कोशवत् . . उपसंहारः
No. 68 कोशवत. प्रतिपाद्यविशयः
No. 68 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 68 कोशवत्.

Page #108

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Substance-Palm-leaf. Size 17 x 1 inches. Character-Grantha.
उपक्रमः -
Folios-45-59.
Line on a page-7. Letters in a line-58.
No. 68 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 71 (3647/4). आर्षेयब्राह्मणम् .
Arşeya-Brahmanam.
No. 68 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
---
वक्तव्यविशेषः
No. 68 कोशवत् .
No. 68 कोशवत्.
*
No. 72 (3321/2).
आर्षेयब्राह्मणम्.
Arṣeya-Brāhmaṇam.
Substance-Palm-leaf.
Size 15 x 11 inches.
Character-Grantha.
Folios-56-65.
Age of Ms. -Old. Condition of Ms.--Tolerably good.
Correct or incorrect-Almost correct.
Complete or incompleteComplete.
79
Lines on a page--8. Letters in a line-48.
Age of Ms.—Appears to be old.
Condition of Ms.-Good.

Page #109

80
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
Correct or incorrect-Not so / Complete or incompleteVery incorrect.
| Complete.
Subject in brief :
This work is similar, in subject matter, to the work of the same name mentioned under No. 08. But the treatment is more brief and the wordings are entirely different here and
there.
उपक्रमः
ओमित्येतत्परमेष्ठिनः प्राजापत्यस्य साम परमेष्ठिनो वा प्राजापत्यस्य ब्रह्मणो ब्रह्म वाचो वा सत्यं साम स्वर्गस्य लोकद्वारविवरणं देवानां वौघः? त्रयस्य वेदस्याप्यायनमयातयामाक्षरस्थं साम वासिष्ठो हिंकारः प्राजापत्यो वा गवां वा ॥ अथात ऋषीणां नामधेयगोत्रोदाह [२] णं स्वयं धन्यं पुण्यं पौत्रियं पशव्यमायुष्यं प्राक्प्रातराशिकम् ॥
उपसंहारः--- __ मृत्योश्चतुरनुगानम् । आदित्यस्य व्रतशुक्रियाणि । भ्राजंभ्राजे विकर्णभावे महादिवाकर्त्यिमादित्यं व्रतम् ॥ १८ । ७ । ऐन्द्रा महानाम्नयः महामान्यः ? सिमा शक्कर्यः । म. व. ॥ १८ ॥ ऐन्द्रष्षोडशी तवश्शाव्यं श्रेष्ठसाम सुभेषजम् । वावाश्चो व्याहृतिसामानि सप्तदश । प्राजापत्यं गायत्रम् ॥ १९ ॥ इत्यारण्यकं पर्व ॥
आर्षेयब्राह्मणं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः_No. 68 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
No. 68 कोशे दृश्यमानायब्राह्मणादेतत्कोशपरिदृश्यमाने ब्राह्मणे बहुशस्तत्रतत्र आनुपूर्वीवैलक्षण्यं दृश्यते ॥
प्रायश इदं तत्समानार्थ तत्संग्रहरूपं तत्समाननामधेयं समग्रं च परिदृश्यते ॥

Page #110

AIETE
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
81
No. 73 (A 468/3).
* TEETH.
* Arșeya-Brāhmaṇam. Substance Paper.
Age of Ms. -Recent. Size-124 x 71 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect—Not go Folios-84-94.
very incorrect. Lines on a page--20.
Complete or incompleteLetters in a line 16.
Complete. 3475:
No. 72 patera.
34HER:
No. 72 vera प्रतिपाद्यविषयः
No. 72 avec फव्यविशेषःNo. 72 area.
No. 74 (53/3).
आर्षेयब्राह्मणम्.
Arşeya-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Ancient. Size-163 x 16 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nāgari.
Correct or incorrect-Appears Folios—27-41.
to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete Letters in a line-62.
Complete. D.C.M.

Page #111

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
No. 68 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 68 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 68 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषःNo. 68 कोशवत् .
No. 75 (A 312). * आयब्राह्मणभाष्यम् आर्षेयदीपाख्यम् . * Arseya-Brāhmana-bhāsyam, styled, Arseya-dipar. Author--Bhatta-bhāskara. | Lines on a page-40. Substance-Paper.
Letters in a line-20. Size-13 x 8} inches.
Age of Ms.-Not too modern. Character-Grantha. Folios -48.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Not Complete or incompleteso very correct.
___Complete.
Subject in brief :
This work by Bhatta-bhāskara contains an abridged commentary on Arseya-Brāhmana, unlike the detailed commentary of Sāyaṇa on the same. This Bhatta-bhāskara is different from the Bhatta-bhāskara who is the author of Yajur-Veda-bhāsya.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ वेदसाम्नामृषिच्छन्दःप्रकाश[म]थ देवताः ।
आर्षेयाद्यनुसारेण भूत्यै भास्करयज्वनाम् ॥

Page #112

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
83
काश्यपान्वयसंभूतभास्कराभिधयज्वना । अनेकऋषिदृष्टानां भ . . . . . प्रकीर्त्यते ॥ प्रतीहारार्षेयकल्पसूत्रदृष्टश्रुतावपि ? । प्राकृती(ता)नामृचां सानामृषिश्छन्दोऽथ देवता ॥ इदंताप्रत्ययो नाम इयत्ता च विचार्यते ।
आर्षेयभरत . . . . सामानुसारतः ॥ 'ऋषीणां नामधेयगोत्रोपधारणं स्वयं यशस्यं धन्यं ........ . . . . . पतिपावनो भवति' इत्यन्वयव्यतिरेकाभ्यामृष्यादेरवश्यवेद्यत्वप्रतिपादनाहक्सामयोः क्रमेण ताः प्रतिपाद्यन्ते । अत्र तावन्निदानकारेण 'साम्नां छन्दो देवता चास्ति नास्तीति गौतमः । यच्छन्दस्यामृचि गीयते तदस्यच्छन्दः । यदैवत्यायां साऽस्य देवता' इति प्रतिपादितम् । ऋषयस्तु ऋक्सामयोर्भिद्यन्ते । छन्दोदेवतयोन भेदः ॥ उपसंहारः
_ 'शाक्करैराद्यैः षडाभः पादैर्व्यतिषक्ता एताः शक्कर्यः पञ्च पुरषिपदैश्च युक्ताः साम्नः ? प्राजापत्यः । ऋग्वच्छन्दोदेवते । पुरीषपदानि सर्वाण्यैन्द्राण्येव । तत्तनियामकत्वेनाग्नयादिपदैः सर्वदेवानां वलरूपेण .... इन्द्रं वै (इन्द्र एव) संबोध्यत इति ॥ इति श्रीमद्भभास्करावरीन्द्रविरचिते सामवेदाःयदीपे
शुक्राख्यं सप्तमं पर्व समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
अत्र आर्षेयव्राह्मणनिर्दिष्टं तत्तत्साहां ऋषिच्छन्दोदेवतानामादिकं तत्तदृषसामप्रदर्शनपूर्वकं संगृह्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
इदं च भाष्यं सायणीयभाष्यवन्न प्रातिस्विकरूपेण आयब्राह्मणस्य विवरणरूपम् । परं तु प्रायश्छायाव्याख्यानरूपमिति तद्भाव्यतयाऽत्र संयोजितम् । अत एवात्रादौ 'आर्षेयाद्यनुसारेण' इत्यभिाहतम् । अयं च भट्टभास्करो यजुर्वेदभाष्यप्रणेतुरन्य इति ज्ञायते । यतस्स यजुर्वेD.C.M.
6*

Page #113

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ वेदः
दभाष्यप्रणेता यजुर्वेदभाष्य एव स्वात्मानं कौशिकान्वयसंभूतं व्यपदिशति । अयं तु काश्यपान्वयसंभूत इति ग्रन्थारम्भे दर्शनादवसीयते ॥
1
84
No. 76 (C 460.)
ऐतरेय ब्राह्मणम्.
Aitareya-Brāhmanam.
Substance--Paper. Size—7ŁX42,82X415 inches
Character—Deva-nāgari.
Folios - 226.
Lines on a page-11.
उपक्रम:
Letters in a line-38. Age of Ms.—Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect — Correct. Complete or incompleteComplete.
अनिर्वै देवानामवम विष्णुः परमस्तदन्तरेण सर्वा अन्या देवता आग्नावैष्णवं पुरोळाशं निर्वपन्ति दीक्षणीयमेकादशकपालं सर्वाभ्य एवैनं तद्देवताभ्योऽनन्तरायं निर्वपन्त्यग्निर्वै सर्वा देवता विष्णुस्सर्वा देवता एते वै यज्ञस्यान्त्ये तन्वौ यदग्निश्च विष्णुश्च तद्यदानावैष्णवं पुरोळाशं निर्वपन्त्यन्तत एव तद्देवानृभुवन्ति तदाहुर्यदेकादशकपालः पुरो
ळाशः ॥
उपसंहारः
तमेतं ब्रह्मणः परिमरं मैत्रेयः कौषारवः सुत्वने कैशिरये भार्गायणाय राज्ञे प्रोवाच तं ह पञ्च राजानः परिमनुः ततः सुत्वा महज्जगाम तस्य व्रतं न द्विषतः पूर्व उपविशेद्यदि तिष्ठन्तं मन्येत तिष्ठेतैव न द्विषतः पूर्वस्संविशेद्यद्यासीनं मन्येतासीतैव न द्विषतः पूर्वः प्रस्वप्याद्यदि जाग्रतं मन्येत जाप्रियादेवापि ह यद्यस्थाश्ममूर्धा द्विषन् भवति क्षिप्रं हैवैनं स्तृणुते स्तृणुते ॥
इति ऐतरेय ब्राह्मण अष्टमपञ्चिकायां पञ्चमोऽध्यायः ॥

Page #114

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
85 प्रतिपाद्यविषयः
अस्मिन् ब्राह्मणे अष्टौ पञ्चिका दृश्यन्ते । आहत्य च तासु ४० अध्यायास्सन्ति ।
तत्र प्रथमेऽध्याये -अग्नेर्विष्णोश्च सर्वदेवताप्राथम्यसर्वोत्तमत्वाभ्यां प्रशंसनपूर्वकं तद्देवताकाया इष्टेविधिः अग्नाविष्णुदेवताकपुरोडाशनिवापप्रशंसनं इत्यादिकं दृश्यते.
द्वितीयाध्याये-प्रायणीयपदार्थः प्रायणीयोदयनीययोः प्रशंसा तदुपयोगिन्याख्यायिका अग्नयादियागविधानमित्यादिकं दृश्यते.
तृतीये-सोमक्रयणे दिनियमः तत्र प्रत्यवायः सोमक्रयणावं पठितव्या ऋचः सोमप्रवहणाद्यङ्गभूतमन्त्रा इत्यादिकं दृश्यते.
तुरीये-प्रवर्योपपादकाख्यायिकदिकं दृश्यते. पञ्चमे-सोमक्रयविधानोपयोग्याख्यायिकादिकं दृश्यते. षष्ठे-यूपप्रशंसााख्यायिकादिकमभिधीयते.
सप्तमे-पर्यग्निकरणाख्यस्य कर्मणो विधानोपयोग्याख्यायिकादिकं कथ्यते.
अष्टमे-अपोनप्त्रीयं तच्छेषभूता उपांश्वादिग्रहाश्चाभिधीयन्ते. नवमे-द्विदेवत्यग्रहादिकं तूष्णींशंसनप्रशंसादिकं च परिदृश्यते.
दशमे-आहावनिविदादिसूक्तविधिः अच्छावाकादिशंसनं च दृश्यते.
एकादशे-प्रउगप्रशंसा वषद्कारप्रैषादिप्रशंसादयश्च दृश्यन्ते. द्वादशे-आहावप्रभेदादयः परिदृश्यन्ते. त्रयोदशे-सोमयोपयोगिकथामरुत्वतीययागादिकं दृश्यते.
चतुर्दशे-अग्निष्टोमस्सर्वयमकतूनांयोनित्वेनास्तूयत प्राक्परस्तात्। देवै स्स्तोमैस्संस्तुतोऽसौ चतुर्भिर्वाचा मन्तैर्मध्यमैरुत्तमैश्च ॥
पञ्चदशे संस्थेष्टीनां वाग्यमश्वविजां च यागा देवीदेविकानां विशेषाः । संस्थोक्थ्यस्य स्तोत्रशस्त्रप्रक्लप्तिः शस्त्रण्याहुः शस्त्रिणां होतृकाणाम् ॥
षोडशे-पोडशोसंस्थाप्रशंसादि दृश्यते.
सप्तदशे-अतिरात्रक्रतूपयोगिन आश्विनशस्त्रस्य विधानोपयोग्याख्यायिकादिकमभिधीयते.

Page #115

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
अष्टादशे - अभिप्लवः स्यात् षडहोऽथ मासस्त्रयहोऽथ पूर्वस्स्वरसामनामा | गवां च शस्त्रस्य ततः प्रशंसा मध्ये दिवाकीर्त्य महश्व तस्य ॥
एकोनविंशे - द्वादशाहविधानाय तदुपयोग्याख्यायिकादिकं प्रद
86
येते.
विंशे- द्वादशाहान्तर्गतनवरात्रविधानादिकं दृश्यते.
एकविंशे – द्वादशाहान्तर्गत तृतीयाहचतुर्थाहनिरूपणाज्यशास्त्रवि । धानादिकं दृश्यते.
द्वाविंशे - पञ्चमाहषष्ठाहौ निरूपयेते.
त्रयोविंशचतुर्विंशयोः - सम्माहनवमाहदशमाहेषु मन्त्रलिङ्गादिकथनादिकं दृश्यते.
पञ्चविंशे - सायंकाले यजमानकर्तव्यविधानपूर्वकं अग्निहोत्रविधिः
कथ्यते.
डिशे- ब्रह्मकर्तव्योपयो ग्याख्यायिकाद्यभिधीयते.
सप्तविंशे — होतृकशस्त्रविधानोपयोग्याख्यायिकादिः परिदृश्यते. अष्टविंशे - ऋक्प्रशंसादिकं दृश्यते.
एकोनत्रिंशे - माध्यंदिनीयशस्त्रक्लृप्तयादिकमभिधीयते. त्रिंशे-षडयागोपयोगिनः शिल्पनामकशस्त्रस्य विधानं दृश्यते. एकत्रिंशे - पशुविभागतत्प्रशंसादिकं दृश्यते. द्वात्रिंशे - आहिताग्नेर्मरणविषयविचारोऽभिधीयते. त्रयस्त्रिंशे - हरिश्चन्द्रोपाख्यानादिर्दश्यते. चतुस्त्रिंशे -- यज्ञविषयकप्रशंसादिकं दृश्यते.
पञ्चत्रिंशे - क्षत्रियस्य सोमभक्षविरहहेतुप्रदर्शकोपाख्यानं दृश्यते. पत्रंशे - राजसूये स्तोत्रादिकथनं दृश्यते.
सप्तत्रिंशे-दीक्षितस्य क्षत्रियस्याभिषेकविधानादिकं दृश्यते. अष्टत्रिंशे – प्रासङ्गिकैन्द्राभिषेकः कथ्यते.
एकोनचत्वारिंशे - अभिषेकसंभाराः प्रतिपाद्यन्ते.
चत्वारिंशे - ब्राह्मणपौरोहित्यप्रशंसनं ब्राह्मणपुरोहितसंपादनप्रशंसनमित्यादिकं सर्वमभिधयिते.

Page #116

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. ITSORE
87
वक्तव्यावशेषः
कोशेऽस्मिन् ऐतरेयब्राह्मणं समग्रं दृश्यते । इदमिदानीमेतद्राह्मणप्रवक्तृविषये किंचित्प्रस्तूयते
'एतद्ध स्म वै तद्विद्वानाह महिदास ऐतरेयः' इत्यैतरेयारण्यके श्रवणात् कस्यचिदृषेरितराख्यायां पत्नयां समुत्पन्नो महिदासनामा महर्षिः ऋक्शाखीयस्यास्य ब्राह्मणस्य प्रवक्तेति ज्ञायते ॥
सोऽयमैतरेयो महिदासो भार्यान्तरपुत्रेष्वेव स्नेहातिशयं वहता पित्रा कस्यांचिद्यज्ञसभायां भार्यान्तरपुत्तानेवोत्सङ्गे स्थापयता दूरीकृतः स्वजननीस्मृतया भूदेव्या तस्यामेव सभायामात्मनो वैमात्रेयापेक्षया पाण्डित्याधिक्यमवगमय्य समधिगतदिव्यसिंहासन एतद्राह्मणप्रतिभासनरूपं वरमप्यधिगत्य ब्राह्मणमेतत्प्रकाशयामासेति श्रीमत्सायणायेंरप्यत्र संप्रदायविदाख्याता काचनाख्यायिका प्रादर्शि ॥
अत्र केचिदाधुनिका एतद्ब्राह्मणप्रवक्तुमहिदासस्य श्रीसायणार्याभिहिताख्यायिकायां यज्ञसभायां पित्रुत्सङ्गाद्दरीकरणदर्शनात् दासान्तनामधेयपरामर्शात् ऋष्यादिपदं विहाय विद्वानिति विशेषणश्रवणाञ्च दासीपुत्रत्वमभिप्रयन्ति ॥
तत्रेदं कौतुकाद्विमृश्यते । किमस्य महिदासस्य पित्रुत्सङ्गादरीकरणं तस्य दासीपुत्रतामापादयति । तथा सत्यौत्तानपादे वस्यापि पित्रुत्सङ्गादरीकरणस्य पुराणेषु स्मरणादासीपुत्त्रत्वं स्यात् । न हि तत्कस्यापि सम्मतम् ॥
नन्वस्य महिदासस्य यज्ञसभायां पित्रा निजोत्सङ्गादरीकरणं दासीपुत्रत्वादेवेति चेत्, न दृश्यत इदं सायणार्यप्रदर्शितायामाख्यायिकायां महिदासो दासापुत्रत्वात्पितुरुत्सङ्गमधिरोढुं नाशक्नोदिति, किंतु 'तदीयस्य तु पितुर्भार्यान्तरपुत्त्रेष्वेव स्नेहातिशयो न तु महिदासे' इति स्नेहाभाव एव तत्र कारणं प्रदर्शितम् । दृष्टं हि नामैतल्लोकेऽनेकपनीकस्य कस्यांचिद्भार्यायां तत्सूनुषु बौदास्यम् । ईदृश्या लोकरीतेरभ्युपगमादेवाख्यायिकादृश्यमानस्य महिदासावमाननस्योपपत्तौ कथं तावन्मात्र तस्य दासीपुत्त्रतां साधयेत् । स्नेहाभावे परं निदानं दासीपुत्रत्वमेवेति तु प्रमाणेनैव साधनीयम् । न च तादृशं प्रमाणमुपलभामहे ॥

Page #117

88
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT NSS.
[वेदः
तथाऽस्य महिदासस्य दासान्तनामधेयमात्रेण दासीपुत्रताकल्पने दिवोदाससुदासप्रभृतयः पुराणेषु स्मर्यमाणाः क्षत्रियप्रवरा अपि दासीपुत्त्रां भवेयुः । अतोऽस्य भूदेव्यनुग्रहविशेषादेव दिव्यज्ञानावाप्तेः प्रदर्शिताख्यायिकायामुपलम्भात् भूदेव्यां भक्तिवशादेवास्य तादृशं नामधेयं प्रावर्ततेति स्वरसतरमुपपद्यते ॥
एवमेतन्मातृनामधेयस्येतरापदस्य द्विजेतरार्थकत्वकल्पनमपि प्रमाणानुपलम्भपराहतम् । तस्याश्चेतरानाम्नयाः पतिप्रीतिविषयत्वाभावातादृशनामधेयप्रवृत्तिरित्यभ्यूह एव प्रदर्शिताख्यायिकाबलात्समुचित इति नात्र विशेषतो वक्तव्यम् ॥
एवं 'विद्वानाह महिदासः' इत्यैतरेयारण्यकवाक्य महिदासस्य ऋषिरिति विशेषणं परित्यज्य विद्वानिति विशेषणश्रवणमप्यस्य न दासी. पुत्रतां साधयति । ऋषधातुश्च 'ऋषी गतौ' इति हि धातुपाठे निर्दिष्टः । तत्र विदधातुवत् गत्यर्थकतया ज्ञानार्थक इत्यवश्यमूरीकरणीयम् । गत्यर्थानां ज्ञानार्थकत्वस्य वैयाकरणसमयसिद्धत्वात् । अत एव वेदपर्याय ऋषिशब्दः 'तदुक्तमृषिणा' इत्यादौ श्रूयते । ततश्च प्रकृते कर्तर्थकोणादिकप्रत्ययन्तस्य ऋषिशब्दस्य ज्ञानर्थकत्वं संपद्यते। तथा च ऋषिरिति विशेषणेऽपि ऋषिपदं ब्राह्मणमेवाभिधत्त इति न नियमः । अत एव श्रीमद्वाल्मीकिरामायणेऽयोध्याकाण्डे वैश्याच्छूद्रायामुत्पन्न करणाख्यसङ्करजातीये तत्पितरि वैश्ये च 'ऋषेहि न्यस्तदण्डस्य' 'नाशकत्तीबनायासमकर्तुं भगवानृषिः' इत्यादावृषिपदं प्रयुक्तं दृश्यते ।
किंच सायणायैरेव तद्भाष्ये 'उक्तार्थदााय महर्षिवाक्यं दर्शयति' इत्यवतार्य 'महिदासस्तादृशो महर्षिः' इति महिदासो महर्षिपदेनैव विशीषतः । ततश्च विद्वानिति विशेषणे ऋषिरिति विशेषणे वा वैलक्षण्याभावादस्य महिदासस्य दासीपुत्रताग्राहकं प्रमाणं गवेषणीयम्। किंचात्रैतरेयोपनिषद्भाष्यादौ श्रीमदानन्दतीर्थमुनिप्रभृतयो महिदासमेनं भगवतो विष्णोरवतारमाचक्षते । अतोऽस्य महिदासस्य दासीपुत्त्रत्वकल्पनं चिरन्तनानां विपश्चितामहृदयङ्गममित्यलं प्रपञ्चेन ॥
तस्माद्दिजातिभिरनुष्ठेयस्य महतो यागाख्यकर्मण इतिकर्तव्यताप्रतिपादकस्यास्य ब्राह्मणस्य दासीपुत्त्रप्रवक्तृकत्वकल्पने प्रमाणानुप

Page #118

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, ITSORE 89 लम्भाद्दिजातिप्रवरेणैव महिदासेन प्रकाशितमेतदैतरेयं ब्राह्मणमिति वयमुत्पश्याम इति ॥
No. 77 (4230).
ऐतरेयव्राह्मणम्.
Aitareya-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size--154 x 14 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect- Appears Folios-157-210+1-156.
___to be correct. Lines on a page-5. Complete or incompleteLetters in a line-64.
Complete.
उपक्रम:
_No. 76 कोशवत्. उपसंहारः
No. 76 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 76 कोशवत्. वकव्यविशेषःNo. 76 कोशवत.
No. 78 (4309).
ऐतरेयब्राह्मणम्.
Aitareya-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. | Character-Nagari. Size-101 x 1 inches. | Folios-151.

Page #119

90
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[at:
Lines on a page-9. Letters in a line-60. Age of Ms.--Old. Condition of Ms.--Good
Correct or incorrect-Appears
to be correct. Complete or incomplete
Complete.
5494:
No. 76
10.
JUHER: -
No. 76 brea.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 76 plater
amountata:
No. 76 fita
No. 79 (C 173).
ऐतरेयब्राह्मणम्.
Aitareya-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.- Ancient. Size-91 x 4 inches. Condition of Ms.--Good. Character- Nāgari.
Correct or incorrect- Appears Folios-294.
to be correct. Lines on a page—7. Complete or incomplete Letters in a line-34.
Complete.
उपक्रमः
No. 76 mire.

Page #120

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
91
उपसंहारः
__No. 76 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः .
No. 76 कोशवत्.
पक्तव्यविशेपः --
No. 76 कोशवत्.
No. 80 (4546/1).
ऐतरेय ब्राह्मणम् .
Aitareya-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.- Ancient. Size-161 x 1 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect- Appears Folios-110.
to be correct. Lines on a page-8.
Complete or incompleteLetters in a line-68.
Complete.
उपक्रमः
No. 76 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 76 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः .
No. 76 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 76 कोशवत्.

Page #121

92
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT M96.
[ag:
_No. 81 (B 2). ऐतरेयव्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्. Aitareya-Brāhmaṇa-bhāsyam, styled Vedārthaprakāśa. Author-Sāyana.
Character-Telugu. Substance--Paper.
Folios-114. Size-6. 2x7 inches.
Lines on a page-12. Letters in a line-22. Correct or incorrect-Not so Age of Ms.-Not so very ___very incorrect. modern.
Complete or incomplete-InCondition of Ms.-Good. complete.
उपक्रमः--
प्रधानस्य हविषो यो (या)ज्यानुवाक्ये विधाय स्विष्टकद्रूपणाङ्गस्य (स्य यागस्य) फलविशेषाय छन्दो विशेषयुजे(क्ते याज्यानुवाक्ये विधातुकामः प्रथमं [द्वे ] ऋचौ विधत्ते--
"गायत्र्यै(त्र्यौ)स्विष्टकृतः संयो(या)ज्ये कुर्वीत तेजस्कामो ब्रह्मवर्चसकामः" इति । ‘स हव्यवाळमर्त्यः' इत्येका गायत्री, 'अग्निर्होता पुरोहितः' इत्यपरा गायत्री, ते उभे स्विष्टकृद्यागस्य संयो(या) ज्ये कुर्यात् । कीदृशोऽधिकारी? तेजः शरीरकान्तिः, ब्रह्मवर्चसं श्रुताध्यापनसंपत्तिः, तदुभयकामोऽधिकारी। संयाज्यशब्दार्थमाश्वलायन आह.स्विष्टकृतः संयाज्ये इत्युक्ते सौविष्टकृती प्रतीयात्' इति । स्विष्टकत्संबन्धिन्यौ पा (या) ज्यानुवाक्ये इत्यर्थः ॥
उपसंहारः___ सा श्रीः आदित्यप्राप्तिरेव भोग्यवस्तुसंपत्तिः। तदाहिन्य (दित्य) मण्डले(लं) आधिपत्यं स्वामित्वप्रापिका(पकम् ) 'आदित्य एषां भूतानामधिपतिः' इति श्रवणात् । मण्डलं नस्याप्यादित्यस्य विष्टपं स्थानभूतम् । तदेतन्मण्डलं प्रजापतेरप्यायतनं स्थानं, आदित्यमण्डले प्रजापत्युपासनस्याभिधानात् । तदेव मण्डलं स्वाराज्यं पारतन्त्र्याभावात् । उपसंहति–बुद्धौन्ये (ऋमोत्ये) नमेवैताभिरेकविंशत्या' इति । एकविं

Page #122

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, MYSORE
93
शतिसंख्याभिरेताभिरभिरेव यजमानं समृद्धं करोत्येव । अभ्यासोsध्यायपरिसमाप्तयर्थः ॥
इति सायणाचार्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे ऐतरेयब्राह्मणे पञ्चमाध्याये चतुर्थः खण्डः ॥
प्रथमपश्चिका समाप्ता. प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने ऐतरेयब्राह्मणीयप्रथमपश्चिकाभाष्ये No. 76 कोशे प्रदर्शिताः प्रथमपश्चिकागता विषयाः सुलालतयैत्र शैल्या तत्रतत्र प्रमाणोपन्यसनपुरस्सरं साधु विवियन्ते ॥ वजव्यावशेषः
कोशेऽस्मिन्नैतरेयब्राह्मणसायणभाष्यं समूलानुवादं प्रथमपश्चिकायां प्रथमाध्याये पञ्चमखण्डप्रभृति प्रथमपश्चिकासमाप्त्यन्तं परिदृश्यते ॥
No. 82 (413). ऐतरेयब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् .
Aitareya-Brahmana-Bhāsyam. Author-Sāyaṇa. | Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.- Almost Size-171 x 1 inches. __good. Character--Telugu.
Correct ur incorrect-Fairly Folios-~-168.
correct. Lines on a page-8.
Complete or incomplete-InLetters in a line--70.
complete.
उपक्रम:--
शकटादधस्तादृत्विज उपावहरेयुः। युक्तः शकटे बद्धः । विमुक्तः शकटाद्वियोजितः । उभयोरनडुहोर्विमोचने दोषमुपन्यस्यति–“यदुभयोर्विमुक्तयोरुपावहरेयुः पितृदेवत्यं राजानं कुर्युः” इति राज्ञस्सो

Page #123

94
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSs.
[वेदः
मस्य पितृभिः स्वीकृतत्वादयं सोमो देवयोग्यो न भवेत् । उभयोरनडुहोः शकटयोगेऽपि दोषमाह-'याक्तयोरयोगक्षेमः प्रजा विन्देत्ताः परिप्लवेरन् ' इति ॥
उपसंहारः
'यदु द्वे सूक्ते शस्त्वा शंसति [स] प्रतिष्ठयोरेव तदुपरिष्टात्प्रजननं दधाति प्रजात्यै' इति । यदु यस्मादेव कारणाद्वैश्वानरीयं मारुतं चेति द्वे सूक्ते शस्त्वा पश्चादेौ स्तोत्रीयानुरूपौ शंसति तस्मात्कारणादित्वम् । संप्रतिष्ठयोः स्थितिहेत्वोः पादयोरेवोपरिष्टादूर्ध्व प्रजननं प्रजोत्पादकमिन्द्रियं दधाति । तच्च प्रजात्यै प्रजोत्पादनाय संपद्यते । वेदनं प्रशंसति-'प्रजायते प्रजया पशुभिर्य एवं वेद' इति ॥
॥ इति त्रयोदशाध्याये एकादशः खण्डः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने भाष्ये ऐतरेय ब्राह्मणभागस्य पदार्थवाक्याौँ तत्र तत्र प्रमाणोपन्यासादिपुरस्सरं सम्यनिरूप्यते । एतत्प्रतिपाद्यविषयश्च एतन्मूलभूते No. 76 कोशे द्रष्टव्यः ॥ वक्तव्यविशेषः -
कोशेऽस्मिन् समूलानुवादमैतरेयवाह्मणसायणभाष्यं प्रथमपश्चिकायां तृतीयाध्याय तृतीयखण्डप्रभृति तृतीयपश्चिकायां तृतीयेऽध्याये एकादशखण्डसमाप्तयन्तं दृश्यते ॥
No. 83 (A 1). ऐतरेयव्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् .
Aitareya-Brahmana-Bhasyam. Author-Sāyaṇa.
Lines on a page-18. Substance-Paper.
Letters in a line-22. Size-16, x81 inches. Age of Ms. — Appears to be Character-Telugu.
___old. Folios-102.
Condition of Ms. -Good.

Page #124

ब्राह्मणं]
GOT ERIMENT ORIENTAL LIBRARY, ITSORE
95
Correct or incorrect--In- | Complete or incomplete -Incorrect.
| complete.
उपक्रम:हरिः ओं॥ राजक्रयव्राह्मणमुक्तमादौ
वह्नः प्रणीति [प्रतिपादिकाश्च । तथा हविर्धानविवर्तनार्था
अग्नेश्च सोमस्य च या ऋचः स्युः ॥ अथ पथ्य (छा) ध्यायऽग्नीषोमीयपशुवैक्तव्यः । तत्रादौ यूपं वक्तुमा. ख्यायिकामाह-" यज्ञेन वै देवा ऊर्धाः स्वर्ग लोकमायंस्तेऽविभयुरिमं नो दृष्टा मनुष्याश्च ऋषयश्चानु [प्र] ज्ञास्यन्नीति. तं वै यूपनैवायोपयंस्तं यद्यूपेनैवायोपयंस्तयूपस्य यूपत्वं, तमवारीनाग्रं निमित्यो; उदायस्ततो वै मनुष्याश्च ऋषयश्च देवानां यज्ञवास्त्वम्या (भ्या) यन्यज्ञस्य किञ्चिदेसिष्या (पिप्या)मः प्रज्ञाता इति ते वै यूपमेवाविन्दन्नवाचा (चीना) ग्रं निमित्तं (तं) ते विदुरनेन वै देवा यज्ञमपू(यू ) युपन्निति तमुवा (खा) योर्ध्व न्यमिन्वंस्ततो वै ते प्र यज्ञमजानन् प्र स्वर्ग लोकम्' इति । पुरा कदाचिद्देवा ज्योतिष्टोमं यज्ञमनुष्ठाय तत्फलभूतं स्वर्ग प्राप्ताः तत्र चावस्थाय भीति प्राप्ताः । केनाभिप्रायेणेति स उच्यते ॥ उपसंहारःयाज्यया प्रक्षिप्तं हविर्वृष्टिपर्यवसितं भवति । तथाच स्मर्यते
अग्नौ क्षिप्ताहुतिस्सम्यगादित्यमुपतिष्टते ।
आदित्याजायते वृष्विंटरनं ततः प्रजाः ॥ इति। वृष्टिश्च विद्युत्पुरस्सरत्वाद्विद्युदेव, यस्मान्मेघे उत्पन्ना विद्युद्वष्टिं संपाद्य तेद्वा (तदा) रेणानं प्र[य]च्छति । तस्मादष्टिविद्युदेव । वेदनं प्रशंसति–'स एवं विद्धोन द्वाने तन्मयो देवतामयो भवति भवाते' इति एतनयायोवसत (न्मयो वसन्त)ग्रीष्मादिविष्क (यु) दन्तवस्तृय सुम)यो भूत्वा तदभिमानिदेवतानां भोगं प्राप्नोति । अभ्यासोऽध्यायसमाप्तयर्थः ॥ इति श्रीसायणाचार्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे ऐतरेय
ब्राह्मणे दशमाध्याये नवमः खण्डः ॥
द्वितीयपश्चिका समाप्ता ॥

Page #125

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 16 कोशे एतद्भाष्यभूलभूते निर्दिष्टा द्वितीयपश्चिकास्थविषया एवैतत्कोशपरिदृश्यमाने भाष्ये सरलशैल्या प्रमाणोपन्यासादिमुखेन मूर्लाथप्रकाशनपूर्वकं विवियन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् समूलानुवादमैतरेयब्राह्मणसायणभाष्यं द्वितीयपञ्चिकामात्रस्य दृश्यते ॥
No. 84 (B 3). ऐतरेयब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Aitareya-Brāhmana Bhāsyam. Author-Sayana.
Age of Ms. — Appears to be Substance--Paper.
__modern. Size-73x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect--InFolios-110.
correct. Lines on a page-16. Complete or incomplete--InLetters in a line-18.
complete. उपक्रमः
संस्थेष्टीनां वाग्यमश्च . . . यागा देवी [देवि कानां विशेषाः । संस्थोक्थ्यस्य स्तोत्रशा(श) प्रक्लप्तिः शा(श) स्त्राण्याहुः शा(श) स्त्रिणां होतृकाणाम् ॥
__ ज्योतिष्टोमभेद उक्थ्यः समापितः। अथ पोळशी उच्यते । तद्विषयं शंसनं विधत्ते-" देवा वै प्रथमेना. इन्द्राय वज्रं समभरस्तं द्वितीयेनाहाऽ. सिञ्चस्तं तृतीयेनाला प्रायच्छंस्तं चतुर्थेऽहन् अहरत्तस्माच्चतुर्थेऽहन् षोळशिनं शंसति" इति ॥ अग्नि] टोमोक्थ्यादिसंस्थाविशेषः स्वत. वक्रतुत्वाद्यथा पृथगनुष्ठातुं योग्यस्तथा षोळशी स्वतन्त्रः क्रतुः ॥

Page #126

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
97
उपसंहारः--
जातवेदस्यायामृच्यच्युतत्वलिङ्गं दर्शयति-'जातवेदसे सुनवाम सोममिति जातवेदस्याऽच्युता' इति । प्रथमेऽहन्यस्या ऋचो विहितत्वादच्युतत्वम् । सूक्तान्तरे लिङ्गं दर्शयति-"यज्ञेन वर्धत जातवेदसमिति जातवेदस्य वृधन्वद्दितीयेऽहनि द्वितीयस्याह्नो रूपमलो रूपम्" इति । जातवेदोदेवताकत्वं तृ(वृधन्वल्लिङ्गं चात्र विस्पष्टम् । अभ्यासोऽध्यायपरिसमानयर्थः ॥
इति श्रीसायणाचार्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे ऐतरेयब्राह्मणे विंशाध्याये चतुर्थः खण्डः ॥
चतुर्थपश्चिका समाप्ता. प्रतिपाद्यविषयः--
एतद्भाष्यमूलभूते No. 76 कोशे प्रदर्शिता ऐतरेयवाह्मणीयचतुर्थपश्चिकागता विषया एवैतत्कोशपरिदृश्यमाने भाष्ये प्रमाणोपन्यासादिपूर्वकं विशदीक्रियन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः___ कोशेऽस्मिन् समूलानुवादं सायणीयैतरेयब्राह्मणभाष्यं चतुर्थपश्चिकामात्रस्य परिदृश्यते ॥
No. 85 (B 4). ऐतरेयब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्. Aitareya-Brāhmaṇa-Bhāṇyam, styled Vedārthaprakāśa. Author -Sāyaṇa.
Age of Ms.-Appears to be Substance-Paper.
___modern. Size-7* x 6 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect-InFolios-158.
correct. Lines on a page-12.
Complete or incomplete-InLetters in a line-20.
complete.
D.C.M.

Page #127

98 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
उपक्रम:
हरिः ओं ॥ अथाग्निहोत्रं पयसः प्रशंसा तद्दोहनायातिविनिष्कृतिश्च । तस्य प्रशंसाऽभ्युदिते च होमे ब्रह्मर्त्विजो योऽप्यधीताः ॥ ब्रह्मणः कर्तव्याभिधानेन ग्रावस्तुबुद्धिस्थितिः ? । तस्याग्निष्टोमे कर्तव्यं विधातुमुपाख्यानमाह -" देवा ह वै सर्वचरौ सत्रं निषेदुस्ते ह पाप्मानं नापजघ्निरे तान् होवाचार्बुदः काद्रवेयस्सर्प कपिर्मित्र ( मंन्त्र ) कुदेका वै वो होत्राकृता तां वोsहं करवाण्यथ पाप्मानमपहनिष्यध्वं इति ते ह तथेत्यूचुस्तेषां ह स्म स मध्यन्दिने मध्यन्दिन एवोपासर्प द्राव्णोऽभिष्टौति पुरा कदाचिद्देवाः ! (होत्राकृता तांवोऽहंकरवा एवपाप्मानमपहनिष्यध्वं इति तद्देवाः) सर्वचरुनाम के देशविशेषे सत्रं कञ्चिदनुष्ठितवन्तः । ते देवास्तेन सत्रेण स्वकीयं पाप्मानं दारिद्र्यहेतुं नापजघ्निरे न विनाशितवन्तः ॥
1
उपसंहारः---
ब्राह्मणाच्छंसिना शंसितव्यो योऽयं वृषाकपिः सोऽयमैन्द्रः, पेतशप्रलापश्च सर्वच्छन्दस्स्थानीयः । तथास [ति] प्रमंहिष्ठायेत्यादिक इन्द्रदेवताके जगतीच्छन्दस्के यः कामोऽस्ति स कामः तत्र वृषाकपि (पा) वैतशप्रलापे च प्राप्तो भवति । अथ अपिचेदमवद्रष्ट (प्स) इत्यादिकं सूक्तमैन्द्रावार्हस्पत्यम् । तत्रत्यान्तिमा परिधानया चैन्द्रावार्हस्पत्या । तत्रोभयवेन्द्रनिमित्तः काम उपाप्तो भवति । तस्मात्कारणात्प्रा मंत्र सभूप (संभूय) न संशंसेत् ॥ अभ्यासोऽध्याय समाप्तयर्थः ॥
॥ इति त्रिंशाध्याये दशमः खण्डः ॥ ॥ षष्ठपश्ञ्चिका समाप्ता ॥
—
..
प्रतिपाद्यविषयः
एतद्भाष्यमूलभूते No. 76 कोशे प्रदर्शिता ऐतरेयब्राह्मणीयपष्ठपञ्चिकागता विषया एवैतत्कोशपरिदृश्यमाने भाष्ये मूलार्थविशदीकरणपूर्वकं विव्रियन्त ॥
वक्तव्यविशेषः
1 कुण्डलितग्रन्थोऽधिक इति भाति.
"
· .
कोशेऽस्मिन् समूलानुवादं सायणीयैतरेय ब्राह्मणभाष्यं षष्ठपञ्चिकामात्रस्य दृश्यते ॥

Page #128

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
99
No. 86 (B5). ऐतरेयवाह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्. Aitareya-Brāhmaṇa-Bhāșyam, styled Vedārthaprakāśa. Author-Sayana.
Size-71 x 61 inches. Substance-Paper.
Character-Telugu. Folios-74.
Condition of Ms.—Good. Lines on a page-13.
Correct or incorrect-InLetters in a line-23.
correct. Age of Ms.-Appears to be | Complete or incomplete-In_modern.
complete.
उपक्रमः--
रेतःप्राणप्राप्तजन्मप्रतिष्ठाक्लप्ति शिल्पैर्यज्ञसंस्काररूपम् । अग्निष्टोमे शिल्पशस्त्रावक्लप्तिं नाराशंस्यान्प्राह कुम्भाय शस्त्रम् ॥
वर्णितं शस्त्रजातं तु होतृहौत्रकगोचरम् ।
पशोरुपवतीयस्य विभागस्त्वथ कथ्यते ॥ आश्वलायनः सत्रिणां धर्मेष्वेवमाह -"सुत्यासु हविरुच्छिष्टभाज एव स्युर्धानाः करम्भः परिवापः पुरोडा (ळा) शः पयस्या इति तेषां यद्यत्कामयेरन् तत्तदुपविगुल्फयेयुः” इति । प्राणधारणाय यथा पर्याप्यते तथा हविश्शेषस्याधिक्येन सम्पादनमुपरितनं(विगुल्फन)। एवंविधान् हविशेषभक्षानुक्ता पुनरप्यन्त एवमुवाच-“अपिवाऽन्यत्र सिद्ध गार्हपत्ये पुनरधिश्रित्योपव्रतयेरनन्यान्वा पथ्यान्भक्षणा( साना )मूलफलेभ्य एतेन वर्तयेयुः पशुना वा” इति । अन्यत्र सिद्धं गृहे पक्कमन्नं पुनरपि गार्हपत्ये सकृदवस्थाप्योपव्रतयेरन्नुपभुञ्जीरन् । अन्यान्वा लड्डुकमण्डकादीन् भक्ष्यान् पथ्यानजीर्णादिदोषरहितान् मूलफलपर्यन्तमिच्छया खीकुर्यात् (युः) । एतेन सुत्यादिदिनेषु सन्निहितेन सवनीयपशुना च वर्तयेयुः जीवनरूपां वृत्तिं संपादयेयुः । इत्येवं सवनीयपशुरूपस्य हविषः शेषभक्षणेन सत्रिणां जीवनमप्यभिहितम् । तस्मिन् पशौ कस्य को

Page #129

100
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
(as:
विभाग इति जिज्ञासायां तद्विभागकथनं प्रतिजानीते– अथात इति । अथ होतृहौत्रकशस्त्रनिर्णयानन्तरं सतां (यतः) शस्त्राद्यनुष्ठायिनां जीवनोपायोऽपेक्षितः अतः कारणात्सवनीयस्य पशोर्विभक्तिः कथ्यते ॥ उपसंहारः__ यथाऽऽदित्यो झुलोके प्रतिष्ठितस्तपति एवमेते श्रियां गजाश्वादिकायां सम्पदि प्रतिष्ठितास्सन्तस्तपन्ति शत्रूणां तापं कुर्वन्ति । तथा सर्वाभ्यो दिग्भ्यः सर्वदिगवस्थितेभ्यो राजभ्यः सकाशाद्वलिमावहन्तः करमाददानाः स्वामिनो भवन्ति । नराशंसभक्षं पुनरपि फलकथनेन प्रशंसति--" आदित्य इव ह वै श्रियां प्रतिष्ठितस्तपति सर्वाभ्यो दिग्भ्यो बलिमावहत्युग्रं हास्य राष्ट्रमन्यथ्यं भवति य एवमेतं भक्षं भक्षयति क्षत्रियो यजमानो यजमानः" इति । पूर्ववद्वयाख्येयम् । अभ्यासोऽध्यायसमाप्तयर्थः ॥
इति श्रीसायणाचार्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे ऐतरेयब्राह्मणे पञ्चत्रिंशेऽध्याये अष्टमः खण्डः ॥
॥ सप्तमपश्चिका समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
एतद्भाष्यमूलभूते No. 76 कोशे निर्दिष्टा ऐतरेयब्राह्मणीयसप्तमपश्चिकागता विषया एवैतत्कोशदृश्यमाने भाष्ये मूलार्थस्फुटीकरणपूर्वकं प्रकाश्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् समूलानुवादं सायणीयैतरेयब्राह्मणभाष्यं सप्तमपश्चिकामात्रस्योपलभ्यते ॥
No. 87 (1916). ऐतरेयब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् . Aitareya-Brāhmaṇa-Bhāsyam, styled Vedārthaprakāśa. Author—Sāyaṇācārya. Size—17x14 inches. Substance-Palm-leaf. I Character-Nagari.

Page #130

ATEU]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
101
Folios--58.
letters are missing here Lines on a page-6.
and there on account of
moth eating. Letters in a line-5.
Correct or incorrect-Not so Age of Ms.-Old.
___very incorrect. Condition of Ms. First seven Complete or incomplete-In.
pages are worm-eaten;' complete.
उपक्रमः
No. 86 कोशवत्.
उपसंहारः
पूर्वमयज्ञसंयुक्तः कल्पो विजयिनो राज्ञोऽभिहितः । इदानीं पुत्रकामानामपि सर्वेषां विधत्ते-'पुत्रकामा हाप्याख्यापयेरन् लभन्ते ह पुत्रान्' इति । ये पुत्रकामास्सन्ति . . . . . प्रसिद्धमेत दुपाख्यानं अप्याख्यापयेरन् ब्राह्मणमुखाच्छृणुयुरित्यर्थः । ते पुत्रान् लभन्ते ॥ प्रतिपाद्यविषयः
एतद्भाष्यमूलभूते No. 76 कोशे सूचिता ऐतरेयव्राह्मणीयसप्तमपश्चिकाभागगता विषया एवैतत्कोशदृश्यमाने भाष्ये मूलार्थनिरूपणपूर्वकं स्फुटीक्रियन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् समूलानुवाद सायणीयैतरेयवाह्मणभाष्यं सप्तमपश्चि. कायामादितः प्रभृति समग्रप्रायत्रयस्त्रिंशाध्यायान्तमुपलभ्यते ॥
No. 88 (B6). ऐतरेयब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् . Aitareya-Brāhmaṇa-Bhāșyam, styled Vedārthaprakāša. Author-Sayaņa.
Size 7.1 x 61 inches. Substance-Paper. | Character-Telugu.

Page #131

102
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेद:
Folios-76.
Condition of Ms.-Good. Lines on a page-12. Correct or incorrect-InLetters in a line-17.
correct. Age of Ms. Appears to be | Complete or incomplete-Inmodern.
| complete.
उपक्रमः
फलाख्यचमसो भक्षो राज्ञो यज्ञ प्रकीर्तितः । उच्यते राजयज्ञेऽस्मिन् विशेषः स्तोत्रशस्त्रतः योः ॥
तदेतत्प्रतिजानीते-अथातः स्तुतशस्त्रयोरेव इति । अथ राज्ञो भक्षे विशेषकथनानन्तरं यतः स्तुतशस्त्रयोर्विशेषो जिज्ञासितः अतः कारणात्तयोरेव विशेष उच्यत इति शेषः । तं विशेषं वक्तुमादौ विशेषरहितमंशं दर्शयति ऐकाहिकं प्रात इति ॥
उपसंहारः
एवं व्रतमाचरतः फलं दर्शयति--अपि ह यद्य. इममूर्धा द्विषन्भवति क्षिप्रं हैवैनं स्तृणुते स्तृणुत इति । अस्य राज्ञोऽनुष्ठातुः द्विषन् शत्रुः यद्यश्ममूर्धा पाषाणसदृशशिरस्को भवति । अतिप्रबल इत्यर्थः । तथाऽप्ययं कर्मविशेषः क्षिप्रमेवैनं शत्रु स्तृणुते हिनस्ति । अभ्यासोऽध्यायसमाप्तयर्थः॥
इति श्रीमद्राजाधिराजराजपरमेश्वरवैदिकमार्गप्रवर्तकवीरबुक्कभूपालसाम्राज्यधुरन्धरस्य सायणाचार्यस्य कृतौ माधवीये वेदार्थप्रकाशे ऐतरेयब्राह्मणभाष्ये चत्वारिंशेऽध्याये पञ्चमः खण्डः समाप्तः ॥
॥ अष्टमपश्चिका समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
एतद्भाष्यमूलभूते No. 76 कोशे निर्दिष्टा ऐतरेयब्राह्मणीयाष्टमपञ्चिकागता विषया एवैतत्कोशदृश्यमाने भाष्ये मूलार्थनिरूपणपूर्वकं प्रकाश्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् सायणीयं समूलानुवादमैतरेयब्राह्मणभाष्यमष्टमपश्चिकामात्रस्य परिदृश्यते ॥

Page #132

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
103
No. 89 (3333).
गोपथब्राह्मणम्.
Go-patha-Brāhmanam. Substance-Palm-leaf. Character-Grantha Size-174 x 15 inches.
Folios-48-135. Lines on a page-7. Letters in a line-62.
Correct or incorrect-Vot so
very correct. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Appears | Complete or incomplete
to be good; worm-eaten Complete. here and there.
उपक्रमः
__ ओम् ॥ ब्रह्म ह वा इदमग्र आसीत्, स्वयं त्वेकमेव तदैक्षत, महद्वै यक्षं तदेकमेवास्मि, हन्ताहं मदेव मन्मात्रं द्वितीयं देवं निर्मम इति । तदभ्यश्राम्यदभ्यतपत्समतपत् । तस्य श्रान्तस्य संतप्तस्य ललाटे स्नेहो यदाईमाजायत । तेनानन्दत्तमब्रवीत् महद्वै यक्षं सुवेदमविदामह इति । तद्यवीन्महद्वै यक्ष सुवेदमविदामह इति तस्मात्सुवेदोऽभवत्तं वा एतं सुवेदं सन्तं खेद इत्याचक्षते परोक्षेण । परोक्षप्रिया इव हि देवा भवन्ति प्रत्यक्षद्विषः ॥ उपसंहारः
तद्यदेतत्तुचमैन्द्राबार्हस्पत्यं सूक्तं शंसति । ऐन्द्रावार्हस्पत्या परिधा. नया विशो अदवीरभ्याचरन्तीरिति । अपरजना ह वै विशो अदेवीः । न ह्यस्यापरजनं भयं भवति सन्तो (शान्ताः) प्रजाः क्लप्तास्सहन्ते यत्रैवंविदं शंसति यत्रैवंविदं शंसतीति ब्राह्मणम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः---
अथर्वशाखीयेऽस्मिन् गोपथब्राह्मणे भागद्वयं दृश्यते । तत्र पूर्वभागे पञ्च प्रपाठका दृश्यन्ते । तत्र प्रथम प्रपाठके-आथर्वणमन्त्राविर्भावप्रतिपादिका आख्यायिकाः प्रणवगायत्र्यादिस्वरूपविषये विचारादिकं च

Page #133

104 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदःदृश्यते । द्वितीये-ब्रह्मचर्यप्रशंसादिकं, तृतीये-ऋग्वेदविद एव होतृत्वमित्याद्यर्थे उपपादकोपाख्यानादि, चतुर्थे-दीक्षाप्रशंसनपूर्वकं ब्रह्मोद्गात्रादीनां दीक्षाविधानादिकं, पञ्चमे-घडहपश्चाहचतुरहत्र्यहव्यहैकाहादियज्ञप्रभेदगाधप्रतिष्ठादिकं चाभिधीयते ॥
__ उत्तरभागे च प्रपाठकषट्कं दृश्यते । तत्र प्रथमे–ब्रह्मसदनात्रणनिरसनप्रशंसा 'बृहस्पतिर्ब्रह्म' इत्यादि मन्त्रजपप्रशंसनं च, द्वितीये-- पश्वालम्भप्रशंसादिकं, तृतीये-वषट्कारानुवषट्कारयोः प्रशंसादिकं, चतुर्थे स्तोत्राविशेषप्रगाधविशेषाद्याभधानम्, पञ्चम-प्रथममध्यमोत्तम रूपस्तुतिपर्यायोपपादकाख्यानादिकम् , षष्ठे-मैत्रावरुणकर्तृकशंसने अहःक्रमनियामकोपाख्यानादिकं चाभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् ब्राह्मणमिदं समग्र दृश्यते.
No. 90 (3320). * जमिनीयव्राह्मणम् (तलवकारव्राह्मणम् ). * Jaiminīya-Brāhmaṇam (Talavakāra-Brāhmaṇam). Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size—151 X 1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect—Not so Folios-56 + 49.
____very correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete. Subject in brief :
Sāyana has enumerated eight Brāhmanas all of whichbelong to Kauthuma Sikhā; but, Jaiminiya-Brahmana wbich is not mentioned by him seems not to belong to the above Sākha. On account of this reason as well as by the mention of the name of Talavakārācārya in this book, it may be presumed that this work belongs to Talavakāra sākhā.

Page #134

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
105
उपक्रमः
उजहारागमाम्भोधेर्यो धर्मामृतमञ्जसा । न्यायैर्निर्मथ्य भगवान् स प्रसीदतु जैमिनिः ॥
तदाहुः को नु जुहोति कस्मिन् हयत इति, प्राणेनैव जुहोति प्राणे हूयते तद्यदेतदग्नीन्मन्थन्ति यजमानस्यैव तत्प्राणान् जनयन्ति तद्यावद्वै मन्थन्ति न तर्हि प्राणित्यरण्योरेवास्य तर्हि प्राणा भवन्ति तस्य वै मथ्यमानस्य भस्मावशीयतेऽन्नमेवास्य तजायतेऽनं म एतदजनीत्येव तद्विद्याडूमोऽनुनिनर्दति मन एवास्य तजायते मनो म एतदजनीत्येव तद्विद्यादङ्गारोऽनुनिवर्तते चक्षुरेवास्य तज्जायते चक्षुर्म एतदजनीत्येव तद्विद्यात् ॥ उपसंहारः
ते देवाः प्रजापतिमुपेत्याब्रुवन् एकं वाव किल सामास गायत्रमेव यद्वावग्नो गायत्रं शिरोऽभूत्तत्समभूत्तथा न तृतीयसवनं तमब्रुवन् यत इदमादिथाः किमह भविष्यतीति सोऽब्रवीत् छन्दांस्यत्र प्रतिवप्स्यामि छन्दोभिरता आख्या इष्यन्त इति तस्मादेता गायत्रीस्सतीश्छन्दोभिराख्यायन्तेऽथोपगीतेनैव तेऽजयन्त ते सर्व एव साङ्गास्सतनवोऽमृतास्संभवन् सर्वो हैव साङ्गस्सतनुरमृतस्संभवति य एवं वेदैतस्मिंस्तद्यद्विद्वान् श्रेयान् भवतीति ह स्माह शाट्यायांनः ।। प्रतिपाद्यविषय:
जैमिनीयब्राह्मणेऽस्मिन् तत्तदाख्यायिकानिरूपणपूर्वकमग्निहोत्राहोरात्रयज्ञपात्रसायंप्रातराहुत्याज्याहुतिक्षीराहुत्यादिप्रशंसनं, अधिश्रयणात्परं यजमानमरणे वत्सनाशेऽग्नयनुगतावग्निसंसर्गे च प्रायश्चित्तानि, ज्योतिष्टोमषोडश्यतिरात्रोक्थयादीनां प्रशंसनं, तत्र तत्र गेयानि सामान्यप्यभिधीयन्ते ॥ • वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् जैमिनीयब्राह्मणं समग्रं दृश्यते । सायणार्यपरिगणितेष्वष्टसु सामशाखीयब्राह्मणेष्वेतन्नामधयादर्शनानंद ब्राह्मणं कौथुमशाखीयमिति प्रतिभाति । अत एवात्र कोशे कचित्क्वचित्तलवकाराचार्यनामदर्शनादिदं तलवकारशाखीयं स्यादित्यपि संभाव्यते ॥

Page #135

106
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
No. 91 (A 468/1). जैमिनीयव्राह्मणम् (तलवकारब्राह्मणम् ). Jaiminīya-Brāhmaṇam (Talavakāra-Brāhmaṇam). Substance-Paper manuscript. | Age of Ms.-Appears to be Size-121 x 7 inches.
___recent. Character-Telugu.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect--Not so Folios-163.
___very correct. Lines on a page--20.
Complete or incompleteLetters in a line-16.
Complete.
उपक्रमः
No. 90 कोशवत्. उपसंहारः
No. 90 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 90 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
No. 90 कोशवत्.
No. 92 (3321/1).
जैमिनीयोपनिषद्राह्मणम्.
Jaiminiyopanisad-brāhmanam. Substance-Palm-leaf. Folios-56. Size-151 x 14 inches. Lines on a page--9. Character-Grantha.
Letters in a line-40.

Page #136

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
107
Age of Ms. —Not very old. ¡Correct or incorrect—Not so
___Very correct. Condition of Ms.-Good. | Complete or incomplete
i Complete. उपक्रमः
प्रजापतिर्वा इदं त्रयेण वेदेनाजयद्यदस्येदं जितं तत्स ऐक्षतेत्थं चेद्वा अन्ये देवा अनेन वेदेन यक्ष्यन्त इमां वाव ते जिति जेष्यन्ति येयं मम हन्त त्रयस्य रसमाददा इति स भूरित्येव ऋग्वेदस्य रसमादत्त सेयं पृथिव्यभवत् तस्य यो रसः प्राणेदत् साऽग्निरभवद्रसस्य रसः ॥ उपसंहारः___ भूर्भुवस्तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमहीति । अग्नि भर्गः । आदित्यो वै भर्गः । चन्द्रमा वै भर्गः । स्वर्धियो यो नः प्रचोदयादिति। यज्ञो वै प्रचोदयति । स्त्री च वै पुरुषश्च प्रजनयतः। भूर्भुवस्सुवस्तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमहि धियो यो नः प्रचोदयादिति । यज्ञो वै प्रचो. दयति । स्त्री च वै पुरुषश्च प्रजनयतः । यो वा एतां सावित्रीमेवं वेद । अप पुनर्मृत्युं तरति सावित्र्या एव सलोकतां जयति सावित्र्या एव सलोकतां जयति ॥ हरिः ओम् ॥
उपनिषद्ाह्मणं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः___ अत्र गायत्रीप्रणवादिसामानि तत्र तत्राख्यायिकाप्रदर्शनपूर्वकं यज्ञोपयुक्तानि सामादीनि च निरूप्यन्ते ॥
तथा तत्तत्सामविषयाणि पृथिवीप्राणादिदृष्टयोपासनानि चाभिधीयन्ते । तुरीयाध्याये च दशमेऽनुवाके केनोपनिषदात्मके मनःप्रभृतीन्द्रियप्रवृत्तेस्तत्प्रवर्तकचेतनमन्तरेणानुपपन्नत्वात्प्रवर्तकचेतनरूपपरब्रह्म - विषया ब्रह्मविद्याऽभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः__ कोशेऽस्मिन् जैमिनीयोपनिषद्राह्मणं समग्रं दृश्यते । ब्राह्मणेऽस्मिन् चत्वारोऽध्यायास्सन्ति । अत्रत्य एव चतुर्थाध्याय दशमानुवाकः केनोपनिषदभिख्यया प्रथते । केनोपनिषदि श्रीशंकराचार्यभाष्ये च 'केनेषितमित्याद्योपनिषत्परब्रह्मविषया वक्तव्येति नवमस्याध्यायस्यारम्भः' इत्य

Page #137

108
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Cae:
वतरणदर्शनात्केनोपनिषनवमाध्यायरूपेति प्रतीयते । अत्र ब्राह्मणे त्वियं चतुर्थाध्याये दशमानुवाकरूपतया परिदृश्यते ॥
No. 93 (A 468/2).
जैमिनीयोपनिषद्राह्मणम्.
Jaimiriyāpanisad-Brāhmanam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Appears to be Size-121x7 inches.
___recent. Character--Telugu.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Not so Folios-83.
___very correct. Lines on a page—20.
Complete or incomplete Letters in a line-16. । Complete.
उपक्रम:
No. 92 कोशवत्. उपसंहारः--
___No. 92 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः--
_No. 92 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 92 कोशवत्.
No. 94 (1959/2).
ताण्ड्यवाह्मणम्.
Tandya-Brāhmanam. Substance-Palm-leaf. | Character-Nagari. Size-191 x 1 inches. I Folios-125.

Page #138

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
109
Correct or incorrect- Appears
to be correct.
Lines on a page-7. Letters in a line-76. Age of Ms. - Ancient. Condition of Ms.--Good.
Complete or
Complete.
incomplete
उपक्रमः--
हरि ओम् ॥ महन्मेऽवोचो भर्गो मेऽवोचो यशो मेऽवोचः स्तोमं मेऽवोचो भुक्ति मेऽवोचः सर्व मेऽवोचस्तन्माऽवतु तन्माविशतु तेन भहु (भुक्षु) पीय देवो देवमेतु सोमः सोममेत्वृतस्य पथा विहाय दौष्कृत्यं बद्वानामाऽसि सृतिस्सोमसरणी सोमं गमेयं पितरो भूः पितरो भूः पितरो भूर्तृमणा ऊर्ध्वभरसं वोलभरा दृशेयं मृदा शिथिरा देवानां तीर्थ वेदिरासि मा मा हि सीर्विष्णोशिशरोऽसि यशोदा(धा) यशोमयि धेहीष ऊर्ज आयुषे वर्चसे च ॥
उपसंहारः
तदेष श्लोको विश्वसृजः प्रथमे सत्रमासत सहस्रसमं प्रस्तुतेन यन्तस्ततो (स्ते) ह जज्ञे भुवनस्य गोपा हिरण्मयः शकुनो ब्रह्मनामेति ब्रह्मणः सलोकतां साटितां सायुज्यं गच्छन्ति य एतदुपयन्ति तदेतद्विश्वसृजां सहस्रसंवत्सरमेतेन वै विश्वस्जः सर्वामृद्धी (द्धि) मार्भुवन् सर्वामृद्धी (द्धि) मृध्रुवन्ति य एतदुपयन्ति ॥ प्रतिपाद्यविषयः
ब्राह्मणेऽस्मिन् पञ्चविंशतिरध्यायास्सन्ति
तत्र प्रथमे १० खण्डेषु-यज्ञे उद्गातृभिर्गेयानि स्तोत्रस्तोमभागरूपाणि यजूंष्यभिधीयन्ते ॥
द्वितीये १७ खण्डेषु-दशरात्रस्तोमगतोद्यत्यादिविष्णुतयो विवियन्ते ॥
तृतीये १३ खण्डेषु-त्रिणवादिस्तोमगतप्रतिष्ठितादिविष्णुतयोऽभिधीयन्ते ॥
चतुर्थे १० खण्डेषु-गवामयनसत्रसंवन्धीनि षटयधिकत्रिशतविषुवस्तुत्याहानि प्रोच्यन्ते ॥

Page #139

110
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
___ पञ्चमे १० खण्डेषु-महाव्रते होतुः शिरआदिपञ्चविधपृष्ठस्तोत्रमभिधीयते ॥
षष्ठे १० खण्डेषु-सर्वयज्ञप्रकृतिभूतोऽग्निष्टोमो निरूप्यते ॥
सप्तमे १० खण्डेषु-बहिष्पवमानादीनां सामानि स्तुतिप्रकाराश्चाभिधीयन्ते ॥
अष्टमे १० खण्डेषु-अभिचारप्रयोगार्थं ब्रह्मसाम विधीयते ॥
नवमे १० खण्डेषु-तत्तन्नयूनतानिवारकप्रायश्चित्तकथनपूर्वकमतिरात्रादयो निरूप्यन्ते ॥
दशमे १२ खण्डेषु-व्यूढद्वादशाहो निरूप्यते ॥ एकादशे ११ खण्डेषु-दाशरात्रिकस्तोत्रीयसाम विधीयते ॥ द्वादशे १३ खण्डेषु-तृतीये दाशरात्रिके स्तोमा वित्रियन्ते ॥ त्रयोदशे १२ खण्डेषु-कतिचित् स्तोमविशेषा निरूप्यन्ते ॥ चतुर्दशे १२ खण्डेषु-छन्दोमस्तोमो निरूप्यते ॥ पञ्चदशे १२ खण्डेषु-अष्टाचत्वारिंशस्तोमक्लप्तिदृश्यते ॥ षोडशे १६ खण्डेषु-अग्निष्टोमविकृतयोऽभिधीयन्ते ॥ सप्तदशे१४ खण्डेषु-व्रात्ययज्ञादिकमभिधीयते ॥
अष्टादशे ११ खण्डेषु-उपहव्यऋतपयशुनासीर्यवैश्यस्तोमतीवसुतवाजपेयराजसूया विधीयन्ते ॥
एकोनविंशे १९ खण्डेषु-ऋतुद्वन्द्वविधानं दृश्यते ॥ विशे १६ खण्डेषु-अहीनादिक्लप्तिदृश्यते ॥
एकविंशे १५ खण्डेषु-गर्गत्रिरात्रशेषचतूरात्रपञ्चरात्राण्यभिधी यन्ते ॥
द्वाविंशे १८ खण्डेषु-षड्रात्रप्रभृत्येकादशरात्रपर्यन्ताः सत्रभेदा निरूप्यन्ते ॥
त्रयोविंशे २८ खण्डेषु-द्वादशरात्रप्रभृतिद्वात्रिंशद्रात्रपर्यन्ताः सत्रभेदा अभिधीयन्ते ॥
चतुर्विशे २० खण्डेषु त्रयस्त्रिंशद्रात्रप्रभृतिसंवत्सरपर्यन्ताः सत्रभेदा निरूप्यन्ते॥
पञ्चविंशे १८ खण्डेषु -आदित्यपृष्ठानयनादिसहस्रसंवत्सरपर्यन्ताः सत्रभेदाः प्रपञ्जयन्ते ॥

Page #140

'ब्राह्मणं]
वक्तव्यविशेषः
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
ताण्डिनाम्ना महर्षिणा प्रचारितत्वादिदं ताण्ड्यब्राह्मणमित्यभिधीयते । इदमेव च पञ्चविंशत्यध्यायघटितत्वात् पञ्चविंशतिब्राह्मणमिति अतिबृहत्त्वात् आदौ महत्पदश्रवणाच्च प्रौढब्राह्मणं महाब्राह्मणमिति च व्यपदिश्यते । कौथुमिप्रभृतिसर्वशाखीयमन्त्राणां प्रायशोऽत्र दर्शनात् सर्वसामशाखिनामुपयोगाच्च सामशाखीयेष्वष्टसु ब्राह्मणेष्विदमादिमं परिगण्यते । अत एव श्रीमत्सायणायैः ' अष्टौ हि ब्राह्मणग्रन्थाः प्रौढं ब्राह्मणमादिमम् इत्यभाषि । कोशेऽस्मिन्निदं ब्राह्मणं समयं दृश्यते ॥
Substance-Palm-leaf. Size - 16 × 12 inches. Character —— Grantha.
उपक्रम :
Folios—119.
Lines on a page-9. Letters in a line - 57. Age of Ms. - Ancient.
उपसंहारः
No. 95 (1670 / 1).
ताण्ड्य ब्राह्मणम्. Tāndya-Brāhmanam.
No. 94 कोशवत् .
No. 94. कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 94 कोशवत् .
वक्तव्यविशेष:
111
No. 94 कोशवत्.
Condition of Ms.-Almost good; here and there letters are missing owing to wormeating.
Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #141

112
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[
:
No. 96 (3007).
ताण्ड्यब्राह्मणम्.
Tāndya-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Ancient. Size-171 X 15 inches. | Condition of Ms.- Almost all Character--Grantha.
the leaves are worm-eaten
and their ends are broken. Folios-109
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-58.
Complete.
3494:
No. 94 marec
उपसंहारः
No. 94 marec प्रतिपाद्यविषयः
No. 94 laran.
वक्तव्यविशेषः
No. 94
art.
No. 97 (2497/7).
ताण्ड्यबाह्मणम्.
Tāndya-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Folios--97-222. Size-141x14 inches. Lines on a page-6. Character-Nāgari. | Letters in a line-69.

Page #142

ब्राह्मणं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Age of Ms.-Ancient. Condition of Ms. — Not good ; worm-eaten here and there.
उपक्रमः
No. 94 कोशवत्.
उपसंहारः-
No. 92 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 92 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः–
No. 92 कोशवत्.
Substance-Palm-leaf, Size-13 x 13 inches.
Character—Nāgari.
No. 98 (1946).
ताण्ड्यब्राह्मणम्.
Tandya-Brahmanam.
Folios--63.
Lines on a page-8. Letters in a line-63.
उपक्रमः
Correct or incorrect-Correct.
Complete Complete.
or_incomplete—
113
Age of Ms.—Ancient. Condition of Ms.-Not so
very good ; worm-eaten here and there.
Correct or incorrect-- Correct. Complete or incomplete-Incomplete.
हरिः ओम् ॥ प्रजापतिरकामयत बहु स्यां प्रजायेयेति स एतमग्निष्टोममपश्यत्तमाहरत्तेनेमाः प्रजा असृजतैकादशेन च वै सता स्तोत्रेणाग्निष्टोमस्यासृजतैकादशेन च मासा संवत्सरस्य ता द्वादशेन च स्तोत्रेणाग्निष्टोमस्य पर्यगृह्णाद्दादशेन च मासा संवत्सरस्य ॥
D.C.M.
8

Page #143

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
सर्वेषां वा एतच्छन्दसां रूपं यत्रिपदास्तेन गायत्र्यो यदेकादशाक्षराणि पदानि तेन त्रिष्टुभो यहादशाक्षरं पदं तेन जगत्यो यत्रयस्त्रिंशदक्षरास्तेन विराजस्तेनानुष्टुभो न ह्यकस्मादक्षराद्विराधयन्ति त्रयस्त्रिश एव स्तोमो भवति प्रतिष्ठायै देवतासु वा एष प्रतिष्ठितः ॥
॥ तृतीयपश्चिका समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः-- _No. 94 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् द्वितीयतृतीयपश्चिके एव दृश्येते.
No. 99 (C 831). ताण्ड्यब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्, Tāņdya-Brāhmaṇa-Bhāṇyam, styled, Vedārthaprakāśa. Author-Sāyaṇa.
Age of Ms.-Appears to be Substance-Paper.
old. Size-161x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Folios-190.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-16. Complete or incomplete-InLetters in a line-64.
complete.
उपक्रम:
वागीशाद्यास्सुमनसस्सर्वार्थानामुपक्रमे । यं नत्वा कृतकृत्याः स्युस्तं नमामि गजाननम् ॥ यस्य निश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥

Page #144

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
तत्कटाक्षेण तद्रूपं दधदुक्कमहीपतिः । आदिशत्सायणाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने ॥ ये पूर्वोत्तरमीमांसे ते व्याख्यायातिसङ्ग्रहात् । कृपालुर्माधवाचार्यो वेदार्थ वक्तुमुद्यतः ॥ व्याख्यातावृग्यजुर्वेदौ सामवेदेऽपि संहिता | व्याख्याता ब्राह्मणव्याख्यां करोम्यौगात्रवृ (बु) द्धये ॥ पञ्चविंशतिरध्याया महति ब्राह्मणे स्थिताः । आद्येऽध्याये श्रुता मन्त्रा उद्गातुर्य जुरात्मकाः ॥ ये 'तु मन्त्राः स्तोत्ररूपा उत्तरासु तृचेषु ते । योनिद्वानमूहित्वा पठ्यन्ते तद्विधेर्वशात् ॥ यद्यन्यां गानमाम्नातं तदेवोत्तरयो ऋचोः । गायेदिति स्तोत्रक्लृप्तयै साम्राम्हो विधीयते ॥ आवृत्तियुक्तं तत्साम स्तोम इत्यभिधीयते । द्वयोरध्याययोः स्तोमप्रकारा बहुधा श्रुताः ॥ चतुर्थाध्यायमारभ्य गवामयनिका दयः । क्रतूनां विधयः प्रोक्ता एषोऽस्मिन् ब्राह्मणे क्रमः ॥ प्रथमाध्यायगा मन्त्रा विनियोगपुरस्सरम् । व्याख्यायन्ते सर्व सोमयागेष्वेतेऽङ्गतां गताः ॥ ननु प्रथमाध्याये समाम्नातानां महन्मे वोच इत्यादीनां मन्त्राणां क्रत्वङ्गत्वमयुक्तम् ; ऋतुप्रकरणमध्ये पाठाभावात् ॥
उपसंहारः---
115
संवत्सरशब्दः स्वावयवभूतेऽहनि अवयवलक्षणया वर्तते । त्रिवृतः संवत्सरा इत्युक्ते त्रिवृत्स्तोमकयागयुक्तान्यहानीत्युक्तं भवति । तस्माद्विश्वसृजामृषीणामिदं सहस्रदिनमिति सिद्धान्तः ॥
मध्येपृष्ठं पूर्वमुक्तं पञ्चविंशे ततः परम् । उक्तमङ्गिरसां सत्रं दृतिवातवतोस् स्मृ (स्त) तः ॥ तृतीयमयनं प्रोक्तं चतुर्थ कुण्डपायिनाम् । तापश्चितं ततः प्रोक्तं ततो द्वादशवत्सरम् ॥
त्रिंशद्वत्सरं प्रोक्तं शाक्यानामिह सप्तमम् । अष्टमं त्विह साध्यानां शतसंवत्सरं ततः ॥
D.C.M.
8*

Page #145

116
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
अग्नेस्सहस्रसाख्यं (व्यं) तु परं सारस्वतं त्रये (वयम् ) । दार्षद्वतं ततः प्रोक्तं तुरायणमतः परम् ॥ एकैको यजमानोऽत्र स्यादिष्ट्या(ष्टय यनयोस्तयोः । सर्पसत्रं ततः प्रोक्तं ततस्त्रयब्दं प्रकीर्तितम् ॥ द्वे सहस्रसमे पूर्व तयोरुक्तं प्रजापतेः । ततो विश्वसृजामुक्तमुक्तान्यष्टादश त्विह ॥
॥ इति पञ्चविंशाध्यायेऽष्टादशः खण्डः ॥ वेदार्थस्य प्रकाशेन तमो हार्द निवारयन् । पुमर्थाश्चतुरो देयाद्विद्यातीर्थमहेश्वरः ॥ इति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिकमार्गप्रवर्तकश्रीवीरबुक्कभूपालसाम्राज्यधुरन्धरेण सायणाचार्येण विरचिते माधवीये सामवेदार्थप्रकाशे ताण्ड्यब्राह्मणे
___ पश्चविंशोऽध्यायः संपूर्णः॥ प्रतिपाद्यविषयः
श्रीमत्सायणार्यप्रणीतेऽस्मिन् ताण्ड्यब्राह्मणभाष्ये ललितयैव शैल्या मूलार्थस्साधु प्रकाश्यते। प्रतिपाद्यविषयश्च एतन्मूलभूते No. 94 कोशे द्रष्टव्यः ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् प्रथमचतुर्थपञ्चमपञ्चिकानां भाष्यं दृश्यते.
No. 100 (C864).
तैत्तिरीयब्राह्मणम् .
Taittiriya-Brahmanam. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-84X33 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Devanagari.
Correct or incorrect-Appears Folios-372.
___to be correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-30. ___Complete.

Page #146

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
117
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ ब्रह्म संधत्तं तन्मे जिन्वतम् । क्षत्त्र५
संधत्तं तन्मे जिन्वतम् । इष५ संधत्तं तां मै जिन्वतम् । ऊर्ज संधत्तं तां में जिन्वतम् । यि संधत्तं तां में जिन्वतम् । पुष्टि ५ संधत्तं तां में जिन्वतम् । प्रजा संधत्तं तां में जिन्वतम् । पशूनत्सं (थ्स) धत्तं तान्मै जिन्वतम् । स्तुतोऽसि जनधाः । देवास्त्वा शुक्रपाः प्रण
यन्तु ॥ उपसंहारःविश्वमेनाननुप्रजायते । ब्रह्मणस्सायुज्य ५. सलो
कतो यन्ति। एतासामेव देवताना सायुज्यम् । सार्टिता समानलोकतां यन्ति । य एतदुपयन्ति । ये चैनत्पाहुः । येभ्यश्चैनत्माहुः । ओम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
तैत्तिरीयब्राह्मणेऽस्मिन् त्रीण्यष्टकानि परिदृश्यन्ते । तत्र प्रथमेऽष्टके अष्टौ प्रश्नास्सन्ति ॥
तत्र च प्रथमे अग्नयाधेयब्राह्मणप्रश्ने-शुक्रामथिग्रहप्रशंसनं आधानकालनिर्णय इत्यादिकं परिदृश्यते ॥
द्वितीये गवामयनब्राह्मणप्रश्ने-आधानमन्त्राः नवाहः गवामयनमि - त्यादयोऽभिधीयन्ते ॥

Page #147

118 DESCRIPTIVE CA TALOGUE OF SA NSKRIT MSS. [वेदः
तृतीये वाजपेयव्राह्मणप्रश्ने-पुनराधानवाजपेयपिण्डपितृयज्ञादिकं प्रतिपाद्यते ॥
चतुर्थ सोमादिब्राह्मणप्रश्ने–ग्रहा अभिधीयन्ते ॥ पञ्चमे नक्षत्रोष्टप्रश्ने-नक्षत्रष्टकामन्त्रादिकं दृश्यते ॥
षष्ठे राजसूयानुब्राह्मणप्रश्न-राजसूयोपयोगिप्रक्रिया अनुमत्यादीष्टयश्च प्रतिपाद्यन्ते ॥
सप्तमे राजसूयानुब्राह्मणप्रश्ने-शुनासीरीयहोमादयोऽभिधीयन्ते ॥
अष्टमे राजसूयब्राह्मणप्रश्ने-हविर्विशेषाभिधानपूर्वकमवेष्टिपशुवन्धादयो निरूप्यन्ते ॥
द्वितीयाष्टके अष्टौ प्रश्नास्सन्ति । तत्र प्रथमे अग्निहोत्रब्राह्मणप्रश्ने-सोपोद्घातमग्निहोत्रमभिधीयते ।
द्वितीये होतृव्राह्मणप्रश्ने- दशहोत्रादिमन्त्राणां क्रत्वर्थपुरुषार्थप्रयोगादिकं निरूप्यते ॥
तृतीये होतृब्राह्मणशेषप्रश्ने-सर्वेषां होतृमन्त्राणां चतुर्होतृत्वव्यवहारादिकं कथ्यते ॥
चतुर्थे उपहोमप्रश्ने उपहोमे विनियोज्या ऋच आम्नायन्ते ॥ पञ्चमे उपहोमशेषप्रश्ने-उपहोमशेषभूता मन्त्रा आम्नायन्ते ॥
षष्ठे सौत्रामणिप्रश्ने-सौत्रामण्यादियागोपयोगिग्रहादयोऽभिधीयन्ते ॥
सप्तमे सवप्रश्ने-बृहस्पत्यादिसवा अभिधीयन्ते ॥
अष्टमे काम्यपशुयाज्यानुवाक्याब्राह्मणे-काम्यानां पशूनां याज्यानुवाक्यामन्त्राः संगृह्यन्ते ॥
तृतीयाष्टके द्वादश प्रश्ना दृश्यन्ते । अत्र सप्तममच्छिद्रप्रश्नतया अष्टमनवमौ अश्वमेधप्रश्नतया दशमप्रभृति त्रीन् प्रश्नांश्च काठकप्रश्नतया व्यवहरन्ति ॥
तत्र प्रथमे नक्षत्रेष्टिब्राह्मणप्रश्ने-नक्षत्रेष्टीनां याज्यानुवाक्याः तत्तनक्षत्रष्टयश्चाभिधीयन्ते ॥
द्वितीये दर्शपूर्णमासेष्टिब्राह्मणप्रश्ने-वत्सापाकरणदर्वीहोमादिकं कथ्यते ॥
तृतीये दर्शपूर्णमासेष्टिब्राह्मणप्रश्ने-सुक्समार्जनं मार्जनार्थदर्भाणामग्नौ प्रेक्षपादिकं च कथ्यते ॥

Page #148

Gravi] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JYSORE 119
चतुर्थे–पुरुपमेधोऽभिधीयते ॥ पञ्चमे-इटिहौत्रमन्ना आम्नायन्ते ॥ षष्ठे यूपसंस्कारः पाशुकहौत्रमन्त्राश्च परिदृश्यन्ते ॥
सप्तमे-यज्ञे आन्तरालिकव्यतिक्रमपरिहारकप्रायश्चित्तादिकं कथ्यते । अत एवायं प्रश्नो यज्ञच्छिद्रपूरकत्वादच्छिद्रप्रश्न इत्यभिधीयते ॥
अष्टमे अश्वमेधप्रश्न-स्वाभिसंस्कारकथनपूर्वकमश्वमेधीयप्रथमाहकर्तव्यमुच्यते ॥
नवमे अश्वमेधप्रश्ने-अश्वमेधीयद्वितीयाहकर्तव्यान्यभिधीयन्ते ॥ दशमे प्रथमकाठकप्रश्ने सावित्रच्यनमभिधीयते ॥ एकादशे द्वितीयकाठकप्रश्ने-नाचिकेतचयनं दृश्यते ॥
द्वादशे तृतीयकाठ प्रश्ने वातुर्होत्रवैश्वसृजचयने अभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयब्राह्मणं समग्रं सकाठकप्रश्नमुपलभ्यते ॥
No. 101 (1413).
तैत्तिरीयब्राह्मणम् .
Taittiriya-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-19x 12 inches.
Condition of Ms.-Not. so Character-Grantha and Te- | ____very good. ___lugu. .
Correct or incorrect- Appears Folios-152.
to be correct. Lines on a page-8.
Complete or incomplete-- Letters in a line-76.
Complete.
उपक्रमः--
No. 100 कोशवत्. उपसंहारः
No. 100 कोशवत्.

Page #149

120
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेद:
प्रतिपाद्यविषयः
No. 100 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 100 कोशवत् । कोशेऽस्मिन् उदात्तादिस्वरसूचका रेखा न दृश्यन्ते ॥
No. 102 (2684/1.)
तैत्तिरीयब्राह्मणम्.
Taittiriya-Brāhmanam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-138x8 inches. Condition of Ms.-Appears to Character-Nagari.
be good.
Correct or incorrect- Appears Folios-77.
to be correct. Lines on a page-13.
Complete or incompleteLetters in a line-90.
Complete.
उपक्रमः
No. 100 कोशवत्.
उपसंहार:
No. 100 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 100 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 100 कोशवत्.

Page #150

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ITSORE
121
No. 103 (4274/1).
तैत्तिरीयब्राह्मणम् .
Taittiriya-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.--Old. Size-13} x 2 inches. Condition of Ms.--Leaves are Character--Grantha.
damaged to a little extent. Folios-264.
Correct or incorrect-Appears
__ to be correct. Lines on a page-9.
Complete or incomplete-InLetters in a line-45.
complete.
उपक्रमः
No. 100 कोशवत्.. उपसंहारः
यत्रैतेन यज्ञेन यजन्ते । एष वै क्लप्तो नाम यज्ञः । कल्पते ह वै तत्र प्रजाभ्यो योगक्षेमः । यत्रैतेन यज्ञेन यजन्ते ॥ . . . . तार्येणाश्वं । प्रतिपाद्यविषयः
No. 100 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तृतीयाष्टके नवमप्रश्ने (अश्वमेधप्रश्ने) एकोनविंशानुवाकान्तं तैत्तिरीयब्राह्मणं दृश्यते । अत्रापि कोशे उदात्तादिस्वरसूचका रेखा न दृश्यन्ते ॥
No. 104 (1520).
तैत्तिरीयब्राह्मणम्.
Taittirīy:-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. | Character-Grantha. Size-148x11 inches. I Folios-96.

Page #151

122
Lines on a page-7. Letters in a line - 48.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. The letters | on the leaves are missing
उपक्रम:
No. 100 कोशवत्.
उपसंहारः
यदिदं किं च । य एवं वेद । कल्पतेऽस्मै । स वा अयं मनुष्येषु यज्ञस्सप्तहोता । अमुत्र सद्भयो देवेभ्यो हव्यं वहति । य एवं वेद । उपैनं यज्ञो नमति । यो वै चतुर्होतॄणां निदानं वेद । निदानवान् भवति ॥ अग्निहोत्रं वै दशहोतुर्निदानम् । दर्शपूर्णमासौ चतुर्होतुः । चातुर्मास्यानि पञ्चहोतुः । पशुबन्धष्षड्ढोतुः । सौम्योऽध्वरस्सप्तहोतुः। एतद्वै चतुर्होतॄणां निदानम् । य एवं वेद । निदानवान् भवति ॥
प्रतिपाद्यविषयः—
No. 100 कोशवत्.
[वेद:
here and there, on account of worm-eating. Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incomplete—Incomplete.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् द्वितीयाष्टके द्वितीय प्रश्नान्तं तैत्तिरीयब्राह्मणं दृश्यते । अत्रापि कोशे उदात्तादिस्वरसूचका रेखा न दृश्यन्ते ||
No. 105 (1511 / 1).
तैत्तिरीयब्राह्मणम्.
Taittirīya-Brāhmanam.
Substance-Palm-leaf. Size - 18 x 11 inches. Character-Grantha.
Folios-- 63.
Lines on a page-8. Letters in a line-54.

Page #152

fami]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MISORE
123
Age of Ms. Old.
Correct or incorrect-Correct. Condition of Ms.-Too bad. | Complete or incomplete-In
___complete. उपक्रमः___अङ्गिरसो वै सत्रमासत । तेषां पृश्निर्मिधुगासीत् । सर्जीपणाजीवत्। तेऽब्रुवन् । कस्मै नु सत्रमास्महे । येऽस्या ओषधीन जनयाम इति । ते दिवो वृटिमसृजन्त । यावन्तस्ताका अवापद्यन्त । तावतीरोपधयोऽजायन्त । ता जाताः पितरो विषणालिम्पन् ॥
उपसंहारः--
तेन वयं भगवन्तस्स्याम । तं त्वा भग सर्व इजोहवीमि । स नो भग पुर एता भवेह । समध्वरायोषसो नमन्त । दधिक्रावेव शुचये पदाय। अर्वाचीनं वसुविदं भगं नः । रथामिवाश्वा वाजिन आवहन्तु । अध्वावती. गोमतीन उपासः । वीरवतीस्सदमुच्छन्तु भद्राः । घृतं दुहाना विश्वतः प्रपीनाः । यूयं पात स्वस्तिभिस्सदा नः ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
No. 100 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
' कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयब्राह्मणे द्वितीयाष्टकमात्रं दृश्यते । अत्रापि कोश उदात्तादिस्वरसूचका रेखा न दृश्यन्ते ॥
No. 106 (574).
तैत्तिरीयब्राह्मणम्.
Taittiriya-Brāhmanam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-161 x 12 inches. Condition of Ms.- Not good. Character-Grantha.
Correct or incorrect- Appears Folios-85.
___to be correct. Lines on a page---8.
Complete or incomplete --InLetters in a line--56.
complete.

Page #153

124
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
उपक्रमः
No. 105 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 105 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 100 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
No. 105 कोशवत्.
|
Maa
...
No. 107 (1703).
तैत्तिरीयब्राह्मणम् .
Taittiriya-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-Leaves are Size -132x11 inches.
broken and letters are missCharacter-Grantha.
ing here and there. Folios-123.
Correct or incorrect-Not so Lines on a page-8.
very correct. Letters in a line--56.
Complete or incomplete-InAge of Ms.-Old.
___complete.
उपक्रमः-- ___ अग्निर्नः पातु कृत्तिकाः । नक्षत्रं देवमिन्द्रियम् । इदमासां विचक्षणम् । हविरास होतन । यस्य भान्ति रश्मयो यस्य केतवः । यस्येमा विश्वा भुवनानि सर्वा । स कृत्तिकाभिराभिसंवसानः । अग्निों देवः सुविते दधातु । प्रजापते रोहिणी वेतु पत्नी । विश्वरूपा बृहती चित्र. भानुः ॥

Page #154

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
No. 100 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 100 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
:
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयब्राह्मणे तृतीयाष्टकमात्रं सकाठकप्रश्नमुपलभ्यते । अत्रापि कोशे उदात्तादिस्वरसूचका रेखा न दृश्यन्ते ॥
उपक्रमः
Substance-- Palm-leaf. Size-163 x 11⁄2 inches. Character— Grantha. Folios — 90+1-26. Lines on a page-8. Letters in a line-52. Age of Ms.-Old.
No. 107 कोशवत.
उपसंहारः
No. 108 (1519).
तैत्तिरीयब्राह्मणम्.
Taittiriya-Brāhmanam.
No. 100 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 100 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
No. 107 कोशवत् .
125
Condition of Ms.-Letters are missing here and there, due to,worm-eating.
Correct or incorrect- Appears to be correct.
Complete or incomplete-Incomplete.

Page #155

126
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 109 (1448/1).
तैत्तिरीयब्राह्मणम्..
Taittiriya-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-161x1} inches. Condition of Ms.--Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect-Appears Folios-61.
to be correct... Lines on a page-8.
Complete or incomplete-InLetters in a line-64.
complete.
उपक्रमः
No. 107 कोशवत्.
उपसंहारः -
यो वा अश्वस्य मेध्यस्य विवर्तनं वेद । अश्वस्यैव मेध्यस्य विवर्तने विवर्तने जुहोति । असौ वा आदित्योऽश्वः । स आहवनीयमागच्छति । तद्विवर्तते । यदग्निहोत्रं जुहोति । अश्वस्यैव मेध्यस्य विवर्तने विवर्तने जुहोति । एतदनुकृति ह स्म वै पुरा । अश्वस्य मेध्यस्य विवर्तने विवर्तने जुह्वति ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 100 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् काठकप्रश्नवर्ज तृतीयाष्टकमात्रं दृश्यते । अत्रापि कोशे उदात्तादिस्वरसूचका रेखा न दृश्यन्ते ॥

Page #156

ब्राह्मण]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MTSORE
127
No. 110 (A 8).
तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम् . Taittiriya-Brāhmaṇa-Bhāșya, styled Jñānayajña. Author-Bhattabhaskara- | Letters in a line-22. __misra.
Age of Ms.-Not too recent. Substance-Paper.
Condition of Ms.-Good. Size-13 x 8] inches.
Correct or incorrect-CorrecCharacter-Telugu.
tions made here and there. Folios-136.
Complete or incomplete-InLines on a page-20. ___complete.
Subject in brief :
Since a quotation from this Bhāsya appears in the Madhaviya Dhātuvritti, as well as Bhattabhāskara is referred to by name in the latter work, the author of this Bhāsya, namely Bhattabhāskara is decidedly prior in time to Sayana.
उपक्रमः
वन्दे वेदामरतरं नानाशाखोपशोभितम् । स्वर्गापवर्गफलदं विबुधैरुपसेवितम् ॥ वन्दे निश्रेयसोपायधर्मब्रह्मात्मबोधिने । वेदाय सर्वगुरवे शिवाय च नमो नमः ॥ ईशानः सर्वविद्यानां भूतानामीश्वरः परः ।
पुनातु सर्वदा युष्मान् शब्दब्रह्मतनुश्शिवः ॥ अथ पाराद्राननुक्रमिष्यामः । अनारभ्याधीतानां प्रकृत्यर्थत्वात्तत्तल्लिङ्गवचनाभ्यां नीयमानानि विकृत्यर्थानि । तत्राद्योऽनुवाकः शुक्रान्थिग्रहप्रचारे विनियुक्तः। तत्र जघनेनोत्तरवेदि ग्रहावरत्नी वा सन्धत्तोऽध्वर्युः प्रतिग्रस्थाता च ब्रह्म सन्धत्तमिति यजू षि । ग्रहकाण्डत्वा

Page #157

128
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
त्सोमार्षेयम् । ब्रह्म ब्राह्मणजातिं ब्रह्मवर्चसं वा मदीयं सन्धत्तं संहितमविच्छिन्नं कुरुतं मया सह । किंच तत् ब्रह्म मे जिन्वतं [ माय ] प्रीणयतम् ॥
उपसंहारः
व्युष्टिर्वा इत्यादि । एवं विदित्वा यजमानश्च व्युच्छति । वस्यसी वस्यसी व्युच्छतीति सामर्थ्यात् । अथो अपि खलु तमश्च सर्व बाह्याभ्यन्तरं चापहते । व्यत्ययेनात्मनेपदम् । अग्निष्टोममिति । अग्निष्टोममुदयनीयमन्ते आहरति । अग्नेस्सर्वदेवतात्वात्तासु (त्मकत्वेन सर्वदेवतासु) प्रतिष्ठितो भवति । सन्तिष्ठते राजसूयः ॥
॥ इति श्रीभट्टभास्करमिश्रविराचेते यजुर्वेदभाष्ये पारक्षुद्रे प्रथमेऽके अष्टमप्रपाठके दशमोऽनुवाकः ॥ ॥ समाप्तश्च प्रपाठकः ॥
प्रतिपाद्य विषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यभागे No. 100 मूलकोशे प्रदर्शितानां प्रथमाष्टकीयानां विषयाणां विवरणं नातिविस्तृतं नातिसंगृहीतं च तत्र तत्रोदात्तादिस्वरप्रवृत्तिकथनपूर्वकं प्रणतं दृश्यते ॥ वक्तव्य विशेष:
कोशेऽस्मिन् प्रथमाएकमात्रस्य भाष्यं दृश्यते । वाराणसीसंस्कृतपाठशालात आनीत कोशमादर्शीकृत्य लिखितोऽयं कोशः, 1895 तमे कैस्ताब्दे कोशान्तरावलम्बेन संशोधितश्च ॥
एतद्ब्राह्मणभाष्यप्रणेता भट्टभास्करमिश्रः कौशिकगोत्रज इति तृतीयाकान्ते परिदृश्यमानेन
एष निष्पावके शाके कुशिकान्वयजन्मना | भट्टभास्करमिश्रेण ज्ञानयज्ञः प्रवर्तितः ॥
इत्यनेन श्लोकेनावगम्यते । केचिदेतच्छलोके 'निष्पावके शाके ' इत्यत्र कादिनवेत्यक्षरगणितक्रममनुसृत्य 1420 तमशकाब्दकालिकत्वमस्य भट्टभास्करमिश्रस्य स्यादित्यभ्यूहन्ते । तथा — अत्रत्यनिष्पावकशाकशब्दार्थ परामृशन्तः पावकरहिततण्डुलादिशाकैः ज्ञानयज्ञः प्रकीर्तित

Page #158

TEMI ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE 129 इत्यर्थं च वर्णयन्ति । तत्र ज्ञानयज्ञे शाकंस्योपयोगाभावात् एतद्भाष्यरूपज्ञानयज्ञस्य शाकसाध्यत्वाभिधानं नोपयुज्यत इति भाति ॥
किंच-कोशान्तरेषु तथा पाठोऽपि न दृश्यते । किंतु 'एष निष्पावकज्ञेन' 'एष निष्पावके शोके' इत्याद्यपादपाठौ दृश्यत । तत्र च यज्ञाचरणदशायां होमार्थं पावकस्यापेक्षितत्वेऽपीदृशभाष्यरूपज्ञानयज्ञाचरणदशायां न तदपेक्षणमिति, यज्ञे पशोर्विशसनाच्छोकसं. भवेऽपि नात्र ज्ञानयज्ञे तत्संभव इति चार्थः प्रतीयते ॥
तथाऽत्र 'निष्पावके शाके' इति सप्तम्यन्तपाठो लेखकप्रमादपतितः स्यात् । 'निष्पावकोऽशोकः इति प्रथमान्तपाठस्तु समीचीन इति प्रतिभाति ॥
ततश्चायं श्लोको ग्रन्थकर्तुः भट्टभास्करस्य कालसूचनाय न प्रभवतांति प्रतिभाति। अतश्चायं भट्टभास्करः सायणाचार्यादर्वाचीन इत्यत्र प्रमाणं गवेषणीयम् ॥
वस्तुतस्तु--माधवीयायां धातुवृत्तौ भ्वादिप्रकरणे दधात्वर्थनिरूपणावसरे “क्षरणस्वादुकरणनाशनार्थत्वं अहोरात्राणि मरुतो विलिष्टं सूदयन्त्वित्यत्राह भट्टभास्करः” इत्यनेन भट्टभास्करनामोत्की. तनपूर्वकं "अहोरात्राणि मरुतश्च तव विलिष्टं विनाशितं विश्लिष्टं वा सूदयन्तु क्षारयन्तु स्वादुकुर्वन्तु वा । यद्वा यद्विश्लिष्टं यागायोग्यं यद्विरूपं विशसितं तद्विनाशयन्त्विति" इति तैत्तिरीयसंहितापञ्चमकाण्डीयद्वितीयप्रश्नगतद्वादशानुवाकीयो भट्टभास्करीयभाष्यग्रन्थ एवानूदितो दृश्यते । तस्मादयं भट्टभास्करः सायणाचार्यात्प्राचीन एवेति निश्चीयते ॥
इत्थं च "तथाऽपि भट्टभास्करोऽयं माधवाचार्यान्न प्राचीन इति तु निश्चितमेवेति विदो विदांकुर्वन्तु" 'इत्यानन्दाश्रममुद्रितभट्टमास्करीयरुद्राध्यायभाष्यभूमिकायां अक्षोभ्यमुनिं विशिष्टाद्वैतवादिनं मन्वानविना प्रमाणप्रदर्शनं यत्प्रतिज्ञातं, तत्र किं वा प्रमाणं स्यादिति विपश्चिद्भिर्विमर्शनीयमित्युपरम्यते ॥
D.C.I.

Page #159

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 111 (135). तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम् . Taittirīya-Brāhmaṇa-Bhāşya, styled Gñānayajña. Author-Bhattabhāskara- | Letters in a line-110. ___misra.
Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf.
Condition of Ms.- Ends of
the leaves are broken. Size-17xlft inches.
Correct or incorrect - Not so Character-Telugu.
very correct. Folios-116+12.
Complete or incomplete-InLines on a page-9.
complete.
उपक्रम:
आद्यश्लोकद्वयं विना No. 110 कोशवत्.
उपसंहारः- .
तथा एतासामेव देवतानां विश्वसृजां सायुज्यं साटितां समानलो. . . . . . प्राहुः एतन्माहात्म्यं कीर्तयन्ति, येभ्यश्च श्रोतृभ्यः श्रद्दधानेभ्य एतन्माहात्म्यं प्राहुः, ते सर्वेऽपि तुल्यफलभाजो भवन्ति । किं सत्यमेतदित्यसंभावयन्तं प्रति पुनरवगच्छति–ओं इति ॥ एतत्सर्व सत्यमित्यर्थः । मन्त्रोऽयमृगेकेषाम् । यजुरे के]षाम् ॥ नवमोऽनुवाकः ॥ इति भट्टभास्करमिश्रविरचिते यजुर्वेद . . . . . . ॥ एष निष्पावकज्ञेन कुशिकान्वयजन्मना ।
भट्टभास्करमिश्रेण ज्ञानयज्ञः प्रवर्तितः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
एतत्कोशपरिदृश्यमानभाष्ये एतन्मूलभूत No. 100 कोशे प्रदर्शितानां तैत्तिरीयब्राह्मणप्रथमाष्टकतृतीयाष्टकद्वितीयाष्टकभागीयविषयाणां नातिसंगृहीतं नातिविस्तृतं च विवरणं दृश्यते ॥

Page #160

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् 1–116 + 12 पत्रेषु प्रथमाष्टकस्य, सकाठकप्रश्नस्य तृतीयाष्टकस्य च भाष्यं दृश्यत । ततः 12 – 28 पत्रेषु द्वितीयाष्टके आदितः प्रभृति चतुर्थ तृतीयानुवाके 121 तमवाक्यपर्यन्तं लिखितं दृश्यते । ततश्च 3 पत्रेषु तैत्तिरीयसंहितापञ्चमकाण्डे समग्रप्रायपञ्चमानुवाकान्तस्य भाष्यं दृश्यते। No. 110 कोशे आदौ दृश्यमानंवन्दे वेदामरतरुं ' ' वन्दे निश्रेयसोपाय' इत्यादिकं पद्यद्वयमत्र कोशे न दृश्यते ॥
6
No. 112 (710).
तैत्तिरीय ब्राह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम्.
Taittiriya-Brāhmana- Bhāsyam, styled Jñānayajña.
Author—Bhattabhāskara
misra.
Substance-Palm-leaf.
Size - 151 x 1 is inches. Character—Telugu.
Folios - 157.
Lines on a page-6.
उपक्रमः-
No. 110 कोशवत्.
उपसंहारः
131
Letters in a line-60. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Too bad.
Correct or incorrect-Not so very correct..
Complete or incomplete—Incomplete.
आहवनीये जुहोति - इदम् नु श्रेय इति जगत्या त्रिष्टुभा । इदमु इदमेव नः अस्माकं श्रेयः प्रशस्यतरं अ [न्ये] भ्यो गृहेभ्यः अवसानं यागगृहं ताः स्मः । छान्दसे लुङि ' मन्त्रे घस' इति चलेर्लुक् । यदिदं गोजित गवां जेतृ लाभहेतुः धनजित् प्रधानानां वस्त्राणां
9*
D.C.M.

Page #161

132 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
जेट
मादवसान (ना) न्तरं
महाघाणामश्वानामपि
प्रशस्यतरमाह । वनस्पतेरित्यदि सुबोधम् ॥
॥ इति श्रीभट्टभास्करमिश्रविरचितं यजुर्वेदभाष्ये ज्ञानयज्ञाख्ये तृतीयाष्टके सप्तमप्रपाठके चतुर्दशोऽनुवाकः ॥
॥ समाप्तः प्रपाठकः ॥
·
प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने भट्टभास्करीयतैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यभागे मूलस्थक्लिष्टशब्दानां प्रक्रियाप्रदर्शनपूर्वकं तत्रतत्रोदात्तादिस्वरप्रवृत्ति सूचनपूर्वकं च नातिविस्तृतं नातिसंगृहीतं च विवरणं दृश्यंत । एतत्प्र तिपाद्यविषयश्च एतन्मूलभूते No. 100 कोशे द्रष्टव्यः ॥
वक्तव्यविशेषः
·
कोशेऽस्मिन् 1945 पत्रेषु प्रथमाष्टके प्रथमप्रश्नस्य, ततः 10 - 21 पत्रेषु प्रथमाएकीयद्वितीयप्र 111 तमवाक्यप्रभृति प्रथमानुवाकान्तस्य, ततः 6 पत्रेषु प्रथमाष्टकीयतुरीयप्रश्ने अष्टमानुवाकस्य, ततः 56 + 46 – 107 पत्रेषु तृतीया के द्वितीयप्रश्नप्रभृति सप्तमप्रश्नान्तस्य च भाष्यं दृश्यते ॥
No. 113 (A 178).
तैत्तिरीय ब्राह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम्.
Taittiriya-Brāhmana - Bhāsyam, styled Jñānayajña.
Author—Bhattabhāskara
misra.
Substance—Paper. Size—133 × 8 inches. Character—Telugu.
Folios— 32.
Lines ou a page-24.
Letters in a line-25.
Age of Ms.—Not too modern. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Corrected here and there. Complete or incomplete-Incomplete.

Page #162

212t!
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MISORE
133
उपक्रमः___ अतः परमग्निहोत्रव्राह्मणमग्नयाःयम् । अङ्गिरसो वा इत्यादि । आसि. रस्मिन् विषये सकर्मक इत्येके । सत्रासनं नाम कर्मविशेषः, तमकुर्वन्नित्यन्ये, कंसवधमाचष्टे कंसं घातयतीतिवत् । तेषां पृश्निः शुक्लवर्णा घमधुक् प्रवार्थस्य पयसा दोग्ध्रयासीत् ॥ उपसंहारः
ईदृशं यजमानं अतिथिं अतिथिवदर्चनीयं अग्निं स्तुम इति सामागम्यते । आ न इति । हे हर्यश्व विश्वाभिरूतिभिः रक्षाप्रकारैः सक्ष(ह)नः असमा(स्मा)नायाहि सजोषा अस्माभिः
प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यभागे एतन्मूलभूते No. 100 कोशे प्रदर्शितानां द्वितीयाष्टकभागीयानां विषयाणां नातिविस्तृतं नातिसंगृहीत च विवरणं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् इदं भाष्यं द्वितीयाष्टके आदितः प्रभृति चतुर्थप्रश्ने तृतीयानुवाके ५५ तमवाक्यान्तं दृश्यते ॥
No. 114 (A9, A10).
तैत्तिरीयवाह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम्. Taittiriya-Brāhmaṇa-Bhāșya, styled Jñāpayajña. Author-Bhattabhāskara- | Letters in a line--28. __misra.
Age of Ms.-Not too modern. Substance-Paper.
Condition of Ms.—Good. Size-133 x 84 inches.
Correct or incorrect-Not so Character-Telugu.
___very correct. Folios-90.
Complete or incomplete-InLines on a page-28. ___complete.

Page #163

134
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
उपक्रमः
अधिवसन्ति ते सास्साश्लेषा अस्माकं हवं यज्ञं आगमिष्ठाः अतिशयेनागन्तारः सन्तु । आगन्तृशब्दात् अ(त)न्नन्तात् 'तुश्छन्दसि' इतीष्ठन्प्रत्यये 'तुरिष्ठेमेयस्सु इति[टि]लोपः । ये रोचन इति । ये सर्पाः सूर्यस्यापि रोचने मण्डले नियुक्ता वसन्ति, ये च दिवं देवीं द्योतनवती अनुसंचरन्ति अनुव्याप्य संचरन्ति ॥ उपसंहारः____एतस्येति ॥ एतस्य प्रजापते रूपेणोपलक्षितं प्राजापत्यमृषभं सेक्तारं तूपरं शृङ्गरहितं बहुरूपं नानावणे पुरस्तात् अश्वमेधारम्भ एव सांग्रहणीसंज्ञान्योरनन्तरमेव वैशाख्यां पौर्णमास्यामालभते सर्वेभ्यः कामेभ्यः । स च सर्वस्याप्तथै भवति सर्वस्य च जित्यै । तस्मात् तेन तादृशेन पशुनोपलक्षितेन अश्वमेधेन सर्वमानोतीष्टम् । जयति च सर्व जेतव्यम् । योऽनेन यजते यश्चैनमेवमीदृक्प्रभावपशु क्रतुं वेद, स च सर्वमाप्नोति जयति च ॥
॥ इति नवमे द्वाविंशोऽनुवाकः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यभागे मूलस्थक्लिष्टशब्दानां प्रक्रियादिप्रदर्शनपूर्वकं नातिविस्तृतं नातिसंगृहीतं च विवरणं दृश्यते । एतत्प्रतिपाद्यविषयश्च एतन्मूलभूते No. 100 कोशे द्रष्टव्यः ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयत्राह्मणभट्टभास्करभाष्यं तृतीयाष्टके प्रथमप्रश्न 51 तमवाक्यप्रभृति नवमप्रश्ने द्वाविंशानुवाकान्तं दृश्यते ॥
_No. 115 (2652).
तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम् . Taittiriya-Brāhmaṇa-Bhāșyam, styled Jñānayajña. Author-Bhattabhaskara- | Substance-Palm-leaf. miśra.
| Size-11x11 inches.

Page #164

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
135
Character-Grantha. Folios—72. Lines on a page-8. Letters in a line-36. Age of Ms.-- Appears to be
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Seems
to be incorrect.
complete or incomplete-In___ complete.
old.
उपक्रम:
No. 114 कोशवत्. उपसंहारः
एवं जुषाणस्सोम इति । गतम् । अत्राग्नेराज्यादन्यद्धविरस्ति । सोमस्य नास्ति। अतः सोमस्येदमाज्यं हविरिति मत्वाऽऽह । विणे-(प्रत्ने) नात्मायेन जन्मना हविःप्रक्षेपजन्मना शोभया जननीयेन वा हविषा स्वां तनुवं शुम्भानः शोभयमानः कविः कान्तदर्शनः वावृधे वर्धताम् । छान्दसो लिट् । तुजादीनां [इत्यभ्यासस्य दीर्घः] मिण्मियाभिसुरभि(गीर्भि) स्सूक्तिभिः वर्धयामः महायशसं कुर्मः। यस्माद्वयं वचोविदः वचसा वेदितारः वाग्योगविदः, अतस्त्वं सा(सु)मृडीकः सुष्टु सुखयिता भूत्वा [नः] अस्मान् आविश अनुप्रविश्यानुगृहाण । याज्या गता जुषाण इति ॥
___ इष्टिहौत्रे षष्ठोऽनुवाकः ॥
अथ हविषां याज्यानुवाक्याःप्रतिपाद्यविषयः__ कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यभागे मूलस्थपदानां तत्रतत्रोदात्तादिस्वरप्रवृत्तिप्रदर्शनपूर्वकं नातिसंगृहीतं नातिविस्तृतं च विवरणं दृश्यते । प्रतिपाद्यविषयश्च एतन्मूलभूते No. 100 कोशे द्रष्टव्यः॥ वक्तव्यविशेषः__कोशेऽस्मिन्निदं तैत्तिरीयब्राह्मणभट्टभास्करभाष्यं तृतीयाष्टके प्रथमप्रश्ने 51 तमवाक्यमारभ्य पञ्चमप्रश्ने षष्ठानुवाकान्तं दृश्यते ॥

Page #165

136
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
___No. 116 (134/1).
तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम्. Taittiriya-Brāhmaṇa-Bhāṇyam, styled Jñānayajña. Auhthor-Battabhakara- ! Letters in a line-124. misra.
Age of Ms.—Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-Appears Size-25-x2rs inches.
to be Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect-Not so
very correct. Folios-87-97,75-86,67-75. |
| Complete or incomplete-InLines on a page-12.
complete.
उपक्रमः
ओम् ॥ 'अग्निर्वा अकामयत' इत्यत्राम्नातानां नक्षत्रेष्टीनां क्रमेण याज्यानुवक्ये द्वेद्वे 'अग्निनः पातु' इत्याद्याः । प्रथमा अनुष्टभः । अन्त्यास्त्रिष्टुभः । वैश्वदेवकांण्डं समस्तोऽयं प्रश्नः। तत्र कृत्तिकानामग्निदेवता नः अस्मान् पातु रक्षतु। कृत्तिकाश्च नक्षत्रं पातु । देवं देवनशीलं इन्द्रियवत् इन्द्रेण वा दृष्टम् । आसां कृत्तिकानामग्नेश्च आसन् आस्थे । 'पद्दन्न' इत्यादिना आसन्भावः । इदं विचक्षणं विविधप्रकाशसाधनं हविर्जुहोतन जुहुत । तप्तनादिना तनबादेशः ॥ उपसंहारः
No. 114 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
__ कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यभागे मूलस्थक्लिष्टशब्दानां तत्र तत्र प्रक्रियास्वरादिप्रदर्शनपूर्वकं नातिसंगृहीतं नातिविस्तृतं च विवरणं दृश्यते । एतत्प्रतिपाद्यविषयश्च एतन्मूलभूते No. 100 कोशे द्रष्टव्यः ॥ वक्तव्यविशेष.
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयब्राह्मणस्य तृतीयाष्टके द्वितीयतृतीयतुरीयपञ्चमसप्तमदशमप्रश्नान् विनाऽवशिष्टानां षण्णां प्रश्नानां भाष्यं दृश्यते ॥

Page #166

ब्राह्मणं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 117 (A11).
तैत्तिरीयब्राह्मणकाठकभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम् .
Taittiriya-Brāhmana-Kathaka-Bhāsyam. styled Jñānavajña.
Author—Bhattabhāskara
misra. Substance-Paper. Size—13 × 84 inches.
Character—Nāgari.
Folios-30.
Lines on a page-24.
उपक्रमः
―
137
Letters in a line-28.
Age of Ms. – Not too modern. Condition of Ms. -- Good.
हरिः ओं ॥ एवमश्वमेधान्तानि तित्तिरिप्रोक्तानि काण्डानि व्याख्यातानि । अथ काठकानि काण्डान्यौ, सावित्र नाचिकेतचातुहोत्रवैश्वसृजारुणकेतुकानि पञ्च चित्यानि दिवश्येनयोऽपाघाश्चेष्टयः, स्वाध्यायब्राह्मणमष्टममिति । तत्र चित्यानां हव्यावाद काण्डर्षिः । आरुणकेतुकस्य त्वरुणः । इष्टिकाण्डयोर्विश्वेदेवाः । स्वाध्यायविधेर्ब्रह्मा । तत्र सावित्राग्निमन्त्राः संज्ञानमित्यादयः ॥
Correct or incorrect – Correctsed here and there. Complete or incomplete-Incomplete.
उपसंहारः
ये चैनत्प्राहुः एतन्माहात्म्यं कर्तियन्ति येभ्यश्च श्रोतृभ्यः श्रद्दधानेभ्यः एतन्महात्म्यं प्राहुः, ते सर्वेऽपि तुल्यफलभाजो भवन्ति । किं सत्यमेतदित्यसम्भावयन्तं प्रति पुनरवगच्छति - ओमिति । एतत्सर्वं सत्यमित्यर्थः। मन्त्रोऽयमृगेकेषाम् [यजुरेकेषाम् ]। सर्वथा सर्वार्थसिद्धिः ॥ इति श्रीभट्टभास्करमिश्रविरचिते यजुर्वेदभाष्ये ज्ञानयज्ञाख्ये तृतीये काठके नवमोऽनुवाकः ॥
॥ समाप्तस्तृतीयप्रपाठकः ॥
एष निष्पावकेशोके कुशिकान्त्रयजन्मना । भट्टभास्करमिश्रेण ज्ञानयज्ञः प्रवर्तितः ॥ हरिः ओम् ॥

Page #167

138 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यभागे सावित्रनाचिकेतचातुर्होत्रवैश्वसृजचयनादिप्रतिपादकस्य काठकसमाख्यस्य तैत्तिरीयब्राह्मणतृतीयाष्टकान्तिमप्रश्नत्रयस्य तत्रतत्रोदात्तादिखरप्रवृत्तिसूचनपूर्वकं नातिसंगृहीतं नातिविस्तृतं च विवरणं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेष:
-
--
कोशेऽस्मिन् काठकनाम्ना प्रसिद्धस्य तैत्तिरीयब्राह्मणतृतीयाष्ट्रकान्तिम प्रश्नत्रयस्य भाष्यं दृश्यते ॥
No. 118 (3107).
तैत्तिरीय ब्राह्मणभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम्. Tittiriya-Brāhmana-Bhasyam, styled Jñānayajña.
Author— Bhattabhāskaramisra.
Substance-Palm-leaf.
Size—17 × 12 inches.
Character — Grantha.
Folios--69-75.
Lines on a page-8.
उपक्रम:--
Letters in a line-58.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Leaves are worm-eaten and broken.
Correct or incorrect-Not so very incorrect.
Complete or incomplete-Incomplete.
ब्रह्मणे ब्राह्मणमित्यादि । चतुर्थ्यन्ता देवताः । द्वितीयान्ताः पशवः । ते च पर्यग्निकृता उत्सृज्यन्ते । आज्येन तद्देवताहुतीर्जुहुयात् । वैश्वदेवकाण्डम् | ब्रह्मणे ब्रह्मचर्यसाधारणं (ब्रह्मवर्चसाय) ब्राह्मणजातीयं ब्रह्म वर्चसवन्तम् । क्षत्राय क्षतान्त्रायता (का) य बलाय राजन्यं क्षत्रजातीयं महाबलम् । 'राज्ञोऽपत्ये जातिग्रहणम्, इति नापत्यमात्रं राजन्यम् ॥ उपसंहारः—
बुद्धये जामि, दत्ता, विधवेत्यन्ये । या जामिकं ? निवृत्ताधिकारा

Page #168

व्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 139 जामित्वं भजते, ऊढा दुहितेत्यपरे । प्रतीक्षायै प्रत्यागमनार्थिन्यै ऋद्धयै कुमारी अनूढां कन्याम्, सा हि भर्तारं प्रतीक्षते ॥
इति भट्टभास्करमिश्रविरचिते यजुर्वेदब्राह्मणभाष्ये पुरुषमेधे एकोनविंशोऽनुवाकः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने भाष्यभागे एतन्मूलभूते No. 100 कोशे प्रदर्शितानां तैत्तिरीयब्राह्मणतृतीयाष्टकीयतुरीयप्रश्नगतविषयाणां विवरणं नातिसंगृहीतं नातिविस्तृतं च दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं तृतीयाष्टकगततुरीयप्रश्नमात्रस्य दृश्यते.
___No. 119 (1129).
तैत्तिरीयब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्. Taittiriya-Brāhmaṇa-Bhāșyam, styled Vedārthaprakāśa. Author-Sayana.
Letters in a line-76. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size174 x 1į inches.
Condition of Ms.-worm-eaten. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Appears
___to be correct. Folios-188.
Complete or incomplete-InLines on a page-6.
complete.
उपक्रमः
यमस्या गोर्भक्षणाय तृणविशेषानपि नोत्पादयामः तादृशा असमर्था वयं कस्मै खलु प्रयोजनाय सत्रमनुतिष्ठामः । ऋद्धिकामैर्हि सत्रमनुष्ठेयम् । गोग्रासमपि सम्पादयितुमशक्तानामस्माकं का नामान्या समृद्धिभविष्यतीति । ततः कारीर्याद्यनुष्टानेन तैवृष्टौ सम्पादितायां यावन्तो जलविन्दवस्तावत्य ओषधय उत्पन्नाः ॥

Page #169

140 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
।
अथ हविषो याज्यामाह - ' शैशिरेणर्तुना देवाः । त्रयस्त्रिंशेऽमृ.. त्येन रेवतीः क्षत्रम् । हविरिन्द्रे वयो दधुः' इति ॥
1
•
. सत्येन सत्यवाक्यहेतुना रेवतीः रेवत्याख्येन साम्ना स्तुतं तमविनश्वरं क्षत्रं वलप्रदं हविर्वयश्वेन्द्रे दधुः ॥
इति माधवी वेदार्थप्रकाशे यजुर्ब्राह्मणे द्वितीयकाण्डे षष्टप्रपाठकेएकोनविंशोऽनुवाकः ॥
एकोनविंशे वपा पुरोडाशहविषा [षां ] याज्यानुवाक्या उक्ताः.
प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने तैत्तिरीयब्राह्मणसायणीयभाष्यभाग मूलस्थपदानां सान्वयमर्थमुपवर्ण्य विस्तरेण विवरणं प्रणीतं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः-
·
कोशेऽस्मिन्निदं सायणीयं भाष्यं तैत्तिरीयब्राह्मणद्वितीयाष्टक आदौ षष्ठं वाक्यमारभ्य षष्ठप्रने एकोनविंशानुवाकान्तं परिदृश्यते । भाष्यं चेदं भट्टभास्करीयभाष्याद्विस्तृतं दृश्यते ॥
No. 120 (53).
दैवतब्राह्मणम्.
Daivata-Brāhmanam.
Substance-Palm-leaf. Size-163 x 13 inches. Character·– Nāgari.
[वेद:
Folios - 42-44.
Lines on a page-6. Letters in a line-62.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. -Good.
Correct or incorrect-Not so
very correct.
Complete or incompleteComplete.
उपक्रमः -
हरिः ओम् ॥ अग्निरिन्द्रः प्रजापतिः सोमो वरुणस्त्वष्टाऽऽङ्गिरसः पूषा सरस्वतीन्द्राग्नी । इडानिधनानि पदनिधनानकारनिधनानी त्याग्ने

Page #170

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, ITSORE 141 यानीति । सर्वाणि निधनवन्त्यैन्द्राण्यन्यान्यादिष्टेभ्यः । सर्वाणि स्वराणि प्राजापत्यानि । यथा वामदेव्यम् ॥
उपसंहारः
स्मितं विद्युच्छ्रसितं वायुरस्थोनि पर्वतास्समुद्राश्च वासांसि नक्षत्राण्यलङ्कारो य एवं वेद दुष्टता दुरुपयुक्तानां न्यूनाधिकाश्च? सर्वस्मास्वस्ति देवऋषिभ्यश्च ब्रह्म सत्यं च पातुमामिति ब्रह्म सत्यं च पातु मामिति ॥
अथ सावित्र्यङ्गानि व्याख्यास्यामः। अथातो निर्वचनं गायत्री। अथातश्छन्दसा वर्णाः । अग्निरिन्द्रः प्रजापतिः ॥
॥ देवताध्यायस्समाप्तः ॥
प्रतिपाद्यविषय:
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमाने दैवतव्राह्मणे चत्वारः खण्डाः परिहश्यन्ते । तत्र प्रथमे खण्डे-अग्नीन्द्रप्रजापतिसोमवरुणत्वष्टाङ्गिरसपूषसरस्वन्द्रिाग्निदेवताकानि वस्वादिसंघदेवताकान्यान्तराणि आन्तरतराण्यान्तरतमानि च सामानि निर्दिश्यन्ते । तथा साम्नां देवतासंवन्धविषये ज्ञातव्यं रहस्यं च प्रकाश्यते ॥
द्वितीये खण्डे-सामाश्रयभूतानां गायत्र्यादिच्छन्दसां शुक्लत्वादयो वर्णा अग्नयादयो देवताश्चाभिधीयन्ते ॥
तृतीये खण्डे-गायत्र्यादिच्छन्दोवाचकाः शब्दा निरुच्यन्ते ॥ तुरीये खण्डे-गायत्र्याः शिरआदीन्यङ्गान्यभिधीयन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं दैवतव्राह्मणं खण्डचतुष्टयपरिमितं समग्रं दृश्यते । मुद्रिते सभाष्ये दैवतव्राह्मणकोशे तु आद्यास्त्रय एव खण्डा दृश्यन्ते। गायत्र्यङ्गप्रदर्शनपरं तु तुरीयखण्डं तत्र न दृश्यते । तृतीयखण्डान्त एवै. तबाह्मणसमाप्तिरित्यपि तत्र सूचिता दृश्यते ॥

Page #171

142
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Lag:
No. 121 (1970/4).
दैवतब्राह्मणम्.
Daivata-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-144 x 1inches.
Condition of Ms.--Good. Character- Nāgari.
Correct or incorrect- Appears Folios—75-77.
to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete Leiters in a line--50.
Complete. 344:
No. 120 1219. JUHER: –
No. 120 121ac.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 120 tarea
वक्तव्यविशेषः
No. 120
naa.
No. 122 (2497/5).
दैवतब्राह्मणम्.
Daivata-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-145 x 14 inches. Condition of Ms.—Leaves are Character--Nāgarī.
broken and worm-eaten. Folios--89-90.
Correct or incorrect- Appears
to be correct. Lines on a page-9.
Complete or incomplete InLetters in a line-64.
complete.

Page #172

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रम:
No. 120 कोशवत्.
उपसंहारः—
No. 120 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 120 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 120 कोशवत्.
Substance-Palm-leaf. Size — 172 × 1 inches. Character — Grantha. Folios-60-65.
Lines on a page—7. Letters in a line-56.
उपक्रमः
No. 123 (3647/5).
दैवतब्राह्मणम्.
Daivata-Brāhmanam.
No. 120 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 120 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषय:
No. 120 कोशवत् .
143
Age of Ms.—Ancient. Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #173

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वक्तव्यविशेषः
_No. 120 कोशवत्.
No. 124 (1937/2).
मन्त्रब्राह्मणम्. Mantra-Brāhmaṇam.
Substance-Palm-leaf. Size-91X1 inches. Character--Nagari. Folios--14-23. Lines on a page-9. Letters in a line-- 48.
Age of Ms. - Ancient. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Appears
to be correct. Complete or incomplete _Complete.
उपक्रमः
ओम् ॥ देव सवितः प्रसुव यज्ञं प्रसुव यज्ञपति भगाय । .. दिव्यो गन्धर्वः केतपूः केतं नः पुनातु वाचस्पतिर्वाचं नः स्वदतु ॥ काम वेद ते नाम मदो नामासि समानयाऽमुं सुरा तेऽभवत् । परमत्र जन्माग्ने तपसो निर्मितोऽसि स्वाहा ॥
उपसंहारः
मुञ्च गां वरुणपाशांद्वि(शाद्दिषन्तं मेऽभिधेहि तं जह्यमुष्य चोभयोरुत्सृज गामत्तु तृणानि पिबतूदकम् । माता रुद्राणां दुहिता वसूनां स्वसाऽऽदित्यानाममृतस्य नाभिः । प्रणुवोचं चिकितुषे जनाय मा गामनागामधित(दिति)वधिष्ट । ओमुत्सृजत ॥
॥ मन्त्रपर्व समाप्तम् ॥

Page #174

Arequi] GOTERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
145
प्रतिपाद्यविषयः
मन्त्रव्राह्मणेऽस्मिन् सामशाखीये प्रपाठकद्वयं दृश्यते । तत्र प्रथमे प्रपाठके अष्टौ खण्डाः सन्ति ॥
तत्र प्रथमे खण्डे–अग्निपर्युक्षणे ज्ञातिकर्मसु कन्याशिरःप्लावनादिषु अन्तरीयोत्तरीयधारण कन्यायाः पतिसमीपानयने कटपादप्रवर्तने आज्यहोमे चोपयुक्ता मन्त्रा आम्नायन्ते ॥
द्वितीये खण्डे--अश्माक्रामणलाजहोमसप्तपदाक्रमणकन्याशासनाभिषेचनपाणिग्रहणादिषूपयुक्ता मन्त्राः परिदृश्यन्ते ॥
तृतीये खण्डे-कन्यादोषोपशमनहोमे कन्यानुमन्त्रणे कन्याहृदयैक्यप्रार्थने रथारोहणचतुष्पथातिक्रमणचर्मोपवेशनधृतिहोमेषु च विनियुक्ता मन्त्रा दृश्यन्ते ॥
तुरीये खण्डे--चतुर्थीहोमगर्भाधानपुंसवनोपयोगिमन्त्रा उपलभ्यन्ते।
पञ्चमे खण्डे--सीमन्तोन्नयनसोष्यन्तीहोमजातकरणनिष्कामणनामकरणोपयुक्ता मन्त्राः सन्ति ॥
'षष्ठे खण्डे-चूडाकर्मोपनयनयोरिन्द्रियापचारप्रायश्चित्तहोमे चोपयोगिनो मन्त्रा अभिधीयन्ते ॥
सप्तमे खण्डे-समावर्तनोपयोगिनो मन्त्रा दृश्यन्ते ॥ अष्टमे खण्डे--गोचारणादिषूपयुक्ता मन्त्राः सन्ति ॥ एवं द्वितीये च प्रपाठके अष्टौ खण्डा दृश्यन्ते.
तत्र प्रथमे खण्डे-श्रवणाख्यसर्पबलिकर्मणि नवाग्रयणे च विनियुक्ता मन्त्रा दृश्यन्ते ॥
द्वितीयतृतीयखण्डयोः-आग्रहायण्यां पायसान्नहोमे व्याहृतिजपभूमिजपेषु अष्टकाकर्मणि च विनियुक्ता मन्त्राः परिदृश्यन्ते ॥
तुरीये खण्डे–अग्निपरिसमूहने भोगकामादिकतिचित्काम्यकर्मसु चोपयोगिनो मन्त्रा आम्रायन्ते ॥
पञ्चमे खण्डे–अलक्ष्म्यपनोदनयशस्स्वस्त्ययनादिकाम्यकर्मसु विनियुक्ता मन्त्रास्सन्ति ॥
षष्ठ खण्डे–वास्तुयागे वसादिहोमे श्रवणाग्रहायण्योः कामनाभेदेनाक्षताञ्जलिहोमेषु प्रसादकामादीनां यवहोमादिषु च विनियुक्ता मन्त्रा दृश्यन्ते ॥
सप्तमे खण्डे-कृमिपातनमन्त्रा आम्नायन्ते ॥ D.C.M.
10

Page #175

146
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
अष्टमे खण्डे - अर्घ्यपाद्यपादप्रक्षालनमधुपर्कादिषु विनियुक्ता मन्त्राः परिदृश्यन्ते ॥ वक्तव्यावशेषः__मन्त्रब्राह्मणमिदं मन्त्रपर्वापराभिधानं सामशाखीयेषु कौथुमीयानां गाहकर्मोपयोगिमन्त्रसंग्रहरूपं दृश्यते । श्रोसायणार्यप्रणीतैतद्भाष्यपर्यालोचनयेदमुपनिषद्राह्मणस्य पूर्वभागरूपमिति ज्ञायते । यच्चोक्तमेतद्भूमिकायां श्रीसत्यव्रतसामश्रमिभिः–'यञ्चोक्तं षष्ठत्वेन मन्त्रं वोपनिषदिति तत्तु सामगप्रसिद्धिविरुद्धमेव, न हि कोऽपि सामगो मन्वं व्यवहरत्युपनिषदिति, नाप्युपनिषदं मन्त्रमिति' इति तत्तु तैः त्रयीपरिचये मन्त्रब्राह्मणसायणभाष्यानुपलम्भसूचनात्तथोक्तमिति वयं मन्यामहे । यतस्तत्र सायणायैरेव एतद्राह्मणभाष्यारम्भे
"आर्षेयं देवताध्यायो भवेदुपनिषत्ततः। संहितोपनिषद्वंशो ग्रन्था अष्टावुदीरिताः ॥ तत्रोपनिषदाख्यो यः षष्ठो ग्रन्थः स च द्विधा । मन्त्रपर्व च विद्येति" इति
'रहस्यत्वात्तु मन्त्राणां विद्यासंनिधिपाठ्यता।' इति च मन्त्राणां रहस्यत्वसाम्यादुपनिषत्संनिधिपाठ्यत्वं एतन्मन्त्रपर्वणश्च उपनिषद्ब्राह्मणपूर्वभागरूपत्वं च स्पष्टमेवाभ्यधायीति नास्माभिस्तत्र विशेषतो वक्तव्यमवशिष्यते ॥
No. 125 (1945/2).
मन्नब्राह्मणम्.
Mantra-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-138x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect- Appears Folios--74-88.
to be correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-52. ___Complete.

Page #176

ब्राह्मण]
उपक्रमः
No. 124 कोशवत्.
उपसंहारः
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 124 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयःNo. 124 कोशवत्.
-
वक्तव्यविशेषः——
No. 124 कोशवत्.
उपक्रमः
Substance-Palm-leaf. Size — 132 × 1‡ inches.
Character—Nāgari.
Folios - 62-76.
Lines on a page—6. Letters in a line-48.
No. 126 (67/3).
मन्त्रब्राह्मणम्.
Mantra-Brāhmanam.
No. 124 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 124 कोशे द्रष्टव्यः.
D.C.M.
उपसंहारः
इन्द्राम वदात्तमो वः परस्तादहं वो ज्योतिर्मामभ्येतु सर्वे स्वाहा ॥ अन्नं वा एकच्छन्दस्या(स्य) मन्नं ह्येकं भूतेभ्यश्छदयतु स्वाहा ॥ श्रीर्वा एषा यत्सत्वानो
147
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.--Ends of the leaves are broken.
Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incomplete -Incomplete.
10*

Page #177

148
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं मन्त्रब्राह्मणं द्वितीयप्रपाठके षष्ठे खण्डे चतुर्दशमन्त्र
भागान्तं दृश्यते ॥
No. 127 (1976/2).
* मन्त्रब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
* Mantra-Brāhmana - Bhāsyam, styled Vedārthaprakāśa.
Author--Sāyana. Substance-Palm-leaf.
Size—14 × 12 inches. Character—Nāgari. Folios——116.
Lines on a page-6. Letters in a line-46.
उपक्रमः -
[ वेदः
Age of Ms.—Old. Condition of Ms. Leaves are worm-eaten here and there. Correct or incorrect-Appears to be correct.
Subject in brief:
This commentary explains the meanings of the mantras that are pronounced while performing the Grihya Karmas according to Kauthumi Śākhā of Sama Veda.
Complete or incomplete— Complete.
वागीशाद्याः सुमनसः सर्वार्थानामुपक्रमे । यं नत्वा कृतकृत्याः स्युस्तं नमामि गजाननम् ॥ यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ तत्कटाक्षेण तद्रूपं दधदक्कमहीपतिः । आदिशत्सयणाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने ॥ ये पूर्वोत्तरमीमांसे ते व्याख्यायातिसंग्रहात् । कृपालुः सायणाचार्यो वेदार्थ वक्तुमुद्यतः ॥ व्याख्यातावृग्यजुर्वेदौ सामवेदेऽपि संहिता | व्याख्याता ब्राह्मणस्याथ व्याख्यानं संप्रवर्तते ॥

Page #178

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 149
अष्टौ हि ब्राह्मणग्रन्थाः प्रौढं ब्राह्मणमादिमम् । षडिशाख्यं द्वितीयं स्यात्ततस्सामविधिर्भवेत् ॥ आर्षेयं देवताध्यायो भवेदुपनिषत्ततः । संहितोपनिषद्वंशो ग्रन्था अष्टावुदीरिताः ॥ तत्रोपनिषदाख्यो यः षष्ठो ग्रन्थः स च द्विधा । मन्त्रपर्व च विद्येति विद्याङ्गत्वेन पर्वणः ॥ यथा वेदा(धा)दिमन्त्राणामस्ति विद्याङ्गता तथा । रहस्यत्वात्तु मन्त्राणां विद्यासन्निधिपाठ्यता ॥ असूत्रयत्स्पष्टमेतद्भगवान् वादरायणः ।
वेदा(धा)दीनामर्थभेदादिति . . . ह चिन्तन(न्त्य ते ॥ विद्या(वेधा)द्यर्थभेदा [दि]ति। अस्त्याधर्वणिकानामुपनिषदारम्भे मन्त्रसमानायः-'सर्व(शुक्र)प्रविध्य हृदयं प्रविध्य शिरोभिवृध्य त्रिराविवृते' इत्यादिः । ताण्डिनां-'देव सवितः प्रसुव यज्ञं' इत्यादि ॥ उपसंहार:
इयं गौः रुद्राणामेकादशसंख्यानां माता निर्मात्री, तथा वसूनामष्टसंख्यानां दुहिता पुत्री, आदित्यानां द्वादशसंख्यानां स्वसा स्वसृस्थानीया, अमृतस्य यज्ञस्य स्वर्गस्य नाभिवदन्धिका आज्यक्षीरादिस्तोमसाधनद्रव्यस्योत्पादकत्वात् , चिकितुषे युक्तायुक्तपरिक्षात्रे, जनाय जात्येकवचनम्, जनेभ्यः अनुवोचं प्रावोचं प्राप्नुवम् । किमिति चेदुच्यतेअनागां अनपराधां गामुक्तरूपेण महानुभावां अदिति अदितिवद्देवादिसर्वमातृभूतां मा वधिष्ठ हे देवा हिंसां मा कुरुत । ओमित्यङ्गीकारे । अहन्तव्येत्यङ्गीकृता उत्सृजतु ॥
इति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिकमार्गप्रवतर्कश्री वीरबुक्कभूपालसाम्राज्यधुरन्धरेण सायणाचार्य (र्येण) विरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे छन्दोगमन्त्रब्राह्मणे मन्त्रपर्वणि द्वितीयप्रपाठके सप्तमः खण्डः ॥
॥द्वितीयप्रपाठकस्समाप्तः ॥ प्रतिपाद्यविषयः___ एतन्मूलभूते No. 124 कोशे प्रदर्शितानां सामवेदान्तर्गतकौथुमशोयगृहकर्मोपयोगिमन्त्राणां तत्रतत्र क्लिष्टशब्दव्युत्पत्तिप्रदर्शनपूर्वकमत्र सायणीयभाष्ये पदार्थवाक्यार्थी ललितयैव शैल्या प्रतिपाद्यते ॥

Page #179

150
वक्तव्यविशेषः
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
कोशेऽस्मिन्निदं सायणीयमन्त्रब्राह्मणभाष्यं समग्रं दृश्यते.
No. 128 (B 827).
* मन्त्रब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
* Mantra-Brāhmaṇa-Bhāṣyam, styled Vedarthaprakāśa. Age of Ms. Appears to be
old.
Author-Sāyaṇa. Substance-Palm-leaf. Size 11x14 inches. Character-Kannda.
Folios-109.
Lines on a page-12. Letters in a line-24.
उपक्रम :
No. 127 कोशवत्.
उपसंहारः-
No. 127 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 127 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 127 कोशवत्.
Author-Sayana. Substance-Palm-leaf.
7
[वेदः
No. 129 (668).
* मन्त्रब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
* Mantra-Brāhmaṇa-Bhāṣya, styled Vedarthaprakāśa.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incompleteComplete.
Size-171 inches. Character-Nagari.

Page #180

ब्राह्मणं]
Folios-73 + 109.
Lines on a page-10.
Letters in a line-84. Age of Ms.—Old.
उपक्रमः -
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 127 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः --
उपसंहारः
6 आपः
यतो देवीरित्ययं (स्य) पाद्यावेक्षणे विनियोगः । सूत्रितं च पश्येद्यतो देवः' इति । 'यतो देवीः परिपश्याम्यापस्ततो मा राद्भि(द्धि ) रागच्छतु ' इति ॥ यजुरिदं मन्त्रदेवताकम् । देवीः देव्यः ॥
No. 127 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
151
कोशेऽस्मिन् इंदं भाष्यं द्वितीयप्रपाठकेऽन्त्यखण्डे पञ्चममन्त्रान्तं
दृश्यते.
*
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect-Not so very correct.
Complete or incomplete— Appears to be complete.
No. 130 ( 3157 / 1).
मन्त्रब्राह्मणभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
* Mantra-Brāhmana - Bhāsyam, styled Vedārthaprakasa.
Author—Sāyana. Substance-Palm-leaf.
Size - 142 X 17 inches. Character-Grantha. Folios---62.
Lines on a page-9. Letters in a line—52.
Age of Ms.-Appears to be
old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #181

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमःSubject in brief :---
In this manuscript there appears an entirely new commentary at the first and second Khandās of the First Prapāthaka. This commentary is obviously quite different from that of Sāyana.
उपक्रमः
प्रणिपत्य गुरूनाद्यान् वेदवेशार्थकोविदान् । यत्प्रसादेन जानन्ति प्रवक्तुं मादृशा अपि ॥ अहं यद्यपि शास्त्रार्थप्रमावाक्योक्तिविप्लवः ।
तथाऽप्याश्रयसौन्दर्याजनोऽमुष्मिन् प्रपश्यतु ॥ अदितेऽनुमन्यस्वेत्यादि यजुत्रयम् । पर्युक्षणे विनियोगः । अदित्यादिदेवताकम् । अदितिर्देवमाता । साऽपि सर्वत्र कर्मण्यनुज्ञां दास्यति । हे अदिते त्वं मामनुमन्यस्व अनुजानीहि गौतम कर्म कुर्वित्येवं ब्रूहि । त्वया ह्यनुज्ञातः कर्म कुर्वनिष्फलभाग्भगवतीति । अनुमतिर्नाम देवता सर्वकर्मणामनुमन्त्री । तया हनुमतानि कर्माणि क्रियमाणानि फलवन्ति भवन्ति । या पूर्वा(र्णा)पौर्णमासी साऽनुमतिरिति ब्राह्मणे पठितत्वात् कात्यायनवचनाच ॥
राकानुमतिसंज्ञां इं]तु पौर्णमासीद्वयं विदुः ।
राका सम्पूर्णचन्द्रा स्यात्का(क)लोनाऽनुमतिः स्मृता ॥ साऽपि पूर्ववदनुज्ञां दास्यति । हे अनुमते त्वं मा अनुमन्यस्व अनुजानीहीत्यर्थः । सरस्वती वाचोऽधिष्ठात्री देवता वा नदी वा । सरतेर्धातोः सरस्वती । सा पूर्ववदनुज्ञां दास्यति । हे सरस्वति त्वमपि मामनुमन्यस्व अनुजानीहीत्यर्थः। [अ] पठितमप्येतन्मन्त्रमध्ये यजुत्रयं गृह्यकारेणोक्तमित्युच्यते ॥
स्थाणुरयं भारहारः किलाभूदधीत्य वेदं न विजानाति योऽर्थम् । योऽर्थज्ञः[इत्]सकलं भद्रमश्नुते नाकमेति ज्ञानविधूतपाप्मा ॥
यदधीतमविज्ञातं निगदेनैव शब्द्यते ।
अनग्नाविव शुष्कैधो न तजुलति कर्हिचित् ॥ यत एवमतो देवसवितरित्यादेमन्त्रगणस्यार्थोऽभिधीयते ॥

Page #182

Alami]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
153
उपसंहारः-- ___No. 127 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 127 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् मन्त्रव्राह्मणसायणभाष्यमिदं समग्रं दृश्यते । कोशालयेऽस्मिन् उपलभ्यमानकोशान्तरापेक्षयाऽत्र कोशे परिदृश्यमानभाष्ये प्रथमप्रपाठके प्रथमद्वितीयखण्डयोर्महद्वैलक्षण्यं दृश्यते। सायणभाष्योपोद्धातपरिदृश्यमानानां श्लोकानामत्रानुपलम्भात् आदिमखण्डद्वये बहुशो वैलक्षण्यसत्त्वाच भाष्यान्तरं तत्र योजितमिति प्रतिभाति । तृतीयखण्डोत्तरार्धभागमारभ्य कोशान्तरदृश्यमानसायणभाष्यसक्षमेव दृश्यते । तत्रतत्र खण्डान्ते च प्रशस्तिपतिरपि सायणीयैवात्रापि दृश्यत इतीदं सायणभाष्यमिति निरदेशि ॥
No. 131 (2497/7).
वंशवाह्मणम्.
Vamsa-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-Leaves are Size-141 x 1} inches.
worm-eateu to a little exCharacter-Nagari.
tent. Folios-93-95.
Correct or incorrect- Appears Lines on a page-8.
___to be correct. Letters in a line-56. Complete or incomplete Age of Ms.--Old.
Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ नमो ब्रह्मणे नमो ब्राह्मणेभ्यो नम आचार्येभ्यो नमऋषिभ्यो नमो देवेभ्यो नमो वायवे च नमो मृत्यवे च नमो विष्णवे च

Page #183

154 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदःनमो वैश्रवणाय च । उपजायत शर्वदत्ताद्गार्याच्छदत्तो गायों रुद्रभूतेाह्यायणादुद्रभूतिाह्यायणस्त्रातादेषुमतात् ॥ उपसंहारः
सुमन्तुजैमिनिविश्वामित्रवसिष्ठपराशरजालन्तुबहवगौतमशाकल्य - बाभ्रव्यमाण्डव्यबडबाप्रातिथेयी ये चान्ये आचार्यास्तेभ्यश्च स्वधेति ॥
॥ वंशब्राह्मणं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः___ वंशब्राह्मणेऽस्मिन् सामवेदाध्येतृणां प्रवृत्तिरुच्युत्पादनाय राधनामकमहर्षिपर्यन्तं सामवेदसम्प्रदायप्रवर्तकाचार्यपरंपराद्वैविध्यं ततश्च ब्रह्मपर्यन्तं प्रदर्शितपरंपराया ऐकरूप्यं च प्रदर्य तत्तदृषिनामानि निर्दिश्यन्ते। विद्यावंशप्रकाशनपरत्वादेव चास्य वंशव्राह्मणमिति नामधेयं समजायतेति मन्यामहे ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं ब्राह्मणं समग्रं दृश्यते । श्रीसत्यव्रतसामश्रमिभिरेतब्राह्मणसायणभाष्योपोद्धाते ‘मन्त्रं वोपनिषत्ततः' इत्यत्र पुष्पिकां प्रक्षिप्य तत्र 'भवेदुपनिषत्ततः इत्यपि पाठः कचित् , स त्वसमीचीन इव प्रतिभाति मन्त्रस्याग्रहात्' इति टिप्पणी न्यवेशि । तत्र चास्माकं त्वेवं प्रतिभाति, मन्त्रस्य पार्थक्येनाभ्युपगमे 'अष्टौ हि ब्राह्मणग्रन्थाः' इति श्रीमत्सायणार्याक्तयसाङ्गत्यभिया षष्ठब्राह्मणस्य मन्त्रब्राह्मणमिति उपनिषदाह्मणमिति च नामधेययुगलमवश्यमूरीकरणीयम् । अत एव 'मन्त्रं वा' इति वाशब्दः प्रयुक्त उपपद्यते । ब्राह्मणान्तर इव उपनिषड्राह्मणे पूर्वभागरूपत्वं मन्त्राणामित्यभ्युपगमेन न मन्त्रासंग्रहो दोषः प्रसजति । अत एव षष्ठस्योपनिषद्राह्मणस्य मन्त्रविद्याभेदेन द्वैविध्यं
तत्रोपनिषदाख्यो यः षष्ठो ग्रन्थः स च द्विधा । मन्त्रपर्व च विद्येति . . . . . . . ॥
इत्यादिना सायणार्यैः स्पष्टमेवाभ्यधायीति भवेदुपनिषत्ततः' इत्यपि पाठस्समीचीन इति । कोशेऽस्मिन् मुद्रितकोशेऽनुपलभ्यमानः ऋषिदेवपितृतर्पणक्रमप्रदर्शनपरभागोऽपि वंशब्राह्मणघटकतया निर्दिष्टो दृश्यते ।

Page #184

ब्राह्मणं ]
155
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
स चायं भागः सायणायैरपि न व्याख्यातो दृश्यत इति तस्य वंश ब्राह्मणान्तर्गतत्वमस्ति न वेति चिन्तनीयम् ॥
Substance-Palm-leaf. Size-17 x 13 inches. Character — Grantha.
Folios-- 65-672. Lines on a page - 6. Letters in a line - 60.
उपक्रमः
No. 131 कोशवत्.
उपसंहार:
·
No. 132 (3647/7).
वंशब्राह्मणम् .
Vamśa-Brāhmanam.
No. 131 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 131 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 131 कोशवत्.
Substance-- Palm-leaf. Size- 143 x 13 inches.
Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect-Appears to be correct.
No. 133 ( 1970 / 6).
वंशब्राह्मणम्.
Vamsa-Brāhmanam.
Complete or incompleteComplete.
Character - Nagari. Folios-81-86.

Page #185

156
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
Lines on a page--6. Letters in a line-48. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect- Appears
to be correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
No. 131 कोशवत्. उपसंहारः
No. 131 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 131 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः -
No. 131 कोशे द्रष्टव्यः । कोशेऽस्मिन् देवतर्पणपरभागात्पूर्वमेव वंशब्राह्मणसमाप्तिसूचनं दृश्यते ॥
No. 134 (c 98-99).
शतपथब्राह्मणं काण्वशाखीयम्.
Satapatha-Brāhmanam Kanva Sakha. Substance-Paper. | Age of Ms.-Old. . Size-11X4 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect- Appears Folios--1035.
___to be correct. Lines on a page—9.
Complete or incomplete Letters in a line-64. ___Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम्॥ स वै व्रतमुपैष्यन्नन्तराहवनीयं च गार्ह

Page #186

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 157
पत्यं च तिष्ठन् प्राङ् तिष्ठनप उपस्पृशति स यदप उपस्पृशत्यमेध्यो वै पुरुषस्तेन ह पुरुषोमेध्यो यदनृतं वदति तेनेदमन्तरतः शुक्तः पूति
ति मेध उ वा आपो मेध्यो भूत्वा व्रतमुपाया
नीति पवित्रमापः पवित्रपूतो व्रतमुपायानीति॥ उपसंहारःसमानमा सांजीवीपुत्रात्सांजीवीपुत्रो माण्डूकायनेर्माण्डूकायनिर्माण्डव्यान्माण्डव्यः कौत्साकौत्सो माहित्थेर्माहित्थिर्वामकक्षायणादामकक्षायणः शाण्डिल्याच्छाण्डिल्यो वात्स्याहात्स्यः कुश्रेः कुश्रिर्यजवचसो राजस्तम्बायनाद्यजवचा राजस्तम्बायनस्तुरात्कावषेयात्तुरः कावषेयः प्रजापतेः प्रजापतिर्ब्रह्मणो ब्रह्म स्वयंभु ब्रह्मणे नमः ॥ पञ्चमं ब्राह्मणम् ॥ हरिः ओम् ॥ इति शुक्लयजुर्वेदीयवाजसनेयान्तर्गतकाण्वीये शतपथबृहदारण्यककाण्डे उपनिषत्काण्डे षष्ठोध्यायः ॥
यो ह वै ज्येष्ठं च चतुर्दश ॥ १४ ॥ श्वेतकेतुर्ह वा आरुणेयः षोडश ॥ १६॥ स यः कामयेत त्रयोदश ॥ १३॥ एषां वै भूतानामष्टाविंशतिः ॥ २८ ॥ अथ वंशश्चतस्रः॥ ४॥ पञ्चब्राह्मणेषु पञ्चसप्ततिः ॥ ७ ॥
॥ इति बृहदारण्यकोपनिषत्काण्डः समाप्तः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
काण्वीयशतपथब्राह्मणेऽस्मिन् सप्तदश काण्डा दृश्यन्तेतत्र प्रथमे काण्डे-तत्तद्यज्ञोपयिकसामग्रीसंभरणकमोऽभिधीयते ॥

Page #187

158
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदःद्वितीये - दर्शपूर्णमासावभिधीयेते ॥
तृतीये आधानपुनराधानाग्निहोत्रचातुर्मास्यान्यभिधीयन्ते || तुरीयपञ्चमयोः - एकाहाहीनसत्रलक्षणसोमयागप्रकृतिभूतोऽग्निटोमो निरूप्यते ॥
सप्तमयोः - वाजपेयराजसूयौ प्रतिपाद्येत ॥
अष्टमनवमयोः – अग्निचयनबाह्याङ्गभूतोखा संभरणादि भस्मावहरणान्तं कर्मजातमभिधीयते ॥
दशमैकादशयोः - चितिसंचित्योरुपधानक्रमो निरूप्यते ॥ द्वादशे - तत्तत्कर्मणां भावनापुरस्सर मनुष्ठाने फलविशेषादिकमभिधीयते ॥ .
त्रयोदशे --आधानादिकर्मानुवादेन तत्तत्प्रशंसनपूर्वकं तत्तत्कालादिकमभिधीयते ॥
चतुर्दशे - तत्तद्यागदीक्षाप्रशंसनपूर्वकं सौत्रामणिर्निरूप्यते ॥ पञ्चदशे - अश्वमेधोऽभिधीयते ॥
षोडशे - प्रवर्ग्यनिरूपणं दृश्यते ॥
सप्तदशे - अन्तरङ्गबहिरङ्गभूतांशोपदेशपूर्वकं सविस्तरं ब्रह्मविद्यो पदिश्यते ॥
वक्तव्य विशेषः
शुक्लयजुर्वेदीयमिदं काण्वशतपथब्राह्मणं एकपात्- हविर्यज्ञ - उद्धारि- अध्वर - ग्रह - वाजपेय - राजसूय- उखासंभरण- हस्तिघट-चिति - संचिति-अग्निरहस्य-अष्टाध्यायी-मध्यम- अश्वमेध - प्रवर्ग्य - बृहदारण्यकाभिधेयैः सप्तदशभिः काण्डैर्विभक्तं दृश्यते । माध्यंदिनीयशतपथब्राह्मणापेक्षयाऽस्मिन् ब्राह्मणे उद्धारिग्रहप्रवर्ग्याख्यास्त्रयः काण्डा अधिका दृश्यन्त इति मुद्रितैतद्ब्राह्मणभूमिकायामभ्यधायि । तत्र चास्माकमित्थं प्रतिभाति - माध्यंदिनपाठे अन्तिमे बृहदारण्यककाण्डे आदावेव प्रवर्ग्यभागदर्शनात् वाजपेयराजसूयकाण्डयोः सवकाण्डनानैकीकरणादत्रोद्धारिकाण्डभाग एक एवाधिक इति । अन्यूनशताध्यायीपरिमितत्वादेव चास्य शतपथब्राह्मणमिति नाम संभाव्यते । कोशेऽस्मिन् आदिममेकपात्काण्डं विना अवशिष्टानि पञ्चदश काण्डान्यपि दृश्यन्ते ||

Page #188

SET]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
159
No. 135 (149). शतपथब्राह्मणं काण्वशाखीयम्.
Šatapatha-Brāhmaṇam Kāņva-Śākbā. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size-161 x 14 inches.
Condition of Ms.---Good. Character--Grantha.
Correct or incorrect - Not so Folios-318.
very correct. Lines on a page--6.
Complete or incomplete -InLetters in a line-60.
complete.
उपक्रम:---
No. 134 कोशवत्. उपसंहारः
अथो अथा(प्या)हुतिमेव जुहुयाच्चतुर्गृहीतमाज्यं गृहीत्वा वैष्णव्य!रु विष्णो विक्रमस्वोरुक्षयाय नस्कृधि घृतं घृतयोने पिब प्रप्रयज्ञपति तिर स्वोहीत यज्ञो वै विष्णुस्तत्पुनर्यज्ञमाल(र)भते तथास्यायातयामा(मो) यज्ञो भवति तस्मान्न पराङ् भवति तत्र यच्छनुयात्तद्दद्यादथ यावदात्र एव कियद्रात्रेयोदय (चोदव) स्येत्तद्देवाग्निहोत्रं जुहुयात्स साय: होमः काल उ एव प्रात)मः॥
चतुर्थ ब्राह्मणम्. ॥ इति ग्रहकाण्डे पञ्चमोऽध्यायस्समाप्तः ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
No. 134 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यावशेषः
कोशेऽस्मिन् हविर्यज्ञ-एकपात्-उद्धारि-अध्वरकाण्डा ग्रहकाण्डे पञ्चाध्यायाश्च दृश्यन्ते । तत्रैकपात्काण्डे द्वितीयाध्यायान्ते ३कण्डिकाः तृतीयाध्यायादौ ३९ कण्डिकाश्च न दृश्यन्ते । मुद्रिते अत्रत्ये च लिखित

Page #189

160 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [acकोशान्तरे अध्यायद्वितयेन विभक्त उद्धारिकाण्डः नवाध्याय्या विभतोऽध्वरकाण्ड इत्याहत्य काण्डद्वय मेकादशाध्यायीपरिमितं दृश्यते । अत्र तु कोशेऽध्यायषट्केन विभक्त उद्धारिकाण्डः, पञ्चभिरध्यायैस्तु अध्वरकाण्ड इति विभाग एव वैलक्षण्यं न ग्रन्थे न्यूनाधिकभाव उपलभ्यत इति ॥
No. 136 (A 13). शतपथब्राह्मणं काण्वशाखीयम्.
Satapatha-Brāhmaṇam Kāņva-Śākhā. Substance-Paper.
Age of Ms.—1892 A.D. Size-128X7 inches. Condition of Ms.- Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect-Not so Folios-132.
very correct. Lines on a page-13.
Complete or incomplete-InLetters in a line-32.
complete.
उपक्रमः
No. 134 कोशवत्. उपसंहारःस यद्वैश्वदेवेन यजतेऽग्निरेव तद्भवत्यग्नेस्सायुज्यम्
सलोकतां यजत्यथ यद्वरुणप्रघासैर्यजते वरुण एव तद्भवति वरुणस्य सायुज्यग् सलोकतां जयत्यथ यत्साकमेधैर्यजत इन्द्र एव तद्रवतीन्द्रस्य सायुज्यग् सलोकतां जयत्यथ यच्छुना. सीरीयेण यजते वायुरेव तद्भवति वायोस्सायु

Page #190

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
161
ब्राह्मणं]
ज्यग् सलोकतां जयति स यस्मिन्नृतौ चातु
स्यियाज्यमुं लोकमेति स एनमृतुः परस्मा ऋतवे प्रयच्छति परः परस्मै तमेवमृतवः संप्र. दायं परममेव स्थान परमं लोकं गमयन्ति तस्मादाहुश्चातुर्मास्ययाजिनं नानुविन्दन्तीति परमग ह्येव सलोकं परमां जितिं जयतीति ॥९
चतुर्थं ब्राह्मणम् || महाहविषा ह वै देवा वृत्रं जनुरिति त्रिंशत् ॥ ३० ॥ महाहविषा ह वै देवा वृत्रं जनुरित्यष्ट ॥ ८॥ अक्षयग् ह वै सुकृतमिति दश ॥१०॥ तद्यदाहुस्साकमेधैरिति नव ॥९॥ चतुषु ब्राह्मणेषु सप्तपश्चाशत् ॥ ५७ ॥ इत्येकपात्काण्डे षष्ठोऽध्यायः ॥ ६॥ हरिः ओम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 134 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् हविर्यज्ञ-उद्धारि-एकपात्काण्डा दृश्यन्ते.
No. 137 (A 14). शतपथब्राह्मणं काण्वशाखीयम् .
Śatapatha-Brāhmaṇam Kanva-śākbā. Substance-Paper.
Age of Ms.-1893 A.D. Size-121 x 7 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect—Not so Folios-129.
very correct. Lines on a page-12.
Complete or incomplete - Letters in a line--34. ___Complete.
D.C.M.
11

Page #191

162
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ तद्वै देवय॒जनमीक्षन्ते तद्यदेव व॒र्षष्ठं भूमेस्त॒देव॒ देवय॒जनग् स्याद्य॒त्रान्यद्भूमे॒र्नाभिश॒यतेऽतो वै देवा उत्क्रान्ता देवानेव तदुषोकामति स स देवे देवय॒जने यजतेऽथ यो ह तत्र य॒जते य॒त्रान्यद्भूमेरभिशेते ऽधस्तरामिव हैव त॒स्मिन्निष्टा भवति त॒स्माद्यत्रैव वर्षिष्ठं भूमेस्तदेव देवयजनग् स्यात्तद्वर्षिष्ठम् सत्समगु स्यात्तद्धि प्रतिष्ठितम॒विभ्रशि य॒त्सम॒ग् समग् सत् ॥
उपसंहारः—
अथैनामाहुतिं जुहोति पुत्रो वा भ्राता वा यो वाऽन्यो वा ब्राह्मणः स्यादस्मात्त्वमधिजातोऽसि त्वदयं जायतां पुनरसौ स्वर्गाय लोकाय स्वाहेत्यनपेक्षमेत्याप उपस्पृशन्ति ॥ १५ ॥
तदाहुर्दीर्घसत्री सप्तदश ॥ १७ ॥ अथ ह स्माह नाको मौद्गल्यः पञ्चदश ॥ १५ ॥ द्वयब्राह्मणेषु द्वात्रिग्ात् ॥ ३२ ॥
॥ मध्यमकाण्डे नवमोऽध्यायस्संपूर्णः ॥
कण्डिकासंख्या ३८३ । ब्राह्मणसंख्या २९ ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 134 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
--
[ वेदः
कोशेऽस्मिन् हविर्यज्ञमध्यमकाण्डौ दृश्येते ॥

Page #192

ब्राह्मणं]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
163
No. 138 (1670/3).
षड्विंशब्राह्मणम् .
Sadviinsa-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms. -- Some Size-165x14 inches.
letters are missing here Character-Grantha.
and there owing to worm
eating. Folios-120-135.
Correct or incorrect- Appears Lines on a page--10.
___to be correct. Letters in a line-62.
Complete or incompleteAge of Ms.-Old. 1 Complete.
उपक्रम:
हारः ओम् ॥ ब्रह्म च वा इदमग्रे सुब्रह्म चास्तां ततः सुबह्मोद का मदथ ह देवा यज्ञेन ब्रह्म पर्यगृलताग्निर्वै ब्रह्माऽसावादित्यः सुब्रह्म तद्देवा यज्ञस्य संधावन्वैच्छन्नेष वै यज्ञस्य संधियत्रैष उत्करस्तस्मादुत्करे तिष्ठन् सुब्रह्मण्यः सुब्रह्मण्यामाह्वयति सुब्रह्मण्यों सुब्रह्मण्योमिति स्त्रियमिव त्रिराह त्रिषत्या हि देवा इन्द्रागच्छेति यदाहेन्द्रागच्छत्येतद्वाऽस्य प्रत्यक्षं नाम तेनैवैनं तदाह्वयति हरिव आगच्छेति पूर्वपक्षापरपक्षी वा इन्द्रस्य हरी ताभ्यां हीदं सर्व हरति ॥ उपसंहारः
स सर्वां दिशमन्वावर्ततेऽथ यदाऽस्या मानुषाणामतिधृतिम(र)ति दुःखं वा पर्वताः स्फुटन्ति निपतन्त्याकाशामिः कम्पति(ते) महाद्रुमा उन्मीलन्त्य(न्मूलयन्त्य)श्मानः प्लवन्ति तटाकानि प्रज्वलन्ति चतुष्पादं पञ्चपादं भवन्ती(ती)त्येवमादीनि तान्येतानि सर्वाणि सूर्यदेवत्यान्यद्भुतानि प्रायश्चित्तानि भवन्त्युदुत्यं जातवेदसमिति स्थालीपाकं हुत्वा पञ्चभिराज्याहुतिभिरभिजुहोति सूर्याय स्वाहा सर्वभूता(ग्रहा)धिपतये स्वाहा किरणपाणये स्वाहेश्वराय स्वाहा सर्वपापशमनाय स्वाहेति व्याहृतिभिक्षुत्वाऽथ साम गायेत् ॥
D.C.M.
11*

Page #193

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
प्रतिपाद्यविषय:
ब्राह्मणेऽस्मिन् अध्यायापराभिधेयाः षट् प्रपाठका दृश्यन्ते ।
तत्र प्रथमे प्रपाठके प्रथमखण्डे सुब्रह्मण्याह्वानमभिधीयते। द्वितीये खण्डे-सुब्रह्मण्याशब्दस्याख्यायिकाप्रदर्शनपूर्वकं देवतामन्त्रोभयनामधेयत्वं प्रकाश्यते । तृतीयचतुर्थखण्डयोः-सवनत्रयविज्ञेयं प्रकाश्यते । पञ्चमषष्ठखण्डयोः-ब्रह्मकर्तव्यं व्याहृतिहोमादिनैमित्तिकप्रायश्चित्तमभिधीयते । सप्तमखण्डे--सौम्यचरुविधानं दृश्यते ॥
द्वितीयप्रपाठके आदितश्चतुर्ष खण्डेषु-बहिष्पवमानधर्मादयोऽभिधीयन्ते । पञ्चमषष्ठसप्तमखण्डेषु-सवनत्रयसंबन्धिनः चमसभक्षणोपयिका होत्राापहवाः कथ्यन्ते । अष्टमनवमदशमेषु खण्डेषु-ऋत्विग्विज्ञानवरणनैमित्तिकहोमाध्वर्युप्रशंसनादिकं दृश्यते ॥ __ तृतीयप्रपाठके प्रथमखण्डे–अवभृथधर्मा अभिधीयन्ते । द्वितीयतृतीयतुर्यपश्चमेषु-अभिचारसंज्ञकविठुतयोऽभिधीयन्ते ॥
चतुर्थप्रपाठके प्रथमखण्डे-व्यूढद्वादशाहधर्मा अभिधीयन्ते । द्वितीयतृतीयतुरीयपञ्चमखण्डेषु-श्येनत्रिवृदग्निष्टोमसंदंशवज्राख्या आभिचारिकयज्ञा निरूप्यन्ते ॥ षष्ठसप्तमखण्डयोः–वैश्वदेवसत्रमभिधीयते ॥
पञ्चमप्रपाठके प्रथमखण्डे-साख्यायिकाप्रदर्शनमग्निहोत्रं प्रश. स्यते । द्वितीयखण्डे-औदुम्वरीप्रशंसनं दृश्यत ॥ तृतीयखण्डे-यूपप्रशंसनं दृश्यते । तुरीयखण्डे–सन्ध्याकर्मप्रशंसनं दृश्यते । पञ्चमे खण्डे सोमस्य क्षयवृद्धिनिरूपणं दृश्यते । सप्तमखण्डे-स्वाहाकाराख्यदेवताऽभिधीयते ॥
षष्ठप्रपाठके प्रथमखण्डे–अद्भुतसामान्यशान्तिनिरूपणं दृश्यते ॥ द्वितीयखण्डे-आख्यायिकाप्रदर्शनपूर्वकं शत्रुविजयार्थहोमोऽभिधीयते। तृतीयखण्डमारभ्यासमाप्ति-इन्द्राग्निवरुणवैश्रवणवायुसोमविष्ण्वादिनिमित्तकाद्भुतविशेषेष्वनुष्ठयः शान्तिप्रकारः प्रकाश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः--
सामवेदान्तर्गतकाथुमशाखीयेष्वष्टसु ब्राह्मणेष्विदं ब्राह्मणं षड्विंशाख्यं द्वितीयं स्यात् ' इति सायणायः द्वितीयतया परिगणितम् । अयं

Page #194

AIEN] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 165 च प्रौढब्राह्मणमहाब्राह्मणापरपर्यायनामधेयस्य ताण्ड्यब्राह्मणस्य शेषरूप इति सायणार्यभाष्यादवगम्यते । अत एवास्य षड्विंशब्राह्मणमिति नामधेयमप्युपपद्यते । यत इदं ताण्ड्यमहर्षिप्रवक्तकताण्ड्यब्राह्मणात्पञ्च. विंशतिप्रश्नपरिमितादुपरितनं षड्डिशाध्यायमारभ्य प्रवृत्तं तत्प्रतिपादितकर्मसु भेदप्रदर्शनपरं दृश्यते । अत्र चान्तिमः षष्ठः प्रश्नः अद्भुतशान्तिप्रतिपादकत्वात्कश्चित् अद्भुतब्राह्मणमिति व्यपदिश्यते । शान्तेश्च नैमित्तिकत्वेन तत्प्रतिपादकभागस्यापि पूर्वशेषत्वमेवेति भाष्यकारैः अद्भुतब्राह्मणस्य न पृथक्परिगणनं कृतम् । अध्यायषटकपरिच्छिन्नस्यास्य षडिंशब्राह्मणस्य तु ताण्ड्यव्राह्मणशेषत्वेऽपि तदनुक्तापूर्वकर्मभेदानामप्यत्राभिधानात्ततोऽतिरिक्तमिदमिति भाष्यकृतस्तात्पर्य स्यादिति वयं संभावयाम इति ॥
No. 139 (3007/2).
षड्विंशब्राह्मणम् Şadvimśa Brāhmaṇam.
Substance-Palm-leaf. Size-18 x 17 inches. Character-Grantha. Folios-110-124 Lines on a page--10. Letters in a line-.72.
Age of Ms.-Ancient. Condition of Ms.--Ends of ___leaves are mutilated. Correct or incorrect-Appe
_ars to be correct. Complete or incomplete
complete.
उपक्रमः
No. 138 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 138 कोशवत्.

Page #195

166
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
No. 138 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 138 कोशवत्.
No. 140 (3647/2).
षड्विंशब्राह्मणम् .
Sadvimsa-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.--Old. Size-171x1 inches. Condition of Ms.-Almost Character-Grantha.
good. Folios-25.
Correct or incorrect-Not so
very correct. Lines on a page-7.
Complete or incomplete Letters in a line-60.
Complete.
उपक्रमः
_No. 138 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 138 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 138 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः___No. 138 कोशवत्.

Page #196

ब्राह्मणं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 141 (2497/2).
षड्विंशब्राह्मणम्.
Sadvimśa-Brāhmanam.
Substance-Palm-leaf. Size — 14Ğ × 12 inches. Character---Nāgari. Folios - 45-64. Lines on a page—8. Letters in a line-70. Age of Ms.—Ancient.
उपक्रमः -
No. 138 कोशवत् .
उपसंहारः
प्रतिपाद्य विषयः
--
खननाद्दहनादभिमर्शनाद्गोभिराक्रमणाच्चतुर्भिः शुध्यते भूमिः पञ्चमाचोपलेपनात्संभारान् प्रदक्षिणमानीय ब्राह्मणान् स्वस्ति वाच्यैतैः संभारैर्यदुपस्पृष्टं तदभ्युक्षेच्छाम्यति हातो ब्राह्मणभोजनं हिरण्यं गौर्वाseat भूमिर्दक्षिणा इति शाम्यति हातः शान्त्यर्थः शान्त्यर्थः ॥ १३ ॥ ॥ षष्ठोऽध्यायः ॥ षर्विशब्राह्मणं समाप्तम् ॥
No. 138 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
167
Condition of Ms.-Letters are missing here and there owing to worm-eating. Correct or incorrect-Appears to be correct.
Complete or incompleteComplete.
कोशेऽस्मिन् षड्विंशब्राह्मणं समग्रं दृश्यते । मुद्रितेऽन्तिमप्र नवमखण्डान्ते परिदृश्यमानः 'खननाद्दहनात्' इत्यादिकः 'शान्त्यर्थः ' इत्यन्तो ग्रन्थः अत्र त्रयोदशखण्डतया लिखितः ॥

Page #197

168
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 142 (1970/1).
षड्विंशब्राह्मणम्
Şadviñsa-Brāhmaṇam. Substance - Palm-leaf. | Age of Ms. --Old. Size-141 x 1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nāgarī.
Correct or incorrect- Appears Folios—33.
to be correct Lines on a page--6.
Complete or incompleteLetters in a line-.48
Complete.
34954:--
No. 138 an. JUHEN:
No. 141 7310 प्रतिपाद्यविषयः
No. 138 izlec.
Thou
19:— No. 141 #itaa.
No. 143 (53/2).
षड्विंशब्राह्मणम्.
Șadvimśa-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Folios—15-25. Size-161 x 14 inches. Lines on a page—. 6 Character—Nāgarī. | Letters in a line-64.

Page #198

ब्राह्मणं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Ends of leaves are broken to a little
extent.
उपक्रमः
उपसंहारः
मेव तत्सम्यक् संदधात्येवमिव वै वज्रः साधुर्यदारम्भणतोऽणीयान् प्रहरणतः स्थवीयांस्तेन पाप्मानं भ्रातृव्यं स्तृणुते वसीयान् आत्मना भवति य एतया स्तुते ॥ ६ ॥
:–
- No. 141 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 138 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
169
Correct or incorrect--Appears to be correct..
Complete or incompleteComplete.
कोशेऽस्मिन् इदं षड्विंशब्राह्मणं तृतीयाध्यायान्तिमभागमारभ्य समग्रं दृश्यते ॥
No. 144 (2485/6). षड्विंशब्राह्मणम् .
Sadvimśa-Brāhmanam.
Substance-Palm-leaf. Size——16 x 2 inches. Character—Nāgari.
Folios-200-204. Lines on a page — 12. Letters in a line-78.
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms. Last folio is broken.
Correct or incorrect--- Correct. Complete or incomplete-Incomplete.

Page #199

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
No. 138 कोशवत्.
उपसंहारः
वार्षाहरे पवमानमुखे भवतः सफौपगवे नानदं ऋराणि सामानि संभवन्ति स्तुत्यै तैल्यको वा बाधको वा यूपस्य स्फयाग्रः शवनभ्येऽ. धिषवणे अग्नये रुद्रवते लोहितः पशुः सादयन्त्युपांश्वन्तर्यामौ शरमयं बर्हिः शीत्य वैभीतक इध्मो
प्रतिपाद्यविषयः
No. 138 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् आदितः तृतीयप्रपाठके असमग्राष्टमखण्डान्तमिदं ब्राह्मणं दृश्यते ॥
No. 145 (53/5).
संहितोपनिषद्राह्मणम् .
Samhitopanisad-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-163 x 1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Appears Folios-44-46.
to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-64.
Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ अथातः संहितोपनिषदो व्याख्यास्यामः सर्वपरोक्षा देवसंहिता भवति सर्वप्रत्यक्षाऽसुरसंहिता भवति परोक्षप्रत्यक्षा ऋषिसंहिता भवति यथाऽधीमहे स्वर्या देवसंहिता भवति स्वर्ग लोकं गच्छति यस्तथाऽधीते पशव्याऽसुरसंहिता भवति पशुमान् भवति यस्तथाऽधीते ब्रह्मवर्चस्या ऋषिसंहिता भवति ब्रह्मवर्चसी भवति यस्तथाऽधीते ॥

Page #200

ब्राह्मणं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
अथ हिरण्यमेवापः कनको भवति सहस्रं लभतेऽथैषा यजनीयेहनि सप्तच्छन्दाऽथैषाऽग्निरुपसमाहितो भवति ब्रह्मचारी भैक्षं चरति निवेद्यं लभते तिष्ठत्यहश्शेषो भवति व्रतमिति सारस्वतमन्नं प्रजाप्रतिमपृच्छत्पृच्छामि त्वामिति वामिति वा सर्वत्र दानप्रतिग्रहः सोमयाज्यापूतो भवति स खलु त एतं प्रजापतिर्वा इदमेकमन्नमक्षितायुः पुरुषो वाचमीश्वरोऽभिजायते ऽनाकाशीकरणं च चतुर्ऋचो भवति य एवं वेद य एवं वेद || ॥ संहितोपनिषत्समाप्ता ॥
--
प्रतिपाद्यविषयः
ब्राह्मणेऽस्मिन् देवासुरादिसंहिताभेदकथनपूर्वकं तदध्ययनप्रशंसनं स्वरभेदकथनपूर्वकं तत्प्रशंसनं संहिताप्रदानपात्रीनरूपणपुरस्सर तत्प्रशंसनादिकं च दृश्यते ॥
वक्तव्य विशेष. -
-
कोशेऽस्मिन्निदं ब्राह्मणं समग्रं दृश्यते । श्रीसायणार्यभाप्यानुरोधेनेदं संहितोपनिषद्ब्राह्मणं कौथुमशाखीयेष्वष्टसु सामब्राह्मणेषु सप्तम मिति ज्ञायते । उपनिषद्ब्राह्मणाभिधेयं त्वितो भिन्नं तलवकारशास्त्रीय दृश्यते ॥
उपक्रमः
Substance-Palm-leaf. Size 14 x 13 inches. Character—Nāgari.
No. 146 ( 1970/5).
संहितोपनिषद्ब्राह्मणम् . Samhitöpanisad-Brāhmanam.
Folios-77-81.
Lines on a page-6.
-
171
No. 145 कोशवत्.
Letters in a line --48. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect-Appears to be correct. Complete or incomplete Complete.

Page #201

172 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
No. 145 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 145 कोशवत्.
-
वक्तव्यविशेषः-
No. 145 कोशवत्.
Substance-Palm-leaf. Size 14 X 1 inches. Character-Nagarī.
उपक्रमः
Folios-90-93.
Lines on a page-8. Letters in a line-56.
उपसंहारः
No. 147 (2497/6).
संहितोपनिषद्ब्राह्मणम् . Samhitōpaniṣad-Brāhmaṇam.
No. 145 कोशवत्.
No. 145 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 145 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 145 कोशवत्.
[ वेदः
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Appears to be good.
Correct or incorrect-Appears to be correct. Complete or incompletecomplete.

Page #202

STEJoi]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
173
No. 148 (3007/6).
संहितोपनिषद्राह्मणम् .
Samhitopanişad-Brāhmaṇam. Substance-Palın-leaf. Age of Ms.-01d. Size-18x14 inches. Condition of Ms.-Ends of Character-Grantha.
leaves are mutilated.
Correct or incorrect- Appears Folias-146–148.
to be correct. Lines on a page—7.
Complete or incompleteLetters in a line-64.
Complete.
349:
No. 145
T.
उपसंहारः
No. 145 fizera.
wania@qt:--
No. 145 #TIT.
वक्तव्यविशेषः
No. 145 patara
No. 149 (3647/6).
संहितोपनिषद्राह्मणम् .
Sambitopanişad-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. | Character-Grantha. Size174 x 14 inches. Folios-61-64.

Page #203

174
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
Lines on a page-6. Letters in a line-62. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect- Appears
to be correct. Complete or incomplete
Complete.
|
उपक्रमः
No. 145 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 145 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 145 कोशवत् . वक्तव्याविशेषः
No. 145 कोशवत्.
No. 150 (53/6).
सामविधानब्राह्मणम्.
Sāmavidhāna-Brahmanam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Ancient. Size-163X18 inches. Condition of Ms.—One end Character-Nagari.
of the leaves is mutilated.
Correct or incorrect—Not so Folios-47-64.
very correct. Lines on a page—6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.
उपक्रमः
ब्रह्म ह वा इद्मग्र आसीत्तस्य तेजो रसोऽत्यरिच्यत स ब्रह्मा समभवत्स तूष्णीं मनसाध्यायत्तस्य यन्मन आसीत्स प्रजापतिरभवत्तस्मात्प्राजापत्यां मनसा जुह्वति मनो हि प्रजापतिस्तस्य द्यौः शिर आसीदुरोऽन्तरिक्षं मध्यं समुद्रः पृथिवी पादौ ॥

Page #204

ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
सोऽयमनूचानाय ब्रह्मचारिणं समावर्तमानायाख्येयः । उपाध्यायाय ग्रामवरं सहस्रं श्वेतं चाश्वं प्रदायानुज्ञातो वा यं कामं कामयते तमाप्रोति तमाप्नोति ॥
॥ सामविधानब्राह्मणं समाप्तम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
ब्राह्मणेऽस्मिन् प्रत्येकमष्टभिः खण्डैस्सहितास्त्रयः प्रपाठकाः परिदृश्यन्ते । तत्र प्रथमे प्रपाठके ब्रह्मणः प्रपश्चसृष्टिकथनम्, सृष्टोपजीवनाय सामप्रदानकथनं, क्रुष्टादिस्वराणां स्वरूपध्यानच्छन्दोदेवतानिरूपणम्, यज्ञानाधिकारिणां देवानामजपृनिप्रभृतीनां च श्रेयसे सामाध्ययनादिनिरूपणम् कृच्छ्रातिकृच्छ्रकृच्छ्रातिकृच्छ्राख्यतपोविशेषाणामभिधा नम्, पवमानेष्टिदर्शपूर्णमासाग्निहोत्र प्रतिनिधिसामाध्ययनकथनम्, पाञ्चरात्रिकव्रतानुष्ठानप्रयोगकथनम्, साप्तरात्रिकाणां मासाद्यध्येयानां सप्तसंहितानां च साम्नां विधानम् पातकोपपातकमहापातकादीनां प्रायश्चित्तादिकं चेत्येतत्सर्वमत्र परिदृश्यते ॥
·
द्वितीये प्रपाठके - आयुरभिवृद्धिशुद्धयपुनरावृत्तिपुत्त्रमरणाभावरोगोपशान्तिसर्पशस्त्रभयपरिहारबह्नन्न पिपासोद विषमरणाभावक्षेमज - रामृत्युपरिहारवशीकरणकन्योद्वहनशत्रूच्चाटनयशोब्रह्मवर्चसाधिक्यवादिजयपुत्त्रकामनास्वनुष्ठेयाः प्रयोगा अभिधीयन्ते ॥
तृतीये प्रपाठके - धान्यहिरण्यपशुसमृद्धिप्रयोगः, वास्तुशमनप्रयोगः, स्वप्नजाग्रद्विषयपीडापरिहारप्रयोगः, राजाभिषेकप्रयोगः, अद्भुताभिचारशान्तिप्रयोगः, युद्धजयाद्यभीप्सुप्रयोगः, भाविजन्मस्वज्ञानाभावकामनायामग्नेः स्वाधीनकरणे पिशाचबाधापरिहारे जन्मान्तराभावका मनायां स्वेच्छया लोकान्तरगमने च साधकाः प्रयोगा अभिधीयन्ते । तथाऽन्ते सामविधानसंप्रदाय प्रवर्तकाचार्य नामधेयानि च निर्दिश्यन्ते ||
वक्तव्यविशेष:
--
175
,
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमानं सामविधानाख्यं ब्राह्मणं समग्रं दृश्यते । इदं च ब्राह्मणं
विंशाख्यं द्वितीयं स्यात्ततः सामविधिर्भवेत् ।

Page #205

176
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[99:
इति सायणार्यभाष्यदर्शनात् कौथुमशाखीयेष्वष्टसु सामब्राह्मणेषु तृतीयमिति विज्ञायते । अत्र च सर्वेषु प्रयोगेषु सान्नां विनियोगाभिधानदर्श नादेवास्य ब्राह्मणस्य सामविधानमित्यन्वर्थ नामधेयमित्यवसीयते ॥
No. 151 (1970/2).
सामविधानब्राह्मणम् .
Sāmavidhāna-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.- Ancient. Size-148x13 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect- Almost Folios-34-56.
correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete - Letters in a line-50.
Complete.
उपक्रमः
No. 150 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 150 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः--
No. 150 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 150 कोशवत्.
No. 152 (2497/3).
सामविधानब्राह्मणम्.
Sāmavidhāna-Brāhmaṇam. Substance--Palm-leaf. | Character--Nagari. Size-145 x 14 inches. | Folios-44-77.

Page #206

EN
GOVERSMEST ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
177
Lines on a page---8.
every page due to wormLetters in a live—64.
eating.
| Correct or incorrect- Appears Age of Ms.-Ancient.
to be correct. Condition of Ms.—Three or Complete or incomplete
four letters are missing in Complete.
345:--
No. 150 m
etra.
UTHER:
No. 150 maraq.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 150 FTTET.
वक्तव्यविशेषः
No. 150 HTET.
No. 153 (3007/3).
सामविधानब्राह्मणम्.
Sāmavidbāna-Brā hmaṇam. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.--Ends of Size--181 x 1: inches.
the leaves are broken and Character - Grantha.
letters are missing. Folios-125-135.
Correct or incorrect-Not so Lines on a page—9.
very correct. Letters in a line-80. Complete or incompleteAge of Ms.-Old.
Complete.
3978:
No. 150 itaa. D.C.I.

Page #207

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः--
No. 150 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 150 कोशवत्.
वक्तव्यावशेषः
No. 150 कोशवत् .
No. 154 (3647/3).
सामविधानब्राह्मणम् .
Sāmavidhāna-Brāhmaṇam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size-178x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character--Grantha.
Correct or incorrect - Appears Folios-44-64.
___ to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.
उपक्रमः
No. 150 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 150 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 150 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 150 कोशवत्.

Page #208

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 155 (1670/3).
सामविधानब्राह्मणम् .
Samavidhāna-Brahmanam. Substance - Palın-leaf. Age of Ms.-Old. Size -145 x 14 inches.
Condition of Ms. One or
two letters are missing in Character-Grantha.
_every page. Folios-136-144.
Correct or incorrect -- Appears
____to be correct. Lines on a page --9.
Complete or incomplete-InLetters in a line-64.
complete.
उपक्रमः
No. 150 कोशवत् .
उपसंहारः
प्रजापतये स्वाहेति मध्य उपहरेदिन्द्रायेति पुरस्ताद्वायव इत्यवान्तरदेशे यमायेति दक्षिणतः पितृभ्य इत्यवान्तरदेशे वरुणायेति पश्चान्महाराजायेत्यवान्तरदेशे सोमायेत्युत्तरतो महेन्द्रायेत्यवान्तरदेशे वासुकय इत्यधस्तादूर्व नमो ब्रह्मण इति दिवि बहुपशुधन
प्रतिपाद्यविषयः
No. 150 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्याविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं सामविधानब्राह्मणं तृतीयप्रपाठके समग्रप्रायतृतीयखण्डान्तं परिदृश्यते ॥
D.C.M.
12*

Page #209

180
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Substance-Paper. Size - 92 × 37 inches. Character—Nāgari. Folios--69.
Lines on a page-7. Letters in a line - 32.
उपक्रमः
(3) आरण्यकम्. fo. 156 (C 174).
ऐतरेयारण्यकम्.
Aitareya-Aranyakam.
वेिदः
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct..
Complete or incompleteComplete.
भूमिमुपस्पृशेदन इळा नम इ -- संदृशि । भद्रं कर्णेभिः - - यदायुः ॥ शं न इन्द्राग्नी -- पूषणा वाजसातौ ॥ स्तुषे जनं -- मित्रो अग्निः ॥ कया नश्चित्र आभुवत् -- शतं भवास्यूतिभिः ॥ स्योना पृथिवि भव - - सप्रथः ॥ उदितः शुक्रियं -- मा मा हिंसीः ॥ तच्चक्षुर्देवहितं -- जीवेम शरदः शतम् । ओष्ठापिधाना नकुली -- वादयेदिति
वायसः ॥
अन्त्या शान्तिः - वाङ्मे मनसि प्रतिष्ठिता -- अवतु वक्तारम् || भद्रं नो अपि वातया मनः । ओं शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ||

Page #210

आरण्यकं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 181
अथ महाव्रतमिन्द्रो वै वृत्रं हत्वा महानभवद्यन्महान॒ भव॑त्तन्महाव्रतमभव॑त् तन्महाव्रतस्य महाव्रतत्वं द्वे एतस्याद्वं आज्ये कुर्यादिति हैक आहु॑रेकमितित्वे स्थितम् । प्रवो देवायालय इति राजिकामो विशो विशो वो अतिथिमिति पुष्टिकाः पुष्टिर्वै विशेः पुष्टिमान् भवतीत्यं - तिथिमिति पदं भवति नैतत्कुर्यादित्याहुरीश्वरोऽतिथिरेव चरितोः ॥
उपसंहारः
अथातस्स्वाध्यायधर्मं व्याख्या॑ः (स्याम॑ः ) उप पुराणे नापी कक्षोदके पूर्वाह्नं न सभिन्नासु छायास्वपराह्ने नाध्यूहूळे मेघेऽपत वर्षे त्रिरात्रं वैदिकेनाध्याये नान्तरी (रि) यन्नास्मिन् कथां वदेते । नास्य रात्रौ च न च कीर्तयिषेतदिति वा एतस्य महतो भूतस्य नाम भवर्ति योऽस्यैतदेवं नाम वे ब्रह्म भवति ब्रह्म भवति ।। ९४ ।।
प्रतिपाद्यविषयः
प्रथमारण्यकेऽस्मिन्नध्यायपञ्चके गवामयनसत्रे उपान्त्याहः कर्तव्यस्य महाव्रतनाम्नः कर्मणः तत्सम्बन्धिनां शस्त्राणां च निरूपणं कृतम् ॥

Page #211

182
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[97
द्वितीयारण्यके उपासनाकाण्डरूपे अध्यायत्रयेण कर्मकाण्डोदि. तयज्ञवासनावासितस्य प्रवृत्त्यर्थमङ्गाववद्धप्रतीकोपासनप्रदर्शनमुखेन प्राणविद्या मध्यमाधिकार्युपयोगिनी प्रपश्चिता । अवशिष्टाध्यायत्रयेण संपादितचित्तैकाग्रथस्य उत्तमाधिकारिणः सुखवोधाय उत्तमाधिकार्युपयोगिनी तत्त्वविद्या अभिहिता । सप्तमाध्याये शान्तिको मन्त्रः पठितः ॥
तृतीयारण्यके प्रथमेऽध्याय-प्रजापश्यादिकामनावतोऽधमाधिकारिण उपयोगिन्यो निर्भुज प्रतृण्णं उभयमन्तरंणेति त्रिधा विभक्तानां संहितापदक्रमाणां पृथिव्यादिदृष्टया ध्यानरूपास्संहितोपासना अभिधीयन्ते । द्वितीयाध्याये त्वक्षरादीनामनेकधा ध्यानरूपा उपास्तिश्च प्रदर्शिता ॥
चतुर्थारण्यके सान्नां शंसनप्रकारः कथितः ॥
पञ्चमारण्यके त्रिभिरध्यायैः एकाहमहानाम्न्यवयवसत्रावयवभेदेन त्रैविध्यमापन्नस्य महाव्रताख्यकर्मणो हौत्रप्रयोगादिकमभिधाय एतदारण्यकपाठप्रवचनादीनां नियमाश्च विस्तरेण प्रतिपाद्यन्त इत्यय सायणार्यभाष्यानुरोधी प्रतिपाद्यविषयसंग्रहः ॥ वक्तव्यविशेषः-- ____अरण्य एवाध्ययननियमात् आरण्यकमित्यस्य वेदभागस्य प्रसिद्धिः! कोशेऽस्मिन् इदमैतरेयारण्यकं समग्रं दृश्यते । एतदारण्यकप्रवक्तरैतरेयस्य महिदासस्य विषये यद्वक्तव्यं तत् No. 76 तमे ऐतरेयब्राह्मणकोशे द्रष्टव्यम् ॥
No. 157 (C 849).
ऐतरेयारण्यकम्.
Aitareya-Aranyakam. Substance-Paper.
Letters in a line-30. Size—8x34 inches.
Age of Ms.-Modern
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect—Correct. Folios-62.
Complete or incomplete Lines on apage-8.
____Conmplete.

Page #212

आरण्णकं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रमः --
No. 150 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 156 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 156 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 156 कोशवत्.
No. 158 (2358).
ऐतरेयारण्यकम्.
Aitareya-Aranyakam.
Substance-Palm-leaf.
Size—15 × 1‡ inches. Character -- Grantha.
Folios-28.
Lines on a page-7.
Letters in a line-68.
उपक्रम:--
No. 156 कोशवत् .
183
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. Wormeaten.
or incorrect - In
Correct correct.
Complete or incomplete—Incomplete.
उपसंहारः
विदा मघवन् विदा गातुमनुशंसियो दिशः। शिक्षा शचीनां पते पूर्वाणां पुरूवसो । आभिष्टुमभिष्टिभिः प्रचेतन प्रचेतय । इन्द्रद्युम्नाय न इष एवा हि शक्रः ॥

Page #213

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रांतपाद्यविषयः--
No. 156 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदमारण्यकं चतुर्थारण्यके ऋद्वितयान्तमुपलभ्यते ॥
No. 159 (4379).
ऐतरेयारण्यकम् .
Aitareya-Aranyakam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms. -Old. Size --8xl inches.
Condition of Ms.—The edges Character-Nagari.
of some leaves are broken. Folios—35.
Correct or incorrect--Correct. Line on a page-8.
Complete or incomplete-InLetters in a line-36.
complete.
उपक्रमः
No. 156 क्रोशवन्.
उपसंहारः___ एष ब्रौष इन्द्र एष प्रजापतिरेप सर्वे देवा इमानि पञ्च महाभूतानि पृथिवी वायुराकाश आपो ज्योतींषि इत्यतानामानि च क्षुद्रमिश्राणीव चेतराणि च अण्डजानि च स्वेदजानि चोद्भिजानि ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 156 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
द्वितीयारण्यके समग्रप्रायषष्ठाध्यायान्तमिदमारण्यकमत्र कोशे दृश्यते ॥

Page #214

377207] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
185
No. 160 (B7).
ऐतरेयारण्यकभाष्यम् (समूलम् ).
Aitareya-Aranyaka-Bhāșyam (with Text). Author-Sāyana. | Letters in a line-.17. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.—Good.
Correct or incorrect - InCharacter-Nagari.
___correct. Folios-164.
Complete or incomplete-InLines on a page-12.
complete.
उपक्रमः
वागीशाद्यास्सुमनसस्सर्वार्थानामुपक्रमे । यं लत्वा कृतकृत्याः स्युस्तं नमामि गजाननम् ॥ यस्य निश्वसित वेदा यो वेदभ्योऽखिलं जगत् । निर्मम तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ यत्कटाक्षण तद्रूपं दधदुक्कमहीपतिः । आदिशत्सायणाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने ।। द्वे(ये) पूर्वोत्तरमीमांसे ये व्या ते व्याख्यायातिसम्पदात् (संग्रहात् ।। कृपालुस्सायणाचार्यों वेदार्थ वक्तुमुद्यतः॥ ऐतरेयव्राह्मणेग्नि(ऽस्मिन् )काण्डमा(आ)रण्यकाभिधे । अरण्य एव पाठ्यत्वादारण्यकमितीर्यते ॥ आरण्यकानि पश्चैव प्राप्तान्यर्थविभेदतः । महाव्रतमहः प्रोक्तं प्रथमारण्यके स्फुटम् ॥ गवामयनमित्युक्ते सत्रे संवत्सरात्मके । अत्रोक्तमधदह (उपान्त्यमस्ति यदहः) तन्महाव्रतनामकम् ॥ सत्रप्रकरणेऽनुक्तिररधाद्यनायहि (ररण्याध्ययनादिति)। महाव्रतस्य तत्तृरात्र (तस्यात्र) हौत्रं कर्म विविच्यते ॥

Page #215

[ वेद:
तत्रादौ विवक्षितमर्थ प्रतिजानीते--अथ महाव्रतमिति । अथ शब्द आरम्भवान्त्री । महाव्रताख्यं कर्मारम्भ (ब्ध) मित्यर्थः ॥
186
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
[ अथ " त्यमूषु" इत्येत्सूक्तं तृच] रूपं विधत्ते – तार्क्ष्य शंसति स्वस्त्ययनं वै तार्क्ष्यः स्वस्तितायै स्वस्त्यय [न] मेत्र तत्कुरुत इति ॥
ताक्ष्यों गरुडः, स एव देवो यस्य ' त्यमूषु' इत्यादिसूतस्य तत्सूक्तं तार्क्ष्य शंसेत् । तस्मिन् सूक्ते प्रतिपाद्यो यस्तार्क्ष्यः सोऽयं स्वस्त्ययनं वै है ( ) मप्राप्तिमेव सम्पादयतीति शेषः । अतस्तत्सूक्तं स्वस्तितायै [म] प्राप्त संपद्यते । तस्मादयं होता तत्रानेन शंसनेन स्वस्त्य - यं (यनं) क्षेमप्राप्तिमेव कुरुते । तत ऊर्ध्व " इन्द्रो विश्वं विराजितो ( जति)" इति तस्या एका (एकपदाया) ऋत्रः शंसनं विधत्ते - एकपदां [शंस]त्येकधें [दं] सर्व समानी ( सर्वमसानी ) त्यथो सर्वा छन्दस्तुति (स्कृति) माप्नुवन्ति (मानवानि ) इति ॥
प्रतिपाद्यविषयः
ऐतरेयारण्यकगतानां मन्त्राणां विनियोगप्रकाशनपूर्वकमत्रार्थः प्रकाश्यते ॥
वक्तव्यविशेष -
'नन्दन संवत्सरे भाद्रपदशुद्धच तुर्थ्यां भार्गववासरे समाप्तोऽयं ग्रन्थः इति कोशान्ते लेखकेनैतत्पुस्तकलेखनकालो निर्दिष्टो दृश्यते । समूलं वेद भाष्यं प्रथमारण्यकगतपञ्चमाध्यायस्थद्वितीयखण्डमध्यभागान्तमेवै तत्कोशे परिदृश्यते ॥
No. 161 (2684/3).
तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ).
Taittirīya-Aranyakam ( Krishnayajur-Aranyakam).
Substance -- Palmleaf.
|
Character — Nágari. Folios - 78-105.
Size - 132 x 24.

Page #216

आरण्यकं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page-15.
Letters in a line-118.
Age of Ms.—Appears to be old.
उपक्रम. -
-
भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः । भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः ॥ स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवांसस्तनूभिः । व्यशेम देवहितं यदायुः ॥ स्वस्ति नइन्द्रो वृद्धश्रवाः । स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः || स्वस्ति नस्तार्क्ष्यो अरिष्टनेमिः । स्वस्ति नो बृहस्पतिर्दधातु ॥ आपमापामपस्सर्वाः । अस्मादस्मादितोऽमुतः ॥
187
Condition of Ms. --Good. Correct or incorrect-Appears
to be correet.
Complete or incompleteComplete,
उपसंहारः-
य एवं विद्वानुद्गयने प्रमीयते देवानामेव महिमानं गत्वाऽऽदित्यस्य सायुज्यं गच्छत्यथ यो दक्षिणे प्रमीयते पितृणांमंत्र महिमानं गत्वा चन्द्रमसस्सायुज्यगँ सलोकतामाप्नोत्येतौ वै सूर्याचन्द्रमसोर्महिमानौ ब्राह्मणो विद्वानभिजयति तस्माद्ब्रह्मणो महिमानमाशांति तस्माद्रह्मणो महिमानमित्युपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
arastra परिदृश्यमाने आन्ध्रपाठरीत्या दशभिः प्रश्नैर्विभक्ते तैत्तिरीयारण्यके
प्रथमप्रश्न - आरुणकेतुकचयनोपयोगिनः अविष्टकाद्युपधानमन्त्रा आम्नायन्ते ॥
द्वितीयप्रश्न - स्वाध्यायनिरूपणं, उपवतादिलक्षणं, सन्ध्याब्रह्मयज्ञकूइमाण्डहोमानामभिधानं, अयाज्ययाजका वकीर्णिनोः प्रायश्चित्तकथनं, ब्रह्मोपस्थानदिगुपस्थानयोर्मन्त्राश्च दृश्यन्त ॥ तृतीयप्रश्ने-इश होतृच तु हौ तृपञ्च हो तुम दो तृप्त हो प्रधानमन्त्राः, चातुमस्याङ्गचौरनिवर्तनमन्त्राः संभारयजुः पत्नप्रतिग्रहहृदयेष्टकायुपधानमन्त्रा अश्वमेधाङ्गरात्रिहोममन्त्रा ब्रह्ममेघाङ्गमन्त्राश्च परिदृश्यन्ते ॥

Page #217

188
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेद:
चतुर्थप्रश्ने--प्रवर्योपयोगिनो मन्त्रा आम्नायन्ते ।। पञ्चमप्रश्ने--प्रवर्यव्राह्मणविधिः, सप्तमप्रपाठकानातमन्त्राणां विनियोग
कथनं, प्रवाङ्गसामाद्यभिधानं प्रवर्ग्यफलादिकथनं च
दृश्यते ॥ षष्ठप्रश्ने-पितृमेधविनियुक्ता मन्त्राः परिदृश्यन्ते ॥ सप्तमप्रश्ने—(साहित्याख्यायां तैत्तिरीयोपनिषदि शिक्षावल्लयां) अङ्गभू
तोपासनोपदेशपूर्वकं परविद्या प्रस्तूयते ॥ अष्टमप्रश्ने-(आनन्दवल्लयां) परमतत्वहितपुरुषार्थप्रतिपादनं दृश्यते ॥ नवमप्रश्ने-(वारुण्याख्यायां भृगुवल्लयां) तपोनिरस्तकल्मषचेतसो ब्रह्म
प्रतिपत्तिरित्यभिधीयते ॥ दशमप्रश्ने-(याज्ञिक्याख्यायां नारायणानुवाके नारायणाख्यस्य परस्य
ब्रह्मणः स्वरूपाद्यभिधानपूर्वकं तयात्रुपयोगिस्नानादिकालजप्यमनून्विनिर्दिश्य दहरपरविद्यादिप्रतिपाद्यस्य तस्य परमपुरुषस्य प्राप्तावुपायभूतविद्यास्वभ्यर्हिता विद्याऽभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषःइदमिदानी किंचित्तैत्तिरीयारण्यकविषये प्रस्तूयते 'जाते देहे भवत्यस्य कटकादि विभूषणम् ।
आश्रितं मणिमुक्तादि कटकादौ यथा तथा ॥ यजुर्जाते यज्ञदेहे स्यादृग्भिस्तद्विभूषणम् ।
सामाख्या मणिमुक्ताद्या ऋच तासु समाश्रिताः' ॥ इति सायणार्यैः सामसंहिताभाष्ये प्राधान्येन दर्शपूर्णमासाद्याखिलकर्मप्रतिपादकत्वाद्यज्ञशरीरतयोपवर्णिते यजुर्वेदे कृष्णयजुश्शाखीयोsयमारण्यकभागः । पुरा किल 'चतुर्मुखपरम्परयाधिगतं वेदं चतुर्धा व्यासतुर्व्यासस्य शिष्येण वैशंपायननाम्ना मुनिप्रवरेण विप्रावमाननान्मदधीत वेदं परित्यजेत्युक्तेन याज्ञवल्क्यमहर्षिणा मूर्तिमन्ति वान्तानि यजूंष्यन्ये मुनयो गुर्वादिष्टास्तित्तिरिरूपधारिणः परिजगृहुः' इति पौराणिकाख्यायिकया तित्तिरिमुनिप्रोक्तत्वेन वाऽस्य कृष्णयजुर्वेदस्य तैत्तिरीयशाखात्वेनापि व्यपदेशो दृश्यते । अस्यां च तैत्तिरीयशाखायामाध्वर्यवादीनां

Page #218

आरण्यकी
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE
व्यवस्थित प्रकरणादर्शनाडु डिमालिन्यहेतुत्वादियं शाखा कृष्णयजुर्वेद इत्यभिधीयत इति सायणायैरभापि । अरण्याध्येयतया चार्य भाग आरण्यकनाम्ना प्रथितः । तैत्तिरीयब्राह्मणसंवद्धं संज्ञानं विज्ञानं इत्यादिकं प्रश्नत्रितयं यथा कमुनिदृछ्रुत्वात्काकमिति व्यपदिश्यते तथाऽत्राप्यारण्यके ' भद्रं कर्णेभिः सह वै देवानां' इत्यादिकं प्रश्नद्वयमपि काठकमिति ज्ञायते । अत एव काण्डानुक्रमणिकायां प्रथमाध्यायान्ते - अथाष्टौ काठकानि सावित्रनाचिकेतचातुर्होत्र वैटसृजारुणाः पञ्चचितयो दिवश्येनयोऽपाघाचेष्टयः स्वाध्याय त्राह्मणमष्टमम्' इत्युक्तम् । तथा तत्रैव तृतीयेऽप्यध्याये -
'आरुणाम्नायविधी चैव काठके परिकीर्तितौ ' इति । स्वाध्यायब्राह्मणं काण्डं काठके पठितो विधिः ।
इत्यप्युक्तम् । अरुणविधिः 'भद्रं ' इति प्रश्नः, आम्नाय विधिश्व 'सह वै' इति प्रश्न इति तद्व्याख्यातारः । किंच महाव्याहृतिष्वन्तिमायां परिदृश्यमानमानुपूर्वीवैलक्षण्यं तैत्तिरीयकाठकभेदनिबन्धनमिति संप्रदायविद्भिरुच्यते । तस्माद्ब्राह्मणसंबद्ध काठक इवात्राप्यारण्यकीयप्रश्नद्वये तृतीयायां महाव्याहृतौ समानानुपूर्वीदर्शनादपीदं प्रश्नद्वयं काठकमित्येव जानीमहे | अभ्यूहामहे च काठकत्वेऽप्यादिमस्य प्रश्नद्वयस्य अरण्याध्येयतया आरण्यके समावेशम् ॥
किंच भट्टाभास्करमिश्रेण आरण्यकद्वितीयप्रश्नगततृतीयानुवाकादौ
189
“
वर्णान्यत्वं स्वरान्यत्वं पञ्चप्रश्नेषु दृश्यते' |
इत्युक्तथा द्वितीयप्रश्नादौ 'काठकशेषमारभ्यते इत्यवतरणोक्तथा सायणीयारण्यक भाष्योपाद्वातपरामर्शेन च प्रश्नपञ्चकस्य काठकत्वं भाष्यकृतोरुभयोरप्यभिमतमिति प्रतिभाति । ततश्च ब्राह्मणान्ते प्रश्नत्रयमारण्यकादौ प्रश्नद्वयं चेत्याहत्य प्रश्नपञ्चकं काठकसमाख्यमिति ॥
आरण्यकं वेदं आन्ध्रद्राविडपाठभेदेन द्विधा पठितं दृश्यते । तत्रान्ध्रपाठे - आदौ षट्प्रश्नाः तत उपनिषत् प्रश्नचतुष्टयात्मिकेत्याहत्य दश प्रश्ना दृश्यन्ते । द्राविडपाठे तु शिक्षानन्दभृगुवल्लीनामेकप्रश्नतया नारायणानुवाकस्य चान्यप्रश्नतयोपनिषदः प्रश्नद्वयात्मकत्वं, इतरे च पप्रश्ना इत्याहत्या प्रश्नाः परिदृश्यन्ते । तथाऽऽन्ध्रपाठे चतुर्धपञ्चमषष्ठतया परिदृश्यमानाः प्रवर्ग्यपितृमेधप्रश्ना द्राविडपाठे पञ्चमष्टप्रश्नरूप

Page #219

190 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. (वेदःतयोपलभ्यन्ते । तथाऽऽन्ध्रपाठे द्वितीयप्रश्नान्ते पठ्यमानः ‘नमः प्राच्यै' इत्यादिको विंशोऽनुवाको द्राविडैर्न पठ्यत । तथैवोपनिषद्यन्तिमे प्रश्ने भूयान् पाठभेदः परिदृश्यते ; अन्यत्र तु क्वचित्क्वचिदेवेत्येवंविधपाठभेदे तैत्तिरीयारण्यकदृश्यमाने निदानं विमर्शनीयम् ॥
किंच ‘कर्णाटकेषु केषांचिच्चतुस्सप्ततिपाठः, अपरषां नवाशीति पाठः' इति सायणार्यभाष्यपर्यालोचनया कर्णाटकपाठ इत्यपरः तत्रापि पाठभेद इत्यपि प्रतीयते । स चानुवाकविभागमात्रतिबन्धन आहोस्वि. दानुपूर्वीभेदनिवन्धनोऽपीति तादृशपाठानुपलम्भान्न ज्ञायते ॥ ___ नारायणानुवाकीयसायणार्यभाष्य एवोपोद्धात 'द्राविडानां चतुष्षप्रयनुवाकपाठः आन्ध्राणामशीत्यनुवाकपाठः' इत्यायुक्तयनन्तरं 'चतुष्षष्टिपाठं प्राधान्येन व्याख्यास्यामः' इत्युक्तया रुद्रादिगायत्रीविवरणारम्भ 'इत ऊध्वं तेषु तेषु देशेषु श्रुतिपाठा अत्यन्तविलक्षणाः । तत्र विज्ञानात्मप्रभृतिभिः पूर्वनिबन्धकारैर्द्राविडपाठस्याहतत्वाद्वयमपि तमेवा. दृत्य व्याख्यास्यामः' इति च सुस्पष्टोक्तिदर्शनाद्दाविडपाठ एव तत्र सायणार्याणामप्यभिमत इति प्रतिभाति ॥
यद्यप्यानन्दाश्रममुद्रितसभाष्यारण्यककोशे 'चतुष्पष्टिपाठ इत्यस्य स्थाने 'अशीतिपाठं' इति पाठान्तरमधोनिर्दिष्टं दृश्यते तथापि द्राविडपाठानुरोधेनैव भाष्यदर्शनात्प्रदर्शितभाष्यकृत्कण्ठोक्तिविरोधाच्च तत्पाठान्तरसांगत्यं चिन्तनीयम् । एवमेवान्ध्रलिपिमुद्रितारण्यकमूलकोशे 'माधवानुमत आन्ध्रपाठः' इति लेखने किं निदानमित्यपि परिचिन्तनीयमिति ॥
No. 162 (C 864/2). तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ). Taittiriya-Aranyakam (Krishna Yajur-Arynyakam). Substance-Paper.
Age of Ms.---Appears to be Size-~81 x 4 inches.
___old. Character-Nagari.
Condition of Ms.-Good. Folios-118.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-29. ___Complete.

Page #220

आरण्यक
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART. MYSORE
191
उपक्रमः
No. 161 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 161 कोशवत्.
प्रतिपद्यिावषयः
No. 161 काशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयारण्यक समनं दृश्यते । स्वरसूचकरेखाश्च दृश्यन्ते । लेखनं चाबान्ध्रपाठानुरोधि दृश्यत । 'शके १७२८ क्षयसंवत्सरे पौषशुक्लषष्ठयां तिथौ तद्दिने पुस्तकलेखनं समाप्तम्' इति कोशान्ते एतत्पुस्तकलेखनकालो निर्दिश्यते ॥
No. 163 (C. 193). तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ). Taittiriya-Aranyakam (Krishna Yajur-Aranyakam). Substance-Paper. Age of Ms.-Old Size-81x4 inches. Condition of the Ms.--Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect - In Folioes-55.
correct. Lines on a page-8. Complete or incomplete-InLetters in a line-26.
complete.
उपक्रमः
तच्छ योरावृणीमहे । गातुं यज्ञाय । गातुं यज्ञपतये । दैवी स्वस्तिरस्तु नः । स्वस्तिर्मानुषेभ्यः। ऊध्वं जिगातु भेषजम् । शं नो अस्तु द्विपदे । शं चतुष्पदे ॥ ओं शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥

Page #221

192
DESCRIPTIVE CA TA LOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
___ हरिः ओम् ॥ चित्तिः स्रुक् । चित्तमाज्यम् । वाग्वदिः । आदा(अधी) तं वर्हिः । केतो अग्निः । विज्ञातमानिः । वाक्यतोहा (तिहीं) ता । मन उपवक्ता । प्राणो हविः । सामाध्वयुः । वाचस्पंत विधे नामन्न् । विधेम ते नाम । विधेस्त्वमस्माकं नाम । वाचस्पतिस्सोमं पिवतु । अस्मासु नृणं धात्स्वाहा ॥
उपसंहार:
No. 161 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 161 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
तैत्तिरीयारण्यके तृतीयः प्रश्नः तैत्तिरीयोपनिषदि चत्वारः प्रश्नाच आन्ध्रपाठानुरोधेनात्र कोशे लिखिता दृश्यन्ते ।
No. 164 (1525).
तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ). Taittiriya-Aranyakam (Krishna Yajur-Aranyakam). Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size--16 14 inches.
Condition of Ms.- Leaves are Character-Grantha.
___worm-eaten. Folios-104.
Correct or incorrect--Correct. Lines-on a page-5. Complete or incompleteLetter in a line---52.
Complete.
उपक्रमः
No. 161 कोशवत्.
उपसंहारः--
No. 161 कोशवत्.

Page #222

आरण्यक]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
193
प्रतिपाद्यविषयः
No. 161 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् द्राविडपाठानुरोधि तैत्तिरीयारण्यकं समग्रं दृश्यते ॥
No. 165 (1674). तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ). Taittiriya-Aranyakam (Krishna Yajur-Aranyakam). Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size-9x1 inches.
Condition of Ms.—Some of Character-Grantha.
the letters are worm
eaten. Folios--118.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--9.
Complete or incompleteLetters in a line-38.
Complete.
उपक्रम:
___No. 161 कोशवत्. उपसंहारः
तह य एवं वेदापपुनर्मृत्युं जयति जयति स्वर्ग लोकं नाध्वनि प्रमीयते नाप्सु प्रमीयते नाग्नौ प्रमीयते नानपत्यः प्रमीयते लघ्वानो भवति ध्रुवस्त्वमसि ध्रुवस्य क्षितमसि त्वं भूतानामधिपतिरसि त्वं भूताना श्रेष्ठोऽसि त्वां भूतान्युपपर्यावर्तन्ते नमस्ते नमस्सर्वे ते नमः ॥ प्रातिपाद्यविषयः
No. 161 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् द्राविडपाठानुरोधि तैत्तिरीयारण्यकं समग्रं दृश्यते । अत्रादौ तैत्तिरीयारण्यके प्रथमप्रश्नस्य ततः चतुर्थप्रश्नस्य ततश्च समग्रस्य
D.C.M.
13

Page #223

194 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT M99. [ata तैत्तिरीयोपनिषदः तदुपरि च सप्तमतृतीयाष्टमद्वितीयप्रश्नानां लेखनं दृश्यत इत्यत्रत्यलेखनक्रमानुरोधेनैवोपसंहारग्रन्थो निरदेशि ॥
No. 166 (1835/2).
Aa
तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ) Taittiriya-Aranyakam (Krishna Yajur-Aranyakam). Substance-Palm-leaf. Age of Ms..-Old. Size-17x11 inches. Condition of Ms.—Leaves are Character-Grantha.
____worm-eaten. Folios-98.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete- In. Letters in a line-52.
complete.
उपक्रमः
No. 161 कोशवत्.
उपसंहारः___ ब्रह्म वै देवानां बृहस्पतिः । ब्रह्मणैवैनामुपसीदति। दानवस्स्थ पेरव इत्याह] । मेध्यानेवैनान् करोति । विष्वग्वृतो लोहितेनेत्याह व्यावृत्त्यै । अश्विभ्यां पिन्वस्व सरस्वत्यै पिन्वस्व पूष्णे पिन्वस्व बृहस्पत
प्रतिपाद्यविषयः
No. 161 कोशे द्रष्टव्यः
वक्तव्यविशेषः
द्राविडपाठानुरोधि चेदमारण्यकमत्र कोशे दृश्यते। अष्टमप्रश्नवा. समग्रसप्तमानुवाकान्तः परिदृश्यते ॥

Page #224

arries] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
195
___No. 167 (1055).
तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ). Taittiriya-Aranyakam (Krishna Yajur-Aranyakam). Substance-Palm-leaf: Age of Ms.-Old. Size-132 x 11 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-75.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete-- Letters in a line-50. ___Complete.
उपक्रमः
___No. 161 कोशवत् . उपसंहारः
यदेकादशेऽहन् प्रवृज्यते । इन्द्रो भूत्वा त्रिष्टुभमेति । यद्दादशेऽहन् प्रवृज्यते । सोमो भूत्वा सुत्यामेति । यत्पुरस्तादुपसदां प्रवृज्यते । तस्मा दितः पराङमून्लोका स्तपन्नेति । यदुपरिष्टादुपसदां प्रवृज्यते । तस्मादमुतोभंगिमान्लोकास्तपन्नेति । य एवं वेद । ऐव तपति ॥ प्रतिपाद्यविषयः___No. 161 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयोपनिषदं विना तैत्तिरीयारण्यकं द्राविडपाठानुरोधि दृश्यते ॥
No. 168 (1700). तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ) Taittiriya-Aranyakam (Krishna Yajur-Aranyakam). Substance-Palm-leaf. I Character-Grantha. Size-17 X11 inches. | Folios-43. D.C.M.
13*

Page #225

196
Lines on a page 6.
Letters in a line-40.
Age of Ms.—
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect- Correct. Complete or incomplete-Incomplete.
उपक्रमः
चित्तिः स्रुक् । चित्तमाज्यम् । वाग्वेदिः । अधीतं बर्हिः । केतो अग्निः । विज्ञातमग्निः। वाक्पतिर्होता । मन उपवक्ता । प्राणो हविः । सामार्ध्वयुः । वाचस्पते विधे नामन्न् । विधेम ते नाम । विधेस्त्वमस्माकं नाम । वाचस्पतिः सोमं पिबतु । अस्मासु नृम्णं धात्स्वाहा ||
उपसंहारः---
आभिर्गीर्भिर्यदतो न ऊनमाप्यायय हरिवो वर्धमानः । यदा स्तोतृभ्यो महि गोत्रा [रु ] जासि भूयिष्ठभाजो अध ते स्याम । ब्रह्म प्रावादिष्म तन्नो मा हासीत् ॥ ओं शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 161 कोशे द्रष्टव्यः
वक्तव्यविशेष:
कोशेऽस्मिन् द्राविडपाठानुरोधि तैत्तिरीयारण्यकमसमग्रं दृश्यते । तच्चात्र पूर्व तृतीयः प्रश्नः, ततः तैत्तिरीयोपनिषत्, ततश्च अष्टमप्रश्न तृतीयानुवाके कश्चिद्भागः, तदुपारी च सप्तमः प्रश्न इत्येवंक्रमेण लिखितं दृश्यते ॥
No. 169 (1448/2).
तैत्तिरीयारण्यकम् (कृष्णयजुरारण्यकम् ).
Taittirīya-Aranyakam ( Krishna Yajur-Aranyakam).
Character-Andhra.
Substance-Palm-leaf.
Size - 16 × 12 inches.
Folios-- 44-64+27-43.

Page #226

आरण्यकं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
197
Lines on a page-7. Letters in a line--60. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete-In
complete,
उपक्रमः
No. 168 कोशवत्. उपसंहारः
No. 168 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 161 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
__ कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयारण्यके तृतीयचतुर्थसप्तमप्रश्नाः तैत्तिरीयोपनिषञ्चेत्येते प्रश्ना द्राविडपाठानुरोधिनः परिदृश्यन्ते ॥
No. 170 (A 12). तैत्तिरीयारण्यकभाष्यम् ज्ञानयज्ञाख्यम् (कृष्णयजुरारण्यकभाष्यम् ).
Taittirīya-Araṇyaka Bhāṇyam, entitled Jñānayajña. Author-Bhattabhaskara. Letters in a line-28. Substance-Paper.
Age of Ms.--Modern. Size-13x8 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios—151.
Complete or incompleteLines on a page—25.
Complete.
उपक्रमः--
ईशानस्सर्वविद्यानां भूतानामीश्वरः परः । पुनातु सर्वदा युष्मान् शब्दब्रह्ममयाशिवः ॥

Page #227

198
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
___ एवं व्याख्याता इष्टिपशुसोमादीनां(नीनां तद्विकृतीनां ब्राह्मणभागाश्च । इदानीं तच्छे (तेषामेव शेषभूतम(मा)रण्येऽनुवाक्यं तत्रं व्याख्यास्यामः । अत्राहुः
होतृन प्रवर्यकाण्डे च याश्चोपनिषदो विदुः । अरुणाम्नायविधिश्चे(धी चै)व काठके परिकीर्तितौ ॥ रुद्रो(मित्रो)नारायणश्चैव मेयोध(धो)यश्चैव पैतृकः । एतदारण्यकं सर्व नाव्रती श्रोतुमर्हति ॥ कल्पे पितृविधिश्चैव प्रवाविधिरेव च । अरुणाम्नायविधिश्चैव शतरुद्रविधिस्तथा ॥ कल्पेषु तु य आम्नाता मन्त्रास्तानप्यतन्द्रितः ।
यथाव्रतमुपाकृत्य त्वीयर्यातेति चोच्यते ॥ अत्र सन्त्यष्टौ काठके काण्डानि कठमुनिदृष्टानि । उपसंहारः
प्रथमेऽह्नि प्रवृज्यते । तेन सविता भूत्वा यजमानस्सर्वान् कामानाप्नोति । एतेनोत्तरे व्याख्याताः । तस्मात् कर्मण इतो लोकात् गच्छन् स्वर्गादि तपन् गच्छति । अमुतो लोकादिमान् लोकान् सर्वतः आदित्यात्मा तपत्येव, आदित्यो भवत्यिर्थः ॥
॥ इति द्वादशोऽनुवाकः । समाप्तः प्रपाठकः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
भाष्येऽस्मिन् तैत्तिरीयारण्यकगतानां मन्त्राणां विनियोगप्रदर्शनपूर्वकं नातिसंगृहीत नातिविस्तृतं च विवरणं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयारण्यकभाष्यं भट्टभास्करीयं समग्रं वर्तते ॥ विद्यारण्यावरचिते शंकरदिग्विजये पञ्चदशे सर्गे
कवये कथयास्मदीयवार्तामिह सौम्येति स भभास्कराय । विससर्ज वशंवदाग्रगण्यं मुनिरभ्यर्णगतं सनन्दनार्यम् ।
अभिरूपकुलावतंसभूतं बहुधा व्याकृतसर्ववेदराशिम् ॥ इति ग्रन्थेन भभास्करमिश्रस्य श्रीशंकराचार्यसमकालिकत्वस्य माधवा.

Page #228

आरण्यकं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 199 चायैरेवोक्तत्वात् भभास्करमिश्रस्य सायणार्यात्प्राचीनत्व सुव्यक्तमवसीयते । इतोऽधिकं No. 110 कोशे द्रष्टव्यम् ॥
No. 171 (A 277). · तैत्तिरीयारण्यकभाष्यं ज्ञानयज्ञाख्यम् (कृष्णयजुरारण्यकभाष्यम्). ___Taittiriya-Aranyaka-Bhasyam, entitled Ghānayjna. Author-Battabhāskara. | Letters in a line -16. Substance-Paper.
Age of Ms.--Modern. Size-13x8 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect-Correct. Folios-170.
Complete or incomplete-InLines on a page-34.
complete.
उपक्रमः
No. 170 कोशवत्.
उपसंहारः
अथ कस्मात् यो क्रियते वागेष इति । प्रवर्ग्यः इयं वाक् द्वादशाहे द्वादशधा प्रजापतिरेव कृतः अवकाशैः अवकाशमन्त्रैः । एष आदित्यः । प्रथमेऽहनि प्रवृज्यते तेन सविता भूत्वा यजमानः सर्वान् कामानाप्नोति॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 170 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेष:
कोशेऽस्मिन् भाष्यमिदं समग्रप्रायं दृश्यते । अन्ते तिस्रः पक्रय एव गलिताः॥

Page #229

200
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 172 (1040). तैत्तिरीयारण्यकभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् (कृष्णयजुरारण्यकभाष्यम्).
Taittiriya-Araṇyaka Bhāṇyam, entitled Vedārthaprakāśa. Author-Sāyaṇa.
Letters in a line-74. Substance-Palm-leaf.
Age of Ms.-Old. Size-171x11 inches.
Condition of Ms.-Leaves are
___worm-eaten here and there. Character-Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios-209.
Complete or incomplete-InLines on a page-8.
complete.
उपक्रमः-- हरिः ओम् ॥ यस्य निश्श्वसिता(सितं)वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् ।
निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ तत्कटाक्षेण तद्रूपं दधदुक्कमहीपतिः। आदिशन्माधवाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने ॥ ये पूर्वोत्तरमीमांसे ते व्याख्यायातिसंग्रहात् । कृपालुर्माधवाचार्यों वेदार्थ वक्तुमुद्यतः ॥ व्याख्याता सुखबोधाय तैत्तिरीयकसंहिता। तब्राह्मणं च व्याख्यातं शिष्टमारण्यकं ततः ॥ अरण्याध्ययनादेतदारण्यकमितीरितम् । अरण्ये तदधीर्यातेत्येवं वाक्यं] प्रचक्षते(प्रवक्ष्यते)। काण्डमारण्यकं सर्व व्याख्यातव्यं प्रयत्नतः । आरण्यकविशेषास्तु पूर्वाचार्यैरुदी[रिताः] ॥ होतॄन प्रवर्दीकाण्डं च याश्चोपनिषदो विदुः । अरुणाम्रायविधिश्चैव[काठके परिकीर्तिताः ॥ रुद्रो नारायणश्चैव मेधो यश्चैव पित्रियः । एतदारण्यकं सर्व नाव्रती श्रीतुमर्हति ॥ कठेन मुनिना दृष्टं काठकं पारकीर्तितम् । सावित्रो नाचिकेतश्च चातुर्होत्रस्तृतीयकः ॥

Page #230

आरण्यकं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
201
‘तुरीयो (तुर्यो) वैश्वसृजस्तद्वद्वह्निरारुणकंतुकः ।
• स्याध्यायब्राह्मणं चैव सर्व काठकमीरितम् ॥ उपसंहारः-.
यत्तु ताण्डिशाखायामुपलभ्यते त्रेधा विभक्तस्यायुषः सवनत्रयत्वमित्यादि न तत्किचिदपि तैत्तिरीय के पश्यामः । अतो मरणाववृथत्वाद्यल्पसाम्यबाधाद्विद्ययार्भेद एवोचितः । अपि च न तैत्तिरीयाणामुपासनमिदम् , किं तर्हि, ब्रह्मविद्याप्रशंसा, तस्यैवं विदुष[इति ब्रह्मविदोऽनुकर्षणात्, तस्मात् न विद्यैक्यशङ्काया अप्यवकाशोऽस्ति । क्रममुक्तिरेव . . . . . . . . मिथाहिवारणत्वशेषमिति मन्तव्यम् ? ॥ प्रतिपाद्यविषयः---
एतन्मूलभूते 161 कोशे प्रदर्शितानां मन्त्राणामत्र भाष्ये ललितयैव शैल्या तत्र तत्र कल्पसूत्रविनियोगादिप्रदर्शनपूर्वकं विवरणं कृतम् ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तैत्तिरीयारण्यकभाष्ये 36-50 पत्रेषु प्रथमप्रश्ने 13 शानुवाकप्रभृति 27 शानुवाकान्त्यभागान्तः, तथा 92-98 पत्रेषु तृतीयप्रश्ने ll शानुवाके 23 शीमृचमारभ्य 14 शानुवाके प्रथममन्त्रपर्यन्तः, तथा उपनिषदि शिक्षानन्दभृगुवल्लीनां च भाष्यग्रन्थो न दृश्यते ॥
___No. 173 (1819). तैत्तिरीयारण्यकभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् (कृष्णयजुरारण्यकभाष्यम् ).
Taittiriya Araṇyaka Bhāșyam, entitled Vedārthaprakāśa. Author-Sāyana.
Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-MothSize-152xl} inches. __eaten. Character-Telugu.
Correct or incorrect-- InFolios-39.
correct. Lines on a page-8.
Complete or incomplete-InLetters in a line-60. ___ complete.

Page #231

202
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वैदः
उपक्रमः
तृतीये कथिता]मन्त्रा ब्राह्मणा(ब्रह्माग्नि)ब्रह्ममेधयोः । प्रवर्ग्यमन्त्राः प्रोच्यन्ते चतुर्थेऽस्मिन् प्रपाठके। तद्राह्मणं पञ्चमे स्यात् तावन्योन्याति(मि)काक्षिणौ । तेन प्रपाठकावेतौ व्याख्यास्ये सह सर्वतः ॥
तत्र चतुर्थस्य प्रथमेऽनुवाके शान्तिपाठार्थोऽभिधीयते । तस्य च प्रवर्यकर्मादौर्मिता)परं महावीरनिष्पत्तेः पूर्वं पाठं बोधायन आह “अथा. मावास्येन वा हविषेष्ट्या(या)नक्षत्रे वा पूर्वी शान्तिमुपयान्ति नमो वाचे'' इति । आपस्तम्बस्तु प्रवर्यप्रचारादौ महारिनिष्पत्तेरूर्व शान्तिपाठमाह 'प्रवर्येण प्रचरिष्यन्तः संवृण्वन्ति द्वाराणि पारश्रयन्ति पत्नयाः पश्चात् होतोपविशति पुरस्तादर्ध्वर्युदक्षिणतो ब्रह्मा यजमानः प्रस्तोता चोत्तरतः प्रतिप्रस्थाता चाग्नीधश्च मदन्तीरुपस्पृश्य प्रथमे. नानुवाकेन शान्ति कृत्वा' इति ॥
उपसंहार:
एतैर्मन्त्रैस्साध्यान् होमान् विधत्ते---'प्राणाहुतीर्जुहोति । प्राणानेव यजमाने दधाति' इति । तत्र सप्तसंख्यापक्षं विधत्त-‘सम जुहोति । सप्त वै शीर्षण्याः प्राणाः। प्राणानेवास्मिन् दधाति' इति । शिरोगतसप्तच्छिद्रवृत्तिप्राणानां सप्तत्वात् संख्यायास्त(ख्यया तत्प्राप्तिः । कल्पः'देवस्त्वा सविता मध्वाऽनक्तिति वेणोपर्याहवनीये सह(महा)वीरमक्ता' इति । हे माहावीर त्वां सविता देवो मध्या मधुरेण घृतेनानतु अक्तं करोतु । मध्वोते प्रयोगात् यजमानस्य तेजोव्याप्तिदर्शयति'देवस्त्वा सविता मध्वाऽनक्तित्याह तेजसेवनमनक्ति' इति । कल्पः'पृथिवीं तपसस्त्रायस्वेत्यपरस्मिन् खरे राजतं रुक्म निधाय' इति । हे रुक्म पृ
प्रतिपाद्यविषयः
__ अत्र प्रवर्यब्राह्मणमन्त्राणां कल्पसूत्रविनियोगादिप्रदर्शनपूर्वकमों विशीकृतः॥

Page #232

आरण्यकं ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 203
वक्तव्यविशेष:
कोशेऽस्मिन् एतद्भाष्यरीत्या तुरीयप्रने आदितः पञ्चमानुवाकादिभागान्तं समूलं सायणीयमारण्यकभाष्यं दृश्यते ॥
No. 174 (1261).
तैत्तिरीयारण्यकभाष्यं वेदार्थप्रकाशाख्यम् (कृष्णयजुरारण्यकभाष्यम्). Taittiriya-Aranyaka Bhāṣyam, entitled Vedarthaprakāśa.
Author—Sāyana. Substance-- Palm-leaf. Size --- 162 × 12 inches.
Character~~Telugu. Folios—42.
Lines on a page-5.
Letters in a line - 52. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incompleteComplete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ यस्य निश्श्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥
प्रवर्ग्यब्राह्मणं प्रोक्तं पञ्चमे हि प्रपाठके ।
पितृमेधस्य मन्त्रास्तु कथ्यन्तेऽस्मिन् प्रपाठके ॥
तेषां च पितृमेधमन्त्रणां विनियोगो भरद्वाजकल्पे बोधायन कल्पे चाभिहितः । तत्र ' आहिताग्नर्भरणसंशये दहनदेशं जोषयते दक्षिणा प्रत्यक्प्रवणं' इत्यारभ्य भरद्वाज आह-' अन्वारब्धे मृत आहवनीये खुवाहुर्ति जुहोति परेयुवा सम्' इति । धोधायनोऽप्यवमवाह - ' अथ गार्हपत्य आज्यं विलाप्यत्पूय स्रुचि चतुगृहीत्वा प्रेतस्य दक्षिणं बाहुमन्वारभ्य जुहोति परेयुवा सम्' इति ॥
उपसंहारः
कल्पः- ' माता रुद्राणामिति द्वाभ्यामुत्सृजन्ति' इति । तत्र प्रथमामाह'माता रुद्राणां दुहिता - वधिष्ट' इति । इयं राजगवी रुद्राणां एकादशसंख्यानां माता मातृस्थानया । वसूनां अष्टसंख्यानां दुहिता पुत्रीस्था

Page #233

204
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ac:
नया । आदित्यानां द्वादशसंख्यानां स्वसा भगिनीस्थानीया। अमृतस्यनाभिः ऐहिकामुष्मिकस्य नाभिस्थानीया । अतः कारणात् चिकितुषे ज्ञानयुक्ताय जनाय ऋत्विक्समूहाय नु क्षिप्रं प्र]वोचं प्रकर्षण कथयामि । किं कथ्यत इति तदुच्यते। अनागां अपराधरहितां अदिति अखण्डनीयां गां रजगवीं अनुस्म(स्त)रणीरूपेण उपाकृतां मा वधिष्ट हे जना अस्या वध मा कुरुत । अथ द्वितीयामाह-'पिबतूदकं तृणान्यत्तु । ओमुत्सृजत' इति । इर्थ राजगवी यत्र क्वापि स्वेच्छया उदकं पिबतु । तृणान्यत्तु तृणानि भक्षयतु । उत्सृजत वद्धामेनां परित्यजत ॥
इति श्रीमाधवीये वेदार्थप्रकाशे यजुरारण्यके षष्ठप्रपाठके द्वादशोऽ. नुवाकः॥
वेदार्थस्य प्रकाशेन तमो हार्द निवारयन् । पुमाश्चतुरो देयाद्विद्यातीर्थमहेश्वरः ॥ यस्य निश्श्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् ।
निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र तैत्तिरीयारण्यकीयषष्ठप्रपाठकगतानां पितृमेधोपयोगिनां मन्त्राणां तत्रतत्र कल्पसूत्रप्रदर्शनपूर्वकं विनियोग प्रदर्य विवरणं सम्य. कृतं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् पितृमेधप्रश्नमात्रस्य भाष्यं दृश्यते । एतद्भाष्यप्रणेता सायणार्यों ज्ञानयज्ञभाष्यकर्तुर्भट्टभास्करमिश्रादर्वाचीन इत्ययमंशः No. 110 कोशे द्रष्टव्यः॥
(4) उपनिषत् No. 175 (4136/11). अक्षमालिकोपनिषत्.
Akşamālikopanișat. Substance-Palm-leaf. | Character-Andhra Size-91x2 inches. । Folios-45-46.

Page #234

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page-15.
Letters in a line-50.
Age of Ms.—Old.
उपक्रमः
उपसंहारः-
205
अथ प्रजापतिर्गुहं पप्रच्छ । भो ब्रह्मन्नक्षमालाभेदविधिं ब्रूहीति । सा किं लक्षणा । कतिभेदा । अस्याः कानि सूत्राणि । कथं घटनाप्रकारः । के वर्णाः । का प्रतिष्ठा । कैषाऽधिदेवता । किं फलमिति । तं गुहः प्रत्युवाच । प्रवाळ मौक्तिकस्फटिकशङ्खरजताष्ट्रापदचन्दनपुत्रजीविकाब्जरुद्राक्षा इति । आदिक्षान्तर ( क्षान्त ) मूर्तिः संविधानुभवा । (सावधानभावा) सौवर्ण राजतं ताम्रं चेति सूत्रत्रयम् । तद्विवर सौवर्णम् । तद्दक्षपार्श्वे राजतम् । तद्वामे ताम्रम् । तन्मुखे मुखम् । तत्पुच्छे पुच्छम् । तदन्तरावर्तनक्रमेण योजयेत् ॥
Condition of Ms. -- Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
I
सर्वतत्त्वात्मिके सर्वविद्यात्मिके सर्वशक्तथात्मिके सर्वदेवात्मिके वसिष्ठेन मुनिना आराधिते विश्वामित्रेण मुनिना उपास्यमाने नमस्ते नमस्ते । प्रातरधीयानो रात्रिकृतं पापं नाशयति । सायमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति तत्सायं प्रातः प्रयुञ्जानः पापोऽपापो भवति । एवमक्षमालिकया जप्तो मन्त्रस्सद्यसिद्धिकरो भवतीत्याह भगवानू गुहः प्रजापतिमित्युपनिषत् ॥ वाये मनसीति शान्तिः ॥
॥ अक्षमालिकोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
प्रजापतिं प्रति गुहोक्तिरूपायामस्यामुपनिषदि मन्त्रजपोपयोगिन्या अक्षमालाया लक्षणं तद्भेदाः तदुपयोगिसूत्राणि, तद्घटनाक्रमः तद्वर्णाः अकारादिक्षकारान्तवर्णात्मना भावनरूपप्रतिष्ठाक्रमः, तदधिदेवतादिकं चेत्येतत्सर्वं सविस्तरमभिधीयते । अन्ते एतदुपनिषत्पाठस्य फलं च प्रतिपाद्यते ॥

Page #235

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS:
वक्तव्यविशेषःकोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते । ऋग्वेदीयेति मुद्रिता च ॥
No. 176 (3581/15).
अक्षमालिकोपनिषत् .
Akşamālikopanişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-104. Size-20 x 21 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Andhra.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect--Correct. Folios--24.
Complete or incomplete Lines on a page-11.
Complete.
उपक्रमः
No. 175 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 175 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
No. 175 कोशवत्. वकन्यविशेषः
No. 175 कोशवत् .
No. 177 (B 408). अक्षमालिकोपनिषत्. Akşamālikopanişat.
Character-Andhra.. | Folios-6.
Substance--Paper. Size-8x6 inches.

Page #236

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, MYSORE
207
Lines on a page-12. Letters in a line-18. Age of Ms.--Appears to be
modern.
| Condition of Ms.-Good. _Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
No. 175 कोशवत्. उपसंहारः
_No. 175 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः___No. 175 कोशवत्.
वकष्यविशेषः
No. 175 कोशवत्.
No. 178 (B 409).
अक्षिकोपनिषत्.
Aksikopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8X6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-6.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page -13.
Complete or incompleteLetters in a line-16. ____ complete.
उपक्रमः
अथ ह सांकृतिर्भगवानादित्यलोकं जगाम। तमादित्यं नत्वा चाक्षुपतीविद्यया तमस्तुवत् । ओं नमो भगवते सूर्याय अक्षितेजसे नमः । ओं खेचराय नमः । ओं महासेनाय नमः। ओं तमसे नमः। ओं रजसे

Page #237

208
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
CE:
नमः । ओं सत्त्वाय नमः । असतो मा सद्गमय । तमसो मा ज्योतिर्गमय । मृत्योर्माऽमृतं गमय । विष्णो,(उष्णो) भगवान् शुचिरूपः । हंसो भगवान् शुचिरूपः प्रतिरूपः । एवं चाक्षुष्मतीविद्यया स्तुतस्सूर्यनारायणः सुप्रीतोऽब्रवीत् ॥
विश्वरूपं घृणिनं जातवेदसं हीमनामयं ज्योतिरूपं तपन्तम् । सहस्ररश्मिश्शतधा वर्तमानः पुरुषः प्रजानामुदयत्येष सूर्यः ॥
नमो भगवते श्रीसूर्यायादित्याय अक्षितेजसे हो वाहिनी वाहिनी वा स्वाहेति । चाक्षुष्मतीविद्या ब्राह्मणो यो नित्यमधीते न तस्याक्षिरोगो भवति । न तस्य कुलेऽन्धो भवति । अष्टौ ब्राह्मणान् ग्राहीयत्वाऽथ विद्यासिद्धिर्भवति । य एवं वेद स महान् भवति ॥ उपसंहारः
ओंकारमात्रमखिलं विश्वप्रज्ञादिलक्षणम् । वाच्यवाचकताभेदात् भेदनानुपलब्धितः ॥ अकारमात्रं विश्वस्स्यादुकारस्तैजसः स्मृतः। प्राज्ञो मकार इत्येवं परिपश्येत्क्रमेण तु ॥ समाधिकालात्प्रागेव विचिन्त्यातिप्रयत्नतः। स्थूलसूक्ष्मक्रमात्सर्वं चिदात्मनि विलापयेत् ॥ चिदात्माऽहं नित्यशुद्धबुद्धमुक्तसदद्वयः । परमानन्दसन्दोहो वासुदेवोऽहमोमिति ॥ आदिमध्यावसानेषु दुःखं सर्वमिदं यतः । तस्मात्सर्व परित्यज्य तत्त्वनिष्ठो भवानघ ॥ अविद्यातिमिरातीतं सर्वाभासाविवर्जितम् । आनन्दममलं शुद्धं मनोवाचामगोचरम् ॥ प्रज्ञानघनमानन्दं ब्रह्मास्मीति विभावयेत् ।
इत्युपनिषत् ॥ अक्षिकोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि आदित्यलोकं गतेन सूर्यनारायणदैवत्यया चाक्षु. धपत्याख्यया विद्यया स्तुवता केन चित्सांकृतिनाना समधिगतो ब्रह्मोपासनाक्रमः समारूढसप्तयोगभूमिकस्य योगिनो विस्तरेण लक्षणाभिधानपूर्वकमाभिधीयते ॥

Page #238

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
वक्तव्य विशेषः
यजुर्वेदीयेति मुद्रितेयमुपनिषत् कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते ॥
Substance-Paper. Size - 8 x 6 inches.
Character-Andhra.
उपक्रमः
Folios - 26-27.
Lines on a page-16.
—
1
उपसंहारः
No. 179 (B 926-27/11).
अथर्वशिखोपनिषत् -
Atharvasikhopaniṣat.
-———
अथ हैनं पैप्पलादोऽङ्गिरास्सनत्कुमारश्वाथर्वणमुवाच । भगवन् किमादौ प्रयुक्तं ध्यानं ध्यायितव्यम् । किं तद्ध्यानं को वा ध्याता कश्च ध्येयः । स एभ्य आथर्वणः प्रत्युवाच । ओमित्येतदक्षरमादौ प्रयुक्तं ध्यानं ध्यायितव्यमित्येतदक्षरं परं ब्रह्म । अस्य पादाश्चत्वारो वेदाश्चतुष्पादिदमक्षरं परं ब्रह्म । पूर्वाऽस्य मात्रा पृथिव्यकारः । स ऋग्भिः । ऋग्वेदो ब्रह्मा वसवो गायत्री गार्हपत्यः ॥
D.C.M.
209
Letters in a line-24.
Age of Ms. — Modern. Condition of Ms. -- Good. Correct or incorrect - Correct. Complete or incomplete-Complete.
सर्वेश्वरश्च शम्भुराकाशमध्ये ध्रुवं ल (स्त) ब्ध्वाऽधिकं क्षणमेकं क्रतुशतसहस्रतुल्य (स्यापि चतु) स्सप्तत्या यत्फलं तदवाप्नोति कृत्स्नमोंकारगतिं च सर्वध्यानयोगज्ञानानां यत्फलमोंकारो वेद पर ईशो वा सुप्त (शिव) को ध्येयशिवंकरः सर्वमन्यत्परित्यज्य । समाप्ताऽथर्वाशखा ॥
एतामधीत्य द्विजो गर्भवासाद्विमुक्तो बिमुच्यत एतामधीत्य द्विजो गर्भवासाद्विमुक्तो विमुच्यत इत्यों सत्यम् । इत्युपनिषत् ॥ अथर्वशिखा
समाप्ता ॥
14

Page #239

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रातपाद्यविषयः___ अस्यामुपनिषदि सकलवेदमूलभूतस्य प्रणवस्य स्वरूपं, तदीयमात्राणां देवतादयः, तन्नामामोंकारतारादिपदानां व्युत्पत्तिः, तद्धयानध्यातृध्येयस्वरूपं चेत्येतत्सर्वं एतदुपनिषत्पाठकस्य फलशंसनसहितं निरूप्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते, मुद्रिता च ॥
No. 180 (B 410). अथर्वशिखोपनिषत्.
Atharvasikhopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms. —Modern. Size—8 x 6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra. Folios-161-163.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page --11. Complete or incompleteLetters in a line--20.
Complete.
उपक्रम:
No. 179 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 179 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषय:
No. 179 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 179 कोशवत्.

Page #240

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 211
Substance-Paper. Size 9 x 4 inches. Character-Andhra.
Folios-14-15. Lines on a page-10. Letters in a line-29.
उपक्रम:
-
No. 181 (1514/3). अथर्वशिखोपनिषत् .
Atharvasikhopaniṣat.
No. 179 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 179 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 179 कोशवत्.
वक्तव्य विशेषः
No. 179 कोशवत् .
Substance-Paper. Size 12 x 5 inches.
D.C.M.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct.
No. 182 (C 1533/7).
अथर्वशिखोपनिषत् . Artharvasikhopaniṣat.
Complete or incompleteComplete.
Character-Andhra.
Folios-17.
14*

Page #241

212
Lines on a page-14.
Letters in a line-38.
Age of Ms.-Old.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
उपक्रमः
No. 179 कोशवत् .
उपसंहारः~~~
No. 179 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 179 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 179 कोशवत् .
No. 183 (1973/13).
अथर्वशिखोपनिषत् .
Atharvaśikhopaniṣat.
Substance-Palm-leaf. Size 15 x 1 inches. Character-Nagari. Folios-157-159.
उपक्रम:
Lines on a page-4. Letters in a line-68.
No. 179 कोशवत्.
Age of Ms.--Old. Condition of Ms.-Wormeaten.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #242

उपनिषत् ]
GOVERSIENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
218
उपसंहारः___No. 179 कोशवत,
प्रतिपाद्यविषयः
No, 179 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 179 कोशवत्,
No. 184 (2347/5).
अथर्वशिखोपनिषत्.
Atharvaśikhopanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size 7x 14 inches.
Condition of Ms.-- WormCharacter-Grantha.
eaten. Folios---23-25.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-9. Complete or incomplete Letters in a line--22.
Complete.
उपक्रमः
No. 179 कोशवत्. उपसंहारः
No. 179 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 179 कोशवत्. वक्तव्यावशेषः
No. 179 कोशवत्.

Page #243

214
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 185 (2347/4).
अथर्वशिरउपनिषत् .
Atharva-Sira-Upanisat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line--22. Size-7x13 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Grantha.
Condition of Ms.~-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios--17-23.
Complete or incompleteLines on a page--9. ___Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः–देवा ह वै स्वर्ग लोकमगमन् । ते देवा रुद्रमपृच्छन् । को भवानिति । सोऽब्रवीत् । अहमेकं (कः)प्रथममासं वामि च भविष्यामि च । नान्यः कश्चन मतो(त्तो)व्यतिरिक्त इति ॥
उपसंहारः--
यो रुद्रो अग्नौ यो अप्स्वन्तर्य ओषधीर्वीरुध आविवेश । य इमा विश्वा भुवनानि चाक्लिपे तस्मै रुद्राय नमो अस्तु । अद्य मूर्धानमस्य सशोर्योऽथर्वा हृदयं च यन्मस्तिष्कादूवं प्रेरयन् पवमानो अथ शार्णस्तद्वाऽथर्वशिरो देवकोशस्स्समुज्झि(क्षि)तः तत्प्राणो अभिरक्षतु । श्रियः मन्नमयो मनः श्रियमनमथो मनः । विद्यामन्नमथों मनो विद्यामन्नमथो मनः । मोक्षमन्नमयो मनो मोक्षमन्नमयो मनः(त्रिः) ॥
॥ अथर्वशिरउपनिषत् समाप्ता॥
प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि देवानां को भवानिति रुद्रं प्रति प्रश्नः, तदुत्तरेण तस्य सर्वात्मकत्वज्ञानेन तन्नतिपूर्वकं वहुधा तस्य स्तुतिः, तत्प्रतिपादकत्वेन परिज्ञातानामोंकारप्रणवसर्वव्यप्यनन्तादिपदानां निर्वचनम् ,

Page #244

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 215 पाशुपतव्रतनिरूपणम् , एतदुपनिषध्ययनफलकथनं चेत्यतत्सर्व परि दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अथर्ववेदीयेति मुद्रितेयमुपनिषत् , अस्मिन् कोशे समग्रा चोपलभ्यते ॥
No. 186 (1973/12).
अथर्वशिरउपनिषत् .
Atharva Sira-Upanisat.. Substance-Palm-leaf. | Letters in a line-68. Size-15x1 inch.
Age of Ms.-Old. Character-Nagari.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-150-156.
Complete or incompleteLines on a page-4.
___Complete.
उपक्रमः
No. 185 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 185 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 185 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
___No. 185 कोशवत् .

Page #245

216
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 187 (B 411).
अथर्वशिरउपनिषत्. Atharva-Sira Upanisat,
Substance-Paper.
Size 8 X 6 inches,
Character-Andhra,
Folios-125-130.
Lines on a page-11.
उपक्रम:--
No. 185 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 185 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 185 कोशवत् .
वक्तव्यविशेष
No. 185 कोशवत्.
No. 188 (C 1514/2).
अथर्वशिरउपनिषत् . Athasva-Sira Upaniṣat.
Substance-Paper. Size-9x4 inches.
Character-Andhra.
Folios-9-14.
Lines on a page-- 9.
Letters in a line-22, Age of Ms. Modern. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct, Complete or incompleteComplete.
[ वेदः
Letters in a line-28. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete,
-

Page #246

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 217
उपक्रम:
No. 185 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 185 कोशवत् 'इत्यो ँ सत्यम्' इत्यन्तेऽधिकम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 185 कोशवस्.
वक्तव्यविशेषः
No. 185 कोशवत्.
Substance-Paper. Size - 12 × 52 inches. Character - Andhra.
Folios-13-16.
Lines on a page-14. Letters in a line-38.
उपक्रमः
No. 189(C1533/6).
अथर्वशिरउपनिषत् . Atharva-Sira Upanisat.
No. 185 कोशवत्.
उपसंहारः---
No. 185 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 185 कोशवत्.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #247

218
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वदः
बक्तव्यविशेषः
No. 185 कोशवत्.
No. 190 (B 412/1).
अद्वयतारकोपनिषत् .
Adwayatārakopanișat, Substance-Paper.
Letters in a line--20. Size-8x6 inches.
Age of Ms.-Recent..
Condition of Ms.--Good. Character–Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios-33-37.
Complete or incompleteLines on a page-11.
Complete.
उपक्रमः
पूर्णमद इति शान्तिः-अथात अद्वयतारकोपनिषदं व्याख्यास्यामः । यतिने(तये)जितीन्द्रयाय शमादिषड्गुणपूर्णाय चित्स्वरूपोऽहमिति सदा भावयन् सम्यड्निमालिताक्षः किञ्चिदुन्मीलिताक्षो वा अन्तदृष्टया भ्रदहरादुपरि सच्चिदानन्दतेजःकूटरूपं परब्रह्मावलोकयन् तद्रूपो भवति । गर्मजन्मजरामरणसंसारमहद्भयात् संतारयति । तस्मात्तारकमिति । जीवेश्वरौ मायिकाविति विज्ञाय सर्वविशेषं नेति नेतीति विहाय यदवशिष्यते तदद्वयं ब्रह्म। तत्सिद्धथै लक्ष्यत्रयानुसन्धानं कर्तव्यम् । देहमध्ये ब्रह्मनाडी सुषुम्ना सूर्य रूपिणी पूर्णचन्द्रामा वर्तते ॥
उपसंहारः
परमगुरूपदेशेन सहस्रारज्वलजयोतिर्वा बुद्धिगुहानिहितचिजयो. तिर्वा षोडशान्तस्स्थतुरीयचैतन्यं वा अन्तर्लक्ष्यं भवति । तदर्शनं सदा. चार्यमूलम् ॥
आचार्यो वेदसम्पन्नो विष्णुभक्तो विमत्सरः । योगको योगनिष्ठश्च सदा योगात्मकश्शुचिः॥

Page #248

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
गुरुभक्तिसमायुक्तपुरुषज्ञो विशेषतः । एवं लक्षणसम्पन्नो गुरुरित्यभिधीयते ॥ गुशब्दस्त्वन्धकारस्स्यादुशब्दस्तन्निरोधकः । अन्धकारनिरोधित्वाद्रुरुरित्यभिधीयते ॥ गुरुरेव परं ब्रह्म गुरुरेव परा गतिः । गुरुरेव परा विद्या गुरुरेव परायणम् ॥ गुरुरेव पराकाष्ठा गुरुरेव परं धनम् । यस्मात्तदुपदेष्टाऽसौ तस्माद्गुरुतरो गुरुः ॥ इति । यस्सकृदुच्चारयति तस्य संसारमोचनं भवति । सर्वजन्मकृतं पापं तत्क्षणादेव नश्यति । सर्वान् कामानवाप्नोति । सर्वपुरुषार्थसिद्धिर्भवति । य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥
॥ अद्वयतारकोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्य विषयः --
अस्यामुपनिषदि अन्तर्बाह्यमध्यभेदेन त्रैविध्यमापन्नस्य लक्ष्यस्य विवरणपूर्वक स्वदेहान्तपर्तिज्योर्तिदर्शनापायः कथितः । पूर्वार्धोत्तरातया द्विधा विभक्तयोः तारकामनस्कयोगयोर्विवरणपूर्वकं मूर्त्यमूर्तिभेदेन तारकद्वैविध्यं चोपवर्ण्य तुरीयचैतन्यदर्शनस्य सद्गुरूपदेशलभ्यत्वमभिधाय गुरुशब्दार्थ प्रकाश्य एतदुपनिषत्पाठकस्य फलं चान्तेऽभिहितम् ॥ वक्तव्यविशेषः
मण्डलब्राह्मणोपनिषदि प्रतिपाद्यमानो यस्तारकविषयः स एवात्रोपनिषदि संगृह्य प्रतिपाद्यते । एते उभे अप्युपनिषदौ शुक्लयजुर्वेदगते मुद्रिते । तारकयोगविषय उभाभ्यामुपनिषद्भयां प्रतिपाद्यमानः सम्पूर्णतां प्राप्त इत्यूहितुं शक्यते । कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते ॥
No. 191 (3581/30).
अद्वैताख्योपनिषत् .
Adwaitākhyopaniṣat.
|
Substance - Palm-leaf. Size - 20 x 24 inches.
219
Character Andhra. Folios—34.

Page #249

220
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
Lines on a page--13. Letters in a line-96. Age of Ms,-Old.
Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete___Complete,
उपक्रमः--
उपासनाश्रितो धर्मो ज्ञाते ब्रह्मणि वर्तते । प्रागुत्पत्तरजं सर्व तेनासौ कृपणस्स्मृतः॥ अतो वक्ष्याम्यकार्पण्यमजातिमस(जातिस्सम)तां गतिम् । यथा न जायते किश्चित् जायमानस्समन्ततः ॥ आत्मा ह्याकाशवजीवैर्घटाकाशैरिवोदितः ।
घटादिवञ्च संघातर्जातावेतन्निदर्शनम् ॥ उपसंहारः
नास्वादयेत्सुखं तत्र निस्सङ्गः प्रज्ञया भवेत् । निश्चलं निश्चितं मेकी(निश्चरञ्चित्त)मेकीकुर्यात्प्रयत्नतः ॥ यदा न लीयते चित्तं न च विक्षिप्यते पुनः । अनिङ्गनमनाभासं निष्पन्नं ब्रह्म तत्तदा ॥ स्वस्थं शान्तं सनिर्वाणमकथ्यं सुखमुत्तमम् । अजमजेन शेयेन सर्वज्ञ परिचक्षते ॥ न कश्चिजायते जीवः सम्भवोऽस्य न विद्यते । एतत्तदुत्तमं सत्यं यत्र किश्चिन्न जायते ॥
॥ इति अद्वैताख्योपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
"ऐकात्म्यप्रत्ययसारं प्रपञ्चोपशमं शान्तं शिवमद्वैतं चतुर्थ मन्यन्ते स आत्मा स विज्ञेयः” इति माण्डूक्योपनिषद्वाक्यार्थसाधकयुक्तयो बहवः प्रतिपादिता अस्मिन् अद्वैतप्रकरणे । अन्ते च शान्तिर्मनोनिग्रहायत्तेति मनोनिग्रहोपाया अभिहिताः ॥ वक्तव्यविशेषः
आगमवैतथ्याद्वैतालातशान्त्याख्यश्चतुर्भिः प्रकरणैर्विभक्ते गौडपादाचार्टीयमाण्डूक्योपनिषत्कारिकाग्रन्थे तृतीयप्रकरणतया परिदृश्य

Page #250

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 221 मानमद्वैतप्रकरणमेवास्मिन् कोशे अद्वैताख्योपनिषदभिख्यया लिखितं दृश्यते ॥
Substance-Palm-leaf. Size - 20 x 24 inches. Character—Andhra.
No. 192 (3581/3).
अध्यात्मोपनिषत्.
Adhyatmopaniṣat.
Folios-7.
Lines on a page—13. Letters in a line-80.
उपक्रमः
अन्तश्शरीरे निहितो गुहायामा (म)ज एको नित्यं अ (य) स्य पृथिवी शरीरं, यः पृथिवीमन्तरेण संचरन् यं पृथिवी न वेद । यस्यापश्शरीरं योऽपोऽन्तर सञ्चरन् यमापो न विदुः । यस्य तेजश्शरीरं यस्तेजोन्तरे संचरन् [यं तेजो न वेद । यस्य वायुश्शरोरं यो वायुमन्तरे संचरन् यं वायुर्न वेद । यस्याकाशशरीरं य आकाशमन्तेर संचरन् यमाकाशो न वेद | यस्य मनश्शरीरं यो मनोऽन्तरे संचरन् यं मनो न वेद । यस्य बुद्धिशरीरं यो बुद्धिमन्तरे संचरन् ] यं बुद्धिर्न वेद ॥
--
Age of Ms. -Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect- Correct.
Complete or incomplete---Incomplete.
उपसंहारः
स एष सर्वभूतान्तरात्माऽपहतपाप्मा दिव्यो देव एको नारायणः । एतां विद्यामपान्तरतमाय ददौ । अपान्तरतमो ब्रह्मणे [ब्रह्मा] घोराङ्गिरसाय ददौ । अघोराङ्गिरा रैक्वाय ददौ । रैक्को रा (वा) माय ददौ । रा(वा) म स्सर्वेभ्यो भूतेभ्यो ददौ ॥ इत्येतन्निर्वाणानुशासनं वेदानुशासनमित्युपनिपत् ॥
1
॥ इत्यध्यात्मोपनिषत्समाप्ता ॥

Page #251

222
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र पृथिव्यप्तेजआदीनामक्षरान्तानां नारायणशरीरत्वमुपवर्ण्य तस्य सर्वान्तर्यामित्वमभिधायैतदुपनिषत्प्राप्तौ गुरुशिष्यपरम्परा चान्तेऽभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः
शुक्लयजुर्वेदीयेयमुपनिषत् । एतन्नामिकायां मुद्रितायामुपनिषदि जगन्मिथ्यात्वात्मैक्यादिस्थापका अंशाः श्लोकसप्तत्या संगृहीता दृश्यन्ते । कोशालयेऽस्मिन् दृश्यमाने कोशद्वये तु तेऽशा न दृश्यन्ते । अपि तु पृथिव्यादितत्वस्य ब्रह्मशरीरत्वं ब्रह्मणस्सर्वान्तयामित्वमित्येतावदेव वाक्यशैल्योपपादितं दृश्यते । अतोऽधिकभागस्य मुद्रित परिदृश्यमानस्य एतदुपनिषदन्तर्गतत्वं न वेति विमर्शनीयम् ॥
No. 193 (1682/8).
अध्यात्मोपनिषत्.
Adhyātmopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-32. Size-151 x 1 inches. Age of Ms.-Old. Character-Grantha.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect—Correct. Folios—38.
Complete or incompleteLines on a page-6.
Complete.
उपक्रम:
No. 192 कोशवत्.
उपसंहार:--
__No. 192 कोशवत्.

Page #252

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
223
प्रतिपाद्यविषयः
No. 192 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 192 कोशवत्.
No. 194 (4136/14).
अन्नपूर्णोपनिषत् .
Annapūrnopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line--50. Size-91x2 inches.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios--49-56.
Complete or incompleteLines on a page--15.
Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ निदाघो नाम योगीन्द्रो कभु ब्रह्मविदां वरम् । प्रणम्य दण्डवद्भूमावुत्थाय स पुनर्मुनिः ॥ अत्मतत्त्वमनुव्हीत्येवं पप्रच्छ सादरम्। कयोपासनया ब्रह्मन्नीदृशं प्राप्तवानसि ॥ तां मे हि महाविद्यां मोक्षसाम्राज्यदायिनीम् । • निदाघ त्वं कृतार्थोऽसि शृणु विद्यां सनातनाम् ॥ यस्य विज्ञानमात्रण जीवन्मुक्तो भविष्यसि ॥
उपसंहार:
चित्तसत्ता परं दुःखं चित्तत्यागः परं सुखम् । अतश्चित्तं चिदकात्मा नय क्षयमवेदनात् ॥

Page #253

224
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
(az:
दृष्टा रम्यमरम्यं वा स्थेयं पाषाणवत्समम् । एतावताऽऽत्मयत्नेन जि तो(ता)भवति संसृतिः ॥ वेदान्ते परमं गुह्यं पुराकल्पप्रचोदितम् ॥ नाप्रशान्ताय दातव्यं नापुत्रायाशिष्याय वै पुनः । अन्नपूर्णोपनिषदं योऽधीते गुर्वनुग्रहात् ॥ स जीवन्मुक्ततां प्राप्य ब्रह्मैव भवति स्वयम् ॥ इत्युपनिषत् ॥ चतुर्थोऽध्यायः ॥ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥
॥ अन्नपूर्णोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
___ अत्र ऋभुनिदाघसंवादेन ब्रह्मविद्या विचारता।ब्रह्मविद्याप्रतिबन्धकनिवृत्त्यर्थ अन्नपूर्णामन्त्र उपदिष्टः । पञ्चविधभेदभ्रमः तनिवृत्त्युपायश्च निर्णीतः । बन्धमोक्षप्रकारः कथितः । मुक्तयुपायभूतमात्मज्ञानं श्रुतियु-. तयनुभवैः विस्तरेण प्रतिपदितम् । विदेहमुक्तिस्वरूपं विशदीकृतम् । सप्तभूमिकाप्रदर्शन चान्ते कृतं दृश्यते ॥ .
वक्तव्यविशेषः___ ग्रन्थलिप्यां अध्यायपञ्चकेन मुद्रितैवेयमुपनिषदत्र काशे अध्यायचतुष्टयात्मिका उपलभ्यते ॥
No. 195 (B 414).
अन्नपूर्णोपनिषत्.
Annapūrnopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra. Folios-28.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--13. Complete or incomplete-. Letters in a line-16. __Complete.

Page #254

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
225
उपक्रमः--
No. 194 कोशवत.
उपसंहारः--
No. 194 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 194 कोशवत्. वक्तव्यावशेषः
No. 194 कोशवत्.
No. 196 (3581/8).
अन्नपूर्णोपनिषत्.
Annapūrnopanișat. Substance-Palm-leaf. ! Age of Ms.-Old. Size--20x21 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folio-Only a page on the 22nd.) Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-2.
Complete or incomplete--InLetters in a line-94.
complete.
उपक्रमः--
मूलशृङ्गाटमध्यस्था बिन्दुनादकलाश्रया। नित्यानन्दी(न्दा) निराहारी(रा)विख्याता विलसत्कचा ॥
उपसंहारः
ऐं ही सौः श्रीं क्लीं ओं नमो भगवत्यन्नपूर्णे ममाभिलषितमन्नं देहि स्वाहा ॥
इत्यन्नपूर्णेश्वर्युपनिषत्समाप्ता ॥ D.C.M.
15

Page #255

226
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT NSS.
[वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
मन्त्रस्वरूपवर्णादिकथनपूर्वकं अन्नपूर्णामन्त्रमात्रमत्र दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् मन्त्रवर्णादिकं प्रदर्श्य मन्त्रस्वरूपं निर्दिश्य तावतैवेयमुपनिषत्समापिता दृश्यते । मुद्रिते लिखिते च कांशान्तरे तु भूयान् ग्रन्थ उपलभ्यते । अतः कोशेऽस्मिन् उपनिषदियमसमग्रेति कोशान्तरावलम्बेन ज्ञायते ॥
No. 197 (1643/3).
अमृतनादोपनिषत् .
Amritanādāpanişat. Substance - Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size -152x11 inches. Condition of Ms.-MothCharacter-Nagari.
eaten. Folios-4-6.
Correct or incorrect - Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-51. I Complete.
उपक्रमः
ओं सह नाववतु। . . . . . . शास्त्राण्यधीत्य मेधावी अभ्यस्य च पुनः पुनः । परमं ब्रह्म विज्ञाय उल्कावत्तान्यथोत्सृजेत् ॥ ओंकाररथमारुह्य विष्णुं कृत्वाऽथ सारथिम् । ब्रह्मलोकपदान्वेषी रुद्राराधनतत्परः ॥ तावद्रथेन गन्तव्यं यावद्रथपथि स्थितः । स्थाता रथपतिस्थानं रथमुत्सृज्य गच्छति ॥

Page #256

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 227
उपसंहारः
अथ वर्णास्तु पञ्चानां प्राणादीनामनुक्रमात् । रक्तवर्णो मणिप्रख्यः प्राणवायुः प्रकीर्तितः ॥
अपानस्तस्य मध्ये तु इन्द्रगोपस्य संनिभः । समानस्तस्य मध्ये च ( समानो नाभिदेशे तु ) गोक्षीरस्फटिकप्रभः आपाण्डर उदानश्च व्यानो ह्यर्चिस्समप्रभः । लं भित्त्वा मारुतो याति मूर्धतः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र शास्त्राभ्यासस्य परब्रह्मज्ञानफलकत्वमुपवर्ण्य प्रत्याहारध्यानप्राणायामधारणातर्कसमाध्यभिधेयाङ्गषट्कसहितस्य योगस्य तत्तदङ्गलक्षणकथनपूर्वकमभ्यसनप्रकारं फलं च निरूप्य प्राणादिवायूनां स्थानवर्णादिकमभिधीयते ॥
वक्तव्य विशेष. -
यजुश्शाखीयतया मुद्रिता त्रेयमुपनिषदस्मिन् कोशे अन्तिमश्लोकार्ध विना समग्रा दृश्यते ॥
No. 198 (3581 / 19).
अमृतनादोपनिषत्. Amritanādōpaniṣat.
Substance-Palm-leai. Size - 20 x 24 inches. Character — Andhra.
Folio-Only a page on the 26th. Lines on a page-14.
उपक्रमः --
No. 197 कोशवत् .
D.C.M.
Letters in a line - 104. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. --- Good.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
15*

Page #257

228
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
उपसंहारः
No. 197 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
No. 197 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 197 कोशवत् .
No. 199 (C 1533/5).
अमृतनादोपनिषत्.
Amritanādopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.—Old. Size-12 X 51 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra. Folios-12-13.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-14. Complete or incompleteLetters in a line-38.
___Complete.
उपक्रमः
No. 197 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 197 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः___No. 197 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 197 कोशवत्.

Page #258

391919) GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
229
No. 200 (1973/11).
अमृतनादोपनिषत्.
Amritanädõpanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size--15 X1 inch.
Condition of Ms.—Good. Character-Nāgari. Folios—147-149,
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-4,
Complete or incomplete - Letters in a line-68.
Complete.
34H:
No. 197 miaa.
उपसंहारः
No. 197 HITTE.
No. 197 here.
वक्तव्यविशेषः
No. 197
Tea.
No. 201 (B 415).
अमृतनादोपनिषत् .
Amritanādāpanișat. Substance-Paper.
Letters in a line-20. Size—8 x 6 inches.
Age of Ms.- Modern.
Condition of Ms.-Good. Character - Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios— 115–118.
Complete or incompleteLines on a page-11.
Complete,

Page #259

230
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS,
उपक्रमः___No. 197 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 197 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः___No. 197 कोशवत्.
वक्तव्याविशेषः
No. 197 कोशवत्.
No. 202 (B 927/8).
अमृतनादोपनिषत्.
Amritanādāpavişat. Substance-Paper.
Age of Ms. —Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-22-24.
Correct or incorrect- Correct. Lines on a page--16. Complete or incompleteLetters in a line--24.
Complete.
उपक्रमः
No. 197 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 197 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 197 कोशेवत्.

Page #260

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. M ISORE
231
वक्तव्यविशेषः
No. 197 कोशवत्.
No. 203 (1643/1).
अमृतविन्दूपनिषत् .
Amritabindūpanişat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-15 x 1 inches.
Condition of Ms.-WormCharacter - Nāgari.
___eaten. Folios -2.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page--6.
Complete or incompleteLetters in a line-51.
Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ मनो हि द्विविधं प्रोक्तं शुद्धं चाशुद्धमेव च ।
अशुद्धं कामसंकल्पं शुद्ध कामविवर्जितम् ॥ मन एव मनुष्याणां कारणं बन्धमोक्षयोः । बन्धाय विषयासक्तं मुक्तयै निर्विषयं स्मृतम् ॥ यतो निर्विषयस्यास्य मनसो मुक्तिरिष्यते । अतो निर्विषयं नित्यं मनः कार्य मुमुक्षुणा ॥
उपसंहारः
ज्ञाननेत्रं समादाय उद्धरेद्वह्निवत्प(ब्रह्म यत्परम् । निष्कलं निश्चलं शान्तं तद्ब्रह्माहमिति स्मृतम् ॥ सर्वभूताधिवासं यत् भूतेषु च वसत्यपि । सर्वानुग्राहकत्वेन वासुदेवस्तदस्यहम् (तदस्म्यहं वासुदेवः) ।
॥ अमृतबिन्दूपनिषत्समाप्ता.॥

Page #261

232
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र मनश्शुद्धिप्रशंसनपूर्वकं ब्रह्मज्ञानावाप्तौ साधनमुपवर्ण्य मुक्तिस्वरूपं निरूप्य ब्रह्मज्ञानं प्रशस्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
यजुश्शाखीयेतीयमुपनिषन्मुद्रिताऽस्मिन् कोशे समग्रा च दृश्यते ॥
Substance-Palm-leaf.
Size - 15 x 1 inch.
Character-Nāgari.
Folios - 145-147. Lines on a page--4.
उपक्रम:--
उपसंहारः
No. 204 (1973 / 10).
अमृतबिन्दूपनिषत् .
Amritabindūpaniṣat.
No. 203 कोशवत्.
No. 203 कोशे द्रष्टव्यः
प्रतिपाद्यविषयः
No. 203 कोशवत्,
वक्तव्यविशेष:
No. 203 कोशवत्.
Letters in a line-68. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. — Good. Correct or incorrect- Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #262

SYFTETI GOVERNMENT ORIESTAL LIBRARY. MYSORE
233
No. 205 (3621/10).
अमृतविन्दूपनिषत् .
Auritabindūpanişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line --30. Size 9 1 x 14 inches.
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms.--Good. Character-Gravtha.
Correct or incorrect-Correct. Folios--17-18.
Complete or incompleteLines on a page-9.
Complete.
JEH:
No. 203 patata
SHER:
No. 203 paraa. प्रतिपाद्यविषयः
No. 203 ca. वक्तव्यविशेषः
No. 203 r.
No. 206 (B 927/7).
अमृतबिन्दूपनिषत् .
Amritabindūpanișat. Substance-Paper.
Age of Ms. —Modern. Size-8 x 6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-21-22.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-16. Complete or incompleteLetters in a line- 24.
Complete.

Page #263

234
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
a:
उपक्रमः--
No. 203 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 203 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः--
No. 203 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 203 कोशवत्.
No. 207 (C 1533/4).
अमृतबिन्दूपनिषत्.
Amritabindūpanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-12 x 54 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra. Folio-11 only.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-14.
Complete or incompleteLetters in a line-38.
Complete.
उपक्रमः
No. 203 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 203 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 203 कोशवत्.

Page #264

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
वक्तव्यविशेषः
No. 203 कोशवत् .
No. 208 (B417, 1 ).
अवधूतोपनिषत्
Avadhūtöpanisat.
Substance--Paper.
Size - 8 x 6 inches. Character—Indhra.
Folios - 4.
Lines on a page-13.
उपक्रमः
.
235
Letters in a line-18. Age of Ms.—Modern. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect- Correct. Complete or incomplete - Complete.
सह नाववत्विति शान्तिः ॥ अथ ह सांकृतिर्भगवन्तमवधूतं दत्तात्रेयं परिसमेत्य पप्रच्छ । भगवन् कोऽवधूतः । तस्य का स्थितिः । किं लक्ष्म । किं संसरणमिति । तं होवाच भगवान् दत्तात्रेयःअक्षरत्वाद्वरेण्यत्वाद्भूतसंसारबन्धनात् । तत्त्वमस्यादिलक्ष्यत्वादवधूत इतीर्यते ॥
यो विद्याश्रमान् वर्णानात्मन्येव स्थितस्सदा । अतिवर्णाश्रमी योगी अवधूतस्स कथ्यते ॥ तस्य प्रियं शिरः कृत्वा मोदो दक्षिणपक्षकः । प्रमोद उत्तरः पक्ष आनन्दो गोष्पदायते || गोवालसदृशं शीर्षे नापि मध्ये न चाप्यधः । ब्रह्म पुच्छं प्रतिष्टेति पुच्छाकारेण कारयेत् ॥ एवं चतुष्पथं कृत्वा ते यान्ति परमां गतिम् ॥ न कर्मणा न प्रजया धनेन त्यागेनैक अमृतत्वमानशुः । स्वैरं स्वैरं विहरणं तत्संसरणम् । साम्बरा वा दिगम्बरा वा न तेषां धर्माधर्मो ! न मेध्यामेध्यौ ॥

Page #265

236
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[7:
उपसंहारः
धन्योऽहं धन्योऽहं प्राप्तव्यं सर्वमत्र संपन्नम् । धन्योऽहं धन्योऽहं तृप्ते में कोपमा भवेल्लोके ॥ धन्योऽहं धन्योऽहं धन्यो धन्यः पुनः पुनर्धन्यः । अहो पुण्यमहो पुण्यं फलितं फलितं दृढम् ॥ अस्य पुण्यस्य सम्पत्तेरहो वयमहो वयम् । अहो ज्ञानमहा ज्ञानमहो सुखमहो सुखम् ॥
अहो शास्त्रमहो शास्त्रमहो गुरुरहो गुरुः । इति । य इदमधीते सोऽपि कृतकृत्या भवति । सुरापानात्पूतो भवति । स्वर्णस्तेयात्पूतो भवति । ब्रह्महत्यात्पूतो भवति । कृत्याकृत्यात् पूतो भवति । एवं विदित्वा स्वेच्छाचारपरो भूयात् । ओं सत्यमित्युपनिषत् ॥
॥ इत्यवधूतोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः___ सांकृतिदत्तात्रयप्रश्नोत्तरात्मिकायामस्यामुपनिषद्यादौ अवधूतस्व. रूपमुपवयं अवधूतत्वसिद्धयुपायं सम्यक् प्रदर्य अवधूतस्य वर्णा. श्रमधर्मपरित्यागपूर्वकं ब्रह्मानुसन्धानप्रकारं प्रकाश्य तत्रापरितोषाद्वर्णाश्रमधर्माविरोधिब्रह्मज्ञानप्रकारोपपादनेन निगमितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः---
इयमुपनिषत् कृष्णयजुश्शाखीयेति मुद्रिता कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते । तुरीयातीतावधूतोपनिषन्नाम्नी मुद्रिताऽन्या त्वेतदानुपूर्वीविलक्षणा वर्णाश्रमधर्मपरित्यागपूर्वकब्रह्मानुसन्धानमात्रप्रदर्शनपरा शुक्लयजुश्शाखीयतया मुद्रिता परिदृश्यते ॥
No. 209 (B 913/1). अविमुक्तजाबालोपनिषत् .
Avimuktajābālõpanişat. Substance-Paper. | Character-Granthu. Size-8x6 inches. | Folios--3.

Page #266

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, ITSORE
237
Lines on a page-15. Letters in a line-22. Age of Is.-Old. Condition of Ms.—Good.
Correct or incorrect-Not so
very incorrect. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः-- ____ओं भद्रं कर्णेभिः-दधातु ॥ शान्तिः ॥ ओं बृहस्पतिरुवाच याज्ञवल्क्यं यदनु कुरुक्षेत्रं देवानां देवयजनं सर्वेषां भूनानां ब्रह्मसदनमविमुक्तं वै कुरुक्षेत्र देवानां देवयजनं सर्वेषां भूनानां ब्रह्मसदनं तस्माद्यत्र क्वचन गच्छति तदेव मन्यतेतीदं वै कुरुक्षेत्रं देवानां देवयजनं सर्वेषां भूतानां ब्रह्मसदनम् ॥
उपसंहारः
तथा जातरूपधरो निर्द्वन्द्वो निष्परिग्रहस्तत्वब्रह्ममार्गे सम्यक् सम्पन्नः शुद्धमानसः प्राणसंधारणार्थ यथोक्तकाले विमुक्तो भैक्षमाच' रन्नुदरमात्रेण लाभालाभौ समो भूत्वा शून्यागारदेवगृहणकूटवल्मीकवृक्षमूलकुलालशालाग्निहोत्रादि [नदी] पुलिनगिरिकुहरकन्दरकोटरनिर्भ (झ)रस्थाण्डलेवा षु )निकेतवास्यप्रयत्ना निर्ममः शुक्लध्यानपरायणोऽ. ध्यात्मनिष्ठश्शुभाशुभकर्मनिमूलनपरो यः संन्यासेन देहत्यागं करोति स परमहंसो नामेति ॥ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ ॥ इति जाबालोपनिषत् । इत्यविमुक्त जावालस्समाप्तः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र म्रियमाणस्य रुद्रकृतरामतारकोपदेशान्माक्षावाप्तिनिदानस्थातनयाऽविमुक्ताख्यं कुरुक्षेत्र प्रशस्य शरीर एव भ्रव्रागसन्धिभागस्य अविमुक्तक्षेत्रतामुपवर्ण्य तत्र विन्यस्तदृष्टिना ब्रह्मानुसंधानं तत्प्रतिवन्धकदूरी करणाय संन्यसनप्रकारं च प्रकाश्य संवर्तकारुणिश्वेतकेतुभुनिदाघजडभरतदत्तात्रेयरैवतकादीन् परमहंसान प्रस्तुत्य तल्लक्षणं च निरूपित दृश्यत ॥

Page #267

238
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
वेदः
वक्तव्यविशेषः__ इयमुपनिषजाबालनामा शुक्लयजुर्वेदीयतया मुद्रिता दृश्यते । कोशेऽस्मिस्तु भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिमन्त्रपाठदर्शनादाधर्वणिकाति ज्ञायते। 210 कोशपरामर्शादस्या लघुजाबालोपनिषदितिच व्यपदेशो ज्ञायते ॥
No. 210 (3621/3). अविमुक्तजाबालोपनिषत् .
Avimuktajābālõpanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-93x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha. Folios-2-4.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-8.
Complete or incompleteLetters in a line - 29. ___Complete.
उपक्रमः
No. 209 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 209 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 209 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् 'लघुजाबालोपनिषत्प्रारम्भः' इत्यारभ्य अन्ते ‘लघुजाबालोपनिषत् समाप्ता' इति लिखितं दृश्यते । No. 200 कोशे तावत् ‘बृहजावालेषु अविमुक्त जाबालं समाप्तम्' इति अन्ते दृश्यते । आनुपूर्वी तु समानैव । अतस्त्रीण्यस्या उपनिषदः पर्यायनामानीति ज्ञायते ॥

Page #268

उपानषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, UTSORE
239
No. 211 (3581/9). अविमुक्तजाबालोपनिपत्.
Avimuktajābālõpanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size—20 X 24 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-22-23.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-14. Complete or incompleteLetters in a line-94.
Complete.
उपक्रमः
No. 209 कोशवत्. उपसंहारः
No. 209 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 209 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः___No. 209 कोशवत् । कोशेऽस्मिन्नस्या जाबालोपनिषदिति नाम दृश्यते ॥
No. 212 (1973/3). अविमुक्तजाबालोपनिषत् .
Avimuktajābālöpanișat. Substance-Palm-leaf. | Age of Is.-Old. Size-15 inchesxl inch. Condition of Ms.-Last folio Character-Nagari.
_is broken. Folios-126-128.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-5.
Complete or incompleteLetters in a line-68.
Complete.

Page #269

240
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेद:
उपक्रमः
No. 209 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 209 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 209 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 209 कोशवत् । अत्रापि कोशे जाबालोपनिषदिति नाम लिखितं दृश्यते॥
No. 213 (4136/12).
अव्यक्तोपनिषत् .
Avyaktöpanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size-9:x2 inches.
Condition of Ms.--One end Character-Andhra.
___of the leaves is worm-eatem. Folios-46-48.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--15. Complete or incompleteLetters in a line-50.
Complete.
उपक्रमः-- ___ पुरा किलेदं न किंचनासीत् न द्यौर्नान्तरिक्षं न पृथिवी केवलं ज्योतीरूपमनाद्यनन्तमनण्वस्थूलरूपमरूपं रूपवदविज्ञेयं ज्ञानरूपमानन्दमयमासीत् । तदनन्दत् तद्देधाऽभूत् । हरितमेकं रक्तमपरम् । तत्र यद्रक्तं तत्पुंसो रूपमभूत् । यद्धरितं तन्मायायाः। तौ समागच्छतः । तयोर्वीर्यमेवमनन्दत् । तदवर्धत । तदण्डमभूद्धमम् । तत्परिणममानमभूत् । ततः परमेष्ठी व्यजायत ॥

Page #270

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
जीवन्मुक्तश्च भवति । देहान्ते तमसः परं धाम प्राप्नुयात् । यत्रं विराट् नृसिंहोऽवभासते, तत्र खलूपासते । तत्स्वरूपध्यानपरा मुनय आकल्पान्त तस्मिन्नेवात्मनि निलीयन्ते । न च पुनरावर्तन्ते। न चेमां विद्यामश्रद्दधानाय चूयात् । नासूयावते । ना[न नूचानाय । नाविष्णुभक्ताय । नानृतिने । नातपसे । नाशान्ताय । नादान्ताय । नादीक्षिताय । नाधर्मशीलाय । ना(न)हिंसकाय । नाब्रह्मचारिणे । इत्येषोपनिषत् ॥ आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥
॥ अव्यक्तनृसिंहोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्राव्यक्ताख्यात्परमात्मनो रक्तहरितरूपतया द्वैधीभावमुपगताब्रह्माण्डोत्पत्तिमभिवर्ण्य तस्मात्परमेष्ठिनो व्यक्ति प्रकाश्य ततश्चाकाशवाण्या चीर्णतपसस्समुपलब्धनृसिंहानुष्टभगतपदपादाक्षरर्व्यक्ताख्यस्य जगतस्सृष्टिक्रमश्च तन्मन्त्रस्वरूपमहिमादिप्रशंसनसहितं प्रतिपाद्यत ॥
वक्तव्यावशेषः-- __एतत्कोशान्ते दृश्यमानलखादस्या उपनिषदः अव्यक्तनृसिंहोपनिपदिति च नामान्तरं दृश्यते । सामवेदीयेति इयमुपनिषन्मुद्रिता समग्रा चास्मिन् कोशे दृश्यते ॥
No. 214 (B 418/1).
अव्यक्तोपनिषत् .
Avyaktopanisat. Substance--Paper.. Age of Ms.-~-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-7.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-12. Complete or incompleteLetters in a line.-16.. ___Complete. D.C.M.
16

Page #271

242
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT iss.
[वेदः
उपक्रमः
No. 213 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 213 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः___No. 213 कोशवत्.
वक्तव्याविशेषःNo. 213 कोशवत्.
No. 215 (C 696/23).
* आचमनीयोपनिषत्.
* Acamaniyopanisat. Substance-Paper.
Letters in a line--25. Size -71 x 44 inches.
Age of Ms.-Modern.
Condition of Ms.--Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Correct. Folios-1.
Complete or incompleteLines on a page-10.
Complete.
Subject in brief:--
This work relates the rules regarding the performance of Acamana or the ceremony of rinsing the month as well as the fruits thereof.
उपक्रमः--
अथाचमनं व्याख्यास्यामो जड पाणिपादौ प्रक्षाळ्य प्राङ्मुखो(ख उ) दङ्मुखो वा बद्धशिखः, यज्ञोपवीतम् , ब्राह्मणस्य दक्षिणहस्ते पञ्च तीर्थानि भवन्ति । अङ्गल्यग्रे दैवं तार्थम् । कनिष्ठिकामूले आर्ष तीर्थम् । प्रादेश

Page #272

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 243 निमूले पैतृकं तीर्थम् । अङ्गुष्ठमूले ब्रह्मतीर्थम् । मध्ये अग्नितीर्थम् । न हसन् न वुडुदैन च लोकैः ? ॥
गोकर्णाकृतिवत्कृत्वा माषमग्नं जलं पिवेत् । न न्यूनमधिकं पीत्वा सुरापानसमं भवेत् ॥ संहताङ्गलिना तोयं गृहीत्वा पाणिना द्विजः ॥ मुक्ता(क्ता ङ्गुष्ठकनिष्ठे तु सिद्धस्याचमनं स्मृतम् ॥
तेन त्रिराचामेत् ॥ उपसंहारः
प्रथमं यत्पिवेत् , ऋग्वेदः प्रीणाति । द्वितीयं यत् पिवेत् , यजुर्वेदः प्रणिाति । तृतीयं यत् पिवेत् , सामवेदःप्रीणाति।लोमाधरोष्ठ आथर्वणवेदः प्रीणाति । यश्च(चक्षुषी चन्द्रादित्याः । यन्नासिकास्तेन प्राणाः । यच्छोत्रं तेन दिशः । यन्नाभि तेन पृथिवीम् । यद्दशस्तेन विष्णुः । यद्धस्तं तेन रुद्रः । [यत्] मूनि तेन कुबेरः । सर्वदेवतास्तेन प्रीणाति । य एवं वेद ॥ आचमनीयोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
फलशंसनपूर्वकमावमनविधिरत्र प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितेयमुपनिषत् । सर्वत्रोपनिषदादौ दृश्यमानः तत्तच्छान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥
No. 216 (1973/22).
आत्मप्रबोधोपनिषत.
Atmaprabodhopanişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-68. Size-15x1 inches.
Age of Ms.-Old. .
Condition of Ms.--Good. Character--Nagari.
Correct or incorrect-Correct. Folios-227-228.
Complete or incompleteLines on a page-4.
___Complete.
16*
D.C.M.

Page #273

244
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
उपक्रमः
हरिः ओं ॥ प्रत्यागानन्दं ब्रह्म पुरुष प्रणवस्वरूपम् , अकार उकारो मकारश्चेति त्रयम(त्रय)क्षरं प्रणवं तदेतदोमिति । यमुक्ता मुच्यते योगी जन्मससारवन्धनात् । ओं नमोनारायणाय शङ्खचक्रगदाधराय तस्मादों नमो नारायणेति मन्त्रोपासको वैकुण्ठं भुवनं श्रीमद्भगवल्लोकं गमिष्यति॥ उपसंहारः--
___ यत्र ज्योतिरजस्रं यस्मिन् लोके स्वहितं तस्मिन्नेव हि पवमानामृते लोके क्षिते अमृते लोके अक्षिते अमृतत्वं च गच्छत्यमृतत्वं च गच्छत्यो नमः । आत्मप्रबोधोपनिषदं मुहूर्तमुपासित्वा न च पुनरावतेते न च पुनरावर्तते ॥
॥ इत्यात्मप्रबोधोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
अत्र प्रणवस्वरूपं प्रशस्य तत्सहिताष्टाक्षरेण महामन्त्रेण ब्रह्मानुध्यानं कुर्वत उत्तमलोकाद्यवाप्तया परमानन्दानुभवप्रकारोऽभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
ऋक्शाखीयतया मुद्रितायामस्यामुपनिषदि परिदृश्यमान आत्माद्वैतजीवन्मुक्ततादिप्रतिपादकस्त्रिंशत्कारिकारूपो ग्रन्थमागः कोशेऽस्मिन्न दृश्यते ॥
No. 217 (115/3).
आनन्दोपनिषत् .
Anandopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms. - Ancient. Size--16 x 14 inches.
Condition of Ms.-Good. Character, Andhra. Folios-24-25.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-7.
Complete or incompleteLetters in a line-58. __Complete. उपक्रमः-- हारेः ओम् ॥ पार्वत्युवाच-देवदेव दयासिन्धो महादेव महोदय ।
अन्यन्तराणि? चक्राणि न तथैव श्रुतानि मे ॥

Page #274

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
एतैस्सर्वैश्रक्रदव्यैरुपास्या या महेश्वरी । ललिताम्बा महाराज्ञी शक्तिचक्रैकनायिका || तस्याश्चक्रं चक्रदेव्यो मुद्रा चक्रेश्वरीगणाः । श्रीचक्रमखिलं विद्या कादिर्हादिश्व शङ्कर | उपासनोपकरणमादिपञ्चकमीश्वर । किं वेदमूलमथवा भवदागममूलकम् ॥
उपसंहारः
अथ अथर्वेयमन्या च विद्या च इति त्रिपुरोपनिषदि त्रिपुरोपनि
पत्रीणि
—
यस्य तो पश्चिमं जन्म यदि वा शङ्करस्स्वयम् । तेनैव लभ्यते विद्या श्रीमत्पञ्चदशाक्षरी || अतिगुह्यतमा प्रोक्ता न देया यस्य कस्य चित् । दातव्या च सदा तस्मै भक्तिश्रद्धानुकारिणे ॥ य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥
॥ इत्यानन्दनान्युपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि महाविद्यायाः वेदमूलकत्वप्रतिपादनपूर्वकं पञ्चदशाक्षरस्य तन्मन्त्रस्य माहात्म्यं च प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते । मुद्रिता त्रिपुरोपनिषदेवात्र कोशे आद्यन्तयोः कतिचिच्छलोकमात्रघटनेन आनन्दापनिषनाम्ना लिखिता दृश्यते ॥
No. 218 (C1533/2).
आरुणिकोपनिषत् .
Arunikopanisat.
Substance-Paper . Size - 12 x 52 inches.
245
Character--Āndlra.
Folios-9.

Page #275

248
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
Lines on a page--14, Letters in a line-38. Age of Ms.-Ancient,
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete____Complete.
उपक्रमः--
ओं आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥ आरुणेयः प्राजापत्यः प्रजापतेलों के जगाम । तं स गत्वोवाच । भगवन् केन कर्माण्यशेषतो विसृजानीति । त होवाच प्रजापतिः । तव पुत्रान् भ्रातृन् बन्ध्वादीन् शिखां यज्ञोपवीतं यागसूत्रं स्वाध्यायं च भूलोकभुवौकसुवर्लोकमहर्लोकजनालोकतपोलोकसत्यलोक च अतलवितलसुतलरसातलतलातलमहातलपा. तालब्रह्माण्डं च विसृजेत् । कौपीनं दण्डमाच्छादनं परिग्रहत् । शेषं विसृजेत् शेषं विसृजेत् ॥
उपसंहारः
पालाशं बैल्वमौदुम्बरं दण्डमजिन मेखलां यज्ञोपवीतं च त्यक्ताशूरो य एवं वेद । तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः। दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवा सस्समिन्धते । विष्णोर्यत्परमं पदम् ॥ इत्येतन्निर्वाणानुशासनं वेदानुशासनामिति ॥
॥ओं तत्सदिति याजुषभेदे आरुणिकोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
आरुणिप्रजापतिप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि सर्वसङ्गपरित्यागपूर्वकसंन्यासाश्रमग्रहणप्रकारमुपवर्ण्य संन्यासिनां धर्माश्चाभिधायान्तेतेषां वैष्णवस्थानरूपपरमपदावाप्तिराम्नातेति प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
गूढारुणिकोपनिषदिति नाम्ना मुद्रितयमुपनिषत् कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते । अन्ते चास्या उपनिषद आरण्यकोपनिषदिति नाम लिखितं दृश्यते ॥

Page #276

उपनिषत् ] GOVERYAMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
247
No. 219 (36216). आरुणिकोपनिषत्.
Arunikopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.- Ancieut. Size-92x11 inches.
Condition of Us.- Good. Character-Grantha, Folios--8-10.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-8. Complete or incompleteLetters in a line-28. : Complete.
उपक्रमः
No. 218 कोशवत् .
उपसंहारः_No. 218 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 218 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 218 कोशवत्.
No. 220 (1973/6).
आरुणिकोपनिषत्.
Arunikopanisat. Substance-Palm-leaf. I Character-Nagari. Size-15x 1 inch. । Folios-139-140.

Page #277

248
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेदः
Lines on a page--4. Letters in a line-68. Age of Ms. --Ancient,
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete___Complete,
उपक्रमः
No. 218 कोशवत्,
उपसंहारः
No. 218 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 218 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 218 कोशवत्.
No. 221 (B 420/1).
आरुणिकोपनिषत् .
Arunikopanisat. Substance--Paper.
Letters in a. line-17. Size-8X6 inches.
Age of Ms.—Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Corrector incorrect-Correct. Folios--2.
Complete or incompleteLines on a page-11.
Complete.
उपक्रम:--
No. 218 कोशवत् .

Page #278

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
No. 218 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः___No. 218 कोशवत्,
वक्तव्यविशेष:
No. 218 कोशवत्,
No. 222 (B 123/5).
* आश्रमोपनिषत्.
* Aśramopanișat. Substance-Paper.
Letters in a line-13. Size-7x6 inches.
Age of Ms.-Modern. Character-Nagari.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios—16-17.
Complete or incompleteLines on a page-12. ___Complete.
Subject in brief:
This work gives a brief description of the four stages of religious life, namely Brahmacarya, etc., and of the respective duties to be performed during those stages.
उपक्रमः
हारः ओम् । अथातश्चत्वार आश्रमाः षोडशभेदा भवन्ति । तत्र ब्रह्मचारिणश्चतुर्विधा भवन्ति गायत्री ब्राह्मणः प्राजापत्यो बृहस्पतिरिति । य उपनयनादूर्व त्रिरात्रमक्षारलवणाशी गायत्रीमन्त्री स गायत्रः ।योऽष्टाचत्वारिंशद्वर्षाणि वेदब्रह्मचर्य चरेत ब्रह्म . . . . . ग्रहणान्तं वेदस्य स ब्राह्मणः ॥

Page #279

250
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेद:
उपसंहारः
परमहंसा न दण्डधरा मुण्डाः कन्थाकौपीनवाससोऽव्यक्तलिङ्गा अव्यक्ताचारा अनुन्मत्ता उन्मत्तवदाचरन्तः त्रिदण्डकमण्डलुशिक्यपक्षजलपवित्रपात्रपादुकासनशिखायज्ञोपवीतादित्यागिनः शून्यागारे देवगृहे वासिनो नेतरेषां धर्माधर्मान् न चानृतं सर्वसहा सर्वसमा अद्वैतवर्तिसमलोपाश्मकाञ्चनाश्चातुर्वर्ण्य यथोपपानं भैक्षचर्य चरन्त आत्मानं मोक्षयन्त आत्मानं मोक्षयन्ते ॥
॥ इत्याथर्वणे आश्रमोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
___ अत्र ब्रह्मचर्याद्याश्रमिणां चतुर्णा प्रत्येकं चतुर्विधानां स्वरूपं तत्तदाश्रमिणां धर्माश्च संगृह्य प्रतिपाद्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत् समग्रोपलभ्यते ॥ अमुद्रितेयमुपनिषत् । आद्यन्तयोः सर्वासूपनिषत्सु परिदृश्यमानः तत्तच्छान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥
No. 223 (1958/2). ईशावास्योपनिषत्.
Išāvāsyopanişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-90. Size-18 x 13 inches.
Age of Ms.--Old. Character - Nagari.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect--Correct. Folios-1.
Complete or incomplete - Lines on a page---11.
Complete.
उपक्रमः
ईशावास्यमिदं सर्वं यत्किञ्च जगत्यां जगत् । तेन त्यक्तेन भुञ्जीथा मागृधः कस्य स्विद्धनम् ॥

Page #280

उपनिषत्] GOT ERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 251
कुर्वन्नेवेह कर्माणि जिजीषेच्छत समाः । एवं त्वेनान्यधर्मोऽस्ति (त्वयि नान्यथेतोऽस्ति) न कर्म लिप्यते नरे॥ असुर्या नाम ते लोका अन्धेन तमसा वृताः । तास्ते प्रेत्याभिगच्छन्ति ये के चात्महनो जनाः ॥
उपसंहार:
हिरण्मयेन पात्रण सत्यस्यापिहितं मुखम् । तत्त्वं पूषन्नपावृणु सत्यधर्माय दृष्टये ॥
पूषन्नेकर्षे यम सूर्य प्राजापत्य व्यूह रश्मीन् समूह । तेजो यत्ते रूपं कल्याणतमं तत्ते पश्यामि योऽसावसौ पुरुषः सोऽहमस्मि ॥
वायुरनिलममृतमथेदं भस्मान्त शरीरम् । ओं ऋतो स्मर कृत स्मर क्रतो स्मर कृत स्मर ॥ अग्ने नय सुपथा राये अस्मान् विश्वानि देव वयुनानि विद्वान् । युयोध्यस्मजुहुराणमेनो भूयिष्ठां ते नमउक्ति विधेम ॥
॥ ईशावास्योपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः___अत्र चिदचित्स्वरूपस्य जगतः परमात्माधीनस्वरूपस्थित्यादिमत्त्वं, आदेहपातं यथाशक्ति ब्रह्मविद्याङ्गभूतर्मयोगस्यानुष्ठेयत्वं, अविदुषो निन्दनं, परमात्मनो विचित्रानन्तशक्तिमत्त्वं, ब्रह्मात्मकजगदनुसंधानस्य फलं, ईशेशितव्यवेदिनो ज्ञानयोगाद्युपदेशः, केवलकर्मविद्यावलम्बिनां विनिन्दनं, भगवद्भक्तिनिष्ठस्यावश्यानुसंधयोपदेश इत्यादिकमत्र पार दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोश प्रथमपत्रे द्वात्रिंशदुपनिषदां नाम संगृह्य लिखितमस्ति । कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषच्छुक्लयजुश्शार्खाया समग्रा मुद्रिता च दृश्यते ॥

Page #281

DESORIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 224 (1682/15). ईशावास्योपनिषत्.
Įšāvāsyopanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.---Old. Size-151 x 1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character --Grantha, Folios-8.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page--9.
Complete or incomplete Letters in a line-48.
Complete,
उपक्रमः
No. 223 कोशवत्. उपसंहारः--
विनाशेन मृत्यु तीर्वा सम्भूत्याऽमृतमश्नुते । हिरण्मयेन पात्रण सत्यस्यापिहितं मुखम् । तत्त्वं पूषन्नपावृणु सत्यध . . . . प्रतिपाद्य विषयः
No. 223 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्पञ्चदशमन्त्रान्ता दृश्यते ॥
No. 225 (B 927/2).
* ऊर्ध्वपुण्ड्रोपनिषत् .
* Urdhvapundropanisat. Substance-Paper. | Character-Andhra. Size-8x6 inches. | Folios--16.

Page #282

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
263
Lines on a page-16. Condition of Ms.-.Good.
Correct or incorrect--Correct. Letters in a line--24.
Complete or incompleteAge of Ms.---Modern. ___Complete. Subject in brief:
This work deals with the composition of and the manner of wearing the Urdhwapundra, that is, the caste mark of the Sri Vaisnavās.
उपक्रमः
अथ प्रणिपत्य नारदो ब्रह्माणमन्वयुत। अधीहि भगवो मे। किं पवित्राणां पवित्रम् । केन वा कर्माणि सफलानि। दुश्वरं तपो मर्त्यानाम् । केन सुकरणामृतत्वमेति । स होवाच । साधु तेऽनुयोगः । शृणु भो पवित्रं सुलभं सुकरम् । यद्विष्णुक्षेत्र तत्र मृत्स्नां श्वेतामुद्धृताऽसीत्युद्धरेत् । अमृतमेव श्वेतमृत्स्ना भवति ॥ उपसंहारः--
आत्मपरमात्मदैवत्ये लक्ष्मीनारायणदेवत्ये वा दर्शपूर्णमासेष्टिके इष्टापूर्ताक्रये भुक्तिमुक्तिफले। सा रेखा श्रीवर्णा गायत्रीच्छन्दः श्रीदैवत्या आनन्दक्रिया अमृतत्वफला । अयमूर्ध्वपुण्ड्रविधिः । एवं विदित्वा यो धारयति स वैदिको भवति स सर्वकामा) भवति । एतेन तेजस्वी ब्रह्मवर्चस्वी भवति । कायिकात् पापात्पूतो भवति । स विष्णुसायुज्यमाप्नोति । य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥
॥ ऊर्ध्वपुण्ड्रोपनिषत् समाप्ता॥ प्रतिपाद्यविषयः--
नारदब्रह्मप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि श्वेतमृत्स्नया श्रीचू. र्णाख्यहरिद्राचूर्णेन च समन्त्रकमूर्ध्वपुण्ड्रधारणक्रमः तत्प्राशस्त्याभिधानपूर्वकं प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
इयमुपनिषदमुद्रिता । कोशेऽस्मिन् समग्रा चोपलभ्यते । आदौ सवार्पनिषत्सु परिदृश्यमानस्तत्तच्छान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥

Page #283

254
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
:
226 (B 123/4). ___ * ऊर्ध्वपुण्ड्रोपनिषत् (श्वेतमृत्स्नोपनिषत् ).
* Urdhvapundrõpanişat (Svētamritsnopanişat). Substance - Paper.
Letters in a line-14. Size-61 x 74 inches.
Age of Ms.--Not very recent.
Condition of Ms.--Good. Character-Nāgarī.
Correct or incorrect-Correct. Folios—14-15.
Complete or incomplete Lines on a page12.
Complete.
3947:
No. 225 mmaa. 39HER:
No. 225 13767. प्रतिपाद्यविषयः
No. 225 graa. वक्तव्यविशेषःNo. 225 atac.
No. 227 (B 123/1).
* gnagretalamua.
* Ūrdbvapundropanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Not very recent. Size—64 x 78 inches.
Condition of Ms.—Good. Character- Nāgari. Folios –3.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-12. Complete or incomplete Letters in a line-12.
Complete.

Page #284

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 255
उपक्रमः
हारः ओम् ॥ अथ श्रीवराहरूपिणं भगवन्तं दण्डवत्प्रणम्य सनत्कुमारः पप्रच्छ । अधीहि भगवन्नूर्ध्वपुण्ड्रविधिम् । किं द्रव्यं । किं यत्स्थानम् । का रेखाः । को मन्त्रः । कः कर्ता । किं फलमिति च ॥
उपसंहारः
सर्वेषु तीर्थेषु स्नातो भवति । सर्वैदेवैर्ज्ञातो भवति । अश्रोत्रियः श्रोत्रियो भवति । अनुपनीतश्चोपनतिो भवति । आ चक्षुषां पङ्किं पुनाति । न च पुनरावर्तत इति त्रिरित्याह भगवान् वराहरूपी । य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥ ॥ इत्यूर्ध्वपुण्ड्रोपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
सनत्कुमारश्रीवराहप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि श्वतमृत्तिकया श्रीचूर्णेन च ऊर्ध्वपुण्ड्रधारणविधिरभिधयते ॥
वक्तव्य विशेष:
अमुद्रितेयमुपनिषत् । कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते । आदौ सर्वासूपनिषत्सु दृश्यमानस्तत्तच्छान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥
No. 228 (4546/2).
ऊर्ध्वपुण्ड्रोपनिषत् . Urdhvapunḍropaniṣat.
Substance-Palm-leaf.
Size—15 × 12 inches.
Character—Nāgari.
Folios-- 3.
Lines on a page-5.
Letters in a line - - 42. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect - Correct. Complete or incompleteComplete.
Subject in brief:—
This work is printed under the title of Vasudevopniṣat.

Page #285

256
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिः ॥ ऋक् । स्वस्ति न इन्द्रो वृद्ध . . .। शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥ नमस्कृत्य भगवन्तं नारदः सर्वेश्वरं वासुदेवं पप्रच्छश्रीभगवन् ऊर्ध्वपुण्ड्रविधिं द्रव्यमन्त्रस्थानादिसहितं मे बहीति । त होवाच भगवान् वासुदेवो वैकुण्ठस्थः ॥ उपसंहारः___ यस्त्वेतदधीते ह स समस्तमहापातकोपपातकेभ्यः पूतो भवति । पापादुत्थितस्य तस्य पापं न जायते । स सर्वेषु तीर्थेषु स्नातो भवति । स सर्वैर्यज्ञैर्याजी भवति । स सर्वैर्देवैः पूज्यो भवति । नारायणे मय्यचला भक्तिबन्धश्च वर्धते । सम्यज्ज्ञानं लब्ध्वा विष्णुसायुज्यमाप्नोति ! न च पुनरावर्तते । तद्विष्णोः परमं पदं यत्परमं पदम् । सह नाववतु ॥ भद्रं कर्णेभिः ॥ स्वस्ति न इन्द्रः ॥ शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
नारदवालुदेवप्रश्नोत्तररूपेऽत्र माहात्मघाभिधानसहितं गोपीचन्दनेनोर्ध्वपुण्डधारणप्रकारोऽभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः___ इयमुपनिषत् कोशेऽस्मिन् समग्रा दृश्यते । अत्रान्ते यजुश्शाखीयाथर्वशाखीयशान्तिमन्त्राणां लेखनं दृश्यते । अत इयं किंशाखीयेति पारीचिन्तनीयम् । इयमेवोपनिषत् वासुदेवोपनिषन्नाम्ना मुद्रिता दृश्यते ॥
No. 229 (4136/13).
* एकाक्षरोपनिषत् .
* Ekākṣaropanișat. Substance-Palnn-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-91x2 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra, Folios-48.
Correct or incorrect --Correct. Lines on a page-15. Complete or incomplete Letters in a line-50. ___Complete.

Page #286

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रमः -
सह नाववत्विति शान्तिः ॥
एकाक्षरं त्वक्षरतोऽस्ति सोमे सुषुम्नया चेह दृढी स एकः । त्वं विश्वभूर्भूतपतिः पुराणः पर्जन्य एको भुवनस्य गोप्ता 11 विश्वे निमग्नः पदवीः कवीनां त्वं जातवेदो भुवनस्य नाथः । अजातमग्रे स हिरण्यरेता यज्ञस्त्वमेवैकविभुः पुराणः ॥
उपसंहार:--
'मित्रसुपर्णश्चन्द्र इन्द्रो वरुणो रुद्रस्त्वष्टा विष्णु सविता गोपतिस्त्वम् । त्वं विष्णुर्भूतानि तु त्रास दैत्यान् त्वया वृतं जगदुद्भवगर्भः ॥
त्वं भूर्भुवस्स्वस्त्व : हि स्वयम्भूः अथ विश्वतोमुखः ।
य एवं नित्यं वेदयंत गुहाशयं प्रभुं पुराणं सर्वभूत हिरण्मयम् ॥ हिरण्मयं बुद्धिमतां परां गति सुबुद्धिमान् बुद्धिमतीत्य तिष्ठति ॥
प्रतिपाद्यविषय:
च॥
--
इत्युपनिषत् ॥ सह नाववत्विति शान्तिः || ॥ एकाक्षरोपनिषत् समाप्ता ॥
अस्यामुपनिषदि सर्वशरीरस्य परमात्मन एकाक्षराख्यप्रणवप्रतिपाद्यत्वमभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः -
इयमुपनिषत्समग्रा अस्मिन् कोशे उपलभ्यते । यजुर्वेदीयेति मुद्रिता
1 मित्रः पर्णचन्द्र इन्द्रश्च इति कोशान्तरे पाठः
D.C.M.
257
17

Page #287

258
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Substance
Palm-leaf.
Size 20 x 24 inches.
Character-Andhra.
Folios-24-25.
Lines on a page--5.
उपक्रम:
उपसंहारः
No. 229 कोशवत् .
No. 229 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 230 (3581/16).
एकाक्षरोपनिषत् . Ekākṣaropaniṣat.
No. 229 कोशवत् .
वक्तव्य विशेषः
-
No. 229 कोशवत्.
Substance-Paper. Size 8 x 6 inches. Character-Andhra.
No. 231 (B 422/1).
एकाक्षरोपनिषत् .
Ekākṣaropaniṣat.
Letters in a line-104.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
Ca
Folios-2.
Lines on a page---12. Letters in a line-16.

Page #288

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIES TAL LIBRARY. ITSORE
259
Age of Ms.--Modern.
Correct or incorrect--Correct. Complete or incomplete
Complete.
Condition of Is.-Good.
!
उपक्रमः
No. 229 कोशवत्. उपसंहारः
No. 229 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः___No. 229 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 229 कोशवत्.
No. 232 (19589).
ऐतरेयोपनिषत् .
Aitareyopanisat. Substance - Palm-leaf. Letters in a line-90. Size-18x1! inches. Age of Ms.-Old. Character-Nagari.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-24-25.
Complete or incompleteLines on a page-10.
Complete.
उपक्रमः
हारः ओम् ॥ आत्मा वा इदमेक एवान आसीत् नान्यात्कञ्चन मिषत् । स ईक्षत लोकानु सृजा इति । स इमान् लोकानसृजताम्भो. मरीचार्मरमापोदोऽम्भः परेण दिवं द्यौः प्रतिष्ठाऽन्तरिक्षं मरीचयः पृथिवी मरो यो अधस्तात्ता आपः ॥
D.C.M.
___17*

Page #289

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
260
उपसंहारः
:
प्राणिजङ्गमं च पतत्रि च यच्च स्थावरं सर्वे तत् प्रज्ञानेत्रं प्रज्ञाने प्रतिष्ठितं प्रज्ञानेत्रो लोकः प्रज्ञा प्रतिष्ठा प्रज्ञानं ब्रह्म । स एतेनैव प्रज्ञानात्मनाऽस्माल्लोकादुत्क्रस्यामुष्मिन् स्वर्गे लोके सर्वान् कामान् आमाऽमृतस्समभवत्समभवदिति ॥
प्रतिपाद्यविषयः---
अस्यामुपनिषदि त्रिष्वध्यायेषु सर्वशरीरस्य ब्रह्मणो जगत्सृष्ट्या - दिवर्णनं बद्धस्य जीवात्मनो वैराग्योदयाय गर्भप्रवेशदुःखानुभवादिनिरूपणं, निश्रेयसावाप्त्यर्थ परमात्मोपासनादिप्रकारवर्णनं चेत्येतत्सर्व परिदृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
इयमै तरेयोपनिषत् ऐतरेयारण्यकान्तर्गतद्वितीयारण्यके चतुर्थपञ्चमषष्ठाध्यायरूपा दृश्यते । ऋक्शाखीयेयमुपनिषन्मुद्रिता च ॥
Substance —— Paper. Size-8 x 6 inches. Character—Andra.
No. 233 (B7423 1 ) .
ऐतरेयोपनिषत्.
Aitareyōpaniṣat.
Folios-113-116. Lines on a page—11. Letters in a line-20.
Age of Ms.
Modern.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #290

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART. MTSORE
261
उपक्रम:
No. 232 कोशवत्. उपसंहारः
No. 232 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 232 कोशवत.
वक्तव्यविशेषः
No. 232 कोशवत्.
No. 234 (1958:4).
कठोपनिषत् .
Kathopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-18x1 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-- Någari Folios-1-6.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-10.
Complete or incompleteLetters in a line-90. ___Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ सह नाववत्विति शान्तिः ॥ उशन् ह वै वाजश्रवसः सर्ववेदसं ददौ । तस्य ह नचिकेता नाम पुत्र आस । त ह कुमार सन्तं दक्षिणासु नीयमानासु श्रद्धा विवेश । (सोऽमन्यत);
पीतोदका जग्धतृणा दुग्धदोहा निरिन्द्रियाः । अनन्द(न्दा नाम ते लोकाः त(ता) स गच्छति ता ददत् ॥
स होवाच पितरम् । तत कस्मै मां दास्यसीति । द्वितीयं तृतीयम्। त होवाच मृत्यवे त्वा ददामीति ॥

Page #291

262
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Caz:
वहूनामेमि प्रथमो बहूनामेमि मध्यमः । कि स्विद्यमस्य कर्तव्यं यन्मयाऽद्य कारष्यति ॥ अनुपश्य यथा पूर्व प्रतिपश्य तथा परे । सस्यमिव मर्त्यः पच्यते सस्यमिवाजायते पुनः ॥
उपसंहारः
यदा सर्वे प्रभिद्यन्ते हृदयस्येह ग्रन्थयः । अथ मोऽमृता भवत्येतावदनुशासनम् ॥ शतं चैका च हृदयस्य नाड्यस्तासां मूर्धानमभिनिस्सृतैका । तयोर्धमायनमृतत्वमेति विष्वकन्या उत्क्रमणे भवन्ति । अङ्गष्ठमात्रः पुरुषोऽन्तरात्मा सदा जनानां हृदयं सन्निविष्टः । तं स्वाच्छरीरात्प्रवृहेन्मुजादिवैषीकां धैर्येण ॥ तं विद्याच्छुक्रममृतं तं बिद्याच्छुक्रममृतमिति ॥ मृत्युप्रोक्तां नचिकतोऽथ लब्ध्वा विद्यामेतां योगविधिं च कृत्स्नम् । ब्रह्म प्राप्तो विरजोऽभूद्विमृत्युरन्योऽप्येवं यो विदध्यात्ममेव ॥ सह नाववत्विति शान्तिः ॥
॥ इति कठवल्लयुपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
नचिकेतोमृत्युसंवादरूपायामस्यामुपनिषदि प्रत्यकं वल्लीत्रितययुः तेऽध्यायद्वितये सर्वमेधाख्ये यज्ञे दत्तसर्वस्वदक्षिणस्य वाजश्रवसनानो महर्षेः पुत्रेण नचिकेतोनाम्ना निजनिबन्धादेव पित्रा मृत्यवे प्रदत्तेन मृत्युलोकमधिगत्य तिस्रो रात्रीरुपोषितवता मृत्युप्रसादादेव निजपितुः शान्तचित्तत्वं नचिकेता इति स्वनामधेयोपेतस्याग्नेब्रह्मविद्याङ्गतया विज्ञानं विस्तरान्मृत्युनैवोपदिष्टं प्रत्यगात्मपरमात्मनोः स्वरूपज्ञानं चेत्येतद्वरत्रितयं पुत्रपौत्रचिरायुस्संपत्त्यादिकं प्रत्याचक्षाणेन समाधिगतमिति प्रति. पाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
यजुश्शाखीययमुपनिषन्मुद्रिता: कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते ॥

Page #292

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE
No. 235 (4136, 19).
कठोपनिषत् .
Kathopanisat.
Substance-Palm-leaf. Size— 92 x 2 inches. Character-Andhra.
Folios-74-75.
Lines on a page-16. Letters in a line-50.
उपक्रमः
263
Age of Ms.- Old.
Condition of Ms.-Wormeaten here and there.
Correct or incorrect-Correct Complete or incompleteComplete.
ओम्॥ सह नाववत्विति शान्तिः ॥ देवा ह वै भगवन्तमब्रुवन् । अधीहि भगवन् ब्रह्मविद्याम् । स प्रजापतिरब्रवीत् । सशिखान् केशान् निष्कृष्य॒ (त्य विसृज्य यज्ञोपवीतं निष्कृष्य ( त्य) पुत्रं दृष्ट्रा त्वं ब्रह्मा त्वं यज्ञः त्वं वषट्कारः त्वमोङ्कारस्त्वं स्वाहाकारः त्वं स्वधा त्वं धाता विधाता [ इति ] | अथ पुत्रो वदति ॥
उपसंहारः
अन्तःकरणसंबन्धात्प्रमातेत्यभिधीयते । तथा तद्वृत्तिसंबन्धात्प्रमाणमिति कथ्यते ॥ अज्ञातमपि चैतन्यं प्रमेयमिति कथ्यते । तथा ज्ञातं च चैतन्यं फलमित्यभिधीयते ॥ सर्वोपाधिविनिर्मुक्तं स्वात्मानं भावयेत्सुधीः । एवं यो वेद तत्त्वेन ब्रह्मभूयाय कल्पते ॥ सर्ववेदान्तसिद्धान्तसारं वच्मि यथार्थतः । स्वयं मृत्वा स्वयं भूत्वा स्वयंमेवावशिष्यते ॥ इत्युपनिषत् ॥ सह नाववत्विति शान्तिः ॥
॥ कठोपनिषत्समाप्ता ॥

Page #293

264
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र ब्रह्मचर्यादिपरिग्रहपूर्वकं संन्यासाश्रमपरिग्रहप्रकारः संन्यासिनां कर्तव्यानि ज्ञेयस्य ब्रह्मणः स्वरूपादिकं चेत्येतत्सर्वं विशदीकृतं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते । याजुपीति मुद्रिता च । दशोपनिषदन्तर्गतनाचिकेतो मृत्युप्रश्नोत्तररूपकठोपनिषदो भिन्नयमपनिषत् ॥
उपक्रमः
Substance-Paper. Size - 8 x 6 inches. Character — Andhra.
Folio-6.
Lines on a page—12. Letters in a line-14.
No. 236 (B 424/ 1).
कठोपनिषत् .
Katopaniṣat
No. 235 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 235 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 235 कोशवत्.
Age of Ms. Modern. Condition of Ms. -- Good.
Correct or incorrect--Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #294

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
265
वक्तव्याविशेषः
No. 235 कोशवत्.
No. 237 (2367, 2). कलिसंतारणोपनिषत् .
Kalisantā raṇopanișat. Substance-Palm-leaf. ! Age of Ms.-Old. Size-9x11 inches.
Condition of Ms.Character-Grantha. Folios-1.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line--32.
I Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ सह नाववत्विति शान्तिः ॥ द्वापरान्ते नारदो ब्रह्माणं जगाम । कथं भगवन् गां पर्यटन् कलिं संतरेयमिति । स होवाच ब्रह्मा । साधु पृष्टोऽस्मि । सर्वश्रुतिरहस्यं गोप्यं तच्छृणु । येन कलिसंसारं तरिष्यसि । भगवत आदिपुरुषस्य नारायणस्य नामोचारणमात्रेण निर्धूतकलिर्भवति ॥ उपसंहारः
यदा अस्य घोडशिकस्य सार्वत्रिकोटीर्जपति तदा ब्रह्महत्यां तरति वीरहत्यां तरति । स्वर्णस्तेयात् पूतो भवति । वृषलीगमनात् पूतो भवति । पितृदेव . . . . . . पकारात् पूतो भवति । सर्वधर्मपरित्यागपापात् सद्यश्शुचितामाप्नुयात् । सद्यो मुच्यत सद्यो मुच्यत इत्युपनिषत् ॥
__॥ कलिसंतारणोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः__ नारदब्रह्मप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि हरिरामादिभगवन्नाम्नां संकीर्तनजपादिना कलौ समस्तपातकनिवृत्तिरिति प्रतिपाद्यते ॥

Page #295

266
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वक्तव्यविशेषः—
यजुश्शाखीयेति मुद्रितेयमुपनिषत् समग्रा चास्मिन् कोशे दृश्यते ॥
उपक्रमः
Substance-Paper. Size - 8 x 6 inches. Character-Andhra. Folio-195th only. Lines on a page-11. Letters in a line -21.
No. 237 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 238 (B 426/1).
कलिसंतारणोपनिषत्
Kalisantāraṇopaniṣat.
--
No. 237 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 237 कोशवत्.
वक्तव्य विशेष:
--
No. 237 कोशवत् .
Substance-Palm-leaf. Size - 6 x 4 inches.
·
No. 239 (C461 / 45 ).
कालाग्निरुद्रोपनिषत् Kälägnirudropaniṣat.
[ वेदः
Age of Ms. - Modern. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incompleteComplete.
Character—Nāgari. Folios- 377-380.

Page #296

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. ITSORE
267
Lines on a page-1. Letters in a line-19. Age of Ms.--Old.
Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
|
उपक्रमः
__ ओम् ॥ अथ कालाग्निरुद्रोपनिषदः संवर्तकोऽग्निर् ऋषिः । अनुतृप्छन्दः । कालाग्निरुद्रो देवता । श्रीरुद्रप्रीत्यर्थे जपे विनियोगः । हामिति षडङ्गन्यासः । ह्रां अङ्ग । ह्रीं तर्ज . . । हूं. मध्य . . । है अना . . । हौं कनि . . । हः कर . . । ह्रां हृद . . । ह्रीं शिर . . । हूं शिखा . . । हैं कव . . । ह्रौं नेत्र . . । हः अस्त्रा . . । भूर्भुवस्स्वरोमिति दिग्बन्धः । अथ ध्यानम् ॥
रुद्राक्षकङ्कणलसत्करदण्डयुग्म
फालान्तरालसितभस्मधृतत्रिपुण्डूम् । पञ्चाक्षरं परिपठन् वरमन्त्रमूलं
ध्यायेच्छिवं भगवतश्चरणारविन्दम् ॥ उपसंहारः
त्रिपुण्ड्रं भस्मना करोति यो विद्वान् ब्रह्मचारी गृहस्थो वानप्रस्थो यतिर्वा स महापातकोपपातकेभ्यः पूतो भवति । स सर्वतीर्थेषु स्नातो भवति । सततं स सर्वान् देवान् ध्यातो भवति । स सर्वान् वेदान् अधी. तो भवति । सततं सर्वरुद्रमन्त्रजापी भवति । सकललोकान् मुक्ते देहं त्यक्ता शिवसायुज्यमेति । न स पुनरावर्तते न स पुनरावर्तत इत्याह भगवान् कालाग्निरुद्रः । यस्त्वेतद्वाऽधीते सोऽप्येवमेव भविष्यतीत्यों सत्यमित्युपनिषत् ॥
॥ इति कालाग्निरुद्रोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
सनत्कुमारकालाग्निरुद्रप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि भस्मधारणमाहात्म्यकथनसहितं समन्त्रकं भस्मना त्रिपुण्ड्रधारणक्रमोऽभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा उपलभ्यते ॥ जपोपयोगि

Page #297

268
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
षडङ्गन्यासक्रमोऽत्र परिदृश्यमानो यजुश्शाखीयेति मुद्रितायामस्यामुपनिदि न दृश्यते ॥
Substance--Paper .
Size – 8 × 6 inches.
Character—Andhra.
उपक्रमः --
Folios-2.
Lines on a page-11.
No. 240 (B 427 ) .
कालाग्निरुद्रोपनिषत् . Kālāgnirudropaniṣat.
No. 239 कोशवत्.
उपसंहारः—
No. 239 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः—
No. 239 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः --
No. 239 कोशवत्.
No. 241 ( 667/ 2).
कालाग्निरुद्रोपनिषत् . Kalagnirudropaniṣat.
Substance--Palm-leaf. Size - 72 x 22 inches.
[ वेदः
Letters in a line-20. Age of Ms.-Modern. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect — Correct. Complete or incomplete - Complete.
Character—Nāgari. Folio—23-25

Page #298

399] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, YESORE
269
Condition of Ms.-- Good. Correct or incorrect--Correct Complete or incomplete
Complete.
Lines on a page-6. Letters in a line-24. Age of Ms.-Old.
No. 239 area. STHER :
No. 239 iztea.
SAATTINT:
No. 239 r
.
वक्तव्यविशेषः
No. 239
tag.
No. 242 (1682/13).
कालाग्निरुद्रोपनिषत् .
Kālāgoirudropnișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms. -Old. Size-151 x 14 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Grantha. Folios--2-4.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--9.
Complete or incompleteLetters in a line-48.
Complete.
area.
341:
No. 239 उपसंहारः
No. 239
ara.

Page #299

270
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वदः
प्रतिपाद्यविषयः
No. 239 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 239 कोशवत्.
No. 243 (1973/17). कालाग्निरुद्रोपनिषत् .
Kālāgnirudropanişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-68. Size-15x1 inch.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Correct. Folios-211-212.
Complete or incompleteLines on a page--4.
Complete.
उपक्रम:
No. 239 कोशवत्.
उपसंहारः--
No. 239 कोशे द्रष्टव्यः
प्रतिपाद्यविषयः_No. 239 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः_No. 239 कोशवत्.

Page #300

39
] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
271
No. 244 (2347/6).
कालाग्निरुद्रोपनिषत् .
Kālāgnirudropanişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line—22. Size—7 x 14 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Graptha.
Condition of Ms.-Worm eaten
Correct or incorrect—Correct. Folios--25-26.
Complete or incompleteLines on a page-9.
Complete.
3464:
No. 239 gradera.
उपसंहारः
No. 239 #TEC.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 239 Faraa. वक्तव्यविशेषः
No. 239 C.
No. 245 (B 428/1).
कुण्डिकोपनिषत् .
Kundikopanișat. Substance-Paper. | Folios—3. Size-8 x 6 inches.
Lines on a page—13. Character-Andhra. | Letters in a line-16.

Page #301

27
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेद:.
Age of Ms.-Modern. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
|
उपक्रमः
आप्यायन्त्विति शान्तिः॥ ब्रह्मचर्याश्रमे क्षीण गुरुशुश्रूषणे रतः । वेदानधीत्यानुज्ञात उच्यते गुरुणाऽऽश्रमी ॥ दारानाहृत्य सदृशानग्निमाधाय शक्तितः । ब्राह्मीमिष्टिं यजेत्तासामहोरात्रेण निर्वपेत् ॥ संविभज्य सुतानर्थे ग्राम्यकामान् विसृज्य च । संचरन् वनमार्गेण शुचौ दशे परिभ्रमन् । वायुभक्षोऽम्बुभक्षो वा विहितैः कन्दमूलकैः । स्वशरीरे समाप्याथ पृथिव्यां नाश्रु पातयेत् ॥
उपसंहारः
सर्वात्मकोऽहं सर्वोऽहं सर्वातीतोऽहमद्वयः । केवलाखण्डबोधोऽहं स्वानन्दोऽहं निरन्तरः ॥ स्वमेव सर्वतः पश्यन् मन्यमानस्स्वमद्वयम् । स्वानन्दमनुभुआनो निर्विकल्पो भवाम्यहम् ॥ गच्छंस्तिष्ठन्नुपविशन् शयानो वाऽन्यथाऽपि वा । यथेच्छया वसेद्विद्वानात्मारामस्सदा मुनिः ॥ ___॥ इत्युपनिषत् ॥ कुण्डिकोपनिषत् समाप्ता ||.
प्रतिपाद्यविषयः
संग्रहेण ब्रह्मचर्याद्याश्रमधर्मानिरूप्य सन्यासिनो धर्मानभिधाय तस्यावश्यकं ब्रह्मज्ञानं सप्रकारं निरूप्यते ॥
वक्तव्यविशेषः___ अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते । सामवेदीयेति मुद्रिता
च
॥

Page #302

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, MYSORE
273
No. 246 (2367/3).
कृष्णोपनिषत् .
Krisnopnisat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-0id. Size-9xl} inches.
Condition of Ms.- WormCharacter-Grantha.
__eaten. Folios-2-4.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11.
Complete or incompleteLetters in a line-32. ___Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः-शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥
ओं। श्रीमहाविष्णुं सच्चिदानन्दलक्षणं रामचन्द्रं दृष्टा सर्वाङ्गसु. न्दरं मुनयो वनवासिन्यो(नो) विस्मिता बभूवुः । तं होचुः नोवद्यमवतारान्वै गण्यन्ते । आलिङ्गामो भवन्तमिति । भवान्तरे कृष्णावतारे यूयं गोपिका भूत्वा मामालिङ्गथ । अन्ये या? अवतारास्ते हि गोपा नु स्त्रीश्च नो कुरु ॥
उपसंहारः--
तदेतद्दिवा अधीयमानो(यानो) रात्रिकृतं पापं नाशयति । नक्तमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति । तदेतद्वेदान्तरहस्यम् । तदेतदुपनिषदां रहस्यम् । एतदधीयानः सर्वक्रतुफलं लभते । शान्तिमेति । मनश्शुद्धिमेति । सत्तीर्थफलं लभते । य एवं वेद, देहबन्धाद्विमुच्यत इत्युपनिषत् ॥
। कृष्णोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र पूर्वभागे रामचन्द्रमालिलिङ्गिषणां मुन्यादीनां कृष्णात्मके तदवतारान्तरे गोप्यीदरूपणावभावः, तथा द्वषमत्स्रदर्पगर्वकल्यादीनां D.C.M.
___18

Page #303

274
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
चाणूरमुष्टिककुवलयापीडबककंसादिरूपत्वं रोहिणीसत्यभामादीनां दयाधरादिरूपत्वमित्यादिकं निरूप्यते । तथोत्तरभागे संकर्षणप्रद्युम्नांनिरुद्धादीनां भगवतः प्रादुर्भूतानां जगत्स्रष्टत्वशास्त्रादिप्रदातृत्वादिकं च प्रपञ्चयते ॥ वक्तव्यविशेषः___संकर्षणप्रद्युम्नानिरुद्धानां शेषात्मकात्परमात्मनः प्रादुर्भावजगत्सृ. ट्यादिकं तेषामेव मुमुक्षूपास्यत्वमित्याद्यर्थस्य प्रतिपादको भागोऽत्र कोशे परिदृश्यमानः अथर्वशाखीयतया मुद्रितायामस्यामुपनिषदि न दृश्यते । कोशेऽमिनियमुपनिषत्समग्रा च दृश्यते ॥
No. 247 (1958/3).
केनोपनिषत् .
Kenopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-18 x 14 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Folios-3-4.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-10. Complete or incomplete Letters in a line-90. ___Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ केनेषितं पतति प्रेषितं मनः
केन प्राणः प्रथमः प्रैति युक्तः । केनेषितां वाचमिमां वदन्ति
चक्षुश्श्रोत्रं क उ देवो युनक्ति ॥ श्रोत्रस्य श्रोत्रं मनसो मनो
यद्वाचो ह वाचः स उ प्राणस्य प्राणः । चक्षुषश्चक्षुरतिमुच्य धीराः पेत्यास्माल्लोकादमृता भवन्ति ॥

Page #304

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
उपनिषदं भो बृहीत्युक्ता [त उपनिषद्राह्मीं वावं त उपनिषदमबूमेति । तस्यै तपो दमः कर्मेति प्रतिष्ठा वदाः सर्वाङ्गानि सत्यमायतनम् । यो वा एतामेव वेदापहत्य पाप्मानमनन्ते स्वर्ग लोके ज्येये प्रतितिष्टति प्रतितिष्ठति ॥
॥ इति केनोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
खण्डचतुष्टयेन विभक्तायामस्यां केनोपनिषदि प्रथमखण्डे-मन:प्रभृतिकरणप्रवृत्तश्चतनायत्तत्वेन तत्प्रवर्तकचेतनविशेषस्य परब्रह्मत्वमित्यभिधीयते ।
द्वितीयखण्डे-ब्रह्मणोऽपारच्छिन्नत्वात्तस्य कात्स्येन विज्ञातुमशक्यत्वेऽपि योग्यैकदेशज्ञानादेवेष्टावाप्तिरित्यभिधीयते ॥ ___ तृतीयखण्डे-परं ब्रह्म कात्स्येन ज्ञातुमशक्यमित्यस्मिन्नर्थे ब्रह्मानुप्रवेशलब्धासुरविजयानां स्वेषामेव जेतृत्वाभिमानवतां देवानां गर्वापनोदनमुखेन स्वमाहात्म्यं यक्षरूपधरेण ब्रह्मणा प्रकाशितमित्याख्यायिकाsभिधीयते ॥
चतुर्थखण्डे- यक्षरूपधरे ब्रह्मणि देवानामुपदेशाय हैमवती देवीमाकाशेऽवस्थाप्य अन्तर्हिते सति तया देव्या इन्द्रः तस्माच्चान्येऽपि अधिदैवताध्यात्मरूपमुपास्यब्रह्मणो रूपमजानान्नित्येतदुपनिषदर्थज्ञानिनः फला भिधानपूर्वकमुपदिष्टं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
सामशाखीयजैमिनीयोपनिषदाह्मणे तुरीयाध्याये दशमानुवाकरूपेयमुपनिषत्परिदृश्यते, मुद्रिता च।श्रीशंकराचार्यप्रणीतकेनोपनिषद्भाष्यारम्भे तु केनषितामत्याद्युपनिषत्परब्रह्मविषया वक्तव्येति नवमाध्यायः स्यारम्भः' इत्यवतारिकादर्शनादियमुपनिषत्रवमाध्यायरूपति ज्ञायते ॥
D.C.M.
18*

Page #305

276
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
Substance-Palm-leaf. Size-20 × 2 inches. Character-Andhra.
उपक्रम:
Folios-22nd only. Lines on a page-13. Letters in a line-94.
No. 248 (3581/7).
केनोपनिषत्.
Kenopaniṣat.
No. 247 कोशवत्.
उपसंहारः—
No. 247 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 247 कोशवत्.
वक्तव्य विशेषः
No. 247 कोशवत् .
Substance-Palm-leaf. Size 7 x 11⁄2 inches. Character-Grantha.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect-Correct.
No. 249 (2347/2).
कैवल्योपनिषत् .
Kaivalyopaniṣat.
Complete or incompleteComplete.
Folios-3.
Lines on a page-9.
Letters in a line-22.

Page #306

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
2 77
Age of Ms.-Old.
Correct or incorrect—Correct. Complete or incomplete
Complete.
Condition of Ms.--Good.
।
उपक्रमःसह नाववत्विति शान्तिः ॥ अथाश्वलायनो भगवन्तं परमेष्टिनं परिसमेत्योवाचअधीहि भगवन् ब्रह्मविद्यां वरिष्ठां सदा सद्भिः सेव्यमानां निगृढाम् । यया चिरात् सर्वपापं व्यपोह्य परात् परं पुरुषमुपैति विद्वान् ॥
उपसंहारः
एवं विदित्वा परमात्मरूपं गुहाशयं निष्कलमद्वितीयम् । समस्तसाक्षिं सदसद्विहीनं प्रयाति शुद्धं परमात्मरूपम् ॥
यश्शतरुद्रीयमधीते सोऽग्निपूतो भवति । सुरापानात् पूतो भवति । स्वर्णस्तेयात्पूतो भवति । ब्रह्महत्यात्पूतो भवति । कृत्याकृत्यात्पूतो भवति । तस्मादविमुक्तमा(श्रितो भवति । अत्याश्रमी सर्वदा सकृद्वा जपेत् ।
अनेन ज्ञानमाप्नोति [संसारार्णवतारकम् । तस्मादेवं विदित्वैनं कैवल्यं पदमश्नुते; कैवल्यं पदमश्नुत इति ॥
॥ कैवल्योपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
आश्वलायनपरमेष्ठिप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि ब्रह्मज्ञानेन अविद्याविनाशः, संन्यासिनां प्रशंसनं, सगुणनिर्गुणोपासनाक्रम इत्यादिकं सर्वमभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः___इयमुपनिषद्याजुषीति मुद्रिता कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते । ऋक्शाखाप्रवचनाधिकारितया प्रसिद्ध आश्वलायनः परमेष्ठिनः सकाशाघाजुपामेनामुपनिषदमधिजगामति एतदुपनिषत्परिशीलनात् ज्ञायते ।

Page #307

278
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
:
No. 250 (1973/2).
कैवल्योपनिषत् .
Kaivalyopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line--68. Size-15x1 inch.
Age of Ms.-Old. Character— Någari.
Condition of Ms.- Good.
Correct or incorrect—Correct. Folios-124-126.
Complete or incompleteLines on a page–5.
Complete.
J994:
No. 249
area.
JYHET:
No. 249
area.
प्रतिपाद्यविषय:
No. 249 finaa.
वक्तव्यविशेषः
No. 249 frtaa.
No. 251 (1643/5).
कैवल्योपनिषत् .
Kaivalyopavişat Substance-Palm-leaf. | Folios—8-10. Size-154 x 14 inches. Lines on a page—6. Character- Nāgarī.
Letters in a line-51.
Letter

Page #308

341495] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
279
Age of Ms.-Old.
| Correct or incorrect-Correct. Condition of Ms.--Worm- Complete or incompleteeaten.
Complete.
349:
No. 249 atera उपसंहारः
No. 249 121916. प्रतिपाद्यविषयः
No. 249 patatera. वक्तव्यविशेषः
No. 249 izlec.
No. 252 (B 124/3).
कौलोपनिषत् .
Kaulopanișat. Substance - Paper.
Age of Ms.—Modern. Size—74 x 6 inches. Condition of Ms.Good. Character-Kannada. Correct or incorrect — InFolios--1.
correct. Lines on a page—12. Complete or incompleteLetters in a line-13.
Complete.
Subject in brief :
This Upanişat treats of the System of Sakti worship and describes the nature, clasification, etc., of the substances as well as the rules of conduct, as adopted by the followers of this system.

Page #309

280
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
अथादौ (तो)धर्मजिज्ञासा । ज्ञा(ज्ञान) बुद्धिश्च । ज्ञानं मोक्षे कारणम् । मोक्षात्सर्वदा(त्सर्वात्मता)सिद्धिः । पञ्च विषयाः प्रपञ्चाः । तेषां दश ज्ञानस्वरूपाः । (तेषां ज्ञानस्वरूपाः) त्यागो मोहः (योगो मोक्षः)। अधर्मकरणमेव (कारणाज्ञानमेव) ज्ञानम् । प्रपञ्चेश्वरः (प्रपञ्च ईश्वरः) असत्यं (नित्यं) सत्यम् (नित्यं)॥
उपसंहारः___ आत्मरहस्यं न वदेत्। अन्तश्शाक्तरूप(तो)बहिश्शेवः । अयमेव आचारः । आत्मज्ञानान्मोक्षः इत्येतदज्ञानाम् । लोकान्न निन्द्यात् । व्रतं चरेत्न चरेत् ) । मनिष्ठो नियमवान् मोक्षम् (न तिष्ठनियमेन)। (नियमान. मोक्षः) इति कौलप्रतिष्टां कुर्यात् (कौलप्रतिष्टां न कुर्यात् ) । शमो भवत् (सर्वसमो भवेत् ) । अनन्यभावेन वर्तेत ॥
एतानि सूत्राणि जपेत् (पठेदेतानि सूत्राणि) प्रातरुत्थाय देशिकः । अर्थसिद्धिर्भवत्येव (आज्ञासिद्धिर्भवत्यव) इत्याज्ञा परमेश्वरी ॥
यञ्चचारविहीनोऽपि (यश्चाचारविहीनोऽपि) श्रीयते (ये वा पूजां न कुर्वते)॥
उपतिष्ठय ज्येष्ठेन मन्येत दीव्यते नन्दने । (यदि ज्येष्ठं न मन्येत नन्दते नन्दने वने)॥
इति कौलोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
शाक्तानां कौलमार्गानुयायिनामनुमतः पदार्थस्वरूपतद्विभागादिः तदाचाराश्चात्र सूत्ररूपैर्वाक्यैः प्रतिपाद्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । अमुद्रितयमुपनिषत् । अशुद्धश्चायं कोशः । भास्कररायकृतभाष्यानुरोधन संशोधितश्च ॥

Page #310

341697] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
281
No. 253 (1682/9).
कौषितकिब्राह्मणोपनिषत् .
Kaușītakibrāhmaṇopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.- Ancient. Size-151 X 14 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect - Appears Folios-39-61.
_to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete - Letters in a line-32.
Complete.
उपक्रमः
ओम् ॥ चित्रो ह वै गार्यायणियक्ष्यमाण आरुणिं ववे । स ह पुत्रं श्वेतकेतुं प्रजिघाय याजयेति । तं हासीनं पप्रच्छ गौतमपुत्रास्ति संवृतं लोके यस्मिन्नाधास्यस्य[न्य]महो . . . . . लोके धास्यसीति । स होवाच नाहमेतद्वद हन्ताचार्य पृच्छानीति । स ह पितरमासाद्य पप्रच्छ इति मा प्राक्षीत् कथं प्रतिब्रवाणीति । स होवाच, अहमप्येतन वेद, सदस्येव वयं स्वाध्यायमधीत्य हवा(रा)महे, यन्नः परे ददति, एह्युभौ गमिष्याव इति ॥ उपसंहार:___अथ हत्वाऽसुरान् विजित्य सर्वेषां देवानां . . . . . . . . धिपत्यं परीयाय तथो एवैवं विद्वान् सर्वान् पाप्मनोऽपहत्य सर्वेषां भूतानां श्रेष्ठयं स्वाराज्यमाधिपत्यं पर्येति य एवं वेद । ॥ इति कौषीतकिब्राह्मणोपनिषदि चतुर्थोऽध्यायः ॥
॥ हरिः ओम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
ऋक्शाखीयायामस्यामुपनिषदि फलसङ्गाद्यभिसन्धियुतानां धूमादिमार्गेण चन्द्रमसं प्राप्य पुनरावृत्तानां संसृतौ परिभ्रमणं, विद्या. कर्मविहीनानां कीटपतङ्गाद्यात्मना क्लेशानुभूतिः, गुर्वनुग्रहादधिगत

Page #311

282 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [az: विद्यानां ब्रह्मचारिगृहिप्रभृतीनां अर्चिरादिमार्गेण उत्तमां गतिं प्रप. नानां ब्रह्मणस्सारूप्यमधिगतानां ब्रह्मालंकारपरिमण्डितानां परब्रह्मानुभवप्रकारः, इन्द्रप्रतर्दनाख्यायिकया स्वदेहभोगस्य प्रारब्धपरिक्षयैकपर्यवसायित्वकथनं, प्राणोपासनाभिधानं, अजातशत्राख्यायिकया आदित्यचन्द्राग्निविद्युत्स्तनयित्न्ववकाशवाय्वग्नयबादर्शप्रतिश्रुत्कशब्द . च्छायापुरुषोपासनासु विसंवादप्रदर्शनपूर्वकं परमात्मस्वरूपतद्विज्ञानादिप्रकाशनमित्येतत्सर्व चतुर्भिरध्यायैरभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते मुद्रिता च ॥
No. 254 (3621/15).
कौषीतकिब्राह्मणोपनिषत् .
Kausītakibrāhmaṇopanişat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.---Old. Size-91 x 1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character—Grantha. Folios-~-75-90
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-32.
Complete.
उपक्रमः
__No. 253 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 253 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 253 कोशवत् .
वकव्यविशेषः
No. 253 कोशवत्.

Page #312

39] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 283
No. 255 (B 432).
कौषीतकि ब्राह्मणोपनिषत् . Kouṣitakibrāhmaṇopaniṣat.
Substance-Paper. Size-8 x 6 inches. Character-Andhra.
Folios-207-227. Lines on a page-11. Letters in a line-20.
उपक्रमः
No. 253 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 253 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 253 कोशवत्.
वक्तव्यविंशषः -
No. 253 कोशवत् .
No. 256 (C 1533/9).
कौषीतकिब्राह्मणोपनिषत्. Kauṣitakibrahmanopaniṣat.
Bubstance Paper. Size-12 x 5 inches. Character-Andhra.
Folios-21-27.
Lines on a page-14. Letters in a line-38.
Age of Ms. Modern.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect In
correct.
Complete or incompleteIncomplete.
-

Page #313

284
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
उपक्रमः
No. 253 कोशवत्.
उपसंहारः--
___ स होवाच बालाकिर्य एवैष प्रातिश्रुत्कायां पुरुषस्तमेवाहमुपास इति तं होवाचाजातशत्रुर्मा मैतस्मिन् समवादयिष्ठा द्वितीयोनपग इति वा अहमेतमुपास इति स यो हैतमेवमुपास्ते विन्दते द्वितीयवान् भवति । स होवाच बालाकिर्य एवैष शाब्दः पुरुषमन्वेति तमेवाहमुपास इति तं होवाचाजातशत्रुर्मा मैतस्मिन् समवादयिष्ठा आयुरिति वा अहमेतमुपास इति स यो हैतमेवमुपास्ते नो एव स्वयं नास्य प्रजा पुरा कालात्संमोहमेति । स होवाच वालाकिर्य
प्रतिपाद्यविषयः---
No. 253 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः--
असमग्रतुरीयाध्यायान्तेयमुपनिषत्काशेऽस्मिन् दृश्यते । मुद्रिता चेयमृक्शाखीयोपनिषत् ॥
No. 257 (3581/35). कौषीतकिब्राह्मणोपनिषत्.
Kausitakibrāhmaṇopadişat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-20x21 inches..
Condition of Ms.--Good. Character---Andra. Folios-36-39.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--12. Complete or incompleteLetters in a line-108.
1 Complete.

Page #314

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, MYSORE
285
उपक्रमः
No. 253 कोशवत् .
उपसंहारः__ स एष प्राण एव प्रज्ञात्मानन्दोऽजरोऽमृतो न साधुना कर्मणा भूयात् नो एवासाधुना कनीयान् एष ह्येवैनं साधु कर्म कारयति तं यमेभ्यो लोकेभ्य उनिनीषति एष उ एवैनमसाधु कर्म कारयति तं यमेभ्यो लोकेभ्योऽधो निनीषति । स त एष लोकपाल एष लोकाधिपतिरेष लोकेशस्स म आत्मेति विद्यात् ॥
॥ओं तत्सदिति कौषीतक्युपनिषत्समाता ॥
प्रतिपाद्यविषयः--
No. 253 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन् तृतीयाध्यायान्तैवेयमुपनिषद्दश्यते। अतोऽन्ते ‘इति कौषीतक्युपनिषत्समाप्ता' इति लेखनं प्रमादायातमिति भाति ॥
No. 258 (1973/28). कौषीतकिब्राह्मणोपनिषत् .
Kaușitakibrāhmaṇopanişat. Substance-Palm-leaf. | Letters in a line-68. Size-15xl inch.
Age of Ms.--Old.
Condition of Ms.-Good. Character-Nāgarī.
Correct or incorrect-Correct. Folios-237-246.
Complete or incompleteLines on a page--4. ___Complete.

Page #315

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रम:
प्रतर्दनो ह वै दैवोदासिरिन्द्रस्य प्रियं धामोपजगाम युद्धेन च पौरुषेण च । तं हेन्द्र उवाच प्रतर्दन वरं ते ददानीति । स होवाच प्रतर्दनस्त्वमेव मे वृणीष्व यत्त्वं मनुष्याय हिततमं मन्यस इति ॥ उपसंहार:--
No. 253 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 253 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् तृतीयाध्यायमारभ्य समयमुपनिषद्दश्यते ॥
No. 259 (B 433/1).
शुरिकोपनिषत् .
Kșurikopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios--369-370.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-20. _Complete.
उपक्रमः--
भुरिकां संप्रवक्ष्यामि धारणां योगसिद्धये । यां प्राप्य न पुनर्जन्म योगयुक्तस्य जायते ॥ वेदतत्त्वार्थविहितं यथोक्तं हि स्वयंभुवा । निश्शब्दं देशमास्थाय तत्रासनमवस्थितः ॥

Page #316

उपनिषत् ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, ITSORE
287
कूर्मोऽङ्गानीव संहृत्य मनो हृदि निरुध्य च । मात्राद्वादशयोगेन प्रणवेन शनैश्शनैः ॥ पूरयेत्सर्वमात्मानं सर्वद्वारं निरुध्य च । उरोमुखकटिग्रीवं किञ्चिद्धदयमुन्नतम् ॥ प्राणान्त्संधारयेत्तीस्मन्नासाभ्यन्तरचारिणः ॥
उपसंहारः
ततोऽवनतचित्तस्तु निश्शब्दं देशमास्थितः । निस्सङ्गः सर्वयोगज्ञो निरपेक्षः शनैश्शनैः ॥ पाशान् भित्त्वा यथा हंसो निर्विशङ्कस्समुत्पतेत् । भिन्नपाशस्तथा जीवः संसारं तरते तथा ॥ यथा निर्वाणकाले तु दीपो दग्ध्वा लयं व्रजेत् । तथा सर्वाणि कर्माणि योगी दग्ध्वा लयं व्रजेत् ॥ प्राणायामसुतीक्ष्णेन मात्राधारेण योगवित् । वैराग्योपलघृष्टेन भित्त्वा तन्तून् न बध्यते ॥
॥ इति शुरिकोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र स्वयंभूपदिष्टं योगाभ्यसनक्रममनुष्ठातुर्जातवैरग्यस्य योगिनः प्राणायामपूर्वकनाडाभेदनद्वारा उत्तमलोकावाप्तिरित्यभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः--
यजुश्शाखीयेतीयमुपनिषन्मुद्रिता कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते ॥
No. 260 (3621/3).
चरिकोपनिषत्.
Kșurikopanișat. Substance-Palm-leaf. I Character-Grantha. Size-92 x ll inches. | Folios-4-6.

Page #317

288
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
Lines on a page--9. Letters in a line—34. Age of Ms.—Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
I
346H:
No. 259 Fraraa.
3THER:
No. 259
Vaa.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 259 m2rea.
वक्तव्यविशेषः
No. 259 atatea
No. 261 (1973/19).
क्षुरिकोपनिषत्.
Kșurikopanișat. Substance--Palm-leaf. Age of Ms.-Old. - Size-15x1 inch.
Condition of Ms. First folio Character-Nagari
is broken. Folios-223-225.
Corrector incorrect—Correct. Lines on a page—4.
Complete or incomplete Letters in a line-68.
Complete.
3454:
No. 259
a.

Page #318

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ITSORE
289
उपसंहारः
No. 259 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः--
No. 259 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 259 कोशवत्.
No. 262 (1958/1).
गर्भोपनिषत् .
Garbhopanisat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.—Old. Size-18x11 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-InFolios-2.
correct. Lines on a page-7.
Commplete . or incomplete-. Letters in a line-72. ___Complete.
उपक्रमःहरिः ओम् ॥ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ।
पञ्चा[त्मकं पञ्चसु वर्तमानं षडाश्रयं षड्गुणयोगयुक्तम् । तं सप्तधातुं त्रिमलं त्रियोनिं चतुर्विधाहारमयं शरीरम् ॥
भवति पश्चात्मकमिति तस्मात् पृथिव्यापस्तेजो वायुराकाशमित्यस्मिन् पश्चात्मके शरीरे यत्कठिनं सा पृथिवी यद्रवं तदापो यदुष्णं तत्तेजो यस्संचरति स वायुर्यत्सुषिरं तदाकाशमित्युच्यते ।।
उपसंहारः
तत्र त्रीणि स्थानानि भवन्ति । हृदये दक्षिणाग्निः. उदर गार्हपत्यम् , मुखे आहवनीयम् । यजमानाय बुद्धिः पनी निधाय दीक्षा सतोपः धीन्द्रि
__D.C.M.
19

Page #319

290
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
याणि यज्ञपात्राणि शिरः कपालं केशा दर्भाः मुखमन्तर्वेदिः पोडशपार्श्वदन्तपटलान्यष्टोत्तरं मर्मशतं अशीतिस्सन्धिशतं नव स्नायुशतं अष्टसहस्रं रोमकोट्या हृदयं पलान्यष्टौ द्वादशपला जिह्वा पित्तं प्रस्थं कफश्चाढकं शुक्लं कुडवं मेदःप्रस्थौ द्वावनियतमूत्रपुरीषयोः अहरहः पानपरिमाणं पैप्पलाद मोक्षशास्त्रं परिसमाप्तं पैप्पलाद मोक्षशास्त्रम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
शरीरे भूतभौतिकतत्त्व निर्देशः, इन्द्रियविभागः, इन्द्रियाणां विषयाः, गर्भोत्पत्त्यभिवृद्धिक्रमः, स्त्रीपुंनपुंसकयुग्मकुब्जव्यङ्गाद्युत्पत्तिनिमित्तानि गर्भस्थस्य शरीरे रक्तसंचारक्रमः, तस्य हृदयकोशस्थितिः, गर्भस्थस्य जननात्पूर्व पूर्वजन्मस्मृतिपूर्वकं देवप्रार्थनादि, जननानन्तरं वैष्णववाय्वभिभवात्तस्य स्थितिक्रमः शरीरगततत्तत्पदार्थनिरूपणपूर्वकं तत्स्वरूपनिरूपणादिकं चात्र विस्तरेणोपपादितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
,
कोशेऽस्मिन् समग्रेयमुपनिषद्दश्यते । याजुपीति मुद्रिता च । मुद्रितकोशे लिखितापेक्षया तत्र तत्र उक्तानुक्तविस्तरपरो ग्रन्थभागोऽधिको दृश्यते । कोशेऽस्मिन् उपनिषदादौ आथर्वणशान्तिमन्त्रपाठदर्शनादियम थर्वशात्रीयोपनिषदिति ज्ञायते । No. 26 कोशान्तरे कृष्णयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रे लिखितोऽस्ति । तथैव मुद्रितेऽपि कोशे दृश्यते । कोशान्तरयोरत्रत्ययोः शान्तिमन्त्र एवादौ न लिखितः । अत इयमुपनिषत् किंशास्त्रीयेति विमर्शनीयम् ॥
Substance-Paper. Size— 8 x 6 inches.
No. 263 (B 927/5).
गर्भोपनिषत् .
Garbhopanisat.
Character - Andhra. Folios--19-21.

Page #320

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRA RT, JIYSORE
2 91
Lines on a page-16. Letters in a line-24. Age of Ms.--Modern.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect—Correct: Complete or incomplete___Complete.
उपक्रमः--
No. 262 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 262 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 282 कोशवत् .
वक्तव्यावशेषः--
अस्मिन् कोशे उपनिपदादौ शान्तिमन्त्रलेखनं न दृश्यते ॥
No. 264 (3621/8).
गर्भोपनिषत् .
Garbhopanışat. Substance -Palm-l:saf. ___Letters in a line-23. Size-91x1 inches.
Age of Is.-Old. Character-Grantha.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect—Correct. Folios-12-15.
Complete or incompleteLines on a page-9.
Complete.
उपक्रमः
No. 262 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 262 कोशवत्. D.C.M.
19*

Page #321

292
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेद:
प्रतिपाद्यविषयः
No. 262 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् शान्तिमन्त्रलेखनमादौ न दृश्यते ॥
No. 265 (C1533/3).
गर्भोपनिषत् .
Garbhopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-12 X 54 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-10-11.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-14. Complete or incompleteLetters in a line-38.
Complete.
उपक्रमः--
No. 262 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 262 काशवत्.
प्रतिपाविषयः
No. 262 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् उपनिषदादौ कृष्णयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रपाठलेखनं दृश्यते ॥

Page #322

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
293
No. 266 (1973/7).
गर्भोपनिषत् .
Garbhopanisat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-15x1 inch.
Condition of Ms.--Good. Character-Nāgarī. Folios-140-143.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-4.
Complete or incompleteLetters in a line-68, ___Complete.
उपक्रमः
___ 'अथातः पृथिव्यादिपञ्चमहाभूतानां समवायं शरीरम् । यत्कठिन सा पृथिवी' इत्यादि No. 262 कोशवत् ॥
उपसंहारः--
No. 262 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 262 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् उपनिषदादौ शान्तिमन्त्रलेखनं न दृश्यते ॥
No. 267 (C 461/59).
गणपत्युपनिषत् . Gaņapatyupanişat.
Character-Nagari. | Folios-419-422.
Substance-Paper. Size-6x4 inches.

Page #323

294
DESCRIPTIVE CA TA LOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
Lines on a page-7. Condition of Ms.—Good. Letters in a line-19.
__Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteAge of Ms.-Old.
____Complete. उपक्रमः
ओ। सह नाववतु । सह नौ भुनक्त । सह वीर्य करवावहै । तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै । ओं शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥
नमस्ते गणपतये । त्वमेव प्रत्यक्षं ब्रह्मासि । त्वमेव केवलं कर्ताऽसि । त्वमेव केवलं भर्ताऽसि । त्वमेव केमलं हर्ताऽसि । त्वमेव केवलं सर्व खल्विदं ब्रह्मासि । त्वं 3 साक्षादात्मतत्त्वमसि । नित्यमृचं वच्मि । सत्यं वच्मि ॥ उपसंहारः___ अष्टौ ब्रह्मणान् ग्राहयित्वा सूर्यवर्चस्वी भवति । सूर्यग्रहणे महा. नद्यां प्रतिमासंनिधौ वा जला सिद्धमन्त्रो भवति । महापापात् प्रमुच्यते । महादोषात् प्रमुच्यते । स सर्वविद्भवति सर्वविद्भवति । य एवं वेदेति महोपनिषत् । (उपनिषत् ) ॥
॥ इति गणपत्युपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
___ अस्यामुपनिषदि गणपतेस्सर्वात्मकत्वेन प्रशंसनं, तन्मन्त्रस्वरूपं, तजपप्रकारः, तजापिनः फलविशेषादिकमित्यतत्सर्वमभिधीयते ॥ वक्तव्याविशेषः
अथर्वशाखान्तर्गततीयमुपनिषन्मुद्रिता । कोशेऽस्मिस्तु कृष्णयजु. इशाखीयशान्तिमन्त्रस्य उपनिषदादौ लेखनं दृश्यते । No. 271 कोशान्तरे तुशुक्लयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रपाठो दृश्यते।अत इयमुपनिषत्किंशाखीयेति विमर्शनीयम् । कोशेऽस्मिन् समग्रा चेयमुपनिषद्दश्यते । मुद्रितायामस्यामुपनिषदि तत्र तत्र पाठवलक्षण्यं क्वचित्कचिन्धविस्तरश्च दृश्यते ॥ ___ 1 प्रत्यक्षं तत्वमसि. 2 केवलं वक्ताऽसि. 3 साक्षादात्माऽसि,' इति पाठान्तराणि कोशान्तरे दृश्यन्ते.

Page #324

39147] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
295
No. 268 (B 279/1).
गणपत्युपनिषत् .
Ganapatyupanișat. Substance--Paper.
Age of Ms.---Old. Size-7x4t inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Grantha. Folios-3.
Correct or incorrect - Correct. Lines on a page-11. Complete or incomplete -- Letters in a line-20, _Complete.
उपक्रमः
No. 267 कोशवत्. उपसंहारः
No. 267 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 267 कोशवत्.
वक्तव्याविशेषः
कोशेऽस्मिन् कृष्णयजुश्शाखीयमन्त्रपाठ उपनिषदादौ दृश्यते । समग्रा चोपनिषद्दश्यते ।
No. 263 (B 434).
गणपत्युपनिषत्. Ganapatyupanișat.
| Character-Andhra. | Folio-t.
Substance-Paper. Size-8x6 inches

Page #325

296
Lines on a page-13.
Letters in a line-20.
Age of Ms.-Modern.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः -
No. 267 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 267 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 267 कोशवत्.
वक्तव्य विशेषः
कोशेऽस्मिन्नुपनिषदादौ अथर्वशाखीयशान्तिमन्त्रपाठो लिखितो दृश्यते । उपनिषच्च समग्रा दृश्यते ॥
[ वेदः
Condition of Ms. Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
Substance-Palm-leaf. Size 15 x 14 inches. Character-Andhra.
No. 270 (1643/6). गणपत्युपनिषत्.
Ganapatyupaniṣat.
Folio-1.
Lines on a page-3. Letters in a line-54,
उपक्रमः
No. 267 कोशवत् .
Age of Ms.--Old.
Condition of Ms.-Wormeaten.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incomplete-Incomplete.

Page #326

VERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
अव पुरस्तात् । अवोत्तरात्तात् । अव दाक्षिणात्तात् । अव चोर्खात्तात् । अवाधरात्तात् । सर्वतो मां पाहि । पाहि समन्तात् ॥ प्रतिपाद्यविषय:
No. 267 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नुपनिषदादिभागे स्वल्पग्रन्थभागमा दृश्यते । कोशेsस्मिन्नुपनिषदादौ शुक्लयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रपाठो लिखितो दृश्यते ॥
No. 271 (B664/7).
गरुडोपनिषत् .
Garudopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size -8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Kannada. Folios-58-62.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-13. Complete or incomplete, Letters in a line-24. ___Complete.
उपक्रमः--
ओम् । भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः । गारुडब्रह्मविद्यां प्रवक्ष्यामि, यां ब्रह्मविद्यां ब्रह्मा नारदाय प्रोवाच, 1 नारदः कश्यपाय, कश्यपो बृहत्से. नाय, बृहत्सेनो बृहस्पतये, बृहस्पतिरिन्द्राय, इन्द्रो भरद्वाजाय, भरद्वाजो जीवकामेभ्यः शिष्येभ्यः प्रायच्छत् । अस्य श्रीगारुडब्रह्मविद्याया ब्रह्मा ऋषिः, गायत्रीच्छन्दः, श्रीभगवान् महागरुडो देवता। ओं वीजं, क्षिपः शक्तिः, स्वाहा कीलकं, श्रीमहागरुडप्रीत्यर्थ मम सकलविषविनाशनार्थे जपे विनियोगः॥
। नारदो बृहत्सेनाय, इति पाठान्तरम्.

Page #327

298 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:उपसंहारः
य इमां ब्रह्मविद्याममावास्यायां पठेच्छृणुयाद्वा यावज्जीवं न हिंसन्ति सर्पाः । अष्टौ ब्राह्मणान् ग्राहयित्वा तृणेन मोचयेत् । शतं ब्राह्मणान् ग्राहयित्वा चक्षुषा मोचयेत् । सहस्त्रं ब्राह्मणान् ग्राहयित्वा मनसा मोचयेत् । सर्व जलेन मुञ्चति । तृणेन मुञ्चति । काष्ठान् ( ऐन ) मुञ्चति । 1 भस्मना मुञ्चतीत्याह भगवान् ब्रह्मेत्युपनिषत् ॥ ॥ गारुडोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि विषशक्तिनिवारणफलकः ऋषिच्छन्दो देवतवीजाक्षरध्यानश्लोकादिकथनपूर्वकं गरुडमन्त्रजपप्रकारोऽभिहितः । तथा गरुदेवताका बहवो मालामन्त्रा अप्यभिहिता दृश्यन्ते । चित्तगतदोस्यापि विषत्वाभिप्रायेण तन्निवारणार्थतया मन्त्राणामेषां वह्मविद्योपयोगित्वमित्युपनिषद्वयपदेशो ऽस्येति ज्ञायते ॥
वक्तव्यविशेष:
इयमुपनिषदथर्व शाखान्तर्गतेति मुद्रिता दृश्यते । कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते । अत्रान्ते गरुडस्य द्वादशनामानि संगृहीतानि दृश्यन्ते ॥
Substance-Paper . Size— 8 x 6 inches.
Character - Andhra.
Folios-187-190.
Lines on a page----11.
No. 272 (B 436).
गरुडोपनिषत् .
Garudopanisat.
Letters in a line -- 20. Age of Ms.—Modern. Condition of Ms. – Good. Correct or incorrect-Correct.
Complete or incomplete— Complete.
1 भस्मना मुञ्चति, इति कोशान्तरे न दृश्यते.

Page #328

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रमः
No. 271 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 271 कोशवत्
प्रतिपाद्यविषयः ---
No. 271 कोशवत् .
वक्तव्यविशेष:
No. 271 कोशवत्.
No. 273 (B927/4).
गरुडोपनिषत् . Garudopanisat.
Substance~-~-Paper. . Size - 8 x 6 inches. Character-Andhra. Folio-18-19. Lines on a page—16: Letters in a line-24.
उपक्रम:
299
Age of Ms. — Modern. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incompleteComplete.
2
ओं, ब्रह्मविद्यां प्रवक्ष्यामि । ब्रह्मा नारदायः नारदो वृहत्सेनाय, बृहत्सेनो बृहस्पतये, बृहस्पतिरिन्द्राय इन्द्रो भरद्वाजाय, भरद्वाजो जीवातुकामेभ्यः शिष्येभ्यः प्रायच्छत् । ओं तत्काहरीं मत्काहरीं विषहारिणीं विषदूषिणीं विपसर्पिणीं विषनाशिनीं हतं विषं नष्टं विषं विषमिद्रस्य (विषमिन्द्रस्य) वज्रेण हतं ते ब्रह्मणा विषमिद्रस्य (विषमिन्द्रस्य) वज्रेण स्वाहा । नागानां सर्पाणां वृश्चिकानां लृतानां प्रलूतानां गोधानां गृहगांधानां मूषकाणां स्थावराणां जङ्गमानाम् ॥

Page #329

300
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ão:
उपसंहारः
य इमां महाविद्याममावास्यायां शृणुयात् द्वादशवर्षं न तं दशन्ति सर्पाः। य इमां महाविद्यां अमावास्यायामधीयानो धारयेत् यावजीवं न तं दशन्ति सर्पाः। अष्टौ ब्राह्मणान् ग्राहयित्वा तृणेन मोक्षयति । काष्ठेन मोक्षयति । भस्मना मोक्षयति । जलंन मोक्षयति । शतं ब्राह्मणान् ग्राहयित्वा चक्षुषा मोक्षयति । सहस्रं ब्राह्मणान् ग्राहयित्वा मनसाऽपि मोक्षयतीत्याह भगवान् ब्रह्मा भगवान ब्रह्मेति ॥
॥ गरुडोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सर्पवृश्चिकादिभिर्दष्टानां विषापनोदनमत्रा अभिहिता दृश्यन्ते ॥ ____No. 271 कोशे ग्रन्थविस्तरेण प्रतिपाद्यमानमेवात्र ग्रन्थसंक्षेपेणाभिहितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
___ यद्यप्यत्र ग्रन्थसंग्रहो दृश्यते । तथाऽप्यत्र संक्षिप्तमेव मुद्रिताया. मुपनिषदि ग्रन्थविस्तरेण प्रतिपादितमिति प्रतिभाति । कोशेऽस्मिन् ऋषिच्छन्दोदैवतध्यानश्लोकादिकं न दृश्यते ॥
No. 274 (C 461/1).
Substance--Paper. Size-6 x 4 inches. Character-Nagari. Folios-369-372. Lines on a page-7.
गरुडोपनिषत् . Garudopanisat.
Letters in a line-19. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete--
Complete.
उपक्रमः
No. 273 कोशवत् .

Page #330

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE 301
उपसंहारः—
No. 273 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 273 कोशवत् .
वक्तव्य विशेष:
अस्मिन् कोशे शेषं No. 273 कोशवत् ॥
ऋषिच्छन्दोदैवतध्यानश्लोकादिकमादावधिकं दृश्यंत।
No. 275 (1973 /26).
गरुडोपनिषत्.
Garudopanisat.
Substance-Palm-leaf.
Size - 15 x 1 inch.
Character—Nāgari.
Folios-234-236.
Lines on a page-4.
—
उपक्रमः -
'अस्य श्रीगरुडोपनिषदो ब्रह्मा ऋषिः, अनुष्टुवादिनानाच्छन्दांसि, स्वाहा शक्तिः । मन्त्रोक्त विषनाशार्थे
श्रीगरुत्मान् देवता . विनियोगः
Letters in a line-68. Age of Ms. –Old. Condition of Ms.- Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
आजानुतः सुवर्णाभमाकस्योस्तु हिनप्रभम्' इत्यादि No. 273
कोशवत् ॥
उपसंहारः
No. 273 कोशवत्.

Page #331

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 273 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषःNo. 273 कोशवत् .
No. 276 (1463/8).
गरुडोपनिषत् .
Garudopanișat. Substance-Palm-leaf. | Letters in a line-70. Size-18 x 13 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios--2.
Complete or incompleteLines on a page-6.
____Complete.
उपक्रमः
ओं नमो भगवते तव गरुडाय विष्णुवाहनाय त्रैलोक्यपारिभूषिताय 'वज्रनखवज्रतुण्डाय वज्रवक्तालंकृतशरीराय एहि एहि महागरुड राक्षसं विषं छिन्धि छिन्धि दुष्टं राक्षसं विषं छिन्धि छिन्धि आवेशय आवशय ओं फट्स्वाहा ॥
उपसंहारः
अमृतकलशहस्तं कान्तिसंपूर्णदेहं सकलविवुधवन्द्यं सर्वशास्त्रैरचिन्त्यम् ।
रुचिरविबुधपधूयमानाण्डगोलं सकलविषविनाशं चिन्तयेत्पक्षिराजम् ॥
नमः पन्नगनद्धाय वैकुण्ठवशवर्तिने । श्रुतिसिन्धुसदोत्पात (सुधोत्पाद) मन्दराय गरुत्मते ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 273 कोशवत्.

Page #332

39169] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
303
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् No. 273 कोशापेक्षया क्वचिक्वचित्किचिदेव वैलक्षण्यं दृश्यते ॥
No. 277 (B 664/2).
गायत्र्युपनिषत् .
Gāyatryupanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.--Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Kannada. Folios-40-45.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page--13. Complete or incompleteLetters in a line-24. ___Complete.
उपक्रमः
ओं, नमस्कृत्य भगवान् याज्ञवल्क्यः स्वयं परिपृच्छति । त्वं ब्रूहि भगवन् , गायत्र्या उत्पत्तिं श्रोतुमिच्छामि । ब्रह्मोवाच-प्रणवेन व्याहृतयः प्रवर्तन्ते । तमसस्तु परं ज्योतिः कः पुरुषः स्वयंभूर्विष्णुरिति ह ताः स्वाङ्गुल्या भथयेत् । (मध्यमानात्) फेनो भवति । फेनादुडुदो भवति । बुद्धदादण्डं भवति । अण्डवानात्मा भवति । आत्मन आकाशो भवति । आकाशाद्वायुर्भवति । वायोरग्निभवति । अग्नरोंकारो भवति । ओंकाराद्वयाहृतिर्भवति । व्याहृत्या गायत्री भवति । गायत्रयाः सावित्री भवति । उपसंहारः
ब्रह्महत्यायाः पूतो भवति । भ्रूणहत्यायाः पृतो भवति । अब्रह्मचारी सुब्रह्मचारी भवति । अनेन हृदयेनाधीतेन क्रतुशतेनेष्टं भवति । षट्सहस्रगायत्रीजप्यानि भवन्ति । अष्टौ ब्राह्मणान् ग्राहयेत् । अर्थसिद्धिर्भवति ।
य इदं गायत्रीहृदयं ब्राह्मणः प्रयतः पठेत् ।
सर्वपापैः प्रमुच्यते (मुच्येत) ब्रह्मलोके महीयते ॥ ब्रह्मलोके महीयत इति ॥
॥ इति गायत्र्युपनिषत्समाप्ता ॥

Page #333

304
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT DISS.
FT:
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र गायत्र्युपासनाप्रकारः, मुद्राभेदाश्च प्रतिपाद्यन्ते । गायत्रीमन्त्रगतवर्णानां ऋषिदेवताच्छन्दांसि च कथितानि । गायत्र्या इतरदेवतापेक्षया प्राशस्त्यप्रतिपादनपूर्वकं तदुपासकस्य तदुपनिषत्पाठकस्य च फलं प्रतिपादितम् ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रोपलभ्यते । गायत्रोहृदयनाम्ना मुद्रितेयमुपनिषत् ॥
__No. 278 (B 437). गोपालपूर्वोत्तरतापनीयोपनिषत् .
Gopālapūrvottaratā panīyopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.- Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-17.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-16. ___Complete.
उपक्रमः
ओं ॥ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ गोपालतपनं कृष्णं याज्ञवल्क्यं वराहकम् । शाट्यायनी हयग्रीवं दत्तात्रयं च गारुडम् ॥ ओं सच्चिदानन्दरूपाय कृष्णायाक्लिष्टकर्मणे । नमो वेदान्तवेद्याय गुरवे बुद्धिसाक्षिणे ॥
ओं मुनयो ह वै ब्राह्मणमूचुः । कः परमो देवः। कुतो मृत्युर्बिभेति ? कस्य विज्ञानेनाखिलं विज्ञातं भवति । केनेदं विश्वं संहरतीति । तदु होवाच ब्राह्मणः। कृष्णो वै परमं दैवतम् । गोविन्दान्मृत्युर्बिभेति । गोपीवल्लभज्ञानेन एतत् ज्ञातं भवति ॥

Page #334

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
305
उपसंहारः
इन्द्राय नमः । अग्नये नमः । यमाय नमः। निऋऋतये नमः । वरुणाय नमः । वायवे नमः । कुबेराय नमः। ईशानाय नमः । सर्वेभ्यो देवेभ्यो नमः ॥
दत्त्वा स्तुतिं पुण्यतमां ब्रह्मणे स्वस्वरूपिणे । कर्तृत्वं सर्वभूतानामन्तर्धाने बभूव सः ॥ ब्रह्मणे ब्रह्मपुत्रेभ्यो नारदात्तु श्रुतं मुने । तथा प्रोक्तं तु गान्धर्वे(वि)गच्छ त्वं स्वालयान्तिकम् ॥
॥ इति श्रीगोपालोत्तरतापनीयोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः---
इयमुपनिषत् पूर्वोत्तरभागद्वयेन विभक्ता दृश्यते । तत्र पूर्वभागेमुनिव्राह्मणप्रश्नोत्तररूपेण मृत्योरपि भयजनकः परमो देवः श्रीकृष्ण इति प्रतिपाद्य तदुपासनोपयोगिनः संसारोत्तारकाः तद्देवताकाः केचिन्मत्रा आनाताः। उत्तरभागे- श्रीकृष्णस्य नित्यब्रह्मचारित्वं दुर्वाससो मुनेVाशित्वं चोपपाद्य दुर्वाससा गान्धर्वानाम्नया उपदेशव्याजेन श्री. कृष्णस्य परब्रह्मत्ववर्णनपूर्वकं तन्माहात्म्यमभिधाय सप्तपुरीमध्यगतब्रह्मगोपालपुरीवर्णनपूर्वकं श्रीकृष्णमाहात्म्यं तदुपासनप्रकारश्च फलशंसनसहितं प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
समयमुपनिषत् अस्मिन् कोशे दृश्यते, आथर्वणीति मुद्रिता च ॥
No. 279 (3581/4). गोपालपूर्वोत्तरतापिन्युपनिषत् .
Gopālapūrvottaratāpinyupanișat. Substance-Palm-leaf. | Folios-7-10. Size-20 x 21 inches. Lines on a page--14 Character-Andhra. ___Letters in a line-80.
D.C.M.
20

Page #335

306
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good.
उपक्रमः
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
No. 278 कोशवत्.
उपसंहार:
No. 278 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः—
No. 2278 कोशवत् .
वक्तव्यविशेष:
No. 278 कोशवत् .
No. 280 (B 927/2).
* चक्रोपनिषत् .
* Cakropaniṣat.
Substance-Paper. Size 8 x 6 inches.
Character-Andhra..
Folios-17.
Lines on a page-16.
--
Letters in a line-24. Age of Ms. Modern. Condition of Ms. Good.
Correct or incorrect-Correct Complete or incompleteComplete.
Subject in brief:
This Upanisat describes, in the form of a dialogue between Lakṣmi and Nārāyaṇa, the greatness of cakra and points out the necessity and the friuts of bearing the marks of Cakra on shoulders. But the Santimantra Patha found in other Upanisats is not to be found in this Upanișat either at the beginning or at the end.

Page #336

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
307
उपक्रमः
हारः ओं। अथ नित्यानवद्या सच्चिदानन्दमयी माता लोकानां लक्ष्मीः नारायणं परिपृच्छति । भगवन् देवदेवेश सर्वादिसर्वमध्यान्त नारायण जगन्मय प्रसीद मे स्वामिन् । प्रवित्राणां पवित्रेणापि त्वया इदं धार्यते चक्र सुदर्शनम् , येन मामङ्कयित्वा पूतां हृदि वहसि । किं तत्स्वरूपं किंप्रभावं, यदि मे योग्यता श्रोतुं तन्मे ब्रूहीति ॥
उपसंहारः
यथा मुद्रां विना राज्ञः पदं वेष्टुं न शक्यते । तथा मुद्रां विना मेऽस्य वैकुण्ठो दुष्प्रवेशनः ॥
तस्मात् द्विजादिवर्णैः सर्वाश्रमिभिश्च तप्तचक्रं धार्य सालोक्यसारूप्यसामीप्यसायुज्यकाक्षिभिः । यो द्विजः तप्तचक्रं धारयति स सर्वकर्मण्यः पवित्रो भवति, यतश्चक्रं पवित्रम् । न स भयभाग्भवति । यो धारयति स हि पाप्मानं तरति स मृत्युं तरति वै विशति वैकुण्ठलोकं मत्सायुज्यमाप्नोति न च पुनरावर्तते न च पुनरावर्तत इति य एवं वेद । इत्युपनिषत् ॥
॥ इति चक्रोपनिषत् समाता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
लक्ष्मीनारायणप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि चक्रमाहात्म्यवर्णनपूर्वकं ततस्य तस्य चक्रस्य भुजे धारणावश्यकत्वं प्रतिपाद्य तदङ्कितविषये यमभटानां पराक्रमाभावमुपवर्ण्य तदाङ्कतस्य वैष्णवपदावाप्तियोग्यत्वादिकमभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रोपलभ्यते । अमुद्रिता चेयमुपनिषत् । आद्यन्तयोः तत्तदुपनिषदादौ परिदृश्यमानः शान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥ D.C.M.
20*

Page #337

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS:
No. 281 (B 123/6).
* चक्रोपनिषत् .
* Cakropanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-7x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Nagari. Folios-20-21.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page—12.
Complete or incompleteLetters in a line-13.
Complete.
उपक्रमः
No. 280 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 280 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 280 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 280 कोशवत् .
No. 282 (B 123/2).
* चक्रोपनिषत् .
* Cakropanisat. Substance-Paper. | Character-Nagari. Size-7x6 inches. | Folios-4-10.

Page #338

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
809
Lines on a page-12. Letters in a line-13. Age of Ms.-Modern. Condition of Ms.-- Good.
Correct or incorrect- Appears
to be incorrect. Complete or incomplete
Complete.
Subject in brief :--
This Upanisat contains twelve khandas and seems to differ from No. 280. The Santimantra Patha. generally found at the beginning of Upanisats is not to be found here. This Upanişat forms a portion of Atharvanarahasya.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ अथ कात्यायनेति होवाच । परं ब्रह्मेत्येको देवः । विश्वतश्चक्षुरिति विश्वात्मा (रुत विश्वतोमुखो) विश्वतोबाहुरुत विश्व. तस्पात् । संबाहुभ्यां [ध]मति सम्पदवैद्या(तत्रा)वाभूमी जनयन् देव एकः । पुरुषोन्तर्यामोन्तर्यामस्स आदित्यस्तेजो भवत्यादित्यलोको भवति विष्णुलोको भवति तप्तचक्रं द्विभुजे धार्यमित्यग्निहोत्रमेव लोको भवति । ऊर्ध्वपुण्ड्रमालिखेत् । तस्मादिरेखं भवति । भूस्स्वयंभूस्स्वयं ब्रह्मणः सायुज्यं सलोकतां जयति। य एवं वेद ॥
उपसंहारः
क्रौञ्चकीपुत्रात्क्रौञ्चकीपुत्रो वैधृमतेयीपुत्राद्वैधृमतेयापुत्रः कार्षकेयीपुत्रात्कार्षकेयीपुत्रः प्राचीनयोगीपुत्रात्प्राचीनयोगीपुत्रः साञ्जीवीपुत्रात् साञ्जीवीपुत्र आसुरीवासिनः प्राश्नीपुत्रात् प्राश्नीपुत्र आसुरायणादासुरायण आसुरेरासुरिः ॥
॥ इत्याथर्बणरहस्ये चक्रोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्याविषयः
अत्र द्वादशभिः खण्डैः तप्तचक्रधारणप्रशंसा प्रतिपाद्यते। अन्ते शिष्याचार्यपरम्परा च लिखिता दृश्यते ॥

Page #339

310
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
वक्तव्यविशेषः
__ अस्यामुपनिषदि द्वादश खण्डा वर्तन्ते । चक्रोपनिषदित्याख्यया No. 280 कोशे उपलभ्यमानात् ग्रन्थादयं भिन्नो दृश्यते । उपनिषत्सु तत्तदुपनिषदादौ परिदृश्यमानस्तत्तच्छाखीयशान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते । अन्ते च आथर्वणरहस्यान्तर्गतेयमुपनिषदिति लेखात् ज्ञायते । अमुद्रिता चेयमुपनिषत् ॥
No. 283 (B 124/8).
* चिदम्बरोपीनषत् .
* Cidambaropanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size--7* x 6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Kannada. Folios-42-43.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-12.
Complete or incompleteLetters in a line-16. ___Complete.
Subject in brief :
This Upanişat extols, in the form of a dialogue between the sage Sanatkumāra apd Brab ma—the creator, the devotion to Siva, the greatness of Pancākşarī mantra and the wearing of Rudrākṣa and Bhasma. It also states the method and the fruits of pondering over God Siva wbo is otherwise known as cidākāśa.
उपक्रमः
अथ हैनं विधातारं सनत्कुमारस्सर्वेषां जीवलोकानां परमकारुणिकबुभुत्सुरुवाच । भगवन् जीवलोका अविद्यासंवृता भवाम्भोधौ निमजयोन्मजय कुतश्चिद्विश्रामं न यान्ति । केनैतत्तरन्ति, तथ्यमेवालोच्य बहीति । तस्मै स होवाच विदिश्च? तथ्यम् ॥
सनत्कुमार प्रवदामि सारं विनिश्चितं यदि सर्वदा मे ॥

Page #340

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 311
शिवो हि कर्ता जगतामनादिर्न जानते यं श्रुतयोऽपि सम्यक् ॥ यदाश्रयाद्विष्णुरहं च सर्वे सुरासुरा यद्वशवर्तिनश्च ॥ इदं रहस्यं न विदन्ति लोका मायावशादन्यसुरान् भजन्ते ॥
उपसंहारः
शरीरमेतद्धटवद्विदित्वा चिदम्बरं नित्यमीशं विदित्वा । मृत्यु तीा सर्वपापं विहृत्य शिव प्ररब्रह्मणि यां तेजः?॥ स ओंकारो महादेवः स विष्णुस्स च तारकः । नातः परं जगद्भाति यस्य भासा निरन्तरम् ॥ शिव शम्भो महादेव जगदीश सदाशिव । परं ज्योतिः परं ब्रह्म तमःपारे प्रतिष्ठितम् ॥ गिरीश गिरिजाजाने गरुडासनपूजित । पाहि संसारदुःखौघादिति ध्येयं निरन्तरम् ॥
इत्याह भगवान् विधाता । यश्चाधीते चिदम्बरस्वरूपी भवति । इत्यों सत्यमित्युपनिषत् ॥
॥ इति चिदम्बरोपनिषत्समाना ॥
प्रतिपाद्यविषयः
सनत्कुमारविधातृप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि शिवभक्तिप्रशंसनपूर्वकं शिवदेवताकपञ्चाक्षरीमन्त्र प्रकाश्य रुद्राक्षभस्मत्रिपुण्ड्राणि प्रशस्य 'अन्तर्लिङ्गं ज्योतिषा संविभातं बहिर्लिङ्गं हृदये सन्निविष्टम्' इत्यादिना चिदाकाशस्य शिवरूपत्वप्रतिपादनं कृत्वा तदुपासनाक्रमस्तदुपासनाफलं चेत्येतत्सर्वमत्र प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः____ अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते, अमुद्रिता च। तत्तदुपनिषदादौ सर्वत्र परिदृश्यमानस्तत्तच्छाखीयशान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥

Page #341

312
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Substance-Palm-leaf.
उपक्रम:--
No. 284 (1958/10). छान्दोग्योपनिषत् . Chandogyopaniṣat.
Size—18×12 inches.
Character—Nāgari.
Folios - 26-49.
Lines on a page — 1.0.
प्रतिपाद्य विषयः
हरिः ओम् ॥ ओमित्येतदक्षरमुद्गीथमुपासीत ओमित्युद्गायति तस्योपव्याख्यानमेषां भूतानां पृथिवी रसः पृथिव्या आपो रसोऽपामोषधयो रस ओषधीनां पुरुषो रसः पुरुषस्य वाग्रसः वाच ऋग्रसः ऋचस्साम रसः साम्न उद्गीथो रसः स एष रसानां रसतमः परमः परार्थ्योऽमो य उद्गीथः । कतमा कतमर्क् कतमत्साम कतमः कतम उद्गीथ इति विमृष्टं भवति ॥
उपसंहार:
[ वेद:
Letters in a line- -90.
Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct. Complete or incompleteComplete.
तद्वैतद्ब्रह्मा प्रजापतय उवाच प्रजापतिर्मनवे मनुः प्रजाभ्यः । आचार्यकुलाद्वेदमधीत्य यथाविधानं गुरोः कर्मातिशेषेणाभिसमावृत्य कुटुम्बे शुचौ देशे स्वाध्यायमधीयानो धार्मिकान्विदधदात्मनि सर्वेन्द्रियाणि संप्रतिष्ठाप्य अहि ँसत्सर्वभूतान्यन्यत्र तीर्थेभ्यः स खल्वेवं वर्तयन् यावदायुषं ब्रह्मलोकमभिसंपद्यते न च पुनरावर्तते न च पुनरावर्तते ॥ आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥ इति छान्दोग्येऽष्टमोऽध्यायः ॥
॥ इति छान्दोग्योपनिषत्समाप्ता ॥
छान्दोग्योपनिषदि सामशाखीयायामस्यां
प्रथमप्रपाठके त्रयोदशभिः खण्डैः – उद्गीथस्यानेकधा उपासनानि,
-

Page #342

उपनिषत्]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
313
स्तोभाक्षरोपासनं तत्फलं, सामादिज्ञानं तत्फलं च प्रति
पाद्यते ॥ द्वितीयप्रपाठके चतुर्विंशतिखण्डैः-साम्नः पञ्चधा सप्तधा च
उपासनं तत्फलं च कथ्यते ॥ तृतीयप्रपाठके एकोनविंशतिखण्डैः--आदित्योपासनं, मधुविद्या
गायत्रीविद्याशाण्डिल्यविद्याः तत्फलानि चाभिधीयन्ते ॥ चतुर्थप्रपाठके सप्तदशखण्डैः-आख्यायिकया विद्यादानग्रहण
विचारः, उपकासलविद्याविचारः, ब्रह्मविदो गतिविचारश्च
कृतः ॥
पञ्चमप्रपाठके त्रयोविंशतिखण्डै:--प्राणस्य मुख्यत्वविचारः, पञ्चा
निविद्या, सगुणब्रह्मविद्यायाः फलं. आख्यायिकामुखेन
वैराग्योदयाय संसारगतिः, वैश्वानरविद्या चाभिधीयते ।। षष्ठप्रपाठके षोडशभिः खण्डैः-आख्यायिकामुखेन ब्रह्मविद्या
विचारिता, आनेकधा आत्मतत्त्वोपदेशश्च कृतः ॥ सप्तमप्रपाठके षड्विंशतिखण्डैः-भूमविद्या प्रपश्चयते ॥ अष्टमप्रपाठके पञ्चदशखण्डैः--दहरविद्या तत्फलं, प्रत्यगात्म
विद्या तत्फलं च प्रकाश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्सममा दृश्यते, मुद्रिता च ॥
No. 285 (1468/1).
छान्दोग्योपनिषत् .
Chandogyopanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-18xl inches.
Condition of Ms.- Good. Character-Andhra. Folios-47.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-5.
Complete or incomplete Letters in a line-70. ___Complete.

Page #343

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
No. 284 कोशवत्.
सपसंहारः
_No. 284 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषय:
No. 284 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
- No. 284 कोशवत्.
No. 286 (2497/1).
छान्दोग्योपनिषत् .
Chāndogyopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size--141 x 11 inches. Condition of Ms.--WormCharacter-Nagari.
eaten. Folios-41.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-7.
Complete or incomplete Letters in a line-60.
Complete.
उपक्रम:
No. 284 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 284 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 284 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः• No. 284 कोशवत्.

Page #344

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
315
No. 287 (3581/5).
छान्दोग्योपनिषत्.
Chandogyopanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-.-Old. Size-20'x 2 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-10-21.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-14. Complete or incompleteLetters in a line-80. ____Complete.
उपक्रमः--
No. 284 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 284 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 284 कोशवत्.
वक्तव्यावशेषः
No. 284 कोशवत्.
No. 288 (B 438).
छान्दोग्योपनिषत्. Chandogyopanişat.
| Character--Andhra. | Folios-135-143.
Substance-Paper. Size-8x6 inches.

Page #345

316
Lines on a page—11.
Letters in a line-20. Age of Ms. — Modern.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect — Correct. Complete or incomplete-Incomplete.
उपक्रम:
आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥ श्वेतकेतुर्हारुणेय आस । तं ह पितो - वाच श्वेतकेतो वस ब्रह्मचर्यं न वै सोम्यास्मत्कुलीनोऽननूच्य ब्रह्मबन्धुरिव भवतीति । स ह द्वादशवर्ष उपेत्य चतुर्विंशतिवर्षस्सर्वान् वेदान धीत्य महामना अनूचानमानी स्तब्ध एयाय । तं ह पितोवाच ॥ उपसंहारः—
स यदि तस्य कर्ता भवति तत एवानुतमात्मानं कुरुते सोऽनृताभिसन्धोऽनृतेनात्मानमन्तर्धाय परशुं तप्तं प्रतिगृह्णाति स दह्यतेऽथ हन्यते । अथ यदि तस्याकर्ता भवति तत एव सत्यमात्मानं कुरुते स सत्याभिसन्धः सत्येनात्मानमन्तर्धाय परशुं तप्तं प्रतिगृह्णाति स न दह्यतेऽथ मुच्यते । स यथा तत्र न दाह्य ऐतदात्म्यमिदं सर्वं तत्सत्यं स आत्मा तत्त्वमसि श्वेतकेतो इति । तद्धास्य विजज्ञाविति विजज्ञाविति ॥ ॥ षष्ठोऽध्यायः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 284 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेष:
अस्मिन् कोशे छान्दोग्योपनिषदि षष्ठाध्यायमात्रं दृश्यते ॥
Substance-Paper. Size--8 x 6 inches.
No. 289 (B 440).
जाबाल्युपनिषत्.
Jābālyupanisat.
Character——Āndhra. Folios-199-200.

Page #346

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
317
Lines on a page-11. Letters in a line-20. Age of Ms. - Iodern.
Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः--
ओं आप्यायन्त्विति शान्तिः । अथ हैन भगवन्तं जाबालि पैप्पलादिः पप्रच्छ, भगवन् मे हि परमतत्त्वरहस्यम् , किं तत्त्वं को जीवः कः पशुः क ईशः को मोक्षोपाय इति । स तं होवाच । साधु पृष्टं सर्व निवेदयामि यथाज्ञातमिति । पुनस्स तमुवाच कुतस्त्वया झातमिति । पुनस्स तमुवाच षडाननादिति ॥
उपसंहारः
त्रिपुण्डू भस्मना करोति यो विद्वान् ब्रह्मचारी गृही वानप्रस्थो यतिर्वा समस्तमहापातकोपपातकेभ्यः पूतो भवति स सर्वान् वेदानधीतो भवति स सर्वान् देवान् ध्यातो भवति स सर्वार्थेषु स्नातो भवति स सकलरुद्रमन्त्रजापी भवति न स पुनरावर्तते न स पुनरावर्तत इत्यों सत्यमित्युपनिषत् ॥
॥ जाबाल्युपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
पैप्पलादिजाबालिप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि पशुपदार्थनिरूपणपूर्वकं पशुपतिशब्दार्थ प्रकाश्य विभूतिधारणात् ज्ञानं मोक्षासाधनं भवतीत्युक्ता तत्प्रसङ्गात् भस्ममहिमानमुपवर्ण्य भस्मधारणप्रकारं च प्रकाश्य भस्मधारणप्राशस्त्य सविस्तरमुपपादितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते, सामशाखान्तर्गतेतीयमुपनिषन्मुद्रिता च दृश्यते ॥

Page #347

318
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ASS.
[वेद:
No. 290 (4136/21).
तारसारोपनिषत् .
Tarasāropanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-91x2 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andra. Folios-92.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-16. Complete or incompleteLetters in a line-50. ____Complete.
उपक्रमः
पूर्णमद इति शान्तिः ॥ वृहस्पतिरुवाच याज्ञवल्क्यम्। यदनु कुरुक्षेत्रं देवानां देवयजनं सर्वेषां भूतानां ब्रह्मसदनं तस्माद्यत्र कचन गच्छेत् तदेव मन्येतेतीदं वै कुरुक्षेत्रं देवानां देवयजनं सर्वेषां भूतानां ब्रह्मसदनं अविमुक्तं वै कुरुक्षेत्रं देवानां देवयजनं सर्वेषां भूतानां ब्रह्मसदनं अत्र हि जन्तोः प्राणेषु उत्क्रममाणेषु रुद्रस्तारकं ब्रह्म व्याचष्टे ॥ उपसंहारः
प्रणवानामयुतं जप्तं भवति । दशपूर्वान् दशोत्तरान् पुनाति । नारायणपदमवाप्नोति, य एवं वेद । तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः। दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते । विष्णोयत्परमं पदम् , इत्युपनिषत् ॥ सामवेदस्तृतीयः पादः । पूर्णमद इति शान्तिः ॥
॥तारसारोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
भरद्वाजयाज्ञवल्क्यप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि रुद्रकर्तृकतारक मन्त्रोपदेशस्थानमविमुक्ताख्यं प्रशस्य स्थूलाष्टाक्षरमन्त्रस्वरूपं प्रकाश्य अकारोकारमकाबिन्दुनादकलाकलातीततत्पररूपं सूक्ष्माष्टाक्षरतारक. मन्त्रस्वरूपमभिवर्ण्य एतदेवाष्टविधमन्त्ररूपं भवतीत्यष्टौ मन्त्रान् प्रकाश्य एतजापनः फलं चान्तेऽभिहितं दृश्यते ।

Page #348

उपनिषत् ] · GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 319
वक्तव्य विशेषः -
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रोपलभ्यते, शुक्लयजुर्वेदयेति मुद्रिता च ॥
Substance —Paper. Size— 8 x 6 inches. Character — Andhra. Folios - 129-132. Lines on a page-11. Letters in a line-20.
उपक्रमः -
No. 290 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 291 (B 441 ) .
तारसारोपनिषत् .
Tārasāropanisat.
No. 290 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषय:
--
No. 290 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 290 कोशवत् .
Substance-Paper . Size-9 x 2 inches.
No. 292 (4136/8).
तुरीयातीतावधूतोपनिषत् . Turiyātītā vadhūtopaniṣat.
Age of Ms.—Modern.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.
Character-Andhra. Folios-39.

Page #349

320
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
Lines on a page-15. Letters in a line-50. Age of Ms.--Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct.
Complete or incomplete___Complete.
उपक्रमः
पूर्णमद इति शान्तिः ॥ अथ तुरीयातीतावधूतानां कोऽयं मार्गस्तेषां का स्थितिरिति पितामहो भगवन्तं पितरमादिनारायणं पारस मेत्योवाच । तमाह भगवानारायणो योऽयमवधूतमार्गस्था लोके दुर्लभतरो न तु बाहुब्यो योको भवति स एव नित्यपूतस्स एव वैराग्यमूर्तिस्स एव ज्ञानाकारस्स एव वेदपुरुष इति ज्ञानिनो मन्यन्ते । महापुरुषो यस्तच्चित्तं मय्येवावतिष्ठते । अहं च तस्मिन्नेवावस्थितः ॥ उपसंहार:
त्यक्तवर्णाश्रमाचारस्सर्वदा दिवानक्तं समत्वेनास्वप्नः सर्वत्र सर्वदा संचारशीलो देहमात्रावशिष्टो जलस्थलकमण्डलुः सर्वदाऽनुन्मत्तो बालोन्मत्तपिशाचवेदकाकी संवरन्नसम्भाषणपरस्स्वरूपध्यानेन निरालम्बमवलम्ब्य स्वात्मनिष्ठानुकूलेन सर्व विस्मृत्य तुरीयातीतोऽवधूतवेषण अद्वैतनिष्ठापरः प्रणवात्मकत्वेन देहत्यागं करोति यस्सोऽवधूतः स कृतकृत्यो भवात्युपनिषत् ॥ पूर्णमद इति शान्तिः ॥
॥ तुरीयातीतावधूतोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
पितामहनारायणप्रश्नोत्तररूपतया परिदृश्यमानायामस्यामुपनिषदि ब्रह्मज्ञानवैराग्ययोः प्रशंसनाय संन्यास्यवान्तरभेदानां कुटीचकादीनां वृत्तं क्रमेणाश्रित्य अन्ते सर्वमपि परित्यज्य दिगम्बरो भूत्वा त्यक्तवर्णाश्रमाचारो गोवृत्त्या प्राणधारणां कुर्वन् बालोन्मत्तादिवत्संचरन् प्रणवानुसंधानेन देहं त्यजति यस्स तुरीयावधूत इत्यवधूतस्वरूपवृत्तादिकं प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषः--
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा पारदृश्यते, शुक्लयजुश्शाखी. येतीयमुपनिषन्मुद्रिता च दृश्यते ॥

Page #350

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Substance-Paper. Size 8 x 6 inches. Character-Andhra.
उपक्रम:
Folios-2.
Lines on a page-13. Letters in a line-20.
उपसंहारः
No. 293 (B 442/1).
तुरीयातीतावधूतोपनिषत् Turiyātītā vadhūtopaniṣat.
No. 292 कोशवत् .
No. 292 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 292 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः–
No. 292 कोशवत् .
Substance-Palm-leaf. Size -16 x 2 inches.
D.C.M.
Age of Ms. Modern.
Condition of Ms.-Good.
No. 294 (1448/2). तैत्तिरीयोपनिषत्.
Taittiriyopaniṣat.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.
Character-Andhra.
Folios-27-43.
321
21

Page #351

322
Lines on a page --7.
Letters in a line-53.
Age of Ms.-Old.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ शं नो मित्रश्शं वरुणः । शं नो भवत्वर्यमा । शं न इन्द्रो बृहस्पतिः । शं नो विष्णुरुरुक्रमः । नमो ब्रह्मणे । नमस्ते वायो । त्वमेव प्रत्यक्षं ब्रह्मासि। त्वामेव प्रत्यक्षं ब्रह्म वदिष्यामि । ऋतं वदिप्यामि । सत्यं वदिष्यामि । तन्मामवतु । तद्वक्तारमवतु । अवतु माम् । अवतु वक्तारम् । ओं शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥
शीक्षां व्याख्यास्यामः । वर्णस्स्वरः । मात्रा बलम् । साम सन्तानः । इत्युक्तश्शीक्षाध्यायः ॥
उपसंहारः-
एतद्वै जरामर्थमग्निहोत्र सत्रं य एवं विद्वानुदगयने प्रमीयते देवानामेव महिमानं गत्वाऽऽदित्यस्य सायुज्यं गच्छत्यथ यो दक्षिणे प्रमीयते पितृणामेव महिमानं गत्वा चन्द्रमसस्सायुज्यं गच्छत्येतौ वै सूर्याचन्द्रमसोर्महिमानौ ब्राह्मणो विद्वानभिजयति तस्माद्रह्मणो महिमानमित्युपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
--
तैत्तिरीयोपनिषद्यस्यां सांहित्याख्यायां शिक्षावल्लघामङ्गभूतोपासनोपदेशपूर्वकं परविद्या प्रस्तूयते । आनन्दवल्लयां परमतत्वहितपुरुषार्थप्रतिपादनं दृश्यते । वारुण्याख्यायां भृगुवल्यां तपोवधूतकल्मषमनसो ब्रह्मप्रतिपत्तिरित्यभिधीयते ॥
याज्ञिक्युपनिषदभिख्ये नारायणानुवाके नारायणाख्यस्य परस्य ब्रह्मणः स्वरूपाद्यभिधानपूर्वकं तद्धयानुपयोगि स्नानादिकालजप्यमनून् वि निर्दिश्य दहरादिविद्योपास्यस्य तस्य परमपुरुषस्य प्राप्तावुपायभूतविद्यास्वभ्यर्हिता विद्या तत्फलं चेत्येतत्सर्वमभिधीयते ॥

Page #352

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
वक्तव्यविशेष:
तैत्तिरीयशाखायां याजुष्यामुपनिषत्काण्डमिदम् । तत्रोपनिषन्नाम परप्राप्तिहेतुर्विद्या । तत्प्रतिपादकग्रन्थभागोऽप्युपनिषत्पदेन व्यवह्नियते । तत्रास्मिन् औपनिषदे काण्डे सांहिती वारुणी याज्ञिकी चेति तिस्र उपनिषदो दृश्यन्ते । आधिलौकिक्यादिपञ्च महासंहिताभावनाप्रधाना आदितो द्वादशानुवाकाः साहित्युपनिषदित्युच्यते । ततस्त्रयोऽनुवाका वरुणनामकऋषिणा स्वात्मजं प्रत्युपदिष्टत्वाद्वारुण्य पनिषदित्युच्यते । ततः समस्त अन्तिमः प्रश्नो यज्ञनाम्ना भगवता नारायणेनैवोपदिष्टत्वात्तत्प्राप्त्युपायप्रतिपादकत्वाच्च याज्ञिक्युपनिषदित्युच्यते । इदं चौपनिषदं काण्डं द्राविडान्ध्रपाठभेदेन तत्र तत्र विभिन्नपाठं दृश्यते । अन्तिमप्रश्ने भूयान् पाठभेदः परिदृश्यते । द्राविडपाठानुरोधिसायणार्य भाष्यपर्यालोचनायां कर्णाटपाठ इत्यप्यपरः पाठः, तत्रापि पाठभेद इति ज्ञायते । स च पाठोऽद्य नोपलभ्यते । वेदैकदेशेऽप्यस्मिनयं पाठभेदः किमर्थ प्रवृत्त इति परिचिन्तनीयम् । तत्र द्राविडपाठे काण्डमिदं शिक्षानन्दभृगुवल्लीनामेकप्रश्नतया नारायणानुवाकस्य चान्यप्रश्नतया प्रश्नद्वयेन विभक्तं दृश्यते । आन्ध्रपाठे तु प्रतिवल्लयेकैकप्रश्नतया प्रश्नचतुष्टयेन विभक्तं दृश्यते । कोशेऽस्मिन्निदमौपनिषदं काण्डं द्राविडपाठानुरोधि समग्र दृश्यते, मुद्रितं च ॥
No. 295 (4380/2). तैत्तिरीयोपनिषत् .
Taittiriyopaniṣat.
Substance-Palm-leaf. Size—14 × 14 inches. Character—Nágari.
Folios-43 - 71.
Lines on a page-5. Letters in a line-66.
D.C.M.
323
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incomplete - Complete.
21*

Page #353

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT viss.
उपक्रमः
No. 294 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 294 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 294 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् आन्धुपाठानुरोधिनी तैत्तिरीयोपनिषत् नारायणानु. वाकान्ता समग्रा दृश्यते ॥.
No. 296 (1958/8).
तैत्तिरीयोपनिषत् .
Taittiriyopanișat. Substance --Palm-leaf. | Letters in a line-90. Size-18x1 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Nagari
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-11-14.
Complete or incompleteLines on as page--10. ___Complete.
उपक्रमः
No. 294 कोशवत् . उपसंहारः
एतमानन्दमयमात्मानमुपसंक्रम्य । इमान् लोकान् कामानी कामरूप्यनुसञ्चरन् । एतत्साम गायनास्ते। हा ३० हा ३बु हा ३७ । अहमन्नमहमन्नमहमन्नम् । अहमन्नादोऽहमन्नादोऽहमन्नादः । अहश्लोककृद.

Page #354

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 325
ह ँश्लोकवह श्लोककृत् । अहमस्मि प्रथमजा ऋता३स्य । पूर्व देवेभ्यो मृतस्य नाभा३यि । यो मा ददाति स इ देवमाश्वा३: । अहमन्नमन्नमदन्तमा३द्मि | अहं विश्वं भुवनमभ्यभवाम् । सुवर्न ज्योतीः । य एवं वेद । इत्युपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 294 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् आन्ध्रपाठानुरोधिनी तैत्तिरीयोपनिषत् भृगुवल्लघन्ता
परिदृश्यते ॥
—
Substance-Paper. Size— 8 x 6 inches.
Character — Andhra..
उपक्रमः -
Folios-69-82.
Lines on a page--11.
उपसंहारः
No. 297 (B 444/1).
तैत्तिरीयोपनिषत् .
Taittiriyopaniṣat.
No. 294 कोशवत् .
No. 296 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
:
No. 294 कोशे द्रष्टव्यः.
Letters in a line-19. Age of Ms.-Modern. Condition of Ms. --Good. Correct or incorrect —— Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #355

326 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ãt:वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् द्राविडपाठानुरोधिनी तैत्तिरीयोपनिषत् भृगुवल्लयन्ता परिदृश्यते ॥
No. 298 (B 664/1). त्रिपुरातापिन्युपनिषत् .
Tripurātapinyupanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.- Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Kannada. Folios-20-40.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--13. Complete or incompleteLetters in a line--24. ___Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ त्रिपुरातापिनीविद्यावेद्यचिच्छक्तिविग्रहम् । वस्तु चिन्मात्ररूपं तु परतत्त्वं भजाम्यहम् ॥
ओं, अथैतस्मिन्नन्तरे भगवान् प्रजापतिं वैष्णवं विलयकारणं रूपमाश्रित्य त्रिपुराभिधा भगवतीत्येवमादिशक्तया भूर्भुवस्स्वस्त्रीणि स्वर्ग भूपातालानि त्रिपुराणि हरमायात्मिकेन ह्रींकारेण हल्लेखाभ्यां भगवतीत्रिकूटावसाने निलये विलये धाम्नि मसा (महसा)घोरेण व्यानोति । सैवयं भगवती त्रिपुरेति व्यापठ्यते ॥ उपसंहारः
आकाशाद्यनुक्रमेण सर्वेषां वा एतद्भूतानामाकाशः परायणम् । सर्वाणि ह वा इमानि भूतान्याकाशादेव जायन्ते । आकाशे एव विली. यन्ते । तस्मादेव जातानि जीवन्ति । तस्मादाकाशजं बर्बाजं विद्या । तदेव आकाशपीठं स्पर्शनं पीठं तेजःपीठं अमृतपीठं रत्नपीठं जानीयात् । यो जानीते सोऽमृतत्वं गच्छति । तस्मादेतां विद्यां तुरीयां श्रीकामराजी

Page #356

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, ITSORE327
यामकादशधा भिन्नां एकाक्षरं ब्रह्मेति यो जानीते स तु तुरीयं पदं प्राप्नोति । य एवं वेदेति महोपनिषत् ॥
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः । इति त्रिपुरातापिन्युपनिषत् संपूर्णा ॥ प्रतिपाद्यविषयःपञ्चधा विभक्तायामस्यां प्रथमोपनिषदि-प्रणवेन प्रतिपाद्यं यत्
तदेव ह्रींकारेण चिच्छक्तिरिति प्रतिपाद्यते । तस्या एवत्रिपुरादुर्गात्रयम्बकविद्यादीनि नामान्तराणि सविवरणं प्रति पाद्यन्ते । अनेकधा उपासनार्थं चन्द्रविद्या मानवीविद्या इत्या
दयो विद्याश्च प्रदर्शिताः। द्वितीयोपनिषदि-पूर्वोक्तविद्याभ्यो भिन्नं विद्याष्टकं निरूप्य
श्रीचक्रं तदुपासनाक्रमश्च निरूपितः ॥ तृतीयोपनिषाद-मुद्राः यागद्रव्याणि यष्टुः फलं च प्रतिपादि
तम् ॥ तुरीयोपनिषदि-त्रयम्बकमब्रव्याख्यानं तदुपासनाक्रमश्च कथितः।।
पञ्चम्यामुपनिषदि-ब्रह्मविद्या विचारिता, तत्पलं च कथितम् ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते, अथर्वशाखान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च । इतो भिन्ना त्रिपुरानाम्नी काचनान्याऽप्युपनिषद्द. श्यते । अस्या एव सौभाग्यविद्योपनिषदिति. नामान्तरमत्रत्यलिखितकोशपरामर्शात् ज्ञायते । उपनिषदियं शक्तिप्रशंसापरेत्येतत्परिशीलयितृणां सुस्पष्टम् ॥
No. 299 (B 636). त्रिपुरातापिन्युपनिषत्.
Tripurātāpinyupavișat. Substance-Paper. I Character-Nagari. Size-7x6 inches. | Folios-7.

Page #357

328
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
Lines on a page---20. Letters in a line-27. Age of Ms.--Old.
Condition of Ms.—Good. Corrector incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
No. 298 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 198 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः--
No. 298 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 298 कोशवत्.
No. 300 (4136/16). त्रिपुरातापिन्युपनिषत्.
Tripurātā pinyupanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Modern. Size-91 x 2 inches.
Condition of Ms.-WormCharacter-Andhra.
eaten here and there. Folios-68-72.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-16. Complete or incomplete-InLetters in a line--50.
complete.
उपक्रमः
शक्तिं दर्यति । तत्सवितुरिति पूर्वेणाध्वना सूर्याधश्चन्द्रिकां व्यालिख्य मूलादिब्रह्मरन्ध्रगं साक्षरमद्वितीयमाचक्षत इत्याह ॥

Page #358

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
329
उपसंहारः
No. 298 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 298 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशऽस्मिन् आदावेकपत्रलोपादुपनिषदादिभागो लुप्तो दृश्यते ॥
No. 301 (3581/1). त्रिपुरातापिन्युपनिषत्.
Tripurātā pinyupanișat. Substance - Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-20x21 inches
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra. Folio-3.
Corrector incorrect—Correct. Lines on a page-12. Complete or incomplete-InLetters in a line-89. _complete.
उपक्रमः___ अथातो जातवेदसे सुनवाम सोममित्यादि पठित्वा त्रैपुरीव्यक्तिलक्ष्यते । जातवेदस इत्येकर्चसूक्तस्य आद्यमध्यमावसानेषु तत्रस्थानेषु विलीनं बीजसागररूपं व्याचक्ष्वेत्युषय ऊचुः ॥ उपसंहारः
No. 298 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 298 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
प्रयमोपनिषदं विना अवशिष्टाः चतस्रः उपनिषदः समग्रः अस्मिन् कोशे उपलभ्यन्ते ॥

Page #359

330 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Substance--Paper. Size - 8 x 6 inches. Character-Andhra.
Folios-3.
Lines on a page-13. Letters in a line-14.
उपक्रमः
1
No. 302 (B 446/1).
त्रिपुरातापिन्युपनिषत्.
Tripuratapinyupaniṣat.
उपसंहारः
देवा ह वै भगवन्तमब्रुवन् स्वामिन्नः कथित ँ स्फुटं क्रियाकाण्ड ँ स विषयं त्रैपुरम् | अथ परमं निर्विशेषं कथयस्वेति । तान् होवाच भगवान् तुरीयया माययाऽन्त्यया निर्दिष्टं परं ब्रह्मेति परमपुरुषं चिद्रूपं परमात्मेति च ॥
No. 298 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषय:
[ वेद:
No. 298 कोशे द्रष्टव्यः.
Age of Ms.-—- Modern.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incomplete - In complete.
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे त्रिपुरातापनीयोपनिषत्सु पञ्चम्युपनिषत् एकैव
दृश्यते ॥

Page #360

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
331
No. 303 (B 271/4).
त्रिपुरोपनिषत्.
Tripuropanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-6x7 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Malayala. Folios-245-249.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--20. Complete or incompleteLetters in a line--10.
Complete.
उपक्रमः
सहना-शान्तिः॥ ओं तिस्रः पुरनिपथा विश्वचर्षणी। तत्रा कथा अक्षरास्सन्निविष्टाः॥ अधिष्ठायैनां अजरा पुराणी । महत्तरा महिमा देवतानाम् ॥ नवयोनिर्नवचक्राणि दीधिरे । नवैव योगा नवयोगिन्यश्च ॥ नवानां चक्रा अधिनाथा । स्योना नवमुद्रा नवभद्रा महीनाम् ॥
उपसंहारः
समप्रधानौ समसत्त्वौ समोजौ तयोश्शक्तिरजरा विश्वयोनिः । परिसृतं हविषा पाचितेन (भावितेन) प्रसङ्कोचे गळिता वैमनस्कः॥ शर्वस्सर्वस्य जगतो विधाता भर्ता हर्ता विश्वरूपत्वमेति । इयं महोपनिषत्रैपुर्यायामक्षरं परमो गीर्भिरी? ॥ एषय॑जुः सामैवायमथर्वेयमन्या च विद्या । एवं वेदेत्युपनिषत् ॥
॥ इति त्रिपुरोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्याविषयः
अत्र कौलमार्गानुयायिभिः शाक्तैः स्वेष्टदेवताप्रसादसिद्धयर्थ देवतायै पललादिनिवेदनादिकमभिधाय तदुपासनाप्रकारोऽभिहितो दृश्यते॥

Page #361

332
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नुपनिषदियं समग्रा दृश्यते, ऋग्वेदान्तर्गततया मुद्रिता च । पलादिभिर्देवतातर्पणबोधिका चयं कथमुपनिषत्स्यादिति चिन्तनी. यम् । एतदुपनिषदादौ शान्मिन्त्रलेखनं च कांशभेदेन अन्यथाऽन्यथैव दृश्यते । अत्रैव कोशेऽन्ते परिदृश्यमाने उपनिषदोऽस्या एव कस्मिंश्चिद्भाष्ये अश्वमेधानधिकारिणां ब्राह्मणानां अश्वमेधप्रकरणवेदभागे यथा पारायणमात्राधिकारिता तथाऽस्या अप्युपनिषदः पारायणमात्रफलत्वं न त्वाचरणोपयोगित्वमित्यभिहितं दृश्यते ॥
No. 304 (B 445/1).
Substance-Paper. Size-8x6 inches. Character-Grantha. Folio-2. Lines on a page-13. Letters in a line-16.
त्रिपुरोपनिषत्. Tripuropanisat.
Age of Ms.- Modern. Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect- Correct. Complete or incomplete___Complete.
उपक्रमः--
No. 303 कोशवत्. उपसंहारः
___No. 303 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
No. 305 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन् समयमुपनिषद्दश्यते ॥ अत्र अक्शार्खायशान्तिमन्त्रपाठ उपनिषदादौ दृश्यते ॥

Page #362

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE333
No. 305 (3581/10).
त्रिपुरोपनिषत्.
Tripuropanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-20x2 inches.
Condition of Ms.-Good. Character- Andhra.
Correct or incorrect- Appears Folios-23.
___to be correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-94. s Complete.
उपक्रमः--
No. 303 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 303 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 303 कोशवत् . वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । अत्र कोशे अथर्वशाखी. यशान्तिमन्त्रलेखनमुपनिषदादौ दृश्यते ॥
No. 306 (4136/18).
त्रिपुरोपनिषत्.
Tripuropanisat. Substance--Palm-leaf. Character--Andhra. Size-93X2 inches. | Folios--73.

Page #363

334
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः.
Lines on a page-16.
Letters in a line-50.
Condition of Ms.-Worm.
eaten here and there. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
Age of Ms.--Old.
उपक्रमः
No. 303 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 303 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 303 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । कोशेऽत्रोपनिषदादौ क्शाखीयशान्तिमन्त्रलेखनं दृश्यते ॥
No. 307 (B 447/1). त्रिशिखिब्राह्मणोपनिषत्.
Triśikhibrāhmaṇopanişat. Substance-Paper.
Letters in a line-16. Size-8x6 inches.
Age of Ms.—Modern.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios-18.
Complete or incompleteLines on a page-11. ___Complete.

Page #364

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
335
उपक्रमः
ओं पूर्णमद इति शान्तिः ॥ त्रिशिखी ब्राह्मण आदित्यलोकं जगाम । तं गत्वोवाच । भगवन् कि देहः किं प्राणः किं कारणं किमात्मा । तं होवाच, सर्वमिदं शिव एव विजानीहि । किन्तु नित्यश्शुद्धो निर' अनो विभुरद्वयः शिव एकः स्वेन भासेदं सर्व दृष्ट्वा तप्तायःपिण्डवदेकं भिन्नवदवभासते । तद्भासकं किमिति चेदुच्यते । सच्छन्दवाच्यमविद्याशवलं ब्रह्म, ब्रह्मणोऽव्यक्तं, अव्यक्तान्महानू , महतोऽहंकारः ॥
उपसंहारः
अहमेव परं ब्रह्म ब्रह्माहमिति संस्थितिः । समाधिस्स तु विज्ञेयस्सर्ववृत्तिविवर्जितः ॥ ब्रह्म संपद्यते योगी न भूयस्संसृतिं व्रजेत् । एवं विशोध्य तत्त्वानि योगी निस्स्पृहचेतसा ॥ यथा निरिन्धनो वह्निः स्वयमेव प्रशाम्यते । ग्राह्यभावे मनः प्राणो निश्चयज्ञानसंयुतः॥ शुद्धसत्त्वे परे लीनो जीवस्सैन्धवपिण्डवत् । मोहजालिकसंघातो विश्वं पश्यति स्वप्नवत् ॥ सुषुप्तिवद्यश्चरति स्वभावपरनिश्चयः।। निर्वाणपदमाश्रित्य योगी कैवल्यमश्नुते ॥
इत्युपनिषत् ॥ त्रिशिखिब्राह्मणोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
त्रिशिखिनामकब्राह्मणसूर्यप्रश्नोत्तररूपायामस्थामुपनिषदि देहस्वरूपादिकमभिधाय पञ्चीकरणप्रक्रियां सङ्गहेण प्रकाश्य तत्त्वानि निरूप्य अष्टाङ्गयोगमपि विस्तरेण बहुभिः पद्यैरुपवर्ण्य योगसिद्धिक्रमश्च प्रतिपादितो दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा, शुक्लयजुश्शाखान्तर्गतेति मुद्रिता च दृश्यते ॥

Page #365

836
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेद:
No. 308 (3581/34). त्रिशिखिब्राह्मणोपनिषत्.
Triśikhibrāhmaṇopanişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-110. Size-20x2, inches. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Character--Andhra.
Correct or incorrect—Correct. Folios-35-36.
Complete or incomplete-InLines on a page--12.
complete.
उपक्रम:
No. B 307 कोशवत्.
उपसंहारः
No. B 307 काशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. B 307 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् आसनविशेषतल्लक्षणादिप्रतिपादनपराः कोशान्तरे परिदृश्यमानाः त्रिंशत्तमश्लोकप्रभृति शताधिकैकोनषष्टितमश्लोकपर्यन्ता मध्यगताः श्लोका न परिदृश्यन्ते ॥
No. 309 (B 449/1).
दत्तात्रेयोपनिषत्. Dattātreyopanișat.
Character-Andhra. | Folios-181-185.
Substance-Paper. Size-8x6 inches.

Page #366

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page-11.
Letters in a line-20.
Age of Ms. — Modern.
उपक्रमः
औं भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ ओं सत्यक्षेत्रे ब्रह्मा नारायणं महासाम्राज्यं किं तारकं तन्मे ब्रूहि भगवन्नित्युक्तः सत्यानन्दचिदात्मकं सात्विकं मामकं धामोपास्स्वेत्याह । सदा दत्तोऽहमस्मीति प्रत्येतत्संवदन्ति येन ते असंसारिणो वदन्ति । नारायणेनैवं विवक्षितो ब्रह्मा विश्वरूपधरं विष्णुं नारायणं दत्तात्रेयं ध्यात्वा सद्वदति । दमिति हंसः । दामिति दीर्घ, तत् बीजं नामबोजस्थं दामित्येकाक्षरं भवति । तदेव तत्तारकं भवति । तदेवोपासितव्यं विज्ञेयम् ॥
उपसंहारः-
प्रतिपाद्यविषयः
ब्रह्महत्यादिपातकैर्मुक्तो भवति । गोहत्यादिपातकैर्मुक्तो भवति । तुलापुरुषादिदानैः प्रपापानतः पूतो भवति । अशेषपापात् मुक्तो भवति । भक्ष्याभक्ष्यपापैर्मुक्तो भवति । सर्वयोगमन्त्रपारणो भवति । स एव ब्राह्मणो भवति । तस्माच्छिष्यं भक्तं प्रतिगृह्णीयात् । सोऽनन्तफलमश्नुते । स जीवन्मुक्तो भवतीत्याह भगवान्नारायणो ब्रह्माणमित्युपनिषत् ॥ || दत्तात्रेयोपनिषत्समाप्ता ॥
337
Condition of Ms. -- Good. Correct or incorrect--- Correct. Complete or incompleteComplete.
वक्तव्यविशेषः—
ब्रह्मनारायणप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषद्यादौ नारायणांशस्य दत्तात्रेयस्य वाचकं यत्पदं तस्यार्थमुपवर्ण्य ऋषिच्छन्दोदेवतादिकथनपूर्वकं दत्तात्रेयदेवताका एकाक्षरषडक्षरद्वादशाक्षरषोडशाक्षरद्वात्रिंशदक्षरमालामन्त्रानभिधाय एतदुपनिषत्पाठस्य फलं चाभिहितं दृश्यते ॥
खण्डद्वयात्मिकेयमुपनिषत् समग्राऽस्मिन् कोशे दृश्यते, अथर्वशा
खीयेति मुद्रिता च ॥
D.C.M.
22

Page #367

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 310 (B 450/1).
दर्शनोपनिषत्.
Darśanopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms. —Modern. Size-8X6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-65-83.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-20. ___Complete.
उपक्रमः
आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥ दत्तात्रेयो महायोगी भगवान् भूतभावन । चतुर्भुजो महाविष्णुः योगसाम्राज्यदीक्षितः ॥ अस्य शिष्यो मुनिवरः साङ्कतिर्नाम भक्तिमान् । पप्रच्छ गुरुमेकान्ते प्राञ्जलिानयान्वितः ॥ भगवन् ब्रूहि मे योगं साष्टाङ्गं सप्रपञ्चकम् । येन विज्ञातमात्रेण जीवन्मुक्तो भवाम्यहम् ॥ साङ्कते शृणु वक्ष्यामि योगं साष्टाङ्गदर्शनम् । यमश्च नियमश्चैव तथैवासनमेव च ॥ प्राणायामस्तथा ब्रह्मन् प्रत्याहारस्तथा परम् । धारणा च तथा ध्यानं समाधिश्चाष्टमो मुने ॥
उपसंहारः
यदा मनसि चैतन्यं भाति सर्वत्रगं सदा । योगिनोऽव्यवधानेन तदा सम्पद्यते स्वयम् ॥ यदा सर्वाणि भूतानि स्वात्मन्येवाभिपश्यति । सर्वभूतेषु चात्मानं ब्रह्म सम्पद्यते तदा ॥

Page #368

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 339
यदा सर्वाणि भूतानि समाधिस्थोऽनुपश्यति । एकभूतः परेणासौ तदा भवति केवलः ॥ यदा पश्यति चात्मानं केवलं परमार्थतः । मायामानं जगत् कृत्स्नं तदा भवति निर्वृतिः ॥ एवमुक्ता स भगवान् दत्तात्रेयो महामुनिः । साङ्कृतिः स्वस्वरूपेण सुखमास्तेतिनिर्भयः ॥
॥ दर्शनोपनिषदुत्तराङ्गचतुष्टयम् ॥
॥ इति दर्शनोपनिषत्समाता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
सांकृतिदत्तात्रेयप्रश्नोत्तररूपायां खण्डदशकपरिमितायामस्यामुपनिषदिप्रथमखण्डे–योगाङ्गानां दशविधयमानां विस्तरेण प्रतिपादनं
कृतम् ॥ द्वितीयखण्डे-योगाङ्गानां नियमानां विवरणं कृतम् ॥ तृतीयखण्ड-योगोपयुक्तानां नवविधासनानां स्वरूपं निर्णीतम् ॥ चतुर्थखण्डे-देहान्तर्गतानां नाडीनां स्थानानि विविच्य कथयित्वा
प्राणापानादिवायूनां स्थानानि कार्याणि च निरूप्य संक्ष
पत आत्मोपदेशः कृतः॥ पञ्चमखण्डे-नाडीनां शुद्धिक्रमः समासतः कथितः ॥ पष्टखण्डे-प्राणायामक्रमः, प्रणायामभेदाः सविस्तरं निरूपिताः ।
तत्फलानि च निरूपितानि ॥ सप्तमखण्डे–प्रत्याहारशब्दार्थोपवर्णनपूर्वकं प्रत्याहारक्रमो निरू
पितः । तत्फलं च कथितम् ॥ अष्टमखण्डे–पञ्चविधधारणानिरूपणं कृतम् ॥ नवमखण्ड--ध्याननिरूपणं तपत्फलनिरूपणं च कृतम् ॥ दशमखण्डे-समाधिशब्दार्थ निरूप्य समाधिस्थित्यभ्यासक्रमो
निरूपितः तत्फलं च निरूपितम् ॥ वक्तव्यविशेषः
इयमुपनिषत् समग्राऽस्मिन् कोशे परिदृश्यते, सामशाखीयेति मुद्रिता च ॥
D.C.I.
22*

Page #369

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 311 (1682/3).
दीपशिखोपनिषत्.
Dipasikhopanisat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-154 x 14 inches.
Condition of Ms.-WormCharacter-Grantha.
__eaten here and there.. Folios--3.
Correct or incorrect-In
correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line--32.
Complete.
उपक्रमः
अथ दीपशिखोपनिषत् ॥ अथ दीपशिखायां यामात्रा सा मात्रा परमे नि ना ॥ (दीपशिखा तु या मात्रा सा मात्रा परमेश्वरे) ॥ स भिद्यते (भिन्दन्ति) योगिनस्सूर्य योगाभ्यासेन वै पुनः । द्वितीयं पदसु सुषुम्नाया द्वारं परिशुध्यति समति ॥ (द्वितीय सुषुम्नाद्वारं परिशुभ्रं समर्पितम् ) ॥ कपालसंपुटं भित्त्वा ततः पश्यति तत्परम् ॥ न ध्यायते जन्तुरालस्याच प्रमादतः ॥ यदि कालमापतेत् स गच्छेत्परमं पदम् ॥ (अथ तद्धयायते जन्तुरालस्याच प्रमादतः ॥ यदि त्रिकालमागच्छेत् स गच्छेत्पुण्यसंपदम् ) ॥
उपसंहारः
पुण्यमेतत्समासाद्यं संक्षेपात् कथितं मया ॥ लब्धं योगोपलब्धषु प्रसन्नः परमेष्ठिनि ॥ (लब्धयोगोऽथ बुध्येत प्रसन्नं परमेश्वरम् ) ॥

Page #370

उपनिषत् ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
341
जन्मान्तरसहस्रेषु यदा क्षीयेत (क्षीणं तु) किल्विषम् ॥ तदा पश्यति योगेन संसारोच्छेदने परम् । संसारोच्छेदनं परमिति॥
॥ परिसमाप्तयमुपनिषद्दीपशिखा ॥ प्रतिपाद्यविषयः
योगशिखोपनिषदन्तर्गतेऽस्मिन् दीपशिखाख्ये श्लोकपञ्चके शरीरान्तर्योगाभ्यासमहिना आदित्यमण्डलाकारं वह्निमुपलक्ष्य तत्र शिखायां परमात्मानुसन्धातुर्दिव्यपदावाप्तिरित्यभिधीयत ॥ वक्तव्य विशेषः--
योगशिखोपनिषदः प्रथमाध्यायमध्यगतश्लोकपञ्चकमेवात्र दापशिखोपनिषन्नाम्ना लिखितं दृश्यते !! कोशेऽस्मिन् दृश्यमानो ग्रन्थोऽशुद्ध इति मुद्रितकोशस्थपाठमनुरुध्य शोधितः ॥
No. 312 (B 664/3).
देव्युपनिषत् .
Devyupanisat. Substance-Paper. | Age of Ms.—Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Kannada.
Correct or incorrect-InFolios-46-48.
____correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line-24. I Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ ओं, सर्वे वै देवा देवीमुपतस्थुः । काऽसि त्वं महादेवि । साऽब्रवीत् । अहं ब्रह्मस्वरूपिणी । मत्तः प्रकृतिपुरुषात्मकं जगत् शून्यं चाशून्यं च । अहमानन्दानन्दः। अहं विज्ञानाविज्ञाने । अहं [ब्रह्मा ब्रह्मणी वेदितव्य इत्याहाथर्वणी श्रुतिः । अहं पञ्चभूतान्यहमपश्चभूतानि । अहमखिलं जगत् । वेदोऽहमवेदोऽहम् । विद्याऽहमविद्याऽहम् ॥

Page #371

342
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
उपसंहारः--
प्रातरधीयानो रात्रिकृतं पापं नाशयति । सायमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति । तत्सायंप्रातः प्रयुआनः सपापोऽपापो भवति । निशीथे तुरीयसन्ध्यायां जप्ना वाक्सिद्धिर्भवति । नूतनप्रतिमायां जमा देवतासांनिध्यं तु भवति । प्राणप्रतिष्ठायां जप्ता प्राणानां प्रतिष्ठा भवति । भौमा. श्विन्यां महादेवीसन्निधौ जना महामृत्युं तरति । य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥
॥ इति देव्युपनिषत् संपूर्णा ॥ प्रतिपाद्यविषयः
देवदेवीप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि भगवतश्शक्तयात्मिका देवी प्रकृतिपूरुषात्मकसमस्तजगन्निदानभूतेत्युपवर्ण्य तत्स्वरूपमाहात्म्यादिप्रदर्शनपरं सूक्तं प्रकाश्य तद्देवताकमन्बाम्नानपूर्वकं तस्या बहूनि नामधेयानि निरुच्य एतदुपनिषत्पाठकस्य फलं च प्रतिपादितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः___ इयमुपनिषत् अस्मिन् कोशे समग्रोपलभ्यते, अथर्वशाखीयेति मुद्रिता च ॥
No. 313 (B 281).
देव्युपनिषत् .
Devyupanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-4x62 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha. Folios-53.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-18. Complete or incompleteLetters in a line-10.
Complete.
उपक्रमः
No. 312 कोशवत्.

Page #372

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
343
उपसंहारः___No. 312 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः--
___No, 312 कोशवत्,
वक्तव्यविशेषः
No. 312 कोशवत्.
No. 314 (B 451).
Substance-Paper. Size-8x6 inches. Character-Andhra. Folios-~~4. Lines on a page-13. Letters in a line-16.
देव्युपनिषत् . Devyupanisat.
Age of Ms.- Modern. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
No. 312 कोशवत्. उपसंहारः
___No. 312 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 312 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
_No. 312 कोशवत्.

Page #373

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 315 (4136/17),
देव्युपनिषत्.
Devyupanișat. Substance--Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-94 x 2 inches.
Condition of Ms.--. Worm. Character- Andhra.
eaten here and there. Folios-72–73.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-16.
Complete or incompleteLetters in a line-50,
Complete,
3994:
No. 312
arala.
3YHET:
No. 312 eierea प्रतिपाद्यविषय:
No. 312 #raa. वक्तव्यविशेषः
No. 312 faa.
No. 316 (3581/20).
* Desikopanișat. Substance-Palm-leaf, Folios-26. Size-20 24 inches, Lines on a page-2 Character-Andhra
Letters in a line-90,

Page #374

उपनिषत् ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
345
Age of Ms.-Old.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteCondition of Ms.-Good. I Complete. Subject in brief :
This Upanişat, after explaining the meaning of the word “Guru,” states the characteristics and the greatness of Guru or preceptor.
उपक्रमः--
सह नाववत्विति शान्तिः ॥ आचार्यों वेदसंपन्नो विष्णुभक्तिर्विमत्सरः । मन्त्रज्ञो मन्त्रभक्तश्च सदा मन्त्राश्रयश्शुचिः॥ गुरुभक्तिसमायुक्तः पुरुषको विशेषतः। एवं लक्षणसंपन्नो गुरुरित्यभिधीयते ॥ गुशब्दस्त्वन्धकारस्स्यादुशब्दस्तनिरोधकः ।
अन्धकारनिरोधित्वाद्गुरुरित्यभिधीयते ॥ उपसंहारः
गुरुरेव परं ब्रह्म गुरुरेव परा गतिः । गुरुरेव परा विद्या गुरुरेव परायणम् ॥ गुरुरेव परा काष्ठा गुरुरेव परं धनम् । यस्मात्तदुपदेष्टाऽसौ तस्माद्रुतरो गुरुः ॥ इति ॥
॥ इति देशिकोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
गुरुशब्दार्थनिर्वचनपूर्वकं गुरुलक्षणं प्रदर्श्व गुरोरेव सर्वापेक्षया आधिक्यं प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
इयमुपनिषत् अस्मिन् कोशे समग्रा दृश्यते ॥ अमुद्रिता चेयमुपनिषत् ॥

Page #375

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS,
No. 317 (B545/1).
* द्रमिडब्रह्मोपनिषत् .
* Dramjdabraliopanişat Substance-Paper.
Letters in a line-14. Size--6x8 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Kannada.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect--Correct. Folios--4.
Complete' or incompleteLines on a page-12. ___Complete.
Subject in brief :
The Upanişat describes, in the form of a dialogue between the sage Yājñavalkya and Brabma—the creator, how the Drāmida Vedas came into being, their divisions, the time and the manner of chanting them, the names of the Rişis who broadcasted them, etc.
उपक्रमः
अथ प्रणिपत्य भगवान् याज्ञवल्क्यो ब्रह्माणं विधिवदुपसन्नः पप्रच्छ । अधीहि भगवो मे, किं पवित्राणां पवित्रम् । केन वा कर्माणि सफलानि । केनामृतत्वमेति । कीदृग्भूता द्रामिडी ब्रह्मसहिता। का भाषा। कीदृशो(शा)वर्णाः । के कर्तारः । तत्पठनात् किं फलम् । कस्या ब्रह्मज्ञानोत्पत्तिश्च भवति । स होवाच ॥ उपसंहार:
यो वा एतामेवं वेद स सर्वेषु तीर्थेषु स्नातो भवति । स सर्वान् देवान् ध्यातो भवति । अश्रोत्रियश्श्रोत्रियो भवति । अनुपनीतश्चोपनीतो भवति । आ चक्षुषः पङ्गिं पुनाति । एतेन तेजस्वी ब्रह्मवर्चस्वी भवति । नारायण एव हाचञ्चला भक्तिस्तु वर्धते । सम्यक् ज्ञानं लब्ध्वा तद्विष्णोः परमं पदमवाप्नोति । न च पुनरावर्तते न च पुनरवर्तत इत्याह भगवान् चतुर्मुखो य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥ हरिः ओम् ॥

Page #376

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
347
प्रतिपाद्यविषयः
याज्ञवल्क्यचतुर्मुखप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि द्रामिडभाषामय श्रुत्याविर्भावप्रकारः, तदङ्गानि, तदध्ययननियमाः, तदध्ययनानध्ययनकालौ तत्प्रकाशयितनामधेयानि तदध्ययनफलं चेत्यतत्सर्वमभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे समग्रा अमुद्रिता चेयमुपनिषद्दश्यते । तत्सदुपनिषदादौ, पठ्यमानास्तत्तच्छाखीयाः शान्तिमन्त्रा अत्राद्यन्तयोर्न दृश्यन्ते ॥
No. 318 (B545/2).
* द्वयोपनिषत् .
* Dwayopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.--Old. Size-6x8 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Kannada. Folios-2.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-12. Complete or incompleteLetters in a line-14. ____Complete.
Subject in brief :--
This Upanişat indicates the letters and the words constituting the mantram called “ Dwaya" which should be learnt only from an Acharya, possessing the required cha. racteristics. It also relates the fruit of chanting the above mantram.
उपक्रमः
हरिः ओम् । अथातश्श्रीमद्दयोत्पत्तिः । वाक्यो द्वितीयः । षट्पदान्यर्था दश । पञ्चविंशत्यक्षराणि । पञ्चदशाक्षरं पूर्व दशाक्षरं परम् । नवाक्षरः प्रथमपदे ॥

Page #377

348
उपसंहारः
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
गुरुरेव परं ब्रह्म गुरुरेव परा गतिः । गुरुरेव परा विद्या गुरुरेव परं धनम् । गुरुरेव परः कामो गुरुरेव परायणम् । यस्मात्तदुपदेष्टाऽसौ तस्माद्गुरुतरो गुरुः ॥ यत्सकृदुच्चारितस्संसारावमोचनं भवति सप्तजन्मकृतं पापं तत् क्षणादेव नश्यति । सर्वपुरुषार्थसिद्धिर्भवति । य एवं वेद । इत्युपनिषत् ॥ ॥ हारः ओम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र द्वयाख्यमन्त्ररत्नगताक्षरपदादिकं निर्दिश्य तस्य सदाचार्योपदेशाधिगम्यत्वकथनपूर्वकं प्रसङ्गागुरुलक्षणं चाभिधायैतन्मन्त्ररत्नजपफलं चाभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः
अमुद्रिता समग्रा चेयमुपनिषदस्मिन् कोशे दृश्यते । तत्तदुपनिषदादौ सर्वत्र परिदृश्यमानस्तत्तच्छाखयिशान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥
No. 319 (3581/21).
* द्वयोपनिषत् .
* Dwayopanisat.
[ वेदः
Substance-Palm-leaf. Size— 20 x 2 inches. Character — Andra. Folios—26.
Lines on a page-4. Letters in a line-84.
Age of Ms. --- Old.
Condition of Ms. -- Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #378

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रम:--
No. 318 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 318 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 318 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 318 कोशवत्.
Substance-Palm-leaf. Size - 152 × 12 inches.
Character — Grantha. Folios-2.
Lines on a page-6. Letters in a line-32.
उपक्रमः
No. 320 (1682/2).
* द्वयोपनिषत्.
* Dwayopanisat.
No. 318 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 318 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषय:
—
No. 318 कोशवत् .
349
Age of Ms.---Old.
Condition of Ms. - Wormeaten here and there.
Correct or incorrect — Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #379

350 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वक्तव्यविशेष:
No. 318 कोशवत्.
Substance-Paper.
Size - 8 x 6 inches.
Character-Andhra..
No. 321 (B452, 1 / 1).
ध्यानबिन्दूपनिषत् . Dhyanabindūpaniṣat.
Folios-13.
Lines on a page-11.
उपक्रम:---
उपसंहारः
सह नाववत्विति शान्तिः
यदि शैलसमं पापं विस्तीर्ण बहुयोजनम् | भिद्यते ध्यानयोगेन नान्यो भेदः कदाचन ॥ बीजाक्षरं परं बिन्दु नादान्तस्योपार स्थितम् । स शब्दश्चाक्षरे क्षीणे निश्शब्दं परमं पदम् ॥ अनाहतं तु यच्छब्दं तस्य शब्दस्य यत्परम् । तत् परं विन्दते यस्तु स योगी च्छिन्नसंशयः ॥ वालाग्रशतसाहस्रं तस्य भागस्य भागिनः । तस्य भागस्य भागार्धं तत्क्षये तु निरञ्जनम् ॥
Letters in a line - 16.
Age of Ms. – Modern . Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Correct.
incomplete
Complete or Complete
अमूर्ती वर्तते नादो वीणादण्डे समुत्थितः । शङ्खनादादिभिश्चैव मध्ये मेघध्वनिर्यथा ॥ व्योमरन्धगतो नादो मायूरं नादमेव च । कपालकुहरे मध्ये चतुर्द्वारस्य मध्यमे ॥
[वैदः

Page #380

391997) GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VESORE
351
तदात्मा राजते तत्र यथा व्योम्न दिवाकरः । कोदण्डद्वयमध्ये तु ब्रह्मरन्ध्रषु शक्ति च ॥ स्वात्मानं पुरुषं पश्येन्मनस्तत्र लयं गतम् । रत्नानि ज्योस्निनादं तु बिन्दु माहेश्वरं पदम् ॥ य एवं वेद पुरुषः स कैवल्यं समश्नुते ॥ इत्युपनिषत् ॥
॥ ध्यानबिन्दूपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः-- ___अत्र प्रणवोपासनाप्रकारनिरूपणपूर्वकं प्राणायामप्रकारान् निरूप्य ध्येयविवरणं कृतम् । ध्यानार्थ हृदयादिस्थानानि निरूपितानि । नाडीनां स्थानकथनपूर्वकं योगासनानि कथितानि । योगाभ्यासक्रमकथनपूर्वकं स्वात्मपुरुषदर्शनं तत्फलं च प्रत्यपादि ॥
वक्तव्यविशेषः
सामशाखीयेयमुपनिषन्मुद्रिता कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते । मुद्रितकोशे एतदुपनिषदादौ कृष्णयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रो दृश्यते । सामशाखायेयमुपनिषदित्यपि तत्रैव दृश्यते । तस्मादन्यतरस्य प्रामादिकत्वमवसेयम् । अत्रत्ये No. 323 लिखितकोशे त्वियमाणिकीति लिखिता दृश्यते । अतः किंशाखीयेयमुपनिषदिति विमर्शनीयम् ॥
No. 322 (B 452, II/1).
ध्यानबिन्दूपनिषत्.
Dhyānabindūpanișat. Substance-Paper. | Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-18.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incomplete Letters in a line-20. i Complete.

Page #381

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
उपक्रमः
No. 321 कोशवत्. उपसंहारः
No. 321 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 321 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 321 कोशवत्.
No. 323 (B 927/8).
ध्यानबिन्दूपनिषत् .
Dhyānabindūpanișat. Substance-Paper.
_Letters in a line-24. Size-8x6 inches.
Age of Ms.—Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect--Correct. Folios-24-25.
Complete or incompleteLines on a page-16.
Incomplete.
उपक्रमः
ओम् । यदि शैलसमं पापं विस्तीर्ण योजनान् बहून् । भिद्यते ध्यानयोगेन नन्यद्भेदः कदाचन ॥ बीजाक्षरपरं बिन्दुनादं तस्योपरि स्थितम् । सशब्दश्चाक्षरे क्षीणे निश्शब्दं परमं पदम् ॥ अनाहतं तु यच्छब्दं तस्य शब्दस्य यत्स्वरम् । तत्परं विद्यते यस्तु स योगी भित्रसंशयः ॥

Page #382

उपनिषत् ] . GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
353
वालाग्रशतभागस्य शतधा कल्पितस्य च ।
भागो जीवस्स विज्ञेयः स चानन्त्याय कल्पते ॥ उपसंहारः
स्वदेहमराणं कृत्वा प्राणपश्चोत्तराराणम् । ध्याननिर्मथनाभ्यासादेवं पश्येन्निगूढवत् ॥ यथैवोत्पलनाळेन तोयमाकर्षयेन्नरः । तथैवाकर्षयेद्वायुं योगी योगपदे स्थितः ॥ अर्धमात्राजुं कृत्वा कोशभूतं तु पङ्कजम् । कर्षयेन्नाळमार्गेण ध्रुवोर्मध्ये लयं नयेत् ॥ भ्रुवोर्मध्ये ललाटस्तु नासिकायां तु मूलतः । जानीयादमृतस्नानं (स्थान) तद्ब्रह्मायतनं महत् ॥ इति ॥
॥ इत्याथर्वाणके ध्यानबिन्दूपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
अत्र प्रणवोपासनाप्रकारं निरूप्य प्राणायामक्रम प्रदर्य रेचकपूरककुम्भकानां देवतानिरूपणपूर्वकं ध्येयविवरणं कृत्वा ध्यानस्थानं च निरूप्य तत्फलं च कथितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
प्रणवगताकारादीनां वर्णादिप्रतिपादन परा ग्रन्थाः, तथा योगासनादीनां प्रतिपादपराश्च ग्रन्था बहवो मुद्रितकोशे परिदृश्यमाना अत्र कोशे न दृश्यन्ते ॥
No. 324 (3581/29).
ध्यानबिन्दूपनिषत्.
. Dhyānabindipanisat. Substance--Palm-leaf. I Character-Andhra. Size-20X21 inches.
Folios—34.
D.C.M.

Page #383

354
Lines on a page-8.
Letters in a line-90.
Age of Ms.~Old.
उपक्रम:
योगतत्वं प्रवक्ष्यामि योगिनां हितकाम्यया । यच्छ्रुत्वा च पठित्वा च सर्वपापैः प्रमुच्यते ॥ विष्णुनामा महायोगी महाभूतो महातपाः । तत्वमार्गे यथा दीपो दृश्यते पुरुषोत्तमः ॥ शेषं No. 323 कोशवत् .
उपसंहारः
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect – Correct. Complete or incomplete -Incomplete.
No. 323 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 323 कोशवत् .
वक्तव्य विशेषः
आदौ योगतत्वोपनिषदः श्लोकद्वयमधिकं दृश्यते । शेषं No. 323
कोशवत् .
No. 325 (B 453/1).
नादबिन्दुपनिषत्.
Nadabindūpaniṣat.
Substance-Paper . Size-8 x 6 inches.
Character-Andhra.
[वेदः
Folios-4.
Lines on a page—11.
Letters in a line-19. Age of Ms.-Modern. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #384

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
355
उपक्रमःवाङने मनसीति शान्तिः ॥
अकारो दक्षिणः पक्ष उकारस्तूत्तरः स्मृतः । मकारः पुच्छमित्याहुरर्धमात्रा तु मस्तकम् ॥ पादादिकं गुणास्तस्य शरीरं तत्त्वमुच्यते । धर्मोऽस्य दक्षिणश्चक्षुरधर्मो योऽपरस्स्मृतः ॥ भूर्लोकः पादयोस्तस्य भुवलॊकस्तु जानुनि । सुवर्लोकः कटीदेशे नाभिदेशे महजगत् ॥
उपसंहारः
शङ्खदुन्दुभिनादं च न शृणेति कदाचन । काष्ठवजायते देह उन्मन्यावस्थया ध्रुवम् ।। न जानाति न शीतोष्णं न दुःखं न सुखं तथा । न मानं नावमानं च संत्यक्ता तु समाधिना ॥ अवस्थात्रयमन्वेति न चित्तं योगिनस्सदा । जाग्रन्निद्राविनिर्मुक्तः स्वरूपावस्थतामियात् ॥ दृष्टिस्स्थिरा यस्य विना स दृश्य
वायुरिस्थरो यस्य विना प्रयत्नम् । चित्तं स्थिरं यस्य विनाऽवलम्ब स ब्रह्मतारान्तरनादरूपः ॥ ॥ इत्युपनिषत् ॥ नादविन्दुपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र प्रणवोपासनाप्रकारः प्रणवमात्रादिकं प्रणवमात्रासु प्राणोत्क मणफलादिकं प्रणवोपासनया सिद्धस्य योगिनः फलं चेत्येतत्सर्व प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः___ इयमुपनिषत् अस्मिन् कोशे समग्रा ऋक्शाखीयान्तर्गत मुद्रिता च दृश्यते ॥
D.C.M.
23*

Page #385

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 326 (3621/11).
नादविन्दूपनिषत् .
Nādabindūpanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line- -30. Size-91x12 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Grantha.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-19-20.
Complete or incomplete-InLines on a page-64.
complete.
उपक्रमःओं। अकारो दक्षिणः पक्षः उकारस्तूत्तरः पक्षः (स्मृतः)।
मकारस्तस्य पुच्छं वा अर्धमात्राध(त्रा शि)रस्तथा ॥ पादौ रजस्तमस्तस्य शरीरं तत्त्वमुच्यते । धर्मोऽस्य दक्षिणं चक्षुरधर्मोऽधो परस्स्मृतः ॥ भूलोकः पादयोस्तस्य भुवर्लोकस्तु जानुनि ।
स्वर्लोकः कटिदेशे तु नाभिदेशे महर्जगत् ॥ उपसंहारः
ततः परतरं शुद्धं व्यापकं निर्मलं परम् । (शिवम्) . सदोदितं परं ब्रह्म ज्योतिषामुदयो यतः ॥ अतीन्द्रियगुणातीतं मनो लीनं यथा भवेत् । असौम्यमतिभावं तु (अनूपमं शिवं शान्तं) योगयुक्तं तदादिशेत् ॥ तद्युक्तस्तन्मयो जन्तुः शनैर्मुश्चेत् कळेबरम् । (कुले जनम् ) सुस्थितो योगचारेण (धर्मेण) सर्वसङ्गविवर्जितः ॥ ततो विलीनपाशोऽसौ विमलः केवलः प्रभुः । (कमलाप्रभुः) तेनैव ब्रह्मभावन परमानन्दमश्नुते । इति ॥
__॥ नादबिन्दूपनिषत् समाप्ता ॥

Page #386

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MESORE 357
प्रतिपाद्यविषयः
No. 325 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
एतल्लिखितकोशापेक्षया मुद्रितकोशे जगतो मिथ्यात्वप्रदर्शनपरग्रन्थाः, योगेन द्वैतस्य आत्मनि विलापनोपायपरग्रन्थाः प्रणवनादोपासनातत्फलप्रतिपादकग्रन्थाश्चात सम्भूय महान् ग्रन्थराशिरधिको दृश्यते । लिखित त्वस्मिन् कोशे तादृशग्रन्थानामदर्शने किं निदानमिति परिचिन्तनीयम् ॥
No. 327 (B 454/1).
नारदपरिव्राजकोपनिषत् . Nārada parivrājakopaniṣat.
Substance-Paper . Size— 8 x 6 inches. Character-Andhra.
Folios – 45.
Lines on a page—11. Letters in a line-18.
उपक्रमः
Age of Ms.-Modern. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect — Correct. Complete or incompleteComplete.
अथ कदाचित् परिव्राजकाभरणो नारदस्सर्वलोकसञ्चारं कुर्वन् अपूर्वपुण्यस्थलानि पुण्यतीर्थानि तीर्था कुर्वन्नवलोक्य चित्तशुद्धिं प्राप्य निर्वैरशान्तो दान्तस्सर्वतो निर्वेदमासाद्य स्वरूपानुसन्धानमनुसन्धाय नियमानन्दविशेषगण्यं मुनिजनैरुपसङ्कीर्ण नैमिशारण्यपुण्यस्थलमवलोक्य सारंगमपधनिसंज्ञैः वैराग्यबोधकरैः स्वरविशेषैः प्रापञ्चकपराड्यस्खैः हरिकथालापैः स्थावरजङ्गमनामकैः भगवद्भक्तिविशेषैः नरमृगकिंपुरुषामरकिन्नराप्सरोरगगणान्त्संमोहयन्नागतः ॥
:

Page #387

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
सर्वस्य धातारमचिन्त्यशक्तिं सर्वागमान्तार्थविशेपवेद्यम् । परात्परं परमं वेदितव्यं सर्वावसाने सकृद्वेदितव्यम् ॥ कविं पुराणं पुरुषोत्तमोत्तमं सर्वेश्वरं सर्वदेवैरुपास्यम् । अनादिमध्यान्तमनन्तमव्ययं शिवाच्युताम्भोरुहगर्भभूधरम् ॥ स्वेनावृतं सर्वमिदं प्रपञ्च पञ्चात्मकं पञ्चसु वर्तमानम् । पञ्चीकृतानन्तभवप्रपञ्च पञ्चीकृतस्वावयवैरसंवृतम् ॥
परात्परं यन्महतो महान्तं स्वरूपतेजोमयशाश्वतं शिवम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
नारदपितामहप्रश्नोत्तरात्मिकायां उपदेशाख्यप्रकरणनवकयुतायामस्यामुपनिषदि प्रथमोपदेशे - मोक्षौपयिकोपनयनाद्यीखलसंस्काराभिधानपूर्वकं संन्यासोचितस्वरूपं संगृह्यते ॥
द्वितीयोपदेशे--नारदस्य पितामहात्पूर्वोक्तार्थाधिगमप्रकारो निरू प्यते ॥
तृतीयोपदेशे-संन्यासाधिकारिणः संन्यासविधिराभिधीयते ॥ __ तुरीयोपदेशे-संन्यासाङ्गभूताः शान्तिदान्त्यादयो धर्माः प्रतिपा द्यन्ते ॥
पञ्चमोपदेशे--संन्यासतदाचारभेदा निरूप्यन्ते ॥
षष्ठोपदेशे-भ्रमरकीटन्यायेन स्वरूपाभ्यास जाग्रदाद्यवस्थाभेदानां वर्णाश्रमलक्षणानां च निरूपणं दृश्यते ॥
सप्तमोपदेशे--यतीनां नियमा निरूप्यन्ते ॥ अष्टमोपदेशे-संसारोत्तारकब्रह्मप्रणवाद्यभिधानं दृश्यते ॥
नवमोपदेशे–ब्रह्मस्वरूपपरिज्ञानवतो विष्णुपदावाप्तिप्रकारो निरू प्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । अथर्वशाखीयेतीय मुद्रिता च । मुद्रितकोशे नवमोपदेशान्ते इतोऽप्यधिकः कश्चन ग्रन्थभागो दृश्यते । इयं चोपनिषत परिव्राजकाभरणनानाऽपि व्यवहृता ज्ञायते ॥

Page #388

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
359
No. 328 (3581/36). नारदपरिव्राजकोपनिषत् .
Nāradaprivrājakopanișat. Substance--Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-20x21 inches.
Condition of Ms.—Damaged Character-Andhra.
on one side. Folios-39-40.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--12.
Complete or incomplete-- Letters in a line-110.
Complete.
उपक्रमः
No. 327 कोशवत्.
उपसंहारः
इत्यादिष्ट आचार्यैर्दण्डं कटिसूत्रं कौपीनं शाटीमेकं कमण्डलुं पादादिमस्तकप्रमाणमवणं समं सौम्यमकाकपृष्ठं सलक्षणं वैणवं दण्डमेकमाचमनपूर्वकं 'सखा मा गोपायोजस्सखायोऽसीन्द्रस्य वज्रोऽसि वात्रप्रश्शर्म मे भव यत्पापं तनिवारय' इति दण्डं परिग्रहेजीवनं जीवनाधार. भूतं मा ते
प्रतिपाद्यविषयः___No. 327 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
उपनिषदियमस्मिन् कोशे समग्रमायचतुर्थोपदेशान्ता मुद्रिता च दृश्यते ॥

Page #389

360
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 329 (2367/ 2).
नारायणोपनिषत्.
Nārāyaṇopaniṣat.
Substance-Palm-leaf.
Size—9 × 11⁄2 inches. Character — Grantha.
Folios-5-6.
Lines on a page—11. Letters in a line-32.
उपक्रमः
[ वेदः
Age of Ms.--Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect —— Correct.
Complete or incompleteComplete.
ओम् । अथ पुरुषो ह वै नारायणोऽकामयत । प्रजास्सृजेयेति । नारायणात् प्राणो जायते । मनस्सर्वेन्द्रियाणि च । खं वायुज्योंतिरापः पृत्यिवी विश्वस्य धारिणी । नारायणाद्ब्रह्मा जायते । नारायणाद्रुद्रो जायते ॥
उपसंहारः—
माध्यंदिनमादित्याभिमुखोऽधीयानः पञ्चमहापातको पपात च्यते । सर्ववेदपारायणपुण्यं लभते । नारायणसायुज्यमाप्नोति नारायण सायुज्यमाप्रोति य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥
॥ श्रीमन्नारायणोपनिषत् समाप्ता ॥
..
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र भगवतो नारायणस्य संकल्पात्प्राणेन्द्रिय भूतानामुत्पत्तिः, तस्मादेव ब्रह्मरुद्रेन्द्रादीनां स्वस्वकार्येषु प्रवृत्त्यादिकं च ऋग्वेदशिरोधीतमभहितम्, तथा यजुर्वेदशिरोधीतं नारायणस्य ब्रह्मशिवाद्यन्तर्यामित्वजगद्वयातयादिकं, सामवेदशिरोधीतं नारायाणाक्षरमन्त्रस्वरूपतदध्ययनफलादिकं, अधर्वशिरोधीतं प्रणवोपासनाष्टाक्षर मन्त्रोपासनाभ्यां दिव्यलोकगमनादिकं चाभिहितं दृश्यते । तथाऽन्ते एतदुपनिषदध्ययनपलं च प्रतिपाद्यते ॥

Page #390

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
361
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिनियमुपनिषत्समग्रा याजुषीति मुद्रिता च दृश्यते ॥
No. 330 (1973/8). नारायणोपनिषत् .
Narayanopanisat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-15x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Folios-143-144.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-4.
Complete or incompleteLetters in a line-68.
Complete.
उपक्रमः
___No. 329 कोशवत्. उपसंहारः
No. 329 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 329 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषःNo. 329 कोशवत् .
No. 331 (3621/7).
नारायणोपनिषत्.
Nārāyaṇopnișat. Substance-Palm-leaf. I Character-Grantha. Size—9.14 inches. | Folios-10-12.

Page #391

362
Lines on a page-7.
Letters in a line-24.
Age of Ms.-Old.
उपक्रम:
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 329 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 329 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 329 कोशवत्.
वक्तव्यविशेष:
No. 329 कोशवत् .
Substance-Palm-leaf.
Size 8 X 14 inches.
Character-Kannada.
No. 332 (863/12).
नारायणोपनिषत् .
Nārāyaṇopaniṣat,
Folios-64-65.
Lines on a page--5.
उपक्रमः
No. 392 कोविंत्.
[वेद:
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
Letters in a line-34.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Wormeaten.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #392

उपनिषत्] GOVERNAI ENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE363
उपसंहारः__No. 329 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 329 कोशवत्.
वक्तव्याविशेषः
No. 329 कोशवत् .
No. 333 (2347/3). नारायणोपनिषत् .
Nārāyaṇopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line--22. Size-7x13 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Grantha.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-15-16.
Complete or incompleteLines on a. page---9.
Complete. उपक्रम:
No. 329 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 329 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 329 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 329 कोशवत्.

Page #393

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 334 (1468/4).
नारायणोपनिषत्.
Narayanopanisat. Substance-Palm-leaf. _Age of Ms.-Old. Size-18x11 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-2-3.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-6.
Complete or incomplete Letters in a line-70.
Complete.
उपक्रमः
No. 329 कोशवत्. उपसंहारः
No. 329 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 329 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 329 कोशवत्.
No. 335 (B 456/1).
निरालम्बोपनिषत् Nirālambopanisat.
| Character- Andhra. | Folios-17-20.
Substance-Paper. Size-8x6 inches.

Page #394

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page—11.
Letters in a line - 20.
Age of Ms. — Modern.
उपक्रमः
365
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect--Correct. Complete or incomplete-Complete.
ओं पूर्णमद इति शान्तिः ।
येषामज्ञानजन्तूनां समस्तारिष्टशान्तये । यद्यद्बोद्धव्यमखिलं तदाशङ्कय ब्रवीम्यहम् ॥
किं ब्रह्म क ईश्वरः को जीवः का प्रकृतिः कः परमात्मा को ब्रह्मा को विष्णुः को रुद्रः क इन्द्रः कश्शमनः कस्सूर्यः कश्चन्द्रः के सुराः के पिशाचाः के मनुष्याः काः स्त्रियः के पश्वादयः किं स्थावरं के ब्राह्मणादयः का जातिः किं कर्म किमकर्म किं ज्ञानं किमज्ञानं किं सुखं किं दुःखं कः स्वर्गः को नरकः को बन्धः को मोक्षः क उपास्यः कः शिष्यः को विद्वान् को मूढः किमासुरं किं तपः किं परमपदं किं ग्राह्यं किमग्राह्यं कः सन्नयासीत्याशङ्कयाह ॥
उपसंहारः:
सर्वधर्मान् परित्यज्य निर्ममो निरहंकारो भूत्वा ब्रह्मेष्टं शरणमुपगम्य तत्त्वमसि सर्वे खल्विदं ब्रह्म नेह नानास्ति किञ्चनेत्यादि महावाक्यार्थानुभवज्ञानात् ब्रह्मैवाहमस्मीति निश्चित्य निर्विकल्पसमाधिना स्वतन्त्रो यतिश्वरति स संन्यासी स मुक्तस्स पूज्यस्स योगी स परमहंसस्सोऽवधूतः स ब्राह्मण इति । निरालम्बोपनिषदं योऽधीते गुर्वनुग्रहतः सोऽग्निपूतो भवति स वायुपूतो भवति न स पुनरावर्तते न स पुनरावर्तते पुनर्ना - भिजायते पुनर्नाभिजायत इत्युपनिषत् ॥
॥ निरालम्बोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र ब्रह्मेश्वरजीवप्रकृतिपरमात्मब्रह्मविष्णुरुद्रेन्द्रशमनसूर्यचन्द्रसुरासुरपिशाचमनुष्यस्त्रीपशुस्थावरब्राह्मणादिजातिकर्माकर्मज्ञानाज्ञानसुख दुःखस्वर्गनरकबन्धमोक्षोपास्याशिष्यविद्वन्मूढासुरतपः परमपदग्राह्यसं न्यासिनां स्वरूपं प्रश्नपूर्वकमुत्तरितं दृश्यते ॥
·

Page #395

366 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वैद:
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा शुक्लयजुश्शाखीयेति मुद्रिता च
दृश्यते ॥
Substance-Paper. Size - 91⁄2 x 5 inches. Character—Nagari.
Folios-3.
Lines on a page-13. Letters in a line-32.
उपक्रमः
No. 336 (C 1507 ) .
निरालम्बोपनिषत् .
Niralambopanisat.
ओं सह नाववत्वति शान्तिः । हरिः ओम् ॥ नमश्शिवाय गुरवे सच्चिदानन्दमूर्तये । निष्प्रपञ्श्चाय शान्ताय निरालम्बाय तेजसे ॥ निरालम्बं समाश्रित्य सालम्बं विजहाति यः । स सन्यासी च योगी च कैवल्यं पदमश्नुते ॥ एषामज्ञानजीवानां समस्तारिष्टशान्तये । यद्यद्बोद्धव्यमखिलं तमाशङ्कय ब्रवीम्यतः ॥
—
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect —Correct.
Complete or incompleteComplete.
ओं किं ब्रह्म किं शबलं ब्रह्म क ईश्वरः को जीवः का प्रकृतिः के ब्रह्माद्याः कः परमात्मा को ब्रह्मा को विष्णुः को रुद्रः क इन्द्रः कश्शमनः कस्सूर्यः ः कश्चन्द्रः के सुराः के पिशाचाः के मनुष्याः काः स्त्रियः के पश्वादयः किं स्थावरं के ब्राह्मणादयः का जातिः किं कर्म किमकर्म ॥
उपसंहारः
ग्राह्यमितिच देशकालवस्तुपरिच्छेदराहित्यं चिन्मात्रस्वरूपं ग्राह्यम् । अग्राह्यमितिच स्वस्वरूपव्यतिरिक्तं मायामनोमयं बुद्धयादीन्द्रियगो

Page #396

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
367
चरं जगत्सत्यत्वचिन्तनमग्राह्यमिति निरालम्बोपनिषद्बोध्यते । स सर्वमयं ब्रह्म भूत्वा सर्वान् कामानुपभुञ्जन् मुक्तोऽबन्धो यो जायते पुनर्नाभिजायते पुनर्नाभिजायते पुनर्नाभिजायते ओं तत्सत् ॥
॥ इति निरालम्बोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 335 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे समग्रेयमुपनिषत् दृश्यते । कोशेऽस्मिन् क्वचित्कचिदाशङ्कोत्तरग्रन्थयोः पूर्वापरभाववैलक्षण्यं कचित्कचित्पाठवैलक्षण्यं च दृश्यते ॥
—
No. 337 (B 124 / 13).
* निर्लेपोपनिषत् .
* Nirlepopanisat.
Substance-Paper. Size— 73 x 6 inches.
Character—Kannada.
Folios - 60-61.
Lines on a page-11.
Letters in a line - 16.
Age of Ms. Appears to be modern.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Not so very correct.
Complete or incompleteComplete.
Subject in brief:—
This Upanisat, besides describing the characteristics of a Yogin, states the necessity of performing the five duties, namely, besmearing the body with Bhasma, the wearing of Rudrākṣa, the worship of Lingam, the uttering of Pañchaksari mantram, the recital of Rudradhyāya. It also relates how the five elements are pervaded by Lingam and how those five elements point to the underlying unity, namely, Śiva. The method of pondering over the above-mentioned

Page #397

368
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
nature of Lingam and the fruit of wearing the game on one's chest are also dealt with..
उपक्रमः
___ अथ हैनं पैप्पलादं कात्यायनो ब्रह्मविष्णू ब्रह्मापरः परं ब्रह्मान्वेषमाणोऽनुन्मत्तवदाचरन्निदमाह-भगवन् केनैतस्मिन् संसारे?
सक्तोऽपि पत्य(थ्यं)शृणु वाक्यमेत
त्सारात् सारं सर्ववेदान्तगुह्यम् । कामक्रोधौ लोभमोहौ मदश्च
मात्सर्यं च त्यज्यते येन योगी ॥ भस्मालेपस्सर्वगात्रेषु नित्यं रुद्राक्षाणां धारणं लिङ्गपूजा । पञ्चाक्षर्यास्स जपश्चित्तवृत्त्या रुद्राध्यायः पञ्चकृत्यं न चान्यत् ॥
उपसंहारः
कामो लोभो मोह एतान्निध्यात् शिवद्रोही शिवभक्तैरनिन्द्यः । शिवप्रसाद च पराङ्मुखेन दात्रोस्तस्मिन् मदमात्सर्य एतानियुञ्जीत भगवान् नीलकण्ठः ॥
एवं स्थित्वा संसृतौ वर्तमानः संसारीव सुखदुःखादिभोक्ता । उन्मत्तमूकबधिरान्धवत्सदा विभाव्यमानो मूढधीभिर्विमुक्तः ॥ इत्याह भगवान् पिप्पलादो हृदि लिङ्ग धृत्वा मूढोऽपि परं ज्योतिः प्रविशति परं ज्योतिः प्रविशत्यों सत्यमित्युपनिषत् ॥
॥ इति निर्लेपोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः____ अत्र योगिनां लक्षणमाभिधाय भस्मालेपरूद्राक्षधारणलिङ्गपूजनपजाक्षरीजपरुद्राध्यायाध्ययनाख्यकृत्यपञ्चकस्यावश्याचरणीयत्वं प्रकाश्य लिङ्गस्य पञ्जात्मकत्वमुपवर्ण्य भूतपञ्चकस्य शिवात्मकत्वमुपपाद्य तदनुध्यानप्रकारमुक्ता हृदये लिङ्गधारणफलं च प्रतिपादितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः__ अमुद्रितयमुपनिषदस्मिन् कोश समग्रा च दृश्यते । तत्रतत्रोपनि. षत्सु आदौ पारदृश्यमानस्तयत्तच्छास्वीयशान्तिमन्त्रपाठोऽत्र न दृश्यते ॥

Page #398

उपनिषत्]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ATSORE
369
No. 338 (B 457/1).
निर्वाणोपनिषत् .
Nirvāṇopanișat. Substance - Paper.
Age of Ms.- Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-2.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line-18. ___ complete.
उपक्रमः
वाङ्मे मनसीति शान्तिः ॥
ओम् । अथ निर्वाणोपनिषदं व्याख्यास्यामः । परमहंसस्सोऽहं परिवाजकाः पश्चिमलिङ्गाः मन्मथक्षेत्रपालाः । गगनसिद्धान्तं (तः) अमृतकल्लोलनदी । अक्षयं निरञ्जनम् । निस्संशय ऋषिः । निर्वाणो देवता । निष्कू(कु)लप्रवृत्तिः । निष्केवलज्ञानम् । ऊर्ध्वाम्नायः । निरालम्बपीठम् । संयोगदीक्षा। वियोगोपदेशः । दीक्षा सन्तोषः। पावनं च द्वादशादित्यावलोकनम् । विवेकरक्षा | करुणैव केळिः । आनन्दमाला ॥
उपसंहारः
अनाहतमम्रम् । आक्रियैव जुष्टम् । स्वेच्छाचारस्वस्वभावो मोक्षः । परब्रह्मप्लववदाचरणम् । ब्रह्मचर्यशान्तिसङ्गहणम् । ब्रह्मचर्याश्रमे अधीत्य वानप्रस्थाश्रमे अधीत्य सर्वविन्यासं संन्यास अन्ते ब्रह्माखण्डाकारं नित्यं सर्व देहनाशनम् । एतनिर्वाणदर्शनं शिष्यं पुत्रं विना न देयमित्युपनिषत् ॥
॥निर्वाणोपनिषत्समाप्ता ।। प्रतिपाद्यविषयः
अत्र परमहंससंन्यासिनो स्वरूपधर्माचाराः प्रतिपाद्यन्ते ॥
D.C.M.
24

Page #399

370
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । ऋक्शाखीयोत मुद्रिताचेयमुपनिषत् ॥
No. 339 (3581/32). निर्वाणोपनिषत् .
Nirvanopanisat. Substance - Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-20x21 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios--35.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-3. Complete or incompleteLetters in a line-102. Complete.
उपक्रमः
No. 388 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 338 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 338 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 338 कोशवत्.
No. 340 (1973/15).
नृसिंहतापनीयोपनिषत् .
NȚsimhatāpaniyopanișat. Substance-Palm-leaf. Character-Nāgari. Size-15x1 inch.
| Folios-167-195.

Page #400

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page-4.
Letters in a line-68.
Age of Ms.-Old.
उपक्रम:
371
Condition of Ms. -- Good. Correct or incorrect- Correct. Complete or incompleteComplete.
3
ओम् ॥ भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः– शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥ आपो वा इदमासन् सलिलमेव, स प्रजापतिः पुष्करपर्णे समभवत् । तस्यान्तर्मनसि कामस्समवर्तत इदं सृजेयमिति । तस्माद्यत्पुरुषो मनसाऽधिगच्छति, तद्वाचा वदति, तत्कर्मणा करोति । तदेषाऽभ्यनूक्ता | कामस्तदग्रे समवर्तताधि । मनसो रेतः प्रथमं यदासीत् । सतो बन्धुमसति निरविन्दन् | हृदि प्रतीष्या कवयो मनीषेति । उपैनं तदुपनमति । यत्कामो भवति । य एवं वेद ॥
प्रतिपाद्यविषयः
उपसंहारः
,
किं तेन न किञ्चति होचुः, यूयमेवाश्चर्यरूपा इति होवाच न चेत्याहोमित्यनुजानीध्वम् । ब्रूतैनमिति, ज्ञातो ज्ञातश्चेति होचुः, न चैवमिति होचुः, ब्रूतैवैनमात्मसिद्धमिति होवाच । पश्याम एव भगवन्, न च वयं पश्यामः, नैव वयं वक्तुं शक्नुमः, नमस्ते भगवन् प्रसीदेति होचुः, न भेतव्यं पृच्छतेति होवाच, कैषाऽनुज्ञेत्येष एवात्मेति होवाच, ते होचुनमस्तुभ्यं वयं त इति, इति ह प्रजापतिर्देवाननुशशास । तदेष श्लोकः ॥ ओतमोतेन जानीयादनुज्ञातारमान्तरम् । अनुज्ञामद्वयं लब्ध्वा उपद्रष्टारमाव्रजेत् ॥ ॥ इत्युत्तरतापिनी समाप्ता ॥
पूर्वोत्तरभागद्वयेन विभक्तायामस्यामुपनिषदि पूर्वभागे - श्रीनृसिंह. ब्रह्मविद्यायाः साख्यायिकाप्रदर्शनमवतारणं, सामसंबन्धित्वेन पृथिव्यादिलोकानामुपासनं, साङ्गसामोपासनं, सामाङ्गदेवतानामग्नधादिदेवतानामुपासनं, आरूढयोगस्य नरकेसरिण उपासनाकारविशेषादिनिरूपणपूर्वकं सामचतुष्टयोद्धारप्रकाशनं, साख्यायिकमधिकारिविशेणान्तरकथनं, प्रणवचतुर्मात्राव्यूहोपासनं, हृदयाद्यङ्गपञ्चकोपन्यासससहितं पादाक्षरसं
D.C.M.
24*

Page #401

372 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT iss. [वेद: ख्यापूर्वककृत्स्नमूलमन्त्राक्षरसंख्यानिरूपणं, मूलमन्त्रगतपदोद्धारपूर्वक तदर्थप्रकाशनं, मूलमन्त्रजपोपयोगिशक्तिबीजादिनिरूपणं, मूलमन्त्राङ्गमत्राणामुद्देशः, प्रणवसावित्रीमहालक्ष्मीनृसिंहगायत्रीरूपाणामङ्गमन्त्राणां व्याख्यानपूर्वकं द्वात्रिंशनृसिंहव्यूहस्तुतिमन्त्राणां प्रदर्शनं, नृसिंहयन्त्रस्वरूपं प्रकाश्य तत्र मत्रोद्धारक्रमं चोपवर्ण्य नृसिंहविद्याफलविशेषप्रति: पादनं, एतनृसिंहविद्यानुष्ठानाध्ययनजपादिकर्तुस्तारतम्यनिरूपणपूर्वकं फलतारम्यनिरूपणादिकं चेत्येतत्सर्वमाभिहितं दृश्यते ॥
उत्तरस्मिंश्च भागे-प्रणवमहिमानुवर्णनपूर्वकं प्रणवोपासनाप्रकार प्रकाश्य तन्मुखेन ब्रह्मणः स्वरूपादिकं विस्तरेणोपपादितं दृश्यते ॥ वक्तव्याविशेषः
अथर्वशाखान्तर्गतेयमुपनिषन्मुद्रिता, कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते॥
No. 341 (3621/13).
नृसिंहतापनीयोपनिषत् .
Nșsimhatā panīyopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-9xlt inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Grantha. Folios-24-50.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-8. Complete or incompleteLetters in a line-32
Complete.
उपक्रमः
No. 340 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 340 कोशवत्.

Page #402

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
373
प्रतिपाद्यविषयः
No. 340 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 340 कोशवत् .
No. 342 (B 458/1). नृसिंहतापनीयोपनिषत् .
NȚsimhatāpaniyopanişat. Substance-Paper. | Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra. Folios-267-296.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page -11. Complete or incompleteLetters in a line-20.
Complete.
उपक्रमः
No. 340 कोशवत् .
उपसंहार:
No. 340 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः--
No. 340 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 340 कोशवत्.

Page #403

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 343 (C 1727). नृसिंहतापनीयोपनिषत् .
NȚsimhatāpaniyopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.--Ancient. Size-92x4 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha. Folios-12.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-15. Complete or incomplete-InLetters in a line—23.
complete.
उपकमः
No. 340 कोशवत् .
उपसंहारः--
तद्वा एतत्परं धाम मन्त्रराजाध्यापकस्य, यत्र न सूर्यस्तपति, न वायु ति, यत्र न चन्द्रमा भाति, यत्र न नक्षत्राणि भान्ति, यत्र नाग्निर्दहति, यत्र न मृत्युः प्रविशति, यत्र न दुःख, सदानन्दं शान्तं शाश्वतं सदाशिवं ब्रह्मादिवन्दितं योगिध्येयं परमं पदं, यत्र गत्वा न निवर्तन्ते योगिनः । तदेतदृचाऽभ्युक्तम् । तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः । दिवाव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते। विष्णोर्यत्परम पदम् । तदेतनिष्कामस्य भवति तदेतनिष्कामस्य भवति । ओं तत्सत् ॥
॥ इत्याथर्वणे नृसिंहपूर्वतापनीये पञ्चमोपनिषत् समामा ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 340 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्याविशेषः
अस्मिन् कोशे पूर्वतापनीयमा खण्डपञ्चकात्मकमुपलभ्यते। अथ. र्ववेदान्तर्गतेयमुपनिषन्मुद्रिता च दृश्यते ॥

Page #404

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 375
No. 344 ( 4136/23). पञ्चब्रह्मोपनिषत् .
Pañcabrabmopaniṣat.
Substance-Palm-leaf. Size— 92 × 2 inches. Character-Andhra.
Folios-93-94 . Lines on a page-16. Letters in a line-50.
उपक्रम:
सह नावत्विति शान्तिः ॥
अथ पैप्पलादो भगवान् भो किमादौ किं जातमिति सद्योजातमिति किं भगव इति अघोर इति किं भगव इति वामदेव इति किं वा पुनरिमे भगव इति तत्पुरुष इति किं वा पुनरिमे भगव इति सर्वेषां दिव्यानां (विद्यानां ) प्रेरयिता ईशान इति । ईशानो भूतभव्यस्य सवर्षो देवयोनि (ग) नाम् । कति वर्णाः कति भेदाः कति शक्तयो यत्सर्वं तद्गुह्यं तस्मै नमो महादेवाय महारुद्राय प्रोवाच तस्मै भगवान् महेशः ॥
उपसंहारः—
Age of Ms.---Old. Condition
of Ms.-Wormeaten here and there.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete-Complete.
अतश्च कारणं नित्यमेकमेवाद्वयं खलु । अत्र कारणमद्वैतं शुद्धचैतन्यमेव हि ॥ अस्मिन् ब्रह्मपुरे वेश्म दहरं यदिदं मुने । पुण्डरीकं तु तन्मध्ये आकाशो दहरोऽस्ति तत् ॥ स शिवस्सच्चिदानन्दस्सोऽन्वेष्टव्यो मुमुक्षुभिः । अयं हृदि स्थितस्साक्षी सर्वेषामविशेषतः ॥ तेनायं हृदयं प्रोक्तं शिवस्संसारमोचकः । इत्युपनिषत् ॥ सह नाववत्विति शान्तिः ॥ ॥ पञ्चब्रह्मोपनिषत् समाप्ता ॥

Page #405

376
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
सद्योजातादिमन्त्रपञ्चकप्रतिपाद्यं परमेश्वरमूर्तिपञ्चकं तन्मुखानि तद्वर्णाकारादीनि तच्छक्तयः तदुपासनानि उपासनानां फलानि शंभो. ब्रह्मात्माकत्वेनानुध्यानं, तद्देवताकपञ्चाक्षरमन्त्रजपादिकं चेत्येतत्सर्वमत्र सङ्गहेण प्रतिपादितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समया यजुश्शाखान्तर्गतेति मुद्रिता च दृश्यते ॥
No. 345 (B 459/1).
पञ्चब्रह्मोपनिषत् .
Pañcabrahmopanişat. Substance-Paper. | Letters in a line-20. Size-8x6 inches.
Age of Ms.--Modern.
Condition of Ms.-Good. Character--Andhra.
Corrector incorrect-Correct. Folios-151-154.
Complete or incomplete Lines on a page-11. ___Complete.
उपक्रमः
No. 344 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 344 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 344 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 344 कोशवत्.

Page #406

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 346 (B 230/2).
* पञ्चीकरणोपनिषत् .
* Pancikaranopanisat.
Substance-Paper. Size-8x6 inches. Character-Kannada. Folios-27-31. Lines on a page-12. Letters in a line-16.
| Age of Ms.-Modern.
Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect-In___correct.
Complete or incomplete, । Complete.
Subject in brief :
This Upanişat explains the method of creation-how the five elements unite to give rise to mortal bodies, what their special characteristics are. The nature and the Abhimanins of the three bodies, namely, gross, subtle and psychic, as well as the merits and actions of these three bodies are all described in detail.
उपक्रमः
ओ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ओं पञ्चीकरणाधिकारनिमित्त उक्तः। अधिकारिणां शिष्याणां सर्वेश्वरकृपया गुरुरूपेण ज्ञानमु(नो)पदेशः । शानाद्विमुक्तिः। अथ शान साधयेत् । झानादेव कैवल्यमिति श्रुतेः। . . . . . शानं वदामि ते । आदौ ब्रह्मा निर्गुण आसीत् । तत्काले प्रकृतिपुरुषो न स्तः । केवल ब्रह्मानन्दमासीत् । तत्राहं ब्रह्मेति स्फूर्तिध्वनिरुद्भवति । सा माया चैतन्यावलोकिता गुणे क्षोभिता भवति । माया व्यक्ताव्यक्तसदसती सद्वयक्ता सा शुद्धादर्शरूपा सदसद्भिः परे ब्रह्मणि संलग्नमस्य प्रतिबिम्बं पुरुषाः । एवं प्रकृतिपुरुषौ अच्छिन्नशब्दितौ ॥

Page #407

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
तथैव महाकारणदेहं तुर्यावस्था प्रत्यगात्मा अभिमानिमूनि स्थानम् । आनन्दावभासभोगं शुद्धसत्त्वगुणं मसूरार्धप्रमाणं एतादृशमहाकारणदेहत्वं न भवसि । एवं देहचतुष्टयलक्षण वा दृष्टान्तः । साक्षी केवलं निर्गुणं ब्रह्मतत्त्वमिति श्रुतेः स्वानुभवं निश्चयम् ॥
सर्वभूतान्तरस्थाय नित्यमुक्ताचदात्मने । प्रत्यक्वैतन्यरूपाय मह्यमेव नमो नमः ॥
ओं नमो ब्रह्मादिभ्यो-गुरुभ्यो नमः । सर्वप्नव(सर्वोपप्लव)रहितः प्रत्यगर्थो ब्रह्मैवाहमस्मि ॥
भिद्यते हृदयग्रन्थिः छिद्यन्ते सर्वसंशयाः । क्षीयन्ते चास्य कर्माणि तस्मिन् दृष्टे परापरे ॥
॥ इत्युपनिषत् । भद्रं-शान्तिः ॥
प्रतिपाद्यविषयः-- ___अत्र सृष्टिक्रमः कथितः, भूतपञ्चकस्य पञ्चीकरणप्रक्रिया प्रदर्शिता। विस्तरेण विराट्छरीरोत्पत्तिरभिहिता। स्थूलशरीरे पञ्चभूतानां प्रत्येक स्वरूपं कार्य गुणाश्च कथिताः । स्थूलसूक्ष्मकारणशरीराणां अवस्था अभिमानी अभिमानिनस्स्थानानि तत्तच्छरीरेषु गुणाः तत्तच्छरीरकार्याणि चात्र विस्तरेण प्रतिपादितानि ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् समयमुपनिषत् , अमुद्रिता च दृश्यते ॥
No. 347 (B 460/1).
परब्रह्मोपनिषत् . Parabrahmopanișat.
| Character--Andhra. | Folios-6.
Substance-Paper. Size-8x6 inches.

Page #408

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 379
Lines on a page-12.
Letters in a line-18.
Age of Ms.-Modern.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः । अथ हैनं महाशालश्शौनकोऽङ्गिरसं भगवन्तं पिप्पलादं विधिवदुपसन्नः पप्रच्छ । दिव्ये ब्रह्मपुरे के सम्प्रतिष्ठिता भवन्ति, कथ सृज्यन्ते, नित्यात्मन एवं महिमा विभज्य एष महिमा विभुः क एषः । तस्मै स होवाच । एतत्सत्यं यद्ब्रवीमि ब्रह्मविद्यां वरिष्ठाम् । देवेभ्यः प्राणेभ्यः परं ब्रह्मपुरे विरजं निष्कळं श्रुभ्रमक्षरं विरजं विभाति । स नियच्छति मधुकरः । श्वेव विकर्मकः । अकर्मा स्वापीव स्थितः । कर्मकरः कर्षकवत्फलमनुभवति । कर्ममर्मज्ञातृ कर्म करोति । कर्ममर्म ज्ञात्वा कर्म कुर्यात् ॥
उपसंहारः - -
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect -- Correct.. Complete or incompleteComplete.
शिखा ज्ञानमयो यस्थ उपवीतं च तन्मयम् । ब्राह्मण्यं सकलं तस्य नेतरेषां न (तु) किञ्चन ॥ इदं यज्ञोपवीतं तु परमं यत्परायणम् । विद्वान् यज्ञोपवीते स धारयेद्यस्स मुक्तिभाक् ॥ बहिरन्तश्चोपवीते विप्रस्संन्यस्तुमर्हति । एकयज्ञोवीते तु नैव संन्यस्तुमर्हति ॥ तस्मात् सर्वप्रयत्नेन मोक्षापेक्षी भवेद्यतिः । बहिस्सूत्रं परित्यज्य स्वान्तस्सूत्रं तु धारयेत् ॥
बहिः प्रपञ्चाशखोपवतित्वमनादित्व (दृत्य) प्रणवहंसशिखोपवीतत्वमवलम्ब्य मोक्षसाधनं कुर्यादित्याह भगवान् शौनक इत्युपनिषत् ॥ ॥ परब्रह्मोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
महाशालीपप्पलादप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि निष्कामत्वमादौ प्रशस्य निरतिशयानन्दमामुकामस्य मुमुक्षोः संन्यासिनः आवश्य

Page #409

380
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[àc:
कान्तश्शिखोपवीतप्रशंसनाय यषण्णवीततत्वात्मकमुपवीतस्वरूपमभिधाय बाह्यान्तरोपवीतधारणावश्यकत्वं चोक्ता संसारगतिं तन्निवृत्युपायं च निरूप्य परब्रह्मज्ञानवत एवोत्तमब्राह्मणत्वमित्यादिकमभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा आथर्वणीति मुद्रिता च दृश्यते ॥
No. 348 (4136/10).
परमहंसपरिव्राजकोपनिषत्.
Paramahamsaparivrājakopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-50. Size-92 x 2 inches.
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect—Correct. Folios-43-45.
Complete or incomplete-. Lines on a page-15. __Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ अथ पितामहस्स्वपितरमादिनारायणमुपसमेत्य प्रणम्य पप्रच्छ । भगवन् त्वन्मुखाद्वर्णाश्रमधर्मक्रम सर्व श्रुतं, विदितमवगतम् । इदानी परमहंसपरिव्राजकलक्षणं वेदितुमिच्छामि । कः परिव्रजनाधिकारी। कीदृशं परिव्राजकलक्षणं । कः परमहंसः । परिव्राजकत्वं कथम् । तत्सर्वे मे बृहीति । स होवाच भगवानादिनारायणः॥
उपसंहारः
षड्भावविारशून्यः स ज्येष्ठाज्येष्ठव्यवधानरहितः स स्वव्यतिरे. केण नान्यद्रष्टा आशाम्बरो न नमस्कारो न स्वाहाकारो न स्वधाकारश्च नविसर्जनपरो निन्दास्तुतिव्यतिरिक्तो न मत्रतत्रोपासको देवान्तरध्यानशून्योलक्ष्यालक्ष्यनिर्वर्तकस्सर्वोपरतः सच्चिदानन्दाद्वयचिद्धनस्स पूर्णा

Page #410

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 381 नन्दैकबोधो ब्रह्मैवाहमस्मीत्यनवरतं ब्रह्मप्रणवानुसन्धानेन यः कृतकृत्यो भवति स परमहंसपरिवाडित्युपनिषत् ॥ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥
॥ परमहंसपरिव्राजकोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
पितामहनारायणप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषीद संन्यासपरिग्रहप्रकारं तद्धमाश्चाभिधाय जाग्रत्स्वप्नसुषुप्तितुरीयावस्थागोचरषोडशमात्रात्मकप्रणवानुसन्धानक्रमानिरूष्य परमहंसान् प्रशस्य तल्लक्षणं चाभिहितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
इयमुपनिषत् समग्रा आथर्वणीति मुद्रिता चास्मिन् कोश उपलभ्यते ॥
No. 349 (B 482/1). परमहंसपरिव्राजकोपनिषत्..
Paramhamsaparivrā jakopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.- Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andbra. Folios-7.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line--18.
___Complete.
उपक्रमः
No. 348 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 348 कोशवत्.

Page #411

382
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 348 कोशवत् .
वक्तव्यविशेष:
No. 348 कोशवत् .
No. 350 (C1533/1).
परमहंसोपनिषत्. Paramahamsopaniṣat.
Substance-Paper.
Size - 12 x 5 12 inches.
Character-Andhra..
उपक्रम:---
Folios-8-9.
Lines on a page-14.
[वेद:
Letters in a line - 38. Age of Ms.—Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect — Correct. Complete or incompleteComplete.
पूर्णमद इति शान्तिः । अथ योगिनां परमहंसानां कोऽयं मार्गः, तेषां का स्थिरिति नारदो भगवन्तमुपसमेत्योवाच । तं भगवानाह । योऽयं परमहंसमार्गो लोके दुर्लभतरो न तु बाहुळ्यो यद्येको भवति स एव नित्यपूतस्थस्सएव वेदपुरुष इति विदुषो ? मन्यन्ते । महापुरुषो यच्चितं ( पुरुषे यच्चित्तं) तत्सदा मय्येवावतिष्ठते । तस्मादहं च तस्मिन्नेवावस्थी यते ? ॥
उपसंहारः
सर्वे कामा मनोगता व्यावर्तन्ते । दुःखे नोद्विग्नः सुखे निस्स्पृहः त्यागो रांगे सर्वत्र शुभाशुभयोरनभिस्नेहो न द्वेष्टि न मोदश्च ( मोदते) सर्वेषा मिन्द्रियाणां गतिरुपरमते । य आत्मन्यवावस्थीयते तत्पूर्णानन्दैकबोघस्तद्ब्रह्मैवाहमस्मि । कृतकृत्यो भवति । ओं तत्सत् ॥
॥ इत्यथर्वशिरोरहस्ये उपरिभागे परमहंसोपनिषत् समाप्ता ॥

Page #412

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 383 प्रतिपाद्यविषयः
नारदभगवत्प्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि परमहंसाख्यसंन्यासिनो धर्मान् लक्षणं चाभिधाय भिक्षामात्रजीविनो यत्याभासान् विनिन्द्य परमहंसानामावश्यकं ब्रह्मानुसन्धानं प्रशंसितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् समग्रेयमुपनिषदथर्वशाखान्तर्गततया मुद्रिता च दृश्यते ॥
No. 351 (1973/5).
परमहंसोपनिषत् .
Paramahamsopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-15 x 1 inch.
Condition of Ms.--Good. Character-- Nāgarī. Folios-137-139.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-4.
Complete or incompleteLetters in a line-68.
Complete.
उपक्रमः
No. 350 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 350 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषय:
No. 350 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 350 कोशवत

Page #413

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 352 (3621/5).
परमहंसोपनिषत् .
Paramahamsopanișat. Substance --Palm-leaf. Age of Ms.-01d. Size-91 x 11 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Grantha. Folios-7-8.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-8. Complete or incompleteLetters in a line-32.
Complete.
3994:
No. 350 avera. उपसंहारः
No. 350 FTCG. sayraya:
No. 350 120.
वक्तव्यविशेषः
No. 350 #red.
No. 353 (B 463/1)
पाशुपतब्रह्मोपनिषत्.
Pāśupata-brabmopanişat. Substance -- Paper.
Letters in a line-20. Size-8 x 6 inches.
Age of Ms.-Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios—7.
Complete or incomplete Lines on a page-12.
Complete.

Page #414

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
385
उपक्रमः
ओ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ अथ ह वै स्वयम्भूब्रह्मा प्रजास्सृजानीति कामकामो जायते । कामेश्वरो वैश्रवणः । वैश्रवणो ब्रह्मपुत्रो वालखिल्यः स्वयम्भु पारपृच्छति । जगतां का विद्या का देवता जाग्रत्तुर्ययोः अस्य को देवः। युगानि कस्य वशानि। कालाः कियत्प्रमाणाः । कस्याज्ञया रविचन्द्रग्रहादयो भासन्ते । कस्य माहेमा गगनस्वरूपः । एतदहं श्रोतुमिच्छामि । नान्यो जानाति । ब्रूहि ब्रह्मन् । स्वयम्भूरुवाचउपसंहारः
अस्ति चेदस्तितारूपा ब्रह्मैवास्तित्वलक्षणम् । अस्तितालक्षणा सत्ता सत्ता ब्रह्म न चापरा ।। नास्ति सत्तातिरेकेण नास्ति माया च वस्तुतः। योगिनामात्मनिष्ठानां माया ह्यात्मनि कल्पिता ॥ सा(क्षि)रूपतया भाति ब्रह्मानन बाधिता। ब्रह्मवित् ज्ञानसम्पन्नः प्रतीतमखिलं जगत् ॥ पश्यन्नपि सदा नैव पश्यति स्वात्मनः पृथक् ॥
॥ इत्युपनिषत् ॥ पाशुपतब्रह्मापनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
वालखिल्यस्वयंभूप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि कृत्स्नस्य जगतो ब्रह्मात्मकत्वाभिधानपूर्वकं ब्रह्मविद्याया एव यागत्वं निरूप्य तदुपकरणानि चाभिधाय ब्रह्मविद्या प्रशस्यते ॥ वक्तव्यविशेष:
इयमुपनिषत्समग्रा अस्मिन् कोशे दृश्यते, अथर्वशाखीयेति मुद्रिता
No. 354 (3581/13).
* पिण्डोपनिषत्.
* Pindopanisat. Substance-Palm-leaf. | Character-Andhra. Size-20x21 inches.. | Folios-24.
D.C.M.
25

Page #415

386
Lines on a page-3.
Letters in a line - 104.
Age of Ms.-Old.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. वेद:
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete Complete.
or_incomplete
Subject in brief :
This Upanisat describes the condition of a dead man until the tenth day after his death. It also states the method of his assuming another body by means of the Pindas or balls of rice offered by his sons, etc., until the tenth day.
उपक्रमः
सह नाववत्विति शान्तिः
देवता ऋषयस्सर्वे ब्रह्माणमिदमब्रुवन् । मृतस्य दीयते पिण्डः कथं गृह्णात्यचेतनः ॥ भिन्ने पञ्चात्मके देहे गते पञ्चसु पञ्चधा । हंसस्त्यक्ता गतो देहं कस्मिन् स्थाने व्यवस्थितः ॥ त्रहं वसति तोयेषु त्र्यहं वसति चाग्निषु । त्र्यहमाकाशगो भूत्वा दिनमेकं तु वायुगः ॥ प्रथमेन तु पिण्डेन कलानां यस्य सम्भवः । द्वितीयेन तु पिण्डेन मांसत्वक्शोणितोद्भवः ॥ तृतीयेन तु पिण्डेन मतिस्तस्याभिजायते । चतुर्थेन तु पिण्डेन अस्थिमज्जा प्रजायते ॥ पञ्चमेन तु पिण्डेन हस्तामुळ्यशिरो मुखम् ॥
उपसंहारः
--
I
षष्ठेन कृतपिण्डेन हृदयं तालु जायते । सप्तमेन तु पिण्डेन दीर्घमायुः प्रजायते ॥ अष्टमेन तु पिण्डेन वाचं पुष्यति वीर्यवान् । नवमेन तु पिण्डेन सर्वेन्द्रियसमाकृ[ह]तिः ॥ दशमेन तु पिण्डेन भावानां पुवनं (उदयः) तथा । पिण्डेपिण्डे शरीरस्य पिण्डदानेन सम्भवः ॥ ॥ इति पिण्डोपनिषत्समाप्ता ॥

Page #416

34679TL GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 387 प्रतिपाद्यविषयः
त्यक्तदेहस्य देहत्यागादारभ्य दिनदशकपर्यन्तं स्थितिक्रमः प्रदर्शितः। तमुद्दिश्य आदिनदशकं पुत्रादिदत्तेभ्यः पिण्डभ्यः तस्य शरीरान्तरोत्पत्तिक्रमश्च कथितो दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते, इयममुद्रिता च ॥
No. 355 (B 124/9). पिप्पलोपनिषत् (शरभोपनिषत् .)
Pippalopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.—Modern. Size-7x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Kannada. Correct or incorrect-Not so Folios-44-46.
___very correct. Lines on a page-12. Complete or incompleteLetters in a line-16. ____Complete.
उपक्रमः
अथ हैनं पैप्पलादो ब्रह्माणमुवाच । भो भो भगवन् ब्रह्मविष्णुरु. द्राणां मध्ये को वाऽधिकतरो ध्येयश्च, तत् त्वमेव नो ब्रूहि इति ॥
तस्मै स होवाच पितामहश्च
हे पिप्पलाद शृणु वाक्यमेतत् । बहूनि पुण्यानि कृतानि येन
तेनैव लभ्यः परमेश्वरोऽसौ ॥ यस्याण्डजोऽहं हरिरिन्द्रमुख्याः
मोहान्न जानन्ति सुरेन्द्रमुख्याः । यो ब्रह्माणं विदधाति तस्मै
वेदांश्च सर्वान् प्रहिणोति चाग्रयम् ॥ प्रभुं वरेण्यं पितरं महेश । ममापि विष्णोर्जनकं देवमीड्यम् ॥ D.C.M.
25*

Page #417

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
तस्मै महापासाय महेश्वराय नमः । एतद्वैपैप्पलादं महाशास्त्रं न ददेद्यस्य कस्य चित् ॥ नास्तिकाय नभक्ताय न शठाय न दाम्भिके । सच्छिष्याय विरक्ताय सुदृढाय सुशलिने ॥ दातव्यं शम्भुभक्ताय गुरुभक्ताय धीमते ॥
पैप्पलादं धर्मशास्त्रं योऽधीते सर्वपापाद्विमुक्तो भवति। सर्ववेदा ध्यायी भवति। पापमानाध्यायी भवति । ससन्तः(संतत) शिवप्रियो भवतात्याह परब्रह्म । भेदेते(योऽधीते) सोप्येवमेव भवति, इत्यों सत्यमित्युपनिषत् ॥
॥ इति पिप्पलादोपनिषत् समाप्ता । प्रतिपाद्यविषयः
पिप्पलादब्रह्मप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि दक्षयज्ञविध्वंसनविषपानशरभावतरणविष्णुवरप्रदानादिरुद्रचरित्रवर्णनपूर्वकं रुद्रस्याधिक्यमुपवर्ण्य तस्यावश्यध्येयत्वं चाभिधायैतदुपनिषत्पाठफलं चाभिहित दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः___ इयमुपनिषत् अस्मिन् कोशे समग्रा दृश्यते ॥ इयमुपनिषत् शरभोपनिषन्नाम्ना मुद्रिता दृश्यते । मुद्रितायां चास्यामुपनिषदि मध्ये कतिचन श्लोका अधिका दृश्यन्ते। तत्र तत्र किंचित्पाठभेदादिकमपि दृश्यते ॥
___No. 356 (4136/3).
पैङ्गलोपनिषत् .
Paingalopanișat. Substance-Palm-leaf. I Character--Andhra. Size-91x2 inches. | Folios-13-16.

Page #418

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
389
Lines on a page-15. Condition of Ms.-Worm
_eaten. Letters in a line-50. Correct or incorrect---Correct.
Complete or incompleteAge of Ms.-Old.
Complete. उपक्रमः
पूर्णमद इति शान्तिः । अथ हैनं पैङ्गलो याज्ञवल्क्यमुपसमेत्य द्वादशवर्षशुश्रूषापूर्वकं परमरहस्यकैवल्यमनुब्रूहीति पप्रच्छ । स होवाच याज्ञवल्क्यः । सदेव सोम्येदमग्र आसीत् । तत् नित्यमुक्तमविक्रियं सत्यज्ञानानन्दं पारपूर्ण सनातनमेकमेवाद्वितीयं ब्रह्म । तस्मान्मरुशुक्तिकास्थाणुस्फटिकादौ जलरौप्यपुरुषरेखादिवत् लोहितशुक्लकृष्णा गुणमयी गुणसामान्यानिर्वाच्या मूलप्रकृतिरासीत् । तत्प्रतिबिम्बितं यत्तत् साक्षि चैतन्यमासत् ि॥ उपसंहारः--
तेनेतिहासपुराणानां रुद्राणां शतसहस्राणि जप्तानि फलानि भवन्ति । प्रणवानामयुतं जप्तं भवति । दश पूर्वान् दशोत्तरान् पुनाति । स पतिपावनो भवति । स महान् भवति । ब्रह्महत्यासुरापानस्वर्णस्तेयगुरुतल्पगमनरेतस्संयोगपातकेभ्यः पूतो भवति । तद्विष्णोः परमं पदं संदा पश्यन्ति सूरयः। दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते । विष्णोर्यत्परमं पदम् । ओं सत्यमित्युपनिषत् । पूर्णमद इति शान्तिः ॥
॥पैङ्गलोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः___ पैङ्गलयाज्ञवल्क्यप्रश्नोत्तररूपायां चतुरध्यायीपरिमितायामस्यामुपनिषदि
प्रथमाध्याय-अद्वितीयब्रह्मणस्सकाशान्मूलप्रकृत्यावरणविक्षेपस्थूलशक्तयादिद्वारा जगत्सृष्टिक्रमः प्रतिपाद्यते ॥
द्वितीयाध्याये-स्थूलसूक्ष्मकारणशरीरोत्पत्तिकथनपूर्वकं जीवब्रह्मणोः स्वरूपं विविच्यते ॥

Page #419

390
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
तृतीयेऽध्याय-महावाक्यस्य अर्थविवरणपूर्वकं श्रवणमनननिदिध्यासनप्रकाराः प्रतिपाद्यन्ते ॥
चतुर्थेऽध्याय-ब्रह्मोपासकस्य फलं च विस्तरेणाभ्यधायि । ब्रह्मो सानायां साधनान्यभिधायैतदुपनिषध्ययनफलं चाभिहितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अध्यायचतुष्टयात्मिका इयमुपनिषत् समग्रा अस्मिन् कोशे उपलभ्यते, शुक्लयजुश्शाखान्तर्गतेति मुद्रिता च ॥
No. 357 (B 464/1).
पैङ्गलोपनिषत्.
Paingalopanișat. Substance--Paper.
Age of Ms.– Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-13.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-12.
Complete or incomplete Letters in a line--16.
Complete.
उपक्रमः
No. 356 कोशवत्.
उपसंहारः
_No. 356 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः___No. 356 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 356 कोशवत्.

Page #420

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MTSORE391
No. 358 (B 124/6).
प्रणवशरीरोपनिषत् .
Praṇava Śarīropanişat. Substance-Paper. | Age of Ms.-Modern. Size-73x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Kannada. Folios-38-39.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-12.
Complete or incompleteLetters in a line-16. ___Complete.
उपक्रमः
पुरस्ताद्ब्रह्मणस्तस्य विष्णोरद्भुतकर्मणः । रहस्यं ब्रह्मविद्यायाः कृताग्निं सम्प्रचक्षते ॥ ओमित्येकाक्षरं ब्रह्म यदुक्तं ब्रह्मवादिभिः । शरीरं तस्य वक्ष्यामि स्थानं कालत्रयं तथा ॥ तत्र देवास्त्रयः प्रोक्ता लोका वेदास्त्रयोऽग्नयः । तिम्रो मात्रा (मात्रार्धमात्रा) च प्रत्यक्षस्य शिवस्य तु ॥ ऋग्वेदो गार्हपत्यश्च पृथिवी ब्रह्म एव च ।
अकारश्च शरीरं तु व्याख्यातं ब्रह्मवादिभिः ॥ उपसंहारः
सा नाडी सूर्यसङ्काशा सूर्य भित्त्वा तथा परम् । द्विसप्ततिसहस्राणि नाडि भित्वा स मूर्धनि । वरदा सर्वभूतानां सर्व व्याप्यावतिष्ठते । कामं घण्टानिनादस्तु यथा लीयति शान्तया ॥ ओंकारस्तु तथा योज्यो हृदये शान्तिमिच्छता । यस्मिन् स लीयते शब्दस्तत्परं ब्रह्म लीयते ॥ एवं हि लीयते ब्रह्म सोऽमृतत्वाय कल्पते । सोऽमृतत्वाय कल्पत इति ओमित्युपनिषत् ॥
॥ इति प्रणवशरारोपनिषत्समाप्ता॥

Page #421

392
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSs.
[वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र एकाक्षरात्मके प्रणवे सकलदेवतानामवस्थानमुक्ता तस्य मात्रात्रितयवत्वं चोपवर्ण्य तद्गताकारादिवर्णानामपि ऋग्वेदादिरूपत्वं प्रकाश्य तेषां वर्णानां स्थानमभिधायार्धमात्रायाः प्रणवशिखायाः स्वरूपमप्युक्ता तन्नादावस्थानस्वरूपाभिधानपूर्वकं तदुपासकफलं चाभिहितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । यद्यपीयमुपनिषत् ब्रह्मविद्योपनिषन्नाम्ना यजुश्शाखीयतया च मुद्रिता दृश्यते। मुद्रितकोशे चान्ते भूयान् ग्रन्थरशिः प्रणवाभ्यसनप्रकारादिनिरूपणपरो दृश्यते । स च भागोऽत्रत्यकोशद्वयेऽपि न दृश्यते । अत एवानयोर्नामभेदस्स्यादिति तर्कयामः । अस्या एव प्रणवोपनिषदिति No. 359 कोशे नामधेयं लिखितं दृश्यते ॥
No. 359 (B 123/3).
प्रणवोपनिषत्.
Pranavopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.--Modern. Size--74x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Folios-12-13.
Correct or incorrect-- Correct. Lines on a page-12. Complete or incomplete Letters in a line-13. ___Complete. उपक्रमः
हरिः ओम् ॥ प्रसादाब्रह्मणस्तस्य विष्णोरडुतकर्मणः । रहस्यं ब्रह्मविद्यायां धृतामि(ग्निं)सम्प्रचक्षते ॥ ओमित्येकाक्षरं ब्रह्म यदुक्तं ब्रह्मवादिभिः । शरीरं तस्य वक्ष्यामि स्थानं कालत्रयं तथा ॥ तत्र देवास्त्रयः प्रोक्ता लोकावेदास्त्रयोऽग्नयः। तिस्रो मात्रार्धमात्रा च प्रत्यक्षस्य शिवस्य तु ॥
ध्रुवामिं. देवालयोऽग्नयः, 3 त्र्यक्षरस्य. इति कोशान्तरे पाठाः.

Page #422

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
393
ऋग्वेदो गार्हपत्यश्च पृथिवी ब्रह्म एव च ।
अपरस्य शरीरं तु व्याख्यातं ब्रह्मवादिभिः ॥ उपसंहारः
सा नाडी सूर्यसङ्काशा सूर्य भित्त्वा तथा परम् । द्वासप्ततिसहस्राणि नाडी भित्त्वा स मूर्धनि ॥ शङ्करस्सर्वभूतानां सर्व व्याप्यैव तिष्ठति । कांस्यखण्डनिनादस्तु यथा लीयति शान्तये ॥ ओंकारस्तु तथा योज्यश्शान्तये सर्वमिच्छता। यस्मिन् स लीयते शब्दः तत्परं ब्रह्म गीयते ॥ ध्रुवं हि लीयते ब्रह्म सोऽमृतत्वाय कल्पते । सोऽमृतत्वाय कल्पत इति । प्रणवोपरि परं ब्रह्म लीयते ॥
॥ इति प्रणवोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 358 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 358 कोशवत्। No. 358 कोशापेक्षयाऽत्र तत्रतत्र पाठवैलक्षण्यं दृश्यते ॥ No. 358 कोशे त्वस्या एवोपनिषदः प्रणवशरीरोपनिषदिति नाम लिखितं दृश्यते ॥
No. 360 (B 466/1). प्राणाग्निहोत्रोपनिषत्.
Prāṇāgnihotropanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra. Folios-163-166.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--11. Complete or incompleteLetters in a line-20.
Complete. गार्हपत्यं च. 'अकारस्य.

Page #423

394
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
उपक्रमः
सह नाववत्विति शान्तिः। अथातस्सर्वोपनिषत्सारं संसारज्ञानातीतमन्नसूक्तं शारीरयशं व्याख्यास्यामः । यस्मिन्नव पुरुषश्शरीरे विनाऽप्यग्निहोत्रेण विनाऽपि सांख्येन संसारविमुक्तिर्भवतीति स्वेन विधिना अन्नं भूमौ निक्षिप्य या ओषधयस्सोम राशीरिति तिसृभिः अन्नपत इति द्वाभ्यामनुमन्त्रयते ॥
उपसंहारः
ग्रीवाधारा पोता तन्मात्राणि सदस्यं महाभूतानि प्रयाजा गुणा अनूयाजा जिह्वेडा दन्तोष्ठौ सूक्तवाकस्तालुकं युवाकः स्मृतिर्दया क्षान्तिरहिंसा पत्नी संयाजा ओङ्कारो यूप आशा रशना मनोरथः कामः पशुः केशा दर्भा इन्द्रियाणि यज्ञपात्राणि कर्मेन्द्रियाणि हवींषि अहिंसा इष्टयस्त्यागो दक्षिणा अवभृथमरणात् सर्वा ह्यस्मिन् देवताः शरीरेऽधिसमाहिताः॥
वाराणस्यां मृतो वाऽपि इदं वा ब्राह्मणः पठेत् । एकेन जन्मना जन्तुर्माक्षं च प्राप्नुयादिति ॥
॥ प्राणाग्निहोत्रोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र बाह्याग्निहोत्रं विनाऽप्यान्तराग्नौ होमरूपः प्राणाद्याहुतिरूपः शारीरयज्ञः सेतिकर्तव्यताकः तत्तन्मन्बनिर्देशपूर्वकममिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् समग्रप्राययमुपनिषत् दृश्यते, मुद्रिता च ॥
...No. 361 (3581/12).
प्राणाग्निहोत्रोपनिषत् .
Prāņāgnihotropanisat. Substance--Palm-leaf. | Character-Andhra. Size-20x2 inches. | Folios-23.

Page #424

39191992] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
395
Lines on a page--16. Letters in a line--85. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect—Correct. Complete or incomplete
Complete.
34714:
No. 360 #arena
JYHET:
No. 360 hazara.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 360 12a.
वक्तविशेषः
No. 360
rata.
No. 362 (4136/24).
प्राणाग्निहोत्रोपनिषत् .
Prānāguikotropanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-91X2 inches.
Condition of Ms.- Appears to Character. - Andhra.
be good. Folios-94.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-16. Complete or incompleteLetters in a line-50.
Complete.
34954:
No. 360 F
C .

Page #425

396
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेद:
उपसंहारः
यूप आशा रशना मनोगतः कामः पशुः केशा दर्भा इन्द्रियाणि यज्ञपात्राणि कर्मेन्द्रियाणि हवंषि अहिंसा इष्टयस्त्यागो दक्षिणा
प्रतिपाद्यविषयः
No. 360 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 360 काशवत् .
No. 363 (B 467).
बढचोपनिषत् .
Bahvrcopanisat. Substance-Paper.
Letters in a line-20. Size-8x6 inches.
Age of Ms.- Modern.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios--239.
Complete or incompleteLines on a page-11.
Complete.
उपक्रम:_____ओं वाङ्मे मनसीति शान्तिः ॥ देवी हकाऽग्र आसीत् । सैव जगदण्डमसृजत । कामकलेति विज्ञायते । शृङ्गारकलेति विज्ञायते । तस्या एव ब्रह्मा अजीजनत् । विष्णुरजीजनत् । रुद्रोऽजीजनत् । सर्वे मरुद्गणा अजीजनन् । गन्धर्वाप्सरसः किंनरा वादित्रवादिनस्समन्तादजीजनन् । भोग्यमजीजनत् । सर्वमजीजनत् । सर्व शाक्तमजीजनत् ॥ उपसंहारः
याऽसौ सोऽहमस्मीति वायाभाव्यते सैषा षोडशीस्त्रीविद्या पञ्चदशाक्षरी महात्रिपुरसुन्दरी बाला आम्बकेति वा सकळेति वा मातङ्गीति स्वयंवरकल्याणीति भुवनेश्वरीति चामुण्डेति चण्डेति वाराहाति तिरस्करणी राजमातङ्गीति वा शुकश्यामळेति वा लघुश्यामळेति वा अश्वारू

Page #426

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, MYSORE
397
ढेति वा प्रत्यङ्गिरा धूमवती सावित्री गायत्री सरस्वती ब्रह्मानन्दकळेति । ऋचोऽक्षरे परमे व्योमन् यस्मिन् देवा अघि विश्व निषेदुः । यस्तन्न वेद किमृचा कारष्यति । य इत्तद्विगु(दु)स्त इमे समासते । इत्युपनिषत् ॥
॥ बढ़चोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्याविषयः__ अत्र ब्रह्मादिभिः कामकलाबलेन जगत्सृष्टयुपवर्णनपूर्वकं त्रिपुरसुन्दरीललितापञ्चदशाक्षरीषोडशीविद्या बालादिसरस्वत्यन्ता महाविद्याश्च सूचिताः । सर्वासामासां विद्यानां प्रणवविद्यायामुपसंहारश्च प्रदर्शितः ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रोपलभ्यते । ऋक्शाखीयेति मुद्रितेयमुपनिषत् ॥
No. 364 (B 913/6).
Substance-Paper. Size-8x6 inches. Character-Grantha. Folios-50-53. Lines on a page-15. Letters in a line--22.
* बिल्वोपनिषत्. * Bilvopanisat.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete____Complete.
Subject in brief :
This Upanisat describes, in the form of a dialogue between Bilva Muni and Maheswara, the creation of Bilva tree, its greatness and the method and fruits of worshipping Siva with its petals, etc.
उपकमः
ओं, सह नावत्विति शान्तिः । ओं, अथ सनत्कुमारो भगवन्तं परमेश्वरं परिसमेत्योवाच

Page #427

398
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
कदाचिदासीनमुवाच बिल्वमुनिमहेशं भगवन्तमव्ययम् । विचार्य वक्तुं तु सनत्कुमारं प्रोवाच तस्मै भगवान् महशः ॥ पुरा जगन्मातृतपःप्रभावादासीन्महाविल्ववनस्पतिर्भुवि । आदित्य उद्गतो यस्मात्तस्माद्वैल्वजनिर्दुमः ।
उपसंहारः
येन केन प्रकारेण बिल्वैकेनापि मां यज । तीर्थदानतपोयोगस्वाध्याया नैव तत्समाः ॥ बिल्वं विधानतः स्थाप्य वर्धयित्वा च तद्दकैः ।
यः पूजयति मां भक्तया सोऽहमेव न संशयः ॥ य एतदधीते ब्रह्महाऽब्रह्महा भवति । स्वर्णस्तेय्यस्तेयी भवति । सुरापाय्यपायी भवति । गुरुवधूगाम्यगामी भवति । महापातकोपपातकाञ्च पूतो भवति । न च पुनरावर्तते न च पुनरावर्तत इति ॥
॥ ओ सह नाववत्विति शान्तिः ॥ इति बिल्वोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
बिल्वमुनिमहेश्वर प्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि बिल्वोत्पत्तिः, बिल्वमहिमा, बैल्वैर्दळश्शिवपूजाविधिः, तत्फलं चेत्येतत्सर्व सविस्तरं प्रतिपाद्यत ॥
वक्तव्यावशेष -
अस्मिन् कोश समग्रेयमुपनिषद्दश्यते । अमुद्रिता चेयमुपनिषत् ॥
No. 365 (B 913/2). बृहजाबालपूर्वतापनीयोपनिषत् .
Bșhad-jābālapūrvatāpaniyopanișat. Substance-Paper.
Character-Grantha. Size -8x6 inches. | Folios-4-18.

Page #428

उपनिषत् ) GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page-15.
Condition of Ms. - Good.
Letters in a line - 22.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
Age of Ms.—Old.
उपक्रमः
399
ओं, भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ ओम्, आपो वा इदमासन् सलिलमेव । स प्रजापतिरेकः पुष्करपर्णे भुसुण्डः समभवत् । तस्यान्तर्मनसि कामः समवर्तत । इद ँ सृजेयमिति । तस्माद्यत्पुरुषो मनसाऽभिगच्छति । तद्वाचा वदति । तत्कर्मणा करोति । तदेषाऽभ्युक्ता । कामस्तदग्रे समवर्तताधि | मनसो रेतः प्रथमं यदासीत् । सतो बन्धुमसति निरविन्दन् । हृदि प्रतीष्या कवयो मनीषेति । उपैनं तदुपनमति । यत्कामो भवति । य एवं वेद ॥
1
उपसंहारः
तद्वा एतत् परं धाम बृहज्जाबालोपनिषज्जपर्शालस्य, यत्र न सूर्यस्तपति यत्र न वायुर्वाति यत्र न चन्द्रमा भाति यत्र न नक्षत्राणि भान्ति यत्र नाग्निर्दहति यत्र न मृत्युः प्रविशति यत्र न दुःखानि प्रविशन्ति सदानन्दं परानन्दं शान्तं शाश्वतं सदाशिवं ब्रह्मादिवन्दितं योगिध्येयं परमं पदं, यत्र गत्वा न निवर्तन्ते योगिनः । तदेतदृचाऽभ्युक्तम् । तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः । दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते । विष्णोर्यत्परमं पदम् ॥ ओं सत्यं, ओं 'सत्यम् । नस पुनरावर्तते न स पुनरावर्तते । औं सत्यम् ॥
इति मुक्तिश्रुत्यभिधेयायां बृहज्जाबालोपनिषदि षष्ठं ब्राह्मणम् ॥ ॥ बृहज्जाबालोपनिषदि पूर्वतापनीयोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सृष्टिक्रमः, ओंकारवाच्यस्य परमेश्वरस्य पञ्चमुखेभ्यः पञ्चवर्णानां गवां उत्पत्तिः, तत्तद्गोमयेन पञ्चविधानां भस्मनामुत्पत्तिः, भस्मोत्पादनक्रमः, तत्तन्नियमदेवताद्यपासनविधयः, भस्मस्नानभस्मोडूळनभस्मधारणप्रकाराः, तत्तत्फलानि, अधिकारिणश्च प्रतिपाद्यन्ते । आख्यायि

Page #429

400
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदं:
कया भस्मनस्सर्वपापनिवर्तकत्वं, मृतसञ्जीवयितृत्वदिकं च प्रतिपाद्य भस्म प्राशस्त्यं च निर्धारितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः___ कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत् बृहजाबालपूर्वतापनीयनाम्ना लिखिता समग्रा दृश्यते । इयमेवोपनिषत् बृहजाबालनाम्नैव अथर्वशाखीयतया मुद्रिता दृश्यते। मुद्रितकोशे त्वतदुपीनषत्पाठफलप्रदर्शनपरभागे एतल्लि. खितकोशापेक्षया क्वचित्क्वचित्पाठवलक्षण्यं न्यूनाधिकग्रन्थभागश्च परिदृश्यते ॥
No. 366 (3621/14). बृहजाबालपूर्वतापनीयोपनिषत् .
Bịhadjābālapūrvatāpaniyopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line--32. Size-91x1 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Grantha.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-51-66.
Complete or incomplete-InLines on a page-9.
complete.
उपक्रमः--
No. 365 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 365 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 365 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 365 कोशवत्.

Page #430

3 GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Substance-Paper.
Size 8X6 inches.
Character-Andhra.
Folios-241-256.
Lines on a page---11.
उपक्रम:--
No. 365 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 367 (B 468/1).
बृहज्जाबाल पूर्वतापनीयोपनिषत् . Bṛhadjābālapūrvatā panīyopaniṣat.
No. 365 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 365 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 365 कोशवत् .
Letters in a line-20.
No. 368 (B 913/3).
बृहज्जाबालोत्तरतापनीयोपनिषत्
Substance-Paper. Size 8 X 6 inches.
D.C.M.
Bṛhadjābālottarată paniyopanisat
Age of Ms.-Modern. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct Complete or incomplete - Complete.
401
Character-Grantha. Folios-18-35.
26

Page #431

402
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
(
...
Lines on a page-15. Letters in a line-22. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
ओं, भद्रं कर्णोभिरिति शान्तिः । अथ हैनं भगवन्तं कालाग्निरुद्रं भुसुण्डः पप्रच्छ । कथं रुद्राक्षोत्पत्तिः । तद्धारणात् किं फलमिति । तं होवाच भगवान् कालाग्निरुद्रः। त्रिपुरवधाय पुरोन्मीलताक्षोऽहम् । तेभ्यो जलबिन्दवो भूमौ पतिताः। ते रुद्राक्षा जाताः सर्वानुग्रहार्थाय । तेषा नामोच्चारणमात्रेण दशगोप्रदानफलं भवति । दर्शनस्पर्शनाभ्यां द्विगुणं त्रिगुणं फलं भवति । अत ऊर्ध्वं वक्तुं न शक्नोमि ॥ उपसंहारः
कालाग्निरुद्रः प्रोवाच-योगज्ञानानां शिव एको ध्येयः शिवङ्करः सर्व मन्यत्परित्यज्य, एनामधीत्य ब्राह्मणो वा क्षत्रियो वा गर्भवासान्मुच्यत इत्यों सत्यम् । अथ कालाग्निरुद्रः प्रोवाच-सकृत् जप्ता शुचिः पूतः कर्मण्यो भवति । द्वितीयं जम्मा गाणपत्यमवाप्नोति । तृतीयं जना देव. मेवानुप्रविशतीत्यों सत्यमित्यों सत्यम् । ओ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ।
॥ इति बृहजाबालोपनिषदि उत्तरतापनीयोपनिषत् सामाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
भुसुण्डकालाग्निरुद्रप्रश्नोत्तरात्मिकायामस्यामुपनिषदि रुद्राक्षोत्पत्तितद्भदतद्धारणतन्माहात्म्यादिकं सप्रपञ्वं प्रतिपाद्य एतदुपनिषत्पाठफलं चान्ते सप्रपञ्चमभिहितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः- .
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत् बृहज्जाबालोत्तरतापनीयनाम्ना लिखिता समग्रा दृश्यते । इयमेवोपनिषत् अथर्वशाखीयतया रुद्राक्षजाबालोपनिष. नाम्ना मुद्रिता दृश्यते । मुद्रितोपनिषदि एतदुपनिषत्पाठफलप्रदर्शनपरभागे एतल्लिखितापेक्षया पाठवलक्षण्यादिकं दृश्यते ॥

Page #432

उपनिषत् ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
403
No. 369 (3621/15). बृहजाबालोत्तरतापनीयोपनिषत्.
Bịhadjābālottaratā paniyopanişat. Substance-Palm-leaf.
Age of Ms.-Appears to be Size-91 xlt inches.
old. Character-Grantha.
Correct or incorrect—Not so Folios-66-74,
very correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-3:2.
Complete.
उपक्रमः
No. 368 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 368 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 368 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 368 कोशवत्.
No. 370 (3581/23).
बृहजाबालोपनिषत् .
Bșhadjābālopanişat. Substance-Palm-leaf. I Character- Indhra. Size-20 x 2 inches. | Folios-27-32.
D.C.I.
26*

Page #433

40.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT xss.
[4:
Lines on a page-14. Letters in a line-106. Age of Ms. -Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete-In
coinplete.
उपक्रमः
No. 365 कोशवत् .
उपसंहारः____त्यक्तभैरवार्चना भैरवी घोरादियातनां नानाविधां काश्यां परेता भुक्ता ततश्शुद्धा मां प्रपद्यन्ते चान्तर्गृहे रेतो मूत्रं वा पुरीषं वा विसजन्ति मोहाद्भमेण वा ते ममैवान्तरस्थाने कुर्वन्ति, तत्सर्वमन्तयातनाबीजमेव भवति । यदा मूत्रं रेतः पुरीषं वा विसृजन्ति तदा तेन सिञ्चन्ते पितॄन् । तमेव पापकारिणं मृतं पश्य, नीललोहितो भैरवस्तं पातयत्यत्रमण्डले ज्वलजुलनकुण्डष्वन्येष्वपि। ततश्चाप्र मादेन निवसेकाश्यां लिङ्गरूपिण्याम् । आपो वा इदमासन्निति शान्तिः ॥
॥ इति बृहज्जाबालोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः____No. 365, 368 कोशद्वयदृश्यमानग्रन्थापेक्षया शिवमाहात्म्यशैवाष्टाक्षरमाहात्म्यादिप्रदर्शनपरग्रन्थमागा अत्राधिका दृश्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेष.__ मुद्रितकोशस्थषष्ठसप्तमब्राह्मणयोः एतत्कोशस्थयोः षष्ठसप्तमब्राह्मणयोश्च व्यत्यासः परिदृश्यते । मुद्रितकोशे अष्टमब्राह्मणं एतदुपनिषत्पाठकफलपरम् । अस्मिन् कोशे परिदृश्यमाने अष्टमब्राह्मणे रुद्राक्षमहिमादिकं दृश्यते । मुंद्रितकोशे तु रुद्राक्षजाबालोपनिषदिति नाम्ना प्रत्येकमुपनिषत दृश्यते । मुद्रितकोशे भस्ममहिमादिपरतया दृश्यमानं सप्तम ब्राह्मणं अस्मिन् कोशे नवमं ब्राह्मणमित्यालिखितम् । चतुर्थ ब्राह्मणं तु न दृश्यते । अत्रत्यलिखितकोशान्तरेभ्यो मुद्रिताच्चाधिकग्रन्था अत्र दृश्यन्ते ॥

Page #434

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, IISORE
405
No. 371 (1958/11).
बृहदारण्यकोपनिषत्
Bșhadāraṇyakopanișat. Substance - Palm-leaf. i Age of Ms.- Aucient. Size-18 x 1 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Not so Folios-50-75.
very correct. Lines on a page-10.
Complete or incomplete--- Letters in a line-90.
Complete.
उपक्रमः
__ हारेः ओम् ॥ उषा वा अश्वस्य मेध्यस्य शिरः सूर्यश्चक्षुर्वातः प्राणो व्यात्तमग्निर्वैश्वानरः संवत्सर आत्माऽश्वस्य मेध्यस्य द्यौः पृष्ठमन्तरिक्षमुदरं पृथिवी पाजस्यं दिशः पार्श्व अवान्तरदिशः पर्शव ऋतवोऽ. ङ्गानि मासाश्चाधिमासाश्च पर्वाण्यहोरात्राणि प्रतिष्ठा नक्षत्राण्यस्थीनि नभो मांसानि ॥
उपसंहारः
समानमा सांजीवीपुत्रात्सांजीवीपुत्रो मण्डूकायनर्माण्डूकायनिः मा ण्डव्यान्माण्डव्यः कौत्सात्कौत्सो माहित्थेाहित्थिामकक्षायणाद्वामक. क्षायणः शाण्डिाल्याच्छाण्डिल्यो वात्स्याद्वात्त्स्यः कुश्रेः कुधियज्ञवचसो राजस्तम्बायनाद्यक्षवचा राजस्तम्बायनस्तुरात्कावषेयात्तुरः कावषयः प्रजापतेः प्रजापतिब्रह्मणो ब्रह्म स्वयंभु ब्रह्मणे नमः ॥
यो ह वै चतुर्दश । श्वेतकेतुर्ह वा आरुणेयः षोडश । स यः कामयेत त्रयोदश । एषां वै भूतानामष्टाविंशतिः । अथ वंशश्चतस्रः । पञ्चब्राह्मणेषु पञ्चसप्ततिः ॥
॥ इति बृहदारण्यकोपनिषत्समाप्ता ॥

Page #435

406
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
:
प्रांतपाद्यविषयः--
शुक्लयजुश्शाखान्तर्गतायां पडध्यायर्यापरिमितायामस्यामुपनिषदि षभिाह्मणैर्विभक्ते प्रथमाध्याय-अश्वमेधीयाश्वस्य ब्रह्मदृष्टयौपयिकविश्वपरूमत्वात्कीर्तनं. उद्गातार मुख्यप्राणदृष्टिविधिकथनं, नारायणतदुपासनतत्प्राप्तीनां परमतत्वहितपुरुषार्थत्वकथनं, मनुष्यादिसृष्टिकथनं. कृत्स्नब्रह्मोपासनाभिधान, सर्वविज्ञानप्रश्नोत्तराभिधानं. आत्मलोकोपासनकथनं, पानयज्ञादिकथनं, अविद्याकार्यापसंहार इत्येतत्सर्व दृश्यते ॥
ब्राह्मणषटकपारमिते द्वितीयाध्याये-कार्यकारणात्मकभूतस्वरूपनिर्धारणं, मूर्तामूर्तब्रह्मस्वरूपाभिधानं, आत्मैवेदं सर्वमिति प्रतिज्ञातार्थनिर्वहणं, विद्याप्रवर्तकाचार्यवंशकथनं च दृश्यते ॥ ___ नवभिाह्मणैविभक्ते तृतीयाध्याये याज्ञवल्क्यमहिमानुवर्णनपूर्वकः तेन सहाश्वलार्तभागभुज्यूषस्तकहोलगार्ग्युद्दालकशाकल्यसंवादः परिदृश्यते ॥
ब्राह्मणषद्कपरिमिते चतुर्थाध्याये-जनकं प्रति याज्ञवल्क्येन जीबस्वरूपदेहान्तरप्राप्तिक्रमतदुपेयपरमफलतत्साधनादिकमभिहितं दृश्यते ॥
पश्चदशभिर्ब्राह्मणैर्विभक्ते पञ्चमाध्याये -प्रणवोपासना, सर्वोपास्त्यङ्गभूतशमदमादयः, ब्रह्मोपासनाङ्गं हृदयोपासनं, विद्युदादिषु ब्रह्मदृष्टयापासनानि, ब्रह्मविदां गतिः, तपउपासनं अन्नप्राणयोर्ब्रह्मत्वेनोपासनं, उक्थय जुस्सामक्षत्रदृष्टया प्राणोपासनानि गायन्युपहितब्रह्मोपासनं, आतिवाहिकादित्याग्नयोः प्रार्थनामन्त्राश्चेत्येतत्सर्वमभिहितं दृश्यते ॥
ब्राह्मणैः पञ्चभिरुपेते षष्ठाध्याय चाक्चक्षुश्श्रोत्रमनोरेतआत्मकप्राणोपासनानि, वागादीनामुत्क्रमणप्रवेशक्रमः, प्रवाहणनाम्ना राज्ञा गौतमाय पश्चाग्निविद्योपदेशः, पश्चाग्निविदां तदविदां च गतिः, महत्त्ववाजपयप्रकारसंपादककर्माणि, एतत्कर्मानुष्ठातुः सति दोषे प्रायश्चित्तानां कामनाविशेषेषु कर्तव्यानां च विधिः, ओदनपाककालजातकर्मनामकरणानि, पुत्रवत्त्वप्रशंसा, एतद्विद्याप्रवचनवंश इत्येतत्सर्वमभिहितं दृश्यते ॥ वकव्यविशेषः
शुक्लयजुश्शाखीयशतपथब्राह्माणान्तर्गतमिदमुपनिषत्काण्डं बृहत्तादरण्यपाट्यत्वाद्ब्रह्मविद्याप्रतिपादकत्वाच्च बृहदारण्यकोपनिषदिति व्यप

Page #436

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MTSORE
407
दिश्यते । अध्यायाष्टकपरिमितमप्येतत् प्रथमद्वितीययोर्ब्रह्माप्रतिपादकत्वातृतीयस्याश्वमेधवियकत्वेऽपि ब्रह्मदृष्टिविधिरूपतया ब्रह्मात्मकत्वप्रतिपादनपरतया च ब्रह्मसंबन्धित्वेन तृतीयाध्यायप्रभृत्यध्यायषट्कपरिमित. मेवोपनिषदिति व्यवह्रियते । इयं चोपनिषन्मुद्रिता कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते ॥
No. 372 (1682/11).
बृहदारण्यकोपनिषत्.
Bộbadāraṇyakopanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.- Ancient. Size-151x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha. Folios-76-187.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-5.
Complete or incomplete-InLetters in a line-32 ___ complete.
उपक्रमः
सर्वस्यैतस्यात्ता भवति । सर्वमस्यान्नं भवति । य एवमेतददितेरदितित्वं वेद । सोऽकामयत भूयसा यज्ञेन भूयो यजेयेति ॥
उपसंहारः--
No. 371 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 371 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
तृतीयाध्याये द्वितीयब्राह्मणमध्यभागमारभ्य समग्रोपनिषदस्मिन् कोशे उपलभ्यते ॥

Page #437

408
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
Substance-Paper. Size - 8 x 6 inches.
Character — Kannada. Folios-10.
-
No. 373 (B 471/1).
ब्रह्मविद्योपनिषत् (प्रणवोपनिषत् ).
Lines on a page—11. Letters in a line-16.
Brahmavidyopaniṣat.
पसंहारः-
Age of Ms. – Modern.
Condition of Ms.--Good.
सह नाववत्विति शान्तिः ॥ प्रसादाद्ब्रह्मणस्तस्य विष्णोरद्भुतकर्मणः । रहस्यं ब्रह्मविद्यायां ध्रुवाग्निं सम्प्रचक्षते ॥ ओमित्येकाक्षरं ब्रह्म यदुक्तं ब्रह्मवादिभिः । शरीरं तस्य वक्ष्यामि स्थानं कालत्रयं तथा ॥ तत्र देवास्त्रयः प्रोक्ताः लोका देवास्त्रयोऽग्नयः । तिस्रो मात्राऽर्धमात्रा च त्र्यक्षरस्य शिवस्य तु ॥ ऋग्वेदो गार्हपत्यं च पृथिवी ब्रह्म एव च । अकारस्य शरीरं तु व्याख्यातं ब्रह्मवादिभिः ॥
Correct or incorrect — Correct.
Complete or incompleteComplete.
सर्वभूताधिवासोऽहं सर्वव्यापी स्वराडहम् । समस्तसाक्षी सर्वात्मा सर्वभूतगुहाशयः ॥ सर्वेन्द्रियगुणाभासः सर्वेन्द्रियविवर्जितः । स्थानत्रयव्यतीतोऽहं सर्वानुग्राहकोऽस्म्यहम् ॥ सच्चिदानन्दपूर्णात्मा सर्व प्रेमास्पदोऽस्म्यहम् । सच्चिदानन्दमात्रोऽहं स्वप्रकाशोऽस्मि चिद्धनः ॥ सत्यस्वरूपसन्मात्रः सिंहः (सिद्धः) सन्मात्रकोऽस्म्यहम् । सर्वाधिष्ठानसन्मात्रः स्वात्मबन्धहरोऽस्म्यहम् ॥
[वंदः

Page #438

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, ITSORE
409
सर्वग्रासोऽस्म्यहं सर्वद्रष्टा सर्वानुभूरहम् । एवं यो वेद तत्त्वेन स वै पुरुष उच्यते ॥
इत्युपनिषत् ॥ ब्रह्मविद्योपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र प्रणवस्वरूपविवरणं कृतम् । प्रणवोपासनाप्रकारा अनेकविधा विद्याश्च प्रदर्शिताः । तासु हंसविद्याया मुख्यत्वप्रतिपादनं कृतम् । निष्कळसकळभावविवेचनं ज्ञानमाहात्म्यं च दर्शितम् । ज्ञानसिद्धिर्योगनैवेति च निर्णीतम् । प्रणवहंसजपक्रमः कथितः । अहमर्थभावना चान्ते प्रकटीकृता दृश्यते ॥ वक्तव्याविशेषः
___ अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा उपलभ्यते, याजुषीति मुद्रिता च ॥
No. 358 कोशे तु यद्यपीयं प्रणवोपनिषन्नाम्ना लिखिता दृश्यते, तथाऽपि लिखितकाशापेक्षयात्रान्त अधिको ग्रन्थभागो लिखितो दृश्यते । अधिकग्रन्थभागोपलम्भादस्या ब्रह्मविद्योपनिषदिति नामान्तरं स्यादित्यूहनीयम् ॥
No. 374 (1682/5). ब्रह्मविद्योपनिषत् (प्रणवोपनिषत् ).
Brahmavidyopanișat. Substance-Palin-leaf. | Age of Ms.– Ancient. Size--154 x 1} inches.
Condition of Ms.- Worm
eaten bere and there. Character-Grantha.
Correct or incorrect-InFolios-4.
correct. Lines on a page-8.
Coniplete or incomplete-- Letters in a line-32. | Complete.
उपक्रमः
No. 373 कोशवत्.

Page #439

410 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
-
No. 373 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषय:
No. 373 कोशवत्.
वक्तव्य विशेषः
No. 373 कोशवत .
उपक्रमः
Substance-Palm-leaf. Size— 152 × 12 inches. Character—Nāgari. Folios-6-8.
Lines on a page-6. Letters in a line - 51.
No. 375 (1643/4 ) .
ब्रह्मोपनिषत् .
Brahmopanisat.
उपसंहारः
•
Age of Ms. – Ancient.
Condition eaten.
हरिः ओम् ॥ अथास्य पुरुषस्य चत्वारि स्थानानि भवन्ति, नाभिर्हृदयं क . र्धा च । तत्र चतुष्पादं ब्रह्म विभाति । जागरिते ब्रह्मा, स्वप्न विष्णुः, सुषुप्तौ रुद्रः, तृतीयमक्षरम् । स आदित्यो विष्णुश्चेश्वरश्च । स्वयममनस्कमश्रोत्रमपाणिपादं ज्योतिर्विदितम् ॥
[ वेद: -
of Ms. - Worm.
Correct or incorrect- Correct.
Complete or incompleteComplete.
जाग्रत्स्वप्ने तथा जीवो गच्छत्यागच्छते पुनः । नेत्रस्थं जागरितं विद्यात् कण्ठे स्वप्नं समाविशेत् ॥ सुषुप्तं हृदयस्थं तु तुरीयं मूर्धनि स्थितम् । यतो वाचो निवर्तन्ते अप्राप्य मनसा सह ॥

Page #440

3917TI GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
411
आनन्दमेतजीवस्य यज्ज्ञात्वा मुच्यते बुधः । सर्वव्यापिनमात्मानं क्षीरे सपिरिवार्पितम् ॥ आत्मविद्या तपोमूलं तद्ब्रह्मोपनिषत्पदम् ॥ तब्रह्मोपनिषत्पदमिति ॥
॥ इति ब्रह्मोपनिषत्समामा ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र आत्माभिव्यक्तिस्थानानि,ब्रह्मस्वरूपं, ब्रह्मोपासनाक्रमः, तत्फलं चाभिहितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समग्रा याजुषीति मुद्रिता च दृश्यते । कोशे ऽस्मिन्नादौ शान्तिमन्त्रपाठलखनं न दृश्यते ॥
No. 376 (1682/7).
ब्रह्मोपनिषत्.
Brahmopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.---Ancient. Size-151 x 1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha. Folios-7-8.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-8.
Complete or incompleteLetters in a line-32. ___Complete.
उपक्रमः
No. 375 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 375 कोशवत् .

Page #441

412
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 375 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 375 कोशवत्.
No. 377 (1682/12).
ब्रह्मोपनिषत् .
Brabmopanișat. Substance - Palin-leaf. Age of Ms.--Ancient. Size-151 x 1 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Grantha. Folios-2.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-48.
Complete.
उपक्रमः
No. 375 कोशवत्
उपसंहारः
No. 375 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 375 कोशवत.
वक्तव्यविशेषः
No. 376 कोशवत्.

Page #442

Substance-Palm-leaf. Size 9 × 1 inches. Character-Grantha.
उपक्रमः -
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MŸSORE 413
Folios-2.
Lines on a page-9. Letters in a line -36.
उपसंहार:
No. 375 कोशवत् .
—
No. 378 (3621/2).
ब्रह्मोपनिषत्.
Brahmopaniṣat.
No. 375 कोशवत्.
प्रतिपाद्य विषय:
No. 375 कोशवत् .
वक्तव्य विशेषः
No. 375 कोशवत्.
No. 379 (1973/1).
ब्रह्मोपनिषत्.
Brahmopaniṣat.
Substance-Palm-leaf. Size 15 x 1 inch. Character Nagari. Folios-123-124. Lines on a page-5. Letters in a line-68.
Age of Ms.-Ancient.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.
Age of Ms.-Ancient.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #443

414
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः .
उपक्रमः-.
No. 375 कोशवत.
उपसंहारः
No. 375 कोशवत.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 375 कोशवत.
वक्तव्यविशेषः
_No. 375 कोशवत् . एतत्कोशान्ते 'इत्यथर्वणरहस्योपनिषत्स. माप्ता' इति लेखदर्शनादस्यास्तन्नामान्तरमिति ज्ञायते । कोशादौ तु यजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रो लिखितो दृश्यते ॥
No. 380 (B 470/1)
ब्रह्मोपनिषत् .
Brahmopanisat. Substance--Paper.
Age of Ms.—Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-3.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incomplete - Letters in a line-20.
complete.
उपक्रमः--
No. 375 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 375 कोशवत्.

Page #444

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 415
प्रतिपाद्यविषयः
No. 375 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 375 कोशवत् । कोशेऽस्मिंस्तु यजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रलेखनमादौ दृश्यते ॥
No. 381 (B 124/12).
* भक्तियोगोपनिषत् .
* Bhaktiyogopanisat.
Substance—Paper.
Size - 73 × 6 inches.
Character-Kannada.
Folios-58-59.
Lines on a page-11.
Letters in a line-18. Age of Ms. — Modern. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect —Correct. Complete or incomplete— Complete.
Subject in brief :—
This Upanisat describes, in detail, the characteristics of an Avadhūta who has attained the unity of Linga and Anga and has thus become a Yogasiddha.
उपक्रमः-
अथ परमशिवलिङ्गाङ्गसामरस्यभक्तियोगं व्याख्यास्यामो विविदिषे स्वस्वरूपस्य । न मनोबुद्धयहङ्कारचित्तानि न श्रोत्रत्वक्चक्षुर्जिह्वाघ्राणानि, न वा वाक्पाणिपादपायूपस्थानि तत्कृतान्यभिमन्यते । न परो नापरो न पुण्यं नापुण्यं न निरवयवं न सावयवं विमुक्तो विशुद्धाद्वैतभावमाश्रित्य न द्रष्टा नाद्रष्टा न श्रोता नाश्रोता न वक्ता नावक्ता न कर्ता नाकर्ता नाभिमनो नानावमानः [नानभिमान ] सोऽवधृतः ॥

Page #445

416 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:उपसंहारः
सोsहंभाव धृतलिङ्गस्य चित्ते परोपकारं शिवकार्यं विचिन्त्यात् ॥ कृताकृतं दानमिदं प्रणीतं देयं तच्च शिवबुद्धया न चान्यत् । न योगयुक्तोऽपि न चावधूतः परं भावं नयति शिवभक्तस्य लोके तदेतल्लिङ्गाङ्गसामरस्यविविदिषुरिदमद्री ( धी) यात्परं भावमुपैतीति वेदवचनं भवति भवतीति । ओमित्युपनिषत् ॥
॥ भक्तियोगोपीनघत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र परमशिवलिङ्गाङ्गसामरस्यमापन्नस्य योग सिद्धस्यावधूतस्य धर्मा विस्तरतः प्रतिपादिता दृश्यन्ते |
वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितेयमुपनिषत्, अस्मिन् कोशे समग्रा च दृश्यते । सर्वास्त्रयुपनिषत्सु प्राय आदौ परिदृश्यमानः तत्तच्छाखीय शान्ति मन्त्र पाठोऽत्र न दृश्यते ॥
No. 382 (3581/24). भस्मजाबालोपनिषत् . Bhasma Jābālopaniṣat.
Substance-Palm-leaf. Size – 20 × 24 inches. Character—Andhra.
Folios- 30-32.
Lines on a page-13.
Letters in a line - 106. Age of Ms. — Ancient. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect — Correct. Complete or incompleteComplete.
उपक्रम:--
ओं। भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः । अथ जावालो भुसुण्डः कैलासशिखरावासं ओङ्कारस्वरूपिणं महादेवमुमादेहार्धशेखरं सोमसूर्याग्निनयनं

Page #446

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
अनन्तेन्दुरविप्रभं व्याघ्रचर्माम्बरधरं मृगहस्तं भस्मोद्धृळितविग्रहं तिर्यस्त्रिपुण्ड्रेरखाविराजमानफालप्रदेशं स्मितसम्पूर्णपञ्चविधपञ्चाननं वीरासनारूढमप्रमेयमनाद्यन्तं निष्कळं निर्गुणं शान्तं निरञ्जनमनामयं
उपसंहारः-
ततश्शुद्ध मां प्रपद्यन्ते चान्तर्गृहं रेतो मूत्रं वा विसृजन्ति तदा तेन सिञ्चते पितृन् तमेव पापकारिणं मृतं पश्यन् नीललोहितो भैरवस्तं पातयत्यस्त्रमण्डले जलज्जलन कुण्डेष्वन्येष्वपि । ततश्वाप्रमादेन निवसेत्काइयां लिङ्गरूपिण्यामित्युपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषय:
भुसुण्डमहादेवप्रश्नोत्तररूपायामध्याय द्वितयविभक्तायामस्यामुपनिपदि - शिवस्य सर्वोत्तमत्वप्रतिपादनं भस्मधारणविधिः, भस्मधारणेऽ, धारणे च कर्मसु योग्यत्वायोग्यत्वीनर्धारणं, भस्माधारणे च प्रत्यवायप्रदर्शनं, उपासनार्थं प्रणवपञ्चाश्चर्यादि शैव मन्त्राणामुपदेशः, शिवस्य तत्त्वनिरूपणपूर्वकमनेकधा तदभिषेकतत्पूजनफलादिकथनं वेत्येतत्सर्वं प्रपश्चितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
न्र ॥
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । अथर्वशाखीयेति मुद्रिता
No. 383 ( B 913/4).
भस्मजाबालोपनिषत्.
Bhasmajā bālopaniṣat.
Substance-Paper. Size-8 x 6 inches. Character-Andhra.
Folios - 36-42.
Lines on a page-15. Letters in a line - 22.
D.C.M.
417
Age of Ms.--Old. Condition of Ms.- Good.
Correct or incorrect-Not so very correct.
Complete or incomplete—Incomplete.
7

Page #447

418
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
aa:.
उपक्रम:
No. 382 कोशवत्.
उपसंहारः__कापिलेनाज्येनाभिषिच्य स्वर्णस्तेयात्पूतो भवति । मधुनाऽभिषिच्य गुरुदारगमनात्पूतो भवति । सितया शर्करयाऽभिषिच्य सर्वजीव. बधात्पूतो भवति । क्षीरादिभिरेतैरभिषिच्य सर्वानवाप्नोति कामान् । इत्येकैकं महान् प्रस्थशतं महान् ? प्रस्थशतमानैः शतैरभिपूज्य मुक्तो भवति संसारबन्धनात् । मामेव शिवलिङ्गरूपिणमाञयां पौर्णमास्याममावास्यां वा महाव्यतीपाते ग्रहणे संक्रान्तावभिषिच्य तिलैः
प्रतिपाद्यविषयः
No. 382 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः--
असमग्रद्वितीयाध्यायान्तयमुपनिषदस्मिन् कोशे दृश्यते ॥
No. 384 (B 472). भस्मजाबालोपनिषत्.
Bhasmajā bālopanișat. Substance-Paper.
Letters in a line-18. Size-8x6 inches.
Age of Ms.--Modern.
Condition of Ms.-Good. Character--Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios-4.
Complete or incomplete -In. Lines on a page-13.
complete.
उपक्रमः
No. 382 कोशवत्.

Page #448

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
त्रिकालमेतत्प्रयुञ्जानः सर्ववेदपारायणफलमवाप्नोति । सर्वतीर्थफलमश्रुते । अनपब्रुवन् सर्वमायुरेति विन्दते प्राजापत्यं रायस्पोषं गौपत्यम् । एवमावर्तयेदुपनिषदमित्याह भगवान् सदाशिवस्साम्ब सदाशिव
स्साम्बः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 382 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः -
कोशेऽस्मिन्नेतदुपनिषदि प्रथमाध्यायमात्रमुपलभ्यते ॥
Substance-Palm-leaf. Size - 16 × 12 inches.
Character~~āndhra.
Folios - 25-27.
Lines on a page-6.
No. 385 (115/4).
भावनोपनिषत् .
Bhā vanopanisat.
उपक्रमः
419
Letters in a line- -50. Age of Ms. -- Old. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect--Correct. Complete or_incompleteComplete.
श्रीगुरुस्सर्वकारणभूता शक्तिः । तेन नवरन्धरूपो देहः । नवचक्ररूपं श्रीचक्रम् । वाराही पितृरूपा 1 कुरुकुळळावळिर्देवता माता । पुरुषार्थास्सागराः । देहो नवरत्नद्वीपः त्वगादिसप्तधातुरोमसंयुक्तः । सङ्कल्पाः कल्पतरवः । तेजः कल्पकोद्यानम् ॥
2
16 'कुरुकुला भेरुण्डा देवता ' आधार नवकाशक्त प्रस्तुगादिसप्तधातुभिरनेकैस्संयुक्तः ’ इति पाठः कोशान्तरे ॥
D.C.M.
27*

Page #449

420
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT YSS.
उपसंहार-.-.
त्वमस्ति नास्ति कर्तव्यमकर्तव्यमिति विकल्पानामात्मविलापनं होमः । भावनया विषयाणां भेदभावनं तत्करणम्। पञ्चदशतिथिरूपेण कालस्य परिणामावलोकनम् । पञ्चदश नित्याः । मुहूर्तत्रयं मुहूर्तद्वयं मुहूतमात्रं घटिकामात्रं वा भावनां करोति स जीवन्मुक्तो भवति स जीवन्मुक्तो भवति स जीवन्मुक्तो भवति। कादिहादियथोक्तंन भावनायां प्रतिपादितः । य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥ प्रतिपाद्यविषयः---
अस्यामुपनिषदि नवरन्ध्रमयदेहस्यैव नवशक्तिमयश्रीचक्रत्वरूपणेन तत्र भावनयैव कर्तव्यं पीठाद्यनुकल्पनमाभिधाय तदाराधनक्रमो मानसोऽभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः---
मुद्रितैतल्लिखितकोशयोः सूत्रेषु तत्रतत्र किंचिन्न्यूनाधिकभावो दृश्यते । अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते. अथर्वशाखान्तगतेति मुद्रिता च ॥
No. 386 (B677).
Substance-Paper. Size- 61x4 inches. Character-Nagari. Folios-6. Lines on a page-7. Letters in a line-16.
भावनोपनिषत्. Bhavanopanisat.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect- In
correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
No. 385 कोशवत्.

Page #450

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE
421
उपसंहारः___ एवं मुहूर्तत्रयं मुहूर्तद्वयं मुहूर्तमेकं वा भावनात्परो जीवन्मुक्तो भवति । चिन्तितकार्याण्ययत्नन सिध्यन्ति । एतत्तु शिवयोगिना गद्यते । कादितोऽग्नेर्भावनाऽत्र प्रतिपद्यत इत्युपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः--
No. 385 कोशवत.
वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन्नस्या उपनिषदः श्रीचक्ररहस्यमिति नाम लिखित दृश्यते । कोशेऽस्मिन् कृष्णयजुरथर्वोभयशास्त्रीयशान्तिमन्त्रपाठलेखनमादौ दृश्यते ॥
No. 387 (B 473/1).
भावनोपनिषत्.
Bhavayopanișat. Substance--Paper.
Letters in a line-16. Size-8x6 inches.
Age of Ms.- Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.—Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-3.
Complete or incomplete Lines on a page--13.
Complete.
उपक्रमः
No. 386 कोशवत्.
उपसंहार:___ स त्वमस्ति कर्तव्यममकर्तव्यमौदासान्यीनत्यात्मीवलापन होमः । स्वयं नपादुकानिमजनं परिपूर्णध्यानम् । एवं मुहूर्तत्रयं भावनया युक्तो

Page #451

422
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ वेदः
भवति, तस्य देवतात्मैक्यसिद्धिः । चिन्तितकार्याण्ययत्तेन सिध्यन्ति । स एव शिवयोगीति कथ्यत इत्युपनिषत् ॥
॥ इति भावनोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयःNo. 386 कोशवत
वक्तव्यविशेष·--
No. 386 कोशवत्.
Substance-Palm-leaf. Size – 91⁄2 × 2 inches. Character-Andhra. Folios-75.
Lines on a page--16. Letters in a line-50.
उपक्रमः --
No. 388 (4136/20).
भावनोपनिषत् .
Bhavanopaniṣat.
No. 386 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषय:
उपसंहारः
प्रत्येकं सप्तविंशतिधा भिन्नत्वेन इच्छाज्ञानक्रियात्म कब्रह्मग्रन्थिमद्रसतन्तुनाडीब्रह्मसूत्रम् । स्वव्यतिरिक्तवस्तुसङ्गरहितस्मरणं विभूषणम् । सत्सङ्गपरिपू .
1
-
Age of Ms. — Modern.
Condition of Ms.-Broken on one side.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete—Incomplete.
No. 386 कोशवत् .

Page #452

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
423
वक्तव्यविशेषः
No. 386 कोशवत्
No. 389 (3621/4).
भिक्षुकोपनिषत् .
Bhikṣukopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-91x1} inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect-InFolios--6-7.
correct. Lines on a page--8.
Complete or incompleteLetters in a line--36.
Complete.
उपक्रम:
__अथ 'भिक्षुकमोक्षाधिकारिणां कुटीचकबहूदकहंसपरमहंसाश्वेति चत्वारः । तत्र कुटीचका गौतमभरद्वाजयाज्ञवल्क्यवसिष्ठप्रभृ. तयः अष्टौ ग्रासान् चरन्तो योगमार्गे मोक्षमेव प्रार्थयन्ते । अथ बहूदकानां दण्डं कमण्डलु सशिखं यज्ञोपवीतं काषायवस्त्रं धारिणो ब्रह्मर्षिगृहेषु मधुमांस वर्जयित्वा अष्टौ ग्रासान् भैक्षाचरणं कृत्वा मोक्षमेव प्रार्थयन्ते ॥ उपसंहारः
अत्मनिष्ठ(ष्ठाः)प्राणसन्धारणार्थ यथोक्तकाले विमुक्त भैक्षमाचरन्तः शून्यागारदेवगृहतृणकूटवल्मीकवृक्षमूलकुलालशालाग्निहोत्रशाला नदी - पुलिनगिरिगह्वरकन्दरनिर्झरस्थाण्डिलेषु तत्त्वब्रह्ममार्गे सम्यक् सम्पन्नाः शुद्धमानसाः परमहंसा चा(च)रणेन संन्यासेन देहत्यागं करोति (कुर्वन्ति) स(ते) परमहंसो(सा) नामेति ॥
॥ इति भिक्षुकोपनिषत् समाप्ता ॥
भिक्षूणां मोक्षार्थिनां. 2 कुटीचका नाम. 3 बहुदका नाम इति पाठान्तरम् .

Page #453

424
प्रतिपाद्य विषयः
अत्र कुटीचकबहूदक हंसपरमहंस ाख्यसंन्यासत्रातुर्विध्यप्रदर्शन पूर्वकं तत्तद्धर्माः संक्षेपतः प्रतिपादिताः ||
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा उपलभ्यते ॥ मुद्रिता चेयमु पनिषत् ॥
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
Substance-Palm-leaf.
Size—92 x 2 inches. Character - Andhra.
उपक्रम:
Folios-16-17.
Lines on a page-15. Letters in a line --- 50.
―
No. 390 (4136/4).
भिक्षुकोपनिषत्.
Bhiksukopanisat.
No. 389 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 389 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 389 कोशवत्.
वक्तव्यविशेष:
No. 389 कोशवत्.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. Worm eaten on one side.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #454

उपानषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
425
No. 391 (B 474/1).
भिक्षुकोपनिषत्.
Bhikṣukopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms. - Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andbra. Folios-2.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page--12. Complete or incompleteLetters in a line--16.
Complete.
उपक्रमः
No. 389 कोशवत्.
रपसंहारः
No. 389 कोशवत. प्रतिपाद्यविषयः
No. 389 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 389 कोशवत्.
No. 392 (B 230/1).
* मठानायोपनिषत् .
* Mathāmnāyopanişat. Substance-Paper.
| Character-Kannada. Size-8x6 inches,
| Folios-19-22.

Page #455

4:26
Lines on a page-12. Letters in a line -- 16. Age of Ms. – Modern. Condition of Ms. - Good.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रम:
Correct correct.
Complete or incompleteComplete.
Subject in brief : -
This work cannot be called an Upanisat since it is written at the end that it was composed by Sankarācārya. Because it reveals the secrets of Saukara's system of Philosophy, it might have been termed an Upaniṣat.
or
अखण्डमण्डलाकारं व्याप्तं येन चराचरम् ।
तत्पदं दृश्यते येन तस्मै श्रीगुरवे नमः ॥
incorrect-In
श्रीगुरुभ्यो नमः । ऊर्ध्वाम्नाय गुरूपदेशभवनं ओङ्कारसिद्धासनं सिद्धाचार (र्य) वन्दितं समस्तवेदवेदाङ्गसारं निर्माण्यं परात्परं निरअनं ज्ञानार्थं षट्चक्रजाग्रदवस्थानिर्णयं परावाचा परात्परं सर्वसाक्षिधृतं चिन्मयं ज्योतिर्लिङ्गं निराकारं गलितं पूर्णप्रभाशोभितं शान्तं चन्द्रोदयं नित्यं समनस्तमै ? श्रीगुरुचैतन्यं प्रणमाम्यहम् ॥
·
औं प्रथमे पश्चिमानाये शारदामठः कीटवादी सम्प्रदायतीर्थाश्रम पदं । द्वारकाक्षेत्रं | सिद्धेश्वरो देवता भद्रकाळी देवी । ब्रह्मस्वरूपाचार्यः गङ्गागोमतीतीर्थ | स्वरूपब्रह्मचारी । सामवेदपठनम् | तत्त्वमस्यादिवाक्यविचारणम् । नित्यानित्यविवेकेन आत्मोपस्थितिः । आत्मतीर्थे अत्मोद्धारार्थं अपरोक्षसाक्षात्कारार्थं संन्यासग्रहणम् । कुलजानते नमते ? ओं नमो नारायणाय ॥
उपसंहारः
ओं सप्तम जम्बूद्वीपे साम्ये ज्ञानशिखानां सूत्रवेदवेद्यकानां (वेद्यक्यानां श्रद्धानदी विमलानीर्थं आत्मलिङ्गं सत्यार्थविचारणं नित्यानित्यविवेकेन आत्मोपस्थितिः आत्मतीर्थ आत्मोद्धारार्थज्ञानापरोक्षसाक्षात्कारार्थ . संन्यास ग्रहणं करिष्ये ओं नमो नारायण इति ॥

Page #456

उपनिषत् GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE 427 इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजका_यश्रीशङ्करा यीवरीबतायां ?
॥ मठाम्नायोपनिषदः समामाः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र गुरुवन्दनपूर्वकं जम्बूद्वीपस्य पश्चिमपूर्वोत्तरदक्षिणदिक्षु मठानिर्दिश्य तत्तन्मठेषु अनुष्ठयसम्प्रदायप्रदर्शनपूर्वक तत्तन्मठेषु अर्चनीयदेवता निर्णीय तत्राभ्यसनीयेवदशास्त्रनाम च प्रदर्शितम् । एवमेव ऊर्ध्वं सुमेरौ प्रदर्शितम् । तथैव परमात्मनो मठत्वरूपणपूर्वकं तस्मिन् मठे कर्तव्यं चाभिधाय जम्बूद्वीपे संन्यासग्रहणसंकल्पोऽप्यभ्यधायि ॥ वक्तव्यविशेषः
___ इयं शङ्कराचार्यावरचितेति कोशेऽस्मिन्नन्ते लेखदर्शनादियं नोपनिषदिति सुस्पष्टम् । तन्मतसंप्रदायरहस्यप्रकाशकत्वात्तथा व्यपदेशन उपनिषादयमिति लिखितेत्यवसीयते ॥
No. 393 (B 475/1).
मण्डलब्राह्मणोपनिषत् .
Mandalabrábmanopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms..-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-1-10.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line--16.
Complete.
उपक्रमः
पूर्णमद इति शान्तिः ॥ याज्ञवल्क्यो ह महामुनिरादित्यलोकं जगाम । तमादित्यं नत्वा भो भगवन्नादित्य आत्मतत्त्वमनुब्रीति । स होवाच नारायणः । ज्ञानयुक्तो यमाद्यष्टाङ्गयोग उच्यते । शीतोष्णाहारनिद्राः

Page #457

428 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS. वेदः विजयः सर्वदा शान्तिः निश्चलत्वं विषयेन्द्रियनिग्रहश्च ते यमाः । गुरुभक्तिस्सत्यमार्गानुरक्तिस्सुखागतवस्त्वनुभवश्च तद्वस्त्वनुभवेन तुष्टिः निस्सङ्गता एकान्तवासः मनोनिवृत्तिः फलानभिलाषः वैराग्यभावश्च नियमाः ॥
उपसंहारः--
तल्लयाच्छुद्धौद्वतसिद्धिः । भेदाभावादतदेव परमतत्त्वम् । तज्ज्ञो बालोन्मत्तपिशाचवजडवृत्त्या लोकमाचरेत् । एवममनस्काभ्यासेनैव नित्यतृप्तिरल्पमूत्रपुरीषमितभोजनदृढाङ्गमजायीनद्रादृग्वायुचलनाभाव - ब्रह्मदर्शनाजातसुखस्वरूपसिद्धिर्भवति ! एवं चिरसमाधिजनितब्रह्मामृतपानपरायणोऽसौ संन्यासी परमहंसोऽवधूतो भवति । तदर्शनेन सकलजगत् पवित्रं भवति । तन्मातृपितृजायापत्यवर्ग च मुक्तं भवतीत्यु. पनिषत् ॥ पञ्चमं ब्राह्मणम् ॥
॥ मण्डलब्राह्मणोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः___याज्ञवल्क्यरविमण्डलान्तस्थपरमपुरुषप्रश्नोत्तररूपायां ब्राह्मणपञ्चकेन विभक्तायामस्यामुपनिषदि
प्रथमे ब्राह्मणे-राजयोगाङ्गानां यमनियमादीनां निरूपणपूर्वकं लक्ष्यत्रयं प्रकाशितम् ॥
द्वितीये ब्राह्मणे-राजयोगप्रभदरूपतारकावलोकनोपायभूतान्तर्लक्ष्यस्वरूपमुपवर्ण्य शाम्भव्यादिमुद्राः प्रकाश्य षण्मुखीकरणं जाग्रदाद्य. वस्थाश्च प्रदर्शिताः ॥
अमनस्काख्ये तृतीय ब्राह्मणे-राजयोगभेदो विवृता दृश्यंत ॥
तुरीये ब्राह्मणे नवचक्रषडाधारलक्ष्यत्रयव्योमपञ्चकानि योगिभिर वश्यक्षेयान्यभिहितानि ॥
पञ्चमे ब्राह्मणे--अमनस्कापराभिधानमनोलयरूपराजयोगभेदस्य फलं निरूपितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
शुक्लयजुश्शाखीयेयमुपनिषत् ब्राह्मणपञ्चकामिका अस्मिन् कोशे समग्रा उपलभ्यते । मुद्रिता चेयमुपनिषत् ॥

Page #458

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 394 115 1 । .
* मन्त्रविवरणोपनिषत्. Mantravivaraṇopaniṣat.
Substance-Palm-leaf. Size—16 × 1 inches. Character--Andbra.
Folios - 10-12.
Lines on a page-7.
उपक्रम :---
429
Subject in brief: –
This Upanisat describes, in detail, the letters and the words constituting the Gayatri incantations invoking the Sakti and Goddess Laksmi.
Letters in a line-58.
Age of Ms. -- Old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect - Correct. Complete or incomplete--Incomplete.
हृदयागारवासिनी हृल्लेखेत्यादिना स्पष्टं वाग्भावं कूटं पञ्चाक्षरं पञ्चभूतजननं पञ्चकलालयं व्याचक्षत इति य एवं वेद । अथातः परं कामकलालयं कामराजकूटं व्याख्यास्यामः- - भर्गो देवस्येति कामराजकूटं तत्सवितुर्वरेणिय इति द्वात्रिंशदक्षरं पठित्वा तदिति परमात्मा सदाशिवोऽक्षरं विमलं निरुपाधितात्मप्रतिपादकः ?
-
उपसंहारः
अरुणकमलसंस्था तद्रजःपुञ्जवर्णा करकमलधृतिष्ठा भयुग्माम्बुजा च । मणिमकुटविचित्रालङ्कृता पुष्पजालैः
भवतु भुवनमातः सन्ततं श्रियै नमः (च श्रियै नः) ॥ सक्तुमिव तितउना पुनन्तो यत्र धीरा मनसा वाचमक्रत । अत्रासखायस्सख्यानि जानते भद्वैषां लक्ष्मीर्निहिताऽधिवाचि । य एवं वेदे - त्युपनिषत् ॥
॥ इति ऋकछावाभिसंहितायां मन्त्रविवरणोपनिषत् समाप्ता ॥

Page #459

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
.
प्रतिपाद्यविषयः___अत्र शक्तिलक्ष्मीदेवताका गायत्रीमन्त्राः तत्तद्गतपदाक्षरादिनिरूपणपूर्वकं विवियन्ते ॥ वक्तव्याविशेषः
अमुद्रितयमुपनिषत् । कोशेऽस्मिन्नस्यामुपनिषद्यादौ मध्ये च पत्रद्वयं लुप्तम् ॥
No. 395 (1973/20).
Substance-Palm-leaf. Size-15x1 inch. Character-Nagari. Folios-225-226. Lines on a page-4. Letters in a line-68.
मन्बोपनिषत्. Mantropanisat.
| Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete___Complete.
उपक्रमः--- हरिः ओम् । अष्टपादं शुचिं हंसं त्रिसूत्रमणि(णु)मव्ययम् ।
त्रिवनिं तेजसोऽहं सर्वतः पश्यन्न पश्यति ॥ भूतसम्मोहने काले भिन्ने तमसि वैखरे । अतः पश्यन्ति सत्वस्था निर्गुणं गुणगहरे ॥ अशक्यः सोऽन्यथा द्रष्टुं ध्यायमानः कुमारकैः ।
विकारजननी'माज्ञां अष्टरूपामजां ध्रुवाम् ॥ उपसंहारः
यस्मिन् भावाः प्रलीयन्ते लीनाचाव्यक्ततां ययुः। पश्यन्ति व्यक्ततां भूयो जायन्ते बुद्धदा इव ॥ क्षेत्राधिष्ठितं चैव कारणैर्विद्यते पुनः। ब्रह्म ब्रह्मेत्यथायान्ति ये विदुर्ब्राह्मणास्तथा ॥
1 'मज्ञां' इति कोशान्तरे पाठः. 2 एवं स भगवान् देवः पश्यत्यन्ते पुतःपुनः. इति कोशान्तरेऽधिकं दृश्यते.

Page #460

उपनिषत् GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
अत्रैव ते लयं यान्ति लीनाश्चाव्यक्तशालिनः । लीनाश्वाव्यक्तशालिन इति ॥
॥ इति मन्त्रोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र आत्मचैतन्यवत्या मूलप्रकृतेः जगद्विकारजनायेत्रीत्वं प्रतिपाद्य तद्विशिष्टस्य अव्यक्तस्य अनेकशाखाभेदेन अनेकैरुपास्यत्वादिकं च
कथितम् ॥
--
वक्तव्य विशेष:
अस्मिन् कोश समग्रेयमुपनिषत् परिदृश्यते । मन्त्रिकोपनिषदिति नाम्ना शुक्लयजुश्शाखान्तर्गतेतीयमुप नियन्मुद्रिता दृश्यते ॥
उपक्रम:
Substance-Palm-leaf. Size-9 x 14 inches. Character - Grantha. Folios – 21-23.
Lines on a page-6. Letters in a line - 30.
उपसंहार :
No. 395 कोशवत् .
No. 396 (3621/12).
मन्त्रोपनिषत् . Mantropanişat.
No. 395 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषय:--
No. 395 कोशवत् .
वक्तव्य विशेषः
431
No. 395 कोशवत्..
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. -- Good.
Correct or incorrect-- Correct..
Complete or incomplete— Complete.

Page #461

432
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेदः
No. 397 (B 476/1).
मन्त्रिकोपनिषत् .
Mantrikopanișat. Substance--Paper. | Letters in a line-16. Size-8X6 inches.
Age of Ms.—Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.--Good.
Corrector incorrect-Correct Folios-373-375.
Complete or incomplete Lines on a page---11.
_Complete.
उपक्रमः--
No. 395 कोशवत्.
उपसंहारः--
No. 395 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः_No. 395 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 395 कोशवत्.
No. 398 (3581/38).
महानारायणोपनिषत्.
Mabānārāyaṇopanişat. Substance-Palm-leaf. I Character-Andhra. Size--20x21 inches. | Folios-43-50.

Page #462

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
433
Lines on a page-14. Letters in a line-116. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incoinplete---
Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ अथ परमतत्त्वरहस्यं जिज्ञासुः परमष्ठी देवमानेन सहस्रं संवत्सरं तपश्चचार । सहस्रवर्षावतीता(वर्षेऽतीतेत्युअतीव्रतपसा प्रसन्नं भगवन्तं महाविष्णुं ब्रह्मा परिपृच्छति । भगवन् परमतत्त्वरहस्यं मे बेहोति, परमतत्त्ववक्ता त्वमेव नान्यः कश्चिदस्ति । तत्कथमिति तदेवोच्यते । प्रथमः खण्डः ।।
त्यमेव सर्वज्ञः । त्वमेव सर्वशक्तिः । त्वमेव सर्वाधारः । त्वमेव सर्वस्वरूपः । त्वमेव सर्वश्वरः । * त्वमेव सर्वरः । त्वमेव सर्वप्रवर्तकः । त्वमेव सर्वपालकः । त्वमेव सर्वनिवर्तकः । त्वमेव सदसदात्मकः । त्वमेव सदसद्विलक्षकः । त्वमेवान्तर्वहिापकः। त्वमेवातिसूक्ष्मतरः । त्वमेवातिमहतो महीयान् ॥ उपसंहारः
सोऽद्वैतपरमानन्दलक्षणं परब्रह्म भवति । इदं परमतत्त्वरहस्यं न वाच्यं गुरुभाक्तविहीनाय । न चाशुश्रूषवे वाच्यं, न तपोविहीनाय नास्तिकाय, न दाम्भिकाय मद्भक्तिविहीनाय मात्सर्याय कितव न वाच्यं (मात्सर्याङ्किततनवे न वाच्यं)। न वाच्यं मदसूयापराय कृतघ्नाय । य इदं परमरहस्यं मद्भक्तेष्वभिधास्यति । मद्भक्तिनिष्ठो भूत्वा मामेव प्राप्स्यति । आवयोर्य इमं संवादमध्येष्यति स नरो ब्रह्मनिष्ठो भवति । श्रद्धावाननसूयश्च शृणुयात् पठति वा य इमं संवादमावयोः स पुरुषो मत्सायुज्यमेति । ततो महाविष्णुस्तिरोदधे । ततो ब्रह्मा स्वस्थान जगाम । इत्युपनिषत् ॥
इत्यथर्वणमहानाराय गोपनिषदि परमसायुज्यमुक्तिस्वरूपं नाम अष्टमोऽध्यायः ॥ उत्तरखण्डः समाप्तः॥
॥ महानारायणोपनिषत्समाप्ता ॥ - - - -
* इदं वाक्यं कोशान्तरे न दृश्यत.. D.C.I.
28

Page #463

434
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेद:
प्रतिपाद्यविषयः
___ अस्यामुपनिषद्यष्टावध्यायास्सन्ति । तत्रादिमाध्यायचतुष्टयं पूर्वकाण्ड इति चरमाध्यायचतुष्टयं उत्तरकाण्ड इति च व्यवह्रियते ॥
तत्र प्रथमाध्याये --ब्रह्मणः सर्वात्मकत्वप्रदर्शनपूर्वकं तस्य पादचतुट्रयात्मकत्वमभिधायाविद्यासुविद्यानन्दतुरीयाख्यपादानां स्वरूपं संक्षे. पतो ब्रह्ममहाविष्णुप्रश्नोत्तरमुखेन प्रतिपादितम् ॥
द्वितीयाध्याये-शिष्याचार्यप्रश्नोपदेशमुखेन तुरीयतत्वस्य साकारत्वं निराकारत्वं चोपवर्ण्य तयोर्विरोधपरिहारोपायं प्रदर्श्य नारायणा देव कृत्स्नस्य जगत उत्पतिश्च निरूपिता ॥
तृतीयाध्याये-शिष्याचार्यप्रश्नोपदेशमुखेन विद्याविद्याप्रपञ्चौ वि. स्तरेणाभिधाय विद्याप्रपश्वस्य लयक्रमः प्रतिपाद्यते ॥
चतुर्थाध्याये - शिष्याचार्यप्रश्नोपदशमुखन पराक्प्रत्यग्दृष्टिविवेचनपूर्वकं जीवेश्वरस्वरूपं विविच्य नितम् ॥
पञ्चमषष्ठसप्तमाध्यायेषु -- शिष्याचार्यप्रश्नोपदेशमुखेन जीवानां संसतिनिवृत्त्युपायं निरूप्य मोक्षमार्गस्वरूपं सविस्तरमभिधाय महानारायणयन्त्रोद्धारक्रमश्च प्रतिपादितः ॥ ___ अष्टमाध्याये--शिष्याचार्यप्रश्नोपदेशमुखेन सायुज्यमुक्तिस्वरूपप्रद. र्शनपूर्वकं ध्यानस्वरूपं निरूप्य मोक्षसाधनान्यभिधाय उपनिषत्पाठकस्य फलं एतदुपनिषत्पठनाधिकारिणश्च विशिष्य दर्शिताः ॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समया अथर्वशाखान्तर्गतेति मुद्रिता च पारदृश्यते ॥
No. 399 (B 478/1).
महानारायणोपनिषत्.
Mabānārāyanopanișat. Substance-Paper. I Character-Andhra. Size-8x6 inches. | Folios-1-15.

Page #464

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Lines on a page—11.
Letters in a line-20.
Age of Ms. -- Modern.
उपक्रमः-
No. 398 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
उपसंहारः
बुद्धिप्रतिविम्वितचैतन्यं जीवा इत्यपरे मन्यन्ते । एतेषामुपाधीनामत्यन्तभेदो न विद्यते । सर्वपरिपूर्णो नारायणस्त्वनया निजया क्रीडति स्वेच्छया सदा । तद्वदविद्यमानफल्गुविषयसुखाशयास्सर्वे जीवाः प्रधा वन्त्यसारसंसारचक्रे ॥ एवमनादिपरम्परा वर्तते अनादिसंसारविपरीत भ्रमात् । इत्युपनिषत् ॥
इत्याधर्वणमहानारायणोपनिषदि महामायातीताखण्डाद्वैतपरमानन्दलक्षणपरब्रह्मणः परमतत्स्वरूपनिरूपणं नाम चतुर्थोऽध्यायः । पूर्व
काण्डस्समाप्तः ॥
No. 398 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् चतुर्थाध्यायान्तोपलभ्यते ॥
No. 400 (4136/22).
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect -- Correct. Complete or incomplete-Incomplete.
महावाक्योपनिषत् .
Mahāvākyopaniṣat.
Substance-Palm-leaf. Size— 9/2 x 2 inches.
Character--āndhra.
Folios -- 92-93 .
Lines on a page-17.
D.C.M.
435
Letters in a line-50. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect- Correct.
or incomplete
Complete Complete.
28*

Page #465

436
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
उपक्रमः__ भद्रं कर्णेभिारति शान्तिः । अथ होवाच ब्रह्मा । अपरोक्षानुभवपरोपनिषदं व्याख्यास्यामः । गुह्याद्रुह्यतरमेषा न प्राकृतायोपदेष्टव्या । सात्विकाय अन्तर्मुखाय परिशुश्रूषवे । अथ संमृतिवन्धमोक्षयोः विद्याविद्ये चक्षुषी उपसंहृत्य विज्ञाय । अविद्यालोकान्धस्तमोधृक् । तमो हि शारीरप्रपञ्चमाब्रह्मस्थावारान्तम् ॥ उपसंहारः
सोऽहमर्कः परं ज्योतिरर्कज्योतिरहं शिवः । आत्मज्योतिरहं शुक्रः सर्वज्योतिरसादहोम् ॥
एतदथर्वशिरो योऽधीते प्रातरधीयानो रात्रिकृतं पापं नाशयति । सायमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति । तत्सायं प्रातः प्रयुञ्जानः पापोऽपापो भवति । माध्यंदिनमादित्याभिमुखोऽधीयानः पञ्चमहापातकोपपातकात् प्रमुच्यते । सर्ववेदपारायणपुण्यं लभते । श्रीमहाविष्णुसायुज्यमाप्नोतीत्युपनिषत् ॥
॥ भद्रं कर्णेभिरिति शन्तिः । महावाक्योपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
अत्र जगतस्तमामूलत्वमुपवर्य विद्याविद्यायोः स्वरूपं प्रकाश्य ब्रह्मानुध्यानात्तदनुभवप्रकार प्रतिपाद्य एतदुपनिषत्पाठफलं चान्ते निरू पितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रोपलभ्यते । अथर्वशाखान्तर्गत तयेयमुपनिषन्मुद्रिता च ॥
No. 401 (B 479/1).
महावाक्योपनिषत् . Mahāvākyopanișat.
| Character--Andhra. ___Folios-145-146.
Substance--Paper. Size-8x6 inches.

Page #466

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
137
Lines on a page-11. Letters in a line-—24. Age of Ms.-Modern.
Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect--Correct. Complete or incomplete -
Complete.
उपक्रमः
____No. 400 कोशवन उपसंहारः
No. 400 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 400 कोशत्रत.
वक्तव्यविशेषः
No. 400 कोशवत.
No. 402 (4136/5).
महोपनिषत्.
Mahopanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-91 x 2 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-17-29.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-15. Complete or incompleteLetters in a line-50. ____Complete.
उपक्रमः
आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥ अथातो महोपनिषदं व्याख्यास्यामः । तदाहुरेको ह वै नारायण आसीत् न ब्रह्मा नेशानो नाग्नीषामौ नेमे द्यावापृथिवी न नक्षत्राणि न सूर्यो न चन्द्रमाः स एकाकी न रमेत । तस्य

Page #467

438
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Cag:
ध्यानान्तस्थस्य यज्ञः स्तोममुच्यते । तस्मिन् पुरुषाश्चतुर्दश जायन्ते । एका कन्या दशेन्द्रियाणि मन एकादशं तेजोद्वादशमहङ्कारस्त्रयोदशः प्राणश्चतुदशः आत्मा पञ्चदशः बुद्धिर्भूतानि पञ्चतन्मात्राणि पञ्चमहा. भूतानि स एकः पश्चविंशतिः पुरुषः ॥
उपसंहार:___ इतिहासपुराणानां रुद्राणां शतसहस्राणि जप्तानि फलानि भवन्ति । प्रणवानामयुतं जनं भवति । आचक्षुषः पङ्गिं पुनाति । आसप्तमान् पुरुषयुगान् पुनाति । इत्याह भगवान् हिरण्यगर्भः । जाप्येनामृतत्वं च गच्छतीत्युपनिषत् ॥ षष्ठोऽध्यायः । आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥
॥ महोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् अध्यायषट्कपरिच्छिन्नतया दृश्यमानायामस्यामुपनिषदि जगत्सृष्टिक्रमनिरूपणपूर्वकं नारायणस्य सर्वात्मत्वमुपवर्ण्य शुकजनकसंवादेन ब्रह्मविद्याप्रशंसनपूर्वकं शुकस्य उत्तमां गतिमभिधाय निदाघऋभुसंवादमुखेन चिदचित्स्वरूपं प्रकाश्य जीवन्मुक्तत्वस्वरूपप्रकाशनपूर्वकं वैराग्यं प्रशस्य ब्रह्मज्ञानतत्प्राप्तिप्रकारं निरूप्य एतदुपनिषत्पाठफलं चाभिहितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत् अध्यायषट्कपारेच्छिन्ना मुद्रितसदृक्षा समग्रा दृश्यते ॥
No. 403 (1468/5).
महोपनिषत् .
Mahopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-18x11 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-3-4.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-62. Complete or incomplete-InLetters in a line-70. ___complete.

Page #468

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपक्रमः --
ओं अथातो महोपनिषदमेव (पई व्याख्यास्यामः ) तदाहुः । एको ह वै नारायण आर्सात् न ब्रह्मा नेशानः नापो नाग्नीषोम नेमे द्यावापृथिवी न नक्षत्राणि न सूर्यो न चन्द्रमाः स एकाकी न रमेत । तस्य ध्यानान्तस्थस्य यज्ञस्स्तोममुच्यते । तस्मिन् पुरुषाः चतुर्दश जायन्ते । एका कन्या दशन्द्रियाणि । मन एकादशम् । तेजो द्वादशम् । अहङ्कारस्त्रयोदशः । प्राणचतुर्दशः । आत्मा पञ्चदशः । वुद्धिर्भूतानि पञ्चतन्मात्राणि । पञ्चमहाभूतानि । स एकः पञ्चविंशकः पुरुषः ॥
उपसंहारः
तस्मादशानो महते देवानाम् । तस्मान्महादेव इति ॥ सहस्रशीर्ष पुरुषं विश्वाक्षं विश्वशंभुवम् । विश्वं नारायणं देवमक्षरं परमं पदम् ॥ विश्वतः परमं नित्यं विश्वं नारायण हरिम् । विश्वभुग् विश्वसृक् सूक्ष्मं सर्वस्मादव्ययं कविम ॥ विश्वमेवेदं पुरुषः - सोऽक्षरः परमस्स्वराद् ॥
1
439
इमां महोपनिषदं ब्राह्मणं योऽधीते सोऽग्निपूतो भवति । स वायुपूतो भवति । स सत्यपूतो भवति । स सर्वैर्देवैर्ज्ञातो भवति । तेन क्रतुभिरिष्टवान् भवति । षष्टिर्गायत्र्याश्शतसहस्रं जप्तं भवति । प्राणायामायुतं कृतं भवति । पङ्किं पुनाति । आसप्तमात् पुरुषयुगान् पुनाति । इत्याह भगवान् हिरण्यगर्भः । अमृतत्वं च गच्छत्यमृतत्वं च गच्छतीति । ओं । य एवं वेद । इत्युपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सृष्ट्यादौ ब्रह्म निर्दिश्य तस्मात् सृष्टिक्रमः, पञ्चविंशतितत्त्वोत्पत्तिः, नारायणात् रुद्रादीनामुत्पत्तिः, नारायणस्य सर्वात्मकत्वप्रतिपादनं, उपनिषत्पाठकस्य फलानि चेत्येतत्सर्वं सविस्तरं प्रतिपादितम् ॥
1' ब्राह्मणो योऽधीते इति कोशान्तरे पाठः .

Page #469

440 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. 19: वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिनियमुपनिषत्समग्रा दृश्यते ! मुद्रितकोशे त्वियमुपनिषत् अध्यायषद्कपरिच्छिन्ना एतल्लिखितकोशापक्षयाधिकन ग्रन्थराशिना सहिता दृश्यते । तस्मिंश्च मुद्रितकांश परिदृश्यमानं शुकजनकनिदाघऋभुसंवादात्मकं ग्रन्थजातमत्र लिखितकोश न दृश्यते । तस्मादेतदुपनिषद्विषये लिखितमुद्रितकोशयोः परिदृश्यमानं महद्वैलक्षण्यं किं निबन्धनमिति परिचिन्तनीयम् ॥
No. 404 (1973/23).
Substance-Palm-leaf. Size-15X1 inch. Character-Nagari. Folios-228-230. Lines on a page-4. Letters in a line-68.
महोपनिषत्. Mahopanisat.
Age of Ms. ---Old. Condition of Ms.- Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete--
Complete.
उपक्रमः
No. 403 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 403 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
_No. 403 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 403 कोशवत

Page #470

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
441
No. 405 (1958/7). माण्डूक्योपनिषत् गौडपादोपनिषत्कारिकायुता. Mānļūkyopanişat with Goudapáda Upavişat Kārikā. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-90. Size-18 x 1} inches. Age of Ms.-Old Character-Nagari.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect---Correct. Folios-20-21.
Complete or incompleteLines on a page--10.
Complete.
उपक्रमः--
हारः ओम् ॥ ओमित्येतदक्षरमिद सर्व तस्योपव्याख्यानं भूतं भवद्भविष्यदिति सर्वमोकार एव । यच्चान्यत्रिकालातीतं तदप्योंकार एव । सव ह्यतत् ब्रह्म अयमात्मा ब्रह्म सोऽयमात्मा चतुष्पात् ॥ कारिका
वहिःप्रज्ञो विभुर्विश्वो ह्यन्तःप्रज्ञस्तु तैजसः । घनप्रज्ञस्तथा प्राज्ञ एक एव त्रिधा स्मृतः॥ दक्षिणाक्षिमुखे विश्वो मनस्यन्तश्च तैजसः । आकाशे च हृदि प्राज्ञस्त्रिधा देहे व्यवस्थितः ॥
उपसंहारः
अमात्रश्चतुर्थोऽव्यवहार्यः प्रपञ्चोपशमश्शिवोऽद्वैत एवमोंकार आत्मैव संविशत्यात्मानं य एवं वेद इत्युपनिषत् ।। कारिका
प्रणवं हीश्वरं विद्यात् सर्वस्य हृदय स्थितम् । सर्वव्यापिनमोंकारं मत्वा धीरो न शोचति ॥ अमात्रोऽनन्तमात्रश्च द्वैतस्यापशमश्शिवः.। ओंकारो विदितो यन स मुनिनो जनः ॥ स मुनिर्नेतरो जन इति ॥
॥ इति माण्डूक्योपनिषत् समाता ॥

Page #471

442
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेद:
प्रतिपाद्यविषयः___ अस्यामुपनिषदि प्रणवे पादचतुष्टयं प्रकाश्य तत्र ब्रह्मोपासनाप्रकारोऽनुवर्णितो दृश्यते ॥ __अन्ते चैतदुपनिषदर्थप्रतिपादका एकोनत्रिंशच्छलोका दृश्यन्ते । तेच विशिष्टाद्वैतमतानुयायिरगरामानुजमुनिभिरव्याख्याताः, कूरनारायणमुनिभिस्तु उपनिषद्धटकत्वेनाभिमत्य व्याख्याता दृश्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः____ अत्रान्ते परिदृश्यमाना गौडपादीयाः कारिकास्सर्वा अप्यतिभिः
ाख्याता दृश्यन्ते । इतरैरपि कैश्चित्तत्रादावुपलभ्यमाना एकोनत्रिंश च्छलोकाः परमेतदुपनिषदर्थसंग्राहकत्वादेत दुपनिषदन्तर्गता इति मत्वा व्याख्याता दृश्यन्ते । एतन्मते कोशेऽस्मिन् एकोनत्रिंशच्छलोकलेखनात्परं 'माण्डूक्योपनिषत्समाप्ता' इति परिदृश्यमानं लेखनमयानुकूल्यमादधाति ॥
No. 406 (B 480/1).
माण्डूक्योपनिषत्.
Mānļūkyopanişat. Substance--Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra. Folios-65-68.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-19.
complete.
उपक्रमः
No. 405 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 405 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 405 कोशवत्.

Page #472

उपनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
443
वक्तव्यविशेषः
No. 405 कोशवत्.
No. 407 (C 1516/1).
मुक्तिकोपनिषत् .
Muktikopanișat. Substance-Paper. __Letters in a line-32. Size-10 x 43 inches.
Age of Ms.--Old. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-11
Complete or incompleteLines on a page -- 9.
Complete.
उपक्रमः
ओं पूर्णमद इति शान्तिः ॥ अयोध्यानगरे रम्य रत्नमण्डपमध्यमे । सीताभरतसौमित्रिशत्रुघ्नायैस्समन्वितम् ॥ सनकाद्यैर्मुनिगणैः वसिष्ठाद्यैश्शुकादिभिः । अन्यैर्भागवतैश्चापि स्तूयमानमहर्निशम् ॥ धीविक्रियासहस्राणां साक्षिणं निर्विकारिणम् । स्वरूपध्याननिरतं समाधिविरमे हारम् ॥ भक्त्या शुश्रूषया रामं स्तुवन् पप्रच्छ मारुतिः ॥
उपसंहारः
दृशिस्तु शुद्धोऽहमविक्रियात्मको न मेऽस्ति किञ्चिद्विषयस्वभावतः। पुरास्तिरश्चोर्वमधश्च सर्वतः सुपूर्णभूमाऽहमिताह भावय ॥ अजोऽमरश्चैव तथाऽजरोऽमृतः स्वयंप्रभस्सर्वगतोऽहमव्ययः । न कारणं कार्यमतीत्य निर्मलः सदैव तृप्तोऽहमितीह भावय ॥ . जीवन्मुक्तपदं त्यक्ता स्वदेहे कालसात्कृते । विशत्यदेहमुक्तत्वं पवनोऽस्पन्दतामिव ॥

Page #473

444
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
at:
तदेतहचाऽभ्युक्तम् । ओं तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः । दिवाव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्यत । विष्णार्यत्परमं पदम् ॥ ओं सत्यमित्युपनिषत् ॥ ओं पूर्णमद इति शान्तिः॥
॥ मुक्तिकोपनिषत् समाता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
मारुतिरामप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि प्रथमाध्याये अगादिवेदानां चतुर्णा क्रमेण एकविंशतिनवाधिकशतसहस्रपञ्चाशच्छाखाभेदानिर्दिश्य प्रतिशाखमेकैकोपनिषदित्याभिधाय तत्प्रतिपादितमुक्तिस्वरूपमुपवर्ण्य उपनिषत्सु एकस्यैव माण्डूक्यस्य, तदभावे दशोपनिषदां, तदभावे द्वात्रिंशदुपनिषदां. तदभावे चाष्टोत्तरशतोपनिषदां ब्रह्मज्ञानसाधकत्वमित्युपवर्ण्य तासां नामानि शान्तिमन्त्राश्चाभिहिता दृश्यन्ते ॥
द्वितीयेऽध्याये--मुक्तिचातुर्विध्यं निरूप्य तत्साधनोपायः प्रदर्यते॥
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रोपलभ्यते मुद्रिता च ॥
No. 408 (B 481/1).
मुक्तिकोपनिषत.
Muktikopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms. - Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra. Folios-15.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page---13. Complete or incompleteLetters in a line-16.
। Complete.
उपक्रमः
No. 407 कोशवत.

Page #474

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
No. 407 कोशवत.
प्रतिपाद्यविषयः-
No. 407 कोशवत.
वक्तव्य विशेषः
No. 407 कोशवत् .
Substance-Palm-leaf. Size - 20 x 24 inches. Character-Andhra.
Folios-50-52.
Lines on a page-14. Letters in a line - 110.
उपक्रमः-
No. 409 ( 3581 / 39 ) .
मुक्तिकोपनिषत्.
Muktikopanisat.
No. 407 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 407 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 407 कोशवत्
वक्तव्यविशेषः
No. 407 कोशवत् .
445
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.

Page #475

446
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
Substance-Palm-leaf.
Size - 18 x 12 inches.
Character——Nāgari.
Folios--19-20.
Lines on a page-10.
No. 410 (1958/6)
मुण्डकोपनिषत्.
Mundakopanisat.
—
हरिः ओम् । ब्रह्मा देवानां प्रथमस्संबभूव विश्वस्यः कर्ता भुवनस्य गोप्ता । स ब्रह्मविद्यां सर्वविद्याप्रतिष्ठामथवीय ज्येष्ठपुत्राय प्राह । अथर्वणे यां प्रवदेत ब्रह्मा अथर्वा तां पुरोवाचाङ्गिरे ब्रह्मविद्याम् । स भारद्वाजाय सत्यवाहाय प्राह । भारद्वाजोऽङ्गिरसे परावराम् । शौनको ह वै महाशालोऽङ्गिरसं विधिवदुपसन्नः प्रपच्छ । कस्मिन्नु भगवो विज्ञाते सर्वमिदं विज्ञातं भवतीति ॥
प्रतिपाद्यविषयः
[ वेद:
Letters in a line-90. Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect — Correct. Complete or incompleteComplete.
उपसंहारः
स यो ह वैतत्परमं ब्रह्म वेद ब्रह्मैव भवति । नास्याब्रह्मवित्कुले भवति । तरति शोकं तरति पाप्मानम् । गुहाग्रन्थिभ्यो विमुक्तोऽमृतो भवति । तदेतदृचाऽभ्युक्तम्
क्रियावन्तः श्रोत्रियाः ब्रह्मनिष्ठाः स्वयं जुह्वत एकर्षि श्रद्धयन्तः । तेषामेवैतां ब्रह्मविद्यां वदेत शिरोव्रतं विधिवद्यैस्तु चीर्णम् ॥ तदेतत्सत्यं ऋषिरङ्गिराः पुरोवाच । नैतदचीर्णव्रतोऽधीते । नमः परमर्षिभ्यो नमः परमर्षिभ्यः ॥
॥ इति मुण्डकोपनिषत् समाप्ता ॥
अथर्वशाखान्तर्गतायां प्रत्येकं खण्डद्वितययुतमुण्डकाव्यप्रकरणब्रह्मविद्योपदेशपरम्परा प्रदर्शनपूर्वकं
त्रितयविभक्तायामस्यामुपनिषदि

Page #476

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
447
ब्रह्मज्ञानसाधनभूतपरापरविद्यास्वरूपादिकमाभिधाय परविद्यावद्यब्रह्मणः स्वरूपं प्रकाश्य तस्मादेव जगतः संग्रहेण प्रादुर्भावमुपवर्ण्य ममुक्ष्वमुमुक्षुकर्तव्यानि च संगृह्य ब्रह्मणो जगत्सृष्टिं विस्तरतः प्रतिपाद्य प्रणवाख्यशरेण ब्रह्मात्मकलक्ष्यवेधप्रकारमुक्त्वा प्राप्यस्वरूपतत्प्राप्तिप्रकारतत्साधनादिकं ब्रह्मविदा अङ्गिरसा शौनकायोपदिष्टं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समग्रा दृश्यते. मुद्रिता च ॥
No. 411 (B 482/1).
मुण्डकोपनिषत्.
Mundakopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-7.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-18.
Complete.
उपक्रमः
No. 410 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 410 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 410 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 410 कोशवत् .

Page #477

448
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेदः
No. 412 (4136/1).
मुद्गलोपनिषत् .
Mudgalopanisat. Substance-Palm-leaf. | Letters in a line-50. Size-91 x 2 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Andhra.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-7.
Complete or incomplete--- InLines on a page-15.
complete.
उपक्रमः
यत्पुरुषेणेत्यनया सृष्टियज्ञस्समीरितः । सप्तास्यासन् परिधयस्समिधश्च समीरिताः ।। तं यज्ञमिति मन्त्रेण सृष्टियज्ञस्समीरितः । अनेनैव च मन्त्रेण मोक्षश्च समुदीरितः ॥ तस्मादिति च मन्त्रण जगत्सृष्टिस्समीरिता ।
वेदाहमिति मन्त्राभ्यां वैभवं कथित हरेः ॥ उपसंहारः
__ तस्मादेतत्पुरुषसूक्तार्थमतिरहस्यं राजगुह्यं देवगुह्यं गुह्यादपि गुह्यतरं नादीक्षितायोपदिशेत् । 1 नानूचानाय नायज्ञशीलाय नावैष्णवाय नायोगिने नाबहुभाषिणे नाप्रियवादिने नासंवत्सरवेदिने ना. तुष्टाय नाधीतवेदायोपदिशेत् । गुरुरप्येवं विच्छुचौ देशे पुण्यनक्षत्रे प्राणानायम्य पुरुषं ध्यायन् उपसन्नाय शिष्याय दक्षिणे कर्णे पुरुषसूक्तार्थमुपदिशेत् । विद्वान् न बहुशो वदेत् , ' यातयामो भवति । असकृत्कर्णमुपदिशेत् । कुर्वाणोऽध्येताऽध्यापकश्च इह जन्मनि पुरुषो भवतीत्युपनिषत् ।। वाङझे मनसीति शान्तिः ।।
॥ मुद्गलोपनिषत् समाप्ता ॥ 1 नानन चानाय ? न बहु. 3 नानधीत. विच्छुद्धे देशे. यातायामो. एतत्कुर्वाणो, इति लिखितकोशान्तरे पाठाः.

Page #478

अनिषत्
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE
449
प्रांतपाद्यविषयः---
अत्रादो नयभिः श्लाकैः पुरुषसूक्तार्थ संगृह्य पादचतुरयात्मकेन परमपुरुषेण पादत्रयात्मकतयोर्ध्वमवस्थाय गृहीततुरीयानिरुद्धरूंपण तन ब्रह्मोपदेशद्वारा जगत्सर्जनमभिधाय तस्यैव परमपुरुषस्य सर्वैस्तत्तदूपेणोपास्यत्वमुपवर्ण्य तापत्रयपदकोशषड़गपञ्चकोशषड्भावषडूर्मिषड्भ्रमानिार्दश्य तद्विधुरस्य ब्रह्मणः स्वरूपं प्रकाश्य एतदुपनिषत्पाठ. फलं च विस्तरेणानुवर्णितं दृश्यते ।। वक्तव्यावशेषः
इयमुपनिषदादौ पष्ठं श्लोकमारभ्य समग्रा अस्मिन् कोशे परिदृश्यते । ऋक्शाखान्तर्गतेतीयमुपनिषन्मुद्रिता च ॥
No. 413 (B 483 1).
मुद्गलोपनिषत्.
Mudgalopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms. -Modern. Size -8x6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character - Andhra. Folios-5.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-16.
___Complete.
उपक्रमः--
वाङले मनसीति शान्तिः ॥ पुरुषसूक्तार्थनिर्णयं व्याख्यास्यामःपुरुषसंहितायां पुरुषसूक्तार्थस्संग्रहेण प्रोच्यते ।
सहस्रशीर्षत्यत्र त्य] सशब्दोऽनन्तवाचकः । अनन्तयोजनं प्राह दशाङ्गुलवचस्तथा ॥
उपसंहारः
No. 41: कोशवत्.
29
D.C.M.

Page #479

450
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
विद:
प्रतिपाद्यविषयः
No. 412 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 412 कोशवत् .
No. 414 (1682/10).
मैत्रायणीयोपनिषत् .
Maitrāyaniyopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line- -32. Size-151 x 14 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Grantha.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect--Correct. Folios-62-75.
Complete or incompleteLines on a page--5.
Complete.
उपक्रमः
बृहद्रथो ह वै नाम राजा राज्य इष्टं पुत्रं निधापयित्वा इदमशाश्वत मन्यमानश्शरीरं वैराग्यमुपेतोऽरण्यं निर्जगाम । स तत्र परमं तप आस्थाय आदित्यमीक्षमाण ऊर्ध्वबाहुस्तिष्ठत्यन्ते सहस्रस्य मुनरन्तिकमाजगाम अग्निारवाधूमकस्तेजसा निर्दहनिवात्मविद्भगवान् शाकायन्य उत्तिष्ठोत्तिष्ठ वरं वृणीष्वेति राजानमब्रवीत् । स तस्मै नमस्कृत्योवाच ॥
उपसंहारः___ अग्निना पिहितस्सहस्राक्षण हिरण्मयेनानन्देनैष वाव विजिशासितव्योऽन्वेष्टव्यस्सर्वभूतेभ्योऽभयं दत्त्वाऽरण्यं गत्वाऽथ बहिः कृत्वेन्द्रियार्थान् स्वाच्छरीरादुपलभतेऽथैनमिति ॥
विश्वरूपं हरिणं जातवेदसं परायणं ज्योतिरेकं तपन्तम् । सहस्ररश्मिशतधा वर्तमानः प्राणः प्रजानामुदयत्येष सूर्यः ॥
॥मैत्रायणीयोपनिषत् संपूर्णा ॥

Page #480

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE 451
प्रतिपाद्य विषयः
--
बृहद्रथशा कायन्य प्रश्नोपदेशरूपायामस्यां प्रपाठकपट्कात्मना परि दृश्यमानायामुपनिषदि -
प्रथमे प्रपाठके मरुन्नामक राजपुत्रेण वृहद्रथनाम्ना जगदिवे क्षयिष्णु पश्यता निर्विण्णेन वैराग्याधिगमप्रकारः कथ्यते ॥
द्वितीये प्रपाठके - प्रजापतिसकाशाद्वालखिल्यैरधिगतं तैश्च मैत्रेयायोपदिष्टमन्तरात्मस्वरूपादिकं मैत्रेयादधिगम्य शाकायन्येन बृहद्रथाय राज्ञ उपदिश्यते ॥
तृतीये तस्मा एव राज्ञे तेनैव मुनिना भूतात्मस्वरूपादिकमुप दिश्यत ॥
तुरीये - भूतात्मन उत्तमगत्यवाप्तिसाधनादिकमुपदिश्यते ॥ पञ्चमे ब्रह्मणां मूर्तीमूर्त स्वरूपनिरूपणपूर्वक मुद्द्रीयादिस्वरूपमुपदिश्य ब्रह्मणः स्वरूपं बहुधा प्रपञ्चयते ॥
वक्तव्य विशेषः
मुद्रितकोशवत् अस्मिन् कोशे अत्रत्यैतल्लिखित कोशान्तरापेक्षयाऽन्ते प्रपाठकद्वयमधिकं दृश्यते । अस्या उपनिषदो मैत्रायण्युपनिषदि - त्यपि व्यपदेशो दृश्यते । मैत्रेय्युपनिषन्नाम्ना इतस्संगृहीताऽन्याऽप्युपनिषदृश्यते
11
--
No. 415 (B 484/1).
मैत्रायणीयोपनिषत् .
Maitrāyaṇiyopaniṣat.
Substance-Paper. Size - 8 x 6 inches. Character-Indhra. Folios-183-192. Lines on a page-11. Letters in a line-20.
D.C.M.
Age of Ms.--Modern.
Condition of Ms.—Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incomplete—Iucomplete.
29*

Page #481

452
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ySS.
973
उपक्रमः
No. 414 कोशवत्.
उपसंहारः
No: 414 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 414 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 414 कोशवत्.
No. 416 (C 1533,8).
मैत्रायणीयोपनिषत् .
Maitrāyaṇīyopanișat. Substance--Paper.
Letters in a line-38. Size-12x51 inches.. Age of Ms.-Old. Character-Andhra.
Condition of Ms. ---Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-17-21.
Coinplete or incompleteLines on a page-14.
Incomplete.
उपक्रमः
No. 414 कोशवत् .
उपसंहार:
अथ यो ह खलु वावाऽस्य सात्विकोशोऽसौ स योऽयं विष्णुः स वा एष एकत्रिधाभूतोऽष्टधा एकादशधा द्वादशधा अपरिमितधा चोडू

Page #482

341197) GOVERSMENT ORIENTAL LIBRIRT, VYSORE 153 तत्वादोषु चरति प्रतिष्ठा सर्वभूतानामधिपतिर्वभूवत्यसावात्मा अन्तबहिश्चान्तहिश्चान्तर्बाहश्च || ओं तत्सत् ॥
इति ऋग्वेदे मैत्रायण्युपनिषदि चतुर्थः प्रपाठकः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र अधिकारिलक्षणनिर्धारणानन्तरं उत्क्रान्तिगत्यादिकमुपवर्य पञ्चकोशीवभजनपूर्वकं ब्रह्म विचारितम् । प्रकृतिपुरुषरहस्यं दर्शितम् । चित्तलयपर्यन्तं योगोभ्यसनीय इत्युपदिष्टम् । सगुणोपासना विहिता । उद्गीथप्रणवोपासनाप्रकारो निरूपितः । गायत्रीविद्या चक्षुर्विद्या च संग्रहण प्रतिपादिते ॥ वक्तव्यविशेषः -
अस्मिन् कोशं प्रपाठकचतुष्कमेव दृश्यते ॥ सुन्दरश्चरशिष्याप्पयदीक्षितविरचितैतद्भाष्ये एतावदन्तैवेयमुपनिषदिति अन्तर्वहिश्चान्तर्वहिश्चति द्विरुक्तया सून्यत इति भाषितं दृश्यते । लिखितकोशान्तरेष्वप्येतावतैवोपनिषत्समाप्तिलिखिता दृश्यते । तस्मान्मुद्रितकोशान्ते पारदृश्यमानं प्रपाठकद्वयमाधिकमिति विभाव्यते ॥
No. 417 (1973 14).
मैत्रायणीयोपनिषत् .
Maitrā vaņiyopanişat. Substance-Palm-leaf. I Age of Ms.-01. Size-15x1 inch.
Condition of Is:--TormCharacter---Nagari.
___eaten. Folios-159-167.
Correct or incorrect-Correct. Lines ou a page--1.
Complete or incompleteLetters in a line --68.
Incomplete.
उपक्रम:
No. 414 कोशवत्.

Page #483

454
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
at:
उपसंहारः
No. 416 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 416 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 416 कोशवत्.
No. 418 (B 485/1).
मैत्रेय्युपनिषत्.
Maitreyyupanișat. Substance-Paper.
Age of Ms. -- Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-329-334.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-11.
Complete or incoinplete-- Letters in a line-22.
Complete.
उपक्रमः
No. 414 कोशवत् .
उपसंहारः
प्रपञ्चमुक्तचित्तोऽस्मि प्रपञ्चरहितोऽस्म्यहम् । सर्वप्रकाशरूपोऽस्मि चिन्मात्रज्योतिरस्म्यहम् ॥ कालत्रयविमुक्तोऽस्मि कामादिरहितोऽस्म्यहम् । कायकायविमुक्तोऽस्मि निर्गुणः केवलोऽस्म्यहम् ॥ मुक्तिहीनोऽस्मि मुक्तोऽस्मि मोक्षहीनोऽस्म्यहं सदा । सत्यासत्यादिहीनोऽस्मि सन्मात्रानास्म्यहं सदा ॥

Page #484

455
उपनिषत् GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
गन्तव्यदेशहीनोऽस्मि गमनादिविवर्जितः । सर्वदा समरूपोऽस्मि शान्तोऽस्मि पुरुषोत्तमः ॥ एवं स्वानुभवो यस्य सोऽहमस्मि न संशयः। यश्शृणोति सकृद्वाऽपि ब्रह्मैव भवति स्वयम् ।।
॥ इत्युपनिषत् । मैत्रेय्युपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अध्यायत्रितयपरिमितायामस्यामुपनिषदि प्रथमेऽध्याये-बृहद्रथनाम्नो राज्ञो लोकमिमं नश्वरं शरीरं च जुगुप्सावहं पश्यतो वैराग्योत्पत्तिवर्णनपूर्वकं जातवैराग्याय तस्मै शाकायन्यमुनिना चित्तमलशोधनोपदेशपुरस्सरं चात्मतत्वं निरूपितं दृश्यते ॥
द्वितीयेऽध्याये-आन्तरस्नानशौचभैक्षादिस्वरूपं निरूप्य संन्यासस्वरूपं तत्र कर्तव्यं च संग्रहेण प्रदर्श्यते ॥
तृतीयेऽध्याये-आत्मनोऽनुसंधानक्रमः प्रपञ्चयते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । सामवेदान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च । संगृहीतानामेषामर्थानां विस्तृतशैल्या प्रतिपादनपरा मैत्रायणीयोपनिषन्नामाऽन्याऽप्युपनिषद्दश्यते ॥
No. 419 (115/2). *यन्त्रविवरणोपनिषत्. * Yantravivaranopanisat.
Substance--Paper. Size-16x1 inches. Character--Andhra. Folios---13-20.
Lines on a page-7. Letters in a line-58. Age of Ms.-Old.

Page #485

456 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वे:
Correct or incorrect — Correct.
Condition of Ms.-Good. Thirteenth and fifteenth leaves are broken on one side.
Subject in brief :
——
Complete or incompleteComplete.
This Upaniṣat relates how to write Sri Cakram and its constituent Cakrams and states how to ponder over the deities connected therewith.
उपसंहारः-
उपक्रमः---
ओं शान्तिः ॥ कादिविद्याया गालवगोत्रं गालवच्यावनाप्तवानत्र्यायम् | हादिविद्यायाः तैतलसगोत्रं एकार्षेयम् । चूडामणि तन्त्रे । हरिः ओं - देवा ह वै भगवन्तमब्रुवन् । महाचक्रं नाम चक्रनायकं नो ब्रूहीति । सर्वकामिकं सर्वाराध्यं सर्वरूपं सर्वतोमुखं मोक्षद्वारं यद्योगिन उपविश्य परं ब्रह्म भित्त्वा निर्वाणमधिशेते । तान् होवाच भगवान् श्रीचक्रं व्वाख्यास्यामः ॥
"
४ या - ति सर्वमन्त्रात्मिके तमः ।
४ या -- ति सर्वयन्त्रात्मिके त - मः ।
४ या - ति महामाहेश्वर्यादिदशावरणदेवता . त - मः ॥
...
४ या - ति सर्वयोगिनीदेवता त -मः ।
४ या - ति श्रीराजराजेश्वरी परा देवता त -मः ॥
भगवान् ब्रह्मविदित्येतैर्मन्त्रैः भगवतीं यजेत् । ततो देवी स्वात्मानं दर्शयति । तस्माद्य एतैर्मन्त्रैर्यजति स ब्रह्मणस्पतिः सोऽमृतत्वं च गच्छति । य एवं वेदेत्युपनिषत् ॥
॥ इति यन्त्रविवरणोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र श्रीचक्रलेखनक्रम निरूपणपूर्वकं तदन्तर्गतचत्रेषु तत्तद्देवतानामुपासनाक्रमश्च प्रतिपादितः ॥

Page #486

उपनिषत्
वक्तव्य विशेषः
इयमुपनिषत् अस्मिन् कोश समग्रा परिदृश्यते अमुद्रिता च । शान्तिमन्त्रो न कोऽप्यत्राद्यन्तयोर्लिखितो दृश्यते ॥
उपक्रम:
Substance-Palm-leaf. Size - 20 × 21 inches. Character — Audhra. Folios-- 33 one side only.
Lines on a page — 19. Letters in a line-94.
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 457
उपसंहारः
No. 420 (3581 25).
याज्ञवल्क्योपनिषत्.
Yajnavalkyopanisat.
--
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः । जनको ह वैदेहो याज्ञवल्क्यमुपसमेत्यांचाच । भगवन् संन्यासमनुब्रूहीति । कथं संन्यासलक्षणम् । स हे - वाच याज्ञवल्क्यः । ब्रह्मचर्य समाप्य गृही भवेत् । गृहात् वनी भूत्वा प्रव्रजेत् । यदि वेतरथा ब्रह्मचर्यादेव प्रव्रजेत् गृहाद्वा वनाद्वा । अथपुन रवती वाव्रती वा स्नातको वाऽस्नातको वा उत्सन्नाग्निरननिको वा यदहरेव विरजेत्तदहरेव प्रव्रजेत् ॥
1
Age of Ms.-Old. Condition of Ms. --- Good.
Correct or incorrect - Correct..
Complete or incomplete – Iu· complete.
शून्यागारदेव गृहतृणकूटवल्मीकवृक्षमूलकुलालशालाग्निहोत्रभवन - नदीपुळिनगिरिकुहरकन्दरकोटर्निर्झरस्थण्डिलेष्वनिकेतनिवास्यप्रयत्त्र : शुभाशुभकर्मनिर्मूलनपरो ग्रामैकरात्रं संचरन् संन्यासेन देहत्यागं करोति यस्स परमहंसां नामेत्युपनिषत् ॥
॥ याज्ञवल्क्योपनिषत्समाप्ता ॥

Page #487

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र संन्यासपरिग्रहकालतत्प्रकारप्रदर्शनपूर्वकं संन्यासिनामावश्यका धर्मा अभिधीयन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते । कोशेऽस्मिन्नुपनिषदादौ आथर्वणशान्तिमन्त्रो लिखितो दृश्यते । कोशान्तरे तु शुक्लयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रो लिखितः । लिखितकोशान्तरे मुद्रिते च अन्त्यभागे श्लोकरूपेण परिदृश्यमाना ग्रन्था अत्र न दृश्यन्ते ॥
No. 421 (B 486/1)
याज्ञवल्क्योपनिषत् .
Yājñavalkyopanişat. Substance-Paper. | Age of Ms.- Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character--Andhra. Folios-5.
Corrector incorrect-Correct. Lines on a page --13. Complete or iucompleteLetters in a line-18. ___Conmplete.
उपक्रमः
No. 420 काशवत्.
उपसंहारः
धर्मार्थकाममोक्षाणां प्रसह्य पारपन्थिने । . नमोऽस्तु मम कोपाय स्वाश्रयज्वालिन भृशम् ॥

Page #488

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MYSORE
कोपस्य मम वैराग्यदायिने दोषचोदिने । यत्र सुप्ता जना नित्यं प्रवुद्धस्तत्र संयमी ॥ प्रबुद्धा यत्र ते विद्वन् सुषुप्तं याति योगिराट् । चिदिहास्तीति चिन्मात्रमिदं चिन्मयमेव च ॥ चित्तं चिदहमेते च लोकाश्चिदिति भावय । यतीनां तदुपादेयं पारहंस्यं परं पदम् ॥ नातः परतरं किञ्चित् विद्यते मुनिपुङ्गव ॥
प्रतिपाद्यविषयः
॥ इत्युपनिषत् ॥ इति याज्ञवल्क्योपनिषत्समाप्ता ॥
No. 420 कोशवत्.
वक्तव्य विशेष:
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यत । कोशेऽस्मिन्नुपनिषदादौ शुक्लयजुश्शाखीयशन्तिमन्त्रो लिखितः । पूर्वकोशापेक्षयाऽस्मिन् कोशsन्त्यभागे 29 श्लोका अधिका दृश्यन्ते । एवं मुद्रितेऽपि ॥
Substance-Paper. Size -- 8 x 6 inches. Character - Andhra.
Folios-3.
उपक्रमः
No. 422 (B487 / 1).
योगकुण्डल्युपनिषत्. Yogakundalyupaniṣat.
Lines on a page-13. Letters in a line-16.
459
सह नाववत्तिति शान्तिः । पद्मज उवाचअमावास्या च प्रतिपत्पौर्णमासी च शंकर | अस्याः का वर्ण्यते संज्ञा एतदाख्याहि तत्त्वतः ॥
Age of Ms.-Modern.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete-Incomplete.

Page #489

460
DESCRIPTIVE CATA LOGUE OF SANSKRIT MSS.
वद:
प्रतिपद्दिनतो काले अमावास्या तथैव च । पौर्णमास्यां स्थिरीकुर्यात् स च पन्था हि नान्यथा ॥ कामेन विषयाकाङ्क्षी विषयाकाममोहितः । द्वावेव संत्यजेन्नित्यं निरञ्जनमुपाश्रयेत् ॥ अपरं संत्यजेत्सर्वं यदीच्छेदात्मनो हितम् । शक्तिमध्ये मनः कृत्वा मनश्शक्तेश्च मध्यगम् ॥ मनसा मन आलोक्य न त्यजेत्परमं पदम् । मन एव हि बिन्दुश्च उत्पत्तिस्थितिकारणम् ।
मनसोत्पद्यते बिन्दुर्यथा क्षीरं घृतात्मकम् ॥ उपसंहारः
अज्ञानात्तु चिदाभासो बहिस्तापेन तापितः । दग्धं भवत्येव तदा तूलपिण्डमिवाग्निना ॥ दहरस्थः प्रत्यगात्मा नष्टे ज्ञान ततः परम् । विततो व्याप्य विज्ञानं दहत्येव क्षणेन तु ॥ मनोमयं ज्ञानमयं सम्यक् दग्ध्वा क्रमेण तु । घटस्थदीपवच्छश्वत् अन्तरेव प्रकाशते ॥ ध्यायन्नास्ते मुनिश्चैवमा सुप्तेरा मृतेस्तु यः । जविन्मुक्तस्स विज्ञेयः स धन्यः कृतकृत्यवान् । जीवन्मुक्तपदं त्यक्ता स्वदेहे कालसात्कृते । विशत्यदेहमुक्तत्वं पवनोऽस्पन्दतामिव ॥ अशब्दमस्पर्शमरूपमव्ययं
तथाऽरसं नित्यमगन्धवच्च यत् । अनाद्यनन्तं महतः परं धुवं
तदेव शिष्यत्यमलं निरामयम् ॥ इत्युपनिषत् ॥ इति योगकुण्डल्युपनिषदि तृतीयोऽध्यायः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
पद्मजशङ्करप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि एतत्कोशदृश्यमाने तृतीयाध्याये-चित्तस्थिरीकरणोपायप्रदर्शपूर्वकं प्राणायामक्रमः संक्षेपेण

Page #490

उपनिषत् GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, UTSORE 461 कथितः। देहगतषदचक्राणां नामानि कथयित्वा तेषां स्थानान्यभिहितानि । शब्दविलयक्रमकथनपूर्वकं पिण्डाण्डब्रह्माण्डयोविलयक्रमः कथितः । ब्रह्मस्वरूपतदुपासनाकाकथनपूर्वकं जीवन्मुक्तत्वादहमुक्तत्व चाभिहिते॥ वक्तव्यविशेष.
तृतीयाध्यायमात्रमस्मिन् कोशे परिदृश्यते । यजुश्शाखान्तर्गततया मुद्रितायामस्यामुपनिषाद त्रयोऽध्यायाः परिदृश्यन्ते ॥
No. 423 (B 927/9).
योगतत्त्वोपनिषत्.
Yogatattvopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.- Modern. Size--8 x 6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect--InFolios-25-26
___correct. Lines on a page-16.
Complete or incomplete-InLetters in a line-24.
complete.
उपक्रमः --
योगतत्त्वं प्रवक्ष्यामि योगिनां हितकाम्यया । यच्छुत्वा च पठित्वा च सर्वपापैः प्रमुच्यते ॥ विष्णुनामा महायोगी महाभूतो महातपाः । तत्वमार्गे यथा दीपो दृश्यते पुरुषोत्तमः ॥ यः स्तनः पूर्वपीतस्तं निष्पीड्य मुदमनते ।
यस्माजातो भगात्पूर्व तस्मिन्नेव भगे रमेत् ॥ उपसंहारः
अकाररेचितं पद्ममुकारेणैव भिद्यते । मकार लभत नादमर्धमात्रा तु निश्चला ॥

Page #491

462
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः.
शुद्धस्फटिकसंकाशं निष्कळं पापनाशनम् । लभते योगयुक्तात्मा पुरुषस्तत्परं पदम् ॥ कूर्मस्त्वपानोबाधीत(स्स्वपाणिपादादि) शिरस्यात्मनि धारयेत् । एवं द्वारेषु सर्वेषु वायुपूरितरेचितः ॥ निषीदंतु(निषिद्धे तु) नवद्वारे ऊर्ध्व प्राण(प्राङ्नि) श्वसंस्तथा। घटमध्ये यथा दीपो निहितं निवातं) कुम्भकं विदुः ॥ निषिर्द्धनवभिर्निर्जने निरुपद्रवे । निश्चित चात्मभूतानां(त्यात्ममात्रेण) अरिष्ट (अवशिष्टं योगसेवया ॥
॥ इति योगतत्त्वोपनिषत् समाप्मा || प्रतिपाद्यविषयः
__ अत्र चतुर्दशभिः श्लोकः संसृतं गुप्सितत्वहेतृन्निरूप्य हृत्पझे प्रणवानुध्यानरूपयोगस्वरूपं तत्फलं च प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषः___अस्मिन् कोशे मुद्रितैतदुपनिषदादौ पारदृश्यमानः 129 श्लोकपारमितो ग्रन्थो नोपलभ्यते ॥
No. 424 (1973/27).
योगतत्वोपनिषत् .
Yogatattvopavisat. Substance - Palm-leaf. Letters in a line-68. Size-15x1 inch..
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect--Correct. Folio: --236-237.
Complete or incompleteLines on a page --!.
Complete.
उपक्रमः
No. 423 कोशवत् .

Page #492

J91947] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
463
उपसंहारः
No. 423 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः___No. 423 काशवत् . वक्तव्यविशेषः
_No. 423 कोषवत् । इयमुपनिषदर्थववेदीयेत्यन्ते लिखितं दृश्यते । ( No. 423) लिखितकोशान्तरे शान्तिमन्त्र एव न दृश्यते (No. 425) अपरस्मिश्च कोशे याजुषशान्तिमबलेखनमादौ दृश्यते । अतः किंशाखीययमुपनिषदिति चिन्तनीयम् ॥
No. 425 (B 489/1).
योगतत्वोपनिषत् .
Yogatattvopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.—Modern. Size-8 x 6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andlira. Folios-52-65.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-16. ____Complete.
उपक्रमः
हारीः ओम् । सह नाववत्विति शान्तिः ॥ योगतत्वं प्रवक्ष्यामि योगिनां हितकाम्यया । यच्छत्वा च पठित्वा च सर्वपापैः प्रमुच्यते । विष्णुर्नाम महायोगी महाभूतो महातपाः । तत्वमार्गे यथा दीपो दृश्यते पुरुषोत्तमः । तमाराध्य जगन्नाथं प्रणिपत्य पितामहः । पप्रच्छ योगतत्वं मे वृहिचाष्टाङ्गसंयुतम् ।

Page #493

464
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT viss.
(az.
तमुवाच हृषीकेशो वक्ष्यामि शृणु तत्वतः ।
सर्वे जीवाः सुखदुःखैर्मायाजालेन वेष्टिताः ॥ उपसंहारः
No. 423 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः___अत्र लिखितपूर्वकोशद्यांपेक्षयाऽऽधिक्येन दृश्यमानैः 128 श्लोकैः जीवात्मपरमात्मस्वरूपं, ज्ञानयोगयोरुभयोरपि मोक्षोपयोगित्वं, मन्त्रयो. गलययोगहठयोगराजयोगानां तदङ्गयमनियमासनादीनां च स्वरूपं तदभ्यसनतत्सिाद्धप्रकारादिकं चानुवर्णितं दृश्यते ।। वक्तव्यविशेषः__ कोशेऽस्मिन् पूर्वकोशद्वयापेक्षया मध्ये 128 श्लोका अधिका दृश्यन्ते। याजुषशन्तिमन्त्रपाठ आदौ दृश्यते ॥
No. 426 (3581/33).
योगचूडामण्युपनिषत् .
Yogacūdāmanyupanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-20x2 inches. Condition of Ms. -Good. Character-Andhra. Folios-35.
Corrector incorrect-Correct. Lines on a page--10. Complete or incomplete-InLetters in a live
complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ योगचूडामाणिं वक्ष्ये योगिनां हितकाम्यया । कैवल्यसिद्धिदं गूढं सेवितं ब्रह्मवित्तमैः ॥

Page #494

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 465
ओं नित्यशुद्धं वुद्धं निर्विकल्पं निरञ्जनं निराख्यातं अनादिनिधनमेकं तुरीयं यद्भुतं भवद्भविष्यत्परिवर्तमान सर्वदा अनवच्छिन्नं परं ब्रह्म । तस्माजाता परा शक्तिः स्वयंज्याीतरात्मिका। आत्मन आकाशस्स. म्भूतः। आकाशाद्वायुः । वायोरग्निः । अग्नेरापः । अद्भयः पृथिवी । तेषां पञ्चभूतानां पतयः पञ्च सदाशिवश्वररुद्र ब्रह्माणश्चेति। तेषां ब्रह्मविष्णुरुद्राश्चोत्पत्तिस्थितिलयकर्तारः ॥ उपसंहारः
तैलधारामिवाभिन्नं दीर्घघण्टानिनादवत् । प्रणवस्य ध्वनिस्तद्यस्तदनं ब्रह्म चोच्यते ॥ ज्योतिर्मयं तदाऽयं स्यादवाच्यं बुद्धिसूक्ष्मतः । ददृशुर्ये महात्मानो यस्तं वेद स वेदवित् ॥ जाग्रनत्रद्वयोर्मध्ये हंस एव प्रकाशते । सकारः खेचरी प्रोक्ता त्वंपदं चेति निश्चितम् ॥ हकारः परमेशस्स्वात्तत्पदं चेति निश्चितम् । सकारो ध्यायते जन्तुर्हकारो हि भवेद्धवम् ॥ इन्द्रियैर्वध्यते जीवो ह्यात्मा चैव न बध्यते । ममत्वेन भवेजीवो निर्ममत्वेन केवलः॥
॥ इति योगचूडामण्युपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र भूतभौतिकसृष्टिकथनपूर्वकं स्थूलसूक्ष्मप्रकृतिस्वरूपं निर्वर्ण्य प्रणवं प्रशस्य तद्गतवर्णदेवतामाहात्मयादिकं संगृह्योपपादितं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
___सामशाखान्तर्गततया मुद्रितायां योगचूडामण्याख्यायामुपनिषदि दृश्यमानं प्रथमश्लाकमात्रमास्मन् कोशे आदौ दृश्यते । अन्यत्सर्व ततोविभिन्नमेव दृश्यते । नामधेयं त्वभिन्नं दृश्यते । मुद्रितायां त्वासनादिप्रतिपादनपरो महान् ग्रन्थराशिः पारदृश्यत इति मुद्रितलखितयोमिथो विभिन्नयोः किंनिवन्धनं नामधेयैक्यामिति परिचिन्तनीयम् । किंचयमुप. निषत् सामशाखान्तर्गतेति मुद्रितकोशे दृश्यते । अत्र तु आदावथर्वशाखी
* अत्र विष्णुपदं गलितमिति भाति. D.(.M.
30

Page #495

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ वेदः
यशान्तिमन्त्रो लिखितां दृश्यते । ततश्चेयमुपनिषत्किशाखीयेत्यपि विमर्श
नीयम् ॥
466
Substance--Paper. Size - 8 x 6 inches. Character-Andhra.
No. 427 (B488/1 ) .
योगचूडामण्युपनिषत् .
Yogacūḍāmanyupaniṣat.
Folios-1-14 .
Lines on a page---11. Letters in a line - 16.
उपक्रमः—
उपसंहारः-
आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥
योगचूडामणिं वक्ष्ये योगिनां हितकाम्यया । कैवल्यसिद्धिद गूढं सेवितं योगवित्तमैः ॥ आसनं प्राणसंरोधः प्रत्याहारश्च धारणा । ध्यानं समाधिरेतानि योगाङ्गानि भवन्ति षट् ॥ एकं सिद्धासनं प्रोक्तं द्वितीयं कमलासनम् । षट्चक्रं षोडशाधारं त्रिलक्ष्यं व्योमपञ्चकम् ॥
Age of Ms. — Modern.
Condition of Ms. -- Good.
Correct or incorrect - Correct.
Complete or incompleteComplete.
यथा सिंहो गजो व्याघ्रो भवेद्वश्यश्शनैरशनैः । तथैव सेवितो वायुरन्यथा हन्ति साधकम् ॥ युक्तं युक्तं त्यजेद्वायुं युक्तं युक्तं प्रपूरयेत् । युक्तं युक्तं प्रबभीयादेवं सिद्धिमवाप्नुयात् ॥ चरतां चरादीनां विषयेषु यथाक्रमम् । तत्प्रत्याहरणं तेषां प्रत्याहारस्स उच्यते ॥

Page #496

उपनिषत् Gor ERNMENT ORIENTAL LIBRART; MYSORE 467
यथा तृतीयकाले तु रविः प्रत्याहरेत् प्रभाम् । तृतीयाङ्गस्थितो योगी विकारं मानसं हरेत् ॥
॥ इत्युपनिषत् ॥ योगचूडामण्युपनिषत्समाप्ता ॥ वक्तव्यविशेषः
___ अत्र सिद्धासनकमलासननिर्देशपूर्वकं देहान्तर्गतषट्चक्रस्वरूपं निरूप्य नाडीचक्रं च विविन्य दर्शयित्वा अजपागायत्रीजपं प्रशस्य जालंधरादिवन्धविवेचनपूर्वकं खेचरीमुद्रादिकमप्यभिधाय सृष्टिस्थिति संहारक्रमं निर्वर्ण्य देहमूर्त्यवस्थास्थानत्रयविवेचनपूर्वकं प्रणवस्वरूपं ध्यानक्रम च प्रातपाद्य समाधिस्वरूपप्रकाशनपूर्वकं षडङ्गयोगाभ्यसनक्रमश्चेत्यादिकं प्रतिपादितम् ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत् मुद्रितसदृक्षा समग्रा दृश्यते । No. 427 लिखितकोशान्तरे चैतत्समाननामधेयाऽत्यन्तविभिन्नानुपूर्वीकाऽन्याप्युप. निषद्दश्यते ॥
No. 428 (4136/7). योगशिखोपनिषत् .
Yogasikhopanisat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-50. Size--91 X 2 inches.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-Correct. Folios-30-39.
Complete or incompleteLines on a page-15.
Complete.
उपक्रमः
सह नात्रीत्वति शान्तिः ॥ सर्वे जीवास्सुखैर्दुःखैर्मायाजालेन वेष्टिताः । तेषां मुक्तिः कथं देव कृपया वद शङ्कर ॥ D.C.I.
30*

Page #497

468
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Daa::
सर्वसिद्धिकरं मार्ग मायाजालनिकृन्तनम् । जन्ममृत्युजराव्याधिनाशनं सुखदं वद ॥ इति हिरण्यगर्भः पप्रच्छ । स होवाच महेश्वरःनानामागैस्तु दुष्प्रापं कैवल्यं परमं पदम् । सिद्धिमार्गेण लभते नान्यथा पद्मसम्भव ॥ पतिताः शास्त्रजालेषु प्रज्ञया तेन मोहिताः ।
स्वात्मप्रकाशरूपं तत् किं शास्त्रेण प्रकाश्यते ॥ उपसंहारः
यथाऽग्निरुमध्यस्थो नोत्तिष्ठन्मथनं विना । विना चाभ्यासयोगेन ज्ञानदीपस्तथा न हि ॥ घटमध्ये यथा दीपो बाह्ये नैव प्रकाशते । भिन्ने तस्मिन् घटे चैव दीपज्वाला च भासते ॥ स्वकायं घटमित्युक्तं यथा जीवो हि तत्पदम् । गुरुवाक्यसमाभिन्ने ब्रह्मज्ञानं प्रकाशते ॥ कर्णधारं गुरुं प्राप्य तद्वाक्यं प्लववदृढम् । अभ्यासवासनाशक्तया तरन्ति भवसागरम् ॥ इत्युपनिषत् । षष्ठोऽध्यायः । सह नाववात्विति शान्तिः ॥
॥ योगशिखोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः -
षडध्यायीपरिमितायामस्यामुपनिषदि प्रथमेऽध्याये-योगज्ञानयोरुभयोरपि समुच्चितयोर्मोक्षसाधनत्वमुपवर्ण्य योगिनो योगस्य च महिमानं प्रकाश्य कुण्डलिनीचालनक्रमं प्रतिपाद्य सूर्यभेदाख्ययोगप्रकारमुक्ता मूलादिबन्धत्रयस्वरूपं प्रकाश्य बहुधाऽन्ये च योगाभ्यासक्रमा निरूपिताः ॥
द्वितीयेऽध्याये--मूलमन्त्रमहिमानमुपवर्ण्य स्थूलसूक्ष्मपररूपं ब्रह्मणस्त्रिविधं वपुर्निरूप्य तत्प्रकाशकोपाया अणिमादिसिद्धिप्रकाराश्च निरू. पिताः ॥
तृतीयेऽध्याये-नादाख्यशब्दब्रह्मणो महिमाऽनुवार्णतः ॥ तुरीयेऽध्याये-प्रपञ्चस्य ब्रह्मात्मकत्वं प्रकाशितम् ॥

Page #498

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
469
पञ्चमषष्टाध्याययोः-शरीरस्थषट्चकनाडीचक्रादिस्वरूपं प्रकाश्य तत्र पीठबन्धेन वहया योगाभ्यासक्रमाः प्रतिपादिताः ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् घडध्यार्यापारमितेयमुपनिषद्दश्यते। कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेयमुपनिषदिति मुद्रिता च परिदृश्यते । अत्रत्यप्रथमाध्यायमध्यगतश्लोकदशकमात्रपरिमिताऽन्याऽप्युपनिषदत्रत्यलिखितकोशान्तरे दृश्यते ॥
No. 429 (B 490/1).
योगशिखोपनिषत् .
Togasikhopanisat. Substance-Paper.
Letters in a line--16. Size-8x6 inches.
Age of Ms.--Moderu. Character-Andhra.
Condition of Ms.—Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios--32.
Complete or incompleteLines ou a page---13.
Complete.
उपक्रम:
___No. 428 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 428 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः--
No. 428 कोशवत्.
वक्तव्यविशेष:
No. 428 कोशवत्.

Page #499

470
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
No. 430 (B 1973/21).
योगशिखोपनिषत् .
Yogaśikhopanișat. Substance-Palm-leaf. । Age of Ms.-Old. Size--15x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Folios-226-227.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page- 4.
Complete or incomplete-InLetters in a line-- 68. ___complete.
उपक्रमः
अथ योगशिखां प्रवक्ष्यामि सर्वज्ञानेषु चोत्तमाम् । यदाऽनुध्यायते मन्त्रं गात्रकम्पोऽथ जायते ॥ आसनं पद्मकं बद्धा यच्चान्यदपि रोचते । नासिकाग्रे च दृष्टिं कुर्याद्धस्तपादौ तु संयतौ ॥ मनस्सर्वत्र संगृह्य ओंकारं तत्र चिन्तयेत् । ध्यायते सततं प्राज्ञो हृत्कृत्वा परमेष्ठिनम् ॥
उपसंहार:
अथ ते(तद् ध्यायते जन्तुरालस्यादप्रमादतः । यदि त्रिकालमावर्तेत् स गच्छेत्पुण्यसम्पदम् ॥ पुण्यमेतत्समासाद्य संक्षिप्य कथितं मया । लब्धयोगोऽथ बुध्येत प्रसन्नं परमेष्ठिनम् ॥ जन्मान्तरसहस्रेषु यदा क्षीणानुकिल्विषः । तदा पश्यति योगेन संसारोच्छेदनं महत् ॥ संसारोच्छेदन महदिति ॥
॥ इति योगशिखोपनिषत् समाप्ता ॥

Page #500

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. ITSORE
471
प्रतिपाद्यविषयः
दशश्लोकीपरिमितायामस्यामुपनिषदि उररीकृतयत्किञ्चिदासनबन्धन नासाग्रन्यस्तदृष्टिना प्रणवचिन्तनपूर्वकं ब्रह्मानुध्यांन फलावाप्तिरित्याभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः
यजुश्शाखान्तर्गततया मुद्रितायामस्यामुपनिषदि प्रथमाध्यायमध्य पारदृश्यमानं श्लोकदशकमेवात्र कोशे योगशिखोपनिषन्नाम्ना लिखितं दृश्यते । मुद्रितकोशपरिदृश्यमानायामस्यामुपनिषदि तु भूयान् ग्रन्थ उपलभ्यते ॥
No. 431 (B 124/2).
रहस्योपनिषत् .
Rahasyopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.---Modern. Size-73X6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Kannada.
Corrector incorrect-InFolios-23-29.
correct Lines on a page-12. Complete or incompleteLetters in a line-13. ____Complete.
उपक्रमः
1 (परमात्मा(परात्मा)द्वैतसत्यात्मा प्रत्यगानन्दचिद्धनः । आश्रये दक्षिणामूर्तिमवाङ्मनसगोचरम् ) ॥
अथातो रहस्योपनिषदो व्याख्यास्यामः । देवर्षयो ब्रह्माणं संपूज्य प्रणिपत्य पप्रच्छ( पप्रच्छुः) । भगवानस्माकं रहस्योपनिषदमनुबृहीति । ब्रह्मावाच
पुरा व्यासो महातेजाः सर्वे देवतपोधनाः । प्रणिपत्य शिवं साम्वं कृताञ्जालरुवाच ह ॥ 1 श्लोकोऽयं लिखितकोशान्तरे न दृश्यते.

Page #501

472
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT USS.
[à:
शुकस्य मम पुत्रस्य वेदसंस्कारकर्मणा(णि)। ब्रह्मोपदेशकालोऽयमिदानी समुपासितः(समुपस्थितः) ।
उपसंहारः
यो वेदादौ स्वरः प्रोक्तो वेदान्ते च प्रतिष्ठितः । तस्य प्रकृतिलीनस्य यः परस्स महेश्वरः ॥ उपदिष्टश्शिवेनेति शुकस्तन्मयतां गतः । उत्थाय प्रणिपत्येशं त्यक्ताशेषपरिग्रहः ॥ परब्रह्मपयो राशिप्लवंतिच(राशौ प्लवन्निव) ययौ तदा । प्रव्रजन्तं तमालोक्य कृष्णद्वैपायनो मुनिः ॥ अनुद्रवन् आजुहुचु(आजुहाव)पुत्रविश्लषकातरः । प्रतिनेदुस्तदा सर्वे जगत्स्थावरजङ्गमाः ॥ तच्छुत्वा सकलानादौ(कार)व्यासस्सत्यवतीसुतः । पुत्रेण सहितः प्रीत्या परानन्दमुपेयिवान् ॥ यो रहस्योपनिषदमधीते गुर्वनुग्रहात् साक्षात्कैवल्यमश्नुत इति ॥
॥ रहस्यब्रह्मोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
__ अत्र व्यासपुत्राय शुकाय व्यासप्रार्थितेनेश्वरेण प्रणवगायत्रयादिमन्त्रोपदेशपूर्वकं तत्त्वमस्यादिवाक्यमुपदिश्य तदर्थ उपदिष्टो दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
इयमेवोपनिषत् शुकरहस्योपनिषन्नाम्ना कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेति मुद्रिता दृश्यते । अत्रादौ शान्तिमन्त्रो न दृश्यते । अस्या एवोपनिषदो ग्रन्थान्तपरिदृश्यमानलेखेन रहस्यब्रह्मोपनिषदित्यपि नामान्तरं ज्ञायते ॥
_No. 432 (B 491/1).
रहस्योपनिषत् .
Rahasyopanisat. Substance-Paper.
Character-Andhra. Size-8x6 inches.
Folios-33-38.

Page #502

391992] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
173
Lines ou a page-11. Letters in a line-18. Age of Ms.- Modern.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
G77:
No. 431 Firea उपसंहारः
No. 431 #137 प्रतिपाद्यविषयः
No. 431 . वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नादौ कृष्णयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रलेखनं दृश्यते ॥
No. 433 (B 330/1). * TISKTĪSTĪTefalea.
* Rājarā jeś waropanișat. Substance - Paper.
Age of Ms. -Old. Size - 8 x 6 inches.
Condition of Ms.- Good. Character - Malayāļa. Correct or incorrect - In
correct. Lines on a page-25. Complete or incompleteLetters in a line--14.
Complete.
Folio-1.
Subject in brief :
This Upavisat points out, in detail, the method of discerning the Great Soul face to face, by the sight in the interval between the eyebrows.

Page #503

474
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT USS.
[w::
उपक्रमः
ओं । सह नाववत्विति शान्तिः ॥ बिन्दुमध्ये स्थितं नादं लिङ्गं प्रत्यकलात्मकम् । त्रियम्बकं सुखासीनं श्रीगुरुं गगनोपमम् ॥ अथ प्रायक्रियागुप्ता स्वानुभूतिप्रकाशयुक् । चक्षुर्मध्ये स्थितं गुह्यमङ्गष्ठं परमात्मकम् ।। तदर्धश्चापि पर्वार्धं तस्याग्रं सूक्ष्मकं ध्रुवम् ।
गुह्यात् गुह्यतरं गुह्यं चक्षुर्नामेव तिष्ठति ॥ उपसंहारः
नीवारपीतशूका च भ्रुवो ? प्यामात्रमध्यकम्। स ब्रह्म हरिरीशायुः भ्रवो वृत्तस्वरक्षराद् ॥ ब्रह्म सूक्ष्मं रविं साक्षि साक्षिसाक्षि निरञ्जनम् । रु(रो)र्मुखन ज्ञातव्यं अनायुत्यूपलक्ष्यते ? ॥
॥ इति राजराजेश्वरोपनिषत् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
भ्रमध्यगतदृष्टया परमात्मसाक्षात्कारप्रकारविवरणमस्यामुपनिषदि दृश्यते॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् काश इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते । अमुद्रितयमुपनिषत् ॥
No. 434 (1973/16).
रामतापन्युपनिषत् .
Rāmatā panyupanișat. Substance-Palni-leat. Age of Ms.-Old. Size-15 x 1 inches.
Condition of Ms.---Good. Character-Nagari. Folios-195-211.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-.4.
Complete or incomplete-In. Letters in a line-68. ____complete.

Page #504

उपनिषत् ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
175
उपक्रम:
चिन्मयेऽस्मिन् महाविष्णौ ज्ञाते दाशरथे हरौ । रघोः कुलेऽखिलं राति राजते यो महिस्थितः ॥ स राम इति लोकेषु विद्वद्भिः प्रकटीकृतः । राक्षसा येन मरणं यान्ति स्वोद्रेकतोऽथवा ॥ रामनाम भुवि ख्यातमाभिरामेण वा पुनः । राक्षसान्मर्त्यरूपेण राहुमनसिजं यथा ॥ प्रभाहीनांस्तथा कृत्वा राज्यार्हाणां महीभृताम् । धर्ममार्ग चरित्रेण ज्ञानमार्ग च नामतः ॥ तथा ध्यानेन वैराग्यमैश्वर्य स्वस्य पूजनात् । तथा रात्यस्य रामाख्या भुवि स्थादथ तत्त्वतः ॥ रमन्ते योगिनोऽनन्ते नित्यानन्दे चिदात्मनि ।
इति रामपदेनासौ परं ब्रह्माभिधीयते ॥ उपसंहारः
तन्मन्त्रस्मरणादेव निश्शेषं तत् प्रणश्यति । तत्तगुरूपदिष्टेन वर्त्मनाऽनुष्ठितं च यत् ॥ रामात्मा मनुरेवायं पापराशिविनाशकृत् । आब्रह्मबीजदोषश्च नियमातिक्रमोद्भवाः ॥ स्त्रीणां च पुरुषाणां स्युर्मन्त्रेणानेन नाशिताः । येषु येष्वपि देशेषु रामभद्रमुपासते ॥ दुर्भिक्षादिभयान्येषु न भवन्ति कदाचन । शान्तः प्रसन्नवरद अक्रोधो भक्तवत्सलः ॥ अनेन सदृशो मन्त्रो जगत्स्वपि न विद्यते । सम्यगाराधितो रामः प्रसीदत्येव सत्वरम् ॥ ददात्यायुष्यमैश्वर्यमन्ते विष्णुपदं च यत् ।।
तदेतदृचाऽभ्युक्तम्-तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः । दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते। विष्णोर्यत् परमं पदम् ॥ स मुक्तो भवति स मुक्तो भवति । शं नो मित्रः-आवद्विक्तारम् । ओं शान्तिः ३॥
॥ हरिः ओम् । रामोपनिषत् समाप्ता ॥

Page #505

476
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. विंद:
प्रतिपाद्यविषयः
पूर्वोत्तरतापनी भेदेन द्विधा विभक्तेयमुपनिषत् । अत्र पूर्वतापन्यांरामशब्दार्थः परं ब्रह्मेत्युक्ता तदुपासनोपयोगि मन्त्रमभिधाय रामाख्यवीजाज्जगदुत्पत्तिमभिवर्ण्य रामायणाख्यायिकाश्रवणफलान्युक्ता रामयत्रो. द्धारक्रमश्च प्रतिपादितः । उत्तरतापन्यां - तारकशब्दनिर्वचनपूर्वकं तारकमन्त्रस्योपदेष्टारं स्थानं वाभिधाय तद्देवतानमस्कार मन्त्रकथनपूर्वकं तारकमन्त्रस्य माहात्मयं फलं च निरूपितम् ॥
वक्तव्यविशेषः:
अस्मिन् कोशे रामपूर्वतापिनी उत्तरतापिनी च दृश्येते । अथर्वशाखान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च ॥
उपक्रमः
Substance-Palm-leaf. Size——72 × 12 inches. Character—Nāgari.
Folios - 26-55.
. Lines on a page —6. Letters in a line -- 24.
No. 435 (667/3).
उपसंहारः
रामतापन्युपनिषत् .
Rāmatā panyupaniṣat.
No. 434 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषय
No. 434 कोशवत् .
-
No. 434 कोशवत्.
Age of Ms.--Old.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #506

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MTSORE 477 वक्तव्यविशेषःNo. 434 कोशवत्.
No. 436 (C248/1).
रामतापन्युपनिषत् .
Rāmatāpanyuparişat. Substance-Paper.
Letters in a line-16. Size-61x43 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Nagari.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-~44.
Complete or incompleteLines on a page-9.
Complete.
उपक्रम:
No. 434 कोशवत्.
उपसंहार:
No. 434 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः___No. 434 कोशवन्. वक्तव्यविशेष:___ कोशेऽस्मिन् अन्ते कृष्णयजुरथर्वोभयशाखीयशान्तिम बलेखनं दृश्यते ॥
No. 437 (1541). रामतापन्युपनिषत् .
Rāmatā panyupanişat. Substance-Palm-leaf. | Character-Nagari. Size--14x14 inches. Folios-17.

Page #507

478
DESCRIPTİVE CATALOGUE OF SANSKRIT VISS.
92:
Lines on a page-6.
Letters in a line-46.
Condition of Ms.—The first
eight leaves are wormeaten and letters are miss
ing here and there. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
Age of Ms.-Old.
394:
No. 434
TEO.
54#EIT:
No. 434 #1279a.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 434
2727
वक्तव्यविशेषः
अत्राद्यन्तयोः अथर्वशाखीयशान्तिमन्त्रो लिखितः ॥
No. 438 (B 492/1).
रामपूर्वतापन्युपनिषत् .
Rāmapūrvatā panyupanişat. Substance-Paper.
Letters in a live-22. Size-8X6 inches.
Age of Ms.- Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good. Folios--57-65.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteLines on a page--11.
Complete.

Page #508

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL, LIBRART, MTSORE
479
उपक्रमः--
No. 434 कोशवत्.
उपसंहारः
एवंभूतं जगदाधारभूतं रामं वन्दे जगदानन्दरूपम् । गदारिशङ्खाजधरं भवारं स यो ध्यायेन्मोक्षमाप्नोति सर्वः ॥ विश्वव्यापी राघवो यस्तदान मन्तर्दधे शङ्खचक्र गदाजे । धृत्वा रमासहितस्सायुधश्च सपत्तनस्सानुजस्सर्वलोके ॥ तद्भक्ता ये लब्धकामाश्च भुक्ता तथा पदं परमं यान्ति ते च ॥ इमा ऋचस्सर्वकामार्थदाश्च येते पठन्त्यमला यान्ति मोक्षम् ॥
चिन्मयेऽस्मिस्त्रयोदश । स्वभूज्योतिस्तिस्रः । सीतारामावेका । जोववाषिट्षष्टिः । भूतादेकादश । पञ्चखण्डपु त्रिणवतिः ॥
॥ इति श्रीरामपूर्वतापनीयोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 434 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे रामपूर्वतापनीमात्रं दृश्यते । अथर्वशाखीयशान्तिमन्त्र आदी लिखितो दृश्यते ॥
No. 439 (B 493,1).
रामरहस्योपनिषत् .
Rāmarabasyopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.- Modern. Size-8 x 6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios -41-51.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-20. ___Complete.

Page #509

480
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेद:
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ संनकाद्या योगिवर्या अन्ये च ऋषयस्तथा । प्रह्लादाद्या विष्णुभक्ता हनूमन्तमथाब्रुवन् ॥ वायुपुत्र महाबाहो किं तत्त्वं ब्रह्मवादिनाम् । पुराणेष्वष्टादशसु स्मृतिष्वष्टादशस्वपि ॥ चतुर्वेदेषु शास्त्रेषु विद्यास्वाध्यात्मिकेऽपि च । सर्वेषु विद्यादानेषु विघ्नसूर्येशशक्तिषु ॥ एतेषु मध्ये किं तत्त्वं कथय त्वं महावल ॥ हनुामान् होवाच
उपसंहारः
भरतं श्यामळं शान्तं रामसेवापरायणम् । धनुर्वाणधरं वीरं कैकेयीतनयं भजे ॥ शं धीजं तु समुद्धृत्य शत्रुघ्नाय नमोऽन्तकः । ऋष्यादयो यथापूर्व विनियोगो विनिग्रहे ॥ द्विभुजं स्वर्णवर्णाभं रामसेवापरायणम् । लवणासुरहन्तार सुमित्रातनयं भजे ॥ हं हनूमांश्चतुर्थ्यन्तहृदन्तो मन्त्रराजकः । रामचन्द्रऋषिः प्रोक्तो योजयेत् पूर्ववत् क्रमात् ॥ द्विभुज स्वर्णवर्णाभं रामसेवापरायणम् । मौञ्जीकौपीनसहितं मां ध्यायेद्रामसेवकम् ॥ इति ॥ .
॥ इतिरामरहस्योपनिषदि द्वितीयोऽध्यायः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र श्रीरामचन्द्रस्य परब्रह्मत्वानरूपणपूर्वकं तदुपासनोपयोगिनां श्रीरामद्वयक्षरादिमन्त्राणां ऋषिच्छन्दोदेवतान्यासादिप्रदर्शनसहितं मन्त्राथै विचार्य रामयन्त्रोद्धारक्रममाभिधाय एतन्मन्त्रजपमहिना फलावाप्ति श्वेत्येतत्सर्व हनुमता सनकादियोगिवर्यभ्यः प्रह्लादादिविष्णुभक्तेभ्यश्चाभिहितं दृश्यते ॥

Page #510

उपनिषत् GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. MTSORE ___481 वक्तव्याविशेषः
अध्यायपञ्चकरूपायामस्यामुपनिषदि अध्यायद्वयमात्रमस्मिन् कोशे उपलभ्यते ॥ अथर्वशाखान्तर्गतेति मुद्रितेयमुपनिषत् ॥
No. 440 (B913,7).
रुद्रहृदयोपनिषत् .
Rudrabridayopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-8x6 inches. Character-Grantha.
Condition of Ms.-Good. Folios-53-55.
Correct or incorrect--Correct Lines on a page-15. Complete or incompleteLetters in a line--22. ___Complete.
उपक्रमः
सह नाववत्विति शान्तिः ॥प्रणम्य शिरसा पादौ शुको व्यासमुवाच ह । को देवस्सर्वदेवेषु कस्मिन् देवाश्च सर्वशः ॥ कस्य शि(शुश्रूषणात् नित्यं प्रीता देवा भवन्ति मे । तस्य तद्वचनं श्रुत्वा प्रत्युवाच पिता शुकम् ॥ श्रीवेदव्यास उवाच
सर्वदेवात्मको रुद्रस्सर्वे देवाश्शिवात्मकाः । रुद्रस्य दक्षिणे पार्वे रविब्रह्मा त्रयोऽग्नयः ॥
उपसंहारः--
स्वशरीरे स्वयंज्योतिस्स्वरूपं सर्वसाक्षिणम् । क्षीणदोषाः प्रपश्यन्ति नेतरे माययाऽऽवृताः ॥ एवंरूपपरिज्ञानं यस्यास्ति परयोगिनः । कुत्रचित् गमनं नास्ति तस्य पूर्णस्वरूपिणः ॥ D.C.I.

Page #511

482
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
आकाशमेकं संपूर्ण कुत्रचिन्नैव गच्छति । स यो ह वैतत्परमं ब्रह्म यो वेद वै मुनिः ॥ ब्रह्मैव भवति स्वस्थस्सच्चिदानन्दमात्रकः । इत्युपनिषत् । सह नाववत्विति शान्तिः ॥
॥ इति रुद्रहृदयोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
शुकव्यासप्रश्नोत्तररूपतया परिदृश्यमानायामस्यामुपनिषदि रुद्रस्य सर्वदेवतात्मकत्वाभिधानपूर्वकं तन्नमस्कारमन्त्रान् प्रकाश्य परापरविद्यानिर्देशपूर्वकं ब्रह्मज्ञानं प्रशस्य तत्फलं चाभिहितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेति मुद्रिता च ॥
No. 441 (B 494/1).
रुद्रहृदयोपनिषत्.
Rudrahridayopanișat. Substance-Paper. ___Age of Ms.- Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-5.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line-16.
Incomplete.
उपक्रमः
No. 440 कोशवत्.
उपसंहारः--
No. 440 कोशवत्.

Page #512

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, UYSORE
483
प्रतिपाद्यविषयः
No. 440 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 440 कोशवत्.
No. 442 (1973/29). रुद्राक्षजाबालोपनिषत् (बृहजाबालोत्तरतापनीयोपनिषत् )
Rudrākṣajābālo panișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-15x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Folios-265-269.
Corrector incorrect-Correct. Lines on a page-52. Complete or incompleteLetters in a line-68.
Complete.
उपक्रमः
अथ हैनं भगवन्तं कालाग्निरुद्रं भुसुण्डः पप्रच्छ । कथं रुद्राक्षो. त्पत्तिः । तद्धारणात् किं फलमिति । त होवाच भगवान् कालाग्निरुद्रः । त्रिपुरवधाय पुरोन्मीलिताक्षोऽहम् । तेभ्यो जलबिन्दवो भूमौ पतिताः। ते रुद्राक्षा जाताः सर्वानुग्रहार्थाय । तेषां नामोच्चारणेन दशगोप्रदानफलं । दर्शनस्पर्शनाभ्यां द्विगुणं त्रिगुणं फलं वदन्ति । अत ऊर्ध्व वक्तुं न शक्नोमि ॥ इत्यादि No. 368 कोशवत् ॥
उपसंहारः
अथ कालाग्निरुद्रः प्रोवाच -योगध्यानानां शिव एको ध्येयरिशवंकरः सर्वमन्यत्परित्यज्य एतामधीत्य ब्राह्मणो वा क्षत्रियो वा गर्म. वासान्मुच्यते गर्भवासान्मुच्यत इति सत्यं सत्यम् । अथ कालाग्निरुद्र उवाच । सकृजप्त्वैव शुचिः पूतः कर्मण्यो भवति । द्वितीयं जप्त्वा D.C.I.
31*

Page #513

484 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [97:गाणपत्यमवाप्नोति । तृतीयं जप्त्वा देवदेवमेव प्रविशतीत्यों सत्यमों सत्यमोमित्युपनिषत् ॥
॥ इति बृहजाबालोपनिषत् समाप्ता ॥
॥ इत्यष्टमं ब्राह्मणम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः____ अस्यामुपनिषदि रुद्राक्षाणामुत्पत्तिः, तत्स्वरूपं, तल्लक्षणानि, तन्मु. खानि, तद्ब्रहणक्रमः, तद्धारणमन्त्राः, तद्दर्शनस्पर्शनफलानि, तद्धारणस्थानानि, धार्यसङ्ख्या, धारणकालाः इत्यादिकं सर्वमभिहितं No. 368 कोशवत् दृश्यते ॥
वक्तव्यावशेषः
No. 368 कोशवत् .
No. 443 (B 495/1). रुद्राक्षजाबालोपनिषत् (बृहजाबालोत्तरतापनीयोपनिषत् ).
Rudräkșajā bālopanişat. Substance - Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-6.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-13. Complete or incomplete-- Letters in a line-16.
Complete.
उपक्रमः
No. 442 कोशवत् .
उपसंहारः
य इमामुपनिषदं ब्राह्मणस्सायमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति। मध्याह्नेऽधीयानः षड्जन्मकृतं पापं नाशयति । सायं प्रातः प्रयुश्चानोऽनेकजन्मकृतं पापं नाशयति । षट्सहस्रलक्षगायत्रीजपफलमवानोति ।

Page #514

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY. ITSORE 485 ब्रह्महत्यासुरापानस्वर्णस्तयगुरुदारुगमनतत्संयोगपातकेभ्यः पूतो भवति। सवतीर्थफलमश्नुते । पतितसंभाषणात्पूतो भवति । पतिशतसहस्रपावनो भवति । शिवसायुज्यमवाप्नोति । न च पुनरावर्तते न च पुनरावर्तत इत्यों सत्यम् ॥
॥ रुद्राक्षजाबालोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
No. 442 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत् मुद्रितरुद्राक्षजाबालोपनिषत्सदृक्षव दृश्यते ॥
No. 444 (667, 1). * रुद्राक्षोपनिषत्.
* Rudraksopanisat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line- -24. Size-7!xlt inches.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect--Correct. Folio-22nd.
Complete or incomplete--InLines on a page-6.
complete. Subject in brief :--
This Upanişat briefly describes how Rudrākṣa came into being besides indicating the greatness of its being worn on one's body.
उपक्रमः
हरिः ओम् । अथ कुमारो भगवन्तं परमेश्वरं पप्रच्छ । अधीहि भगवन् ! कथं रुद्राक्षोत्पत्तिः । रुद्र उवाच-पुरा त्रिपुरदाहे निमीलिताक्षोऽहम् । तेभ्यो जलबिन्दवो भूमौ पतिताः । ते रुद्राक्षा जाताः ॥
उपसंहारः
तेषां स्मरणमात्रेण दशदानसहस्रगोदानफलं लभते । धारणेन शिवेन सह मोदते । तद्धारणेन ब्रह्मगोघ्नसुरापानस्वर्णस्तेयगुरुतल्प

Page #515

486 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SA NSKRIT ISS. [वेदः. गमनात्पूतोभवति । ओम्, ईशानस्सर्वविद्यानामश्विरः सर्वभूतानां ब्रह्माधिपतिर्ब्रह्मणोऽधिपतिर्ब्रह्मा शिवोम् अस्तु सदाशिवोम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः___ कुमारपरमेश्वरप्रश्नोत्तररूपायामस्थामुपनिषदि रुद्राक्षोत्पत्तिक्रममभिधाय तद्धारणादिमहिमा संगृह्यते ॥
वक्तव्यविशेषः___अमुद्रितेयमुपनिषदस्मिन् कोशे दृश्यते । आदौ न कोऽपि शान्तिमन्त्रो लिखितः॥
No. 445 (B496/1).
वज्रसूच्युपनिषत् .
Vajrasūcyupanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.--Modern. Size-8 x 6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-57-59.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-20.
Complete.
उपक्रमः-- आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥
वज्रसूचिं प्रवक्ष्यामि शस्त्रमज्ञानभेदनम् ।
दूषणं ज्ञानहीनानां भूषणं ज्ञानचक्षुषाम् ॥ ब्राह्मणक्षत्रियवैश्यशूद्रा इति चत्वारो वर्णाः । तेषां वर्णानां ब्राह्मण एव प्रधान इति वेवचनानुरूपस्मृतिभिरप्युक्तम् । तत्र चोद्यमस्ति । को वा ब्राह्मणो नाम । किं जीवः ? किं देहः? किं जातिः? किं ज्ञानम् ? किं कर्म ? किं धार्मिकः? किं वर्णः? किं पाण्डित्यम् ? इत्यष्टौ प्रश्नाः ॥ .

Page #516

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
-
अखण्डानन्दस्वभावप्रमेयमनुभवैकवेद्यमपरोक्षतया भासमानं करतलामलकवत् साक्षादपरोक्षीकृत्य कृतार्थतया कामरागादिदोषरहितः शमदमादिसम्पन्नो लोभमद' मात्सर्य तृष्णाशा मोहादिरहितः षडङ्गाहङ्कारादिभिरस्पृष्टो वेत्ता वर्तते । एवमुक्तलक्षणो यस्स एव ब्राह्मण इति श्रुतिस्मृतीतिहासपुराणानामभिप्रायः । अन्यथा ब्राह्मणत्वसिद्धिर्नास्त्येव । सच्चिदानन्दमात्मानमद्वितीयं ब्रह्म भावयेत् आत्मानं सच्चिदातन्दं ब्रह्म भावयेदित्युपनिषत् ॥
॥ वज्रसूच्युपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि किं ब्राह्मण्यं जीववृत्ति उत देहगतं आहोस्विजातिरूपं किं वा ज्ञानरूपमथवा कर्मरूपमपिवा धर्मरूपमिति विकल्प्य एतत्सर्वपक्षनिरासपूर्वकं तत्स्वरूपं सम्यग्विविच्य प्रदर्शितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
487
कोशेऽस्मिन् इयमुपनिषत् समग्रा, सामशाखीयेति मुद्रिता च
दृश्यते ॥
No. 446 (B927/3).
* वराहोपनिषत् (ऊर्ध्वपुण्ड्रोपनिषत् ).
* Varähopanisat.
Substance-Paper. Size-8 x 6 inches.
Character-Andhra.
Letters in a line-24. Age of Ms.-Modern. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect – Correct.
incomplete
Complete or Complete.
Folios--17-18.
Lines on a page-16.
1 मदभावमात्सर्य. 2— डम्भाहंकारादिभिरसंस्पृष्टचेता वर्तते' इति मुक्तिकोशे पाठः .

Page #517

488
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
[नेद:
Subject in brief :
In this Upanisat, Lord Vişnu, in the form of the great Pig (Varāhāvatāra), relates to the sage Sanatkumāra, the method and the greatness of wearing the Urdhvapundra. Another Upanișat called Urdhrapundropanişat seems to be identical with this Upanişat, since both of them contain the same matter written in the same order. There is, however, one more Varābopanişat entirely different from this Upanisat.
उपक्रम:
'अथ श्रीवराहरूपिणं भगवन्तं प्रणम्य सनत्कुमारः पप्रच्छ । अधीहि भगवन् ऊर्ध्वपुण्ड्रविधि, किं द्रव्यं कियत्स्थानं का रेखाः को मन्त्रः किं फलमिति च । श्रीवराह उवाच-क्षीराब्धितः श्वेतद्वीपे क्षीरखण्डानानीय सटाभिर्विधृता (रळा श्वेतमृत्तिकाख्या मुक्तिसाधिका भवति । विष्णुपत्नीमहं देवीमिति श्वेतमृत्तिकां नमस्कृत्य ओमिति हस्तेनोद्धृत्य 'अश्वक्रान्ते रथक्रान्त' इत्यताभिः प्रार्थयत्' इत्यादि No. 227 कोशवत् ॥
उपसंहारः
स च पुनराह केशवादिद्वादशनामाभिमरूर्ध्वपुण्डान्मृदैव करोतांति । यो वेदवित् ब्रह्मचारी गृहस्थो यतिश्च सर्वेभ्यो देवेभ्यो मुक्तो भवति सर्वेषु तीर्थेषु स्नातो भवति । सर्वैः देवैर्तातो भवति । अश्रोत्रिय
श्रोत्रियो भवति । अनुपंनीतश्चोपनीतो भवति । आचक्षुसां पक्तिं पुनाति । न च पुनरावर्तते इति त्रिरित्याह भगवान् बराहरूपी। य एवं वेदेत्त्युपनिषत् ॥ ७॥ इति No. 227 कोशवत् ॥
इति वराहोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र ऊर्ध्वपुण्डधारणविधिः ऊध्वपुण्ड्रधारणप्राशस्त्यं च सनत्कु. माराय वराहरूपिणा भगवतोपदिष्टं दृश्यते ॥

Page #518

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 489 वक्तव्यविशेषः____ अमुद्रिता चयमुपनिषत् अस्मिन् कोश समग्रा दृश्यते । अस्या एवापनिषद ऊर्ध्वपुण्डविषयकत्वाद्वराहरूपभगवदुपदिष्टत्वाच्च ऊर्ध्वपुण्डोपनिषत् वराहोपनिषदिात नामधेयद्वयं स्यादिति संभाव्यत । अत एवानयोविभिन्नाभिधानयोरप्यानुपूय॑क्यं परिदृश्यते । वराहोपनिषन्नानी इतो विभिन्नाऽन्याप्युपनिषदुपलभ्यते ॥
No. 447 (C 1512/2).
वराहोपनिषत्.
Varāhopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size - 101 x 41 inches.
Condition of Ms.-Good. Character--Andhra. Folios-3-12.
Correct or incorrect--Correct. Lines on a page-14. Complete or incompleteLetters in a line-38.
Complete.
उपक्रमः
सह नाववत्विति शान्तिः-- ___ अथ ऋभुर्वै महामुनिः देवमानेन द्वादशवत्सर तपश्चचार । तदवसाने वराहरूपी भगवान् प्रादुरभूत् । स होवाच-उत्तिष्टोत्तिष्ठ वरं वृणीष्वेति । सोदतिष्ठत्तस्मै नमस्कृत्योवाच-भगवन् कामिभिर्यद्यत्कामितं तत्तत् त्वत्सकाशात् स्वप्नेऽपि न याचे । समस्तवेदशास्रतिहासपुराणानि समस्तविद्याजालानि ब्रह्मादयः सुरास्सवें त्वद्रुपज्ञानात् मुक्तिमाहुः । अतस्त्वदूपप्रतिपादिकां ब्रह्मविद्यां बृहीति ॥ उपसंहारः
यत्र तिष्ठति सा प्रोक्ता घटाख्या भूमिका वुधैः । न सजीवो न निर्जीवः काय तिष्ठति निश्चलम् ।

Page #519

490
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
यत्र वायुस्स्थिरः खे स्यात् सेयं प्रचयभूमिका | यत्रात्मना सृष्टिलयौ जीवन्मुक्तिदशां गतः ॥ सहजः कुरुते योगं सेयं निष्पत्ति भूमिका ।
इति । एतदुपनिषदं योऽधीते सोऽग्निपूतो भवति । स वायुपूतो भवति । सुरापानात्पूतो भवति । स्वर्णस्तेयात्पूतो भवति । स जीवन्मुक्तो भवति । तदेतदृचाऽभ्युक्तम् । तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः । दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते । विष्णोर्यत्परमं पदमित्युपनिषत् ॥
॥ वराहोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
प्रथमेऽध्याये - चतुर्विंशतितत्त्वानां षट्त्रिंशत्तत्त्वानां षण्णवतितत्त्वानां च विवरणं कृतम् ॥
द्वितीयतृतीयाध्याययोः - ब्रह्मविद्या विचारिता ॥
,
चतुर्थेऽध्याये - योगसप्तभूमि कास्वरूपं विस्तरेण विचार्य जीवन्मुक्तलक्षणं कथितम् । तथा शुकमार्गः वामदेवमार्गश्च प्रतिपादितः ॥ पञ्चमेऽध्याये - सांगो योगः तदभ्यासविधिश्च सविस्तरं निरूपितः । अभ्यस्तयोगस्य फलं च कथितम् । एतदुपनिषत्पाठकस्य फलं चान्ते निरूपितम् ॥
वक्तव्यविशेषः -
पञ्चाध्याय्यात्मिका इयमुपनिषत् समग्राऽस्मिन् कोशे दृश्यते, कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेति मुद्रिता च ॥
No. 448(3581 /6).
वासुदेवोपनिषत्.
Vasudevopanisat.
I
Substance-Palm-leaf. Size - 20 x 24 inches.
Character-Andhra.
Folio-22nd.

Page #520

Infant! GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
191
Lines on a page-14. Letters in a line - 94. Age of Ms.-Old.
Condition of Is.-Good. Correct or incorrect-Correct.
Complete or incomplete___Complete.
उपक्रमः
प्रतिपाद्यविषयः
'भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः
नमस्कृत्य भगवान्नारदः सर्वेश्वरं वासुदेवं पप्रच्छ । अधीहि भगवन् ! ऊर्ध्वपुण्ड्रविधि द्रव्यमन्त्रस्थानादिसहितं मे बृहीति । तं होवाच भगवान् वासुदेवः । वैकुण्ठस्थानादुहृतं मम प्रीतिकर मद्भक्तैब्राह्मणादिभिर्धारित' इत्यादि No. 228 कोशवत्. उपसंहारः
नारायणे मय्यचञ्चला भक्तिर्भवति । स सम्यज्ज्ञानं लब्ध्वा विष्णुसायुज्यमवाप्नुयात् । न च पुनरावर्तते न च पुनरावत इत्याह भगवान् वासुदेवः । यस्त्वेतद्वाऽधीते सोऽप्येवमेव भवतीत्यों सत्यम् ॥
॥ श्रीवासुदेवोपनिषत्समाता ॥ नारदवासुदेवप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि गोपीचन्दननोर्ध्वपुण्डधारणक्रमस्समन्त्रकोऽभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । इयं च सामशाखान्तर्गतेति मुद्रितकोशे दृश्यते । अत्र तु अथर्वशाखीयशान्तिमन्त्रलेखनमादौ दृश्यते । एतत्समाननामधेया इतो विलक्षणानुपूर्वीका संगृहीताऽन्याऽ. प्युपनिषदृश्यते ॥
No. 449 (B. 498/1).
वासुदेवोपनिषत्.
Vasudevopanisat. Substance-Paper.
Character--Andhra. Size-8x6 inches. | Folios-5.

Page #521

492
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
:.
Lines on a page--11. Letters in a line-16. Age of Ms.-Modern.
Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
3454:--
No. 448 bita.
3YGER:--
No. 448 maaa.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 448 para
वक्तव्यविशेषः
No. 448
tara
No. 450 (1682/14).
वासुदेवोपनिषत् .
Väsudevopadişat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-48.
Age of Ms.-Old. Size-151 x 1} inches.
Condition of Ms.-. WormCharacter-Grantha.
eaten. Folios--4-6.
Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteLines on a page-9.
Complete.
3984:
No. 448 tara.

Page #522

उपसंहारः
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
No. 448 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 448 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 448 कोशवत् .
Substance-Paper.
Size 6 x 4 inches.
Character-Nagari.
Folios-373-376.
Lines on a page-7.
Subject in brief :
No. 451 (C 461/2).
* वासुदेवोपनिषत्.
Vasudevopaniṣat.
--
493
Letters in a line-19. Time of writing-Old. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incompleteComplete.
This Upanisat relates, in the form of a dialogue between Vasudeva and the sage Aswalayana, the greatness and the method of besmearing the body with Gopicandana accompanied by appropriate mantras. Though the subject matter is the same, there seems to be a change in the arrangement between this Upaniṣat and the preceding printed Upanisats of the same name.
उपक्रमः- -
हरिः ओम् । भद्रं कर्णेभिः - बृहस्पतिर्दधातु । शान्तिरशान्तिश्शान्तिः । हरिः ओम् । अथाश्वलायनो भगवन्तं परमेष्ठिनं परिसमेत्यो

Page #523

494 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT afss. [az: वाच । अधीहि भगवन् ऊर्ध्वपुण्ड्रविधिम् । द्रव्यमन्त्रस्थानादिसहितं मे ब्रूहीति । त होवाच भगवान् वासुदेवः । वैकुण्ठस्थानोद्भवं मम प्रीतिकरम् ॥ उपसंहारः
श्रीधरं वाहुके वामे हृषीकेशं तु कन्धरे । पृष्ठे तु पद्मनाभं (भः) स्यात् ककुद्दामोदरं न्यसेत् । एतानि द्वादश नामानि वासुदेवस्य मूर्धनि ॥ दण्डाकारो ललाटे तु पद्माकारं तु वक्षसि । वेणुपत्राकृतिर्बाह्वोः अन्य दीपाकृतीनयसेत् ॥
॥ इति वासुदेवोपनिषत्समाप्ता॥ प्रतिपाद्यविषयः
आश्वलायनवासुदेवप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि गोपीचन्दनस्थानमहिमादिनिरूपणसहितं समन्त्रकतद्धारणप्रकारः प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रितकोशे लिखितकोशान्तरेषु च परिदृश्यमानवासुदेवोपनिष. दोऽत्र दृश्यमानोपनिषदश्च सत्यपि नामधेयैक्ये आनुपूर्वीवैलक्षण्यं बहुशो दृश्यते । उभयारेकविषयकत्वेन अत्र दृश्यमाना संग्रहरूपति ज्ञायते । मुद्रितकोशलिखितकोशान्तरेषु दृश्यमाना त्वितो विभिन्नानुपूर्वीबहुला विस्तृता सामशाखीयेति दृश्यते । अत्र त्वादौ अथर्वशाखीयशान्तिमन्त्रो मध्ये च कृष्णयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रश्च लिखितो दृश्यते । अमुद्रितेयमुपनिषत् ॥
No. 452 (B 309/2).
*वासुदेवोपनिषत्. * Vasudevopanisat.
Character-Andhra. | Folios-2.
Substance-Paper. Size--8 x 6 inches.

Page #524

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
495
Lines on a page---16. I Condition of Ms.-Good. Letters in a line--17. Correct or incorrect—Correct. Age of Ms.-Appears to be | Complete or incompletemodern.
___Complete.
Subject in brief :
This Upanişat entirely differs from the Upanisats mentioned above. It briefly states the wonderful deeds of Sesa, the mythological thousand-headed Serpent. when he incarnated hiinself as Sauunitri. Rouhinera. etc., in the four Yugas and relates how salvation can be acquired by worsbipping the Great Sesa.
उपक्रमः
ओम् । शेषो ह वै वासुदेवात् सङ्कर्षणो जीवो नाम आसीत् । सोऽकामयत, प्रजाः सृजयीत । ततः प्रद्युम्नसंज्ञ मन आसीत् । तस्मादहंकारणमनिरुद्धः, ततो हिरण्यगर्भोऽजायत । तस्माद्दश प्रजापतयो मरीच्याद्याः स्थाणुदक्षकर्दमप्रियव्रतोत्तानपादवायवो? प्रजायन्ते । तेभ्यः सर्वाणि भूतानि च । तस्माच्छेषादेव सर्वाणि समुत्पद्यन्ते ॥ उपसंहारः--
वैष्णवान् स्वधर्मान् विजम्भयन् सर्वानपि पाषण्डानिजघान । स एव भगवदन्तर्यामी स एष सर्वात्मकः स एष मुमुक्षुभिर्येयः स एष मोक्षप्रदः । तमेवं स्मृत्वा सर्वेभ्यः पाप्मभ्यो मुच्यते । तन्नाम सङ्कीर्तयन् विष्णुसायुज्यं गच्छति । तदेतद्दिवाऽधीयानो रात्रिकृतं पापं नाशयति । तदेतन्नक्तमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति । तदेतद्वेदानां रहस्यम् । तदेतदुपनिषदां रहस्यम् । तदेतदधीयानस्सर्वक्रतुफलं लभते । शान्तिमेति । मनश्शुद्धिमेति । सर्वतीर्थफलं लभते । य एवं वेदत्युपनिषत् ॥
॥ इति वासुदेवोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि सौमित्रिरिति, रौहिणेय इति, वैष्णवानां गुरुरिति च नाम्ना युगभेदन भूमौ कृतावतरणस्य शेषस्य तत्तदवतारकालिका

Page #525

496
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Iss.
[वेदः
साधारणकर्माणि संग्रहेण प्रतिपाद्य तस्यैवोपास्यत्वं तदनुग्रहान्मोक्षसिद्धिं चाभिधाय एतदुपनिषत्पाठकस्य फलं च संग्रहेणाभिहितम् ॥ वक्तव्यविशेषः____ अस्मिन् कोशे इयुमुपनिषत् समग्रा दृश्यते । मुद्रितकोशे लिखितकोशे च परिदृश्यमानवासुदेवोपनिषद्विलक्षणेयमुपनिषत् ॥
No. 453 (B 913/5). * वृद्धजाबालोपनिषत्.
Vriddhajābālopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-~-Grantha. Folios-44-49.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page ---15.
Complete or incomplete-In Letters in a line-22.
___complete. Subject in brief :---
This Upanişat describes the thirty-six tattwas beginning with Siva and states the greatness as well as the method and fruits of wearing Rudrāksa and Bhasma on one's body.
उपक्रमः--
__ स पुनस्तं होवाच । कानि षट्त्रिंशत्तत्त्वानीति । स तस्मा आह । शिवशक्तिसदाशिव ईश्वर शुद्धावेद्येतानि? शुद्धानि पञ्च तत्वानि । माया कालो नियतिकलाविद्यारागाः पुरुष इति शुद्धाशुद्धानि सप्त तत्त्वानि । ततः प्रकृतिः प्रकृतेर्गुणत्रयं, गुणत्रयानामरूपक्रियास्पन्दाः, परस्परभिन्ना धरण्यादीनि श? तत्त्वानि ॥ उपसंहारः
एनामुपनिषदं जाबालिकः पैप्पलादायोपदिदेश । पैप्यलादः पैटीनसाय पैटीनसः शारवाय शारव ऋषिभ्यस्सर्वेभ्यः । य एनां वृद्ध

Page #526

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ISORE 497 जाबालोपनिषदमधीते स सर्ववेदाध्ययनफलवान् भवति । स सर्वक्रतुफलवान् भवति । स सर्वस्त(त)पस्तापी भवति । य एनां वृद्धजाबालोपनिषदं धत्ते स शिवधारी भवति, भस्मरुद्राक्षधारी भवति । य एनां वृद्धजाबालोनि(पनिषदमर्चयति स सर्वदेवार्चको भवति । स शिवार्चको भवति । स सर्वपापविनिर्मुक्तो भवति । शिवस्वरूपमेति शिवस्वरूपमेतीति ॥
॥ वृद्धजाबालोपनिषत्समाप्ता ॥ भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र षट्त्रिंशत्तत्त्वविचारपूर्वकं शिवतत्त्वं निर्धारितम् । भस्मरुद्राक्षयोर्महिमा, तद्धारणविधिः, तद्धारणे फलादि च प्रतिपादितम् । उप निषत्पाठकस्य फलं चान्तऽभिहितम् ॥ वक्तव्यविशेषः
आदावेक पत्रं न दृश्यते । अतः कोशंऽस्मिन्नुपनिषदादिभागो लुप्तः । अमुद्रिता चेयमुपनिषत् ॥
No. 454 (B 124/10).
* वेदान्तसारोपनिषत्.
* Vedantasaropanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-7x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Kannada. Correct or incorrect-InFolios-47-53.
___correct. Lines on a page--12.
Complete or incomplete Letters in a line-18.
Complete.
Subject in brief :
This Upanisat is in the form of a dialogue between the sage Aśwalāyana and the sage Yāgñavalkya. It states the D.C.M.
32

Page #527

498
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
greatness and the method of pondering over Śiva and how Siva is all pervading. It also relates the manner of wearing Liñga—the symbol of Siva-on one's body and what exactly is meant by a unity between Liñga and Añga, etc.
उपक्रमः
ओं शं नो मित्र इति शान्तिः ॥
अथाश्वलायनो भगवन्तं परमेष्ठिनं परिसमेत्योवाच । विमुक्तं सद्योमुक्तिकरं ब्रूहीति । स होवाच याज्ञवल्क्यः । परमेष्ठी शिवोऽद्वैतश्चतुर्थः शान्तस्स एव ध्येयः। स एव पूज्यः। तयानपूजनादविमुक्ता भवन्ति । अयं विशेषोऽत्याश्रमिणः । साक्षादमृती भूत्वा मोक्षी भवति ।
न कर्मणा न प्रजया धनेन शिवं पूज्यामृतत्वमाप्नुयुः।
परेण शुद्धेन हृदब्जमध्ये लिङ्गं धृत्वा ज्योतिषे संविशन्ति ॥ उपसंहारः__एतद्दष्टा परमेष्ठी हृदयस्थलिङ्गं विलोक्य तत्रैव पश्यन् चिदचित्प्रपञ्चं जगजालं पाशबन्धान्निवृत्ता? तत्रैवान्तरधीयत । ततो देवाः परमेष्ठिनं नापश्यन् । सर्वे देवास्सनकाद्याश्च ऋषयः शान्ता दान्ता वटमूलनिवासिनं ज्ञानगुरुमुपजग्मतुः?।यो देवानां प्रथम पुरस्तात् विश्वाधिको रुद्रो महर्षिः। तान् देवान् ब्रह्मऋषींश्च सर्वान् कृतकृत्याश्चरन्ति ॥
वेदान्तसारसर्वस्वं यो जानाति स ईश्वरः । व्याचरति सर्वेशः साम्बमूर्तिस्सनातनः ॥ इत्यो सत्यो(सत्यमो)मित्युपनिषत् ॥
॥ वेदान्तसारोपनिषत्समाता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
आश्वलायनयाज्ञवल्क्ययोर्विभिन्नशाखाप्रवकोः प्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि शिवोपासनामहिमा प्रतिपादितः । शिवस्य सर्वात्मकत्वं कथितम् । शरीरे लिङ्गधारणं निरूप्य लिङ्गाङ्गसामरस्यं तत्फलं च निर्णीतम् । लिङ्गधारणप्रदेशाश्च निरूपिताः । शिवस्य अनेकधा उपासनाकमश्च कथितः॥ वक्तव्य विशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समग्रा दृश्यते, अमुद्रिता च ।

Page #528

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
499
No. 455 (3581/27).
वैतथ्योपनिषत्.
V aitathyopanişat. Substance - Palm-leaf.
Age of Ms.-01d: Size-20x24 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra. Folios-33.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line-96.
Complete.
|
A..
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिःवैतथ्यं सर्वभावानां स्वप्न आहुर्मनीषिणः । अन्तस्स्थानां तु भेदानां (भावानां) संवृतत्वेन हेतुना ॥ अदीर्घत्वात्तु कालस्य गत्वा देशान्न पश्यति । प्रतिबुद्धश्च वै सर्वस्तस्मिन् देशे न विद्यते ॥ अभावश्च रथादीनां श्रूयते न्यायपूर्वकम् । वैतथ्यं तेन वै प्राप्तं स्वप्न आहुः प्रकाशितम् ॥
उपसंहारः
वीतरागभयकोधैर्मुनिभिर्वेदपारगैः । निर्विकल्पो ह्ययं दृष्टः प्रपञ्चोपशमोऽद्वयः ॥ तस्मादेन (व) विदित्वैनमद्वैते योजयेत् स्मृतिम् । अद्वैतं समनुप्राप्य जडवल्लोकमाचरेत् ॥ न स्तुतिर्न नमस्कारो न वधाकार एव च । चलाचलनिकेतश्च यतिर्यादृच्छिको भवेत् ॥ तत्त्वमाध्यात्मिकं दृष्टा तत्त्वं दृष्टा तु वाह्यतः ।
32*
D.C.M.

Page #529

500
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
तत्त्वभूतस्तदारामस्तत्त्वादप्रच्युतो भवेत् ॥ तत्त्वादप्रच्युतो भवेदिति।
इति द्वितीयं वैतथ्याख्यं प्रकरणमुपनिषञ्च ॥ प्रतिपाद्यविषयः
खानभावदृष्टान्तेन जाग्रत्कालिकभावानामपि कल्पितत्वनिर्णयपूर्वकं सर्वकल्पनानामपि जीवकल्पनैव मूलमिति निर्धारितम् । सर्वोऽयं लौकिको वैदिकश्च व्यवहारोऽविद्याविषय एवेति प्रमाणयुक्तिभ्यां द्वैतमिथ्यात्वं निर्णीय अद्वैतमेव पारमार्थिकमिति सिद्धान्तितम् ॥ वक्तव्यविशेषः
श्रीगौडपादाचार्यप्रणीता माण्डूक्योपनिषदर्थाविष्करणपराः श्लोका भाष्यकारैः श्रीशङ्कराचार्यैर्व्याख्याताः। तेषु प्रकरणचतुष्टयम्-आगमप्रकरणं वैतथ्यप्रकरणं अद्वैतप्रकरणं अलातशान्तिप्रकरणमिति । तत्र द्वितीय वैतथ्यप्रकरणमेव वैतथ्योपनिषदिति अस्मिन् कोशे लिखितं दृश्यते ॥
_No. 456 (B 499/1). शरभोपनिषत् (पिप्पलोपनिषत्).
Sarabhopanișat. Substance-Paper.
Letters in a line-16. Size-8x6 inches.
Age of Ms.-Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios-5.
Complete or incompleteLines on a page-12.
Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ ___ 'अथ हैनं पैप्पलादो ब्रह्माणमुवाच। भोभो भगवन् ब्रह्मविष्णुरुद्राणां मध्ये को वाऽधिकतरो ध्येयश्च । तत्त्वमेव नो बहीति, इत्यादि No. 355 कोशवत् ॥

Page #530

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
501
उपसंहारः
स सर्वान् वेदानधीतो भवति । स सर्वान् देवान् ध्यातो भवति । स समस्तमहापातकात्पूतो भवति । तस्मादविमुक्तमाश्रितो भवति । सततं शिवप्रियो भवति । स शिवसायुज्यमेति । न स पुनरावर्तते न स पुनरावर्तते । ब्रह्मैव भवतीत्याह भगवान् ब्रह्मेत्युपनिषत् ॥
॥शरभोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 355 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः-- ____ अस्या उपनिषदः पिप्पलोपनिषदिति नामान्तरं दृश्यते । अन्ते चैतदुपनिषत्पठनफलकथनभागे परं No. 355 कोशापेक्षया वैलक्षण्यं किंचिद्दश्यते । मुद्रिता चेयमुपनिषत् ॥
No. 457 (4136/2). शाण्डिल्योपनिषत्.
Sandilyopanisat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-91x2 inches.
Condition of Ms.-WorinCharacter-Andhra.
eaten. Folios-8-13.
Correct or incorrect—Correct. Lines on a page-15.
Complete or incompleteLetters in a line-50.
Complete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णोभिरिति शान्तिः । शाण्डिल्यो ह वा अथर्वाणं पप्रच्छात्म लाभोपायभूतमष्टाङ्गयोगमनुबूहीति । स होवाचाथर्वा । यमनियमासनप्राणायामप्रत्याहारधारणाध्यानसमाधयोऽष्टाङ्गानि । तत्र दश यमाः । तथा नियमाः । आसनान्यष्टौ । त्रिः प्राणायामः । (त्रयः प्राणायामाः)। पञ्च प्रत्याहारः (राः) । तथा धारणाः । द्विः प्रकारं घ्यानं । समाधिस्त्वेकरूपः॥

Page #531

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
अथ कस्मादुच्यते महेश्वर इति । यस्मान्महत ईशशब्दध्वन्याचात्मशक्तया तस्मादुच्यते महेश्वर इति । अथ योऽस्य निरुक्तानि वेद स सर्व वेद । अथ यो ह वै विध्यैनं देनं) परमुपास्ते सोऽहमिति । स ब्रह्मविद्भवति ॥
एवं यस्सततं ध्यायेत् देवदेव सनातनम् ।
स मुक्तसर्वपापेभ्यो निश्रेयसमवाप्नुयात् ॥ इत्यो सत्यमित्युपनिषत् । तृतीयोध्यायः । भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥
॥ इति शाण्डिल्योपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
शाण्डिल्याथर्वप्रश्नोत्तररूपायामध्यायत्रितयविभक्तायामस्यामुपनिषदि प्रथमेऽध्याये- योगाङ्गभूतयमादीनां देहनाड्यादीनां च भेदस्वरूप विवेचनपूर्वकं नाडीशुद्धिक्रमं प्रकाश्य प्राणायामप्रकारान्निरूप्य वैष्णवीखेचर्यादिमुद्राभेदानुपपाद्य रोगनिवृत्तिसकललोकज्ञानादिसिद्धयस्तत्फल. भूताश्च प्रतिपाद्यन्ते।
द्वितीयेऽध्याये योगफलभूतं प्रधानं ब्रह्मज्ञानमिति संसूच्य ब्रह्मस्वरूपं संगृह्याभिहितम् ॥
तृतीयेऽध्याये-सकलनिष्कलसकलनिष्कलभेदेन त्रिरूपाद्ब्रह्मणः प्रपश्वाविर्भावप्रकारसंग्रहेणाभिवर्णितः ॥ वक्तावशेषः--
अध्यायत्रितयात्मिका इयमुपनिषत् समग्रा अस्मिन् कोशे दृश्यते । मुद्रितकोशे दत्तात्रेयध्यानपराणि कानिचित् वाक्यान्यधिकानि दृश्यन्ते ॥
No. 458 (B501/1).
शाण्डिल्योपनिषत्..
Sandilyopanișat. Substance-Paper. | Character-Andhra. Size-8x6 inches.
| Folios-22.

Page #532

399197] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
503
Lines on a page-12. Letters in a line-16. Age of Ms.-Modern.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
No. 457 कोशवत् .
उपसंहारः
__No. 457 कोशक्त्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 457 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 457 कोशवत्.
No. 459 (B500/1).
शाट्यायनीयोपनिषत्.
Šātyāyaniyopanișat. Substance - Paper.
Age of Ms.—Modern. Size -8X6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra. Folios-6.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-12.
Complete or incomplete Letters in a line-16.
Complete.
उपक्रमः
ओं पूर्णमद इति शान्तिः ॥ मन एव मनुष्याणां कारणं बन्धमोक्षयोः । बन्धाय विषयासक्तं मुक्तयै निर्विषयं स्मृतम् ॥

Page #533

504
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
समासक्तं यदा चित्तं जन्तोर्विषयगोचरे । यद्येवं ब्रह्मणि स्यात्तत्को न मुच्येत बन्धनात् ॥ चित्तमेव हि संसारः तत्प्रयत्नेन शोधयेत् । यश्चित्तस्तन्मयो भवति गुह्यमेतत्सनातनम् ॥ नावेदविन्मनुते तं बृहन्तं नाब्रह्मवित्परमं प्रैति धाम । विष्णुकान्तं वासुदेवं विजानन् विप्रो विप्रत्वं गज्छते तत्तुदर्शी ॥
उपसंहारः
तदेतदृचाऽभ्युक्तम् ॥ विद्या ह वै ब्राह्मणमाजगाम गोपाय मां शेवधिष्टऽहमस्मि । असूयकायानृजवे शठाय मा मा ब्रूयाद्वीर्यवती तथा स्याम् ॥ यमेव विद्याश्रुतमप्रमत्तं मेधाविनं ब्रह्मचर्योपपन्नम् । अस्मा इमामुपसन्नाय सम्यक्परीक्ष्य दद्याद्वैष्णवीमात्मनिष्ठाम् ॥ अध्यापिता ये गुरुं नाद्रियन्ते विप्रा वाचा मनसा कर्मणा वा । यथैव तेन न गुरुभॊजनीयस्तथैव चान्नं न भुनक्ति श्रुतं तत् ॥ गुरुरेव परो धर्मो गुरुरेव परा गतिः । एकाक्षरप्रदातारं यो गुरुं नाभिनन्दति ॥ तस्य श्रुतं तपो ज्ञानं स्रवत्यामघटाम्बुबत् । यस्य देवे परा भक्तिः यथा देवे तथा गुरौ ॥ स ब्रह्मवित्परं प्रेयादितिवेदानुशासनम् ॥ इत्युपनिषत् ॥
॥ इति शाट्यायनीयोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र संसृतिनिवृत्तौ चित्तशोधनमेव परमोपाय इति प्रशस्य तत्प्रसङ्गात्तुर्याश्रमस्वरूपं प्रकाश्य कुटीचकादिभेदेन तचातुर्विध्यमभिधाय एतेषां चतुर्णामपि शिखायज्ञोपवीतत्रिदण्डादिधारणं यावत्प्राणधारणमावश्यकमिति प्रतिपाद्य तद्धर्माश्च वर्णयित्वा गृहीततुर्याश्रमस्य पुनः प्रतिनिवृत्तौ प्रत्यवायमुक्ता चरमाश्रमप्रशंसनपूर्वकं गुरुमाहात्म्यं च प्रकाशितं दृश्यते ॥

Page #534

GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
वक्तव्यविशेषः
शुक्लयजुश्शाखान्तर्गततया मुद्रिता समग्रा चेयमुपनिषदस्मिन् कोशे दृश्यते । एतत्समाननामधेया इतो विलक्षणाऽन्याऽप्युपनिषत्कोशान्तरे श्यते ॥
No. 460 (3581/37). * शाट्यायनीयोपनिषत्.
* Satyayaniyopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.---Old. Size20 x 24 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-InFolios-40-43.
___correct. Lines on a page-13. Complete or incomplete-In. Letters in a line-106.
complete.
Subject in brief :
This Upanișat, after mentioning the nature of mind, describes the creation of speech, vital organ, eyes and ears, etc. It, then, repeats Agnicayana mantras and points out the method of initiation into Brahma Vidya, incidentally referring to Vaiswānara vidyā also.
उपक्रमः
पूर्णमद इति शान्तिः । स वा इदमग्रे समासीत् नेव सदासीत् आसीदिव वा इदने नेवासीत् तद्धत्त मनस एवासः ॥ १॥ तस्मादेतदृषिणाऽभ्युक्तं नासदासीत् तदासीत तदानीमिति नेव हि सन्मनो न वाऽसत् ॥२॥ तदिदं मनस्सृष्टो माविरबुभूष? निरुक्ततरं मूर्ततरं तदासेन(त्मान)मन्वैच्छत् । तत्तपोऽतप्यत तत्प्रामूर्छत् तत् पत्रिंशतं सहस्रा. ण्यपश्यत् आत्मनोऽग्नि न? कर्मान्मनोमयान्मनश्च ॥

Page #535

506
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[देवः
उपसंहारः-- ____ अथ होवाच महाकालं जावालं चौपमन्यवकं त्वं वैश्वानरं वेत्थेति । आकाशमेव राजनिति होवाच । ओमिति होवाच । एष वै बहुलो वैश्वानर एतं हि नैत्वं बहुलं वैश्वानरं वेत्थ । तस्मात् त्वं बहुः प्रजया पशुभिरसयो? एतं बहुलं वैश्वानरं वेद अप पुनमृत्यु जयति । सर्वमायुरेत्यात्मा त्वेष वैश्वानरस्यात्मात्वाहास्याद्यदि हा नागमिष्यत इति आत्मा ते विदितोऽभविष्यद्यदि नागमिष्य इति वा ॥ ६॥ . . . .
अथ होवाच बुद्धिमाश्वतरावं? वैयाघ्रपद्य कं त्वं वैश्वानरं वेत्थेति, वायुमेव
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र मनस्वरूपं प्रतिपाद्य वाक्प्राण वभुःश्रोत्रादीनां सृष्टिमभिधाय अग्निचयनमन्त्रानाम्नाय वैश्वानरविद्याप्रसङ्गेन ब्रह्मविद्यां संक्षेपतः प्रदर्य उपदेशकमश्चान्ते प्रदर्शितो दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषन्मुद्रितविलक्षणा दृश्यते, असमग्रा च ॥
No. 461 (1973/24).
शारीरोपनिषत्.
Sārīropanișat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-15x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nāgari. Folios-230-232.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-4.
Complete or incompleteLetters in a line-68. ____Complete.

Page #536

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 507
उपक्रमः
हरिः ओम् । अथातः पृथिव्यादिमहाभूतानां समवायं शरीरं यत्कठिनं सा पृथिवी यद्रवं तदापो यदुष्णं तत्तेजः यत्सञ्चरति स वायुः यत्सुषिरं तदाकाशं श्रोत्रादीनि ज्ञानेन्द्रियाणि श्रोत्रमाकाशे वायौ त्वग्नौ चक्षुरप्सु जिह्वा पृथिव्यां घ्राणमवमिन्द्रियाणां यथाक्रमेण शब्दस्पर्शरूपरसगन्धाश्चैते विषयाः पृथिव्यादिमहाभूतेषु क्रमेणो
त्पन्नाः ॥
उपसंहारः
मनोबुद्धिरहंकारः खानिलाग्निजलानि भूः । एताः प्रकृतयस्त्वष्टौ विकाराष्षोडशापरे ॥ श्रोत्रं त्वक्चक्षुषी जिह्वा घ्राणं चैव तु पञ्चमम् । पायूपस्थं करौ पादौ वाक्चैव दशमी मता ॥ शब्दस्स्पर्शश्च रूपं च रसो गन्धस्तथैव च । त्रयोविंशतिरेतानि चत्वारि प्राकृतानि तु ॥ चतुर्विंशतिरव्यक्तं प्रधानं पुरुषः परः ॥
इति ॥ इति शारीरोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र शरीरस्य पञ्चभूतात्मकत्वमुपवर्ण्य तत्रस्थानां ज्ञानकर्मेन्द्रि याणां दशानां स्वरूपं विषयांश्चाभिधाय अन्तःकरणस्य मनोबुद्धधादिभेदेन चातुर्विध्यं प्रदर्श्य तद्विषयस्थानानि निर्दिश्य शरीरगतचर्मादिपृथिव्यंशान्निरूप्य सात्विकादिगुणानुक्ता जाग्रदादिचतुर्विधावस्थाः तत्स्वरूपं च प्रकाश्य सूक्ष्मशरीरस्वरूपं संगृह्य मनोबुद्धयाarisvy प्रकृतयः श्रोत्रादयष्षोडश तद्विकाराः पुरुषः पर इत्याहत्य पड् विंशतितत्वान्यपि परिगणितानि दृश्यन्ते ||
वक्तव्य विशेषः -
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा कृष्णयजुश्शाखीयेति मुद्रिता च दृश्यते । कोशेऽस्मिन्नुपनिषदादौ शान्तिमन्त्रो न दृश्यते । अस्या उपनिषदः कोशान्तरे शारीरकनानाऽपि व्यवहारो दृश्यते ॥

Page #537

508
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[a:
No. 462 (1682/6).
शारीरोपनिषत् .
Śāriropanișat. Substance-Palm leaf. Age of Ms.-Old. Size-154 x 14 inches.
Condition of Ms.-WormCharacter-Grantha.
eaten on one side. Folios-4-6.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-7.
Complete or incomplete — Letters in a line-32.
Complete.
39274:
No. 461 17aa.
JTHEIT:—
No. 461
aC.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 461
a
वक्तव्यविशेषः
No. 461
310n
No. 463 (4136/6).
शारीरोपनिषत् .
Śāríropanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line–50. Size-91 x 2 inches. Age of Ms.—Old. Character-Andhra.
Condition of Ms.- Good.
Correct or incorrect-Correct. Folios——29-30.
Complete or incomplete Lines on a page--15.
Complete.

Page #538

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
509
उपक्रमः
No. 461 कोशवत्. उपसंहारः
No. 461 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 461 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नादौ कृष्णयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रो दृश्यते ॥
No. 464 (B502/1).
शारीरोपनिषत्.
Śārīropanișat. Substance-Paper. | Age of Ms.--Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folios-3.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-12. Complete or incompleteLetters in a line--16.
Complete.
उपक्रम:--
No. 461 कोशवत्.
उपसंहार:
No. 461 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
_No. 461 कोशवत्.

Page #539

610 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSs: [वेदःवक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नाद्यन्तयोः कृष्णयजुश्शाखीयशान्तिमन्त्रो लिखितः ।।
No. 465 (114). शिवतत्त्वोपनिषत् (दक्षिणामूर्युपनिषत् ).
Śivatattiropanisat. Substance ---Palm-leaf. Letters in a line-65. Size-17X1} inches. Age of Ms.-Old. Character - Nāgarī.
Condition of Ms.-Good. Folios-40-41.
Corrector incorrect-Correct.
Complete or incompleteLines on a page--6.
___Complete.
उपक्रमः
दक्षिणामूर्तये नमः । ब्रह्मावर्ते महभाण्डीरवटाले महासत्राय समेता महर्षयश्शौनकादयस्ते समित्पाणयस्तत्त्वजिज्ञासवो मार्कण्डेयं चिरजीविनमुपेत्य पप्रच्छुः । केन त्वं चिरंजीवनि(सि) केन वा आनन्दमनुभवसीति । परमरहस्यशिवतत्त्वज्ञानेनेति होवाच । किं तत् परमरहस्य शिवतत्त्वज्ञानम् । तत्र को देवः । के मन्त्राः । का निष्ठा । किं तत्त्वज्ञानसाधनम् । कः परिकरः । को बलः(लिः)। काकालः । किं जा(स्था)नम् । स होवाच ॥
उपसंहारः
सर्गादिकाले भगवान् विरिञ्चिरुपास्यैनं सर्गसामर्थ्यमाप्य ॥
तुतोष चित्त वाञ्छितार्थान् स लब्ध्वा . . . . सोऽस्योपासको भवति ॥ ___य इमां परमरहस्यशिवतत्त्वविद्यामधीते स सर्वपापेभ्यो मुक्तो भवति । स कैवल्यमनुभवति स कैवल्यमनुभवति ॥ ॥ इत्याथर्वणवेदे कावषेयशाखायां परमरहस्यशिवतत्वोपनिषत्समाप्ता ॥

Page #540

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
511
प्रतिपाद्यविषयः
शौनकादिमार्कण्डेयप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि – ऋषिदेवतान्यासध्यानादिप्रदर्शनपूर्वकं चतुर्विंशतिनवाष्टादशद्वात्रिंशदक्षरयुतदाक्षणामूर्तिमन्त्रस्वरूपं प्रकाश्य तजपमुद्रानिष्ठाज्ञानसाधनपरिकरवलिकालस्थानानि निरूप्य दक्षिणामूर्युपासनामहिमा प्रादोश ॥ वक्तव्यविशेषः
इयमुपनिषत् कृष्णयजुश्शाखान्तर्गता दक्षिणामूर्युपनिषदिति मु द्रिता समग्रा चास्मिन् कोशे उपलभ्यते ॥
No. 466 (B 448/1).
दक्षिणामूर्युपनिषत् .
Dakşiņāmūrthyupanișat. Substance-Paper.
Leiters in a line--16. Size-8x6 inches.
Age of Ms.-Modern. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect--Correct. Folios.--4.
Complete or incompleteLines on a page-13.
Complete.
उपक्रमः
No. 465 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 465 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 465 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः___No. 46 कोशवत्.

Page #541

612
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
(1::
No. 467 (3581/18).
* श्रीकण्ठश्रुतिः.
* Srikanthasrutih. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size -20x21 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra. Folio—25th, one side only.
Corrector incorrect-Correct. Lines on a page-15. Complete or incompleteLetters in a line-102.
Complete.
Subject in brief :
This Upanişat states the method of assuming asceticism and the duties of an ascetic.
उपक्रमः____ओं, योऽनुक्रमेण संन्यस्यति स संन्यस्तो भवति । कोऽयं संन्यास उच्यते । कथं संन्यस्तो भवति । य आत्मानं क्रियाभिर्गुप्तं करोति । मातरं पितरं भार्या पुत्र सुहृदो बन्धून अनुमोदयित्वा ये चास्यत्विजस्तान् सर्वान् पूर्ववद्वणीत्वा वैश्वानरीमिष्टिं कुर्यात् । सर्वस्वं दद्यात् । यजमानस्य गा ऋत्विजः सर्वैः पात्रैः समारोप्य यदाहबनीये गार्हपत्येऽन्वाहार्यपचने सभ्यावसथयोश्च प्राणापानव्यानोदानसमानान् सर्वान् सर्वेषु समारोपयेत् । सशिखान् केशान् निष्कृत्य विसृज्य यज्ञोपवीतं निष्कृत्य पुत्रं दृष्टा त्वं ब्रह्म त्वं यज्ञस्त्वं सर्वमित्यनुमन्त्रयेत् ॥
उपसंहारः
कुण्डिकां चमसं शिक्यं त्रिविष्टपमुपानही । शीतोपघातिनी कन्थां कोपनाच्छादने तथा ॥

Page #542

391747] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE 513
पवित्र स्नानशाटी च उत्तरासङ्गमेव च । यज्ञोपवीतं वेदांश्च सर्व तद्वर्जयेद्यतिः ॥ स्नान पानं तथा शौचमद्भिः पूताभिराचरेत् । नदीपुलिनशायी स्यात् देवागारेषु वा स्वपेत् ॥ नात्यथै सुखदुःखाभ्यां शरीरमुपतापयेत् । स्तूयमानो न तुष्येत निन्दितो न शपेत् परान् ॥ एवं वृत्तिमुपासन्तो घातयन्तीन्द्रियाणि यत् ।
॥ इति श्रीकण्ठश्रुतिः समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र संन्यासग्रहणक्रमप्रतिपादनपूर्वकं गृहांतसंन्यासस्य धर्मा विस्तरेण प्रतिपाद्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः___ संन्यासोपनिषदि प्रथमाध्यायस्थितानि वाक्यान्येव अस्मिन् कोशे आदौ दृश्यन्ते । ततस्त्वत्यन्तं विभिन्ना ग्रन्थानुपूर्वी दृश्यते ॥
No. 468 (B 124/5).
श्रीरामोपनिषत्.
Srirāmopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.--Modern. Size-T.X6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Kannada. Folios-~-34-37.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-12. Complete or incompleteLetters in a line-16.
Complete.
उपक्रमः
अथ हैनं भरद्वाजः प्रपच्छ याज्ञवल्क्यमुपसमेत्योवाच श्रीराममन्बराजस्य माहात्म्यं नो ब्रूहि भगवन्निति ॥ स होवाच याज्ञवल्क्यः
___i पप्रच्छ, इति मुदिते न दृश्यते
D.C.I.
38

Page #543

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
स्वप्रभः परमज्योतिः स्वानुभूत्यैकचिन्मयः । तदेतन्मन्त्रराजस्य मनोराद्यक्षरः स्मृतः ॥ अखिलानन्दैकरसस्तारकब्रह्मवाचकः । रामायेति स विज्ञेयः सत्यानन्दचिदात्मनः ॥ नमः पदं स (तु) विज्ञेयं पूर्णानन्दैकविग्रहम् । सदा नमन्ति हृदये सर्वे देवा मुमुक्षवः ॥
य एतं मन्त्रराजं षडक्षरं यो नित्यमधीते, सोऽग्निना पूतो भवति, स वायुना पूतो भवति ||
उपसंहारः
514
--
सम्यगाराधितो रामः प्रर्सादित्येव तत्परम् । ददात्यायुष्यमैश्वर्यमन्ते विष्णुपदं च यत् ॥
तदेतदृचाऽभ्युक्तम् । ऋवोऽक्षरे परमे व्योमन् । यस्मिन् देवा अधि विश्वे निषेदुः । यस्तं न वेद किमृचा करिष्यति । य इत्तद्विदुस्त इमे समासत । तद्विष्णोः परमं पदं सदा पश्यन्ति सूरयः । दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते । विष्णोर्यत्परमं पदम् । तत्सत् ॥
॥ इत्याथर्वणरहस्ये श्रीरामोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र श्रीरामषडक्षरमन्त्रोद्धारक्रमतज्जपफलतन्मन्त्रमहिमादिकं विस्तरेण प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् श्रीरामोपनिषन्नाम्ना परिदृश्यमानेयमुपनिषदेव मुद्वितकोशे दृश्यमानरामोत्तरतापिन्यन्त्यभागरूपतया दृश्यते ॥
No. 469 (B124/4).
* श्रुतिरहस्योपनिषत् . * Srutirahasyopanisat.
Substance-Paper. Size - 72 x 6 inches.
Character-Kannada. Folios- 30-31.
1 यः' इति मुद्रिते न दृश्यत

Page #544

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
515
Lines on a page-12. Condition of Ms.-Good. Letters in a line--18.
Correct or incorrect-Correct.
| Complete or incomplete-InAge of Ms. - Modern.
complete. Subject in brief :
This l'panişat, in the form of a dialogue between Nārada and Brahma, summarises the mantras which relate the greatness of the venerated Highest Principle established by all the Vedas.
उपक्रमः
अथ हैनं हिरण्यगर्भ नारदः परिसमेत्योवाच । अधीहि भगवन् मह्यम् , कः पूज्यो यमुपासन्ते ते) श्रुतय इति । ता(तं) होवाच भगवान् हिरण्यगर्भः
यदा तमस्तन्न दिवा न रात्रिः न सन्न चासच्छिव एवं केवलः । तदक्षरं तत्सवितुर्वरेण्यं प्रज्ञा च तस्मात्प्रसृता पुराणी ॥ न तत्र सूर्यो न चेदं चन्द्रतारकं नेमा विद्युतो भान्ति कुतोऽयमग्निः ॥
तमेव भान्तमनुभाति सर्व तस्य भासा सर्वमिदं विभाति ॥
उपसंहारः
स एव काले भुवनस्य मध्ये विश्वस्य स्रष्टारमनेकरूपम् । विश्वस्यैकं पारवेष्टितारं ज्ञात्वा शिव शान्तिमत्यन्तमेति ॥ न तस्य कार्य करणं च विद्यते न तत्समश्चाभ्यधिकश्च दृश्यते । पराऽस्य शक्तिर्विविधैव श्रूयते स्वाभाविकी ज्ञानबलक्रिया च ॥ स'विश्वकृद्विश्वविशन्मयोनिः यः कालकालो गुणिसर्वविद्यः । प्रधानक्षेत्रपतिर्गणेशः संसारमोक्षस्थितिबन्धहेतुः ॥ सृष्टिमानेन . . . . . . ॥
1 'न चन्दतारकं, इति श्वेताश्वतरोपनिषदि पाठः. 2 विश्वकृविश्वविदात्मयोनज्ञः कालकालो गुणी सर्वविद्यः । प्रधानक्षेत्रज्ञपतिगुणेशः' इति श्वेताश्वतरोपनिषदि पाठः.
D.C.M.
33*

Page #545

516
प्रतिपाद्यविषयः
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
नारदहिरण्यगर्भप्रश्नोत्तररूपायाम स्यामुपनिषदि सकलश्रुतिप्रतिपाद्यमुपास्यं परतत्वं तन्महिमप्रतिपादकमन्त्रसंग्रहपूर्वकं प्रतिपादितम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः-
इयमुपनिषदस्मिन् कोशे असमग्रा दृश्यते, अमुद्रिता च ॥
No. 470 (2347/3).
श्वेताश्वतरोपनिषत् . Śwetāśvataropaniṣat.
Substance--Palm-leaf.
Size—7 × 13 inches. Character — Grantha.
Folios-3-15.
Lines on a page-9. Letters in a line-22.
उपक्रमः
―
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good.
Correct or correct
Complete or incompleteComplete.
incorrect—In
सह नाववत्विति शान्तिः । ओं, ब्रह्मवादिनो वदन्ति ॥ किं कारणं ब्रह्म कुतस्स्म जाता जीवाम केन क्वच 'सम्प्रतिष्ठिताः । अधिष्ठिताः केन सुखेतरेषु वर्तामहे ब्रह्मविदो व्यवस्थाम् । कालस्वभावो नियतिर्यदृच्छा भूतानि योनिः पुरुष इति चिन्त्यम् । संयोग एषां न त्वात्मभावादात्माऽप्यनीशस्सुखदुःखहेतोः ॥
उपसंहारः---
तपःप्रभावाद्देवप्रसादाच्च ब्रह्म ह श्वेताश्वतरोऽथ विद्वान् । अत्याश्रमिभ्यः परमं पवित्रं प्रोवाच सम्यक् ऋषिसंघजुष्टम् ॥ वदान्तं परमं गुह्यं पुराकल्पप्रचोदितम् । नाप्रशान्ताय दातव्यं नापुत्रायाशिष्याय वै पुनः ॥
1 'संप्रतिष्टाः' इति कोशान्तरे पाठः

Page #546

Juftea] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
517
यस्य देवे परा भक्तिर्यथा देवे तथा गुरौ । तस्यैते कथिता हर्थाः प्रकाशन्ते महात्मनः ॥
इति षष्ठोऽध्यायः ॥ श्वेताश्वतरोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः____ अत्र क्षराक्षरस्वरूपकथनपूर्वकं योगक्रममुपपाद्य योगगम्यस्य परमात्मनः स्वरूपादिकं तस्य पुरुषसूक्तप्रतिपाद्यत्वमोक्षप्रदत्वादिकं चोपवर्ण्य प्रकृतिस्वरूपं विविच्य परमात्मनो गायत्रीप्रतिपाद्यत्वमुक्ता क्षराक्षरविद्याफलभेदादिकं प्रकाश्य परमात्मस्वरूपतदुपासनतन्महिमादिकं प्रपश्वयते ॥
वक्तव्यविशेषः
षडध्याय्यात्मिका इयमुपनिषत् समग्रा अस्मिन् कोशे उपलभ्यते ॥ कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च । श्वेताश्वतरोपदिष्टत्वादस्या उपनिषद इदं नामधेयमिति ज्ञायते ॥
No. 471 (C 1514/1).
श्वेताश्वतरोपनिषत्.
Śwetāśvataropadişat. Substance - Paper.
Age of Ms.-Old. Size-91x41 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-InFolios-9.
___correct. Lines on a page-9.
Complete or incompleteLetters in a line-23.
Complete.
उपक्रमः
No. 470 कोशवत्. उपसंहारः
No. 470 कोशवत्.

Page #547

518
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
वेदः
प्रतिपद्यविषयाः
No. 470 कोशवत्.
वक्तव्यावशेषः
No. 470 कोशवत्.
No. 472 (1973/4).
श्वेताश्वतरोपनिषत्.
Śwetāśvataropanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-15x1 inches.
Condition of Ms.- First folio Character-Nagari.
____ is broken. Folios-128-137.
Correct or incorrect-In
_correct. Lines on a page—4.
Complete or incomplete Letters in a line-68.
__Complete.
उपक्रमः
No. 470 कोशवत्,
उपसंहारः
No. 470 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
No. 470 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषःNo. 470 कोशवत्.
No. 473 (C 1516/2).
श्वेताश्वतरोपनिषत्.
Śwetāśvataropanișat. Substance-Paper. | Character-Nagari. Size-84x3 inches. | Folios-81.

Page #548

941a0a] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
519
Lines on a page-11. Letters in a line-26. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect-Correct. Complete or incomplete
Complete.
349:
No. 470 marec
उपसंहारः
No. 470 tarea
प्रतिपाद्यविषयः
No. 470 #rata.
वक्तव्यविशेषः
No. 470
70
No. 474 (B 503/1)
श्वेताश्वतरोपनिषत्.
Swetāśvataropanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.- Modern. Size-8 x 6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect, Not Folios-15-26.
so very incorrect. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-18.
Incomplete.
34604:
No. 470 FTTC.

Page #549

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
___No. 470 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
___No. 470 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 470 कोशवत्.
No. 475 (1973/25).
सर्वसारोपनिषत्.
Sarvasāropanișat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-15x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect— Not so Folios-232-234.
very correct.. Lines on a page-4.
Complete or incompleteLetters in a line---68.
Complete.
उपक्रमः
हरिः ओम् । कथं बन्धः कथं मोक्षः का विद्या काऽविद्येति । जानत्स्वमसुषुप्तितुरीयं च कथम् । अन्नमयप्राणमयमनोमयविज्ञानमयानन्दमयाः कथम् । कर्ता जीवः क्षेत्रज्ञः साक्षी कूटस्थान्तर्यामी कथम् । प्रत्यगात्मा परमात्मा आत्मा माया चेति कथम् । कथमात्मेश्वरः । अनात्मनां देहादीनां आत्मत्वेनाभिमन्यते सोऽभिमान आत्मनो बन्धः ॥
उपसंहारः
आत्मा नाम त्वंपदार्थादौपाधिकात् तत्पदार्थादौपाधिकाद्विलक्षण आकाशवत् सूक्ष्मः केवलसत्तामात्रः स आत्मेत्युच्यते । माया नाम अना

Page #550

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
521
दिरनन्तवती प्रमाणाप्रमाणसाधारणा न सती नासती न सदसती स्वयमधिका विचाररहिताऽनिरूप्यमाणा सती लक्षणशून्या सा माये - त्युच्यते ॥
॥ इति सर्वसारोपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र बन्धमोक्षाविद्याजागरण स्वमसुषुप्तितुरीयान्नमयप्राणमय मनोम यविज्ञानमयानन्दमयकोशकर्तृजीव पञ्चवर्गक्षेत्रज्ञ साक्षिकूटस्थान्तर्यामिप्रत्यगात्मपरात्मपरमात्मब्रह्ममाया सत्याविनाशिज्ञानानन्तानन्दपदार्थानि - रूप्य सदसन्मिथ्याभेदेन पदार्थत्रैविध्यं तत्स्वरूपादिकं चातुवर्ण्य ब्रह्मविज्ञानाकाराश्च प्रतिपादिताः ॥
वक्तव्यीवेशषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत समग्रा क्वचित्क्वचिन्मुद्रित विलक्षणा च दृश्यते । कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च ॥
Substance-Paper. Size -8 x 6 inches. Character—Andhra. Folio-4th only Lines on a page-11. Letters in a line-19.
उपक्रमः
No. 476 (B 506/1).
सर्वसारोपनिषत् . Sarvasáropanişat.
No. 475 कोशवत.
उपसंहारः
No. 475 कोशवत्.
Age of Ms. – Modern. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Not so very correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #551

522
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रतिपाद्यविषयः— No. 475 कोशवत
वक्तव्यविशेषः
No. 475 कोशवत.
No. 477 (B664 / 1).
सरस्वतीरहस्योपनिषत् .
Saraswatirahasyopaniṣat.
Substance-Paper. Size-8 x 6 inches. Character-Kannada.
Folios-54-58.
Lines on a page-13. Letters in a line-24.
ऋषय ऊचुः
उपक्रम:--
ओं, सह नाववत्विति शान्तिः । ओं, ऋषयो ह वै भगवन्तमाश्वला
यनं संपूज्य पप्रच्छुः -
केनोपायेन तज्ज्ञानं तत्पदार्थावभासकम् । यदुपासनया तत्त्वं जानासि भगवन् वद ॥ सरस्वतीदशश्लोक्या सऋचा बीजमिश्रया । स्तुत्वा जना परां सिद्धिमलभं मुनिपुङ्गवाः ॥
Age of Ms. – Modern. Condition of Ms. - Good.
स होवाचाश्वलायनः
कथं सारस्वतप्राप्तिः केन ध्यानेन सुव्रत । महासरस्वती येन तुष्टा भगवती परा ॥
-
Correct or incorrect-Not so very correct.
Complete or incompleteComplete.
[वेदः

Page #552

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
523
उपसंहारः-- स्वानुभूतिरसावेशाद्दश्यशब्द उपेक्षितुः (शब्दानपेक्षितः) । निर्विकल्पसमाधिस्स्यात् निर्वातस्थितदीपवत् । हृदि वा बाह्यदेशेऽपि यस्मिन् कस्मिंश्च वस्तुनि । समाधिराद्य (दृक्)सन्मात्रान्नाना)मरूपपृथक्कृतिः ॥ स्तब्ध(ब्धी)भावो रसास्वादो(दात् )कुलीयः(तृतीयः)पूर्ववन्मतः एतैस्समाधिभिष्षभिः नयेत् कालं निरन्तरम् ॥ देहाभिमाने गाळते विज्ञाते परमात्मनि । यत्र यत्र मनो याति तत्र तत्र परामृतम् ॥ भिद्यते हृदयग्रन्थिः छिद्यन्ते सर्वसंशयाः। क्षीयन्ते चास्य कर्माणि तस्मिन् दृष्टे परावरे ॥ मयि जीवत्वमीशत्वं कल्पितं वस्तुतो न हि । इति यस्तु विजानाति स मुक्तो नात्र संशयः॥
॥ इत्युपनिषत् । सरस्वतीरहस्योपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः___अत्र सरस्वदेवताकमबदशकस्य ऋषिच्छन्दोदेवतादिकथनपूर्वकं सारस्वतश्लोकदशकं निर्दिश्य मायासाक्षिसमाध्यादिस्वरूपादिविवेचन. पूर्वकं ब्रह्मदर्शनमाहात्म्यफलं चाश्वलायनेन ऋषिभ्योऽनुवर्णितं दृश्यते ॥ वक्तविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रोपलभ्यते, कृष्णयजुश्शाखान्तगतेति मुद्रिता च ॥
No. 478 (C 1512/1).
सरस्वतीरहस्योपनिषत् .
Saraswatīrahasyopanișat. Substance-Paper.
Character-Andhra. Size--103x43 inches. | Folios-3.

Page #553

524
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेद
Lines on a page-14. Letters in a line-38. Age of Ms.--Old. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Not so
very correct. Complete or incomplete
Complete.
I
उपक्रमः--
No. 477 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 477 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 477 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः___No. 477 कोशवत्.
No. 479 (B505/1). सरस्वतीरहस्योपनिषत्.
Saraswatīrahasyopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.—Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect—Not so Folios-217-222.
___very correct. . Lines on a page-11.
Complete or incompleteLetters in a line-18.
Complete.
उपक्रमः--
No. 477 कोशवत्. उपसंहारः
No. 477 कोशवत् .

Page #554

उपनिषत् | GOVERNMENT ORIENTAL, LIBRARY, MYSORE
525
प्रतिपाद्यविषयः
No. 477 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 477 कोशवत्.
No. 480 (4135/9). ___ संन्यासोपनिषत् .
Samnyāsopanișat. Substance-Palm-leaf. Letters in a line-50. Size-91 x 2 inches.
Age of Ms.-Old. Character-Andhra.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Correct Folios-39-43.
Complete or incompleteLines on a page-15.
Complete.
उपक्रमः
आप्यायन्त्विति शान्तिः । अथातः संन्यासोपनिषदं व्याख्यास्यामो योऽनुक्रमेण संन्यस्यति स संन्यस्तो भवति । कोऽयं स उच्यते । कथं संन्यस्तो भवति । य आत्मानं क्रियाभिर्गुप्तं करोति मातरं पितरं भार्या पुत्रान् बन्धून अनुमोदयित्वा ये चास्यविजस्तान् सर्वांश्च पूर्ववद्वणीत्वा वैश्वानरेष्टिं निर्वपेत् ॥ उपसंहारः
प्रपञ्चमाखलं यस्तु ज्ञानाग्नौ जुहुयाद्यतिः। आत्मन्यग्नान समारोप्य सोऽग्निहोत्री महायतिः ॥ प्रवृत्तिद्वीवधा प्रोक्ता मार्जाली चैव वानरी । ज्ञानाभ्यासवतामोतुर्वानरी भाक्तमेव च ॥ नापृष्टः कस्यचित् ब्रूयात् न चान्यायेन पृच्छतः।

Page #555

526
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS [वेद:
जानन्नपि हि मेधावी जडवल्लोक आचरेत् ॥ सर्वेषामेव पापानां संघाते समुपस्थिते । तारं द्वादशसाहस्रमभ्यसेच्छेदनं हि तत् ॥ यस्तु द्वादशसाहस्रं प्रणवं जपतेऽन्वहम् । तस्य द्वादशभिर्मासैः परं ब्रह्म प्रकाशते ॥ ॥ इत्युपनिषत् | आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥ ॥ संन्यासोपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अध्यायद्वयात्मिकायामस्यामुपनिषद्यादौ क्रमसंन्यासप्रकारं संगृह्य ततः संन्यासाधिकारिणः, वैराग्यसंन्यास्यादिचतुर्विधसंन्यासिनश्चाभिधाय पुनः षड्विधानां कुटीचकादीनां स्वरूपं निरूप्य अवधूतस्य स्वरूपानुसंधानप्रकारं प्रकाश्य संन्यासिनां फलं निर्दिश्य तेषां धर्माश्च संगृहता दृश्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेष:
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा परिदृश्यते, सामशाखीयेति मुद्रिता च ॥
No. 481 (3581 / 2).
* सांख्यायनीयोपनिषत्.
* Samkhyāyanīyopanisat.
Substance-Palm-leaf.
Size - 20 x 24 inches. Character-Andhra. Folios-3-7.
Lines on a page-14. Letters in a line-89.
Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect-Not so very incorrect.
Complete or incompleteComplete.
Subject in brief :—
This Upanisat consists of five chapters. The first chapter, after referring to the process of creation, relates

Page #556

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
how the human body along with its constituent elements comes into being and describes the two paths, Dhūmādi and Arcirādi through which the souls should pass after their release from the human body.
The second chapter enquires into the nature of Brahma, determines the characteristics of Adhyatma and Adhidaivata and describes Prāṇāgnihotra.
527
The latter three chapters deal with Prāṇāgnihotra and its fruits in a more detailed manner.
उपक्रमः
अथ हैनं महानात्मा स तल्लक्षणतत्परं ब्रह्म सत्यं तत् सलिलं तदस्पर्शं तदरूपं तदरसं तद्गन्धं तदनृतं तदमृतं तच्छाब्दं तत्तेजः स वै भूतात्मा सैषा भूतात्मा प्रकृतिरित्येकं तत् क्षेत्रं तज् ज्ञानात् क्षेत्रज्ञानु पाल्यो ज्योतिरात्मको य एष महानात्मा त्रिविधो भवति सत्वं रजस्तम इति सत्वं तु मध्ये विशुद्धं तिष्ठन्त्य (त्य ) भितो र [ज्] स्तमसि (सी) रज इति कामद्वेषौ तम इत्यविद्या ॥
उपसंहारः
यत्र हि द्वैतमिव भवति तदितर इतरं पश्यति तदितर इतरं जिघ्रति तदितर इतरमभिवदति तदितर इतरं शृणोति तदितर इतरं विजानाति यत्र त्वस्य सर्वमात्मैवाभूत् तत्केन कं पश्येत् तत्केन कं जिघेत् तत् केन कर्माभिवदेत् तत् केन कं शृणुयात् तत् केन कर्म स्वन्यर्तते ? तत्केन कं विजानीयात् येनेदं सर्व विजानाति तं केन विजानीयादिति
विरजः पर आकाशाद च आत्मा महान् ह मे ? | धीरो विज्ञाय प्रज्ञां कुर्वीत ब्राह्मणः ॥
नाध्यायान् (नानुध्यायेत्) बहून् शब्दान् वाचो विग्लापनं तदिति । साधायनीयोपनिषदि पञ्चमोऽध्यायः ॥
॥ साङ्ख्यायनीयोपनिषत् समाप्ता ॥

Page #557

528
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
caza:
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र प्रथमाध्याये-सृष्टिक्रमनिरूपणपूर्वकं शरीरोत्पत्तिक्रमं प्रकाश्य शरीरस्थानां सप्तधातूनां प्रमाणाभिधानपूर्वकं त्यक्तशरीराणामात्मनां धूमाद्यर्चिरादिमार्गद्वयनिरूपणं कृतम् ॥
द्वितीयाध्याय-ब्रह्मस्वरूपविवेचनपुरस्सरं अध्यात्माधिदैवतस्वरूपं निर्णाय प्राणाग्निहोत्रनिरूपणं कृतम् ॥
तृतीयचतुर्थपञ्चमाध्यायेषु-प्राणाग्निहोत्रविचारस्सफलप्रदर्शनं सविस्तरं चाभिहितः॥
वक्तव्यविशेषः__पञ्चाध्याय्यात्मिका इयमुपनिषत् समग्रा अमुद्रिता अस्मिन् कोशे उपलभ्यते ॥
No. 482 (B 664/4).
सावित्र्युपनिषत् .
.Savitryupanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.—Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Kannada. Folios-49-50.
Correct or incorrect-Correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line-24.
___Complete.
उपक्रमः
आप्यायन्त्विति शान्तिः । ओं, कस्सविता का सावित्री। अग्निरेव सविता. पृथिवी सावित्री । स यत्राग्निः, तत्पृथिवी । ते द्वे योनिः । तदेकं मिथुनम् । कस्सविता, का सावित्री। वरुण एव सविता, छन्दा *सि सावित्री । स यत्र वरुणः, तच्छन्दासि यत्र ॥

Page #558

उपनिषत् ] GOVERNIENT ORIENTAL LIBRARY, JITSORE529
उपसंहारः
मनुः-ओं ह्रीं बले महादेवि ह्रीं महाबला महादेवि ह्रीं महाबले क्लीं चतुर्विधपुरुषार्थासद्धिप्रदे तत्सवितुर्वरदात्मिके ह्रीं वरेण्यं भगों देवस्य वरदात्मिके अतिबले सर्वदयामूर्ते ? क्षुधाभ्रमोपनाशिनि धीमहि धियो यो नः ३ जनान्ते प्रचर्यः प्रचोदयात्मिके प्रणवशिरसात्मिक हुं फट् स्वाहा । एवं विद्यात्कृतकृत्यो भवति । सावित्र्या एव तान् लोकान् जयति । इत्युपनिषत् ॥ ओं आप्यायन्त्विति शान्तिः ॥
॥ इति सावित्र्युपनिषत् संपूर्णा ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र अग्निपृथिवीवरुणाब्वाय्वाकाशयज्ञच्छन्दस्स्तनायित्नुविद्युदादित्याचन्द्रनक्षत्रमनोवाक्पुरुषस्त्रीरूपमिथुननवकरूपं सर्वमेव जगत्सबि. तृसावित्र्यात्मकं निरूप्य सावित्र्याः पादत्रयं प्रकाश्य सावित्रीवेदनफलमभिधाय ऋषिदेवताच्छन्दोनिरूपणपूर्वकं बलातिबलाख्यविद्यास्वरूपं. प्रकाश्य तत्फलं चाभिहितं दृश्यते ॥
समग्रेयमुपनिषत् अस्मिन् कोशे उपलभ्यते । सामशाखान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च ॥
एतदुपनिषत्परिदृश्यमानबलातिवलाख्यविद्ययोः श्रुधादिनिरसन फलकत्वदर्शनात् श्रीमद्वाल्मीकिरामायणे विश्वामित्रमहर्षिणा श्रीरामलक्ष्मणाभ्यामुपदिष्टं बलातिवलाख्यविद्याद्वयमिदमेव स्यादिति संभा व्यते ॥
No. 483 (B507/1).
सावित्र्युपनिषत्.
Sāvitrupanișat. Substance-Paper.
Character-Andlıra. Size-8x6 inches.
Folios-2. - ..
1' ह्रीं महाबला महादेवि ' इति कोशान्तरे न दृश्यते. क्षुच्छ्रमोप' इति पाठान्तरम् . 3 'यो नजाते प्रचुर्या' इति पाठान्तरम् . D.C.I.
BI

Page #559

530
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[:
Lines on a page-13. Corrector incorrect-CorLetters in a line--16. ___rect. Age of Ms.—Modern.
Complete or incompleteCondition of Ms.-Good. I Complete.
उपक्रमः
No. 482 कोशवत्. उपसंहारः
No. 482 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
No. 482 कोशवत्.
वकव्यविशेषः
No. 482 कोशवत्.
No. 484 (B 124/11). सिद्धान्तशिखोपनिषत् .
Siddhāntasikhopanișat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-78x6 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Kannada.
Correct or incorrect-CorFolios-54-57.
rect. Lines on a page-12.
Complete or incompleteLetters in a line-.18.
Complete.
उपक्रमः__ओं शं नो मित्र इति शान्तिः ॥ अथ भरद्वाजः कुमारं पप्रच्छ । क्रिमेवं परमर्शवभक्तानां सिद्धान्तं कुतस्सर्वे न विदन्तीति । तद्रुह्यो(तस्मै हो)वाच स्कन्दः ॥

Page #560

GTIQT] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
531
भरद्वाज शृणु नापक्कचित्ता विदन्ति साम्वं सर्वदेवप्रकृष्टम् । शिवं वरेण्यं पक्कचित्ताः शिवस्य प्रसादतो जातमात्राद्विदन्ति । विश्वाधिकं शङ्करं ये प्रमूढा होनं (हीनं) विष्णोर्बह्मणो वा विदन्ति । न संसारत् प्रच्यवन्ते (मुच्यन्ते) कदाचित् शतैः कल्पैः कोटिभि
यंत्र (त्त) दोषाः ॥ उपसंहारः
सिद्धान्तोऽयं निश्चितोऽस्माभिरेष भरद्वाज गुह्यमेतन्न वाच्यम् । सदाऽप्रशान्ताय च नास्तिकाय परीक्षकाय ब्रूहि सर्वार्थवेत्ते ।
इत्याह भगवान् स्कन्दः । तामेनां सिद्धान्तशिखां योऽधीते प्रातरधीयानो रात्रिकृतं पापं नाशयति । सायमधीयानो दिवसकृतं पापं नाशयति । सार्वकालं प्रयानः पापोऽपापो भवतीति 2 विज्ञायत इति वेदवचनं भवति भवति । ओं, शं नो मित्रश्शं वरुणः । शं नो भवत्वर्यमा ॥
॥ इति सिद्धान्तशिखोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र शिवदीक्षाधिकारिनिरूपणपूर्वकं शिवनाममहिमानमुपवर्ण्य सद्योजातवामदेवाघोरतत्पुरुषेशानाख्यशिवस्वरूपेभ्यः ब्रह्मक्षत्रविट्छद्रादीनां उत्पत्तिवर्णनपूर्वकं लिङ्गधारकस्य महिमानं निरूप्य लिङ्गभस्मरुद्राक्षधारणस्थानमहिमादिकमुक्ता शैवपञ्चाक्षरीमन्त्रयोदेववतादिनिरूपणपूर्वकं तन्मन्त्रोपासनाक्रमादिकमभिधाय शिवपूजामाहात्म्यमुपवर्ण्य एतत्पाठकफलं चान्तेऽभिहितं दृश्यते ॥
वक्तव्याविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत्समग्रा दृश्यते । कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च ॥
1 गुह्य एव तन्न वाच्यः सदा पतितायाप्रशान्ताय च नास्तिकायापरीक्षिताय ' इति मुद्रितकोशे पाठः. 2 'विज्ञायत इति' इति मुदितकोशे न दृश्यते.
D.C.I.
31*

Page #561

532
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
No. 485 (B 508/1).
सीतोपनिषत् .
Sitopanisat. Substance-Paper.
Age of Ms.—Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-CorFolios-6.
rect. Lines on a page-11.
Complete or incompleteLetters in a line-18. J Complete.
उपक्रमः
ओं भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ देव ह वै प्रजापतिमब्रुवन् । का सीता, किंरूपमिति । स होवाच प्रजापतिः । सा सीता इति ॥
मूलप्रकृतिरूपत्वात्सा सीता प्रकृतिस्स्मृता । प्रणवप्रकृतिरूपत्वात्सा सीता प्रकृतिरुच्यते ॥ सीता त्रिवात्मा साक्षान्मायामया भवेत् । विष्णुः प्रपञ्च जं च माया ईकार उच्यते ॥ सकारस्सत्यममृतप्राप्तिः सोमश्च कीर्त्यते । तकारस्तारलक्ष्या च वैराजः प्रस्तरस्स्मृतः ॥ ईकाररूपिणी सोमा अमृतावयवा दिव्यालंकारस्रङ्मौक्तिकाद्या भरणालंकृता महामायाव्यक्तरूपिणी व्यक्ता भवतीति ॥ . उपसंहारः
अथातो वीरशक्तिश्चतुर्भुजाभयवरदपद्मधरा किरीटाभरणयुता सर्वदेवैः परिवृता कल्पतरुमूले चतुर्भिर्गजै रत्नघटैरमृतजलैरभिषिच्यमाना सर्वदैवतैः ब्रह्मादिभिर्वन्धमाना अणिमाद्यष्टैश्वर्ययुता सम्मुखे कामधेनुना स्तूयमाना वेदशास्त्रादिभिस्स्तूयमाना जयाद्यप्सरस्स्त्रीभिः परिचार्यमाणा आदित्यसोमाभ्यां दीपाभिः प्रकाश्यमाना तुम्बुरुनारदादिभिर्गीयमाना राकासिनीवालीभ्यां छन्त्रेण हादिनीमयाभ्यां चामरेण स्वाहास्वधाभ्यां

Page #562

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE533
व्यजनेन भृगुपुण्यादिभिरभ्यय॑माना देवा दिव्यसिंहासने पद्मासनारूढा सकलकार्यकारणकरी लक्ष्मीदेवस्य पृथक् भवनकल्वना अलंकारस्थिरा प्रसन्नलोचना सर्वदैवतैः पूज्यमाना सा वरलक्ष्मीति विज्ञायत इत्युपनिषत् ॥
॥ इति सीतोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
___ अत्र सीतादेव्याः सर्वशक्तयात्मकत्वसर्वात्मकत्वकथनपूर्वकं सीतामाहात्मयमभिवर्णितम् ॥
वक्तव्यविशेषः
___ अस्मिन् कोश इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते, अथर्वशाखान्तर्गतेयमिति मुद्रिता च ॥
No. 486 (1468/6)
* सुदर्शनोपनिषत्.
* Sudarsanopanisat.. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-18X12 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Andhra.
| Correct or incorrect-CorFolio—4th only.
rect. Lines on a page-5.
Complete or incompleteLetters in a line-70. I Complete.
Subject in brief
In this Upanisat we see a number of Rks collected which express the greatness of Cakra and show the necessity of wearing the symbol of Sankha and Cakra on one's body.
उपक्रमः
ओं। धृतोर्ध्वपुण्ड्रः कृतचक्रधारी विष्णुं परं ध्यायति यो महात्मा। स्वरेण मन्त्रेण सदा हृदि स्थितं परात्परं यन्महतो महान्तम् ॥

Page #563

534
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
दक्षिणे तु भुजे विप्रो बिभृयाद्वै सुदर्शनम् । सव्ये तु शङ्खं विभृयादिति वेदविदो विदुः ॥
उपसंहारः
पवित्रं ते विततं ब्रह्मणस्पते प्रभुर्गात्राणि पर्येषि विश्वतः । अतप्ततनूर्न तदामो अद्भुते श्रितास इद्वहन्तस्तत्समासत ॥ पवित्रं चरणं चक्रं लोकद्वारं सुदर्शनम् । एतान्यपरनामानि चक्रराजस्य शार्ङ्गिणः ॥ ॥ इत्युपनिषत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र शङ्खचक्रधारणविधानपूर्वकं चक्रमाहात्म्यप्रदर्शनपरा ऋचोऽत्र संगृहीता दृश्यन्ते ॥
वक्तव्य विशेषः
अत्र No. 1682 कोशे विद्यमानायाः सुदर्शनोपनिषद इयमुपनिषद्भिन्ना समग्रा अमुद्रिता च दृश्यते । आद्यन्तयोः शान्तिमन्त्रो न दृश्यते ॥
No. 487 (1682/1).
* सुदर्शनोपनिषत् .
* Sudarśanopanisat.
[वेदः
Substance-Palm-leaf. Size — 152 × 12 inches. Character---Grantha. Folio—1 side only. Lines on a page-8. Letters in a line-32.
Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect - Cor
rect. Complete or incompleteComplete.

Page #564

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE535
Subject in brief
This Upanişat points out the necessity of wearing, on one's body, the marks of Sriraisnara religion, namely, those of Sankba, Cakra and Tripuņdra, after having duly served the Guru or the spiritual preceptor. The arrangement followed in this Upanisat is different from that followed in the preceding t'panișat.
उपक्रमः
(महता पुण्यपण्येन क्रांतेयं कायनोस्त्वया । प्राप्नु दुःखाम्बुधेः पारं त्वर यावन्न भिद्यते ॥ कर्मब्रह्मात्मके शास्त्रे कौतस्कुतनिवर्तकान् । वन्दे हस्तिगिरीशस्य वाधीशोधककिङ्करान् ॥)
॥ अथ सुदर्शनोपनिषत् ॥ ओं, अथ यज्ञोपवीतं चक्री धारयेत् ब्रह्मवित् ब्रह्मविदो मनीषा हिरण्यमादाय सुदर्शनं च कृत्वा वह्नि स्वयमुपैति युक्तं स्त्रीशूद्रसंबाहुभ्यां धारयेत् । तस्मादत्र न जायते । ब्राह्मणशरीरं जायते । विष्णु भजन्ति । नासादिकेशपर्यन्तमूर्ध्वपुण्ड्रान् धारयेत् । तस्माद्वीरो शिखा सम्भवति । तं देवकीपुत्रं समाश्रितः ॥
उपसंहारः
अग्निना वै होत्रा चक्रं पाञ्चजन्यं प्रतप्तौ द्विमुजे धारयेत् । आत्मनो हितमाचरेत् । आचार्यस्य सम्मुखं प्रपद्येत । तस्माद्वैकुण्ठम् । पुनरागमनं न यति । तस्य सालोक्यसामीप्यसारूप्यसायुज्यं गच्छति ॥
॥ सुदर्शनोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र शङ्खचक्रोर्ध्वपुण्ड्रधारणावश्यकत्वं प्रतिपाद्य गुरूपसत्तिः कर्तव्येति कथितम् ॥ आचार्यमुपसंपन्नस्य धृतशङ्खचक्रस्य आत्मनो हितमाचरतः फलं चाभिहितं दृश्यते ॥

Page #565

536
DESCRIPTITE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
वक्तव्यविशेषः--
अमुद्रिता इयमुपनिषदस्मिन् कोशे समग्रा दृश्यते ॥ No. 486 कोशदृश्यमानोपनिषदो विभिन्नानुपूर्वीकेयमुपनिषत् ॥
No. 488 (1468/2).
सुषालोपनिषत् .
Subālopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-18x11 inches.
Condition of Ms--Good. Character-Andhra..
Correct or incorrect-Not so Folios-48-56.
very correct. Lines on a page--63. Complete or incomplete Letters in a line-70.
Complete.
उपक्रमः
पूर्णमद इति शान्तिः ॥ ओं, तदाहुः किं तदासीत् तस्मै स होवाचास (च न स)नासन्नसदसदिति । तस्मात्तमस्सञ्जायते तमसो भूतादिः भूतादेराकाशमाकाशाद्वायुर्वायोरग्निरग्नेराप अद्भयः पृथिवी तदण्ड समभवत्तत्संवत्सरमुषित्वा दिधाकरोदधस्ताद्भूमिमुपरिष्टादाकाशं मध्ये पुरुषो दिव्यस्सहस्रशीर्षा पुरुषः सहस्राक्षस्सहस्रपात् सहस्त्रबाहुरिति ॥ उपसंहारः
सुबालबीजब्रह्मोपनिषद(त् ) नाप्रशान्ताय दातव्या नापुत्राय नाशिष्याय नासवत्सररात्रोषिताय नापारज्ञातकुलशीलाय दातव्या नैव च प्रवक्तव्या॥
यस्य देवे परा भक्तिर्यथा देवे तथा गुरौ । तस्यैते कथिता ह्याः प्रकाशन्ते महात्मनः॥ इत्येतन्निर्वाणानुशासनमिति वेदानुशासनमिति वेदानुशासनम् ॥
॥ इत्युपनिषत् ॥

Page #566

उपनिषत् ] GOT ERNIENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE537
प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि विस्तरेण जगत्सृष्टिप्रलयप्रकारमुपवर्ण्य जगत्कारणस्य परब्रह्मणः स्वरूपं विशोध्य तदुपासनस्थानादिनिरूपणपूर्वक तदुपासप्रकारानभिधाय कृत्स्नस्य जगतो नारायणशरीरत्वमुपपाद्य रैक्वघोरागिरःप्रश्नोत्तरमुखेन सर्वाप्ययप्रकारं प्रदर्य सर्वस्याप्यस्यार्थस्य प्रतिभानं गुरुभक्तस्यैव भवतीति निगमितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशषः
षोडशखण्डात्मिकेयमुपनिषत् समग्रा अस्मिन् कोशे उपलभ्यते ॥ शुक्लयजुश्शाखीयेयमिति मुद्रिता च दृश्यते ॥
No. 489 (1973,30).
सुबालोपनिषत्.
___Subālopanisat. Substance-Palm-leaf. I Age of Ms.-Old. Size-15x1 inches. Condition of Is.-Good. Character-Nāgarī.
Correct or incorrect-CorFolios--269-278.
rect. Lines on a page-5.
| Complete or incompleteLetters in a line-68. _Complete.
उपक्रमः
'हरिः ओम् । तदाहुः किल तदाऽस्ति तस्मै स होवाच' इत्यादि No. 488 कोशबत् ॥
उपसंहारः
10- 488 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः--
No. 488 कोशवत.
वक्तव्यविशेषः
No. 488 कोशवत्.

Page #567

538
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
:
No. 490 (B 509/1).
सुबालोपनिषत्.
Subālopanişat. Substance--Paper.
Age of Ms.- Modern. Size-8x 6 inches.
Condition of Ms. - The Character-Andhra.
leaves are worm-eaten.
Correct or incorrect-CorFolios-347–358.
rect. Lines on a page 11.
Complete or incomplete Letters in a line24.
Complete.
उपक्रमः
No. 488 #ea. GUHER:
No. 488 raa. प्रतिपाद्यविषयः
No. 488 aC. वकव्यविशेषः
No. 488 avere.
No. 491 (1973/18).
सुबालोपनिषत.
Subālopnişat. Substance-Palmn-leaf. Age of Ms.-Old. Size-15x1 inches. Condition of Ms.—Last folio Character-Nāgarī.
is broken.
Correct or incorrect--CorFolios-212-223.
rect. Lines on a page-4.
Complete or incompleteLetters in a line-68.
Incomplete.

Page #568

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE
539
उपक्रमः
No. 488 कोशवत्. उपसंहारः
तस्मै स होवाच योऽयं विज्ञानघन उत्क्रामन् प्राणं दहत्यपानं दहतीमं च लोकं परं च लोकं दहति लोकालोकं दहति धर्माधर्मों दहत्यभास्करममर्यादं निरालोकमतः परं दहति महान्तं दहत्यव्यक्तं दहत्यक्षरं
प्रतिपाद्यविषयः
No. 488 कोशे द्रष्टव्यः.
वकव्यविशेषः
समग्रप्रायपञ्चदशखण्डान्तेयमुपनिषदस्मिन् कोशे दृश्यते ॥
No. 492 (3581/22).
सुबालोपनिषत् .
Subālopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-20x2 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-CorFolios-26-27.
rect. Lines on a page-14. Complete or incompleteLetters in a line-93. ___ Incomplete.
उपक्रमः
No. 488 कोशवत्.
उपसंहारः-- ___No. 488 कोशवत्.

Page #569

540
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 488 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्य विशेषः
प्रथमचतुर्दशपञ्चदशषोडशखण्डा अस्मिन् कोशे दृश्यन्ते ||
No. 493 (3581/17).
सूर्योपनिषत्.
Sūryopanisat.
Substance —— Palm-leaf. Size - 20 x 24 inches. Character-Andhra. Folio—25th, one side only. Lines on a page-12. Letters in a line - 104.
[ वेद:
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect - Cor
rect.
Complete or incomplete-Complete.
उपक्रमः -
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ अथ सूर्याथर्वाङ्गिरसो व्याख्यास्यामः । ब्रह्म ऋषिः । गायत्री छन्दः आदित्यो देवता । हंसस्सोऽहं । अग्निनारायण युक्तं बीजं । हृल्लेखा शक्तिः । वियदादिस्वर्गसंयुक्तं कीलकं । चतुर्विधपुरुषार्थे विनियोगः । षट्स्वरारूढेन षडङ्गं रक्ताम्बुधि (ज) संस्थितं सप्ताश्वरथिनं हिरण्यवर्ण चतुर्भुजं पद्मद्वयाभयवरदहस्तं कालचक्रप्रणेतारं श्रीसूर्यनारायणं य एवं वेद । स वै ब्राह्मणः ॥
उपसंहारः-
त्रिकालमेतजम्मा क्रतुशतफलमाप्नोति । हस्तादित्ये जपति स महामृत्युं तरति य एवं वेद । इत्युपनिषत् । य इमां चाक्षुष्मतीं विद्यां ब्राह्मणो नित्यमधीते न तस्याक्षिरोगो भवति न तस्य कुले अन्धो भवति । अष्टौ ब्राह्मणान् ग्राहयित्वा अथ विद्यासिद्धि र्भवति विश्वरूपं घृणिनं जातवेदसं हरिरामयं हिरण्मयं ज्योतिरूपं तपन्तम् । सहस्ररश्मिः शतधा
1 इत आरभ्य आन्तं परिदृश्यमानेोग्रन्थः आक्षिकोपनिषदि आदिभागेऽपि परिदृश्यते । मुद्रित सूर्योपनिषद्यन्ते चायं ग्रन्थो नोपलभ्यते.

Page #570

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRA RY, JIYSORE
541
वर्तमानः पुरुषः प्रजानामुदयत्येष सूर्यः। ओं नमो भगवते श्रीसूर्यायादित्याय अहो वाहिनि वाहिनि वा स्वाहा । इत्युपनिषत् ॥
॥ आदित्यसूर्योपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र अन्तर्यामिदृष्टया सूर्यस्य सर्वात्मकत्वकथनपूर्वकं तस्मादेव जगत्सृष्टिमुपवर्ण्य तदुपासनोपयोगितद्देवताकाष्टाक्षरं मनुं तद्देवताकां चाक्षुष्मती विद्यां चाभिधाय तजपादौ फलं चोपवर्णितम् ॥ वक्तव्यावशेषः
अथर्वशाखीयेतीयमुपनिषन्मुद्रिता, कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते॥
No. 494 (B 510/1).
सूर्योपनिषत्.
Suryopanisat. Substance---Paper.
Age of Ms.—Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correcet or incorrect-- CorFolios--3.
rect. Lines on a page-12. Complete or incompleteLetters in a line.-16. ___Complete.
उपक्रमः
No. 493 कोशवत् . उपसंहारः
असत्सम्भाषणात्पूतो भवति । मध्याहे सूर्याभिमुखः पठेत् । सद्योत्पन्नपञ्चमहापातकात् ?। सैषा सावित्री विद्या । न किञ्चिदपि न कस्मैचित् प्रशंसयेत् । य एतां महाभागः प्रातः पठति स भाग्यवान् जायते । पशून् विन्दति । वेदार्थ लभते । त्रिकालं एतजना ऋतुशतफलमाप्नोति ।

Page #571

542
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[o:
हस्तादित्ये जपति स महामृत्युं तरति । स महामृत्युं तरति । य एवेदं वेदेत्युपनिषत् ॥
॥ सूर्योपनिषत्समाता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 493 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
इयमुपनिषत् कोशेऽस्मिन् मुद्रितसदृशी समग्रा च दृश्यते ॥
No. 495 (4136/15).
सूर्योपनिषत् .
Sūryopanişat. Substance-Palm-leaf. ___Age of Ms.-Old. Size-91x2 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect--CorFolio-56th, one side only. | ___rect. Lines on a page-15. Complete or incomplete - Letters in a line--50.
Incomplete.
उपक्रमः
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ अथ सूर्याथर्वाङ्गिरसं व्याख्यास्यामः। ब्रह्मा ऋषिः । गायत्रीछन्दः । आदित्यो देवता। हंसस्सोऽहम् , अग्निनारायणयुक्तं बीजम् । हृल्लेखा शक्तिः । वियदादिस्वर्गसंयुक्तं कीलकम् । चतुविधपुरुषार्थसिद्धयर्थे विनियोगः ॥
उपसंहारः
पदस्वरारूढेन बीजेन षडङ्ग रत्नाम्बुजसंस्थितं सप्ताश्वरथिनं हिर. ण्यवर्ण चतुर्भुजं पद्मद्वयाभयवरदहस्तं कालचक्रप्रणेतारं

Page #572

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
प्रतिपाद्य विषय:
No. 193 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् एतदुपनिषदादिभागमात्रं दृश्यते ॥
No. 496 (B 664/5).
सौभाग्यलक्ष्म्युपनिषत् .
Soubhagyalakṣmyupaniṣat.
Substance Paper. Size— 8 x 6 inches. Character -- Kannada. Folios – 50-54.
Lines on a page-13. Letters in a line-24.
उपक्रम :
―
543
Age of Ms. - Modern. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Incorrect.
Complete or incompleteComplete.
वाड् मनसीति शान्तिः । अथ भगवन्तं देवा ऊचुः । हे भगवन् नः कथय सौभाग्यलक्ष्मीविद्याम् । तथेत्यवोचत् भगवानादिनारायणः । सर्वे देवा यूयं सावधाना भूत्वा श्रृणुष्व (त) तुरीयातीतां सर्वोत्कटां सर्वमत्रासनगतां ' पीठोपविष्टदेवतापरिवृतां चतुर्भुजां श्रियं हिरण्यवर्णामिति पञ्चदशभिः क्रग्भिः ध्यायथ ॥
1
उपसंहारः
परब्रह्मचक्रं नवमं आकाशचक्रं षोडशदळपद्मं ऊर्ध्वमुखं तन्मध्यकर्णिका त्रिकूटाकारम् । तन्मध्ये 2 ऊर्ध्वशक्तितां परमशून्यं ध्यायेत् । तत्रैव पूर्णगिरिपीठं सर्वेच्छासिद्धिसाधनं भवति । य एवं वेद । 1' पीठोपपीठ' इति पाठान्तरम्. 2 ऊर्ध्वशक्तिकां पश्यन्, ऊर्ध्वशक्तियुतानन् परशून् ध्यायेत् .

Page #573

544
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Iss. [वेदः
1 भाग्यलक्ष्म्युपनिषदं नित्यमधीते सोऽग्निपूतो भवति । स वायुपूतो भवति । सकलधनधान्यसत्पुत्रकळत्रहयभूगजपशुमहिषदासीदासयोग. ज्ञानवान् भवति । न पुनरावर्तत इत्युपनिषत् ॥
॥ ओं वाड्ने मनसीति शान्तिः । सौभाग्योपनिषत् समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
देवनारायणप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि लक्ष्मीप्रसादन अलक्ष्मीनिराकरणपूर्वकं सम्पत्सौभाग्यविद्यासिद्धयर्थ हिरण्यवर्णामिति पञ्चदशर्चस्य तथाऽन्येषां तद्देवताकमन्त्राणां च ऋषिच्छन्दोदेवतान्यासध्यानजपादिकं कथितम् । तथा लक्ष्म्या आराधनक्रमः नवचक्रविवेचन उपनिषदध्ययनफलं च प्रतिपादितम् ॥
वक्तव्यविशेषः
समग्रा चेयमुपनिषत् अस्मिन् कोशे उपलभ्यते, मुद्रिता च ॥
No. 497 (B511/1).
सौभाग्यलक्ष्म्युपनिषत्.
Soubhagyalakṣmyupanișat. Substauce-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-CorFolios-203-207.
___rect. Lines on a page-11. Complete or incompleteLetters in a line-20.
Complete.
उपक्रमः
No. 496 कोशवत्.
1 'सौभाग्य ' इति पाठान्तरम्.

Page #574

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
No. 496 कोशवत्:
प्रतिपाद्यविषयः
No. 496 कोशवत् :
वक्तव्यविशेषः
No. 496 कोशवत् :
Substance-Palm-leaf Size – 20 x 24 inches. Character-Andhra. Folio-33rd, one side only. Lines on a page--9-11. Letters in a line - 90.
No: 498 (3581/26).
* सौरकायणोपनिषत्.
* Sourakayanopanisat.
उपक्रमः
-
545
Age of Ms.-Old. Condition of Ms. -- Good. Correct or incorrect-Cor
Subject in brief :—
This Upaniṣat briefly relates how the God Nārāyaṇa performs the three functions of creation, maintenance and destruction of the world, by associating himself with Prakṛti-the primordial matter, which consists of three guņas, namely, Sattwa, Rajas and Tamas.
rect.
Complete or incompleteComplete.
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ अथ तस्य वाव प्रकृतिः सत्त्वरजस्तम इति ता नारायणः परिपश्यत्यन्योन्यं प्रविष्टस्तं वा एवमाहुः पुरुष इति पूर्णो ह्येष भवति स त्रेधा बभूवैषां गुणानामुपादाय विष्णुर्वाव सवस्य रजसो ब्रह्मेशानो नाम तमसस्स आविवेश ब्रह्माणम् ॥
D.C..
35

Page #575

546
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[5:
उपसंहारः
चतुर्मुखमीशानं पञ्चमुख ? यो वा ईशस्तमीशानमाविवेश तपालं? कालमाचक्षते रजसो व्यापारस्तमसो नाशनं सत्त्वस्य पालकं कालमाचक्षत इति ॥
_ सौरकायणोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
__ अत्र प्रकृतेत्रिगुणात्मकत्वकथनपूर्वकं तदनुप्रविष्ठेन अधिगतब्रह्मविष्ण्वीशानरूपेणं नारायणेन तत्तद्रुणानुरूपसृष्टिस्थितिलयरूपं कार्यत्रितयं क्रियत इति संगृह्य कथ्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे इयमुपनिषत् समग्रा दृश्यते, अमुद्रिता च ॥
No. 499 (B 512/1).
स्कन्दोपनिषत् .
Skandopanişat. Substance-Paper.
Age of Ms.-Modern. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-CorFolios--2.
rect. Lines on a page-13.
Complete or incompleteLetters in a line-16.
Complete.
उपक्रमः
सह नाववत्विति शान्तिः ॥
अच्युतोऽस्मि महादेव तव कारुण्यलेशतः । विज्ञानघन एवास्मि शिवोऽस्मि किमतः परम् ॥ न निजं निजवद्भाति अन्तःकरणजृम्भणात् ।
अन्तःकरणनाशेन संविन्मात्रस्थितो हरिः ॥ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat

Page #576

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IYSORE547
संविन्मात्रस्थितश्चाहमजोऽस्मि किमतः परम् । व्यतिरिक्तं जडं सर्व स्वप्नवचं विनश्यति ॥
चिजडानां तु यो द्रष्टा साऽच्युतो झानविग्रहः । उपसंहारः
श्रीपरमधाम्ने स्वस्ति चिरायुष्यों नम इति ॥ विरिश्चनारायणशङ्करात्मकं
नृसिंह देवेश तव प्रसादतः। अचिन्त्यमव्यक्तमनन्तमव्ययं
वेदात्माकं(देवात्मकं) ब्रह्म निजं विजानते ॥ तद्विष्णोः परमंपद: सदा पश्यन्ति सूरयः । दिवीव चक्षुराततम् । तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवांसस्समिन्धते । विष्णोर्यत्परमं पदम् ॥
॥ स्कन्दोपनिषत्समाता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
___ अत्र ब्रह्मस्वरूपनिरूपणपूर्वकं हरिहराभेदाभिप्रायसूचनपूर्वकं च ब्रह्मविदावश्यकस्नानशौचादीनां स्वरूपं प्रतिपादितम् ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नियमुपनिषत्समया दृश्यते । कृष्णयजुश्शाखान्तर्गतेति मुद्रिता च ॥
No. 500 (3811/11).
स्कन्दोपनिषत्.
Skandopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Modern. Size-20 X 24 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-CorFolios-2.
rect. Lines on a page-5. Complete or incompleteLetters in a line-104.
Complete. D.C.I.
35*

Page #577

548
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS,
वेद:
उपक्रम:
No. 499 कोशवत्. उपसंहारः
No. 499 कोशवत. प्रतिपाद्यविषयः
No. 499 कोशवत् . वक्तव्यविशेषः__कोशेऽस्मिन् ब्रह्मविदावश्यकस्नानशौचभैक्षस्वरूपसंग्राहकपद्यत्रयं न दृश्यते । अन्यत्सर्वं पूर्वकोशवदेव दृश्यते ॥
No. 501 (B 124/1).
* स्वप्रकाशोपनिषत् .
* Svaprakasopanisat. Substance-Paper. Age of Ms.--Modern. Size—78 x 6 inches. Condition of Mss.-Good. Character-Kannada.
Correct or incorrect-InFolio-1.
correct. Lines on a page-12. Complete or incomplete - Letters in a line-.16.
Complete.
Subject in brief :
This Upanişat summarises the characteristics of Atman.
उपक्रमः--
ओम् । अस्ति कश्चिद्धरिः पूर्वस्सर्वदेवोत्तमोत्तमः । इति यस्य मतिस्तस्य नास्ति नारकदर्शनम् ।

Page #578

उपीनषत्] GOVERTIENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 549 पुङ्खानुपुङ्खविषमक्षणतत्परोऽपि
ब्रह्मावलोकननिरूढमना हि योगी । सङ्गीतताळलयवाद्यवशंगताऽपि ___ मौळिस्थकुम्भपरिवृत्तन (वर्तन धीनटीव ॥ यथा राहुरमृत्यो (मयों) पि दृश्यते चन्द्रमण्डले । तद्वत्सर्वगतो ह्यात्मा लिङ्गदेहेऽपि दृश्यते ॥ लीयमाने यथा कुम्भे घटाकाशोऽपि दृश्यते ।
तद्वत्सर्वगतो ह्यात्मा लिङ्गदेहे विलीयते ॥ उपसंहार:
निश्चलं परिपूर्णोऽपि गच्छतीत्युपचर्यते । जाग्रत्काले यथा ज्ञेयं अभिव्यक्तविदोषधीः (विशेषधीः) ॥ व्याप्नोति निष्क्रियस्सर्वान् भानुर्दश दिशो यथा। नाडीभिर्वर्तयो (वृत्तयो) यान्ति लिङ्गदेहसमुद्भवाः ॥ उत्पादितघटे यद्वत् घटिकादिरमृच्छति (घटाकाशत्वमृच्छति)। घटे नष्टे यथाऽऽकाशः स्वरूपेणावतिष्ठति (ते) ॥ जाग्रभूमौ यथा तद्वत् कर्मकर्तृक्रियात्मकः। विशेषे (विशेष) वुद्धिसाक्ष्या (बुद्धिसाक्ष्येष) स्वयमेव प्रकाशयेत् ॥
॥ इति स्वप्रकाशोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
आत्मस्वरूपसंग्रहपरेयमुपनिषत् ॥ वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे समयमुपनिषदुपलभ्यते, अमुद्रिता च ॥
No. 502 (1643/2).
हंसोपनिषत् .
Hamsopanisat. Sustance-Palm-leaf. | Character-Nagari. Size--151 x 13 inches. | Folios-2-4.

Page #579

550
Lines on a page-6. Letters in a line-51. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Worin- Complete or incomplete
eaten.
Complete.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वेद:
Correct or incorrect — Correct.
उपक्रम:
1
हरिः ओम् ॥ सह नाववतु - अथ हंसपरमहंसनिर्णयं व्याख्यास्यामः । ब्रह्मचारिण दान्ताय गुरुभक्ताय हंस हंसेति सदा अयं सर्वेषु देहेषु व्यावर्तते । यथाऽग्निः काष्ठेषु तिलेषु तैलमिव तं विदित्वा न मृत्युमेति । गुदमवष्टभ्य आधाराद्वायुमुत्थाप्य स्वाधिष्ठानं त्रिः प्रदक्षिणीकृत्य मणिपूरकं अनाहतमतिक्रम्य विशुद्धे प्राणान्निरुध्याज्ञामनुयायन् ब्रह्मरन्ध्रं ध्यायन् त्रिमात्रोऽहमित्येवं सर्वदा ध्यायन् पश्यत्यनाकारंव (शश्च) भवति ॥ उपसंहारः
--
पञ्चमस्तन्न्रीनादः षष्ठस्ताळनादः सप्तमो वेणुनादोऽष्टमो भेरीनादो नवमो मृदङ्गनादो दशमो मेघनादो नवमं परित्यज्य दशममेवाभ्यसेत् । मनो विलीने मनसि गतौ संकल्पविकल्पे दग्धे पुण्यपापे सदाशिवशक्तधात्मा सर्वत्रावस्थितः शान्तं काशयति वेदवचनं भवति ॥
॥ इति हंसोपनिषत्समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सर्वव्यापिनस्त्रिमात्रस्य हंसाख्यपरमात्मानो ध्यानक्रमं निरूग्य तस्य नादे विलयप्रकारमुक्ता ऋषिच्छन्दोदेवतान्यासादिवर्णनपुरस्सरं तन्मन्त्रस्वरूपादिकं संगृह्य तस्य दशविधनादस्वरूपतायां फलविशेषाश्च संगृह्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितकोशे एतदुपनिषदाद्यन्तयोः पारदृश्यमानं श्लोकषट्कमत्र न दृश्यते । कोशेऽस्मिन् कृष्णयजुश्शाखयिशान्तिमन्त्रो लिखितः । मुद्रिते तु शुक्लयजुश्शाखीय शान्तिमन्त्र आदौ दृश्यते ॥

Page #580

उपनिषत्] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE
551
No. 503 (1682/4).
हंसोपनिषत्.
Hamsopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-154 x 14 inches.
Condition of Ms.--WormCharacter-Grantha.
eaten here and there.
Correct or incorrect-InFolios-3-1.
correct. Lines on a page-7.
Complete or incomplete-- Letters in a line-32.
Complete.
उपक्रमः--
No. 502 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 502 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 502 कोशवत् .
वक्तव्यविशेष:
कोशेऽस्मिन् न कोऽपि शान्तिमन्त्रो लिखितः ॥
No. 504 (3621/9).
हंसोपनिषत्.
Hamsopanisat. Substance-Palm-leaf. I Character-Grantha. Size-91x1 inches. | Folios--15-16.

Page #581

552
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
Lines on a page-9. Letters in a line-24. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. I
Correct or incorrect--Not
60 Tery correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
___No. 502 कोशवत् . उपसंहारः
No. 502 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 502 कोशवत् . वक्तव्यविशेषः
No. 502 कोशवत्.
No. 505 (1973/9).
हंसोपनिषत् .
_Hansopanisat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-old. Size-15x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect--Not Folios-143-145.
50 very correct. Lines on a page-4.
Complete or incomplete Letters in a line-68.
Complete.
उपक्रमः
No. 502 कोशवत. उपसंहारः
No. 502 कोशषत्.

Page #582

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE
553
प्रतिपद्यविषयाः
No. 502 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् कोपि शान्तिमन्त्रो न लिखितः । अन्ते तु आथर्वणरहस्ये हंसोपनिषत्समाप्ता' इति लिखितं दृश्यते ॥
No. 506 (B513/1).
हंसोपनिषत्.
Harnsopanisat. Substance-Paper. Agge of Ms.- Modern. Size.-8x6 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-Not Folios-101-103.
so very correct. Lines on a page--11. Complete or incompleteLetters in a line-20.
Complete.
उपक्रमःी पूर्णमद इति शान्तिः ॥
भगवन् सर्वधर्म सर्वशास्त्रविशारद ।
ब्रह्मविद्याप्रबोधो हि येनोपायेन जायते ॥ सनत्कुमार उवाच
विचार्य सर्वधर्मषु मतं ज्ञात्वा पिनाकिनः। पार्वत्या कथितं तत्वं शृणु गौतम तन्मतम् ॥ अनाख्येयमिदं गुह्यं योगिने कोशसंनिभम् । हंसस्य कृतिविस्तारं भुक्तिमुक्तिफलप्रदम् ॥
अथ हंसपरमहंसनिर्णयं व्याख्यास्यामःउपसंहारः--
सदाशिवॉशक्तयात्मा सर्वत्रावस्थितः स्वयंज्योतिश्शुद्धो नित्यो निर्जनः शान्ततमः प्रकाशयतीति वेदानुवचनं भवतीत्युपनिषत् ॥
॥ इति हंसोपनिषत्समाप्ता ॥

Page #583

554
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
प्रतिपाद्यविषयः
No. 502 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिनियमुपनिषत् मुद्रितसमानानुपूर्वीका दृश्यते ।
No. 507 (B514/1).
हयग्रीवोपनिषत्.
Hayagrīvopanișat. Substance-Paper. Age of Ms.—Modern. Size-8x6 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Ahdhra.
Correct or incorrect-CorFolios-173-175.
rect. Lines on a page-11.
Complete or incompleteLetters in a line-20.
Complete.
उपक्रमः-- ___ओं भद्रं कर्णेभिरिति शन्तिः॥ ओ नारदो ब्रह्माणमुपसमेत्योवाच । अधीहि भगवन् ब्रह्मविद्यां वरिष्ठां, ययाऽचिरात्सर्वपापं व्यपोह ब्रह्मविद्यां लब्ध्वा ऐश्वर्यवान् भवति । ब्रह्मोवाच-हयग्रीवदैवत्यान् मन्त्रान् यो वेद स श्रुतिस्मृतीतिहासपुराणानि वेद । स सर्वैश्वर्यवान् भवति । त एते मन्त्राः ॥ उपसंहारः
य इमां ब्रह्मविद्यामेकादश्यां पठेत् , हयग्रीवप्रभावेन महापुरुषो भवति । स जीवन्मुक्तो भवति । ओं नमो ब्रह्मणे कारणं मे अस्त्वनिराकरणं धारयिता भूयं (यासं) कर्णयोः 'श्रुतमामुच्योर्ध्व मामामुष्यमोमित्युपनिषत् ॥
॥ हयग्रीवोपनिषत्समाप्ता ॥
1' श्रुतं मा च्यो, ममामुष्य ओमित्युपनिषत् ' इति मुद्रितकोशे पाठः ।

Page #584

391992] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JYSORE
555
प्रतिपाद्यविषयः
नारदब्रह्मप्रश्नोत्तररूपायामस्यामुपनिषदि - हयग्रीवदवताकानुष्टुभपञ्चदशचतुस्त्रिंशदेकाक्षरमन्त्राणां स्वरूपविवेचनपूर्वकं तजापिनः फलमुपवर्ण्य तद्देवताकानुमन्त्रा अपि निर्दिष्टा दृश्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः
इयमुपनिषत् मुद्रितसमानानुपूर्वीका अस्मिन् कोशे उपलभ्यते ॥
No. 508 (3581/31).
हयग्रीवोपनिषत्.
Hayagrīvopanișat. Substance-Palin-leaf. I Age of Ms.-Old. Size-20x21 inches. Condition of Is.-Good. Character-Andhra.
Correct or incorrect-InFolio-35th, one side only. | ___correct. Lines on a page-3. Complete or incompeletLetters in a line-104. I Complete.
उपक्रम:
भद्रं कर्णेभिरिति शान्तिः ॥ अथ हयग्रीवं एकाक्षरेण ब्रह्मविद्यां प्रवक्ष्यामि । ब्रह्मा महेश्वराय महेश्वरात्सङ्कर्षणः सङ्कर्षणानारदः नारदाद्यासः व्यासेन (सो) लोकानां (केभ्यः) प्रयच्छति । (प्रायच्छत् । हकारों सकारों ओं (मु) कारों त्रयं भवति । त्रयेण एकस्वरूपो भवति । ह्रौं (ह्सों) बीजाक्षरं भवति । बीजाक्षरेण भवति । ह्रौं (सौं) ये नरा जपदिति लोकानां सारस्वतं जातम् । सारस्वत्यवतारा भवन्ति दिक्पाल. कानां राज्ञां नागानां किन्नला भवन्ति मुखेन प्रवर्षन्ति सूर्येण कर्मयो भवन्ति सर्वेषां वीजानां हयग्रीवः सौं हयग्रीवस्वरूपो भवति अमृतं

Page #585

556 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [az:कुरु कुरु स्वाहा । वाक्सिद्धिं श्रीसिद्धिं धियं मेघानां प्रवर्ष मेघानां वर्ष साम्राज्येन सिद्धिं कुरु कुरु स्वाहा ॥ उपसंहारः
य इमां ब्रह्मविद्यामेकादश्यां पठेत् हयग्रीवेण जप्तो महानुभावो भवति ॥ इत्यथर्वणवेदे मन्त्रखण्ड पूर्वसंहितायामित्युपनिषत् ॥
॥ हयग्रीवोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सारस्वतसंपत्प्रदो हयग्रीवदेवताको हयग्रीवमालामन्त्र उपदेष्ट्रपरम्परानिर्देशपूर्वकमानायते ॥ वक्तव्यविशेषः
रतकोशदृश्यमानायामम्यामुपनिषदि हयग्रीवमालामन्त्रमात्रं मुद्रि तापेक्षया क्वचित्कृचित्पाठभेदसहितं निर्दिष्टं दृश्यते । अन्ये चानुष्टुभा दिमन्त्रा मुद्रितकोशे दृश्यमाना अत्र नोपलभ्यन्ते ॥
उपनिषत्परिशिष्टम् . No. 509 (1958/5).
प्रश्नोपनिषत्.
Prasnopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-18x1 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect--CorFolios-16-19.
_rect. Lines on a page-10. Complete or incompleteLetters in a line-90.
Complete.

Page #586

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
557
उपक्रमः___ हरिः ओम् । सुकेशा च भरद्वाजश्शैब्यश्च सत्यकामः सौर्यायणीगार्ग्यः कौसल्यश्चाश्वलायनो भार्गवो वैदर्भिः कबन्धी कात्यायनस्ते हैवैते ब्रह्मपरा ब्रह्मनिष्ठा ब्रह्मान्वेषमाणा एष ह वैतत्सर्व वक्ष्यतीति ते ह समित्पाणयो भगवन्तं पिप्पलायन (द) मुपसन्नाः ॥ उपसंहारः
स यथेमा नद्यस्स्यन्दमानाः समुद्रायणाः समुद्रं प्राप्यास्तं गच्छः न्ति भिद्यते तासां नामरूपे समुद्र इत्येवं प्रोच्यत एवमेवास्य परिद्रष्टुरिमाष्षोडशकलाः पुरुषायणाः पुरुषं प्राप्यास्तं गच्छन्ति भिद्यते चासां नामरूपे पुरुष इत्येवं प्रोच्यते स एषोऽकलोऽमृतो भवति । तदेष श्लोकः
अरा इव रथनाभौ कला यस्मिन् प्रतिष्ठिताः।
तं वेद्यं पुरुषं वेद यथा मा वो मृयुः परिव्यथाः ॥ इति ॥ ता होवाचैतावदेवाहमेतत्परं ब्रह्म वेद नातः परमस्तीति । ते तमर्चयन्तस्त्वं हि नः पिता योऽस्माकमविद्यायाः परं पारं तारयसीति। नमः परमऋषिभ्यो नमः परमऋषिभ्यः ॥
॥ इति प्रश्नोपनिषत् समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः___ अस्यामुपनिषदि सृष्टिप्रकारः, प्राणस्य प्राधान्यं, प्राणविद्योपासनं, पविद्याविचारः, प्रणवोपासनं, षोडशकलपुरुषविचारश्चेत्येतत्सर्व विविच्य प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषःप्रश्नषट्करूपेयमुपनिषत् कोऽशेस्मिन् समग्रा मुद्रिता च दृश्यते ॥
No. 510 (B 124/7). * प्रसादजाबालोपनिषत् .
* Prasāda-Jābālopanişat. Substance-Paper.
Character-Kannada. Size -7x6 inches. | Folios-40-41.

Page #587

558
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [àz:
Lines on a page.-12. Letters in a line-16. Age of Ms.-Modern. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Cor
rect. ! Complete or incomplete I Conmplete.
Subject in brief :--
This Upanişat describes the greatness of Siva Nirinālya and points and the necessity of a Saiva resorting himself only to the remains of offerings made to Siva.
उपक्रमः-.
अथ हैनं महेश्वरं पैप्पलादो भगवन्तं सनत्कुमारं पप्रच्छ शिवनिमौल्यविधि बेहोति । स होवाच शिवस्य पुरस्तात् षडक्षरीसंस्कृतं भक्ष्यभोज्यलेहचोष्यगुडफलक्षारकटुकषायतिक्ताम्रलवणोपदंशं दधि मधु सर्वाणि योग्यवस्तूनि शुचिपात्रो प्रतिष्ठाप्य पञ्चाक्षरविभूत्याऽभिमन्त्रितं भावशुद्धिसमर्पितं लैङ्गनिर्माल्यं जीरकं निवेदनं लैङ्गमशनमशितुं योग्यम् ॥
उपसंहार:
तस्मात् शैवश्शुद्ध आभ्यन्तरनिर्माल्यदोषमनवाप्य दोषचक्षुषैः प्रसादं न भुञ्जीत । गर्भवासो यावद्देहपतनं न प्रमाद्येत् । य इमं पठते गर्भजन्मजरामरणभयान्मुक्तो भवति । एतदनुष्ठानात् सर्वलोकपूज्यो भूत्वा शिवपुरं गत्वा शिवसायुज्यमवाप्नोति । ओं सत्यमों सत्यमों शिवसायु. ज्यामिति ॥
॥ इति प्रसादजाबालोपनिषत्समाता ॥ प्रतिपाद्यविषयः__अत्र संस्कृतस्य शिवनिवेदितस्य परिग्राह्यत्वं तन्महिमानुवर्णनपूर्वकं समर्थ्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितयमुपनिषत् । सकलोपनिषत्स्वाद्यन्तयोः परिदृश्यमानस्तत्तच्छाखीयशान्तिमन्त्रोऽत्राद्यन्तयोः कुत्रापि न दृश्यते ॥

Page #588

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE
559
No. 511 (5043/2).
वज्रसूच्युपनिषत्.
Vajrasūcyupanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-145x21 inches.
Condition of Is.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect-CorFolio-17-19.
rect. Lines on a page-5. Complete or incomplete - Letters in a line-50.
Complete.
उपक्रमः
वज्रसूची प्रवक्ष्यामि शस्त्रमशानभेदनम् । दूषणं शानहीनानां भूषणं ज्ञानचक्षुषाम् ॥
इति वाच्यम् , ब्रह्मक्षत्रियवैश्यशूद्राश्चेति चत्वारो वर्णाः। तेषां वर्णानां ब्राह्मणः प्रधानमिति वेदवचनानुरूपम् । श्रुतिस्मृतिभिरप्युक्तम् । तत्र चोक्तमपि । को वा ब्राह्मणो नाम को जीवः को देवः का जातिः किं ज्ञानं किंज्ञानं को धर्मः किंकर्मेति । अत्रोत्तरमाह तत्र प्रथमो विः, जीवो ब्राह्मण इति चेत्तन्न । अतीतानागतानां अनेकदेहानां जीवस्यैकरूपत्वात् , एकस्यापि जीवस्य कर्मवशादनेकशरीरसम्भवात् ॥
पुण्यैर्देवत्वमाप्नोति पापैः स्थावरमानुयात् ।
समाभ्यां पुण्यपापाभ्यां मानुषः परिकीर्तितः॥ उपसंहारः__ शमदमादिसम्पन्नः मात्सर्यतृष्णामोहशोकादिरहितः डम्भाहङ्कारादिभिःन संस्पृशेत् । वर्तत एवमुक्तलक्षणसम्पन्नः स एव ब्राह्मण इति श्रुतिस्मृतिपुराणेतिहासानामभिप्रायोऽन्यथा ब्रह्मत्वसिद्धिर्नास्त्येव । सर्व खल्विदं ब्रह्म तदसि । तत्त्वमासि। अखण्डाद्वयपूर्णः सच्चिदानन्दस्वप्रकाशो ब्रह्मभाव इत्युपनिषत् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 445 कोशे द्रष्टव्यः.

Page #589

560
वक्तव्य विशेष:--
मुद्रितेयमुपनिषत् ॥ कोशालयेऽस्मिन् दृश्यमानात् No. 445 तम कोशात्पाठवैलक्षण्यमत्र दृश्यते ॥
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [ वैद:
(5) मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च.
No. 512 (666/1).
* “ अग्ने यशस्विन् ” मन्त्रव्याख्या
* " 'Agne Yasaswin" mantravyākhyā.
Substance-Palm-leaf.
Size - 1024 x 111 inches.
Character-Nagari.
Folio--1.
Lines on a page—9. Letters in a line-58.
<<
Subject in brief—
This manuscript explains the meaning of the mantra Agne Yasaswin.'
Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect-Correct.
Complete or incompleteComplete.
"2
उपक्रमः ---
हे अग्ने यशसा कीर्त्या इमं यजमानं अर्पय समर्पय । इमं यजमानं कीर्तिमन्तं कुर्वित्यर्थः । ननु अकीर्तिमान् स्वयं कथं परं कीर्तिमन्तं करोतीत्याशङ्कय अग्नेरपि कीर्तिमत्वं विशेषणमुखेनाभिधत्ते - यशस्विन्निति । तथा च कीर्तिसंपन्न प्रार्थनात्तदाश्रयणाश्च तत्प्राप्तिर्भवत्येव । नन्वत्र कीर्तेरपुरुषार्थत्वात् तत्प्रार्थना न युक्ता, लोके पुरुषार्थप्रार्थनाया एव युक्तत्वात् । पुरुपार्थश्च सुखं दुःखनिवृत्तिर्वा कीर्तेस्तदन्यतरत्वाभावात् किमपुरुषार्थेन, इति चेन्मैवम् ॥

Page #590

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 561 उपसंहारः
परमेष्ठी परमे ब्रह्मणि तिष्ठतीति परमेष्ठी ब्रह्मनिष्ठो भूयादित्यर्थः । सुवर्चाः शोभन वर्षों यस्य स सुवर्चाः । 'सान्तमहतः संयोगस्य इत्युपधादीर्घः । अयं सुन्दरो भूयादित्यर्थः । समानानामुत्तमश्लोको अस्तु-समानानां ज्ञानतो वयसा रूपादिना च तुल्यानां मध्ये उत्तमश्लोकः पुण्यश्लोक इति कीर्तितो भूयादित्यर्थः । एतादृशमन्त्रपठितसकलश्रयस्लपन्नाऽयं यजमानो भूयादित्याशीरुक्तिः ॥ ओम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
तैत्तिरीयसंहितापञ्चमकाण्डीयसप्तमानुवाकगतस्य यजमानोइंश्यककीाद्याशंसनपरस्य मन्त्रस्यात्रार्थविवरणं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं मन्त्रविवरणं समग्रममुद्रितं च पारदृश्यते ॥ व्याख्यातुर्नाम चात्र नोपलभ्यते ॥
No. 513 (4280/1).
अभिश्रवणमन्त्रसंग्रहः.
Abhiśraranamantrasamgrahah. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-171X1 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Grantha. Correct or incorrect, Folios-16.
____Correct. Lines on a page-7. . Complete or incompleteLetters in a line-41. I Complete.
उपक्रमः
कृणुष्व पाजः प्रसितिं न पृथ्वी याहि राजवामवा इभेन । तृष्वीमनु प्रसितिं दूणानोऽस्तासि विध्य रक्षसः स्थपिष्टैः । तव भ्रमास आशु या पतन्त्यनुस्पृश[धृष]ता शोशुचानः । तफो(पू) प्यग्ने जुह्वा तङ्गानसन्दितो विसृज विष्वगुल्काः ॥
D.C.I.
36

Page #591

562 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MISS. [वैद:उपसंहारः
ब्रह्मणस्सायुज्य सलोकतां यन्ति । एतासामेव देवताना सायुज्यं सार्ष्टिता समानलोकतां यन्ति । य एतदुपयन्ति । ये चैनत् प्राहुः । येभ्यश्चैनत्प्राहुः ॥ हरिः ओम् ॥
प्रतिपाद्य विषयः
पैतृकं कर्मणि निमन्त्रितबिप्रभोजनकाले तच्छ्रावणोपयुक्ताः श्राद्धकर्त्रादिभिः पठनीयाः पितृप्रीतिकरास्तैत्तिरीयशाखागता अभिश्रवणाख्या मन्त्रा अत्राम्नाताः ॥
वक्तव्य विशेषः-
एते मन्त्राः संहिताब्राह्मणोपनिषद्न्तर्गता अध्येतृपरम्पराव गताश्व । कोशेऽस्मिन्नयं ग्रन्थस्समग्रो मुद्रितश्च दृश्यते ॥
No. 514 (B9).
* आश्वलायनगृह्यमन्त्रव्याख्या.
* Āsvalāyanagrhyamantravyakhyâ.
Author--Haradattācārya.
Substance——Paper.
Size—73 × 5 inches.
Character—Telugu.
Folios-- 143.
Lines on a page --13.
Letters in a line -- 16. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect-Not so very correct. Complete or incompleteComplete.
Subject in brief :
This work explains the meaning of the hymns uttered while performing the domestic rites and ceremonies according to the Grhya Sūtra of āśvalāyana.

Page #592

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच! GOVERNMENT ÖRIENTAL LIBRARY, ITSORE 563
उपक्रमः --
प्रणिपत्य महादेवं हरदत्तेन धीमता । अश्वलायनसूत्रस्थमन्त्रव्याख्या विधीयते । तत्र पाकयज्ञप्रशंसाश्चतस्रः -
मूलम्--यस्समिधा य आहुतयो वेदेन ददाश मो अग्नये यो नमसा स्वध्वरः ॥
व्याख्या--यस्समिधा यो मर्त्यः समिधा अग्नये. विभक्तिव्यत्ययः, अग्निं ददाश दाशतिर्दानकर्माऽन्यत्र, इह तु प्रीणने द्रष्टव्यः, अग्निं प्रीणयाति । य आहुती तृतीयैकवचनस्य पूर्वसवर्णः । यश्चाहुत्या अग्निं प्रीण. यति । यो वेदेन यश्च वदेन मन्त्रब्राह्मणलक्षणेन अग्निं प्रीणयति । यो नमसा यश्च नमस्कारेणाग्निं प्रीणाति । यच्छन्दश्रुतस्तच्छब्दोऽध्याहतव्यः । स स्वध्वरः स सर्वोऽपि स्वध्वरः शोभनयज्ञः ॥
उपसंहारः---
मूलम्-श्वासिनी|षिणीविचिन्वस्लिमश्नतीस्सा एतद्वो अनेन प्राणानि ॥
व्याख्या-श्वासिनाः सर्परूपा देवस्य सेना उच्यन्ते । सम्बोधने ‘वा छन्दसि' शेते पूर्वसवर्णः । वेगातिशयेन श्वासोऽतिशयितो यासां ताः श्वाासन्यः, घोषिगीर्घोषवत्यः, विचिन्वत्या हन्तव्यानिति विचिन्वतीः समनन्त्यः सह भुञ्जानाः एवंभूताः सर्परूपास्तेनाः एतच्छोणितं वः युष्माकं भागः अनेन वः प्रीणानि अथोदन्दावृत्य तत्र प्रदेश क्षरितमसृगादि ताभ्य एव निवेदयति ॥
मूलम् -श्वासिनी?षिणीविचिन्वतीस्समश्नतीस्सो एतद्वो यदु. पभोग्यं तद्धरध्वम् ॥
व्याख्या-श्वासिनीस्सा इत्यन्तं गतम् । अत्र प्रदेशे यद् उपभागयोग्यं तद्धरध्वम् । शन्तायं जपेत् ॥ व्याख्यातं शन्तातीयम् ॥
इति हरदत्तमिश्रविरचितायामाश्वलायनगृह्यमन्त्रव्याख्यायां चतुर्थोऽध्यायः ॥
D.C.M.
36*

Page #593

564
प्रतिपाद्यविषयः -
आश्वलायनयगृहसूत्रे गृह्यकर्मसु विनियुक्तानां मन्त्राणामर्थः सम्यमंत्र प्रकाशितः ॥
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वैः:
वक्तव्यविशेष:
----
कोशेऽस्मिन्निय व्याख्या चतुर्थाध्यायान्ता दृश्यते, अमुद्रिता च ॥
No. 515 (2285/1).
एकाग्निकाण्डः (मन्त्रप्रश्नः ).
Ekagnikandah or Mantraprasnah.
Substance-Palm-leaf.
Size - 13 x 13 inches.
Character-Grantha.
उपक्रम:
Folios-1-26.
Lines on a page-8. Letters in a line - 16.
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms. good.
Correct or incorrect
-
Not
Correct.
Complete or incomplete→→ Incomplete.
प्रसुग्मन्ता धियसानस्य सक्षणि वरेभिर्वरा ँ अभिषुप्रसीदत । अस्माकमिन्द्र उभयं जुजोषति यथ्सौम्यस्यान्धसो बुबोधति ॥ अनुक्षरा ऋजवस्सन्तु पन्था येभिस्सखायो यन्ति नो वरेयम् समयमा से भगो नो निर्नायास आस्पत्य सुयममस्तु देवाः ॥ अभ्रातृनी वरुणापतिघ्नीं बृहस्पते ।
इन्द्रापुत्री लक्ष्म्यं तामस्यै सवितस्सुव || अघोरचक्षुरपतिनषेधि शिवा पतिभ्यस्सुमनास्सुवर्चाः । जीवसूर्देवकामा स्योना शं नो भव द्विपदे शं चतुष्पदे ॥
उपसंहारः-
शतं जीवन्तु शरदः पुरुत्रीस्तिरो मृत्युं दधता पर्वतेन ॥ केष्यसि परावैरष्टौ च ॥

Page #594

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 565
उष्णेन वायवुदकेन । आयुर्दा देव । आगन्त्रा समगन्महि । योगेयोगे । सुश्रवस्सुश्रवसम् । पारी त्वाऽग्ने । इमस्तोममर्हते । आयुष्यं वर्चस्यम् । मयि पर्वतपूरुषम् । त्रय्यै विद्यायै । धाताददातु नो रयिम् । अश्मा भव । मा ते कुमारम् । नक्तंचारण उरस्पेशान् । यद्भूमेः ऋरम् । इन्द्र जहि दन्दशूकम् । परमेष्ठयसि परमाम् । यन्मे माता । पृथिवी त पात्रम् । उक्थ्यश्चास्यतिरात्रश्च । या त एषा रराट्या तनूः ॥ हारः
ओम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
प्रश्नद्वयात्मकेऽस्मिन् प्रथमप्रश्ने-वरप्रेषणप्रभृतिसमावशनान्तपूर्वसंस्कारोपयोगिनो दंपत्याहृदयसंसर्गफलकहोमोपयुक्ताः पतिवशीकरणादिकर्मसु विनियुक्ताश्च मन्त्रा आम्नायन्त ॥ __ दितीयप्रश्ने-सीमन्तोन्नयनप्रभृत्यन्नप्राशनान्तकोपयुक्ता गृहनिर्माणग्रहगृहीताभिमन्त्रणसर्पवल्याग्रयणेशानवलिमासिश्राद्धाष्टकाश्राद्धोप - योगिनः कतिचित्काम्यनैमित्तिककर्मविशेषोपयुक्ताश्च मन्त्राः श्रूयन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
कृष्णयजुर्वेदीयसंहिताद्यन्तर्गताः केचिन्मन्त्राः, कतिचिदन्ये खिलमन्त्राश्चेति कृष्णयजुश्शाखापूर्वप्रयोगीयसर्वमन्त्राणामाकरभूतमिदं मन्त्र. प्रश्नद्वयामिति ज्ञायते । मध्येऽत्र ग्रन्थलोपो भूयान परिदृश्यते । मुद्रितश्चायं ग्रन्थः ॥
एकाग्निसाध्यगृह्यकर्मोपयुक्तमन्त्राणामत्राम्नानादिदमेकाग्निकाण्ड मित्यभिधीयते । एतद्भाष्यकोशेषु आदौ वैश्वदेवमन्त्रव्याख्यानदर्शनेऽपि अत्रत्यमन्त्रप्रश्नमूलकोशेषु सर्वेष्वप्यादौ वैश्वदेवमन्त्रलेखनादर्शनात् न त एकाग्निकाण्डाम्नाता इति त्रायते। अत एव श्रीहरदत्तभाष्यादौ 'आचार्या आदितो वैश्वदेवमन्त्रानधीयते' इति भाषितम् ॥
No. 516 (4280/2).
एकाग्निकाण्डः (मन्त्रप्रश्नः).
Ekāgnikāņdah or Mantraprasnah. Substance-Palm-leaf. . Character'-...Grantha. Size-17 X 1 inches. | Folios-1-42.

Page #595

566
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT USS.
[aqi
Lines on a page-5. । Letters in a line--1. Age of Ms.--Old. Condition of Is.--Good. |
Correct or incorrect
____Correct. Complete or incoinpleton
Complete.
उपक्रमः
प्रसुग्मन्त धियसानस्य सक्षणि
वरेभिर्वरा अभिषुप्रसीदत। अस्माकमिन्द्र उभय जुजोषति ___ यथ्सौम्यस्यान्धसो बुबौधति ।। अनुक्षरा ऋजवस्सन्तु पन्था
येभिस्साखायो यन्ति नो वरेयम् । समयमा सं भगों नो निनीयाथ्लोस्पत्य सुयममस्तु देवाः॥ अभ्रातृघ्नीं वरुणापतिघ्नीं बृहस्पते ॥ इन्द्रापुत्रघ्नी लक्ष्य तामस्यै संवितस्सुव । अघोरचक्षुरपंतिघ्नयेधि शिवा
पतिभ्यस्लुमनास्सुवर्चाः। जीवसूदेवकामा स्योना शं नो
भव द्विपदे शं चतुष्पदे ॥

Page #596

मनसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 567
उपसंहारः-- ___ यमेष्षड्वि शतिः कुर्कुरः पञ्चविश्शतिरिन्द्रजहि द्वाविशतिः परमेष्टयसि परमामष्टौ यन्में माता पृथिवी ते पात्रमविशतिरेकवि शतिरुयश्च त्रयोविशतिर्यात एषाऽष्टाविशतिः । या त एपा रराट्या तनूः । उक्थ्यश्चास्यतिरात्रश्च । पृथिवी ते पात्रं । यन्मे माता । परमेष्ठयसि परमां । इन्द्र जहि दन्दशूकं । कू'रस्सुकूकुरः । यद्भूमेः क्रूरं । नक्तश्चारिण उरस्पेशान् । मा ते कुमारं । अश्मा भव परशुभव । धाता दधातु ने रयिम् । वष्यै विद्याय । मयि पर्वतपूरुषं । आयुष्यं वर्चस्यं । इमस्तोममर्हते। परि त्वाऽग्नं । सुश्रवस्सुश्रवसं मा कुरु । योगे योगे तवस्तरं । आगन्त्रा समगन्महि । आयुर्दा देवजरसं गृणानः । उष्णेन वायवुदकेनेहि।
उष्णेन धातोक्थ्यश्च द्वाविशतिः ॥ प्रतिपद्यविषयाः
___No. 515 कोशवत् . वक्तव्यविशेषःNo. 515 कोशवत्.
No. 517 (1452/3).
एकाग्निकाण्डः (मन्त्रप्रश्नः).
Ekāgnikāņdah or Mantraprasnal. Substauce-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size--163x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrectFolios-:29.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incomplete Letters in a line-80. ____Complete.

Page #597

568
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
fii:
उपक्रमः --
No. 515 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 515 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 515 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 515 कोशवत्.
No. 518 (1511/2).
एकाग्निकाण्डः (मन्त्रप्रश्नः).
Ekāgnikāņdaḥ or Mantraprašnaḥ. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-17} x 13 inches. Condition of Ms.- Worm
eaten. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios--63-88.
Incorrect. Lines on a page-8.
Complete or incompleteLetters in a line-48. ____Incomplete.
उपक्रमः
No. 515 कोशवत्. उपसंहारः
No. 515 कोशवत. प्रतिपाद्यविषयः
No. 515 कोशवत् .

Page #598

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यच GOVERNMENT ORIENTAL. LIBRARY, JIYSORE 569
वक्तव्यविशेषः
No. 515 कोशवत्.
No. 519 (1703/2).
एकाग्निकाण्डः (मन्त्रप्रश्नः).
Ekāgnikāņdah or Mantrapraśnah. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-132x1 inches. Condition of Ms.--Good. Character--Grantha. Correct or incorrectFolios-124-141.
____Correct. Lines on a page---10. Complete or incompleteLetters in a line-54.
Complete.
उपक्रम:
No. 515 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 515 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 515 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः--
No. 515 कोशवत्.
No. 520 (1474/1).
एकाग्निकाण्डः (मन्त्रप्रश्नः).
Ekāgnikāņdah or Mantrapraśnaḥ. Substance-Palm-leaf. | Folios-1-13. Size-152x11 inches. I Character-Telugu.

Page #599

570
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वद:
Lines on a page-7. Letters in a line---58. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrect
Correct. Complete or incompletos
Incomplete.
!
उपक्रमः--
No. 515 कोशवत्. उपसंहारः-- ___ अमीवहा रूवास्तोपते विश्वा रूपाण्याविशन् सखा सुशेव एधि नः। शिव शिवम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 515 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
आदितो द्वितीयप्रश्ने पञ्चदशखण्डान्तोऽयमत्र दृश्यते ॥
No. 521 (919/1).
एकाग्निकाण्डः (मन्त्रप्रश्नः).
Ekāgnikāņdah or Mantraprasnah. Substance-Palın-leaf. Age of Ms. - Old. Size-161 x 12 inches. Condition of Ms.-Not good. Character-Telugu.
Correct or incorrect-- Folios-8.
Correct. Lines on a page-5. Coinplete or incompleteLetters in a line—70.
Incomplete.
उपक्रम.
यद्भूमेः रं तदितो हरामि पराची निति निर्वासयामि । स्योना पृथिवि भवानृक्षरा निवेशनी यच्छा नः शर्म सप्रथाः ॥.

Page #600

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 571
उपसंहारः
पृथिवी ते पात्रं । यन्मे माता । परमेष्ठयसि परमां । इन्द्र जहि दन्दशूकम् । कुर्कुरस्सुकुर्कुरः । यद्भूमेः क्रूरम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः -
No. 515 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्य विशेष:
कोशेऽस्मिन् अयं द्वितीयप्रश्ने पञ्चदशखण्डप्रभृति आसमाप्ति
दृश्यत ॥
No. 522 (1452/1).
एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम्.
Ekāgnikāndah ( Mantrapraśnah) Bhasyam.
Author - Haradattācārya. Substance--Palm-leaf.
Size—16 ×1 inches.
Character-Telugu. Folios—1.5.
Lines on a page-7.
उपक्रमः
Letters in a line -- 80.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect
Correct.
Complete or incomplete-Complete.
प्रणिपत्य महादेवं हरदत्तेन धीमता । एकाग्निकाण्डमन्त्राणां व्याख्या सम्यग्विधयते ॥
तत्र तावदाचार्या आदितो वैश्वदेवमन्त्रानधयन्ते (ते ) । तत्र चोक्तमुभयतः परिषेचनं यथा पुरस्तादिति । तत्र परिषेचनमन्त्राः पूर्व व्याख्येयाः । अदिनेऽनुमन्वस्वेति । अदितिर्नाम देवानां माता । हे अदिते अनुमन्यस्व मया क्रियमाणं कर्म अनुजानीहि । अनुमतिरित्यनुमन्त्री

Page #601

572
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[an:
ऊनचन्द्रा पूर्णमासी। सरस्वती वाग्देवतां । छान्दसो गुणः । हे देव सवितः सर्वस्याप्यनुज्ञातः अस्मानपि प्रसुव अनुजानीहि । अथ वैश्वदेवमन्त्राः। तेषां मन्त्राणामुपयोगे द्वादशाहमधश्शय्या' इत्यादि । उपयोगः नियमपूर्वकं विद्याग्रहणम् । कर्तुरेव व्रतम् । केचित्पत्न्या अपि इच्छन्ति । 'अग्नये स्वाहा' यथा ओमित्यनुज्ञाक्षरं तथा स्वाहाकारः . . . . प्रदानार्थः । सोमाय स्वाहा । केविदिम मन्त्रं नाधीयन्ते (ते) । विश्वभ्यो देवेभ्यः सर्वेभ्यो देवेभ्यः । धुवाय एकरूपाय वृद्धिक्षयरहिताय भूमाय भूम्ने ब्रह्मणे । “भूमा त्वेव विजिज्ञासस्व" इति छान्दोग्यम् । ध्रुवा निश्चला क्षितिर्गतिः यस्य कार्यवर्ग प्रति तस्मै ध्रुवक्षितये। तथा अच्युताक्षतये। अग्नये स्विष्टकृते । रुद्रोऽग्निस्स्विष्टकृत् स्विष्ट सुहुतं करोतीति । पूर्ववत्परिषेचनम् । अन्वमंस्थाः ! अनुज्ञातवती। प्रासावीः अनुज्ञातवान् ॥ अथ बलिहरणमन्त्राः
उपसंहारः
एतन्निबन्धना मे इन्द्रियादीनां वृद्धं माभृत् । ब्राह्मणामन्त्रणे सम्प्रतन्वानः अद्भिरात्मानं संसृजन् सुकृता सुष्ट कार्य करोतीति सुकृत् तेन ब्रह्मणा कृते । मया युक्तेन। अगारस्थूणावरोहणादिषु होममन्त्रा इमं मे वरुणात पञ्च गताः । अभिमृतेभ्यो दक्षिणतोऽश्मानं परािधं दधाति । इममश्मानं जीवेभ्यः जीवतां शरदः पुरूचीः बहूनि दिवसान् जीवतु ? मृत्युस्त्वनेन पर्वतेन अश्मना तिरोदधताम् तिरोहितं कुर्वन्तु ? ॥
॥ इत्येकाग्निकाण्डमन्त्रे द्वितीयप्रश्नव्याख्या समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
आपस्तम्बीयगृह्यसूत्रोक्तानां गृह्यकर्मणां अनुष्ठानकाले -सूत्रकारेण विनियुक्तानां एकाग्निकाण्डाम्नातानां मन्त्राणामर्थः सम्यक विशदीकृतोऽत्र दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितोऽयं ग्रन्थः, समनश्चात्र दृश्यते ॥ मुद्रितात्पाठवलक्षण्यमत्र क्वचिकचिद्दश्यते ॥

Page #602

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, MYSORE 573
No. 523 (137). एकाग्निकाण्ड मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् . Ekāgnikāņdah (antrapraśnah) Bhāsyam. Author-Haradattacarva. | Age of Is.-Old. Sustance-Palm-leaf.
Condition of Is.-Good. Size-161X11 inches. Character-.-Telugu.
Correct or incorrect-- Folios-55.
___Correct. Lines on a page-7. Complete or incompleto Letters in a line-60. | ('omplete.
उपक्रमः___No. 522 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 522 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 522 कोशवत्.
No. 524 (601). एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् . Ekagnikāndain (Mantraprasnah) Bhasram. Autlior-Haradattācārya. I Character-Grantha. Substance-Palm-leaf. | Folios-56. Size-167 x 18 inches. | Lines on a page--9.

Page #603

574
DESCRİPTİVE CATALOGUÉ OF SÀNSKRIT MSS.
:
Letters in a line-60. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. I
Correct or incorrect,
Correct. Complete or incomplete--
Incomplete
34007: -
No: 522 IRITTI JTBEN:
No. 522 hitaa. प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 aC. वक्तव्यविशेषः
No. 522 TTT.
No. 525 (650).
एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् . Ekågnikāņdaḥ (Mantra praśnaḥ) Bhāșyam. Author-Haradattācārya. | Age of Ms.--Old. Sulstance-Palm-leaf.
Condition of Ms.Good. Size-171 x 14 inches. Character-Telugu. Correct or incorrect-- Folios—73.
Correct. Lines on a pago--6. Complete or incompletoLetters in a linem 70.
Complete.
उपक्रमः
No. 522 barra.

Page #604

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच' GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, JITSORE 515
उपसंहारः
10.522 कोशवत्: प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 कोशंवत्ः वक्तव्यविशेषःNo. 522 कोशवत्.
No. 526 (1039/1). एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् . Ekāgnikândah (Wantraprašnah) Bhāsyanı. Author-Haradattācārya. Age of Js.-Old. Substance-Palm-leaf.
Condition of Vs.--Good. Size-18x1 inches. Character-Telugu.
Correct or incorrect
Correct. Folios-86. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.
उपक्रमः--
No. 522 कोशवत्.
उपसंहारः
10.522 कोशबत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
Yo. 522 कोशवत्, वक्तव्यविशेषः--
No. 522 कोशवत्.

Page #605

576
DESCRİPTİVE CATALOGUE OF SANSKRİT MSS. [às:
No. 527 (1932). एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् . Ekagnikāndah (Mantraprasnah) Bhasyam. Author--Haradattācārya. | Letters in a line-86. Substance-Palm-leaf. !
Age of Ms.--Old Size -141x2 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Nagari
Correct or incorrect
___Correct. Folios-79-116.
Complete or incomplete Lines on a page-10. _Complete.
उपक्रमः
No. 522 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 522 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 522 कोशवत्.
No. 528 (2339/1). एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् . Ekagnikandah (Mantraprasnah) Bhasyani. Author-Haradattācārya. | Size-163x2 inches. Substance-Palm-leaf. | Character-Grantha.

Page #606

HEİTE:, pja) GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE 577 Folio-35.
Condition of Ms.-Good. Lines ou a page-12. Correct or incorrect
Correct. Letters in a line-68.
Complete or incomplete – Age of Ms.--Old.
Complete.
3974:
No. 522 TTTE.
उपसंहारः
No. 522 . प्रतिपाविषयः
No. 522 Fiat aveti. वक्तव्यविशेषः
No. 522 Fitaa.
No. 529 (2388/2).
CATATE (HT) TH.
Ekāgnikāņda (Mantrapraśna) Bhāșyam. Author--Haradattācārya. Letters in a line-62. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-161 x 11 inches.
Condition of Ms-Good Character-Telugu.
Correct or incorrect
Correct. Folios—80.
Complete or incompleteLines on a page—7.
Complete.
39
:No. 522 D.C.M.
TEGE.

Page #607

578
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
उपसंहारः
No. 522 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः--
No. 522 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 522 कोशवत्.
No. 530 (2746).
एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् .
Ekāgnikānda (Mantrapraśna) Bhāșyam. Author-Haradattācārya. | Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf.
Condition of Ms.-WormSize-10x11 inches.
eaten bere and there. Character-Telugu.
Correct or incorrect, Folios-94.
Correct. Lines on a page--7. Complete or incompleteLetters in a line-40.
Complete.
उपक्रमः
No. 522 कोशवत्. उपसंहारः
No. 522 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 कोशवत्.
वक्तव्यविशषः
No. 522 कोशवत्.

Page #608

E, GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 579
Author-Haradattācārya. Substance--Palm-leaf.
Size 17 x 13 inches. Character-Grantha.
No. 531 (3107/1).
एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् :
Ekāgnikāṇḍa (Mantraprasna) Bhāṣyam.
Folios-69.
Lines on a page-8. Letters in a line.-64.
उपक्रमः
No. 522 कोशवत्.
उपसंहार :
No. 522 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 कोशवत .
वक्तव्यविशेष:
—
No. 522 कोशवत्.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Worni
eaten.
Correcet or incorrect
Correct.
Complete or incomplete-Complete.
No. 532 (2283/10).
एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् •
Ekāgnikāṇḍa (Mantraprasna) Bhāṣyam.
Author-Haradattācārya. Character-Grantha.
Substance-Palm-leaf.
Size 15 x 14 inches.
D.C.M.
Folios-71-105.
Lines on a page-10.
37*

Page #609

580
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSs.
[वेदः.
Letters in a line—70. Age of Ms:-Old: Condition of Ms.-Good: |
Correct or incorrect
Incorrect. Complete or incomplete
Incomplete.
उपक्रमः
No. 522 कोशक्त् . उपसंहारः
यदि वृक्षात् यदि वाऽन्तारिक्षात्फलमभ्यपतत् ममोपरि तत् बायुरेव। उका प्रतिपाद्यविषयः
No 522 कोशे द्रष्टव्यः. प्रतिपाद्यविषयः
किञ्चिदून समग्रप्रायमेवेदमत्र दृश्यते ॥
No. 533 (4520/1)
एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् .
Ekāgnikānda (Mantrapraśna) Bbāșyam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.—Old. Size--12x 1š inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorreetFolios-72.
Correct. Lines on a page-7.
Complete or incompleteLetters in a line-50. ___Incomplete.
उपक्रमः
अथ विवाहमन्त्राःप्रसुग्मन्ता धियसानस्य सक्षणि वरेभिर्वरा' अभिषुप्रसीदत । अस्माकमिन्द्र उभयं जुजोषीत यथ्सौम्यस्यान्धसो बुबोधति ॥

Page #610

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JITSORE 581
प्रसुग्मन्ता प्रकर्षण सुष्ठ च गन्तारः धियसानस्य ध्यायमानस्य सक्षणि समाने क्षणे ध्यानानन्तरमेव वरेभिः वरैः श्रेष्ठैः पथिभिः वरान् वरयि. तव्यान् कन्यायाः पित्रादीन् अभि प्रति सुप्रसीदत सुष्ठ प्रकर्षेण गच्छत । हे सुहृदः इन्द्रः अस्माकं इन्द्र उभयं मम च कन्यायाश्चेति आवयोयुंग इन्द्रो जुजोषति सेवते तस्याप्यनुमतमित्यर्थः । तस्मात् यत्सौम्यस्यान्धसः द्वितीयाथै षष्ठी सोऽस्माकमन्नं दास्यमानं आवाभ्यां बुबोधति ॥
अनुक्षरा ऋजवस्सन्तु पन्था येभिस्सखायो यन्ति नो वरेयम् ।
समयमा सम्भगो नो निनीयात्सञ्जास्पत्य सुयममस्तु देवाः ॥ उपसंहार:
कुमार्या अभिमन्त्रणम्
सर्वस्मादात्मनस्सम्भूताऽसि सा जीव शरदश्शतम् ॥ सर्वस्मादात्मनः अङ्गादङ्गादित्यर्थः ॥ शेषं सुगमम् । उत्तरैः कुमारं प्राशयेदनप्राशनेभूरपां त्वौषर्धानारसं प्राशयामि शिवास्त आप ओषधयः सन्त्व
नमीवास्त आप ओषधयः सन्त्वसौ, भुवोऽपा स्वरपां भूर्भुवस्स्वरपां त्वौषधीनारसं प्राशयामि शिवास्त आप ओषधयः
सन्त्वनीवास्त आप ओषधयः सन्त्वसौ ॥ व्याहृतय उच्चारणमात्रेणोपकारकाः, अपामोषधीनारसं प्राशयामि, ता आप ओषधयश्च शिवास्सन्तु, अनमीवा अरोगाश्च आरोग्यहेतवश्च सन्तु। असौ यज्ञशर्मन् । उत्तरत्र व्याहृतिमात्रं भिद्यते । अन्यत्समानम् ।
उष्णेन वायवुदकेनेत्येष गतः ।
गृहनिर्माणे पालाशनोदूहतिप्रतिपाद्यविषयः___No. 522 कोशवत्. वक्तविशेषः
मुद्रितादस्य वैलक्षण्यं तत्र तत्र पाठभेदाज् ज्ञायते । अस्मिन् कोशे द्वितीयप्रश्नगतचतुर्दशखण्डसमाप्तिपर्यन्तमिदं भाष्यं समुपलभ्यते ॥

Page #611

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 534 (B 10/1). एकाग्निकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् .
Ekāgnikāņda (Mantrapraśna) Bhāșyam. Author-Haradattācāryai. | Letters in a line-20. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size--81 x6} inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Kannada.
Correct or incorrect
____Correct. Folios—29.
Complete or incompleteLines on a page-13. | Incomplete.
उपक्रमः___ यहमेः क्रूरं यदस्थ्यादि भूमेः क्रूर अस्थिकण्टकादि तत् इतः अस्मा. द्देशात् हरामि अपनयामि । या चात्र निरऋतिः अलक्ष्मीः स्थिता तां निरक्रतिमपि पराची पराङ्मुखी निर्वाहयामि निर्वासयामि ॥
उपसंहार:
No. 522 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं द्वितीयप्रश्नगतपञ्चदशखण्डप्रभृति समग्रं दृश्यते ॥
No. 535 (2388/3). एकााग्नकाण्ड (मन्त्रप्रश्न) भाष्यम् .
Ekāgnikānda (Mantrapraśna) Bhāşyam. Author-Haradattācārya. 1 Size-161 x 1} inches. Substance--Palm-leaf. I Character-Telugu.

Page #612

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 583
Folios-53-80. Lines on a page-7. Letters in a line-62. Age of Is.-Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect,
Correct. Complete or incomplete
Incomplete.
उपक्रमः
अथोपनयनमन्त्रा व्याख्यायन्ते-तत्रोष्णा अपः शीतास्वानयतिउष्णेनति । हे वायो उष्णेनोदकेन उष्णमुदकं गृहीत्वा एहि आगच्छ । किमर्थं ? अदितिः केशान् वपतु आदित्या वपने अनुग्रहकर्तृत्वं, एवं वायारुदकानयने । उत्तरया शिर उनत्तियपसंहारः
अपामोषर्धानां च रसं त्वा त्वां प्राशयामि । ता आप ओषधयश्च शिवाः सन्तु । अनमीवाः अरोगाः आरोग्यहेतवश्च सन्तु। असौ यज्ञशर्मन् । उत्तरेषु व्याहृतिमात्रं भिद्यते । अन्य . . . । उष्णेन वायवुदकेन. त्येषोऽनुवाको गतः ॥
॥ इति मन्त्रप्रश्नयोः भाष्यं सम्पूर्णम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 522 कोशे द्रष्टव्यः. वक्तव्यविशेषः
द्वितीयप्रश्ने आदितः प्रभृति चतुर्दशखण्डपर्यन्तं भाष्यमस्मिन् कोशे परिदृश्यते ॥
No. 536 (1299/24).
ओषधिसूक्तम् .
Oşadhi Sūktain. Substance-Palin-leaf. Character-Nāgari. Size-148 x 13 inches. | Folios-65-66.

Page #613

584
Lines on a page--6. Letters in a line-60. Age of Ms.—-Old.
Condition of Ms. - Good.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
उपक्रम:
:
या ओष॑धि॒ पूर्वा॑ जा॒ता दे॒वेभ्य॑स्त्रियुगं पु॒रा । मनै॒ नु ब॒भ्रुणा॑म॒हं श॒तं धामा॑नि स॒प्त
च ॥
Correct or incorrect
प्रतिपाद्यविषयः
[ वेद:
Incorrect.
Complete or incompleteComplete.
ओष॑धय॒स्संव॑दन्ते॒ सोमे॑न स॒ह राज्ञां यस्मै कृणोति ब्राह्मणस्तं रा॑जन् पारयामसि ||
त्वमु॑न॒माऽस्यो॑षते॒ तव॑ वृ॒क्षा उप॑स्तयः उपस्तिरस्तु सोस्माकं॒ यो अ॒स्माँ अ॑भि॒ दास॑ति ।।
वक्तव्यविशेषः
ज्वरादिनिवारणार्थमार्जनोपयोगिन्यस्मिन् त्रयोविंशत्यृचात्मके सूते औषधिप्रशंसनेन दीक्षितस्य ज्वराद्यपनयनप्रार्थनमभिधीयते ॥
अष्टमाष्टकस्थपञ्चमाध्याय गताष्ट्रमवर्गमारभ्य एकादशवर्गीन्तं ऋक्संहितान्तर्गतमिदं सूक्तमोपधिदेवताकत्वादोषधिस्तोत्ररूपत्वाच्च ओषधिसूक्तमित्युच्यते । कोशेऽस्मिन्निदं सूक्तं समग्रं दृश्यते । मुद्रितं च ॥

Page #614

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 585
No. 537 (129933).
कर्णसूक्तम्.
Karna Suktam. Substance-Palm-leaf. Age of JIs.-Old. Size -145 x 15 inches. Condition of Is..-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Xot Folios-99-10:3.
so very correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-60.
Incomplete.
उपक्रमः
आधीषमाणायाः पतिः शुचायाश्च शुचस्य च । वासो वायो वीनामा वासोसि मम॑जत् ॥
उपसंहारः
. . . एकं पर उत एकं तृतीयेन ज्योतिषा संविशस्व । संवेशने तन्वा३श्चारुरोधि प्रियो देवानां परमे जनित्रे ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अन्त्येष्ट्यपयुक्तेऽस्मिन् सूक्ते-मृतस्य संस्कारेतिकर्तव्यताप्रतिपादनपूर्वकं तस्योत्तमगत्यवाप्त्यादिकमाशंस्यते॥
वक्तव्यविशेषः
तत्र तत्र स्थितास्सूक्तान्तर्गता ऋचस्मंगृयह्यात्र निर्दिष्टाः । एता ऋचो मुद्रिताश्च ॥

Page #615

586
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
।
No. 538 (2283/8).
* कूश्माण्डहोममन्त्रभाष्यम् .
* Kusmandahomamantra Bhasram. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.--Old. Size-151 x 14 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Grantha. Correct or incorrectFolios-56-61.
Correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line-80.
Complete.
1-leaf.
Subject in brief :--
This commentary explains the mantras that have to be uttered while performing the sacrifice, called Kūśmān. dahoma, which is intended to alsolve the performer from his sins and points out the Adhikāri, the Sankalpa and the rules relating to the above sacrifice.
उपक्रमः
उदगयने वसन्ते त्वमावास्यायां पौर्णमास्यां वा केशश्मश्रुलोमानि वापयित्वा ब्रह्मचारिकल्पो व्रतमुपैति संवत्सरं मासं चतुर्विंशतिरात्रीषड्राास्तिस्रो रात्रीर्वा न मांसमश्नीयान स्त्रियमुपेयान्नोपासीत जुगुप्सतानृतात् पयोभक्ष इति प्रथमः कल्पः ॥
उपसंहारः
स नो भुवनस्य पंत . . . . यच्छ । भुवनस्य सर्वलोकस्य पते पालक यस्य तव उपरितनलोकद्वये पृथिव्यां च गृहास्सन्ति स त्वं नः अस्मभ्यं उरु विपुलं शर्म सुखं यच्छ। तदेवास्मै ब्रह्मणे ब्राह्मणजातियुक्ताय क्षत्रियजतियुक्ताय च महि शर्म यच्छ अस्मत्सुखं देहि । 'प्रजापते न त्वत्' इति पिण्डपितृयज्ञे व्याख्याता, व्याहृदयो ह्याधाने । 'यदस्य कर्मणः' इति दर्शपूर्णमासप्रायश्चित्ते व्याख्याता। वामदेव्यानि यजूंषि ।

Page #616

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, JITSORE 587
अदितऽन्वम स्थाः प्रासावीः पूर्वपरिषेचनेनैव व्याख्यातानि । तत्वद्योतनार्थो ? लकारमाव्यत्ययः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र पातकापनोदनप्सुभिरनुष्ठेयस्य कूश्माण्डहोमस्य अधिकारिसंकल्पनियमविशेषादिनिरूपणपूर्वकं होमविनियुक्तमन्त्राणां विवरण दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं समग्रं दृश्यते । अमुद्रितं चैतत् ॥
No. 539 (1299, 25).
गजसूक्तम् .
Gaja Sūktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-148X18 inches. Condition of Is.-Good. Character, Vāgari.
Correct or incorrect-Xot Folio-66th. One side only.| ___so very correct. Lines on a page-5.
Complete or incompleteLetters in a line-60. ____Complete.
उपक्रमः
आ तू न इन्द्र क्षुमन्त चित्रं ग्राभं सड़्भाय । महाहस्ती दक्षिणेन ॥
उपसंहारः
इन्द्र य उ नु ते आस्त वा जो विप्रेभिस्सनित्वः।

Page #617

588
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[age:
अस्माभिस्सुतं संनुहि सद्योजुव॑स्ते वाजा अम्मभ्य विश्वचन्द्राः। वशैश्च मक्षु जरन्ते ॥
॥ इति गजसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
महाव्रते निष्कैवल्ये विनियुक्तेऽस्मिन् सूक्ते-ऋग्निवभिरिन्द्रः स्तूयते ॥ वक्तव्यविशेषः
षष्ठाष्टकस्थपञ्चमाध्यायगतसप्तत्रिंशाष्टात्रिंशवर्गद्वयात्मकमिदं सक्तम् । इदं सूक्तमैन्द्रमिति भाष्ये भाषितम् । अत्र तु गजसूक्तमिदमिति लिखितं दृश्यते । कोशेऽस्मिन्निदं सूक्तं समग्रं दृश्यते, मुद्रितं च ॥
No. 540 (2283/9).
* गणहोममन्त्रव्याख्या.
* Ganahomamantra Vyakhyā. Substancc-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-162x18 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect-. Folios-61-68.
Correct. Lines on a page-13. Complete or incompleteLetters in a line-80. ___Incomplete.
Subject in brief :
This commentary elucidates the mantras and the way of performing the sacrifice with the mantras of Kūsmānda ganahoma, for the expiation of sins committed in one's previous births as well as in the three states of one's everyday life, namely, waking, dream and deep sleep.

Page #618

मन्त्रसंग्रहः, भाध्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IITSORE 589
उपक्रमः
अथ गणहोमः । तत्स्वरूपकर्तव्यताफलान्याह बोधायनः--
क्षापवित्रं सहस्राक्षो मृगारांहोमुचौ गणौ । पावमान्यश्च कूश्माण्ड्यो वैश्वानर्यः ऋचश्च याः ॥ घृतोदनेन जुहुयात् सप्ताहं सवनत्रयम् । मौनव्रती हविष्याशी निगृहीतेन्द्रियक्रियः ॥ सिंहे म इत्यपां पूर्णे पात्रेऽवेक्ष्य चतुष्पथे । मुच्यते सर्वपापेभ्यो महतः पातकादीप ॥
उपसंहारः
अवे(पे)हि पाप्मन्. पुनरपशिते (नाशितो भवा नः पाप्मन् , सुकृतस्य लोक पामन्धेह्यविहृतो यो नः पाप्मन्न जहाति । तमु त्वा जहिमो वयम् । अन्यत्रास्मन्निविश तात् सहस्राक्षो अमृत्युः । यो नो द्वेष्टि स रिष्यतु । यमु द्विष्मस्तमु जहि ॥ सिंह मे मन्युरित्यादीनामर्थः-मदीयो मन्युः क्राधः पापहेतुरस्ति सिंहे सहजमन्यु (न्यौ) अतिविनिहतोऽस्त्विति शेषः । एवमुत्तरवाक्येष्वपि ॥ प्रतिपाद्यविषय:___जाग्रदाद्यवस्थात्रयकृतपापपरिहाराय पूर्वजन्मकृतपातकविनाशार्थ च परिपठितैः गणहोममन्त्रैः अवश्यकर्तव्यहोमप्रकारस्तत्तन्मन्त्रमन्त्रार्थप्रदर्शनपूर्वकमत्र प्रकाशितः ॥ वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितोऽयं ग्रन्थः समग्रप्रायश्चात्र दृश्यते । कर्तृनामधेयं नात्र निर्दिष्टम् ॥
No. 541 (1299/22).
गर्भपातनसूक्तम् .
Garbhapātana Sūktam. Sulistance-Palm-leaf. Character-Vāgari. Size-148x13 inches. | Folios-62-63.

Page #619

590
Lines on a page-6. Letters in a line-60. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. - Good.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः
प्रतिपाद्यविषयः
प्र म॒न्दिने॑ पितु॒मद॑र्चता॒ वच॒ यः कृ॒ष्णग॑र्भा नि॒रह॑न्नु॒जिश्व॑ना अ॒व॒स्यवो॒ वृष॑ण॒ वज्र॑दक्षिणं म॒रुत्व॑न्तं स॒ख्याय हवामहे ।
उपसंहारः-
गर्भ एवैतच्छयानो वामदेव एवमुवाच । स य एवं विद्वान् अस्माच्छरीरादूर्ध्वमुत्क्रम्य अमुष्मिन् स्वर्गे लोके सर्वान् कामानाम्नाऽमृतस्समभवत्समभवत् ॥ यथास्थानं गर्भिण्यः ॥
॥ इति गर्भपातनसूक्तं समाप्तम् ॥
वक्तव्यविशेषः
Correct or incorrect-Not
so very correct.
संग्रहः ॥
Complete or incompleteComplete.
इन्द्रदेवताकेऽस्मिन् सूक्ते - गर्भस्रावणाय तत्समर्थ इन्द्रः स्तूयते ॥
[वेदः
मुद्रितान्येतत्सूक्तगतानि वाक्यानि । प्रयोगसौकर्यार्थमत्रैषां
No. 542 (1299/30).
गर्भाधानादिमन्त्राः.
Garbhādhāna Mantrā, etc.
Substance - Palin-leaf. Size - 145 x 13 inches.
1
Character—Nāgari. Folios-81-94.

Page #620

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 591
Lines on a page—6. Letters in a line -- 60. Age of Ms.-Old.
Correct or incorrect-Not so very correct. Complete or incompleteIncomplete.
Condition of Ms.--Good.
उपक्रमः --
विष्णुर्योनिं कल्पयतु त्वष्टां रूपाणि पिंशतु । आसि॑ञ्चतु प्र॒जाप॑तिध॒ता गर्ने दधातु ते ॥ गर्भं धेहि सिनीवालि गर्भं घेहि सरस्वति । गर्भं ते अ॒श्विनो॑ दे॒वावाध॑ता॒ पुष्करस्रजा ॥
उपसंहारः
पुरुषं वा पञ्चविंशकमिति । ततश्च दशमे मासे प्रजायते जातश्च वायुना स्पृष्टो न स्मरति जन्ममरणमन्त्ये च शुभाशुभं कर्मैतच्छरीरस्य प्रामाण्यम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
गर्भाधानादिसंस्कारेषूपयुक्ताः तत्तत्कर्मसमवेतार्थस्मारका मन्त्राः प्रयोतॄणां सौकर्यार्थमत्र संगृहीताः ॥
वक्तव्य विशेषः-
मन्त्रसंहिताकोशे मुद्रिता एते मन्त्रा दृश्यन्ते ॥
No. 543 (1684 / 2).
* गायत्रीभाष्यम्.
Gayatri Bhāṣyam.
Substance-Paper. Size — 112 × 14 inches.
Character – Grantha. Folios-9-18.

Page #621

592
Lines on a page-7.
Letters in a line -53.
Age of Ms.-Old.
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss. [वेद:
Correct or incorrect
उपक्रम:
Correct.
Complete or incompleteComplete.
Subject in brief—
This is a gloss on the Gayatri mantra according to the tenet of Visiṣṭadwaita system of Philosophy and gives a lucid explanation of the mantra, word by word.
अथ गायत्रीं व्याचक्ष्महे । अथ वेदमातुर्गायत्र्या माहात्म्यस्य पण्डितपामरसाधारण्येन सर्वैर्वेदितत्वादपरिमेयत्वाच्च न लिख्यते । यद्यपि सावित्रीव्याख्याः शतशस्सन्ति । तथा मुमुक्षूत्तमस्य मन्त्ररत्नानुसन्धानैकपरस्य भगवत्प्रपन्नस्य परमैकान्तिनोऽपि हितधर्मानुष्ठानमुख्याधिकारिणस्तेषां व्याख्यातार्थानामननुसन्धेयत्वादमुख्यत्वाच्चेदानीं तदनुसन्धानानुगुण्येन व्याख्यायते । मन्त्ररत्नस्य गायत्रीविवरणत्वं च
चतुर्विंशत्यक्षरा गायत्री पञ्चविंशाक्षरो मनुः ।
तच्छन्दवाचक श्रीमान् गायत्र्यर्थ उदीरितः ॥
इत्यादि पराशर संहितायां स्पष्टमुक्तम् । इयं गायत्री सावित्रीदेवताका'सावित्री गायत्री त्रिरन्वाह' इति श्रुतेः । सवितृशब्दस्तु परमात्मभूतश्रीमन्नारायणवाची । तथा हि वेदमन्त्रेषु " देवस्य त्वा सवितुः प्रसवे "
66
'देवो वस्सविता प्रार्पयतु " " तत्सवितुः " इत्यादिषु सवितृशब्दस्य प्रेरकत्वार्थपरतया माधवाचार्येण तत्र तत्र व्याख्यातम् । प्रेरकत्वं हि अन्तर्यामित्वं, तत्सर्वभूतान्तर्यामिणि नारायणे विनाऽन्यत्र न सम्भवति । तथा श्रूयते बृहदारण्ये अन्तर्यामिब्राह्मणे सुबालोपनिषदि च ॥
उपसंहारः
भगवदेकोपायोपेयानामस्माकं सम्बन्धी धिय इत्यन्वयः । प्रचोदयात् प्रेरयतु । स्वमुखोल्लास हेतु भूतपरिचर्यायामाज्ञापयत्विति यावत् ॥ अत्र प्रार्थनायां लोडिति लोट्प्रत्ययेन कैङ्कर्यप्रार्थनोक्ता । स्वकैङ्कर्ये भगवता स्वेनैव प्रेरिते सति अर्थादत्र स्वभोक्तृत्वरूपम [म] कारस्य निवृत्त

Page #622

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 593
त्वान्नमश्शब्दार्थ उक्तः । अनेन मन्त्रशेषेण उत्तरखण्डार्थ उक्तो भवति । य इति शब्देन श्रीमते नारायण इतिशब्दार्थौ, नो धियः प्रचोदयादिति कैङ्कर्ये भगवदेकप्रेरिते सति स्वभोक्तृत्वरूपममकारानवकाशान्नमश ब्दार्थोऽप्युक्तप्रायः ॥
॥ समाप्तं गायत्रीविवरणम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र विशिष्टाद्वैतमतरीत्या गायत्रीमन्त्रस्यार्थः प्रतिपदार्थविशंदीकरणपूर्वकं सम्यक् प्रकाशितः ॥
वक्तव्यविशेष:
अमुद्रितोऽयं ग्रन्थः समग्रश्चात्र दृश्यते ॥
No. 544 (C696/31.) * गायत्रीभाष्यम्.
* Gāyatrī Bhāsyam.
Author—Sankarācārya. Substance—Paper. Size— 72 x 37 inches.
Character—Devanagari.
Folios-3.
Lines on a page--7. Letters in a line-26.
Subject in brief :
:
D.C.M.
Age of Ms.—-Old.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect
·
This commentary explains the meaning of the Gayatri Mantra according to the Advaita system and enters into a critical discussion regarding the roots and affixes of nouns and verbs that occur in the Gayatri mantra.
Correct.
Complete or incomplete-Complete.
38

Page #623

594 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
उपक्रमः
तदिति द्वितीयैकवचनम् । अनेन जगदुत्पत्तिस्थितिलयकारणहेतुभूतमुपनिषदि कथ्यमानं निरुपमतेजः सूर्यमण्डलाभिधेयं परं ब्रह्म अभिधीयते । सवितुरिति षष्ठयेकवचनम् | 'पूङ् प्राणिप्रसवे ' इति धातों रूपम् । सर्वस्य भूतस्य प्रसवितुरित्यर्थः । वरेण्यं नियमादिभिरपगतकल्मषैः सततं ध्येयम् । भर्गः ' भञ्जो आमर्दने ' भृजि भर्जने' इति धातोर्वा रूपम् । सर्वस्य भूतजातस्य भर्गः भजतां पापभञ्जनहेतुभूतमित्यर्थः । भ्राजुदीप्ताविति धातोर्वा रूपम् । देवस्य दृष्टिदानादिगुणयुक्तस्य निरतिशयप्रकाशस्य इत्यर्थः । दीप्यतेः प्रकाश (शार्थ ) त्वात् । धीमहि ध्यायेमहीत्यर्थः । ' ध्यै चिन्तायाम् ' रूपेण चक्षुषा योऽसावादित्यो हिरण्मयः सोऽहमिति चिन्तयामः । धिय इति द्वितीयाबहुवचनम् ॥
उपसंहारः
--
नोऽस्माकं बहुधाऽभ्यस्तभेदभिन्नदृशां तथा । प्रचोदयात् प्रेरयतु प्रार्थनैवं विशिष्यते ॥ यो देवः सविताऽस्माकं धियो धर्मादिगोचराः । प्रेरयेत्तस्य यद्भर्गस्तद्वरेण्यमुपास्महे ॥ इति शांकराचार्यमिदम् ॥
किं ज्योतिस्तव भानुमानहनि मे रात्रौ प्रदीपादिकं स्यादेवं रविदीपदर्शनविधौ किं ज्योतिराख्याहि मे । चक्षुस्तस्य निमीलनादिसमये किं धीर्धियो दर्शने
किं तत्राहमतोऽभवं परमकं ज्योतिस्तदस्मि प्रभो ॥ भानुदपश्च नेत्रं च बुद्धिं चेति (द्धिश्चेति चतुष्टयम् । ज्ञायते येन तद्ब्रह्म तदेवाहं न संशयः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र अद्वैतमतरीत्या गायत्रीमन्त्रार्थविवरणं दृश्यते । गायत्रीमन्त्रघटितानां सुबन्ततिङन्तपदानां प्रकृतिप्रत्ययविमर्शनं च कृतम् ॥
:

Page #624

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 595 वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्नयं ग्रन्थः समग्रो दृश्यते । अमुद्रितश्चायम् । अन्ते 'शांकराचार्यमिदम्' इति लेखो दृश्यते । स च शंकराचार्यः अद्वैतभाष्यकारो वाऽन्यो वेति परिचिन्तनीयम् ॥
No. 545 (738/9).
* गायत्रीभाष्यम्.
* Gāyatri Bhāsyam. Author-Vidyaranya. Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf.
Condition of Ms.- Not Size--141x11 inches. ___good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios--4.
Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line--44. ।
Subject in brief :
This commentary gives an explanation, neither very vivid nor very brief, of the Gāyatri mantra. An expression at the beginning " Vidyaranyaswami said '' shows that the work was written by Vidyāraṇya, but it is not known whether this Vidyaranya is the one who was the brother of Sayana.
उपक्रमः
यो देवस्सविताऽस्माकं धियो धर्मादिगोचराः।
प्रेरयेत्तस्य यद्भर्गस्तद्वरेण्यमुपास्महे ॥ विद्यारण्यस्वाम्युवाच
सर्वदेवात्मकभर्गस्य सर्वशक्तिसम्पन्नस्य सकलप्रकाशस्य स्वयंज्योतिर्मयस्य परमात्मनः सर्वात्मत्वनिर्णयाय सर्वात्मकत्वब्रह्मप्रतिपादकान् तत्तदुपासनाप्रकारसहितान् गायत्र्यादिमन्त्रान् व्याचष्ट ॥
D.C.I.
38*

Page #625

596
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [àq:
उपसंहारः
अतस्तदेव तेजः अस्माकं श्रेयस्करेषु नित्यनैमित्तिककर्मसु बुद्धि परम्परामिति प्रचोदयात् प्रेरयतु इति मन्त्रार्थः ॥
एषा व्याख्या तु गायत्र्याः
सर्वपापप्रणाशिनी। विज्ञातव्या प्रयत्नेन द्विजैः सर्वशुभेप्सुभिः ॥
॥ इति गायत्रीव्याख्यानं सम्पूर्णम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र गायत्रीमन्त्रस्य विवरणं नातिविस्तृतं नातिसंग्रहं च दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः___ आदौ विद्यारण्यस्वाम्युवाच' इति लेखदर्शनात् इदं विद्यारण्य. प्रणीतमिति निर्दिश्यते । स च सायणाग्रज इत्यत्र प्रमाणमन्वेषणीयम् । इदममुद्रितं समग्रं च ॥
No. 546 (1299/29).
ग्रहयज्ञमन्त्राः .
Graba Yajña Mantras. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-148X1 inches. Condition of Ms.--Good. Character---Nagari.
Correct or incorrect, Folios-78-84.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incomplete--- Letters in a line-63. ___Complete.

Page #626

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 597
उपक्रमः
एह्यम इह होता निषीदादब्धः सु पुर एता भवा नः । अवतां त्वा रोदसी विश्वमिन्ये या महे सौमनसाय देवान् ॥ उपसंहारः
विज्योतिषा बृहता भात्य॒ग्निराविर्विश्वानि कृणुते महित्वा । प्रादेवीर्मायाः संहते दरेवाः शिशीते शृङ्गे रक्षसे विनिः ॥ प्रतिपाद्यविषयः___ग्रहयशहोमकाले विनियुक्ता अग्निप्रार्थनपरा मन्त्राः सङ्गह्यात्र विनिर्दिष्टाः ॥ वक्तव्यविशेषः
एते मन्त्राः मुदिता दृश्यन्ते ॥
No. 547 (1299/26).
घृतसूक्तम् .
Ghrta Suktam. . Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-148x13 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Correct or incorrect-Not Folios-66.
so very correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.

Page #627

598. DESCRIPTIVE. CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
cài:
उपक्रमः
घृतवती भुवनानामभिश्रियोर्वी पृथ्वी मधुदुर्घ सुपेशंसा। द्यावापृथिवी वरुणस्य धर्मणा विष्कभिते अजरे भूरिरेतसा ॥ उपसंहारः--
ऊजै नो द्योश्च पृथिवी च पिन्वतां पिता माता विश्वविदा सुदंससा ॥
संरराणे रोदसी विश्वशम्भुवा सनि वाजं रयिमस्मै समिन्वताम् ॥
॥ घृतसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
बृहस्पतिसवे विनियुक्तेऽस्मिन् सूक्ते द्यावापृथिव्योः प्रशंसनपूर्वकमिष्टाशंसनं क्रियते ॥
वक्तव्यविशेष:
पश्चमाएकस्थप्रथमाध्यायगतचतुर्दशवर्गे दृश्यत इदं सूक्तं मुद्रितं च । घृतपदादिकत्वादिदं घृतसूक्तमिति व्यपदिश्यते । भाष्यकृता चात्रत्यघृतपदस्योदकार्थत्वं भाषितम् ॥
No. 548 (2349/9).
दुर्गासूक्तम् .
Durgāsūktam. Substance-Palm-leaf. | Character-Grantha. Size-111 x 13 inches. | Folios-80.

Page #628

मन्त्रसंग्रय,भाष्यच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 599
Lines on a page-7.
Correct or incorrectLetters in a line-4:2.
___Correct. Age of Ms.-Old.
Complete or incompleteCondition of Ms.-Good. | Complete. उपक्रमः
___ जातवेदसे सुनवाम सोममरातीयतो निजहाति वेदः । स नः पर्षदतिदुर्गाणि विश्वा नावेव सिन्धुं दुरितात्यग्निः॥ तामग्निवर्णा ज्वलन्ती वैरोचनी कर्मफलेषु जुष्टाम् । दुर्गा देवीं शरणमहं प्रपद्ये सुतरसि तरसे नमः॥
उपसंहार:
पृतनाजित सहमानमुग्रमग्नि हुवेम परमाथ्सधस्थात् । स नः पर्षदति दुर्गाणि विश्वा क्षामद्देवो अतिदुरितात्यग्निः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
चोरव्याघ्रादिसर्वपीडापरिहरणार्थं जपहोमादिकर्मसु विनियुक्तं तैत्तिरीयारण्यकषष्ठप्रश्नान्तर्गतप्रथमानुवाकीयं दुर्गामन्त्रपञ्चकमस्मिन् कोशे दृश्यते ॥ वक्तव्याविशेषः
मुद्रितं समग्रं चेदमस्मिन् कोशे द्दश्यते ॥
No. 549 (B 676). * देवीसूक्तं स्तोत्रसहितम् .
* Devi Sūktain. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-61X2 inches. Condition of Vs.—Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect, Folios-17.
___Correct. Lines on a page-7. Complete or incompleteLetters in a line-18.
Complete.

Page #629

600
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेद:
Subject in brief :
This work contains panegyrics on the Goddesses Mahāsarswati, Mahālakṣmi, and Mahākālī and states the rules regarding the reading and teaching of those praises as well as the fruits they yield.
उपक्रम:
(सूक्तम् )
अहं रुद्रेभिर्वसुभिश्वरा
म्यहमादित्यैरुत विश्वदेवैः। अहं मित्रावरुणोभा बिभ
Hहमिन्द्राग्नी अहमश्विनोभा ॥ अहं सोममानस बिभ___ म्यहं त्वष्टारमुत पूषणं भर्गम् । अहं धाम द्रविणं ह॒विष्म॑ते
सुप्राव्ये३यजमानाय सुन्वते ॥, अहं राष्ट्री सङ्गमनी वसूनां
चिकितुषी प्रथमा यज्ञियांनाम । तां मां देवा व्यदधुः पुरुत्रा
भूरिस्थात्रां भूयवेशयन्तीम् ॥ स्तोत्रं-अस्य श्रीदेवीसूक्तमालामन्त्रस्य मार्कण्डेयसुमेधसो ऋषिः। श्रीत्रयीरूपिणी महाकालीमहालक्ष्मीमहासरस्वत्यो देवताः । गायत्र्युष्णिगनुष्टप्छन्दासि ॥

Page #630

मन्त्रसंग्रहः, भायंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 601
उपसंहारः
सूक्तम्
अहमेव वात इव प्रोम्यारभमाणा भुवनानि विश्वा । परो दिवा पर एना पृथिव्यैतावती महिना संबभूव ।।
स्तोत्रम्भगवानुवाच
न कुलाचारतो देवि मतिर्मेऽस्तु कदाचन । शिथिला देवदेवेशि सूक्तं च सफलं तव ॥
श्रीदेव्युवाचएवमस्त्विति चोक्ता च तिस्रो देव्यस्सनातनाः । अन्तर्धिमापुः परमामेका स्वामीप्सिताऽभवत् ॥ अथ तान्सुव्रतान् देवान् प्रोवाच वचनं मुदा । सन्तोषयन्तीव मुहुः कलानुग्रहक(रिका) ॥
श्रीदेव्युवाच
शृण्वन्तु प्रीतिसंयुक्ताः ब्रह्मविष्णुमहेश्वराः। देवीसूक्तं परं ध्येयं भविष्यति वरार्थदम् ॥ देवीसूक्तं विना देव ये च सप्तशती नराः । श्रोष्यन्ति तेषां रक्तस्य विनाशस्स्यात्पदे पदे ॥ देवीसूक्तं विना पाठो अरण्ये रोदनं यथा । स्तोत्रत्रयेण चानेन पूर्ण स्तोत्रमभूदिदम् ॥
देवा ऊचुःमातुः सप्तशतीस्तोत्रफलश्रुतिरिहोच्यते । तां समाकर्ण्य जीवानां विश्वासो जायते भृशम् ।।

Page #631

602
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
ऋषिरुवाच
इति वाक्यं समाकर्ण्य ब्रह्मविष्णुशिवोदितम् । फलस्तुतिमथोवाच स्तोत्रस्यास्य महात्मने ॥
॥ इति श्रीरुद्रयामळ देवसूक्तं नाम तृतीयोध्यायः ॥
प्रतिपाद्यीवषयः
महासरस्वतीमहालक्ष्मी महाकाळीदेवीनां सूक्तं प्रत्येकमस्मिन् कोशे तत्तत्स्तोत्रसहितं निर्दिष्टम् । अस्य स्तोत्रस्य पठनपाठनादिषु च नियमः प्रदर्शितः । फलं च निर्दिष्टम् । मुद्रितरुद्रयामळग्रन्थ इदं स्तोत्रं न दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
-
अमुद्वितमिदं समग्रं चात्र दृश्यते ॥
No. 550 (2349 / 1).
* देवीसूक्तं स्तोत्रसहितम् . * Devi Sūktam.
Substance-Palm-leaf. Size — 112x12 inches. Character-Grantha.
Folios-6. Lines on a page—7. Letters in a line-36.
Age of Ms.—Old.
Condition of Ms. – Not good.
Correct or incorrect
Correct.
Complete or incompleteComplete.
Subject in brief:—
This work is the same as B 676. But the hymns on Goddess Mahasaraswati are different from those in the preceding work. Besides, this contains verses of meditation, Añganyāsa, Karanyāsa, etc.

Page #632

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 603
उपक्रम.
अस्य श्रीदवीसूक्तमहामन्त्रस्य ब्रह्मविष्णुमहेश्वरा ऋषयः गायत्र्युष्णिगनुपप्छन्दांसि महासरस्वतीमहालक्ष्मीमहाकाळ्यो देवताः। ऐं बीजं । ह्रीं शक्तिः। की कीलकम् । देवीत्रयप्रसादसिद्धयर्थे जपे विनियोगः ॥
उपसंहारः
इति वाक्यं समाकर्ण्य ब्रह्मविष्णुशिवोदितम् । फलस्तुतिमथोवाच स्तोत्रस्यास्य महात्मने ॥ इतिश्रीरुद्रयामळे घटतन्त्रिकायां देवीसूक्तं नाम त्रयोदशोऽध्यायः॥
प्रतिपाद्यविषयः
एतद्रून्थप्रतिपाद्यं प्रायः B 676 कोशवदेव । परंतु अस्मिन् कोशे महासरस्वतीस्तोत्रं B 676 कोशस्थस्तोत्रापेक्षया भिन्नं दृश्यते। अस्मिन् कोशे अङ्गन्यासकरन्यासादिकं ध्यानश्लोकादिकं च तदपेक्षया अधिकं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितभिदं, समय चास्मिन् कोशे दृश्यते ॥
No. 551 (1299/3).
देवी (लक्ष्मी) सूक्तम्.
Devi (Laksmi) Suktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-148x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect Folios-12-13.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-60. ____Incomplete.

Page #633

604
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
उपक्रमः
___अहं रुद्रेभिर्वसुभिश्वरम्यहमादित्यैरुत विश्वदेवैः । अहं मित्रावरुणोभा बिभाहमिन्द्राग्नी अहमश्विनोभा ॥ उपसंहारः--
आ वात वाहि भेषजं वि वात वाहि यद्रपः त्वं हि विश्वक्षेषजो देवानां दूत ईयंसे ॥ प्रतिपाद्यविषयः___अत्रादौ दृश्यमाने वर्गद्वये महालक्ष्म्याः स्वरूपशक्तयाद्यभिधानपूर्वकमेतजापिनः संपदादिकं संप्रार्थ्यते । ततःपरिदृश्यमानवर्गचतुष्टये अग्निवायुसूर्याः स्तूयन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
___ ऋक्संहितायामष्टमाष्टके सप्तमेऽध्याये एकादशद्वादशवर्गायोः, द्वितीयाष्टके द्वितीयेऽध्याये अष्टमवर्गे अष्टमाष्टके सनमाध्याये चतुर्विशतिपञ्चविंशतिवर्गयोश्च एतत्सूक्तं परिदृश्यते । अत्रादौ दृश्यमानं वर्गद्वयं वागाम्भ्रणालक्ष्मीसूक्तनामभ्यां व्यवहृतं दृश्यते। ततो दृश्यमानं वर्गचतुष्टयं अग्निवायुसूर्यस्तवपरं न देवीसूक्तघटकमिति भाति ॥
No. 552 (1299/6). देवेस्वस्त्यायुस्सुमङ्गलीमन्त्राः.
Deve Mantras. Substance-Palm-leaf. | Character-Nagari Size-148x1 inches. | Folios-16-26.

Page #634

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 605
Lines on a page-6. Letters in a line-86. Age of JIs.-Old. Condition of Ms.-Good.
| Correct or incorrect
Correct. Complete or incomplete| Complete.
उपक्रमः
नमो महद्र्यो, ममत्तुनः, कथाते, यज्ञेन यज्ञं, पराशुभ्रा. त्वेराय इन्द्र, उभाशंसा, उतनई तवस्याम, दिवश्चिदाते, शंसामहा, त्रिरुत्तमा ॥ उपसंहारः- अयथाऽनसूया वसिष्ठस्याप्यरुन्धती। कौशिकस्य यथा सती । ध्रुवैधिपोष्यामयि मां त्वादादहस्पतिः। मया पत्या प्रजावती संजीव शरदश्शतम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
तत्तत्क्रत्वङ्गतया विनियुक्ता अपि विवाहादिषु आशीर्वादार्थमुपयुक्ता देवताविशेषस्तुतिपूर्वकमायुस्सौभाग्यादिशुभाशंसनफलका ऋग्वे. दीया मन्त्राः सङ्ग्रह्यात्र निर्दिष्टाः ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रिता इमे मन्त्राः ॥ अत्रादौ देवमन्त्राणां प्रतीकं निर्दिश्य ततस्स. मना मन्त्रा लिखिताः, ततः स्वस्तिवाचनमन्त्रः, तत आयुमन्त्रः ततः सौभाग्यसुमङ्गलीमन्त्राः इत्येते मन्त्राः प्रयोक्तृसौकर्यार्थमत्र संगृहीता दृश्यन्ते ॥
No. 553 (1292/27).
पर्जन्यसूक्तम् .
Parjanya Sūktam. Substance-Palm-leaf | Character--Nagari. Size-14:X1inches. I Folios-66-72.

Page #635

606
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss. [वेदः
Lines on a page-6. I Correct or incorrectLetters in a line-60.
Correct. Age of Ms.-Old.
Complete or incompleteCondition of Ms.-Good. I Complete.
उपक्रमः--
__उपैमसृक्षि वाजयुर्वचस्यां चनो दधीत नायो गिरौं मे। अपां नपादाशुहेमा कुवित्स सुपेशसस्करति जोषिषधि ॥
उपसंहारः____ अथ आरणम् । अथातो रेतसः सृष्टिः-प्रजापते रेतो देवाः, देवानां रेतो वर्ष, वर्षस्य रेत ओषधयः, ओषधीनां रेतोऽनं, अन्नस्य रेतो रेतः, रेतसो रेतः प्रजाः, प्रजानां रेतो हृदयं, हृदयस्य रेतो मनः, मनसो रेतो वाक्,वाचो रेतः कर्म कृतमयं पुरुषो ब्रह्मणो लोकः, स इरामयो, यद्धीरामय(यस्त)स्माद्धिरण्मयो ह वा अमुष्मिन् लाके संभवति हिरण्मयस्सर्वेभ्यो भूतेभ्यो ददृशे य एवं वेद ॥
॥ पर्जन्यसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
ऋग्वेदगता अनावृष्टिपरिहारार्थकजपादिषूपयुक्ता मन्त्रा अत्र संगृ हीता दृश्यन्ते ।
वक्तव्याविशेषःमुद्रितमिदं सूक्तम् ॥
No. 554 (1299/16).
पारमेष्ठयं सूक्तम्.
Pāramestyam Sūktam. Substance-Palm-leaf. | Character-Nagari. Size-148x1 inches. | Folios-47-48.

Page #636

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच ] GOERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 607
Lines on a page-6. Letters in a linc--60. Age of Is.-Old. Condition of Ms.-Good.
| Correct or incorreet
Correct. Complete or incomplete
Incomplete.
उपक्रमः--
___ नासतः सतः प्रजापतिः परमेष्ठी भाववृत्तो वायो यज्ञो यज्ञो जगत्यादि
नासदासीनो सदासीनदानी
नासीद्रजो नो व्योमा परो यत् । किमाऽवरीवः कुहकस्य
शर्मनम्भः किमासीत् गहनं गभीरम् ॥
उपसंहारः
सहस्तोमाः सहछन्दस आवृतः सहप्रमा ऋषयः सप्तदैव्याः । पूर्वेषां पन्यामनुदृश्य धीरां अन्वालेभिरे रथ्योई न रश्मीन ॥
॥ इति पारमेष्ठयं सूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
परमात्माधिदेवताकेऽस्मिन् सूक्ते-परमात्मशक्तिप्रलयसृष्टयादिकमनुवर्णितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अष्टमाएकस्थसप्तमाध्यायगतसप्तदशाष्टादशवर्गयोरिदं सूक्तं दृश्यते, मुद्रितं च ॥

Page #637

608_DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss. [वेदः
No. 555 (B831).
* पारस्करगृह्यमन्त्रभाष्यम्.
Pāraskara Gșhya Mantra Bhāșyam. Author—Murārimiśra. Letters in a line-16. Substance--Paper.
Age of Ms. Recent. Size-17x6 inches.
Condition of Ms.—Good. Character-Devanāgarī.
Correct or incorrect,
Incorrect. Folios-122.
Complete or incomplete Lines on a page-12. ___Incomplete.
Subject in brief :
This commentary gives a lucid explanation of the meaning of the hymns uttered while performing the domestic rites and ceremonies according to pāraskara or Kātyāyaniya Gșhya Sūtra.
उपक्रमः
प्रणम्य पूर्व पुरुषं पुराणं तथैव कात्यायनपादपद्मम् । तनोति पारस्करगृह्यभाष्यं मुरारिमिश्रः पितृगृह्यभाष्यात् ॥ गृह्यप्रकाशाभिधभाष्यगर्भात् श्रीवेदमिश्रर्विधिवत्प्रणीतात् ।
आकृष्य बन्धं विदधाति मन्त्रैर्मुरारिमिश्रः श्रुतितो विविच्य ॥ तत्र तावदावसथ्याधानमन्त्रव्याख्यानार्थ मन्त्रा उच्यन्ते । तद्यथा
त्वं नो अग्ने वरुणस्य विद्वान् देवस्य हेडोऽवयासिसीष्ठाः । यजिष्ठो वह्नितमः शोशुचानो विश्वाद्वेषासि प्रमुमुग्ध्यस्मत् ॥
तत्त्वा त्वं न इति द्वे आग्निवारुण्यौ अग्नीवरुणयोः स्विष्टकृते याज्यानुवाक्ये त्रिष्टुभौ । हे अग्ने त्वं नः अस्मान् विद्वान् प्रतिजानानः वरुणस्य देवस्य हेडः क्रोधं अवयासिसीष्ठाः ‘यसु प्रयत्ने' अस्य ण्यन्तस्य लिङि

Page #638

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच GOVERNMENT ÖRIENTAL LIBRARY, NiYSORE 609
एतद्रूपमवपूर्वस्य, अपगमय। यस्मात् त्वं यष्टः(जिष्ठः)यष्टतमः वहितमः वोदृतमः हविषां वोढा शोशुचानः देदीप्यमान इहावसितः तस्मात् प्रार्थये । अवोपसर्गेण या प्रापणे अस्माद्धातोराशीविभक्तरात्मनेपदमध्यमपुरुषस्य सीष्ठा स प्रत्ययः ण्यन्तः इनन्तः एकारागमस्थाने स उपजन आगमश्छान्दसः? अवगमयेत्यर्थः ॥
उपसंहारः
एतेन (तन) आगच्छत हे मरुतः अद्य अस्मिन्नहनि नः अस्माकं यज्ञ अस्मिन् एवं व्यवहितानि पदानि पश्चात्सवरेव स साध(संबन्ध)नीयानि। किंविशिष्टः स्वतवांश्च स्वकीयं ततं यस्य स स्वतवान् स्वमंशं पुरोडाशस्य भक्षत(यतु)पुनः किंभूतः प्रधासी प्रकर्षण अदनशीलः, क्रीडी क्रीडाप्रियः, एते पञ्च चातुर्मास्यदेवाः, शाकी च शक्तः उजेषी च उजयनशीलः विमुखेन मनसा उग्रश्च भीमश्चेत्यादि सप्तनामान्येषामेतानीति श्रुतेः एषां मरुतां एतानि नामानि । इन्द्रदेवीरिदित्यादि इति मारुतं यजुर्जपति । इन्द्रं राजानं देवोर्विशो मरुल्लक्षणा अनुपश्चाद्वर्तमानं यासां ता अनु. वत्मानः पश्चाद्गामिन इत्यर्थः। अभवन्, स्वरूपाख्यानमेतत्, उपमानमेतत् यथा इन्द्रं एता देवीविंशो मरुतः
प्रतिपाद्यविषयः
पारस्करीयगृह्यसूत्रोक्तानां गृह्यकर्मसु विनियुक्तानां मन्त्राणामर्थः सम्यगत्र प्रकाशितः ॥
वक्तव्यविशेषः-- ___ असमग्रमिदममुद्रितं चास्मिन् कोशे दृश्यते । शुक्लयजुश्शाखीयोव्वटभाष्यानुरोधि वेद भाष्यम् ॥
1 'तपो बलम्' इति भाष्यान्नरे पाठो दृश्यते. 2'इन्द्रं देवीरिति' इति भाष्यान्तरे पाठो दृश्यते ॥ ___D.C.M.
39

Page #639

610
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
(97:
No. 556 (1299/15).
पितृलिङ्गसूक्तम् .
Pitýlingasūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-14X18 inches. Condition of Ms.-Good. Character-- Nāgari.
Correct or incorrectFolios-47-48.
___Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line--60. ___Complete.
उपक्रमः
उदारतामवर उत्परास उन्मध्यमाः पितरस्सोम्यासः। असुं य ईयुरवृका तज्ञास्ते नौऽवन्तु पितरो हवैषु ॥ उपसंहारः--
ये अग्निदग्धा येऽनग्निदग्धा मध्ये दिवः स्वधयां मादयन्ते । तेभिस्स्वराळसुनीतिमेतां यथावशं तन्वं कल्पयस्व ॥ प्रतिपाद्यविषयः
पैतृकेषु विनियुक्तेऽस्मिन् सूक्ते पितृप्रशंसनप्रार्थनादिकं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रितकोशे सप्तमाष्टके षष्ठाध्याये सप्तदशाष्टादशकोनविंशवर्गेषु परिदृश्यत इदं सूक्तम् ॥

Page #640

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IITSORE 611
No. 557 (863/13).
पुरुषसूक्तम् .
PurüşaSūktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-old: Size-81x1s inches.
Condition of Ms.- Not good. Character-Kannada.
Correct or incorrectFolios-65-67.
Incorrect. Lines on a page–5.
Complete or incompleteLetters in a line-36.
Incomplete.
उपक्रमः
सहस्रसिरुषा(शीर्षा)पुरुषः सहस्राक्षस्सहस्रपात् । स भूमि विश्वतो वृत्वाऽत्यतिष्ठदशाङ्गलम् ॥
उपसंहारः
तस्य त्वष्टा विदधदपमेति तत्पुरुषस्य विश्वमाजानमग्रे। वेदाहमेतं पुरुषं महान्तम् । आदित्यवर्ण
प्रतिपाद्यविषयः___ कृष्णयजुश्शाखीयेऽस्मिन् सूक्ते-परमपुरुषस्यापरिच्छिन्नशानशक्तयादिमत्त्वसकलजगत्स्रष्टत्वजगद्वयातत्वजगन्नियामकत्वादिकमानायते ॥
वक्तव्यविशेषः
समग्रप्रायं मुद्रितं चेदमत्र कोशे दृश्यते ॥ D.C.M.
30*

Page #641

612
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss. [वेत.
No. 558 (1299/11).
पुरुषसूक्तम् (ऋक्शाखीयम् )
Puruşa Sūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-148x1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Correct or incorrectFolios-32-33.
Correct. Lines on a page--5. Complete or incompleteLetters in a line-60. ___Complete.
उपक्रमः
No. 556 कोशवत् .
उपसंहारः
यक्षेन यज्ञमयजन्त देवाः तानि धर्माणि प्रथमान्यासन् । ते ह नाकं महिमानस्सचन्ते यत्र पूर्वे साध्याः सन्ति देवाः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 557 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
मुद्रितकोशे अष्टमाष्टकगतचतुर्थाध्याये सप्तदशष्टादशैकोनविंशवर्गेषु इदं सूक्तं दृश्यते । शाखान्तराधीतमपोदं सूक्तमस्यामृक्शाखायां कचिन्म: न्त्रपौर्वापर्यादितो विलक्षणं दृश्यते ॥

Page #642

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 613
No. 559 (B925 ) .
* पुरुषसूक्तभाष्यम्.
* Purusa Sūkta Bhāsyam.
Author - Rangācārya. Substance—Paper. Size – 87 x 67 inches. Character—Telugu. Folios-58.
Lines on a page-16.
उपक्रम:
Letters in a line-20. Age of Ms. – Recent. Condition of Ms. -- Good. Correct or incorrect
Subject in brief :
The author of this commentary is Rangacārya— one of the pontifices of the Mysore Parakala Mutt and lived about eighty years back. It contains a lucid explanation of the Puṛuşa Sukta according to the Yajus Šākhā.
Correct.
Complete or incompleteComplete.
जगज्जन्मस्थेमप्रळयकृदुपादानमखिला
गमान्तैः संवेद्यं निरवधिसुखं ज्ञानगुणकम् । तदभ्यस्तानन्दं विमलममलानन्तगुणभाक् मम श्रेयो भूयो दिशतु परमं ब्रह्म सरमम् ॥ वन्दारुब्रह्मरुद्रप्रमुखसुरगणाजस्त्रसंस्तूयमानः
श्रीमन्नारायणानूयम्बुजयुगसततभ्यानतृप्तान्तरङ्गः । मायावादादिनानाकुमतशमनकृत्सार्वभौमो यतीनां
श्रीमात्रामानुजार्यो मम हृदि सततं संनिधत्तां दयालुः ॥ भेदाभेदादिवादाहवविपुलमदोन्मत्त दुर्वादिदन्ति
स्तोमप्रध्वंसपञ्चानन उरुमहिमा सर्वतन्त्रस्वतन्त्रः । ब्रह्माद्वैतं विशिष्टावधिक्रमविकलं स्थापयन् दान्तशान्तः श्रीमानाम्नायचूडागुरुररिनिवहात्पातु मां सानुकम्पः ॥

Page #643

614
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
at:
उपसंहारः
केचित्तु परमपुरुषेति सम्बुद्धयन्तं पदमध्याहृत्य हे परमपुरुष ते तव हीश्च लक्ष्मीश्च पत्नयावित्यादिरीत्या व्यात्तमित्यन्तं व्याख्याय ममेति पदमध्याहृत्य मम इष्टादिकं मनिषाण मन्यस्व प्रयच्छेत्यर्थ इति व्याचल्युः । तथा च सर्वज्ञत्वसर्वशक्तित्वजगत्कारणत्वादिगुणविशिष्टश्रीमन्नारायण एव मुमुक्षूपास्य इत्यनुवाकद्वयनिर्गळितार्थ इति सुधीभिर्भावभावनीयमिति संक्षेपः ॥
वाधूलकुलसम्भूतरङ्गाचार्यसुधीकृतौ ।
व्याख्या पुरुषसूक्तस्य करोतु कृतिनां मुदम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
परमपुरुषस्य अपरिच्छिन्नज्ञानशक्तधादिमत्त्वकृत्स्नजगद्यामत्वतस्रष्टत्वणलकत्वादिप्रदर्शनपरस्य याजुषपुरुषसूक्तस्य सम्यग्विवरणमत्र भाष्ये दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
एतद्भाष्यप्रणेतार इतो वत्सराणामशीतेः प्राक्प्रख्याताः श्रीमन्महीशूरराजधान्यां श्रीब्रह्मतन्त्रपरकालास्थान्यामभिषिक्ताः चतुस्तन्त्रीस्वतन्त्रा यतिपुङ्गवा इति ज्ञायते । अमुद्रितं चेदम् ॥
No. 560 (C 1354). ___ *पुरुषसूक्तभाष्यम्.
* Purusa Sukta Bhasyam. Author-Rangācārya. Age of Ms.—Recent. Substance--Paper.
Condition of Ms.--Good. Size-132X58 inches. Character-Telugu.
Correct or incorrectFolios-1-39.
Correct. Lines on a page--14. Complete or incomplete Letters in a line-42. | Complete.

Page #644

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 615
उपक्रमः
No. 559 काशवत्.
उपसंहारः___No. 559 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 559 कोशवत्:
वक्तव्यविशेषः
No. 559 कोशवत्.
No. 561 (1796/3).
पुरुषसूक्तभाष्यम्. Purușa Sūkta Bhāșyam.
Substance-Palm-leaf. Size-198x18 inches. Character-Nagari. Folios-68-71. Lines on a page-10. Letters in a line-.96.
Age of Ms.--Old. Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect
___Correct. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
एतैरेकादशभिरनुवाकैश्चातुर्हेत्रीयचयनमन्त्रा अभिहिताः । अथ नारायणनामा पुरुषसूक्तनाना च व्यवह्रियमाणोऽनुवाक उच्यते । तस्य विनियोगं महानावापस्तम्ब आह-"पुरस्तात्प्रतीची पुरुषाकृति चिनोति पुरुषशिरोऽस्याः शिरो भवति सहस्रार्षा पुरुष इत्युप

Page #645

616
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[:
हितां पुरुषेण नारायणेन यजमान उपतिष्ठते” इति । ब्रह्ममेधेऽपि प्रेतदाहोपस्थाने विनियोगं भरद्वाज आह “नारायणाभ्यामुपस्थानम्"। इति । अयं चोत्तरश्चेत्युभावनुवाको नारायणसंझौ, नारायणाख्येन केन चिदृषिणा दृष्टत्वात् जगत्कारणस्य नारायणाख्यस्य पुरुषस्य प्रति. पादकत्त्वाच ॥ उपसंहारः____ अश्विनौ यौ देवौ तौ तव व्यात्तं विवृतमुखस्थानीयम् । तथाविध हे विराट् पुरुष इष्टमस्मदपेक्षितमात्मबोधं मनिषाण अनुमन्यस्व देहीत्यर्थः । अमुं लोके दृश्यमानं गवाश्वादिकं मनिषाण प्रयच्छ । किं बहुना सर्व मनिषाण ऐहिकामुष्मिकं वा सर्वमिष्टं देहि ॥
इति माधवीये वेदार्थप्रकाशे यजुरारण्यके तृतीयप्रपाठके त्रयोदशोऽनुवाकः॥
॥ समाप्तमिदं पौरुषसूक्तभाष्यम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
आपस्तम्बमहर्षिणा महाग्निचयने शीर्षोपधाने प्रदर्शितविनियोगस्याप्यस्य पुरुषसूक्तस्य परब्रह्मस्वरूपशक्तथादिप्रदर्शनपरत्वमप्यस्तीति तत्तन्मन्त्रार्थविवरणपूर्वकमभिहितम् ॥ वक्तव्यविशेषः
ग्रन्थोऽयमस्नि कोशे समग्रः, मुद्रितश्च । इदं च भाष्यं यजुश्शा. खाधीतं सूक्तमवलम्ब्य प्रवृत्तम् ।।
No. 562 (3631).
*पुरुषसूक्तव्याख्या.
* Puruşa Sukta Vyākhyā. Substance-Palm-leaf. | Character-Telugu. Size--161 x 1} inches. Folios-15.

Page #646

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 617
Correct or incorrect
Lines on a page-7. Letters in a line-48. Age of Ms.—Old. Condition of Ms. --
Subject in brief :
This commentary on the Purusa Sukta of Yajus Šākhā explains the meaning of the Mantras, pointing out how they can be utilised for purposes of spiritual and temporal benefits.
उपक्रमः
Correct.
Complete or incompleteComplete.
यतः प्रपञ्चसम्भूतिविभूतिपरिभूतयः । पुरुषाय नमस्तस्मै कस्मै चिद्विस्मयात्मने ॥ तं प्रणम्यादिपरुषं जगतामादिकारणम् । दुर्ज्ञानं पौरुष सूक्तं व्याकरोमि यथामति ॥ सुखग्रहार्थं भाष्याणि केवलं संक्षिपाम्यहम् । उक्तज्ञानेष्वशक्तानामनुक्तोक्तौ तु का कथा ॥ न ह्यलब्धानुगमनक्रोधमारोढुमर्हति । अर्थानां विप्रकीर्णानां संक्षेपणावधारणम् ॥ सुखग्रहार्थमिष्टं हि पाण्डतानां बहुश्रुतम् । श्रुतिस्मृतिपुराणानि सेतिहासानि वीक्ष्य च ॥ विलोक्य सर्वभाष्याणि पूर्वाचार्यकृतानि च । श्रमिच्छास्त्रं सुदुर्ज्ञानं साक्षान्नारायणेरितम् ॥ तदप्यालोक्य च तथा गुरूणां चोपदेशतः । तदेतत्पौरुषं सूक्तं व्याकर्तुं धीर्विजृम्भते उदप्राचीनतां वीक्ष्य नोपेक्ष्यं तन्मनीषिभिः ॥
उपसंहारः
इदं पुरुषसूक्तोक्तं भगवज्ज्ञानं विना मुक्तयं नान्यः पन्था इत्यर्थः । 'अयनं निलये मार्ग मुक्तौ चापि प्रकथ्यते' इति निघण्टुः । उक्तमर्थमुपसंहरति-यज्ञेन यज्ञमयजन्त देवाः - यज्ञेन यजनीयसाधनभूतेन चतुर्मुखा

Page #647

618
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[à:
ख्येन हविषा देवास्तदिन्द्रियाणि साध्या वा यज्ञमयजन्त अनिरुद्धो विष्णुमयजन्त सृष्टियनं कृतवन्तः। तानि धर्माणि प्रथमान्यासन् । धर्मशब्दः प्रदाने पुल्लिङ्गः ॥
॥ इति पुरुषसूक्तभाष्यं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
इदं च भाष्यं याजुषं पुरुषसूक्तमवलम्ब्य प्रवृत्तम् । अत्र साधकस्य विनियोगभेदन प्रायश्चित्तजपविष्ण्वाराधनादिषूपयुक्तत्वस्य सुपुत्रमोक्षसर्वकामानिफलकत्वस्य च कथनपूर्वकं मन्त्रार्थः प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
समग्रोऽयं ग्रन्थः अमुद्रितश्च । एतद्याख्यातुर्नाम चात्र न दृश्यते । प्रायः श्रीवैष्णवसंप्रदायानुरोध्ययं व्याख्याता स्यादिति व्याख्यापरिशीलनादूह्यते ॥
।
Ana
No. 563 (3107/3).
* पुरुषसूक्तव्याख्या.
* Purușa Sūkta Vyākyā. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-17x18 inches. Condition of Ms.-Not good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-76-82.
____Correct. Lines on a page-7. Complete or incompleteLetters in a line-13.
Incomplete.
उपक्रमः
यतः प्रपञ्चसंभूतिविभूतिपरिभूतयः । पुरुषाय नमस्तस्मै परस्मै परमात्मने ॥

Page #648

मत्रसंग्रहः,भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 619
तं प्रण • • • . :
. . . . कं व्याकरोमि यथामति । भगवान् शौनकः ऋग्विधान
एतत्पुरुषसूक्तं हि यजुष्यष्टा . . .। उपसंहारः
ब्राह्मणो वक्त्रमासीत् , मुखमासीदित्यर्थः । बाह राजन्यः कृतः • . . . क्षत्रिया . . . . स्योरुभ्यामासीत् । वचनव्यत्ययो हि बहुप्रकारः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 562 कोशे द्रष्टव्यः. वकव्यविशेषः
___No. 562 कोशापेक्षया अस्मिन् कोशे तत्र तत्र किञ्चित् किञ्चित् वैलक्षण्यं दृश्यते । अमुद्रितोऽयं कोशः ॥
No. 564 (4/1).
* पुरुषसूक्तव्याख्या.
* Puruşa Sūkta Vyākhyā. Author-Sri Devarāja. Letters in a line.-58. Substance-- Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Jize-17!x1 inches.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrectCharacter-Grantha.
__Correct. Folios-1-36.
Complete or incomplete Lines on a page-8.
Complete.
Subject in brief :
This commentary on the Puruşa Sūkta of Taittiriyā Sākhā explains the meaning of the Mantras according to

Page #649

620
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
Sri-Vaişnava tradition and in conformity with the Pañcaratra Agama, etc.
उपक्रमः
श्रीदेवराजरचिता रामानुजकृपैधिता।
जीयात्पुरुषसूक्तस्य व्याख्या सर्वार्थसुन्दरी ॥ सर्वेषु वेदान्तेषु गूढमेव परमगुण्यं परं ब्रह्मोपदिश्यते । तत्रातिगहनन्यायकलापावगाहनाक्षमाणां विस्पष्टं तत्त्वहितपुरुषार्थनिर्णयं करोति पुरुषसूक्तम् ॥
इदं पुरुषसूक्तं हि सर्ववेदेषु पठ्यते ॥
ऋतं सत्यं च प्रख्यातं ऋषिसिंहेन चिन्तितम् ॥ इति तत्त्वनिष्कर्षकतया व्यासेनोदाहृतत्वाच्च । अत्र सर्ववेदेषु पठिततया तत्तच्छाखागतानां तत्त्वपरवाक्यानामाकाङ्गितयोग्यविशेषसमर्पकतया अनुरोद्धव्यमिदमवगम्यते । एवं तत्त्वपरमिदं देवताविशेषपरं च पुरुषोह वै नारायणोऽकामयतेति बृहदारण्यके पुरुषशब्दस्य नारायणपरत्वदर्शनात् । छान्दोग्ये च एषा वैष्णवी नाम संहितैतां प्रयुञ्जन् विष्णु प्रीणातीति । आथर्वणे अष्टादशमहाशान्तिप्रकरणे वैष्णव्यां पुरुषसूक्त. मिति । भगवत्समाराधनप्रकरण " आद्ययाऽऽवाहयेद्देवं ऋचा तु पुरुषोत्तमम्" इति शौनकः-"पुरुपस्य हरेस्सूक्तं स्वयं धयं यशस्करम्" इति च स्मर्यते । लक्ष्मीपतिप्रतिपादकोत्तरनारायणसमानप्रकरणं चेदम् ॥ उपसंहारः
अतस्त्वकायात्सर्वाणि निबिडात्पााद्याः प्रादुर्भविष्यन्ति। ततश्वराचरं जगद्भविष्यति । एतेन जीवपरमात्मनोोगेन मोक्षपकारः कथित इत्यनुसन्धेय इति ॥ श्रीशास्त्रे च पुरुषसंहितायां पुरुषसूक्तं सङ्गहण व्याख्यातम् ॥
सहस्रशीर्षत्यत्र त्य] सहस्रोऽनन्तवाचकः । अनन्तयोजनं प्राह दशाङ्गुलवचस्त्विदम् । तत्र प्रथमया विष्णोः देशतो व्याप्तिरीरिता॥

Page #650

मंत्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 621
द्वितीययाऽस्य देवस्य कालतो व्याप्तिरीरिता । विष्णोर्मोक्षप्रदत्वं च कथितं तु तृतीयया ॥ एतावानिति मन्त्रेण कथितं वैभवं हरेः । एतेनैव तु मन्त्रेण चतु]होऽपि भाषितः ॥ त्रिपादित्यनया प्रोक्तमनिरुद्धस्य वैभवम् । तस्माद्विराडित्यनया पादनारायणाद्धरेः॥ प्रकृतेः पुरुषस्यापि समुत्पत्तिः प्रदर्शिता । यत्पुरुषेणेत्यनया सृष्टियज्ञस्समीरितः ॥ सप्तेति परिधोत्रापि समिधश्च समीरिताः । तं यज्ञमिति मन्त्रेण सृष्टियशस्समीरितः ॥ तस्मादिति च सप्तर्वा जगत्सृष्टिस्समीरिता । वेदाहमिति मन्त्राभ्यां वैभवं कथितं हरेः ॥ यज्ञेनेत्यनयैवर्चा सृष्टिर्मोक्षस्य चेरिता ।।
य एवमेतजानाति स हि मुक्तो भवेदिति ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र तैत्तिरीयशाखागतं पुरुषसूक्तं श्रीवैष्णवसम्प्रदायानुसारेण मन्त्रार्थविवरणपुरस्सरं श्रीपाश्चरात्रादिसंमतिप्रकाशनपूर्वकं च सविमर्श व्याख्यातम् । श्रीहरेः सर्वोत्तमत्वसमर्थनं सप्रमाणमत्रोपन्यस्तम् ॥ वक्तव्यविशेषः--
अमुद्रितोऽयं ग्रन्थः, समग्रश्च ॥
No. 565 (1299/10). भूसूक्तं ध्यानश्लोकादिसहितम् .
Bhū Sūktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-148 x 1 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect Folios-31-32.
Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.

Page #651

622
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
उपक्रमः
"स्योना पृथिवी भव" । बळित्था पर्वतानां खिद्रं बिभर्षि पृथिवी। प्र या भूमिं प्रवत्वति मह्ना जिनोषि महिनि ॥ उपसंहारः
धनुर्धराय(रायै)विद्महे सर्वसिद्ध द्वयैच)धीमहि । तन्नो धरा प्रचो. दयात् ॥
इक्षुशालिफलसस्यसमृद्ध पारिजाततरुशोभितमूले । स्वर्णरत्नमणिमण्टपमध्ये चिन्तयेत्सकललोकधरित्रीम् ॥ सर्वमङ्गलमाङ्गल्ये शिवे सर्वार्थसाधिके । शरण्ये त्रयम्बके देवि नारायणि नमोऽस्तुते ॥
॥ इति भूसूक्तं ससानम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
सूक्तेऽस्मिन् भूम्याः शक्तिप्रशंसनादिपुरस्सरमेतजपादिकर्तुर्मनीषतमाशंस्यते ॥ वक्तव्यावशषः
मुद्रितकोशे ऋक्संहिताचतुर्थाष्टकगततुर्याध्याये एकोनत्रिशे वर्गे दृश्यत इदमृक्तितयात्मकं सूक्तम् । ततो महान्यासादिग्रन्थे मुद्रितसूक्तदृश्यमानमन्त्रान्तराणि ध्यानश्लोकादिकं च लिखितं दृश्यते ॥
No. 566 (2349/10).
भूसूक्तम् .
Bhū Sūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-111x1 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-71.
Correct. Lines on a page—7.
Complete or incomplete Letters in a line-42. I Incomplete.

Page #652

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 623
उपक्रमः
भूमिभूना द्यौर्वरिणाऽन्तरिक्षं महित्वा । उपस्थे ते व्युदधे(देव्यदिते)ग्निमन्नादमन्नाद्यायादधे ॥ आऽयं गौः पृश्निरक्रमीदसर(न)न्मातरं पुनः ।
पितरं च प्रयन् सुवः ॥ उपसंहार:
यत्ते मन्युपरोमस्य पृथिवीमनुदध्वसे । अदित्या विशे तद्देवा वसवश्च समाभरन् ॥
अदितिर्देवा गन्धर्वा मनुष्याः पितरोऽसुरास्तेषा' भूतानां माता मेदिनी महता मही सावित्री गायत्री जगत्युर्वी पृथ्वी बहुला विश्वा भूता कतमा कयासा सत्येत्यमृतेति वसिष्ठः ॥ ?
॥ भूसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र भूदेव्याः स्वरूपशक्तयादिकमभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रितमिदं समग्रं चात्र दृश्यते । अन्ते किंचित् मुद्रिताद्वैलक्षण्यं च दृश्यते । एतत्समाननामधेयस्यान्यस्य विलक्षणानुपूर्वीकस्य ऋक्शाखायां दर्शनादिदं शाखान्तरीयमिति भाति ॥
No. 567 (C535).
मन्त्ररामायणं सव्याख्यम् . Mantrarāmāyaṇam (with Commentary). Author-Nilakantha. Letters in a line-40. Substance-Paper.
Age of Ms.--Old. Size-84 x 54 inches.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Not . Character-Nagari.
___so very correct. Folios-53.
Complete or incompleteLines on a page-12. __Complete.

Page #653

624
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
ari
उपक्रमः
मूलम्कं नश्चित्रमिषण्यसि चिकित्वान् पृथुग्मानं वानं वावृद्धथै ।
कत्तस्य दातु शवसो व्युष्टौ तक्षद्वजं वृत्रतुरमपिन्वत् ॥ व्याख्या
रामायणगुमं नौमि रामरक्षानवाङ्करम् । गायत्रीबीजमानायमूलं मोक्षमहाफलम् ॥ अत्र रामरक्षाया रामायणगुमाङ्करत्वं स्पष्टमवगम्यते । तत्स्थान राघवादिपदानां कमेण रामायणार्थसूचकत्वात् । तस्या गायत्रीमूलत्वं वेदमूलत्वं चोपपादनीयम् । तेन रामायणस्यापि तदुभयं सिध्यति । अत एव रामायण चतुर्विंशतिगायत्र्यक्षराणि वाल्मीकिना संगृहीतानीत्यीभां युक्तप्रसिद्धिः॥ उपसंहारः__ मूलम्-नावा न क्षोदः प्रदिशः पृथिव्याः स्वस्तिभिरति दुर्गाणि विश्वा । स्वां प्रजां बृहदुक्थो महित्वाऽवरेष्वदधादा परेषु ।
व्याख्या -नावा न नौकया यथा क्षोदः महादुदः ? आक्रम्यते, एवं स्वस्तिभिः काल्याणैः पुष्पकादिभिः पृथिव्याः प्रदिशः प्रदेशानाक्रम्य स्वां प्रजां विश्वा सर्वाणि संकटानि अति पारयित्वा बृहदुक्थो महाकर्मा रामः महित्वा स्वमाहात्म्येन संततिरूपां प्रजां अवरेषु भूलोकेषु जनरूपां माहत्वा परेषु ब्रह्मलोकेषु च आदधात् । एतेन पौरजानपदानात्मलोकं प्रापयन् महाकारुणिको रामभद्र एव शरणीकरणीय इति दार्शतम् ॥
लक्ष्मणार्यपरतां नि(गि)रामिमां लक्ष्मणार्यपुरुषेण दर्शिताम् । साङ्गवेदपदवाक्यमानवित्कोऽपि वीक्ष्य सुमतिः प्रमोदताम् ॥ श्रीरामरक्षाव्याख्यानं मन्त्ररामायणाभिधम् । व्याख्यातं राघवस्तेन प्रीयतां करुणानिधिः ॥ दर्शिता(तः)सीतया ध्यायं? वेदारण्ये निरध्वनि । सन्तो विपुलयन्त्वेनं यास्कभाष्यानुयायिनः ॥
इति श्रीमत्पदवाक्यप्रमाणज्ञमर्यादाधुरंधरचतुर्धरवंशावतंसगोविन्दसूारसूनोः श्रीनीलकण्ठस्य कृतौ स्वोद्धृतमन्त्ररामायणव्याख्या मन्त्ररहस्यप्रकाशिकाख्या समाप्तिमगमत् ॥

Page #654

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच ] GOVERNMENT ORIES TAL LIBRARY, JIYSORE 625
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र श्रीरामरक्षास्तोत्रगतराघवादिविंशतिनामनिर्वचनपूर्वकं श्रीरामभद्रचरित्रस्य वेदप्रतिपादितत्वस्थापनाय श्रीरामभद्रचरित्रवर्णनपरतया प्रतीयमाना बह्वीः ऋचो निर्दिश्य तत्तत्पदार्थवर्णनपूर्वकं व्याख्याताः ॥
वक्तव्यविशेषः
समग्रोऽयं ग्रन्थः मुद्रितश्चास्मिन् कोशे दृश्यते । एतद्न्थान्ते'शके 1776 आनन्दनामसंवत्सरस्योदगयने शिशिरऋतौ फाल्गुनशुक्ल तृतीयायांसोमवासरे तहिने महिषासुराख्ये नगरे श्रीचामुण्डाम्बासंनिधौ साधुभिस्समामिमगमत् , इति ग्रन्थलेखनकालादिकं निर्दिष्टं दृश्यते ॥
No. 568 (C 814).
मबरामायणम् (सव्याख्यम्). Mantra Rāmāyaṇam (with commentary). Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-51x5s inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect, Folios-66.
Correct. Lines on a page-10. Complete or incompleteLetters in a line-44.
Coinplete.
उपक्रमः--
___No. 567 कोशवत्. उपसंहार:
No. 567 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 567 कोशवत. D.C.I.
10

Page #655

626
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[11:
वक्तव्यविशेषः--
No. 567 कोशवत्. 'शुभकृत्समवर्षर्तुनभश्शुक्लच्छदे सिते । राकोपान्त्यजये वेदकत्वब्धीन्दुगते शके ॥ श्रीवेङ्कटार्यपादाब्जमरन्दानन्दितात्मना । शिवपत्तनसन्तानजनुषा रामवृत्तिना ॥
सीतारामेण लिखितं वेदरामायणं मुदा'। इति कोशान्तपरिदृश्यमान श्लोकद्वयेनैयेतद्रून्थलेखनकालादिकं निर्दिष्टं दृश्यते ॥
No. 569 (4549/1).
मन्त्रसङ्गहः.
Mantra Sangraha. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-148X1 inches. Condition of Ms.--Good. Character-~-Nagari.
Correct or incorrectFolios-27.
_Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-76. ___Incomplete.
उपक्रमः
. . . . . . च्यस्व । परीतो षिञ्चता सुत सोमो य उत्तम हविः । दधन्वान . . . . . . . . . . . सोमो अतिद्रुतः। इन्द्रस्य युज्यस्सखा । पुनाति ते पारस्रत सोम सूर्यस्य दुहिता। वारेण शश्वता तना। ब्रह्म क्षत्रं पवते तेज इन्द्रिय सुरया सोमस्सुत आसुतो मदाय। शुक्रेण देव देवताः पिपृग्धि । रसेनानं यजमानाय धेहि ॥
उपसंहारः
अग्निः ऋषिः पवमानः पाञ्चजन्यः पुरोहितः । तमीमहे महागयम्। अनुवीरैरनुपुष्यास्म गोभिरन्वश्वैरनुसर्वेण पुष्टैः । अनुद्विपदा चतुष्पदा

Page #656

मन्त्रसंग्रहः भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 627
वयं देवा सो यज्ञमृजुधा नयन्तु। आ नो गोत्रा दहि गोपते गाः समस्मभ्य सनयो यन्तु वाजाः । दिवक्षा असि ऋषभसत्यशुष्मोऽस्मभ्य सुमघवन् भोधि गोदाः ॥
॥ इत्यष्टाविंशोऽध्यायः॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सौत्रामण्याद्युपयुक्तमन्त्राः संगृहीता दृश्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
असमग्रोऽयम् , मुद्रितश्च। 'अनुवीरैः' इति मन्त्रे तैत्तिरीयब्राह्मणानाते 'अनुराध्याम' इत्यस्य स्थाने 'अनुपुष्यास्म' इति, 'अनुप्रजयाऽन्विन्द्रियेण' इत्यस्य स्थाने 'अनुद्विपदा चतुष्पदा वयम्' इति च पाठोऽत्र लिखितो दृश्यते। स चायं पाठो वाराहश्रौतसूत्रे परिदृश्यते । अतोऽयं लेखनक्रमो वाराहश्रौतसूत्रानुरोधीति ज्ञायते ॥
No. 570 (1299/21).
मन्युसूक्तम्.
Manyu Sūktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-148 x 1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Not Folios-60-62.
so very correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60. I Complete.
उपक्रम:
य इमा विश्वा भुवनानि जुह्वदृषिोता न्यसीदत्पिता नः । स आशिषा द्रविणमिच्छमानः प्रथमच्छदवराँ आविवेश ।
D.C.M.
40*

Page #657

628 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. (ata:उपसंहारः
संसृष्टं धनमुभर्य समातमस्मभ्यं दत्तां वरुणश्च मन्युः । भियं दधाना हृदयेषु शत्रवः पराजितासो अपनिलयन्ताम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः__ क्रोधाभिमानिदेवतास्वरूपशक्तयादिप्रशंसनपूर्वकं शत्रुजयादिकमत्र संप्रार्थ्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अष्टमाष्टकस्थतृतीयाध्यायगतषोडशवर्गमारभ्य एकोनविंशवर्गसमाप्तिपर्यन्तमेतत्सूक्तं मन्युसूक्तनाम्नाऽत्र लिखितं दृश्यते । तत्तन्मन्त्रार्थभाष्यादिपर्यालोचनायां तु षोडशसप्तदशवर्गद्वयात्मकं विश्वकर्मसूक्तं, अष्टादशैकोनविंशवर्गद्वयात्मकं च मन्युसूक्तमिति प्रतिभाति। अत एव मन्युसूक्तारोहणावरोहणविधौ तयोरेवाष्टादशैकोनविंशवर्गयोः क्रमो निर्दिष्टः। अतो न वर्गचतुष्टयात्मकं मन्युसूक्तम्, अपि तु वर्गद्वयात्मकमेवेत्यवसीयते । वर्गचतुष्टयस्यात्र मन्युसूक्तत्वलेखनं लेखकप्रमादायत्तमिति ॥
No. 571 (292/1.) मन्युसूक्तारोहणावरोहणविधिः ससूक्तः. .
Manyusūktārohaņāvarohaņavidhiḥ. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-121x1 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Nagari. Correct or incorrect, Folios-5.
Correct. Lines on a page-5. Complete or incomplete-- Letters in a line-48. I Complete.

Page #658

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 629
उपक्रमः
यस्ते मन्योरिति सप्तकचं प्रथमं सूक्तम् । तस्य तापसपुत्रो मन्युऋषिः मन्युनामकमुख्यप्राणान्तर्गतश्रीलक्ष्मीनृसिंहो देवता त्रिष्टुप्च्छन्दः । त्वया मन्योरिति सप्तऋचं द्वितीयं सूक्तम् । तापसपुत्रो मन्युऋषिः । मन्युनामकमुख्यप्राणान्तर्गतश्रीलक्ष्मीनरसिंहो देवता त्रिगुप्छन्दः । अन्त्याश्चतस्रो जगत्यः । यजमानस्य अभीष्टसिद्धयर्थे जपे विनियोगः ॥
उपसंहारः
आभूत्या सहजा वज्र सायक . . . यन्ताम् । एको बहूनामास मन्यवीळितो . . . . आबभूव । आभूत्या सहजा यन्ताम् । आभूत्या सहजा यन्ताम् । आभूत्या सहजा . . . यन्ताम् । यस्ते मन्यो . . . . अपनिलयन्ताम् । इति सूक्तद्वयमेकवारम् । अव. रोहणक्रमस्तु लिखितपत्रिकायां द्रष्टव्यः । त्रिवारं चैको जपः । जपत्रिवारं चैकं पुनश्चरणम् । गोक्षीरेण तर्पणम् । परमानेन होमः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् दृश्यमानस्य मन्युसूक्तस्य प्रतिपाद्यविषयः No. 570 कोशे द्रष्टव्यः । अत्र च शत्रुविजयादिकाम्यनुष्ठेयमन्युसूक्तजपे आरोहणावरोहणक्रमाविशेषश्च निर्दिष्टो दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् दृश्यमानं सूक्तं मुद्रितं समग्रं च ॥
No. 572 (4377).
महान्यासः.
Mahānyāsah. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-6x1 inches. Condition of Ms.-Not good. Character-Telugu.
Correct or incorrectFolios-56.
__Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line--26. ____Incomplete.

Page #659

630
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रमः-- __हरिओम् । अथातः पञ्चाङ्गरुद्राणाम् । नमस्ते रुद्र मन्यव उतो त इषवे नमः । नमस्ते अस्तु धन्वने बाहुभ्यामुत ते नमः ॥ या त इषुशिशवतमा शिवं बभूव ते धनुः। शिवा शरव्या या तव तया नो रुद्र मृडय । ओं नमो भगवते रुद्राय । ओं अंओं कं खं गं घं डं ओं आं पूर्वाङ्गरुद्राय नमः॥ उपसंहारः
शिवेन मा चक्षुषा पश्यतापश्शिवया तनुवोपस्पृशत त्वचं मे सर्वा५ अग्नी रप्सुषदो हुवे वो मयि . . बलमोजो निधत्त । यददस्संप्रयतीरहावनदता हते। तस्मादा नद्यो नामस्थ ता वो नामानि सिन्धवः। यत्प्रेषिता वरुणेन ताः शीभ समवल्गत । तदामोदिन्द्रो वो यतीस्तस्मादापो अनुस्थन । अपकाम, स्यन्दमाना अवीवरत वो हिकम् । इन्द्रो वशक्तिभिर्देवीस्तस्माद्वार्णा . . . . . प्रतिपाद्यीवषयः
महेश्वरपूजासमये अङ्गन्यासादिष्पयुक्तान् महेश्वरप्रीतिकरान बहून् मन्त्रान् यजुर्वेदात्समुदृत्य एकत्र सङ्गहीतेऽस्मिन् सप्रयोगक्रम पूजाविधिरभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः
समग्रप्रायो मुद्रितश्चायम् ॥
No. 573 (1299/1). महासौरं सध्यानश्लोकादिकम् .
Mahā Souram. Substance-Palm-leaf. Character-Nagari. Size -148x1 inches. | Folios-7.

Page #660

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 631
Correct or incorrect
Lines on a page—6. Letters in a line - 60. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. -- Good.
उपक्रम:-
अथ सूर्याणां मन्त्राणामृषिदेवताच्छन्दांस्यनुक्रमिष्यामः पुनर्वक्ष्यामः पूर्वाचार्यक्रमेणैतत्सर्व पुरा दृष्टं शौनकादिभिराचार्यैर्जपतां तु प्रत्यक्षार्थ इदानीं तन्मयोच्यते ॥
उदुत्यं जातवेदसमिति त्रयोदशर्चस्य सूक्तस्य कण्वपुत्रः प्रस्कण्व - ऋषिः सूर्यो देवता नवाद्या गायत्रीछन्दः उद्वयं तमसस्परीति चतस्रोऽनुष्टुभः T: 11
उपसंहारः
Correct.
Complete or incompleteComplete.
जयतु जयतु सूर्य सर्वलोकैकदीपं किरणसहितपादं क्लेशदुःखस्य मोक्षम् । अरुण . गतगम्यं आदिमध्यान्तशून्यं परमपरमदूरं भास्करं तं नमामि ॥ आदित्यं भास्करं भानुं रविं सूर्य दिवाकरम् । षडेतानि पठेन्नित्यं चक्षुस्तस्य न हीयते ॥ अन्यथा शरणं नास्ति त्वमेव शरणं ममं । तस्मात्कारुण्यभावेन रक्ष रक्ष दि[वा ] कर ॥
प्रतिपाद्यविषयः
सूर्यप्रार्थनायां उपयुक्ता ऋग्वेदगता मन्त्राः तत्तन्मन्त्राणामृषिदे वताच्छन्दोध्यानश्लोकाद्यभिधानपूर्वकं मत्र निर्दिश्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः
अत्र परिद्दश्यमानास्सर्वेऽपि मन्त्रा मुद्रिताः ॥

Page #661

632
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
[वेदः
No. 574 (905/7).
महाशन्तिमन्त्राः वैश्वदेवसूक्तं च. Mahā Śānti Mantras and Vaišvadeva Sūktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-131 x 1 inches. . Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect--Not Folios--6.
so very correct. Lines on a page-7.
Complete or incompleteLetters in a line-62.
Incomplete.
उपक्रमः
___ आ नौ भद्राः क्रतवो यन्तु विश्वतोऽदब्धासो अपरीतास उद्भिदः । देवा नो यथासमिद्धे आसन्नप्रायुवो रक्षितारौ दिवेदिवे । देवानां भद्रा सुमतिर् ऋजूयतां देवानी रातिराभि नो निवर्तताम् । देवानां सख्यमुपसेदिमा वयं देवा न आयुः प्रतिरन्तु जीवसे ॥ उपसंहारः
अदितिौरदितिरन्तरिक्षमर्दितिर्माता स पिता स पुत्रः । विश्वे देवा अदितिः पञ्च जनाः अदिति र्जातमदितिर्जनित्वम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
आपनिवारणार्थजपकर्मसु विनियुक्तेष्वेषु मन्त्रेषु मङ्गलादिकं प्रार्थ्यते ॥

Page #662

मन्त्रसंग्रहः, भाग्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 633
वक्तव्यविशेषः
ऋक्संहितायां प्रथमाष्टकगतषष्ठाध्यायेऽष्टादशे वर्गे दृश्यन्त एते मन्त्राः ॥
No. 575 (1299/2).
महाशान्तिमन्त्राः. Mahā śāntimantrāh.
Substance-Palm-leaf. Size-148x18 inches. Character-- Nāgarī. Folios-8-11. Lines on a page-6. Letters in a line-60.
Age of Ms. --Old. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect--
Correct. Complete or incomplete,
Complete.
I
उपक्रमः
No. 574 कोशवत्.
उपसंहारः
दैवीः स्वस्तिरस्तु नः। स्वस्तिर्मानुषेभ्यः । ऊर्ध्वं जिगातु भेषजम् । शं नो अस्तु द्विपदे शं चतुष्पदे । ओं शान्तिः शान्तिः शान्तिः । यजमानस्य सर्वारिष्टशान्तिरस्तु ॥
॥ महाशान्तिस्समाप्ता॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र ऋग्वेदगता आपत्रिवारणफलकाः शान्तिमन्त्राः पठिताः ।
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितोयं शान्तिमन्त्रगणः ।

Page #663

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 576 (905/5).
मार्जनमन्त्राः.
Mārjana Mantrāḥ. Substance-Palm-leaf., | Age of Ms.-Old. Size-132x1] inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect- Not Folios-3.
so very correct. Lines on a page---7. Complete or incompleteLetters in a line-62.
Incomplete.
उपक्रमः
आयुष्यं वर्चस्यं रायस्पोषमौद्भिदम् । इदं हिरण्यं वर्चस्कं जेवायाविशतादिमाम् ॥ उच्चैर्वाजिपृतनापाट्शतासाहं धनञ्जयम् । सर्वास्समग्रा ऋद्धयो हिरण्येऽस्मिन् समाहिताः ॥
उपसंहारः___ महान्तं त्वा महीनां सम्राजं चर्षणीनां। देवी जनित्र्यजीजनद्भद्रा जनित्र्यजीजनत् ॥
देवस्य त्वा सवितुः प्रसवेऽश्विनोर्बाहुभ्यां पूष्णो हस्ताभ्यां इन्द्रस्ये. न्द्रियेणाभिषिञ्चामि बलाय श्रियै यशसे अन्नाद्याया [भिषिञ्चामि] भूर्भुव. स्स्वः। भद्रं नो अपि वातय मनः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अलक्ष्म्यादिनिवारणफलकमार्जनकर्मसु एते मन्त्रा विनियुक्ताः ॥
वक्तव्यविशेषः
एते मन्त्रा मुद्रिता दृश्यन्ते ॥

Page #664

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 635
No. 577 (1299/31).
मृतसञ्जीविनीसूक्तम्.
Mộtasañjīvini Sūktam. Substance-Palin-leaf. Age of Ms.—Old. Size-148x1 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios-96-97.
Not so very correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.
उपक्रमः
मा प्रगाम पृथो वयं मा यज्ञादिन्द्र सोमिनः। माऽन्तस्थुनों अरांतयः॥ उपसंहारः
अयं मे हस्तो भगवानयं मे भगवत्तरः । अयं मे विश्वक्षेषजोऽयं शिवाभिमर्शनः ।। प्रतिपाद्यविषयः
ऐक्ष्वाकेणासमातिनाना राज्ञा दूरीकृतपूर्वपुरोहितेन पुरोहितान्तरवरणे कृते पूर्वपुरोहितानुष्ठिताभिचारक्रुद्धनूनपुरोधोमारितपूर्वपुरोहितान्यतमपुनरुज्जीवनाय विनियुक्ता एते मन्त्रा अत्र निर्दिष्टाः ॥ वक्तव्याविशेषः
अष्टमाष्टकस्थप्रथमाध्याये एकोनविंशवर्गमारभ्य पञ्चविंशवर्गसमाप्तिपर्यन्तमिदं सूक्तमत्र दृश्यते, मुद्रितं च ॥

Page #665

636
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वदः
No. 578 (1299/34).
रमासूक्तम्.
Rama Suktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.—Old. Size -148x18 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Nāgarí
Correct or incorrectFolios-103.
__Correct. Lines on a page-5.
Complete or incompleteLetters in a line-60. ___Complete.
उपक्रम:
रमासूक्तम्।
निवर्तध्वं मानुगातास्मान्त्सषक्त रेवतीः । अग्नीषोमा पुनर्वसू अस्मे धारयतं रयिम् ॥
उपसंहारः
आनिवर्तन वर्तय निनिवर्तन वर्तय भूम्याश्चतस्रः प्रदिशस्ताभ्य एना निवर्तय ॥ भद्रं नो अपिवातय मनः॥
॥ ओं शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र गोप्रार्थनादिकं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
सप्तमाष्टके सप्तमाध्याय प्रथमवर्गे दृश्यत इदं सूक्तं, मुद्रितं च ॥

Page #666

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IYSORE 637
No. 579 (905/8).
राक्षोनसूक्तम्.
Rākṣoghna Sūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-131x1 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios-6-8.
____Correct. Lines on a page--7.
Complete or incompleteLetters in a line-62. i Complete.
उपक्रमः
कृणुष्व पाजः प्रसिति न पृथ्वीं याहि राजेवामवाँ इभेन । तृष्वीमनुप्रसितिं द्रूणानोऽस्तासि विध्य रक्षसस्तपिष्ठैः ॥ उपसंहारः___ अया ते अग्ने समिधा विधेम प्रतिस्तोमशस्यमानं गृभाय। दहाशौ रक्षसः पाह्यस्मान्द्रुहो निदो मित्रमहो अवद्यात् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अग्नेः सकाशात् रक्षोबाधानिवारणमस्मिन् सूक्ते प्रार्थ्यते । वक्तव्यविशेषः___ राक्षोनसूक्तपञ्चकेषु तृतीयाष्टकस्थचतुर्थाध्यायगतत्रयोविंशचतुविशपञ्चविंशवर्गस्थं कृणुष्वपाज इत्येतत्सूक्तं समयं केवलमस्मिन् कोशे दृश्यते, मुद्रितं च ॥

Page #667

638
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
No. 580 (1299/13).
राक्षोनसूक्तम् .
Rāksoghna Sūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-148x13 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios-37-41.
____Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line--60. | Complete.
उपक्रम:
रक्षोघ्नं पञ्चकम् । कृणुष्व पाजः प्रकणुष्वपानां? रक्षोनं वामदेवोऽग्निस्त्रिष्टुप्
कृणुष्व पाजः प्रसितिं न पृथ्वीं याहि राजेवाम॑वार, इभेन । तृष्वीमनु प्रसितिं द्रूणानोऽस्तासि विध्य रक्षसस्तपिष्टैः ॥
उपसंहारः
यस्त्वा भ्राता पतिर्भूत्वा जारो भूत्वा निपद्यते प्रजां यस्ते जिघांसति तमितो नाशयामसि । यस्त्वा स्वप्नैन तमसा मोहयित्वा निपद्यते । प्रजां यस्ते जिघांसति तमितो नाशयामसि ।।
॥ पञ्चराक्षोनं समाप्तम् ॥

Page #668

मत्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 639 प्रतिपाद्यविषयः
ऋग्वेदगते राघोप्रसूक्तपञ्चकेऽस्मिन् राक्षसबाधापरिहारादिकं अग्न्यादिभ्यः प्रार्थ्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
मुद्रिते ऋक्संहिताकोशे तृतीयाष्टकस्थचतुर्थाध्यायगतत्रयोविंशवर्गे, अष्टमाष्टकस्थचतुर्थाध्यायगतपञ्चमवर्ग, अष्टमाष्टकस्थाष्टमाध्यायगतैकविंशवर्गे चेदं परिदृश्यते ॥
No. 581 (1299/19).
रात्रिसूक्तम्. Rātri Sūktam.
Substance-Palm-leaf. Size-148x1 inches. Character-Nagari. Folios-54-57. Lines on a page-6. Letters in a line-60.
| Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect
Correct. Complete or incomplete___Complete.
उपक्रमः___ रात्रिः कुशिकः सौभरी रात्रिर्वा भारद्वाजी रात्रिस्तवं गायत्रं अग्निभयचोरभयसर्पभयभूतप्रेतादिसमस्तभयनिवारणार्थ रात्रिसूक्तमन्त्रआनिभचारमयसपभयभूतप्रता
रात्री व्यख्यदायती पुरुत्रा देव्यारक्षभिः । विश्वा अधिश्रियोऽधित ॥

Page #669

640
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ag:
उपसंहारः
बृहत्साम क्षत्रभृवृद्धवृष्णि तृष्ठभोजः शुभतमुग्रवीरम् । इन्द्रस्तोमेन पञ्चदशेन मध्यमिदं वातेन सगरेण रक्ष ॥ रात्रिसूक्तं जपेन्नित्यं तत्काल उपपद्यते ॥
___॥ रात्रिसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः___अग्निसर्पभूतप्रेतादिभयनिवारणार्थ राज्याभमानिनी देवताऽत्र प्रा
र्थ्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
___ अष्टमाष्टकस्थसप्तमाध्यायगतचतुर्दशपञ्चदशवर्गयोदृश्यत इदं, मुद्रितं च ॥
No. 582 (1299/28).
रामपट्टाभिषेकसूक्तानि.
Rāmapattā bhişeka Sūktāni. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-148x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nāgarī.
Correct or incorrect-Not Folios-73-78.
so very correct. Lines on a page--6. Complete or incompleteLetters in a line-60.
Incomplete.
उपक्रमः___ आदौ पञ्चामृतस्नानं । फलोदकमानं । हिरण्योदकस्नानं । रत्नोदकस्नानं । पुरुषसूक्तम्-सहस्रशीर्षा पुरुषः-साध्यास्सन्ति देवाः । वर्ग २॥ श्रीसूक्तं-हिरण्यवर्णी-ऋक् १५॥ भूसूक्तम्-स्योना पृथिवि भव-ऋक् १॥ बलित्था पर्वतानां वर्ग १॥ मेदिनी देवी वसुन्धरा-नारायणि नमोऽस्तु ते। अब्लिङ्गसूक्तम्-आपोहिष्ठा मयोभुवःऋक् ९ ॥ वर्ग १ ॥ विष्णुसूक्तं-अतो देवा अवन्तु नः-वर्ग १॥

Page #670

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंचं GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, DIYSOR : 641
उपसंहारः
दैत्यो राजा जघान तस्मादेवं विदुषे ब्राह्मणायैवं चकृषे न क्षयो दुनिंद्राणादवपद्येयनेद्वामा ? प्राणी जहदिति जहदिति ॥
प्रतिपाद्यविषयः
रामपट्टाभिषेककाले अभिषेकार्थमुपयुक्ता मन्त्राः तत्र तत्र परिदृष्टा अत्र संगृहीताः ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रिताश्चैते मन्त्राः ॥
No. 583 (1299/36).
रुद्रसूक्तम्.
Rudra Sūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size -148x18 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect--Not Folios-105-108.
___so very correct. Lines on a page-6. Complete or incomplete Letters in a line-60. ___ Incomplete.
उपक्रमः
कद्रुद्रायेति वर्गद्वयस्य अघोरऋषिः कण्वो रुद्रो देवता गायत्रीच्छन्दः
कद्रुद्राय॒ प्रचेतसे मीहृष्टमाय तव्यसे वोचेम शन्तमं हृदे ॥
उपसंहारः
___ मा नौ वधी रुद्र मा परां दा मा ते भूम
41
D.C.I.

Page #671

642_DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.. [वेदःप्रसितौ हीळितस्य । आ नो भज बर्हिषि जीवशंसे यूयं पात स्वस्तिभिः सदा नः ॥
॥ रुद्रसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाविषयः___ अत्र प्राधान्येन रुद्रस्तवनपूर्वकमभीप्सितं प्रार्थ्यते ॥ वक्तव्यविशेषः__ मुद्रितायामृक्संहितायां प्रथमाष्टकस्थतृतीयाध्यायगतषड्विंशसप्तविशवर्गयोः द्वितीयाष्टकस्थसप्तमाध्यायगतसप्तदशाष्टादशवर्गयोः प्रथमाष्टकस्थाष्टमाध्यायगतपञ्चमषष्ठवर्गयोः पञ्चमाष्टकस्थतुरीयाध्यायगतत्रयोदशवर्गे च एतत्सूक्तं दृश्यते ॥
No. 584 (1299/4).
लक्ष्मीसूक्तम्.
Lakşmi Sūktam. Substance-Palin-leaf. Age of Ms.-Old. Size--148x18 inches. Condition of Ms.-Good. Character---Nagari. Correct or incorrectFolios-14.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incomplete Letters in a line-60. ____Complete.
उपक्रमः
बृहस्पते प्रथमं वाचो अग्रं यत्प्रैरंत नामधेयं दधानाः । यदेषां श्रेष्ठं यदरिप्रमासीत्प्रेणा तदेषां निहित गुहाविः ॥

Page #672

मन्त्रसग्रहः, भाष्यंच ] GOTERNUENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 643
उपसंहारः--
ऋचां त्वः पोर्षमास्ते पुपुष्वान गायत्रं त्वो गायति शर्करीषु । ब्रह्मा त्वो वदति जातविद्यां यज्ञस्य मात्रां विमिमीत उ त्वः ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
अत्र वागभिमानिदेवतास्तुतिपूर्वकं परमात्मज्ञानादिकं प्रार्थते । वक्तव्यविशेष:__ मुद्रितायामृक्संहितायां अष्टमाष्टकस्थद्वितीयाध्यायगतत्रयोविंशचतुर्विंशवर्गयोः परिदृश्यत इदं सूक्तम् ॥
No. 585 (1299/18).
वामनसूक्तम्.
Vamana Suktavn. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-14FX13 inches. Condition of Ms.-Good. Character--- Nagari.
Correct or incorrect-- Folios-51-5+.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incomplete.-- Letters in a line-60. I Complete.
उपक्रमः
___ अस्य वामस्य पलितस्य होतुस्तस्य॒ भ्राता मध्यमो अस्त्यः । तृतीयो भ्राता घृतपृष्ठो अस्यात्रा पश्यं विश्पति सप्तपुत्रम् ॥
___-11*
D.C.M.

Page #673

644_DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT iiss. [वेद: उपसंहार:
दिव्यं सुंपण वायसं बृहन्तमपां गर्भ दर्शतमोपंधीनाम् । अभीपतो वृष्टिभिस्तर्पयन्तं सरस्वन्तमर्वसे जोहवीमि ॥
॥ इति वामनसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र वाय्वादित्यपरमात्मप्रवर्दीहोमोपयुक्तगवाद्याः स्वरूपमहिमादिवर्णनपूर्वकं स्तूयन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रितायामृक्संहितायां द्वितीयाष्टकस्थतृतीयाध्यायगतचतुर्दश. वर्गमारभ्य त्रयोविंशवर्गान्तमिदं सूक्तं दृश्यते ॥
No. 586 (1299/7).
वायुसूक्तम् .
Vāyu Sūktam. Substance--Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-145 x 18 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nāgarī.
Correct or incorrectFolios-26-27.
Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60. ___ Incomplete.
उपक्रमः
विहि सोतोः परा हीन्दं किमयं त्वां यमिमं त्वं प्रिया तष्टानि मे पञ्च॥
विहि सोतोरस॒क्षत नेन्द्रों देवममंसत । यत्राम

Page #674

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ITSORE 645 ददृषाकपिर्यः पुष्टेषु मसखा विश्वरमादिन्द्र उतरः ।। उपसंहारः
पशुह नाम मानवी साकं संसूव विंशतिम् । भद्रं भलत्यस्यां अभूयस्या उदरमामयविश्वस्मादिन्द्र उत्तरः ।।
प्रतिपाद्यविषयः
वायुसूक्तमिति नाना अस्मिन् कोशे एते मन्त्राः परिलिखिताः। भाष्यपर्यालोचनायामिदमिन्द्रदेवताकमिति ज्ञायते। अत्र चन्द्राणीन्द्रघृषाकपीनां संवादमुखेन इन्द्रः स्तूयते ॥ वक्तव्यविशेषः--
मुद्रितायामृक्सहितायां अष्टमाष्टकगतचतुर्थाध्याय आदितो वर्गचतुष्टये इदं सूक्तं परिदृश्यते ॥
No. 587 (905/4). वास्तोष्पत्यादिशान्तिमन्त्राः.
Vāstospatyādi Šāntimantrās. Substance-Palm-leaf. Age of Is.--Old. Size-131x1 inches. Condition of Is.--Good. Character-Nagari. Correct or incorrect- Not Folios-1-2.
___so very correct. Lines on a page-7.
Complete or incompleteLetters in a line-62. | Incomplete.
IA
उपक्रमः
___ वास्तोष्पतिश्चतुर्भिश्च कुम्भं स्पृष्ट्वा जपेदथ ।

Page #675

646 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [q:ब्रह्मजज्ञानं प्रथम पुरस्ताद्विसीमतस्सुरुचो वेन आवः। सबुध्या उपमा अस्य विष्टास्सतश्च योनिमसंतश्च विवः ॥
वास्तोष्पते प्रतिजानीयस्मात् स्ववेिशो अनमीवो भवानः । यत्त्वेमंहे प्रतितन्नौ जुषस्व शं नो भव द्विपदे शं चतुष्पदे ॥ उपसंहारः
इदं यावापृथिवी सत्यमस्तु पितातर्यदिहोपब्रुवे वाम् । भूतं देवानामवमे अोभिर्विद्यामेषं वृजन जीरदानुम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
नूतनगृहप्रवेशकर्मोपयुक्तंऽस्मिन् मन्त्रकदम्वे गृहवास्तुपुरुषभूम्यादिप्रार्थनादिक्रमो दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रिता एते मन्त्रा दृश्यन्ते ॥
No. 588 (905/7). वास्तोष्पत्यादिसूक्तानि.
Vāstoșpatyādi Sūktāni. Substance-Palm-leaf. : Character-Nagari. Sizc-131x1 inches. | Folios-8-8.

Page #676

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 647
Lines on a page-7. Letters in a line-62. Age of Is.--Old. Condition of Is.- -Good. |
Correct or incorrect
___Correct. Complete or incomplete
Incompletc.
उपक्रमः
'वास्तोष्यतिश्चतुभिश्च कुंभं स्पृष्ठा जपेदथ । ब्रह्मजञ्जानं प्रथम पुरस्ताद्विसीमतस्सुरुचो वे न आवः । स बुधिया उपमा अस्य विष्ठास्सतश्च योनिमसतश्च विकः । वास्तोष्पते प्रति जानीह्यस्मान्त्सावशो अनमीवो भवा नः । यत्त्वेमहे प्रति तन्नो जुषस्य शं न एधि द्विपदे शं चतुष्पदे ॥
उपसंहारः
___अयाते अग्ने समिधा विधेम प्रतिस्तोमास्यमानं गृभाय । दहाशसौ रक्षसः पाह्यस्मान् द्रुहोविदो मित्रमहो अवद्यात् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
वास्तोष्पतिसूक्तश्रीसूक्तायुष्यसूक्तशान्तिसूक्तान्तर्गतेषु गृहप्रवेशा. दिषु शान्तिकर्मसु चोपयुक्तेष्वत्र सङ्गहीतेषु मन्त्रेषु तत्तत्प्रार्थनपूर्वक
शुभाशंसनक्रमः प्रतिपाद्यते ॥ वक्तव्यविशेषःमुद्रिता इमे मन्त्राः ॥
No. 589 (1299/12).
विष्णुसूक्तम्.
Visnu Suktam. Substance-Palm-leaf. । Character-Nagari. Size-14t x 1 inches. | Folios-33-37.

Page #677

648
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
(as:
Lines on a page-6. Letters in a line-60. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.--Good.
| Correct or incorrect
Correct. Complete or incomplete
Incomplete.
उपक्रमः
विष्णोर्नुकं वीर्याणि प्रवोचं यः पार्थिवानि विममे रजौसि । यो अस्कभायदुत्तरं सदस्थ विचक्रमाणस्वेधोरुंगायः ॥
उपसंहारः
वर्षट् ते विष्णवास आकृणोमि तन्मे जुषस्व शिपिविष्टहव्यम् । वर्धन्तु त्वा सुष्टुतयो गिरों मे यूयं पति स्वस्तिभिस्सा नः ॥
प्रतिपाद्यविषयः____ कोशेऽस्मिन् आदौ परिदृश्यमाने वर्गत्रितये विष्णोः स्वरूपमहिमादिकमनुवर्ण्यते । ततो दृश्यमाने एकस्मिन् वर्गे इन्द्राविष्णू स्तूयेते । ततः परिदृश्यमाने एकस्मिन् वर्ग विष्णोरेव शक्तयादिकमभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेषः--
मुद्रितायामृक्संहितायां द्वितीयाष्टकस्थद्वितीयाध्याये चतुर्विशवर्गमारभ्य त्रिषु वर्गेषु, पञ्चमाष्टकगतप्रथमाध्याय त्रयोदशवर्गे पञ्चमाष्टकगतषष्ठाध्याये चतुर्विंशवगै चेदं सूक्तं दृश्यते ॥

Page #678

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 649
No. 590 (1299/5).
वृषभसूक्तम्.
Vrsabha Sūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Is.-Old. Size-111x13 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect, Folios-11-15.
Incorrect. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.
उपक्रमः --
ऋषभं मा समानानां सपत्नानां विषासहिम् । हन्तारं शत्रूणां कृधि विराजं गोपतिं गाम् ॥ उपसंहारः
यदो वात ते गृहेश्मृतस्य निधिर्हितः । ततो नो देहि जीवसे ॥
प्रतिपाद्यविषयः
कोशेऽस्मिन् दृश्यमाने वर्गचतुष्टये-सपत्नबाधनसामर्थ्यालक्ष्मीनाशनारोग्यसौख्यादिकमिन्द्रवाय्वादिसकाशात्संप्रार्थ्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितायामुक्संहितायां अष्टमाष्टकगताष्टमाध्याये चतुर्विंशैकत्रि. शत्रयोदशचतुश्चत्वारिंशवर्गेष्विदं सूक्तं दृश्यते ॥

Page #679

650
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वंद:
No. 591 (1299/35).
वृषभसूक्तम् .
Vrsabha, Suktam. Sutstance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-145x1} inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect- Not Folios--101-105.
so very correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Incomplete.
उपक्रमः
ऋषभं भा समानानां सपत्नानां विषासहिम् । हन्तारं शत्रूणां कृधि विराजं गोपति गाम् ॥ अहमस्मि सषत्र्हेन्द्र इवारिष्टो अक्षतः ।
अधः सपत्ना मे पदोरिमे सर्वे अभिष्टिताः । उपसंहार:--
योगक्षेमं व आदायाहं भूयासमुत्तम आ वो मूर्धानमक्रमम्। अधस्पदान्म उदत मण्डूका इवोदकान्मण्डूको उदकादिव ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्रेन्द्रसकाशात्सपत्नबाधनं प्रार्थ्यते ॥

Page #680

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 651
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितायामुक्संहितायां अष्टमाष्टकस्थाष्टमाध्यायगतचतुर्विंशवगै इदं सक्तं दृश्यते । कोशेऽस्मिन् एकवर्गात्मकमिदं सूक्तं दृश्यते । No. 500 कोशान्तरे च वर्गत्रितयगतं संगृहीतम् ॥
No. 592 (A297).
* वैखानसमन्त्रप्रश्नः.
* Vaikhānasa Mantrapraśnah. Sulistance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-~121x7 inches. Condition of Ms.-Good. Character'-Telugu.
Correct or incorrect-. Folios-169.
Correct. Lines on a page-19.
Complete or incompleteLetters in a line--19. । Incomplete.
Subject in brief :
The first four Praśnas or chapters in this work contain Vaiklānasa mantras relating to the performance of . the purificatory ceremonies during and after the life of a man and the next four Prašnas contain the mantras which are recited at the installation and worshipping ceremonies of the image of Visnu.
उपक्रमः
नारायगः पिता यस्य यस्य भार्या सरस्वती। भृग्वादिमुनयः पुत्राः तस्मै विध(ख)नसे नमः ॥
इन्द्रोऽहमस्मि यजमानाय देवाः । तं त्वा सत्यं वृणीमहे । उभाभ्यां देव सवितः प्रहरेम वीतये । आपः पादावनेजनीषिन्तं नाशयन्तु मे । अस्मिन् लाके ब्रह्मवर्चस्यसानि । आपः पुनन्तु पृथिवीं पृथिवी पूतां पुना तु मां । पुनन्तु ब्रह्मणस्पतिः ब्रह्म पूता पुनातु माम् । यदुच्छिष्ट

Page #681

652
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT USS. [aa:.
मभोज्यं यद्वा दुश्चरितं मम । सर्व पुनन्तु मामापोऽसतां च प्रतिग्रह स्वाहा । आदशात्सूदितं मधूदितं महोदितम् ॥ उपसंहारः
मामाप्तगुप्तां सत्वस्य सर्वस्य वितानरूपां स जोर्जुषन्तीं परमां पवित्राम् । सन्तापयन्ती स्वयमप्रवृत्तां संयोजनित्रे वरदाय पित्रे स्वाहा। विष्णुः सर्वेषां, यो वा, यस्त्वं, वाकः, सत्यं, स्वयं, तपोनिधीनाम् , यत्सारभूतं, चत्वारो, यागा, यो वा भूतिभूतिरेकादश ॥
॥ अष्टमः प्रश्नः ॥
॥ वैखानसमन्त्रप्रश्नः समाप्तः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्रादितश्चतुषु प्रश्नेषु पूर्वोत्तरसंस्कारसमवेतार्थस्मारका मन्त्राः. ततश्चतुर्षु प्रश्नेषु विष्णुप्रतिष्ठाराधनाथुपयुक्ताश्च मन्त्रा आनाताः ॥ । वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् मध्ये मध्ये ग्रन्थपातः प्रदृश्यते । अमुद्रितश्चायम् । शुक्लयजुश्शाखीयगृह्यसूत्रं भगवच्छास्त्रकदेशवैखानसागमं चानुरुध्य गृह्यकर्मदेवप्रतिष्ठापूजाद्युपयुक्ता मन्त्रा अत्र संगृह्य निर्दिष्टा दृश्यन्ते ।
No. 593 (1359/2).
* वैखानसमन्त्रप्रश्नः.
* Vaikhānasa Mantra Prašnah. Substance--Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size--191x11 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrect, Folios-58.
_Correct. Lines on a page-10. Complete or incompleteLetters in a line--62. ___ Incomplete.

Page #682

मन्त्रसंग्रह:, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 653
उपक्रमः
'न आपश्शस्योना भवन्तु । यासां राजा वरुणो याति मध्ये सत्या नृते अवपश्यन् जनानाम् । मधुश्चुतश्शुचयो याः पावकास्ता न आपश स्योना भवन्तु' इत्यादि No. 592 कोशवत् ॥
उपसंहारः___तन्नो मित्रो वरुणो मामहं तामदितिः सिन्धुः पृथिवी उत द्यौः । कया नश्चित्र आभुवदूती सदावृधस्सखा । कया शचिष्ठया वृता। कस्त्वा सत्यो मदानां मंहिष्ठो मत्सदन्धसः । अभीषुणः सखीनामविता ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 592 कोशवत्.
वक्तव्यविशेष:
कोशेऽस्मिन् असमग्रपञ्चमप्रश्नान्तोऽयं ग्रन्थ उपलभ्यते ॥
No. 594 (2743/1).
शान्तिसूक्तसङ्गहः.
Santi Sūkta Sangrahalı. Substance--Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-171x11 inches. Condition of Ms.—Good. Character-Telugu.
Correct or incorrectFolios-5.
Correct. Lines on a page--7. Complete or incompleteLetters in a line-64. I Complete..
उपक्रमः
अथ शान्तिकानां सूक्तानां सशैलीकानां मन्त्राणामृक्सङ्ख्यामृषिदेवताच्छन्दांसि पुनर्वक्ष्यामः पूर्वाचार्यक्रमेणैतत्सर्व पुराऽऽदिष्टं गौतमादिभिराचार्यैर्जपतां तु प्रत्यक्षार्थमिदानी तन्मयोच्यते । आ नो भद्रा इति दशर्चस्य सूक्तस्य रहुगणपुत्रो गौतमऋषिः विश्वेदेवा देवताः ॥

Page #683

654 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. 194:उपसंहारः
शान्ता पृथिवी शिवमन्तरिक्षं द्यौ! देव्यभयं नो अस्तु । शिवा दिशः प्रदिश उद्दिशो न आपो विद्युतः परिपान्तु सर्वतः । शान्तिः शान्तिः शान्तिः । सर्वारिष्टशान्तिरस्तु ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र ‘आ नो भद्रा' इत्यादीन्यष्टौ सूक्तानि महाशाान्तपारायणे विनियुक्तानि निर्दिष्टानि । तेषु च प्रथमस्य मङ्गलार्थत्वं द्वितीयस्य भयनिवारकत्वं तृतीयस्य सुखार्थत्वं तुरीयस्य रक्षोबाधानिवारकत्वं पञ्चमस्य आयुर्वर्धकत्वं षष्ठस्य रोगनिवारकत्वं सप्तमाष्टमयोः सर्वसमृद्धिफलकत्वमिति प्रत्येकं फलं निर्दिष्टम् । एतेषां च सूक्तानामत्र ऋषिदेवताच्छन्दांसि च कार्तितानि दृश्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
एतानि सूक्तानि ऋक्संहितातस्संगृह्यात्र निर्दिष्पानि मुद्रितानि चोपलभ्यन्त ॥
No. 595 (2743/2). शान्तिसूक्तसङ्गहः (यजुर्वेदीयः)
Santisukta. Sangrahah. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size--171x1 inches. Condition of Ms.-.-TVorm. Character----Telugu.
eaten here and tliere.
Correct or incorrectFolios-2.
Correct. Lines on a page-7.
Complete or incompleteLetters in a line-52.
Complete.
उपक्रमः
सूर्यस्य उदुयं चित्रं देवानां उद्यन्नद्येति विंशतिवाक्यानि । सोमस्य त्व५ सोमेति आप्यायस्वेति नवो नव इत्युक्, सोमो धेनुमिति

Page #684

मन्त्रसंग्रहः,भाध्यच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 655 चतस्र ऋचः । भौमस्य अग्निर्मूर्धेत्यनुवाकः । बुधस्य अग्नमन्व इत्यनुवाकः॥
उपसंहारः
अञ्जस्तित्वामनुवाकः । ओषधीनां या जाता ओषधय इत्यनुवाकः । इत्यादिमन्त्रान् पूर्वोक्तानि सूक्तानि च आहोमसमाप्ति जपेताम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः____ अत्र नवग्रहजपशान्तिहोमादिषु तुलापुरुषदानादिषु चोपयुक्तानां याजुषमन्त्राणां प्रतीकादिकं दर्शितम् ॥
वक्तव्यविशेषः--
मुद्रिता एते मन्त्रा दृश्यन्ते ।
No. 596 (1344).
श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम् .
Sri Rudraprašna Bhāșyam. Author-Bhattabhaskara- | Letters in a line.---56. __misra.
Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf.
Condition of Ms.-Good. Jize-15x1 inches. Correct or incorrect-Not so Character--Telugu. ___Tery incorrect. Folios -26-106.
Complete or incomplete-- Lines on a page--6. ___Complete.
उपक्रमः---
अतः परमग्निकाण्डमेव व्याख्येयम् । तत्र चरमायामिष्टकायां जुहोति शतरुद्रीयं जुहोति नमस्ते रुद्र मन्यव इति । रुद्रो वा एष यदग्निः, स एतहि जात इत्यादि ब्राह्मणम् । रुद्रो वा एष यदग्निस्तस्यैते तनु वा इत्यादि च ॥

Page #685

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपसंहारः
एवं सिद्धस्यामावास्यायां स्वाग्नौ कपिलाज्येनाष्टसहस्रं जहुयात् । अथर्वशिरःप्रयुक्तविधानेनाराधनं कुर्यात् । ततः कृत्या रक्ताङ्गी रक्तमूर्धजा रक्तनयनोत्पद्यते । पूर्वमेवाजारुधिरपूर्णाश्चतुरः कुभान्निधाय तर्पयेत्। अन्यथा स्वात्मानं नाशयेत् । तया चाभिमतं सर्व साधयेत् । अनेन मन्त्रेणाज्येनायुतं जुहुयात् । कालज्ञानमुत्पद्यते । कापिलेन पयसाऽप्रशतं जुहुयात् । जातिस्मरो भवेत् । ध्यानं पूर्ववत् ॥
इति भट्टभास्करविरचिते यजुर्वेदभाष्ये अग्निकाण्डे पञ्चमप्रपाठके ज्ञानयज्ञाख्ये श्रीरुद्रप्रश्ने एकादशोऽनुवाकस्समाप्तः ॥
प्रतिपाद्यविषयः--
तैत्तिरीयसंहितातुरीयकाण्डगतेऽस्मिन् एकादशानुवार्कापरिमित रुद्रप्रश्ने-प्रथमानुवाकेन रुद्रक्रोधशमनं द्वितीयादिभिरष्टभिरनुवाकैस्तदीयानां संहृत्युपकरणानां नमस्कृतिपूर्वकं प्रसादनं दशमैकादशाभ्यामभययाचनमित्यतर्क्सवमीभधायते । तस्यास्य रुद्रप्रश्नस्य पातकनिवृत्त्यभो. प्सितादिफलकत्यप्रदर्शनपूर्वकं होमजपपारायणादौ विनियोगं प्रदर्श्य तत्तन्मन्त्रार्थाः सम्यगस्मिन् भाष्ये सायणीयभाष्यतो विस्तरेणाभिहिता दृश्यन्ते ॥
वक्तव्यविशेषः___ एतद्भाष्यप्रणता भट्टभास्करमिश्रः सायणाचार्यात्प्राचीन एवेति विभाव्यते। अत एव माधयीयायां धातुवृत्तौ दधात्वर्थनिरूपणावसरे तैत्तिरीयसंहितापश्चमकाण्डीयद्वितीयप्रश्नगतद्वादशानुवाकीयभभास्क - रीयभाष्यग्रन्थोऽनूदितो दृश्यते । ततश्च मुद्रितेऽस्मिन् रुद्रभाष्योपोपोद्धाते 'तथाऽपि भट्टभास्करोऽयं माधवाचार्यान्न प्राचीन इति तु निश्चितमेव, इति लेखने प्रमाणं परिचिन्तनीयमिति प्रतिभाति ॥ इतोऽ. धिकं No. 110 तमकोशे द्रष्टव्यम् ॥

Page #686

मंन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, MYSORE 657
No. 597 (573/1).
श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम्:
Sri Rudrapraśnabhāşyani. Author-Bhattabhāskara- | Age of Ms.-Old: ___misra.
Condition of Ms. - The Substance-Palm-leaf. leaves are broken at one Size-171x13 inches.
end. Character-Telugu.
Correct or incorrectFolios-2-47.
Appears to be Correct. Lines on a page-8.
Complete or incompleteLetters in a line-68.
Incomplete.
उपक्रमः
. . . . . शतं रुद्रा देवता अस्येति शतरुद्रीयम् । अनया रुद्रोपनिषदा ब्रह्मविद्या प्रतिपाद्यते । ब्रह्मणश्च त्रीणि रूपाणि सन्ति । एकं कार्यरूपम् । इतरत्पुरुषाख्यम् ॥ उपसंहारःकापिलेन पयसाऽयुतं जुहुयात् । जातिस्मरो जायते । उवाच
श्रुतं रुद्रप्रभावेण सर्वमेव यथातथम् । एकादशैकादशगोदानमुक्तं त्वयाऽनघ । पञ्चगोकर्णिकं दानं शम्भुदानं तथैव च । सार्वभौमकरं भौमं कनकस्क . . . येत् । अनेनाज्येनाक्ताऽयुतं जुहुयात् [तर्पणं तथा । शिखास्फुटितसंस्कारं मण्डनिर्माणदानकम् । रुदैका . . . . . सोमवासुकिसंश्रिता। जातिस्मरक्रिया पुण्या कुलदानं तथैव च । राशामभ्यर्चयेत्कुत्यं सर्वमुक्तविशेषतः ।
42
D.C.AM.

Page #687

658
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
भूयोऽपि रुद्रमन्त्रेण वदस्व भवनाशनम् । अपमृत्युहरं कर्म राक्षामेव विशेषतः । . . : सोपदेशं तथैव च।
सर्वमेतेनैव साध्यमिति ॥ इति सायणाचार्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे यजुस्संहितायां चतुर्थकाण्डे पश्चमप्रपाठके एकादशोऽनुवाकः ॥
॥ समाप्तश्च पश्चमप्रपाठकः ।।
प्रतिपायविषयः
___No. 596 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
अत्र यद्यपि तत्तदनुवाकसमाप्तौ प्रशस्तिपतयां सायणीयप्रणीतमिदं भाष्यमिति लिखितं दृश्यते । तथापि मुद्रिततैत्तिरीयसंहितातुरीयकाण्डगतसायणीयरुद्रप्रश्नभाष्ये पृथङ्मुद्रितरुद्रप्रश्नसायणीयभाष्येऽप्येतादृशानुपूर्व्यदर्शनात् मुद्रितलिखितभट्टभास्करीयरुद्रप्रश्नभाष्यकोशान्तरपारदृश्यमानानुपूर्वीसाम्याग्दं भट्टभास्करमिश्रप्रणीतमेवेति ज्ञायते ॥
No. 598 (C255).
श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम्.
Sri Rudrapraśnabhāșyam. Author-Bhattabhaskara- | Letters in a line-22. ____misra.
Age of Ms.-Ancient. Substance--Paper.
Condition of Ms.-Good. Size-81x4 inches.
Correct or incorrect-Not Character-Nagari.
___so very incorrect. Folios-6.
Complete or incompleteLines on a page-10. ___ Incomplete.

Page #688

मं–संग्रहः, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IYSORE 659
उपक्रम:हरिः ओम्
अविकाराय शुद्धाय निर्मलक्षानमूर्तये । सच्चिदानन्दरूपाय मूर्तये ब्रह्मणे नमः ॥ मातामहमहाशैलं महस्तदपितामहम् ।
कारणं जगतां वन्दे कण्ठादुपरि वारणम् ॥ हरिः ओम्___ अतः परमग्निकाण्डत्वे अग्नपार्षेया (काण्डमेवं व्याख्येयम्) । तत्र चरमायामिष्टकायां शतरुद्रीयं जुहोति नमस्ते रुद्र मन्यव इति । रुद्रो वा एष यदग्निः स एतर्हि जात इत्यादि ब्राह्मणम् ॥ उपसंहारः
केचिदाहुः-प्रथमेनानुवाकेन क्रुद्धं देवं प्रसाद्य ततोऽष्टभिरनुवाकैः कर्मा(किम)धिष्ठामनधिष्ठाय देवस्तिष्ठतीत्यजानन् सर्व चराचरं तदधि छानशङ्कया नमस्कृत्यान्त्याभ्यामभयं याचत इति । देवो हि किंचिदधिछाय निग्रहानुग्रहौ जगतः करोतीति यक्षरूपेणाविर्भूय प्रतिपाद्यविषयः
No. 596 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्न् िदृश्यमानभाष्ये उपोद्घातग्रन्थभागमा दृश्यते ॥
No. 599 (C 496/4).
· * श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम्.
Sri Rudraprašnabhāșyam. Author-Vidyaranya. Character-Telugu. Substance-Paper.
Folios-20. Size-124x7 inches. Lines on a page-49.
D.C.M.
12*

Page #689

660
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
Correct or incorrect
Letters in a line-26.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good.
Subject in brief :
---
उपक्रमः-
This commentary on Rudrapraśna vividly points out the Rudramantras that are to be recited while performing the Rudra Nyasa, Japa and Homa in addition to explaining the meaning of those mantras. This Rudraprasnabhāṣya is found briefly quoted with the author's name in a legal treatise, called, Karmavipāka Mahārṇava by the king Mandhata; but while differing from the Rudrabhāṣya of Sāyaṇa, this closely follows the method of Rudrabhāṣya of Bhaṭṭabhaskara.
Correct.
Complete or incompleteComplete.
यश्च सागरपर्यन्तां सशैलवनकाननाम् । सर्वरत्नगुणोपेतां सवृक्षजलशोभिताम् ॥ सर्वर्तुगुणसम्पन्नां ब्राह्मणे वेदपारगे । दद्यात्काञ्चनसंयुक्तां भूमिमोषधिसंयुताम् ॥ तस्मादप्यधिकं पुण्यं सकृदुद्रजपाद्भवेत् । ममभावं परित्यज्य यश्च रुद्रान् जपेत्सदा ॥ अनेनैव तु देहेन रुद्रस्संजायते ध्रुवम् । जपेनानेन विप्रेन्द्र नृपाश्चान्ये द्विजातयः ॥ हित्वैव सकलं पापं गताश्शिवपुरं पुरा । नमकं चमकं चैव पुरुषसूक्तं तथैव च ॥ नित्यं त्रयं प्रयुञ्जानो ब्रह्मभूयाय कल्पते । यद्वा रुद्रान् जपेन्नित्यं प्रथमोत्तमसंज्ञकान् ॥ आपस्तम्बस्य वचनात् स मुक्तो नात्र संशयः । नमकं चमकं चैव जपन्तं पुरुषं सदा ॥ प्रविशेत्स महादेवो गृहं गृहपतिर्यथा ।

Page #690

मत्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 661
भस्मदिग्धशरीरस्तु भस्मशायी जितेन्द्रियः ।
सततं रुद्रजापी च परां मुक्तिमवाप्नुयात् ॥ उपसंहारः
अत्रापरः प्रयोगस्तु दर्शे स्वाग्नौ हुतिर्भवेत् । द्रव्यं तु कापिलं सर्पिः सङ्ख्या त्वष्टसहस्रकम् ॥ अथर्वशिरसि प्रोक्तविधानेनार्चनं भवेत् । तत उत्पद्यते कृत्या रक्ताङ्गी रक्तमूर्धजा ॥ रकनेत्रा तया सर्व साधयेत्स्वात्मसम्मतम् । कर्मणोऽस्य समारम्भ अजारुधिरपूरितान् ॥ अथ यत्कलशांस्तत्र स्थापयित्वाऽतिसंशयः । तर्पयेदन्यथा नूनं नाशयेन्नैव संशयः ॥ भवेद्यस्सकलाशानकामनाशोऽयुताहुतीः । जुहुयात्सर्पिषा वह्नौ कलाशानं ततोभवेत् ॥ जातिस्मरणकामस्तु जुहुयादयुताहुतीः ।
पयसा कापिलेनैव कामाजातिस्मरो भवेत् ॥ ध्यानप्रकारस्तु सहस्राणि सहस्रश इत्यत्रोक्तो क्षेयः । ध्यानम्
वृषाधिरूढं देवेशं सर्वलोकैककारणम् ।
ध्यायेद्ब्रह्मादिभिस्तुत्यं पार्वतीसहितं शिवम् ॥ जपमात्रेण सर्वसिद्धिर्भवति । त्रिषवणस्नायी जपित्वा पञ्चपातकात्पूतो भवति । इति नमकेषु नमो रुद्रेभ्य इत्यस्य प्रयोगः ॥
इति विद्यारण्यविरचिते यजुर्वेदभाष्ये नमके एकादशोऽनुवाकः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र विस्तरेण प्रत्यनुवाकं न्यासजपहोमादिप्रयोगप्रदर्शनपुरस्सरं श्रीरुद्रप्रश्नस्य एकादशानुवाकात्मकस्य श्रीरुद्रकोपशमनतन्नमस्कृतिप्रार्थनादिपरस्य विवरणं दृश्यते ॥ वक्कयविशेषः
कर्मविपाकमहार्णवे संगृहीतं मुद्रितसायणीयरुद्रभाष्याद्विलक्षणं भभास्करीयभाष्यानुरोधि चेदं भाष्यं दृश्यते । अमुद्रितं चेदम् ॥

Page #691

662
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
No. 600 (2283/1).
श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम्.
Sri Rudrapraśnabhāsyam. Author-Sayanācārya. | Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-WormSize-16x11 inches.
eaten here and there. Character-Grantha. Correct or incorrect, Folios-17.
Correct. Lines on a page-9. Complete or incompleteLetters in a line-68. | Complete.
उपकम:
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ इष्टकाचितयस्सर्वाश्चतुर्थे हि समापिताः । रुद्राध्याये पञ्चमे तु चित्यग्नौ होम उच्यते ॥ कर्मप्रकरणे पाठात्कर्माङ्गत्वमपीष्यते । ज्ञानहेतुत्वमप्यस्य तथोपनिषदीरितम् ॥ किंजप्येनामृतत्वं नो बृहीत्युक्तो मुनि गौ। शतरुद्रायकेणेति जाबाला आमनन्ति तत् ॥ स्मृत्यागमपुराणेषु रुद्राध्यायप्रशंसनम् । बह्वस्ति तद्विस्तरेण रुद्रकल्पेऽभिधास्यते ॥ इह कर्माङ्गता यादृग्वर्णिता ब्राह्मणेन ताम् । बोर्बु शब्दार्थमात्रस्य विवृतिः क्रियते स्फुटा॥ कल्पः-शतरुद्रीयं जुहोति जतिलयवाग्वा वा गवीधुकयवाग्वा वा जर्तिलैर्गवीधुकसक्तुभिः । जर्तिलाः आरण्यकतिलाः ॥ उपसंहारः
ईशैरालिविशेषैस्तेभ्यो रुद्रेभ्यो नमोऽस्तु । ते च रुद्रा नोऽस्मान् मृडयन्तु सुखयन्तु । ते वयं नमस्कृतरुद्रास्सन्तो यं वैरिणं तूष्णीमवस्थित

Page #692

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 663 मपि द्विष्मः, यश्च वैरी नोऽस्मान् तूष्णीमवस्थितानपि द्वेष्टि तमुभयविधं वैरिणं हे रुद्रा वो युष्माकं जम्भे विदारितास्ये दधामि स्थापयामि । तमिममेकादशानुवाकात्मकं रुद्राध्यायं विनियुङ्क्ते-रुद्रो वा एष यदग्निरित्यादि । प्रतिपाद्यविषयः___ एकादशानुवाकात्मकोऽयं रुद्राध्यायः । तत्र प्रथमे रुद्रस्य क्रोधशमनं, द्वितीयादिषु तन्नमस्कारप्रार्थनादयश्च प्रतिपाद्यन्ते । एतजपहोमपारायणादिभिः साधकस्य पातकादिनिवृत्तिमहाफलप्राप्तयादिप्रतिपादनपूर्वकं तत्तन्मन्त्रार्थो भाष्येऽस्मित्रुपवर्ण्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रितमिदं भाष्यम् । मुद्रितकोशे एतदपेक्षयाऽन्ते किंचिदधिको ग्रन्थभाग उपलभ्यते । एतद्भाष्यप्रणेता सायणाचार्य एतद्भाष्यान्तरप्रणेतृभट्भास्करमिश्रादर्वाचीन इति No. 596 कोशे प्रतिपादितं द्रष्टव्यम् ॥
No. 601 (1796/2).
श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम्.
Sri Rudrapraśnabhāșyam. Author-Sāyaṇācārya. | Letters in a line-110. Substance-Palm-leaf.
Age of Ms.--Old. Size-191x1 inches.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrectCharacter--Nagari.
___Correct. Folios-60-67.
Complete or incomplete Lines on a page-11.
Complete.
उपक्रमः
ओं, शौनक:- . "ज्ञानेन यत्कृतं पापं ब्रह्महत्यादिभिभिः । तस्य पापस्य मोक्षार्थ रुद्रैकादशिनी जपेत् ॥

Page #693

664
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
एकादशगुणान्वाऽपि रुद्रानावृत्य ( वर्त्य ) धर्मवित् । महापापैरपि स्पृष्टो मुच्यते नात्र संशयः ॥ वेदमेकगुणं जप्त्वा तदह्ना चैव शुध्यति । रुद्रैकादशिनीं जप्त्वा तत्क्षणेनैव शुध्यति ॥ होतृन् रुद्रान् सकृज्जप्त्वा मुच्यते सर्वकिल्विषैः । यश्च रुद्रान् जपेन्नित्यं ध्यायमानो महेश्वरम् ॥ यश्व सागरपर्यन्तां सशैलवनकाननाम् । सर्वकर्मगुणोपेतां सवृक्षफलशोभिताम् ॥ सर्वा तु गुणसम्पन्नां ब्राह्मणे वेदपारगे । दद्यात्काञ्चनसंयुक्तां भूमिमोषधिसंयुताम् । तस्मादप्यधिकं पुण्यं सकृद्भुद्रजपाद्भवेत् " ॥
इत्याद्याः शौनकीयरुद्रजपविषयक श्लोकाः संगृहीताः । ततः सर्व
No. 600 कोशवत् .
उपसंहारः-
No. 600 कोशवत् .
वक्तव्यविशेष..
--
No. 600 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 600 कोशवत .
No. 602 (110/1).
श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम्.
Rri Sudrapraśnabhāṣyam.
Author—Sāyanācārya. Substance-Palm-leaf.
Size—16 × 12 inches.
[वेदः
Character—Nāgari. Folios-23.
Lines on a page--7.

Page #694

ATHLE:,
) GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 665
Letters in a line-52. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. I
Correct or incorrect-Not
so very incorrect. Complete or incomplete
Almost complete.
Complete completem plete
area.
aa
34*:
No. 601 उपसंहारः
No. 601 प्रतिपायविषयः
No. 601 वक्तव्यविशेषः
No. 601
No. 603 (110/2).
श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम् .
Sri Rudrapraśnabhāșyam. Author-Sāyaṇa.
Letters in a line-56. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-161x11 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nāgari.
Correct or incorrect-Not
so very correct. Folios-20.
Complete or incompleteLines on a page—7.
Incomplete.
19
.
J :
No. 601 उपसंहारः
No. 601
vect.

Page #695

666
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT M8S.
:
प्रतिपाद्यविषयः
No. 601 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 601 कोशवत्.
No. 604 (1817).
* श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यम्.
Sri Rudrapraśnabhāṣyam. Author-Venkatanātha. | Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms. -Good, Size-19x1g inches.
but some folios are worm
eaten. Character--Telugu.
Correct or incorrectFolios-34.
Correct. Lines on a page-9.
Complete or incompletetLetters in a line-70. | Incomplete.
Subject in brief :
This commentary beautifully explains the meaning of such of the mantras of the Rudrādhyāya as are uttered while performing the Vedic rites of Šantika, Pauștika, Kámya and Abhicarika, besides pointing out the Adhikārin, the method and the fruits of performing the above rites.
उपक्रमः
इत्थं श्रीरुद्रस्य सकलपापनिवर्तकत्वेन सर्वोपासनफलप्रदत्वेन सकृजपादेव ज्ञानप्रदत्वेन च कर्मोपासनादि उपासनं ज्ञानकाण्डात्मक मेव सकलमेव तत्त्वम् । तत्र च श्रुतिस्मृतीतिहासपुराणानि तत्तात्पर्यतनयासविधिश्चेत्येतत्सर्वे निरूपितम् । इदानीं श्रीरुद्रोपनिषदमर्थतो

Page #696

मत्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 667
व्याख्यास्यामः । अत्र हि एकादशानुवाकाः तत्राद्ये भगवतः प्रसादनम् । द्वितीयादिष्वष्टसु सर्वेश्वरत्वसर्वात्मकत्वसर्वान्तर्यामिरूपेण भगवन्तं(तो) नमस्कारः, ततो दशमे भगवतः प्रार्थना, एकादशे भगवदंशरुद्रसङ्घप्रार्थनेत्येकादशानुवाकात्मकश्रीरुद्राध्यायार्थः ॥
तत्र तावन्निजपापकुपितमीश्वरं प्रसादयितुं नमस्करोति-नमस्ते रुद्रेति । हे रुद्र प्रणतदुःखद्रावक ते तव मन्यवे क्रोधाय नमोऽस्तु । न च निरस्तसमस्तदोषे निखिलकल्याणसमुद्रे च भगवति कथं क्रोधप्रसक्तिरिति वाच्यम् । दुष्टनिग्रहशिष्टानुग्रहस्वभावे निग्राह्यविषयक्रोधस्यालङ्कारत्वेनादोषत्वात् ॥ उपसंहारः
__ अत्र नमो रुद्रेभ्य इत्यादि समाप्तयन्तं यजुस्त्रयमेको मन्त्रः । अस्य देवलऋषिः श्रीरुद्रो देवता। ध्यानं तु सहस्राणि सहस्रश इत्यत्रोक्तमेव ग्राह्यम् । अन्नसमृद्धिप्रदोऽयं मन्त्रः। पुरश्चरणप्रकारः कृत्योत्पादनजातिस्मरत्वादिफलभेदाश्च रुद्रकल्पार्णवादिषु प्रपञ्चिता द्रष्टव्याः ॥
इति श्रीमत्परमहंसपरिवाजकसार्वभौमश्रीमदद्वैतविद्याप्रतिष्ठाभिनवशङ्कराचार्यसर्वतन्त्रश्रीरामब्रह्मानन्दभगवत्पूज्यपादानन्दशिष्येण श्रीवेइटानाथेन विरचिते यजुर्वेदोपनिषद्भाष्ये श्रीरुद्रोपनिषद्भाष्यं समाप्तम् ॥ प्रतिपायविषयः--
शान्तिकपौष्टिकादिषु काम्येष्वाभिचारिकेषु च कर्मसु तत्तदधिकारिभेदेन जपाभिषेकहोमेषु च विनियुक्तानां रुद्राध्यायान्तर्गतानां मन्त्राणां प्रतिमन्त्रं तत्तत्कर्मविधिफलनिरूपणपुरस्सरमर्थः सम्यगत्र प्रदर्शितः॥ वक्तव्यविशषःअमुद्रितोऽयं कोशः॥
No. 605 (2669). * श्रीरुद्रप्रश्नभाष्यं रुद्रामृततरङ्गिण्याख्यम् . * Sri Rndraprasnabhāsyam, styled Rudrāmrtatarangini. Author-Subrahmanya. | Size-18X 11 inches. Substance-Palm-leaf. I Character--Andhra.

Page #697

668
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Folios-39. Lines on a page-6.
Letters in a line-70.
Age of Ms.—Not very old.
Subject in brief :
——
उपक्रम:
This is again a commentary in a versified form, on Sri Rudrapraśna. It is written by one Subrahmanya who describes himself as the son of Savitri and Annaya, the brother of Nārāyaṇāvadhānin, and the desciple of Venkatasūrī. He further writes that he composed this work in the Paingala Year of the Kali Age 4898.
-
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect
Appears to be correct. Complete or incompleteComplete.
वेणीनूपुरकङ्कणाञ्जनलसद्वामाङ्गकत्वात्पुमान्
इत्याख्यातुमशक्ततां श्रुतिरंगाद्यद्वस्तु नारीति च । भूतिश्मश्रुभुजङ्गभूषिततया ब्रह्मादिदेवोद्भवे हेतुत्वाच्च नपुंसकं तदमलं श्रेयो विधत्तां मम ॥ १ ॥ कृत्वाऽलंकरणं मनोहरतरं प्रस्थापिताया गृहं हेलालोकनकौतुकाळिनिकरे द्वारि स्थिते संघशः । रत्यालोलुपशङ्करेऽथ करविक्षोजचञ्चत्करे
पार्वत्या नवसंगमेऽक्षियुगलं पारिप्लवं पातु नः ॥ २ ॥ व्याकोचन्नवनीलनीरज निभश्रीचञ्चलामण्डितो
[वेद:
नित्यं तापसचातकावलिकृताह्लादः कृपाजीवनः । नानाम्नायधराधरेष्वपि चरन् वैकुण्ठनामाऽम्बुदः श्रीमच्छेषधराधरेन्द्रशिखरे जेजीयते सन्ततम् ॥ ३ ॥
उन्मीलन्मधुमालवासरलसन्माकन्दगुच्छोश्ञ्चल
द्धारापातमरन्दमञ्जुलतरा विद्वन्मनोह्लादिनी ।
व्याकोचन्नवमल्लिकापरिमलाहंकार सर्वकषा
श्रीमच्छैलसुताकटाक्षसुधया मद्वाग्झरी जृम्भताम् ॥ ४ ॥

Page #698

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 669
श्रीरुद्रोपनिषत्कभाष्यसरणिं छन्दोमयीं कल्पितुं
मातस्त्वां प्रणमामि भारति शिशोः स्वल्पाऽपि वाणी मम । पीयूषोद्गमकालमन्दरशिलासंघर्षजाग्रत्पयः
पारावारतरङ्गपतिसदृशी भूयात्प्रसादात्तव ॥ ५॥ यत्सारभूतं तदुपासितव्यमितिश्रुतेः प्राक्तनटिप्पणीषु । मुख्यार्थमादाय करोम्यनेकरत्नेषु मुक्ताभिरिवाक्षमालाम् ॥ ६॥ भट्टभास्करमालोक्य विद्यारण्यमधीत्य च । आलोड्य रुद्रकल्पाधिमवेक्ष्यान्याश्च टिप्पणीः ॥ ७ ॥ बुधानां परितोषार्थ रुद्रामृततरङ्गिणीम् । श्रीरुद्रोपनिषद्याख्यां छन्दोरूपां मनोरमाम् ॥ ८॥ निन्दन्त्वद्य सहस्रशः कुमतयो नो सन्ति किं पण्डिताः
सारमाः करुणालवालहृदयास्सन्तः क्षमामण्डले । संगृहन्तु दयां निधाय मयि ते स्वल्पामपीमां कृति
यच्छृण्वन्ति च शारिकाशुकपिकव्याहारमप्याविलम् ॥९॥ ओम् ॥ श्रुतिस्मृतिपुराणानां श्रीरुद्रोपनिषत्सताम् ।
मता सर्वोत्तमत्वेन पठताममृतप्रदा ॥ १० ॥ उपसंहारः
ये रुद्रा दिवि वर्तन्ते येषां वर्ष शरा मताः । वृष्टयनावृष्टिरूपेण ये पापान प्रन्ति सर्वदा ॥ शेषं पूर्ववदेव स्यात्सर्वमासीन्मनोहरम् । एतद्यजुत्रयं सर्वमेको मन्त्र इतीरितः ॥ ऋषिदेवल इत्युक्तः श्रीरुद्रो देवता मतः। ध्यानश्लोकादिकं सर्वं पूर्ववत्परिकीर्तितम् ॥ अन्नवृद्धिप्रदो मन्त्रो जातिसंस्मृतिदायकः । पुनश्चर्याविधिश्चेत्तु रुद्रकल्पार्णवेऽस्ति हि ॥ रुद्रामृततरङ्गिण्यां सुब्रह्मण्यस्य सत्कृतौ । एकादशस्तरङ्गोऽयमभवबुधहर्षदः ॥

Page #699

670 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRİT MSS. [:
सावित्री जननी यस्य गायत्रीसरशी भुवि । जनकोऽन्नयसूरिः स्याब्रह्मज्ञानवतां वरः ॥ नारायणावधानीति पूर्वजो वेदवित्तमः। लक्ष्मीपतिर्मातुलस्स्यात्तवेदान्तवारिधिः ॥ श्रौते शास्त्रचतुष्टये वितरणे वाक्चातुरीकल्पने
भक्तौ चन्द्रकलावतंसचरणे स्वीयान्वयात्तं भुवि । व्यातन्वन् प्रवराक्षतत्वमनिशं नंजुण्डनामा बुधो
भावो यस्य विराजते कविकुलालंकारचूडामणिः ॥ यस्यां ब्रह्मपुरन्धिकापदललन्मञ्जीरशिक्षायितो
विद्वन्मण्डलवाग्झरीकलकलः क्रीडाशुकाः शारिकाः। चम्पूनाटकचित्रबन्धरचनापाण्डित्यपारं गताः
सेयं यस्य धरासुधाशनपुरी बालापुरी जन्मभूः ॥ सोऽयं पान्यकुलाग्रयवेकटसुधीशिष्याग्रगण्यः कृती
सुब्रह्मण्य इति प्रथामुपगतो बाडालवंशोद्भवः। श्रीमन्नन्दिगिरीशदारविलसन्नेत्राञ्चलोद्वीक्षिको
न्मीलनीलसरोजपुञ्जविलसद्दामावलीभूषितः ॥ नागाङ्कद्विपसिन्धुभिः परिमिते वर्षे कलौ
पैङ्गले नाकाभ्यांगमिते व मासि शुभदे माघे दशम्यां तिथौ । वेदेषुद्विपसंख्यया सुविलसत्पद्यावलीमजुलां
श्रीरुद्रोपनिषत्कभाष्यसराणि छन्दोमयीं व्यातनोत् ॥ इमां मम कृति नवां सरसवाक्सुधामाधुरी
प्रसन्नहृदयां बुधाः प्रकटयन्ति ये वा भुवि । तदीयपदपङ्कजं गिरिवरात्मजापादुकाप्रसादकुसुमाळिवच्छिरसि सन्ततं न्यस्यते ॥
॥ रुद्रामृततरङ्गिणी सम्पूर्णा ॥
पकली

Page #700

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 671
प्रतिपाद्यविषयः__पातकपरिहरणाभीप्सितावाप्तयादिफलककर्मसु विनियुक्तस्य श्रीरुद्रमन्युप्रसादनपूर्वकं तन्नमस्कृतिप्रार्थनाद्यभिधायिनः तैत्तिरीयसहितातुरीयकाण्डीयपञ्चमप्रश्नस्य एकादशानुवाकात्मकस्य श्रीरुद्रप्रश्नस्य विवरणरूपेऽस्मिन् भाष्ये भट्टभास्करविद्यारण्यवेंकटनाथभाष्याद्यनुरोधेन श्लोकरूपेण तत्तन्मन्त्रार्थाः प्रतिपाद्यन्ते ॥
वक्तावशेषः___सावित्र्यन्नयसरिसूनुः नारायणावधानिनोऽनुजो लक्ष्मीपते गिनेयः नंगँडसूरेः स्यालः पान्यकुलजवेंकटसूरेः शिष्यः बाडालवंशोभूतो बालापुरीवास्ययं सुब्रह्मण्यसूरिः 4898 तमे कलिवत्सरे 854 श्लोकैरेतद्भाव्यं प्राणैषीदिति एतद्भाष्यान्तपरिदृश्यमानैः पद्यैरवसीयते ॥ तथाऽन्ते-भरणीतारयुक्ते च प्रथम्याम्! बुधवासरे।
तिरुमलाख्याग्रहारे कृष्णार्याख्येन वासिना । सन्निधौ रङ्गनाथस्य कैकर्यनिरतेन च ।।
रुद्रामृततरङ्गिणी नामा ? ग्रन्थोऽयं लिखितो मया ॥ इति लेखकेन एतन्थलेखनकालो निर्दिष्टो दृश्यते ॥
No. 606 (2349/2).
श्रीसूक्तम् .
Sri Suktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-111x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Grantha. Correct or incorrectFolios-6-9.
Appers to be Correct. Lines on a page-7. Complete or incompleteLetters in a line-42. | Complete.

Page #701

672
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[ac
उपक्रमः
हिरण्यवर्णां हरिणीं सुवर्णरजतम्रजाम् । चन्द्रां हिरण्मयीं लक्ष्मी जातवेदो ममावह ॥ तां म आवह जातवेदो लक्ष्मीमनपगामिनीम् ।
यस्यां हिरण्यं विन्देयं गामश्वं पुरुषानहम् ॥ उपसंहारः
तां म आवह जातवेदो लक्ष्मीमनपगामिनीम् । यस्यां प्रभूतं हिरण्यं गावो दास्योऽश्वान् विन्देयं पुरुषानहम् ॥
प्रातपाद्यावषयः
पञ्चदशर्चात्मकेऽस्मिन् श्रीसूक्ते अलक्ष्म्यपनोदनसंपदुपगमलक्ष्म्यनुग्रहादिफलकः श्रीदेवीप्रार्थनादिप्रकारः श्रीस्वरूपशक्तिमाहात्म्यादिप्रकाशनपूर्वकं प्रपञ्चयते ॥ वक्तव्यविशेष:
मुद्रितमिदं सूक्तम् । एतत्कोशान्ते श्रीसूक्तजपहोमादिविधिरपि शौनकायुक्तस्संगृहीतो दृश्यते ॥
No. 607 (1299/9).
श्रीसूक्तम् . Sri Sūktam.
Substance-Palm-leaf. Size-148x18 inches. Character-Nagari. Folios-29-31. Lines on a page-6. Letters in a line-60.
I Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect
Correct. Complete or incomplete
Complete..

Page #702

मत्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNIEST ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 673
उपक्रमः
___ अस्य श्रीश्रीसूक्तमहामन्त्रस्य महालक्ष्मी ऋषिः परेषां चतुर्दशमन्त्राणां आनन्दकर्दम चिक्लीतेन्दिरा ऋषयः ॥ उपसंहारः
No. 606 कोशवत्. प्रतपाद्यविषयः
No. 606 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
प्रायः No. 606 कोशवत् । क्वचित्क्वचित्तु पाठवलक्षण्यं ग्रन्थन्यूना धिक्यं च दृश्यते ॥
No. 608 (B660).
श्रीसूक्तभाष्यम्.
Sri Sūktabbāsyam. Author— Vidyāraṇya. Letters in a line-30. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-73x3 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect
Correct. Folios-6.
Complete or incompleteLines on a page---10. ___Almost complete.
उपक्रमः
हिरण्यवर्णा-म आवह ॥ हे जातवेदः अग्ने त्वं हिरण्यवर्णा हिरण्यस्य स्वर्णस्य वर्णः कान्तिः तद्वद्वर्णो यस्यास्तां हरिणीं हरितवर्णा हरिणीरूपधरां वा। श्रीधृत्वा हरिणीरूपमरण्ये सञ्चरतीति (संचचार हेति) पुराणवचनात् । सुवर्णरजतम्रजां सुवर्णस्य पुष्पाणि रजतस्य रज
। 'चित्रीता इन्दिरासुता ऋषयः' इति भाव्यमिात भाति. D.C.I.
43

Page #703

674
DESCRİPTİVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
(ag:
तानि तेषां स्त्रजा माला यस्यास्ताम् । स्रक्साहचर्यात्पुष्पाणामित्येवमवगम्यते ॥
उपसंहारः
यष्टिकरां वेत्रहस्तामित्यर्थः [टि] लोपश्छान्दसः। तद्वतीं दण्डकारिणीम् । यष्टिं दण्डरूपां वा । सुवर्णा शोभनवर्णाम् । हेममालिनी हेमविकृतमणीशृङ्खलादिरूपावती (मालावती) सूर्यां सूर्यवत्प्रकाशमानां स (त) दूपां वा । स्थितमन्यत् । तां म -- नहम् ॥ इति द्वितीयया चि (व्याख्यातम् । प्रभूतं भूयिष्ठं गावः गाः, दास्यः परिचारिकाः। उभयत्र शसर्थे योजिनीया (जस्, इया)विशेषः । अस्य सूक्तस्य स्वरनियमो वैयाकरणवैदिकविशिष्टसंप्रदायात् ज्ञेयः ॥
वेदार्थस्य प्रकाशेन तमो हार्द निवारयन् । प्रमा (पुम)श्चितुरो देयाद्विद्यातीर्थमहेश्वरः ॥
॥ श्रीसूक्तभाष्यं समाप्तम् ॥
आनन्दः कर्दमश्चेति चिक्लीत इति विश्रुताः।
ऋषयस्ते श्रियः पुत्राः श्रीः स्वयं चैव देवता ॥ अनुष्टुप्छन्दः । चतुर्थी प्रस्तारपती । उत्तरे त्रिष्टुभाविति । श्रौते काम्येष्टयादौ वैदिकेऽपि विनियोगः । स्मार्तेषु शौनको विष्णुपूजां पुरुषसूक्तेनाभिधाय
एवमेव श्रियं देवीं श्रीसूक्तेनार्चयेदुधः। इति । काम्ये त्वाश्वलायनः-काम्यकर्माण तावच्च कुर्या
प्रतिपाद्यीवषयः
अलक्ष्मीनिराकरणसंपदवाप्तिलक्ष्मीप्रसादकामकर्तव्यजपहोमपारायणादिषूपयुक्तेऽस्मिन् पञ्चदशर्चात्मके सूक्ते परिदृश्यमानाः श्रियः स्वरूपशक्तिमाहात्म्यादिप्रतिपादका मन्त्रा ललितयैव वाक्यशैल्याऽत्र भाष्ये विवृता दृश्यन्ते ॥

Page #704

मन्त्रसंग्रहः भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 675
वक्तव्यविशेषः
एतल्लिखितकोशान्तरादत्र क्वचिवचित्पाठभेदो दृश्यते । समग्रमिदं भाष्यमत्र कोशे दृश्यते, मुद्रितं च ॥
No. 609 (1452/2).
श्रीसूक्तभाष्यम् .
Sri Sūktabhāsyam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-161 x 1} inches. Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrectFolios-52-54.
Correct. Lines on a page-7.
Complete or incompleteLetters in a line-78.
Complete.
उपक्रमः
संप्रणम्य श्रियं देवीं सर्वलोकेश्वरेश्वरीम् । पुमर्थसिद्धयै श्रीसूक्तं व्याक्रिय(व्याकुर्वे) श्रीप्रसादतः ॥ ऋग्वेदे शाकलाधीतसंहितायां तुरीयके । अष्टके च तथाऽध्याये पदक्रमविवर्जिते ॥
तत्र प्रथमा ऋक्-हिरण्यवर्णा-जाम् । चन्द्रां--वह । हे जातवेदः जातप्रज्ञ अग्ने त्वं हिरणवर्णां हिरण्यस्य स्वर्णस्य वर्णः कान्तिः तद्व[व]ो यस्यास्तां हरिणीं पीतवर्णी हारारूपधरां वा 'श्रीः कृत्वा हरिणीरूपमरण्ये संचचार ह' इति पुराणात् ॥ उपसंहारः--
यष्टिकरां वेत्रहस्तामित्यर्थः [टि लोपश्छान्दसः । तद्वतीं दण्डकारिणी दण्डकरां वा यष्टिरूपां सुवर्णा शोभनवर्णां हेममालिनी हेमविकारशृङ्खलामालाधारिणी सूर्या सूर्यवत्प्रकाशमानां तद्रूप त्रा। सिद्धमन्यत् ॥
D.C.I.
43*

Page #705

676
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. cae:
तां म आवह जातवेदो लक्ष्ममिनपगामिनीम् ।।
यस्यां हिरण्यं प्रभूतं गावो दास्योऽश्वान्विन्देयं पुरुषानहम् । इयं पूर्वोक्तसिद्धमिति शेषः । अस्य सूक्तस्य स्वरनियमो वैयाकरणसं. प्रदायाज शेयः॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 608 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः--
समग्रप्रायमिदं आदितः चतुर्दशमन्त्रभाष्यपर्यन्तमेव दृश्यते 'संप्र. णम्य, 'ऋग्वेदे शाकलार्धाते' इति श्लोकद्वयमत्रातिरिच्यते । अन्यत्सव लिखितमुद्रितविद्यारण्यभाष्यसदृशमेव दृश्यते ॥
No. 610 (2349/3).
*श्रीसूक्तभाष्यम्.
*Sri Sūktabhāsyam. Substande-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-111x11 inches. Condition of Ms.Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-9-16.
____Correct. Lines on a page-7. Complete or incomplete-- Letters in a line-42. | Complete.
Subject in brief :
This commentary gives a lucid explanation of the meanings of the fifteen Rks which deal with the characteristic energy and greatness of the Goddess of wealthLakşmi and tend to earn the favour of that Goddess stamping out poverty. The name of the commentator is not kuown.

Page #706

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 677
उपक्रमः
हिरण्यवर्णा श्री म हिरण्यवर्णामित्येतत्सूक्तं पञ्चदशमपश्यत् । सैव देवता । अनुष्टुप् प्रथमास्तृचः। *त्रिष्टुभौ। उत्तम(उत्तरा)बृहती। शेषा अनुष्टुभः । लिङ्गोक्तं दैवतं वा, हिरण्यस्यव वर्णो यस्यास्सा हिरण्यवर्णा, हितरमणीयवर्णा, अथवा हर्यतेः प्रेप्साकर्मणो रूपम् । हिरण्यमिति सर्वैर्जनैः प्रेप्सितत्वात्, हिरण्यवर्णी हरिणीं लुप्तोपमैतत् । हरिणी कृष्णमृगी सा यथा पवित्रभूता प्रेम्णा सर्वैः सन्दृश्यते, तद्वत् । अथवा हरिणा देवेन सर्वावतारेषु देवीत्वेन नीयते । उक्तं च पुराणे 'राघवत्वेऽभवत्सीता' इत्यादिना । एवं देवेनानपगामिनीत्वमुक्तम् । सुवर्णरजतम्रजां सुवर्णरजतस्रग्भिरलङ्कताम् ॥ उपसंहारः
सूर्येण भगवता नित्यसम्बन्धात्सूर्या । तथा च पुराणे
मैत्रेय केशवः सूर्यः प्रभा वै कमलालया। __ प्रभासूर्ययोरैक्यात्सूर्येत्युच्यते । हिरण्मयीमित्यादि व्याख्यातम् । तां म आवह–पूर्वार्धो व्याख्यातः । यस्यां . . . . . हिरण्यं . . . . . भूतं । पञ्चम्यर्थे सप्तमी । यस्या देव्यास्सकाशाद्धिरण्यं प्रभूतं प्रवृद्धतरं, गावो दास्यः, द्वितीयार्थे प्रथमा, गाश्च दासीश्च विन्दयं लभेय, अश्वान् पुरुषान् समर्थान् , चकारो द्रष्टव्यः । पुरुषांश्च परिचारकपुरुषांश्च लभेय । हे जातवेदः तां लक्ष्मी मदर्थमावहेति सम्बन्धः । यस्याः प्रसादात्सर्वसम्पत्समृद्धिर्भवति तां लक्ष्मीमस्मदर्थ हे जातवेद आवहेति समस्तार्थः ॥
॥ श्रीसूक्तभाष्यं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः___अलक्ष्मीनिराकरणसंपदवाप्तिलक्ष्मीप्रसादादिफलकस्य लक्ष्मीस्वरूपशक्तिमाहात्म्यादिप्रदर्शनपरस्य चास्य पञ्चदशर्चात्मकस्य सूक्तस्य विवरणरूपेऽस्मिन् भाष्ये तत्तन्मन्त्रार्थाः सप्रमाणं निरूपिता दृश्यन्ते ॥
* अत्र No 611 कोशे ‘प्रस्तारपङक्तिश्चतुर्थी । पञ्चमोषध्या' इत्यधिकग्रन्थदर्शनात्स लुप्तोऽत्र लेखकप्रमादिति ज्ञायते ॥ परमात्मा इत्यत्र लुप्तमिति भाति.

Page #707

678
वक्तव्यविशेष:
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेशः
समग्रममुद्रितं वेद भाष्यं श्रीवैष्णव संप्रदायानुरोधत्येतद्भाष्यपरिशीलनादवसीयते । एतद्भाष्यप्रणेतुर्नामधेयमत्र न दृश्यते ॥
Substance-Palm-leaf.
Size--7×17 inches. Character-Grantha.
उपक्रमः
No. 611 (4114).
*श्रीसूक्तभाप्यम्.
*Srī Sūktabhāsyam.
Folios-7.
Lines on a page-11. Letters in a line--26.
-
प्रतिपाद्य विषयः
'हिरण्यवर्णां हरिणीं सुवर्णरजतस्रजाम् ।
चन्द्रां हिरण्मयीं लक्ष्मी जातवेदो ममावह ॥
हिरण्यवर्णा श्रीर्नाम हिरण्यवर्णामित्येतत्सूक्तं पञ्चदशर्चमपश्यत् ।
सैव देवता । अनुष्टुभः प्रथमास्तृचः । प्रस्तारप थीं । पञ्चमषष्ट्यौ त्रिष्टुभौ । उत्तरा बृहती । शिष्टा अनुष्टुभः । लिङ्गोक्तं दैवतम् । परमात्मा वा विष्णुराद्ययोरुभयोः ऋत्रोः । हिरण्यस्येव वर्णो यस्यास्सा हिरण्यवर्णा, हितरमणीयवर्णा वा' इत्यादि No. 610 कोशवत् ॥ .
उपसंहारः
Age of Ms.--Old. Condition of Ms. --Not good.
Correct or incorrect
प्रभासूर्ययेोरैक्यात् सूर्येत्युच्यते । हिरण्मयीमित्यादि व्याख्यातम् । यस्यां हिरण्यं प्रभूतं गावो दास्योऽश्वान् विन्देयं पुरुषानहम् ।
No. 610 कोशवत् .
Correct.
Complete or incompleteIncomplete.
*' म आवह' इति मुद्रितमूलका शे पाठो दृश्यते.

Page #708

मत्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 679
वक्तव्यविशेषः
समग्रप्रायममुद्रितं चेदं भाष्यं श्रीवैष्णवसंप्रदायानुरोधीति एतद्भा. ज्यपरिशीलनाज ज्ञायते । एतद्भाष्यकर्तुर्नामधेयमत्र नोपलभ्यते ॥
No. 612 (5043/1).
*श्रासूक्तभाष्यम्.
*Sri Sūktabhāsyam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-148x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character--Telugu.
Correct or incorrectFolios-14+2
Incorrect. Dines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-50. I ' Complete.
Subject in brief
This commentary indicates the arrangement of the mantras of Sri Sūkta and explains the meanings as well as the derivation of the words that constitute each of the mantras of the above Sūkta. Since the commentator mentions the name of Vidyāraṇya he must necessarily be posterior to Vidyāraṇya.
उपक्रमः
वन्देऽहं वन्दनीयानां वन्द्यां वाचामधीश्वरीम् । कामिताशेषकल्याणकलनाकल्पवल्लिकाम् ॥ हिरण्यवर्णां हरिणीं सुवर्णरजतजाम् ।
चन्द्रां हिरण्मयीं लक्ष्मी जातवेदो म आवह ॥ हिरण्यवर्णामिति । जातानि विश्वानि भुवनानि धामानि वा वेदयति इति जातवेदाः अग्निः तत्सम्बोधनं हे जातवेदः जातप्रश्न अग्ने त्वं एवंरूपां

Page #709

680 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. at: श्रियं मे मम त्वं मदर्थमिति यावत् आवह आह्वय * अग्नेर्विवहातृत्व दाह्वानां? तदीनमिति भावः । यद्वा आवह समन्तात् प्रापयेति । ममेत्यपपाठः। गृहे इत्याद्यध्याहारगौरवापत्तेः, विद्यारण्यस्वाम्यनभिमतत्वाच॥ उपसंहारः--
किश्च सः पवमानं उत्तम लोकं पवित्र स्थलं वा अतिपवित्रतां वा महीयते प्रामोति । महीङ् पूजायामिति कण्डादेः धातोरनेकार्थत्वात् प्राप्त्यर्थता बोध्या । किञ्च धान्यं ब्राह्यादिधनं हिरण्यादि पशुं गवाश्वादि बहुपुत्रलाभं शतसंवत्सरं शतवर्षपरिमितं साग्रमायुश्च प्राप्नोति ॥
पञ्चविंशचानां च व्याख्यानं सप्रमाणकम् । यथामति मया प्रोक्तं प्रीयतां श्रीस्ततः परम् ॥
श्रीसूक्तभाष्यं सामाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषय:__भाष्येऽस्मिन् श्रीसूक्तान्तर्गतानां मन्त्राणां प्रतिमन्नं शब्दव्युत्पत्तिनिरूपणपुरस्सरं अर्थः सम्यग्विवृतः। अन्ते च पत्रद्वये श्रीसूक्तमन्त्रविन्यासक्रमः प्रकाशितः ॥
वक्तव्यविशेषः___अमुद्रित समग्रं चंद भाष्यमत्र दृश्यते । अत्र विद्यारण्यस्वामिनामोल्लेखदर्शनात्तदनन्तरकालिकमिदं भाष्यामिति ज्ञायते । भाष्यप्रणेतुर्नामधेयमत्र नोपलभ्यते । No. 613 तमकोशे दृश्यमानभाष्यस्य कचिदवानुवादखण्डनदर्शनात्तदनन्तरकालिकमपीदं भाष्यमिति शायते । कोशान्ते पत्रद्वये श्रीसूक्तजपादिप्रयोगश्च संगृहीतो दृश्यते ॥
No. 613 (C76).
* श्रीसूक्तविवरणम्.
* Sri Sūktavivaraṇam. Substance-Paper.
Character- Nāgarī. Size--10x3 inches. | Folios--3.
* अत्र 'अग्नर्दवहोतृत्वादाद्वानं' इति शुद्धः पाठो भाति.

Page #710

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 681
Lines on a page - 10.
Correct or incorrect
Letters in a line-44. Age of Ms.-Old. Condition of Ms. - Good.
Subject in brief:--
This work explains, word by word, the meaning of the fifteen mantras which invoke the Goddess Sri to bestow on the worshipper all his desires-temporal, spiritual etc.
उपक्रमः
Incorrect.
Complete or incompleteComplete.
तत्रेयमाद्या - हिरण्यवर्णामिति । जातानि विश्वा भुवनानि धनानि वा वेदयति जातवेदाः अग्निः तत्सम्बोधनम्, हे जातवेदः गृह कुल चेत्यध्याहारः । मम गृहे लक्ष्मी धनाधिष्ठात्रीं देवतामावह । आ समन्ताद्भावेन प्रापय । किंभूतां - हिरण्यस्य सुवर्णस्येव वर्णो यस्यास्सा ताम् । पुनः किंभूतां - हरिणस्य मृगस्येव स्वभावश्चञ्चलो यस्यास्ताम् ॥
उपसंहारः
तथा श्रीकामः श्रियः पञ्चयशचं पूर्वोक्तं सततं निरन्तरं जपेत् । तस्य फलमग्रे ॥ 22 ॥ श्रीर्वर्चः स्वमिति ॥ तस्य जपादिशीलस्य श्रीः लक्ष्मीः स्वं स्वकीयं तेजः आयुष्यमारोग्यं चाविधात् दद्यात् । तथा* पवमानं पवित्रं स्थलं महीयते प्राप्नोति । धान्यं व्रीह्यादि धनं पशुं पुत्रलाभं पुत्रप्राप्तिं शतसंवत्सरपरिमितं आयु. आयुष्यं च लक्ष्मीप्रसादं प्राप्नोतीत्यर्थः ॥ ॥ श्रीसूक्तविवरणम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः-
उपासकस्य ऐहिकामुष्मिकादिसकलेष्टार्थवितरणशीलायाः श्रीदेवतायाः प्रार्थनारूपाणां तत्स्वरूपशक्तिमाहात्म्यादिप्रकाशनपराणां पञ्चदशमन्त्राणां तत्स्तुतिरूपपद्य सप्तकस्य च प्रतिपदार्थविवरणपुरस्सरं सम्यगत्र विवरणं कृतम् ॥
* ' शोभमानं ' इत्येकस्मिन् मुद्रितमूलपुस्तके पाठां दृश्यते.

Page #711

682 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[4:
वत्तव्यविशेषः--
अमुद्रितोऽयं ग्रन्थः समग्रश्चात्र दृश्यते। एतद्याख्यायाः No. 612 तमकोशे दृश्यमानभाष्ये क्वचिक्वचिदनुवादखण्डनादिकं दृश्यते । एतद्विवरणकर्तुर्नाम चात्र न दृश्यते ॥
No. 614 (1299/20).
सरस्वतीसूक्तम्.
Sarasvatisūktam. Sutstance--Palm-leaf. । Age of Ms.-Old. Size-148x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios-58-59.
Correct. Lines on a page--6. Complete or incompleteLetters in a line-60. ___Complete.
उपक्रमः
पावका नस्सरस्वती वाजेभिर्वाजिनीवती। यज्ञ वष्टु धिया वसुः। चोदयित्री सूनृतानां चेतन्ती सुमतीनाम् । यखं दधे सरस्वती ॥
उपसंहारः
ये ते सरस्व ऊर्मयो मधुमन्तो घृतश्श्रुतः । तानिनोंविता भव । पीपिवांसं सरस्वतः स्तनं यो विश्वदर्शतः। भक्षीमहि प्रजामिषम् ॥
॥ इति सरस्वतीसूक्तं समाप्तम् ॥

Page #712

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 683
प्रतिपाद्यविषयः___ ऋक्संहितायां ततस्ततस्संगृहीतेऽस्मिन् सूक्ते सरस्वतीस्तुतिप्रार्थनादिकं परिदृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
ऋक्संहितायां तत्रतत्रोपलभ्यमानाः सरस्वतीदेवताका मन्त्रा अत्र संगृहीता दृश्यन्ते । मुद्रिताश्चेमे सर्वे मन्त्राः ॥
No. 615 (2613/3). * वैश्यसन्ध्यावन्दनादिप्रयोगसंग्रहः. *Vaisya Sandhyāvandanādi Prayogasamgrahah. Substance-Palm-leaf. I Age of Ms.-Old. Size-111x1 inches. Condition of Ms.Good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios--61-63.
Incorrect. Lines on a page-7.
Complete or incomplete Letters in a line-48. ___ Incomplete.
Subject in brief :
This work points out the method of Sandhyā adoration and Mādhyānhika duties of Vaisyas and epitomises the textual recitations in connection with the performance of the ceremonies of tonsure, thread-bearing and inarriage among the Vaisyas.
उपक्रमःअपवित्रः । केशादिचतुर्विंशतिनाम । आसनमन्त्रःभूतप्रेतपिशाचादिविघ्नकर्तृनिवारणम् । सकृत्तं मन्त्रमुच्चार्य आसनं परिकल्पयेत् ॥ प्रणवमन्त्रः
भूम्यादि ऊर्ध्वलोकस्य उपनयने दिवाकरः। दशप्रणवसंयुक्तः प्राणायामः प्रकीर्तितः ॥

Page #713

684 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
[वेदः
उपसंहारःअश्मप्रदक्षिणम्
प्रदक्षिणक्रमेणैव अश्मस्थापनपूर्वकम् ।
प्रत्याहुतिभिः सप्तपदोऽनुक्रमयेत्सुधीः ॥ अरुन्धतीदर्शनम्
ध्रुवश्चारुन्धती चैव दर्शयार्या च कोपमा? ।
दैवतायनं दत्त्वा ? देवताश्च प्रणामयेत् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
___ अत्र वैश्यानां सन्ध्योपासनक्रम माध्याह्निकाचरणक्रमं च श्लोकरूपतत्तन्ममन्त्रनिर्देशपूर्व संगृह्य चौलोपनयनविवाहप्रयोगाश्च तथैव संगृह्याभिहिता दृश्यन्ते ॥ वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितोऽयं ग्रन्थः ।
No. 616 (C626).
सन्ध्यावन्दनप्रयोगः (ऋग्वेदायः).
Sandhyavandanaprayogah (Rigvediyam). Substance--Paper.
Age of Ms.-Old. Size-6x4} inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios-35.
*Correct. Lines on a page-11.
Complete or incompleteLetters in a line-19. | Incomplete.
उपक्रमःसकृदाचम्य
अपवित्रः पवित्रो वा सर्वावस्थां गतोऽपि वा। यः स्मरेत्पुण्डरीकाक्षं स बाह्याभ्यन्तरश्शुचिः ॥

Page #714

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IYSORE 685
द्विराचम्य । प्रणवस्य परब्रह्म ऋषिः, परमात्मा देवता, देवीगायत्रीछन्दः, प्राणायामे विनियोगः । ‘ओं भूः ओं भुवः ओं स्वः ओं महः ओं जनः ओं तपः ओं सत्यम् ओं तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गो देवस्य धीमाह धियो यो नः प्रचोदयात् । ओमापो ज्योती रसोऽमृतं ब्रह्म भूर्भुवस्स्वरोम्, इति मन्त्रेण प्राणायामत्रयं कृत्वा ममोपात्तदुरितक्षयद्वारा श्रीपरमेश्वरप्रीत्यर्थ प्रातस्सन्ध्यामुपासे ॥
उपसंहार:
ओं नमः प्राच्य दिशे नमः . . नमो नमः । यां सदा सर्वभूतानि . . युगधारिणे नमः। भद्रं नो अपिवातय मनः । ओं शान्तिः । यथा ऋषिसङ्ख्याप्रवरमुक्ता, अहं भो अभिवादये। द्विराचम्य । यस्य स्मृत्या च नामोक्त्या . . . प्रीयताम् ॥
॥ इति सायंसन्ध्याविधिः ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
अत्र प्रातर्मध्याह्नसायंकालेषु बचानुष्ठेयसंध्यावन्दनक्रमो गायत्रीकवचादिकथनसहितोऽभिहितः ॥ वक्तव्यविशेषः
समग्रमिदमस्मिन् कोशे दृश्यते, मुद्रितं च ॥
No. 617 (B 229).
सन्ध्यावन्दनप्रयोगः.
Sandhyāvandana prayogah. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-73x6 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Telugu
Correct or incorrectFolios-16.
Incorrect. Lines on a page-11.
Complete or incompleteLetters in a line-16.
Complete.

Page #715

686
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. caz:
Subject in brief :
This is a manual of textual recitations in connection with the Sandhyā adoration and points out the authorities for those recitations.
उपक्रमः
विप्रो वृक्षो मूलकं यत्र सन्ध्या
वेदाश्शाखा धर्मकर्माणि पत्रम् । तस्मान्मूलं सर्वतो रक्षणीयं मूले नष्टे नैव शाखा न पत्रम् ॥
श्रुतिस्मृत्युदितं कृत्यं यदाराधनसाधकम् । तद्विधायकमन्त्राणां वृत्तिं वक्ष्ये यथाक्रमम् ॥ यावन्तोऽस्यां विकर्मस्थाः पृथिव्यां बालिशा द्विजाः ।
तेषां पावित्र्यसिद्धयर्थं सन्ध्या सृष्टा स्वयंभुवा ॥ उपसंहारः
अङ्गष्ठतर्जन्युपमध्यमाख्यां(भ्यो)
नासाक्षियुग्मं श्रवणद्वयं च । नाभिं ततोऽङ्गष्ठकनिष्ठिकाभ्यां
करस्य मध्याद्धदयं ततश्च ॥ सर्वाङ्गळीभिश्च शिरस्तथासौ मूर्धानमन्ते स्पृशतीति केचित् । इति दर्पणस्मृतिः॥
॥ इति संध्याविधिः॥ प्रतिपाद्यविषयः
सप्रमाणप्रदर्शनमत्र सन्ध्योपासनप्रयोगः संगृह्यते ।
पकव्यविशेषः
असमग्रोऽयं ग्रन्थः, अमुद्रितश्चात्र कोशे दृश्यते ।

Page #716

HORRE:, H/T GOVERNMENT ORİENTAL LIBRARY, MYSORE 687
No. 618 (C 624).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
Sandhyāvandnamantrabhāsyam. Substance-Paper,
Age of Ms.-Old. Size-71 x 14 inches. Condition of Ms.-Good. Character--Telugu.
Correct or incorrectFolios—7.
Incorrect. Lines on a page-10. Complete or incompleteLetters in a line-20.
Complete.
JYH:
No. 617 taraa. उपसंहारः
No. 617 #1010a. प्रतिपाद्यविषयः
No. 617 #taa.
वक्तव्यविशेषःNo. 617 tara.
No. 619 (B 399). सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सप्रयोगम्.
Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Author-Krşņapandita. Letters in a line.—34. Substance-Paper.
Age of Ms.--Old. Size—8x61 inches.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrectCharacter-Telugu.
Correct. Folios-37.
Complete or incomplete-- Lines on a page-15.
Complete.

Page #717

688
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss. [वदः
उपक्रमः
इह खलु सकलसत्कर्मपरिगणनायामादितः परिगणनार्हस्य सन्ध्या वन्दनकलापस्य स्वरूपविशेषजिज्ञासा यथाकथञ्चिद्विगुणोऽपि
श्रेयान् स्वधर्मो विगुणः परधर्मात्स्वनुष्ठितात् । इति भगवदुपदेशात्स्वधर्मत्वेन श्रेयसीति हृदि निधाय निरन्तरशुश्रूषापरितोषितसदाचार्यमुखकमलोदीरितसिद्धान्तसारसागराग्निर्गळितमतिरहस्यामृतमाकलय्य यथायोगं प्रकाश्यते । तत्र तावत्सन्ध्यावन्दनं नित्यम्, 'अहरहस्संध्यामुपासीत' इति श्रुतावहरहरिति वीप्सावगमात ॥
उपसंहारः
आत्महादौ तथा भूमि स्पृष्टुति वचनात् । नक्षत्रं च तथा सूर्य द्विजानप्यभिवादयेत् । कनिष्ठानपि वेदज्ञान सन्ध्याकालेऽभिवादयेत् ॥ विना पुत्रं च शिष्यं च दौहित्रं दुहितुः पतिम् । इत्यादिवचोभिस्सन्ध्यादेवताभिवादनस्यानुक्तत्त्वात् द्विजाद्यभिवादनस्योक्तत्वाच्च तदभिवादनं न प्रस्तुतमिति वाक्यार्थः, ननु (तु) सन्ध्याया गरीयस्या अभिवादनमस्त्विति ॥
श्रीमान् राघवदैवज्ञवंश्यः श्रीकृष्णपण्डितः ॥ कारयामास हि स्पष्टं सन्ध्यावन्दनपद्धतिम् । पूर्णानन्दस्वरूपाय दक्षिणामूर्तये नमः ॥
प्राज्ञान प्राज्ञान् करोमीति दीक्षिताय स्वचिन्तया ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सन्ध्योपास्तेनित्यत्वोपपादनपूर्वकं तस्य मन्त्रार्थपरिक्षानपूर्वकानुष्ठेयत्वं संसाध्य तदनुष्ठानकालफलादिकं निर्वर्ण्य आशौचे सन्ध्यानुष्ठानप्रकारं प्रकाश्य सन्ध्याप्रयोगकथनपूर्वकं संन्ध्योपासनविनियुक्तमन्त्राणामर्थश्च अद्वैतसंप्रदायानुरोधेन सम्यग्विशदीकृतो दृश्यते ॥

Page #718

मत्रसंग्रहः, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, JITSORE 689
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितमिदं भाष्यम् । मुद्रितकोशाधन्तयोः परिदृश्यमानाः श्लोका अत्र न दृश्यन्ते । इदं च भाष्यं यजुश्शास्त्रीयसन्ध्यामन्त्रविवरणरूपमिति ज्ञायते ॥
No. 620 (C 465/1). सन्ध्यावन्दनमत्रभाष्यं सप्रयोगम्.
Sandhyāvandanamantrabhāsyam. Author-Krsnapandita. Letters in a line-32. Substance-Paper.
| Age of Ms.-Old. Size-91x3 inches.
Condition of Is.-Good.
Correct or incorrectCharacter-Telugu.
___Correct. Folios-39.
Complete or incompletetLines on a page-13.
Complete.
उपक्रमःस्मृत्यन्तरे तु विशेष उक्तःअहोरात्रस्य यस्सन्धिः सूर्यनक्षत्रवर्जितः। तत्र सन्ध्यामुपासीत सायं प्रातस्समाहितः ॥
इति
उदयात्प्राक्तनी सन्ध्या घटिकात्रयमुच्यते । सायंसन्ध्या विघटिका अत्तादुपरि भास्वतः ॥
उपसंहारः
No. 619 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 619 कोशवत्.
D.C.I.

Page #719

690
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः.
वक्तव्यविशषः--
मुद्रितमिदं भाष्यम् । अन्ते 40-41 पत्रयोः श्रीविद्यारण्यशंकराचार्याभ्यां प्रणीतं गायत्रीमन्त्रमात्रभाष्यमपि लिखितं दृश्यते ॥
No. 621 (4733). संध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सप्रयोगम्.
Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Author-Krsnapandita. | Letters in a line-46. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-128x1 inches.
Condition of Ms.-Not good. Character-Telugu.
Correct or incorrect
Correct. Folios-51.
Complete or incompleteLines on a page-6. ___ Incomplete.
उपक्रमः
__ अथाचमनविधिप्रकारः प्रतिपाद्यते । आचमनं त्रिविधम्–श्रौतं स्मार्त पौराणिकं चेति । तत्र प्रत्यक्षश्रुतिबोधितं श्रौतम् । सूत्रोक्तं स्मार्तम्। 'केशवाद्यैत्रिभिः पीत्वा' इतिववनोक्तं पौराणिकम् । तत्राद्यं तैत्तिरीयारण्यके प्रसिद्धम् । तच्च ब्रह्मयज्ञाङ्गम् । तच्चाश्वलायनानामपि ब्रह्मयज्ञाङ्गतया कर्तव्यम् । द्वितीयं पुनस्सन्ध्यादिनित्यकर्माङ्गम् । तृतीयं पुननिष्ठीवनशौचाद्यङ्गमिति विवेकः ॥
शौचान्ते च तथा पाने स्पृष्टास्पृष्टे च कर्मणि । पौराणाचमनं कुर्यानामभिः केशवादिभिः ॥ इति स्मृत्यन्तरे दर्शनात् । विशेषेण श्रुत्याचमनं षट्कर्मचन्द्रिका. याम्
देव्याः पादैनिभिः पीत्वा अब्लिङ्गैर्नवभिः स्पृशेत् । सप्तव्याहृतिसंयुक्तां गायत्रीं त्रिपदां शिरः ॥

Page #720

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 691
शिरोमन्त्रं द्विधा कृत्वा एते समस्य चतुर्विंशतिमन्त्रा भवन्ति । एतेषां विनियोगः केशवादीनामिव द्रष्टव्यः ॥
उपसंहारः
'वीर्य वै भर्गः' इति श्रुतेः वीर्य तेज इति श्रुत्यर्थः । भर्ग इति तेजोवचनामेति वृद्धैः पूर्व व्याख्यातत्वाच्च । अत्र प्राचीनाः भर्गो वृचिनभर्जनादिति भर्गपदं निराहुः । ब्रह्मणस्तेजोरूपत्वे एषोऽस्य परमानन्द इति भेदव्यपदेश ओपचारिक इति द्रष्टव्यम् । तथाचाद्वयानन्दलक्षणं सर्वजगदुपादानं परिपूर्णज्योतीरूपं विम्बस्थानीयं ब्रह्म वाक्यार्थतया पर्यवस. न्नम् । एतादृग्ब्राह्मं तद्रूपत्वेनेति शेषः । धीमहि ध्यायेमहि । स कोऽसौ यस्य ब्रह्मभेदो विवक्षित इत्याशङ्कय प्रत्यग्रूप इत्याह- धिय इति । यः प्रत्यङ् नः अस्माकं धियः अन्तःकरणवृत्तीरित्यर्थः । प्रचोदयात् प्रेरयति । अन्तःकरणवृत्त्यादिकं प्रकाशयतीति यावत् । तथाचान्तः .
प्रतिपाद्यविषयः
No. 619 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं मुद्रितरीत्या द्वितीयगुच्छमारभ्य चतुर्थगुच्छैकदेशपर्यन्तं विद्यते ॥
No. 622 ( 2509 )
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सप्रयोगम्. Sandyavandanamantrabhāṣyam.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.--Last five leaves are damaged.
Correct or incorrect
Author - Krsnapandita. Substance-- Palm-leaf
Size—16×1 inches. Character—Nagari.
Folios - 39.
Lines on a page-6. Letters in a line-70.
D.C.M.
Correct.
Complete or incomplete - Incomplete.
11*

Page #721

692 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
उपक्रम:
No. 619 कोशवत्.
उपसंहारः
ओं तत्सदिति निर्देशो ब्रह्मणस्त्रिविधः स्मृतः ॥ इति वचनेन तच्छब्दस्य ब्रह्मवाचकत्वात् [ वरेण्यं] पुरुषार्थकामिभिरर्थ्यमानं श्रेष्ठं भर्गः अविद्यादोषभर्जकं तेजः 'वीर्य वै भर्गः' इति श्रुतेः वीर्य तेज इति श्रुत्यर्थः । भर्ग इति तेजोवचन इति वृद्धैः पूर्व व्याख्या
तत्वाच्च ॥
--
प्रतिपाद्यविषयः
No. 619 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्य विशेषः
उपक्रमः
:--
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं आचमनविधिप्रकरणमारभ्य गायत्रीविवरणपर्यन्तं दृश्यते ॥
Author – Krishnapandita. Substance-Palm-leaf.
Size—72 x 43 inches.
Character---Nāgari.
Folios-- 19.
Lines on a page-8.
-
No. 623 (C 253).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सप्रयोगम् .
Sandhyavandanamantrabhāṣyam.
[ वदे:
Letters in a line - 18.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect
[ शुक्लाम्बरधरं विष्णुं शशिवर्णं चतुर्भुजम् । प्रसन्नवदनं ध्यायेत्सर्वविघ्नोपशान्तये ॥
Correct.
Complete or incompleteIncomplete.

Page #722

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यचं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 693
विनायकपदाम्भोजं विधिशंकरवन्दितम् । वन्दारुजनमन्दारं वन्दे स्यन्दन्मरन्दकम् ॥ ] यस्मिन् दर्पणबिम्बजृम्भितपुरीसंदर्भतुल्यं जगत्
भातं यत्परसंविदा यत इदं रूप्यादिवल्लीयते । यस्याज्ञानविजृम्भिता परभिदा वारीन्दुभेदादिवत् तं भूमानमुपास्महे हृदि सदा वामार्धजानि शिवम् ॥
श्रीराघवेन्द्रदेवज्ञवंश्यः श्रीकृष्णपण्डितः ।
प्रकाशयाम्यहं स्पष्टं सन्ध्यावन्दनपद्धतिम् ॥ तत्र तावत्सन्ध्यावन्दनं नित्यं 'अहरहस्सन्ध्यामुपासीत' इति श्रुतौ वीप्सावगमात् ॥
उपसंहारः
अकाले चेत्कृतं कर्म काले प्राप्ते पुनः क्रिया। कालातीते तु यत्कुर्यादकृतं तद्विनिर्दिशेत् ॥ इति । अस्यार्थः-अकाले अनागतकाले यदि कर्म कुर्यात् तस्य मुख्यकाले प्राप्त पुनः क्रिया पुनः करणं भवेत् । कालातीते तु गौणकालातिपत्तौ तत्कर्म न कुर्यादिति, किन्तु उक्तप्रायश्चित्तमेव कुर्यात् । तदुक्तम्
नित्यानामत्यये गौणः काल आगामिकालतः। गौणेऽतीते संचितं स्यान्नातीतं मुख्य आगते ॥ इति ।
प्रतिपाद्यविषयः
No. 619 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं सन्ध्याकालात्ययप्रायश्चित्तनिरूपणपर्यन्तं दृश्यते । अत्र ग्रन्थादौ दृश्यमानं हंसपादान्तर्गतं पद्यद्वयं कोशान्तरेष्वदशनात् लेखकालेखितमिति भाति ॥

Page #723

694
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
[वेद:
No. 624 (B 683).
* सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सप्रयोगम.
* Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-88x4 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect-Not Folios-15.
___so very incorrect. Lines on a page-10. Complete or incompleteLetters in a line-26. | Incomplete.
Subject in brief
The author of this work is not known. Tbe work seems to be an epitomisation of Kșşņa Pandita's Sandhyābhāsya.
उपक्रमः__संध्याभाष्यप्रारम्भः-सकलसत्कर्मपरिगणनायामादितः परिगणनाहसंध्यावन्दनकलापस्य स्वरूपविशेषजिज्ञासा श्रेयसीति हृदि निधाय यथायोगं प्रकाश्यते । तत्र तावत्संध्यावन्दनं नित्यम् 'अहरहस्संध्यामुपासीत' इति श्रुतेः । संध्यावन्दनाकरण बहुप्रत्यवायस्मरणाञ्चेति । तदाह गोभिल:
संध्या येन न विज्ञाता संध्या येनानुपासिता ।
जीवमानो भवेच्छूद्रो मृतः भ्यानोऽभिजायते ॥ विष्णुपुराणेऽपिउपसंहारः
कोऽसौ यस्य ब्रह्मभेदो विवक्षित इत्याशङ्कय प्रत्यग्रप इत्याहधिय इति । यः प्रत्यक्चेतनः अस्माकं धियः धीः अन्तःकरणवृत्तीरिस्यर्थः । प्रचोदयात् प्रेरयति । अन्तःकरणइत्या(वृत्त्या दिकं प्रकाशयतीति यावत् । तथा च अन्तःकरणतद्भावभासकसाक्षित्वन पूर्वोक्तं ब्रह्म ध्यायेमहीति निष्कृष्टार्थः ॥

Page #724

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ITSORE 695
प्रतिपाद्याविषयः
अत्र कृष्णपण्डितभाष्यानुरोधेन संध्यानित्यत्वतत्कालतत्फलाद्युपवर्णनपूर्वकं तद्विनियुक्तमन्त्राणां विवरणं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
आन्तमेतत्पर्यालोचनायामिदं भाष्यं कृष्णपण्डितीयसंध्याभाष्यसंग्रहरूपमिति ज्ञायते । कर्तुनाम चात्र न दृश्यते । अमुद्रितं चेदम् ॥
No. 625 (C 366).
* सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सप्रयोगम् .
* Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Author-Timmannācārya. | Age of Is.-Old. Substance-Paper.
Condition of Is.-Not so Size-91x4 inches.
Tery good. Character-Kanndar. Correct or incorrectFolios-108.
Correct. Lines on a. page-10. Complete or incomplete-- Letters in a line-26. _Complete.
Subject in brief :--
This work fixes up the time of offering morning and evening prayers and explains the meaning of the word Sandhyā and of the Sankalparākya as well as of the mantras recited while performing the three sandhyās according to Rk and Yajus Säkbā. The author seems to belong to the Dwaita school of Philosophy.
उपकम:
श्रीमत्सत्याधिराजं सुखमुखसुगुणं भाविसत्याधिराज वायुं सत्याधिराजं बुधगणविनुतं वेङ्कटार्य प्रणम्य ।

Page #725

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
सन्ध्यामम्रान्मनोज्ञान् त्रिसमयविहितान् ऋग्यजुर्वेदिनां च ___ व्याकुर्वे बुद्धिशुद्धथै मम गुरुवरगश्रीहरिप्रीतयेऽलम् ॥ ऋग्भाष्ये सूत्रभाष्ये दशनिगमशिरोदिव्यभाष्येषु गीता
भाष्ये तन्त्रादिसारे स्मृतिमुखसुकृतौ भारतार्थप्रकाशे । विक्षिप्तोक्तानुवर्मम स हि न भवेदन्यथाधीजदोषो
भाषारीत्युक्षणादेः परिचयरहितस्यागमार्थाभिधातुः॥ अथ सन्ध्योपास्तिः कर्तव्या 'अहरहस्सन्ध्यामुपासीत' इति श्रुतेः । प्रातरुत्थाय सन्ध्यामुपासीतेति भाष्योदाहृतश्रुतेश्च ॥
सन्ध्याहीनोऽशुचिनित्यमनर्हस्सर्वकर्मसु । यदन्यत्कुरुते कर्म न तस्य फलभाग्भवेत् ॥ नानुतिष्ठति यः पूर्वामुपास्ते न च पश्चिमाम् । स शूद्रवद्वहिष्कार्यः सर्वस्माद्दिजकर्मणः ॥
उपसंहारः
आ सत्येनेति शाखान्तरपाठः। आ सम्यक् सत्येन श्रीहरिणा कार्योन्मुखीकृतेन रजसा रजोगुणेनेत्यर्थः, ऋतं यथार्थज्ञानं, सत्यं तत्पूर्विका कृतिरित्युक्तेः यथार्थज्ञानपूर्वकं कर्म सत्यमित्युच्यते ॥
॥ इति सन्ध्याभाष्यं सम्पूर्णम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
__ अत्र सन्ध्याकालनिर्णयपूर्वकं तदीयसंकल्पवाक्यस्य सन्ध्याशब्दस्य चार्थमुपवर्ण्य सन्ध्येतिकर्तव्यताप्रमाणोपन्यसनपूर्वकं ऋग्यजुर्वेदिसन्ध्यात्रयविनियुक्तमन्त्राणामर्थ उपवर्णितो दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः__ एतन्निर्माता द्वैतमतीय इत्येतद्ग्रन्थपरिशीलनादवगम्यते । अमु. द्रितं चैतत् ॥

Page #726

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 697
No. 626 (C 1861). * सन्ध्यावन्दनमत्रभाष्यं सप्रयोगम् .
* Sandhyavandanamantrabhāsyam. Author-Timmnnācārya. Age of Ms.-Old. Substance-Papre.
Condition of Is.--VormSize-98x7 inches.
eaten here and there. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios-54.
Correct. Lines on a page-16. Complete or incompleteLetters in a line-28. ____Complete.
उपक्रम:
No. 625 कोशवत्. उपसंहारः
No. 625 कोशवत् . प्रतिपाद्यविषयः
No. 625 कोशवत.
वकव्यविशेषः
No. 625 कोशवत्.
No. 627 (674).
* सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
* Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Author-Tirumala yajvā. | Size-18x1 inches. Substance-Palm-leaf. | Character-Nagari.

Page #727

698
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
वेदः
Folios--6.
Condition of Ms.-Good. Lines on a page—7.
Correct or incorrect,
Correct. Letters in a line-70.
Complete or incompleteAge of Ms.-Old.
Incomplete. Subject in brief :
This commentary explains the mantras that are recited in Sandyā prayers, according to the Adwaita school of Philosophy.
उपक्रमः
सन्ध्यावन्दनमत्राणां वेदभाष्यानुसारतः । क्रियते बालबोधार्थ भाष्यं तिर्मलयज्वना ॥
आदौ प्राणायाममन्त्रमाह-ओं भूरिति । भूलोकाद्यभिमानिन्यो देवताः स्तूयन्ते । एता देवता मया कृतमाह्निकमनुजानन्त्वित्यत्र वा तात्पर्यम् । अवतीत्यों ब्रह्म भूः भूलोकाभिमानिनी देवता ओं ब्रह्मैव । अथवा एताः भूलोकाभिमानिनी(न्यो)देवताः सन्ध्यावन्दनादिकं मया कृतं ओं अनुजानन्तु । ओमित्यङ्गीकारे। एवमुत्तरत्र योजनीयम्। ओं तत्सवितुरिति गायत्रीप्रतिपाद्यस्य ब्रह्मत्वविवक्षया आदौ प्रणवोच्चारणम् । सवितुः सर्वप्रेरकस्य देवस्य दीव्यतीति देवः तस्य वरणीयं श्रेष्ठं सर्वैः प्रार्थनीयं तत् भर्गः तेजः धीमहि ध्यायेम । यः सविता परमेश्वरः नः धियः बुद्धिवृत्तीः ताः प्रचोदयात् प्रकर्षण तत्त्वबोधे प्रेरयतु(ति) तस्य भर्गों धीमहीत्यन्वयः ॥
उपसंहारः__ हे पितः धुलोक हे मातः हे पृथिवि 'इयं वै माता असौ पिता द्यौः पिता पृथिवी माता' इति श्रुतेः, वां युवामभिलक्ष्य इह कर्मणि यद्वचनमुपललते(ब्रुवे) ब्रवीमि, हे द्यावापृथिव्यौ इंद मदीयं वचनं सत्यमस्तु । किं तद्वचनमिति तु उच्यते-अवोभिः अस्मदीयरक्षणैः सह देवानां सर्वेषां युवां अवमे रक्षणे भूतं भवन्तं वयमपि भवत्प्रसादात्

Page #728

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यंच ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 699 इषं अन्नं वृजिनं तापवर्जितं जीरदानुं जीवनस्य दातारं विद्याम आलभेम। विद्ल लाभे ॥
इति श्रीमाधवसोमयाजिकुलावतंसमल्लयज्वतनयेन तिरुमलसर्वतोमुखयाजिना विरचितं सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सम्पूर्णम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
संध्यात्रयोपासनविनियुक्तमन्त्राणां अद्वैतसंप्रदायानुसारेण विवरणमत्र नातिविस्तरं नातिसंगृहीतं च दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितमिदं भाष्यमस्मिन् कोशे समग्रं च दृश्यते ॥
No. 628 (B 922). * सन्ध्यावन्दनमत्रभाष्यं सप्रयोगम् .
* Sandhyāvandanamantrabhāsyam. Author-Vibudhānanda | Letters in a line-16. Sarasvati.
Age of Ms.-Old. Substance-Paper.
Condition of Ms.--Good. Size-8x6 inches.
Correct or incorrect-. Character-Kannada..
Correct. Folios-127.
Complete or incompleteLines on a page-13.
Complete.
Subject in brief :
This commentary also vividly explains all the mantras, recited at the time of Sandhyopāsanā, according to the Yajus Sakhā. The commentator, Vibudhānandasaraswati is an Adwaitin and is the disciple of Sri Vasuderā. nandasaraswati.

Page #729

700
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
वेदः
उपक्रमः
यत्पादरजसस्सङ्गाच्छिलाऽभूदबला द्रुतम् । नौमि तं जानाजानिमप्रमेयमहर्निशम् ॥ यस्य स्मरणमात्रेण भवन्ति विगतभ्रमाः। जनास्तं श्रीविरूपाक्षं गोरीकान्तमहं भजे ॥ यद्भाष्याद्यवलोकेन मूढास्सर्वेऽपि पण्डिताः । भवन्ति तान् शङ्करार्यान् नमामि ज्ञानसिद्धये ॥ विद्यारण्यमुखान् सर्वान् यतीन् नत्वा यथामति । भाष्यं कारष्ये सन्ध्याया वेदवेदान्तमार्गतः ॥
अथ कदाचन वासुदेवानन्दसरस्वतीपदकमलसमाराधको विबुधानन्दसरस्वतीनामकोऽहमाश्रमधर्ममनुसृत्य ग्रामैकरात्रविधिना पर्यटन् विजयमङ्गलं नाम अग्रहारमगमम् । अर्थापारज्ञानेन वेदाध्ययनं निरर्थकमिति जानद्भिस्तत्रत्यैर्जनैः प्रतिदिनं स्वानुष्ठीयमानसन्ध्याया अर्थावबोध कमेकं ग्रन्थमारचय्यास्मभ्यं देयमिति क्रियासमभिहारेण प्रार्थितः भाष्यमिदं ग्रथितुमारभम् (भे) ॥
ननु सन्ध्यावन्दनं कथंभूतेन कर्तव्यम् । उच्यते-यज्ञोपवीती नित्योदकस्सन्ध्यामुपासीतत्याश्वलायनके तथा दर्शनात् यज्ञोपवीतिना कृतस्नानन मार्जनादिकं कुर्वता प्रदक्षिणं सन्ध्यावन्दनं कर्तव्यम् ॥ उपसंहारः
प्रकृते तु सन्ध्यावन्दनस्य बहलकालातिक्रमणे सप्तरात्रात् पूर्वमती. तसन्ध्यानुष्ठानं प्रायश्चित्तपूर्वक कार्यमिति वक्तुं न शक्यते, तथा शिष्टाचाराभावात्, स्मृतिकारैरनङ्गीकाराच्च । किन्तु यथोक्तप्रायश्चित्तमेव कृत्वा तत्कालोचितानुष्ठानमेव कार्यामति स्मृतिविदां स्थितिः ॥
कृत्याऽनया महादेवो भवानीकमिता प्रभुः। प्रीयतां मम सर्वात्मा सर्वलोकेश्वरेश्वरः ॥ किश्च श्रीशङ्कराचार्यविद्यारण्यमुखा बुधाः ।
अनुगृह्णन्तु मां विद्यादानेन प्रत्यहं भृशम् ॥ इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यपदवाक्यप्रमाणपारावारपारीणज्ञानानन्दमुनीश्वरान्तेवास्यन्यतमश्रीवासुदेवानन्दसरस्वतीशिष्यविबुधा. नन्दसरस्वतीविरचितं सन्ध्याभाष्यं समाप्तम् ॥

Page #730

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यच] GOVERNMENT ORIESTAL LIBRARY, AfYSORE 701 प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सप्रमाणप्रपञ्चनं संध्योपासनप्रकारमुपवर्ण्य संध्यात्रयोपयुक्तानां सर्वेषामपि मन्त्राणां विस्तरेण अद्वैतसंप्रदायमनुसृत्य विवरणं प्रणीतं दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेस्मन्निदं भाष्यं समग्रं दृश्यते, अमुद्रितं च । इदं च यजुस्संध्याभाष्यं श्रीवासुदेवानन्दसरस्वतीशिष्येण विवुधानन्दसरस्वत्याख्ययतिना प्रणीतमिति ग्रन्थान्तदृश्यमानप्रशस्तिपङ्ख्या ज्ञायते ॥
No. 629 (4707/1).
* सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
* Sandhyāvandanamantrabbāșyam. Author-Louhitya Nila- | Letters in a line-50. __kantha.
Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Correct or incorrect--Not Size-121 x 13 inches.
___so Tery correct. Character-Telugu.
Correct or incorrect
Correct. Folios-10.
Complete or incomplete - Lines on a page-6. ____Complete.
Subject in brief--
This comnentay by Louhitya Nilakaộtha is written in a very easy style and explains the mantras recited in Sandhyā worship according to Yajus Sāklā.
उपक्रम:
नत्वा महाजगतिविभूतिपरिभूतिकृत् । लौहित्यनीलकण्ठेन क्रियते मन्नपीठिका ॥

Page #731

702
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
आपोहिष्ठादिमन्त्रस्य सिन्धुद्वीपऋषिः स्मृतः । छन्दो गायत्रमापस्तु देवताः प्रोक्षणे च सः ॥
आपोहिष्ठेत्यादि । मयोभुवः हे आपः यूयं मयोभुवः स्थ सर्वभूतस्य सुखभूमयः खलु । मयः सुखम् । ' यद्वै शिवं तन्मयः ' इति श्रुतेः । किञ्च ता न ऊर्जे दधातन - ता एवंभूताः सुखभूमयः यूयं नोऽस्माकमूर्जे ऊर्जमन्नं दधातन धत्त । ऊर्ज इत्यूर्च्छब्दात् द्वितीयैकवचनस्यैकारो व्यत्ययेन । दधातनेति दधातेर्दानवाचिनो लोट् परस्मैपदमध्यमपुरुषबहुवचनस्य तप्तनप्तनधनाश्चेति तनादेशः । किमर्थमन्नमस्मभ्यामिति चेत्, महे रणाय चक्षसे महते रणाय रमणीयेन्द्रियाय इन्द्रि याणां महत्त्वरमणीयत्वसिद्धयर्थ, अन्नेन हीन्द्रियाणि महत्त्वरमणीयत्वशक्तियुक्तानि भवन्ति । किञ्च यो वश्शिवतमो रसस्तस्य भाजयतेह नः – हे आपः वः युष्माकं यः शिवतमो रसः तस्य भाजयतेह नः - इह जन्मनि नः अस्मान् तस्य भाजयत तं रसं सेवयत ॥
उपसंहारः—
एवमस्माभिर्बहुधा कृतानि यान्येनांसि सर्वा ता विष्य शिथिरेव देव - हे देव तानि सर्वाण्येनांसि विष्य अस्मत्सकाशाद्विसृज । शिथिरा शिथिलानि कुरु । अथा ते स्याम वरुण प्रियासः - हे वरुण अथ एवं भवत्कटाक्षानन्तरं ते तव प्रियासः स्याम । यथोपदेशं मन्त्रार्थो व्याख्यातः ॥
"
प्रतिपाद्यविषय:
अत्र याजुषसंध्यात्रयविनियुक्तमन्त्राणां पातकपरिहरणादिप्रार्थनपराणां ललितयैव वाक्यशैल्या अद्वैतमतानुरोधेन विवरणं कृतम् ॥
वक्तव्यविशेष:
अत्र 9 - 14 पत्रेषु अगस्त्य संहितास्मृतिचन्द्रिकादिसंगृहीतगायत्रीमन्त्रार्थक्रमः, गोपीचन्दनेनार्ध्वपुण्ड्रधारणक्रमः, आचमनसंध्याङ्गतर्पणादिक्रम इत्यादिकं संगृहीतं दृश्यते । अमुद्रितं चैतत् ॥

Page #732

मत्रसंग्रहः, भाष्यच GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IISORE 703
No. 630 (384/1).
* सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
* Sandhyāvandanamantrabhāsyam. Author-. Vidyāraṇya.? | Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-Good, Size-161 x 1 inches.
but worm-eaten here and
there. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios--8.
Correct. Lines on a page-7. Complete or incompletea Letters in a line-68.
Complete.
Subject in brief :-.
This commentary closely resembles that of Laubitya Nilakantha though the colophon says that the writer is Vidyaranya. The authorship, therefore, remains unsettled.
उपक्रमः
"आपोहिष्ठेति मन्त्राणां सिन्धुद्वीपऋषिः स्मृतः । छन्दो गायत्रमप्सु (मापस्तु) देवताः प्रोक्षणे च सः ॥
आपो हि ष्ठा मयोभुवः-हे आपः यूयं मयोभुवः स्था हि सर्वभूतसुखभूमयः खलु । मयः सुखम् , 'यद्वै शिवं तन्मयः' इति श्रुतेः । किञ्च, ता न ऊर्जे दधातन-ता एवंभूताः सुखभूमयः यूयं नः अस्माकं ऊर्जे अन्नं दधातन धत्त" इत्यादि No. 629 कोशवत् ॥ उपसंहारः
सर्वा ता विष्य शिथिरेव देव-हे देव ता तानि सर्वा सर्वाणि एनांसि विष्य अस्मत्सकाशाद्विसृज। शिथिरा शिथिराण(लानि)कुरु । इवेति वाक्यालङ्कारे । अथा ते स्याम वरुण प्रियास:-हे वरुण ! अथ एवं भवप्रक्षा (त्कटाक्षा) नन्तरं ते तव प्रियासः प्रियाः स्याम ॥
इति श्रीविद्यारण्यकृतं सन्ध्यावन्दनभाष्यं सम्पूर्णम् ॥

Page #733

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
प्रतिपाद्यविषयः
अत्राद्वैतसम्प्रदायानुसारेण प्रातर्मध्याह्नसायंसन्ध्यावन्दनेषूपयुक्ता. ना मन्त्राणां अर्थः सम्यक् विशदीकृतो दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः--
अमुद्रितमिदं भाष्यम् । No. 629 कोशान्तरे तु इदं भाष्यं लौहित्यनीलकण्ठप्रणीतमिति प्रतिज्ञातमेतत्समानानुपूर्वकं दृश्यते । अत्र त्वन्ते विद्यारण्यकृतमिति लेखनं दृश्यत । अतः कर्तृनामधेयसंशयचिह्न निर्दिष्टम् ॥
No. 631 (3096). * सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं सप्रयोगम्.
* Sandhyavandanamatrabhāsyam. Auther-Vidyaranya. Letters in a line-36. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-134 x 1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect
correct. Folios-68.
Complete or incompleteLines on a page-5.
Incomplete. Subject in brief :--
This commentary by Vidyāraṇya explains the mantras of the Rk Sandhyopāsanā, authoritatively indicating their application and pointing out the Rşi, Devatā and Chandas of every mantra.
उपक्रमः
अथ सन्ध्याविधिरुच्यते । आदौ सन्ध्याशब्दार्थनिर्णयः । दक्षः
अहोरात्रस्य या सन्धिः सूर्यनक्षत्रवर्जिता। सा च सन्ध्या समाख्याता मुनिभिस्तत्त्वदार्शभिः॥

Page #734

मन्त्रसंग्रहः भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 705
राज्यन्तयामे नाडी द्वे सन्ध्यायाः काल उच्यते ।
दर्शनाद्रविरेखायास्तदन्तो मुनिभिस्स्मृतः ॥ रविरेखाया दर्शनाद्युपलक्षितः कालः सन्ध्येत्यर्थः । स्मृत्यन्तरे
मुहूर्तमुदयात्पूर्व मुहूर्तमुदयात्परम् ।
सन्ध्याकालः स विज्ञेयः सायाह्न तु विपर्ययः ॥ अत एव
काले च वन्दिता सन्ध्या सा सन्ध्या फलदायिनी । अकाले निष्फला ज्ञेया सन्ध्या वन्ध्या वधूरिव ॥
उपसंहारः
मित्रो देवेष्विति । मित्रो भगवा . . . . . द्योतमानमनुष्येषु मध्ये यो जनः वृक्तबहिषे वृक्तं लून बाहयेन सः, बहिर्लवनासादनपूर्वक हविषो दाता ऋत्विगित्यर्थः, तस्मै इष्टव्रताः इष्टानि कल्याणानि याभिः सिध्यन्ति ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र प्रयोगप्रमाणोपन्यासपूर्वकं तत्तन्मन्त्रऋषिदेवताच्छन्दोनिरूपणपूर्वकं च बदवसंध्यावन्दनोपयुक्तमन्त्राणां अद्वैतसंप्रदायमनुसृत्य विस्तरेण विवरणं कृतम् ॥
वक्तव्यविशेषः
एतत्कोशान्ते 69-71 पत्रेषु श्रौतस्मातपौराणाचमनलक्षणानि लिखितानि दृश्यन्ते । No. 632 कोशे तत्तत्पत्राञ्चलेषु विद्यारण्यभाष्यमिति लेखदर्शनात्प्रायस्तत्समानानुपूर्ध्या एवात्र दर्शनादिदं विद्यारण्यप्रणीतमिति निर्दिष्टम् ॥
D.C.I.
1

Page #735

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
No. 632 (C 464).
* सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
* Sandhyāvandanamantrabhāsyam. Author--Vidyaranya. Letters in a line-28. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-81x51 inches.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrectCharacter-Telugu.
___Correct. Folios-13.
Complete or incompleetLines on a page-20.
Incomplete.
उपक्रमः
आपोहिष्ठेति नवर्चस्य सूक्तस्य अम्बरीषस्सिन्धुद्वीपः त्वाष्ट्रः त्रिशिरा आपो गायत्री । द्वे अनुष्टुभौ । पञ्चमी वर्धमाना । सप्तमी प्रतिष्ठा । आपो हि ष्ठेति । हि यस्मात् कारणात् हे आपः या यूयं मयोभुवः सुखस्य भावयित्र्यो भवथ ताः तादृशा यूयं नः अस्मान् ऊर्जे अन्नाय दधातन धत्त, अन्नप्राप्तियोग्यान् कुरुत ॥
उपसंहारः
___ भूर्भुवः स्वः पुरुष तर्पयामि । द्विराचम्य । कालाग्निरुद्रोपनिषद्विधिना त्रिपुण्ड्धारणं कुर्यात् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 631 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
No. 631 कोशे दृश्यमानग्रन्थ एवात्र कोशे क्रमव्यत्यासेन लिखितस्ततो न्यूनश्च दृश्यते । एतच भाष्यं विद्यारण्यकृतमित्यस्मिन् कोशे पत्राञ्चलेषु निर्दिष्टं दृश्यते ॥

Page #736

मंन्त्रसंग्रहः,भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, ITYSORE TO7
No. 633 (C 465/2).
* संध्यावन्दनमत्रभाष्यम्.
* Sandhyāvandanamantrabhasyam. Substance--Paper.
Age of Ms.-Old. Size-81x41d
Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect--Not Folios-42-48.
so very correct. Lines on a page--18. Complete or incompleteLetters in a line-32. ___Complete. Subject in brief :
This is also a commentary written in an easy style, on the Yajus Sandhyā mantras. The author is not known.
उपक्रमः
प्राणायाममन्त्रस्य भाष्यमाह-ओं भूरिति । भूलोकाभिमानिन्यो देवता ब्रह्मैक्येन स्तूयन्ते । भूः भूलोकाभिमानिनी देवता ब्रह्मवदित्यो. मिति विग्रहः । एवमुत्तरत्र योज्यम् । ओं तत्सदिति (तत्सवितुरिति) गायत्रीप्रतिपाद्यस्य ब्रह्मत्वविवक्षया आदौ प्रणवोच्चारणम् । सवितुः सर्वप्रेरकस्य देवस्य दीव्यमानस्य, दीव्यतीति देवः तस्य, वरेणीयं श्रेष्ठं सर्वैः प्रार्थनीयं तत् तथा प्रसिद्धं भर्गः तेजः धीमहि ध्यायामः ॥ उपसंहारः___ ज्योक् उजुलं दीर्घकालं सूर्य दृशे द्रष्टुं समर्थो भूयासम् । यः सूर्यः महतोऽर्णवात् समुद्रादुदगात् तादृशः बिभ्राजमानः दिवि दीप्यमानः साररस्य सलिलस्य मध्यात् ऋषभः कामानां लोहिताक्षः वर्षिताक्षः? रक्तरश्मिारत्यर्थः । विपश्चित् सर्वज्ञः सूर्यः मां मनसा पुनातु वर्णनीयेन रश्मिसंघेनेत्यर्थः । स्पष्टमन्यत् ॥
॥ इति संध्याभाष्यम् ॥ D.C.I.
45*

Page #737

708
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र याजुषसंध्यामन्त्राणां सरलया वाक्यशैल्या नातिविस्तृतं नातिसंगृहीतं च विवरणं कृतम् ॥
वक्तव्यविशेष:
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
अमुद्रितमिदं भाष्यं समग्रं चात्र दृश्यते । कर्तुर्नाम च न दृश्यते ॥
No. 634 (970/ 2).
संध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम् (नित्यमन्त्रार्थानुसंधानदीपिका).
Sandhyavandanamantrabhāṣyam.
Author—Nārāyanainuni.
Substance-Palm-leaf.
[वेदः
Size - 18×12 inches.
Character—Telugu.
Folios-- 6-14.
Lines on a page -T.
उपक्रमः
Letters in a line.-80.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect
Correct.
Complete or incomplete-Complete.
1 यत्प्रसादेन वेदार्थों हस्तामलकतां गतः । नमामि शठजिद्योगिचरणाम्बुरुहं हि तत् ॥ आपोहिष्ठादिमन्त्राणां व्याख्यास्सन्ति सहस्रशः । त्रय्यन्तार्थानुसारेण व्याख्येयं क्रियते मया ॥
आपोहिष्ठेति मन्त्रस्य सिन्धुद्वीपऋषिः गायत्रीच्छन्दः आपो देवताः । अपां प्रोक्षणे विनियोगः । आपोहिष्ठादिमन्त्राणां पाञ्चरात्रादिसच्छास्त्रेषुपरमात्मा देवतेत्यभिधानादत्रत्यदेवताशब्दाः परमात्मनारायणवाचकाः । अतोऽन्य परतया प्रतीयमानानामपि शब्दानां नामरूपव्याकरणश्रुत्या पर1' नमामि शठजिद्योगिचरणाम्बुरुहं हि मे । यत्प्रसादेन वेदार्थी हस्तालकतां गताः ॥
इति कोशान्तरे पाठ उपलभ्यते ।

Page #738

मन्त्रसग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 709 मात्मपरत्वं वेदान्ते निर्णीतम् । आपो हि ष्ठा मयोभुवः-हे आपः यूयं मयोभुवः स्थ हि सर्वस्य प्राणिजातस्य सुखभूमयो हि । 'यद्वै शिवं तन्मयः' इति मयश्शब्दस्य सुखसाधनवाचित्वात् तत्कार्यस्य तच्छन्देनाभिधानमत्र द्रष्टव्यम् ॥ उपसंहारः
हे वरुण अथ अनन्तर तव प्रियाः स्याम । त्वया सकलपापविमोचने कृते मुक्तसमस्तबन्धा वयं 'प्रियो हि ज्ञानिनोऽत्यर्थमहं स च मम प्रियः' इतिवदुत्तरोत्तरं तव प्रीतिवर्धकास्त्वदिच्छानुविधायिनः त्वत्स्वरूपगुणविभूत्यनुभवैकरसा भवेमेत्यर्थः ॥ - षष्टिप्रबन्धनिर्मातुः (निर्माता) शठकोपमुनीशितुः ।
दासो (शिष्यो) नारायणमुनिर्नित्यमन्त्रानुद(दा)श्चयत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सन्ध्याकालनिर्णयादिपूर्वकं यथाशास्त्रमनुष्ठितकर्मणः फलाभिधानसहितं च श्रीवैष्णवसम्प्रदायानुराधात् याजुषाणां प्रातमध्याह्नसायंसन्ध्यावन्दनविनियुक्तमन्त्राणां वेदान्तभगवच्छास्त्रानुरोधेन विवरणं सम्यकृतम् ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रितमिदं भाष्यम् । एतत्कोशान्ते एकस्मिन् पत्रे चक्राङ्कनयोग्यमासकालादिकं निर्णातं दृश्यते । एतत्प्रबन्धप्रणेतारः श्रीमदहोबलमठा. स्थानपरम्परायां द्वैतीकिं स्थानमधिष्ठिता यतिपुङ्गवा इति ज्ञायते । भाष्यस्यास्य नित्यामन्त्रार्थानुसंधानदीपिकेत्यपि व्यपदेशो दृश्यते ॥
No. 635 (4883). सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम् (नित्यमन्त्रार्थानुसन्धानदीपिका).
Sandhyāvandanamantrabhāsyam. Author-Narayanamuni. | Size-16 x 1 inches. Substance-Palm-leaf. I Character-Telugu.

Page #739

710
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSs.
[वेदः
Folios-37-48.
Condition of Ms.--Good. Lines on a page--6.
Correct or incorrect
Correct. Letters in a line-74.
Complete or incompleteAge of Ms.--Old.
___In-complete. उपक्रमः
'पुण्डरीकसमासीनं पाण्डुराभेन्दुसंनिभम् ।
अखण्डबोधजनकं हयग्रीवमुपास्महे ॥'
इत्यादावेकं श्लोकमात्रमधिकं दृश्यते । अन्यत्सर्व No. 634 कोशवत्.॥
उपसंहारः
___No. 634 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 634 कोशवत्. वक्तव्यविशेषःNo. 634 कोशवत्.
No. 636 (743/8). सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम् (नित्यमन्त्रार्थानुसन्धानदीपिका).
Sandhyāvandanamantrabhāṣyam. Author-Narayanamuni. | Letters in a line-54. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-101 x 1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect
Correct. Folios-3-12.
Complete or incompleteLines on a page-10. | Complete.

Page #740

मंत्रसंग्रहः,भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 711
उपक्रमः
No. 634 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 634 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 634 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
मुद्रितमिदं भाष्यम् । कोशेऽस्मिन् भाष्य कर्तुः कूरनारायण इति नाम निर्दिष्टं दृश्यते । कूरदेशाभिजनत्वात्तथा व्यपदेशः स्यादिति भाति। एतत्कोशादौ 3 पत्रेषु संग्रहेण गायत्रीप्राणायाममन्त्राणां विवरणं कृतं दृश्यते । तत्कर्तुर्नाम च न दृश्यते ॥
___No. 637 (1480/1). सन्ध्यावन्दनमत्रभाष्यम् (नित्यमन्त्रार्थानुसन्धानदीपिका).
Sandhyāvandanamantrabhāșyann. Author-Narayanamuni. | Letters in a line-50. Substance-Palm-leaf.
Age of Ms.-Old. Size-151x11 inches.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrectCharacter-Telugu.
Correct. Folios-16.
Complete or incompleteLines on a page-6. ___Complete.
उपक्रमः
_No. 634 कोशवत्. उपसंहारः
No. 634 कोशवत्.

Page #741

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT JISS.
प्रतिपाद्यविषयः____No. 634 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 634 कोशवत्.
No. 638 (511/3).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम् (नित्यमन्त्रार्थानुसन्धानदीपिका).
Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Author-Narayanamuni. | Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-WormSize-166X14 inches.
eaten here and there. Character-Grantha. Correct or incorrectFolios-8.
Correct. Lines on a page-10.
Complete or incompleteLetters in a line-66.
Complete,
उपक्रमः
___No. 634 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 634 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 634 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 634 कोशवत्.

Page #742

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 713
No. 639 (930/1).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम् (नित्यमन्त्रार्थानुसन्धानदीपिका).
Author—Nārāyanamuni.
Substance-Palm-leaf.
Size—143 × 1 inches.
Character—Grantha.
Folios-6.
Lines on a page--9.
उपक्रमः
Sandhyavandanamantrabhāṣyam.
No. 631 काशवत् .
प्रतिपाद्य विषयः
उपसंहारः
उकारो लक्ष्मीवाचकः, अवधारणवाचको वा 'तदेवाग्निस्तद्वायुस्तत्सूर्यस्तदु चन्द्रमाः' इत्यत्रैवकारस्य स्थाने उकारस्य प्रयोगात् ॥ पञ्चविंशत्यक्षरो मकारः चतुर्विंशत्तत्वात्मकप्रधानाद्यतिरिक्तं जीवात्मानमाह । मन अवबोध
No 634 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
No. 634 कोशवत्.
Letters in a line-50.
Age of Ms. — Old.
Condition of Ms. --Not good.
Correct or incorrect-
1
Correct.
Complete or incompleteIncomplete.
No. 640 (1362/2).
*सन्ध्यावदन्नमन्त्रभाष्यम्.
* Sandhyāvandanamantrabhāsyain.
Author-Sankarācārya.
Substance-Palm-leaf.
Size — 16‡ ×13 inches. Character — Grantha.

Page #743

714
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [र्वेदः
Condition of Ms. - Wormeaten here and there.
Folios-26.
Lines on a page--8.
Letters in a line-62.
Age of Ms.—Old.
उपक्रमः
सन्ध्याभाष्यमिदं गुह्यं ब्रह्मज्ञानप्रदीपकम् । शंकरार्येण भगवत्पादाचार्येण निर्मितम् ॥
सिद्धमिह देवतिर्यमनुष्यस्थावरसंज्ञानामात्मनां भगवानेवात्मेति भगवदाधारत्वात् भगवच्छेषतया भगवत्प्रकारत्वात् । भगवांश्च तेषां जीवात्मनां स्वामीति सिद्धम् । कुतः तेषां नियामकत्वात्, तदाधारत्वाच्च । आत्मपरमात्मनोश्च शरीरशरीरिभावेन तादात्म्यम् । तद्यथाअन्तर्यामिब्राह्मणे “ य आत्मनि तिष्ठन्नात्मनोऽन्तरो यमात्मा न वेद यस्यात्मा शरीरं य आत्मानमन्तरो यमयत्येष त आत्मा अन्तर्याम्यमृतः” इति ॥
उपसंहारः—
सूर्यः सुष्ठु स्वकर्मसु प्राणिनः प्रेरयन् विपश्चित् सर्वज्ञः स भगवान् क्षीरसागरशायी नारायणो मनसा अस्मद्विषयप्रसादप्रवणेन चित्तेन मामां स्वाराधनयोग्यत्वाय पुनः पुनातु । पूर्वोक्तानां पश्येमेत्यादिबहुवचनानां मामित्यनेनैकार्थत्वेऽपि वाक्यभेदेन सामानाधिकरण्याभावादस्मानिति विपरिणामो न कृत इत्यखिलमनवद्यम् ॥
इति श्रीशंकराचार्य भगवता विरचितं सन्ध्याभाष्यं समाप्तम् ॥
प्रतिपाद्य विषयः
No. 615 कोशे द्रष्टव्यः.
Correct or incorrectAppears to be correct. Complete or incompleteComplete.
वक्तव्य विशेषः
एतद्भाष्यानुपूर्वी च आन्तं प्रायः सुदर्शन सूरिभाष्यानुपूर्वी दृश्येव दृश्यते, परं त्वाद्यन्तयोः क्वचित्क्वचिन्मध्ये च किञ्चित्किचित्पाठभेद उपल* बृहदारण्यके माध्यंदिनपाठानुसार्येतत्

Page #744

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IYSORE T15 भ्यते । तावन्मात्रेण तत्रत्यमङ्गलपद्यादर्शनेन भाष्यकृन्नामभेददर्शनेन च इदं भाष्यं ततः पृथनिर्दिष्टम् । कोशेऽस्मिन् भाष्यकर्तुः शंकराचार्यभगवान् इति नामधेयमन्ते लिखितमस्ति । एवमेवादौ च मङ्गलपये प्रतिझातम् । न तावताऽस्य प्रसिद्धशंकराचार्यपरत्वं संभाव्यते । यतोऽत्र भाष्ये मन्त्रार्थविवरणं विशिष्टाद्वैतसंप्रदायानुरोधेनैव दृश्यते । अत एतत्कर्तुः विशिष्टाद्वैतसंप्रदायानुयायिनः शंकराचार्य इति नामधेयमिति ज्ञायते । No. 641 कोशे तु आदौ मङ्गलश्लोके 'शंकरायेण' इत्यस्य स्थाने शठकार्येण इति शोधनं कृतं दृश्यते। परं तु तन्निरवलम्बनामत्यस्माभिः परित्यक्तम् । 'शठार्याउँण' इति पाठश्चेदुपलभ्येत तदा सुसंगतं स्यादिति ॥
No. 641 (B 138).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Author-Sankarācārya. | Letters in a line-22. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-8x6 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect
___Almost correct. Folios-28.
Complete or incompleteLines on a page-22.
Complete.
उपक्रमः___No. 640 कोशवत्. उपसंहारः
___No. 640 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 645 कोशे द्रष्टव्यः.

Page #745

716
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
[वेदः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् मङ्गलपद्ये 'शंकराउँण' इत्यत्र 'शठकार्येण' इति शोधनं कृतं दृश्यते । अत्रत्यकोशेषु तादृशपाठानुपलम्भादस्माभिः न तत् ग्रन्थकर्तृनामधेयं निर्दिष्टम् । 'शठार्याउँण' इति पाठश्चेदुपलभ्येत तदा सुसंगतं स्यादिति भाति ॥
No. 642 (3427/1).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम् .
Sandhyāvandanamantrabhāṇyāu. Author-Sankarācārya. Age of Ms.--Old. Substance--Palin-leaf.
Condition of Ms.--Good, Size-91x1 inches.
but last folio is broken. Character.-Grantha.
Correct or incorrectFolios-62.
Almost correct. Lines on a page--6. Complete or incompleteLetters in a line-36. ____Incomplete.
उपक्रमः_No. 640 कोशवत्.
उपसंहार:
___No. 640 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 645 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
No. 640 कोशवत्.

Page #746

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 717
No. 643 (4578/4).
Author—Sankarācārya. Substance-Palm-leal.
Size—123 × 13 inches.
Character—Grantha.
उपक्रमः --
सन्ध्यावन्दनमत्रभाष्यम्.
Sandhyavandanamantrabhāṣyam.
Folios-67-95.
Lines on a page-7.
No. 640 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः---
No. 640 कोशवत् .
Letters in a line-50.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good.
उपसंहारः
आपः पूर्वोक्ताः पृथिवीं पुनन्तु । पृथिवीशब्दः पृथिव्यादिपञ्चमहाभूतोपलक्षणार्थ:, तेन च तत्सङ्घातोऽनुष्ठातृपरिग्रहो देह उपलक्ष्यते, तदनुष्ठातृवचनत्वादस्य मन्त्रस्य । तां पृथिवीं मदीयामित्यर्थः । ताभिरद्भिः पूता सा पृथिवी क्षेत्रभूता मां क्षेत्रनं पुनातु । किं चापश्च मां पुनन्तु । अपि च ब्रह्मणस्पतिः ब्रह्मणो वेदस्य पतिः पाता
Correct or incorrectAlmost correct.
Complete or incompleteIncomplete.
वक्तव्यविशेष:
कोशे ऽस्मिन्निदं भाष्यं माध्याह्निक सन्ध्यावन्दनारम्भपर्यन्तं दृश्यते ॥

Page #747

718
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
No. 644 (A 391/3). *सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यं कर्णाटकभाषात्मकम् .
* Sandhyāvandanamantrabhāșyam. Author-Sri Rañgācārya. Į Letters in a line--20. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-128x8 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Telugu.
Correct or incorrect--
Correct. Folios-20-29.
Complete or incompleteLines on a page--28. | Complete. Subject in brief :
. This work explains, in Kannada, the meaning of the mantras of Sandhyāvandana.
उपक्रमः
श्रीभूनीळापति वन्दे गायत्रीप्रतिपादितम् । सर्वकर्मसमाराध्यं श्रीमन्नारायणं सदा ॥
मूलस्य पदविभागक्रमः-आपः हि स्था मयोभुवः । ताः नः ऊर्जे दधातन।महे रणाय चक्षसे । यः वः शिवतमः रसः। तस्य भाजयत इह नः। उशतीः इव मातरः । तस्मै अरं गमाम वः । यस्य क्षयाय जिन्वथ । आपः जनयथा च नः ।
कर्णाटभाष्यम्-हे आपः एलै उदकगळिरा नीवु परमात्मने मयोभुवः स्था हि-सर्वप्राणिसमूहक्कू सुखसाधनभूमिगळल्लवे ॥ . उपसंहार:___'प्रियो हि ज्ञानिनोऽत्यर्थमहं स च मम प्रियः' एंबरीत्या उत्तरोत्तरप्रीतिवर्धकरागि निन्न इच्छानुयायिगळागि निन्न स्वरूपरूपगुणविभूत्यनु भवैकरसरागि आगुवेबु एंदु अर्थवु । इल्लि सर्वत्र प्रयोगिसल्पाहरुव वरुणसूर्याप्शब्दगळिगे तदन्तर्यामियादनारायणपरवाद अर्थवेंदु श्रुतिस्मृत्या. दिप्रमाणगळ बलविंद तिळियबेकु ॥

Page #748

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 719
इति कर्णाटकभाषाभाष्यसहितं सन्ध्यागायत्रीभाष्यं सम्पूर्णम् ॥ श्रीनिवासपुरस्थेन वादिभीकृत्कुलेन्दुना ।
श्रीरङ्गार्येण सन्ध्याया भाष्यं भाषामयं कृतम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र श्रीमन्नारायणमुनिप्रणीतभाष्यानुरोधेन संस्कृतभाषानभिज्ञाना मपि मन्त्रार्थबोधाय पदविभागप्रदर्शनपूर्वकं सन्ध्यात्रयविनियुक्तमन्त्राणां श्रीवैष्णवसंप्रदायमनुसृत्य कर्णाटभाषया विवरणं कृतम् ॥ वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितोऽयं ग्रन्थः ॥ ग्रन्थकृदयं महीशूरदेशान्तवर्तिचामराजपुर. निकटस्थश्रीनिवासपुरवासी श्रीवैष्णवसंप्रदायानुसारीति ज्ञायते ॥
No. 645 (B 753).
सन्ध्यावन्धनमन्त्रभाष्यम् .
Sandhyāvandanamantrabhāsyam. Author-Sudarśanasūri.
Age of Ms.-Old. Substance-Paper.
Condition of Ms.-Good. Size-8x6 inches. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios--27.
___Correct. Lines on a page—26. Complete or incompleteLetters in a line-18. ____Complete.
उपक्रम:
वरदमिश्रपदाब्जसमाश्रयप्रथितसम्भृतसम्पदुपागमः । अहमवाङ्मनसावसरं हरेश्वरणपद्मयुगं शरणं व्रजे (श्रये) ॥ लक्ष्मीलक्ष्मीशपादाभ्यामियमस्तु नमस्कृतिः । श्रुतिस्मृत्युदितं कर्म यदाराधनसंश्रयम् ॥ वरदश्रीनृसिंहार्यस्योपदेशबलोदिताम् । सन्ध्यावन्दनमन्त्राणां विदधे वृत्तिमन्विताम् ॥

Page #749

720
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT JİSS. [92:
सिद्धमिह देवतियङ्मनुष्यस्थावरस्थानामात्मनां भगवनियाम्यभगवद्धार्यभगवच्छेषतया भगवत्कैकर्यकारकत्वात् (त्प्रकारत्वात्) भगवतश्च तत्प्रतिसंबन्धितया तन्नियामकतद्धारकतच्छषितया तत्प्रकारत्वादाकृतिवाचिनां शब्दानामपर्यवसानवृत्त्या भगवत्पर्यन्तस्वार्थाभिधायित्वात्परमपुरुषस्य शब्दैकगोचरत्वेन शब्दस्य च विशेषणविशेष्यभावसामानाधिकरण्यमुखेन गमकत्यव्यवस्थापनाजीवपरमात्मनोः शरीरशरीरिभावेन तादात्म्यम् । तथाचान्तर्यामिब्राह्मणे
उपसंहारः
पुनरपि कीदृशः? लोहिताक्षः तरुणतरणिकिरणविकसितसरसीरुहवदरुणेक्षण इत्यर्थः, सूर्यः पूर्वोक्तनिर्वचनः विपश्चित् स भगवान् क्षीरार्णवशायी नारायणः मनसा अस्मद्विषयप्रसादप्रवणेन मानसेन मां स्वाराधनयोग्यत्वाय पुनः पुनातु । पूर्वोक्तानां पश्येमेति बहुवचनानां मामित्यनेनैकार्थत्वेऽपि वा सामानाधिकरण्याभावो विपरिणामो वा। अखिलजनवन्धगुरुषु बहुवचनमित्यनुशासनान्मामित्यने नै]कार्थत्वेऽपि वाक्यभेदेन सामानाधिकरण्याभावान्न दोषः ॥
हरितान्वयदीपेन व्यासनाम्ना विपश्चिता।
मन्त्रभाष्यमिदं गुह्यं लिखितं (निखिलं) निरणायि तत् ॥ इति श्रीरङ्गराजदिव्याज्ञालब्धवेदव्यासापरनामधेयस्य श्रीसुदर्शनाचार्यस्य कृतिषु सन्ध्यावन्दनभाष्यं सम्पूर्णम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र भगवन्नामकीर्तनमहिमोपवर्णनपूर्वकं भगवतो हरेस्सर्वान्तरात्मत्वमभिधाय मन्त्रलक्षणतन्दादिकं प्रकाश्य श्रीवैष्णवसम्प्रदायानुसारेण यजुर्वेदानातानां सन्ध्यावन्दनमन्त्राणां सम्यग्विवरणं कृतम् ॥
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितमिदं भाष्यं श्रीवैष्णवसंप्रदायानुसारि च दृश्यते ।

Page #750

मन्त्रसंग्रहः, भाध्य च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 721
No. 646 (B 190).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
Sandhyāvandanainantrabhāsyanı. Author-Sudarsanasuri. | Letters in a line-16. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size-75 x 6 inches.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrectCharacter-Telugu.
Almost correct. Folios-58.
Complete or incompleteLines on a paage-12.
Complete.
उपक्रमः
No. 645 कोशवत्. उपसंहारः--
___No. 645 कोशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 645 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः--
No. 645 कोशवत्.
No. 647 (1462/2).
सन्ध्यावन्दनमन्त्रभाष्यम्.
Sandhyāvandanamantrablıāșyam. Author-Sudarsanasuri. | Size-171x1 inches. Substance-Palm-leaf. I Character-Telugu. D.C.I.
16

Page #751

722
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Folios-53-80. Lines on a page-5.
Letters in a line-84.
Age of Ms.—Old.
उपसंहारः-
No. 645 कोशवत् .
उपक्रमः --
'वरदमिश्र ' इत्यादिमपद्यमात्रमत्र न दृश्यते । अन्यत्सर्वं No. 645
कोशवत् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 645 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 645 कोशवत् .
उपक्रम:
[ वैद:
Condition of Ms. - Good. Correct or incorrectAlmost correct.
Author—Venkatakrsnā
cārya. Substance--Paper. Size-7x 5 inches. Character — Nāgari.
Folios-36.
Lines on a page-14.
No. 648 (B746 ) .
सन्ध्याभाष्यं ऋक्शाखीयम्. Sandhyābhāṣyam.
Complete or incompleteComplete.
-
Letters in a line-26. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good. Correct or incorrect
लक्ष्मीलक्ष्मीशपादाभ्यामियमस्तु नमस्कृतिः । यया निखिलभाग्यानि भवेयुर्भजतां हारम् ॥ १॥
Correct.
Complete or incompleteIncomplete.

Page #752

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 7:23
श्रुतिस्मृत्युदितं कर्म यदाराधनसाधनम् । तद्विधायकमन्त्राणां वृत्तिं वक्ष्ये यथाक्रमम् ॥२॥ यावन्तोऽस्यां विकर्मस्थाः पृथिव्यां बालिशा द्विजाः । तेषां पावित्रयसिद्धयर्थ सन्ध्या सृष्टा स्वयम्भुवा ॥ ३॥
व्यासः
उपास्तिः सन्धौ सूर्यस्य निशायां दिवसस्य च । तामेव ताभ्यां तस्मात्तु प्रवदन्ति महर्षयः ॥ ४॥
सूर्यान्तर्गतभगवद्धयानं सन्ध्येत्युक्तं भवति । सन्ध्याधिकारकालः
मौञ्जीवन्धनमारभ्य सायंप्रातश्च कालयोः । मध्याहेऽपि च कर्तव्यं यावत्प्राणविमोक्षणम् ॥ प्रातस्सन्ध्यां सनक्षत्रामुपासीत यथाविधि । सावित्री पश्चिमां सन्ध्यामनस्तमितभास्केर ॥
उपसंहारः
यत्किश्चिद्दुरितं यच्चान्यत्पापं मयि निष्पन्नमिदं पापजातं तत्कर्तारं माममृतयोनौ मरणरहिते जगत्कारणे सत्ये बाधरहिते ज्योतिषि स्वयम्प्रकाशे जुहोमि प्रक्षिपामि अहमनेन होमेन सर्व भस्मीकरोमी. त्यर्थः । तदर्थमिदमभिमन्त्रितं जलं स्वाहा मदीये वकाग्नौ सुष्ठु हुतमस्तु ॥
इति श्रीरामचन्द्रपरिवाटपादारविन्दपरिचारकश्रीमद्वयासमुनि वरदगोपालकृष्णमठाभिमानिनो नागावधानि[नः] पुत्रेण श्रीमद्रघुनाथतीर्थयतिपतिकृपापात्रेण वेंकटकृष्णाचार्येण कृतम्रक्सन्ध्याभाष्यं सम्पूर्णम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
द्वैतमतानुसारेण सप्रमाणोपन्यासं सन्ध्याकालनिर्णयादिपुरस्सरं संध्यानुष्ठानफलप्रकाशनसीहंत च सन्ध्यात्रयान्तर्गतनिखिलमन्त्राणामर्थः सम्यगत्राभिहितो दृश्यते ॥
D.C.M.
46*

Page #753

724 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
एतद्भाष्यप्रणेता वेंकटकृष्णार्यः श्रीव्यासमुनिवरदगोपालकृष्णमठाभिमानिनागावधानिपुत्रः श्रीरघुनाथतीर्थयतिशिष्यश्चेति ग्रन्थान्त परिदृश्यमानप्रशस्तिपङ्ख्या ज्ञायते ||
वक्तव्यविशेषः
इदमेव भाष्यं मध्वाचार्यकर्तृकमिति आनन्दाश्रममुद्रणालये माध्याद्विकसंध्याप्रकरणारम्भपर्यन्तं मुद्रितं दृश्यते । अत्र तु बहुषु कोशेषु वेंकटकृष्णार्यकर्तृकमेवेदमित्युल्लिखितं दृश्यते ॥
Author— Venkatakrsnacārya. Substance-Paper. Size - 16×12 inches. Character—Nagari. Folios—23.
Lines on a page-10.
उपक्रमः
No. 648 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 649 (4001/3).
सन्ध्याभाष्यं ऋक्शाखीयम्. Sandhyābhāṣyam.
No. 648 कोशवत् .
प्रतिपाद्यविषयः
―
No. 648 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 648 कोशवत् .
Letters in a line - 60. Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect
Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #754

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 725
No. 650 (1108/2).
सन्ध्याभाष्यं ऋक्शाखीयम् .
Sandhyābhāșyam. Author-Venkatakrsna. | Letters in a line-68. ___carya.
Age of Ms.-Old. Substance-Palm-leaf. Condition of Ms.-Good. Size-151x1 inches. Correct or incorrect-- Character-.-Nagari.
Correct. Folios-123-155.
Complete or incompleteLines on a page-7.
Complete.
उपक्रमः--
___No. 648 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 648 काशवत्. प्रतिपाद्यविषयः
No. 648 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
No. 648 कोशवत्.
एतत्कोशान्ते नन्दनाश्वयुजशुक्लपञ्चम्यां सौम्यवासरे एतद्रून्थलेखनसमाप्तिकालो निर्दिष्टो दृश्यते ॥
_No. 651 (2437/4). सन्ध्याभाष्यं ऋक्शाखीयम्.
Sandhyābhāsyam. Author-Venkatakrsna- Substance-Palm-leaf. cārya.
| Size-131 x 24 inches.

Page #755

726
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[वेदः
Character-Nagari. Folios-3-26. Lines on a page--11. Letters in a line-50. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Not good. Correct or incorrect--
___Correct. Complete or incomplete___Incomplete.
उपक्रमः--
प्रक्षाळ्य हस्तौ चाभ्युक्ष्य पादं शीर्ष तथैकतः । मध्यमाङ्गुलिपृष्ठैश्च संस्पृशेद्धाणमूर्धकम् ॥ हस्तौ प्रक्षाळ्य संस्पृश्य प्राणादिद्वादशं पृथक् । अङ्गष्ठेन प्रदेशिन्या घ्राणौ पश्चादुपस्पृशेत् ॥
उपसंहारः
No. 648 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 648 कोशवत.
वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन् एतद्भाष्यादिमभागो न दृश्यते.
No. 652 (C 634). सन्ध्याभाष्यं ऋक्शाखीयम्.
Sandhyābhāșyam. Author-Venkatakrsna- Letters in a line-38. cārya.
Age of Ms.-Old. Substance-Paper.
Condition of Ms.-Good. Size-91x4t inches.
Correct or incorrect Character-Nagari.
Correct. Folios-24.
Complete or incompleteLines on a page-12. ___ Incomplete.

Page #756

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 727
उपक्रम:
No. 648 कोशवत्.
उपसंहारः
अधोदिशि - शेषः वारुणी मित्रः मैत्री एभिरुपास्यः शेषशायी । अवान्तरदिशि - गणेशः तदुपास्यः सङ्कर्षणः । एकोनपञ्चाशन्मरुतः । तदुपास्योऽनिरुद्धः । स्वर्नामकः अनिरुद्धसङ्कर्षणः । प्रतिहारनामको अनिरुद्धः निधननामकसङ्कर्षणरामः ॥
॥ इति प्रातस्सन्ध्याप्रकरणं सम्पूर्णम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 618 कोशे द्रष्टव्यः.
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं प्रातस्सन्ध्याप्रकरणान्तमेव दृश्यते ।
No. 653 (B968).
* सन्ध्याभाष्यं यजुश्शाखीयम्.
* Sandhyābhāsyam.
Author—-Venkatakrsna
cārya. Substance-Paper. Size—8x61⁄2 inches. Character—Nagari.
Folios-80.
Lines on a page-12.
Subject in brief :
:–
Letters in a line-16. Age of Ms. – Not very old. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-Not so very correct. Complete or incompleteComplete.
This Bhasya gives out the meanings of the Sandhya mantras according to Yajus Šākhā, following the Dwaita system of philosophy.

Page #757

728
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT VSS.
उपक्रमः
लक्ष्मीलक्ष्मीशपादाभ्यामियमस्तु नमस्कृतिः । यया निखिलभाग्यानि भवेयुर्भजतां हरिम् ॥ श्रुतिस्मृत्युदितं कृत्यं यदाराधनसाधनम् । तद्विधायकमन्त्राणां वृत्तिं वक्ष्ये यथाक्रमम् ॥ यावन्तोऽस्यां विकर्मस्थाः पृथिव्यां बालिशा द्विजाः। तेषां पावित्र्यसिद्धयर्थ सन्ध्या सृष्टा स्वयंभुवा । उपास्तिः सन्ध्या सूर्यस्य निशाया दिवसस्य च ।
तामेव ताभ्यां तस्मात्तु प्रवदन्ति महर्षयः । सूर्यान्तर्गतभगवद्धयानं सन्ध्येत्युक्तं भवति । सन्ध्याकालः
प्रातस्सन्ध्यां सनक्षत्रामुपासीत यथाविधि ।
सावित्री पश्चिमां सन्ध्यामनस्तमितभास्करे ॥ उपसंहारः
अथ त्वत्प्रसादेन पापविनाशानन्तरं त्वत्प्रसादलब्धज्ञानेन ते तव प्रियासः प्रियाः स्मः। वरुणेति संबोधनम् । एतदुक्तं भवति-हे देव क्रीडादिगुणविशिष्ट हे वरुण वरुणशब्दवाच्य त्वत्प्रसादात् ध्वस्तसमस्तकिल्बिषा इहलोकपरलोकयोः कृतकृत्या भवेमेत्युपस्थाता प्रार्थयते ॥
॥ इति यजुस्संध्याभाष्यं संपूर्णम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सप्रमाणप्रपञ्चनं सन्ध्योपासनाचरणप्रकारं प्रकाश्य याजुषा. नुष्ठेयसन्ध्यात्रयविनियुक्तमन्त्राणां केशवादिनाममन्त्राणां च ललितयैव वाक्यशैल्या द्वैतमतानुरोधेन विवरणपूर्वकं सन्ध्याचरणतदभावयोः फलप्रत्यवायादिकं चोपवर्णितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं समग्रं दृश्यते । अमुद्रित चैतत् । यद्यप्यत्र एतद्भाष्यप्रणेतुर्नाम न दृश्यते । तथापि एतत्कोशालयोपलभ्यमानवेंकट

Page #758

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 729
कृष्णार्यप्रणीतबहृवसन्ध्याभाष्यग्रन्थानुपूर्ध्या एव बहुशस्तत्रतत्र दर्शनात् तत्रत्यवचसन्ध्यामात्रासाधारणान् मन्त्रान् विहाय तत्रतत्र याजुषमात्रसाधारणमन्त्रान् विनिर्दिश्य तेषां विवरणाच वेंकटकृष्णार्यणैव याजुषानुरोधीदं कृतं स्यादित्यस्यापि तत्कर्तृकत्वेनैव निर्देशः कृतः॥
No. 654 (2283/6).
सिंहानुवाकः.
Simhānuvākaḥ. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-16x1 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-55.
___Correct. Lines on a page--10. Complete or incompleteLetters in a line-60. ___Complete.
उपक्रमः
सिंह मे मन्युः, व्याघ्र मे अन्तरामयः, वृके मे क्षुत्, अश्वे मे घसिः, धन्वनि मे पिपासा, राजगृहे मे अशनाया, अश्मनि मे तन्द्रिः, गर्दभे मेऽर्शः ॥ उपसंहारः
अप्सु मे श्रमः, ब्रह्मोज्झे मे किल्विषं, अपेहि पाप्मन् पुनरपनाशितो भवा नः पाप्मन् सुकृतस्य लोके पाप्मन् धेह्यविहृतो यो नः पाप्मन जहाति तमु त्वा जहिमो वयं अन्यत्रास्मिन्निविशतात् सहस्राक्षोऽमर्यो यो नो द्वेष्टि स रिष्यतु यमु द्विष्मः तमु जहि ॥ प्रतिपाद्यविषयः
पातकपरिहरणफलकगणहोमाख्यकर्मणि विनियुक्तेऽस्मिन् मन्त्रक दम्बे मन्युरोगक्षुत्पिपासाशनायादीनामात्मसकाशादपसारणं प्रार्थ्यते ॥

Page #759

730
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss.
[वेदः
वक्तव्यविशेषः--
कोशेऽस्मिन् समग्रोऽयं मुद्रितश्च ॥
No. 655 (2283/10).
सिंहानुवाकः.
Simhānuvākaḥ. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-16x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-68.
Correct. Lines on a page-10. Complete or incompleteLetters in a line-60.
Incomplete.
उपक्रमः
No. 651 कोशवत् .
उपसंहारः
No. 65+ कोशवत्. प्रतिपायविषयः
No. 654 कोशबत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 654 कोशवत्.
No. 656 (294/2).
सिंहानुवाकः.
Simbānuvākah. Substance-Palm-leaf. I Character-Telugu. Size-11x11 inches. I Folio-1.

Page #760

मन्त्रसंग्रहः,भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 731
Lines oli a page--10.
Letters in a line-60.
Condition of Ms.--Worm___eaten. Correct or incorrect-Not
so very correct. Complete or incomplete-- _Complete.
Age of Is.-Old.
उपक्रम:___No. 65+ कोशवत्.
उपसंहारः
यो नो द्वेष्टि स रिष्यतु यमु द्विष्मस्तमु जहि । सुमित्रा न आप ओषधयस्सन्तु दुर्मित्रास्तस्मै भूयासुर्योऽस्मान् द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मः पाप्मन् । औं शान्तिश्शान्तिश्शान्तिः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 654 कोशवत्. वक्तव्यीवेशषः
पतत्कोशान्ते वैश्वदेवमन्त्रा अपि संगृहीता दृश्यन्ते ॥
No. 657 (294/3).
* सिंहानुवाकभाष्यम्.
* Simhanuvakabhāsyam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. . Size-11x1 inches. Condition of Ms.-Not good; Character-Telugu.
worin-eaten.
Correct or incorrectFolios--2-4.
Correct. Lines on a page-10.
Complete or incompleteLetters in a line-66. Complete.

Page #761

732
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेद:
Subject in brief :—
This Bhāṣya explains the mantras Simhe me inanyuh," etc., that are recited while performing Gaṇa Homa.
उपक्रमः
66
सिहे मे मन्युः - मन्युः क्रोधः हिनस्तीति हिंसः पृपोदरादित्वाद्धकारसकारयोर्व्यत्यासः मकारस्य सकारः सकारस्य हकारः । सिहः सिंहः जातिशब्दः । वाक्यत्वा (स्या) परिसमाप्तत्वाद्योग्यक्रियाध्यहारः । वर्ततामिति शेषः । मन्युः क्रोधः सः सिंहे प्राणिनां हिंसाकारिण्युग्रजन्तौ वर्तताम्, न मयीति शेषः । एवं प्राणिनामपकारिण्युग्रसत्वे मदीयः क्रोधः प्रवर्तताम् । व्याघ्रे मेऽन्तरामयः - आमयो व्याधिः मे इति सप्तम्यर्थे षष्ठी, मयि वर्तत्सामयो व्याघ्रमृगे महाशार्दूलाख्ये वर्ततां नमीत्यर्थः ॥
उपसंहारः
-
सहस्राक्षो अमर्त्यः-- सहस्राक्षः बहुदृष्टिः अमर्त्यः अमरणधर्मदेवता स्वभाव इत्यर्थः । यो नो द्वेष्टि न प्रणयति सः रिष्यतु नश्यतु । यं च वयं द्विष्मः तमु जहि । दुर्मित्रा अप्रिया इमा आपः तस्मै भूयासुः योऽस्मान् । द्वेष्टि यं च वयं द्विष्मः ॥
प्रतिपाद्यविषय:
No. 651 कोशनिर्दिस्य पातकपरिहरणफलक गणहो मानुष्ठातृकर्तृकमन्य्वामय क्षुत्पिपासाद्यपसारणप्रार्थनपरस्य 'सिंहे मे मन्युः' इत्यादिमन्दम्बस्य विवरणमंत्र भाष्ये दृश्यते ॥
वक्तव्य विशेष -
इदानीं प्रसिद्धवेदराशावश्रूयमाणत्वादयं खिलमन्त्र इति भाति । अस्मिन् कोशे मूलं तद्भाष्यं चेत्येतद्वयमपि दृश्यते । भाष्यकर्तुर्नाम च न लिखितम् । No. 658 कोशदृश्यमानभाष्याद्विलक्षणं चेदं भाष्यम् ॥

Page #762

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IYSORE 733
No. 658 (2283/7).
* सिंहानुवाकभाष्यम्.
* Simbănuvākabhāșyam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size---16x13 inches. Condition of Ms-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-55-57.
Correct. Lines on a page-10.
Complete or incompleteLetters in a line-60. ___Complete.
Subject in brief :--
Same as the above; but this is written by a different author.
उपक्रमः
एषामर्थः-मदीयो मन्युः क्रोधः पापहेतुरस्ति सिंहे सहजमन्युमति विनिहतोऽस्त्विति शेषः । एवमुत्तरवाक्येष्वपि द्रष्टव्यम् । तथा च व्याजहार बोधायनः-पितृयज्ञे पाप्मनो विधीन्वाचयतीति । व्याघ्रः शार्दूलः, अन्तरामयः मानसी व्यथा, व्याघ्रस्यासन्तुष्टत्वेन सदा तद्योगत्वात् (गात्)
उपसंहारः
हे पाप यः पापविशेषः अस्मान् द्वेष्टि प्रतिकूलो वर्तते स एव रिष्यतु नश्यतु । वयमपि यमु द्विष्मः यमेव पापविशेषं द्विष्मः त्वमपि तमेव पापं जहि विनाशयेत्यर्थः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No 657 कोशवत्.

Page #763

734
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ at:
वक्तव्यविशेषः
अस्मिन् कोशे सिंहानुवाकमूलं तद्भाष्यं च असमग्रं दृश्यते ॥
एतत्कोशान्ते सिंहानुवाकविनियोगयोग्यगणहोमप्रयोगोऽपि संगृहीतो दृश्यते । No 657 कोशे दृश्यमानभाष्याद्भिन्नमेतद्भाष्यम् । भाष्यकर्तुर्नाम चात्र न दृश्यते ॥
No. 659 (1299/32).
सोमसूक्तम्. Somasāktam.
Substance-Palm-leaf. Size-148x1 inches. Character-Nagari. Folios-98-99. Lines on a page-6. Letters in a line-60.
| Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.--Good. Correct or incorrect
Incorrect. Complete or incomplete
Complete.
उपक्रमः
नानानमित्यस्य सूक्तस्य कश्यपः सोमः पतिः नानानं जरतीतिः कारुरुर्हमस्वोवाहाचत्वारि--
नानानं वा उ नो धियो विव्रतानि जनानाम् । तक्षा रिष्टं कृतं भिषग्ब्रह्मा सुन्वन्तमिच्छृतीन्द्रायेन्दो परि स्रव । जरतीभरोषधीभिः पुर्णेभिः शकुनानाम् । कार्मारो अश्मभिर्युभिर्हिरण्यवन्तमिच्छतीन्द्रायन्दो पार स्रव ॥

Page #764

मन्त्रसंग्रहः, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 735
उपसंहारः
यत्र गङ्गां च यमुना च यत्र प्राची सरस्वती। यत्र विश्वेश्वरो देवस्तत्रमाममृतं कृधि । इन्द्रा . . ॥
॥ सोमसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषय:
अत्र संगृहीतास्वृक्षु इन्द्रोद्देश्यकसोमरसदानाय सोमपरिक्षरणं प्रार्थ्यते ॥
वक्तव्यावशेषः
मुद्रितायामुक्संहितायां सप्तमाष्टकगतपञ्चमाध्याये पञ्चविंशवर्गमारभ्य अष्टाविंशवर्गान्तमिदं सूक्तं दृश्यते । अन्ते परिदृश्यमानानां तिसृणामृवां मुद्रितायामृक्संहितायामदर्शनात्ताः खिलेष्वन्तर्गताः स्युरिति भाति ॥
No. 660 (1299/8).
हरिसूक्तम् .
Harisūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.---Old. Size -148x18 inches.
Condition of Ms.--Good. Character-Nagari. Correct or incorrectFolios-28-29.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line--60.
Complete.
उपक्रमः
प्र ते महे विदथै शंसिर्फ हरी प्र ते तन्वे वनुषा

Page #765

736
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mys.
:
हर्यतं मर्दम् । घृतं न यो हरिभिश्वारु सेचत आ त्वा विशन्तु हरिवर्पस गिरः ॥
उपसंहार:__अपाः पूर्वेषां हरिवस्सुतानामों इदं सर्वन केवलं ते । ममहि सोमं मधुमन्तमिन्द्र सत्रा वृषअठर आ वृषस्व ॥
॥ इति हरिसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः--
ब्राह्मणाच्छंसिशंसनीये अतिरात्रविनियुक्तेऽस्मिन् सूक्ते इन्द्रवाहकाश्वस्तुतिद्वारेन्द्रः स्तूयते ॥ वक्तव्यावशेषः--
मुद्रितायामुक्संहितायां अष्टमाष्टके पश्चमाध्याये पञ्चमषष्ठसप्तमवर्गेषु इदं सूक्तं परिदृश्यते ॥

Page #766

परिशिष्टम्. वेदः-1. संहिता. No. 661 (C 2320).
* ऋक्संहिताभाष्यम्.
* Rk Samhitābhāsyam. Author-Mudgala.
Letters in a tine–31. Substance-Paper.
Age of Ms.-Old. Size--81 x 54 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect--
____Correct. Folios-14-221.
Complete or incomplete Lines on a page-14. Incomplete.
Subject in brief :
Similarly as No. 7.
उपक्रमः
स्यन्दमानं सोममावदन् अस्मिन् सोमयागे त्वदीयां धनदानकीर्ति प्रकटयनित्यर्थः । ते गिर्वणः ' गीर्भिर्वर्तनीयेन्द्र कारवः कर्तारः ऋत्विग्य. जमानाः उपातिष्ठन्त पुरा धनलाभार्थ त्वामुपस्थितवन्तः । उपस्थाय च तस्य तादृशस्यौदार्योपेतस्य ते तव धनदानं विदुः जानन्ति ॥ ___ मायाभिरिति ॥ हे इन्द्र त्वं मायिनं नानाविधकपटोपेतं शुष्णं भूतानां शोषणहेतु एतन्नामकमसुरं मायाभिः सत्प्रतिकूलैः कपटविशेषैः अवातिरः हिंसितवानसि । मेधिराः मेधावन्तः तस्य तादृशस्य ते
1 ' गीर्भिर्वननीयेन्द्र ' इति सायणीयभाष्ये पाठः । युक्तश्चायमेव पाठः ‘गीभिरेनं वनयन्ति ' इति यास्कीयनिर्वचनदर्शनात् ॥
737
D.G.M.

Page #767

738 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT USS. [à:तंव महिमानं विदुः जानन्ति । तेषां जानतां अनुष्ठातॄणां श्रवांसि अन्नानि उत्तिर वर्धय । इन्द्रमीशानमिति ॥ उपसंहारः
मा सा त इति । वाजप्रमहः वाजैर्धनैः प्रमहनीयेन्द्र ते त्वदीया सा सुमतिः शोभनानुग्रहरूपा बुद्धिः अस्मत् अस्मासु मा विदसत् मा विशुष्यतु । तथा इषः अन्नानि अस्मान् संवरन्त संवृतान् कुर्वन्तु । हे मघवन् इन्द्र अर्यः धनपतिः त्वं नः अस्मान् गोषु आभज प्रापय । ते तव मंहिष्ठाः अतिशयन स्तुतिभिः प्रवर्धयितारो वयं सधमादः स्याम पुत्रपौत्रादिभिः सह माद्यन्तो भवेम ॥ इति प्रथमस्य अष्टमे षड्विंशो वर्गः । इति प्रथमायके अष्टमोऽध्यायः ॥
॥ प्रथमाष्टकं सम्पूर्णम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र अग्नयादिदेवतास्तुतिपराणां तत्तत्क्रतुषु विनियुक्तानामृचां विवरणं उश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितमिदं भाष्यम् ॥ कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं प्रथमाष्टके एकविशे वर्गे षष्ठीमृचमारभ्य प्रथमाष्टकसमाप्तिपर्यन्तं दृश्यते । ऋक्संहितासायणभाष्यपरिदृश्यमानान् व्याकरणप्रक्रियादिविशेषान् परित्यज्य तत्रत्य एव ऋगर्थवर्णनक्रमोऽत्र बालबोधाय मुद्गलनाना केनचिदाधुनिकेन संगृहीत इति भाति ॥ अत एव चादौ
आलोच्य पूर्वभाष्यं च बढ़चस्य समन्ततः। गहनं मन्यमानेन सुबोधेन समुद्धृतम् । नवनीतं यथा क्षीरासिकतायाश्च काञ्चनम् ।
तथा समुद्धृतं सारं बालानां बोधसिद्धये । मौद्गल्यगोत्रेण च मुद्गलेन ह्यात्मानुभूतेन सुसंस्कृतेन ।
यथार्थभूतेन सुसाधकेन समुद्धृतं सारमिदं वरिष्ठम् ॥ इति प्रतिक्षातं दृश्यते ॥

Page #768

VERNMENT ORIENTAL LIBRARY, VYSORE
No. 662 (B1). **FIAT Toth (HTFifat),
* Ķgarthadipikā. Author-Mädbarārya. Letters in a line-16. Substance-Paper.
Age of Ms.-Ancient. Size—71 x 5 inches.
Condition of Ms.--Good.
Correct or incorrectCharacter- Kannada.
Incorrect. Folios—–163.
Complete or incompleteLines on a page-13.
Incomplete.
Subject in brief :
This manuscript describes in grammatical order, the meaning of the words in the Rk Sambitā beginning with the last Rk of the first varga of the third Adhyāya in the first Aştaka. The first two Adhyâyas of the first Aştaka have been printed in two volumes under the Trivandrum Sanskrit Series. The author ‘Madhavārya' has given his geneology in the colophon at the end of each Adhyāya. He belongs to the family of Viśvāmitra and is born of Venkatärya and Sundari. Traditionally, he is said to have been a direct disciple of Rāmānujācārya, the founder of the Visiştādvaita system of Philosophy. In the introduction to the Trivandrum edition mentioned above, the editor, relying on the above tradition, has counted Madhavārya as one of Rāmānujācārya's disciples and ascribed to him a date not later than the first half of the 12th century A.D. But this tradition is discountenanced by the author's invoking the favour of the God Vināyaka in one of his verses as well as by his not giving obeisance to his Guru at the beginning of his work as is the wont with all the disciples of Rāmānujācārya.
However, Sāyana, in his Bhāsya on the Rg Veda mentions the name of Madhavārya and actually quotes D.C.M.
47*

Page #769

710
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [à:
from his work. Since Kesavaswāmi and Derarāja who are anterior to Sāyaṇa refer to Madhavārya by name, Madbavārya should belong to a period for reinoved from Sāyaṇa.
उपक्रमः
त् विष्वक् ते वृत्रसहायाः विविधं गताः अयजमानाः पृक्तास्ते मरणं गताः । 1-3-5 पराचित्-परा[व] वृजुः परावृत्तानि शीर्षाणि के इन्द्रपराङ्मुखानि युद्धादयज्वानो यज्वभिः स्पर्धमानाः यदा त्वं दिवः स्थापयितारं धन उडूर्नप्रार्तिष्थाः ? शत्रून् प्रति तदानीमयजमानान् तान् द्यावापृथिव्योर्निरधमः ॥ (1-3-6) अयुयुत्सन्–ये असुराः योधयितुमिच्छावन्तः अनवद्यस्य दोषरहितस्य इन्द्रस्य सेनामाश्रिताः नवग्वाः क्षितयः तानयातयन्त हतवन्तः नवभिर्मासैस्सिद्धिं गता नवग्वाः प्रजननसमर्थो वृषभः तेन ताडिता वध्रयो यथा नश्ययुः तद्वत्प्रजननासमर्थबलीवर्दवबुरनिष्ठा अत्यन्तवृद्धाः अथैनमिन्द्रं नवसाक्षिकयो (नवग्वाःक्षितयो) युद्धार्थ निगमयन् वने वृषा? आयुधच्छिन्नवृषणा इव वर्धस्व दुष्टस्साण्डाः ? न युध्यमानाः प्रकर्षगमनवद्भिरश्वैलवानयमिन्द्र इति जानन्तो युद्धात् प्रतिगताः ॥ उपसंहारः___ त्वं नस्त्वमस्मानस्यास्सेनाया दुर्हणायाः पाहि वाजि(जि)वो दुरिताच सङ्गामे प्रयाधि वाऽस्मभ्यं (प्रयन्धि वाऽस्मभ्यं) ? बलानिरध्यत्वमश्वमश्चर्बद्धव्यनि? अनाय प्रशसे श्रवसे च सत्यायास्मान् प्रेरयेति ॥
मासा ॥ मा सा तव स्तोत्रविषया सुमतिरस्मासु शुष्यतु अतियेन पूजायानस्माननानि सुवृण्वन्त भज चमवन्गोष्वन्मानीश्वर दातृतमये च यं तुभ्यं ? गोभिः पुत्रश्च सधमादः स्यामेति ॥
ऋगर्थदीपिका चेयं प्रथमश्चायमष्टकः । कर्ता श्रीवेङ्कटार्यस्य तनयो माधवाह्वयः ॥ इति श्रीमाधवार्यविरचितऋगर्थदीपिकाप्रथमाष्टकः समाप्तः ॥ प्रतिपाद्यावेषयः
ऋक्संहितायां प्रथमाष्टके तृतीयाध्याये प्रथमवर्गान्तिमामृचमारभ्य एतदष्टकसमाप्तिपर्यन्तमत्र कोशे समुपलभ्यमाने ऋक्संहिताविवरणे अन्ययक्रमेण तत्तत्पदार्थवर्णनमात्रं दृश्यते ॥

Page #770

संहिता, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 741 वक्तव्यविशेषः--
एतद्विवरणप्रणेता माधवार्यः कौशिकगोत्रसम्भूतो वेंकटायसुन्दाः सूनुरिति तत्तदध्यायान्ते परिदृश्यमानैः
इत्थं तृतीयमध्यायं व्याकरोत्प्रथमेऽष्टके। विश्वामित्रकुले जातो माधवस्सुन्दरीसुतः ॥ इत्थं चतुर्थमध्यायं व्याकरोत्प्रथमाष्टके । अष्टकस्य कुले जातो माधवो वेंकटात्मजः ॥ इति पञ्चममध्यायं व्याकरोत्प्रथमेऽष्टके । लोहितस्य कुले जातो माधवो वेंकटात्मजः ॥ इतीमं षष्ठमध्यायं व्याकरोत्प्रथमेऽष्टके। भरतस्य कुले जातो माधवो वेंकटात्मजः ॥ ऋगर्थदीपिका चेयं प्रथमश्चायमष्टकः ।
कर्ता श्रीवेंकटायस्य तनयो माधवाह्वयः ॥ इति पद्यैरवसीयते। अत्र कौशिकगोत्रस्य 'विश्वामित्राटकलोहित, इत्यादि प्रवरस्मरणात् 'विश्वामित्रकुले' 'अष्टकस्य कुले' 'लोहितस्य कुले' इति निर्देश इति प्रतिभाति । अनन्तशयनमुद्रितैतत्प्रथमाष्टक प्रथमाध्यायोपोद्धाते उपलब्धैतन्मातृकागततत्तन्थावलम्बनायं माधवार्यः माधवार्यस्य पौत्रः वेकटार्यसुन्दर्योः पुत्रो भवगोलदौहित्रः संकर्षणस्याग्रजो वेंकटगोविन्दयोजनकः चोलदेशीयकावेरीदक्षिणतीरस्थगोमदाख्यग्रामनिवास्यासीदिति निर्धारितम् । किंवदन्तीबलात् विशिष्टाद्वैतसिद्धान्तस्थापनाचार्यभगवद्रामानुजाचार्यशिष्यत्वं चास्याभ्यूहितम्॥ तत्रेदं चिन्तनीयम् -यतस्तत्रैवोपलब्धमातृकानुरोधेनैतद्न्थादौश्रीवेंकटार्यतनयो व्याचिकीर्षति माधवः ।
अक्संहितामस्य देवः प्रसीदतु विनायकः ॥ इति ग्रन्थकृत्प्रणीतमात्मनो विनायकप्रसादप्रार्थनपरं पद्यमेकं प्रकाशितं दृश्यते। न ह्येवं श्रीमद्रामानुजीयप्रणीतप्रबन्धेषु क्वचिदपि विनायकप्रसादप्रार्थनपरं पद्यमुपलभ्यते । यद्यपि श्रीमद्रामानुजीयैर्विष्वक्सेनप्रसादस्संप्रार्थ्यते, तथापि न स विष्वक्सेनो विनायकपदेन प्रतीयमानः प्रसिद्धः । किंच साक्षाद्रामानुजाचार्यशिष्यश्चेदयं ग्रन्थकार;

Page #771

742
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[àr:.
तच्छिष्यपरंपराचरणक्रममनुरुध्य कुतो वा स्वगुरुनमस्कृत्यादिकं ग्रन्थादौ न प्राणैषीत् । अतोऽस्य माधवार्यस्य श्रीमद्रामानुजाचार्यशिष्यत्वे प्रमाणं गवेषणीयमिति ॥ _ अयं च वेंकटमाधवायः सायणीये ऋग्भाष्ये अष्टमाष्टकीयचतु. र्थाध्यायादौ "माधवभट्टास्तु-वि हि सोतोरित्येषनिन्द्राण्या वाक्यमिति मन्यन्ते । तथाच तद्वचनम् ‘इन्द्राण्यै कल्पितं हविः कश्चिन्मृगोऽदूदुषत् इन्द्रपुत्रस्य वृषाकपेर्विषये वर्तमानः । तत्रेन्द्रमिन्द्राणी वदतीति" इत्येतनामग्रहणपूर्वकमेतद्न्थानुवाददर्शनात् सायणार्यात्प्राक्तनैः केशवस्वामिदेवराजादिभिरप्येतन्नामोत्कीर्तनाच्च सायणार्यात्प्राचीन इति ज्ञायते ॥
अस्यां च वैकटमाधवीयव्याख्यायां पदानां घिवरणे अन्वयादौ च तत्र तत्र सायणीयभाष्याद्वैलक्षण्यमपि दृश्यते । तत्रेदं दिङ्मात्रं प्रदयते । यथा
अयुयुत्सन्ननवद्यस्य सेनामयातयन्त क्षितयो नवग्वाः ।
वृषायुधो न वध्रयो निरष्टाः प्रवद्भिरिन्द्राञ्चितयन्त आयन् ॥ (ऋक्संहिता 1-3-6) अस्येदं सायणीयभाष्यम् -
"अनवद्यस्य गर्हणीयदोषरहितस्येन्द्रस्य सेनां प्रति अयुयुत्सन् वृत्रस्यानुचरा योद्धुमैच्छन् । तदानीं नवग्वा नवनीयगतयः स्तोतव्यचरित्राः, यद्वा अङ्गिरसां सत्रमासीननां मध्ये ये नवभिर्मासैरवाप्तफला उत्थितास्तेषां नवग्वा इति संज्ञा । 'नवग्वास्सुतसोमास इन्द्रं ' इत्यादिषु तथाऽभिहितत्वात् । क्षितयः मनुष्या अङ्गिरःप्रभृतयः अयातयन्त युद्धा. मिन्द्रं नानाविधैर्मन्त्रैः प्रोत्साहितवन्तः। इन्द्रे योद्धं गते सति निरष्टाः तेनेन्द्रेण निराकृता वृत्रानुचराः चितयन्तः स्वकीयामशक्ति ज्ञापयन्तः इन्द्रात् इन्द्रस्य सकाशात् प्रवद्भिः प्रवणैः पालायतुं सुशकैर्मागैः आयन् दूरे गतवन्तः । तत्र दृष्टान्तः-वृषायुधः वृषेण सेचनसमर्थेन पुंस्त्व. युक्तेन शूरेण सह युद्धं कुर्वन्तो वध्रयो न नपुंसका इव' इति ॥
___अस्येदं वेंकटमाधवीयं विवरणम्-- "अयुयुत्सन् येऽसुरा योधयितुमिच्छावन्तः अवद्यरहितस्य इन्द्रस्य सेनामाश्रिता नवग्वाः क्षितयः तानयातयन्त हतवन्तः, नवभिमौसीस्सद्धिं गता नवग्वाः, प्रजननसमर्थो वृषभः तेन ताडिता वध्रयो

Page #772

संहिता, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE 743
यथा नश्येयुः । तद्वत्प्रजननासमर्थबलीवर्दवन्निरष्टा अत्यन्तं वृद्धाः प्रकर्षगमनवद्भिरश्वैः बलवानयमिति जानन्तः युद्धात्प्रतिगताः" इति ॥
कोशेऽस्मिन् 38 तमपत्र 144-146 पत्रेषु च दृश्यमानं शाट्यायन नामस्मरणं तद्वाक्यानि चात्रोपात्तानि सायणीयेऽपि दृश्यन्ते । एवं बहुषु स्थलेष्वेतत्संवादः सायणायेऽप्युपलभ्यते । अतः श्रीसायणायः विवरणमेतदप्यवलम्ब्य प्रायस्तत्रतत्रतत्संवादि ऋग्भाष्यं प्रणीतमिति ज्ञायते ॥ ___अस्मिश्च वेंकटमाधवीये विवरणे सायर्णायभाष्य इव न व्याकरणप्रक्रियादिकं दृश्यते, किं त्वन्वयक्रमेण पदार्थविवरणमात्रम् । अत इदं ध्युत्पित्सूनां सुखेन वेदे व्यत्पत्तिं जनयति । कोशेऽस्मिन् लेखकप्रमादाश्च बहीयांस उपलभ्यन्ते । विवरणं चैतदत्र कोशे प्रथमाष्टके तृतीयाध्याये पञ्चमीमृचमारभ्य तदष्टकपरिसमाप्तिपर्यन्तमात्रं दृश्यते ॥
एतद्विवरणं च प्रथमाष्टकद्वितीयाध्यायान्तमधुना अनन्तशयनराजकीयकोशालयात्संमुद्रय प्रकाशितमुपलभ्यते ॥
No. 663 (573). तैत्तिरीयसंहिताभाष्यं (कृष्णयजुस्संहिताभाष्यम् ) वेदार्थप्रकाशाख्यम्.
Taittirīyasambitābbāșyam. Author-Sāyaṇācārya. Letters in a line-64. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-171 x 1 inches.
Condition of Ms.--Good. Character--Grantha.
Correct or incorrect
Almost correct. Folios-47-74.
| Complete or incompleteLines on a page-8.
Incomplete.
उपक्रमः
परिषेचनमारभ्य संस्कारा ये चिकीर्षिताः। ते पञ्चस्वनुवाकेषु प्रोक्ताः शेषश्चमे गतः ॥

Page #773

744
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
विद:
___ तत्र प्रथमेऽनुवाके परिषेचनविकर्षणादयोऽभिधीयन्ते । कल्पः'उदकुम्भमादायाश्मनूर्जमिति त्रिः प्रदक्षिणमग्निं परिषिञ्चन् पर्येति' इति॥
उपसंहारः--
कल्पः 'तीवान घोषान् कृण्वते वृषपाणय इत्यश्वान्' इति । पाठस्तु-तीवान् घोषान्–व्ययन्तः' इति । एतेऽश्वाः तीव्रान् अत्युच्चान् घोषान् हेषाशब्दान् कृण्वते कुर्वते । कीदृशा अश्वाः ? वृषपाणयः सेचनवाचिना वृषशब्देन शक्तिरुपलक्ष्यते । पाणिशब्दः पादलक्षकः। गन्तुं शक्ताः पादा येषाम् प्रतिपाद्यविषयः
अग्निचित्यङ्गमन्त्राणामत्र विवरणं दृश्यते ।
वक्तव्यां शेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं चतुर्थकाण्डगतषष्ठप्रश्ने आदितः प्रभृति असमग्रषष्ठानुवाकान्तं दृश्यते ॥
2. ब्राह्मणम् . No. 664 (4968/2).
आर्षेयब्राह्मणभाष्यम् .
Arşeyabrāhmaṇabhāșyam. Author-Sayanācārya. । Letters in a line-72. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-166X14 inches.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrectCharacter--Nāgarī.
____Correct. Folios-104.
Complete or incompleteLines on a page-6, __Complete.

Page #774

ब्राह्मणं, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 745
उपक्रमः
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्द विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ तत्कटाक्षेण तद्रूपं दधदुकमहीपतिः । आदिशत्सायणाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने ॥ ये पूर्वोत्तरभीमांसे ते व्याख्यायातिसङ्गहात् । कृपालुस्सायणाचार्यों वेदार्थ वक्तुमुद्यतः ॥ व्याख्यातावृग्यजुर्वेदौ सामवेदेऽपि संहिता । व्याख्याता ब्राह्मणस्याथ व्याख्यानं सम्प्रवर्तते ॥ अष्टौ हि ब्राह्मणग्रन्थाः प्रौढब्राह्मणमादिमम् । षड्विंशाख्यं द्वितीयं स्यात्ततस्सामविधिर्भवेत् ॥ आर्षेयं देवताभ्यायो भवेदुपनिषत्ततः।। संहितोपनिषद्वंशग्रन्था अष्टावुदीरिताः ॥ तत्र अथ खल्वयमार्षः प्रदेशो भवतीत्यादिकमायब्राह्मणं क्रमप्राप्त व्याख्यायते । तत्रादौ ब्राह्मणार्थ सङ्गा प्रदर्शयति-'अथ खल्ययमार्षः प्रदशो भवति' इति । अथेत्यानन्तये। खल्विति प्रसिद्धौ । अयमनेन ब्राह्मणेन प्रतिपाद्योऽर्थः आर्षः ऋषिसम्बन्धी प्रदेश उपदेशो भवति । कः पुनरसौ तमाह 'ऋषीणां नामधेयगोत्रोपधारणम्' इति । ऋषीणां नामधेयैः गोत्रैश्च, उपलक्षणमेतत् । ऋषिनामधेयगोत्रच्छन्दोदेवतादिवाचकेन शब्देन साम्नां वाच्यत्वानुज्ञानमुपधारणं, ईदृशोऽर्थोऽनेन ब्राह्मणेन प्रतिपाद्यत इत्यर्थः ॥
नन्वेवं ब्राह्मणान्तरवदत्रानुष्ठेयस्य कस्यचिदप्रतिपादितत्वात् तदध्ययनार्थज्ञानयोः पुरुषो न प्रवर्तत इत्याशङ्कयाह-'स्वर्ये यशस्यं धन्यं पुण्यं पुज्यं पशव्यं ब्रह्मवर्चस्यं स्मार्तमायुष्यम्' इति ॥
उपसंहारः
ऐन्द्रयः इन्द्रसम्बन्धिन्यः माहानाम्न्यः इन्द्रवृत्रासुरयोः सङ्गामे इन्द्रस्य जयार्थ महान् घोष आसीदिति माहानाम्न्य इति नामैतासां सम्पन्नम् । अथवा एता ऋचः प्रजापतेस्सम्बन्धिन्यः प्राजापत्यऋषिका इत्यर्थः ॥

Page #775

746
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[OF:
___यद्वा विष्णोः विष्णुर्वा एतासामृषिः, विश्वामित्रस्य वा सम्बनिधन्यः तदृषिका इत्यर्थः । यद्वा एता ऋचः सिमाः एताभिः वृत्रासुरस्य सीमानं शिरोमध्यदेशमिन्द्रोऽभिनदिनि सिमानाम । यद्वा मह्नयाः अनुकरणशब्दोऽयम्, एताभिः मह्वयाशब्दमिन्द्रोऽकार्षीदिति पता मह्नयानामिकाः । अथवा अ . . . रतो योगवत्य इत्यर्थः । अथवा शकर्यः एताभिर्वृत्रं हन्तुं इन्द्रश्शक्तोऽभूदिति एताश्शक्करीसंशिताः । एतत्सर्वं पञ्चविंशब्राह्मणे त्रयोदशाध्याये प्रदर्शितम् । “इन्द्रः प्रजा पतिमुपाधावत् वृत्रं हनामीति तस्मा एतच्छन्दोभ्य इन्द्रियं वीर्य निर्माय प्रायच्छदेतेन शक्नुहीति तच्छक्करीणां शक्करीत्वं सिमानमभिनत्तत्सिमा मह्नयमकरोत्तन्मया महान् घोष आसीत् तन्महानाम्न्यो दिशः," इति । विश्वामित्रस्य सम्बन्धः शाखान्तराभिप्रायेण दर्शितः। शक्कों वेत्यभ्यास आर्षेयब्राह्मणसमाप्तिद्योतनार्थः ॥ षष्टाध्याये चतुर्थपर्वणि द्वितीयः खण्डः ॥ इति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिकमार्गप्रवर्तकवीरबुक्कभूपाल साम्राज्यघुरन्धरेण सायणाचार्येण विरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशे आर्षेयब्राह्मणे षष्ठाध्यायस्समाप्तः ॥
आर्षेयब्राह्मणव्याख्यानं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
सामसाक्षात्कर्तृतत्तदृषिनामगोत्रादिनिर्देशपरस्यायब्राह्मणस्य सा. मवेदीयस्य ललितया वाक्यशैल्या विवरणमत्र भाष्य दृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् भाष्यमिदं समग्रं दृश्यते मुद्रित च ॥
No. 665 (4969).
षडिशब्राह्मणभाष्यम्.
Sadvimsa Brahmana Bhasyam. Author-Sāyaṇācāryā. Size-143 x 1.4 inches, Substance-Palm-leaf, l Character— Nāgarī,

Page #776

ब्राह्मणं, भाष्यं च GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 747
Folios-1-84. Lines on a page-6. Letters in a line-59. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. -Good. | Correct or incorrect
___Correct. | Coinplete or incomplete
Incomplete.
उपक्रमः--
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ तत्कटाक्षेण तद्रूपं दधडक्कमहीपतिः । आदिशत्सायणाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने ॥ ये पूर्वोत्तरमीमांसे ते व्याख्यायातिसङ्गहात् । कृपालुस्सायणाचार्यो वेदार्थ वक्तुमुद्यतः ॥ व्याव्यातावृग्यजुर्वेदौ सामवेदेऽपि संहिता । व्याख्याता 'ब्राह्मणस्याद्य प्रौढव्याख्यानमादरात् ॥
अथ द्वितीयं षडिशब्राह्मणं व्याचिकीर्षति ॥ अस्मिन् षड्रिंशे ब्राह्मणे पूर्वत्रानुक्तानि यानि कर्माण्युक्तानामपि ये भेदास्तेऽनुवर्ण्यन्ते। तत्र प्रथमं सुब्रह्मण्योच्यते, ततः सवनत्रये विज्ञेयं, ततो विश्वरूपागानं, ततो ब्रह्मकर्तव्यम् , ततो व्याहृतिहोमादिकम्, ततः प्रायश्चित्तम्, ततस्सौम्यचरुविधिः, ततो बहिष्पवमानधर्माः, ततः किञ्चित्प्रकीर्णकम्, ततो होत्राद्युपहवाः, तत आविज्येषु ऋत्विगादि. विज्ञेयम्, ततो नैमित्तिका होमाः, ततः ऋत्विग्वरणप्रशंसा, ततो विज्ञेयं कर्म, ततोऽवभृथः, ततोऽभिचारादिशंसिता विष्णुतयः, ततो द्वादशाह. स्तुतिः, अथ श्येनादिविधिः ततो वैश्वदेवसत्रम्, इत्येवं प्रतिपाद्यानामर्थानामनुक्रमणी । तत्र प्रथमं तावत् उत्तरदेशे सुब्रह्मण्यो नाम ऋत्विक सुब्रह्मण्यामाह्वयतीति विवक्षयेदमाम्नायते-ओं ब्रह्म च वा इदमग्रे सुब्रह्म चास्तामिति ॥ उपसंहारः
अग्निहोत्रे सवनत्रयं सम्पादयति, यद्गाहपत्ये जुहोति तत्प्रातस्सवनं, यद्दक्षिणाग्नौ जुहोति तन्माध्यन्दिनं सवनम्, यदाहवनीये जुहोति तत्तृतीयसवनमिति ॥
I'ब्राह्मणं चाद्यं प्रौढं व्याख्यातमादरात्' इति शुद्धः पाठः.

Page #777

748
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss. [वेदः
गार्हपत्येऽग्नौ जुहोतीति यत्तदेव प्रातस्सवनं प्राथम्यसाम्यात् । एवमन्यदपि । अत्रैवोदयनीयादिसम्पत्ति दर्शयति–'यदन्ना ददाति तेनोदयनीयस्योदयनीय(दवसानीयस्य)समाप्तयै' इति । अन्ना अन्नानि हवींण्याददातीति यत्तेनोदयनीयस्य एतदाख्यस्य कर्मणः उदवसानीयस्य च समाप्तयै कृतं भवतीत्यर्थः ॥ ___अग्निहोत्र एव मथनेऽग्नेरनुत्पादे विकल्पेन प्रायश्चित्तं दर्शयति'अथ यस्याग्निर्मथ्यमानो न जायेताहृत्यान्यस्मिन्नवकाशे जुहुयाहाह्मणस्य वा हस्तेऽजस्य वा कर्णे कुशस्तम्बे वाऽप्सु वा जुहुयात्' इति ॥ __अथ पुनर्यस्य यजमानस्य अग्निर्मथ्यमानो यदि न जायतेतिह (तर्हि) आहृत्य लौकिकमग्निमानीय अन्यस्मिन्नवकाशे आहवनीयाधारे व्याह. तिभिः जुहुयात् । लौकिकानेरप्यभावे ब्राह्मणस्य हस्ते जुहुयात् । एवम. न्यदपि व्याख्येयम् । तथाचाश्वलायनः-'अग्निहोत्राय कालेऽग्नावजायमानेऽन्यमानीय जुहुयुः पूर्वालाभ उत्तरोत्तरं ब्राह्मणपाण्यजकर्णदर्भस्तम्बाप्सु' इत्यादि ॥ प्रतिपाद्यविषयः___No. 138 तमे एतन्मूलकोशे प्रदर्शितानामंशानां ललितया वाक्यशैल्या विवरणमत्र भाष्ये दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन्निदं भाष्यं पञ्चमप्रश्नगतासमग्रप्रथमखण्डान्तं दृश्यते, मुद्रितं च ।
No. 666 (4968/1).
सामविधानब्राह्मणभाष्यम्.
Sāınavidhānabrāhmaṇabhāșyam. Author-Sāyaṇācārya. Character-Nagari. Substance-Palin-leaf. Folios-1-62. Size-168 x 12 inches. Lines on a page-6.

Page #778

ब्राह्मणं, भाष्यं च] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Correct or incorrect
Letters in a line-72.
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good.
उपक्रम:
यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् । निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीर्थमहेश्वरम् ॥ तत्कटाक्षेण तदूपं दधदुक्कमहीपतिः । आदिशत्सायणाचार्य वेदार्थस्य प्रकाशने । ये पूर्वोत्तरमीमांसे ते व्याख्यायातिसङ्ग्रहात् । कृपालुस्सायणाचार्यो वेदार्थं वक्तुमुद्यतः ॥ व्याख्यातावृग्यजुर्वेदौ सामवेदेऽपि संहिता | व्याख्याता ब्राह्मणस्याद्य व्याख्यानं सम्प्रवर्तते ॥ अष्टौ हि ब्राह्मणग्रन्थाः प्रौढब्राह्मणमादिमम् । विंशाख्यं द्वितीयं स्यात् ततस्सामविधिर्भवेत् ॥ आर्षेयं देवताभ्यायो भवेदुपनिषत्ततः । संहितोपनिषद्वंशग्रन्था अष्टावितीरिताः ॥
749
Correct.
Complete or incomplete-Complete.
तत्र महाब्राह्मणषड्विंशाख्ययोर्ग्रन्थयोर्यज्ञाधिकारिणां स्वर्गादिफलप्राप्तये एकाहाहीनसत्रात्मका महाक्रतवः प्रतिपादिताः । अथास्मिन् सामविधानाख्ये तृतीये ब्राह्मणग्रन्थे तेष्वनधिकृतानां वक्ष्यमाणानां पृश्निवैखानसादीनां तेष्वशक्तानां अन्येषां शुद्धयर्थं कृच्छ्रादिप्रायश्चित्तानि तैरपहृतपाप्मनां स्वर्गादिफलप्राप्तये जप्यानि बहुविधान्याधानाग्निहोत्रादिप्रत्याम्नायरूपाणि सामानि विधास्यन्ते । अत एवास्य सामविधानमिति नाम सम्पन्नम् ॥
आदौ तावत् प्रजापतिः कृत्स्नं भूतजातं सृष्ट्रा तस्य सामोपजीवनं प्रायच्छदिति प्रतिपादयिष्यमाणत्वात्तदुपजीव्य भूतप्रपञ्चसृष्टिप्रतिपादनाय तत्प्रागवस्थानमाह - ब्रह्म ह वा इदमग्र आसीदिति ॥

Page #779

750 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
[वेद:.
उपसंहारः
सोऽयं ब्रह्म ह वा इदमग्र आसीदित्येत्पर्यन्तो (दित्यारभ्यैतत्पर्यन्तो) यस्साम्नां विधिरुक्तः सोऽयं प्राजापत्यः प्रजापतिना विश्वमृजा सर्वज्ञेन चतुर्मुखब्रह्मणा दृष्टो न हि तस्योपदेष्टा कश्चिदपि सम्भवति । स प्रजापतिवृहस्पतये प्रोवाचेत्यादि बहुभ्य इत्यन्तं स्पष्टम् । विष्वक्सेनोऽप्यषिरेव तत्प्रकरणत्वात् । सन्ति बहवो व्यासाः, 'द्वापरे व्यासः, इत्यादिस्मृतः। 'अतो विशेष्यतो(ते) व्यासाय पाराशर्यायेति । बादरायण इति व्यासादन्यस्य कस्यचिदृषेस्संज्ञा । सोऽयं सम्प्रदायप्राप्तो विधिरनूचानाय अङ्गाध्याय्यनूचानस्तस्मै ब्रह्मचारिणे अनुष्ठितगुरुकुलवासादिनियमाय समावर्तमानाय गुरुकुलाब्रह्मचर्य समाप्य स्वगृहं प्रत्यावर्तमानायास्य उपदेष्टव्यः । उपाध्यायाय सामविधानोपदेष्ट्रे ग्रामवरं श्रेष्ठं ग्राम सहस्रसङ्ख्याकं धनं श्वेतं चाश्वं प्रदाय अयं शिष्येण प्रयोक्तव्यः ॥ यद्येतानि दातुं न शक्नुयात् स शुश्रूषया अल्पधनप्रदानेन चापाध्यायं तोषयित्वा तेनानुज्ञातस्सन् उक्तविधानेन सामानि प्रयुआनो यं यं कामं कामयितव्यं फलं कामयते तमवाप्नोति । अभ्यासस्समाप्त्यर्थः । तृतीयाध्याये नवमः खण्डः ॥ श्रीमद्राजाधिराजराजपरमेश्वरवैदिकमार्गप्रवर्तकश्रीवीरबुकभूपाल साम्राज्यधुरन्धरेण सायणाचार्येण विरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशके सामविधानाख्ये ब्राह्मणे
तृतीयोऽध्यायः॥ प्रतिपाद्याविषयः
अष्टादिस्वरसामाध्ययनप्रतिनिधितत्तत्काम्यकानुष्ठानाद्याभिधान • परस्य सामविधानाख्यसामवेदीयकौथुमशाखागतब्राह्मणस्य विवरणमत्र भाष्ये दृश्यते । प्रतिपाद्यविषयश्च No. 150 तमकोशे दृष्टव्यः ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् इदं भाष्यं समग्रं दृश्यते, मुद्रितं च ॥
1' अत' इत्यारभ्य — संज्ञा' इत्यन्तं मुद्रितकोशे न दृश्यते.

Page #780

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JIYSORE
751
3. उपनिषत्.
No. 667 (1480/3).
* आचमनोपनिषत्. * Acamanopanisat.
Substance-Palm-leaf. Size-151x1 inches. Character-Telugu. Folios-17-18. Lines on a page-5. Letters in a line-56.
Age of Ms.-Old. Condition of Ms.—Good. Correct or incorrect
____Correct. Complete or incomplete
Complete.
Subject in brief :
Same as No. 215.
उपक्रमः
No. 215 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 215 कोशवत्.
प्रतिपाद्यविषयः
No. 215 कोशवत्.
पकव्यविशेषः___No. 640 कोशवत्.

Page #781

752
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRÍT MSS.
[ actie
No. 668 (1480/4.)
* यज्ञोपवीतोपनिषत्.
* Yajñopavītopanișat. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Appears to be Size--15° x1} inches.
Old. Character-Telugu.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect-- Not Folios-18.
so very correct. Lines on a page-b.
Complete or incompleteLetters in a line-56.
Complete.
Subject in brief :
This work states that the highest bliss could be attained only by those who wear the sacred thread, the Űrdhvapundra and brand themselves with Sankha and Cakra.
उपक्रमः__ यज्ञोपवीती धृतचक्रधारी यो ब्रह्मविद्रह्मविदो मनीषी हिरण्यमादाय सुदर्शनं कृत्वा वह्निसंयुक्तं स्त्रशूद्राभ्यां बाहू धारयेत् ॥
उपसंहार:
आचार्यस्य संमुखं प्रपद्य तस्माद्वैकुण्ठं न च पुनरागमनं सालोक्य. सारूप्यसायुज्यं गच्छति सायुज्यं गच्छति । य एवं वेद, इत्युपनिषत् ॥ प्रतिपाद्यविषयः____ अत्र यज्ञोपवीततप्तशङ्खचक्रोर्ध्वपुण्ड्रधारिण एव परमपदावाप्तिरिति संगृहाभिधीयते ॥
वक्तव्यविशेष:
अमुद्रितेयमुपनिषत् । अत्राद्यन्तयोः इतरोपनिषत्सु दृश्यमानस्तत्तच्छाखीयशान्तिमन्त्रपाठो न दृश्यते ॥

Page #782

5997) GOVERNJİENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
753
No. 669 (1480/2).
* वराहोपनिषत् .
* Varahopanisat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-151 x 13 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Andhra..
Correct or incorrectFolios—16-17.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incomplete Letters in a line-56. ___Complete.
Subject in brief :
Same as No. 446.
उपक्रमः
अथातः श्रीवराहरूपिणं भगवन्तं प्रणम्य सनत्कुमारः पप्रच्छ ऊर्ध्वपुण्ड्रविधिम् । किं द्रव्यं, कियत् स्थानम् ?' इत्यादि No. 446 कोशवत् ॥
उपसंहारः__ एकादशं पृष्ठतः, द्वादशं कण्ठपृष्ठे, मोक्षं देहाति शिरसि । यो वेदविंद्रह्मचारी गृहस्थो वा यतिश्च सर्वखेदेभ्यो विमुक्तिर्भवति । सर्वेषु तीर्थेषु स्नातो भवति । अनुपनीतश्ोपनीतो भवति । आ चक्षुषः पहिं पुनाति । नारायणे मय्यचञ्चला भक्तिस्तु वर्धते । ब्रह्मज्ञानं लब्ध्वा तद्विष्णोः परमं पदमवानोति, तद्विष्णोः परमं पदमवाप्नोति । न च पुनरावर्तते न च पुनरावर्तत इति । इत्याह भगवान् वराहरूपी ॥
प्रतिपाद्यविषयः
No. 446 कोशे द्रष्टव्यः.
D.C.M.
18

Page #783

754
वक्तव्य विशेषः
अत्र No. 446 कोशापेक्षया कचित्क्वचित्किञ्चित्पाठवैलक्षण्यं दृश्यते । अन्ते श्रीचूर्णाभिमानि देवतालक्ष्मीद्वादशनामानि निर्दिष्टानि व । अस्या एवोर्ध्वपुण्ड्रोपनिषदित्यपि व्यवहारो दृश्यते ॥
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
—
*
No. 670 (C 2084).
* सामवेदरहस्योपनिषत्.
Samavedarabasyopaniṣat.
Substance —Paper.
Size -- 10 x 43 inches.
Character —— Grantha.
उपक्रमः
Folios-113.
Lines on a page-8.
Subject in brief :
[वेदः
―
Letters in a line-28. Age of Ms.-Old.
Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect
Incorrect.
Complete or incompleteComplete.
This Upaniṣat, in the form of a dialogue between Narada and Gopikā in some places and between Brahma and Sūta in some other places, discusses the means of attaining and the nature of the final release.
एकदा ब्रह्मणः पुत्राः सनकादयः तत्त्वविवक्षया पितामहं पप्रच्छुः प्रणिपातपुरस्सरं अहो पिता निरन्तरं वैकुण्ठनाथलीलां ध्यायमानां निरन्तरं चिदानन्देन सह सम्प्रोक्षं वदसि यदि रुचिरापद्यतः ? चिदानन्दं ब्रह्म किं वदन्ति व्यापकतया जगद्याप्य तिष्ठति तेन तत् ब्रह्मणः वदन्तितरां आपद्यमानो प्रकृतिपुरुषो कस्मात्प्रकृति योज्यतां भवति ? जीवाः कीदृग्विधाः कस्मात् समुत्पन्ना भवन्ति । तेषां लोको अलोका कियत्प्रमाणा? यं वदन्ति पुराविदो भवन्तितराम् । यस्मात् प्रजाः समुत्प द्यन्ते तद्ब्रह्मेति वदन्ति पुराविदः । पितामहा ऊचुः

Page #784

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, IYSORE 755
नारायणमुखात् श्रूयन्ते धर्माः, शृणुत । सर्वा एषा सृष्टिस्समुपत्यति क्षराक्षराभ्यामधिकः पुरुषोत्तमसंज्ञितो भक्तिगम्यः । आनन्दमयो लोकः सविराजते तस्य । पुरुषोत्तमस्य उत्तरकटाक्षात् समुत्पन्ना जीवास्ते भक्तिमार्गीया भवन्ति । ये उत्तरकटाक्षात्समुत्पन्नाः जीवास्तेषां स्नेहमार्गोऽयमापद्यत । दक्षिणकटाक्षादुत्पन्नाः कर्मजडा आसुरा अन्योपासका भवन्ति । तस्मिन् रसिकानन्दस्वरूपात् पाश्र्वात द्वावेव मूर्तिः प्रकटिता? प्रथमं भक्तिसुन्दरी प्रकटिता। पश्चात् मायादासी प्रकटिता। ताभ्यां प्रथमा अत्यन्तं वल्लभा आस्तां । भक्तेस्सकाशादुत्पन्ना जीवाः स्नेहमार्गीया भवन्ति । मायायास्समुत्पन्ना आसुराः कर्मजडा अन्यधर्मरता एव भवन्ति ॥ उपसंहारः
कामक्रोधामयोयं ते गुणाः साधनरूपा भवन्ति । अहो रसमार्ग प्राप्यमानोऽयं ? जीवसङ्घ आत्मानं तन्मयतया वासनात्मकं लिङ्गं विधूय आत्मा भावो अभ्यस्यतां सेवायां तन्मयतां प्राप्तवानिति यां यां वासनां आत्मा लीयमानो भवति तत्तद्भावेन तं लिङ्गं चोत्पद्यमानो आसेदिवानिति अत्यन्तासक्ततया मार्गोऽयं लिङ्गं विधूय पापमाभावापन्नो भवेत् । य एषोऽयं मार्गस्तेनव? कथितः। अयं मार्गो देवादिना न ज्ञातः । रुद्रादिना न ज्ञातः । यं मण्डलमुपास्यमानो श्रूयमाणो ध्यायमानो? तन्मयतां प्राप्यमाणः इदं रहस्यं कथितं न वाचनीयं कस्यचित् त्वया । स्वेष्टं हृदि ध्यात्वा तद्भावेन प्रलीयते । अहो लक्ष्मी इमं मार्ग समाश्रिता भक्ता शरीरसोपाधिधर्मा तद्रुणतां प्राप्यते ॥ इति सामगा निरन्तरं रहसि सङ्गीयमाना भवन्ति ।
॥ समाप्तमेवैतत् सामवेदरहस्योपनिषदम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अस्यामुपनिषदि कचिन्नारदगोपिकासंवादेन क्वचित् भ्रमरशुकसंवादेन च मोक्षोपायप्रदर्शनपूर्वकं सृष्टिक्रमविवरणपूर्वकं च भक्तिमार्गपोषणाय भगवतः क्रीडारसपरीवाह उपवर्ण्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
अमुद्रितेयमुपनिषत् । बह्वशुद्धसंदूषितं चैतल्लेखनम् ॥ D.C.M.
.18*

Page #785

756
DESCRIPTIVE CATA LOGUE OF SANSKRIT Mss.
[देवः
No. 671 (1388/2). * श्राद्धेतिहासोपनिषत्.
* Srāddhetihāsopanişat: Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-16x1 inches. Condition of Ms. First leaf Character-Grantha.
is broken. Folios-6.
Correct or incorrect,
Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Complete.
Subject in brief :
This Upanisat describes the nature of the performer, the consumer and the constituent of Śrāddha and its fruits.
उपक्रमः
वृषादर्विकुलं ह वै शिबिकुलं बभूव । तस्यायमितिहासः कुलविद्या बभूव । तद्यो ह स्मेममधीते स ह स्म राजा भवति । स किश्चित्प्राप्यान्तर्हितः । सोऽब्रवीत् । यो मामितिहासं ग्राहयेत्, घरमस्मै दद्यामिति । ततो ब्राह्मणः संयोग संयुयुजे ॥ १॥ तमादित्यात्पुरुषो भास्करवर्णो निष्क्रम्य स एनं ग्राहयांचकार । तमपृच्छत्, कोsसीति, वा वृषादर्विरिति । तस्माद्य इममितिहासमधीते आदित्यलो. कोऽस्य कामचारो भवति । तस्माद्य इममितिहासमुपनीतो माणवको गृह्णीयात्, गृहीत्वा तद्यो(अथ) ब्राह्मणान् श्रावयेत् मेधावी भवेत् । वर्षशतं च जीवेत् ॥ २॥
उपसंहारः
वृद्धो वसून् प्रोवाच पुत्रेभ्यः परमं निधिम् । एतद्वोधनमार्याणां मन्त्राश्चैव व्रतानि च नमो नमः, मन्त्राश्चैव व्रतानि च नमो नमः॥

Page #786

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 757
सुपर्णोऽसि गरुत्मान् त्रिवृत्ते शिरो गायत्रं चक्षुः स्तोम आत्मा साम ते तनूर्वामदेव्यं ब्रहद्रथन्तरे पक्षौ यज्ञायज्ञीयं पुच्छं छन्दांस्वङ्गानि धिष्णियाशफा यजू षि नाम सुपर्णोऽसि गरुत्मान् दिवं गच्छ सुवः पत ॥ वृषादर्वि ॥
॥ काण्वशाखीयोपनिषदि इतिहासः समाप्तः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र श्राद्धकर्तृभोक्तृद्रव्यस्वरूपनियमादिसंग्रहपुरस्सरं श्राद्धानुष्ठानसमयेऽस्येतिहासस्य पठनावश्यकत्वं प्रतिपाद्य एतत्फलं चोपवर्णितं दृश्यते ॥
वक्तव्यविशेष:
एतत्कोशान्तदृश्य मानग्रन्थसमाप्तिसूचक वाक्यपरिशीलनेनेयमुपनि पद शुक्लयजुस्संहितायां काण्वशाखीयेति ज्ञायते । मुद्रिततत्संहिताब्राह्मणादिषु नोपलभ्यते चैषा ॥
No. 672 (C 33/1).
* श्राद्धेतिहासोपनिषत् . * Sraddhetihāsopanisat.
Substance-Paper. Size— 72 x 5 inches. Character—Telugu.
Folios-8.
Lines on a page-14. Letters in a line-24.
उपक्रमः --
No. 671 कोशवत्.
Age of Ms.—Old. Condition of Ms. - Good. Correct or incorrect-
Correct.
Complete or incompleteComplete.

Page #787

758
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT ISS.
वेद:
उपसंहारः
वृद्धो वसून् प्रोवाच पुत्रेभ्यः परमं निधिम् । एतद्बोधनमार्याणां मन्त्राश्चैव व्रतानि च नमः ।
मन्त्राश्चैव व्रतानि च नमः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 671 कोशवत्. वक्तव्यविशेषः
अत्रान्ते गरुत्मन्मन्त्रमात्रं न दृश्यते । शेष No. 671 कोशवदेव दृश्यते ॥
No. 673 (738/5). * श्राद्धतिहासोपनिषत् .
* Srāddhetihāsopanişat. Substance--Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size—124 x 14 inches. Condition of Ms.-Good. Character--Nagari.
Correct or incorrect, Folios-3.
Correct. Lines on a page--9.
Complete or incomplete Letters in a line-70.
Complete.
उपक्रमः
No. 671 कोशवत्.
उपसंहारः
No. 671 कोशवत्
प्रतिपाद्यविषयः--
No. 671 कोशवत.

Page #788

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, AIYSORE759
वक्तव्यविशेषः
No. 671 कोशवत् .
No. 674 (497/1). * श्राद्धतिहासोपनिषत् .
* Srāddhetihāsopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.--Old. Size-131x11 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Nagari.
Correct or incorrectFolios-9.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-52.
Complete.
उपक्रमः
No. 671 कोशवत्. उपसंहारः
मन्त्राश्चैव व्रतानि च नमोनमः। ओं नमो नमः । अन्नेन वाऽथवा येन शाकमूलफलेन वा।
तस्मात्सर्वप्रयत्नेन कुर्याच्छ्राद्धं महालयम् ॥ सुपर्णोऽसि गरुत्मान् त्रिवृत्ते शिरो गामत्रं चक्षुः स्तोम आत्मा साम ते तनूर्वामदेव्यं बृहद्रथन्तरे पक्षौ यज्ञायज्ञिये पुच्छं छन्दांस्यङ्गानि धिष्णियाः शफा यजूषि नाम ॥ सुपर्णोऽसि गरुत्मान् दिवं गच्छ सुवः पत । वृषादर्वि शतं ब्रह्म तपस्विनामेते हरन्ति वै श्राद्धमष्टावि. शतिः ॥ इति काण्वशाखीयपरिसंहिते इतिहासोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषय:___No. 671 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 671 कोशवत्.

Page #789

760
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
Cala:
No. 675 (1404/2). * WITTE Tara
* Srāddhetihāsopanişat. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-13 X 11 inches.
Condition of Ms.-.Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios---7.
Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line--48.
Complete.
349:
No. 671 ialaa.
JTVEIT:
No. 671 piitaa.
slangage:
No. 671
raa.
वक्तव्यविशेषः
No. 671 inaa.
No. 676 (1404/3). * FANTAISEren:
* Somotpattītihāsaḥ. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.—Old. Size--13x11 inches. Condition of Ms.Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-8-9.
Correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-48.
Complete.

Page #790

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
Subject in brief :—
This work describes the waning and the waxing process of the digits of the moon and the action that one should abstain from when the moon enters the Vanaspatis.
उपक्रमः-
ऋषय ऊचु:
कौतूहलसमुत्पन्ना देवता ऋषिभिस्सह । संशयं परिपृच्छन्ति व्यासं धर्मार्थकोविदम् ॥ कथं वा क्षीयते सोमः क्षीणो वा वर्धते कथम् । इमं प्रश्नं महाभाग ब्रूहि सर्वमशेषतः । श्रीवेदव्यास उवाच -
शृण्वन्तु देवतास्सर्वा यदर्थमिह आगताः । तदहं संप्रवक्ष्यामि सोमस्य गतिमुत्तमाम् ॥
उपसंहारः
इमां सोमोत्पत्ति गर्भिणीं श्रावयेत्त्रियम् । ऋषभं जनयेत्पुत्त्रं सर्वज्ञं वेदपारगम् ॥ य इमां सोमोत्पत्तिं श्राद्धकाले सदा पठेत् । तदन्नममृतं भूत्वा पितॄणां दत्तमक्षयम् ॥ य इमां सोमोत्पत्ति पर्वकाले सदा पठेत् । सर्वान् कामानवाप्नोति विष्णुलोकं स गच्छति ॥ विष्णुलोकं स गच्छतीत्यों नम इति ॥
॥ इतिहाससोमोत्पत्तिः समाप्ता ॥
प्रतिपाद्यविषय:
अत्र चन्द्रमसः कलाक्षय वृद्धिप्रकारोपवर्णनपूर्वकं सोमस्य वनस्पतिगमनकाले निषिध्यमानकर्माणि संगृह्य एतदितिहासश्रवणफलं च संगृह्य वर्णितं दृश्यते ॥
761
वक्तव्यविशेषः
अस्य सोमोत्पत्तीहासस्य श्राद्धेतिहासोपनिषत्कोशेषु अन्ते परिदृश्यमानस्य वैदिकेतिहासरूपतया उपनिषत्सु प्रवेशां निरदेशि । सम ग्रोऽयममुद्रितश्च ॥
-

Page #791

762
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
[ha:
No. 677 (497/2). * सोमोत्पत्तीतिहासः.
* Sonotpattitihāsah. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.-Old. Size-132x11 inches. Condition of Ms.--Good. Character-Nagari. Correct or incorrectFolios-10-11.
Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-52. ___Complete.
उपक्रमः
No. 676 कोशवत.
उपसंहारः
य इमां सोमोत्पत्तिं पर्वकाले सदा पठेत् । सर्वस्य कामानाप्नोति सोमलोकं स गच्छति ॥ शुक्ले देवान् पितॄन् कृष्णे तर्पयत्यमृतेन यः । यस्य राजा द्विजातीनां तस्मै सोमात्मने नमः ॥
श्रीसोमलोकं स गच्छत्यों नम इति ॥
॥ सोमोत्पत्तिस्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 676 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 676 कोशवत्.

Page #792

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARI, JITSORE
763
No. 678 (738/6). * सोमोत्पत्तीतिहासः.
* Somotpattitihāsah. Substance-Palm-leaf. Age of Is.-Old. Size-121x1 inches. Condition of Is.-Good. Character--- Nagari.
Correct or incorrectFolios-+.
Correct. Lines on a page-9. Complete or incomplete Letters in a line-70.
Complete.
उपक्रमः
No. 676 कोशवत्.
उपसंहारः
य इमां सोमोत्पत्ति श्राद्धकाले सदा पठेत् । तदन्नममृतं शाद्धं पितॄश्चैवोपतिष्ठति ॥ इमां सोमोत्पत्तिं सर्व(पर्व)काले तु यः पठेत् । सर्वान् कामानवाप्नोति सोमलोकं स गच्छति ॥
इत्यों नम इत्याह भगवान् व्यासः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
No. 676 कोशवत्.
वक्तव्यविशेषः
No. 676 काशवत्.
No. 679 (1557/3). * सोमोत्पत्तीतिहासः.
* Somotpattitihāsah. Substance-Palm-leaf. Character-Nagari. Size-61 x 14 inches. | Folios--178-180.

Page #793

764 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [aa:Lines on a page-10. । Correct or incorrectLetters in a line-28.
Correct. Age of Ms.-Old.
Complete or incompleteCondition of Ms.-Good. | Complete. उपक्रमः
No. 676 कोशवत्.
उपसंहारः
य इमां सोमोत्पत्तिं श्राद्धकाले सदा पठेत् । तदन्नममृतं भूत्वा पितॄणां दत्तमक्षयम् ॥ य इमां सोमोत्पत्तिं श्राद्धकाले सदा पठेत् । सर्वान् कामानवाप्नोति सोमलोकं स गच्छति ॥ श्रीसोमलोकं स गच्छत्यों नम इति । शुक्ले देवान् पितॄन् कृष्णे वर्ष इत्यभिधीयते ॥ तस्य राजा द्विजातीनां तस्मै सोमात्मने नमः ॥
सुपर्णोऽसि गरुत्मान् त्रिवृत्ते शिरो गायत्रं चक्षुः स्तोम आत्मा साम ते तनूर्वामदेव्यं बृहद्रथन्तरे पक्षौ यज्ञायज्ञियं पुच्छं छन्दा स्यङ्गानि धिष्णियाः . . यजू षि नाम सुपर्णोऽसि गरुत्मान् दिवं गच्छ सुवः पत ॥ प्रतिपाद्यविषयः___No. 676 कोशवत् .
वक्तव्यविशेषः
No. 676 कोशवत् .
No. 680 (496/1).
* सौपर्णेतिहासः.
* Sowparnetihāsah. Sulistance-Palm-leaf. | Character-Nāgari. Size-84 x 14 inches. Folios-13.

Page #794

उपनिषत् ] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, JiYSORE16)
Lines on a page-10. Letters in a line-36. Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good. |
Correct or incorrect
Correct. Complete or incomplete
Incomplete.
Subject in brief :
This work describes how Garuda carried off the Amrta (the nectar) after defeating the Deras.
उपक्रमःयो विश्वप्राणभूतस्तनुरपि च हरेर्यानकेतुस्वरूपः
यं संचिन्त्यैव सद्यः स्वयमुरगवधूवर्गगर्भाः पतन्ति । चश्चञ्चण्डोरुतुण्डस्फुटितफणिफणारक्तपङ्काङ्कितास्यं
वन्दे छन्दोमयं तं खगपतिममलं स्वर्णवर्ण सुपर्णम् ॥ अस्य श्रीसौपर्णाख्यानस्य नानाच्छन्दांसि रामऋषिः गरुत्मान् देवता । अमृताहरणे विनियोगः ॥
उपसंहारः--
त्रयस्त्रिंशद्देवता देवतास्वेव प्रतिष्ठायोत्तिष्ठन्ति प्राजापत्यं वै वाम देव्यं प्रजापतावेव प्रतिष्ठायोत्तिष्ठन्ति शान्तिर्वै वामदेव्यं पशुष्वेव प्रतिष्ठायोत्तिष्ठन्ति । शान्तिश्शान्तिः सर्वारिष्टशान्तिरस्तु ॥ समस्तदुरितोपशान्तिरस्तु॥
॥ सौपर्णः समाप्तः ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र सुपर्णापुत्रेण गरुडेन कृतममृताहरणादिकं संगृह्य प्रतिपाद्यते ॥
वक्तव्यविशेषः
कोशेऽस्मिन् ग्रन्थोऽयं समग्रो दृश्यते, अमुद्रितश्च ॥

Page #795

DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
4 मन्त्रसंग्रहः. No. 681 (905/6).
अग्निसूक्तम् .
Agnisūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size --131x11 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Not Folios-4-5.
so very correct. Lines on a page--7. Complete or incompleteLetters in a line-62.
Incomplete. उपसंहारः
अग्निस्सप्ति वाजंभरं ददात्यग्निवीरं श्रुत्य कर्मनिष्ठाम् । अनी रोदसी विचरत्समञ्जनग्निर्नारों वीरकुक्षिं पुरंन्धिम् ॥
अग्नेरमसः समिदस्तु भद्राऽग्निर्मही रोदसी आविवेश। अग्निरेक चोदयत्समत्स्वग्निवृत्राणि दयते पुरूणि॥
उपसंहारः
__[अन]ये ब्रह्म ऋभवस्तता[रमिं]महामंवोचामा सुवृक्तिम् । [अमे]प्रावं जरितारै यविष्ठा[ग्ने] महि द्रविणमायजस्व ॥
ICO
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र स्वरूपशक्तयाद्यभिधानपूर्वकमग्निः स्तूयते ॥

Page #796

VERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
वक्तव्यविशेषः
मुद्रितायामृक्संहितायामष्टमाष्टके तृतीयेऽध्याये पञ्चदशे वर्ग दृश्यत इदं सूक्तम् । एतत्कोशान्ते च अग्निशब्दपरित्यागपूर्वकं ऋक्सप्तकघटितमेतत्सूक्तं पुनरपि लिखितं दृश्यते ॥
No. 682 (1299/17).
अग्निसूक्तम् .
Agnisūktam. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.---Old. Size-148x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari. Correct or incorrectFolios-48-50.
Correct. Lines on a page-6.
Complete or incompleteLetters in a line-60.
Incomplete.
उपक्रम:
अग्निाळे मधुच्छन्दा अग्निर्गायत्री। अग्निमीळे पुरोहितं यज्ञस्य देवमृत्विजम् । होतारं रत्नधातमम् ॥
अग्निः पूर्वेभिर्ऋषिभिरीड्यो नूतनैरुत। स दे॒वाँ एह वक्षति ॥
उपसंहारः
आदर्ह स्वधामनु पुनर्ग त्वमेरिरे । दाना नाम यज्ञिय॑म् ॥

Page #797

768
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT Mss. [वेदः
वीळु चिदारुज॒तुभि॒र्गुहा॑ चिदिन्द्र॒ वह्नभिः ।
अवि॑न्द उ॒स्रिया॒ अनु॑ ।।
प्रतिपाद्य विषय
अत्र अग्निवाविन्द्रमित्रावरुणस्र विश्वदेवसरस्वतीदेवताः स्तू
यन्ते ॥
वक्तव्य विशेषः
मुद्रितको प्रथमाष्टके प्रथमाध्याये आदित एकादश वर्गा अस्मिन् कोशे निर्दिष्टा दृश्यन्ते । अत्रादौ पत्राञ्चले अग्निसूक्तमिति एतन्नामधेयं लिखितं दृश्यते । एकादशस्त्रेषु वर्गेषु च अग्निवाखिन्द्रादयः स्तूयन्ते । आदिमवर्गद्वय एवाग्निः स्तूयते । अत एकादशवर्गात्मकस्य चास्य अग्निसूक्तमिति व्यदपेशे हेतुश्चिन्तनीयः ॥
Substance--Palm-leaf. Size-14 x 13 inches. Character—--Nagari.
No. 683 (1299/14).
अन्नसूक्तम् .
Annasūktam.
Folios – 11-11.
Lines on a page-6. Letters in a line - 60.
उपक्रमः
जातम॒ग्निम् ॥
Age of Ms.-Old. Condition of Ms.-Good.
Correct or incorrect
मू॒र्धानं॑ दि॒वो अ॑र॒तं पृ॑थि॒व्या वै॑श्वान॒रमृत आ
Correct.
Complete or incomplete - Incomplete.

Page #798

मन्त्रसंग्रहः] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 769
कविं संराजमतिथिं जनानामासनापात्र जनयन्त देवाः ॥ उपसंहारः
समौ चिहस्तौ न समं विविष्टः संमातरी चिन्न समं दुहाते । यमयोश्चिन्न समा वीर्याणि जाती चित्सन्तौ न समं पृणीतः ॥
॥ अन्नसूक्तं समाप्तम् ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अन्नशुद्धयर्थं श्राद्धानुष्ठानादिकाले पारायणाद्युपयोगितया ऋग्वेदगतमन्नसूक्तं क्षीरादिसमृद्धिप्रार्थनतत्स्तोत्रादिपरं तत इतस्सङ्ग समग्रमत्र लिखितं परिदृश्यते ॥ वक्तव्यविशेषः
मुद्रितमिदं सूक्तम् । एतत्सूक्तान्ते 44-46 पत्रेषु पञ्चमाष्टके प्रथमाध्याय एकोनविंशवर्गप्रभृति द्वाविंशवर्गान्तं वर्गत्रितयं युद्धोपयोगिकवचधनुरादिस्तुतिपरं अन्नसूक्तघटकतया कैश्चिदभिमत संगृहीतं दृश्यते ॥
No. 684 (1299/23).
आयुष्यसूक्तम्.
Ayusyasūktam. Substance-Palm-leaf. | Age of Ms.--Old. Size-148x1 inches. Condition of Ms.-Good. Character-Nagari.
Correct or incorrect-Not Folios--63-65.
so very correct. Lines on a page-6. Complete or incompleteLetters in a line-60.
Incomplete. D.C.I.
49

Page #799

770
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSs. [वदः
उपक्रम:
आयुष्य वर्चस्यं रायस्पोषमौद्रिदम् । इदं हिरण्यं वर्चस्व जैत्रायाविशतादिमाम् । उच्चैर्वाजि पृतनापाट्सभासाहं धनञ्जयम् । सर्वास्समग्रा ऋई यो हिरण्येऽस्मिन् समाहिताः ।।
उपसंहारः--
वेद वातस्य वर्तनिमुरोष्वस्य॑ बृहतः । वेदा ये अध्यासते ॥
___ निषसाद धृतवतो वरुणः पुस्त्या स्वा । साम्राज्याय सुक्रतुः ।।
प्रतिपाद्यविषयः
उद्वाहादिषूपयुक्ता आयुस्सम्पदाधभिवृद्धिप्रार्थनपरा ऋचोऽत्र संगृहीताः॥
वक्तव्यविशेषः
एतत्सूक्तगतमन्त्रा अष्टमाष्टके प्रथमाध्याये एकादशे वर्गे सप्तमाष्टके षष्ठाध्याये पञ्चमषष्ठवर्गयोः तृतीयाष्टके चतुर्थाध्याये पञ्चमवर्गमारभ्य सप्तमवर्गान्तं, प्रथमाष्टके द्वितीयाध्याये अष्टादशवर्ग तथा अन्यत्र च तत्रतत्र परिदृश्यमाना अत्र सह्य लिखिता दृश्यन्ते ॥

Page #800

मन्त्रसंग्रहः] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE 771
No. 685 (2613/2).
Substance - Palm-leaf. Size — 114×14 inches. Character – Nagari. Folios-50.
पञ्चदशायुर्मन्त्रादयः.
Pañcadaśāyurmantra, etc.
Lines on a page-7. Letters in a line -- 18.
उपक्रम:
प्रतिपाद्यविषयः
Age of Ms.-Old.
Condition of Ms. - Good.
Correct or incorrect
भद्रं कर्णेभिः शृणुयाम देवाः । भद्रं पश्येमाक्षभिर्यजत्राः । स्थिरैरङ्गैस्तुष्टुवांसस्तनूभिः । व्यशेम देवहितं यदायुः । पुनः पुनर्जायमाना पुराणी समानं वर्णमभिशुम्भमाना । श्वघ्नीव कृतुर्विज आमिनाना मर्तस्य देवी जरयन्त्यायुः ॥
Correct.
Complete or incompleteComplete.
उपसंहारः
सर्वतो हास्म जनमित्रमभयं तरत्युत्तरोत्तरणीं ह श्रियमनुते ह प्रजानामैश्वर्यमाधिपत्यम् ॥
आशीर्वादोपयुक्ताः पञ्चदशायुः पदान्तका मन्त्राः, त्रिंशद्देवान्ता मन्त्राः, सप्त स्वस्तिपदान्ता मन्त्राश्च क्रमेण अस्मिन् कोशे ऋग्वेदात् तत्तद्भागेभ्यः सङ्गृह्य एकत्र लिखिता दृश्यन्ते ||
॥
वक्तव्यविशेषः
वेदेषु तत्र तत्र विप्रकीर्णा मन्त्रा अत्रैकत्र सङ्गृह्य निर्दिष्टा दृश्यन्ते,
मुद्रिताश्च ॥

Page #801

772
DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS.
7:
No. 686 (514/6).
शिवसङ्कल्पमन्त्रसङ्गहः.
Sivasankalpamantrasangrahah. Substance-Palm-leaf. Age of Ms.-Old. Size-16kx 1 inches.
Condition of Ms.-Good. Character-Grantha.
Correct or incorrectFolios-225-226.
Correct. Lines on a page--7.
Complete or incompleteLetters in a line-60. i Complete.
उपक्रमः
येनेदं भूतं भुवनं भविष्यत् परिगृहीतममृतेन सर्वम् । येन यज्ञस्तायते सप्तहोता तन्मे मनश्शिवसंकल्पमस्तु । येन कर्माणि प्रचरन्ति धीरा यतो वाचा मनसा चारु यन्ति ।
यत्संमितमनुसंयन्ति प्राणिनस्तन्मे मनश्शिवसंकल्पमस्तु । उपसंहारः
य आत्मदा बलदा यस्य विश्व उपासते प्रशिषं यस्य देवाः। यस्य च्छायाऽमृतं यस्य मृत्युस्तस्मै देवाय हविषा विधेम ॥ तन्मे मनः-मस्तु। गन्धद्वारा दुराधर्षा नित्यपुष्टां करीषिणीम् । ईश्वरी सर्वभूतानां विश्वरूपाय वै नमोनमः ॥
॥ तन्मे मनश्शिवसंकल्पमस्तु ॥ य इदं शिवसङ्कल्पे सदा ध्यायन्ति ब्राह्मणाः, ते परं मोक्षं गमिष्यन्ति, तन्मे मनश्शिवसंकल्पमस्तु ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र मनसः शुभानुचिन्तनप्रवणताप्रार्थनामभिदधतो जपाद्युपयोगिनः शिवसङ्कल्पमन्त्रा दृश्यन्त ॥
वक्तव्यविशेषः--
मुद्रिता एते मन्त्राः॥

Page #802

INDEX TO NAMES OF AUTHORS.
(THE FIGURES DENOTE THE NUMBER OF PAGES)
Kļşņapandita—687, 689, 692. Timmaṇācārya--695, 697. Tirumalayajvă—697. Nārāyaṇamuni—708 to 713. Nilakantha-623. Bhattabhāskaramiśra-18-31, 82, 127–138, 197, 199, 655
to 658. Bharatasvămin-72, 74. Madhavārya—739. Mudgala–8, 737. Laubitya Nilakantha—701. Vidyāraṇya-659, 662-665, 673, 703, 704, 706. Vibudhānandasarasvati–699. Venkatakşşņācārya—722, 724-727. Venkațanātha-666. Srirangācārya—718. Śaņkarācārya--713, 715. Sāyaṇācārya-5, 7, 32-41, 70, 92–94, 96, 97, 99-101, 114,
139, 148, 150, 151, 185, 200, 201, 203, 662, 663-665,
746-748. Sudarśanasūri—719, 721. Subrahmanya—667.
773
50
D.C.M.

Page #803

INDEX TO NAMES OF MANUSCRIPTS
NOTICED IN THE CATALOGUE.
A. Samhitā. Name
Page No. of Mss. Rk Samhita
1 2 Rk Samhitā Pada Pāțhaḥ .... 3 2 Rk Sainhitā Bhāşyam (Vēdártha ....
Prakāśaḥ) Rk Samhita Bhāşyalu
8, 737 1+1 Rgartha Dipika
... 739
1 Taittiriya Samhitā (Krşņa Yajus ... 9 5
Samhita).
Pada Pāșhaḥ , Bhāsyam (Jñāna Yajña) 18
, „ (Vedārtha Prakāšah) 32, 743 9+1 Śukla Yajus Samhitā (Kāņviya Pâţłaḥ) 43 Säina Samitā Ārcikaḥ .. .... 44
1 Pūrva Arcikaḥ (Chanda Arcikam) 48 „ Pada Pāțhah
... 49 Geya Gānam Aranya Gānam . Rahasya Gānam (Úhya Gānam) Ūha Gānam
... 65 Bhāsyam (Vedārtha Prakāšah)
...
72
774

Page #804

775
....
84
106
B. Brahmaņas. Name
Page No. of Mss. Arşeya Brāhmaṇam
... 75 i Brāhmaṇa Bhāsyam (Ārseya Dīpa) 82
1
... 744 Aitareya Brāhmaṇam .... , Brāhmaṇa Bhasyam (Vedārtha 92
Prakāśaḥ). Gopatha Brāhmaṇam .... .... 103 Jaiminiya Brāhmaṇam (Talavākara 104
Brāhmaṇam). Jaiminiyopanişad Brāhmaṇam Tāndya Brāhmaṇam
108 Tāndya Brāhmaṇa Bbāsyam (Vedārtha 114
Prakāśaḥ). Taittirīya Brāhmaṇam
... 116 , Brāhmaņa Bhāșyam 127, 138
(Jñāna Yajña). Taittiriya Brābmaņa Kāțhaka Bhā- 137
syam (Jñana Yajña). Taittirīya Brāhmaṇa Bhāșyam (Vedā- 139
rtha Prakāśaḥ); Daivata Brāhmaṇami Məntra
144 Mantra Brābmaņa Bhāșyam (Vedārtha
Prakāśaḥ). Vamsa Brābmanam
153 Satapatha Brāhmaṇam (Kāņva Sākha) 156 Sadvimśa Brāhmaṇam
163 , Brābmaņa Bbāsyam
... 140
148
... 746

Page #805

776
Page
No. of Mss.
170
Name Samhitopanişad Brāhmaṇam Sāmavidhāna
Brāhmaṇa Bhāșyam
174 .... 748
C. Āranyakam. Aitareya Āraṇyakam
... 180 , Aranyaka Bhāșyam Taittirīya Aranyakam (Krşņa Yajur
Araṇyakam). Taittiriya Aranyaka Bhasyam (Jõāna 197
Yajña). Taittiriya Araṇyaka Bhāșyam (Vedārtha 200
Prakāśaḥ).
204
207
209
214
D. Upanişads. Akşamālikopanişat Aksikopanişat Atharvasikhopanişat Atharvasiropanişat Advayatārakopanişat
218 Advaitākhyopanişat
219 Adhyātmopanişat
221 Annapūrņopanișat
.... 223 Amritanādopanişat
226 Amritabindūpanişat
231 Avadhūtopanişat Avimuktajābālopanişat Avyaktopanişat
240 Acamanīyopanișat Acamanopanişat
HOA or owner om w
235 236
242
751

Page #806

777
Name
No. of Mss.
Page 243
HO A
245 249
250
252
NON
2014
56
ConcoN
259
261
265
266
Átma prabodhopanişat Anandopadişat Aruņikopanişat Āśramopanişat Išāvāsyopanişat Urdhrapuņdropanişat (Svetamıştsuopa
nişat.) Ürdhvapuņdropanişat Ekáksaropanışat Aitareyopanişat Kathopanişat Kalisantāraṇopanişat Kālāgnirudropanişat Kuņņikopanişat Kļşnopadişat Kenopanişat Kaivalyopanişat Kaulopanışat Kaușītakibrāhmaṇopanişat Kșurikopanişat Gaņapatyupanişat Garbhopanişat Garudopadişat Gāyatryupanişat Gopālapūrvottaratāpanīyopanişat Cakropanişat Cidambaropanişat Chăndogyopanişat Jābālyupanişat Tārasāropanişat
276
279
e A WOOCOO
28
.
.
..
297
303
306
310
312
i porco
316
318

Page #807

778
No. of Viss.
Page 319
321
.... 326
331
334
336
340
341
344 346 347
350
354
357
Name Turīyātītāvadhūtopanişat Taittiriyopanişat Tripurātápinyupanișat Tripuropanişat Trišikhibrāhmopanişat Dattātreyopanişat Daršanopanişat Dīpašikhopanișat Devyupanişat Desikopanişat Dramidabrāhmopadişat Dvayopanisat Dhyānabindūpa nişat .... Nādabindū panişat Nārada parivrājakopanişat Nārāyaṇopanişat Nirālambopanişat Nirlepopanişat Nirvānopanişat Nțsimhatā panīyopanişat Pañcabrahmopanisati Pañcikaranopanişat Parabrahmopanișat. Paramahamsa parivrājakopanişat Paramahamsopanişat .... Pāśupatabrahmopaņişat .... Pindopanisat Pippalopanișat Paingalopanişat Praņavasarīropanişat
360 364
367
369 370 375 377 378
....
380
382
384
385
07
388 391

Page #808

Pranavopanisat Praśnopaniṣat Prasadajabalopaniṣat Prāṇagnihotropanisat
Name
Bahvṛcopanisat Bilvōpaniṣat Bṛhajjā bālapūrvatā panīyopaniṣat Bṛhajjābālottarata panīyopaniṣat Bṛhajjābālopanisat
Bṛhadaraṇyakopaniṣat
Brahmavidyopanisat
Mantrikopaniṣat
Mantropanisat
Brahmopaniṣat
Bhaktiyogopanisat Bhasmajā bālopaniṣat Bhāvanopanisat
Bhiksukopanisat
Maṭhāmuayopanisat Maṇḍalabrāhmaṇopaniṣat
Mantravivaraṇopanisat
Mahānārāyaṇopaniṣat
Mahavakyopaniṣat
779
Muktikopanisat Mundakopanisat Mudgalopaniṣat
....
....
****
Mahopaniṣat
Mandukyopanisat
Mänḍūkyopaniṣat (with Gauḍapada
Upaniṣat Kārikā.)
....
....
....
....
...
....
10.0
....
13.0
****
....
Page
392
556
557
393
396
397
398
401
403
405
408
410
415
416
419
423
425
427
429
432
430
432
435
437
442
441
443
446
448
No. of Mss.
2
1
3
1
1
3
2
1
2
2
6
1
4
1
1
2
1223 TL
1
1
∞ ~ 21
3
2

Page #809

780
454
457 455
473
474
478
... 479
Name
Page No. of Mss. Maitrāyaniyopanisat
450 Maitreyyupanişat Yajñopavītopanişat
752 Yājñavalkyopanişat Yantravivaraṇopanışat Yogakundalyupanişat Yogacūņāmanyupanişat Yogatatvopanişat Yogasikhopanişat Rahasyopanişat Rājarājesvaropanişat Rāmatāpanyupanişat Rāmapūrvatā panyupanişat .... 478 Rāmarahasyopanişat Rudrahšdayopanişat
481 Rudrākṣajābālopanişat (Bșhajjā bālotta
ratāpaniyopanişat) Rudrāksopanişat Vajrasūcyupanişat
486, 559 1+1 Vārāhopanişat (Ürdhvapundropanişat) 487, 753 2+1 Vāsudevopanişat
491 Vrddhajā bālopanişat
496 Vedāntasāropanişat
1 Vaitathyopanişat
.... 499 . 1 Sarabhopanişat (Pippalöpanişat) Šāņļilyopanişat Šāțyāyanıyopanișat Šāriropanişat Šivatattvopanişat (Dakşiņāmūrtyupanişat)510 Šrāddhetihāsopanişat ....
.... 756
483
.... 485
... 500 ...501 .... 503
506
şat
1+1

Page #810

Name
Srikantha Srutiḥ Sriramopaniṣat Śrutirahasyopanisat Svetāśvataropaniṣat Sarasvatirahasyopaniṣat Sarvasaropaniṣat
Samnyasopanisat
Samkhyāyaniyopaniṣat Samavedarahasyopaniṣat
Sāvitryupanisat Siddhantasikhopanisat
Hamsopaniṣat
Hayagrivopaniṣat
781
104
Sitopanisat Sudarsanopaniṣat Subālopaniṣat
Suryopaniṣat Somotpattitihāsaḥ Sauparṇetihāsaḥ Saubhagyalakṣmyupaniṣat
Saurakāyaṇopanisat
Skandopaniṣat Svaprakasopaniṣat
****
www
****
....
9000
....
....
Agni Sūktam
"(
'Agne Yasasvin" Mantra Vyakhyā
Anna Suktam
...
....
www.
www.
....
....
03.0
....
....
....
20.0
98.0
....
400.
....
....
250G
....
...
0000
....
E. Mantra Samgraha and Bhāṣya.
766
560
768
....
....
Abhiśravana Mantra Samgrahaḥ Asvalayana Grhya Mantra Vyakhyā.....
Pagc
512
513
514
516
522
520
525
526
754
528
530
532
533
536
540
760
764
543
....
545
546
548
549
554
561
562
No. of Mss.
1
1
1
5
3
2
1
1
2
1
1
2
5
3
4
1
2
1
2
5 2
2
1
1
1
1

Page #811

Name
782
Page
769
564
571
583
585
586
587
588
589
590
591
596
597
598
599
603
605
606
607
608
610
611
612
613
617
771
Bhu Suktam
621
Mantra Rāmāyaṇam (with Commentary) 623, 625 1+1
626
1
Mantra Samgrahaḥı Manyu Suktam
627
1
Ayuşya Suktam
Ekagni Kandaḥ (Mantra Prasnaḥ)
Ekagni Kanda Bhasyam Oṣadhi Sūktam Karṇa Suktam
Kūṣmaṇḍahomamantra Bliāṣyam
Gaja Suktam
....
Ganahoma Mantra Vyakhyā Garbhapātana Sūktam Garbhādāna Mantraḥ (etc.)
34
****
Gayatri Bhāṣyam. Grahayajña Mantrāḥ Ghṛta Suktam
Durgā Sūktam
Devi Suktam (with stotra) Devi (Lakṣmi) Sūktam Deve Mantraḥ Parjanya Suktam Parameṣṭyam Suktam
Paraskara Grhya Mantra Bhāṣyam Pitṛlinga Suktam
Puruşa Suktam
Puruşa Suktam (Ṛkśākhiyam) Puruşa Sūkta Bhāṣyam Purusa Sukta Vyākhyā Pañcadasa yurmantra (etc.)
****
****
....
www.
....
No. of Mss.
i
7
14
1
1
1
1
1
1
1
3
....
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
3
3
I
2

Page #812

783
..
..
632
634
635
636
637
642
Name
Page No. of Mes. Manyusūktārohaņā varohaņavidhiḥ 628 Mahānyāsaḥ
629 Mahā Sauram
630 1 Mabā śānti Mantrâḥ (and Vaiśradeva
Sūktam) Mahā Śanti Mantrāh
633 Mārjana Mantrāḥ Mrtasanjirini Sūktam Ramāsūktam Rākṣoghna Sūktam Rātri Sūktam Rama Pattābbişéka Sūktāni
640 Rudra Sūktam
641 Lakşmi Sūktam Vamana Sūktam Vayu Sūktam
644 Vāstoņpatyādi Šānti Mantrāḥ
645 Vastoņpatyādi Sūktāni
.... 647 Vişņu Sūktam Vrṣabha Suktam
.... 649
2 Vaikhānasa Mantra Prašnaḥ Santi Sūkta Samgrahaḥ ...
653 2 Sivasamkalpa Mantra Samgrahah .... 772 Sri Rudra Praśna Bbāsyam
655, 659, 3+1
662, 666 +4+1 (Rudrāmộta Tarangiņi) 667 Śri Sūktam
... 671 Šri Sūkta Bhasyam ...
673, 675 174 Sri Sūkta Vivaranam
.... 680 1 Sarasvati Sūktam
.... 682
643
.
.
.
....
.... 648
.... 651

Page #813

784
Name
Page No. of Mys. Sandhyāvandanādi (Vaisya) Prayoga 683
Samgrahaḥ Sandhyāvandana Prayogaḥ (Rgvedīyaḥ) 684 Sandhyā Bhāșyam (Rkšākhīyam) .... 722 Sandhyā Bhāșyam (Yajuśśākhīyam) 727 Sandhyāvandana Mantra Bhāșyam 6 87–72922 Sandhyāvandana Mantra Bhasyam 687, 695, 699 8
(Saprayogam) Simhānuvākaḥ Simhānuvāka Bhāsyam Soma Sūktam Hari Sūktam
729
731
... 734 .... 735

Page #814

Page #815

Page #816

Page #817

Page #818

मैसूरु राजकीय प्राच्यकोशागारे परिष्कृत्य देवनागराक्षरैः संमुद्रय प्रकाशिताः
संस्कृतग्रन्थाः
ग्रन्थनाम
* 1
आपस्तम्बगृह्यसूत्रम्, सुदर्शनार्यप्रणीततात्पर्यदर्श नाख्यभाष्यसहितम् .
* 2 आपस्तम्बयज्ञपरिभाषासूत्रम् हरदत्तकपर्दिस्वामि- .... भाष्याभ्यां सहितम् .
* 3 माधवीयधातुवृत्तिः (अदादि - दिवादि- जुहोत्यादयः) * 4 तैत्तिरीयसंहिता, सस्वरचिह्ना सपदपाठा श्रीभट्टभास्करीयज्ञानयज्ञाख्यभाष्यसहिता च, प्रथम
संपुटम्
* 5 तैत्तिरीयसंहिता, सस्वरचिह्ना सपदपाठा श्रीभट्टभास्करीयज्ञानयज्ञाख्यभाष्यसहिता च, द्वितीय
संपुटम् .
* 6 दक्षिणामूर्तिस्तोत्रम्, सुरेश्वराचार्यटीकासहितम् * 7 तैत्तिरीयसंहिता, सस्वरचिह्ना सपदपाठा भट्टभास्करीयज्ञानयज्ञाख्यभाष्यसहिता च, तृतीय
संपुटम् .
* 8 श्रीभगवद्गीता, श्रीशंकराचार्य भाष्य सहिता
* 9 तैत्तिरीयसंहिता, सस्वरचिह्ना सपदपाठा भट्टभास्करीयज्ञानयज्ञाख्यभाष्ययुता च चतुर्थ
संपुटम् .
* एतच्चिह किता ग्रन्थाः संप्रति विक्रयायात्र नोपलभ्यन्ते.
....
....
....
....
मूल्यम्
रू. आ.
1 12
1 0
2
0
2 8
2 8
1 4
3 0
2 12
30

Page #819

0
0
www
*17
1 12
ग्रन्थ नाम
रू. . *10 मण्डलब्राह्मणोपनिषत् ....
06 *11 सौन्दर्यलहरी
.... 10 *12 तैत्तिरीयसंहिता, सस्वरचिह्ना सपदपाठा भट्ट- .... 3
भास्करीयज्ञानयज्ञाख्यभाष्यसहिता च, पञ्चम
संपुटम् . *13
दशमसंपुटम् *14
एकादशसंपुटम् .... 3 *15 आपस्तम्बधर्मसूत्रं हरदत्ताचार्यप्रणीतोजुलाख्य- 1 12
वृत्तियुतम् . *16 तैत्तिरीयसंहिता, सस्वरचिह्ना सपदपाठा भट्ट
30 भास्करीयज्ञानयज्ञाख्यभाष्यसहिता च, अष्टमं संपुटम् .
" , नवमं संपुटम् 24 *18
, द्वादशं संपुटम् *19 श्रीशंकराचार्यप्रबन्धावली, प्रथमसंपुटम् , (श्रीवि
ष्णुसहस्रनाम-सनत्सुजातीयभाष्यम् ).
,, द्वितीयसंपुटम् (अपरोक्षानुभूतिः, 1 4 शतश्लोकी, हरिस्तुतिः, दशश्लोकी च).
,, तृतीयसंपुटम् (उपदशसहस्री गद्य- .... 2
पद्योभयात्मिका, रामतीर्थव्याख्यायुता). *22 , चतुर्थसंपुटम् (आत्मबोध विवेकचू- .... 1 0
डामणि-वाक्यवृत्ति-स्वात्मनिरूपण योगतारा ।
वली-सर्ववेदान्तसिद्धान्तसारसंग्रहाः). *23 माधवीयधातुवृत्तिः भ्वादौ प्रथमसंपुटम्
20 , ,, द्वितीयसंपुटम् 20 *25 गोत्रप्रवरनिबन्धकदम्बम्
..... 20 *26 तैत्तिरीयारण्यकम् , सस्वरचिह्नम् , भट्टभास्करीय- ....
भाष्यसहितम्, प्रथमसंपुटम् (1-4 प्रश्नाः). * एतांचढाङ्किता ग्रन्थाः संप्रति विक्रयायात्र नोपलभ्यन्ते.
*20
*21
*24

Page #820

ग्रन्थनाम
रू. आ. *27 तैत्तिरीयारण्यकम् , सस्वरचिह्नम् , भभास्करीय- 10
भाष्यसहितम् , द्वितीयसंपुटम् (5-6 प्रश्नौ). *28 एकाग्निकाण्डः सस्वरचिह्नः, हरदत्तीयभाष्यसहितः 1 + *29 तैत्तिरीयारण्यकम्, सस्वरचिह्न, भट्टभास्करीय
___ भाष्यसहितम् तृतीयसंपुटम् (7-8 प्रश्नौ). *30 ब्रह्ममीमांसा, श्रीकण्ठभाष्यसहिता .... *31 माधवीयधातुवृत्तिः, स्वादिमारभ्य समग्रा *32 बोधायनगृह्यसूत्रम् , सपरिशिष्टम् (प्रथममुद्रणम्) *33 तैत्तिरीयप्रातिशाख्यम्, (वैदिकाभरणत्रिभाष्य- ....
रत्नाख्यव्याख्याद्वययुतम्. *34 बोधायनधर्मसूत्रम्, गोविन्दस्वामिविवरणसमे. 30
तम्. *35 भाट्टदीपिका, प्रथमसंपुटम् (तृतीयाध्याये तुरीय- ....
पादान्ता). *36 तैत्तिरीयब्राह्मणम्, सस्वरचिह्नम् भट्टभास्करीय- ....
भाष्ययुतम्. *37 कौटलीयमर्थशास्त्रम् , (प्रथममुद्रणम् .... .... *38 तैत्तिरीयब्राह्मणम्, सस्वरचिह्नम् , भट्टभास्करीय .... 38
___ भाष्यसहितम् (तृतीयाष्टके 1-7 प्रश्नाः). *39 श्रीमद्ब्रह्मसूत्रभाष्यम्, आनन्दतीर्थीयम्, तत्त्वप्रका- 30
शिका-चन्द्रिका प्रकाशसहितम् I सं. *40 भादीपिका, द्वितीयसंपुटम् , (तृतीयाध्याये पश्चम
30 पादप्रभृति सप्तमाध्यायान्तम् ). 41 खादिरगृह्यसूत्रम् , रुद्रस्कन्दीयवृत्तिसहितम् *42 तैत्तिरीयब्राह्मणम्, सस्वरचितम्, भभास्करीय- .... 2 4
भाष्ययुतम् (तृतीयाष्टके 8-12 प्रश्नाः). 43 स्मृतिचन्द्रिका याज्ञिकदेवणभट्टकृतासंस्कारकाण्डः .... 1 44 ,
आह्निककाण्डः .... 28 * एतच्चिह्नाङ्किता ग्रन्थाः संप्रति विक्रययात्र नोपलभ्यन्ते.
09 - cccww coo1000 - -

Page #821

ग्रन्थनाम
45 स्मृतिचन्द्रिका याज्ञिकदेवणभट्टकृताव्यवहारकाण्डे
प्रथमसंपुटम्. *46 भादृदीपिका, तृतीयसंपुटम् (अष्टमाध्यायप्रभृति .... 2 8
दशमे 4 पादान्ता). *47 श्रीमद्ब्रह्मसूत्रभाष्यम् , आनन्दतीर्थीयम् , तत्वप्रका- 30
शिका-चन्द्रिका प्रकाशयुतम् , II सं. सम
न्वयाधिकरणप्रभृति आकाशाधिकरणान्तम्. 48 स्मृतिचन्द्रिका, याज्ञिकदेवणभकृता, व्यवहार. .... 3 0
काण्डे द्वितीयसंपुटम्. *49 भादृदीपिका, खण्डदेवकृता, चतुर्थसंपुटम् (दशमा- ....
ध्याये पञ्चमपादप्रभृति समग्रा. 50 गौतमधर्मसूत्रम् , मस्करिभाष्ययुतम् .... 51 अलङ्कारमणिहारः प्रथमसंपुटम् (समासोक्तय- ....
लङ्कारान्तः). 52 स्मृतिचन्द्रिका, याज्ञिकदेवणभकृता, श्राद्धकाण्डः 53 श्रीमद्ब्रह्मसूत्रभाष्यम् , आनन्दतीर्थीयम्, तत्वप्रका- .... 4 0
शिका-चन्द्रिका प्रकाशयुतम् , III सं. (प्राणा
धिकरणप्रभृति प्रथमे द्वितीयपादान्तम् ). *54 कौटलीयमर्थशास्त्रम् (द्वितीयमुद्रणम् ) 55 बोधायनगृह्यसूत्रम् , सपरिशिष्टम् .... 56 स्मृतिचन्द्रिका, याज्ञिकदेवणभकृता, आशौच
काण्डः . 57 तैत्तिरीयब्राह्मणम्, सस्वरचिह्नम्, भहभास्करीय- .... 38
काचित्कसायणभाष्याभ्यां युतम्, द्वितीया
ष्टकम्. 58 अलङ्कारमणिहारः, द्वितीयसंपुटम् (परिकरालङ्कार- .... 3 8
प्रभृति मालादीपकालङ्कारान्तः).
+ww cow
....
loco
* एताच्चह्नाङ्किता ग्रन्थाः संप्रति विक्रयायात्र नोपलभ्यन्त.

Page #822

5
59 श्रीमद्ब्रह्मसूत्रभाष्यम्, आनन्दतीर्थीयम्, तत्वप्रकाशिका-चन्द्रिका प्रकाशयुतम, IV सं (प्रथमाध्याये तृतीयपादे आदितः अपशूद्राधिकरणान्तम्.
60 काव्यप्रकाशः, मम्मटभह्कृतः,
माणिक्यचन्द्रकृत
सङ्केताख्यटीकायुतः.
61 आयुर्वेदसूत्रम्, योगानन्दनाथभाष्यसहितम् 62 अलंकारमणिहारः, तृतीयसंपुटम् (सारालंकारप्रभृतिहेत्वलंकारान्तः )
"
ग्रन्थनाम
1
63 विद्यामाधवीयम्, विष्णुशर्मकृत मुहूर्तदीपिकाटीकायुतम् I सं. (1-5 अध्यायाः )
64 कौटलीयमर्थशास्त्रम्, (तृतीयमुद्रणम् )
65 अर्थशास्त्रपदसूची प्रथमसंपुटम् द्वितीयसंपुटम्
66
67 विद्यामाधवीयम्, विष्णुशर्मकृतमुहूर्तदीपिकाटीकायुतम् II सं. ( 6-10 अध्यायाः)
68 अर्थशास्त्रपदसूची, तृतीयसंपुटम्
69 अभिलषितार्थचिन्तामणिः, प्रथमसंपुटम्
70 विद्यामाधवीयम्, विष्णुशर्मकृत मुहूर्तदीपिकाटीकायुतम् III सं. (11-15 अध्यायाः)
71 सरस्वतीविलासः, व्यवहारकाण्डः
72 अलंकारमणिहारः, चतुर्थसंपुटम् (रसवदंलकारप्र
भृति समग्रः )
करविन्द्रीय
73 आपस्तम्बशुल्बसूत्रम्, कपर्दीय सुन्दरराजीयव्याख्याभिस्सहितम्.
74 तर्कताण्डवम् व्यासयतिकृतम्, न्यायदीपाख्य- 3 0
व्याख्यायुतम्, प्रथमपरिच्छेदः.
75 अद्वैतसिद्धिः, मधुसूदनसरस्वतीकृता, गुरुचन्द्रि
―
....
....
काटीकायुता, I सं. (प्रथमपरिच्छेदे विश्वमिथ्यात्वस्यागमादिबाधोद्धारान्ता).
01.0
....
रू. आ.
3 8
....
3 8
2 0
8 2
2 0
3
0
2
8
2 8
2
0
2
0
2 0
1
8
27 2
8
2 4
2 12
3 12

Page #823

6
ग्रन्थनाम
76 तत्वमुक्ताकलापः, वेदान्ताचार्यकृत- सर्वार्थसिद्धि तड्याख्यानन्ददायिनीभावप्रकाशाभ्यां युतः,
प्रथमो जडद्रव्यसरः.
77 तर्कताण्डवम्, व्यासयतिकृतम्, न्यायदीपाख्यव्याख्यायुतम् II सं. (द्वितीयपरिच्छेद विधिवादान्तं).
78 अद्वैतसिद्धिः, मधुसूदनसरस्वतीकृता, गुरुचन्द्रिका टीकायुता II सं. प्रथमपरिच्छेदे असतस्साधकत्वोपपत्तिप्रभृति अविद्या प्रतिपादकश्रुत्युपपत्तिपर्यन्ता.
79 मैसूरुराजकीय कोशागारस्थलिखित संस्कृतग्रन्थसूची सविवरणा I सं. वेदाः (संहिता, ब्राह्मणं, आरण्यकं, उपनिषत्, मन्त्रसंग्रहश्च ).
....
....
रू. आ.
4 0
2 0
34
3 12

Page #824

ಮೈಸೂರು ಗೌರ ಮೆಂಟ್ ಓರಿಯಂಟಲ್ ಲೈಬ್ರರಿಯಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ
ಕನ್ನಡ ಗ್ರಂಥಗಳು
-
ರೂ. ಆ.
....
?
0
8
? 12
0
೦
೧
೨ ೦ 0
0
೦
*] ಪಂಪಮಹಾಕವಿಯು ಆದಿಪುರಾಣ * ರುದ್ರಭಟ್ಟನ ಜಗನ್ನಾಥವಿಜಯ (ಮೊದಲನೆಯ ಮುದ್ರಣ) .... 3 ಸದಾನಂದಯೋಗಿಯ ಮಹಾಭಾರತ (ಪೌಲೋಮಾಸ್ತಿಕ ಪರ್ವ ....
ಗಳು). 4 ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಮಹಾಭಾರತ ಸಂಭವಪರ್ವ
ಜತುಗೃಹಾದಿಪರ್ವ ಸಭಾಪರ್ವ ಅರಣ್ಯಪರ್ವ
ವಿರಾಟಪರ್ವ 9 ಲಿಂಗಣ್ಣನ ಕೆಳದಿನೃಪವಿಜಯ ....
ಸೋಮರಾಜನ ಉದ್ಭಟಕಾವ್ಯ 11 ರುದ್ರಭಟ್ಟನ ಜಗನ್ನಾಥವಿಜಯ (ಎರಡನೆಯ ಮುದ್ರಣ) 12 ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಮಹಾಭಾರತ ಉದ್ಯೋಗಪರ್ವ 13 ಸೋಮನಾಥನ ಅಕ್ಕೂರಚರಿತ್ರೆ 14 ನಯಸೇನನ ಧರ್ಮಾಮೃತ ಸು. ] 15 ಗೋವಿಂದ ವೈದ್ಯನ ಕಂಠೀರವ ನರಸರಾಜವಿಜಯ .... 16 ನಯಸೇನನ ಧರ್ಮಾಮೃತ ಸು. II 17 ವೀರಭದ್ರಪಾಲನ ವೀರಭದ್ರವಿಜಯ 18 ಜನ್ನನ ಅನಂತನಾಥಪುರಾಣ .... 19 ಸಕಲವೈದ್ಯಸಂಹಿತಾಸಾರಾರ್ಣವ ಸಂ. I 20 ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಮಹಾಭಾರತ ಭೀಷ್ಮಪರ್ವ
ದ್ರೋಣಪರ್ವ
–
೧ ೦
–
೧
* *
•
1 14
1 0
* ಈ ಗುರ್ತಿರುವ ಗ್ರಂಥಗಳು ಈಗ ಬೆಲೆಗೆ ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲ.

Page #825

LIST OF WORKS PUBLISHED BY THE MYSORE GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE.
A. Sanskrit Publications.
*1. Apastamba Grihya Sutra with the commentary of Sudarsanacarya
...
*2. Apastamba Paribhasha Sutra with the commentaries of Haradatta and Kapardi Swami *3. Madhaviya Dhatuvritti, Vol. II, Part I (Adadi. Divadi Juhotyadi)
...
...
2 0
*4. Taittiriya Samhita with the commentary of BhattaBhaskara with Padapatha and Svarapatha, Vol I 2 8 *5. Taittiriya Samhita with the commentary of BhattaBhaskara with Padapatha and Svarapatha, Vol. II
*6. Dakshinamurtistotra with the commentary of Suresvaracarya
*7. Taittiriya Samhita with the commentary of BhattaBhaskara with Padapatha and Svarapatha, Vol. III *8. Bhagavadgita with the commentary of Sankara
...
carya
*9. Taittiriya Samhita with the commentary of BhattaBhaskara with Padapatha and Svarapatha, Vol. IV
*10. Mandala Brahmanopanishad with a commentary *11. Saundaryalahari with the commentary of Lakshmidhara, Bhavanopanishad with a commentary, and Devipancastavi
...
***
...
*12. Taittiriya Samhita with the commentary of BhattaBhaskara with Padapatha and Svarapatha, Vol. V
...
...
*13. Taittiriya Samhita with the commentary of BhattaBhaskara with Padapatha and Svarapatha, Vol. X
N.B.-Numbers marked thus are out of stock.
...
PRICE.
Rs. a.
...
1 12
1 0
2 8
1 4
3 0
2 12
3 0 0 6
1 0
3 0
3 0

Page #826

.
bna
... 30
PRICE
Rs. a. *14. Taittiriya Samhita with the commentary of Bhatta.
Bhaskara with Padapatha and Svara patha, Vol. XI
30 *15. A pastamba Dharma Sutra with the commentary
called Ujjvala 16. Taittiriya Samhita with the commentary of Bhatta
Bhaskara with Padapatha and Svara patha,
Vol. VIII *17. Taittiriya Samhita with the commentary of Bhatta
Bhaskara with Padapatha and Svara patha, Vol. IX
... 24 *18. Taittiriya Samhita with the commentary of Bhatta
Bhaskara with Padapatha and Svarapatha, Vol. XII
... 1 12 *19. Sankaracarya's Miscellaneous Works, Vol I,
commentaries on Vishnusa hasranama and Sanat
sujatiya *20. Sankaracarya's Jliscellaneous Works, Vol. II,
Aparokshanubhuti, Satasloki, Haristuti and Dasasloki with a commentary
... 1 4 *21. Sankaracarya's Miscellaneous Works, Vol. III,
Upadesasahasri with a commentary *22. Sankaracarya's Miscellaneous Works, Vol. IV,
Atmabodha, Vivekacudamani, Vakyavritti, Svatmanirupana, Yogataravali, Sarva.vedanta
siddhanta-sarasangraha *23. Madhaviya Dhatuvritti, Vol. I, Part I (Bhvadi)
Madhaviya Dhatuvritti, Vol. I, Part II (Bhvadi)... 5. Gotra-pravara-nibandha-kadambakam *26. Taittiriyaranyaka with the commentary of Bhatta.
Bhaskara with Svara patha, Vol. I ... *27. Taittiriyaranyaka with the commentary of Bhatta
Bhaskara with Svarapatha, Vol. II *28. Ekagaikanda with the commentary of Haradatta
with Svara patha ... *29. Taittiriyaranyaka with the commentary of Bhatta
Bhaskara with Svarapatha, Vol. III *30. Brahmamimamsa with the commentary of Srikantha *31. Madhaviya Dhatuvritti, Vol. II, Part II (Svadi
and Curadi) *32. Bodhayana Gribya Satara with Parisishta *33. Taittiriya Pratisakhya with Vaidikabharana and
Tribhashyaratna
N.B.-Numbere marked thus * are out of stock.
*24.
*2

Page #827

10
...
3
Coc
200
00 00
coa
00 00
00
PRICE.
Rs. a. *34. Bodhayana Dharma Sutra with a commentary ... 30 *35. Bhattadipika, Vol. I ... *36. Taittiriya Brahmana with the commentary of
Bhatta-Bhaskara with Svarapatha, Ashtaka I ... 3 *37. Kautiliya Arthasastra (First Edition) *38. Taittiriya Bra hinana with the commentary of
Bhatta-Bhaskara with Svarapatha, Ashtaka III,
Part I *39. Srimad-Brabmasutra Bhashya (Anandatirthiya)
with Tatparya Candrika, etc., Vol I *40. Bhattadipika, Vol. II ... 41. Khadira Gribya Sutra with Rudraskandiya *42. Taittiriya Brahmana with Bhatta-Bhaskara's com
mentary, Ashtaka III, Part II 43. Smriticandrika, Samskara Kanda 44. Smriticandrika, Ahnika Kanda 45. Smriticandrika, Vyavahara Kanda. Part I *46. Bhattadipika Vol. III *47. Srimad-Brahmasutra Bhashya (Anandatirt,hiya)
with Tatparya Candrika, etc., Vol. II 48. Smriticandrika, Vyavahara Kanda, Part II
9. Bhattadipika, Vol. IV 50. Gautama Dharma Sutra with Maskariva
Alankara Manihara, Vol. I
Smriticandrika, Sraddha Kanda 53. Srimad-Brahmasutra Bhashya (Anandatirthiya)
with Tatparya Candrika, etc., Vol. III 54. Kautiliya Arthasastra (Second Edition) 55. Bodhayana Gribya Sutra with Parisishta 56. Smriticandrika, Asauca Kanda 57. Taittiriya Brahmana with the commentary partly
of Bhatta-Bhaskara and partly of Sayana,
Ashtaka II 58. Alankara Manihara, Vol. II 59. Srimad-Brahmasutra Bhashya (Anandatirthiya)
with Tatparya Candrika, etc., Vol. IV Kavya-Prakasa with the commentary of Sanketa ... Ayurveda Sutra with the commentary of Yoga.
nandanatha 2. Alankara Manihara, Vol. III Vidyamadhaviya of Vidyamadhava with the com
mentary Muhurtadipika by Vishnu Sarma, Vol. I
COCOS WO: COLONIN
00 0
0
de
00
N GO
60.
NON COS CO
000 000
63.
... 20
N.B.-Numbers marked thus * are out of stock.

Page #828

11
00
PRICE
Rs. a. 64. Kautiliya Arthasastra (Third Edition)
3 0 65. Index Verborum to the published texts of Arthasastra of Kautilya, Vol. I
... 28 66. Index Verborum to the published texts of Artha
sastra of Kautilya, Vol. II 67. Vidyamadhaviya Vidyamadhava with the com
mentary of Muhurtadipika by Vishnu Sarma,
Vol. II 68. Index Verborum to the published texts of Artha
sastra, Vol. III 69. Abhilashitartha Cintamani, Vol. I 70. Vidyamadhaviya, Vol. III
Saravati Vilasa (Vyavahara Kanda) 72. Alankara Manihara, Vol. IV 73. Apastamba Sulba Sutra ... 74. Tarkatandava with Nyayadipa, Vol. I 75. Advaitasiddhi with Gurucandrika, Vol. I 76. Tattvamuktakalapa with Sarvarthasiddhi, Bhava
prakasa and Anandadayini, Vol. I 77. Tarkatandava, Vol. II 78. Advaitasiddhi with Guru Candrika, Vol. II 79. Tarkatandava, Vol. III
71.
CO CENNNHNN Adoo BOB 00 00
0 CU CONHA
1.
MISCELLANEOUS. A Descriptive Catalogue of Sanskrit Manuscripts in the
Oriental Library, Mysore, VOL. I–Vedas.

Page #829

12
home com CO OO O
B.--Kannada Publications.
PRICE
Rs. a. *1. Adipurana of Pampa *2. Jagannatha Vijaya (First Edition) ... 3. Mahabharata—Pauloma and Astika Parvas 4. Mahabharata by Kumara Vyasa, Sambhava Parva 2 5. Mahabharata by Kumara Vyasa, Jatugriha Parva 1 6. Mahabharata by Kumara Vyasa, Sabha Parva ... 1 12 7. Mahabharata by Kumara Vyasa, Aranya Parra ... ? 8. Mahabharata by Kumara Vyasa, Virata Parva ... 1 9. Keladioripa Vijaya of Linganna 10. Udbhatakavya of Somaraja 11. Jagannatha Vijaya of Rudrabhatta (Second Edition) 12. Mahabharala by Kumara l'yasa, Udyoga Parva ... 13. Akrura Caritre of Somavatha 14. Dharmamrita of Nayasena, Vol. I 15. Kantirava Narasaraja Vijaya 16. Dharmamrita of Nayasena, Vol. II ... 17. Virabhadravijaya 18. Anantanathapurana of Japna 19. Sakalaraidya Samhita Sararnara by Virarajendra
1 14 20. Mahabharata by Kumara Vyasa. Bhishma Parva 1 0 21. Mahabharata by Kumara Vyasa, Drona Parva ... 1 12
Yogaratnakara with translation in Kannada and Telugu, Part I
2 12
OOO00 og
400 ++ Oros
* 22
X.B.-Numbers marked tbus * Are out of stock.

Page #830
alloblle