________________
594 DESCRIPTIVE CATALOGUE OF SANSKRIT MSS. [वेदः
उपक्रमः
तदिति द्वितीयैकवचनम् । अनेन जगदुत्पत्तिस्थितिलयकारणहेतुभूतमुपनिषदि कथ्यमानं निरुपमतेजः सूर्यमण्डलाभिधेयं परं ब्रह्म अभिधीयते । सवितुरिति षष्ठयेकवचनम् | 'पूङ् प्राणिप्रसवे ' इति धातों रूपम् । सर्वस्य भूतस्य प्रसवितुरित्यर्थः । वरेण्यं नियमादिभिरपगतकल्मषैः सततं ध्येयम् । भर्गः ' भञ्जो आमर्दने ' भृजि भर्जने' इति धातोर्वा रूपम् । सर्वस्य भूतजातस्य भर्गः भजतां पापभञ्जनहेतुभूतमित्यर्थः । भ्राजुदीप्ताविति धातोर्वा रूपम् । देवस्य दृष्टिदानादिगुणयुक्तस्य निरतिशयप्रकाशस्य इत्यर्थः । दीप्यतेः प्रकाश (शार्थ ) त्वात् । धीमहि ध्यायेमहीत्यर्थः । ' ध्यै चिन्तायाम् ' रूपेण चक्षुषा योऽसावादित्यो हिरण्मयः सोऽहमिति चिन्तयामः । धिय इति द्वितीयाबहुवचनम् ॥
उपसंहारः
--
नोऽस्माकं बहुधाऽभ्यस्तभेदभिन्नदृशां तथा । प्रचोदयात् प्रेरयतु प्रार्थनैवं विशिष्यते ॥ यो देवः सविताऽस्माकं धियो धर्मादिगोचराः । प्रेरयेत्तस्य यद्भर्गस्तद्वरेण्यमुपास्महे ॥ इति शांकराचार्यमिदम् ॥
किं ज्योतिस्तव भानुमानहनि मे रात्रौ प्रदीपादिकं स्यादेवं रविदीपदर्शनविधौ किं ज्योतिराख्याहि मे । चक्षुस्तस्य निमीलनादिसमये किं धीर्धियो दर्शने
किं तत्राहमतोऽभवं परमकं ज्योतिस्तदस्मि प्रभो ॥ भानुदपश्च नेत्रं च बुद्धिं चेति (द्धिश्चेति चतुष्टयम् । ज्ञायते येन तद्ब्रह्म तदेवाहं न संशयः ॥
प्रतिपाद्यविषयः
अत्र अद्वैतमतरीत्या गायत्रीमन्त्रार्थविवरणं दृश्यते । गायत्रीमन्त्रघटितानां सुबन्ततिङन्तपदानां प्रकृतिप्रत्ययविमर्शनं च कृतम् ॥
www.umaragyanbhandar.com
:
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat