________________
उपनिषत् ]
GOVERNMENT ORIENTAL LIBRART, ITSORE
287
कूर्मोऽङ्गानीव संहृत्य मनो हृदि निरुध्य च । मात्राद्वादशयोगेन प्रणवेन शनैश्शनैः ॥ पूरयेत्सर्वमात्मानं सर्वद्वारं निरुध्य च । उरोमुखकटिग्रीवं किञ्चिद्धदयमुन्नतम् ॥ प्राणान्त्संधारयेत्तीस्मन्नासाभ्यन्तरचारिणः ॥
उपसंहारः
ततोऽवनतचित्तस्तु निश्शब्दं देशमास्थितः । निस्सङ्गः सर्वयोगज्ञो निरपेक्षः शनैश्शनैः ॥ पाशान् भित्त्वा यथा हंसो निर्विशङ्कस्समुत्पतेत् । भिन्नपाशस्तथा जीवः संसारं तरते तथा ॥ यथा निर्वाणकाले तु दीपो दग्ध्वा लयं व्रजेत् । तथा सर्वाणि कर्माणि योगी दग्ध्वा लयं व्रजेत् ॥ प्राणायामसुतीक्ष्णेन मात्राधारेण योगवित् । वैराग्योपलघृष्टेन भित्त्वा तन्तून् न बध्यते ॥
॥ इति शुरिकोपनिषत्समाप्ता ॥ प्रतिपाद्यविषयः
अत्र स्वयंभूपदिष्टं योगाभ्यसनक्रममनुष्ठातुर्जातवैरग्यस्य योगिनः प्राणायामपूर्वकनाडाभेदनद्वारा उत्तमलोकावाप्तिरित्यभिधीयते ॥ वक्तव्यविशेषः--
यजुश्शाखीयेतीयमुपनिषन्मुद्रिता कोशेऽस्मिन् समग्रा च दृश्यते ॥
No. 260 (3621/3).
चरिकोपनिषत्.
Kșurikopanișat. Substance-Palm-leaf. I Character-Grantha. Size-92 x ll inches. | Folios-4-6.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com