________________
ब्राह्मणं] GOVERNMENT ORIENTAL LIBRARY, MYSORE
उपसंहारः
सोऽयमनूचानाय ब्रह्मचारिणं समावर्तमानायाख्येयः । उपाध्यायाय ग्रामवरं सहस्रं श्वेतं चाश्वं प्रदायानुज्ञातो वा यं कामं कामयते तमाप्रोति तमाप्नोति ॥
॥ सामविधानब्राह्मणं समाप्तम् ॥
प्रतिपाद्यविषयः
ब्राह्मणेऽस्मिन् प्रत्येकमष्टभिः खण्डैस्सहितास्त्रयः प्रपाठकाः परिदृश्यन्ते । तत्र प्रथमे प्रपाठके ब्रह्मणः प्रपश्चसृष्टिकथनम्, सृष्टोपजीवनाय सामप्रदानकथनं, क्रुष्टादिस्वराणां स्वरूपध्यानच्छन्दोदेवतानिरूपणम्, यज्ञानाधिकारिणां देवानामजपृनिप्रभृतीनां च श्रेयसे सामाध्ययनादिनिरूपणम् कृच्छ्रातिकृच्छ्रकृच्छ्रातिकृच्छ्राख्यतपोविशेषाणामभिधा नम्, पवमानेष्टिदर्शपूर्णमासाग्निहोत्र प्रतिनिधिसामाध्ययनकथनम्, पाञ्चरात्रिकव्रतानुष्ठानप्रयोगकथनम्, साप्तरात्रिकाणां मासाद्यध्येयानां सप्तसंहितानां च साम्नां विधानम् पातकोपपातकमहापातकादीनां प्रायश्चित्तादिकं चेत्येतत्सर्वमत्र परिदृश्यते ॥
·
द्वितीये प्रपाठके - आयुरभिवृद्धिशुद्धयपुनरावृत्तिपुत्त्रमरणाभावरोगोपशान्तिसर्पशस्त्रभयपरिहारबह्नन्न पिपासोद विषमरणाभावक्षेमज - रामृत्युपरिहारवशीकरणकन्योद्वहनशत्रूच्चाटनयशोब्रह्मवर्चसाधिक्यवादिजयपुत्त्रकामनास्वनुष्ठेयाः प्रयोगा अभिधीयन्ते ॥
तृतीये प्रपाठके - धान्यहिरण्यपशुसमृद्धिप्रयोगः, वास्तुशमनप्रयोगः, स्वप्नजाग्रद्विषयपीडापरिहारप्रयोगः, राजाभिषेकप्रयोगः, अद्भुताभिचारशान्तिप्रयोगः, युद्धजयाद्यभीप्सुप्रयोगः, भाविजन्मस्वज्ञानाभावकामनायामग्नेः स्वाधीनकरणे पिशाचबाधापरिहारे जन्मान्तराभावका मनायां स्वेच्छया लोकान्तरगमने च साधकाः प्रयोगा अभिधीयन्ते । तथाऽन्ते सामविधानसंप्रदाय प्रवर्तकाचार्य नामधेयानि च निर्दिश्यन्ते ||
वक्तव्यविशेष:
--
175
,
कोशेऽस्मिन् परिदृश्यमानं सामविधानाख्यं ब्राह्मणं समग्रं दृश्यते । इदं च ब्राह्मणं
विंशाख्यं द्वितीयं स्यात्ततः सामविधिर्भवेत् ।
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
