Book Title: Parmatma Prakash Pravachan Part 01
Author(s): Kanjiswami
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007174/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmaprakAza pravacana (bhAga-1) navana jina svAdhyAya pAra zrImad yogIndudeva viracita paramAtmaprakAza" zAstra upara pUjya gurudevazrI kAnajIsvAmInAM adhyAtmarasasabhara pravacana Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI sImaMdhara-kuMdakuMdakahAna-digaMbara jaina sAhitya smRti-saMcaya, puSpa naM. 6 * paramAtmane nmH| paramAtmaprakAza pravacana [bhAga-1] zrImad yogIndudeva viracita paramAtmaprakAza' zAstra upara pUjya gurudevazrI kAnajIsvAmInAM adhyAtmarasasabhara pravacana : prakAzaka : zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa sonagaDha-364250 (saurASTra) : prastutakartA : zrI zAMtilAla ratIlAla zAha-parivAra, sAyana (muMbaI) zrI sUrajabena amulakhabhAI zeTha-smRti TrasTa, sAyana (muMbaI) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRtti : 1000 vI2 seM. 2528 * vi. saM. 2058 * i. sa. 2002 pUjya bahenazrI caMpAbenanI 89mI janmajayaMtI, zrAvaNa vada-2, tA. 24-8-2002 prAptisthAna : zrI digaMbara jaina svAdhyAyamaMdira TrasTa sonagaDha-364250 (jillo-bhAvanaga2) sUrajabena amulabhAI zeTha-smRti TrasTa 218, vINA vihAra, sAyana, muMbaI-400022. kiMmata rUA. 25=00 lesa2 TAIpa seTIMga : arihaMta kompyuTara grAphiksa jaina vidyArthI gRha kaMpAunDa, sonagaDha-364250 phona (02846) 44081 mudraka : caMdrakAMta Ara. mahetA 816, sTAra cemba2, harihara coka, rAjakoTa-360001 phona : (0281) 228176 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y TOHAR zrImad bhagavat kuMdakuMdAcAryadeva Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be bola zrI samayasAra vagere paramAgamonAM UMDAM hArdane svAnubhavagata karI zrI tIrthaMkarabhagavAnanA zuddhAtmAnubhavapradhAna adhyAtmazAsanane jIvaMta rAkhanAra AdhyAtmika saMta parama kRpALu pUjya gurudeva zrI kAnajIsvAmIe saraLa tema ja sugama pravacano dvArA temanAM aNamUlAM rahasyo mumukSu samAjane samajAvyAM; ane e rIte A kALe adhyAtmarucino navayuga pravartAvI, teozrIe asAdhAraNa mahAna upakAra karyo che. A viSama bhautika yugamAM samagra bhAratavarSane viSe tema ja videzomAM paNa jJAna, vairAgya ne bhaktibhInI adhyAtmavidyAnA pracAranuM je AMdolana pravarte che te pUjya gurudevazrInA camatkArI prabhAvanAyoganuM adbhuta phaLa che. AvA paramopakArI pUjya gurudevazrInAM TeIpa-avatIrNa, adhyAtmarasabharapUra pravacanonuM prakAzana karavAno avasara prApta thavo e paNa ApaNuM parama saubhAgya che. tadnusAra zrImad yogIndudeva viracita 'paramAtmaprakAza' upara pUjya gurudevazrInAM pravacanonuM saMkalana prakAzita karatAM kalyANI guruvANI pratye ati bhaktibhInI prasannatA anubhavIe chIe. A 'paramAtmaprakAza'nA pravacanakAra paramopakArI parama pUjya gurudeva zrI kAnajIsvAmI zuddhAtmadRSTivaMta, svarUpAnubhavI, vItarAga devagurunA parama bhakta, kumArabrahmacArI, samayasAra Adi aneka gahana adhyAtmazAstronA pAragAmI, svAnubhavaNaMdI bhAvazrutalabdhinA dhaNI, satatajJAnopayogI, vairAgyamUrti, nayAdhirAja zuddhanayanI pramukhatA saha samyak anekAntarUpa adhyAtmatattvanA asAdhAraNa uttama vyAkhyAnakAra ane AzcaryakArI prabhAvanA-udayanA dhAraka adhyAtyugasraSTA mahApuruSa hatAM. temanAM A pravacanonuM avagAhana karatAM ja adhyetAne teozrIno gADha adhyAtmaprema, zuddhAtma-anubhava, svarUpa tarapha DhaLI rahelI pariNati, vItarAga-bhaktinA raMge raMgAyeluM citta, jJAyakadevanA taLane sparzanAruM agAdha zrutajJAna ane sAtizaya parama kalyANakArI adbhuta vacanayogano khyAla AvI jAya che. pUjya gurudeve adhyAtmanavanIta samA A 'paramAtmaprakAza'nI pratyeka gAthAne sarva taraphathI chaNIne, virATa arthone A pravacanomAM kholyAM che. atizaya sacoTa chatAM sugama evA aneka nyAyo vaDe ane prakRta-viSayasaMgata aneka yathocita dRSTAMto vaDe pUjya gurudeve 'paramAtmaprakAza'nA arthagaMbhI2 sUkSma bhAvone atizaya spaSTa ane saraLa banAvyA che. jIvane kevA bhAva sahaja rahe tyAre jIva-pudgalanuM svataMtra pariNamana samajAyuM kahevAya, kevA bhAva rahe tyAre AtmAnuM yathArtha svarUpa samajAyuM gaNAya, bhUtArtha jJAyaka nija dhruva tattvano (anekAnta-susaMgata) kevo Azraya hoya to dravyadRSTi yathArtha pariNamI manAya, kevA kevA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] bhAva rahe tyAre svAvalaMbI puruSArthano Adara, samyagdarzana-jJAna-cAritra-tapa-varyA dikanI prApti thaI kahevAya--vagere mokSamArganI prayojanabhUta bAbato, manuSyajIvanamAM banatA aneka prasaMgonA sacoTa dAkhalA ApIne, evI spaSTa karavAmAM AvI che ke AtmArthIne te te viSayanuM spaSTa bhAvabhAsana thaI apUrva gaMbhIra artho dRSTigocara thAya ane te, zubhabhAvarUpa baMdhamArgane viSe mokSamArganI mithyA kalpanA choDI, zuddhabhAvarUpa yathArtha mokSamArgane samajI, samyapha puruSArthamAM joDAya. A rIte paramAtmaprakAza'nA svAnubhUtidAyaka UMDA bhAvone, hRdayamAM soMsaravaTa UtarI jAya evI asarakAraka bhASAmAM ane atizaya madhura, nitya-navIna, vaividhyapUrNa zailIthI atyaMta spaSTapaNe samajAvI gurudeve AtmA jagata upara anahada upakAra karyo che. "paramAtmaprakAzanI gAthAmAM chupAyelAM aNamUla tattvaratnonAM mUlya svAnubhavavibhUSita kahAnagurudeve jagatavidita karyA che. A parama punita pravacano svAnubhUtinA paMthane atyaMta spaSTapaNe prakAzita kare che eTaluM ja nahi, paNa sAthe sAthe mumukSujIvonA hRdayamAM svAnubhavanI ruci ane puruSArtha jAgrata karI, kaMIka aMze satparuSanA pratyakSa upadeza jevuM camatkArika kArya kare che. AvI apUrva camatkArika zakti pustakArUDha pravacanavANImAM javalle ja jovAmAM Ave che. A rIte "paramAtmaprakAza' zAstramAM nihita adhyAtmatattva vijJAnanAM gahana rahasyo amRtajharatI vANImAM samajAvI, sAthe sAthe zuddhAtmarucine jAgrata karI, puruSArthane prerI, pratyakSa satsamAgamanI jhAMkhI karAvanArAM A pravacano jaina sAhityamAM ajoDa che. pratyakSa satsamAgamanA viyogamAM mumukSuone A pravacano ananya AdhArabhUta che. nirAlaMbana puruSArtha samajAvavo ane preravo e ja udeza hovA sAthe "paramAtmaprakAza'nA sarvAga spaSTIkaraNa svarUpa A pravacanomAM samasta zAstronAM sarva prayojanabhUta tattvonuM talasparzI darzana AvI gayuM che. zrutAmRtano sukhasiMdhu jANe A pravacanomAM hiloLI rahyo che. A pravacanagraMtha zuddhAtmatattvanI ruci utpanna karI para pratyenI ruci naSTa karavAnuM parama auSadha che, svAnubhUtino sugama paMtha che ane bhinna bhinna koTinA sarva AtmArthIone atyaMta upakAraka che. parama pUjya gurudeve A amRtasAgara samA pravacanonI bheTa ApI dezavidezamAM vasatAM mumukSuone nyAla karyA che. svarUpasudhAne prApta karavA icchatA jIvoe A parama pavitra pravacanonuM vAraMvAra manana karavA yogya che. saMsAraviSavRkSane chedavAnuM te amogha zastra che. DALe-pAMkhaDe vaLagyA vinA te mULa para ja ghA kare che. A alpAyuSI manuSyabhavamAM jIvanuM prathamamAM prathama kartavya eka nija zuddhAtmAnuM bahumAna, pratIti ane anubhava che. te bahumAnAdi karAvavAmAM A pravacano parama nimittabhUta che. A prasaMge mumukSu samAja upara jemano viziSTa-upakAra che te dharmaratna prazamamUrti Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 5 ] pUjya bahenazrI caMpAbenanA caramakamaLamAM atyaMta bhaktibhAve abhivaMdana karIne bhAvanA bhAvIe chIe ke--mumukSuo atizaya ullAsapUrvaka A pravacanono UMDo abhyAsa karI, ugra puruSArthathI temAM kahelAM bhAvone saMpUrNa rIte hRdayamAM utArI, nija zuddhAtmAnI ruci, pratIti tathA anubhava karI, zAzvata paramAnaMdane pAmo. A pravacanagraMthanA prakAzana prasaMge, "gujarAtI Atmadharma" mATe "paramAtmaprakAza" uparanAM pUjya gurudevazrInAM pravacano lipibaddha karanAra saMpAdaka tema ja lesara TAIpa seTIMga karI ApanAra arihaMta komyuTarano tathA pravacanagraMthanuM suMdara mudraNa karI ApanAra zrI caMdrakAMta Ara. mahetAno AbhAra mAnIe chIe. ahIM "paramAtmaprakAza"nA prathama adhikAra sudhInA 77 pravacanono saMgraha prathama bhAga tarIke prakAzita karavAmAM Avyo che. dvitIya bhAga taiyAra thayethI prakAzita karavAmAM Avaze. A graMthanA svAdhyAya dvArA mumukSuo nija-kalyANa sAdhe evI bhAvanA bhAvIe -prastutakartA chIe. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa bhavyonA bhAgyavaze bhagavAna zrI sImaMdharasvAmI pAsethI paramAtmapaNAno saMdeza laIne tIrthadhAma suvarNapurImAM 45-45 varSa sudhI adhyAtma-amRtanI dhodhamAra varSo vaDe A kaLikALane dharmakALamAM palaTAvI nAkhanAra he yugasaNa gurudeva! ama bhaktone bhavasAgara pAra utAravA, . agAdha vizALa paramAgamasAgaranA maMthana vaDe svAnubhUtino mArga prakAzIne Ape je anaMta anaMta upakAra karyo che te anaMta upakAranI cira smRtirUpe, ApanAM caraNakamaLamAM koTi koTi vaMdana pUrvaka, zrI nATaka samayasAra uparanAM ApanA dravyadRSTipradhAna adhyAtmarasabhara pravacanonuM saMkalana karIne "zrI paramAtmaprakAza upara pUjya gurudevazrInAM pravacana (bhAga-1) nAmanuM A pustaka prakAzita karatAM amo atyaMta prasannatA anubhavIe chIe. -prastutakartA ? (3 gI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramopakArI pUjya gurudeva zrI kAnajIsvAmI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX zrI sadgurudeva-stuti DERYDERYTYDEDYREREDENYNXX*XXAYRET 83 (harigIta) saMsArasAgara tAravA jinavANI che naukA bhalI, jJAnI sukAnI maLyA vinA e nAva paNa tAre nahIM; A kALamAM zuddhAtmajJAnI sukAnI bahu bahu dohyalo, muja puNyarAzi phaLyo aho ! guru phahAna tuM nAvika maLyo. (anuSTrapa) aho ! bhakta cidAtmAnA, sImaMdhara-vIra-kuMdanA ! bAhyAMtara vibhavo tArA, tAre nAva mumukSunAM. (zikhariNI). sadA dRSTi tArI vimaLa nija caitanya nIrakhe, ane jJaptimAMhI darava-guNa-paryAya vilase; nijAlaMbIbhAve pariNati svarUpe jaI bhaLe, nimitto vahevAro cidaghana viSe kAMI na maLe. (zArdUlavikrIDita) haiyuM "sata sata, jJAna jJAna" dhabake ne vajavANI chUTe, je vaje sumumukSu sattva jhaLake; paradravya nAto tUTe; rAgadveSa ruce na, jaMpa na vaLe bhAveMdrimAM aMzamAM, TaMkotkIrNa akaMpa jJAna mahimA hRdaye rahe sarvadA. (vasaMtatilakA). nitye sudhAkaraNa caMdra ! tane namuM huM, karuNA akAraNa samudra ! tane namuM huM, he jJAnapoSaka sumegha ! tane namuM huM, A dAsanA jIvanazilpI ! tane namuM huM. ' - (sadhdharA) UMDI UMDI, UMDethI sukhanidhi satanA vAyu nitye vahetI, vANI cimUrti ! tArI ura-anubhavanA sUkSma bhAve bharelI; bhAvo UMDA vicArI, abhinava mahimA cittamAM lAvI lAvI, khoyeluM ratna pAmuM, -manAtha manano; pUrajo zaktizALI ! HYDXDYDXDXDYDXDXDXDXDXDXDXC 888888888888XXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaH zrIsarvajJavItarAgAya / zAstra-svAdhyAyanuM prAraMbhika maMgalAcaraNa oMkAraM bindusaMyuktaM nityaM dhyAyanti yoginaH / kAmadaM mokSadaM caiva OMkArAya namo namaH // aviralazabdaghanaughaprakSAlitasakalabhUtalamalakalaGkA / munibhirupAsitatIrthA sarasvatI haratu no duritAn / ajJAnatimirAndhAnAM jJAnAjanazalAkayA / cakSurunmIlitaM yena tasmai zrIgurave namaH // mokSamArgasya netAraM bhettAraM karmabhUbhRtAm / jJAtAraM vizvatattvAnAM vande tadguNalabdhaye // namaH samayasArAya svAnubhUtyA cakAsate / citsvabhAvAya bhAvAya sarvabhAvAntaracchide // viviktamavyayaM siddhaM . sva-svabhAvopalabdhaye / sva-svabhAva-mayaM buddhaM dhruvaM staumi vikalmaSam // maMgalaM bhagavAn vIro maMgalaM gautamo gnnii| maMgalaM kundakundAryo jainadharmo'stu maMgalam // sarvamaGgalamAMgalyaM sarvakalyANakArakaM / pradhAnaM sarvadharmANAM jainaM jayatu zAsanam // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmane namaH / zrImadyogIndudeva-viracita paramAtmaprakAza ja upara parama pUjya sadgurudevazrI kAnajIsvAmInAM pravacana ( dhyAnAgni dvArA siddhinI prApti (pravacana naM. 1) A, zrI paramAtmaprakAza zAstra zarU thAya che. zAstramAM be TIkA ApelI che. ahIM zrI brahmadevakRta TIkAno prathama kaLaza zarU karIe chIe. cidAnandaikarUpAya jinAya paramAtmane / paramAtmaprakAzAya nityaM siddhAtmane namaH // 1 // A zlokano artha karatAM pahelAM paMDita daulatarAmajIkRta bhASATIkAnuM maMgalAcaraNa lIdhuM che. (dohA) cidAnanda cidrUpa jo, jina paramAtama deva / siddharUpa suvisuddha jo, namoM tAhi kari seva // 1 // paramAtama nijavastu jo, guNa anaMtamaya zuddha / tAhi prakAzanake nimita, vaMdU deva prabuddha // 2 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAtmaprakAza pravacano jJAnAnaMdasvarUpa je vItarAgI paramAtmA-jemanI dazA zuddharUpa ane suvizuddha che, tevA paramAtmAne huM namaskAra karuM chuM. kharekhara to jevA paramAtmA che tevI ja mArI nijavastu che. eka samayanI rAga-dveSarUpa paryAyane gauNa karIe to mAruM dravya paramAtmA samAna ja che, mArA anaMta guNo paNa zuddha che. mArA zuddhasvarUpanA prakAzana mATe huM paramAtmadazA pAmelAM prabuddha devane namaskAra karuM chuM. A maMgalAcaraNa thayuM. have brahmadevakRta prathama zlokano artha kare che ke zrI jinezvaradeva AnaMdarUpa, zuddhaparamAtmA cidAnaMda citUpa che. temane mArA sadAkALa namaskAra ho. mAre mATe te paramAtmA ja traNekALa AdaraNIya che, vaMdanIya che ane temanA jevI pUrNa dazA prApta karavA lAyaka che mATe huM aMtaramAM paramAtmadazAno prakAza karavA mATe ane bahAramAM A "paramAtmaprakAza' graMthanA prakAzana mATe siddharUpa paramAtmAne namaskAra karuM chuM. bhagavAna kevA che? ke zuddha paramAtmasvarUpanA prakAzaka che. nija ane paranA svarUpane prakAzanArA che, jeno AtmA kRtakRtya che, jene pUrNAnaMdanI prApti siddha thaI che evA paramAtmAne namaskAra karIne "paramAtmaprakAza' graMthanuM vyAkhyAna zarU karuM chuM. (A brahmadevanuM mAMgalika thayuM.) paMDita daulatarAmajI ane brahmacArI brahmadevakRta maMgalAcaraNa karyA pachI have paramAtmaprakAzanA racayitA vanavAsI digaMbara saMta yogIndradeva mAMgalika kare che. jema lagnamAM pahelAM mANekasthaMbha nAMkhe che ne ! tema ahIM paNa zAstra zarU karatAM pahelAM mAMgalika kare che. je bhagavAna thaI gayA te paNa pahelAM to paryAyamAM malina hatA, anAdithI kAMI paryAyamAM zuddha na hatAM. teNe dhyAnarUpI agni vaDe eTale anAdithI je dhyAna rAga-dveSa ane vikAranuM hatuM te dhyAnanI dizA palaTIne svabhAva tarapha karI dhyAnAgni vaDe aSTakarmone naSTa karyA che te paramAtmAne huM namaskAra karuM chuM. keTalAka paMDito ema kahe che ke AtmAnI paryAya rUpI che. paNa are bhAI! AtmAnI paryAya kadI rUpI na hoya, e to vikAra paryAya chUTI jAya che e apekSAe tene rUpI kahI che. AtmAnI badhI paryAya vikArI nathI. astitva, vastRtva, prameyatva AdinA paryAyo avikArI che ane zraddhA, cAritra, AnaMda, kartA-karma AdinI paryAyo vikArI che. AtmAnA dravya-guNa-paryAya badhuM amUrta ane arUpI ja che. paNa vikArI paryAya svabhAvamAM rahI zakatI nathI, chUTI jAya che e apekSAe tene keTalIka jagyAe pudgalanA pariNAma kahyA che ane rUpI paryAya paNa kahI che. apekSA samajavI joIe. sarvajJadeva sivAya A vAta kyAMya nathI. anya matanA kahyA anusAra dhyAna karavA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-1 / 3 jaze to AkAzanA phUla nIkaLaze. mULa vastu hAthamAM nahi Ave, UlaTuM cAragatinuM bhramaNa prApta thaze. bhagavAnanI dazA paNa anAdithI melI hatI tene bhagavAnane dhyAnAgni dvArA naSTa karI. dhyAna eTale akhaMDa dravyasvabhAva upara dRSTi lagAvIne temAM sthira thavuM te. samyagdarzana - paNa eka dhyAna che, samyajJAna paNa dhyAna che ane samyakcAritra paNa dhyAna che. ahIM AkhuM vItarAge kaheluM tattva zI rIte siddha thAya che, kaI nayanI apekSAe temAM kathanI che, te badhuM AmAM samAvI dIdhuM che. bhagavAnane pahelAM saMsAra avasthAmAM bhAvakarma eTale potAnI paryAyamAM rAgAdinI malinatA hatI te tathA sAthe saMbaMdhamAM nimitta tarIke ATha karmonuM baMdhana paNa hatuM te, bhagavAne dhyAnAgni vaDe--bhAvakarmanI malinatAno to nAza karyo paNa--karmone paNa bhasma karyA eTale karmanA rajakaNonI avasthA akarmarUpa thaI gaI tethI bhagavAne karmane bhasma karyA kahevAmAM Ave che. Ama, dhyAnAgni vaDe karmone bhasma karIne bhagavAna nitya, niraMjana, jJAnamaya dazAne prApta thayA. vastumAM je zakti hatI te bhagavAne paryAyamAM pragaTa karI eTale siddha thayAM. juo ! 'siddha paramAtmA thayA' ema kahyuM che eTale anAdithI badhAM sadAziva zuddha ja che e vAtano AmAM niSedha thaI gayo. A jainadarzanamAM satya tattva bharyuM che paNa te samajavAnI jIvone phurasada nathI. 24 kalAka dhaMdhAnI mAthAphoDamAM ne mojazokhamAM pUrA karI de che. pachI kyAreka kalAka be kalAka sAMbhaLavA Ave to kyAMthI samajAya! zAstramAM dAkhalo Ave che ke taLAva upara lIlaganA godaDA jevAM thara jAmyAM hoya eTale taLAvanI aMdara rahelAM kAcabA Adi jalacare koI divasa sUrya-caMdrano prakAza joyo na hoya temAM kyAreka pavananA japATAmAM lIlaphugamAM taDa paDI temAMthI eka kAcabAne prakAza dekhAyo ne Azcarya thayuM. tene thayuM lAva, mArA badhAM kAcabAone A dekhADuM. jyAM badhAM AvyAM tyAM to paDa bheguM thaI gayeluM tethI kAMI dekhANuM nahi. to badhAM kahe are! A to pAgala thaI gayo che. prakAza te vaLI zuM hoya ! ame to koI divasa kAMI joyuM nathI. are bhAI! paNa kAMIka che kharuM. meM najare joyuM che ema pahelo kAcabo kahe che. tema, anAdinA ajJAnIne AtmAnuM bhAna thatAM bIjAne kahe che to bIjA tene pAMgala kahe che ke ame to koI divasa zuddha AtmA joyo nathI, tuM kyAMthI lAvyo ? ahIM yogIndradevanI gAthAno artha karatAM brahmadeva kahe che ke jeNe dhyAnAgni vaDe karmone bhasma karIne siddhadazA prApta karI che evA bhagavaMtone namaskAra karIne huM paramAtma-prakAzanuM vyAkhyAna karuM chuM. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / paramAtmaprakAza pravacano jema, meghapaTala (vAdaLA)mAMthI bahAra nIkaLelAM sUryanA kiraNonI prabhA prabaLa hoya che tema dhyAnAgni vaDe karmapaTalano nAza thatAM atyaMta nirmaLa kevaLajJAna, kevaLadarzana, anaMta AnaMda ane anaMta vIryarUpa anaMta catuSTayanI pragaTatAsvarUpa paramAtmA pariNata thAya che. zaktimAM to anaMta catuSTaya hatAM ja paNa anAdithI paryAyamAM malinatA hatI teno nAza thaIne have paryAyamAM paNa anaMta catuSTaya pragaTa thayA che. saMsAra eka paryAya che tema mokSamArga paNa AtmAnI eka paryAya che ane siddha paNa AtmAnI paryAya che. avasthA vagaranuM tattva traNakALamAM koI divasa hoya nahi. bhagavAna paNa siddhaparyAyapaNe sAdi anaMtakALa pariNamyA kare che. samaye-samaye paramAtmadravya paramAtmaparyAyapaNe pariNamyA kare che. vastunuM paryAyarUpe pariNamavuM te teno svataH dharma che. dravya-guNa-paryAyanuM svarUpa jema che tema samajyA vinA bhagavAna je tattva kahe che te tattva hAthamAM nahi Ave. jaina koI saMpradAya nathI. "jaina eTale vastunuM tattva' vastunA svabhAvanuM lakSa karIne jeNe rAga-dveSa ane ajJAnane jItyA tene bhagavAna jaina kahe che. bhagavAne zaktimAM-guNamAM je anaMta catuSTaya hatA te paryAyamAM pragaTa karyA tethI bhagavAnane siddha kahyAM che. anaMta catuSTaya ane svacatuSTayamAM zuM phera che te khabara che ne ! thoDA divasa pahelAM vAta thaI gaI che. svacatuSTaya eTale potAnA dravya, kSetra, kALa ane bhAva. je dareka dravyamAM hoya che ane anaMta catuSTaya eTale jIvamAM anaMta jJAnAdi guNo zaktimAM paDyA che tenI vAta che. jIvane A yAda nathI rahetuM. gALane gAMThe bAMdhe che paNa guNane gAMThe bAMdhato nathI, tethI kyAMthI yAda rahe ! varSo pahelAM koIe gALa dIdhI hoya te yAda rahe che paNa potAnA guNo potAne yAda rahetAM nathI. are jIva! tuM kayAM bhUlyo bhame cho! tuM bhagavAna cho ne! bhagavAne jevuM paryAyamAM siddhapada pragaTa karyuM tevuM tAre karavAnuM che. tAruM kAma ja e che, bIjuM kAMI tAruM kAma nathI. tArA khissAmAM ja bharelAM paiDA tAre khAvAnA che. tArA svarUpamAM anaMta jJAnAdinA peMDA bharyA che tene aMtardaSTi karIne khA eTalI ja vAra che. tArI anAdinI bhUkha bhAMgavA kayAMya bahAra javAnuM nathI. jIvane potAnI mahimA Ave to daSTi kare ne ! samayasAramAM kahyuM che ne ! tuM ekavAra tArA svarUpanuM kutUhala to kara ! ojhalamAMthI bahAra nIkaLelI rANI jovAnuM kutUhala thAya tema tAro anaMta catuSTayano bhaMDAra bhagavAna AtmA rAganI ADamAM ojhalamAM paDyo che tene jovAnuM kutUhala to kara ! ahIM kahe che ke siddha bhagavAne je anaMta catuSTaya pragaTa karyA che te ja tAre pragaTa karavA lAyaka che. bhagavAna eka samayamAM AkhA lokAlokanA dravya-guNa-paryAyane jANe che. anAdithI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-1 ) [ 6 je kAraNasamayasArarUpa hatA te have bhagavAna kAryasamayasArarUpa thayA. siddhaparyAya pahelAM pragaTarUpe na hatI te have pragaTa thaI eTale potAnuM kArya pUrNa karIne kRtakRtya thaI gayA. tevA bhagavAnane kAryasamayasAra-kAryajIva kahevAmAM Ave che. A badhI samajAya tevI vAto che. bhAI! tuM pote ja kevaLajJAnano kaMda cho. siddha bhagavAna eka samayamAM samasta lokAlokane jANe che. evI to eka jJAnaguNanI eka paryAyanI tAkAta che ! evI to bIjA anaMta guNonI anaMta paryAya judI-evI badhI tAkAta tArAmAM paNa paDI che. AcArya kahe che ane siddhanA svarUpane oLakhIne namaskAra karIe chIe. samajyA vinA ame "namo siddhANaM' karatAM nathI. jema sonuM pahelAM tAMbA AdinI malinatA sahita hoya che, tene tapAvatAM te soLavaluM zuddha sonuM thAya che, tema rAga-dveSAdinI malinatA sahita AtmA hato te dhyAnAgni vaDe malinatAne naSTa karIne zuddha arthAt siddha thAya che. paMcAstikAyamAM bhagavAna kuMdakuMda AcArye kahyuM che ke bhagavAna paryAyanaye abhUtapUrva siddha thayA che. eTale pUrve siddha na hatA, have thayAM e paryAyane jANanArA-paryAyArthikanayanuM kathana che ane AtmA trikALa zaktirUpe siddha che te dravyArthikanayanuM kathana che. have ahIM "naye zarU thaI che. vastune pUrNa jANe tene "pramANa" kahevAya ane 5 vastunA eka-eka aMzane jANe tene naya kahevAya che. vastunI zaktine batAve te dravyArthikanayanuM kathana che ane pragaTa paryAyane batAve che te paryAyArthikanayanuM kathana che. vAta to badhI sIdhI ne sAdI che paNa koI di AMgaNe caDyo nathI eTale agharuM lAge che. AMgaNe caDe topaNa upara Tapake jaIne pAcho Ave che paNa koI di paDadA toDI phoDIne vastunuM tattva zuM che te jovAnI darakAra karI nathI. vastune jovAnI be AMkho che : eka dravyane jonArI dravyArthikanayanI AMkha ane 9 eka paryAyane jonArI paryAyArthikanayanI AMkha. A be AMkhathI jue tyAre AkhI vastu dekhAya che. jema suvarNapASANamAM sonuM to trikALa zuddha suvarNarUpe raheluM che paNa tene anya dhAtuthI bhinna karIe tyAre ekaluM zuddha sonuM pragaTa thaI jAya che tema, dareka AtmAmAM guNarUpe to siddhapaNuM paDyuM ja che paNa te jyAre paryAyamAM pariName tyAre siddhadazA-mokSa kahevAya che. * Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ZAVAZANAEDEDEDELINEATAERATAY AnaMdanA svAdathI aSTakarmano vinAza AYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYA (pravacana naM. 2) ye jAtA dhyAnAgninA karmakalaGkAn dagdhvA / nityaniraJjanajJAnamayAstAn paramAtmanaH natvA // 1 // zrI paramAtmaprakAzanA prathama adhikAranI A prathama gAthA cAle che. A saMsAramAMthI je koI siddha thayA te dhyAnAgni dvArA karmono nAza karIne siddha thayA che e viSaya cAle che, temAM ahIM naya utAre che. dravyasaMgrahamAM kahyuM che ke 'savva zuddhAThu zuddha nayAH' zuddhanayathI sarva jIva zuddha che eTale ke zuddha pavitra vastune jANanAra zudghanaya dvArA joIe to dareka jIva paramAtmA che, badhA AtmA paramAtmA che zuddha che. temAM ekAgra thaIne he jIva! tAre jeTalo mAla (zuddhatA) kADhavo hoya teTalo kADhI le ! zuddhanayathI joIe to badhA AtmA zaktirUpe sAmarthyarUpe caitanyacamatkAranA svabhAvarUpe sadA zuddha ja che ane paryAyArthikanayathI joIe to jeNe zaktinI vyakti karI che--pragaTatA karI che tevA siddha bhagavAna zuddha che. siddha thayA che te avasthAdRSTie thayA che, dravya ane guNe to badhA AtmA siddha che--vastudRSTie badhA AtmA trikALa zuddha ja che. akhaMDAnaMda zuddha vastunA nirvikalpa dhyAnarUpI agni dvArA karmono nAza eTale rUpAMtara karIne AtmA potAnA siddhapadane pAme che. vastusvarUpamAM ekAgra thavuM tenuM nAma dhyAgni kahevAya che. jema divAsaLImAM agninI zakti che tene dhase tyAre agni pragaTa thAya che, tema AtmAmAM jJAna-AnaMdanI paramAtmazakti paDI che temAM ekAgratA kare tyAre paryAyamAM paramAtmadazA pragaTa thAya che. A to siddha thavAnI rasabasatI vAto che paNa lokone rasa nahi eTale lUkhuM lAge. jema ghImAM nAkhelI pUraNapoLI rasabasatI hoya che tema AtmA pUrNa AnaMdathI rasaboLa che, tenI paryAyamAM prApti karavAnI A vAto che. zuddhasvabhAvI AtmAne A zubhAzubhabhAvo ane karmono saMbaMdha che te kalaMka che. bhagavAne aMtara ekAgratArUpa dhyAnAgni vaDe te karmone akarmarUpa karyA ane zubhAzubha vikA2IbhAvono nAza karIne te kalaMka dUra karyuM ane siddhadazA pragaTa karI che. te dhyAna kevuM che ? te kahe che ke abheda rAgarahita zuddha svabhAvanI dRSTirUpa zukladhyAna Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-2 ) ( 7 che eTale ke zukala-ujaLI ekAgratA nirmaLatA pragaTa thavAnuM kAraNa che. vastasvarUpamAM ekAgra 7 thatAM nirmaLa paryAya pragaTa thAya tene zukaladhyAna kahe che. te zukladhyAna vaDe bhagavAne karmone naSTa karyA. A dhyAnane Agama apekSAe zukaladhyAna kahevAya che ane adhyAtma apekSAe te dhyAnane vItarAga nirvikalpa rUpAtIta dhyAna kahevAya che. namokAramaMtranA dhyAnane 'padasthadhyAna" kahevAya che. AtmAnI arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu A pAMca paryAyarUpa pAMca padanuM dhyAna te "padaDdhyAna' che. piMDastha eTale piMDa (zarIra)mAM rahelAM AtmAnuM AgamathI ane gurugamathI barAbara jJAna karIne tenuM dhyAna karavuM te "piMDasthadhyAna" che. zarIra sahita arihaMta paramAtmAnuM dhyAna karavuM te "rUpasthadhyAna" che ane zarIra rahita taddana niraMjana siddha paramAtmA jevo ja huM chuM ema nirvikalpa dhyAna karavuM te "rUpAtIta dhyAna che. vastunA svabhAvathI vicAravAmAM Ave to, zuddhAtmAnA samyagdarzana, jJAna, cAritrarUpa abhedaratnatrayamayI je nirvikalpa samAdhi che tenAthI utpanna thayela vItarAga paramAnaMda samarasIbhAvarUpe sukharasano AsvAda jenuM svarUpa che te dhyAnanuM lakSaNa che. anAdithI jIva dhyAna to kare che paNa te dhyAna ArtadhyAna ane raudradhyAna che. ekadhArA be-be kalAka zarIranA, roganA dIkarAnA, paisAnA ke evA koI paNa vastunA - dhyAnamAM ajJAnI ekAgra thaI jAya che. eka zeyanuM lakSa karIne bIjA vicAro AvavA na devA tenuM nAma dhyAna che. saMsAramAM to koIne koI eka viSayanA lakSamAM ajJAnI bIja badhuM bhUlI jAya che te eka prakAranuM dhyAna ja che paNa jIvane saMsAramAM rakhaDAvanAruM te dhyAna che. temAMthI guMlATa mArIne AtmAnA samarasI svabhAvamAM ekAgra thaIne AnaMdano ) svAda levo te kharuM dhyAnanuM lakSaNa che. te dhyAna AtmAne sukharUpa che. jemAM duHkharUpa svAda che te ArtadhyAna ane raudradhyAna che ane jemAM sukharUpa svAda che te dharmadhyAna ane zukaladhyAna che. zuddha anaMta jJAnAdi guNarUpa AtmAnI pratIta, jJAna ane lInatA karatAM je AnaMda thAya che te dhyAnanuM lakSaNa che. bhagavAne AvA dhyAnavaDe karmakalaMkane naSTa karyA che. duHkhano svAda letAM-letAM nahi paNa AnaMdano svAda letAM-letAM bhagavAne ATha karmono nAza karyo che. padastha, piMDastha Adi dhyAnamAM paNa mULa to te padamAM rahelAM AtmA ane tenI nirmaLa paryAyanuM jJAna karIne evA potAnA AtmAmAM ekAgra thavuM te ja dhyAna che. karmakalaMka arthAt ATha karmarUpa dravyakarma ane rAgAdi saMkalpa-vikalparUpa bhAvakarmano Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAtmaukza pravacano nAza karIne bhagavAna siddha thayA che. te karmakalaMkanA dahanamAM naya utArIne ahIM samajAvyuM che temAM vizeSa dhyAna rAkhIne samajavuM paDaze. bhagavAne paryAyamAM je rAga-dveSAdi bhAvakarma hatAM teno nAza karyo ema kahevuM te azuddha nizcayanayanuM kathana che. bhAvakarma potAnI paryAyamAM hatA mATe nizcaya kahevAya ane malina hatAM mATe azuddha kahevAya. zuddhanizcayanaya trikALazuddha AtmAne jANe che ane bhAvakarmanA nAzane jANe che te azuddhanizcayanaya che. jANavuM te jJAnano aMza che ane tene vANImAM kahevuM te kathana che. tattvArthasUtramAM sAta tattvanI zraddhA karavAnuM kahyuM che. "tattvArtha zraddhAnuM samyagdarzanam" temAM jIva pUrNa zuddha tattva che, paryAyamAM Asava baMdha che tene jANavA te azuddhanizcayanayanuM kArya che. bhagavAnane pUrve paryAyamAM Asava-baMdhanI asti hatI teno nAza karIne bhagavAna siddha thayA che--ema jANavuM te azuddhanizcayanaya che ane bhagavAna dravyakarmanuM dahana karIne siddha thayAM che ema kahevuM te asadbhuta anupacarita vyavahAranayathI che. jaDakarmo jIvanI paryAyamAM hotAM nathI, tenI sAthe to jIvane nimitta-naimittika saMbaMdha che, tethI potAnI paryAyamAM nahi hovAthI asabhUta che ane jaDakarmo sAthe najIkano saMbaMdha hovAthI anupacarita kahyuM ane vyavahAra eTale nimitta. A asabhUta anupacarita vyavahArano artha thayo. "bhagavAne dhyAnAgni vaDe dravyakarma ane bhAvakarmano nAza karIne siddhapada pragaTa karyuM." A eka vAkyamAM judI judI naya batAve che ke bhagavAne bhAvakarmano nAza karyo ema jANavuM te azuddhanizcayanaya che ane dravyakarmano nAza karyo ema kahevuM te anupacarita asabhUta vyavahAranaya che. kharekhara bhagavAne karmono nAza karyo nathI. karmo to paradravya che, tenI akarma avasthA thaI tene bhagavAne nAza karyo ema vyavahAranayathI kahevAya che.. | karmo jIvanI sAthe ekakSetre rahelAM che tethI tenI asti ke nAzanA kathanane anupacarita asaddabhUta vyavahAranaya kahevAya ane potAnA kSetrathI dUranI vastumAM jIve kAMI pheraphAra karyo ema kahevuM te upacarita asabhUta vyavahAranayanuM kathana che. paramAM jIva pheraphAra na karI zake chatAM kahevuM te asabhUta che ane dUrano padArtha che mATe te nayane upacarita kahevAya che. sarvajJa bhagavAne jANelI joyelI ane kahelI A vAto sarvajJanA mata sivAya vedAMta, bauddha Adi koI matamAM nathI. ghaNAM dhyAnanI vAto kare che paNa bhagavAna AtmAnA yathArtha jJAna vinA tenuM dhyAna kevI rIte thAya ? dhyAna kare to paNa te dhyAna jUThuM che. bhagavAna sarvajJadeve jevo zuddha pUrNajJAnaghana svarUpa AtmA joyo che evA AtmAnuM pote jJAna kare, pratIti kare ane pachI dhyAna kare to yathArtha dhyAna thAya che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-2 / [ 9 bhagavAna AtmAne vastudRSTie joIe to te baMdha-mokSathI rahita che. te zuddhanizcayanayano viSaya che. samyagdarzana, jJAna, cAritra, kevaLajJAna, vikArIbhAva e badhI paryAya che. te badhI paryAyo paryAyanayano viSaya che ane trikALa akhaMDa zuddha vastu che te zuddhanayano viSaya che. AmAM traNa nyAya ApyAM che. bhagavAne dareka dravyanA utpAda, vyaya ane dhruva--A traNa aMzo anAdi-anaMta joyA che. pUrva paryAyano nAza thAya te vyaya che, vartamAna paryAyano utpAda thAya te utpAda che ane vastu dhruva che. A dhruva vastumAM utpAda--vyayano abhAva che mATe dhruva evA jIvatattvamAM baMdha-mokSano abhAva che--ema zudghanaya jANe che ane pahelAM paryAyamAM vikAra hato ane pachI nAza karyo ema azuddhanaya jANe che tathA paryAyamAM mokSa na hato te utpanna thayo e paNa paryAyanayano viSaya che. jainanA nAme ghaNAM loko dhyAna AdinI khoTI kriyAomAM jIvane caDAvI de che te jUThuM che e vAta spaSTa karavA mATe TIkAmAM A badhI spaSTatA karI che. A rIte azuddhanayathI bhAvakarmano nAza karIne ane anuparita asadbhUta vyavahAranayathI ATha karmono nAza karIne, bhagavAna banyA te siddha kevA che ? to kahe che ke bhagavAna siddhaparameSThI nitya niraMjana jJAnamaya che. zaktimAM je jJAnasvabhAva bharyo hato te bhagavAnane paryAyamAM pUrNarUpe pragaTa thaI gayo tethI ekalo jJAnasUrya jhaLahaLI rahyo che. anaMtA guNonI pUrNa pragaTa dazAne siddhadazA kahevAya che. ahIM bhagavAnane nitya, niraMjana ane jJAnamaya A traNa vizeSaNo ApyAM che, te paNa vedAMta, bauddha Adi matone samajAvavA mATe ApyA che. ekAMtavAdI bauddha ke je AtmAne nitya nahi mAnatAM kSaNika mAne che tene samajAvavA mATe 'nitya' vizeSaNa ApyuM che. AtmA dravyasvabhAve nitya che ane paryAye paNa pUrNa zuddha thayA pachI kAyama zuddha rahe che. vastudRSTie bhagavAna AtmA TaMkotkIrNa arthAt ghaDyA vinAno sughaTa jJAyaka ekasvabhAvI parama dravya che. naiyAyiko ke je jIvane mukta thayA pachI pAchA aMjana arthAt karmakalaMka sahita thavAnuM mAne che, tene samajAvavA mATe ahIM siddhane 'niraMjana' vizeSaNa ApyuM che. siddha paramAtmAne dravyakarma, bhAvakarma ke nokarmano saMyoga hoto ja nathI. ekavAra siddha thayA pachI saMsAramAM avatAra hoto nathI. rAkSasone mAravA ane bhaktone bacAvavA bhagavAna avatAra dhAraNa kare che' e vAta jUThI che. traNakALamAM ema kadI banI na zake e batAvavA A spaSTIkaraNa karyuM che. jaina nAma dharAvanArane paNa ghaNAMne AvA prazno UThe che ke badhAM jIvo mukta thaI jAya pachI zuM thAya? paNa bhAI! jIvo to eTalA che ke dara cha mahinA ane ATha Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano samayamAM chaso ne ATha jIva mukta thAya che, to A anaMtakALa vItyo temAM anaMta jIvo mukti pAmyA te nigodanA eka zarIramAM rahelAM jIvanA anaMtamAM bhAganA ja che. nigodanA eka zarIramAM eTalA anaMtA jIvo che to pachI AkhI jIvarAzinuM zuM kahevuM ! mATe bhAI ! tuM bIjAnI ciMtA choDa ane te pote A saMsAramAMthI chUTIne mukta thaI jA temAM tAruM kalyANa che. jaina nAma dharAvanArAomAM paNa AvA goTA cAlatAM hoya che kema ke kothaLImAM kALIjIrI bharI hoya ane upara lakhyuM hoya "sAkara' to kAMI kALIjIrI sAkara thaI jAya? tema "jaina" nAma dharAve eTale kAMI jaina thaI jato nathI. jeNe sarvajJadeve kahelA zuddha AtmAnuM zraddhAna, jJAna ane anubhava karyo che tene ja bhagavAna "jaina" kahe che. bhAI ! tuM vizvAsa lAva!--ke mArA svabhAvanA AnaMda AgaLa badhI pratikULatA ane AkhI duniyA bhulAI jAya evI abhuta vastu huM chuM. huM vartamAnamAM paramAtmA ja chuM, mAre ane paramAtmAne kAMI phera nathI ema vizvAsa AvatAM phera chUTI jaze ne paryAyamAM paramAtmA pragaTa thaI jaze. ki baMdha-mokSanA pariNAmathI zUnya ne tenA kAraNathI paNa zUnya evI trikALI vastu te huM chuM. Avo svIkAra Avavo te ja puruSArtha che. pUrNAnaMdano nAtha, rAga ne vikAra rahita, mokSamArga ne mokSanI paryAya rahita, eka akhaMDa jJAyakarasano piMDa trikALI vastu te ja huM chuM ema sva-vastunI mahimA pUrvaka teno svIkAra Avavo te ja samyapha-puruSArtha che, samyagdarzana siddha che te jANanAra-dekhanAra che tema tuM paNa jANanAra dekhanAra ja cho. adhUrA pUrAno prazna ja nathI. jANanAra-dekhanArathI jarIka khasyo eTale kartRtvamAM ja gayo eTale siddhathI judo paDyo. eka kSaNa siddhathI judo paDe te mithyASTi che te yathArtha vAta che. -jya gurdazI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nijasvarUpanI sevAthI siddhinI prApti (pravacana naM. 3) ye jAtA dhyAnAgninA karmakalaGkAn dagdhvA / nityaniraJjanajJAnamayAstAn paramAtmanaH natvA ||9|| zrI paramAtmaprakAzanI A prathama gAthA cAle che. munirAja maMgalAcaraNamAM siddha bhagavAnane namaskAra kare che. te siddha kema thayA che ? ke--pUrNa jJAna-AnaMdasvarUpa nija zuddhAtmAnA dhyAnarUpI agni veDe karmakalaMkane bhasma karIne bhagavAna siddha thayA che. siddha bhagavAna kevA che ? ke-siddha bhagavAna nitya, niraMjana ane jJAnamaya che. temAM nitya kahetAM bauddhamatanuM khaMDana thAya che. niraMjana kahetAM siddha thayAM pachI pAchA bhagavAna avatAra dhAraNa kare evuM mAnanArAM naiyAyikonA matanuM khaMDana thAya che. bhagavAnane 'jJAnamaya' sAbita karatAM sAMkhyamatanuM khaMDana thAya che. sAMkhyamatano evo abhiprAya che ke jema sUtelAM mANasane kAMI jJAna hotuM nathI tema paramAtmA thAya eTale te sUI gayA. tethI bhagavAnane kAMI jJAna hotuM nathI. bhagavAnane traNakALa--traNalokanuM jJAna hoya to to tene keTalI upAdhi hoya? ema teo mAne che. tene kahyuM che ke jJAna e to AtmAno svabhAva che, temAM upAdhi na hoya. bhagavAne AtmAno jevo svabhAva che tevo paryAyamAM pragaTa karyo che tethI eka samayamAM traNakALa traNalokanuM jJAna thAya che. Ama, sAMkhyamatanuM khaMDana karIne bhagavAnanI zAyakatA sAbita karavA munirAje siddha bhagavAnane 'jJAnamaya' evuM vizeSaNa ApyuM che. AvA nitya, niraMjana, jJAnamaya bhagavAnane oLakhIne vANI dvArA zAstramAM namaskAra karyA che tene dravyanamaskAra' kahe che ane aMdara vikalpamAM bhagavAnanA anaMta guNonuM smaraNa karavuM tene 'bhAvanamaskAra' kahevAya che. A dravya ane bhAvanamaskAra vyavahArathI sAdhakadazAmAM hoya che. zuddhanizcayanayamAM Avo vaMdya-vaMdakabhAva eTale ke bhagavAna vaMdana ka2vAyogya ane huM vaMdana karavAvALo evA bhAva hotA nathI. svarUpamAM ekAkAradazAmAM AvAM koI vikalpa hotA nathI. A rIte, zabdArthano nayavibhAga dvArA nayArtha paNa kahyo che ane bauddha, naiyAyika ane sAMkhyamatanA khaMDana dvArA matArtha paNa batAvyo che ane A rIte bhagavAna saMsAra paryAya choDIne siddhadazAne prApta thayA che ema kahIne AgamArtha batAvyo che. have bhAvArtha kahe che Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] paramAtmaprakAza pravacano ke niraMjana-mala rahita jJAnamaya siddha bhagavAna ja AdaraNIya che, e ja upAdeya che. Ama, eka gAthAmAM zabdArtha, nayArtha, matArtha, AgamArtha ane bhAvArtha-pAMca bola kahyAM che, tema badhI gAthAmAM pAMca bolathI samajavAnuM che--mAtra vAMcI javAnuM nathI. prathama to zabdano sIdho artha karavo te zabdArtha che, pachI te kathana svAzritanayanuM che ke parAzritanuM 7 che athavA bhedanayanuM che ke abhedanayanuM che, e nakkI karavuM te nayArtha che, temAM kyAM matonuM khaMDana thAya che te jANavuM matArtha che, temAM AgamanA kyAM siddhAMtanI siddhi thAya che e nakkI karavu AgamArtha che ane temAM tAtparya zuM che--sAra zuM che e zodhI kADhavuM te bhAvArtha athavA tAtparyArtha che. ajJAnIo to potAnI kalpanAthI vastunuM svarUpa aneka rIte batAve che. AtmAnA nAme vAto calAve che paNa te yathArtha nathI. ahIM to sarvajJa bhagavAne potAnA jJAnamAM sAta tattvanuM, cha dravyanuM, siddha ane saMsArInuM jevuM svarUpa jANyuM che tevuM jenAM zraddhA--jJAnamAM Ave che teNe sAcA tattvanI pratIta karI kahevAya. 7 kaI apekSAe kathana karyuM che e na samajAya to teno bhAva paNa na samajAya. zAstramAM evuM kathana Ave che ke 'tIrthaMkara bhagavAnathI anaMtA jIvo tarI jAya che.' to A kathananI apekSA na samaje to bhagavAna jIvone tAre che ema mAnI bese ! mATe apekSA samajavI joIe ke A vyavahAranayanuM kathana che. jIva potAnA puruSArthathI tare tyAre bhagavAnanuM nimitta hoya che tethI vyavahAranaya kahe che ke bhagavAne tAryA. apekSA na samajavAne lIdhe ja badhA goTA UThe che, anyamatamAM ane jainamAM zuM phera che te samajI zakatAM nathI. jaina te koI saMpradAya nathI. AtmA akhaMDAnaMda jJAnasvarUpa prabhu che tenI paryAyamAM vikAra che tene svabhAvanA lakSe jIte-nAza kare tene jaina kahevAya che. A vastunuM parama satya svarUpa che. sarvajJabhagavAne vastunuM svarUpa jevuM che tevuM jANyuM che, tevuM kahyuM che. A badhuM jema che tema samajavuM paDaze, mAtra pustako chapAvIne ke vecAtA laIne gharamAM mUkI devAnI hoMza haze eTalAthI nahi cAle. zAstro vAMcI, vicArIne badhA artho samaje to potAnuM hita thAya. mAtra bahAranI kriyAnI hoMza hoya te kAma na Ave. sajhAyamAM Ave che hoMzIDA hoMza mata kIje' teno artha evo che ke bhAI! bahAranA kAryamAM A karI daIza, Ama karIza AvI hoMza kare cho paNa, bahAramAM kAMI tArA vikalpa anusAra thavAnuM nathI. je thavAnuM haze te thaze mATe tyAM hoMza na kara ! dhIro thA bhAI! aMtaranuM kAma karavAnI hoMza kara ! digaMbara dharma anya dharmathI kaI rIte judo che e paNa samajavuM joIe. zvetAMbaro Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-7 C[ 13 bhagavAnane pahelAM samaye darzana ane bIjA samaye jJAna mAne che. ema na hoya. eka ja samayamAM darzana-jJAna bhagavAnane sAthe ja hoya. zvetAMbaro kevaLajJAnanI sattA mAne che ane digaMbaro kevaLajJAnanI zakti mAne che temAM moTA phera che. kevaLajJAnanI sattA che eTale aMdaramAM to kevaLajJAna che paNa upara karmanuM AvaraNa AvI gayuM che ema zvetAMbaro mAne che paNa ema nathI. AtmAmAM kevaLajJAnanI zakti che. eTale jema lIMDIpIparamAM 64 porI tIkhAza bharI che paNa te pragaTa nathI tene ghUMTe to pragaTa thAya. tema AtmAmAM kevaLajJAna 5 pragaTa nathI, zaktirUpe che tene puruSArthathI AtmAmAM ekAgratAnuM dhyAna kare tyAre te zaktinI vyakatatA thAya--pragaTatA thAya, A vastunuM svarUpa che. jema divAsaLImAM agninI zakti che, sattA nathI. teno bhUko karavAthI agni thatI nathI paNa ghasavAthI thAya che. tema bhagavAna AtmAmAM kevaLajJAnano bhAva zaktirUpe paDyo che te zaktimAM ekAgratAno ghasAro thatAM paryAyamAM pUrNa kevaLajJAna pragaTa thAya che, A vastusthiti che. karmane nAza karavI paDatI nathI paNa svabhAvamAM ekAgratA thatAM karma enI meLe nAza pAme che. bhagavAna AtmAmAM jJAnanI mAphaka AnaMda, virya, cAritra Adi anaMta guNonI zakti paDI che, sattA nathI. jema DabbAmAM hAtha nAMkho tyAM goLa taiyAra paDyo hoya tema AtmAmAM AnaMda taiyAra paDyI nathI. paNa jema zeraDImAM goLanI zakti paDI che tema AtmAmAM AnaMda, jJAnAdinI zakti paDI che te zeraDIno kuco kADhI, rasane judo tAravI, tapAve tyAre goLa taiyAra thAya tema vikArano kuco kADhI AtmAmAM ekAgratAno prayoga kare tyAre badhA guNo pragaTa thAya che. dravyasaMgraha, paMcAstikAya Adi badhAM zAstromAM A zabdArtha, nayArtha, Adi pAMca bolanI vAta Ave che paNa ahIM to pahelI gAthAmAM ja A vAta mUkI che ke he ziSya ! tAre A paramAtmaprakAza vAMcavo hoya ane samajavo hoya to tene A pAMca prakAre artha karIne samajavo paDaze. zabda pAchaLa Azaya zuM che te samajyA vagara hita nathI. have bIjI gAthAmAM munirAja AgAmI siddhone namaskAra karatAM kahe che ke saMsArasamudrathI taravAno upAya je vItarAga nirvikalpa samAdhirUpa jahAja che tenA upara caDIne AgAmI (bhaviSya) kALamAM je kalyANamaya anupama jJAnamaya thaze temane huM namaskAra karuM chuM. saMsArane samudranI upamA ane vItarAga nirvikalpa samAdhine saMsArathI taravAnA jahAjanI upamA ApI che. ahA ! jenI zraddhAmAM traNakALa taravare che te anaMta siddho bhUtakALamAM thaI gayA ane anaMta siddho bhaviSyamAM thaze ane vartamAnamAM thAya che tene namaskAra kare che. bhaviSyamAM tIrthakara thanArA keTalAya to nigodamAM che. zreNikarAjA narakamAM che te badhAne pratItapUrvaka namaskAra karyA che. temAM anaMta jIvono svIkAra thayo, vItarAgatAnA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAtmaprakAza pravacano upAyathI siddha thayA teno svIkAra thayo, upAyanuM jJAna thayuM temAM badhuM AvI gayuM. ahA ! AgAmI siddhone namaskAramAM nigodamAM paDelAM anaMtakALe manuSya thaIne mokSe janArA jIvone namaskAra AvI gayAM. bhUtakALanA siddhone namaskAra karyA paNa, bhaviSyakALa to bhUtakALa karatAM anaMtagaNo che, temAM siddha thanArAM jIvone paNa zraddhAmAM le che ane namaskAra kare che temAM eka ja AtmA che ane ekanI mukti thatAM badhAnI mukti thaI jAya che evI mAnyatAno niSedha AvI jAya che. ajJAnI rAgI jIvane bAroTa ema kahe ke tamArA kuTuMbamAM eka moTA karoDapati ane dAnezvarI thaI gayAM. tyAM to rAgI jIva khuzI thaI jAya che. to ahIM to potAnA sAcA kuTuMbanI vAta che ke anaMtA siddha thaI gayA ane anaMtA siddha thaze. eka pudgala parAvartana kALanA anaMtamAM bhAgamAM anaMtI covIzI thAya che to anaMtA pudgala parAvartana kALamAM keTalI covIzI thAya! te badhAMne yAda karIne munirAja namaskAra kare che. temAM pote paNa AvI jAya che. huM mArI pUrNa paryAyane atyAre namaskAra karuM chuM. munirAja kahe che ke anaMtA siddho thaI gayA, anaMtA siddho thaze, ame paNa siddha thazuM ane amArI sAthe aneka jIvo siddha thaze tenI amane khAtarI che tethI badhAne yAda karIne ame namaskAra karIe chIe. paramAtmA sarvajJa vItarAgadeve je jaDacaitanyanA dravya-guNa-paryAya joyA che ane kahyAM che tevI vAta traNakALa traNalokamAM bIje kayAMya nathI. evo nirNaya na thAya tyAM sudhI AtmAnI dRSTi thatI nathI. bhaviSyamAM siddha bhagavAna thaze te kevA thaze?--anupama, parama kalyANamaya ane jJAnamaya thaze. bhagavAnane koInI upamA lAgu paDe nahi evA anupama ane traNakALa traNalokane jANavAvALA jJAnamaya thaze ane parama kalyANamaya thaze. te siddha bhagavAna kevI rIte thaze? ke anaMta anaMta guNanA piMDa evA bhagavAna AtmAne sevatAM sevatAM siddha thaze. rAgAdi vikalpa rahita je parama samAdhi tene sevatAM thakA bhagavAna siddha thaze. AnuM ja nAma nizcaya mokSamArga che. rAganI ke nimittanI sevAthI siddha thaI zakAtuM nathI. ekamAtra nijasvarUpanI sevAthI ja siddha thaI zakAya che. traNakALamAM siddha thavAno A eka ja upAya che. vaLI vizeSa kahe che ke te siddha bhagavAna kevA thaze? ke--kevaLajJAna, kevaLadarzana, kevaLasukha ane kevaLavIrya Adi mokSalakSmIthI sahita thaze ane ATha karmanA abhAvapUrvaka samyakatvAdi ATha guNathI paNa sahita thaze. juo ! munirAja traNakALanA siddhone jJAnanI soDamAM laIne vAta kare che. te siddha kevI rIte thaze? ke-vItarAga sarvazadeva prarUpita mArga Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-3 dvArA durlabha jJAna meLavIne zreNika Adi anaMtA jIva siddha thaze. bhagavAna AtmA zaktie sadA zivasvarUpa che. evA nija zuddhAtmAnI bhAvanA karIne eTale temAM ekAgratA karIne bhagavAna vItarAga paramAnaMda sukhasvarUpa thaze. duHkhano sarvathA abhAva karIne ne pUrNa AnaMdarUpe pariNamaze evA anaMtA siddhone yAda karIne huM vartamAnamAM vaMdana karuM chuM. / 15 che jene dharma karavo hoya, jene samyagdarzana joItuM hoya teNe pAMca indriyanA viSayanI abhilASA tathA paisA kamAvAnI abhilASArUpI pApabhAvo tema ja dayA-dAna-vratarUpa puNyabhAvane ekavAra dRSTimAMthI choDavA paDaze. rAga hovA chatAM tenI mamatA choDa ! teo mAre mATe Arkicana che--mArA mATe kiMcitmAtra nathI, huM to pUrNAnaMdano nAtha chuM. rAgano aMzamAtra mAro nathI ema dRSTimAMthI dharma-artha-kAmarUpI bhAvanI mamatA choDI de ne jJAnasvarUpI bhagavAnane jJAna pariNatithI tuM jANa ! e sivAya traNakALamAM AtmA jANavAmAM Avaze nahIM. ? ahA ! sahaja jJAyaka nija tattvane samajavAno, nirNaya ne anubhava karavAno mokha manuSyapaNAmAM maLyo. jema ciMtAmaNinI prApti durlabha che tema nigodamAMthI nIkaLI saparyAyanI prApti paNa atyaMta durlabha che. eka zarIramAM anaMta jIva, temanA jJAnano ughADa akSaranA anaMtamAM bhAge, temanA duHkho te svayaM vede ane mAtra kevaLI jANe. eka zvAsapramANa kALamAM aDhAra vAra janmamaraNa kare--Ama jIvo anaMta anaMta kALa sudhI nigodanA bhavamAM janmamaraNanAM duHkha bhogave che. tyAMthI koI jIva bahAra nIkaLI ciMtAmaNitulya durlabha trasaparyAya pAme che. bhAI ! tane manuSyapaNuM maLyuM tenI tane kiMmata nathI ! manuSyapaNuM viSaya ne bhoga mATe nathI, vyApAra dhaMdhA ne pApa mATe nathI. --pUjya gurudevazrI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trikALavartI siddhone namaskAra (pravacana naM. 4) tAn vande zrIsiddhagaNAn bhaviSyanti ye'pi anantAH / zivamayanirupamajJAnamayAH paramasamAdhiM bhajantaH // 2 // tAn ahaM vande siddhagaNAn tiSThanti ye'pi bhavantaH / paramasamAdhimahAgninA karmendhanAni juhvantaH // 3 // tAn punaH vande siddhagaNAn ye nirvANe vasanti / jJAnena tribhuvane gurukA api bhavasAgare na patanti // 4 // zrI paramAtmaprakAzanI prathama gAthAmAM yogIndu munirAje bhUtakALanA anaMta siddhone namaskAra karyAM. bIjI gAthAmAM bhaviSyanA anaMta siddhone namaskAra karyAM che. munirAjane bhakti ghaNI UchaLI che. ATha gAthA sudhI paMcaparameSThI Adi badhAMne namaskAra karaze. ahIM ApaNe bIjI gAthA cAle che. temAM munirAja kahe che ke bhaviSyamAM je siddho thaze te kevI rIte thaze ? ke--vItarAga sarvazadeve vastunuM svarUpa joI, jANIne je mokSamArga prarUpyo che te mArga dvArA durlabha jJAna prApta karIne zreNika Adi anaMta jIvo siddha thaze. te siddhabhagavAna kevA haze ? ke--zivasvarUpa, anupama ane kevaLajJAnamaya haze. temAM ziva eTale potAnA nijazuddhAtmAnI aMtara ekAgratAthI je vItarAga paramAnaMda sukha upaje che tenAthI sahita haze. vaLI, anupama haze eTale bhagavAnanA dravya, guNa to nirupama che ja paNa, temAM ekAgratAthI pragaTelI pUrNa paryAya te paNa nirUpama--anupama haze, tene jagatanA koI padArthonI upamA lAgu paDaze nahi. A paMcamati cAragatithI anerI che, tene prApta thayelAM siddhabhagavAna kevaLajJAnamaya haze eTale traNakALa traNalokane eka samayamAM jANanArA haze. have ema prazna thAya che ke bhagavAna zuM karatAM thakAM AvA siddha thaze ? to kahe che ke bhagavAna zraddhA, jJAna, cAritra Adi amUlya ratnathI bharelAM jahAjamAM besIne siddha thaze. AtmA darzana-jJAnasvabhAvI che, tenA yathArtha zraddhA-jJAna-AcaraNarUpa amolika ratnatrayathI pUrNa ane mithyAtva viSaya kaSAyAdirUpa samasta vibhAvarUpa jaLanA pravezathI rahita, parama samAdhirUpa jahAjane sevatAM thakAM anaMtA siddha thayA che ane anaMtA siddha thaze. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-4 / ratnatrayanaukAmAM puNya-pAparUpa vibhAvajaLano praveza hoto nathI. te ratnatrayanaukA nijazuddhAtmAnAM zraddhA-jJAna-cAritrathI taiyAra thAya che. jenA svabhAvanI zaktinI mahimA koI aciMtya ane anaMta che, tenI aMtara ekAgratA bhAvanAthI sahaja AnaMdarUpa sukhAmRta utpanna thAya che ane tenAthI viparIta cAragatirUpa saMsAranA duHkhono kSaya thAya che. bhagavAna AtmAnA svAbhAvika AnaMdathI viparIta rAjA-mahArAjAonA sukha ane devagatinAM sukha badhAM duHkha ja che. tiryaMca ane nArakInA pariNAmamAM to AkuLatA che, che te duHkha ja che paNa sukhI gaNAtAM manuSya ane devonAM pariNAmamAM paNa AkuLatA ja che, te duHkha ja che. te AtmAnA sahaja AnaMdathI taddana viparIta che. saMsArarUpI samudra Akho duHkhathI ja bharelo che. teno nAza karIne paramasamAdhirUpa jahAjane sevatAM thakAM anaMtA jIvo siddha thaze. te siddhanA ToLAMne-siddhasamUhane huM namaskAra karuM chuM. AmAM saMsAradazAno vyaya thAya che, siddhadazAno utpAda thAya che ane jIva dhruva che-ema batAvI utpAda-vyaya-dhruva paNa siddha karyA che. be vAta lIdhI che ke siddha kevI rIte thaze ke eka te potAnA paramAnaMdane sevatAM * sevatAM ane tenA AdhAre ja cAlatAM thakAM anaMta siddha thaze. koIne prazna thAya ke siddho lokAgre rahe che tene lokano AdhAra to che ne ! to kahe che nA; siddha bhagavAna potAnA AdhAre rahyAM che. bhagavAnane potAnA atIndriya AnaMdano ja AdhAra che. AhAhA...! siddhanA sukhane konI sAthe sarakhAvavA? jagatanI cAra gatimAM koI cakravartI te indranA sukha paNa evA nathI ke jenI sAthe siddhanA sukhane sarakhAvI zakAya. mATe kahyuM che ke siddhanuM sukha anupama che-siddhanA sukha siddha jevA ja che. A bIjI gAthAno bhAvArtha e che ke zivamaya, anupama, jJAnamaya, zuddhAtmasvarUpe ja upAdeya che. athavA evI nirmaLa paryAya pragaTa karavA mATe tevA svarUpane prApta thayelo siddha bhagavAna ja AdaraNIya che. bhUtakALanA ane bhaviSyanA bhagavAnane namaskAra karIne have trIjI gAthAmAM yogIndudeva vartamAnamAM mahAvidehamAM birAjatAM sImaMdharAdi bhagavaMtone namaskAra kare che. vartamAnamAM mahAvidehakSetramAM sImaMdhara Adi vIza tIrthakara ane lAkho kevaLI bhagavaMto paramasamAdhirUpa agnithI karmarUpI Izvanane bALI rahyAM che tene paNa siddhanA samUha kahIne namaskAra karyA che. atyAre to jainakuLamAM janmelAne paNa tIrthakaro kyAM rahetAM haze, tIrthaMkara pada kema prApta karyuM haze, tIrthakaranI dazA kevI hoya, siMddhanI dazA kevI hoya, AtmAnuM svarUpa zuM che, tenI kAMI khabara hotI nathI. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] [ paramAtmaprakAza pravacano anaMtA siddho thaI gayA te to kRtakRtya che paNa vartamAnamAM birAje che evA siddhane (--arihaMtane) haju cAra karma bAkI che tene bhagavAna parama samAdhirUpa agni dvArA bALI rahyAM che. te siddhone huM nirvikalpa svasaMvedanajJAnarUpa paramArtha siddhabhakti dvArA namaskAra karuM chuM. juo ! ahIM vyavahAra siddhabhaktinI vAta na lIdhI paNa paramArtha siddhabhakti dvArA namaskAra karuM chuM ema lIdhuM che, temAM potAnA AtmAnI bhakti AvI jAya che. badhAM saMto, digaMbara munio, AcAryo eka rIte ja vAta kare che. badhAMnI kathana paddhati judI hoya paNa vastunA eka pravAhane batAvI rahyAM che. vastunA anAdi pravAhane anubhavyo che ane te pravAha anusAra ja kathana karyAM che. munirAja vartamAna birAjatAM bhagavAnane vartamAna nirvikalpa zAMti dvArA namaskAra kare che. juo ! munirAjane pramoda keTalo che ! huM paNa mArA vartamAna jJAnamAM ekAgratA dvArA svasaMvedanazAna vaDe paramArtha siddha--mArA AtmAnI bhakti karuM chuM. paramArtha AtmAne paramArthe namaskAra karuM chuM eTale parama padArtha je mAro zuddhAtmA tene paramArthe eTale kharekhara-nizcayathI huM namaskAra karuM chuM. loko paramArtha eTale bIjAnI dayA pALavAnuM kahe che tenI ahIM vAta nathI. AhAhA.... ! AcAryoe paNa kAMI kAma karyAM che ! gAthA dITha bhAva pheravatAM jAya che ane vastusthitine khaDI karatAM jAya che. manuSyakSetra aDhIdvIpamAM ja che, eTale 45 lAkha jojanamAM ja manuSyo vase che, temAM eka bharatakSetra ane pAMca mahAvideha kSetra che. eka mahAvideha jaMbudvIpamAM che. be mahAvideha * dhAtakIkhaMDamAM che ane be mahAvideha ardha puSkaradvIpamAM che. vartamAnamAM dareka mahAvidehamAM cAra-cAra tIrthaMkara bhagavAna birAje che. kula 20 tIrthaMkara che. A gAthAmAM pAMca mahAvideha kSetra che--ema siddha thayuM ane sImaMdharAdi tIrthaMkaro birAje che te paNa siddha thAya che. sImaMdhara eTale sImaM nAma potAnI anaMta jJAnadarzana Adi paryAyanI sImAnA dhara eTale dharanArA che, te sImaMdhara che. te sImaMdharAdi bhagavaMto zuM karI rahyAM che ?--vItarAga parama sAmAyikacAritranI bhAvanAthI saMyukta, je nirdoSa paramAtmAnA yathArtha zraddhA-jJAnaAcaraNarUpa abhedaratnatrayamayI nirvikalpa samAdhirUpI agnimAM karmarUpI indhanane homI rahyAM che eTale ke karmane akarmarUpe karatAM thakAM potAnI samAdhimAM sthita thaI rahyAM che. kevaLajJAnI bhagavAnane jJAna to pUrNa khAlI gayuM che paNa haju thoDo udayano azuddhabhAva che te kSaNekSaNe TaLato jAya che ane zuddhinI vRddhi thatI jAya che. tIrthaMkara Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-4) [ 19 arihaMta che tene vANI chUTe che, karmano saMbaMdha paNa che ane samaye-samaye karmono nAza thato jAya che ane zuddhi vadhatI jAya che tethI paryAye-paryAye nirmaLatA vadhatI jAya che. AvI ja bhagavAnanI paryAyanI sthiti che. AcAryo paNa dravya, guNa, paryAyanI jevI jevI sthiti che tenuM barAbara varNana karatAM karatAM namaskAra karatAM jAya che. gajaba zailI che ! AhAhA....! bhUta, bhaviSya ane vartamAna siddhone namaskAra karanAranA jJAnanI eka samayanI paryAyano keTalo vikAsa thayo che ke traNakALanA anaMtA siddhono tenA jJAnamAM bharoso AvI gayo che-kabUlAta thaI gaI che. A gAthAnuM tAtparya e che ke eka nirvikalpa samAdhi ja AdaravA yogya che eTale potAnA zuddha jJAna-darzanasvabhAvanA Azraye pragaTelI zAMti ja AdaraNIya che. ' have cothI gAthAmAM yogIndudeva nirvANamAM vasatAM siddhone namaskAra kare che. te siddha kevA che? ke-traNalokanA guru che topaNa saMsAra-samudramAM paDatAM nathI. mahAna zakti pragaTa thaI che eTale saMsAramAM pAchA Ave to vAMdho nahi ema na hoya. nIcenA guNasthAnamAM paNa ekavAra svarUpanI dRSTi thaI gayA pachI jIva pAcho paDato nathI to pachI jene pUrNAnaMda pragaTa thaI gayo che te kema pAcho paDe? na ja paDe. loko mAne che ke bhagavAna avatAra dhAraNa kare che. te mAnyatA taddana jUThI che. traNakALamAM kadI ema banatuM nathI. potAnI unnattikramamAM caDelAM jIva koI tIrthakara thAya ane pAtra jIvane taravAnuM nimitta bane e judI vAta che paNa siddha thayA pachI pAchA saMsAramAM avatAra dhAraNa kare ema na bane. lokhaMDa jevI bhAre vastu samudramAM DUbI jAya che paNa gailokyaguru evA bhAre bhagavAna saMsAra-samudramAM DUbatAM nathI. pUrve je tIrthaMkara paramadeva tathA bharata cakravartI, sagara cakravartI, rAma, pAMDava Adi aneka jIvo vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAnanA baLathI nijazuddhAtmasvarUpane pAmIne ane karmono nAza karIne parama samAdhAnarUpa nirvANapadamAM birAjI rahyAM che temane huM vaMdana karuM chuM. nirvANapadane parama samAdhAnarUpa kema kahyuM ke duniyAmAM game teTalo pheraphAra thAya ke bhagavAnane pUjanArA jIvomAM kAMI pheraphAra thAya topaNa bhagavAnane kAMI vikalpa uThato nathI. parama samAdhAna varte che. ToDaramallajIe paNa siddha bhagavAna rAga-dveSa karatAM nathI e viSayamAM ghaNuM varNana karyuM che. A gAthAmAM tIrthaMkarapaNA vagara rAma, bharata Adi je anaMtA jIvo siddha thaI gayA temane badhAMne ekasAthe namaskAra karyA che. te dareka jIvo lokAlokane jANatAM thakAM siddhapadamAM birAjI rahyA che. te siddha kema thayAM ke nirvikalpa dhyAna vaDe ATha karmone bALIne siddha thayA che. jema Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] [ paramAtmaprakAza pravacano kerI pAkI jAya eTale DITIyuM ApoApa kharI jAya che, tema AtmAnuM dhyAna karatAM karmo ApoApa kharI jAya che. pAMcamI gAthAmAM munirAja lokAgre birAjamAna siddhone namaskAra kare che ke je bhagavAna vyavahAranayathI lokAlokane jANI rahyAM che topaNa zuddhanizcayanayathI potAnA svarUpamAM ja sthita che. dareka AtmAmAM eka samayamAM potAnA dravya, guNa, paryAya ane paranA dravya- guNa-paryAyane jANavAnI eTale ke lokAlokane jANavAnI zakti paDI che. siddhane te pragaTa thaI gaI che tethI bhagavAna eka samayamAM AkhA lokAlokane jANe che. A lokAlokanA jJAnane jo koI kADhI nAkhe--na svIkAre to teNe Atmadravyano ja svIkAra karyo nathI. siddha bhagavAnanI paryAya lokAlokane jANe che paNa temAM tanmaya nathI mATe tene vyavahAra kahyo che ane potAnI paryAyane pote sIdhI jANe che tanmaya thaIne jANe che mATe tene nizcaya kahyo che. A to bhAI ! lahalahatA zIrA pIrasAya che. te ja khAvA anubhavavA jevA che. keTalAMkane ema prazna thAya che ke siddha thayAM pachI paNa lokAlokanuM jJAna hoya to to keTalI upAdhi rahe ! ahIM be pAMca gharanuM dhyAna rAkhIe chIe tyAM kaMTALI jaIe chIe to siddhane keTalI upAdhi ?--are bhAI ! siddhane upAdhi nathI. jJAnano je svabhAva che te paryAyamAM pUrNa pragaTa thaI gayo che te kone na jANe ! ane te paNa bhagavAnane kAMI upayoga bahAra mUkavo paDato nathI. potAnI paryAyamAM pUruM sAmarthya pragaTa thayuM, temAM upayoga mUkyA vagara lokAloka jaNAya che. evuM ja pUrNa paryAyanuM svarUpa tenAthI koI viruddha mAne to te AtmAne samajatA nathI ane siddhane paNa samajatA nathI, pAMca padane samajatA nathI ane bhagavAnanI AjJAe paNa samajatA nathI. e mATe ja AcAryadeva A vAtane siddha kare che. eka eka gAthA prayojana sahita hoya che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija svarUpamAM sthita siddhone namaskAra (pravacana naM. 5) tAn punarvande siddhagaNAn ye Atmani vasantaH / lokAlokamapi sakalaM iha tiSThanti vimalaM pazyantaH // 5 // kevaladarzanajJAnamayAn kevalasukhasvabhAvAn / jinavarAn vande bhaktyA yaiH prakAzitA bhAvAH // 6 // munirAja yogIndradeva siddhonAM svarUpanuM varNana karatAM karatAM siddhone namaskAra karI rahyAM che. cAra gAthA sudhI to siddhone vaMdana karyA. A pAMcamI gAthAmAM paNa siddhone vaMdana karatAM kahe che ke huM te siddhone namaskAra karuM chuM ke jeo nizcayanayathI potAnA svarUpamAM sthita che ane vyavahAranayathI lokAlokane jANI rahyAM che. siddhabhagavAna lokAlokane jANatAM thakAM potAnA svarUpanivAsamAM vasI rahyAM che. siddhabhagavAna potAnA svabhAvane tanmaya thaIne jANe che ane bAhya lokAlokane tanmaya thayA vagara paNa niHsaMdeha ane pratyakSa jANe che. bhagavAna jo parapadArthane tanmaya thaIne jANe to to paranA sukhaduHkhano bhogavaTo bhagavAnane thAya; to to nArakIne jANatAM bhagavAnane duHkha thAya, agnine jANatAM dAjhI jAya ema dareka padArthano bhogavaTo thAya paNa ema banatuM nathI. kema ke bhagavAna paravastumAM ekameka thayA vagara potAmAM tanmaya rahIne paranuM jJAna kare che. jo bhagavAna rAga-dveSa sahita parane jANe to to narakamAM dveSa ne svargamAM rAga thAya. e to mahAna doSa Ave. bhagavAnane rAga-dveSa che ja nahi tethI vItarAgabhAve badhAne jANe che. kevaLajJAnanI paryAyano svabhAva ja evo che ke te sthaLa, sUkSma badhAM padArthone jema che tema jANe ja. to jene A paryAya pragaTa thaI che tevA siddha bhagavAna kone jANyAM vagara rahe? badhAMne jANe. siddha bhagavAnamAM jevI A jJAyaka zakti che tevI ja zakti tArAmAM paNa che bhAI ! evA zaktivaMta svabhAvanI ArAdhanA karIne siddha thavAno prayatna karavo e A gAthAno sAra che. - have chaThThI gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke huM niraMjana, nirAkAra, niH zarIra siddha paramAtmAne namaskAra karuM chuM. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22) [ AtmaprakAza pravacano samucaya siddhapadanuM varNana karI, tenA nivAsanuM varNana karI have siddhanA svabhAvanuM varNana karIne munirAja namaskAra kare che. siddha bhagavAna kevA che? ke--kevaLadarzana ane kevaLajJAnamaya che. vaLI teo niraMjana che, temane koI jAtano aMjana-mela nathI. bhagavAnane koI jaDano AkAra nathI mATe nirAkAra che. potAnA arUpI asaMkhyAta pradezono AkAra hoya che. pradezatvaguNanA kAraNe AkAra to hoya che paNa jaDano AkAra nathI. kema ke bhagavAnane zarIra nathI. mATe to bhagavAnane niHzarIrI kahyAM che. siddha bhagavAna jyAre arihaMtapade birAjatAM hatA tyAre jIvAdi sarva padArthone jANatA ane prakAzatA hatA. jIvone dharmano upadeza ApatA hatA. te arihaMto siddha thayA pachI badhAne jANe che paNa upadeza ApatA nathI. evo ja krama cAlyo Ave che ke arihaMto upadeza Ape ane pachI siddha thaI jAya. pachI bIjA arihaMto thAya te upadeza Ape. munirAja AvI saMdhi batAvIne sarva siddhone namaskAra kare che. mokSa ane mokSamArga jeNe pragaTa karyo evA anaMta siddhone huM bhaktipUrvaka namaskAra karuM chuM. kevaLajJAnAdi anaMta guNanI pragaTatA te mokSa che ane zuddhAtmAnuM samyaka zraddhAna, jJAna ane sthiratA te mokSamArga che. Avo upadeza ApIne anaMtA siddha thaI gayA ane te upadezane anusarIne anaMtA siddha thAya che ane thaze evo ja krama evI ja paraMparA ja cAlI Ave che. arihaMtadazAmAM kevaLajJAna thavA chatAM vANIno yoga hoya che evo ja nimittanaiimittika saMbaMdha che. tethI bhagavAnanA jJAnamAM jevA bhAvo jaNAya che tevA ja vANImAM Ave che. A rIte anAdithI vItarAga jainazAsana cAlyuM Ave che ane anaMtakALa rahezetrikALa Takaze. je je arihaMta thAya te je upadeza Ape che te ja yathArtha che. anyano upadeza yathArtha nathI ema ahIM siddha thAya che. jaina eTale anaMta jJAnAdi guNasvarUpa AtmA che te rAga-dveSa ane ajJAnane jItIne svabhAvarUpe pariName te jaina che. evuM ja vastunuM svarUpa che. A gAthAno sAra e che ke arihaMtadevanA kevaLajJAnAdi svarUpa je zuddhasvabhAva che te ja AdaravAyogya che. juo ! AmAM eka eka gAthAmAM keTaluM samAya jAya che! arihaMto upadeza Ape che te samajIne bIjA arihaMto thAya che ane te upadeza ApI mokSamAM cAlyA jAya che ema anAdi paraMparA cAlI Ave che. jainadarzana koI navuM nathI. anAdi-anaMta che te ja satya che ema A gAthAmAM siddha thAya che. keTalAMkane ema lAge ke A jainadarzanavALA bahu saMkucita manavALA che ke pote ja Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-5 ] | 23 sAcA, bAkI badhAM khoTA ema mAne che, badhAM ja sAcA che ema mAnavuM joIe. paNa are bhAI! sAcuM eka ja hoya. badhAM sAcA kyAMthI hoya ? have sAtamI gAthAmAM yogIndradeva AcArya, upAdhyAya ane sAdhune vaMdana kare che. je bhedAbheda ratnatrayanA ArAdhaka che evA AcArya, upAdhyAya ane sAdhune namaskAra karuM chuM. nizcayathI potAnA abheda svarUpanA ArAdhaka che ane vyavahArathI sAcA deva zAstra-guru pratye ja prema dharAve che, sAcA zAstrono ja abhyAsa kare che ane paMca mahAvrata Adi cAritra pALe che. nizcaya pragaTa thayo che evA sAdhune Avo ja vyavahAra hoya che. jene nizcaya pragaTa thayo nathI ane mAtra bahArathI vyavahAra pALe che te koI sAcA sAdhu nathI. bahArathI vALano loca kare te sAdhu nathI paNa aMtarathI bahAranI lAgaNIno loca kare che te sAdhu che. jene pratikramaNa, pratyAkhyAna Adi cha Avazyakane pALavAno vikalpa che, paMca mahAvrata Adi pALavAno jene vikalpa che ane aMtaramAM paramAnaMdamAM sthita thAya che evA nizcaya-vyavahAra sahita che te AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che. digaMbara AcAryonI kathana paddhati koI alaukika....alaukika che. sAta gAthAmAM AkhA jainadarzananA paMcaparameSThInuM svarUpa varNavI dIdhuM che. je zAMtithI, dhIrajathI, vItarAgapariNAmathI ane samyajJAnathI aMtara jJAyakasvabhAvane dekhe che, jANe che ane anubhave che te AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che. zuM kAma AtmAne dekhe che ?--ke atIndriya AnaMdanA sukharasane AsvAdavA mATe sAdhu AtmAne dekhe che ane jANe che. paMcaparameSThinuM svarUpa jevuM che tevuM jANIne, bahumAnapUrvaka, bhaktipUrvaka vaMdana karIne yogIndradeva kahe che ke huM paramAtmaprakAza lakhavuM zarU karuM chuM. juo ! munirAje paMcaparameSThIne potAnI paDakhe UbhA rAkhyA che. paMcaparameSThI pratye bahumAnasahita bhakti UchaLe che. bhagavAna AtmAne vartamAna paryAyamAM karma ane nokarma sAthe anuparita asadbhUta saMbaMdha che paNa kharekhara vastudRSTie juo to dravyamAM te karmono saMbaMdha nathI. tema AtmAne vartamAna paryAyamAM azudghanizcayanayathI rAgAdi bhAvakarma che paNa paramArthe AtmAmAM te rAga nathI. juo ! A dravyakarma Adi che chatAM nathI evuM ja vastunuM svarUpa che. vyavahArathI je che te ja nizcayathI nathI. vyavahArathI AtmAnI paryAyamAM mati-zrutajJAnanI vibhAvaparyAya che paNa paramArthe AtmAmAM te nathI, cidAnaMda cittUpa ekasvabhAvamAM te nathI. mati, zruta, avadhi ane manaHparyayajJAna te apUrNa jJAna che, kAyama TakatAM nathI, nIkaLI jAya che mATe te paNa azuddhanayano viSaya che. tene vibhAva gaNIne eka kevaLajJAnane ja svabhAva kahyo che ke je pUrNa ane kAyama Take che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] [ paramAtmaprakAza pravacano nara, nAraka Adi paryAya paNa eka eka samayanI avasthAmAM che, svabhAvamAM nathI, vibhAva che. A rIte aneka bola dvArA dravya paryAyanuM yathArtha svarUpa jema che tema batAvIne munirAja viparItatAthI bacAvavA mAge che. prathama ja kahyuM ke A eka cidAnaMda cidrUpajJAnAnaMda jJAnarUpa zuddhAtmatattva te ja satya che--paramArtha che ane te ja dRSTino viSaya che. paryAyamAM dravyakarma, nokarma che te anuparita asadbhUta vyavahAranayathI che. nathI ema nathI paNa te dRSTino viSaya nathI. paryAyamAM mati, zruta, jJAnAdi vibhAvaguNa paNa che ane nara-nArakAdi gatino udaya paNa che paNa te badho vyavahAranayano viSaya che ane azuddha nizcayanayano viSaya che, dRSTino viSaya nathI. ekalo huM zuddha ......zuddha chuM evo vicAra karavo rahevA de. A azuddhatA paryAyamAM che tenuM jJAna nahi kara to aMdara DhaLIza zI rIte ? are ! aMdara DhaLyA pachI paNa A cAra bolanuM jJAna to varte ja che. dravyakarma-nokarmano saMbaMdha, rAgano saMbaMdha, matijJAnAdi vibhAvaguNano saMbaMdha ane nara-nArakAdi gatinA udayano saMbaMdha paryAyamAM che ane dravyamAM nathI tenuM jJAna jJAnIne barAbara varte che. paryAyamAM A badho vyavahAra hovA chatAM dravyadRSTie--nizcayathI trikALI jJAyakasvabhAva ja bhUtArtha che--chato artha--padArtha che, satya che. teno Azraya karavAthI ja samyagdarzana thAya che. paryAyanuM jJAna hoya paNa Azraya na hoya. cAra jJAnanI paryAya paNa vyavahAra-AtmA che, abhUtArtha che, Azrayayogya nathI. bhUtArtha dravyasvabhAva eka ja Azrayayogya che. sarva prakAre te eka ja ArAdhavAyogya che, bAkI sarva choDavA lAyaka che. atIndriya AnaMdanA anubhava mATe je AvA cidAnaMda cidrUpa bhUtArtha svabhAvane dekhe che--zraddhe che, jANe che ane anubhave che evA AcArya, upAdhyAya ane sAdhune huM vaMdana karuM chuM. AvA AcArya, upAdhyAya ane sAdhu te ja sAcA sAdhu che. have AgaLa AcArya, upAdhyAya ane sAdhunuM bhinna-bhinna varNana Avaze. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vItarAga nirvikalpasamAdhinA sAdhaka saMto (pravacana naM. 6) ye paramAtmAnaM pazyanti munayaH paramasamAdhiM dhRtvA / paramAnandasya kAraNena trInapi tAnapi natvA // 7 // zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 7mI gAthA zarU thAya che. AgalI gAthAomAM arihaMta ane siddhanI oLakhANa karAvIne namaskAra karyA. have AcArya, upAdhyAya ane sAdhunuM svarUpa oLakhAvIne namaskAra kare che. oLakhANapUrvaka namaskAra karavA te ja sAcA namaskAra che. AtmAne karma sAthe vyavahAranayathI saMbaMdha che paNa nizcayathI AtmA karmathI rahita che. azuddha nizcayanayathI AtmAne rAgAdi sAthe saMbaMdha che paNa nizcayathI AtmA tenAthI rahita che. vaLI mati-znatAdi cAra jJAna paNa vibhAvaguNa che ane nara-nAraka Adi cAra gati paNa vibhAvaparyAya che. te badhAthI rahita je cidAnaMda cidrupa eka akhaMDasvabhAva zuddhAtmatattva che te ja eka satya che upAdeya che, te ja sarva prakAre ArAdhavA yogya che ane tenAthI judI dareka vastu athavA bhAva tyAjya che. AvI deDha pratIti caMcaLatA rahita nirmaLa avagADha parama zraddhA hovI tenuM nAma samyakatva che. AcAryadevane AvuM samakti hoya che. AcAryane pAMca AcAra hoya che temAM A prathama darzanAcAra che. AtmAnI deDha pratItirUpa pariNamana thavuM te darzanAcAra che. | nijasvarUpamAM saMzaya-vimoha ane vibhrama rahita je vasaMvedana jJAnarUpa grAhakabuddhi thavI te samyajJAna che, tenuM je AcaraNa arthAt te-rUpe pariNamana thavuM te jJAnAcAra che. saMzaya eTale svarUpa AvuM haze ke nahi evI zaMkA thavI te, vimoha eTale kaMIka haze ( evo adhyavasAna ane vibhrama eTale svarUpa viSe viparIta mAnyatA thavI te. A traNeya doSa rahita bhUtArthasvabhAva jevo che tevo svasaMvedanamAM grahaNa karavo, jJAnamAM grahaNa karavo te samyajJAna che, te-rUpe pariNamana karavuM te AcAryano jJAnAcAra che. - trIjo AcAra cAritrAcAra che. upara kahyo tevo akhaMDa anaMtaguNarUpa ekasvarUpa bhUtArtha nijasvabhAva che, temAM zubhAzubha samasta saMkalpa vikalpa rahita je nityAnaMda nijarasano AsvAda-nizcala anubhava te samyaphacAritra che, te rUpe je pariNamana te cAritrAcAra che. TUMkamAM AtmasvabhAvamAM ekAgratA vaDe atIndriya AnaMdano ugra AsvAda levo tene cAritrAcAra kahevAya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ) [ paramAtmaprakAza pravacano A rIte prabhAkara bhaTTa paMcaparameSThIne oLakhIne namaskAra kare che ane pachI yogIndradevane pUche che ke prabhu! A saMsAranA baMdhanamAMthI amAro chUTakAro kema thAya? te vAta AgaLa Avaze. have ahIM AcAryanA cothA tapAcAranuM svarUpa kahe che ke nija paramAnaMdasvarUpamAM paradravyanI icchAno nirodha karIne sahaja AnaMdarUpa tapazcaraNasvarUpa pariNamana karavuM te tapAcAra che, jemAM sahaja atIndriya AnaMdano anubhava thAya te sAcI tapasyA che. AcAryadeva atIndriya AnaMdanA koLiyA le che. atIndriya AnaMdanI bharatI Ave tenuM nAma tapasyA che, bAkI badhI lAMghaNa che. zuddhAtmasvarUpamAM potAnI zakti pragaTa karIne pariNamana karavuM te vIryAcAra nAmano pAMcamo AcAra che. svabhAvano ugra puruSArtha pragaTa karIne zuddhAtmasvarUpamAM vIrya phoravavuM tenuM nAma vIryAcAra che. A nizcaya paMcAcAranuM lakSaNa karyuM. have tenI sAthe rahelAM vyavahAra paMcAcAranuM lakSaNa kahe che.--nizcaya sAthe vyavahAra kevo hoya tenuM jJAna karAve che. AcAryane vikalpamAM nizakita, nikAMkSa Adi ATha aMgarUpa vyavahAra darzanAcAra hoya che eTale vItarAge kahelAM dharmanI zaMkA na hoya, anya dharmanI IcchA na hoya, koI pratye durgacchA na hoya, dharma viSe amUDhatA hoya, bIjAne dharmamAM AgaLa lAvavAnA bhAva hoya, sAdhama pratye vAtsalya hoya ane dharmanI prabhAvanAnA zubhabhAva hoya che. nizcaya jJAnAcAra-svarUpanI grAhakabuddhinI sAthe vyavahAramAM ATha prakAranA jJAnAcAra hoya che. zabda zuddha hoya, artha zuddha hoya, kALe bhaNavuM, vinayathI bhaNavuM, bhaNatAne vighna na karavuM, azAtanA karavI nahi, bahumAnathI bhaNavuM Adi ATha prakAranA jJAnAcAranA bhAva AcAryane hoya che. nijAnaMdanA AsvAdarUpa nizcayacAritranI sAthe vyavahAracAritramAM paMca mahAvrata, pAMca samiti ane traNa gupti pALavAnA bhAva munine hoya che. kula tera prakAranA vyavahAra AcAra che te puNyabaMdhanuM kAraNa che. anazana, uNodarI Adi bAra prakAranA tapano bhAva thavo te vyavahAra tapAcAra che ane potAnI zakti pragaTa karIne 28 mULaguNa Adi pALavArUpa vyavahArano vikalpa munine hoya che, te vicAra che. A vyavahAra paMcAcAra paraMparA mokSanuM kAraNa che. kharekhara to, svabhAvanA Azraye thayelAM nizcaya paMcAcAra che te ja nizcayathI mokSanA sAdhaka che, tenA nimittarUpa evA vyavahAra paMcAcArane paraMparA mokSanA sAdhaka che ema kahevAmAM AvyuM che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-6 | [ 27 nirmaLa jJAna-darzanasvabhAva je zuddhAtmA tenI yathArtha zraddhA, yathArtha jJAna, yathArtha AcaraNa, paradravyanI icchAnA nirodharUpa tapa ane nijazaktine pragaTa karavArUpa vIrya A nizcaya paMcAcAra ja sAkSAt muktinuM kAraNa che. aho ! zAstromAM AcAryonA hRdaya dekhAya che. nizcaya paMcAcAra ja sAkSAt mokSanA kAraNa che. vyavahAra paMcAcArane to nimitta tarIke paraMparA mokSanA kAraNa kahyAM che. AvA nizcaya paMcAcArane je Acare ane bIjA pAse AcarAve evA AcAryone huM vaMdana karuM chuM. have upAdhyAyane vaMdana karatAM pahelAM tenuM svarUpa kahe che ke je pAMca astikAya, cha dravya, sAta tattva ane nava padArthanuM svarUpa jema che tema upadeza de che ane temAM paNa eka zuddha nija jIvAstikAya, nija zuddha jIvadravya, nija zuddha jIvatattva ane nija zuddha jIva padArtha je potAno zuddhAtmA che tene ja upAdeya mAne che ane bAkI badhuM tyAgavA lAyaka che ema pote mAne che ane evo ja upadeza jagatane Ape che te upAdhyAya che. jagatamAM jIva, pugala, dharma, adharma ane AkAza e pAMca astikAya eTale bahuudezI dravyo che. jIva, pudgala, dharma, adharma, AkAza ane kALa e cha dravyo che. jIva, ajIva, Asava, baMdha, saMvara, nirjarA ane mokSa e sAta tattva che ane sAta tattva uparAMta puNya-pApa te navapadArtha che, paNa A badhAmAM sArabhUta to eka AtmA-nija zuddhAtmA ja che ema upAdhyAya mAne che ane ema ja bIjAne upadeza Ape che. to juo! dayA-dAna AdinA zubhabhAva to AdaraNIya nathI paNa saMvara-nirjarA tattva paNa AdaraNIya nathI. sAta tattvamAM eka zuddha jIvadravya ja upAdeya AdaraNIya che. nava padArthamAM eka jIvapadArtha ja upAdeya che. are ! A ajJAnI jIvane potAnA paramezvaranuM bhAna nathI eTale anAdithI corAzInA avatAramAM dhokA khAI khAIne marI gayo che. are ! e badhAM mUDha che. rAjA thAya topaNa zuM! ne zeTha thAya to paNa zuM! e badhAM nijasvarUpanA bhAna vagara mUDha che. AtmA eka vastu che ne ! vastu hoya temAM teno svabhAva hoya ne ! e svabhAvamAM ! guNo eka-be na hoya, anaMta hoya-ema vicAra karIne nakkI karavuM joIe. are ! A keTalI spaSTa vAta che! tene nahi samaje to moMdho manuSyabhava niSphaLa cAlyo jaze. AtmAnI kiMmata nahi kare tene bIjAnI kiMmata thayA vagara raheze nahi ane AtmAnI kiMmata karaze tene bIjAnI kiMmata raheze nahi. AtmA eka vastu che.che...che...pragaTa che, vyakti che. vastu kadI apragaTa na hoya. moTo mahAna bhagavAna akhaMDAnaMda anaMta guNasvarUpa ekarUpa nija zuddhAtmA pragaTa birAjamAna Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28) [ paramAtmaprakAza pravacano che tene oLakhIne te ekane ja AdaraNIya karavA lAyaka che. bAkI badhuM heya che. A upAdhyAyanuM svarUpa kahevAya che. je eka nija zuddhAtmAne ja AdaraNIyapaNe anubhavatAM hoya ane anyane upadezamAM paNa eka AtmapadArtha ja AdaraNIya che evI prarUpaNA karatAM hoya te upAdhyAya che. eka vakIla evo prazna karatAM ke Apa AtmAnAM vakhANa to bahu karo cho paNa e dhoyelo mULA jevo AtmA gayo kayAM? tene kIdhuM bhAI ! AtmA to A hAjarAhajUra beTho che paNa najara kare tene dekhAya ne ! aMtaranA caitanyanetra kholIne juo to aMtaramAM anaMta guNanI rAzi bhagavAna caitanyadeva birAjamAna che, tene dRSTimAM levo e ja eka A jIve karavA jevuM kArya che. lokone hIrAnI kiMmata kema Ave che ke hIrA prakAza kare che, TakAu che ane thoDA maLe che paNa A caitanyahIro to anAdi anaMtakALa TakanAro avinAzI che ane jJAnano mahAprakAza ApanAro che, atIndriya AnaMdano denAro che, tenI kiMmata tane kema nathI AvatI? upAdhyAya mokSamArganuM varNana kevuM kare che? ke-puNya-pApanA vikalpa UThe che te mela che, tenI pAchaLa rahelAM nirmaLa bhagavAna zuddhAtmadevanA samyapha zraddhAna, jJAna ane sthiratArUpa abhedaratnatraya che te mokSamArga che ema upAdhyAya ziSyone upadeza Ape che. abhedaratnatraya te ja nizcaya-mokSamArga che ane bhedaratnatraya che te vyavahAra-mokSamArga che. Avo upadeza detA upAdhyAyane huM namaskAra karuM chuM. juo! saMtonI zailI kevI che ke eka vAtamAM jainadarzanano vyavahAra paNa AvI jAya che ane AdaraNIya zuM che te vAta paNa temAM samAya jAya che. upAdhyAyane vaMdana karatAM paNa munirAja AdaraNIya tattva batAvatAM jAya che. 0 vItarAgano mArga e to siMhano mArga che, gheTAnAM ToLAmAM AvI gayeluM siMhanuM baccuM siMhanI trADathI trAsIne bhAgatuM nathI kema ke e siMhanI jAtanuM ja che tema trilokInAthe ' divyadhvanimAM trADa nAkhI ke he jIvo! tame paNa mArI jevA paramAtmA cho. A sAMbhaLanAra jAgI UThe che ke aho! huM to paramAtmAnI jAtano chuM, A puNya-pApanA bhAvamAM Ubho chuM paNa e mArI jAta nathI. ahIM upAdhyAyarUpI siMhanI garjanAne paNa ziSya barAbara jhIle che. ziSya paNa eka samayamAM phATaphATa puruSArtha karIne kevaLajJAna le tevo che. na karI zakAya e vAta ja nathI. juo ! brahmadeve TIkA paNa kevI karI che! have sAdhune vaMdana karatAM kahe che ke zuddha buddha jeno eka svabhAva che evA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-6 | [ 29 zuddhAtmatatvanI ArAdhanArUpa vItarAga nirvikalpa samAdhine sAdhI rahyAM che evA sarve sAdhuone huM namaskAra karuM chuM. vItarAga nirvikalpa samAdhine je Acare che te AcArya che, vItarAga nirvikalpa samAdhine kahe che te upAdhyAya che ane tene je sAdhe che te sAdhu che. AvA pAMceya parameSThIne huM bhAva sahita vaMdana karuM chuM. vITa are bhAI ! tuM vicAra to kara ke tuM koNa cho? tuM jJAnasvarUpa cho. je thAya tene jANa ! tuM karanAra nahi, jANanAra cho. kramabaddhanI vAta vicAre to badhAM jhagaDA maTI joya. pote paradravyano kartA to nathI, rAgano kartA to nathI, nirmaLa paryAyano paNa kartA nathI, akartA svarUpa che. jJAtAsvabhAva tarapha DhaLI javuM temAM ja akartApaNAno mahAna puruSArtha che. kharekhara to paryAyane dravya tarapha vALavI A eka ja vastu che. e kharekhara jaina darzana che. AhAhA ! jainadarzana AkaruM bahu! paNa apUrva che ane tenuM phaLa mahAna che. siddha gati ' enuM phaLa che. parano kartA to nathI, rAgano kartA to nathI paNa nirmaLa paryAyano kartA nathI. kema ke paryAya SakArakathI svataMtra pariName che. enAmAM bhAva nAmanI eka zakti che tenA kAraNe payaya thAya ja che, karuM to thAya ema nathI. AhAhA! bhAI! mAge AkarI che. acitya che, agamya che, agamyane gamya karAve evo aparva mArga che. paryAya kramasara thAya che, dravyaguNa paNa eno kartA nahi--ema kahIne ekalI sarvajJatA siddha karI che. akartApaNuM - eTale jJAtApaNuM siddha karyuM che. ITa anaMtA jinavaro ema kahe che ke jIva baMdha-mokSane karato nathI te jIvane ame jIva kahIe chIe. bIjI rIte kahIe to baMdhaparyAya to Azraya karavA lAyaka nathI paNa nizcaya mokSamArga paNa Azraya karavA lAyaka nathI. baMdha-mokSathI rahita vastu Azraya karavA lAyaka che. mokSamArganI paryAya te vyavahAra jIva che. paryAya te vyavahAra hovAthI paryAyavALo va te vyavahAra jIva che ane dravya te nizcaya jIva che. -pUjya gurudevazrI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananI prAptinuM viralapaNuM (pravacana naM. 7) bhAvena praNamya paJcagurun zrIyogIndujinaH / bhaTTaprabhAkareNa vijJApitaH vimalaM kRtvA bhAvam ||8|| gataH saMsAre vasatAM svAmin kAlaH anantaH / paraM mayA kimapi na prAptaM sukhaM duHkhameva prAptaM mahat // 6 // zrI paramAtmaprakAza zAstramAM A zarUAtanI gAthAomAM paMcaparameSThInA svarUpanuM varNana pUruM thayuM. temAM zrI yogIndradeva prabhAkara bhaTTa nAmanA potAnA ziSyane paMcaparameSThInI bhaktino upadeza Ape che ke AvA paMcaparameSThI ja AdaraNIya che ane vaMdanIka che. have prabhAkara bhaTTa pUrvokta rIte paMcaparameSThIne namaskAra karyA pachI potAnA guru zrI yogIndradevane namaskAra karI vinaMtI kare che, tenI A AThamI gAthA che. jeNe vItarAga nirvikalpa samAdhi pUrNa karI che evA arihaMta, siddha ane je vItarAga nirvikalpa samAdhine sAdhI rahyAM che evA sAdhu bhagavaMtone prabhAkara bhaTTa zuddha bhAvo pUrvaka namaskAra kare che. tyArabAda potAnA pariNAmane nirmala karIne jijJAsA pUrvaka yogIndradevane zuddhAtmAnuM svarUpa samajAvavAnI vinaMtI kare che. ziSyane eka zuddha AtmasvarUpa samajavAnI dhagaza jAgI che. bIjuM kAMI jANavAnI icchA nathI. eka zuddhAtmA koNa che ? kevo che ? kema prApta thAya che? e jANavAnI dhagaza lAgI che, tethI mahAbhakti sahita yogIndradevane vinaMtI karI pUche ke he svAmI! A saMsAramAM huM anaMtakALathI vasI rahyo chuM paraMtu mane kadI AtmAnA atIndriya AnaMdanI anubhUti na thaI. mAtra duHkha ja maLyuM che. to e zuddhAtmA mane kema prApta thAya? dharmane samajanArAnA praznomAM mukhya prazna A hovo joIe. bIjI lAkho vAto mUkIne, sarvajJa paramAtmAe jANelo ane Apa guruo jene anubhavI rahyAM cho e zuddhAtmA kevo che ! ema vinaya ane bhakti sahita jijJAsu prazna kare che. dharmanA jijJAsu jIva, mane dhana kema maLe, rAjya kema maLe ke puNya kema thAya, svarga kevI rIte maLe? evA prazno na kare. mane to mAro AtmA kema maLe? e eka ja prazna hoya, kema ke anaMtakALamAM eka AtmAne ja jANyo nathI, bAkI to bIjuM badhuM karI karIne marI gayo che. prabhu ! amAro anaMtakALa A saMsAra-bhramaNamAM vItI gayo che. jenA anaMtamAM bhAgamAM anaMta covIzI vItI jAya evA pudgala-parAvartana mArI upara anaMta anaMta vItI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 31 pravacana-7 ] gayA che paNa temAM eka samaya paNa mane AtmAnuM sukha maLyuM nathI. anaMtakALamAM prabhu ! huM jainasAdhu paNa anaMtavAra thayo paNa meM mArI mithyA dRSTi choDI nahi tethI temAM paNa mane sukha na maLyuM. corAzInA avatAramAM huM mAtra duHkha....duHkha ne duHkha ja pAmyo chuM. zubhabhAvamAM paNa prabhu ! mane ekaluM duHkha ja maLyuM che. saMsAranI anukULa sAmagrIomAM huM sukha mAnIne aTakI gayo hato. be mANasa hoya, ekalA rahetAM hoya, mevA--mIThAi khAvA maLatAM hoya, chokarAo moTaramAM pharatAM hoya, pitAjI....pitAjI karI bolAvatAM hoya temAM ja sukha mAnIne prabhu ! meM sAcuM sukha na zodhyuM. parlakSIbhAva e ja duHkha che e mane khabara na paDI. meM mArA svabhAvanI atIndriya zAMti tarapha lakSa paNa na karyuM. tethI anaMtakALamAM mane sukhanI prApti na thaI ema prabhAkara bhaTTa pokAra kare che. AtmA sat cidAnaMda zAMta AnaMdanI mUrti che, tenAthI viruddha paradravya tarapha jeTalI lAgaNI uThe che te badhI duHkharUpa che. bhaNavAno bhAva ke vepArano bhAva ke DokaTarIno bhAva ke vakIlAtano bhAva e badhAM duHkharUpa bhAvo che. are ! zAsrabhaNatarano bhAva paNa duHkharUpa che. AvA duHkharUpa bhAvomAM prabhu ! meM anaMtakALa vItAvyo. huM kadI mAre ThekANe--svarUpadhAmamAM Avyo nahi. nija zuddhAtmA-pote zuddha caitanyamUrti paramAtmA che. jemAM atIndriya AnaMda ane atIndriya zAMti paDI che evA nija svarUpamAM ekAgratA karavAthI parama vItarAga samarasI bhAvarUpa AnaMdAmRta pragaTa thAya che tene choDI meM tenAthI viparIta nakAdi cAragatinAM duHkharUpa kSArajaLathI bharelAM saMsAra-samudramAM paribhramaNa karIne duHkha ja meLavyuM che. lokomAM kahevata che ke paheluM sukha te jAte naryAM, bIjuM sukha ghera cAra dIkarA, trIjuM sukha sukuLanI nAra ane cothuM sukha te koThIe jAra! ane ahIM kahe che ke te cAreya taraphanuM lakSa che--Azraya che te ja duHkha che. rogI ho ke nIrogI, nirdhana ho ke dhanavAna, vAMjiyA ho ke dIkarAvALA, AbarUvALA ho ke beAbarUvALA ho badhAM duHkhI ja che. 7 svAzraya choDIne jeTalo parAzrayabhAva thAya che te duHkha ja che. ziSya kahe che prabhu ! huM rAjA thayo, moTo bAdazAha thayo, are ! navamI greveikano deva thayo paNa mane kadI AtmAnuM sukha na maLyuM. cAragatinA du:khathI pUrNa bharelA dariyAno mane anubhava thayo. A saMsArarUpI samudranI vyAkhyA cAle che. jemAM AtmAnA ajara-amara padathI UlaTA janma, jarA ane maraNarUpI jalacono samUha bharyo che ane anAkuLatArUpa nizcayasukhathI viparIta aneka prakAranI Adhi-vyAdhinA duHkharUpa vaDavAnaLanI zikhAthI je prajvalita thayo che evA saMsArasamudramAM mane AkuLatAnI agnino ja anubhava thayo che. kyAMya mane Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] [ paramAtmaprakAza pravacano anAkuLa AnaMdanuM TIpuM paNa maLyuM nathI. have mane e anAkuLa AnaMdanuM svarUpa samajAvo ema ziSya gurune vinaMtI kare che. jema samudramAM pANInA mojAnI kallolo UchaLe che tema A saMsArasamudramAM vItarAga nirvikalpa samAdhithI rahita zubhAzubha bhAvarUpa mahAna saMkalpa vikalpajALanI kallolamALAo uThI rahI che, evA duHkharUpa saMsAramAM rahetAM he prabhu ! mane anaMtakALa vItI gayo. jene loko jIva mAnavA paNa taiyAra na thAya evI ekendriya paryAyamAM meM anaMtakALa gALyo. pRthvI, pANI, vanaspati, vAyu ane agni e badhAM ekendriya jIvo che. pANInA eka TIpAmAM asaMkhya jIva che, agninA eka kaNamAM asaMkhya jIva che. vanaspatimAM lImaDAnA eka pAnamAM asaMkhya jIva ane baTATAnI eka kaTakImAM anaMta jIva che, AvA bhavomAM prabhu ! meM anaMtakALa gALyo che, ema kahIne ziSya potAnA pUrvano itihAsa khaDo kare che. ekendriyamAMthI beindriya, traNaindriya, cAraindriya svarUpa vikalatraya paryAya prApta karavI paNa durlabha che. tenAthI vadhIne paMcendriya thavuM te vadhu durlabha che. temAM paNa saMzI paMcendriya thavuM, cha paryAptinI pUrNatA maLavI te tenAthI paNa durlabha che. temAM paNa manuSya thavuM te to atyaMta durlabha che. temAM paNa AryakSetra, uttamakuLa--brAhmaNa, kSatriya ke vaizyakuLamAM janma maLavo durlabha che, tenAthI paNa suMdararUpa, pAMca indriyonI pravINatA, lAMbu AyuSya Adi maLavuM uttarottara durlabha che. jainakuLamAM janme paNa be-pAMca varSanA TUMkA AyuSyamAM cAlyo jAya to zuM kAmanuM ? mATe lAMbu AyuSya maLavuM paNa durlabha che. temAM paNa zarIramAM baLa ane nIrogatA na hoya to roganI sAravAramAM rokAya jAya che. have kahe che e zarIranI nIrogatA hoya topaNa vItarAgI jainadharma prApta thavo te to mahA mahAdurlabha che. ATalI vastuo kadAcit mahAbhAgye maLI jAya topaNa zreSTha buddhi, ane vItarAgI tattvanuM zravaNa maLavuM paNa durlabha che. satya vAta sAMbhaLavA paNa na maLe te zuM kare ? juo ! AmAM bAyaDI--chokarAM maLavA durlabha che ema na kahyuM paNa vItarAge kahelo dharma zravaNa karavA maLavo tene durlabha kahyo che paNa mUrakha dharmane mATe kadI roto nathI paNa gharamAMthI eka mANasa mare tyAM rovA bese che paNa ronArA kyAM ahIM besI rahevAno cho ? tAre paNa eka divasa javAnuM ja che mATe rovAnuM choDa ane dharma mahAbhAgye sAMbhaLavA maLyo che tenuM zravaNa kara. dharmanuM zravaNa maLyA pachI paNa tenuM grahaNa na thAya, vAta samajavAmAM na Ave to zuM lAbha ? AtmA anaMta guNano piMDa che, te paranuM kAMI karI zakato nathI, rAgAdi thAya te dharma nathI, te AtmAnuM svarUpa nathI, AvI vAta sAMbhaLavA maLe paNa pakaDAya nahi mATe kahyuM ke dharmazravaNa maLyA pachI tenuM grahaNa thavuM ke guru Ama kahevA mAge che te grahaNa thavuM paNa durlabha che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-7 ) [ 33 bhagavAna sarvazaprabhu AtmAnA rAgarahita svabhAvane grahaNa karavo tene dharma kahe che. dayA-dAna-vrata pALavA e puNya che, dharma tenAthI judI cIja che. A vAta buddhimAM pesavI kaThaNa paDe che ane buddhimAM grahaNa thAya to paNa tenuM TakI rahevuM dhAraNa thavuM enAthI paNa durlabha che. ame pahelAM vyAkhyAnamAM paMcameSThInuM svarUpa ane AtmAnuM svarUpa samajavAnI vAta karatAM to lokone "svarUpa" zabda sAMbhaLIne ema thatuM ke A svarUpa vaLI zuM? vitarAganI vAtanuM svarUpa samajavuM paNa lokone durlabha che to tenuM "dhAraNa' to keTaluM durlabha lAge? bhagavAna vItarAga tIrthaMkara paramadeva AtmAnuM vitarAgasvarUpa kahe che. tene puNya-pApanA rAga rahita aMtardRSTi karIne anubhavamAM levuM tene bhagavAna dharma kahe che. ema pahelAM dhAraNAmAM nakkI thavuM joIe. tyAra pachI tenI aMtarathI ruci thavI joIe ke bhagavAna kahe che mATe nahi paNa vastunuM svarUpa ja evuM che. bhagavAna jANe che ane evuM ja kahe che ema aMtara rucimAM vAta besI javI te atyaMta durlabha che. vastunuM svarUpa sAMbhaLIne tenuM grahaNa, dhAraNa ane zraddhAna thayA pachI pAMca indriyanA damanarUpa saMyama pragaTa karavo ane viSayasukhothI nivRtti pAmavI e tenAthI paNa durlabha che. e paNa thayA pachI krodhAdi kaSAyono abhAva thavo e vadhu durlabha che. A badhAMmAM sauthI utkRSTa evI zuddhAtma bhAvanArUpa rAgarahita-vItarAga nirvikalpa samAdhi-zAMti prApta thavI te ghaNI durlabha che. kemake A nirvikalpa vItarAga samAdhinA zatru je mithyAtva ane viSaya-kaSAya Adi che tenI ghaNI prabaLatA che. juo ! mithyAtvabhAvane verI kahyo che. jyAM mithyAtvabhAva hoya tyAM AtmAnI zAMti pragaTatI nathI. dehanI kriyA huM karuM chuM, paradravyamAM huM pheraphAra karI zake che, paradravya mane lAbha-nukazAna * kare che, paranI dayA pALavAthI lAbha che, puNyamAM mAruM kAMIka hita che evI badhI mithyAtvanI graMthi che te AtmazAMtinI veraNa che. cothA guNasthAne AtmAnI dRSTi, jJAna ane ramaNatArUpa samAdhi thatAM mithyAtvano nAza thAya che. jagatamAM anAdithI AtmAnI bodhi samAdhithI viparIta mithyA mAnyatAnI prabaLatA varte che A mithyAtva ane viSaya-kaSAyanI prabaLatAne lIdhe jIvone samyagdarzana-jJAnacAritra prApta thatAM nathI. samyagdarzana-jJAnacAritranI prApti te ja bodhi che ane tene nirvighnapaNe dhAraNa karavI te samAdhi che. vItarAga sarvajJa bhagavAne AtmAne anaMta guNavALo joyo che, jANyo che ane kahyo che. prabhAkara bhaTTa kahe che ke meM anAdithI AtmAnuM AvuM svarUpa jANyuM nathI ane viparIta mAnyatA ja karI che tethI huM duHkhI thaI rahyo chuM. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] mAtmaprakAza pravacano pratikramaNamAM tIrthakaronI stutimAM bhagavAnane bodhi-samAdhinA dAtA kahyA che. prabhu! mane puNya-pApanA vikAra rahita bhAva-Arogya prApta thAya ane maratAM sudhI mArI bodhi TakI rahe, samAdhimaraNa thAya ane kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI evI ne evI bodhi TakI rahe evI huM bhAvanA bhAvuM chuM. ahIM prabhAkara bhaTTa-ziSya kahe che prabhu! mArAmAM AvI bodhi ane samAdhino abhAva che tethI cAragatimAM huM bahu bahu duHkha pAmyo, kyAreya mane mAruM vItarAga paramAnaMda sukha na maLyuM mATe have mane e bodhi samAdhi kema prApta thAya te kaho. prabhu ! cAragatimAM meM zArIrika ane mAnasika duHkha ja bhogavyAM. puNya-pApanI AkuLatAmAMthI huM UMco na Avyo. puNya-pApanI pAchaLa rahelAM AtmAnA bhAna vagara meM mAtra duHkha ja bhogavyuM. saMsAra-sAgaramAM bhramaNa karatAM AgaLa kahyuM te pramANe manuSyadeha, jainazAsana ane samyajJAna Adi prApta thavA mahA durlabha che. e maLyAM pachI bilakula pramAda na karavo joIe. je pramAdI thAya che te anaMtakALa sudhI saMsAravanamAM bhaTake che. AvI ja vAta bIjA zAstramAM paNa kahI che ke A mahAna durlabha je jainazAstranuM jJAna che te prApta thayA pachI je jIva pramAdI thaI jAya che te bhikhArI banI ghaNA kALa sudhI saMsAramAM bhaTake che. samyaka zraddhA thayA pachI je tenI rakSA na kare ane duniyA zuM kahe che temAM lakSa karI pramAdI bane che te saMsAravanamAM bhaTake che. mATe kahyuM ke vItarAga paramAtmAe kahelAM puNya-pApa rahita nija zuddhAtmAnA zraddhA-jJAna pAmIne pachI jIve ALasa na karavI-pramAda na karavo. pramAdamAM rokAIne nija zuddhAtmAnI dRSTine gopavI na devI. je apUrva dRSTi ane jJAna pragaTa thayA che tene duniyA sAthe meLavavA jAya to teno , meLa na khAya. mATe guru ziSyane sAvadhAna kare che ke duniyA sAmuM joIne tuM tArI zraddhAne DhIlI na karIza, duniyA A vAta mAnatI nathI mATe tuM zaMkA karIza nahi. niyamasAramAM Ave che ke A suMdara mArganI irSA karanArA ane niMdA karanArA to duiniyAmAM ghaNA nIkaLaze paNa tene joIne tuM tArI zraddhAnI mUDIne khoI na nAkhIza! dharmanA cora-lUMTArAnuM tuM dhyAna rAkhaje ke e kyAMka tArI mUDI corI na jAya ! tArI zraddhAne jALavIne rAkhaje. pramAdI na banIza. anaMtakALamAM jainazAsana maLavuM mahA durlabha che. anya matamAM to kyAMya A satya vAta nathI paNa jainanA vADAomAM paNa kayAMya A satya nathI evuM satya jenazAsane tane | maLyuM che. te mahAdurlabha ratna che, tene duniyAnA mAna-AbaruM ADe veDaphI na nAkhIza. bhAI ! bhagavAnanI vANImAM AvyuM ke A jIva samakitI bhavya che pachI tAre traNa bhuvanamAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-7 ) [ 35 konI pAsethI mAna joIe che? ane bhagavAnanI vANImAM AvyuM ke A jIvanI dRSTi mithyA che to tenAthI moTuM apamAna bIjuM zuM hoya? A rIte AThamI gAthAno sArAMza e thayo ke samyagdarzanamAM je AnaMda Ave che te ja kharo AnaMda che. evo vItarAga paramAnaMda na maLavAthI jIva saMsAravanamAM bhaTakI rahyo che-duHkhI thaI rahyo che, mATe vItarAga paramAnaMdasukha ja Adara karavAyogya che. AtmAnI dRSTi-jJAna karIne atIndriya AnaMdano anubhava karavo te ja AdaravA yogya che, bAkI puNya-pApa Adi koI AdaravA yogya nathI. zITa bhAI ! tuM zAyaka ja cho ema nirNaya lAva! jJAyaka ja cho paNa e zAyakano nirNaya karavAno che. puruSArtha karuM...karuM paNa e puruSArtha to dravyamAM bharyo che to e dravya upara lakSa jAya tyAM puruSArtha pragaTe che, paNa ene karuM..karuM..karIne kAMIka navIna kArya karavuM che. paNa jyAre dravya upara lakSa jAya che tyAre badhuM jema che tema jANe che. pUranuM to kAMI palaTAvavuM nathI ane svanuM paNa kAMI palaTAvavuM nathI. svano nirNaya karatAM dizA ja palaTI jAya che. kharekhara to parokSa jJAna che te paNa jANanAra ja che. zrotA parokSa jJAna to hINuM ne UNuM che ne? pUjya gurudeva:-parokSa jJAna-matizrata paNa jANanAra ja che. je kAMI che tene jANe ja che. vikalpane jANe che, hINapane jANe che, UNapane jANe che. zrotA -koNa jANe che? UNuM jJAna ne? pUjya gurudeva :--zAna UNuM che ema paNa e jJAna jANe che. je che tene te ja jJAna tema jANe che. jANelo prayojanavAna che' e samayasAranI 12mI gAthAno zabda che te gajaba vAta che. -pUjya gurudevazrI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrva mahApuruSono prazna AEAEAEACASASA (pravacana naM. 8) caturgatiduHkhaiH taptAnAM yaH paramAtmA kazcit / caturgatiduHkhavinAzakaraH kathaya prasAdena tamapi // 10 // zrI paramAtmaprakAzanI prathama adhikAranI A 10mI gAthA cAle che. ziSya prabhAkara bhaTTa potAno paramAtmasvabhAva samajavAnI abhilASAvALo prazna kare che. anAdithI ajJAnI jIva potAnA paramAtmasvabhAvanA alAbhane kAraNe saMsAramAM bhaTakI rahyo che. tene bIjI bAhya sAmagrI ane puNya-pApabhAvanI sAmagrI to anaMtavAra maLI paNa eka nija AtmA je kevaLajJAnano kaMda che teno alAbha rahyo che tethI ziSya kahe che prabhu ! mane anAdithI paramAtmasvabhAvano alAbha che, tethI huM du:khI chuM, mATe mane mAro paramAtmasvabhAva samajAvo. juo ! A jijJAsunI dhagaza ! pahelAM ja praznamAM ziSya Avo bhAva rajU kare che. potAno svabhAva paramAtmasvarUpa che, ema vizvAsa karIne pachI ziSya prazna kare che ke te svabhAva mane samajAvo ke jenA alAbhamAM jenA virahamAM huM anAdikALathI bhaTakI rahyo chuM. corAzInA avatAramAM huM anaMtakALathI pilANo ane duHkhI thayo. svabhAvabhAvanA virahamAM thatAM AsravabhAvanA phaLamAM to A badhAM saMyogo maLe che je mane duHkharUpa che. evI duHkharUpa dazAthI chUTavAno upAya mane batAvo. juo ! A ziSyanA praznamAM paramAtmasvabhAvanI dhagaza rahelI che. paramAtmA eTale koNa ? ke jene jovAthI AnaMda thAya, jene maLavAthI zAMti ane sukha thAya ane jene bheTavAthI paramAtmAnA bheTA thAya evo A paramAtmasvabhAva che. te kevo che e vAta prabhAkara bhaTTa sAMbhaLavA mAge che. ziSyane khabara che ke cAragatimAM pote kevo du:khI thayo che. jema dhagadhagatAM tAvaDAmAM kIDI paDe ane kevI taraphaDIne zekAya jAya tema A dareka jIva cAragatinA duHkhamAM taptAyamAna thaI duHkhI duHkhI thaI rahyo che. zubha-azubhabhAvanI AkuLatAmAM ajJAnI jIva baLI-jaLI rahyo che. A badhI AkuLatAno nAza karanAra AnaMdakaMda paramAtmasvabhAva ajJAnInI najaranI bahAra rahI gayo che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-8) [ 39 cAragatinA duHkhono vinAza karavAvALo paramAtmasvabhAva jenI dRSTimAM AvI gayo te bhale aneka vaibhavayukta rAjakumAra hoya topaNa vairAgya thatAM mAtA pAse rajA mAge che mAtA ! mane have eka kSaNa paNa A saMsAramAM gamatuM nathI, mane rajA de ane AjJA kara ke huM pharI bIjI mAtA na karuM, pharI A kalaMkita zarIra dhAraNa na karuM, AsavabhAvanI agnimAM taptAyamAna na thAuM. A paramAtmasvabhAva kevo che?--ke jJAnano rasakaMda che, AnaMdano ekalo mAvo che, saMsArathI thAkelAM jIvono visAmo che. Avo prabhu amane saMbhaLAvo ema aMtaradhagazathI ziSya mAMgaNI kare che. " prabhu ! Apa mArI upara kRpA karIne mane zubhAzubha vikalpajALathI pAchaLa birAjamAna paramAtmA ke jJAna jenuM zarIra che ane AnaMda jenuM rUpa che evo AtmA mane saMbhaLAvo mahArAja! huM jJAnAnaMdasvarUpa AtmA sAMbhaLavA taiyAra beTho chuM. mAre bIjuM kAMI sAMbhaLavuM nathI. juo ! A saMsArathI bhayabhIta thayelAM ane cidAnaMda paramAtmAne pAmavAnA kAmI jIvonI bhUmikA kevI hoya tenI A vAta cAle che. ziSya gurune AtmAnI vAta saMbhaLAvo ja ema nathI kaheto paNa narmAzathI kahe che prabhu! Apa mArA upara kRpA karI mane AtmAnI vAta saMbhaLAvo. jene aMdarathI AnaMdanI bhUkha lAgI hoya tene AkuLatAmAM peTa na bharAya saMtoSa ' na thAya. bahAramAM game teTalAM anukULa vaibhavo hoya paNa tenA taraphanuM lakSa e paNa AkuLatA che, duHkha che. e duHkhano nAza karIne sukha ApanAra to eka ja nija paramAtmA sAMbhaLanArane keTalo vinaya hoya, keTalI dhagaza hoya tenI bhUmikA kevI hoya e A gAthAmAM jovA maLe che, veThanI jema sAMbhaLIne cAlyo jAya to kAMI hita thAya tema nathI. evuM to anaMtIvAra karyuM. mahArAja ! maherabAnI karo ne ! prasAdI Apo ne ! aMtara cidAnaMda bhagavAnano khajAno kevo hoya te mane kaho ne ! ApanI kRpA hoya to mane AtmAnuM vizeSa svarUpa samajAvo ne ! ema ziSya vinayathI gurune prazna kare che. aMtaramAM AkhuM caitanyadaLa kevuM che?-paramAtmasvarUpa AtmA kevo che e kRpA karIne mane kaho ne ! mAre e ja sAMbhaLavuM che. mAre svargamAM kema javAya ke puNya kema thAya e kAMI sAMbhaLavuM nathI. paramAtmA kevo che?--ke cidAnaMda, zuddha svabhAva paramAtmA cAra saMjJAthI mAMDIne sarva Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 738 ] [ paramAtmaprakAza pravacano vibhAvathI rahita che. kevaLajJAnanA kaMda evA AtmAne AhAranI icchArUpa saMjJA nathI. AtmA to saM+nna eTale samyajJAna svarUpa che. AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, maithunasaMjJA ane parigrahasaMjJA e cAreya saMjJAthI rahita evuM AtmasvarUpa zuddha che. je AhAra AdinI gRddhithI rahita che evo AtmA mAre sAMbhaLavo che. prabhu ! je nirbhaya killAmAM rahelo che, jenI pAse pUrNAnaMdanuM vajra che, tene pachI bhaya zeno hoya ? evo nirbhaya caitanyamUrti AtmA mAre sAMbhaLavo che. bhagavAna AtmA saMyogIcIjanI majAnA rAga vinAno maithunasaMjJA rahita jJAnabiMba che. indrANI ke paTarANInA rAgamAM rokAI jAya e AtmAnI zobhA nathI. caitanyaprabhu evA rAga vinAnI vastu che. ahA ! jenA vakhANa kevaLInI vANImAM paNa pUrA na Ave e caitanya hIralo kevo che? e mAre jovo che. caitanya hIralo parigraha saMjJAthI paNa rahita che, eTale game tevAM moTA indra cakravartInA vaibhavamAM paNa A ThIka che--ema karIne temAM rokAya jAya evo AtmA nathI. cAra saMjJA e to AkuLatAnA duHkharUpa agninA bhaDakA che. bhagavAna AtmA tenAthI rahita che, evA bhagavAna AtmAnuM svarUpa mAre samajavuM che. bhagavAna AtmA asaMkhya prakAranA vibhAvabhAvothI rahita che tathA vItarAga nirvikalpa samAdhithI utpanna thayelAM paramAnaMda--sukhAmRtathI jenuM hRdaya saMtuSTa thayuM che, evA nikaTa bhavya jIvone cAragati bhramaNathI choDAvanAro che. jema bhUkha khUba lAgI hoya ane gharamAM pakavAna ke dUdhapAka jevI bhAvatI vastu banatI hoya to kevI laganI hoya ke kyAre dUdhapAka thAya ne kyAre khAuM ane peTa bharIne saMtuSTa thAuM? tema, jene cAragatinA duHkhano thAka lAgyo hoya ane paramAnaMdano tarasyo hoya evA nikaTa bhavya jIvonA cAragatinA bhramaNano nAza kare evuM AtmasvarUpa che tene prApta karavA mATe jijJAsune keTalI laganI hoya ! paramAtmA janma-jarA-maraNanA duHkhano nAzaka che. paryAyamAM Akho saMsAra Ubho thayo che teno utpAdaka zuddha AtmA nathI, zuddhAtmA to teno nAzaka che. je mahAmunio nijasvarUpamAM ekAkAra-lIna thAya che tene bhagavAna AtmA nirvANa devAvALo che pa2ma samAdhimAM lIna munione tatkALa kevaLajJAna ane mukti prApta thAya che. Ama, sarva rIte A AtmA ja dhyAvavA yogya che. je cAra prakAranI saMjJA ane sarva vibhAvathI rahita che, nirvikalpa dRSTivaMtane je paramAnaMdasukhAmRta anubhavamAM AvyuM tenA dvArA cAragatibhramaNano nAza karavAvALo che ane mahAmunione nirvANa denAro che. evo A AtmA ja sarva prakAre dhyAna karavA yogya che. ziSya kahe che prabhu ! AvA A AtmAnuM svarUpa huM ApanI kRpAthI sAMbhaLavA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-8) 8 39 mAguM chuM. vibhAva rahita, janma-jarA-maraNano nAza karanAra ane nirvANa ApanAra evA AtmAnuM svarUpa mAre ApanI pAse sAMbhaLavuM che. ziSyanA praznanI eka gAthAmAM paNa munirAje keTaluM bharyuM che ! jenAmAM vibhAvamAtranI gaMdha nathI, je janma-maraNano abhAva karavAvALo che ane mokSa devAvALo che, evo mAro nAtha...sAhebo.... paramAtmA....aMtara vastusvarUpa AtmA kevo che, e mane vAraMvAra saMbhaLAvo ema ziSya gurune vinaMtI kare che. prabhAkara bhaTTanI pAtratA bharI vinaMtI sAMbhaLIne have zrI yogIndradeva traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa A 11mI gAthAmAM kahe che. AgaLanI gAthAomAM munirAje paMcaparameSThIne vaMdana karIne have A zarU kare che. paMcaparameSThInA prasAdathI jIvane mukti prApta thAya che. arihaMto vItarAga paryAyane saMdehe anubhave che. siddha bhagavaMto vItarAgI pUrNAnaMdane adehe anubhave che, AcAryo nizcaya ane vyavahAra paMcAcArane pALe che. upAdhyAya ane sAdhu mahArAja AtmAnI ArAdhanA karI rahyA che, AvA pAMceya padanI hayAtIno svIkAra karI huM temane namaskAra karuM chuM. aho ! jenA mukhamAMthI paramAtmAnuM svarUpa jhare che evA arihaMto, jeNe siddha kRtakRtyapada prApta karyuM che evo siddho ane je siddhapurInI najIka pahoMcI gayA che evAM AcArya, upAdhyAya ane sAdhu te sarvane huM vaMdana karuM chuM, Adara karuM chuM. mAre paNa siddhapura pATaNa javuM che, mATe huM paMcaparameSThI bhagavaMtone mArI paryAyamAM dhAraNa karIne temano Adara karuM chuM ema yogIndradeva pote kahe che. prabhAkara bhaTTa ziSya to vaMdana karyA paNa guru pote paNa prathama paMcaparameSThIne vaMdana karIne traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa kahe che. jenA AzrayathI A paMcaparameSThI thayA evA paramAtmasvarUpanI huM vAta karuM chuM tene he ziSya ! evI rIte sAMbhaLa ke je sAMbhaLeluM sArthaka thAya ja. tuM nizcayathI sAMbhaLa! ke je sAMbhaLeluM pharI sAMbhaLavuM paDe te pahelAM kArya thaI jAya evI rIte sAMbhaLa. je nizcayathI AtmAnI vAta sAMbhaLe tene pharI deha ja maLato nathI to pharI sAMbhaLavAnI vAta to dUra rahI. AtmA (1) bahirAtmA (2) aMtarAtmA ane (3) paramAtmA ema traNa prakArano che. pUrNAnaMdano nAtha sAheba AtmA jaDa zarIra karma ane rAgamAM ekatva mAne te mUDha " bahirAtmA che, ane e mUDhatA choDIne anAkuLa akhaMDa AnaMdakaMda AtmAnuM bhAna kare te aMtarAtmA che ane paramAtmA jevo svabhAve che tevo ja paryAyamAM pragaTa thAya te paramAtmA che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4o ) [ paramAtmaprakAza pravacano A to paryAyanA bhede traNa prakArano AtmA samajAvyo che. vastue to AtmA eka akhaMDa paramAtmasvarUpe ja sadAya rahelo che. yogIndradeva ziSyane kahe che ke A te prazna karyo evo prazna anAdikALathI dharma paraMparAmAM aneka mahApuruSo pUchatAM AvyA che ane tIrthakaro teno javAba Ape che. bhavyomAM mahA zreSTha evA bharata cakravartI, sagara cakravartI, rAmacaMdra, balabhadra, pAMDava Adi mahApuruSoe 28Sabhadeva, ajitanAtha Adi tIrthakarone A ja prazna karyo hato ke prabhu ! sarva duHkha vibhAvathI rahita nirmaLa AtmAnuM svarUpa kevuM che, te Apa amane kaho! bharata cakravartI eTale koNa ke je cha khaMDanA dhaNI che, jenA puNyano pAra nathI evA bharate paNa A prazna RSabhanAtha bhagavAnane ane mahA yoddhA pAMDavoe paNa neminAtha bhagavAnane A prazna karyo hato ane rAmacaMdra, dezabhUSaNa, kulabhUSaNa munirAjane A ja pUchyuM hatuM ke jemAMthI eka eka samaye paramAtmadazA pragaTa thAya chatAM paramAtmadazAo kadI khUTe nahi evo te AtmA kevo? Ama kahIne munirAja dharmanuM trikALa astitva siddha karatAM jAya che. pUrve bharata Adi sAdhako hatAM, tenA uttara denArA tIrthakara, kevaLI Adi hatAM. A rIte dharma ane dharmanA sAdhanAranuM astitva trikALa che. ahIM RSabhadevathI mAMDIne mahAvIra sudhInuM eTale eka covIzInuM astitva siddha karI dIdhuM che. hajAro mugaTabaMdhI rAjAono paNa rAjA evo zreNIka paNa bhagavAna mahAvIrane nagna thaIne pUche che ke A dehAdithI rahita AtmA kevo che? amArI pAse dhana vaibhavano pAra nathI. lAdI-lAdIe ane palaMge-palaMge paNa abajo rUpiyAnA hIrA TAMkelAM che paNa e badhAM to AkuLatA ane duHkhanA nimitto che temAM amane zAMti nathI. mATe AkuLatAthI rahita evA AtmAnuM svarUpa amane batAvo ke jene pAmIne ame sukhI thaIe. jacakravartI jevA mahArAjAo paNa paramAtmA pAse pokAra kare che ke jenI sevAmAM 16000 to devo che, 96000 jene rANIo che, 96 karoDa pAyadaLa che te paNa bhaktibhAvathI namrIbhUta thaIne bhagavAna pAse AtmasvarUpa batAvavAno pokAra kare che to atyAranA zeThIyAonI zuM kiMmata ! teNe to jarAya abhimAna karIne aTakavA jevuM nathI. praznakArane vinaya kevo hoya ? ke bhaktinA bhArathI jenuM mastaka namI gayuM hoya eTale namra namra namra...thaIne mahA vinayathI prazna kare. pUrvanA rAjA-mahArAjAo parivAra sahita samosaraNamAM AvIne galuDiyA jevAM eTale bhagavAnanA dAsAnudAsa thaIne caraNa sevaka thaIne namrabhAve prabhune prazna karatAM hatAM ane bhagavAna temane je uttara ApatAM hatAM te ja uttara he ziSya ! huM tane ApuM chuM. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-8 ) [ 41 ahIM "sarva Agama" zabda mUkyo che, bhagavAnane vinayavAna ziSya sarva AgamanA prazna kare che eTale cha dravya, nava padArtha, sAta tattva, paMcAstikAya Adi badhAMnuM astitva che ane teno ziSyane khyAla che. ziSya ekalA AtmA...AtmAnI vAta karato nathI. ekalA AtmAnI vAta kare che, tene vyavahAranI paNa khabara nathI. cha dravya, sAta tattva AdinA jJAna sahita AtmAnI vAta kare to yathArtha che. sarva Agama eTale cAreya anuyogamAM je zailIthI kathana che teno thoDo thoDo khyAla karIne pachI ziSya sarva prakAre dhyAna karavA yogya zuddhAtmAnuM svarUpa pUche che teno guru uttara Ape che. saMsAra vinAzaka, nirvANa utpAdaka paramAtmasvarUpa prakAzanAra mahimAvaMta saddaguru devano jaya ho." ka ki bALakathI mAMDIne vRddhane sarvane eTale ke ajJAnIne sadA svayaM anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA ja anubhavamAM Ave che. vartamAna jJAnanI je vartamAna avasthA che, ajJAnIne paNa vikAsarUpa je bhAvejiyanI khaMDakhaMDa jJAnarUpa paryAya che temAM AtmA ja anubhavamAM Ave che, kema ke te paryAyamAM svapaprakAzaka tAkAta che, tethI temAM svaya ja jANavAmAM Ave che. bALakathI mAMDIne vRddhane sarvane, jJAnanI vartamAna paryAyano svabhAva svaparaprakAzaka hovAthI, ajJAnIne paNa tenI jJAnanI paryAyamAM AtmA ja anubhavamAM Ave che. anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA AbALagopALa sarvane sadAkALa svayaM anubhavamAM Ave che. paryAyamAM AtmA ja khyAlamAM Ave che. paramAtmA pharamAve che ke prabhu ! tArA jJAnanI paryAyamAM sadAya svaye AtmA pote ja anubhavamAM Ave che. jJAnanI pragaTa dazAmAM sarvane bhagavAna AtmA anubhavamAM Ave che. -pUjya gurudevazrI e Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrotAnI pAtratA (pravacana naM. 9) punaH punaH praNamya paJcagurUn bhAvena citte dhRtvA / __ bhaTTaprabhAkara nizrRNu tvam AtmAnaM trividhaM kathayAmi // 11 // zrI paramAtmaprakAza prathama adhikAranI A 11mI gAthA cAle che. ziSyano prazna hato ke prabhu! mane kRpA karIne zuddhAtmAnuM svarUpa batAvo. A ja prazna 2SabhadevathI mAMDIne mahAvIra bhagavAna sudhImAM bharata cakravartI, rAma, zreNika Adi mahApuruSoe bhagavAne pUkyo hato. ahIM 11mI gAthAmAM yogIndradeva prabhAkara bhaTTa nAmanA temanA ziSyane tenA A praznano uttara Ape che. kaSAya-agninI madhyamAM baraphanI zIlA jevo vItarAga zItaLatA ApanAro bhagavAna zuddhAtmA kevo che? tenA uttaramAM bhagavAna ane munionI vANImAM e javAba Avyo ke bhAI ! jJAnasvarUpa eka zuddha AtmA traNa jagatamAM sArarUpa vastu che. evA AtmAne oLakhavArUpa AtmajJAna ja sAra che. Avo prazna karanAra zrotA kevA che! ke jene nizcayaratnatraya ane vyavahAraratnatrayanI bhAvanA priya che eTale ke nizcayaratnatraya ane vyavahAraratnatraya jeNe pragaTa karyo che. avikArI zAMta zItaLa caitanyasvabhAvamAM ekAgratAthI pragaTa thato AnaMda e jene priya che tene nizcayaratnatrayanI priyatA che ane vyavahAraratnatrayanI priyatA che eTale deva-zAstra-guruno rAga tene vyavahAre priya che. je ekalo jJAnamaya che eTale vikAra rahita jJAna, AnaMda, zAMti, svacchatA Adi anaMtaguNamaya che, evA bhagavAna AtmAnI bhAvanA jene priya che ane sAthe deva-zAstra-gurunI zraddhA, zAstranuM jJAna ane dayA-dAnAdi vyavahAracAritranA vikalpo paNa jene vyavahAre priya che evA zrotAne ja Ave prazna uThe che. vaLI zrotA kevA che?--ke paramAtmAnI bhAvanAthI utpanna vItarAga paramAnaMdarUpa amRtarasanA pyAsA che. vItarAgarasanA sattvathI bharelAM AtmAnA amRtarasanA pipAsuM che. e rAgarasa ke bhogarasanA pipAsu nathI. cha khaMDanA dhaNI cakravartI chanuM hajAra rANInA vRdamAM ubhelA dekhAya che paNa e samyagdaSTi cakravartI bhogano pipAsu nathI paNa AtmAnA AnaMdano pipAsu che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-9 ] | 43 yuvAna rAjakumAre saLagatI bhaThThImAM nAkhe to jevuM du:kha thAya tenAthI anaMtaguNA du:kha devAvALI A cAra gatinA duHkha ane kaSAyanI AkuLatAno jene bhaya che. anaMtakALa to AvA du:khamAM vItAvyo paNa have tenAthI DaryA che. jema agnithI mANasa Dare tema A zrotAo AkuLatAthI Dare che. je vItarAga nirvikalpa samAdhithI utpanna sakharUpI amRtathI viparIta narakAdi cAra gationA duHkhathI bhayabhIta che. cAreya gatimAM zubhAzubha vikalpanI jALa ja duHkharUpa che--ema jene lAge che evA zrotAnI vAta che. ahIM duHkha eTale pratikULatAnI vAta nathI. du:kha eTale kaSAyano vikA2IbhAva e ja duHkhadAyaka che. AtmAnI zAMtino lUMTAro che. strI, putra, parivAra, anukULa pratikULa sAmagrI pratyenA potAnA kaSAyabhAvanI jvALAthI dharmI bhayabhIta thayA che. are ! tIrthaMkaro paNa je cAragatinA duHkhanI AkuLatAthI DaryA tenAthI je na Dare e to mahA bhaDa-subhaTa kahevAya. ahIM to corAzI lAkha yonInA bhayaMkara duHkhathI bhayabhIta thayelAM pAtra zrotAne zrIguru uttara Ape che. zrotA mAtra sAMbhaLavA khAtara, zokha khAtara ke sAMbhaLIne bIjAne samajAvavA mATe prazna pUchatAM na hatAM paNa duHkhathI bhayabhIta thaIne tenAthI chUTavA ane sukhAmRtane pAmavAnI utkRSTa bhAvanAthI pUche che. huM prazna karuM to badhAMne ema thAya ke A kAMIka vAMcana-vicAra karato lAge che, rucivALo che, kevo jijJAsu che, evuM duniyA pAsethI mAna meLavavA mATe A ziSya prazna pUchato nathI. zarIranA duHkhathI kaMTALyo che ema paNa nathI paNa svabhAvanA zAMta rasamAMthI nIkaLI vikalpamAM AvavuM ane cAra gatimAM rajhaLapATa karavI e duHkha che, tenAthI bhayabhIta thaIne chUTavA mAge che, tethI chUTavAno upAya pUche che. Ama juo to cakravartI rAjyamAM, indrANI jevI 96000 rANInA vRMdamAM, maNiratananAM mahelamAM beTho hoya topaNa aMdarathI e kaSAya-agninA duHkhathI bhayabhIta che. kaSAya-agninI pAchaLa aMdaramAM zAMtarasano goLo che temAM javA mATe, zAMti pragaTa karavA mATe te prayatna kare che. jema moTo kALo nAga dekhe tyAM mANasa kevo bhAge ! tema, dharmI puNya-pApanA vikArIbhAvane kALA nAga jevA dekhe che tethI tenAthI bhAge che. tyAM rasa levA UbhA rahetAM nathI. pUrvanA puNyane laIne dharmanI bahAramAM anukULa sAmagrI maLI hoya ke pApanA udayathI pratikULatA hoya paNa dharmI te baMnethI udAsa che. jeno premarasa eka bhagavAna AtmA tarapha reDAyo che ane puNya-pApanI AkuLatAthI je bhAgyA che, evA zrotAoe pUrve bhagavAnane prazna karyA hatAM ane bhagavAnane tenA uttara dIdhAM hatA. AhAhA...! zrotAnI kevI bhUmikA AmAM sthApI che ! Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ] [ paramAtmaprakAza pravacano AvA saMsArathI bhayabhIta ane nijarasanA premI zrotA bhagavAnane prazna karatAM hatAM ke prabhu ! amAro nijasvarUpa bhagavAna AtmA kevo che? ema vizeSa spaSTatAthI samajavA mATe ane puruSArthanI ugratA karavA mATe pAtra zrotA bhagavAna athavA munio, saMtone prazna karatAM hatAM. potAnA AtmAnI vizeSa vizeSa mahimA lAvIne temAM sthira thavA mATe zrotA prazna pUchatAM hatAM. AbhanA thobha jevA indra, cakravartI, baLadeva, vAsudeva Adi mahApuruSo paNa A AkuLatArUpa saMsArathI bhayabhIta thaIne hajAro rANIo sahita samosaraNamAM AvIne bhagavAnane prazna karatAM hatA. ahIM AcAryadeva kahe che ke AvA nija atIndriyarasanA pipAsu bhavyajIvoe prazna karyo tyAre bhagavAnane temane traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa kahyuM te huM tamane jinavANI anusAra ahIM kahIza. jema vIza varSano ekano eka juvAna dIkaro marI gayo hoya ane gharanAM mANasonAM moDhA kevA lohiyALA thaI gayA hoya eTale ke zoka bharyA hoya tema ahIM kahe che ke zubhAzubha vikA2IbhAvanI AkuLatAnA duHkhathI jene vairAgya thayo che evA pAtra zrotA vairAgyabharyA bhAve prabhune prazna kare che tyAre prabhu je uttara Ape che te ja huM tamane kahIza. sArAMza e che ke traNa prakAranA AtmAnA svarUpamAMthI je zuddhAtmasvarUpa nija paramAtmA te ja grahaNa karavA yogya che. mokSanuM mULa kAraNa ratnatraya kahyuM che te nizcaya ane vyavahAra ema be prakAranuM che. temAM nija svarUpanuM zraddhAna, nija jJAnAnaMdasvarUpanuM jJAna ane nijasvarUpanuM AcaraNa eTale zAMtarasanA piMDamAM ramaNatA karavI te cAritra--A traNeya abheda ratnatraya che. te ja nizcayaratnatraya che ane deva-guru-dharmanI zraddhA, nava tattvonI zraddhA, AgamanuM jJAna tathA saMyamabhAva e bhedaratnatraya che, te ja vyavahAraratnatraya che. jema ceka vaTAvatAM nANAM maLe che tema ahIM kahe che ke sAcA ratnatrayane vaTAvatAM mokSa maLe che eTale ke sAcAM ratnatraya-abheda-nizcayaratnatrayanI kiMmata bharatAM muktirUpI maNi prApta thAya che. A abhedaratnatrayanizcayaratnatrayanI sAthe deva-guru-dharmanI zraddhA, sAta tattvanI zraddhA AdinA vikalpa hoya che te vyavahA22tnatraya athavA bhedaratnatraya che. pUrNa svarUpane prApta thayelAM sarvajJadevo, pUrNa svarUpane sAdhanArA saMto ane pUrNa svarUpa batAvanArAM zAstro, ahiMsAdharma, nava tattva Adi pratyenI zraddhAno vikalpa che te vyavahAraratnatraya che, bhedavALI zraddhA che. vizvamAM cha dravyo che. jIvo anaMta che, tenuM svarUpa zuM che ? ajIva keTalAM che? tenuM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-9 | | re svarUpa zuM che ? puNya-pApa vikArI bhAva che, Asrava baMdha duHkharUpa che, saMvara-nirjarA mokSanuM svarUpa zuM che ? te badhAMnI yathArtha zraddhA thavI te vyavahArazraddhA che eTale ke vikalpa vALI zraddhA che. zAstrajJAna--AgamajJAna che te vyavahArajJAna che--vikalpavALu jJAna che ane pAMca indriyanA damanarUpa saMyama, chakAya jIvanI rakSAno bhAva Adi vyavahAracAritra che, A vyavahAraratnatrayane bhedaratnatraya kaho, nimittarUpa ratnatraya kaho ke upacAratnatraya kaho badhuM eka ja che. dharmIne A bhedAbhedaratnatraya-nizcaya-vyavahAraratnatrayanI bhAvanA priya hoya che. nizcayaratnatrayanuM phaLa mokSa che ane vyavahAraratnatrayanuM phaLa puNya che paNa te nizcayaratnatrayanI sAthe ja hovAthI Aropa ApIne tene paNa mokSaphaLa denAra kahevAya che. kharekhara to e puNyabaMdhanuM ja kAraNa che paNa vyavahAranayathI tene mokSanuM kAraNa kahevAya che. nizcayaratnatraya ja sAcAM ratnatraya che. vyavahAraratnatraya to Aropita che, mokSanuM kAraNa nathI. paNa vyavahArathIupacArathI tene paNa ratnatraya kahevAya che. tethI vyavahArathI be mokSamArga kahyAM che, paNa vAstavika to nizcayaratnatraya ja eka mokSamArga che. jema siMhanuM citra doryuM hoya te kAMI kharekhara siMha nathI paNa upacArathI tene siMha kahevAya che. kharekhara to e khoTo siMha che. tema vyavahArathI bhedaratnatrayane mokSanuM sAdhana kahevAya che. vyavahAraratnatrayano viSaya para che ane te rAga che ane nizcayaratnatrayano viSaya sva AtmA che ane te nirvikAra che. mATe nizcaya apekSAe vyavahArane khoTo kahevAya che. vyavahAra apekSAe te nathI. ema nathI. asatyArthanaya--jUdInaya-vyavahAranayathI tene sAdhana kahyuM che ane abhedaratnatrayane sAdhya kahyuM che. are ! visAmAnuM sthAna A jIve kadI joyuM nahi, jANyuM nahi, anubhavavAno prayatna paNa na karyo. jyAM zAMtinuM mahAdhAma che ane temAM vizrAma lenArAne mahAzAMti maLe te evuM sthAna zuM che te jovA jANavAnI kadI prIti na karI. anaMtakALamAM kyAreya A ruci karI nahIM. have, 12mI gAthAmAM guru ziSyane kahe che ke tuM traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa jANI bahirAtmapaNuM choDa ane svasaMvedanazAna pragaTa karI paramAtmAnuM dhyAna kara ! he prabhAkara bhaTTa! tuM AtmAne traNa prakAre jANI bahirAtmasvarUpa bhAvane zIghra choDa ! puNya-pApa bhAvane potAnA mAnavA te bahirAtmabuddhi--mUDhabuddhi mithyAbuddhi che, tene tuM zIghra choDa. zarIra, vANI, mana, strI, putra, parivAra Adi to paradravya che. e to tane khabara che ne ! marI jaIza tyAre koI sAthe AvavAnuM nathI chatAM zarIra, putrAdi pAchaLa jIvana zuM kAma vItAvI de che ? tAre moTe gAma javAnuM che e to nakkI ja che ane A Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ] [ paramAtmaprakAza pravacano koI saMyogo eka kSaNa mATe paNa tArI sAthe AvavAnA nathI e paNa nakkI ja che chatAM ATalI mamatA zA mATe karo cho? ziSya H--A bhavamAM to badhuM kAma lAge ne ! pUjya gurudeva : :--hA. e badhuM duHkhamAM nimitta thavAmAM kAma Ave che. eka samayamAtra paNa sukhamAM e nimitta nathI. to pachI AtmAne khoIne saMyogone sArA rAkhavAnA bhAvathI tane zuM lAbha che ! 'kyAMno tuM ane kyAMnuM A pIMjara ?' A zarIra--mATInuM pIMjara kAMI tAruM saMbhALyuM sAruM rahevAnuM nathI ane sAthe paNa AvavAnuM nathI. chatAM ATalI mamatA zA mATe? e mamatA choDaye chUTako thAya tevuM che. A bahirAtmAnI vyAkhyA cAle che. bahira jeTalI vastu che te potAnI rAkhI rahetI nathI, temAMthI zAMti maLatI nathI chatAM tene potAnI mAnI AtmAnI zAMtino anAdara-khUna karIne paNa A zarIrAdine rAkhavA mAge che, paNa e traNakALamAM kadI jIvanA thatAM nathI chatAM potAnA mAne che te mUDha bahirAtmA che. /parajIvo mane sAro kahe to mane sAruM--ema mAnanAre parathI potAne lAbha mAnyo che e paNa mUDhabuddhi che. teNe parane ja potAnuM mAnyuM che. pratikULa saMyogane dUra karuM ane anukULa saMyoga meLavuM ema je para upara potAno adhikAra mAne che teNe paNa parane potAnA mAnyA che e enI mUDhabuddhi che. huM to jJAnasvarUpa chuM ema jeNe jJAnanuM jJAna karyuM, svasaMvedana pragaTa karyuM te parano jANanAra rahe che. pheraphAra karavAnuM mAruM kArya ja nathI. jANavuM e ja mAruM kArya che. ema svasaMvedanathI nija AtmAne nahi jANanAra mUDha bahirAtmA paradravyane ja potAnuM mAnI tenAthI ja potAnA hita-ahitanI kalpanA kare che. zarIranA nAmanI prasiddhi te mArI prasiddhi che ane zarIranA nAmanI niMdA thAya te mArI ja niMdA che. zarIranI anukULatA-pratikULatA te ja mArI anukULatA pratikULatA che. AvI biddha te ajJAnano ukaraDo che tene kADhavA mATe A vAta cAle che. Ama to A jIva 11 aMga 9 pUrva bhaNI gayo che. mane badhuM AvaDe che, badhuM samajuM chuM ema mAne che paNa bahirAtmabuddhi choDato nathI. zAstrano bhAva pakaDato nathI tethI annAna kyAMthI jAya ! koI kahe che, ahIM to zAstrano navA bahAra pADavA mAMDyAM. are bhAI ! navA zAstra nathI, zAstrano vistAra bahAra paDe che. zAstra koNa banAve ne koNa bahAra pADe ! enA paramANumAMthI je vistAra AvavAno hoya te Ave che. vANIne koNa kare ? koNa kADhe ane koNa bole ? vANIno kartA AtmA nathI. bhagavAna pAse to ekaluM jJAna che. paradravya, Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-9 ] 47 vANI AdimAM pheraphAra karavo te bhagavAnanA dravya-guNamAM to nathI paNa paryAyamAM paNa e kArya karavAnI zakti nathI. bhAI! have tuM AvI bahirAtmabuddhi choDI, aMtarAtmapaNA dvArA paramAtmAnuM sAdhana kara ! svabhAva kevo che?--ke ekalo jJAnathI pUrNa, akaSAya, vikalpa vinAno, bhASA vinAno, vItarAgasvarUpa nija bhagavAna AtmA che tene svasaMvedanamAM prApta kara ! tAre to tArA AtmAnuM jJAna karavAnuM che temAM duniyA rAjI thAya ke na thAya tenAthI tane zuM lAbha? rAjI thAya ke na thAya e to paradravyanuM enuM potAnuM pariNamana che, tenAthI tane lAbha-nukazAna kAMI nathI. mATe tenuM lakSa choDa ane "svajJAnena' zabda (gAthAmAM) che eTale ke svasaMvedanajJAnathI AtmAnuM jJAna kara / are ! anaMtakALamAM mAMDa...mAMDa manuSya thayo, temAM mAMDa saMjJIpaNuM ane A tattva maLyuM. to saMsAramAMthI bhAgIne chUTavAno kALa Avyo che, tyAre tuM coMTIne paDyo che. jenAthI chUTavAnuM che, tene ja pakaDIne beTho cho bhAI ! e tArI kevI avaLAI ! kevI bahirAtmabuddhi! bhAI! have A mUDhabuddhi choDa ane jJAnasvabhAvane apanAvI le. bolavuM, cAlavuM, vikalpa karavA, bIjAthI rAjI thavuM e kAMI tArAM svarUpamAM nathI. tuM to mAtra jJAnasvarUpI cho tenuM svasaMvedana jJAna pragaTa kara / jJAna jenuM rUpa che, evA jJAyakane jANa. zarIranuM rUpa ane svarUpa jenAmAM nathI, vANInuM rUpa ane svarUpa jenAmAM nathI, puNya-pApanA vikalpanuM rUpa ane svarUpa jenAmAM nathI. mAtra jJAna jenuM rUpa ane svarUpa che, evA vItarAga jJAnamaya AtmAnuM jJAna kara ane dhyAna kara ! temAM ja vAraMvAra ekAgra thavA lAyaka che, ahIM ziSyano prazna hato ke svasaMvedana jJAnane vItarAga' vizeSaNa kema ApyuM? potAthI potAne jANavo temAM 'vItarAga' zabda kema mUkyo che? svasaMvedanajJAna thAya te to rAga rahita ja hoya ne! ziSyanA A praznano khulAso have pachI Avaze. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vItarAgI svasaMvedana * (pravacana naM. 10) AtmAnaM trividhaM matvA laghu mUDhaM muJca bhAvam / manyasva svajJAnena jJAnamayaM yaH paramAtmasvabhAvaH // 12 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama bhAganI A 12mI gAthA cAle che. AcArya kahe che ke vItarAga svasaMvedanajJAna che te samyajJAna che. samyakajJAnanA prakAzanI sAthe akaSAya svabhAvanuM vitarAgI vedana thavuM tene svasaMvedanajJAna kahevAya. A jJAna pragaTa thAya tyArathI dharmanI zarUAta thAya che, tyAre cothuM guNasthAna hoya che. A sAMbhaLI ziSya prazna karyo ke prabhu ! mane AzaMkA thAya che ke je zuddha AtmAnuM svasaMvedana pragaTa thAya e to vItarAga ja hoya. chatAM 'vItarAga' vizeSaNa kema lAgyuM che. | ziSyanA praznanuM guru samAdhAna kare che ke nija zuddhAtmA jJAna AnaMdasvarUpa hovA chatAM tene viSayo ane kaSAyanuM vedanA thAya che te to rAgarahita vedana che tene paNa svasaMvedana kahevAya che mATe, tenAthI juduM pADavA mATe AtmAnA jJAnane "vItarAga' vizeSaNa lagADyuM che. | vItarAga-vijJAnaghana bhagavAna AtmA svabhAvanuM dhyeya choDIne pAMca indriyanA viSayonA lakSe je zubhAzubhabhAva kare che tenuM vedana rAgasahita che. svaviSayane choDIne pote paraviSayamAM rAgAdinuM vedana kare che te paNa svasaMvedana che eTale ke potAnA vikAranuM vedana che kAMI paranuM vedana nathI. ahIM je svasaMvedananI vAta karI che te rAgavALA vedananI vAta nathI mATe "vitarAga' vizeSaNa" ApyuM che. vItarAga svasaMvedanamAM rAge hoto nathI. anaMtakALamAM jIve kadI paranuM vadana to karyuM ja nathI. jaDa vaibhava, zarIra, makAna, roTalI-dALa-bhAta, lADavA Adine jIve kadI bhogavyA nathI, jIve to potAnA rAga-dveSavALA vikArIbhAvane ja vedyo che. A vedanathI juduM pADavA samyagdaSTine vItarAgI svasaMvedana hoya che ema kahyuM che. vastuno svabhAva to zuddha che tenI vedanamAM rAga na hoya paNa puNya-pApa bhAvanA vedanamAM rAga che. jema goLa eka vastu che teno svAda to gaLyo ja hoya paNa temAM mATI ke sAbunI kaTakI rahI gaI hoya teno svAda Ave te goLano svAda nathI. tema bhagavAna AtmA jJAna ane anAkuLa AnaMdano piMDa che paNa temAM zubhAzubha vikArI bhAvano svAda Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-10 [ 49 Ave che te mATI ne sAbunA svAdanI jema vastunA mULa svabhAvano svAda nathI, vikArano svAda che. svajJAna ane zAMtinuM vedana thAya te vItarAgI svasaMvedana che. AtmA ekalA jJAna ane vItarAgIsvabhAvano kaMda che. te pote paranA lakSe rAga-dveSarUpa kaSAyane vede te tenuM vItarAgI vedana nathI, duHkharUpa vedana che, saMsAra che. mATe tenAthI juduM pADavA mATe samyagdaSTine vItarAgI svasaMvedana hoya che ema kahyuM che. viSayonA vedana vakhate paNa je jJAna che e to potAnuM ja che paNa vedana rAganuM thAya che. A goLa che ema jJAna thAya che ane rAgano svAda le che mATe te rAgasahita svasaMvedanazAna che. te kharekhara jJAna ja nathI. jemAM svajJAna bhaLe nahi ane rAgarahita vedana thAya nahi te jJAna ja nathI. deva-zAsra-gurunI zraddhA e paNa rAga che. A sAcA deva-zAsra-guru che ema jJAna thAya paNa sAthe tenA pratye rAga che mATe te svasaMvedana jJAna-vItarAgI jJAna nathI, rAgavALuM che. eka pote sva ane bIjuM, anaMta paravastu A be che, temAM svaviSayane choDI paranuM jJAna kare che te jJAna to jJAna ja che paNa temAM sAthe rAga che. paravastunuM lakSa kare temAM rAga thayAM vagara raheto nathI. e rAgamAM jIva khovAya jAya che (aTakI jAya che) tethI potAnA svabhAvanuM vItarAgI jJAna thatuM nathI. kharekhara jIva rAgamAM khovAi jato nathI paNa bhramathI ema mAne che. eka tarapha rAma ane eka tarapha gAma. eka tarapha cidAnaMda AtmArAma ane bIjI tarapha AkhI duniyA. temAM strI, putra, parivAra ho, vepAra--dhaMdhA ho ke deva-zAstra-guru ho e badhAM AtmArAmathI paracIja che. potAnA svasvabhAvane je vede te rAga rahita potAnuM svasaMvedanazAna che. te dharmanI prathama bhamikA che. vastu anAkuLa, atIndriya, parama zAMtarasano piMDalo che tenuM jJAna--tenuM lakSa tenuM dhyeya karatAM je jJAna thAya temAM mithyAtva ane anaMtAnubaMdhInA rAgano abhAva hoya che. te ja kharuM vItarAgI svasaMvedana jJAna che. te ja apUrva che. paranuM jJAna ke je rAgasahita che te to nigodathI mAMDIne navamI aiveika sudhInA jIvo anAdithI karatAM ja AvyAM che te kAMI apUrvajJAna nathI. jANavAno to jIvano svabhAva che mATe dareka samaye jANavAnuM kArya to te karI ja rahyo che paNa ekalAM paranA lakSe thayelAM jJAnanI sAthe rAga dveSa, rati--ati Adi vikAra bhAva thAya che mATe te kharuM sva-saMvedanajJAna nathI. are ! AvA vItarAgamArganI vAto kAne na paDe to vicAre kyAMthI? ane e parathI haTIne svasaMvedana kyAMthI kare ? ane samyagdarzanarUpI bIja UgyA vagara kevaLajJAnarUpI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAtmaprakAza pravacano pUnama kayAMthI Uge? jene A mArga maLyo che ane samyakatvarUpI bIja UgI che tene kevaLajJAnarUpa pUnama thayA vagara rahetI nathI. svasvarUpanuM saMvedanazAna thatAM samyagdaSTine parasvarUpanuM paNa yathArtha jJAna thaI jAya che ke A koI paradravya, parabhAva mArAM nathI. sva-para prakAzaka jJAnanuM sAmarthya eTaluM khIlI jAya che. nija AtmAnuM svasaMvedanazAna cothA-pAMcamAM guNasthAne rahelAM samyagdaSTi ane zrAvakane paNa hoya che mATe koI ema mAne ke munidazAmAM ja svasaMvedana hoya, pahelAM na hoya e vAta yathArtha nathI. viSayonA AsvAdarUpa rAganuM vedana te vItarAga nathI ane cothA-pAMcamAM guNasthAnamAM paNa je rAga che tenAthI paNa rahita svasaMvedanajJAna che e batAvavA jJAnane "vItarAga' vizeSaNa ApyuM che. jIva mUDha nathI. jIva to caitanya bAdazAha che. sUrya to hajAra kiraNovALo haze paNa A caitanyasUrya to anaMta kiraNa sahita zobhAyamAna che. tene oLakhIne teno svIkAra kara ! eka bhAI kahetAM hatAM ke loko mAthAmAM pethIe paeNthIe tela nAMkhe che paNa ahIM to vALa vALe (eka eka vALamAM tela nakhAya che. paNa, A khabara kone paDe? jene laganI hoya tene khabara paDe. jene laganI lAge tene paramAtmA maLyA vinA rahe nahi evI vAta che. goLanA ravAne jyAMthI cIro tyAMthI gaLapaNa ja nIkaLe tema bhagavAna AtmA Akho pUrNa jJAnAnaMdarasathI bharapUra che temAM jyAM najara nAMkho tyAM, jJAna, AnaMda ane zAMti ja thAya. mithyASTine anaMtAnubaMdhI kaSAya che tyAM sudhI ekalAM vikAranuM ja vedana che, tyAM sudhI te bahirAtmA che tene AtmAnuM jJAna ke vedana kAMI nathI. te bhale 11 aMga ne 9 pUrva bhaNyo hoya paNa tene samyajJAna nathI, svasaMvedana nathI ane samyagdaSTine cothA guNasthAnamAM bIjuM kAMI paNa jJAna na hoya topaNa, svasaMvedana jJAna che chatAM hajI traNa kaSAya bAkI rahyA hovAthI samyagdaSTinA jJAnamAM bIjanA sUryanI jema pUnama jevo prakAza nathI. jeTaluM jJAna che te ja vItarAgI che. sAthe rAga che teTalI vItarAgatA nathI-pUrNa jJAnano prakAza nathI, jeTaluM rAgarahita jJAna che tene ja vItarAga vizeSaNa lAgu paDe che. prathama guNasthAnamAM to AtmAnuM jJAna nathI ane vItarAgatAno aMza paNa nathI, ekalo rAga ane paralakSI jJAna che. cothA guNasthAnamAM svanuM jJAna ane bIjano caMdra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-10 ) [ 11 jevo vItarAgI prakAza che. eka anaMtAnubaMdhI kaSAyano ja abhAva thayo hovAthI vizeSa vItarAgatA nathI. zrAvakane anaMtAnubaMdhI kaSAya uparAMta apratyAkhyAnAvaraNa kaSAyano paNa nAza thayo hovAthI be kaSAyanA abhAvavALo vItarAgI prakAza pragaTa thAya che. tethI cothA guNasthAnavALA karatAM pAMcamAM guNasthAnavALAno vitarAgabhAva vadhI jAya che ane rAgabhAva ghaTI jAya che. anaMtAnubaMdhI ane apratyAkhyAna A be kaSAya TaLIne jeTalo vItarAgabhAva vadhe che tene pAMcamuM guNasthAna kahevAya che ane jeTalo rAga bAkI che te pratyAkhyAna ane saMjvalana kaSAyano che. jeTalo vItarAgabhAva che te dharma che. zrImad kahe che ke, atyAre vItarAgabhAva to nathI paNa vitarAgabhAvane kahenArI kathanI paNa ghasAya gaI che,-prarUpaNA ghasAya gaI che. A to aMtaranI vAto che bhAI ! bahArathI tenuM mApa nIkaLe tema nathI. bahAramAM to magaramaccha hoya ane tene pAMcamuM guNasthAna hoya ane moTo rAjA hoya ane mithyASTi hoya. are ! nagna digaMbara sAdhu thayo hoya, nava pUrvanuM jJAna hoya chatAM mithyASTi hoya. aMtaramAM jeTalAM kaSAyano abhAva thAya che teTalI vItarAgatA vadhatI jAya che. tenuM mApa bahArathI AvatuM nathI. jema jema rAga ghaTIne vItarAgatA vadhatI jAya che tema tema svasaMvedanazAna paNa 'prabaLa thatuM jAya che. sva-viSayane pakaDavAmAM prabaLapaNuM Ave che. munine traNa kaSAya cokaDIno abhAva hoya che tethI temano rAga baLa vagarano thaI jAya che. rAgano abhAva thayo nathI paNa baLa tUTI jAya che ane vItarAgatA prabaLa thaI jAya che. vastusvarUpanA bhAna vagaranI ekalI kriyAmAM to kabuddhi ane bahirAtmabuddhi che. sarvajJa paramAtmAne vitarAgI prakAza pUrNa pragaTa thAya che ane jyArathI e prakAza zarU thAya che te samyagdarzana cothuM guNasthAna che. vItarAgI--vijJAna prakAza thayA vinA dharmanI zarUAta na thAya. cothA guNasthAne A vItarAgI--vijJAna aMze pragaTa thaI jAya che ane pachI vadhatuM jAya che. chaThThA guNasthAnamAM svarUpane pakaDanAruM vItarAgI--vijJAna ekadama prabaLa banI jAya che. vasaMvedanano prakAza vadhI jAya che. saMjvalana kaSAyano rAga bAkI che e apekSAe chaThThA guNasthAnamAM sarAga saMyama kahevAya che. paNa tyAM traNa kaSAya cokaDI eTale traNa prakAranA krodha, mAna, mAyA, lobhano to abhAva thaI gayo hoya che. paMca mahAvrata AdinA vikalparUpa rAga hoya che eTale pUrNa vItarAga jevo prakAza temAM hoto nathI. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghara / [ paramAtmaprakAza pravacano sAtamAM guNasthAnamAM saMjvalana kaSAyanA krodha, mAna, mAyA, lobha maMda paDI jAya che. temAM AhAra, vihAra AdinI, kriyA to nathI paNa vikalpa paNa hoto nathI. sAtamAM guNasthAne muni AtmadhyAnamAM ArUDha thaI jAya che. sAtamAMmAMthI chaThThA guNasthAne Ave tyAre munine AhAra-vihAra Adino vikalpa UThe che. AvuM chaThThuM sAtamuM guNasthAna munine hajAro vAre Ave che ne jAya che. saMjvalana kaSAya chaThThA guNasthAnamAM tIvra ane sAtamAM guNasthAnamAM maMda hoya che. AThamAM guNasthAnamAM cothI cokaDI ekadama maMda paDI jAya che ane vItarAgabhAva ekadama puSTa thAya che. AThamAM guNasthAnamAM muni dhyAnamAM ja hoya che. zuddhinI ekadama vRddhi thavA mAMDe che tene zreNI kahevAya che. temAM svasaMvedanazAnano vizeSa prakAza thAya che eTale jJAnAnaMda prabhune pakaDavAnI zakti vadhI jAya che ane rAga ekadama ghaTI jAya che eTale AtmAnuM UjaLuM dhyAna-zukladhyAna pragaTa thAya che. AThamAM guNasthAne zuddhatAnI zreNInA be prakAra hoya che. eka kSapakazreNI ane eka upazamazreNI. kSepaka zreNIvALA munirAjanI sthiratA evI kSAyikabhAve upaDe che ke aMtaHmuhUtamAM kevaLajJAna pAmIne mukta thaI jAya che ane upazamazreNImAM munirAja ATha, nava, daza ane agiyAramAM guNasthAnane sparzIne pAchAM paDI jAya che. tene eka-be bhava paNa thAya che pachI mukta thAya che. kSapakazreNI caDelAM munirAja dazamAM guNasthAnethI agiyAramAM ne sparyA vinA bAramAM guNasthAnamAM pahoMcI yathAkhyAtacAritra pragaTa kare che. bAramAMnA aMtamAM jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI ane aMtaraNano paNa nAza karI temAM guNasthAnamAM kevaLajJAna pragaTa kare che. tyAM jJAnano pUrNa prakAza pragaTa thaI jAya che ane AtmA zuddha paramAtmA banI jAya che. A gAthAmAM cothA guNasthAnathI bAramAM guNasthAna sudhInA aMtarAtmAnI vAta karI che. eka eka guNasthAnamAM aMtarAtmAne zuddhatA vadhatI jAya che ane jyAre pUrNa zuddhatA pragaTa thAya che te paramAtmadazA che. Ama, A 12mI gAthAmAM AtmAnI aMtarAtmadazAnuM suMdara varNana thayuM. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 paramAtma-svarUpanI dRSTithI mokSamArgano prAraMbha : (saLaMga pravacana naM. 11) mUDho vicakSaNo brahmA paraH AtmA trividho bhavati / dehameva AtmAnaM yo manute sa jano mUDho bhavati // 13 // dehavibhinnaM jJAnamayaM yaH paramAtmAnaM pazyati / paramasamAdhiparisthitaH paNDitaH sa eva bhavati // 14 // AtmA labdho jJAnamayaH karmavimuktena yena / muktvA sakalamapi dravyaM paraM taM paraM manyasva manasA // 15 // zrI paramAtmaprakAzanA prathama bhAganI A 13mI gAthA zarU thAya che. zrI yogIndradeva traNa prakAranA AtmAnI saMjJA ane bahirAtmAnuM lakSaNa kahe che. Atmadravya che te to anaMta jJAna darzanAdi zuddhasvabhAvano piMDa che, paNa AtmAnI paryAyamAM traNa bheda paDe che; bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA. A traNa prakAra che. temAMthI ahIM bahirAtmAnuM lakSaNa kahe che. mUDha arthAt mithyAtva, rAgAdirUpe pariNamelo AtmA bahirAtmA che. jene potAnA zuddha caitanya pUrNAnaMdasvarUpa prabhunI dRSTi thaI nathI ane potAnA aMtarasvarUpathI bAhya zarIra, vANI, mana ane puNya-pApa rAgAdibhAva tene potAnA mAne che te bahirAtmA che. eka samayamAM je potAnuM pUrNa astitva che tene jANato nathI, svIkArato nathI ane dayA, dAna, vrata, bhakti, kAma, krodha, mAyA AdinA bhAva te ja huM ema mAnIne mithyA bhramarUpe pariName che te bahirAtmA-mithyAdeSTi che. caitanyavatane ja to e to eka samayamAM zuddha-buddha caitanyaghana che. zuddha eTale - nirmaLa ane buddha eTale jJAnano ghanapiMDa che ane e ja vastunI paryAyamAM traNa prakAranA bheda che. temAM bahirAtmA che. te potAnA svarUpane to oLakhato nathI ane vikAra tathA zarIranI kriyAmAM "huM paNuM mAne che te bahirAtmA vikArano sAdhaka che, zuddhAtmAno sAdhaka nathI ane paramAtmAno paNa te sAdhaka nathI. koIne ema thAya ke zarIra-vANInA kArya ame karIe chIe ema mAnIe chIe paNa zarIra-vANIne amArA mAnatA nathI. to ema bane ja nahi. je jeno kartA thAya che tene potAnA mAnyA vagara raheto ja nathI. AvA bAhya dRSTivaMta jIvo mithyA bhramaNA ane Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ) [ paramAtmaprakAza pravacano rAga-dveSarUpe pariName che tene ahIM bahirAtmA-adharmAtmA saMsArAtmA kahyo che. je vicakSaNa eTale vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAnarUpe pariNamelA AtmA te aMtarAtmA che. aMtarAtmA svarUpanA sAdhaka che. jeNe svarUpanI dRSTi karI vItarAga nirvikalpa samAdhine aMze sAdhI che-anAkuLa atIndriya AnaMdarasano aMze svAda cAkhyo che te aMtara dRSTivaMta dharmAtmA aMtarAtmA che, sAdhaka che. cothAthI bAramAM guNasthAna sudhInA jIvone aMtarAtmA kahevAya che. AtmA zuddha cidAnaMdanI mUrti che tenI nirvikalpa dRSTi karIne jeNe anaMtAnubaMdhInA abhAvathI aMze samAdhi athavA zAMti prApta karI che, temAM je sthita che ane pUrNa zAMtisvarUpa vastumAM jenI dRSTi paDI che tene zuddhAtmAno sAdhaka athavA pUrNa paramAtmadazAno sAdhaka-aMtarAtmA kahevAya che bahirAtmAne mUDha kahyo che tenI sAme aMtarAtmAne vicakSaNa kahyo che. aMtarAtmA pUrNa zuddha zAMta cidAnaMdamUrti AtmAne sAdhI rahyAM che ane bahirAtmA puNya-pApa vikArane sAdhI rahyo che, te mithyAbhramarUpe pariNamelo che, mATe tene mUDha AtmA bahirAtmA avicakSaNasaMsArasAdhaka AtmA kahyo che. 1 /bhagavAna sarvajJadeve zuddha AtmAne puNya-pApa vikAra, zarIrAdithI rahita joyo che, AvA zuddhasvarUpanI dRSTipUrvaka je nijasvarUpane sAdhI rahyo che tene bhagavAna aMtarAtmA kahe /eka sekaMDanA asaMkhyamAM bhAgamAM je pUrNa zuddha cidAnaMda bhagavAna AtmA Asava, zarIra, karmaAdithI rahita che tene vikArathI ane zarIrathI sahita mAne che te bahirAtmA mUDha che ane huM rAga ane zarIrathI rahita pUrNa AnaMda ane jJAnano kaMda chuM evI anubhavadeSTi karIne huM zuddha pUrNAnaMda vitarAga svarUpa chuM ema jANe ane aMze vitarAgatArUpe pariName te aMtarAtmA che. rAga ane zarIravALo chuM evI mAnyatA te mithyAtva che ane huM rAga ane zarIrathI rahita zuddha caitanya chuM evI zraddhA te samyakatva che jagatanA jIvo satya samajavAne lAyaka nathI eTale tene A satya vAta kAne paDavI paNa muzkela che. A bhASA to sAdI ane saraLa che. koI paMDitAInI vAta nathI. A vAta samaje te ja kharo paMDita che. nirmaLAnaMda bhagavAna AtmAne je pratItimAM le che tenI paryAyamAM nirmaLatA pragaTa thAya che. te jIva vicakSaNa che-aMtarAtmA che. dravyasvabhAve pote paramAtmA che. tenI dRSTi ane anubhava kare che tyAM paryAyamAM paramAtmA thavAnI taiyArI thaI jAya che. te aMtarAtmA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-11 / [ ghara paramAtmAno-pUrNa paryAyano sAdhaka che. vikArano sAdhaka nathI. /paramAtmA kevA hoya? ke bhAvakarma, dravyakarma, nokarmathI rahita zuddha buddha jeno eka svabhAva che evo AtmA te paramAtmA che. svabhAvathI to dareka AtmA paramAtmA che paNa vartamAna paryAya paNa jenI bhAvakarma-rAgAdi bhAva ane dravyakarma, nokarmathI rahita ane anaMta jJAnAdi sahita thaI che te paramAtmA che. aMtarAtmAne paryAyamAM bhAvakarma che paNa dRSTimAM te bhAvakarma AdithI rahita AtmAne dekhe che. jyAre paramAtmA to paryAyamAM paNa bhAvakarma AdithI rahita thayA che. ekalA rAga ane zarIravALo te ja huM evI buddhi te bahirAtmabuddhi che ane rAga, zarIrAdi sAthe saMbaMdha hovA chatAM huM to zuddha akhaMDAnaMdamUrti chuM evI buddhi te aMtarAtmabuddhi che. temAM rAgano sarvathA abhAva thayo nathI paNa dRSTimAM rAgarahita zuddha pariNamana thayuM che mATe evA jIvone aMtarAtmA kahyAM che ane jene paryAyamAM paNa rAga, zarIrAdi sAthe bilakula saMbaMdha rahyo nathI, zuddha buddha eka svabhAve pariName che tene paramAtmA kahevAya che. paryAyadaSTie AtmAnA AvA traNa bheda sarvajJanA mata sivAya bIje kyAMya nathI. che paramAtmA zuddha, buddha che eTale zuddha kahetAM rAgAdithI rahita ane buddha kahetAM anaMta jJAnAdi catuSTayathI sahita thayAM che te paramAtmA che. Atmavastu to trikALa ekarUpa che paNa paryAyamAM paNa evuM ja pariNamana thAya tene paramAtmadazA kahevAya che. eka tarapha zuddha, buddha caitanyaghana vastu che ane eka bAju deha che. temAMthI je jIva vastunA svabhAvanI dRSTi karato nathI tenI dRSTi deha upara ja rahe che ane dehadRSTivALAne rAga to hoya ja che. Ama, deha ane rAgAdimaya potAne mAnanAro, vItarAga nirvikalpa paramAnaMda samAdhine nahi pAmato mUrkha ajJAnI che | deha to acetana che paNa zubhAzubha vikArIbhAvamAM paNa caitanyaprakAza nathI mATe te paNa acetana che. teno je kartA thAya che evo ajJAnI te-rUpa ja potAne mAne che. tethI rAga ane zarIrathI rahita nija svabhAvanI dRSTi karato nathI tethI tene vItarAga nirvikalpa samAdhi prApta thatI nathI. AvI paramAnaMda dazAne nahi prApta karato te ajJAnI-mUrkha che. Avo ajJAnI jIva 11 aMga 9 pUrva bhaNyo hoya topaNa mUrNa che kema ke tenI paryAyamAM caitanyano prakAza Avyo nathI, caitanyanI samAdhi-zAMti pragaTa thaI nathI mATe te ajJAnI mUrkha che, AhAhA.! juo to kharA ! bahu jJAnano kSayopazama hoya to AtmA prApta thAya ema na kahyuM. bahu kaSAyanI maMdatA hoya to samyagdarzana thAya ema paNa nathI. vikAra rahita svabhAvanI zraddhA ane samAdhi-zAMti vinA lAkha upAya karavAthI paNa AtmA prApta thato nathI. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] [ paramAtmaprakAza pravacano A traNa prakAranA AtmAmAMthI bahirAtmA heya che. tenI apekSAe jo ke aMtarAtmA upAdeya che topaNa sarva prakAre upAdeyabhUta paramAtmAnI apekSAe te heya che evo A gAthAno tAtparyArtha che. bahirAtmA to zarIra ane rAgAdimAM ja huM paNuM karI rahyo che tenI apekSAe nija zuddha cidAnaMdamUrtinA anubhavathI prApta thatI vItarAga zAMti-samAdhino aMza paNa upAdeya che. topaNa sarvathA rAgAdi rahita ane kevaLajJAnAdi sahita paramAtmadazA pragaTa karavA mATe upAdeya che tenI apekSAe aMtarAtmadazA heya che. pragaTa karavAnI apekSAe sarva prakAre eka paramAtmadazA upAdeya che. tenI apekSAe aMtarAtmA heya che paNa bahirAtmAnI apekSAe aMtarAtmA upAdeya che. are ! A jIve anaMtakALamAM ghaNuM karyuM ane navamI greveIka jaI Avyo paNa AtmajJAna na karyuM. agiyAra aMga nava pUrvanuM jJAna karyuM, aThyAvIsa mULa guNa pALyAM, rAganI ghaNI maMdatA karI paNa svabhAvanI dRSTi na karI mATe te badhuM ekaDAM vinAnA mIMDA jevuM che. parasattAvalaMbI jJAna ane rAganI maMdatA e vastunA svabhAvamAM che ja nahi. tenI daSTi karI ane svabhAvanI dRSTi na karI teNe kAMI karyuM nathI. have 14mI gAthAmAM munirAja kahe che ke je paramasamAdhimAM sthita thayo thako dehathI bhinna jJAnamaya paramAtmAne jANe che te aMtarAtmA che. juo! "parama samAdhi' zabda vAparyo che te cothAthI bAramAM guNasthAnavALAne lAgu paDe che. ajJAnI jene samAdhi mAne che tenI A vAta nathI. aMtara AtmAnI dRSTi karatAM , paryAyamAM je zAMtino aMza pragaTa thAya che tenuM nAma "parama samAdhi' che. AtmA pUrNa....parNa...pUrNa samAdhi_vItarAgI zAMtabhAve paDyo che tenI pratIti, jJAna ane anubhava karatAM je zAMti pragaTa thAya che tene parama samAdhi kahI che. mAtra mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno kSaya thayo hoya chatAM parama samAdhisvarUpa AtmAnI dRSTi karavAthI zAMti pragaTa thaI che mATe tene paNa paramasamAdhi kahI che. AvI paramasamAdhimAM je sthita che tene aMtarAtmA kahevAya che. paMDita kone kahevA?-ke je jJAnamaya nija paramAtmavastunuM vedana kare che-zAMtine anubhave che te ja paMDita che. te ja vivekI che. mAtra zAstranA jANapaNAthI koI paMDita nathI. kema ke zAstranuM jANapaNuM te AtmA nathI. jene thoDuM zAstrajJAna thAya tyAM to huM kaMIka jANuM chuM, have mAre kAMI sAMbhaLavAnI jarUra nathI evuM abhimAna poSAya che te kharekhara kaI jANato nathI. bhale kAMI jANato na hoya, kAMI prazna karatAM na AvaDe, uttara detAM na AvaDe paNa Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-11 ) [ 17 jene AtmAnI dRSTi, jJAna ane anubhava thayAM che te kharo paMDita che. jJAnasvarUpanuM jJAna kare te paMDita che. AhAhAhA ! bahu sarasa vAta lIdhI che. dUhathI bhinna jJAnamaya bhagavAna AtmAnuM - jJAna kare te paMDita che, te ja AtmA che te ja vivekI che. e jIva alpakALamo kevaLajJAna leze. paMDita kaho, vicakSaNa kaho, aMtarAtmA kaho, dharmAtmA kaho, vivekI kaho, bhedajJAnI kaho ke sAdhaka kaho, badhuM eka ja che. te ja mokSane sAdhanAro mokSamArgI jIva che. ekalo jJAnano piMDa AtmA kevaLajJAnano sUrya che. jJAna....jJAna. jJAna....jJAna prakAzano sUrya che. evA jJAnasUryanuM jJAna kare te vicakSaNa-dharmAtmA che. anaMta sarvajJo. anaMta kevaLIo. ane vItarAgI saMtoe AvA jIvone vicakSaNa kahyAM che. AtmA kevaLa jJAnamaya che eTale zarIra, vANI, mana, karmanA saMbaMdha rahita ekalo jJAnamaya che. AvA pUrNa jJAnamaya AtmAnI dRSTithI juo to AtmA sarvathA dehAdithI rahita che. ane azuddha nizcayanayathI juo to paryAyamAM rAga sAthe saMbaMdha che. ane anupacarita asabhUta vyavahAranayathI karma sAthe paNa jIvane saMbaMdha che. paNa A badho vyavahAra mAtra jANavAlAyaka che. AdaravA lAyaka to eka jJAnamaya zuddhAtmA ja che. ahIM kevaLa jJAnamaya kahetAM kevaLajJAnanI paryAya na samajavI paNa kevaLa eTale ekalA jJAnamaya AtmAnI vAta samajavI. bhagavAna AtmA zuddha cidAnaMda jJAna samAdhi-zAMti-vItarAgabhAvano piMDa che. tenI parama samAdhimAM lIna thayo thako je potAnA AtmAne jevo che tevI jANe che te vivekI aMtarAtmA che samyagdaSTi che. ahA! munirAje lahalahatA lADavA taiyAra karIne mUkyAM che. A cothAthI bAramAM guNasthAnavALA sAdhaka aMtarAtmAnI vAta che. temAM koIne thoDI vItarAgatA ane koIne vizeSa vItarAgatA evA bheda hoya paNa sAmAnyapaNe je koI vItarAga nirvikalpa sahaja AnaMdarUpa eka zuddhAtmAnubhUti jenuM lakSaNa che evI samAdhimAM sthita thayA thakA AtmAne jANe che te badhAM aMtarAtmA che. A badhA paramAtmadazAne prApta karavA mATe talasI rahyA che, tene koI puNya ke svargAdinI kAmanA nathI. AvA aMtarAtmAne paNa paramAtmadazA upAdeya che-pragaTa karavA lAyaka che. aMtarAtmadazAmAM rahevA jevuM nathI. teno prayAsa haMmezA pUrNa paramAtmadazA pragaTa karavA pratye hoya che. te paramAtmAne ja sadA AdaraNIya, ArAdhavAyogya, utpanna karavAyogya mAne che. lokone aMtaranI vAtonI kAMI khabara nathI ane bahArathI mANasanuM mApa kADhe che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] [ paramAtmaprakAza pravacano vrata-tapAdi karatAM hoya ke bolatAM sAruM AvaDatuM hoya tene paMDita mAne che. vikAra AtmA na kare, nimittathI thAya evI sthUla bhUlamAM je paDyA che--jenuM jANapaNuM kSayopazamajJAna eTaluM paNa satya pakaDI zakatuM nathI ke vikAra parathI na thAya, potAthI ja thAya, AvA satya jJAna rahita jIvone loko moTA paMDita mAnI bese che. 13mI gAthAmAM bahirAtmAnI vAta karI, 14mI gAthAmAM aMtarAtmAnI vAta karI have 15mI gAthAmAM munirAja paramAtmAnuM svarUpa kahe che. jeNe dRSTimAMthI to badhAM paradravyane choDI dIdhA hatAM paNa have jeNe asthiratAthI saMbaMdha hato te paNa choDIne potAnuM kevaLajJAnamaya svarUpa paryAyamAM prApta karI lIdhuM che te paramAtmA che. A koI saMpradAyanI vAta nathI, vastusthitinI vAta che. pUrNAnaMdanA nAtha upara dRSTi karIne, svarUpamAM sthira thatAM jenI azuddhino sarvathA nAza thAya ane nimittarUpe rahelAM jJAnAvaraNa Adi karmono nAza thAya te paramAtmA thAya che. aMtarAtmAne zuddhasvabhAvano saMbaMdha thayo che paNa pUrNa saMbaMdha thayo nathI kema ke paryAyamAM haju zarIra, karma, vikAra, Adi sAthe saMbaMdha che te saMbaMdha paramAtmAne sarvathA chUTI jAya che ane zuddha AtmasvarUpa sAthe saMbaMdha pUrNa thaI jAya che, tethI paryAyamAM paramAtmadazA pragaTa thaI jAya che. je vastunuM svarUpa che temAM tarka na hoi zake. mAre zuddha thavuM che evo aMdarathI bhAva jAge tyAM badhAM praznono ukela AvI jAya che. zuddhatA karavI che to paryAyamAM azuddhatA che, tenuM nimitta che, pUrNa zuddha svabhAva hoya to zuddhatA thaI zake AvI dRSTi ane jJAna karyA vagara zuddhatAnuM sAdhana thaI zakatuM nathI. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BEREDER A828282828282828282828282828282828 sarvajJano nirNaya te AtmAno nirNaya AtmAno nirNaya te ja sarvajJano nirNaya YRALALALALALALALALALALALALALALALAURA (saLaMga pravacana naM. 12) AtmA labdho jJAnamayaH karmavimuktena yena / muktvA sakalamapi dravyaM paraM taM paraM manyasva manasA // 15 // zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 15mI gAthAno bhAvArtha cAle che. dareka AtmA zaktirUpe-vasturUpe svabhAvarUpe to paramAtmA che paNa ahIM to jeNe paryAyamAM paramAtmApaNuM pragaTa karyuM evA paramAtmA kevA hoya tenI vAta cAle che. zrI yogIndudeva ziSya prabhAkara bhaTTane kahe che ke he prabhAkara bhaTTa ! tuM AvA paramAtmAnuM dhyAna kara. jeNe deha, vANI, mana Adi nokarma, jJAnAvaraNAdi dravyakarma ane rAgadveSAdi bhAvakarmathI rahita thaIne kevaLajJAnathI racAyelA AtmAne prApta karyo che-vyakta paryAyamAM kivaLAnano lAbha prApta karyo che evA paramAtmAne tuM jANaT-- AvA arihaMta ane siddha paramAtmA kyAre jaNAya? ke mAyA, mithyAtva ane nidAna zalyathI mAMDIne samasta vibhAvapariNAmathI rahita thAya tyAre jaNAya. mAyA eTale kapaTa-kuTilatAno tyAga kare, mithyA abhiprAyano tyAga kare tyAre ) paramAtmAnuM svarUpa jaNAya. paramAtmasvarUpano namUno jANyA vagara paramAtmA na jaNAya. jema, pAMca maNa cokhA rAMdhavA mUkyAM hoya temAMthI thoDAM dANAM dabAvI jue to khabara paDe ne ke badhAM raMdhAI gayAM che. tema ziSya potAnA aMtaramAM paramAtmAno aMza pragaTa kare tyAre AkhuM paramAtmasvarUpa jaNAya. kevaLajJAnano svabhAva ja evo che ke temAM eka samayamAM Akho lokAloka jaNAya jAya. evA kevaLajJAnane prApta thayelAM paramAtmA ziSyanA jJAnamAM kyAre jaNAya? ke jyAre ziSya mAyA, mithyAtva ane nidAna zalya tathA sarva vibhAvapariNAmathI rahita thaI cittane nirmaLa kare ane paryAyamAM samyajJAna pragaTa kare tyAre paramAtmA jaNAya. paramAtmAne jANa eTale tArA AtmAne jANa tyAre paramAtmA jaNAya. rAga ane vikalpathI rahita thaIne A mAro AtmA pUrNAnaMda che ema jANe tyAre divyajJAnadhArI paramAtmAnuM svarUpa jaNAya. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] [ paramAtmaprakAza pravacano he ziSya ! tuM rAgAdi vikalpa ane mithyA zraddhAthI rahita thaIne sarva vibhAvanI lAgaNI choDI tArA svabhAvane jANa tyAre bhagavAnanuM pUrNasvarUpa tane jaNAya. A zarata che. - pUrNa paramAtmadazA pragaTa karI che evA paramAtmAne to vikalpa, vAsanA, karma ke zarIra Adi kAMI nathI to evA nirvikAra paramAtmAne jANavA mATe ziSyanI pAtratA kevI hovI joIe ? ke paramAtmAne vikalpa Adino sarvathA abhAva thayo che to ziSyane bhale paryAyamAM rAgAdino saMbaMdha hoya paNa dRSTimAM teno tyAga thaI javo joIe. deSTimAM karma, zarIra, rAgAdithI judo paDI jAya te jIva paramAtmAne oLakhI zake. paramAtmAne to rAgAdinuM nimitta paNa nathI rahyuM paNa ziSyane rAga, karma, AdinuM nimitta hovA chatAM huM vartamAnamAM ja te sarva bhAvothI rahita chuM-mAro svabhAva zuddha che ema jANe tyAre tenA jJAnamAM paramAtmA jaNAya. vibhAvathI rahita nirmaLa jJAnanI paryAyathI AtmAne jANe tyAre paramAtmAne jANyA kahevAya. kevaLajJAnAdi guNayukta paramAtmA ja dhyAna karavA lAyaka che. paramAtmAnuM dhyAna karavuM eno artha e ke pUrNAnaMdasvarUpa potAnA AtmAnuM dhyAna karavuM. jevI paramAtmadazA bhagavAnane pragaTa karI che evI dazA mAre paNa pragaTa karavI che evo bhAva svabhAva tarapha DhaLe tyAre ja paramAtmAnuM dhyAna thayuM kahevAya. juo ! "namo arihaMtANaM' ne jANavA hoya to Ama jANa ema kahyuM che. pravacanasAranI 80mI gAthAmAM kahyuM che ne, arihaMtanA dravya, guNa ane paryAyane jANIne AtmA sAthe tene meLave-rAga ane zarIrano Azraya choDI nijasvabhAvano Azraya kare tyAre paramAtmA aMtaramAM birAjamAna thAya. jagatamAM pUrNa jJAna AnaMdasvarUpa paramAtmAnuM astitva che ema jyAM nakkI karavA jAya tyAM prathama vibhAva ane zarIra vinAnI AtmasattAno svIkAra thAya tyAre ja paramAtmAno svIkAra thAya. tyAre ja paramAtmAnuM jJAna thayuM kahevAya. pUrNa jJAna, pUrNa darzana, pUrNa zAMti, pUrNa virya evA anaMtA guNonI pUrNa paryAya jeNe pragaTa karI che-zaktine vyakta karI che evA paramAtmAnuM jJAna ane dhyAna kayAre thAya ke vibhAva ane zarIra rahita caitanyazarIrI nija AtmA tarapha DhaLe, tenuM jJAna ane dhyAna kare tyAre paramAtmAnuM dhyAna thAya. paramAtmAnuM dhyAna karanAre jJAnAvaraNAdi samasta karma tyAgavA lAyaka che, samasta padravya tyAgavA lAyaka che ane eka pUrNAnaMdasvarUpa vastu ja AdaravA lAyaka che evo anubhava jyAre thAya tyAre paramAtmAnI mahAsattAno svIkAra, jJAna ane dhyAna thayuM kahevAya. potAnA dravyaparamAtmAnuM jJAna ane dhyAna thAya tyAre para paramAtmAnuM jJAna ane dhyAna thAya. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-12 ) / 61 A traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa pUruM thayuM. bhagavAna AtmAnA pUrNa zuddha caitanyasvarUpane na jANato alpajJaparyAyane ane rAga, nimittAdine ja potAnuM svarUpa mAnI rahyo che te mUDha bahirAtmA che. teno badho puruSArtha ulaTo che, ane jeno puruSArtha sulaTo thayo che-je vicakSaNa che te aMtarAtmA che, jeNe dRSTi ane jJAnamAM potAnA caitanya pUrNAnaMda svabhAvane lIdho che tene vicakSaNa ane DAhyo kahevAya. bAkI vepAramAM hoziyAra hoya ke lokomAM DahApaNavALA gaNAtAM hoya e koI DAhyA nathI. AvA aMtarAtmA ja paramAtmAnuM dhyAna yathArtha kare che. jeNe zuddhatAno aMza pragaTa karyo che te pUrNa zuddhatAne jANI zake che. aho ! pUrNa paryAyane pragaTa karanArA bhagavAna AvA hoya. have muktine prApta thayA evA paramAtmAnuM daza dohAmAM vyAkhyAna kare che. pahelAM traNa prakAranA AtmAmAM paramAtmAnuM svarUpa varNavyuM. have ekalAM siddha paramAtmAnI vAta kare che. kAle vAta thaI hatI ke upadezake kone kevo upadeza Apavo joIe tenI vAta hatI. je nizcayanI vAta samajI zake tema na hoya tene kaSAya maMda karavAno ane bhakti-pUjAno upadeza apAya paNa je loko temAM ja dharma mAnIne beThAM hoya tene evo upadeza na apAya. jene vyavahArano Agraha hoya te vyavahArano upadeza grahaNa karaze to tenuM mithyAtva vadhAre puSTa thaze ane nizcayAbhAsIne vyavahArano upadeza nahi maLe to e ekadama zuSka thaI jaize, vairAgyazanya thaI jaze. mATe jene jeno Agraha hoya tenAthI viruddha upadeza hoya te grahaNa karavo. nizcayano graha hoya teNe vairAgyano ane aMtarathI udAsa thavAno upadeza grahaNa karavo. upadezaka to samyagdaSTi hoya; tene ja upadeza kevo apAya tenI khabara che. samyagdaSTi, munio, saMto Avo upadeza Ape che ema tyAM (mokSamArgaprakAzakamAM) lakhyuM che. dravya, kSetra, kALa, bhAvane anusAra ja tenI vANI Ave. nizcayadaSTi na thAya tyAM sudhI pUjA, bhakti, brahmacarya, dayA, dAnAdino bhAva na hoya ema na hoya. nizcaya anubhava vinA paNa evA bhAvo hoya che, paNa je tene ja pakaDIne beThA che tene vyavahArano upadeza na apAya. tene to evo ja upadeza apAya ke zuddhAtmasvabhAvanI dRSTi vinA tAro uddhAra nathI. have ahIM pAMca dohAmAM hari-harAdi moTA puruSo mana sthira karIne je paramAtmAnuM dhyAna kare che tenuM he ziSya ! tuM paNa dhyAna kara ema kahe che. jagatamAM je mahApuruSo kahevAya evA hari-harAdi paNa je siddhadazAne prApta paramAtmAnuM dhyAna kare che te paramAtmAnuM tuM paNa dhyAna kara ! paramAtmA ja dhyAna karavA lAyaka che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara ) ghamakAza pravacano Indra paNa siddhonuM dhyAna kare che, nArAyaNa eTale vAsudeva paNa siddhaparamAtmAnuM dhyAna kare che, ddha paNa bhagavAna siddhanuM dhyAna kare che. traNalokamAM je vaMdanIka, pUjanIka bhagavAna gaNAya che evA IndrAdi paNa pUrNAnaMda zuddha siddhaparamAtmAnuM dhyAna kare che eTale ja siddha bhagavAnane traNa lokanA vaMdanIka kahevAya che. siddha paramAtmA "tribhuvana vaMditam che. Urdhva, madhya ane adholokamAM vaMdanIka che. e siddha paramAtmAne zuM prApta thayuM che? ke kevaLadarzana, kevaLajJAna, anaMtavIrya, anaMta sukha Adi anaMta guNanI nirmaLa avasthA pragaTa thaI che. AvA vItarAga nirvikalpa zuddha paramAtmAmAM manane sthira karIne tenuM dhyAna kara eTale jyAM pUrNa zuddha paramAtmAnuM dhyAna karavA jAya che tyAM pUrNa zuddha svarUpa nija bhagavAna AtmAnuM ja dhyAna thaI jAya che. sArAMza e che ke kevaLajJAnAdirUpa paramAtmA samAna rAgAdi rahita nija zuddhAtmAne oLakha ! rAgAdi rahita zuddhAtmA ja sAkSAt upAdeya che. sarvajJa eTale pUrNa jenI dazA, jenI jJAnanI eka samayanI paryAyamAM traNa kALa, traNa loka jaNAya, eka samayanI darzananI paryAyamAM traNa kALa, traNa loka dekhAya, eka samayanA AnaMdamAM anaMta anaMta atIndriya AnaMdanuM vedanA thAya, eka samayanuM vIrya anaMta guNanI nirmaLatAne race, evA evA anaMtaguNanI nirmaLa paryAya jene pragaTa thaI gaI che evA sarvajJanI sattAnuM dhyAna te nija zuddhAtmasvarUpa ja dhyAna che. paramAtmA rAga rahita pUrNa zuddha che ema dhyAna karatAM rAga rahita pUrNa zuddha nija paramAtmA upara dRSTi jAya, tenuM jJAna kare ane Adara kare tyAre teNe paramAtmAnuM dhyAna karyuM kahevAya. jyAM sudhI potAnI paryAyamAM paramAtmAnA svarUpano svIkAra na thAya-paramAtmA AvA hoya evuM jJAna na thAya. svIkAra ane satkAra na Ave tyAM sudhI AtmAnuM bhAna thAya nahi ane AtmAnA bhAna vagara koI cAritra hotuM nathI. bhagavAna pUrNAnaMda paramAtmA che ema nakkI karavA jAya tyAM vikAra ane vibhAva rahita svabhAva tarapha DhaLe che, tyAre huM to nirvikalpa jJAtA-draSTA chuM evI pratIti sahita temAM TharavArUpa cAritra Ave che. svabhAvanA bhAna vagara cAritra kadI hotuM nathI. * koI AtmAnA bhAna vagara kriyA karIne temAM cAritra manAvatAM hoya tene koNa aTakAvI zake. enI paryAyanI jevI yogyatA hoya te pramANe thayA kare tene koI bIjo aTakAvI na zake. je pote svabhAvanA bhArapUrvaka jJAtA-draSTA thAya tene bIjAmAM pheraphAra karavAnI buddhi rahetI nathI. ahA ! paramAtmAnI zI vAta ! jenI eka samayanI jJAnaparyAyamAM traNakALa traNaloka jaNAya, jene eka samayamAM pUraNa...pUraNa...pUraNa atIndriya AnaMdano anubhava thAya, jenuM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-12 ] / 63 eka samayanuM vIrya anaMta guNanI nirmaLatA race. ahA ! evA paramAtmAno jene svIkAra thayo teNe to potAnA AMgaNAmAM prabhune padharAvyAM-potAnA jJAnamAM prabhune birAjamAna karyAM. tene paramAtmAnI sAthe ja potAnA bhagavAna AtmAno svIkAra AvI gayo. bhagavAnanA anaMta guNanI pUraNa paryAyane jyAM khyAlamAM le che tyAM tenI dRSTi paradravya ane rAgathI haTIne svadravya upara jAya che tyAre ja teNe pUrNAnaMda prabhunuM dhyAna karyuM kahevAya che. keTalo puruSArtha! kevaLajJAnAdithI pUrNa evA siddha paramAtmA jevo ja huM chuM ema nakkI karavAmAM anaMta puruSArtha che. paramAtmA samAna-rAgAdi rahita nija zuddhAtmAne oLakhavo e ja sAkSAt upAdeya che--AdaraNIya che. sAkSAt upAdeya potAno AtmA che. 0 caitanyagoLo paripUrNa che, jemAM rAganI gaMdha nathI ane jJAnanI apUrNatA nathI. moTA rAjA ghare padhAravAnA hoya to AMgaNAM kevA ujaLAM kare che, sAphasUpha karI, cAkaLA bAMdhe ane sugaMdha phelAve che tema aMtaramAM paryAyamAM AMgaNA ujaLAM kare, vikArarahita paramAtmAne AvakAravA mATe paryAyamAM je baLa pragaTa kare che te ja baLathI AtmAne paramAtmA tarIke svIkAre che. f ekavAra je dRSTi pragaTa thaI ke 'huM te paramAtmA ane paramAtmA te huM' evI dRSTi pragaTa thaI te have kadI jAya nahi ane mithyA dRSTi gaI te kadI pAchI Ave nahi. have to e paramAtmA thaye chUTako. ene pharI saMsAra Ave nahi. pravacanasAramAM Ave che ne utpAda thayo teno have vyaya nahi ane vyaya thayo teno have utpAda thavAno nathI. paramAtmA sardaza potAno bhagavAna AtmA eka ja upAdeya che. anya sarva saMkalpavikalpa tyAgavA yogya che. A to badhAMne samajAya tevI vAta che. pUrve ATha ATha varSanA bALako kevaLajJAna pAmatAM. cidAnaMda DhImamAM DhaLe tyAM phaDAka kevaLajJAna thAya evI vAta che, paNa bharoso Avavo joIe. paramAtmAno sevaka koNa thaI zake ? ke vibhAvano ane nimittano dAsa thavAnuM choDI 0 svabhAvano dAsa thAya tyAre paramAtmAno dAsa sevaka thAya. ahIM siddhanI vyAkhyAmAM siddhanuM svarUpa kahIne siddhanuM dhyAna karavAnuM kahyuM temAM artha AvI gayo ke siddhanA jevA tArA AtmAnuM dhyAna kara ! zuddhAtmAne upAdeya kare tyAre ja siddhane jANyA kahevAya. arihaMta siddhane oLakhyA vagara namaskAra kare te kharA namaskAra nathI. kuMdakuMda AcArya arihaMta, siddhane huM vaMdana karuM chuM ema lakhe che eno artha ema thAya ke huM arihaMta siddhane mArA AtmAmAM sthApuM chuM eTale siddha samAna mArA AtmAmAM dRSTi laI jAuM chuM. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAWkAza pravacano have ahIM saMkalpa-vikalpanuM svarUpa kahe che. strI, putrAdi bAhya sacetana vastu ane cAMdI, sonA, ratnamaNinA AbhUSaNAdi acetana padArthane potAnA mAnavArUpa mamatva pariNAma te "saMkalpa" che. bhagavAna caitanya AtmAne choDIne bAhya padArthamAM mArApaNAnI kalpanA kare che ke A badhAM amArA che, A amAro parivAra che, A amAruM sonuM che, amArA dAgInA che, A zarIra, strI, putrAdi badhuM mAruM che tene choDIne bAvo thaI jAuM to mArA na kahevAya paNa atyAre to badhAM mArA che. tene kahe che ke bhAI ! tuM bAvo ja cho. koI tAruM nathI. tuM e badhAMthI rahita bhagavAna AtmA cho. deva-zAma-guru paNa mArA che, mane lAbha karanArA che evA pariNAma te mithyA saMkalpa che. paravastu traNakALa, traNalokamAM tArI nathI. bhAI ! kALa ane kSetramAM paracIja tArI nathI to bhAvamAM to e tArI kyAMthI hoya? bApa dIkarAno nathI, dIkaro bApano nathI. ekabIjAne bahu prema hoya to paNa koI koInuM nathI. bApu ! A dIkarA tArA nathI. tArI nirmaLa paryAya thAya e tArA dIkarA che. A mithyA saMkalpomAM prabhu ! tArI Ahuti apAya che. huM AtmA, A badhAmAM chuM ema karIne tuM tArI Ahuti Ape cho. potAno jJAtA-draSTA, anaMta guNano nAtha bhagavAna AtmAne mithyA saMkalpomAM homI nAMkhe che. huM sukhI chuM, bAyaDI, chokarAM, paisai-Take huM sukhI chuM evA vikalpa te mithyA-jUThA, * pApamaya vikalpa che. huM sukhI chuM, duHkhI chuM ityAdi harakha-zokhanAM pariNAma thAya te vikalpa che. ahIM saMkalpa, vikalpa baMnene mithyAtvanA pariNAma tarIke lIdhAM che. pAMca-daza karoDano AzAmI hoya ane dIkarAnA lagna thatAM hoya, chUTA hAthe paisA vAparato hoya ene harakha na mAMya, bAyune paNa harakha samAto na hoya. gaLuM besI jAya toya gIta gAya. chellA-pahelAM eka lagna che, mANI laIe. AvA badhAM ja harakhanA pariNAma te vikalpa che. potAnA dravyane bhUlIne parane ja potAnA mAnavA te saMkalpa che ane potAnA AnaMdanA vedanane bhUlIne sukha-duHkhanA vedanane ja potAnuM vedana mAnavuM te vikalpa che. digaMbara saMtonI vyAkhyA ja AkhI duniyAthI nirALI che. jyAM jyAM saMkalpa-vikalpanI vAta Ave tyAM tenuM lakSaNa Ama jANavuM. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaramAM paramAtmAnI zodha kara || CT N e > (saLaMga pravacana . 13) tribhuvanavanditaM siddhigataM hariharA dhyAyanti yameva / lakSyamalakSyeNa dhRtvA sthiraM manyasva paramAtmAnaM tameva // 16 // nityo niraJjano jJAnamayaH paramAnandasvabhAvaH / ya IdRzaH sa zAntaH zivaH tasya manyasva bhAvam // 17 // zrI paramAtmaprakAzamAM paramAtmAnuM svarUpa kevuM che tenuM A varNana cAle che. paramAtmAnuM svarUpa jANIne paramAtmA samAna potAnA svarUpanuM dhyAna karavuM-anubhava karavo ema ahIM tAtparya batAve che. bhagavAna siddha paramAtmA dravyArthikanaye-vastusvabhAve avinAzI che. bhagavAnanI vartamAna paryAyamAM malinatAno abhAva che. nirmaLa paryAya pragaTa thaI che. vaLI, bhagavAna rAgAdi ane karmamaLanA aMjanathI rahita che, mATe niraMjana che ane jevA siddha che tevo ja AtmA che. siddhane paryAyamAM karma ane vikArano nimitta saMbaMdha chUTI gayo che. A jIvane paryAyamAM karma ane vikAra sAthe nimitta saMbaMdha che paNa svabhAvamAM e saMbaMdha nathI. siddha bhagavAna kevaLajJAnathI paripUrNa che, tema A AtmA paNa svabhAvathI jJAnamayI che, kevaLajJAnasvarUpathI paripUrNa che. vikalpa ke zarIra, vANI, mananI sAthe AtmAne saMbaMdha nathI. siddha paramAtmA kevI rIte thayA? ke zuddhasvarUpa paramAtmasvabhAvamAM ekAgratArUpa bhAvanA karavAthI bhagavAna vItarAga paramAnaMdathI pariNata-siddha thayA che. A AtmA paNa evo ja che tethI zuddhAtmabhAvanA vaDe vItarAga paramAnaMda pragaTa karIne siddha thaI zake che. zrotA :-AtmA jAgRta thAya tyAre khabara paDe ne ke e siddha jevo che? pUjya gurudevazrI :-AtmAne jAgRta kare tyAre thAya ke enI meLe thAya? A zarIra, vANI, manamAM AtmA nathI. zarIra to aneka AvyA ane gayA. bhagavAna AtmA tenAthI judo che. anaMtakALe bhavano abhAva karavA mATe A manuSyabhava maLyo che, temAM paNa A zarIra mAru, rAga mAro ema karIne mUDha cAra gatimAM bhramaNa karavAno mArga kare che. zarIra to jaDa rajakaNano piMDa che, vANI ane mana paNa jaDa che. tenAthI bhinna evo AtmA koNa che?--ke AtmA jJAnAnaMdasvarUpa vastu che. jema sAkara zabda vAcaka che Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ prakAza pravacano to tenuM vAcya sAkara vastu paNa che ne ! tema AtmA zabda che to tenuM vAcya AtmA eka vastu che. e vastumAM jJAna, AnaMda, svacchatA, pUrNatA, Adi anaMta zakti che paNa corAzInA avatAramAM jIve kadI teno vicAra karyo nathI. kayAreka vicAra karavAno avasara maLyo topaNa e avasara khoI nAkhyo. savAramAM vicAra Avyo hato ke aho ! munio-saMtoe manuSyanuM sthAna to choDI dIdhuM paNa vanamAM jyAM manuSyano pagarava hoya tyAM paNa ame na rahIe. amArA AtmAnA zodhana mATe ekAMtamAM ja ame rahIe. are ! A avasara maLyo. zarIra, vANI, mana ane puNya-pApanA vikalpathI paNa rahita bhagavAna AtmAnI zodha karavA mATe A bhava che, temAM ajJAnI paranI-kuTuMbanI, lakSmInI, AbarUnI zodha kare che. zarIra ane kuTuMba AdinA vikalpathI zodha ADe eka samayamAM bhagavAna pUrNAnaMda prabhu mAro AtmA kevo che tenI aMtarazodha na karI. anaMtakALamAM anaMtavAra Avo manuSyabhava maLyo paNa kayAreya A jIve potAnA svabhAvanI zodha na karI. aMtaramaMthana na karyuM. vastu tene kahevAya ke jemAM anaMtaguNa vasatAM hoya. AtmA eka vastu che; temAM paNa anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda Adi anaMta guNa vase che. paNa jIve anaMtakALamAM aMtarmukha maMthana karyuM nathI. ekaluM bahirmukha gholana che tethI potAnAM svarUpanuM bhAna nathI. sAdhu thayo topaNa dravyaliMgamuni thaIne dayA pALuM, vrata pALuM evA vikalpamAM paDyo paNa potAnI vastunI zodha na karI. "merA...merA nahi hai terA, usameM mAnA merA, ye hai terA duHkhakA DerA" A duHkhanA taMbu che. AtmA arUpI paNa vastu che ke nahi?che. to temAM vasavAvALI koI zakti che ke nahi? jJAna, darzana, AnaMda, sukha Adi anaMta zakti temAM vase che. e tAruM nijAra che temAM vAstu karane! temAM daSTi karIne anubhava karavo te tAro dharma ane mokSano mArga che. loko pAMca-pacAsa lAkhanA baMgalA banAve pachI temAM vAstu kare che ne ! gRhapraveza kare che ne ! paNa e to badhAM baMgalA dhULanA DhagalA che. AtmagRhamAM praveza karavo te kharuM vAstu che. siddhaparamAtmA kema thAya? ke anAdi vikArI saMsArI avasthAno nAza karI, svabhAvamAM dRSTi, jJAna ane ekAgratA karI-zuddhAtmAnI bhAvanA vaDe vItarAga paramAnaMdarUpe pariNamyAM tene siddha paramAtmA thayA kahevAya. A jevA siddha che tevo ja A AtmA che tenuM dhyAna karavuM te sAra che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-13 / [ 67 Akho bhagavAna AtmA guma thaI gayo che. enI najaramAM zarIra, vANI, saMyoga ane puNya-pApanA bhAva dekhAya che paNa tenAthI bhinna pUrNAnaMdasvarUpa bhagavAna najaramAM Avato nathI. tene kahe che prabhu ! tuM tArI oLakhANa kara ! tArI kiMmata kara. puNya-pApanI kiMmata karI temAM to tuM corAzInA avatAramAM anaMtakALamAM duHkha pAmyo. potAnI potAne khabara nathI ane paranI khabara kADhavA nIkaLI paDyo. AcArya mahArAja kahe che bhagavAna ! A bhAva to bhavanA abhAva mATe che, temAM tuM vikAranuM sevana kare che to tArA bhavanI vRddhi thAya che. zuM A manuSyabhava A mATe che? naraka-nigodamAM bhava karatAM karatAM mAMDa A 50-60 varSano manuSyabhavano kALa maLyo che. eka zeTha gAtAM hatAM "vAlIDA mArA TANA re AvyA tArA kAmanAjI, manuSyadehanA TANA re vAlIDA pharI nahi maLe re jI." A bhava deha, dhana, bhoga, kuTuMba ane dezanI saMbhALa mATe nathI maLyo bhAI ! koI koInI saMbhALa karI zakatuM nathI. tAre to tArA AtmAnI saMbhALa karavI e karavAnuM che. sat nAma zAzvata jJAnAnaMda, paripUrNa vItarAga nirvikalpa zAMtino bhaMDAra bharyo che tenuM kadI lakSa karyuM nahi, vAta sAMbhaLI nahi, vizvAsa karyo nahi ane bahAramAM dharmanA nAme vrata, pUjA, bhakti, dAnAdi karIne kalyANa mAnI lIdhuM paNa bhAI! e rAga che-vikAra che, AtmAnA kalyANanuM kAraNa nathI. gharamAM ATha mANasa hoya, rAtre ATha khATalA pAtharyo hoya, temAM eka khAlI kema ? AThamI vyaktine zodhavA nIkaLI paDe che. paNa bhalA? tuM koNa cho? tuM tane to zodha. tArI sudha budha badhI khovAI gaI che tene pahelAM zodha. paranI zodhamAM to te anaMta kALa vItAvyo. indriyanuM ke devanuM suMdara zarIra AtmAne sukhanuM kAraNa nathI, dayA, dAnAdinA UMcA zubhabhAva paNa jIvane sukha-zAMtinuM kAraNa nathI, kema ke te AtmAmAM nathI. AtmAne zAMtinuM kAraNa to potAnA "cetanarUpa anUpa amUrata, siddha samAna sadA pada merI." evA zAMtarUpa ane zivasvarUpa, paramAnaMda pariNata siddha samAna potAnA svarUpanuM dhyAna karavuM te eka ja zAMtinuM kAraNa che. are ! nijasvarUpanI kiMmata nahi ane puya-pApa AdinI kiMmata kare che te kadI saMyogathI chUTaze nahi. bhavaparibhramaNathI kayAreya nahi chUTe. anaMtakALanA paribhramaNamAM mAMDa A manuSyabhavano thoDo kALa AtmAnI zodha mATe maLyo che. bhagavAna AtmAnI zodha kare te siddha thayA vinA raheto nathI. siddha paramAtmA ja zivarUpa ane zAMtirUpa che. bAkI koI jagatakartA ziva A Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ) [ gharamAkAza pravacano jagatamAM nathI. siddha bhagavAna zuddha, buddha, eka svabhAvarUpa thAya che. zuddha-rAgAdi rahita buddha-pUrNa jJAnapariNati sahita ekarUpa abhedadazA thaI gaI che. evo ja AtmAno svabhAva che te dhyAna karavA yogya che. bhAI ! AtmA koNa che tenI tane kiMmata nathI. koDI mATe AtmA vecI nAkhyo che. eka puNyano vikalpa Avyo temAM ja jANe sarvasva. are mUDha! eka rAganI maMdatAnA zubha vikalpamAM Akho AtmA to tuM khoI beTho. aho ! jeNe AtmAnI kiMmata karI che evA saMtamunio manuSyanA vasavATamAMthI to cAlyA gayA paNa jyAM manuSyano pagarava hoya tyAM paNa amAruM sthAna nahi. moTA rAjAo ke cakravartInA rAjakumAro paNa dIkSA laIne Ama ekAMtamAM cAlI nIkaLe che. juone ! rAmanA putro lava ane kuza. kAkAnA mRtyuthI thayelI pitAjInI pAgala avasthA joIne vairAgya pAme che. are A saMsAra ! A paddamaNI jevI rANIomAM are ! ame kayAM paDyA chIe, amAruM asaMkhya pradeza sthAna zodhavAmAM A vikalpo amane roke che. pitAjI ! amane rajA Apo. cha khaMDanA dhaNI cakravartI rAjA paNa jyAre vairAgya pAme che tyAre 96000 rANI ane cakravartIno vaibhava jema baLakho choDI de tema choDIne, bhUtane dekhIne mANasa bhAge ema saMsAra choDIne bhAge che. are ! A bharyA ghara ane garamAgarama bhAta-bhAtanA bhojana choDIne tame kyAM jazo? are ! para taraphanA vikalpamAM amAruM atIndriya AnaMdamaya jIvana lUMTAya che. e amane have posAya tema nathI. maDadAne ThAThaDImAM nAkhIne smazAnamAM laI jAya che tema ame jagatathI udAsa-maDadA thaIne amArI meLe ame jaMgalamAM cAlyA jaIe chIe. amArA cidAnaMda paramAtmA amArI daSTimAM AvyA che tene zodhavA ame cAlI nIkaLIe chIe. svarUpane zodhe te sAdhu che, bAkI badhAM bAvA che. * behada jJAnAnaMdasvabhAvI vastu potAnA svabhAvane kadI choDatI nathI ane je bhAve tIrthakaragotra baMdhAya evA utkRSTa zubhabhAvane paNa vastu grahatI nathI. AvI vastune dRSTimAM levI te dharma che. bAkI badhI dharmane nAme cAlatI vAto jagatane ThagavA mATe che. paramAtmA kevA che? anaMta jJAnAdirUpa potAnA bhAvone kadI choDatA nathI ane kAma-krodhAdirUpa parabhAvone kadI grahaNa karatAM nathI. traNakALa, traNalokanI badhI cIjone mAtra jANe che-kevala jANe che. "kevala" kema kahyuM ke koI jAtanA vikalpanA utthAna vinA mAtra jANe che-bilakula rAganI apekSA vinA jANe che. tema bhagavAna AtmA kevala jANavA-dekhavAnA svabhAvavALo che. rAgAdi vikalparahita mAtra jANanArA-dekhanAra che. tenI kiMmata kara bhAI ! bekhabaro na thA. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-13] [ 69 bhagavAna caitanyaprabhu ! tArA caitanyahIrAmAM kevaLajJAna camake che jemAM rAganA eka vikalpane grahaNa karavArUpa kAlimA nathI. siddha bhagavAna rAgane grahaNa karatAM nathI e to paryAyanI vAta thaI. A to dravyasvabhAvamAM paNa rAga rahita siddha samAna potAnA AtmAnuM dhyAna karo. anAdithI rAganI jALamAM prabhu guma thaI gayo che. have tuM svabhAvane grahaNa kara to rAga guma thaI jAya. zrImad kahe che ne ! "sarva jIva che siddha sama, je samaje te thAya", karavuM kAMI nathI. samajavuM e ja kriyA che. "saddaguru AjJA jinadazA, nimitta kAraNamAMya" pote samaje to gurune nimitta kahevAya. paNa ajJAnInI AjJA to nimitta paNa na thAya. yogasAramAM paNa che ne ! "sarva jIva che jJAnamaya, jANe samatAbhAva." sarva jIva jJAnamaya vastu che. jJAna e AtmAno mukhya dharma che. tenI sAthe bIjA dharmo bhale ho paNa, jJAna e pradhAna dharma che. AtmA jJAnamaya che. karmamaya to AtmA nathI paNa rAgAdi vikalpathI paNa AtmA tanmaya nathI-bhinna che. dayA-dAnanA zubha vikalpa to Asava tattva che. bhagavAna jJAyaka tattvamAM teno praveza ja nathI. are ! dIkaro ratana jevo pAkyo hoya ane koI vakhANa kare to kevo rAjI thAya che ! to A to potAnA bhagavAna AtmAnA vakhANa thAya che te sAMbhaLIne tene rAjIpo nathI thato ! sALAnI vahunA vakhANa sAMbhaLatA paNa tane poraha caDe che ane nija bhagavAnanI mahimA karatAM tane rAjIpo nathI Avato ? vikAranI mahimA khasatI nathI ane svabhAvanI mahimA AvatI nathI, to to tuM paranI khuzIthI khuzI cho. tArA svabhAvanI mahinAmAM tAruM vIrya kema UchaLatuM nathI? saMsAra avasthAmAM zuddha dravyArthikanayathI badhAM jIvo zaktirUpe paramAtmA che. jo zaktirUpe paramAtmA na hoya to pragaTa paramAtmA kayAMthI thAya? lIMDIpIparamAM aMdara cosaTha pahorI tIkhAza paDI che to tene ghUTavAthI pragaTa thAya che. tema dareka AtmAmAM paramAtmazakti paDI che to anaMta jJAna darzanAdi paryAyamAM pragaTa thAya che. cauda brahmAMDarUpI godAmamAM anaMta AtmArUpI kothaLA anaMta jJAnAdizaktithI bharyA che. nigodamAM rahelA hoya to paNa jIva che ne ! kIDImAM paNa jIva che ne ! e badhAM anaMta zaktithI bharapUra che. kSetra nAnuM hovAthI bhAva paNa nAno na hoya. bhagavAna AtmAne alpajJa ane alpazaktivALo mAne che teNe potAnI dRSTimAM caitanyanI mahimAno nAza karI dIdho che. are ! ene A vAta kema bese? eka jarI dALa barAbara na thaI hoya tyAM mAthuM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] [ gharamAWkAza pravacano pharI jAya-dALa kema ekarasa thaI nathI? paNa bhAI ! A tuM parabhAvamAM-puNya-pApabhAvamAM ekatva kare che, temAM tAruM caitanya ekarasapaNuM cAlyuM jAya che tenuM zuM? tuM pote ekarasa bhagavAna cho tene saMbhALa. are ! huM to mArA zodhanamAM rahuM ke paranA zodhanamAM rahuM! aMdaramAM paramAtmazakti paDI che te ja paryAyamAM enlArja thAya che. AvuM kathana anya graMthomAM paNa kahyuM che. te have pachI kahevAze. ja meM mArA paramabhAvane grahaNa karyo che te paramabhAva AgaLa indra ne cakravartInA vaibhavanI to zuM vAta ! paNa traNalokano vaibhava tuccha lAge che. bIjuM to zuM paNa mArI svAbhAvika nirmaLa paryAya te paNa, huM dravyadRSTinA baLe kahuM chuM ke mArI nathI. padravyo to mArA nathI ja, aMdara rAgAdi bhAva thAya te paNa mArA nathI ja, paNa dravyadRSTinA jorathI je mane nirmaLa payaya pragaTa thaI che tenI paNa mane kAMI vizeSatA nathI. mArI dravyasvabhAva to agAdha, agAdha che, tenI pAse nirmaLa paryAyanI vizeSatA zuM? dayA-dAna-bhakti AdinA zubha rAganI to zuM vAta ! paNa anaMta zaktimaya agAdha caitanyasvabhAva pAse pragaTa thayela nirmaLa paryAyanI paNa vizeSatA nathI. AvI dravyadRSTi kyAre pragaTa thAya ?-ke caitanyano apAra apAra mahimA lAvI, nimittathI, rAgathI, payayathI badhAthI pAcho vaLIne potAnA svabhAva tarapha vaLe tyAre pragaTa thAya AhAhA ! jI re durAtman ! he duSTa AtmA !! are tuM zuM mAne che ! rAgathI bhinna caitanya camatkAra tArI cIja che tene to tuM jANato ne mAnato nathI ne rAgAdine tArI cIja mAne cho ! tArI daSTi mUDha che. rAgamAM sukhabuddhi che tethI AnaMdakaMda prabhu DhaMkAI gayo che. rAganA vikalpamAM sukha che, majA che ema mAnanArane svabhAvabhAva DhaMkAI gayo che. bIjI rIte rAga che te ajIva che, e ajIvabhAvamAM rokAvAthI tene jIvabhAva DhaMkAI gayo che. rAgane je dekhe che te ajIvane dekhe che, acetanane dekhe che. rAga che te caitanyarUpI sUryanuM kiraNa nathI e kAraNe rAgane acetana kahIne pudgala kahyuM che. sAMbhaLavAno je rAga che e rAga paNa pudgala che. e caitanyasvabhAvathI viparIta svabhAva che. he durAtman ! tuM e pudgalane tAro kema mAne -pUjya gurudevazrI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | he jIva! siddha samAna nija AtmAne jANa ] | (saLaMga pravacana naM. 14) yo nijabhAvaM na pariharati yaH parabhAvaM na lAti / jAnAti sakalamapi nityaM paraM sa zivaH zAnto bhavati // 18 // zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 18mI gAthAno bhAvArtha cAle che. saMsAra avasthAmAM zuddha dravyArthikanayathI badhA jIvo zaktirUpe paramAtmA che. bhagavAna AtmA pUrNa jJAna, pUrNa zAMti Adi anaMta guNano piMDa che. tenI vartamAnuM eka samayanI paryAyamAM saMsAra che, tene na juo to zuddha dravyArthikanayathI badhA jIvo zaktirUpe paramAtmA jIvanI vartamAna eka samayanI paryAyamAM rAga-dveSarUpa vikRti dekhAya che e to paryAyanayano viSaya che ane vastu je zuddha cihvana AnaMdamUrti che te dravyArthikanayano viSaya che, vastudRSTino viSaya che. tenI apekSAe badhA jIvo paramAtmA che. vastuSTie anaMta AtmAo paramAtmasvarUpe che paNa vyaktirUpe eTale paryAyarUpe paramAtmA nathI. AvuM ja kathana anya graMthomAM paNa kahyuM che "zivamitkA'i arthAt jeNe paramakalyANarUpa, nivaNarUpa, mahAzAMta, avinazvara evuM muktipada prApta karI lIdhuM che te ja ziva che. A paryAyaSTithI vAta cAle che. vastusvarUpe to bhagavAna zuddha AnaMdakaMda-paramAnaMdasvarUpa hatA ja paNa tenA avalaMbananI paryAyamAM paNa je paramAnaMdasvarUpe pariNamyA-parama kalyANarUpa pragaTa thayA te paramAtmA ziva che. vastu kaSAya-agnithI rahita akaSAyasvarUpa zItaLa che. nirvANa svarUpa dravya che te paryAyamAM nirvANarUpa thAya che. bhagavAna AtmA mahAzAMta che, evA AtmAnuM aMtaramAM dhyAna karavAthI paryAyamAM mahAzAMtarUpe pragaTa thAya che te paramAtmA che. dravya to AtmA avinazvara che paNa paryAyamAM saMsAramAM bhinna bhinna gatimAM pariNamana thatuM hatuM teno nAza karIne bhagavAna avinazvara thayo. teno upAya zuM? ke aMtara cit vilAsasvarUpa AtmAnuM dhyAna karatAM karatAM pUrNa avinazvara siddhapada prApta thAya che. AvuM siddhapada-muktipada jeNe prApta karI lIdhuM che te ja ziva che. bIjA koI jagatanA kartA hartA ziva nathI. zivasvarUpa AtmAnA dhyAnathI paryAyamAM je zivarUpa thayA te ja paramAtmA che. bIjA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] [ paramAtmaprakAza pravacano koI jagatanA karavAvALA paramAtmA nathI. naiyAyiko ane vaizeSiko mAne che ke jagatamAM koI sadAziva che. kharekhara evA koI che nahi. AtmA ja zivasvarUpa-paramAtmasvarUpa AnaMdanuM daLa che. tenuM dhyAna karavAthI paryAyamAM pUrNAnaMdarUpa avinazvara dazA thaI tene ziva ane mukti kahe che. A zuddhAtmA ja zAMta che, ziva che ane upAdeya che. upAdeya che eTale dhyAna karavAlAyaka eka zuddhAtmA ja che. A to paramAtmaprakAza che ne ! lADavA taiyAra karIne pIrasyA che. bhagavAna AtmAnuM "sva" rUpa ja pUrNa AnaMda ane pUrNa jJAna che. pUrNa paramAtmasvarUpa e ja zaktinuM sattva che. temAM aMze paNa pheraphAra nathI. saMsAra to eka samayanI paryAyamAM che. vastusvarUpanA dhyAnathI paryAyamAM saMsArano nAza thAya che ane prazAMta, nirupadrava siddha avasthA pragaTa thAya che te siddhane ziva ane zAMta kahevAya che. hubalI gayA hatA, tyAM eka mahaMta AvyA hatAM, tene bAra varSathI mauna hatuM ane zivohaM zivohaM karatAM hatAM. are bhAI! dareka AtmA pote ja ziva che bIjo koI ziva nathI. potAnA zivasvarUpa zuddhAtmAnA plAnathI paryAyamAM pUrNatA prApta kare che te paramAtmA che. te mahaMtane lIMDIpIparanA dRSTAMte vastunI zaktinuM svarUpa samajAvyuM to te bahu rAjI thayAM. duniyAmAM bhale game te thAo paNa bhagavAna to nirvikalpa paramAnaMda, zAMta, nirvANapadanI anubhavadazAmAM lIna che. te paramAtmA ja ziva, zAMta ane kalyANa svarUpa che. have AgaLa kahelAM niraMjanasvarUpane traNa dohA-sUtra dvArA pragaTa kare che. ahIM pragaTa paramAtmA kevA che tenI vAta cAle che, paNa vastu tarIke dareka AtmA paNa evA ja che e samajI levuM. saMsArI jIvonI avasthAmAM evI dazA nathI paNa vastu evI ja che. jo vastu paramAtmasvarUpe na hoya to bhagavAnane paryAyamAM evI dazA kyAMthI pragaTa thAya ! ane saMsArano nAza kyAMthI thAya! bhagavAnane sapheda, kALo, lAla, pILo ane lIlo e pAMca prakArano varNa nathI. kema ke bhagavAna AtmA zarIra, karma Adi jaDa-mATI-dhULathI rahita che. zubhAzubhabhAvathI paNa rahita caitanya piMDa jJAna, AnaMdanI mahA zItaLa zilA che. zAMta, zItaLa AnaMdadhAma, asaMkhyapradezI caitanyamAM varNa, gaMdha, rasa, spardhAdino abhAva che. kyAre?--ke atyAre. vartamAna eka samayanI paryAyamAM nimitta tarIke bhale ho paNa vastumAM e kAMI nathI. rAga-aSa paNa eka samayanI paryAyamAM che. vastu to tenAthI rahita nirmaLa zItaLa zilA che. saMsAranI avasthA vastunA svarUpamAM nathI. vastu to AnaMda AnaMda AnaMda jJAnanI zAMta zilA che. saMsAra avasthA vastumAM na hatI to te vastunA dhyAnathI siddha bhagavAne saMsAra avasthAno nAza karI pUrNAnaMdadazA prApta karI. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-14 / [ 73 siddha bhagavAnamAM sugaMdha, durgadha nathI tema AtmAmAM paNa nathI. AtmA to zazIkAMta zilA che. jema stutimAM Ave che ne indro samavasaraNamAM jAya che tyAM zazIkAMtazilAmAM vizrAma le che sapheda zIlA upara ArAma kare che bese che. tema dharmI siddhadazA pragaTa karavA jAya che, tyAre potAnA zAMta, zItaLa, AnaMdadhAmamAM daSTi karIne temAM vizrAma le che. tyAre te paramAtmapadane pAme che. koI dehanI kriyAthI dharmI mukti pAmatA nathI. siddhamAM khATo, mITho Adi pAMca rasa nathI tema cidAnaMda cikUpa vastumAM paNa pAMca rasa nathI. pAMca rasathI rahita caitanya AtmAnI dRSTi karIne tenuM dhyAna karavuM te mokSano upAya che. aMdaramAM jeTalo AnaMda che te pravAharUpe paryAyamAM siddhane badho AnaMda AvI jAya che. loko bahAramAM sukhanA sAdhana mAne che e to badhAM AkuLatAnA nimitta che. AkuLatAnA kAraNa nathI paNa pote AkuLatA kare che temAM e sAdhano nimitta che. bhagavAna AtmA vastu che ne ! to temAM vaselA guNa che ne ! gommasAramAM nemicaMdra siddhAMta cakravartI kahe che ke AtmA vastu che mATe temAM anaMta jJAna, anaMta AnaMda, anaMta sukha Adi zItaLa....zItaLa svabhAvanuM sattva aMdaramAM che. AtmA anaMta guNanuM dhAma che. e AtmAnuM dhyAna karavAthI siddhabhagavAnane e guNo pragaTa thaI gayA che. siddhabhagavAnane bhASA abhASArUpa zabda nathI ethat sacitta, acitta, mizrarUpa koI zabda nathI. tema bhagavAna AtmAne paNa zabda nathI. bole che e to vANI bole che. AtmA bolato nathI. vANI to jaDa che. AtmA traNakALa traNalokamAM kadI bolato nathI. vartamAna paryAyamAM zabda azabda sAthe nimitta saMbaMdha che paNa vastumAM teno abhAva che. bhASAvargaNAne yogya paramANunI paryAyamAMthI zabda uThe che ane avAja Ave che. hoThathI paNa bhASA bolAtI nathI. siddhane to bhASA sAthe paryAyamAM paNa nimittasaMbaMdha nathI. saMsArI jIvane paryAyamAM eTalo bhASA sAthe nimittasaMbaMdha che. zIta, uSNa, cIkAza, lUkhAza, guru, laghu, mRdu ane kaThaNa evA ATha prakAranA sparza siddhane paNa nathI ane dareka AtmAne paNa ATha sparza nathI. | siddha bhagavAnane janma-maraNa nathI tema bhagavAna AtmAne paNa janma-maraNa nathI. vastuno janma kevo? ane maraNa kevuM? vastu to anAdi anaMta akRtrima zAzvata padArtha che. caitanya vastune janma--maraNa sAthe nimittasaMbaMdha paNa nathI. AvA cidAnaMda, zuddha jJAnAnaMdasvabhAva siddha paramAtmAne "niraMjana' saMjJA che. arthAt evA paramAtmAne ja niraMjanadeva kahevAya che. vaLI, te niraMjanadeva kevo che? niraMjana siddha parameSThIne gusso na hoya. vastusvarUpamAM ja gusso nathI. saMsArIdazAmAM to jIva paryAyamAM gusso-vikAra utpanna kare che paNa vastumAM vikAra nathI ane siddhane to paryAyamAM paNa Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ) [ paramAtmaprakAza pravacano vikAra nathI. siddha bhagavAnane jAti, kuLano mada ke jJAnamada Adi ATha prakArano mada na hoya. ane samakitIne dravyasvabhAvanI mahimA AvI che tethI tene paNa jJAnanA kSayopazama Adino mada na hoya. mAro akhaMDAnaMda bhagavAna birAje che tenI pAse badhI cIja halakI ane tuccha che. cakravartIkI saMpadA, Indra sarIkhA bhoga, kAga vITa sama jAnata hai, samyagdaSTi loga. cothA guNasthAnavartI samyagdaSTine nijasvarUpa AnaMdamUrtinA anubhava AgaLa pUrva puNyathI kadAca cha khaMDanuM rAjya maLyuM hoya ke Indrapada maLyuM hoya, karoDo IndrANI hoya paNa e badhuM tene kAgavITa samAna tuccha lAge che. mArA AnaMdamUrti nija bhagavAna karatAM jagatamAM koI cIja adhika nathI. eka mAro bhagavAna AtmA ja mane adhika che. "siddha samAna sadA pada mero'. mArA sat cidAnaMda siddha samAna zuddhAtmA pAse bIjuM koI adhika nathI. to huM zenuM abhimAna karuM ? je cIja AtmAmAM nathI te cIja dharmInI dRSTimAM nathI tethI tenuM dharmIne abhimAna na hoya. AhAhA...! kyAM AtmAnuM svarUpa ! ane loko tene kevuM mAnI beThA che! vItarAganI divyadhvanithI paNa AtmA jANI zakAto nathI. kema ? ke vANI para che. te sAMbhaLavAnuM lakSa rahe che te to vikalpa che. vikalpathI AtmA na jaNAya. AvI vAta sAMbhaLIne loko ema kahe ke are ! A zuM jaina kahevAya? are, jainanA AcArya yogIndradeva kahe che ke bhagavAnanI vANIthI paNa AtmA na jaNAya. yogIndradeva eTale koNa ke je mahAna AcArya, saMta, parameSThImAM bhaLelAM che. "namo AyariyANamAM teonuM pada che. evA e jaMgalamAM vasatAM munirAja kahe che ke vItarAganI vANIthI AtmA na jaNAya. loko kahe che AvuM mAne te jaina nahi. to ahIM to kahe che ke vItarAganI vANIthI nahi-vikalpathI nahi paNa AtmAnA nirvikalpa dhyAnathI AtmA jaNAya che. Ama mAne che te jaina che. AgaLa 23mI gAthAmAM A vAta bahu sarasa Avaze ke loko anya mArgamAM ja vaLelAM che. loko anyathA kleza karI rahyAM che mArga koI judo pahelAM zAstrathI samajavuM e nimitta che paNa AtmAnI prApti to nirvikalpa dhyAnathI ja thAya. e sivAya bIjo koI upAya traNakALa traNalokamAM nathI. jeNe AtmA meLavyo teNe nirvikalpa dhyAnathI ja meLavyo che ane jeNe khoyo che teNe A rodra dhyAnathI ja khoyo che. ahA ! kevaLajJAnano kaMda AtmA ! jemAMthI kevaLajJAnano pravAha vahe evo AtmA ! Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-14 ) [ 75 temAM mada kevo? ane tenA daSTivaMtane mada kevo? pUrNa paryAyane prApta siddhone evo koI jAtano mada na hoya. vaLI mAyA ke mAna kaSAya paNa siddhone na hoya. - siddhone dhyAnanA sthAna nAbhi, hRdaya, mastaka, AMkha vagere na hoya. siddhane nathI tema AtmapadArthamAM paNa nAbhi Adi nathI. bhagavAnane cittane rokavArUpa dhyAna na hoya kemake citta ja nathI tyAM cittane rokavArUpa dhyAna kyAMthI hoya. vastumAM vikalpano abhAva che, to vastunA nivikalpadhyAnamAM paNa vikalpano abhAva che ane paramAtmAnI pUrNa paryAyamAM paNa vikalpa na hoya. AvA nijazuddhAtmAne he jIva! tuM jANa. AcAryadeva paramAtmadazAne batAvatAM batAvatAM mULa to zuddhAtmAnuM svarUpa kahetAM jAya che. siddhasvarUpa kahevA pAchaLa prayojana to AtmAnuM svarUpa samajAvavAnuM che. he jIva! tuM tArA AtmAne Avo niraMjana jANa ! sArAMza e che ke potAnI prasiddhi-mahimA, pUrve dekhelA-sAMbhaLelAM bhogonI icchArUpa badhAM vibhAva pariNAmone choDIne zuddhAtmAnI anubhUtisvarUpa nirvikalpa samAdhimAM sthira thaIne zuddhAtmAno anubhava karavo. bhAI ! tAre bhagavAna AtmAnI prasiddhi karavI che ke bahAranI prasiddhi tAre joIe che? digaMbara saMto dharmanA staMbha che. bhagavAna trilokInAthe pharamAvelA dharmarUpe pariNata thaIne aMtara AtmAnA AnaMdarUpe pariNamIne vAta kare che ke tuM tArI paryAyamAM bhagavAna AtmAnI prasiddhi kara. bahAramAM koI tArI prasaMzA kare enuM lakSa choDI de. jagatamAM amArI mahimA vadhe to ThIka. are bhAI! tArI mahimA to aMtaramAM che. arihaMta bhagavAna paNa tArI mahimAnI vAta pUrI karI zakatAM nathI. aho ! evo tuM saccidAnaMda prabhu cho tenI mahimA karavI che ke puNya ane puNyanA phaLanI mahimA karavI che? bahAramAM koI apUrva vastu maLI jAya sAro dIkaro thAya ke lakSmI maLe ke nidhAna maLI jAya tyAM AhAhA, mane bahu maLyuM ! are, choDa e vikalpa. AtmA prApta thAya te apUrva che. bAkI badhuM dhuLa samAna nakAmuM che. ghaNIvAra maLI cUkayuM che. temAM rAjI thavA , jevuM nathI. samyagdarzana-zAnacAritra te AtmAnI prajA che te prajAne prApta karavI e 'apUrva che. 60 varSe dIkaro thAya e apUrva nathI. mumukSu - atyAre to paisA maLyAM to badhuMya maLI gayuM evuM che. pUjya gurudevazrI :- are, paisA to dhULa-mATI che. jyAre mAMdagI Ave, maraNa pathArIe ho tyAre paisA pAse mAgaNI karavI ke AkhI jiMdagI meM tArI pAchaLa vItAvI che have kAMIka mArI madada kara. blaDaprezara vadhI gayuM hoya-mAthuM pharatuM hoya.....are, paisA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ) [ gharamAWAza pravacano kAMIka to madada kara. paisA kahe che ame to jaDa chIe. tArI madada amArAthI na thAya. digaMbara saMto kahe che, prabhu! tArI pratiSThA-baDAI AgaLa bIjI cIjonI baDAI-mahimA tane kema Ave che? choDa e mahimA ane AtmAnI kiMmata kara, mahimA lAva. nijAranI mahimA choDIne paranI mahimA karanArI duniyA AkhI pAgala che. nija zuddhAtmAnI mahimA samajelA samyagdaSTine AkhA jagatano vaibhava kAgaDAnI viSTA samAna tuccha bhAse che. ' are, sarvajJa paramAtmA trilokInAtha vItarAga paramezvara ema pharamAve che ke bhagavAna ! tAro AtmA mArI jevo ja che. tenI baDAI choDIne duniyAnI baDAImAM tuM herAna thaI gayo che. bahAramAM jeTaluM joyuM, je sAMbhaLyuM, je bhogavyuM eTale parane to AtmA bhogavI na zake paNa tenA lakSe thayelA rAgane ane vikalpane bhogavyAM te dekhelA ane sAMbhaLelA bhogonI icchArUpa vibhAvane choDI zuddhAtmAno bhoga kara-anubhava kara. dehadevaLamAM birAjamAna nija zuddhAtmAnI anubhUti svarUpa nirvikalpa zAMtimAM karIne zuddhAtmAno anubhava karavo e ja sAra che. samajANuM kAMI? pahelAM gurugamathI ane zAstrathI AtmAnuM svarUpa jANI le. paNa rAga, puNya, dayA-dAnanA vikalpathI ke zAstranA vikalpathI AtmA anubhavamAM nahi Ave. rAga, puNya, vikalpa ane mananA saMgathI rahita zuddhAtmAnuM anusaraNa karavAthI AtmA anubhavamAM Avaze. mATe tuM sarva vibhAva pariNAmone choDI zuddhAtmAnubhUti kara ane temAM Thara e kahevAnuM prayojana che. siddhanuM svarUpa kahIne paNa AcAryadavano hetu to siddha samAna dravyasvabhAvane oLakhI, temAM TharI abheda zAMti pragaTa karAvavAno Azaya che. jevI siddhanI paryAya che evuM tAruM dravya che. mATe siddhanA jevI paryAya pragaTa karavA mATe tuM rAga ane manano saMga choDI aMtarasvabhAvamAM trATaka lagAvI-daSTi karI, anubhava kara ane temAM TharI jA. e amAro kahevAno Azaya che. zraddhAno evo vajastaMbha khaDo karI de ke bhagavAna akhaMDAnaMda prabhu sanmukha dRSTi, jJAna ane nirvikalpa anubhUtithI ja AtmA prApta thAya bIjo koI upAya nathI. ""jisane pAyA usane dhyAnase pAyA, jisane gumAyA usane rAgaka ekatAe gumAyA" traNakALa traNalokamAM jaina paramezvarano A eka ja mArga che. vAMcavuM nahi, samajavuM nahi, vicAravuM nahi ane mAtra kriyAthI dharma thaI jaze ema mAnIne vyavahArI jIvoe, jIvane ghAMcInA baLadanI jema kriyAmAM joDI dIdho che paNa ema dharma nahi thAya bhAI ! aMtaramAM birAjamAna AtamarAma upara dRSTi lagAvI, rAga rahita nirvikalpa anubhavathI zAMtimAM TharI anubhava kara. e ja eka siddhapada prAptino upAya che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-14 ) [ 77, zrotA -karma kayAM gayA? pUjya gurudevazrI karma jAya karmamAM. karma jaDa che. jaDanI maujudagI jaDamAM ane AtmAnI maujudagI AtmAmAM. baMne svataMtra che. karma kAMI AtmAmAM ghUsI gayA nathI. eka samayanA vikalpanuM paNa AtmAmAM astitva nathI, mATe nirvikalpa dhyAnavaDe ja AtmAnI prApti thAya che. bIjo koI upAya nathI. are, tuM paranI mahimA, baDAI choDa, bhogonI AkAMkSA choDa ane svarUpamAM dRSTi lagAvIne temAM Thara ! tArA svabhAvamAM eka eka guNamAM aciMtya, apUrva, mahAna zakti bharI che. evA anaMta guNasvarUpa vastunI zaktinI mahimA zuM kahevI? tene prApta karavAno eka ja upAya bhagavAne kahyo che. te e ke nirvikalpa anubhUti karIne temAM TharI jA. bhagavAne vyavahAra kahyo che e to nimittanuM jJAna karAvavA mATe kahyo che. zAstra ane satsamAgama vaDe pahelAM vastuno khyAla karI le ane pachI aMtarano upAya karIne anubhava kare to zAstra Adine nimitta kahevAya. aMdarano upAya na kare to e nimitta paNa nathI. aMtara anubhavadRSTirUpa nizcaya pragaTyA vinA vyavahAra paNa na hoya. chaDhALAmAM Ave che ne. 0 "padravyanateM bhina ApameM ruci samyaktva bhalA hai.' daza dohAmAM siddhanuM svarUpa kahe che paNa prayojana to siddha samAna potAnA AtmAnI nirvikalpa anubhUti karIne tame paNa siddha jevI pUrNa dazAne prApta karo e kahevAno Azaya che. vaLI te niraMjana siddha kevA che? ke jemAM dravya, bhAvarUpa puNya-pApa nathI. puNya-pApa karma paNa siddhamAM nathI ane puNya pApa bhAva paNa nathI. siddhanI jema AtmAmAM paNa dravyabhAvarUpa puNyano abhAva che, harakha-zokarUpa, rAga-Sa paNa siddhamAM ane AtmasvabhAvamAM nathI. sudhA, tRSA Adi doSo paNa siddhane nathI ane AtmAne paNa nathI. AvA AtmAnuM dhyAna karIne tuM siddhapada prApta kara e AkhA zAstrano sAra che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtA tIrthakaroe kahelI vAta (saLaMga pravacana naM. 15) yasya na varNo na gandho rasaH yasya na zabdo na sparzaH / yasya na janma maraNaM nApi nAma niraJjanastasya // 16 // yasya na krodho na moho madaH yasya na mAyA na mAnaH / yasya na sthAnaM na dhyAnaM jIva tameva niraJjanaM jAnIhi // 20 // asti na puNyaM na pApaM yasya asti na harSo viSAdaH / asti na eko'pi doSo yasya sa eva nirajano bhAvaH // 21 // trikalam / yasya na dhAraNA dhyeyaM nApi yasya na yantraM na mantraH / yasya na maNDalaM mudrA nApi taM manyasva devamanantam // 22 // zrI paramAtmaprakAza zAstra cAle che. A 19 thI 21 gAthAnA bhAvArthamAM munirAja kahe che ke bhagavAna AtmA, deha, mana, vANI, puNya-pApanA vikalpa, karma AdithI rahita che. evA nija zuddhAtmAnuM svarUpa khyAlamAM laIne, vItarAga nirvikalpa samAdhimAM sthira thaIne teno anubhava kara ! pUrNa zuddha anaMta guNano piMDa evo nija zuddhAtmA rAgAdi vikalpo ane manathI rahita che. evA potAnA AtmAnuM parijJAna karIne--khyAlamAM laIne pachI nirvikalpa samAdhimAM anubhava kara. prathama, satsamAgamapUrvaka zAsvAdhyAya vaDe zuddha AtmAnuM parijJAna kara ke mAro zuddha AtmA zarIra, vANI, mana, karma tathA rAgAdi vikalpothI tadna bhinna paripUrNa zuddha che. evuM jJAna karyA pachI zuM karavuM? -pachI vItarAga nirvikalpa samAdhimAM sthira thaIne AtmAnA garbhamAM paDelAM anaMta atIndriya AnaMdano anubhava kara. bhagavAna AtmA vItarAga nirvikalpa zraddhA-jJAnano ja viSaya che, rAgamAM te jaNAto nathI. vItarAga nirvikalpa samAdhimAM ja teno anubhava thAya che. saMsArathI taddana nirALu tattva che, tene satsamAgama vaDe prathama lakSamAM laIne-khyAlamAM laIne pachI arAgI nirvikalpa samAdhimAM sthita thaIne tenuM dhyAna kare to ja tene nija AtmAno anubhava thaze. bIjI koI rIte nahi thAya. zAMti dvArA zAMtino anubhava thAya tema che. vItarAgI parama zAMti, vItarAga Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-15 ] [ 79 nirvikalpa samAdhimAM anubhavamAM Ave che. bahArathI rAganI maMdatA karavAthI ke dayA, dAna, bhaktinA pariNAmathI zAMtino anubhava thAya tema nathI. yogIndradeva saMta, mahaMta vanavAsI digaMbara muni hatAM temaNe A paramAtmaprakAza banAvyuM che. temAM potAnA prabhAkara bhaTTa ziSyane kahe che ke prabhAkara ! tAruM pUrNa paramAtmasvarUpa tArI pAse ja che. tenuM lakSa karavAthI te tane prApta thaze. zaktirUpa nirdoSa nija parama zuddha paramAtmAnuM dhyAna karavAthI ja zaktimAMthI pUrNa paramAtmAnI vyakti pragaTatA prasiddhatA thAya che. AvA zivasvarUpa nijAnaMdamUrtine ja tame niraMjana paramAtmA jANo. anya koI izvara dvArA banAvelo niraMjana nathI. ajJAnIoe kalpI lIdhuM che ke koI niraMjanadeva che tenI A badhI lIlA che e vAta che ja nahi. je trikALa jJAna, darzana svabhAvavALo che tene ja niraMjana kahevAya che. bIjo koI jagatano kartA-hartA niraMjana nathI. jene rAgAdi melano sparza nathI, karmarUpI aMjana nathI evo nija niraMjanadeva--zuddhAtmA ja upAdeya che. teno anubhava karI tuM zAMtine prApta thA ! bIjo koI zAMtino upAya nathI. have, zAstramAM je dhAraNA, dhyeya, yaMtra, maMtra, maMDala, mudrA Adi vyavahAradhyAnanA viSayo kahyAM che te badhAM dhyAno nirdoSa paramAtmAnI ArAdhanArUpa dhyAnamAM niSedha che ema kahe che. vyavahArazAstromAM ema Ave ke pahelAM Ama ciMtavana karavuM, bhagavAnanI pratimA lakSamAM levI, tene bhagavAna jANavA evo badho je vyavahAra kahyo che te vastunA svarUpamAM nathI ane tenA sAdhanamAM paNa Avo vyavahAra nathI. nija paramAtmAnI ArAdhanArUpa dhyAna vyavahAra sAdhanathI thatuM nathI. azubhabhAvathI chUTI zubhabhAvamAM AvavA mATe e badhA vyavahAra sAdhano zAstramAM batAvyA che paNa AtmAnI ArAdhanAmAM te bilakula sAdhana nathI. vikalpathI prApta thAya evuM vastunuM svarUpa ja nathI. vyavahAra sAdhana paramArthamAM kAma karatuM nathI. aMtara AtmAnA dhyAna kALe kuMbhaka Adi vAyudhAraNA na hoya, jinamaMdira, jinapratimA AdinuM ciMtavana na hoya, to prazna thAya ke jinamaMdira, pratimA, samavasaraNa Adi zenA mATe che ?--te badhuM tenA kAraNe che. dharmIne zubhabhAva Ave tyAre tenA tarapha lakSa jAya che paNa nirvikalpa dhyAnakALe tenuM lakSa paNa na hoya svabhAvanA sAdhanamAM paradravya sahAyaka na thAya. jema, AtmA sivAya bIjA dravyo che kharA paNa te AtmAne svarUpanA sAdhanamAM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o 7 [ paramAtmaprakAza pravacano madadagAra nathI tema, vyavahAra vikalpo hoya che kharAM paNa dharmIne svarUpanA sAdhanamAM te vikalpo sahAyaka nathI. praznaH--vyavahArane paraMparAkAraNa kahyo che ne? pUjya gurudevazrI :--te vyavahAranA vikalpane choDe tyAre nirvikalpa thAya che eTale paraMparA kAraNa kahyuM paNa te bilakula madadagAra nathI. nirvikalpa zAMtinI paryAya ja svabhAvanuM sAdhana che. lokone A ekAMta lAge paNa ekAMta thayA vagara tArI prApti tane nahi thAya bhAI ! prabhu ! tuM kyA guNe ke zaktie adhUro cho ? tuM to anaMta guNe pUro...pUro paramAtmA cho. tAro garbhamAM anaMtA paramAtmA birAje che. prazna : eka AtmAmAM anaMta paramAtmA kevI rIte prabhu ? pUjya gurudevazrI :--prabhu ! tArAmAM anaMtI siddhaparyAyanI khANa che. anAdi zAMta saMsAranI jeTalI paryAya che tenAthI anaMtaguNI sAdi anaMta siddha paryAya tArA dhruva sattvamAM paDI che. rAganI khANa tArAmAM nathI. tArAmAM to siddhadazAnI khANa che. ahIM kahe che ke akSaronI racanA karIne yaMtra banAve che ne! e yaMtra Adi dravyasvabhAvamAM to nathI paNa svabhAvanA sAdhanamAM paNa nathI. svabhAvanI pariNatithI ja svabhAvano patto lAge che. lAkha-karoDa maMtra japavAthI paNa svabhAvano patto na lAge. svanA jJAna sAthe paranuM jJAna paNa pragaTa thAya che eTale sva-52 prakAzaka jJAnamAM A badhAM vyavahArasAdhano jANavAlAyaka che paNa Azraya karavA lAyaka nathI. dharmIne rAgAdi vyavahAranuM jJAna barAbara thAya paNa tene svabhAvanuM sAdhana na mAne. jene vyavahAra sAdhananI mahimA che tene dravyanI ane nirmaLa paryAyanI mahimA ja AvI nathI. tene caitanyaprabhunI mahimA ja nathI. eka samayanI jJAnanI paryAyamAM cha dravyano nirNaya karavAnI tAkAta che. paNa e paryAya jevaDuM ja dravya nathI. cha dravyanuM paNa yathArtha jJAna kyAre kahevAya ? ke jyAre pote jIvadravya potAnA jJAnathI jJAnanuM svasaMvedana kare tyAre tenA svapaprakAzakazAnamAM cha dravya saheje jaNAya tyAre tene jANyA kahevAya. (svanA jJAna vagara paranuM jJAna paNa yathArtha nathI.) are ! nija paramAtmAnI zuM nidhi che ane zuM enI mahimA che e vAta paNa A jIve kadI prItithI sAMbhaLI nathI. svabhAvamAM eka vikalpa mAtrano paNa abhAva che. svabhAvamAM to vikalpa nathI paNa svabhAvanA sAdhanarUpa nirvikalpa paryAyamAM paNa teno abhAva che. yaMtra, maMtra, jalamaMDala Adi Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-16) / 81 pavanabheda nathI, gAruDamudrA Adi paNa nathI. svabhAvamAMthI ja svabhAvanuM sAdhana pragaTa thAya che. bahAramAM kyAMya svabhAvanuM sAdhana nathI. dravyArthikanayathI avinAzI tathA anaMta jJAnAdi guNarUpa Avo paramAtmadeva jANo. anyane tame paramAtmA na jANo. atIndriya AtmikarasanA AsvAdathI jillA indriyano rasa viparIta che. mATe te prabhAkara ! tuM jihvA indriyanA viSayano moha choDI atIndriya AnaMdano anubhava kara. e atIndriya AnaMdanI paryAya ja AtmAne sAdhe che. bhagavAna AtmAno zuddha svabhAva nirmoha che. jemAM para taraphanI sAvadhAnIrUpa vikalpano trikALa abhAva che evA nirmoha svabhAvathI viparIta mohabhAvane choDIne te ziSya ! tuM svarUpanI sAvadhAnIthI AtmAno anubhava kara. bhagavAna AtmA vitarAga akaSAya zAMtarasanI zItaLa...zItaLa zilA che ane moha che te AkuLatAnI agni che, tene choDI tuM zItaLa svabhAvano anubhava kara. barapha jema zItaLatAnI zilA che tema bhagavAna AtmA zAMta zItaLarasanI dhruva zilA che. kevo che bhagavAna AtmA? rAga rahita vItarAga sahaja parama samarasI svabhAvarUpa che. samatA...samatAno piMDa che. tIrthakaragotrane yogya zubhavikalpano aMze paNa jemAM nathI. je bhAvathI tIrthaMkaragotra baMdhAya e bhAva paNa kaSAyanI jvALA che. teno samatAsvabhAvI AtmAmAM abhAva che tethI rAganA avalaMbana vaDe vItarAgasvabhAvanI sAdhanA thaI zakatI nathI. samatA eTale arAga-adveSa-vItarAga samarasa svabhAvano zAMtarasa vaDe anubhava karavo tezAMtarasathI trikALa zAMtarasano anubhava kara. vikalpa che e to azAMti che. mana, vacana, kAyAthI bhoganuM karavuM. karAvavuM ane anumodavuM e nava prakAranA kazIlane choDI, nirvikalpa samAdhinA ghAtaka mananA saMkalpa-vikalpano tyAga karI, he prabhAkara ! tuM zuddhAtmAno anubhava kara. nirvikalpa samAdhisvarUpa AtmAnI sAdhanA nirvikalpa samAdhi vaDe ja thAya che. temAM mananA saMkalpa-vikalpa samAdhinA ghAtaka che mATe teno tyAga kara. vyavahAranayathI dayA, dAna, vrata, bhaktinA pariNAmane AtmAnA sAdhaka kahyAM che e mAtra nimittanuM jJAna karAvavA mATe che. je kharekhara bAdhaka che tene sAdhaka kahe e vyavahAranayanuM lakSaNa che. vyavahArathI nizcaya thAya. bhagavAnanI bhakti karatAM karatAM samyagdarzana thaI jaze, paramAtmAnA darzana karavAthI ane mahAvrata pALavAthI cAritra thaI jaze e badhI vAto choDI de bhAI ! vikalpa to dharmanI paryAyano ghAtaka che. svabhAvanI dRSTinI bhUmikAmAM dharmIne Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 ] [ paramAtmaprakAza pravacano paramAtmA kevA che ? paramAtmAnI vANI zuM kahe che ?--evA badhAM vyavahAranA vikalpo jarUra Ave che paNa te dharma nathI, tene dharma kahevo te vyavahAra che. vyavahArane jema che tema jANavAmAM doSa nathI. AkhA lokAlokane jANavo e to vyavahAra che mATe jJAna thAya che jIvano sva-paprakAzaka svabhAva che. paNa lokAloka che, ema nathI. jJAna karavuM te jIvano potAno svabhAva che. ahIM to mAkhaNanI--tattvanI vAta kahevAya che. bhagavAna AtmAnI aMtara anubhUtinI guphAmAM jaIne teno anubhava kara, saMkalpa vikalpano tyAga kara. A ja vAta bIjI jagyAe paNa kahI che ke indriyomAM jIbha prabaLa hoya che, jJAnAvaraNAdi ATha karmomAM moha karma baLavAna hoya che, pAMca mahAvratomAM brahmacaryavrata prabaLa che ane traNa guptiomAMthI manogupti pALavI kaThaNa che, A cAra vAto muzkelIthI prApta thAya che. AgaLa AvyuM ne, jihvAindriyanA rasane choDa, para taraphanA jhukAvarUpa mohane choDa. A choDavuM kaThina che paNa azakya nathI. moha ane indriyonA rasane choDI svabhAvane 2 sAdhavo temAM mahAna anaMta puruSArtha che. are, duniyA rADa nAMkhe che ke bhagavAnanI divyadhvanithI AtmAnuM jJAna na thAya? jinavANIthI AtmajJAna na thAya ? na thAya ema kahenArA jaina nathI. to ahIM kahe che ke jinavANIthI AtmajJAna thAya ema mAnanArA jaina nathI. divyadhvanithI AtmA agocara che' A sonagaDhavALAnI nahi paNa anaMta tIrthaMkaronI kahelI vAta che. AtmAnuM svarUpa, veda eTale bhagavAnanI divyadhvani, zAstra eTale muninI vANI ane indriyAdi paradravyathI agocara che. eka vItarAga nirvikalpa samAdhimAM ja AtmAnuM svarUpa gocara che--pratyakSa thAya che. A yogIndradeva paramAtmaprakAzamAM kahI gayA che ke AtmA bhagavAnanI divyadhvanino viSaya nathI. A vAta kAMI gupta rAkhavA mATe nathI kahI gayA. divyadhvanithI AtmA prApta thato nathI mATe divyadhvani ja na sAMbhaLavI ema na hoya. jyAM sudhI svarUpamAM sthiratA na thAya tyAM sudhI bhagavAnanI vANI sAMbhaLavAno vikalpa gaNadharane paNa Ave che to bIjA kone na Ave? paNa te vANI ane vikalpano AtmA viSaya nathI. e nizcaya che. vANI sAMbhaLavAnA lakSathI, samajavAnA vikalpathI AtmA prApta na thAya. bhagavAna AtmArnA dhyAnathI AtmA pratyakSa thAya. jIvone AtmAnA svarUpanI to khabara nathI paNa te kaI rIte paryAyamAM prApta thAya te paNa khabara nathI. mumukSu :--AtmA evo guptarUpa che ke pakaDAto nathI. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-12 ) [ 83 pUjya gurudevazrI :-guptarUpa paNa che ke nahi? vidyamAna che ke avidyamAna? chato che ke achato? arUpI chatAM mahAna AnaMdakaMdanuM astitva che. te kema prApta na thAya? thAya ja. bhagavAnanI vANIthI AtmA gamya thato nathI. svasaMvedana jJAnamAM AtmA gamya thAya che. samayasAranA pahelAM kaLazamAM kahyuM ke, "svAnubhUtyAcakAsate'. potAnI nirmaLa svasaMvedanarUpa anubhUtimAM AtmA pragaTa thAya che anubhavamAM Ave che. samavasaraNamAM to A jIva anaMtavAra jaI Avyo, sAkSAt bhagavAnanI vANI anaMtavAra sAMbhaLI-parasattAvalaMbI jJAnamAM bhagavAnanI vANI grahaNa karI paNa AtmajJAna na thayuM. zuM AtmA eTalo parAdhIna che ke paradravyathI svadravyane jANe? zuM svabhAvamAM evI koI yogyatA che ke paradravyanI (sahAyatAthI potAne jANe ? nahi..nahi. svaparyAyathI ja svane jANe evI tAkAtavALo AtmA che. siddhagirithI to zuM paNa sAkSAt siddhanA lakSathI paNa AtmAnuM jJAna na thAya. paradravyathI nahi, paradravya taraphanA vikalpathI nahi ane paralakSI kSayopazamajJAnathI paNa AtmajJAna kadI thatuM nathI. sammadazikhara potAno AtmA che. sammadazikharanA zikhara upara anaMtA tIrthakaro dhyAna karIne mukti pAme che ne ! AtmAnA dhruva zikhara upara dhyAna karIne AtmA paramAtmA thAya che. AtmA ja kharo sarmedazikhara che. loko AvuM sAMbhaLIne pokAra kare che paNa are prabhu, tuM pokAra karIne tArI pAmaratAne prasiddha na kara. tArI prabhutAne prasiddha kara ne ! huM paranA avalaMbanathI jaNAuM * tevo nathI. huM mArAthI mane jaNAuM evo chuM ema nakkI kara. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanI divyadhvanithI paNa agocara bhagavAna AtmA (saLaMga pravacana naM. 16) vedaiH zAstrairindriyaiH yo jIva mantuM na yAti / nirmaladhyAnasya yo viSayaH sa paramAtmA anAdiH ||23|| zrI paramAtmaprakAzanI A 23mI gAthA cAle che. temAM yogIndradeva zuM kahe che? ke--AtmA bhagavAnanI divyadhvanino paNa viSaya nathI. parama brahma zuddha AtmA sAkSAt kevaLIbhagavAnanI vANIno paNa viSaya nathI. kAraNa ke bhagavAnanI vANI paradravya che. paradravyanA laze UThatAM vikalpano paNa AtmA viSaya banato nathI. to pachI prazna thAya ke AtmA divyadhvanino viSaya nathI to bhagavAnanI vANI to nirarthaka gaI ne! bhAI ! sAMbhaLavAno vikalpa nimittarUpe hoya. teno niSedha nathI paNa vANI sAMbhaLavAno vikalpa nija svabhAvane pakaDavAnuM sAdhana nathI ema kahevuM che. bhagavAna AtmA nirAkuLa caitanyadeva vANIno viSaya bane evo teno svabhAva nathI ane vANInuM sAmarthya nathI ke e bhagavAna AtmAne viSaya banAvI zake. svabhAvanI nirvikalpa zraddhA, nirvikalpa jJAna, nirvikalpa zAMti ane samAdhino ja AtmA viSaya che. AtmA paramAtmA samAna che te divyadhvanino viSaya kema bane ? e to potAnA zraddhA, jJAna, zAMti ane samAdhino viSaya che. loko mazkarI kare ke juo to, zAstrathI paNa AtmA na samajAya ema kahe che. bhAI ! zAstramAM ja Ave che ke zAstramAM ramatI buddhi vyabhicAriNI che. to loko kahe juo vANIne vyabhicArI kahe che. are, vANI vyabhicArINI nathI. vANI para che tenA tarapha lakSa jAya che eTalo zubha vikalpa che te vyabhicAra che. svabhAvanI jAta nathI. bhagavAna AtmA mana ane indriyono paNa viSaya nathI. manamAM UThatAM vikalpo ke mUrtika jaDa indriyo vaDe AtmA jANI zakAya nahi. pahelAM zraddhAmAM barAbara cokkasa nirNaya to karo ke bhagavAna AtmA vANI, zAstra, mana ke indriyAdino viSaya nathI, e to mAtra nirvikalpa zraddhA, jJAna, zAMtinI paryAyano viSaya che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-16 ] [ 85 zrotA H--zAsrasvAdhyAyathI nirjarA thAya ema kahyuM che ne? pUjya gurudevazrI :--svarUpanA Azraye jeTalI ekAgratA thAya teTalI ja nirjarA che. zAstra taraphano vikalpa che e to puNyabaMdhanuM kAraNa che. indriya ane mana to vikalparUpa che. te mUrtika padArthane jANe che; tenA vaDe amUrtika ane nirvikalpa AtmA kevI rIte jaNAya ? aMtara taraphanI nirmaLa zraddhA, jJAna ane zAMtinA ekAgra dhyAnamAM ja bhagavAna AtmAno anubhava thAya che. bhagavAna AtmA nirmaLa dhyAnano ja viSaya che. viSaya kaho, dhyAnathI pratyakSa kaho, dhyAnagocara kaho, badhuM eka ja che. veda--bhagavAnanI divyadhvani, zAstra, mana ane indriyathI AtmA agocara che. eka nirvikalpa dhyAnamAM ja AtmA gocara che--anubhava thavA lAyaka che. AtmA nirmaLa paryAyano ja viSaya che. bhagavAna AtmA Adi--aMta rahita--anAdi anaMta paramAtmA che, te dhyAnano viSaya che. dhyAna eTale zuM? ke cidAnaMda vastumAM ekAgratA tenuM ja nAma dhyAna che. AvA nirmaLa dhyAnamAM ja AtmA gocara che. AtmA dhyAnagamya che. pAMca prakAranA AsravothI rahita che. mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane yoga--A pAMca prakAranA Asrava che, te jIvanI ja vikArI paryAya che paNa AtmasvabhAvamAM teno abhAva che. bhagavAna AtmA Asrava rahita che tethI te eka samayanI vikArI Asrava paryAya vaDe paNa jaNAto nathI. AtmA potAnA anaMta jJAna, darzana svabhAvathI astirUpa che ane AsravathI nAstirUpa che. bhagavAna AtmA nitasvarUpa che. bhrAMti eTale mithyAtva, te to Asrava che. AtmA to samyak zraddhA jJAna svabhAvI che. temAM Asavano abhAva che. to je jenAthI rahita hoya tenA vaDe kema prApta thAya? na thAya. AsavathI AtmA prApta na thAya. anaMta guNa sampanna prabhu mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane yogarUpa AsravathI bhinna che. te bhinna bhAvathI AtmA kema jaNAya ? teno viSaya AtmA na bane. zuddhAtmA paramAnaMda zuddha svabhAva che te AnaMda AdinI paryAyano viSaya bane. zrotA :vartamAnamAM AtmA AsravathI bhinna che ? pUjya gurudevazrI :--sAta tattva che ne ! jIva judo, ajIva judo ane Asrava paNa judo che. tenA vaDe AtmAnuM jJAna na thAya. AtmA Asavano viSaya na thAya. jJAnano ja AtmA viSaya bane. samyak jJAnano viSaya AtmA thAya. zuddhAtmAnA jJAnanI sAthe AnaMda paNa pragaTa thAya che te nityAnaMda sukhAmRta pariNata svarUpanA dhyAnathI AtmAnI prApti thAya che. loko to vyavahAraratnatrayathI AtmAnI prApti thavI mAne che. are bhAI! vyavahAra to parAzrita che, tenAthI AtmA prApta na thAya. A Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] badhuM pahelAM zAMtithI vAta sAMbhaLI, samajIne nirNaya karavo joIe. sAMbhaLa to kharo! prabhu ! tArI cIja to nirmaLa AnaMdakaMda che. temAM ajIva ane Asavano to trikALa abhAva che. zuddha nirmaLa AtmasvabhAvanI dRSTi, jJAna ane sAthe je nirvikalpa AnaMda pragaTa thAya che te saMvara, nirjarA che. saMvara, nirjarA che te ja nizcaya samyagdarzana--jJAna-cAritra che. je svarUpe zuddha vastu che tenI dRSTi, jJAna sahita aMtara ekAgratA karatAM nirvikalpadhyAna pragaTa thAya che. AvA nirvikalpa dhyAna vaDe nija svarUpanI prApti thAya che. [ paramAtmaprakAza pravacano vANI, zAstra, indriya ke mananA lakSe AtmA prApta thato nathI paNa potAnA nirvikalpa dhyAna vaDe AtmA prApta thAya che. loko A vAta sAMbhaLIne rADa pADe che ke 'jinavANIthI lAbha na thAya ema mAnanArA jaina nahi', jinavANI paradravya ? --hA. anaMtavAra paradravya, ane paradravyano AtmA viSaya nathI. bhagavAna AtmA to dhyAnagamya che. bIjo koI AtmaprAptino upAya nathI. AmAM koI vastuno lopa thato nathI. jema vastunuM svarUpa che tema ja rahe che. jyAre svarUpamAM ekAgratA na hoya tyAre vikalpa hoya, nimitta hoya, paradravya hoya, tenA tarapha lakSa hoya, badhuM hoya paNa AtmA tenAthI agamya che e vAta nakkI che. AtmA zAsragamya nathI to ArttadhyAnamAM to AtmA gamya kyAMthI thAya? AtmA zAstragamya nathI. digaMbara saMtono A pokAra che. nAgA bAdazAhathI AghA evA saMto ja AvI vAta kahI zake. ajJAnInI tAkAta nathI ke AvI vAta kahI zake. zAstra ema kahe che ke tuM amArA taraphanuM lakSa choDI de, vikalpanuM lakSa choDI de. svabhAvanuM lakSa kara. zAstra sAMbhaLIne zuM karavuM?-ke zAstra kahe che ajIvathI to AtmAnuM zAna na thAya, mithyAtvAdi pAMca AsravathI paNa AtmAnuM jJAna na thAya. zAstrathI ke vikalpathI paNa na thAya ane zAstra sanmukhanA jJAnathI paNa AtmA prApta thato nathI. eka nija svabhAva sanmukha lakSa karavAthI--svabhAvanA jJAnathI AtmA prApta thAya che ema zAstra kahe che. mATe zAstra sAMbhaLIne AtmAnuM jJAna ane dhyAna kara to temAM zAsra nimitta thayuM kahevAya. AhAhA...tuM nirmAlya nathI. tuM mAlavALo cho prabhu! tuM pAmara nathI prabhu cho. lAkaDInA sahArAnI jema amArA sahAre tane jJAna thAya evo tuM parAdhIna nathI ema zAstra ane sarvajJa kahe che. bhagavAna sarvajJa kahe che...zAstra kahe che... gaNadhara kahe che...saMto kahe che ke paralakSI vikalpa, paralakSI nimitta ke paralakSI jJAnathI tAruM jJAna na thAya. tAruM jJAna tArA dhyAnathI thAya. paNa jIvane anAdithI bhIkha mAMgavAnI Teva paDI gaI che eTale pa2 tarapha apekSA rAkhe che tethI kahe che bhAI! bhIkha mAMgavI e tAruM kAma nathI. tArI zaktinI mahimA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-16 / [ 87 tane kahIe chIe e paNa tane besatI nathI ? tAruM sAmarthya tane rucatuM nathI? ame kahIe chIe chatAM svIkAra karato nathI to te amArI vAta mAnI ja nathI. ame kahIe chIe ke amArA avalaMbane tAruM kArya nahi thAya. tAro bhagavAna AtmA amArA avalaMbane prApta thAya tevo nathI. ekalI cidAnaMdanI mUrti, vIrya eTale baLanI mUrti, jJAnanI mUrti, zraddhAnI mUrti evI anaMtaguNanI eka mUrti bhagavAna AtmA amArA AdhAre prApta na thAya ema zAstra dvArA sarvajJadeva ane saMto kahe che. paNa paralakSa choDIne svalakSa nathI karato eNe bhagavAnanI vAta kyAM mAnI? prabhu ! tArI cIjamAM eTalI tAkAta che sAmarthya che evA svabhAvasaMpanna tuM cho ke paranA avalaMbanathI tuM prApta na thA. tArA jJAna, AnaMda, zraddhA ane zAMtithI tuM prApta thA evo tAro svabhAva che. ema sarvajJadeva kahe che, zAstro kahe che. kuMdakuMda AcAryadava kahe che, saMto kahe che tenI ekavAra hA to pADa! hA pADatAM lata lAgI jaze eTale hAlata thaI jaze ane nA pADIza to AtmA prApta nahi thAya. bhagavAna sarvajJa vitarAgadeve so IndronI upasthitimAM samosaraNamAM je kahyuM e ja zAstromAM AvyuM ane e ja saMto kahe che. A zAstra pokAra kare che ke tAruM sAmarthya sat nuM sattva evuM che ke parAvalaMbI vikalpa ke parAvalaMbI jJAnathI e prApta na thAya. svabhAvanA jJAna, zraddhA ane zAMti dvArA ja AtmA prApta thAya evo AtmAno svabhAva che. je koIe AtmA prApta karyo teNe dhyAnathI ja AtmA meLavyo che, zAstrathI, | vikalpathI, dehathI, vANIthI, tIrthaMkarathI ke saMtothI AtmA prApta karyo nathI, dhyAnathI ja prApta karyo che. zrotA alaukika vAta Apa karo cho. pUjaya gurudevazrI AtmAnuM svarUpa ja alaukika che to tenI vAta alaukika ja hoya ne ! dravyasaMgrahanI 47mI gAthAmAM Ave che ke nizcaya ane vyavahAra baMne mokSamArga dhyAnathI ja prApta thAya che. nirmaLa paryAyanA sAmarthyathI ja paryAyavAna dhyAnamAM Ave evuM tenuM svarUpa che. zAstra sAMbhaLavuM e to dhyAnano upAya che. zAstra evuM saMbhaLAve che ane zrotA evuM sAMbhaLe che ke zAstranA avalaMbanathI AtmA prApta na thAya paNa potAnA avalaMbanathI ja AtmA prApta thAya. ekalo dhruva paramAtmA-mahAna AtmA siddhathI paNa bhinna mahAna AtmA che. siddha to siddhanA potAne mATe mahAna che, paNa potAne mATe mahAna potAno AtmA che, siddha nahi. AgaLa 24mI gAthAmAM Avaze ke AtmA pote ja sarva vAte paripUrNa che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] [ paramaprakAza pravacano Avo mAraga koI mahAna puNyano yoga hoya to sAMbhaLavA maLe ane eTalo kSayopazama hoya to samaje. temAM A sAMbhaLavA maLyuM ke amArA taraphanA lakSathI tAruM jJAna nahi thAya. AvuM jJAna thAya tyAre tene upakArano vikalpa AvyA vagara raheto nathI. * sarvazanI divyadhvani, saMtonI vANI, zAstra badhAM eka ja vAta kahe che bhAI! tuM tArI mahimA ghaTADIne ochI AMkIne tArI mahimA karavA mAMga e kyAMthI thAya ! paranI mahimAthI tArI mahimA kyAMthI thAya? tArA svabhAvamAM jJAna AnaMda bharyo che tenuM lakSa kara to jJAna, AnaMda prApta thAya. paranA lakSe jJAna, AnaMda kyAMthI thAya? AtmAnI tAkAta ochI mAne teNe AtmAne mAnyo ja nathI. svabhAva to jevo che tevo ja che paNa dRSTi kare tyAre anubhavamAM Ave paNa loko anya mArge AtmaprApti mAnIne vRthA kleza kare che. dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa karatAM karatAM ekavAra beDo pAra thaI jaze ema mAnIne karyA kare che tenA dehano to abhAva thaze paNa vikArano abhAva thaIne beDo pAra nahi thAya. citUpamAM pariNAma lagAo" A divyadhvanino sAra che. yaza tilakapu-zAstramAM kahyuM che vItarAganI vANI anya che ane AtmA anya che pAMDitya anya che ane AtmA anya che. aho AtmA to rAgarahita, nayapramANa rahita nirvikalpa tattva che. mAtra AnaMdasvarUpa che. te tarapha lakSa lagAvavuM ane jJAna karavuM te mokSano upAya che. loko anya mArge lAgelAM che ane mArga koI judo che. loko to vyavahAranA vikalpamAM, kriyAkAMDamAM, bahAranA zAstra bhaNataramAM lAgI rahyAM che paNa mArga koI judo che. zAstrabhaNatara upAdeya nathI paNa zAstramAM kahelo artha zuddhAtmA te upAdeya che A 23mI gAthAno sArAMza thayo. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAlayanI jema dehAlayamAM birAjatA paramAtmA (saLaMga pravacana naM. 17) kevaladarzanajJAnamayaH kevalasukhasvabhAvaH / kevalavIryastaM manyasva ya eva parAparo bhAvaH // 24 // etairyukto lakSaNaiH yaH paro niSkalo devaH / sa tatra nivasati paramapade yaH trailokyasya dhyeyaH // 25 // yAdRzo nirmalo jJAnamayaH siddhau nivasati devaH / tAdRzo nivasati brahmA paraH dehe mA kuru bhedam // 26 // zrI paramAtmaprakAza graMthanI 23 gAthA pUrI thaI. 24mI gAthAmAM munirAja kahe che ke A AtmA anaMtaguNa saMpanna padArtha che paNa te zAstragamya nathI. zAstra che te paradravya che. tenAthI je jJAna thAya che te paNa paralakSI jJAna che, tenAthI AtmAnuM jJAna thatuM nathI. mATe AtmA zAstragamya nathI. bhagavAna AtmA indriyagamya nathI, zAstragamya nathI. AtmA potAnA svabhAvanI dRSTi ane jJAnamAM gamya thAya che. arAgI dRSTi, arAgI jJAna ane arAgI zAMtimAM Atma gamya thAya tevo che. AtmA rAgamAM ke vikalpamAM gamya thAya tevo nathI. udayabhAvathI paramapariNAmikabhAva dRSTimAM AvI zakato nathI. nirvikArI dharmadhyAnanI paryAyamAM ja AtmA prahaNa thAya che--gamya thAya che anubhavamAM Ave che. kevI che te paryAya ? ke jeNe bhagavAna pUrNAnaMda prabhunuM lakSa karyuM che evI dharmadhyAnarUpa paryAyamAM AtmA gamya thAya che. sAkSAt bhagavAna ahata devathI paNa AtmAnuM jJAna thatuM nathI, guruthI paNa thatuM nathI ane zAstrathI paNa AtmAnuM jJAna thatuM nathI. vItarAga zAMtinuM biba bhagavAna AtmA vItarAgI zAMtimAM ja gamya thAya che. te sivAya AtmA prApta karavAno bIjo koI upAya nathI. mATe ja tenuM vizeSa svarUpa haju 24mI gAthAmAM kahe che. ahIM siddhanA svarUpanuM varNana karIne kahe che ke jevA siddha che tevo ja tuM cho. dareka AtmA siddha samAna che. AtmA eka vastu che to teno koI trikALI svabhAva paNa hoya ne ! svabhAva vagaranI vastu kadI na hoya. vidyamAna tattvamAM teno trikALI svabhAva vidyamAna ja hoya. A svabhAva paryAyamAM pUrNa pragaTa thAya tene siddhabhagavAna kahevAya. jevA siddha che tevA ja dareka AtmA che. siddhabhagavAnamAM ane AtmAmAM kiMcit phera nathI. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] [ paramAtmaprakAza pravacano prabhu ! A siddhabhagavAna ane tenA jevA ja nija AtmAnuM svarUpa khyAlamAM kevI rIte Ave ? ke zuddha, sahajAnaMdamUrti pUrNa dravyasvabhAvanI aMtaradRSTi kare tyAre ja siddha ane siddha samAna AtmAnuM svarUpa khyAlamAM Ave. siddhabhagavAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana paryAyamaya che ane zuddha AtmA kevaLa mAtra jJAna--darzanamaya che. bhagavAna pragaTa kevaLajJAna--darzananI paryAyamaya che ane AtmA guNamayasvabhAvamaya che. te svabhAva asahAya che tema siddhabhagavAnanI pragaTa paryAya paNa asahAya che tene koInI sahAya--madadanI jarUra nathI. bhagavAna AtmA nirvikalpa zAMti samAdhisvarUpa che ane siddhabhagavAnane paryAyamAM paNa nirvikalpa zAMti samAdhi pragaTI gaI che. bhagavAna AtmA ane siddhabhagavAna sarva vAte paripUrNa che.-pote bhagavAna AtmA sukhasvarUpa che chatAM bahAramAM, rAgamAM sukha zodhavA jAya te kyAMthI maLe ? bhaktimAM--stavanamAM paNa Ave che ke 'tuM saba bAte pUrA.' tAre kAMI bahAra zodhavAnI jarUra nathI. muktimAM--siddhAlayamAM siddha paramAtmA birAjamAna che ane deha devAlayamAM A paramAtmA birAjamAna che. AgaLanI gAthAmAM Avaze ke jevuM siddhAlaya che tevuM ja dehAlaya--deharUpI maMdira che. siddhAlayamAM anaMtA pragaTa siddha paramAtmA birAje che to deharUpI devAlayamAM anaMtaguNa saMpanna bhagavAna AtmA birAje che. temAM dRSTi karavAthI AtmA paryAyamAM pragaTa thAya che. siddhabhagavAna upara dRSTi karavAthI AtmA pragaTa thato nathI. haraNanI DUMTImAM kastUrI hoya che chatAM te bahAra zodhe che tema bhagavAna AtmA pote deharUpI devAlayamAM birAjamAna hovA chatAM bahAra zodhe che to kyAMthI maLe ? atIndriya parama AnaMdasvarUpa, anaMta guNanI pUrNa paryAyanI racanA karavAvALuM parama behada vIryasvarUpa evA aciMtya anaMta guNasvarUpa siddhabhagavAna che evo ja A AtmA che. paM. banArasIdAsajI baMdha adhikAramAM kahe che ne, mero dhanI nahi dUra dezAMtara, mohimeM hai mohi sujata nIke.' mAro dhaNI zuddha AtmA kyAMya dUra dezAMtara ke parvatAdimAM nathI, mAro AtmA puNya pApanA vikalpathI paNa rahita aMtaramAM birAjamAna che te mane mArI paryAyamAM bhalI rIte g2Aya che. zuddhabhAvamAM sthira na rahI zakAya tyAre zubhabhAvamAM azubhathI bacavA mATe bhagavAnanI bhakti Adino bhAva tenA kALe Ave che paNa teno artha evo nathI ke bhagavAna mane mAro zuddha AtmA Ape che ke zubhabhAvathI AtmA prApta thAya evo paNa artha nathI. pahelI coTe ja nakkI thavuM joIe ke mAro dehAtIta, manAtIta bhagavAna AtmA aMtaradRSTimAM ja pragaTa thAya. AtmA to abaMdha muktasvarUpa che. vastune vaLI baMdha kevo ! Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-17 ) [ 91 vastu trikALa muktasvarUpa che to baMdhana rahita mukta-arAga-vItarAga pariNAmamAM AtmAno anubhava thAya che. te sivAya anubhavano bIjo koI upAya nathI. | vikalpathI AtmA pakaDAya ema mAnanAro to pAmara che. vikalpa, je AtmAthI viruddha svarUpa che--duzmana che tenA vaDe AtmA prApta karavA mAMge che, te dumanane vaza thaI gayelo pAmara che. teNe to paramAtmAne pAmara mAnI lIdho. aho ! AtmA to anaMta jJAna, darzana, vIryasaMpanna prabhu che. bhagavAna ahaMdu deva utkRSTa che tenAthI paNa siddhabhagavAna utkRSTa che, tenAthI paNa utkRSTa potAno dravyasvabhAva che. te koI paranI sahAyathI prApta thAya tevo nathI. kema ke bhagavAna siddhanuM lakSa karavAthI paNa AtmA prApta thato nathI, e to potAnA svabhAvanI ArAdhanAthI ja prApta thAya tevo che. are ! paramAtmasvarUpa zuM che, temAM kevI kevI zakti bharI paDI che, tenA svabhAvanI aciMtyatA kevI che teno A jIve kadI khyAla paNa karyo nathI. kema ke jJAna, darzana, viryAdinA je pragaTa aMzo-paryAyo che tenuM valaNe AkhuM para tarapha ja cAlyuM gayuM che. anAdithI jIvanI A dazA che. je vartamAna pragaTa aMzo che te, jenA che tenI sAthe joDavAne badale ajJAnI e aMzo jenA nathI evA para nimitto sAthe joDe che. jJAnanA aMzamAM rAga nathI ane rAgamAM jJAnano aMza nathI chatAM ajJAnI jJAnane rAgamAM joDe che. kharekhara jJAna kono aMza che ema dRSTi kare to pUrNAnaMda, jJAnasvarUpa AtmAno patto lAgI jAya. paNa anAdikALathI jIve potAnuM lakSa ja karyuM nathI. lakSa to nathI karyuM paNa A mAro AtmA ja lakSa karavAlAyaka che evo nizcaya paNa kadI karyo nathI. bhagavAna AtmA baraphanI akaSAya zAMtarasanI zilA che. vartamAna aMzamAM zAMti nathI, AnaMda nathI paNa AkuLatA che, te kyAMthI Ave che? addharathI Ave che? AkuLatA paNa akaSAya svarUpane jAhera kare che. jJAnanA aMza vaDe AkhA aMzIne jANI zakAya che. ' are jIvane potAne potAnI kiMmata nathI ane dehanI, rAganI, hIrA-mANekanI kimata Ave che. kimata karavAvALAne potAnI kiMmatI cIjanI mahimA nathI AvatI ane jaDa-dhULa-mATInI kiMmata Ave che. bhAI ! tArA svabhAvanI kiMmata karyA vinA, svabhAvanuM lakSa karyA vinA tane kadI zAMti nahi thAya. AzA auranakI kyA kIje, jJAna sudhArasa pIje..." siddhabhagavAnanI paNa AzA karavAnI nathI. huM to siddhathI paNa utkRSTa chuM. mAro svabhAvanA lakSe mane zAMti thaze ema pahelAM nakkI to kare Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 ) / gharamAWkAza pravacano A 24 gAthA pUrI thaI. have 25mI gAthAmAM kahe che ke traNalokamAM vaMdana karavA yogya zuddhAtmA kahyo che te ja lokanA agrabhAgamAM birAje che. siddhabhagavAna vyakti paramAtmA che ane AtmA avyakta paNa dravyasvabhAve paramAtmA che, tenuM lakSa karIne dhyAna karavuM te vyakti siddha paramAtmA thavAno upAya che nija paramAtmAnI sanmukha jaI temAM ekAgra thavuM te pragaTa paramAtmA thavAno upAya che. traNalokamAM je ArAdhya che evA siddhaparamAtmA lokanA agrabhAgamAM birAjamAna che. tenAthI AgaLa dharmAstikAya nathI mATe siddhabhagavAna AgaLa jaI zakatAM nathI ema kahe che to teNe siddhabhagavAnane paNa parataMtra TharAvyAM. bhAI ! siddhabhagavAna parataMtra nathI, svataMtra che. siddhabhagavAnanI tyAM ja sthira thavAnI yogyatA che. dharmAstikAya nathI e to nimittanuM jJAna karAvavA mATenI vAta che. traNalokanA nAtha siddhabhagavAnane Adarza banAvIne huM siddha jevo ja chuM ema dRSTi karavI. harino mAraga che zUrAno, nahi kAyaranA kAma jo ne." hari eTale AtmA. je pApanA oghane hare tene hari kahevAya. prathama paheluM mastaka mUkI, vaLatAM levuM nAma jo ne.... svabhAva tarapha prathama pUrI arpaNatA AvyA vagara svabhAva sanmukha gati-ruci thatI ja nathI. paMcAdhyAyamAM pATha che ke "pApa moSa harati rUtti hara' ajJAna ane mithyAtvanA pApanA oghane haNe te hari che. are ! jIve potAnA darabAramAM kevA kevA prakAranI keTalI keTalI zaktizALI vastu bharI che tenuM lakSa kadI karyuM nathI; are, tenI vAta paNa rucithI sAMbhaLI nathI. A 25mI gAthAmAM, jevuM siddha paramAtmAnuM svarUpa kahyuM che te samAna AtmAnuM svarUpa che e ja upAdeya che, ema kahyuM che. jenA eka eka guNonuM anaMta sAmarthya che evA akhaMDa dravyanA sAmarthyanuM zuM kahevuM evo sAmarthyavAna nija AtmA ja upAdeya che. siddhabhagavAnane to ahIM bAda karyA che, kema ke siddhabhagavAnanA lakSathI siddha thavAtuM nathI. to jenA lakSathI siddha thavAya che evo nija AtmA ja potAnA mATe utkRSTa che ema ahIM kahevuM che. je svarUpa samajyA vinA, pAmyo du:kha anaMta, samajAvyuM te pada namuM, zrI sadaguru bhagavaMta. amAro sadguru sAhebo paramAtmA amArI pAse che te kyAMya gayo nathI. anaMta guNano sAheba prabhu koI pAse hAtha joDavA jAya ema traNakALamAM bane nahi ane bIjAM pAse hAtha joDavAthI prabhu AtmA prApta thAya ema paNa bane nahi. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-17 ] [ 93 prabhu AtmA zarIranA rajakaNerajakaNathI pAra che ane potAnA eka eka guNanA anaMta sAmarthyathI apAra che. Avo bhagavAna AtmA deha devAlayamAM birAjamAna che. 'jo siddhAlaya hai vaha devAlaya hai.' siddhabhagavAna siddhAlayamAM birAje che tema AtmA deharUpI devAlayamAM birAjamAna che. ahIM dazeya gAthA dvArA siddhanuM svarUpa batAvIne mULa to AtmA evo ja che e samajAvavAnuM prayojana che. sarva vAte pUro prabhu tuM siddha samAna cho. evA aMtaHsvabhAvanuM mAhAtmya karIne nirvikalpa thaI jA to jyAM siddha birAje che tyAM tuM paNa pahoMcI jaIza. anaMtaguNano rakSapALa evo bhagavAna tArA deharUpI devAlayamAM birAjamAna che. tenuM lakSa kara ! tane bhagavAnanI pUjA-bhaktino bhAva Avaze paNa dhyeya to bhagavAna jevAM eka niSkriya zuddhAtmAnuM ja rAkhaje. amAre gujarAtI bhaktimAM Ave che H 'mAro haMsalo nAno ne devaLa jUnu thayuM' paNa bhAI ! e devaLamAM mArApaNuM choDa ane jo ke tuM nAno nathI. tuM to mahAna cho --moTo cho. sAdhaka thayAM pachI siddha thavAmAM anaMtakALa lAgato nathI. asaMkhya samayanI aMdara sAdhaka siddha banI jAya che. to anaMtakALamAM AvA anaMta siddho thaI gayA te badhAM lokAgre birAjamAna che. manathI pAra, vacanathI pAra, kAyAthI pAra lokAtIta bhagavAna anaMta siddho birAje che tenI yathArtha aMtara zraddhA, jJAna karavAthI paramAtmAno patto lAge che bIjo koI upAya nathI. have AgaLa jevA pragaTa paramAtmA muktimAM che evA zudghanayathI zaktirUpa paramAtmA dehamAM che ema 26mI gAthA dvArA kahevAya che. jema lIMDIpIparamAM 64 pahorI tIkhAza paDI che te lUMTavAthI pragaTa thAya che tema pUrNAnaMda prabhu zaktirUpa paramAtmAmAM ekAgratA karavAthI pragaTa paramAtmA thAya che H--paryAyamAM pUrNAnaMdanI prApti thAya che. A 26mI gAthAmAM kahe che ke kevA che kArya paramAtmA? bhAvakarma, dravyakarma ane nokarmathI rahita anaMta kevaLajJAnAdi pragaTa guNothI sahita che. jene vikalpa nathI, ATha karmo sAthe nimitta-saMbaMdha rahyo nathI ane dehAdi sAthe anupacAra saMbaMdha hato te paNa chUTI gayo che ane kevaLajJAna, darzana Adi anaMtaguNo pragaTa thayA che evA devAdhideva parama ArAdhyadeva muktimAM birAje che tenA jevA ja badhAM lakSaNo sahita dareka AtmA che. jevA siddha evo ja parama AnaMdarUpa, zuddha paramAtmA birAje che, temAM ekAgratA kara to temAMthI atIndriyarasa jharaze. * Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehamAM vasatAM jIvane tuM paramAtmA jANa (saLaMga pravacana naM.-18) yAdRzo nirmalo jJAnamayaH siddhau nivasati devaH / tAdRzo nivasati brahmA paraH dehe mA kuru bhedam ||26|| yena dRSTena truTyanti laghu karmANi pUrvakRtAni / taM para jAnAsi yogin dehe vasantaM na kim ||27|| A zrI paramAtmaprakAza zAstra che. lagabhaga 800900 varSa pahelAM yogIndradeve A zAstranI racanA karI che. munirAjane zAstra lakhavAno vikalpa Avyo ane zabdonI racanA thaI gaI. temAM 26mI gAthAmAM ziSyane uddezIne sarva AtmAone kahe che ke he prabhAkara bhaTTa ! siddhabhagavAnamAM ane tArA AtmAmAM bheda na kara ! tAro AtmA siddhasvarUpe aMdaramAM birAjamAna che, tenI dRSTi lagAvIne dhyAna kara. e ja paramAtmazaktimAMthI pragaTa paramAtmA thavAno upAya che. A ja vAta zrI kuMdakuMdAcArye aSTapAhuDamAM mokSapAhuDanI 103 gAthAmAM kahI che ke namaskAra karavA lAyaka mahApuruSo paNa jene namaskAra kare che eTale namaskAra karavAlAyaka mahApuruSone paNa je namaskAra karavAyogya che evo tuM AtmA cho. stuti karavA lAyaka ane dhyAna karavAlAyaka evA AcArya Adi paNa jenuM dhyAna kare che evo ja A AtmA che. Avo A AtmA--jIva nAmano padArtha A dehamAM ja vase che. jarAya dUra nathI. tene ja tuM paramAtmA jANa ane tenuM ja dhyAna kara. tIrthaMkaro je thaI gayA te paNa jyAre sAdhu hatAM tyAre A AtmAnuM ja dhyAna karatAM hatAM. AtmAnA dhyAnathI ja tIrthaMkara Adi mahApuruSo thayA che. mATe kahyuM ke vaMdana karavAyogya puruSo paNa jene vaMdana kare che evo tuM AtmA cho. tattvAnuzAsanamAM eka prazna uThAvyo che prabhu ! Apa AtmAnA arihaMtapadanuM dhyAna karavAnuM kaho cho paNa AtmAmAM arihaMtadazA to che nahi tenuM dhyAna kevI rIte karavuM ? tenA uttaramAM zAstrakAra kahe ke bhAI ! AtmadravyamAM vartamAnamAM arihaMtaparyAya paDI che. bhUta, bhaviSyanI paryAyo dravyamAM ja rahe che. arihaMtapada, siddhapada, AcArya, upAdhyAya ane sAdhupada e pAMceya AtmAnA ja pada che AtmAnI ja paryAya che. munirAjanuM zarIra ke vikalpa e munipada nathI, aMtaramAM pragaTelI zuddhi te munipada che. ema pAMceya parameSThIpada e AtmAnI paryAya che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-18 ] [ 95 A AtmA bhaviSyamAM sarvajJa thavAno che to te bhaviSyanI paryAya A dravyamAM ja paDI che. sarvadravyeSu sarvavA dravyarUpeLAste eTale sarva dravyamAM jIva, pudgala, dharma, adharma, AkAza, kALa--A badhAM dravyamAM bhUtakALanI ane bhaviSyakALanI paryAya vartamAnamAM dravya sAthe tAdAtmyarUpe paDI che. na hoya to te pragaTa kyAMthI thAya? jo te jUTha mUTha hoya to zAMti pragaTa kyAMthI thAya? mATe potAnA arihaMtapadanuM dhyAna karavuM te bhrama che ema koI kahe to tenI vAta jUThI che. A bhrama nathI. arihaMta ane siddhapada AtmAmAM vartamAnamAM dravyarUpe-dravyanikSeparUpe vasturUpa che. jo vasturUpa na hoya to tenuM dhyAna karavAthI zAMti paNa pragaTa na thAya. vartamAnamAM alpajJaparyAya hovA chatAM dravyamAM pUrNa...pUrNa paryAya vasturUpe bharI paDI che. vartamAna eka samayanI paryAya sivAyanI bhUta ane bhaviSyanI anaMta paryAya dravyamAM paDI che. na hoya to to Ave ja kyAMthI ? A bhavya jIvanI vAta cAle che. bhavya lAyaka jIvane bhaviSyamAM arihaMta ane siddhaparyAya pragaTa thaze, thaze ne thaze ja. ane jene dravyasvabhAvanI nirvikalpa zraddhA thaI che tene to alpakALamAM ja siddhaparyAya pragaTa thaze, thaze ane thaze ja. to e paryAya vartamAnamAM kyAM rahe che ?--ke te dravyarUpe vastumAM ja rahelI che mATe ja tenA dhyAnathI paryAyamAM zAMti Adi sarva guNonI nirmaLatA pragaTa thAya che. jo arihaMtapada aMtaramAM na hoya to huM arihaMta chuM' evuM dhyAna karavAvALAne kaSAya utpanna thavo joIe. paNa tene to zAMti utpanna thAya che. mATe arihaMtanuM dhyAna juduM nathI. utpAd-vyaya dhruvayuktam sat che. pudgaladravyamAM paNa tenI bhUta, bhaviSyanI paryAyo satrUpe dravyamAM paDI che, ema chae dravyanI paryAyo te-te dravyamAM rahelI che paNa ahIM to ApaNe jIvanI nirmaLa paryAyanI vAta cAle che ke arihaMta ane siddhadazA tArA jIvadravyamAM paDI che. paryAyamAM vartamAnamAM siddhadazA nathI paNa dravyamAM vartamAnamAM ja siddhapaNuM paDyuM che tenI zraddhA ane dhyAna karanArane alpakALamAM ja siddhadazA pragaTa thAya che. zarIranI kriyA, vikalpa ke vyavahAraratnatrayanA dhyAnathI siddhadazA pragaTa thatI nathI ekamAtra nizcayasvabhAvanA dhyAnathI ja mokSadazA prApta thAya che. AkAzadravyanI anaMta zreNI dhArA che temAMthI eka ja zreNImAM traNakALanA samayo samAya jAya che ane traNakALanA samaya jeTalI ja dareka dravyanA eka eka guNanI paryAya che. paNa e paryAyanI zaktino koI pAra nathI. kSetra nAnuM che paNa eka eka paryAyanuM bhAvasAmarthya anaMtagaNuM che. AvuM sAmarthya vartamAnamAM ja dravyamAM raheluM che mATe tenA dhyAnathI zAMti pragaTa thAya che. sat hoya temAMthI zAMti Ave. asamAMthI kevI rIte Ave? vartamAnamAM ja tuM siddhasamAna sAmarthyavALo che teno vizvAsa kara ! bhrAMti choDa-bhrama Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ) [ paramAtmaprakAza pravacano na kara. A to paramAtmaprakAza che ne ! paramAtmAnI jeTalI paryAya pragaTa thavAnI che te badhI dravyamAM rahelI che mATe evA paramAtmasvarUpa nija AtmAnuM dhyAna karo. nija-bhagavAnanuM sanmAna satkAra karo to kevaLajJAna pragaTa thaI jaze. bhagavAna kuMdakuMda AcAryadeva kahe che ke pAMceya pada AtmAnA che to e pAMceya paryAya vartamAnamAM AtmAmAM na hoya to kyAMthI Ave? vartamAnamAM ja dravyamAM arihaMtAdi pada rahelAM che. dravyamAM Avo pAvara-zakti rahelI che evI zraddhA na Ave tyAM sudhI nirvikalpadRSTi thatI nathI. nirvikalpa dRSTimAM ja evI tAkAta che ke eka samayamAM huM pUrNa paramAtmA vartamAnamAM ja chuM evI pratIti karI le che. zaMkA choDI de...niHzaMka thA ke jevA siddha che tevo ja huM chuM. ame jevA kahIe chIe tevo ja tuM cho emAM zaMkA na lAva. jevo tAro svabhAva che tevI ja tane pratIti karAvIe chIe, svabhAvamAM nathI ane kahIe chIe ema nathI. are, bhagavAna tArA ghare birAjamAna che ane tuM bahAra kone zodhavA jAya che? tArA dravyamAM anaMta siddhaparyAya che.che ne che ja. paripUrNa paryAyanI asti che tyAM nAstinI vAta ja nathI, ahoho ! vartamAnamAM pUrNa! vartamAnamAM kevaLajJAna, vartamAnamAM pUrNa vIrya, vartamAnamAM kevaLa draSTA Adi badhuM vartamAnamAM ja che, tenI mahimA lAvI dhyAna lagAva to tane paryAyamAM paramAtmA pragaTa thaze. have 27mI gAthAmAM, je zuddhAtmAne samyajJAnarUpI netra vaDe jovAthI pahelAM upArjana karelAM karmo nAza pAmI jAya che tene te yogI! tuM kema oLakhato nathI ema kahe che. | sadA AnaMdarUpa, nirvikalpa samAdhisvarUpa nirmala netro vaDe jovAthI samyajJAnarUpI netra vaDe AtmAne jovAthI-svasaMvedana vaDe AtmAne anubhavatAM pUrve ajJAnadazAmAM bAMdhelAM karmo chUTI jAya che. bhagavAna AtmA to sadA AnaMdarUpa ane pUrNa che ja. paNa tene jonAruM samyajJAnarUpI netra paNa sadA AnaMdarUpa che. temAM kadI rAga AvI jAya che ema banatuM nathI. paNa A sadA AnaMdarUpa AtmAnI vAta jIvane kadI sAMbhaLavAmAM AvI nathI. paramAtmA kyAM che ane pAmara zodhe che kyAM? kriyAkAMDa, dayA-dAna ane vrata, bhakti karatAM karatAM AtmA maLI jaze ema mAnI beTho che paNa temAM AtmA kyAM che ke maLe ? cidAnaMda AtmAmAM bhaviSyamAM pragaTa thanArI anaMta siddhaparyAya paDI che tethI paryAyamAM teno enlArja thAya che. svabhAva...svabhAva jemAM anaMtI nirmaLatA bharI che temAM dRSTi karavAthI pUrve ajJAnathI upajAvelA karmo kharI paDe che. A kahe che ne jinabiMbanA darzanathI niddhatta ane nikAcita karmono bhUkko bolI jAya. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-18 ) / 97 che, te karyuM jinabiMba? ke A nijabiMbanA darzana mAtrathI karmo curNa thaI jAya che. loko rADa nAkhe che. mArAga be che, be che. paNa bhAI, mAraga be na hoya. mArga to eka ja che paNa tenI kathanapaddhati be prakAranI che. mokSamArga eka ja che. abaMdhasvarUpa bhagavAnamAM vartamAnamAM anaMta siddhapada paDyAM che tenI nirvikalpadRSTi karavAthI te paryAyamAM pragaTa thAya che. A eka ja mArga che. bIjo koI mokSamArga nathI. vyavahArathI paNa lAbha thAya ane nizcayathI paNa lAbha thAya ema mAnavuM te anekAnta che evuM mAnanArA ajJAnIne kahe che prabhu! zAMta thA, zAMta thA. dhIro thA, AtmA-vastu nijakaLAthI prApta thAya tevI cIja che. rAgAdi parakaLAthI prApta thAya evI e vastu ja nathI mATe vyavahArathI lAbha na thAya bhAI ! paramAnaMda vitarAgapiMDa jidrabiMba nija paramAtmAnA anAdarathI pUrve je karmo jIve bAMdhyA hatAM te A bhagavAna AtmAnA AdarathI tUTI jAya che. ajJAnathI bAMdhyA karma jJAnathI tUTI jAya che. pUrNAnaMda nisvarUpano Azraya avalaMbana na letAM rAgAdinuM avalaMbana karyuM-rAgAdinA astittvamAM potAnuM pada mAnyuM to navA karma baMdhAyA te potAnA bhagavAnano Azraya le tyAre ja chUTe che. AtmAnA anAzrayathI baMdhAyelAM karma AtmAnA AzrayathI chUTe che. AmAM nirjarA ane mokSanI vidhi AvI gaI. koI ema kahe ke zubha vikalpathI nirjarA thAya, zubhabhAvathI kSAyika samyakatva thAya e vAtano ahIM niSedha thaI jAya che. are, pahelAM bhagavAna AtmAne rucimAM to le, vicAra ane dhyAnamAM bhagavAna AtmAnuM avalaMbana le to tArAM pUrvanA karmo badhAM cUrNa thaI jaze ane tuM paramAtmA thaI jaIza. tijorIne tALuM mAryuM hoya tyAM sudhI mAla kyAMthI nIkaLe? tALuM kholI nAMkhe to mAla nIkaLe. tema AtmAmAM rAganI ekatvabuddhinuM tALuM lAgeluM che tyAM sudhI paramAtmA pragaTa thato nathI. svabhAvanI ekatA vaDe roganI ekatAnuM tALuM kholI nAMkhe to aMdarathI paramAtmA pragaTa thaze. kyAMya bahAramAM to AtmA che nahi. zetruMjaya ke zikharajInA parvatamAM ke maMdiramAM ke mAnastaMbhamAM AtmA nathI. vanavAsI digaMbara saMta yogIndradeva kahe che AtmA rAgavALo nathI, karmavALo nathI, zarIravALo nathI, AtmA alpajJaparyAya jevaDo nathI. AtmA to siddhasvarUpa pUrNasvabhAvavALo che. prabhAkara bhaTTa ziSyane saMbodhIne AkhA jagatane kahe che prabhu ! tuM sarvaguNasaMpanna prabhu cho-anaMtaguNano nidhAna cho. mAtra tAre tenI dRSTi karavAnI che. nidhAnamAM najara paDatAM nidhAna khulI jaze. sarvadA vItarAga paramadeve kahelo A mArga che. bAkI badhAM ajJAnIe kahelAM mArga che. ahAhA ! paramAtmaprakAza paramAtmAno staMbha khaDo karI dIdho che. he yogI! sadA AnaMdasvarUpa bhagavAna A dehamAM ja rahelo che. tene tuM Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ] [ paramAtmaprakAza pravacano kema jANato nathI ! sarvane jANanAro tuM tane kema jANato nathI? anaMta jJAna, darzana, sukha, behada vIrya Adi anaMtaguNa svarUpa AtmAnuM jJAna karavAthI ja karmo nAza pAme che. tAruM dravya to trikALa evuM ne evuM che. te zarIrarUpa ke rAgarUpa jevaDuM paNa dravya thaI jatuM bhagavAna ! ja rahe ke karmarUpa to thatuM nathI, paNa eka samayanI alpajJa paryAya nathI. dravya to jevuM che tevuM ja che. tene tuM sArI rIte oLakha ! carmacakSuthI AtmA dekhAya tevo nathI. zubharAga paNa carmacakSu che, caitanyacakSu nathI mATe tenAthI paNa AtmA na jaNAya. sarvajJa paramezvara trilokanAtha so indronI upasthitimAM samavasaraNamAM je pharamAvatA hatA te ja vAta saMto kahe che. A to potAnA gharanI potAnI ja vAta che. jagatanA prapaMcone tuM jANe che ane potAnA svabhAvane jANato nathI ? jANavAvALAne jANato nathI ? tuM tene kema nathI jANato ? jANavAvALAne jANyA vagara duniyAnA prapaMcamAM kema paDyo che ? potAnA dravya sivAya paradravyanuM jJAna karavuM e paNa prapaMca che. je dekhavAnI cIja che tene kema jANato nathI? je jANavAnI cIja che tene kema jANato nathI ? jemAM TharavA jevuM che temAM kema Tharato nathI ? pUrNAnaMda prabhu ja dekhavAnI, jANavAnI ane TharavAnI cIja che. A eka nijasvarUpa ja upAdeya che. have pAMca prakSepako dvArA AtmAnI ja vAta kahe che. bhagavAna AtmAmAM atIndriyasukhathI viparIta evA AkuLatAjanya indriyasukhanI gaMdha paNa nathI. bhagavAna AtmA to atIndriya AnaMdane bhogavavAvALo che. AvuM jANatAM cothA guNasthAnavartI samyagdaSTi, indriyanA bhogone kAga--viSTA samAna tuccha jANe che. 'cakravartIkI saMpadA, indra sarIkhA bhoga, kAgavITa sama jAnata hai, samyadRSTi loga. bhagavAna AtmAmAM bahAranI saMpadA paNa nathI ane indriyanA bhogomAM sukhaduHkhanI kalpanA karavI e paNa AtmAmAM nathI. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANAKANANANAGAGAGAGAGANACACACACACAGAY paramAtmAnA svarUpanuM prakAzana ARCRCRCRCRCR (saLaMga pravacana naM. 19) yatra nendriyasukhaduHkhAni yatra na manovyApAraH / taM AtmAnaM manyasva jIva tvaM anyatparamapahara ||28|| dehAdehayoH yo vasati bhedAbhedanayena / tamAtmAnaM manyasva jIva tvaM kimanyena bahunA ||26|| zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama bhAganI gAthA 28no A zabdArtha cAle che. A paramAtmasvarUpa bhagavAna AtmA kevo che ke jemAM indriyajanita sukha-duHkhanA bhAvano abhAva che te kahe che. AtmA to AkuLatA rahita atIndriyasukha svarUpa che. tenAthI viparIta pAMca indriyanA lakSe thatAM harakha--zokanA, sukhaduHkhanA bhAva vastusvarUpamAM nathI. AvA AtmA upara dRSTi karavAthI AtmAnA zraddhA, jJAna ane zAMtinI prApti thAya che. pAMca indriyanA viSayonA lakSe je sukha-duHkhanI kalpanA thAya che te vastunA svabhAvamAM nathI. sukha-duHkhanA bhAva che ja nahi ema nathI kahevuM. bhAva to che paNa svabhAvamAM te bhAvano abhAva che ema kahevuM che. brahma sat ane jagat mithyA' ema nathI. indriyo che, indriyanA viSayo paNa che ane tenA lakSe thatI sukha-duHkhanI kalpanA paNa che paNa te vastunA svabhAvamAM nathI. vastuno svabhAva to vItarAga...vItarAga anAkuLa jJAna ane AnaMdasvarUpa che. tenI dRSTi karavAthI samyagdarzana--jJAna ane mukti mArga pragaTa thAya kema ke vastu pote muktasvarUpa che. AtmA zarIra ane karmathI mukta che. tema indriya, indriyanA viSayo ane tenA lakSe thatI sukha-duHkhanI kalpanAthI paNa mukta che. zuddhAtmasvarUpamAM nirvikalpa paramAtmAthI vilakSaNa saMkalpa vikalparUpa manovyApAra paNa nathI. Ama kahIne AcAryadeva tattvane paNa siddha karatAM jAya che ke saMkalpa vikalparUpa Asrava tattva che paNa dravya svabhAvamAM caitanyabhagavAnamAM te Asrava nathI. vikalparahita paramAtmAthI manano vyApAra judo che. AvA paramAtmAsvarUpanI dRSTi thatAM maMna, vikalpa AdinuM jJAna thaI jAya che ke A badhuM che paNa mArAmAM e kAMI nathI. je ema mAne che ke A saMkalpa vikalpa mArAmAM che teNe to Asava ane AtmA e be tattvane eka mAnI lIdhAM, te to mithyASTi che. zAnI baMne tattvane jema che tema judAM jANe Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100] [ paramAtmaprakAza pravacano che. dayA, dAna, vratAdinA vikalpa jJAnIne paNa hoya paNa tene jJAnI potAno svabhAva mAnatAM nathI. AsravabhAva che ema jANe che. 'tattvArtha zraddhAnuM samyavarNanam' che ne ! teno artha zuM? sAta tattvane sAtarUpe zraddhAmAM levA te samyagdarzana che. bhagavAna cidAnaMda zAyakatattvathI saMkalpa vikalpa bhinna tattva che. traNakALamAM te kadI eka thatAM nathI. mATe indriya, indriyanA viSayo, sukha-duHkhanI kalpanA ane mananA saMkalpa vikalpathI rahita evA AtmArAmane tuM AtmA jANa ! dayA-dAnAdinA vikalpa uThe che te AtmA nathI. vastusvarUpa zuM che ? teno patto lagAvyA vagara tAruM duHkha kevI rIte maTaze ? bahArathI AcArya, upAdhyAyanI padavI maLI javAthI AtmA maLato nathI. rAganI maMdatA e to Asrava che, tenAthI AtmAnI prApti thatI nathI. AtmAne prApta karavAnuM sAdhana AtmAmAM che. je svabhAvamAM nathI evA AsavarUpa bAhyasAdhanathI AtmA prApta thato nathI. A to cidAnaMdadhana nakkara vastu che. temAM pola na cAle. A kAMI popAbAInuM rAjya nathI ke bAhyasAdhanathI aMtaravastu hAthamAM AvI jAya. vastumAM vikalpano praveza nathI to vikalpanA sAdhana vaDe vastu maLI jAya ema traNakALamAM kadI na bane. prabhu ! tuM jJAna AnaMdasvarUpa cho. tAre sukha-zAMti ane samAdhAna joIe che ne ! tuM pote sukhasvarUpa ja cho ane jJAnano aMza pragaTa che ne! evA pUrNajJAnasvarUpa ja tuM cho. zAMti paNa tArA svabhAvamAM che, kAMI bahArathI lAvavI paDe tema nathI. AvA jJAnAnaMdasvarUpa AtmAne tuM jANa ! jANa eTale kSayopazamazAnamAM jANa ema nahi dhAraNAjJAnamAM jANa ema nahi paNa vikalpa rahita zAMtadRSTithI bhagavAna AtmAne jANa ! anubhavamAM le ! anubhava thAya tyAre AtmAne jANyo kahevAya. zarIra, vANI, mananuM lakSa choDI, zubhAzubha vikalpanuM paNa lakSa choDI eka zuddhAtmAnA lakSapUrvaka pratIta, jJAna ane lInatA kare tyAre AtmAne jANyo kahevAya. nirvikalpa zAMtimAM AtmAno anubhava karatAM potAne khyAla AvI jaze ke aho ! mArga to aMda2mAM che. AtmAmAM lIna thavuM e ja mokSamArga che. yogIndradeva kahe che ke paramAtmasvabhAvathI viparIta evA pAMca indriyanA viSaya vagerene dUrathI ja tyAga ! dUrathI ja tyAga eTale ke maMda kaSAya mane kAMIka madada karaze e vAta rahevA deje. rAgano maMda vikalpa paNa anubhavamAM sahAyaka nathI. vikalpanI ADamAM bhagavAna cidAnaMda birAje che. prabhu ! tArI pAse ja prabhu birAje che. te tArAthI vegaLo nathI. A to sarvajJa bhagavAne kahelI vAta che ke AtmA pote anaMta anaMta guNano rAzi eka paramAtmA che. duniyAnA lokoe kalpanAthI karelI vAta nathI. AvA AtmAne prApta karavAno eka ja upAya che. nirvikalpa dRSTi ane zAMti--samAdhimAM Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-19) [ 121 AtmA anubhavamAM Ave che te sivAya bIjA lAkha_karoDa upAya karo topaNa vyartha che. have ziSya prazna kare che ke ahIM nirvikalpa samAdhine dareka jagyAe vItarAga vizeSaNa kema lagAvyuM che? tenuM samAdhAna Ama che ke jyAM vItarAgatA che tyAM ja nirvikalpa samAdhi thAya che. vItarAgatA vinA mAtra zunya jevI dazAmAM nirvikalpa samAdhi pragaTa thatI nathI. mATe vItarAga vizeSaNa lagAvyuM che. AtmA zarIramAM rahelo, asaMkhyAta pradezI eka vastu che. te zunya nathI. AtmA to jJAnAnaMda, nityAnaMda bhAvasvarUpa vastu che. tenI dRSTi thAya tyAre vItarAgI AnaMdano aMza pragaTa thAya che. jJAnano aMza pragaTa thAya che. temAM AkhA AtmAnI pratIti Ave che. te vakhate AtmA vikalpathI zUnya che paNa jJAna, AnaMda ane vItarAgatAthI bharyo che, zUnya nathI. te vakhatanI jAgRti evI che ke AtmAnI pratIti karI le che. AtmA eka astittva dharAvatI vastu che. tenI paryAyamAM sarvajJadazA pragaTa thAya che. tethI nakkI thAya che ke vastumAM sarvajJazakti paDI che. AtmA sarvajJasvabhAvI hovAthI traNakALane jANavAvALo che. paNa koI kALamAM te karavAvALo nathI. izvara traNakALano jANavAvALo che paNa karavAvALo nathI. emAM ja tenI mahattA che. sarvajJabhagavAne sAta tattva kahyAM che temAM mahAna rahasya che. mAtra ekalo AtmA AtmA karyA kare che te kAMI jANato nathI. eka AtmAnI ati siddha thatAM sAteya tejyanI-asti siddha thAya che. AtmA che to ajIva paNa hovuM joIe. AtmA nirmaLa che to malina tattva paNa hovuM joIe. e malina tattva eTale Asava ane baMdhatattva, AtmA pote jJAyaka ane ajIva jJeyatattva che. have e ajIva ane Asava-baMdhanuM lakSa choDI "A huM jIva chuM evuM lakSa thAya che te saMvara-nirjarArUpa mokSamArganA aMkura che. ane AtmAmAM pUrNa lInatA te mokSa che.. eka-be kalAka vAMcana karatAM paNa jJAnamAM vizeSatA Ave che. bhale vastu jJAnamAM na AvI topaNa kSayopazamajJAnamAM vizeSatA Ave che. to pachI jemAM AkhI vastu-jJAyaka cidAnaMda jJAnamAM jaNAya tyAre paryAyamAM kAMIka vizeSatA to Ave ne ! e vizeSatA zuM che? ke rAgarahita dRSTi, jJAna ane zAMtino aMza che. te batAvavA mATe vItarAga vizeSaNa lagAvyuM che. AtmAnuM jJAna thAya ane aMze vitarAgatA, vastunI pratIti, atIndriyasukha na thAya ema na bane. zaMkha hoya te zveta ja hoya tema nirvikalpa samAdhi hoya te vItarAga samAdhi ja hoya. vItarAgano aMza laIne pragaTa thAya tene ja nirvikalpa samAdhi kahevAya. vItarAgatA vinAnI samAdhi na hoya. vItarAgasvarUpa AtmA vItarAgatAnA aMza vagara pratItimAM na Ave. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102] [ gharamAtmaprakAza pravacano vastano svabhAva haMmezA nirdoSa ja hoya. paryAyamAM sadoSatA che e ja saMsAra che. vastumAM sadoSatA na hoya. paryAyamAM nirdoSatA Ave tyAre ja nirdoSa svabhAvano patto lAge che. cothA guNasthAne AvI nirdoSa vItarAgI paryAya pragaTa thAya che temAM AtmAno anubhava thAya che. zukladhyAnamAM ja AtmAno anubhava thAya ane dharmadhyAnamAM na thAya e lokonI bhramaNA che. - have 29mI gAthAmAM munirAja AtmAnuM kSetra batAve che ke vyavahAranayathI AtmA dehamAM rahelo che paNa nizcayanayathI AtmA potAnA svabhAvamAM ja rahelo che. anupacaritaasabhUtavyavahAranayathI AtmA potAthI bhinna evA zarIramAM rahelo che. zarIra najIkanA saMbaMdhamAM raheluM che mATe anupacarita, paNa zarIra potAnI cIja nathI mATe asabhUta ane vyavahAranaya eTale nimittathI kathana karatAM ema kahyuM ke AtmA zarIramAM rahelo che. A jUThInayanuM kathana che paNa vastusvarUpanI vAstavikanaya-zuddhanayathI jotAM bhagavAna AtmA dehathI bhinna potAnA AtmasvabhAvamAM ja rahelo che. vyavahAranayathI AtmA dehathI abheda che, ema kahevAno Azaya e che ke AtmAne loka sAthe kAMI saMbaMdha nathI. AtmA AkhA lokamAM rahelo nathI paNa AtmA zarIra sAthe ekakSetrAvagAhe rahelo che. ema batAvavA mATe A naya che. vyavahAranayathI AtmA deha sAthe abheda kahyo te ja samaye nizcayanayathI AtmA dehathI taddana bhinna ane potAnA svabhAvathI abhinna che. AvA svabhAvathI abhinna evA jIvana he jIva! tuM paramAtmA jANa. he jIva! tuM tane jANa. nitya AnaMda jenuM eka rUpa che evI vItarAga nirvikalpa samAdhimAM sthita thaIne tArA AtmAne bhAva. tArA AtmAnuM dhyAna kara. tArAthI bhinna evA deha, rAgAdithI tAre zuM prayojana che? zarIra, rAga ane AtmA traNeya ekakSetrAvagAhe rahelAM che. vyavahAranayathI zarIra ane AtmA bhinna che. azuddha-nizcayanayathI rAga ane AtmA abhinna che paraMtu zuddhanizcayanayathI zarIra ane rAgathI AtmA bhinna che. mATe he jIva! te zarIra ane rAgAdithI tAre zuM prayojana che? A to paramAtma prakAza che ne ! temAM paramAtmAnuM satya svarUpa prakAzamAM AvavuM joIe ne ! AtmA zarIrathI bhinna che tethI zarIra sAruM hoya to dharma thAya ane zarIramAM roga hoya to dharma na thAya e vAta-ja rahI. tema rAgathI dharma thato nathI paNa vItarAgathI dharma thAya che. ahiMsA pALavAthI dharma thAya e vAta sAcI paNa e kaI ahiMsA ? ke zarIra ane rAgathI bhinna bhagavAna AtmAno anubhava karavo te ahiMsA che. jeTalo rAga Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-19 / [ 108 che teTalI hiMsA che. paranI dayAno bhAva Ave che paNa te rAga che, temAM svarUpanI hiMsA thAya che. dehamAM rahevA chatAM nizcayathI AtmA deharUpa thato nathI. paryAyamAM rAga thavA chatAM AtmA nizcayathI rAgarUpa thaI jato nathI. AtmA to anAdi anaMta jJAnAnaMdasvarUpa che paNa tArI daSTi kadI svabhAva upara paDI nathI tethI tene tenuM bhAna nathI. A nija zuddhAtmA ja tAre upAdeya che Adara karavA lAyaka che, upAdeya eTale aMgIkAra karavA lAyaka che-temAM dRSTi devA jevI che. mATe te AtmavIra ! tuM zuddhAtmAne ja upAdeya kara. prApya, vikArya ne nirvatye evuM vyApyalakSaNavALuM pudgaladravyanA pariNAmasvarUpa karma eTale ke bhakti, pUjA, dayA, dAna AdinA zubha pariNAmo tenI Adi-madhya-aMtamAM pugaladravya pote aMtarthApaka thaIne pariName che, grahaNa kare che ne Upaje che. AhAhA ! rAgAdi pariNAmamAM pudagaladravya pote aMtarthApaka thaIne rAgarUpe pariName che, rAgane grahaNa kare che, rAgarUpe Upaje che. jIva e rAganI Adi-madhya-aMtamAM vyApaka thaIne pariNamato nathI, grahaNa karato nathI ke rAgarUpe Upajato nathI. kema ke jIva to ekalo jJAyakabhAva svarUpa che, e zAkabhAva dayA-dAna-bhakti Adi rAgarUpa evA pudgalakarmane kema kare? bhakti-vinaya-vaiyAvrata AdinA bhAvanI Adi-madhya-aMtamAM pudgaladravya vyApaka thaIne rAgane kare che. AhAhA ! traNalokano nAtha caitanyasvabhAva e rAgAdi pariNAmane karato nathI. jJAyaka prabhu e rAgAdi pariNAmamAM vyApato nathI. cAritramohanI nabaLAIthI paNa jIva rAgAdibhAvane karato nathI--ema ahIM ekalA dravyasvabhAvane siddha karavo che. are prabhu! kayAM tArI mahAnatA ne kyAM vibhAvanI tucchatA? tuccha evA vibhAvabhAva tArAthI kema thAya? tuM to jANanasvabhAvI cho. tArAthI vikAra kema thAya? AhAhA ! dravyadRSTinA samayasAranA kathano alaukika che. -pUjya gurudevazrI ja Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajIvalakSaNa rAganI caitanyalakSaNa jIvathI atyaMta bhinnatA (saLaMga pravacana naM. 20) jIvAjIvau mA ekau kuru lakSaNabhedena bhedaH / yatparaM tatparaM bhaNAmi manyasva Atmana AtmanA abhedaH ||30| zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 30mI gAthA cAle che temAM munirAja kahe che ke jIva ane ajIvamAM lakSaNabhede bheda che mATe he ziSya ! tuM tene eka na mAna ! he prabhAkarabhaTTa ! tuM jIva ane ajIvane eka na kara. ziSyane uddezIne munirAja sarva jIvane kahe che. A vAta to ghaNIvAra AvI gaI che paNa ahIM bIjI rIte kahe che. ahIM ajIvanA be prakAra laIne vizeSa prakAre vAta karI che. bhagavAna AtmA potAnA caitanyalakSaNathI anubhavamAM Ave tevI cIja che. temAM je rAga che te paralakSI vibhAvabhAva che te para che. rAga jIvanI paryAyamAM ja thAya che--jIva temAM vyApelo che mATe jIvanI sAthe saMbaMdhavALo bhAva che paNa tenuM lakSa para tarapha hovAthI rAga vaDe AtmAno anubhava thaI zakato nathI. bhagavAna sarvajJaparamAtmA tIrthaMkaradeva trilokInAthe eka samayamAM AtmAne zuddha cidAnaMdasvarUpa joyo che. potAno AtmA to zuddha joyo che paNa darekanA AtmAne bhagavAne evo ja zuddha cidAnaMda joyo che. Avo A AtmA potAnA asaMkhyapradezamAM vyApavALI nirvikalpa samAdhi dvArA ja prApta thAya che. rAga paNa jIvanA pradezomAM vyApe che paNa te ajIva lakSaNa rAga, jIvathI bhinna che. jIvanA saMbaMdhamAM rahevAvALI hovA chatAM rAganI paryAyane ajIvanuM lakSaNa kahyuM che. jainamatamAM Agama zuM kahe che? ke je asaMkhyAtapradezamAM jIva rahelo che tyAM ja zarIra ane karma rahelAM che paNa jIvane tenI sAthe abhedasaMbaMdha nathI. jIvathI te bhinna che. jIvane to potAnI nirmaLa paryAya sAthe abhedasaMbaMdha che. rAga paNa jIvanA pradezomAM thAya che paNa tenI sAthe abhedasaMbaMdha nathI. koI anyamata ema kahe ke AtmA loka jevaDo che to tenA niSedha mATe ahIM jainamatano AgamArtha batAvyo che. karma ane zarIra jIvathI bhinna hovA chatAM tenI sAthe jIvane ekakSetrAvagAha saMbaMdha che tethI tenI sAthe asadbhUta anupacAra saMbaMdha kahyo che ane strI, putrAdinI sAthe jIvane Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-20 ) [ 105 ekatrAvagAha saMbaMdha nathI tenI sAthe upacarita asabhUta saMbaMdha kahyo che. ahIM to kahe che ke, paranA saMbaMdhathI utpanna thayelA rAgAdi bhAvane paNa tuM svabhAva sAthe eka na kara ! rAga sAthe jIvane bhedasaMbaMdha che, abhedasaMbaMdha nathI. koI mata jIvane sarvavyApaka kaheto hoya tyAre anya sarva dravyothI bhinna pADavA mATe jIvanI sAthe ekakSetrAvagAhe rahelA zarIrane vyavahAranayathI jIvanuM kahevAya che. potAthI anya sarva jIva, pudgala, dharma, adharma Adi to jIvathI taddana bhinna vastu che. tenI apekSAe zarIrane jIvanuM kahevAya che paNa te asabhUta-jUThI nayanuM kathana che. rAganuM kSetra paNa AtmA pramANe ja che tethI azuddhanayathI rAgane jIvano kahevAya che paNa kharekhara jIvavastu sAthe rAgano abhedasaMbaMdha nathI mATe ahIM tene ajIvalakSaNa kahyo che. A to paramAtmaprakAzanuM varNana che. jIvanuM svarUpa ja paramAtmasvarUpa che. jIvanA jJAna, AnaMda Adi guNo AkhA dravyapramANe vyApaka che ane dravya sAthe tAdAbhya che. tema rAga paNa jIvamAM vyApaka che paNa tenI sAthe jIvane tAdAbhya saMbaMdha nathI. rAga sAthe jIvane kSaNika saMbaMdha che. anyamata vastunuM jevuM svarUpa varNave che tenAthI sarvajJa paramAtmAe joyeluM vastu svarUpa bhinna paDI jAya che. bhagavAna sarvadave zuddha AtmAthI ajIvanuM lakSaNa bhinna kahyuM che ane te be prakAre kahyuM che. eka to jIva sAthe saMbaMdhavALuM ane eka jIva sAthe saMbaMdha vagaranuM ajIvanuM lakSaNa kahyuM che. deha, karma ane rAgAdi jIva sAthe saMbaMdhavALA ajIva che ane pudgalAdi pAMca dravya te jIva sAthe saMbaMdha vagaranA ajIva che. bhagavAna AtmA potAnA svarUpathI abheda che ane je dhyAnanI paryAya vaDe teno anubhava thAya che te paryAya paNa bhagavAna AtmA sAthe abheda che. bhale, paryAya to kSaNa pUratI che paNa te kSaNe te svarUpa sAthe abheda che ane je rAgAdibhAva thAya che te jIvanA ja asaMkhyapradezamAM vyApe che paNa teno jIvanA svarUpa sAthe abhedasaMbaMdha nathI mATe tene jIva saMbaMdhI ajIvalakSaNa kahyAM che. A vAta bhagavAna sarvajJa vItarAga paramezvara sivAya bIje kyAMya na hoI zake. saMpradAyamAM paNa A vAtanI khabara nathI to anyanI to zuM vAta karavI? zarIra, karma, rAga ane jIvasvarUpane eka ja pradezamAM bhagavAne joyA che paNa tene abhedarUpe joyA nathI. | sarvajJa vItarAga bhagavAne Avo tAro AtmA joyo che ane evo ja tAro AtmA che. rAgAdi AtmAmAM vyApaka hovA chatAM rAga te Asravatattva che, jIvatattva nathI. juo! Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano rAgAdinI asti siddha karI che paNa te jIva nathI ema kahyuM che. ekalo AtmA-brahma satya ane jagata mithyA che ema kahyuM nathI. jyAM jIva che tyAM ja rAga che chatAM rAga ajIvalakSaNa che ema enI daSTimAM AvavuM joIe ane rAgathI haTI potAnI nirvikalpa pariNati dvArA jIvano anubhava karavo te jIvanuM lakSaNa che. puNya-pApanA vikalpa uThe te caitanyanuM lakSaNa nathI. te to AsavanuM athavA ajIvanuM lakSaNa che. bhagavAna AtmAmAM rUpa nathI, rasa nathI, gaMdha nathI, sparza nathI, zabda paNa nathI. vartamAnamAM ane traNekALamAM bhagavAna AtmA A sparza, rasAdi jaDanI paryAyathI taddana bhinna che. chatAM je jIvana ane sparzI di paryAyane eka mAne che, zabda huM boluM chuM ema mAne che tene potAnA caitanyasvarUpanI khabara ja nathI. te jaDa ane caitanyane eka mAnanAra mithyAdRSTi che. zrI kuMdakuMda AcArye temanA dareka zAstromAM A vAta lIdhI che ke jJAnAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA pAMca prakAranA rasa, ATha sparza, be prakAranI gaMdha, varNa AdithI bhinna che. sparza, rasAdi badhAnuM AtmAne jJAna thAya che paNa jJAna thavA mATe tene sparza rasAdinI apekSA nathI. khATo, mITho, kaDavo jevo rasa hoya tevuM ja jIvane jJAna thAya che paNa te jJAnanI paryAya te rasathI thAya che ema nathI kema ke rasathI jJAna bhinna che. jJAnanI paryAya to caitanyalakSaNa che te AtmAthI utpanna thAya che, jaDathI te utpanna na thAya. vartamAnamAM ja AtmA sparza-rasAdithI bhinna caitanyasvarUpa che evI dRSTi jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI tene samyagdarzana thatuM nathI. sapheda, lAla, pILo Adi raMgathI AtmA bhinna che. sapheda Adi raMganuM jJAna jIvane thAya che te raMgathI thatuM nathI paNa jIvane potAthI tenuM jJAna thAya che kema ke te raMgathI bhinna jJAnasvarUpa vastu che. sugaMdha-durgadharUpa be gaMdha paNa jIvathI bhinna che. gaMdha che to jIvane jJAna thAya che ema nathI, mATe jIva gaMdharahita che. tema zabdathI paNa AtmA rahita che. tethI zabda-vANI jIvathI thatI nathI ane zabdathI jJAna thatuM nathI. jemAM jJAna bharyuM che evA jJAnasvabhAvanA AzrayathI jJAnanI paryAya pragaTa thAya che. zabdathI jJAna thatuM nathI. zrotA bolavAno vikalpa Ave tyAre vANI nIkaLe che ne? che pUjya gurudevazrI :-nahi. vANI vANIne kAraNe nIkaLe che. vikalpane kAraNe vANI nIkaLatI nathI. ApaNe joIe che ne keTalAka satre UMghamAM keTalA baDabaDa karatAM hoya che ! eka jaNane to divase prazna karo to javAba AvaDe nahi ane rAtre UMghamAM badhuM bole. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-20 ] | 107 juo ! bhASAnI paryAya svataMtrapaNe thAya che ne ! AtmA to bhASAnI paryAya thAya che ema nathI ane bhASAnI paryAya che to tenuM jIvane jJAna thAya che ema paNa nathI. jemAM jJAna che tenAthI jJAna thAya che evuM ja vastunuM svarUpa che. paranA kAraNe jJAna thatuM ja nathI. puruSaliMga, strIliMga Adi liMgathI AtmA rahita che. samacatusrasaMsthAna Adi cha prakAranA AkArothI paNa AtmA rahita che. sparza, rasAdi sarvathI rahita zuddhacidrUpa nijavastune he jIva! tuM oLakha. nija vastune oLakha eTale tArI cIjane tuM tArAM jJAna lakSaNa vaDe jANI le. vartamAnamAM je jJAnano aMza pragaTa che te jJAnano pravAha kyAMthI Avyo ? e pravAha jyAMthI Avyo che te tAruM dravya che ane tenuM A jJAnalakSaNa che. A jJAnalakSaNa vaDe ja Atmadravya jaNAya che. jJAna sivAya dayA, dAna, vrata, bhakti, pUjA AdinA zubhabhAvathI AtmA jANI zakAto nathI, tenAthI AtmA anubhavamAM Avato nathI ane AtmAnI zAMti pragaTa thatI nathI. ajIvanA be prakAromAM ahIM zarIra, karma ane zubhAzubha rAganA vikalpane jIva saMbaMdhI ajIvanA lakSaNa kahyAM che. te jIvanI sAthe ekakSetrAvagAha saMbaMdhamAM rahelA che paNa jIvasvabhAvathI te bhinna che ema jANavuM paDaze. koI ema kahe ke vikalpa toDI nAMkho...vikalpa toDI nAMkho to AtmA pakaDAze. paNa vikalpa zuM che, kyAM rahe che, vikalpanI pAchaLa vastu kevaDI paDI che, tene ane vikalpane zuM saMbaMdha che e jANyA vinA vikalpa tUTaze kyAMthI ? 'tattvArthazraddhAnuM samyagdarzanam' kahyuM che ne! temAM prathama jIvatattvanI pratIta karavI ke zuddha jJAnamUrti te jIva che ane puNya-pApa Asravatattva che, jIvanA ja pradezomAM thatAM hovA chatAM ajIvalakSaNa che kema ke temAM caitanyano prakAza nathI. AvA caitanyanA tejarahita puNya-pAparUpa Asravatattva mArAM jIvatattvamAM nathI paNa jIvasaMbaMdhI ajIva tarIke tenuM astitva che ema nakkI karavuM paDaze. ane rAga, zarIra, karma sivAyanA pudgalAdi pAMca dravyo che te jIvanA saMbaMdha vinAnA ajIva dravyo che tema tenI pratIti karavI joIe. sAta tattvanI zraddhAmAM to badhuM AvI jAya che. vastunI prApti to saraLa che paNa jIve kaThaNa mAnI lIdhI che. sAMbhaLavAmAM Ave nahi, samajavAmAM Ave nahi eTale kaThaNa lAge. sAteya tattvanI yathArtha zraddhA to prathama karavI ja paDaze. sAta tattva siddha thayA vinA jJAyakapaNuM zI rIte prasiddha thaze ! zAyaka che to sAme zeya paNa hovA joIe ne ! jenAthI * bhinna paDIne zAyakane grahaNa karavo che te bhinna tattvone paNa oLakhavA paDaze ne! paramAtmaprakAzanI kAMI TIkA che! eka eka gAthAmAM AcAryadeva vastunuM sAmarthya, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ) [ parakAza pravacano anya vastu tenI sAthe jIvane keTalo saMbaMdha che e badhuM batAvatAM batAvatAM paramAtmAno prakAza karatAM AgaLa vadhatAM jAya che. dravyakarma je ATha jaDa karmo, nokarma-zarIravANI ane bhAvakarma je zubha azubhabhAva te traNeya jIvasaMbaMdhI ajIva padArtho che to e ajIvalakSaNa vaDe jIvanI oLakhANa kyAMthI thAya? teno to jIvasvabhAvamAM abhAva che. ahIM to vyavahAraratnatrayane paNa jIvasaMbaMdhI ajIvalakSaNa karI dIdhAM che tenA vaDe AtmA ne oLakhAya. bhAI ! A to AtmAnA gharanI vAta che. AtmA sva-para prakAzaka caitanyalakSaNathI lakSita thAya tevo che. jagatamAM ekaluM "sva" ja nathI para paNa che paNa teno svamAM abhAva che. pote caitanya ane para-cha dravyo te badhAMne jANavAnuM eka samayanI jJAnanI paryAyamAM sAmarthya che. te sAmarthya cha dravyanA kAraNe nathI paNa potAnA svabhAvamAM evuM sAmarthya bharyuM che mATe jJAnamAM cha dravya jaNAya che tethI jo koI cha dravyanuM astitva na svIkAre to teNe potAnA sAmarthyane ja svIkAryuM nathI. tethI tene potAnA svabhAvanI pratIti na thaI zake. digaMbara saMtonI paddhati koI gajaba che! sAdhAraNa vAtane paNa kevI rIte samajAve che! ajIvanA be bheda pADI dIdhAM. eka jIvasaMbaMdhI ajIva ane eka jIvanA saMbadha vagaranA ajIvadravya. bhagavAna AtmA nArAyaNa paramAtmA che. naramAMthI nArAyaNa thanAro AtmA pote che. vartamAna paryAyamAM alpajJatA hovA chatAM cetanAlakSaNa vaDe AkhA AtmAne grahaNa karI le che-lakSamAM laI le che. A caitanyalakSaNathI utpanna thayelo bhAva te mokSamArga che. tenI sAthe puNya-pApabhAva thAya che te jIva sAthe nikaTa saMbaMdhe rahelA chatAM ajIva che. tenI sAthe jIvane nikaTano nimitta-naimittika saMbaMdha che paNa te jIvano svabhAvabhAva nathI. kema ke te ajIvalakSaNavALA bhAva che. temAM jIvanA caitanyalakSaNano abhAva che. AhAhA...sarvajJanI pharamAvelI ane saMtonI kahelI A vAtanI gaMbhIratAnI zuM vAta karavI ! A 30mI gAthAmAM sAra e che ke jIva ane ajIvamAM lakSaNabhede bheda che tene he jIva! tuM eka na mAna. tArA caitanyalakSaNathI ja lakSanI prApti thaze. rAga jIvanI sAthe nikaTa saMbaMdhe dekhAya che paNa te ajIvanuM lakSaNa che, temAM cetanAprakAza nathI mATe te pratyakSa jaDa che, tethI rAga vaDe caitanyalakSanI prApti nahi thAya. makAna, hIrA, mANeka Adi to jIvathI taddana bhinna rahevAvALA-ajIvalakSaNavALA ajIva che. tene tuM tArA na mAna. jema vastusthiti che tema tuM jANa. koI ema kahe ke paisAthI mane dharma thaze, maMdira baMdhAvavAthI dharma thaze e jema jUThuM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-20 ) [ 109 che tema zubharAgathI mane dharma thaze e paNa jUThuM ja che, svabhAvanuM sAdhana svabhAvathI kadI juduM na hoya ane A rAga to ajIvalakSaNavALuM bhinna tattva che tenAthI svabhAvanI prApti kevI rIte thAya? loko rADa pADI jAya tevI vAta che. paMcamahAvratanA pariNAma vikalpa che, 'acetana che-puNyapariNAma che te jIvasaMbaMdhI ajIva che. ajIvalakSaNathI jIvanI prApti traNakALamAM kadI na thAya. mATe sarva rAgathI rahita zuddha caitanyalakSaNavALo zuddha AtmA eka ja upAdeya che. kAraNaparamAtmA e ja kharekhara AtmA che. nirNaya kare cheparyAya, nityano nirNaya zuM kare che anitya paryAya, paNa teno viSaya che kAraNaparamAtmA, tethI te ja kharekhara AtmA che. paryAyane abhUtArtha kahIne vyavahAra kahIne aNAtmA kahyo che. kAraNaparamAtmA prabhu upAdeya che, ati Asannabhavya jIvone evA nija kAraNuparamAtmA sivAya anya koI upAdeya nathI. paryAya ke rAga ke nimitta koI upAya nathI. nija paramAtmAne je paryAye upAdeya karyo, te paryAyane AtmA karato nathI. amitagati AcAryadevanA yogasAramAM Ave che ke paryAyano dAtA dravya nathI, kema ke paryAya satu che ne satune koIno hetu nathI. tethI samyagdarzananI paryAya svano Azraya lya che te popanI potAnA sAmarthyathI che. AtmAnuM jevuM sAmarthya che tevuM zraddhA-jJAnamAM Ave che paNa te samyagdarzana-jJAnanI paryAyanA potAnA sAmarthyathI che, paraMtu e samyagdarzananI prApti mATe nija paramAtmA sivAya anya kAMI upAdeya nathI. 1 - jya gurudevazrI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAtmAne dhyAvatAM saMsAra-velano nAza (saLaMga pravacana naM. 21) amanAH anindriyo jJAnamayaH mUrtivirahitazcinmAtraH / AtmA indriyaviSayo naiva lakSaNametanniruktam // 31 // zrI paramAtmaprakAza zAstra cAle che. tenI A 30mI gAthA pUrI thaI. have 31mI gAthAmAM yogIndradeva zuddhAtmAnA jJAnAdi lakSaNone vizeSapaNe kahe che. anvayArtha H--AtmA mana rahita che, atIndriya che, jJAnamaya che, mUrti rahita che, cinmAtra che ane indriyone gocara nathI--A lakSaNa (zuddhAtmAnuM) nizcitapaNe kahyuM che. 31. A zuddhAtmA dehamAM raheto hovA chatAM dehane aDyo nathI ane deha AtmAne aDyo nathI--sparzo nathI. zuddhAtmAnuM A lakSaNa nizcitapaNe kahyuM che ke zuddha AtmA mana rahita, atIndriya jJAnamaya che, mUrti rahita che, cinmAtra che ane indriyone gocara nathI. astitva, vastutva Adi guNo to bIjAM dravyomAM paNa che. ahIM to je bIjAM dravyomAM nathI evA vizeSa guNone zuddhAtmAnA lakSaNa tarIke batAvyAM che. jema AtmA dehanA sparza rahita che tema AtmA mananA sparzathI paNa rahita che eTale saMklpa-vikalparUpa vikArane paNa kharekhara AtmA sparzato nathI. dravyamana te ajIva che ja paNa tenA nimitte je vikAra thAya che te bhAvamana che te paNa caitanyasvabhAvathI rahita che. zuddhAtmA atIndriya che. kyAre ? atyAre ja AtmA atIndriya che. samyagdarzanamAM bIjAM padArthothI bhinna, vizeSa lakSaNamaya Atmadravya anubhavamAM Ave che te AtmA che ane tenI yathArtha pratIti te samyagdarzana che. paramAtmAthI bhinna evA saMkalpa vikalparUpa manathI zuddhAtmA bhinna che. A sarvajJabhagavAne kaheluM vastunuM svarUpa che tenI khabara vinA anubhava thAya tema nathI. Atmavastu ja evI che ke potAnA svarUpathI bhinna evI indriyo ane manathI te rahita che. adhyAtma-zailImAM AvI kathanapaddhati che ke 'bhagavAna AtmA' indriyothI rahita che ane te indriyo bhagavAna AtmAthI rahita che. (Ama paraspara ekabIjAnI bhinnatA batAve che.) jema DabImAM kATa lAgelo che temAM maNiratna paDyuM che paNa te maNiratna kATathI rahita che ane kATa maNiratnathI bhinna che. paraspara ekabIjAnI bhinnatA che--ema kahevAno hetu che. sarva paradravya ane parabhAvathI bhinna AtmAnI pratIti te samyagdarzana che. tenI A vAta che. A to haju cothA guNasthAnanI vAta che. pAMcamu chaThThuM to kyAMya dUra rahI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-21 ) [ 111 gayAM. cothA guNasthAnamAM AvI deDha pratIti hoya che. vADAmAM mAnIne beThA che evuM vastunuM svarUpa nathI. ahIM vedAMtanI jema nathI ke eka AtmA ja che bIjuM kAMI nathI. indriyo paNa che ane AtmA paNa che. baMnenuM astitva che paNa te baMne ekabIjAthI bhinna che. jJAnasUrya nija caitanyaprabhu Indriya ane manathI bhinna che. ATalI vAta kahIne have bIjA dravyomAM nathI evA vizeSa lakSaNa vaDe AtmAnuM svarUpa varNave che. AtmA jJAnamaya che.' bhagavAna AtmAmAM indriyo ane mana nathI to AtmAmAM che zuM? to kahe che ke AtmA jJAnamaya che. juo, AtmA jJAnavALo che ema na kahyuM paNa jJAnamaya che ema kahyuM che. jJAnamAM tadrupa che. jJAnamAM ekAkAra che. jagatanI anaMta cIjothI AtmA rahita che paNa lokAlokanI anaMta cIjone eka ja samayamAM ekasAthe jANavAnI tAkAtavALo che. AtmA anaMta cIjone potAmAM rAkhato nathI paNa anaMta cIjone jANavAnI tAkAta rAkhe che. parane sparyA vagara parane jANI levAnI AtmAmAM tAkAta che. AtmA eTale? AtmA eTale caitanyasUrya traNakALa, traNalokane eka samayamAM jANanAra " caitanyasUrya che. AtmA jJAnamaya ane arUpI che. dharma, adharma Adi arUpI che paNa jaDa che, jJAnathI zUnya che jyAre AtmA jJAnamaya arUpI tattva che. bhagavAna AtmA anya dravyomAM nahi evI zuddha cetanAsvarUpa che. anya dravya, mana, vANI, dehamAM je nathI evA darzanajJAnamaya zuddhacetanA svarUpa AtmA che. juo, pahelAM "jJAnamaya vizeSaNa kahyuM ane pachI "cinmAtra" vizeSaNa kahyuM te bemAM zuM phera che e khyAlamAM Ave che? bahAramAM to badho sUmamAM sUkSma taphAvata hoya e paNa khyAlamAM AvI jAya che to AmAM kema khyAla na Ave! ruci hoya temAM badho khyAla AvI jAya. jJAnamaya kahetAM lokAlokane jANavAnI zaktinI vAta che ane cinmAtra kahetAM sAmAnya-vizeSarUpa darzana-zAnamaya cetanAnI vAta che. zuddhAtmA indriyothI agocara che. pahelA kahyuM hatuM ke AtmA indriyothI rahita che to jenAthI AtmA rahita che tene gocara kyAMthI hoya? potAthI bhinna evI indriyothI AtmA agocara che-jaNAya tevo nathI. AtmA to potAthI abhinna evA jJAna vaDe gocara che. jJAnamAM AtmA jaNAya tevo che. jJAnamaya cetanA vaDe AtmA jaNAya evo che. A to sarvajJa paramAtmA, trilokInAtha tIrthaMkara vItarAgadevanA jJAnamAM je AvyuM ane divyadhvanimAM tenuM pharamAna AvyuM ke bhAI ! tane ame jema kahIe chIe tenAthI bIjI rIte tuM mAne cho to e tArI mAnyatAmAM moTo phera che. ame jevuM kahIe chIe tevuM tAruM svarUpa che. ame amArAM sarvajJajJAnamAM joyuM che ke tuM indriyo ane manathI rahita Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] [ paramAtmaprakAza pravacano jJAnamaya mUrti cho--saMkalpa-vikalpathI rahita darzana-jJAnamaya cho. chatAM tuM ema mAne ke mana saMkalpa-vikalpathI AtmA jaNAze, indriyothI AtmA anubhavamAM Avaze e tArI UMdhI mAnyatA che. indriyo ane mana vaDe gamya thAya evo AtmAno svabhAva nathI ane indriyo ane manamAM AtmAne jANavAnI tAkAta paNa nathI. je bhagavAna AtmAthI bhinna che evA saMkalpa, vikalpa ane indriyo vaDe AtmA gamya kevI rIte thAya ? jenAthI te rahita che evI indriyo ane manamAM zakti ja nathI ke te AtmAne jANe. chatAM tuM ema mAne cho ke indriyo ane manathI AtmA jaNAze to te tArAM svabhAvane jANyo ja nathI-mAnyo ja nathI. be rIte vastunuM svarUpa batAvavAno hetu che ke tAro svabhAva evo nathI ke tuM indriyo ane mana vaDe jaNAya ane indriya ane manamAM tAkAta nathI ke te tane jANe. baMnenA svabhAva batAvIne siddhAMtane dRDha kare che. bhagavAna AtmA vItarAga zuddhasvarUpI che mATe te vItarAga svasaMvedananI paryAya ) dvArA ja grahaNa thAya che. vastu potAnI AMzika zuddha pariNati vaDe ja gamya thAya che. vikAra te AtmAno aMza nathI mATe tenA vaDe AtmA gamya nathI. A to sAdA, sIdhA, sajjana=sajjana evA AtmAnI sAdI-sIdhI vAta che. A tArAM gharanI vAta che ane tane harakha kema na Ave prabhu ! tane aMtarathI pramoda Avaze tyAre ja AtmA gamya thaze. , eka bhAI kahetAM hatAM ke ame pahelAM 'samakita' ne bahu gotatA hatAM ke samakita kahevuM kone ? samakita kayAM haze ?----bhagavAna! samakita eTale tArAM zraddhA jJAnasvabhAvI AtmA tarapha tArI pariNati jAya temAM bhagavAna AtmA gamya thAya--anubhavamAM Ave tenuM nAma samakita che. jevo svabhAva che tevI pariNati pragaTa thAya tenuM nAma samakita che. maMdira baMdhAvavA ke vratAdi ka2vAno bhAva te to zubhabhAva che. te bhAvathI to AtmA rahita che, to je jenAthI rahita che tenA vaDe AtmA gamya kyAMthI thAya? vItarAga svarUpa bhagavAnathI vikalpa bhinna che ane vikalpathI bhagavAna bhinna che to maMdira ane mUrti to kyAMya bhinna rahI gayAM. sammedazikhara to kyAMya bhinna rahI gayA. sammedazikhara javAno hetu to zuM che ke tyAM je kSetre paramAtmA siddha thayA tenI samazreNIe upara bhagavAna birAje che ema dRSTine laMbAvIne siddha jevA potAnA AtmAnuM dhyAna karavAno che. anaMta siddho ahIMthI thayA te mArAM mastaka upara birAje che ema karIne bhagavAnanuM smaraNa karavAno hetu che. bIjo koI hetu nathI. bhagavAna AtmAnI mahimA zuM kahevI ! UMdho paDyo hoya to sAkSAt tIrthaMkaranA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-21 ) samavasaraNamAM gayo hoya topaNa mithyAtvathI Dagyo Dage nahi ane savaLo paDe to upasargamAM agni vacce paNa Dagyo Dagato nathI. aMtaramAM zAMtarasanA zeraDA paDe che. huM kyAM agnimAM chuM? huM to agnine aDato paNa nathI. huM to AnaMdakaMdano anubhava karanAro chuM. Avo bhagavAna AtmA khyAlamAM kevI rIte Ave ? ke potAnI jAtavALI dazA dvArA potAno anubhava thAya che, zuddha pariNati dvArA zuddhasvarUpa AtmAno anubhava thAya che. jAtathI viruddha dazA dvArA AtmAno anubhava thato nathI. vastunuM jevuM svarUpa che tevuM na mAnatAM bIjI rIte mAnavuM te to mithyAbhrama ane mithyAzalya che. A to paramAtmAno prakAza karanAruM paramAtmaprakAza zAstra che. je jAtanuM maNiratna hoya evI jAtanA ja tenA kiraNo hoya ne ! tema vItarAga svarUpa, akaSAya paramAnaMdamUrti prabhunuM lakSa karatAM zAMtarasarUpa kiraNo pragaTa thAya che tenA dvArA ja AtmA grahaNa thAya che. trilokanAtha bhagavAnane asaMkhyapradezamAM anaMta caitanyasUrya pragaTa thaI gayo che evA bhagavAnanI vANImAM AvelI A vAta che ke bhagavAna AtmA mana ane indriyothI rahita. atIndriya jJAnamaya che. caitanyaprabhunI jAtanI bhAta ja koI judI che. AvuM svarUpa pahelAM zraddhA-jJAnamAM lya, tyAre svarUpano anubhava thAya che. zraddhA-jJAna vagara anubhava traNakALamAM kadI hoI na zake. jevuM vastunuM svarUpa che tevuM jANyA vagara bIjI rIte mAne to vastu grahaNa thatI ja nathI. vastunI dRSTi thatI ja nathI. bhagavAna AtmA indriya ane vikalpathI rahita atIndriya jJAnasvarUpa che tethI jJAnamaya zAMti dvArA ja AtmA prahaNa thAya che ema tuM niHsaMdeha jANa. emAM zaMkA na kara. zubharAgathI AtmA prahaNa thAya che ema kadI na mAnIza. je zubharAga vastuthI bhinna che tenAthI vastu grahaNa thatI nathI ane svasevedanamAM te zubha vikalpo madada paNa karI zakato nathI. prabhu! AtmAmAM to prasannatA bharI che tyAM zoka nathI bharyo. prasanna zAMtarasano piMDa prabhu, zatarasanI prasannatAthI jANavAmAM Ave che. bahAranI prasannatAthI AtmA anubhavamAM Avato nathI. abhinna vastu, potAthI abhinna nirmaLa pariNati dvArA anubhavamAM AvavA yogya che. Avo bhagavAna AtmA ja upAdeya che, ArAdhavA yogya che ane sevavA yogya che. have 32mI gAthAmAM munirAja kahe che ke jIva saMsAra, zarIra ane bhogothI virakta manavALo thayo thako zuddha AtmAne dhyAve che tenI saMsArarUpI moTI vela nAza pAme che. mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya ane yogarUpa kSaNika paryAya te saMsAra che. te Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 ) [ gharamAkAza pravacano saMsArathI bhagavAna AtmA rahita che. kyAre?--traNekALa AtmA saMsArathI rahita che. mithyAtva, avrata, pramAda, kaSAya, yoganI vartamAna vikRta avasthA eka samayanI che te ja saMsAra che eTale udayabhAva e ja saMsAre che. tenAthI AtmA rahita che tema zarIra ane bhogathI paNa AtmA rahita che. saMsAra, zarIra ane bhoga nathI ema nathI. e to eka samayanI paryAyamAM che paNa bhagavAna AtmA tenAthI rahita che. saMsAm rUti saMsAra:' zuddha cidAnaMda svarUpathI haTIne paryAyamAM bhrAMti thavI te saMsAra che. bAyaDI-chokarAM te saMsAra nathI. makAna, paisA Adi saMsAra nathI. saMsAranuM AyuSya ja eka samayanuM che ane bhagavAna AtmAnuM AyuSya trikALI che. eka samayanI saMsAranI sthitithI AtmAnI trikALI sthiti bhinna che. paNa eno artha evo nathI ke jIvanI paryAyamAM paNa saMsAra nathI, paryAyamAM to azuddhatA che. e ja saMsAra che. saMsAra ja nathI ema nathI. akhaMDAnaMda zuddha caitanyasvarUpathI haTIne bhrama ane rAga-dveSanI paryAyamAM AvavuM te ja saMsAra che. je svabhAvamAM nathI evuM paryAyamAM lAvyo te saMsAra che. bhrama, vrata, pramAda, kaSAya ane yoga svarUpamAM nathI ane paryAyamAM UbhA thayAM che te saMsAra che. akaSAya, abaMdhasvarUpa zItaLa caitanyazilAmAM saMsArarUpa Asava ane baMdhano abhAva che. zarIra ane bhogano paNa abhAva che. bhogano abhAva eTale parane to AtmA bhogavI zakato ja nathI paNa bhogavavAnA bhAvarUpa zubhAzubhabhAvathI paNa AtmA rahita che. sarva trilokInAtha paramAtmAe Avo AtmA joyo che, anubhavyo che ane kahe che tevo A AtmA che; evo AtmA jenI dRSTimAM Ave tene vAstavika AtmAnI dRSTi thaI kahevAya. saMsAra choDI devo eTale strI, putra, parivAra, makAna, paisA Adi choDI devAM ema nathI. e to badhuM AtmAthI bhinna ja che te kyAM tArI vastumAM ghusI gayA che ke tuM tene choDa? e to chUTAM ja che. tenA pratyenuM mahatva che te saMsAra che mATe mamatva toDavAnuM che. (ghaDiyALamAM DaMkA paDyA) ahIM to DaMkA ja vAgI rahyAM che. DaMkAnI coTa upara bhagavAna kahe che AvuM tAruM svarUpa che tenuM ekAgracitana kara. e ja tAruM kartavya che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - saMsAra-vela nAza karavAno upAya | | (saLaMga pravacana naM. 22) bhavatanubhogaviraktamanA ya AtmAnaM dhyAyati / tasya gurvI vallI sAMsArikI truTyati // 32 // dehadevAlaye yaH vasati devaH anAdyanantaH / kevalajJAnasphurattanuH sa paramAtmA nirdhAntaH // 33 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 7ramI gAthA cAle che. paramAtmasvarUpa bhagavAna AtmA jyAre saMsAra, zarIra ane bhogothI virakta thaIne zuddhAtmAne dhyAve che tyAre tenI anAdithI cAlI AvatI saMsArarUpI moTI vela nAza pAme che. anAdithI jIva udayabhAvomAM raMgAyelo che-mUchita thaI gayo che. potAnA zuddha svarUpane bhUlI gayo che ane saMsAra, zarIra ane bhogomAM lIna thaI gayo che. juo, A uparathI siddha thAya che ke jIvanI paryAyamAM kadI bhUla ja na hatI ane zuddha ja hato ema nathI. anAdithI pote bhUla karato Avyo che. saMsAra, zarIra ane bhogAdimAM Asakti karato hato tethI duHkhI hato. have je tenAthI viraktamana thaI zuddhAtmAnuM ciMtavana kare che. eTale ke zuddhasvarUpanI sanmukha thaI tenuM dhyAna kare che temAM lIna thAya che tenI saMsArarUpI moTI vela nAza pAme che-udayabhAvanI moTI vela nAza pAme che. - rAga te saMsAra che ane svabhAva te asaMsAra che. saMsAra, zarIra ane bhogone utpanna karavA evo koI AtmAmAM guNa nathI. AtmAmAM to evo guNa che ke je saMsAranuM kAraNa na bane ane saMsArathI potAnuM kArya na race Avo akAryakAraNa nAmano AtmAmAM guNa che. tethI saMsArano abhAva karavAnuM AtmAmAM sAmarthya che ane prabhutva e paNa AtmAno eka guNa che. AvA guNavAna AtmAnuM jJAna karIne jIva paryAyamAM atIndriya sukhAmRta utpanna karI zake che. AtmavastumAM evo koI guNa nathI ke saMsAra utpanna kare, bhogone veda ane zarIrane potAnuM mAne evo koI guNa AtmAmAM nathI. chatAM anAdithI cidAnaMdasvarUpanA ajANa evA jIvane saMsAra Ubho thAya che, zarIramAM mArApaNAnI bhramaNA thAya che, bhogone bhogavavAnI bhAvanA thAya che te tenI mUDhatA che. caitanya pote to mahA ratna che temAM koI vikArane utpanna kare evo guNa nathI paNa mUDha jIva potAnA svarUpano ajANa thaIne ajJAnabhAve mithyAtva sahita rAga-dveSa utpanna kare che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] [ paramAtmaprakAza pravacano zrotA amAro A bhrama have kyAre chUTaze? pUjya gurudevazrI jeNe bhrama karyo hoya te bhrama choDe tyAre chUTe ne ! je joDe te toDe. ajJAnabhAve rAganI sAthe joDANa pote karyuM che to pote toDe to tuTe evI vAta che. caitanyasvabhAvamAM to rAga sAthe joDANa karavAnI koI zakti nathI. svabhAvamAM to teno abhAva karavAnI zakti che paNa ajJAnavaza rAgamAM ekatvanI sthiti to juo ke jarA bahAranA saMyogamAM pheraphAra thAya, paga na cAle tyAM have AmAMthI chUTIe to sAruM! paNa bhAI ! tAre chUTIne kyAM javuM che? kayAMya mAsIbAe khATalA DhALI rAkhyA che tArA mATe ? tuM to tArA AtmAmAM jA tyAre tAruM duHkha TaLe tema che. bahAranI sagavaDatAthI tane kAMI lAbha nathI. saMsAra eTale strI, putra, parivArano saMyoga te saMsAra nathI paNa aMtaramAM je bhramaNA paDI che ke zarIra mAruM, rAga mAro, huM karma bAMdhuM chuM, karma mane rakhaDAve che AvI AvI je bhramaNA che te saMsAra che. vikArano bhogavaTo te "bhoga" che ane azarIrI AtmAthI bhinna evuM A zarIra temAM je mithyAtvabhAve Asakta hato te Asakti choDI svabhAvano Adara kare che tene saMsArarUpI velano nAza thAya che. | 'apaneko Apa bhUlake hairAna ho gayA" pote potAne bhUlIne duHkhI thayo che ane mAne che ke mane A zarIra ane saMyogo anukULa nathI mATe huM duHkhI chuM. pote bhagavAna che chatAM mUDha thayo che eTale ja zrImad kahe che ne-prabhu AtmAmAM anaMtaguNa che paNa temAM apalakSaNanA pAra nathI. potAnI mUrkhAIthI mUrakha thayo che. je svabhAva potAno che temAM mArApaNuM rahyuM nahi ane zarIra, strI, putra, makAna AdimAM mAruM...mAruM.karIne duHkhI thaI rahyo che. AvI bhramaNA jIvane koI anyadravya karAvatuM nathI ane potAmAM paNa bhramaNA thAya evo koI guNa nathI paNa paryAyamAM pote evI bhramaNA UbhI kare che. AtmAmAM to sat zAzvata jJAna-AnaMda zakti che tethI te AnaMda utpanna karavAmAM kAraNa thAya che paNa duHkha utpanna karavAmAM kAraNa thato nathI. bhagavAna AtmA je saMsAra, zarIra ane bhogomAM Asakta citta che te saMsAra Adi vastunA svabhAvamAM to che nahi tethI vastuno je svabhAva che tenI dRSTi, jJAna ane satkAra-Adara karatAM, vastuno svabhAva evo che ke AnaMdanuM kAraNa banIne AnaMdaguNa paryAyamAM Ape che. - paramAtmaprakAzamAM bahu mAkhaNa bharyuM che. ekalo mAla ja bharyo che. lADavA banAvIne taiyAra rAkhyA che ke khAva eTalI ja vAra che! prabhu ! tane tAro vizvAsa nahi! ane tArAmAM je nathI teno vizvAsa te Ubho karyo che paNa te vizvAsa-bhrama paryAyamAM ja che vastumAM e jUThA vizvAsano abhAva che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-2 ) [ 117 prabhu! tArAmAM to evI tAkAta che ke tuM atIndriya AnaMdanuM kAraNa bane. duHkha utpanna karavuM e tAruM svAbhAvika kArya nathI. evo koI guNa ja nathI ke je duHkha utpanna kare. mATe bhrAMti choDa ane nirbhIta thaIne saMsAravelaDIno cheda kara. tattva jhINuM ghaNuM eTale jIvane ema thAya ke A to kAMI samajAtuM nathI. paisA detAM dharma thato hoya to karI laIe. pUrve puNya karyA hatA te baLIne vartamAnamAM paiso maLyo che. 10 lAkhanI mUDI che to jo dharma thato hoya to 50 hajAra dAnamAM ApI daIe. to kahe che ke nA bhAI ! ema dharma na thAya. zrotA -puNya karavAthI pApa to ochuM thAya ke nahi? - pUjya gurudevazrI-puNyathI mithyAtvanuM pApa ochuM na thAya. zarIra ane saMyogo sArA maLe paNa bhagavAna AtmAnI mithyAbhrAMti ke je mahAna pApa che te puNyathI ochuM thatuM nathI. puNya-pApathI zarIranA veSa palaTAya che paNa AtmAno veSa palaTAto nathI. puNya kare to svargano veSa maLe ane pApa kare to narakano veSa maLe paNa AtmAnI dazA na palaTAya. AtmAno veSa to caitanyasvabhAvanI dRSTi kare to ja palaTAya. samayasAramAM Ave che ke saMvara-nirjarA e AtmAno veSa che. anAdithI jIve vikArano veSa dhAraNa karI rAkhyo che te svabhAvaSTithI palaTAIne saMvara-nirjarAno veSa AtmA dhAraNa kare che. anaMtaguNasaMpanna bhagavAna AtmA jevo che tevI tenI dRSTi karavAthI athavA tenA vizvAsathI tenI ja rucithI ane temAM ja ekAkAra thavAthI jene vItarAga AnaMda pragaTa thayo che te potAnA cittane rAga-dveSathI haTAvIne paramAnaMdamAM lIna karIne saMsArano nAza kare che. saMsAra ane mokSa bane avasthA vakhate teno dravyasvabhAva to evo ne evo ja rahyo che. pUrNAnaMda prabhu pUrNa prabhuzakti, pUrNa AnaMda zakti ane pUrNa akAryakAraNazaktithI bharelo che. te rAganuM kAraNa bane ke rAganuM kArya bane evI tenAmAM zakti ja nathI. AvA zuddhAtmAno premI banIne je saMsAra, zarIra ane bhogAdino vairAgI bane che te saMsArathI mukta thAya che. * juo ! Avo vairAgya joIe. bAyaDI-chokarAMne choDI devA te vairAgya nathI. strI-putrAdi to sApoliyA (sarpanA baccA) che mane nukazAna karanArA che ema mAnIne choDe e to daiSa thayo. paradravya mane nukazAna kare e mAnyatA ja mithyAtva che. zrotA -ii, putrAdi gharamAM kleza karatAM hoya to? pUjya gurudevazrI :-teno kleza tenAmAM rahyo. parano phaleza jIvane aDato paNa Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] [ paramAtmaprakAza pravacano nathI ane jIvanA bhAva parane aDatAM nathI. mATe parane duHkharUpa jANIne choDavA te vairAgya nathI. paranuM grahaNa ja AtmAe karyuM nathI to choDe zuM? svabhAvanA lakSe paramAnaMda thatAM saMsAra, zarIra, bhogAdinI ruci chUTI jAya che tenuM nAma vairAgya che. A badhuM samajavuM paDaze, AmAM pheraphAra nahi cAle. kahe che ke prabhu ! tArAmAM je zakti paDI che te to pragaTa karI nahi ane je zakti nathI tene pragaTa karIne temAM raMjita thaI rahyo cho, to ekavAra to prabhu ! tArA svabhAvano prema karI AnaMda utpanna kara. parathI vairAga ka2 ane svabhAvasanmukha thA. zuddhabhUmikAmAM evo ekAgra thA ke pachI saMsAravela pharI utpanna ja na thAya. nija zuddhasvarUpa paramAtmAnI dRSTi ane dhyAna ja saMsArarUpI velano nAza karavAno ekamAtra upAya che. zubharAgathI saMsArano nAza thato nathI. kema ke je bhAva ja tArAmAM nathI tenAthI tAruM kArya kevI rIte thAya? vaLI, rAga vaDe rAgano nAza karavo e kevI rIte bane ? zrotA :--kAMTAthI kAMTo nIkaLe che ne ! pUjya gurudevazrI :--kAMTAthI kAMTo nIkaLato nathI paNa kAMTAne pakaDanArAnA jorathI kAMTo nIkaLe che. tema rAgarUpI kAMTo rAgathI nIkaLato nathI paNa AtmAnA jorathI rAgarUpI kAMTo nIkaLe che. mATe AtmAnI oLakhANa karavI jarUrI che. eka AtmAne jANe che te sarvane jANe che ane ekane jANyA vagara sarvane jANe che teNe kAMI jANyuM ja nathI. mATe jemAM caitanyanidhAna bharyuM che evA AtmAne jANI tenuM dhyAna karavAthI ja saMsArarUpI moTI velano nAza thAya che. have AgaLanI 33mI gAthAmAM munirAja kahe che ke deharUpI devAlayamAM bhagavAna birAje che. deha+Alaya deharUpI sthAnamAM siddha jevo bhagavAna AtmA birAje che paNa te dehathI bhinna che. zuddhanizcayanayathI A deharUpI devAlayamAM je AtmA birAje che te ja tAro paramAtmA che. siddhAlayamAM birAje che te tArA paramAtmA nathI. = anuparita asadbhUta vyavahAranayathI AtmA dehamAM rahelo che paNa nizcayanayathI te dehathI AtmA bhinna che. satsvarUpanI dRSTithI joIe to dehanI jema AtmA mUrtika nathI, amUrtika che. deha to azuci che, temAM hADakA, mAMsa, lohI Adi apavitra vastu bharI che ane bhagavAna AtmA to mahA pavitra jJAna-AnaMda Adi anaMtaguNothI bharelo zuci padArtha che. jenA eka eka pavitra guNonuM aciMtya ane amApa sAmarthya che. evA to anaMta guNonuM dhAma AtmA che. mATe, Avo amUrtika, zuci-mahApavitra, anAdi anaMta jJAnAdi guNasvarUpa bhagavAna Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-2 2 / L[ 119 AtmA ja upAdeya che. te ja tArA mATe pUjanIya deva che. parama ArAdhyadeva tAro AtmA ja che. bhagavAna sarvajJadeva to vyavahAra pUjanIya che. nizcayathI to tArA mATe tAro AtmA ja pUjanIya che mATe kahyuM che ke "tana maMdiramAM deva jina'. zrotA -potAnA bhagavAnanI pUjA kevI rIte karavI? pUjya gurudevazrI e ja kahyuM ne ! potAno svabhAva jevo che tevo dRSTimAM laIne tenuM bahumAna karavuM te ja potAnuM pUjanIyapaNuM che ane rAgAdinI adhikatA-mahattA choDI devI te ja rAgAdinuM apUjanIyapaNuM che. AhAhA....! je svarUpa sarvaze dIThuM jJAnamAM, kahI zakyA nahi te paNa zrI bhagavAna jo; teha svarUpane anya vANI te zuM kahe? anubhavagocara mAtra rahyuM te jJAna jo.... vANI jaDa ane AtmA caitanya, vANI rUpI ane AtmA arUpI Ama baMne viruddha * dharmovALA tattvo che tethI jaDa vANI vaDe caitanyanI mahimA kyAMthI thaI zake ? sarvazanI vANI to pUrNa che temAM paNa AtmAnuM pUruM varNana AvI zakatuM nathI to alpajJanI vANImAM AtmAnuM pUruM varNana kyAMthI AvI zake? e to svasaMvedanathI ja jANI zakAya tevuM tattva che. bAkI badhI nimittanI vAto che. dehano saMyoga to Adi ane aMtavALo che ane bhagavAna AtmA anAdi-anaMta che. bhUtakALa, vartamAnakALa ane bhaviSyakALa dareka kALe vastu to che..che... ane che ja. tenI kadI zarUAta thaI nathI ane aMta AvavAno nathI. mATe bhagavAna AtmA anAdianaMta che. AtmAne paNa zarIra che. kevuM zarIra? ke kevaLajJAnanA prakAzakarUpa AtmAnuM zarIra che. jaDe zarIra AtmAnuM nathI paNa AtmA to caiitanyazarIrI che. tenA vaDe te lokAlokane jANavAnuM sAmarthya dharAve che ane paryAyamAM te zakti pragaTa thAya tyAre eka samayamAM AkhA lokane pragaTapaNe te jANe che. A zakti jaDa zarIramAM ke paradravyamAM nathI tethI temAMthI jJAna AvatuM nathI paNa potAnI zakti ja evI che ke temAMthI pUrNajJAna pragaTa thAya che. zarIrane to jaDa, mUrtika ane Adi-aMtavALu kahIne apUjya kahyuM che ane bhagavAna AtmA to caitanya, amUrtika anAdi anaMta jJAnAdi prakAzavALo hovAthI sadA pUjanIya parama ArAdhyadeva che ema jANa ! zarIra sva-para koIne jANatuM nathI ane AtmA koIne jANyA vagara raheto nathI evo teno svabhAva che mATe kahyuM ke baMne virUddha dharmavALA tattvo che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] [ paramAtmaprakAza pravacano dehamAM AtmA rahelo hovA chatAM baMnemAM keTalI virUddhatA che. deha trikALa jaDa- maDaduM che ane AtmA trikALa caitanya che. deha azucinuM dhAma che jyAre bhagavAna AtmA mahApavitra zucitAnuM dhAma che. deha koIne jANatuM nathI ane AtmA eka samayamAM sarvane jANanAro che. mATe AtmA zarIra pramANa rahyo hovA chatAM zarIrane sparza karato nathI--ema nirbaMta jANa ! jema zarIra ane rAgamAM nirbhrAtapaNe mArApaNuM mAnato hato te choDIne have ame kahIe chIe ke tuM nirbhrAtapaNe AvA tArA svarUpamAM ekatva kara. temAM bilakula saMdeha na kara! anAdithI ajJAnIne bhrAMtivaza zarIra, rAga ane alpajJatAmAM ja potApaNuM bhAsatuM hatuM paNa te to bhrAMti hatI, te choDIne svarUpanI dRSTi kare che tene nirbaMtapaNe evI zraddhA thaI jAya che ke huM anAdi-anaMta jJAnAnaMdasvarUpa zuddha caitanyamUrti chuM. tene zaMkA nathI paDatI ke huM Avo kevI rIte haIza. bhagavAna AtmA dehamAM rahe che paNa dehathI bhinna che ema kahetAM sarvavyApaka nathI e vAta paNa AmAM AvI gaI. DabbImAM hIro paDyo hoya paNa DabbI ane hIro tadna judI cIja che. hIro prakAzasvarUpa che ane DabbI to dhAtumaya che te baMne ekabIjAne aDatAM nathI. tema bhagavAna AtmA caitanyahIro jaDa zarIramAM rahelo hovA chatAM tenAthI tadna bhinna che. jema hIro to jaDa paramANuno nAno evo piMDa che, te nathI bhUkha lAge to khAvAmAM kAma Avato ke tarasa lAge to pANI Apato nathI, roga thayo hoya to ghasIne copaDavAnA kAmamAM Avato nathI chatAM tenI keTalI kiMmata che ! hajAro lAkho rUpiyAnI kiMmata hoya che to A bhagavAna AtmA to caitanyahIro che temAM to jJAnAdi anaMtaguNonA anaMtapAsA paDyA che, tenA eka guNanI kiMmata-mUlyAMkana thaI zakatuM nathI to AkhA caitanyadevanI kiMmata keTalI haze ! te zuM rAgAdi vikalpanI kiMmata cUkavIne prApta thaI jAya evo nirmUlya padArtha che ! e to mahAkiMmatI cIja che, tenI kiMmata cUkave tene ja te prApta thAya tevo che. je potAnI vartamAna paryAyamAM anaMta guNasvarUpa bhagavAna AtmAne sparze che te nijabhagavAnane bheTe che, tene paramAtmAnA sparzamAM atIndriya AnaMda Ave che. bAkI zubharAgathI AtmAno sparza kadI thaI zakato nathI. kadAcit lAMbAkALe kolasAnA paramANunI paryAya palaTIne hIrArUpe thAya paNa tenI jema rAga palaTAine dharma kadI traNakALamAM paNa thato nathI. hIrAnI eka eka ratinI lAkho-karoDo rUpiyAnI kiMmata hoya che ane hIrAnuM vajana karavAnA tola paNa bahu sUkSma hoya che tema bhagavAna AtmAnI kiMmata karanArI dRSTi paNa bahu sUkSma hoya che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-2 ) [ 121 mumukSu -hIrAnI dukAne to paDApaDI thatI hoya che. pUjya gurudevazrI ahIM paNa paDApaDI thAya che. cha mAsa ne ATha samayamAM chaso ne ATha jIvo siddha thaI jAya che. siddha thanAranI moTI katAra cAlu ja che. dhArAvAhI mArgamAM siddho hArabaMdha thaI rahyAM che. AvA AtmAne AdaraNIya karavo eTale bIjAnI mahimA choDI AtmAmAM dRSTi lagAvavI te AtmAmAM upAdeyapaNuM che. te mokSano mArga che. haka AtmaprApti puruSArthathI thAya che. kaLazaTIkAmAM yatnasAdhya nathI, kALalabdhithI thAya ema kahyuM che e to ardhapudagalaparAvartana kALa bAkI rahyo hoya tyAre ja AtmaprApti thAya evo siddhAMta che e vAta tyAM siddha karavI che. ene vizvAsa AvI javo joIe ke mAro svakALa AvI ja gayo che. saba avasara AvI gayo che ema vizvAsa AvI javo joIe. saMsAramAM to tene rucatI vAta tarata ja karIza ema kahe che. je vastu tenAthI thaI zakatI nathI ene tarata ja karavA kahe che to je vastu potAnI ja che potAthI ja thaI zake che e tarata ja kema na thAya? ene vizvAsa AvI javo joIe ke huM to taravAne paMthe ja jaI rahyo chuM, mAre ekAda bhava che. jemAM bhava nathI enI dRSTimAM bhava hoya ja nahi. ja zraddhAnAmAM viparItatA hovAthI samyaka aTake che thatuM nathI ane puruSArthanI nabaLAIthI cAritra aTake che-pragaTatuM nathI. chatAM samyaka nahi thavAmAM zraddhAnanI viparItatAne badale puruSArthanI nabaLAI mAnavI e to DuMgara jevaDA mahAna doSane rAya samAna alpa jANe che; te DuMgara jevaDA mahAna doSane chedI zake nahi. - pUjya gurudevazrI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - nija-zuddhAtmA eka ja upAdeya jANa (saLaMga pravacana naM. 23) dehe vasannapi naiva spRzati niyamena dehamapi ya eva / dehena spRzyate yo'pi naiva manyasva paramAtmAnaM tameva // 34 // zrI paramAtmaprakAza graMthanI 34mI gAthA zarU thAya che. A AtmA dehamAM rahyo hovA chatAM nizcayanayathI te dehane sparyo nathI. AtmA zuddha jJAnAnaMdamUrti che. te zarIrane karmane ke vikArane sparzato nathI ane dehathI paNa AtmA sparzI zakAto nathI. bhagavAna jJAnAnaMda-cidAnaMdasvarUpa mUrti te AtmA che. e AtmA dehamAM rahyo hovA chatAM dehane sparzato nathI. deha zabda puNya-pApa karma, rAgAdi vikArane paNa AtmA sparzato ja nathI ane deha, puNya-pApa karma, rAgAdibhAva vagerethI te sparzato nathI eTale ke tenA vaDe AtmA anubhavamAM Avato nathI. guru ziSyane kahe che ke he ziSya! AvA dehanA sparza rahita AtmAne tuM AtmA jANa ! be bhAga pADyA che. ekakora rAma ane bIjI bAju gAma. eka tarapha zuddha jJAnAnaMdamUrti AtamarAma ane bIjI tarapha zarIra, vANI, mana, karma, vikAra Adi badhuM gAma. tenI sAthe AtmAne kAMI lAgatuM-vaLagatuM nathI eTale koI saMbaMdha nathI. anaMta anaMta zuddha jJAnasvarUpa-bhagavAna AtmAnI anubhUti kevI rIte thAya? ke paya-pApa rAgarahita deSTi, jJAna ane zAMtirUpa je sthiratA tenA vaDe AtmA anubhavamAM Ave che. samyagdarzana-jJAnacAritra vaDe AtmAno sparza-anubhava thaI zake che. bhagavAne dareka AtmAne AvA ja joyA che ke te nirmaLa anubhUti vaDe ja te jaNAya evA che. bhagavAna AtmA zuddha caitanyamUrti anaMtaguNa saMpanna prabhu jevo sarvazadevane prApta thayo che evo ja darekano AtmA bhagavAne joyo che ane evo ja kahyo che. A AtmA potAnI anubhUti vaDe ja prApta thAya che ane nirmaLa anubhUtithI viparIta puNyapApa-krodha-mAnAdinA pariNAmathI karma prApta thAya che ane karmathI zarIra prApta thAya che. A to sAdI sIdhI vAta che. zAstranA AkarA zabdo AmAM nathI. bhagavAna AtmA vastusvabhAve zuddha nirmaLa jJAnAnaMdasvarUpa mUrti che. te nirmaLa anubhUtimAM prApta thAya che, nirmaLa anubhUti vaDe karma ke zarIra prApta na thAya. karma ane zarIra maLavAnuM kAraNa to krodha, mAna, bhakti, pUjAdi zubha-azubhabhAva che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-23 ] [ 123 jema baraphanI zItaLa zItaLa zIlA che tema bhagavAna AtmA atIndriya, akaSAya vItarAgatAnI zItaLa mUrti che. Ama sarvajJa vItarAgadeve kahyuM che ane ema ja ame jANyuM che, ema munirAja kahe che. e tane kema jaNAya? ke rAganI ruci choDI zuddha svabhAvanI ruci, jJAna ane sthiratA pragaTa karatAM AvA AtmAnI anubhUrti tane paNa prApta thAya tema che. A anubhUtithI viparIta puNya-pApa vikArIbhAva thavAthI karma baMdhAya che ane karmathI zarIra maLe che. tene ajJAnI jIva potAnuM mAne che. jIvavastu vartamAnamAM paNa zuddha ane pavitra che. tenI anubhUti vaDe muktinI prApti thAya che ane anubhUtithI viparIta 'huM puNya-pApavALo chuM, zarIravALo chuM' evI bhrAMti vaDe jaDaka baMdhAya che ane karmonA nimitte zarIra maLe che tamo o jIva rahelo che tethI najIkanA saMbaMdhathI anupacarita asaMbhUte vyavahAra nAmanI jUThI nayathI AtmA zarIrane sparyo che ema kahevAya che. deha to jaDa mATI che ane AtmA to caitanya che. baMnenI jAta judI che chatAM deha ane AtmAne najIkano nimitta-naimittika saMbaMdha che. kuTuMba-parivAra sAthe evo saMbaMdha nathI, kema ke e to kSetrathI paNa bhinna ja che. anupacAra asabhUtanaye AtmA dehamAM rahelo che. deha ane AtmAnuM kSetra eka che tethI anupacAra kahyo paNa nizcayathI dehane AtmA aDato paNa nathI mATe te asabhUta-jUThI nayanuM kathana che. bhAI ! tuM koNa ane deha koNa ! te ekabIjAne aDatAM nathI tenI vAta tane kahIe chIe. jenAmAM varNa-raMga Adi to nathI paNa puNya-pApanA vikAra paNa jemAM nathI evo tuM arUpI avikArI caitanyaprabhu cho. A to mULa tattvanI vAto che bhAI ! strI, putrAdine upacArathI jIvanA kahevAya che, dehane anupacAra asabhUta vyavahAranayathI jIvano kahevAya che paNa nizcayathI deha, karma ke puya-pApa Adi vikArIbhAva koI jIvanA nathI. deha, karma ane vikArathI caitanya vastu bhinna ja che paNa ajJAnInI mAnyatAmAM ema che ke dehAdi badhuM mAruM che tene munirAja kahe che ke dehAdi para vastunI ati to che paNa te tArI cIja nathI. tuM dehamAM rahelo hovA chatAM nizcayathI dehane sparzato nathI. pote bhagavAna sat sacidAnaMda sat siddhasvarUpa prabhu che te vikAra karma ane dehane kema sparze? je vastu ja judI che te eka kema thAya ! eka tarapha bhagavAna jJAna, darzana, sukha, AnaMdasvarUpa mUrti pote ane bIjI bAju puNya, pApa, zarIra, karma Adi temAM jIva nahi ane jIvamAM te nahi. A bhagavAna tIrthaMkaradevanuM zAsana koI judI jAtanuM che teno koInI sAthe meLa Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 / [ paramAtmaprakAza pravacano khAya tema nathI. bhagavAna kahe che ke, dareka AtmA zuddha sat cidAnaMdaghana che te dehamAM rahelo hovA chatAM vastue taddana bhinna che chatAM ajJAnI bhramathI deha, karma ane vikArane potAnA mAne che e teno mithyAbhrama che. have AmAM karavuM zuM?--ke tArA zuddha caitanyasvarUpa sAme najara kara ane vikAra, karma Adi uparathI dRSTi choDa. A karavA jevuM che. bhAI ! tuM prabhu cho ne ? vikAra to doSa, pAmara, acetana che. bhagavAna jJAyakajyota svarUpa cidAnaMdane A acetanabhAvo sparzI zakatAM nathI. teno artha e thayo ke puNya-bhAva vaDe caitanyano anubhava thaI zakato nathI. dayA, dAnAdinA zubha pariNAma to rAga-vikAra che tene caitanya aDato nathI to je caitanyathI bhinna che evA zubhabhAva vaDe caitanyano anubhava kevI rIte thAya? lokone A sAMbhaLIne rADa paDI jAya che are, A sonagaDhavALA zuM kahe che! bhAI, amane nahi tuM bhagavAnane jaIne kahe ne ! ame to bhagavAne kaheluM che te kahIe chIe. divALInA divasomAM loko ekabIjAnA nAma meLave che ne ke konI pAse keTalI leNa-deNa che te khabara paDe, to ahIM kahe che ke bhagavAna sAthe tAruM nAmuM meLava. paNa ene A nAmA meLavatAM AvaDatAM nathI. e AtmAne tuM AtmA jANa ke je potAnI nirmaLa anubhUti vaDe prApta thAya che ane nirmaLa anubhUtithI viparIta vikAra vaDe prApta karma ane zarIra vaDe je prApta thato nathI. Avo je AtmA tene aMtaramAM tuM AtmA jANa. tArA jJAna ane zraddhAmAM nakkI kara ke huM Avo zuddha AtmA chuM. A eka eka gAthAmAM badhuM AvI jAya che. zuddha-AtmA deha, vANI, mana, karma, vikAra Adi badhAMthI rahita che tyAM dIkarA-vahu mArA e vAta kyAM rahI? zrotA e badhAM yAda to Ave ne ! pUjya gurudevazrI:-yAda Ave eTale zuM? tenuM jJAna ane rAga Ave tArA gharamAM, e dIkarA-vahu na AvI jAya. jANanAra bhagavAna AtmA jANe to badhAMne. paNa temAM A mArA ane A mArA nahi evA be bheda kayAMthI lAvyo? mUDhatAne laIne evI bhramaNA te UbhI karI che. TIkAkAre to evI vAta lIdhI che ke puNya-pApanI kriyA, deha, vANI, manane je mArA mAne che tene potAno bhagavAna AtmA heya varte che; je kharekhara heya cIja che, evA deha, vikArAdine upAdeya mAne che tene upAdeya evo zuddhAtmA heya thaI jAya che. teNe zraddhAmAMthI AtmAne choDI dIdho che. ajJAnI jIvane puNya-pApa vikAra Adi upAdeya varte che ane zuddha AtmA heya Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-23 ) [ 125 varte che, jyAre dharmI jIvane puNya, pApa, zarIrAdi heya varte che ane jJAnAnaMdasvarUpa zuddhAtmA upAdeya varte che. A caitanyarAmanI ramatavALAne AtmAnA zraddhA-jJAnavALAne AtmA upAdeya che tene puNya-pApa, zarIra, karma Adi AdaraNIya nathI paNa heya che ane AtmArAmanI ramata mUkIne puNya, pApa, zarIra Adi mArA mAnanArane te badhuM upAdeya varte che ane Akho bhagavAna AtmA heya varte che. jene zuddha caitanyaghana-jJAnAnaMdamUrti te ja huM evA zraddhA-jJAna varte che evA jJAnIne AtmA pote ja upAdeyapaNe varte che ane zuddha caitanyathI viparIta rAgAdibhAva, karma, zarIra-vANI-mana Adi badhuM heya varte che kema ke te mArAthI bhinna che mATe te heya che ema jJAnI jANe che. jJAnIne rAgathI mAMDIne dehAdi badhuM heyapaNe ja dekhAya che ane ekamAtra zuddhAtmA ja upAdeyapaNe dekhAya che. jyAre ajJAnIne to puNya-pApa, dehAdi ja huMpaNe dekhAya che tethI temAM Adara-buddhi rahe che. deha, mana, rAgAdi jeTalo ja huM ema mAnato hovAthI ajJAnI tene ja upAdeya mAne che. upAdeya eTale A ATalI ja mArI cIja che ema dekhAya che. yogIndradeve jaMgalamAM beThAM-beThAM paNa kAMI gAthAo lakhI che ! jeNe zuddha caitanyamUrti AtmAnI sAthe nirvikalpa zraddhA-jJAna vaDe joDANa karyuM che tene AtmA ja upAdeya varte che. tene puNya-pApanI jeTalI kriyA thAya tene te jANe che paNa upAdeya mAnato nathI. ajJAnI AkhA AnaMdakaMda caitanyamUrtine ADa mArIne puNya-pApa, vikAra, zarIra AdinI kriyAnI eka samayanI paryAya mArI che ema teno Adara kare che tene AkhA bhagavAna AtmAno anAdara varte che. samajAya che kAMI ! A to samajAya tevuM che. prayoga karavAmAM mahenata paDe paNa vAta lakSamAM to Ave che ne! A divALInA divasomAM khAvAnI UMcI cIja pIrasAya che, bhagavAna ! are, bharyA bhANAM pIraselA che te khAto nathI ane je tArI cIja nathI tene khAvA jAya cho? A tane zobhatuM nathI. atIndriya AnaMda ane jJAyakatAthI bharelAM UMcA bhANAM mUkIne je tArA nathI evA puNya-pApa vikAra ane zarIrane mArA mAnIne bhAI ! tuM hArI gayo cho. ekavAra jeNe bhagavAna AtmAmAM atIndriya AnaMdanA bhANA bhALyAM-jenA dRSTi ane jJAnamAM huM zuddha caitanya jJAnAnaMdamUrti chuM evo Adara Avyo tene puNya-pApabhAva jhera jevA bhAse che. evA jJAnIne huM paisAvALo chuM ke huM rAgavALo chuM evuM abhimAna thatuM nathI. - bhaktimAM Ave che "kaMcana ane kAminI...rAmanI ramatane te ja lUMTe." A AtmA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ) [ paramAtmaprakAza pravacano zuddha eTale ke AnaMdasvarUpa che, zuddha eTale jemAM duHkha nathI, zuddha eTale jemAM apUrNatA nathI pUrNa pavitra jJAnAnaMda dhAma che chatAM puNya-pApamAM jene mArApaNuM che te AtmArAmanI ramatane lUMTI nAMkhe che. A vyavahAra mAro che, puNya karatAM karatAM mane dharma thaze ema jene vyavahArano Adara varte che tene bhagavAna zuddhAtmAno anAdara varte che. tene ahIM kahe che prabhu ! rAga to jhera che. e rAganA premamAM tAro prabhu lUMTAya jAya che. keTalAka loko evA hoya che ne ke bharyA bhANAM mUkIne eThAM cATavA jAya che-ghare suMdara strI mUkIne vAgharaNa pAse jAya che, tene kAMI bhAna nathI. tema ahIM paramAtmA pokAra kare che ke, he AtmA ! tArAmAM atIndriya AnaMda ane zAMti bharyA paDyA che tene mUkIne tuM puNya-pApanI eMTha cATavA jAya che! je tArAmAM nathI tene tAruM mAnavuM e eThuM cATavA barAbara che. temAM tane vikArano duHkharUpa anubhava thaze paNa AtmAno AnaMda nahi Ave. je potAnA zuddhasvarUpamAM joDANa kare che te yogI che ane je puNya, pApa, zarIrAdimAM joDANa kare che te bhogI che. je AtmAmAM ekAgra thAya tene parama AnaMda Apato caitanya skurAyamAna thAya che. parama AnaMda leto zuddhAtmA pragaTe che te huM chuM. paramAtmA kahe che tAro paramAtmA tArI pAse che tenI sAmu jo to tane paryAyamAM paramAtmA phUrAyamAna thaze. zarIranuM jIvana ho ke maraNa ho te baMnemAM jJAnIne samabhAva varte che. viSamabhAva karavAthI kAMI jIvana vadhI jatuM nathI ema jJAnI jANe che. lAbha-alAbhamAM paNa jJAnIne samabhAva varte che. bahAranI cIja Ave ke jAya tethI temane kAMI lAbha-alAbha nathI. sukha-du:khamAM paNa jJAnIne samabhAva varte che. ajJAnIne bahAranI cIjanI anukULatAmAM sukhanI ane pratikULatAmAM duHkhanI kalpanA thAya che. kharekhara bahAranI cIja koI anukULa paNa nathI ane pratikULa paNa nathI tethI jJAnIne temAM sukha-duHkhanI kalpanA thatI nathI. zatru-mitra pratye paNa jJAnIne samabhAva che. jJAnIne koI zatru ke mitra ja hotA nathI paNa jagatanI dRSTie je anukULa hoya te mitra ane pratikULa hoya te zatru gaNAya che tenA pratye jJAnIne samabhAva hoya che. keTalAkane mAMDa badhI anukULatA AvI hoya, chokarAM moTA thayAM hoya-paiso thayo hoya ane bhogavavAnuM TANuM AvyuM tyAM maraNa Ave to AkaruM lAge bhAI ! A tAre sukhanA TANAM nahi, jheranA TANAM hatAM. bIjAne anukULatA hoya ane potAne jarA pratikULatA Ave tyAM ema thaI jAya ke mAre Ama kema? bhAI ! bahAranI anukULatA-pratikULatA sAthe tAre zuM saMbaMdha che? zarIranuM lAMbu AyuSya ho ke jaldI maraNa thaI jAya tenAthI AtmAne Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-23 ] [ 127 zuM? je cIja ja AtmAnI nathI tenAthI AtmAne lAbha-nukazAna nathI ema jANatAM jJAnIne 'samabhAva varte che. jene zAMtamUrti AtmAnI dRSTi, jJAna ane joDANa thayuM che tene bahAranI koI cijamAM samatA-viSamatA lAgatI nathI. zarIramAM ke strI, putrAdimAM roga ke nIrogatA je AvavA yogya hoya te Ave che tenAthI mane kAMI lAbha-alAbha nathI ema jenI dRSTi paranA joDANathI chUTI gaI che ane samabhAva pragaTa thayo che tene vAMjiyA ho ke daza 'dIkarA ho, zatru ho ke mitra ho, kyAMya sukha-duHkha nathI. AvA jIvane kevI zAMti pragaTa thAya che tenI vAta have pachI karaze. jema darpaNanI svacchatA darpaNane batAve che ane agninI jvALA Adine paNa darzAve che. topaNa darpaNamAM dekhAto sva-paranA AkArano pratibhAsa-pratibiMba te darpaNanI svacchatAnI ja avasthA che. te kAMI agninI avasthA nathI, pratibiMbita vastunI avasthA nathI. vaLI jevA padArtho darpaNanI sAme hoya tevuM pratibiMba dekhADavuM te darpaNanI svacchatAno svabhAva hovAthI pratibiMbita padArthanA lIdhe pratibiMba paDatuM nathI paNa darpaNanI svacchatAne lIdhe ja pratibiMba paDe che. tevI rIte jJAtRtA te AtmAnI ja che arthAt sva-parane jANanAra jJAnasvarUpa AtmA che ane bhAvakarma, dravyakarma ne nokarma pugalanA pariNAma che. jJAnasvarUpI zAyakane jJAnanI paryAyamAM zeya banAvIne tenuM jJAna karavuM tathA paraNeyone jJAnanI paryAyamAM zeya banAvIne te saMbaMdhInuM jJAna thayuM te jJAnano svataHsiddha svabhAva ja che. paradravyo che mATe tenuM jJAna thayuM evo parataMtra svabhAva ja nathI. - pUjya gurudaivI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heya-upAdeyanuM vAstavika svarUpa (saLaMga pravacana naM. 24) yaH samabhAvapratiSThitAnAM yoginAM kazcit sphurati / paramAnandaM janayan sphuTaM sa paramAtmA bhavati // 35 // karmanibaddho'pi yogin dehe vasannapi ya eva / bhavati na sakalaH kadApi sphuTaM manyasva paramAtmAnaM tameva || 36 || zrI paramAtmaprakAza zAstra che. tenI A 35mI gAthA cAle che. A AtmA zuddha paramAtmasvarUpa che. arihaMta ane siddha jevA paryAyamAM paramAtmA thayA che tevA ja dareka AtmA zaktirUpe paramAtmA che. juo, munirAja zuM kahe che ke AtmAne AtmA kAmamAM kyAre Ave ? jyAre paramAnaMdasvarUpa vastunI dRSTi, tenuM jJAna ane temAM ramaNatArUpa cAritra pragaTa thAya eTale ke abheda nirvikalpa svAnubhava thAya tyAre paramAnaMdanI sphuraNA dvArA AtmA pragaTa thAya che. zarIra, vANI, karma, puNya-pApanA vikalpa AdithI dRSTine saMkelI--tenA uparathI lakSa haTAvI caitanyasvabhAva upara lakSa karatAM jemAM jJAna, AnaMdanI khANa bharI che evo paramAnaMdasvarUpa AtmA pragaTa thAya che. jenuM lakSa zarIra, vANI, mana, karma ane puNya-pApabhAva upara ja che eTale ke temAM ja ekatva che tene saMsAra athavA vikAranI prApti thAya che. tene AtmAno AnaMda maLato nathI ane je zuddha caitanya AtmAnI sanmukha che ane para vibhAvathI vimukha che tene AtmA jevo che tevo pragaTa thAya che tyAre AtmAne AtmA kAmamAM Avyo kahevAya. bahu sAdI ane TUMkI bhASAmAM mAla bharyo che. ekalo pakavAna pIrasyo che. zrotA :--nIrogI hoya tene pAcana thAya ne ! AtmA traNekALa nIrogI ja che. tene pAcana thAya evI ja A pUjya gurudeva H vAta che. phakta dRSTi phere daulata najaramAM Ave tema che. jenI dRSTi karma, zarIra ane puNya-pApa sanmukha che tene saMsAranuM paribhramaNa prApta thAya che ane jene vastunA nizcayasvabhAva upara dRSTi che te vyavahArathI parAnmukha che ane svabhAva sanmukha che tene muktinI prApti thAya che. zarIra, karma ke zubha azubhabhAva mArI zAMtinA kArya mATe bilakula madadagAra nathI. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-24 / [ 129 bhagavAna AtmA eka samayamAM paramAtmapiMDa che jemAMthI anaMta AnaMda ane jJAnanI nadI vahe che. evA caitanyapUra vastunI sanmukhatA karI temAM dRSTi, jJAna ane sthiratAthI joDANa karatAM AnaMda sahita AtmA pragaTa thAya che. A to AkAzagaMgAne heThe UtArI che. zarIra, karma AdinA saMyogo ane zubhAzabhabhAvo jyAM che tyAM bhale ho paNa mArA AtmAnA kAma mATe te mane bilakula sahAyaka nathI. mArA AtmAnI zAMti, jJAna ane AnaMdanI prApti mATe vikalpathI mAMDIne koI cIja mane sahAyaka nathI. mArA zraddhA-jJAnane huM Atmasanmukha karuM to mArI vastu ja mane sahAyaka thAya che. bhagavAna AtmA eka vastu che ne ! anAdi-anaMta eka padArtha che ne ! to temAM anAdi-anaMta jJAnAdi guNono bhaMDAra bharyo che. juo! ahIM dhyAna Apo; jyAM paramAtmAnI vAta cAle che tyAM bIjAnI sAme jovuM, AmathI tema najara karavI te nyAya nathI, bilakula viruddha che. ahIM to AkarI vAta che bhAI! A to mane AvaDe che ema karIne bedhyAna na thavAya. zrImade ekavAra kahyuM hatuM ke "tane AvaDyuM hoya to huM kahuM chuM ke A zabdane pharIvAra sAMbhaLa ane vicAra. kAraNa ke A samaya che te koI bIjI jAtano che." ema karIne ene satyano vinaya karAve che. asatyano Adara ane satyano anAdara e moTo doSa che. paNa lokone enI khabara nathI. A to amane AvaDe che.....A to ame dhAryuM che.ame to bIjAne samajAvIe chIe...e badhuM rahevA de bhAI! prabhu! tuM kayAM cho, kevo cho, kevI rIte lakSamAM Ave tenI A vAta cAle che. meM sAMbhaLyuM che ne dhAryuM che e mAnyatA tArI khoTI che. te kAMI sAMbhaLyuM nathI. tane tAro svabhAva khyAlamAM Avyo nathI. A to kasoTI bahu AkarI che bApA! are, eNe jyAM jovAnuM che tyAM najara karI nathI ane bIje najara karI che tene AtmAno Adara nathI. A to ekaluM mAkhaNa AvyuM che. eNe sAMbhaLyuM che ke vyavahAra choDavAlAyaka che ane nizcaya upAdeya che paNa enA jIvanamAM paLe paLe vyavahAranA vikalpo ane saMyogo mArAmAM nathI ema bhAsatuM nathI. koI lAkhopati zeThane ekano eka dIkaro hoya. be varSanuM paraNetara hoya ane dIkaro marI jAya to gharanAnA moDhA kevA lohiyALA hoya ! AkhI duniyA udAsa lAge. harakhanA saDakA badhAM I vakhate UDI jAya tema, A bhagavAna AtmAno eka eka samaya lAkheNo cAlyo jAya che teno kheda thavo joIe. 'prabhu! tuM AnaMda ane zAMtino Dhagalo cho. temAM aMtaradRSTi, tenuM jJAna ane temAM Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] [ paramAtmA pravacano lInatA thatAM AnaMda sahita anubhava thAya che tene AtmA athavA paramAtmA kahe che. dhruva caitanya-ratnanI dRSTi thatAM vikalpathI mAMDIne AkhI duniyAnI upekSA thaI jAya che. juo ne ! nAnA nAnA rAjakumAro paNa AkhA rAjyanI ane vaibhavonI upekSA karIne kevA dIkSA levA mATe taiyAra thaI jAya che! mAtA ! mane A mArI sanmukha javAno samaya maLyo che temAM A saMyogo vinarUpa che. mAtA ! mAre pharI bIjI mA na karavI paDe. mArA janma-maraNano abhAva thAya evI dazAnI sAdhanA mATe huM nivRtti lauM chuM. mATe mAtA ! mane rajA Apa. tAre paNa sukha joItuM hoya to A rasto levo paDaze. zAstramAM to tyAM sudhI Ave che ke mAtA putrane javAba Ape che : jA bhAI ! je raste tane nirbhayatA prApta thAya te raste jA ane ame paNa e raste AvavAnA kAmI chIe. AvA yogIone svarUpamAM ekAgratA karatAM puNya-pApanI ekAgratA chUTI jAya che ane AnaMdanI dhArA vahe che apUrva AnaMda prApta thAya che. AtmA pokAra kare che ke jo ! Avo huM AnaMdamaya chuM. vartamAna paryAyamAM AtmAnI sanmukhatA thatAM parathI vimukhatA thaIne AnaMda pragaTa thAya che ane A huM AtmA ja paramAtmA chuM ema anubhava thAya che. yogI eTale zuM? ke svarUpamAM ekAgra thanAra yogIzvara. bhale te cothA guNasthAnamAM ho, pAMcamAmAM ho ke chaThThAmAM ho ke jeNe bhagavAna AtmAnA pUrNAnaMdamAM dRSTino yoga joDyo che evA dharmAtmA te yogI che. tene eka AtmA ja AdaraNIya che. aho eka eka samaya jeno svarUpanI ruci, jJAna ane ramaNatAmAM lAgyo che, saMsArathI parAbhukha che eTale zubha azubhabhAva, paranI sanmukhatA ane paravastuthI je parAbhukha che evA munirAjane eka AtmA ja upAdeya che. teNe ja AtmAne pakaDyo che-AtmA jANyo che ane AtmAne AdaraNIya banAvyo che. AvA munirAja-yogIzvarane | vikalpathI mAMDIne Akho saMsAra heyapaNe varte che. jene aMtaramAM AtmA upAdeya nathI tene puNya-pApanA vikalpa ane parapadArtha upAdeya che ane bhagavAna AtmA heya varte che ane jeNe pUrNAnaMdasvarUpa AtmAne dRSTi ane jJAnamAM Adaryo che tene AtmA ja upAdeya che ema anubhavathI jaNAyuM che ane vikalpathI mAMDIne Akho saMsAra heya che ema yathArtha jJAna thayuM che. A spaSTa vAta che temAM kayAMya garabaDa nathI. je dehAtmabuddhi jIva che, viSayAsakta che, jene rAganI ruci che, zarIrano prema che, karma odi bAhyasAmagrImAM prema che, vikalpamAM jene "A huM' ema karIne AnaMda bhAse che. evA dehAtmabuddhi viSayAsakta jIvone paramAtmA heya che.. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-ra4 ) / 131 A to eka ghA ne be kaTakA che. vItarAge kahelo mAraga che. vikalpathI mAMDIne AkhI duniyAno jene prema che tene potAno AtmA heya che. ane AtmA upAdeya che tene vikalpathI mAMDIne AkhuM jagata heyapaNe varte che. dehAtmabuddhi jIvo eTale jene dehanI sagavaDatA, saMyoganI sagavaDatA ane rAgamAM ja jenA jJAnano thApa paDyo che eTale ke A ja huM chuM evI ruci paDI che tevA jIvo potAnA svarUpane kharekhara jANatAM nathI arthAt te nijasvarUpane upAdeya mAnatA nathI. A heya-upAdeyano saMbaMdha mUkyo che te gajaba vAta che! are, ATha varSanI bAlikA ho-jANapaNuM bahu thoDuM hoya paNa aMtaramAM dravyasvarUpano upAdeyabhAva thaI gayo che tenI vartamAna dRSTimAM vikalpathI mAMDIne badhI cIja heya va che. e bAlikA kadAcit lagana kare to paNa tene AtmA sivAya kAMI upAdeya lAgatuM nathI. zubhAzubha vikalpo tene heya che ane koI jIva bAhyathI tyAgI thaIne pharato hoya ane tyAganA vikalpamAM ja upAdeyabuddhi paDI hoya-tyAganA vikalpa jeTalo ja huM evI ekatvabuddhi paDI hoya evA tyAgIne Akho bhagavAna AtmA dRSTi, jJAnamAM heya varte che. je saMsArathI parAbhukha che tene ja AtmA upAdeya che. jene aMtaradaSTi ane jJAnamAM AtmA upAdeya che tene Akho saMsAra heya che ane dehAtmabuddhi viSayAsakta jIvana paranA mAhAlya ADe Akho bhagavAna AtmA bhulAI gayo che eTale heya varte che. ahIM viSayAsakta eTale 96000 rANInA vRMda hoya ane tene bhogavato hoya tene ja viSayAsakta kahevAya ema nathI paNa jene nAnAmAM nAnA rAgamAM paNa ruci che, thoDA saMyogamAM paNa prema che evA viSayAsakta dehAtmabuddhi jIvane bhagavAna AtmA heya che. tene svasammukhatAnuM mAhAsya AvatuM nathI. zuddha AnaMdakaMda bhagavAna AtmAnI jene ruci nathI tenuM lakSaNa zuM? ke jene svaviSaya nahi rucatA para viSayonI ja ruci che, jenA jJAnanuM lakSa para viSaya upara che evA viSayAsakta jIvane AtmA-paramAtmAnI ruci nathI. bhagavAna ! tArA mAraga koI alaukika che prabhu! te koI bahArathI mAraga maLI jAya tema nathI. 35 gAthA pUrI thaI, 36 gAthA zarU thAya che. A to amRta ghoLAya che. bAkI to badhe jhera ghoLAya che. A to paramAtmaprakAzanI vAto che. paramAtmA prakAzamAM Avyo, aMtarAtmabuddhi pragaTI tyAM bahirAtmabuddhi heya thaI gaI. bahirAtmabuddhivaMta jIvanA jJAnamAM UMDe UMDe paNa mane Ama hoya to ThIka, A vAMcuM. to ThIka, A sAMbhaLuM to mane ThIka evI buddhi paDI che tene AtmA heya varte che. A to badhI be ne be cAra jevI vAta che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra ) / gharakAza pravacano A to AnaMdanA pAka thAya tevI vAto che paNa are, teM najaranI ALase bhagavAnane nIrakhyo nahi. prabhu ! aMdara AnaMdakaMda zuddhAtmatattva hAjarAhajUra paDyuM che paNa tenI hayAtimAM mane zAMti che e vAta te koI dI svIkArI nahIM. najaruM karavAnI hatI tyAM karI nahi ane dhULa, dhana, karma ane rAgamAM najaruM karIne saMtoSAI gayo. 35mI gAthAmAM dehamAM rahyo chatAM dehathI bhinna AtmAnI vAta karI. ahIM 36mI gAthAmAM karmathI baMdhAyelo chatAM karmathI bhinna AtmAnI vAta kare che. gAthA dITha bhAvo phare che, ekanI eka vAta nathI. lahalahatA lADuM pIrasyA che munirAje ! dAMtanI paNa jarUra na paDe tevA pocA lADavA che. he yogI-te Atmasanmukha jonArA ! he jagatanI vimukha AtmA! tuM karmathI baMdhAyelo hovA chatAM mukta cho. zuM sUryanA tejanI sAme ADa nAMkho to sUryanuM teja cAlyuM jAya ? tema caitanyasUryane zuM karmanA rajakaNo rokI zake ? tuM to caitanyasUrya cho paNa tane tArI khabara nathI. yAda rAkha ke tAruM tattva tane dehamAM raheluM ke karmanA baMdhanamAM raheluM dekhAya paNa te deha ane karmanA baMdhanathI rahita je tattva che tene ja tuM paramAtmA dekha. ame kahIe chIe ke AtmAne deha ane karmonuM baMdhana bhale dekhAya paNa te baMdhanarahita tattva che to pachI dhaMdhA AdinA baMdhananI to vAta ja kyAM rahI ? cidAnaMdajyota to badhAthI nirALI paDI che tene dRSTimAM leto nathI e tArI najaranI ALasa che. huM koNa chuM, kevo chuM, mAruM svarUpa zuM che tenI teM kadI darakAra karI nathI. bahAramAM ne bahAramo macyo rahyo cho. puNya-pApa, zarIra, vANI to badhAM dhULadhANI saMdhyAnA raMga jevA kSaNika che, temAM tuM kayAM aTakyo? gAyanA gaLAmAM doraDAnuM baMdhana dekhAya che paNa kharekhara gaLuM e doraDAthI juduM che tema, caitanyanI mahAmUDI karmanA dorAthI baMdhAyelI dekhAya chatAM e mUDI baMdhAyelI nathI. gAya AmathI tema mAthu karIne doraDAthI gaLuM juduM pADI zake che kemake gaLuM ane doraDuM eka thaI gayA nathI tema, bhagavAna AtmA caitanyanuM nUra prabhu karmathI baMdhAyeluM dekhAya chatAM baMdhanathI rahita che. are, jIve potAnI vAta koI "dI sAMbhaLI nahi! jIva kadI deha ane karmanA baMdhanamAM rahyo ja nathI kemake jIva deharUpa thayo nathI ane jIva kadI karmarUpa paNa thayo nathI. traNakALa traNalokamAM jIvavastu kadI zarIra ke karmarUpa thaI ja nathI. deha dehamAM, karma karmamAM ane jIva jIvamAM ja rahelo che paNa UMdhI mAnyatAe jIvane beDI nAkhI che. zuddha caitanyajyota paramavastunI ekAgratAthI viparIta rAga-dveSa-moha ema kahyuM che Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-24 [ 133 eTale rAga-dveSa-moha AtmAthI to viruddha che ja paNa AtmAnI sAvadhAnIrUpa ekAgratAnA pariNAmathI paNa A paranI sAvadhAnIrUpa rAga-dveSa-moharUpa pariNAma viruddha che; tenA vaDe AtmA baMdhAyelo dekhAya che. paradravya to bhinna rahI gayA, ATha karma paNa bhinna che, paraMtu svabhAvanI sAvadhAnIthI viparIta paranI sAvadhAnInA je rAga-dveSa-mohanA pariNAma tenI sAthe azuddha nizcayanayathI AtmA baMdhAyelo che. Ama vikalpa karuM to ThIka, para sAmuM jouM to ThIka evA mithyAtvabhAva ane rAga-dveSa jIvanI paryAyamAM thAya che mATe azuddha nizcayanayathI tenAthI AtmA baMdhAyelo che evA kALe paNa nizcayathI AtmA jaDa thayo nathI. evA AtmAne he prabhAkara bhaTTa ! tuM paramAtmA jANa. zarIramAM rahelo ane azuddha paryAyathI baMdhAyelo dekhAya chatAM bhagavAna AtmA te azuddha pAyamAM ane dehamAM rahyo ja nathI evA zuddha bhagavAna AtmAne te javA na paramAtmA jANa... paramAtmapaMthe prayANa karavAnA amRtamaya saMdeza ApanAra AtmajIvana zilpI zrI sadgurudevano jaya ho. caitanyabhagavAnanA anupama AnaMda amRta pIrasanAra anubhavadhArI zrI sadagurudevano jaya ho. vairAgyarasa taraboLa paramAtmarasa pAnAra, aciMtya surasadhArI zrI sadagurudevano jaya Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXXXXX XXXX AhAhAhA......! A to amRta varasyA che AYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYAYA (pravacana naM. 25) yaH paramArthena niSkalo'pi karmavibhinno ya eva / mUDhAH sakalaM bhaNanti sphuTaM manyasva paramAtmAnaM tameva // 37 // A zrI paramAtmaprakAza zAstra che. paramAtmaprakAza eTale nizcayanayathI A dehamAM ja paramAtmavastu che. jo AtmA zaktie paramAtmA na hoya to paryAyamAM paramAtmA kyAMthI thAya ? zarIra ane karmanA saMbaMdhamAM hovA chatAM AtmA kadI zarIra ke karmarUpa thato nathI ane zarIra ke karma kadI AtmArUpe thatAM nathI. AvA AtmAnA svabhAvane tuM dRSTimAM le ane tene ja paramAtmA jANa. -ema munirAja kahe che.) kharekhara to puNya-pApanI vAsanA ane caitanyasvabhAva vacce paNa saMdhi che. baMne eka thayA nathI. eka thayA hoya to kadI judAM paDe nahi paNa A to judAM ja che tethI judAM paDe che. mATe have tuM zarIra, karma ane puNya-pApathI bhinna evI caitanyasaMpadAne dRSTimAM le. tArI dRSTimAMthI caitanya vegaLo (judo) thaI gayo hato tene have dRSTimAM le ! ane vItarAga svasaMvedana vaDe tenuM jJAna kara ane tenuM ja dhyAna kara. jeNe AvA paramAtmasvarUpa AtmAno anubhava karyo che evA dharmIne AtmA ja priya che, AtmA ja upAdeya che. tene zarIra, vANI, puNya-pApa Adi priya nathI. dharmInI dharmadRSTimAM evo bhagavAna AtmA eka ja upAdeya che ane A ja AtmAne adharmadraSTithI ajJAnIe heya mAnyo che. ahIM to eka ghA ne be kaTakAnI vAta che. 'siddha samAna sadA pada mero' bhagavAna saccidAnaMdasvarUpa mAro AtmA ja AdaraNIya che, priyaM che ane e ja mane hitakara che, bIjuM kAMI mane priya ke hitakara nathI. ema samyagdaSTine eka AtmAnuM ja dhyeya che ane rAganA rucivaMtane bhagavAna AtmA Akho heya che. be bhAga che bhAI! tane posAya te bhAga le. eka caitanyadeva che ane bIjA bhAgamAM zarIra, vANI, mana, puNya-pApa tane je bhAga game te laI le. baMne bhAga ekasAthe nahi maLe. bhAgamAM Akho pUrNa zuddha Adi badhuM che. temAMthI AtmA priya hoya to Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-25) [ 135 zarIrAdino prema choDa ane zarIrAdi priya hoya to AtmA nahi maLe. A samajaNanuM kArya amalamAM mUkavA jevuM che. AcAryadeva manuSyone "devANapriya' kahIne saMbodhe che. kema? ke manuSyadeha devone paNa vallabha che. kyAre ame manuSyadeha pAmIe ane mokSa jaIe ema devo paNa jhaMkhe che. eka tarapha kALA kolasAnI khANa ane eka tarapha hIrAnI khANa che, je pasaMda paDe te laI le. eka tarapha caitanyanI khANamAM anaMta AnaMda, jJAnAdi guNarUpa hIrAnI khANa che ane eka tarapha jaDa zarIra ane vikAranI khANa che. temAMthI ekane upAdeya karIne bIjAne heya jANa! jo tane caitanya hIrAno prema thaze to puNya, pApa, zarIra AdinI ruci chUTI jaze ane jo tane zarIra ane vikAranI ja ruci che to tane caitanya hIrAnI kiMmata nathI, hIrAnI AkhI khANa tane heyapaNe varte che paNa tenI sAme jovAnI tane darakAra nathI. bhAI ! tArI dRSTimAM bhagavAnane birAjamAna karavA che ke karma rAga ane vikArane? bemAMthI ekano svIkAra kara. ahIM to dareka gAthAmAM heya ane upAdeya be ja vAta che. thoDI vAtamAM mahAsiddhAMta ApI dIdhAM che. Aje ja kare....Aje ja kara. vAyadA na kara, jene AtmA ruce tene vAyadA na hoya. vAyadA kare che tene kharekhara AtmA sacyo nathI. eNe AtmAne zraddhAmAMthI tarachoDyo che. zraddhA, jJAna ane zAMtimAM je bhagavAna caitanyadevano Adara kare che tenA phaLamAM tene muktinI prApti thAya che. teno upAya tenI zraddhA-jJAnarUpa dharmadazA che. zubhabhAva te , upAya nathI. AtmAnI mukti ane teno upAya baMne AtmAmAM ja samAya che. have 30mI gAthAmAM munirAja kahe che ke nizcaya eTale sAcI draSTithI joIe to AtmA deha ane karmothI rahita che. AgaLanI gAthAmAM hatuM ke AtmA deha ane karmathI baMdhAyelo hovA chatAM chUTo che ane ahIM kahyuM ke AtmA baMdhAyelo ja nathI. gAthA dITha nyAya pherave che. are, AtmA zarIra ane karmathI mukta hovA chatAM svarUpanA ajANa jIvone zarIrarUpa ja dekhAya che. Akho bhagavAna AtmA dekhAto nathI ane tene to zarIra ane karma ja dekhAya che. AhAhA.....! A to amRta varasAvyAM che. are, jemAMthI amRtanA jharaNAM jhare che evA svarUpanI kabUlAta na AvI ane temAM je nathI evA zarIra ane karmamAM ja jeNe sarvasva mAnI lIdhuM evA mUDhane AtmA AdaraNIya na hoI zake. tene to zarIra ane dhana AdimAM majA lAge che tethI jemAM kharekhara majA che evo AtmA tene heya varte che. zarIra, karma ane Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] [ paramAtmaprakAza pravacano rAgamAM ja sukha che ema mAnIne mUDhe AnaMdasvarUpa AtmA dRSTimAMthI choDI dIdho che. jene AtmAmAM ja AnaMda ane sukha che evI dRSTi thaI che tene zarIra ane rAgAdimAMthI sukhabuddhi uDI gaI che. are, bhoganA kALamAM paNa tene bhogamAM sukhabuddhi nathI paNa AtmAmAM sukhabuddhi che. nizcayadRSTithI joIe to eTale sat......sat......sat svabhAvanI dRSTie joIe to AtmAnuM svarUpa zarIra, karma ane vikArathI rahita che. vartamAnamAM paNa AtmA zarIrAdithI rahita che ho, prazna thAya ke A zarIra dekhAya che ne ! bhAI, zarIra zarIramAM che ane AtmA AtmAmAM che. are, paNa A Avo AjJAkArI putra che te to mAro kharo ke nahi ? nA, e to kolasAnI khANa che, temAMthI caitanyahIrA nahi maLe, A tarapha hIrAnI khANa che teno Adara karIne lUMTAya eTalA hIrA lUMTI le. caitanyahIrAnI khANanA bAraNA khola-caitanya upara dRSTi Apa eTale caitanyahIrAnI khANamAMthI hIrA nIkaLyAM ja karaze. paNa eka zarata che ke A bAjunA kolasAnI khANanA bAraNA baMdha karavA paDaze. puNya-pApanuM baMdhana ane tenuM phaLa tArI dRSTimAM heya thaI jaze to ja caitanya upAdeya thaze. mUDha jIvo kevA che ? ke nizcaya-vyavahAraratnatrayanI bhAvanAthI vimukha che. nizcayaratnatraya eTale zuddha caitanyamUrti nija AtmAnI zraddhA, jJAna ane sthiratA ane vyavahAratnatraya eTale sAcA deva-zAsra-gurunI zraddhAno vikalpa te baMnethI je rahita che evA mUDha ajJAnI jIvo potAne zarIrarUpa ja mAne che. zarIre sukhI te sukhI, dhanavAna hoya te sukhI, nirogI hoya te sukhI ema pragaTapaNe ajJAnI potAne zarIrarUpa mAne che. bahAranI sagavaDatAthI huM sukhI ane bahAranI pratikULatAthI huM duHkhI ema pragaTapaNe temAM ahambuddhi kare che. jJAnI bahAranI anukULatA-pratikULatA ane zarIrAdithI rahita potAne zuddha caitanyasvarUpa mAne che. AvA zuddha AtmAne he ziSya ! paramAtmA jANa. te sivAya paramAtmA koI bIjo che ema nathI. oho ! adbhuta vAta karI che ne ! rAgAdinA premIlAne prabhuno bhAva heya varte che ane prabhubhAvanA premIne rAgAdino prema dUra varte che. A to sAdI-sIdhI gujarAtI bhASAmAM samajAya tevI vAta che. mATe ema na mAnavuM ke ame abhaNa chIe, ema na mAnavuM ke strI chIe, ema na mAnavuM ke ame dIna, hIna ane vIryahIna chIe. Avo bhAva Ave e bhAva ja paramAtmAno vairI che. ame nabaLA ne ame abaLA, abhaNa e mAnyatA ja tArA paramAtmAnI duzmana che. are, pazune paNa bhagavAna AtmAnuM bhAna thaI jAya che ne ! e kyAM bhaNavA gayA hatA? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-25 ] / 137 deDakAM jevA pazu jene eka zabdanuM paNa jJAna nathI tene aMdaramAM jyAM 'huM to AnaMdamUrti AtmA chuM' ema khyAlamAM Ave che tyAM puNya-pApanA vikalpo to sahajapaNe heya varte che. ane moTA vaibhavavALA rAjA-cakravartI ho ke 11 aMga ne nava pUrvanA bhaNelA muni ho paNa AtmAnuM bhAna nathI tenA vaibhava ke bhaNatara zA kAmanA ? agiyAra aMganA bhaNatarathI adhikapaNuM lAge che tene AtmAno prema ja nathI. eka paNa pa2padArthano prema che tene bhagavAna AtmAno prema ja nathI. para taraphanuM bhaNatara, DahApaNa, parano prema e badho bahirAtmabhAva che temAM 'huM paNuM' mAnanAra paramAtmAnA vairI evA zarIrAdine ja mArA mAne che tene svabhAvathI viruddha evA zarIra, karma ane rAgano prema che tethI bhagavAna AtmA tene heya varte che, upAdeya thato nathI. bhagavAna AtmA zarIra, karma ane vikArathI khAlI che paNa potAnA anaMtaguNathI bharyo che. tenA eka eka guNanI zakti to juo ! jema anaMta AkAzamAM eka nakSatra rahela che tema AtmAnI jJAnazaktimAM traNakALa ane traNaloka eka nakSatra jevaDA che. jJAnanI zaktino koI pAra nathI. puNya-pApanA rAga jevaDo to AtmA nathI, bAra aMga ne navapUrvanA jJAnanI paryAya jevaDo paNa AtmA nathI. AtmA to evaDo moTo che ke jenI jJAnanI eka samayanI paryAyamAM traNakALa ane traNaloka eka nakSatra jevaDA dekhAya che. tethI AtmAne rAga jevaDo ke paryAya jevaDo mAnavo te mithyAtva che. tArA svabhAvanI ane pragaTa thatI pUrNa paryAyanI mahimA upazama, kSayopazama Adi badhI paryAyane kyAMya gopavIne prabhu tuM cho. tuM kAMI e adhUrI paryAyarUpe rahelo nathI. prabhu! tArA mAhAtmya zuM kahevuM! tuM kevaDo moTo enI tane zuM vAta karavI ? aciMtya che prabhu ! udaya, to pUrNasvarUpe birAjamAna jJAnasvabhAvanI mahattAnuM bhAI ! tArA svabhAvanA mApa zA ! eka jJAnaguNanuM mApa paNa AvatuM nathI evA to tArAmAM anaMtaguNa che. eka jJAnasvabhAvamAM anaMta siddho kevaLI Adi badhAM eka nakSatra jevaDAM jaNAya che. AvaDo moTo caitanyaprabhu tuM pote ane tenuM mAhAtmya nahi ane paranI mahimAmAM tuM jAya cho A tane zuM thayuM che prabhu ! jyAM pAMca zabda bolatAM AvaDI jAya ke pAMca-pacIza zAstro bhaNI jAya tyAM ene ema thaI jAya ke ahA ! huM to bahu moTo thaI gayo. bhAI ! A tArI dRSTimAM mithyAtva che. AkhuM lokAloka je jJAnamAM eka nAnA evA nakSatra samAna che e zAnanI tane adhikatA bhAsatI nathI, tene tuM heyapaNe jANe che ane tuccha paralakSI jJAnanI tane adhikatA lAge Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ) [ AtmaprakAza pravacano che, tene upAdeya mAne che e prabhu! tArI keTalI viparItatA che! moTAne moTapa na dIdhI ane nAnAne moTuM mAnyuM prabhu! e tArI dRSTinI viparItatA che. bhagavAna AtmA anAdi-anaMta ekarUpa caitanya-arIso che paNa te kadI caitanya upara najara karI nathI, jJAna ane zraddhAmAM levA lAyaka caitanya tarapha te kadI dRSTi karI nathI. para taraphanA vikalpothI rahita svabhAvasanukhanA bhAvathI AtmA AdaraNIya che. saMtone svabhAva ja AdaraNIya che. che je jJAnamAM AkhuM lokAloka eka nakSatra samAna bhAse eTale ke lokAloka karatAM anaMtagaNI jenI jANavAnI zakti che evA jJAnasvabhAvanI tane kema mahimA nathI AvatI ane bIjI cIjanI kema mahimA Ave che? jene A svabhAvanI mahimA Ave che evA dharmIne eka AtmA ja upAdeyapaNe varte che. bIjuM badhuM kSayopazama jJAna, zraddhA Adi heya varte che ane jJAnanA ughADa AdinI jene mahimA che tene bhagavAna AtmA heya varte che. AtmAnA alaukika jJAnasvabhAvanuM mAhAsya darzAvanAra parama kRpALu zrI sadgurudevano jaya ho. huM pUrNAnaMdano nAtha jJAyaka prabhu chuM ema jJAyakanA lakSe jIva sAMbhaLe che, tene sAMbhaLatAM paNa lakSa zAyakanuM rahe che, tene ciMtavanamAM paNa huM paripUrNa jJAyaka vastu chuM ema jora rahe che te jIvane samyasanmukhatA rahe che; maMthanamAM paNa lakSa jJAyakanuM rahe che, A caitanyabhAva paripUrNa vastu che ema enA joramAM rahe che, tene bhale hajI samyagdarzana na thayuM hoya, jeTaluM kAraNa ApavuM joIe teTaluM kAraNa na ApI zake topaNa te jIvane samyaphanI sanmukhatA thAya che. e jIvane aMdara evI laganI lAge ke huM jagatano sAkSI chuM, jJAyaka chuM. evA daDha saMskAra aMdaramAM pADe ke je saMskAra phare nahi. jema samyagdarzana thatAM apratikatabhAva kahyo che tema samyakaksanmukhatAnA evA daDha saMskAra paDe ke tene samyagdarzana thaye ja chUTako. jema samayasAra gAthA 4mA kahyuM che ke mithyAtvanuM ekachatra rAjya cAle che tema zAyakanuM ekachatra lakSa AvavuM joIe. upayoga jJAnamAM ekamAM na Take to dravya-guNa-paryAya Adi vicAramAM pherave. upayogane bArIka kare, upayogane sUkSma karato karato jJAyakanA jorathI AgaLa vadhe te jIva krame samyagdarzanane prApta kare che. -pUjya gurdevazrI Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aciMtya jJAnasvabhAva (saLaMga pravacana naM.-26) gagane anante'pi ekamuDu yathA bhuvanaM vibhAti / muktasya yasya pade bimbitaM sa paramAtmA anAdiH // 38 // yogivRndaiH jJAnamayaH yo dhyAyate dhyeyaH / mokSasya kAraNe anavarataM sa paramAtmA devaH // 36 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama bhAganI 30mI gAthA cAle che. jeno koI aMta nathI evA anaMta AkAzamAM eka nakSatranuM kSetra to bahu nAnuM che tema mukta jIvanA kevaLajJAnamAM Akhu lokAloka eka nakSatra samAna bhAse che eTale A jJAna kevaDuM moTuM ane mahAna che ke jemAM traNaloka eka nakSatra jevA nAnA bhAse che ! Avo A jJAnasvabhAva jIvamAM anAdithI rahelo che. AkhA lokAlokamAM eka paramANu mAtra ke eka vikalpa mAtra paNa jeno nathI evA AtmAnA jJAnasvabhAvamAM Akho lokAloka anaMta AkAzamAM rahelAM eka nakSatra samAna lAge che. Ama kahIne ema kahevA mAge che ke AvA anaMta amApa bhagavAna AtmAne dRSTimAM le ane vikalpa Adi badhAMne heya karI de. bhagavAna ! tAro jJAnasvabhAva bhagavAna svabhAva che eTale ke mahimAvaMta svabhAva che. mahAna jJAnasvabhAva pAse vikalpathI mAMDI zarIra, karma, saMyoga Adi badhAMne heya jANa. aMtaradRSTi kara ane svabhAva sivAyanuM badhuM heya jANa. bhagavAna ! tArI mahimA paNa keTalI? amApa amApa..cAre korathI amApa evA AkAzamAM jema eka nakSatra keTaluM nAnuM che tema anaMta.. anaMta anaMta evA svabhAvanA sAmarthyamAM loka ane aloka eka nakSatranI jema jaNAya jAya che. Avo bhagavAna AtmA ja vItarAgI dRSTie AdaravAlAyaka che. dRSTi AvA potAnA svabhAvamAM ja sthApavAlAyaka che. bhagavAna ! tuM anAdithI Avo ja cho. paryAyamAM bhale kevaLajJAna thAya tyAre jaNAya paNa vastusvabhAva to anAdithI evo ne evo...evo ne evo ja che. AhAhAhA ! AvA caitanya mahAsAgaranA anaMta svabhAva pAse rAgAdi to zuM paNa alpajJa paryAya-cAra jJAnanI paryAya paNa tuccha che. kevaLajJAnanI anaMtI paryAya saMgrahIne beTho che evo bhagavAna AtmA eka ja AdaravA lAyaka che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1xo ) [ gharamAtmaprakAza pravacano eka tarapha rAma ane eka tarapha gAma che. paNa e rAma kevo che ke jema moTuM moTuM badhI cIjone koLiyo karI jAya che tema kevaLajJAnamAM AkhuM lokAloka jANe koLiyo thaI jAya che. bhagavAna ! AvA mahimAvaMta svabhAvanI dRSTi kara. e ja karavAlAyaka che, bIjuM kAMI karavAlAyaka nathI. cAra jJAna paNa jenI pAse thothAM jevuM tuccha che tyAM zAstranA bhaNatara, vijJAnanA bhaNatara, kaLA AdinA bhaNataranI to kiMmata ja kayAM rahI? mATe badhAMnI kiMmata choDa, tenI dRSTi choDa ane eka svabhAvanI dRSTi kara tenuM ja nAma samyagdarzana che. paramAtmA anAdino che bhAI! tuM navo thayo nathI. anAdino Avo ja cho. jevo behada jJAnasvabhAva che tevo ja behada-anaMta anaMta amApa atIndriya AnaMdano rasa tArA dhAmamAM jAmIne paDyo che. paNa jIvane AvI vAta paNa sAMbhaLavA maLatI nathI. huM koNa ane kyAM mAre najara karavI e tene khabara nathI. tene kahIe chIe ke bhAI ! tuM pote vartamAnamAM jJAnAnaMda svabhAvI cho mATe AnaMdamaya jJAnabhagavAnanI dRSTi kara, bAkI badhuM tArA mATe heya che. puNya-pApano rAga to heya che ja paNa cAra jJAnanI paryAya paNa heya che. aMgIkAra karavA lAyaka nathI-upAdeya nathI. koI chokarAno bApa tenA mATe pAMca-pacAsa karoDa mUkIne gayo hoya tene khabara na hoya, TrasTane sopyAM hoya, e jyAM chokaro moTo thAya ane TrasTa chokarAne vAta kare ke A mUDI tArI che to e kevo rAjI thAya ! tema A saMto tane kahe che ke A anaMta jJAna, AnaMdanuM nidhAna tAruM che, amane bhagavAna soMpI gayA che ke tAro AtmA Avo che ema ene kahejo. ame tArI A mUDInA sAkSI chIe. tuM tene saMbhALI le. tArA eka samayanA jJAna, AnaMdanI mahimAno paNa pAra nathI to evA trikALa svabhAvanI mahimAnI zI vAta ! are, A amAro aMgata mANasa che, gharano uMdara che ema dehanA nAmanI prazaMsAthI tuM ullasita thaI jA cho ane tArA potAnA AvA nidhAnanI vAta sAMbhaLIne ullasita nahi thA? A tArI prazaMsA che bhAI ! tuM atIndriya AnaMdano rasakaMda cho. jJAnAnaMdanI zIlA cho. e ja jJAnanI paryAyamAM AkhuM lokAloka eka nakSatra samAna che evo AtmA ja upAdeya che. mATe deSTimAMthI vikArane khAlI karI, dRSTine bhagavAna AtmA tarapha DhALa. zraddhAmAM vikalpa AdinI mahattA che te choDIne anaMta jJAnAdi svabhAvavALA caitanyamAM dRSTi sthApa. vikalpa AdithI rahita thaIne saMto jJAnAnaMda nidhAnamAM dRSTi sthApe che ane te svabhAvane ja AdaraNIya mAne che. dharmInI dRSTi sarvadA-trikALa anaMta jJAnAdi svabhAvano ja Adara karIne paDI che. trikALamAM dharmIne svabhAva sivAya bIjI koI cIja upAdeya lAgatI ja nathI. vikalpathI mAMDIne AkhA jagatamAM kAMI tene suMdara lAgatuM nathI. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-26 ] | 141 A koI sAMbhaLI levAnI ke dhAraNAmAM dhArI levAnI vAta nathI. A to AtmAne upAdeya karavAnI vAta che. vikalpa rahita dRSTi karIne dharmIe eka AtmA ja dhyAvavA yogya che. have 39mI gAthAmAM munirAja mokSanA kAraNarUpa AtmAne batAve che. jeNe paramAnaMdasvabhAvamAM joDANa karyuM che teNe cidAnaMdarAjAnI peDhIe dhaMdho zarU karyo che. pUrNa mukta-svarUpa svabhAvano Adara karanArI paryAya ja muktinuM kAraNa che. rAga, dayA, dAnAdinA pariNAmane koi muktinuM kAraNa mAne to e khoTuM che. AtmA eka samayamAM jJAna-AnaMdanI mUrti che tene ja niraMtara AdaravA yogya che kema ke te eka ja niraMtara muktinuM kAraNa che. vacce zubhabhAva Ave te paNa muktinuM kAraNa che ema nathI. vacce zubha vyavahAra Ave bhale paNa te muktinuM kAraNa nathI. loko zivarAtrinA sakarakaMda zekIne khAya che ne ! ahIM kahe che A AtmA jJAnAnaMdano kaMda che tene niraMtara khAvA yogya che sevavA yogya che. jJAnAnaMdane seva....seva....dharmanA dhAraka evA dharmI jIvanA vRMdane eTale samUhane eka bhagavAna AtmA ja sevavA lAyaka che. kemake e ja muktinuM kAraNa che. evI dRDha zraddhA kare ke bhagavAna pUrNAnaMdanA nAtha taraphanuM valaNa eka ja mokSanuM kAraNa che bIju kAMI nahi evI pAkI zraddhA kare to vIrya svabhAvasanmukha vaLyA vagara rahe nahi. jyAM je hoya, tyAMthI Ave ne ! loDhAnI khANamAMthI sonuM na Ave paNa sonAnI khANamAMthI ja sonuM nIkaLe tema rAgAdi vikalpanI khANa e to loDhAnI khANa che temAMthI caitanya sonuM na nIkaLe caitanyanI khANamAMthI ja jJAna-AnaMda Adi nIkaLe. vartamAnamAM mahAvidehamAM sAkSAt birAjatAM sImaMdhara bhagavAna ane bIjAM paNa anaMta tIrthaMkaro jagatane pharamAve che ne bhAI ! prabhu ! tArA pUrNAnaMdano nAtha tuM pote cho. tenuM mAhAtmya karIne aMtaramAM ekAgratA kara. niraMtara A jJAnamaya, AnaMdamaya AtmA te huM ema dhyAna karavA lAyaka che. Ama kahe ke ame bhagavAnane bhajIe chIe paNa bhagavAna zuM kahe che tenI to khabara nathI. A to 'oDhaNuM dhaNInuM ane dhaNInI AjJA mAnavI nahi.'.....enA jevI vAta che. sagapaNa karyuM hoya, chokarI jANatI hoya ke dhaNI pAMca-pacIza lAkhano AsAmI che, juvAna che.....vigere paNa Ave tyAre oLakhe nahi to zuM kAmanuM ? ema bhagavAnanI bhakti kare, dayA, dAnAdi kare paNa bhagavAna koNa che ? te zuM kahe che? e samaje nahi to zA kAmanuM? niraMtara nija zuddhAtmAne dhyAvavo e eka ja mokSano mAraga che. mokSamArga be Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ) [ paramAtmaprakAza pravacano nathI paNa tenuM nirUpaNa be prakAre che. A to ajaba-gajabanI vAto che paNa vADAmAM janmelA lokone A vAta ja sAMbhaLavA maLatI nathI. A zAstromAM to saMtoe ekalA mAkhaNa ja bharyA che. AtmAnA svabhAvamAM ekAgratA te dharmadhyAna che ane je Arta ane raudradhyAna che te tenA vairI che. zarIra ThIka hoya to mane ISTa ane ThIka na hoya to aniSTa, paisAne Ama vyAje mUkuM to anukULa ne Ama pratikULa evI badhI ciMtavanA te Arta ane raudradhyAna che. A dhyAna AtmAnI ekAgratAnA vairI che. chatAM ajJAnI jIva tene bheTe che ke hAla bApA hAla, mArAM mAthA kApa. jyAre A para taraphanI vAsanA-vikalponI jALa toDe che tyAre AtmA taraphanuM ekAgra dhyAna thaI zake che. Arti ane raudradhyAna jyAre chUTI jAya tyAre ja bhagavAna AtmAmAM ekAgratA thaI zake che ane svabhAvamAM ekAgratA thAya e ja mokSanuM kAraNa che, bIjuM koI mokSanuM kAraNa nathI. A to nizcayanA graMthanI vAta che ema thaI jAya paNa vyavahAranA graMthamAM paNa nimittathI kathana Ave tethI kAMI mArge be thaI jatAM nathI. vyavahAranA graMthamAM Ave ke dharmIne potAno AtmA AdaraNIya che paNa haju pUrNadazA nathI tethI deva-zAa-gurunI zraddhAno vikalpa, AgaLa jatAM munine paMcamahAvrato vikalpa, sAcA devanI ArAdhanAno rAga Ave che tethI vyavahAre tene AdaraNIya kahevAya che paNa kharekhara te bhAvo AdaravA yogya nathI. dareka kALe eka AtmA ja upAdeya che e vAta dhyAnamAM rAkhIne badhAM bhAvonuM jJAna karavA lAyaka che. have 40mI gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke bhagavAna AtmA anAdikALathI zuddhapariNamana nahi karatAM azuddharUpe pariNamI rahyo che. bhagavAna AtmA trikALa zuddha jJAnAnaMdanI mUrti che. paNa teno Adara na karyo, zuddha pariNamana na karyuM to anAdikALathI A jIva kare che zuM? to kahe che anAdikALathI potAnA svabhAvano ajANa-ajJAnI jIva jagatano kartA thayo che. kevI rIte? ke traNa prakAranA vedanI vAsanAthI jIva ATha prakAranA karma bAMdhe che ane e karmanA phaLamAM traNa-sthAvararUpa jagata bane che. mATe jagatano kartA ajJAnI jIva pote che. bIjo koI Izvara jagatano kartA nathI. anAdikALathI jIva svabhAvanI ekatA nahi karatAM paramAM ekatva karIne jJAnAvaraNAdi ATha karmone bAMdhI rahyo che ane tenA phaLamAM pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatinA zarIro eTale sthAvara zarIra ane beIndriya, traNendriya, cAra-indriya ane paMcendriya pazu, nArakI, deva ane manuSyanA zarIro ke jene trasa zarIra kahevAya evA zarIrarUpa jagatane utpanna karI rahyo che. svabhAvanI ekatA karIne pUrNAnaMdano nAza thavAne badale pote ja Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-26 ] [ 143 paranI ekatA karIne zarIronI racanA karI rahyo che. mATe munirAja kahe che ke tuM ja tArA zarIrarUpI jagatano racanAra cho bIjo koi izvara jagatakartA nathI. bhagavAna AtmAe to aMtara svabhAvanuM dhyAna karI svabhAvanI racanA karavI joIe tene badale UMdho paDelo AtmA potAne bhUlIne, svabhAvano Adara choDIne puNya-pApanI vAsanAnA vikalpano Adara karIne karmo bAMdhI rahyo che ane tenA kAraNe navA navA zarIrarUpa jagatanI racanA thaI rahI che. jagatamAM jema anaMta rajakaNa ane anaMta AtmAo rahelA che tema A zarIrarUpI jagata paNa anaMta rajakaNanuM piMDa ja che ne! temAM ajJAnI jIva rahyo che. mATe vyavahArathI ajJAnI jIvane jagatano kartA kahyo che. kharekhara to UMdhA bhAva mithyAbhAva--rAga-dveSa-mohanA bhAva e ja jagata che tene ajJAnI jIve racyuM che ane tenA kAraNe AThakarma baMdhAya che ane tenA nimitte zarIra bane che mATe paraMparAe ajJAnI jIvane ja jagatano kartA kahyo che. bhagavAna AtmAnA svabhAvamAM evo koi guNa nathI ke te karma ane zarIrane utpanna kare. paNa potAne svabhAvanI mahimA na AvI tethI anya parabhAvomAM mahimA vaheMcAI gaI tenA kAraNe karmo ane zarIranuM baMdhana thayuM. nirvikAra svabhAvanI mahimA na AvI ane vikAranI mahimAmAM veda-vAsanAmAMbhoganAM premamAM karmo baMdhANA tenAthI A strI, puruSa ane napuMsakanA zarIro maLyAM mATe zarIrano ane vedano racanAra AtmA ja che ema kahyuM che. ATha karmanuM kAraNa pAmIne jIva aneka prakAranA jagatane utpanna kare che. jagata eTale trasa ane sthAvaranA zarIra ane temAM strI, puruSa ane napuMsakanA liMga e jagata che. svabhAvane bhUlelo jIva pote ja trasa, sthAvararUpa zarIranI racanAnuM kAraNa bane che. bhagavAna AtmAne bhUlIne bhramaNAnA bhAvathI AvA zarIrone jIva race che. paramAtmAnA mULa svarUpamAM A strI, puruSAdinI bhoganI vAsanA nathI. AvA mULa svarUpane bhUlIne bhoganI vAsanAnA vikalpanA mohathI jIve karmo bAMdhyA ane tenA phaLamAM A strI, puruSAdinA aneka prakAranA zarIra dhAraNa karyA che. nigodamAM ekendriya jIvane ane nArakI jIvane napuMsaka liMga hoya che ane deva, manuSya, tiryaMcagatimAM strI, puruSanA liMga hoya che. bhagavAna AtmAmAM to AvA liMgo ke liMganA kAraNarUpa bhAvo paNa nathI. chatAM evA avikArI svabhAvane nahi sevatAM, vikArI bhAvone sevIne jIve karma bAMdhyA ane tenA phaLamAM evA liMga sahitanA zarIranI racanA karI che. gAthA dITha bhinna-bhinna vAta Ave che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] [ paramAtmaprakAza pravacano je azuddha nizcayanaye AvA bhogAdinA bhAvo ane zarIrarUpa jagatane kare che te ja jIva zuddha nizcayanaye pote paramAtmA che. paNa evA svarUpane nahi oLakhato ajJAnI jagata pAse bhIkha mAMgI rahyo che. AnaMdaghanajI kahe che 'bhaTakaMta dvAra-dvAra lokanake, kukara AzA dhArI'....kyAMya mane sukha maLe ?..... cAMya sukha maLe evI AzAe kUtarAnI jema dvAra-dvAra bhaTake che paNa sukhasvarUpa caitanya tarapha najara karato nathI. potAnA bhagavAnamAM bharapUra AnaMdano khorAka bharyo che paNa potAnI sAthe virodha karIne puNya-pApanA vikAramAM sukha mAnIne bahAranA viSayomAMthI thoDuM karIne pUruM sukha meLavavA mAge che. thoDuM paisAmAMthI, thoDuM AmAMthI, thoDuM khAvAmAMthI, thoDuM kapaDAmAMthI, thoDuM nAvA-dhovAmAMthI ema badhethI bheguM karIne pUruM sukha maLaze ema mAne che. bhikhArIne bharoso nathI hoto ke koi mane AkhI roTalI Apaze ke nahi eTale baTakuM roTalInI bhIkha mAge che. tema A paNa badhA viSayone bhegAM karIne pUruM sukha meLavavA mAge che. paNa are, atIndriya AnaMdano nAtha tuM pote ja cho tene cATavA na jatAM bhoganI vAsanAmAM lIna thaIne karmo bAMdhe che ane tenA phaLamAM pharI pharI aneka zarIro ane liMgo dhAraNa karIne herAna herAna thaI rahyo che. vastu mukta svarUpa che to tene baMdha sAthe saMbaMdha kema thAya che?--ke mukta svarUpa vastu che evo tene svIkAra nathI, tethI vastune je baMdha sAthe saMbaMdha che te ajJAnInA ajJAnanuM mAhAtmya che. zeya--jJAyaka saMbaMdha paNa paryAya sAthe che, dravyane--dhruvane to zeya-jJAyaka saMbaMdha paNa nathI. --pUjya gurudevazrI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanya-goLAne chUTo anubhavavAnI rIta (saLaMga pravacana naM. 27) yo jIvaH hetuM labdhvA vidhiM jagat bahuvidhaM janayati / liGgatrayaparimaNDitaH sa paramAtmA bhavati // 40 // yasya abhyantare jagat vasati jagadabhyantare ya eva jagati eva vasannapi jagat eva nApi manyasva paramAtmAnaM tameva // 41 // zrI paramAtmaprakAzanA prathama adhikAranI A 40mI gAthA cAle che. A bhagavAna AtmA vastu dRSTie juo to zuddha ane jJAnAnaMdasvarUpa ja che. nizcayadRSTi eTale satyadRSTithI jotAM AtmA pote ja paramAtmA che. zuddha nizcayanayathI pote ja paramAtmA hovA chatAM potAnA atIndriya AnaMda, jJAna ane zAMtine bhUlIne pote ja azuddharUpe pariNamyo che. zuddhajJAna, AnaMda, zAMtasvarUpanI pratIti na karatAM, AtmAthI viruddha evA zubha-azubhabhAva karIne jIvane dubhAvyo che. zubha-azubha pariNAma vaDe AtmAnI zAMtine eNe dajhADI che ane mithyAtva ane kaSAya pariNati vaDe jagatamAM bhaTakyo che. ekalA kAma, krodhAdi vikAra pariNatirUpa thayo thako, jagatano kartA thaI jagatamAM bhaTakyo che. ajJAnI jIvajagatano kartA thAya che ema kevI rIte kahyuM ?--ke ajJAnI jIva puNya-pApanA azuddha-malina pariNAma karIne karma bAMdhe che ane tenA phaLamAM trasa-sthAvara Adi zarIrone dhAraNa kare che tethI vyavahArathI te jIvane A zarIrorUpa jagatano kartA kahevAmAM Ave che. azuddharUpe pariNata thayelo je AtmA vyavahArathI jagatano kartA kahevAya che te ja AtmA zuddhapaNe pariNata thatAM zuddha kahevAya che ke jemAM puNya-pApanI to gaMdha paNa nathI, temAM to atIndriya AnaMdanI suvAsa bharelI che. atIndriya AnaMdanI suvAsathI bharelA AtmAnI zraddhA, jJAna ane sthiratArUpe pariNamatA thakA jJAnI vikAra pariNAmane hare che. kartA-hartA zabdano artha laIe to A artha che ke dharmIjIva svarUpanI zraddhA-jJAna pariNatino kartA che ane vikAra pariNAmano hartA che ane ajJAnI potAnA atIndriya AnaMdano prema choDI puNya-pApanA malina pariNAmano kartA thAya che tethI tene jagatano kartA kahevAya che. / koi izvara jagatano kartA nathI. dareka jIva potapotAnI sRSTino kartA che. potAnA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149) gharamAtmaprakAza pravacano atIndriya AnaMdanI suvAsane bhUlIne ajJAnI tenAthI viruddha, strI, puruSa, napusaMkatA bhoganI vAsanAne karato thako karmo bAMdhIne navA zarIrorUpI jagatane kare che. A rIte anaMta AtmAo potAnI zuddha caitanya sRSTine nahi karatAM, azuddha pariNati vaDe zarIrarUpa sRSTinA kartA thAya che, bhagavAna AtmA to zuddha cidAnaMdanI mUrti che teno Azraya nahi, avalaMbana nahi, zraddhA nahi ane Adara nahi ane ekalI azuddha malina pariNatinA Adara vaDe, ekendriyathI mAMDIne navamI raiveyaka sudhInA dareka jIvo azuddha pariNatie pariNamatA thakAM tenA kartA thAya che ane tethI vyavahAranaye karmanA kartA thAya che ane e karmanA udaye trasa, sthAvaranA zarIro maLe che teno paNa vyavahAranaye ajJAnI kartA thaIne anAdithI bhaTakI rahyo che. mATe kahyuM ke ajJAnI ja potAnA UMdhA pariNamana vaDe jagatane kare che, anya koI Izvara kartA nathI. * /jema azuddha pariNatino kartA AtmA hato tema zuddha pariNatino kartA paNa AtmA ja che. kevI rIte?--ke traNa prakAranA vedanI vAsanAthI rahita atIndriya AnaMdanI suvAsathI bharelA bhagavAnane potAnAM aMtaramAM AnaMdanA anubhavathI vizvAsa karato, zuddha pariNatirUpe pote ja pariName che; mATe karmanA kAraNe azuddhapaNuM Ave che ane karmanA abhAve zuddhapaNuM Ave che e vAta ja nathI. nimittanuM jJAna karAvavA kathana bhale ho, paNa karma jIvane zuddha ke azuddha karatAM nathI, - ajJAnI jIva pote, je potAnA AnaMdasvarUpane bhUlI mithyAzraddhA sahita malina pariNAme pariNamato thako vyavahAranaye karma ane zarIrano kartA thAya che te ja AtmA potAnA zuddhasvarUpanI zraddhA, jJAna ane zAMtinI paryAye pariNamIne azuddha pariNatino hoM thAya che, bIjo koI teno hartA nathI. prabhu! tuM ja tAro kartA ane tuM ja tAro hartA cho. bIjo koI jagatano niyaMtA kartA-hartA che ja nahi. brahmA, viSNu ane maheza A AtmA pote ja che. kema ke pote ja potAnA vikAranI sRSTi race che ane pote ja teno nAza kare che. potAnA azuddha pariNamanano kartA hato te ja potAnA zuddha pariNamanano kartA thaIne azuddha vikArano hartA thAya che. AhAhA ! jIvane koI tArI de, ugArI de ke koI mArI de evI koI cIja ja jigatamAM nathI. karma ene herAna kare ane paramAtmA ugArI de e vAta ja nathI. tuM ja tane DUbADe ane te ja tane ugAre cho./ bhagavAna ema pharamAve che ke tuM ja tArI zuddha pariNatino kartA thaIne vikArano hartA thA ! ajJAnadazAmAM tuM ja vikArano kartA thaIne zuddhatAno hartA thato hato have Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-27 ] | 147 jJAnadazAmAM tuM ja zuddha thaIne ajJAnano hartA thA! anya koi hariharAdi izvara tArA jagatanA kartA-hartA nathI. have bhAvArthamAM munirAja kahe che zuddhanayathI jotAM eTale ke samyak zrutajJAnathI jotAM vastu zuddha ja che, atIndriya zuddha paramAnaMdathI bhareluM tattva che, topaNa anAdithI saMsAramAM jJAnAvaraNAdi karmonA baMdhanathI DhaMkAI rahyo che. azuddhanayathI potAnI azuddha pariNatithI DhaMkAI rahyo che ane vyavahAranayathI AtmA karmothI DhaMkAya rahyo che tema kahevAya che. Ama jo ke zuddhanayathI AtmA zuddha hovA chatAM vyavahAranayathI karmathI DhaMkAI rahyo che tethI vItarAga, nirvikalpa sahajAnaMda advitIya sukhanA svAdane pAmato nathI. jenI jagatamAM bIjI joDa nathI evA ajoDa-advitIya sukhano svAda tene maLato nathI. cakravartI ane indro Adino AnaMda to jheravALo AnaMda che tenAthI viparIta AtmAno ajoDa-siddha jevo AnaMda tene nahi pAmato mithyArdaSTi saMsAramAM paribhramaNa kare che. sthAvara eTale pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatinA zarIra ane trasa eTale beIndriya, traNaIndriya, cauIndriya, nArakI, pazu ane manuSyanA zarIra ane temAM traNa prakAranA liMga ane tenI vAsanAne ajJAnI jIva pote ja race che. are, potAnA aveda-nirvikArI svabhAvanA svAdane nahi pAmato ajJAnI vikArI vAsanA ane srI, puruSa, napuMsakanA liMgone prApta kare che. AtmAnA AnaMdanA svAdanAM abhAvamAM vikA2InA-duHkhonA svAdathI A badhA liMgo ene prApta thAya che. loko kahe che ke veda karatAM puruSaveda bahu sAro che. emAM dAkhalo Ape ke cakravartInI rANI karatAM kUtaro vadhAre puNyavaMta che kema ke te puruSaliMga che ne ! are ! AvI vAtanA bIjA vakhANa kare paNa ahIM kahe che bhagavAna AtmA potAnA AnaMdanA svAdane aNapAmato nahi pAmato AvA liMgane pAme che mATe te ekeya hiMga sAruM nathI. puruSaliMga, strIliMga ane napuMsakaliMganA svAda levA jAya che te badhAMya eka sarakhA mithyArdaSTi che. AhAhA.... bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdanA svAdane nahi pAmatA, UMdhI zraddhA ane jJAna dvArA je karmo bAMdhyA tenAthI A liMgo maLyA ane vaLI te liMgomAM svAda levA mathe che te navA liMgo maLavAnA kAraNane sevI rahyAM che. A rIte mithyArdaSTi ja A zIrorUpI jagatane race che. tene mokSanI-chUTavAnI rItanI khabara ja nathI. samitI cakravartI 96000 rANInA bhogamAM paDyo hovA chatAM bhoganA svAdane jhera mAne che, du:kha mAne che. potAnA AnaMdanA svAdanI mIThAza AgaLa samakitI azubhabhAvane duHkhadAyaka, jhera, AvI paDelo moTo upasarga mAne che. jANe garama karelA loDhAnA dhagadhagatAM bANa vAgatAM hoya ema jJAnIne bhogamAM duHkha lAge che, ane mUDha mithyArdaSTine to bhogamAM Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148) [ paramAtmaprakAza pravacano mIThAza vedAya che eTale mIThAzamAM kheMcAIne, mithyAtvabhAvathI vedato anaMtA navA liMgo ane traNa-sthAvaranA zarIrone utpanna kare che. mATe e jagatano kartA AtmA pote che. A paramAtmaprakAzamAM paNa eka eka gAthA dITha judI-judI jAtanI vAta karI che. vividha prakAranA trasa, sthAvara zarIro ane liMgorUpa A jagatano karanAra anya koI Izvara nathI paNa potAnA atIndriya jJAnAnaMdasvabhAvane bhUlelo mithyASTi jIva ja duHkhadAyaka azuddha pariNatI vaDe tene utpanna kare che. mATe tene TALanAro paNa pote ja che. bIjA koInI kRpAthI teno nAza thAya ema banatuM nathI. A AtmA ja paramAtmAnI prAptinA zatru evA traNa vedo dvArA utpanna thayelI, rAgAdi vikalpa jALane nirvikalpasamAdhi vaDe je samaye nAza kare che te samaye upAdeyarUpa mokSasukhanuM kAraNa hovAthI pote ja upAdeya thaI jAya che. jIva jyAre potAnI nirvikalpasamAdhi eTale samyaka zraddhA, jJAna, cAritrathI rAgAdi vikArano nAza kare che tyAre upAdeyabhUta mokSasukhanuM te kAraNa hovAthI AtmA upAdeya banI jAya che aMgIkAra karavA lAyaka thaI jAya che. eTale zuM kahyuM?-ke AtmAnI zAMti pragaTa thaI tyAre-te kALe AtmA ane AtmAnI zAMti upAdeya che. te pahelAM to dRSTimAM rAgAdi vikAra ja upAdeya hato. ( AtmA upAdeya thayo jyAre kahevAya? ke mAtra zraddhA karI le ke "A AtmA che' tenAthI AtmA upAdeya thayo na kahevAya paNa nirvikalpa zraddhA, jJAna ane zAMti dvArA azuddhatAno nAza kare ane zuddhatA dvArA AtmAno Adara kare tyAre AtmA upAdeya thayo (kahevAya AtmA paramAnaMdanI mUrti che evI zraddhA, jJAna ane zAMti thAya tyAre AtmA upAdeya thayo kahevAya. kema ke te pahelAM to dRSTimAM vikAra upAdeya hato. jyAM rAga ane puNyanA vikalpano Adara hoya tyAM AtmAno Adara na hoI zake. banne viruddha tattvono Adara ekasAthe na hoya. AhAhA...paramAtmaprakAze bahu TUMkI ane UMcI vAta karI che. 40 gAthA pUrI thaI. have 41mI gAthAmAM je paramAtmAnA kevaLajJAnarUpa prakAzamAM jagata vasI rahyuM che ane jagatanI madhyamAM pote Ubho che chatAM jagatarUpa thato nathI e vAta kahe che. caitanyasUrya bhagavAna lasalasatA jJAnaprakAzathI bharyo che paNa koI di najaruM karI nahi, teno vizvAsa lAvyo nahi, sAmuM jovA paNa navaro thayo nahi. e ja AtmAnA kevaLajJAnarUpa prakAzamAM AkhuM jagata vase che. AtmA jagatamAM koInuM kAMI karanAra nathI paNa badhAno jANanArarUpe pote rahelo che. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-27) [ 149 /eka vikalpathI mAMDIne kAMI paNa karavApaNuM AtmAmAM bilakula nathI paNa jANavAnI apekSAe AkhuM lokAloka tenA jJAnamAM vase che. svapara-prakAzaka sAmarthyamAM badhAne jANavArUpa AtmAnI zakti che. AtmAnA jJAnaprakAzamAM jANe AkhuM jagata aMdara AvI gayuM hoya tema pratibhAse che ane AkhA jagatamAM pote vyApI gayo che chatAM AtmA jagatanI koI cIjane ke rAgAdine kadI aDato nathI. AtmA jJAtA che ane jagata joya che eTale zuM?-jJAnasvarUpa caitanyagoLo pote jANanAra che ane vikalpathI mAMDIne AkhuM jagata joya che. eTale jANavAnI apekSAe AkhuM jagata jJAnamAM vase che ane pote jagatamAM vase che chatAM jagatane bilakula aDato nathI, are, jJAtA bhagavAna atyAre paNa puNya-pApanA rAgane bilakula aDato nathI. eNe mAnyatA UMdhI karI che paNa vikalparUpe thaI gayo nathI. gharamAM kAcanA goLA laTakatA hoya ne? temAM gharanA bArI-bAraNA Adi je cIja jema hoya tema dekhAya che ne ! tema cauda brahmAMDarUpI gharamAM caitanyagoLo nirAlaMbI karma ane zarIranA AdhAra vinA addhara laTakI rahyo che temAM cauda brahmAMDa dekhAya che paNa eNe koI di' najara karI nathI. AMdhaLo thaIne phare che. Avo AtmA kyAM beTho haze? ema zaMkA kare che te pote ja caitanya AtmA svarUpamAM beTho che. juo ! A jJAnanI vartamAna pragaTa paryAyamAM zarIra jaNAya che ke nahi? rAga jaNAya che ke nahi? bAyaDI, chokarAM jaNAya che ne ! bhUtakALamAM Ama hatuM, bhaviSyamAM Ama thaze e badhuM jaNAya che ne ! to ema A jJAnamAM tenuM jagata jaNAya che ane jagatamAM pote vyApI gayo dekhAya che paNa jIva te rAgAdi vikArane, zarIrane ke saMyogone aDyo ja nathI. che, dhImethI vicAra karo ke A jJAnaparyAya A badhuM jANe che ke nahi? A huM anAdino chuM, saMyoga anAdinA che, A rAga che, karma che, rakhaDanArA jIvo che, bhaviSyamAM Ama rakhaDaze e badhuM jJAna, paryAyamAM varte che ke nahi? hA varte che. evo ja A jJAnasvabhAva che ke te sarvane jANe-dekhe che. e jJAnasvabhAvamAM ja pote beTho che paNa bhramaNAmAM ema mAne che ke huM rAga ane zarIramAM beTho chuM. e bhramaNA mithyAtva che. A to roTalAno garabhalo kADhIne apAya che bhAI! mAtA bALakane bAjarAnA jhINA loTano poco roTalo banAvIne temAMthI paNa vacalo garabalo kADhIne temAM ghI, goLa nAMkhIne Ape che ne ! tema A tattvono mAla kADhIne apAya che to kahe have amane khavarAvo. bhAI ! khAvuM to tAre paDe ne ! Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15o ) [ gharamAtmaprakAza pravacano [/bhagavAna AtmA ati che ne ! eka tarapha pote paramAtmA che ane bIjI tarapha AkhuM jagata che tene pote jJAnamAM jANe che paNa kadI te rAgane, vikalpane ke zarIrane sparzato nathI. kema ke vastusvabhAva rAga ane vikArane kadI sparze ja nahi. caitanyamUrti arUpI jJAnagoLo zarIrarUpe ke rAgarUpe thayo ja nathI to chUTo kema paDaze? e savAla ja nathI /mumukSu A zarIramAM mane duHkhAvo thAya che tenuM zuM? - pUjya gurudevazrI e duHkhAvo ajJAnane laIne che, zarIranA kAraNe nathI. duHkhAvAnuM jIvane jJAna thAya che paNa bhramaNAthI A duHkhAvo maTe che ane tenAthI mane duHkha che ema 'e mAne che. zarIramAM charo lAge ane mane kAMI na thAya? charo vAge e vakhate tenuM jJAna varte che. jJAnanI anubhUti thAya che paNa ema na mAnatAM A mane thAya che ne mArAmAM te ghUsI gayo che evI mAnyatA ja tenA jagatane utpanna kare che. are, prabhu ! A caitanyagALo | jJAna karanAra che !.jJAna karanAra che paNa rAga ane parano karanAra e nathI. A rIte potAne jANanAra nahi mAnatAM karanAra ane bhogavanAra mAne che te bhramaNA ja tenA navA navA zarIrorUpa saMsArane Ubho kare che. /bhAI ! sva ane para e be astitva che. temAM eka tuM ane bIjuM AkhuM jagata che. te baMnenuM jJAna karanAro tuM cho paNa temAM tuM ane tArAmAM te rahe ke tenA kAma tuM kara, tArAmAM tenuM astitva Ave ane tenA astitvamAM tAruM hovApaNuM jAya ema kadI bane nahi. chatAM A badhAM mArAM che evI bhramaNA koNe UbhI karI?--ke pote harakhasanepAtamAM AvI bhramaNA UbhI karI che /zrotA -keTalA bhavanI A bhramaNA cAlI AvI che ? pUjya gurudevazrI -keTalA bhavanI zuM? eka ja samayamAM A bhramaNA che. eka tarapha Akho caitanyagoLo sva-para prakAzanI mUrti, AnaMdakaMda prabhu pote zAMti ane AnaMdanI zilA che ane eka tarapha vikalpathI mAMDIne badhI cIja che. eka samayanI paryAyamAM ema mAnyuM che ke A vikalpa Adi badhAM mArAM che. have jo eka samayamAM ja ema mAne ke A mArA nahi ane mAro to A jJAyaka te huM chuM. basa bhramaNA dUra thaI jAya che, /AMkha agni, barapha Adi badhAM rUpI padArthone dekhe che to zuM agnine dekhatAM AMkha garama thAya che? baraphane dekhatAM AMkha ThaMDI thaI jAya che? tema jJAnanetra-AtmA jagatane dekhe che to zuM e jagatarUpa thaI jAya? rAga, karma ane zarIrAdine jANanAro AtmA badhAMthI judo varte che tene he ziSya ! tuM paramAtmA jANa, bIjo koI tArAthI judo paramAtmA tArA mATe nathI, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-27 ] / 151 are, paNa eNe potAne pAmara mAnI rAkhyo che ne! eTale pAMca paisA gharamAM vadhe tyAM to lApasInA AMdhaNa mUkAya. kAMIka navI vastu gharamAM vasAve tyAM rAjI thAya ke ApaNuM mahemAnavALuM ghara rahyuM gharamAM badhuM hoya to mAMgavA javuM na paDe paNa zuM bhAI ! mUrkhAInuM pradarzana tAre keTaluM karavuM che? tAruM to zAna che. te jJAnamAM zuM nathI ke tAre kyAMyathI meLavavuM che? A to agama-nigamanI vAto che. aho ! caitanyaprabhu jJAnAnaMdasvarUpane ekavAra to nihALa! bhramaNAnI lALamAM kyAM sudhI laMbAvuM che ? savAre yAda AvyuM ke zrImamAM eka jagyAe vAMcavAmAM AvyuM hatuM--'AvA AtmAne vikalpathI dubhAvazo nahi...' vikalpamAM AtmA dubhAya che evuM bhAna nathI tene vikalpamAM AnaMda bhAse che. zubhAzubha vikalpamAM ene potAnuM hovApaNuM bhAse che. zubhAzubha vikalpathI bhinna enA jANanArane jotAM te vikalpanA sparzathI rahita che. tene vikalpavALo mAnavo temAM AtmA dubhAya che. AtmAnI zAMti haNAya che tenA badale temAM majA mAne che have A bhUla kema TaLe ! - 0 zubhAzubha vikalpathI pRthak rahIne tene jANavAno svabhAva che tenA badale e vikalpathI mane ThIka che ema mAne che, tenAthI mane samAdhAna che ema mAnanAra potAnI zraddhAthI AtmAnI zAMtine haNI nAMkhe che samajANuM kAMI! bhAvArtha :--je zuddha, buddha, sarvavyApaka, badhAMthI alipta zuddhAtmA che tenuM vItarAga nirvikalpa samAdhimAM sthira thaIne dhyAna kara. je zuddha eTale nirmaLa, buddha eTale jJAnanI mUrti, sarvavyApaka eTale sarvano jANanAra, rAgAdi badhAthI alipta zuddhAtmA che tenuM vikAra vinAnI zAMti dvArA dhyAna kara. kema ke jenuM lakSa karavuM che temAM vikAra nathI tethI vikAra sahita tenuM dhyAna na thAya. / lokone ema thAya ke tapasyAthI dharma thAya. bhAI ! dhyAna e ja tapa che. aMtaramAM bhagavAna AtmAmAM aMtaradhyAnanI dazAthI lIna thAya e ja dhyAna, e ja tapa, e ja saMvara, nirjarA che. A badhuM enI dhyAnanI paryAyamAM varte che. A satya svarUpa sAMbhaLe to khabara paDe ne ! kAMIka karavuM......ka2vuM thAya che paNa jANanAramAM karavuM e to ene dubhAvavA barAbara che. bhUmikA pramANe rAga hoya che e barAbara che, tenI nA nathI paNa Avo rAga hoya to dharma thAya ema nathI. A to agama-nigamanI vAta bApA ! tArAM lekhA to kevaLI jANe che ane tuM jANa tyAre tene khabara paDe. kevaDo moTo mahAna prabhu cho ke vItarAganI vANImAM paNa pUro varNavI zakAto nathI, zaktirUpe to Avo zuddha, buddha svabhAva kAraNasamayasAra che paNa temAMthI kAryasamayasAra kevI rIte thAya? ke--zuddha caitanyadaLanI nirmaLa zraddhA, jJAna ane vItarAga svasaMvedana dvArA kAryasamayasAra thAya che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] / gharamAtmaprakAza pravacano joyuM? rAgathI ke vyavahArathI jJAna nahi paNa jJAnathI jJAna....jJAnathI jJAnanuM vedana te muktinuM kAraNa che. mATe vItarAga svasaMvedanajJAnarUpa nijabhAva ja upAdeya che. muktinuM kAraNa evo muktimArga ja AtmAne upAdeya che ke jenA kAryamAM kAryasamayasAra pragaTa thAya che. ri jyAM sudhI AtmAnuM jJAna nathI teTalo kALa jIva rAgAdi sAthe vyApya-vyApakapaNe pariName che eTale ke tyAM sudhI ajJAnIjIva kartA ne rAgAdi kArya ema pariName che. jJAnI rAgano bilakula kartA nathI paNa jyAM sudhI ajJAnIne AtmAnuM bhAna nathI ne vikArano kartA pudgalakarma che ema mAne che tenI sAme A vAta che ke jyAM sudhI ajJAnI che tyAM sudhI vikArano kartA jIvadravya che. jIvadravya eTale? trikALa dravya to zuddha cighana AnaMdakaMda ja che, te vikArI ke avikArI paryAyano kartA nathI tethI ahIM jIvadravyano artha te samayanI jIvanI paryAya karyA che, kema ke paryAyanA SakArakothI paryAya karyA che ne paryAya karma che. di eka samayanI paryAya satu che, svataMtra che, je kALe je paryAya thavAnI te paryAya potAnA SakArakanI kriyAthI svataMtra thavAnI, paNa eno nirNaya kaI rIte thAya? e nirNayanuM tAtparya zuM? vItarAgatA tAtparya che. e vItarAgatA kayAre thAya? ke enuM lakSa ne dRSTi paryAyanA kartApaNAnI buddhithI, paryAyanA pheraphAra karavAnI buddhithI khasIne trikALI dhruva lAyaka upara jAya tyAre ni:saMdeha nirNaya thatAM pariNAmamAM aMze nirmaLatA ne vItarAgatA thAya. e sAcA nirNayanuM phaLa ne tAtparya che. AhAhA ! zuM vItarAganI vANI! cArekorathI eka satu ja UbhuM thAya che. - pUjya gurdazI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaX . tuM paramAtmA cho-ema nakkI karI 2 . (saLaMga pravacana naM.-28) dehe vasantamapi hariharA api yam adyApi na jAnanti / paramasamAdhitapasA vinA taM paramAtmAnaM bhaNanti // 42 // bhAvAbhAvAbhyAM saMyuktaH bhAvAbhAvAbhyAM ya eva / dehe eva dRSTaH jinavaraiH manyasva paramAtmAnaM tameva // 43 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI 4ramI gAthA cAle che. 0 bhagavAna AtmA asadabhUta vyavahAranayathI dehamAM rahelo che paNa dehathI bhinna che paraMtu parama samAdhinA abhAvane kAraNe hariharAdi paNa AtmAne pratyakSa joI zakatA nathI. parama samAdhi eTale vItarAgadazA ke jenA phaLamAM te ja bhave mokSa thAya evI samAdhino abhAva che. paramAtmasvarUpa, zuddha AnaMdakaMda caitanya vastu-bhagavAna AtmA zarIrathI judo che ane zarIra-mATI, dhULa te paramAtmasvarUpa vastuthI bhinna che. chatAM AtmA A dehamAM vase che ema kahevuM te anupacAra asadabhUta vyavahAranayanuM kathana che. asadUbhUta eTale e dehamAM kharekhara AtmA nathI ane anapacAra karIne A zarIra jeTalA kSetramAM AtmA che tenAthI bahAra nathI ema batAvavuM che. koI ema kahe ke A mahAna AtmA AkhA lokamAM sarvatra vyApelo che to ahIM kahyuM ke ema nathI. AtmA zarIrapramANa kSetramAM rahelo che. tenAthI bahAra AtmAnuM kSetra nathI. asadabhuta eTale juThI nayathI ema kahevAya ke AtmA A dehamAM vaselo che. kharekhara caitanya e jaDa dehamAM vasato nathI paNa zarIranuM nimitta dekhIne ema kahevAya che. hari eTale viSNu ane hara eTale zaMkara, AvA catura puruSoe paNa pUrNaAnaMdathI bharelA AtmAne pratyakSa jANyo nathI. kema ke vItarAga nirvikalpa parama samAdhirUpa mahAtapa vinA AtmA pratyakSa thato nathI. jenI jagatamAM bIjI koDa nathI evA advitIya AnaMdarUpa paramasukhAmRtarasa ke jeno anubhava parama zAMtibhUta che evA mahAtapa vinA AtmA pratyakSa thAya tema nathI. juo A tapasyAnI vyAkhyA ! AmAM keTalA upavAsa karIe to tapa thavAnuM kahyuM? bhagavAna AtmA to cidAnaMdasvarUpa, AnaMdanI mUrti, vIryanuM baLa, prabhutAno paramezvara, are ! anaMta zaktinA sAmarthyano paramezvara che. tene dehamAM rahelo kahevo te to jUThI nayanuM vya7 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ) / gharamAprakAza pravacano kathana che. bhedAbheda ratnatraya vaDe paNa te prApta thAya tevo nathI. hari-harAdie vyavahAraratnatraya AdinuM sAdhana to kareluM paNa je nirvikalpa parama samAdhi-rAga rahita vItarAgI zAMti samAdhirUpa tapasyAthI AtmAnuM pratyakSa bhAna thAya te hariharoe kareluM nathI tethI tene AtmAnuM pratyakSa jJAna nathI hari-harAdi mahApuruSone AtmA, svasaMvedanathI to pratyakSa che paNa parama-samAdhirUpa tapasyA ke jemAM ghaNI ja nirjarA thAya, ghaNI azuddhatAno nAza thaIne zuddhatA pragaTa thAya tevuM tapa karyuM nathI tethI anaMta AnaMda anubhavamAM Avyo nathI. jema zeraDInA kUcA rasathI bharelA che tema A cidAnaMdanI kAtaLImAM AnaMdarasa bharyo che te dehanA kUcAmAM rahelo che. teno parama samAdhirUpa dhyAna vinA pUrNa anubhava thato nathI tethI pUrNadazA paNa thatI nathI. hari-hara Adi eTale vAsudeva, cakravartI Adi je thAya che te samyagdarzana-jJAna sahitanA puNyathI evI padavIne pAme che. ekalA mithyASTine to evuM puNya hotuM ja nathI. e vAta ahIM siddha karavI che. jeNe pUrve nizcaya-vyavahAra-ratnatrayanI ArAdhanA karI che eTale ke zuddha caitanyamUrti AtmAnuM jJAna, anubhava karyo che ane sAthenA vyavahAraratnatraya eTale deva-zAstra-gurunI yathArtha zraddhA, nava tattvonuM jJAna ane paMcamahAvratanA barAbara pAlana vaDe puNya ghaNuM bAMdhyuM hoya temAM, ajJAnabhAvathI evuM nidAna bAMdhI lIdhuM ke huM jagatano vallabha thAuM. nidAna eTale karelI kriyAnA phaLamAM hetu bAMdhI le che ke A zubhakriyAnA phaLamAM huM jagatane priya banuM, je mane dekhe tene huM priya lAguM evuM nidAna bAMdhIne ja A vAsudeva Adi thayelA hoya che. zrotA ekavAra samyajJAna thayA pachI Avo bhAva kyAMthI Avyo? pUjya gurudevazrI :ahIM e ja batAvavuM che ke anubhava thayA pachI paNa mithyAtva AvI zake che. akhaMDa dhArAnuM ArAdhana na kare tyAM sudhI adhUro che, pharI jAya che e vAta siddha karI. tenA puNya siddha karI teNe parama samAdhi prApta karI nathI e batAvavuM che. AvA jIvo puNyanA phaLamAM svargamAM jaI, tyAMthI AvI, manuSya thaI, traNa khaMDanA svAmI thAya che te hari che. zrIkRSNa, lakSmaNa e vAsudeva-hari hatAM. AtmAnI hAlapa mUkI, jagatanI hAlapa levAno bhAva Avyo tenA phaLamAM A padavI pAmyA che. tene bhoga ghaNAM hoya, pApa ghaNuM baMdhAya. pUrve AtmabhAna hatuM tenI sAthe puNya ghaNuM bAMdhyuM hatuM paNa jyAM nidAna bAMdhe che tyAM dRSTi palaTAya jAya che ane sAthenA puNyanuM phaLa bhogave che. mATe, ahIM e kahevA mAge che ke kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI jAgRta raheje. cha kRSNa, lakSmaNa vagere vAsudevone puNyano pAra na hoya. lakSmaNa ane rAma, rAvaNane jItavA jAya che. tyAM rAvaNanI zakti lAgatAM lakSmaNane mUrchA AvI jAya che. tyAre rAma Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-28 ] / 155 zuM kahe te badhuM ame nAnapaNamAM moDhe kareluM, uTha ne bhAI lakSmaNa ! tArA vinA A rAvaNane koNa jItaze ! ApaNe traNa jaNA AvyA hatAM ane ghare huM ekalo jaIza to mAne zuM javAba daIza ! 'bhAI marye bhava hArIe ne bena marce diza jAya, nAnapaNamAM jenI mA mare ene cAre dizAnA vA' vAya lakSmaNa uThane !' AvuM badhuM gAine rAma vilApa kare che. tyAM koIe vizalyA nAmanI rAjakanyAne yAda karI ke jenA nAine nIkaLelAM pANIthI mUrchita mANasanI mUrchA utarI jAya. e kanyAe pUrve ghaNuM puNya kareluM. pUrve cakravartInI dIkarI hatI tene koIe upADI jaIne vanamAM mUkI dIdhelI tyAM varSo Ama ne Ama vItavyAM. ekavAra ajagare tene moDhAmAM lIdhI e ja vakhate cakravartI tyAM AvI pahoMcyA ane ajagarane mAravA taiyAra thaI gayA tyAM kanyA kahe che ke pitAjI ! ene mAro nahi, huM to bahAra nIkaLIza topaNa AhAra-pANI levAnI nathI. mAre to to samAdhi maraNa karavuM che, ane tarata ajagara kanyAne gaLI gayo. A kanyAnA AvA bhAvanuM evuM puNya baMdhANuM ke te vizalyA thaI ane jyAM lakSmaNa pAse AvI tyAM to lakSmaNa ALasa maraDIne UbhA thaI gayA. keTalAyanA ghA rUjhAI gayA. pachI to lakSmaNe tenI sAthe lagna karyA. juo ! A badhAM puNyanA phaLa ! A badhAM pUrve bhedAbheda ratnatrayanA ArAdhanamAM bAMdhelA puNyanA phaLa che. bhagavAna zuddha caitanyanI dRSTi ane anubhavanI sAthe je rAga rahI jAya che tenuM A phaLa che. A 'hira'nI vAta karI. have 'hara'nI vAta kare che. jeNe A bhavamAM samyagdarzana, jJAna sahita jinadIkSA lIdhI hoya ane samAdhinA baLathI puNyabaMdha karyo hoya pachI pUrvakRta cAritramohanA udayathI viSayomAM lIna thaI jAya, ugra samAdhi, zAMti prApta na karI ke jenA phaLamAM turata kevaLajJAna thAya eTale maMdatAnA kAraNe cAritramohanA udayamAM joDAIne pAMca indriyanA viSayomAM lIna thaI jAya che tene rudra, hara athavA zaMkara kahevAya che. to ziSya prazna kare che ke hari-hara Adie bhedAbhedaratnatrayanI ArAdhanA karI che sAthe AvA puNya bAMdhyA che ema Apa kaho cho to pachI pUrNa AtmAnuM svarUpa teNe na jANyuM ema kema kahI zakAya ? zrIguru kahe che ke tArI vAta barAbara che. hariharAdie nizcaya-vyavahAra-ratnatrayanI ArAdhanA karI che paNa je vItarAga nirvikalpa samAdhithI te ja bhave mokSa thAya evI samAdhi teNe prApta karI na hatI tethI pUrNa AtmAnI prApti tene thaI nathI. dhyAna vaDe je pUrNatA zAMti sukha prApta thAya e dhyAnanI ugratA teNe na karI, pUrNa ratnatraya pragaTa thayA nahi tethI pUrNa AtmAne jANyo nahi ema kahyuM che. juo ! ahIM kahe che ke adhUruM pAlavatuM nathI; pUrNa nyAla thavAnI vAta lAvo. hariharAdine nizcayaratnatraya to hatAM sAthe vyavahAratnatraya paNa hatAM. paNa Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 7 [ paramAtmaprakAza pravacano nizcaya abheda ekAkAra thaIne tatkALa kevaLajJAna lAve evI vItarAga nirvikalpa samAdhi na hatI te apekSAe tene adhUruM ane ochuM kahevAmAM AvyuM che. bhagavAna AtmA, aMdaramAM pUrNa zAMta rasathI bharelo piMDa che, ekalo vItarAga-akaSAya svabhAvano piMDa-pUtaLI che. tene pragaTa karavA mATe jeTalI akaSAya zAMti-samAdhinI ugratA joIe eTalI na hatI tethI ema kahyuM ke teNe pUrNa rIte AtmAne jANyo nathI. tamAre tyAM paramAtmaprakAza che ke nahi? nahi hoya... paisA to che ne ! paisA to ghaNAM saMghare che paNa pustaka rAkhatA nathI. A to taiyAra karIne mUkelAM lahalahatA lADuM che. lyo A lADavA....khAva have....khAvA mAMDo. mumukSu -lADavA pacavA joIe ne ! pUjya gurudevazrI : are, na pace evI vAta ja nathI. pahelAM paNa Avo prazna Avyo hato to, kIdhuM ke na pace evuM lAgatuM hoya ne to, hojarIne taiyAra karo. pacAvavAnI tAkAta pragaTa karo ! sAdhAraNa garIba mANasa paNa roja roTalI khAto hoya ane eka divasa mIThAI khAvA maLe to zuM nA pADe che? hojarI taiyAra kare che ne ! are, pahelAM paisA thoDAM hatAM ane have vadhI gayA che to pacI gayA ke nahi? AtmA eka samayamAM paramAtmA thavAnI tAkAtavALo che tene ochI tAkAtavALo 0 mAne che tene dravyanA svabhAvanI zraddhA ja nathI. pahelAM vastunA svabhAvanI zraddhA to kara ! pachI puruSArtha eTalo na upaDe e judI vAta che paNa vastuno svabhAva pUrNa tAkAtavALo che tenI zraddhA kara. - strI, puruSa, napuMsakanA liMgane na juo, enI aMdara AtmA beTho che te pUrNa che tAkAtavALo che. tene nabaLo mAne che tene dravyanI sAcI zraddhA ja nathI. bhagavAna AtmA jJAnathI bharapura, behada svabhAvathI bharelo che tene jeTalA jorathI jANIne temAM karavuM joIe teTalA jorathI jANIne Tharyo nahi tethI teNe pUrNa jANyuM nathI 0 ema ahIM kahevA mAgIe chIe. teNe AtmAne nathI jANyo ema nathI kahevuM paNa je ugra tapa vaDe sthiratA thavI joIe te thaI nathI. vastumAM to pUrNa sthira thavuM evo ja svabhAva che paNa paryAyamAM je ugra jora vaDe samAdhi zAMtinI sthiratA pragaTa thavI joIe te thaI nathI eTalI nabaLAya che te apekSAe AtmAne jANyo nathI ema kahyuM che. raNe caDyAM rajapUta chupe nahi eka sAdhAraNa rajapUta paNa kyAMya chupA na rahe. tenI vIratA koI judI hoya. eka vANiyAnI jAnamAM sAthe eka rajapUtane lIdho hato jAna aDadhe pahoMcI ne bahAravaTiyA AvyA tyAre rajapUta vANiyAne kahe che tame badhAM eka bAju besI jAva. mane sAmo javA dyo. vANiyA to besI gayA ne ekalo rajapUta sAmo Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-28) [ 157 jaIne kahe che juo ! huM chuM rajapUta, huM TaeNTaeN karanAro vANiyo nathI, tamAre mAthA mUkavA hoya to sAme AvI jAva !..rajapUtanI vIratA joIne ja bahAravaTIyA bhAgI gayA. tema AtmA vIratA ...vIratA....vIratAthI bharelo vIra che. paNa hariharone paryAyamAM eTalI pUrNa vIratA pragaTI na hatI ke tarata ja pUrNatAne pAmI jAya, eTalI paryAyamAM khAmI hatI te apekSAe eNe AtmAne jANyo nathI ema kahyuM che paNa sarvathA jANyo nathI ema nathI. jemAM puNya-pApanI gaMdha paNa nathI evA zuddhopayoga svarUpamAM lInatA pragaTa karI na hatI tethI vItarAga ratnatrayanA dhAraka yogIo jevI rIte AtmAne jANe che tevI rIte hariharoe jANyo na hato. taddabhava mokSagAmI yogIo AtmAmAM jevuM joDANa kare che tevuM joDANa hariharoe karyuM na hatuM. tethI parama zuddhopayoganI apekSAe tene AtmAne nahi jANanArA kahyAM che. juo ! parama zuddha upayoganI apekSAe kahyuM che ho ! zuddha upayoga to thayelo che paNa abuddhipUrvakanA rAgane paNa TALI nAMkhe evo parama zuddhopayoga svarUpamAM ekAgra dhyAna te thayuM nathI te apekSAe hariharo AtmAne jANatA nathI. sAkSAt parama upAdeya zuddhAtmAne tabhava mokSagAmI munio ja ArAdhI zake che. hariharo AvA AtmAne jANI zakatAM nathI. sArAMza e che ke Avo zuddhAtmA ja eka dhyAna karavA lAyaka che. pAvaiyAne paNa pANI caDI jAya evI A vAto che. have AgaLanI gAthAmAM kahe che ke karma ane zarIra to AtmAmAM nathI, puNya-pApa bhAva paNa AtmAmAM nathI e to ThIka, paNa utpAdu-vyayanuM pariNamana paNa AtmAmAM nathI ema kahe che, samajAya che AmAM ! jema sonAnA dAgInAmAM kaDuM maMgAvIne kuMDala banAve to e sonAnI ja paryAya che-paryAya vagaranuM sonuM na hoya paNa kahe che ke kaDAnI avasthA gaI ane kuMDalanI avasthA thaI te-rUpe sonuM nathI. sonuM te utpAda-vyayathI rahita che. tema AtmadravyamAM pariNamana nathI. vastu to dhruva thAMbhalo che. vastu utpAtreyanA pariNamana vinAnI che. paryAyArthikanayathI vastu utpAvyayathI sahita che topaNa dravyArthikanayathI utpAvyayathI rahita che. vastu aMdaramAM che..che...che...te anAdi anaMta che. tema AtmA paNa eka vastu hovAthI anAdi-anaMta dravya che paNa avasthAnuM thavuM ane javuM te dhruvamAM nathI. A to bahu jhINI vAta che paNa tArAM gharanI vAta che ho bhAI ! tAro cighana AtmA ekalo dhruva che, phUTastha che, nitya che ekarUpa che jemAM, bhAva-abhAva nathI. bhAva eTale paryAyanuM utpanna thavuM ane abhAva eTale paryAyanuM nAza thavuM te vastunI aMdaramAM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108) [ paramAtmaprakAza pravacano nathI. navI avasthA thavI ane jUnI nAza pAmavI evuM je paryAyanuM pariNamana tenAthI vastu rahita che. dravya-vastu sadA nitya...nitya dhruva che. tIrthaMkaradevoe dehamAM rahyAM chatAM paNa nirvikalpa samAdhinA baLe AvA nitya ekarUpa dravyane joI lIdho che. asaddabhUta vyavahAranayathI AtmA dehamAM rahelo che te vAta AgaLa AvI gaI. have sadabhUta vyavahAranayathI AtmA utpAda-vyayathI sahita che te kahe che. dravyArthikanaya te nizcaya che ane paryAyArthikanaya te vyavahAra che. vyavahAra nathI ema nathI paNa vyavahArane lIdhe nizcaya che ema nathI. rAga paNa vyavahAra che ane paryAya paNa vyavahAra che. te rAga ke paryAyane laIne dravya che ema nathI. vyavahArane lIdhe nizcaya che ema nathI. tuM anAdi-anaMta caitanya cho ke nahi? zarIra ane karma to ghaNAM AvyA ane gayA tenI vAta rahevA de. aMdaramAM puNya-pApa bhAva paNa ghaNAM thaI gayA paNa te tuM nahi. tuM to anAdi-anaMta dhruva dravya cho, ane tArI vartamAna dazAmAM upajavuM-viNasavuM thAya che te ja kharo vyavahAra che. tethI ja eka nyAye, paryAyane abhUtArtha kahI che. bhUtArthamAM paryAya nathI chatAM Azraya karanAra e paryAya ja che. paryAyanuM lakSa karatAM bheda paDe che mATe te vyavahAra che. te vyavahAra hoya che paNa teno artha evo nathI ke vyavahAra vaDe nizcaya pamAya che. koI ema kahe ke Azraya to paryAye karyo ne !-hA. Azraya paryAya kare che paNa Azraya kono karyo? ke dravyano paryAya to temAM abheda thaI jAya che te nizcaya che. paNa dRSTinI paryAyano viSaya to ekalo bhUtArtha che. bhUtArthano Azraya kare che tyAre te viSaya bane che paNa paryAyanA Azraye bhUtArtha viSaya banato nathI tethI kahyuM che ke vastu dhruva....dhruva.....dhruva..che. temAM pariNAma nathI. koI AvI vAta kare to lokone bese nahi paNa lokone kyAM khabara che ! dravyamAM pariNamana kyAM che ! dravya-vastu apariNAmI che. paryAyamAM pariNamana che, dravyamAM nathI. - bApu! A to bAdazAhanA ghara che. sAdhAraNa bAdazAhanA ghare javuM hoya to paNa sarakhAM-vyavasthita thaIne javuM paDe che, to A to traNalokano bAdazAha AtmA pote che. ekalo dhruva dhruva... dhruva che tenuM lakSa karanArI bhale paryAya che paNa dhruvamAM te paryAya nathI. A to paramAtmaprakAza che ane temAM paNa paryAyamAM paramAtmA che tenI vAta nathI, A to dravyaparamAtmAnI vAta cAle che. joke AtmA utpAda-vyayathI pariNata che topaNa, dravyArthikanayathI AtmA utpAda-vyayathI rahita che. ekarUpa dhruva cidAnaMda vastu pariNamana vagaranI che. AhAhA....A vAta badhAne bese ke nahi? kema na bese ! badhAM AtmA che ne ! mane A vAta nahi bese evuM UMDuM Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-28] L[ 159 zalya ja ene besavA detuM nathI. lADavA banAvavA hoya to ekalA loTanA bane ke sAthe ghI ane goLa paNa joIe ! tema AmAM paNa badhuM samajavuM paDaze. AtmA ekalo vIryano piMDa che, jJAnano gaMja che-puMja che, jemAMthI anaMta kevaLajJAna cAlyA Ave che. AtmA eTale anaMta AnaMda ke jemAMthI anaMta AnaMda cAlyo Ave che. evo je dhruva che te pariNamana rahita che. dravyArthikanaya eTale je jJAnane jovAnuM prayojana dhruvanuM che, je jJAnanI paryAya dhruvane jovA mAge che te dhruvamAM pariNamana nathI. A AtmA anaMta guNathI keLavAyelo piMDalo che. temAM tenI nirmaLa avasthAnuM pariNamana paNa vastumAM nathI. kSAyika samakitanI paryAya, yathAkhyAtacAritranI paryAya, kevaLajJAna e koI paryAya vastumAM nathI. saMsAra paryAyano vyaya ane kevaLajJAnano utpAdu dhruvamAM nathI. paryAya to vyavahAra che. AhAhA....! jinavaradevoe anAdi-anaMta dhruva vastune dehamAM rahyAM chatAM dehathI rahita joI lIdhI che. dhruvane joI lIdho che ho ! eka samayamAM AkhA dravyane bhagavAne joI lIdho che. vyavahAranA pakSavALA ema kahe che ke bhagavAne joI to paryAyane ! vyavahAra kAma karyuM ne! vyavahArathI nizcaya pamAya che ne !..are bhAI ! tuM zuM kahe che ! dravyanI | dRSTi thaI temAM kharekhara to dravyathI dravya pamAya che evo nyAya nIkaLe che. dhruva sat cidAcaMda prabhu AtmA siddhasvarUpa che. paryAyamAM siddha thAya eTalI vAra che. vastu to siddhasvarUpa ja che. anAdi-anaMta dravya to siddha ja che. paramAtmA ja che. evA anaMtA paramAtmA birAje che. mokSa thAya tyAre paramAtmA dekhAya, deharahita thAya tyAre deharahita AtmA jaNAya ema nathI. ugra nirvikalpa samAdhi vaDe ahIM ja dehamAM rahyA chatAM AtmA jANI lIdho che. joI lIdho che, kharekhara to AtmA dehanA saMbaMdhathI rahita che chatAM jUThI naye dehanA saMbaMdhamAM rahyo che te vakhate paNa vItarAga zAMti dvArA dhruvane joI lIdho che. AhAhA...gajaba vAta che ne ! AtmA pariNamana vagarano che. trikALa evo ne 9 evo dhruva AtmA tuM pote cho teno tuM vItarAga nirvikalpa samAdhi vaDe anubhava kara ! juo ! ziSyane paNa guru Avo anubhava karavAnuM kahe che. bhagavAna ! paNa ame to paMcama ArAmAM janmyA chIe ne ! hariharo je na karI zakyA evuM tadbhava mokSagAmIne yogya kArya tame amane karavAnuM kaho cho? guru kahe che ke e badhI vAta tuM rahevA de, kAma karavA mAMDa. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehamAM paramAtmAnA nivAsathI indriyo paNa jIvaMta dekhAya che (saLaMga pravacana naM. 29) dehe vasatA yena paraM indriyagrAmaH vasati / udvaso bhavati gatena sphuTaM sa paramAtmA bhavati // 44 // yaH nijakaraNaiH paJcabhirapi paJcApi viSayAn jAnAti / jJAtaH na paJcabhiH paJcabhirapi sa paramAtmA bhavati // 45 // zrI paramAtmaprakAza graMthanA prathama adhikAranI A 43mI gAthA pUrI thaI. have 44mI gAthA zarU thAya che. paramAtmasvarUpa AtmAnA rahevAthI dehamAM pAMca indriyarUpa gAma vase che ane jenA nIkaLI javAthI pAMca indriyarUpa gAma ujjaDa thaI che, te paramAtmA che ema kahe che. bhagavAna AtmA dehamAM vase to dehamAM indriyagAma vase che eTale ke te te samayanA jJAna vaDe indriyo jANavAnuM kAma kare che. jJAnanA nimitte pAMceya indriyomAM jAgRti dekhAya che ane bhagavAna AtmA dehamAMthI cAlyo jAya tyAM indriyagAma ujjaDa thaI jAya che, zUnya thaI jAya che. asadbhUta vyavahAranayathI AtmA dehamAM vase che to indriyo paNa jANe jAgatI hoya ema dekhAya che ane AtmA cAlyo jatAM indriyo jaDa banI jAya che eTale ke te te prakAranA jJAnanA aMzanuM jAgRtapaNuM tyAM rahetuM nathI, tethI indriyo jaDa jaNAvA lAge che. jJAnanI mUrti bhagavAna AtmA vase che tyAM jANe indriyonuM gAma vase che ema lAge che ane te jatAM indriyagAma ujjaDa banI jAya che. indriyo to zarIranA avayava che, te kAMI jAgRta nathI paNa AtmA temAM vasato hovAthI te te indriya saMbaMdhInA jJAna vaDe jANe indriyo jAgRta che ema lAge che. indriyajJAnanI jAgRtine laIne indriyo jIvaMta che ema dekhAya che paNa jJAna to atIndriya jJAnasvabhAvI che ane indriyo to acetana che. bhagavAna AtmA ekalo jJAnano gAMgaDo-jJAnasvabhAvI bhagavAna che te dehamAM vaselo che paNa dehathI bhinna che. jJAnasvabhAvI bhagavAna AtmA to mahimAvaMta che, dehanI kAMI mahimA nathI, paNa pUrNa atIndriya jJAnasvabhAvanA bhAna vagara AtmA je dehamAM vase che te dehanI indriyomAM jJAna jAgRtinuM kAma kare che. akhaMDa, paripUrNa jJAnasvabhAvanA jJAnanA abhAve vartamAnamAM Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-29/ [ 161 IndriyajJAna thaI rahyuM che paNa te jJAna indriyonuM nathI. vartamAnamAM eTalI jAgRti che te paNa paramAtmAne laIne che, Indriyone laIne nathI. bhagavAna AtmA to ekalo za........jJAna svabhAvano goLo che. tene jANavuM jANavuM jANavuM. jJAnano ja ekalo rasa che paNa tenA bhAna vagara IndriyonuM lakSa karIne dehamAM vaselo che tethI indriya jAgRta dekhAya che. pAMceya indriyo tenA kAraNe potapotAnA viSayonuM jJAna karatI dekhAtI hatI te Indriyo dehamAMthI AtmA cAlyo jatAM ujjaDa dekhAvA lAge che. Avo cidAnaMda nija AtmA te je paramAtmA che. indriyo to jaDa che te kAMI jANatI nathI paNa aMdaramAM jJAna te te indriyo saMbaMdhI jANavAnuM kAma karatuM hovAthI Indriyo jANe kAma kare che ema lAgatuM hatuM. have jyAM AtmA dehamAMthI nIkaLIne parabhavamAM cAlyo jAya che tyAM indriyagAma to sUnuM thaI jAya che, ujjaDa banI jAya che. indriyomAM jANe teja lAgatuM hatuM, kAna sAMbhaLe che, AMkha dekhe che evuM lAgatuM hatuM te jaDa dekhAvA lAge che. phakta vartamAna indriyajJAnanI jAgRtithI indriyo jAgRta lAgatI hatI te AtmA cAlyo jatAM ujjaDa lAge che. joyuM? AvuM to jenuM indriyajJAna che ! indriyajJAna to AtmAno svabhAva paNa nathI chatAM tenA kAraNe indriyagAma jANe jAgatuM lAge che. to enA svabhAvanuM to zuM kahevuM ! mAtra jANe....jANe...jANe evuM atIndriyajJAna jeno svabhAva che evo cidAnaMda svarUpa AtmA che te ja paramAtmA che. bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdathI bharacaka bharelo che. atIndriya sukhanA AsvAdI, parama samAdhimAM lIna thayelA munine to AvA paramAtmAnuM dhyAna ja muktinuM kAraNa che. indriyajJAna kAMI AtmAnuM mULa svarUpa nathI. e to eno jAgRta aMza tyAM che ema batAvyuM che. e paralakSI indriyajJAna vaDe AtmA jaNAto nathI. indriyo vaDe to AtmA na jaNAya paNa indriyanA lakSe thatAM jJAna vaDe paNa AtmA na jaNAya. mATe, indriya taraphanA lakSane, eTalA paralakSI jJAnane ane tenA mahatvane choDI daIne atIndriya jJAnasvarUpa "bhagavAna AtmA tarapha lakSa kara ! jyAM pUrNa jJAna hoya tyAM AnaMda sivAya bIjuM zuM hoya ! AnaMda pUrNa-pUrNa hoya. atIndriya jJAna ane sukhanA AsvAdI munione to AvA svabhAvanI ekAgratA e ja muktinuM kAraNa hovAthI upAdeya che. A to AtmAnI-paramAtmAnI kathA che. aho ! pUrNa atIndriya sukhanuM sAdhana che samAdhi, tenuM dhyeya je aciMtya mahimAvaMta AtmA che temAM ekAgra thavuM te pUrNa atIndriya sukhanuM sAdhana che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] [ paramAtmaprakAza pravacano je jJAnano vartamAna aMza pragaTa che te vaDe pUrNa svabhAvane jovAno che tene badale Ama bahAramAM joI rahyo che. jyAM jovAnuM che tyAM ajJAnI jotA nathI. zrImamAM Ave che ke sarvajJapadanuM dhyAna karo. dhyAna karo. bhagavAna AtmA sarvajJasvarUpa che. sarvane jANanAra svabhAvI che. 'za' svabhAvI jIvo anaMta che. 'ajJa' svabhAvI jaDa tenAthI anaMtaguNA che eTale ke jIvo ochA che ane jaDa vadhAre che paNa te eka eka jIvamAM sarva jaDane jANavAnI tAkAta che. indriyajJAnanI to zuM kiMmata ! bhagavAna AtmA to ekalo 'sarvajJa' jJAnanuM svatva che. enuM svapaNuM kevaDuM che ke, potAnA jevA anaMta jIvone jANe, enAthI anaMtaguNA jaDane jANe, tenAthI anaMtaguNA kALanA samayone jANe, tenAthI anaMtaguNA AkAzanA pradezone jANe, tenAthI anaMtaguNA eka dravyanA guNone jANe ane evA anaMta guNovALA anaMta dravyone jANe. A badhAMne eka sAthe eka samayamAM jANI le evI to enI paryAyanI tAkAta che ane teno svabhAva to evI anaMta paryAyanA sAmarthyane dharanAro che. AvuM pUrNa jJAna jyAM pragaTa thAya tyAM du:kha zuM hoya ! AnaMda ja hoya. vikalpa ane zarIrane karavuM e kAMI tyAM nathI. tyAM to jANavuM.....jANavuM.....jANavuM eka samayamAM badhuM jANavuM ja che evI anaMta paryAyano piMDa je sarvajJasvabhAvI dravya che tenA dhyAnamAM atIndriya AnaMda AvyA vagara rahe ja nahi. kAraNa ke temAM pUrNa jJAna ane AnaMda ja bharyA che. ajJAnIne ema thAya ke are, AvaDo moTo A koNa ! bhAI e tArI ja moTapa che. tArA svatvamAM ja A jJAna ane AnaMda rahelA che. AvA, ATalAM badhAM jJAna ane AnaMdavALA svatvanuM dhyAna karatAM nirvikalpa samAdhi thAya temAM je nirvikArI zAMti pragaTa thAya e mokSanuM kAraNa che. jeno je svabhAva che tene hada zI! jenuM je svarUpa-svabhAva che tene mApa zA! chatAM tenuM jJAna pUruM thAya che--AkhuM svarUpa jJAnamAM AvI jAya che paNa tethI kAMI cIja mApavALI thaI jAya che ema nathI. AvuM je potAnuM svarUpa che tenuM dhyAna eTale ekAgratA e ja muktinuM kAraNa che. behada svabhAvanI mahimAnI ekAgratA te dharmadhyAna te muktinuM kAraNa che. pUrNAnaMdanA sAdhananuM sAdhaka dravya evaDo cho emAM kyAMya zaMkAne svabhAvamAM DhaLe e ja paryAyamAM bhagavAna AtmA ja atIndriya sukhanuM sAdhana che. che. badhuM tArA dravyamAM ja bharyuM che. prabhu ! tuM evo ane sthAna nathI. evI niHzaMkatA jJAnamAM laIne AtmA potAnA muktinuM kAraNa che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-29) [ 163 have 45mI gAthAmAM munirAja kahe che ke, AtmA pAMca-Indriyone agocara che. je pAMca indriyo vaDe pAMca viSayone jANe che paNa, indriyo vaDe pote jaNAto nathI evo A AtmA che. je AtmArAma zuddha nizcayanayathI atIndriya jJAnamaya che topaNa anAdi baMdhanA kAraNe, asabhUta vyavahAranayathI indriyamaya zarIra grahaNa karIne potAnI pAMca indriyo vaDe rUpAdi pAMca viSayone jANe che arthAt indriyajJAnarUpa pariNamana karIne indriyothI rasa, rUpa, gaMdha, zabda, sparzane jANe che paNa, pote te indriyo ane tenA viSayo vaDe jaNAto nathI. evuM jenuM Indriya agocara lakSaNa che te AtmA che. ahIM "AtmArAma" zabda che ne ! tenA uparathI ema bhAva Avyo ke, AtmArAma te AtmArAma ja che te jANavAnuM ja kAma kare temAM A kema, Ama kema evo prazna ja uThato nathI. jene parathI mAna levuM nathI, paranA apamAna sahana karavA nathI, je thAya, jAya tene basa ! jANe che. mAtra jJAtAdraSTA che te bhagavAna AtmArAma che. jIva eka akhaMDa, saMpUrNa dravya hovAthI tenuM jJAna sAmarthya saMpUrNa che. saMpUrNa vItarAga thAya te saMpUrNa sarvajJa thAya" A zrImad rAjacaMdranA vacanAmRtano cAkaLo juo ! sAme dIvAlamAM -svAdhyAyamaMdiramAM) lakhelo che. zrImadjIne sIdhAM be bhaNakAra pahelAM UThyA hatAM. eka sarvajJapadano ane bIjo bhavanA aMtano. "sarvajJano dharma suzarNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI, anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA koI na bAhya svAze". sarvaze kahelAM dharma vinA tAro hAtha jhAlanAra koI nathI bhAI ! sarvaze kahelo tArA AtmArAmano sarvazasvabhAva che, temAM ekAgratA kara e tane zaraNa che, bIjuM koI tane zaraNa nathI. tenA zaraNe tuM ekAMta sanAtha thaIza ema kahyuM che. kathaMcit sanAtha ane kathaMcit anAtha rahIza ema nathI kahyuM. zrImadumAM eka zabda evo Ave che ke, "sarva kahelo AtmA guru game jANavo." AtmA..AtmA......to badhAM kahe paNa ema nahi. sarvajJadeve jANelo ane kahelo evo AtmA ke jenA peTamAM anaMta sarvajJaparyAya paDI che evA AtmAne gurugamapUrvaka tuM jANa. anaMtA sarvajJa thaI gayA anaMtA sarvajJa thaze ane vartamAnamAM thaI rahyA che te sarvane eka samayamAM jANI levAnI jenI paryAyamAM tAkAta che evA sarvajJasvabhAvI AtmAne tuM jANa. zuddha nizcayanayathI AtmA ekalA atIndriyajJAnano piMDa che. chatAM anAdi baMdhanA kAraNe asabhUta vyavahAranayathI zarIrathI baMdhAyelo che. bhagavAna AtmA atIndriya jJAnamaya che ane A zarIra Indriyamaya che, temAM rahelo AtmA pAMca indriya vaDe tenA sparza, rasAdi viSayone jANe che. indriyajJAnarUpe pariNamIne eTale bhAvendriya vaDe pAMca viSayone jANe Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 / [ gharamAtmaprakAza pravacano che paNa bhagavAna AtmA pote e Indriyo ane viSayo vaDe jaNAya tevo nathI. divyadhvani e paNa zabda che, indriyajJAnano viSaya che paNa e zabda che tenA jJAna vaDe AtmA jaNAya tevo nathI. kema ke AtmA indriyothI agocara che. e ja rIte bhagavAnanI pratimA ke A zAstranA pAnA ke zabdothI ke vANIthI AtmA jaNAya tevo nathI. to bhagavAna AtmA jaNAya kevI rIte?--ke aMtaranA atIndriyajJAnathI AtmA jaNAya tevo che. - gharamAM be-pAMca lAkhanuM maNi Ave to tene jovA badhAM bhegAM thAya tenA prakAza, tenA pAsA, tenI UMDapa, gahanatA vagere aneka prakArone jovA lAge. evo Taga Taga legAvIne jue ke bIjo kAMI khyAla paNa na rahe. bhUkha lAgI hoya, jamavA bolAvatAM hoya. dudhapAka banAvyo hoya topaNa kahe, pahelAM mane joI levA dyo barAbara. kema ke tenI najara maNimAM lAgI gaI che. tema ahIM tane caitanyamUrti bhagavAna najare dekhADavAmAM Ave che paNa tene jovA mATe AMkha ke indriyajJAna nahi cAle, atIndriyajJAna vaDe ja prabhu tane dekhAze. tene jovA jaIza tyAM indriya ane indriya taraphanuM jJAna turata aTakI jaze. A to paramAtmaprakAza che ne ! paramAtmAmAMthI pragaTelA prakAzathI paramAtmA jaNAya che. Indriyo ane indriya taraphanA pragaTelA jJAnanA prakAzathI te jaNAya tevo nathI. eTale ke bahirmukhanI lAgaNIthI ke paralakSI pariNatithI te pakaDAya tevo nathI. te to aMtarmukhanA lakSe ja lakSamAM AvI zake tevo che. mANasane ema lAge ke A kevI ekAMta......ekAMtanI vAta kare che paNa bhAI ! vastunuM svarUpa ja evuM ekAMtasvarUpa che. pAMca indriyonA viSaya-sukhanA AsvAdathI viparIta, vItarAga nirvikalpa paramAnaMda samarasIbhAvarUpa, sukharasanA AsvAdarUpa, parama samAdhi vaDe ja jANavAmAM Ave che te jJAnagamya che. pAMca indriyanA viSayone bhogavatAM je rAgano-duHkhano-jherano svAda Ave che tenAthI viparIta jJAna-AnaMda zAMtinA svAda vaDe je jANavAmAM Ave che te paramAtmA che. aMtara svabhAvanI rAga rahita nirvikalpa dRSTimAM vItarAgatA ane AnaMda che jyAre indriya ane tenA viSaya taraphanA lakSamAM rAga ane duHkha che. samAdhi eTale vItarAgI jJAna ane AnaMdanI dazA. loko samAdhi karavAnuM kahe che te samAdhi nathI. jJAna ane AnaMdasvarUpanuM astitva-AtmA, tenI ekAgratAthI je jJAna-AnaMda pragaTa thAya che te vaDe AtmA gamya thAya che-jANavAmAM Ave che. rAga vinAnI vItarAgI zAMti ane jJAna vaDe je jANavAmAM Ave che te AtmA ja upAdeya che. potAnA atIndriya sukhanuM sAdhana je potAno AtmA te ja upAdeya ArAdhavA yogya che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-29) [ 166 rAgano rasa duHkharUpa che, jhera che. koI paNa jAtano rAga-vikalpa, mana, zarIra, vANI ke zabdanA Azraye AtmA jaNAya tevo nathI, pravacanasAramAM kahyuM che ke A zAstronuM sAMbhaLavuM e paNa nimitta mAtra che. kharekhara, vastu to jJAnagamya che, zAstragamya nathI ane e nimitta paNa kayAre ke jyAre svanA lakSe kArya thAya tyAre zAstra Adine nimitta kahevAya che. rAga vinAno AtmA atIndriya jJAna, atIndriya zAMti ane atIndriya sukha vaDe sadhAya tevo che. Indriyo ane indriyanA jJAnathI to AtmA agamya che. potAnA svarUpanuM svAdhIna sAdhana potAmAM paDyuM che tenI khabara nathI, zraddhA nathI ke mArI zAMtinA sAdhana mATe mAre koI vANI, vikalpa ke zabdanI jarUra nathI, mAruM sAdhana mArAmAM che. bIjAne sAre moDhe bolAve aho ! bhAI sAheba padhAryA! AMgaNe sUraja Ugyo, ajavALAM thayAM; ene ema hoya ke sAre moDhe bolAvazuM to koIvAra kAma lAgaze. bhAI ! koI tene sukhamAM kAma nahi lAge, duHkhanA nimitta thaze. bIjA pAsethI moTapa levAmAM sukha nathI paNa duHkha che. bhagavAna AtmAne to koI pAsethI kAma levuM nathI. koIne sAdhana banAvavA nathI. ghaNAM varSa pahelAM koIe prazna karelo ke A paMcAdhyAya bahu sarasa zAstra che te koI hajAra chapAve to mokSa thAya ke nahi? kIdhuM lAkha chapAve topaNa mokSa na thAya. ahIM to ghaNI jAtanA prazno Ave. paramANunI paryAyane banAve koNa! banAvavAno vikalpa Ukyo che te paNa rAga che. tenAthI AtmAne kalyANa kevI rIte thAya? kuMdakuMdaAcArye samayasAra banAvyuM tenAthI temanuM kalyANa thayuM che? e to paramANunuM pariNamana che, vikalpa UThyo te rAga che tenAthI AtmAnuM hita na thAya. mATe, ahIM kahyuM che ke AtmA indriyothI agamya che. AtmA svajJAnamAM gamya che, parajJAnamAM AtmA gamya thato nathI. ahIM to paramAtmAne khullo karavA mATe vAraMvAra enI e vAta ghUMTAvI che mATe koIe punarukita doSa na levo. A to bhAvanAno graMtha che. bhUkha lAge che tethI vAraMvAra khAvA kema jAya che ! roja roja ekanI eka roTalI, dALa, bhAta, zAka khAtAM kaMTALato nathI. tema AtmAnI vAtamAM rucivALo jIva) kaMTALato nathI. tene vastunI dRDhatA thAya che. upAdeyabhUta atIndriya sukhanuM sAdhana potAno paramAtmasvabhAva ja upAdeya che e vAta kahIne have 46mI gAthAmAM kahe che ke nizcayathI jemAM baMdha ane saMsAra nathI te AtmA che. tene sarva laukika vyavahAra choDIne sArI rIte oLakho. sat svarUpanI dRSTie vastune juo to ekalo sat...satsa nA sattva svarUpa, ekarUpa vastune baMdha paNa nathI ane saMsAra paNa nathI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) 166 ] [ paramAtmaprakAza pravacano zrotA :--paNa paryAyamAM atyAre to baMdhana che ne! are ! sAMbhaLane paryAyamAM aMzamAM atyAre baMdhana che paNa vastumAM baMdhana ane saMsAra kyA che ? anAdithI vastumAM saMsAra che ja nahi. arUpI paNa vastu che ne ! rUpa nathI mATe padArtha kAMI nathI ? vastu che, arUpI daLa che....padArtha che....sattva che.....dhruva che....ekarUpa svabhAve rahevAvALuM tattva che. temAM saMsAra nathI. eka samayanI paryAyamAM rahelo baMdha ane saMsAra vastumAM nathI. saMsAra ane baMdha to paryAyanayano viSaya che. vastunI dRSTimAM teno abhAva che. sarva laukika vyavahAra eTale dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA vikalpa te vyavahAra che. te vastumAM nathI mATe te abhUtArtha che. vyavahAranaya ja laukika che. te lokottara nathI. vyavahAranaya nathI ema nathI paNa teno viSaya badho laukika che. vikalpano bhAga, baMdhano bhAga te vyavahAranayano viSaya che, te vyavahAra vastumAM nathI. eka samayano saMsAra trikALI vastumAM nathI mATe te paNa abhUtArtha che. AvA saMsAra ane baMdha rahita bhagavAna AtmAne bhalI rIte oLakho te vAta AgaLa kahevAze. sarvajJasvabhAvanuM apUrva darzana karAvI, sarvajJatAnA bhaNakAra vagADanAra sarvajJa laghunaMdana zrI sadgurudevano jaya ho. vastune pakaDe tenuM nAma AtmA upAdeya che. dhAraNAmAM A heya che, A upAdeya che--ema karyAM kare tenuM nAma heya upAdeya nathI. lakSa choDI devuM tenuM nAma heya che ane vastune pakaDavI tenuM nAma upAdeya che. AtmAmAM ekAkAra thAya tyAre AtmA upAdeya thayo kahevAya. rAgAdinuM lakSa chUTI javuM tenuM nAma tene heya karyo kahevAya. --pUjya gurudevazrI Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aciMtya anaMta jJAna-svabhAva mAM (saLaMga pravacana naM. 30) yasya paramArthena bandho naiva yogin nApi saMsAraH / taM paramAtmAnaM jAnIhi tvaM manasi muktvA vyavahAram // 46 / / jJeyAbhAve vallI yathA tiSThati jJAnaM valitvA / muktAnAM yasya pade bimbitaM paramasvabhAvaM bhaNitvA // 47 // zrI paramAtmaprakAza graMthanA prathama adhikAranI 46mI gAthA zarU thAya che. zabdArtha laIe. "he yogI !' kahIne jeNe zuddha cidAnaMda AtmA sAthe saMbaMdha joDANa karyuM che tene yogI kahIne saMbodhana karyuM che. AtmA kharekhara kevo che?--ke, nija svabhAvathI bhinna dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAvarUpa pAMca prakAranA parivartanarUpa saMsArathI rahita che. zuddha jJAnaghanano paradravya sAthe saMsarga thavo te dravyasaMsAra che, parakSetramAM bhramaNa karavuM te kSetrasaMsAra che, dareka kALamAM paribhramaNa karavuM te kALasaMsAra che, narakAdi cAra gatimAM bhramaNa te bhavasaMsAra che ane zubha-azubhabhAvomAM rakhaDavuM te bhAvasaMsAra che. A pAMca prakAranA parAvartanarUpa saMsAra naiva eTale vastumAM nathI. vastunuM svarUpa to anAdi-anaMta, jJAnaghana, AnaMdanI mUrti che ane rAgAdi vikAra, mithyAtva ane pAMca prakAranA saMsAra to tenAthI viruddhabhAva che mATe te vastunA svarUpamAM nathI ane saMsAranA kAraNarUpa evA karmanA pratibaMdha, sthitibaMdha ane anubhAgabaMdharUpa A cAra prakAranA baMdha paNa vastumAM nathI. dravyabaMdhanA kAraNe bhAvabaMdha thAya che ane bhAvabaMdhanA kAraNe dravyabaMdha thAya che. te baMneno vastunA svabhAvamAM abhAva che. dravyasvabhAva to ekalA jJAnAnaMdano ghapiDa che temAM saMsAra ane saMsAranA kAraNarUpa baMdhano abhAva che. mATe AtmA saMsAra rahita-mokSasvarUpa che ane baMdharahita-abaMdhasvarUpa che. juo ! A dhanaterasanI lakSmI AvI. A tamArAM dhULanA dhananI pUjA karavAnI vAta nathI. ahIM to caitanyaghana, kevaLajJAnarUpI dhananI pUjA kare teNe pUjana karyuM kahevAya. copaDAmAM lakhe ne, ALasa jAva ne dhana Avo. teno artha zuM?--ke, cidAnaMdalakSmI Avo ane bhavabhAvano nAza thAo. ATha karmono baMdha kevaLajJAnAdi anaMta catuSTayanI pragaTatArUpa mokSathI viruddha che. svabhAvathI saMsAra viruddha che ane mokSathI baMdha viruddha che. A saMsAra ane baMdha rahita Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ) [ paramAtmaprakAza pravacano nija svabhAvane he yogI! tuM manamAMthI badhAM laukika vyavahArane choDIne ane vItarAga-samAdhimAM sthira thaIne jANa, arthAt ciMtavana kara ! ema kahe che. juo ! manathI laukika vyavahAra choDIne...temAM zuM kahevA mAge che ke, bahArathI bAyaDI-chokarAM choDIne ema nahi paNa manamAMthI vikalparUpa saMsArane choDIne ane vItarAgasamAdhimAM TharIne AtmAne jANa ! rAgarahita nirvikalpa zraddhA, rAgarahita jJAna ane rAgarahita zaitimAM TharIne AtmAne jANa ! arAgI pariNati vaDe AtmAne jANa ! AtmA Avo che ema ekaluM jANI le ema nahi, vItarAgasamAdhimAM TharIne AtmAne jANa ! A rIte AtmalakSmInuM pUjana thAya che. pUrNa jJAnAnaMdasvarUpa tArI cIjamAM vikalpa Adi bhAvasaMsAra nathI mATe vikalpAdisaMsArabhAvane, arAgabhAvamAM TharIne AtmAne jANa ! udayabhAvano AtmAmAM abhAva che mATe tene manamAMthI choDI de ane svabhAvanI zraddhA, zAMti ane cAritra dvArA dhIrajathI TharIne caitanya-lakSmIsaMpanna AtmAne jANa ! ane tenuM ciMtavana athavA dhyAna kara ! bahu moTI vAta karI prabhu! paheluM zuM karavuM?--ke A ja paheluM karavAnuM che. zrotA -vartana kema karavuM? muMjhavaNa thaI jAya che. pUjya gurudevazrI AtmAnI zraddhA, jJAna, zAMti ane sthiratA e ja vartana che. anAdithI manamAM zubha-azubhabhAvanuM vartana thaI rahyuM che ke jeno svarUpamAM abhAva che tyAMthI paDakhuM pheravIne vikalparahita svabhAvamAM ekAgratA karIne tene jANa ! tenuM vartana kara ! bhagavAna AtmA pUrNa jJAnaghana zAzvata anaMta che eTale zAzvatamAM kayAMya teno aMta nathI. tenI anubhUtimAM saMsAra ane baMdhano abhAva che. loko vyavahAra karo. vyavahAra karo to dharma thAya ema pokAra kare che paNa bhAI ! e vyavahAranI vastumAM abhAva che. je vikalpa vaDe tuM lAbha levA mAge che te vikalpo vastumAM nathI. mATe evo nirNaya kara ke, mArAmAM vikalparUpa saMsArabhAvano abhAva che. ema nirNaya karIne, saMsArabhAvanuM lakSa choDIne, jemAM e saMsAra nathI paNa anaMta AnaMda Adi pUrNa guNothI bharelo svabhAva che tenuM lakSa kara ! temAM aMtara najara kara! zAMtasvabhAvamAM Thara ! to tane AnaMda thaze. ahIM to jene AtmA prApta karavo hoya athavA paramAtmasvarUpa samajavuM hoya tene mATenI vAta che. bAkI zubha vyavahAranA to aneka prakAro hoya che paNa te kAMI AtmA nathI ke AtmaprAptinA upAya paNa nathI. mATe te zubhavikalpothI dharma ke mokSa thato nathI. bhAvArtha :-zuddhAtmAnI anubhUtithI bhinna je saMsAra ane saMsAranuM kAraNa baMdha te baMnethI rahita ane AkuLatAthI rahita evA lakSaNavALo mokSanA mULa kAraNarUpa je zuddhAtmA che te ja sarvathA ArAdhavA yogya che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-3o/ [ 169 juo ! AtmAne saMsAra, baMdha ane AkuLatAthI rahita lakSaNavALo ane mokSanuM mULa kAraNa kahyo che. tenI anubhUti eTale zraddhA, jJAna, zAMti ane sthiratA vaDe pUrNa jJAna ane pUrNa AnaMda prApta thAya che mATe Avo zuddhAtmA ja ArAdhavA yogya che. ema kahe che ke, tAre mokSa mATe kAMI kAma karavuM che ke khAlI vAto ja karavI che? mokSa eTale pUrNa zAMti ane sukhanI prAptinA kAma mATe A abaMdha ane asaMsAra lakSaNavALA AtmAne jANa ane temAM Thara ! AtmA baMdha ane saMsAranA lakSaNathI rahita che ane abaMdha-muktasvabhAva ane saMsAranA abhAva lakSaNavALo che tenA AzrayathI saMsArarahita mukta-avasthA prApta thAya che. vasta pote baMdha ane saMsArathI rahita che. vartamAna avasthAmAM huM A bhAvasvarUpa che. paryAya jevaDo . evI bhrAMti che tenAthI AtmA rahita che. zarIra, vANI, mana to paradravya ja che tenAthI to AtmA rahita ja che paNa paryAyamAM je mithyAbhrAMtirUpa saMsAra che tenAthI paNa rahita lakSaNavALo AtmA che ane prakRti, pradeza Adi cAra prakAranA karmabaMdhathI paNa AtmA rahita lakSaNavALo che. saMsAranA ane baMdhanA lakSaNavALo AtmA nathI. AtmA to abaMdha ane mukta lakSaNavALo che. evA sthira lakSaNavALA AtmAmAM ekAgra thaIne, "A huM chuM' ema jANa. eka tarapha bhagavAna ane eka tarapha abhagavAna che. baMneno ekabIjAmAM abhAva che. bhagavAna zuddha, anAdi-anaMta, AnaMdakaMda, cidAnaMdaghana mahimAvaMta padArtha che ane saMsAra ane baMdhabhAva te abhagavAna che mahimA vinAnI cIja che teno bhagavAnamAM abhAva che ane bhagavAnano temAM abhAva che. paNa ene kAMI nirNaya karavo nathI, samajaNanI darakAra karavI nathI ane dharma karavo che. dharma karavo che to dharmadazA karanAro kevaDo che dharma thAya evA svabhAvavALo che ke adharma svabhAvavALo che? te samajavuM paDaze ne ! AmAM kAMI vadhu bhaNataranI jarUra nathI. jema sAkAra che temAM sAthe mela paNa che te baMne judI cIja che to dUdha nAMkhatA judI paDI jAya che ne ! sAkara to mIThAza lakSaNavALI che, mela lakSaNavALI nathI. tema AtmA ane vikAra vartamAnamAM sAthe rahelAM che paNa AtmA to nirmala lakSaNavALo cidAnaMda amRtano goLo che te vikAra-mela lakSaNavALo nathI. prabhu ! tAruM lakSaNa zuM che e jANyA vinA lakSya hAthamAM zI rIte Avaze ? rAga-dveSa, puNya-pApa e tArAM lakSaNa che? e to vikAranA lakSaNa che. tenAthI to baMdha hAthamAM 0 4 tane dravI rIte hAthamAM Ave? ke, jema sAkara ekalo mIThAzanI gAthA che " AtmA arUpI. nirAlaMbI, zuddha jJAnano goLo che tene koI paranA dravya, kSetra, kALa, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ) [ paratnaprakAza pravacano bhAvanA ke vikAranA AdhAranI jarUra nathI. evA para ane vikAranA AdhArathI rahita addhara birAjato nirAlaMbI caitanya, tene cidAnaMda lakSaNa vaDe lalita kara to teno tane anubhava thAya. temAM kAMI bahu gaDiyAM bhaNavA paDe tema nathI. AvA caitanyabhagavAnanI pUjA karavA jevI che. have AgaLa 47mI gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke, jagatamAM evo koI padArtha nathI ke je jJAnamAM jANavAmAM na Ave. badhAM ja padArtha jJAnamAM pratibhAse che evuM paramAtmAnuM jJAna sarvavyApaka che. ahIM paramAtmAnA pragaTa jJAnanI vAta karI che paNa dareka AtmAmAM jJAnanI evI sarva vyApaka zakti rahelI che. zaktie ke vyaktie jJAna sarvavyApaka che eTale ke kAMI paNa jANyA vinAnuM rahe evo eno svabhAva nathI. AnuM nAma jJAnalakSmI sarasvatI che. Avo darekano caitanya jJAnalakSmIvALo AtmA che paNa anaMtakALamAM kadI eNe (ajJAnIe) pratIta karI nathI. jeno svabhAva "jANavuM che temAM, Ane na jANe evuM kyAMthI Ave? jANavAmAM jANavuM...jANavuM jANavuM ja Ave, temAM keTaluM jANavuM Ave te samajAve che ke jema, mAMDavA upara vela caDe che ne ! te kyAM sudhI jAya ke jyAM sudhI maMDapano upalo bhAga hoya tyAM sudhI caDe paNa pachI AgaLa maMDapano sahAro nahi hovAthI vela tyAM aTakI jAya che. velanI AgaLa vadhavAnI zakti to ghaNI che paNa maMDapanA sahArAnA abhAve AgaLa vadhatI nathI. velaDI AvI jatI nathI mATe zakti nathI ema nathI, zakti to ghaNI che paNa maMDapa hoya tyAM sudhI ja phelAya che. tema jJAna paNa jyAM sudhI zeyo che tyAM sudhI phelAya jAya che, tenAthI vadhu zeyo nathI mATe jANatuM nathI. jJAnanI zakti to ghaNI che. juo ! AmAM UMdhA abhiprAyavALA jIvo UMdho artha kADhe ke nimitta hoya eTaluM ja jJAna thAya che; paNa ahIM e siddha nathI karavuM. ahIM to e siddha karavuM che ke jJAnanI zakti to ghaNI che paNa AgaLa koI zeya ja nathI to kone jANe! Ama kahIne jJAnanI anaMtI zakti siddha karavI che. nimitta nathI mATe jJAna nathI ema siddha nathI karavuM. lokAloka ane traNakALane to jANe paNa tenAthI vizeSa joya ja nathI to jJAna kone jANe? zeyonuM avalaMbana na maLavAthI jJAnamAM jANavAnI zakti hovA chatAM vizeSa jANatuM nathI. TIkAkAranA A zabdamAMthI koI tarka kADhe ke juo, upAdAnamAM zakti to ghaNI che paNa nimitta nathI to kArya kyAMthI kare. are ! bhagavAna, tArI paNa balihArI che! ahIM to avalaMbana nathI ema kahIne jJAnanI zaktinI vistRtatA batAve che. nimittano abhAva che mATe kArya thatuM nathI ema ahIM siddha nathI karavuM. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-30 ] [ 171 vRttepi--eTale jANavAnI zakti hovA chatAM paNa lokAloka ane traNakALamAM jeTalAM zeya che tene jANe che ema kahIne eTalI ja jANavAnI zakti che ema nathI e vAta siddha karavI che. are ! tuM caitanya AnaMdakaMda, tArI anaMta athAha jANavAnI zakti che tenI pAse zuM zarIra, zuM rAga ane zuM lokAloka, tenI koi gaNatarI nathI. evI amApa zakti tArAmAM rahelI che. maMDapane hada che paNa velaDIne hada nathI. ema kahIne velaDInI zakti batAvavI che. maMDapanI pradhAnatA batAvavI nathI. jema AmAMthI nimittanI pradhAnatAno tarka uThe che tema zAstramAM evo paNa pATha che ke siddhano anaMta Urdhvagamana svabhAva che paNa AgaLa dharmAstikAya nathI mATe lokAgrathI upara siddha jatAM nathI ema kahIne dharmAstikAyanI pradhAnatA batAvavI nathI, paNa siddhanA Urdhvagamana svabhAvanI anaMtatA batAvavI che. zakti to ghaNI che paNa zakti jeTaluM kAma kare che eTaluM ja nimitta hoya che e siddha karavuM che. niyamasAramAM evo pATha Ave che ke, kALadravyanA abhAvamAM koI dravyanuM pariNamana na thAya ane jo pariNamana na thAya to paryAya vagara dravya paNa na rahe. Ama, kALadravya na hoya to koI vastu ja na hoya. Ama kahIne zuM siddha karavuM che ke, dravyanA pariNamana vakhate je nimitta cIja che te kALadravya che. Ama, nimittane siddha karavA jAya che tyAM loko nimittanuM jora mAnavA lAge che. ahIM paNa maMDapa-velaDInA draSTAMte jJAnanI anaMta zakti batAvavI che ke jeno je svabhAva che temAM maryAdA hotI nathI. jema AkAza che... che... che....temAM have AgaLa AkAza nathI ema kyAreya banatuM nathI, tema jJAnanI paryAya ane guNa AdimAM che.... che....che....temAM koI aMta nathI eTaluM che. are, enA potAnA mAhAtmyanI vAta kahevAya che tyAM potAnuM mAhAtmya svIkArato nathI ane nimittanuM mAhAtmya karavA lAge che. enI paNa balihArI che ne ! ene ghaDa ja UMdhI besI gaI hoya che. UMdhethI ja jue che. niyamasAramAM kahyuM che ke, pudgala vinA lokayAtrA na thAya temAM zuM kahevuM che ke, gati karavAnI jIvanI yogyatA che paNa te kAyamI svabhAva nathI eTale pudgalanA lakSe potAnI yogyatAthI eTaluM pariNamana che ema kahevuM che. paNa tyAM ajJAnI ema artha kare ke, juo ! pudgala vinA jIvanI gati nathI. A gAthAmAM ema artha le ke, zeya vinA jJAna kAma karatuM nathI, dharmAstikAya vinA siddho AgaLa gamana karI zakatAM nathI. Ama UlaTAM artha kare temAM tenI sAthe carcA zuM karavI ? jeno je svabhAva che tene maryAdA zuM kahevI ? jenI asti che... che.... che.....che Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ) [ paramAtmaprakAza pravacano temAM nAsti kayAM Ave tema jJAnano jANavAno svabhAva che te kone na jANe? badhA dravya, badhuM kSetra, badho kALa, badhAM bhava ane badhAM bhAvane jJAna jANe che. AvA tArAM jJAnanA astitvanI bhAI ! tane khabara nathI. e astitva ahIM siddha kare che ke, A lokAloka je zeya che eTaluM ja jJAna che ema nathI. jo lokAloka che tenAthI tenuM jJAna jIvane thatuM hoya to, lokAloka to che ja, to badhAne kema tenuM jJAna nathI? potAnA aMtaramAMthI kevaLajJAna pragaTa karato nathI mATe jJAna nathI. je mahA....hA...hA....jJAnasvabhAva temAMthI nIkaLatI eka samayanI kevaLajJAna paryAyanI zaktinI koI hada nathI ke ATaluM ja jANe ! to tenA aMtarasvabhAvanI zaktinuM zuM kahevuM ! AhAhA....A to tArA svabhAvanI alaukikatAnuM varNana thAya che. tArA eka jJAnaguNanI eka samayanI jJAna paryAyamAM lokAlokane jANe che eTaluM ja jJAnasAmarthya che ema nathI. zeya khUTe che paNa jJAna khUTatuM nathI. are, vartamAna zrutajJAnanI paNa keTalI tAkAta che ke AkhA lokAlokane jANe che mAtra pratyakSa ane parokSano ja bheda che. AvI to zrutajJAnanI paryAyanI behadatA che to jyAM kevaLajJAnanI paryAya pragaTa thaI gaI tenuM zuM kahevuM! zeya khUTyAM paNa jJAna khUTatuM nathI. zeya khUTyAM tyAM jJAna kAma nathI karatuM ema nathI kahetAM. are ! AvA tArA eka guNanI eka paryAyanA mAhAsya paNa te jANyAM nahi. jANavuM e ja jenuM sattva che, temAMthI nIkaLeluM tattva je pragaTa paryAya, tenI astimAM AkhA lokAlokanuM jANavuM to thAya che paNa evA anaMta lokAloka hoya topaNa tenAmAM jANavAnI tAkAta rahelI che. na jANavuM ke ochuM jANavuM thAya evI to vAta ja nathI. eka samayanA bhAvamAM paNa AvI behada..behada.behada..zakti bharelI che ke zeya khUTe che paNa jJAna khUTatuM nathI. AvI tArA dariyAnI eka samayanI velanI tAkAta che to jJAnadariyAnuM to zuM kahevuM? eka eka guNanuM sAmarthya dariyA jevaDuM che to evA anaMta guNonuM sAmarthya keTaluM? ane tenA ekarUpa evA dravyanA sAmarthyanI to vAta ja zI ? Avo tAro paramAtmasvabhAva che teno ahIM prakAza thAya che-varNana thAya che. e A dhanaterasanI lApazI pIrasAya che. tArI caitanyalakSmInI eka samayanI paryAyane paNa hada kahI zakAtI nathI ke jJAna ATaluM ja jANe, AnAthI vizeSa na jANe evI hada baMdhAtI nathI. hada kahevAya ja nahi evI to prabhu! tArA eka aMzanI behadatA che. AhAhA..! AvA anaMtA aMzanA piMDanI behadatAnuM zuM kahevuM bhagavAna ! A jJAnapUjana cAle che bhAI ! loko maphatanA copaDAne pUjyA kare che. temAMthI kAMI maLavAnuM nathI. ahIM to kevaLajJAnalakSmInA bhaMDAra bharyA che ne? svabhAvane vaLI hada Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-30 ] / 173 zI ? eTale to AkAzanA amApa kSetrano vAraMvAra dAkhalo ApIne samajAvIe chIe temAM A hetuM che ke jema AkAzanA kSetrano kyAMya cheDo nathI tema tArA amApa.....amApa sAmarthyano kyAMya aMta nathI. aho ! bhagavAna AtmA pAse vikalpanI kiMmata zuM! bhale te vikalpanA phaLamAM tIrthaMkaragotranuM puNya baMdhAya evo UMco zubhabhAva hoya paNa tenI paramAtmA pAse kiMmata zuM? jenA eka eka guNamAM anaMta zakti ane anaMtI paryAya che tenI prabhutAnuM mApa zuM kahevuM bApu ! e to prabhu che. eka eka guNanI prabhutAnuM mApa na hoI zake bApu ! mumukSu H--prabhu ! A tame kaI duniyAnI yAtrA karAvo cho ? pUjya gurudevazrI :--caitanyanA sammedazikhara upara caDI jAo. ahIM to kahevuM che ke ekavAra vIryathI kabUlAta to kara ke hA, huM Avo mahimAvaMta chuM. hA eTale kevI 'hA' pADa ke emAM kyAMya 'nA' na hoya to kabUla karyuM kahevAya. AtmA pote paramezvara che. tenA eka jJAnaguNanI moTapano pAra nathI paNa tenI eka samayanI sarvajJaparyAya paNa izvara che. tenI izvaratAnI eTalI tAkAta che ke lokAlokane jANe chatAM ethI anaMtagaNuM jANavAnI tAkAta che, A to jevI prabhutA che tevI kahevAya che. dhavala AdimAM Ave che ke, sat pada prarUpaNA che tema ahIM paNa sat pada--je che tenuM varNana thAya che. kevaLajJAna lokAlokane jANe chatAM evA anaMtaguNA lokAlokane jANavAnI tenAmAM izvaratA che chatAM jema, cakravartI thaIne vAgharI pAse bhIkha mAMgavA jAya tema, A caitanyacakravartI rAga ane puNya pAse bhIkha mAMgavA jAya che. are ! tuM pote sarvajJasvabhAvI ane tArI paryAyamAM sarvajJatAnI zakti che.... che....che....jemAM nAstinI vAta ja nathI evA svabhAvane tAruM vIrya zraddhAnA jore bUla kare temAM vikalpanA sahArA na hoya bhAI ! na hoya. svabhAvane kSetranI behadatAnI jarUra nathI. tenuM sAmarthya behada che. paramANumAM paNa anaMta sAmarthya che. paramANu rUpI, mUrta, sparza, rasAdi guNano piMDa che. tenA kSetrane na juo, tenA svabhAvane juo to temAM paNa anaMta sAmarthya che. tenA eka eka guNa ane te guNonI paryAya paNa eTalI sAmarthyavALI che. kSetra sAthe svabhAvanI behadatAne saMbaMdha nathI. sAta hAthanuM kSetra hoya ke pAMcaso dhanuSanuM kSetra hoya baMne jIvonuM kevaLajJAna sarakhA sAmarthyavALu ja hoya che mATe ja vyaMjanaparyAyane judI pADI che. vyaMjanaparyAyamAM AkRti nAnI che mATe arthaparyAya paNa nAnI che ema nathI. AkRti moTI to arthaparyAya paNa moTI ema nathI. sAta hAthanI AkRti ho ke pAMcaso dhanuSanI ho ke lokapramANa asaMkhya pradezI AkRti ho darekane arthaparyAyanI behadatAmAM kAMI phera nathI. A sarvajJabhagavAnanA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ) [ paraprakAza pravacano gharanuM padArtha vijJAna che. A vitarAgI sAyansa che. A svabhAva Izvara zAstra che. kudaratI Aje dhanaterasa che ane ahIM kevaLajJAnalakSmInA sAmarthyanuM pUjana cAle che. anaMtaguNathI bharelA dravyo, tenuM kSetra, traNakALa ane dravyanA bhAva badhAMne kevaLajJAna eka samayamAM jANe che eTaluM ja nahi paNa evA anaMta lokAlokane eka samayamAM jANavAnI tenAmAM tAkAta che. [paMca parAvartanarUpa saMsArano abhAva karIne, paMcamagatinI prApti mATe, anaMta svarUpa lakSmInuM apUrva pUjana karanAra zrI sadgurudevano jaya ho. anaMta anupama jJAnanidhi pragaTAvIne anupama jJAnanidhi ApanArA zrI sadagurudevano jaya ho. AtmalakSmI dAtAra, mahAna lakSmIdhAraka zrI saddagurudevano jaya ho.] AcArya mahArAja kahe che ke bhagavAna ! tArI mUDImAM-pUMjImAM-svarUpamAM rAga-dveSa bilakula nathI ane bIjI cIja tane rAga-dveSa karAve evI enAmAM tAkAta nathI paNa tArA svabhAvanA jJAtApaNAne choDIne ajJAnanA kAraNe lAMbI dorI calAve che. A ThIka che, A aThIka che evuM anaMtakALathI rAga-dveSanuM maMthana karyuM che. potAnA jJAtAdRSTA svabhAvamAM DUbavuM joIe, jJAnAnaMdamAM AvavuM joIe ene choDIne ajJAnI rAga-dveSamAM DUbI gayo che. enAthI taravuM muzkela thaI gayuM che. jJAnAnaMda svabhAvamAM vikalpanuM utthAna che ja nahIM, temAM para padArthano to trikALa abhAva che tathA emAM zubhAzubha pariNAma UThe che eno paNa abhAva che ema jJAnamAM ekAgra thaIne vikalpane pRthaka karavo te ja AtmAnA hitano upAya che, bIjo koI upAya che nahIM. - pUjya gurudevazrI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra-nirvANa-dine apUrva boNI : dRSTi-mokSanuM adbhuta svarUpa (pravacana naM. 31) karmabhiH yasya janayadbhirapi nijanijakAryaM sadApi / kimapi na janito hRtaH naiva taM paramAtmAnaM bhAvaya // 48 // Aje bhagavAna mahAvIrano nirvANa divasa che. anaMtakALathI ja nahi pAmelI evI siddhadazAne Aje bhagavAne pAvApurInA kSetramAMthI prApta karI. tethI AjanA divasane nirvANadina kahe che. bhagavAna nirvANa pAmyAne Aje 2491 (2516) varSa pUrA thayAM ane 2492 (2517)muM varSa zarU thayuM. Aje divALI ane besatuM varSa eka sAthe che. anaMtakALathI karma sAthe nimitta-naimittika saMbaMdha hato te pUro chUTelo nahi. te saMbaMdha Aje pUro chUTI gayo ane potAnA dhruva nirmaLa parama pAriNAmikabhAvanI vartamAna pUrNa nirmaLa paryAya Aje pragaTa thaI tene mokSa thayo kahevAya che. te mokSanI athavA kevaLajJAnanI paryAyanI keTalI tAkAta che tenuM ahIM varNana cAle bhagavAna paramAtmAnA eka samayanA kevaLajJAna paryAyanI eTalI tAkAta che ke, temAM potAnA trikALI dravya-paryAyasahita traNalokanA sarva padArthonA dravya-paryAya eka sAthe jaNAya che. jJAna sarvanuM aMtaryAmi che, jJAnanI pariNati sarvakAra che eTale ke temAM potAno trikALI svabhAva, paryAya svabhAva ane jagatanA dareka padArtho tenI traNakALanI paryAya sahita eka sAthe jaNAya che. AvuM jJAnanuM svarUpa jANI jJAnanuM ArAdhana karo. bhAvArtha-jJAna traNakALa, traNa lokane jANe eTalI ja tAkAtavALuM nathI paNa tenI jANavAnI zakti to amaryAdita che. jema jyAM sudhI maMDapa hoya tyAM sudhI ja vela phelAya che paNa teno artha e nathI ke velanI AgaLa vadhavAnI tAkAta nathI, tema traNakALa traNalokane jANavA jeTalI ja jJAnanI tAkAta che evuM tenuM mApa nathI. traNakALa ane traNalokathI anaMtagaNo loka hota to tene jANI levAnI paNa jJAnamAM tAkAta che. kema ke, jJAnanI je paryAya pUrNa jANavAnI tAkAtavALI che tenA astitvamAM mojUdagImAM ATaluM ja jANavuM evuM koI mApa nathI. jIva vastunA trikALI sAmarthyanI vAta to eka tarapha rahI paNa tenI eka samayanI paryAyanI vyaktatAnA sAmarthyamAM che...che....che....emAM nathI evuM kyAMya nahi Ave, traNakALa, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] [ paramAtmakAza pravacano traNaloka jANyAM eTaluM basa ema nathI. eka samayanI paryAyanA sAmarthyamAM paNa che.... che..che...che--tenuM koI mApa nathI. AvuM to eka jJAnaguNanI eka paryAyanuM amApa sAmarthya che tyAM bIjA guNo ane tene dharanAra dravyanA sAmarthyanI to vAta ja zI karavI ! jeno svabhAva vyakta thaI gayo tenA sAmarthyanI koI hada nathI tyAM svabhAvanI to vAta ja zuM karavI ! A to eka samayanI pragaTelI svAbhAvika paryAyanA sAmarthyanI paNa koI hada nathI. ahA ! svabhAva ! svabhAva-svabhavana ! ahA! bhagavAnanA nirvANadine-divALInA divase barAbara 47mI gAthA AvI che. jenI 47 prakRtino nAza thayo-pAMca jJAnAvaraNInI, nava darzanAvaraNInI, aThyAvIza mohanIyanI ane pAMca aMtarAyanI ema kula 47 karmaprakRtino nAza thaIne jJAnaparyAya pragaTa thaI che te eka samayanI paryAyanA sAmarthyanuM zuM kahevuM ! A koI kahevA mAtra vAta nathI kema ke, jenA ekarUpa svabhAvanI ekarUpa paryAya thaI tenI asti che....che...che anaMta.....anaMta. anaMta....tenI anaMtatAno aMta kyAMya Ave evuM paryAyamAM paNa nathI. ahA ! sAvo AtmA jene lakSamAM Ave tene A zarIra, saMyoga ane vikalpanI mahimA UDI jArya. samajANuM kAMI ! A rIte, sarvavyApaka jJAna arthAta sarvane pahoMcI vaLatuM nivaNI jJAna-kevaLajJAna ke jemAM sarva padArtha jhalake che evo jeno pragaTarUpa svabhAva che te jJAna jenuM che evo zuddha bhagavAna AtmA upAdeya che. e ja dRSTimAM aMgIkAra karavA lAyaka che. A jJAnAnaMdasvarUpa AtmArAma che te, mahAmunionA cittanuM vizrAmasthAna che. saMtonuM e vizrAmadhAma che-vizrAmanI paryAya che te paryAyane TharavAnuM ThAma cidAnaMdadhAma che. dharmAtmAne zarIra, vANI ke vikalpa e TharavAnuM-vizrAmanuM sthAna nathI. vastu kone kahevI! je aNakarAyelI, avinAzI akRtrima caitanya-jJAnapiMDa, AnaMdakaMda caitanyavastuno svabhAva zuM kahevo ! tenuM vizeSa varNana to AgaLa 48mI gAthAmAM Avaze paNa ahIM to kahe che ke tenI eka samayanI kevaLajJAna paryAyanI tAkAta keTalI ke jenI anaMta...anaMta.....anaMta ...anaMtatAmAM kyAMya aMta nathI. tenA AnaMdano paNa kyAMya pAra nathI. anaMta anaMta AnaMdanA hovApaNAmAM kyAMya nahi-hovApaNuM AvatuM nathI. bhAI ! A to vastunI sthitinuM varNana che. ahA ! dareka AtmA akRtrima aNakarAyela nitya sat caitanyapadArtha che tenI eka paryAyanI AvI tAkAta che te paryAya jenI che evo bhagavAna AtmA ja jJAnIonuM vizrAmasthAna che. ahA ! paramAtmaprakAza che ne! are ! tenI eka samayanI paryAyanI ATalI tAkAta ! tenI avasthAno pUrNa AnaMda, Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-31 / [ 177 tenI avasthAnuM vIrya, tenI avasthAnuM darzana, tenI avasthAnI svacchatA, tenI avasthAnI prabhutA, tenI avasthAnuM akAraNakAryapaNuM ke jethI te rAganuM kAraNa ke rAganuM kArya na thAya evuM akAryakAraNapaNAnuM anaMta sAmarthya jemAM utpanna thayuM che AvA to anaMtaguNanI anaMta paryAyanA anaMta sAmarthyanuM zuM kahevuM! bhagavAna AtmAnI avasthAmAM je kArya pragaTa thayuM che te kAraNa-dravyanA Azraye pragaTa thayuM che paNa koI bAhyakAraNa ke rAganI maMdatA ke pUrva paryAyanA Azraye A kArya thayuM nathI. potAnA kAraNanA Azraye kArya thayuM che AmAM anya kAraNanI to apekSA ja nathI. bApu! tane tArI moTapanI khabara nathI ane tuM bIjAne moTapa devA jAya che temAM tArI halakAI--hINapa thaI jAya che bhAI ! ahA ! dhruvadhAma eka ja AdaraNIya che. tyAM ja dRSTi mUkavA jevI che. TharavAnuM ThAma (dhAma) eka ja che. A to jagatathI judI jAtanI vAto che. - have AgaLa je zubha-azubha karma che te joke sukha-duHkhAdine upajAve che topaNa AtmA koIthI utpanna thayo nathI ke koIe banAvyo nathI evo abhiprAya manamAM rAkhIne 48mI gAthA kahe che. bhagavAna AtmA potAnA pUrNAnaMda svarUpane bhUlI, paryAyamAM vikAra karI je jJAnAvaraNAdi karmo bAMdhe che te karmo haMmezA potapotAnA sukha-duHkhAdi kAryane pragaTa kare che. topaNa zuddha nizcayanayathI je AtmAnA anaMta jJAnAdi svarUpane na to karmoe navuM pedA karyuM che, na nAza karyo che ke nathI bIjI koI rIte palaTAvyuM te paramAtmasvarUpa AtmAnuM tuM ciMtavana kara ! - gAthAmAM zuM kahe che?--ke potAnuM svarUpa bhUlavAthI vikAra thayo tenAthI karmo baMdhAyA ane te karmothI sukha-duHkha AdinI paryAya thAya che paNa mULa vastu che tene to karmoe utpanna paNa nathI karI, karmoe teno nAza paNa nathI karyo. karmothI vastu DhaMkAti paNa nathI. vastuno trikALI svabhAva je satasatasata.. che te kAMI navo upajato nathI. karmanA sadUbhAvamAM paryAyanI hInatA ane karmanA abhAvamAM paryAyanI ugratA pragaTa thAya che paNa hInatA ke ugratA vastunA mULa svarUpamAM thatI nathI. je sata sat...sat svarUpa dhruva tAro che tene koNa utpanna kare ! e to che...che ne che ja. paryAyamAM hInatA, ugratA thAya che e to avasthApaNe thAya che. vastu kadI hiNI ke ugra thatI nathI. vastu to zAzvata anaMta che. zAzvatamAM vaLI aMta kevo ! zAzvatamAM upajavuM kevuM! vastu to dhruva sat che temAM upajavuM ke viNasavuM hoI ja na zake. dravya to virATa vastu Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] [ paramAtmaprakAza pravacano che te na pedA thAya ke na vinAza thAya ke na rUpAMtara pAme. saMsAranuM UpajavuM, nAza thavuM, mokSanuM UpajavuM thAya che te badhuM paryAyamAM che. dravyanuM rUpAMtara thatuM nathI. samayasAranI 11mI gAthAmAM AtmAne bhUtArtha kahyo che ne ! te kUTastha che--dhruva che. bhale teno Azraya karanAra paryAya che paNa vastu pote dhruva dravya che. te vastu kadI pedA thatI nathI, hAnI pAmatI nathI ke rUpAMtara pAmatI nathI. sadeza-ekarUpa che. svataHsiddha zAzvata anaMtasvarUpa vastu che. are ! anaMtakALamAM eNe potAnI vastunA mAhAtmya karyA nathI. enuM mAhAtmya kare to saMyoganI mahimA badhI UDI jAya, rAganI mahimA UDI jAya, badhAM jheranI mahimA UDI jAya. mumukSu :--Apa to jIvamAtranI muktinI jAherAta karo cho. pUjya gurudevazrI :--vastu che ne ! vastuno svabhAva ja evo che. eka paramANu paNa dravya che ne! tenuM kSetra bhale nAnuM che paNa bhAve te anaMta svabhAvano sAgara che. tenA varNa, gaMdha, rasa, sparzodi zaktinuM sattva paNa zAzvata anaMta che. svabhAvane nAnA--moTA kSetra sAthe kAMI saMbaMdha nathI. paramANu paNa raMga, gaMdha, rasa, sparza, astitva, vastutva Adi zAzvata anaMta zaktino sAgara che. nigodamAM aMgUlanA asaMkhyamAM bhAga jeTalA kSetramAM asaMkhya to audArika zarIra che ane ekaeka zarIramAM anaMtA AtmA che. te darekamAM anaMta anaMta guNa che. te badhAMne jJAnanI paryAya eka samayamAM kabUle che. AvI to eka samayanI paryAyanI tAkAte che. A paryAyamAM trikALI dravya nathI AvatuM paNa dravyanuM jJAna AvI jAya che. A to vItarAga mAraga che ane anaMta AnaMdadAyaka che. dravya to che.....che...che... ja paNa teno eka samayano paryAya paNa che...che...te zeyane aDyA vagara jANI le che evI tenI tAkAta che. ahA ! vastu che ne ! tenuM hovApaNuM che ne ! to e hovApaNAnuM na hovApaNuM kyAre hoI zake ? sattno aMta kema hoI zake ! kyA kALe teno aMta hoya ? ke kyA bhAve tendu aMta hoya ! A badhI lojIkathI--nyAyathI vAta karAya che. kAMI kheMcIne nathI kahetAM. je vastu che, teno jevo svabhAva che evo kahevAya che. paramANu paNa vastu che paNa tenAmAM jJAna nathI. teno nirNaya karanAruM A jJAna che mATe mahattA jJAnasvabhAvI AtmAnI che. paNa paramANu paNa vastu mATe teno kadI nAza na hoI zake. tenA bhAvono koI pAra na hoI zake. have AtmAnI je pUrNa paryAya pragaTa thaI che tenA kALanI to zarUAta thaI paNa Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-31 ) [ 179 tenA bhAvano aMta nathI ane dravyane to kALanI paNa zarUAta ke aMta nathI ane bhAvanI paNa behadatA che. A sarvajJa paramAtmAe kaheluM padArtha vijJAna che. bhagavAna mahAvIra divyadhvani dvArA A vijJAna kahIne Aje saMsAra samApta karIne mokSamAM cAlyA gayAM. ahIM kahe che ke, karmanA sabhAvamAM dravya haNAtuM nathI ane karmanA abhAvamAM dravya utpanna thatuM nathI. jema AkAza che......che....che...teno kayAMya aMta nathI. tema dareka dravyanA svabhAvanI astinI kyAMya nAsti nathI. jIvanI je pUrNa paryAya pragaTa thaI tenA bhAvanA sAmarthyano paNa koI aMta nathI. te paryAya ane dravyamAM eTalo phera che ke paryAya navI utpanna thaI che ane dravyanI to kALanI paNa koi zarUAta nathI. dravyanI ane A ' svabhAvaparyAyanA bhAvanI koI maryAdA nathI. /prabhu ! zAzvata sat nirAlaMbI caitanyagoLo bhagavAna AtmA tuM pote ja cho. tArI eka samayanI jANavAnI paryAyanI eTalI tAkAta che ke jeno aMta nathI ke have ATaluM ? basa bahu jANyuM. AvI jenI eka paryAya, evI sadeza paryAyono piMDa je dhruva sattva te kadI navo utpanna thAya nahi ke karma tene haNe nahi. A paramAtmA tuM pahelAM vizvAsamAM le ke, AvuM ja svarUpa hoya. AvuM svarUpa na hoya to e satnuM sattva ja na kahevAya. AvI jene zraddhA, jJAna ane vIryamAM kabUlAta Ave te aMdaramAM jaI zake che. bhale vikalpavALI zraddhA hoya paNa temAM kabUlAta AvyA vagara aMdaramAM jaI zakAtuM nathI, A to badhI nyAyathI vAta che. bhagavAna ema nathI kahetAM ke tuM ame kahIe tema mAnI le. aho! je sat zAzvata che, jeno svabhAva zAzvata che sadezatAnI zaktinuM satva AkhuM zAzvata che evA paramAtmAno tuM paryAyamAM pahelAM vizvAsa kara ! ane vizvAsa karIne te bAju DhaLa! jo satya joItuM hoya to A karavAnuM che, bAkI to satya vagara saMsAramAM rakhaDyA ja kare che. svarga maLe ke naraka maLe, rAjA thAya ke raMka thAya badhAM bhikhArA che. je TharavAnA dhruva ThekANA paDyAM che teno vizvAsa karIne tyAM jA to tyAM TharI zakIza--tyAM tane vizrAma maLaze. vizrAmanuM sthAna A eka ja che paNa ene A vAta besatI nathI. huM AvaDo moTo ! mAre dALa vagara cAle nahi, zAka vagara cAle nahi. eka sagavaDatA tUTe tyAM rADa pADe, koI potAne paisAvALo, buddhivALo, sArA zarIravALo kahe to rAjI thAya ane mUrakha kahe to gotuM nathI. A badhI jaDanI niMdA ane prasaMzAmAM mUrakha potAnI niMdA-prasaMzA mAne che temAM svabhAva to ekabAju rahI jAya che. are, tuM konA astitvamAM A badhAMnI zraddhA kare che? tArA jJAnanI paryAyamAM ja Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] / gharamAtmA pravacano tuM A badhuM jANI rahyA cho to ema to jo ke, huM konA astitvamAM A badhuM jANuM chuM? tine A tArA astitvanI to mahimA nathI ane paranA astitvamAM A AvyuM ane A gayuM ema karIne hoLI saLagAvyA kare che. tethI ja tane zAMti maLatI nathI. utpAdvya ya te vyavahAranayano viSaya che ane dhruva te nizcayanayano viSaya che. ahIM karmonuM nimitta batAvIne kahe che ke jo ke, jJAnAvaraNAdi karma pota-potAnA sukha-duHkhAdi kAryane pragaTa kare che to paNa zuddha nizcayanayathI je AtmAnuM anaMta jJAnAdisvarUpa na to kadI utpanna thayuM ke na nAza pAmyuM evA paramAtmAnuM tuM ciMtavana kara ! sArAmAM sAro koI hoya to AtmA che. gharanuM mANasa bahAra jatuM hoya to gharanA kahe che ne ! amArA mATe sArAmAM sArI cIja lAvajo, bAyaDI kahe mArA mATe sArAmAM sAro sADalo lAvajo, dIkarI kahe sArAmAM sAro dAgIno lAvajo. ahIM kahe che badhAM jIvo mATe sArAmAM sAro koI hoya to potAno AtmA che, mATe bhagavAnane kahejo ke prabhu! sArAmAM sAro prabhu mane batAvajo. ahA! kevaLajJAna paNa jenA paramabhAva pAse aparamabhAva che evo A "bhUtArtha AtmA che. tenI paryAyamAM karma sAthe nimitta-naimittika saMbaMdha che paNa vastumAM te saMbaMdha nathI. jJAnAvaraNIkarma jJAnane DhAMke che, darzanAvaraNIkarma darzanane AcchAdavAmAM nimitta che, vedanIyakarma sAtA asAtA utpanna karIne atIndriyasukhane paryAyamAM ghAte che, mohanIyakarma samakita ane cAritranI paryAyane roke che ema nimittathI kahevAya che paNa tuM temAM rokAya to te tane DhAMke che, tuM na roka to tuM to svataMtra ja cho. Ayukarma sthiti pramANe zarIramAM rAkhe che eTale ke zarIramAM rahevAnI jIvanI paryAyanI yogyatA ane AyuSyanI sthitine saMbaMdha che paNa vastune Ayu sAthe koI saMbaMdha nathI. vastu to anAdi-anaMta zAzvata che. A samajAya che ! judI jAtanI kArIgarI che. na samajAya ema kema kahe cho? mane A na samajAya ema mAnavAmAM tArI lAyakAta hAnI pAme che. potAnA AtmAnI mahimA choDIne bIjA haNAnI ane haNA karanAranI prIti karIne sAMbhaLe che tethI samajAtuM nathI. ahIM to kuMdakuMdAcArye kIdhuM ne ! huM siddha ane tuM paNa siddha ema karIne sAMbhaLaje. nA pADIza nahi. nA pADe to tuM amAro zrotA ja nathI. Aje divALI che. eka bhagavAna mokSa gayA tevA anaMtA bhagavAna tyAM birAje che ane cha mahinA ne ATha samayamAM chaso ne ATha ema hArabaMdha siddho tyAM birAje che. te anaMtA siddhone amArI paryAyamAM sthApIe chIe ane zrotA! tamArI paryAyamAM paNa anaMtA siddhone sthApIne ame vAta karIe chIe mATe have hINo thaIza nahi. mane na samajAya e vAta rahevA deje. ahIMthI ja samayasAranI vAta upADI che. dAtArane oLakhIne mAMgare bhAI! bhUla khAIza nahi. eka daSTAMta Ave che ne Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-31 ) [ 181 loko zeThane tyAM phALo lakhAvavA gayA tyAM zeThe bIDI pIIne dIvAsaLInuM yuddha bAkasamAM nAkhyuM e joIne lokone thayuM A zeTha zuM devAnA hatAM ! eTale zeThe kahyuM bolo tame zuM AzA rAkho cho, to kahe "daza hajAra." zeTha kahe lakho daza hajAra. tyAre lokone thayuM ke A to ApaNe mAgatAM bhUlyAM. zeTha to vadhAre Apata. ema ahIM bhagavAna paramAtmA kahe che, mAMga mAMga ! tAre keTaluM joIe che? tArI paryAyamAM siddhapaNuM sthApIe chIe tenAthI vizeSa tAre zuM joIe ! Ama kahIne samayasAra zarU karyuM che. samayasAra kahevAnI AcAryadevanI gati ja judI jAtanI che. amArI pAse siddhathI ochuM mAgIza nahi. anaMtI siddha paryAya pragaTa thAya evI tArAmAM tAkAta bharI paDI che.....paNa ene vastunI kiMmata AvatI nathI tethI eNe jenI kiMmata kalpI che evA nimitta, rAga ane alpajJatAnI kiMmata kema chUTe? paNa bhAI ! enI kiMmata chUTyA vinA vastu hAthamAM nahi Ave. ghare bharyA bhANAM choDIne eMThA cATavA jevI A dazA che. paryAyamAM bhale nimitta sAthe kArya-kAraNa bhAva hoya paNa vastumAM e saMbaMdha che ja nahi. evo vizvAsa ene kema Ave ! bhAI ! je sat che, zAzvata che, aNakarAyeluM che, kALanI hada vinAnuM che, tenA bhAvanI zaktinI zAzvatatAnuM zuM kahevuM bhAI! tene koI kSetranA vistAranI jarUra nathI, bhAvanI moTapano pAra nathI. paryAyane bhale sthiti ho paNa svabhAvane koI sthiti ja nathI, anaMta che. nAmakarma aneka jAtanA gati, jAti zarIrAdikane upajAve che, gotrakarma UMca-nIca gotramAM upajAve che ane aMtarAyakarma anaMtavIryane pragaTa thavA detuM nathI. A prakAre karmo paryAyamAM AvA kAryo upajAve che evo karma sAthe jIvane vyavahArathI nimitta-naimittika saMbaMdha che topaNa zuddhanizcayanayathI AtmAnA anaMta jJAnAdisvarUpano A karmoe nAza karyo nathI ane utpanna paNa karyA nathI. AtmA to jevo che tevo ja rahyo che. tenI zaktinI anaMtatAno koI aMta nathI. navI utpanna thAya e paNa paryAya che. dhruva kadI utpanna thatuM nathI. mATe kahe che bhagavAna ! tAruM dhruvapaNuM to evuM ja paDyuM che ho ! tane e besatuM kema nathI? jevo tuM anAdithI hato tevo ja che ane raheze. dhruvapaNAmAM koI uNapa, adhikatA, viparItatA ke vikAra kAMI thatuM nathI. dhruvasvabhAvamAMthI kevaLajJAna pragaTa thAya toNa kAMI e hINo paDI jato nathI. kevaLajJAna ho ke nigodamAM ho vastu to dhruva sadA evI ne evI ja che. AhAhA ! trilokInAtha sarvajJa paramAtmA mahAvIra bhagavAna A chellI vANI ApIne muktimAM padhAryA che. mumukSu-prabhu! Aje boNI ApIne Ape amane nyAla karI dIdhA che. prabhu! tArI prabhutAnI behadatA amArA jJAnamAM AvI paNa vANImAM pUrI na paDe evo tuM cho ! Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nUtana-varSanI apUrva boNI (saLaMga pravacana naM. 32) karmanibaddho'pi bhavati naiva yaH sphuTaM karma kadApi / karmApi yo na kadApi sphuTaM taM paramAtmAnaM bhAvaya // 46 // zrI paramAtmaprakAzanI 48 gAthA pUrI thaI. have 49mI zarU karIe chIe. nUtana-varSanA mAMgalika tarIke Aje to kudaratI paramAtmaprakAza AvyuM che. dara varSe mAMgalika tarIke khAsa bIju navuM letAM. bhagavAna AtmA jJAnAnaMdasvarUpa anaMtaguNathI gUMthAyelo caitanyahIro che. eka AnaMdaguNa temAM jJAnano AnaMda, darzanano AnaMda, cAritrano AnaMda, vItarAgatA eTale zAMtino AnaMda, svacchatAno AnaMda, vIryano AnaMda, astitvano AnaMda evA anaMtaguNanA AnaMdathI bharelo paramAtmA pote AnaMdamUrti che. AvuM A Atmatattva, tenI sAthe karmo baMdhAyelA che paNa caitanyamUrti bhagavAna AtmA kadI te karmapaNe thayo nathI. AtmA anAdikALathI karmothI baMdhAyelo che topaNa karmarUpa thayo nathI ane karma paNa AtmArUpe thayAM nathI. AtmA to caitanya che ane karma to jaDa che. ema jANI tuM paramAtmAnuM dhyAna kara. ema A gAthAmAM kahevAno Azaya che. AtmA sAthe baMdhAyelAM karmo to jaDa che paNa tenA phaLamAM je vikAra, alpajJatA, ane viparItatAnA bhAva thAya che te-rUpe AtmA kadI thayo nathI. cidAnaMda bhagavAna karma ke potAnI vartamAna yogyatArUpe koI'di te thayo nathI. jaDa karmapaNe to AtmA thato nathI paNa tenA phaLarUpa alpadarzana, alpajJAna, alpavIrya ane viparItatA je rAga-dveSa te-rUpe zAyakabhAva kadI thayo nathI. caitanyanuM nijasvarUpa anaMtaguNa saMpadAthI bhareluM che, te kadI alpajJatA ke viparItatArUpe thayuM nathI paNa anAdithI ajJAnane laIne karmanA saMbaMdhamAM karmarUpe ane tenI yogyatArUpe thayelo tene dekhAya che. paNa cidAnaMdaghana AtmA--vastu pote karmarUpe kadI thaI nathI ane thatI nathI ane karma kadI AtmArUpe thato nathI. jaDakarma ane alpajJatA tathA vikArAdibhAva kadI paramAtmArUpe thatAM nathI ane paramAtmA kadI e karma ke vikArAdirUpe thato nathI. vastu je sat te karmarUpe to nahi paNa eka samayanA utpA vyayarUpe paNa te thatI nathI. utpAd ane vyaya paNa vyavahAramAM jAya che. nizcayathI e paryAyano vyavahAra dravyasvabhAvamAM nathI. mATe ahIM kahyuM che ke karma ane Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-32 ) [ 183 karmanA saMge thayelI dazArUpe AtmA thayo ja nathI. karma ane vikAra tathA alpajJadazA AtmArUpe thaI nathI. AvA caitanyasvarUpanI dRSTi vaDe darzana, jJAna, cAritra pragaTa karI bahirAtmapaNuM choDI pUrNa paramAtmAnuM ArAdhana kara ! AvA pUrvokta lakSaNavALA paramAtmAnuM tuM ciMtavana kara eTale karyuM lakSaNa ke je karmathI baMdhAyelo hovA chatAM karmarUpa thayo nathI, tenA phaLarUpa bhAvakarmarUpe je thayo nathI evA AtmAnuM tuM ciMtavana kara, A to moTI vAta che bhAI! e pote ja evo moTo mahAna che ke bhagavAnanI vANImAM paNa pUro Ave nahi. paNa tenI potAne kiMmata nathI, kiMmata TAMkatAM paNa AvaDI nathI. bhAI ! tuM to pUro bhagavAna cho ne! A bhagavAna kadI vikArarUpe ke karmarUpe thayo ja nathI. je chUTo che te traNekALa chUTo ja che. vikArI paryAyo ane bhagavAna AtmA baMnenI vacce traNekALa sAMdha paDelI ja che eTale te vikAra ke pararUpe kadI thayo ja nathI to te vikAra ane para vaDe aMtaramAM javAya e to banI zake ja nahi. eNe anaMtakALamAM mAMgalika suprabhAta kyAreya karyuM ja nathI. aho ! je tattvano eka eka guNa AnaMdaratnathI bharelo che, je zAzvata che, je dravya che, te zuM khAlI hoya? eka jIvatvazakti lyo to, jIvano jIvasvabhAva zAzvata che, ane AnaMdadAyaka che. te zAzvata AnaMdadAyaka jIvatvasvabhAva kadI alpajIvanapaNe ke karmapaNe thayo ja nathI. AbALa-gopALa je bALaka, yuvAna ke vRddhanuM zarIra dekhAya che te AtmA nathI. te to hADakAMnA mALA che. jyAM AtmAnA najIkanA saMbaMdhamAM rahelA karma sAthe paNa nizcayathI jIvane saMbaMdha nathI to hADakAnA mALA to kyAMya dUra rahI gayA. A jarAM moghuM paDe evuM tattva che. te kiMmate moMghu che paNa samajya moMghu nathI. A cIjamAM anaMtakALamAM koI di eNe najara to nathI karI paNa najara karavA lAyaka che ema nakkI paNa karyuM nathI. ahA ! jemAM anaMta AnaMda,-jJAna AnaMda, darzana AnaMda, cAritra AnaMda, zAMti AnaMda, virya AnaMda evA anaMta AnaMdano moTo poTalo-ratnAkara che, gaMja che, evo A AtmA karma joDe dekhAya che paNa kharekhara tenI sAthe AtmAne saMbaMdha ja nathI. ane karmanA saMbaMdhamAM potAnI bhUlathI paryAyamAM hINapa ane vikAra dekhAya che te paNa vastumAM nathI. vastu e rUpe thaI ja nathI. ene enI moTapanI khabara nathI ane bIjAne moTapa Ape che tethI saMyoga chUTato nathI ane paribhramaNano aMta Avato nathI. ahA ! bhagavAna AtmA eka eka guNanI behada zaktivALuM zAzvata tattva che. AkAzano kyAMya aMta nathI, tenuM koI mApa nathI, anaMta karoDaxanaMta karoDa jojana Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 / [ paramAtmaprakAza pravacano cAlyA jAva topaNa zuM teno aMta Avaze ! dazeya dizAmAM kayAMya teno aMta ja nathI. AkAza badhI bAju che...che..che..temAM nathI evuM kyAMya nahi Ave mATe to zAstrakAra AkAzane sarvaanaMta sarvadhana anaMta kahe che. e sarvaghanane A cidAnaMda AtmA potAnI eka samayanI paryAyamAM jANI le che. A to thaI eka paryAya paNa teno je guNa jJAnaghana te AkhA AtmAmAM vyApelo che. e ja rIte darzana, AnaMda, vIrya Adi badhAM guNa tmAmAM vyApelA che. jema sAkaramAM gaLapaNa, saphedAI, suMvALapa vagere guNo AkhA gAMgaDAmAM vyApelA che tema jJAnAdi guNo AkhA AtmapramANa che. anaMtano paNa aMta lenAruM jJAna sarvaanaMta che. anaMtano aMta eTale tenuM svarUpa, tenuM pramANa, tene jJAna eka samayamAM jANI le che. jeno je svabhAva che tene maryAdA zuM? jenuM je sattva che tene maryAdA na hoya. anaMta jJAna ane pUrNa AnaMdathI bhareluM A tatva che. paNa Avo AtmA jagatanA jIvone sAMkhyo jato nathI. eka bIDI vinA cAle nahi, dALa vinA cAle nahi, thoDuM apamAna paNa sahana thAya nahi ane AtmA Avo ! na vidhi re arthAt Avo A AtmA traNakALamAM kadI paNa jaDarUpe thayo nathI. eNe mAnyuM bhale hoya ke huM karmarUpe thaI gayo, rAgarUpe thaI gayo, alpa jJAnarUpe thaI gayo. paNa e kadI erUpe thayo nathI. prabhu ! A dehamAM birAjamAna AtmAnI vAta cAle che ho ! enI mAnyatAmAM bhrama che paNa bhrama bhAMgatA bhagavAna to jevo che tevo che. A vAta anaMtakALamAM koI di eNe lakSamAM lIdhI nathI. AvaDo moTo huM! e kema bese? pAmaravRttimAM prabhuno svIkAra thato nathI. kaMIka pApanI vAsanAmAM majA mAnI le, kiMIka puNyanA phaLomAM bAdazAhI che ema mAnI le paNa temAM tenI asalI bAdazAhI lUMTAI jAya che. A to badhI bahAranI bAdazAhI vinAnI cIja che. paramAtmA eTale paramasvarUpa pote akRtrima, aNakarAyelI, akhaMDa, abheda vastu che te jaDakarma ke bhAvakarmarUpe kadI thaI nathI ane jaDakarma ane bhAvakarma AtmArUpe kadI thayA nathI. zuM jagatanI cIjanuM mAhAtya TAMkanAro mAhAmya vinAno hoya? pAMca karoDano hIro jovA gayA ho paNa AMkha na hoya to? nakAmuM. mATe hIrA karatAM AMkhanI kiMmata vadhAre che; AMkha vagara hIrAnI kiMmata koNa TAMke? tema AMkha hoya paNa AtmA na hoya to AMkhanI kiMmata koNa TAMkaze ? AMkhanA eka koDAnI kiMmata tuM TAMke cho paNa caitanya vinA enI kiMmata TAMkaze koNa? badhAMnI kiMmata caitanyanI eka samayanI paryAya TAMkI le che. evI anaMta paryAyano dhaNI-bAdazAha caitanya tenI zuM kiMmata TAMkavI! tenI kiMmata TAMke tenI dazA TaMkAI jAya. rAMko thaIne bhIkha mAMgavA nIkaLyo che prabhu! mane kAMIka Apone ! prabhu kahe che Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-7ra / [ 185 bhAI ! badhuM tArI pAse ja che. ame paramAtmA thayA te paNa amArAmAM zakti hatI temAM ekAkAra thaIne pUrNAnaMdanI prApti karI che. amArI jema tuM paNa paramAtmA cho. amArI nAtanI haroLamAM besa evI tArI jAta che. mArI ane tArI vastumAM phera nathI. A besatA varSanuM mAMgalika cAle che. temAM yogIndradeva pharamAve che ke, AvA AtmAnuM tuM ciMtavana kara. pavitratAne pamADe ane pApane gALe evA bhAvane mAMgalika kahevAya che. maMgakla = pavitratAne lAve ane mamrUgala = rAga alpajJatA ane paramAM ahaMkAra karIne je mithyAtvamAM caDyo che tene pUrNAnaMda svabhAvanA lakSe gALI nAMkhavuM te paNa maMgala che. savAra-sAMja "cattAri maMgalam'no pATha bolo cho ne ! temAM A karavAnuM che. bhagavAna AtmAnuM je zuddhasvarUpa che tenI dRSTi na karI, tenuM jJAna na karyuM ane temAM sthiratA na karI ane zarIra, vANI, mana, rAga ane alpajJatA te huM evI mAnyatA karI evuM ja jJAna ane temAM ja ekAgratA karI tenA kAraNe je jaDa karmo AvyA tene ja jJAnAvaraNAdi ATha karmo kahevAya che. vyavahAranayathI eTale vartamAna paryAyanA lakSathI te karmo sAthe jIvane saMbaMdha che ema kahevAya che topaNa, zuddhanizcayanayathI eTale sat ...sat ... zAzvata zaddhasvabhAvanI dRSTithI joIe to AtmA karmarUpa nathI. zAzvata vastune jonArA jJAnathI joIe to AtmAne karma sAthe saMbaMdha nathI. bhagavAna AtmA vikArarUpe paNa nathI ane karmarUpe paNa nathI.. huM alpajJa chuM, alpadarzi chuM, rAgavALo chuM, karma ane zarIranA saMbaMdhavALo chuM, evI dRSTinI vartamAnamAM asti che tenI nAsti karIne, eTale evaDo huM nathI ema tenI nAsti karIne huM to akhaMDa ane pUrNa jJAnAnaMdasvarUpa chuM evI dRSTinI asti karavI tenuM nAma samyagdarzana, jJAna ane mAMgalika kahevAmAM Ave che. huM akhaMDa zAzvata anaMta guNasvarUpa bhagavAna chuM tenuM hovApaNuM meM mAnyuM na hatuM ane huM to alpajJa, puNya-pApa rAgavALo ane zarIravALo chuM ema mAnyuM hatuM. juo ! A mithyA mAnyatAnuM astitva to che. jo mithyA mAnyatA na hoya to to pUrNAnaMdano anubhava hovo joIe. mATe AvI mithyA mAnyatAnuM jene astitva che tene kahe che ke te astinI tuM nAsti kara ! ke huM evaDo nahi, huM to pUrNAnaMda, akhaMDa AnaMda, zAMtarasano kaMda, avikArI svabhAva svarUpa prabhu chuM. AvuM bhAna kevI rIte thAya? ke aMtaranA samyajJAna vaDe potAnA mahAna astitvano svIkAra thAya che ane mithyA mAnyatAno nAza thAya che. A 'lAbha savAyA" che.. loko ema vAto kare ke Aja besatAM varSanA divase kajiyo karazo nahi. nahi to bAra mahinA kajiyo cAlaze. tema ahIM kahe che Aja koI viparItabhAva karIza nahi. Aje to mahAna aviparIta cidAnaMda bhagavAna tArI pAse paDyo che tenA mahAna astitvane Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ] [ paramAtmaprakAza pravacano ekavAra lakSamAM le ! te AtmA kadI karma ane alpajJapaNe thayo nathI. tenuM lakSa nahi kara to emAM ne emAM jIvana cAlyuM jaze. are, paNa ene enI moTapanI khabara to nathI paNa tenI moTapanI vAta koI saMbhaLAve topaNa besatI nathI. ene to jANe bAdhAmaMDaLa jevuM lAge che. are, mAre to eka paNa cIja vinA cAlatuM nathI, jarAya agavaDatA posAtI nathI ane huM atyAre AvaDo moTo kevI rIte ! besatAM varSane divase chokarAne be hajArano dAgIno paherAvyo ane koI dAgIno upADI jAya to hAya....hAya....thaI jAya. lApasI banAvI hoya te paNa jANe kaDavI lAge. tyAre paNa bIjA kahe ke, bhAI! Aja kajiyo karazo nahi. tema ahIM kahe che pUrNAnaMdanI pratItimAM A badhuM--alpajJatA, zarIra AdipaNuM na rahe to kajiyo karazo nahi. tArA bhagavAnamAM rAgadveSa, zarIra Adi kAMI che ja nahi, jyAM jAya tyAM javA de, tArAmAM e nathI. nirvikalpasvarUpanI dRSTi vaDe eTale aMtarAtmadazA vaDe paramAtmasvarUpane anubhavamAM laI, bahirAtmadRSTi choDI de. zarIra rAga, karma Adi huM chuM evI bahirAtmabuddhinA abhAvamAM svabhAva taraphanI dRSTi, jJAnarUpa aMtarAtmadazAne ghUMTatAM pote vyaktarUpe paramAtmadazAne prApta thaI jAya che. huM pUrNAnaMda paramAtmasvarUpa chuM ema je dRSTi ane jJAne kabUla karyuM te aMtarAtmadazA thaI ane bahirAtmadazA gaI. have e dazAne ghUMTatAM pote vyaktarUpe paryAyamAM paramAtmA thaI jAya che. bhagavAna kadI potAnA guNane choDato nathI ane parane grahato nathI. je sat che--zAzvata che te vastunA anaMta guNo zI rIte chUTe? guNo chUTI jAya to vastuno ja abhAva thaI jAya. vastu kadI potAnA guNane choDatI nathI ane nizcayathI rAga-dveSane kadI grahatI nathI. sarvajJa paramAtmA trilokInAthanI vANImAM AvelI A vAta che. ajJAnI jIvane duHkhanA svarUpanI paNa khabara nathI. amAre to paisA hoya to ThIka paNa maraNa vakhate zarIramAM iyaLo paDI haze, DokaTaro paNa hAtha khaMkherI nAMkhaze tyAre paisA zuM karaze ? tyAre tuM ja rADo pADIza ke are, huM to chate paisai duHkhI thaI gayo ! are, bhAI! tuM AnaMdasvabhAvI hovA chatAM tuM AnaMdasvabhAvanI dRSTinA abhAve duHkhI cho. pUrNAnaMda paramAtmAnI zraddhA choDI huM rAgavALo ane huM zarIravALo chuM ema mAnavuM te mAnyatA ja duHkha che. te duHkhane tuM TALI zake cho. bIjo koI tArA duHkhane TALI zake tema nathI. parama svarUpa vastu che, te zAzvata che, tenI anaMta zaktio zAzvata che. temAM AnaMda ja bharyo che chatAM teno anAdara karIne te AnaMdavinA ja calAvyuM che ane puNya-pApano Adara karyo che ke tenA vagara mane cAlatuM nathI--e ja mahA amaMgalika mithyAtvabhAva che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-32 J [ 187 jJAnamUrti bhagavAna caitanya-arIso che temAM najara kare to jJAnano piMDa-2sakaMda najaramAM Ave. Avo A bhagavAna potAnA svarUpane choDIne karmarUpe pariNamato nathI ane dravyakarma ane bhAvakarma kadI AtmArUpe pariNamatA nathI paNa bhrAMtithI bhava thayA che. chatAM bhagavAna AtmAmAM bhava ane bhrAMti baMneno abhAva che. bhava ne bhrAMtirUpe AtmA thayo nathI ane bhava ne bhrAMti AtmArUpe thayA nathI. paNa A vAta sAMbhaLavA maLe nahi, maLe to samajavAnI darakAra nahi ane dharmanA nAme bahAranI kriyA karI karIne herAna thaI jAya che. - ahIM to pahelAM phakta vizvAsa ane dRSTi palaTAvavAnI vAta che. vizvAsa thayA vinA sthiratArUpI vahANa cAlatAM nathI. jeNe zAna, darzana ane AnaMda dhArI rAkhyA che evI A caitanyavastu jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa Adi jaDakarma ane alpajJAna, alpadarzana Adi bhAvakarmarUpe thaI ja nathI ane te AtmArUpe thayA nathI. baMne vastu anAdithI bhinna-bhinna ja varte che. paNa Ama bhinna varte che evI mahimApUrvaka dRSTi thayA vinA ene AtmAmAM navuM varSa besatuM nathI. jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, mohanIya, vedanIya, AyuSya--karmarUpe AtmA thayo nathI ane te AtmArUpe thayA nathI. nAmakarma ane temAM aTakavArUpa yogyatApaNe paNa AtmA thayo nathI. gotrakarma ane tenI UMca-nIcanI yogyatApaNe AtmA thayo nathI ane te AtmApaNe thayA nathI. aMtarAyakarma ane dAna lAbha AdimAM vIryanI alpatApaNe AtmA thayo nathI ane te AtmApaNe thayAM nathI arthAt te jaDarUpa potAnA pudgalapaNAne choDIne caitanyarUpa thatAM nathI. rAgadveSa, alpajJatA Adi paNa jaDa che. e caitanya nathI. ughADano eka aMza te vyavahAra-AtmA che, te kharekhara nizcaya--AtmA nathI. cidUdhana dravyasvabhAva alpajJarUpe thayo nathI ane alpajJatA cinarUpe thaI nathI. are, trikALI nitya dravya utpAd--vyayanA aMzarUpe thatuM nathI mAtra mAnyatAmAM phera che. pUrNAnaMda dravyasvabhAvano svIkAra nahi ane alpajJatA tathA rAgAdino svIkAra e ja mithyAbhrama che, te ja saMsAra che, te ja duHkha che. sAcuM pUjyapaNuM konuM che? ke bhagavAna AtmA pote pUjya che. tenI pUjA karyA vinA bIjA badhAM thothA che ane caitanya mahApadArthanI pUjyatA aMtaramAM pragaTI tene badhI pUMjA thaI gaI. have gAthAno saravALo kare che ke bhAI ! tArI prabhutAne saMbhALavA mATe pUrNa svabhAva ane te-maya AtmA eTale svabhAva ane svabhAvavAna--abheda AtmA tene sarva prakAre upAdeya banAva. cAre taraphathI dRSTi haTAvI eka tenA upara ja dRSTi de, kema ke eka e ja AdaraNIya che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ) [ paramAtmaprakAza pravacano A to bahu moTI vAta thaI gaI. teno rasto pahelAM to kAMI bIjo haze ke nahi? nA bhAI, pahelAM paNa A ane pachI paNa A eka ja mArga che. jenI tijorImAM karoDo rUpiyA paDyA che tenA gharanI divAla upara bhale koI lakhI jAya che ke zeThe divALuM kADhyuM. paNa zeThanA peTanuM pANI halatuM nathI. tema caitanyamUrti AtmAne tuM game tevo mAna paNa te to jevo che tevo ja che temAM kAMI phera paDato nathI. arUpI paNa e vastu che ne ! e vastu potAnA anaMta caitanyasvabhAvanuM daLa che. ekavAra tuM A bhagavAne AtmAne ArAdhavAlAyaka jANa. e ja dRSTi karIne sevavAlAyaka vastu che, bAkI badhuM choDavA lAyaka che. AvuM nakkI karIne, anubhava karyA vinA pragaTa paramAtmA thavAno bIjo koI upAya nathI. zaktie paramAtmA che te A rIte potAnI zaktinI ArAdhanA-sevA karatAM pragaTa paramAtmA thAya che. tene siddha-bhagavAna kahevAmAM Ave che. te dazAnuM nAma ja mokSadazA che. te pUrNa paramAtmAne pachI avatAra na hoya, saMsAra na hoya, baMdhana na hoya, duHkha na hoya pUrNa atIndriya AnaMdanuM vedanuM hoya che. tuM pUrNAnaMdanA nAthanuM AlaMbana le. bIjuM koI AlaMbana levA yogya nathI. parasanukhanI zraddhA, parasanukhanuM jJAna ane parasanukhanI sthiratA choDI svasammukhanI zraddhA, jJAna ane sthiratA karatAM svarUpanI aMtaradazA pragaTe te aMtarAtmadazA vaDe bahirAtmapaNAne choDa ane paramAtmAnuM dhyAna karI vyaktarUpa pUrNa paramAtmA thA ! A siddhapada che. zrImadjIe ekavAra pokAra karyo hato "sarvajJapadanuM dhyAna karo. dhyAna karo juo! zrImad gRhasthAzramamAM hatAM, lAkhonA vepAra karatAM hatAM paNa kahe che ane jyAM chIe tyAM rAga ane vepAra nathI ane rAga ne vepAra che tyAM ame nathI. sarvajJapadanuM dhyAna karo eTale nijapadanuM dhyAna karo. A sat che te sahaja che, zaraNa che, sarvatra che mATe badhe ThekANe prApta thAya tema che. ------- svabhAva taraphanI dRSTithI zAMti maLaze, AnaMda maLaze ane AnaMdanI pUrNatA paNa e sAdhana dvArA ja thaze. bIjA koI sAdhana dvArA AnaMda maLaze nahi. pararUpe tuM thayo nathI. mATe tAre ciMtA zI che? ane para tArArUpe thayA nathI mATe tAre kAMI choDavAnuM paNe rahetuM nathI. zrImadjIe eka patramAM lakhyuM che ke ""digaMbara AcAryoe mAnyuM che ke, jIvano mokSa thato nathI paNa mokSa samajAya che." mokSa eTale aMdara chUTuM tattva che te jJAnamAM Ave che, te dRSTi-mokSa che; te ja dravyanI dRSTi ane dhyAna karIne ArAdhana karavuM tenuM ja nAma mAMgalika che. bahirAtmapaNuM tajI, aMtarAtmA thaI, paramAtmapaNAnA ArAdhaka, AtmajJa saMta zrI saddagurudevano jaya ho. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. sva-para-prakAzake jJAnasvabhAva (saLaMga pravacana naM. 33) ke'pi bhaNanti jIvaM sarvagataM jIvaM jaDaM ke'pi bhaNanti / ke'pi bhaNanti jIvaM dehasamaM zUnyamapi ke'pi bhaNanti // 50 // AtmA yogin sarvagataH AtmA jaDo'pi vijAnIhi / AtmAnaM dehapramANaM manyasva AtmAnaM zUnyaM vijAnIhi // 51|| zrI paramAtmaprakAza zAstranI 49 gAthA pUrI thaI. have 50mI gAthAmAM ziSya pUche ziSya pUche che ke mahArAja AtmA kevo che ! ApanA jJAnamAM AtmAnuM svarUpa kevuM AvyuM che ? koI vedAMtI Adi to jIvane sarvavyApaka kahe che, sAMkhya darzanavALA to jIvane jaDa kahe che, bauddhadarzanavALA jIvane zUnya kahe che ane jinadharmI to jIvane vyavahAranayathI dehapramANa ane nizcayanayathI lokapramANa kahe che. to kharekhara AtmA kevo che ane kevo nathI te Apa amane samajAvo. vedAMtI Adi jIvane sarvavyApaka kahIne tene moTo batAve che paNa sarvamAM vyApakapaNAthI jIvanI moTAI nathI. AtmA to dehapramANa che. ema kahIne sarvavyApakapaNAno niSedha karyo che. koI sAMkhyamatavALA jIvane jaDa kahe che to vaLI bauddhAdi jIvane mAla vagarano zUnya kahe che paNa jIva zUnya nathI. jinadharmI ema kahe che ke AtmA dehanA saMbaMdhamAM rahelo che te apekSAe dehapramANa che paNa nizcayathI tenA pradezo lokAkAzapramANa che. Ama, cAra prazna uThAvIne ziSya kahe che ke mahArAja! AtmA kevo che ane kevo nathI ? duniyA to judI judI rIte AtmAnuM svarUpa batAve che paNa ApanA jJAnamAM AtmAnuM svarUpa kevuM AvyuM che te mane kaho. juo ! ziSyane eka AtmAnuM svarUpa samajavAnI ja jijJAsA che. AtmA zuM che! kyAM rahe che ! keTalAmAM che ! kevaDo che ! jaDa che, zUnya che, sarvavyApaka che ke dehapramANe che ema ziSya cAra prazna pUche che. have AgaLa 51mI gAthAmAM AcAryadeva nayavibhAga dvArA eTale jJAnanI vaheMcaNInA prakAra dvArA ekAntavAdano niSedha karIne ziSyanA cAreya praznonuM samAdhAna kare che ke, apekSAthI AtmA A sarvaprakAre che paNa ekAMtavAdathI anyavAdI mAne che te barAbara nathI. sarvavyApaka eTale AtmA AkhA lokamAM vyApelo che ema nathI, zUnya eTale AtmA parathI Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ) [ paramAtmaprakAza pravacano to zunya che paNa potAthI zUnya nathI ane nirvikalpa samAdhi kALe indriya jJAna nathI e apekSAe jaDa che paNa svasaMvedana-jJAna paNa jIvamAM nathI ema nathI.. artha :-he prabhAkara bhaTTa ! AgaLa kahyA anusAra nayanA bhedathI AtmA sarvagata paNa che, AtmA jaDa paNa che ane AtmA dehapramANa paNa che ane zUnya paNa che. nayavibhAgathI A pramANe mAnavAmAM koI doSa nathI. ema tAtparya che. juo ! A AtmAnI sthiti ! zrImadjI eka patramAM lakhe che ke are ! Avo manuSyabhava maLyo ane temAM jo jIvanuM jIvana AtmAnI AvI mahAna jJAnAnaMdamaya hayAtInA lakSa ane dRSTi vagara jAya to tene ame dhikkArIe chIe. manuSyabhavano samaya to bahu alpa che te samaya jo AtmA eka samayamAM anaMta bhAvasvarUpa zaktivALo che tenI dRSTi vagara jAya to te dhikkArane pAtra che. ahIM ziSyane potAne jijJAsA UThI che ne ke A AtmA kevo che? paramAtmAne kevo joyo che ane evo AtmA mane kema dekhAya ! evI dhagazathI ziSyane jijJAsA thaI che. bhagavAna AtmA potAnA jJAnasvabhAvamAM rahelo che. te badhAne jANavAnA svabhAvavALo che paNa rAga svabhAvavALo nathI. puNya-pApa adhikAramAM lIdhuM che ke AtmA sarvajJa sarvadarzisvabhAvavALo hovA chatAM evA potAnA svabhAvano niSedha karIne ane paranA astitvano svIkAra karIne potAnI vartamAna paryAyamAM sarvanuM jANavuM-dekhavuM karato nathI. teno svabhAva to sarvane jANavA-dekhavAno ja che. koI bIjI cIja mArAmAM che evuM mAnavAno eno svabhAva nathI ane koI paNa parane na jANe evo paNa eno svabhAva nathI. tenA jJAnamAM sarvanuM jANavuM thAya evo svabhAva che. koI parane mArA mAnI levA evuM enA svabhAvamAM nathI. sva ane para badhAMne ekasAthe jANI levAno svabhAva che. have juo ! AvA jJAna svabhAvavALA AtmAne parane potAnA mAnIne temAM rokAvuM e kevuM kahevAya ! AtmA vastu ja evI che ke jANavuM ane dekhavuM e eno sva.sva.svabhAva che. chatAM evA jJAna-darzana svabhAvI potAnI hayAtIno svIkAra nahi karIne, para ane rAgamAM je potAnI hayAtI mAnIne potAnI alpajJa paryAyamAM sarvane jANavA-dekhavAvALA potAnA svabhAvane bhUlI gayo che. tethI vartamAna alpajJaparyAyamAM svabhAvanuM jJAna avarAI gayuM che. Atmavastu, teno jJAna-darzanasvabhAva eTale ke sarvane jANavA-dekhavAnA svabhAvavALuM tenuM astitva te AtmA che. Avo AtmA deSTimAM lIdhA vinA teNe AtmAne mAnyo che ema na kahevAya. tene to A dehanuM astitva e ja mAruM astitva che, tenA hovAthI huM chuM, rAga-dveSanA hovApaNAthI huM chuM, paranI anukULatAthI huM chuM, pratikULatAmAM khedAI jAuM evo huM chuM...AvI mAnyatAnA kAraNe teno sarvajJa ane sarvadarzisvabhAva che te paryAyamAM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-73 ] [ 191 hINo paDI gayo che. saMkocAya gayo che. have e ja jIva jo ema pratIta kare ke, huM to servajJa ane sarvadasvibhAvavALo chuM to tene vartamAnamAM zraddhA apekSAe kevaLajJAna thaI jAya che zrImadrajI lakhe che ke, "amane zraddhAe kevaLajJAna thayuM che." eTale ke enI pratItamAM huM to jANanAra..jANanAra...jANanAra sarvajJasvabhAva chuM evI pratIta thaI gaI che. pahelAM zraddhAmAM potAne kevaLa jJAnamaya mAnyo na hato ane huM to rAgavALo ane alpajJa chuM ema mAnyuM hatuM te samyagdarzanamAM potAne kevaLajJAnamaya chuM, ekalI kevaLajJAnazaktimaya chuM ema mAnyuM te zraddhAe kevaLajJAna thayuM kahevAya. ane "nizcayanayanA jJAna dvArA kevaLajJAna varte che" eTale ke jJAnasvarUpa ja chuM ane "IcchAdazAe kevaLajJAna varte che" eTale kevaLajJAna karavAnI ja IcchA che. Ama zrImadjIe zraddhA, jJAna ane sthiratA traNeya dvArA kevaLajJAnamaya ja chuM ema lIdhuM che. Avo bhagavAna AtmA pratItamAM Ave tyAre eNe AtmAne mAnyo ane jANyo kahevAya. harapaLe A rIte tenI vidyamAnatA vatya kare tenuM nAma samyagdarzana ane samyajJAna che. huM sarvajJa ane sarvadarzisvabhAvI ja chuM. huM zarIrarUpa ke rAga-dveSarUpa to nathI paNa alpajJa ane alpadarzipaNuM evuM paNa mAruM svarUpa nathI. huM to kevaLajJAna, kevaLadarzana ane anaMte AnaMdano piMDa chuM. A rIte bahirmukhatAmAM je potAne alpajJa ane rAgI mAnato hato te have aMtarmukha thaI potAnuM kevaLajJAna ane darzanamaya astitva svIkAre che tyAM tene zraddhAe kevaLajJAna thaI gayuM. eTale ke huM to jANanAra-dekhanAra ja chuM. rAga thAya teno paNa jANanAra ane zarIranI kriyA thAya teno paNa jANanAra chuM. e jANavuM paNa vyavahArathI che ho, rAgAdi ke zarIrAdimAM vyApyA vinA tene jANe che. A to zraddhAe kevaLajJAna thayuM paNa jyAre pUrNa AnaMda ane kevaLajJAnanI paryAya pragaTa thAya che tyAre e kevaLajJAna vaDe loka ane aloka baMnene jANe che mATe jIvane sarvagata kahevAmAM Ave che. jyAre sarvajJa ane sarvadarzi svabhAvanuM bhAna thaIne paryAyamAM sarvajJa ane sarvadarzipaNuM pragaTa thaI jAya che temAM lokAloka jaNAya che e apekSAe AtmA lokAlokamAM vyApyo che ema kahevAmAM Ave che. e nyAye jIvane sarvagata kahevo te sAcuM che paNa vedAMta Adi je rIte sarvagata mAne che e rIte AtmA sarvagata nathI.. jema makAnano dastAveja kare tyAre makAnanI jagyAnuM mApa ne dizA vagerenuM pAkuM lakhANa kare che ne ! tema AtmA kevaDo che, keTalA kSetramAM rahelo che, tenI dazA zuM che ! e badhuM pramANa ahIM varNavyuM che. A AtmA vyavahAranayathI loka alokane jANe che. vyavahAra kema kahyo ? ke lokAlokane jANavA chatAM jJAna temAM ekameka thatuM nathI. ekameka thayA vagara jANavuM tene Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 ) [ paramAtmaprakAza pravacano vyavahAra kahevAmAM Ave che. atyAre paNa zarIrane jANatuM jJAna zarIra sAthe tanmaya thaIne zarIrane jANatuM nathI, rAgane jANatuM jJAna rAgamAM eka thaIne rAgane jANatuM nathI. ajJAnI bhale ema mAne ke rAgamAM huM tanmaya chuM paNa jJAna temAM tanmaya nathI. rAgathI bhinna rahIne jJAna rAgane jANe che. tanmaya thatuM nathI mATe rAgane jANe che ema kahevuM te vyavahAra che. te ja rIte kevaLajJAnanI paryAyamAM lokAloka jaNAya che te vyavahAra che kema ke, jJAnanI paryAya lokAlokamAM tanmaya thatI nathI. jo tanmaya thaI hoya to to lokAlokanA sukha-du:kha paNa vedanamAM AvavA joIe paNa ema to banatuM nathI. lokAlokane kevaLajJAna vyavahArathI jANe che teno artha e ke tanmaya thaIne nathI jANatuM. paNa jANavuM ja nathI thatuM ema nathI. kema ke tanmaya thavAno to eno svabhAva nathI paNa sva-para-prakAzakapaNe pUrNa jANavAno to eno svabhAva che. nizcayathI to jJAna jJAnane jANe che. kevaLajJAnano paryAya jJAnane jANe che, pote potAne jANe che. atyAre paNa zarIra ane rAgane jANatuM jJAna zarIra ane rAgane jANe che ema kahevuM te vyavahAra che, parane jANavuM je potAmAM che tene jANavuM te nizcaya che. caitanyaprabhu AtmA jJAnano sUrya che. e sUrya prakAzI rahyo che teno prakAza parane ane rAgane prakAze che te vyavahAra che. svamAM tanmaya thaIne jJAna jJAnane prakAze tenuM nAma nizcaya che. "svAzrita te nizcaya ane parAzrita te vyavahAra'. A rIte jJAnanI apekSAe vyavahAranayathI AtmA sarvagata che. sarvane jANavuM evo vartamAna svabhAva trikALa che paNa jyAre te svabhAva paryAyamAM pragaTyo tyAre pUrNapaNe sarvane jANe che e apekSAe AtmA sarvagata che paNa pradezonI apekSAe AtmA sarvagata nathI. kema ke AtmAnuM jJAna potAnA pradeza choDIne paramAM gayuM nathI. jJAna potAnI maryAdA choDIne rAgane ke zarIrane aDatuM nathI. jo jJAna rAga ane zarIrane aDe to to jJAna acetana thaI jAya kema ke rAga ane zarIra to acetana che. samajANuM kAMI ! jJAnamaya caitanyanI je ati temAM prakAzanuM jJAna zarIra ane rAgAdine jANe ke "A che paNa jJAna potAnA kSetramAM athavA potAnA bhAvamAM rahIne jANe che. jJAna zarIra ke rAgarUpa thaIne tene jANatuM nathI. chatAM te rAgAdibhAvonuM jJAna nathI ema nathI. jJAna to thAya che paNa te vyavahAra che ane jJAnane jJAnanuM jANavuM te nizcaya che, potAne pote jANavuM te nizcaya che. vikAra che te nizcayathI acetana che, to caitanyano prakAza ane acetana evo vikAra be eka kyAMthI thAya! baMne eka thAya to aDyA kahevAya. paNa eka to kadI thatAM nathI. tema A zarIranI hAlavA-cAlavA AdinI kriyAne AtmA jANe che paNa karato nathI ane Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-33 | [ 193 aDato paNa nathI. jJAna potAnA dravya, kSetra, kALa, bhAvane choDIne zarIranA dravya, kSetra, kALa, bhAvamAM jatuM nathI. A vAta sAkaranA dRSTAMtathI laIe to, eka sAkarano gAMgaDo ogaLavA mAMDyo che te jJAnamAM jaNAyo. to zuM sAkaranuM gaLapaNa jJAnamAM AvI gayuM che ! sAkaranuM gaLapaNa to tenA kSetra ane bhAvamAM rahyuM che te kAMI jJAnanA kSetramAM AvI jatuM nathI. sAkaranuM jJAna thAya che te kAMI sAkarane aDIne thatuM nathI. sAkaranuM astitva sAkaramAM che ane jJAnanuM astitva jJAnamAM che. eka bIjAnAM bhAva ekabIjAmAM AvatAM nathI. jo gaLapaNanI bhAvadazA jJAnamAM Ave to to jJAna jaDa thaI jAya. sAkara ane tenA gaLapaNa saMbaMdhInuM jJAna potAmAM thAya che e apekSAe jJAna sAkaramAM vyApyuM che ema kahevAya paNa kharekhara jJAna potAnuM kSetra ane potAnuM astitva choDIne sAkaramAM jatuM nathI. ahIM to kahe che ke, tuM tArI hayAtIne kevaDI mAne che? jevaDo ane jevo cho tevo mAne che ke tenAthI vadhAre bIjA kSetramAM paNa tArI hayAtI mAne che ? jagatamAM paNa koI paranI vastune jANe tyAM tene potAnI mAnI leto nathI. mANekacokamAM jeTalI jhaverAta dekhAya te badhIne potAnI mAnI leto nathI. tema AtmA potAnA kSetramAM rahIne zarIra tathA rAgane jANe che paNa te kAMI potAnI cIja nathI. jJAna rAga tathA zarIrane jANe paNa rAga ane zarIramaya thatuM nathI. tema, bhagavAnanuM jJAna lokAlokane jANe che paNa, jJAna potAnuM kSetra choDIne lokAlokamAM cAlyuM jatuM nathI. jJAna to dehapramANa potAnA kSetramAM ja rahIne sarvane jANe che. jJAnanuM kSetra dehapramANa hovA chatAM dehanA kSetrathI tenuM kSetra bhinna che. jJAnamaya AtmA ane tenA anaMta guNa-paryAya zarIra jevaDA potAnA kSetramAM rahelAM che, dehanA kSetramAM nahi. mATe jANavAnI apekSAe bhagavAnanuM jJAna sarvagata che paNa pradezonI apekSAe sarvagata nathI. jIvano svabhAva sva-para-prakAzaka che mATe bhagavAnanuM jJAna potAnA kSetramAM, potAnA kALe potAnA bhAvamAM sarva padravyane jANe che paNa te koI paradravyanI apekSA rAkhatuM nathI. jJAna potAnuM kSetra, svakALa ane sva bhAvanuM sAmarthya choDIne, lokAlokane jANavA lokAlokamAM pesatuM nathI. mAtra, lokAloka saMbaMdhInuM jJAna hovAthI lokAlokane jANe che ema vyavahArathI kahevAya che. paNa nizcayathI jJAna potAnuM asaMkhyapradezI kSetra choDIne lokAlokane jANavA jatuM nathI. sAkaranI mIThAzanuM jJAna thatAM jJAnamAM sAkaranI mIThI avasthA AvI jatI nathI. jJAnanI paryAya potAnA kSetramAM rahIne sAkaranI avasthAne jANI le che. sAkaranuM gaLapaNa to jaDa che, te kAMI jJAnamAM AvI jatuM nathI ke jJAnane aDatuM nathI. sadAya AvI sthiti che. paranI avasthA jJAnamAM AvI jatI nathI ane jJAnanI avasthA paramAM jatI nathI. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168] [ prakAza pravacano vastunuM satnuM satapaNuM A rIte che ema ene jyAM sudhI na bese tyAM sudhI bhrAMti TaLe nahi. Ama ne Ama bhramaNAmAM kALa cAlyo jAya... juo, ahIM zAstramAM dAkhalo Ape che ke, jema rUpavALA padArthane netra dekhe che paNa te padArthothI tanmaya thatuM nathI. AMkha agnine dekhe chatAM AMkha agnirUpa thatI nathI. AMkha agnine aDe to to AMkha ja baLI jAya. AMkha AMkhamAM rahIne agnine jANe che. tema ja, baraphane jANato AMkha ThaMDI thaI jatI nathI. kema ke AMkha barakamAM gayA vagara baraphane jANe che. Ama, jJAna paramAM jatuM paNa nathI ane jANyA vagara rahetuM paNa nathI. Avo jJAnano svabhAva che paNa teno kadI vicAra paNa karato nathI ane AMdhaLAnI jema corAzInA avatAramAM doDyo jAya che. bhagavAna AtmA caitanyaAMkhanA prakAzanuM pUrNa kiraNa pragaTya kevaLajJAna thayuM te lokAlokane jANe che paNa lokAlokane aDatuM nathI. tema A mAruM jJAna paNa mArA kSetramAM rahIne, mArA svabhAvanA sAmarthya vaDe zarIra ane rAganI hayAtIne jANe che paNa potAnI hayAtI choDIne A jJAna zarIra ane rAganI hayAtImAM jatuM nathI. mAruM jJAna mArA kSetrathI bahAra ja nIkaLatuM nathI to parane aDe kevI rIte ! kaho, A vAta samajANI ke nahi ! sAdI bhASAmAM to vAta Ave che. A kAMI moTAM gaDiyAM bhaNavAnA nathI. satunI jeTalI kSetranI maryAdA, jeTalI kALanI maryAdA, jeTalI bhAvanI maryAdA, jevaDI che evaDI mAne te barAbara che. tenAthI vadhAre paranA kSetramAM potAnI hayAtI mAne to e to khoTI zraddhA che. A ja rIte arihaMta paramAtmAnuM je jJAna zaktirUpe hatuM te paryAyamAM pragaTa thayuM eTale kevaLajJAnanI AMkha pragaTa thaI te lokAlokane jema che tema jANe che, to zuM jJAna lokAlokarUpa thaIne jANe che? zuM lokAloka saMbaMdhInuM jJAna potAnA svabhAva-sAmarthyamAM nathI AvyuM ema che? zuM jJAna lokAlokamAM gayuM che? zuM lokAloka jJAnamAM AvI gayuM che ? sIdhI vAta che ke jJAna potAmAM rahIne sarvane jANe che paNa ene navarAza kyAM che ! duniyAnI bhAMjagaDa choDIne potAnuM hita karavAnI ene navarAza nathI. bhAI ! A zarIra ane bAyaDI-chokarAM mATe Ama karuM ne tema karuM ema ghaNuM mathe cho paNa tuM kAMI karI zakato nathI ho ! tuM to mAtra vikalpa kare cho. parane to tuM aDI paNa zakato nathI ane karI paNa zakato nathI. tAruM astitva to tArA asaMkhya pradezI kSetramAM che, tAruM jJAna, zarIra, mana, vANInA kAryo thatAM hoya tene jANe kharuM, paNa jJAna zarIra, vANI. manamAM jAya nahi. jJAna potAnI maryAdAne choDIne bahAra na jAya. AvI rIte satanI maryAdA che paNa A vAta to kayAMya cAlatI ja nathI. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-33 / [ 195 ahIM koI prazna kare che ke jJAna jo vyavahAranayathI lokAlokane jANe che, nizcayathI nahi ema Apa kaho cho to, vyavahArathI sarvazapaNuM thayuM, nizcayathI to sarvajJapaNuM na thayuM? zrI samayasAranI zrI jayasena AcAryanI TIkAmAM 466 pAnA upara A ja prazna karelo che. A dharmakathA cAle che ho ! dharma eTale vastuno svabhAva. vastunA svabhAvamAM keTaluM sAmarthya che ane te pragaTa thAya tyAre kevI rIte ane keTaluM pragaTa thAya, parane vyavahArathI jANe ane potAne nizcayathI jANe e kevI rIte che. A badhuM ahIM spaSTa thAya che. vyavahArathI bhagavAna lokAlokane jANe che mATe te khoTuM che ema nathI, sAMbhaLa bhAI ! tArA praznanuM guru samAdhAna kare che. samAdhAna bhagavAna jema potAnA AtmAne tanmaya thaIne jANe che tema paradravyane tanmaya thaIne jANatA nathI. bhinna svarUpe jANe che mATe vyavahAranayathI jANe che ema kahyuM che, paNa jJAnano ja abhAva che ema kahevuM nathI. bhagavAna potAne to potAnA asaMkhyapradezomAM ekarUpa rahIne jANe che ane parane bhinna rahIne jANe che ekarUpa thatAM nathI mATe vyavahAra kahyo che paNa jJAnathI juo to, nija ane paranuM jANapaNuM to samAna che. - A vAta pakaDAya che ke nahi? dAkhalo lyo. tIkhuM maracuM khAtAM moTuM tIkhuM thaI gayuM ema kahe che ne ! paNa kharekhara moTuM tIkhuM thayuM nathI, moDhAnI vartamAna paryAyamAM tIkhAza che ane te tIkhAzanuM jIvane jJAna thAya che paNa jJAna tIkhuM thatuM nathI. jJAna tIkhAzane aDatuM paNa nathI, jJAna tIkhAzane aDe to to jJAna jaDa thaI jAya. jJAnano to jANavAno svabhAva che mATe jANe che. lIMbunI khaTAzane jJAna jJAnamAM rahIne bhinnapaNe jANe che, jJAna khATuM thaIne khaTAzane jANatuM nathI. khATApaNAne bhinna rAkhIne jJAna jANavAnuM kAma kare che. jJAna jema potAne jANe che tema ja parane jANe che, jANavAmAM kAMI phera nathI. mAtra paramAM tanmaya thato nathI mATe tene vyavahArathI jANe che ema kahevAya che paNa lokAloka saMbaMdhInA jJAnano ja abhAva che ema kahyuM nathI. bhagavAna AtmA caitanya caitanya sahajAtmasvarUpa che. Avo bhagavAna AtmA parane jANe to che. paNa bhinna rAkhIne jANe che jo bhinna na rAkhe to parathI eka thaI jAya ane to to pote ja jaDa thaI jAya ane jo jANe ja nahi to to potAno sva-para-prakAzaka svabhAva ja na rahe. sva-parane jANavuM evuM enuM potAnuM svarUpa che mATe sva ane para saMbaMdhInuM jJAna to samAna che mAtra paramAM tanmaya thato nathI mATe vyavahArathI parane jANe che ema kahyuM che, AvuM ja vastunuM svarUpa che te to pratyakSa che paNa teno ajJAnI koI'di vicAra ja karato nathI ane ulaTAM nirarthaka ane pote guMcavAI jAya evA UMDA UMDA vicAro kare che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] [ paramAtmaprakAza pravacano vartamAnamAM paNa jJAna khATAM-gaLyAne jANe che te temAM eka thaIne jANatuM nathI ane jANyA vinA rahetuM paNa nathI. khATAM-gaLyAM saMbaMdhInA jJAnano ja abhAva che ema nathI. khATAM-gaLyAMmAM tanmaya thayA vagara tene jANe che mATe te jJAnane vyavahAra kahyuM che paNa khATAM-gaLyAM saMbaMdhInuM jJAna to potAnuM ja che mATe te nizcaya che. jJAna parane jANatAM temAM tanmaya thaI jatuM hoya to to, jaDane jANatAM jJAna jaDa thaI jAya...khATI cIjane jANatAM jJAna khATuM thaI jAya.. ema to kadI bane nahi. jJAna to arUpI che te kadI jaDa na thAya. svane jANe ke parane jANe, jJAna to jJAna ja che. AtmAne jema che tema jANe che e ja rIte pAradravyane te jema che tema jANe che. mATe paranA jJAnano ja abhAva che ema nathI. TIkAmAM lakhyuM che - rijJAnAmAvatA pari eTale samasta prakAranA jJAnano AtmAmAM abhAva nathI. kevaLajJAna sarvane jANe che. kevaLajJAnanuM je svarUpa che te jene na samajAya tene kramabaddha ane nizcaya-vyavahAranA vAMdhA UThe che. kevaLajJAnanI paryAyamAM bhUlyo eTale mokSatattvane bhUlyo te potAnA sAmarthyane paNa bhUle che ane tene dravya-guNa-paryAya, para Adi badhAMne samajavAmAM bhUla paDe che. aho, bhagavAna sarvajJa paramAtmA-arihaMtanA jJAnanI zI vAta ! jenA jJAnanA badhAM kiraNo khUlI gayA che. aMze rAga hato teno paNa nAza thaI ne je pUrNa vItarAga thayA che. jema phUlanI aneka kaLI saMkocAyelI hatI te badhI khUlI jatAM phUla hajAra pAMkhaDIe khIlI nIkaLe che tema arihaMta bhagavAnanA jJAnanA sarva kiraNo khUlI gayA che. je sarvajJasvabhAva zakti sattvamAM hato te temAM ekAkAra thatAM pUrNapaNe khIlI gayo che. te kone na jANe ! Aje savAre kapAsa phATelo joI ne ema thayuM are ! kALe kapAsa phATe to kALa pAkaze kevaLajJAna kema na phATe ! phATe ja. aMdara zaktimAM che te paryAyamAM khIlI jAya che. AtmAmAM samyagdarzana-jJAnanuM bIja ropyuM che te AtmAmAM sthiratA karatAM kevaLajJAnanuM phaLa pAkI jAya che. kevaLajJAnano phAla pAke che. AvA kevaLajJAnamAM lokAlokane jANe che paNa tene vyavahArathI jANe che ema kema kahyuM ke, jJAna te-maya thaIne lokAlokane jANatuM nathI mATe vyavahAra kahyuM paNa jJAnamAM jevI potAnA jJAnamAM potA saMbaMdhI yathArthatA che tevI ja para saMbaMdhInA jJAnamAM yathArthatA che. mATe jJAnamAM kAMI phera nathI. AvA jJAna-darzanasvabhAvI AtmAnI jene pratiti thaI te pratItie keTaluM jhIlyuM che ! huM eka sarvajJa-sarvadarzi tattva chuM evo paNa vikalpa tUTIne nirvikalpa pratIti thAya che. vikalpamAM to pratIti thatI ja nathI. kema ke, bhagavAna jJAnamUrti tattva tenuM jJAnAnaMdamaya nirvikalpa sattva rAgavALI paryAyamAM zraddhAmAM AvatuM nathI. nirvikalpa pratItimAM ja kevaLajJAnano phAla lAvanArA bIja ropAyA che. koIne ema prazna thAya che ke, bhagavAnanA jJAnamAM niyata ane aniyata baMne AvatAM Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-33 ] [ 197 haze? are bApu ! bhagavAnanA jJAnamAM zuM na jaNAya ! A paryAya A kALe Ama ja thaze, aniyata to kAMI che ja nahi, A samaye A ja aMza pragaTa thaze ema bhagavAnanA jJAnamAM AvI gayuM che. jJAna to dareka aMzane judAM judAM jANe che. koI aMzane na jANe evo jJAnano svabhAva nathI. prabhu! tAro paripUrNa jJAnathI bharelo ekarUpa akhaMDa vastusvabhAva che te saMpUrNa jANe ane saMpUrNa dekhe evo ja svabhAva che. AtmA kadI rAgarUpa thAya nahi ane alpaSNapaNe rahe nahi evo eno svabhAva che. parane na jANe evo svabhAva nathI ane parane jANatAM tanmaya thAya nahi evo svabhAva che. A bhedajJAna karAve che ho ! vastunuM svarUpa ja A rIte che. jJAnanuM jANavuM to paranuM ho ke potAnuM ho baMne samAna ja che. jANavAmAM kAMI phera nathI. jema potAne saMdeha rahita jANe che tema ja paranAM dravya, guNa, paryAyane saMdeha rahita jema che tema jANe che. ema niHsaMdeha jANo. eka samayanI jJAnanI paryAya pUrNa che ane sAme nimitta tarIke lokAloka paNa pUrNa che. bhUta-bhaviSyanI vAta nathI. vartamAnamAM ja nimitta ane te saMbaMdhInuM jJAna baMne pUrNa che. lokAloka jJAnamAM nimitta che. jJAna tene jANe che paNa jJAna tene aDatuM nathI, jJAna nimittamAM jatuM nathI ane nimitta jJAnamAM AvatuM nathI. svanuM hovApaNuM paramAM na jAya ane paranuM hovApaNuM svamAM na Ave evuM vastunuM svarUpa che. jagatamAM aneka padArtha che te kadI eka thatAM nathI. anekane jJAna anekapaNe jANe che paNa jJAna anekapaNe thatuM nathI. potAne jANatAM jJAna potAmAM tanmaya che paNa parane jANatAM jJAna paramAM tanmaya nathI. potAmAM ja tanmaya che. paNa parasaMbaMdhInuM jJAna to jevuM svanuM spaSTa jJAna thAya che tevuM paranuM jJAna thAya che. paramAM jJAna tanmaya thatuM nathI mATe paranA jJAnano ja abhAva che ema nathI. Avo bhagavAna jJAnano sva-para prakAzaka sAmarthya svabhAva che. Ama barAbara jANe ane nakkI kare to AtmAnI sanmukha thaIne samyagdarzananI pratIta thAya. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A atIndriyajJAna upAdeya : indriyajJAna heyara (saLaMga pravacana naM. 34) AtmA karmavivarjitaH kevalajJAnena yena / lokAlokamapi manute jIva sarvagaH ucyate tena // 52 // yena nijabodhapratiSThitAnAM jIvAnAM truTyati jJAnam / indriyajanitaM yogin tena jIvaM jaDamapi vijAnIhi // 53 // zrI paramAtmaprakAzanI A paramI gAthA cAle che. A AtmA sva ane pArane jANavAvALuM tattva che. paradravyane potAnA mAne evo teno svabhAva nathI paNa parane jANavuM evo tenAmAM svabhAva che eTale ke A jJAnamUrti AtmAno puNya-pApa Adi vikAra ane zarIra, karmA dine jANavAno svabhAva che paNa te jANavAnA svabhAva uparAMta puNya pApa, zarIra, kamadine potAne mAnavAno teno svabhAva nathI. bhagavAna cidAnaMda AtmA sva-parane jANavAvALo che paNa te svabhAvanA abhAnamAM eNe vartamAna dazAmAM parane potAnA mAnavAnI bhramaNA UbhI karI che. zarIra, karma tathA vikAra Adi mArA che, tenAthI mane sukha che evI mAnyatA teNe bhramathI UbhI karI che, kharekhara tenuM svarUpa evuM nathI. AtmA to jANavAnA svabhAvavALA tattvanuM sattva che. tenA dravya-guNamAM vikAra na hovA chatAM vartamAna dazAmAM je vikAra jJAnamAM jaNAya che te mArA che evI bhramaNA teNe UbhI karI che. te bhramaNA dUra karavA zrIguru tene bhagavAnanA dRSTAMtathI samajAve che ke, jevuM tArAmAM zaktirUpe sAmarthya paDyuM che evuM ja jene vartamAna dazAmAM pragaTa thayuM che evA kevaLI bhagavAna sarva parapadArthane eTale ke lokAlokane potAnA jJAnamAM pUrNapaNe ane pratyakSa jANe che paNa paramAM ekameka thaI jatAM nathI. kevaLI bhagavAna jema potAne jANe che tema ja parane jANe che, jANavAmAM kAMI phera nathI. phakta parane jANatAM temAM tanmaya thatAM nathI. tethI parane vyavahArathI jANe che ema kahevAmAM Ave che ane potAmAM tanmaya che mATe potAnuM jANavuM to nizcayathI che. vartamAnamAM alpajJadazA vakhate paNa AtmA jJAnaprakAzanI mUrti che, AnaMdanuM rUpa che, atyAre paNa te paradravya sAthe tanmaya nathI, paramAM tanmaya thayA vagara parane jANe evo teno svabhAva che. paraMtu paramAM puNya-pApamAM dayA-dAnAdimAM sukha mAne che, temAM dharma mAne che e teno mithyAbhrama che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-34 2 - [ 199 bhagavAna caitanyavastu vartamAnamAM ja sva-parane jANavAnA sAmarthyavALu sattva che--tattva che. tethI je kALe rAga, vikalpa Ave che te samaye ja tene jANavAno svabhAva paNa che. paraMtu A rAgAdi vikalpathI judo huM mAtra jANanAra chuM. rAgathI to huM judo paNa paramAM sukha che evI mAnyatAthI paNa judo chuM, mArAmAM ja mAro AnaMda che, mArAmAM ja mArI zAMti che, mArAmAM ja mAruM sva ane parane jANanAruM jJAna che evI mAnyatA anaMtakALamAM eNe koI'dI karI nathI. kAraNa ke AtmA jevo che tevo teNe kadi jANyo ja nathI. AtmA jevo che evo mAnato nathI e vakhate paNa aMtarasvarUpe to AtmA atIndriyajJAna ane AnaMdamaya ja che. pote atIndriya AnaMda ane jJAnano piMDa che ema jo mAne to to paramAM sukha che ke paranA lakSe je vikalpa uThe che te mArAmAM che. evI buddhi ene rahe nahi. e to ema jANe ke A je para saMbaMdhInuM jJAna thaI rahyuM che te jJAna to mAruM che. mArAmAM mAruM jJAna che ane mAruM sukha paNa mArAmAM che. anaMtakALamAM eka sekaMDa paNa A jIve potAne jevA svarUpe che evA svarUpe mAnyo nathI. eNe to je para jaNAya che te mArAM che ane jemAM potAnI vRtti rokAya che te mane ThIka che ema mAnI lIdhuM che. strIne jANatAM, jANe strI mane ThIka che, lADavA, mosaMbIne jANatAM. te mane ThIka paDe che, zarIrAdine jANatAM te mArA che ane mane anukULa che evI je kalpanA UbhI kare che te mithyAtva che. bhagavAna sarvajJadeva paNa potAnA jJAnaprakAzamAM parane jANe che paNa paramAM tanmaya thaIne na jANe paNa parasaMbaMdhInA potAnA jJAnane tanmaya thaIne jANe che zuM kIdhuM e samajANuM? --kevaLI bhagavAna potAne tanmaya thaIne jANe che; ane parane tanmaya thaI ne jANatA nathI e to barAbara paNa para saMbaMdhInA potAnA jJAnane to bhagavAna tanmaya thaI ne jANe che. mAtra paramAM tanmaya nathI e apekSAe parane jANavuM ja potAmAM nathI ema nathI. vaLI, je rIte nijane tanmaya thaIne nizcayathI jANe che tevI ja rIte jo, parane paNa tanmaya thaIne jANe to paranA sukha, duHkha, rAga-dveSa AdinuM jJAna thatAM pote paNa sukhI, duHkhI ane rAgINI thAya A moTuM dUSaNa Ave che. ahIM to kevaLajJAnInuM daSTAMta ApIne AtmAnA svabhAvane samajAvavo che ho ! AgaLa kaheze ke, atIndriya AnaMda ane jJAnamaya svabhAva ja AdaraNIya che. - kevaLI arthAt arihaMta paramAtmA kone kahevAya?-ke jene, huM sarvajJasvabhAvI trikALa sva-para prakAzaka tattva chuM evo aMtaramAM anubhava karavAthI vartamAna dazAmAM pUrNa sva-paprakAzaka jJAna jene pragaTa thayuM che, te bhagavAna arihaMta paramAtmA che. temanA jJAnamAM AkhuM lokAloka tanmaya thayA vagara jaNAya che. jo tanmaya thatuM hoya to to nArakI Adi duHkhI jIvone jANatAM bhagavAnane paNa duHkha thAya. sukhI jIvone jANatAM temane paNa tenuM vedana thavuM Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] [ paramAtmaprakAza pravacano joIe. rAgI dveSI jIvone jANatAM bhagavAnane paNa rAgadveSa thaI jAya paNa ema banatuM nathI kema ke bhagavAna tene tanmaya thaIne jANatAM nathI. kharekhara to narakamAM nArakIne paNa je duHkha che te saMyoganuM nathI kema ke te saMyoga sAthe AtmA tanmaya nathI. tene to pote potAnA AnaMdakaMda svabhAvane bhUlIne, saMyogone pratikULa kalpIne dveSa kare che te dveSanuM duHkha che. teNe potAnI dazAmAM A mane thaI gayuM.... A mane thaI gayuM evI je kalpanA UbhI karI che te kalpanAnuM duHkha vartamAnamAM tene che. paNa bhagavAnanA sva-paprakAzaka jJAnamAM tenuM du:kha jaNAtuM hovA chatAM duHkha thatuM nathI kema bhagavAna temAM tanmaya nathI. nyAya samajAya che AmAM ! nAnA chokarAone paNa samajAya tevI vAta che ho ! eNe anAdithI potAnA sAmarthyane pratItamAM lIdhuM nathI. are bApu ! have to jUThI kalpanA choDI de ! tArI kalpanAmAM kAMI tathya nathI. hA, tathya che jUThApaNAnuM. zuM kahevA mAge che A gAthAmAM ! ke jIvano sva-paprakAzaka svabhAva to che, ane bhagavAnane e pUrNapaNe pragaTa thayo che paNa te jJAna parane jANatAM paramAM tanmaya thatuM nathI. jo tanmaya thayuM hoya to to paranA duHkha ane ajJAnanuM vedana Ave ne ! bIjAnAM sukhaduHkha ane rAgadveSanuM jJAna thatAM potAne sukha-duHkha Adi thavA lAge ne! paNa ema banatuM nathI, kema ke jJAna te papadArthamAM tanmaya nathI paNa jJAna to potAmAM tanmaya che. juo ! khUbI zuM che ke, bIjAM prANI rAgadveSa kare che tenuM jJAna to kevaLajJAnamAM che paNa e jJAnamAM rAga-dveSa AvI jatAM nathI kema ke jJAna to potAnA sva-paprakAzaka svabhAvanA sAmarthyathI thayeluM jJAna che, jJAna kAMI rAga-dveSanuM nathI. jema bhogIo bhogamAM sukhanI kalpanA kare che ne ! to e kalpanAnuM jJAna to bhagavAnane thAya che. paNa jJAna to potAnA sAmarthyamAMthI AveluM che, kalpanAmAMthI AveluM nathI. tethI ajJAnInI kalpanAne jANatAM bhagavAnane sukha thatuM nathI tema ja kalpanAnuM duHkha paNa jJAnamAM AvatuM nathI, rAgadveSa paNa jJAnamAM AvatAM nathI. mAtra te saMbaMdhInuM potAnuM jJAna thAya che. Ama, jJAnamAM to sva-praprakAzanA sAmarthyavALuM potAnuM jJAna AvyuM che, koI parapadArtha ke rAga-dveSAdi jJAnamAM kadI AvatAM nathI. bhagavAna AtmAnI potAnI hayAtI vinA 'A che' ema koNe jANyuM ! AtmAnuM jJAna ja sarvanI hayAtIne jANe che. evuM jJAnanuM sva-parane jANavAvALuM sAmarthya che mATe jANe che. para che mATe jJAna tene jANe che ema nathI. tema ja parane jANatAM jJAna temAM ekameka paNa thatuM nathI. pote potAmAM rahIne potAnA sAmarthyathI parane jANe che. AtmAnI dazAnI maryAdA potAmAM che ane paranI maryAdA paramAM che. koI paNa dravya potAnI maryAdA choDIne bahAra AvatAM ja nathI. mATe bhagavAnane ATaluM badhuM-traNakALa ne traNalokanuM jJAna Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-34 ] | 201 thatAM temAMthI kAMI jJAnamAM AvI jatuM haze ! evI kalpanA karIza nahi. kevaLajJAnInuM jJAna traNakALa traNalokane tenAthI pRthak rahIne jANe che. ahIM je jJAnathI AtmAne sarvavyApaka kahyo te jJAna upAdeya atIndriyasukhathI abhinna che. e ja sukharUpa che. jJAna ane AnaMdamAM bheda nathI. jJAna pa2ne jANatAM chatAM paramAM tanmaya nathI paNa potAne jANatAM potAmAM to tanmaya che. potAnA AnaMdane jANatuM jJAna AnaMdathI tanmaya che, juduM nathI. tanmaya eTale 'te-maya'. eka samayamAM bhagavAnane jJAna paNa pUruM che ane AnaMda paNa pUro che ane baMne tanmaya che, judAM nathI. jJAna ane AnaMda eka samaya mAtra paNa bhinna na hoI zake. traNakALa traNalokamAM to duHkha paNa ghaNuM che paNa tene jANatuM jJAna temAM tanmaya thatuM nathI. jJAna to potAnA AnaMdamAM tanmaya rahe tevI tenI zakti che. pa2ne jANatAM jJAna temAM tanmaya nathI mATe ja to paranA jJAnane upacAra kahyuM che e vAta ahIM siddha karI che. Ama, parathI bhinna ane potAnA AnaMdathI abhinna evuM jJAna ja upAdeya che evo abhiprAya jANavo. 50mI gAthAmAM ziSyanA cAra prazno hatAM tenA uttararUpe pahelAM praznano A javAba Avyo ke jJAnanI apekSAe AtmAne sarvagata kahI zakAya paNa kSetrathI AtmA sarvagata nathI. A to bhagavAnanA pUrNa jJAnanI vAta karI paNa vartamAna vartatuM A jJAna paNa zarIra, mana, vANI ane rAgAdine tenAthI bhinna rahIne jANe che. jJAna zarIrAdimAM bhaLI jatuM nathI. kema ke zarIra je ajIvatattva ane rAga ke je Asravatattva che tene bhinna rAkhIne jJAna jJAnamAM rahIne tene jANe evo jJAnano svabhAva che. temAM tanmaya thavAno jJAnano svabhAva ja nathI paNa ajJAnIe bhramathI A rAga mAro, A zarIra mAruM, zarIranI kriyA mArAthI thAya che ema mAnI lIdhuM che paNa vastunuM svarUpa evuM nathI. bhagavAna AtmA jJAnAnaMda prakAzano puMja che evA AtmAne mAnyo kyAre kahevAya ke, mAro AtmA sva ane pa2ne jANavAnA sAmarthyavALo che ane vartamAnadazAmAM paNa te sva ane parane jANe che, rAga dveSa ke zarIra sAthe tanmaya thato nathI. jyAre je samaye jevo rAga dveSa hoya te samaye tene jJAna jANe paNa tanmaya na thAya. jo tanmaya thAya to to rAga ane jJAna eka thaI jAya. zarIrane jANatAM jJAna paNa jaDa thaI jAya. paNa ema banatuM ja nathI kema ke jJAna tanmaya thatuM nathI tethI jJAnathI rAga-Asrava ane ajIvatattva sadA bhinna ja rahe che. kAle chokarAo prazna karatAM hatA ke A AtmA zuM vastu haze ?--tene kIdhuM AtmA jANanAra che--jJAnamUrti che. jANe che te ja vastu che. have e jANavuM keTalA kSetramAM che, Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 / [ paramAtmaprakAza pravacano keTalA kALathI che e pahelAM nakkI karavuM joIe. jANavuM e eka bhAva che eTale eka asti che to ati keTalA kSetramAM che?--ke, zarIra pramANa AtmA che te ja jJAnanuM kSetra che ane te jJAna keTalA kALanuM che?--ke, anAdinuM che. to have jJAnanuM sAmarthya keTaluM che e nakkI karo. to kahe che, sva-parane jANavuM e tenA dravya, guNa, paryAya--traNeyamAM sAmarthya che. to "jANavuM" e mAruM sAmarthya che ema nakkI karatAM Asava ane ajIva tenAthI bhinna rahI jAya che kema ke tenAmAM jANavAnuM sAmarthya nathI. ane jo e zarIrAdi ajIva ane rAgAdi AsavamAM potApaNuM sthApavA jAya to jJAnamAM potApaNuM rahetuM nathI kema ke jJAna te baMnethI juduM tattva che. lokone ema thAya ke Avo te kAMI dharma hoya ! kAMIka dayA pALavAnuM kaho, to to barAbara che. are bApu! A ja tArI dayA che. te tArA upara koIdI dayA karI nathI enI tane khabara nathI. TIkA bahu sarasa che.....AmAM punarukti doSa na lAge ho ! UlaTI vadhAre daDhatA thAya. jJAnakuMja bhagavAna AtmA svataHsiddha potAnA svabhAvathI lokAlokane jANe che temAM paranuM jANavuM ane potAnuM jANavuM abhinna rahe che paNa paradravya bhinna rahe che te abhinna thatAM nathI kema ke e svabhAvathI ja bhinna che. sva-paprakAzanA sAmarthyavALA bhagavAna AtmAnI vartamAna dazAmAM ""A AtmA....A mAro AtmA..." ema jyAM dRSTimAM beThuM to tenuM jJAna sva-para prakAzanuM sAmarthya rAkhatuM puNya-pApanA bhAvane ane zarIrAdinI kriyAne jANe che paNa temAM tanmaya thatuM nathI. Asava ane ajIva saMbaMdhInuM jJAna to potAmAM tanmaya che paNa jo Asrava ane ajIva tanmaya thaI jAya to to jJAna pote ja paratattva thaI jAya. e moTo doSa Ave che. A paramAtmaprakAza cAle che ne ! bhAI ! tuM dravya paramAtmasvarUpa ja cho. sva-paprakAzaka tAruM svarUpa che. jema bhagavAnanuM pUrNa jJAna tenA atIndriya AnaMda sAthe tanmaya che tema bhagavAna AtmAnI pratIta ane jJAna thatAM je atIndriya AnaMda pragaTa thAya che tenI sAthe jJAna tanmaya che. sva-paprakAzanA jJAna kALe ja atIndriya AnaMdano paryAya tenAthI tanmaya che ane duHkhanI kalpanArUpa rAga ane zarIra saMbaMdhInuM jJAna che paNa te rAga ane zarIra jJAna sAthe tanmaya nathI chatAM tanmaya mAnavuM e ja bhramaNA ane mithyAtva che. rAga ane zarIra jJAnamAM tanmaya to thatAM ja nathI paNa mUrakha bhramaNA karIne mAne che. tenI bhramaNAne uthala-pAthala karI nAMkhe evI A vAta che. dAkhalo Apyo ne AMkhamAM agni dekhAya che paNa agni AMkhanI sAthe tanmaya nathI. tanmaya hoya to to AMkha baLI jAya. tema zarIrane jANatAM jJAna temAM tanmaya thAya to to jJAna jaDa thaI jAya. paNa jJAna kadI jaDa na thAya ane jaDa kadI caitanya na thAya. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-34 ) 203 e ja rIte, rAga ane puNya-pApanI vRttio UThe che tene jANatAM jJAna jo tanmaya thaI jAya to rAga to duHkharUpa, acetana-jaDa saMkalpa che, caitanyanA tejanA nUra vagarano che to rAganI jema jJAna paNa acetana thaI jAya. paNa ema kadI banatuM nathI. A to nyAla thavAnI vAta che ho ! Ane mATe koI paMDitAInI jarUra nathI. vastu jema che tema tene jANavAnI che. je vastu hoya teno kAMI svabhAva to hoya ne ! tenAmAM zakti to hoya ne ! AtmA eka vastu che to teno svabhAva zuM che?--ke, jANavuM e eno mukhya svabhAva che pachI AnaMda Adi svabhAvo to ghaNAM che. paNa mukhyapaNe AtmA jANavA-dekhavAnA astitvavALuM tattva che paNa rAganA astitvavALuM tattva nathI. lokAlokanuM astitva AtmAthI bhinna che ane sva-paprakAzanuM astitva AtmAmAM abhinna che. bhagavAnano AtmA Avo pUrNa jJAnAnaMdamaya astitvavALo che tema mAro AtmA paNa evA ja astitvavALo che. bhagavAnanI ane mArI jAtamAM kAMI phera nathI. Ama jyAM e pUrNa pragaTarUpa bhagavAnanI astino nirNaya karavA jAya che ke A pUrNa sva-paprakAzaka jJAna ane atIndriya AnaMdavALA bhagavAnanI sattA jagatamAM che to huM paNa evI sva-paprakAzaka zaktivALo ane atIndriya AnaMda sahita hovApaNAnA sAmarthyavALo chuM evI aMdara pratIta thatAM tenI vartamAna dazAmAM sva-parane jANanAruM jJAna pragaTa thAya che ane sAthe tanmayapaNe atIndriya AnaMdanuM vedanA thAya che. AvuM atIndriya AnaMdanuM vedana jene thAya che teNe AtmAne jANyo ane mAnyo kahevAya. Ama, kevaLI bhagavAnanuM pUrNa jJAna ane atIndriya-AnaMda A AtmAne upAdeya che. teno artha e ke, evuM jJAna ane AnaMda jemAMthI pragaTa thAya evo mAro AtmA ja mane upAdeya che. AvI aMtaradRSTi aMtapratIta thatAM tenA jJAnamAM rAgAdi paranuM jANavuM bhale ho paNa jJAna rAgAdimaya thatuM nathI, jJAna to potAnA AnaMdathI abhedapaNe rahe che. jo jJAna duHkhanA vikalpa sAthe tanmaya hoya to jJAna ja acetana rAgAdirUpa thatAM mahAduHkha UbhuM thAya ane jo parane pararUpa rAkhI, parasaMbaMdhInA potAnA jJAnane potArUpa rAkhI potAnI hayAtIno svIkAra thAya to atIndriya AnaMda pragaTa thAya che ane e AnaMda jJAna sAthe abheda che ane duHkhano ke dveSano vikalpa UThe tenI sAthe jJAna eka che nahi ane eka thatuM nathI chatAM je jJAnane vikalpa sAthe tanmaya mAne che te tenI bhramaNA che. paisAvALA badhAM mUDha che, kema?--kema ke, pAMca karoDa ke dasa karoDa je hoya tenuM jJAna potAne thAya che, kAMI paisA to potAnA thatAM nathI. kharekhara to e paisA saMbaMdhInuM potAnuM jJAna potAmAM AvyuM che tene badale e ema mAne ke, mAre paisA AvyA eTale teNe paisAne ane jJAnane eka mAnyA e tenI mUDhatA che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] [ paramAtmaprakAza pravacano bhagavAna ! je kAMI saMyogo Ave che tenuM tene aDyA vagara jJAna karavuM evo tAro sva-paprakAzaka svabhAva che. tArAmAM to tAro e svabhAva che tene badale je saMyogo Ave te mane AvyA, mArA lAvavAthI AvyAM, tenI hayAtImAM huM chuM ane mArI hayAtImAM te che ema mAne cho e bhramaNAnuM moTuM mithyAtvanuM pApa tane lAge che. e bhramaNA kema maTe ? ke jeNe je bhramaNA karI che te toDe to tUTe. have 53mI gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke, eka apekSAthI AtmAne 'jaDa' paNa kahevAya che. te kevI rIte e A gAthAmAM kahyuM che. je jJAna para ane vikAranuM lakSa karatuM hatuM te ekAMta paprakAzaka mithyAjJAna hatuM. indriyonA nimitte thatuM ekaluM parasanmukha jJAna hatuM. e jJAna indriyo ane paranuM lakSa choDI jJAnasvarUpa AtmAmAM Thare to tevA jIvone indriyajJAna nAza thaI jAya che. jANavAnA astitvavALuM A jJAna, indriya, rAga ane parane ja jANatuM hatuM tyAM sudhI e ekAMta paraprakAzaka mithyAjJAna hatuM kema ke temAM jenuM jJAna che e pote to jJAnamAM Avyo na hato. e ja vartamAna jJAnanI dazA, dazAvAnamAM arthAt jJAnavAnamAM Thare to e vakhate indriyajJAna rahetuM nathI--e vakhate AtmA indriyanA jJAnathI AMdhaLo thaI jAya che e apekSAe nirvikalpa zAMti ane jJAnanA kALe, jJAnI indriyajJAnathI rahita evA 'jaDa' kahevAmAM Ave che. paNa jJAnano abhAva thaI jAya che ema nathI. bIjI rIte kahIe to jIva jyAre parane jANavAmAM sAvadhAnI rAkhe che tyAre e indriya, rAga ane para saMbaMdhInuM jJAna che, e jJAna jyAre svane jANavAnI sAvadhAnImAM hoya che tyAre bahAramAM nagArA vAgatAM hoya topaNa ene khabara na hoya eTalI paranA jJAnamAM asAvadhAnI varte che e apekSAe e vakhate indriyajJAnathI rahita te jJAnane jaDa kahevAya che. kevaLIne to sva-paranuM pUruM jJAna thaI gayuM che paNa sAdhakadazAmAM to jJAna pUruM nathI eTale je jJAna parapadArthane jANatuM hatuM e ja Ama, potA tarapha vaLatAM potAmAM evuM ekAkAra thaI jAya che ke bahAramAM nagArA vAge, zarIra upara koI pANI chAMTe ke cArekora dhUpa lagAvyo hoya tenI tene khabara na hoya. are ! dhyAnanA kALe zarIra AkhuM pANImAM taNAya jAya topaNa ene khabara na hoya. jema paramAM tallIna thayo che tene svanI kAMI khabara rahetI nathI tema svamAM tallIna thAya che tene paranI kAMI khabara rahetI nathI. mATe kahyuM ke he yogI ! A kAraNathI tuM jJAnane jaDa paNa jANa. ghaNAM varSo pahelAM upAzrayamAM eka bhAI sUtAM hatAM ane bAjunuM ja ghara saLagyuM, moTA moTA lAkaDAM baLI gayAM, polIso AvyAM, ho...ho... thayuM paNa tene kAMI khabara nahi. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-34 ] / 205 to jema UMdhamAM tene bIjA jJAnanI khabara na rahI ne ! tema bhagavAna jJAna svabhAvanuM jJAna aMtaramAM DhaLatAM bahAranuM kAMI ene gamya thatuM nathI. jJAna jJAnamAM TharatAM indriyanA viSayo ene gamya thatAM nathI. A apekSAe jJAnane jaDa kahevAmAM Ave che paNa potAnA jJAnano temAM abhAva che ema nathI. bhAvArtha :-mahAmunione vitarAga nirvikalpa samAdhinA samayamAM svasaMvedanajJAna hovAthI indriyajJAna hotuM nathI. munirAja zItaLazItaLa AnaMdamUrtimAM jAmI gayA hoya tyAre te jJAna AnaMdanA pratyakSa vedanakALamAM pAMca indriyanuM jJAna hotuM nathI. pachI vikalpamAM Ave tyAre IndriyajJAna thAya che, vAgha Adi khAtAM hoya te tarata jaNAya che paNa svasaMvedana kALe to e jJAnathI jaDa thaI gayA hoya che ane je pAMca indriyanA jJAnamAM lIna che evA ajJAnIne atIndriya AtmAnuM jarAya bhAna thatuM nathI. zarIra, indriya A sparza, rasa ne gaMdha Adi ane mana taraphanA jJAnavALAne AtmA gamya nathI ane AtmAnA jJAnamAM lIna che tene para padArtho gamya nathI. A svasaMvedanajJAnanA kALanI vAta che ho ! te sivAyanA kALamAM to munine paNa indriyanuM jJAna thAya che. ToDaramallajIe kIdhuM che ke, jJAnI-munine paNa anya padArthonuM jJAna to thAya che te jJAna thAya temAM doSa nathI paNa atIndriya jJAnanA kALe indriyonuM jJAna thatuM nathI ema kahevuM che. kevaLIone to koI paNa samaye indriyajJAna hotuM ja nathI ekaluM atIndriya jJAna ja che. mATe indriyajJAnanA abhAvanI apekSAe jaDa paNa kahI zakAya che. ahIM indriyajJAna sarvaprakAre heya che ane atIndriyajJAna upAdeya che A sArAMza che. juo to kharA ! nimitta to heya che, rAga to heya che paNa indriyajJAna paNa sarvaprakAre heya che ema kahyuM che. AhAhA...! paNa eNe koIdI A cIja zuM che ! tenuM sAmarthya zuM che ! e bharosAmAM lIdhuM nathI ane vAto dharmanI kare che ke zAstramAM Ama kahyuM che. are, zAstramAM to badhuM kahyuM che. zAstra to satya vAta kare che. zAstra asatya vAta kahetAM nathI. zAstra asatyanuM jJAna karAve che paNa asatyane satyapaNe sthApatAM nathI. bhagavAna AtmAnuM jJAna atIndriyajJAna te upAdeya che, pAMca Indriya ane mananuM jJAna heya che, choDavAyogya che to rAga ane bAhyapadArtha to choDavAyogya ja hoya ne ! e to kyAMya dUra rahI gayA. ajIva Adi parapadArtha to AdaraNIya nathI, choDavAlAyaka che, rAgAdi zubhAzubha vikalpa paNa choDavAlAyaka che ane te saMbaMdhInuM indriyajJAna paNa choDavAlAyaka che. AhAhA.eka atIndriyajJAnamaya bhagavAna AtmA ja upAdeya che, dRSTimAM levA lAyaka che. e ja zAMtinuM kAraNa che. bIjuM koI zAMtinuM kAraNa nathI. * Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rAgarahita zraddhA-jJAnamAM ja AtmA upAdeya thAya | (saLaMga pravacana naM. 3pa) kAraNavirahitaH zuddhajIvaH vardhate kSarati na yen| caramazarIrapramANaM jIvaM jinavarAH bruvanti tena // 54 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI pa3mI gAthA pUrI thaI, have 54mI gAthA zarU thAya che. ziSyanA cAra prazno hatA temAMthI benA javAba AvI gayA che. ziSyano pahelo prazna e hato ke, AtmA sarvavyApaka che? teno javAba gurue Apyo ke, hA, koI apekSAe AtmAne sarvavyApaka kahevAya che. te kaI apekSAe?--ke, potAnI sattAmAM rahIne jJAna lokAlokane jANe che to e jJAna jANe lokAlokamAM vyApI gayuM che ema vyavahArathI kahevAya che, paNa kharekhara jJAna potAnA pradezo eTale potAnA sthAnane choDIne lokAlokamAM jatuM nathI. ziSyano bIjo prazna e hato ke, AtmA jaDa che? to guru kahe che hA. jyAre jJAnasamudra bhagavAna AtmA pote potAnI nirvikalpa zAnti-samAdhimAM lIna hoya tyAre tene indriyajJAna hotuM nathI te apekSAe indriyajJAnanA abhAvane kAraNe tene jaDa kahevAya che paNa svabhAvanA jJAnathI rahita jaDa che ema nathI. have ziSyano trIjo prazna che ke, AtmA zarIra pramANa che ke kema? tenA uttaramAM kahe che ke, jenuM jJAna pUrNarUpe pragaTa thaI gayuM che evA sarvajJa jinendradeva ema kahe che ke, siddhabhagavAna hAni-vRddhinA kAraNarUpa zarIra nAmanA nAmakarmathI rahita thaI gayA che tethI temanA pradezono saMkoca-vikAsa thato nathI. temAM hAni-vRddhi thatI nathI eTale zuddhajIvano AkAra caramazarIra pramANa hoya che. AtmA arUpI che paNa eka padArtha che ne ! tenI hayAtimAM A badhuM dekhAya che. jJAnamAM A badhuM che ema jaNAya che. ema nathI ke te badhAnA hovApaNAthI jJAnanI hayAti che. mATe AtmA to potAnA jJAnasvabhAvamAM rahIne potAnI prasiddha kare che. Ama, jene zarIra vinA ja potAnA jJAnathI prasiddhi thaI gaI tene paramAtmA kahe che tene have zarIranAmakarmano saMbaMdha nathI tethI teno AkAra hAni ke vRddhine pAmato nathI, arthAt saMkoca-vistArane pAmato nathI, chellA zarIra pramANe rahe che. sarvazadeve vastuno svabhAva A rIte joyo che tenAthI anyamati kAMI bIjI rIte kahe che tethI vastuno svabhAva A rIte che ema ahIM siddha kare che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-35 / [ 207 bhAvArtha -saMsAra-avasthAmAM jIvanA pradezonI hAni-vRddhi thAya che e mULa to potAnI samaya samayanI yogyatAnA kAraNe thAya che paNa jIvone e yogyatAno khyAla na Ave tethI temAM nimitta evA zarIranAmakarmathI jIvanA pradezonI hAni-vRddhi thAya che ema kahyuM che. jyAre jIva mahAmacchanuM zarIra pAme che tyAre to moTA zarIra pramANe tenA pradezo vRddhine pAme che ane nigodanA zarIramAM jIvanA pradezo saMkocAya che. A pRthvI, dvIpa.... samudra-dviIpa...samudra ema asaMkhya dvIpa samudrathI patharAyelI che. temAM chellA svayaMbhUramaNa samudramAM eka hajAra jojananA mAchalAo vase che. eka yojana eTale be hajAra gAue to zAzvata vastuo mATenuM mApa che. A eka yojana eTale cAra gAMva, evA hajAra jojananA mAchalAo te asaMkhya yojana pahoLA svayaMbhUramaNa samudramAM rahe che. jevA jaLa evA maccha hoya ne ! samudra moTo che to temAM maccha paNa moTAM che, temAM rahelAM jIvanA pradezo vistArane pAmelA hoya che ane baTATA, sakarakaMda AdimAM nigodiyA jIva che tenuM zarIra to aMgulanA asaMkhyamAM bhAga jevaDuM nAnuM hoya che tenA pramANamAM temAM vyApIne AtmA rahe che. ahI manuSyamAM paNa jADuM zarIra hoya to AtmAnA pradeza e pramANamAM vistarelA hoya ane TeTAM jevuM pAtaLuM zarIra thaI jAya to e pramANamAM jIvanA pradezo saMkocAI jAya che. zrotA e kevI rIte thatuM haze? pUjya gurudevazrI : jIvanI evI yogyatAthI thAya che. potAnA saMkoca-vikAsanuM kArya dravyathI potAthI ja thAya che. pariNAmIthI ja tenuM kArya thAya che paNa ahIM zarIra nAmakarmarUpa nimittane mukhya karIne e batAvavuM che ke jIvano e kAyamI svabhAva nathI. siddhano AkAra chellA zarIra pramANe rahe che temAM vRddhi-hAni thatI nathI. jema, sonAnI sAMkaLImAM makoDAM to jeTalA heya eTalAM ja rahe paNa moTAnA gaLAmAM ochI sara thAya ane nAnA bALakanA gaLAmAM ghaNI sara thAya athavA to pANInuM dRSTAMta lyo to pANI jevA vAsaNamAM bharo evA AkAre pANI rahe che ne ! loTAmAM loTAnA AkAre ane ghaDAmAM ghaDAnA AkAre. tema, saMsAradazAmAM jevuM zarIra maLe che tevA AkAre jIva rahe che. zrotA -jIvanA pradezonI vAstavika sthiti zuM che? uttara : jIva asaMkhyapradezI che e tenuM vAstavikasvarUpa che ane te potAnI yogyatAnusAra paryAyamAM saMkoca-vistAra pAmIne rahe che. jIvanA pradezonI saMkhyA lokanA pradezo jeTalI che paNa lokamAM prasarIne rahevAno teno svabhAva nathI. potAnI eka samayanI Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 [ paramAtmaprakAza pravacano paryAyanI yogyatA anusAra saMkoca-vistAra thavAno teno svabhAva che paNa temAM zarIranAmakarma nimitta che tethI tene mukhya karIne ahIM vAta karI che. muktadazA eTale zaktimAM jevI zuddhatA ane AnaMda hatA te aMtara ekAgratA vaDe paryAyamAM zuddhatA ane AnaMda pragaTa thayA evI muktadazAmAM jIvane zarIranAmakarmano saMbaMdha raheto nathI tethI tenA pradezo saMkoca-vistArane pAmatA nathI. paraMtu caramazarIrathI kaMIka nyUna-ochA puruSAkAre ja rahe che. jema lAkaDAnA bIbAmAM sAkaranI pUtaLI banAve che ne ! te bIjuM kADhI letAM ekalI sAkaranI pUtaLI rahI jAya che tema zarIranA bIbAmAMthI bahAra nIkaLI gayelA siddha bhagavAna ekalA atIndriya, zuddha AnaMdanA mUrti che. sAkara jema sapheda ane mIThI che tema AtmA zuddha ane atIndriya AnaMdamaya mUrti che. bIbAmAMthI sAkaranI mUrti kADhI lIdhA pachI temAM kAMI pheraphAra thato nathI tema deha chUTyA pachI siddha AtmAne jevo AkAra che temAM pachI sAdi anaMtakALa kAMI pheraphAra thato nathI. are ! ajJAnIne dAgInAnA AkAra, kapaDAnA AkAra, toraNanA AkAra, nALiyera Adi badhI cIjanA AkAranI khabara hoya paNa potAno AkAra kevo che tenI khabara na hoya. kema ke eNe koI dI huM koNa chuM? kyAM chuM? kevaDo chuM? mAro AkAra kevo che? teno vicAra ja karyo nathI. have ahIM ziSyane prazna thAya che ke jema dIvAne mAthe DhAMkaNa hoya tyAM sudhI to teno prakAza bahAra phelAto nathI paNa DhAMkaNa nIkaLI jatAM prakAza cAre tarapha phelAya che tema jIvane AvaraNa che tyAM sudhI to te zarIamANa rahe che paNa zarIrano saMyoga chUTI jatAM mukta avasthAmAM to jIvanA pradezo AkhA lokamAM phelAvA joIe ne? zarIpramANa ja kema rahI jAya che? tenuM samAdhAna A che ke, dIvAnA prakAzano vistAra to svabhAvathI ja thAya che koI paradravya vaDe thato nathI. tenA prakAzano vistAra to hato ja, te AvaraNa vaDe DhAMkavAmAM Avyo hato tethI AvaraNa dUra thatAM prakAza badhI jagyAe phelAya jAya che paNa jIvanA pradezo to anAdikALathI saMkocAyelA ja che. te pahelAM lokapramANa phelAyelA hatAM ane pachI zarIpramANa thayA ema nathI. lokapramANa phelAvuM evo jIvanA pradezono svabhAva nathI. te to jevuM zarIra maLe te pramANe ja phelAya che ane saMkoca pAme che. nAnA bALakone bALalakavA thAya che to enA paga pAtaLA paDI jAya che tyAM AtmAnA pradezo paNa saMkocAyelo hoya che ane jADAM mANasanA zarIramAM jIvanA pradezo e pramANe vistarelA hoya che. pradezonI saMkhyA to darekane sarakhI ja hoya temAM vadhaghaTa na thAya paNa jema jAjama pAtharelI hoya to moTA vistAramAM rahe ane ghaDI karelI hoya to ochA kSetramAM rahI jAya paNa jAjama nAnI-moTI thaI jatI nathI tema jIvanA pradezo zarIra pramANa saMkoca-vistAra pAme che paNa pradezonI saMkhyAmAM ghaTa-vadha thatI nathI. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-35 | 209 nigodamAM aMgulanA asaMkhyamAM bhAgamAM anaMta jIva rahe che te dareka jIvanA pradezo to saMkhyAe asaMkhya ja che paNa tyAM eTalA saMkocAIne rahelA che e ja jIvo tyAMthI nIkaLIne mahAmaccha thAya to tenA pradezo hajAra jojana vistAramAM phelAya jAya che. Ama, AvuM ja jIvanuM anAdi-anaMta asaMkhya pradezI svarUpa che. saMsAradazAmAM jIvanA pradezonI saMkoca--vistAranI yogyatA ane zarIra nAmanA nAmakarmane nimitta--naimittika saMbaMdha hoya che. koI kevaLIbhagavAnane kevaLIsamuddAta thAya to te vakhate paNa karmasahita avasthA che. pradezo lokapramANa phelAIne pAchA zarIpramANa saMkocAya jAya che. pachI pUrNadazA thatAM karmo khasI jAya che ane AtmAnA pradezo zarIpramANa AkAravALA rahI jAya che. jema, mATInA piMDamAMthI banAveluM vAsaNa jyAM sudhI bhInuM hoya tyAM sudhI daLavALuM hoya che pachI jyAM bhInAza sUkAi jAya tyAM daLa ochuM thaI jAya che. tAvaDI, mATalAM vagere mATImAMthI bane che ne ! te bhInA hoya tyAM sudhI jADA lAge, sUkAya gayA pachI jevA hoya tevA ja rahe che pachI temAM ghaTavadha thatI nathI kema ke, ghaTa-vadhanA kAraNarUpa bhInAzano nAza thaI gayo che. tema siddhanA pradezono saMkoca-vistAra thato nathI kema ke tenA kAraNarUpa nAmakarmano ja siddhane nAza thaI gayo che. juo ! ahIM koI ema samajI le ke karmanA kA2Ne jIvamAM pheraphAra thAya che, to ema siddha nathI karavuM. jyAM sudhI jIvanI avasthA karmanA nimittamAM che tyAM sudhI saMkoca-vistAra thavAno tenI paryAyano dharma che. dravyasvabhAvano e dharma nathI tethI ahIM karmane laIne che ema kahevAmAM AvyuM che. koI dravyane laIne paradravyamAM pheraphAra thAya e vAta to traNakALamAM kyAMya che ja nahi. ahIM tAtparya e che ke je zuddha, buddha (-jJAna) svabhAva paramAtmA muktimAM birAje che evo ja ahIM zarIramAM birAjI rahyo che. paryAya bhale zarIranI AkRti pramANe AkAravALI hoya paNa teno svabhAva parama AnaMda ane paramajJAnanI mUrtirUpe birAjamAna che. evA svabhAvanuM bhAna karIne, tenA taraphanuM dhyAna karavuM e ja AtmAne zAMti ane muktino upAya che. AtmAnI vAta bahu ghaTI gaI ane bahAranA thothAnI vAto rahI gaI. dharmanA nAme paNa loko kriyA karavA lAgyA paNa vastu zuM che? kevA svarUpe che? saMkoca-vistAra kema che? AtmA kema prApta thAya? tenI saMbhALa lIdhI nahi. tethI ahIM khabara karAve che ke, AtmA zarIpramANa jJAnano moTo puMja che. pavitra che, zuddha, buddha caitanyana che, tene aMtarmukhaSTi karIne AdaravA lAyaka che. jevA siddhabhagavAna che tevo ja A AtmA vartamAnamAM-paryAyamAM jarA malinatA che tene na dekho to vastu to zuddha, buddha--jJAnaghana che. ekaluM jJAna ane AnaMdanuM daLa che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ) [ gharakAza pravacano paNa ene ema thAya che ke are ! arUpI che ane vaLI tene daLa che? hA, arUpI paNa vastu che ne ! tene sparza, rasa, gaMdha nathI paNa anaMta jJAna, darzana, zAMti Adi guNono e piMDa che. jenI sattAmAM jANavuM....jANavuM thAya che te ja AtmA che jANanAra che. AtmA amane dekhAto nathI ema kahe che paNa je kAMI dekhAya che tene jANyuM koNe? prathama jJAnanI hayAti na hoya to jANe koNa? konI sattAmAM e jaNAya che? zuM jaDanI sattAmAM padArtha jaNAya che? jaDanI sattA vaDe jaNAya che? jarA vicAra to kara ! jJAnanI sattAmAM, jJAnanI sattA vaDe badhuM jANavAnuM kAma thaI rahyuM che. paNa ene potAne pIchANavAnI navarAza kyAM che ! bahAranA kAma ADe pote marI gayo che. manuSyabhava Ama ne Ama pUro thaI jAya che. AtmA jaDa AMkhothI dekhAya evo nathI paNa je dekhI rahyo che te ja AtmA che. jenI sattAmAM AMkha jaNAya che-jenAmAM AMkha nathI paNa AMkha saMbaMdhInuM potAnuM jJAna che te AtmA che. A brahmavidyA-AtmavidyA che. bahu sahelI vAta che. ahA ! zuddha-buddha svabhAva AtmA A dehamAM birAjI rahyo che. anaMta anaMta behada jJAna ane AnaMdathI bhareluM A sat che. parane jANatAM caitanya pote prasiddha thAya che, para nahi. A zarIra che ema jANyuM temAM jANanAra prasiddha thAya ke zarIra prasiddha thAya?--jANanAra prasiddha thAya che. paNa eNe kadI potAnI darakAra karI nahi ane saMsAranI kaDAkUTamAM ghAMcInI ghANInA baLada jema saMsAramAM pharyA kare che. potAnI meLe herAna thaI rahyo che. jJAnanI prasiddhimAM ekasAthe be prasiddhi thAya che. A zarIra che ema jANyuM temAM zarIrane jANyuM koNe? ke jJAne jANyuM eTale jJAna prasiddha thayuM ane jJAne kone jANyuM?--ke zarIrane jANyuM. mATe jJAna ane zarIra baMnenI jJAna vaDe prasiddhi thAya che. A ghaDIyALamAM navanA TakorA paDe che e jANyuM temAM jANanAra jJAna che ane jJAnamAM je jaNAyuM te paNa eka cIja che. ema jJAna vaDe potAnI ane paranI ema benI prasiddhi thAya che. A to samajAya tevI vAta che. AmAM kAMI moTAM palAkhA zIkhavA paDe tema nathI. huM siddha jevo ja chuM ema jANanAruM jJAna eka to huM chuM ane jagatamAM siddha paNa che evA be tattvanI prasiddhi potAnA svapaprakAzaka svabhAvathI kare che. baMdha adhikAramAM Ave che ke rAgane jANatAM paNa jJAnanI prasiddhi thAya che ke A jANanAra te huM jJAna chuM ane rAga saMbaMdhInuM jJAna mane thAya che Ama, rAgane jANatAM rAga prasiddha thato nathI paNa rAganuM jJAna ane jJAnanuM jJAna ema jJAnanI prasiddhi thAya che. ajJAnIne ema bhAse che ke rAga prasiddha thAya che paNa kharekhara rAganuM jJAna ane jJAnanuM jJAna prasiddha thAya che. A deha, hADakAM Adine jANanAro pote deha, hADakArUpe thato nathI. paNa eka huM Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-35 / chuM ane A paravastu che ema be vastunuM jJAna kare che temAM Dabala-svapaprakAzaka jJAnanI prasiddhi thAya che. e ja rIte rAgane jANanAruM jJAna eka to rAgane ane rAga saMbaMdhInA potAnA jJAnane prasiddha kare che paNa rAgamAM aTakeluM jJAna rAgane bhALe che paNa huM koNa chuM ane rAgane koNe jANyuM ema jovAno prayatna karatuM nathI. jyAre rAgano abhAva thAya che te kALe A AtmA paramAtmA samAna che, te ja upAdeya che ema kahyuM teno artha zuM? ke puNya-pApanA vikalpa che te ja kALe tene jANatuM jJAna e rAgathI pRthaka thaIne, "A AtmA jJAnamUrti che' ema jANe tyAre AtmA rAgarahita thayo thako upAdeya gaNavAmAM Ave che. saddhi hitAne ema kahyuM che ne! eTale ke AtmA to zarIpramANa, rAgAdithI rahita, zarIrathI rahita jJAnamUrti che paNa te jyAre bhAvamAM bhAse? ke, jyAre jIva vartamAna dazAmAM puNya-pApa rAgAdimAM ekatva che tenAthI khasIne-rAganI vRttithI khasIne huM to A jJAyaka cidAnaMdamUrti chuM ema aMtaramAM rAgarahita zraddhA-jJAnanI paryAyathI AtmA jaNAya che, tyAre AtmA upAdeya thayo kahevAya che. anAdithI strI, putra, paisA, zarIrane upAdeya to mAnI rahyo che, potAnA mAnI rahyo che paNa e eka samaya mATe paNa enA thayA nathI. to zuM thayuM che? ke huM puNya-pApa vikArathI rahita caitanyamUrti chuM evI dRSTi thaI nathI tethI eka samayanI dazAmAM tene A vikAra mArA che evI ekatvabuddhi thaI che. bAkI zarIra to eka samaya mATe paNa AtmA sAthe ekameka thayuM nathI. mATe, roga Ave tyAM rADo pADo cho te roga pratyenA dveSanI rADa che. roga to AtmAne aDyo ja nathI. zarIra to jaDa-mATI dhULa che, te arUpI AtmA sAthe eka kema thAya? ane jyAM zarIra ja AtmA sAthe ekatva pAmyuM nathI to bAyaDI chokarAM ne hajIrA Adi to eka kyAMthI thAya? rAga-dveSa mArA che evo mithyAtvabhAva ane anukULatAno rAga ane pratikULatAno dveSa evI je vikArI vRttio eka samayanI paryAyamAM thAya che tene trikALI dravya sAthe to saMbaMdha nathI paNa eka samayanI paryAyamAM te mAnyatA sAthe ekatva thayuM che. eka sekaMDano asaMkhyamo bhAga evo je eka samaya temAM A mUDha jIve mAnyatAmAM ekatva karyuM che te ajJAnathI pote ja UbhI karelI mAnyatA che, keTalAMka ALasu chokarA hoya je mA-bApano uThADavAno avAja sAMbhaLe topaNa javAba na Ape, kema ke ene uThavuM na hoya. javAba Ape to to uThavuM paDe eTale sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM karIne nirAMte sAta-ATha vAgyA sudhI pathArImAM paDyAM rahe. tema A rAganA ekatvamAM paDelAM jIvone saMto jagADe che ke, jAga re jAga ! tuM to caitanyasUrya prabhu cho bhAI ! tuM A puNya-pApanA rAgamAM ekatva mAnIne beTho cho paNa te AtmAmAM eka samaya Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano paNa ekatva pAmyAM nathI mATe eka kSaNabhara paNa tuM rAganI ekatva-buddhithI khasIne vItarAga svabhAvanI dRSTi kare to te rAgarahita kALe bhagavAna AtmA upAdeya thayo kahevAya, kema ke rAgarahita AtmAnA zraddhA jJAna kare te kALe ja AtmA temAM ekAkAra thAya che mATe tyAre ja AtmA upAdeya thayo gaNAya che. rAganI ruci choDI svabhAva sanmukhatA kare tyAre ja te AtmA paramAtmA samAna AdaraNIya thayo kahevAya che. vastunI dRSTi thayA vinA vastu AdaraNIya thaI kahevAtI ja nathI. rAga-dveSanI lAgaNIrUpa vikAranA bhAvathI caitanya upAdeya thato nathI. kAraNa ke rAga to tenA svarUpamAM ja nathI. AtmA to paramAtmasvarUpa che mATe jyAre te rAga ane puNyanA vikalpono prema choDI rAgarahita dRSTi kare, rAgarahita jJAna kare te kALe AtmA paramAtmA sAmAna aMgIkAra karavAyogya thAya che A sAra che. A vAta besatI nathI ema thAya che, paNa besADe to bese ke koI bIjuM enI zraddhAmAM besADI zake ! jeNe UMdhAI karI che teNe ja e UMdhAI toDavAnI che. je UMdhAI kare te choDe to ja chUTe, saue potapotAnI UMdhAI choDavAnI che. aho, bhagavAna AtmA zarIrAdi sAthe to kadI ekatva thayo ja nathI paNa jyAM sudhI svabhAvano Adara na hato tyAM sudhI zubha-azubha vikalpano Adara hato temAM ekatA thayelI, kema ke kyAMka to e potAnuM hovApaNuM mAnyA vagara rahe nahi. caitanyaprakAzane rAgarahita dRSTithI jovo joIe, te na joyo ane puNya-pApa vikalpamAM ja ekAkAra thaIne, e ja AtmA che ema mAnI lIdhuM. paNa have e rAgarahita AtmA upAdeya kyAre thAya ke paradravya ane rAganA paDakhethI khasI svasammukha thAya tyAre rAgarahita dRSTi vaDe AtmA upAdeya thayo kahevAya. Ama, rAgarahita dRSTi vaDe eka AtmA ja upAdeya che, bAkI puNya-pApa, rAga-dveSAdi vikalpa AdaravAlAyaka nathI evuM tAtparya kADhavuM tenuM nAma mokSamArga che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ irAgAdithI zUnya, anaMta guNathI DI phi bharapUra bhagavAna AtmA sUrI (saLaMga pravacana naM. 36) aSTAvapi karmANi bahuvidhAni navanava doSA api yena / zuddhAnAM eko'pi asti naiva zUnyo'pi ucyate tena // 55 / / zrI paramAtmaprakAza zAstra che. tenA prathama adhikAranI A pa5mI gAthI zarU karIe chIe. ziSya cAra prazno pUchelAM temAMthI traNano uttara AvI gayo. ahIM cothA praznano uttara Ape che ke, AtmA ATha karma ane aDhAra doSothI rahita che tathA vibhAvabhAvothI rahita che, e apekSAe zUnya kahevAya che paNa kevaLajJAnAdi guNonI apekSAe zUnya nathI, sadA pUrNa ja che. AgaLa traNa vAta kahI hatI temAM eka to "AtmA sarvagata che' eTale ke, AtmAnuM jJAna AkhA lokAlokane-sarvane jANe che mATe vyavahArathI AtmAne sarvagata kahevAya paNa te kAMI lokAlokamAM phelAto nathI, e to potAnA asaMkhyapradezamAM rahelo che te nizcaya che. bIjuM AtmA jaDa che. kevI rIte?--ke, jyAre indriyajJAnanuM lakSa choDIne aMtara atIndriya svarUpamAM ekAkAra thAya che tyAre te zAMtinA vedanakALamAM AtmAne indriyajJAna hotuM nathI e apekSAe tene indriyajJAna vinAno jaDa kahevAya che paNa tenA svabhAvanA jJAnano abhAva nathI. trIjuM, AtmA zarIamANa AkAravALo che. have cothA praznamAM ziSya pUchyuM hatuM ke, AtmA zUnya che? tenA samAdhAnamAM yogIndradeva kahe che ke hA, koI apekSAe AtmAne zUnya kahI zakAya che. kevI rIte?--ke, anaMtA siddhono ane A dareka jIvano aMtarasvabhAva ATha karma ane vikArIbhAvathI khAlI che mATe e apekSAe tenAthI AtmA zUnya che paNa potAnA anaMta jJAna, darzana, AnaMda Adi svabhAvathI to te bharelo che, pUrNa che. svabhAvathI khAlI nathI. siddha bhagavAnane jJAnAvaraNAdi ATha karma ane sudhA, tRSA, janma-jarA Adi aDhAra doSono abhAva che tema dareka saMsArI jIvonA mULa svarUpamAM paNa ATha karma ane aDhAra doSa nathI mATe para ane vibhAvathI AtmAne zUnya kahevAya che. jema eka AMgaLIno bIjI AMgaLImAM abhAva che mATe eka AMgaLI bIjI AMgaLIthI zUnya che paNa eka AMgaLImAM potAmAM potAno abhAva nathI tema dareka jIva potAnA jJAna, darzanAdi svabhAvathI zUnya nathI. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano - pravacanasAramAM pATha che ke, dareka padArtha potAnA svabhAvathI anya nAma bharelo che ane parathI zUnya che-khAlI che, e nyAye, AtmA potAnA jANavuM dekhavuM, AnaMda, zAMti, astitva, vastutva, svacchatva, prabhutva Adi svabhAvathI azUnya che eTale ke bharelo che ane paradravyathI te zUnya che. jo paradravya AtmAmAM AvI jAya to be dravya eka thaI jAya ane to be dravya ja na rahyAM. paNa ema banatuM ja nathI. AtmA traNekALa paradravyathI zUnya che ane svabhAvathI bharapUra che. prazna:AtmA paradravyathI zUnya kyAre che? siddha thAya tyAre ne ! pUjyazrI-kyAre zuM? atyAre AtmA paradravyathI zUnya che. siddha thAya tyAre to paryAyamAM paNa AtmA paradravya ane vibhAvathI zUnya thaI jAya che paNa zaktie to AtmA atyAre paNa paradravyathI ane vibhAvathI zUnya che. juo! A zeThanA paisA tamArA nathI ne! e to kharuM, paNa jene tamArA kahevAya che e paisA paNa tamArA nathI kema ke, pAradravyathI AtmA zUnya che. AtmA eka jANavAnA svabhAvavALuM tattva che. te jANe che...jANe che. temAM mAtra jANavuM ja nathI paNa A che evuM tenuM astitva che, A che evI tenI zraddhA che, jANavAmAM Take che te cAritra che, jANavuM TakAvI rAkhavuM te vIrya che. Ama, hovAvALA AtmAmAM AvA anaMtaguNo che. anaMta zaktithI bharelo bhagavAna che. e ja bhagavAna vibhAva ane zarIra, karmAdithI khAlI che-zUnya che. joyuM? AtmA duHkhanI dazAthI khAlI che ema kahyuM che. zarIrano roga, zarIra, ATha karma, puNya-pApanA bhauva ane A roga mane duHkhadAyaka che ervo je vikalpa e badhAMthI AtmA khAlI che. zuddha caitanyamUrti bhagavAna AtmA, A badhAM vikArathI zUnya che. kayAre? ke atyAre. are ! ene enuM hovApaNuM kevuM che, kevaDuM moTuM che enI khabara nathI ane duniyAnA moTAM DAhyA thaIne beThA che. e badhAM saMsAramAM rakhaDanArAM che. jenI bhUmikAmAM jenI hayAtImAM A badhuM jaNAya che e cIja che ke nahi? e cIja AtmA ja che ane temAM jJAna AnaMda Adi bharelAM che paNa temAM je jaNAya che e paracIja tenAmAM nathI. bhAI ! haju to A ekaDo pahelAM zIkhavo paDaze. bhAvArtha -A AtmAne zuddhanizcayanayathI jJAnAvaraNAdi ATha dravyakarma nathI, sudhAdi doSonA kAraNabhUta karmono nAza thaI javAthI sudhA, tRSAdi aDhAra doSo kAryarUpa nathI ane sattA, caitanya, jJAna, AnaMda Adi zuddha prANa hovA chatAM indriyAdi daza azuddhaprANa nathI mATe saMsArIjIvone paNa zuddhanizcayathI zaktirUpe zuddhapaNuM che. eka samayanI dazAmAM puNya-pApanA bhAva, sukha-duHkhanA bhAva, ATha karmano saMbaMdha Adi badhuM che paNa svarUpamAM te nathI, kema ke jo svarUpamAM te hoya to tenAthI chUTIne te paramAtmA thaI zake nahi. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-36 ] [ 215 AtmAnI zAMtinuM prayojana siddha karavuM che te kyAre thAya ke, azAMtinA vikalpo ane karmono saMbaMdha jemAM nathI ane caitanya, sattA, jJAna-AnaMda Adi svabhAvathI je bharacaka che evA AtmAnI dRSTi karyA vinA zAMti pragaTa thAya tema nathI. huM rAgavALo chuM, karmavALo chuM, duHkhI chuM evI dRSTithI duHkhI to che ja. have tene svataMtra ane sukhI thavuM che ne !-dharma pragaTa karavo che ne! to dharmI evo bhagavAna AtmA ke je, anaMta anaMta behada jJAna, zAMti AdithI bharelo che ane puNya-pApanA vikAra, karma, zarIrAdithI zUnya che tenA upara dRSTi ApavAthI dharmanI zarUAta thAya che duHkhathI chUTIne mokSamArgamAM caDhavAnI zarUAta thAya che. Ama, nizcaya ane vyavahAra baMne che. nathI ema nathI paNa tAre konI sAme jovuM che? mahAna cidAnaMda caitanyasattA sAme jovuM che ke vartamAnadazAmAM vikAra ane karmano saMbaMdha che tenI sAme jovuM che ! vyavahAre vartamAna dazAmAM tenI sAthe saMbaMdha che ane tenA upara to anAdithI tArI dRSTi che ja. enI e rAkhavI che ke AkhI caitanyasattAnI dRSTi karavI che. AtmasiddhimAM Ave che ke ghaTa....paTa Adi jANa tuM, tethI tene mAna. paNa elA ! jANanArane jANa nahi, e kevuM tAruM jJAna ? A zarIra che, A puNya che, A pApa che, A rAga che, A karma che, A saMyoga che....badhuM che. have tAre emAM ja rahevuM che? emAM to tuM anAdithI rahyo ja cho ane eTale to tuM du:khI cho. have e duHkhanA dahADA TALavA che ke nahi ? tane ema che ke jene dIkarAnuM ane paisAnuM sukha che te sukhI che. mAre e nathI mATe huM duHkhI chuM bhAI ! tuM jaIne badhAMne pUchI Ava ke koNa sukhI che ? dareka du:khI che. koI sukhI nathI. paradravya ane parabhAvane potAnA mAne che te badhAM duHkhI ja che. kema ke jevuM svarUpa che tevuM na mAnavuM te asatya che ane asatya haMmezA duHkharUpa ja hoya. bhagavAna siddha paramAtmAne ATha karma nathI, aDhAra doSa nathI, vibhAva nathI. tema zuddha caitanyasattAne jovAvALA jJAnathI joIe to A AtmA paNa potAnA jJAna, sukhAdi svabhAvathI pUrNa bharelo che ane tenAmAM puNya-pApanA vikAra, sukha-duHkhAdi vikalpa, aDhAra doSa ane karmasaMyogano abhAva che. jema siddhabhagavAnane azuddha daza prANa nathI paNa sattA, darzana, jJAna, AnaMda Adi zuddha prANa che tema A AtmA paNa sat che eTale hovAvALuM tattva che tene zuddha caitanyasattA che, darzana che, jJAna che, AnaMda che evA to anaMta guNa che ane rAgAdi vartamAna vikArano tenAmAM abhAva che mATe zuddha nizcayanayathI saMsArI AtmAne paNa zaktirUpe zuddhapaNuM che. lAbhapAMcamanA dhaMdho zarU kare che ne! tema A dhaMdho zarU karavA jevo che. be Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] [ ramAkAza pravacano hovApaNAnA be bhAgalAM che. eka akhaMDAnaMda pUrNazuddha caitanyabhAga che ane eka vartamAna karmasaMyoga ane puNya-pApanA vikArano bhAga che. bemAMthI je sAro bhAga hoya te laI le! saMsAramAM to sAro bhAga hoya e laI le cho ne ! tema AmAM paNa sAro bhAga upADa! zarIrano saMyoga che e to vartamAna pUrato che, karma ane puNya-pApano saMyoga e paNa vartamAna pUrato che ane e bhAga to tuM anAdithI laIne beTho cho paNa koI dI sukhI thayo nathI mATe have A lahalahato AnaMdano nAtha bhagavAna AtmA je trikALa che jene te kadI Adaryo nathI tene saMbhALI le to tuM sukhI thaIza. te bhAga kevo che? ke bharitAvastha che eTale anaMtaguNano dariyo che, temAM evaDI khANa che ke ekAgra thaIne kADha to kevaLajJAna ane kevaLadarzana anaMta kALa sudhI nIkaLyA ja kare eTalI moTI khANa che. have tuM ja vicAra kara ke khANane svIkAravI ke vikAra, zarIra ane karmA dine svIkAravA che? puNya-pApa ane zarIrane mArAM mAnavAmAM to rokaDuM duHkha che-pratyakSa du:kha che ane zuddha caitanya-khANamAM ekAgra thA to tyAM rokaDuM sukha che pratyakSa AnaMda che. have tuM tArA bhAganI pasaMdagI karI le ! pAchaLathI kajiyA karIza nahi. kajiyALA chokarA hoya e pitAe badhAnA bhAganA sarakhA bhAga pADyAM hoya paNa bhAga khAIne pAchaLathI kajiyo kare ke mAro bhAga nAno hato tema ahIM kahe che bhAI ! te A puNya-pApa mArAM ane zarIra mArAM evo kajiyo Ubho karyo che te choDI de. e tArI cIja nathI. tArAmAM TakIne rahe evI e cIja nathI. tuM tAro trikALa sukharUpa evo caitanyabhAga laI le ! zuddha ane sat svabhAvane joIe to te trikALa zuddha ja che, sat ja che ane te puNya-pApanA bhAva, je kRtrima vibhAva che tenAthI zUnya ja che. svabhAvathI bharelo che ane vibhAvathI khAlI che evuM asti-nAsti svarUpa jIvanuM svarUpa che. A jJAna AnaMdathI bharelI mahAna sattA che...ema dRSTimAM levAthI "A che" ema pratIta thaze ane kRtrima uThatA vibhAva temAM nathI ema nakkI thaze. AvA svabhAvanI zraddhA karatAM paryAyamAM zuddhapaNuM, jJAna, AnaMda, zAMti Adi pragaTa thaze e ja tArA AtmAnI prasiddhi che. rAga, dveSa ane puNya-pApathI tuM tArI prasiddhi mAne che e prasiddhi nathI paNa herAnagati che. mAre puNya ghaNuM che, zubhabhAva bahu thAya che, bahAramAM putra, paisA Adino zubhayoga mAre ghaNo che ema puNyathI tArI prazaMsA levA icche cho temAM to kharekhara tArI niMdA thAya che. huM pUrNAnaMdano nAtha chuM enI prazaMsA nahi ane rAgathI, puNyathI ane putrAdithI potAnI prazaMsA mAne cho e to gUmaDAM nIkaLyAM temAM khuzI thavA barAbara che. ame to paisAvALA, ame to puNyavALA, amAruM to kuTuMbamAM keTaluM mAna che, nAtamAM keTaluM mAna che. ame to mAna-moTAIvALA chIe ema jene temAM khuzIpaNuM che tene keTalAM vALA vaLagyA Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-36 ] [ 217 che ! zarIramAM vALAno roga thAya che tema A AtmAne AvI aneka prakAranI mUDhatAnA vALAno roga lAgu paDyo che. tArA paramAnaMda tattvane dekha ne ! e to sarva vibhAvarogathI zUnya che ane potAnA svabhAvathI to bharacaka bharelo che paNa vibhAvathI zUnya che. are! ene potAnI izvaratAnI zraddhA AvatI nathI. mArAmAM IzvaratA hoya. ene to pAmaratA bese che ane pAmaratAnI prazaMsA Ave che, prabhutAnI prasannatA AvatI nathI. mATe te paryAyamAM prabhu thaI zakato nathI. bhagavAna AtmAne tenA kAyamI zuddhasvabhAvathI joIe to e rAgathI zUnya che paNa paryAyamAM aMze rAga che. siddhabhagavAnane to paryAyamAM paNa rAga nathI. kema ke, saMsAra-avasthA vakhate ja teo jemAM rAga nathI evA svabhAvane oLakhIne temAM TharyA hatA to paryAyamAM paNa rAgathI rahita thaI gayA. IcchA, rAga-dveSa Adi koI vibhAva siddhabhagavAnane nathI. * ajJAnI to bahAramAM koI sAro kahe tyAM to mAnamAM vecAya jAya che. jenI pAse hAma, dAma ne ThAma eTale hiMmata, paisA ane rahevAne makAna che tene have zI khAmI che ema ene thAya che. paNa bhAI ! tAre sukhanI ja khAmI che, tuM to du:khathI bharelo cho. tuM jene hAma, dAma, ne ThAma mAne cho e hAma, dAma ne ThAma nathI. jemAM anaMta baLa che, jemAM asaMkhyapradezI potAnuM kSetra che ane anaMta guNarUpI lakSmI che tene hAma, dAma ne ThAma che, te kharekhara sukhI che. AtmAne puNya-pApanA vikAravALo mAnavo e mahA bhAMti che paNa e potAne to vikAra ane saMyogathI moTo mAne paNa bIjAne paNa tenAthI moTo mAne. bIjAne putra, paisAdinI anukULatA joIne potAne peTamAM baLe ke are ! pelAne badhu anukULa che ane mAre kAMI nahi. ema duHkhI thAya....athavA to ame pahelAM raLyA hatAM to atyAre zAMtithI besIne roTalAM khAIe chIe evI bhrAMti kare che. Ama, paradravyathI potAnI adhikAI ane prazaMsA svIkAre che ane paranI paNa tenAthI adhikAI mAne che te potAnI dRSTimAM caitanyanuM khUna kare che. siddha bhagavAna zakti ane vyakti bane apekSAe svabhAvathI pUrNa che ane vibhAvathI zUnya che ane saMsArI dareka jIva zaktie pUrNa che ane vibhAvathI zUnya che. paraMtu jema bauddhamatI AtmAne sarvathA zUnya mAne che ema nathI. jJAnAdi guNothI to vastu sadAya pUrNa che. bauddho AtmAnuM zUnya thavuM tene ja mokSa kahe che tyAre ahIM kahe che vibhAvathI zUnya thavuM te mokSa che, svabhAvathI zUnya thavuM te mokSa nathI. zrotA: bauddho A vAta sAMbhaLe to kAMI phera na paDe ? pUjya gurudevazrI -jenA AtmAmAM aMdara zalya besI gayuM hoya tene mAtra sAMbhaLavAthI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] [ paramAtmaprakAza pravacano zuM phera paDe ! kamaLAvALAne badhuM pILuM ja dekhAya che tene bIjo kahe ke vastu pILI nathI, sapheda che paNa tene e vAta bese nahi. tema vastusvarUpanuM bhAna nathI tene badhuM viparIta ja dekhAya che. moTA bhaNelAM--gaNelAM hoya tene paNa ahIM tenuM bhaNatara kAma lAge tema nathI. bhagavAna siddha ho ke saMsArI jIva ho te potAnA svabhAvathI kadI khAlI na hoya. tenAmAM saMkhyAe anaMta anaMta ane tenAthI te azUnya che ane vikArathI aho ! enA svabhAvanI anaMtatAnuM zuM kathana thAya sAmarthyamAM paNa anaMta anaMta evo svabhAva bharelo che zUnya che mATe sarvathA zUnya che ema nathI. AvuM ja kathana zrI paMcAstikAyamAM paNa che 'nairsi nIvatahAvo'' ityAdi. teno abhiprAya evo che ke jema soLavaluM sonuM tanA zuddha thaI gayuM che tema siddhabhagavAnanI paryAya tadna zuddha thaI gaI che. te bhagavAna dehathI ane vacananA viSayathI rahita che, ekalo caitanya hIralo, pUrNAnaMdano kaMda prabhu, rAga ane zarIrathI, vANIthI bhinna paDI gayelo, svabhAvathI abhinna dazAmAM ramato paramAtmA banI gayo che. A bhagavAna AtmA vacanathI agamya che. are ! ghI jevI jaDanI vastuno svAda paNa vacanathI kahI zakAto nathI--koInI upamA ApI zakAya evo teno svAda nathI. e svAda jaNAya kharo paNa kahI na zakAya. to A caitanyano svabhAva vacanathI kevI rIte kahI zakAya ! je svarUpa sarvajJe dIThuM jJAnamAM, kahI zakyA nahi te paNa zrI bhagavAna jo, teha svarUpane anya vANI te zuM kahe, anubhavagocara mAtra rahyuM jJAna jo. aho ! puNya ane pApathI rahita siddhanA svarUpane vANIthI zI rIte kahI zakAya! vANIthI je kahevAmAM AvyuM che te to badhuM sthULa sthULa rIte kahyuM che. vikAra ane zarIrathI rahita bhagavAna AtmAnuM svarUpa jJAnamAM AvavA chatAM vANImAM tenuM citarAmaNa thaI zakatuM nathI mATe tene vANIthI agocara kahyo che. AtmAnA jJAnamAM zarIra, vANI, mana, karma Adi badhuM gamya che paNa tene AtmA gamya thato nathI. AtmA eka jJAnathI gamya che bAkI badhI vAto che. mATe siddhabhagavAnanA AtmAne jovo hoya to tuM tAruM svasaMvedanazAna pragaTa kara ! to tenA vaDe siddha kevA che eno anubhava tane thaI jaze. eka stutimAM Ave che ke bIjuM kAMI na mAguM, svAmI ! eka kevaLajJAnI caitanya AtmA mane jJAnamAM pratyakSa thAo eTaluM mAguM chuM. kema ke jJAna sivAya koI anya mana, vANIthI AtmA gamya thAya tevo nathI, mAtra izArA thAya che. ahIM tAtparya e che ke mithyAtva, rAgAdi bhAvothI zUnya tathA eka cidAnaMda Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-36 ] [ 219 svabhAvathI pUrNa je paramAtmA kahevAmAM Avyo che arthAt vibhAvathI zunya ane svabhAvathI pUrNa evo AtmA che te ja upAdeya che. huM zarIravALo haIza, huM rAgavALo haIza evI badhI mithyAbhrAMtiothI bhagavAna AtmA zunya che ane eka cidAnaMda svabhAvathI pUrNa che te ja upAdeya che. paramAtmaprakAzamAM gAthA dITha thoDI vAta pheravI pheravIne eka cidAnaMda svabhAvane upAya batAvyo che. eka eTale akhaMDa ane ekarUpa je jJAna AnaMda svabhAva tenAthI pUrNa bharelo ane vibhAvathI zUnya evo te AtmA ja upAdeya che are ! sAra samaje to eka eka zabdamAM ghaNuM bhareluM che. anaMtakALamAM jIve kadI potAnA trikALa ekarUpa svarUpane vizvAsamAM lIdhuM nathI, je saMyogI cIja che teno ane kSaNika vikArIbhavano vizvAsa karyo che paNa je trikALa rahenAra che, AnaMdakaMda che, potAnuM ja svarUpa che teno kadI vAstavika yathArtha vizvAsa karyo nathI. mATe kahe che ke Avo vibhAvathI zUnya ane svabhAvathI pUrNa evo nija AtmA ja upAdeya che-aMtaradRSTimAM levA lAyaka che e A gAthAnuM tAtparya che. have AgaLanI gAthAomAM dravya, guNa, paryAyanI mukhyatAthI kathana karaze. joke karma tathA bhAvakarma AtmA sAthe AkAzanA eka kSetrAvagAharUpa che, je AkAzanA pradezamAM zuddha cetanA che te ja pradezamAM vikAra che paNa potAnA pradezanI apekSAe joIe to eka kSetrAvagAharUpa nathI. nityatAdAbhyapaNe to nathI paNa anitya-nAdAbhyapaNe paNa nathI. vikAra ne AtmAnI vacce saMdhi che, kema ke be kahetAM be eka thayA ja nathI, be vacce saMdhi che. cetanAmAtra dravya, jANana-dekhana svarUpa AtmA zuddha svarUpa eka vastu ne vikAra bIjI vastu che, kema ke zubhAzubha bhAva Asavatattva che ne AtmA jIvatattva che. vikAra bhale paryAyarUpa che paNa te tasvarUpa che, temAM saptabhaMgI UThe che. - pUjya gurdevazrI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - utpA-vyayathI rahita dhruva-paramAtmA | (saLaMga pravacana naM. 37) AtmA janitaH kena nApi AtmanA janitaM na kimapi / dravyasvabhAvena nityaM manyasva paryAyaH vinazyati bhavati // 56 / / A zrI paramAtmaprakAza zAstra che. temAM have dravya, guNa, paryAyanI mukhyatAthI traNa dohA kahevAmAM Ave che. jIva ane jaDa Adi padArthonA svarUpanuM A kathana che. A AtmA eka sat padArtha che, te koI vaDe utpanna thayo nathI. je che te kyAre na hoya ! bhUtakALamAM hato, vartamAnamAM che ane bhaviSyamAM paNa raheze. je che te trikALa che mATe AtmA che te koIthI utpanna thayo nathI ane AtmAthI koI bIjo padArtha utpanna thayo nathI. je che te koIne utpanna karato nathI. AtmA dravyasvabhAvathI nitya che ane paryAyabhAvathI vinAzaka che. AtmA vastu tarIke zuddha jJAnaghana AnaMdakaMda che paNa evA svabhAvanA bhAnanA abhAve saMsArI jIva pote UpajAvelA zubhAzubhakarmanA nimitte naranArakAdi paryAyothI utpanna thAya che ane vinAza pAme che. aghAtikarmomAM zubha ane azubhanA bheda paDe che tenA nimitte gati, jAti Adi maLe che. jIvanuM zuddha cidAnaMda svarUpa to bhavanA kAraNarUpa vikAra ane bhavanA kAryarUpa AThakarma AdithI rahita che; paNa evA svarUpanA aMtarajJAnanA abhAve tene zubha-azubha karmo baMdhAya che ane tenA phaLamAM te naraka, tiryaMca, manuSya ane devagatine pAme che ane eka gati pUrI karIne bIjI gatine pAme che. Ama, anAdi anaMta jJAnamUrti hovA chatAM potAnA bhAnanA abhAve jIva cAragatimAM utpanna thAya che ane nAza pAme che ane karmo bAMdhe che. | jIva zuddhAtmajJAnathI rahita thayo thakI karmone upajAve che to paNa zuddhanizcayanayathI jIva zaktirUpa zuddha ja che, te kadI karmothI utpanna thayelI naranArakAdi paryAyarUpe thato nathI. vastu to dhruva, anAdi-anaMta zuddha ja che te manuSyapaNe thayo nathI tema deva, nArakI ane tiryacapaNe paNa thato nathI. vastunuM svarUpa to karmane paNa UpajAvatuM nathI. vastu to vyavahArathI paNa janma-maraNa pAmatI nathI. zarIra ane rAgAdinuM upajavuM thAya che e to paryAyamAM thAya che, vastumAM UpajavuM thatuM nathI. vastu je dhruva eka jJAyakabhAva che te kAMI potAnA svabhAvane choDIne deva-manuSyAdi paryAyorUpe thatI nathI. vyavahArathI eTale paryAyamAM svarUpanA bhAnanA abhAve nara nArakAdhirUpe thAya che paNa dhruva kAMI te vinAzIka paryAyarUpe thato nathI. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-37 ] [ 221 eka chokaro pUchato hato ke A AtmA Avyo kyAMthI? bhAI ! AtmA eka vastu che te bIjA bhavamAMthI ahIM Avyo che paNa tene koIe banAvyo nathI. je che e to che ja. tene Adi ke aMta na hoya. e sat ....sat...sat zAzvata dhruva che. vastune kadI janma-maraNa na hoya paNa e vastunA svarUpanA bhAnanA abhAve paryAyamAM jIva karma upajAve che, janma pAme che, maraNa pAme che e badhuM paryAyamAM thAya che. dhruva kadI rAgapaNe karmapaNe thato nathI. zAzvata dhruva caitanyakaMda vyavahArathI paNa koIthI Upajato nathI ane koI vaDe nAza pAmato nathI. tema pote paNa koIne UpajAvato nathI. arthAt kAraNa-kAryathI rahita che. je kAMI gaDabaDa che te badhI paryAyamAM che. vastu to kadI bhavamAM ke karmamAM ke rAgamAM AvatI ja nathI. sukha-duHkhanI kalpanAo paNa paryAyamAM che, vastumAM nathI. paNa are ene nitya vastunI dRSTinI ja khabara nathI. zarIra ane karmono jIvathI paryAya sAthe saMyogamAM nimittarUpe saMbaMdha che paNa teno paryAyamAM praveza nathI. eka samayanI paryAyamAM rAga-dveSa ane ajJAna che paNa teno paNa vastumAM praveza nathI. eka samayanI paryAyamAM bhava che ane bhavano abhAva che. paryAyamAM vikAra che ane vikArano abhAva che paNa vastu-dhruvamAM to bhavanuM ke vikAranuM UpajavuM paNa nathI ane vinAza paNa nathI. ahIM to e batAvavuM che ke, utpAdvyaya to paryAyamAM che, vastu dhruvamAM to e kAMI nathI, e to sadAya evo ne evo che. ajJAnIne potAnI vastu samajavI kaThaNa paDe che. duniyAnI vAtomAM to hoMziyAra hoya paNa potAnuM svarUpa samajavuM kaThaNa lAge che. je vastu che te sat sat sat che--trikALa sat che, tenI paryAyamAM bhava ane bhAvanuM UpajavuM thAya ane nAza paNa thAya che. vaLI bIjo bhava thAya che paNa je vastu che temAM janma-maraNa ane UpajavuM ke nAza thavuM e na hoI zake. paryAya e dravyanI ja che, temAM bhava ane bhAva Adi badhuM che paNa te eka samaya pUratI che. eka samayanI paryAyamAM saMsAra, rAga-dveSa, rAga-dveSano abhAva, siddhadazAno utpAdu Adi badhuM hoya che. saMsaraNam ti saMsAra | zuddha caitanyamAMthI khasIne huM rAga-dveSamAM chuM, saMsAramAM chuM, A zarAra mAre che evA badhAM bhAva paryAyamAM UThe che, evI mAnyatA paryAyamAM che paNa nitya dhruva vastu e paryAyamAM kyAM AvI jAya che! mATe paryAya kSaNamAM Upaje ane kSaNamAM nAza pAme che paNa vastu UpajatI ke nAza pAmatI nathI. A paramAtmaprakAzamAM atyAre dravyaparamAtmA batAve che. bhagavAna AtmA kAraNa-kAryathI rahita che. kema ke je upajAve tene kAraNa kahevAya ane je Upaje tene kArya kahevAya paNa vastu to e baMne bhAvathI rahita che. mATe Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ] [ paramAtmaprakAza pravacano dravyArthikanayathI jIvadravya nitya che. dravya kahetAM temAM anaMtaguNa AvI jAya che. te nitya che. paryAya navI-navI thAya che, jo dravyano Azraya le to temAM nirmaLatA thAya ane jo parano Azraya le to paryAyamAM vikAra thAya samajANuM kAMI ! are ! ene potAnAM vidhAna kevA che tenI khabara nathI. varasa pUruM thAya eTale paisAnI gaNatarI kare, dhananI pUjA kare, mevA--mIThAI khAya paNa potAnA nidhAnanI saMbhALa na maLe. are! bhagavAna bhUlo paDI gayo che. vastune jonArI daSTi che te anitya paryAya che paNa vastu to nitya dhruva che. ahIM paryAya ane dhruva be bhinna che ema siddha karavuM che. jJAna, AnaMda, zAMti, astitva, vastutva Adi anaMta zaktionuM ekarUpa sattva te to dhruva che te bhavanI utpattinuM kAraNa nathI ane bhavapaNe Upaje evuM e kArya nathI. vikArane UpajAve evuM te kAraNa ane vikArane nAza kare tevuM e kArya paNa nathI. vastu tarIke te trikALa dhruva ekarUpa che. zuM bhagavAna dhruvasvabhAva bhavane upajAve? zuM dhruvasvabhAva bhavapaNe Upaje? bhagavAna dhruvasvabhAva to caitanyarAjA che. tenI avasthAmAM bhavanuM upajavuM ane viNasavuM che paNa vastumAM nathI. paryAya che kharI paNa te dhruvamAM nathI. dhruva pote saMsAranuM kAraNa nathI ane dhruva pote saMsArarUpe upajato paNa nathI. dhruvavastune je dekhe che te paryAya che teno utpAdU-vyaya thAya che paNa dhruvavastu upajatI nathI ke nAza paNa pAmatI nathI. dhruvavastu dhruvane dekhatI nathI. sonAnuM sonApaNuM rahIne kaDAno nAza ane kuMDala paryAyano utpAduM thAya che. avasthAno utpAd ane nAza che paNa sonAnuM sonApaNuM-pILApaNuM, cIkAzapaNuM e dhruva che te navuM upajatuM nathI ke nAza pAmatuM nathI. kuMDalapaNe UpajavuM ke kaDApaNe nAza thavuM te dhruvanuM kAma nathI. ahIM paradravyanI vAta nathI. ahIM to jIvanI paryAyamAM bhavanuM hovuM, bhavanuM badalAvuM, vikAranuM thavuM, vikAranuM nAza thavuM Adi che paNa dhruva pote rAgane karato nathI ane rAgano nAza karato nathI. dhruva rAgarUpe upajato nathI ane rAgano nAza thatAM dhruvano nAza thato nathI. mATe dhruvamAM kAraNa-kAryano abhAva che. dravyanI dRSTie joIe to vastu nitya ja che. dravyarUpa vastumAM bhava ne bhavano bhAva ane bhavanuM upajAvavuM ane nAza karavuM nathI. paryAya tarIke vastunI A vAta nathI. nitya vastu che te avasthAmAM AvatI nathI ane avasthAno nAza thatAM teno nAza thato nathI. ahIM dravya eTale sAmAnya aMza tene lakSamAM levAvALA jJAnathI joIe to te vastu trikALa nitya che. dravya eTale paryAyasahita dravyanI A vAta nathI. dravyanA trikALI aMza--sAmAnyanI dRSTie vastu nitya che ane paryAyArthika aMzanI apekSAe joIe to Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-37 ] | 223 AtmA rAgapaNe, bhavapaNe, mukta avasthApaNe vigere....dazApaNe upaje che. paryAya kaho, dazA, hAlata ke avasthA kaho te badhuM eka ja che. paryAyapaNe joIe to naranAkAdi paryAyapaNe upaje che ane nAza pAme che. nara-nAraka zarIrapaNe nahi paNa te jAtanA udayabhAvapaNe pote upaje che ane viNase che paNa vastudRSTie te ja vakhate AtmA dhruva che, upajato ke nAza pAmato nathI. lyo, have AnAthI vadhAre keTaluM saheluM karIne kahevuM ! bahenone paNa A to samajAya tevuM che. baheno koI nathI, ahIM to badhAM AtmA che. vastu pote upajatI nathI ane nAza pAmatI nathI. upajavuM ane viNasavuM to paryAyamAM thAya che. A sAMbhaLIne have ziSyane prazna thAya che ke saMsArIjIvone to nara-nAraka Adi paryAyanI apekSAe upajavuM ane maravuM pratyakSa dekhAya che paraMtu siddhone utpAd-vyaya kevI rIte thAya che? kema ke, temane vibhAva paryAya to nathI mAtra svabhAvaparyAya che ane siddho to sadA akhaMDa ane avinazvara che. saMsArIjIva zuddha cidAnaMdane bhUlIne ajJAnabhAve je je bhava maLe temAM huM upajyo ane huM nAza pAmyo ema mAne che paNa temAM je manuSya, devAdimAM zarIra maLe che te kAMI manuSya ke deva nathI te to jaDa-mATI-dhULa che. paNa manuSyanI yogyatAvALA udayabhAvamAM potAne ja manuSya mAnI le che ane devanI yogyatAvALA bhAvamAM potAne deva mAnI le che ane teno nAza thatAM potAno nAza mAne che. te tenuM bhavamAM upajavuM ane viNasavuM thayuM. dehanA utpAd-vyayanI vAta nathI. manuSyabhavamAM AtmAnuM hita karI levA jevuM che ema kahyuM che eTale manuSyanI yogyatAvALA bhAvamAM AtmAnuM hita karI levA jevuM che. deha to mAtra nimitta che tenAthI kAMI AtmAnuM hita na thAya. paNa are, ene ajJAnadazAmAM A dehathI mArI paryAya to bhinna che enuM paNa bhAna nathI. dravya to deharUpa nathI paNa paryAya paNa deharUpa nathI. je je gatinuM karma jIva bAMdhe che tenuM phaLa zarIramAM AvatuM nathI. karmanA udayanuM phaLa jIvanI paryAyanI yogyatAmAM Ave che. bhagavAna AtmA nitya, dhruva zuddha cidAnaMdanI mUrti hovA chatAM tene bhUlIne dazAmAM bhava ane bhavano bhAva ane abhAva thayA kare che. dehane to bhava paNa nathI ane bhavano abhAva paNa nathI. manuSya Adi bhava jIvanI avasthAmAM che. bAkI bhava dehane paNa na hoya ane dhruva jIvane paNa na hoya. 'huM manuSya chuM' evI yogyatA jIvanI paryAyamAM che, dhruvamAM nathI tema dehamAM paNa nathI. e yogyatAno nAza thaIne 'huM deva chuM' evI yogyatA paryAyamAM UbhI thAya che. dhruvamAM ke devanA dehamAM evI yogyatA nathI. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ] [ paramAtmaprakAza pravacano 'huM dehapaNe upajyo' ema mAnIne ajJAnI dehanA utpAdvyayane potAnA utpA vyaya mAnI rahyo che. paNa dehanA utpAd-vyaya to jaDa paramANunI yogyatAmAM thAya che. zarIramAM je paramANu che te dhruva rahIne judI judI avasthApaNe upaje che te kAMI AtmAnI avasthA nathI. ahIM to e siddha karavuM che ke je paryAya thAya che te dhruvamAM nathI ane te paryAya jaDamAM paNa nathI ane jaDanA kAraNe paNa nathI. jaDanI zakti jaDamAM che. dehapaNe paramANu upaje che, AtmA upajato nathI. AtmAmAM be bhAga che eka dhruva-nitya ane eka anitya--paryAya. je dhruva bhAga nitya che te paryAyamAM AvatuM nathI ane paryAyano nAza thatAM te nAza pAmatuM nathI ane paryAyanA utpAd-vyayanuM te kArya paNa nathI. AtmAnA baMne bhAgadravya ane paryAya--te paradravyathI to baMne bhinna che. AtmA manuSya Adi paryAyapaNe upajyo eTale zuM te manuSya dehapaNe upajyo che ? nahi. dehapaNe to dehanA paramANunI paryAya upajI che. AtmA te dehapaNe upajato ke nAza pAmato nathI. dehano to AtmAmAM sadAya abhAva ja che. te jaDanA kAraNe jIvanI paryAya upaje che ke nAza pAme che ema to che ja nahi. zarIramAM to roTalI, dALa, bhAta, zAkanA paramANu pote dhruva rahIne zarIramAM lohI, hADakAM AdinI paryAyapaNe upajyA che, zarIranI paryAya upajI che tenuM dhruva to dhruva che. paramANu dhruva rahIne paryAya upaje che ane viNase che. AtmAnI paryAya paNa svataMtra che ane dhruva paNa svataMtra che. paradravya to svataMtra che ja. dhruvane kAraNe paryAya palaTe che ke paryAyane kAraNe dhruva rahe che ema nathI. utpAdvyayamAM dhruva AvatuM ja nathI. to ziSyano prazna che ke siddhane utpAd-vyaya kevI rIte che! siddhane vibhAvaparyAya to che ja nahi mAtra svabhAvaparyAya che to teno utpA vyaya kevI rIte thAya che? jainakuLamAM janma levAthI jaina nahi thavAya bhAI ! jainanuM svarUpa samajIne jaina thavAya che. 'ame jaina chIe' to sarvajJaparamAtmAe kahelAM tattvanuM svarUpa samajavuM joIe. jIva paranA paryAyane to karato ja nathI paNa dhruva jIva potAnI paryAyane paNa upajAvato ke nAza karato nathI. ahIM A ziSyane eTaluM to samajAya gayuM che ke judI judI vibhAvanI yogyatApaNe jIvanI paryAya upaje che ane viNase che. saMsArIjIvanI bhava ane bhAvanI yogyatA paryAyamAM upaje che ane viNase che paNa siddha bhagavAnane to kevaLajJAna, kevaLadarzana, kevaLavIrya Adi badhI svabhAvaparyAya pragaTa thaI gaI che ane te to sadA ekarUpa akhaMDa avinazvara rahe che ane vibhAvaparyAya to koI che nahi to kono utpAd thAya che ane kono nAza thAya che ? prabhu ! Ape to Akho eka siddhAMta kahyo ke dhruva te paryAyapaNe upaje nahi ane nAza pAme nahi. paryAya pote upaje ane viNase che to saMsAramAM to vibhAvanI yogyatA Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-37 [ 225 palaTatI dekhAya che paNa siddhane to anaMta AnaMda, anaMta jJAna-darzana, anaMta vIryanI dazA pragaTa thaI e to akhaMDapaNe ema ne ema rahe che ochI-vadhatI thatI nathI to temAM utpAdunvyaya kevI rIte che? akhaMDadhArAmAM khaMDa kevI rIte Ave ? ziSyanA praznano uttara A che ke jevuM upajavuM, viNasavuM Adi cAragatiomAM saMsArI jIvane thAya che evuM to siddhone thatuM nathI. saMsAramAM to jIva manuSyamAMthI devamAM jAya ane tyAMthI vaLI ekendriya Adi thAya che. bIjA svargano deva be sAgaranuM moTuM AyuSya bhogavIne AtmAnuM bhAna na hoya to ekendriya Adi hINI paryAyamAM cAlyo jAya che. sAgara eTale keTalo kALa? ke eka sAgaramAM daza koDAkoDI palyopama jAya. palyopama eTale tenA asaMkhyamAM bhAgamAM asaMkhya abaja varSa jAya. ATalo lAMbo kALa devamAM jAya eTale jANe amarapUrI lAge paNa AtmAnuM bhAna na hoya eTale tene bhogomAM eTalI mUcha hoya ke tenA phaLamAM pAcho ekendriyamAM-phUla AdimAM avatAra le. phUla eTale A jaDa dekhAya tepaNe nahi paNa ekendriyane yogya potAnA bhAvanI yogyatApaNe upaje che. koI pANImAM upaje koI hIrAmAM upaje, AvI ajJAnadazAmAM aneka prakAranI yogyatApaNe jIvanI paryAyano utpAdvyaya dekhAya che paNa siddhane evo utpAvyaya nathI. to kevI rIte che? ke zAstramAM prasiddha agurulaghuguNanI pariNatirUpa arthaparyAya che te samaya samayamAM AvirbhAva-tirobhAvarUpa thAya che. sarvajJabhagavAnanA jJAnamAM A vAta Ave che zrutajJAnamAM A samajAya tevI vAta nathI. zrutajJAnamAM badhuM AvI jAya to kevaLajJAnamAM zuM bAkI rahe ! evI jarA sUkSma vAta che. saMsArI ane siddho badhAMne samaye-samaye A agurulaghuguNanI hAni-vRddhino eka svAbhAvika arthaparyAya sadAya thayA kare che. te chabasthanA jJAnamAM khyAlamAM AvI zakato nathI. A rIte siddhane samaye samaye pUrvaparyAyano vyaya thAya che ane navI paryAyano AvirbhAva thAya che. eka to A rIte siddhane utpAdvya ya thAya che. eka ja samayamAM cha guNa hAni ane cha guNa vRddhi thAya che, bIjA samaye A paryAyano vyaya ane evI ja bIjI paryAyano utpAduM thAya che. eka samayamAM SaTraguNI hAnivRddhinuM svarUpa to kevaLIgamya che paNa ahIM to e kahevuM che ke A apekSAe siddhone utpAdu-vyaya kahyo che ane eka bIjI apekSAe paNa utpAdvya ya kahyo che te pachI Avaze. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - siddhomAM utpAda-vyayanI siddhi (saLaMga pravacana naM. 38) AtmA janitaH kena nApi AtmanA janitaM na kimapi / dravyasvabhAvena nityaM manyasva paryAyaH vinazyati bhavati // 56 / / tat parijAnAhi dravyaM tvaM yat guNaparyAyayuktam / sahabhuvaH jAnIhi teSAM guNAH kramabhuvaH paryAyAH uktaaH||57|| zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI pa6mI gAthA cAle che. temAM utpAduvyaya-dhruvano adhikAra cAle che. AtmA-vastu trikALa dhruva che ane utpAdU-vyaya eTale avasthAnuM thavuM-pariNamavuM. te utpAdu-vyaya A dhruvamAM nathI. avasthAnuM thavuM-pariNamavuM e paryAyanayano viSaya che. ane dhruva dravyArthikanayano viSaya che. je jJAnano aMza trikALa dhruva dravyane viSaya banAve tene dravyArthikanaya kahe che ane je jJAnanI paryAya utpAdU-vyaya ne viSaya banAve lakSamAM le, tene paryAyArthikanaya kahe che athavA vyavahAranaya paNa kahevAya che. saMsArIjIvane manuSyabhavano vyaya ane devano utpAdu ane jIva pote dhruva che. e rIte vibhAvano utpAdvya ya thAya che. manuSyabhava eTale manuSya zarIra nahi paNa e jAtanI dravyanI yogyatAne manuSyagati kahevAya che. e jAtanI gatinI yogyatAno utpAdu-vyaya thayA kare che paNa dhruva to kAyama TakI rahe che. A rIte saMsArI jIvane to manuSyagatinI yogyatAvALA bhAvano vyaya ane devagatino utpAduM, vaLI devano vyaya ane tiryaMcano utpAdu, e rIte paryAyamAM utpAdvya ya thayA kare che-A bhAvanI vAta che ho ! zarIranA utpAdunvyaya tenA paramANamAM thAya che, jIvamAM nahi. have ziSyane prazna thAya che ke, saMsArI jIvane to vibhAvadazAno A rIte utpAduMvyaya siddha thAya che paNa siddhane to have koI bhava nathI, siddha to avinAzI che to siddhane utpAdu-vyaya kevI rIte siddha (sAbita) thAya che? zrIguru ziSyanA praznanuM samAdhAna kare che ke, siddhamAM paNa utpAdvyaya ghaTI zake che kema ke, eka agurulaghunAmano guNa che tenI pariNatimAM SaguNa hAni-vRddhinuM pariNamana thayA ja kare che. paNa te kevaLIgamya che. e rIte, saMsArI jevo gatino Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bzana-38 7 [ 227 utpAduM vyaya nahi paNa siddhane agurulaghuguNanI paryAyamAM SaTraguNI hAnI-vRddhinI apekSAe utpAdvya ya kahevAmAM Ave che. saMsArIjIvane manuSya, devAdi gatino utpAdu-vyaya bhava palaTavAnI apekSAe sAmAnya rIte kahyo paNa kharekhara to jIvanI paryAyamAM samaye samaye gatino utpAdu-vyaya cAlu hoya che ane siddhone dareka samaye guNanI hAni-vRddhi paryAyamAM thAya che e sarvaze joyuM che. eka samayamAM thayelI SaTraguNI hAni-vRddhino bIjA samaye vyaya thaIne bIjo navo utpAduM thAya che. e rIte dareka samaye utpAdu-vyaya cAlu rahe che. bIjI rIte joIe to dareka jIva, dareka paramANu, dharma, adharma, AkAza ane kALa A cha e dravyanI paryAyamAM samaye samaye je utpAdu-vyaya thAya che te badhAM siddhanA jJAnanI paryAyamAM eka samayamAM jaNAya che. jJAnanI pariNati yAkAre pariName che tethI zeya padArthamAM je utpA-vyaya thAya che te badhAM jJAnanI pariNatimAM pratibhAsita thAya che. e rIte jJAnanI paryAyamAM paNa utpAdu-vyaya niraMtara thayA ja kare che. dA. ta. A AMgaLI sIdhI che ane bIjA samaye vAMkI vaLI to siddhanA jJAnamAM paNa e rIte pahelAM sIdhI ane bIjA samaye vAMkI evI AMgaLInI avasthA jaNAya che e rIte dareka jIvapadArtha, anaMtAnaMta pudgala Adi chae dravyanI avasthA jJAnanI paryAyamAM pratibhAse che. ema utpAdu-vyaya thayA ja kare che. paNa are ! A jIvane potAnA gharanI vAta samajavI agharI paDe che ane pArakI paMcAta mAMDIne beTho che ! chae dravya vartamAnamAM jema pariName che tema ja bhagavAnanA jJAnamAM bhAse che. have jyAM bIjA samaye A dravyonI paryAya palaTe che tyAM sAme jJAnanI paryAyamAM paNa e ja jAtanA jJAnano palaTo thAya che. A samajavuM e to badhuM sAdhAraNa vAta che saraLa che paNa eNe koI dI mahenata ja karI nathI. Ama ne Ama khAI-pI, raLIne marI gayo. khAdhuM-pIvuM e paNa kalpanA che. kalpanAthI ja potAne sukhI-du:khI mAnIne duHkhI thAya che. bIjA badhAM sAjAM mATe sukhI ane mArA paga du:khe, calAya nahi mATe huM duHkhI. evI kalpanA karIne pote duHkhI thAya che. kharekhara sAjA kone kahevAya? zarIranI niroga avasthA thAya e to jaDanI avasthA thaI. te sAjApaNuM AtmAmAM kyAM AvyuM? AtmAmAM to tenuM jJAna thayuM ke zarIranI AvI avasthA che. te jJAnamAM kAMI tenAthI sukha-du:kha thatuM nathI paNa ajJAnI-uThAvagIra evI kalpanA kare che ke, badhAMne anukULatA ane mane oma kema ? ema kalpanA karIne duHkhI thAya che. avasthA jaDamAM thAya, jJAnamAM te jaNAya ane ajJAnI, A mane thayuM evI mAnyatA karIne duHkhI thAya che. mane AvI roga evasthAthI duHkha che ane pahelAMne nIrogatA che tethI kevA sukhI che evI khoTI kalpanA kare che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ] [ paramAtmaprakAza pravacano mumukSu H--sAheba !....paNa ema najare dekhAya che ? pUjya gurudevazrI :--najare dekhAtuM nathI. najara khoTI karIne jue che eTale ema dekhAya che. kharekhara najare jue to jJAnamAM to e avasthA jema che tema dekhAya che. tenAthI sukha-du:kha thatuM dekhAtuM nathI. zarIranI anukULatAthI mane anukULatA che ema jJAna jotuM ja nathI paNa jJAna mUDha thaIne ema kalpI le che ke, zarIranI pratikULatAthI huM duHkhI chuM ane bIjAne zarIra nIroga che mATe e sukhI che. zarIranI roga-nIroga avasthAno jJAnamAM praveza nathI. zarIra nIroga hatuM tene paNa jANatuM hatuM ane zarIramAM roga Avyo tene paNa jJAna jANe che kAraNa ke jJAnano jANavAno svabhAva che. paNa jANavAthI jJAnamAM kAMI roga-nIrogatA AvI jatI nathI. jIva duHkhI-duHkhI thAya. nIrogatAne jANavAthI sukha ane rogane jANavAthI duHkha e vAta AvI kyAMthI ? jJAnamAM to baMne vakhate mAtra jANavuM thayuM che, kAMI roga-nIrogatA jJAnamAM AvI gaI nathI. maphatano mUDha thaIne uThAvagIra potAnI ane bIjAnI kalpanA karIne du:kha UbhuM kare che. jema, kasAIne ghare kAMI thAya emAM vANiyAne zuM ! tema jaDanI paryAyamAM kAMI thAya temAM AtmAne zuM? paNa e to dhaNI thaIne beTho che ane e ja dRSTie bIjAne paNa zarIrAdinI avasthAnA dhaNI mAne che. bhagavAna AtmA trikALa dhruvapaNe kAyama rahelo che. tenI avasthAmAM jJAna-darzanAdinI paryAya thAya che to temAM zarIrAdi saMyoganI avasthAnA pheraphAro jaNAya che paNa jANavA uparAMta temAM bIjuM kAMI AvatuM nathI. to rogane jANatAM huM duHkhI chuM e kyAMthI AvyuM ? huM du:khI chuM evI bhramaNAnuM lAkaDuM pote ja nAkhyuM che. vastunuM svarUpa zuM che tenI ene kAMI khabara nathI. Ama Ama AMdhaLI doTa mUkIne bhramaNAmAM doDyo jAya che. ahIM to siddhanI vAta karavI che ke siddhamAM utpA-vyaya kevI rIte che. saMsAramAM vibhAvadazAmAM utpAd--vyaya to dekhAya che paNa siddhamAM kevI rIte che ke, zeyamAM jema utpA vyaya che tema siddhanA jJAnamAM paNa utpAd-vyaya thAya che. zeya palaTatAM jJAna palaTe che evo jJAnanI paryAyano potAno svabhAva che, zeyanA kAraNe nahi. kevaLajJAnanI paryAya kAMI sthira nathI. samaye samaye temAM utpAdvyaya cAlu ja che paNa te sIdhuM samajAya nahi eTale A rIte samajAvyuM che ke, zeyamAM jema jema palaTo thAya che e ja pramANe kevaLajJAnamAM palaTo thAya che paNa zeyanA kAraNe nahi, jJAnamAM potAthI ja palaTo thAya che e jJAnano utpA vyaya che. Ama, siddhamAM paNa utpAd-vyaya che te be rIte samajAvyuM. eka to agurula Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-38) [ 229 guNathI ane bIjuM zeya anusAra palaTatAM jJAnathI utpAdu-vyaya samAvyAM. joyo jJAnane palaTAvatAM nathI paNa jJAna potAthI ja palaTe che evo jJAnanI paryAyano svabhAva che. A jIvane manuSyagatino A chello samaya che e jJAnamAM jANyuM tyAM bIjA samaye e jIva siddha thayo ane jJAnamAM paNa ema jaNAyuM ke A siddha thaI gayAM. mahAvIra bhagavAnano pAvApurImAM chello samaya hato tyAre siddhonA jJAnamAM paNa A chello samaya che ema jaNAtuM hatuM. jyAM bhagavAna siddha thaI gayA tyAM siddhonA jJAnamAM paNa ema jaNAvA lAgyuM. mahAvIra bhagavAnanI avasthA jema palaTI tema siddhonA jJAnanI avasthA paNa palaTI ne ! evo ja paryAyano utpA-vyaya thavAno svabhAva che. vastu to trikALa dhruva che, temAM utpAdvyaya nathI paNa paryAyanayanA viSayamAM utpAdu-vyaya che te saMsArIne ane siddhane kevI rIte che te ahIM samajAvyuM che. lokAloka AkhuM zeya che te zeyamAM samaye samaye palaTo thAya che e ja pramANe siddhanA jJAnamAM paNa palaTo thAya che. bIjAM samaye zeyanuM pariNamana palaTe che tema jJAnamAM te palaTo jaNAya che, e jJAnanuM pariNamana che. Ama, siddhamAM paNa utpAdu-vyaya ghaTe che e batAvyuM che. ahA ! dhruvanuM to zuM kahevuM ! paNa A to paryAyanI aciMtyatA batAvI che. vartamAnamAM jJAnanI paryAyamAM sarva zeyonI bhUta, vartamAna, bhAvi paryAya jaNAya che. bIjA samaye zeyonI je vartamAnaparyAya hatI te bhUta thaI gaI ane bhAvinI vartamAnamAM AvI gaI tema jJAnamAM paNa e rIte bhUta, vartamAna, bhAvinA jJAnamAM palaTo thato jAya che. zeyanA palaTavA anusAra jJAnamAM jaNAya che ane jJAnamAM jaNAya che tema ja zeyamAM palaTo thAya che. baMnene sAmasAmu che paNa koInA kAraNe koInuM pariNamana nathI. AhAhA...! bhagavAnanA jJAnano eka samayano paryAyano paryAya keTaluM sAmarthya dharAve che e kahe che. lokAlokanA sarvajoyone dhruvapaNe to jANe che paNa tenA dareka samayanAM utpAdU-vyayane paNa jema che tema jANe che. paNa zeyanA kAraNe jJAna nathI. baMnene nimitta-naimittika saMbaMdha che paNa baMnenuM pariNamana pRthaka pRthak che. trIjI rIte siddhanA utpAdu-vyaya laIe to, jyAre siddha thayA tyAre saMsAra paryAyano nAza thayo, siddha paryAyano utpAdu thayo ane dravyasvabhAvathI sadA dhruva ja che. A paNa eka moTo utpAdu-vyaya ja che. caudamA guNasthAnanA chellA samaye udayabhAvano nAza thayo ane siddhadazAno utpAda thayo ane vastu pote dhruva che. cakravartAvyAjamAM vyAjanuM paNa vyAja gaNe che ne ! kAMI bAkI rAkhato nathI. tema ahIM to jJAnanI paryAyamAM kAMI ja bAkI rahetuM nathI. bhUta, vartamAna, bhAvinuM badhuM pariNamana eka samayamAM jaNAya jAya che. chatAM A paryAyanayano viSaya che, dravya to dhruva che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano loDhAne charI mAre tyAM kATano vyaya. caLakATano utpAduM ane loDhuM pote to dhruva che, tema dareka padArthamAM jUnI avasthAnuM javuM ane navI avasthAnuM thavuM eka samayamAM thAya che ane vastu pote dhruvapaNe kAyama rahe che. Avo viSaya koIka divasa cAle eTale mANasane karo lAge paNa A to sAdI vAta che. dhyAna rAkhe to samajAya tevuM che. vastu che, temAM pariNamana che, dhruva pariNamatuM nathI, paryAyamAM pariNamana thAya che te be prakAra che, pUrvanI avasthAno vyaya ane navI avasthAno utpAd. saMsAramAM vibhAvapaNe pariNamana thAya che ane siddhamAM svabhAvapaNe pariNamana thAya che. ATaluM siddha karavuM che. siddhone janma-jarA-maraNa nathI sadA avinAzI che. avinAzI che eTale saMsAramAM janma-maraNa thAya che evA siddhone nathI mATe siddha paryAyane paNa avinAzI kahI che. siddhanuM svarUpa sarva upAdhiothI rahita che, te ja upAdeya che. siddha paryAya taddana nirmaLa che. evI nirmaLa paryAyanuM dhAma bhagavAna AtmAmAM dRSTi devAthI siddha paryAya pragaTa thAya che. A siddhadazAnI vAta thaI. have pa7mI gAthAmAM badhAM dravya, guNa, paryAyanuM svarUpa kahe che. mULa to dravya, guNa, paryAyanuM jJAna ghaTI gayuM che tethI ja badhAM jhagaDA UDyAM che. eka sAkaracaMdabhAI nAmanA zvetAMbara lekhake lakhyuM hatuM ke, ApaNAmAM dravya, guNa, paryAyanuM jJAna becArane ja che. sonagaDhathI dravya, guNa, paryAyanI vAta AvI che tyArathI ApaNA sAdhuomAM paNa gaDamathala thavA lAgI che. A jagatanuM svarUpa ja evuM che ke temAM rahelAM dareka padArthane dravya, guNa ane paryAya hoya che. dravya eTale zaktivAnapaNuM, guNa eTale zakti ane paryAya eTale avasthApaNe pariNamavuM te, dareka tattvamAM raheluM che. je guNa paryAyothI sahita che tene he prabhAkara bhaTTa ! tuM dravya jANa ! zarIrAdi padravyathI sahita vastune na jANa. potAnA guNa-paryAyathI sahita jANa. zarIramAM anaMta paramANudravya tenA guNa-paryAyathI sahita rahelAM che tene tuM tArA na mAna. bIjAnA guNa-paryAyane potAnA mAne e to mUDha che. A vAta to ekadama nyAyathI che paNa eNe kadI samajavAnI darakAra ja karI nathI. potAmAM kAyama rahelAM guNo ane vartamAna vartatI avasthAthI sahita hoya tene dravya jANa ! tAro AtmA tArAM guNa-paryAyathI sahita che ane paramANu potAnA guNa-paryAyathI sahita dravya che. ema dareka dravyane tenA guNa-paryAyathI sahita jANa ! zarIra ane putrAdine tuM "mArA che' ema na jANa. kema ke, dIkaro tenA jJAnAdi anaMta guNa-paryAyathI sahita che ane zarIranA paramANu tenA sparza, rasAdi guNa ane paryAyathI sahita che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-38 ) [ 231 strI, putra, putrI Adi ghaNAM jIvo ane dhana, makAna Adi ghaNAM pudgalothI je sahita che te huM ema tuM na jANa ! kema ke, jIvanuM evuM svarUpa ja nathI. bhAI ! teM tAro vicAra ja kadI karyo nathI. bhagavAne kahyuM che ke, dravya eTale vastu athavA padArtha tene kahevAya ke je potAnA guNa ane paryAyathI sahita hoya. bIjAnA dravya-guNa-paryAyathI sahitapaNe rahevAno vastuno svabhAva ja nathI. ahIM to eka eka zabdamAM bhedajJAna che. jao ! guNa paryAyathI sahita hoya te AtmA' ema kahyuM. karmathI sahita hoya te AtmA ema nathI kahyuM. AtmA to tene kahevAya ke je potAnA anaMtaguNa ane paryAyathI sahita che. karma to judu dravya che. e potAnA guNa-paryAyathI sahita che. karma ane AtmA eka kSetramAM rahelA che mATe AtmA karmarUpa thaI jAya ke karma AtmArUpa thaI jAya ema kadI traNakALamAM banatuM nathI. AtmA karmarUpa paNa thato nathI to e strI, putrAdirUpa ke milanA mAlikarUpe kyAMthI thAya? dravya oLakhavuM hoya to tenI vartamAna vartatI paryAya ane kAyamI guNa dvArA tene oLakhI zakAya che kemake e guNa-paryAyathI AtmA sahita che. have guNa kone kahevo? ke je dravyanA pUrA bhAgamAM ane tenI sarva hAlatomAM rahe che tene guNa kahe che. guNonuM pariNamana te paryAya che. bhUta-bhaviSyanI paryAya guNomAM samAya jAya che. saMsArIjIva ho ke siddha jIva ho, paramANu ho ke skandha ho. darekanA dravyanuM svarUpa zuM ke je potAnA anaMtaguNa ane anaMta paryAyathI sahita che te dravya che. Ano nirNaya karavA jAya tyAM to aMdara TharI jAya evuM svarUpa che. A guNa ane paryAyathI sahita che te "A dravya ema dravya upara lakSa jatAM sukhanI dazA pragaTa thAya che e sukhadazAthI sahita te jIvadravya che. pahelAM duHkhanI dazAthI sahita hato e ja jyAM dravya upara lakSa jAya tyAM duHkhano nAza thaIne sukha pragaTa thaI jAya che. duHkha vakhate paNa dravya to guNaparyAya sahita ja hatuM paNa te vakhate tene A dravya che ema khabara na hatI. A jJAnanI paryAya ane kAyamI guNathI sahita che te A dravya che ema jyAM dravyanuM lakSa thAya che tyAM jJAnanI pUrva paryAyano vyaya thaIne navI samyajJAnanI paryAya pragaTa thaI jAya che. e samyajJAnanI paryAya ane guNathI sahita te dravya che. bIjA jIvane oLakhavo hoya to tene paNa tenA guNa-paryAyathI sahita che te jIva che ema oLakhavo. paisAvALo te AtmA ke nirdhana te AtmA evuM bIjA jIvanuM svarUpa nathI. e ja rIte paisAne oLakhavA hoya to tenA jaDa guNa-paryAyathI sahita che te paramANu dravya che ema oLakhavuM. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ) / gharamAWkAza pravacano "guNaparyAyavadravya" A dravya athavA vastunI vyAkhyA thaI. have guNanI vyAkhyA A pramANe che. "samuvo : ' je dravyanI sAthe sadAkALa rahelA hoya nitya hoya te guNa che, to vicAra karo ke dravyanI sAthe kAyama koNa rahe che? zuM karma kAyama rahe che? strI-putra kAyama rahe che? paisA kAyama rahe che? e koI dravya sAthe kAyama rahetAM nathI. dravyamAM rahelAM jJAna, darzana, sukha, vIrya Adi anaMtaguNa che te dravya sAthe kAyama rahe che, mATe e tenA guNo che. sparza, rasa, gaMdhAdi guNo pudgala sAthe kAyama rahe che mATe te pudgalanA guNo che. aho ! saMtonI kathana zailI che kAMI ! gajaba vAta che ! eka eka bolamAM AkhuM svarUpa samajAvI de che. guNa ja evA che ke je dravyamAM nitya sAthe rahe che. paryAya dravyamAM nitya nathI rahetI. mATe kahyuM ke je sadAya dravyanI sAthe rahe te guNa che. paNa eNe Avo kadI vicAra paNa karyo nathI. jema agninA DhagalAmAM ghAsano pULo nAMkhIne bALI nAMkhe tema mUDhapaNAmAM eNe avatAra bALI nAMkhyo che. jJAna, darzana, zAnti eTale cAritra Adi jIvanI sAthe kAyama rahelAM che mATe te tenA guNo che ane sparza, rasa, gaMdhAdi pudgala sAthe kAyama rahelAM che mATe te pudgalanA guNo che. to paryAya kone kahe che ke, namuvaH paryAyA: | eTale je dravyamAM anekarUpe kramathI pariNamyA kare che, samaye samaye utpAdvya yarUpa thAya che te paryAya che, je paryAya pahelAM samaye hatI te bIjAM samaye rahetI nathI. bIjA samaye bIjI paryAya thAya che e rIte krame-krame je pariName che nitya TakatI nathI te paryAya che. nitya Take che te guNa che ane te guNa-paryAyathI sahita te dravya che. A pramANe dravya, guNa, paryAyanA sAmAnya lakSaNa A gAthAmAM varNavyA che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvajJadeve joyeluM vastunuM svarUpa (saLaMga pravacana naM. 39) tat parijAnAhi dravyaM tvaM yat guNaparyAyayuktam / sahabhuvaH jAnIhi teSAM guNAH kramabhuvaH paryAyAH uktAH / / 57 / / zrI paramAtmaprakAzanI A 57mI gAthA cAle che. bhagavAna tIrthaMkara sarvajJadeve jagatamAM cha jAtinA anaMta dravyo joyA che. te dareka dravya potAnA guNa-paryAyathI sahita che. guNa eTale trikALI zakti ane paryAya eTale vartamAna avasthA te sahita hoya tene dravya kahe che. ahIM dravya tenA 'guNaparyAyayukta' che ema kahyuM che. A ja kathana tattvArthasUtramAM 'muLaparyAyavadravyam' e sUtra dvArA kahyuM che. have guNa paryAyanuM svarUpa kahe che. "sahamuvo muLA: mamuvaH paryAyAH" A nayacakra granthanuM kathana che. tene ja anvayano muLA vyatioiLaH paryAyaH evA arthamAM paNa kahI zakAya che. guNa to sadA dravyamAM sahabhAvI che arthAt ekarUpapaNe nitya rahe che ane paryAya krame krame thAya che tathA anitya che. A vAta barAbara dhyAna rAkhIne samajo. AtmA eka dravya che. dravya eTale zuM ?-vastu. vastu eTale je guNa-paryAyathI sahita che te vastu che. AtmAmAM je sadAya ekarUpa nitya rahe che evA jJAna, darzana, vIrya Adi tenA guNo che. je sadA sadeza nAma ekarUpa rahe che. AtmAne zarIra sahita ke karmasahita kahyo nathI kema ke e to AtmAnI sAthe saMyogamAM rahelI cIja che, AtmAmAM ekarUpa nathI. zarIra anaMta paramANu dravyono piMDa che te eka eka paramANu pote pudgala dravya che ane temAM sparza, rasa, gaMdha, varNAdi anaMtaguNo che te paramANu sAthe nitya ekarUpa rahe che mATe tene guNa kahe che. A guNathI sahita che mATe paramANune paNa dravya kahevAya che. AtmA paNa eka vastu che mATe temAM kAyama rahenArA jANavuM dekhavuM, AnaMda, astitva Adi guNo che tenAthI AtmA sahita che mATe AtmA eka dravya nAma vastu che. zarIra sahita che mATe AtmA dravya che ema nathI. zrotA :--zarIra vagarano AtmA to batAvo ! pUjya gurudevazrI : A rahyo. A AtmA zarIra rahita ja che. AtmA zarIrathI rahita che, AtmA bAyaDI-chokarAthI rahita che, AtmA makAna, dukAna, paisAthI rahita che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ] [ gharamAtmaprakAza pravacano A badhAMthI rahita che te AtmA zenAthI sahita che?--ke AtmA potAnA kAyama ane ekarUpe rahenArA jJAna, darzana, AnaMda, astitva, vastutva Adi guNothI sahita che. A tattvajJAnanI pahelAmAM pahelI vAta che. vastunuM AvuM svarUpa samajyA vinA bIjAnA guNa potAnA mAne che ane potAnA guNa bIjAmAM mAnIne anAdithI bhrama seve che. karmathI sahita rahevuM te AtmAno guNa nathI. karmanA paramANu potAnA ekarUpa nitya rahenArA guNothI sahita che. AtmAnA saMyogamAM rahelAM che mATe karma AtmAthI sahita che ema nathI. e ja rIte, zarIramAM roga Ave che te roganI paryAya ane sparza, rasAdi guNathI sahita to paramANu che. AtmA te roganI paryAyathI sahita nathI. zrotA :-roga vakhate duHkha thatuM hoya topaNa rogathI sahita potAne na mAnavo? pUjya gurudevazrI e duHkhanI paryAyathI AtmA sahita che paNa zarIranA rogathI e duHkhanI paryAya thaI nathI. zarIra ane karmathI sahita che mATe duHkha thayuM che ema nathI. A vAta AgaLa paryAyanI vAtamAM Avaze. ahIM to guNanI vAta cAle che ke dravyamAM je sadA sahabhAvI che te guNa che. vastu kadI potAnI trikALI zakti vinAnuM dravya na hoya. ekarUpa ane nitya rahenArA che te guNo che. guNo kadI palaTatAM nathI ne dravyamAM sadA ekarUpa rahe che. nityarUpa ane ekarUpa rahenArA te guNo che ane anityarUpa ane anekarUpa rahe che te paryAya che. paryAyanuM svarUpa evuM che ke, samaye samaye utpAdU-vyayarUpa thAya che te paryAya che. mATe ja paryAyane kramavartI kahevAya che. pahelAM samayamAM je paryAya hoya te bIjA samayamAM hotI nathI. paryAya anekarUpa hoya che. dareka samaye paryAya badalAya jAya che. ekarUpa rahetI nathI. dareka dravyamAM eka samaye je paryAya hoya te bIjA samaye rahetI nathI. AvI kramavartI paryAya ane sahavartI guNothI je sahita che tene dravya kahevAya che. zu-pannaya-guju A zabdanI vyAkhyA cAle che. paisAvALo te AtmA, bAyaDI-chokarAvALo te AtmA ema traNakALa traNalokamAM nathI. manuSyaparyAyavALo te Atmadravya ke bole-cAle te Atmadravya ema nathI. jyAM Atmadravya karmavALu paNa nathI tyAM bIjAnI kayAM vAta rahI ! guNa ane paryAyathI yukta che te Atmadravya che. karma ane zarIrathI yukta te AtmA ema nathI. atyAre paNa karma ane zarIrathI jIva judo ja che paNa ajJAnIe bhramaNAthI eka mAnyo che. bhagavAna tIrthaMkara paramadeve vastunuM svarUpa Ama joyuM che ane Ama kahyuM che te ja ahIM kahevAya che. sadAya ekarUpa rahenArA guNo ane krame vartanArI paryAya AtmAmAM vaselI che. AtmA tenAthI sahita che. jJAna, darzana Adi guNa ane tenI jANavuM-dekhavuM, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-39 ) [ 235 duHkha, rAga Adi paryAyathI AtmA sahita che tene badale karma ane zarIrathI AtmA sahita che ema mAne che te mUDha ajJAnI che. eka eka AtmA A rIte che, e rIte kahevAya che ane e rIte eNe jANavuM joIe. AtmA eka dravya che temAM ekarUpa rahenArA, nitya rahenArA-kAyama-haMmezAM rahenArA jJAna, darzana, AnaMda Adi anaMta guNo che ane tenI aneka paryAyo samaye samaye badale che evI avasthA ane guNavALo je che te AtmA che. tene badale mUDha potAne zarIra ane saMyogovALo mAnI lIdho che tene guru kahe che elA AtmA! tuM koNa cho ? tuM kyAM cho ? kevo cho ? tyAre A kahe che A zarIra ane karmathI sahita evo huM AtmA chuM, paisAvALo chuM, moTA AlazAna baMgalAmAM rahuM chuM. nA...nA bhAI ! tuM bhUlyo. A zarIra, karma ane saMyogo to jaDa che-rajakaNa che. tuM to cetana AtmA cho. AtmA jaDathI sahita kema hoya ! TUpayagurU tene riyAdi eTale jANa ! bhAI! tArA AtmAmAM jJAna, darzana, cAritra, sukha, astitva AdinI paryAyo badalAyA kare che. astitva eTale sat sat ....sat tenI paryAya badalAya che ane guNa trikALa ekarUpa rahe che AvA guNa-paryAyathI sahita te mAro AtmA ema tAruM lakSa Atmadravya upara javuM joIe. ahIM to rAgasahita dravya paNa levuM che. rAga-vikAra e cAritraguNanI paryAya che, duHkha e AnaMdaguNanI paryAya che. rAga, vikAra, duHkha, paryAya ane cAritra, AnaMda Adi guNathI sahita te dravya che ema dravyanuM lakSa jatAM tene samyajJAna thAya che. vikAra sahita dravya Ama lakSamAM lIdhuM tyAM vikAra rahita paryAya pragaTa thAya che. zrotA A badhuM zIkhavuM paDe kharuM? pUjya gurudevazrI H--jema vastunuM svarUpa che tema jANavuM to paDe ne! jema nathI ema jAye kAMI vastuno anubhava na thAya. jema che tema jANavuM teno artha ja e ke, AtmA potAmAM trikALa rahenArA jJAnAdi guNo ane samaye samaye palaTatI paryAyothI sahita che tema jANavuM, ane tenAmAM je nathI tenAthI rahita jANavo. cAritraguNanI rAgarUpa paryAya, AnaMdaguNanI duHkharUpa paryAya ke astitvaguNanI zuddharUpa paryAya evI evI anaMtA guNanI vartamAna anaMta paryAya ane ekarUpa evA anaMta guNo tenAthI sahita te AtmA che. ema guNa-paryAya sahita dravyamAM daSTi jAya che. A paisAvALo ke bAyaDI-chokarAvALo te AtmA ema dRSTi jatI nathI. nitya ane ekarUpa rahenArA guNo ane kramavartI paryAyathI sahita hoya te ja dravya che. karmane paNa dravya kahyuM che te AtmAnI sAthe rahelAM che mATe dravya che ema nathI. karmanA Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 / [ paramAtmaprakAza pravacano rajakaNa potAnA jaDa anaMta guNo ane astitvAdi paryAyathI rahelAM che mATe tene dravya kahyAM che. AtmAnI sAthe tene kAMI saMbaMdha nathI. loko virodha uThAve che ke, to zuM AtmA karma rahita che ? karma rahita to siddho che. saMsArI jIva to karma sahita che. tene kahIe chIe bhAI sAMbhaLaAtmA traNe kALa karmathI rahita che ema ahIM siddha kare che. eka dravya bIjAM dravyathI sahita che. eno artha zuM! karma to mAtra nimittapaNe che tenuM jJAna karAvyuM che. bhagavAne tArA ane darekanA AtmAne potAnA guNaparyAyathI sahita che ema oLakhAvyAM che. temAM karmavALo ke karma vinAno e saMbaMdha AtmAne che ja nahi. A rIte AtmAne jANe tenA jJAnamAM huM mArA guNa ane paryAyathI sahita chuM ema jJAna thatAM paryAyamAM nimittapaNe karma che tenuM jJAna AvI jAya che paNa karmathI huM sahita chuM ema te jANato nathI-mAnato nathI. koI paNa AtmAne koI AtmA ema mAne che, jhAjhAM paisAvALo, chokarAvALo, AbarUvALo te AtmA che-to bhagavAna kahe che tuM mUDha cho, tuM pApa cho, tArI dRSTi jUThI che. ghaNA paisA ke ghaNI AbarU e AtmAnuM svarUpa nathI. ame to AtmAne guNa-paryAyavALo joyo che ane evo ja AtmA che. chokarAvALo AtmA nathI. jene chokarAM nathI ene ema thAya ke chokarAM nathI e ThIka nahi. bhAI ! darekano AtmA chokarAM vinAno ja che. chokarAM che e potAnA guNa-paryAyathI yukta che e tamArA nathI. paNa A mUDha potAne saMyogavALo AMke che ane potAnA AMke bIjAne mApe che. mAre roga ane pahelo nIroga, mAre paisA thoDA ane pahelAMne paisA vadhAre vagere vagere... paNa bhAI! tArA ke bIjAnA koInA AtmAmAM roga paisA Adino abhAva che. zrotA :-prabhu ! paNa A badhuM dekhAya che ne? pUjya gurudevazrI :-zuM dekhAya che? dekhAya che e to pudagalano saMyoga che. te potAnA guNa-paryAyamAM rahelA che ema dekhAya che. AtmA sAthe ekapaNe che ema dekhAtuM nathI ane ema traNakALamAM kadI banatuM paNa nathI. A to dareka jainane khabara hovI joIe ke, dravyanuM zuM svarUpa che. bahu sAdhAraNa vyAkhyA che ke, guNa-paryAyathI sahita hoya te dravya che. dravya kadI parathI sahita na hoya. roga sahita AtmA nathI. AtmA potAnA guNa-paryAyathI sahita che mATe potAne rogavALo na mAnavo ane roganI avasthA je paramANunI che tenI A avasthA kharAba che ema paNa nathI. evI ja paryAyavALu dravya che tene kharAba kema kahevAya ! maphatano pArakI cIjane potAnI mAnIne bhaTake che. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-39/ [ 237 AtmA guNa-paryAya sahita che. te paryAyanuM palaTavuM paranA kAraNe nathI. potAthI ja palaTavAno svabhAva che. paramANu paNa potAnA guNa-paryAyathI sahita che ane e paryAya tenA potAthI palaTe che. palaTavuM e paryAyano dharma che. ekarUpa na rahevuM evA svabhAvavALI paryAya ane ekarUpa rahevuM evA guNa sahita hoya te ja vastu che. have AmAM, paramAM sukha che evI mAnyatA keTalI jUThI che e khyAla Ave che? parapadArtha tArA guNamAM paNa nathI. paryAyamAM paNa nathI to temAMthI tane sukha kevI rIte Ave ! mAtra bhramaNA che. zrImamAM lakhyuM che : "sukha aMtaramAM che' AtmA potAnA guNa-paryAyamAM che, paramAM nathI ane parathI nathI to parathI mane sukha mAne che e ajJAnInI bhramaNA ja che. potAne potAnA AnaMda guNa ane AnaMdanI palaTatI paryAyathI sahita nahi mAnatAM parathI mane sukha evI mithyAzraddhA UbhI karI che. tene badale huM AtmA, trikALI AnaMda guNa ane AnaMdanI vartamAna avasthA bhale duHkharUpa ho tenAthI sahita chuM ema lakSa jatAM dravyano AnaMda pragaTa thayA vinA rahe nahi. huM AnaMdanA nitya guNavALo ane AnaMdanI palaTatI paryAyavALo chuM huM mArA AnaMdanA ekarUpa guNa ane palaTatI paryAyathI sahita dravya chuM. ema dravyanuM svarUpa nakkI karavA jatAM tenI paryAyamAM AnaMda AvyA vinA rahe nahi ane duHkhanI avasthAno vyaya thayA vinA rahe nahi. samajANuM kAMI? paryAyamAM bhale rAga ho, e cAritraguNanI ekarUpa na rahenArI paryAya che ane cAritraguNa kAyama rahenAro che AvA guNa ane paryAyathI je sahita che te dravya che ema dravyanuM lakSa jatAMdravyanuM jJAna thatAM paryAyamAM samyak zraddhA ane AnaMda AvyA vinA rahe nahi. paramAtmaprakAza Ama prakAze cheparamAtmaprakAza...bhagavAna AtmA pote paramAtmA te anaMta zakti ane anaMta paryAyathI sahita che ema nakkI karatAM huM pote paramAtmA chuM evI dRSTi thaI jAya che. pade pade AtmA paramAtmA che. parama svarUpano dharanAra A AtmA ja paramAtmA che. ema nakkI karavA jatAM tenI paryAyamAM anAdithI je nathI jANyuM evI jANavAnI, zraddhAnI, AnaMdanI paryAya pragaTa thaI jAya tenuM nAma dharma che. AmAM kAMI bahu palAkhAM gaNavAnA nathI paNa prayatna ja karato nathI. eka pagathiyuM paNa caDato nathI. zrotA -sAheba, ekAgratA rahetI nathI. pUjya gurudevazrI :-ekAgratA rahetI nathI ema nathI. ekAgratA karavAno prayatna ja karyo nathI. paramAM kevo ekAgra thaI jAya che! to ekAgra thatAM to AvaDe che. paramAM to kharekhara koI ekAgra thaI zakatuM nathI paNa A...A...A ThIka che ema mAnIne potAnI Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ] [ paramAtmaprakAza pravacano paryAyamAM ekAgra thaI jAya che. to jema paranA lakSe vikAramAM ekAgra thaI jAya che ema svanuM lakSa kare to svabhAvamAM ekAgra thaI zake che. jyAM samajaNa thaI ke 'A dravya te huM' tyAM ja lakSa pharI jAya che, ruci pharI jAya che, jJAna samyak thaI jAya che, zraddhA pharI jAya che ane zAMti ne AnaMda AvI jAya che. eka eka gAthAmAM judI ja jAtanI vAta samajAve che. dareka gAthAmAM kaMIka kaMIka phera to hoya ja. guNa-paryAya sahita dravyano zabdArtha kahyo, have teno vistAra kahe che. jIva dravyamAM jJAna, darzana, sukha, vIrya Adi anaMtaguNa che ane pudgala dravyamAM sparza, rasa, gaMdha, varNAdi anaMta guNa che. jJAna guNa eTale jANavAnI paryAya na levI, jJAna guNa levo. raMga guNa eTale raMganI paryAya na levI paNa raMganI zakti samajAvI. jIva siddhamAM ho ke nigodamAM ho dareka jIvamAM anaMta guNa che. siddha ane saMsArI jIvanI paryAyamAM phera che paNa dravya, guNamAM phera nathI. jIva kahetAM anaMta jIva-dareka jIva jJAna, darzana, sukha, vIrya Adi anaMtaguNathI sahita che. eka paNa rajakaNathI jIva sahita nathI paNa potAnA anaMtaguNathI sahita che, zarIra, kapaDA, strI-putra, makAna AdithI AtmA sahita nathI. AtmAmAM e nathI ane temAM mAro AtmA nathI. mATe koI mArA--jIvanA nathI. mArA guNo mArA sahabhAvI--sadAya sAthe rahenArA che. pudgalamAM sparza, rasAdi guNo temAM sahabhAvI che anvayI che eTale ke dravyanI sAthe rahenArA che, sadA nitya che. guNo kadI dravyanI tanmayatA choDatAM nathI. AvA cAra tenA vizeSaNa kahyAM che. sahabhAvI nAma sAthe rahe che, anvayI nAma anu je AtmA (vastu) tenA sahacArI che, sadA nitya che ane vastuthI ekapaNuM guNanuM kadI chUTatuM nathI-- tanmayapaNuM--tadrupapaNuM--ekarUpapaNuM kadI chUTatuM nathI. e ja rIte paramANunA guNo paNa sahabhAvI che. anvayI che, sadA nitya che ane rajakaNa sAthe tadrupa che, kadI chUTAM paDatAM nathI. A samaje tene laukika bhaNatara ane laukika kAryo kUce maravA jevA lAge che. emAM to badhAM gappA che--satya nathI. dareka dravya tenA guNa--paryAyathI sahita che tene parathI sahita mAnavo, parathI lAbha-nukazAna mAnavuM te jUThuM che. tuM nigodamAM ho, devamAM ho, manuSyamAM ho ke siddhamAM ho dareka jagyAe tuM to tArA guNa-paryAyamAM cho. paranA kAraNe tuM nathI. karmanA kAraNe jIva saMsAramAM che ema nathI. te potAnA guNa-paryAyathI sahita che mATe tyAM che. AhAhA...! AcAryonI paddhati ! gAgaramAM sAgara bharI dIdho che. vastusthiti Ama che ane tenAthI viparIta nathI. je nathI tenI asti thAya nahi ane je che tenI nAsti thAya nahIM. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-39 ] | 239 guNanI vAta thaI. have paryAyanuM vizeSasvarUpa kahe che. paryAyanA be bheda che eka svabhAvaparyAya ane bIjo vibhAvaparyAya. jIvane siddhatva Adi svabhAvaparyAya ane kevaLajJAnAdi svabhAvaguNa che. kevaLajJAna to paryAya che paNa kevaLajJAna, kevaLadarzana, anaMta AnaMda, anaMta vIrya, svacchatA, vibhutA Adi paryAyonA eka bhAgane svabhAvaguNa kahevAmAM Ave che. A svabhAvaguNo jIvamAM ja hoya che. anya dravyamAM hotA nathI. tathA astitva, vastutva, dravyatva, agurulaghutva Adi svabhAvaguNo dareka dravyamAM hoya che. mATe chae dravyomAM A guNo hoya che ane SadguNI hAni-vRddhirUpa agurulaghu guNanuM pariNamana e svabhAvaparyAya che te paNa dareka dravyamAM hoya che. tene artha-paryAya kahevAya che te zuddha paryAya che. A zuddha paryAya saMsArI jIvone, siddhone ane ajIva padArthane badhAMne sadAya hoya che. e jarA sUkSma vAta che. kevaLajJAnAdi guNa siddhone ja hoya che. darekane hotAM nathI. zrotA : AmAM keTaluMka yAda rAkhavuM? pUjya gurudevazrI :--A kAMI palAkhAM yAda rAkhavA jevuM agharuM nathI. vastunuM svarUpa che. A vastu, A tenA guNo, tenI paryAya, eka svAbhAvika avasthA che. eka dravyaparyAya che, eka guNaparyAya che ane SadguNI hAni--vRddhi to dareka padArthamAM che. ATaluM ja che. saMsAramAM to keTaluM yAda rahe che ! dukAnamAM pAMca hajAra cIja hoya te darekanI traNapaTI vAta yAda hoya A bhAve vastu AvI che, A bhAve vecavAnI che, ATalI vecAnI ne ATalI paDI che e badhuM khabara hoya. amAre pAlejamAM dukAna hatI eTale badhI khabara che. 13 to vakhAra hatI. temAM kaI vakhAramAM, kyo mAla, keTalo che, e badhI bhAIne khabara hoya. jenI mamatA hoya tenuM badhuM yAda hoya paNa mArAmAM zuM che tenI kAMI khabara nathI. siddhone svabhAvaguNa ane svabhAvaparyAya che paNa saMsArIne to e nathI to zuM che?--ke saMsArI jIvone matijJAnAdi vibhAvaguNa ane nara-nArakI Adi vibhAvaparyAya hoya che. nigodathI mAMDIne caudamA guNasthAna sudhInA dareka jIva saMsArI kahevAya che. bAramA guNasthAna sudhI matijJAnAdi cAra jJAna hoya che ane nara-nArakAdi vibhAva-paryAya to cauda sudhI che kema ke caudamA guNasthAna vakhate paNa manuSya zarIra hoya che. ajJAnIne A to kAMI khabara nathI. ene to A zarIrarUpa baMgalo maLyo che e ja huM ane tene sAphasUpha rAkhuM, khavarAvuM, pIvarAvuM, navarAvuM e ja mAruM kAma. paNa e kAma karavA chatAM zarIra to sAruM rahevuM hoya to ja rahe. nahIM to kSaNamAM avasthA palaTI jAya. tenI game teTalI ciMtA rAkhe topaNa zuM! zarIranI paryAya AtmAne AdhIna nathI. AtmAnI kalpanA pramANe zarIra cAlatuM nathI. tenI paryAya anusAra e pariName che AtmAnI paryAya pramANe zarIranA paramANu rahetAM nathI paNa UMdhI mAnyatA ADe e nanUra thaI gayo Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24o ) [ paramAtmaprakAza pravacano che; nanUra-nUra vagarano. huM koNa chuM ane huM zuM mAnuM chuM enI ene khabara nathI. je sadAya mArA che evA guNa-paryAyamAM mArApaNuM nahi mAnatAM je traNakALamAM kadI potAnA nathI tene potAnA mAne che. indriya dvArA te jaNAya che tene jue che paNa atIndriya vastu zuM che, paryAya sahita dravya kevuM che tene joto nathI. pAMca-pacIza karoDa rUpiyA hoya, cAra baMgalA hoya, strI-putra-parivAra sArAM hoya to mane ThIka.paNa e vastu kyAM tArI che? tArI dazAmAM e vastu kayAM AvI che ke tenAthI tane sukha thAya ? zrotA -paNa sukha to thAya che ne! pUjya gurudevazrI : sukha kyAM thAya che? eNe sukhanI kalpanA UbhI karI che te potAmAM AvI che, vastu to koI potAmAM AvI nathI. amerikA jaI Ave to sukha thAya ema nathI. AtmA potAnA dravya, kSetramAMthI bahAra nIkaLato ja nathI. amerikAmAM paNa e to potAnI paryAyamAM ja hato. zrotA -keTalA paisA kharcIne jAya ane Apa kaho cho ke gayo ja nathI? bhAI AtmA potAnA kSetramAMthI ane guNa-paryAyamAMthI bahAra nIkaLato ja nathI mATe kayAMya gayo ja nathI ane paisA e paNa kyAM potAnA che! AtmA narakamAM ho, manuSyamAM ho ke devamAM ho tyAM paNa te potAnI vikArI paryAya ane anaMtA guNa sahita rahelo che. paranA kSetramAM ke paranI paryAyamAM AtmA kadI rahyo nathI ane potAnI paryAyathI kadI khAlI rahyo nathI. vAha! pratyakSa dekhAya tevuM che ! vicAra, 0 maMthana kare to khyAla Ave. saMsAramAM jyAM che tyAM A jIva potAnA matijJAna athavA mati-ajJAnAdi vibhAvaguNa ane nara-nArakAdi vibhAvaparyAyathI sahita che. atyAre A manuSyapaNAmAM eTale manuSyadehamAM nahi paNa manuSyayogya vikArI paryAya ane atizrutajJAnathI sahita che. atyAre AtmA kyAM che? AtmA potAnI vartamAna paryAya ane trikALI guNomAM 0 rahelo che. bIjAnA guNa-paryAyathI AtmA sahita nathI. bIjo padArtha pote tenA guNa-paryAyathI sahita che ane AtmA potAnA guNa-paryAyathI sahita che. have AmAM bIjAnI paryAyane mArI mAnavI ke tene huM karuM evI mAnyatA keTalI bhUla bharelI che! darekanI paryAyano dhaNI tenuM dravya che to bIjAnI paryAyane huM karavA jAuM ema kema banI zake !/ A rIte jIvanA guNa-paryAya kahyAM. siddha potAnI nirmaLa paryAya ane kevaLajJAnAdi guNathI sahita che ane saMsArI jIvo nara-nArakAdi vibhAvaparyAya ane matijJAnAdi vibhAvaguNa tathA trikALI anaMtaguNothI sahita che. A rIte jIvanuM varNana pUruM thayuM, have pugalanA guNa-paryAya kaheze. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanI vANImAM Avelo svataMtratAno DhaMDhero che (saLaMga pravacana naM. 40) tat parijAnAhi dravyaM tvaM yat guNaparyAyayuktam / sahabhuvaH jAnIhi teSAM guNAH kramabhuvaH paryAyAH uktaaH||57|| AtmAnaM budhyasva dravyaM tva guNau punaH darzanaM jJAnam / paryAyAn caturgatibhAvAn tanuM karmavinirmitAn jAnIhiM // 58 // zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 57mI gAthA cAle che. dareka dravya tenA guNa-paryAyathI sahita hoya che. temAM jIvadravyanuM kathana AvI gayuM ke jJAna, darzana, AnaMda Adi guNa ane nara, nArakAdi vibhAvaparyAya ane siddhatvAdi svabhAvaparyAyathI je sahita che te jIvadravya che. have pudgala dravyanI vAta kare che. pugalanA paramANu che te pugaladravya che temAM varNa, gaMdha, rasa, sparzI diguNo che. guNo svAbhAvika che te haMmezA dravyamAM rahe che ane eka varNathI vaNaMtara thavuM, eka rasamAMthI bIjAM rasarUpe thavuM e tenI svabhAvaparyAya che. teno artha zuM thayo?--ke paramANuno paryAya paramANuthI badale che, AtmAthI badalato nathI. * paramANu ekalo hoya tyAre te zuddhadravya kahevAya che tenA guNo paNa zuddha che ane tenI paryAya paNa zuddha che paNa jyAre be ke bethI vadhAre paramANu bhegA thaIne aMdha bane che tyAre tene azuddha kahevAya che. tenI skaMdhanI paryAyane vibhAvavyaMjanaparyAya kahevAya che. dA. ta. A zarIra che te eka skaMdha che tenA AkArane vibhAvavyaMjanaparyAya kahevAya che. te paramANunI vibhAva avasthA paNa paramANuthI thaI che, jIvathI thaI nathI. zarIranI jema dareka skaMdhamAM juo. A rUpiyAnI noTa che te tenA paramANunI vibhAvavyaMjana paryAya che. jIvanA puNyanA udayathI e noTa banI nathI. to prazna thAya ke puNyakarmanuM zuM thayuM?-bhAI ! puNyakarma e paNa karmanA paramANunI vibhAvaparyAya che. eka vibhAvaparyAya bIjI vibhAvaparyAyane karatI nathI-puNyakarmanI paryAya paisAnI paryAyane karatI nathI. paisAnA skaMdha tenA potAthI thayela che. aneka paramANuno maLelo eka aMdha bIjAM aMdhathI thato nathI ke bIjAM jIvathI thato nathI. zarIra, lADu, dALa, bhAta e badhAM skaMdho che te potapotAthI thayelAM che tene bIjuM dravya karI zakatuM nathI. juo ! A AMgaLI che te eka skaMdha che eTale pudagalanI vibhAvavyaMjanaparyAya che te pudgalathI thaI che, jIvathI thaI nathI ke karmathI paNa thaI nathI, Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 ] [ paramAtmaprakAza pravacano to zuM karmane kADhI nAMkhyA ?-nA. karmane karmarUpe rAkhyAM che. karma paNa pudgalanI vikArI vibhAvavyaMjanaparyAya che, tenA vaDe zarIramAM kAMI pheraphAra thaI zake nahIM. A paga cAlatAM nathI te paganA paramANunI paryAya che, karmanuM kArya nathI. pUrve AtmAe mUrkhAIthI azubhabhAva karyA hatAM tenAthI karma baMdhAyA ane tenuM A phaLa A AvyuM che ema nathI. zrotA :-zAstramAM vAta to ema Ave che ! pUjya gurudevazrI :--e nimittanuM jJAna karAvyuM che. vastu ema nathI. eka dravyathI bIjA dravyanI paryAya thatI nathI. paga e paganA paramANunI vibhAvavyaMjanaparyAya che te jIvanI ke karmanI paryAya nathI. paganI paryAyano kartA te skaMdha pote che. aneka paramANuone maLelo eka skaMdha teno je AkAra che te vibhAvavyaMjanaparyAya che. temAM je varNa, gaMdha, rasAdi guNo che tene vibhAvaguNa kahyAM che ane tenuM varNathI bIjA varNarUpe thavuM, gaMdhathI bIjI gaMdharUpe thavuM, rasathI rasAMtara thavuM te tenI vibhAvaguNaparyAya che. te paryAya skaMdhanI che, skaMdhamAM che ane skaMdhane laIne che. A maMdira che te aneka skaMdhonuM baneluM che te eka eka skaMdha aneka paramANuono vibhAvavyaMjanaparyAya che. te paryAya e paramANuthI thaI che. kaDiyAthI ke bIjAM koIthI thaI nathI. kaDiyAmAM jJAna che paNa jaDanA kAryane jJAna karatuM nathI, jJAnathI jJAnanuM kArya che. jo jJAnavALA dravya ja kAma karatAM hoya to to jagatamAM jaDa ja sAbita na thAta. jJAnathI jJAna thAya paNa jaDanuM kArya jaDathI ja jAya. A kApaDano TUkaDo che te aneka paramANunI vibhAvaparyAya che te paramANuthI thaI che, koInA hAthathI ke jIvathI e paryAya thaI nathI. matijJAnAvaraNI karma baMdhAya che te jIve matinI hInatA karI mATe baMdhANA che ema nathI. e karma paramANunI vibhAvavyaMjanaparyAya che. e skaMdhanI avasthA skaMdhathI thaI che, jIvathI nahi ema kahe che. dareka padArtha svataMtra che. paramANu paNa eka dravya che mATe te paNa svataMtra che. A trilokanAtha tIrthaMkaradevanA jJAnamAM jaNAyelI vAta che. pudgalanuM AvuM svarUpa bhagavAnanA jJAnamAM AvyuM che. pudgala paramANu chUTo che te zuddha dravya che tenA guNa paryAya paNa zuddha che, ane evA paramANu be ke tethI vadhAre maLIne skaMdha bane che tenA guNane vibhAvikaguNa kahevAya che ane tenI paryAyane vibhAvaparyAya kahevAya che, te vibhAvika paryAya e skaMdhane laIne che. bIjAM skaMdhane laIne A skaMdhanI paryAya thaI nathI to jIvathI to kevI rIte thAya ? jIve karma bAMdhyA ane jIve karma choDyAM ema kahevAya che temAM nimittanuM jJAna karAvyuM che. kharekhara karma e to pudgalanI vibhAvavyaMjanaparyAya che mATe te pudgalanuM svarUpa che ane pudgalanuM kArya che teno kartA jIva nathI. jIvanA astitvathI karmanuM astitva nathI. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-40 ) [ 243 A akSara lakhAya che ne ! e akSara anaMtA paramANuno skaMdha che. mATe te vibhAvikadravya che tenA varNa, gaMdha, rasa, sparza e vibhAvikaguNa che ane tenI paryAya e vibhAvikavyaMjanaparyAya che. te skaMdhathI thaI che, AtmAthI ke AMgaLIthI thaI nathI. tenuM astitva AtmAnA astitvathI che ema nathI. juo ! A pa7mI gAthAmAM bhagavAne zuM kahyuM che? ke-taM pariNAdi ullu huM gaM gu-payanuttA dareka padArtha potAnA guNa-paryAya sahita che ema tuM jANe ! AtmA potAnA jJAnAdi anaMta guNa ane tenI zuddha-azuddha paryAyathI sahita dravya che te potAnA kAraNe che ane paramANu potAnA varNAdi guNa ane tenI paryAyathI sahita dravya che e paNa potAthI che. zarIra pugalano eka aMdha che te paNa potAthI che. zarIra vibhAvadravyavyaMjana paryAya che, tenA varNa, gaMdha, rasa, sparza vibhAvaguNa che ane tenI avasthA vibhAvika paryAya che. te AtmAnA dravya, guNa ke paryAya nathI, paNa pudgalanA che ema jANa ! bhagavAne Ama kahyuM che. paNa Ane evuM lUMTAI gayuM che ke "A zarIra mAruM che." UMdhA ekaDAM ghUMTAI gayA che. A to sAdI sIdhI samajAya tevI vAta che. A kAMI vakIlAtanI vAto nathI ke vepArIne na samajAya. zarIra e pudgalano vibhAvadravya che, vibhAvaguNa ane vibhAvavyaMjanaparyAya che ema jANa ! te AtmAthI che ke AtmAnuM che ema kahyuM nathI. traNalokanA nAtha kevaLajJAnI tIrthaMkaradeve so IndronI upasthitimAM samavasaraNamAM Ama pharamAvyuM che ke dareka padArtha potAnA guNa-paryAyayukta che, bIjAnA guNa-paryAyathI sahita nathI ema riyAdi eTale barAbara jANa ema kahyuM che. mAtra jANa ema na kahyuM. lakSa karIne barAbara jANa ema kahyuM che. jANanArane lakSa karIne jANa ane anyanuM svarUpa paNa jema che tema jANa! huM AtmA, mArA jJAna, AnaMda Adi guNa ane paryAyathI sahita chuM ema jANa ane sAthe e paNa jANa ke A zarIrAdi skaMdho A pramANe che. juo ! jANavAnuM kahyuM che, kAMI karavAnuM kahyuM nathI. jIvanA rAgathI karma baMdhAyA ema kahyuM che tyAM karma baMdhAyA e vakhate nimitta koNa hatuM tenuM jJAna karAvyuM che. karmanA baMdhananI paryAya to karmathI ja thaI che tene AtmA karI zakato nathI. AtmAnA kAraNe karmano baMdha nathI ane karmabaMdhanA kAraNe vikAra nathI. jJAnAvaraNIno udaya hato mATe jJAnanI paryAya hINI thaI che ema nathI. jJAnanI hINI dazA AtmAthI thaI che, karmathI nahi. hINI paryAya ho ke pUrI paryAya to tenAthI sahita jIva dravya pote che. hINI paryAya che mATe teno kartA karma che ema nathI. A dravya, guNa, paryAyanuM jJAna ghaTI gayuM che eTale badhA vAMdhA UDyAM che. sAMbhaLanArane Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ) [ paramAtmaprakAza pravacano paNa khabara nathI ane kahenArane paNa dravya, guNa, paryAyanA yathArtha svarUpanI khabara nathI eTale goTA UDyAM che. bhagavAna tIrthaMkaradeve cha dravya joyAM temAM anaMtA jIva joyAM anaMtA paramANu joyAM, anaMtA rajakaNanA skaMdho joyAM, ane bIjA cAra arUpI dravyo joyAM tenI vAta pachI rAkhIe. jIvane bhagavAne kevo joyo?-ke jIvane tenA jJAna-darzanAdi guNo ane paryAya sahita joyo. siddhanI pUrNa paryAya pragaTa thaI hoya to pUrNa paryAya sahita dravya che ane apUrNa paryAya hoya, vikAra hoya to tenAthI sahita AtmAne bhagavAne joyo che. paramANune prabhue zuddhaguNa ane zuddhaparyAya sahita joyA che ane skaMdho vibhAvikadravyavyaMjanaparyAya, vibhAvikaguNa ane vibhAvikaparyAyasahita che to te sahita bhagavAne skaMdhone joyA che. chUTA paramANu sivAyanA badhAM skaMdho ja che. A nAka, kAna, moTuM, lADavA, dALabhAta, sonuM, loDhuM e badhAM skaMdho che te skaMdhanA AkArane vibhAvadravyavyaMjanaparyAya kahevAya. tenA guNone vibhAvaguNa ane paryAyane vibhAvaparyAya kahevAya. aMdha tenA vibhAvaguNa ane vibhAvaparyAyathI sahita che ema skaMdhane jANa ! aMdha koI bIjAnA AdhAre che ema nathI. eka dravyane bIjA dravyanA AdhAre raheluM na jo. dareka dravya potAnA guNa-paryAyamAM raheluM che ema jANa ! skaMdha tenA vibhAvaguNa ane vibhAvaparyAya sahita che ema jANa ! have paramANunI vizeSa vyAkhyA kare che te sAMbhaLa! paramANu zuddhadravyamAM eka varNa, eka rasa, eka gaMdha, eka zIta athavA USNa sparza ane eka lukho athavA cIkaNo sparza ema pAMca guNa to mukhya che. (ahIM paryAyane guNa kahyAM che, tenAthI mAMDIne astitvAdi anaMtaguNa che tene paramANunA svabhAvaguNa kahevAya che ane paramANune je AkAra che te svabhAvadravyavyaMjanaparyAya che tathA varNA di guNarUpa pariNamana te svabhAvaguNavyaMjanaparyAya che. A upara AvI gayelI vAtano ja khulAso che. Ama, jIva ane pugalamAM svabhAva ane vibhAva bane che jyAre bIjA cAra dravyo dharma, adharma, AkAza ane kALamAM to svabhAvaguNa ane svabhAvaparyAya ja che, temAM vibhAva che ja nahi. A cAreya dravyone paNa bhagavAne jJAnamAM joyAM che. dharmA sti ane adharmAsti lokapramANa dravya che. dharmAsti, adharmAsti ane AkAza eka eka dravya che ane kALadravya asaMkhya che. A cAreya dravya astitva, vastutva Adi pota potAnA anaMta svabhAvaguNo ane svabhAvaparyAyathI sahita che. juo to kharA! keTaluM spaSTa karyuM che. svabhAvaparyAya ho ke vibhAvaparyAya to tenAthI dravya sahita che ema kahyuM che. AvA svarUpanI khabara nathI eTale svataMtratAnI gaMdha paNa rahI nathI. svabhAvaparyAyano kartA to bIjuM dravya nathI paNa vibhAvaparyAyano kartA paNa koI bIjuM dravya ke Izvara nathI. vastu pote svataMtra che, tenA guNa ane paryAya svataMtra che, tene bIjAnA AdhAranI jarUra nathI. vItarAganI A vAta jagatane magajamAM besavI kaThaNa paDe che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-4o ) ( 245 bhagavAne chae dravyone tenA guNa ane paryAyathI sahita joyA che. temAM siddhone svabhAvaparyAyasahita joyA, saMsArIne apUrNa ane vibhAvaparyAyasahita joyA, paramANune zuddhaguNa ane zuddhaparyAyasahita joyA, skaMdhane vibhAvadravyavyaMjanaparyAya ane vibhAvaguNaparyAyasahita joyA tathA bIjAM cAra dravyone svabhAvaguNa ane svabhAvaparyAya sahita joyA. A rIte, jagatamAM chae dravyo jema che tema jANe tene "jJAna" kahevAya. jema che tenAthI viparIta jANe te ajJAna che. jIvamAM matijJAna ane zrutajJAnanI hINI dazA che te jIvathI che karmanA kAraNe jJAnanI dazA hINI nathI ema jANe teNe barAbara jANyuM kahevAya. Ama pragaTa rIte bhagavAna varNavI rahyAM che, spaSTa vAta che. jaMgalavAsI digaMbara saMta yogIndradeva kahe che bhagavAne Ama yu.... kahyuM che ema tuM jANa ! AnAthI viparIta jANIza to dravyanuM svarUpa evuM nathI ane bhagavAne paNa ema kahyuM nathI chatAM tuM ema mAne cho to tuM bhagavAnane mAnato nathI ane dravya-guNa-paryAyane paNa mAnato nathI. parinAdi Ama jANa ! badhuM jANanAro tAro svabhAva che. atyAre paNa eka samayamAM badhuM jaNAya evo tAro svabhAva che. jema che tema jANa to jJAna sAcuM, nahi to jJAna khoTuM che. vartamAnamAM puNya-pApanA vikAra ane matijJAnAdinI haNI dazA che to tenAthI jIva sahita che ema jANa ! paNa hINI dazA che mATe te karmathI sahita che ema ne jANa ! A dhaDo che te skaMdha che mATe te vibhAvadravyavyaMjanapayoya che te tenA vibhAvaguNa ane vibhAvaparyAyathI sahita che ema jANa! tene kuMbhAre banAvyo che ema na jANa! kuMbhAranA dravya-guNa-paryAya kuMbhAramAM che ane ghaDAnA dravya, guNa, paryAya ghaDAmAM che ane kuMbhAranuM zarIra tenA guNa-paryAya sahita che. ziSya ane prabhuAmAM to para sAtheno badho saMbaMdha chUTI jAya che. pUjya gurudevazrI : e ja kahevuM che ke koI sAthe tAre saMbaMdha nathI ane maphatano saMbaMdha mAnIne beTho cho. "koI para dravya sAthe mAre saMbaMdha nathI" A eka pATha hRdayamAM besI jAya to badhI miththAmAnyatAno nikAla thaI jAya tema che. juone keTaluM kahe che! paramAtmaprakAza che ne ! tAro paramAtmA eka dravya che ane temAM anaMtaguNa che ane tenI vartamAna paryAya atyAre hINI che to hINI paryAya sahita che ema jANa ! parane laIne mArI dazA haNI che ema na jANa! nigodamAM jIva che te kevA haze?-baTATA, zakarakaMda Adi kaMdamULamAM eka kaTakImAM asaMkhya zarIra che ane eka eka zarIramAM anaMta......anaMta jIva rahelAM che te dareka jIvamAM anaMta guNa che ane vartamAnadazAmAM ekadama alpajJatA ane saMkalpa-vikalpa che to nigodano Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ) [ paramAtmaprakAza pravacano jIva tenA anaMtaguNa ane hINI dazAthI sahita che ema jANa ! te hINI dazA koI parathI nathI, potAthI ja che ema jANa! ahIM to vastu jevA svarUpe vartamAnamAM che tevA rUpe jANa ema kahyuM che. bhagavAna AtmAno svabhAva to badhAMne jANavAno che. jANavuM.jANavuM.jANavuM jema che tema jANavuM evo svabhAva che. sarvajJa bhagavAna paNa jANavA sivAya bIjuM zuM kare che! te potAnA AtmAne pUrNadazA ane anaMtaguNosahita jue che ane bIjAne tenA guNa ane paryAya sahita jue che. bhagavAna potAnA pUrNajJAnathI jANe che ane tuM tArA alpajJAna vaDe Ama jANa ! A to badhAM siddhAMto che; pachI temAMthI jeTalAM palAkhA kADhavA hoya teTalAM nIkaLe. cAra paisAnuM zera to maNanA aDhI thAya ema badho hisAba thaI zake. tema A badhAM vastusvarUpanA niyamo che te maMtro che. te pariyAdi TuvyuM tue gaM gupannaya kuttA "tene tuM dravya jANa ! kone?--je potAnA guNo ane vartamAna avasthAthI sahita che tene tuM dravya jANa !' AmAM badho ukela che. AmAM koI ukela bAkI raheto nathI. huM mArA guNo ane paryAyathI sahita chuM ema jANyuM te potAnuM jJAna ane bIjA sarva dravyo tenA guNa ane paryAyathI sahita che ema jANyuM te para saMbaMdhInuM jJAna thayuM. Ama jANIne zraddhA kare tenuM nAma dharma-tenuM ja nAma samakita ane e ja sva-para prakAzaka potAnuM jJAna che. jJAna karavuM e ja tAruM kArya che. jJAnanI kriyA e ja tArI kriyA che. ahA ! vItarAgI saMtonA kathano alaukika che ! eka zlokamAM badhuM bharI de che. cAre paDakhAnuM badhuM svarUpa ekamAM samAvI de che. ekamAM pUruM karI de che. A gajaba vAta che. A pAMcamAM zlokamAM chae dravyanI vAta AvI gaI. chae dravya potapotAnA guNa-paryAyathI sahita che. jIva ane pudgala bene vibhAvaparyAya hoya che bAkInA cAra dravyane to vibhAvaparyAya hotI ja nathI. AkAzane ghaTAkAza, maThAkAza ItyAdi kahevAya che te upacAramAtra che. kSetramAM AkAzadravya sauthI moTuM che paNa tene paNa tuM eka samayanI paryAyamAM AkhuM jANI le che mATe bhAvathI to tuM moTo cho. A cha dravyomAM upAdeya koNa che?--ke je zuddhaguNa ane zuddhaparyAyathI sahita che evuM jIvadravya upAdeya che. zuddhaguNa ane kevaLajJAnAdi nirmaLa paryAya sahita bhagavAnane upAdeya karavA jAya che tyAM potAnuM zuddhadravya upAdeya thaI jAya che. Ama, potAnA zuddhAtmAne upAdeya karavo te dravya, guNa, paryAyane samajavAnuM tAtparya che. A cha dravyanI samuccaya vAta thaI. have ekalA jIvanI vAta 58mAM zlokamAM yogIndradeva kare che. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-4o ) ( 247 he AtmA ! tuM anAdi anaMta eka vastu cho tene tuM dravya jANa ! ane jJAna-darzanane guNa jANa ! trikALa dekhavA-jANavAnA svabhAvane guNa jANa ! cAragatinA bhAva ane zarIrane karyajanita vibhAvaparyAya jANa ! zarIra pudgalanI vibhAvaparyAya che tenA nimitte jIvamAM je bhAva thAya che ke huM manuSya chuM, deva chuM Adi bhAva te jIvanI vibhAvaparyAya che tenAthI sahita te jIvadravya che ema jANa! bhAvArtha zuddhanizcayanayathI AtmA zuddha, buddha, akhaMDa svabhAva che ema jANa! dravya ane guNe AtmA zuddha che, ekalo jJAnano piMDa che mATe AtmA buddha che, ane eka che. mATe AtmA akhaMDa che. AvA zuddha, buddha, akhaMDasvabhAvane tuM dravya jANa ! te dravyamAM eka darzanaguNa che ke je dareka cIjane bheda pADyA vinA abhedapaNe jue che te cetanAno sAmAnya svabhAva che ane cetanAno vizeSa svabhAva je jJAnaguNa che te dareka cIjane tenA bhedo sahita jANe che. rAga vinA dareka vastune tenA anekapaNAsahita jANe te jJAna che. traNakALa, traNa lokane sAmAnyapaNe abheda jANe te darzanaguNa che ane bhinna-bhinnarUpe jANavuM te jJAnaguNa che. gaLapaNa te goLano guNa che, kaDavo te aphINano guNa che, khAro te mIThAno guNa che tema dareka padArthane sAmAnyapaNe dekhavA ane bheda pADIne jANavA e tAro guNa che. - A cIja A che ane A bIjI cIja che ema bheda pADyA vinA mahAsattAne mAtra dekhavI te darzanaguNanuM kArya che ane mahAsattAne bheda pADIne jANavI te jJAnaguNanuM kArya che. ahA ! eka guNa abhedane dekhe ane eka guNa vizeSane jANe AvuM tAruM dravya kevaDuM moTuM che! jANavA ane dekhavAnA be svabhAvavALo tuM dravya cho ! temAMthI jANanAra evA jJAnaguNanI paryAyanA ATha prakAra che je nIce pramANe che. jJAnaguNanI pUrNa nirmaLaparyAya kevaLajJAna" che te pUrNa, akhaMDa ane zuddha che te pUrNapaNe badhAMne jANe che ane matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane mana:paryAyajJAna A cAra paryAya samyajJAna che ane kumati, kuzruta ane kuavadhi A traNa paryAya mithyAjJAna che. kevaLajJAnanI apekSAe A sAteya prakAranI paryAya khaMDita che, akhaMDa nathI ane sarvathA zuddha nathI, azuddhatA sahita che. kevaLajJAna eka ja pUrNa che bAkInA cAra sabhyajJAna apUrNa che tathA traNa ajJAna to azuddhatA sahita che, viparIta che mATe paramAtmAmAM to e sAteya prakAra nathI. ekamAtra pUrNa, akhaMDa ane zuddha evuM kevaLajJAna paramAtmAmAM che. A rIte AtmA ane paramAtmAnuM svarUpa che tema tuM jANa ! darzanaguNanA prakAra AgaLa kahevAze.... Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XAUAVALAVAX.XXX.XALALALALALALALALALA AtmAnI paryAyamAM azuddhatA na ja hoya che to mukta thavAno upadeza nirarthaka jAya XXX.X28282828282828282828282X2828282 (saLaMga pravacana naM. 41) , AtmAnaM budhyasva dravyaM tva guNau punaH darzanaM jnyaanm| paryAyAn caturgatibhAvAn tanuM karmavinirmitAn jAnIhiM // 58 // jIvAnAM karmANi anAdIni jIva janitaM karma na tena / karmaNA jIvo'pi janitaH naiva dvayorapi AdiH na yena / / 56 / / zrI paramAtmaprakAza zAstra che. temAM A pahelAM bhAganI 28mI gAthA cAle che. svabhAvathI A jIva akhaMDa che, anAdino che, mATe kahyuM ke he ziSya ! zuddha, buddha, akhaMDa svabhAva AtmAne tuM dravya jANa. AtmA zuddha eTale pavitra che, buddha eTale ekalo jJAnano piMDa che, eka che ane akhaMDa che evA svabhAvavAnane jIvadravya kahevAmAM Ave che. temAM jJAna ane darzana e be mukhya guNa che. temAMthI jJAnaguNanA ATha bheda che eTale ATha prakAranI dazA che temAMthI kumati, kuzruta ane virbhAgajJAna e traNa mithyAjJAna che te paNa AtmAmAM AtmAthI AtmAnI dazA che ke koI bIjA dravyanA kAraNe nathI ema ahIM siddha karavuM che ane pAMca samyajJAnanI paryAya che te paNa potAnI potAthI thayelI paryAya che. samyaphamati, samyakakRta, samyakaavadhi ane samyapha mana:paryAyajJAna A cAra apUrNa dazA che ane kevaLajJAna pUrNazuddha dazA che. traNa ajJAna ane cAra jJAnanI paryAya khaMDa-khaMDa che ane azuddha che mATe te AdaraNIya nathI ane kevaLajJAna pUrNa che--akhaMDa che ane zuddha che mATe te AdaraNIya nAma pragaTa karavAlAyaka che. to prazna thAya ke te kema pragaTa thAya?--kevaLajJAna paryAya jemAMthI Ave che te jJAnaguNanA dharanAra dravyanI dRSTi karavAthI kevaLajJAna pragaTa thAya che. manuSyaparyAya che ane vajanArAca saMhanana che mATe kevaLajJAna thAya che ema nathI. jJAnaguNanA ATha prakAra kahyAM. tema darzanaguNanI paryAyanA cAra prakAra che. (1) kevaladarzana (2) avadhidarzana (3) cakSudarzana ane (4) acakSudarzana. temAM kevaladarzana ApyuM akhaMDa che ane zuddha che mATe te AdaraNIya nAma pragaTa karavAlAyaka che. te kema pragaTa thAya?--ke darzanaguNanA dharanAra nija AtmAno Azraya karavAthI kevaladarzana pragaTa thAya che. cakSudarzana, acakSudarzana ane avadhidarzana e traNeya paryAya khaMDa che ane azuddha che mATe te Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-41 ] 2 249 heya che, upAdeya nathI. upAdeya eka kevaLadarzana ja che kema ke te AtmAnI darzanaguNanI eka zuddha ane akhaMDa paryAya che ane te AtmAnA Azraye ja pragaTa thAya che. A jIvanA jJAna ane darzana je mukhya guNa che tenI vAta thaI. have, bAkInA guNonA be prakAra kahe che. (1) sAdhAraNa (2) asAdhAraNa temAM sAdhAraNa guNa eTale ghaNAM dravyomAM je hoya tene sAdhAraNaguNa kahevAya. je koI khAsa dravyamAM ja hoya bIjA dravyomAM na hoya tevA guNane asAdhAraNaguNa kahevAya che. dA.ta. 'amUrtaguNa' che te pudgala dravya sivAyanA pAMceya dravyamAM che mATe tene sAdhAraNaguNa kahevAya ane pudgalanI apekSAe tene asAdhAraNaguNa kahevAya. 'pradezatvaguNa' kALadravya ane paramANu sivAya bAkInA badhAM dravyomAM che--ghaNAM dravyomAM che e apekSAe tene sAdhAraNaguNa kahevAya che ane kALadravyamAM te nathI mATe kALadravyanI apekSAe tene asAdhAraNaguNa kahevAya che. tArA gharamAM keTalAM gAdalAM--godaDAM Adi che tenI tane khabara che paNa tArA dravyamAM keTalAM ane kevA kevA guNo che tenI kevI paryAya che, keTaluM kSetra che--tAruM astitva kevuM che tenI tane khabara nathI mATe yogIndradeva ahIM tane tAruM AkhuM svarUpa batAve che. pudgalanuM paNa jJAna karAve che temAM pudgalanI mukhyatA thaI jatI nathI. mukhyapaNuM to haMmezA jJAnanuM ja che. tuM maphatano pudgalanuM mukhyapaNuM mAnI beTho cho. sAdhAraNa ane asAdhAraNanAM bheda vanaspatimAM che te A pramANe che ke je vanaspatinA eka zarIramAM anaMta jIva hoya te nigoda athavA sAdhAraNa vanaspati che ane eka zarIramAM eka jIva hoya tene pratyeka athavA asAdhAraNa vanaspati kahevAya che. ahIM to chae dravyanA guNo ane tenuM kSetra kevI rIte che te bhagavAne kahyuM che tema kahevAya che. 'mUrtikaguNa'pudgaladravyamAM ja che, anyadravyamAM nathI mATe tene asAdhAraNa guNa kahevAya che ane astittva guNa pudgalamAM paNa che ane anya sarva dravyomAM paNa che mATe te sAdhAraNaguNa che. eka ja guNa badhAM dravyomAM vyApelo che ema nathI paNa astittva eTale hovApaNuM darekamAM che mATe tene sAdhAraNaguNa kahevAya che. zrotA :-AmAM to zabdo ja evA che ke mANasa gUMcavAi jAya. pUjya gurudevazrI .. zabdo evA che mATe gUMcavAto nathI paNa tene pakaDatAM AvaDatuM nathI mATe gUMcavAya che. astittva guNanI jema vastuttva, dravyattva, prameyattva agurulaghuttva Adi guNo badhAM dravyomAM che mATe tene sAdhAraNa guNa kahevAya che. 'cetanapaNuM' eka jIva dravyamAM ja che anya dravyamAM nathI mATe te teno vizeSaguNa che ane sparza, rasa, gaMdha, varNAdi guNo Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 ) [ paramAtmaprakAza pravacano pudgalamAM ja che, anya dravyomAM nathI mATe te pudgalanA vizeSaguNo che. jIva ane pudgala A be dravyanuM kathana AvI gayuM. have bAkInA cAra dravya-dharmA sti, adharmA sti, AkAza ane kALa tenuM svarUpa kahe che. te te dravyanuM trikALI svarUpa je che te tenuM dravya che. astittva, vastuttva Adi guNo che ane svabhAvapariNati paryAya che. A cAra dravyomAM vibhAvaguNa ane vibhAvaparyAya nathI. juo ! jagatanA A badhAM padArthone eka kSaNamAM jANavAnI tAkAtavALo A AtmA che. jIva ane pudgala A be dravyamAM svabhAvaparyAya ane vibhAvaparyAya bane che. eka paramANumAM svabhAvaparyAya che ane skaMdhamAM vibhAvaparyAya che. ane jIvamAM kevaLajJAna e svabhAvaparyAya che ane cAra jJAna vibhAvaparyAya che, rAgAdi azuddhatA paNa vibhAva che. siddhone mAtra svabhAvadazA ja hoya che, vibhAva hoto nathI ane saMsArIne vibhAvanI mukhyatA che eTale saMsArIne paNa svabhAva to che paNa mukhyapaNe vibhAva che. samyagdarzana, jJAna, cAritra che eTalI zuddhatA che bAkI rAgAdi azuddhatA che teTalo vibhAva che. siddhone to ekalo svabhAva che. e ja rIte paramANumAM ekalI svabhAvadazA ja che ane skaMdhamAM ekalI vibhAvadazA ja che. bahu TUMkAmAM A cauda brahmAMDamAM rahelAM cha dravyonA guNa ane paryAyanI vyAkhyA karI. A samajAI gayuM?-na samajAyuM hoya to uparathI pharI laIe. jagatamAM anaMta jIvo che te dareka zuddha, buddha, akhaMDa svabhAvI che, temAM jJAna ane darzana be mukhya guNa che. jJAnanI ATha dazA che. temAMthI kevaLajJAna" paryAya akhaMDa ane pUrNa zuddha hovAthI upAdeya che. bAkInI sAta paryAya apUrNa ane azuddha hovAthI heya che. darzanaguNanI cAra dazA che temAMthI kevaLadarzana sakala che, pUrNa che ane zuddha che mATe te upAdeya che ane bAkInI traNa paryAya vikala ane azuddha hovAthI heya che. jIvadravyamAM badhI zakti bharelI che tenI sAmuM jovAthI kevaLajJAna ane kevaLadarzana pragaTa thAya che. pudgaladravya sivAyanA pAMca dravyo amUrtika che, pudgala mUrtika che, mATe amUrtika guNa pAMca dravyonI apekSAe sAdhAraNaguNa che ane pugalanI apekSAe asAdhAraNaguNa che. jIvAdi pAMca dravyo bahu pradeza che ane kALadravya tathA chUTo paramANu ekapradezI che. astitva, vastutva Adi anaMta guNo to evA che ke je dareka dravyamAM rahelA che mATe tene sAmAnyaguNa kahevAya che, ane jIvamAM cetanapaNuM pugalamAM sparza, rasAdipaNuM e tenA vizeSaguNa che. jIva-pudgala be dravyamAM ja vibhAvadazA ane svabhAvadazA baMne hoya che. bAkInA cAra dravyomAM ekalI svabhAvadazA ja che, vibhAvadazA nathI. ATalAmAM badho Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-41) saravALo AvI gayo. A bahu palAkhAM zIkhavAnA nathI paNa jJAnamAM khyAlamAM levAnI vAta che. jJAnano evo svabhAva che ke vastumAM je rIte jeTalAM prakAro hoya te badhAM jaNAya che. zeyo jJAnamAM Ave nahi, jJAna zeyamAM jAya nahi chatAM badhuM ja jANI le evo jJAnano svabhAva che. atyAre jJAnamAM pratyakSa jANavuM bhale na thAya paNa parokSa jANavuM e paNa pramANajJAna che. parokSajJAna kAMI apramANa nathI, sAcuM che. atyAre jJAnanI paryAyamAM "A huM chuM ane A para che" ema badhuM jANavAnI tAkAta che. paNa eNe kadI e jAtano vicAra ja karyo nathI. bhagavAna AtmA zuddha, buddha, akhaMDa, nirvikalpa vastu che tenAM atIndriya sukhano anubhava je nirvikalpabhAvamAM thAya che tenI prApti mATe zuddha guNa-paryAyanA vyAkhyAnanI mukhyatAthI ATha dohA kahe che. temAM prathama cAra dohAmAM anAdithI jIvane karma sAthenA saMbaMdhanuM vyAkhyAna kaheze ane pachInA cAra dohAmAM karmanuM phaLa kaheze. kamarahita jIvanI dRSTi karAvavA mATe A karmano saMbaMdha kevI rIte thayo te batAve che. bhagavAna AtmAnA dravya, guNa ane paryAya svataMtra che ane karmanA paramANunA dravya, guNa, paryAya svataMtra che. baMne svataMtra hovA chatAM jIvanA vikArane ane karmane nimitta-naimittika saMbaMdha che. anAdikALathI Avo saMbaMdha cAlyo Ave che. pahelAM karma sAthe saMbaMdha na hato ane pachI navo thayo ema nathI. jema khANamAM sonuM ane mATI sAthe rahelA che. tene koIe bhegA karyA nathI ke sonAe mATIne karI nathI ane mATIe sonAne upajAvyuM nathI. baMne pahelethI sAthe che. tema jIva ane karma anAdithI sAthe che. tene koIe bhegA karyA nathI, ke kameM jIvane banAvyo nathI ane jIve karmane upajAvyA nathI. baMne nimitta-naimittika saMbaMdhathI sAthe rahelAM che. e ja ahIM siddha karavuM che. zrImamAM Ave che, "jIva ane karma anAdi anaMta che... koI na kartA tehano, bhAkhe jinabhagavaMta zrImade TUMkAmAM ghaNuM kahI dIdhuM che. karma e pudgalanI vikArI paryAya che. tene pagale upajAvI che. jIva teno kartA nathI. jIva potAnI paryAyane kare ke pugalane kare? jIve to potAnI paryAyamAM ajJAna ane rAga-dveSa utpanna karyA che. jIve karmane karyA nathI ane karma jIvanA pariNAmane karatuM nathI. jIva ane karmane mAtra nimitta-naimittika saMbaMdha che. jIva potAnA jJAna, darzana, astitvAdi guNo ane paryAyamAM rahelo che ane karma tenA guNa-paryAyamAM rahelAM che. jIvamAM karma nathI ane karmamAM jIva nathI. karme jIvane upajAvyo nathI ane jIve karmane upajAvyo nathI. baMne anAdinA che. jIvanAM dravya-guNa Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra5ra ) [ paramAtmaprakAza pravacano anAdinA che tema paryAyapaNuM paNa anAdinuM che ane pudgalanuM paryAyapaNuM paNa anAdinuM che. koInI paryAyane koIe upajAvI nathI. jIva ane pudgala potapotAnI paryAyapaNe thAya che. jIvane laIne karma thatAM nathI ane karmane laIne jIvano vikAra thato nathI. jIva potAnI paryAyasRSTine upajAve che ane pudgala potAnI karmarUpa paryAyasRSTine upajAve che. te baMnene vyavahAra saMbaMdha hovA chatAM koI koIne upajAvavAno saMbaMdha nathI. jIvamAM jema anaMtaguNo che tema svAbhAvika ane vibhAvika paryAya paNa che. vibhAvarUpe pariNamavAno jIvano dharma che tema skaMdhamAM vibhAvarUpe pariNamavAno dharma che tethI karmanI paryAya thaI che. jIve karmanI paryAyane karI nathI ane karma jIvanI vibhAvaparyaya karatuM nathI. baMne potapotAnA guNa-paryAyamAM rahelAM che. koI koInI paryAyane upajAvatuM nathI. baMne dravyo anAdinA che. te potapotAnI paryAyane kare che. bhAvArtha :-jo ke vyavahAranayathI paryAyonA samUhanI apekSAe navA navA karma samaye samaye baMdhAya che. navA navA upaje che. jema bIjathI vRkSa ane vRkSathI bIja thAya che tema bIjarUpa karmothI deha maLe che ane dehamAM navA navA karmono vistAra thAya che. A nimittathI kathana che ho. jIvanA vikAranA nimitte karma upaje che ane karmanA nimitte deha ane vikAra upaje che AvI paraMparA cAlI Ave che paraMtu zuddhanizcayanayathI vicAravAmAM Ave to jIva nirmaLa jJAna-darzanasvabhAvI che. e to vikAranA pravAha ane karmanA pravAhano jANanAra-dekhanAra che. jIvanI vikArI paryAya navI navI thatI rahe che, zarIra paNa navA navA thatAM rahe che ane karmanI avasthA paNa navI navI thayAM kare che te darekano pravAha cAlu che paNa koI koIne karatuM nathI. jIva anAdino che ane karma paNa anAdinA che koI koIne karatAM nathI. jIva anAdithI karmothI baMdhAyo che ane karmonA bhayathI mukta thAya che eTale ke jIva anAdithI potAnI vikArI paryAyane kare che ane karmo svayaM baMdhAya che. have jo jIva vikAra karavAnuM baMdha kare to karmo svayaM chUTI jAya arthAt bIjI paryAya dhAraNa kare-jIva sAthe baMdhAya nahi. A vyAkhyAna dvArA e kahevuM che ke jo koI ema kahe che ke, "AtmA sadA mukta che, karmothI rahita che' to ema nathI. jIvanI paryAyamAM bhAvabaMdhapaNuM che ane nimittamAM karmonA baMdhano paNa saMbaMdha anAdithI che. vikAra e bhAvabaMdha che ane karma e dravyabaMdha che, baMneno saMbaMdha jIvane che. paryAyamAM jIva mukta nathI. baMne prakAranA baMdhano abhAva kare tyAre jIva mukta thAya che. dravyabaMdha ane bhAvabaMdha che ema svIkAra kare tene teno abhAva karavAno avakAza 6 rahe che. je ema ja mAne che ke huM sadAya dravyabaMdha ane bhAvabaMdha vinAno chuM to tene ei baMdha choDavAno avakAza paNa raheto nathI. vartamAna dazAmAM vikAranuM baMdhana ane karmano Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-41) [ 253 baMdha na hoya to choDavAnuM kAMI rahetuM ja nathI. baMdha nathI to mukti paNa siddha thatI nathI. mukti" zabda ja ema sUcave che ke, baMdhana pahelAM hatuM ane have mukti maLI. mATe "sadA mukta chuM' ema kahevuM vRthA che. jIvano svabhAva mukta che paNa paryAyamAM mUkti nathI chatAM mukti mAne che te vRthA che-khoTI vAta che. AtmA vastu svabhAve zuddha che paNa paryAyamAM azuddhatA che ane te azuddhatA paranA lakSe ja hoya. svabhAvanA lakSe kadI azuddhatA Ave nahi. karmanuM lakSa che, saMbaMdha che mATe jIvanA paryAyamAM duHkha UbhuM thAya che. Ama, duHkha ane duHkhanuM nimitta na hoya to tene TALavApaNuM paNa rahetuM nathI paNa ema nathI. paryAyamAM duHkha che ane temAM karmanuM nimitta che. tenuM lakSa choDIne have svabhAvanuM lakSa kare, svabhAvano Azraya le to paryAyamAM duHkha TaLIne sukha thAya, baMdhana TaLIne mukti thAya. A paramAtmaprakAza kahe che ke prabhu AtmA to prakAzarUpa ja che paNa tenI paryAyamAM paNa paramAtmaprakAza hoya to tene mukta thavAnuM rahetuM ja nathI. vastu zuddha hovA chatAM paryAyamAM nimittano saMbaMdha che ane temAM aTakelo potAno vikArIbhAva paNa che ema siddha karavuM che. dravya, guNa jema zuddha che tema paryAya paNa zuddha hoya to mukti karavAnuM rahetuM nathI. paryAyamAM azuddha che mATe ja tenAthI muktinI vAta che. "mukti dhvani ja ema sUcave che ke pahelAM baMdhana hatuM. Ama bIjI jagyAe paNa kahyuM che.--"muvattasthata... "arthAt jo A jIva pahelAM baMdhAyelo hoya to "mukta thavAnuM kathana saMbhavI zake che. karmanuM nimitta che. te vyavahArabaMdha che ane pote vikAramAM aTakelo che te nizcayabaMdha che. A baMne baMdhane nimitta-naimittika saMbaMdha che. jema koI mANasa jelamAM baMdhAyo hoya to tene chUTe tyAre kahevAya ke tame chUTI gayA? jo jelamAM baMdhAyo ja na hoya to tene chUTyAM ema na kahevAya. daza-paMdara varSa jelamAM rahIne chUTI jAya tyAre ema kahevAya ke tame lAMbI mudate chUTyAM tema anaMtakALathI jIvane paryAyamAM baMdhana ane nimittano saMbaMdha che. mATe tene temAMthI mukta thavAno upadeza apAya che. paryAyamAM baMdhana na hoya to muktino prazna ja nathI. ATaluM ja samajavAnuM che ho ! bahu lAMbu nathI. jema, AMkaDA to ghaNAM moTAM moTAM hoya paNa mULa to ekathI daza sudhInA ja AkaDAM che. tema vastunA svataH svabhAvanA niyamo to bahu thoDAM che. paNa teno vistAra ghaNo thaI gayo-rakhaDavAnA aneka prakAra ane tene TALavAnA upAya tene lAMbA lAge che paNa lAMbA nathI, upAya eka ja che. . svabhAvano Azraya. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 ) [ gharamAWkAza pravacano je mANasa jelamAM gayo ja nathI tene ema na pUchAya ke aho ! tame kayAre chUTI gayA? tema je abaMdha che tene "chUTyAM' ema kahevuM yogya nathI. je baMdha vinA ja mukti mAne che te yathArtha nathI tenuM kathana nirarthaka che. mATe ja ahIM "paryAyamAM baMdhana che' te prathama ja siddha karyuM che pachI tenI muktinI vAta che. zakti ane vastue abaMdhasvarUpa hovA chatAM zuddha hovA chatAM paryAyamAM azuddhatA ane baMdhana che. jo na hoya to tenAthI chUTavAnA upadezanuM nirarthakapaNuM che. dareka AtmA paramAtmasvarUpa ja che paNa paryAyamAM tene paramAtmapaNuM nathI. paryAya to vikAramAM aTakelI che. paryAyamAM vikAra-azuddhatA che ane tenuM nimitta paNa saMbaMdhamAM che. paryAyamAM azuddhatA che. nathI ema nathI. je mukta thaI gayA tenI dazAmAM paNa pUrve "huM baMdharUpa chuM" evI dazA hatI ane dazAmAM paNa karmanA nimittano saMbaMdha hato tene choDIne bhagavAna thayA che. dazAmAM bhrama hato tene choDIne bhramarahita thayA che. dazAmAM bhrama hato nahi ane choDyo ema kema bane ? paramAtmaprakAzamAM A vAta kema ApI che? ke, vastu ane guNa zuddha che chatAM paryAyamAM azuddhatA ane baMdhana che e vAta siddha karIne muktino upAya batAvavo che. avasthAmAM "huM rAgavALo, huM zarIravALo, huM puNya-pApavALo..." vagere prakAre ajJAna na hoya to ajJAnathI chUTIne jJAnI thavAnuM ane baMdhanathI chUTIne mukta thavAnuM rahetuM ja nathI. jo anAdithI jIva mukta ja hoya to pachI baMdha ja siddha thato nathI. baMdha hoya to ja tenAthI chUTakAro thaI zake. jo baMdha ja na hoya to "mukti' kahevI nirarthaka che. baMdhana na hoya tene svabhAva tarapha puruSArtha karavAno raheto nathI, paramAtmasvarUpa tarapha najara karavAnI ja rahetI nathI mATe paryAyamAM baMdha che, vikAra che, alpajJapaNuM che e siddha karIne tenI muktino upAya batAvyo che ke bhagavAna pUrNAnaMdasvarUpa tArI vastuno Azraya karatAM baMdha chUTIne mukti thAya che. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ g A kramabaddhaparyAyanI yathArtha zraddhAnuM svarUpa che - (saLaMga pravacana naM. 42) eSa vyavahAreNa jIvaH hetuM labdhvA krm| bahuvidhabhAvena pariNamati tena eva dharmaH adhrmH||60|| tAni punaH jIvAnAM yogin aSTau api karmANi bhvnti| yeH eva cchAditAH jIvAH naiva AtmasvabhAvaM lbhnte||61|| zrI paramAtmaprakAza zAstranI 59 gAthA thaI gaI che. have 60mI gAthAmAM munirAja kahe che vyavahAranayathI A jIva puNya-pAparUpa thAya che. bhagavAna AtmA svarUpe to zuddha cidAnaMdamUrti che paNa tene bhUlIne karma bAMdhyA hatAM tenA nimitte vaLI pAchA zubha-azubhabhAvarUpe jIva thAya che. A to paramAtmaprakAza che ne ! AtmA paramAtmA ja che paNa tene bhUlIne je karma bAMdhyA, teno hetu pAmIne pote puNya-pAparUpa thAya che. AtmA atIndriya AnaMdasvarUpa paramAtmA che to paramAtmArUpe thavuM e ja enuM kArya che paNa evA svarUpanA abhAnathI AtmA zubha ane azubha athavA dharma ane adharmarUpa thAya che. ahIM zubha ane azubhane dharma ane adharma kahyAM che, dharma eTale ahIM AtmAno nizcayadharma na samajavo. AtmAe paramAtmArUpa thavuM joIe tene badale puNya-pAparUpa kema thAya che te ahIM samajAve che. nizcaya eTale sAcI dRSTithI joIe to AtmAnuM parama sat svarUpa to vItarAga cidAnaMda svabhAva che. vItarAga eTale kaSAya rahita jJAna AnaMda svabhAvI AtmA che, rAga rahita athavA doSa rahita nirdoSa svabhAvI che. paraMtu tenA rAgarahita nirvikalpa svasaMvedana jJAnanA abhAve jIvane karmo baMdhAya che. jIvane karma kema baMdhAya che ke vItarAga jJAnAnaMdamaya nija caitanyamUrtinA samyajJAna, darzana ane cAritranA abhAve-vItarAga pariNatinA abhAve rAgAdi bhAva thAya che tenAthI karmo baMdhAya che. e karmonA udayanA nimitte jIva puNya ane pApabhAvarUpa thAya che. prazna ja ema thayo che ke AtmA paramAtmA che. to paramAtmA ja thaIne rahevo joIe tene badale puNyI ane pApI kema thAya che? vastuno trikALasvabhAva to sat..sat ..sat jJAnAnaMda vItarAgasvarUpa che. tene kamo kema baMdhAyA? ke evA svarUpanA abhAvanA kAraNe-vItarAga svasaMvedanazAnanA abhAvanA kAraNe rAga, dveSa, moha thAya che ane tenA kAraNe karmo baMdhAyA che ane te karmonuM kAraNa pAmIne jIva pharI puNya-pApabhAvarUpa thAya che.. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ) [ paramAtmaprakAza pravacano huM vitarAgasvarUpa chuM e bhUlyo eTale rAga, dveSa ane ajJAnabhAve pariNamyo, mithyAzraddhApaNe pariNamyo ke huM to rAgI-teSI chuM tethI karmonuM baMdhana thayuM. huM to akaSAya jJonAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA chuM evA svIkArarUpa samyagdarzana, jJAna ane cAritrarUpe pariNamavuM joIe tene badale huM to rAga, dveSa ane vikAramaya chuM evI bhAvanAmAM pariNamato AtmA zubha, azubha karmone bAMdhe che. Aje to kramabaddhano vicAra bahu cAlyo. keTalAMka ema mAne che ke kramabaddha eTale niyatavAda thaI jAya che ane keTalAMka ema mAne che ke, rAga-dveSa mArA kramamAM hatAM mATe AvyA che Ama mAnanArA baMne mithyASTi che. kramabaddhane mAnanAranI dRSTi to svabhAva upara hoya che. te to akartA thaI gayo che. huM to AnaMdamaya chuM evI daSTi thayAM pachI je rAga Ave che tene jANe che te kramabaddhane samajyo che. huM AnaMdasvarUpa chuM, krame thatAM rAga-dveSa e mAruM svarUpa nahi e to duHkharUpa bhAva che teno kartA huM nahi. AnaMdasvarUpanI dRSTipUrvaka, rAgAdibhAvo thAya che te to duHkharUpa che ema eno jANanAra rahI jAya che paNa kartA thato nathI; te jJAnI che. paNa je amAre to kramamAM A rAga thavAno hato...kramamAM strI, dhanAdi AvavAnA hatA mATe AvyA che ema rAganI ane saMyoganI mIThAzane vede che te to ulaTo mithyAtvane puSTa kare che, te jJAnI nathI. huM to atIndriya AnaMda svabhAvI chuM evA lakSe jene AnaMda pragaTa thayo che tene e AnaMdanI mIThAza AgaLa rAganI mIThAza AvatI nathI-rAga du:kharUpa lAge che. je krame AvatAM rAganI mIThAzane vede che tene kramabaddhanuM jJAna ja nathI. "jJAtA-da" e kramabaddhano artha che. kramabaddhane mAnanAro akartA thaI gayo che. puNya-pAparUpe thavuM e mAruM svarUpa nahi, AnaMdarUpe thavuM e mAruM svarUpa che. mAro AnaMda to mArAmAM che. zubha vikalpa uThe e paNa duHkharUpa che. azubha to duHkharUpa che paNa zubharAga paNa du:kharUpa che ane saMyogo te duHkhamAM nimitta che. evuM jANatAM jJAnI potAnA atIndriya AnaMdane anubhave che ane krame AvatAM rAgane bhinna rahIne jANe che tene ja kramabaddhanuM vAstavika jJAna che. AnaMdasvarUpanI dRSTi nathI ane A rAga to mAre thavAno hato e thayo che, A kSmI AvavAnI hatI e AvI che ema kare che te to mithyAtvane puSTa kare che. pahelAM to rAga Avato tyAre e pApa che, duHkharUpa che ema paNa thatuM ane have to e rAga kramamAM hato te Avyo che ema karIne temAM dRSTi lagAvI che teNe to mithyAtvane tIvra karyuM che. jema niyatane mAnanAro nigodamAM janAro che tema A paNa nigodano grAhaka che. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-42 ] | 257 jenI dRSTimAM paramAtmasvarUpa Ave che tene to rAgano ane vikArano prema uDI jAya che ane atIndriya AnaMda Ave che. tene pachI je rAga Ave che teno kartA hartA te thato nathI. jJAtA-dRSTA rahe che. kramabaddhanI zraddhA kaI rIte ' thAya ? AtmAnA AnaMdanuM bhAna thaIne jene zraddhA thaI gaI ke, mAro atIndriya AnaMda mArI pAse che ane rAga uThe che te to duHkharUpa che, mAruM svarUpa nahi ema potAnA AnaMda sAthe rAganA duHkhane sarakhAve che tyAre teno (rAgano) akartA thAya che tene kramabaddhanI sAcI zraddhA thaI kahevAya. kramabaddhamAM niyatavAda mAnanArA to mithyArdaSTi ja che kema ke e to ema mAne che ke rAga krame krame AvyA ja karaze e to niyatavAda che paNa A rAga to mArA kramamAM ja hato mATe Avyo che ema mAnIne rAganI mIThAzane vede che te paNa mithyArdaSTi ja che. jene AtmAnA bhAnathI atIndriya AnaMda Avyo che te AnaMda AgaLa rAgane duHkharUpa jANIne teno jJAtA-draSTA rahe che te kharekhara kramabaddhane samajyo che. saMyogo ane rAga vakhate huM to tenAthI judo jANanAra vItarAga AnaMdasvarUpa chuM evuM jANatAM jJAnI rAgane potAnuM kArya mAnatAM nathI paNa tenA jJAtA rahe che. kramabaddhanI zraddhA eTale AnaMdanI zraddhA. huM jJAyaka chuM evI dRSTi thaI tene huM AnaMdamaya chuM rAgamaya nathI evI zraddhA thaI che tene kramabaddhanI zraddhA che. kramabaddhanI zraddhAvALAnI dRSTi jJAyaka upara ja hoya. zAyakanI dRSTi eTale huM AnaMdamaya chuM evuM bhAna...mAro svabhAva vItarAga cidAnaMdasvarUpa che evuM jene bhAna thAya tene kramabaddha evA rAganuM ane paranuM jJAna rahI jAya che ane kartApaNuM ane mIThAza chUTI jAya che. AhAhA ! vItarAgano mArga to Avo che. tene jema che ema mAne nahi athavA mAnavA jatAM svacchaMdane seve che teNe to mithyAtvane dRDha karyuM che. kema ke jyAre rAgane potAno mAnato hato tyAre to rAga thatAM du:kha paNa lAgatuM hatuM ane have to rAga mAro che ja nahi ema kahe che ane mIThAza to emAM ja paDI che, tenuM duHkha paNa thatuM nathI. ajJAnabhAvamAM to rAgane TALavAnI ciMtA hatI e paNa have (svacchaMdadazAmAM) na rahI. kramabaddha eTale dravyamAM krame krame paryAya thAya che ane huM teno jJAtA, cidAnaMda, AnaMdadhana vastu chuM ema vastunuM bhAna thatAM krame thatI paryAyano AtmA kartA thato nathI paNa jJAtAdraSTA rahe che; tyAre tene kramabaddha yathArtha samajAyuM gaNAya. paNa vastusvabhAvanA bhAna vagara rAga mAro nahi...rAga mAro nahi ema kare ane aMdaramAM rAganI mIThAsamAM kheMcAto jato hoya tene to ulaTuM mithyAtva puSTa thatuM jAya che. rAgane 'mAro che' ema mAnato hato tyAre to mithyAtva hatuM paNa A to vadhu puSTa thayuM. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 ) [ ramAtmaprakAza kavacano huM to cidAnaMda vItarAga svarUpa chuM evuM aMtaramAM bhAna ane anubhava thayuM che tene rAga thAya ke paranA kArya thAya tenA te jJAtA-draSTA ja rahe che, kartA thatAM nathI. AvA dharmI puNya-pAparUpe pariNamatA nathI. tenuM karmabaddhanuM jJAna sAcuM che. aho ! jene rAganI mIThAza nathI, nimittano prema uDI gayo che, eka mAtra svabhAvanA prema ADe koI prema jene rahyo nathI, "huM to nirvikalpa jJAnAnaMdamUrti chuM' evA svabhAvanA premavALAnuM kramabaddhanuM jJAna yathArtha che. ahIM kAMI popAbAInA rAja nathI ke, kramabaddhanI vAta sAMbhaLI levAthI ke bolI levAthI kramabaddhanuM jJAna thaI jAya. pahelAM batAva ke tArI daSTi kyAM che? daSTi to rAga ane saMyoga upara paDI che to te "kramabaddha' jANyuM ja nathI ane mAne che ke mane kramabaddhanuM jJAna che to te mithyAtvane tIvra deDha karyuM che. ahA ! mAraga te kAMI mAraga che! aho ! sarvajJanI kathana zailI saMtonI paddhati ane mArganI zreNInI dhArA koI alaukika che. sAdhAraNa rucivALAne to khyAlamAM paNa na Ave ke A mArga kevo che? A to kAle rastAmAM bahu vicAra Avyo ke, A kramabaddhamAM zuM kahevuM che ! "thavAnuM haze ema thaze' e zuM mAtra eTaluM ja samajavAnuM che! are ! tene dRSTi, jJAna ane anubhava sahita, je rAga thAya che teno jJAtA-daSTA rahe che te karmabaddhane samajyo che. aMtaranA puruSArtha ane bhAna vinA "thavAnuM haze tema thaze" ema mAnanAro kAMI samajyo ja nathI. rAgane doSarUpa paNa mAnato nathI ane rAga thavAno hato e thayo ema mAnIne mithyAtvane poSe che. ahIM kahe che ke A jIva zuddha nizcayathI vItarAga cidAnaMda svabhAva che topaNa vyavahAranayathI vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAnanA abhAvathI rAgAdirUpa pariNamanathI upArjana karelAM zubha-azubha karmonA kAraNane pAmIne puNyI tathA pApI thAya che. vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAna na hoya tyAre ja mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAma thAya che ane tenAthI karmo baMdhAya che. vItarAga svasaMvedanajJAna hoya to to tenAthI paramAtmadazA thAya, rAga na thAya. svasaMvedanajJAna, zraddhA-jJAnanI nirmaLa pariNati e aMtarano Adara che. enAthI rAgAdi ke karmonuM baMdhana thatuM nathI. tenAthI to nirdoSa vItarAgI dazA pragaTa thAya che. paNa jyAM vItarAga cidAnaMda svabhAvano Adara nathI tyAM mithyAtva sahitanA bhAvono Adara paDyo ja che tethI evA jIvane mithyAtva ane puNya-pApa karmanuM upArjana thAya ja che. svabhAvanA AdarathI paramAtmadazA upaje che ane vibhAvanA AdarathI karmabaMdhana upaje che. have jene paramAtmabhAva to daSTimAM nathI, teno Adara nathI ane dRSTi nimitta ane rAga upara paDI che tethI pUrve baMdhAyelAM karmonuM nimitta pAmIne e jIva puNya ane Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-42 ) ( 59 pAparUpa thAya che. kharekhara AtmA paramAtmArUpe thavo joIe tene ThekANe pRthvI ane pApI thAya che tene svabhAvano anAdara che. puNya-pApanA bhAvavALA thavuM e adharma che. kema ke, karmanuM nimitta pAmIne tenuM ja lakSa che tethI puNya ane pApabhAvavALo thAya che. potAno cidAnaMda svabhAva teno Adara bhUlIne eTale ke, vItarAga svasaMvedanane bhUlIne rAga-dveSa-mohabhAva karyA tethI karmo upajyA ane dRSTi paNa rAga upara ja paDI che tethI e karmonuM nimitta pAmIne jIva pRthvI ane pApI thAya che. paramAtmA thavuM joIe tene badale puNyI ane pApI thAya che. have kahe che puNya-pAparUpe jIva thayo che e paNa vyavahAra che. e vakhate ja kharekhara AtmA vastusvarUpe zuddha che. vastusvarUpane bhUlyo e vyavahAra che, tenAthI karma baMdhANA e paNa vyavahAra che ane tenA nimitte paryAyamAM jIva puNyI ane pApI thayo che e paNa vyavahAra che. vastusvarUpa karma ane puNya-pApathI rahita che. AtmAnI anubhUtimAM to vItarAga samyagdarzana, jJAna, cAritra ane tapa tanmaya che, rAga anubhUtithI tanmaya nathI. vItarAgasvabhAvanuM vItarAgIdarzana evuM samyakatva te anubhUtithI tanmaya che, vastusvarUpanuM samyajJAna te potAnI anubhUtithI tanmaya che. svarUpanuM cAritra te anubhUtithI tanmaya che ane bAhya padArthonI icchAne rokavArUpa tapa e anubhUtithI tanmaya che arthAt te-rUpe che. evI A cAra prakAranI nizcaya-ArAdhanA che. potAnA AtmadevanI anubhUtimAM A cAreya ArAdhanA tanmaya che-ekameka che. AvI anubhUti te AtmAnuM kharuM ArAdhana che, e AtmAnI sevA che. AvI vItarAga svarUpanI zraddhA, jJAna, cAritra ane IcchA-nirodharUpa tapathI tanmaya anubhUtinA kALe sAkSAt upAdeyarUpa vItarAga paramAnaMda je mokSasukha tenAthI abhina AnaMdamayI evo nija zuddhAtmA ja upAdeya che. bAkI badhuM heya che. kahyuM?-ke parama vItarAga nirdoSa AnaMdasvarUpa nija AtmadevanI dRSTi, jJAna ane lInatArUpa anubhUtinA kALamAM ja AtmA upAdeya che. mithyAtvabhAvanA kALamAM to AtmAno anAdara che ane puNya-pApane AdaraNIya mAnyA che. ajJAnIne mithyAtvabhAvamAM puNya-pApanuM ja ArAdhana che. aho A to alaukika mArga ! jene Indro paNa abhuta AzcaryadRSTithI sAMbhaLe che, gaNadharo paNa bhAvathI sAMbhaLe che ke je pote cAra jJAna ane bAra aMganA jANanArA che. 60mI gAthAno sAra e che ke AtmA potAnA paramAtmasvarUpanI anubhUtinA abhAvamAM mithyAtvadazAmAM karmo bAMdhIne tenA nimittathI pRthvI ane pApI thAya che. svabhAvane bhUlI, mithyAtva, rAga, dveSane sevI karmo bAMdhI tenA ja lakSe pharI puNya-pApabhAvarUpe paryAyamAM Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] [ gharamAtmaprakAza pravacano thAya che. jo tenI dRSTi paramAM na hoya to to pote paramAtmasvarUpe che paNa svabhAvanuM lakSa nathI tethI puNya ane pAparUpa thayo che. have tene svabhAvanuM ArAdhana-upAdeyapaNuM kema thAya? ke vItarAga paramAnaMda nirdoSa cidAnaMda jJAnAnaMda svarUpanI dRSTi, jJAna, ramaNatA kare ane bAhya icchAno nirodha thAya tyAre tene AtmA upAdeya thayo kahevAya. Avo paramAtmA ja sevavA lAyaka che. anya badhuM eTale puNya-pApanA vikalpo ane eka samayanI paryAya heya che. pUrNAnaMdaprabhunI dRSTi thaI che, jJAna paNa tyAM lAgyuM che, sthiratA paNa temAM jAmI che ane ugra puruSArthathI icchAno abhAva thayo che evA kALamAM tene eka AtmA ja upAdeya che. mAro AtmA ja pUrNAnaMda che evo Adara te vakhate thayo che ane anya badhuM heya thayuM che. AgaLa kaheze ke ATha karmothI AtmA AcchAdita thayo che te paNa potAnI bhUlathI ja thayo che e batAvavuM che. AtmA puNyI thayo eTale ke vikAravALo thayo che, kharekhara pote vikAravALo nathI chatAM vikAravALo thayo che. kema? kema ke potAnA nirdoSa vItarAga cidAnaMdasvabhAvane bhUlI gayo che mATe vikArI thayo che, koI karma tene vikArI karI zakato nathI. are ! AtmA paramAtmA thavo joIe tene badale puNI ane pApI thayo che ane vaLI duniyA vakhANe ke A to puNyazALI che! ahIM dharma eTale puNya ane adharma eTale pApanA bhAvarUpa jIvanA pariNamananI vAta che. bahAranA puNya-pApanA saMyoganI vAta nathI. potAne bhUlIne karmanuM ArAdhana karanAra pote zubha ane azubhabhAvarUpa thAya che ema kahevuM che. sArA ke narasAM saMyogarUpe AtmA thAya che ema kahevuM nathI. kAraNa ke saMyogamAM to eka samayamAtra paNa AtmA Avato nathI. mATe saMyogarUpe AtmA thAya che ema kahevAno avakAza ja nathI. (prasaMga ja nathI.) jJAnI ke ajJAnI koI paNa eka samayamAtra paNa strI, putra, dhanAdi saMyogarUpe thatAM nathI. AtmA parasaMyogarUpe thAya e banI ja na zake. AtmA to paramAtmA thavAne ja yogya che. tene badale ajJAnathI vikArarUpe thaI rahyo che ema ahIM kahyuM che. prabhu ! vItarAgapaNe ane kevaLajJAnapaNe pariNamavuM e tAro svabhAva che. tene badale tuM puNyI ane pApa thayo! tAre to tAro vItarAga cidAnaMda svabhAvanuM bhAna karIne paramAtmArUpa thavuM joIe tene badale tuM aparamAtmadazArUpa-saMsArarUpa thayo! (Aje, A jinamaMdira moTuM karIne uparanI vedImAM bhagavAna padharAvyA hatAM te divasa che. nava varSa thayA.) Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-4ra ) [ 261 have 61mI gAthAmAM kahe che ke ATha prakAranA karmathI jIva saMsAramAM baMdhAyo che. potAnI bhUlanA kAraNe ATha karmanA nimitte jIva baMdhAyo che. AtmA to paramAtmasvarUpa che paNa tenI vartamAna hINIdazAmAM karmanuM nimitta che. karmanA lakSe pote bAMdhelA bhAvathI pote hINo thaIne karmathI AcchAdita thayo che. zrIguru potAnA ziSya munine kahe che ke yogI ! yogI eTale tAruM joDANa tArI dRSTinuM joDANa, tArA jJAnanuM joDANa, tArI sthiratAnuM joDANa to tArA cidAnaMda svabhAvamAM hovuM joIe. evuM svarUpamAM joDANa jene nathI ane rAgamAM joDANa che te ATha karmo vaDe AcchAdita thAya che. potAnI bhUlathI AvA ATha jAtanA karmo vaDe jIva DhaMkAya che. svabhAvanA lakSa vagarano jIva karmanA lakSe thayelAM bhAvathI potAnA svabhAvane pAmato nathI. karmanA laze rahelo bhAva AcchAdita che tethI te paramAtmasvabhAvane pAmato nathI. ATha karma vaDe jIvanA samyakatvAdi ATha guNo arthAt paryAyo DhaMkAya che te kayA karmanA nimitte kaI paryAya DhaMkAya che te kahe che. zuddha AtmA nirmaLAnaMda prabhu ane ajIva, Asava, baMdhAdi nava padArthomAM viparIta zraddhAna rahita je pariNAma tene kSAyika samyakatva kahe che. juo ! Ane samyaktvaguNa kahyo che, paNa te paryAya che, avaguNa TaLIne thaI hovAthI tene guNa kahevAya che. ahIM pahelAM ATheya guNa batAvIne tene DhAMkanArA karmonI vAta pachI karaze. bIjo guNa kevaLajJAna ke je traNakALa traNalokanA padArthone eka ja samayamAM vizeSarUpathI jANe che; anaMta jIva, anaMta pudagala Adi darekane tenA guNa-paryAyanA bheda sahita eka samayamAM jANI le che; te mahimAvaMta kevaLajJAna nAmano guNa che. sarva padArthone kevaLadRSTithI eTale sAmAnyarUpathI-bheda pADyA vinA ekarUpa dekhe te kevaLadarzana che. A badhuM yAda rahe tevuM che ho ! 25 varSa pahelAM gALa koIe ApI hoya e paNa yAda rahe che ne ! to gALane yAda rAkha ane guNane yAda nahi rAkha! kevaLajJAnamAM anaMta jANavAnI zakti che te anaMtavIrya nAmano guNa che atIndriyajJAnathI amUrtika sUkSma padArthone jANavA te sUkSmatvaguNa che. cAra jJAna vaDe te padArtho jANI zakAtAM nathI. eka jIvanA avagAhakSetramAM anaMta jIva samAya jAya evo avakAza devAno svabhAva te avagAhana guNa che. sarvathA gurutA ane laghutAno abhAva hovo te agurulaghuguNa che ane vedanIyakarmanA udayanA abhAvathI utpanna thayelo samasta bAdhArahita bhAva te nirAbAdha guNa che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 ) [ ramAkAza pravacano Ama kevaLajJAna, kevaLadarzana, kSAyika samyakatva, anaMtavIrya, sUkSmatva, avagAhanatva, agurulaghutva ane avyAbAdha A ATha guNanI ATha nirmaLaparyAya che te svabhAvanA Azraye to pragaTa thAya che paNa saMsAradazAmAM paranA premathI te kema avarAya che te pachI kahevAze. [vItarAga cidAnaMdamaya nija AtmAno sadA Adara karavAnA divya saMdezA ApanAra zrI sadgurudevano jaya ho.] # vItarAgabhAvasvarUpa AtmA che te vItarAgabhAvathI prApta thAya che; sarvajJa paramAtmA pratyenA premano paNa temAM avakAza nathI. bahAranuM badhuM bhUlI jA. zarIra-vANI-manane bhUlI jA, rAgane bhUlI jA, eka samayanI paryAyane paNa bhUlI jA. AkAzanA anaMtA pradeza karatAM paNa anaMtaguNA guNo AtmAmAM che ane eka eka guNamAM anaMta guNanuM rUpa che, ane eka eka guNanI paryAyamAM SakArako che-Avo bhagavAna AtmA che, traNalokano nAtha che, paNa koDI koDI mATe bhIkhAro thaIne phare che ! Qii jene dravyadRSTi yathArtha pragaTa thaI che tene dRSTinA joramAM ekalo jJAyaka bhAse che, zarIrAdi kAMI bhAsatuM ja nathI. bhedajJAnanI pariNati evI daDha thaI jAya che ke svapnamAM paNa AtmA zarIrathI bhinna bhAse che. divase to bhinna bhAse che paNa rAtrimAM UMghamAM paNa AtmA nirALo ja bhAse che. samyagdaSTine bhUmikA anusAra bAhya vartana hoya che. paraMtu bAhya vartanamAM paNa koI paNa saMyogomAM enI jJAnavairAgya- zakti koI judA ja prakAranI rahe che. bAhyathI game te prasaMgamAM saMyogamAM joDAyelo dekhAya topaNa jJAyaka to jJAyakapaNe ja bhAse che. vibhAvathI bhinna jJAyakapaNe niHzaMka bhAse che. AkhuM brahmAMDa pharI jAya topaNa svarUpa-anubhavamAM niHzaMka varte che. jJAyaka upara caDIne UrdhvarUpe birAje che, bIjA badhA nIce rahe che. game tevA zubhabhAvo Ave, tIrthakaragotrano zubhabhAva Ave topaNa te nIce ja rahe che. dravyadRSTivaMtane AvuM adbhuta jora varte che. pUjya gurudevazrI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA ATha guNo ane tenA ATha karmanuM svarUpa (saLaMga pravacana naM. 43) tAni punaH jIvAnAM yogin aSTau api karmANi bhavanti / yeH eva cchAditAH jIvAH naiva AtmasvabhAvaM labhante // 61 // viSayakaSAyaiH raJjitAnAM ye aNavaH laganti / jIvapradezeSu mohitAnAM tAn jinAH karma bhaNanti // 62 // zrI paramAtmaprakAza graMthanI A 61mI gAthA che. bhagavAna tIrthaMkaradeve AtmAne zuddha AnaMdakaMda joyo che paNa A AtmAne potAnuM bhAna nahi hovAthI ATha karmo baMdhAya che. jenA nimitte AtmAnA ATha guNonI dazA avarAyelI che, je siddha thaI gayA tenA ATha guNonI dazA je AvaraNa rahita zuddha thaI gaI che tenA svarUpanuM varNana karyuM che. A zarIra to jaDa-mATI-dhULa che, aMdaramAM ATha karmo che te paNa jaDa -che ane puNya-pApa vikArIbhAva thAya che te Asravatattva che, te kAMI AtmA nathI. AtmA to jJAnAnaMdasvarUpa siddha samAna zaktivALuM tattva che paNa tenA bhAna vinA jIva ATha karmone bAMdhe che. have jo e ajJAnano nAza thAya to ATha karmo paNa na baMdhAya ane paramAnaMda Adi ATha guNanI paryAyo pragaTa thAya. siddha bhagavAnane ATha karmono abhAva thaI gayo che tethI samyaktvAdi ATha guNo pragaTa thaI gayA che. saMsAra avasthAmAM A paryAyo kyA kyA karmothI DhaMkAyelI che te batAve che. 7 (1) samyaktva guNa mithyAtva nAmanA darzanamohanIya karmathI DhaMkAyo che. eTale ke AtmAnA bhAna vinA mithyAtvabhAva thayelo tenAthI darzanamohanIya karma baMdhAyuM ane karmanA udayamAM joDANanA kAraNe jIvanI samyagdarzananI paryAya DhaMkAI gayelI che. zaktirUpe guNa to dareka vakhate rahelo che. jema lIMDIpIparamAM 64 pahorI tIkhAza zaktimAM paDI che to vyakta thAya che, zaktimAM ja na hoya to to pragaTe kyAMthI ? tema AtmAmAM samyaktvAdi guNonI zakti to trikALa paDI che paNa tenuM bhAna nahi hovAthI--ajJAnanA kAraNe te pragaTa thatI nathI ane darzanamohAdi karma upaje che ane tenI prItinA kAraNe samyagdarzananI paryAya AcchAdita thaI gaI che. (2) bhagavAna AtmAmAM kevaLajJAna paryAya pragaTa thavAnI lAyakAta che. aMtaramAM Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264) [ parama prakAza pravacano anaMtajJAnanI zakti paDI che paNa tenA bhAna vinA je kevaLajJAnAvaraNIkarma baMdhAya che tenAthI kevaLajJAna vartamAnamAM DhaMkAyeluM che arthAt kevaLajJAnanI zakti hovA chatAM vartamAnamAM tenI pragaTatA nathI. jIvAdi navatattvanAM nAma paNa AvaDatA na hoya te navatattvanAM bhAva samaje kyAMthI? jIva, ajIva, puNya, pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha, ane mokSa A nava tattva che. zarIra, vANI ane karma to ajIva tattva che, puNya-pApa Asava ane baMdha e paNa AtmAthI judAM tattva che. AtmA to cidAnaMda svarUpa jJAyakatattva che. paNa ajJAnIne "huM siddha samAna jJAyakatattva chuM' evuM bhAna nathI tethI pUrve je kevaLajJAnAvaraNI karma upArjeluM, tenA nimitte vartamAnamAM kevaLajJAna DhaMkAyeluM che, paryAyamAM pragaTa nathI AtmA zuM che, karma zuM che, vikAra zuM che A badhAM tattvonA bhAna vinA jIvane dharma kadI thavAno nathI. jema zAkavALAnI dukAne jaIne Ubho rahe paNa zAka kayuM levuM, keTaluM levuM tenuM bhAna nathI te zAka zI rIte laIne Avaze ! tema jene sukha to joIe che paNa sukha kyAM che, duHkha kema che, vikAra kema TaLe tenuM bhAna nathI tene sukha kevI rIte thAya ? zarIra, vANI, manamAM sukha nathI bhAI ! e to jaDatattva che. strI, putra parivAramAM sukha nathI bhAI ! e to paradravya che. A puNya-pApa bhAva thAya che temAM paNa sukha nathI , e to Asravatattva che. hiMsA, jUTha, corInA bhAva thAya e pApatattva che. temAM sukha nathI. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA bhAva puNyatattva che temAM paNa sukha nathI kema ke e to rAga che, rAgamAM sukha mAne-paramAM sukha mAne e to mithyAdRSTi che-mUDha che. tIrthaMkara paramAtmA kahe che bApu ! tane haju tattvanI ja khabara nathI. sukhatattva kyAM ya che, kayAMthI maLe enI khabara nathI eTale jyAM sukha nathI tyAM sukha zodhe che. sukhatattva to AtmAmAM paDayuM che temAM zodhato nathI ane zarIra, strI, dhanAdimAMthI sakha levA jAya cho bhAI! tuM mUDha cho. tane vItarAganI AjJAnI zraddhA nathIvItarAgadeva jagatanA jIvane kahe che te koI tattvanuM svarUpa sAMbhaLyuM nathI, samajyo nathI to have to samaja! AtmA arUpI paNa eka vastu che to temAM guNo hoya ke nahi? AtmAmAM jJAna, darzana, sukha, virya, prabhutva Adi anaMtaguNo che. chatAM potAmAM sukha nahi mAnatAM, zarIra, paisA, vaibhava AdimAM sukha mAne che te mUDha mithyASTi che. prazna -paisA che to ahIM rahevAya che ne ! pUjya gurudevazrI :-nA...nA.....e mAnyatA khoTI che. paisA to pahelAM paNa hatAM paraMtu nivRttinA bhAva na hatAM to ahIM rahetAM na hatAM. ahIM to trilokInAtha tIrthaMkaradeva kahe che ke bhAI ! AnaMdatattva to tArAmAM che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-43) [ 265 tene badale te puNya-pApa bhAvamAM AnaMda mAnyo, tenA phaLamAM maLatAM dhULanA DhagalAmAM sukha mAnyuM tenAthI darzana-mohanIya karma baMdhAyuM ane tenA udayakALe vaLI tane mithyAtvabhAva thayo. Ama tAruM samakita darzanamohathI avarAI gayeluM che. tArA upajAvelA karmathI tAruM samakita DhaMkAyuM che, koI anyathI nahi. are ! jainamAM janmelAMne paNa vItarAge kahelAM tattvanI khabara nathI. ' huM AnaMda chuM, zuddha chuM, puNya-pApa rAgathI rahita chuM, zarIra, karma vinAnuM tattva chuM evuM bhAna thavuM tenuM nAma samyagdarzana che. evuM bhAna na karavuM ane potAne zarIra, karma ane rAgavALo mAnavo te mithyAtva che. A mithyAtva te samyatvanuM DhAMkaNuM che. pote ja samyaktvane DhAMkI dIdhuM che. huM kevaLajJAna eTale kevala caitanyaprakAzano sUrya chuM. evA sUryanuM bhAna nahi karavAthI tane kevaLajJAna pragaTa na thayuM tenAthI kevaLajJAnAvaraNIkarma utpanna thayuM tenA udayakALe ajJAna bhAvathI tArA kevaLajJAnano paryAya DhaMkAI jAya che-kevaLajJAnanI paryAya pragaTa thatI nathI. Ama potAnuM jJAna potAthI DhaMkAyuM che. (3) kevaLadarzanAvaraNIkarmathI kevaLadarzana DhaMkAyuM che. kevaLadarzana e jIvanuM sva-tattva che. temAM kevaLadarzana pragaTa thavAnI tAkAta bharI paDI che paNa ema nahi mAnatAM mAruM darzana, jJAna koI parathI pragaTa thaze ema mAnIne mithyAtvabhAvamAM je darzanAvaraNIkarma bAMdhyuM che tenA pAka kALe pharI e ja bhAva Ubho thAya che ke mAruM jJAna-darzana parathI thAya che mArAmAM nathI tethI potAnuM kevaLadarzana DhaMkAI jAya che. (4) vIryAntarAyakarmathI anaMtavIrya DhaMkAyuM che. bhagavAna AtmA to anaMtavIryano dhaNI che. anaMtabaLa bharyuM che. anaMtajJAnadarzanane race evuM tenAmAM vIrya che evA vIryavALo potAne na mAnatAM, alyavIryavALo, rAgavALo, daiSavALo, parathI sukha lenAro mAnIne pote varyAntarAyakarma utpanna kare che tethI te karmanA udayakALe potAnuM vIrya DhaMkAI jAya che. mULa navatattvanI ja khabara nathI. ajIva ane Asrava tattvathI bhinna huM, jJAyakatattva chuM evI ene khabara ja nathI. paisAthI ane puNyathI potAnI moTAI mAne che paNa bhAI ! emAM dhULeya sukha nathI. emAM to hoLI che. puNyanA paramANu baLI gayA tyAre bahAramAM paisA dekhANAM temAM AtmAne zuM lAbha? tene to raLavAnA bhAvathI pApa baMdhAyuM. raLavAnA bhAvathI kAMI paisA maLyA nathI. puNyanA paramANu baLIne paisA dekhANA che. prazna :-to e paisA konA? pUjya gurudevazrI e paisA paisAnA che-jaDanA che, ajIvatattva che, ajIvano jIvamAM abhAva che ane jIvano ajIvamAM abhAva che. karoDa rUpiyA ho ajaba ho te koI jIvanA Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 ] [ paramAtmaprakAza pravacano nathI mATe tenAthI jIvane sukha na hoI zake, baMne tattva taddana bhinna che, jIva ane ejIvatattva eka thaI jAya to jIva ja kyAMthI rahe! ahIM to puNya pApanA bhAva thAya che e paNa jIvatattvamAM nathI ema kahevuM che. puNya-pApa to Asavatattva che. AsavamAM jIva nathI ane jIvamAM Asrava nathI. jo baMne eka hoya to to bIjA tattvano ja nAza thaI jAya. ajJAnIne A tattvanI kAMI khabara nathI. AMdhaLo thaIne gAMDAnI peThe emane ema ajJAnamAM doDyo jAya che. ahIM bhagavAna kahe che ke teM viryAntarAya karma bAMdhyuM che te kaI rIte?--ke huM anaMtavIryano dhaNI chuM enuM bhAna na karyuM, abhAna karyuM UMdhI mAnyatA karI ke huM zarIra ane rAgavALo chuM tethI potAnuM vIrya rokAyuM ane varyAntarAya karma baMdhAyA tenA pAka kALe pharI potAnuM vIrya haNAya gayuM ane huM anaMtavIryano dhaNI chuM evI dRSTi na karI tethI tenI vIryazakti rokAI gaI che. (5) AyukarmathI sUkSmattvaguNa DhaMkAyo che. AyukarmanA kAraNe dehamAM keTalo kALa rahevuM te nakkI che. te kALa karatAM eka samaya paNa AgaLa-pAchaLa thato nathI. potAnA AtmAnuM bhAna nathI tethI eka deha choDIne bIjo ane bIjo choDIne trIjo ema rakhaDyA kare che. AyukarmanA udayathI jayAre jIva parabhavamAM jAya che tyAre tyAM Indriyo ane indriyajJAna maLe che, atIndriyajJAnano to abhAva che, tethI keTalIka skULa vastuone jANe che, sUkSmane jANI zakato nathI. Ama, AyukarmanA kAraNe bhava maLe che, bhavamAM indriyo maLe, te indriyo vaDe jJAna kAma kare te jJAna dhULane jANe che sUkSma padArthane jANI zakatuM nathI. Ama, Ayukarma vaDe jIvano sUkSmattvaguNa DhaMkAya che. bhagavAna atIndriya AnaMdakaMda sUma padArtha che te atIndriyajJAna vagara jANI zakato nathI. Ama pote ja bhUla karIne potAnA guNane pote rokyo che. (6) zarIranAmakarmanA kAraNe avagAhanaguNa DhaMkAya che. zarIranA pramANamAM ja AtmA rahI gayo che. (7) siddha-avasthAne yogya vizeSarUpa agurulaghuguNa nAmakarmanA udayathI athavA gotrakarmanA udayathI DhaMkAI gayo che kema ke, gotrakarmanA udayathI jyAre nIca gotra pAmyo tyAre tuccha athavA laghu kahevAyo ane ucca gotramAM moTo athavA guru kahevAyo. kSatriyamAM janma to kahe huM to uccagotrano chuM ane zudramAM janme to kahe are ! ame nAnA mANasa chIe. bhAI! AtmAne kyAM UMcuM ke nIcuM gotra che! AtmA to jJAnAnaMda sUrya che. jema A paththarano sUrya che tema AtmA caitanyano sUrya che, paNa tenuM jJAna nathI tethI UMcuM ane nIcuM karma baMdhAya che. tenA udayamAM potAne ucca-nIca mAne che te UMdhI mAnyatA che. vastu ucca ke nIca thaI jatI nathI. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-43) ( 267 (8) vedanIyakarmathI avyAbAdha guNa DhaMkAya che. vedanIyakarmanA udayamAM zAtA azAtArUpa sAMsArika sukha-duHkhane jIva bhogave che. zAtAvedanIyakarmanA udayamAM ene suMdara zarIra maLe, dhana maLe, rUpALI strI maLe temAM rAga karIne e sukhane bhogave che. sukha eTale duHkha kema ke, e to mUDha sukha mAnyuM che temAM kharekhara sukha kyAM che ! rAga karIne sukha mAne che paNa e duHkha ja che. azAtAnA udayamAM zarIramAM rogAdi thAya che, nirdhanatA thAya che, aneka prakAranA pratikuLa yoga bane che temAM duHkha mAnIne ajJAnI duHkhI thAya che. roga to zarIramAM thAya che paNa mane roga thayo evI kalpanAjALa UbhI karIne e duHkhI thAya che. ajJAnIne tattvanuM bhAna nathI tethI duHkhI thAya che. mumukSu te duHkha dUra karavAno upAya to batAvo ! pUjya gurudevazrI : A ja upAya che. "bhAna karo', tattvanuM svarUpa samajo, "huM AtmA jJAnAnaMda svarUpa chuM', A sukhanI kalpanA ke duHkhanI kalpanA e mAruM svarUpa nathI, ane zAtAthI maLelA dhULanA DhagalA ke azAtAthI maLelI pratikULatA e mAruM svarUpa nathI. / are ! paNa A vAta jene sAMbhaLavA paNa maLe nahi te samaje kyAMthI? UMdhA rastA ne UMdhI mAnyatAmAM cAlyA jAya.ekAda karoDa dAnamAM Ape tyAM loko tene dharmadhuraMdharanuM birUda ApI de. are ! paNa emAM eNe zuM karyuM? paisA kayAM enA hatA ? emAM kAMIka , rAganI maMdatA hoya to puNya thAya paNa sAthe mAnabhAva hoya ke, ame ATalA paisA dAnamAM ApyA, tenAthI potAnI adhikatA mAne e to mithyArdaSTi mithyAtvanuM poSaNa kare che. pApanuM poSaNa kare che ane mAne che ke meM kAMIka ThIka karyuM che. ahIM kahe che ke zAtAnA udayamAM anukULatAmAM huM sukhI chuM ane azAtAnA udayamAM-pratikULatAmAM huM duHkhI chuM ema mAne che te mUDhanI mAnyatA che-pAgala thaI gayo che. vItarAga bhagavAna to kahe che. mithyASTi gAMDo-pAgala che. bApu! naveya tattva judAM judAM che. A zarIra, dhanAdi to ajIvatattva che ane tuM to caitanyatattva cho ane anukuLatAmAM sukhanI kalpanA thAya che e to Asravatattva che, duHkha thAya che e paNa osavanI kalpanA che. Asava eTale vikAra. tenAthI navA karma baMdhAya che. enuM ene bhAna nathI eTale khuzI khuzI thaIne phare che. A pramANe ATha guNa ATha karmothI DhaMkAya che mATe A jIva saMsAramAM paribhramaNa kare che. jyAre karmonuM AvaraNa maTI jAya che tyAre siddhapadamAM AThaguNa pragaTa thAya che. AtmA cidAnaMda sUrya che, A puNya-pApa te duHkharUpa che, ajIvamAM sukha-duHkha nathI e to joya che, mAruM svarUpa to zuddha AnaMdakaMda che evo anubhava kare tyAre samyagdarzanathI mAMDIne krame ATheya guNa pragaTa thAya che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268) [ paramAtmaprakAza pravacano A saMkSepamAM ATha guNanuM kathana thayuM. vizeSatAthI amUrtatva, nirnAmagotrAdika anaMtaguNa che te yathAsaMbhava zAstra pramANathI jANavA. A amUrta ane nirnAmagotra guNa paNa koIe sAMbhaLyA nahi hoya. gotra anusAra nAma paDe che te AtmAnuM nAma nathI, AtmA to nirnAma che. AtmA to ajIva evA dehadevaLamAM tenAthI bhinna raheluM amUrtatattva che, gotrathI rahita che, jevA saccidAnaMda siddha che evo ja A AtmAno svabhAva che paNa tenA bhAna vinA eNe vikAra ane sukha-duHkhanI kalpanA UbhI karI che. A AtmAmAM anaMtA sAdhAraNa guNa che ane anaMtA asAdhAraNaguNa che. astitva, vastutva, dravyatva Adi guNo chae dravyamAM che mATe tene sAdhAraNaguNa kahevAya che. evA AtmAmAM anaMtA guNa che. bhagavAne jagatamAM cha dravya joyA che. paramANu paNa pudgala dravya che temAM paNa AvA anaMtA guNo che. jJAna, darzana, AnaMda, sukha Adi anaMta guNo evA che ke je AtmAmAM ja che bIjAM dravyomAM nathI mATe tene AtmAnA asAdhAraNaguNo kahevAya. bhagavAna kahe che ke tArAmAM AvA anaMtaguNa che tenI samIpa tuM jA ! vanaspatinA paNa sAdhAraNa ane asAdhAraNa athavA pratyeka evA be bheda che temAM sAdhAraNa vanaspati eTale jemAM eka zarIramAM anaMta jIva hoya tene sAdhAraNa vanaspati kahevAya che. baTATA, zakarakaMda, DuMgaLI, lasaNa vagere sAdhAraNa vanaspati che tenI eka kaTakImAM asaMkhya to zarIra hoya che ane eka eka zarIramAM anaMta jIva hoya che. e anaMta eTale keTalo ? -ke, atyAra sudhImAM anaMtA jIvo siddha thayA che tenAthI anaMtagaNA jIvo eka eka zarIranI aMdara rahelAM che. te anaMta jIvo mATe zarIra eka che mATe te sAdhAraNa vanaspati che ane eka jIvane eka zarIra hoya tevI vanaspatine pratyeka vanaspati kahe che. e rIte dareka AtmAmAM hovApaNuM, vastRtva, dravyatva, prameyatva, pradezatva Adi guNo evA che ke je bIjA dravyomAM paNa che mATe te sAdhAraNaguNo che. tevA guNo dareka dravyamAM anaMtA che ane jIvamAM jJAna, darzana, sukhAdi; pudgalamAM sparza, rasAdi ema dareka dravyamAM anaMta anaMtaguNo evA che ke je bIjA dravyomAM na hoya, tene asAdhAraNaguNa kahevAya che. dareka AtmAmAM jJAna, darzana, sukha, vIryAdi asAdhAraNaguNa paNa anaMtA che eTalAM to koI pAse paisA paNa na hoya. ahIM to vItarAga kahe che ke prathama oLakhANa kara ! mAMgalikamAM roja bolI jAya ke, "kevalIpaNa7o dhamo zaraNe padhvajjAmi' tethI zuM? kevaLI zuM kahe che tenI khabara vagara dharma kyAMthI thAya? sAdhAraNa asAdhAraNaguNonI vAta ahIM navI ja che. A gAthAnuM tAtparya e che Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-43 ) [ 269 ke samyakatvAdi nija zuddha guNasvarUpa je zuddhAtmA che te ja upAdeya che. anaMta guNa svarUpa AtmA ja samyagdarzanamAM AdaravAlAyaka che. bhagavAne AtmAne caitanyano ratnAkara kahyo che. e caitanyaratnAkara eTale caitanyanA ratnathI bharelo dariyo che te puNya-pApanA vikalpothI rahita che, karmathI ane zarIrathI rahita che paNa potAnA anaMtaguNothI sahita che te ekanI ja deSTi karIne AdaravAlAyaka che, bIjo koI AdaravAlAyaka nathI. dharmI jIvane pUrNAnaMdathI bharelo zuddha cidAnaMdaprabhu ja zraddhavA ane AdaravAlAyaka che. puNya-pApa ane zarIra, vANI Adi koI cIja AdaravAlAyaka nathI. jene paradravya ThIka hoya to mane ThIka ane paradravya pratikuLa hoya to mane aThIka evI mAnyatA che te mithyASTi mUDha che. paranI anukULatAthI jIvane sukha thAya ane para anukULa nahi rahevAthI jIvane duHkha thAya evuM vastunuM svarUpa ja nathI. evI vItarAganI AjJA nathI mATe evuM mAnanArA jIvo vItarAganI AjJAthI bahAra che. paradravya to mAtra zeya che, te jJAnamAM jaNAya paNa sukhadAyaka ke duHkhadAyaka na thAya. " A 61 gAthA thaI. have 62mI gAthAmAM munirAja kahe che ke, viSaya-kaSAyomAM lIna jIvone je karmaparamANuono samUha baMdhAya che te karma che. AtmA asaMkhyapradezI vastu che temAM je paramANunA skaMdho coTe che tene jinendradeva karma kahe che "vihUya rayamalA evo zabda logassamAM Ave che teno artha A che ke jeNe raja eTale karma ane mala eTale vikArI bhAva tene vihUya eTale TALyA che te siddha che. te rajakaNa... kevA che ane kema baMdhAyA te A gAthAmAM kahe che. jIva potAnA zuddhasvarUpane jovAnuM bhUlI, parane joIne rAga-dveSarUpa mithyAtva kaSAyane >> kare che tenAthI je karmonA paramANu jIvane coTe che tene jinendradeva 'karma' kahe che. AmAM traNa vAta AvI. eka to potAno viSaya zuddha caitanyasvarUpa nija AtmA che tene jANavAnuM ane zraddhavAnuM choDI dIdhuM. bIjuM paracIjane jANavAmAM rokAIne rAga-dveSabhAva kare che te vikAra che-mele che, jIvanI vikArIdazA che te Asrava che ane trIjI vAta e ke tenAthI navA jaDakarmo baMdhAya che tene bhagavAna karma kahe che. zuddha cidAnaMdamUrti jJAnasUrya prabhunI anubhUti to puNya-pApanA vikArathI rahita hoya. caitanyamUrti te dravya che ane tenI vitarAgI anubhUti te paryAya che. zuddha saccidAnaMda dhruva tattva te dravya che ane tenI zraddhA, jJAna ane lInatAnI nirmaLa anubhUti te AtmAnA dharmarUpa saMvara-nirjarAnI nirmaLaparyAya che. ane A je viSaya-kaSAyo che te nirmaLa anubhUtithI viparIta che, parane viSaya karIne ThIka mAnyuM, prema mAnyo te mithyAtva bhAva che. bhagavAna AtmA jIvatattva che tenA Azraye je nirmaLa paryAya pragaTa thAya te saMvara Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ) [ paramAtmaprakAza pravacano ane nirjarArUpa dharmo che, tenAthI viparIta evA je mithyAtva sahitanA zubha ane azubharAga ke je parane lakSe thAya che temAM raMgAyelA jIvane je navA rajakaNa baMdhAya che tene jaDakarma kahevAya che. zuddha cidAnaMda vastu te jIvatattva che, tenuM nirmaLa vedana paryAyamAM thAya che te saMvara ane nirjarA tattva che ane e anubhUtithI viparIta paramAM ThIka ane aThIka mAnavArUpa mithyAtva sahitanA bhAva te puNya ane pApa tattva che ane tenAthI jIva sAthe je karmo baMdhAya che te ajIvatattva che. A sAMbhaLavAmAM paNa ekAgratA hoya to ja samajAya tevI vAta che. A koI vArtA-kathA nathI ke saheje samajAya jAya. mithyAtvamAM raMgAyelA jIvane "hu jJAnAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA chuM' evuM bhAna nathI ane viSaya-kaSAyano raMga che tethI rAga-dveSa-mohavaza ATha prakAranI karmavargaNA baMdhAya che te karma che. A to paramAtmaprakAza che ne ! dravyanuM mULa svarUpa ja paramAtmasvarUpa che. paNa eNe potAnI vAta kadI sAMbhaLI nathI. anaMtakALe baTATA, sakarakaMda Adi nigodamAMthI mAMDa mAMDa nIkaLI Avo manuSyabhava maLyo, temAM pAMca-pacAsa varSanuM AyuSya, temAM A vItarAge kaheluM tattva sAMbhaLavA maLavuM paNa muzkela che to e e kyAre sAMbhaLe, kyAre vicAre ane jyAre samaje ! bApu? enA bhavanA aMta kyAre Ave ? bhAI ! paramezvaradeva to kahe che, prabhu! tuM to anaMtaguNano nAtha caitanyadeva cho. tenA zraddhA-jJAna karane bhAI ! zuddha caitanyadevanI zraddhA, jJAna ane anubhava karavo te ja ) dharma che, bAkI koI kriyAkAMDarnA vikalpo karavA te dharma nathI. AvA dharmanA bhAna vinA parane viSaya banAvIne eTale paranuM lakSa karIne temAM huM ThIka karuM chuM evA puNya-pApabhAvamAM lInatA vaDe jIva navA karma bAMdhe che ane tethI cAra gatimAM rakhaDe che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indriyo, mana, cAra gatinA duHkha, vibhAva badhuM karmakRta che. (saLaMga pravacana naM. 44) viSayakaSAyaiH rajitAnAM ye aNavaH laganti / jIvapradezeSu mohitAnAM tAn jinAH karma bhaNanti // 62 / / paJcApi indriyANi anyat manaH anyadapi sklvibhaavH| jIvAnAM karmaNA janitAH jIva anyadapi cturgtitaapaaH||63|| zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 62mI gAthA cAle che teno bhAvArtha pharIthI laIe. ahIM, AtmAne karmonA rajakaNanuM baMdhana kaI rIte che te vAta siddha karavI che, sAthe sarvaze kahelAM tattvo kevI rIte che te badhI vAta paNa yogIndradeva siddha karatAM jAya che. jIvanuM svarUpa, jaDanuM svarUpa, AsavanuM svarUpa ane dharmanuM svarUpa eka eka bolamAM siddha karatAM jAya che. bhAvArtha -zuddha AtmAnI anubhUtithI bhinna je viSaya-kaSAya temAM zuddha AtmA te jJAyaka-vastu, tenI anubhUti eTale paryAya, zenI?--ke zuddhAtmAnI zraddhA, jJAna ane zAMtinI anubhUtinI paryAya te saMvara nirjarA tattva che AtmAno dharma che tenAthI bhinna-judI jAtanA evA viSaya-kaSAya te Asava ane baMdhabhAva che. jJAyakatattvanuM lakSa nahi karatAM caitanyasUryano anubhava nahi karatAM, paranuM lakSa karI, tene viSaya banAvI mithyAtva rAga-dveSanA bhAva karyA te Asava ane baMdhabhAva che. A Asava ane baMdhabhAvathI je paryAyamAM raMgAyelo che evo AtmA potAnA caitanyasUryanA aMtaramukha jJAnanA abhAvamAM mohakarmane utpanna kare che. AtmA zuddha jJAnAnaMda caitanyajyota che, prakAzanI mUrti che. tenA aMtaramukha jJAnanA abhAvamAM utpanna thayelA mohakarma-jaDakarmanA udayamAM jIva moha ane rAga-dveSapaNe pariNata thAya che evA jIvane jagatamAM rahelAM karmavargaNAyogya pudgalaskaMdho jJAnAvaraNAdi ATha karmarUpa thaIne pariName che. A karmo che te jaDa che. jaDatattvamAM paNa aneka jAtanI vargaNA che. temAMthI A karmavargaNAne yogya pudgalaskaMdho ja jyAre jIva viSaya-kaSAyarUpe pariName che tyAre jIva sAthe baMdhAya che. bhagavAna AtmA saccidAnaMdasvarUpa che. jJAna ane AnaMda e enuM rUpa che. tenI Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27ra ) [ paramAtmaprakAza pravacano anubhUtithI viparIta viSaya-kaSAyanA pariNAma, temAM raMgAyelA bhAvathI mohakarma utpanna thAya che teno udaya AvatAM vaLI jIva temAM joDAIne moha ane rAga-dveSarUpe pariName che evA jIvane karmavargaNA yogya pudgalaskaMdha ATha karmarUpa thaIne pariName che. AmAM e vAta siddha kare che ke ATha karmanI avasthArUpe te pudgalaskaMdho pariName che, jIva tene pariNAmavato nathI. AmAM jIva siddha karyo, karmavargaNAne yogya pudgala siddha karyuM, AtmajJAnanA abhAvamAM utpanna thayelA viSaya-kaSAyanA raMgathI mohakarma utpanna thAya che. juo potAnA AtmAnuM jJAna nathI mATe moha thAya che ane e mohanA udayathI ATha karma baMdhAya che. mohakarmanA udayathI pariNata thayelo rAgI, dveSI, mohI jIva eTale ke mane paramAM sukha che, parathI mane AnaMda che evo mithyAtvabhAva ane iSTa-aniSTa viSayamAM rAga ane dveSa karato evo saMsArIjIva che tene karmavargaNAne yogya pudgalo ATha karmarUpa thaIne pariName che. jIva tene ATha karmarUpe pariNamAvato nathI paNa karmayogya pudagalo svayaM ATha karmarUpe pariName che ane jIva sAthe baMdhAya che paNa kone ? ke jene huM ja jJAna, AnaMdasvarUpa chuM evuM potAnuM jJAna nathI evA jIvane mohakarmanA udayathI AvA karmo baMdhAya che. juo ! sarvajJa sivAya A rIte pUrI vAta kayAMya na hoya. jIva potAnA anubhavajJAnanA abhAvamAM mohakarmathI baMdhAya che ane tenA udayamAM ajJAnI jIva moha, rAga, dveSarUpe pariName che ane te ja vakhate karmavargaNAne yogya pudgalaskaMdha ATha karmarUpe pariName che. Ama, jIva ane pudgala baMnenI avasthAnuM pariNamana siddha karyuM che. sarvajJa sivAya A vAta kyAMya na hoya. jema telathI zarIra cIkaNuM thAya che ane tene dhULa lAgatAM te dhULa elarUpe thaIne pariName che tema bhagavAna caitanyamUrti AtmAnA jJAnanA abhAvamAM moha, rAga, dveSanA cIkaNA bhAvamAM karmayugalo ATha karmarUpa thaIne coTe che. viSaya-kaSAyanI dazAmAM pudgalavargaNA karmarUpa thaIne jIva sAthe baMdhAya che. je kALe ajJAnI AtmA viSaya-kaSAyamAM pariName che te ja kALe pudgala karmarUpe pariName che. A "te kALa"nI zailI samayasAranI 12mI gAthAmAM te kALe jANelo prayojanavAna che. ane 144mI gAthAmAM te paramAtmA dazyamAna thAya che-zraddhAmAM Ave che e vAta lIdhI che, 143mAM paNa te kALe"nI vAta Ave che. ahIM 62mI gAthAmAM paNa AtmA vikArarUpe pariNamyo che te kALe rajakaNo karmarUpe pariName che. potAnA svarUpathI UMdho paDelo AtmA paramAM mane sukha che ne pratikULatAthI mane duHkha che evI rAga-dveSanI pariNati utpanna kare che tyAre karmo baMdhAya che tethI jIve karma bAMdhyA ema nimittathI kahevAya che. te ja paramAtmA jyAre potAnA svarUpamAM aMtaradRSTi kare che tyAre-huM to puNya-pApa Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-44 ) / 273 rAgathI rahita zuddha caitanyamUrti chuM evI dRSTi karIne nirvikalpa samAdhinA kALe karmono kSaya kare che. ahIM potAnA pariNAmamAMthI vikAra chUTI jAya che te ja kALe sAme karmo chUTI jAya che.. bhagavAna AtmA jevo che tenAthI viparIta mithyAtva ane rAga-dveSa bhAva kare che te to AkuLatA che ane e AkuLatArUpe pariNamavAthI sAme karmo pudagalo paNa karmarUpe pariName che ane jyAM pote AkuLatAthI chUTI zuddha svabhAvanI dRSTi karIne nirAkuLatAnI pariNatie pariName tyAM baMdhAyelA karmono kSaya thaI jAya che arthAt karma akarmarUpa pudgalathaI jAya che. jJAnAnaMdamUrti caitanyasUrya upara dRSTi ApIne ekAgra thAya tyAre te AtmA sevavAyogya ane ArAdhavAyogya che. A 62mI gAthAnuM tAtparya che. A rIte karmasvarUpanA kathananI mukhyatAthI cAra dohA kahyAM. have AgaLa pAMca Indriya, mana, samasta vibhAva ane cAragatinA duHkha A badhuM zuddhanizcayanayathI karmothI Upaje che, jIvathI nahi. A abhiprAya manamAM rAkhIne dohA-sUtra kahe che. bhagavAna AtmA to satsa t zAzvata jJAna ne AnaMdano kaMda che. te kAMI pAMca indriyane upajAvato nathI. e to karmanI racanA che. mana, vibhAva ane cAra gati Adi paNa karmanI racanA che. jIvavastunA svabhAvamAM to e nathI ane akhaMDAnaMda caitanyanI dRSTi ane jJAnathI paNa karmo baMdhAtA nathI ane karmanA udaya vinA indriya Adi maLatAM nathI. dhyAna rAkhajo. keTaluM siddha karatAM jAya che ! vastu tarIke to AtmA akaSAya zAMta rasanI zilA che. baraphanI jema ThaMDI pATa hoya che tema AtmA ekalo avikArI zAMtarasanI zilA che. evA svabhAvathI kadI mana ane indriyo na thAya. 60mI gAthAnA bhAvArthamAM pahelI ja lITImAM kahyuM che ke, "A jIva zuddha nizcayathI vItarAga cidAnaMda svabhAva che." A zabdo tenuM vAcya batAve che. jema sAkara zabda "sAkara' vastune batAve che tema "vItarAga cidAnaMda' zabdanuM vAcya akaSAya zAMtarasanI zilA AtmA che. A pAMca indriyo ane mana Adi to badhuM jaDa che, AtmA nathI. mATe kahyuM ke, zuddha nizcayanayathI joIe to pAMca indriyo, mana, vibhAvabhAva ane cAragati Adi karmothI upajelA che, jIvano e svabhAva nathI, ane svabhAvathI utpanna thayelAM te bhAva nathI. vibhAva karelo, tenAthI karma thayA ane e karmathI vibhAva thayA che. svabhAvamAMthI vibhAva thato nathI. prabhu zuddha caitanyamAMthI zuM thAya ?-ke, nirmaLa zAMti ane AnaMdanI dazA pragaTa thAya. karma ane vibhAva to temAMthI na thAya. to e kyAMthI thayAM?-ke karmanA kAraNe indriyo, Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 ] mana ane vikAra thayA che, jIvanA svabhAvathI thayAM nathI--ema batAvavuM che. [ paramAtmaprakAza pravacano A paramAtmaprakAzanI kathananI zailI to juo ! samayasAra jevI ja zailI che. bhagavAna AtmAne indriyo kevI ! e to jANanAra che. AMkha, kAna, nAka Adi indriyone kyAM bhAna che ke ame koNa chIe ! tene jANanAra to jIva che. jANanAro indriyothI bhinna che. te badhI indriyone jANe che paNa tenuM jANavuM....jANavuM....jANavuM e to ekarUpa rahyuM che. peTamAM kAMI thAya ke pagamAM thAya ke kAnamAM thAya tene jANanAra to eka AtmA ja che. jANanAra..jANanAra....jANanAra vyApaka caitanya te AtmA che. paNa eNe kadI vicAra karyo nathI ke huM koNa chuM. anaMtakALathI khoTI mAthAkUTamAM marI rahyo che. jyAM juo tyAM eka jJAnamaya caitanya che. te jJAnamaya che mATe zuddha che. tene zuddha jJAnamaya kaho, zuddha AnaMdamaya kaho ke zuddha svarUpa kaho--evo bhagavAna AtmA potAnA zuddha svabhAvathI karmane kema upajAve ! zuddha svabhAvathI vibhAva kema kare! zuddha svabhAvathI indriyo ane mana kema maLe ! zuddha svabhAvathI saMkalpa vikalpanI jALa ke indriyo ke mana ke cAra gati kAMI na upaje. mATe, pAMca indriya, mana, gati Adi kAMI AtmAthI upajatAM nathI paNa karmathI upaje che ema ahIM siddha kare che. bhagavAna sarvajJadeve divyadhvani dvArA je kahyuM te ja vAta saMto vartamAna bhASAmAM kahe che. A sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zrotendriya A pAMceya indriyo za2I2mAM che paNa tenAthI bhagavAna AtmA bhinna che ane indriyo AtmAthI bhinna che. tema ja mana paNa AtmAthI bhinna che. cAra gatinA du:kha ane rAgAdi vibhAva te paNa AtmAthI bhinna che. e to karmakRta che. pAMca indriyo, mana, cAra gatinA duHkha ane rAgAdi samasta vibhAva A cAra bola laIne guru samajAve che ke badhuM karmakRta che, jIvanuM kareluM nathI. Ama kahIne tArI bhUlathI A indriyAdi badhuM upajyuM che paNa e bhUla tAruM svarUpa nathI ema batAvavuM che. bhUla pote ja eka vikAra che tenAthI karma upajyA ane karmanA nimitte A zarIrAdi badhuM thayuM che paNa te tAruM svarUpa nathI. tArAM bhUlarahita svabhAvamAM A kAMI nathI. bhagavAna AtmA zuddha caitanya AnaMdanI mUrti che. puNya-pApanA vikalpa uThe te kAMI AtmA nathI. e to Asravatattva che ane zarIra ajIvatattva che te baMnethI bhagavAna AtmA bhinna che. A rIte badhAM tattvanI asti siddha karatAM jAya che ane te asti bIjAM tattvathI bhinna che ema paNa sAthe siddha kare che. sarvajJa ane saMtonI dhArAmAM AvelI A vAta darekanuM astitva svataMtra che ema siddha kare che. indriyo, mana, vikAra ane cAra gatinA duHkha AnaMdamUrti bhagavAnathI bhinna che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-44 ) / ra75 mATe te jIvanA svabhAvathI thayelA bhAva nathI, bhUlathI thayelA bhAva che. mithyAtvabhAva svabhAvamAM nathI, avasthAmAM thayelI bhUla che. e bhUla te vikAra che te to judI cIja che. A to vItarAganA khela che bhAI! sarvajJa vItarAge kahelA tattvono AbehUba citAra saMto Ape che. zrotA -cAra gatinA duHkhathI to AtmA judo che paNa sukhathI to sahita che. pUjya gurudevazrI : cAra gatimAM sukha ja kyAM che? rUpALu zarIra hoya ke paisAvALA hoya ke aneka jAtanI anukULatAvALA hoya, paNa e badhAM duHkhI che. kema ke purane potAnA mAnIne pote ja du:kha UbhuM kare che. pote to kharekhara AnaMdasvarUpa che paNa potAnI bhUlathI ja du:khI thaI rahyo che e bhUla potAnuM svarUpa nathI, bhUla e ja karma che te jIvanuM svarUpa nathI. jJAnAnaMdaprabhu zItaLa caMdananI gAMTha evo bhagavAna AtmA che tene laIne zuM vikAra hoya? tene laIne indriya, mana ane cAra gati hoya ! na hoya bhAI ! tuM to tenAthI bhinna cho. e badhuM che paNa tArAM svarUpamAM e koI nathI. mAtra paryAyamAM Ubho karelo bhrama che ke A zarIramAM huM chuM, rAgamAM huM chuM vagere... e bhramanA phaLarUpe karma che ane karmanA phaLamAM A badhuM UbhuM thAya che. tArA svabhAvathI kAMI thatuM nathI. ajJAnIne bhAna ja nathI ke huM kyAM chuM! A zarIra, putra, strI, paisA, AbarU AdimAM potAnuM astitva mAne che. dIkaro goro kema na thayo ! ema thAya che paNa A AtmA goro-cidAnaMdamUrti AnaMdakaMda che te kema pragaTa na thayo ! ema thatuM nathI. A badhuM mohanI bhramaNAthI thayuM che paNa e bhramaNA tuM nathI prabhu ! bhramaNA e "tuM hoya to bhramaNA kadI TaLe ja nahi. bhramaNA e moha ja che. moha eTale niSphaLa...niSphaLa....temAMthI AtmAnuM kAI phaLa AvatuM nathI. vastu pote saphaLa che, kema ke akhaMDAnaMda cidAnaMdaprabhunI dRSTi karatAM to AnaMdanA phaLa pAke che. bhagavAna AtmA AnaMdasvarUpa che, duHkhasvarUpa nathI. duHkha to vikRti che te nibhAva nathI. atIndriya AnaMda e nija sahajasvarUpa che. bahArathI AnaMda mAne che e to kalpanA che kharekhara to e duHkha che. akhaMDAnaMda prabhunA bhAna vinA thayelAM bhAva te svabhAvabhAva nathI, karmathI thayelA bhAva che. ahIM to be dravya ja laI lIdhA che. eka tarapha zuddha jIvadravya che ane bIjuM karma ane tenA A badhAM vikArAdi bhAva che te badhuM jIvathI para che. svabhAvanA ajANa mUDha jIve mithyAtvano dArU pI lIdho che teno nazo caDyo che che eTale parane potAnA mAne che "zarIre sukhI to sukhI sarva vAte" ema mAne che. bhAI ! zarIra to mATI che temAM to IyaLo paNa paDaze ane eka divasa smazAnamAM zarIranI rAkha 'paNa thaI jaze ane A cidAnaMda to anAdi anaMta-zAzvata vastu che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ] [ paramAtmaprakAza pravacano aho ! AcAryanI zailI ! vItarAganA tattvone siddha karatAM karatAM pAMca indriya, mana, vikAra ane cAra gatinA duHkhanI siddhi karaze. AvuM vastunuM svarUpa bIje kyAMya na hoI zake. bhagavAna AtmA to jevA siddha thaI gayA tevo ja che, 'siddha samAna sadA pada mero' paNa ene enI khabara nathI ane jagatano khabaradAra thaIne cAra gatimAM doDyA kare che. duniyAnA DAhyAM duniyAmAM UMDA utare che ane rakhaDe che. ahIM kahe che ke A bhagavAna AtmA to IndriyothI rahita che to A indriyo koNa che ! indriyo to zuddhAtmAthI rahita che. e to jaDanI banelI che. dALa, bhAta, zAkamAMthI banelA pAMca kAMNAM che, te kAMI jANatAM nathI. AtmasvarUpano ajANa A mUDha paisA thAya tyAM harakhAvA lAge che. mUrkhA, mUrkhAI ThalavavA lAgyo che. gharamAM amAre dasa-dasa to chokarAM che. hA, e badhAM tane upADavA mATe jozene ! cAra bAju cAra upADaze ne eka to AgaLa doNI laIne cAlaze ane bIjA o o karIne rovA lAgaze. bhagavAna ! tuM to indriyathI rahita cho. A pAMca indriyanA kANAM tArAmAM nathI, tuM to tenAthI rahita cho ne prabhu ! pAMca indriya to bhagavAna zuddhAtmAthI rahita che tema ja mana paNa zuddhAtmAthI rahita che. zuddhAtmAthI viparIta evA aneka prakAranA saMkalpa-vikalparUpa manathI AtmA bhinna che. dayA, dAna, vrata, bhaktirUpa zubha vikalpa ane hiMsA jUTha Adi azubha vikalpa te baMne vikAra che tenAthI rahita evo bhagavAna AtmA zuddha che. A to AtmAnI bhAgavat kathA cAle che. zubha-azubha vRtti uThe che te Asrava che tenAthI AtmA bhinna che. manano saMga kare tene saMkalpa-vikalpa ja thAya ane AtmAno saMga kare to aMdaramAM saMkalpa-vikalpa ja nathI. vastumAM saMkalpa-vikalpa hoya to to kadI TaLe ja nahi ane siddha kadI thAya nahi. bhAI ! pahelAM oLakhANa to kara...kara...kaMi tarapha javuM ane kyAMthI khasavuM tenI oLakhANa to kara. pahelAM sAmAnya rIte kahIne pachA vizeSarUpe kahe che. saMkalpa-vikalpathI AtmA rahita che ema sAmAnya vAta karIne vizeSarUpe mananI vyAkhyA karI che ke aneka saMkalpa-vikalpano samUha te ja mana--Ama karIne mananI siddhi kare che. mana e koI bhramaNA nathI. brahma satya ane jagata mithyA' jevI vAta nathI. je che tenAthI rahita thavAnI vAta che. je che ja nahi tenAthI rahita thavApaNuM kyAMthI rahe ! mana che paNa te AtmAthI utpanna thayeluM nathI. vikArathI eTale karmathI utpanna thayeluM che. ahIM badhuM lojika (nyAya)thI siddha kare che. indriya ane mananI siddhi karI. have, Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-44) [ 277 vibhAvanI siddhi karatAM kahe che ke zuddha bhagavAna AtmAnI anubhUti-nirmaLadazAno anubhava te paryAya che tenAthI bhinna je rAga-dveSa-mohAdi che te vibhAva che. te badhAM AtmAthI bhinna che. darzana, jJAna, cAritranI zAMtinA anubhavathI je viparIta che evA rAga-dveSa ane moha AtmAthI bhinna che. have, cAragatinA duHkhathI AtmA bhinna che e siddha kare che. juo ! A zeThiyAo ane rAjAo badhAM duHkhI che ema kahe che. zeThajI -pahelAM to duHkha lAgatuM na hatuM, have lAge che. pUjya gurudevazrI :hajI duHkha lAgyuM nathI. zeTha! zarIra cAlatuM nathI mATe duHkha lAge che paNa kharekhara duHkha zuM che tenI khabara nathI. zarIra sAruM hoya, be karoDa rUpiyA hoya, rAjakumAra jevA dIkarA hoya, eka eka dIkaro lAkha-lAkhanI pedAza lAvato hoya tenA upara lakSa jAya che ke, "A ThIka che' e ja mahA duHkhano bhAva che. jaDanA kAma to jaDathI thAya che ane maphatanA abhimAna karo cho e duHkha che. moTaramAM besADIne huM badhAMne laI jAuM chuM ema mAno cho te te mithyAtva che. pagane to calAvI zakatAM nathI ane moTarane tame calAvI zako? jaDanI avasthAnuM thavuM AtmAne AdhIna che ja nahi. kema ke, jaDa te ajIvatattva che ane bhagavAna AtmA jIvatattva che. eka tattva bIjA tattvano kAMI sudhAro-vadhAro karI ja na zake A to sarvajJa vItarAganA ajara pyAlA che. pahelAM samajaNa kare ke, vastu Ama che to samajaNanI ruci tarapha dorAya, kemake "ruci anuyAyI vIrya" paNa samajaNa ja sAcI na hoya to svabhAvanI ruci zI rIte thAya ? bhagavAna AtmAnuM svarUpa to vItarAga paramAnaMda sukharUpa che paNa tenA anubhavamAM paNa vItarAga paramAnaMda sukharUpa amRtadazA hovI joIe. te sukharUpa dazA nathI to tenAthI parAnukha evI cAra gatinA du:khanI duHkharUpa dazA che. huM rAjA. huM raMka, ha manaSya evI. kalpanAnI jALathI duHkhI thAya che. zrotA e ja ruce chegoThe che. pUjya gurudevazrI : hA. goDyuM hoya e ja ruce ane tyAM ja vIryanuM valaNa jAya. jenI jarUriyAta jANe tyAM tenuM vIrya ryA vinA rahe nahi. tattvane eNe kadI DhaMDhoLyuM ja nathI._ aho ! bhagavAna rAga vinAno vItarAga che tenI paryAyamAM paNa vItarAga paramAnaMda sukharUpa dazA thavI joIe. jevo che tevo ja pravAha Avavo joIe. goLano ravo taDakAmAM ogaLe to temAMthI goLa pravahe ke jhera pravAhatuM haze ! tema caitanyagALAmAMthI atIndriya Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 ] [ paramAtmaprakAza pravacano AnaMda jharavo joIe kema ke e to ekalo atIndriya AnaMdano 2vo che, tenI dRSTi kare to AnaMda ja jhare. cAra gatinA jIvo eTale ke devalokanA deva, narakanA nArakI, kIDI, kaMthavo ke kuMjara ane rAjA ke raMka badhAMya jIvo duHkhanI dazAmAM paDyAM che. be karoDa rUpiyA hoya ke pAMca karoDa hoya paNa e sojAM che. sojAM peTamAM utarI jAya to rADa paDAve tema A rADa paDAvanArA che. cAreya gatimAM anukULa-pratikULamAM ThIka-aThIkanI kalpanA karatAM badhAM jIvo duHkhI che. mamatAthI ja jIva duHkhI che. ahIM gajanA AMka ja badhAM judAM che. 'mahAdu:khadAyI duHkha' evo zabda vAparyo che. cAra gatimAM mahAdu:khadAyI saMtApa che. te sarva duHkha jIvanA svabhAvathI bhinna che. to te utpanna kevI rIte thayA ?-ke, azuddha nizcayanayathI AtmajJAnanA abhAvathI upArjelA karmo vaDe utpanna thayAM che. svabhAvanA bhAna vinA vikAra thAya che ane vikArathI karma baMdhAya che ane karmathI A cAra gatinA du:kha upaje che. mATe kahe che ke, zuddha jJAnAnaMda nijasvabhAvanuM jJAna kara ! e sivAya kadI duHkha maTe tema nathI. 0 nizcayadRSTithI dareka jIva paramAtmasvarUpa ja che, jinavara ne jIvamAM phera nathI. bhale te ekandriyano jIva hoya ke svargano jIva hoya, e badhuM to paryAyamAM che, vastu svarUpe to paramAtmA ja che. paryAya uparathI jenI dRSTi khasIne svarUpa upara dRSTi thaI che e to potAne paNa paramAtmasvarUpa dekhe che ne dareka jIvane paNa paramAtmasvarUpa dekhe che. samyagdaSTi badhA jIvone jinavara jANe che ane jinavarane jIva jANe che. ahA ! keTalI vizALa dRSTi ! are, A vAta bese to kalyANa thaI jAya, paNa AvI kabUlAtane rokanArA mithyA-mAnyatArUpI gaDhanA pAra na maLe ! ahIM to kahe che ke 12 aMgano sAra e che ke jinavara samAna AtmAne dRSTimAM levo, kema ke AtmAnuM svarUpa paramAtmasvarUpa ja che. --pUjya gurudevazrI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha-duHkhanI kalpanA karmajanya che (saLaMga pravacana naM. 45) paJcApi indriyANi anyat manaH anyadapi sakalavibhAvaH / jIvAnAM karmaNA janitAH jIva anyadapi caturgatitApAH / / 63 / duHkhamapi sukhamapi bahubidhaM jIvAnAM karma janayati / AtmA pazyati manute paraM nizcayaH evaM bhaNati // 64 // zrI paramAtmaprakAzanI A 63mI gAthA cAle che. pAMca indriya, mana, vibhAva ane cAragatinA duHkha A badhuM caitanyatattvathI bhinna che. to e konAthI thayA che?-ke azuddha nizcayanayathI AtmajJAnanA abhAvathI upArjana karelA karmothI jIvane utpanna thayA che mATe te badhAM jIvanA nathI, karmajanita che. caitanyadravya zAyakapiMDa prabhumAM A indriyAdi koI nathI, tenAthI to e bhAvo judAM che. to A pAMca indriya, mana, aneka prakAranA vibhAvabhAva ane cAragatinA duHkharUpa bhAvo UbhA kyAMthI thayAM ? ema prazna thAya che teno ukela e che ke AtmA pote jJAna, darzana, AnaMda, vIrya Adi guNono piMDa che paNa evA AtmasvarUpanuM jJAna nathI tethI jIvane karmo baMdhAya che ane e karmo vaDe A indriyAdi cAra bola UbhA thayA che. vastu pote vijJAnaghana che, nitya AnaMdamaya che paNa evA svavastunA jJAnanA abhAve paranA lakSamAM jIvanI paryAyamAM vibhAva Adi utpanna thayA che. azuddhanizcayanayathI jIve je azAna karyuM te jIvano bhAva che. zuddha cidAnaMda evA sva-svabhAvanA bodhano abhAva che te jIve pote potAnI paryAyamAM ajJAna UbhuM karyuM ane tenAthI karmo UpajyA ane karmothI A vibhAva Adi cAra bhAvo utpanna thAya che. pahelAM sAmAnya vAta karI ke zuddha cihnana vastunI dRSTi ane bodhano abhAva koNe karyo ? ke pote ja potAnA jJAnano abhAva paryAyamAM karyo ane tenAthI karmo baMdhAyA ane e karmathI A cAra bhAva utpanna thayA che mATe e potAnI vastu nathI. vijJAnaghana citmAnI A indriyo nathI, mana tenuM nathI, vibhAvo tenA nathI ane cAragatinA duHkho paNa tenA nathI kemake, vastunA svabhAvamAM A koI nathI. A koI bhAvo caitanyasvarUpa nathI ane caitanya vaDe utpanna thayelAM nathI. vastunA ajJAnathI karma utpanna thayAM hatAM e karma vaDe A cAra bhAvo utpanna thayAM che, mATe e AtmAnA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ) gharamAtmaprakAza pravacano nathI. A apekSAe jIvanA nathI paNa karyajanita che ema samajavuM. paNa teno artha ema na levo ke, badhuM karyajanita ja che jIvano kaMI doSa ja nathI. eTale ja pahelAM kahyuM che ke vastunuM ajJAna to pote karyuM che. svarUpanA bhAnano bodhano abhAva pote ja karyo che.. vastunA bodhasvabhAvanA bhAna vinA paryAyamAM ajJAna eNe pote ja UbhuM karyuM che. dravya, guNamAM ajJAna nathI paNa paryAyamAM pote ajJAna UbhuM karyuM che. tenAthI karmo utpanna thayAM che ane e karmathI pAMca indriya, mana, vibhAva ane cAragatinA duHkha A cAra bola utpanna thayAM che mATe tene karmajanita kahyA che ema apekSA samajavI. caitanya bAdazAha anaMtaguNano piMDa che paNa teM kadI enI sAme joyuM nathI. jeno aMta nathI evuM anaMta jJAna, evuM anaMta darzana, anaMta vIrya, evAM anaMta guNo tArA svabhAvamAM rahelAM che. jemAM hada vinAnuM anahada sukha che, maryAdA vinAnuM vIrya che evA bhagavAna AtmAnA aMtarabodhanA abhAve karmo baMdhAyA che ane e karmothI cAragatinA duHkha Adi utpanna thayA che. mATe have AtmabhagavAna-paramAnaMdanI mUrtinI dRSTi karIne A indriya, mana, vikAra ane duHkha tajavA lAyaka che. AtmAnA svabhAvathI e viparIta che mATe choDavA lAyaka che ane te cAreya bhAvothI AtmAno svabhAva viparIta che arthAt potAno zuddhAtmA e pAMca indriyanI viSaya abhilASAthI mAMDIne sarva vikalpa-jALathI rahita che mATe te ja eka upAdeya che. Avo zuddhAtmA kayAre upAdeya thAya? ke paramasamAdhinA samaye ja A AtmA sAkSAt upAdeya thAya che. A vAto bApu apUrva che. moMghI che paNa svabhAve soMdhI che. abhyAsa nathI mATe moMdhI che paNa potAnuM ja svarUpa che mATe svarUpano abhyAsa kare to soMdhI ja che. AtmA kyAre upAdeya thAya?--pAMca indriyanA viSayonI abhilASA, mana, vibhAva ane cAragatinA du:khanuM lakSa choDI teno Azraya choDI, upAdeyapaNuM choDI nija zuddha vastunuM lakSa kare tenI sanmukha thaIne Azraya kare arthAt zuddhAtmAnI dRSTi, jJAna ane lInatA kare te kALe AtmA upAdeya thAya che. zrotA - AtmA to sadAkALa upAdeya che ne ? pUjya gurudevazrI : Atmadravya to sadAkALa AdaraNIya che paNa evI pariNati thAya tyAre upAdeya thayo kahevAya. vastu to sadAkALa-trikALa zuddha che paNa te upAdeya kayAre thAya ke, jyAre pote vibhAva AdinuM lakSa choDI, pUrNAnaMda svabhAvanI sanmukha dazA pragaTa kare te kALe AtmA upAdeya thAya che. svabhAvanI sAme joyA vagara e upAdeya na thAya. pahelAM zraddhAmAM bhale ema le ke AtmA upAdeya che paNa jyAre vibhAvanI dRSTi chUTIne svabhAvanI Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-45. ] / 281 nirvikalpa dRSTi, jJAna ane sthiratAnI pariNatinI thAya tyAre--te kALe AtmA sAkSAt upAdeya thAya che. vibhAva bhAvono Adara choDyo ane pUrNAnaMdanI sanmukha thayo tyAre AtmAno Adara thayo. te kALe AtmA upAdeya thayo kahevAmAM Ave che. A 63 gAthA thaI. have AgaLa 64 gAthAmAM saMsAranA badhAM sukha-duHkha zuddha nizcayanayathI zubha-azubha karmothI utpanna thAya che ane te karmone utpanna kare che, jIvanA e koI bhAvo nathI ema kahe che. jIvavastunuM svarUpa ja evuM che ke te vibhAvane kare nahi. karmothI vibhAva utpanna thAya ane vibhAvathI karma utpanna thAya che. zuddha jIva vastu vibhAvane karatI nathI. nizcayanayathI bhagavAna ema kahe che ke AtmA upayogamayI hovAthI mAtra jANe-dekhe che. te sukha-duHkhane karato nathI. aneka prakAranA sukha-duHkhanA bhAvane karma upajAve che. anukULamAM sukhanI ane pratikULatAmAM duHkhanI kalpanA thAya che tene jIva utpanna karato nathI. kema ke jIvavastumAM evI sukha-duHkhanI kalpanA nathI. to e kyAMthI thaI? -ke, jIvanI paryAyamAM jIvavastunuM jJAna nathI tethI karma upaje che ane e karmathI sukha-duHkha thAya che. bhagavAna AtmA to upayogamaya che tethI mAtra jANavA-dekhavAno teno svabhAva che tethI aMtaramAM dRSTi karIne Thare tyAre mAtra jANavA-dekhavAnuM kAma kare che. sukha-duHkha pragaTa karavAnuM tenuM kArya nathI. so indro ane gaNadharonI upasthitimAM dharmasabhAmAM bhagavAnanI vANImAM ema AvyuM che ke bhagavAna AtmA sukha-duHkhane utpanna karato nathI. karmadravya sukha-duHkhane utpanna kare che. svadravya sukha-duHkhane karatuM nathI. svadravyanI abhAnadazAmAM karma utpanna thAya che, te karma sukha-duHkhane utpanna kare che. Atmadravya sukha-duHkhane utpanna na kare. AtmAthI sukha-duHkha na thAya. svadravyanuM abhAna e svadravya nathI. svadravya to ekalo atIndriya AnaMda ane vIryano piMDa tathA ekalA jJAna-darzanano rasakaMda che. jJAna, darzana, sukha ane vIryarUpa anaMta catuSTayathI bharelo bhagavAna karmane racato nathI. dravyanuM abhAna e dravya na rahyuM te to karmajanya vikAra thaI gayo. jJAnanA abhAve je ajJAna che te vastumAM nathI, dravya-guNamAM nathI. mAtra paryAyamAM UbhuM kareluM ajJAna che, te karmane upajAve che ane karma sukha-duHkhane upajAve che. azuddhanizcayanI vAta AgaLa kaheze. pahelAM nizcayathI vAta kahI che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ] [ paramAtmaprakAza pravacano bhAvArtha :--AkuLatA rahita pAramArthika vItarAgasukhathI parAnmukha (ulaTAM) je saMsAranA sukha-duHkha che te joke, azuddha nizcayanayathI jIva saMbaMdhI che topaNa zuddha nizcayanayarthI jIve upajAvyAM nathI, mATe jIvanA nathI. karmasaMyogathI utpanna thayA che ane AtmA to vItarAga nirvikalpa samAdhimAM sthira thato thako vastune vastunA svarUpe jue che, jANe che, rAgAdirUpa thato nathI, upayogarUpa che, jJAtA-draSTA che, parama AnaMdarUpa che. ahIM pAramArthika sukhathI ulaTuM je indriyajanita saMsAranuM sukha-duHkha Adi vikalpasamUha che te tyAgavA yogya che ema bhagavAne kahyuM che. AtmasvabhAva kevo che? --AkuLatA rahita che. A dhana, makAna, strI, putrAdi, AbarUM Adi mane anukULa che evI kalpanA thAya che te AkuLatA che. bhagavAna AtmA tenAthI rahita che. vastu je svataHsiddha che temAM kAMI AkuLatA hoya ! vastumAM to AkuLatA na hoya paNa tenI paryAya paNa AkuLatA rahita anAkuLa vItarAga sukharUpa hovI joIe. jevI vastu anAkuLa vItarAga sukhasvarUpa che tevI ja paryAya hovI joIe tenA badale tenAthI viparIta saMsAranA sukha-duHkhanI kalpanA thAya che te paryAyathI karmo utpanna thAya che: AkuLatA che te kRtrima kSaNika thAya che. trikALI nirAkuLa AtmAnI e viparIta avasthA che. sulaTI avasthA hoya to to dazAmAM anAkuLa AnaMda hoya. vastu pote kAMI AkuLatArUpa kadI na hoI zake. vastu to pAramArthika sukhano kaMda che tenI sanmukhanI paryAya hoya to to tenI dRSTimAM AtmA ja hoya paNa jenI dRSTimAM AtmA nathI evI ulaTI paryAyamAM sukha-duHkhanI kalpanA thAya che paramAM sukha ke duHkha kAMI nathI paNa eNe kalpanAmAM sukha athavA duHkha mAnyuM che. A sukha-duHkhanA pariNAma AtmAnI anAkuLa pariNati thavI joIe tenAthI ulaTAM pariNAma che. ahA ! svayaMsiddha aNakarAyela akRtrima svataHsiddha caitanyavastu to paramArtha sukhano ja piMDa che. vItarAga nirdoSasukhano ja piMDa che. vIta eTale rahita, rAgathI rahita ane doSathI rahita vastu che. AvI nirdoSa vItarAgakaMda vastunI pariNati paNa vItarAga zAMtirUpa hovI joIe tene badale tenAthI ulaTI indriyanA viSayomAM sukha-duHkhanI kalpanA UbhI kare che te dravyasvabhAvathI utpanna thayelI nathI. bhagavAna AtmA to nirdoSa svarUpa che paNa tenI paryAyamAM uThAvagIre ajJAna UbhuM karyuM che te ajJAnathI karma thayA che ane karmathI sukha-duHkhanI kalpanA thAya che. kharekhara bahArathI sukha ke duHkha kAMI che ja nahi. peluM dRSTAMta sAMbhaLyuM che ! eka ze.. potAno dIkaro paradezathI paisA kamAIne AvavAno hato tene teDavA AgalAM sTezane gayA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-45 / [ 283 ane veITIMgarUmamAM rAta rahyAM, tyAM bAjunA ja rUmamAM pahelo dIkaro vahelo AvI gayelo te utaryo haze tenI zeThane khabara nahi. kudarate rAtanA chokarAne peTamAM goLo caDyo eTale badhAM mANaso bhegA thaI gayA ane kolAhala thavA lAgyo te A zeThane posANuM nahi. elA! zuM che ! rAtanA paNa koI nirAMte sUvA detuM nathI! vAta pUchatA khabara paDI ke, e lakSmIcaMda nAmanA mANasane peTamAM dukhavA AvyuM che. tenA bApanuM nAma zuM che to kahe, kAnajI. are ! e to huM pote ane mArA chokarAne peTamAM dukhe che ! khabara paDI tya to pote ja duHkhamAM bhAga levA pahoMcI gayo. juo ! A zuM che ? potAno ja dIkaro che evI khabara na hatI tethI badho kolAhala lAgato hato. tema A jIvane potAnA svarUpanI khabara nathI tethI sukha, duHkhanI kalpanA UbhI thAya che. svabhAvanuM bhAna thAya teM ajJAna ne rAga-dveSa ne karma tathA sukha-duHkhanI kalpanA Adi badhA kolAhala TaLI jAya che. ahIM e ja siddha karavuM che ke svabhAvathI sukha, duHkha UbhA thatAM nathI, svabhAvanA ajJAnathI ja karma ane sukha, du:khanI kalpanA UbhI thAya che. ahIM atyAre kalpanAnA sukha, duHkhanI vAta che, saMyoganI vAta nathI. tuM pote ja jarA vicAra to kara ke, A AkuLatA thAya che, khadabadATa thAya che e zuM tAjuM svarUpa hoI zake? vAstavika padArthanuM svarUpa AvuM hoya ! vastusthitimAM AkuLatA hoya ! jarA lakSa karIne vicAra kare to potAne ja khyAla Ave tevI vAta che. paNa ajJAnamAM evo raMgAI gayo che ke jJAnanI AMkha kholIne joto paNa nathI. anaMtakALathI ajJAnanA raMgamAM raMgAyelAM ajJAnIne potAnuM svarUpa samIpa ja hovA chatAM najara mAMDato nathI. koI'dI ene potAno bharoso Avyo nathI, e jAtano abhyAsa karyo nathI. tethI ajJAnamAM duHkhI thAya che. A ajJAnabhAva ane sukha-du:khanI kalpanA jo ke, azuddhanizcayanayathI jIvanI ja paryAya che paNa jIvavastuno e svabhAva nathI mATe tene para ane karmajanita sukha-duHkha kahyAM che. prazna thAya ke A zuddha nizcaya ane azuddha nizcaya eTale zuM? teno khulAso e che ke zuddha nizcaya eTale sat vastu ane azuddha nizcaya eTale tenI paryAyamAM utpanna karelo ejJAnabhAva. te azuddha kema? malina che mATe ane nizcaya kema kahyo ? ke paryAyamAM pote svataMtrapaNe utpanna karyo che mATe tene nizcaya kahyo che. paryAyamAM vikAra che te jIvasaMbaMdhI che paraMtu jIvano svabhAva nathI kSaNika avasthAmAM UbhuM thayeluM ajJAna, rAga-dveSa ane bhrAMti che te zuddha nizcaya evA sat nuM svarUpa nathI mATe te jIva nathI. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284) [ paramAtmaprakAza pravacano bhagavAna tArI pAse che ane tuM tene joto nathI. pAse zuM? pote ja che paNa A rAga huM, dveSa huM, zarIra huM evA ahaMkAra ADe tane caitanyabhagavAna sUjhatA-(dekhAtA) nathI. kevI khUbI che ! paramAtmA pote jJAna, darzana, AnaMda ane vIryano piMDa che tenAthI ajJAna kevI rIte UbhuM thAya ! paNa paryAyamAM-aMzamAM vastunA jJAnanA abhAve ajJAnabhAva utpanna thAya che. Avo mUrkhAI bharyo bebhAnabhAva dravya, guNamAM na hoI zake. paryAyamAM ajJAna che tenAthI rAga-dveSa ane karma utpanna thAya che ane karmathI vaLI sukha-duHkhanI kalpanA UbhI thAya che. vastunA mULa svabhAvamAM A koI bhAvo nathI mATe tene karmanA UbhA karelA che ema kahyuM paNa tArA ja aMzamAM ajJAna hovAthI kharekhara to e sukha-duHkha paNa tArAthI utpanna thayelA che. are ! A bhagavAnanI vAta paNa jene sAMbhaLavA na maLe, e kema bhUlyo che ane bhUla kema TaLe enI paNa khabara na hoya tyAM dharma kevI rIte thAya ! game teTalI sAmAyika ne pUjA-bhakti kare, ke keTalAMya tIrthonI yAtrA karI Ave paNa dharma kyAMthI thAya? dharma to dharmI pAse hoya kAMI bahAra na hoya. bhale zubharAganA kALe evA zubharAga paNa hoya che paNa tenAthI dharma kadI traNakALamAM na thAya. sukha-duHkhanI kalpanAmAM beTho che te duHkhI ja che. tene saMyogamAM bhale abajo rUpiyA hoya paNa A paisA mArA che evI kalpanA che te jIva duHkharUpa bhAvamAM beTho che, AtmadravyamAM paNa beTho nathI ane paisAmAM paNa beTho nathI, mAtra kalpanAmAM beTho che. Ama, sarvajJa, paramAtmA, vItarAgadeva pharamAvI rahyAM che paNa jyAre potAne jJAnamAM Ave ke, "huM to AtmA chuM' tyAre te saMyoganAM AdhAre potAnA sukha-duHkhanI kalpanA kare ja nahi. abajo rUpiyAthI potAne sukhI na mAne ane bIjAne paNa saMyogathI sukhI na mAne. e to kalpanAthI duHkhI che ema jANe. sagA-vahAlA paisAvALA hoya tenAthI potAne hUMpha na Ave kemake, paisAthI sukha hoya ja nahi evuM jJAna tene barAbara varte che. e to jANe che ke paisAthI sukha to nathI ulaTuM paisAnI mamatAthI e jIva du:khI che. paisAthI paisAvALA to sukhI nathI paNa tene sukhI mAnanArA paNa mUDha che, duHkhI che. paisAnI mamatA karanAro to duHkhI che tene tuM sukhI kaho cho ? A tArA gaja ja khoTAM che, mApa karavAnI najaramAM phera che bhAI ! sukha to AtmAmAM che tenI najara kare tene sakha thAya. tene badale AtmAthI bahAra anya vastunI najara kare tene sukha kayAMthI hoya? jIvavastunA dravya, guNamAM to kalpanA na hoya paNa tenA bhAnavALI paryAyamAM paNa kalpanA na hoya. vastunA bhAna vinAnI paryAyamAM ja ajJAnathI karma thAya che ane karmathI sukha-duHkhanI kalpanA ubhI thAya che. mATe sukha-duHkha kharekhara saMyogathI paNa nathI ane Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-45 / [ 285 svabhAvathI paNa nathI. eka samayanI paryAyamAM vastunA ajJAnathI sukha-duHkhanI kalpanA ubhI thAya che. paisA maLyA mATe sukha ane paisA gayA mATe duHkha ema nathI. kemake paisA kAMI kalpanA utpanna karAvatAM nathI. kharekhara ajJAnabhAva ja kalpanA utpanna kare che. karma eTale ajJAnabhAvarUpI karma ja sukha-duHkhanI kalpanA ubhI kare che. ahIM to paramAtmaprakAza che. paramAtmAnA prakAzamAM kalpanA utpanna na thAya. paramAtmaprakAzanA abhAnamAM kalpanA thAya. azuddhanizcaya zabda kahIne e ja kahevuM che ke dravya, guNa to ajJAnano kartA nathI paNa paryAye ja parane viSaya banAvIne sukha-duHkha UbhuM karyuM che. basa mUDhabhAve sukha-duHkhanI kalpanA ajJAnIe utpanna karI che. aho ! pote ja bhagavAna che ne ! vastu pote akRtrima zAzvata anaMta che. zAzvata eTale aMta na Ave tevI anaMta che. A bhagavAne kahelI vAta che. bhagavAnanA jJAnamAM zuM na jaNAya? bhagavAna kahe che vastu to anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha ane anaMtavIryano piMDa che tenAthI ajJAna na thAya. paNa eka samayanI paryAyanA aMzamAM pote ja ajJAna UbhuM karyuM che. ajJAna na hoya to to A duHkha kema hoya ! azuddha vRttione nizcayathI tArA aMzamAM ajJAnabhAvathI te ja utpanna karI che. mATe sukha, duHkha che. nathI, ema nathI ajJAna paNa che. vastunA svarUpamAM ajJAna nathI paNa paryAyamAM che te khoTI vAta nathI. ajJAnathI karma thayA ne karmathI sukha-duHkha thayA ema kaho ke ajJAnathI ja sukha-du:khanI kalpanA thaI e baMne eka ja che. ajJAna vinA sukha-duHkhanI kalpanA thatI nathI. samyagdaSTine ajJAna nathI to apsarA jevI hajAro rANIo hoya paNa temAM sukhanI kalpanA thatI nathI. , asthiratAnI kalpanA che paNa e ajJAnanI gAMTha toDIne thayelI che tethI uparachallI che tethI amRta svarUpanA AnaMda AgaLa bhoganI vRtti jJAnIne jhera jevI dekhAya che. duniyAne ema lAge ke A sAru, samakitI bhoga bhogave ane baMdha paNa na thAya. ene khabara nathI ke jJAnI bhoganI vAsanAne jhera samaje che temAM tene sukhanI kalpanA thatI ja nathI. atIndriya AnaMdanA svAda AgaLa badhuM jhera lAge che. aho ! jenI dRSTimAM sacidAnaMda caitanya vastu AvI tene atIndriya AnaMdano svAda Avyo, tenI pratItamAM kevaLajJAna AvI gayuM, pUrNa darzanano piMDa pratItamAM AvI gayo, anaMta vIryanI kAtaLI pratItamAM AvI gaI AvuM sat svarUpa jenA zraddhA-jJAnamAM AvI gayuM tene indriyaviSayomAM sukhanI kalpanA hoya ja nahi-che ja nahi. ajJAnIne ema thAya ke A bhikhArI che te paNa be roTalI maLI hoya temAMthI Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 ) [ para prakAza pravacano eka ochI khAIne uNodarI tapa kare che ane A jJAnI dUdhapAka ne pUrI khAya che? bhAI ! jJAnI ke ajJAnI koI khAtuM ja nathI. mAtra ajJAnI mAne che ke meM ATalo tyAga karyo. paNa tene khabara nathI ke huM kharekhara khAto ja nathI tethI teNe roTalIno tyAga nathI karyo ulaTo meM roTalI na khAdhI evuM abhimAna karIne mithyAtvane puSTa karyuM che. aho ! AtmA to tene kahIe ke je potAnI jJAna, darzananI nirvikalpa zraddhA-jJAnamAM AtmAne jANe-dekhe te AtmA che. te jJAnI che. jJAnI potAnA vastu svarUpane jANe dekhe che. ajJAnanI paryAyanI sAme jJAnanI paryAyanI vAta lIdhI che ke, jJAnI potAnI paryAyamAM AtmAne jANe-dekhe che. sukha-du:khanI kalpanA karatAM nathI, jJAnI rAgarUpa thatAM nathI. jJAnI to upayogarUpa che, jJAtA-draSTA che ane paramAnaMdamaya che. jANanAra AtmA jema upayogamaya, jJAtA-draSTA ane AnaMdamaya che tema tenI dRSTi karanAra dharmI paNa upayogamaya, jJAtA-draSTA ane AnaMdamaya che. AvuM je AtmAnuM pAramArthika sukha che tenAthI ulaTuM indriyajanita saMsArika sukha-duHkha che te sarva kalpanA che, vikalpa che, te tyAgavA yogya che sarva vikalpo choDavAlAyaka che ema bhagavAne kahyuM che. trilokanAtha sarvajJa vitarAga paramadeva Ama pharamAve che ke bhAI ! sukha-duHkhanI kalpanA ane rAga-dveSa choDavA lAyaka che ane paramAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnI zraddhA, jJAna ane zAMtimAM rahevA jevuM che. A rIte AtmA upAdeya che ane rAga-dveSa heya che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trikALa mukta-svarUpamAM baMdha-mokSa nathI (saLaMga pravacana naM. 46) bandhamapi mokSamapi sakalaM jIva jIvanAM karma janayati / AtmA kimapi karoti naiva nizcaya evaM bhaNati // 65 // sa nAsti iti pradezaH caturazItiyonilakSamadhye / jinavacanaM na labhamAnaH yatra na bhramitaH jIvaH jAvaH // 65 1 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 65mI gAthA che. bhagavAna tIrthaMkara sarvazadeva ema kahe che ke, nizcayanayathI bhagavAna AtmA dhruvasvarUpa che arthAt Adi ane aMta vinAnuM aNakarAyeluM anAdi anaMta sAmAnya guNasvarUpa dhruva tattva che. A jarAM jhINI vAta che kemake, anaMtakALamAM kadI eNe 'AtmA' zuM che ?' evI dRSTi karI nathI. tethI khulAso karIne kahevAya che. sarvajJadeva kahe ke, he jIva! baMdhane ane mokSane jIvonA karma ja kare che, AtmA kAMI paNa karato nathI. Ama nizcayanaya kahe che arthAt nizcayanayathI bhagavAne Ama kahyuM che ke, baMdha ane mokSa karmajanita che, karmanA yogathI baMdha thAya che ane karmanA viyogathI mokSa thAya che. sarvajJabhagavAna kevA che ? ke jeNe eka samayamAtra sUkSmakALamAM traNakALa ane traNalokane joyA che--pratyakSa jANyA che evA bhagavAnanI vANImAM ema AvyuM ke bhAI ! nizcaya nAma satya tattvathI joIe to e tattva behada jJAna-darzanamaya tattva che te pote karmane bAMdhe ke karmane choDe evuM tenuM svarUpa nathI. jhINI vAta che bhAI ! sAMbhaLo. bhagavAna zuM kahe che-vastunuM vAstavika svarUpa zuM che te kadI sAMbhaLyuM nathI, sAMbhaLyuM hoya to beThuM na hoya ke A AtmA kharekhara anaMta AnaMdamaya tattva che. navatattvamAM siddhanuM jevuM paryAyamAM mokSasvarUpa che tevuM ja jIvatattvanuM kAyamI vastusvarUpa che. vastu pote karmane bAMdhe ke karmane choDe evuM tenuM svarUpa ja nathI. vastu pote eka samayanI dazAmAM AvatI nathI, e to anAdi anaMta akRtrima saccidAnaMda tattva che. AvA to anaMta AtmAo che te koI AtmA potAnI eka samayanI dazAmAM AvatA nathI. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288) [ paramAtmaprakAza pravacano AvA svatattvanA lakSa vagara eka samayanI dazAmAM parasanukhanI dRSTithI eka aMzanA lakSa utpanna thayelA rAga-dveSa ane mithyAtvabhAva te paNa karma che. A bhAvakarma che ane tenAthI jaDakarmo baMdhAya che. vastu pote paramasvarUpa paramAtmA ja che. jo vastu ja pUrI na hoya to to paryAyamAM pUrNatA Ave ja nahi. jema, lIMDIpIparamAM 64 pahorI tIkhAza che to tene ghasavAthI bahAra Ave che, jo vastumAM ja zakti na hoya to pragaTa kyAMthI thAya? aMdaramAM je zaktio paDI hoya te ja bahAra Ave che. bhagavAna AtmAmAM vastumAM kevaLajJAna ane kevaLadarzanAdinI zakti che to temAMthI arihaMta ane siddhadazA pragaTa thAya che. vastu pote anaMtaguNanuM nidhAna che, khANa che paNa tenI aMtaradaSTi nahi karatAM anAdithI jIve vartamAna aMzamAM para tarapha ja dRSTi karI che. vartamAnadazAmAM potAnA trikALI svabhAvanuM lakSa nahi karatAM para upara dRSTi karIne eNe vikAra utpanna karyo che, tenAthI karma baMdhAya che ane e karmanA udayathI jIva cAragatimAM rakhaDe che ne navA karma bAMdhe che ane karmanA abhAvathI te mukta thAya che. Ama kahIne karmathI jIva baMdhAya che ane karmathI mukta thAya che, vastu to trikALa mukta ja che ema kahevuM che. aho ! bhagavAna tIrthaMkaradeve kahelo Avo trikALa muktasvarUpa AtmA che tene eNe anaMtakALamAM eka sekaMDa paNa dRSTimAM lIdho nathI. bAkI to badhuM karI cUkyo che paNa eka AtmAne daSTimAM lIdho nathI. pUrve ahIM bhagavAna birAjatAM hatAM, cakravartI, baLadeva, vAsudeva, Indro Adi sabhAmAM sAMbhaLavA AvatAM hatAM temanI hAjarImAM bhagavAna Ama pharamAvatAM hatAM ane vartamAnamAM paNa mahAvidehamAM sImaMdharAdi vaza bhagavaMto Ama pharamAve che ke prabhu ! nizcayanaye tuM muktasvarUpa ja cho, A cAragatinuM baMdhana ane baMdhanano abhAva tArA svarUpamAM nathI. paryAyanaye baMdhana ane mukti che paNa vastumAM nathI. jema A dhULa-jADI mATI che tema karma e jaDa pudgalanI jhINI dhULa che. mATe tene raja' kahevAya che ane puNya-pApanA vikalpane maLa kahevAya che. A raja ane maLathI je rahita thaI gayA che te bhagavAna che. logassamAM vidUya yamanA Ave che teno A artha che. arthanI ane vastunI khabara vinA mukhapATha bolI javAthI kAMI siddhi nathI. vihUya eTale vizeSe ane raja eTale ATha karma ane mala eTale vikArIbhAvathI vizeSa prakAre je rahita thayA che evA bhagavAnane namaskAra. ayathArthasvarUpa arthAt asabhUta vyavahAranayathI jJAnAvaraNAdi AThakarmonA baMdhane jIva kare che tathA azuddhanizcayanayathI rAgAdi bhAvakarmane jIva kare che tathA dravyakarma tathA bhAvakarmathI mukta paNa jIva thAya che to paNa zuddhapAriNAmikaparamabhAvanA grahaNa karavAvALA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-46 / [ 289 zuddhanizcayanayathI jIva baMdha tathA muktine karato nathI. jIva to baMdha ane muktithI rahita che ema bhagavAne kahyuM che. A to aMtaranI vAto che, jIve kadI sAMbhaLI nathI evI vAto che mATe dhyAna rAkhIne samajajo. bhagavAna vAstavika rIte AtmAnuM svarUpa kevuM kahe che ke teNe kadI sAMbhaLyuM nathI. eka AtmAnuM samyajJAna jIve karyuM nathI. e sivAya bIjuM to badhuM karI cUkyo che. zubhabhAva paNa eTalA karyA che ke, tenA phaLamAM anaMtavAra svargamAM gayo paNa janma-maraNano aMta na thayo. anekavAra rAjA thayo, zeThiyo thayo, dhULa evA dhanano svAmI thayo paNa bhagavAna AtmAnI zraddhA ane jJAna anaMtakALamAM kadI na karyA. anAdikALathI jIvane AThakarma sAthe vyavahAra nimitta-naimittikasaMbaMdha che, vAstavika saMbaMdha nathI e badhI vAta A eka gAthAmAM kahI dIdhI che. paNa A vAta atyAre to cAlatI ja nathI. loko to jema dhaMdhAmAM hariphAI kare che tema dharmanA bahAne kriyAkAMDa karIne temAM hariphAImAM caDI gayA che. bhagavAna vastunuM svarUpa zuM kahe che, tene konI sAthe zuM saMbaMdha che, kyAM kAraNe te rakhaDe che teno koI vicAra ja karatuM nathI. bhagavAna kahe che, prabhu! tuM to vastusvarUpe anaMta behada jJAna, AnaMdano kaMda cho, tArAM svarUpanA ajJAnathI anAdithI tAre anuparita asabhUta vyavahAranayathI ATha jaDakarmo sAthe saMbaMdha che. anupacarita eTale najIkanA saMbaMdhamAM, asabhUta eTale parasattAvALA jaDakarmo sAthe vyavahAra nAma jUThI nayathI jIvane saMbaMdha thayo che. strI, putra, dhanAdino saMbaMdha 'to dUrano che tenA karatAM AThakarmo to jIvanI sAthe eka kSetrAvagAha hovAthI najIka che paNa e jaDa-mATI-dhULa che ane AtmA pote caitanya che. te bene kharekhara saMbaMdha kyAMthI hoya ! baMnenI jAta ja judI che. paraMtu rAgAdi vikAra to jIvanA vartamAna aMzamAM ja che mATe tenI sAthe jIvane azuddha nizcayanayathI saMbaMdha che. karmanA rajakaNo jIvanA trikALa svarUpamAM to nathI paNa vartamAna aMzamAM paNa nathI mATe tenI sAthe to asabhUta jUThI nayathI saMbaMdha kahyo che paNa puNya-pApanA vikalponI azuddhatA to jIvanI dazA nAma vartamAna aMzamAM che tethI tenI sAthe paryAyardaSTie nizcaya saMbaMdha che paNa te azuddha che mATe azuddha-nizcayanayathI saMbaMdha kahyo che. vepAramAM paisA kamAvA mATe majUrI karIne marI jAya che paNa A svarUpa samajavAmAM mahenata karavI gamatI nathI. vepAramAM to majUrI eTale rAga-dveSa ane saMkalpa-vikalpa karyA kare che te ja majurI che bAkI paisA pedA karavA te kAMI tenA hAthamAM nathI. jaDa vepAranI vyavasthA jaDathI thAya che AtmA temAM kAMI karI zakato nathI. AtmA to saMkalpa-vikalpanA hiMDoLe hIMcake che. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra0 ) [ paramAtmaprakAza pravacano juo ! A gAthA bahu alaukika che. AmAM to paramAtmAno prakAza che. zubha-azubhabhAvanI vRttio uThe che te bhAvakarma che. jIvanI paryAyamAM thatAM bhAvo hovA chatAM te maLa hovAthI tene bhAvakarma kahevAya che. te paryAyanuM kArya che. dravyanuM kArya nathI. dravyavastumAM paryAya nathI, dravya to dravya ja che temAM vikAra nathI. paryAyamAM vikAra thAya che. je che te sat che, sat che te anAdi anaMta che. jIva eka sat che temAM behada jJAna, darzana, vIryAdi guNo rahelAM che te tenuM sattva che tenI vartamAnadazAmAM karmano saMbaMdha che, paNa karmo bhinnapaNe rahyA hovAthI tenI sAthe saMbaMdha kahevo te asabhUta vyavahAranaya che ane jIvanI paryAyamAM A puNyathI ane tenA phaLathI mane majA che, vikalpathI mane ThIka che evo je mithyAdeSTino mithyAtvabhAva che te potAnA aMzamAM hovAthI tenI sAthe jIvane nizcayasaMbaMdha kahyo che ane te bhAva malina hovAthI tene azuddha nizcayanayathI jIvano kaDyo che. bhagavAna AtmA eka sekaMDanA asaMkhyamAM bhAgamAM pUrNaghana AnaMdakaMda vastu che. teno anAdara karIne zubhAzubharAgano prema kare che temAM tArAM jIvatarano ghAta thAya che. A huM nahi, A huM nahi evA jIvataranA ghAtamAM anaMtakALa gayo. anaMtakALamAM kadI eNe dravya taraphanuM lakSa ane dhyeya karyuM nathI. paryAya to kSaNa pUratI che. bhale siddhanI paryAya to te paNa samaye samaye navI thAya che. jyArathI siddha thAya tyArathI samaye samaye navI navI siddhaparyAya thayA kare che. mATe to kahyuM che ke AtmAmAM anaMtA paramAtmA rahelA che. AtmAnI AvI anaMtatAnI ajJAnIne ja khabara nathI. AvA behadasvabhAvathI pUrNa Atmatattvano Adara nahi karatA vartamAna aMzamAM, aMzano Adara karyo te mithyAtvabhAva che. e mithyAtvabhAva azuddhanizcayanayathI jIvamAM che paNa zuddhanizcayanayathI te jIvamAM nathI. "zuddha nizcaya eTale zuddha sat " tenuM svarUpa jANyA vinA jIve corAzInA avatAramAM koI avatAra bAkI rAkhyo nathI eTalA avatAra karI lIdhAM che. e vAta pachI kaheze. bhagavAna ! A bhagavAna tane tArI vAta kare che. sAMbhaLa to kharo ! samavasaraNa--dharmasabhAmAM divyadhvanimAM bhagavAna Ama pharamAvatAM hatAM ke prabhu! tuM pUsvarUpe bhagavAna cho. teno teM Adara na karyo ane eka samayanI paryAyanA lakSamAM Ubho rahIne teM mithyAbhrama ane rAga-dveSa utpanna karyA che. A eka samaya nAma sUkSyakALamAM Ubho thayelo vikAra che. tenI sAthe tAre azuddhanizcayathI saMbaMdha che kemake te tArI paryAyanI astimAM Ubho thayelo bhAva che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-49 ] [ 291 bApu ! tuM koNa cho ! tArI bhUla keTalA kALanI che ! bhUla keTalI che ! teno teM kadI vicAra ja karyo nathI. kharekhara to tuM azuddha nizcayathI thayelo vikAra ane karmanA saMbaMdha vinAno cho. vastuthI tuM pUrNa ja cho paNa vartamAna paryAyamAM vikalpa Ubho karI, e vikalpa ja mAruM svarUpa che evI mithyArdaSTithI vikArano saMbaMdha thayo che. te azuddha nizcayanayathI che ane tenA nimitte baMdhAyelA karmono saMbaMdha to jIvanI paryAyamAM paNa nathI mATe te asadbhUta vyavahAranayathI jIvanA kahevAya che kharekhara te jIvanA svarUpamAM nathI. A samajavuM jIvone agharuM paDe che ane ema.e. ane ela.ela.bI.nI DIgrI meLavavI hoya to e badhuM zIkhe paNa enAthI tAruM hita nahi thAya bhAI ! e to badhuM ajJAna che. enAthI paisA maLaze ema mAne che paNa paisA to pUrvanA puNyathI maLe che, pUrvanA puNya na hoya to bhaNI-bhaNIne moTo berisTara thAya topaNa paisA na maLe. prazna :--moTAbhAge te bhaNelAMne paisA maLe ja che. pUjya gurudevazrI :--bhaNatarathI dhULeya paisA na maLe. e to pUrve puNyanA rajakaNa | bAMdhelA hoya tenAM pAkakALe evI sogaThI goThavAya jAya ke pAMca-pacAza lAkha ke karoDa-be karoDa rUpiyA maLI jAya che. te mArAM puruSArthathI maLyAM che ema kahenArA mUDha to bevaDuM pApa bAMdhe che. eka to paisA kamAvAno rAga che te pApa che ane te paisA potAnA puruSArthathI maLe che ema mAnIne bheguM mithyAtvanuM pApa bAMdhe che. A vItarAganA rastA ja judAM che. duniyA sAthe teno meLa khAya tema nathI. paisA to jaDa che te to jIvanA thatAM nathI paNa tenI mamatA thAya che te jIvanI paryAyamAM che mATe jIvanI sAthe tene azuddhanizcayanayathI saMbaMdha che paNa jaDa karmonI sAthe to jUThI naye saMbaMdha mAtra kahevAmAM Ave che. kharekhara kAMI saMbaMdha nathI. to pachI dukAna, bAyaDI-chokarAM to ghaNAM dUra rahI gayA. mATe teno jIvanI sAthe uparita asadbhUta vyavahAranayathI saMbaMdha kahevAya che. upacarita eTale dUrano saMbaMdha che, asadbhUta eTale potAnI paryAyathI bhinna che ane vyavahAra eTale nimitta saMbaMdha che. vAstavika saMbaMdha nathI. zarIra paNa jIvathI tadna bhinna che mATe tenI avasthA kema thavI tenI sAthe jIvane saMbaMdha nathI, zarIranI avasthA jIvane AdhIna nathI. ajIvatattvanI avasthA jIvatattva karI zakatuM hoya to ajIva svataMtra rahetuM nathI. bhAI! zarIra to dhULa che te tArAM tattvamAM nathI. karmanI dhULa paNa tArAM tattvamAM nathI. e to badhAM bhinna rahelAM ajIva tattvo che. tArAM tattvanI eka samayanI avasthAmAM puNya-pApanA melA bhAva eka samaya pUratAM sat che tenAthI tane baMdhana che ane tenAthI mukti thaI zake che. Ama paryAyamAM baMdhana ane mukti che, vastumAM baMdhana ane mukti nathI. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 ) [ paramAtmaprakAza pravacano A dravya ane paryAya e vItarAga mArganA mULa ekaDAM che tene sAMbhaLyA ane samajyA vagara dharma thAya tema nathI. vItarAge kahelAM tattvo saMtoe sahelAM karI dIdhAM che temAM kyAMya gaDabaDa nathI. jenA jJAnamAM traNakALa ane traNaloka bhAsyA che tenI vANImAM tattvanI je spaSTatA AvI che temAM kayAMya gaDabaDa hoya ja nahi. jema jaDakarmo sAthe asabhUtanaya saMbaMdha hato te chUTatAM mukti thAya che te paNa asabhUta vyavahAranayathI che ane puNya-pApabhAva sAthe azuddha nizcayanayathI saMbaMdha hato te chUTatAM mukti thAya che te azuddhanizcayanayathI che. vItarAganuM kaheluM tattva bahu gUDha che. sarvajJa paramAtmAe kahelI vAtano meLa traNalokamAM bIjA koI sAthe thAya tema nathI. koI paMtha ke koI pakSa sAthe te vAta na maLI zake. vastu anAdi-anaMta dhruva tattva che temAM A be prakAra kahyAM che. puNya-pAparUpa malinabhAvano saMbaMdha eka samayanI avasthAmAM che ane jaDakarmono saMbaMdha asadUbhUta anupacarita vyavahAranayathI che, e ja nathI tenI mukti kahI che kema ke, nizcayanayathI to paramAtmAmAM baMdhanuM thavuM ke baMdhanuM mukAyuM che ja nahi tethI azuddha nizcayathI rAganuM baMdhana che tenuM mukAyuM eTale rAgathI chUTavuM te paNa azuddha nizcayanayathI ja che kharekhara to azuddha nizcayanaya te vyavahAra ja che. karmothI chUTavuM te asaddabhUta vyavahArathI che. je nayathI baMdhana kahyuM hatuM te ja nayathI mukti kahevAya che. nizcayathI vyasvabhAvamAM baMdhana ane mukti nathI e vAta ahIM siddha karavI che. bhale baMdhanathI mukta thavAmAM dravyano Azraya che paNa dravyamAM baMdha ane mukti nathI. bhAI ! trikALI vastusvabhAvamAM jo baMdha hoya to to vastuno ja abhAva thaI jAya ane vastusvabhAvamAM mukti thavI e paNa nathI kema ke, vastu mukta thAya eTale zuM vastu mukta hatI nahi? ane navI mukti thaI ! vastu to anAdi-anaMta che te navI na thAya. vastunI eka samayanI paryAyamAM baMdha che ane eka samayanI paryAyamAM mukti che, vastumAM baMdha ane mukti che ja nahi. ahIM to saMsAra ane mukti baMnene vyavahAramAM gaNyAM che bhAI ! tuM bhagavAna jevaDo ja moTo padArtha cho. bhagavAnanI vastumAM ane tArI vastumAM kAMI phera nathI. mAtra hAlatamAM phera che te vyavahAra che. paramArthe vastumAM kAMI phera nathI. bhagavAna AtmA caitanyasUrya che. ekalo caitanyaprakAzano pUMja che. tenI ene khabara nathI eTale eka samayanI dazAmAM mithyAtvabhAva Ubho thayo che te bhAvakarma che ane tenuM nimitta pAmIne navA jaDakarmo baMdhAya che te dravyakarma che A baMne baMdha che ane tenAthI mukti thAya che paNa zuddha nizcayanayathI vastu to je che te che. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-46 ) [ 293 kharekhara to bhagavAna AtmAnA vastusvarUpano Azraya laIne je paryAya pragaTa thAya che te paNa bhedarUpa che mATe vyavahAra che, Ama mokSamArga paNa vyavahAra che. A dravya ane paryAyanI vAta che. nizcaya-vyavahAranI vAta nathI. paryAya che te vyavahAranayano viSaya che ane dravya te nizcayanayano viSaya che. vyavahAra te eka aMzu che, siddhadazA paNa aMza che, trikALIsvarUpa nathI. saMsAra ane mokSa baMne dazA che, saMsAra te vikArIdazA che ane mokSa te pUrNa nirvikArIdazA che, hAlata che ane vastu to trikALa dhruva che tenA upara thayelI A be prakAranI paryAya che. aho ! Avo bhagavAna AtmA! kadI utpAdvyayamAM Avato nathI-kadI palaTato nathI sahaja svabhAve rahelo che. bhagavAne jagatamAM cha dravya joyA che. jIva, pudgala, dharma, adharma, AkAza ane kALa A cha prakAranA dravyo che te darekamAM eka sekaMDanA asaMkhyamA bhAgamAM utpAdu, vyaya, dhruva thAya che. eTale ke navI avasthA thAya, jUnI avasthA jAya ane vastu dhruva TakI rahe evuM vastunuM svarUpa bhagavAne joyuM che. bhAI ! A to jainadharma eTale vItarAgamArga che. paramezvaranA gharano-paramezvarane prApta karavAno A mArga che. potAnA paramezvarane prApta karavAno A mArga che. vastu-AtmA zuddha pAriNAmika paramabhAva che tene grahaNa karavAvALA zuddhanizcayanayathI AtmA baMdha ane mokSane karato nathI. baMdha ane mokSa te aparamabhAva che, eka samayanI dazA che, eka samayanI dazAmAM ja baMdha eTale ke malinatA che ane tenA abhAvarUpa nirmaLatA te paNa dazA che. kevaLajJAna te paNa nirmaLadazA che, trikALI cIja nathI. kevaLajJAnamAM traNakALanuM jANavuM thAya che paNa kevaLajJAna pote eka samayanI dazA che. bIjA samaye bIjI ane trIjA samaye trIjI ema te dazA palaTyA kare che. have AvI vAta che te sAMbhaLIne ghare jAya to gharanA pUche ke zuM sAMbhaLI AvyA? tene zuM kahe ! vArtA hoya to to kahI devAya de kAMI vrata, tapa, tyAganI vAta hoya to kahevAya paNa AvI vAta kema kahevAya ! ahIM to kahe che vastunA svarUpamAM zuM che ane zuM nathI tenI khabara vagara tuM tyAga zeno karIza? svabhAvanA bhAna vagara tyAga karavA jAya che te potAno ja tyAga kare che, tenI dRSTimAM svabhAva Avato nathI. A gAthA to mithyA abhiprAyane halabalAvI nAkhe tevI che. trikALa sata...sat..sat vastumAM baMdha ane mukti nathI. so indronI upasthitimAM dharmasabhAmAM trilokInAtha bhagavAna Ama pharamAvatAM hatAM ke trikALI vastumAM baMdha ane mukti nathI. mahAvIrAdi bhagavaMto to vartamAnamAM arihaMtapadamAM nathI, e to siddha thaI gayA paNa vartamAnamAM mahAvideha kSetramAM sImaMdharAdi vIza tIrthakaro ane lAkho kevaLIo Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 ) [ prakAza pravacano birAjI rahyAM che. A koI vAta haMbaka nathI. siddha thaI gayelI vAta che. traNeyakALanA bhagavaMto A vAta pharamAve che ke trikALI vastu baMdha-mokSathI rahita che. AvI baMdha, mokSa rahita vastu ja ArAdhavA yogya che-sevavAyogya che eTale ke tenI dRSTi karIne anubhava karavA lAyaka che. vastu je akhaMDAnaMda caitanyamUrti dravya che tenA upara mITa mAMDIne tenI ekAgratA sevavA jevI che. tenuM nAma dharma ane mokSamArga che. bhAI ! tuM tArI caitanyaRddhine sAMbhaLa to kharo ! sAMbhaLyA vinA samajaNa ane dharma thAya tema nathI. bajAramAM zAka levA jAya topaNa pahelA nirNaya karavo paDe che ke "mAre A zAka levuM che-zAka levA jAya ne kayuM zAka levuM che te khabara na paDe to te mUrakha che tema ahIM AtmA joIto hoya to pahelAM AtmAnuM svarUpa nakkI karavuM paDaze. AtmAne grahaNa karavo hoya to pahelAM AtmA kevo che ane kevaDo che te badhuM nakkI karavuM paDaze. dharma joIto hoya teNe dharma dhyAMthI maLe ane kyAMthI na maLe e samajaNa pahelAM ja karavI joIe. e khabara vinA dharma na thAya. dharma to zuddhAtmAmAMthI Ave che. kevI rIte Ave che? -ke akhaMDa AnaMda zuddha AtmaprabhunI zraddhA, jJAna ane anubhava karavAthI dharma Ave che. dharma bIjethI kayAMyathI Avato nathI. dhruva caitanyatArAne oLakhIne, tenI dRSTi karIne temAM TharavA jevuM che. A vItarAga sarvajJaparamAtmAe kahelo mokSano mArga che. A sivAya bIjo koI mokSamArga nathI, vItarAga sivAya traNakALa traNalokamAM bIje kyAMya dharma nathI. A 65 gAthA thaI. have 66mI gAthAmAM vItarAganA vacananI ArAdhanAnI vAta Avaze ke jenA vagara jIva cAragatimAM rakhaDyo che. bhagavAna AtmAmAM atIndriya jJAna ane AnaMda che ema batAvanAruM vItarAganuM vacana ja ArAdhavAyogya che. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhagavAna kahe che ke tuM sAkSAt paramAtmA cho (saLaMga pravacana naM. 47) AtmA paGgoH anuharati AtmA na yAti na AyAti / bhuvanatrayasya api madhye jIva vidhiH Anayati vidhiH nayati / / 66 / / zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 66mI gAthA che temAM zrI yogIndradeva jinavacananI ArAdhanA vagara jIve keTaluM bhramaNa karyuM te batAvatAM kahe che ke A jagatamAM evo koI pradeza nathI ke je jagyAe jinavacananI pratItine nahi prApta thayelo A AtmA bhaTakyo na hoya. arthAt nizcaya-vyavahAraratnatrayanA kahevAvALA jinavacanane nahi prApta thavAthI jIve corAzI lAkha yoniomAM bhramaNa karyuM che-janma-maraNa karyA che. bhagavAnanuM vacana kevuM che? nizcayaratnatraya arthAt svabhAvanI zraddhA, jJAna ane ramaNatArUpa abheda ratnatraya ane tenI sAthe deva-zAstra-gurunI zraddhAno, paMca mahAvrata ane zAstranA jJAnano vikalpa te vyavahAraratnatraya che. te baMnenuM pramANajJAna karAve evuM bhagavAnanuM vacana che. AtmA, eka samayamAM pUrNa zuddha dravyasvabhAve paramAtmA che tenI aMtarmukha thaIne samyagdarzana, samyajJAna ane samyakSyAritra thAya che, te nizcayaratnatraya che ane tenI sAthe navatattvanI zraddhArUpa, cha dravyanI zraddhArUpa, deva-zAstra-gurunI zraddhArUpa vyavahAra samyakatva tathA zAstranA jJAnarUpa vyavahAra samyajJAna ane nizcayanA cAritra sahitanuM paMcamahAvratAdinA vikalparUpa vyavahAracAritra hoya che ema bhagavAnanI vANImAM nizcaya-vyavahAra-mokSamArganuM yathArtha svarUpa Ave che. anya koInI vANImAM AvuM vacana na Ave. A jIve bhagavAnanI vANI to sAMbhaLI paNa tenI pratIti karIne evA nizcaya-vyavahArarUpa bhAvane grahaNa karyo nathI tethI corAzI lAkha yonimAM rakhaDyo che. jIvane upajavAnI jagatamAM corAzI lAkha yoni che. anAdithI jIva A yoniomAM bhamI rahyo che temAM koI sthAna evuM nathI ke jyAM A jIva na gayo hoya. siddhabhagavAna rahe che tyAM paNa nigodapaNe A jIva anaMtavAra janmI Avyo che. bhagavAna AtmA paramAnaMdasvarUpa che, tenA AnaMdanI prApti te kharekhara abheda ratnatraya che evA bhAvane kahenArA jinavacanamAM ghaNAM siddhAMto AvI jAya che. jema ke du:khanI paryAya pahelAM hatI, dravya sukharUpa che, paryAyamAM sukhanI prApti thaI zake che, sukha Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 ] [ paramAtmaprakAza pravacano prApta thatAM du:khanI paryAya nAza pAme che, duHkhanI paryAya che tyAre sAme nimittarUpa karmanI paryAya paNa che vagere ghaNI vAta TUMkAmAM AvI jAya che. samayasAramAM kuMdakuMda AcArye A vAta e rIte kahI ke sarvajJa paramAtmAthI mAMDIne amArA guruparyaMta badhAe zuddhAtmAno upadeza Apyo che eTale ke AtmA zuddha jJAnAnaMdasvarUpa che te AnaMdamaya che teno upadeza Apyo che tenI pratIti ane jJAna karatAM amane svasaMvedanamAM jJAna ane AnaMdano vaibhava pragaTa thayo che te vaDe ame samayasAra kahIzuM. ahIM kahe che ke AtmAnI dazAmAM duHkha che teno nAza kare evA bhAva bhagavAnanI vANImAM rahelAM che. sat cidAnaMda AtmA ekalA atIndriya AnaMdano ja rasakaMda che. evA atIndriya AnaMdane paryAyamAM prApta karAve ane sarva du:khane maTADe evA jinanA vacano che. samyagdarzana, jJAna, cAritra te abheda ratnatraya che. samyagdarzana sukharUpa che, jJAna sukharUpa che ane cAritra sukharUpa che. A abhedaratnatrayanI sAthe bhedaratnatraya eTale vyavahAraratnatraya paNa hoya che. bhagavAnanI vANI A baMne prakAranA ratnatrayane kahenArI che ema jJAna karAvIne chelle saravALAmAM ema kahe che ke vItarAganI vANI parama AnaMdane prApta karAvanArI che--paramAnaMdanI prAptimAM nimitta thanArI che. AgaLa 64mI gAthAmAM jJAna-darzananI vAta AvI hatI ke AtmA mAtra jANe che ane dekhe che. ahIM A gAthAmAM AnaMdanI vAta lIdhI ane have vIryanI vAta ka2ze, Ama cAra catuSTaya laI lIdhA che. bhagavAna AtmA vItarAga, nirdoSa AnaMdakaMda svarUpa che. sarvajJa paramAtmAe vastu-svarUpa pratyakSa joyuM, jANyuM ane anubhavyuM che--evA e bhagavAnanI vANI samosaraNamAM so indronI samakSamAM kharI che. e jinavacanamAM ema AvyuM che ke bhAI! tuM paramAnaMdanI mUrti cho tenI dRSTi, jJAna ane ramaNatA kara to tane AnaMda pragaTa thaze. e ja dharma che. bhagavAnanI vANImAM to Ama Ave che paNa jIve anaMtakALamAM kadI e bhAvane prApta karyo nathI tethI corAzI lAkha yonimAM koI yonimAM janma-maraNa eNe bAkI rAkhyA nathI. bhagavAnanI vANInA bhAvane grahaNa karyA vinA-samajyA vinA jIve corAzIlAkha yonimAM ja bhramaNa karyuM che. zaktie to AtmA muktasvarUpa ja che. AtmAnuM sattvatattva to pUrNa AnaMda ane vItarAgasvabhAvavALu ja che. vItarAga eTale rAgathI rahita jaina e koI saMpradAya nathI. jaina eTale vastunuM svarUpa. jainaparamezvare kahelo mArga te AtmAno mArga che. rAga-dveSAdi kaSAya vinAno paramAnaMdarUpa jIvano bhAva te vItarAgabhAvarUpa AtmA che. AvA vItarAgabhAve Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-47) [ 297 pariNamelA bhagavAnanI vANImAM ema AvyuM che ke, tArA vItarAga nirdoSa svabhAvanI zraddhA, jJAna ane tenI zAMtinuM vedana kare !. juo ! A vItarAganI vANI ane vItarAganI AjJA che. vitarAganI vANI vitarAgatAnuM svarUpa kahe che tene sAMbhaLavA to A jIva ghaNIvAra gayo hato paNa samajyo na hato. mahAvidehamAM atyAre sAkSAt sImaMdhara bhagavAna arihaMtapade birAjI rahyA che temanuM samavasaraNa eTale jemAM so indro ane tyAM rahenArA ghaNAM jIvo vANI sAMbhaLavA jAya che ema dareka jIvoe bhagavAnanI vANI sAMbhaLI che paNa teno bhAva samajI zakyo nathI. mane rAgathI lAbha thAya che, athavA nimittathI lAbha thAya che evI ulaTI mAnyatA rAkhIne jinavANI sAMbhaLI che. dareka jIvanuM svarUpa sarvajJa vItarAgasvarUpa ja che te svarUpane jANavAnuM ane anubhavavAnuM tathA tenI zraddhAmAM sthira thavAnuM bhagavAnanI vANImAM pharamAna che. paNa e bhAvane jIva kadI samajyo nathI. mumukSu atyAre amAruM samajavAnuM upAdAna taiyAra thaI gayuM che. pUjya gurudevazrI : upAdAna taiyAra ja che. haMmezA taiyAra ja che. "saba avasara A cukA hai!" tArI najaranI ALase bhagavAna dekhAyo nathI. vastu pote vItarAgasvarUpa che ane tenA avalaMbanane je zAMti pragaTe che te vItarAgabhAva che ema vItarAgabhAva be prakAre che. AtmA atIndriya AnaMdanuM maLa sarve che temAMthI vItarAgatA, AnaMda, zAMti Adi pragaTa kara ! ema jinanuM vacana che. tene anaMtakALamAM kyAreya samajyo nathI. tethI corazI lAkha yonimAM avatAra dhAraNa karyo che. eka paNa avatAra evo nathI ke, jyAM A jIva janamyo ane maryo na hoya. dareka jagyAe ' ane dareka yonimAM anaMtavAra janma-maraNa karyA che, koI sthAna eNe bAkI rAkhyuM nathI. vItarAganI vANImAM cAra anuyoga Ave che te darekano sAra A che ke, tuM vItarAgatA pragaTa kara ! tAruM svarUpa vItarAga svarUpa che tenI sanmukha thaIne vItarAgI zraddhA, vItarAgI jJAna ane vItarAgI cAritra pragaTa kara ! e tAtparya che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyakSyAritra e vItarAgatAnuM ja rUpa che, AnaMdarUpa che-samyaphacAritra atIndriya AnaMdarUpa che. bhagavAne bhale cAra anuyoga kahyA paNa te badhAMnuM tAtparya A vItarAgabhAvarUpa samyagdarzana, jJAna, cAritra pragaTa karavAnuM ja che. vitarAgabhagavAnanA A tAtparyane nahi pAmIne A jIva cAra gati-corAzI lAkha yonimAM-narakamAM, nigodamAM, raMkamAM, kAgaDAmAM, kUtarAmAM, kaMthavAmAM, kuMjaramAM anaMta anaMta bhava karI rahyo che. dareka bhava ekavAra nahi anaMta anaMtavAra e bhavo karyA che kema ke Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 ) [ paramAtmaprakAza pravacano AtmA to anAdino che, anAdikALathI bhamI ja rahyo che. vItarAgabhAva thAya to ja mukti thAya tema che. anaMtakALa vItyo temAM eka kSaNa ene svabhAvanI mahimA AvI nathI. mane parathI ane rogathI lAbha thAya che evA zalyamAM rahI gayo che tethI nimittanI ane rAganI mahimA kadI chUTI nathI. bhagavAnanI vANImAM to badhI vAta spaSTa Ave che paNa jIvanI zraddhAmAM besavI joIe ne! zraddhAmAM besavuM te potAne AdhIna che, paranA AdhAre zraddhA thatI nathI. bhagavAna koInI zraddhAne badalI detAM nathI. jIva pote bhagavAnanI vANInA tAtparyane samaje to zraddhA yathArtha thAya che mATe bhagavAnanI vANInuM sevana karavuM eTale ke AtmAnuM sevana karavuM. bahu TUMkAmAM mArganI, mArganA dhyeyanI ane virUddhamArganI vAta kahI dIdhI che. vItarAgI zraddhA, jJAna ane zAMti te mArga che. AtmA paramAtmA thAya e mArganuM dhyeya che. mArganA phaLamAM mukti che. ane mArgathI virUddha cAlavAnA phaLamAM cAra gatimAM bhramaNe. thAya che. nija vastune eNe kyAreya dRSTimAM lIdhI ja nathI. dayA, dAna, vrata, bhakti, tapa, pUjA Adi anaMtavAra karI cUkyo tenAthI zubhakarma baMdhAyA paNa janma-maraNano aMta Avyo nathI. A gAthAmAM jinavANInuM tAtparya kahyuM, have AtmA vastu kevI che ke jenA lakSa-Azraye ja vItarAgabhAva pragaTe ane te muktinuM kAraNa thAya ane tenAthI virUddhabhAvanA Azraye saMsAra phaLe che evI Atmavastu kevI che te 66mI gAthAmAM kahe che. he jIva! A AtmA paMgu samAna che te na kyAMya jAya che ke na Ave che. karma ja jIvene traNa lokamAM AmathI tema bhamAve che. zuddha nizcayanayathI A AtmA anaMtavIryano dhAraNa karavAvALo hovAthI zubhAzubha karmabaMdhanathI rahita che. karma bAMdhavAnI ane paribhramaNa karavAnI tenAmAM zakti nathI. vastu to akhaMDAnaMda caitanyakaMda che e to anaMtavIryano (anaMtabaLano) dhaNI che. A dravyasvabhAvanI vAta che, paryAyanI vAta nathI. AgaLa anaMta jJAna ane anaMta AnaMdanI vAta AvI gaI. ahIM kahe che AtmA anaMtavIryavAna che. temAM zubha-azubhakarmonuM baMdhana nathI. vastumAM baMdhana kevuM ! vastumAM baMdhana hoI ja na zake. AtmA vastu baMdhana ane muktithI rahita che. eka samayanI paryAyamAM baMdhana ane mukti che. nija vastu-ekarUpa nija paramAtmavastunI bhAvanA eTale svabhAvasanukhanI vItarAgIparyAya-zraddhA, jJAna, zAMtinI paryAya te saMvara ene nirjarA tattva che. tenAthI virUddha paya-pApa bhAvarUpa Asrava ane baMdha tattva che. te Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-47 [ 299 zubha-azubha bhAvo vaDe karmonuM baMdhana thAya che. Ama, ahIM sAteya tattva siddha thAya che. nija zuddhAtmA te jIva che, tenI bhAvanArUpa pariNati-nirmaLa vItarAgI paryAya te saMvara, nirjarA ane mokSa che paNa vartamAnamAM ajJAnI jIvane svabhAva sanmukhanI bhAvanA nahi hovAthI paryAyamAM nirmaLatA nathI. to zuM che ! ke-mana, vacana, kAyAnA lakSe zubha-azubhabhAva thAya che te Asavatattva che tenA vaDe jIvane karmonuM baMdhana thAya che ane aneka zarIro dhAraNa kare che te ejIvatattva che. ja vItarAganuM A tattva samajavuM e kAMI sAdhAraNa vAta nathI. sAmAyika, pUjA, bhakti karI levAthI A tattva samajAya jAya tema nathI. vItarAge kahelAM navatattvo jIve kadI yathArthapaNe jANyA ja nathI. nija zuddhAtmAnI sanmukhanI bhAvanA nathI tethI vimukha bhAvanAthI puNya-pApabhAva thAya che tenA vaDe jIva karmonA baMdhanathI baMdhAIne paMgu thaI gayo che. vastu pote to jema che tema che ane jyAM che tyAM che temAM to kAMI pheraphAra nathI paNa paryAyamAM mana, vacana, kAyAnA nimitte puNya-pApa bhAva thAya che. tenAthI karma baMdhAya che ane karmanA phaLamAM cAra gati corAzI lAkha yonimAM jIvane pharavuM paDe che. jJAtA-draSTAno piMDa, AnaMdano piMDa, vIryano piMDa evo caitanya vastu pote to evo ne evo ja che paNa eka samayanI paryAyamAM UbhA karelA ajJAna vaDe karmabaMdhana thayuM che ane tenAthI anaMta avatAra thayA che. dravya to jema che tema che. to zuM karma ja tene rakhaDAve che?--nA. karma rakhaDAvatAM nathI paNa ajJAnathI paryAyamAM je bhAvakarma thAya che tenA kAraNe rakhaDavuM paDe che. vastumAM to bhAvakarma paNa nathI ane vyakarma paNa nathI. vastu to AnaMdakaMdamUrti che. -anaMta catuSTayathI yukta che e catuSTaya eTale anaMta jJAna, darzana, cAritra, vIrya to jema che tema che tene karma kAMI nukazAna karI zakatuM nathI. paryAyamAM bhAvakarma thAya che tenAthI dravyakarma baMdhAya che ane tenAthI cAra gatimAM bhramaNa karavuM paDe che. Izvarane kartA mAnIe to A badhI upAdhi maTI jAya..ema nathI bhAI ! tAro Izvara tuM cho. tane sukhI-du:khI karanAro bIjo koI izvara tArA upara nathI. traNakALa traNalokamAM jagatano kartA koI Izvara che nahi. Izvara eTale anaMta zaktinuM sattva te pote ja che. A thara tattva-nija Atmadravya kyAMya upajatuM ke maratuM ke rakhaData nathI A bhAI! te tArA nija Izvarane na jANyA. IzvaranA ajJAnamAM rAganI adhikatA mAnI, vikAra karIne karma bAMdhyA che. e vikAra paryAyamAM che, dravyamAM vikAra nathI. paryAya te vyavahAranayano AtmA che. nizcayanayano AtmA dravya che temAM vikAra nathI. paryAyamAM vikAra che te TaLIne paryAyamAM nirvikArapaNuM pragaTa thAya che te badhuM abhUtArtha che. bhUtArtha-trikALa vastu to jema che tema ja che. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 [ ramaprakAza pravacano vyavahAranayathI paryAyamAM vikAra to hato ja. tethI ja vyavahArathI karmonuM baMdhana barAbara hatuM, arthAt nimittathI karmabaMdhanathI jIva baMdhAyo che tethI paMgunI jema jIva cAra gatimAM gamana-Agamana kare che. vastu pote ekarUpa cihvana paramAtmasvarUpa che tene oLakhyA vinA, tene mAnyA vinA he jIva! te eka aMzamAM pUrNatA mAnI lIdhI che. jIvatattvane na mAnyuM ane puNya-pApatattvane ja jIvatattva mAnI lIdhuM che. tethI puNya-pApa bhAva thAya che ane karma baMdhAya che tenA phaLamAM puNya-pApanI gatiomAM rakhaDavuM thAya che. vyavahArathI bhUla thAya che ane bhUlanA phaLamAM rakhaDavuM thAya che paNa nizcayathI vastu to jema che tema ja che. jema jelamAM rahelo aparAdhI potAnI jAte kyAMya jaI ke AvI zakato nathI, cokIdAro laI jAya tyAM jAya che ane Ave che. tema AtmA pote to paMgu samAna che. vyavahArathI thayelI potAnI bhUlane vyavahArathI bhogave che. vastu to vastupaNe trikALa ekarUpa jevI che tevI ja che. bApu! A to parama satyano paMtha che, kalpita vAta nathI. bhagavAna sarvajJadeve traNakALa traNaloka jema joyA, tema che ane jema che tema joyA che ane tema ja kahyA che. traNakALa traNaloka jema che tema bhagavAne joyA ane ema ja vANImAM kahyAM che...A vItarAgano mArga che. bhagavAna kahe che tAro AtmA paramAtmA che. tArI vastumAM kAMI azuddhatA AvI nathI. vastu kadI paribhramaNa karatI nathI. vastuno kadI abhAva thato nathI. vastunI mahimA batAvavA A vAta karI che. karme rakhaDAvyA che ema kahyuM eTale ke paryAyamAM tArI bhUla thaI che tethI padaiSTie tuM rakhaDyo che. dravyanI bhUla nathI ane dravya rakhaDatuM nathI. eka samayanI avasthAno Azraya lIdho che mATe tuM rakhaDyo cho, trikALano Azraya lIdho nahi, tethI vItarAgadazA pragaTa na thaI. anAdithI tuM vItarAgasvabhAvI tattva cho. te tattva e ja Atmadravya che tenI bhAvanA na karI ane tenAthI virUddhabhAvanI bhAvanA karI Azraya lIdho eTale rAganI utpatti thAya che ane rAgamAM lAbha mAne eTale mithyAtvanI utpatti thAya che. tenAthI vaLI mithyAtva sahitanA puNya-pApakarma ghAti ane aghAtikarmarUpe baMdhAya che ane tenA phaLa anusAra jIvanuM saMsAramAM paribhramaNa thAya che. Ama, paryAyamAM bhUla thAya che ane paryAyamAM paribhramaNa thAya che. dravya to anAdithI jema che tema ja che. paranA lakSe je vikRtabhAva thAya che te jIvano svabhAva nathI, vibhAva che mATe te svadravya nathI, paradravya che. svabhAvathI virUddha jAta che mATe te paradravya che tenAthI paryAyamAM jIva rakhaDyo che. tene karmathI rakhaDyo ema kahevAya che. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-47 [ 301 bhagavAna AtmA paramAtmAnI prAptimAM rokavAvALA caturgatirUpa saMsAranA kAraNarUpa karmo vaDe traNa jagatamAM gamana-Agamana kare che. eka gatithI bIjI gatimAM jAya che. potAnA dhruvasvabhAvanA Azraya vinA eka samayanI vartamAna vartatI paryAyano Azraya karI, ajJAnabhAva utpanna karI cAra gatimAM rakhaDe che. ajJAnabhAva te AtmA nathI. vyavahAre tene AtmA kahevAya, paNa nizcayathI te ja anAtmA che. nizcaya AtmA te ja vAstavika AtmA che. samajANuM kAMI ! * tattvArthasUtramAM udayabhAvane paNa jIvatattva kahyuM che, te vyavahAra AtmA che. temAM pramANanuM jJAna karAvyuM che, paNa nizcayanayano AtmA vyavahAranI paryAyamAM Avato nathI. vItarAganI zailI gajaba che ! cAreya taraphathI eka satyane ja kahevAvALI che. yathArtha tattva zuM che ane viparIta tattva zuM che tene siddha karanArI che. potAnA paramAtmasvabhAvano Azraya karato nathI ane eka samayanI paryAyano Azraya laIne vikArathI karma bAMdhe che ane tenA phaLamAM jIva rakhaDe che paNa vastu to jema che tema che. AtmadravyamAM to paramAtmA thavAnI ja zakti che. vikArI thavAnI zakti AtmadravyamAM nathI. Atmazakti to trikALa ekarUpa che. paryAyamAM vikAra thAya che te karmanI zakti che--bhAvakarmanI zakti che. zrImadbhue lakhelI kSamApanAmAM Ave che ne ! he bhagavAna ! huM bhUlyo, huM rakhaDyo, Ape kahelAM dayA, zAMti, kSamA ane pavitratA meM oLakhyA nahi...juo ! 'oLakhyA nahi' ema kahyuM che. pALyAM to nathI paNa oLakhyA paNa nathI, oLakhyA vinA pALe kyAMthI ? bhagavAna kahe che tuM pote ja sAkSAt paramezvara cho. vastu tarIke AtmA traNakALe pragaTa puruSottama che ane paryAyamAM paramAtmapaNuM pragaTa thAya tyAre vyakta puruSottama che. AtmAne koI mA-bApathI ke zarIrathI oLakhAvAya evo che ja nahi. sArAMza e che ke vItarAga parama AnaMdarUpa tathA badhI rIte upAdeyarUpa paramAtmAthI (potAnA svarUpathI) bhinna je zubha, azubha karma che te tyAgavA yogya che. vItarAga eTale rAgAdi doSathI rahita....temAM rAgane chelle mUkavAnuM kAraNa e che ke, dveSa pahelAM jAya che ane rAga pachI jAya che tethI jene rAga paNa nAza pAmyo tene sarva doSo nAza pAmyA ja che te nirdoSa ja hoya ane Atmadravya to sadAya nirdoSa ja che. vaLI vItarAgI parama AnaMdarUpa che--parama sukharUpa che tathA sarva rIte upAdeya che, mATe temAM ja najara nAMkhIne te ja AdaravA lAyaka che. najara nAMkhavI eTale ke Adara karavo. AnaMdamaya svabhAva upAdeya che ane tenAthI bhinna evA zubha, azubhakarma tyAgavA yogya che. eka samayamAM dhruva caitanya AnaMdakaMda vItarAga paramAtmatattva aMtaradRSTi karavA lAyaka Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ] [ paramAtmaprakAza pravacano che--temAM dRSTi sthApavA jevI che ane zubha-azubhabhAva tathA zubha-azubhakarma choDavA lAyaka che. A sArAMza che. tuM nAno nathI..tane teM nAno mAnyo e tArI bhramaNAnI bhUla che. bhagavAna kahe che ame paramAtmA thayA to e paramAtmadazA kyAMthI AvI e tane khabara che? aMdaramAM bharI hatI te bahAra AvI che. zakti hatI te pragaTa thaI che. jema kuvAmAM hoya te aveDAmAM Ave che tema amArI jevI paramAtmadazA tArI cIjamAM paNa paDI che temAMthI pragaTa kara amArI sAme jovAthI tArI nirmaLatA nahi pragaTe. tuM tArI sAme jo to pragaTaze. kema ke jemAM hoya temAMthI Ave ne ! badhuM tArAmAM ja che. A vAta besavI ene kaThaNa paDe che. bIDI pIdhA vinA cAle nahi ne huM paramAtmA ! hA. paryAyamAM teM ghAlamela karI che. tArI vastumAM to trikALI zakti evI ne evI che. teM sukhasvarUpane AdaryuM nathI mATe sukhI thayo nathI. karme tane rakhaDAvyo nathI. tAro doSa e ja karma che.--e ja karmanI zakti che. tArAmAM doSa karavAnI zakti nathI. puNya-pApanA vikalpo e dravyanI zakti nathI, karmanI zakti che. teno teM Adara karyo che tethI rakhaDyo cho. bhAI! tuM karma karavA mATe ane rakhaDavA mATe pAMgaLo cho. tArAmAM to tArA svarUpanI racanA kare evuM anaMtavIrya che. rAganI racanA kare evuM tAruM vIrya nathI. rAganI racanA kare e to anAtmavIrya che. vAha re vAha ! zuM A satyanI praNAlikA ! traNakALa traNalokamAM kyAMya phare nahi ne eka dhArApravAha rahe evI vItarAgI saMtonI kathanI che. kahe che ke svarUpane race te AtmavIrya che. bhagavAna bhagavAnane kahe che tuM pUrNa vIryano piMDa cho ho ! zubhAzubharAgamAM kAma kare che te tAruM vIrya nathI. rAgane race e kAMI tAruM vIrya kahevAya ? e to karmanuM vIrya thayuM gaNAya. svarUpavIryanA bhAna vinA ajJAnabhAve te ja e karmavIryane UbhuM karyuM che tethI tane e rakhaDAve che mATe ema jANIne have te tyAgavA yogya che. A prakAre karmanI zaktinA svarUpane kahevAnI mukhyatAthI ATha dohA kahyAM. bhagavAna AtmAnI zakti to aMtaramAM che. vItarAgI zraddhA-jJAnane race te AtmAnuM vIrya kahevAya. ajJAnapaNe je vIrya kAma kare che te svarUpavIrya nahi paNa karmavIrya che ema karIne jIvanA doSane karmamAM nAMkhIne karme tane rakhaDAvyo ane karma tane gamana-Agamana karAvyuM che, tuM to jema cho tema cho ema vastunI mahimA batAvavA jIvanI bhUlane karmamAM nAMkhIne jIvanI zaktine judI pADI dIdhI che. tuM to anaMtabaLano dhaNI--bhagavAna cho. te ja upAdeya che bAkI badhuM heya che choDavAlAyaka che. * Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XaXRXASRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRS huM paramabhAvasvarUpa AtmA pote ja paramAtmA che ? KRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRSRURXX | (saLaMga pravacana naM. 48) AtmA AtmA eva paraH eva paraH AtmA paraH eva na bhvti| para va vavavipi gAbhA naiva niyamana kamatti yoninaH II67ll nApi utpadyate nApi mriyate bandhaM na mokSaM kroti| jIvaH paramArthena yogin jinavaraH evaM bhnnti||6|| zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 67mI gAthA che. bhedAbheda ratnatrayanI bhAvanAnI mukhyatAthI judA judA nava sUtra yogIndradeva kahevAnA che temAMthI A prathama sUtra che. nija vastu je AtmA, te AtmA ja che ane dehAdi sarva padArtha para che te para ja che. AtmA kadI para thato nathI ane pAradravya AtmA banatAM nathI. AtmA traNakALamAM kadI zarIrapaNe, karmapaNe ke vikArapaNe thato nathI ane zarIra, kama tatha vikAra kadI AtmArUpa thatAM nathI ema sarvajJa paramezvara nizcayathI kahe che. yogIonA paNa Izvara evA yogIzvara paramAtmA nizcayathI ema kahe che ke karma ane zarIra kadI AtmA thatAM nathI. are ! aMdaramAM je dayA, dAna, vratAdinA vikalpa UThe che te paNa AtmArUpa thatA nathI. anAdithI AtmA A badhAMthI bhinna che. bhAvArtha: zuddhAtmA to kevalajJAnAdi svabhAva che. kevala eTale ahIM kevaLajJAna paryAyanI vAta nathI. kevala-mAtra kevala eTale kevaLajJAna, kevaLadarzana, prabhutA, svacchatA Adi guNothI bharelo kevaLa AtmA che te jaDarUpa nathI ane puNya-pApa bhAva to jaDa che te-rUpe AtmA kadI thayo nathI. bhagavAna to anAdithI jJAyakasvabhAve zuddha zuddha ja rahyo che te kadI puNya-pApa, zarIrarUpe thayo nathI. jo eka tattva bIjA tattvarUpe thaI jAya to nava tattva ja na rahe. AtmA sadAya jJAyakabhAve ja rahyo che. kadI Asava-baMdha ke karma, zarIrAdi ajIva tattvapaNe thayo nathI ane Asava, baMdha tathA ajIvAdi kadI AtmApaNe thayAM nathI. eka tattva bIjA tattvarUpe thAya to e tattva ja na rahe. AvA tattvasvarUpanI khabara na hoya ane dharma karavA mAge to na thAya. AtmA to mAtra zuddhAtmasvarUpa ja che, jaDarUpa ke upAdhirUpa nathI. e to ekalo jJAna, ekalI zraddhA, ekalI IzvaratA, svacchatA, zAMtarasarUpe rahyo che. evA AtmAne jANyA Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 ) [ paramAtmaprakAza pravacano vinA, tenI zraddhA karyA vinA dharma thAya tema nathI. vastunuM jevuM svarUpa che tevuM jANe to tene samyajJAna kahevAya. jevuM che tevuM na jANe tene samyapha kema kahevAya ! mUDha mithyASTi anAdithI paramAM ane rAgamAM potApaNuM mAnIne ja rakhaDyo che. , bhale te sAdhu thayo paNa puNyabhAva te mArA che evI buddhithI te rakhaDyo ja che. dayA, dAna, vrata, bhakti, yAtrAnA bhAva paNa AtmA nathI, te jaDamAM jAya che. jaDa kadI AtmArUpa thatAM nathI. upAdhibhAva kadI svabhAvabhAvarUpa thatAM nathI. AtmA to anaMtavIryanI pUtaLI che te rAgarUpe kema thAya? ane rAga te AtmArUpe kema thAya? IcchAthI je vRtti UThe che te badhI paravastu che. kAma-krodha Adi paravastu bhAvakarma. dravyakarma, nokarma che te para ja che, jIvanA potAnA nathI. Ama kahIne "kAma"mAM IcchA ane krodhamAM TreSAdi sarvabhAva bhAvakarmamAM laI lIdhA che te badho upAdhibhAva che-jaDa che, caitanya nathI. ATha karmo che te dravya karma che ane zarIra, vANI Adi nokarma che ane dayA, dAna, vrata, bhakti AdinI vRtti UThe che te bhAvakarma che. te traNeya prakAranA karma para che, jIvanA potAnA nathI to jIvanA potAnA bhAva zuM che? -ke jJAna, darzana, sukha, vIrya, svacchatA, prabhutA e badhAM jIvanA nijabhAva che Avo bhAvamayI AtmA traNakALamAM kadI rAga-dveSa, icchA, karma ke nokarmarUpa thato nathI ane karma, nokarma tathA bhAvakarma kadI jIvarUpa thatAM nathI. vastusvabhAve AtmA Avo che chatAM tenI paryAyamAM kevI dazA thaI rahI che te have kahe che. WA AtmA saMsAra avasthAmAM jo ke, azuddha-nizcayanayathI kAma-krodhAdirUpa thaI gayo che. rAga, dveSa, kAma, krodhAdirUpe paryAya thaI che paNa vastu e rUpe thaI nathI. puNya-pApanA bhAva to malina che, paryAyamAM te bhAva ekAkAra che mATe eka samaya mATe te paryAyamAM tanmaya che paNa vastu AkhI tanmaya nathI. ajJAnIe ema mAnyuM che ke huM puNya-pAparUpa thaI gayo chuM tethI e apekSAe paryAyamAM malinatA che. huM malina thayo chuM evI mAnyatA e jIve pote UbhI karI che e eno doSa che. ulaTI mAnyatA ajJAnIe pote karI che mATe avasthAmAM pote e rUpe thayo che. azuddha nizcayathI malinatA che paNa vastudRSTithI joIe to vastu to vastu che./ 4jIvanI avasthAmAM vrata, tapa, dAna, bhakti, jAtrAno vikalpa UThe che te vikAra che, AtmA nathI. chatAM teNe ema mAnyuM che ke, huM AsavarUpe thayo chuM, huM bhAvabaMdharUpe thayo chuM. AvI mAnyatA che tethI azuddha nizcayanayathI pote malina thayo che paNa paramabhAva grAhaka zuddhanizcayanayathI joIe to AtmA potAnA jJAnAdibhAva choDIne kAma-krodhAdirUpe ke dayA-dAna-vratarUpe thayo nathI, nijabhAvarUpa ja rahyo che. jJAyakabhAva kadI vikArI avasthArUpe thayo nathI, Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-48 ] | 305 anAdithI AtmA atIndriya jJAnAnaMda Adi mahAna guNano dhAraka zuddha hovA chatAM eNe mAnyatAmAM potAne rAgAdivALo mAnyo che. e dRSTie avasthAmAM te azuddha thayo che paNa vastudRSTie joIe to vastu to kadI rAgAdirUpa thaI ja nathI to azuddha kema" kahevAya ! traNekALa AtmA zarIrarUpa thayo nathI ane zarIra AtmArUpa thayuM nathI traNekALa AtmA zubhAzubhabhAvarUpa thayo nathI ane zubhAzubhabhAva AtmArUpa thayAM nathI. mAtra ajJAnIe mAnyuM che ke huM zubhAzubhabhAva ane zarIrarUpe thayo chuM. nija Atmavastu sadAya nijabhAvarUpa ja che. vItarAga paramezvara kone AtmA kahe che, kone karma kahe che ane kone zarIra kahe che tenI khabara nathI ane vratAdi karavAthI pote dharma kare che ema mAne che tene dharmanI khabara ja nathI. AtmA to zuddha jJAnadhana che te potAnA nijabhAvane choDIne kadI rAgarUpa thayo ja nathI. nijabhAvane choDe to rAgarUpe thAya ne! nijabhAvane choDyo nathI ane rAgarUpe thayo nathI. moTA lAkhopatinA chokarA paNa skUlamAM zIkhavAmAM hathoDA Adi upADatAM hoya che ne ! tenA uparathI vicAra Avyo ke A anaMta jJAna, AnaMda Adi lakSmIno svAmI AtmA puNya-pApanA vikalpanA hathoDA upADe che. pote anaMta lakSmIvAna che chatAM bhAna vagara vikalpanA bojA upADe che. pote ja potAnA AtmA upara ghaNanA ghA mAre che ke, huM rAgI, dveSI, mohI, zarIravALo saMsArI chuM. chatAM dravya kaMdI vikAra ke saMsArarUpa thayuM nathI, thatuM nathI ane thaze nahIM. puNya-pApanA hathoDA acetana che, caitanyanuM mULa svarUpa nathI. , bhagavAna mahimAvaMta padArtha che te amahimAvaMta evA vikA2paNe thato ja nathI. nava tattvamAM eka A Atmatattva che te puNya-pApa, Asrava Adi tattvarUpe kadI thato ja nathI, e to nijabhAvasaMpanna anaMta jJAnAdi lakSmIno svAmI pUrNa...pUrNa paramabhAvarUpa prabhu che te kadI AvA nijabhAvane choDIne ajIva tathA AsravabhAvarUpe thayo ja nathI paNa mUDhadazAmAM eNe potAne jevo rAga che tevArUpe mAnI lIdho che. meM pUjA karI, meM bhakti karI, meM upavAsa karyo evI mUDhe mAnyatA karI che te ja saMsAra che. kara ! 2 Ama dRSTi phere saMsAra che ane dRSTi phere mukti che. UMdhI dRSTi choDIne savaLI dRSTi A zarIra, karma ne puNya-pApa mArA che evI dRSTi che te ja saMsAra che ane te mArAmAM nathI, huM to zuddha jJAnAdi nijabhAvarUpa chuM, huM kadI zarIra, karmAdirUpa thayo nathI evI dRSTi karavI tenuM nAma mukti che. mahAprabhune viparIta evA rAgAdirUpa mAnavo e ja bhrama che, mithyAtva che ane saMsAra che ane mAro jJAyakabhAva kadI nijabhAva choDIne parabhAvarUpa thayo nathI evo aMtarathI svIkAra Ave te muktino paMtha kaho ke mukti ja che. bIjA mane sAro kahe evI ajJAnI apekSA rAkhe che paNa aMtaramAM potAno sAro Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 / [ paramAtmaprakAza pravacano vaibhava che tene joto nathI. kharekhara ene sAruM thayuM nathI paNa sAro chuM ema anya pAse kahevaDAvavuM che. nija anubhavanI dRSTi karavI te potAne sAro thavAno upAya che paNa ene to sAruM thayuM nathI, sAro chuM ema kaheDAvavuM che. ene to puNya-pApanA bhAvamAM mIThAza lAge che, viSayanI vAsanAmAM ane bhogavaTAmAM mIThAza lAge che e ja potAnI cIja lAge che ane tenAthI potAnuM astitva che ema mAne che. Ama, ajJAnInI dRSTimAM AtmA puNya-pApanA rAgavALo ane vAsanAvALo manAya che. A /vastu to e rAgarUpe ke tenI mIThAzarUpe thaI nathI paNa mAnyatAmAM te rAganI mIThAzarUpe varte che tethI azuddhanizcayanaye evI avasthA thaI che paNa bhagavAna AtmA to potAnA AnaMdasvabhAvane choDI kadI vikalparUpe pariNamyo ja nathI ne ! nijabhAvane choDyo ja nathI ne! paNa are, e kyAM guMcavAyo che tenI ene khabara nathI ane guMcavaNane ja AtmAnuM svarUpa mAne che. rAgane ja AtmA mAne che chatAM aho ! e rAgamaya thayo ja nathI. pote ja potAne anaMtakALathI chetaryo che. bIjo potAne na chetarI zake, pote ja potAne chetare che. have chetarapIMDImAMthI chUTavA mATe prathama to A jJAyaka te huM chuM ane A karmAdibhAva huM nathI evA bhedajJAnathI zarUAta thAya che e vinA mahAvrata pALe, tapa kare, jAtrA kare Adi lAkha upAya kare te vyartha che. "OM"nA jApa karIne sUkAya jAya paNa jyAM sudhI vikalpamAM ekatvabuddhi che tyAM sudhI tene AtmAnA svarUpanI ja khabara nathI te AtmA krodhAdirUpe thato nathI, nijabhAvarUpa ja che. A be vAtanI vyAkhyA cAle che. paramabhAvasvarUpa AtmA pote ja paramAtmA che te paramAtmA traNakALamAM kadI vikArapaNe thayo nathI. aho ! anaMtaguNanA bhAvathI bhareluM jenuM rUpa-svarUpa che te kadI rAga-dveSa ane IcchArUpe thadho nathI, thato nathI ane thaze nahi. AtmAe kadI nijabhAvane choDyo nathI, choDato nathI ane choDavAno nathI. hiMsA, jUTha Adi azubhabhAva ane dayA-dAnAdi zubhabhAva e baMne bhAva upAdhirUpa che. paranA saMbaMdhathI upajelI upAdhi che, nijabhAva nathI svabhAva nathI. mATe AtmA kadI rAgAdirUpa thato nathI ema trilokInAtha tIrthaMkaradeva kahe che, kema ke paranA saMbaMdhavALo bhAva kadI svanA saMbaMdhavALo thato nathI. ahIM upAdeyarUpa mokSasukhathI (atIndriya sukhathI) tanmaya ane kAma-krodhAdithI bhinna je zuddhAtmA che te upAdeya che evo abhiprAya che. mokSasukha eTale atIndriya sukha tenAthI AtmA tanmaya. nAma ekarUpa che. kayAre?-atyAre AtmA atIndriya AnaMdanA bhAvathI tanmaya che ane kAma-krodhAdithI arthAt vikalpamAtrathI bhinna che. AtmA Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-48 ) [ 307 atIndriyabhAvasvarUpa che ane icchA tathA rAgAdithI bhinna evo zuddhAtmA che te ja upAdeya che te ja dRSTimAM levA lAyaka che. Avo A zlokano abhiprAya che. have tenAthI paNa UMcI gAthA Ave che ke AtmA janma-maraNa ane baMdha-mokSane paNa karato nathI. ahA ! paramAtmaprakAza to paramAtmaprakAza ja che. AtmA eka vastu che te anAdi anaMta ekarUpabhAve rahelI che. AtmAne tenA ekarUpa svabhAvanI dRSTithI joIe to te janmane karato nathI, maraNane karato nathI. baMdha karato nathI ane mokSa paNa karato nathI. jevo che tevo ja traNekALa che ema A gAthAmAM nirUpaNa kare che. juo ! AmAM AcAryadeve jinavarane sAkSImAM vacce lIdhA che. jinavara-trilokInAthayogIzvara eme kahe che, he AtmA ! vastunI daSTie joIe to AtmA janmato nathI, AtmA marato nathI ane baMdha-mokSane karato nathI. dravyabaMdha ane dravyamokSane to kareto nathI paNa bhAvabaMdha ane bhAvamokSane paNa karato nathI. bhAvabaMdhane choDIne potAnI paryAyamAM bhAvamokSane AtmA karato nathI. A vAta sAMbhaLajo ho ! sAMbhaLavA jevI che. traNalokanA nAtha bhagavAna paramezvaradeva samavasaraNamAM A vAta pharamAvatA hatAM. AtmA to bhagavAna che te kAMI baMdhane kare ! je baMdhane kare nahi tene mokSa karavAno kyAM rahyo ! baMdhane kare te ja mokSane kare. AtmapadArtha to paryAyanA baMdha ane paryAyanI maktithI rahita ja che. eka samayano baMdha ane eka samayanI mukti te baMne paryAya che. vastu tenAthI rahita che. mokSa paNa eka samayanI paryAya che. siddhapaNuM e kAMI AtmAnuM dravya-guNapaNuM nathI. mokSa che te anupacarita saddabhUta vyavahAranayano viSaya che, kema ke te vastuno eka samaya pUrato aMza che, trikALa zuddhabhAvano viSaya nathI, trikALa zuddhabhAvano viSaya to akhaMDa ekarUpa nijadravya che. bhagavAna kahe che kevaLajJAna ane siddhadazA e paNa tAruM trikALa svarUpa nathI. eza che mATe te vyavahAra che. tArI potAnI sattAmAM che. mATe sadabhUta che paNa aMza hovAthI vyavahAra che. dravyano Adara karatAM te prApta thAya che dravyane prApta karatAM paryAya thaI jAya che paNa te zuddhanayano viSaya nathI. paryAya Akho AtmA nathI. saMvara, nirjarA ane mokSa bhale zaddhaparyAya che paNa te kAMI AkhuM dravya nathI. AkhA dravyasvabhAvanI dRSTithI joIe to te dravya baMdha ane mokSane kema kare! haju to jene zarIranI kriyA karavI che, rAga karavo che, rAga karavAthI lAbha mAnavo che tene A vAta kyAMthI bese ! paNa vicAra kare to samajAya ke je vastunA svarUpamAM nathI Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano tenAthI vastumAM lAbha kevI rIte thAya? abheda akhaMDa dravya zuddhaparyAyane paNa karatuM nathI, zuddhatA pragaTa thAya che te paNa vyavahArano viSaya che. je bhedaratnatrayathI abhedaratnatraya thavAnuM mAne che te to bhIMta bhUlyA che. aho ! mahAna caitanyaprabhu upara dRSTi devI ane ekAkAra thavuM te paNa vyavahAranayano viSaya che. samyagdarzana, jJAna, cAritra te mokSamArga che paNa eka samayanI avasthA hovAthI te vyavahAranayano viSaya che. trikALI dravya ja nizcayano viSaya che tenI apekSAe zuddha avasthA paNa aMze hovAthI vyavahAra che ane vyavahAra to jANavA lAyaka che. AdaravA lAyaka to eka zuddhAtmA ja che. pUrNadazA je siddhadazA te paNa jANavA lAyaka che. AdaravA lAyaka to eka trikALI dravya che. ajJAnIne ema thAya che ke are ! AmAM to magaja kAma karatuM nathI. paNa bhAI ! magaja jenuM kAma kare che evA cetanane ja A kahevAya che, jaDane kahetAM nathI. baMdhanI eka samayanI vikRta avasthA ane mokSanI eka samayanI avikRta avasthA te baMnethI rahita bhagavAna AtmA trikALa ekarUpa che. baMdha-mokSathI rahita che ema traNalokanA nAtha parama pUjya jinendradeve pharamAvyuM che dravya" zuddhanayano viSaya che. "paryAya' te vyavahArano viSaya che ane baMne thaIne pramANano viSaya thAya che. are ! jenA gharamAM anaMta AnaMdanI lakSmI bharI che, anaMta jJAnanA paripUrNa bhaMDAra bharyA che, anaMtavIrya ane cAritrarasanA bhaMDAra jemAM bharyA che, jenAmAM prabhutA, svacchatA ane pUrNa pragaTa thavAnI lAyakAtavALA guNanA bhaMDAra bharyA che. te eka aMzamAM kyAMthI AvI jAya! vastu aMzapaNe kema thAya? (na thAya). bhAvArtha -jo ke A AtmA zuddhAtmAnubhUtinA abhAvane kAraNe zubha, azubha upayogathI pariNamana karIne jIvana, maraNa ane zubha-azubha karmabaMdhane kare che. . "AtmA' eTale jJAnAdi zuddhaguNano dhruvapiMDa ekarUpa vastu. tenI anubhUti eTale ekarUpa dhruva AtmAnA anubhavarUpa paryAya. anaMtaguNanuM ekarUpa evI vastune anusarIne samyagdarzana, jJAna, cAritranI paryAya thAya che paNa evo anubhava jene nathI evA anAdithI ajJAnI jIvone paryAyamAM vastunI zraddhA, jJAna ane sthiratAno abhAva che. vastunuM lakSa tenI ruci ane temAM sthiratAno paryAyamAM abhAva che tethI pariNAmamAM zubha ane azubhabhAvane karato te paryAyamAM janma-maraNa kare che tathA karmabaMdha paNa kare che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - trikALa-muktanA Azraye mukti A (saLaMga pravacana naM. 49) zrI paramAtmaprakAza zAstra che tenA prathama adhikAranI A 68mI gAthA cAle che. nApi utpadyate nApi mriyate bandhaM na mokSaM kroti| jIvaH paramArthena yogin jinavaraH evaM bhaNati // 6 // mULa gAthAmAM AcAryadava kahe che ke, AtmA baMdha ane mokSane karato nathI. paraMtu TIkAkAra TIkAmAM e vAta paNa siddha kare che ke paryAyadaSTithI AtmA baMdha-mokSane kare che. zuddha parama pariNAmikabhAvarUpa vastu che te baMdhanI kartA nathI tema ja mokSanI kartA nathI. dhruva dravya kadI baMdhane, mokSamArgane ke mokSane kare ja nahi paNa dravyanI paryAyamAM vastunA zuddhasvarUpanI anubhUti nathI tethI paryAyamAM te zubha ane azubhabhAvapaNe pariNamI jIvana, maraNa ane zubha-azubhakarmano baMdha kare che. Vrja mULa vastu che te to paryAya vinAnI dhruva che te nizcayano viSaya -nizcayatattva che ane tenI paryAya che te vyavahArano viSaya-vyavahAratattva che. ekarUpa dhruva dhruva...dhruva te nizcayatattva che ane paryAya vyavahAra tattva che, A vyavahAratattvamAM jyAM sudhI vastunuM lakSa nathI, vastunI ruci ane lInatA nathI arthAt mokSamArga nathI tyAM sudhI zubha ane azubhabhAvanI anubhUti hoya che. paryAya zubha ane azubhabhAvane kare che. trikALa dhruva vastu to utpA-vyayane ke zubha-azubhabhAvane karatI ja nathI. paryAyamAM paNa zubha-azubhabhAva karavAno svabhAva nathI paNa zuddha AtmAnI anubhUti nathI tethI ajJAnathI zubhAzubhabhAvanuM pariNamana thAya che ane tethI karmonuM baMdhana paNa thAya che. jyAre paryAyamAM zuddha AtmAnI anubhUti thAya che arthAt svasvarUpanI zraddhA, svasvarUpanuM jJAna ane svasvarUpamAM sthiratA thAya che tyAre paryAyamAM mokSano mArga zarU thaI jAya che, te paryAya zuddhopayoganI pariNata thaI jAya che. pUrNa zuddhatA thaI jAya che te mokSa che. Ama baMdha, mokSamArga ane mokSano kartA vyavahAra AtmA che. dhruva tene karatuM nathI, baMdha, mokSa ane mokSamArga nizcayavastumAM nathI. mATe nizcayanayathI joIe to vastu to trikALa ekarUpa che temAM baMdha, baMdhamArga, mokSa ane mokSamArga e baMdhAno abhAva che. ekarUpa trikALa sattvamAM baMdha-mokSa che ja nahi. phakta tenI eka samayanI paryAyamAM zuddhAtmAnI anubhUtinA abhAve te zubhAzubharUpe pariName che, jIvana-maraNane kare che ane karmane bAMdhe che. e ja dravya potAnA zuddhAtmAnubhUtinA kALe zuddhopayogarUpa pariNamI mokSane kare che. A mokSa paNa vyavahAra che. nizcayavastumAM mokSanI paryAya paNa nathI. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 ] [ paramAtmaprakAza pravacano A rIte paryAyamAM baMdha, mokSa hovA chatAM zuddha pAriNAmika paramabhAvagrAhaka zuddhadravyArthikanayathI jotAM AtmA baMdhane ke mokSane karato nathI. paryAyarUpI vyavahAra-AtmA ja paryAyamAM baMdha ane mokSane kare che. vastu sadezarUpe rahenArI che eTale ke cetana....cetana.....cetanapaNe rahenAro che te` nizcayanayano viSaya--nizcayatattva che ane avasthAnuM thavuM ane avasthAnuM javuM te vyavahArano viSaya--paryAyatattva che. AmAM 52nI sAthe to kAMI saMbaMdha ja nathI. nizcaya dhruva che ane paryAya vyavahAra che. nizcayamAM paryAya paNa nathI, ekaluM dhruva che. temAM baMdha nathI, mokSamArga nathI ane mokSa paNa nathI./ mumukSu H--bahu jhINI vAta che. pUjya gurudevazrI :--samajavAmAM jhINI nathI. samajavA mAge tene samajAya ja jAya evI vAta che. pahelIvAra A vAta sAMbhaLe to na samajAya evuM nathI. ekadama sAdI bhASAmAM vAta cAle che. AtmA eka zAzvata akRtrima vastu che temAM be prakAra che eka zAzvata sardeza rahenAra bhAga ane eka visardeza thanAra paryAyatattva che. temAM zAzvata sadeza tattva to sadAya jema che tema ja che paNa visadeza evA paryAyatattvamAM zubha-azubhabhAva thAya che ane zuddhAtmAnI anubhUti tathA mokSa paNa temAM ja thAya che. mATe sardaza vastunI apekSAe vastumAM baMdha-mokSa nathI paNa visadeza paryAyanI apekSAe vastumAM baMdha-mokSanI badhI avasthA thAya che. baMdhanI paryAya to azuddha che mATe aparamabhAva ja che paNa mokSamArga ane mokSanI paryAya paNa kSaNika hovAthI aparamabhAva che. kSAyikabhAva aparamabhAva che. eka trikALI dhruvabhAva te ja paramabhAva che. mATe dhruva upara dRSTi de to paryAyamAM mukti thAya ema kahevAno Azaya che. Akho dhruvano staMbha birAje che tenA Azraya vinA zraddhA, jJAna ane sthiratA samyak thAya tema nathI mATe paryAyane dravyamAM vALa ! kAma to paryAyamAM ja levAnuM che paNa tenuM kAraNa je dravyasvabhAva che tenA lakSa, zraddhA ane lInatA vinA mokSano mArga utpanna thato nathI. ahIM paryAyane visardaza kahI eTale vikArI kahevI nathI paNa utpAd ne vyaya, utpAd ne vyaya thayA kare che e apekSAe paryAyane visadeza kahI che. sadeza--ekarUpa bhagavAna AtmA upara dRSTi sthApatAM visardeza evI paryAyamAM paNa nirmaLatA thAya che. A to aMdaranA khela koI judI jAtanA che bhAI! e to jANe te mANe. vItarAganuM kaheluM tattva koI alaukika che tene teM jANyuM nathI bhAI ! zrImade kahyuM ne ! prabhu ! Ape kahelAM tattvane ame oLakhyuM nahi. bhagavAne kahelAM dayA, zAMti, kSamA ane pavitratAne ame oLakhyA nahi. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-49 / [ 311 anaMtaguNano eka sadeza dhruva paramapAriNAmikabhAva che te paramabhAvamAM baMdha ane mokSa evuM kAMI nathI paNa paryAyadRSTie joIe to paryAyamAM baMdha ane mokSa che te aparamabhAva che. ekarUpa trikALa dhruva te paramabhAva che te sivAya kevaLadarzana, kevaLajJAna, anaMtavIrya Adi badhI paryAya aparamabhAva che. eka samayanI dareka avasthA aparamabhAva che. trikALabhAva te paramabhAva che. samajANuM kAMI ! potAnA svabhAvane bhUlelo AtmA potAnI paryAyamAM zubhAzubhapaNe pariName che ane janma-maraNane kare che. janma-maraNa eTale zarIranA janma-maraNanI vAta nathI paNa potAnI paryAyamAM janma-maraNane kare che ane karmane bAMdhe che arthAt karmabaMdhanamAM nimitta che tathA je paryAyamAM potAnA svabhAvanuM bhAna thAya che, zuddhAtmAnI anubhUti thAya che te paryAya mokSane kare che eTale ke zuddhopayogarUpe pariNamIne mokSane kare che, ekarUpa parama svabhAvabhAvanI dRSTie joIe to e bhAva to baMdhane paNa karato nathI ane mokSane paNa karato nathI. A paramabhAva upara dRSTi kara ! ema kahevuM che. dRSTi pote utpAdvyayavALI che paNa teno viSaya dhruva che. ATalI vAta kAle AvI gaI hatI paNa have prazna Ave che eTale tenuM anusaMdhAna pharI lIdhuM. ziSyane ATalI vAta sAMbhaLIne prazna uThyo te pUche che he prabho ! zuddha dravyArthikasvarUpa zuddhanizcayanayathI AtmA mokSano paNa kartA nathI to ema samajavuM joIe ke zuddhanayathI mokSa ja nathI ane jo mokSa ja nathI to mokSa mATe prayatna karavo te paNa vyartha che? ziSyanA praznano yogIndradeva uttara Ape che ke, mokSa che te baMdhapUrvaka hoya che. mokSanI paryAya baMdhano vyaya thAya tyAre thAya che. paNa vastusvarUpe joIe to baMdha thato ja nathI tethI baMdhanA abhAvarUpa mokSa paNa vastusvarUpamAM nathI. zuddhanizcayanayathI eTale trikALa sat rUpa rahenArA nayathI joIe to, baMdha jIvane nathI ane baMdhanA abhAvarUpa mokSa paNa zuddhanizcayathI nathI. jo zuddhanizcayanayathI jIvane baMdha hoya to baMdha ja kAyama rahe. baMdhano abhAva ja na thAya. dhruva cIjamAM baMdha hoya to baMdha paNa dhruva ja rahe paNa dhruvamAM baMdha che ja nahi. paryAyamAM baMdha che ane tenA abhAvapUrvaka mokSa paNa paryAyamAM thAya che. A vAta samajAvavA AcAryadeva eka daSTAMta kahe che. koI eka puruSa sAMkaLathI bAMdhelo che ane eka puruSa baMdhanarahita che athavA to ema samajo ke eka mANasa jelamAM gayo che ane bIjo gharamAM ja che to jyAre pahelo mANasa jelamAMthI chUTIne ghare Ave tyAre tene to ema kahevAya tame mukta thaI gayA? paNa je jelamAM gayo ja nathI tene mukta thayA ema kahezuM to? tene krodha Avaze ke huM kyAM jelamAM gayo hato ke, mane mukta thavAnuM pUcho cho. je jelamAM gayo hoya te chUTe. tema je jIvane baMdha thayo che tene ja mukti Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 ) [ parakAza pravacano thAya che. vyavahAranayathI jIvane baMdha thayo che ane mukti thaI zake che ane teno upAya paNa che. paNa zuddhanizcayanayathI jIvane baMdha nathI tema mukti paNa nathI. azuddhanayathI baMdha che tethI baMdhanA nAzano upAya paNa jarUra karavo joIe. te mATe upAya zuM karavo ke samyagdarzana-jJAna-cAritra pragaTa karavA te upAya che. samyagdarzana kevI rIte thAya?-- ke potAnI dRSTine nimitta, rAga ke paryAya uparathI uThAvI trikALa svabhAva upara dRSTi detAM samyagdarzana thAya che. daSTine paranimitta upara rAkhatAM samyakatva thatuM nathI. dayA, dAna, bhakti, pUjAdi rAga upara dRSTi hovAthI paNa samyakatva thatuM nathI ane vartamAna dazAmAM darzana, jJAna, vIryano ughADa che temAM dRSTi ApavAthI paNa samyagdarzana traNakALamAM thatuM nathI. svabhAvanI dRSTithI ja samyaktva thAya che. vastusthiti Ama che temAM agharuM kAMI nathI paNa lokoe bIjI rIte kalpI lIdhuM hoya eTale ene agharuM lAge. vastusthiti ja ema che temAM agharuM ane saheluM evuM kAMI nathI. jIvanI vartamAna paryAyamAM rAgamAM aTakelI che te bhAvabaMdha che ane baMdhano abhAva karIne mukti paNa paryAyamAM thAya che. mATe vyavahAranayathI jIvamAM baMdha ane mokSa che. paNa zuddhanizcayanayathI na baMdha che ke na mokSa che. nizcaya to sat ane zuddha trikALa che. azuddhanaya arthAt vyavahAranayathI baMdha che te upacarita saddabhUta vyavahAranayano viSaya che ane baMdhanA nAzanA prayatnarUpa mokSamArga ane tenA phaLarUpa mokSa e anupacAra sabhUta vyavahAranayano viSaya che. vyavahAra eTale rAgarUpa vyavahAranI vAta nathI. mokSamArganI nirmaLa paryAya paNa vyavahAra che ane mokSaparyAya paNa vyavahAra che mATe vyavahAranuM kAraNa vyavahAra kahyuM che paNa dayA-dAnanA vikalparUpa vyavahAra e mokSanuM kAraNa nathI e to baMdhamArgamAM jAya che. te mokSanuM kAraNa na hoI zake. svabhAvane avalaMbIne zuddhopayoga thAya che te paNa navo thAya che mATe vyavahAra che ane tenA phaLarUpa pUrNa zuddhatA paNa paryAyamAM navI thAya che mATe vyavahAra che te dhruva nathI mATe nizcaya nahi kahetAM tene saddabhUta vyavahArano viSaya kahyo che. athavA paryAya pote ja aMza hovAthI vyavahAra che tenA AzrayabhUta dravya trikALa che mATe te nizcaya ja ahIM vyavahAranI vyAkhyA e che ke dhruvamAM utpAdU-vyayanuM thavuM te vyahAra che. paryAyamAtra vyavahAra che te bhale zubha-azubha paryAya ho ke zuddha upayoga ho ke mokSanI paryAya ho te badhI paryAyane ahIM vyavahAra karI che. A adhyAtmano vyavahAra che. pahelAMnA banArasIdAsajI jevA paMDitoe paNa A vyavahAra kahyo che. dhruva vastu to niSkriya che te nizcaya che. tenA avalaMbane thatI mokSamArga ane mokSanI paryAya vyavahAra che, sakriya che. dhruva dravyasvabhAvamAM pariNamana nathI mATe te niSkriya che paNa paryAyamAM vikalpa uThe che te baMdharUpa sakriya avasthA che, mokSamArga pragaTa thAya te mokSarUpa sakriya avasthA che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-49) [ 313 aho ! vItarAge kaheluM tattva alaukika che. aho ! vItarAge anubhavelo pUrNa vItarAgamArga !! zrImadjIe eka jagyAe kahyuM che ne ! "aho, A dehanI racanA ! aho A caitanyanuM sAmarthya ! aho A jJAnI ! aho jJAnInI gaveSaNA ! aho, jJAnInuM dhyAna ! " aho, jJAnInI samAdhi ! aho eno vacanayoga !" adbhuta vAta karI che aMtaranI vAstavika vitarAgatAnA bhAsamAM AvuM svarUpa joIne "aho !! thaI jAya che. "zrImad rAjacaMdramAM ghaNuM bharyuM che paNa artha samaje to hita thAya. potAno pakSa rAkhIne vAMce to zuM kAmanuM? - tArI pAse pustaka hoya tethI zuM! tArI pAse AtmA che enI vAta kare ne! are, sau pAse bhagavAna AtmA che. te trikALa sat che. vastumAM ekAMte niSkriyapaNuM kema hoya ! ahIM to nizcayamokSamArganA pariNAmane paNa sakriya hovAthI vyavahAra kahyo che. sakriyapaNuM nathI ema nathI. vedAMtane A vAta na bese. e paryAyane uDADI che. vedAMtanA karanAre vastune joI ja nathI. bhagavAna AtmA-zuddha caitanyadravya niSkriya che. niSkriya eTale paranI kriyAne to na kare, rAga paNa na kare ane mokSanI paryAyane paNa te na kare evo niSkriya che. niSkriyatattva sakriyatattvane kema kare ! niSkriyatattva kAMI na kare mATe zuddhanizcayanayathI vastumAM baMdha ane mokSa nathI. azuddhanizcayanayathI baMdha che ane mukti che. azuddhanizcaya kaho ke vyavahAra kaho eka ja che. muktinI paryAya zuddha hovA chatAM vastuno aMza che-khaMDa che mATe vyavahAramAM jAya che. - vyavahArathI baMdha hovAthI baMdhanA nAzano yatna paNa jarUrI che, yatna-prayatna zuM karavo?--ke dhruvanuM lakSa karavuM te yatna che te paryAya che mATe vyavahAra che ane te vyavahAranA phaLarUpa mokSa paNa paryAya che mATe vyavahAra che, ahIM A gAthAmAM e abhiprAya che ke siddha samAna A potAno zuddhAtmA vItarAga nirvikalpa samAdhimAM lIna puruSone upAdeya che bAkI badhuM ya che. siddhasamAna potAnuM dhruva dravya zAzvata zuddha che tenI arAgI dRSTi, jJAna ane zAMtinA kALe te zuddhAtmA ja upAdeya che. vItarAgI zAMtinI paryAyanuM lakSa dhruva upAdAnabhUta AtmA upara che mATe te ja upAdeya che. "samajANuM kAMI?' e visAmAnuM vAkya che ane jeTaluM samajAya che te visAmAno mArga che. samajANuM kAMI ! dhruva zuddha nija vastu upara dRSTi ApIne sthira thavAvALI dazAne nirvikalpa zAMti kahe che temAM potAnuM dravya ja upAdeya che anya sarva deya che. kSAyika samakitanI paryAya pragaTI che te paNa dravyanI ekAgratA kALe heya che. kemake dravyanA lakSe ja cAritranI paryAya Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 ] [ paramAtmaprakAza pravacano pragaTa thAya che. samakitanA lakSe cAritra thatuM nathI. e apekSAe ja nizcayamokSamArga ane mokSa paNa heya che. eka paramAtmadravya vastu ja upAdeya che bAkI badhuM jANavA lAyaka che. ema A paramAtmaprakAza kahe che. are ! jene A nijagharanI pUrNatAnI vAta paNa sAMbhaLavA na maLe te kyAre prayatna kare ane Thare ! jiMdagI Ama ne Ama vyartha cAlI jAya, emAM jo vAdivavAda kare to jhaghaDA thAya ane vastu to eka tarapha rahI jAya. ane pahelAM vizvAsamAM to AvavuM joIe ke zAzvata guNadhAma nijavastu eka ja upAdeya che. temAM ja lakSano dora bAMdhavA jevo che. jene nirmaLa paryAya pragaTI hoya tene paNa paryAya upara lakSa karavAyogya nathI e apekSAe paryAya heya che. jene traNa kaSAyano abhAva thayo che evA munione paNa kaSAyanA abhAvarUpa cAritradazA Azraya karavA mATe upAdeya nathI. tethI ja munioe to trikALa paramezvara dravya upara mITa mAMDI che. e eka ja tene AdaraNIya che, bAkI kAMI Ada2NIya nathI. jyAM zuddhaparyAya AdaraNIya nathI tyAM lIlotarI na khAdhI ke kerI na khAdhI-tyAga karyo enI upAdeyatA kyAM rahI! tenAthI paNa lAbha thAya ane AtmAthI paNa lAbha thAya evo syAdvAda nathI. bhagavAna ! tuM kyAM pUro nathI ke tAre parano Azraya levo paDe ? dhIMgadhaNI mAthe kiyo re, kuNa gaMje nara kheTa....ema AnaMdaghanajImAM Ave che te dhIMgadhaNI potAno AtmA che. tenuM lakSa kara tyAre nirmaLa paryAya pragaTaze paNa te paryAya heya che. AdaravAlAyaka to eka cidAnaMdaprabhu ja che. zarUAtathI mAMDIne kevaLajJAna thAya tyAM sudhI eka cidAnaMda upara mITa mAMDavAnI che kema ke te eka ja zAzvata zuddha dhruva vastu che. Avo AtmA mArA lakSamAM na hato te mane gurue Apyo eTale ke gurue samajAvyo te pote samajyo tyAre gurue AtmA Apyo ema kahe che. prabhu ! Ape kahyo tevo AtmA mArA lakSamAM ja na hato. ahIM guru kahe che ke, dravyArthikanayanA viSayabhUta cetana mahAprabhunuM ekanuM ja lakSa kara ! teno ja Azraya le ! te eka ja upAdeya che. tenA AzrayathI ja mokSa thAya che mATe te ja AdaraNIya che. *Dha Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvane Thera Thera ThagAvAnA sthAno (saLaMga pravacana naM. 50) asti na udbhavaH jarAmaraNaM rogAH api liGgAnyapi vrnnaaH| niyamena Atman vijAnIhi tvaM jIvasya ekApi saMjJA // 66 // zrI paramAtmaprakAza graMtha che. tenA prathama adhikAranI A 69mI gAthA laIe chIe. yogIndradeva kahe che ke, nizcayanayathI jIvane janma, jarA, maraNa, roga, liMga, varNa ane saMjJA nathI. AtmA A sarva vikArothI rahita che. he jIva AtmArAma! jIvane janma nathI ema jANa. AtmA to jJAnAnaMdasvarUpa che tene janma na hoI zake. janmane mAro mAnavAvALo mithyAtvabhAva AtmAnA svabhAvane rUMdhIne Ubho thAya che. jIvane buDhApo-vRddhAvasthA paNa na hoya. je ema mAne che ke huM bALaka, yuvAna ke vRddha chuM tene AtmAnA svarUpanI khabara ja nathI. e avasthA to jaDanI che, tene potAnI mAne che tene dharma thato nathI "huM jJAnAnaMda AtmA chuM' evuM paryAyamAM anubhavavuM te dharma che. dhruva cidAnaMda AtmAne maraNa paNa kevuM! maraNa to dehanI eka sthiti che. tene potAnuM ja maraNa mAne che te jJAnAnaMdasvarUpa nijAtmAne jANato nathI. AtmA to maraNa rahita trikALa sat cidAnaMdasvarUpa che, siddha samAna che ema nahi jANatAM potAnuM maraNa mAne che te mithyAdeSTi che. maraNa to dehanI sthiti pUrI thavAnI eka avasthA che. mane roga che ema mAnanArane AtmAnA svarUpanI khabara nathI. roga paNa dehanI eka avasthA che ema nahi jANatA ajJAnI mane roga che. roga che ema karIne duHkhI thAya che. mane janma, maraNa, vRddhAvasthA, rogAdi che ema mAnanAra asat dRSTi-pApadRSTimithyAdRSTi che. AtmA to jJAnAnaMda sat cidAnaMdasvarUpa zAzvata caitanyamUrti che tene thAka paNa na lAge. mane thAka lAge che, mane roga che, mane vRddhAvasthA che evI mAnyatA te bhramaNA che-ajJAna che. cihna eTale AkAra. zarIranA strI, puruSa Adi cihno AtmAne nathI. huM strI chuM athavA huM puruSa chuM ema mAnanAra mUDha che, pApI che, mithyAdRSTi che. zarIranA liMgano AkAra to jaDano che. AtmAmAM strIliMga ke puruSaliMga nathI. huM puruSa chuM tema batAvavAno bhAva te mithyAtvabhAva che, pAkhaMDa che, bhrama che. pote atIndriya AnaMdanI mUrti hovA Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 ) [ paramAtmaprakAza pravacano chatAM potAne puruSa mAne che ane manAve che te ajJAnabhAva che. huM rUpALo chuM athavA huM kALo chuM ema varNavALo potAne mAne che te paNa mithyAtva ane ajJAna che. AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, parigrahasaMjJA ane maithunasaMjJA e paNa AtmAnuM svarUpa nathI. AhAranI icchAvALo AtmA nathI. bhagavAna AtmA to jJAnasvarUpa che tene bhayasaMjJA na hoya. huM bhayavALo chuM ema mAnanArane jJAnasvarUpanI zraddhA nathI. maithunasaMjJA paNa AtmAnuM svarUpa nathI chatAM potAne maithunasaMjJAvALo mAnavo ane tenAthI potApaNuM manAvavuM te ajJAna che. parigrahasaMjJAmAM potAne dhanAdivALo mAne che. AtmadravyamAM bIjuM dravya hoya ja nahi ema nahi jANato te potAne lakSmIvALo mAne che. te mithyASTi che. huM to jJAnAnaMdasvarUpa AtmA siddha samAna chuM ema jANato nathI ane lakSmIvALo mAne che. te mithyAdeSTi che huM mamatvasaMjJAvALo chuM ema mAne che te paNa potAne vikArI mAnato mithyASTi che. bhagavAna sarvajJadeve jene AtmA kahyo che te AtmAmAM AvA janma, jarA, maraNa, >> rogAdi kAMI nathI chatAM potAne janma-maraNAdivALo mAnavo ane tenAthI potAnI adhikAI mAnavI te mithyAdRSTi che. sarvajJa tIrthaMkaradeva pharamAve che ke, tuM nizcayathI jANa ke tArA cidAnaMda AtmAmAM A kAMI nathI. - bhAvArtha -vItarAga nirvikalpasamAdhithI viparIta eTale vItarAga nirdoSa sahajAnaMda svarUpa vastu te AtmA che tenI rAgarahita zraddhA, rAgarahita jJAna ane rAgarahita sthiratAthI je zAMti anubhavAya tenAthI ulaTAM pariNAma-je krodha, mAna, mAyA, lobhAdi vibhAva pariNAma thAya che tenAthI karmo baMdhAya che ane tenA udayathI janma, maraNa, roga Adi aneka vikAra upaje che te kharekhara zuddhanizcayanayathI jIvanA nathI. kema ke nizcayanayathI AtmA kevalajJAnAdi anaMtaguNothI pUrNa che. - nava tattva che ne ! temAM Atmatattva kone kahevuM?-ekalo zuddha jJAnAnaMdamUrti te Atmatattva che. tenI zraddhA, jJAna ane zAMtithI nirvikalpa zuddhopayoga thAya che te saMvara ane nirjarAtattva che. A saMvara-nirjarA AtmAne lakSe thAya che tenAthI viparIta krodha, mAna, mAyA, lobhAdi pariNAma thAya che te Asava ane baMdhatattva che te paranA lakSe thAya che. svAbhAvika bhAvathI te bhAvo ulaTAM ja che, tenAthI jIvanI sAthe karmonuM baMdhana thAya che ane karmonA udaya Ave tenAthI janma, maraNa Adi doSa UbhAM thAya che. nava tattvane navapaNe jANavA joIe ne ! zuddha jJAnAnaMdanI mUrti AtmA te jIvatattva che. evA AtmAne lakSe thayelI zraddhA, jJAna, zAMti ane zuddhopayoga te saMvara ane nirjarAtattva che ane svanuM lakSa nahi karatAM tenAthI viparIta paranuM lakSa kare che to puNya-pAparUpa zubha-azubhabhAva thAya che te Asravatattva che. A AsavathI je karma utpanna thAya che te jaDa che mATe te ajIvatattva che. e ajIvatattvathI janma-maraNa Adi UbhA thAya che mATe, Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-50 [ 317 r vastunA svabhAvanI dRSTie joIe to jIvavastumAM A janma-maraNAdi koI bhAvo nathI. AbALa-gopALAdi sarva jIva e bhAvathI rahita che. chatAM e bhAvane potAnA mAnavA te mithyAtvabhAva che. AtmA to tene kahIe ke jemAM nitya AnaMda ja rahe che. AtmAmAM kAyama atIndriya AnaMda rahe che. evA AnaMdasvabhAvanI dRSTi, jJAna ane sthiratAthI je zuddhopayoga thAya che te saMva2-nirjarAtattva che. evuM saMvara-nirjarA tattva tAre utpanna karavA lAyaka che tenA badale parano prema karIne paranA lakSe tuM zubha-azubhabhAvane utpanna kare che te Asravatattva che, tenAthI to karmonuM baMdhana thAya che. ajIvatattvano baMdha thAya che. tenAthI A janma-maraNa, roga, zoka, bhaya Adi utpanna thAya che. puruSaliMga, strIliMga, cAra prakAranI saMjJA Adi paNa tenAthI utpanna thayA che, tene AtmAnA mAnavA te mithyArdaSTinuM lakSaNa che. A nava tattvanI maryAdA che, tenI khabara vagara dharma na thAya bhAI! nija zuddhAtmabhagavAnanuM vItarAgI pariNita dvArA dhyAna karavuM te dharma che. tevuM dhyAna na karatAM paranA lakSanA dhyAnamAM je zubha-azubhabhAva thAya che te AtmAnA dhyAnathI viparIta evA Artta ane raudradhyAna che. evA dhyAnathI jaDakarmo baMdhAya che te ajIvatattva che tenAthI janma-maraNa, liMgAdi thAya che te karmanA kAraNe thAya che te jIvano svabhAva nathI. be zabda bolatAM AvaDe temAM adhikatA thaI jAya che e badhAM mithyAtvanA lakSaNa che. kema ke e to rAganI maMdatAthI thayelo kSayopazama che tenAthI potAnI moTAI mAne che tene potAnA svabhAvanI khabara ja nathI. huM akhaMDAnaMda paramAtmA chuM evI tene pratIti nathI. ajJAnIe dayA, dAnAdi pariNAmathI potAnI adhikatA mAnI che tethI e bhAva vaDe bIjAne paNa potAnI adhikatA batAve che e badhAM mithyAdRSTinA lakSaNa che. 'AtmA zuM vastu che' e vAta vAstavika rIte anaMtakALamAM eNe sAMbhaLI ja nathI. nizcayanayathI AtmA kevaLajJAnAdi anaMtaguNothI pUrNa che. A to paramAtmAno prakAza karanAruM zAstra che ne! AtmA parama svarUpa jJAnathana caitanyadaLa zAMta vItarAgarasano piMDa che. nizcayathI AtmA OMvaLajJAna eTale kevaLajJAnanI paryAyavALo ema nahi paNa mAtra jJAna, kevaLa darzana, ekalo AnaMda, ekalI zAMti, ekalA cAritra ane prabhutAno pUMja che. paryAyanI apUrNatAnI vAta nathI, A to anaMta guNothI pUrNa che evA dravyanI vAta che. pUrNa jJAna, pUrNa AnaMda, pUrNa svacchatA, pUrNa paramezvaratA pUrNa prabhutA Adi kevaLa-ekalA guNono piMDa te AtmA che tenI zobhA para vaDe mAnavI-vaibhava vaDe mAnavI, rAgathI potAnI adhikatA mAnavI ke jJAnanA kSayopazamathI adhikAI mAnavI te AtmAnI dRSTithI viparItaSTi che. bIjAM karatAM adhikatA batAvavA jAya che paNa temAM AtmAnI hINapa thAya che--e khabara che ! Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 [ paramAtmaprakAza pravacano jene kevala jJAnAdi guNothI pUrNa AtmAmAM aham na thayuM ane apUrNa jJAnanuM abhimAna thayuM, zubharAganuM abhimAna thayuM, parathI potAnI moTAI bhAsI te badhA mUDha mithyASTi che. bhASA vaDe thoDuM prarUpaNa karatAM AvaDe tyAM ene ema thAya ke, bIjAne AvuM prarUpaNa AvaDatuM nathI, mane AvaDe che. are bhAI! bhASA vaDe te tArI adhikatA mAnI? e jhera che. bhASA to karmanI upAdhithI utpanna thayelI che. AtmAne bhASA na hoya. pUrNa guNothI pUrNa prabhune apUrNajJAnavALo ke rAgavALo ke karmanI upAdhithI utpanna thayelA bIjAM bhAvovALo mAnavo te badhuM mithyAtva che. A badhI spaSTatA thAya tyAre badhAMne jhINuM paDe che. dRSTAMta ApIe tyAM enI pola khullI paDI jAya che. odhe othe vAta karIe to sAruM lAge paNa bhAI ! samajAvavAnI rItamAM e rIte samajAvAya tyAre ja khyAla Ave. ahIM to AcAryadeva bhagavAna AtmAnuM svarUpa batAve che . jJAna, darzana, cAritra, vIrya, prebhutA Adi anaMtaguNothI paripUrNa...paripUrNa bharela caitanya vastu te Atmatattva che. te sivAyanA liMgAdi sarva bhAvo karmajanya upAdhi che. potAnI paryAyamAM rAgAdi thAya che e paNa karmajanya upAdhi che, AtmAno e bhAva nathI ane alpajJatA Adi eka samayanA AzikabhAvathI AtmAnI adhikatA mAnavI te pUrNAnaMda prabhunI dRSTithI viruddha che. AtmA kevo che?--vattajJAnAdi ananta H kRtvA.......jemAM jJAnAdi eka eka guNanI behadatA anaMtatA che evA anaMtA anaMtA guNonuM paripUrNa rUpa te AtmA che. e nizcayano AtmA che. paryAyamAM alpajJatA Adi che te vyavahAranayano AtmA che arthAt vyavahAranaye tene AtmA kahevAya che paNa te AtmAnuM nizcayasvarUpa nathI. vyavahAranayano AtmA bhUtArtha nathI paripUrNa vastu nathI. sarvajJa vItarAga jinezvara paramezvaradeve to jJAna-darzana, AnaMdAdithI pUrNa AtmAne AtmA kahyo che. te apUrNa, vikArI ke saMyogavALo nathI. evo tAro paripUrNa AtmA anAdinI paraMparA prApta janma, jarA ane maraNathI bhinna che. chatAM mAro janma thayo ane mAre maraNa thaze ema mAno cho to te paripUrNa bhagavAnane zraddhAmAMthI choDI dIdho che. ekhaDeprabhunI dRSTinI tane khabara nathI. AtmA potAnA paripUrNa guNothI abhinna che paNa janma, maraNa, vRddhAvasthA ane rogathI bhinna che. je bhagavAna thaI gayA te janma-maraNAdithI rahita che e to che ja paNa atyAre darekano AtmA paNa janma-maraNAdithI rahita che ema kahevuM che. paripUrNa tattvane rogavALo mAnavo te bhrama ane ajJAna che, pApadaSTi che arthAt mithyASTi-asata daSTi che. zoka e paNa karmajanya upAdhi che. AtmA zokathI bhinna che tema bhayathI paNa bhinna che. jo AtmA bhayathI tanmaya hoya to bhaya kadI chUTe ja nahi paNa Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-50 [ 319 AtmA tenAthI tanmaya thato ja nathI. bhayathI bhinna bhagavAnane bhayavALo mAnavo te bhramaNA che. paripUrNa vastune paripUrNa nahi mAnatAM bIjI rIte mAnavI te mithyArdaSTi che. AtmA duHkhI na hoya. AtmA to sukhano sAgara che. sat nAma zAzvata AtmAne duHkhI mAnavo te mithyA dRSTi che. AtmA sat cit AnaMdano sAgara che tene tenAthI bhinna cIjavALo mAnavo, roga, zoka ane bhayAdivALo mAnavo te asat dRSTi che. AtmAnI vAta koI alaukika che bApu ! paNa eNe kadI potAne jANyo nathI. huM AtmAne jANuM chuM evA abhimAna to ghaNIvAra karyA che paNa AtmAne jANavAnI rIta paNa kharekhara jANI nathI. strI, puruSanA AkAro to AtmAthI bhinna che chatAM potAne strI, puruSa liMgavALo mAnavo te mithyAbhrama ajJAna che. bhagavAna ! tuM e zarIranA AkArothI bhinna cho. napuMsakaliMgapaNuM paNa jIvane nathI. liMgarahita AtmAne liMgavALo mAne che ane tenA vaLI abhimAna kare che ane kahe che, ame kSatriyANI chIe ho ! amane chaMcheDazo nahi....are ! mUDha che. dehanA AkAranA ahaMkAra AtmAne zobhatA nathI. mUDhatAnI bahAdurI bahAra paDe che. puruSa paNa evA hoya ke ame vIryavAna puruSa chIe, ame bairAthI dabAzuM nahi are ! zuM A hADakAnA AkAra te tuM cho? tuM to jJAnAnaMdanI mUrti cho. tenAthI bhinna cIjane bhinna jANavAne badale tenAthI ja tArI oLakhANa Ape cho ! huM rUpALo, huM majabUta evuM badhuM mAnavuM e to mithyArdaSTinuM lakSaNa che. bhagavAna AtmA to jJAnAnaMda paripUrNa tattva che. tene tuM kyAM bhUlyo ! kALA zarIravALA ema mAne ke, AnA karatAM rUpALuM za2I2 hota to duniyAmAM zobhata to kharAM ! bhAI! e to zarIranA mAMsanA cAmaDAnA raMga che, tArA AtmAnA raMga nathI. AtmA arUpI raMgarahita jJAnAnaMdasvabhAvI tattva che. tene AtmA na mAnatAM kALA raMgathI lajjA pAme che te mUDha che. mAro dekhAva sughaTIta ho ! ema mAne che paNa bhAI! e to dALa-bhAta zAka roTalInuM DhiMgaluM che. e to smazAnamAM rAkha thaI javAnuM che. e bhinna tattva che. tene AtmAthI bhinna jANa ! AMkha phUTI gaI hoya to keTalo duHkhI thAya ke mArI AMkha cAlI gaI paNa bhAI ! tuM to jJAnAnaMdanI AMkhavALo cho-jJAnAnaMdanI mUrti cho, ekalA jJAnAdi anaMta guNano piMDa che te AtmA che. devane AvA zarIra hoya, ATalI UMcAI hoya, narakamAM AvA zarIra hoya e badhuM gokhe che paNa aMtaramAM jJAnAnaMdaprabhu prakAzamUrti kyAM che te joto nathI. anaMtakALathI bahAramAMne bahAramAM cAlyo jAya che. zubhavikalpo karIne khuzI thAya che paNa e to rAga Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 [ paramAtmaprakAza pravacano che. rAga che te AtmA nathI. jemAM tArI zobhA nathI emAM zobhA mAne to mAnavAmAM tuM svataMtra cho paNa enAthI tArI zobhA nathI. tArI jJAyakamUrtinI zraddhA lAva temAM tArI zobhA che. rAgamAM zobhA mAnavI e to azobhA che. - ja! samAcAramAM mAruM nAma AvyuM che-ema nAmathI potAnI moTAI kare che paNa e nAmamAM tuM AvI gayo cho ! samAcAranA ke pustakanA pAnAmAM tuM AvI gayo cho ? nAmathI jIvanI moTAI nathI paNa zrImadjIe kahyuM tema jIvanA apalakSaNano paNa pAra nathI. guNothI paripUrNa hovA chatAM tenA ajJAnathI jIvanA apalakSaNano paNa pAra nathI. ema kahIne tArA avaguNa nathI gAtAM paNa tane apalakSaNathI choDAvI UMco lAvavA mAMge che. AtmA AhAra vinAno to che paNa AhAra levAnI vRtti ane te saMbaMdhInA ughADathI paNa bhagavAna bhinna che. paNa tene bhinna nahi jANato ajJAnI temAMthI paNa abhimAna kare che ke, "amane to paththara paNa pacI jAya che ne tamane dUdha paNa pacatuM nathI. paNa huM koNa cho e to vicAra kara ! pAcana to zarIramAM thAya che, tenAthI Atmavastu bhinna che. AhArasaMjJA, AhAra levo, AhAra pacavo e badhuM zarIranA saMbaMdhamAM che, AtmAne e kAMI nathI. bhAI ! tuM kevaLajJAnAdi anaMtaguNano piMDa cho tene jANavAmAM tArI zobhA che, bAkI zarIranA ne khAvA-pIvAnA malAvAmAM tArI zobhA nathI. tuM bIjAnA gaja mApavAjAya che paNa tArA gaja to mApa ! tArI saMbhALa le, bIjI mAthAkUTa choDI de. bhagavAna AtmA bhayasaMjJAthI paNa rahita che ane maithunasaMjJA paNa jIvane nathI. AtmA to vikArarahita che, vAsanAthI pAra che. vAstavika AtmAne AtmA jANa to tane dharma thaIne mukti thaze. e sivAya bIjAne AtmA mAnIza to tane adharma thaIne saMsAra phaLaze. pAMca-pacIza karoDanI dhULano parigraha AtmAne nathI. AtmAne parigraha to nathI paNa mAnyatAmAM A parigraha mAro che evI buddhi che te paNa AtmAmAM nathI. parigrahasiMjJA paNa vikAra che tenAthI AtmA rahita che. paNa AtmAnA bhAnarahita ajJAnIne abhimAna paNa keTalAM hoya che ! tame namAlA cho, tamAruM kAma nahi, ame dukAne beThA hoIe to AkhI dukAnanI lagAma amArA hAthamAM hoya....bhaDano dIkaro AvA to abhimAna seve che. prabhutuM koNa ane A bhUtaDA tane kyAMthI vaLagyA? tArI vastune to bhUta vaLagI zake tema ja nathI paNa A paryAyane bhUta kyAMthI vaLagyA? tuM to akhaMDAnaMda prabhu zuddha jJAnano goLo-moTo sUrya che. temAM vikAra nathI. e ja tAre upAdeya che. aMdaramAM dRSTi karavA lAyaka, jJAnamAM joya karavA lAyaka, aMtaramAM sthiratA karavA lAyaka eka anaMtasukhanuM dhAma evo zuddhajIva ja upAdeya che. bAkI jenAthI janma, jarA, maraNAdi thAya che te badhA doSo tyAjya che, dRSTimAMthI choDavA lAyaka che. daSTimAM to eka zuddha caitanyamUrti ja AdaravA Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-20] [ 321 lAyaka che. zuddha jJAnAnaMdathI paripUrNa mahAprabhu ja zraddhAmAM AdaravA lAyaka che. bAkI badhuM heya athavA tyAjya che. e A gAthAnuM tAtparya che. have 70mI gAthAmAM kahe che ke, A janma, jarA, maraNa, saMjJAdi badhuM dehanuM che-dehanI sthiti che, tArI sthiti nathI. navuM zarIra dharavuM, jUnuM zarIra choDavuM, jaDanA judA AkAro thavA, vRddhAvasthA AvavI e badhuM mithyAtvanuM ja phaLa che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra e paNa dehanI saMjJA che. AtmA brAhmaNa nathI, AtmA kSatriya nathI, AtmA vANiyo nathI. AtmA to bhagavAna AtmA che. AtmA harijana ke caMDALa nathI. bhagavAna AtmA to paripUrNa jJAnAnaMda che tene tuM jo, jANa ane anubhava e tAtparya che. (0 prabhu! eka samayanI paryAyathI paNa udAsa thaIne tArA trikALI AnaMdakaMda zAyakane pakaDa. bhAvendriya kSayopathamika jJAna-to khaDakhaMDarUpa jJAnaparyAya che ane AtmA to pUrNa nirAvaraNa, akhaMDa eka pratyakSa pratibhAsa svarUpa parama padArtha che te bhAvendriyanA lakSathI paNa pakaDamAM Avato nathI; pakaDanArI paryAya pote lAyopazamika bhAve che, paNa tenA lakSe prabhu AtmA pakaDavAmAM Avato nathI. vastu pote potAnI lAyopathamika jJAnanI paryAya vaDe potAnA lAyakasvabhAvano Azraya kare to dravya pakaDamAM Ave. ahA ! Avo mAraga che paramAtmAno. mahAvidehamAM bhagavAna pAse to A dhokhamArga cAle che. satyane kAMI saMkhyAnI jarUra nathI ke ghaNA mANaso mAne to ja satya kahevAya. cIja je rIte satya che tene te rIte mAne to satya kahevAya che. -pUjya gurudevazrI Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI mamatAmAM potAnA paramAtmAne khoI beTho che (saLaMga pravacana naM. 51) dehasya udbhavaH jarAmaraNaM dehasya varNaH vicitraH / dehasya rogAn vijAnIhi tvaM dehasya liGgaM vicitram // 70 // dehasya dRSTvA jarAmaraNaM mA bhayaM jIva kArSIH / yaH ajarAmaraH brahmA paraH taM AtmAnaM manyasya // 71 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 70mI gAthA che. bhagavAna AtmA to zuddha jJAnAnaMdasvarUpa che to A brAhmaNa, kSatriyAdi cAra varNa, traNa liMga, rogAdi badhuM kone che ? yogIndradeva kahe che ke A cAra prakAranA varNa, liMga, rogAdi badhuM zarI2ne che. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra e cAra prakAranA varNo dehanA saMyogathI thayA che. kharekhara AtmAne evA koI varNa nathI. vAta, pitta, kapha Adi aneka prakAranA rogo paNa dehamAM che. AtmAne koI roga nathI. AtmAmAM eTale mArAmAM roga che ema mAnavuM e bhramaNA che, mithyAtva che, dehanA rogane mArA mAnavA e viparIta dRSTi athavA pApadRSTi che. rogAdi to jaDanI avasthA che. tene jIvanI avasthA mAnavI e viparIta dRSTi che. vaLI puliMga, strIliMga ane napuMsakaliMgarUpa cihno paNa dehamAM che chatAM AtmA potAne srI, puruSa ke napuMsakaliMgavALo mAne che te tenI mithyA dRSTi che tene AtmA zuM cIja che e khabara ja nathI. yatinuM liMga je vastrarahita nagnadazA te paNa dehanI dazA che, jIvanI dazA nathI. dravyamana e paNa jaDa rajakaNanuM baneluM che tene jIva mAruM mAne che e tenI viparIta mAnyatA che. $ bhAvArtha :--zuddhAtmAnuM sAcuM zraddhAna, jJAna ane AcaraNarUpa abheda ratnatraya te nizcaya ratnatraya athavA mokSano mArga che. AnaMdakaMda nija zuddhAtmAnI sanmukhanA A pariNAmathI viparIta-zuddhAtmAthI vimukha je rAga-dveSa-moharUpa pariNAma thAya che tenAthI karmo baMdhAya che. zuddhAtmAnI sanmukhanA pariNAmathI to karma na baMdhAya, tenAthI to mukti thAya paNa zuddhAtmAthI vimukha evA zubha-azubhabhAvathI karma upaje che ane e karmothI jIvanA saMyogamAM rahelA zarIramAM varNa, roga, liMgAdi upaje che tethI vyavahAranayathI to te badhAMne Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-21 ) [ 323 jIvanA kahevAya che. paryAyamAM jIvane te badhA sAthe saMbaMdha che paraMtu vAstavika caitanyanI daiSTithI jotAM jIvamAM janma, maraNa, liMga, roga, varNAdi kAMI nathI. e badhAM dehanA dharmo che. dehamayI bhAvo che. tenI asti che. roga, liMgAdi kAMI che ja nahi ema nathI. "brahma satu ane jagata mithyA' ema nathI. jIva che. rAga-dveSa-moha che, tenAthI upajelA karmo che ane karmothI maLelAM deha, janma, maraNa, rogAdi badhuM che. ahIM to e kahevuM che ke jIvanI sattAmAM to jJAna, darzana, sukha Adi guNo ane tenI nirvikArI avasthA che. jIvanI sanmukha thatAM nirmaLa pariNAma thAya che ane tenAthI vimukha thatAM Asava ane baMdhanA vikArI bhAva thAya che. tenAthI karmo baMdhAya che. puNya-pAparUpa vikArIbhAva paNa ajIva svabhAva che, caitanya bhagavAnano e svabhAva nathI mATe tene jaDanA bhAvo gaNavAmAM AvyA che. e jaDabhAvothI karmo baMdhAya che ane tenA phaLamAM deha ane janma, jarA, roga, liMgAdi maLe che te mArA che ema mAnIne jIva mUDhabhAve pravarte che. - jyAre to AnaMdakaMda jJAyaka chuM" evI aMtaradRSTi thatAM huM rAga-dveSarUpa, deha, vANI, manarUpa chuM evI prIti uThI jAya che ane jJAnAnaMdasvarUpamAM prIti thaI jAya che jyAre te jIvane rAgarahita zraddhA, rAgarahita jJAna ane rAga rahita sthiratAmAM sarva prakAra ke upAdeyarUpa eka zuddhAtmA ja rahe che. saMskRtamAM ya....tadda zabda che ne ! jyAre A jIva puNya-pApabhAvanI ruci choDI, zarIre, vANI, mana AdimAM huMpaNAnI prIti choDI, bhagavAna AtmAnI prItimAM Ave tyAre te vItarAga sadAnaMda rUpa nijabhAvarUpe pariName che, nirvikArapaNe pariName che tyAre tene A zuddhAtmA ja upAdeya che ema jaNAya che. je pariNAmamAM "A zuddhAtmA te huM ema thayuM te pariNAmane vItarAgI paramAnaMdarUpa pariNamana kahevAya che. A zarIra, vANI, mana, vikalpa rogAdi mArA che evI mAnyatA hatI te to duHkharUpa hatI e bhAva to mithyA hato. e vimukhabhAvane choDI svabhAva-sanmukha pariNAma thAya che ke, "A huM jJAnAnaMdasvabhAvI AtmA chuM' evI zraddhA, jJAna ane temAM sthiratA thAya che te nijabhAva che. te nijabhAvanA kALamAM A AtmA upAdeya thaI jAya che. bhagavAna AtmA atIndriya jJAnarUpa ane atIndriya AnaMdarUpa che tenI sanmukha pariNAma thAya che tyAre A AtmA ja upAdeya che evI dRSTi thAya, e vinA to puNya-pApanA bhAva AdaraNIya che evI mAnyatA to mithyAtva bhAvarUpa che. jema zarIranA rajakaNa eka vastu che tema AtmA paNa eka vastu che. arUpI che mATe vastu nathI ema nathI. are ! paramANu to ekapradezI vastu che ane AtmA to asaMkhyapradezI vastu che. paramANu rUpI vastu che tema AtmA arUpI vastu che ane temAM jJAna, AnaMda Adi anaMtA guNo che paNa A ajJAna to juo ! pote ja jJAnathI jANe che ke A zarIra Adi vastu che paNa jANanAro pote potAne svIkArato nathI. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ) [ ramAtmaprakAza pravacano jIva potAnI hayAtImAM jaNAtAM paradravyone svIkAre che ke "A che' paNa huM chuM ema joto nathI. jenI astimAM sattAmAM-hovApaNAmAM-jenA gharamAM badhuM jaNAya che te badhAno svIkAra kare che paNa A jANanAra te huM chuM ema pratIta thatI nathI. jema badhuM jaNAya che evI paryAya e AtmAnuM ghara che temAM pote rahelo che paNa "A huM chuM ema taine pratIta thatI nathI. jyAre zarIra, mana, rogAdimAM huMpaNAnI prItine choDIne jANanAramAM prIti joDe tyAre te jIvane nirmaLa zraddhA, jJAna, sthiratAnA pariNamanamAM AtmA upAdeya thayo kahevAya. e pahelAM to puNya-pApanA pariNAmamAM upAdeya thayo kahevAya. e pahelAM ta puNya-pApanA pariNAmamAM upAdeya buddhi hatI, zarIramAM huMpaNuM hatuM, saMyogamAM ruci hatI te badhI miththAbuddhi hatI. zrotA A nakkI karavAmAM vilaMba kema thAya che? pUjya gurudevazrI -potAne darakAra nathI mATe vilaMba thAya che. bahAranI darakAra keTalI che ke, mAruM zarIra AvuM....mArI AMkho AvI.. mAro avAja Avo..mArA dAMta bahu pAkAje eka kSaNa paNa jIvanA nathI, aMzamAtra jIvanA nathI tenI keTalI darakAra che ! zarIranA aMge aMgamAM evuM mArApaNuM besI gayuM che ke temAMthI guMlAMTa mArIne jIvamAM huMpaNuM karavAmAM mahA puruSArtha joIe che. zarIramAM to jANe e raMgAI gayo che. mArI AMkha sArI, mArI AMkha kharAba thaI gaI, mArI cAmaDImAM karacalI paDI gaI. mane gumaDAM thayAM. mane rUja AvI, mane Ama thAya che emAM kyAMya ene jarAya gokhavuM paDatuM nathI. gheTAMI gayuM che. tema emAM jema deDhatA karIne paDyo che ema mAre to jJAna che, mArAmAM to AnaMda che, huM to arUpI mahAna caitanya padArtha chuM, badhA padArthano viveka karavAnI zakti to mArAmAM che, jaDamAM e tAkAta nathI. ema mahimA pUrvaka gulAMTa khAIne svamAM svabuddhi thaI jAya to enuM kAma thaI jAya. bhAI ! tuM jyAM nathI tyAM teM tArA puruSArthane daDha karyo che te puruSArthanI gati have pherava ! rogamAM, puNyamAM, pApamAM, zarIramAM pAko raMga caDI gayo che tene have ukhADa ! je koLe ukheDIza e ja kALe tane AtmA upAdeya thaI jaze ema ahIM kahevuM che. nija AtmAnI zraddhA, tenuM jJAna ane temAM ramaNatA thatAM atIndriya AnaMda pragaTa thAya che, te vakhate ramaNatA thatAM atIndriya AnaMda pragaTa thAya che, te vakhate tene eka zuddhAtmA ja upAdeya che ema jANo. mumukSu:sAheba ! tene mATe baLa Apo ne ! pUjya gurudevazrI : bIjAnuM baLa tamane aDe nahi evuM tamAruM svarUpa che. bIjAnA baLanI tamAre jarUra nathI tame pote anaMta vIryanA dhaNI cho. paNa jIvane potAnI zaktino Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 - pravacana-1 ) vizvAsa nathI Avato kema ke, pote koNa che, kevaDo che, zuM potAnI zakti che teno vicAra karIne, manana karIne eNe nirNaya karyo nathIdhvavyanI sattAmAM hovApaNAmAM anaMtajJAnanI ane anaMta AnaMdanI paMjI cheanaMta vIryanI zaktinuM sattva anaMta prabhutva, svacchatA Adi anaMta guNamaya astitva te huM chuM. evo guNamaya huM chuM evI dRSTi thAya teno AtmA upAdeyapaNe varte che. A 70 gAthA thaI. have 71mI gAthAmAM kahe che ke, jarA, maraNa Adine joIne tuM Dara nahi. zarIramAM roga Ave, vRddhAvasthA Ave, AMkha phUTI jAya, paga dukhe enAthI tuM DarI na jA. kema ke e kAMI tArAmAM nathI. e badhuM zarIramAM thAya che. zarIra to anya dravya che. temAM pheraphAra thatAM tuM zA mATe duHkhI thAya che ! gAthArtha -he AtmArAma ! tuM dehanA jarA-maraNa joIne Dara na kara ! tuM to ajara-amara cho. jarA vinAno ajara cho ane maraNa vinAno tuM amara bhagavAna cho. mATe tuM jarA-maraNathI Dara nahi. traNakALamAM tane jarA ke maraNa nathI. 71. ahIM DaravAnI apekSAe vAta lIdhI che eTale jarA-maraNAdithI Dara nahi ema kahyuM che ane jo rAga na karavAnuM kahevuM hoya to juvAnI, nIrogatA Adi joIne harakha na kara ! na kara ! ema kahevAya. baLada jevA puSTa yuvAna zarIrane joIne prema na kara ! e juvAnI tArAmAM nathI. jarA avasthA Ave tyAre tene joIne Dara na kara ! e avasthA tane aDatI paNa nathI. tuM vRddha nathI thaI gayo. tuM to jarA-vRddhAvasthA vinAno ajara, ane amara cho. mATe tenAthI Dara nahi Dara nahi.traNakALamAM kyAreya tane jarA-maraNa AvavAnA nathI mATe Dara nahi prabhu ! aho ! 25 varSanA rAjakumAro je samaktiI che te hajAro rANInI vacamAM paNa jANe che ke A juvAnI amArI nathI, A strIo amArI nathI, A vikalpa uThe che te amAro nathI ame to jJAnAnaMdathI bharelA bhagavAna chIe. amArA svarUpamAM A juvAnI ke rAgAdinI gaMdhamAtra paNa nathI ane juvAnI, strI, rAga AdimAM ame nathI. rAjakumAro jANe che ke ame chIe tyAM A juvAnI, strI, dhanAdi nathI ane e che tyAM ame nathI. juvAnIthI jIvane oLakhavo te mUDhatA che. juvAnI paNa jIvane nahi ane jarA-maraNa paNa jIvane na hoya. e....A mANasa marI gayo...ema bolAya paNa jIva marI na jAya bhAI! jIva to amara che. zuddhanizcayanayathI jIvane jarA-maraNAdi nathI, dehane jarA-maraNAdi che mATe tuM bhaya na kara ! tuM to ema samaja ke jevA jarA-maraNarahita akhaMDa parabrahma che evo ja huM chuM. huM to paramAnaMdanI mUrti svarUpa chuM. bhAI ! tuM to prabhu cho ne! vRddhAvasthAne dekhIne tArI prabhutA kema Dage ! zarIrane Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara6 ] / gharamAtmaprakAza pravacano rogamAM saDatA joIne tuM zuM kAma muMjAya che! juvAnI AvatAM mUcha phUTe tyAM tuM zuM harakhAya che! jIvane mUcha ke vALa na hoya bhAI! koIne janmathI vALa na hoya to ema thAya ke are ! mAre vALa nahi! mArI zobhA zuM! mArAM avayava AvAM ne bIjAnA avayava sArAM... are! paNa tAre ke bIjA jIvane avayava ja na hoya, jIvane zarIra ja na hoya, to aMgo kyAMthI tArA thAya ! mUDha zarIranA raMgamAM raMgAIne bhAna bhUlI gayo che. bhagavAna AtmA ajara, amara, arogI, bAhya aMga vinAno arUpI AnaMdamUrti atIndriya AtamarAma che. paramabrahma paramAtmA che. AtmA atIndriya AnaMdanI khANa che. mATe khoTo abhyAsa have choDI de A jANItA mANasomAM huM garIba dekhAuM, ke rogI dekhAuM, ke lAkaDIvALo ke kurUpa dekhAuM tenI mane zarama lAge che enI karatAM ajANyAmAM jAuM to zarama ja nahi evA vicAra kare. paNa paramAM tArI ekatAbuddhi tuM jyAM jaIza tyAM tArI sAthe laIne jA cho mATe duHkha to UbhuM ja raheze. mATe khoTI mAnyatA choDIne tArI jAtane jANI levuM to jJAna ne AnaMda mUrti AtmA chuM ema jANa ! meM bhUlathI saMyoganI hInAdhikatAe mArI hInatA ne adhikatA mAnI hatI ema samaja /jJAna e ja tAruM zarIra che. arUpI jJAnaghana AtmA te tuM cho. mATe nimitta-naimittika saMbaMdhe zarIrane ane jarA-maraNAdine jIvanA kahevAtAM hovA chatAM kharekhara zuddhanizcayanayathI te mArA nathI ema jANIne sarva bhaya choDa, nimittanuM jJAna karAvavA mATe tene jIvanA kahevAya che paNa te jIvanA svarUpamAM nathI, | munirAjanA zarIrane ziyALa khAtAM hoya e jANIne muninI dhArA ulaTI aMtaramAM vadhI jatAM kevaLajJAna thaI jAya to zarIra paNa jevuM hoya tevuM thaI jAya che. bhagavAna AtmA potAnA svarUpamAM sarakho jAme che tyAM zarIra zarIranA kAraNe sarakhuM thaI jAya che. muni tene kAMI karatAM nathI. ahIM to AtmA kevo che tene jANavAnI vAta che, paramAtmaprakAza kahe che ke tArA paramasvarUpamAM je hoya te badhuM tAre chee sivAya jene te tAruM mAnyuM che te kAMI tAruM nathI. mATe paramAM mArApaNAnI bhramaNA choDI de. - gharamAM ghaNA mANasa hoya ne badhAM marI jatAM ekalo rahI jAya to zuM e marI jato haze ! e zarIra paNa enuM nathI to bIjA to kyAM enA hatA? maphatano mUrakha thaIne gAMDAI UbhI kare che ke mArI strI Ama marI gaI ne dIkarAne Ama thaI gayuM.vagere..paNa tArAe hatAM ja nahi tethI to cAlyA gayAM. tuM tArA cittamAM ema samaja ke "huM ja sarvotkRSTa cidAnaMda jJAyakamUrti chuM, mArA, Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravaca-11 ) L[ 327 mATe mArAthI moTuM koI nathI'. bahAranI cIjathI ke parivArAdithI potAnI moTAI mAnavI e mUDhatA che. paisAnA ne cIjonA DhagalAM hoya tethI zuM! e to viSTAnA DhagalAM che. AtmA to amRtano Dhagalo che. zrotA -to A moha kayAMthI ghUsI gayo? pUjya gurudevazrI -moha kyAMya bahArathI ghUsyo nathI. pote utpanna karyo che. vedAMtanI jema che ja nahi ema nathI. moha to che. paNa svarUpamAM nathI. ajJAnathI maphatano moha pote Ubho karyo che. have jJAnane aMtaramAM vALIne zuddhatAno--zAyakano Adara kara to moha svayaM TaLI jaze. tuM tArA jJAna ane zraddhAne Atmasanmukha karIne AtmAne jJAna ane zraddhAmAM laI le. ghaNAM emeM prazna kare ke AtmAnI mahimA kema Ave !...bhAI ! AtmAnI mahimA kare to Ave. mahimA kare nahi to kyAMthI Ave ! paranI mahimA ADe tuM Akho khovAI gayo cho. tArI dRSTinA gaja-mApa ja badhAM UMdhAM che-phalANAne dIkarA moTA pAMca che, raLAuM che ane potAnuM zarIra paNa sAruM che ane mAruM zarIra sAruM nahi ane chokarA nAnA che mATe huM duHkhI chuM bhAI ! e badhI tArI mAtra kalpanA che. saMyogathI sukha ke duHkha kAMI thatuM nathI. potAnI pahelAMno nokara hato te atyAre karoDapati thaI gayo hoya to ene joIne paNa Ane peTamAM baLe. bhAI ! e karoDapati nathI. e to mAtra tenI mamatA kare che. dhana kyAM jIvanuM hatuMtuM ene dhanavALo to nahi paNa mamatAvALo paNa na jo. tAro AtmA ke anyano AtmA mamatAvALo hoya ja nahi. kemake svabhAvathI juo to AtmAmAM mamatA na hoya. bIjAne mamatAvALo jue che ke saMyogathI enuM mApa kADhe che te mANasa potAne paNa saMyogadaSTithI ja joze. bIjAne mArA....mArA....mAne che te potAnA bhagavAnane khoI bese che. mumatAmAM AtmA pote ja khovAI jAya che. je mamatAmAM khovAyA che tene tuM moTA kema mAne cho! moTA to e che ke je guNomAM vadhe che. jenI zuddhatA vadhI che te moTA che. jenA guNanI paryAyamAM zuddhatA vadhI che te moTA che ane jenI zuddhatA ochI che te nAnA che. baMhoranA kAraNe nAnA-moTApaNuM nathI. tane najare AtmA dekhAto nathI paNa khyAlamAM to Ave ke nahi ! AMkha baMdha karo to aMdhAruM dekhAya che te zemAM dekhAya che ! te jemAM jaNAya che tene jo. jonArane jo ne pAMca indriyanA viSayo ane samasta vikalpajALane choDIne parama-samAdhimAM sthira thaI nija AtmAnuM dhyAna kara ! dhyAna kara ! bhagavAna AtmA taraphanuM valaNa karIne tene dhyAva. e A gAthAnuM tAtparya che. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328) [ paramAtmaprakAza pravacano AgaLanI gAthAmAM kaheze ke zarIra chedAI jAya, bhedAI jAya, kSaya thaI jAya topaNa tuM bhaya na kara. rogAdikALe zarIramAM-pUMThamAMthI lohI cAlyuM jatuM hoya to javA de, tene na jo, e tAruM nathI, tArA adhikAramAM nathI, temAM je thatuM hoya te thavA de. tuM tane jo ane tAruM dhyAna kara ! evA abhiprAyavALI gAthA have pachI kaheze. * * ki he jIva! tuM ja tAruM tIrtha cho tyAM AruDha thA, bIjA tIrthe na jA!..na jA ! vyavahAra niSedhya che ne ! tethI ahIM yogIndradeva spaSTa kare che ke samedazikhara Adi tIrtho che te paratIrtha che, tyAM na jA! tenA lakSe tane zubharAga thaze. tuM tArA parama tIrthasvarUpa AtmAmAM ArUDha thA. tenAthI tane nirvikalpa AnaMdano anubhava thaze. bIjA gurunI sevA na kara. tenA lakSe rAga thaze. tuM tArA paramArthagurunI sevA kara tenAthI tane AnaMdanI prApti thaze. devanI sevA na kara, bIjA deva, arihaMta, siddhanuM dhyAna na kara. bhAI ! tenA lakSa zubha vikalpa thaze ne puNya-baMdhana thaze. tuM tArA AtmadevanuM dhyAna kare jethI tane AnaMdanA nAthano bheTo thaze. tuM tArA parama deva-guru ne tIrthanI samIpa jA. Ama kahIne rAganA kAraNabhUta vyavahAra deva-guru-tIrthanuM lakSa choDAvI AnaMdanA kAraNabhUta paramArtha deva-guru-tIrthanuM lakSa karAvyuM che. 348. dira dareka dravyanA pariNAma potAnA utpAda-vyaya-dhruvathI ja thAya che. bIjA dravyanuM bilakula kArya nathI. dhajA sthira hatI ne ekadama halavA mAMDI te pavana Avyo mATe halavA mAMDI ema nathI. pANI ThaMDuM hatuM temAMthI ekadama garama thayuM te agni AvI mATe garama thayuM che ema nathI, cokhA kaThaNa hatA ane temAMthI pocA thayA te pANI AvyuM mATe thayA che ema nathI. bAhyadRSTithI jonAra ajJAnIne nimitta dekhIne bhrama paDe che ke pANI ThaMDuM hatuM ne garama thayuM te nimitta AvyuM mATe thayuM che, paNa ema nathI. ghera beTho hato tyAre azubha pariNAma hatA ne maMdire bhagavAnanA darzana karavA Avyo tyAM zubha pariNAma thayA, Ama ekadama azubhamAMthI zubha pariNAma thayA te nimittathI thayA ema che ja nahi, paNa potAnA utpAda-vyaya-dhruvathI arthAtu potAthI ja thayA che. eka dravyanuM kArya bIjuM dravya bilakula karI zakatuM nathI. eka dravya bIjA dravyane aDatuM ke sparza karatuM ja nathI to eka dravyane bIjuM dravya kare zuM? AhAhA ! AvI vastunI svataMtratA besI jAya to enI dRSTi bahArathI khasIne aMdaramAM vaLe. - pUjya gurudevazrI che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he jIva! tArI mULa mUDI saMbhALI le (saLaMga pravacana . 52) chidyatAM bhidyatAM yAtu kSayaM yogin idaM zarIram / AtmAnaM bhAvaya nirmalaM yena prApnoSi bhavatIram / / 72 // karmaNaH saMbandhinaH bhAvAH anyat acetanaM drvym| jIvasvabhAvAt bhinnaM jIva niyamena budhyasva sarvam / / 73 / / AtmAnaM muktvA jJAnamayaM anyaH paraH bhaavH| taM tyaktvA jIva tvaM bhAvaya AtmasvabhAvam / / 74 / / juo ! A paramAtmaprakAzanI 72mI gAthAmAM zuM kahe che ! he jIva! zarIra chedAI jAya, bhedAI jAya, kSaya thaI jAya topaNa tuM bhaya na kara ! tuM tArA AtmAnuM dhyAna kara. zarIranI avasthA sAthe tAre zuM saMbaMdha che ! zarIra chedAI jAya eTale ke TukaDA thaI jAya to kAMI AtmAnA TukaDA thatAM nathI. huM to AtmA chuM ema jANIne tuM AtmAmAM samatA rAkha. tuM zarIrano mAlika nathI. zarIranA TukaDA thatAM mArA TakaDA thayA ema jene lAge che te mithyASTi che kema ke zarIra to AtmAthI judI cIja che tene ja mArI mAnI lIdhI e moTI viparIta, dRSTi che. zarIra bhedAI jAya eTale ke zarIramAM kANAM paDI jAya to tuM gabharAI na jA, bhaya na pAma. kema ke e to jaDanA rajakaNonI avasthA che, tArI avasthA nathI. tene tuM mArI mAnIne duHkhI thA cho e tArI mUDhatA che. tuM to jJAnAnaMdasvarUpa paramAtmA cho. tene bhUlelo te zarIrane ja potAnuM mAne che eja duHkhanuM kAraNa thAya che. zarIra kSaya thAya eTale ke zarIrano saMyoga chUTI jAya topaNa tuM kheda na kara ! potAnA nirmaLa AtmAnuM dhyAna kara ! huM to zarIrathI bhinna jJAnAnaMdasvarUpa chuM enuM lakSa karIne tene dhyeya banAvIne tenuM dhyAna kara. zarIrane mAruM mAnIne mithyASTipaNe herAna thAya che te badhuM choDI de. AtmA kevo che ! AtmA dravyakarma, bhAvakarma ane nokarma rahita nirmaLa zuddha cidAnaMda svabhAve vItarAgamUrti che. nokarma eTale zarIra, dravyakarma eTale ATha karma ane bhAvakarma je rAgAdi vikArI bhAva tenAthI AtmA rahita che ane vItarAga jJAnAnaMdathI bharapUra che. AvA AtmAnuM tuM ciMtavana kara ! tene dhyeya banAva ! tenuM lakSa bAMdha ! tene potAnuM svarUpa jANIne tenI daSTi kara! Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] [ paramAtmaprakAza pravacano AvA AtmAnuM dhyAna karavAthI zuM thaze? AtmA corAzInA avatArathI mukta che evA AtmAnuM dhyAna karavAthI tuM corAzInA avatArathI mukta thaI jaIza. dehamAM pheraphAra thatAM A mane thAya che evI dRSTi che te ja mithyA dRSTi che. mATe prathama ja e mithyA dRSTi tyAgIne bhavarahita nija bhagavAnanuM lakSa karavAnuM che. samatA AdinA bhAva to pachI thaze paNa pahelAM ja dRSTi sudhAravAnI jarUra che. sahana karavAnI zakti na hoya to dehamAM roga thatAM rAgamAM duHkha thAya e judI vAta che paNa A roga mane thaI gayo evI mamatA thAya e dRSTinI viparItatA che. jJAnAnaMda-cidAnaMda svabhAvanI dRSTi kara ! tene jo ! ane temAM Thara ! A eka ja duHkhathI chUTavAno upAya che. mULa vAta e che ke ajJAnIne potAnI UMdhI mAnyatA choDavI nathI, zarIrAdimAM ekatAbuddhi rAkhIne kAMIka dharma karavo che. paramAM chedana-bhedana ke nAza thatAM jIvane potAnuM chedana-bhedana thayuM lAge che e enI mAnyatAmAM bhrama che. te choDAvavA ahIM kahe che ke 'huM to jJAna ne AnaMda chuM, evI dRSTi kara ! mArAmAM rAga paNa nathI to zarIra to mArAmAM kyAMthI Ave ! ema samajIne be TukaDA--bhedazAna kara to tArI mithyAbuddhi chUTI jaze. mithyAbuddhi gayA pachI cAritranI nabaLAI vaza rogAdi thatAM sahanazIlatA na hoya to dveSa thAya-aNagamo thAya paNa e jANaze ke zarIra ane dveSa mArAmAM nathI. huM zarIra ane vikArathI rahita jJAnAnaMda-cidAnaMdamUrti chuM. sarvajJa vItarAga paramAtmAe A AtmAne zarIra, karma ane rAgathI bhinna jJAnAnaMdasvarUpe joyo che, jANyo che ane evo ja kahyo che. paNa A jIva to potAne zarIrarUpa mAnIne zarIramAM chedana, bhedana, roga, maraNa Adi thatAM A mane thayuM ema mAne che e ja enI mUDhatA che-bhramaNA che. tenAthI ja e duHkhI thAya che. tethI tenuM duHkha dUra karavA ane sukhI thavA mATe zrIguru upadeza Ape che ke tuM tAro zuddhAtmA ke je pote ja parama svarUpa che tenuM lakSa kara, pratIta kara ane temAM Thara to tuM bhavatIra pAmI jaIza. bIjo koI sukhI thavAno upAya nathI. dehanA chedana Adi kArya thAya che e to jaDa rajakaNomAM thAya che, mAruM chedana-bhedana thatuM ja nathI ema jANIne je rAga-dveSAdi vikalpane karatAM nathI te nirvikalpabhAvane prApta thayAM thakAM zuddhAtmAne dhyAve che te thoDAM ja samayamAM mokSa prApta kare che. A AtmA...A AtmA...A AtmA ema AtmAnI rAga rahita nirvikalpadRSTi thAya tyAre AtmAnI kharI pratIta thAya che. tyAre ja tene rAganI ekatAbuddhi tUTIne svabhAvanI ekatA thAya che. nirvikalpabhAvane prApta thAya che eTale ke paramAnaMdamUrti zuddhAtmAnI dRSTi thAya te nirvikalpadRSTi ja hoya, e dRSTipUrvaka te zuddhAtmAne dhyAve che arthAt aMtaramAM ekAgra thaIne zuddhAtmAne anubhave che. AvI nirvikalpadRSTi thAya tyAre ja tene rAganI Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 331 pravacana-1ra ) ekatA tUTI jAya che. rAga vinAnI dRSTi thAya tyAre ja te potAne rAga rahita zuddhAtmA mAnI zake che. juo ! A duHkhathI chUTavAno upAya kahyo. zarIramAM roga, vRddhAvasthA, maraNa, chedana-bhedana thatAM A mane thayuM nathI ema tyAre ja mAnI zake ke jyAre tene potAnA cidAnaMdasvabhAvanI aMtaradRSTi, jJAna ane anubhava thAya. tyAre ja tene rAganI ane zarIranI ekatA tUTI kahevAya. AvA nirvikalpa daSTivALA jIvanI alpakALamAM ja mukti thAya che. have 73mI gAthAmAM kahe che ke karmajanita rAgAdibhAva ane zarIrAdi paravastu che te cetanadravya na hovAthI nizcayanayathI jIvathI bhinna che ema jANo. sarvajJa vitarAga paramadeva jema pharamAve che tema ja saMto pharamAve che ke te jIvo ! karmajanita rAgAdibhAva ane bIjA zarIrAdi acetana dravya te badhAne nizcayathI jIvanA svabhAvathI judA jANo. potAnA cidAnaMda zuddha svabhAvano saMbaMdha nahi karatAM ane jaDakarmano saMbaMdha karatAM jIvane rogAdika bhAvo utpanna thAya che ane zarIro maLyA kare che. te kharekhara jIvanA svabhAvathI bhinna che. eka to zarIrAdi paradravya ane bIjA karmakRta rAgAdi vikAra (temAM karma paNa AvI jAya che) te baMne jIvanA svabhAvathI judAM che. mATe tene jIvathI judAM jANo. bhagavAna AtmA jJAna ane AnaMdamUrti che. tenA dravyasvabhAvamAMthI vikAra utpanna thato nathI. vikAra to karmanA saMbaMdhathI utpanna thAya che mATe te acetana che ane zarIra paNa acetana che mATe te baMne acetana jIvanA svabhAvathI judAM che. zarIrathI cetana judo che ane vikArathI caitanya-svabhAva judo che. zarIra ane karma jaDadravya che ane AtmA cetana dravya che mATe tene dravya bhinnatA che ane vikAra tathA caitanya dravya to judAM nathI paNa te baMnene svabhAve bhinnatA che. rAga-dveSAdi vikAra caitanyathI viruddha svabhAva che paNa jIve evI dRDha mAnyatA karI lIdhI che ke A ja mAro svabhAva che ane zarIra te ja huM chuM. karmanA saMbaMdhe thayelA puNya-pAparUpa vibhAva ane karmanA saMbaMdhe saMyogamAM Avela zarIra Adi badhI acetananI jAta che te ja "huM chuM ema mAnIne ajJAnIe mithyAtvanI maDAgAMTha vALI che. tethI AcAryadeva kahe che ke tene tuM jIvathI bhinna jANa. jIva to, nirmaLa jJAna-darzanasvabhAvI hovAthI jANanAra...dekhanAra tattva che tene jANa, tenI zraddhA kara ane temAM Thara ! to tAre bhavabhramaNa nahi rahe. TIkAmAM thoDI khUbI che. eka samayanI aMdara mithyAtva. avirati, pramAda, kaSAya ane yoga A pAMceya bhAva siddha karyA che. bhAvArtha Ama che ke puNya-pApanA bhAva mArA. che evI mAnyatA te mithyAtvabhAva che, rAgano tyAga thato nathI te avirita che, svarUpamAM v Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332) [ paramAtmaprakAza pravacano sthiratA nathI e pramAdabhAva che, krodha, mAnAdi kaSAyabhAva che ane yoganuM kaMpana che. A pAMceya vikArabhAva eka ja samayamAM che tenAthI bhagavAna AtmA nivRttisvarUpa che. AtmA e pAMca prakAranA pariNAmavALo nathI chatAM potAne e pAMcabhAvarUpa mAnavo te mithyAdRSTipaNuM che. arthamAM zarIranI bhinnatA lIdhI hatI ane bhAvArthamAM A pAMceya vikArI avasthAthI bhinna AtmAne upAdeya kahIne vizeSa artha kholyo che. mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoga A pAMca prakAranA pariNAmathI ( nivRttinA kALe zuddhAtmA ja upAdeya che. eTale ke A pAMceya prakAranA pariNAmanuM lakSa ane dhyeya choDIne, avalaMbana choDIne je kALe potAnA svabhAvanI sanmukhatA kare che, tenuM ja lakSa kare che te kALe zuddhAtmA upAdeya thayo kahevAya che, mAtra AtmA-AtmA karavAthI AtmA upAdeya thato nathI. je pariNAma pAMca prakAranA vikArathI nivRtta thaIne zuddhAtmAne rucimAM le che, lakSamAM le che dhyeya banAve che te pariNAmamAM zuddhAtmA upAdeya thayo kahevAya. mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoganI ruci, lakSa, dhyeya ane avalaMbana choDIne svabhAvanI ruci, lakSa, dhyeya ane avalaMbana le tyAre svabhAvane upAdeya mAnyo gaNAya che-upAdeya mAnI zakAya che. rucimAM rAga upAdeya manAto hoya-mIThAsa vedAtI hoya-majA paDatI hoya evA pariNAmamAM AtmA upAdeya thaI zakato nathI. tyAre to AtmAno anAdara che-ruci nathI, dareka prakAranA vikAranI ruci chUTI jAya ane eka AtmAnI ruci thAya tyAre AtmA upAdeya bane che. puNya pariNAmamAM majA Ave che te mithyAtvabhAva che to pApabhAvamAM mIThAsa vedAya e to mithyAtva ja che. koI ema kahe ke amane bhoganI vAsanA AvI paNa te to para che mATe AvI to bhale AvIema na hoya bhAI ! vAsanAmAM tane majA Ave te mithyAtvabhAva che. mULa to ene cidAnaMdasvabhAva ThIka lAgyo nathI-rucimAM Avyo nathI eTale tene hiMsA, jUThuM, corI, abrahma, parigraha Adi pApa ane satya, ahiMsA, dayA Adi puNyabhAvamAM ThIka lAge che. e ThIka buddhine ja mithyAtva ane ajJAnabhAva kahevAya ' che. te kALe te jIvane puNya-pApanI vAsanA ja AdaraNIya lAge che. temAM ja hita mAnIne beTho che. paramAM ane puNya-pApamAM hitabuddhi che te ja mithyAtvabhAva che, e ja ajJAnabhAva che, e ja paryAyabuddhi che, te kALe jIvane e paryAya ja AdaraNIya lAge che. jyAre mithyAtva, avirati, pramAda Adi pariNAmathI nivRtti thaI ane bhagavAna caitanyasvabhAvanA AdararUpa pariNAmanI pravRtti thaI tyAre te kALe zuddhAtmA ja upAdeya che. have 74mI gAthAmAM munirAja kahe che ke jJAnamayI paramAtmAthI bhinna paradravyane choDI tuM zuddhAtmAnuM dhyAna kara !paranuM lakSa choDI tuM zuddhAtmA sAthe dorI bAMdha. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-1ra ) [ 333 he jIva! tuM jJAnasvabhAvamayI AtmA cho. tuM puNya-pApanA vikalpamayI AtmA nathI. mATe te jJAnamayI AtmA sivAyanA bAkInA badhA bhAvone chauDIne eka potAnA zuddhAtma svabhAvanuM ciMtavana kara ! ciMtavana zabdathI ahIM vikalpa karavAnuM kahyuM nathI paNa zaddhAtmAnI nirvikalpaSTi karavAnuM kahyuM che. jyAre puNya-pApanuM ciMtavana karato hato tyAre temAM ekAgra hato. have AtmAnuM ciMtavana karatAM te AtmAmAM ekAgra thaze. ekAgra thAya to kharuM ciMtavana thayuM kahevAya. ahIM to ekaluM mAkhaNa pIrasAya che. ADI-avaLI vAta ja nathI. zuM AtmA zarIramaya che? rAgamaya che? karmamaya che? konAthI tanmaya che? -bhagavAna AtmA jANavA-dekhavAnA dhruvasvabhAvathI tanmaya che mATe te sivAyanA bIjA je koI bhAva che tene choDIne bhagavAna AtmAne dhyAva ! temAM ekAgra thA ! to ja AtmAnI kharI ciMtavanA thaze. . bhAvArthajJAnamayI AtmA eTale kevo che?--ke kevalajJAnAdi guNono rAzi che. arthAt kevala kahetAM ekalo jJAna, ekalo darzana, ekalI zAMti, ekalo AnaMda, ekalI prabhutA, ekalI anaMtI zaktinI svacchatA, ekalI svasaMvedana thavAmayI zakti Adi anaMtI zaktino rAzi che-Dhagalo che. anaMtaguNanI rAzi e ja sAcI rAzi che. bhagavAna AtmAmAM guNonI saMkhyA amApa che ane eka eka guNanI zakti paNa amApa che. eka jJAna-jANavAnI zaktinuM amApapaNuM che tema darzana, sukha, vIrya Adi anaMtI guNonI zakti amApa che-anaMta che. anaMta jJAnAdi zaktimaya AtmA che. paNa potAnI zaktinI sAme joto nathI ane mAre ATalA paisA ane AvuM zarIra ane ATalo vaibhava ema parathI potAnuM mApa kare che paNa harAma kAMI enuM hoya to. je potAnuM nathI evA zarIrAdimAM eTaluM badhuM mamatva thaI gayuM ke te mAruM nathI ema mAnavuM kaThaNa paDe che. savAramAM uThIne zarIrane navarAve, dAMtiyAthI vALa oLe, zarIrane sAruM rAkhavA mATe aneka upAya kare paNa dhULa che bhAI ! e jaDa-mATI che, e "tuM" nahi, zrotA -paNa sAheba ! enA vagara cAlatuM nathI ne! pUjya gurudevazrI :-"enA vagara mane na cAle. evI mAnyatAno bhrama ja tene ! moTo duHkhadAyaka che. zarIra to zuM paNa rAga vinA AtmA Take tevo che. sadAya AtmA zarIra, karma ane vikAra vinA Takelo che. zarIra, karma, vikAra Adi vinA huM na rahI zakuM e ja mahAmithyAtva kaSAyanuM pApa che. enA vinA mane na cAle evI mAnyatA AtmAne rezI nAMkhe che (bhAvamaraNa kare che). Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] [ paramAtmaprakAza pravacano aho ! bhagavAna AtmA anaMta guNano moTo rAzi che tene eka rAga-dveSa ke duHkhanI paryAya jevaDo mAnI levo ke zarIra jevaDo ke pAMca-pacAsa lAkhanA svAmI tarIke mAnI levo te moTI mithyAzraddhA che te vaDe jIva asatya-pApadRSTine seve che. je potAnA svabhAvamAM nathI tene potAnA mAnI levAthI satano asatkAra thAya che ane asatano satkAra thAya che. are, pote anaMtaguNano rAzi hovA chatAM eka rAga pUrato potAne mAnI le che te potAne mArI nAkhe che, rAgAdi parabhAva to zuddhAtmAnA svabhAvathI vilakSaNa che. zarIra, paisA, makAna ke vibhAva Adi koI caitanyanA lakSaNa sAthe maLatAM bhAva nathI. vilakSaNa che-viparIta lakSaNavALA che. koI potAnA chokarAne potAnA nahi mAnatAM mAchalAnA baccAne potAnA mAne to te kevo mUDha che! tema ajJAnI potAnA svabhAvane potAno nahi mAnatA zarIra ne parabhAvane potAnA mAne che e tenI keTalI mUDhatA che ! zarIra ke parabhAvamAM ke paisA AdimAM AtmAnuM koI lakSaNa paNa nathI. kAMI cihna evuM nathI ke jenAthI tene jIvana mAnI zakAya. jIvanI jAtathI taddana judI jAtanA che tene ajJAnI potAnA mAne che. zarIra, vANI, paisA, makAna, strI, putra, AbarU, rAga, dveSa, krodha, mAnAdi koI bhAva etmAnA bhAva sAthe maLato nathI. evA vilakSaNa tattvone jIva potAnA lakSaNasmathe meLave che e to potAne koI vArasadAra nathI to A kUtarAnuM baccuM mAro vAraso sAcavaze ema mAnavA jevI mUDhatA che. are ! kUtaruM nahi ne koI pArevAne pALe ke tenI sAthe ramavA maLaze ane pAchaLathI vAraso rAkhaze ema mAne to e zuM yogya che ! tema je bhAva AtmAthI vilakSaNa che te bhAvathI AtmAnI siddhi thAya ! je puNya-pApAdi bhAva tArA nathI, tArAmAM nathI ane traNakALamAM tArA thavAnA nathI tene potAnA zuM kAma mAne che bhAI ! duniyAmAM DAhyA gaNAva cho topaNa Ano vicAra kadI karyo nahi ! zarIra ne puNya-pApanA mamatvane bhagavAnanI ADAM rAkhI dIdhA che mATe tAro sUrya AthamI gayo bhAI ! paramAtmaprakAzanI zailI che ke pahelAM samUhAtmaka vAta karIne pachI tene ja bhinna bhinna pADIne temAM jIva kevI rIte ekatA kare che ne ekatA kema tUTe te badhuM batAve che. gAthAe gAthAe thoDo thoDo bhAva pheravatAM jAya che. judI jAtanA lakSaNavALA bhAvone have choDa ne ! e tArA thavAnA nathI, tArAmAM rahevAnA nathI. eka samayamAtra paNa te tArA svarUpamAM peThAM nathI. tAre ane te vilakSaNa bhAvone koI vAtamAM meLa nathI emAM tuM meLa karavA jA to meLa thavAno nathI. anaMtaguNanI rAzisvarUpa AtmAthI vilakSaNabhAvo sAthe ekatAbuddhi choDIne have tuM Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-1ra ) [ 335 anaMtaguNanI rAzi-nijAtmAmAM ekatA karI le ! mULa mUDIne saMbhALI le ! ahIM mULa to pariNati batAvavI che eTale evI zailI lIdhI che ke kevalajJAnAdi anaMta catuSTayarUpa kAryasamayasArano sAdhaka je abhedaratnatrayarUpa kAraNasamayasAra che te-rUpa pariNata thayelA potAnA zuddhAtmasvabhAvanuM ciMtavana kara ! bhagavAna AtmAthI vilakSaNa bhAvone lakSamAMthI, dhyeyamAMthI choDa ane kAryasamayasAra evo je mokSa tenuM je kAraNa che sAdhaka che evo abhedaratnatrayarUpa eTale abheda zraddhA, abheda jJAna ane abheda cAritrarUpe pariNamIne AtmAnuM dhyAna kara ! abhedaratnatrayanuM pariNamana e kAryasamayasArarUpa mokSanuM sAdhaka-kAraNa che. abheda zraddhA, jJAna, cAritranA pariNamana vaDe mokSarUpa kArya pragaTa thAya che mATe abhedaratnatrayarUpe pariNamatA potAnA zuddhAtmAnuM ciMtavana kara ane tene ja upAdeya samaja. abhedaratnatrayanA pariNamana vaDe zuddhAtmAne upAdeyapaNe dhyAve to tArI mukti thayA vinA nahi rahe. CS1 ja trikALI zuddha jIva caitanyaprabhu ke jenI paryAyamAM vikAra hovA chatAM zuddha jIva pragaTa thAya che; potAno je abaMdhasvabhAva zAyakabhAva pramatta-apramatta dazAthI rahita che te zuddha jJAyakabhAvano samyagdarzanamAM svIkAra karIne zuddha jIva pragaTa thAya che, te sukhI che ane je vikAra ane tenA phaLa te huM ema mAne che te mithyASTi che, duHkhI che, duHkhanuM bhojana kare che. bhAI ! ekavAra bahAranI mohanI mIThAza choDI de. jema goLano ravo-bhelI mIThAzathI bharacaka che tema bhagavAna amRtano ravo-bhelI che, tyAM ekavAra patine lagAva. moTA ghara ne pharnicara ne sagavaDatAnA sAdhanomAM mati eTalI badhI ekAkAra thaI gaI che ke bApu! maratAM tane te badhuM choDavuM AkaruM paDaze. mATe tyAMthI mati haTAvI le. - pUjya gurdevazrI Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sAdhakane AkhI duniyAnI upekSA che : (saLaMga pravacana naM. 53) zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 75mI gAthA che. aSTabhyaH karmabhyaH bAhyaM sakalaiH doSaiH tyaktam / darzanajJAnacAritramayaM AtmAnaM bhAvaya nizcitam / / 75 / / AtmanA AtmAnaM jAnan jIvaH samyagdRSTiH bhavati / samyagdRSTiH jIvaH laghu karmaNA mucyte||76|| zrI yogIndradeva A gAthAmAM kahe che ke tuM nizcayanayathI ATha karma ane sarva doSothI rahita samyagdarzana, jJAna, cAritramayI AtmAne jANa ! abhedaratnatrayanA kALe Avo zuddhAtmA anubhavamAM AvavA yogya che. cothA guNasthAnathI abhedaratnatrayanI zarUAta thaI jAya che. ahIM abhedaratnatrayanI vyAkhyA che. parama anaMtaguNanA dhAma evA nija zuddhAtmAne aMtaramukha dRSTithI jotAM te jJAnAvarNAdi ATha karmathI rahita che tathA mithyAtva, rAga, dveSAdi vikArI doSothI paNa rahita che ane samyagdarzana, jJAna, cAritranI ekatArUpa ratnatrayamaya che. je AtmA potAnA zuddhopayoga dvArA eTale ke samyagdarzanajJAna, cAritranI ekatA dvArA AtmAne anubhave che tene Avo nirmaLa AtmA anubhavamAM Ave che. je zraddhA dravyanI pratIta kare che, je jJAna dravyane jANe che ane je cAritramAM dravyamAM sthiratA thAya che tenI kiMmata che. zuddhopayoganI sAthe rahevAvALA e bhAva che mATe tene TIkAmAM abhedaratnatraya kahyAM che. zuddha caitanyajyota parama AnaMdasvarUpa che. tenuM jJAna karIne jeNe aMtaramukha dRSTi vaDe tene pratItamAM lIdho che evA samyagdarzana-ratnanI kiMmata che. rAgathI AtmAnI zraddhA kare ema nahi paNa jeNe nirvikalpa zraddhAmAM AtmAne lIdho che. amUlya evA caitanyane zraddhAmAM lIdho che evA samyagdarzananI kiMmata che. jeNe jJAnamAM AtmAne svakSeya banAvyo che ane zraddhA-jJAnapUrvaka temAM sthira thayo che evA jIvanA samyagdarzana, jJAna, cAritrane ratnatraya kahyA che. kema ke te kiMmatI che. zarIra, vANI ke puNya-pApanA vikalponI koI kiMmata nathI kema ke temAM zuddhAtmA lakSamAM Avato nathI. ekalA AnaMdamaya AtmAnI zraddhA karI te zraddhAnI kiMmata che, te jJAnanI kiMmata che ke jeNe AtmAne jANyo. vyavahAra-zraddhAnI ke zAstranA jJAnanI kAMI kiMmata nathI. tene nizcayaratnatraya sAthe nimitta-naimittika saMbaMdha hovAthI bhedaratnatraya kahevAya che paNa te to Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-53 ] | 337 Aropita kathana che. jJAnamAM vastune laIne je jJAne tene zeya banAvyo e jJAnanI ja kiMmata che evA jJAnane ja ratna kahevAya che. te jJAnamAMthI zarIranuM vikalpanuM ke paranA jANapaNAnuM abhimAna UDI gayuM hoya che. samayasAranI bIjI gAthA yAda AvI hatI. nIvo vRttivaMtaLabALaTivo taM phri sakSamayaM nALa / je jIva darzana, jJAna, cAritramAM sthita thaI rahyo che te svasamaya' che e sivAya zubha upayogamAM Thare che te jIva paNa parasamaya' che. mATe tArA upayogane vikalpathI saMkelI (khaseDI) nija bhagavAna AtmAmAM lagAva ! nirvikalpadRSTi ane zuddhopayogapUrvaka zraddhA-jJAnamAM AtmAne laIne tenuM dhyAna kara e tArA ratnatraya che, temAM tArI zobhA che. bhAvArtha :--joyelAM, sAMbhaLelAM, anubhavelAM bhogonI abhilASArUpa badhAM vibhAvapariNAmone choDIne nijasvarUpanuM dhyAna kara ! bahAranA viSayo atyAra sudhI joyAM che tene bhUlI jA, sAMbhaLelAM viSayone bhUlI jA, anubhavelAM rAgAdinA bhogane bhUlI jA. mAtra viSayano bhoga e ja bhoga nathI. koI paNa rAganA bhAvano bhoga te bhoga che tene bhUlI jA. bAhyapadArthanI vismayatAnA bhAvane bhUlI jA. aMtara AtmapadArthanI vismayatAno enubhava karavo e eka ja jIvanuM kartavya che. e ja kiMmatIbhAva che. mATe AtmAnA bhAvane bhogava ane rAgAdinA bhogane bhUlI jA ! bAhyapadArthane dekhavAnuM choDIne AtmAne dekha ane bAhyakathA sAMbhaLavAnuM choDIne aMtara lakSapUrvaka jJAnAnaMdanuM zravaNa kara dekhelAM, sAMbhaLelAM, anubhavelAM bhogone choDI de eTaluM ja nahi paNa tenI abhilASA arthAt bhAvanA paNa na kara ! sarva prakAranA badhAM vibhAvapariNAmone choDIne nijasvarUpanuM dhyAna kara. ahIM upAdeyarUpa atIndriyasukhathI tanmayI ane bhAvakarma, nokarma ane dravyakarmathI judo je zuddhAtmA che te abhedaratnatrayanA dhAraNa karavAvALA nikaTabhavyone upAdeya che ema tAtparya che. zarIra, strI, putra, dhana AdimAM kyAMya AnaMda nathI, koI paNa prakAranA vikalpamAM paNa AnaMda nathI, atIndriya AnaMda eka nijAtmAmAM ja che tethI dravyakarma, bhAvakarma ane nokarmathI rahita nijAtmA ja nikaTabhavyone upAdeya che ke jenA dhyAna vaDe atIndriyasukhanI prApti thAya che. alpakALamAM jenI kevaLajJAnadazA thavAnI che evA abhedaratnatrayadhAraka nikaTabhavyajIvone Avo zuddhAtmA ja upAdeya che. bIjI gAthAmAM paNa kevaLajJAnane utpanna ka2nA2I bhedajJAnajyoti kahI che. aho ! atIndriya AnaMdanI mIThAzathI bharapUra bharelA bhagavAna AtmAnuM jJAna karI, tenI pratIta ane sthiratA thaI che evA abheda2tnatrayanA kALe A AtmA AdaraNIya che. gAthAo kevI UMcI che ! vastu evI UMcI ja che, vAcya UMcuM che. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 738) _/ paramAtmaprakAza pravacano je pariNAme pariNAmIne pakaDyo che evA pariNAmanI ja kiMmata che. je zraddhA pariNAme AtmAne zraddhAmAM lIdho che, je jJAnapariNAme jJAyakane jJAnamAM lIdho che te zraddhA-jJAnanI ja kiMmata che. pote atIndriyAnaMdasvarUpa che paNa jyAM sudhI ene puNya-pApamAM ene tenA phaLamAM mIThAza Ave che tyAM sudhI tenA zraddhA-jJAnamAM AtmA Avyo nathI. evA mithyASTine AtmA upAdeya thaI zakato nathI. bhagavAna AtmA atIndriyAnaMdathI tanmaya che temAM ekalo AnaMda ja bharyo che tenI jene kiMmata Ave tene rAgathI mAMDIne bahAranA koI paNa padArthanI adhikatA-vismayatAacityatA, abhutatA bhAsatI nathI. tene to eka AtmA ja upAdeya hoya che. jema bheMsane chUTA kapAsanI vakhAramAM caravA mATe chUTI mUkI hoya to e kevI hoMzathI khAya! khAvAmAM evI lIna thaI jAya ke UMcuM mAthuM paNa na kare tema atIndriya AnaMdanI vakhAramAM paDelo AtmA vikalpamAM mAthuM UMcuM karato nathI. paNa haju jenAmAM pAtratA na hoya, samajaNa na hoya, vyavahAranA ThekANA na hoya ane AMkha baMdha karIne AtmAnuM dhyAna karavA jAya tene AtmAno AnaMda na Ave to. e to jaDanA dhyAna che bApu ! zrotA. emAM paNa AnaMda to Ave che ! pUjya gurudevazrI e to jagatanA jIvo mAna Ape...sAruM bole...teno AnaMda Ave che. AtmAno AnaMda temAM na Ave bhAI ! ahIM to kahe che bhAI ! tArI cIja Ama bahAranI rucithI maLe tema nathI. tene mATe to darzana, jJAna, cAritranI kiMmata Apa to AnaMda maLe tema che. paNa tene mATe ghaNI javAbadArI che. eka AtmAnI ja ruci hoya, bAhyamAM kayAMya ruci na hoya, haLavo haLavo thaI gayo hoya, zAstra bhaNataranI paNa jene adhikatA AvatI nathI, mane duniyAne kAMIka samajAvatA AvaDe che tenI paNa jene mahimA nathI ane ghaNAM zubhabhAva thato hoya chatAM tenI kiMmata lAgatI na hoya tene AtmA upAdeya che. tene AtmAno atIndriyAnaMda maLe che kema ke tenuM dhyAna ja AtmAmAM lAgI zake che. Ama nikaTabhavyone ja AtmA upAdeya che e A gAthAnuM tAtparya thayuM. have 76mI gAthAmAM munirAja samyagdaSTinI mukhyatAthI svataMtra eka dohAsUtra kahe potAne potAthI jANato thako jIva samyagdaSTi thAya che ane samyagdaSTi thato thako karmothI jaldI chUTI jAya che. potAne eTale jJAnAnaMdasvarUpa nija AtmAne potAthI eTale nirdoSa vItarAga paryAya dvArA arthAt nizcaya-samyagdarzana, jJAna dvArA jANe che te jIva samyagdaSTi thAya che. vItarAgI paryAya dvArA vItarAgasvarUpa nijAtmAne je jANe che te Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-13 7 [ 336 alpakALamAM vItarAgI pUrNatAne pAme che. svasaMvedanajJAna dvArA rAga ane puNya-pApa rahita svazuddhAtmAne jANe che te pahelAM to aMtarAtmA thAya che arthAt pote potAne anubhavato samyagdaSTi thAya che tyAre jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa Adi ATha karmothI zIdhra chUTI jAya che. zaktirUpa paramAtmA hato tene vyaktarUpa paramAtmadazA pragaTa thAya che, A ja paramAtmA thavAno upAya che, bAkI koI upAya nathI. samyagdaSTi zIdhra muktine pAme che. zIdhra eTale ke AvI sthitivALAne alpakALamAM ja kevaLajJAnaprAptino kALa hoya che. A pAMcamA ArAnA jIvane munirAja Avo upadeza Ape che! munine khabara nahi hoya ke pAMcamA ArAmAM AvI vItarAgatA na thAya ! munirAjane khabara che ke A kALe kevaLajJAna thatuM nathI paNa kevaLajJAna je rIte thAya evI vItarAgI anubhUti A kALe paNa thaI zake che. zraddhA apekSAe, jJAna apekSAe, bhAvanA apekSAe, IcchA apekSAe tathA nizcaya apekSAe kevaLajJAna A kALe paNa thaI zake che mATe kevaLajJAna A kALa nathI ema karIne puruSArthane rokI devo yogya nathI. A kALe tuM Akho bhagavAna AtmA to beTho cho ! tArAmAM anaMtI kevaLajJAnaparyAya ane anaMtI AnaMdaparyAya to tArA dravyamAM paDI che paNa ene vizvAsa nathI Avato. A kAMI kalpanAthI vizvAsa Ave tema nathI. tene mATe to kiMmata bharavI paDe tema che. ratnatraya e tenI kiMmata che. aMtara ekAgratAnA apAra zraddhA, jJAna ane zAMtithI vastu hAtha Ave tema che. Aje to savAramAM vicAra Avyo ke, aho dhanya e kALa ke jyAre ATha varSanA sukomaLa rAjakumAra vanamAM dhyAnamAM beThA haze! pAse nAnuM evuM pachI ne kamaMDaLa paDyuM haze ! koI zikArI tyAMthI nIkaLe to ene paNa ema thaI jAya ke are ! AvA rAjakumAra ! e jyAre dIkSA levA mAtA pAse rajA mAMgatA hoya...mAtA ! amane saMsAramAM duHkha lAge che.mAtA kahe, beTA ! A badho vaibhava...hIrAnA thALa, nIlamanI pATa, A rAjamahela, moTA thazo tyAM padamaNI jevI strIo sAthe paraNAvIzuM. tame dIkSA na lyo ! putra kahe che mAtA ! amane duniyAmAM badhA bhAva duHkhadAyaka lAge che, A suMdara dekhatAM zarIra paNa dhULanA DhagalA che. tenI pAchaLa prabhu saMtANA che. ame tene zodhavA vanamAM jaIne dhyAna lagAvazuM. zarIra bhale mAkhaNa jevA hoya paNa jenuM lakSa karatAM rAga thAya-duHkha thAya te cIja zA kAmanI! eka amAro AnaMdakaMda ja amAre kAmano che, bIjuM kAMI kAmanuM nathI. aho ! munie dhuraMdhara moTI peDhI mAMDI che tenAthI munine kevaLajJAnano lAbha thaze. loko dhananA lAbha mATe peDhI mAMDe che e to AtmAnI pUMjIne lUMTanArI che ane muninI peDhI to zarU thAya tyAM aMtaramAM AnaMdanA zeraDA denArI che. munie samyagdarzanamAM zaMtarasanA zeraDA to anubhavyAM che. have temAM ekadama TharI javA mATe vanamAM cAlI nIkaLe che. tyAM Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34o ) [ paramAtmaprakAza pravacano koIno temane sAtha jato nathI. jema maDadAM sAthe ThAThaDImAM bIjAnA sAthanI jarUra nathI tema munine koInA sAthanI apekSA nathI. munie zraddhA, jJAnamAM AnaMdanI relamachela anubhavI che tene sAdhavA nIkaLyAM che tyAM AkhI duniyAnI upekSA che ane eka AtmAnI apekSA che. AvI cAritra sahita vitarAgatA dhyAvavA yogya che. A ja abhiprAyavALI gAthA kuMdakuMda AcArye mokSapAhuDamAM samyakatvanuM lakSaNa batAvatAM lakhI che. saddavvarao savaNo sammAdiTThI havei NiyameNa / sammattapariNado uNa khavei duTThakammAiM // artha :- AtmasvarUpamAM magna thayela je yati te nizcayathI samyagdaSTi che. te ja samyagdaSTi pachI samyakatvarUpa pariNamato thako duSTa ATha karmono kSaya kare che. savaMI eTale digaMbaramuni ke jene zarIra upara eka vastrano dhAgo nathI, zarIra upara zaNagAra nathI, mAtAe janmelA putra jevuM nagna digaMbararUpa che ane aMdaramAM AtmasvarUpamAM ramaNatA ane magnatA che, vikalpanI magnatA chUTI gaI che evA utkRSTa muninI vAta ahIM lIdhI che. A to mokSapAhuDanI gAthA che ne ! temAM utkRSTa cAritravata muni ja mokSa pAme, tene ja ATha karmo kSaya thAya e batAvavuM che. jene bAhyamAM kyAMya magnatA na hoya, aMtaramAM samyagdarzana, jJAna pUrvaka cAritramAM magnatA hoya evA munine ja mukti hoya. jene bAhyamAM vastra-pAtrAdino saMyoga hoya ane munipaNuM dharAvatAM hoya tene aMtaramAM AtmAmAM magnatA na hoya, tane to samakita paNa na hoya, gRhasthAzramamAM rahIne samakita pAmI zake che paNa vastra-pAtra sahita munipaNuM mAne tene samakita paNa hoya nahi to munipaNuM to kyAMthI hoya ! sAcA bhAvaliMgI munine to tenI dazAne yogya akaSAya pariNati thaI gaI hoya che tethI bAhyamAM nagnadazA sahaja thaI jAya che. AvA bhAvaliMgI muni svadravyamAM rata hoya che. samyagdaSTi svadravyamAM lIna che paNa muni jeTalI lInatA samyagdaSTine hotI nathI. potAnA svarUpanI nizcayardaSTi sahita, svarUpanA nizcayajJAna sahita, svarUpanI ugra lInatAmAM magna che evA zramaNa ja alpakALamAM muktine pAme che. aho ! munipada traNeya kALa ane traNelokamAM evuM ja hoya ke muni svadravyamAM lIna hoya. munine vastra-pAtrano saMyoga hoya ja nahi. vastra-pAtra sahita sAdhupaNuM manAve che tene svadravyanI dRSTi ja nathI, svadravyanA svarUpanI khabara ja nathI to svadravyamAM lInatArUpa munipaNuM tene hoya ! svarUpamAM lIna munine vastra-pAtravALI dazA hoya ja nahi. tene to sahaja digaMbara dazA ja thaI jAya che, karavI paDatI nathI. chatAM nagnapaNuM e munipaNuM nathI. traNakaSAyano abhAva ane svadravyamAM lInatA te munipaNuM che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-13 ) [ 341 AtmasvarUpamAM magna thayelA yati ja nizcayathI samyagdaSTi hoya che eTale vizeSa sthiratA sahitanA samyagdarzananI A vAta che teno artha evo nathI ke, cothA guNasthAne nizcayasamyagdarzana na hoya. vastunI dRSTino anubhava to thayo che ne temAM vizeSa sthiratA jAmI che tethI tene vItarAga cAritra sahitano samyagdaSTi kahyo che. munine pustaka lakhavAno vikalpa Ave che, lakhe che paNa e pAnA kayAM paDyA che ne koNa leze tenI ciMtA nathI. muni to chaThThA-sAtamA vItarAgabhAvamAM jhUlatAM hoya che. evA vItarAgabhAvamAM vizeSa vizeSa pariNamatA pUrNatAne pAme che. pratIta, jJAna ne ramaNatAmAM pariNamatA pariNamatA kevaLajJAna pAme che ane ATha karma nAza pAmI jAya che. dravya upara ja mITa mAMDI hatI ane tenA ja lauM pariNamatA pariNamatA pUrNatAne prApta kare che. vastunA anubhava-pariNata dRSTinA dhyeyamAM ne dhyeyamAM vizeSa sthiratA karatAM munine dhyeya chUTatuM nathI ane sthiratA vizeSa pAkI thatAM thatAM sthirabiba thaI jAya che. tene ahIM samakitanuM pariNamana kahyuM che. dravyanA dhyeyamAM thayeluM e pariNamana che ane e dhyeya pUrNatA sudhI ema ne ema ja rahe che. dhyeyamAM jarAya asthiratA thavA detA nathI. e ja dravyanA dhyeyathI ATha karmono kSaya thaI jAya che. aho ! digaMbara saMtonI zailI koI gajaba che na bhUto na bhaviSyati | dravyanA dhyeyamAM vizeSa sthira thAya tene paNa samakitanuM pariNamana gayuM che. dravya-dhyeyanI pakaDamAM ne pakaDamAM duSTa evA ATheya karmono nAza karI nAMkhe che joyuM? ATheya karmane duSTa kahyAM che. zatAvedanIya, UMca gotra Adine paNa duSTa kahyAM. prazna thAya ke karma to jaDa che tene duSTa kema kahyAM? to samAdhAna e che ke, jaDa karmo kAMI duSTa nathI paNa te je bhAvathI thayA che ane tenA udayakALe tene ja pariNati avalaMbe che te vikArI pariNati duHkhadAyaka che mATe duSTa che teno Aropa karmo upara karIne karmane duSTa kahyAM che. A 76mI gAthA samyagdaSTi mATenI svataMtra eka gAthA hatI. tenA uparathI koI ema ja artha laI le ke, cothA guNasthAne nizcayasamyagdarzana na hoya to e vAtano khulAso A 77mI gAthAmAM Ave che. 79mI gAthAmAM "AtmAmAM rata jIvanI vAta hatI. have A 77mI gAthAmAM "paryAyarata' jIvanI vAta che, paryAyarata jIva parasamaya che. jenI ruci-prIti zarIramAM che te paryAyarata che, jene rAgamAM prIti che te paryAyarata che, jene puNya pariNAmamAM prema che te paryAyarata che. A koI dravyamAM rata nathI. zarIrane duHkharUpa mAne che te paNa jaDano premI che. rAga ane puNyapariNAmano prema che tene zarIrano ja prema che. AtmAno prema nathI. svadravyanI dRSTithI vimukha rahIne bIjA Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342) [ paramAtmaprakAza pravacano koI paNa viSayamAM jene ruci che te dareka jIva paryAyarata che evA mithyASTi jIvo aneka prakAranA karmone bAMdhe che ane saMsAramAM rakhaDe che. paramAtmAnI anubhUtinI zraddhAthI vimukha jIvanI A dazA thAya che ane paramAtmAnI anubhUtinI jene zraddhA che evA nizcaya samyagdaSTi saMsAramAM rakhaDatA nathI, karmothI mukta thatAM jAya che. A vAta vizeSa AgaLa kahevAze. | (vItarAgI peDhImAMthI abhedaratnatrayanuM mahA-amUluM bheTazuM ApanAra dharmadhUraMdhara caitanya traddhidhArI zrI saddagurudevano jaya ho). @ jeNe aMdaramAM ArAdhanA karI ane bhagavAnanA viraha nathI. are ! amAro bhagavAna amArI pAse che. amane bhagavAnanA bheTA thayA che, ame bhagavAna ja chIe. AhAhA! paMcamakALanAM munioe apUrva kAma karyA che. ahIMthI svargamAM gayA che ne tyAMthI manuSya thaI mokSe javAnA. paMcamakALamAM bharatakSetramAM avataryA eTale ekAda bhava bAkI rahI gayo, mahAvidehamAMthI to e ja bhave mokSa jAya che. cha mAsa ne ATha samayamAM chaso ne ATha jIva mokSe jAya ane eTalA ja jIvo nigodamAMthI nIkaLe, bAkI to ema ne ema nigodamAM paDyA rahe che. jyAre juo tyAre nigodanA eka zarIramAM rahela jIvonA anaMtamAM bhAge ja mokSe jAya. AhAhA ! e nigodamAMthI nIkaLIne AvA manuSyanA bhava maLyA ne vItarAganI vANI maLI e to dhanya bhAgya ! mahA puNyanA thoka hoya...meru jeTalA puNyanA thoka hoya tyAre Avo yoga maLe che. have kAma karavuM e enA hAthanI vAta che. bhAI ! AvA kALe tuM tAruM kAma karI le. suvarNane vAna-bhedathI jotAM vAna-bhedarUpa paNa che ane suvarNamAtrathI jotAM suvarNamAtra che, vAna-bheda jUThA che. tema jIvavastune navatattvanA bhedarUpa, utpAda-vyaya-dhruvarUpa, guNa-guNIbhedarUpa jotAM te bheda satyArtha che. vastu bhedarUpa paNa che ane jIvane vastumAtrapaNe jotAM te badhAMya bheda jUThA che. vastu abheda-bhedarUpa che paNa sarAgIne bheda dekhatAM vikalpa UThe che ne abhedarUpa dekhatAM nirvikalpa anubhava thAya che. kevaLIne bheda dekhavA chatAM vItarAga hovAthI rAga UThato nathI, sarAgIne bheda upara lakSa jatAM rAga thAya che. bhedane dekhavuM te rAganuM kAraNa nathI paNa sarAgIne bheda dekhatAM rAga utpanna thAya che tethI sarAgIne nirvikalpatAnuM prayojana hovAnA kAraNe bhedanuM lakSa gauNa karI abhedanuM lakSa karavA kahyuM che. -pUjya gurdevazrI Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMca-parAvartananuM svarUpa || (saLaMga pravacana naM. 54) paryAyarakto jIvaH mithyAdRSTiH bhvti| banAti bahuvidhakarmANi yena saMsAraM bhramati / / 77 / zrI paramAtmaprakAzanA prathama adhikAranI 77mI gAthAno bhAvArtha cAle che. mithyAtvanI vyAkhyA karatAM yogIndradeva mithyASTi kone kahe che te samajAve che. paramAtmAnI anubhUtirUpa zraddhAthI vimukha je ATha mada, ATha mala, cha anAyatana, traNa mUDhatA A pacIza doSothI sahita atattvazraddhAnarUpa mithyAtva pariNAma jene che te mithyASTi kahevAya che. A AtmA zuddha caitanya jJAnAnaMdasvarUpa paramAtmA che tenI anubhUtirUpa zraddhA te samyagdarzana che ane tenI anubhUtithI viparIta ATha mada Adi doSomAM ahapaNuM te mithyAtvanuM lakSaNa che. potAnA AtmasvarUpanI viparIta mAnyatA te atattvazraddhAna che. jAti mada, baLa mada, rUpa mada Adi ATha mada che. zaMkA, kAMkSA, vicikitsA Adi ATha maLa che. devamUDhatA, gurumUDhatA ane lokamUDhatA e traNa mUDhatA che ane kudeva, kuguru, kuzAstra ane tene mAnanArA ema cha anAyatana che tene je mAne che te viparItazraddhAnI hovAthI mithyASTi che. nija anubhUtirUpa zraddhAnA pariNAma te samyagdarzana che ane tenAthI viparIta mada, maLa AdimAM ahabuddhinA pariNAma te mithyAdarzana che. tene dharanAra mithyASTi asadRSTivALo kahevAya che. tevA jIvane "huM jJAyaka caitanya chuM" evI ruci ane anubhUti nathI tethI te cAragatinA bhAvarUpa paryAyamAM lIna rahe che ane e ja viparIta zraddhAnA kAraNe zuddhAtmAnA anubhavathI parAbhukha aneka prakAranA karmone bAMdhe che. zuddhAtmAnA anubhavarUpa pariNAma hoya to jIvanI mukti thAya. paNa evA pariNAma nathI ane tethI ulaTAM pariNAma che tethI mithyASTi ATha prakAranA karmothI baMdhAya che ane te karmonA phaLamAM jIva dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAva A pAMca prakAranA parAvartanamAM bhaTake che. zrotA A pAMca prakAranA parAvartana eTale zuM? pUjya gurudevazrI -(1) dravya parAvartana : A jagatamAM evuM koI zarIra nathI Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ La kADhyo che. 344 ) [ paramAtmaprakAza pravacano ke je mithyAdRSTi jIve dhAraNa na karyuM hoya. audArika, vaikriyika, tejasa ane kArpaNa A badhAM zarIro jIve anaMtavAra dhAraNa karI lIdhA che. dareka zarIramAM mithyASTi jIva janma-maraNa karI Avyo che. zuddhAtmAnI anubhUtinA phaLamAM to jIvane muktinI prApti hoya paNa evI anubhUti nathI ane tenAthI viparIta anubhUti che tenA phaLamAM A pAMca prakAranA parAvartana prApta thAya che. anaMtavAra A jIve saDelA nArakInA vaikriyika zarIra dhAraNa karyA, anaMtavAra rAjA-mahArAjAnA zarIra dharyA ane anaMtavAra vyaMtara devAdinA zarIra dharyA. ekendriyathI mAMDIne paMcendriya pazunA audArika zarIro paNa eNe anaMtavAra dhAryA che. azarIrI bhagavAnanI anubhUtinA abhAve mithyAtva pariNAmathI bAMdhelA karmathI eNe koI zarIrane dhAravuM bAkI rAkhyuM nathI. (2) kSetra parAvartana -jagatamAM evuM koI kSetra nathI ke jyAM A jIve janma-maraNa na karyA hoya. AtmA cidAnaMda paramAnaMdanI mUrti che tenA bhAna vinA-oLakhANa vinA mithyAzraddhA dvArA saMsAramAM kayAMya rakhaDavAnu jIve bAkI rAkhyuM nathI. dareka kSetramAM mithyASTi rakhaDI Avyo che. zrotA candramAM che tyAM paNa A jIva jaI Avyo haze ! pUjya gurudevazrI are, candramA to zuM paNa jyAM siddho birAje che tyAM paNa ajJAnI nigodanA jIvarUpe anaMtavAra jaI Avyo che. AtmAnI anubhUtithI viparIta mithyAtva pariNAmathI bAMdhelA karmanA phaLamAM jIva dareka kSetramAM janma-marama dhAraNa karI Avyo che. zrotA siddhano paNa pADozI thaI Avyo ema ne ! pUjya gurudevazrI:pADozI kyAMthI thayo? cakravartI pAse jelanA kedI tarIke gayo hoya te cakravartIne maLavA gayo kahevAya? cauda brahmAMDamAM evuM koI sthAna bAkI nathI ke jyAM A jIve mithyAtvanA phaLamAM baMdhAyelA karmone kAraNe janma-maraNa na karyA hoya. (3) kALa parAvartana : evo koI kALa nathI ke jemAM A jIve anaMtavAra janma-maraNa na karyA hoya. avasarpiNI ane utsarpiNInA krame krame eka eka samaye mithyAtvavaza jIve janma-maraNa karyA che. jANanArane jANyo nahi tethI kevI dazA thaI! badhAM dravya, badhAM kSetra, badho kALa, badhA bhava ane dareka bhAvane pote jANI le evo jJAnamUrti AtmAne jANyo nahi, anubhavyo nahi tethI tenAthI ulaTAM anubhavanA phaLamAM A pAMca parAvartanamAM bhramaNanI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-14 ) [ 345 sajA bhogavI rahyo che. saDelAM ke sArAM koI zarIra bAkI nathI ke je eNe na dharyA hoya. are ! jIva vicAra paNa karato nathI ke mArA upara zuM vItI rahyuM che! vartamAna zarIra ane saMyoga jevaDo ja potAne mAnIne besI gayo che. are, A ja nAma ane AvA ja saMbaMdhovALA zarIra paNa te anaMtavAra dhAryA ane choDIne Avyo cho. tuM to anAdithI cho, anAdinI koI Adi nathI. temAM te anaMta parAvartana karyA che. paheluM dravya parAvartana arthAt pudgalaparAvartanamAM sauthI ocho kALa lAge che paNa te kALa paNa kevaDo moTo che ! eka pudgalaparAvartananA anaMtamAM bhAgamAM anaMtI covIzI thaI jAya, eka covIzI thavAmAM daza kroDAkroDI sAgaropama kALa jAya. eka sAgaropama eTale daza kroDAkroDI palyopamakALa jAya ane eka palya eTale keTalo kALa? ke jenA asaMkhyamAM bhAgamAM asaMkhya abaja varSa jAya. A uparathI eka pudgala parAvartanakALano khyAla Avyo? evA to teM anaMta pudagalaparAvartana karyA che. bhagavAna sarvajJa vItarAgadeve traNakALa traNalokane joyA che. temanI vANImAM ema AvyuM che ke he jIva! tuM to atIndriya AnaMdarasano sAgara cho paNa tenA samyaka anubhava vinA mithyAzraddhAnathI anaMtavAra navamI greveIka jaI Avyo paNa paribhramaNano aMta Avyo nathI. kema ke eNe potAne jovAno kadI prayatna ja karyo nathI. e to A zarIra huM, A rAga huM A zarIranA roga mane che, A puNya-pApabhAva mArA che ema mAnIne temAM ja rokAI gayo che. vikAra ane parathI bhinna huM koNa chuM e eNe kadI zodhyuM ja nathI. zrotA -zarIra ane vibhAvanI ekatA koI toDAve to tUTe? pUjya gurudevazrI H bIjuM koNa toDAve ! jeNe ekatA mAnI che te pote toDe to tUTe. rAga-dveSa, puNya-pApamAM joDANa pote ja karyuM che mATe pote ekatA toDe to tUTe. bhagavAna AtmA to siddha samAna che. jevA anaMta siddha che tevo ja A AtmA che paNa potAnA siddha samAna svabhAvane bhUlIne parabhAvamAM ekatA karI rahyo che. mithyAtvavaza jIvane ATha prakAranA mada hoya che. mAruM kuLa bahuM UMcuM, mArA mAtA-pitA bahu UMcA kuLanA che, ame moTA saMghanA saMghapati chIe, ame bahu sArI vidyA zIkhI che. amArAmAM bahu baLa che, amAruM rUpa ajoDa che, mAruM zAstra bhaNatara bahu che. ema aneka rIte te abhimAna kare che paNa jo eka samaya mAtra paNa bhagavAna jJAnAnaMdamUrtinI daSTi ane anubhava thAya to tene koI prakAranuM abhimAna na rahe. moTo bhagavAna aham, paNe bhAsyo tene bIje kyAM aham Ave ! AtmAmAM ahampaNA vinA tapa kare to tapanuM paNa ene abhimAna caDI jAya. are ! AtmAnA anubhava vinA abhimAnamAM ja e lUMTAI rahyo che. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 ] [ paramAtmaprakAza pravacano cha anAyatana eTale adharmanA sthAna-kudeva, kuguru, kuzAstra ane kudevane mAnanArA ane kugurune mAnanArA ane kuzAstrane mAnanArAne sAcA mAnIne mithyAtvavaza jIve koI kALa evo bAkI rAkhyo nathI ke jemAM e janmyo ane maryo na hoya. (4) bhava parAvartana evo koI bhava nathI ke je A jIve dhAraNa na karyo hoya. anaMtavAra devabhava, anaMtavAra nArakIno bhava, anaMtavAra rAjA ne anaMtavAra raMkanA bhava, anaMtavAra dareka prakAranA tiryaMcanA bhava A jIve dhAraNa karyA che. anaMtavAra zeTha paNa thayo ne anaMtavAra evo bhikhArI paNa thayo ke so vAra mAMge tyAre baTakuM roTalo khAvA maLe. nArakImAM AyuSyanI sthiti ochAmAM ochI daza hajAra varSanI che. te daza hajAra varSanI sthitie anaMtavAra janmyo che, daza hajArane eka samayanI sthitie anaMtavAra, daza hajArane be samayanI sthitie anaMtavAra ema karatAM karatAM 33 sAgaropamanI sthitie anaMtavAra A jIva narakamAM nArInA bhava karI Avyo che. e ja rIte devanI paNa ochAmAM ochI sthiti daza hajAra varSanI che te sthitithI mAMDIne 31 sAgaranI sthiti sudhInA devanA bhava anaMtA dhAraNa karyA ane choDyAM che. e rIte jIve kALa-parAvartana anaMtA karyA che. jema anaMta bhava jIve karyA che tema te bhavamAM javAne yogya bhAva paNa anaMtavAra jIve karyA che. eka zuM nathI karyuM? -ke akhaMDAnaMda bhagavAna AtmAne tIrthaMkaradeve jevo joyo evA AtmAne eNe anubhavyo nathI. abajo-abajo rUpiyAnA baMgalA ane mahimAnI abajonI pedAza hoya evA rAjAnA bhava paNa eNe anaMtavAra karyA che. ahIM jyAM zarIramAM pIDA thAya tyAM ene ema thaI jAya ke have to chUTI jAuM to sAruM paNa chUTIne kyAM javuM che tAre? badhAM bhava karI Avyo cho paNa sukha ne zAMti to kayAMya maLI nathI. to have teno upAya kara ne ! samyagdarzana e eka ja teno upAya che. samyagdarzana vinA AvA anaMta avatAra karyA che. kharekhara jIvane bhavano thAka lAgyo nathI. ene bhavanA bahAranA duHkhano thAka lAge che paNa anukULatA to game che. ene khabara nathI ke anukULa gaNAtAM evA devanA bhava paNa te anaMtavAra karyA che. 31 sAgaranI sthiti sudhInA navamI greveyika parvatanA aneka -devanA bhava pAmyo paNa mithyAdeSTi kadI sukha pAmyo nathI. kema ke bhavamAM sukha kyAM hatuM? samyagdarzana thayA pachI paNa amuka bhava thAya che paNa te mAtra jANavAlAyaka che. (5) bhAva parAvartana : koI evo azaddhabhAva bAkI nathI ke je mithyAdRSTi jIvane na thayA hoya. azuddha eTale zubha ane azubha baMne bhAva azuddha che. dareka bhAva jIve anaMtavAra karyA che. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-14 ) [ 347 jema bAroTa kuTuMbano itihAsa batAve che tema sarvajJa bhagavAna traNakALa traNalokane jANanArA bAroTa che te tane tAro ItihAsa batAve che ke mithyASTipaNe kevA kevA bhava ane kevA bhAvo karyA che. anaMtavAra tuM strI thayo, marIne narakamAM gayo, tAro pati paNa narakamAM gayo, bApa-dAdA paNa bhavamAM bhaTakI rahyAM che. paNa are, Ane e kAMI khabara nathI ane atyAranI jiMdagI ja potAnuM sarvasva mAnIne pahoLo thaIne vAto kare che. amArA bApa-dAdA kAMI mUkIne gayA nahotA, amArI jAtamahenata ane sUjha-bUjhathI ame ATalo vaibhava kamANA chIe...vigere.... - bhagavAna kahe che bhramaNAmAM bhagavAnane bhUlIne anaMtavAra te bhavabhramaNa karyA che. mATe abhimAna karavuM rahevA de ane bhavathI chUTavAno upAya kara ! koI azuddhabhAva bAkI nathI ke je teM na sevyA hoya. azuddhabhAvamAM aneka jAtanA zubhabhAva paNa AvI gayA. AtmabhAna vinA dayAnA bhAva. karoDonA dhananA bhAva, mahAvratanA bhAva Adi badhAM bhAva karI cUkyo cho. evo koI zubharUpa azuddhabhAva bAkI nathI ke je te anaMtavAra na karyo hoya. navamI greveyike jAya evA puNya paNa anaMtavAra karyA che ane sAtamI narakamAM jAya evA pApa paNa anaMtavAra karyA che. AnaMdamUrti AtamarAmanA Adara vinA mithyAtvanA Adaravaza koI azuddha bhAva eNe bAkI rAkhyAM nathI. dareka jAtanA pApa pariNAma to karyA paNa rAganI maMdatAvaza zubha pariNAma paNa aneka prakAranA karI cUkyo paNa dharma kadI na thayo. lIlotarI choDI, aNavrata, pALyA, bahmacarya laI lIdhAM paNa eka samyagdarzana prApta na karyuM tethI bhavabhramaNa cAlu ja rahyuM. A rIte A jIve anaMta parAvartana karyA che. zarIro badalyAM, kSetra badalyAM, kALa badalyAM, bhava badalyAM ane bhAva badalyAM paNa bhavano abhAva kadI thayo nahi. AvuM ja kathana mokSapAhuDamAM mithyASTinA lakSaNamAM zrI kuMdakuMdAcAryadeve kahyuM che, je ajJAnI jIva dravyakarma, bhAvakarma, nokarmarUpa paradravyamAM lIna thaI rahyo che te sAdhunA vrata dhAraNa karavA chatAM paNa mithyAdeSTi ja che. jJAnAvaraNI Adi jaDa ATha karmone mArA mAnyA, zubhAzubhabhAvane mArA mAnyAM, zarIrAdi saMyogane mArA mAnyAM paNa potAnA bhagavAnane bhUlI gayo che te bhale puNyabhAvamAM lIna thayo hoya paNa svabhAvane oLakhato nathI te mithyAdeSTi ja che. zarIra ane karma to paradravya che paNa zubhAzubhabhAva paNa paradravya che. hajAro rANIne choDIne sAdhupaNuM le paNa puNyapariNAmamAM lIna che to te mithyAdeSTi ja che. sAdhupaNuM lIdhuM paNa svane bhUlIne zubhamAM ja rokAyo to te paradravyamAM ja lIna che. * koIne prazna thAya ke karma-nokarmamAM lIna thAya che te to mithyAdRSTi che te barAbara che paNa zubhabhAvamAM lIna thAya che te paNa mithyAdRSTi ? hA. jene potAnA sat cidAnaMda Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano svabhAvanuM bhAna nathI, caitanyanI zraddhA nathI evA jIvo sAdhupaNuM le ane vrata pALe topaNa e vratamAM ja lIna rahe, svabhAvane oLakhIne temAM lIna thato nathI mATe te mithyASTi ja che. mAro bhagavAna AtmA zubhAzubha rAgathI paNa bhinna che evI tene khabara ja nathI. jene jJAnAnaMda zuddha caitanyamUrti AtmA anubhavamAM Avyo nathI evo mithyASTi ATha karmone bAMdhe che ke jenAthI te du:khI ja thAya che. mahAvrata pALe eTale loko to tene sAdhu ja kahe, kema ke, mahAvratanI kriyA barAbara pALato hoya-nagna digaMbara hoya eTale loko muni kahe paNa te bhAva to pote rAga che ane temAM e lIna che tethI jJAnAvaraNAdi ATheya karmane bAMdhe che. A moTA sAdhupadanI vAta karI eTale tenA peTamAM zrAvaka ke sAmAnya gRhastha Adi badhAMnI vAta AvI jAya che ke je paramAM lIna che te badhAM mithyASTi ja che. - pravacanasAramAM paNa AcAryadeve kahyuM che ke je jIva paraparyAyamAM rata che te mithyASTi ja che. puNya-pApa, zarIra, karma Adi badhI paraparyAya che temAM rata che ane jJAnAnaMdaprabhune oLakhato nathI tene bhagavAne "parasamaya"---mithyAdRSTi kahyo che. jANanAra-dekhanAra upayoga lakSaNavALuM mAruM Atmatattva che ema jANIne temAM Thare che tene "svasamaya" arthAt AtmAmAM Avelo samakitI kahevAya che. ahIM "svasamaya' eTale samyagdaSTi ane "parasamaya" eTale mithyAdeSTi ema ja artha levAno che. je koI jIva jJAnAnaMdasvarUpa nijAtmAnI dRSTi choDIne puNya-pApamAM lIna varte che tene bhagavAne mithyASTi kahyo che. kema ke te sva AtmAmAM vartato nathI ane paramAM varte che mATe te parasamaya che. jenI dRSTi jANavA-dekhavAnA lakSaNavALA AtmAmAM varte che te "svasamaya' arthAt samyagdaSTi che. bhagavAna AtmA anaMtaguNanI rAzi che temAM jenI dRSTi paDI che ane temAM jenuM valaNa che tene sva anubhavanI dRSTi hovAthI svasamaya kahevAya che ane je tene bhUlIne parabhAvamAM varte che tene paramAM vasanAro "parasamaya' mithyASTi kahevAya che. svasamaya-samyagdaSTinI dazAmAM haju roga che paNa tenA tarapha tenuM valaNa nathI-rAgamAM tene rahevuM nathI tene to AtmAmAM ja rahevuM che ane dRSTi to AtmAmAM ja paDI che mATe te svasamaya che. paNa je parAvalaMbI AcaraNanA bhAvamAM ja varte che-parano ja jene prema che te mithyASTi che. sArAMza e che ke, paraparyAyamAM rata che te parasamaya che ane je Atma-svabhAvamAM lAgelAM che te svasamaya samyagdaSTi che, mithyASTi nathI. AtmajJAnarUpI vItarAga samyakatvathI parAnukha je mithyAtva che te tyAgavAyogya che. ahIM be ja vAta che : jJAnAnaMda svarUpa AtmAno anubhava te samyagdarzana ane tenAthI viparIta te mithyAtvabhAva che. samyagdarzanane vItarAga samyakatva kaho ke AtmAnI anubhUti kaho ke paramAtmAno anubhava kaho ke svanI Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-54 / [ 349 daSTi kaho te badhI eka ja vAta che ane tenAthI viparIta parabhAvamAM lIna che te mithyASTi ja che.. samyagdaSTine vItarAgatA to haju pUrI thaI nathI chatAM vItarAga samyakatva kahI dIdhuM ! -hA. tene rAgamAM ekatA nathI, vItarAgadRSTi ane vItarAga anubhUti che. svasaMvitti' zabda che temAM sva eTale AtmA ane saMvitti eTale jJAna. AnaMdamUrti akhaMDa caitanyamUrtine anubhavyo che te vItarAga samyagdaSTi che ane tenAthI je parAbhukha che te mithyAdeSTi che. gAthAmAM saravALo e karyo ke, AtmajJAnarUpI vItarAga samyakatvathI parA--kha je mithyAtva che te tyAgavAyogya che. jemAM rAga-dveSanI lInatA che-rAgamAM mArApaNArUpa mithyAtvabhAva che te tyAjya che. prathama mithyAtvano tyAga thAya pachI ja avratAdino tyAga thAya che. jeTalI jeTalI AtmAmAM lInatA thAya eTalo rAgano tyAga thato jAya che paNa prathama mithyAtvanA tyAga vagara rAgano tyAga thato ja nathI. mATe sau prathama svabhAvanA AdarapUrvaka mithyAtvabhAvano tyAga karavo joIe ane AtmAnA jJAnAnaMdanI samyaka dRSTi prApta karavI joIe. anAdithI je mohanI senA che tene kaI rIte jItavI? tene jItavAno upAya zuM?--e upAya AcArya mahArAja ahIM batAve che. jeNe traNakALa traNalokane eka samayamAtramAM jANI lIdhA che evA ahaMtadevanA dravyane, guNane ne paryAyane prathama kharekhara jANavA. kharekhara eTale?--ke temane jANIne pote paNa temanA jevo che ema meLavaNI karavA mATe svanA lakSe ahaMtanA dravya-guNa-paryAyane jANavA. huM ahaMtadevanI nAtano ne jAtano ja chuM ema AtmAne jANavAnA lakSe ahaMtadevanA dravya-guNa-paryAyane jANavA. e rIte rAgamizrita dazAmAM potAno AtmA paNa dravya-guNa-paryAyamaya che ema vikalpamAM AtmAne kaLI levo. jevo ahaMtadevano AtmA che tevo ja tenI nAtano ne jAtano mAro AtmA che, ema manathI kaLI levo. trikALI kAyama rahenAruM dhruva cetanatattva te dravya che. caitanya Adi anaMtA guNo che ane tenI eka samayamAtranI maryAdAvALI paryAyo che tema ahaMtadevane kharekhara jANIne potAne kaLI levo. e rIte rAgamizrita dazAmAM AtmAne kaLIne vartamAna paryAyanuM lakSa choDIne, guNaguNInA vikalpanuM paNa lakSa choDIne vartamAna paryAyane dravya sanmukha karIne kevaLa AtmAnuM lakSa karavAthI niSkriya cinmAtra bhAvane pamAya che ke jenA niSkapa nirmaLa prakAza vaDe moha-aMdhakAra pralaya pAme che. mohanI senAne jItavAno A upAya che. -pUjya gurudevazrI Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - tuM moTo ke karma moTA? A (saLaMga pravacana naM. 55) karmANi dRDhaghanacikkaNAni gurukANi vajrasamAni / jJAnavicakSaNaM jIvaM utpathe pAtayanti tAni / / 7 / / jIvaH mithyAtvena pariNataH viparItaM tattvaM manute / karmavinirmitAn bhAvAn tAn AtmAnaM bhaNati / / 7 / / juo, A 78mI gAthAno mukhya muddo e che ke mithyAtvathI upArjana karelA karmothI A jIva saMsAra-vanamAM bhramaNa kare che. te karmonI zakti kevI che te kahevuM che. AgaLa 77 gAthAnI chellI lITImAM "AtmajJAnarUpI vItarAga samyakatvathI parAbhukha je mithyAtva che te tyAgavAyogya che' ema kahyuM che te ja A 78 gAthAnuM mathALuM che. AtmajJAnanI ja kiMmata che, tenAthI viparIta evA puNya-pApabhAva, zarIra, vANI ane mananI kAMI kiMmata nathI. AtmA jJAnAnaMdasvarUpa che. tenI zraddhA, jJAna ane ramaNatArUpa samyagdarzana, jJAna, cAritranI kiMmata che. je zubharAga UThe che tenI paNa jJAnIne kiMmata nathI. kAraNa ke rAga e AtmAnuM svarUpa nathI ane vANI to jaDa che tenI to kiMmata hoya ja nahi. eka AtmajJAnanI kiMmata che. AtmajJAna vItarAga samakti sahita che ane mithyAtva to AtmajJAnathI parAbhukha che. akhaMDa AnaMdakaMda AtmAnA anubhava sahita zraddhA thAya te vItarAga samakita che ane AvuM vItarAga samyagdarzana jene nathI tene AtmAnA svarUpanA zraddhA, jJAna nahi hovAthI zarIra, vANI, mana ane vikalpomAM ja ekatAbuddhirUpa mithyAtva varte che, tenA kAraNe tene karmo baMdhAya che. e karmonI zakti jIvane saMsAramAM rakhaDAve che. ahIM karmonI zakti batAvI che paNa tenuM mULa kAraNa mithyAtva che. mATe kharekhara jIva mithyAtvathI rakhaDe che ema vajana levuM. karma baMdhANA temAM nimittarUpa mithyAtvabhAva hato. e ja karmo jIvanA saMsAraparibhramaNamAM nimitta thAya che. mATe tenuM mULa mithyAtva che. puNya-pApa, zarIra, vANI, mana temAM "A huM chuM' evI kiMmata ApIne jIve mithyAtvakarma bAMdhyuM che ane tenA phaLamAM ene rakhaDavuM thAya che. mATe mithyAtva ja AkarAM phaLane denAruM che. te jJAnAvaraNAdi karmo jJAnAdi guNathI catura A jIvane khoTA mArge laI jAya che. jJAnAvaraNa Adi kahetAM temAM ATheya prakAranA karmo AvI jAya che. jJAnavipakSa eTale jJAna, darzana, vIrya, sukha Adi anaMta guNa saMpanna AtmA che tene bhUlIne je mithyAtvabhAva thayA che tenAthI baMdhAyelA karmo AvA jJAnavicakSaNa AtmAne khoTA mArge dorI jAya che. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 351 pravacana-55 ] mithyAtvabhAvathI baMdhAyelA cIkaNAM karmo vaLI navA ulaTAM bhAva thavAmAM nimitta thAya che. arasa-parasa eka-bIjAne nimitta thAya che. jeTalAM jorathI UMdhA mArge pote vALelo eTalA ja joradAra karmo baMdhAya che ke je pharIne ulaTAM mArge javAnuM kAraNa bane che. AtmA vicakSaNa to eTalo che ke eka samayamAM kevaLajJAna le evo che paNa teNe eTalAM UMdhA jorathI cIkaNAM karmo bAMdhyA che ke tenA udayakALe pharIne te UMdho paDe che. pahelAM pote ja potAnA svabhAvathI ulaTAM mArge jorathI caDyo hato tethI karmo paNa evA joradAra baMdhAyA ke je tene khoTAM mArgamAM patana thavAnuM kAraNa bane che. bhagavAna zAnamUrti jJAtA-deSTA che. eka vikalpa UThe teno paNa e svAmI nathI. tema ja jaDanI kriyA-deha, vANI, mananI kriyAno AtmA svAmI nathI. AvA potAnA svabhAvane to jANyo nahi ane potAnuM badhuM jora svabhAvathI ulaTI mAnyatAmAM vAparyuM ke huM A deharUpa chuM, bhASA huM boluM chuM, mananI kriyA mArI che. AvA UMdhA jorathI baMdhAyelA AkarAM karma tene khoTA mArge ja pADe che. pote ja bhramaNAmAM caDI jAya che. jJAnano ughADa thoDo hoya ane rAga pramANe zarIra paNa suMdara maLyuM hoya to ene bhramaNA thaI jAya che ke 'huM kAMIka chuM' mithyAmArge bAMdhelA karma ene pharI mithyAmArgamAM paTake che--pachADe che. pote jJAnavicakSaNa jIvaDo, kevaLajJAnano kaMda, pUrNAnaMda prabhu potAnI UMdhAIthI alpajJAnanA abhimAna kare che, rAganA ane zarIranA abhimAna kare che. siddhanA jevI anaMta siddhaparyAya jenA peTamAM rahelI che evA potAnA paramAtmasvabhAvane nahi svIkAratA alpajJAnanA abhimAnamAM chetarAya che. alpajJAna jevaDo ja huM chuM evA mithyA abhiprAyamAM jora ApIne AkarAM karmo bAMdhyAM che te ja tene pharI pharIne khoTA mArge paDavAmAM nimitta thAya che. tethI karma jIvane khoTA mArgamAM paTake che ema kahyuM che. karma kevA che ?--dRDha dhanavAna arthAt karma baLavAna che, ghaNAM che ane cIkaNAM che. ahIM karmane baLavAna kahIne mULa to jIvanA UMdhA bhAvonuM baLavAnapaNuM batAvavuM che. vartamAna dazAmAM alpajJAna hovA chatAM jANe eTalo ja huM jJAnavAna chuM ema mAne, A rAgAdimAM mAre zubhabhAva ja vizeSa pachI zuM joIe ? ane A mArA, deha, vANI ne mana paNa keTalAM taMdurasta che ! ema baLavAnapaNe jeTalo mithyAbhAvane sevyo che eTalo ja karmomAM baLavAna rasa paDyo che. mATe karmo baLavAna che tema kahyuM che. jenI kiMmata TAMkavI joIe tenI kiMmata na TAMkI, huM to jJAnAnaMdasvarUpa sahajAnaMda prabhu chuM enI kiMmata TAMkIne svarUpano anubhava karavo joIe te na karyo ane vartamAnamAM pragaTela alpajJAna, rAga ane zarIrAdinI kiMmata TAMkI ke jenI kiMmata kharekhara kAMI nathI. AvI potAnI UMdhI mAnyatAnA jorathI baLavAna karmo bAMdhyA che, ghaNAM karmo bAdhyA che. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 ] [ paramAtmaprakAza pravacano vaLI te kevA che? ke jeno vinAza karavo azakya che evA cIkaNAM che, bhAre che ane vraja samAna abhedya che. AvA badhAM vizeSaNovALA karma baMdhAvAmAM mULa zarUAtanuM kAraNa to potAnA UMdhA abhiprAyanuM jora che. kema ke evA jIvabhAvarUpa nimitta vinA karmanA upAdAnamAM evA rasanI yogyatA ja na hoya. UMdhA abhiprAyanA jora vinA evA AkarAM karma baMdhAyA ja nahi. mATe AmAM bhale karmanI zakti lakhI hoya paNa te mithyAtvabhAvanI zaktinuM jora batAve che ema samajavuM. aho ! jenA eka eka guNa anaMta anaMta mahimAvaMta che. eka jJAnaguNamAM anaMtI kevaLajJAna paryAyanI tAkAta paDI che, eka darzanaguNamAM anaMtI darzana paryAyarUpa, eka zraddhAguNamAM anaMta avagADha samakitarUpa, eka cAritraguNamAM yathAkhyAtacAritranI sthiratArUpa anaMtI paryAya rahelI che. AvA anaMtaguNanA piMDa bhagavAna AtmAne bhUlIne vartamAna paryAya jevaDo ja potAne mAnI lIdho che. bhUtArtha bhagavAnane bhUlIne abhUtArtha paryAya, rAga ane nimittamAM jora ApyuM che tethI A mithyA abhiprAyanA mithyApaNA, cIkaNApaNAnA kAraNe karmo paNa evA cIkaNA ane joravALA baMdhAya che. e ja karyo tene pharI mithyAtvamAM nimitta thAya che. bhAvArtha : H--A AtmA kevo catura che ? ke eka samayamAM lokAlokane prakAzavAvALA kevaLajJAnAdi anaMta guNothI catura che. eka paryAyamAM lokAlokane jANI zake evo catura che, eka samayamAM sAmAnyapaNe sarvane jANI le evo catura che. eka samayamAM anaMta AnaMda pAme evo AnaMdita che chatAM tenAthI eTalI ja viruddha mAnyatAthI baMdhAyelA karme AvA jIvane paNa saMsAramAM pADI dIdho che. jJAnAnaMdamaya prabhu ekalo zAMtarasano kaMda che paNa enA UMdhA bhAve bAMdhelA karma ene UMdhA bhAvamAM paTakI de che--jJAnAdi guNonuM AcchAdana karIne abhedaratnatrayarUpa nizcayamokSamArgathI viparIta khoTA mArgamAM nAMkhI de che. arthAt mokSamArgathI bhulAvIne bhava-vanamAM bhaTakAve che. juo ! ahIM bhedaratnatrayane mokSamArga na kahyo, ekalA abhedaratnatrayane ja mokSamArga kahyo che ane abhedaratnatrayarUpa nizcaya mokSamArga upAdeya che ema kahyuM che. jo karma ja jIvane saMsAramAM rakhaDAvatA hoya to abhedaratnatrayane upAdeya karavAno prasaMga paNa jIvanA hAthamAM na rahe. mATe karmanuM jora nathI paNa potAnA UMdhA abhiprAyanA jorathI pote saMsAramAM paTakAyo che ane pote ja jo abhedaratnatraya vaDe nija AtmAne upAdeya kare to sAMsArika sarva bhAvo heya thaI jAya che--A avakAza rAkhIne badhI vAta karI che. bhagavAna AtmA anaMta guNano abheda piMDa ekalo vItarAga vijJAnadhana che. temAM rAganA eka aMzano ke alpajJAnano avasara nathI. e to pUraNa...pUraNa...pUraNa che. evA pUraNanI zraddhA, jJAna ane sthiratA te abhedaratnatraya che. A ratnatraya jIvane muktinuM Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-55 | 353 kAraNa che ane tenAthI viparIta zraddhA, jJAna ane cAritra jIvane UMdhA mArge laI javAnuM kAraNa che. koIne ema lAge ke Aje karmano vAro Avyo paNa karmano vAro nathI Avyo. jIve pote ja potAnA akhaMDa svabhAvane nahi svIkAratA vartamAna alpajJaparyAya, rAga ane zarIrane ja huMpaNe svIkAryA che, tene ja potAnuM pUruM svarUpa mAnyuM che. e ja jIvano mithyAtvabhAva che. e ja vraja jevA dRDha, cIkaNAM ane baLavAna ulaTAM pariNAmathI jIva saMsAramAM paTakAya che. abhedaratnatrayathI viparIta khoTA mArganI je kiMmata karAve che te karmanA bhAva che. abheda vastunI kiMmata karI nahi ane rAgAdinI kiMmata karI tethI abheda vastu hAtha na AvI ane rAgAdirUpa saMsAramAM ja pote paTakAyo, tyAre tene karme paTakyo ema kahevAya che. abhedaratnatraya e ja sAco mokSamArga che. bhedaratnatrayanI ahIM vAta ja lIdhI nathI. AtmAnI zraddhA, AtmAnuM jJAna ane AtmAmAM sthiratA karato nathI tethI karmanA nimitte pote nIco paDI jAya che. AtmAnA zraddhA-jJAnanI kharI kiMmata che te kiMmata nahi karatAM jeNe bahu jorapUrvaka zAstrajJAna, zubharAga ane nimittanI kiMmata karI che e kiMmata tene abhedaratnatraya pragaTa thavA detI nathI. arthAt mithyArdaSTithI bAMdhelA AkarA karma jIvane abheda2tnatrayathI pADI nAMkhe che. ahIM karma ane UMdhI mAnyatAne eka karIne tenuM jora batAvyuM che. bhagavAna AtmAnI vastunI kiMmata thavI joIe, vastunuM jJAna thavuM joIe ane vastumAM sthiratA thavI joIe. tene badale pote ja bIjI vastunI kiMmata karI zAstranA jJAnanI kiMmata karI, vANInI kiMmata karI, zarIra ane saMyoganI kiMmata karI eTale ke zarIra, vANI AdithI mArI moTAI che ema mAnyuM paNa huM mArA dravyasvabhAvathI moTo chuM ema na mAnyuM e ja jIvanI bhUla che. A potAnI bhUla ja ene naDI che. jIve ajJAnadazAmAM joradAra UMdhA bhAvane sevyo che. jevo pote vraja jevo dRDha, ghana ane baLavAna che tenAthI UMdho paDyo eTale UMdhA bhAva paNa evA joradAra che ke tenA nimitte baMdhAtA karmo paNa evA joradAra ane cIkaNAM hoya che ke te karmo jIvane pharI saMsAramAM jorathI paTakavAmAM nimitta thAya che. khoTA karmo jIvane khoTA mArge laI jAya che kema ke e khoTA bhAvathI ja baMdhAyA hatA. jene AtmAnuM lakSa nathI te khoTA mArge ja jAya che. jIva pote ja khoTA mArge jAya che paNa temAM karmanuM nimitta hoya che. jIva pote svabhAvanuM lakSa kare to karma kAMI parANe tene khoTA mArge laI jaI zakatAM nathI. ahIM A abhiprAya che ke saMsAranA kAraNa je karma ane tenA kAraNa je mithyAtva Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 ] [ paramAtmaprakAza pravacano rAgAdi pariNAma che te badhAM heya che tathA abhedaratnatrayarUpa nizcayamokSamArga che te upAdeya che. akhaMDAnaMda prabhu AtmAnI aMtaradRSTi karI A karmone heya jANa ! karma ane zarIre, rAgAdine upAdeya mAnyA hatAM tethI ja tAre saMsAramAM rakhaDavuM paDyuM che have tene heya karavA e tAruM kAma che. e tAro adhikAra che. karmanA udayamAM tAruM lakSa jatuM hatuM te lakSane have AtmAmAM laI Ava ! karma to jaDa che te tane kAMI karI zakatAM nathI paNa te ja tene upAdeya mAnyA hatAM tethI rakhaDavuM paDyuM. have AtmAne upAdeya kara ane karmane heya kara to tAruM rakhaDavuM maTI jAya. - A karma mane rakhaDAve che evI parAdhInatAmAM tuM kema rAjI thAya che ! tuM moTA ka karma moTo? jaDakarma tane mAre ke tuM tArA UMdhA bhAvathI mare tyAre jaDakarmane nimitta kahevAya ! karma baMdhAvAmAM tArA UMdhA bhAvanuM nimitta hatuM ane tenA udayakALe te tene nimitta banAvIne karmane moTapa ApI che tethI te navA-navA baMdhAya che mATe have karmanuM upAdeyapaNuM choDa ane AtmAne upAdeya banAva ! tuM jene upAdeya mAnIne rakhaDyo teNe tane rakhaDAvyo ema kahevAmAM AvyuM che. have tuM tArA adhikArathI tene heya jANa. karmane upAdeya te ja mAnyA hatA mATe tuM ja tene heya kara to thAya, arthAt AtmAne upAdeya kara to karma heya thaI jaze. bhagavAna AtmA ekasvarUpe anaMtaguNanI rAzi dhruvarUpe birAjamAna che tenI aMtaramukha pratIti te samyagdarzana che, AtmAnuM jJAna te samyajJAna che ane temAM sthiratA te samyakyAritra che. A abhedaratnatraya che te ja pragaTa karavA mATe upAdeya che. kharekhara to potAnuM dravya upAdeya che paNa mithyAtvAdi bhAvane heya karIne samyakatvAdine pragaTa karavA mATe upAdeya kahyAM che. ahIM to agiyAra aMga ne navapUrvanA bhaNataranI paNa kAMI kiMmata nathI. phUTI badAma jeTalI paNa enI kiMmata nathI. caitanya AgaLa vyavahAra zraddhA, rAganI maMdatA ke paralakSI jJAna Adi koInI kAMI kiMmata nathI. ahIM to abhedaratnatrayanI kiMmata che. mATe AtmAnI zraddhA, jJAna ane sthiratA ja pragaTa karavA lAyaka che. vyavahAraratnatraya paNa sAthe hoya paNa te upAdeya nathI. A to paramAtmaprakAza che. AtmA pote ja paramAtmA che. kema ke AtmavastunA eka aMzamAM paNa khoDa-khAMpaNa nathI. AvA paramAtmasvarUpa AtmAnI dRSTi, jJAna ane ramaNatArUpa abhedaratnatraya pragaTa karavA lAyaka che. e ja mokSanuM kharuM kAraNa che. juo ! A gAthAmAM zarUAtamAM ane aMtamAM badhe AtmA ja Avyo che. UMdhAImAM paNa AtmA che ane savaLAImAM paNa AtmA che. karma to nimitta mAtra che mATe karmane vacce laIza nahi. eka nAno chokaro paNa gALa daI jAya te poSAtuM nathI to karma tane rakhaDAve Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-12 ) ( 355 che e vAta kema poSAya che! karma mane kAMI karI ja na zake, huM ja mArA ulaTAM puruSArthathI rakhaDyo chuM ema samajane ! kameM tane mArI nathI nAkhyo paNa te ja UMdhA puruSArthathI tArA caitanyajIvanane mArI nAkhyuM che. potAnA svabhAvane mAnyo nahi ane alpajJAna, viparIta zraddhA ane rAga-dveSanA pariNAmane ja sarvasva mAnIne teM tArA caitanyajIvanane rezI nAkhyuM che. tenAthI karma baMdhAya che mATe te karmathI tuM rakhaDyo cho ema kahevAya che. karme rakhaDAvyo e vAta zAstramAM Ave tyAM tene ema thAya ke juo ! mArI vAta AvI ne !..paNa bhAI kaDakameM tane mArI nAMkhyo e vAtamAM tuM kema rAjI thAya che? tArI bhUla thAya che bhAI! huM UMdhA zraddhA, jJAnathI rakhaDyo chuM, ema jANa to AtmAnA zraddhA, jJAna ne sthiratA vaDe caitanyajIvana prApta karI zakIza. tAre to eka abhedaratnatraya ja upAdeya karavA yogya che. bAkI badhuM thothAM che. lokone ema lAge ke tame vyavahArano upadeza ApatAM nathI. paNa vyavahAra kyAM upAdeya che ! vyavahAra to vacce Ave ja che, na Ave ema nathI paNa tenI hoMza zI ! nizcayardaSTi, jJAna ane sthiratAmAM pUrNatA na thAya tyAM sudhI vacce vyavahAra Ave je che paNa tenI hoMza zI ? vyavahAranI hoMza che tene svabhAvano Adara nathI. vyavahAranuM jora devA jaIza ke juo ! "Avo vyavahAra hoya to nizcaya hoya" -to e jora khoTuM che. vItarAgamAraga koI ajaba che! te kAMI lAlA-pethAno mArga nathI. vyavahAranayano upadeza Ave paNa te "vyavahAra che' ema jaNAvavA mATe che, upAdeya karavA mATe ke hoMza karavA mATe nathI. AcAryadeva kahe che zubhAzubhabhAvane huM karato nathI, karAvato nathI ane karatAM hoya tene anumodato nathI kema ke e bhAvamAM to du:kha che- upadezakartA paNa AtmA nathI. vANI to jaDa che tene AtmA karato nathI. upAdeya eka AtmA ja che. ! samyagdarzana, jJAna, cAritramAM AtmA upAdeya thAya che mATe abhedaratnatraya pragaTa karavAyogya che. - have 79 gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke mithyAtvapariNatithI A jIva tattvane yathArtha jANato nathI, viparIta jANe che. juo ! ahIM mithyAtvapariNatine kAraNe jIva tattvane yathArtha jANato nathI ema lIdhuM, karmanA kAraNe jANato nathI ema nathI. A jIva atattvazraddhAnarUpa pariNata thayo thako AtmAthI mAMDIne badhAM tattvonA svarUpane ayathArtha mAne che AtmAnA paramAtmasvarUpane oLakhato nathI, rAgamAM dharma mAne che, alpajJadazAne ja pUrNa mAne che, nimittathI mane lAbha-nukazAna thAya che ema badhuM viparIta mAne che. vastunuM svarUpa to kevuM che tevuM ja che. AtmA pUrNAnaMda jJAyaka che, zarIra karma ane vikArathI rahita che, eka samayanI paryAya jevaDo paNa nathI chatAM mithyAdaSTi Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 ] [ paramAtmaprakAza pravacano paryAyane ja Akho AtmA mAnI le che. AtmAne zarIranA saMyogavALo ane rAga-dveSI mAne che. evuM AtmAnuM svarUpa nathI. vastunuM svarUpa jema che tema che. AtmA jJAyaka ja che, puNya-pApanA vikalpo malina ja che, jaDakarmonuM baMdhana, udaya Adi jaDa vastu jema che tema ja che paNa mithyAdaSTi jIva tene viparIta mAne che. potAnuM AtmasvarUpa zuddha jJAnAdi sahita che tene mithyAtva ane rAgAdirUpa jANe che. AtmA to trikALa jJAnasvarUpa bhUtArtha che tene badale alpajJAna ke je samaya pUratuM che, abhUtArtha che, tene ja bhUtArtha AtmA mAne te mithyASTi che. pUrNa darzana, jJAna, vIrya dinA dhaNIne alpa jJAna, darzana, vIryavALo mAne che te AtmAne mithyAtvasahita mAne che. - mithyAtvanA kAraNe racAyelAM karmathI je zarIrAdi parabhAva maLyA che tene potAnA mAne che arthAt bhedavijJAnanA abhAvathI rUpALA, kALA, sthaLa, kRSa Adi karmajanita dehanA svarUpane potAnuM jANe che, huM goro chuM mATe bIjAthI adhika chuM, huM durbaLa chuM mATe bIjAthI hINo huM--e vagere mAnyatA mithyASTinA kAraNe thaI rahI che. rUpALo chuM, baLavAna chuM, surUpa chuM mATe tame paNa mane evo mAnoema mithyAtvamAM karavuM, karAvavuM ane anumodavuM e traNeya bhAva rahelAM hoya che. * Ama, mithyAtvanA kAraNe jIva tattvonA svarUpane yathArtha jANato nathI, ayathArtha mAne che tethI saMsAramAM bhramaNa kare che. karma tene bhamAvatuM nathI. | bhAvArtha ahIM karmothI upajelAM bhAvothI bhinna je zuddha AtmA che tenAthI je samaye rAgAdi dUra thAya che te kALe AtmA upAdeya che. zuM kahe che? -ke mAtra AtmA upAdeya che ema bolavAthI ke vikalpa karavAthI AtmA upAdeya thato nathI kema ke vANI ane vikalpa jIvanA nathI. jyAre je samaye zuddha jJAyakanI dRSTi ane anubhava thAya che. temAM ekAkAra thAya che te kALe AtmA upAdeya che. pAThamAM ja che ke ravinivRttikAnta eTale rAgathI chUTo paDIne AtmAne anubhave che te kALe AtmA upAdeya thayo kahevAya che. kema ke tyAre ja AtmAnA svarUpanuM yathArtha jJAna thAya che.. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 27 bahirAtmAnuM svarUpa (saLaMga pravacana naM. pa6) ahaM gauraH ahaM zyAmaH ahameva vibhinnaH vrnnH| ahaM tanvaGgaH sthUlaH ahaM etaM mUDhaM manyasva / / 80 // ahaM varaH brAhmaNaH vaizyaH ahaM ahaM kSatriyaH ahaM zeSaH / puruSaH napuMsakaH strI ahaM manyate mUDhaH vizeSam // 81 // zrI paramAtmaprakAza zAstra che. tenA prathama adhikAranI A 80mI gAthA laIe. mithyAtva pariNAmathI bahirAtmA je karmajanita bhAvone potAnA mAne che te potAnA nathI evA bhAvone pAMca dohAsUtramAM kahe che. juo ! AmAM kamajanita bhAva upara vajana nathI paNa mithyAtva pariNAma upara vajana che. kAraNa ke mithyAtva pariNAmathI jIva te bhAvone potAnA mAne che. kharekhara samyaka pariNAma vaDe jIve paranA bhAvane paranA jANavA joIe paNa samyaka pariNAma nathI tethI mithyAtvabhAvathI bahirAtmA zarIranA raMga, sparzI di guNone potAnA mAne che te tenI bahirAtmabuddhi che. kALApaNuM, gorApaNuM, rAtApaNuM, rogIpaNuM ke nIrogIpaNuM e badhI karmanA nimittathI utpanna thayelI zarIranI avasthAo che. tene jIva potAnI mAne che ane e ja rIte bIjAM AtmAne paNa tenA saMyogamAM rahelA zarIrarUpa ja mAne che e tenI bahirAtmabuddhi che. AvA abhiprAyavALI pAMca gAthA kaheze. juo ! mUDha mApu e zabda uparathI e bhAva nIkaLe che ke potAnA mithyAtvabhAvathI . jIva zarIranI avasthAne potAnI mAne che. darzanamoha karma tene zarIranI avasthA potAnI manAve che ema nathI. huM zuddha vItarAga jJAnAnaMda eka svabhAvI AtmA chuM evI daSTi ane anubhava nahi karatAM mithyASTi zarIranI kALI-dhoLI avasthAvALo ja potAne mAne che ke huM rUpALo chuM athavA huM kALo chuM. vaLI huM bIjAMthI rUpALo chuM ema karIne potAnI adhikAI mAne che. samyagdarzana-jJAna-cAritranI paryAyamAM AtmA jaNAya che paNa samyagdarzanAdinI paryAya to nathI ane tenAthI viparIta mithyAdarzana, mithyAjJAna, mithyAcAritranI paryAya che te vaDe ajJAnI jIva zarIrane ja AtmA mAne che athavA to zarIranA hovApaNAthI potAnuM astitva Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 ] [ paramAtmaprakAza pravacano mAne che. AtmAthI bhinna--bahAranI paryAyamAM huMpaNuM mAne che mATe te jIvane bahirAtmA kahevAya che. bahirAtmA mUDha jIva A rIte aneka avasthAorUpa potAne mAne che ke huM to pahelethI ja bahu dUbaLo chuM, mArI kAThI pAtaLI che. athavA mAruM zarIra jADuM che--huM jADo chuM ema jaDanA jADApaNAthI potAne jADo mAne che. bahirabuddhi jIva bahira paryAyane potAnI mAne che. tethI AcAryadeva kahe che AvA jIvane mUDha jANo. bhale te bAhyathI tyAgI, muni ke vratInA veSadhArI hoya paNa bahArathI potAnI adhikAI mAnato hoya to te mUDha ja che. AMkhanI suMdaratA, nAkanI namaNAI, kuMDala jevA kAna vageremAM huMpaNAnuM sUkSma zalya rahe che te paNa sarvathA tyAjya che. jene potAnA jJAnasvabhAva sAthe kAMI saMbaMdha nathI evA zarIranA pariNAmane tuM mArAM mAnavAnuM choDa...choDa....choDI de. tenA dravya guNa to dekhAtAM nathI paNa paryAya dekhAya che tene mArI na mAna. kSaNe kSaNe thatAM mithyApariNAmanI sthitinuM A varNana che. eka bAju bhagavAna AtmA sarvaprakAre upAdeyabhUta che ane AtmAnA svarUpathI viparIta mithyAtvapariNAma che te sarvaprakAre tyAjya che. ahIM 'sarvaprakAre' kahetAM ekAMta thatuM nathI. paNa e ja anekAMta che. to prazna thAya ke AtmA kevo che ane kevI rIte upAdeya thaI zake ? to AcAryadeva kahe che ke AtmA vItarAga nitya jJAnAnaMdasvabhAvI eka zuddha vastu che te ja sarvaprakAre upAdeya karavA yogya che. te kyAre upAdeya thAya ? ke samyagdarzananA kALe ja AtmA upAdeya thaI zake che. mithyAtva pariNAmamAM AtmA upAdeya thaI zakato nathI. kema ke mithyAtva pariNAmamAM to kSaNe kSaNe te dehanI dazAne upAdeya mAnI rahyo che. AtmA sarvaprakAre upAdeya eTale ke ArAdhavAyogya, sevavAyogya che. kathaMcit prakAre AtmA upAdeya ane kathaMcit zarIra upAdeya che ema nathI. zarIra, vANI, indriya ane mana Adi ajIvatattva che ane puNya-pApanA vikalpa te Asravatattva che te bannethI bhinna AtmA pote nirdoSa vItarAgasvarUpa jIvatattva che. vartamAnamAM ja AtmA vItarAga che. vikalpanA rAga vinAno che mATe AtmA vItarAga che, cidAnaMda che, zAMtarasano piMDa che. AtmAne vItarAga kahIne tenI nirdoSatA siddha karI che. Avo AtmA vItarAga atIndriya AnaMdano piMDa che. vaLI jema vastu nitya che tema teno AnaMda paNa nitya che vastu pote AnaMdamaya che. AtmA arUpI che mATe dekhAto nathI eTale e kAMI vastu ja nathI ema nathI. e vastu to atIndriya AnaMdanuM daLa che, rasakaMda che. vItarAga nityAnaMda eka svabhAvI A zuddha jIva te ja AtmA che. alpajJa paryAya te paNa AtmA che e vAta ahIM nathI. paryAyanI alpadarzitA, alpajJatA, alpavIryatA Adi vyavahAra AtmA che. te Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-16 ) [ 359 abhUtArtha che. dravya-paryAya bane thaIne eka AtmA che ema pramANajJAnamAM Ave che paNa nizcayathI to trikALI dravya te ja AtmA che. bhagavAna AtmA to nirdoSa AnaMdanuM daLa che. puNya-pApanA vikalpathI e rahita che mATe nirdoSa che. nitya nirdoSa che mATe temAM je ekAgra thAya tenI paryAyamAM AnaMda ja jhare. jevo atIndriya AnaMda arihaMta ane siddhane paryAyamAM pragaTa che tevo ja atIndriya AnaMda dareka jIvamAM rahelo che. ahIM AnaMdaguNanI pradhAnatAthI badhI vAta lIdhI che kema ke jagatane AnaMda ane sukha joIe che. kharekhara bIjuM kAMI joItuM nathI. tethI AcAryadavA kahe che prabhu! tuM to nitya AnaMdamaya cho. tuM kadI AnaMdathI rahita thayo ja nathI, samyagdarzana ane samyajJAnanA pariNAma vaDe Ato vItarAga nityAnaMda ekasvabhAvI zuddha jIva ja ArAdhavAyogya che. AtmAnI ArAdhanA karavI tenuM nAma ja samyagdarzana-jJAna-cAritra che. have AmAM laukika sevA karavAnuM to na rahyuM paNa arihaMtAdinI sevA paNa na AvI. kAraNa ke zarIranI avasthA ja jyAM jIvamAM nathI to zarIranI avasthA vaDe sevAnI ke bIjI koI kriyA AtmA kevI rIte kare ! are, arihaMtAdinI sevA arthAt traNa lokanA nAtha pratyenA valaNavALo bhAva e paNa rAgabhAva che mATe paramArthe tenuM ArAdhana-sevana paNa karavAyogya nathI. paramArthe ArAdhana karavAyogya hoya to eka svabhAvI nityAnaMda nijaprabhu ja che mATe tene daSTimAM laI temAM ekAgratA karavA lAyaka che. ....paNa bhagavAne dayA, dAna, vrata, tapAdine dharma kahyo che ne ! bhAI ! bhagavAne tene vyavahAradharma kahyo che. vyavahAradharma eTale dharma nathI paNa puNyabhAva che e paNa bhagavAne ja kahyuM che. e paNa jene nityAnaMda nija prabhu nizcayathI upAdeya-AdaraNIya thayo che-aMtaSTimAM jene bhagavAna AtmA nizcaya pariNAmamAM AdaraNIya thayo che tene bAkI rahelAM zubharAgane vyavahAradharma bhagavAne kahyo che. jene nizcayadharma pragaTa thayo nathI tenA zubharAgane to vyavahAra paNa kahevAto nathI. dehanI halanacalananI kriyAo, vANInI avasthAo vagere badhI avasthAo zuddhajIvathI taddana judI cIja che topaNa je puruSa viSaya-kaSAyane AdhIna thaIne zarIranA bhAvone potAnA mAne che te potAnI zuddhAtmAnubhUtithI rahita evA mUDhAtmA che. pAThamAM zabda che-zuddhanIve yo yonayatA eTale ke je jIvamAM nathI evI zarIranI avasthAne jIvamAM joDe che ane je jIvanI avasthA che tene toDe che. bhagavAna AtmAne to kAyama nityAnaMda atIndriya AnaMdano saMbaMdha che tene mUDha AtmA toDe che ke e mArAmAM kAMI nathI ane zarIrAdinI avasthA je kharekhara AtmAthI bhinna che tene AtmAmAM joDe che eTale ke A mArI avasthA che ema mAne che. vItarAga nirdoSasvarUpa AtmA to jinabiMba che tene vaza thayelAM pariNAma to zuddha Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ) [ AtmaprakAza pravacano hoya. te to samyaphapariNAma kahevAya paNa tene vaza nahi thatAM AtmAmAM je nathI evA zarIranA pariNAmamAM mUDhAtmA potAne joDe che ke A mArI avasthA che. huM zarIra ane zarIranA guNomaya chuM evuM tene paravazapaNuM thaI gayuM che. mUDhajIvane paravazatAmAM kevI kevI dazA thAya che te ahIM batAvI che. Atmavastu to kAyama AnaMdanI thappIthI bharelo bhagavAna che. jema vakhAramAM mAlanI thappI paDI hoya che tema AtmAmAM kAyama jJAna ne AnaMdanI thappIo bharI paDI hoya che. mAlanI thappI to eka pachI eka rahelI hoya ane AtmAmAM to guNo eka sAthe rahelAM che. eka ja kSetramAM pUrNa jJAna, pUrNa AnaMda Adi anaMta guNo abhedapaNe rahelAM che. e eka eka guNamAM anaMtI paryAya vaselI che. eTale ke eka jJAnaguNamAM anaMtI kevaLajJAnanI paryAya rahelI che arthAt anaMtA kevaLIparamAtmA eka guNamAM rahelAM che. e rIte anaMta guNomAM anaMtI paryAyanuM sAmarthya bhareluM che. vItarAga nityAnaMda eka svabhAva nija zuddhAtmAmAM pariNAma joDIne A ja huM chuM.... A ja huM chuM ema thavuM joIe. tene badale kalpanAthI paranI avasthAne A mArAmAM che ema ekatva kare che. kema ekatva kare che ke zuddhAtmAnubhUtithI rahita che mATe paramAM ekatva kare che. teno paNa AtmA to evo ne evo ja che. jema ATha varSanuM bALaka ho ke so varSanA vRddha ho baMne mANasa tarIke samAna che tema sthULa zarIra ho ke pAtaLuM zarIra hoya paNa tenA AtmAmAM kAMI phera nathI. anubhUti eTale svarUpane anusarIne nirmaLa anubhUti thavI-nirvikAra anubhava thAya tene anubhUti kahevAya che. jJAnanuM jJAnathI vedAvuM, AnaMdanuM AnaMdathI vedAvuM te anubhava anubhUti che. vItarAga nityAnaMda svabhAva te jIvadravya ane A tenA nirmaLa pariNAma te saMvara ane nirjarAtattva che. ane paranI avasthAne potAnI mAne che evA je vikArI pariNAma che te Asrava ane baMdhatattva che. zuddhajIvane upAdeya banAvIne je zuddhAtmAnubhUti thAya che te nirmaLaparyAya che-mokSamArga che ane tenAthI viparIta parane mArAM mAnIne je malinaparyAya thAya che te baMdhamArga che. zarIrAdi jaDa che tene potAnA mAne che te ajJAnI che e batAvIne sAthe zarIrAdinuM astittva che e paNa siddha karyuM che. vedAMtanI jema "brahma satya ne jagata mithyA' ema nathI. zarIrAdi jaDa vastu che tene potAnA mAnanArI vikArI paryAya paNa che, tenAthI viparIta svamAM ekatva karanArI nirmaLa paryAya paNa che ane zuddhAtma dravya paNa che ema naveya tattvanI ahIM siddhi karI che. A badhI navatattvanI ja ramata che. samayasAra e azarIrItattvane batAvanAruM vAcaka che. tethI ja to 1978nI sAlamAM pahelIvAra samayasAra maLyuM te vAMcIne kahyuM hatuM ke "A to azarIrI zAstra che." Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-16 / [ 361 "Atmadravya chuM mArI nirmaLa pariNati thAya te savaMra ane nirjarAtattva che ane pUrNa nirmaLatA thAya te mokSatattva che. je mithyAtvabhAvamAM svane bhUlI parane potAnuM manAya che te mithyAtvabhAva ja Asrava ane baMdhatattva che. ane zarIrAdi te ajIvatattva che Ama A navatattvanuM varNana jemAM che te samayasAra zAstra che. "zuddhAtmAnubhUtithI rahita thayo thako jIva mUDhAtmA che' ema zabda che to zuM pahelA zuddhAtmAnI anubhUti hatI ane tene choDIne azuddha thayo che ema che? nA, ema nathI paNa kharekhara AtmAnI anubhUtirUpa ja tenI paryAya hovI joIe paNa tene pragaTa na karato anAdithI jIva tenAthI vyuta ja che. are ! vItarAge kahelAM tattvo teNe jANyA nathI. zrImadjI kahe che ke, he prabhuApe kahelAM tattvane meM jANyA nahi, Ape kahelAM dayA, zIla ne saMyamane oLakhyA nahi... svazuddhAtmA-nityAnaMda AtmAnI anubhUti ATha varSanI bAlikA paNa karI zake che. kema ke AtmA kayAM bALaka che ! AtmAne kALanI maryAdA ja nathI. AtmA to nitya AnaMdasvarUpa che. AtmAne ke tenA AnaMdane kALanI maryAdA nathI. evA potAnA nityAnaMda bhagavAna AtmAnI anubhUtithI pote ja Tyuta thayo che. temAM koIno vAMka nathI. "bhagavAne joyuM hoya tyAM sudhI ApaNe bhraSTa ja rahIe ne !' ema kahenAra bhagavAnane oLakhato ja nathI. bhagavAnanA kevaLajJAnano svIkAra AtmAnI anubhUti vagara thAya ja nahi. kema ke potAnI mokSaparyAyanA svIkAra vinA bhagavAnanI mokSaparyAyano svIkAra thAya ja nahi ane potAnI mokSaparyAyano svIkAra potAnA dravyanA svIkAra vinA thAya ja nahi. AvI zuddhAtmAnI anubhUtithI zruta jIva pote ja mUDhAtmA thAya che teno kartA pote che. karmano vAMka nathI. karma to jaDa che prabhu ! tArI jevI jAta che evI bhAta paDavI joIe paNa paDatI nathI mATe e bhAtathI bhraSTa thayelo tuM ja tArI mUDhatAne UbhI kare che. AgaLa haju mUDhAtmAnA lakSaNa kahe che. mithyAdaSTi potAnI UMdhI mAnyatAne vaza ema mAne che ke, huM sauthI zreSTha brAhmaNa chuM, huM vaNika chuM, huM kSatrIya chuM athavA huM halako zudra chuM. paNa prabhu ! AtmA brAhmaNa kevo ! brAhmaNa to zarIra che. tenI adhikatAthI potAne brAhmaNa manAve che. je jAtamo janma e rUpe potAne mAne che paNa te brAhmaNa ke vANiyAno dIkaro nathI. bhagavAna AtmA to paramAnaMda nirdoSa svabhAvathI bharelI vastu che. chatAM yogati eTale jevA rUpe pote nathI evA brAhmaNa Adi jaDanI avasthAmAM potAne haThapUrvaka joDavA mAge che paNa e nahi bane. jemAM je nathI emAM parANe saMbaMdha joDe che ane vastumAM je che tenAthI saMbaMdha toDe che A kevI mUDhatA ! mAre to trikALa jJAna ne AnaMda sAthe saMbaMdha che evI tane zraddhA hovI joIe, evuM ja jJAna hovuM joIe. tenA badale zarIra ane saMyoga sAthe saMbaMdha Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362] / gharamAtmawAza pravacano joDe cho e to mithyAzraddhA ane mithyAjJAna che. potAnA zraddhA jJAnamAM zAMti zAMti hovA joIe tenA badale zraddhA-jJAnamAM khoTI mAnyatAnA raMga caDI gayA che. huM vANiyo ane A badhAM paNa vANiyA che e tArI dRSTi mUDha che. - huM kSatriya zuM ho, mArI sAme paDatAM dhyAna rAkhajo. e kyAMthI lAvyo bhAI ! bhagavAne to tane nirdoSa AnaMdano kaMda joyo che. tene tuM na jo? bhagavAne jevo joyo evo tuM tane na jo? ulaTo ame to vANiyAnI jAtanA ane ame to rajapUta ane ame to caMDAla eTale amAre to badhAMnI sevA ja karavAnI ema zarIranA saMyoga anusAra judI judI jAtanI mAnyatA kare che bhAI ! e koI jAta-nAta AtmAmAM nathI. ajJAnI mAne che ke huM puruSa chuM, huM strI chuM athavA huM napuMsaka chuM bhAI! A puruSa, strI ke napuMsakano zarIrano AkAra dekhAya che e to roTalI, dALa, bhAta, zAkanuM baneluM DhIMgaluM che. e zarIra to tuM nahi paNa evA traNa prakAranA veda paNa tArAmAM nathI. zarIranI sAthe tAre koI saMbaMdha nathI tene tuM 'jonayati' yoje cho paNa yojanAmAM ema nathI. traNakALa traNalokamAM AtmA puruSa nathI, strI nathI..AtmA jJAnAnaMdano kaMda che. AtmAmAM puruSaveda ke strIveda paNa nathI. tene vikAravALo kahevo ke yojavo e mithyApariNAma che. be bhAgalAM ja che eka tarapha jaDa ane vikArano bhAga ane eka tarapha paramAtmAno bhAga che. A paramAtmAno bhAga tAro che tene choDIne pahelA bhAgane potAno mAne che te khoTuM thAya che bhAI ! nArakInA zarIra napuMsaka hoya che. ahIM paNa koInA zarIranI AkRti evI hoya tethI zuM! AtmAmAM kyAM e AkRti che ! AtmA to e AkRti ane tenA yogya vikArathI paNa rahita che. chatAM potAne athavA bIjAne napuMsaka mAne te mithyAdaSTi che. je nathI tene parANe joDe che e mUDhatA che. strInA avayavovALI huM strI chuM, A puruSa che ema zarIranI jaDa dazAne mUrkha potAnI dazA mAne che. A to mithyAtvanAM bhinna bhinna lakSaNonuM varNana che. bhagavAna AtmA to kAyamI atIndriya AnaMdano pUMja che. jJAnarasano piMDa che. evA AtmAnI anubhUtithI tene mAnavo te dharma che ane tenAthI viparIta anubhUti te adharma che. A adharmapariNAmathI jIva cAragatimAM rakhaDI rahyo che. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A dehamAM AtmabhAvanA bhavanuM bIja che (saLaMga pravacana naM. pa7) ahaM varaH brAhmaNaH vaizyaH ahaM ahaM kSatriyaH ahaM zeSaH / puruSaH napuMsakaH strI ahaM manyate mUDhaH vizeSam // 81 // tapa: vRddha: rUpavAna zUra: patiH dvivyA. kSapaNakaH vandakaH zvetapaTaH mUDhaH manyate sarvam / / 82 // jananI jananaH api kAntA gRhaM putro'pi mitramapi dravyam / mAyAjAlamapi AtmIyaM mUDhaH manyate sarvam / / 83 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 81mI gAthA cAle che. temAM yogIndradeva mithyAdRSTinA lakSaNa kahe che. mithyASTi ema mAne che ke huM brAhmaNa chuM, kSatriya chuM, vaNika chuM athavA zudra chuM ane huM puruSa, strI ane napuMsaka chuM. kharekhara to brAhmaNAdi judI judI jAti ane liMga to zarIranI avasthA che tene A mUrakha potAnI mAne che. ahIM to zarIranI avasthAne potAnI mAne che te ajJAnIno bhrama che athavA evA bhramavALo ajJAnI mithyAdRSTi che ema kahevuM che. AmAMthI evo artha na levo ke zarIra - to jIvanuM nathI mATe zarIranI game tevI avasthA hoya topaNa mokSa thaI zake. zarIre strI, napuMsaka athavA zudra hoya topaNa, zarIra to jIvanuM nathI mATe kevaLajJAna thaI zake, ema samajavuM nahi. bhAvArtha -nizcayathI A brAhmaNAdi bheda karyajanita che, paramAtmAnA nathI. AtmavastumAM brAhmaNa, kSatriya Adi ke strI, puruSa Adi koI bhedo nathI mATe badhI rIte AtmajJAnIne te tyAjyarUpa che, juo ! badhI rIte tyAjya che. puruSanA dehamAM kevaLajJAna thAya che mATe te koI apekSAe upAdeya che ema nathI. jJAnIne A sarva bhedo sarva prakAre tyAjya che. topaNa je nizcayanayathI rAdhavA yogya sadA AnaMda svabhAvI vItarAgI nija zuddhAtmAmAM A bhedone lagAve che arthAt potAne brAhmaNa, kSatriya, vaizya, kSudra mAne che, strI, puruSa, napuMsaka mAne che te karmono baMdha kare che te ajJAnathI pariNata thayelo nija zuddhAtmatattvanI bhAvanAthI rahita mUDhAtmA che, jJAnavAna nathI. - bhagavAna AtmAno vItarAga sadAnaMda eka zuddha svabhAva ja nizcayathI sevavA lAyaka che, e ja anubhavavA yogya che chatAM zarIranI avasthAmAM rahelA strI, puruSAdi liMga ane Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364) [ gharamAtmaprakAza pravacano brahmaNAdi bhedone potAnA mAne che-tene ja seve che, huM brAhmaNa chuM, huM puruSa chuM ema mAne che te mUDha che. AtmajJAnamAM je tyAjya che-oya che tene ja mUDha upAdeya mAne che. nija zuddhAtmatattvanI bhAvanAthI rahita eTale ke AtmAmAM vRddhi kema thAya evI bhAvanAne badale zarIranI vRddhinI bhAvanA karanAro, jJAnAnaMda svabhAvathI ajANa evo ajJAnI mUDhAtmA che. pApI jIva ja AvI mUDhatA kare che. pApI eTale svabhAvanI dRSTi vinAno ane AtmajJAnanI pariNatithI rahita jIva ja dehanI avasthAne potAnI mAne che ane tenAthI potAne ThIka mAne che. A deha to jaDa che ema te jANato nathI. zrotA A dehamAMthI jIva cAlyo jAya tyAre jaDa ne! pUjya gurudevazrI: are! atyAre ja A deha to jaDa che, mATI che. manuSyagatinI avasthA jIvamAM che paNa e paNa AtmAnuM svarUpa nathI. AtmAthI bhinna A deha to atyAre jaDa ja che. te AtmAnI paryAya paNa nathI. AtmAnA dravya, guNa to bhinna che ja paNa paryAya paNa zarIrathI bhinna che. huM zuddha caitanyamUrti chuM evI bhAvanA eTale ekAgratA nathI tethI mUDha jIva paraparyAyamAM A huM chuM evI mAnyatA kare che ane vikAramAM ekAgra thAya che. A 81 gAthA thaI. have 82mI gAthAmAM pharI mUDhanA lakSaNa kahe che. caitanyasvarUpanA bhAra vinAno ajJAnI ajJAnapaNe pariNamatAM ema mAne che ke huM yuvAna chuM, huM bUDho chuM, huM rUpavAna ane huM zUravIra chuM, huM paMDita chuM, huM sarvazreSTha chuM, huM digaMbara chuM, huM bauddhamatano AcArya chuM, huM zvetAMbara zuM ItyAdi zarIranA bhedone mUDha potAnA mAne che. A bheda jIvanA nathI. e to badhI mATInI avasthA che. AtmA yuvAna nathI chatAM mUDha kahe che ane yuvAna chIe, amane koI bolAvazo nahi ema jaDa rajakaNanA mithyA abhimAna kare che. athavA huM bUDho chuM mArAthI have kAMI thatuM nathI ema karIne paNa jaDamAM ja mamatA kare che. huM zUravIra chuM, mArAmAM eTaluM baLa che ke eka hAtha mAruM tyAM divAla halI jAya. nAnapaNamAM eka mANasa joyo hato evo laThTha jevo ke hAtha mAryo tyAM lImaDAnuM thaDa halI gayuM. to e kayAM AtmAnuM baLa che ! jJAnanA ughADavALo ema mAne che ke huM paMDita chuM. paNa ughADa e to eka samayanI paryAya che evaDo potAne mAnavo e to mUDhatA che. bhAI ! tuM to eka samayamAM kevaLajJAnano kaMda cho. tArAmAM anaMta paramAtmAnuM rUpa che, jema zarIra jIvanuM nathI tema, para-lakSI jJAnanA kSayopazamanI avasthA paNa kharekhara AtmAnuM svarUpa nathI. parAvalaMbI kSayopazamanI paryAya baMdhanuM kAraNa che; are, jaDa che. kema ke je jJAna AnaMda na Ape te jJAna kevuM! AtmAnI Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-17 ) [ 365 paryAya to AnaMda Ape evI hoya. je duHkha Ape evI kSayopazamanI paryAyane AtmAnI kema kahevI! kharekhara e jaDa ja che. temAM ekAkArabhAve pariNamato pariNamato nigodamAM cAlyo jaze mATe e AtmAnI paryAya nathI. AtmAnI paryAya to evI hoya ke je nirmaLatA ane AnaMda Ape. ahIM to zarIranI sAthe caitanyanI paralakSI avasthAne paNa laI lIdhI che. agiyAra aMga ane nava pUrvanuM jJAna e AtmAnuM jJAna nathI mATe jaDa che. je AtmAne sparzIne jJAnano samyapha anubhava thAya te AtmAnI paryAya che. mUrakha mithyASTi to becAra javAba detA AvaDe ke thokaDAM moDhe thaI jAya tyAM mane to badhuM AvaDe che ema mAnavA lAge che. huM digambara chuM ema zarIranI digaMbara avasthAthI potAne digaMbara mAne te mUDha che. munipaNuM le tyAre zarIranI avasthA digaMbara ja hoya teno niSedha nathI paNa e avasthArUpa AtmAne mAnavo te mUDhatA che. bhAvaliMgI muni digaMbara ja hoya. bIjI avasthA na hoI zake. huM bauddhamatano AcArya chuM athavA huM zvetAMbara chuM ema zarIranA veSathI potAne evo ja mAnI le te mUDha che. Ano artha evo nathI ke zvetAMbara ho ke digaMbara avasthA ho, game temAM munipaNuM hoya, ema nathI. e vAta ja judI che, ahIM e vAta nathI. ahIM to kahe che ke digaMbara dazA, zvetAMbara dazA ke bauddhanI dazA e badhI jaDanI dazA che, AtmAnI dazA nathI. jo ke vyavahAranayathI A badhAM taruNa, vRddhAdinA bheda AtmAnA kahevAya che to paNa, nizcayanayathI vItarAga sahajAnaMda eka svabhAva je paramAtmA tenAthI bhinna che. paramAtmAmAM AvA koI bheda nathI. A taruNAdi bhedo arthAt vibhAvaparyAya karmanA udayathI utpanna thayelAM che. joyuM? paMDitapaNuM paNa karmanA udayathI utpanna thayeluM che. e paNa AtmA nathI, karmanA udayathI utpanna thayelI vibhAva paryAya che. anAdinuM ajJAna ane kSayopazama bhAva e badhI vibhAvaparyAya che-AtmAnI nirmaLaparyAya nathI mATe te choDavAlAyaka che. eTale ke daSTimAMthI choDavAlAyaka che tene mAra che ema mAnavAyogya nathI. chatAM paNa je tene upAdeya mAne che, mArA che ema mAne che te moTo mUDha che. TIkAmAM "vonayati' zabda che teno artha e che ke "joDe che." ajJAnI jIva sAkSAt upAyabhUta svazuddhAtmatattvamAM A zarIrAdinI avasthAne joDe che, e rIte potAne mAne che bIjAne paNa evA mAne che ane bIjA pAse e ja rIte potAne oLakhAvavA mAge che ke A suMdara zarIravALo te huM, huM dhanavAna, huM AbarUvALo ema mAne che ane manAve che te mUDha che. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 ] [ gharamAtmaprakAza pravacano te ajJAnI jIva moTAI, pratiSThA, dhanano lobha vagere vibhAva pariNAmone AdhIna thaIne paramAtmAnI bhAvanAthI rahita thayelo mUDhAtmA che. zarIranI yuvAna avasthAnI, kSayopazamanI, nagnadazAnI athavA zvetapaTAdinI avasthAthI moTAI levA mAge che te mUDha ejJAnI che. potAnA AtmasvabhAvane ane AtmajJAnane choDI daIne-paramAtmabhAvanAthI rahita thayelo te zarIranI avasthAne ja potAnI mAnato mUDhAtmA che. jIva to akhaMDa AnaMdasvarUpa che ane tene avalaMbIne thatAM samyagdarzana, jJAna, cAritra e jIvanA bhAva che. paralakSI kSayopazamabhAva ke udayabhAva paNa AtmAne avalaMbanArA bhAva nathI mATe tenAthI AtmAne lAbha na thAya. agiyAra aMga ane navapUrvanuM jJAna paNa AtmAne lAlarUpa nathI chatAM tenAthI potAne lAbha mAne che te tene potAnA ja mAne che. ahIM to zarIra ane kSayopazamAdinI avasthAne potAnI mAne che te mUDha che e vAta che. digaMbara zarIra thayuM eTale e muni thaI gayo ema nathI. AgaLa pharI mUDhanA lakSaNo kahe che- A mArI mAtA che. A pitA che, A strI, ghara, putra, putrI, mitra vagere badhAM kuTuMbIjane tathA bahena, bhANeja, nAnA, mAmA, bhAI, baMdhu ane ratna, mANeka, motI, suvarNa, cAMdI, dhana, dhAnya, hAthI, ghoDA Adi, dhAya, nokara Adi badhuM ja karyajanita che. AtmAne vaLI mA hoya ! AtmAne janma ja na hoya to janmadAtA janaka kyAMthI hoya ! AtmAne jyAM mAtA-pitA ja na hoya to anya kuTuMbIjana to AtmAne kayAMthI hoya ! chatAM potAnA vItarAgasvarUpamAM AvA saMbaMdhone lagAve che te asatyane satya mAne che. vedAMta kahe che ke badhuM mAyAjALa che paNa ema nathI. vastu tarIke to satya che paNa AtmAnI apekSAe te koI AtmAnA nahi hovA chatAM AtmAnA mAnavA te asatya che. svanuM ane paranuM baMnenuM svarUpa to sat che paNa svamAM paranuM kAMI nathI ane paramAM svanuM kAMI nathI. ajJAnI kahe che, A mArI gharavALI che paNa tAre ghara ja kyAM che ke gharavALI hoya ! AtmAne dhULanA ghara na hoya. anaMtaguNano piMDa e AtmAnuM ghara che. tenI to khabara nathI ane A dhULanA ghara mArA ane A gharavALI evI che ke gharane bahu sughaDasApha rAkhe che. bIjA jue topaNa khuza thaI jAya evuM ghara rAkhe che paNa elA! mUrakha cho ? para avasthAne mArI mAnIne hoMza kare cho ! A mAro dIkaro che, vilAyata jaI Avyo che, hajAro rUpiyA kamAya che....paNa konA dIkarA? tAro AtmA bhinna ane teno AtmA bhinna che, zarIra paNa bhinna che to e tAro kema kahevAya ! tAre tenI sAthe kAMI levA-devA nathI, maphatano mAro karIne mere cho. pAgala cho? bIjAnI cIjane potAnI mAnIne cora thayo cho. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-17 ) [ 367 A mArI dIkarI che, bahu hoziyAra che, ema.e.mAM sArA mArke pAsa thaI che. have paradeza mokalavI che.....bahu buddhizALI che....zuM che paNa have ? tAre ane tene zeDhe ne sImADe kyAMya meLa nathI. traNakALamAM eka samayamAtra paNa te tArI paryAyamAM AvI nathI. are, tArI paryAyamAM Avelo rAga paNa tAro nathI to dIkarI tArI kyAMthI thaI? A mArA evA mitra che ke khare TAIme AvIne UbhA rahe. tene jarUra hoya to ame jaIne UbhAM rahIe evo amAro nAto che. bhAI ! A badhI mAnelI mAnyatA che. koI tAro mitra nathI. pAMca-pAMca, daza-daza, peDhInA AMbA kADhIne kuTuMbIjananI oLakhANa kADhe che, A mArI sahodarI che, A mArI benanI dIkarI che. amAruM to 100 mANasonuM kuTuMba che vagere.....A badhI mAyAjALa che. mAyAjALane potAnI mAnIne mUDha potAnA AtmAne bhUlI gayo che ema ahIM kahevuM che. A mArA nAnA che, A mAmA che, kAkA che, dAdA che....munirAjane A badhuM kahevA pAchaLa kAraNa zuM haze? to kahe che ke kSaNe kSaNe tuM jyAM jyAM parane potAnA mAnIne mithyAtvabhAva seve che tenuM tane jJAna karAvIe chIe. parane mArA mAnavA e ja moTuM mithyAtvanuM pApa che, e ja du:khanuM kAraNa che. mArApaNAno bhAva ja ene mAranAro che. paramAM mArApaNAno bhAva ja jIvane mArI nAMkhe che, e ja moTuM duHkha che. amArA ghare ATalAM ratna che, mANeka che, motI che. bIje kyAMka motI dekhe to kahe ghaNAM varSa pahelAM amAre tyAMthI vecAtuM lIdheluM A motI che. are bhAI! tAruM caitanya motI to A rahyuM! bahAramAM tAruM motI kyAMthI AvyuM ! sonuM, cAMdI, dhana, dhAnya kAMI tAruM nathI. paNa ajJAnI to amArAM ghare anAjanI koThI ja bharelI hoya, bAra mahinA sudhI amAre koInI oziyALa nahi.paNa bhAI ! marI jaIza tyAre zuM thaze ! A amAro jUnA jamAnAno nokara che, amAre nokaranuM bahu sukha che, kAmavALI paNa bahu sArI che. ema nokarathI potAnI moTAI kare.....A cArapagA gAya, bheMsa Adi amAre ghaNAM hatAM te vecI dIdhAM. rastAmAM dekhAya to kahe A ja gAya amArI hatI. A ghoDo amArAM ghare ja ucharelo che, A amAro UMTa che ema kahe paNa tene khabara nathI ke ajJAnathI huM ja UMTa thaI gayo chuM. rAjAne tyAM to hAthI paNa hoya eTale mAne ke A amArAM hAthI che. rAvaNane tyAM corAzIlAkha hAthI hatAM temAM trilokamaMDana hAthI corAzIlAkha hAthIno nAyaka hato tenA upara rAvaNa besato haze tyAre tene ema thatuM haze ke aho ! kevo mAro hAthI ! paNa tene mUkIne rAvaNa to laDAImAM marI gayo pachI rAma hAthIne ayodhyA laI Ave che. te Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368) [ paramAtmaprakAza pravacano ja hAthI upara besIne cAreya bhAIo vanamAM jAya che ane bharatane joIne hAthIne jAtismaraNa thaI jAya che ke are ! A bharata ne huM to pUrve sAthe hatAM, ame baMne mitra hatAM ane atyAre mArI A dazA ! kyAM rAjakumAra ane kayAM A mArI dazA ! aMdarathI hAthIne ekadama vairAgya thaI gayo. samyagdarzana ane samyajJAna thayuM, pachI to paMdara paMdara divase AhAra le che. loko tene thALa bharI bharIne AhAra Ape che. juo ! sAme divAla upara citra doreluM che. (svAdhyAyamaMdiranI divAlamAM A citra peInTa kareluM che.) ahIM kahe che ke hAthI, ratha Adi koI tArA nathI. rAjA-mahArAjAone karoDo-abajo rUpiyAnA ratha hoya che. mANeka ane ratnathI zaNagArelAM ratha hoya. jyAre yAdavo laDavA jAya che tyAre kRSNa, neminAtha, jarAsaMgha Adi badhAMne judAM judAM ratha hoya che. rathanA cihnathI ja ekabIjAne oLakhAve che. A neminAthano ratha che, traNajJAnanA dhaNI neminAtha aMdara birAje che, tIrthaMkara thavAnA che, kRSNanI sAthe AvyA che ema jANItA hoya te rAjAne oLakhANa . pADe che. paNa jarAsaMgha to badhAMne mAro..mAro karato ja Avyo hato. bhagavAna to aMdaramAM ema jANe che ke A ratha paNa mAro nathI ane vikalpa paNa mAro nathI. dIkSA levA jAya tyAre devo pAlakI laIne Ave che paNa bhagavAna tene mArI mAnatAM nathI. A badho vaibhava-kuTuMba Adi parigraha badho mAyAjALa che, asatya che, dhUmADAnA bAcakA che e tArA nahi thAya bhAI ! kRtrima arthAt kRtrima eno artha karyajanita che tArI cIja nathI. tene tuM tArI Rddhi-samRddhi na mAna ! tArI Rddhi to tArI aMdara che. tArI Rddhi tArAthI eka pradeza paNa dUra na hoya. eka pradeza paNa dUra hoya te tArI cIja nathI. nA AhAhA....! bhagavAna paNa kAMI bhUlyo che ! bhIMta sAthe mAthA phoDyAM che. jJAnamUrtiprabhunI zraddhA ane bhAvanA choDIne A badhAM mArA....mArA evA vegamAM ne vegamAM kheMcAI rahyo che. bhAvArtha -A mAtA-pitAdi kuTuMbIjana parasvarUpa che, badhAM svArthanA sagAM che, zuddhAtmAthI bhinna che, zarIrasaMbaMdhI che, heyarUpa sAMsArika nArakAdi du:khonA kAraNa hovAthI tyAjya paNa che. (1) kuTuMbIjana parasvarUpa che, svasvarUpa nathI. badhAM svArthanA sagAM che. strI, putrAdi badhAM svArthI che ho. koI tArA AtmAnI sevA nahi kare. zarIranI sevA paNa lAMbo TAIma karavI paDe to kaMTALI jAya evA che. juvAna chokaro paNa jo lAMbo TAIma pathArImAM raheze ane sAruM thatuM nahi jANe to bApa ja kaheze ke duHkhI thAya che. have to...jagatamAM AvuM che bhAI ! maphatanI hoMza karIne paDyo cho. rAtanA pAMsaLAmAM baLatarA thatI hoya, gharanA koI jAgatAM na hoya ekalo baLatarAmAM paDyo duHkhI thAya che. (2) Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-17 ) [ 369 (3) kuTuMbIjana Adi badhAM zuddhAtmAthI bhinna che. (4) zarIrasaMbaMdhI che. AtmAnA koI saMbaMdhI nathI e to badhAM zarIra sAthe saMbaMdhavALA (5) heyarUpa sAMsArika nArakAdi duHkhonA kAraNa hovAthI tyAjya che. strI, putra, mAtA-pitAdi Adi badhAM cAragatimAM rakhaDavAnA kAraNarUpa che. tenA pratyenI mamatA ane rAga-dveSanA bhAvathI tAre naraka Adi cAragatimAM rakhaDavuM paDaze. Ama sarvaprakAre te duHkhanA kAraNa hovAthI tyAjya che. chatAM ajJAnI mUDha mithyAdRSTi tene potAnA svabhAva sAthe joDe che. potAno prabhu to sAkSAt upAdeyarUpa che, anAkaLatAsvarUpa pAramArthika sukhathI abhinna vItarAga paramAnaMdarUpa eka svabhAvavALo zuddhAtmA che tenI sAthe A paradravyane mArA mAnIne joDe che te mUDha mithyAdeSTi jIva che. zrotA :-kuTuMbIjana judAM paDe topaNa yAda AvyA kare che tenuM zuM karavuM? pUjya gurudevazrI ene mArA mAnyA che tethI yAda Ave che. are, sALAnA sALA sArAM pagAradAra hoya to tenI paNa hoMza Ave che kema ke te amArAM sagA che ema mAnyuM che. aneka prakAre tene bIjAnI mahimA ane harakha Ave che paNa e badhuM gAMDapaNa che, DahApaNa nathI. badhuM pratyakSa dekhAya che ke A paracIja che, duHkhamAM nimitta che, svArthanA sagAM che.paNa e pote artha ja judAM kare che. bIjAnA strI, putrAdi svArthI haze paNa mArA to bahu sArAM che. mULa tene prema che eTale zaMkA paNa paDatI nathI. ene niHzaMkatA che ke A badhAM mArA ja che. strI to pahelAM taddana ajANI hoya chatAM tenA prema ADe tene zaMkA paDatI nathI ke A mane mArI nAMkhaze to ! ema ja AtmAnA premavALAne AtmAmAM zaMkA paDatI nathI. jene jeno prema hoya temAM tene zaMkA na hoya tema bhagavAna AtmAnA cidAnaMdasvarUpanA bhAvamAM je pragaTa thAya temAM tene zaMkA na hoya. parane mArA mAnavArUpa pariNamelo eTale ke mana, vacana, kAyAnA lakSe A mArA che ema pariNamelo jIva potAnA zuddha AtmadravyanI bhAvanAthI zUnya mUDhAtmA che ema jANo. 81mI gAthAmAM chelle ajJAna pariNata jIva mUDhAtmA che ema kahyuM, 82mI gAthAmAM paramAtmabhAvanAthI Tyuta mUDhAtmA che ema kahyuM ane ahIM 83mI gAthAmAM parane lakSe mana, vacana, kAyAmAM ekAkAra thayelo AtmadravyanI bhAvanAthI zUnya mUDhAtmA che ema kahyuM. Ama darekamAM apekSA pheravIne mUDhAtmAnuM kathana karyuM che. A mUDhAtmA potAnA cidAnaMdaprabhunI zraddhA, jJAnathI zUnya che ane paramAM mArApaNAnI mAnyatAthI bharelo che. atIndriyasukharUpa AtmAmAM paravastunuM zuM prayojana che? gharamAM chokarA barAbara Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 ] [ paramAtmaprakAza pravacano kamAtAM haze to zAMtithI dharmadhyAna thaze, bahAramAM badhI anukULatA hoya to nizcitapaNe dharmadhyAna thaI zake evI koI apekSA dharmamAM nathI kema ke dharmI bhagavAna AtmAM potAnI samIpamAM ja birAje che. saMyogo to badhAM dUra che. mATe je samIpamAM birAje che evA atIndriya AnaMdasvarUpa bhagavAnanI bhAvanA kara ne! dUra paDelAM padravyonI bhAvanA zuM kAma kare che ! atIndriya bhagavAna AtmAnA sukha mATe indriyanI paNa jarUra nathI to tenAthI paNa dUra evA kuTuMbIjano, dhana, nokara AdinI bhAvanA kyAM karavA lAgyo ! paradravyanuM tAre zuM prayojana che ! tuM pote atIndriya sukhathI abhinna bhagavAna cho tenI bhAvanA kema karato nathI ? deha sAro hoya to dharma thAya e vAta bhUlI jA. deha ane anya kuTuMbIjano to bahAra che tenI sAthe tAre zuM saMbaMdha che? parathI potAnuM sukha mAne che e jagatamAM moTo mUrakha che. bhagavAna AtmA atIndriyasukhano sAgara che e tArI najaranI ALase dekhAto nathI, najara nAMkha to koI paradravyanI tAre jarUra nathI. rAganI ane mananI paNa jyAM jarUra nathI tyAM bIjAM paradravyanI zuM jarUra hoya ? tuM to parathI nirapekSaprabhu cho tenI dRSTi kaeNra ane tenuM ja sAdhana kara jene paryAyabuddhi chUTI gaI che te bIjA jIvone paNa paryAyabuddhithI jotA nathI. bIjA jIvone paNa te pUrNa prabhupaNe ja dekhe che. cauda brahmAMDa Akho bhagavAnathI ja bharelo che, eka samayanuM lakSa choDI de to badhA jIvo bhagavAna samAna che. - pUjya gurudevazrI = Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ corAzInI jelamAMthI chUTakArAno upAya (saLaMga pravacana naM. 58) duHkhasya kAraNaM ye viSayAH tAn sukhahetUn ramate / mithyAdRSTiH jIvaH atra na kiM karoti // 84 // kAlaM labdhvA yogin yathA yathA mohaH glti| tathA tathA darzanaM labhate jIvaH niyamena AtmAnaM manute // 5 // AtmA gauraH kRSNaH nApi AtmA raktaH na bhavati / AtmA sUkSmo'pi sthUlaH nApi jJAnI jJAnena pazyati // 86 // AtmA brAhmaNaH vaizyaH nApi nApi kSatriyaH nApi zeSaH / puruSaH napuMsakaH strI nApi jJAnI manute azeSam / / 17 / / AtmA vandakaH kSapaNaH nApi AtmA guravaH na bhavati / AtmA liGgI ekaH nApi jJAnI jAnAti yogii||18|| zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 84mI gAthA che, temAM mUDhanA lakSaNo kahe che arthAt ajJAnInuM svarUpa batAve che. gAthArtha :-mithyArdaSTi jIva duHkhanA kAraNa evA pAMca indriyanA viSayone sukhanuM kAraNa jANIne temAM ramaNa kare che tethI mithyASTi jIva A saMsAramAM kahyuM pApa na kare ? badhAM pApa kare che. arthAt jIvonI hiMsA kare che, jUThuM bole che, bIjAnuM dhana hare che, parastrI sevana kare che, ati tRSNA kare che, ghaNo AraMbha kare chekhetI kare che, khoTAM khoTAM vyasana seve che, je na karavAyogya che evA badhAM kAmane paNa te kare che. 84. AtmAmAM atIndriya AnaMda ane sukha che tenuM bhAna nathI evA mUDha ajJAnI jIvo sparza, rasa, gaMdha, varNAdi pAMceya indriyanA viSayone sukhanA kAraNa jANIne seve che, je kharekhara duHkhanA kAraNa che paNa temAM ja sukha mAnyuM hovAthI te koI pApa karavuM bAkI rAkhato nathI. samyagdaSTine paNa pAMca indriyanA viSayo to hoya che paNa temAM teNe sukha mAnyuM nathI. bhoga bhogavavo tene dharmI upasarga mAne che, jhera mAne che, duHkha mAne che. samyagdaSTi gRhasthAzramamAM rAjapATamAM hoya paNa dharmIne kyAMya sukhabuddhi hotI nathI. rUpa, rasa, gaMdha, varNa AdinA viSayamAM tene kayAMya sukhabuddhi thatI nathI. dharmInI dRSTimAM ja phera che. tenI dRSTi to eka AtmAnA jJAnAnaMda svabhAva upara rahelI hoya che. pAMca indriyanA viSayomAM sukhabuddhi hovAthI mithyASTine tenA bhoganA kALe temAM Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 ] [ paramAtmaprakAza pravacano mIThAza lAge che, majA Ave che. premathI tene bhogave che. AbarU, kIrtinA zabdo sAMbhaLatAM tene sukha lAge che tethI AbarU, kIrti ane viSayAdi mATe te zuM pApa na kare ! suMdara strI, sArA bALako AdinA rUpamAM mohita mithyArdaSTi jIva rUpa mATe zuM pApa na kare ! bhogamAM sukha lAge che tethI tane mATe parastrIne harI lAve, koInI hiMsA kare, koIne duHkhI kare vagere cA pApa te na kare ! bhoga bhogavavAmAM to pApa che paNa tenI prApti mATe bIjA paNa AvA aneka pApa te kare che. bhoganI anukULatA sAdhavA mATe pApa karavAmAM te kAMI bAkI rAkhato nathI. samyagdaSTine potAnA svabhAvanI dRSTi thaI che tethI bhoganA kALe bhoga bhogavavA chatAM temAM tene mIThAza lAgatI nathI. bhoga bhogavavAno rAga Ave che te paNa tene duHkharUpa lAge che. jyAre ajJAnIne temAM sukha lAge che. sparzendriyanA viSayabhogamAM pazu hoya, manuSya hoya ke deva hoya, tene aMtaramAM hoMza, harakha ane mIThAza lAge che tethI te viSayonI anukULatA meLavavA mATe game te pApa karavuM paDe te karIne paNa viSaya meLavavA mAge che. mATe to tene ahIM mUDha kahyo che. anukULa sparza, anukULa rUpa meLavavA, anukULa rasa, gaMdha, varNa Adi meLavavA tathA AbarU kIrti mATe ajJAnI jUThThuM bole, hiMsA kare, corI kare...koI pApa bAkI na rAkhe. gurIba mANasone lUMTe, sadhanane nirdhana kare, hiMsA paNa kare, jUThuM paNa hada bahAra bole, bIjAnA dhanAdi corIne paNa potAnA viSayone anukULa banAve. jJAnIne to pUrvanA puNyanA udayathI viSayane anukULa sAmagrI maLI hoya tepaNa temAM tene sukhabuddhi nathI, mIThAza vedAtI nathI ane tenA bhogavaTAno rAga Ave che te paNa duHkharUpa lAge che tethI viSayo mATe dharmI anyAya to karato ja nathI, viSaya sAmagrInI tene bhAvanA ja hotI nathI. ajJAnI mUDha mithyArdaSTine to viSayanI mIThAzano mINo caDI gayo che tethI koI rUpALI strIne jue te bhale tiryaMcaNI hoya ke devI hoya tene bhogavavAno paNa bhAva AvI jAya che. are ! mAMsa ane hAMDakAnA cUthaNAmAM tene mIThAza lAge che ! tethI te kaI strI mATe pApabhAva na kare ! ghaNI tRSNA kare che, ghaNo AraMbha kare che. zAstramAM keTalAMya AvA prasaMgo Ave che ! strI mATe laDAI kare, paisA mATe laDAI kare, jamIna mATe laDAI kare. jara, jamIna ane jorU A traNa mATe kajIyA kare. kema ke temAM mUDhane mIThAza vedAya che ke amAre to ATaluM dhana che ! amAre ATalI jamIna che ! amAre ATalA baMgalA che, mAre ATalI to strI che! amAre nokara-cAkara evA ke eka orDara karIe tyAM hAjara AvIne UbhAM rahe !....Ama parapadArthanA valaNavALA bhAvamAM tene mIThAza lAge che ane potAnA svabhAvanI to khabara nathI mATe tene ahIM mUDha kahyAM che. samyagdaSTine paNa bahAramAM pAMceya indriyanA viSayo dekhAya che paNa tene mIThAza Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-58) 373 lAgatI nathI, duHkha lAge che. rAjapATanA bhogamAM paNa tene prema nathI. tethI viSayone meLavavAnI tene bhAvanA hotI nathI. dharmAne to mArA AtmAmAM ekAgratA kema vadhe ! AnaMda kema vadhe! evI bhAvanA hoya che. mUDha to, bIjA karatAM moTAM gaNAvavAnA prema khAtara-moTo zeThIyo ke rAjA gaNAuM e mATe keTalI jamIna rAkhe ane khetI karAve. temAM aneka jIvonI hiMsA thAya tene na gaNe. jamInanA polANamAM sarpa, deDakAM vagere rahetAM hoya te paNa kheDa karatAM marI jAya te pApane gaNato nathI. vaLI, mUDha ajJAnI bhoganI mIThAzane vaza thaIne khoTAM khoTAM vyasano seve che. zarIra sAruM rahe to bhoga khuba levAya e mATe mAMsa khAya, dArU pIe, koDalIvara pIe. zarIra taMdurasta rahe ghaNo kALa Take to ghaNAM bhoga bhogavAya evI mUDhatAne seve che. moTA moTA rAjA hoya te paNa viSayalolupatAvaza kayA pApa nathI karatAM! sAteya vyasanone seve che. dArU pIve, jugAra khele, zikAra kare, parastrI seve, vezyAgamana kare, jaI bole, corI kare vagere aneka pApone te seve che. potAnA viSayanI mIThAzane vedavA mATe na karavAyogya kAmane paNa te kare che. eka vANiyA zeThane pAMca lAkhanI khoTa gaI hatI gharamAM pacAsa hajAra paNa na hatAM, to AbarU na jAya e mATe paisA meLavavA mATe tene koIe kahyuM ke UMcI jAtanA amuka mAchalAnI AMkha evI hoya che ke tene taLatAM motI thaI jAya che. tene vecavAthI ghaNo paiso thAya to e mATe te kaSAInA ghare jaIne mAchalanI AMkha taLAvato. kaSAIne paNa ema ke te khojo haze paNa vANiyo thaIne AvA kAma karato hato ! juo, AbarU mATe nahi karavAyogya kAma vANiyo hovA chatAM karyuM ne ! eTale ahIM kahe che, mUDha kayA pApane na kare ! badhAM ja pApa te kare che kema ke, mAruM sukha mArAmAM che tenI to ene khabara nathI ane bahArathI mAnyuM che tethI tene meLavavA mATe nahi karavAyogya pApa paNa e kare che. mAruM sukha pAMca indriya, tenA viSayo ke rAgamAM kadI traNakALamAM hoya nahi evuM bhAna nathI te zuM na kare ! kALA kera karI nAMkhe che. potAnI AbarUnI mIThAza ADe saMto, munione paNa avarNavAdamAM nAMkhI de che. vAriSaNa muninI kathAmAM Ave che ke corI karIne cora nIkaLyo tenI pAchaLa tene pakaDavAvALA doDyAM to rastAmAM vAriSeNa munine dhyAnamAM UbhelAM joyAM tyAM pote corelI vastu muni pAse mUkIne bhAgI gayo. ema vicAra na karyo ke muni upara corIno Aropa Avaze ane munine mArI nAMkhaze. are ! potAnA viSayonI mIThAza ane AbarU mATe munine mAre, gALo Ape enAthI paNa vizeSa e zuM zuM karI nAMkhe tenI koI maryAdA ja nathI. ahA ! paramAtmaprakAzamAM paNa kAMI vAta karI che ! kahe che bhagavAna AtmAmAM jai Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 ] [ paramAtmaprakAza pravacano mAruM jJAna, AnaMda, sukha, zAMti Adi badhuM ja che evI dRSTi, ruci, zraddhA ane jJAna thayAM nathI evA jIvo paramAM mIThAzanI kalpanA karIne kyA pApa na kare! eka bAju bhagavAnanI pUjA-bhakti kare paNa aMdaramAM paramAM mIThAza paDI che to kALA kera karI nAMkhe evA pApa paNa karato jAya che. bhAvArtha :mithyArdaSTi jIva vItarAga nirvikalpa paramasamAdhithI utpanna paramAnaMda paramasama2sIbhAvarUpa sukhathI parAnmukha thayelo nizcayathI mahA duHkharUpa viSayone sukhanA kAraNa samajIne sevana kare che paNa temAM sukha nathI. cothA guNasthAnamAM samyagdarzanamAM vItarAga nirvikalpa paramasamAdhithI utpanna-- rAgarahita paramazAMtithI utpanna thayela parama AnaMda ane parama samarasIbhAva hoya che. AtmAnA anubhavarUpa samyagdarzanamAM jeTalo rAga nAza thAya che eTalo arAga-vItarAgabhAva paNa pragaTa thAya che. anaMtAnubaMdhI kaSAyano nAza thAya che ane sAme eTalI ja zAMti ane siddha jevo atIndriya AnaMda pragaTa thAya che tevA sukha, zAMti ane AnaMdano mithyArdaSTimAM abhAva che tenAthI viparIta duHkha ane azAMti che, samyagdarzananI zuM kiMmata che tenI lokone khabara nathI. AtmAnuM samyak bhAna thatAM anaMtAnubaMdhIno aMtaramAM abhAva hoya che ane abheda AtmAnI anubhUtinI zAMtino sadbhAva hoya che. tethI samyagdaSTi bAhyamAM duHkha hovAthI duHkhI nathI ane bahAramAM rAjapATa Adi hovA chatAM tenAthI sukhI nathI. te to potAnA anubhavanI zAMti ane AnaMdane vedato sukhI che. tene paramAM sukhabuddhi ja nathI. bhale channu hajA2 rANInA bhogamAM hoya, rANI paNa samakitI hoya, vaibhavano pAra na hoya tenI tene mIThAza nathI. aMdaramAM rAga hovA chatAM temAM mIThAza nathI. AvA samyagdarzanathI viruddha evA mithyAdarzanamAM paDelo jIva nizcayathI mahAduHkharUpa evA viSayone sukhanA kAraNa samajIne seve che. zabda, rUpa, rasa, gaMdha, varNa, AbarU, kIrti AdinA viSayo AtmAnI atIndriya zAMti ane sukhathI viparIta che. viSayomAM sukhanI kalpanA thAya che te paNa eTalI ja duHkharUpa che. tene duHkharUpa nahi jANatAM mithyArdaSTi tene ja sukharUpa mAne che. tethI tene ja saive che tethI tenI sAcI zAMti ane samAdhi lUTAMya che viSayo ane tenA taraphano rAga mahA duHkharUpa che kema ke te AtmAnI zAMtine lUMTe che. paNa mUDhane tenuM bhAna nathI. ajJAnIne AtmAnuM sukha ane zAMti nathI ane tenAthI virUddha du:kha ane azAMti che kema ke AnaMda ane sukha-zAMtino Akho bhaMDAra je potAno AtmA che tenI to tene zraddhA nathI, ruci nathI, jJAna nathI ane tenAthI viruddha duHkharUpa evA viSayo ane rAganI tene mIThAza che. svabhAvanuM valaNa nathI ane parabhAvamAM valaNa che tethI duHkharUpa evA Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-58) [ 375 viSayone sukharUpa jANI seve che. harakhAto harakhAto kUvAmAM paDe che. bhagavAna AtmAno prema nathI ane bahAranA viSayomAM ja prema che tethI bahirAtmabuddhi mithyASTi duHkhanA kAraNone sukhanA kAraNa mAnIne seve che paNa temAM sukha to che nahi, tethI mAtra valakhAM, mArIne duHkhI thAya che. AcAryadeve mithyASTinI mUDhatAnI jhINI-jhINI chelle sudhInI khUba spaSTatA karI che. pAMceya IndriyanA viSayonI anukULatA meLavavA mATe te kyu pApa nathI karato ? ghaNI hiMsA kare che, ghaNI tRSNA kare che, jUThuM bole che, strIone seve che, AraMbhaparigrahanI koI maryAdA rAkhato nathI. lakSmI meLavavA mATe pApa karavAmAM bAkI rAkhato nathI. ""karyuM pApa na kare !' ema kahIne ghaNuM kahI dIdhuM che. potAnI AbaruM ane moTapa rAkhavA dharmAtmAne ALa detAM paNa acakAto nathI. jJAnI athavA sajjana puruSo upara paNa ALa daIne potAnI AbarU jALavI rAkhavA mathato hoya che ane jenI AbarU ane moTA pahelethI hoya te paNa mohamAM phasAIne aTakI jato hoya che. gharanA ane samAjanA loko khUba mAna rAkhatAM hoya to bhAIsAheba e mIThAzamAMthI nIkaLI zakatAM nathI. jagatanI mIThAza ja evI che ke AtmAnI mIThAza AvyA vagara tenI mIThAza aMtarathI khase nahi. sAdhu thAya, tyAgI thAya paNa AtmAnA samyapha bhAna vinA tene paNa rAganI kriyAmAM mIThAza varte che. je kharekhara duHkharUpa che evA mahAvratAdinA pariNAmamAM tene sukha lAge che. jyAM sukha lAge tenI prApti mATe e zuM na kare? mATe ja AcAryadeva kahe che ke viSayone sukhanA hetu jANIne mithyAdeSTi badhI jAtanA pApa kare che, kAMI bAkI rAkhato nathI. A rIte "nika micchate' ItyAdi ATha gAthA dvArA mithyASTinI aMtara pariNatinI vAta pUrI karI. have samyagdaSTinI bhAvanAnI mukhyatAthI 'Ata naviju' ityAdi ATha gAthA kahe che. gAthArtha -he yogI ! kALa pAmIne jema jema moha gaLe che, ocho thato jAya che tema A jIva samyagdarzanane pAme che ane nizcayathI potAnA svarUpane jANe che. 85. - zrI yogIndradeva potAnA ziSyane kahe che ke dharmI ! potAnI kALalabdhi pAmIne arthAt e prakAranA puruSArthanI yogyatA pAmIne jema moha gaLato jAya che tema samakita najIka thatuM jAya che. puruSArthanI gati aMtaramAM vaLatAM potAnA anubhavano kALa pAkI gayo che tenuM jJAna thAya che te vAtane ahIM kALalabdhinI mukhyatAthI kahI che. anubhavaprakAzamAM sAdhaka sAdhyanA bola lIdhA che temAM paNa kALane sAdhaka kahyo che ane dravyamAM zuddhatA thavI tene sAdhya kahyuM che. Ama to, mithyAtvano nAza krame krame thato nathI, eka dhaDAke ja mithyAtvano nAza Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 ) [ paramAtmaprakAza pravacano ane samyakatvanI prApti thAya che. dhIme dhIme mithyAtva maMda paDe tema tema anubhava thato jAya evuM na hoya. mithyAtvano nAza ane samyakatvanI prApti pachI je moha bAkI rahe che te krame krame TaLato jAya che ane zuddhatA ane AnaMda vagere vadhatAM jAya che. e vAta bhAvArthamAM lezeke mithyAtvAdi dUra thaI javAthI AtmasvarUpanI prApti thatAM thatAM jema jema moha dUra thato jAya che tema tema zuddhAtmA ja upAdeya che evI rucirUpa samyakatva thAya che. samyakatva prAptino kALa pAke tyAre potAnA puruSArthanI gatithI prathama to mithyAtvano nAza ane atIndriya AnaMdano anubhava thAya che. temAM kALane nimitta kahyo che paNa pachI kALane heya paNa kahyo che kema ke kALa kAMI AdaravA yogya nathI. dravyasaMgrahamAM kALane heya ja kahyo che. kALathI kAMI na thAya. potAno puruSArtha upaDe kALa to pAkI ja gayo hoya. jJAnAnaMda zuddha cidAnaMdasvarUpa tarapha puruSArtha DhaLe tyAre kALalabdhi to hoya ja. je kALe kArya thAya tene kALalabdhi kahevAya ane je kArya tene bhavitavya kahevAya. ekavAra mithyAtvarUpa moha gaLI gayA pachI jema jema rAga ghaTato jAya che tema tema AnaMda vadhato jAya che. pachI AgaLa vadhIne vizeSa sthiratA pAme che. - mithyAtvane vaza paDelAM jIvane ekendriyamAMthI beindriyamAM AvavuM paNa ghaNuM muzkela che. to bhAI ! tuM to kyAM AvI gayo cho ! keTalI durlabhatA te prApta karI lIdhI che ! agni, pANI, vAyu, vanaspati AdimAM ekendriya jIvane bhagavAne joyA che. evA zarIramAM A jIve anaMtakALamAM anaMtavAra bhava dhAraNa karyA che. temAMthI bahAra nIkaLIne beindriya, traNendriya, caurendriya thavuM paNa durlabha che. nitya nigodamAM jIve anaMtakALa kADhyo che. eka zvAsamAM aDhAravAra janma-maraNa eTale aMtarmuhUrtamAM traNa hajAra sAtaso totera bhava emAM ne emAM thayA kare e rIte anaMtakALa temAM kADhI nAMkhyo che. anaMta pudgalaparAvartana jeTalo kALa to ekalI nigodadazAmAM gayo che. temAMthI nIkaLIne beIndriya thavuM paNa ciMtAmaNiratna pAmavA tulya durlabha che to manuSya thavuM to keTaluM durlabha hoya ! mana vinAnA asaMjJI paMcendriya thavuM paNa kaThaNa che tenAthI vizeSa saMjJI paMcendriya thavuM kaThaNa che. paMcendriya thAya topaNa paryApti pUrI prApta thavI ghaNI kaThaNa che. tenAthI AgaLa manuSya thavuM to mahAkaThaNa che. manuSya thAya topaNa AryakSetra ane uttamakuLa maLavuM bahu kaThaNa che. juo ! paisA ane strI, putrAdi maLavA kaThaNa kahyAM nathI. manuSyapaNuM maLavuM kaThaNa che ema kahIne AvuM manuSyapaNuM maLI gayuM che to AtmakalyANa karI le ema kahevuM che. manuSyapaNuM maLe paNa anAyadezamAM ke halakA kuLamAM janma thayo hoya to AtmAnI vAta paNa sAMbhaLavA na maLe. mATe A badhuM durlabha che chatAM ATale sudhI to jIva anaMtavAra AvI cukyo che. manuSya thayA pachI aho ! tane zuddhAtmAno upadeza maLI gayo e keTaluM mahAbhAgya che! AtmA zuddha cidAnaMda mUrti che. tArAmAM atIndriya AnaMda bharyo che. prabhu! tuM zuddha Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-58 ] [ 377 cho ho. paryAyanI azuddhatA ane rAganI kAMI gaNatarI nathI prabhu ! tuM to zuddha cho evo upadeza pAmavo mahAdurlabha che. evo anubhava to durlabha che ja paNa evo upadeza paNa durlabha che ema kahyuM che. manuSyapaNuM pAmIne AryakSetra, uttamakuLa ane zuddhAtmAno upadeza Adi maLavuM uttarottara ghaNuM kaThina che. aho ! zuddhAtmAno upadeza ! jemAM paripUrNa-ThAMsoThAMsa atIndriya AnaMda bharelo che tenuM zuM kahevuM ! vastu paripUrNa che, zuddha bhagavAna che, nirmaLAnaMda, jJAnAnaMdanAtha che. paryAyamAM azuddhatA che te kAMI Atmatattva nathI, e to Asrava ane baMdhatattva che. Avo upadeza sAMbhaLyA pachI temAM zuM kahe che te pakaDavuM durlabha che ane pakaDAyA pachI grahaNa thavuM tenAthI paNa durlabha che. mAtra sAMbhaLI levAthI to kAMI potAnuM kalyANa thAya tema nathI. Atmatattva sAMbhaLyA pachI tenuM grahaNa thavuM durlabha che, samajyA vagara sAMbhaLavuM nirarthaka che. huM AtmA zuddha nirmaLasvabhAvI chuM evuM grahaNa thavuM durlabha che ane grahaNa thAya to evI dhAraNA TakI rahevI muzkela che. e paNa thaI jAya to kAkatAlIya nyAyathI eTale ke vRkSa uparI phaLa paDatuM hoya ane rastAmAM ja uDatAM kAgaDAnA moDhAmAM AvI jAya evuM kayAreka ja bane tema A tattvanI dhAraNA thaI gayA pachI samyaktva pAmavuM evuM durlabha che. anaMtakALe evI ATalI taiyArI thaI gayA pachI jo kALalabdhi pAkI gaI hoya to jaina zAstrokta mArgamAM vItarAge kahelI vidhithI mithyAtva tathA anaMtAnubaMdhI dUra thaI javAthI AtmasvarUpanI prAptirUpa samyagdarzana ane samyajJAna pragaTa thAya che. bhagavAne kahyuM ke tuM zuddhAtmAnI zraddhA kara, tenuM jJAna kara ane temAM Thara! e pramANe karavAthI mithyAtva dUra thayuM ane samyaktvanI prApti thaI ke je anaMtakALamAM kadI thaI na hatI. anaMtakALamAM bIjuM badhuM maLI cUkyuM paNa eka AtmaprApti ja thaI na hatI. vItarAgadeva kahe che ke mithyAbhrAMtine TALa ane zuddhAtmAno anubhava kara ! A vItarAge kahelo zAstroktamArga che. e mArge puruSArtha karavAthI AtmasvarUpanI prApti thAya che. vItarAga sarvajJa paramezvara sivAya bIjA ajJAnIoe kahelAM mArgathI kadI AtmaprApti thatI nathI. puruSArtha karI AtmaprApti kare to tene durlabhatAno lAbha thayo kahevAya. bAkI bIjI durlabha cIjo to anaMtavAra pAmyo, tenAthI AtmAne kAMI lAbha thayo nathI. samyaktva thayA pachI je rAga bAkI rahe che te jema jema maMda paDato jAya che tema tema svarUpamAM sthiratA vadhatI jAya che. AtmAnI rucirUpa samyaktva to thayuM have tenuM vizeSa posANa thatuM jAya che. AtmA ja upAdeya che temAM sthiratA vadhatI jAya che. pahelAM paNa vibhAvanI ruci ghaTADIne svabhAvanI rucinuM valaNa vadhArato vadhArato AtmAnA atIndriya AnaMdane anubhave che teNe anaMtA janma-maraNane TALavAno kharo prayatna karyo....samyaktva sAdhyuM...pachI paNa je ghara joI lIdhuM temAM vAraMvAra TharavAno prayatna karato...sthiratA vadhArato Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378) [ paramAkAza pravacano jAya che tema tema rAga gaLato jAya che. te zuddhAtmA ane karmane judAM judAM jANe che ane *vizeSa abhyAsathI judAM paDatAM jAya che. zuddhAtmAnI eTale jJAnakuMja evA jJAnapiMDanI rucirUpa pariNAmathI A jIva nizcaya samyagdaSTi thAya che. samyagdarzana e samyapha pariNAma che. dravya ke guNa nathI. samyagdarzana e nirmaLa paryAya che. kevaLajJAna paNa pariNAma-paryAya che, guNa nathI, pragaTa pariNAma che. jainamArga alaukika che. te lokone sAMbhaLavA maLavo paNa durlabha thaI gayo che tyAM enI ruci to kyAMthI thAya ! AtmAnI ruci karavI e prathama karavAnuM kArya che tenA badale dAna karI lyo, bhakti-pUjA karI lyo, jAtrA karI lyo evo upadeza maLe che paNa e karavAmAM dharma karavAnuM kahyuM che te ja prathama kartavya che. te ja upAdeya che, te ja nizcaya samyagdarzana che. ATalI durlabhatAo batAvI temAM A zuddhAtmAnI rucirUpa samyaktva ja upAdeya che. zuddha AnaMda svarUpa akhaMDa eka pUrNa AtmAnI aMtarmukha dRSTi karIne tene anusarIne anubhava karavo te samyagdarzanarUpa dharma ja jIvane upAdeya che, te ja aMgIkAra karavAlAyaka che. A 84 ane 85 gAthA bahu sarasa AvI gaI. 84mA ema kahyuM ke bhale viSayabhoga leto na hoya paNa jene sparza, rasa, zabda, AbarU, kIrti AdimAM ruci che tene bhoganI ja ruci che-te viSaya ja bhogave che. e viSayanI rucivALA jIvo tenI prApti mATe kyo upAya bAkI rAkhe ! koI pApa karavAnuM nahi cUke. 85mI gAthAmAM bhavabhramaNa karatAM jIvanI durlabhatAo batAvIne eka zuddhAtmaprAptinI upAdeyatA batAvI. eka jelamAMthI chUTe topaNa nirAta thaI jAya to A to anaMtakALanI jelamAMthI chUTavAno upAya batAvyo che. A to jela paNa kevI ! nigodanI jelamAM anaMta jIva ane zarIra eka, tenA zvAsozvAsa paNa eka, aMgulanA asaMkhyamAM bhAga jeTalAM kSetramAM asaMkhya to audArika zarIra hoya te eka eka zarIramAM anaMta nigodanA jIva eka ja Indriya ane AyuSya ane zvAsa paNa jenA samAna che evAmAM anaMtakALa A jIva rahyo che. paNa atyAre teno vicAra ja karato nathI. keTalI hiNI dazA....! aho kevaLajJAna le tevo catura AtmA, kevaLajJAnanA anaMtamAM bhAganA jJAna sahita eka zarIramAM anaMta jIvo jela bhogavI rahyAM che. te paNa keTalo kALa? ke anaMtA pudgala-parAvartanakALa. bhAI! have tyAMthI nIkaLIne ATalI durlabhatA sudhI AvI gayo cho to zuddhAtma bhagavAnanI dRSTi kara ! jJAna kara ! vAraMvAra teno ja abhyAsa kara ! e ja upAdeya che. e ja A gAthAno sAra che. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhanizcayanayathI bhAvaliMga paNa jIvanuM svarUpa nathI (saLaMga pravacana naM. 59) AtmA gauraH kRSNaH nApi AtmA raktaH na bhavati / AtmA sUkSmo'pi sthUlaH nApi jJAnI jJAnena pazyati // 86 // AtmA brAhmaNaH vaizyaH nApi nApi kSatriyaH nApi zeSaH / puruSaH napuMsakaH strI nApi jJAnI manute azeSam / / 7 / / AtmA vandakaH kSapaNaH nApi AtmA guravaH na bhavati / AtmA liGgI ekaH nApi jJAnI jAnAti yogI // 8 // A zrI paramAtmaprakAza zAstra che. temAM prathama adhikAranI 85mI gAthAmAM samyagdaSTinuM svarUpa kahyuM hatuM te anusAra samyagdaSTi thaIne mithyAtvanI bhAvanAthI viparIta bhedavijJAnanI bhAvanA kare che te bhedavijJAna-bhAvanA ahIM kramathI sAta gAthAmAM AcAryadeva kaheze. mithyAdeSTi potene "huM kALo chuM, dhoLo chuM, brAhmaNa chuM' ema bhAvato hato tenAthI viparIta samyagdaSTi "huM kALo, dhoLo ke brAhmaNAdi rUpa nathI' ema bhAve che. temAM prathama 86mI gAthAmAM zuM kahe che!- A bhedavijJAnanI bhAvanA che. AtmAnA jJAnasvarUpanuM bhAna thatAM dharmI potAne "huM trikALa jJAnasvarUpa chuM" ema bhAve che. huM jANanAra-dekhanAra arUpI Atmadravya chuM ema jANatAM jJAnI "huM kALo chuM ke huM sapheda chuM ke lAla chuM" evA raMgavALo potAne mAnatA nathI. zarIra sthULa hoya ke sUkSma athavA nabaLuM hoya tethI huM dhULa ke nabaLo nathI huM to jJAnasvarUpa chuM. ema asti ane nAsti baMne vaDe dharmI potAnA svarUpanI bhAvanA kare che. vyavahArathI athavA nimitta saMbaMdhathI AtmAne gorA, kALA zarIravALo ane jADA-pAtaLA zarIravALo kahevAya che paNa AtmA kAMI kharekhara pote gore ke kALo nathI, jADo ke pAtaLo nathI. zuddhanizcayanayathI joIe to e badhuM AtmAthI juduM che, e to karmajanita che-karmanA udayanA nimitte thayelI avasthA che. jJAnAnaMdasvarUpa zuddhAtmAnI daSTie joIe to e badhuM karyajanita hovAthI heya che--dRSTimAM heya karavA lAyaka che-tyAgavA yogya che. je vitarAga svasaMvedanazAnI che te nija zuddhAtmatattvamAM A dharmone-kALA-gorA ke kuza dhUla Adi zarIranA dharmone potAmAM joDato nathI tenI sAthe saMbaMdha karato nathI, tene potAthI taddana bhinna jANe che. A samyagdaSTinI bhedavijJAnanI bhAvanA che. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] [ gharamAtmaprakAza pravacano have brAhmaNAdi varNa AtmAnA nathI ema zAnI jANe che. AtmA brAhmaNa nathI, AtmA vANiyo vepArI nathI, AtmA kSatriya nathI ane AtmA zudra ke cAMDAla Adi varNarUpa nathI. AtmA strI, puruSa ke napuMsakaliMgavALo paNa nathI. e liMgo to zarIranA che, AtmA tenAthI bhinna che. ajJAnI mAne che ke huM strI athavA puruSa chuM paNa jJAnI potAnA jJAna dvArA A varNa tathA liMgAdine potAthI bhinna jANe che. varNa, liMga Adi avasthA che kharI paNa mArAmAM nathI ema jJAnI jANe che. cothA guNasthAnathI mAMDIne badhAM samyagdaSTinI A vAta che. cothA guNasthAne to samyagdaSTi cakravartI hoya to bahAramAM rAjapATa, 96 hajAra rANI vagere badhAMno saMyoga dekhAya paNa te koIne dharmI potAnA mAnatA nathI. e to jANe che ke rAgano eka vikalpa paNa mArI cIja nathI to sthULa vastu to mArI kyAMthI hoya ! huM to jJAnasvarUpa AtmA chuM. mArA hovApaNAmAM to jJAna ne AnaMda che. A varNo ane liMgo Adi kAMI mArA hovApaNAmAM nathI. jJAnasvarUpa thayA thakA jJAnI samasta vastuone jJAnathI jANe che. bhAvArtha je brAhmaNAdi varNabheda che ane puruSaliMgAdi liMgabheda che te jo ke vyavahAranayathI dehanA saMbaMdhathI jIvanA kahevAmAM Ave che topaNa zuddhanizcayanayathI AtmAthI bhinna che. tethI jJAnasvarUpe rahelAM jJAnI jIvo e paravastune potAthI taddana bhinna jANe che. sAkSAt tyAgavAyogya che--mArA mAnavAyogya nathI ema jANe che. vItarAga nirvikalpa samAdhithI rahita mithyASTi jIva jene potAnA jANe che tene ja mithyAtvathI rahita samyagdaSTi jIva potAnA mAnatA nathI. sAkSAta eTale tadana judAM che ema jANe che tethI jJAnI tene daSTimAMthI tyAgavAyogya mAne che. saMyogamAMthI kAMI chUTI zakatAM nathI paNa dRSTimAM tene potAnA mAnatA nathI. - - puNya-pApanA vikalpathI rahita evA caitanyasvarUpanI nirvikalpa samAdhinI dRSTithI samakitI jIva A koI bhAvone potAmAM joDato nathI, potAnA mAnato nathI. paNa caitanyasvarUpanA bhAra vinAno mithyAdeSTi to A strI, puruSAdi liMgo ane brAhmaNAdi jAti mArI ja che ema mAne che. koI pUchatuM hatuM ke bhagavAne samakitIne bahu chUTa ApI dIdhI che laDAI laDe, rAjapATamAM rahe chatAM samakitIne baMdha nathI?-bhAI ! bhagavAne samakitIne kAMI chUTa ApI nathI paNa samakitInuM svarUpa ja evuM che ke tene badhI cIjothI dareka samaye bhedajJAna ja vartatuM hoya che tethI tene baMdha nathI. e sadAya "huM jJAnasvarUpa chuM" ema bhAve che tethI to samyagdaSTinA bhogane paNa nirjarAno hetu kahyo che ane mithyASTinA tyAgane mithyAtvano Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-59 ] [ 381 hetu kahyo che kemake mithyArdaSTi kSaNe ne paLe vikalpa, rAga ane paranA abhimAnamAM ja masta thaIne paDyo hoya che. je vastu potAnI nathI tene potAnI mAnIne dareka samaye svabhAvano anAdara kare che tethI ja mithyArdaSTine anaMta saMsAranI vRddhi thAya che. AtmA vItarAgasvarUpa che ane jJAnathI ja vedAya evI e cIja che. puNya-pApabhAvathI bhinna vItarAga svarUpanI dRSTi te vItarAga svasaMvedana jJAna che; e vItarAga svasaMvedana jJAnathI rahita mithyArdaSTi strI, puruSAdi liMga ane varNAdi bhedane potAnA mAne che. je potAnA nathI ene potAnA mAne che ane potAnuM svarUpa je che tene oLakhato nathI e ja mithyArdaSTinI moTI bhUla che. jJAnI ane ajJAnI mithyArdaSTinI dRSTimAM ja moTo phera che. ajJAnInI dRSTi je potAnA svarUpamAM nathI evA bhAvone potAnA mAne che. e moTo bhrama che--temAM ja mahA mithyAtva sevAya che. jJAnI to je potAnA svarUpamAM nathI tene potAnA mAnatAM nathI mATe tenI dRSTi yathArtha che. jJAnI jANe che ke 'huM zAnasvarUpa chuM-jANanAra-dekhanAra chuM,' zarIra, liMga AdinA bhedo badhAM pararUpe che, mArArUpe nathI. gRhasthAzramamAM rahelAM samyagdaSTi paNa Ama jANe che ke mAre ane puNya-pApanA vikalpa UThe che tene kAMI saMbaMdha nathI, e to parazeya che, svajJeyathI bhinna che mATe parazeya che ane zarIranA raMga, liMga Adi bhedo to jaDanA che, mArAthI taddana judAM che. A zarIrane huM Ama rAkhIza, strI, putrAdine Ama rAkhIza, nokarane paNa sArI rIte rAkhIza, makAna saMbhALIne rAkhIza...evI jenI mAnyatA che te AkhI duniyAne anukULa rAkhavAnI abhilASA rAkhe che. thoDA ghaNAM saMbaMdhavALAne anukULa rAkhavAnI icchA che tene saMbaMdha vinAnA padArthone paNa vyavasthita rAkhavAnI bhAvanA aMdaramAM paDI ja che, tenI dRSTimAM moTI mahAna viparItatA che: ajJAnInI kalpanAno koI pAra hoto nanI. paisA Ama mUkIza, tenuM jema bane tema vadhAre vyAja upajAvIza, pachI Ama AgaLa vadhIza, bIjAne rasto batAvIza, bhaviSyamAM Ama karIza, potAne na gamato hoya e vyakti mI jAya to mane ThIka paDaze, gamatI vyakti lAMbo kALa jIve to sArUM vagere aneka prakAre kalpanAnA ghoDA ajJAnI doDAvato hoya che paNa te badhuM dhULa-dhANI thavAnuM che, potAnI kalpanA anusAra jagatanA padArtho pariNamatA nathI tethI maphatano du:khI thAya che. pote potAnI kalpanAthI ja kharekhara du:khI thAya che. ApaNe hAma, dAna ne ThAma traNeya che tethI maratAM sudhI kAMI vAMdho nathI pachI golaNa gADI bhale bhare...baheno to sAthe besIne evI ja vAto karatI hoya ke bIjAne potAnA karavA e ApaNA hAthanI vAta che, AvaData joIe....vagere DAhI DAhI vAto karIne potAne DAhI mAnatI hoya paNa bhagavAna kahe che e mUDha che. pa2ne potAnA karavA Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 / [ paramAtmaprakAza pravacano mAge che te mAnyatA ja khoTI che. are ! tAro AtmA bIjAthI judo che ane bIjAno AtmA tArAthI judo che. be judAM dravyo ekabIjAnuM zuM karI zake ! mUDhane paradravyanuM pariNamana bIjuM dravya karI na zake e khabara nathI eTale AvA kalpanAnA ghoDA doDAve che. A ja rIte mithyAbhAvanAthI saMsAra ghaDAyelo che. mithyAtvanA pAyA upara saMsAranuM ghaDatara che. huM vIla karIne jAuM eTale pAchaLathI bAyaDI-chokarAne vAMdho na Ave. badhAM ... dIkarAone eka eka makAna karAvI dauM, badhI milkata vyavasthita vaheMcI dauM athavA evI rIte karuM ke huM maruM pachI ja badhAMnA hAthamAM Ave, jIvatAM kAMI na maLe....evI evI kiMIka yojanA kare che e badhuM ajJAnInuM abhimAna che. paradravyanuM thavuM, na thavuM e jIvane AdhIna nathI. have AgaLa vaMdaka, paNa Adi bheda paNa jIvanA nathI ema 88mI gAthAmAM kahe che. AmAM thoDI sUkSma vAta Avaze. ahIM to samyagdaSTine yogI kahyo che. te bhale gRhasthAzramamAM ho, strI ho, napuMsaka ho ke nArakI ho paNa samyagdaSTi che te yogI che. te zuM bhAvanA bhAve che-AtmAne kevo jANe che te kahe che. - artha AtmA bauddhano AcArya nathI eTale ke vaMdaka nathI. AtmA paNa eTale digaMbara paNa nathI kema ke A badhAM bhedo AtmAnA nathI. AtmA zvetAMbara paNa nathI. AtmA koI paNa vezadhArI nathI arthAt ekadaMDI, tridaMDI, haMsa, paramahaMsa, saMnyAsI, jaTAdhArI, muMDita, rudrAkSanI mALA, tilaka, kulaka, ghoSa vagere veSomAM koI veSadhArI AtmA nathI. AtmA to eka jJAnasvarUpa che tene dhyAnI muni dhyAnArUDha thaIne jANe che ane dhyAna kare che. jagatamAM aneka prakAranA veSadhArI che koI eka daMDa rAkhanArA "ekadaMDI' koI traNa daMDa rAkhanArA "tridaMDI', lAla kapaDAdhArI potAne "haMsa" tarIke oLakhAve che paNa haMsa to kharekhara caitanyahaMsa che te koI bAhyaveSadhArI nathI. bahArathI pILA kapaDA paherIne saMnyAsa laI le te saMnyAsI nathI. koI moTI jaTA rAkhe che. koI muMDana karAve che, koI rUdrAkSanI mALA rAkhe che to koI tilakavALA hoya che e rIte kulaka ane ghoSa evA koI veSadhArI haze paNa AtmAne evo koI veSa hoto nathI. veSa to badhI jaDanI avasthA che. AtmA to eka jJAnasvarUpa che--jANanAra-dekhanAra che te koI veSane potAno mAnato nathI. potAnI jJAnaparyAyathI AtmAmAM ekAgra thaIne jJAnI potAne jJAnasvarUpa ane parane pararUpa jANe che, parane mArA mAnatA nathI. potAne jJAnasvarUpathI abhinna jANe che. bhAvArtha-joke vyavahAranayathI A AtmA vaMdaka Adi aneka veSone dhAre che paraMtu Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-19 ] [ 383 zuddhanizcayanayathI koIpaNa veSa jIvanA nathI, dehanA che. dehanA veSane potAnA mAnIne abhimAna karavuM ane tenA vaDe dharma manAvavo te mithyAdRSTipaNuM che. digaMbara ane zvetAMbara Adi je dehanA Azraye dravyaliMga che te upacarita asaddabhUta vyavahAranayathI jIvanuM svarUpa kahevAya che topaNa nizcayanayathI te jIvanuM svarUpa nathI. nimitta tarIke digaMbara dharmamAM munine digaMbarapaNuM ja hoya, zvetAMbaramatamAM zveta vastradhArI sAdhu ja hoya tethI e veSa jIvanA che ema upacArathI kahevAya paNa nizcayathI jJAnasvarUpa AtmAmAM to evo koI prakArano veSa ja nathI. jyAM deha ja jIvano nathI, dehanA eka eka rajakaNanI avasthA svataMtra thAya che tyAM deha uparanA veSane jIvanA kema kahevAya ! dehanA rajakaNamAM pheraphAra thAya tene jIva rokI zakato nathI. uparathI Indra AvIne paNa tene pheravI zakato nathI. paramANunI avasthA je samaye jevI thavAnI hoya tevI ja thAya che kemake paramANu paNa dravya che ne ! tenAmAM paNa utpAda vyaya ane dhruvapaNuM che tethI samaye samaye utpAdano pravAha cAlu ja che tene bIjo zuM kare ! zuM pheravI zake ! bIjo bIjAne zuM kare! icchA anusAra thAya tyAre mUDha ema mAne ke meM karyuM che paNa e to pUrvanA puNyanA nimitte vartamAna paramANunI avasthA evI thavAnI hatI mATe thaI che, tArAthI thaI nathI. traNakALamAM paranuM kArya tArA hAthamAM nathI. deha uparathI kapaDuM utAravuM ke choDavuM e jIvanuM kArya nathI. jaDanI avasthA che tene huM karuM chuM ema mAne che teNe potAne jaDarUpa mAnyo che. je jJAnasvarUpa che te jJAna sivAya bIjuM zuM kare ! e to jANe ke jaDanI avasthA A pramANe thaI che. muni thAya tyAre kapaDAM utAravAnI avasthA thAya che ane e vakhate vikalpa paNa evo ja hoya che tethI nimittanuM jJAna karAvavA caraNAnuyogamAM evA kathana Ave ke vastrAdino tyAga karIne muni thavAya che paNa nizcayathI AtmAthI kapaDAMnA grahaNanI ke tyAganI avasthA thatI nathI. ahA ! jyAM deha ane dehanA AkAro AtmAnA nathI tyAM bAhyaveSa to AtmAnA kayAMthI hoya ! mATe dravyaliMga to sarvathA AtmAnuM nathI paNa bhAvaliMga ke je nirvikalpa paryAya che te paNa jIvanI nathI. e kevI rIte ! te kahe che-vItarAga nirvikalpa samAdhirUpa bhAvaliMga jo ke zuddha svarUpanuM sAdhana che mATe upacAranayathI jIvanuM svarUpa kahevAya che topaNa paramasUkSma zuddhanizcayathI bhAvaliMga paNa jIvana nathI. zuddhAtmA je trikALa jJAna....jJAna....AnaMda...AnaMdarUpa ekarUpa vastu che te mULa Atmatattva che -dhruva saMdeza zaktirUpa tattva anAdi-anaMta ekarUpa vastu che te nizcaya AtmA che, tenI paryAyamAM "huM zuddhAtmA chuM' evI je sabhyazraddhA, samyajJAna ane samyaphazAMtinI nirvikalpa paryAya thAya che te AtmAnuM bhAvaliMga che, sadeza eTale dhArAvAhI dhruva caitanyabiMbamAM "huM zuddha AnaMda svarUpa chuM" evuM samyagdarzana, evuM ja svasaMvedanajJAna Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 ) [ AtmaprakAza pravacano ane temAM svarUpAcaraNarUpa vItarAgI sthiratA...AvI je eka samayanI vItarAga nirvikalpadazA che te AtmAnuM bhAvaliMga che. A je strI, puruSAdi liMganA bheda ke veSanA bheda Adi kahyAM te to AtmAnA dravya, guNa, paryAyamAM kyAMya nathI. eka samayamAtra paNa tenuM astitva AtmAmAM nathI. ane puNya-pApAdi vikArIbhAva ane vyavahAraratnatrayanA pariNAma e eka samayanI paryAyamAM che paNa e to asaddabhUta vyavahAranayathI jIvanA kahevAya che, kharekhara jIvanuM svarUpa nathI. paNa A je bhAvaliMga ke je jIvanI eka samayanI avasthAmAM vartatI sAdhakadazA-vItarAga nirvikalpa zAMti-nizcayamokSamArga che te to zuddhAtmasvarUpanuM sAdhaka che tethI upacArathI jIvanuM svarUpa kahevAya che kema ke teNe "A jIva vastu che' ema siddha karyuM che, topaNa paramasUkSma zuddhanizcayathI bhAvaliMga paNa jIvanuM nathI. jJAnAnaMdasvarUpa vastu che te trikALa ekarUpa jIvavastu che. te jIvanuM mULasvarUpa che. ane liMga veSAdi to taddana judI vastu che ane deva-zAstra-gurunI zraddhA Adino rAga che. te vibhAva che, svabhAva nathI. rAga che te trikALasvabhAva to nathI paNa vartamAna svabhAvano aMza paNa nathI. tethI tenI vAta ahIM karI nathI. ahIM to jIvano je kAyamano ekarUpa svabhAva che tenA avalaMbanathI pragaTelo eka samayano svabhAva-vastune siddha karanAro samyagdarzana, jJAna, cAritrarUpa jIvano paryAya pragaTa thAya che tene paNa upacArathI jIvano kahyo che. puNya-pApa, dayA, dAna vrata, bhaktino paryAya to upacArathI paNa jIvano nathI kema ke svabhAvanI jAtano nathI, vibhAva che mATe nizcayathI te jIvanA bhAva nathI. prabhu ! tArI cIja anAdi-anaMta dhruva vaja jevI che. temAMthI eka kaNiyo paNa ocho na thAya. jema vajanI divAlamAMthI kaNI paNa khare nahi are gaDhamAMthI paNa karI kharatI nathI to A to caitanyano vajagaDha che temAMthI eka aMza paNa ocho kema thAya ! na thAya, evo bhagavAna caitanyano anaMtaguNano piMDa dhruvagaDha e jIvanuM svarUpane je paryAye siddha karyuM evo nirmaLa zraddhA, jJAna, cAritrano paryAya paNa upacArathI jIvanuM svarUpa che kema ke te aMza che. mATe te mULa vastu nathI. bhale te aMza mULasvarUpamAMthI ja Ave che paNa mULasvarUpamAM kAMI ochuM thatuM nathI evo je trikALa ekarUpa caitanyagaDha te AtmA che. mULa caitanya AtmAne siddha karanArI nirmaLa paryAya che. vastu vastune siddha karatI nathI, tenI paryAya siddha kare che mATe te sAdhaka che (siddha karavuM eTale sAbita karavuM nakkI karavuM) vastune siddha karanArI vItarAga nirvikalpa paryAya paNa upacArathI AtmA che. kemake mULa vastu to dhruvaghana che, pariNamana vinAnuM vaja che, jJAna-AnaMdanI mUrti che tene je siddha kare che ke "A AtmA che' evI zraddhA, jJAna ane temAM sthiratArUpa cAritra te upacArathI jIvanuM svarUpa che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-59 ) ( 385 A paramAtmaprakAza kahe che ke paramAtmA to trikALa jema che tema ekarUpa che, anaMta guNarUpa dhruva...dhruva dhruva trikALa ekarUpa AtmA te vAstavika AtmA che. tene jeNe zraddhAmAM lIdho, jJAnamAM lIdho, temAM eka samaya Tharyo evI zraddhA, jJAna, cAritraparyAya te aMza che mATe upacArathI AtmAnuM svarUpa che. te pote paramAtmA nathI, mokSamArga che, aMza che. jema prajA (putrAdi) e bApa nathI tema aMza e Akho AtmA nathI. jemAM anaMtI nirmaLa paryAyo ane anaMta guNo ekarUpe rahelA che. ekapiMDa che te AtmA che. tene paramAtmA kaho ke jIvanuM vAstavika svarUpa kaho baMne eka ja che. paNa tenI nirvikalpa vItarAgI zraddhA, jJAna, cAritrarUpa mokSamArganI paryAya te vAstavika AtmA nathI. te beTo che paNa bApa nathI- upacArathI AtmA che. te bhAvaliMga che. liMga eTale cihna; bhAvaliMga vaDe AtmAne oLakhAya che rAga rahita samyagdarzana, rAga rahita svasaMvedanajJAna, rAga rahita svarUpanI sthiratA e traNeya thaIne vItarAga nirvikalpa paryAya te bhAvaliMga che, AkhI cIjano eka aMza che-cihna che. tethI tene upacArathI AtmAnuM svarUpa kahevAmAM Ave che topaNa paramasUkSma zuddhanizcayanayathI bhAvaliMga paNa jIvanuM nathI. nirvikalpa samAdhino vItarAga paryAya paNa trikALa nathI, eka samayano che mATe mULa jIvasvarUpa nathI. addabhuta vAta che. jeNe jene oLakhyo e bhAva paNa mULa vastu nathI to bIjA kone potAnA mAnavA ! dehAdinA veSa to kyAM rahyAM ! rAgAdino vikalpa paNa jIvamAM na rahyo. jyAM bhagavAna AtmAno nirmaLa vItarAgI anubhava e paNa vAstavika dhruva AtmAnuM svarUpa nathI. tene vAstavika AtmA mAnavo e bhrama che. upacArathI tene AtmA mAnavo e barAbara che. aMzamAM AkhA AtmAno Aropa karavo te vyavahAra che. AkhI vastu te ja AtmA che. AvuM vastunuM svarUpa che tene badale vastune liMga ane veSAdivALI mAnavI te mahA, bhrama che. puNya-pApano rAga te huM AtmA chuM ema mAnavuM e paNa mithyAtva che-mahA bhrama che. trikALa ekarUpa bhagavAna AtmAnA Azraye zraddhA, jJAna ane zAMti pragaTe tene paNa AtmAnuM pUrNa svarUpa na mAnavuM. tene vyavahAre AtmA jANavo. nizcayanayano AtmA to ekarUpa dhruva che. A rIte jANavuM te pramANajJAna che. bhAvaliMga sAdhanarUpa che, te paNa parama avasthAnuM sAdhaka nathI eTale ke parama vastu nathI. A bahu sarasa vAta AvI gaI. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXXRUR(r)R&R(r)R&RURXRURURURURXRX(r)X(r)X(r)RE huM dhIMgadhaNI dhruva dhUraMdharanAthanuM svarUpa huM KORURERERURSAURURERURSACRORSRSRSRSRSR pUijya bahenazrInA jAtismaraNajJAnanA viSayamAM pUjya gurudevazrInI prasannatA] | (saLaMga pravacana naM. 60) AtmA guruH naiva ziSyaH naiva naiva svAmI naiva bhRtyH| zUraH kAtaraH bhavati naiva naiva uttamaH naiva nIcaH / / 16 / / AtmA manuSyaH devaH nApi AtmA tiryag na bhvti| AtmA nArakaH kvApi naiva jJAnI jAnAti yogii||60|| AtmA paNDitaH mUrkhaH naiva naiva IzvaraH naiva niHsvaH / taruNaH vRddhaH bAlaH naiva anyaH api karmavizeSaH / / 61 // zrI paramAtmaprakAza zAstra che. temAM prathama A adhikAranI 89mI gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke AtmA guru nathI ane AtmA ziSya paNa nathI. AtmA akhaMDAnaMda jJAnasvarUpa che te koIno guru nathI ke koIno ziSya nathI. AtmA koIno svAmI nathI ane koIno nokara paNa nathI. AtmA zUravIra paNa nathI ane AtmA kAyara paNa nathI. AtmA uccakuLavALo ke nIcakuLavALo nathI. guru, ziSya ke svAmI-sevaka AdinA bhedo paryAyamAM che paNa te AdaravAyogya nathI. AdaravAyogya to eka dhruva caitanya ja che. deha, mana, vANI e AtmAnuM svarUpa nathI, puNya-pApanA vikalpa e paNa AtmAnuM svarUpa nathI. ane zuddhapariNati paNa AtmAnuM dhruvasvarUpa nathI. Akho dhIMgadhaNI dhruva dhUraMdharanAtha che te AtmAnuM svarUpa che. bhagavAna AtmA to dhruva khaMbha cidAnaMdakaMda che te kAMI zUravIra ke kAyara nathI. UMca ke nIca nathI. svAmI-sevaka Adi saMbaMdho joke vyavahAranayathI jIvamAM che. svAmI-sevaka Adi viSaya che ane tene jANavAvALI naya paNa che. vyavahAranayathI paryAyamAM rahelAM saMbaMdho jANavAlAyaka che, vedAMtanI jema nathI ke kAMI che ja nahi paNa te koI saMbaMdho AtmAnA nathI. zrotA -paryAyamAM to A badhAM guru-ziSyAdinA saMbaMdho che ne! pUjya gurudevazrI :-paryAyamAM saMbaMdho che paNa paryAya to eka samaya pUratI che. dhruva to nathI-trikALI saMbaMdha to nathI mATe tene abhUtArtha kahyo che. A badhuM samayasAranI 11mI gAthAnuM ja spaSTIkaraNa che. 11mI gAthA AkhA jainadarzananI mUlyavAna gAthA che. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-6o 7 ( 387 paryAyamAtra abhatArtha che. kema ke te Akho padArtha nathI. ekarUpa dhruva vastu te ja bhUtArtha che bAkI badhuM abhUtArtha che mATe A svAmI-sevaka, guru-ziSya, zUravIra-kAyara Adi saMbaMdho vyavahAranayathI jIvanA hovA chatAM zuddhanayathI zuddhAtmAthI judAM che, AtmAnA nathI mATe tyAgavA yogya che. bAhya vastune potAnI mAnanArA bahirAtmA-mithyAdeSTi jIvo potAnA vItarAga paramAnaMdarUpa nijazuddhAtmAne to oLakhatA nathI, A caitanya te ja huM evI anubhUti tene thaI nathI arthAt paryAyamAM vItarAga paramAnaMdanI prApti thaI nathI evA bahirAtmA mithyAdRSTi jIvo upara kahelA bhedo ane saMbaMdhone potAnA mAne che te ja bhedo ane saMbaMdhone vItarAga nirvikalpa samAdhimAM aMtarAtmA samyagdaSTi jIvo pararUpa jANe che. vItarAga nirvikalpa nirdoSa pariNatinI prApti thAya temAM tyAre zuddhAtmAnI prApti thaI kahevAya che. nirdoSa vItarAgI paryAyamAM zuddhAtmAnI siddhi thAya che paNa jene AvI paryAya pragaTa thaI nathI evA mithyASTi jIvo paryAyamAM rahelAM guru-ziSya, svAmI-sevakAdi bhedone ja potAnuM svarUpa mAne che paNa A ja bhedone vItarAga nirvikalpa pariNatimAM raheto thako aMtarAtmA potAnA mAnato nathI. cothA guNasthAnathI bAramA guNasthAna sudhImAM vartatA badhAM jIvo aMtarAtmA che-jJAnI che, sthiratA ochI ke vadhAre hoya te judI vAta che paNa te badhAMne aMtarAtmA kahevAya che. juo ! A aMtarAtmAnI vyAkhyA thaI. aMtarAtmA kyAM rahe che ! -ke dhruvanA bhArapUrvaka pragaTelI vItarAga nirvikalpa zuddha paryAyamAM aMtarAtmA rahelo che. pote utpanna karI che evI nirmaLa paryAyamAM dharmI rahe che. bhagavAna AtmA eka samayamAM akhaMDAnaMda caitanya dhruva che tenI jene paryAyamAM prApti thaI che evo samyagdaSTi aMtarAtmA guru-ziSya, svAmI-sevakAdi bhedone potAmAM joDato nathI. AtmA che ema mAnato nathI. gurupaNuM, ziSyapaNuM, svAmIpaNuM, sevakapaNuM, zUravIrapaNuM, kAyarapaNuM, UMcapaNuM, nIcapaNuM e koI mAruM svarUpa nathI. ema dharmI jANe che. huM ekarUpa dhruva caitanyaprabhu chuM evI jene pratIti jJAna ane anubhava nathI evA bahirAtmA jIvo potAne guru athavA ziSya, svAmI, sevaka Adi paryAyorUpe mAne che. lokone A vAtamAM kAMI sUjha paDatI nathI-agharI lAge che. lokone to dayA pALavI, vrata karavA, kAyotsarga karavA temAM sUjha paDe che. paNa kAyotsarganuM sAcuM svarUpa jANatAM nathI-ke caitanyakAyAnI dRSTi karIne temAM sthira thavuM te kAyotsarga che. puNya-pApAdi vikalpanI buddhi choDIne dravyabuddhimAM sthira thavuM te dharma che. vastunuM svarUpa sUkSma che bhAI ! paisAnA dAnAdi karavAthI dharma thaI jaze ema mAnazo nahi. pAMca-pacIza lAkha dAnamAM Apo ke Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 ) [ paramAtmaprakAza pravacano jAtrA karI Avo ke vrata, tapa, tyAgAdi karo te zubhabhAva che paNa tenAthI dharma thato nathI. jema jhera khAtAM khAtAM kastUrInA oDakAra na Ave tema rAga karatAM karatAM dharma kadI na thAya. rAga e dharmanuM sAdhana nathI. vastune je paryAya siddha kare che te nirmaLa paryAya sAdhana che chatAM tene paNa vyavahAra kahyo che. rAga, deha, vANI, mana e koI kharekhara sAdhana nathI. rAgane paNa asabhUta ja kahyo che kema ke vastumAM rAga nathI, nirvikalpa paryAya pragaTa thAya te sabhUta vyavahAramAM Ave che ane pUrNa paryAya thAya te zuddha sabhUta che. te badhI paryAyo hovAthI jIvanuM trikALI svarUpa nathI. kriyAkAMDIoe A vAta kadI sAMbhaLI na hoya eTale ema kahe ke, kuMdakuMdaAcArye vedAMtano DhALa lIdho che paNa kuMdakuMdaAcArya sarvakSapadano DhALa lIdho che, vedAMtano nahi. eka samayanI paramAtmadazA-kevaLajJAna te jIvanuM svarUpa nathI e sAMbhaLIne rADa pADe tevuM che. A 89bhI gAthA thaI. have 90mI gAthAmAM AtmAnuM svarUpa kahe che. AtmA-jIva padArtha manuSya nathI, deva nathI, tiryaMca nathI, nArakI nathI. arthAta koI paNa prakAre AtmA pararUpa nathI, AtmA to "jJAnasvarUpa che tene munirAja traNa guptipUrvaka nirvikalpasamAdhimAM lIna thayA thakA jANe che. manuSyaparyAyathI AtmAne madada maLe che e upacAranuM kathana che. dareka samaye potAno utpAda pravAha vahyA ja kare che tene kare koNa! utpAda...utpAda...utpAdano pravAha vahyA ja kare che evuM svataMtra pariNamana che tene bIjuM dravya madada karatuM nathI. arthAt tene bIjAnI madadanI jarUra nathI. evuM ja vastunuM svarUpa pokAre che tyAM tuM tenAthI UMdho pokAra kare e kema cAle! amAre paranI madada joIe ane ame parane madada karIe, e tArI mUDhatA che. AtmA tiryaMca nathI eTale ekendriya, beindriya, traNendriya, caurendriya ke paMcendriya pazu AdirUpe AtmA nathI. AtmA nArakI nathI ane AtmA deva paNa nathI. pUrve manuSya Adi rUpe na hato ane bhaviSyamAM paNa e rUpe thavAno nathI. Ama AtmA koI paNa rIte pararUpa nathI. to AtmA kevA rUpe che? AtmA "jJAnasvarUpa che. AtmA jJAnano sat dhruva tAro che. caitanyabiMba jJAnamUrti prabhu che. mana, vacana, kAyAthI haTI, munirAja vikalpathI paNa rahita thaIne nirvikalpa abheda zAMtimAM lIna thayA thakAM "A huM jJAnasvarUpa chuM" ema jANe che. rAgarahita zuddha zraddhA, jJAna, sthiratAnI pariNatimAM rahIne muni A huM AtmA chuM ema jANe che. nirvikalpa pariNati vinA AtmA jaNAto nathI. AtmA..AtmA ema bolavAthI ke vikalpathI AtmA Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-60 | [ BCE jaNAto nathI paNa vItarAga nirvikalpa AnaMdamAM lInatA pUrvaka A huM AtmA chuM ema jaNAya che. bhagavAna AtmA to sadAya ekarUpa dhruva akhaMDa jJAnAnaMdasvarUpe ja rahyo che. AtmA kadI cAragatinI paryAyarUpa thayo nathI. evA ekarUpa AtmAne koNa jANe che ke AtmAnI zraddhA, AtmAnuM jJAna ane AtmAnI sthiratAmAM lIna thayelo jIva AtmAne jANe che. potAnA zuddhopayogamAM ekAkAra thaIne dharmAtmA A "huM AtmA chuM' ema jANe che. e rIte AtmAne jANe tyAre ja AtmAne jANyo kahevAya. bhAvArtha -nirmala jJAnadarzana svabhAvarUpa je paramAtmatattva, tenI bhAvanAthI viparIta evA rAga-dveSAdi vibhAva pariNAmothI upArjana karelAM zubhAzubhakarma che tenA udayathI utpanna thayelI manuSyAdi vibhAvaparyAyone bhedabhedasvarUpa ratnatrayanI bhAvanAthI rahita thayelo mithyASTi jIva potAnI mAne che ane A ajJAnathI rahita samyagdaSTi jJAnI jIva te manuSyAdi paryAyone potAnAthI judI jANe che. nirmala jJAna-darzanasvabhAvI dhruva AtmA, tene ahIM paramAtmatattva kahyuM che. tenI bhAvanA eTale temAM ekAgratArUpa nirvikalpa paryAya te zuddhAtmAnI bhAvanA che. paramAtmatattva evuM che ke temAM najara nAMkhatA aMdarathI AnaMdanA pyAlA phATe che. ATha varSano bALaka hoya te paNa AvI paramAtmatattvanI bhAvanA karIne kevaLajJAnane prApta kare che. bALakapaNuM to manuSyaparyAyamAM che. AtmAne uMmara kayAM che AtmA to jJAnasvarUpa che te nirvikalpa zAMtithI jaNAya che. paramAtmatattva eTale parama zuddhavarUpa dhruvatattva te bhAvasvarUpa trikALI vastu che temAM ekAgratA te tenI bhAvanA che. dhruvatattva te dravya che ane A bhAvanA te saMvara-nirjarArUpa paryAya che. tenAthI UlaTI rAga-dveSanI paryAya te Asava ane baMdharUpa paryAya che. AtmAnI zuddha zraddhA, jJAna ne zAMti AdinI nirvikalpa vItarAgI paryAya saMvara-nirjarAtattva che paNa tenAthI viparIta rAga-dveSanA pariNAma thAya che te bhAvaAsava ane bhAvabaMdhatattva che. te bhAvabaMdhathI zubhAzubhakarmo baMdhAya che te ajIvatattva che. te karmanA udayathI manuSya, tiryaMcAdi paryAyo utpanna thAya che. AtmAnI zraddhA, jJAna ane ekAgratA te nizcayaratnatraya athavA abheda ratnatraya che ane tenI sAthe rahelA vikalpane bhedaratnatraya kahevAya che. A bhedAbedaratnatrayanI bhAvanAthI rahita evA mithyASTi-ajJAnI jIva manuSya, tiryaMca Adi paryAyone potAnI mAne che ane je bhedabhedaratnatrayanI bhAvanAthI sahita che ane ajJAnathI rahita che evA samyagdaSTi jIvo A manuSyAdi paryAyone potAnI mAnatA nathI. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39o [ prakAza pravacano bhedabhedaratnatrayanI bhAvanAthI mRta thayelo mithyASTi manuSyAdi paryAyone potAnI mAne che ema kahyuM temAM e vAta paNa garbhita che ke karme tene AtmAnI bhAvanAthI cUta karAvyo nathI, svayaM cUta thayo che ane pote ja ajJAnathI cAra gatirUpa paryAyone potAnI mAne che karma tene ajJAna karAvatuM nathI-parane potAnA manAvatuM nathI. kharekhara AtmA to darzana-jJAnasvarUpa che paraMtu AvA svabhAvanI dRSTino abhAva hovAthI mithyASTi parane potAnA mAnI rahyo che. karma tene potAnA svabhAvathI bhraSTa karAvato nathI. svayaM bhraSTa thAya che. ajJAnathI rahita ane bhedabhedaratnatrayathI sahita evA samyagdaSTi jIvo manuSya, devAdi bhavone potAnA mAnatAM nathI. huM manuSya nathI, huM deva nathI, huM tiryaMca ke nArakI nathI. huM to jJAna-darzanasvarUpa AtmA chuM ema te jANe che. AgaLa pharI AtmAnuM svarUpa kahe che. cidAnaMda citUpa AtmA vidyAvAna paNa nathI ane mUrkha paNa nathI. AtmA izvara arthAt badhI vAtomAM sAmarthyavAna-dhanavAna paNa nathI ane daridrI paNa nathI. AtmA yuvAna, bALaka ke vRddha nathI. A badhI paryAyo AtmAthI judI karmanA vizeSa che arthAt karmathI utpanna thayelAM vibhAvaparyAya che. AtmA trikALa AnaMda ane jJAnarUpa che. je jJAnAnaMdarUpa che te ja AtmA che. jagatanI vidyA te AtmAnuM svarUpa nathI mATe ahIM kahyuM ke AtmA vidyAvAna nathI. jagatanA abhyAsa ke zAstranA abhyAsavALo AtmA nathI. ane AtmA mUrkha paNa nathI. AtmA bhaNelo paNa nathI ane abhaNa paNa nathI. kema ke laukika kSayopazama jJAna che te AtmAnuM svarUpa nathI. AtmA dhanavAna nathI ane daridrI paNa nathI. ajJAnI dhanathI ke adhikArathI mArAM badhAM kArya thAya che ema mAne che. gharamAM mAro ja adhikAra cAle che ema mAne paNa e tenuM ajJAna che. AtmAne vaLI paramAM adhikAra kevo ! kuTuMba, nAta, gAma, nagara ke deza sAthe AtmAne koI saMbaMdha nathI. AtmA dhanAdivALo nathI tema ja daridrI paNa AtmA nathI. are ! pahelAM badhAM paisAvALA ane ame daridrI....e rahevA de bhAI ! AtmAne dhanavAna ke daridrI mAnavo e ja mukhaI che. AtmA to AnaMdakaMda che tene koI paravastu sAthe saMbaMdha nathI. pahelA gAthA AvI gaI temAM "A huM chuM' e vAta hatI ane A gAthAomAM "A huM nathI" e vAta che. huM eTale AtmA bALaka, vRddha ke yuvAna nathI. e traNa avasthA to mATInA piMDalAnI che-dehanI che. AtmA to jJAnAnaMdaghana che. bALakAdi avasthA to Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-60 / [ 391 AtmAthI judAM evA karmanI vizeSatAo-paryAyo che. yuvAnImAM laTTa jevA zarIra hoya, cAra cAra lADavA khAI zakato hoya, juvAnInuM jora hoya tene ema thAya ke are! ame to yuvAna chIe. bhAI! tuM yuvAna nathI tuM to AtmA cho paNa tane yuvAna mAne che e tArI mUrkhAI che. zAstramAM paNa AvuM mAnanArAne pazu kahIne saMbodhyA che. samayasAranA chellAM 14 kaLazomAM A kahyuM che ke vastunuM jevuM anekAMtasvarUpa che tevuM nahi mAnatAM ekAMta mAne che to tuM pazu cho. marIne nigodAdi halakI paryAyamAM javAno cho. AtmAmAM jJAna-darzana to abheda che. paNa je ekaluM bahAranuM kSayopazama jJAna che te AtmAnA svarUpamAM nathI. bI.e. ela.ela.bI. e badhuM AtmAnuM jJAna nathI, upAdhirUpa che. vakIlAta, berisTara, ejInIyara e badhAMnuM jJAna che te karmanI vizeSatA che, AtmAnI vizeSatA nathI. karmathI utpanna thayelI vibhAvaparyAya che. - bhAvArtha - joke zarIranA saMbaMdhathI paMDita, mUrkha, dhanavAna, daridrI, bALaka, yuvAna, vRddhAdi avasthA vyavahAranayathI jIvanI kahevAya che to paNa zuddhanizcayathI zuddhAtmadravyathI te bhinna che ane sarvathA tyAgavAyogya che. AvA bhedone vItarAgasvasaMvedana jJAnanI bhAvanAthI rahita mithyASTi jIvo potAnA mAne che ane samyagdaSTi jIva AvA vibhAvaparyAyonA bhedane potAnA mAnatA nathI. potAthI judAM karmajanita mAne che. juo ! AmAM to daza daza hajAranA pagAravALA vidyAvALAone paNa uDADyA che, uDADyA eTale ke te AtmAnI avasthA nathI. vibhAvaparyAya che-anAtmA che. tene je AtmA sAthe meLave che te mUrakha che. AmAM vakIla, berisTara Adi badhAM AvI gayAM. 'p. bhagavAna AtmA to rAga rahita vItarAgI zAMtinI paryAyamAM prApta thAya tevo che. evI vItarAga svasaMvedanajJAnanI zAMtimaya paryAyathI rahita ajJAnI vidyAvAna, mUrkha, bALa, yuvAna Adi paryAyone mArI mAnIne temAM "huM paNuM" seve che. ane svasaMvedanajJAnathI yukta jJAnI A koI vibhAvaparyAyomAM huM paNuM karatAM nathI. te paryAyone karmabhanita jANe che. A traNa gAthA thaI. have pAMca miniTano TAIma che temAM A rAjulanI oLakhANa karAvIe...A caMpAbenanA bhAI vajubhAInA dIkarAnI dIkarI che. tene jAtismaraNajJAna thayuM che. te pUrve jUnAgaDhamAM gokuLadAsa ThakkaranA ghare dIkarI hatI, "gItA" tenuM nAma hatuM. atyAre te pAMca varSanI che paNa aDhI varSanI hatI tyArathI te kahe che ke huM gItA chuM, jUnAgaDhathI AvI chuM. vagere vagere kahe che te A vajubhAI ne hiMmatabhAI banne bhAIo jaIne tapAsa karI AvyA che tenA muddA sAcA paDyAM che. juo ! AtmAmAM AvI jAtanI lAyakAta hoya che te bALakane ja hoya evuM nathI. moTAne paNa hoya. A jIva tyAMthI marIne sIdho ahIM Avyo che. A to bALaka che ne ! tene to ema che ke AvuM to badhAMne yAda hoya. paNa badhAMne AvuM jJAna hotuM nathI. A to eka gharamAM be pAkyAM che. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 ] [ paramAtmaprakAza pravacano pUrve bhavanuM smaraNa AtmAnuM trikALapaNuM siddha kare che. vItarAga kahe che te vAta siddha thAya che ke eka bhavamAMthI chUTIne tarata ja bIjI gatimAM jIva AvI jAya che. vacce rakhaDe che e vAta khoTI che. garbhamAM traNa mahinA pachI jIva Ave che ema koI mAne che te paNa khoTuM che. A chokarI bhAgyazALI che te mumukSunA ghare janmI che ane A bena (caMpAbena) to ghaNA bhavanuM jJAna lAvyAM che. teno virodha karanArA karma bAMdhe che. benane bolavAnuM ochuM, bahArathI kAMI dekhAya nahi eTale loko oLakhI na zake paNa benane jAtismaraNa ane AtmajJAna baMne che. gaMbhIra gaMbhI2 ghaNAM...bolavAnI vAta nahi. jAtismaraNa thayA pachI ATha mahinA ne bAra divase mane vAta karI. mArI vAta karI paNa pote gaNadhara thavAnA che e vAta to karI ja na hatI. pachI daza varSa pachI meM svapnAnI vAta karI ane pUchyuM ke tame be koNa cho ? tyAre mAMDa mAMDa bolyA... Aje mAgasara suda trIja che ane barAbara 28 varSa pahelA AjanA divase ja eka ciThThImAM jAtismaraNanuM lakhANa lakhIne bene mane mokalyuM hatuM. A to kudaratI A mahino, suda ane trIja AvI che. ghaNAM varSa thaI gayAM eTale ATalI vAta karI, loko jIravI na zake, bIjA kSetranI vAta che eTale bIjA nakkI na karI zake, rAjulanI vAta to A kSetranI eTale nakkI thaI gaI. A to benanI sAthe rahelAM hoya, paricaya hoya tene khabara paDe. A to choDI (rAjula) uparathI benanI vAta thoDI thaI gaI...vajubhAI, hiMmatabhAIne paNa bene kahela nahi. 94nA vaizAkha suda AThame svAdhyAyamaMdiranuM udghATana hatuM te divase sAMje phaLiyAmAM pharatAM pharatAM baMne bhAIonA kAne meM vAta nAkhI bhAI! benanI sthiti AvI che..to vajubhAI rahI na zakyA e kahe huM jaIne benane page lAguM....kIdhuM bhAI ! vAta bahAra paDI jaze, loko jIravI na zake...ema karIne mAMDa mAMDa thobhAvyA. tene ema thaI gayuM are ! amArA ghare AvA bena ! ema ubharo AvI gayo eTale kahe..page lAguM.... A to eka ghare be AvyA. laukikanuM A rAjula lAvI ane lokottaranuM bena lAvyA. benanI vAta ja judI che. bena to bhagavatI svarUpa che....A to pAMcamo Aro, kALa kaThaNa che tethI lokone mAnavuM muzkela paDe.... Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcayathI zIla, saMyama, tapa Adi AtmA ja che ) (saLaMga pravacana naM. 61) puNyamapi pApamapi kAlaH nabhaH dharmAdharmamapi kAyaH / ekamapi AtmA bhavati naiva muktvA cetanabhAvam // 62 / / AtmA saMyamaH zIlaM tapaH AtmA darzanaM jnyaanm| AtmA zAzvatamokSapadaM jAnan AtmAnam / / 63 // zrI paramAtmaprakAza zAstrano prathama adhikAra cAle che, temAM A 91 gAthA pUrI thaI. have 92mI gAthAmAM yogIndradeva AtmAnA cetanabhAvanuM varNana kare che. samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpe pariNamelo AtmA te cetanabhAva che, e sivAya bIjo koI cetanabhAva nathI te A gAthAmAM siddha karavuM che. caitanyabhAva te ja AtmA che. gAthArtha -puNyarUpa zubhakarma, pAparUpa azubha karma, atIta, anAgata ane vartamAnakALa, AkAza, dharmadravya, adharmadravya, zarIra AmAMthI eka paNa dravya jIvadravya nathI. eka cetanabhAva ja potAno-AtmAno bhAva che. puNyarUpa zubhakarma eTale zAtAvedanIyarUpe pariNameluM karma ane pApa eTale azAtA vedanIyarUpe pariNameluM jaDakarma che te AtmabhAva nathI, e to pudgalanI paryAya che. te jIvanuM dravya nathI, jIvano guNa nathI ane jIvanI paryAya nathI. kALanA traNa bheda atIta eTale bhUtakALa, anAgata eTale bhaviSyakALa ane vartamAnakALa e traNeyamAMthI koI jIvano bhAva nathI. e ja rIte AkAzadravya, dharmadravya, adharmadravya ane zarIrAdimAMthI koI paNa bhAva AtmAno bhAva nathI. eka cetanabhAva ja jIvano potAno bhAva che. | bhAvArtha vyavahAranayathI joke puNya-pApAdi AtmAthI abhinna che topaNa zuddhanizcayanayathI bhinna che ane tyAgavAyogya che. te parabhAvone mithyAtva rAgAdirUpe pariNata thayelo bahirAtmA potAnA bhAva mAne che paraMtu te ja bhAvone puNya-pApAdi saMkalpa-vikalparahita nija zuddhAtmadravyamAM samyapha zraddhAna jJAna cAritrarUpa abhedaratnatraya svarUpa paramasamAdhimAM sthita samyagdaSTijIva zuddhAtmAthI judAM mAne che. vyavahAranayathI puNya-pApAdi karmane jIvanA kahevAya che kAraNa ke tenI sAthe jIvane nimitta-naimittika saMbaMdha che tethI vyavahArathI puNya-pApakarma jIvanA che ema upacAra karavAmAM Ave che to paNa zuddhanizcayanayathI jJAnAnaMdasvabhAva AtmAne jotAM temAM e puNyapApAdibhAva nathI mATe te bhAva AtmAthI judAM che. te parabhAva che mATe tyAgavA yogya che. Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 ] [ paramAtmaprakAza pravacano AkAza, dharma, adharma, kALa, zarIra, puNya-pApakarma ane zubha-azubhabhAva e badhAM bhAva kharekhara parabhAva che. AtmAnA bhAva nathI. paNa mithyAtva ane rAgAdirUpe pariNata thayelo bahirAtmA te bhAvone potAnA bhAva mAne che. bahirabuddhivALo bahirAtmA bahirabhAvone potAnA mAne che. e ema mAne che ke zarIra ane rAgAdi mArA che ane zarIranI kriyA karavAthI mane dharma thaze paNa jyAM rAgathI paNa dharma thato nathI to zarIrathI AtmAno dharma kema thAya ? asatyadRSTivALA mithyAdRSTi ja parabhAvone potAnA mAne che. zubhAzubha saMkalpavikalparahita nijazuddhAtmadravyamAM tenI zraddhAnA pariNAma thAya te caitanyanA bhAva che. tene potAnA mAne che te samyagdaSTi che. samyagdaSTi anya koI parabhAvane potAnA mAnato nathI. bhagavAna zuddhAtmadravya trikALa dhruva che te to anaMta caitanyaratnAkarathI bharelo bhagavAna che. anaMta jIvatara zakti, jJAnazakti, sukhazakti Adi caitanyaratnAkarathI bharelA bhagavAnanI zraddhA evA zuddhAtmAnuM jJAna ane tenuM cAritra te ratnatraya che. rAgarahita zuddhAtmAnI zraddhA, rAgarahita zuddhAtmAnuM jJAna ane rAgarahita zuddhAtmAmAM sthiratArUpa cAritra evI abhedaratnatrayarUpa samAdhimAM sthita samyagdaSTi jIva rAgAdi sarva parabhAvone potAnA zuddhAtmAthI judA jANe che. nathI. AtmA to svarUpanuM A kathana pariNAma che. A saMkalpa, vikalpa, puNya-pApAdi bhAvakarma e zuddhAtmAnI paryAya anaMta anaMta jJAna, AnaMda Adi ratnAkarathI bharelo bhagavAna che, tenA che. caitanyaratnAkaranI zraddhA, tenuM jJAna ane temAM sthiratA te AtmAnA samajAya tevI vAta che, koI agharI vAta nathI. AvA zraddhA, jJAna, sthiratAnA nirmaLa pariNAme pariNamelo AtmA saMkalpa, vikalpa Adine potAnA mAnato nathI. kAraNa ke te to vikArIdazA che. AtmAnA dravya, guNa zuddha che tema paryAya paNa je zuddha thAya te AtmAnI paryAya che. saMkalpa-vikalpAdinI vikArI paryAyane dharmI potAnI mAnatA nathI. saMkalpa-vikalpAdine potAnA mAnavA ane potAnI nirmaLatAne bhUlI javI te ja mithyArdaSTi che. caitanyabhAva te AtmA che ema ahIM siddha karavuM che. puNya-pApAdi saMkalpa-vikalpa te caitanyabhAva nathI, acetana che paNa e kyAre jaNAya ! ke jyAre potAnA svabhAvanI zraddhA, jJAna ane sthiratAnI paryAya pragaTa thAya tyAre saMkalpa vikalpAdinI paryAya mArAthI bhinna che ema jaNAya che. saMkalpa vikalpAdi thoDA hoya che paNa te mArAthI bhinna che ema jaNAya che. A 92mI gAthA thaI ....te na samajAI hoya to pharI TUMkamAM laI laIe. bahu sIdhI vAta che. AtmA eka vastu che, mahAnaguNo piMDa che, te eka eka guNanuM anaMta sAmarthya che evA anaMta sAmarthyanuM ekarUpa te zuddhAtmA che, tenI paryAyamAM nirmaLatA hoya te tenI paryAya che, tene badale paryAyamAM 52ne ane puNya, pApa, rAga, dveSane potAnA mAne che te Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-61 / / 395 bahirAtmA che. vikArI pariNAma jIvanA kema hoya ! jIvanA pariNAma to nirmaLa hoya. paNa A koNa mAnI zake ? ke je nirmaLa pariNAme pariNamyA che evA aMtarAtmA ja vikArI pariNAmane potAthI bhinna jANe che kema ke te tenAthI bhinna paDIne AtmAnA zraddhA, jJAna, sthiratAmAM pariNamyA che. tethI saMkalpa-vikalpa hovA chatAM tene bhinna jANe che paNa je mAtra vAto kare che te vAto ja che. vAto to jaDanA khAtAmAM jAya che. saMkalpa-vikaMlpa paNa jaDa kahyAM che to vANI to jaDa che ja. mATe A vAto karanArAnI vAta nathI. A to zraddhA, jJAnarUpe pariNamelA aMtarAtmAnI vAta che. Ama bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmArUpa traNa prakAranA AtmAnuM jemAM kathana che evA prathama adhikAramAM mithyASTinI bhAvanAthI rahita je samyagdaSTinI bhAvanA, tenI mukhyatAthI ATha dohAsUtra kahyAM che. have AgaLa bhedavijJAnanI mukhyatAthI 'sappA saMganuM ityAdi ekatrIza dohAparyata kSepaka-sUtrone choDIne pahelo adhikAra pUrNa karatAM thakA vyAkhyAna - kare che. temAM ziSya prazna karyo ke jo AtmA puNya-pApAdarUpa nathI to AtmA kevo che? A praznanuM guru samAdhAna kare che. ziSyane ema thAya che ke A deha, vANI, mana, puNya, pApa Adi to AtmA nathI ema gurue kahyuM to pachI AtmA koNa che ane kevo che? te prabhu ! mane samajAvo. zabdArtha :nija guNa-paryAyano dhAraka jJAnasvarUpa cidAnaMda ja saMyama che, zIla che, tapa che, AtmA darzana-jJAna che ane potAne jANato anubhavato AtmA ja avinAzI sukhanuM sthAna mokSano mArga che. 93. AtmA anaMtaguNanuM ekarUpa che. zraddhA, jJAna, AnaMda Adi anaMtaguNa ane zraddhAnuM nirmaLa pariNamana, jJAnanuM nirmaLa pariNamana Adi anaMta paryAyano dhAraka jJAnasvarUpa cidAnaMda ja AtmA che. nirmaLa paryAye pariNamana thavuM te ja saMyama che, te ja zIla che ane te ja tapa che. cakravartInA nidhAna khUTe paNa AtmAnA nidhAna khUTe tevA nathI. bhagavAna AtmA zraddhA, jJAna Adi guNonA nirmaLa pariNamanathI pariName te samyaphazraddhA ane samyajJAna che ane te ja AtmA che. AvA AtmAne jANato anubhavato-pariNamato AtmA ja darzana ane jJAna che ane te ja mokSano mArga che. saMskRtamAM AnA traNa artha karyA che : zAzvata mokSa, zAzvata mokSano mArga ane zAzvata sukhapada e traNeya AtmAmAM ja che. kAraNa ke mokSarUpe pariNamana te paNa AtmA che ane mokSano mArga paNa AtmA che. AnaMda paNa AtmA che. pUrNAnaMdanI paryAyarUpe pariNamato AtmA ja zAzvata mokSasvarUpa che ane AtmA ja mokSano mArga che. AtmA ja atIndriya AnaMdarUpe pariNamato svayaM AnaMdarUpa che. AtmA to kharekhara Avo mokSasvarUpa che paNa mUDhane te jANavAmAM Avato nathI. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 ] [ paramAtmaprakAza pravacano samyagdarzana, jJAna, cAritrarUpe pariNamato AtmA ja mokSano mArga che koI bIjo mokSano mArga nathI. koI rAgAdibhAva mokSanA sAdhana nathI paNa ahIM TIkAkAra sAdhana tarIke tenuM nimittapaNuM batAve che. jema, 172 gAthAmAM vItarAgabhAvane ja tAtparya kahyuM che chatAM amRtacaMdrAcArye vyavahAraratnatrayanA vikalpane avirodhapaNe jema che tema batAvela che tema ahIM paNa vyavahAraratnatrayane nimittasAdhana tarIke kahela che. A badhI zailI samayasAra, pravacanasAra, paMcAstikAya ane tenI alaukika TIkA jevI ja zailI che. A AcAryo badhAM AtmA hatAM, koI paramAtmA na hatAM. tethI temane AvI zAstraracanAno vikalpa hato paNa kahe che ke te vikalpa ane pudgalanA zabdonI racanA thaI te amAruM kArya nathI. ame vikalpamAM AvyA nathI. ame to amArAM zraddhA, jJAna ane zAMtinI racanAmAM AvyA chIe. are ! mULa vAta to e che ke zuddha AtmapadArtha kevo che enI ene khabara ja nathI. e to koI sAdhAraNa cIja che ema mAnI lIdhuM che. tethI tenI ene kiMmata AvatI nathI. jaDa evA hIrAnI kiMmata Ave che. cAra-cha lAkhano hIro joIne 'AhAhA....' thaI jAya che paNa kiMmata AMkanAranI kiMmata AvatI nathI. hIrAne to Taga....Taga joyA karaze. paNa A traNakALa traNalokane eka samayamAM jANI le evA AtmAnI sAme najara paNa karato nathI. bhAvArtha :--pAMca indriya ane manane rokavuM tathA chakAyajIvonI dayA pALavI evo indriyasaMyama tathA prANasaMyama A baMnenA baLathI sAdhyasAdhakabhAvathI nizcayathI potAnA zuddhAtmasvarUpamAM sthira hovAthI AtmAne saMyama kahevAmAM Avyo che. pAMca indriya ane manane saMyamamAM rAkhavA te vikalpa che paNa vyavahArathI te saMyamanA baLathI nizcayasaMyamamAM jIva Ave che ema kahevAya che. pAMca indriyono saMyama, manano saMyama ane chakAya jIvonI dayAsvarUpa zubharAgarUpa saMyama e sAdhaka che ane zuddhAtmasvarUpamAM sthira thavuM sAdhya che. kharekhara to AtmAnA atIndriya zAMtasvarUpamAM sthira thavuM te ja nizcayasaMyama che. bhUmikAnA pramANamAM pAMca indriya ane manano asaMyama tathA chakAyajIvonI hiMsArUpa asaMyama A bAra prakAranA asaMyamanA tyAgano zubha vikalpa AvyA vinA raheto nathI. te vyavahArasaMyama che ane te vikalpathI paNa khasIne samyak prakAre atIndriya AnaMdanI mUrtimAM pariNamana thAya che te nizcayasaMyama che. pote to potAnA zuddha upAdAnanA baLathI ja pariNamI rahyo che. samyak prakAre atIndriya AtmAnuM avalaMbana ane indriyanuM damana te saMyama che. paNa tenI sAthe je pAMcaindriyanuM avalaMbana choDavAno ane chakAya jIvonI rakSAno je vikalpa hato tene sAdhaka athavA nimitta sAdhana kahevAmAM Ave che. nizcaya ane vyavahAra baMne sAthe hoya che. nizcayasaMyama ghaNo AgaLa vadhI gayo hoya ane vyavahArasaMyama ocho hoya ema kadI banatuM nathI. nizcayasaMyamane anurUpa ja vyavahArasaMyama hoya che tethI tene vyavahAra sAdhaka gaNIne nimitta kahevAmAM Avyo che. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-61 ) [ 397 bhagavAna caitanyabiMba anaMta mahAguNano merU che. jenI eka eka zakti AgaLa moTA dariyA khAlI thAya evI enI tAkAta che. prabhuno mAraga che zUrAno, nahi kAyaranA kAma jo. AvA prabhu-pUrNAnaMdanA nAthanuM samyapha prakAre aMtaramAM pariNamana thavuM te AtmasaMyama athavA AtmAno saMyama che paNa sAthe je vikalpa che te AtmasaMyama nathI. vikalpa to anAtmarUpa rAga che. paNa vyavahAre tene anukULa nimitta gaNIne sAdhaka kahevAmAM Avyo che. kharekhara to AtmAnA guNonuM nirmaLa pariNamana te ja kharo saMyama che ane saMyama e ja mokSano mArga che. jIve kadI adhyAtmanI vAta sAMbhaLI nathI ane paricaya karyo nathI tethI mahimA paNa AvI nathI. "huM koNa chuM?" e vicAra ja eNe kadI karyo nathI. zrImade kahyuM ne ! "huM koNa chuM kyAMthI thayo! zuM svarUpa che mAruM kharuM? konA saMbaMdhe vaLagaNA che? rAkhuM ke e pariharuM? enA vicAra viveka pUrvaka, zAMtabhAve jo karyA. to sarva Atmika jJAnanA siddhAMta tattvo anubhavyAM." juo ! 16 varSanI uMmare zrImad AvI vivekanI vAta kare che! AtmAnI samajaNa karavA mATe uMmaranI ke nAta-jAtanI ke zarIrAdinI jarUra nathI. pUrNAnaMdanA nAthane avalaMbatI dRSTi, tene avalaMbatuM jJAna ane tene avalaMbatI sthiratA te AtmA che. te ja saMyama che. vyavahArasaMyama kahyo che te AtmA nathI. paNa . nizcayasaMyamanI sAthe zubharAgarUpa indriya ane manano saMyama tathA chakAya jIvonI dayArUpa saMyamanI bhUmikAnuM ahIM jJAna karAvyuM che. evo vyavahAra paNa vItarAga zAsana sivAya bIje hoto nathI. nizcayasaMyama to mokSano mAraga che ane nizcayanI sAthe rahelo vikalpa te vyavahArasaMyama che paNa te mokSano mArga nathI, baMdhamArga che. tethI vyavahAre tene anukULa kahevAya che chatAM nizcayathI to te pratikULa che. nizcayathI potAnA zuddhAtmasvarUpamAM sthira thavAthI AtmAne saMyama kahevAmAM Avyo che. vikalpathI khasIne svarUpamAM Tharelo AtmA te saMyama che. zrotA :-ApanI maherabAnIthI AvuM sAMbhaLavA maLe che. pUjya gurudevazrI :--e AtmAnI maherabAnI che. aMdaramAM AtmAnI maherabAnI badhAmAM paDI ja che. AtmA ja saMyama che e vAta thaI. have AtmA ja zIla che te kahe che. bahiraMga sahakArI nizcaya zIlanA kAraNarUpa je kAma krodhAdinA tyAgarUpa vratanI rakSA te vyavahArazIla Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398). [ parama prakAza pravacano che. ane nizcayathI aMtaraMgamAM potAnA zuddhAtmadravyamAM nirmaLa anubhava te zIla che. mATe zIlarUpa kharekhara AtmA ja che. juo ! ahIM bahiraMga sahakArI, zabda vAparyo che te badhAmAM lAgu pADI zakAya. uparamAM vyavahArasaMyamanA baLathI zabda mUkyo che tyAM paNa kharekhara te bahiraMga sahakArI kAraNa che. nizcayanI sAthe ja vyavahAra che. pahelAM vyavahAra ane pachI tenAthI nizcaya thAya che ema nathI. sahakArI zabdathI te vAta siddha thAya che. pahelo vyavahAra hoya ane pachI nizcaya thAya e vAta "sahakArI, zabdathI uDI jAya che. nizcaya ane vyavahAra eka samaye sAthe ja hoya che. zuddha jJAnAnaMda vItarAga nirvikalpa prabhu AtmA vitarAgI paryAyapaNe pariName te nizcayazIla che. nizcaya zIla kaho ke satyazIla kaho baMne eka ja che. e zIlanI sAthe ja rahelo bAhya vratAdino vikalpa te vyavahArazIla che. kAma krodhAdinA tyAgarUpa vratano ane ahiMsA, satya, brahmacarya AdinA pAlanarUpa vatano vikalpa te vyavahArazIla che. AtmAnA nizcayazIlanI sAthe bahiraMga sahakArI kAraNarUpa vyavahArazIla hoya che. aMtaraMgamAM teno sAtha nathI. tIvra vikArarUpa azubharAga chUTe che ane maMdarAgarUpI zIla rahe che tene bahiraMga sahakArI kAraNa kahevAmAM Ave che. vItarAga svabhAvarUpa pariNamana te atyaMtara zIla che te ja satyazIla che. tenI sAthe vikalpamAM tIvra kAma krodhAdino niSedha ane maMdarAgano sabhAva che te nizcayanI sAthe ja hovAthI tene bahiraMga sahakArI kAraNarUpe kahevAmAM Ave che. eka atyaMtara kAraNa che te nizcaya che ane bahiraMga kAraNa che te vyavahAra che. bhagavAna Atmadravya zIlasvabhAva che akaSAyasvabhAva che, vItarAgasvabhAva che. temAM sthiratArUpa atyaMtara zIlanI sAthe vikalpamAM tIvra kAma, krodhAdi bhAvono niSedha Ave che ke AvA tIvra kAma, krodhAdi mane na hoya evo je maMdarAga te vyavahArazIla che. azubhanA tyAgarUpa maMdarAga te, atyaMtara zIlanI sAthe, bahiraMga sahakArI kAraNarUpe hoya ja mATe tene nimittakAraNa kahevAmAM AvyuM che. A nizcaya-vyavahAra jema che tema jANe nahi ane ADuavaLu mAnI laIza to nahi cAle bhAI ! zIlanA be prakAra : (1) nizcayazIla (2) vyavahArazIla. temAM nizcayazIla te AtmA ja che. AtmA eTale paryAyarUpa AtmA. vItarAga svabhAva to dhruva che tenI sanmukhano arAgI vItarAga zraddhA, jJAna, zAMtino zIlasvabhAva pragaTyo te paryAyarUpI zIla AtmA che. trikALa svabhAva to dhruva vajameno thaMbha che temAM ekAkAra thavAthI je vItarAgatAnA jharaNAM jharyA-zuddha zraddhA, jJAna pragaTyA te AtmazIla che. tenI sAthe kAma krodhAdinAM Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-61 ) [ 366 azubharAgano tyAga ane zubharAganI utpatti thAya che tene bahiraMga sahakAra gaNIne vyavahAra zIla kahevAyo che. kharekhara to te baMdhanuM kAraNa che ane AtmazIla muktinuM kAraNa che. AtmA to anAdi anaMta ekarUpa cidAnaMda svabhAvano piMDa che te kAMI bALaka, vRddha ke yuvAna nathI mATe zarIranI bALa, vRddha ke yuvAna game te avasthA vakhate AtmA to potAnuM jJAna karI zake che. koI avasthA tene naDatI nathI. A vAta to pahelAM ja AvI gaI che. AvA anaMta caitanyasvabhAvI AtmAne avalaMbIne jyAre zuddhatA pragaTa thAya tene saMyama kaho, zIla kaho ke muktino mArga kaho badhuM eka ja che ane tenI sAthe rahelAM zubharAgane bahiraMgakAraNa kahevAya che te mAtra nizcayanI sAthe rahelAM vikalpanuM jJAna karAve che. nizcayathI aMtaraMgamAM potAnA zuddhAtmadravyano nirmaLa anubhava te zIla kahevAya che. koI bIjAM paramAtmAno Azraya levAno nathI. pote je dravyasvabhAve paramAtmA che teno Azraya levAthI pragaTa thato potAno nirmaLa anubhava te zIla che. e ja nizcayazIla che. A saMyama ane zIla be bola thayAM. have tapanI vAta AvI. 3pa tAM AtmA ja tapa che. tapanI vyAkhyAmAM bahiraMga sahakArI kAraNanI vAta pahelAM laIne vAta mUkI che. bAra prakAranA tapa je anazana, avamaudarya, vRttiparisaMkhyA, rasaparityAga Adi che te nizcayatapanA sahakArI kAraNa che. bAra tapamAM prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtta, svAdhyAya, dhyAna Adi cha prakAranA tapane atyaMtaratapa kahyA che te paNa nizcayatapanA bAhya sahakArI kAraNa che. nizcayatAnI sAthe bAhyasahakArI kAraNa raheluM che. sAthe raheluM che ema kahyuM che teno artha ke pahelAM vyavahAra ane pachI nizcaya ema nathI. mokSamArga prakAzakamAM ToDaramalajIe A badhAM khulAsA bahu sarasa karyA che. zAstranA peTa-marma kholI nAkhyA che. AtmAnA bhAna sahitanuM bhaNatara te ja sAcuM bhaNatara che. AtmAne bhAna vagara koI kahe ke ame bahu zAstra bhaNyA chIe te bhaNatara sAcA nathI. nizcayanI sAthe vyavahAra vikalpane dekhIne temAM "kAraNano upacAra karavAmAM Avyo che. kharekhara vAstavika kAraNa te nathI. prAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtta Adi paNa nizcayatapanA bAhya sahakArI kAraNa che, puNyabaMdhanA kAraNa che. vyavahArathI A bAra prakAranA tapathI ane nizcayathI sarva paradravyonI icchAne rokavAthI paramAtmasvabhAvamAM AtmA pratAparUpa sthira thaI rahyo che. temAM je atIndriya AnaMdano anubhava thAya che te nizcayatA che. AtmA potAnA svabhAvamAM sthira rahyo che ane samasta vibhAvapariNAmone jItI lIdhA che mATe te AtmA ja "tapazcaraNa" che. A saMyama, zIla ane tapa traNa bola thayAM. vizeSa kahevAze. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - nizcaya-vyavahAranuM vAstavika svarUpa (saLaMga pravacana naM. 62) anyad eva darzanaM asti nApi anyadeva asti na jJAnaM / anyad caraNaM na asti jIva muktvA AtmAnaM jAnIhi // 64 // AtmA ja saMyama che, AtmA ja tapa che ane AtmA ja zIla che A traNa bola AvI gayA che. have AtmA ja darzana che ane AtmA ja jJAna che e be bola levAnA che AtmA ja nijasvarUpanI rucirUpa nizcaya samyagdarzana che. AgaLa traNa bolamAM nizcaya ane vyavahAra paNa AvI gayo che tethI ahIM vyavahAra nahi kahetAM mAtra nizcaya samyagdarzana-jJAnanI ja vAta lIdhI che. aMtaramAM jJAna, darzana, AnaMdarUpe pariNata thayelo AtmA ja saMyama che ane bAhyamAM vrata, tapa Adi dvArA pAMca indriyano saMyama hoya che te vyavahArasaMyama che. nizcaya ane vyavahAra baMne saMyama sAthe ja hoya che paNa vyavahArane sAdhana ane nizcayane sAdhya kahevAmAM AvyuM che. AtmA zuddha akhaMDa jJAnAnaMdasvarUpa nirvikalpa vastu che tenI aMdaramAM ruci thavI te nizcaya samakita che. tenI sAtheno vyavahAra ahIM kahyo nathI paNa 94mI gAthAmAM kaheze. anaMtaguNano piMDa caitanyamUrti AtmA jevo che tevI tenI nirvikalpa anubhUti thaIne je pratIti thAya tene nizcaya samyapha darzana kahevAmAM Ave che. nizcaya eTale satya ane vyavahAra eTale upacAra athavA Aropita arthAt je nizcaya sAthenuM bahiraMga nimittakAraNa hoya tene vyavahAra kahevAya che. zuddha caitanya AtmAnI pratIti thavI te samyagdarzana che, e ja sarvathA upAdeyarUpa che. pratIti e AtmA che ane sAthe je vikalpa, rAgAdi hoya che te AtmA nathI, anAtmA che. vyavahArane nizcayanuM sAdhana athavA hetu zabdathI samajAvaze paNa mULa to nizcayanI sAthe tene anurUpa vyavahAra hoya che e batAvavuM che. AtmAnI zobhA potAnA atIndriya AnaMdanI pragaTa dazAthI che. AtmAmAM pratapana e ja tapa che. tapathI AtmA zobhe che. have jJAna kone kahe che? ke vItarAga svasaMvedanajJAnanA anubhavathI AtmA ja jJAna che. rAga rahita pratyakSa nirdoSa AtmAnuM saMvedana te jJAna che. rAgarahita kahetAM dveSathI paNa rahita eTale ke AtmA kaSAyathI rahita che e badhuM emAM AvI jAya che. evA nirdoSa AtmAnuM pratyakSa vedana thavuM te "jJAna" che. zAstranuM jJAna te AtmA nathI. AtmA pote aMtaranI svasaMvedana paryAyapaNe thAya te AtmA ja jJAna che. jIvanI paryAyane ja ahIM jIva kahyo che. zAstranuM bhaNatara ke nava tattvAdinA vikalpa UThe che te AtmA nathI paNa te Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-62 ) ( 401 bahiraMga nimitta che. tethI tene sAdhaka paNa kahevAya che ane nizcayanuM sahakArI kAraNa paNa kahevAya che. have mokSamArga zuM che te kahe che-mithyAtva rAgAdi samasta vikalpajALane choDIne paramAtmatattvamAM paramasamarasIbhAvanA pariNamanathI AtmA ja mokSamArga che. A be gAthAmAM badhI ja spaSTatA che. nizcayanI sAthenA vikalpane ane zAstrajJAnAdinA vyavahArane "sAdhaka' kahyo che, tene ja bahiraMgakAraNa kahyAM che, tene ja paraMparA mokSanA kAraNa kahyAM che ane tene ja havenI gAthAmAM hetu" kaheze. AtmA ja "mokSamArga che ema kahIne e kahevuM che ke vacce je vyavahAraratnatrayanA vikalpa Ave che te AtmA nathI. aMtaraMgamAM zuddhAtmA caitanya bhagavAna AtmAno anubhava te jJAna che. te jJAnapUrvaka bhAvasaMyama, bhAvatapa ane bhAvazIlanA pariNamanathI je upAdeyasukha--atIndriyasukha pragaTa thAya che te AtmA ja che. AtmAno sAdhaka paNa AtmA ja che mATe AtmA ja upAya che. atIndriya AtmAnA sAdhakapaNe AtmA ja upAdeya che. bIjo vikalpa Adi Ave che te jANavAlAyaka che paNa te upAdeya nathI. A 93mI gAthAmAM darzana, jJAna, tapa, saMyama, zIla ane mokSamArga A che bola thayAM. have AgaLa 94mI gAthAmAM nija zuddhAtmA sivAya darzana, jJAna, cAritra Adi bIjuM kAMI nathI ema kahIne vadhAre spaSTatA kare che. nija zuddhAtmAne choDIne nizcayanayathI bIjuM koI darzana, jJAna, cAritra nathI ema abhiprAya manamAM rAkhIne gAthA kahI che. he jIva! AtmAne choDIne bIjuM kAMI paNa darzana nathI. bIjuM kAMI jJAna nathI ane bIjuM kAMI cAritra nathI ema tuM jANa arthAt AtmA ja darzana, jJAna, cAritra che evuM saMdeharahita jANa. guru ziSyane kahe che ke he bhavya ! tArA AtmAnI pratIti te AtmA che, tArA AtmAnuM svasaMvedana-anubhavajJAna te AtmA che ane zuddha cidAnaMdamAM ramaNatA te AtmA che. AtmAne choDIne anyamAM tAruM darzana, jJAna, cAritra hotuM nathI. ema tuM niHsaMdeha jANa. bhAvArtha -joke cha dravya, pAMca astikAya, sAta tattva, nava padArthanuM zraddhAna, kArya-kAraNabhAvathI nizcayasamyakatvanuM kAraNa hovAthI vyavahArasamyakatva kahevAya che arthAt vyavahAra sAdhaka che ane nizcaya sAdhya che topaNa nizcayanayathI eka vItarAga paramAnaMda svabhAvavALo nija zuddhAtmA ja upAdeya che, evA rucirUpa pariNAmathI pariNata thayelo zuddhAtmA ja nizcaya samyatva che. juo ! ahIM nizcaya-vyavahArane kArya-kAraNa kahyAM, sAdhya-sAdhana paNa kahyAM, vyavahArane nizcayanuM paraMparAkAraNa paNa kahevAya ane AgaLa hetu kaheze. te darekamAM zabdo pheravIne Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *o / [ paramAtmaprakAza pravacano kahe che paNa bhAva eka ja che ke cha dravya, pAMca astikAya, sAta tattva, navapadArtha AdinuM zraddhAna te nimittakAraNa che ane nizcayasamakita te upAdAnakArya che tethI te nizcayasamakitanuM kAraNa hovAthI tene vyavahArasamakita kahevAmAM Ave che. vyavahAra Ave che, vyavahAra sAdhaka che ane nizcaya sAdhya che. bhagavAna AtmAne potAnA zuddha anubhavamAM je nizcayapratIti thaI te AtmA che tenI sAthe vikalpamAM cha dravya, sAta tattva, pAMca astikAya AdinI zraddhAno vikalpa che tene nizcayazraddhAnuM nimittakAraNa athavA sAdhana gaNavAmAM Ave che. vyavahArane nizcayano hetu kaho, sAdhana kaho, kAraNa kaho ke anAtmA evo vikalpa kaho badhuM eka ja che. vastu tarIke-dravya tarIke to jevo sarvajJano AtmA che tevo ja A AtmA che. rAganuM avalaMbana choDIne svabhAvanA avalaMbanathI je nizcaya samyaka svAzraya thAya tene AtmAnI nizcaya pratIti kahevAya che. tenI sAthe sAtatattvanI zraddhA thAya che tene vyavahArazraddhA kahevAya che. te nizcayazraddhAnuM kAraNa che, hetu che, bahiraMga sAdhana che athavA paraMparAkAraNa che athavA sahakArI kAraNa che ema paNa kahevAya che. Ama vyavahArane judAM judAM zabdothI samajAvIne spaSTa karyo che ke te mULa AtmA nathI. gAthAmAM to AtmA ja darzana, jJAna ane cAritra che te sivAya bIjuM kAMI darzana, jJAna, cAritra nathI eTaluM ja kahyuM che paNa TIkAkAre temAMthI vyavahAra kADhIne vadhu spaSTa karyuM che. koIne evI rIte samajAvavAno vikalpa hoya to ema paNa samajAve che. paMcAstikAyanI 172 gAthAmAM paNa AcAryadeve evo vizeSa artha kADhyo che. nizcaye AtmAnuM svarUpa ja paramAtmasvarUpa che. tenI aMtararmukha thaIne AtmAnA amRtanA vedana sAthe pratIti thavI tene nizcayasamyagdarzana kahe che. te AtmA ja che. AtmAthI anya bIjuM kAMI nathI. e vAta prathama kahIne pachI vyavahArathI vyavahAra che tenI vAta karI che ke nizcaya-samakitanI sAthe tenA kAraNarUpa evI vyavahArazraddhA hoya che te zuM?-ke pAMca astikAya, cha dravya, sAta tattva Adi jema che tema zraddhAmAM levAM te vyavahAra-samakita che. A vyavahAra-samakti te nizcaya-samakitanuM sAdhana che, kAraNa che, nimitta che athavA bahiraMga sahakArI kAraNa che. paNa teno artha evo nathI ke vyavahAra pahelAM hoya ane pachI nizcaya thAya. vyavahAra ane nizcaya baMne sAthe ja hoya che. ema teno artha barAbara samajavo joIe. bhAI ! tAruM samyagdarzana to tArAmAM che tuM ja cho, kAMI bIjuM nathI. te tArI vItarAgI paryAya che mATe tene ame AtmA kahIe chIe. tAruM samyakatva tArAmAM ja hoya, bIje kyAMya na hoya. ema gAthAmAM kahIne TIkAmAM kahyuM ke tArI vItarAgI samakita paryAyanI sAthe je sAta tattvanI zraddhAno rAga che te vyavahAra samakita che. mATe te nizcayanI sAthe raheluM bahiraMgakAraNa athavA hetu che. ema kahIne te vikalpa che mATe AtmA nathI e bhAva Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-6ra ) ( 403 paNa temAMthI nIkaLe che. vyavahAra te nizcayanuM nimittakAraNa che, upAdAnakAraNa nathI ema kahevAno Azaya che. nizcayasAdhyanI sAthe ja tenuM vyavahArasAdhana hoya che ema samajavuM. vyavahAra sAdhaka che ane nizcaya sAdhya che topaNa nizcayanayathI eka vItarAga paramAnaMdasvabhAvavALo zuddhAtmA ja upAdeya che evA rucirUpa pariNAmathI pariNata thayelo zuddhAtmA ja nizcaya samakita che. nizcaya samakita vinA vyavahAra hoto paNa nathI kema ke nizcaya pragaTa thayA vinA vyavahArano Aropa konA upara thaI zake ! paramArtha svabhAvanA bhAna vagara to dharmanI zarUAta ja thatI nathI. have kahe che ke joke nizcayasvasaMvedana jJAnanuM sAdhaka hovAthI zAstranuM jJAna paNa jJAna ja che topaNa nizcayanayathI vItarAgasvasaMvedanajJAnarUpa pariNata thayelo zuddhAtmA ja nizcayajJAna che. juo ! ahIM dhyAna rAkhajo. vyavahArathI zAstranuM jJAna nizcayajJAnanuM sAdhaka athavA hetu athavA bahiraMgakAraNa hovAthI tene paNa jJAna ja kahevAya che. zAstranuM ughADajJAna je vikalpAtmaka che tene nizcayanuM bahiraMga sAdhana, hetu gaNIne nimittakAraNa tarIke kahyuM che paNa nizcayathI to jJAnasUrya prabhu vItarAga svasaMvedanajJAnapaNe pariName te jJAnane ja jJAna kahevAmAM Ave che. A jJAna te ja AtmA che. zAstrajJAna to anAtmA che. zrotA -sAheba ! zAstrajJAnane anAtmA kema kahyuM? pUjya gurudevazrI :-zAstrajJAna anAtmA che kAraNa ke AtmAnA jJAnathI tenI jAta viruddha che. jJAnathI jJAnane vede, vItarAga svasaMvedana pragaTa kare te AtmA che te ja sAdhya che, te sAdhya prApta karavAmAM zAstrajJAna nimitta che, hetu che, bahiraMgakAraNa che paNa AtmAnI jAtanuM nahi hovAthI te anAtmA che. mumukSu :-dAkhalo ApIne samajAvo to khyAla Ave. pUjya gurudevazrI : AmAM dAkhalAnI kyAM jarUra che! chatAM lyo dAkhalo laIe. sonAno tola thAya che tyAre lAkha tenI sAthe ja hoya che eTale lAkhano tola paNa sonAnI sAthe AvI jAya che paNa lAkha che te sonu nathI. pANImAM nAMkhIne tola karo to ekalA sonAno sAco tola thAya che. bAkI bahAramAM to lAkha sahita ja sonAno tola thAya che tema A cidAnaMda bhagavAna AtmAnuM nirvikalpa svasaMvedanajJAna te ja sAcuM jJAna che te sonAnA sthAne che. zAstranuM jJAna to lAkha samAna che. chadravya, navapadArtha Adino vikalpa UThe che te lAkha samAna che. tene pramANajJAnamAM nimitte tarIke kahyuM che paNa nizcayamAM te koI vastu nathI, te AtmA nathI mATe tene anAtmA kahyuM che. A to dharmanA nAme bahu gaDabaDa cAle che tethI ATaluM spaSTIkaraNa karavuM paDe che. nizcaya nAma satyadRSTithI joIe to satya trikALa jJAnamUrti AtmAnuM jJAna thAya Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 808 ] [ paramAtmaprakAza pravacano tene ja satyajJAna, AtmajJAna arthAt nizcayajJAna kahevAya che. tenI sAthenA zAstrajJAnane nimitta gaNIne, hetu gaNIne, sAdhana gaNIne nizcayanuM sAdhaka kahevAya che paNa te anAtmA che. vyavahAra jene AtmA kahe che tene nizcaya AtmA tarIke svIkArato nathI. - 93mI gAthAmAM jJAna-darzanamAM vyavahAra batAvyo na hato te ahIM 94mAM kahI dIdho. baMnemAM vAta to eka ja kahevI che. nirvikalpa nijAnaMdamUrti te AtmA che. vikalpo UThe che te to Asavatattva che, Atmatattva nathI. vyavahAra-samakti te rAga hovAthI Asavatattva che. bhagavAna AtmA pUrNa jJAnAnaMdanA tejathI bharelo sUrya che. AtmA arUpI che tethI dekhAto nathI paNa te eka vastu che. temAM anaMta guNarUpI ratno rahelAM che mATe te caitanya ratnAkara che. zarIrane ajJAnI eka vastu tarIke mAne che paNa te to anaMta paramANudravyono banelo skaMdha che ane A to asaMkhyAtapradezI caitanya eka vastu che. AhAhA ! AtmA anaMta jJAna, darzana Adi guNothI bharelo ratnAkara che. AvA AtmAnI aMtaramukha thaIne vItarAgI zraddhAnI pariNati thavI tene nizcayasamakita kahevAya che. te AtmA ja che ane vyavahArazraddhAne nizcayane anukULa gaNIne sAdhaka kahI che paNa te AtmA nathI, Asava che, paraMtu nizcayane anukULa hovAthI sAdhana kahevAya che. 93mI gAthAmAM saMyama, zIla ane tapanI nizcaya-vyavahArathI vyAkhyA hatI paNa darzana, jJAnanI vyavahAranI vyAkhyA na hatI te A 94mI gAthAmAM AvI gaI. 93mAM kahyuM ke bhagavAna AtmA potAnA zuddha AnaMdanA pariNamanamAM pariNamyo te nizcayasaMyama che-te AtmA che. tethI sAthe vikalpamAM pAMca Indriya ane manano saMyama tathA chakAyanI rakSAno bhAva che tene nizcayasaMyamane anukULa gaNIne-kAraNa gaNIne vyavahArasaMyama kahyo che. tene sahakArI kAraNa gaNyuM che paNa te anAtmA che. e rIte, akaSAyabhAve AtmAnuM pariNamavuM te nizcayazIla che te AtmA che ane sAthe je krodha, mAna, mAyA, lobhAdinA tyAgano vikalpa che te vyavahArazIla che te AtmA nathI paNa Asrava che. jo vyavahAra ane nizcaya baMne eka jAta hoya to be nAma kema paDe! baMne judI judI jAtanA bhAva che mATe tenA nAma judA paDyA che. jema sonu merUthI zobhe che tema bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdanA pratapanathI zobhe che tene nizcayatA kahevAya che ane bAra prakAranA tapane nizcayane anukULa gaNIne sAdhana kahevuM tenuM nAma vyavahAra kahevAmAM Ave che. atyAre samAjamAM ghaNI gaDabaDa cAle che. nizcaya vagaranA ekalA vyavahArane cothuM, pAMcamu guNasthAna mAnavA lAgyA che. paNa nizcaya vagarano vyavahAra te vyavahAra paNa nathI. vyavahAra te AtmA nathI. zAstrajJAnamAM agiyAra aMga ne nava pUrvano ughADa thAya te paNa AtmA nathI. parAvalaMbI jJAnane dharmI mokSamArga kahetA ja nathI. tene paramArtha jJAna kahevAtuM Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-62 ] | 405 nathI, te mokSamArga nathI. nizcayanI sAthe hoya te vyavahArane bahiraMga sAdhana kahyuM che paNa te AtmA nathI, anAtmA che. jo te paNa AtmA hoya to to nizcayamAM ja bhaLI jAya paNa te AtmA nathI mATe judo kahevAya che. nizcaya ane vyavahAra baMne naya viruddha naya che. nizcayathI viruddha vyavahAra che ane vyavahArathI viruddha nizcaya che. vyavahArane nizcayano sAdhaka, nimitta, bahiraMgahetu, kAraNa Adi kahyuM che. vastu to jema che tema che. upAdAnakAraNanA kALe nimitta che kharuM paNa te AtmAno bhAva nathI. jyAM sudhI pUrNa na thAya tyAM sudhI vikalpa hoya ja che paNa te AtmAnI cIja nathI. vyavahAra paNa bhagavAne kahyo che te pramANe hoya che. AtmAnA jJAnanI sAthe vikalpamAM cha dravya ane sAta tattvanuM ja jJAna hoya. jagatamAM eka ja dravya che evuM jUduM jJAna na hoya. mATe bIjAM vikalpothI judo paDIne te ja vikalpa nimitta thavA yogya hovAthI tene nizcayano sAdhaka kahevAmAM Avyo che. jIvanI zuddhatA to mahAna che paNa azuddhatAnI paNa balihArI che. UMdho paDe te paNa che to paramAtmA ne ! eTale UMdhu jora paNa eTaluM joradAra kare che. are ! vastunA svarUpanI mahimAnI khabara nathI tene anubhava to dUra rahyo paNa badhAMthI judA AtmAne te lakSamAM paNa laI zakato nathI. AtmA deha, mana, vANIthI judI koI vastu che ema khyAlamAM Ave to judo paDavAno prayatna kare. bhagavAna AtmA deha, mana, vANIthI paNa bhinna jJAnadarzanamaya koI mahAna vastu che ema khyAlamAM Ave to, deha, mana, vANIthI judo paDI, vastune lakSamAM laI anubhava karI zake. ATha ATha varSanA kumArane samakita thAya tyAre A pramANe thAya che. AtmA kyAM bALaka che ! AtmAnA anubhavanI vidhi to dareka jIva mATe eka ja che. bhAre A paramAtmaprakAza ! enA rUpe barAbara prakAzyo che ! nizcayathI eTale satyasvarUpa vastune satyarUpe samyapaNe pariNamAvI vItarAga svasaMvedana karavuM te AtmAnuM nizcayajJAna che. vItarAga svasaMvedana pariNAme pariNamelo AtmA ja jJAna che. ema kahIne ahIM paryAyane ja AtmA kahI dIdho che. trikALa akhaMDAnaMda prabhu AtmA to trikALa che tenI vAta judI che. ahIM to tenA samyak jJAnanA pariNamanane ja satya, nizcaya, paramArtha jJAna kahyuM che te ja AtmA che. sAthe raheluM 'zAstrajJAna' satyanI apekSAe asatya che, vItarAganI apekSAe vikalpa che, svAzrayanI apekSAe parAzraya che ane paramArthanI apekSAe aparamArtha che. paNa tene nizcayanuM nimitta gaNIne sAdhana....tu... bahiraMgakAraNa kahyuM che samajANuM kAMI! darzana-zAnanI vAta thaI, have cAritranI vAta kare che. A muddAnI 2kamanI vAta che kemake samyavarNanajJAnavAritrALimokSamArna:| nizcaya cAritranA sAdhaka hovAthI aThyAvIza mULaguNa Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 ] [ paramAtmaprakAza pravacano ane uttaraguNane vyavahArathI cAritra kahevAmAM Ave che to paNa zuddhAtmAnubhUtirUpa vItarAgacAritra pariNatie pariNata thayelo zuddhAtmA ja nizcayanayathI cAritra che. juo ! aThyAvIza mULaguNa ane uttaraguNane nizcayacAritranA sAdhaka kema kahyAM?-ke nizcaya cAritranI sAthe ja Avo vyavahAra hoya che. ajJAnI-mithyASTine aThyAvIza mULaguNa ane chakAyanI dayA Adino yathArtha vyavahAra hoto ja nathI. sarvajJanA kahyAM anusAra jene cha dravya tenI saMkhyA, tenuM kSetra, sAta tattva, AtmAnA anaMtaguNonI pUrNatA Adino vikalpamAM yathArtha svIkAra Avyo che tene ja aMdaramAM nirvikalpa pratItapUrvaka A zraddhAne vyavahAra kahevAya che. AvI nizcayavyavahAra zraddhAvaMtane ja jyAre aMdaramAM cAritradazA Ave che tyAre vikalpamAM arihaMta devane vaMdana, sAcA gurune vaMdana Adi cha Avazyaka ane aThyAvIza mULaguNono vikalpa vagere aneka prakAranA muninI bhUmikAne yogya vikalpa kone Ave ke jene aMdaramAM nizcaya cAritranuM pariNamana thayuM che tene Avo vyavahArano vikalpa hoya che. zuddhAtmAnubhUtirUpa vItarAga cAritranI sAthe hovAthI te vikalpa anAtmA hovA chatAM, cAritranuM bahiraMga sAdhana tene kahevAya che. potAnA pUrNAnaMda svabhAvamAM dRSTinI thApa mArIne temAM ekAkAra thaI gayo che evA pariNamanavALA munine nizcayacAritra kahyuM che. anubhUtinI sthiratAnuM cAritra jene pragaTyuM che tene ja cAritra kahyuM che te sivAya koIne cAritra kahevAtuM nathI. e ja rIte AtmAnuM jJAna te ja jJAna che bAkI koI jJAna nathI. AtmAnI zraddhA te ja darzana che bAkI koI darzana nathI. mokSamArga-prakAzakamAM paNa A vAta navamA adhikAramAM lIdhI che ke eka AtmAnI zraddhA te ja zraddhA (darzana) che bAkI sAta tattvanI zraddhA, deva-zAstra-gurunI zraddhA, sva-paranI zraddhA e badho vyavahAra che. pUrNAnaMdanA nAthanI aMtaramAM zraddhA, jJAna ane sthiratA te ja sAcA darzana, jJAna ane cAritra che te ja nizcaya che bAkI badho vyavahAra che. nizcaya te ja sAdhya che, te ja AtmA che. te ja aMtaraMga sAdhaka che mATe te ja upAdeya che. paramAtmatattvanI dazA to e tattvamAM ja hoya, dehamAM ke nimittamAM ke rAgamAM tenI dazA na hoya. rAgAdi vikalpadazA e to Asavatattva che ane zarIra to jaDanI paryAya che temAMthI AtmAnI paryAya kyAMthI thAya ! nizcayano sahacara hovAthI vyavahArane nizcayano sAdhaka kahyo che paNa nizcayasAdhaka to anaMta jJAnAdi guNono nAtha pote ja pariNamato potAno sAdhaka thAya che. kAraNa ke sAdhaka nAmano guNa tenA potAmAM ja paDyo che. aMtaramAM paDelo sAdhakaguNa ja sAdhana thaIne pariName che tyAre sAthe vikalpamAM zuM hoya che tenuM jJAna karAvavA mATe vyavahAra sAdhana kahevAmAM AvyuM che. traNa kaSAyano abhAva thayo che ane vItarAga pariNatie pariNamyA che evA cAritravata munine aThyAvIza mULaguNa pALavAno ja vikalpa hoya, nagna rahevAno Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-62 ) 1 800 ja vikalpa hoya bIjo vikalpa na hoya. vastra, pAtra levAno vikalpa na hoya evI vikalpanI maryAdA hoya te batAvIne tene bahiraMga sAdhaka kahyuM che. chakAyanI dayA pALavAno vikalpa paNa digaMbaraliMga sivAya anyamatamAM kyAMya hoto nathI kema ke te to chakAyanA jIvo jANatAM paNa nathI. Ama, chakAya jIvanI rakSA Adi badhAM vikalpone bhUmikAne yogya gaNIne tene vyavahAre sAdhana kahyuM che, bahiraMgakAraNa kahyuM che. tAtparya e che ke abhedarUpe pariNamelo paramAtmA ja dhyAna karavAyogya che. A saravALo che. bhedonuM jJAna karAvyuM paNa koI bheda upAdeya nathI. aMtaramAM dRSTi jJAna ane ramaNatAmAM ekAkAra thaIne dhyAnarUpe pariName che te AtmA ja upAdeya che, bAkI vyavahArAdi vikalpanuM dhyAna karavA lAyaka nathI. mAtra vacce Ave che te vikalpa jANavAlAyaka che. sAdhya-sAdhakabhAvarUpa nizcaya-vyavahAranA paramasaMdhikAra zrI sadgurudevano jaya ho. siddhAMta to ema kahe che ke chae dravyanI paryAyano janmakSaNa hoya che, je samaye paryAya thavAno kALa che te ja samaye paryAya thAya che. e paryAya paradravyathI na thAya, nimittathI na thAya, potAnA dravyathI paNa na thAya, paNa paryAyanI yogyatArUpa janmakSaNe svakALathI paryAya thAya che ema bhagavAnano pokAra che ne anaMta dravyono Avo ja svabhAva che. -pUjya gucchevazrI Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAno AtmA ja tIrtha che, temAM ramaNa kara ! :: 388888/WEES: %B8wAka kAraNa (saLaMga pravacana naM. 63) anyad eva tIrthaM mA yAhi jIva anyad eva guruM mA sevasva / anyad eva devaM mA cintaya tvaM AtmAnaM vimalaM muktvA / / 65 // zrI paramAtmaprakAza zAstra che, tenA prathama adhikAranI A 95mI gAthA che. zrI yogIndradeva kahe che ke nizcayanayathI vItarAgabhAvarUpa pariNata thayelo zuddhAtmA ja nizcayatIrtha, nizcayadeva ane nizcayaguru che. juo ! ahIM asti-nAstithI kathana che. he jIva! tuM bIjA tIrthomAM na jA. bIjA eTale vyavahAra tIrthomAM na jA, vyavahAra gurunI sevana na kara ane vyavahAra devanuM dhyAna na kara. rAgAdi maLa rahita AtmA sivAya bIjuM koI tIrtha nathI, koI deva nathI ane koI guru nathI. potAno zuddhAtmA ja tIrtha che temAM ramaNa kara, AtmA ja guru che tenI sevA kara ane AtmA ja deva che tenuM ArAdhana kara. nirvikalpa zAMti ane samAdhibhAve pariNamelo nijazuddhAtmA ja tIrtha che, deva che ane guru che-evA jIvane vyavahAre deva, guru ane tIrthanuM sevana hoya che paNa nizcayathI teno niSedha che ema kahevuM che. | sarvajJadeva kahe che ke tuM mane na dhyAva! sarvajJa vItarAga devAdhideva kahe che ke te jIva ! tuM mane na seva. kAraNa ke tArA paramAtmasvabhAvanI sevanAmAM ja badhuM raheluM che. sAcA deva, gurunI sevAno rAga hoya che paNa temAM vikalpa UThe che mATe nizcayathI te sevavAlAyaka nathI-ema mULa vAtane siddha karIne pachI vyavahAra siddha karaze. vastunuM svarUpa ja evuM che tethI sarvajJanI vANImAM paNa ema Ave che ke mArI sAme jovAthI tArI sevA nahi thAya. tAro AtmA ja nizcayatIrtha che temAM ramaNa kara ! AtmA sivAya bahAramAM koI tIrtha nathI, koI deva nathI ke koI guru nathI. vItarAgabhAve pariNamelo tAro AtmA ja tIrtha che, guru che ane deva che. pahelAM paramArtha nakkI karIne pachI vyavahAra kaheze. - vijJAnaghana svabhAve pariNamelo tAro zuddhAtmA ja kharekhara tIrtha che, zuddhAtmA ja deva che ane zuddhAtmA ja guru che tenuM sevana kara. svAzrayamAM ja tIrthapaNuM, devapaNuM ane gurupaNuM che. parAzrayamAM to vikalpa che te mAtra vyavahAra che kharo paNa te sevavA yogya nathI. bIjI rIte vyavahArane sAdhaka kaheze paNa e baMdhanuM kAraNa che. sAdhya to eka zuddhAtmA che. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-63 ) [ 8oC pUrNa atIndriya AnaMdanuM pariNamana te sAdhya che, teno sAdhaka koNa che?--ke vItarAga pariNatie pariNamelo AtmA te sAdhaka che, zubha vikalpa che te vyavahAra-sAdhaka che, tenuM jJAna karAvyuM che paNa te upAdeya nathI. nizcayathI tenI sevAno niSedha karyo che. atIndriya AnaMdamaya zuddhAtmAne sAdhatAM sva-paranuM jJAna thAya che temAM vyavahAranuM jJAna AvI jAya che paNa nizcayathI te sevavAM lAyaka nathI, mAtra jANavAlAyaka che. svarUpanuM zuddha pariNamana te ja nizcaya Avazyaka che. devapUjA, guru-upAsanA Adi Sakarma kahyAM che te vyavahArathI kahyAM che, upacArathI tene vyavahAre Avazyaka kahevAya che. nizcayanI sAthe A prakAranA vikalpo jarUra Ave ja che e apekSAe tene cha Avazyaka kahyAM che. paNa teno artha e nathI ke tenAthI ja AtmAnA sAdhyanI siddhi thaI jaze. bhAI ! A to paramAtmasvabhAvanA aMdaranA khela che, te paranA avalaMbanathI pUrA thAya tevA nathI. potAnuM ja nirvikalpa zAMti ane samAdhinuM pariNamana thAya te nizcaya deva ane guru che. juo ! kahe che ke potAno AtmA ja tIrtha che temAM ramaNa kara ! mahAna atIndriya AnaMdanuM dhAma vartamAnamAM ja che teno pragaTa atIndriya AnaMda levA mATe tenuM ArAdhana kara ! temAM ramaNa kara ! AtmA ja guru che tenI sevA kara ane AtmA ja deva che tenuM ArAdhana kara ! traNeyamAM judAM judAM zabda vAparyA che. ramaNa kara, sevA kara ane ArAdhana kara. judI judI apekSAthI ema kathana karyuM che. mULa pAThamAM ja... paccha....mA. seva....nA vijoya...evA traNa zabda vAparyA che ke anya tIrthamAM na jA, anya gurune na seva ane anya devanI ArAdhanA na kara. temAMthI artha kADhIne eka nijAtmAne ja seva, temAM ja ramaNa kare ane tenuM ArAdhana kara ema upadezya che. bhAvArtha :-jo ke vyavahArathI mokSanA sthAnaka samedazikhara Adi tIrthasthAno ane jinamaMdira, jinapratimA Adi tIrtha che kAraNa ke tyAMthI gayelA mahApuruSonA guNonI yAda Ave che topaNa saMsArathI tAravAmAM samartha je vItarAga nirvikalpa samAdhirUpa nija Atmatattva che te nizcayathI tIrtha che. ahIM vyavahAranayathI jene sAdhana kahyuM che te nizcayanI sAthenA vyavahArathI sAdhana kahyuM che. te bahiraMga sahakArI kAraNa che, nimitta tarIke tene sAdhaka kahyuM che paNa te bAdhaka che, mokSano mArga nathI. AtmAnA bhAva vinAno vyavahAra yathArtha nathI. AtmAnA bhAnapUrvaka je vikalpa Ave temAM ja sAco vinaya, mahimA, bhakti Adino bhAva hoya che. jinabiMbanA darzanathI niddhatta ane nikAcitta karmono bhUkko thaI jAya che e kathana paNa vyavahAranuM che. nizcayathI to potAnA jinabiMbanA darzanathI karmono bhUkko thAya che. samedazikhara, giranAra, pAvApurI Adi tIrthomAM darzana karavA jatAM tyAM thaI gayelAM Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410) tIrthakaro, munivaro Adi mahApuruSonuM smaraNa thAya che e hetuthI tevA sthAnone vyavahArathI tIrtha kahevAya che. juo ! AmAM siddhAMta paNa mUkyo ke vyavahAre paNa tIrtha kone kahevAya ke je mahApuruSonA guNonuM smaraNa thavAmAM nimitta thAya che tene tIrtha kahevAya che. smaraNa e vikalpAtmaka bhAva che. guNasmaraNa e vItarAgabhAva nathI paNa vikalpa che. svadravyanAM AzrayamAM ekAgratA thAya te vItarAgabhAva che e nizcayatIrtha che. jIva evo pAMgaLo thaI gayo che ke bahAramAM koIka AdhAra dekhAya tyAM coMTI ja paDe che. vyavahAranayathI jinamaMdira, jinapratimA, tIrthasthAna Adi bhagavAnanA guNonuM smaraNa thavAmAM nimitta hovAthI tIrtha kahevAya che paNa te vyavahAra sAdhana che, guNasmaraNa e vikalpAtmaka bhAva hovAthI bahiraMga sAdhana che, baMdhanuM kAraNa che, anAtmakabhAva che, vyavahAra sAdhana che. tIrthone guNasmaraNanA kAraNa kahIne vyavahAra siddha karyo che, vItarAgatA siddha karI nathI. bhagavAnanA guNonuM smaraNa thavAmAM tIrtho nimitta che ema kahyuM che paNa vItarAgabhAvarUpa nirvikalpa samAdhimAM tene nimitta nathI kahyuM mATe guNasmaraNa te vyavahAra sAdhana che ane tIrtho guNasmaraNamAM vyavahAra nimitta che. to nizcaya tIrtha zuM che?--ke vItarAga nirvikalpa samAdhirUpa puNya-pApanA chedarahita jahAja che te jIvane saMsArathI pAra thavA mATenuM nizcayatIrtha che. cothA guNasthAnathI ja e jahAjamAM besIne muktine kinAre pahoMcAya che. A, ekalA dravyarUpa zuddhAtmAnI vAta nathI, nirvikalpa pariNatie pariNata jIvanI vAta che. nirvikalpa samAdhinA jahAjamAM je besI gayo che tene bhagavAnanA guNonuM smaraNa vyavahAre tIrtharUpa sAdhana bane che. temAM samedazikhara Adi tIrthasthAno nimitta che mATe tene vyavahAra tIrtha kahevAya che. A, nizcaya-vyavahAra tIrthanI vyAkhyA thaI. have gurunI vyAkhyA kahe che. jenI upadeza-paraMparAthI jIvane paramAtmatattvano lAbha thAya che tene guru kahevAya che. guru paramAtmatatvano upadeza Ape che ke tuM paramAtmA cho, tuM tAruM sevana kara ! tuM pote ja parama AnaMdamaya tattva cho...evo guruno upadeza jIvane potAnA svarUpano vicAra karavAmAM nimitta thAya che mATe evA upadezadAtAne vyavahAre guru kahevAya che. upadeza uparAMta dIkSA ane zikSA paNa Ape che. evA digaMbara munine ja guru kahevAya che. guruno upadeza evo che ke te sAMbhaLIne jIva potAnA paramAtmatattvano vikalpAtmaka nirNaya kare che ane e nirNaya karyA pachI ziSya pote potAnA paramAtmatattvano anubhava kare che tyAre te gurune paramAtmatattvanA lAbhamAM nimitta kahevAya che topaNa, nizcayanayathI Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-63 ] | 411 eTale yathArtha dRSTithI joIe to viSaya-kaSAya Adi samasta vibhAva pariNAmonA tyAgavAnA kALe nijazuddhAtmA ja guru che. viSaya kahetAM pAMca indriyanA viSayo taraphanuM lakSa ane kaSAya eTale puNya-pApa bhAva te badhA pariNAmono tyAga karavAnA kALe potAno AtmA ja guru che. paramAtmaprakAzamAM yogIndradeve paramAtmatattva ja khaDuM karI dIdhuM che. nizcayanayathI eTale sAcA jJAnathI satne joIe to AtmA pote ja paradravyAnuM lakSa choDI zubhAzubha sarva vibhAvono tyAga kare che. nija zuddhAtmA ja upAdeya che evuM je pariNamana thayuM te ja nizcayaguru che. e nirmaLa pariNatie ja AtmAne samajAvyo che mATe e zuddha pariNati ja kharekhara guru che ane pote samaje che mATe pote ziSya che. guru-ziSya aMtaramAM ja che. nizcayamAM guru ane ziSya evo bheda ja nathI. pote ja guru che ane pote ja ziSya che. vastunuM svarUpa ja Ama che mATe vastune vastupaNe rAkho, pheravo nahi. vastusthitinA kAyadA jema che tema rAkho. yogasAramAM paNa kahyuM ne ! tIrthamaMdiramAM deva nathI, tyAM to mUrti ke citra che. nizcayadeva to tanamaMdiramAM birAje che. temAMthI ja badhuM maLe tema che. vItarAga pariNatie pariNamato AtmA ja saMsAranivRttinuM kAraNa che. mATe kahyuM ke viSaya-kaSAyAdi samasta vibhAvano nAza karavAnA kALe AtmA ja gurunuM kAma kare che. udayabhAva te saMsAra che ane udayabhAvathI nivRtti pAmavAnuM kAraNa vItarAga pariNatinI nirvikalpa sthiratA te saMsArathI taravAnuM kAraNa che. ahA ! sAdhaka hovA chatAM tene paNa baMdha che, udaya che, saMsAra che ane saMsAra-nivRttino upAya paNa che. AhAhA....! vItarAga paramAtmAe kahelA mArga jevo koI mArga nathI ane AtmA jevo koI padArtha nathI, vItarAga jevo koI deva nathI. traNakALa traNalokamAM upara tarato sArabhUta padArtha eka nija AtmA che ane tene kahenArA vItarAgI bhagavAna che. bIjA koI A vAta kahIM zake tema nathI. eka bAju upadeza kare ane kahe ema ke amArI sAme joIza nahi, amArI sevA karIza nahi. vItarAganI dhvani koI gajaba che. prabhu ! tame mane sAMbhaLa ! ema kaho cho ane sAmuM jovAnI nA kaho cho to prabhu! ApanuM lakSa karyA vinA mAre sAMbhaLavuM zI rIte ! ke....sAMbhaLIne ema samaja ke tAre tArA aMtaramAM javAnuM che. amArI tarapha lakSa rAkhIne UbhuM rahevAnuM nathI. ema to tane vastunI sthiti jema che tema batAvIe chIe. samajaNa to tAre potAne karavAnI che, e vagara divyadhvani sAMbhaLavAmAtrathI lAbha thavAno nathI. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 ) [ paramAtmaprakAza pravacano divyadhvani ema kahe che ke amArI sAme jovAthI tene lAbha nahi thAya, amane sAMbhaLavAnA lakSe tane lAbha nahi thAya. jaya dhavalamAM be gAthA khAsa mUkI che ke A sAMbhaLa! sUNa!..je ema saMbhaLAve che ke tuM AtmAmAM jA evI vAta tuM sAMbhaLa, je tAre karavAnuM che te amAre kahevAnuM che. tIrtha ane gurunI vyAkhyA AvI gaI have devanI vyAkhyA-prathama avasthAmAM cittanI sthiratA mATe vyavahAranayathI jinapratimA Adine deva kahevAya che. tIrtharapukhya hetumUrta...e zabdono artha anuvAdamAM rahI gayo che te laI levo ke tIrthaMkaraprakRtine yogya puNya-pariNAma te paraMparA sAdhaka che. tIrthaka prakRtine sAdhaka kahI nathI paNa tene yogya zubhabhAvane vyavahArathI nirvANanuM kAraNa kahyuM che paNa puNyaprakRtine paNa paraMparA kAraNa kahI zakAya. Ama jinapratimA, tIrthaMkaprakRtinA hetubhUta pariNAma ane tIrthakaprakRti e badhAM paraMparA nirvANanuM kAraNa kahevAya che. nizcaya-vyavahAranI saMdhi alaukika che. A vAta alaukika che bApu! devanA arthamAM bahu khUbIthI vAta ApelI che. tIrthakaragotrane yogya zubhapariNAma ane tIrthakaprakRtine tathA jinapratimAne vyavahArathI nirvANanuM kAraNa gaNIne "deva' kahI dIdhAM che. jinapratimAne to navadevamAM paNa deva tarIke lIdhI che. A badhAMne bahiraMga nimitta kAraNa hovAthI paraMparA nirvANanA kahyAM paNa sIdhI rIte to te baMdhanA ja kAraNa che e paNa kahI dIdhuM che. sAdhakabhAvane ahIM baMdhabhAva tarIke siddha karyo che. koI jagyAe tene AtmA kahyo che, koI jagyAe anAtmA to koI jagyAe baMdhanA kAraNa tarIke siddha karyo che. kharekhara, vyavahArabhAva te baMdhabhAva che. tIrthaMkaraprakRtine yogya pariNAma baMdhanuM ja nimitta che paNa vyavahAre tene nirvANanuM sAdhaka kahevAmAM Ave che. topaNa nizcayanayanI dRSTithI joIe to, parama ArAdhavA yogya vItarAga nirvikalpa samAdhinA samaye nijazuddhAtmabhAva ja deva che, anya koI deva nathI. ohoho ! bhAre TIkA karI che! pAThamAM je kahyuM che evI ja TIkA karI che. tuTuM pappA vimatu muvi | tuM AtmAne choDIne bIje na jA ! nirmaLAnaMda bhagavAnane choDIne bIje na jA ! A to vyavahArano niSedha kare che ! hA, jyAre nizcayamAM rahI na zake tyAre vyavahArabhAvamAM rahe che paNa nizcayamAM rahI zakAtuM hoya to vyavahAramAM javA jevuM nathI. ahIM to pAThamAM ja vyavahArano niSedha karyo che ke AtmA sivAya anya tIrthamAM na jA, eka AtmA sivAya bIjA gurune na seva ane AtmA sivAya bIjA devanI ArAdhanA na kara ! judAM judo traNa zabda mULamAM ja ApyAM che. paMcama ArAnA muni paMcama ArAnA jIvone AvI vAta kahI gayA che. are ! AmAM to vyavahArano nAza thaI jaze...vyavahArano nAza thaze to aMdara Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-63 / | 413 nizcayamAM jaIza. DarI na jA, je karavAnuM che e ja thaze. AtmA kAMI jevo tevo nathI. AtmAnA peTamAM anaMtA paramAtmA birAjamAna che. eka AtmA anaMta paramAtmArUpe che. samajANuM kAMI ! kharekhara to vItarAga nirvikalpa samAdhinA samaye parama ArAdhavA yogya nija zuddhAtmA ja 'deva' che. ahIM samaya zabda mUkavAnuM kAraNa e che ke te samaye vikalpa chUTI jAya che mATe nirvikalpa samAdhinA samaye ja kharekhara ArAdhyadeva kahevAya che. pariNamana vinAnI vAta nathI. nirvikalpa zAMti ane AnaMdanA pariNamana kALe A AtmA deva che. jyAre svarUpamAM TharI na zake tyAre vItarAgadevane ArAdhavAno vikalpa hoya che, Ave che paNa te kharekhara kartavya nathI. kharekhara kartavya to nirvikalpa samAdhimAM rahevuM te ja che. pApathI bacavA zubhabhAva Ave che tenI nA nathI paNa ahIM to nizcayathI zuM upAdeya che--zuM sevavAyogya che tenI vAta che. tethI nizcayathI vyavahAra niSedha karavAlAyaka che. A AtmA to vItarAgItattva che. tene pAmavAno mArga vItarAga pariNatimAM hoya, rAganI pariNatimAM te mArga nathI. A kALe ahIM sAkSAt bhagavAna nathI eTale jinapratimAne vyavahAre deva kahyAM che ane tIrthaMkaragotranA pariNAmane nimitta tarIke lIdhAM che. vItarAga nirvikalpa samAdhimAM rahI zakatAM nathI eTale evA bhAva hoya che paNa te sevavA lAyaka nathI. tIrthaMkaragotrane yogya soLakAraNabhAvanA to Asravatattva che, baMdhanuM kAraNa che, mATe upAdeya nathI. A prakAre nizcaya-vyavahAranayathI sAdhya-sAdhakabhAvathI tIrtha, deva ane gurunuM svarUpa jANavuM. cha bola AvyA. nizcayadeva, nizcayaguru ane nizcayatIrtha tathA vyavahAradeva, vyavahAraguru ane vyavahAratIrtha tene ja bIjI bhASAe kahIe to zuddha pariNati te sAdhaka che athavA aMtaraMga kAraNa che ane zubhavikalpa UThe che te bahiraMga kAraNa athavA sAdhana che. A svarUpa jema che tema jANavuM joIe. je nizcayathI anAtmA che, bahiraMga kAraNa che, baMdhanuM kAraNa che, vyavahAra che tene ja vyavahArathI mokSanuM sAdhaka kahevAmAM Ave che ema samajavuM. vastusvarUpa ja AvuM che. temAM vAdivavAda kare te aMdhA che. nizcayadeva, nizcayaguru ane nizcayatIrtha nija AtmA ja che. te ja sAdhavAyogya che. zraddhA, jJAna, sthiratAthI bhagavAna AtmA ja sevavA lAyaka che. vyavahAradeva jinendradeva tathA temanI pratimA, vyavahAraguru mahA munirAja ane vyavahAratIrtha sammedazikhara Adi te badhAM nizcayanA nimittarUpa athavA vyavahArarUpa sAdhaka che. mATe prathama avasthAmAM te ArAdhavAyogya che. AmAM prathama avasthA eTale kaI avasthA ?-ke vItarAgatA na thAya tyAM sudhInI Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 7 [ gharamAtmaprakAza pravacano avasthAne prathama avasthA kahI che. vItarAgatA thAya tyAre vyavahAra sevavA lAyaka nathI te pahelAnI rAganI avasthAmAM te hoya che. | nizcayanayathI A tIrthakSetra, jinendradeva, guru Adi parapadArtha hovAthI tenAthI sAkSAt siddhi nathI, paraMparA che. je nimitta hoya tene paraMparA kAraNa kahevAya che kAraNa ke te zubhabhAvano abhAva thaIne pachI vizeSa vItarAgatA thAya che. ahIM zrI paramAtmaprakAza adhyAtma graMthamAM nizcayadeva, guru ane tIrtha potAno AtmA ja che, tenuM ArAdhana karIne anaMtA siddha thayA che ane anaMtA siddha thaze ema sArAMza che. A tAtparya kADhyuM che. lyo...A eka gAthA thaI. vItarAga nirvikalpa parama samAdhinI ArAdhanA karavAnA divya saMdezA ApanArA zrI sadguru devano jaya ho. bhagavAna jJAnasvarUpa che te potAne jANe che ne rAgAdine sparSyA vinA rAgAdinA jJAnane prakAze che-ema potAnI sva-paraprakAzakarUpa dvirUpatAne prakAze che, rAgAdine prakAzatA nathI. topaNa AtmA ane rAganI ekasAthe UpajavArUpa atyaMta nikaTatAne lIdhe anAdithI ajJAnIne teo vacce bheda nahIM dekhAvAthI AtmA ane rAgamAM ekapaNAno bhrama thaI rahyo che paraMtu te bhrama AtmA ane baMdhanA niyata svalakSaNo jANIne prajJA vaDe jarUra chedI zakAya - pUjya gurudevazrI Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ najara nAkhatAM nyAla thavAya evo paramAtmA pote ja che (saLaMga pravacana naM. 64) AtmA darzanaM kevalo'pi anyaH sarvaH vyvhaarH| iva iva yoninuM dhyAyate : nainovathI sAra://6ddA AtmAnaM dhyAyasva nirmalaM kiM bahunA anyena / yaM dhyAyamAnAnAM paramapadaM labhyate ekakSaNena / / 67 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 96mI gAthA che. AcAryadeva kahe che ke nizcayanayathI AtmasvarUpa ja samyagdarzana che bAkI badho vyavahAra che. artha :-mAtra eka AtmA ja samyagdarzana che, bAkI badho vyavahAra che mATe che yogI! eka AtmAnuM ja dhyAna karavAyogya che ke je traNalokamAM sAra che. bhagavAna AtmA zuddha akhaMDa jJAnAnaMdasvarUpa che tenI aMtara anubhavamAM pratIti thAya te samyagdarzana che, te AtmAnuM ja svarUpa che, te AtmA ja che, te ja samyagdarzana che te bAkI badho vyavahAra kahevAmAM Ave che. navatattvanI bhedavALI zraddhA, sva-paranI zraddhA, deva, zAstra, gurunI zraddhA e badhAmAM bheda paDato hovAthI tene vyavahAra kahevAya che. he yogI ! eka AtmA ja dhyAna karavA yogya che. navatattvanI zraddhAne paNa vikalpAtmaka gaNIne tene vyavahAra kahyo che. bIjAnI apekSAthI juduM paDeluM tattva ekarUpa abheda che tethI navatattvanI bhejavALI zraddhAne paNa vyavahAra karI dIdhI che. aMtara svabhAvanA anubhavajJAnamAM je pratIti thAya che te vastuthI judI nathI, eka ja che. eka samayamAM je pUrNa cetajavastu che te traNalokamAM sAra che, traNalokamAM AtmA sivAya bIjI koI vastu ke vikalpa sAra nathI, eka AtmA ja sAra che, teno Azraya karIne nirvikalpa zAMti, zraddhA Adi pragaTa karavA tenuM nAma samyagdarzana che. A vAta carcAno viSaya che tethI mokSamArga prakAzakanA navamA adhikAramAM tenI ghaNI chaNAvaTa karI che ke (1) deva-guru-zAstranI zraddhA (2) sAtatattvanI zraddhA (3) svaparanI zraddhA (4) svanI zraddhA, e cAreyamAMthI eka paNa zraddhA jyAM yathArtha hoya tyAM cAreya zraddhA hoya ja che. zAstramAM kayAMka deva, guru, zAstranI zraddhAne samyakatva kahyuM che, kyAMka sAtatattvanI zraddhA te samyakatva che ema kahyuM, kyAMka potAnA AtmAnI zraddhAne samyakatva kahyuM che ema kathana judAM judAM Ave paNa jo eka zraddhA yathArtha che to temAM Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 ] [ paramAtmaprakAza pravacano deva, guru, zAstra, sAtatattva, sva-para ane sva badhAMnI zraddhA yathArtha ja hoya che. ahIM to eka AtmAnI zraddhAne nizcayasamyagdarzana gaNIne bAkInA badhAM bhAvone vikalpAtmaka gaNIne vyavahAra kahyAM che. bhAvArtha : Atmatattva kevuM che? Atmatattva vItarAga, cidAnaMda, akhaMDa svabhAvI che. rAgano eka aMza paNa AtmatattvamAM nathI. rAga to doSarUpa che te vastunA svabhAvamAM na hoya. vastu-AtmA to cidAnaMda-jJAna ane AnaMdanI mUrti che. vastumAM khaMDa nathI, ekarUpa che. vastumAM rAga nathI, vItarAgasvarUpa che ane jJAnAnaMdasvarUpa che. bhagavAna Atmatattva nirdoSa, cidAnaMda guNasaMpanna ekarUpa akhaMDa ekasvabhAva che. potAnA AvA vitarAga, cidAnaMda akhaMDa svabhAva AtmatattvanuM samyapha zraddhAna te samyagdarzana che ane e ja AtmatattvanuM jJAna te samyajJAna che ane AvA svarUpano anubhava ane temAM sthiratA te samyakSyAritra che. A traNeya paryAya che te vastu sAthe abheda che. je samaye samyapha zraddhAna, jJAna, cAritranI pariNati che te vakhate mana, vacana, kAyA traNeya gopavAya che mATe traNaguptinuM pariNamana che. A muninI mukhyatAthI kathana che. chaThThA-sAtamA guNasthAne munine AvuM abheda ratnatraya ane traNagupti hoya che. abhedaratnatraya jenuM lakSaNa che ane traNaguptirUpa samAdhimAM je lIna che evA munine nizcaya samyakatva che. cothA guNasthAne samakitIne paNa samyaka zraddhA, jJAna ane svarUpAcaraNacAritra to che paNa svarUpamAM vizeSa sthiratA nathI tethI tene upacArathI mokSamArga kahyo che ane munine nizcayathI mokSamArga kahyo che. samyagdarzana ane samyajJAnanI apekSAthI to cothA guNasthAne paNa nizcayamokSamArga che paNa cAritra sahita abhedaratnatrayanI apekSAe munine nizcayamokSamArga kahyo che. nizcayanayathI nija AtmA ja nizcayasamyakatva che. cidAnaMda nirdoSa akhaMDa AtmAnI aMtaramAM anubhUtinI asti ane mana-vacana-kAyA A traNeyanI pravRttinI nAsti eTale ke te traNeya saMbaMdhI vikalpo chUTI gayA che evI samAdhimAM abhedaratnatrayanI pariNati te zAMti che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyakyAritra traNeyamAM zAMti che. te zAMtimAM lIna che evo AtmA ja nizcayathI samyaktva che. e zAMtinI pariNatipaNe pariName tyAre samyagdarzana che kAraNa ke vastu pote to anAdithI che paNa zAMtinI pariNati nathI to samyagdarzana nathI. puNya-pApanA pariNAma ane saMyogo mArA che evI mithyAtvanI pariNati varte che temAM zAMti nathI. jemAM koInI apekSA nathI evI abhedaratnatrayanI pariNatimAM ja zAMti che. pravacanasAramAM Ave che... "huM A mokSa adhikArI jJAyakasvabhAvI AtmatattvanA Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-64 / [417 parijJAnapUrvaka, mamatvanA tyAgarUpa, nirmamatvanA grahaNarUpa vidhivaDe sarva udyamathI zuddhAtmAmAM pravarte che kAraNa ke anya kAMI karavAyogya nathI..." jJAyakamUrti bhagavAna AtmA paramAnaMdano nAtha AtmA pote ja paramAtmA che. tenI aMtaramukha thaIne ekAkAra thaIne samyagdarzana-jJAnacAritra e ja karavAlAyaka che. bIjuM koI kArya karavA jevuM nathI zrotA bIjuM kAMI karavAyogya nathI to paranuM kAma karavuM ke nahi? pUjya gurudeva paranuM kArya AtmA traNakALamAM karI zakato ja nathI. jaDanA eka rajakaNane paNa AmathI tema karavAnI jIvanI zakti nathI. ahIM to, puNya-pApanuM kartutva paNa AtmAne nathI ane vyavahAraratnatrayanuM kArya paNa AtmAnuM nathI ema siddha karavuM che. A AtmA nirdoSa cidAnaMdanI mUrti che temAM ekalo jJAna ane AnaMda ja paripUrNapaNe bharelo che ane ekarUpa che evo bhagavAna tIrthaMkaradeve A AtmAne joyo che. eka AtmA nahi paNa badhAM AtmAo jJAna ane AnaMdanI zaktithI bharelA che. tenI aMtapratIti, tenuM samyajJAna ane tenA cAritrarUpe abhedaratnatrayarUpe pariNamelo AtmA ja nizcayasamyakatva che. A kevaLajJAna thAya tyAranI vAta nathI. A to cothA guNasthAne paNa AvuM samyakatva che. zrAvaka thayA pahelAM paNa AvI dazA hoya che tenI vAta che. vADAnA zrAvaka e zrAvaka nathI, tenI A vAta nathI. vastusvabhAve-zaktie satyatattva dravya AtmA ja paripUrNa paramAtmA che. tenI sanmukha thaIne aMtaramAM anubhavapUrvaka ema pratIti thAya ke A ja AtmA che-A ja huM chuM e nizcayasamyagdarzana che. e ja sAco mokSamArga che. deha, vANI, mananI kriyA, nava tattvanI zraddhAno vikalpa, deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga e badhuM vikalpAtmaka che tethI anubhavamAM e kAMI AvatuM nathI. juo ! sarvajJa paramAtmA jema kahe che tema ja A saMto kahe che ke AtmAnuM nirdoSa jJAnAnaMda ekarUpa svarUpa che teno aMtaramAM anubhava thavo AnaMdakaMda chuM evo anubhava thavo, evuM jJAna thavuM ane temAM lInatA thavI te abhedaratnatraya che. A abhedaratnatrayanI pariNatie pariNamelo AtmA te nizcayasamyagdarzana che. bahArathI ekalA kriyAkAMDa karavA, jAtrA karavI, bhakti karavI, vrata-niyama levA te rAga che, mokSano mArga nathI samyagdarzana nathI-dharma nathI. rAga karatAM karatAM kadI dharma pragaTa thato nathI. puNya ane pApa baMne rAgathI pele pAra UMDe....UMDe....UMDe jaIne juo to AtmAno anubhava thAya che. ciroDInA sapheda patthara, jamInamAM jema UMDA UMDA jAva tema, sArAM patthara nIkaLe Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 ] [ paramAtmaprakAza pravacano che e ame joyeluM che tenA uparathI A yAda AvyuM ke AtmAmAM UMDA UMDA Utaro to anubhava thAya che. zrotA H--jamInamAM UMDA Utare to paisA paNa maLI Ave ! pUjya gurudevazrI :--paisA to nasIbamAM hoya ene maLe paNa e to dhULa che emAM AtmAne kAMI lAbha na thAya. jagatamAM ene zAhukAra kahevAya paNa e sojA che--upAdhi che. huM paisAvALo....huM paisAvALo ema mAne che paNa tuM paisAvALo cho ? tuM to jJAna ne AnaMdavALo cho ema bhagavAna kahe che. ahIM paNa ema kahyuM ke tuM nirdoSa akhaMDa cidAnaMdasvabhAvI cho paNa-ene potAnA svabhAvanI khabara ja nathI. huM paisAvALo ne zarIravALo ane AbarUvALo emAM ja potAnuM sarvasva mAnI lIdhuM che. zrotA :--AtmAmAM UMDu kema javuM sAheba ! pUjya gurudevazrI :zarIranuM lakSa choDI, puNya-pApanuM lakSa choDI; eka samayanI paryAyanuM paNa lakSa choDI AtmAnuM lakSa karavuM tenuM nAma AtmAmAM UDe gayo kahevAya. A AtmAnA UMDA taLamAM atIndriya AnaMdanA cosalAM paDyAM che. ekalo AnaMda ja nahi, atIndriya jJAna che, zAMti che, prabhutA che. AtmA atIndriya anaMta guNothI bharelo prabhu che. zarIra, vANI, mana te AtmA nathI, pApano vikalpa paNa AtmA nathI. puNyano vikalpa paNa nahi ane eka samayanI paryAya e paNa Akho AtmA nathI. eka samayamAM je Akho vItarAga cidAnaMda akhaMDa svabhAvI dravya che, temAM dRSTi devI tenuM nAma samyagdarzana che, tenuM jJAna te samyajJAna che ane temAM ramaNatA thavI te samyakcAritra che ema bhagavAna kahe che. A ratnatraya sivAyanA bAkI badhAM thothA che. mATe jene hita karavuM hoya teNe AvA ratnatraya pragaTa karavAM. nizcayathI ratnatrayapariNata AtmA ja samyaktva che, anya sarva vyavahAra che mATe AtmA ja dhyAvavA yogya che--dhyAna karavA yogya che. to dhyAna eTale zuM ? --dhyeyamAM ekAgra thavuM te dhyAna che. nirdoSa vItarAga akhaMDa AtmA te dhyeya che tene lakSamAM laIne temAM sthira thavuM te dhyAna che. bahirmukhatAthI chUTI, aMtaramukha thaI aMtaramAM abheda ratnatrayarUpe pariNamana thayuM te AtmA ja nizcayathI samyaktva che. anya sarva vyavahAra che eTale ke deva-zAsra-gurunI zraddhAno vikalpa hoya che te rAga che, navatattvanI bhedavALI zraddhA e paNa rAga che. ekalA bhedano anubhava karavo e to mithyAtva che. mATe sArabhUta to eka zuddhAtmA che tenuM dhyAna karavAyogya che. jema drAkSa, kapUra, caMdana Adi UMcI UMcI vastu nAkhIne unALAmAM dUdhIyuM banAvavAmAM Ave che temAM aneka vastuno rasa hovA chatAM abhedanayathI eka 'pINuM' ja kahevAmAM Ave Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-64) [ 419 che. jene hindImAM tame ThaMDAI kaho cho te ThaMDAInI jema, zuddhAtmAnubhUtimAM samyagdarzana, samyajJAna, samyakSyAritra Adi aneka paryAyothI AtmA pariNamelo che topaNa abhedanayathI te eka AtmAno ja anubhava che athavA AtmA ja che. AvI vAta koIe sAMbhaLI na hoya eTale A zuM kahe che ema thAya. AkhI jiMdagI badhAMe paisA mATe majUrI ja karI che. badhAM moTA majUra cho. Akho divasa rAga-dveSa, puNya-pApanA vikalpo karyA che te majUrI che. parapadArthane UMcakIne laI javA e majUrI nathI. paranuM to AtmA kAMI karI zakato ja nathI paNa A Ama laI jAUM ne Ama mUkuM evA rAganI majarI jIve karI che. e paNa strI, putrAdi mATe eNe majUrI ja karI che. 'ahIM to deva-zAstra-gurunI zraddhAnA rAgane paNa dharma ke samyagdarzana kahetAM nathI, e mAtra zubharAga che ane vepAra-dhaMdhA e majurI che-pApa che. 3pa haMsapu vastu kahIne jora to darzana upara ApyuM che paNa pAThamAM jJAna ane cAritra paNa laI lIdhAM che. pUrNa paramAtma nija vastumAM deSTi mUkatAM je nirvikalpa zraddhA thAya te nizcaya samyagdarzana che tenI sAthe jJAna paNa samyapha thAya che ane svarUpAcaraNa cAritra paNa che. Ama darzana, jJAna, cAritra traNeyanuM pariNamana hovA chatAM tene AtmAnA pariNAma tarIke eka AtmA paNa kahevAmAM Ave che. A bhagavAna AtmAnI jAtrA karavI te kharI jAtrA che. bAkI, bhagavAnanA sthAnonI jAtrAno rAga, azubharAgathI bacavA mATe hoya che paNa A anaMtaguNanA nAtha upara krame krame caDavuM -aMdaramAM ramavuM tene bhagavAna, "yAtrA' kahe che. AtmA arUpI che paNa guNo apAra bharelA che. apAra....apAra....apAra guNo. khANamAMthI jema ratnanA tharanA thara nIkaLe paNa e to ghasavA paDe ane TUkaDAM TUkaDAM hoya jyAre AtmAmAM to anaMta guNo che ane te paNa TUkaDAM nahi abheda che. temAM jJAna ane AnaMdane mukhya gaNyAM che paNa guNo to anaMta che. jJAna asAdhAraNa che ane AnaMda e sukharUpa dazA che evA jJAnAnaMdathI bhagavAna AtmA chalochala bharelo che enuM bhAna kare to te anubhavamAM Ave paNa bhAna ja karato nathI kema ke ene bahAranA vepAra-dhaMdhA, kuTuMba AdinI mahimA aMdaramAM paDI che. koIno dIkaro ja kaheto hato ke "mArA bApujIne aMdaramAM mAro mATe bahu paDyo che...are ! paNa konA dIkarA ane konA bApa ! bhagavAna...! tuM pote potAne anAdithI bhUlI gayo cho tuM bhUlelo bhagavAna cho. aMtaramAM zuddhAtmAne ekane ja oLakhIne tenuM dhyeya banAvIne tenI dRSTi karavI, tenuM jJAna karavuM ane tenuM dhyAna karIne temAM TharavuM e eka ja karavA jevuM kArya che, e ja mokSamArga che, te ja satya che, bAkI badhuM jUThuM che. dhULanA DhagalAmAM kAMI nathI, hoLI che. caitanyaratna to ahIM potAnI pAse che. vItarAga kahe che tuM tyAgI thayo, vratadhArI thayo Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 / [ paramAtmaprakAza pravacano paNa kadI te tArA vItarAga paramAtmAne oLakhyo nathI. enI oLakhANa vinA badhuM dhULadhANI che-nakAmuM che-rakhaDavA mATe kAmanuM che. A gAthAmAM jema abhedaratnatrayanuM svarUpa kahyuM che tema jainasiddhAMtomAM dareka jagyAe kahyuM che. jemake puruSArthasiddhiupAyanI 216mI gAthAmAM A pramANe kahyuM che : darzanamAtmavinizcitirAtmaparijJAnamiSyate bodhH| sthitirAtmani cAritraM kuta etebhyo bhavati bandhaH / / 216 // A gAthAno artha e che ke AtmAno nizcaya te samyagdarzana che. AtmA-huM akhaMDa cidAnaMda jJAyakamUrti chuM evo nirNaya arthAt nirvikalpa pratIti thavI te nizcaya samyagdarzana che, te AtmA ja che. te AtmAnuM ratana che, tenAthI tene mokSa maLaze. ratana pADyuM.ratana. evuM ja bIjuM ratana che "samyajJAna'. AtmAnuM jJAna te samyajJAna che. bahAranA jANapaNA ane hoziyArI te samyajJAna nathI. e mIMDA che. ahIM to zAstrajJAnane paNa jJAna kahetAM nathI. para taraphanuM jJAna che tene jJAna kema kahevAya ! jJAyakane dhyeya karIne temAMthI je jJAnanuM kiraNa pragaTe che tene samyajJAna ratana kahevAya che. tene ja bhagavAna "jJAna" kahe che. bIjA jJAnane to ajJAna kahe che. samyajJAna ratanathI mukti ane siddhapadanI prApti thAya che. A puruSArtha siddhi upAya to caraNAnuyogano graMtha che temAM paNa AtmAnA zraddhA-jJAnane ja samyakraratna kahyAM che. vastunuM svarUpa te dareka zAstramAM ekasarakhuM ja hoya ne ! vastunA jJAnapUrvaka pAMcamA guNasthAne vrata, tapa Adi hoya tene vyavahAra kahevAya paNa vastunA jJAna vinA to vrata kevA ane tapa kevA ! e to mUrkhAI bharelAM bALavrata ane bALatapa che. AtmAmAM nizcala-lIna thavuM tene bhagavAna samyakSyAritra nAmanuM ratana kahe che. pAMca mahAvratanA vikalpa UThe, nagna rahe vagere kriyA kare te samyAritra nathI. svAzrita te nizcaya ane parAzrita te vyavahAra che mATe, AtmAmAM lInatA te nizcayacAritra che ane 28 mULaguNa AdinA vikalpa UThe che te vyavahAra che. svarUpanI zraddhA, jJAna ane sthiratA e ja traNa ratno che. e ratnanI kiMmata keTalI? -ke A ratna amUlya che. A nizcayaratnatrayanA phaLamAM to jIvane sAkSAt mokSanI prApti thAya che. tenAthI baMdha kyAMthI thAya ! nizcayaratnatrayathI kadI baMdha thAya ja nahi, sAthe rahelAM vyavahArathI baMdha thAya che. bhagavAna AtmAmAM potAnA vIryano upADa karIne dRSTi, jJAna ane sthiratA karavI te puruSArtha siddhiupAya che. teno AdhAra Apyo. ahIM, cAritra te sAkSAt mokSanuM kAraNa hovAthI cAritra sahitanA darzana, jJAnane abhedaratnatraya kahIne muktinuM kAraNa kahyuM che. paNa, samyagdarzana ane samyajJAna to cothA Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-64) ( 421 guNasthAnathI ja nizcaya hoya che ane svarUpAcaraNacAritra paNa cothA guNasthAnathI zarU thaI jAya che paNa vizeSa cAritra to munidazAmAM ja che, te sAkSAt muktinuM kAraNa che. cothAguNasthAne to "dharmadhyAna' rUpa mokSamArga hoya che. have 90mI gAthAmAM kahe che ke nirmaLa AtmAne ja dhyAvo to aMtarmuhUrtamAM (tatkALa) mokSapadanI prApti thAya. artha : he yogI ! tu nirmaLa AtmAnuM ja dhyAna kara. anya bahu padArthothI zuM prayojana che ! deza, kALa, padArtha to AtmAthI bhinna che, tenAthI kAMI prayojana nathI. rAgAdi vikalpajALanA samUhonA prapaMcothI zuM phAyado che ! eka nijasvarUpane dhyAvo ke je paramAtmAnA plAnathI kSaNamAtramAM mokSapada maLe che. trilokanAtha sarvajJadeva jema pharamAve che tema ahIM saMto pharamAve che ke he yogI ! (cothA guNasthAnathI yogIpaNuM zarU thaI jAya che) AgaLa je nirmaLa cidAnaMda ekasvabhAvI AtmA kahyo te nirmaLa AtmAnuM dhyAna kara ! tene ja lakSamAM laIne TharI jA te dhyAna che. dhyAna to tane AvaDe ja che. dhaMdhAmAM, strI, putrAdimAM, khAvA-pIvAmAM, bhogamAM je lInatA che te dhyAna ja che paNa te A ane raudra dhyAna che ane ahIM dharma ane zukladhyAnanI vAta che. koI paNa viSayamAM lakSa karIne ekAgra thaI javuM tenuM nAma dhyAna che. paNa temAM popadhyAna karavAlAyaka nathI. bhagavAna AtmAne viSaya banAvIne temAM TharI javuM te-rUpa dhyAna karavAlAyaka che. dharma eTale AtmAno vItarAga nirvikalpa cidAnaMda svabhAva.' tenuM dhyAna karavuM eTale temAM ekAgra thaI javuM te dharmadhyAna che. temAM nirvikalpa zAMti pragaTa thAya che. tenI aMdara darzana, jJAnanI pariNati paNa AvI jAya che. samyagdarzana vinA dharmadhyAna hotuM nathI. tethI game teTalI kriyA kare paNa dharma mATe te vyartha che. dharma eTale bhagavAna AtmAno pUrNa svabhAva ane dhyAna eTale ekAgratA. AtmAmAM ekAgratAnI zuddhapariNatine dharmadhyAna kahe che. AtmasvabhAvanA avalaMbane nirvikalpa zuddha vItarAgIparyAya pragaTe che. AtmAnA lakSe ja zAMti pragaTe che. AtmAnA lakSe ja samyagdarzana ane samyajJAna pragaTe te pragaTadazAne dharmadhyAna kahe che ane aMtaramAM vizeSa ugrapaNe ekAkAratA thAya tene zukaladhyAna kahevAya che. eka AtmA sivAya anya dravya, kSetra, kALa, bhAvothI tAre zuM prayojana che ! kema ke e badhuM tArA AtmAthI bhinna che ane rAgAdi to vikalpajALa che, prapaMca che, evA aneka rAgAdi vikalpajALathI paNa tane zuM phAyado che ! jIvone ema thAya ke vAta to badhI barAbara che paNa amAre prathama karavuM zuM! prathama Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 / [ gharamAtmaprakAza pravacano ja A samajavAnuM che. AtmAne oLakhIne temAM lIna thavuM e ja karavAnuM che. bahAranI kriyA thatI hoya chatAM aMdaramAM svabhAvamAM ekAgratA thaI jAya tenuM ja nAma dhyAna che. siddha samAna nija AtmAnuM dhyAna karavAnuM che. vastue AtmA siddha che tethI paryAyamAM siddhadazA thaI zake che. vastumAM ja jo siddha thavAnI zakti na hoya to siddhadazA AvI na zake. paNa, badhAM AtmAo siddha thavAnI zakti sahita ja che. AvA siddha samAna nijAtmAnuM aMtaramAM dhyAna karavuM e ja tAruM kartavya che, bIjA padArthathI tAre zuM prayojana che ! tAruM dravya te tuM pote, tAruM kSetra eTale asaMkhyAta pradezI tAre kSetra, tAre trikALI svarUpa te tAro svakALa ane tArA anaMtaguNo e tAro svabhAva che. emAM tAruM badhuM ja AvI jAya che. have bIjAM dravyothI tAre zuM prayojana che ! deva-zAstra-guru paNa para che to strI, putra, parivArAdi to tArAM kyAM rahyAM? tAro bhagavAna pUrNAnaMda tArI pAse birAje che tenA sivAya parapadArthothI tAre kAMI prayojana nathI. eka tArA svabhAva upara najara kara...najara karatenuM ja dhyeya banAva ! basa, e ja karavA jevuM che. bIjA koI dravyo ke vyavahAra vikalpo Adi prapaMcathI tane kAMI phAyado nathI. jemAM najara karavAthI nyAla thavAya evo bhagavAna to tuM pote ja cho pachI bIjA vikalponuM tAre zuM kAma che ! zrotA : AvuM sAMbhaLavA maLyA kare to paNa sAruM. pUjya gurudevazrI: be kalAka to maLe che. tenAthI keTaluM joIe che ! tAro bhagavAna to covIse kalAka tArI pAse ja che. temAM najara kare ne! zubha vikalpanuM tAre zuM kAma che! je baMdhanA kAraNa che tenAthI tAruM hita kyAM thavAnuM che! saMyogI cIjathI to tAruM hita nathI paNa saMyogI vikalpamAM paNa tAruM hita thAya tema nathI. aho ! anaMta....anaMta....jenI hada nahi evI anaMta zaktinuM AkhuM tattva tArI pAse ja che ke jenA lakSe mokSaparyAya pragaTavAnA kAraNe pragaTe che. have tAre bIjAnuM zuM kAma che ! are ! laukikamAM eka rAjAnA zaraNe jAya tyAM ekavAramAM rAjA tene AkhI jiMdagInuM zaraNa ApI de che. zAstramAM pATha Ave che ke rAjAne tyAM putra janma thAya tenI vadhAmaNI kahevA je dAsI rAjA pAse AvI hoya tene rAjA AkhI jiMdagI cAle teTalI lakSmI ApI de che ane dAsIpaNAmAMthI mukta kare che. tema A alaukika bhagavAna AtmAnA zaraNe ekavAra je jAya te have saMsArano dAsa na rahe. saMsArathI mukta thaI jAya. bhagavAna AtmAnI othe (Azraye) kSaNamAtramAM kevaLajJAna thAya che mATe tuM tenuM ja dhyAna kara. bIjuM badhuM dhyAna choDI de. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (c) SSC2.. nija paramAtmasvarUpanuM dhyAna karavuM CY. (saLaMga pravacana naM. 65) AtmAnaM dhyAyasva nirmalaM kiM bahunA anyena / yaM dhyAyamAnAnAM paramapadaM labhyate ekakSaNena // 67 / / AtmA nijamanasi nirmalaH niyamena vasati na yasya / zAstrapurANAni tapazcaraNaM mokSaM api kurvanti kiM tasya / / 6 / / yogin AtmanA jJAtena jagat jJAtaM bhvti| AtmanaH saMbandhinirbhAve bimbitaM yena vasati / / 6 / / zrI paramAtmaprakAza zAstra che tenA prathama adhikAranI A 97mI gAthA che. AtmA eka vastu che. te zaktie dravya svabhAve paramAtmasvarUpa ja che tenuM dhyAna karavAyogya che. paramAtmasvarUpanA dhyAnathI kSaNamAtramAM mokSapada maLe che. bhAvArtha :-badhAM zubhAzubha saMkalpa-vikalpa rahita nija zuddha AtmasvarUpanuM dhyAna karavAthI zIghra ja mokSa maLe che mATe, te ja haMmezA dhyAna karavAyogya che. juo ! bhASA zuM vAparI che ! nija zuddhAtmasvarUpanuM dhyAna karavAnuM kahyuM che. arihaMta ke siddhaparamAtmAnuM dhyAna muktinuM kAraNa nathI kAraNa ke paradravyanuM lakSa thavAthI vikalpa UThe che mATe tenuM dhyAna karavAnuM kahyuM nathI. zubha ane azubha saMkalpa, vikalpa che te bhAva-Asava ane bhAvabaMdha che. tenAthI rahita zuddha dhruva AtmAnuM dhyAna karavuM te vartamAna nirmaLa paryAya che. vastunA dhruva aMzamAM pariNamana nathI. tethI dhruvamAM saMkalpa, vikalpa paNa nathI ane nirmaLa pariNamana paNa temAM nathI. zubhAzubha saMkalpa, vikalpa e paralakSI vikArI bhAva che tene choDI daIne aMtarasvabhAva upara lakSa kare- dhruva upara dRSTi kare to alpakALamAM muktinI prApti thAya che. mATe dararoja karavAyogya kAMI hoya to nija zuddhAtmAnuM dhyAna karavAyogya che. saMsAra saMbaMdhI saMkalpa-vikalpa to pApabaMdhanA kAraNa che ane dayA, dAna, vrata, bhakti Adi payabaMdhanA kAraNa che. te baMnethI rahita zuddhAtmAnuM dhyAna karavuM te zuddha pariNAma che, teM zuddha pariNAma ja pUrNAnaMdanI prAptirUpI mokSanuM kAraNa che. zrotA -mokSa thaI gayA pachI zuM karavAnuM? pUjya gurudeva -mokSa thaI gayA pachI niraMtara pUrNAnaMdano anubhava karavAno che. Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 ] [ paramAtmaprakAza pravacano anAdithI jIva niraMtara vikArano anubhava....niraMtara vikArano anubhava karI rahyo che tenuM ja nAma saMsAra che tema niraMtara pUrNAnaMdano anubhava....niraMtara pUrNAnaMdano anubhava karatAM rahevuM tenuM nAma mokSa che. saMsAra ane mokSa vaccenA sAdhakadazAnA kALamAM vibhAvathI khasIne jIva svabhAva sanmukha thaIne svabhAvanuM dhyAna kare che temAM adhUrA AnaMdano anubhava thAya che. evuM dhyAna karatAM karatAM pUrNAnaMdanI prApti thaI jAya ane te sadAkALa rahe tenuM ja nAma mokSa che. nigodathI mAMDIne navamI aiveIka sudhInA sarva saMsArI jIvo zuM karI rahyA che ! zene anubhave che ?--ke sukha-duHkhanI kalpanArUpI duHkhane anubhave che. eTale ke zarIranA rogAdine ke anukULatAne anubhavatA nathI paNa zubhAzubha saMkalpa-vikalparUpa duHkhane anubhave che. anAdithI jIva vikAranA duHkhane ja vedI rahyo che te duHkha have kema maTe ? jo tAre duHkha maTADIne sukhI thavuM hoya--pUrNAnaMdano anubhava karavo hoya to nijazuddhAtmA pUrNAnaMda bhagavAna pote ja che temAM dRSTi lagAva ! tenuM dhyAna kara ! nirmaLa paryAya vaDe ja te dhyAna thaI zakaze. kAraNa ke anAkuLa vastunuM dhyAna anAkuLa paryAya vaDe ja thAya. dhyAnamAM AnaMda ocho che ane tenA phaLarUpa mokSamAM pUrNAnaMda Avaze ane sadAkALa evo AnaMda AvyA ja karaze. zrotA :--khoLiyAmAMthI AtmAne jAgRta karavo paDaze ne ! pUjya gurudevazrI :--khoLiyuM to jaDa mATI che. temAM AtmA nathI. AtmA to AtmAmAM che. paNa anAdithI puNya-pApa, kAma-krodha, mAna-mAyA, mithyAbhrAMti AdinuM karavuM ane vedavuM karI rahyo che te paranuM dhyAna che. tenAthI tene saMsAra phaLe che eTale cAragatimAM rakhaDavuM paDe che. tene AcAryadeva kahe che ke jo have tAre A duHkhathI chUTIne svAdhInapaNe sukhI thavAnI dazA pragaTa karavI hoya to tAro bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdasvarUpa che, tenuM dhyAna kara ! jevI paramAM ekAgratA che tevI ekAgratA nijavastumAM kara to tane samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArga pragaTa thaze ane tenAM phaLamAM pUrNAnaMdanI prAptirUpI mokSa prApta thaze ane duHkharUpa evA vibhAvano sarvathA kSaya thaze. AtmAmAM pUrNAnaMdanuM sattva raheluM che te paryAyamAM pragaTa thaI jAya tenuM nAma 'mokSa' che. ekavAra evI pUrNa zuddhadazA pragaTa thaI teno anubhava Adi anaMtakALa thayA ja karaze. jema anAdithI saMsAradazA anubhavato hato tema have mokSadazAno anubhava karyA-ja karaze. dravya to traNekALa dhruva cidAnaMdatattva jema che tema ja rahe che paNa bahirmukhardaSTithI saMsAra phaLe che ane aMtarmukhadRSTithI mokSa phaLe che. mithyAzraddhA, rAga ane dveSa pariNAmanuM vedana e saMsAra che ane mAro AnaMda mArAmAM che ema aMtaradRSTi karIne aMtaramAM ekAgra thavuM te AtmAnuM dhyAna che. tene ja mokSano mArga kahevAya che. samyagdarzana, samyagnAna ane Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-65 / [ 421 samyAritra e traNeya AtmAnA dhyAnanI ja paryAya che. tenA phaLamAM pUrNAnaMdarUpa mokSa pragaTa thAya che jeno anubhava jIva sadAya karyA ja karaze paNa teno aMta nahi Ave. mokSamArga dharmAjIva paisA, AbarU, makAna Adine viSTA samAna mAne che. amRta samAna eka AtmA che ema jANe che. aho ! AtmAnA dhyAnathI kSaNamAM mokSa maLe che ! mATe AtmAnuM ja dhyAna karavAlAyaka che. AvI ja vAta bRhaArAdhanA" nAmanA zAstramAM kahI che. AtmAnI ArAdhanA eTale sevavAnuM zAstra che, temAM kahyuM che ke covIzamAMthI prathama soLa tIrthakarone je samaye kevaLajJAna thayuM e ja samaye evA sAdhu thayAM ke sAdhupaNuM lIdhuM ane tarata ja kevaLajJAna thayuM ane aMtaramuhUtamAM to mokSa cAlyA gayAM. RSabhadevathI mAMDIne zAMtinAtha bhagavAnane kevaLajJAna thayuM ane jyAM mokSa vANI chUTI tyAM keTalAka jIvo sAdhu thaI gayAM ane temAMthI keTalAka to tyAM ne tyAM ja kevaLajJAna pAmIne aMtaramuhUtamAM mokSamAM gayAM. bhagavAnano mokSa to pachI thayo paNa bhakto pahelAM bhagavAna thaI gayA. AhAhAhA...! je haju to chadmastha sAdhu thayAM tyAM to aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna ane aMtarmuhUrtamAM mokSa pAmI gayA ! eTalI AtmAmAM tAkAta che ! rodaDAM rovA jevuM AtmAmAM kAMI che ja nahi. soLa pachInA cAra tIrthakaronA samayamAM sAdhu thayA te koI eka mahine, koI be mahine ke koI cha mahine mokSa gayAM. naminAtha bhagavAnanA samayamAM sAdhu, koI eka varase-koI be varase ane koI traNa varase ane cha varase mokSa pAmyA. "triloka pariNati'mAM A badho vistAra bahu Apyo che. soLa tIrthakaranA samayanA sAdhu to keTalAka tarata ja aMtarmuhUrtamAM mokSa gayA. pachInA cAra bhagavAnanA samayanA sAdhu cha mahinAnI aMdara mokSa gayA. ahA ! e kALa kevo ! e puruSArthanI ugratA kevI ! ahA, Avo mokSa ATalAM TUMkA TAImamAM thaI jAya ! Avo mokSa amane kema thato nathI ? ema hamaNAM ziSya pUchaze. ahIM ziSya prazna kare che ke "jo paramAtmAnA dhyAnathI aMtarmuhUrtamAM mokSa thAya che to atyAre dhyAna karavAvALA amane kema mokSa thato nathI ? Ama kahIne be vAta karI che ke dhyAna to ame paNa karIe chIe. A kALe dhyAna nathI evuM to nathI. nirvikalpa dhyAna to ame karIe chIe to amane aMtarmuhUrtamAM mokSa kema maLato nathI? sAdhu kahe che, cidAnaMdamUrti zuddhAtmAnuM dhyAna to ame paNa karIe chIe chatAM mokSa thato nathI, to zuM amAruM dhyAna ochuM haze ! ziSyanA praznanuM samAdhAna A che ke jevuM nirvikalpa zukladhyAna vajavRSabhanArAcasaMhananavALAne cothA kALamAM hoya che tevuM A kALamAM thaI zakatuM nathI. vajavRSabhanArAcasaMhananavALA zarIranI zakti bahu hoya che tevuM zarIra paMcamakALamAM hotuM nathI. bIjA graMthomAM paNa kahyuM che. "atyAdri" teno artha A che ke sarvajJavItarAgadeva Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 ] [ paramAtmaprakAza pravacano A bharatakSetramAM A paMcamakALamAM zukladhyAnano niSedha kare che. A kALamAM zukladhyAna thaI zakatuM nathI, dharmadhyAna thaI zake che. dharmadhyAnamAM paNa zuklasvarUpamAM ekAgratA thAya che, zubharAgarUpa dhyAna hotuM nathI. zubhajogane koI dhyAna kahe to te yathArtha nathI. ahIM to dharmadhyAna ane zukladhyAnamAM ekAgratAmAM phera che ema batAvavuM che. dharmadhyAnamAM ekAgratA ochI che tethI tenAthI mokSa thato nathI. zukladhyAna ghaNuM ja ujvaLa hoya che, tenI ekAgratA paNa ghaNI che, tenAthI ja mokSa thAya che. ' upazamazreNI ane kSapakazreNI e banne A kALamAM AvI zakatI nathI. guNasthAna paNa sAtamA sudhI hoya che tenAthI uparanA guNasthAna hotAM nathI. A kALamAM koI muni hoya tene sAtamuM guNasthAna hoI zake che paNa tenAthI vizeSa guNasthAna AvatuM nathI. ahIM tAtparya e che ke paramAtmAnA dhyAnathI aMtarmuhUrtamAM mokSa thAya che mATe saMsAranI sthiti ghaTADavA mATe atyAre paNa dharmadhyAnanuM ArAdhana karavuM joIe. jenAthI paraMparA mokSa maLI zake che. taveva dhyAtivyaniti bhAvArtha: tadeva=dharma-dhyAnanuM ArAdhana karavA jevuM che jethI saMsAranI sthiti ghaTIne bhaviSya zukladhyAna thatAM saMsArano abhAva thaIne mokSa prApta thaze. zubhajogane upacArathI dharmadhyAna kahe che paNa kone? ke jene aMtaramAM zuddhAtmAnI dRSTi pragaTI che, emAM ekAgratA kare che evA dhyAnIne je zubha vikalpa Ave che tene vyavahAra-dharmadhyAna kahevAya che, je puNyabaMdhanuM kAraNa che. nizcayadhyAna to AtmAmAM ekAgratA thavI te ja che. ekAgratAnI alpatA te dharmadhyAna che ane ekAgratAnI ugratA te zukladhyAna che. dharmadhyAnamAM ujvaLatA ochI che ane zukladhyAnamAM ujvaLatA vizeSa che ane zubhajoga to malina che mATe te kharekhara dhyAna nathI, tenAthI paraMparA mokSa na maLe. atyAre koIne zAstrano abhyAsa nahi. dhaMdhAmAM gUMcavAyelAM hoya emAMthI mAMDa eka be kalAka sAMbhaLavA jAya tyAM guru tene zubhajogathI paraMparA mokSa thaze evo sahelo rasto 'batAve eTale tarata ruci jAya. paNa zubharAgathI dharma na thAya, puNya thAya. vyavahAre tene dharma kahevAya paNa nizcayathI te puNya ja che. vyavahAra paNa kone? ke jene nizcayadharmadhyAna hoya tene je zubhabhAva che tene vyavahAradharma kahevAya che. dharmadhyAnamAM AtmAmAM ekAgratA thoDI che tethI mokSa thatAM alpakALa lAge che. zukladhyAnamAM ekAgratA vizeSa che tethI turata kevaLajJAna pAme che. tadeva zabdamAM dharmadhyAnanI vAta karI che. dharmadhyAna ane zukladhyAnamAM tAratamyatA che eTale hInAdhikatA che paNa jAta to eka ja che. dharmadhyAna gRhasthAzramamAM paNa hoya zake che. AtmAnI dRSTi thaI che ane jeTalI sthiratA che eTalI ekAgratA to sadAya che ane koI vakhate upayogarUpa paNa thaI jAya che. samajANuM kAMI? AvA dharmadhyAnayukta jIvane paraMparA mokSa maLe che. Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-65 / [ 427 bhagavAna ekalo AnaMdasAgara bharyo che tenA upara mITa mAMDa ane temAM ekAgratA kara enuM nAma dharmadhyAna che, te apUrNacAritra che. sthiratA pUrNa thaI jatAM yathAvAtacAritra ane kevaLajJAna thaI jAya che. dharmadhyAnano kALa vadhAre hoya che paNa zukladhyAnano kALa thoDo hoya che. tethI ahIM kSaNamAM mokSa thAya ema lakhyuM che. zukladhyAnamAM kSaNamAM mokSa thAya che. tyAre vajUnArAcasaMhananuM nimitta paNa hoya che. A kALe vajUnAvAcasaMhananuM nimitta paNa nathI ane zukladhyAna paNa nathI. dharmadhyAna che tethI paraMparA mokSa thAya che ema kahyuM che. dharmadhyAnathI bhavakaTI karI ArAdhaka jIva alpakALamAM mukti pAme che. A 97 gAthA thaI. have 98mI gAthA kahe che. ahIM kahe che ke jenA rAgarahita manamAM zuddhAtmAnI bhAvanA nathI tene zAstra, purANa, tapazcAraNa Adi zuM karI zake che? arthAt kAMI karI zakatA nathI. zuddha cidAnaMda AnaMdakaMda akhaMDa AtmAnI jene bhAvanA eTale ekAgratA nathI arthAt rAgarahita zuddha pariNati nathI tene zAstra ke purANa Adi zuM karI zake ! te tapazcaraNa kare tenAthI paNa zuM? nirmaLa zuddha cidAnaMda AtmAmAM jenI dRSTi gaI nathI, jenA jJAnamAM nirmaLa AtmA nathI eTale ke zuddha jJAnanI paryAyamAM "A AtmA" ema vasyo nathI-AtmAnuM bhAna thayuM nathI tene zAstra Adi zuM karI zake ! zAstranuM jJAna, purANanI kathAonuM jJAna ane vrata, tapa Adi zuM tene mokSa karAvI zake kayAreya na karAvI zake. teno artha e thAya che ke zuddha cidAnaMda prabhune jeNe dRSTimAM lIdho che tenI mukti thAya che. zuddhAtmAnI dRSTi vinA zAstranuM bhaNatara ke tapazcaraNa AtmAnuM kalyANa karatA nathI. bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdano meru che, caitanyasUrya che. tenI jene rAgarahita nirvikalpa zAMtarUpa zuddhabhAvanA thaI che tenI mukti thAya che. eTale ke nizcaya samyagdarzana, jJAna, cAritrarUpa zuddhabhAvanA te muktinuM kAraNa che. bhagavAna AtmA nirvikalpa vItarAgI zAMtino piMDa che. nirdoSa abheda anaMta zAMtino piMDa che. tenI jene bhAvanA nathI tenA vrata, tapa ke zAmabhaNatara Adi badhuM nirarthaka jAya che. zuddha cidAnaMdamUrti AtmA jeNe dRSTimAM vasAvyo nathI, AtmAnuM samyagdarzana, jJAna, cAritra jene pragaTa thayuM nathI tene AtmAnA darzana, jJAna, cAritra vinA ekaluM zAstranuM bhaNatara ane tIrthaMkara, cakravatI Adi mahA puruSonA jIvanacAritranuM jJAna hoya te tene mukti prApta karAvatuM nathI, phogaTa jAya che. ahiMsA, vrata, tapa, japa paNa anubhava vinA vyartha che. A sAMbhaLI ziSyane prazna thAya che ke zAsabhaNatara Adi bilakula nirarthaka jAya che ?. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 ] [ paramAtmaprakAza pravacano tenuM samAdhAna guru karAve che ke bilakula nirarthaka to nathI paNa, vItarAga samyaktvarUpa nija zuddhAtmAnI bhAvanA sahita hoya to to zAstrajJAna, tapazcaraNa Adi mokSanA bAhya sahakArIkA2Na che ane jo te vItarAga samyaktvanA abhAvarUpa hoya to puNyabaMdhanA kAraNa che ane jo mithyAtva rAgAdi sahita hoya to te pApabaMdhanA kAraNa che. jema ke rudra vagara vidyAnuvAda nAmanA dazamAM pUrva sudhI zAsrabhaNatara karIne bhraSTa thaI jAya che. zuddha caitanyamUrtinuM nirvikalpa samyagdarzana te vItarAgI samyaktva che ane tenI bhAvanA eTale temAM ekAgratA sahita jo zAstranuM bhaNatara, purANanuM jJAna ane tapazcaraNa hoya to te mokSanA nimittakAraNa kahevAya che. juo ! samyaktva sAthenA A pariNAma kahyAM che. samyaktva pahelAM AvA pariNAma hoya ane pachI samyaktva thAya ema kahyuM nathI. pahelAM zubharAgarUpa dharmadhyAna hoya ane pachI zukladhyAna thAya, ema nathI. pahelAM zAstrajJAna ane vrata, tapAdinA pariNAma hoya to tenA phaLamAM vItarAgI samyaktva thAya ema paNa nathI. vItarAgasvarUpa zuddha caitanyano anubhava ane tenI bhAvanA hoya tene zAstranuM bhaNatara Adi bAhya sahkArIkaraNa athavA nimitta kahevAmAM Ave che. bAkI AtmAnI dRSTi vinAnA bhaNatara kAMI kAmanA nathI, nimitta paNa nathI. nizcaya vinA vyavahAra hoto ja nathI. nizcayanI sAthe ja vyavahAra hoya che. zuddha caitanyanI nirvikalpa ekAgratAnI nirvikalpa vItarAgI paryAyanI sAthe rahelo zAstra bhaNatarano vikalpa ke paMcamahAvrata Adino vikalpa ke deva, guru, zAsranI zraddhAno rAga mokSamArgamAM sahakArIkAraNa tarIke gaNavAmAM Ave che. vItarAgIparyAya te aMtaraMgakAraNa ane A vyavahAra te bahiraMgakAraNa che. zuddha upAdAna te aMtaraMgakAraNa ane vyavahAra te bahiraMgakAraNa che. bhagavAna AtmA nirvikalpa dRSTi jJAna ane ramaNatA e mokSanuM aMtaraMgakAraNa che ane tenI sAthe jo AvA vikalpa hoya to tene bAhyamAM sAthe rahelAM--bahiraMgakAraNa kahevAya che. te aMtaraMga pariNAmamAM bhaLI jatAM nathI. zuddha pariNAma to mokSanA atyaMtarakAraNa che tenI sAthe zubhavikalpa hoya to te bAhyakAraNa kahevAya paNa atyaMtarakAraNa vinAnA ekalA zubharAga ane jJAnano ughADa to phogaTa che. ahA ! vItarAgamAraga koI alaukika che paNa anaMtakALathI tene lakSamAM lIdho nathI. kevalIpaNato dhammo zaraNuM....ghaNIvAra bolyo haze paNa kevalIkathita dharmanuM zaraNa ekavAra paNa eNe lIdhuM nathI. AtmAnA anubhava vinAnA zubharAganuM kAMI mahattva na ApavuM to ziSyane ema thAya che ke tene kAMIka to mArka Apo; tyAre guru kahe che bhAI! sAMbhaLa AtmAnA Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-65 ) [ r29 nirvikalpa zraddhA, jJAna, sthiratAnI sAthe jo zAstrajJAna, vratAdi AcaraNa che to te mokSanA nimittakAraNa che eTalA mArka tene maLe che. nimitta che eTaluM ja. bAkI mULa nizcayano mAla bharyA vinA to vyavahAra ke nimitta paNa tene kahevAtuM nathI. mAla bharyA vinA kothaLAne zeno kahevo ! tema nizcaya vinAnA vikalpane kono vyavahAra kahevo? cokhA, ghauM ke dALa kAMIka bharo to kothaLAne cokhAno, ghaune ke dALano kothaLo kahevAya tema zuddha cidAnaMdasvarUpanI dRSTi, jJAna, ramaNatA hoya to sAthenA zubharAgane nimitta kahevAya che-vyavahAra kahevAya che. nizcaya vinA vyavahAra kahevAto nathI. bApu ! A mokSanA mArage cAlavuM e kAMI lolA-pethAnuM kAma nathI. vastu pote paramAtmasvarUpa che tevuM paryAyamAM pragaTa karavA mATe evA AkhA akhaMDasvarUpanI dRSTi, jJAna ane nirvikalpa dhyAnanI pariNati kare to tene muktinI-pUrNadazAnI prAptinuM kAraNa thAya che. bAhyamAM vratAdinA vikalpa hoya, zAstranuM jJAna hoya, deva, gurunI zraddhA hoya e badhuM mokSanuM nimittakAraNa kahevAya che. paMcAstikAyamAM paNa je sAdhana-sAdhyanI vAta Ave che teno artha paNa A rIte besADe to bese. bIjI rIte bese tema nathI. akhaMDa zuddha cidAnaMdamUrtinA samyakazraddhAna, jJAnano abhAva hoya ane zAstra bhaNatara, purANa AdinuM jJAna hoya ane vratAdinA pariNAma hoya to te puNyabaMdhanuM kAraNa thAya che. nizcaya to nathI paNa zubharAga che tethI puNya baMdhAya che. mithyAtva sahitanA puNyapariNAmanI A vAta che ane jo mithyAtva sahita tIvra rAgapUrvaka evA pariNAma hoya to te pApabaMdhanuM kAraNa thAya che. pariNAmamAM pApa hovAthI baMdhana paNa pApanuM thAya che. ahIM A vAta cAra bolathI samajavI. 1. zuddha cidAnaMdanI dRSTi vinA zAstrajJAna, vratAdi badhuM vyartha che. 2. bIjI rIte kahyuM ke aMtaraMga zraddhA, jJAna, zAMtinI pariNati sahita zAstrajJAna, purANa vratAdinA pariNAma hoya to te mokSanA sahakArI kAraNa che. 3. AtmAnA bhAna vinA ekalA zAstra bhaNatara, vratAdinA pariNAma hoya to te puNyabaMdhanA kAraNa che ane 4. cothuM kahyuM ke mithyAdRSTi sahita nidAna Adi pApa pariNAmapUrvaka vratAdino bAhya kriyAkAMDa kare che te ekaluM pApa ja bAMdhe che. A cAreya bolano sAra e che ke paramAtmAne spardho vinAnuM badhuM khoTuM che. paramAtmasvarUpane vede sparze to sAthe rahelAM zubharAgane mokSanuM nimittakAraNa kahevAya che. e vinA to tene nimittakAraNa paNa kahevAtuM nathI. bAhya AcaraNa kare paNa aMdara abhiprAyamAM Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 ] bhoganI vAMchA hoya, nidAna hoya to to e ekaluM pApabaMdhanuM ja kAraNa thAya. have, AgaLanI gAthAmAM kahe che ke je bhavya jIvoe AtmA jANI lIdho teNe badhuM jANI lIdhuM. akhaMDAnaMda caitanyavastunA bhAna vinA laukikamAM saMto-mahaMto maMdakaSAyathI puNya bAMdhe che paNa tenAthI AtmAne jarAya lAbha thato nathI. aneka prakAranI mithyAmAnyatA to aMdaramAM paDI hoya tenA zubhapariNAma paNa sAmAnya hoya che emAM kAMI nahi. ahIM to kahe che ke traNakALa traNalokanA nAtha bhagavAne jevo AtmA joyo tevo AtmA jeNe aMtarathI jANI lIdho teNe badhuM jANI lIdhuM. [ paramAtmaprakAza pravacano he yogI !-zuddha caitanyasvarUpanI dRSTivALA he yogI ! eka potAnA AtmAne jANavAthI A traNaloka jaNAya che. kAraNa ke AtmAnA jJAnamAM badhAMnuM jJAna AvI jAya che. ''saba Agamabheda suura base....'' zAstrane zuM kahevuM che te badhuM enA jJAnamAM AvI jAya che tethI kahyuM ke 'AtmA jANyo teNe sarva jANyuM'. AtmAne jANe tene ja kevaLajJAna thAya che ane kevaLajJAnamAM Akho loka pratibiMbita thAya che. AtmAnA jJAna vinA navapUrva bhaNe topaNa kAMI jaNAtuM nathI. navapUrvano ughADa paNa pachI to cAlyo jAya che ane jIva nigodamAM paNa jAya che ane AtmAnuM jJAna thayuM tene bahAramAM ekeya aMganuM jJAna na hoya topaNa tene kevaLajJAna thaze ane temAM traNakALa traNaloka pratibiMbita thaI jaze. trAtmanaH saMdhini bhAveno A artha karyo ane bIjA paNa ghaNAM artha temAMthI utAraze. bhAvArtha : vItarAga nirvikalpasvasaMvedanajJAnathI zuddhAtmatattvane jANavAthI samasta bAra aMganA zAstra jANavAmAM Ave che. rAga vikalpa choDI daIne AtmAnA svasaMvedana jJAna vaDe jeNe AtmAne jANyo tene bAra aMganuM jJAna thaI jAya che. bAra aMgamAM sAra e kahevo che ke 'AtmAnI vItarAga dRSTi kara ! AtmAnuM jJAna kara !' e kArya jeNe karyuM tene bAra aMgano sAra aMtaramAM pragaTa thaI gayo. mATe tene nizcaya zrutakevaLI paNa kahevAya. bAra aMganuM jJAna thAya tyAre vyavahAra zrutakevaLI kahevAya. bAra aMgamAM kahelo bhAva jene pragaTa thayo che tene bhaviSyamAM bAra aMganuM jJAna paNa pragaTa thaze. Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - AtmA jANyo teNe sarva jANuM (saLaMga pravacana naM. 66) yogin AtmanA jJAtena jagat jJAtaM bhavati / AtmanaH saMbandhinirbhAve bimbitaM yena vasati // 66 // AtmasvabhAve pratiSThitAnAM eSa bhavati vizeSaH / dRzyate AtmasvabhAve laghu lokAlokaH azeSaH // 100 // zrI paramAtmaprakAzano A prathama adhikAra che, temAM 99 gAthAno bhAvArtha pharIne laIe. pAThamAM e kahevuM che ke AtmAne jANatAM jagata AkhuM jaNAze. A AtmAno svabhAva to ekalo jJAna, AnaMda ane caitanyasvarUpa che. AvA AtmAne jANyo teNe badhuM jAyuM; eka AtmAne jANaze te badhAMne jANaze. bhagavAna AtmA jJAna-darzanano caitanyano sUrya che. mATe, vItarAga svasaMvedanajJAnathI potAnA AtmAne jANavo e ja sAra che. vItarAga svasaMvedanajJAna eTale zubhAzubha rAgathI chUTuM paDeluM arAgI vItarAgI zraddhA, jJAna, cAritra dvArA AtmAnuM vedana. potAnuM potAthI thayeluM nivikalpa vItarAgI vedana te svasaMvedanajJAna che. AvA nirvikalpa svasaMvedanajJAnathI potAne jANavo te ja sAra che. zuddhAtmatattvane svasaMvedanathI jANanArane bAra aMganuM paNa jJAna thAya che. bhagavAna AtmA to jJAnano puMja che eTale ke samajaNano piMDa che ane AnaMdanI mUrti che. tenI svasammukha dRSTi, svasammukha jJAna ane svabhAva sanmukhanI zAMti vaDe AtmAne jANavAthI samasta bAra aMganA zAstrane jANI zakAya che. arthAt eka AtmAne jANatA bAreya aMganuM tAtparya anubhavamAM AvI jAya che. A nIcalI bhUmikAnI vAta che. kevaLajJAnamAM badhuM jaNAya che te vAta nathI. A zarIra dekhAya che te to jaDa che, karma paNa jaDa dhULa che, aMdaramAM kAma, krodhAdi bhAva thAya che te vikAra che tenAthI rahita aMdaramAM caitanya AnaMdakaMda AtmA birAje che paNa ajJAnIe kadI tenI darakAra karI nathI koNa jANe AtmA koNa haze! Akho dI A zarIranI saMbhALa, raLavuM, khAvuM, pIvuM ne vyavahAra sAcavavA emAMthI UMco Avato nathI paNa e dhUmADAnA bAcakA che temAM kAMI hAtha AvatuM nathI. mumukSu AkhI jiMdagI Ama ne Ama cAlI gaI che. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432) / gharakAza pravacano pUjya gurudevazrI AkhI jiMdagI nahi, paNa anaMtakALa Ama ja vItI gayo che. anAdikALathI A AtmAe ja ekendriya, beIndriya...paMcendriya Adi avatAra dhAraNa karI karIne kALa kADhI nAMkhyo che temAM dareka bhavamAM e kuce ja maryo che-duHkhI ja thayo che. jeNe eka kSaNa paNa zarIra, karma ane vikAranI dRSTi choDI daIne, svabhAva dRSTi karIne, svasaMvedanajJAna vaDe "A AtmA che" ema jANyuM teNe bAra aMgano sAra jANI lIdho. mATe rAgAdinuM lakSa choDIne cidAnaMda AtmAnuM lakSa karavuM e ja karavAyogya che. zrotA -paNa AtmA jaDato (maLato) nathI. - pUjya gurudevazrI eNe AtmAne gotyo ja nathI to jaDe kyAMthI ? zodhe to maLe. paNa zodhyA vinA AtmA maLato nathI ema kema kahevAya ! ahIM to badhI toLIne vAta karo to kAmanuM. mAruM motI paDI gayuM che paNa maLatuM nathI ema kahe che paNa AMkha kholIne gota to maLe ne ! tema AtmA zuM vastu che e pahelAM barAbara sAMbhaLe to khabara paDe ne ! bahAramAM eka eka cIja meLavavA mATe keTalo prayatna kare che tema AtmAne zodhavAno prayatna kare to AtmA maLyA vinA na rahe. AtmAne jANyA vinA badhAM thothA che-mIMDA che. pachI bhale te vakIlAta hoya ke moTo vepAra hoya ke game tevI UMcI padavIvALI nokarI hoya to paNa tenI zuM kiMmata che ! jema koThImAM ThasoThasa ghI bharyuM hoya tema AtmA jJAna AnaMdathI bharelI cIja che. dRSTAMtamAM to koThI alaga che ane temAM ghI bharyuM che paNa A to jJAna ane AnaMdanI ja banelI vastu che. AtmA atIndriya AnaMdano dhruva tAro che. tene rAganI dRSTi choDIne je arAgI dRSTi dvArA, arAgI jJAna dvArA ane arAgI sthiratA "A huM AtmA chuM" ema jANe teNe bAra aMgane jANI lIdhAM. kAraNa ke bAra aMgamAM je kahyuM che te teNe karI lIdhuM. bAra aMga jANIne paNa je dhyAna karavAnuM che te teNe karI lIdhuM mATe teNe bAra aMga jANyA gaNAya che. e AgaLa kaheze. jema rAmacaMdrajI samakitI hatA, pote baLadeva hatA ane lakSmaNa vAsudeva hatAM. baMne bhAIone premano pAra nahi, lakSmaNa gujarI gayA paNa rAmane mAnavAmAM na Ave tethI cha mahinA sudhI to maDadAne khabhe laIne phare che. rAma jJAnI to hatA pachI vairAgya thaI gayo eTale muni thaI gayA ane mAMgItUgI uparathI mokSa gayA che. pAMca pAMDava paNa jJAnI hatA, muni thayA hatAM temAMthI prathama traNa zatruMjaya uparathI mokSa pAmyA che ane sahadeva, nakuLa svargamAM gayA che. RSabhadeva bhagavAnanA prathama putra bharata cakravartI jenA nAma uparathI A "bharatakSetra nAma paDyuM, jenA ghare padamaNI jevI 96 hajAra to strI hatI, cha khaMDanuM rAja hatuM te Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-66 ] | 433 choDIne e paNa AtmAnuM dhyAna karIne mukti pAmyA. e ja rIte 'sagara' paNa cakravartI hatA teNe paNa bhagavAnanA zAsanamAM dIkSA lIdhI hatI. AvA badhAM mahApuruSoe paNa munipaNuM laIne bAra aMganuM jJAna prApta karyuM hatuM ane bAra aMga bhaNavAnuM phaLa je nizcayaratnatrayasvarUpa zuddha paramAtmAnuM dhyAna temAM lIna thayA hatA. mahApuruSoe paNa A rIte munidazAmAM AtmAnuM dhyAna karyuM hatuM. mATe, vItarAga svasaMvedanajJAnathI potAnA AtmAne jANavo e ja sAra che. zabdathI ke zAstrajJAnathI AtmAne jANavo e sAra nathI paNa aMtaramAM bhAvazrutajJAnathI AtmAne jANavo-anubhavavo te sAra che. A rIte AtmAne jANavAthI tenuM badhuM jANavuM saphaLa thAya che. mATe, jeNe potAnA AtmAne jANyo teNe badhu jANyuM. AtmAne jANyA vinAnuM kAMI saphaLa nathI ane AtmAne jANyo tenuM badhuM jJAna saphaLa che. A eka bola thayo. jeNe AtmAne jANyo teNe badhuM jANyuM' tenA AvA cAra bola kaheze. bIjo bola-nirvikalpa samAdhithI utpanna thayelo je paramAnaMda sukharasa-teno AsvAda thatAM jJAnI puruSa ema jANe che ke mAruM svarUpa juduM che ane deha, rAgAdika mArAthI judAM che, mArA nathI. mATe potAnA AtmAne jANavAthI badhuM bheda jaNAya jAya che. jeNe potAne jANyo teNe potAthI bhinna badhAM padArthane jANyAM. pahelAM bolamAM ema kahyuM ke AtmAne jANyo teNe sarva jANyuM. have bIjA bolamAM kahe che ke A AtmA AnaMdasvarUpa che te huM chuM, A deha ane rAgAdi te huM nathI evI zraddhA, jJAna ane anubhava thayo teNe AtmA ane tenAthI bhinna evA sarva bhedone jANI lIdhA. A atIndriya AnaMdamaya AtmA te huM ema jeNe jANyuM teNe rAgAdi sarva vikalpa duHkharUpa che te mArAthI bhinna che e paNa barAbara jANI lIdhuM. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA je vikalpa UThe che temAM AkuLatA che mATe te mArA AnaMdamaya AtmAthI bhinna che. A cothA guNasthAnathI mAMDIne badhI vAta che ho ! cothA guNasthAne samyagdaSTine AvuM AtmAnuM jJAna ane bhedonuM jJAna hoya che. AtmAne jANavAthI badhAM bhedonuM jJAna thaI jAya che. A strI, putra, parivAra, makAna Adi mane ThIka che evo bhAva che te rAga che, duHkha che. tenAthI rahita AtmA atIndriya AnaMdamaya che evuM bhAna thatAM, A atIndriya AnaMdamaya AtmA te huM chuM ane tenAthI bhinna je vikalpa UThe che te rAga, zarIra ane dhanAdi saMyoga te badhuM mArAthI juduM che. atIndriya AnaMdano svAda AvatAM A ja huM ane tenAthI je bhinna che e kAMI mAruM nathI ema eka AtmAne jANatAM tenAthI bhinna sarva bhedonuM paNa jJAna thaI jAya che. ekane jANatAM badhAM bhedo jaNAI gayAM. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 ] [[ paramAtmaprakAza pravacano sapA jANatAM na jaNAya tenA cAra bolamAMthI A be bola thayAM. gRhasthAzramamAM rahyAM chatAM badhuM jANI zakAya che ema kahe che. dAkhalo bhale utkRSTa-muni dazAvALAno Ape che paNa svarUpanI dRSTi thaI che eTale aMze vItarAga cAritra cothAvALAne paNa thayuM che. trIjo bola-AtmA zrutajJAnarUpa vyAtijJAnathI AkhA lokAlokane jANe che. mATe, AtmAnuM jJAna thatAM badhuM jANavAmAM AvI gayuM che. bhAvazrutajJAnavaDe jema AtmAne jANyo tema e jJAnanI vyApti dvArA eTale e zrutajJAnavaDe parokSapaNe Akho lokAloka jaNAya jAya evo e jJAnano svabhAva che. AtmAne jANanAra bhAvazrutajJAnamAM lokAlokane paNa jANavAthI badhuM jaNAya che teno A trIjo bola thayo. cotho bola_vItarAga nirvikalpa samAdhinA baLathI kevaLajJAna utpanna karIne jema darpaNamAM ghaTa-paTa Adi padArtha jhalake che tema jJAnarUpI darpaNamAM Akho loka-aloka bhAse che-jaNAya che. AmAM kevaLajJAna kevI rIte thAya e vAta paNa AvI gaI. koI paMcamahAvratanA pariNAma ke kriyAkAMDathI kevaLajJAna pragaTa thatuM nathI paNa vitarAgI dRSTi, jJAna, sthiratAnI zAMti dvArA ane temAM paNa nirvikalpa samAdhidhyAnanA baLathI kevaLajJAna pragaTa thAya che. temAM AtmAnuM to pUruM pratyakSa jJAna thAya che sAthe lokAlokanuM paNa pUruM ane pratyakSa jJAna thAya che. jema arIsAmAM sarva padArtho jhalake che tema kevaLajJAnarUpI darpaNamAM loka-aloka jevA che tevA bhAse che. mATe, kahyuM ke AtmAne jANavAthI badhuM jaNAya che. Ama, cAra bolathI AtmAne jANatAM sarva jaNAya che' e spaSTa karyuM. temAM sArAMza e Avyo ke A cAreya vyAkhyAnonuM rahasya jANIne, bAhya-atyaMtara badho parigraha choDIne sarva prakAre potAnA zaddhAtmAnI bhAvanA karavI joIe. bhAvanA to utkRSTa rAkhIne prayatna karavo joIe. cAra vyAkhyAna thayAM te samajAyA? /eka to A AtmAnA zuddha cidAnaMdasvarUpane aMtaradaSTi ane jJAnathI jANatAM badhuM jaNAI jAya. mATe, ekane jANatAM sarva jANyuM. bIjuM, AtmAne nirvikalpa AnaMdanA svAda dvArA jANatAM, A AnaMda te AtmA, bAkI rAgAdi je duHkharUpa bhAvo ane zarIrAdi te huM nahi. ema, AtmAne jANatAM tenAthI bhinna evA sarva bhedone jANI le che. trIjuM, bhAvazrutajJAna-vikalpa vinAnI jJAnadeSTivaDe jANatAM, AtmA jaNAya te jJAnamAM lokAlokane paNa jANavAnI tAkAta che. lokAlokamAM Ama ja hovuM joIe tema barAbara jaNAya che. cothuM, nirvikalpa daSTi, jJAna ne sthiratA dvArA kevaLajJAna thatAM AtmA ane lokAloka pratyakSa jaNAya che. mATe AtmAne jANatAM sarva jaNAya che e siddha thayuM. / Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-66 ] L[ 35 AvuM ja kathana zrI samayasAra gAthA 15mA kuMdakuMdaAcAryuM karyuM che. jo passai appANaM abaddhapuDhe aNaNNamavisesaM / apadesasuttamajhaM passai jiNasAsaNaM savvaM / / 15 / / artha e che ke je koI nikaTa mokSagAmI jIva svasaMvedanajJAnathI potAnA AtmAne anubhave che, samyagdaSTipaNAthI potAne dekhe che te sarva jainazAsanane dekhe che ema jinasUtramAM kahyuM che. potAnA AtmAne je jJAnanA vedana dvArA pratyakSa anubhave che, samyagdaSTipaNe eTale samyaphazraddhAthI potAnA AtmAne pratItamAM le che te jainazAsana che. AvI vAta...gharamAM cAle nahi, bahAra jAya tyAM paNa sAMbhaLavA maLe nahi, koIkavAra AvA sthAne sAMbhaLavA maLI jAya paNa samajAya nahi. AvI ja rIte anaMtakALa cAlyo gayo. are ! eNe jherane ja valovyAM, AtmAnA AnaMdane eNe kadI anubhavyo nathI. ekavAra paNa je AtmAne jANI le che teNe to sarva jANI lIdhuM. AkhuM jainazAsana jANI lIdhuM. te have saMsAramAM lAMbo kALa raheze nahi. AtmAnA bhAna vinA to jIva jherane hoMze hoMze pIve che. rAga-dveSAdi vikAra jhera che paNa tene jhera che ema khabara nathI ane AnaMda zemAM che e paNa khabara nathI eTale jherane ja hoMze hoMze pIve che. zarIramAM to mAMsanA locA che tene mArA mAnIne, zarIrane upakArI evA saMyogo maLatAM harakhAya che. zrotA -zarIra to dharmanuM sAdhana che ne ! pUjya gurudevazrI -zarIra dharmanuM sAdhana nathI. dharmanuM sAdhana to potAnI aMdara ja che. svabhAvamAM ja sAdhana raheluM che. e sivAya je koI sAdhana kahevAya che te upacArathI sAdhana che. akhaMDAnaMda prabhu upara dRSTi mUkatAM svabhAva sAdhananuM pariNamana thAya temAM badhuM jANavAmAM AvI jAya che. "saba Agamabheda suura basai." tuM ekavAra dhIrajathI sAMbhaLa to kharo ! bhagavAna ! tuM anaMtaguNanI rAzi cho. mahAprabhu cho. siddha bhagavAnane jeTalA guNonI dazA pragaTI eTalA ja guNo tArAmAM paDyA che. A bhagavAnanI vANImAM AvelI vAta che. jyAM cetana tyAM anaMta guNa, kevaLI bole ema, pragaTa anubhava Apano, nirmaLa karo saprema." cetanaprabhu! cetanasaMpadA re tArA dhAmamAM. tArA asaMkhyapradezI dhAmamAM tArI saMpadA pUrI bharelI che paNa tane khabara nathI. savAra-sAMja loko mAMgalikano gaDiyo bolI jAya paNa bhAna kAMI na maLe. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 ] [ paramAtmaprakAza pravacano sarvajJa, paramezvara vItarAgadeva so indronI hAjarImAM samavasaraNamAM Ama kahetAM ke bhAI ! jyAM cetana che tyAM anaMtaguNo che. jyAM jANavA-dekhavAno bhAva hovApaNe jaNAya che tyAM bhagavAne anaMtaguNo joyA che. aparaMpAra anaMtAguNo joyA che. AvA AtmAnI dRSTi ane anubhava je kare teNe AkhA jainazAsanane jANI lIdhuM che. vItarAganI vANImAM je kahevuM hatuM, jainazAsanamAM je bhAva rahelo hato te teNe jANI lIdho. ...paNa ene potAnI kiMmata nathI. ene jaDa hIrAnI kiMmata Ave che paNa caitanyahIrAnI kiMmata AvatI nathI. bhagavAne caitanyahIrAmAM keTalAM guNo joyA che ! AkAzanA anaMta pradeza karatAM anaMtaguNA guNa bhagavAne dareka AtmAmAM joyA che. evA guNathI bharelA guNI AtmAne jeNe svasaMvedanajJAnathI jANyo teNe sarva jaina zAsanano jANyuM che ema jinasUtramAM eTale vItarAgI bhagavAnanI vANImAM kahevAmAM AvyuM che. jeNe AtmAne jANyo nahi teNe kAMI jANyuM nathI. parakhyA mANeka motIDAM, parakhyA hema kapUra; eka na parakhyo AtamA, tyAM rahyo digmUDha.'' duniyAnI bAbatomAM doDhaDAhyo hoya paNa tene kaho ke tuM koNa? to enI khabara na hoya. 'dIvA nIce aMdhArA' jevuM che. ahIM to kahe che ke jeNe eka AtmAne jANyo teNe AkhuM jainazAsana jANI lIdhuM, eNe bAra aMgane jANI lIdhAM. AnaMdamaya AtmAne anubhavIne tenAthI bhinna sarvabhAvone paNa jANI lIdhA ane alpakALamAM kevaLajJAna pragaTa karIne lokAlokane paNa te jIva jANaze. samyagdaSTie svane jANI lIdho tethI bIjuM badhuM tene parapaNe jaNAya che. rAja-pATamAM hoya to Akho rAjavaibhava hoya, 96 hajAra strI sAthe lagna paNa kare, ve2I sAthe laDAI paNa kare evI aneka prakAranI pravRtti ane zubhAzubharAga hoya paNa jJAnI tene bhinna tarIke jANe che. potAnA mAnatAM nathI. jyAM hoya tyAM pote AnaMda ane jJAnamAM ja UbhA hoya che. paramAM ane rAgamAM huM nathI ane mArAmAM paradravya ane rAgAdi parabhAva nathI ema dharmI jANe che. eNe kadI AtmA tarapha paDakhuM ja pheravyuM nathI. je paDakhe te Ubho che tyAM to rAga-dveSa ane puNya-pApanA pariNAma ja che. e paDakhuM pheravIne AtmA tarapha jAya to khabara paDe ke AtmA kevo che ! AtmA jJAna ane AnaMdamaya che ema jANatAM AtmAthI bhinna je che e paNa badhuM jaNAya che. te mArAthI bhinna che ema jaNAya che paNa saMyogamAM rahe che te paNa AtmAmAM sthiratA vadhatAM saMyogamAMthI para cIja chUTatI jAya che, parabhAva chUTatAM jAya che. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 437 pravacana-66 ) AtmA atyAre kevo che? AtmA atyAre paNa zarIra, rAgAdithI bhinna jJAnamayI vastu che. puNya-pApanA vikalpa uThe che tenAthI atmitattva juduM che. puru-pApa vikalpa UThe che tenAthI Atmatattva juduM che. puNya-pApa to Asravatattva che. jJAnAvaraNAdi ATha karma jeDa che tenAthI paNa AtmA judo che. Asava ane ajIvathI bhinna Atmatattvane jANatAM AkhA jainazAsanano marma jaNAya jAya che. mATe kahyuM ke AtmAne jANyo teNe jainazAsanane jANyuM AtmA naranArakAdi paryAyathI paNa rahita che. vizeSa arthAt guNasthAna, mArgaNA, jIvasamAsa ItyAdi badhAM bhedothI rahita che. nara, nArakAdi paryAya kahetAM nara, nArakAdi gatino udayabhAva ane zarIranI paryAya e baMnethI AtmA bhinna che. AtmA dRSTimAM AvatAM, anubhavamAM AvatA AvA bhedothI huM rahita chuM evuM jJAna atyAre ja thaI jAya che. 14 guNasthAna, 14 mArgaNAtemAM pAMca jJAna, traNa ajJAna, vezyA, saMyama, darzana Adi badhAM bhedothI AtmA rahita che. jIvasamAsa kahetAM ekendriya, beIndriya Adi paryApta ane aparyAptanA bhedothI jIvanuM kathana karavAmAM Ave che paNa te jIvanuM svarUpa nathI. akhaMDa ane abheda evA AtmAno draSTi ane anubhava thatAM upara kahyAM tevA koI bhedo AtmAmAM nathI evuM thAya che. tethI kahyuM ke abhedane jANatAM bhedane paNa jANyAM. eka AtmAne jANatAM anyane paNa jANyA, AtmAne jANatAM jagane jANyuM ane AtmAne jANatA lokAloka paNa jaNAze. AvA AtmasvarUpane jeNe dekhyuM, jANuM ane anubhavyuM te jainazAsananA marmane jANavAvALo che. kemake jainazAsana kAMI AtmAnI bahAra nathI. AtmAno vItarAgabhAva te ja jainazAsana che. AtmA pote vItarAgasvarUpa che tenI zraddhA, jJAna cAritranI vItarAgIparyAya te vItarAgabhAva che. mATe AtmAne jANyo teNe sarva jANyuM. zrImamAM ema kahe che ke "sarvazadeva paramagurunI mALA gaNavI. teno paNa artha to e ja che ke sarvane jANanAro AtmA te ja pote potAno guru che. eka samayamAM traNakALa traNalokane jANanArA sarvazadeva paNa AtmA che ane evA ja badhAM AtmAo che. badhAM AtmAnA svabhAvamAM sarvajJapaNuM paDyuM che. AvA sarvajJasvabhAvane jANe te AtmA paryAyamAM paNa sarvajJadeva, paramaguru thaI jAya che. paramAtmaprakAza koI alaukika che. 99 gAthA thaI have 100 gAthAmAM te vAtanuM ja samarthana kare che. artha AtmAnA svabhAvamAM lIna thayelA puruSone (jIvone) pratyakSamAM to A vizeSatA thAya che ke AtmasvabhAvamAM tene samasta lokAloka zIgha ja dekhAya jAya che. bhagavAna AtmA eka vastu che ane jJAna, darzana, AnaMda, cAritra, vIrya, prabhutva, Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 ] [ paramAtmaprakAza pravacano vibhutva Adi teno svabhAva che. te svabhAvamAM je ekAkAra thAya che tene samasta lokAloka zIghra dekhAya che. anaMta guNarUpa trikALa ekasvabhAvamAM dRSTi mUkIne temAM je Thare che tene zIghra eTale alpakALamAM samasta lokAlokanuM jJAna thaI jAya che. bIjo artha e paNa thAya che ke 'anvasahAya nadu'--potAno svabhAva zIghra dekhAya jAya che. je AtmasvabhAvamAM dRSTi karIne Thare che tene potAno Akho svabhAva jANavAmAM AvI jAya che. pUrNa jJAna, pUrNa AnaMda, pUrNa prabhutA, pUrNa svacchatA....ema badho ja svabhAva pUrNa rIte pratyakSa anubhavamAM AvI jAya che--jANavAmAM AvI jAya che. A kAma zIghra thAya tevuM che paNa tenA pramANamAM teno prayatna joIe. vastu anaMtaguNanI khANa che tene zraddhA, jJAnamAM laI temAM sthira thatAM AtmAnA badhA guNasvabhAvo pratyakSa jaNAya che. sthira thavuM eTale AtmAmAM ekAkAra thavuM. jApa karavo te sthiratA nathI. A badhI alaukika vAto che kema ke bhagavAna AtmA lokottara cIja che. zarIrane bAda karo, puNya-pApane bAda karo, alpajJa paryAya jevaDo paNa AtmA nahi ema bAda karatAM je bAkI rahI jAya che te Akho anaMtaguNano kaMda te AtmA che. zrImade kahyuM che ne 'abAdhya anubhava je 2he te che jIvasvarUpa.' zarIra te AtmA nathI, indriyo te AtmA nathI, karmo che te AtmA nathI ane puNya-pApanA vikalpo te paNa AtmAnuM svarUpa nathI mATe te badhAne bAda karatAM je bAkI rahe che te 'AtmA' che. paNa thayuM che evuM ke nAmAmAM bAdabAkI karIne napho kADhatAM AvaDe che paNa AmAM bAdabAkI karatAM kadI AvaDI ja nathI. anaMtaguNarUpa paramasvabhAvane jeNe jANyo tene pUrNasvabhAva zIghra jaNAya jaze. pahelAM to zraddhAmAM zaktirUpa svabhAvane zradhyo ane jANyo tene alpakALamAM ja pUrNa svabhAva jJAnamAM pratyakSa jaNAI jaze ane Akho lokAloka paNa jema che tema jaNAI jaze. ahIM paNa khAsa karIne pUrva sUtrakathita cAreya prakAranuM vyAkhyAna moTA moTA AcAryoe paNa mAnya karyuM che. temAM eka bole, je koI bhagavAna AtmAne jANe che teNe badhuM jANyuM che. bIjA bole, bhagavAna AtmAne atIndriya AnaMdathI jANe te tenAthI bhinna badhAM bhedone jANI le che. trIjo bola, bhagavAna AtmAne bhAvazrutajJAnathI jANe che te bhAvazrutajJAnanI vyAptithI lokAlokane paNa jANe che ane cotho bola, bhagavAna AtmAne jANe tene atIndriya kevaLajJAna pragaTa thaIne lokAloka jaNAya che. A cAra bola A rIte A 100 gAthAmAM paNa laI lIdhAM. loko kahe che ne, copaDAnA pAnA pheravatAM, pAnuM phare ne sonuM jhare che' eTale ke UgharANI-leNuM bhulAI gayuM hoya te yAda AvI jAya che paNa ahIM to kahe che ke jJAnanuM pAnuM pheravatA aMdarathI pUrNajJAna jhare che; tenI pAse sonAnI kAMI kiMmata nathI. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-66 ] [ 439 bhagavAna AtmA jJAnanuM moTuM pAnuM che. eka jJAnazaktimAM moTuM kevaLajJAnanuM sattva raheluM che. eka darzana zaktimAM anaMtadarzananuM sattva raheluM che. eka AnaMdaguNamAM anaMta AnaMda rahelo che. eka cAritra guNamAM sthiratAno moTo pAThaDo pratyakSa rahelo che. te paNa, badhAM guNo ekasAthe rahelAM che. nAmAnA pAnA to eka pachI eka hoya paNa A to badhAM eka sAthe che. Avo parama svabhAva eTale eka eka guNamAM anaMta zakti evA anaMta svabhAvamayI eka bhagavAna AtmAne jeNe jANyo tene A cAreya bola jANavAmAM AvI jAya che. badhAM saMtoe A cAreya bola svIkAryA che. eka AtmAne jANyo teNe sarva jANyuM' e pravacanasAranI 48-49 gAthAmAM paNa Ave che. zrImamAM paNa Ave che. aho ! jeNe, eka samayamAM anaMtA guNo ane eka guNanA aMzo trikALa rahe evI anaMta paryAyo sahita AtmAne jANyo teNe badhuM jANyuM. eka jJAnamAM badhuM samAya che. ene bAra aMga jaNAya jaze, badhAM bhedo jaNAya jaze, kevaLajJAnamAM badhuM pratyakSa thaI jaze. jeNe pahelAM AtmAne zraddhA, jJAnamAM lIdho tene kevaLajJAnamAM anaMtagaNo pratyakSa thaI jaze. mATe, 'eka jANyuM teNe badhuM jANyuM' ema atyAre paNa kahevAmAM Ave che. samayasAra ho ke paramAtmaprakAza ho badhAM zAstromAM vItarAga paramezvaradeve kahelo AtmA kahevAya che. ajJAnIo kahe che tevuM AtmAnuM svarUpa nathI. vItarAga arihaMtadeve AtmAne jevo kahyo tevo jeNe jANyo teNe eka AtmAne jANatAM badhuM jANI lIdhuM. potAnA AtmAne jANatAM anaMtA AtmAo paNa mArA jevA ja che e khyAlamAM AvI gayuM. badhAM AtmA anaMta AnaMdamayI ja che. vikAra te kSaNika AsravatattvamAM che, AtmatattvamAM nathI. ema AtmA jANyo tyAM AtmAthI bhinna badhAM padArtha paNa jaNAI gayAM. Ama jJAna-AnaMdamaya jIvo jaNAyA ane AtmAthI jJAna-AnaMda vinAnA dravyo paNa jaNAI gayAM. AtmA vItarAgasvarUpa che eTale ke nirdoSa guNasvarUpa che tene nirdoSa paryAya dvArA jANavo te jainazAsana che. AvI dazAne pAmyA te badhAM jinazAsane pAmyA che teNe cAreya bola anusAra badhuM jANyuM che ema A be gAthAomAM kahevAmAM AvyuM che. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = AtmAne jANatAM sarva jaNAya che (saLaMga pravacana naM. 67) AtmA prakAzayati AtmAnaM paraM yathA ambare rviraagH| yogin atra mA bhrAntiM kuru eSa vastusvabhAvaH / / 101 / / tArAgaNaH jale bimbitaH nirmale dRzyate ythaa| Atmani nirmale bimbitaM lokAlokamapi tthaa||102|| AtmApi paraH api vijJAyate yena AtmanA vijJAtena / taM nijAtmAnaM jAnIhi tvaM yogin jJAnabalena / / 103 / / zrI paramAtmaprakAza zAstra che. prathama adhikAranI A 101 gAthA levAnI che. eka AtmAne jANe te sarvane jANe" e mATe AgaLa cAra bola AvI gayA che. 1. svasaMvedanajJAnathI AtmAne jANe che. 2. nirvikalpa zAMtithI eka AtmAne jANe tyAM rAgAdi badhAM bhedo para che emAM badhAM bhedonuM jJAna AvI jAya che. 3. bhAvazrutajJAnathI AtmAne jANatAM anumAnajJAnamAM lokAlokanuM parokSajJAna thaI jAya che. e rIte AkhuM lokAloka jJAnamAM jaNAya jAya che. 4. jJAnAnaMdasvarUpa AtmAnuM dhyAna karatAM pratyakSajJAna-kevaLajJAna pragaTa thaI jAya temAM pUrNa lokAloka pratyakSa jaNAI jAya che. have 101mI gAthAmAM A ja vAtane draSTAMtathI siddha kare che. gAthArtha -jema, AkAzamAM sUryano prakAza potAne ane parane prakAzita kare che tema AtmA potAne ane parane prakAzita kare che. mATe te yogI ! temAM bhrama na kara. 101. jJAnAnaMda bhagavAna AtmA svabhAvathI pUrNa sarvajJasvabhAvathI bharelo che. tenuM cothA guNasthAnamAM jyAM svasaMvedanajJAna thayuM tyArathI e potAne jANatAM sarvane jANe che. sarva bhedone jANe che. bhAvazrutajJAnathI sarvane jANe che ane kevaLajJAna thatAM to lokAlokane pratyakSa jANe che. temAM bhrama na kara eTale saMdeha na lAva ke AtmA eka samayamAM badhAne jANe ! AtmAno svabhAva ja eka samayamAM sarva jANI levAno che. jenI eka samayanI paryAyano svabhAva evo che ke sarvane jANe, te Avo moTo AtmA kayAM saMtAI gayo che?--kyAMya saMtAyo nathI. pUrI zakti laIne birAjamAna ja che Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-67 7 [ 441 tenuM bhAna thatAM ja te potAnI dazA pramANe sarvane jANe che ane pUrNa thatAM to lokAloka ne pratyakSa jANe che. evo AtmAno svabhAva ja che. bhAvArtha :-jema, megha eTale vAdaLA vagaranA AkAzamAM sUryano prakAza potAne ane parane prakAze che tema, vItarAganirvikalpa samAdhirUpa kAraNasamayasAramAM lIna thaIne moharUpa megha-samUhano nAza karIne A AtmA muni avasthAmAM vItarAga vasaMvedanajJAnathI potAne ane parane kaMIka aMze prakAzita kare che paNa arihaMta avasthAmAM kAryasamayasArarUpa pariNamana karIne nija ane parane badhAMne dravya, kSetra, kALa, bhAvathI prakAzita kare che. A Atmavastuno svabhAva che temAM saMdeha na samajavo. ahIM sArAMza evo che ke kevaLajJAna, kevaLadarzana, anaMtavIrya, anaMtasukharUpa kAryasamayasAra che te ja ArAdhavA yogya che. zuM kahe che? ke AtmA jJAnAnaMdasvabhAvI pUrNa zuddha vastu che te trikALa kAraNasamayasAra che. temAM rAgarahita abheda zAMtirUpakAraNasamayasAra te mokSamArga che. vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAna, vItarAga nirvikalpa zraddhA ane rAgarahita nirvikalpa zAMti-sthiratArUpa vItarAga nirvikalpa samAdhi te paryAya che chatAM ahIM tene mokSamArgarUpa kAraNasamayasAra kahela che. vastusvarUpa to trikALa kAraNasamayasAra che ja paNa temAM lInatAne paNa te mokSanuM kAraNa hovAthI kAraNasamayasAra kahela che. jema, (dAMta) vAdaLA na hoya tyAre sUrya badhAMne prakAze che ema kahyuM tema ahIM moha eTale paramAM sAvadhAnIno bhAva na hoya tyAre vitarAga svasaMvedanajJAna vaDe muni svaparane aMze prakAzavA lAge che. mULa TIkAmAM "muni'nI jagyAmAM "chadmastha' zabda vAparyo che. chadmastha eTale cothA guNasthAnathI bAramA guNasthAna sudhInA badhAM jIvo AvI jAya che. AgaLa AvI gayuM che ke cothA guNasthAnathI ja AtmAne bIjanA caMdramAM jevuM svasaMvedanajJAna pragaTa thAya che. tene zAstranuM jJAna hoya ane sva-para saMbaMdhI vicAra hoya te to badho vyavahAra che. paMcamahAvrata hoya ke bhakti Adi hoya te paNa vyavahAra che. anaMtAnubaMdhI Adi cAra kaSAyamAMthI anaMtAnubaMdhI eka nAza pAmyo ane traNa kaSAya hovAthI samakitIne bIjanA candramA jevo sAmAnya prakAza hoya che, vizeSa jJAna hotuM nathI. pAMcamA guNasthAne bIjo kaSAya javAthI jJAnaprakAza vadhe che. sthiratA vadhavAthI jJAnanuM vedana paNa vizeSa che ane chaThThA-sAtamA guNasthAne munine traNakaSAyano abhAva thavAthI svasaMvedanajJAna ane temAM sthiratA vizeSa vadhI jAya che. saMpradAyavALA to deva-zAstra-gurunI bhaktine ja dharmadhyAna manAvavA mAMDyA che. bhAI ! cittanI sthiratA mATe deva-zAstra-gurunI bhaktino vikalpa hoya ja che. tenI nA nathI paNa e to puNyabaMdhanuM kAraNa che, te kAMI dharmadhyAna nathI. aMtaramAM jJAnanuM jJAna thavuM te dharmadhyAna che. dhavalamAM paNa ghaNI vAta Ave che. citta sthira karavA mATe bhakti, dhAraNA Adi badhuM Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 ] hoya paNa te kAMI mULa zraddhA nathI, mULa jJAna nathI ke mULa sthiratA nathI. sacidAnaMda prabhu AtmAne dhyAnanuM dhyeya banAvIne, jJAnamAM jJAnanuM vedana thavuM, jJAna pratyakSapaNe potAne vede evo aMza cothA guNasthAnathI ja pragaTa thaI jAya che. paradravya ke tenA dhyeya vinA svanA dhyeyapUrvaka svanuM dhyAna te dharmadhyAna che. bAkI azubhathI bacavA ane cittane sthira karavA paMcaparameSThInuM dhyAna, bhakti, vicAra Adi badhuM hoya paNa te vyavahAra che, dharma nathI. [ paramAtmaprakAza pravacano chadmasthadazAmAM cothA guNasthAnathI svasaMvedana jJAna zarU thaIne temAM sthiratAnA prakAro vadhatAM jAya che to bAramA guNasthAna sudhImAM sthiratA vadhI jAya che ane vyAptijJAnathI parane paNa jANe che paNa e pratyakSajJAna nathI. chadmastha parokSajJAnathI sva-parane jANe che. Atmadravya to trikALa kAraNaparamAtmA che. anaMta jJAna, anaMta AnaMda, anaMta sukha, anaMta vIrya, svacchatA, prabhutA, vibhutA....Adi anaMta zaktino piMDa--Atmadravya to trikALa kAraNaprabhu che ane tenA Azraye pragaTa thayelI samyagdarzana, jJAna, cAritrarUpa mokSamArganI paryAya mokSaphaLanuM kAraNa hovAthI te paNa kAraNasamayasAra che ane mokSa kArya- samayasAra che. bhagavAna AtmA kevaLajJAnamaya ja che paNa tenuM dhyAna ane temAM sthiratA karatAM prathama aMze sva-parane jANe ane pachI pUrNatA thatAM sva-parane eka samayamAM pUrA jANI le che. e AtmAnuM kAryasamayasArarUpa pariNamana che te AtmAno svabhAva ja che mATe temAM zaMkA na karIza. bhagavAna AtmA niHsahAyapaNe--paranI madada vinA ekalo pUrNa kAryasamayasArapaNe pariName evo teno svabhAva che. traNakALa traNalokane te eka samayamAM jANe evo teno sarvajJasvabhAva ja che mATe temAM bhrAMti na kara ke Ama haze ! je svabhAva che tenuM ja A vyakta pariNamana che. kuMdakuMda AcArye kahyuM ne ! jIvoe bIjuM to badhuM sAMbhaLyuM, joyuM ane anubhavyuM che paNa eka AtmAne teNe kadI jANyo, joyo ke anubhavyo nathI, sAMbhaLyo paNa nathI. svathI ekatva ane parathI vibhakta AtmAnI vAta kadI sAMbhaLI nathI, AtmAno paricaya kadI karyo nathI tethI AtmAno anubhava paNa kadI thayo nathI. jagatamAM rahIne UMdhA paricaya ane anubhava karyA che. kAma, bhoganI kathA sAMbhaLI che teno ja rAga karyo che ane e rAgane ja vedyo che. e badhI jIvanI duHkhadazA che. bhale indranA indrAsana hoya, karoDo apsarAo hoya, sagavaDatAnA pAra na hoya topaNa jIva du:khI che. kema ke 52 taraphanA lakSe AkuLatA ja che, tenA vedanathI te duHkhI che. AkuLatAnA duHkhane dekhIne pAcho vaLe te kharekhara duHkhathI thAkyo che. zarIramAM pratikULatA dekhIne pAcho vaLe te to pratikULatAthI thAkyo che. Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-67 | 443 utkRSTa pratikULatA sAtamI narakanA nArakIne che ane utkRSTa anukULatA devalokanA deva zakrendrane che. jene 32 lAkha to vimAna che. eka eka vimAnamAM asaMkhya devo che teno sAhebo nAtha che eTale ardhalokano svAmI che. karoDo apsarA che, kadI roga thato nathI, kSudhA, tRSAnuM duHkha nathI. icchA thAya tyAM amRta jhare che. evo jIva paNa duHkhI che kema ke paradravyano oziyALo che. enI lAgaNI parAdhIna che. svadravyanI khabara nathI mATe te duHkhI che. zakrendra to jJAnI hoya che tethI tene svadravyanuM jJAna che paNa jeTalI asthiratA che eTaluM duHkha tene paNa che. samakitI devane potAnuM bhAna hovAthI badho vaibhava para lAge che. A mAruM nahi....nahi...tenA pratyeno bhogano vikalpa UThe te paNa tene duHkhadAyaka bhAse che. be--be sAgaranA asaMkhya abajo varSanA AyuSya che te pramANe tyAM rahe che paNa zAstra kahe che te duHkhanA aMgArAmAM saLage che. puNya-pariNAmanA phaLarUpe AvelI anukULatAno rAga paNa aMgArA samAna che temAM e saLage che. bhagavAna AtmAnA Azraya sivAya jeTalo parAzrita vikalpa UThe che te aMgArA che temAM e zekAya che. 32 lAkha vimAna, karoDo devI, be sAgaranI sthiti....e badhA taraphanI lAgaNI ene aMgArA jevI duHkhadAyaka lAge che. evuM jene duHkha lAgyuM che ane svabhAvane zodhIne aMda2mAM jAya che tene AnaMda Ave che. pratikULatAthI kaMTALe che e to dveSa che, tene kAMI kharA duHkhanI khabara nathI tethI te svabhAvane zodhato nathI. cidAnaMda bhagavAna AnaMdakaMdane mUkIne je bahAranI anukULatAmAM sukha ane pratikULatAmAM duHkha mAne che e to mUDha che. koI parapadArtha sukha duHkhanA kAraNa nathI. AtmapadArtha eka ja sukhanuM kAraNa che, sukhanuM dhAma che. e padArthanuM svarUpa che. tene mAne teNe potAnA padArthane jema che tema jANyo kahevAya. bAkI, rAga UThe che te to Asrava che, duHkhadAyaka che te kAMI AtmAnuM svarUpa nathI. anya padArtho to ajIvatattva che temAM paNa AnaMda nathI, te kAMI AtmAnuM svarUpa nathI, te to duHkhanA nimitta che, tenA taraphanI lAgaNI pote duHkharUpa che. AtmapadArtha to sukhasvarUpa che, teno Azraya choDIne jeTalo parano Azraya le eTaluM du:kha che. ema jANIne je duHkhathI pAcho haTIne AtmAnuM jJAna kare, AtmAno Azraya le tene samyagdarzana ane samyagnAna thAya che. samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa kAraNasamayasAranA phaLamAM arhat avasthArUpa kAryasamayasAra svarUpa pariNamana karIne kevaLajJAnathI sva ane para baMnene dravya, kSetra, kALa, bhAvathI prakAze che. mATe kahyuM ke sarvajJa che te sarvadravyane, sarvakSetrane, sarvakALane, sarvabhAvane eka samayamAM jANe che. koI ema kahe ke sarvajJa hoya paNa te traNakALane na jANe' to te sarvajJanA svarUpane samajyo ja nathI. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 ] [ parama prakAza pravacano aho ! Avo mahAna padArtha ! jenI zaktinuM apArapaNuM kevuM ke tenI pragaTa dazAmAM eka samayamAM apAra zakti pragaTa thAya che chatAM zaktino piMDa to evo ne evo paDyo che. tenI khANamAMthI kyAreya kAMI khUTe tema nathI. akhUTa khajAno che. anaMtakALa sudhI anaMtu nIkaLyA kare to paNa te khUTe tema nathI. koInI pAse abajo rUpiyA hoya ane lAkhonI pedAza hoya tene ema thAya ke huM rojanA lAkha vAparuM topaNa kadI khUTe tema nathI. paNa bhAI ! tuM ahIM keTalo TAIma rahevAno cho? ane lAkha vAparatAM paNa tane zAMti kyAM che ! paisAmAM kyAM zAMti hatI ke temAMthI tane zAMti maLe ! ahIM to evI khANa che ke jemAMthI kevaLajJAnarUpI ratna dareka samaye nIkaLyA ja kare nIkaLyA ja kare paNa sAdi anaMtakALa e khANamAMthI ratna khUTavAnA nathI. paNa are ! jIvone AvA vastusvabhAvanI vAta besatI nathI tethI ja AcAryane kahevuM paDyuM ke "A Atmavastuno svabhAva che temAM zaMkA na karIza.' "are ! bahAramAM kyAMya sukha nathI. indro paNa jemAM zekAya che tyAM zeThiyAnI zuM vAta ! anukULatAnI lahero cAlI jatI hoya, eka pachI eka caDiyAtI anukULatA maLatI rahetI hoya paNa tenA taraphano AzritabhAva du:kharUpa che to pratikULatAmAM to duHkha che ja. anukULatA ho ke pratikULatA ho paNa baMnemAM parAzritabhAva hovAthI jIva e agnimAM zekAya che. paradravyano vicAra ane vikalpa paNa duHkharUpa che. eka mAtra svabhAva sukharUpa che jemAMthI sarva dravya, kSetra, kALa, bhAvane jANanAruM kevaLajJAna nIkaLyA ja kare evI tArI caitanyakhANano Azraya kare ane teno anubhava kare to tane sukha thaze. bAkI badhuM thothAM che vastunA svabhAvanA mApa zA ! amApa svabhAvanA mApa na hoya. behada svabhAvane hada na hoya. evA behada amApa-amApa svabhAvanI zraddhA kara ! zaMkA na kara! niHsaMdeha thaIne evA svabhAvano anubhava kara ! vikAranI agnimAM zekAvAnuM rahevA de. A jagyAe evo sArAMza che ke kevaLajJAna, kevaLadarzana, anaMtasukha ane anaMtavIryarUpa kAryasamayasAra che te ArAdhavA yogya che eTale ke pragaTa karavA yogya che. kevaLa eTale ekaluM jJAna, ekaluM darzana, ekaluM sukha ane ekaluM vIrya pragaTa karavA lAyaka che eTale ke dravyamAM ekAgra thavAlAyaka che. mokSamArga pragaTa karavA lAyaka che ema na kahyuM kema ke mokSamArga e pragaTa to karavAno che paNa eTalAmAM aTakavAnuM nathI. AgaLa A ja arthano pharI khulAso karavA mATe draSTAMta ApIne 102mI gAthA kahe che. artha :-jema tArAono samUha nirmaLa jaLamAM pratibiMbita thato pratyakSa dekhAya che tema, mithyAtva rAgAdi vikalpothI rahita svaccha AtmAmAM samasta lokaaloka bhAse che. Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-67 ) ( 445 eka candra ane eka sUryanI sAthe chAsaTha hajAra navaso paMcotera kroDAkroDI tArA (66975 kroDAkoDI) hoya che. te teno eka parivAra kahevAya che. eka caMdranI sAthe eka sUrya, 28 nakSatra, 88 graha ane 66975 kroDAkoDa tArA hoya che te eka parivAra thayo. evA to asaMkhya caMdra ane asaMkhya sUrya hoya che. aDhIdvIpanI bahAra paNa candra, sUrya to che. kevaLajJAnamAM A badhuM jaNAya che. tene koI gaNavuM paDatuM nathI. jema che tema sahaja jaNAya che. anaMta dravya, anaMta kSetra, anaMta kALa ane anaMta bhAva eka samayamAM jaNAya tyAM bAkI zuM rahe ! evo vastuno svabhAva che. temAM saMdeha na kara ! hAthamAM rAkhelo AMbaLAnI jema kevaLajJAnamAM badhuM pratyakSa jaNAya che. eka dravyanA eka jJAnaguNanI eka samayanI paryAyano Avo svabhAva che te guNa ane e dravyanuM zuM kahevuM! anaMtane jANe evI evI anaMta paryAyano puMja aMdaramAM paDyo che. anaMtane paNa anaMtathI guNo eTalI anaMtA-anaMta paryAyanI yogyatA aMdaramAM rahelI che. e tArA svabhAvamAM ekAgra thA! tenuM vedana kara! to kevaLajJAna thaI jaze. A to paramAtmaprakAza graMtha che ne ! jema rAtre jaLamAM najara karIe to badhAM tArA temAM dekhAya che, tArA sAme najara karavI paDatI nathI. tema jJAnanI eka samayanI kevaLajJAna paryAyamAM lokAloka jaNAya jAya che. lokAlokanI sAme najara karavI paDatI nathI. evo tArI jJAnaparyAyano svabhAva che bhAI ! rAga-dveSa e tAro svabhAva nahi, zarIra ane saMyogo tArA nahi. tuM to Avo jJAnasvabhAvI cho. zrotA : A bhavamAM evuM kevaLajJAna kyAM thaI zake tema che? pUjya gurudevazrI : A bhavamAM thAya che, thayeluM che ane thaze kevaLajJAnane pragaTa karanAra svasaMvedanajJAna to thaI zake che ne ! zraddhAmAM to kevaLajJAna Ave che. IcchAmAM kevaLajJAna che ane mukhya nizcayanayanI apekSAe to kevaLajJAna varte che ema paNa kahevAya che. ...paNa rAMko thaIne beTho che tene AvuM moTuM kevaLajJAna zraddhAmAM AvatuM nathI tethI AcAryane kahevuM paDyuM ke zaMkA na kara, vastuno svabhAva ja evI jAtano che bhAI ! svabhAva ja evo che, laukika dRSTivALAne to paisAmAM vadhelAM ja moTA lAge che paNa te to dhULamAM vadhyA che. e vadhavuM e vadhavuM nathI. zrImade kahyuM ne! ke /lakSmI ane adhikAra vadhatAM zuM vadhyuM te to kaho zuM kuTuMba ke parivArathI vadhavApaNuM e naya graho. vadhavApaNuM saMsAranuM naradehane hArI javo. eno vicAra nahi ahoho eka paLa tamane havo. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 ] [ paramAtmaprakAza pravacano lakSmI vadhI, adhikAra vadhyo-moTI padavI ane biruda maLyAM, kuTuMba vadhyuM, te paNa badhA rUpALA ane hoziyAra thayAM topaNa kAMI vadhyuM nahi? nA. e badhAM tArA naradehane hArI javAnA lakSaNa che. paNa are ! tane teno kAMI vicAra nathI. A vaibhava tane vaibhava lAge che ane tArA svabhAvano vaibhava tane zraddhAmAM besato nathI! tuM to vaibhavano bhaMDAra cho. kuMdakuMda AcArya kahe che ke huM mArA vaibhavathI tane kahIza e to paryAyanA vaibhavanI vAta che paNa dravyanA vaibhavanuM to zuM kahevuM! dIkarIne paraNAve tyAre teno kariyAvara jovA badhAMne bolAve che; temAM to kAMI jovA lAyaka nathI. jovA lAyaka to A bhagavAna tAro vaibhava tane batAve che te jovA jevo che. pahelAM vaibhava to sAdhAraNa puNyathI maLelAM che paNa A to zuddhabhAvathI maLelo vaibhava che. saMsAranA vaibhava to nigodamAMthI nIkaLIne jIva pAmI zake che. je tane bahu kiMmatI lAge che evA vaibhava maLavA yogya puNyano baMdha to nigodanA jIva paNa karI zake che mATe temAM kAMI Azcarya nathI. nigodamAM to dAnAdinA pariNAma nathI chatAM sAdhAraNa zubhabhAvanA phaLamAM tyAMthI nIkaLIne karoDopati rAjA thaI zake che. evI saMpadAnI tane mahimA Ave che to zuddhabhAvanI saMpadA ane te jemAMthI Ave che evA svabhAvanI saMpadAnuM mAhA... tane nathI AvatuM : AgaLa cAra bola kahyA hatAM tenA ja A badhAM daSTAMta che. "eka AtmAne jANe te sarvane jANe ! eka jJAnanI paryAyamAM AkhuM lokAloka pratyakSa jaNAya che. evo jJAnano svabhAva che. ekane jANatAM jagata jaNAya e gAthAno ja A vistAra che. "jagata"nA cAra prakAra pADyA ke eka AtmAne jANatAM bIjuM badhuM para che e paNa jaNAya che. AtmA AnaMdamaya che evuM jANatAM AnaMdanI viruddha e badhAM rAganA bhedo jaNAya jAya che ke mArAM AnaMdathI A badhAM bhAvo judA che mATe mArA nathI. zuddha AtmAne jANavAnI sAthe tenA vyAptijJAnathI AkhA jagatanuM anumAna AvI jAya che ane jJAna pUrNa thAya tyAre to kevaLajJAnamAM sva-para baMne pUrNapaNe jaNAya che. Ama, eka AtmAne jANatAM AkhuM jagata jaNAya che ema siddha karyuM che. nirmana mAna-nirmaLa eTale mithyAtva ane rAgAdithI rahita svaccha AtmAmAM samasta lokAloka jaNAya che. rAgAdithI malina AtmAmAM lokAloka jaNAtuM nathI. bhAvArtha: A viSayanuM vyAkhyAna AgaLa AvI gayuM che te pramANe ahIM paNa jANavuM. sAra e che ke je badhAMno jJAtA-daSTA AtmA che te upAdeya che. A gAthA AgaLanA cAra bolane ja daDha kare che. "eka AtmAne jANatAM sarva jaNAya che. paramAtmaprakAza alaukika che. have AgaLa kahe che ke je AtmAne jANavAthI badhAM para padArtha jaNAya jAya che e ja AtmAne tuM svasaMvedanajJAnanA baLathI jANa ! Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-67 ] ( 447 je AtmAne jANavAthI eTale svasaMvedanazAnavaDe jANavAthI sva ane para badhAM padArtha jANavAmAM Ave che te potAnA AtmAne te yogI! tuM AtmajJAnanA baLathI jANa! svasaMvedanajJAnamAM ja jAtanI bhAta paDe che mATe ja te sAcuM jANavuM kahI zakAya. svasaMvedanajJAnathI AtmAne jANe to ja AtmAne jANyo kahevAya. svasaMvedanajJAnathI AtmAne jANavAthI sva ane para badhAM padArtho jANavAmAM Ave che. ekane jANe tene badhuM jaNAya che paNa je badhAMne jANavAM jAya che tene kAMI jaNAtuM nathI. jJAnasvarUpa prabhune jANavAthI potAnuM svarUpa ane paranA dravya, guNa, paryAya Adi badhuM jANavAmAM AvI jAya che. ahIM nijaAtmAne jANavAnuM kahyuM che. arihaMta, siddhanA AtmA tArI pAse nathI paNa tAro AtmA to tArI pAse ja tuM ja cho. tene jANa to badhuM jaNAze. zeThIyAno (-dIpacaMdajIno) dIkaro gujarI gayo tyAre teNe mArA jJAna...mArA jJAna gAyuM hatuM ne ! dIkaro mAro nathI, mAruM to jJAna che. ahA ! A zarIramAM hADakAM vyavasthita hAtha, paga, koNI, goThaNa vageremAM kevAM goThavAI gayA che ! -paNa e saLagIne rAkha thaI javAnA che. je mATI che e to mATI ja rahe, zarIra to jaDano saMco che. temAM rajakaNe rajakaNa svataMtrapaNe potAthI kAma kare che tene AtmA calAvI zakato nathI. bahArathI avayavo sArA lAge paNa tenA rajakaNo kyAMkathI AvyA che ane kayAMya cAlyA javAnA che, tArA thaIne rahevAnA nathI. dhULanuM DhIMgalu vikhAI javAnuM che. tuM to jJAnacakSuno dhArI caitanyaguNadhArI mahimAvaMta prabhu cho tene jANe teNe badhuM jANyuM. AvA AtmAne zenAthI jANavo? - AtmajJAnanA baLathI jANavo e kAMI vikalpathI ke zarIrathI ke koI nimittothI jaNAya tevo nathI. kaSAyanI maMdatA karavAthI paNa te jaNAya tevo nathI. cidAnaMdamUrti AtmA ekamAtra jJAnabaLathI ja jaNAya tevo che mATe tuM samyajJAnane baLa vaDe AtmAne jANa ! . | he yogI! tuM tArA AtmAne jJAnabaLathI jANa ema kahyuM che paNa zubharAganA baLathI AtmAne jANa ke vikalpathI ke nimittathI ke tenA baLathI AtmAne jANa ema kahyuM nathI. deva-zAstra-gurunA baLathI paNa AtmA nahi jaNAya. AtmA to samyajJAnanA baLa vaDe ja jaNAze. bhAvArtha -rAgAdi vikalpajALathI rahita sadA AnaMdasvabhAvI je nija AtmA tene jANavAthI sva ane para baMne jaNAya che. sadA AnaMdasvabhAvI eka nijaAtmAne jANavAthI badhuM jaNAya che. samyajJAna thatAnI ja sAthe ja atIndriya AnaMda paNa sAthe Ave che. mATe he yogI ! he dhyAnI ! tu te AtmAne vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAnanI bhAvanAthI utpanna paramAnaMda sukharasanA AsvAdathI jANa arthAt tanmaya thaIne anubhava kara. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 ] [ paramAtmaprakAza pravacano jJAnanA baLathI AtmAne jANatAM anAkuLa atIndriya AnaMda paNa anubhavamAM Ave che. rAgamAM to AkuLatA hatI, vikalpa uThe che te ja AkuLatA che, duHkha che ane jJAnamAM to jJAnanI sAthe AnaMda paNa che temAM tanmaya thaIne AtmAno anubhava kara. AtmAnA AnaMdano svAda laIne AtmAne jANa ! AkuLatAmAM to anaMtakALa gALyo paNa tenAthI kadI AtmA jaNAyo nahi. kharekhara, AkuLatA ane paranuM jJAna e kAMI vastunuM svarUpa nathI. zubhAzubhabhAva ane parane jANanAra ughADajJAna ghaNuM dekhAya paNa te kAMI vastu nathI, temAM AtmAnuM jJAna ke sukha nathI, temAM to AkuLatA che. mATe tyAMthI khasI, sva tarapha DhaLI AtmAnA anAkuLa AnaMda sahita AtmAne jANa! temAM jJAnanuM baLa che, paranA jJAnamAM to AkuLatA che. gAthA dITha vAta navI navI kare che. enuM e lAge paNa dareka gAthAmAM navo bhAva Ave che. A gAthAmAM e AvyuM ke paranA jJAna sAthe AkuLatA che ane svanA jJAnamAM nirAkuLa atIndriya AnaMda che mATe svasaMvedanajJAna-potAthI potAnA AtmAnuM jJAna ja sArabhUta che. Avo upadeza zrI yogIndradeve prabhAkara bhaTTane Apyo che, te ja badhAMne lAgu paDe che. badhAe AvuM AtmajJAna karavuM te ja sAra che. *Z A jJAyaka AtmAne vibhAvabhAvarUpa azuddhapaNuM dUra raho arthAt che ja nahIM paNa tene darzana-jJAna-cAritra evA bheda paNa nathI. abheda jJAyakabhAvamAM bhedanI hayAtI ja nathI. samyagdarzanano viSaya je ekarUpa abheda jJAyakabhAva temAM darzana-jJAna-cAritra evA bhedo vidyamAna nathI. -- pUjya gurudevazrI Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svasaMvedanazAnathI AtmaprApti (saLaMga pravacana naM. 68) jJAnaM prakAzaya paramaM mama kiM anyena bhunaa| yena nijAtmA jJAyate svAmin ekakSaNena / / 104 / / AtmAnaM jJAnaM manyasva tvaM yaH jAnAti AtmAnam / jIvapradezaiH tAvanmAnaM jJAnena gaganapramANam / / 105 / / AtmanaH ye api vibhinnAH vatsa te'pi bhavanti na jJAnam / tAn tvaM trINyapi parihRtya niyamena AtmAnaM vijAnIhi / / 106 / / A zrI paramAtmaprakAza zAstra che. prabhAkara bhaTTa ziSya, guru zrI yogIndradevane prazna pUche che ke prabhu! mAre AtmA jANavo che te kema jaNAya? prabhAkara bhaTTa jevA ziSyo mahAna vinayathI gurune jJAnanuM svarUpa pUche che-he bhagavAn ! je jJAnathI kSaNabharamAM potAno AtmA jANI zakAya te paramajJAnano mArAmAM prakAza karo. mAre bIjuM kAMI joItuM nathI. mATe bIjI vikalpa-jALothI zuM phAyado ! kAMI ja nahi. mane to mAro eka AtmA kema jaNAya te samajAvo. juo ! je jJAnavaDe....ema prazna che. koI nimittavaDe, vikalpavaDe, saMyogavaDe ke koI paNa paradravyavaDe AtmA jaNAya che e prazna ja nathI. te jANe che ke AtmA jJAnavaDe ja jaNAya tevo che mATe ziSya prazna ja ema kare che ke je jJAnavaDe kSaNamAtramAM AtmAne jANI zakAya che evA nirvikalpajJAnanuM svarUpa mane batAvo. bIjA vikalpothI mAre kAMI prayojana nathI. Ama kahIne baMne vAta mUkI dIdhI ke amAre eka jJAnanuM ja prayojana che ane bIjAM badhAM zubhAzubha vikalpothI amAre kAMI prayojana nathI, A ziSyanA prazna uparathI tenAmAM keTalI lAyakAta che te jaNAI Ave che. eTale arthakAre artha paNa evo kADhyo che, je jJAnavaDe eka AtmAne pamAya e jJAnanuM svarUpa mane batAvo. mAre bIjuM kAMI prayojana nathI. bhAvArtha : yogIndradeva bhAvaliMgI muni che. sarvajJabhagavAne chaThThA-sAtamA guNasthAnane bhAvaliMga tarIke svIkArela che. e chaThThA-sAtamA guNasthAne yogIndradeva birAjamAna che. vaLI AcAryapadavIne prApta che. evA gurune ziSya pUche che te svAmin ! je vItarAga svasaMvedanajJAnathI kSaNamAtramAM zuddha buddha svabhAvI potAno AtmA jaNAya eTale te jJAnano mArAmAM prakAza Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 [ paramAtmaprakAza pravacano karo. rAgathI ke rAgavALA jJAnathI to AtmA na jaNAya eTale to ziSya nirNaya karyo che tethI nirvikalpa vItarAga svasaMvedanajJAnanuM svarUpa pUche che. ziSya kahe che--paranA lakSavALu jJAna ke rAganA lakSavALA jJAnanuM mAre kAma nathI. mAre to vItarAgI jJAna joIe che. yena jJAnena eTale je jJAnamAM AtmA jaNAya evuM jJAna mAre pragaTa karavuM che. AtmA to vItarAgI jJAnanI mUrti che. vItarAga eTale nirdoSa jJAnanI mUrti che. mATe te jJAnanI nirdoSa paryAyavaDe ja jaNAya e vAta nakkI che to have nirdoSajJAnanuM svarUpa mane samajAvo. AtmA kevo che?--ke zuddha, buddha, eka svabhAvI che. zuddha eTale nirmaLa nirdoSavItarAga-pavitra. buddha eTale jJAnano piMDa che ane eka eTale anaMta guNa abhedapaNe ekarUpe rahelA hovAthI AtmA ekasvabhAvI che. te potAno AtmA vItarAga svasaMvedanajJAnathI ja jaNAya che. bIjAM zAstra bhaNatarathI ke lokAlokanA jJAnathI ke bIjAne samajAvavAthI mArA AtmAnuM jJAna thatuM nathI mATe te koInuM mAre prayojana nathI. mane to eka mArA AtmAnuM jJAna zIkhavo. huM bIjAne zikhavADI zakuM evuM jJAna mane Apo evuM ziSya mAMgato nathI. dayA, dAna, vrata, bhaktinA rAgathI AtmA jaNAya tevo nathI mATe evA vikalpothI mAre prayojana nathI. ziSyanI bhUmikA evI sudharelI che ke tene bIjo koI prazna UThato nathI. mane to mAro AtmA jaNAya evuM jJAna samajAvo. ziSya bhUmikA sudhArIne prazna karyo che. bIjAM koI vikalpothI mAre prayojana nathI kemake te to badhAM rAgAdi vadhAravAvALA che. AtmAnI zAMtine vadhAranArA nathI. ziSyanI pAtratA kevI hoya, tene AtmA samajavAnI kevI dhagaza hoya tenuM A varNana che. zrImamAM paNa Ave che ne !....bIjo nahi manaroga. kaMIka zIkhIe, bIjAne javAba detA AvaDe, bIjAthI adhika thaIe, vAdavivAda karatA AvaDe evuM kAMI tene zIkhavuM nathI. e kAMI amAruM kAma nathI. amane to amAro zuddha, buddha eka svabhAva AtmA kema pamAya e vAta karo. nija zuddhAtma anubhavarUpa nijajJAna ke je mithyAbhrAMti, ajJAna ane rAgAdi melathI rahita che evA nija zuddhAtmAnA anubhavajJAnavaDe aMtarmuhUrtamAM ja paramAtmAnuM svarUpa jANavAmAM Ave che. paramAtmA eTale potAnA zuddhasvabhAvanuM jJAna thAya che. AhAhA....! AmAM ekaluM mAkhaNa bharyuM che. je jJAnavaDe nijazuddhAtmA anubhavamAM Ave che te jJAnamAM kSaNamAM paramAtmasvarUpa jaNAya che mATe te jJAna ja upAdeya che. zuddhAtmA to upAdeya che ja. paNa, pragaTa karavAnI apekSAe svasaMvedanajJAna upAdeya che mATe ziSye e jJAnanuM svarUpa samajAvavAnI gurune prArthanA karI. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-68 ] | 451 ziSyanI prArthanAnA uttaramAM zrIguru cAra dohAsUtrothI jJAnanuM svarUpa prakAze che. zrIguru kahe che he prabhAkara bhaTTa ! tuM AtmAne ja jJAna jANa. jJAnarUpa AtmA nizcayathI lokapramANa che ane vyavahArathI AtmAno saMkoca-vistAra svabhAva hovAthI zarIpramANa che. AtmA lokapramANa asaMkhyapradezI che e vAta sarvajJa sivAya bIjAM koI pAse na hoya. asaMkhyapradezamAM AtmAno zuddha, buddha ekasvabhAva vyApelo che. mATe zuddha, buddha ekasvabhAvI te Atmadravya che, asaMkhyAta pradeza te tenuM kSetra che, svasaMvedanajJAna te AtmAno svakALa che ane zuddha, buddha caitanyasvabhAva te AtmAno bhAva che. A svadravya-kSetra-kALa-bhAva te AtmAnA svacatuSTaya che. AvA svacatuSTaya sarvajJa sivAya bIjA koI matamAM na hoya. dareka vastu potAnA guNa-paryAyamAM ja rahelI che. dareka vastune potAnuM svakSetra hoya che. AtmA potAnA asaMkhyapradezamAM rahelo che. te pradezonI saMkhyA lokanA pradeza jeTalI che. A asaMkhyAta pradezamAM AtmA vyApelo hoya che. gAthA dITha alaga alaga vAta kahevAya che. je vartamAna jJAnanI paryAyamAM zuddha, buddha eka svabhAva AtmAnuM jJAna thAya che te svasaMvedanazAna che tenA vaDe eka kSaNamAM AtmAne pAmI zakAya che. zuddha, buddha eka svabhAvavALI vastu potAnA asaMkhyapradezamAM vaselI che. bIje bahAramAM kyAMya e vastu vyApaka nathI. mATe jIve potAnA bhAvajJAna dvArA A asaMkhyapradezamAM ja ekAgra thavAnuM che. svasaMvedanazAnarUpa svakALamAM, anaMta guNanA bhAvavALI vastumAM ekAgratA karavI che to prazna to thAya ke tenuM kSetra kevaDuM che ! arthAt keTalA kSetramAM ekAgra thavAnuM che ? teno A javAba che ke AtmA potAnA asaMkhya pradezamAM ja rahelo che tenAthI bahAra te vyApato nathI. mATe, A asaMkhyapradezamAM ja potAnA jJAnane ekAgra karavAnuM che. jJAna potAnA asaMkhyapradezomAM ja raheluM hovA chatAM te jANe che AkhA lokAlokane. tethI jANavAnI apekSAe jJAnane sarvavyApaka kahevAya che paNa tenuM svakSetra to potAnA asaMkhyapradeza pramANa ja che (vedAMtathI judu pADavA mATe, vastunuM eka eka svarUpa ahIM siddha karavA mAge che.) AtmA jJAnapramANa che ane jJAna zeyapramANa che ema je kahevAmAM AvyuM che te jJAna sarva zeyone jANe che e apekSAe kahevAya che. vyavahArathI te kathana che. bAkI nizcayathI jJAna potAnA asaMkhyapradezamAM ja vyApeluM che, AtmAnA pradezomAM saMkoca-vistAra thavAno svabhAva hovAthI jyAre jevaDA zarIramAM AtmA vaselo hoya che tyAre AtmAnA pradezo paNa zarIranA pramANamAM saMkocAyelA hoya che mATe AtmAne zarIpramANa paNa kahevAya che. zarIrathI bahAranA kSetramAM AtmAnA pradezo hotA nathI. zarIra jevaDA ja kSetramAM AtmAnA asaMkhya pradezo vaselA che ane eTalA Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45ra [ paramAtmaprakAza pravacano kSetramAM ja anaMta bhAvo vaselA che. eka AtmA tenA asaMkhya pradeza ane temAM anaMta anaMta guNo eka ja kSetramAM vaselA che. jJAna, AnaMda, sukha, virya, svacchatva, prabhutva Adi anaMta guNo ane eka eka guNamAM anaMta sAmarthya e badhuM AtmAnA svakSetranI aMdara raheluM che. Ama, jJAna arthAt AtmA dehapramANa paNa kahevAya che ane asaMkhyapradezanI apekSAe lokapramANa paNa kahevAya che. lokanA pradezonI jeTalI saMkhyA che eTalI ja AtmAnA pradezonI saMkhyA che paNa AtmA AkhA lokamAM vyApI jato nathI. AtmA to dehapramANa svakSetramAM ja vyApe che. saMsAradazAmAM AtmAnI paryAyamAM saMkoca-vistAra thavAnI yogyatA hovAthI hAthInA zarIramAM jAya to AtmA hAthInA zarIra pramANamAM vyApe che. 'kIDInA zarIramAM jAya to AtmAnA pradezo saMkocAIne eTalA ja kSetramAM rahe che. pradezonI saMkhyAmAM vadha-ghaTa na thAya, pradezo nAnA-moTA na thAya paNa teno vistAra hoya te saMkoca pAme. evo e paryAyano saMkoca-vistAra svabhAva svataH ja che. bhAvArtha :-nizcayanayathI arthAt satya dRSTithI joIe to mati, zruta, avadhi, mana:paryaya, kevaLa A pAMca jJAnothI abhinna tathA vyavahAranayathI jJAnanI apekSArUpa jovAmAM netronI jema loka-alokamAM vyApaka che. arthAt jema AMkharUpI padArthane jue che paNa te-rUpa thaI jatI nathI. tema AtmA lokAlokane jANe che paNa lokAlokarUpa thaI jato nathI, potAnA svarUpe ja rahe che. mati, zruta Adi pAMca paryAyothI AtmA judo nathI, abhinna che. trikALa jJAnaguNa tenI pAMca paryAyothI abhinna che ane te asaMkhya pradezomAM ja vyApaka che. kevaLajJAna thAya eTale kAMI jJAna vadhI gayuM ane AkhA lokAlokamAM phelAya jAya che ema nathI. potAnA asaMkhyapradezamAM rahIne ja jJAna sarvane jANe che. avadhijJAnamAM asaMkhya dvIpa, samudra sudhInA padArtho jJAnamAM jaNAya che paNa te potAmAM rahIne ja jaNAya che. jJAna kAMI AtmAthI juduM paDIne te padArthane jovA jatuM nathI. jJAna ane AtmA traNe kALa abhinna ja che. jJAnanI paryAya AtmAthI bhinna paDIne kyAMya jatI nathI. jJAnanI paryAya AtmAmAM abhinna che. bALako ! AmAM dhyAna rAkho. vAto karatAM karatAM A vAta samajAya tema nathI. sUkSma vAta che. tAro matijJAnano kaNiyo jAge te paNa dravya, guNathI abhinna che ane zrutajJAna thoDuM jAge ke bAra aMgane jANatuM zrutajJAna jAge te paNa AtmAthI abhinna che. AtmAnA asaMkhyapradezamAM ja A mati-zrutAdi jJAnanI paryAya thAya che. asaMkhyAta dvIpa, samudra sudhInA rUpI padArthane jANatI avadhijJAnanI paryAya paNa AtmA sAthe abhinna che. te AtmAnA asaMkhyapradezamAM ja vyApe che, tenAthI bahAra vyApatI nathI. Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-68 [ 453 zrotA :-paryAya to upara upara tare che ne ! pUjya gurudevazrI -hA, paryAya upara-upara ja tare che. dravyanI aMdara pravezI gaI nathI paNa, dravyanA pradezomAM ja paryAya thAya che. tenAthI bahAra paryAya thatI nathI ema kahevuM che. paryAya potAnuM kSetra choDIne dUra jatI nathI. paryAya dravya, guNa sAthe abhinna che. asaMkhyapradezI bhagavAna AtmA, temAM ekarUpa trikALI jJAnaguNa ane tenI eka samayanI pragaTatI paryAya e dravya-guNarUpa thaI jatI nathI, upara-upara ja tare che paNa asaMkhyapradezane choDIne bahAra nIkaLatI nathI. jJAna khUba vadhI gayuM mATe ghaNAM zeyone jANe che to svakSetramAMthI bahAra nIkaLI jAya che, ema nathI. gAthA dITha navI vAta kahevA mATe navI gAthA upADe che. enI e vAta nathI. mana:paryayajJAna pragaTa thAya te aDhIdvIpanA manuSyo ane tiryaMconA mananI vAta jANI le che paNa te jANavA mATe kAMI tene manuSya, tiryaMcanI pAse javuM paDatuM nathI. potAnA asaMkhyapradezamAM rahIne ja paryAya badhuM jANe che. eka aMzamAtra paNa tene potAnA kSetrathI bahAra javuM paDatuM nathI. potAnA dravya, guNa sAthe abhinna rahIne jJAnanI paryAya jANavAnuM kArya kare che. e ja rIte, kevaLajJAna paryAya AkhA lokAlokane jANe che paNa potAnA asaMkhyapradezathI bahAra vyApatI nathI. kevaLa eTale ekaluM trikALI jJAna che e to zuddha buddha eka svabhAva dhruva che te to dravyanI bahAra nathI paNa pragaTelI kevaLajJAna paryAya paNa dravyathI bahAra vyApatI nathI. dravya, guNa, paryAya potAnA asaMkhyapradezamAM abhinnapaNe rahelA che. e bALako ! guNanI vyAkhyA zIkhyA cho ne ! guNa kone kahevAya?--je dravyanA pUrA bhAgamAM ane tenI sarva hAlatamAM rahe tene guNa kahevAya che. A bhASA to zIkhyA cho have teno bhAva samajo. AtmA eka dravya che ane jJAna teno guNa che tethI jJAna AtmAnA asaMkhya pradezomAM ane sarva hAlata eTale mati, zrata, avadhi Adi badhI paryAyamAM vyApeluM che. eka pradeza paNa jJAna AtmAthI dUra rahetuM nathI. AtmAmAM ja rahe che. kevaLajJAna paryAya to AkhA lokAlokane jANe che paNa AtmAnA pradezathI bahAra nIkaLatI nathI. jJAnaguNa te hAlatamAM eTale paryAyamAM rahelo che paNa dravyanI bahAra jJAnaguNa Avato nathI. jJAnaguNa AtmAmAM trikALa rahe che ane jJAnanI paryAya eka samaya mAtra ja rahe che paNa AtmAnA pUrA pradezamAM vyApe che. jJAnanI jema badhA ja guNo anAdi anaMta AtmAnA asaMkhyapradezamAM vyApelA che ane paryAyo eka samaya pUratI hoya che paNa asaMkhyapradezamAM vyApe che. A badhuM vastunuM svarUpa e mATe kahevAya che ke AnAthI viparIta koI kahetuM hoya to te sAcuM nathI. sarvajJabhagavAne joyeluM vastunuM svarUpa AvuM che evuM ja Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454) [ ramAtmA pravacano kahyuM che mATe tuM evuM ja jANa! svasaMvedana jJAnavaDe AtmAne jANa tyAre te AtmAne jANyo kahevAze, tyAre ja tane dharma thaze. ahIM kahe che ke nizcayathI juo to mati, zruta Adi pAMceya paryAya dravyathI abhinna che. paryAya aMze ughaDelI hoya ke pUrI ughaDelI (pragaTa thayelI) hoya tethI tenuM kSetra kAMI nAnuM-moTuM thatuM nathI. bhAvamAM alpatA hoya ke vikAsa hoya e bhAvanI aciMtyatA che. kSetrathI to dareka paryAya dravyanA pUrA bhAgamAM ja vyApe che. bhagavAna tIrthaMkara ane kevaLIe kaheluM che te kahevAya che. paNa te kadI sAMbhaLyuM nathI tethI navuM lAge che. nizcayathI jJAnaparyAya svakSetramAM ja vyApe che paNa vyavahArathI jema, AMkha badhe pharI vaLe che ema kahevAya che tema jJAna lokAlokane jANatuM hovAthI sarvavyApaka kahevAya che paNa jJAna AtmadravyamAMthI bahAra nIkaLatuM nathI. jeTalA lokanA pradeza che eTalA ja jIvanA pradeza che, tethI jIvane lokapramANa kahevAya paNa jIva lokapramANa thato nathI. jIva to dehapramANa potAnA kSetramAM rahelo che. lokapramANa thavAnI jIvamAM yogyatA che paNa vartamAnamAM to zarIpramANa kSetramAM ja vyApelo che. have mULa prazna to e che ke Avo AtmA jaNAya kevI rIte ? kone jaNAya? ke je puruSa eTale ke AtmA (1) AhAra (2) bhaya (3) maithuna ane (4) parigraha A cAra vAMchAo svarUpa samasta vikalponA taraMgane choDIne potAnA AtmAne jANavA mAMge che te anubhava arthAt svasaMvedana jJAnavaDe AtmAne jANI zake che. te puruSa te jJAnathI abhinna hovAthI tene ja jJAna kahevAmAM Ave che. AtmA ane jJAnamAM bheda nathI, AtmA ja jJAna che. ahIM sArAMza e che ke nizcayanayathI pAMca prakAranA jJAnathI abhinna potAnA AtmAne je dhyAnI jANe che te AtmAne tuM upAdeya jANa. dhyAnI eTale ke je aMtaramAM ekAgra thaIne AtmAne svasaMvedana jJAnavaDe jANe che tene AtmA jaNAya che. dhyAnamAM ja svasaMvedanazAna hoya che mATe dhyAnakALe AtmA jaNAya che ema ahIM kahevA mAge che. e AtmAne ja tuM upAdeya jANa ! aMgIkAra karavA lAyaka mAna. pAMca jJAnathI abhinna evA AtmAne sarva vikalpothI dUra thaI, arAgI jJAna dvArA A AtmA....che' evo anubhava kara ! dhyAnamAM AtmAne dhyAva! jema anAdithI zubha ane azubha pariNAmamAM ekAgratA karI che te AsavanuM dhyAna che temAM to malinatAno anubhava thayo che. have tAre nirmaLa Atmatattvano anubhava karavo hoya to sarva vikalpataraMgone choDIne svasaMvedanajJAna vaDe AtmAne dhyAva! to tane AnaMdano anubhava thaze zubhAzubha vikalpono AkuLa svAda temAM nahi Ave. Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-68) / 455 je puruSa zubhAzubha AsavanA vikalpane ja dhyAve che tene AtmA zuM vastu che ane teno anubhava kevo che tenI khabara ja nathI. have tene jo AtmAno anubhava karavo hoya to AsavanuM dhyAna choDIne saMvara-nirjarA pragaTa kare to svasaMvedanamAM AtmAno anubhava thAya eTale "A AtmA che" ema jaNAze. vItarAga paramezvaranI mULa vidyA je-samyajJAna ane AtmajJAna' te A kALamAM lupta thaI gaI che. tene koI jANatuM nathI. bahAranI kriyA karIne saMtoSa mAne che. sarva vikalpanI vAMchAthI rahita thaIne AtmA tarapha DhaLa to vAMchA rahita nirvikArI paryAya dvArA svasaMvedanajJAnamAM AtmAne jANa eTale ke temAM ekAgra thA. to AtmA kevo che te jaNAze. AsavamAM ekAgratAthI Asavane jANato hato tema have AtmAmAM ekAgratAthI AtmA jaNAze. Asavane jANato ane rAgarUpe pariNamato AtmA "parasamaya' che-mithyASTi che ane eka ja samayamAM svane jANato ane svarUpe pariNamato AtmA "svasamaya" che ema pratIta karavAmAM Ave che. zuddha cidAnaMdaghanane jANato ane temAM ekAgra thato AtmA svasamaya che. potAne jANato, potAmAM rahyo te svasamaya thayo ane rAga-dveSamAM rahyo te parasamaya thayo. zrotA baMnemAM dhyAna to che paNa rItamAM phera che ne! pUjya gurudevazrI :-rItamAM nahi, dhyeyamAM phera che. parasamayane rAganuM dhyAna che eTale rAgamAM ekAgratA che jyAre svasamayane AtmAnuM dhyAna che ane AtmAmAM ekAgratA che. rAgamAM ekAgra thAya che te mithyAdRSTi jIva che ane AtmAmAM ekAgra thAya che te samyagdaSTi che. je AtmAmAM ekAgra thAya che te AtmA ja upAdeya che. A ja vAta siddhAMtamAM dareka jagyAe kahI che. samayasAranI 204 gAthA "sami"i.mAM A ja kahyuM che--mati, zruta, avadhi, mana:paryaya ane kevaLajJAna A pAMca prakAranA samyajJAna eka AtmAnA ja svarUpa che. ahIM paryAya sahitanuM dravya levuM che e apekSA barAbara samajavI. dhruvadravyanI vAta ahIM nathI. nizcayathI to trikALI dhruvadravya te ja AtmAnuM svarUpa che paNa ahIM pragaTelI nirmaLa paryAya dravya sAthe abheda thAya che. ane temAM vikAra nathI mATe tene AtmAnuM svarUpa kahyuM che. vItarAga mAragane samajyA vagara loko bIje raste caDI gayA ane A ekAMta che. ekAMta che ema virodha karavA lAgyA. vikalpathI paNa AtmAne lAbha thAya ane AtmAmAM ekAgratAthI paNa AtmAne lAbha thAya to anekAMta kahevAya ema mAne che paNa bhAI ! anekAMta to e che ke zuddhAtmAnI dRSTi, jJAna ane temAM sthiratAthI AtmAne lAbha thAya. bIjAM koIthI lAbha na thAya. A samyaka anekAMta che. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 ] [ gharamAtmaprakAza pravacano are ! aMtaranI vastu enA gharamAM ja paDI che paNa e bahAra gotavA nIkaLI paDyo che. rAgAdi AtmAthI bhinna che kemake e to Asravatattva che ane mati, zruta Adi to AtmAthI abhinna che mATe te AtmAthI bahAra na hoya. bhagavAna AtmA vitarAga vijJAnaghana che temAM ekAgra thatAM je mati, zruta, avadhi Adi jJAna thayA te AtmAnuM ja tattva che mATe AtmAthI abheda che. judA paDatA nathI. judA judA jJAnanI paryAya paNa eka sAmAnyajJAnane abhinaMde che-ekane Teko Ape che. svabhAvamAM ekapaNAne pAme che. tenuM lakSa bheda upara nathI. AtmA vinA A pAMca jJAna hoI zakatAM nathI. AtmAnA kSetrathI te bahAra nathI. A pAMca jJAnanI paryAya jemAM pragaTe che evo AtmA ja parama artha-padArtha che. jene pAmIne A jIva nirvANane pAme che. mati-zrutajJAnanA samyapaNAne pAmIne AtmA samyakajJAna vaDe ja muktine pAme che. mati-zrutajJAna dvArA AtmAne jANIne, vedIne e jJAna dvArA ja AtmA mukti pAme che. vacce AvatAM koI vikalpa dvArA ke nimitta dvArA muktine pAmato nathI. have 106 gAthAmAM parabhAvano niSedha kare che. he ziSya! AtmAthI je bhAva judA che te jJAna nathI, te AtmA nathI. te badhAM bhAva jJAnathI rahita jaDarUpa che. evA A dharma, artha ane kAma traNeya bhAvone choDIne tuM nizcayathI AtmAne jANa ! dharma eTale AtmAno svabhAva nahi paNa munipaNAmAM Avato paMcamahAvratAdi kriyAno rAga te AtmA nathI, jJAna nathI. svasaMvedanazAna te ja jJAna che. munipaNAmAM AcaraNano vikalpa che te jJAna nathI, mATe te AtmA nathI. artha eTale sAMsArika prayojananI siddhi jenAthI thAya che te bhAva paNa AtmA nathI ane kAma eTale viSaya abhilASA te paNa AtmAno bhAva nathI, jJAna nathI. mATe A dharma, artha ane kAma traNeya bhAva AtmAnA jJAnathI bhinna hovAthI AtmA nathI. A vAta AgaLa vizeSa kahevAze. Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnIne zubhabhAvanI bhAvanA nathI (saLaMga pravacana naM. 69) AtmA jJAnasya gamyaH paraH jJAnaM vijAnAti yena / trINyapi muktvA jAnIhi tvaM AtmAnaM jJAnena tena // 107 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama bhAganI 106 gAthAno bhAvArtha che. temAM guru ziSyane kahe che zuM kahe che ! he prabhAkara bhaTTa! munirUpa dharma, artharUpa saMsAranA prayojana ane kAma (viSaya abhilASA) A traNeya AtmAthI bhinna che. jJAnarUpa nathI. nizcayanayathI sarva prakAre nirmaLa eka kevaLajJAnasvarUpa paramAtmapadArthathI bhinna A traNeya puruSArthathI bhinna A traNeya puruSArthane choDIne vItarAgasvasaMvedanasvarUpa zuddhAtmAnubhavarUpa jJAnamAM rahIne AtmAne jANa ! ziSye gurune evuM pUchyuM che ke prabhu! mane evuM batAvo ke jethI mane jaldI AtmajJAna thAya. bIjA koI vikalponuM mAre kAma nathI. e AtmAnI prApti ja dharma ane sukhanuM kAraNa che mATe teno upAya batAvo. guru ziSyane javAba Ape che ke munirUpa dharma eTale ke muninA paMcamahAvratAdirUpa vyavahAra AcaraNa che te kharo dharma nathI, puNya che ane lakSmI kamAvAno bhAva thAya che te pApabhAva che ane kAma eTale viSayabhoganI abhilASA thavI te paNa pApabhAva che. A traNeya bhAvo AtmAnA jJAnAnaMda bhAvathI judA che, jJAnasvarUpa nathI, mATe te AtmAnuM svarUpa nathI. ajJAnasvarUpa che eTale ke temAM jJAnano aMza paNa nathI. mATe A zubha-azubha vikalpa che te dharma nathI ane dharmanuM kAraNa nathI. nizcayanayathI sarva prakAre vizada nAma nirmaLa eka kevaLajJAnasvarUpa huM AtmA chuM to mane mArA AtmadharmanI prApti kema thAya ?--ke tArAthI bhinna je koI zubha-azubha bhAva che tene tArAthI bhinna jANa ane tuM tenAthI bhinna cho ema jANa ! zubhAzubhabhAvo o Asravatattva che ane tuM to jIvatattva cho. mATe e dharma, artha ane kAmanA puruSArthane choDIne, kevaLa eka AtmA chuM ema jANa. ahIM kevaLa eTale kevaLajJAnanI vAta nathI. ahIM to kevaLa eTale mAtra eka trikALI dravyanI vAta che. tenAthI bhinna evA dharma, artha ane kAmano puruSArtha to choDavAyogya che. juo ! gurue ziSyane prathama ja A karavAnuM kahyuM che. pahelAM dayA, dAna, vrata, bhakti pALaje ane pachI dharmano puruSArtha karaje ema kahyuM nathI. vacce bhale evo vyavahArano bhAva Ave paNa te kAMI Ada2vA jevI cIja nathI. muni ane zrAvakane yogya vratAdinA bhAvane Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 ) [ paramAtmaprakAza pravacano vyavahArathI dharma kahyo che te paNa nizcayathI choDavA yogya che, AdaravA yogya nathI. zubha ane azubha rAga te Asavatattva che ane AtmA to jIvatattva che tene tuM svasaMvedanajJAnarUpa saMvara nirjarAtattvamAM rahIne jANa ! vikalpamAM rahIne jIvatattva jaNAze nahi, nirvikalpa svasaMvedanazAnamAM ja jIvatattva jANAze. Asava paryAyane choDIne saMvaraparyAya dvArA zuddhAtmAne lakSamAM laIne temAM Thara ! zubhaazubha bhAvanI aneka prakAranI paryAya che tene choDI, svasaMvedanajJAnarUpa zuddhaparyAya vaDe trikALI dravyane lakSamAM le ane temAM ja TharI ja. zuddhAtmAnA anubhavarUpa paryAyamAM rahIne AtmAne jANa ema kahyuM che. saMsAramAM dhana kamAvavAno bhAva che te arthapuruSArtha kahevAya che ane viSaya-vAsanAnA bhAvane kAmapuruSArtha kahevAya che te baMne prakAranA bhAva azubha che. ahIM to ajIvanI vAta paNa lIdhI nathI. tenA saMbaMdhInA vikalpa che tene choDIne ane dayA, dAnAdinA, vratAdinA zubharAgarUpa vikalpane paNa choDIne eTale ke dRSTimAMthI te baMne prakAranA bhAvane choDIne tuM eka paramAtmasvarUpane bhAva ! zuddhAtmAmAM anubhavarUpa svasaMvedana paryAyamAM rahIne 'zuddhAtmAne jANa ! juo ! zAstrathI ke vikalpathI ke zAstrajJAnathI AtmAne jANe che teNe AtmAne jANyo nathI. svasaMvedanajJAnathI AtmAne jANe tyAre ja AtmA jaNAya che. mATe he ziSya ! tuM vItarAgasvasaMvedanasvarUpa zuddhAtmAnubhavarUpa jJAnamAM rahIne AtmAne jANa ema kahyuM che. have 107mI gAthAmAM AtmAnuM svarUpa batAve che. AtmA niyamathI jJAnamAM gamya thAya che. jJAnanI nirmaLa paryAyamAM ja AtmA anubhavagamya thAya che. jJAna sivAya koI vikalpa ke nimittAdi vaDe AtmA gamya thaI zakato nathI. loko to deva-zAstra-gurunI bhaktine dharmadhyAna mAne che ane e dharmadhyAnamAM AtmA gamya thAya che ema mAne che paNa AtmA jJAna vaDe ja gamya thAya. e sivAya bhakti Adi koI sAdhana vaDe gamya thaI ja na zake. AtmA jevo che evo jANatAM tenI vItarAgI paryAyamAM Thare to teNe AtmAne jANyo kahevAya. puNya pApa vikalpa ke rAga e kAMI jJAna nathI mATe temAM AtmA jaNAto nathI. rAga to ajJAna che eTale ke temAM jJAnano prakAza nathI. tethI rAgamAM AtmA jaNAto nathI. paramAtmAmAM vaLI vikalpa kevA! vikalpa to eka samaya pUratI aparAdhanI dhArA che. te aparAdhamAM paramAtmasvarUpa gamya na thAya. eka samayanI niraparAdha jJAnaparyAya dvArA ja AtmAnuM svarUpa gamya thaI zake che. rAga to AMdhaLo che te AtmAne kema joI zake ! jJAna ja AtmAne jANI zake che. mATe he prabhAkarabhaTTa ! dharma, artha ane kAma A traNeya Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-69 ] [ 459 prakAranA UMdhA puruSArthane choDIne jJAna vaDe AtmAne jANa ! svasaMvedana jJAna vaDe AtmAmAM TharIza tyAre ja AtmA jaNAze. bhAvArtha :nija zuddhAtmA jJAnane ja gocara che. kAraNa ke matijJAnAdi pAMca bhedothI rahita je paramAtmA zabdano artha paramapada che te ja sAkSAt mokSanuM kAraNa che. te svarUpa paramAtmAne vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAna vinA durdhara tapa karavAvALA paNa ghaNAM prANI pAmatA nathI mATe jJAnathI ja tAruM svarUpa anubhavamAM le. jJAna eTale zubhAzubha vikalpa ane rAgathI rahita nirmaLa paryAya vaDe AtmA gamya thAya che--jaNAya che. A jJAna sivAya lAkha-karoDa kriyA karIne marI jAya topaNa AtmA gamya thaI zake tema nathI. kriyA ane evo zubharAga hoya tenI nA nathI. azubha rAgathI bacavA mATe zubharAga ane te kALe evI kriyA paNa hoya che paNa tenAthI dharma thato nathI--AtmA gamya thato nathI. rAgathI paNa AgaLa vadhIne ahIM to matijJAnAdi pAMca bhedono paNa niSedha karyo che. bhedothI paNa rahita ekalo akhaMDAnaMda bhagavAna AtmA che tene paramAtmA arthAt paramapada kahevAya che. A paramapada ja sAkSAt mokSanuM kAraNa che. matijJAna, zrutajJAna, * avadhijJAna, manaHparyayajJAna ane kevaLajJAna AvA pAMca bhedothI rahita akhaMDa jJAna onaMda svarUpa vastu te paramapada che. tenI prApti nirvikalpa zraddhA, nirvikalpa jJAna ane nirvikalpa zAMtirUpa svasaMvedana vaDe ja thAya che. tenA vinA koI durdhara tapa kare topaNa paramapadanI prApti thatI nathI. mATe guru ziSyane kahe che ke tuM. jJAnathI tArA svarUpano anubhava kara. dhruva...dhruva....ekarUpa bhagavAna AtmAno sabhyajJAna dvArA anubhava kara. AvuM ja kathana zrI kuMdakuMda AcArye samayasAranI 205 gAthAmAM karyuM che. teno artha e che ke samyajJAna nAmanA nijaguNathI rahita puruSa A brahmapadane bahu kaSTa karIne paNa pAmato nathI arthAt mahAna durdhara tapa karavA chatAM paNa A padane pAmato nathI. trikALa AtmasvabhAvanuM je nirmaLa jJAnasamyajJAna jene nathI te puruSa tapa karIne sUkAya jAya paNa AtmAno anubhava thato nathI. koIne prazna thAya ke tapa e to dharma che tenAthI AtmA kema na prApta thAya !--bhAI ! A tApa eTale zubharAganI maMdakaSAyanI kriyArUpa tapathI dharma thato nathI ema kahyuM che. svarUpamAM TharavArUpa tapanI A vAta nathI. nizcayatapa vinA upavAsa kare, uNodarI kare, vRttiparisaMdhyAna kare, rasano tyAga kare, deva-zAsra-guruno vinaya kare, bhakti kare, jAtrA kare....evA evA aneka prakAranA durdhara tapa kare topaNa bhagavAna AtmAnuM jJAna thatuM nathI. mATe jo tuM AkuLatAnA vikAranA duHkhathI chUTavA mAgato ho, siddhapadanI icchA rAkhato ho to AtmajJAna karIne nijapadanI prApti kara ! OM Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 ) [ paramAtmaprakAza pravacano AtmajJAnathI ja muktinI zarUAta thAya che ane e ja jJAnathI sthiratA dvArA mukti thAya che. mATe tuM zuddhAtmAnuM jJAna kara temAM zraddhA ane sthiratA paNa sAthe AvI jAya che. mATe kahyuM ke AtmajJAnathI ja AtmAnI siddhi thAya che. ahIM sArAMza e che ke je dharma, artha, kAma Adi badhAM paradravyanI icchAne choDe che te nija zuddhAtmasukharUpa amRtamAM tRpta thayelo, parigraha rahita che ema siddhAMta kahe che. tene ja nigraMtha kahevAya che ane te ja potAnA AtmAne jANe che. zubhAzubhabhAvanI pakkaDa che te parigraha che. dharma eTale puNya, artha eTale paisAnI icchA ane kAma eTale viSayonI icchA e traNeya pAradravyanI IcchA che. te IcchAthI rahita thaIne je atIndriya AnaMdanA svAdamAM tRpta thayo che te ja icchAnA parigrahathI rahita che. tene ja paradravyanI mamatAthI rahita kahevAya che. puNya-pApanI icchAnA svAdamAM AkaLatA che, duHkha che. tenAthI je rahita che te paradravyanI mamatAthI rahita che. banArasIdAsanA kathanamAM Ave che ? cAhe raho gharameM, cAho vaso vanameM e to parakSetranI vAta thaI. AtmA to trikALa potAnA asaMkhyAta pradezI kSetramAM ja rahelo che. AtmA kadI parakSetramAM gayo ja nathI, parakSetrane aDyo paNa nathI. je mamatAthI rahita che tene parigrahathI rahita kahevAya che. puNya-pApanA vikalpanI pakkaDa choDI je AtmAnA jJAnanI pakkaDa karIne temAM karyo che tene mamatAthI rahita aparigrahI kahevAya che, tene ja nigraMtha kahevAya che. AtmA to nigraMthasvarUpa ja che ane temAM dRSTi ane sthiratA thavI te nigraMthabhAva che. puNya-pApanA bhAva te graMtha che tenAthI rahita te nigraMtha che. AvI ja vAta samayasArajImAM 'riho....' ityAdi gAthAmAM kahI che. jinasiddhAMtamAM parigraha rahita ane IcchArahitane jJAnI kahevAmAM Ave che. parigraha eTale puNya-pApanI pakkaDa ane tenI IcchA vinAno che te jJAnI che.. jene vyavahAradharmanI paNa kAmanA nathI tene artha tathA kAmanI icchA kema hoya ! dharma eTale mahAvratanA bhAva ke je puNyabhAva che. tene paNa je cAhato nathI tenI bhAvanA nathI. eka mAtra jJAnAnaMda zuddha svarUpanI ja bhAvanA che, tene pAparUpa evI artha ane kAmanI bhAvanA kema hoya ! tene to eka zuddhasvarUpanI ja pakkaDa che. vyavahAradharma che paNa tenI jJAnIne pakkaDa nathI. zubhabhAvanI paNa bhAvanA nathI tene azubhabhAvanI bhAvanA kyAMthI hoya ! azubhabhAva AvI jAya te judI vAta che paNa tenI bhAvanA hotI nathI. zubha bhAva Ave che paNa temAM ekAgra thaIne tenI vRddhi kare evI bhAvanA nathI. mATe kahyuM ke AtmajJAnI sarva abhilASAthI rahita che. Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-69 ] | 461 A chaThThA-sAtamA guNasthAnavALA muninI ja vAta na samajavI. cothA guNasthAnathI ja jJAnIne koI paradravya ke parabhAvanI abhilASA nathI. mumukSu H--jJAnIne nikAMkSita bhAva pragaTa thaI gayo che ne! pUjya gurudevazrI : hA. jJAnIne koI paradravyanI bhAvanA ja nathI. jenA jJAnamAM AnaMdakaMda vastu AvI tene bIjAM konI abhilASA hoya! bIjo bhAva ho paNa tenI bhAvanA nathI. paMcAdhyAyImAM abhilASAnA viSayamAM bahu khulAso lIdho che. jJAnIne koI prakAranI abhilASA nathI. A badhAM ArSavacano che eTale ke vastusvarUpane batAve te badhAM ArSanA ja vAkyo che. AcAryonA hradaya che. pUrNAnaMda bhagavAna jenAM samyajJAnamAM anubhavamAM Avyo tene have zI khAmI rahI ke bIjAnI abhilASA kare ! jene dharma nAma puNyano paNa parigraha nathI tene anya parigraha kyAMthI hoya ! dharmIne to eka zuddha AtmAnA AnaMdanI ja bhAvanA che. puNyarUpa vyavahAradharmanI bhAvanA paNa nathI to azubhabhAvanI bhAvanA kema hoya ! AtmajJAnI sarva abhilASAthI rahita che. kAraNa ke tene zuddhAtmAnuM vedana hovAthI temAM ja ekAgra thavAnI bhAvanA che. vyavahAradharma e paNa vikalpa che tethI tenI dharmIne bhAvanA nathI. samakitI to AtmAnA AnaMdanA pipAsu che. samyajJAna dvArA AtmAne joyo, jANyo ane anubhavyo che tene puNya-pApa bhAvanI bhAvanA nathI. jyAM svarUpamAM icchA ja nathI tyAM icchAnI bhAvanA kema hoya ! zubhAzubhabhAva chUTI gayA nathI, Ave che paNa tenI pakkaDa ke bhAvanA nathI. vItarAgabiMba bhagavAnane jeNe vItarAga-pariNati vaDe jANyo tene have bIjI zI bhAvanA hoya ! puNyAdi vikalpa vacce Ave che tene jANe che paNa tene vadhAravAnI bhAvanA nathI. svarUpanI ekAgratA vadhAravAnI bhAvanA che, rAga vadhAravAnI bhAvanA nathI. A badhI cothA guNasthAnathI zarU karIne badhAM jJAnI-muninI vAta che. AtmajJAnI sarva abhilASAthI rahita che. svarUpamAM icchA ja nathI tyAM icchAnI bhAvanA kema hoya ! vyavahAradharmanI bhAvanA nathI tene anya konI bhAvanA hoya ! vyavahAradharmano bhAva Ave che paNa tenI pakkaDa nathI mAtra jJAnamAM jANe che. jagatane bhAre kaThaNa paDe tevI vAta che. ziSya kahe che ke prabhu ! mane to eka AtmA batAvo, mAre bIjA vikalponuM kAma nathI. mane to AtmA kema prApta thAya e eka ja kAma che. tenA uttaramAM A gAthA AvI che ke bhAI ! tuM vItarAga svasaMvedanajJAnathI eka AtmAne jANa, anya sarva zubhAzubha bhAvone choDIne eka AtmAne jANa ! A eka ja kAma tAre karavAnuM che. * Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmA samAna nija AtmA upAdeya che (saLaMga pravacana naM. 70) jJAnin jJAnI jJAninA jJAninaM yAvat na jAnAsi / tAvad ajJAnena jJAnamayaM kiM paraM brahma labhase // 108 / / dRzyate tena brahmA paraH jJAyate tena sa eva / brahma matvA yena laghu gamyate paraloke / / 106 / / munivaravRndAnAM hariharANAM yaH manasi nivasati devH| parasmAd api parataraH jJAnamayaH sa ucyate prlokH||110|| zrI paramAtmaprakAzanA prathama adhikAranI 177mI gAthA thaI. have 108mI gAthAmAM kartA koNa ane karma zuM che e badhI vAta kahe che. jJAnathI ja parabrahmanI prApti thAya che A ema gAthAmAM kahe che. gAthArtha - jJAnI ! jJAnavAna potAnA AtmAne samyajJAna vaDe jJAna lakSaNavALA AtmAne jyAM sudhI jANato nathI tyAM sudhI ajJAnI hovAthI te potAnA jJAnamaya svarUpane zuM pAmI zake? na pAmI zake. je koI pAme che te jJAna vaDe ja potAnA AtmAne pAme che. 108. he jJAnI! ema saMbodhana karyuM che. jJAnavAna potAno AtmA te kartA che ane samyajJAna vaDe eTale te "karaNa" vaDe jJAna lakSaNavALA AtmAne prApta kare che te "kArya thayuM. AtmA jJAnavAna che, rAgavAna ke AzrayavAna nathI. jJAna ja jenuM rUpa che evo bhagavAna AtmA te "kartA che. tenI prApti samyajJAnarUpa karaNa vaDe ja thAya che. puNya ke vikalpa dvArA tenI prApti thatI nathI. jJAna lakSaNavALo AtmA prApta thAya che te kArya che. Ama, AtmA ja kartA, karma ane karaNa che. bAhya sAdhano badhAM che paNa te mAtra paraNeya tarIke jJAnamAM jaNAya che. A rIte, AtmA samyajJAna vaDe AtmAne jyAM sudhI jANato nathI tyAM sudhI te ajJAnI che. juo ! AtmAne nathI jANato te ajJAnI che ema kahyuM. tethI e vAta siddha thAya che ke A cothA guNasthAnathI zarU karIne badhAM jJAnInI vAta che, mAtra chaThThA-sAtamAvALA muninI vAta nathI. jyAM sudhI AtmA kartA thaIne jJAna lakSaNavALA nijaAtmAne jANavAnuM kArya na kare tyAM sudhI te ajJAnI game tevA zubhAzubha bhAva kare che paNa dharma nathI. jJAnamaya Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-70 ) [463 AtmA jJAna vinA zI rIte jaNAya ! AtmA to ekalA jJAnanuM vitarAgabiMba che tene jJAna vaDe na jANe tyAM sudhI ajJAnI AtmAne zI rIte jANe? traNakALa traNalokamAM je koI AtmAne prApta kare che te samyajJAna vaDe ja prApta kere che te sivAya bIjo koI sAdhana vaDe AtmA prApta thato nathI. kartA paNa jIva pote che. rAga ke nimitta "kartA' tarIke hoya to AtmAnuM kAma thAya ema nathI. kaSAyanI maMdatA hoya to AtmA prApta thAya ema nathI. pote ja kartA thaI, potAnA sAdhana vaDe, pote ja potAnA kAryane prApta kare che te saMpradAna che. pote ja potAnA kAryane pote dIdhuM ane pote ja lIdhuM. eka ja samayamAM A chae kAraka rahelAM che. pote ja potAne dAna Ape che. A dAna te ja dAna che. bhagavAna AtmA potAnI aMdarathI mAla kADhIne pote ja rAkhe che, pote kartA thaI, potAnA sAdhana vaDe je nirmaLa kArya kare che tene pote ja rAkhe che. mATe, pote ja denAra ane pote ja lenAra che. vyavahAranA rasiyAne A vAtamAM rADa paDe paNa vyavahAra vyavahAranA sthAne che tenI nA nathI. paNa te AdaravAlAyaka nathI, mAtra jANavAyogya che. AtmA pote potAnI prApti mATe puruSArtha kare che. para mATe ke rAga mATe puruSArtha karato nathI. pAThamAM traNa kAraka mUkyA che paNa temAMthI TIkAkAre chae kAraka kADhyA che. AtmA AtmAne, AtmAthI, AtmA mATe, AtmAnA AdhAre, AtmAmAM prApta kare che. sUtramAM TUMkuM hoya teno ja TIkAmAM vistAra che. AvA kAraka dvArA pote potAne na jANe tyAM sudhI nirdoSa zuddha paramAtmA siddhaparameSThIne zuM pAmI zake ! na pAmI zake. potAnA ja siddhaparameSThIpaNAnI vAta che. nirdoSa eTale vikAra rahita. vastu trikALa doSa rahita che. tene nirdoSa kaho, jJAnAnaMda kaho ke zuddha paramAtmA kaho....badhuM eka ja che. zuddha paramAtmA evo AtmA AvA che kArakarUpe na pariName tyAM sudhI te potAnA siddhapadane kema pAmI zake? je AtmAne jANe te ja paramAtmAne jANI zake che. AtmAnA svarUpane jANyuM teNe ja potAnA paramAtmasvarUpane jANyuM che. A rIte AtmAne jANato nathI ane zarIranI ane rAganI kriyA kare che te kadI e rIte AtmAne jANI zakato nathI. je koI AtmAne pAmyA te A rIte ja pAmyA che ane je koI pAmaze te A rIte ja pAmaze. bIjo koI rasto nathI. paramAtmaprakAza che ne ! potAnA paramAtmasvarUpane potAthI potAnA AdhAre potAmAM potAnA mATe pote kartA thaIne potAne pAme che. rAga potAnuM svarUpa nathI mATe tenA AdhAre ke tenA vaDe AtmA prApta thaI zakato nathI. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAtmaprakAza pravacano 464 ] have cAra gAthAomAM 'paraloka' zabda dvArA paramAtmAnuM ja svarUpa kahe che. para eTale utkRSTa evo potAno svabhAva paramabrahma evI potAnI zaktine je puruSa svasaMvedanazAna vaDe jANe che te puruSathI zuddhAtmA niyamathI dekhI zakAya che, te puruSathI nizcayathI zuddhAtmA jANyo jAya che ane tene ja potAnuM paramAtmasvarUpa zIghra prApta thAya che. jIvanI eka samayanI paryAya e to vyavahAra AtmA che. nizcayathI parama utkRSTa evA potAnA svabhAvane je nirvikalpa zAMti, AnaMda ane nirvikalpa dRSTi dvArA dekhe che te ja potAnA zuddhAtmAne jANI zake che. anAdi anaMta dhruva vastune je nirvikalpa svasaMvedanazAna dvArA avaloke che teNe paramAtmAne jANyo kahevAya. AvA paramAtmasvarUpa anaMtaguNanA godAmane avalokavo te ja AtmAnuM kartavya ane kriyA che. para eTale pradhAna arthAt utkRSTa-potAno AtmA utkRSTa loka che mATe tene 'paraloka' zabdathI oLakhAvyo che. vastu pote ja dravyasvarUpe paramAtmA che tene dekhavo, jANavo ane anubhavavo e A paramAtmaprakAzamAM kahevuM che. vikalpa, vANI ane zarIra to jIvanI cIja nathI mATe tenuM ahIM kAMI kAma ja nathI. vikalpa to vibhAva che te kAMI tAruM svarUpa nathI mATe tenAthI kAma levuM e kAMI jIvanuM svarUpa nathI. tenAthI AtmAne lAbha paNa na thAya. vANI vaDe jIvanA svarUpanuM prarUpaNa karavAthI paNa AtmAne lAbha na thAya, AtmAnuM kAma na thAya kema ke, vANI to para che. vikalpathI puNya baMdhAya paNa vANIthI to puNya paNa na baMdhAya. zarIra, vANI ane vikalpathI rahita ane svaanaMtaguNothI sahita evA nija AtmAne je svasaMvedanajJAnathI anubhave che te paralokane eTale ke utkRSTa AtmAne prApta thAya che. to prazna thAya ke, paralokasvarUpa AtmAnI prAptino upAya to eka ja che to pachI A maMdira Adi baMdhAvavA ke nahi ? bhAI ! maMdira baMdhAvavAnuM kArya jIva karI zakato ja nathI. maMdira svayaM potAthI thAya che tene koI banAvI zakatuM nathI. vANI paNa svayaM thAya che kema ke te jaDa che tene jIva karI zakato nathI. vikalpane paNa lAvavo hoya tema lAvI zakAto nathI. e to karmanA nimittanA saMbaMdhamAM vikalpa utpanna thAya che. mATe he jIva! tAre karavuM hoya to svasaMvedana kara! e tAruM kArya che. tene tuM lAvI zake che. tuM pote paramabrahmasvarUpa cho tenI paryAyamAM prApti karavI te tAruM kArya che tene tuM karI zake che. paramAtmatattvane je dRSTimAM avaloke che, jANe che, anubhave che te ja tene zIghra prApta karI zake che. bhAvArtha :--zuddhAtmAnuM svarUpa zudghanizcayanayathI zaktirUpathI kevaLajJAna kevaLadarzana svabhAva che te ja vAstavamAM paramezvara che. utpAda-vyayano eka samayanI paryAya che te Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-90 ) [ 465 nizcaya-AtmA nathI. rAga ho ke, zuddha pariNati ho te nizcayatattva nathI. vyavahAratattva che. sarvajJa bhagavAnano nirNaya karavA jAya tyAM e sarvajJaparyAya jemAMthI nIkaLe che evA zaktirUpa kevaLajJAna ane kevaLadarzanano nizcaya thaI jAya che. kevaLajJAna ane kevaLadarzananI paryAya to vyavahAra-AtmA che, zaktirUpa tattva te ja nizcaya-AtmA che. anaMta paramAtmA jenA peTamAM rahelAM che evo zaktirUpa AtmA te nizcaya-AtmA che. bhagavAna AtmA eka sekaMDanA asaMkhyamAM bhAgamAM ekaluM jJAna ane darzanasvarUpI tattva che te poteM ja paramezvara che. eka samayanI utpAda-vyayanI paryAyane bAda karI dyo to ekalo AtmA pUro paramezvara che. kevaLajJAnI pragaTa paramAtmA to eka samayanA paramAtmA che ane A bhagavAna AtmAne utpAda-vyayanI paryAyane bAda karIne juo to ekalo bhagavAna pUro paramezvara che. pragaTa paramAtmAmAM ane jIvamAM koI jAtibheda nathI. baMne vastumAM kAMI bheda nathI. eka samayanI paryAyamAM jIvane karma sAthe nimitta-naimittika saMbaMdha che eTaluM baMdhana che, tyAM sudhI jIva saMsAramAM bhramaNa kare che. jyAM sudhI jIva karma sAthe saMbaMdha rAkhe che tyAM sudhI paribhramaNa thAya che eTale ke jIvano eka samayano paryAya karmanA udayanA eka samayanA paryAya sAthe saMbaMdha joDe che tyAM sudhI saMsAra Ubho che. joDANa te ja saMsAra che. A saMsAra paryAyathI dhruva tattva Akhu bhinna, akhaMDa ekarUpa che. saMsAraparyAyanuM lakSa choDIne, eka samayanI svasaMvedana paryAya vaDe paramezvarane avalokavo tenuM nAma "paraloka kahevAya che. karma sAthe saMbaMdha che. te choDIne paramezvaratattva sAthe saMbaMdha joDavo. basa ATaluM je karavAnuM che. bIjuM kAMI karavAnuM nathI. jaDa sAthe AtmAne kAMI saMbaMdha nathI mATe jaDanI "kriyA to kAMI karavAnI nathI. vikalpanI kriyA paNa karma sAthe saMbaMdha joDavAthI utpanna thAya che. jo karma sAthe saMbaMdha na kare ane AtmAmAM ekatva kare to vikalpanI kriyA paNa "UThaze nahi. jainadarzana lokone kaThaNa paDe che kema ke A vAta ene sAMbhaLavA ja maLI nathI. jainadarzana eTale "vastusvarUpa". AtmAnuM svarUpa vItarAga che-nirdoSa che-paramezvarasvarUpa che, tenI vartamAna avasthA bahAramAM joDAya che tene badale potAnA svarUpane avaloke to jainadarzana pragaTa thAya. tene paramezvaranA bheTA thaI gayA te "paraloka ne prApta thayo. para eTale pradhAna evA Atmalokane teNe prApta karI lIdho. A Aloka ane paralokanI vAta nathI. ahIM para eTale saMskRtamAM be artha mUkyA che. para arthAt utkRSTa athavA para eTale niyamathI te jIva potAnA AtmAne prApta kare che ke je teno "paraloka' che tene nirvikalpa jJAna dvArA avaloka to e tArA mATe "paraloka' kahevAya. Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAtmaprakAza pravacano A "paraloka" evo paramAtmA cothA guNasthAnavALAne tenA pramANamAM, munine temanA pramANamAM...ema cothAthI mAMDIne badhAne potAnI bhUmikA pramANe avalokanamAM Ave che. AgaLanI gAthAmAM kaheze ke indra, vAsudeva, harihara AdinA manamAM AtmA vase che mATe tene "paraloka' kahevAmAM Ave che. sUkSma, bAdara ekendriyAdi jIvonA zarIramAM bhagavAna AtmA judo judo, pUro paramezvara birAje che. te ja AtmA jyAre karmothI rahita thaI jAya che tyAre "siddha' kahevAya che. saMsAra avasthAmAM judA judA AtmA che te siddha thatAM eka thaI jAya che ema kahevuM nathI. je saMsArI kahevAto hato te ja pachI siddha kahevAya che paNa dareka AtmA jude judA rahe che eka thaI jatAM nathI. A paramAtmaprakAzamAM ekalo pUro paramAtmA dareka samayamAM birAjamAna che te batAvyo che. tenuM avalokana kare tyAre teNe pUrA AtmAne jANyo kahevAya. AmAM zAstrajJAna kAma karatuM nathI kAraNa ke zAstrajJAna to paralakSI che mATe te AtmAmAM kAma karatuM nathI. paralakSInuM lakSa choDI, svalakSInuM lakSa karI, svasaMvedanajJAna dvArA nija vastune avaloke to nirvikalpa svasaMvedanajJAnathI ja te "paralokanI prApti thAya che. utkRSTa AtmAnI prAptino bIjo koI upAya nathI. zrotA -vrata, bhakti, pUjA Adi bhAvathI AtmAne prApta karavo kAMIka sahelo to paDe ne? ane jo sahelo na paDe to e bhAva zA mATe karavA? pUjya gurudevazrI :-bhAI ! AtmAne prApta karavAnI bhUmikAmAM evA zubhabhAva Ave che. jJAnIne evA bhAva karavAnI buddhi nathI. AvA vikalpa kare evI buddhi thavI e paNa mithyAtva che. evA vikalpothI AtmAne prApta karavAmAM jarAya sahelAi thatI nathI. zubhopayogano abhAva thAya tyAre zuddhopayogamAM jIva AvI zake che mATe, ahIM to eka ja sIdhI vAta che ke paramAtmatattvane avalokavuM te "paraloka' prAptino upAya che. A "paraloka laukika kriyA, zubhakriyA, zubharAga ane zAstrajJAnathI pahele pAra che. nirvikalpa zAMti ane samAdhi dvArA A "paralokanI prApti thAya tyAre enI "mati evI gati thaI gaI samajo. AgaLa gAthA Avaze ke paramezvaramAM mati jAya to gati paNa temAM thAya. . saMsAra avasthAmAM je zaktirUpa AkhuM sattva che te ja siddha avasthAmAM vyaktirUpa thAya che. je bhagavAna saMsAra avasthAmAM zaktirUpa che te ja siddha avasthAmAM pragaTa bhagavAna thaI jAya che. vyavahArathI kAMI lAbha na thAya e ahIM to kahevuM che. vyavahArathI puNya baMdhAya paNa abaMdha pariNAma na thAya. nirvikalpa paryAya vaDe vartamAnamAM paNa abaMdha pariNAma thAya paNa rAmanAra Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-70 ) [ 467 ane pUrNapadanI prApti paNa tenAthI ja thAya. jyAM sudhI adhUrI dazA che tyAM sudhI sAthe vyavahAra hoya paNa tenAthI AtmAne kAMI lAbha thato nathI. A AtmA ja parabrahma che, AtmA ja paramaviSNu che ane AtmA ja paramaziva che, nirupadrava kalyANanI mUrti zaktirUpa AtmA ja paramabrahma, viSNu ane paramaziva che. AtmA ja zaktie pote bhagavAna che ane pragaTarUpe bhagavAna ahamadeva ane sarva siddha paramAtmAne paNa paramabrahma paramaviSNu ane paramaziva kahevAya che. Ama nizcayathI jANo. Ama, kahevAthI e siddha thAya che ke jagatamAM jene sarvavyApaka brahmA, viSNu, ziva kahevAya che te kalpita che. e koI paramabrahma Adi nathI. te pote ja paramabrahma, viSNu ane ziva cho. je zaktirUpa paramAtmA che tenI dRSTi, jJAna ane temAM sthiratA karavAthI vyaktirUpa paramAtmA thaI jAya che. A eka ja mArga che. nizcaya mokSamArga ane vyavahAra mokSamArga evA be mArga nathI. vyavahAra to AMdhaLo che te vastune kevI rIte joI zake? nirvikalpa jJAna ja eka dekhatuM che te Atmavastune-nijalokane avalokI zake che. deva-zAstra-guru - saMbaMdhI vikalpa ho ke paMcamahAvratano vikalpa ho ke zAstrajJAnano vikalpa ho...te badho vikalpAtmaka vyavahAra AMdhaLo che. te vastune joI zakato nathI. jJAnasvarUpa nirmaLa paramezvara bhagavAna AtmAnA jJAnanA kiraNo nirmaLa che ane jANI zake tevA che, tenA vaDe ja AtmA jANI zakAya che. jJAnanI AMkha nirmaLa che tethI jJAyakane jANI le che. nizcayathI ja mokSa pamAya ane vyavahArathI na pamAya enuM nAma anekAMta che. nizcayathI ane vyavahArathI baMnethI mokSa pamAya evuM anekAMta na hoya. potAnA asaMkhyapradeza ja kharekhara paramadhAma che paNa vyavahArathI lokanuM zikhara ke jyAM anaMta siddha birAjI rahyA che te paramadhAma che. kharekhara siddho to potAnA anaMta guNonI pariNatirUpa paramadhAmamAM birAjI rahyA che. paramadhAmane ja brahmaloka, viSNuloka ane zivaloka kahevAmAM Ave che. anya koI brahmaloka ke viSNuloka ke zivaloka nathI. je siddhaparameSThI thaI gayA tene ja brahmA, viSNu ane ziva kahevAya che ane jyAMthI siddha thayA evA nirvANakSetrane brahmaloka, viSNuloka athavA zivaloka kahevAya che. arihaMta ane siddhabhagavAna to vyaktirUpa paramAtmA che ane A jIva zaktirUpa paramAtmA che temAM saMdeha nathI. mATe bhrAMti na kara ! tuM paramezvarasvarUpe ja birAje cho temAM zaMkA na kara ! jeTalA bhagavAnanA nAma che eTalAM jaM badhAM zaktirUpa jIvanAM nAma che. A jIva.ja zuddhanizcayansathI bhagavAna che. tene tuM bhaja! nirvikalpajJAna ane nirvikalpa samAdhi vaDe ja bhagavAnanuM bhajana thaI zake che. AvI nirvikalpa jJAna ane samAdhinI sthiti kayAre ane kone thaI zake teno Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 ] [ paramAtmaprakAza pravacano khulAso have 110 gAthAmAM karaze. koI ema mAnatuM hoya ke AvI sthiti sAtamA guNasthAne ja thAya, e pahelAM na thAya, to ema nathI. bhagavAnanuM nAma ja paraloka che ema gAthAmAM kahe che juo ! ahIM kahe che ke munIzvaronA samUhamAM tathA indra, vAsudeva, rudronA cittamAM Atmadeva vasI rahyAM che. tene ja utkRSTathI paNa utkRSTa jJAnamayI paraloka kahevAmAM Ave che. saMtonA jJAnamAM paramezvara birAje che. saMtonA jJAnamAM paMcamahAvrata ke dayA, vrata, tapAdi birAjatAM nathI. indra to cothA guNasthAne che tenI jJAnaparyAyamAM paNa paramAtmA birAje che. koI jAtano rAga enA jJAnapadamAM birAjato nathI. samyajJAnanI paryAyanA padamAM paramezvara ja birAje che. bIjuM koI temAM birAjatuM nathI. vyavahAra vikalpa Ave tenuM jJAna thAya paNa te vikalpa jJAnapadamAM birAjato nathI. jJAna bhale badhAMne jANe che paNa tenA jJAnapadamAM to eka Atmadeva ja birAje che. bhagavAna AtmA ja jJAnapadamAM sthapAyelo che. paramAtmaprakAzamAM evI alaukika rIte vAta lIdhI che. jJAnInA mati, zrutajJAnamAM bhagavAna AtmA ja birAje che. koI rAga, vikalpa ke nimitto temAM vasatA ja nathI. kemake te jJAnanuM lakSa AtmAmAM che, rAga ke nimittamAM tenuM lakSa nathI. koI rAgane te pALatA nathI. e to paramAtmAne pALe che. jyAM paramezvara vase che tyAM rAga vasI zakato nathI kAraNa ke eka myAnamAM be talavAra samAtI nathI. tema jJAnapadamAM Atmadeva ane rAga, be samAI zakatAM nathI. jJAnamAM paramezvara ja birAje che, jJAnInuM mana eTale nirvikalpa svasaMvedanajJAnanA arthamAM levuM che--temAM bhagavAna vase che, vikalpAdi koI temAM vasatA nathI. zrotA :amAro paramezvara kyAM khovAI gayo che ? pUjya gurudevazrI :--kyAMya khovAI gayo nathI. najara karatAM nathI tethI dekhAto nathI. godaDAM oDhIne sUto hoya tene sonAnA naLiyA thaI jAya (divasa UgI jAya) te dekhAtA nathI. kemake AMkha kholIne te joto nathI. tema potAnA paramAtmA sAme najara kare to paramAtmA dekhAya ne ? jJAnanetra vaDe jue to paramAtmA to birAjamAna ja che. avalokana kare to dekhAya. zrotA :--AMkha khulatI nathI. pUjya gurudevazrI :--AMkha to khule che paNa te parane jovA mATe khule che. potAne jovA mATe e AMkhane kholato nathI tethI paramAtmA dekhAto nathI. ajJAnIno jJAnano kSayopazama parane ane rAgane jovAmAM ja rokAI gayo che. svane joto ja nathI. pAmaratAne, vikArane ane nimittane ja dekhe che te jJAnane jJAna ja kahevAtuM nathI. e jJAna AtmAnI paryAya nathI, e to pAmara paryAya che. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-70 ) [ 469 jenI paryAya potAnI mULa vastune avaloke che anaMtaguNanA ekarUpa akhaMDa dhruva paramezvarane je avaloke che tenI jJAnaparyAyamAM bhagavAna vasyA che te paryAya che paNa temAM bhagavAna vasyo che mATe te AtmAnI paryAya che. je paryAyamAM rAga ke nimittAdi vasyA che te AtmAnI paryAya ja nathI. anaMta anaMta guNano puMja prabhu pUro paramezvara che. temAM anaMtaguNanI rAzi che temAMthI DhagalAM pragaTe che. AvA prabhunA mati-zrutajJAnamAM avalokana thaI zake che. kevI rIte?--ke nirvikalpa jJAna ane zAMti vaDe tenuM avalokana thAya che. cothA guNasthAnathI ja paramAtmAnuM avalokana zarU thaI jAya che. indra ane vAsudeva A be zabda gAthAmAM mUkyA che tenA uparathI cothA guNasthAnamAM avalokananI vAta sAbita thaI jAya che. aho ! jene paramezvara bheTyA tene have bIjuM zuM joIe ! jeNe mati-zrutajJAnamAM paramezvarane avalokyo tene have duniyAmAMthI kAMI joItuM nathI. duniyA mane jANe--duniyA 'mane ThIka kahe to mane ThIka lAge evI jene apekSA che e to mUDha che. potAnA mati ane zrutajJAnamAM paramezvara vasyA tene have paramezvarathI UMcI cIja to jagatamAM kyAMya che nahi to have tene konI jarUra che! huM tamane samajAvuM chuM mATe tame mane guru tarIke svIkAro to huM moTo gaNAUM ema jene thAya che. te to mUDha che. ahIM to "paraloka' zabdanI vyAkhyAmAM jenA avalokanamAM "prabhu" AvyA tenI mati prabhunI thaI gaI, tenI gati paNa tyAM ja thaze ane paramAtmA thaI jaze ema kahevuM che. jeNe potAnI jJAnaparyAyamAM rAgane nahi vasAvatAM prabhune vasAvyo te prabhu thaI jaze. A indronI samakSamAM, bAra sabhAmAM birAjatAM prabhunI vANImAM Ama pharamAvyuM che. IndranI padavI moTI che, 32 lAkha to vimAna che, karoDo apsarAo che, asaMkhya devo jenI AjJA mAne che mATe Indra moTAM che ema nathI. indranA jJAnamAM paramezvara vasyo che tenAthI tenI moTapa che. Indrane A vaibhavathI moTapa bhAsatI nathI. ahIM to jarAM bolatAM AvaDe, loko mAnavA lAge tyAM ema thAya ke ahA ! ApaNe prasiddha thayAM paNa te kharekhara prasiddha thayo nathI. temAM to rAganI prasiddhi thaI, tenA AtmAnI prasiddhi nathI. bhAvArtha -paraloka zabdano artha evo che ke para arthAt utkRSTa vItarAga cidAnaMda zuddha svabhAvI AtmA teno loka arthAta avalokana--nirvikalpa samAdhimAM svabhAvano anubhava kaeNravo te "paraloka' che vItarAga cidAnaMda eTale paryAyanI vAta nathI. vastu pote rAga ane vikAra vinAnuM nirdoSa tattva hovAthI tene "vItarAga' vizeSaNa ApyuM che. vastu trikALa vItarogasvarUpa che ane akhaMDa AnaMdasvarUpa che eTale ke ekalA jJAna ane AnaMdanuM pUra che. evA svabhAvane avalokavo te paraloka' che. ekalo cidAnaMda AtmA te "para" ane tene avaloke to tene "paraloka" kahevAya. ekalA AtmAne paraloka kahyo nathI. nirvikalpa Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 ] [ paramAtmaprakAza pravacano jJAna ane samAdhinI paryAyamAM AtmAne avaloke ane anubhave to tene 'paraloka' kahevAya. rAga vinAnI jJAnaparyAya dvArA AtmAne anubhavavo tenuM nAma 'paraloka' che. AtmAnuM svarUpa evuM che ke bahArathI kyAMyathI maLe tevuM nathI ane aMdaramAMthI kyAMya gayuM nathI. mAtra mati-zrutajJAnanI nirmaLatAmAM tene avaloke to te pragaTa thAya tevuM che. munIzvaro to AtmAne avaloke ja che paNa indro ane vAsudevo paNa tene avaloke che. temanA cittamAM paNa paramAtmA vase che. cothA guNasthAne mAtra deva-zAsra-gurunI zraddhA ja hoya, AtmAnuM avalokana na hoya, ema nathI. je ema mAne che ke cothA guNasthAnamAM anubhava na hoya tenI yogyatA e prakAranI che eTale ema mAne che paNa te tene duHkharUpa che. vastusvarUpathI viparIta mAnyatAvALo jIva duHkhI che, tenI upara tiraskAra na thAya paNa tenI dayA Ave. are bhAI ! jyAM nirvikalpa paryAya dvArA AtmA avalokAya che tene tuM ekalA zubharAgathI AtmAnuM dhyAna thavuM mAne che e to tArI ulaTI dRSTi che, temAM tane nukazAna che. tArI dRSTimAM nukazAna thAya ane amane tiraskAra Ave ! nA, dayA Ave che. A koI vyaktinI vAta nathI, A to vastusthiti jaNAvAya che. munipaNuM AvuM hoya; cothuM guNasthAna AvuM hoya....ema svarUpa kahIe chIe. koIne evI dazA nathI ane ema mAne che tene duHkhI karavA mATe kahevAtuM nathI. eka to ulaTI daSTithI tene aMdaramAM AkuLatA vedAya rahI che tenI to tene khabara nathI paNa du:khI to che tene 'tuM barAbara nathI' ema kahIne duHkhI karavo nathI. zrImad kahe che ne ! 'koI kriyAjaDa thaI rahyA, zuSkajJAnamAM koI, mAne mAraga mokSano, karuNA Upaje joI .' bhAI! tuM duHkhanA paMthe paDyo cho ane sukhano paMtha mAne cho paNa rasto ema maLaze nahi bhAI.....koI vyaktinI niMdA ke anAdara karavAno bhAva nathI. paramezvara svabhAvanI dRSTi ane jJAna karavAnI rItane mAnato nathI ane bIjI rIte mAne che te pote ja potAne nukazAna kare che. bAkI bIjo to koNa konI niMdA kare ke koNa konI sevA kare ! yogasAramAM AvI gAthA Ave che. jIva pote ja sAcI dRSTi vaDe prabhune avalokIne sukhI thAya che ane na samaje to pote jaM viparIta dRSTi vaDe duHkhI thAya che. jenA jJAnamAM prabhu birAje che tene ahIM 'paraloka' kahe che. tene samyajJAna che te vaDe te sukhI thaze ane siddhadazAne pAmaze ane je AtmAne nathI jANato tenA mithyAjJAnanA pariNAma pramANe duHkhI thaze, nigodamAM jaze. koIne kAMI kahevAnI vAta nathI. ahIM to paramAtmaprakAzamAM vastusthiti jema che tema jaNAvI che, tene tame jANo. * Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mati evI ciMta (saLaMga pravacana naM. 71) munivaravRndAnAM hariharANAM yaH manasi nivasati devaH / parasmAd api parataraH jJAnamayaH sa ucyate paralokaH // 110 // saH paraH ucyate lokaH paraH yasya matiH tatra vasati / yatra matiH tatra gatiH jIvasya eva niyamena yena bhavati // 111 // yatra matiH tatra gatiH jIva tvaM maraNamapi yena labhase / tena parabrahma muktvA matiM mA paradravye kArSIH / / 112 / / A paramAtmaprakAzano prathama adhikAra che. tenI 110mI gAthA cAle che. bhAvArtha :--'paraloka' zabdano artha evo che ke para arthAt utkRSTa vItarAga cidAnaMda zuddha svabhAva AtmA, tenuM loka arthAt avalokana, nirvikalpa samAdhimAM utkRSTa AtmAne anubhavavo tenuM nAma 'paraloka' che. 'paraloka' eTale 'utkRSTa loka' vItarAga cidAnaMda zuddha svabhAva--trikALI AtmA utkRSTa che tene nirvikalpa paramasamAdhimAM avalokavo-anubhavavo tenuM nAma 'loka' che eTale nirvikalpa samAdhimAM trikALI AtmAne anubhavavo te 'paraloka' che. jJAnAnaMdarUpI vajranI kAtaLI evA Atmatattvane samyagdarzana-jJAna-cAritranI nirvikalpa samAdhimAM anubhavavo te ja eka kartavya che. Atmavastu pote to vItarAga-samAdhi svarUpa ja che, akaSAyasvarUpa che, zAMtasvarUpa che tene akaSAyadRSTi dvArA avalokavo tenuM nAma 'paraloka' kahevAmAM AvyuM che. temAM je nirvikalpazAMti vedAya che tenuM ja nAma dharma che. vastu to samAdhino piMDalo che. ekalo nirdoSa vItarAga samAdhino piMDa--te ja AtmA che. tene aMtara dRSTi, jJAna ane zAMti-samAdhi dvArA avalokavo tenuM nAma 'paraloka' che. te sivAya bAkI badho tuccha loka che. rAga-dveSane ane parane avalokavuM te badhuM tuccha lokamAM jAya che. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI kaSAya vinA, nirvikalpazAMti ane samAdhi dvArA AtmAne avalokavo tenuM nAma paraloka kahevAya che athavA bIjI rIte kahIe to, paramAtmAnA kevaLajJAnamAM jIvAdi padArtha-lokAloka dekhAya che mATe paramAtmAne paraloka' kahevAya che athavA vyavahAranayathI svarga ane mokSane paraloka kahevAya che. te svarga ane mokSanuM kAraNa Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47ra ) [ paramAtmaprakAza pravacana bhagavAnano dharma che mATe kevaLIbhagavAnane "paraloka' kahevAya che. pUrNAnaMdasvarUpano anubhava te mokSanuM kAraNa che ane sAthe je rAga UThe che te svarganuM kAraNa che. Avo mArga bhagavAne batAvyo che mATe bhagavAna "paraloka" che. chelle yogIndradeva kahe che ke paramAtmA samAna potAno nija AtmA che te ja paraloka che mATe te ja upAdeya che, bAkI kAMI AdaravAlAyaka nathI. to prazna thAya ke A rAjapATa bhogavavA ane dhaMdho karavo e badhuM zuM AdaraNIya nathI? te na karavuM?-bhAI ! e to vikalpa che, pApabaMdhanuM kAraNa che. te AdaraNIya kema hoya ! e to dIrdha saMsAranuM kAraNa che. ahIM to muktinuM kAraNa thAya evo AtmA upAdeya che mATe tene ja avalokavo, bAkI koI vyavahAra vikalpAdi AdaraNIya nathI. A 110 gAthA thaI. have 111mI gAthAmAM kahe che ke, jenuM mana nija AtmAmAM vasI rahyuM che evA jJAnI jIva ja "paraloka' che. gAthArtha -je bhavyajIvanI mati nija AtmasvarUpamAM vasI rahI che arthAt viSayakaSAya-vikalpa-jALanA tyAgathI svasaMvedanajJAnasvarUpavaDe sthira thaI rahI che te puruSa nizcayathI utkRSTajana kahevAmAM Ave che. 111. lokomAM paNa kahevAya che ne !--jevI mati tevI gati' e vAtane AcAryadeve ahIM AtmA utArI che. jenI mati eTale buddhi cidAnaMdasvarUpa nijaAtmAmAM vase che arthAt viSaya-kaSAyamAM buddhi nahi jatAM svasaMvedanajJAnamAM sthira thaI che tene paryAya viSaya-kaSAyano tyAga thaI gayo che, zubhAzubha vikalpanI jALa paNa chUTI gaI che evo puruSa ja kharekhara utkRSTajana che. zubhAzubha vikalpa tarapha jatI ruci ane tenI pariNatinuM lakSa choDI aMtaramAM birAjamAna paramAnaMdasvarUpa jJAyakamAM dRSTine sthira karIne svasaMvedana karI rahyo che evo puruSa-jJAnI ja nizcayathI utkRSTa che. te ja "paraloka' kahevAya che. jagatamAM moTAne "moTo mANasa' kahevAya che tema A dharmajagatamAM jJAnI jIva paraloka-utkRSTa AtmA kahevAya che. te ja jagatamAM "pradhAna jIva' che. paisAvALAne ane AbarUvALAne jagatanA jIvo "moTA" kahe che tenI ahIM nA pADe che ke moTA to "jJAnI jIva' che. bhagavAna AtmA zaktirUpe sAkSAt paramezvarasvarUpa che. je jIva zubhAzubharAgane choDIne, zuddhapariNatie pariNamIne temAM ja je vase che tevA jJAnI jIvane paraloka utkRSTa mANasa kahevAya che. A netAo, pradhAnone moTA kahevAtA nathI. ahIM to je zAMtarasathI pUrNa chalochala bhareluM tattva che temAM jeNe matine sthApI che te "moTA jana' che. mati eTale ekalI buddhi nahi paNa nirvikalpa zraddhA, jJAna sahita sthiratA karI che te utkRSTa che, te Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-71 ] | 473 mahAtmA che, te paraloka che. te sivAya moTo cakravartI hoya te paNa mahAjana nathI. jene loko 'mahAjana' kahe che te mahAjana nathI. 'mahAjana' to tene kahIe ke jeNe nijavastusvarUpamAM matine sthApI che. e rIte jJAnIne 'mahAjana' kahevAya. bAkI koI mahAjana nathI. paryuSaNa Adi moTA prasaMgomAM kAMIka AgaLa paDIne kAma karIne ke paisA vAparIne potAnI sattA kAMIka che ema dekhADavA mAge che--evuM badhuM aneka jagyAe banatuM hoya che--te koI moTA nathI. ahIM to AtmAnA svabhAvamAM AgaLa paDe te 'mahAjana' che. paisAvALAnI khurazI bhale pahelI mUkAtI hoya paNa te mahAjana nathI. mAtra dhAraNAmAM AgaLa vadhIne nava aMganI dhAraNA karI hoya ke agiyAra aMga bhaNI gayo hoya te paNa 'mahAjana' nathI. duniyA bhale tene moTo mahAtmA mAnatI hoya, khUba prasiddhi meLavI hoya paNa tenI mati AtmAmAM gaI nathI mATe te mahAjana nathI. ghaNIvAra durjanane paNa moTo mANasa kahevAto hoya che. moTAnI vAto dhi moTI hoya' ema paNa kahevAya che e badhAM gAMDAmAM moTA che. AtmAnA paMthamAM moTA nathI. jenI mati jevI hoya tevI ja tenI gati thAya che. jenI mati zuddha dravyasvabhAvamAM TharI che tenI gati paramAtmAnI thaze arthAt te paramAtmapadane pAmaze. ane jenI mati puNya-pApanA vikalpomAM coMTI che te badhAM dIrghasaMsArI che. juo ! zubharAgamAM paNa jenI mati coMTI che tene cAragatimAM rakhaDavAnuM phaLa maLaze. je jIvonuM mana nijavastumAM che tene nijapadanI prApti thAya che. jJAnAnaMda nijasvabhAvamAM jenI mati eTale citta-dRSTi-mana lAgyuM che tene paramAtmapadanI prApti thAya ja che temAM saMdeha nathI. jinavaradeve kahelI A vAta che ke jevI mati tevI tenI gati.' bhAvArtha H--jo jIva ArttadhyAna ane raudradhyAnanI AdhInatAthI potAnI zuddhAtmabhAvanAthI rahita thayo thako rAgAdi parabhAvomAM pariNamana kare che to te dIrghasaMsArI thAya che ane jo jIva nizcayaratnatrayasvarUpa paramAtmatattvamAM bhAvanA kare che to te mokSa pAme che. Ama jANIne sarva rAgAdi vikalpone tyAgIne te paramAtmatattvamAM ja bhAvanA karavI joIe. jeNe potAnI matine puNya-pAparAgamAM sthApI che te Artta-raudradhyAnavALo jIva tenI AdhInatAthI potAnA zuddhAtmAnI bhAvanAthI rahita rahe che tenI dRSTi to basa puNya-pApa vikAra upara ja che tethI e vikAra kema vadhe tenI upara ja tenuM lakSa che. e jIva zuddhAtmabhAvanAthI rahita che. dravyaliMgI sAdhu marIne navamI aiveIka jAya che paNa tenI mati to vikalpamAM ja sthapAyelI che tethI tenI gati AtmAmAM thatI nathI. be ja jAtanI Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 [ paramAtmaprakAza pravacano mati ane evI ja gati che. eka to svabhAvanA AdaravALI mati che te svabhAvamAM laI jAya che ane svabhAvanA anAdaravALI mati che te vikAramAM ane tenI AdhInatAmAM laI jAya che. jenI mati vItarAgasvabhAvamAM sthapAya che tenuM pariNamana vItarAgI dRSTi, jJAna ane sthiratAmAM thAya che tene tenI mati anusAra paramAtmAmAM gati thaI jaze ane jenI mati rAgAdi vikAramAM sthapArthI che te vikArarUpe pariNamIne dIrghasaMsArI thAya che. Ama, mati ane gatinI dizA be prakAranI ja che. svabhAvamAM gayelI mati svabhAvamAM laI jAya che ane vikAramAM coTelI mati saMsAramAM bhramaNa karAve che. 'mati evI gati'nA A be ja paDakhAM che. zuddhAtmAnI bhAvanA kaho ke matinI sthApanA kaho eka ja che. je zuddhAtmAnI bhAvanA choDIne puNya-pApanA vikalpanI rucinA premamAM paDyo chetenI ja jene bhAvanA gaI che-temAM ja matine sthApI che eTalo ja huM AtmA chuM ema jenI mati raMgAI gaI che te vikArarUpa pariNamana karIne dIrghasaMsArI thAya che--nigodamAM cAlyo jAya che ane jeNe AtmasvarUpamAM mati sthApI che-jene svabhAvanI ruci lAgI che te paramAtmA thaI jaze. tene anaMta AnaMda Avaze ane pahelAMne anaMtaduHkha thaze. zrotA :--AvI spaSTa vAta sAMbhaLyAM pachI mati kema AtmAmAM jatI nathI? pUjya gurudevazrI :--tene jevo vikArano prema jAmI gayo che tevo prema AtmAmAM Avato nathI tethI AtmAmAM mati jatI nathI. AtmA kevo haze te besatuM nathI. 'AtmA Avo ja che' evo avyaktapaNe paNa jyAM sudhI prema na Ave tyAM sudhI aMdaramAM ruci jAme nahi. rAgAdi vikalpo aneka jAtanA UThe che temAM prema AvyA kare che ane ame kAMIka karIe chIe ema lAge che. A hoMzanA kAraNe bhagavAna AtmA vikalpathI rahita che temAM mati sthApavAno avasara pote leto nathI. AvI vAta che. A to bahu sAdI sIdhI vAta che ke dravyamAM dRSTi sthApI te paramAtmA thaze ane jeNe matine-dRSTine maMda ane tIvra rAgamAM sthApI che te vikAranuM pariNamana karIne dIrghasaMsAramAM rakhaDaze. ahIM to tyAM sudhI kahe che ke jeNe kevaLa deva-zAsra-gurunI bhaktimAM matine sthApI che tene paNa vikAranuM pariNamana thAya che. A to eka ghA ne be kaTakAnI vAta che. AtmA eTale 'vItarAgapiMDa'mAM jeNe dRSTi karIne vItarAga pariNita dvArA temAM matine sthApI che te vItarAga thaI jaze. zaktimAMthI vItarAgatAnI vyakti thaI jaze. AtmAnI mativALAne pravAha aMdaramAM jAya che ane paranI ane vikAranI rucivALAno Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-71 ( 475 pravAha saMsAramAM jAya che. AtmAne choDIne bhale sUkSma zubhavikalpamAM mati rokANI hoya paNa te AtmasvabhAvathI viparItabhAva che temAM tene "A ThIka che' ema lAgyuM tethI te vikArarUpa pariNamIne vikAranA phaLamAM dIrdhasaMsAramAM paribhramaNa karaze. jema nadInA vaheNa be tarapha jAya che tema matinA vaheNa be tarapha jAya che. temAMthI jenA vheNa dravyasvabhAva tarapha gayAM te mokSamAM pahoMcI jaze ane jenA vheNa vikAra tarapha gayA te tene AtmAthI dUra karIne vikAramAM rakhaDAvaze. zrotA: gharabAra dhaMdhA Adine choDIne beThA chIe tenuM zuM? pUjya gurudevazrI --ghara-bAra, vepAra Adi kyAM enA che? eka trikALI prabhu ja eno potAno che ane tene na mAne to vikArane mAro mAne e sivAya trIjI koI cIja jIvanI nathI. dukAna, makAna, zarIrAdi to badhuM jaDa che. jIva bemAM ja ekatva karI zake kAM to vItarAgasvabhAvamAM ane kAM rAgamAM ekatva kare, bAkI paramAM jIva ekatva pAmI zakato nathI. aho ! jJAnasvarUpa prabhu ekalo nirdoSa-vItarAgarasano kaMda che. jJAnasvarUpamAM vaLI doSa kevo ! temAM jeNe mati sthApI tenI mati vikalpamAMthI UThI gaI, dRSTimAMthI vikArano Adara cAlyo gayo. te have vItarAgatAmAM ja pariNamana karato karato kevaLajJAna pAmaze ane ajJAnI ke jenA prema rAge lUMTyA che--je rAgamAM phasANo che tenuM pariNamana vikAramAM ja tIvrapaNe thaIne cAragatinA phaLane ApyA kare che. A be pravAha che temAMthI tane jyAM ruce tyAM jA.... abharAganI ruci to mithyAtva che ja. paNa, zubharAganI ruci paNa mithyAtva ja che. tethI jenI mati zubharAgamAM sthapANI che tenI gati mithyAtva ane tenA phaLamAM ja thAya che. bhagavAna AtmAthI viruddhabhAvano prema che tethI tene saMsAra ja phaLe che. ane jenI mati zuddhasvarUpa pUrNAnaMdanA nAtha nija AtmAmAM sthapANI tenI gati paramAtmAnI ja thaze. te mati nizcayaratnatrayasvarUpa che. zuddhadravyasvarUpanI pratIti, tenuM jJAna ane temAM sthiratA e mati che tenA phaLamAM mokSa gati-paramAtmAmAM gati thAya che. mATe ahIM kahyuM ke jeNe paramAtmAmAM prema joDyo che ane rAgAdi vikalpano prema toDyo che te mokSa pAme che. basa..tene mati evI gati thaI gaI. jene UchaLI UchaLIne rAga ane puNya-pApano prema Ave che, utsAha Ave che, adhikatA bhAse che, mIThAsa Ave che tenI mati tyAM ja coMTI gaI che, tene AkhA vItarAgasvabhAvano anAdara thaI rahyo che ane vikArano ja Adara Ave che te mithyAratnatrayarUpe pariNamato dIrdhasaMsAramAM bhame che. rAganI ruci te mithyAtva che, rAganuM ekatvapUrvaka jJAna Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 ] [ paramAtmaprakAza pravacano te mithyAjJAna che ane rAgamAM sthiratA te mithyAcAritra che A mithyAratnatrayanA phaLamAM te jIva saMsAramAM bhramaNa kare che. Ama jANIne sarva rAgAdi vikalpone tyAgIne potAnA nijasvarUpamAM bhAvanA arthAt nijasvarUpamAM zraddhA, jJAna ane sthiratA karavI joIe. bhagavAna AtmAnI sanmukha thaI, dRSTi, jJAna ane ramaNatA karavI joIe. e ja AtmAne hitakara ane mokSano upAya che. zrotA :--dRSTinuM parivartana kema karavuM ? pUjya gurudevazrI :--rAganA premamAM dRSTi paDI che tene tyAMthI pheravIne bhagavAna upara mUka ! jenI mahimA vItarAga sarvajJadeva paNa vANImAM pUrI kahI zakyA nathI evA mahimAvaMta nijabhagavAnamAM dRSTine sthApa ! bhagavAnanA jJAnamAM pUruM svarUpa AvI gayuM paNa vANImAM to nirmaLaparyAyanuM paNa pUruM svarUpa AvI zakatuM nathI. e dravyanI mahimAnuM zuM kahevuM? tuM tArI matimAM A cidAnaMda bhagavAna AtmAnuM svarUpa sthApa! e ja karavAnuM che. e sivAya bIjuM kAMI karavA jevuM nathI. A traNa ekaDAvALI-111 gAthA pUrI thaI. temAM e kahyuM ke je matie bhagavAna AtmAnI kiMmata karI tene saMsAra kema hoya ! tene to mukti ja hoya ane je matie rAganI kiMmata karI tene AtmAno lAbha kema hoya ! tene to saMsAra ja hoya. have rucinuM DAkaluM kaI tarapha vagADavuM te tArA hAthamAM che. eka samayamAM je pUrNa.........pUrNa vItarAgavijJAnadhana che tenI mati jeNe karI teNe AtmAnI kiMmata karI tenI matimAMthI puNya-pApanI kiMmata UMDI gaI. tene viSaya-bhoganI mIThAza to na 2hI paNa tenA rAganI paNa mIThAza cAlI gaI. dRSTinI dizA badalANI--mati aMda2mAM gaI tyAM rAgano staMbha paNa rokAI gayo--'vikalpa e mAruM svarUpa nathI' ema tenI prIti chUTI gaI. jJAnIne rAgAdi hoya chatAM prIti nathI--rAgamAM gati nathI. bhUmikA anusAra traNa kaSAya, be kaSAya, eka kaSAya to jJAnIne hoya che paNa mati--prIti tyAM nathI. mati to prabhumAM sthapAI gaI che, prabhunI ja prIti che, rAganI mIThAza uDI gaI che. ajJAnIe anAdithI bhagavAna AtmAmAM mati nahi lagAvatAM rAgamAM matine sthApI che tethI AkuLatAmAM du:khI thAya che. bhagavAna AtmAthI viruddha bhAvamAM AkuLatA ja hoya ne! AnaMdathI ulaTA bhAvamAM matine prItithI sthApI che te du:khI ja thAya che. tene duHkha sivAya bIjuM zuM hoya ! te cAragatimAM bhamato aMte nigodamAM jaIne AnaMtakALa tyAM raheze. eka zarIramAM anaMta jIvanI sAthe raheze. AgaLa 112 gAthAmAM A ja vAtane dRDha kare che. paramAtmaprakAze paramAtmAno prakAza karyo che. Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-71 ] [ 477 gAthArtha H--he jIva! jyAM tArI buddhi che tyAM ja tArI gati che tethI marIne tuM mati anusAra ja gati pAmIza. mATe tuM paramabrahmane choDIne paradravyamAM buddhine na lagAva ! 112. he jIva! jo tArI mati bhagavAna AtmAmAM che to deha chUTIne paNa tuM paramabrahma taraphanA valaNamAM ja rahIza ane e navo deha chUTIne tuM paramAtmA thaI jaIza. mATe tuM paramabrahma AtmAne choDIne buddhine kyAMya bIje lagAvIza nahi. bhAvArthamAM khUba mIThA zabdothI samajAve che. bhAvArtha :--zuddha dravyArthikanayathI bhagavAna AtmA TAMkaNAthI ghaDAyelA aghiTata dhATa jevo che--evA amUrtika padArtha, jJAyakamAtra svabhAva, sadA AnaMdarUpa, advitIya atIndriya sukharUpa, amRtanA rasathI tRpta, evA nijazuddhAtmatattvane choDIne dravyakarma, bhAvakarma, nokarmamAM dehAdi parigrahamAM manane na lagAva. zuM kahe che ?-ke zuddha dravyArthikanayathI joIe to AtmA aNaghaTita ghATa che-anAdino evo ne evo ja che, vaLI raMga, gaMdha, rasa, sparza vinAno amUrtika padArtha che, ekalo jANanAra svabhAvI che, sadA AnaMdarUpa che, advitIya eTale ajoDa evA atIndriya sukha rasathI AtmA tRpta thayelo che. A paryAyanI vAta che. pAThamAM pariNata zabda che teno artha bhAvArthakAre 'tRpta' karyo che. jema, khUba tRSA lAgI hoya ane sAkara nAMkhelo musaMbIno ThaMDo rasa maLI jAya to kevI tRpti thAya! tema A AtmarasapyAsu jIvane atIndriyaamRtarasa maLI jatAM te tRpta thayo che tenI vAta che. tene mATe bhASA paNa kevI vAparI che ! TaMkotkIrNa eka jJAyakasvabhAva vastu che temAM ekarUpa atIndriya sukhAmRtathI pariNata thayelo jIva che evA nijazuddhAtmatattvane choDIne anya koImAM mana lagAvIza nahi ema AcAryadeva saMbodhana kare che. yogIndradevane jANe zabdo ochA paDe che eTalA bhAva aMda2mAM bharelA che. jagaDuM zeTha pAse hIrAno baLada hato evI kathA Ave che tema, A AtmA ekalA caitanyahIrAthI bharelo che. pahelo to baLada hato paNa A to bhagavAna che. AvA caitanyabhagavAnanI atIndriya amRta AnaMdarasanI pariNati jene pragaTa thaI che, temAM tRpta thayo che tene kahe che ke AvA nijazuddhAtmatattvane choDIne dravyakarma, bhAvakarma, nokarma-je dehAdi parigraha temAM manane lagAvIza nahi. are ! jenuM citta AnaMdamAM coMTI gayuM che tene bIje kyAMya citta lagAvavA jevuM nathI. tene vikalpanuM ke vikalpanA premanuM zuM kAma che ! duniyAnI prasiddhinuM tAre zuM kAma che! tuM tArAmAM tRpta thayo have tAre bIjAM pAsethI tRptinI apekSA kyAM rahI ? Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 ] [ paramAtmaprakAza pravacano jenuM mana atIndriya vijJAnadhananA sukhamAM lAgyuM che tene AThakarmanuM zuM kAma che ! tene rAgAdi bhAvakarmanuM zuM kAma che ! tene dehAdi parigrahamAM mana lagAvavAnuM zuM kAma che ! jene AtmAnA sukhanI khabara nathI te to bahAramAM potAne moTo manAvavA pAMca-pacIza hajAra rUpiyA paNa khaMkherI nAMkhe che. koI ene moTo kahe, sAro kahe, ThIka kahe to ene AnaMda Ave. para pAsethI moTAInI apekSA rAkhanAro evo jIva herAna....herAna che. konI padavIne moTI kahevI ! kone tilaka karavA? bhagavAna kahe che te tane tilaka karyA to have jagatanuM tAre zuM kAma che ! anaMta guNano caitanyaratnAkara jenA hAthamAM Avyo temAM dRSTi sthApI, zraddhA-jJAnane AtmAmAM vALyA tene have bIjAnuM zuM kAma che. sArAM karma baMdhAya to sArAM phaLa maLaze evo vicAra tAre karavAnI jarUra nathI. tAre karma ja nathI. vikalpa che e paNa tArAM svarUpamAM nathI. are ! AvA vItarAgItattvanA tane gANAM gAtAM paNa AvaDatA nathI ? rAganA ja gANA gAyA kare cho ? rAganA gANAmAM ja raMgAI gayo cho ! koI enA vakhANa kare to ajJAnIne bahu game, sAMbhaLyA ja kare, rAta paDe paNa UMgha na Ave. jo vakhANa bahu game che to paisA daIne mANasa rAkhI le eTale e tArAM vakhANa karyA ja kare.... to to tane ja kaMTALo AvI jaze. AtmAmAM to ekavAra je ekAgra thaze te have ekAgratA karyA ja karaze. ekAgra thato thato paramAtmA thaI jaze. tene tIrthaMka2gotranA UMcAmA UMcA karmanuM paNa kAMI kAma nathI. bhagavAna AtmAmAM jenuM mana lAgI gayuM tene zaMkAnuM zuM kAma che ! eka tarapha rAma che ane eka tarapha gAma che. AtmArAmamAM jeNe mati sthApI tene gAmanuM kAMI kAma nathI. A vAta AvI eTale have ziSya prazna pUchaze ke paradravya kahevA kone? te 113 gAthAmAM Avaze. 20, Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vartamAnamAM ja AtmA paramezvara-svarUpa che | (saLaMga pravacana naM. 72) yat nijadravyAd bhinnaM jaDaM tat paradravyaM jAnIhi / pudgalaH dharmAdharmaH nabhaH kAlaM api paJcamaM jAnIhi / / 113 / / yadi nimiSArdhamapi ko'pi karoti paramAtmani anurAgam / agnikaNikA yathA kASThagiriM dahati azeSamapi pApam // 114 // zrI paramAtmaprakAza zAstranA prathama adhikAranI A 112 gAthA thaI gaI. have gAthA 113 levAnI che. "paralokanI vyAkhyA karI ane tenAthI bhinna cIjonI mamatA choDavAnuM kahyuM. tethI ziSya gurune pUche che ke paradravya kone kahevA? konI mamatA choDavI? tenuM samAdhAna guru kare che. gAthA -AtmAthI judA je koI dravyo che tene paradravya jANo. pudgala, dharma, adharma, AkAza ane kALa A pAMca dravyo jIvadravyathI bhinna che mATe paradravya che. 113. pAThamAM ATaluM kahIne TIkAmAM teno khulAso kare che A jagatamAM tIrthakara kevaLajJAnI prabhue cha prakAranA dravyo joyA che. temAMthI pAMca dravya to jaDa-acetana che. eka jIvadravya ja cetanasvabhAvI che temAM paNa potAnA AtmA sivAya bIjAM badhAM AtmAo bhinna che-paradravya che. anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasukha ane anaMtavIryasvarUpa anaMta catuSTayayukta huM jIvadravya chuM, bIjA anaMta AtmAo che te mArA nijadravyathI bhinna che. huM mArA ane catayasvarUpa chuM. huM karmasvarUpa ke devasvarUpa to nathI paNa huM rAgasvarUpa paNa nathI. huM to jJAnasvarUpa chuM. alpa paryAya jevaDo paNa huM nathI. bhagavAna sarvajJadeve mArA AtmAne behada anaMta jJAna, behada anaMta darzana Adi behada svabhAvamaya joyo che ane kahyo che evo huM AtmA chuM. guNo to anaMta che paNa temAM A anaMta catuSTaya mukhya che. aho ! AtmA anaMta anaMta jJAnathI bharelo padArtha che, anaMta anaMta darzanazaktithI bharelo che, anaMta anaMta atIndriya AnaMdathI bharelo padArtha che ane anaMta anaMta AtmavIryathI bhareluM tattva che. ema bhagavAne joyuM che kahyuM che ke AtmA atyAre ja AvI zaktithI bharelo che tene aMtaramAM samyagdarzana-jJAna dvArA jANavo tenuM nAma "dharma" kahevAya che. A samaye ho ! A ja samaye AtmA anaMta anaMta behada zaktithI aMdaramAM bharelo Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800] [ paramAtmaprakAza pravacano che. paryAyamAM alpajJatA che te kAMI mULa dravya nathI. vartamAnamAM AtmA anaMta anaMta zaktithI bharelo che eTale ke zaktimaya che. zrotA -vartamAnamAM ATalI anaMta zakti che? pUjya gurudevazrI : -hA. vartamAnamAM to zuM! trikALa evo che. AtmA traNekALa anaMta zaktithI zobhAyamAna che. (temAM vartamAna to AvI ja gayo) paNa ajJAnIne tenuM bhAna nathI. tethI puNya-pApa bhAva te ja huM athavA zarIra ane karma mArA che athavA eka samayanI paryAya jevaDo ja huM chuM evI mithyAbuddhine sevato ajJAnI rakhaDI rahyo che, tene bhagavAna "mithyASTi' kahe che. jyAM puNya-pApa bhAva paNa Asravatatva che, Atmatattva nathI, zarIra ane karma jaDatattva che, Atmatattva nathI. to dIkarA ne dhanAdi to AtmAnA kyAMthI hoya! te to pratyakSa bhinna vastu che. eka samayanI potAnI paryAya paNa vyavahAra AtmA che. nizcayaAtmA to anaMta jJAnAdithI bharelo che. sarvajJa paramAtmAne anaMta jJAna, anaMta darzanAdi pragaTa thAya che te kyAMthI Ave che? aMdara AtmAmAM bharelAM che temAMthI pragaTa thAya che, karyAya bahArathI AvatAM nathI. paNa are ! jainanA vADAmAM janamyA hoya tene paNa A vAtanI khabara nathI ane dharma karavo che. jema lIMDIpIparamAM lIlo raMga ane coMsaThaporI tIkhAzanI zakti che te kyAre ! -atyAre ja temAM bharelI che to ghasavAthI bahAra Ave che. na hoya to Ave kyAMthI? zuM paththaramAMthI tIkhAza pragaTa thAya che ! paththaramAMthI tIkhAza pragaTa thatI hoya to to kolaso ke kAMkaro ghUTavAthI paNa tIkhAza pragaTa thavI joIe. paNa ema nathI bhAI ! jemAM 64 porI eTale pUrepUrI tIkhAza bharelI che tene ja lIMDIpIpara kahevAya che, temAMthI ja tIkhAza pragaTa thAya che. pIpara upara je kALo bhAga hoya che te tIkhAzanuM svarUpa nathI ane alpa tIkhAza che te paNa tenuM mULa svarUpa nathI. tene AtmAmAM puNya-pApanA bhAva dekhAya che te kAMI AtmAnuM svarUpa nathI. e to Asravatattva che ane alpajJAna-darzana pragaTa dekhAya che evaDo ja AtmA nathI. AtmA to pUrepUrA jJAna-darzanAdi anaMta guNothI atyAre ja bharelo che. mATe zarIra, karma, puNya-pApa, rAga ane eka samayamAM pragaTa evI alpa jJAnAdi paryAyanuM paNa lakSa choDIne aMtaramAM dRSTi kara to atyAre ja AtmA anaMta anaMta jJAnAdi behada zaktiothI pUrNa che te tane jaNAze. ajJAnIne lIMDIpIparanI zaktinI to khabara paDe che paNa potAnI zaktinI vAta Ave tyAM kahe, e ApaNane khabara na paDe. jema, lIMDIpIpara atyAre-vartamAnamAM zaktirUpe, Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-7ra / [ 481 bhAvarUpe, sattvarUpe soLaAnI tIkhAzathI pUrNa che tema A AtmA vartamAnamAM zaktirUpe bhAvarUpe sattvarUpe behada jJAna, darzana, viryAdithI bharelo bhagavAna che ema bhagavAna sarvajJadeva joyuM che ane vANImAM kahyuM che mATe AcAryadeva kahe che, AvA zaktivAna AtmA tarapha tArA jJAnane dora-laI jA. A ja huM chuM ema nizcaya kara ! AvA AtmAne jANatAM tane AnaMda ane zAMti Avaze. e sivAya AnaMda ane zAMti kayAMyathI maLaze nahi. TIkAmAM vizeSa spaSTa karatAM kahe che ke bhAvakarma je rAga-puNya-pApabhAva che te to vikAra che. dayA, dAna, vrata, bhaktino aMdaramAM je vikalpa UThe che te zubhabhAva che ane hiMsA, jUThuM, corI, advaita, abrahmAdino rAga UThe che te azubhabhAva che, te baMne vikArIbhAva che, tenAthI bhagavAna AtmA aMdaramAM judo che. jema, upara dekhAtI kALAzathI lIMDIpIparano aMdarano lIlobhAga judo che tema, bhAvakarmarUpa rAgAdi vikArIbhAvothI zuddhAtmA judo che. 2 AtmAnuM svarUpa alpajJaparyAya jeTaluM paNa nathI to rAga to temAM kema hoya ! jIvanA estitvamAM alpajJatA to tenI paryAyamAM che paNa rAga to jIvanI vastu ja nathI ema ahIM kahevuM che ane ATha karma je jIvanI sAthe baMdhAyelAM che te to jIvathI bhinna jaDavastu che. ajJAnIne je potAnA svarUpe bhAsI rahyuM che evuM A zarIra paNa AtmAthI taddana bhinna che. vANI ane mana paNa AtmAthI judAM che. joke zarIra, karma, rAgAdino saMbaMdha jIvanI sAthe eka samayanI paryAyamAM anAdithI cAlyo Ave che chatAM te jIvathI bhinna vastu che. rAgAdi bhAvakarma che te koI svataMtra vastu nathI paNa maLa che, mela che, jIvanuM svarUpa nathI mATe jIvathI bhinna che. logassamAM Ave che ne ! he bhagavAna ! Ape raja-malane TALyA che. raja eTale AThakarma ane maLa eTale rAga-dveSAdi bhAva tene bhagavAne TALyAM che. je tArA hoya te tArAthI judA paDe nahi ane judA paDe te tArA hoya nahi mATe he jIva! tuM zarIra, vANI, karma ane bhAvakarmane tArA na mAna, heya jANa ! behada - jJAna-darzana, AnaMda svabhAvane jANa ane temAM dRSTi sthApa to tene samyagdarzana ane samyajJAna thaze--dharma thaze. bAkI dharmano bIjo koI upAya nathI. jJAnaprakAzano aMza to pragaTa jaNAya che ne ! e tAruM ja jJAna che paNa tuM evaDo ja nathI, te jJAnano Akho pUMja cho. AtmA arUpI paNa mahAna padArtha che. jema barapha zItaLatAthI bharelI zIlA che tema AtmA arUpI jJAnAnaMdanI zIlA che. jJAnano pragaTa aMza dekhAya che eTalo ja AtmAne na mAna, eka aMza che te ja Akho aMzI nathI. anaMta catuSTayamaya pUrNa svarUpa ja upAdeya che. utpAdavyaya paNa upAdeya nathI. paryAya dravyane upAdeya kare che paNa paryAya pote upAdeya nathI. AdaraNIya to eka trikALa dhruva Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 ) [ paramAtmaprakAza pravacano nijajJAyaka deva ja che. tenI zraddhA, jJAna karIne temAM karavuM e ja eka mokSamArga che. e ja paramAtmA thavAno mArga che. 113 gAthA pUrI thaI. have 114 gAthAmAM yogIndradeva vItarAga nirvikalpa parama samAdhinuM sAmarthya batAve che. aMtaramAM AnaMda ane zAMti ApanArI samAdhinI A vAta che. bAvA loko samAdhi caDAve che evI samAdhinI vAta nathI. ahIM to eka aMtarmuhUrtamAM karmamaLane bhasma karI nAMkhe evI vItarAga-nirvikalpa samAdhirUpa agninuM sAmarthya batAve che. A vitarAge kahelI, dareka jIvanA nijagharanI vAta che paNa teNe kadI sAMbhaLI nathI. jene eka samayamAM traNakALa traNalokanuM jJAna pragaTa thayuM che evA paramezvara tIrthaMkara trilokanAthanI vANImAM ema AvyuM che ke tAro AtmA anaMta anaMta jJAna-darzanathI bharelo che temAM ekAgratArUpa agni pragaTa kara to puNya-pApanA vikalpanA abhAvarUpa pavana lAgatAM karmo baLIne bhasma thaI jaze. astimAM ekAgratArUpI agni ane nAstimAM vikalpanA abhAvarUpI pavana e be thaIne samAdhi kahevAya che. gAthArtha :-jo ardha nimeSa mAtra paNa koI paramAtmAmAM prIti kare to jema agninI kaNI lAkaDAnA pahADane bhasma karI nAMkhe tema badhAM pApone bhasma karI nAMkhe. 114. eka AMkhanA palakArAthI aDadhA samayamAtra paNa jo jIvane anaMtaguNanA dhaNI evA ) paramAtmasvarUpamAM prIti thAya arthAt ekAgratA kare to karmanI bhasma thaI jAya. AgaLa kahI gayA che ke anaMta catuSTaya e jIvanuM paramasvarUpa che temAM eka ardhI kSaNa paNa jo ekAgratA kare to jema agninI kaNI lAkaDAnA moTA DuMgarane bALIne rAkha karI nAMkhe che tema ekAgratArUpa samAdhi jIvane lAgelA sarva pApane bALIne bhasma karI nAMkhe. ghAsanI moTI gaMjI bharI hoya tene eka divAsaLI lagADo to bhasma thaI jAya tema paramAtmA kahe che ke tuM tArA AtmAmAM ekAgratA kara to karmanA Idhana baLIne bhasma thaI jaze. karmane nAza karavAno A eka ja upAya che, bIjo koI upAya nathI. ahIM pApa"ne bhasma karI nAMkhe ema kahyuM che temAM puNya ane pApa baMne samajavA. kAraNa ke puNya paNa pApa ja che. aMtarasamAdhi vaDe puNya-pApa karmono nAza thaI jAya che. prathama to AThakarma ane rAgAdibhAvo e koI mArA nathI evI dRSTi vaDe tenAthI judo paDI jAya che ane svabhAvamAM dRSTipUrvaka temAM vizeSa sthiratA thatAM dravyakarma ane 'bhAvakarmano sarvathA abhAva thaI jAya che. zubhakarma ane zubhabhAva paNa bALavAyogya ja che. zubha paNa vibhAva che mATe mArA nathI. eTaluM ja nahIM, eka samayanA paryAya jevaDuM paNa mArI svarUpa nathI, huM to paramasvarUpa chuM ema prathama dRSTi kara ane pachI temAM ja ekAgratA kara ! Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-72 ) [ 483 Atmavastu paramasvarUpe che. alpajJaparyAya to aparamasvarUpa che ane zubhAzubhabhAva to parasvarUpa che. bhAvArtha :-ddhino garva, rasAyaNano garva, navarasa jANavAno garva, kavikaLAno mada, vAdamAM jItavAno mada, zAstranI TIkA banAvavAno mada, zAstranA vyAkhyAna karavAno mada A cAra prakAranA zabda-gaurava-svarUpa aneka vikalpa-jALonA tyAgarUpa pracaMDa pavana prajvalita thayelI agni nija zuddhAtmatattvanA dhyAnarUpa agni A samasta pApone bALIne bhasma karI nAMkhe che. arthAt janma janmamAM lAgelAM pApone ardha nimeSamAtramAM naSTa karI nAMkhe che. AvuM dhyAnanuM sAmarthya jANIne evA dhyAnanI ja sadA bhAvanA karavAyogya che. bahu paisA hoya, suMdara strI, putra, parivAra hoya, makAna hoya e badhIya Rddhi gaNAya che. tethI evI addhivALAne tenuM abhimAna thaI jAya che paNa e to dhULa che. torI cIja nathI to tenA abhimAna zA ? e mATInA DhagalA sAthe tAre kharekhara kAMI saMbaMdha nathI. mATe enA abhimAna choDyA vinA AtmAnI dRSTi thaI zakatI nathI. bahAramAM hAma, dAma, zAma ne ThAma che e koI tArA nathI. tArAmAM anaMta vIrya che e tAruM "hAma" che, anaMta guNarUpa lakSmI e tAruM "dAma' che. asaMkhya pradezI nijakSetra e tAruM "ThAma" che. mATe have tAre jo AtmajJAna joItuM hoya to bahAranA hAma-dAmanA abhimAna choDI de ane aMtaramAM AvI jA. ame bahu AbarUvALA chIe evA garva choDI de. paisA vadhavAthI AtmA vadhI jato nathI ane paisA ghaTavAthI AtmA kAMI ghaTI jato nathI. jaDanA DhagalAthI AtmA moTo-e vAta lAvyo kayAMthI ! AtmA anaMta guNanI saMpattithI moTo che ke jaDanA DhagalAthI? anaMtaguNathI AtmA moTo che tene badale dhanAdithI potAnI moTAI mAne che tene AtmAnI dRSTi thatI nathI. vItarAga paramezvara kahe che AtmAnuM svarUpa to anaMta catuSTayamaya che evo AtmAne mAnavo hoya to mAna. jevo che tevo nahi mAnatAM saMyogavALo mAne che tenAthI to jIva enAdikALathI rakhaDI rahyo che tema rakhaDaze. rakhaDatAM to ene AvaDe che. ahIM to rakhaDavAnuM maTI jAya ane anaMta AnaMdamAM rahevAya evo rasto batAvAya che. cAra gatimAM deva thAya ke rAjA thAya e paNa badhA duHkhI ja che. bhoganA arthIo bhikhArI ja che, bhale te rAjA ho ke deva ho. anaMtakALamAM jIve bIjuM to badhuM joyuM ane jANyuM che paNa eka AtmAne joyo, ane anubhavyo nathI. tethI bhagavAna tene kahe che ke tArA aMtaramAM anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta AnaMda ane anaMta vIryathI bhareluM AkhuM tattva che tene tAre jovuM hoya to bAhya Rddhi Adino garva choDI de. ame pAMca-pacIza karoDanA svAmI chIe, amArAM zarIra rUpALA che, amArA strI-putra-makAnAdi bahu suMdara che evA mithyA abhimAna choDavA Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ paramAtmaprakAza pravacano paDaze kAraNa ke e to badhuM dhULa-mATI-pudgala che ane tuM to jIvatattva cho. trilokInAtha paramAtmA kahe che ke jene AtmAnI Rddhino bhAga joI to hoya eTale ke AtmAnA paramAtmasvarUpanI zraddhA ane jJAna jene karavA hoya--prathamamAM prathama samyagdarzanarUpa dharma pragaTa karavo hoya teNe zuM karavuM?-ke saMyogamAM AvelI badhI bAhya cIjonuM abhimAna pahelAM ja choDI devuM. zubha-azubharAga paNa jIvanuM svarUpa nathI ane alpa aMze paryAyamAM vikAsa dekhAya che eTalo paNa tuM nathI to saMyogI cIjane mArI mAnIne abhimAna karavAnuM to kyAM rahyuM ! tuM to anaMta jJAna AnaMdano ghaNI cho. AgaLa pIparano dAkhalo Apyo te mujaba aMdaramAM rahelI pUrI tIkhAza ane lIlo raMga ja pIparanuM svarUpa che tema zarIra, vANI, mana, karma, rAga ane vikalpathI pAra aMdaramAM rahelo guNono pUro vaibhava e jIvanuM asalI svarUpa che. vItarAgadeva kahe che ke anaMta catuSTayarUpa paramasvarUpe rahelo tuM paramAtmA cho. tenI dRSTi tAre karavI hoya to pahelAM ja A Rddhino garva choDI de. badhAMne mArA...mArA mAnavA choDI de. je tArA hoya te tArAthI judAM na hoya. je judA che te tArA kema hoya ! koIne dhAtuone bhasma karavAnI rasAyaNavidyA AvaDatI hoya to teno garva hoya, koIne pote navarasane jANato hoya tenuM abhimAna hoya ke mane to zugArarasa bahu sarasa AvaDe, mane asaddabhutarasa AvaDe evA abhimAna badhA choDavA paDaze kAraNa ke AvA mada choDyA vinA nirmAnI bhagavAna AtmAnA darzana thaI zakatA nathI. kavi, kaLAno mada paNa choDI de ! AtmAmAM evI kaLA na hoya. sarvajJa paramezvara kevaLajJAnI bhagavAne tArI cIjane anaMta behada jJAna ane AnaMdavALo joI che. evI vastune jovI hoya to bahAranA badhA abhimAna choDavA paDaze. e vagara bhagavAna AtmAnA zraddhA, jJAna ane anubhava thaI zakaze nahi. traddhi AdinA mada choDAvIne have kahe che vAdavivAdamAM jItI jAya evA zAstrajJAnano mada paNa choDavo paDaze. kArakhAnA calAvavAnI hoMziyArI hoya che tenA mada to choDAvyA paNa vAta-vAtamAM potAnI adhikAI rAkhavAno mada hoya che, bolacAlamAM bIjAM karatAM huM kAMIka adhika chuM evuM dekhADavAno bhava hoya che evA madamAM jIva marI jAya che tene kahe che ke have e badhuM mUkI de, aMdaramAM anaMta jJAna ane atIndriya AnaMdathI AtmA bharelo che temAMthI ja kevaLajJAna ane kevaLadarzana Adi pragaTa thavAnA che. bahAranI kaLA-cAturIthI kAMI maLavAnuM nathI mATe ajJAnane kAraNe mAnI lIdhelI badhI moTAInA abhimAna choDavA paDaze. vAdavivAdamAM jItavAno mada raheze tyAM sudhI bhagavAna AtmA zraddhA-jJAnamAM nahi Ave. Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-72 ] 2 485 zAstranI TIkA banAvavAno paNa ajJAnIne mada thAya che. mane zAstra lakhatAM AvaDe che ema abhimAna kare che paNa prabhu ! e to paralakSI ughADa che ane sAthe vikalpa che te kAMI AtmAnuM svarUpa nathI. saMsAranI kaLAnA abhimAna to choDa paNa zAstranI kaLAnA abhimAna paNa choDa to AtmA hAthamAM Avaze. abhimAnamAM AtmA hAtha nahi Ave. zAstronuM vyAkhyAna e to zabda che, bhASAvargaNAnuM kArya che. AtmA zabdane racato nathI. dhvani to pragaTapaNe jaDa che kAna sAthe athaDAya che, AtmA to arUpI che te dhvanine bilakula karI zakato nathI mATe vyAkhyAna huM karI zakuM chuM evA abhimAna karavA rahevA deje. jagatanA eka paramANuno pheraphAra karavA AtmA traNakALamAM samartha nathI paNa mUDha " abhimAna mUkato nathI. ' jema izvara jagatanI racanA karI zakatAM nathI tema AtmA jagatanA eka rajakaNane paNa pheravavA ke racavA samartha nathI. mATe, huM sArAM sArAM kAma karuM chuM, dukAnanI vyavasthA karuM chuM ke samAjanI vyavasthA saMbhALuM chuM evA badhAM abhimAna choDI deje bhAI jemu sAkaramAM mIThAza bharI che, baraphamAM zItaLatA bharI che tema AtmAmAM atIndriya AnaMdano rasa bharyo che tenI jo zraddhA ane jJAnarUpa dharma tAre karavo hoya to A badhAM abhimAna to pahelAM ja choDavA paDaze. abhimAna choDyA vagara dharma nahi thaI zake. ame eka kalAka vyAkhyAna karIe ane lAkho rUpiyAnA DhagalA karAvI daIe. amArI pAse paisA nathI paNa loko pAsethI lAkho rUpiyA bhegA karAvI daIe-evA abhimAna choDI deje bhAI ! paisAnA paramANu jyAM AvavAnA hoya tyAM Ave che ane javAnA hoya tyAM jAya che. tArA vyAkhyAna dvArA koI paisA ApI zakatuM nathI. A AkhA jagatathI UMdhI vAta che. amane vyAkhyAna vaDe lokone raMjAyamAna karatAM AvaDee abhimAna mahA pAkhaMDa che. kavino, zAstra racavAno, vAdano ane vyAkhyAna karavAno A cAreya prakArano zabdano mada chUTI jatAM te saMbaMdhI vikalpajALano paNa abhAva thAya che tethI jANe aMtaramAM ekAgratArUpa samAdhirUpI agnine pavana maLI jAya che eTale te prajvalita thAya che. temAM karmo baLIne bhasma thaI jAya che. bahAranA aneka prakAranA abhimAnanuM ahIM pANI UtarI jAya tema che. aneka prakAranA abhimAnanA vikalponA tyAgarUpa pavana ane aMtaramAM ekAgratArUpa dhyAnAgni vaDe karmone munirAja bhasma karI nAMkhe che kevI rIte ?-ke jema agnino kaNa lAkaDAnA moTA pahADa jevA DhagalAne bhasma karI nAMkhe che, nAnI evI divAsaLI ghAsanI moTI gaMjIne khalAsa karI nAMkhe che tema dhyAnAgni karmonA moTA DhagalAne bALIne bhasma karI nAMkhe che. AnuM nAma nirjarA che. svarUpanI samIpatArUpI upavAsathI nirjarA thAya che. lAMghaNo karavI te upavAsa nathI. Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 ) [ paramAtmaprakAza pravacano Ama, AtmAmAM ekAgratArUpI samAdhi ja ATheya karmone nAza karavAmAM samartha che. samAdhi sivAya karmonA nAzano bIjo koI upAya bhagavAne kahyo nathI. paNa ene dhaMdhA ADe navarAza kyAM che ! vItarAganI vAto sAMbhaLavAno paNa samaya nathI to samajavAno prayatna to kayAMthI thAya ! vItarAga paramezvara trilokanAtha paramAtmA ke jeNe eka samayamAM traNakALa traNalokane joyA che te bhagavAna kahe che ke te AtmA ! tuM paNa AnaMdakaMda bhagavAna cho, tAre tane jovo hoya ane temAM ekAgra thavuM hoya to A vikalponI jALane jarA khaseDI de ane svarUpanA zraddhA, jJAna dvArA temAM ekAgra thA to jarUra karmono nAza thaze ane tuM sadAkALa tArA jJAnAnaMdane bhogavI zakIza. prathama to ATheya karma ane vikalpa Adi mArA nathI huM to dravyakarma, bhAvakarmathI rahita paramasvarUpa chuM ema dRSTimAM Avaze. pachI aMtara AtmadazA dvArA AtmatattvamAM ekAgra thAya to kSaNamAM ATheya karmono nAza kare evI AtmAmAM zakti che. prathama to dRSTimAM ATheya karma mArA nathI ema zraddhAmAM karma bhasma thaI jAya che pachI svarUpamAM sthira thatAM karmono saMbaMdha nimittarUpe hato te paNa chUTI jAya che. janma-janmamAM lAgelA pApo. samAdhinA baLe ardhI kSaNamAM naSTa thaI jAya che. zuddhAtmadhyAnanuM AvuM sAmarthya jANIne aMtaramAM ekAgra thavAnI vAraMvAra bhAvanA karavI joIe. dharma eTale vastuno svabhAva ane dhyAna eTale svabhAvamAM ekAgratAne dharmadhyAna che. puNya-pApanA vikalpo choDI, zarIrAdinuM lakSa choDI svarUpamAM ekAgratA karavI te ja karmanA nAzano upAya che. upavAsa karavA, kaMdamULa na khAvuM, coccAra karavA evuM badhuM hoya paNa te karmanA nAzano upAya nathI. upavAsAdi karavA e to maMda rAga che ane dharmadhyAnamAM to rAganA vikalparahita, AtmAnA zraddhA-jJAnapUrvaka temAM sthiratA hoya che. puNya-pApanA vikalpa UThe temAM ekAgra thavuM e to ArtadhyAna ane raudradhyAna che. have vicAra karo ke dukAnamAM karyuM dhyAna thatuM haze? ekalA pApanA pariNAmamAM ekAgratArUpa raudradhyAna thAya che ahIM to kahe che ke dayA, dAna, vrata, bhaktinA zubharAgamAM Ave topaNa haju dharmadhyAna nathI. A to vItarAgano mAraga talavAranI dhAra jevo che. A dhAra talavAranI soyalI, dohayalI caudamA jinataNI caraNasevA..--anaMtakALamAM eka sekaMDa paNa eNe vItarAgano mArga sAMbhaLyo nathI. kharekhara sAMbhaLe to to yathArtha ruci thaI jAya ane ruci thatAM vItarAgano mArga enA hAthamAM AvI jAya paNa enatakALamAM A vAta eNe sAMbhaLI ja nathI. vastunI sthiti samajavAno prayatna eNe kadI karyo ja nathI. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-7ra / [ 487 A to AtmarAjAnI jAna che. svarUpamAM ekAgratA karavI e lagana che. bAkI badhuM dhULa dhANI ane vA-pANI jevuM che. bhagavAna paramAtmA bhalAmaNa kare che ke mArA jevI ja tArAmAM zakti che. meM mArI zaktino ukela karIne paryAyamAM pragaTa karI che. bahArathI kayAMyathI zakti AvI nathI. kuvAmAM hoya temAMthI ja aveDAmAM Ave che. tema aMdaramAM zakti paDI che temAMthI ja poyamAM kevaLajJAna ane AnaMda Ave che. tArA AtmAmAM paNa AvI zakti paDI che temAM ekAgra thA ane bahAranI ekAgratA choDI de to tane AtmAnuM dhyAna thatAM samyagdarzana thaze ane samyagdarzana thatAM dharmakaLA tArA hAthamAM AvI jaze e dharmakaLA vaDe ja karmano nAza thaze, bIjI koI rIte karmano nAza thAya tema nathI. aMdara bhagavAna AtmA ke je anaMta anaMta atIndriya zAMti ane AnaMdano sAgara che, teno mahimA ane rAgAdi vikalparUpa saMsArano mahimA-e banne ekasAthe rahI zake nahi. jene zubhAzubha rAgano ne tenA kartApaNAno mahimA che tene AnaMdano nAtha ane vizvano udAsIna sAkSI evA nija caitanya prabhuno mahimA nathI. jemAM paranuM karavuM-bhogavavuM kAMI che nahi, mAtra aMdara svarUpamAM sthita rahevAnuM che evA cAritravaMta zAMta zAMta akaSAyasvabhAvI nija caitanyano mahimA ne rAgAdi saMsArano mahimA ekasAthe rahI zake nahi. - pUjya gurudaivI Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda-dhAma Atmadeva (saLaMga pravacana naM. 73) muktvA sakalAM cintAM jIva nizcintaH bhUtvA / cittaM nivezaya paramapade devaM niraJjanaM pazya / / 115 // yat zivadarzane paramasukhaM prApnoSi dhyAnaM kurvan / tat sukhaM bhuvane'pi asti naiva muktvA devaM anantam / / 116 // A zrI paramAtmaprakAza zAstra che, tenI 115mI gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke he jIva! ciMtAone choDIne niraMtara zuddhAtmasvarUpane dekha gAthArtha -he jIva! samasta ciMtAone choDIne, atyaMta nizcita thaIne tuM tArA manane paramapadamAM dhAraNa kara ane niraMjanadevane dekha ! 115. jIvane saMbodhana karyuM che to jIva kone kahevo? -ke je anaMtajJAna ane AnaMdathI bhareluM tattva che tene jIva kahevAya che. te tuM ja cho prabhu ! tuM atIndriya AnaMdathI bharelo cho. te nitya AnaMdanI mUrti cho. mATe tuM sarva prakAranI ciMtAone choDI de ! zabhAzabha vikalpamAM aneka prakAranI ciMtA che tene choDIne tArA manane eTale ke jJAnanI dazAne paramapadamAM dhAraNa kara ! nizcita thaIne paramAnaMdamUrti AtmAmAM dRSTi lagAva ! tane atIndriya AnaMdano anubhava thaze. prabhu ! tAruM atIndriyasukha tArAmAM ja che paNa tene tenI khabara nathI tethI bahAramAM sukha zodhe che. jema zeraDImAM rasa bharelo che tema, AtmAmAM atIndriya AnaMdarasa bharelo che. jema chotAM ane rasa judAM che tema, AtmA pUNya-pApanA vikalpathI taddana judo che. vikalpo to kUcA jevA che ane AtmA atIndriya AnaMdarasathI bharapUra bharelo che. mATe jo tAre sukha joItuM hoya to AtmatattvamAM dRSTi lagAva. T sukha kaho ke dharma kaho baMne eka ja che. samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa dharma sukhamaya che. tenI prApti karavI hoya to sukhathI bharelA caitanyatattva upara dRSTi lagAva! basa eTaluM ja karavAnuM che. bahu TUMkuM che. dharma mATe bahAramAM cArekora phAM.....phA...mAravA paDe tema nathI. AtmA to atIndriya AnaMdano moTo parvata che. niraMjanadeva che. IndranA sukhathI AtmAnuM sukha vijAtIya che. judI jAtanuM che. Indrane karoDo IndrANImAM sukha nathI. tenA pratye rAga che te duHkha che. e jaDa vaibhava ane vikalpavALA kalpita sukhanI sAthe AtmAnA Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-73 ] [ 489 sukhanI sarakhAmaNI nathI. tAro AtmA to kevaLajJAnI prabhu jevo che. bhagavAne jevo AtmA joyo ane anubhavyo chetevo ja tAro AtmA che. tene tuM aMtaramAM dRSTi lagAvIne 0 anubhava. AtmAno anubhava ja cAragatinA du:khane maTADavAno upAya che. ane te ja sat cidAnaMdaprabhunI prAptinuM kAraNa che. bhAvArthamAM AtmAne "haMsa" ! kahIne saMbodhyo che kema ke viveka karavo che ne ! jema haMsanI cAMca aDatAM ja dUdha ane pANI judAM paDI jAya che. pANI paDyuM rahe ane dUdha te pI jAya che tema, he haMsalA ! tArAmAM paNa jJAnanI viveka zakti paDI che teno upayoga kara ! eka tarapha bhogo che ke jene te pUrve dekhelAM che, sAMbhaLelAM che ane bhogavelAM che ane eka tarapha paramAtmasvarUpa AtmA che. bhogonI vAMchA tane duHkhadAyaka che ane sat cidAnaMda paramAtmasvarUpano anubhava kare to tane sukhadAyaka che teM kadI tenA upara najara karI nathI. pratIti ke anubhava karyo nathI. zubha-azubhanI kalpanA to vikalpanA jALa che temAM kyAMya sukha nathI, pAMca indriyanA bhogonI kalpanA e paNa vikArI duHkharUpadazA che. e kAMI jIvanA svarUpamAM nathI, navI UbhI karelI duHkharUpadazA che mATe tenI IcchAne choDI, nizcita thaI nijAtmAne bhaja! are ! anaMtakALe Avo manuSyadeha maLyo che. te janma-maraNano abhAva karavAno kALa che mATe tuM AtmAnI ciMtA to kara ! bIjI ciMtA choDI de ! ciMtA eTale AtmAmAM ekAgratA kara ! ema kahe che. vikalpanI jALathI nizcita thA ane AtmAmAM ekAgra thA. potAnA cittane paramAtmasvarUpamAM sthira kara ! parama AtmasvarUpa eTale atIndriya AnaMdathI bhareluM potAnuM parama svarUpa. vastunuM svarUpa ja paramAtmasvarUpa che. aMdaramAM anaMtajJAna-darzana pUrNAnaMdathI bharelI pATa che. jIvane potAnA AvA svarUpanI khabara nathI tethI mAre bIDI vinA na cAle, zrI vinA na cAle, AbarU vinA na cAle, paisA vinA na cAle, makAna vinA na cAle ema aneka cIjonI rAMkAI pote UbhI karI che. are ! ene potAnA vinA cAle che-atIndriya AnaMdasvarUpa AtmA vinA cAle che paNa A saMyogo vinA cAlatuM nathI e gajaba vAta che ne ! anAdithI Ama ja rakhaDI maryo che. jema karoLiyo jALa banAvIne pote ja temAM phasAya che tema, A jIva vikalpanI jALa UbhI karIne temAM potAnI meLe phasANo che. vaLI tene khabara nathI ke huM phasAI gayo chuM. puNya-pApanA vikalpo te jALa che temAM jIva duHkhI thAya che te jALamAMthI chUTavA mATe ahIM teno rasto batAve che. A to mULa dharmanI vAta che. mULa mAraga sAMbhaLo jinano re, karI vRtti akhaMDa sanmukha bhagavAne potAnI vItarAgI pUrNa jJAna-AnaMdanI dazAmAM joyuM ke tuM pUrNa jJAna ane AnaMdathI bharapUra cho. sarvajJa paramAtmAne jJAnanI zaktino pUrNa vikAsa thaI gayo che. eka sekanDanA Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja0 ] | | gharamAkAza pravacano asaMkhyamA bhAgamAM traNakALa traNaloka jaNAya che. te jJAnamAM joIne bhagavAna kahe che ke tuM paNa mArI jevaDo cho bhAI ! tArAmAM paNa anaMta jJAna ane anaMta AnaMda bharyo paDyo che. AtmAnuM kSetra bhale nAnuM ho paNa temAM anaMtajJAna ane AnaMdarUpe pariNamavAnuM sAmarthya che. mATe he jIva! tuM bhogonI vAMchArUpa khoTA dhyAnone choDIne, atyaMta nizcita thaIne, tArA cittane paramAtmasvarUpamAM sthira kara ! tyArapachI dravyakarma, bhAvakarma ane nokarmarUpa 'aMjanathI rahita je niraMjanadeva parama ArAdhavAyogya nijazuddhAtmA che tenuM dhyAna kara ! zubha-azubhabhAva te bhAvakarma che, aMdaramAM ATha karmanI dhULa che te dravyakarma che tene lakSamAMthI choDI, nokarmarUpa zarIrAdinuM paNa lakSa choDI, A traNeya prakAranA aMjanathI rahita je niraMjanadeva potAnI aMdara birAjamAna che tenuM dhyAna karavA yogya che paNa A jIva kadI paranA mahAbhyamAMthI navaro thayo nathI. potAnI aMtaramAM najara karIne aMdaranA mAhAbhyane sevavA kadI eNe avakAza ja lIdho nathI. sAMDhanI jema ajJAnIe anAdithI ukaraDA uthAmavAnuM kAma karyuM che. zubha-azubhanA vikalpo karyA, bAkI enA hAthamAM kAMI AvyuM nathI. vikalponI jALamAM karoLiyAnI jema phasAyo che. tene karuNA karIne bhagavAna kahe che have to sukhano rasto le ! | tArA niraMjanadevamAM aMjana kevA ! tAro bhagavAna AtmA to niraMjanadeva svarUpa che. puNya-pApanA vikalpo ane ciMtA uThe che te kAMI tAruM tattva nathI. e to malina evuM Asavatattva che. je vaDe navA AvaraNa Ave evuM e Asravatattva che. ciMtA e paNa aMjana che-mela che, tAruM tattva nathI. aho ! tAruM tattva to niraMjanadeva che. te tArI zraddhAmAM kema bese ! e mATe upAya kara ! are ! A prabhu kevo rAMko thayo che. savAramAM bAyuM podaLAM (pazunI vijha) vINavAM nIkaLe che to moTo podaLo jue tyAM rAjI thaI jAya che. podaLAMno Topalo bharAya jAya tyAM rAjI-rAjI thaI jAya che tema moTo bhikhArI (paisAvALo) pAMca-pacIsa lAkha rUpiyA maLe tyAM rAjI rAjI thaI jAya che paNa bhAI e badhAM podaLAM che-viSTA ja che. tuM kevaDo cho tenI tene khabara nathI prabhu ! tArI vAta paNa teM kadI sAMbhaLI nathI. cidAnaMdaprabhu evo Atmadeva to niraMjana che. temAM koI jAtanA aMjana kahetAM malinatA nathI ane guNano pAra nathI evo caitanyadeva ja parama ArAdhavA yogya che. deva-zAstra-guru ArAdhya che paNa te zubharAganA kALe ArAdhavA yogya che. azubhathI bacavA zubhabhAvamAM deva-zAstra-gurunI bhakti karavA yogya che paNa parama ArAdhavA yogya deva to caitanyadeva ja che. prabhu ! tArA svarUpamAM ja prabhutA ane paramezvaratA rahelI che to ja temAMthI pragaTa thAya che ne ! na hoya to kyAMthI Ave ! ema pahelAM vicAra kara ! AtmA Avo anaMta zaktivALo hoI zake ke nahi teno sasamAgama vaDe pahelAM nirNaya kara ! Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-73 ] / 491 oLakhANa kara! oLakhANa sahita nirNaya thaI jAya pachI anya sarva ciMtA choDIne vikalpo choDIne, AtmAmAM daSTi lagAvIne tenuM dhyAna kara ! "samyagdarzana paNa svarUpanI ekAgratArUpa dhyAna che.' ArAdhavAyogya nijaprabhunuM dhyAna kara to tane zAMti ane AnaMdanI prApti thaze. je zAMti ane AnaMda cakravartInA ke indranA padamAM nathI. cakravartI ane indranA padamAM to duHkhanI jvALA saLage che. rAga ane dveSa baMnemAM duHkhanI jvALA che temAM mUDha jIva saLagI rahyo che. rAga-dveSa-rAga-dveSanI kalpanAmAM mUDha saLage che ane mAne che ke ame sukhI chIe. ajJAnI pAgala thaI gayo che. jyAM duHkha che tyAM sukha mAne che ane jyAM sukha che tyAM jovAno prayatna paNa karato nathI tene pAgala na kahe to zuM kahe ! potAnuM sukha kAMI nAnuM nathI. atIndriya sukhano moTo parvata che tene jovA mAMge to kema na dekhAya ! zrotA atIndriya AnaMdanI vAta karo cho paNa cakhADo ne ! pUjya gurudevazrI cakhADanAra kAMI jIbhamAM mUkavA Ave ! cAkhavAnI taiyArI to potAnI joIe. sAkaranI vAta sAMbhaLavAthI sAkarano svAda na Ave, sAkarano svAda lenArane jovAthI sAkarano svAda na Ave, sAkarano svAda pote le tene svAda Ave tema, AtmAnI vyAkhyA mAtra sAMbhaLe tene AtmAnA sukhano svAda na Ave, AtmAno svAda lenArAne jovAthI jonArane AtmAnA sukhano svAda na Ave paNa je pote AtmAnuM svarUpa oLakhIne anubhave tene AtmAnA sukhano svAda jarUra Ave. bApu ! aMdaramAM ekalA AnaMdarasano kaMda che paNa ene enI zraddhA paNa nathI. huM Avo mahAna chuM evo vizvAsa ja nathI. huM to paisAvALo, AbarUvALo, rUpALo, vaibhavavALo....evo potAne mAne che ane evI pojhIzanamAM kAMIka phera paDe paisAmAM khoTa jAya ke AMkha cAlI jAya, AbarU ochI thaI jAya to zaramAya ane duHkhI thAya..jJAnIne to A badhuM gAMDapaNa lAge che. je mAre nathI tene mAruM mAne ane je potAnuM che tene mAruM svarUpa mAne nahi teno zo upAya ! ajJAnI parane potAnuM kahyuM che tethI paramAM eTale zarIramAM kAMIka taMdurastI Adi hoya, saMyoga sArA hoya to sukhanI kalpanAmAM duHkhI thAya ane jene mAruM mAnyuM temAM kAMIka kharAbI thAya, zarIra bagaDe, strI bagaDe topaNa duHkhI thAya ema anukULatA ke pratikULatA baMnemAM ajJAnI du:khI ja thAya che. e bhale indranA indrAsanamAM sukha mAne, moTarovALAne sukhI mAne paNa tenuM aMtara jue to khabara paDe ke tyAM-sukha che ke duHkha che. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49ra ) [ paramAtmaprakAza pravacano zrotA -vadhAre paisAvALA to vadhAre duHkhI che. pUjya gurudevazrI -vadhAre paisAthI duHkhI che ema nathI paNa vadhAre ciMtAthI te vadhu duHkhI che. koIne paisA Adi vadhu hoya paNa ciMtA thoDI hoya ane koIne ciMtA vadhu hoya. Ama, ciMtAthI duHkhanuM pramANa che. paisA sAthe dukhanuM pramANa nathI. saMyogathI duHkhanuM pramANa nathI paNa bhAva upara duHkhanuM pramANa che. pahelAM ema kahyuM hatuM ke khoTAM dhyAnane choDa e khoTA dhyAnane zAstramAM "apadhyAna kahyuM che. apadhyAnanuM lakSaNa e che ke "vazvavadheryAri" dveSathI parane mAravA, bAMdhavA, chedavAnuM ciMtavana karavuM ke rAgathI parastrI AdinuM ciMtavana karavuM tene nirmaLa buddhivALA puruSo jinazAsanamAM apadhyAna' kahe che. parane mArA....mArA mAnIne rAga karavo ke tenAthI viruddha upara dveSa karavo te badhuM apadhyAna ja che. ajJAna jIvane jyAM rAga che tyAM ahA ! A badhAM mArA che ema thAya che paNa je tArA hoya te tArAthI judA kema rahe ! tArI cIja tArAthI judI na paDe ane je tArA nathI te tArA thAya nahi e vAta e samajato nathI tethI ArtadhyAna ane raudradhyAna ema be prakAranA dhyAna ajJAnI kare che. tethI kahyuM ke ajJAnIne paNa dhyAna karatAM to AvaDe che paNa te khoTA dhyAna--durgatinA kAraNa thAya tevA dhyAna kare che. strI, putra, paisA, makAna, dukAna, AbarU Adi je AtmAthI judI cIja che temAM mamatA karIne ajJAnI rAgabhAvathI tenI ciMtA kare che te ArtadhyAna che ane tenAthI paNa vizeSa tIvra pariNAma thAya te raudradhyAna che. jema ghANImAM tala pIlAya tema, vikalpanI jALamAM AtmAnI zAMti palAya che mATe te ArtadhyAna che-duHkharUpa dhyAna che. atIndriya AnaMdanI mUrtine vikalpa UThe temAM tenI caitanyanI zAMtino ghAta thAya che, caitanyanA AnaMdaprANano ghAta thAya che. bIjAne mAruM, cheduM, evA SanA bhAva ke A strI, putrAdi mArA che tene premathI saMbhALuM evA rAganA bhAva e baMne pApabhAva che, temAM caitanyanI zAMtino ghAta thAya che paNa ajJAnIne potAnA ghAtanI khabara na maLe....AMkho oDe vaI jAya to dekhAya nahi ema ene potAno ghAta dekhAto nathI. jene jovAno che tene anAdithI jIve joyo nathI ane bIjAne jovAnI ciMtAmAM paDyo che. kIDI-makoDAthI mAMDIne rAjA-mahArAjA badhAMnI A dazA che. paNa prabhu ! tAro deva maMdiramAM ke parvatamAM nathI. tArA dehadevaLanI aMdara ja prabhu birAje che tene jo ne ! tuM ciMtAnI jALamAM saLagI rahyo cho paNa aMtaramAM prabhu birAje che. A roga maTato nathI, chokaro kamAto nathI, dIkarInuM sagapaNa thatuM nathI.....ema aneka prakAranI ciMtAmAM saLagI rahyo che tenI pAchaLa ja prabhu birAje che. AnaMdakaMdamUrti AtmA pote ja che paNa potAnI ene khabara nathI. Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-73 ] [ 860 zrotA amAre saMsArIne keTalIye ciMtA hoya. pUjya gurudevazrI AtmA saMsArI kevo! AtmAmAM saMsAra nathI. strI, putrAdi parivAra ke zubhAzubha Adi vikAra AtmAmAM nathI. AtmA to atyAre ja muktasvarUpa che. e rakhaDanAro nathI paNa mithyAbhramane kAraNe bhamI rahyo che-cAra gatimAM paribhramaNa karI rahyo che. AtmasvabhAvamAM bhramaNA nathI paNa mAnyatAmAM bhramaNA karI rahyo che tenA phaLamAM naraka ane nigodamAM jAya che. je AtmAnI ciMtA eTale ekAgratA choDIne paranI ciMtAmAM paDyo che te nIce sAta naraka che temAM ane nigoda jevI hIna paryAyamAM cAlyA jAya che. jeNe tattvano virodha karyo, tattvano anAdara karyo, tattvanI sevA mUkIne vikalpamAM paranI mamatA bahu karI te nigodamAM jAya che. baTATA-zakarakaMda AdimAM nigodanA jIva ja paDelAM che. eka eka zarIramAM anaMta anaMta jIva duHkhI thaI rahyA che. je koI jIva ArtadhyAna ane raudradhyAna kare che te naraka nigoda gatine pAtra che. mATe vivekI jIvoe ArtadhyAna ane raudradhyAna tyAgavA yogya che. eka nija zuddhAtmAnuM dhyAna karavA yogya che. e A gAthAnuM tAtparya che. have 116 gAthAmAM nijazuddhAtmAnuM dhyAna karavAthI je sukha thAya che tenuM varNana kare che. traNa gAthAsUtramAM A varNana Avaze. AtmA svabhAvathI ja "ziva svarUpa eTale AnaMdasvarUpa che mATe tenuM dhyAna sukhadAyI che. he prabhAkara bhaTTa ! nijazuddhAtmAnuM dhyAna karatAM nijazuddhAtmAnA avalokanamAM je atyaMta sukha prApta thAya che tevuM sukha traNalokamAM paramAtmA sivAya bIje kyAMya nathI. Atmikasukha prApta karyuM tene bhale vikalpAdi ho paNa aMtaramAM tenA pratye prema hoto nathI. are jenA avalokanamAtrathI sukha thAya tenA anubhava ane temAM lInatAthI je sukha thAya tenuM zuM kahevuM! AvA sukhasvabhAvIno pahelAM nirNaya to karo ! nirNaya to karo ! UMdhA nirNayamAM jIvana cAlyA jAya che tene have samajIne sudhAro. bIjAne avalokavAthI ane tenA nirNayathI tamane lAbha nahi thAya prabhu ! tamane tamArA avalokanamAtrathI paNa sukha thAya tema che. avalokanathI anaMta sukha thAya evo bhagavAna AtmA tuM pote ja cho. paramAM ane puNya-pApamAM avalokana ane ekAgratA karatAM jhera ane dukha che ane nijaAtmabhagavAnanuM avalokana ane temAM ekAgratA karatAM anaMtasukha che. A to paramAtmaprakAzamAM tAjA lADavA banAvIne pIrasyA che. bhagavAna! teM tArA aMtara svarUpanI mahimA sAMbhaLI ja nathI. oLakhI nathI tethI Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 ) [ rAtmaprakAza pravacano tenI kiMmata paNa kadI karI nathI. sonA-cAMdInI ane hirAnI kiMmata to ghaNIvAra karI che, kanyA jovA jAya tyAM kanyAnI kiMmata rUpa ane guNa uparathI AMke che paNa potAnA guNa joIne potAnI kiMmata teM kadI karI nathI. mATe bhagavAna kahe che ke ekavAra tuM tArI kiMmata kara ! pahelAM nakkI kara ke bhagavAna kahe che evuM mAruM svarUpa hoI zake ke nahi? na hoI zake to kAraNa lAva. zuM huM zarIra ane rAgasvarUpa houM! zarIra to mArAthI juduM che, rAga to mAruM svarUpa nathI to huM zuM chuM! mAruM astitva zemAM che! teno vicAra kara ! zubhAzabha vikalpajALa to kharUpa che ane bhagavAne kahe che tuM zubhAzubhathI bhinna svarUpa cho mATe huM duHkhathI rahita AnaMdasvarUpa chuM ema nirNaya lAva ! to tane sukha thaze. traNalokamAM je sukha nathI te sukha tArI aMdara che. traNalokanA Indra, cakravartInA kahevAtAM sukhamAM je nathI evuM atIndriya sukha tArI pAse che. mATe temAM najara kara to traNalokamAM kyAMya nathI evuM sukha tane pragaTa thaze. potAno zuddhAtmA ja ziva eTale kalyANa svarUpa che. darzanamavatnonamanumavanaM-zuddhAtmAnA darzana avalokana ane anubhavathI je sukha prApta thAya che tevuM sukha jagatamAM bIje kayAMya nathI. A to AtmAnA paramAtmasvarUpanI vAta che tethI UMcI ane moMghI lAge paNa vastunuM svarUpa ja evuM UMcuM che tethI tenI prAptithI thatuM sukha paNa UMcuM ja hoya. tenI prApti mATe zo upAya karavo teno vicAra kara ! moTA bI.e.ela.ela.bI.nA pUchaDAM vaLagADelAM hoya, daza daza hajAranA pagAra hoya paNa AtmAnA svarUpane jANatA na hoya tenI zuM kiMmata! e badhAM bhikhArI che. prabhu! eka kSaNa paNa tArI najara tarAmAM paDI jAya to anaMta AnaMda Ave evo tuM saMtoSasvarUpa prabhu cho. strI, putrAdine to anaMtavAra joyA paNa emAMthI sukha kadI AvyuM nathI ane AvatuM paNa nathI. potAno bhagavAna ja anaMta AnaMda Ape tevo che. je ajJAnI che-mUrakha che te paisAvALAne sukhI mAne che ane sukhI kahe che tene ahIM bhikhArI ane duHkhI kahyAM che. muMbaImAM karoDapationI pAse kAMkarA vadhAre che tenI vyavasthAmAM e eTalAM vyasta hoya ke sago bApa maLavA jAya paNa tene maLavAnI phurasada na hoya, te jIvane AtmAne maLavAnI to phurasada hoya ja kyAMthI ! te mANasa pote du:khI che ane tenI mamatA karanArA pitA Adi svajana paNa duHkhI che. "nijabhagavAna mAro ane huM teno" evI dazA ane zraddhA sukharUpa che bAkI paranI mamatAmAM kyAMya sukha nathI. parathI potAnI moTAI mAnIne pahoLA thaIne phare che e to mUDha mithyASTi che tene sanepAtano roga lAgu paDyo che. paranI moTAImAM tenAM moDhAM phATI jAya che are ! mamatAnI lALa bahu lAMbI che bhAI ! Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-73 ] ( 495 are ! tane tAruM svarUpa jovAnI paNa navarAza nathI? ojhalamAM rahetI rANInuM moTuM jovAnuM tane kutUhala thAya che e to pudgala che temAM jovA jevuM kAMI nathI ane jene jovAthI sukhano pAra nathI evA nikaprabhune jovAnuM tane kutUhala thatuM nathI? vikalpanI ADamAM ojhalamAM je anAdithI paDelo che tene jovAnuM mana thatuM nathI? samayasAramAM kutUhala' zabda vAparyo che. jenA ATalAM vakhANa thAya che evA AtmAne jovAnuM ekavAra kutUhala to kara ! zAMtacitta thaIne ekavAra to jo ! bhagavAnane jovAno ekavAra moha eTale sAvadhAnI kara ! traNalokamAM je sukha nathI evuM sukha Atma bhagavAnane jovA mAtrathI tane prApta thaze. bAkI bIje kyAMya koI paNa rIte evuM sukha maLavAnuM nathI. A sukha kevuM che?--ke je nirvikalpa vItarAga parama AnaMdarUpa zuddhAtmabhAva che jenI joDa jagatamAM kayAMya nathI. A sukha rAga ane vikalpa vinAnuM che. A sukha kevI rIte prApta thAya? tenI aMtaramAM zraddhA, jJAna ane anubhava karavAthI A sukha prApta thAya che. te kevuM che !--nirvikalpa vItarAgI parama AnaMdarUpa sukha che. zubha azubha vikalpanI ciMtAjALamAM to rAga ane duHkha che jyAre AtmAnI ciMtAmAM eTale ekAgratAmAM vikalpa vinAnuM vItarAgI sukha che. Avo mahAna AtmA kyAM saMtAI gayo?--ema ene thAya che. paNa tuM jo to dekhAya ne! vicAra kara to khyAlamAM Ave ne ! paNa teM tArI darakAra ja karI nathI, potAnI kiMmata ja AMkI nathI, bIjAnI kiMmata ja AMkyA karI che. hIrAnI kiMmata AMkatA AvaDatI na hoya to zIkhavA jAya ane hIrAmAM keTaluM pANI che te tapAsI le paNa tapAsanAranI kiMmata karatAM e zIkhyo ja nathI. bhagavAna AtmA to atIndriya pUrNAnaMdarasathI bhareluM tattva che. eka kSaNamAtra paNa tenI dRSTi karatAM nirvikalpa vItarAga paramabhAvarUpa dazA pragaTe che tene "sukha' kahevAmAM Ave che. tene ja "dharma" kahevAmAM Ave che. zubharAga e kAMI dharma nathI. AtmAnI sukharUpadazA jeNe prApta karI te ja sukhI che, te ja dharmI che. zuM karatA thakAM te sukhane pAme che?--ke traNa guptirUpa samAdhimAM ArUDha thatAM thakAM dhyAnI puruSa ja sukhane pAme che. dharmIne ja dharmanuM dhyAna karatAM dharmanA pariNAmamAM sukha thAya che. anaMtaguNarUpa Atmatattva vinA te sukha traNalokanA svAmI Indra Adine paNa prApta thatuM nathI. anaMta eTale jeno aMta nathI evA tattvamAM anaMta guNo che, saMkhyAe anaMta zakti temAM rahelI che. jANavuM, dekhavuM, zraddhavuM, AnaMda, astitva, vastutva, dravyatva, prameyatva, svacchatva, kartA, karma, karaNa Adi anaMta zakti AtmAmAM rahelI che mATe tene anaMtadeva paNa kahevAya che. bhAI ! tuM anaMtadeva cho ! kema ke tArAmAM saMkhyAe gaNI na zakAya eTalA apAra Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 ] [ paramAtmaprakAza pravacano anaMtaguNa bharelAM che. tenA Azraya vinA svarganA devane paNa sukha nathI. ardhalokanA svAmI zakendranI nIce 32 lAkha to vimAna che paNa te sukhI nathI, du:khI che. kema ? kema ke 'parAdhIna svapneya sukha na hoya.' parapadArthanA Azraye kalpanA uThe che temAM kadI sukha hoya ja nahi. te indrane sukha to che, te zenuM che ? ke tene samyagdarzana che tethI jeTalo AtmAno Azraya che teTaluM sukha che paNa indrapada to parane AdhIna che tethI indrapadamAM tene sukha nathI--padavIjanita sukha nathI. saMyogathI koI sukhI nathI. paisAthI loko sukhI mAne che paNa khAdhIlAne saMtoSanuM sukha paNa kyAM che ! potAne pAMca lAkha hoya ane bIjAMne pacAsa lAkha hoya to potAne 45 lAkhanI khAdha dekhAya che tyAM sukha to kyAMthI vedAya ! bhagavAna AtmAmAM to kadI khAdha ja nathI, temAM kadI khoTa AvatI ja nathI mATe tenA Azraye sadAya sukha che. mATe kahyuM ke traNalokanA svAmI indra pAse paNa je sukha nathI evuM sukha AtmAnA anubhavamAM che. A kAraNe sArAMza e nIkaLyo ke 'ziva' nAmavALo je nijazuddhAtmA che tenuM rAga-dveSa-mohano tyAga karI dhyAna karavAmAM Ave to nijazuddhAtmA AkuLatArahita paramasukha Ape che. 'ziva' nAmano bIjo koI paramezvara A jIvane sukha Apato nathI. saMsArI jIvone je indriyajanita sukha che te AkuLatArUpa che. kAraNa ke indriyanA bhoga, AbarU, kIrti badhAmAM vikalpa che, AkuLatA ja che. temAM sukhanuM vedana nathI. AtmIka atIndriyasukhamAM AkuLatA hotI nathI. te sukha to dhyAnathI ja prApta thAya che. bahAranI ciMtAne sameTI aMdaramAM ekAgra thAya tyAM dhyAnamAM ja AnaMda ane zAMti che. temAM je sukha maLe che te koI brahmA, viSNu ke maheza nAmanA puruSo ApatAM nathI. AtmA pote ja 'ziva' 'viSNu' 'brahmA' 'maheza' je kaho te pote ja che. AtmA pote ja kalyANano karanAro hovAthI 'ziva' che. AtmA pote brahmAnaMdasvarUpa hovAthI 'brahmA' che. AtmA badhAMne jANavAnI tAkAtavALo hovAthI pote ja 'viSNu' che. anaMtaguNano dhaNI pote ja che tenuM tuM eka kSaNa to dhyAna kara ! dhyAna karIza to je AnaMda Avaze te AnaMda bIje kyAMyathI nahi Ave. mATe potAnuM paramAtmasvarUpa ja ArAdhavAyogya che, bIjuM kAMI ArAdhavAyogya nathI. * * Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthakara ho, cakravartI ho ke kaThiyAro ho, munidazAmAM badhA samAna sukhI che (saLaMga pravacana naM. 74) yat muniH labhate anantasukhaM nijAtmAnaM dhyAyan / tat sukhaM indro'pi naiva labhate devInAM koTiM ramyamANaH / / 117 / / Atmadarzana jinavarANAM yat sukhaM bhavati anantam / tat sukhaM labhate virAgaH jIvaH jAnan zivaM zAntam / / 118 // zrI paramAtmaprakAza zAstramAM A prathama adhikAranI gAthA 117 levAnI che. A gAthAmAM yogIndradeva kahe che ke AtmAne dhyAvavAthI je sukha munirAja pAme che te sukha IndrAdi devone paNa durlabha che. AtmA atIndriya AnaMdasvarUpa che. tenI prApti AtmAne dhyAvavAthI ja thAya che. mahAmunio AtmAne dhyAve che tethI temane AtmAnuM atIndriya sukha anubhavamAM Ave gAthArtha -potAnA AtmAne dhyAvatAM parama tapodhana je anaMtasukha pAme che te sukhane indrAdi devo karoDa devIonI sAthe ramatAM thakAM paNa pAmatAM nathI. 117. huM paranA kArya karI zake evA abhiprAyanA zalyathI rahita ane rAgathI mAruM kalyANa thaze evI parasanmukha daSTithI rahita jIva ja potAnA atIndriya sukhane prApta kare che. vikalponI ADamAM paDelo bhagavAna AtmA bahirmukha dRSTithI anubhavAto nathI. bIjAnA "kAma huM karI zakuM ema mAne che tyAM sudhI te zalyavALA jIvane aMtaramukha dRSTi thavAno avakAza nathI. zalyamAM ane vikalpamAM rokAya che tyAM sudhI te jIvane AnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAno AnaMda Avato nathI. zubharAgathI mAruM kalyANa thaze evI buddhi paNa bahirabuddhi che--zalya che. AvA mithyAtvanA zalyane kAraNe tene nijasvarUpano anubhava thaI zakato nathI. mATe kahyuM ke zalyamAM ane vikalpamAM rokAvAthI AnaMdasvarUpano AnaMda Avato nathI. IndrAdidevone Indriyasukha che paNa AtmAnuM atIndriya sukha to tene paNa durlabha che kemake devo paNa vikalpanI jALamAM paDelA che. Indra samyagdaSTi hoya che tethI indriyasukhamAM sukha na mAne paNa asthiratA ghaNI paDI che tethI rAganI jALamAM vikalpamAM rokAya jAya che. indrANIomAM Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498 [ parakAza pravacano ane viSayonA rAgamAM rokAya jAya che tethI mahAmunione je atIndriya sukha ane AnaMda anubhavamAM Ave che te AnaMda Indrane IndrAsanamAM paNa Avato nathI. AtmA vItarAgI AnaMdasvarUpa che. tene je vItarAgI dRSTi ane vItarAgI sthiratA dvArA dhyAve che evA parama tapodhana munine atIndriya sukha e ja emanuM dhana che. muninI dizA utkRSTa che tenI vAta karI che paNa samyagdaSTine paNa atIndriya AnaMda hoya che. samyagdaSTine mithyAtva chUTI gayuM che ane anaMtAnubaMdhI kaSAya chUTI gayo che eTalA pramANamAM asthiratA chUTI gaI che ane AtmAmAM ekAgratA thaI che. eTalA pramANamAM tene paNa atIndriya AnaMda hoya che. tenuM ja nAma dharma che. mithyAtvazalyane choDI, samyapha evI niHzalyavRttine pragaTa karI, svabhAva sanmukhatAmAM samyagdaSTine je AnaMda Ave che evo AnaMda jagatanA koI viSayamAM nathI. samyagdaSTine evo AnaMda hoya che paNa ahIM to munirAjanA AnaMda sAthe indronA AnaMdanI meLavaNI karI che. huM mArA sivAyanA anya dravyonA kArya karI zakuM chuM evo abhiprAya ane rAga tathA rAganI kriyAthI mane lAbha thAya evo abhiprAya mithyArdaSTine hoya che te zalya che. evA zalyathI rahita samyagdaSTi AtmAnA atIndriya AnaMdane pAme che. A dharmanI kathA kahevAya che ho ! mithyA abhiprAya ane rAga-dveSanA pariNAma adharma che. samyapha abhiprAya ane AtmasthiratA dvArA je atIndriya AnaMdano aMza pragaTa thAya che. tene bhagavAna dharma ane mokSano mArga kahe che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyAritranI ekatA te mokSamArga che. munine A traNeya ekasAthe che temAM paNa svarUpamAM lInatA vizeSa jAmI che-pariNatimAM bhagavAna birAjyA che tethI je AnaMda Ave che tenI pAse indranA indrANInA sukha to jhera samAna che. sukhiyA jagatamAM saMta, dUrijana dukhiyA re... AtmAne pakaDIne atIndriya AnaMdane vede che anubhave che te jIva ja sukhI che. te sivAya mithyAzalya ane rAga-dveSamAM ramI rahyA che te durjano duHkhI che. juo ! AmAM zeThiyAone zemAM gaNavA? sukhIyAmAM ke duHkhiyAmAM! jeNe anaMtaguNarUpa sat samAjane nizcita thaIne dRSTimAM lIdho te "saMta" che. ahIM to cAritra sahitanI vizeSa ugratA batAvavI che paNa samyagdaSTi paNa jaghanya saMta che. munirAja to cAritra sahita anaMtasukhane anubhave che. "anaMtasukha" kahyuM che. aho ! cAritra sahitanA sukhanuM zuM kahevuM! anaMtasukha eTale dharma e ja mokSano mArga che. mokSanA mArgamAM AnaMda che, duHkha nathI. AcAryadeve muninA AnaMda ane sukhathI vAta upADI che. Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-74 ) I SEE A to paramAtmaprakAza che ne ! paramAtmA anaMta AnaMdano kaMda che. tenI dRSTi vaDe samyagdaSTi vastune anubhave tenI karatAM muni vItarAgI sthiratA dvArA vastune anubhave che tethI tenA AnaMdane "anaMtaAnaMda' kahe che. baMdhamArga duHkhamAM jAya che ane mokSamArga AnaMdamAM jAya che. mithyAzalya ane rAga-dveSanA bhAva duHkharUpa che te baMdhamArga che ane bhagavAna AtmAne niHzalya deSTi ane sthiratA dvArA anubhavatA AnaMda Ave che te anaMta che. A anaMta atIndriya AnaMda pUrNa atIndriya anaMta AnaMdarUpa mokSanuM kAraNa che. zrotA A chaThThA guNasthAnathI mAMDIne munidazAmAM AvatA AnaMdanI vAta che ne ! pUjya gurudevazrI -hA. AnaMda to samyagdaSTine cothAthI paNa Ave che paNa ahIM to munie samyagdarzana-zAna sahita cAritranA vizeSa AnaMdanI vAta karI che. koI ema kahe ke are ! munine to bahu pariSaha sahana karavA paDe, bahu kaSTa veThavA paDe..tenI sAme A vAta kare che ke muni to anaMta AnaMdane anubhave che. te muninA svarUpane samajyo ja nathI eTale tane munipaNAmAM kaSTa che ema dekhAya che. mokSamArga ramatAM muninI dazA kavI hoya tenI tane khabara nathI. muni to AnaMdanA jhUle jhUle che mATe munine duHkha che. e vAta rahevA deje-choDI deje. atIndriya AnaMdamAM ramavuM enuM nAma dIkSA che. kapaDAM choDavA ke paMcamahAvrata pALavA, nagna rahevuM, te dIkSA nathI. rAga to duHkharUpa dazA che. duHkharUpa dazAne dIkSA kema kahevAya ! muni to atIndriya AnaMdanA jharaNAne aMdaramAM pIve che. nirvikalpa AnaMdarasa pIve che te muni che, te mokSamArgI che. munidazA AkarI che eTale ke utkRSTa puruSArthe prApta thAya tevI "che, AkarI eTale duHkharUpa che--ema nathI. bhAvArtha : aho ! munine atyaMtarathI jeTalo mithyAtvano parigraha gayo, asthiratAno parigraha jeTalo gayo eTalA ja pramANamAM bAhyamAM nimittarUpa parigrahano saMbaMdha paNa chUTI gayo. vastra, pAtrAdino saMbaMdha chUTI gayo. mokSanA mAraga koI alaukika che, loko kalpIne beThA che evo mokSano mAraga nathI. bAhya aMtaraMga parigrahathI rahita nija zuddhAtmAnI bhAvanA eTale atIndriya AnaMdanA dhAma evA zuddhAtmAnI bhAvanA eTale aMtaramAM ekAgratA. zalyamAM ane rAgamAM ekAgratA hatI te chUTIne niHzalya daSTi ane sthiratAmAM ekAgratA thaI che tenAthI mahAmunione je AnaMda prApta thAya che te rAga vinAno atIndriya AnaMda che evo AnaMda rAgIone kyAMthI maLe? karoDapati, abajopatio moTaramAM pharatAM hoya ane potAne sukhI mAnatAM hoya paNa mithyAzalya ane rAgasahitanuM sukha te sukha ja nathI. bhagavAna AtmA taraphanA Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gha00 | [ parama prakAza pravacano jhukAvamAM mahAmunio rAga vinAnA paramAnaMda sahita je sukhane pAme che te sukhane indrAdi devo pAmatA nathI. indra samyagdaSTi che tethI AnaMdane anubhave che paNa asthiratAvaza jeTalo rAga IndrANI AdimAM jAya che eTaluM duHkha ja anubhave che. jagatamAM sukhI sAdhu ja che anya koI nathI. paNa sAdhu kahevA kone ! kapaDAM choDI dIdhA eTale sAdhu thaI gayo? mithyA abhiprAya ane rAga-dveSanI lAgaNInA kapaDAM choDyA vagara koI sAdhu thaI zakatuM nathI. mithyAtva eTale zubharAgamAM AnaMda mAnanAro ane anaMta parapadArthanA kAma karavAnA abhiprAyavALo mithyAdeSTi svapadArthamAM AvI zakato nathI. ekAMta sukhI muni vItarAgI" AtmAnA AnaMdanI pratIti uparAMta jene sthiratAno AnaMda Apyo che evA muni ja jagatamAM sukhI che. bAkI zeThiyA, bAdazAha badhAM duHkhI che. be lAkhanA baMgalA hoya ke be karoDanA baMgalA hoya paNa te baMgalAvALA sukhI nathI. AtmAnA AnaMdane pahoMcI vaLe te sukhI che. e AnaMdane pahoMcI na vaLe tyAM sudhI jIvane sukhI kema kahevo? prathama to huM AnaMdasvarUpa chuM' evuM bhAna ane dRSTi na thAya tyAM sudhI svarUpamAM TharavAnI dazA to kyAMthI Ave ! AnaMdamAM dRSTi lalacAya to evA AnaMdasvarUpamAM TharavAno upAya kare tene cAritradazA Ave. AnaMdasvarUpanI dRSTi ane jJAna vagara rAga-dveSa ane vikalpomAM Thare che te to vikAra che. temAM AtmAnI zAMti maLatI nathI. AtmAnI draSTi jJAnapUrvaka cAritradazAne pAmelAM bhAvaliMgImuni ja jagatamAM sukhI che. A ja kathana anya zAstromAM paNa kahyuM che. "rahyAne rUri' teno artha evo che ke mahAmoharUpI agnimAM baLatAM thakA A jagatamAM deva, manuSya, tiryaMca, nArakI badhAM duHkhI che ane jene tapa ja dhana che tathA badhAM viSayono saMbaMdha jeNe choDI dIdho che evA sAdhu muni ja A jagatamAM sukhI che. rAga, dveSa, moharahita cidAnaMda prabhunI aMtaradRSTi ane temAM sthiratA jene AvI nathI evA badhAM jIvo duHkhamAM ja paDelA che. potAnA bhagavAna svarUpano anAdara karIne puNya-pApanA vikalpa ane bhoganA premamAM paDyA che te mahAmoharUpI agnimAM baLI-jaLI rahyAM che. "svarUpanI asAvadhAnI ane paranI sAvadhAnInA bhAvamAM paDelA badhA jIvo duHkhI ja che te bhale rAjA ho ke raMka ho, deva ho ke nArakI ho, rogI ho ke nirogI ho...badhAM duHkhI ja che. jenA abhiprAyamAM cidAnaMda bhagavAnano Adara nathI tenA abhiprAyamAM alpajJatA, rAga-dveSa ane saMyogano ja Adara varte che. svabhAva pratyenA kaSAyanI agnimAM te niraMtara Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-74 ] [ 101 baLI rahyo che. sukha kharekhara kyAM che tenI khabara nathI tethI duHkhanA nimittomAM ja sukha mATe jhAMvA nAkhyA kare che. te badhA mahAagnithI duHkhI che. jenI pAse tapa eTale icchAnA nirodharUpa bhAva ane AnaMda zAMti Adi bhAva pragaTa thayA che tenI pAse tArUpI dhana che. mATe evA munine tapodhana kahevAya che. icchAno nirodha ane anicchA svarUpa atIndriya AnaMdanuM pragaTavuM te taparUpI dhana che. A 'dhanamAM anaMta AnaMdanI lakSmI rahelI che. bahArathI bhale te tapodhananuM zarIra kALuM hoya, kAMkarAmAM beThA hoya bAvaLanA jhADa nIce paNa tenI pAse tapanuM dhana che. morapIMchI Adi upakaraNa muni pAse hoya paNa teno upayoga kAMI kAkarAM dUra karavA mATe muni na kare. jIvAMta Adine dUra karavA mATe ja teno upayoga kare. bahArathI juo to muni AvA dekhAtA hoya paNa aMdaramAM atIndriya AnaMdamAM mazagUla che. mATe muni sukhI che. aMdaramAM AtmAnI jatanA karIne muni beThA che ane bahAramAM jIvonI jatanA morapIMchI Adi vaDe karIne muni bese che. AgaLa kaheze ke muninA manamAM bhagavAna vase che. rAga, dveSa ane saMyoga muninA manamAM nathI. zrotA A vAta manamAM vasAvavI bahu muzkela lAge che. pUjya gurudevazrI :-A abhyAsa nathI ane aNaabhyAsa ghaNo che tethI muzkela lAge che. bAkI gharanI cIjane meLavavAmAM muzkelI zuM hoya ! bIjAnI cIja meLavavI hoya to muzkela che, potAnI vastunI prApti potAne muzkela na hoya paNa jIvane A abhyAsa nathI ane A abhyAsa karavA jevo che evI kiMmata paNa AvI nathI tethI muzkela lAge che. anAdikALathI bahAramAM ne bahAramAM rokAI gayo che. jagatane rAjI karavAmAM ane jagatathI rAjI thavAmAM rokAI rahyo che. atIndriya AnaMdasvarUpa AtmAnuM prathama to samyakazraddhAna ane jJAna thAya ane tenA anubhavanI lAlaca lAge....ekavAra AnaMdano anubhava thAya eTale e anubhava ja tene sthiratAmAM kheMce che. vAta bahu moTI lAge paNa vastu pote AvI ja che. prabhu! tuM mAna ke na mAna paNa moTo AnaMdano kaMda tuM pote ja cho. AvaDo moTo thaIne tuM eka sAmAnya zubharAgathI tArI moTapa mAne che ane manAve cho ! meM dayA pALI, meM bhakti karI, meM pUjA karI evI prasiddhi karavI che tene AtmAnI prasiddhi kayAMthI thAya? bhagavAna AtmAnI prasiddhi rAga dvArA na thAya. rAgarahita thaIne dRSTi kare to bhagavAna AtmA paryAyamAM prasiddha thAya. je huM chuM temAM ja rahevuM che A vAta to sahaja zraddhA-jJAnamAM AvI jAya tevI che. Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1o2 ) [ gharamaprakAza pravacano samyagdarzana thatAM mithyAtvanA tALA tUTI jAya che ane atIndriya AnaMdanA nAthanA darzana thAya che. khajAnA khUlI jAya che tethI je AnaMda Ave che te AnaMda tene aMdaramAM sthira thavA mATe lalacAve che. bahAranI lAlaca tene chUTI jAya che. asthiratAvaza rAga rahe che paNa teno tene prema raheto nathI. ugra sthiratA dvArA jeNe AvA bhagavAna AtmAne paryAyamAM pragaTa karyo che te tapodhana che. juo ! munine tapodhana karIne bIjAne bhikhArI TharAvyA. chate paise koI bhikhArI kahevAya ! hA. kema ke paisA kyAM tArAM hatAM? tAro to chato padArtha AtmA che, tenuM chatApaNuM astitva svIkAra to aMdaranuM Atmadhana pragaTa thAya-jJAna ane AnaMdanI lakSmI pragaTa thAya. jenI pAse kaparUpI dhana che tathA badhAM eTale pAMceya indriyanA viSayono saMbaMdha jeNe choDI dIdho che evA sAdhu muni ja A jagatamAM sukhI che. A 117 gAthA pUrI thaI. have 118 gAthAmAM jinavarano dAkhalo ApIne jIvane UMco kare che. vairAgI muni ja nija AtmAne jANatAM thakAM nirvikalpa sukhane pAme che. paradravya ane vikalpathI jene vairAgya thayo che ane AtmAno Azraya lIdho che te ja sAcA sukhane pAme che. gAthArtha -nija zuddhAtmAnA darzanamAM je anaMta adbhuta sukha muni-avasthAmAM jinazvaradevone thAya che te sukha vItarAgabhAvanAmAM, pariNata thayelAM munirAja nija zuddhAtmAne tathA rAgAdi rahita zAMtabhAvane jANatAM thakA pAme che. 118. ahIM tIrthaMkara bhagavAnanI muni avasthAnuM dAMta ApIne vItarAgabhAvanAvALA munionI vAta karI che. jenA ghare cha-cha khaMDanA rAjya hatAM, 96000 padmaNI jevI strI hatI, vaibhavano pAra na hato evA zAMtinAtha, kuMthunAtha ane aranAtha gRhastha avasthAmAM hovA chatAM te badhAM vaibhavane para mAnatAM hatAM, potAno mAnatA na hatAM paNa asthiratAvaza tenA pratyeno vikalpa hato tene paNa choDIne jyAre teo muni thayA-dIkSA lIdhI eTale jANe haLavA thaI gayAM. para taraphanI lAgaNIno bhAra hato te utarI gayo, AtmAnA AnaMdanI hera AvavA mAMDI, tenuM nAma ja dIkSA che. juo ! A munipaNAnI vAta che. zreNI mAMDe evI ugradazAnI vAta nathI. chaThThA-sAtamA guNasthAnanI vAta che. AtmA paramAnaMdanI mUrti che tene dRSTimAM laIne rAga-dveSathI pAchA haTI vairAgyapUrvaka AtmAnA AnaMdane bhogavatAM munirAjanI dazA joIne lokone ema lAge ke munine to Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-74 ] | 503 badhI sagavaDatA chUTI gaI, rAja gayA, rANIo gaI, kapaDAM, jhaverAta Adi gayA, hAthInA hodde besavAnuM gayuM....tene ahIM munirAja kahe che ke bhAI ! tane khabara nathI, dIkSAkALamAM muni je anaMta AnaMdane anubhave che evo AnaMda indra, cakravartI Adi pAse kyAM hato ! tIrthaMkarone to puNya paNa moTA che ne! cakravartIne to indro mitra hoya che paNa tIrthaMkarane indro sevaka tarIke hoya che. tIrthaMkaranA bALapaNamAM paNa indro prabhu....prabhu karIne sevA karatAM hoya che. AvI puNyayukta saMyoganI sthiti che ane tenA tarapha lakSa che tyAM sudhI duHkha che. tIrthaMkarane gRhasthadazAmAM vastra, dAgInA Adi devalokamAMthI Ave che, ahIMnA vastrAdi vAparatAM nathI evI UMcI puNyanI sthiti che mATe tIrthaMkara sukhI haze ?--bhAI ! puNyanI sAmagrIthI to teo sukhI nathI paNa tenA tarapha jeTaluM lakSa jAya che eTalA duHkhI che. tethI to saMyoganuM lakSa choDIne jyAre tIrthaMkara dIkSA le che tyAre tene mahAna AnaMda Ave che. bhagavAna janme tyAre devo ane indro Ave, mahotsava karI jAya ane bhagavAnanI sevAmAM indra devane mUkIne jAya. to zuM bhagavAna A sagavaDatAthI sukhI haze ! sukhI to nathI paNa te tarapha jeTaluM lakSa jAya che te paNa duHkharUpa lAge che. tIrthaMkarone paNa sagavaDatAnA lakSamAM zAMti nathI to anyane temAM zAMti kyAMthI hoya ! tIrthaMkara jevA puNya to bIjA koIne hoya ja nahi. tIrthaMkarane sarvotkRSTa puNya hoya, cakravartIne tenAthI tenAthI paNa ochuM puNya hoya, baLadeva ne vAsudeva karatAM puNya baLadeva karatAM ochuM puNya hoya paNa badhAM mokSagAmI jIvo hoya che. ochuM puNya hoya, vAsudevane ochuM hoya ane prativAsudevane tIrthaMkare dIkSA lIdhI eTale tuM ema na jo ke tene badhAM sagavaDatAnA sAdhana chUTI gayA. ema jo ke teo anaMta AnaMdane vedavA lAgyAM. sagavaDatA upara lakSa hatuM e to duHkha hatuM tene choDIne tIrthaMkaramuni atIndriya AnaMdanA bhogavaTAmAM AvI gayA che. jema, tIrthaMkaramuni dIkSA kALamAM sukhane pAme che tema dareka munio dIkSAnA kALamAM atIndriya sukhane prApta kare che. pelA sagavaDatA ochI hoya ke vadhAre hoya tenI sAthe kAMI saMbaMdha nathI. dIkSAkALamAM jevo AnaMda tIrthaMkaramunine hoya che evo ja AnaMda badhAM munine hoya che. lAkaDA vecanAro kaThiyAro paNa jyAM bhAvaliMgImuni thAya che tyAM tIrthaMkaramuni jevI ja cAritradazAne prApta kare che. AtmAne vaLagIne jeTalI lInatA kare che eTalo AnaMda tene paNa Ave che. saMyogonI kiMmata UDI jAya che. tIrthaMkara janme eTale devo Ave ane merUparvata upara abhiSeka mATe temane laI jAya, khammA....khammA kare te badhuM avadhijJAnI bALamahAtmA potAnA jJAnamAM jANe che paNa sukha mAnatAM nathI chatAM jeTalo rAga te tarapha Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vo4 ] [ paramAtmaprakAza pravacano jAya che teTaluM duHkha mAne che. cAritradazA jevo AnaMda e vakhate Avato nathI. zAMtinAtha, kuMthunAtha, aranAtha tIrthaMkara to hatAM sAthe cakravartI ane kAmadevapadanA paNa dhAraka hatAM. temane dIkSAkALe jevo AnaMda Avato hato evo ja AnaMda badhAM munione Ave che kema ke munidazAne bahAranI padavI sAthe kAMI saMbaMdha nathI. kAmadevane to zarIranuM rUpa eTaluM badhuM hoya ke aDhI dvIpamAM koI manuSya evo na hoya, eka eka aMga puNyathI bharelA hoya, tIrthaMkara ane cakravartIpada paNa sAthe hoya, chatAM munidazAmAM e padavI sAthe atIndriya AnaMdane kAMI saMbaMdha nathI. koI garIba mANasa pAse kAMI na hoya mAtra zarIra hoya tenI mamatA choDIne dIkSA laIne jaMgalamAM AtmAne dhyAve che ane AnaMdane anubhave che. baMnenA AnaMdano anubhava samAna hoya che. ekane saMyogo ghaNAM chUTyAM ane bIjAne thoDA saMyogo chUTyAM paNa atIndriya AnaMda baMnene samAna che. vItarAgI dRSTi ane vItarAgI AnaMdane bAhya saMyogonI sagavaDatA ke agavaDatA sAthe kAMI saMbaMdha nathI. AgaLa Avaze ke eka myAnamAM be talavAra na rahe tema, svanI ruci ane paranI ruci ema baMne prakAra sAthe nahi rahI zake. jenA kALajAmAM suMdara strI vase che tenI dRSTimAM AtmA nahi vase. jJAnanetramAM strI dekhAtI haze tene bhagavAna kema dekhAze! ema eka myAnamAM be talavAra nahi samAya. ahA ! yogIndradeva paramAtmaprakAza racatAM haze tyAre jJAnamAM kevuM taravaratuM haze ! prabhu ! dIkSAkALe Apa jevA AnaMdane anubhavatAM hatAM evo ja AnaMda amane A dIkSAkALamAM AvI rahyo che. tamane Rddhi vizeSa hatI, devo tamArI sevA karatAM hatAM, indro kalyANaka ujavavA AvatAM hatAM mATe tame moTA eTale dIkSAkALamAM vizeSa AnaMda Ave ane ame nAnA eTale amane ocho AnaMda Ave....evuM nathI ho. bahAranA saMyogamAM nAnA-moTA bhale ho paNa tenI kiMmata aMdaramAM kAMI nathI. bhAvArtha :--dIkSAnA samaye tIrthaMkaradeva nijazuddhAtmAne anubhavatA thakAM je nirvikalpa sukhane pAme che te ja sukha rAgAdi rahita nirvikalpa samAdhimAM lIna virakta muni pAme che. tIrthaMkaranA zarIramAM eka hajAra ne ATha to zubhalakSaNa hoya che ane zarIranI suMdaratA to evI hoya che ke indra jevo indra paNa eka hajAra netra karIne e rUpane nihALe che. evA zarIranI mamatA choDe che mATe tIrthaMkara munine vadhAre AnaMda haze ! ane kALA kUbaDA zarIranI mamatA choDavAvALAne ocho AnaMda haze ne! ema koIne prazna UThato hoya to kahe che ke nA. ema nathI. paranI mamatA choDIne sva-anubhavamAM AvanArA darekane Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-74 ) [ 105 sarakho ja AnaMda Ave che. tethI ahIM munirAja kahe che prabhu ! tamAre paNa para taraphanA jeTalA vikalpo hatAM tene choDyA tyAre atIndriya AnaMda Avyo hato tema ame paNa para taraphanI mamatA ane vikalpo choDIne tamArAM dIkSAkALa jevA ja AnaMdane ame pAmyA chIe. mATe ame tamArI jAtanA ja chIe mATe ame to tamArI nAtamAM beThA chIe. bhagavAna ! Apane dIkSA pahelAM traNa jJAna hatAM ane dIkSA lIdhA pachI cothuM mana:paryayajJAna paNa pAmyA ane amane to dIkSA pahelAM ane pachI mati ane zruta be jJAna ja che mATe amane AnaMda ocho Avato haze ema mAnazo nahi. tamane dIkSAkALamAM jevo ane jeTalo AnaMda hato evo ane eTalo ja amane A munidazAmAM AnaMda AvI rahyo che. ema AnaMdamAM jarAya ochA utaratAM nathI. Ama, munirAja bhagavAnanA muniparA sAthe potAnA ane dareka munionA munipaNAne sarakhAve che. rAgAdi rahita nirvikalpa zAMti baMnemAM samAna che. baMne mokSanA mArgamAM paDelA che. munio jevA AnaMdane anubhave che evo ugra AnaMda samyagdaSTine na hoya ane mithyASTine to evo AnaMda jarAya hoya ja nahi mATe AtmAnI dRSTi karIne AtmAne anubhavavAno prayatna dareke karavo-e mATe A vAta karI che. : bhagavAna kahe che ke prabhu! tuM jJAnasvarUpa cho ne ! to tuM paranI koI kriyA kare ke paranI koI kriyA bhogave evuM tAruM svarUpa ja nathI; tuM to saiMyono jJAtA-daSTA jJAnasvarUpa ja cho. paranI, dehanI, kuTuMbanI kriyAne pote kare che ema je mAne che, dayA-dAnAdi bhAvone pote kare che tema je mAne che tathA strI-putrAdine ke rAgane pote vede che ema je mAne che, teNe AtmAnA jJAnasvabhAvane jANyo nathI, mAnyo nathI. je jIva paranI dayA pALu chuM ema mAne che te mithyAdi mUDha che, kAraNa ke jJAnasvarUpI bhagavAna AtmA zeyane para tarIke jANavAvALo che tenA badale zeyono pote kartA-bhoktA bane che tema mAne che. te mithyAtva - jUjya gurudevazrI Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanya-haMsa puNya-pApanA cArA na care , (saLaMga pravacana . 75) yogin nijamanasi nirmale paraM dRzyate zivaH zAntaH / ambare nirmale ghanarahite bhAnuH iva yathA sphuran / / 116 // rAgena raJjite hRdaye devaH na dRzyate shaantH| darpaNa maline bimbaM yathA etat jAnIhi nirdhAntam / / 120 // yasya hariNAkSI hRdaye tasya naiva brahma vicaary| pasminuM Rthe samAdhAtI vatsa tau vaTTI pratyAre (?) I/99ii. zrI paramAtmaprakAza zAstranI A 119bhI gAthA levAnI che. temAM AcAryadeva kAma-krodhAdinA tyAgathI 'ziva' zabdathI kahevAmAM Avyo che evo paramAtmA dekhavAmAM AvI jAya che evo abhiprAya manamAM rAkhIne gAthAsUtra kahe che. gAthArtha -he yogI ! potAnA nirmaLa manamAM rAgAdi rahita nija paramAtmA niyamathI dekhAya che jema vALa rahita nirmaLa AkAzamAM sUrya ekadama spaSTa prakAze che tema. 119. jo A AtmA puNya-pApa rAgAdi vikalpathI khasIne samyaka zraddhA-jJAnanA nirmaLa pariNAme pragaTa kare to tene potAno zuddhAtmA spaSTa pragaTa bhAse che. A, samyagdaSTithI mAMDIne badhAM jJAnIne zuddhAtmA spaSTa prakAze che tenI vAta che paNa mukhyapaNe ahIM muninI vAta che. AtmA vaDu-pote puNya-pApanA rAga rahita vItarAga zAMtasvarUpa che paNa kAma eTale rAga ane krodha eTale dveSathI malina pariNAmamAM AtmA jaNAto nathI. jema, vAdaLathI chavAyelA AkAzamAM sUrya dekhAto nathI paNa vAdaLa rahita nirmaLa AkAza hoya to temAM sUrya spaSTa jhaLahaLato prakAze che tema, rAga-dveSa rahita vItarAga manamAM jJAnasUrya AtmA ekadama spaSTa prakAze che. bhAvArtha -jema meghamALAnA ADaMbarathI sUrya bhAsato nathI-dekhAto nathI paNa vAdaLa dUra thatAM nirmaLa AkAzamAM sUrya spaSTa dekhAya che tema, zuddhAtmAnI anubhUtinA zatru je kAma-krodhAdi vikalparUpa megha che teno nAza thatAM nirmaLa manarUpI AkAzamAM kevaLajJAnAdi, anaMta guNarUpa kiraNothI sahita nija zuddhAtmArUpI sUrya prakAza kare che. puNya-pApanA vartamAna vikalpanI dhAra meghamALA samAna che tenI ADamAM bhagavAna AtmA dekhAto nathI. tethI tene bhagavAna AtmAnI nirmaLa zraddhA-jJAna anubhUtinA zatra kahyAM Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-75) [ 107 che. juo ! karmane vairI kahyA nathI paNa jIvanA vikArI pariNAma ja tenI nirmaLa pariNatinA | vairI che. jJAnane anusarIne nirmaLa zraddhA-jJAnanuM thayuM te AtmAnI nirmaLa vItarAgI paryAya che. A vItarAgI paryAyamAM vItarAprabhu AtmA anubhavavAmAM Ave che. A anubhUti te ja saMvara ane nirjarA che ane rAga-dveSa bhAva thAya che te saMvara-nirjarAne rokanArAM bhAva che. tene ja Asava ane baMdha kahevAya che. potAnA vikArI pariNAma ja potAnI nirmaLa pariNAmane roke che. bIjuM koI karma ke paradravya AtmAnA nirmaLa bhAvane rokatuM nathI. arAgIparyAyanI vairI rAga paryAya che. AvA rAga-dveSa-kAma-krodhAdi zatrune nAza karavA mATe upAya zuM che?--to kahe che rAga-dveSa to eka samayanA pariNAma che tenA uparathI lakSa haTAvI trikALa zuddha caitanya upara lakSa karatAM je nirmaLa anubhUti thAya che te rAga-dveSano nAza kare che. jema vAdaLanA abhAvathI AkAzamAM hajAro kiraNothI prakAzato sUrya dekhAya che tema, rAga-dveSanA vikalpono abhAva thavAthI je nirmaLa pariNati pragaTa thAya che temAM anaMtaguNanA kiraNothI prakAzato caitanyasUrya zraddhAya che, jaNAya che, dekhAya che, anubhavAya che. zrotA to rAga-dveSa e ja jIvano doSa che ne ! pUjya gurudevazrI jIva potAnA pUrNa svarUpa upara najara karato nathI ane vikAra ane saMyoga upara najara kare che te jIvano mithyAtvano doSa che. caitanyanA mahAna astitvane svIkArato nathI ane zubha-azubha rAga ane saMyogonuM astitva te mAruM astitva che ema svIkAre che e ja jIvano 'mithyAtva' nAmano mahAdoSa che. mArI vastu pUrNa jJAnAnaMda svarUpa che evo svIkAra thatAM-daSTi pragaTa thatAM rAga-dveSa ane saMyogabuddhi hatI te chUTI jAya che-mithyAtva TaLI jAya che ane samyapha jJAnanA nirmaLa prakAzamAM caitanyasUrya prakAze che. nirmaLa citta eTale jJAnanI paryAyamAM bhagavAne AtmA prakAzita thAya che. - ajJAna aMdhakAramAM anaMta guNanA kiraNathI zobhato bhagavAna AtmA dekhAto nathI, eka tarapha paDyo rahe che ane vartamAnamAM zubha-azubhabhAva che teno ja svIkAra thAya che ke A huM chuM. e ja mithyAtva che, mithyAtva paNa vartamAna paryAyamAM che. have A vartamAna paryAyamAM akhaMDa jJAnapiMDanI sanmukha thaIne tenA zraddhA-jJAna kare to e paNa vartamAnamAM ja thAya che. vartamAna jJAnanI paryAyamAM caitanyamUrti bhagavAna AtmA jaNAvA lAge che, vartamAnamAM ja tenI pratIti Ave che. bhAI ! A tArI vartamAnanI vAta che. puNya-pApanA bhAva ke je vastunA svarUpamAM nathI, abhUtArtha che tene ja potAnuM astitva mAnIne tuM duHkhane vedI rahyo cho. have jo Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108) [ gharamAtmaprakAza pravacano tuM. e puNya-pApAdi vikArathI vimukha thaIne tenAthI virUddha evA nirmaLa rAgAdi rahita pariNAmamAM paramAtmAne zraddhAmAM le to tane vartamAnamAM ja AnaMdano anubhava thAya. mithyAtvabhAvamAM rAga-dveSa jeTalo ja potAne mAne che tethI duHkha thAya che. vAstavamAM pote to pUrNa jJAna ane AnaMdasvarUpa che tene jo jJAnamAM grahaNa kare to jJAnanI dazA nirmaLa thAya. te mela vinAnI nimeLa dazAmAM caitanyasUrya dekhAya ane sukharUpa pariNati pragaTa thAya. AtmA eka jJAnaguNavALo ja nathI. AtmA to anaMtaguNamaya che. e anaMtaguNanA kiraNavALo eTale anaMtaguNanA svabhAvavALA AtmAne jJAnamAM jANatAM anaMtaguNanA aMza eTale paryAya pragaTa thAya che. anaMtaguNanI anaMtaparyAya pragaTa thAya che. paryAyamAM AkhuM vItarAga dravya bhAse tyAre te paryAyane vItarAgI paryAya kahevAmAM Ave che_ vAdaLA dUra thatAM je sUrya prakAze che temAM to hajAra kiraNo ja che paNa A caitanyasUryamAM to anaMtA kiraNo che eTale ke anaMta guNarUpI zakti paDI che tenI zraddhA ane jJAna karatAM te anaMtA guNanI nirmaLatA letuM pragaTa thAya che. bolo ! mubaMImAM ke paradezamAM e kAMI maLe kharuM! tyAM to paisA, makAna, pharnicara Adi dhULa maLe...e kAMI AtmAne maLatuM nathI. AtmAne to tenI mamatA maLe che, tenAthI AtmA duHkhI thAya che. bAkI zarIra ke paisA Adi to AtmAne aDatA paNa nathI. tene to A paisAdi mArAM che ane AnaMdakaMda caitanya mAro nahi evI mithyAzraddhA sparze che aDe che-thAya che. bhagavAna AtmA paramAM to raheto nathI paNa parabhAva eTale zubhAzubha vikalpamAM paNa AtmA raheto nathI. AmAM to asaMkhyapradezI potAnA svakSetramAM rahe che. AtmA to anaMtaguNathI opato caitanyasUrya che. sat svarUpa prabhu che. je jJAnamAM Avo AtmA jaNAya che te jJAnane anubhUti kahevAmAM Ave che. jJAnamUrti bhagavAnano aMtaramAM zraddhA-jJAna dvArA svIkAra Avyo tene e zraddhA-jJAna kAyama TakI rahe che. tethI saMvara ane nirjarA paNa cAlu ja rahe che; bhagavAna AtmA evo ne evo TakI rahe che tema tenI zraddhA-jJAna paNa TakI rahe che, tethI saMvara ane nirjarA paNa kAyama tenI sAthe ja rahe che. vItarAga svabhAvanA avalaMbanathI jeTalI vItarAgatA pragaTI te sadAya jIvanI sAthe ja rahe che. A 119 gAthA thaI. have 120 gAthAmAM AcAryadava kahe che ke, jema melA darpaNamAM rUpa dekhAtuM nathI tema, rAgAdithI malina cittamAM zuddha AtmasvarUpa dekhatuM nathI. gAthArtha :-rAgathI raMjita manamAM rAgAdi rahita Atmadeva dekhAtA nathI, jema melA darpaNamAM mukha dekhAtuM nathI tenI jema. A vAta he prabhAkara bhaTTa ! tuM saMdeha rahita jANa ! 120 Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-75 / [ 59 puNya-pApathI malina cittamAM nirmaLAnaMda prabhuno prakAza kyAMthI dekhAya ! prabhu eTale AtmA pote, ahIM bIjAM prabhunI vAta nathI. caitanya pote ja deva che, rAganI ekatAthI raMgAyelA cittamAM vItarAgI caitanyanA darzana kyAMthI thAya ! na ja thAya. jema darpaNa meluM hoya to temAM mukha dekhAtuM nathI tema jenuM hRdaya rAgarUpI melathI meluM che tene nirmaLa evo AtmA rAgamAM dekhAto nathI. ema niHzaMka samajo. saMdeha rahita nakkI kara ke rAgathI malina manamAM AtmA dekhAya ja nahi ane rAgathI rahita nirmaLa manamAM bhagavAna AtmA dekhAyA vinA rahe ja nahi ema nibhrati thA. bhAvArtha yogIndradeva ema upadeza che ke jema sahastra kiraNothI zobhita sUrya AkAzamAM pratyakSa dekhAya che paraMtu meghasamUhathI DhaMkAyelAM AkAzamAM sUrya dekhAto nathI tema, kevaLajJAnAdi anaMta guNarUpa kiraNothI lokAlokane prakAzavAvALo caitanyasUrya A deharUpI ghaTamAM zaktirUpe birAjamAna hovA chatAM kAma-krodhAdi rAga-dveSa bhAvosvarUpa vikalpajALarUpa vAdaLothI DhaMkAyelo hovAthI dekhAto nathI. bhagavAna AtmA to svabhAvathI ja jANanAra-dekhanAra che tethI lokAloka ho ke game te ho te jJAnamAM jaNAya che. A to zeyanuM mApa batAvyuM ke traNakALa traNalokarUpa zeyane AtmA eka samayamAM jJAnamAM jANI le evo ja jJAnano svabhAva che. Avo svabhAvavAna AtmA kyAre che ane kyAM che?--ke caitanyasUrya bhagavAna AtmA atyAre ja A deharUpI ghaTamAM birAje che-vidyamAna ja che. dehamAM paNa dehathI taddana bhinna....taddana bhinna bhagavAna aMdaramAM birAje che temAM vartamAnamAM kevaLajJAnanI paryAya pragaTarUpa nathI paNa kevaLajJAna thAya evI zakti atyAre ja aMdaramAM rahelI che. jema abarakhamAM hajArapUTa thavAnuM sAmarthya che tema, AtmAmAM anaMta jJAna, AnaMda, anaMta vIryanuM sAmarthya raheluM che. Avo nijazuddhAtmarUpa parama jyoti citUpa sUrya sAkSAt "asti dharAvato hovA chatAM bahirmukhI lAgaNInA melamAM A bhagavAna dekhAto nathI. juo ! kevaLajJAnAvaraNI prakRtinA kAraNe jJAnasUrya dekhAto nathI ema na kahyuM, paNa pote ja UMdho paDyo che tethI vikAranI ekAgratAmAM jJAnasUrya dekhAto nathI. vAdaLamAM sUrya dekhAto nathI tema rAgAdi vikAranI ekAgratAmAM bhagavAna sUryanA darzana thatAM nathI to koI ema kahe ke AtmA dekhAya ke na dekhAya paNa amAre to dharma karavo che bhAI ! AtmAne dekhavo te ja dharma che. akhaMDAnaMda prabhu AtmA rAgamAM ekAkAra thaIne rahe che e je tenI adharmadazA che. adharma kyAMya bahAramAM hoto nathI. anaMta guNanA puMjane dRSTimAM na letAM, ekalA rAga-dveSamAM ekAkAra thaIne rahevuM e ja tenI adharmadazA che. have jo tene dharma karavo hoya to rAganI ekAkAratA choDIne trikALI jJAnAnaMda bhagavAnamAM ekatAbuddha 'karatAM tene nirmaLa zraddhA, jJAna ane zAMti pragaTa thAya tene "dharma kahevAmAM Ave che. Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 ] [ paramAtmaprakAza pravacano kevali prarUpita dharma ja zaraNa che, maMgala che ane uttama che ema roja mAMgalika bolI javAthI mAMgalika thatuM nathI. kevali prarUpita dharma zuM che tene pahelAM jANa to kharo ! paNa ajJAnIne e kAMI jANavuM nathI tene to savAramAM mAMgalika bolIne dukAna kholIe to dukAna sArI cAle, gharamAM badhI anukULatA rahe evI AzAo paDI hoya che. A badhA mithyAzraddhAnA lakSaNa che. A maLe te maLe evI bhAvanA che paNa bhagavAna kema maLe tenI khabara nathI ane tenI bhAvanA paNa nathI. anaMtaguNano piMDa AtmA sarvajJa paramezvare jevo joyo che tevo zraddhAmAM levo, temAM ekatA karavI ane puNya-pApanI ekatA toDavI tenuM nAma dharma che. te vItarAgI paryAya che. vItarAga svabhAva jJAnamAM jaNAyo te jJAna dharma che. je zraddhAmAM AtmA pratItamAM Avyo te zraddhA samyagdarzanarUpa dharma che ane jeTalAM aMze AtmAmAM Tharyo eTalA aMze te cAritrarUpa dharma che. kevaLI paNato dhammo A che. saMpradAyamAM A vAta ja nathI. gADI pATethI utarI gaI che ane gADI cAle che ema mAne che paNa cAlIne kyAM jAya che e jo to kharo ! dizA badalAvavAnI jarUra che tenI to tene khabara nathI. yogIndradeva paNa mahAna saMta thaI gayA, chaThThA-sAtamA guNasthAne jhUlatAM jhUlatAM vikalpa Avyo aMte AvA zAstro lakhAI gayA che, AgaLa 122mI gAthAmAM temane bhagavAna yogIndradeva kahyA che. haMsa kyAM vase che !--ke mAnasarovaramAM. tema bhagavAna AtmA kyAM vase che ! --ke nirmaLa jJAnaparyAyamAM bhagavAna AtmA vase che. haMsa koI nadI ke dariyAmAM vasatA nathI e to jyAM motI pAkatA hoya evA mAnasarovaramAM ja vase che kema ke haMsane motIno cAro ja joIe che te kAMI juvAra ke bAjarAnA cArA caratAM nathI. retI ane dANAne judA pADI haMsa motIne ja moDhAmAM le che. tenI cAMcamAM ja motI ogaLIne peTamAM jAya che. tema dharmI rUpI haMsalA caitanyanA mAnasarovaramAM ja vase che ke jyAM zAMti ane AnaMdanuM vedana thAya che. sabhyazraddhA-jJAna dvArA dharmI AvA mAnasarovaranA motIne care che. dharmI puNya-pApanA cArAne caratAM nathI. ajJAnarUpI kAgaDAM mAMsa jevA pApanA cArAM care che. paramAnaMdanI mUrtinI zraddhA-jJAnanA cArAne choDI puNya-pApane seve che. rAtanA chANa paDyuM hoya temAM jIvAMta thaI gaI hoya tene kAgaDAM savAre cAMcathI aMdarathI jIvaDA gotIne khAtA hoya che tema pUrNAnaMda ane zAMtinA sarovaranI zraddhA choDIne ajJAnI ekalAM puNya-pApa ane zarIra te ja huM evI mithyA mAnyatAnA bhAvamAM ajJAnIne ekalA rAga-dveSano ja khorAka hoya che. ahIM kahe che ke kAma-krodhAdi ane rAga-dveSAdi vikalpa jALothI DhaMkAyelo AtmA dekhAto nathI. paramAtmA hAjarAhajUra birAje che chatAM vikalpanI ADamAM te dekhAto nathI' Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 pravacana-75 ] [ 511 tene vikalpanI mamatA toDIne samyak-zraddhA-jJAnamAM dekhavo tenuM nAma ja dharma che. vItarAga mArgamAM A sivAya bIjo koI dharma nathI. are ! ene ema thAya che ke AmAM vyavahArano lopa thAya che paNa bApu ! vyavahArano lopa thaze to ja nizcaya pragaTaze. nizcaya pragaTyA vinA tene vyavahAra kahevAto paNa nathI. vyavahAra ghaTato jAya ane sthiratA vadhatI jAya tyAre ja dharmanI vRddhi thAya che. paNa are ! jagatane pIrasaNA maLyAM ghaNAM paNa UMdhA maLyAM tethI satya vastu zuM che e dRSTimAM AvavI muzkela paDe che. meghathI DhaMkAyelo sUrya dekhAto nathI, tema rAgAdithI malina cittamAM bhagavAna AtmA dekhAto ja nathI. jo rAgamAMthI ekatA toDe ane bhagavAna AtmAmAM AdarapUrvaka ekatA kare to prabhunA darzana thAya, zraddhAmAM Akho jJAnasUrya AvI jAya ane jJAnamAM paNa AtmA Avo che evuM jJAna thaI jAya che. AvI zraddhA-jJAnanI paryAyane dharma kahe che. e sivAya sAmAyika laIne besI javuM ke poSA karavA ke 99 jAtrA karavI e koI dharma nathI temAM to zubhabhAva hoya eTaluM puNya baMdhAya paNa saMvara-nirjarA na thAya. je puNya-pApathI rahita saMbaMdha svarUpa bhagavAnane lakSamAM le tene rAgarahita zraddhA-jJAna thAya che te jIva jyAre svarUpamAM sthira thAya tyAre tene sAmAyika kahevAya che. jene haju viSayono rasa che--temAM ja lIna che tene to nijaparamAtmAnA darzana paNa thatAM nathI e vAta have 121mI gAthAmAM kahe che. gAthArtha H--je puruSanA cittamAM mRganA samAna netravALI strI vasI rahI che tene potAnA zuddhAtmAno vicAra hoto nathI. ema he prabhAkara bhaTTa ! tuM tArAM manamAM vicAra kara. eka myAnamAM be talavAra rahI zake ja nahi. 121. jagatamAM ajJAnIone strIno prema vizeSa hoya che tethI AcAryadeva A viSayanuM nAma laIne kahyuM che. bhagavAna AtmAno bhoga levAnuM choDIne ekalA strInA bhoganI AsaktimAM ekAkAra thaIne paDyo hoya tene e AsaktinA aMdhakAramAM caitanya kyAMthI dekhAya ! jenA hRdayamAM strIo ane rAga vasyo che tene bhagavAna AtmAno vicAra paNa Avato nathI te AtmAne viSaya to kyAMthI banAve ! viSaya banAvavo eTale ke AtmAne lakSamAM levo e kAma ajJAnI viSayIthI thaI zakatuM nathI. prazna thAya ke samyagdaSTine paNa strI to hoya che ne !-hA. strI hoya che paNa tenI dRSTimAM strI vasI nathI, tenA jJAnamAM rAga vasyo nathI, tenI dRSTi ane jJAnamAM to bhagavAna vaselAM che. samyagdaSTi cakravartI 96,000 rANInA vRMdamAM beThA hoya paNa tenA hRdayamAM strI vaselI nathI ane strI pratyeno azubharAga che paNa temAM e potAnuM astitva mAnato nathI. jene atIndriya AnaMdanA svAda AvyA che tene viSayomAM svAda kyAMthI Ave ! samyagdaSTinA jJAnamAM caitanya bhAsyo che eTaluM ja nahi paNa, anAkuLa AnaMdanA svAda sahita caitanyanuM Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 512 ] [ paramAtmaprakAza pravacano jJAna thayuM che. e atIndriya svAdanA lolupI samyagdaSTine strI Adi viSayomAM lolupatA na hoya. teno artha evo nathI ke strIne choDI de paNa strI hovA chatAM tene viSayanI vAsanAno prema na hoya. jene zrI Adi viSayo pratyenI vAsanAno prema che tene nirvikArI bhagavAna AtmAno ane tenA anAkuLa AnaMdano prema nathI ane jeNe bhagavAna pUrNa anAkuLa AnaMdanA nAthane zeya banAvyo che tenA hRdayamAM to e nAtha vase che. tene viSayono prema hoto nathI. jenA jJAnamAM AtmA vasyo che tene rAganA bhogakALe paNa zraddhA-jJAnamAMthI AtmA khasato nathI. ane ajJAnI kadAca dharmanA nAme bAhyakriyA karavAmAM paDyo hoya paNa tenA jJAnamAM eka kSaNa paNa bhagavAna AtmA vasyo nathI. tenA jJAnamAM to vikalpa ane rAga ja vaselAM che. je bhoganI AsaktimAM arpAI gayo che tenA zraddhA jJAnamAM vItarAga cidAnaMda svarUpa kevI rIte Ave ! hajAro rANIone choDIne beTho hoya paNa jenA rAgamAM viSaya vaselo che tenA rAgamAM srI vaselI che. bhagavAna AtmA tenA rAgamAM na Ave, e to rAgathI pRthak thaIne arAgI zraddhA-jJAnamAM AtmAne vasAve to e nirmaLa jJAnamAM bhagavAna Ave, rAgamAM bhagavAna kadI na Ave. rAgano paNa Adara hoya ane caitanyano paNa Adara hoya ema be jAtano rAga eka sAthe rahI zakato nathI. jema eka myAnamAM be talavAra samAtI nathI tema rAganI rucimAM rokAyelAne bhagavAna AtmAnI ruci to nahi thAya paNa teno vicAra suddhAM Avato nathI. Ama he prabhAkara bhaTTa tuM vicAra kara ! bahu khedanI vAta che ke eka myAnamAM be talavAra samAI zakatI nathI. jyAM bhagavAna vase tyAM rAga kema hoya! ane jyAM rAga vasyo che tyAM bhagavAna kema hoya ! A samyagdaSTithI mAMDIne badhAM jJAnInI vAta che. cothA guNasthAnathI ja jJAnInA jJAnamAM AtmA vasI jAya che tene rAgAdi bhAva thAya che paNa te dRSTimAM vasatAM nathI. kema ke tenI dRSTimAM rAgane rahevA mATe sthAna ja hotuM nathI. dRSTimAM eka pUrNAnaMdanA nAthanuM ja sthAna che. rAganA premamAM AtmA vasato nathI ane AtmAnA premamAM rAga vasato nathI. Ama kahIne, AcAryadeve bhagavAna AtmAnI prAptinuM mAhAtmya batAvyuM che. aMtaradRSTi thatAM ja rAgano prema chUTI jAya che. * Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAganA kartApaNAnuM vyasana thaI gayuM che ? tyAM jJAtApaNuM kema bhAse? (saLaMga pravacana naM. 76) Aje kuMdakuMdAcAryanA AcAryapada-ArohaNano divasa che. mAgazara vada AThamanA divase AcAryapada prApta thayuM hatuM. te vakhate kuMdakuMdAcArya mahArAja jainazAsananA moTA sUrya hatA. AcAryapadanI potAnI lAyakAta hatI. te kAMI koInA devAthI maLatuM nathI. savAramAM kuMdakuMdAcAryano eka zabda "sava siddha' yAda Avyo hato. AcArya kahe che ke huM sarva siddhane mArA jJAnamAM sthApuM chuM ane zrotAonI paryAyamAM paNa anaMta siddhane sthApuM chuM. Ama kahIne e siddha karavuM che ke jeNe jJAnanI paryAyamAM "sarvajJapada' ne sthApyuM te to jANanAra-dekhanAra ja raheze. jenA jJAnamAM sarvajJa beThA tene paranA kAma ke rAganA kAma soMpAya nahi. eka sarvajJane svIkAro temAM anaMta sarvajJano svIkAra AvI jAya che kemake eka sarvajJa paryAyamAM anaMta sarvajJa jaNAya che. eka samayamAM anaMta siddho ane lokAlokane jANe che evI eka sarvajJaparyAyane jeNe potAnA jJAnanI vartamAna pragaTa alpajJaparyAyamAM sthApI. tenuM lakSa jJAyaka upara ja jAya che ane te jJAtA-deSTA thaI jAya che. mATe AcAryadava kahe che ke tuM jJAtA-deSTA thA te mATe ame tane samayasAra kahezuM, samayasAramAM ame jJAyakabhAvapaNuM-jJAtA-daSTApaNuM ja samajAvazuM. je jIva svanA laze jANanAra thayo te parane paNa jANavAnuM ja kAma kare che. e jANavAnA kAryamAM pAMceya samavAya sAthe AvI jAya che. 1. svabhAva, 2. puruSArtha, 3. bhavitavya, 4. niyatakALa, 5. nimitta. e pAMceya bhAvane puruSArthInA kAryamAM bhagavAne eka sAthe joyA che. sarvajJanI paryAya jenA jJAnamAM beThI che tene eka ja samayamAM zAna svabhAva che, jJAtApaNAno puruSArtha thaI rahyo che, te ja kALe evI yogyatAvALo. darzanamoha ane cAritramohanA udayano abhAva che, ane te ja kALe pragaTa thanArI paryAya pragaTe che ane e ja prakArano bhAva che. AthI savAre vicAramAM ema lAgyuM ke aniyata mAnanArA sarvazane mAnatAM ja nathI, alpajJa ja mAne che. jIvano sarvajJasvabhAva ane te prakAranI sarvajJadazAne te mAnatA nathI. ghaNAM varSa pahelAM 76nI sAlamAM eka vAta thaI hatI ke jema, jaMbUDhIpamAM eka jaMbu nAmanuM vRkSa zAzvata che tenA uparathI A jaMbUdIpa kahevAya che. te vRkSamAM ANADhiyasa nAmanA deva vase che tema bahuzruta eTale jJAnanI paryAyamAM sarvaza vase che. te divase to ema kahyuM hatuM ke "jJAnInA jJAnamAM tIrthakara vase che' evo A koI alaukika mArga che. AcAryadeva Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ) [ paramAtmaprakAza pravacano kahe che ke sAMbhaLanAra ane kahenAranA jJAnamAM ame sarvajJane sthApIe chIe. amArA jJAnamAM sarvajJane sthApIe chIe. amArA jJAnamAM sarvajJa birAje che tethI sarvajJanA jJAna ane AjJA anusAra ja badhI vAta nIkaLaze. sarvaze jevI jANI, mAnI ane anubhavI che evI ja vANI nIkaLaze. kemake amArA jJAnamAM sarvajJa beThA che. kuMdakuMdAcArya mahArAja to gajaba vAta kare che ke are AtmA ! anaMta sarvajJane ame paryAyamAM sthApyA che, have rAgano ke nimittano Adara na hoI zake. rAga thAya tenuM jJAna hoya paNa Adara na hoya. ahA ! juo to kharA ! cAre bAjuthI eka ja vAta siddha thaI 0 jAya che. rAga jANelo prayojanavAna che paNa Adara na hoya. ame to sarvajJane amArI dazAmAM sthApyA che. sarvajJa jema koI paradravyane ke vikalpane karatAM nathI tema ame paNa paranA ke vikalpanA kartA nathI. to tame kartA nathI to zuM cho? ame tenA jJAtA chIe ho ! amArA jJAnamAM sarvajJa sthapAyelA che tethI rAganuM kartRtva, saMyoganuM meLavavuM, saMyogane dUra karavuM e koI kArya amArAmAM nathI. sarvajJanA jJAnamAM badhuM vyavasthita che. kAMI karavA-pheravavAnuM temAM nathI. kuMdakuMdAcArye samayasAranA mAMgalikamAM ja sarvajJane sthApIne gajaba kAma karyuM che. A kALe kuMdakuMdAcArye tIrthakaratulya kAma karyA che. zuddhAtmAnI pUrNa zuddhadazA te sAdhya che. pUrNa sarvajJapaNuM sAdhya karavuM che. alpajJatAmAM ke rAgamAM rahevuM nathI. AcAryadeva zrotAne kahe che ke tamArAmAM paNa ame siddhane sthApyA che mATe tamAre paNa rAganA kartA nahi thavAya. sarvajJa jema rAgane jANe che tema tamAre paNa jANanAra rahevuM paDaze. eka vikalpamAtranA paNa kartA tame nahi thAo tyAre tame sarvajJane hRdayamAM sthApyA kahevAze. jeNe jJAnanI paryAyamAM sarvajJane sthApyA tene aniyata evuM kAMI che ja nahi. jema thAya che-tema thAya che, rAga paNa thAya che, karma paNa thAya che. nimitta paNa hoya che. e badhI vyavasthA jema thAya tema teno jANanAra raheje kAraNa ke Akho AtmA jJAyakasvarUpa che e amAre siddha karavuM che. guru ziSyane kahe che ke jJAyakapaNuM siddha thatAM paryAyamAM ajJAtA-dekhApaNuM ja Ave che, bIjuM kAMI AvatuM nathI. bhagavAne jema kevaLajJAnamAM bIjA jIvanA samyagdarzana-jJAnAdi kALamAM pAMceya samavAya eka sAthe joyA che tema jJAnI paNa svabhAva, puruSArtha, bhavitavya, kALalabdhi ane nimitta A pAMceya samavAyane sAthe jue tyAre teNe potAnA jJAnamAM sarvajJane sthApyA kahevAya. jema sarvajJane koImAM kAMI pheraphAra karavo nathI tema jeNe sarvazane potAnA jJAnamAM sthApyAM te paNa jJAtA thaI gayo tene paNa kAMI pheraphAra karavAno bhAva nathI. je thAya tene jANe che temAM pAMceya samavAya paNa AvI jAya che. Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-76 ] ( 116 kuMdakuMdAcArya AcAryapada-ArohaNa karIne duniyAne sarvazanI A vAta kahI che. sarvajJane je kahevuM hatuM te ja saMtoe potAnA jJAnamAM sarvajJane sthApIne pAtra jIvone sarvajJanI vAta kahI che. AtmA "jJa svabhAvI che eTale "sarvajJa svabhAvI che. mATe jeNe potAnI paryAyamAM sarvajJane sthApyA....te sarvajJa thavAnA che e siddha thaI gayuM. tene have karavAnuM kAMI rahetuM nathI. sarvajJanuM ane sarvajJasvabhAvanuM vAraMvAra lakSa rahyA ja karaze tethI "jJa" svabhAvanI vRddhi ane rAganuM ghaTavuM thaIne tene sarvajJa ane vItarAgadazA pragaTa thaI jaze. nizcayathI jeNe potAnI paryAyamAM sarvajJane padharAvyA tene paryAyamAM vikalpa paNa che ane vANIno yoga paNa che paNa te hovA chatAM sAdhakajIva teno kartA nathI. sarvajJa badhAnA jANanAra ja che tema sAdhaka kahe che ame paNa amArI pragaTelI zakti pramANe jANanAra ja chIe. karanAra nathI. amane alpajJapaNAno rAgano ke nimittano Adara nathI, mAtra tenuM jJAna thAya che paNa Adara Avato nathI. tethI ahIM AcAryadeva kahe che ke eka myAnamAM be talavAra na samAya. jyAM rAganI ruci ane rAganuM kAma paDyuM che tyAM jJAtApaNuM na vase ane jyAM sarvajJa samAna jJAtApaNuM vase che tyAM rAgAdinuM kartApaNuM rahI zakatuM nathI. have juo 121 gAthAno bhAvArtha :-vItarAganirvikalpa samAdhithI utpanna thayelo anakuLatArUpa parama AnaMda atIndriya sukharUpa amRta che.....ahIM trikALI svabhAvanI vAta nathI paNa utpanna thayelAM AnaMdanI vAta che. svabhAva to dareka AtmAno atIndriya vItarAga nirvikalpa AnaMdanI mUrtirUpa ja che paNa jeNe te svabhAvano Adara karIne sarvajJane potAnA AMgaNe padharAvyA te AMgaNA kevA ujaLAM hoya ! sarvajJa ane sarvajJasvabhAvane dRSTi, jJAna ane anubhUtimAM le tenI paryAyamAM atIndriya amRta-AnaMdanA pyAlA pIvAtAM hoya paNa je AvA svabhAvane dRSTimAM na le. vItarAga sarvajJasvarUpa chuM ema na mAne ane rAgamaya chuM, rAgano karanAro chuM ema rAganA premamAM paDyo che te potAnA vItarAgasvabhAvano verI che. bhagavAna sarvajJane jevo anAkuLa AnaMda ane sarvajJadazA pragaTelI che evo ja AtmA anAkuLa AnaMda ane sarvajJasvabhAvI che tene jeNe jJAnamAM vasAvyo tene to atIndriya anAkuLa AnaMdanuM vedana che ane te svabhAvane jJAnamAM nahi vasAvatAM, rAgane jJAnamAM vasAvyo ke je vastumAM nathI. tene paryAyamAM AkuLatA ane duHkhanuM vedanA thAya che. tenI deSTimAMthI sarvajJasvabhAva khasI gayo che. are jeNe jJAnamAM vItarAgasvabhAvathI viruddha evA rAgane vasAvyo che--vikArane ropyo che tenI paryAyamAM avikArI paryAya kayAMthI utpanna thAya ! eka myAnamAM be talavAra Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 ] [ paramAtmaprakAza pravacano na rahI zake. zAyakamUrti bhagavAnane jovAnI dRSTi choDIne Ane jovAmAM rokAI gayo. A ekatva sahitanA rAganI vAta che. samyagdaSTine rAga to che paNa ekatva nathI tethI. tyAM rokAyo nathI, e to rAgane jANanAranI bhUmikAmAM beThe che. rAgamAM beTho nathI. jenA cittamAM strInA rUpane jovAnI abhilASA AdithI utpanna hAva-bhAva arthAt cittamAM vikAra ke strIne mArAM pratye prema varte che ema karIne rAga kare che paNa bhagavAna AtmAmAM mAro AnaMda varte che tenI khabara nathI. strInuM mukha ja enA jJAnamAM vase che, anAkuLa AnaMdane to jJAnamAMthI eNe khaseDI dIdho che. premALa AMkhanI kaTAkSatA jovA rAgathI rokAI gayo che. samyagdarzanano je viSaya che evA AnaMdamUrtisvabhAvane jovAne badale strIne jovAmAM rokAI gayo che. potAnA svabhAvamAMthI to potAnI jAtanI avikArI paryAya utpanna thavI joIe tene badale rAgamAM rokAyo tethI vikArI paryAya ja utpanna thAya che ke je potAnI jAtanI nathI. vikalpajALothI mUrchita ane vAsita eTale pAMcaindriyanA bhogonI vikalpajALamAM ja vAsita thaI gayo che ane atIndriya AnaMdamUrti bhagavAnane dRSTimAMthI dUra karI dIdho che, rAgamAM ja raMjita thaI gayo che, vikalpamAM pariNata citta thaI gayuM che te cittamAM bhagavAna AtmA kema vase ! malinatAmAM rokAyelA cittamAM brahmAnaMdaprabhu AtmA kema vase ! aho ! jeNe paryAyamAM sarvajJane ane sarvajJasvabhAvane sthApyo temAM rAganI ekatA kema Ave ! ane rAganI vAsanAmAM mUrchAI gayelI paryAyamAM caitanyamUrti AtmA kema Ave ! eka myAnamAM be talavAra sAthe na rahe tema rAga ane jJAna baMne eka paryAyamAM sAthe vase nahi. sarvajJasvabhAvane paryAyamAM na vasAvyo ane rAganI ekatA karIne rAgane vasAvyo tyAM sarvajJasvabhAvI bhagavAna tenI pratItimAM kema Ave ! ane jo sarvajJasvabhAvI bhagavAnane paryAyamAM vasAvIza to tyAM rAganI ekatAnuM vasavuM nahi rahe, rAga bhinna raheze. ane jo rAgane vasAvIza to bhagavAna bhinna raheze. eka pariNatimAM banne nahi samAya. rAgane karavA ane bhogavavAnI mIThAzamAM paDyo che tenI paryAyamAM caitanya bhagavAna AvIne kema vase ! (na ja vase). rAganA kartApaNAnuM vyasana thaI gayuM che, temAM mIThAza vedAya che tyAM jJAtApaNuM tene kema bhAse! vikalpanI vAsanAno prema ane caitanyano prema e baMne sAthe na hoya zake. je jJAnagharamAM jJAtA-deSTA svabhAva vasaze tyAM rAga vasavA nahi AvI zake. rAga to para gharamAM raheze. eka ja cittamAM brahma-vidyA ane viSaya-vinoda e banne samAtA ja nathI. brahma-vidyA vase tyAM viSaya-vinoda kema Ave ! ane viSaya-vinoda hoya tyAM brahma-vidyA kema vase ! A kAMI bAhya-tyAganI vAta nathI. aMdaramAM AtmA viSaya--vinodAdi rAgano tyAgI ja che tevA svabhAvano Azraya lenArA jJAnI paNa tyAgI ja che. jenA Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-76 / ( 117 zraddhA-jJAnamAM jANanAra jJAyaka jAgyo tyAM rAgano tyAga ja che. samyajJAnamAM rAgAdi navakAra vasato ja nathI. bhagavAna AtmA mahAna mahAna mahAna svabhAvavALI vastu che e mahAna svabhAva jenI dRSTimAM Avyo tenI dRSTimAM rAga ane paradravya bilakula vasatAM ja nathI. enAmAM rAga che ja nahi. ajJAnIne bahu moTI vAta lAge paNa prabhu! tuM nAno nathI. tuM to evo moTo cho ke tArI kathanI sarvajJanA kathanamAM paNa pUrI AvI zakatI nathI. anubhavamAM je Ave che te vAtothI pUruM paDe tema nathI. evaDo moTo tuM cho. puNya-pApa adhikAramAM (16) gAthAmAM) kAMI vAta karI che! vikalpanI ekatA kare che tyAM paryAyamAM sarvadarzi ane sarvajJasvabhAva rokAI jAya che. rAganI pratItamAM sarvadarzi-sarvajJasvabhAvI bhagavAnanI pratIta AvatI nathI. rAganI rucimAMthI guMlATa mArIne sarvadarzi-sarvajJasvabhAvanI pratIti kare te puruSArtha che. e vIryanuM kAma che. UMdhA vIryamAM sarvajJasvabhAva DhaMkAI jAya che. puNyano vikalpa mAro che ame mAruM kartavya che ema mAne che tyAM svabhAva DhaMkAI gayo che. have tene zubhapariNAmathI AtmAne kholavo che e kema 'khUle ! zubhapariNAmathI AtmAno svabhAva pragaTe ema mAnanAro bhIMta bhUlyo che. moTA meruparvatane upADIne bhUko karI nAMkhyo enA jevI e bhUla che. - savAre to magajamAM e vAta AvI hatI ke aniyata mAnanAra alpajJapaNAne ja sthApe che, vastunI paryAya alpajJa ja hoI zake ane tenI zakti paNa alpa ja hoI zake ema temAMthI siddha thAya che. zaktie AtmA sarvajJa che ane paryAyamAM sarvajJa thaI zake che e vAta ja tenI zraddhAmAM na rahI. e bhale bIjI rIte mAnato hoya paNa tenI mAnyatAmAMthI siddha to A ja thAya che ke vastu badhI rIte alpajJa che. ahIM to prathamathI ja pratItamAM sarvajJasvabhAvano ane sarvajJaparyAyano vizvAsa AvI jAya che. AcArya mahArAja kahe che e pratItamAM paNa tene vikalpanuM kartutva na hoya. tethI puNya-pApa adhikAramAM A zloka mUkyo che ke sarvadarzi-sarvajJa svabhAvanI zraddhA ane puNya-pApanuM kartutva e baMne eka samayanI paryAyamAM sAthe na rahI zake. bhAI ! A to zAMtithI ane dhIrajathI samajavAnI vAta che. A kAMI vAda-vivAdanI vAta nathI. A to gharanI vAto gharathI samajAya, vAda-vivAdathI na samajAya. AhAhA ! savvapALI saMdhya ...A zabda jyAM sAme Ave che tyAM e tattva kevaDuM moTuM che e jJAnamAM taravarI jAya che. AtmA ekalo jJAna ane darzanano piMDa ja che. e jo vikalpanA kartRtvamAM rokAya to tene sarvajJa-sarvadarzi svabhAvanI pratIti rahetI nathI. puNya-pApanA vikalpanA lAbhamAM rokAya tene jJAtA-daSTA svabhAva pratItamAM Avato ja nathI. Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518 * [ paramAtmaprakAza pravacano ane jo tene sarvadarzi-sarvajJasvabhAvI bhagavAna AtmAno bharoso Avyo, to tyAM rAganuM ke puNyanuM kartutva UbhuM nahi rahI zake. eka myAnamAM be talavAra na rahI zake tema jJAtApaNuM ane rAganuM kartApaNuM sAthe rahI zakatuM nathI. aho ! e AcAryapadano kALa, e prasaMge kalyANakALa. kahevAya. AkhA "bharatakSetramAM dhuraMdhara AcArya che' evA zabdo videhakSetramAM sImaMdharabhagavAnanA mukhethI nIkaLyA e kAMI sAmAnya vAta che! kevaLInA mukhethI jenA mATe vANI Ave tene bIjuM zuM joIe ! cakravartI bhagavAnane pUche che-prabhu ! A koNa che? tyAre trilokInAtha sImaMdharabhagavAnanI vANImAM AvyuM ke A bharatakSetranA pravara (pradhAna) AcArya che. AhAhA....!' evA e AcAryadeva kahe che ke puNyanA pariNAmanuM kAma sarvajJaparyAyane na soMpAya. cakravartIne jhADuM kADhavAnuM kAma na soMpAya. jema koI mANasa upara cakravartI khuza thaIne kahe ke, mAga ! mAga ! tyAre pahelAe ema na kahevAya ke mArA gharamAM bAra mahinAthI kacaro bharyo che to sAheba ! vAsIdu kADhI nAkho. jenA ghare dAsanA dAsane dAsa hoya ene evA kAma soMpAya ! are ! enI to dAsI evI hoya ke, hAthethI hIrAnuM cUrNa karIne cakravartIne cAMdalo kare, tene vAsIdAnA kAma na soMpAya. ema sarvajJa ane sarvadarzi prabhu bhagavAna AtmAnA bhAnavALA jIvane rAga karavAnuM kAma na soMpAya. tene rAga Ave che paNa kartA thatAM nathI. mAtra jANe che. vyavahArane jANe che paNa nizcayamAM vyavahArane ekameka karI detAM nathI. caitanyaprabhu tarapha jenA valaNa thayA tene have rAga tarapha valaNa na hoya. e vyavahArane kare nahi. nizcayajJAna che te vyavahArane kare nahi ane vyavahArane kare te jJAna nizcaya rahe nahi. kAraNa ke eka myAnamAM be talavAra rahe nahi. tema jJAtApaNuM ane rAganuM kartApaNuM e baMne paraspara viruddha hovAthI sAthe rahe nahi. e vAta ja A gAthAmAM siddha karavI che. tarkathI nakkI karo topaNa e ja vAta siddha thAya che. nizcaya ane vyavahAra be che ke eka?--be che to be ne bepaNa rAkho te ja yathArtha che. baMnene eka karI nAMkho to be kyAM rahyA? nizcayamAM vyavahAra vasI ja na zake. cAlatAM adhikAramAM gAthAmAM bhAvArthamAM kahe che ke cittamAM brahma-vidyA eTale ke AnaMdamUrti AtmAnuM bhAna ane viSaya-vinoda eTale rAganI ekatvabuddhi-rAgano prema e baMne sAthe na rahI zake. jyAM jJAnamUrti sarvajJasvabhAvIne zraddhAmAM vasAvyo ane jJAnamAM sarvattane vasAvyA tyAM vikArano praveza na hoI zake ane viSaya-vikAranI vAsanA jyAM vase che tyAM bhagavAna AtmAnuM jJAna na hoI zake. jyAM rAganI vAsanAmAM raMgAyeluM citta che, te bhale puNyanI vAsanA hoya paNa tenA raMge raMgAyelA cittamAM brahmasvarUpa AtmAnuM jJAna thaI zakatuM nathI ane vasI zakatuM nathI. kAraNa ke brahma-vidyA ane vAsanAne paraspara virodha che. Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdi-deva devAlayamAM vasatA nathI (saLaMga pravacana naM. 77) nijamanasi nirmale jJAninAM nivasati devaH anAdiH / haMsaH sarovare lInaH yathA mama IdRzaH pratibhAti // 122 // devaH `na devakule naiva zilAyAM naiva lepye naiva citre | akSayaH niraJjanaH jJAnamayaH zivaH saMsthitaH samacitte // 123 // A zrI paramAtmaprakAza zAstra che temAM prathama adhikAranI 122 gAthA cAle che. yogIndradeva kahe che ke rAgAdi rahita nijamanamAM paramAtmA nivAsa kare che. gAthArtha H--jJAnIonA rAgAdimalarahita nijamanamAM ArAdhavAyogya anAdideva zuddhAtmA nivAsa karI rahyo che jema, mAnasarova2mAM lIna thayelo haMsa vase che tema. 122. juo ! bhASA kevI vAparI che ! vItarAgI paryAya to navI utpanna thAya che mATe AdivALI che paNa bhagavAna AtmA to anAdideva che tene koI Adi nathI. e anAdideva ja ArAdhavAyogya che. jema mAnasarovaramAM haMsa motI caravAmAM lIna hoya che tema, jJAnIonI jJAnaparyAya anAdinAthane ArAdhavAmAM lIna hoya che. guru ziSyane kahe che ke he prabhAkara bhaTTa ! jJAnInI paryAya zAyakamAM lIna che ema amane dekhAya che. Akho jJAnaparyAya jJAnAnaMda svabhAvamAM lIna thayelo mAluma paDe che. zAMtinA motI caranArA jJAnIjano zAMtasvarUpa AtmAmAM ja vase che. jenA zraddhA-jJAnamAM zuddhAtmabhagavAna beTho che tene jJAna ane zAMtinA ja cArA hoya, rAganA cArA tene na hoya. haMsalA retIne na care, motI ja care tame, jJAnI rAgane na anubhave, jJAnAnaMdane ja anubhave. rAgathI malina cittamAM jJAnI vasatAM nathI. Ama zrI yogIndradeva prabhAkarabhaTTane kahe che. jJAnanI paryAyamAM jJAyaka samIpamAM che. rAga tenI samIpamAM nathI, dUra che. dharmI samyagdaSTi jJAnInI samIpamAM jJAyaka che, rAgAdi samIpamAM nathI. rAgAdinI samIpa jJAnI jatAM paNa nathI kemake jJAnInuM citta jJAyaka sivAya kyAMya lIna thatuM nathI. bhAvArtha AgaLanI gAthAmAM kahyuM hatuM ke cittanI AkuLatAnA upajAvanArA strInuM rUpa dekhavuM, sevavuM, ciMtA AdithI utpanna thayelA rAgAdi taraMgonA samUhathI bharelA milana cittamAM jJAnI vasatAM nathI. to jJAnI kyAM vase che ? ke rAgAdinI malinatAthI rahita nija Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ gharamAtmaprakAza pravacano zuddhAtma dravyanA zraddhAna, svAbhAvika jJAna ane tenAthI utpanna vItarAga paramasukharUpa amRtarasa svarUpa nirmaLa nIrathI bharelA jJAnIonA mAnasarovaramAM paramAtmAdevarUpI haMsa niraMtara nivAsa kare che. ahIM to azubhabhAvothI vAta lIdhI che paNa azubha ane zubha baMne prakAranA bhAvothI rahita nija zuddhAtmadravyanI aMtaramukha pratIti ane svAbhAvika jJAna nAma jJAnanuM svasaMvedana ane tenAthI utpanna vItarAga paramarasathI bharelA manamAM jJAnI vase che. atIndriya AnaMdanA piMDarUpa zuddhAtmatattvanI zraddhA ane jJAnathI utpanna thayelA AnaMdathI bharelA jJAnInA jJAnarUpI mAnasarovaramAM jJAnIno vasavATa che. jema haMsa mAnasarovaramAM vase che tema samyajJAnanA sarovaramAM jJAnI vase che. A mAtra cothA ArAmAM thayelA jJAnanI ja vAta nathI. pAMcamA ArAmAM thaI gayelA munio ja A vAta kare che ke game te kSetramAM ho ke game te kALamAM ho jJAnIno nivAsa jJAnAnaMda sarovaramAM ja che. jJAnIonA nirmaLa cittamAM ja dharmano nivAsa hoya che. zrI yogIndradevano A abhiprAya che ke mane to ema bhAse che ke, A jJAnamAM bhagavAna vase che. AgaLa 123 gAthAmAM paNa A ja vAtane AcAryadava deDha kare che. | mumukSu AvI vAta sAMbhaLaze to koI maMdira nahi baMdhAve. pUjya gurudevazrI :-maMdira koNa baMdhAvI zake che ! A bhAIe ekalAe rUpiyA nAMkhIne maMdira baMdhAvyuM che ema kahevAya che paNa koI vyakti maMdira banAvI zakatAM nathI. maMdira bane tyAre kono zubha vikalpa nimitta hato te batAvavA nimittanuM nAma devAya che, bAkI kArya to je kALe thavAnuM hoya tyAre thAya che. ahIM to kahe che ke maMdiramAM bhagavAna nathI. zrotA :-to bhagavAna kyAM che ! pUjya gurudevazrI : e to jyAM che tyAM gotavA jAya to khabara paDe. jJAnAnaMdasvarUpa AtmA pote ja bhagavAna che tene samyajJAna dvArA zodhe to anubhavamAM Ave. evA jJAnIne azubha vaMcanArthe maMdira, pratimAjI tenI bhakti, pUjA AdinA bhAva hoya che e badhuM AgaLa kaheze. paNa ahIM to paramAthadava kyAM vase che tenI vAta kare che. gAthArtha : Atmadeva devAlayamAM nathI pASANanI pratimAmAM paNa nathI, lepamAM paNa nathI, citrAmanI mUrtimAM paNa nathI. (lepa ane citrAmanI mUrti laukikajana banAve che. paMDitajana to dhAtu ane pASANanI mUrtine ja mUrti mAne che. laukika draSTAMta mATe gAthAmAM lepa ane citrAmanuM nAma AvI gayuM che.) A deva koI jagyAe raheto nathI. te deva akSaya-avinAzI che, karmanA aMjanathI rahita che ane kevaLajJAnathI pUrNa che, ekalo jJAnano Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-77 ] | para1 pUMja che. Avo nijaparamAtmA samabhAvamAM sthita che arthAt samabhAvapariNata sAdhunA manamAM paramAtmA vase che, anya jagyAe nahi. 123. jainadarzanamAM vyavahArabhaktimAM nimittarUpe maMdira ane dhAtu athavA paththaranA pratimAjI hoya che paNa lepa ke citrAmanI mUrti to jainadarzanamAM hotI ja nathI. samyagdaSTi jJAnIne paNa svarUpano ja Adara che, rAgAdino Adara nathI. paNa ahIM to muktinA sAkSAt kAraNabhUta evA cAritranI vizeSatAthI vAta karI che tethI samyak zraddhAna jJAna sahita traNa kaSAyanA abhAvavALA sAdhunA nirmaLa cittamAM paramAtmA vase che ema kahyuM che. samyagdaSTi jJAnIne paNa svarUpano ja Adara che. rAgano Adara nathI. paramAtmasvarUpa ja tene AdaraNIya che ema kaho ke jJAnamAM paramAtmA vase che ema kaho, baMne eka ja che. paNa ahIM vizeSa munipaNAnI vAta lIdhI che kema ke cAritra mokSanuM sIdhu kAraNa che.munine samyak zraddhA, samyajJAna ane traNa kaSAyanA abhAvarUpa zAMti eTale ke samabhAva varte che temAM teno niraMjanadeva vasI rahyo che. manamAM eTale samabhAvamAM Atmadeva vase che. bhAvArtha :--joke, vyavahAranayathI dharmanI pravRtti mATe sthApanArUpa arahaMtadeva devAlayamAM-maMdiramAM birAje che. dharma eTale puNyarUpa vyavahAradharmanI pravRtti mATe maMdiramAM dhAtu athavA pASANanA pratimAjI birAjamAna karavAmAM Ave che ane tenA darzana, pUjana, bhakti Adi hoya che paNa nizcayadeva to samyagdarzana, jJAna, zAMtinA pariNAmamAM ja birAje che. te pariNAma kevA hoya che ke jemAM zatru ho ke mitra ho baMne samAna che, sukha ho ke duHkha ho baMne saMyoga samAna che, jIvana ho ke maraNa ho baMne samAna che. AvA samabhAvarUpI maMdiramAM caitanyaparamAtmA vase che. vItarAga sahajAnaMdarUpa paramAtmatattvanA samya-zradvAna-zAna cAritrarUpa abheda ratnatrayamAM lIna evA jJAnIonA samacittamAM paramAtmA vase che. zubhabhAvamAM AtmA vase che ema na kahyuM paNa zuddha upayogamAM AtmA vase che ema kahe che. A ja rIte anya jagyAe paNa samacittamAM pariNata thayelA munionuM lakSaNa kahyuM che. juo pravacanasAranA trIjA adhyAyanI 41 mI gAthA. A chaThThA-sAtamA guNasthAnamAM vartatA muninI vAta che. 12 mA guNasthAnavALA muninI vAta nathI. pravacanasAranI gAthAno artha e che ke jene sukha-duHkha samAna che eTale ke, saMyogo anukULa ho ke pratikULa ho paNa munine-jJAnIne jJAtA-dRSTApaNAmAM samabhAva che. upasarga ho, pariSaha ho ke anukULa yoga ho tenAthI te du:khI ke sukhI thatAM nathI. cittamAM tene samabhAva ja rahe che. zatruno moTo varga ho ke mitrono varga ho, koI niMdA karatuM hoya Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharara ) [ gharamAtmaprakAza pravacano ke koI prasaMzA karatAM hoya paNa baMne jene mana samAna hoya che evA samacittamAM paramAtmA vase che. padmanaMdI AcArya to kahe che ke amArI niMdA karIne koIne sukha thatuM hoya to thAo, amArAM avaguNa joIne sukha thatuM hoya to ema thAo athavA amane mArIne koI sukhI thatuM hoya to ema thAo, amane paranI paryAyane pheravavAno bhAva nathI, pheravI zakatAM paNa nathI, amAre to zatrunA ToLA ho ke mitranA ToLA ho baMne samAna che. niyamasAramAM paNa Avo kaLaza Ave che ke, badhAM mATe amAre to samabhAva che. mitromAM sAdhakSmajIvo AvI gayA ane zatrumAM duzmananuM moTuM ToLuM hoya to e badhAM pratye amane to samAna bhAva varte che. badhAM jANavAyogya joya che. koI prasaMzA kare ke koI niMdA kare e to badhI vANInI avasthA che, te amArA nijagharamAM praveza ja karatI nathI. munine jaMgalamAM jato hIrAnI khANa dekhAya ke kolasAnI khANa dekhAya tenI sAthe munine koI saMbaMdha nathI. baMne samAna reya che. munine ema paNa na thAya ke, A sonuM koInI najaramAM Ave to bicArA vApare to kharAM ! ema na thAya. hIrA ho, sonu ho ke paththara ho badhI pudgalanI paryAya che ema muni jANe che tethI badhuM samAna che. AtmAne mATe tenI koI vizeSatA nathI. loko hIrAne ane sonAne cAhe che tethI te pudgalamAM kAMI vizeSatA thaI jatI nathI. pudgalane cAhe che e to mUDha che. amUDha evA jJAnI to AtmAne cAhe che. AtmAne mATe koI pudgala ThIka ke aThIka nathI. badhA pudgala samAna che. samyagdaSTine paNa zraddhA-jJAnamAM koI pudgalamAM ThIka ke aThIkapaNuM nathI, tene rAga aThIka che ane paramAtmA ThIka che. jJAnIne jIvana ke maraNamAM paNa samAnabuddhi che. AyuSya ho ke dehanI sthiti pUrI thatI ha-baMne samAna che. dharmIne kayAMya viSamatA nathI. vA samabhAvamAM pariNamelA jJAnIne muni kahevAya che. tenA samabhAvamAM bhagavAna AtmA vase che. tethI ahIM kahyuM ke, AvA samabhAvanA dhAraka zAMtacitta yogIzvaronA cittamAM cidAnaMdadeva vase che. melA darpaNamAM moTuM na dekhAya tema rAgAdithI malina cittamAM AtmA dekhAto nathI. rAgarahita vItarAgI zraddhA, jJAna ane sthiratAnA pariNAmamAM AtmA vase che ane temAM ja te jaNAya che. e sivAya rAganI maMdatAmAM AtmA jANato nathI. tene badale atyAre to rAganI maMdatAnA paNa ThekANA na hoya ane sAmAyika poSA Adi karIne jJAnI thaI gayo ema mAne che. eka samayamAM anaMtaguNothI pUrNa AtmAne eTalA jorathI zraddhA jJAnamAM vasAve ane pariNatimAM samabhAva rahe tyAre teNe AtmadevanuM ArAdhana karIne aMtaramAM devane vasAvyo kahevAya. Atmadeva ja parama ArAdhya deva che. maMdira ane mUrti ArAdhya che paNa parama ArAdhya to Atmadeva che. TIkAmAM prathama ja zabda mUkyo che Teva paramAranadhya: - nAtiH Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-77 ] | 123 devAlayamAM parama ArAdhyadeva vasatA nathI. 52ma ArAdhya Atmadeva deharUpI devAlayamAM vase che, nirmaLa, rAgarahita zraddhA-jJAna ane zAMtimAM AtmA vase che, dharmamAM dharmI vase che. yogIzvaronA zAMticittamAM cidAnaMdI bhagavAna vase che. are ! nirvikalpatattva Atmadeva zuM vikalpanI jALamAM vase ! zuM zubhAzubha vaDe AtmA jaNAya ! na jaNAya, kAraNa ke zubha-azubharAga AtmAnI jAtanA nathI. vItarAga samasvabhAvI AtmA tenI jAtanI eTale ke samabhAvanI paryAya vaDe ja jaNAya. e rIte A gAthA pUrI thaI. bhagavAna AtmA zaktirUpe paramAtmA hato, tenuM dhyAna karIne vartamAna paryAyamAM siddha bhagavAna 52mAtmapadane pAmI gayA. vastu to zuddha hatI ja paNa tenuM dhyAna karatAM tenI dazAmAM paramAtmAdazA e AtmAe prApta karI. evA paramAtmAne oLakhIne mArA lakSamAM laIne evA siddhaparamAtmAne huM namaskAra karuM chuM. zrI samayasAramAM lIdhuM che ke bhAI ! siddhaparamAtmAne namaskAra koNa karI zake ?-ke je hRdayamAM jJAnanI dazAmAM siddhapadane sthApI zake ane vikAra Adi mArAmAM nathI, huM pUrNAnaMda siddha samAna zaktie chuM--ema je zraddhA-jJAnamAM siddhane sthApe e siddhane kharo namaskAra karI zake. Urdhva rahyAM chatAM siddhone heThe utAruM chuM ke prabhu ! padhAro padhAro ! mAre AMgaNe padhAro ! siddhane Adara denAranA AMgaNA keTalA ujaLA hoya ! rAjA Ave toya AMgaNuM keTaluM sApha kare che ! anaMta anaMta siddhone huM vaMdana karuM chuM eTale ke e sivAya rAgano, alpajJatAno, nimittano Adara dRSTimAMthI huM choDI dauM chuM. amArA AMgaNAM ujaLA karyAM che prabhu ! Apa padhArone ! potAnI jJAnakaLAnI pragaTa dazAmAM anaMta siddhone sthApe che ke Avo prabhu ! nirvikalpa paryAyamAM pragaTa thAo, Avo.--evI jenI dRSTi thaI che te anaMtA siddhone potAnI paryAyanA AMgaNe padharAve che ane teNe bhagavAnane namaskAra karyAM kahevAmAM Ave che. --pUjya gurudevazrI Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjavAyogya deva H bhagavAna AtmA (saLaMga pravacana naM. 77 cAlu) manaH militaM paramezvarasya paramezvaraH api manasaH / dvayorapi samarasIbhUtayoH pUjAM samAropayAmi kasya // 1232 // yena niraJjane manaH dhRtaM viSayakaSAyeSu gacchat / mokSasya kAraNaM etAvadeva anyaH na tantraM na mantraH / / 1233 // A zrI paramAtmaprakAza che; temAM prathama adhikAranI A 123mI gAthA thaI. have tenAM bIjA bhAvamAM munirAja zuM kahe che ! A rIte ekatrIsa dohA-sUtrano cUlikA-sthala kahyo. cUlikA eTale aMta. Ama prathama sthaLano aMta ahIM sudhI thayo. AgaLa sthaLanI saMkhyA sivAya be prakSepaka dohA kahe che. jo vikalparUpa mana bhagavAna AtmArAma sAthe maLI gayuM tanmaya thaI gayuM ane paramezvara manamAM bhaLI gayA to baMnenuM samarasa milana thatAM have huM konI pUjA karuM ! arthAt nizcayanayathI koIne pUjavAnuM ke sAmagrI caDAvavAnuM rahetuM nathI. zubharAgarUpa mana jyAM bhagavAna AtmA tarapha DhaLe che tyAM vikalpa marI jAya che tene mane AtmAmAM bhaLI gayuM ema kahevAya che. AtmA jevo nirvikalpa che tevuM mana paNa nirvikalpa thaI gayuM eTale jJAna ekAkAra thaI gayuM. manano viSaya para hato tenA badale sva viSaya thaI jatAM mana nirvikalpa thaIne AtmAmAM ekAkAra thaI gayuM. mana maLI gayuM bhagavAnamAM, ane bhagavAna maLI gayA manamAM tyAM rAga chUTI gayo. paryAya nirmaLa thaI gaI ane aMtaramAM bhaLI gaI. A sAcI pUjA che ke paryAye bhagavAnane pUchyA tyAM pote ja bhagavAna thaI gaI. bahAranI pUjA to zubhabhAva che tenAthI parama ArAdhya evA AtmadevanI pUjA thatI nathI. pUjAno vikalpa chUTIne nirvikalpa thaIne paramAtmAmAM bhaLI gayo, have pUjAnuM kAMI prayojana na rahyuM. yogyasevavA bhagavAna ane sevaka evI paryAya e baMne eka thaI gayA. sevya-sevaka baMne bhaLI gayA. pUjA karanAra nirmaLaparyAya ja jyAM pUjavAyogya AtmadevamAM bhaLI gaI pachI koNa konI pUjA kare ! vyavahAramAM jyAM sudhI vikalpa hato tyAM sudhI pUjA ane sAmagrI caDAvavAno vyavahAra hato paNa jyAM zraddhA-jJAna jJAnanI pariNatimAM ekAgra thayo tyAM pUjavAyogya ane pUjanAra baMne eka thaI gayA. A ja kharI nizcayapUjA che. jyAre svarUpamAM TharI na zake tyAre azubhathI bacavA zubhabhAvamAM bhakti, pUjA Adino vyavahAra che kharo, paNa e Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana-77 / [ ghara6 vyavahArathI dharma thAya che ke nirjarA thAya che ke vyavahAra che mATe dharma thaze-ema nathI. loko pUchatA hatA ke nizcaya pragaTa karavAnuM sAdhana zuM? bhakti, pUjA Adi vyavahAra ja sAdhana che ne ! ema lokone thAya. paNa bhAI ! e badhuM to nimittamAtra che, aMtarasAdhana te nathI. zrotA vyavahAra bhalo to kharo ne ! pUjya gurudevazrI pApanA niSedhanI apekSAe vyavahAra bhalo che paNa dharmanI dRSTie te bhalo nathI. pApathI bacavAnI apekSAe puNyabhAva bhalo che paNa baMdha tarIke to e paNa baMdhanuM ja kAraNa che. e kAMI abaMdhapariNAma nathI. vyavahAra che kharo paNa e nizcayane madada kare che ema nathI. nimittarUpa che eTale ke tenI hAjarI che. vyavahAra nathI ema nathI. vyavahAranayathI vyavahAra nizcayano sAdhaka che ema paNa kahevAya paNa nizcayathI te sAdhaka nathI. mATe vyavahArano taddana niSedha paNa na hoya ane vyavahAramAM dharmabuddhi paNa na hoya. jenI jeTalI maryAdA hoya te pramANe rakhAya. maryAdAthI vadhAre mAnavA jAya to te paramArtha paNa na rahe ane vyavahAra paNa na rahe. ahIM to bhagavAna AtmA ja pUjavAyogya deva che. tene zuddhapariNati dvArA pUjavA jatAM paryAya ane dravya baMne abheda thaI jAya che. bhAvArtha -jyAM sudhI bhagavAnamAM maLyo na hato tyAM sudhI bhagavAnanI pUjA karato hato, jyAre mana prabhumAM maLI gayuM tyAre pUjAnuM kAMI prayojana na rahyuM. dRSTi ane jJAna to svarUpanA ja hoya paNa jyAM sudhI svarUpamAM sthiratA na hoya tyAM sudhI jJAnIne pUjA AdinA bhAva Ave che paNa jyAM mana AtmasvarUpamAM DhaLI gayuM tyAM pUjAno vikalpa chUTI jAya che. sthira thaI zakato na hato tyAM sudhI pUjAno bhAva hato paNa pariNati jyAM svarUpamAM sthira thaI gaI tyAM pUjAnuM kAMI prayojana rahetuM nathI. joke vyavahAranayathI gRhastha-avasthAmAM viSaya-kaSAyarUpa khoTA dhyAnane rokavA mATe ane dharmanI vRddhi mATe pUjA, abhiSeka, dAnAdino vyavahAra che. viSaya-kaSAyAdinA vizeSa pApabhAva na hoya e mATe zubhabhAvamAM bhagavAnanI pUjA, bhagavAnano abhiSeka, muninA AhAradAnAdino bhAva dharmAtmAne hoya che. paNa vItarAga nirvikalpa-samAdhimAM lIna thayelA yogIzvarone to te samaye bAhya vyApArano abhAva hovAthI svayaM ja dravyapUjAno prasaMga Avato nathI ane bhAva-pUjAmAM to teo tanmaya hoya che. bhagavAnanI dravya laIne pUjA karavI te dravyapUjA che ane aMtaramAM AtmAmAM sthira thavuM te bhAvapUjA che. zubharAga hoya tyAM sudhI bhakti, pUjA Adino rAga hoya che paNa munione jyAM bahAramAM upayogano vyApAra ja aTakI jAya che tyAre pUjA-bhakti Adino rAga ja uThato Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra6 ) [ gharamAtmaprakAza pravacano nathI. muni bhAvapUjAmAM tanmaya thaI jAya che. A ja kathanane chellA zlokamAM paNa daDha kare che. A prathama adhikArano chello zloka che. je jIve viSaya-kaSAya tarapha jatAM manane karmarUpI aMjanathI rahita bhagavAna AtmAmAM dharI rAkhyuM te jIve mokSanA kAraNane sAdhyuM che. kAraNa ke e sivAya mokSa mATe koI anya maMtra ke taMtra nathI. taMtra eTale zAstra athavA auSadha ane maMtra eTale maMtrAkSaro koI evA nathI ke jenA vaDe mokSa prApta thAya. viSaya-kaSAyAdi parapadArthothI manane rokIne paramAtmAmAM menane lagAvavuM te ja eka mokSanuM kAraNa che. AgaLa paramAtmaprakAzanA bIjA adhikAramAM mokSa ane mokSanuM phaLa ane kAraNa batAvavAnA che eTale ahIM mAtra kAraNa batAvI dIdhuM. bhagavAnanI pUjA, bhakti Adi vyavahAra hoya che paNa te kharekhara mokSanuM kAraNa nathI jIva muktasvabhAvI che te svabhAvanuM sAdhana svabhAva ja che, anya koI sAdhana nathI e badhuM AgaLa Avaze. ' jeNe puNya-pApanA vikalpane choDI, maLa ane aMjanathI rahita zuddhasvarUpamAM manane ekAgra karyuM che tenI zuddhapariNati ja tene mokSanuM ekamAtra kAraNa che. jema auSadha levAthI zarIrano roga maTe che tema AtmAnA bhavarUpI rogane maTADavA mATe koI evuM auSadha nathI ke rogathI mukti Ape. evI koI jaDIbuTTI nathI ke jenAthI mokSa thAya. are ! evuM koI zAstra nathI ke jene bhaNavAthI mokSa thaI jAya. evI koI davA nathI ke je khAvAthI rAga TaLIne mukti thaI jAya. koI evo maMtra nathI ke jeno jApa karavAthI mukti thAya om....om...karavAthI ke navakAramaMtranA jApathI paNa mukti thAya tema nathI. kAraNa ke pAMca padano jApa e paNa zubharAga che. zubharAgathI mukti thatI nathI. para tarapha jatAM manane tyAMthI rokIne paramAnaMdasvarUpa nija AtmadevamAM lagAvI devuM eTale ke zuddhapariNati thavI te ja muktinuM kAraNa che. - bhAvArtha -je koI nikaTa saMsArIjIva zuddhAtmatattvanI bhAvanAthI ulaTAM viSayakaSAyamAM jatAM manane vItarAga nirvikalpa svasaMvedanajJAnanA baLathI pAchuM haTAvIne nija zuddhAtmadravyamAM sthApana kare che te ja mokSane pAme che bIjA koI maMtra, taMtrAdimAM catura puruSo hoya topaNa mokSane pAmatAM nathI. bhagavAna AtmAmAM je catura che evA puruSa jeno saMsArano aMta najIka AvI gayo che evA nikaTa bhavya jIvo ja potAnA zuddhAtmadravyanI zraddhA, jJAna ane temAM lInatA vaDe mukti prApta kare che. A rIte paramAtmaprakAzazAstrano prathama adhikAra ahIM pUro thayo. have mokSa ane mokSano upAya Adi batAvato bIjo adhikAra zarU thaze. Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasthabhajI suvarNapurI, sonagaDha