________________
૩૨.
પ્રા. ઉપદેશમલાનો ગૂર્જરાનુવાદ કેશલુંચન કર્યા પછી ઈન્દ્રની વિનંતિથી પાંચમી મુષ્ટિનો લોચ ન કરતાં ધારણ કરી રાખી. દીક્ષા ગ્રહણના મંગલકાર્યમાં મંગલ સુવર્ણકળશ ઉપર નીલકમલ શોભે તેમ કંચનવર્ણવાળા - ભગવંતના ખભાના સ્થાન પર શ્યામ કેશની ઝુલતી લટ શોભા પામતી હતી. કચ્છાદિક રાજાઓએ જિનેશ્વર કરશે, તેમ કરશું એવી અનુવૃત્તિથી દીક્ષા લીધી હતી, પરંતુ ભગવંતે દીક્ષા આપી ન હતી. સમગ્ર નક્ષત્રમંડલ સહિત પૂર્ણિમાનો ચંદ્ર હોય તેમ ભગવતની પાછળ પાછળ વિચારવા લાગ્યા. નમિ વિનમિ નામના રાજકુમાર પોતાની ઇચ્છાથી હાથમાં તરવાર ધારણ કરીને સેવા કરતા હતા. કમલપત્રના પડિયામાં પાણી લાવીને પ્રભુ આગળ છાંટે છે અને પુષ્પોનાં પ્રકર બનાવે છે. કોઈક દિવસે ધરણેન્દ્ર પ્રભુની પાસે આવી તેમની આગળ સુંદર મહોત્સવ કર્યો. નમિ-વિનમિની સેવાભક્તિ દેખી પ્રસન્ન થએલા ધરણેન્દ્ર વૈતાઢ્ય પર્વતમાં વિદ્યાધરનું રાજ્ય આપ્યું. ભગવંતને આહાર ન મળવાથી ઉપવાસવાળા ધ્યાન કરતા, મૌન પાળતા વિહાર કરતા ઉભા રહેતા હતા, ત્યારે મણિમય પૂલ સ્તંભ સરખા શોભતા હતા. તે સમયે કોઇને ભિક્ષા અને ભિક્ષાચરનું જ્ઞાન ન હતું, એટલે આજે પણ તેમને કોઇ ભિક્ષા આપતું ન હતું. સુધાવાળા, તૃષાવાળા ઋષભપ્રભુ ઘરે ઘરે ભિક્ષા માટે ભ્રમણ કરતા હતા. જાણે ચાલતા કલ્પવૃક્ષ હોય તેમ પૃથ્વીને શોભિત કરતા હતા.
કેટલાક લોકો ચપળ ચતુર અશ્વો વગેરેનું નિમંત્રણ સ્વામીને કરતા હતા. વળી બીજાઓ ત્રણ લોકમાં સારભૂત એવા સુવર્ણનાં કડા, કંદોરા, મુગટ આદિ આભૂષણો અર્પણ કરતા હતા, બીજા કોઇક કર્પરયુક્ત સુગંધી પાનબીડાઓનું, કેટલાક અતિચપળ કટાક્ષ કરનાર, હર્ષથી પરવશ થએલી સ્ત્રીઓ તેમના તરફ દૃષ્ટિ ફેંકતી હતી. વળી કેટલાક પિતાઓ પોતાની કન્યાઓને ધરતા હતા. તે સમયે જેઓએ આ દેખ્યું, તેઓ ધન્ય છે. પ્રભુ તો “આ સર્વ અકથ્ય છે.” એમ વિચારીને કંઇ પણ બોલ્યા વગર એકદમ ત્યાંથી પાછા વળી ગયા. કચ્છ, મહાકચ્છ વગેરે ચાર હજારને ભિક્ષા ન મળવાથી, સુધા ન સહેવાથી તેઓ સર્વે વનવાસી તાપસ થઇ ગયા. ભગવંત તો આહાર વગર ગામે ગામ હિંડન-વિહાર કરે છે, પાપનો ચૂરો કરે છે, પોતાની પદપંક્તિથી પૃથ્વીતલને પવિત્ર કરે છે, તે સમયે જે કોઇ તેમને વંદન કરે છે, તે લાંબા કાળ સુધી આનંદ પામે છે, સંપત્તિઓ મેળવે છે. ઉનાળામાં લાંબા દિવસો હોય છે, અગ્નિના તણખા સરખા ઉષ્ણ સૂર્યનાં કિરણો હોય છે, જગતમાં વખણાય તેવું તીવ્ર તપ તપે છે, તો પણ પ્રભુ પાણીથી પણ પારણું કરતા નથી. વર્ષાકાલમાં મેઘ વરસે છે, કઠોર વાયરાથી લોકોનાં શરીર થરથર ધ્રુજે છે, તો પણ ત્રણ ગુપ્તિવાળા જિનેશ્વર ભગવંત અડોલ નિર્મલ નિશ્ચલ ધ્યાન કરે છે. શિયાળામાં ઠંડો પવન વાય છે, હિમ પડવાથી વન શોષાઈ જાય છે, નિરંતર અતિ લાંબી રાત્રિઓમાં પરમેશ્વર અવિચલ ચિત્તથી શુભ ધ્યાન કરે છે. ત્રણ ગુપ્તિવાળા જિનેન્દ્ર ભગવંત આહાર-પાણી વગર પુર,
