Book Title: Trailokyadipak Mahamantradhiraj
Author(s): Bhadrankarvijay
Publisher: Bhadrankar Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005232/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahotrAhi. dipaka namo arihaMtANI nAmo siddhANa namo AyariyANA nAmo uvajajhAyANA nAmo loesavvasANI saupaMcanapukAra savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvarsi paDhamaM havai maMgala ll mahAgopa mahA sArthavAha mahA mAhaNa mahA niryAmaka eka parama pUjaya paMnyAsajI zrI bhadraMkara vijayajI gaNivarya Jan Education International www.janelbany are Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta anaMta namaskAra ho.... jinAjJAnA parama dhAraka ane pAlakane.... zrI namaskAra mahAmaMtranA ananya ArAdhakane samatA bharI sAdhutAnA sAdhakane maitrInA mahAsAgarane... parAvANInA samavatArane prazamarasanA payonidhine.... samatva yoganA mahAna upAsakane.... aMtaH sAdhanAnA Adarza sAdhakane .... AtmapariNatinI AdarzamUrtine.... Atma anubhavanA mArgadarzakane.... parama niHspRhI saMtane.... asIma upakArI adhyAtma yogIne.... satyanA sakhAne..... vairAgyanA vIrane..... vAtsalya mUrti - tyAgI - tapasvI mahAtmAne.... pavitratA ane prasannatAnI prazAMtamUrtine......... sva-para upakArI parama kRpALu.... parama pUjaya guruvarya paMnyAsa pravara.... zrI bhadraMkara vijayajI mahArAja sAhebane.... Jainunation International Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ]][ b| F zivamastu sarvajagataH ka zrI lo pharthI pa nI hothirAja [ (namaskAra mahAmaMtra uparanuM anupama-alaukikaciMtanavivecana) ( 6 ciMtaka-lekhaka ) parama pUjya ajAtazatru aNagAra paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya lllll naka saMpAdaka ko parama pUjya paMnyAsapravara zrI valenavijayajI gaNivara pppD prakAzaka ) bhakara prakAzana 49/1, mahAlakSmI sosAyaTI, sujAtA phaleTa pAchaLa, zAhIbAga, amadAvAda-380004 |gj[nielliIveIllur a lllllllllllllllllliai[G] Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciMtaka ane lekhaka :- parama pUjya, karmasAhityaniSNAta, AcAryadeva zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna parama pUjya kalikAlakalpatra, zAsanaprabhAvaka, AcAryadeva zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna, paramapUjya, adhyAtmayogI, paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya sarasvatI pustaka bhaMDAra ratanapoLa, hAthIkhAnA, amadAvAda-1 Wan ArAdhanAdhAma mu. vaDAliyAsiMhaNa tA. jAmakhaMbhALiyA ji. jAmanagara. pIna. 361305 (INDIA) kiMmata rUA. 150-00 sevantIlAla vI. jaina 20, mahAjana galI, jhaverI bajAra, muMbai-2 -: prAptisthAna :sarvakalyANakara samiti trailocadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja putra mudraka va hasamukha sI. zAha tejasa prinTarsa pArzvanAtha pustaka bhaMDAra taLeTI roDa, phuvArA sAme, pAlitANA ( saurASTra ) Wan somacaMda DI. zAha jIvana nivAsa sAme pAlitANA ( saurASTra ) B/2/202, AnaMda vyu epArTamenTa, relve krosIMga pAse, zAhIbAga, amadAvAda-380004 phona : pI.pI. 5356476 2 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevuM che mahAna, A jainazAsana ! jenA mULamAM che, evA A jinazAsanane koTi-koTi vaMdana vartamAnanA viSamakALamAM paNa AtmAne zAMtiprada evA namaskAramahAmaMtranA pradAna dvArA Atma-kalyANanI zreSTha keDI batAvanAra jo koi hoya to te jainazAsana che. evA zAsanane pAmIne ApaNe baDabhAgI banyA chIe. prakAzakIya Aja sudhI mukti sukhane pAmanArA anaMtaAtmAo je thai gayA, teo badhA navakAranI smRti-bhakti dvArA ja AtmakalyANa karI gayA. bhaviSyakALamAM paNa eja navakAramaMtra dvArA anaMtaAtmAo paramapadane pAmavAnA che ane eja navakAramaMtra dvArA vartamAnamAM aneka AtmAo AtmakalyANa karI rahyA che, evo acittvacintAmaNirUpa zAzvatarUpa zAzvatamaMtra navakAra ApaNane maLyo che. 2. namaskAramahAmaMtra. 2. parameSThinamaskAra. 3. anuprekSA jIvo pratye maitrI prabhu pratye bhakti zAzvata maMtranI svIkRti ane jaDa pratye virakti e navakAramaMtramAM phakta 68 akSara ke navapada ja nathI, paNa ghaNuM badhuM AtmopayogI che. kevaLIbhagavaMto paNa A navakA2nA guNo pUrA gAi zakatA nathI. tevA guNanI garimAthI gaMbhIra evA navakAramaMtranAM eka-eka akSara, eka-eka zabdamAM je tattvo-vidyAo siddhio rahelI che, tene AgamomAM tathA vividha granthomAM pUrvanA mahApuruSo batAvI gayA che. te padArthone Atma-anubhavathI bhAvita thayelA pUjyapAda paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajI mahArAje prabhubhakti, yoga-sAdhanA ane ArAdhanA dvArA ciMtana karIne sva-paranA kalyANa mATe lipibaddha karyA. temAMthI namaskAramahAmaMtrane lagatA judAM-judAM pustako taiyAra thayAM. jemAM Adi pustako mukhya che. trailokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 7. navakAraciMtana 4. 5. .. namaskAramImAMsA namaskArohana maMtra bhalo navakAra 3 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra dareka guNanI prAptimAM kevI rIte upakAraka che ane dareka avaguNane toDavAmAM kevI rIte sahAyaka che, te te padArthone prekaTIkala rIte batAvatAM ciMtano-lekho vAMcatA ApaNane navakAranA acittvamahimAno khyAla Ave che. namaskAramahAmaMtranI sAdhanAnA jijJAsu bhAvikonI eka cAhanA hatI ke, pUjyapAdazrInA namaskArane lagatAM badhAM ja pustako jo eka volyuma tarIke pragaTa thAya to khUba ja upayogI thAya. volyuma mATe vadhu abhiprAya maLatAM volyumarUpe chapAvavAnuM nakkI karyuM. zAstrane sanmukha rAkhIne taiyAra thayela lekho-citanonAM pustakone kramabaddha goThavaNIpUrvaka saMpAdana karavA mATe ame pUjyapAdazrInAM praziSyaratna AcAryadeva zrImad vijaya pradhotanasUrIzvarajI mahArAjane vinaMti karI ke ApazrI parama pUjya paMnyAsapravara zrI vajanavijyajI gaNivaryazrIne A kArya mATe anumati Apo jethI pUjyapAdazrInI A kRtiono punaruddhAra thAya ane jijJAsu AtmAo teno AsvAda pAmI zake. amane jaNAvatA AnaMda thAya che ke uparokta pUjyonI gurubhaktinA tathA pUjyapAdazrIjInA prabaLa puNyaprabhAve kArya saraLatAthI thayuM ane pUjyapAdazrIjInAM graMthonAM vAMcana dvArA ja dharmamAM sthira thayelA mahAnubhAvoe Arthika prazna to AvavA ja dIdho nathI. je amArA mATe khUba ja gauravano prasaMga banyo che. jemaNe Arthika sahakAra Apyo che temano hArdika AbhAra mAnIe chIe. A granthanAM padArthonAM vAMcana dvArA ApaNA AtmAne traNa lokamAM dIpakasamAna paMcaparameSThimaMtramaya banAvI siddhigatinA zikharane sara karavA sadbhAgI banIe. -prakAzaka namo arihaMtANa" padanI anuprekSA guNaprakarSavAnanuM bahumAna e karmarUpI vanane bALavA mATe dAvAnala samAna che. emAM koI takane avakAza nathI. vastuno svabhAva tarkanI apekSA rAkhato nathI. arihaMto guNanA prakarSavALA che, tethI temanI bhakti, bahumAna, Adara e pUrvasaMcita karmanA pujanA pujane | bALI nAMkhanAra che, emAM koI saMdeha nathI. saMdeha e jIvanano kaTTo zatru che. agni bALe che, | pANI ThAre che, te vastuno svabhAva che, temAM koI tarka mAMgatuM nathI. kema ke te sarvanA | anubhavano viSaya che. tevI ja rIte prabhunuM nAma, prabhunI sthApanA, prabhunuM dravya ane prabhuno bhAva e bhavarUpI zItane hare che, kaSAyarUpI agnine bALe che. kaSAyarUpI dAvAnalane zamAve che. viSayanI | tRSAne chIpAve che ane kamarUpI melane dhUve che. e sarva sapuruSone svasaMvedana anubhavathI siddha thayelI cIja che. tethI temAM tarkano Azraya na letAM vastu - svabhAvanI zraddhAne mukhya banAvavI ucita che. - paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajI mahArAja NbailokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAjo Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakanI kalame...!! prathama AvRtti cauda pUrvanA sArabhUta zrI namaskAramahAmaMtrane jemaNe asthimajajAvat banAvIne navakAra ane maitrI Adi bhAvanAono aneka prakAranA tattvo sAthe samanvaya karyo ane tenAM dvArA eka navI ja tattvaciMtananI zailInuM jaina jagatane pradAna karanArA mArA parama upakArI pUjyapAda, 52ma gurudeva, paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryazrInI punita yAda AvyA vinA rahetI nathI. vartamAnamAM adhyAtmayogI mahAtmA tarIkenI prasiddhine varelA pUjyazrIe namaskAramaMtra aMge je pracAra-prasAra karyo tethI teo navakAravALA mahArAja' tarIke prakhyAta banyA. e navakAramaMtra aMgenAM pUjyazrInAM ciMtano to prakAzita thayAM hatAM ja. te lagabhaga aprApya hatAM. tethI pUjyazrI pratyenI lAgaNIthI bhAvita puNyAtmAo pUjyazrInI gerahAjarImAM paNa e hRdayaMgama vacanonuM amRtapAna karI zake, te mATe aprApya pustakonuM ane temAM paNa namaskAramahAmaMtranAM pustakonuM volyuma bahAra paDe evI pUjyazrInA paramabhaktonI mAMgaNI che ema suzrAvaka hIMmatamala rUganAthamalajI beDAvALAe amane vAta karI. amAre to phakata saMkalana karIne saMpAdana paNa nahiMvata ja karavAnuM hatuM. kAraNa ke AvA gahana padArthomAM paNa UMDe sudhI pahoMcADavAnI pUjyazrInI zakti vizeSanI AgaLa ame to caraNanI raja samAna paNa nathI. pUjya AcAryabhagavaMta zrI pradhotanasUrIzvarajI mahArAjAnI AzIrvAdapUrvakanI anumati te mATe maLI ane A kArya jhaDapathI pUrNa thayuM. mArA dvArA je saMpAdana-prakAzananAM kAryo thAya che, temAM mukhya sahakAra mane dareka rIte saMyamajIvanamAM sahAyaka evA munizrI hemaprabhavijayajIno maLe che tethI kArya sa2La bane che. uparAMta A pustakamAM tapasvI munizrI jinasenavijayajI tathA munizrI ratnasenavijayajI Adino paNa sahakAra maLyo eTale badhAM pustakonAM lekho-ciMtanone kramasara goThavIne temAMthI A pustaka taiyAra karyuM che. temAM sauprathama to A maMtra kevo mahAna che. teno Adarza pUjyapAdazrIe ja lakhelo te laine prArambha karyo. tyAra pachI namaskAramahAmaMtra saMkSiptaparicaya lekhathI zarU thatI lekhamALAmAM namaskAramahAmaMtra Avazyaka vicAra, zrI navakAramaMtrano prabhAva ane nayo, pachI namaskAranI utpatti jevA atyaMta mArmika lekhonuM nirUpaNa karI temAM zAsrIya pAThone sAkSIpUrvaka batAvyA che. tyAra pachI pUjyazrIe lakhela parameSThinamaskAra pustakanA lekho tathA anya lekho goThavIne pachI anuprekSAkiraNa 1 thI 6 sudhI lIdhA che. pachI navakAra aMge stotro, gujarAtI gIto, navakAra aMge kathAothI A pustaka pUrNa karela che. A rIte A saMpUrNa graMtha navakAramaMtranA upAsaka mATe upAsya graMtha banaze navakAramaMtranA jijJAsu mATe mArgadarzaka banaze ane ArAdhanAmAM AgaLa vadhelA ArAdhaka mATe AtmasAdhaka sAthIrUpa banaze. pUjyapAdazrInA haiyAmAM rahelI namaskAra mahAmaMtra pratyenI anupama niSThAe anekone navakAramaMtra pratye bhakti jagADI che. e bhakti A graMthanAM vAMcana dvArA vizeSa preraka banaze amane maLelI A gurubhaktinI takane saphaLa karIne amArA upara caDelA pUjyapAdazrInA RRNathI yatkiMcit haLavAza anubhavIzuM. ApaNe sau A graMthanA vAMcana dvArA navapadamaya banI zAzvatasukhane pAmIe. trailokacadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja -paM. vajrasenavijaya 5 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sssssssssssssssssssssssssssssssssssssss ssssssss saMpAdakIyanI kalame....! bIjI AvRtti. s , anaMta AtmAo je navakAranuM smaraNa karIne paramapadane pAmyA bhaviSyamAM anaMta AtmAo je navakAranuM smaraNa karIne paramapadane pAmavAnA che ane vartamAnamAM aneka AtmAo je navakAranuM smaraNa karIne mahAvideha-kSetramAMthI paramapadamAM jaI rahyA che. teja navakAranuM smaraNa karavAnuM sadbhAgya ApaNane paNa maLyuM che. navakAranA guNanuM to kevalIbhagavaMto paNa purU varNana karI zaktA nathI. evo navakArano mahimA che. e navakAramAM zuM che? evA kayA tattvo che? e AtmAne kevI rIte zuddha kare che ? ane paramapadane pamADavA kevI rIte samartha thAya che ? te aMge pUjyapAda adhyAtmayogI paMnyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarye ghaNA lekhomAM ciMtano lakhelA, te A graMthamAM prakAzita karAyA hatA. e vAtano AnaMda che ke prathama AvRtti phakata cha mahinAnI aMdara jIjJAsu bhAviko pAse pahoMcI gaI. | navakAra mahAmaMtrano maulika artha-bhAvArthanuM jJAna te paNa sva-jIvana sAthe anubhava pUrvakanA ciMtana-manana-anuprekSA dvArA lakhAyela hovAthI A graMtha saune ati priya banI gayo. satata mAMgaNI cAlu rahI tethI tarata ja bIjI AvRttinuM prakAzana ophaseTamAM karAvavAno nirNaya thayo. prathama AvRttimAM vyAkaraNa zuddhi vageremAM je khAmI hatI te paramapUjya vyAkaraNAdi tathA zabda-uccAraNa zuddhinA prakhara jJAtA tathA himAyatI paramapUjya munirAja zrI hitavijayajI mahArAje emanA ghaNA prakAzanonA jarUrI kAryo vacce paNa khAmI dUra karI ApI. tathA presa aMge tejasa prinTarsavALA suzrAvaka hasamukha sI. zAhe vyavasthA karI ane prupha saMzodhanamAM suzrAvaka ke. DI. paramAra sahAyaka banyA. keTalA bhAvikonuM sUcana hatuM ke viSayavAra sUcI banAvAya to saune vadhu anukULa rahe. tethI janarala viSayavAra sUcI mAtRhRdayA svargastha sAdhvIjI kumudazrIjI mahArAjanA sAdhvIjI mahArAjee karI ApI. e rIte ghaNAnA sAtha sahakArathI A kArya pUrNa thaI rahyuM che. tethI prathama AvRtti tathA bIjI AvRttimAM sahAyaka banela sarva mahAtmAo tathA zrAvakonI smRti thayA vinA rahetI nathI. A AvRttimAM prathama AvRttinuM ja meTara che. vadhAro ke ghaTADo karela nathI. jethI saune eka sarakhuM vAMcana maLI zake. paraMtu komyuTaramAM kampojha thavAthI prathama AvRtti karatA A bIjI AvRttimAM peja ochA thayA che. pUjyazrInuM jyAM sudhI pratyakSa astitva hatuM tyAM sudhI nAdurasta tabIyatamAM paNa satata sva-ArAdhanAnI sAthe paropakAra karatA ja raDyA ane te paNa sarva naya sApekSa rahIne, eTale Aje emanA ciMtana lekho ke patro saune jANe potAja mATe hoya tevo anubhava karAve che. pUjyazrInA A sAhitya ratnonA khajAnAne pAmavA ApaNe sau sadbhAgI banyA. A ApaNo jabbara puNyodaya che. A sAhityanA vAMcana dvArA samyaphadarzana ane samyakajJAnanI zuddhi karatAM-karatAM sammacAritra pAmI samyaphapariNAmanI dhArAmAM AgaLa vadhI samyakapada evA siddhapadane pAmIe... StralokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja ! Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanavaibhava yasyadraSTiH kRpAvRSTi-niraH zamasudhAkIraH / bhadraMkarAya zAMtAya, tasmai bhaktyA namonamaH // jemanI daSTimAMthI kRpA varasI rahI che ane vANImAMthI amRta varasI rahyuM che, tevA paramazAMta paramakaruNALu, vAtsalyavAridhi parama pUjya gurudeva zrIbhadrakaravijayajI mahArAjAne namaskAra thAo. jema gharatInI kUkhe ghaNAM kiMmatI ratno chupAyelAM che, tema gharatI para jIvana jIvatA mANasomAM ghaNA kiMmatI nararatno maLI Ave che. avasare e nararatno pragaTa thAya che, ApaNI vacce Ave che, potAnA tejathI sarvane ajavALe che ane saMgha samAja temaja gharmanA utkarSa mATe unnata kAryo kare che. divyajIvana jIvIne mAnavatAnI maheMka mUktA jAya che. jo kamaLa kAdava-kIcaDamAM khIle che, kALamIMDha pASANamAMthI pratimA bane che, to mATIno mAnavI zA mATe mahAna na banI zake? AkAza jevA amApa, dharatI jevA sahanazIla-kSamAzIla, sAgara jevA agAdha gaMbhIra, meruparvata jevA nizcala-mahAtmAonA jIvana mUlavavA muzkela che. tyAga-vairya-saMskAra-saMyama-sadgaNa-paropakAra-parahitanI pratiSThA jemanAM jIvanamAM otaprota banI che, evA koI paNa dezanI saMskRtinI dhurAne vahana karanArA, aMdhakAramAM athaDAtI prajAnA jIvanamAM prakAza pAtharanArA, unnata ane Adarzamaya jIvananI preraNA ApanArA lokottama puraSo hajI paNa lokahRdayamAM sajIva banI beThA che. jainazAsananA tejasvI jhaLahaLatA jyotirdhara, adhyAtmayogI, prazAMtamUrti, vAtsalyavAridhi, parArtharasika, paropakArI, karuNAmaya, sarvajIva-hitaciMtaka, prAtaHsmaraNIya parama pUjya paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjA evA ja mahApuruSa che. jemanuM janmathI maraNa sudhInuM jIvana sva. mATe to upakAraka banyu paNa sAthesAthe anekone mATeya preraNAtmaka banyuM. je gauravavaMto gujarAta deza, samAja ane rASTrane dAnezvarI, rAjezvarI, tapa-tyAga ane saMyamanA sAdhakonI-bhaktonI bheTa ApavA sAthe paramapavitratama tIrthonI bheTa ApIne parama uccasthAna pAmI zakayo che. te gujarAtanI tavArIkhamAM uttaragujarAtamAM AvelA pATaNanuM sthAna khuba ja gauravavaMtu ane mahAmUluM che. pATaNanI guNagarimAmAM vizeSatA e hatI ke, te vidyAkSetre gujarAtanuM naMdanavana ane sarasvatInuM dhAma banyuM. pATaNa eTale zUratA-satyatA-sAhasikatA ane dhArmikatA-pavitratAnuM ghAma ! vyApAra-vANijyakalAkauzalya-rAjyakArabhAra vidyAvyAsaMga ane dharmazAsananI jAjvalyamAna anekavidha supravattiothI jhaLahaLatuM eka nagara. tevA pavitratama pATaNanI puNyapanotI pRthvI upara pavitramUrti, prazamarasanA pAyonidhi evA puNyanAmadheya, pratibhAsaMpanna paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya janma laine A pavitrabhUminI pavitratAmAM vadhu cAra cAMda lagAvI dIdhA. nyAnasaMpannavaibhavane pAmelA dayALu, dharmavIra zeTha hAlAbhAi....! StraloyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 7 IN Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA mAyALu, gharmasaMskArI zrAvikA cakIbahenanA ghare cothA putraratnano janma vikrama saMvata 1958 mAgasara suda-3nA thayo. nAma pADyuM bhagavAnadAsa ( hulAmaNuM nAma bhagu). bhagavAnadAsanuM nAma jANe AtmA sAthe ekameka na banyu hoya ! tema teonI dareka pravRtti sAthe te joDAI gayuM. bacapaNathI ja mAtA-pitAnA saMskArathI vAsita bhagavAnabhAi be varSanI vaye to aSTaprakArI pUjA karatA ane bhAvavAhI stutio bolatA thaI gayA ane pachI to prAcIna stavano-pado madhura svare bolatAM tathA nagArA sAthe kAMsIo vagADatA. traNa-cAra varSanI uMmare bhagabhAi ramavA nIkaLyA ane be kalAka sudhI kyAMya dekhAyA nahi. badhA ciMtAmAM paDyA, tapAsa zarU thaI ane joyuM to bhagu to bhagavAnanI sAme zAMtithI beTho che. bhagavAnanI sAme eka najare joI rahyo che. Avo hato temano paramAtmA pratyeno avihaDabhAva. pAMca varSanI uMmare to zerInAM bALakonA lIDara banI gayA. ramatamAM kaMI matabheda paDe ke koInAM manaduHkha thaI jAya to te mATe bhaguno nirNaya saune mAnya raheto. divaso pasAra thayA ne uMmara vadhI evA bhagubhAIne koI sInemA jovA laI jAya to jhokAM khAya-UMghI jAya paNa sInemA jue nahi ane pauSadha karavA jAya to temanA uramAM AnaMda na mAya ane jANe svarga maLyA jevo AnaMda thAya. svabhAva khUba ja paragaju. bIjAne khavaDAvIne khAya. khAvApivA-paheravAnA zokhathI taddana dUra. zerI-mahollAmAM sahunI sAthe haLI-maLIne cAle, koIpaNa nAnI-moTI vyaktinI sAthe tophAna-takarAra kare nahi. tethI zerInA vaDilo paNa temanI vartaNukathI prabhAvita thaIne bahumAna-sanmAnathI bolAvatAM, pATaNamAM saunA manamAM evI chApa ke A chokaro bahu guNIyala che, zANo che AgaLa upara nAmanA kADhaze. "vANI bole jANIe uktine temaNe sArthaka karI. vaya nAnI chatAM bhagubhAimAM AMtarika tema ja bAhyaguNasaundaryanI zobhA apratIma hatI. vinaprakRti tathA nikhAlasa svabhAva, nAnA ke moTA sahunI sAthe sarala tathA svaccha dilathI maLI javAnI temanI viziSTatA kharekhara koI ajaba koTinI hatI. bhaNavAmAM hoziyAra hovAthI zikSakonA khuba ja kRpApAtra banyA hatA. temanA abhyAsakramamAM aMgrejI, gaNita ane saMskRta traNa viSayo hatA. A traNe viSayo upara emanuM prabhutva ghaNuM sAruM hatuM. eTale teo potAnI sAthenA nabaLA vidyArthIone rAtre bhaNAvatA 15 varSe to meTrika karI lIdhI paNa uMmarano bAdha AvatAM parIkSA ApI zakyA nahi. 12 varSanI vaye dhArmika abhyAsamAM pAMpratikramaNa artha sAthe karyA. uparAMta yogazAsanAM cAra prakAza, 1516 varSanI vaye upAdhyAya zrIyazovijayajI kRta traNe covIsIo, savAso-doDhaso-sADA traNaso gAthAnAM tattvabharyA stavano-pado-sajhAyo kaMThastha karyA. 18 thI 20 varSanI vaye upAdhyAyajInAM stavanonI presakopI karI hatI, tene saMgRhIta karIne gurjarasAhityasaMgraharUpe prakAzita karI. tyAra pachI zrI AnaMdaghanajI mahArAjanAM gUDhArtha bharyA stavano-pado sakjhAyo kaMThastha karyA. AvA AdhyAtmika abhyAsanA AdhAre nAnI uMmarathI ja maitrIbhAva-vAtsalyabhAva-kSamApanA-zAMti triloyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 8 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paropakAra-kRtajJatA jevA guNo emanAmAM khUba khUba jhaLakatA najare paDatA hatAM. teo paramAtmAnI vAto karatAM kadI na dharAtA. pAMca-sAta vyaktio beThI hoya tyAre vAto karatAM kahetA, "koIpaNa mANase prabhumArge javuM hoya to prabhunA aneka guNomAMthI temanAM darzana-pUjana-vaMdana bhakti vagare karatAMkaratAM koI paNa eka guNa laIne ApaNA AtmAmAM ene evo goThavI devo ke jethI ApaNA AtmAno uddhAra thAya." e ja nAnI uMmare bhagubhAI vAlakezvara-copATI para pharavA gayelA tyAre temanA haiyAmAM haMmeza bhAvanA thAya ke, "kyAre huM ahiM eka moTuM maMdira baMdhAvuM" AvI bhagavAna pratyenI avihaDa bhakti hatI. tethI ja jyAre zrIpAlanagaranuM jinAlaya banyuM tyAre temaNe kahyuM ke huM to karAvI na zakayo paNa mArI bhAvanA hatI te pUrNa thaI. vairAgyathI raMgAtu jIvana - bhagubhAI jyAre 13 varSanA hatA tyAre temanA mAtuzrI svargavAsI banyA. je prasaMge temaNe najaronajara joyo.smazAnayAtrAmAM joDAyA. mRtadehane citA upara baLato joyo ane hRdaya kaMpI UThayuM pachI jyAre pitAjI paNa svargavAsI banyA tyAre thayuM ke oha! eka divasa dareke javAnuM ja che, to A saMsAramAM rAcavuM zA mATe? ane pUrvabhavanA saMskArI tathA A bhavamAM karelI bhaktie emanA jIvanane navo vaLAMka Apyo ane AtmA vairAgyaraMge raMgAvA lAgyo. have dareka prasaMgamAM emane kaDa-kapaTa ane prapaMcathI saLagatA saMsAranI asAratA dekhAvA lAgI. pUrvanAM koI bhogAvalI karmonAM kAraNe saMsAranAM baMdhanamAM baMdhAyA paNa khUba ja nirlepabhAve. vairAgyavAsita prasaMga A daramyAna eka putranA pitA banelA bhagubhAIne tyAgI, vairAgI, yogI evA pU. kapUravijayajI mahArAno bheTo thayo. temanI pAse yoganI ArAdhanAmAM AgaLa vadhyA. pahelethI aneka mahAtmAonA saMgathI pote dharma ArAdhanAmAM AgaLa vadhatAM paNa teone koI mahAtmAe dIkSAnI vAta na karI. pUjyazrI kahetAM ke jo mane pahelA mahAtmAoe dIkSAnI vAta karI hota to huM saMsAramAM na paDayo hota. teoe duHSamakALanA vikarALa mahAmohanIyavAtAvaraNamAM "zIla" nI sugaMdha mANavA-prasAravA kaTibaddha thaIne parama pUjya AcAryadeva zrImad vijayanemisUrIzvarajI mahArAjA pAse brahmacaryavratano svIkAra karyo. prabhu pratye bhakti hatI to sAthosAtha navakAra pratye prIti vadhatI jatI hatI. tenAM ciMtAnomAM AgaLa vadhatAM pUjyazrIe anubhavyuM ke jIvanamAM AyaMbilatapa jarUrI che. tethI teoe 18 varSanI uMmare vardhamAnatapano pAyo nAMkhyo ane pote to AyaMbilanA tapamAM otaprota banyA paNa sAthosAtha saMvata 1980-81 mAM muMbaImAM kuMbhAra TukaDAnI galImAM eka AkhuM makAna laIne tyAM AyaMbila khAtuM zarU karyuM. hAlamAM paNa te AyaMbilakhAtuM tyAM che, je muMbaImAM zreSTha AyaMbilakhAtA tarIke prasiddha che. tenI saMbhALa bhagubhAI tathA temanA mitra cimanabhAI paTavA rAkhatA (hAla paNa te saMsthAnI ophIsamAM bannenA phoTA che.). bhagubhAIe kalyANamitronA sahayogathI navapada ArAdhaka samAjanI sthApanA karI ane temAM sekreTarI tarIke rahIne te vakhate sauprathama sAmudAyika navapadanI oLIo karAvavAnI zarUAta karI, jethI navapada tathA AyaMbilano mahimA khUba ja vadhavA lAgyo. (Aje paNa e "navapadaArAdhakasamAja' sAmudAyika oLInI ArAdhanA karAve che.). A badhAM jabbara puNyakAryothI emane eka mahAna punyAtmAno bheTo thaI gayo. e hatA zubhanAmadheya paramapUjyazrI rAmavijayajI mahArAja sAheba. teonAM pravacanomAM gajabanuM AkarSaNa hatuM. te vyAkhyAno sAMbhaLavAno lahAvo maLatAM vairAgyanI vRddhi thavA lAgI ane pachI to e vyAkhyAnanA padArthone lakhavA ne vAgoLavA lAgyA. triloyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te lakhAtA vyAkhyAno pUjyapAda karuNAnidhi zrI rAmavijayajI mahArAje vAMcyAM ane temAM joyuM ke avataraNanI khUbI anerI che. mukhyapadArthone najara samakSa rAkhIne ja avataraNa thayuM che. temAM zAsabAgha kaMI nathI. eTale be traNa mitroe nakkI karyuM ke ApaNe vyAkhyAno chapAvIe ane dara aThavADiye te nakalo vyAkhyAna UThayA bAda maphata vaheMcIe ane e kArya zarU karyuM je vAMcatA saune pUjyazrInAM vyAkhyAnonI vadhu UMDI asara thavA lAgI eTale prasAra vadhyo, tyAre "jaina pravacana" nAmanA sAptAhikano janma thayo ane je pravacano atyAre jinavANI tarIke prakAzita thAya che tenA pAyAnA patthara ane mULa udbhavakAra bhagubhAI hatA. chatAM paNa nAmanAnI nakAmI kAmanAthI sadA alipta rahyA. A pravacanoe temanA haiyAne DhaMDhoLI nAMkhyuM. vIjaLInA sparza dIvo jhagamagato thAya tema temano aMtarAtmA guruvANInA sparze vadhu prakAzita banyo ane saMyama-jIvananA svAdane jhaMkhI rahyo. vizvopakArI zrI arihaMta paramAtmAnI AjJAnuM mana-vacana kAyAthI apramattapaNe pAlana karavA mATeno punitapaMtha, prabaLa purUSArtha te dIkSA. - sAdhupaNuM eTale sakaLa jIvarAzi pratye nItarato sneha pariNAma, mAnasika sukhano agAdha mahAsAgara. saMsAranAM sarvasukhanA rAgano tyAga karI duHkhono sAme cAlIne svIkAra karavo tenuM nAma sAdhutA. evI ucca sAdhutAne pAmavA kaTibaddha banelA bhagubhAI vyavahAra gharma-aucityanA pAlanamAM ekkA hatA. tethI ja bhAIone maLI kaTumbIone vAta karI ane patnInI paNa rajA lIdhI. temanA bharaNa-poSaNano pAko baMdobasta karIne saunAM aMtaranA ullAsapUrvaka vaDIlonA AzIrvAdo tathA nAnAonI zubhabhAvanAothI bhAvita banIne saMyamanI anumati meLavI. jemanuM cAritra ati uccakoTInI zuddhatAne vareluM hatuM evA pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayadAnasurIzvarajI mahArAjA. jemanI jJAna-dAna tathA jJAna sAdhanAnI anokhI laganInI vAMsaLInA nAde nAnA bALathI mAMDIne vRddho paNa jAgrata thaI cukyA hatA tevA pUjyapAda paMnyAsajI zrI premavijacajI gaNivara tathA jemanI vANInA dhanuSa TaMkAre to mohanA nazAmAM cakacUra evA AtmAo paNa jAgrata banI cUkyA hatA. tevA pUjyapAda munizrI rAmavijayajI mahArAja jevI pratibhAonA pAvana caraNe jIvana samarpita karavA taiyAra thayA ane vikrama saMvata 1987 nA divase pUjyapAda zrI dAnasUrIzvarajI mahArAjAnA sAnidhyamAM, pUjApAda paMnyAsajI zrI premavijayajI gaNivaryazrIne upAdhyAyapada, pUjyapAda munirAjazrI rAmavijayajI mahArAjAne paMnyAsapada tathA pAMca mumukSuonI sAthe munipada pAmavA bhagubhAI baDabhAgI banyA ane teone pUjyapAda paMnyAsajI zrI rAmavijyajI gaNivaryanA ziSyaratna tarIke sthApyA ane saMsArI nAma bhagavAnadAsane sArthaka karavA kalyANa karanAruM muni zrI bhadraMkaravijayajI evuM nAma jAhera karAyuM. dIkSAnI hitazikSAne haiyAmAM kotarIne saMyamanI sAdhanAmAM layalIna banelA munizrI bhadraMkaravijayajInI * uMcI sapramANa AjAnubAhu dehayaSTi "mukhanI gaMbhIratA * ojasvI-ajabanI pratibhA *smitabharI vANI prasanna-madhura ane vinamprakRti dhIra-gaMbhIra-nikhAlasa svabhAva A badhA guNoe saunA haiyAne mohI lIdhAM hatAM. lokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda A. zrI dAnasUrIzvarajI mahArAje kaheluM ke bhadrakaravijayanAM sAmudrika lakSaNo meM joyA che. e to jainazAsanano mahAnastaMbha ane saune priyapAtra zAsananuM zreSTharatna banavAno che. teoe Apelo maMtra - "paraspRhamahAduHkha niHspRhatva mahAsukhama" e sonerI vAkyane pUjyazrIe Atmastha karI lIdhuM. mahA suda saMvata 1987 mAM temanI vaDI dIkSA thaI. have to svAdhyAya-adhyayananI dhUNI dhakhAvI dIdhI ane thoDA samayamAM to sAdhu-AcAranAM graMtho jevA ke dazavaikAlika, zrI uttarAdhyayana, zrI AvazyakasUtra, piMDaniryukti Adi graMtho sAthe paMcasUtra, prazamarati, zAMtasudhArasa yogazAstra, gharmabiMdu, aSTaka, SoDazakaviMzikAo, batrIzIo, yoga daSTi samuccaya, yogabiMdu, tattvArthasUtra, lalitavistarA, adhyAtmasAra, sanmatitarka, zAsavArtA samuccaya Adi tAttvika graMthonuM adhyayana karyuM. temAM paNa pUjya AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAnAM graMtharatnonAM ciMtano dvArA maityAdi bhAvothI atizaya bhAvita thatA gayA. 1. mahAnizItha Adi Agamo tathA vizeSAvazyaka bhASya, Avazyaka niryukti vagere mahattvanAM graMtho dvArA navakAramaMtra pratye vadhune vadhu daDha zraddhAvALA banatA gayA. basa pachI to navakAramaMtra ane maithyAdi bhAvono svapakalyANa mATe upayoga karavA lAgyA ane emano AtmA vadhune vadhu te padArthothI pariNata thato gayo. catuH zaraNagamana, duSkRtagartA, sukRtAnumodana A tripadIno vadhu ne vadhu phelAvo karyo. vAMcana-ciMtana-manana dvArA svAra darzanonAM graMthone paNa vAMcIne syAdvAdamaya daSTi dvArA svadarzanamAM samanvaya karyo pachI to e padArthonAM ciMtana lekhanamAM avataraNa karIne pustakonuM prakAzana thavA lAgyuM. (A pustakonuM lIsTa A pustakamAM anyatra ApyuM che.) guNonA dariyA jevA pUjyapAdazrI dareka guNanI prApti mATe prekaTIkala jIvana jIvyA te aMge vicArIe to divasonA divaso jAya ane lakhavA besIe to pAnAMnA pAnAM bharAya. paNa sAmAnyathI digdarzana karazuM topaNa thaze ke aho kevA hatA e mahApuruSa! gaNadaSTi ane vivekapUrNa vANI gocarIno samaya hato koI eka mahAtmAe sAhebajInA pAtramAM keLuM mUkyuM. te joIne bAjuvALA munie jaNAvyuM, "sAhebajI! A aDadhuM kharAba che, Apa kADhI nAkho." pratyuttara ApatAM pUjyazrIe jaNAvyuM. "mahAtmA ! ApaNe sAdhu thayA chIe. ApaNA mukhamAMthI "kharAba" zabda na nIkaLavo joIe. "aDadhuM sAruM che.' ema tame kahe to paNa tamArI vAta AvI jAya che." pUjya paMnyAsajI mahArAja zinoramAM birAjamAna hatA, te samaye paMjAba kesarI pU. AcArya bhagavaMta zrI valabhasUrIzvarajI mahArAja padhAravAnA hatA. saMghanA bhAIomAM madabheda Ubho thayo, te badhA AvyA, pU. paMnyAsajI mahArAja pAse vaMdana karI hAtha joDI bolyA. "ame sAmaiyuM karIe? AcAryabhagavaMta ApaNA nathI." A sAMbhaLatAM ja paMnyAsajI mahArAje kahyuM. sAmaiyuM to AcArya mahArAjanuM joradAra thavuM ja joIe. teo paNa zAsanaprabhAvaka che, mahAna brahmacArI che. paMjAbanI rUparamaNIo vacce teozrInuM brahmacarya gajabanuM che." pUjyazrInA zabdo svIkArIne zinoranAM saMghe pU. AcAryamahArAjanuM joradAra sAmaiyuM karyuM. pUjya paMnyAsajI mahArAja paNa sAme gayA. banne mahAtmAoe eka ja pATa uparathI vyAkhyAno karyA. pUjyazrInA hRdayanI vizALatA dAda mAMgI le tevI hatI. bhAvadayAnA sAgara ane vAtsalyanI vRSTi pUjyazrIne zrI navapadanI oLI karAvavA mATe zrI rAta-mahAvIra javAnuM hatuM temAM TAIphoIDanI sakhata trilokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bimArImAM AvelA bALamunie jIda pakaDI ke huM sAthe ja AvIza. pUjyazrIe ghaNuM samajAvyuM tyAre bALamuni kahe ke "sAhebajI ! mane zAstranA amRtanuM pAna koNa karAvaze.? huM to ApanI sAthe ja AvIza. ApanI vANImAM mane evo to apUrva AnaMda Ave che ke mAruM duHkha ane darda badhuM bhulAI jAya che. !" bALamuninI jJAnapipAsAnI jIda pUjyazrI pArakhI gayA. teozrIe kahyuM: "bAlamuni ! tamArI tabiyata bilakula sArI nathI. tamArAthI lagIre calAya ema nathI. tamane sakhata TAIphoIDa che. tamAre tattva sAMbhaLavuM che ne? to huM jatAM pahelAM tamane eka sAthe badhuM Apato jaIza ke jethI tame nava divasa sudhI enuM pAna karatA raho. barAbara vicAratA raho ane huM pAcho AvuM tyAre mane barAbara saMbhaLAvajo basa? vahAlanI veNumAMthI samajAvaTanuM je saMgIta nIkaLyuM te munine sparzI gayuM. muni mAnI gayA. bimAra bAlamuninA kAna pAse mukha rAkhI A vAtsalyamUrtie nijanI nAjuka tabiyatanI avagaNanA karIne pUrA doDha kalAka sudhI "nava prakAranAM puNya" ItyAdi zAsapIyUSa munine pAyuM, pachI ja pote vihAra karyo. niHspRhatAnA upAsaka eka divasa temanI pAse eka presariporTara Avyo. teNe kahyuM, "huM ghaNA muni bhagavaMtonAM cAturmAsanA ahevAlo dainika peparomAM pragaTa karuM chuM. teno mahine lagabhaga pacAsa rUpiyAno cArja lauM chuM." paMnyAsajI mahArAje A sAMbhaLIne kahyuM A rIte tame sAdhunA paricayamAM Avo cho to kayAreka tamane AdhyAtmika lAbha thaze. mahinAnA pacAsa rUpiyA lekhe huM tamane cAra mahinAnA rU. 251 apAvI devA taiyAra chuM, paNa eka zarata che ke mAro koI ahevAla chApAmAM pragaTa na thavo joIe." je jamAnAmAM nAma mATe paDApaDI thatI hoya, tyAM prazaMsAthI para rahevAnI pUjyazrInI manovRtti joIne presa riporTara Azcarya anubhavI rahyo ! ene thayuM ke kevI A adhyAtmaniSThA ! kevI A virala vibhUti ! saMyamarakSA mATenI jAgRti pUjyazrIne koTathI vihAra karI vaDAlA javuM hatuM sAthe eka muni paNa hatAM. IryAsamitinA upayogapUrvaka pUjyazrI AgaLa vadhI rahyA hatA. acAnaka rastAmAM vihAranI vATe varSa zarU thaI. virAdhanAnA bhayathI bacavA mATe pUjyazrI tarata ja rastAnI eka dukAnanA chajA nIce jatA rahyA. aDadho kalAka rokAyA. varasAda baMdha paDyo. sAthe rahelA munibhagavaMte kahyuM, "sAheba ! varasAda baMdha thaI gayo che, ApanI AjJA hoya to AgaLa cAlIe." pUjyazrIe snehapUrNa zabdomAM kahyuM, "bhAI hamaNAM ja varasAda baMdha thaI gayo che, tethI varasAdanuM sacitta pANI vikharAyeluM paDyuM che. A to rAjamArga che, loko Ava-jA kare che. daza miniTa bAda lokonI avara-javarathI A pANI (prAyaH) acitta thaI jaze, pachI cAlazuM." A sAMbhaLatAM sAthenA sAdhu digUDha thaI gayA. pUjyazrInI jIvarakSA mATenI ane saMyama rakSA mATenI AvI sAvadhAnI joI anumodanA karatAM thoDIvAra pachI AgaLa vadhyA. karuNAsAgara - eka divasa sAMjanA vihAra hato. DAmaranI saDaka hatI. rastA parano DAmara pIgaLI gayo hato. temAM eka sApa phasAyelo hato. chUTavA mATe taraphaDiyAM mAratA e sarpane pUjyazrIe joyo. dayALu dilanA dAnezvarI dInabaMdhu evA gurudevathI A dazya jovAyuM nahi. tarata ja sAthenA eka zrAvakane navakAra saMbhaLAvavA jaNAvyuM. zrAvake navakAra saMbhaLAvyo. pote paNa navakAra bolatA hatA. ra ra dha sayA para dayAthI bIjo koI zreSTha dharma nathI. trilokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zubhabhAvanA ane navakAra mahAmaMtranA prabhAve tarata ja e sApa chUTo thaIne saDasaDATa karato potAnAM sthAna para cAlyo gayo. A jIvane bacAvavAno teno uddhAra karavAno Atmika saMtoSa sAhebajInA hRdayamAM samAto na hato. haiyAnI vizALatAne varelA pUjyazrIe hAlAra jevA ekadama lagabhaga dharmarahita kSetramAM vicarIne lokone gharmavAsita karyA, tema mAlegAma jevAM sudhAraka gAmane paNa potAnI samatA ane sadghANI dvArA dharmanuM upAsaka banAvI paramAtmA pratye zraddhALu banAvyuM hatuM. niMdAnuM nAma nahiM. sAthosAtha savaLI vicAraNA. avaLuM bole nahiM, avaLuM bolanAranAM vAkyone paNa savaLA banAvI de ane koIpaNa lakhANane aMte nakArAtmaka vAta Ave ja nahiM A hatI pUjyazrInI sAhajika siddhi! nAnA ke moDA koIpaNa hoya, pahelAM temanuM sAMbhaLe ane pachI te te vyaktinI yogyatA mujaba thoDI ane nAnakaDI paNa evI tattvacarcA mUkI de ke je sAmAnA aMtarAtmAne kAyama mATe sthira karI de. Avo anubhava je je puNyAtmAone thayo che teo Aje paNa evI ja anubhUti kare che. maitrIbhAvano DaMko vagADayo. sAdhutAnI jyota prasarAvI ane tethI ja dareka gaccha samudAyamAM tathA sakaLasaMghamAM teo ajAtazatruaNagAra tarIke prakhyAtine pAmanArA banyA. sAdhupadanI javAbadArIne samajanArA pUjyapAdazrIne emanA pUjyoe vAraMvAra AcAryapada mATe Agraha karyo chatAM potAnI namratAne AgaLa karIne e ja vinaMti karatA ke mArAmAM e padanI yogyatA nathI tyAre vaDIlo vicAratAM ke A puNyAtmA AvA mahAnapadane yogya hovA chatAM jo e pada na le to bIjAne kema apAya, tethI traNa vakhata to badhAnI padavIo baMdha rahI hatI. dhyAnayogane pAmelA pUjyazrInA sAnnidhyane sevanArA AtmAo paNa dhyAnastha banI jatA ane jIvanamAM eka anokhI anubhUti karI zakyA hatA. ziSya-praziSyonAM jIvanamAM saMyamanI zuddhi sAthe arasaparasa maitrIbhAva vaiyAvacca, kSamA Adi guNonuM AghAna karavAmAM evA saphaLa sukAnI banyA ke jethI Aje paNa ziSya-praziSya parivAra gurunA mArge AgaLa vadhI rahyo che. sva-paropakAranI bhAvanAthI bhAvitAtmA pUjya paMnyAsajI bhagavaMte citano-vyAkhyAno-lekho tathA patro dvArA potAnA ziSya-praziSyo ane yogya jijJAsu AtmAomAM saMyamabhAva-adhyAtmabhAva-prabhubhaktibhAvanI vRddhi karI. sAmudAyika navapadajInI oLIo upadhAna khIranAM ekAsaNAM jevAM anuSThAnomAM navakArano nAda evo gajAvyo ke badhAnAM haiyAmAM navakAranA mahimAne varNavato pUrvasUrikRta A zloka besI gayo ke, jiNasAsaNassa sAro-caudasapuvANa jo samuddhAro / jassa maNe navakAro-saMsAro tassa kiM kuNai // je jinazAsanano sAra che, je cauda pUrvamAMthI udbharelo che, evo navakAra jenA haiyAmAM che tene saMsAra kaMI karI zake nahi. game te AzayathI AtmA navakAranuM smaraNa kare to paNa tenA jIvanamAM navakAra puNyaprakAza pAtharyA vinA na rahe kAraNa ke navakAra sarva pApano nAzaka maMtra che. 1. temAMthI 50 jeTalA patro sacavAI gayelA, te amane pAchAM maLyA che. temAM je preraNA sadupadezano vAtsalyabharyo ghogha vahI rahyo che, te to jyAre vAMcana karavAmAM Ave tyAre svAnubhava-siddha thaI zake che. StralokathadIpaka mahAmaMtrAdhirAjo re, 13 IN Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * annamAM jo bhUkha bhAMgavAnI zakti hoya, * pANImAM jo tarasa dUra karavAnI zakti hoya, * kapaDAmAM TADha-lAja DhAMkavAnI zakti hoya to * namaskAra mahAmaMtramAM zuM na hoya.? sApanAM jhuMDanAM jhuMDa hoya to paNa tene bhagADavA mATe eka morano Tahuko basa thaI paDe che. hAthInAM ToLe-ToLAM hoya to paNa te ToLAne vikheravA mATe eka siMhanI garjanA basa thaI paDe che. lAkha maNa lAkaDAnA moTA-moTA DhagalAone bALI nAMkhavA mATe agnino eka kaNiyo basa thaI paDe che. basa tevI ja rIte anAdikALathI AtmA sAthe baMdhAyelAM ane vartamAnamAM baMdhAtAM karmone je khaMkherI nAMkhavAM hoya, to te mATe phakta eka navakAramaMtranuM smaraNa ja basa thaI paDe che. tevA navakAranI siddhi-prasiddhi mATe tAttvikaarthanI bhAvanAo bhAvI. vartamAnamAM chellAM ghaNAM varSonA ItihAsamAM koI mahAtmAe je kArya karyuM nathI te karIne AgamanA prekaTIkala sAratattvane samajAvIne ApaNane navakAra sAthe sIdho saMbaMdha karAvI Apyo. AvA guNonA svAmI evA pUjyapAdazrIne pUrvanA koI azAtAdanIya karmanA udaye chellA 12 varSa to khUba ja asvasthatA rahI. chatAM paNa samatA samAdhine TakAvIne jagata samakSa eka Adarza rajU karatA gayA te to pratyakSa jonArAo ja samajI zake. chellAM varSomAM rAjasthAnanI pavitra tIrthabhUmiomAM ja vadhu rokAvAnuM thayuM. pUjyazrIne tIrtha ane tIrthaMkara pratye evI avihaDa zraddhA hovAthI zakaya hoya to tIrthamAM praveza divasathI amano tapa kare ane tyAM kalAkonA kalAko sudhI bhakti kare. tyAMnA pavitra paramANuo dvArA AtmAne sthira karIne ciMtana kare ane te to pratyakSa jonArAo ja samajI zake. vaDIla pUjyonAM haiyAmAM zreSTha mahAtmA tarIke sthAnamAna pAmelA pUjyazrInA haiyAmAM vaDIla pUjyo pratye paNa AtmAnI ekamekatArUpa saMbaMdha hato teno eka evo prasaMga banyo ke saMvata...vaizAkha vada-11 nI rAtre UMghamAM ekAeka emanA mukhamAMthI joradAra cIsa nIkaLI gaI. badhA ja mahAtmAo bhegA thaI gayA. zuM thayuM? zuM thayuM? pUchavA lAgyA eTale dhaDakatA haiye pUjyazrIe kahyuM ke mane eka bahu ja kharAba svapna AvyuM. zuM AvyuM? jANe ke koI rAkSasa mArI aMgata vastu jhUTavIne cAlato thayo. tethI cIsa nIkaLI gaI ane savAranA ja samAcAra maLyA ke pUjyapAda zrI premasurIzvarajI mahArAjA kALadharma pAmyA che. A che pUjyonI sAthe AtmAnI aikayatAno saMbaMdha. chellAM varSo AtmasAdhanAmAM ja pasAra karatA evA pUjyazrInI tabiyata divase-divase vadhune vadhu nabaLI thaI rahI hatI. ziSyo tathA bhaktonI bhAvanA ke pUjyazrInI tabiyata ahiM AvI narama rahe che, to jo kSetramaMtara karIe to kadAca sAruM thaI jAya. paNa sAhebajInI bhAvanA hatI ke chellI jIMdagI zAMtimAM ane maragharabhUmimAM ja samAdhipUrvaka pasAra karavI. parantu potAnA parama upakArI, saMyamadAtA gurudeva AcAryadeva zrImadvijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe AjJA karI ke tamAre gujarAta AvavAnuM che ane mArI sAthe comAsuM karavAnuM che. basa guru AzA tahatti, koI vikalpa ja nahi. hA, potAnI IcchA darzAvI, paNa Agraha-kadAgraha nahi. piMDavADAthI pATaNa tarapha vihAra thayo ane pUjya gurudeva sAthe pATaNa cAturmAsa thayuM. guruziSyanI joDIe pATaNamAM eka jabarajasta zAsanaprabhAvaka ArAdhanA karI ane karAvI. jema bALaka potAnI mAM pAse potAnI badhI ja vAto kare tema pUjyazrI paNa gurudeva pAse potAne samAdhi maLavA saMbaMdhI mukhya vAta karatA ane pUjyazrI paNa samAdhAna ApatA. StralokathadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 14 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasamI vidAya * saphala janma te che ke jemAM saMyamanI prApti hoya ane arihaMtanI ArAdhanA hoya. saphala jIvana te che ke jemAM saMyamanI sAdhanA hoya ane prabhu AjJAnuM pAlana hoya. saphala maraNa te che ke aMta samaye bodhi ane samAdhi hoya, bhAvinA anaMtajanmono nAza hoya ane alpa bhavamAM mukti hoya. jainazAsananI A anokhI kaLAne pUjya paMnyAsajI mahArAja varyA hatA. prabhubhakti,navakArano jApa, guNAnurAga, vinaya, vAtsalya, dAkSiNya, dayA, paropakAra, samatA, parahita ciMtana, sakalasattvahitAzaya, karuNA, aucityapAlana AvuM-AvuM to keTakeTaluM jainazAsananuM jhaverAta A prAjJapuruSe sAdhanA dvArA jIvanamAM siddha karyuM ane sAdhakonAM jIvanamAM saMpradAna karyu, anekonA pathadarzaka banyA. * emanI jIvana jyotino jhaLahaLato prakAza sAdhanAmArge, saMyamamArge, paramAtmAnA paramAnaMdamArge patharAto anekonAM aMtarane ajavALato jIvanamAM preraNArUpa banI rahyo. AyuSyanI avadhi pUrI thavA AvI, kALa paNa A mahApurUSano satkAra karavA tatpara banyo, mRtyu paNa A saMtane godamAM levA talapApaDa banyuM ane Avyo vaizAkha mAsa vi. saM. 2036 divaso pasAra thatA jAya che, tyAM ja vaizAkha suda-10 nA divase tabiyatamAM palaTo Avyo. sAhebajI, sAvadhAna banyA. vaizAkha suda-12 ne ravivAre tabiyate vaLAMka lIdho, kapha vadhyo, te sAthe zvAsanI takalIpha paNa vadhI, heDakI zarU thaI, yogya upacAra cAlu thayA, pote khUba sajAga banyA. aMgUTho AMgaLiyo para pharato. mukha navakAra raTatuM, haiye eno guMjArava aDato ane AtmabhAvane ghUMTato. bhalabhalAne cakita kare tevI prasannatA, svasthatA ane samatA sAthe koI apUrva koTinA divya camakArA caherA para jovA maLatA. DaoNkaTara jIvaNabhAI vagere khaDe page sevAmAM tatpara hatA. pU. zrI vajrasenavijayajI ma. sA. sAravAranI khUba ja kALajI rAkhatA. tyAM DaoNkaTara jIvaNabhAI taraphathI sUcana maLyuM ke have sAvadhAna rahevA jevuM che. sUcana maLatAM pUjya paM. zrI pradyotanavijayajI, pUjya munirAja zrI kuMdakuMdavijayajI Adi munibhagavaMto navakAramaMtra, cattArimaMgalaM Adi ArAdhanAnAM yathAyogya prerakasUtro apramattabhAve sAhebajIne saMbhaLAvI rahyA. pU. munizrI vajrasenavijayajI, tathA pU. munizrI jinasenavijayajI Adi mahAtmAo khaDe page sAhebajInI sevAmAM hAjara hatA. vaizAkha suda-13 somavAranA mumukSuzrI velajIbhAInI dIkSA hatI. te nimitte pUjyazrIe velajIbhAI para vAsakSepa nAkhI, AzIrvAda paNa ApyA. ajavALI caudazano divasa Ugyo. maMgaLavAre azakti khUba ja jovA maLI. vA52vAnI leza paNa IcchA nahi. chatAM munivaryonA AgrahathI thoDuM vAparyuM. bapore paDilehaNa vagere kriyA karI, paDilehaNanA Adeza mAMgyA, tabiyata ati nabaLI paDI azakti vadhI. trailocadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 15 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asvasthatAnAM eMdhANa vadhu dekhAvAM lAgyAM. samaya ghaDiyALanA Taka...Teka...Taka avAja sAthe vahevA mAMDayo. kalAka upara kalAka vItavA mAMDayA, zvAsanI takalIpha khUba vadhI gaI, chatAM pUjyazrI khUba ja jAgRta ane samAdhidazAmAM dekhAyA. ziSyagaNa "navakAra', "cattAri maMgala', "khAmemi savya jIve' Adi avasaraucita ArAdhanAnAM sUtro saMbhaLAvavAmAM apramatta banyo. divasa DhaLyone sAMja paDI. cha vAge pU. zrI kuMdakuMdavijayajI, munizrI vajasenavijayajI, munizrI jinasenavijayajI, munizrI cAritrabhUSaNavijayajI ane munizrI ratnasenavijayajI Adi pAMca munibhagavaMto tathA caMdrakAMta ane huM ema 7 jaNAe pUjyazrI sAthe pratikramaNa zarU karyuM. pratikramaNanI badhI kriyAo karI, dareka kAussagna karyA, badhA kAussagga pUjyazrI svasthatApUrvaka pAratA. sakalasaMghane micchAmi dukkaDaM dIdhA. pachI mAtru karavAnI zaMkA thaI, pATa parathI jALavIne nIce besADavAmAM AvyA, svasthatA pUrvaka mAtru karyuM, pachI pAchA pATa para beThA, te samaye munibhagavaMtoe pUjyazrIne prArthanA karI ke "jo Apa be miniTa pATa para beso to gaLAmAM je kapha aTakayo che te chUTo thAya" tyAre pUjyazrI bolyA, "have A chello samaya che' ATaluM kahIne pUjyazrI pATa para paga lAMbA karI besI gayA, sajAga ane sAvadhAna banI gayA. sahu sAthe samApanA karI. temAM je kaphano avAja Avato hato, te dhIre dhIre maMda paDavA lAgyo. badhA mahAtmAo khuza thayA ke hAza ! ApaNA gurujIne rAhata thaI, paNa e rAhata ThagArI nIkaLI, kAraNa ke pUjya munirAja zrI vajasenavijyajI mahArAje pUjyazrInI nADI tapAsI ane eka miniTamAM to emanI cIsa nIkaLI ke guru mahArAja ! nADI jAya che potAnA prANapyArA paramagurudevanI chellA paMdara-paMdara varSathI khaDe page apramattabhAve sevA karIne potAne gurujImAM vilIna karI dIdhA hatA, te gurujInI nADI maMda paDe, viyoganI vasamI veLA najara samakSa Ave ane e bhakta ziSyanI cIsa nIkaLe temAM navAI na hatI. tarata ja munizrI kuMdakuMdavijayajIe sAhebajInA kAna pAse mukha rAkhI zrI namaskAramahAmaMtra saMbhaLAvavAnuM cAlu karyuM. saue navakAra mahAmaMtranI dhUna cAlu karI ane pUjya munirAja zrI vajasenavijayajI mahArAja potAnA prANapyArA gurumahArAjane bacAvavA bahAra jaIne turata Ijekazana taiyAra karI pAchA AvyA. emanA pagamAM jora AvyuM. haiyAmAM dhyAna eka ja hatuM ke mArA gurumahArAjane bacAvI lauM...bacAvI lauM....ijekazana ApyuM. chatAM paNa nADI dhImI thatI jatI hatI. ane zarIra para parasevo thayo. zvAsa maMda paDato gayo, AThanA TakorA thayA, tyAM ekAeka pUjyazrInI baMne AMkho khUlI gaI. te vAtsalya varasAvatI khullI saumya AMkho. parama tejano prakAza pAtharatI hatI ane ArAdhanAnuM amRta varasAvatI hatI. trilokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 16. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtima samaye e ja amRtanuM sarvane dAna karatI sajAga banI. sarva jIvone khamAvatAM-khamAvato, namaskAra mahAmaMtranuM raTaNa-zravaNa karatAM karatAM, dhUna sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM khUba ja samAdhipUrvaka rAtanA ATha kalAka daza miniTe te sajAga AMkho sadAyane mATe mIMcAI gaI ! mRtyu maMgalamaya banyuM. "samAdhine varyuM! DaoN jIvANalAla. vI. zAhe jAhera karyuM: "temaNe deha choDyo che' pU. zrI pradyotanavijayajI mahArAja tathA pU. zrI kuMdakuMdavijayajI mahArAja vagere munibhagavaMtoe potAnA asIma upakArI gurudevano pArthivadeha zrI saMghane vidhipUrvaka soMpyo. zrI saMghanA AgevAnoe saunAM darzana mATe pUjyazrInA dehane zrI nagInabhAI pauSadhazALA holamAM Asanastha karyo. AMsubharI AMkhe sahu AvatA, DUsakAM bharatA, vaMdana karatA, vAsakSepa karatA ane bhAre haiye AghA khasatA, muMbaI, amadAvAda, surata Adi gujarAtanA zaheromAMthI mahArASTra, saurASTra, mAravADa-jAmanagara-Adi pradezomAMthI aneka bhAvika AtmAo pUjyazrInI aMtima saMskAra yAtrAmAM bhAga levA AvI pahoMcyA hatA. pATaNa jina bhaktothI-gurubhakatothI UbharAI gayuM hatuM. jevA hetabhAvathI pATaNe potAnA putraratnane AvakAryo hato, tevA ja AdarabhAvathI tene vidAya ApavA tatpara banyuM. koInA paNa dabANa vinA svecchAe pATaNanAM bajAro baMdha rahyAM, dhaMdhA baMdha rahyA, dukAno baMdha rahI. pATaNanA eka panotA putrane gumAvyAnA duHkhe sarvanI AMkhomAMthI azrubinduo TapakatAM rahyAM. suzobhita jariyAna pAlakhI taiyAra thaI. dharma ratnane dhAraNa karanAra pUjyazrInA pArthiva dehane khabhA upara dhAraNa karavA mATe ullAsI zaktisaMpanna bhAIoe caDhAvA lIdhA. vAjiMtroe zoka-saMgIta zarU karyuM, vizALa mAnavamedanI vacce bhavya pAlakhIne puNyazALIoe khabhA para lIdhI ane jaya jaya naMdA" "jaya jaya bhadA'nA jayaghoSanI sAthe baporanA bAranA Takore pAlakhI nIkaLI. dazyanajare nihALanAranuM hRdaya hacamacI UThatuM. raste anukaMpAdAna cAlu hatuM. rasto gulAlathI raMgAI gayo hato. mAragamAM UbhelA sahu koI pUjyazrInA paropakAramaya jIvanane premathI praNAma karatA hatA. zrI jainazAsana amara tapo" "pU. paMnyAsajI mahArAja amara tapo' nA gaganabhedI nAda sAthe teozrInA saMsArI putra zrI jItubhAIe dhrUjatA hAthe, raDatA haiye, bhakti bharI AMkhe, potAnA sAMsArika pitA gurudevane prathama agnisaMskAra karyo. pachI aneka bhAvikajanoe pUjyazrIne chellA praNAma karIne agnine svadharma bajAvavAmAM sahAya karI. vAtAvaraNamAM vedanA vyApI gaI. hajAro haiyAne raDatAM mUkIne pU panyAsajI mahArAjano pArthiva deha agnimAM adazya thayo. aka dharmapremI AtmAone zokasAgaramAM DubADIne jainasaMghano AdhyAtmika prakAzapUMja asta pAmyo eka mahA zAsana-dIpaka bujhAI gayo. pa.pU. paMnyAsajI mahArAja' vizvamAMthI vidAya thayA. pa...Na...jinabhaktinA zvAse ane jIvamaitrInA ucchavAse pUjya gurUdeva eka deha nahi, paNa hajAra dehomAM, hajAro bhaktomAM, hajAro sAdhakonAM hRdayamAM..ramatA rahyAM... vailokayadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 17 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmathI mAtAne dhanya banAvyAM, dikSA svIkArathI gurune dhanya banAvyA, dIkSAnA pAlanathI zAsanane dhanya banAvyuM, dIkSAo ApIne ziSyone dhanya banAvyA, * sAdhanAmaya jIvana jIvIne AtmAne dhanya banAvyo ane ArAdhanAmArga ApIne anekane dhanya banAvyA. dhanya ho...dhanya ho...Apane.... Apa ajAtazatru TharyA, arihaMtabhAvanI pariNatithI... samatAmUrti TharyA, siddhapadanI sAdhanAthI... adhyAtmamUrti kahevAyA, AtmAnA satata anusaMdhAnathI. ApanI vidAyathI zrI caturvidhasaMdhamAM, samudAyamAM ane zAsanamAM na purAya tevI khoTa paDI. Ape pacAsa varasa sudhI saMyamanuM sAmrAjya bhogavyuM. bhavya jIvonAM yogakSemane karatA Apa cAlyA...gayA.. chatAM...Apa nathI...ema to kema kahevAya....? prANa thakI pyAra he gurudeva...! Apa janmyA pATaNamAM, jIvyA jagatamAM, Apano janma pATaNamAM, dIkSAnuM prathama cAturmAsa pATaNamAM, dIkSAnuM aMtima cAturmAsa pATaNamAM, dehavilaya pATaNamAM ane aMtima agnisaMskAra paNa pATaNamAM...! tIrthabhUmi pATaNe ApanI AkharI vidAyanuM eka pavitra AlaMbana pAmane potAnI pavitratAmAM vadhAro karyo ane bhAvika AtmAone pavitra thavA mATenuM eka vadhu AlaMbana pUruM pADayuM. te pUjyazrInA * bhAlamAM bhavyatA, * nayanomAM divyatA, haiye ane vacanamAM komaLatA, pagalAmAM pavitratA, vyavahAramAM samatA, AtmAmAM tallInatA, * daSTimAM zItaLatA, * prakRtimAM prasannatA ane * svabhAvamAM zAMtatA hatI. to emanA jIvana dvArA upadeza ApanAra AtmadaSTA evA A mahApuruSanI * AMkhamAM amRta hatuM, * vANImAM madhuratA hatI, * daSTi guNagrAhI hatI, * haiye sahunuM hita thAya tevuM heta hatuM, railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 0 18 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * karuNAthI bhareluM komaLa hRdaya hatuM, * sakalasatvanuM hita dharAvato Azaya hato, * rageragamAM, rome-romamAM navakAranI pariNati hatI, * mananazIla mana hatuM, * cittamAM ciMtana hatuM ane * ahaM aharUpa hato. tyAre A gurudeva Apa...! * pavitra mukhamudrA, * vizuddha dinacaryA, * parimita bolavAnI AgavI Dhaba, * adbhuta ciMtana, * lakhavAnI anokhI rIta, * sArA-narasA, anukULa-pratikULa prasaMgomAM cittanI samatulA, * akhaMDa prasannatA-zAMti, * pratyeka vyakti sAthe maitrIbhAvano uSmAbharyo vyavahAra, * zuddhi-bhakti ane maitrI jevA zreSTha guNo, * prazamarasanimagna, dhyAnastha nIcAM DhaLatAM nayano, * sadAye smitathI bhareluM chatAM gaMbhIra mukhaDuM, padmAsanayukta vizALa palAMThI, * vAtsalyanI vahetI gaMgotrI samuM haiyuM, AjAnubAhuM-lAMbA hAtha, * saumya-prasanna AtmasparzI AkRti ane * haiyAmAM prabhunI prIta jevI aneka vizeSatAonA jeo svAmI hatA. evA o...! parama gurudeva...Apane... anaMta anaMta namaskAra ho...!!! -saMkalaka : muni hemaprabhAvijaya (1. pUjyapAdazrInA jIvanamAM DokiyuM karIne temAMthI phakata eka sAmAnya aMza ja ahiM batAvI zakAyo che ane te paNa eTalA mATe ja ke kailokyamAM dIpakasamAna namaskAra mahAmaMtrane AvI divyatApUvarka pragaTa karanAra mahApuruSa koNa haze evo prazna aparicitone thAya tethI emanA paricayamAM nahi AvelAne temanA jIvananI AcherI jhalaka maLe te AzayathI TuMkamAM jIvana prasaMgo jaNAvela che. vizeSa "pUjya paMnyAsajI mahArAjA" nAmanA caritragraMthamAMthI jANI zakAze.) trilokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " bhAvanAnugatasya jJAnasya tattvato jJAnatvAditi" dharmabindu adhyAya-6/30 jJAna e vastutaMtra che, ane bhAvanA e puruSataMtra che. jJAna vastune anusare che, jyAre bhAvanA puruSanA Azayane anusare che. je puruSa potAnA AtmAne zIghrapaNe karmathI mukAvavA Icche che, te puruSa tenA upAyarUpa jJAnane mATe jema udyama kare che, tema tenA upAyabhUta bhAvanAne mATe paNa sadA parizrama kare che. jJAnathI AtmAnA zuddhasvarUpane jANI zakAya che. bhAvanAthI AtmAnA zuddhasvarUpane pAmI zakAya che. jJAna pamAya che paNa AtmasvarUpane pAmavA mATenI bhAvanAno Azraya na levAya to meLaveluM jJAna phaLahIna bane che. prastAvanA jJAnanuM phaLa virati che. virati samatAsvarUpa che. samatA sakalasattvahitAzayarUpa che. sakalasattvahitAzaya bhAvanAthI labhya che. sarvajIvo pratye Atmatulya bhAva ApyA vinA, Atmatulya snehanA pariNAma jagADayA vinA, maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyasthya bhAva lAvyA vinA hitAzaya Takato nathI ane tenA vinA samatA TakatI nathI. samatA vinA virati phaLatI nathI. virati vinA jJAna vaMdhya bane che. jJAnano viSaya jJeya che. bhAvanAno viSaya dhyeya che. te dhyeyarUpe sarvajIva rAzi ane temanAM sukhaduHkha paNa che. je sukha potAne abhISTa che te sukha sarvane maLe ane je duHkha potAne aniSTa che, te koIne na maLe e jAtano bhAva jAgyA vinA puruSanI zuddhi kevI rIte thAya ? IrSA-asUyAdi cittanA maLo kevI rIte nAza pAme ? paramAtmAnI bhaktimAM naDatA vikSepo kevI rIte dUra thAya ? samasta pradeze karmanA bhArathI bharelo AtmA halako kevI rIte bane ? vAsanAnA jorathI parAbhUta thayelo AtmA vAsanA niryukata kevI rIte thAya ? mATe jJAnanA sthAne jJAnanuM jeTaluM mAhAtmya che, teTaluM ja bhAvanAnA sthaLe bhAvanAnuM mAhAtmya che ane teTaluM ja cAritra, virati ke sarvasAvaghanA tyAganA sthAne tenA pratyAkhyAna ane pAlananuM mAhAtmya che. ekabIjAnA sthAne ekabIjAnI nirUpayogitA bhale ho paNa potapotAnA sthAne darekanuM ekasarakhuM mahatva che. ajJAnIjIva bhava kevI rIte ta2ze e jema prazna che, tema bhAvanAhIna ke viratizUnya jIva paNa kevI rIte bhavane taraze e paNa teTalo ja mahattvano prazna che. jJAna ke virati kvacit-kadAcit sarvasulabha na hoya topaNa vivekayukata mAnava janmamAM bhAvanA to sarvasulabha che. zrI jinAgamamAM namaskAramahAmaMtrane prathamasthAna ApavAmAM AvyuM che. tenuM kAraNa paNa have samajAze namaskAramahAmaMtra mAtra jJAnano viSaya nathI, paNa jJAnanI sAthe bhAvanAno viSaya che. mahAmaMtrane jANI lIdho paNa maMtra mujaba bhAvanI vizuddhi na thaI, parameSThiono jevo bhAva che, tevo bhAva potAne na sparzo to te maMtra kevI rIte phaLe ? maMtramAM 'zeya' ane 'dhyeya' nI yathArthatA uparAMta 'jJAtA' ane 'dhyAtA'nI vizuddhi paNa Avazyaka che. dhyAtAnI vizuddhi bhAvanAnA baLa upara AdhAra rAkhe che. jJAna na maLavAthI jema ajJAnano aMdhakAra vyApe che, tema bhAvanA na vadhatAM kartavyahInatAno-kartavyabhraSTatAno doSa Ave che. dharmImAtranuM kartavya che ke tenI bhAvanA sarvajIvanA hitaviSayaka hovI joIe. temAM jeTalI kacAza teTalI tenA dharmIpaNAmAM kacAza. karttavyahIna thatAM bacavA mATe sarvajIva viSayakahitanI bhAvanA ane e bhAvanApUrvaka yathAzakyavartananI apekSA che. vartanamAM ochA-vattApaNuM hoya to te AlocanAdithI zuddhi thaI zake. bhAvanAmAM nyUnatA mATe bhAvanAnI pUrNatA sivAya bIjI koI AlocanA nathI. bIjuM koI prAyazcitta nathI. laukikamAM jema kRtaghnane kRtajJatA sivAya zuddhi mATe bIjuM koI prAyazcita mAnyuM nathI, tema lokottaramAM namaskArabhAva vinA, sarvajIvonA hitAzaya vinA, sarva jIvo pratye snehabhAva vikasAvyA ke anumodyA vinA bIjuM koI prAyazcita nathI ke zuddhikaraNano bIjo koI upAya nathI. trailokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 20 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna bIjAne jANavA mATe che, bhAvanA potAne sudhAravA mATe che.tamAma jagata ne jANyA pachI paNa potAnI jAtane sudhAravAnI bhAvanA na jAge to te jJAna vaDe zuM? potAnI jAtane sudhAravA mATe namaskArabhAva, kSamApanAbhAva, sakalasarva hitano ke tenA anumodanano bhAva lAvyA sivAya bIjo koI mArga nathI. tethI ja zrI namaskAra mahAmaMtrane sakala AgamamAM prathama ane pradhAna sthAna ApyuM che. cUlikA sahita tene mahAdyutaskaMdha kahyo che. prathama ke pradhAnasthAna eTalA mATe ke temAM bhavyatvaparipAka karavAnAM saghaLAM sAghano eka sAthe gUMthI levAmAM AvyAM che. jIvane karmanA saMbaMdhamAM AvavAnI anAdiyogyatArUpa sahajabhAvamalane ghaTADavA mATe jarUrI saghaLI sAmagrInuM sevana eka sAthe tenA vaDe thaI jAya che. pApane prazaMsavAthI, gharmane niMdavAthI ane paramazraddheya tathA ananya zaraNabhUta arihaMtAdi cArane nahi namavAthI, ananyabhAve temanA zaraNe nahi rahevAthI ane temanA sivAya azaraNabhUta evA samagra saMsArane bharose-zaraNe rahevAthI jIvanI apAtratA, ayogyatA ane bhavabhramaNazakti vadhe che, tenAthI viruddha pApane niMdavAthI, dharmane prazaMsavAthI ane ananyabhAve arihaMtAdi cAranA zaraNe rahevAthI muktigamana yogyatA vadhe che, sadguNa vikAsa ane sadAcAra nirmANa ApoApa thavA lAge che. zrI navakAramAM 'namo' pada duSkRtagaI arthamAM, 'huM pada sukRtAnumodana arthamAM ane "tAnuM pada zaraNagamana arthamAM che. athavA mahAzrutaskaMdhanA prathama pAMca pada catura zaraNagamana arthamAM ane cUlikAnA pahelAM be pada duSkRtagartA arthamAM ane chellAM be pada sukRtAnumodana arthamAM kahyAM che. e rIte bhAnapUrvaka ( conselously ) ane bhAvapUrvaka (Devotionally ) namaskAranuM smaraNa tathA raTaNa satata thatuM rahe to jIvane bhAvagharmanI siddhi thAya che- bhAvadharmanI siddhi mATenAM cAra aMgo kahyAM che, tethI temAM suMdara vikAsa thAya che. kahyuM che ke - 'ratnatrayadhareSvekA bhakti statkAryakarma ca / zubhaikacintA saMsArajugupsA ceti bhAvanA // 1 // triSaSThizalAkApuruSacaritra, prathama parva (kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUriviracita) (1) ratnatrayadharane viSe ananya bhakti, (2) temanI sevA, (3) sarvane mATe zubhanI ja ekacittA tathA (4) caturgatirUpa athavA cAra kaSAyarUpa saMsAranI gupsA, e bhAvadharmanAM cAra aMgo che. bhAvadharmanAM A cAre aMgo zrI namaskAra mahAmaMtranA ArAghana vaDe vikase che tethI dharmanA arthI jIvamAtra mATe tenuM ArAghana-AlaMbana anivArya che. AvA zreSTha namaskAra mahAmaMtrane caudapUrvano sAra kahyo che enI jhAMkhI karAvatA padArthone ahi judIjudI rIte vividha apekSAopUrvaka jaNAvyA che. Agamo tathA prakaraNagraMthonA anusAre namaskAranA mahimAne jaNAvIne enuM arthagAMbhIrya jaNAvavA dvArA viziSTatA pragaTa karI che. uparAMta naya-nipAthI namaskAra kevI rIte mahAna ane mukhya che te A graMthamAM jaNAvavAmAM AvyuM che. evA namaskAranA ciMtananAM paThana dvArA ApaNe sau namaskAramaya banIe e ja abhyarthanA. "zumaM bhavatu sarveSAM" - pa. bhadrakavijayajI gaNivara trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja [ 24 AM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. nu.. ..ma...Ni...kA... viSaya pRSTha viSaya ka ja zrI paMcaparameSThinamaskAra mahAmaMtra sAthe zrI AtmarakSAkara 'vajapaMjarAkhyuM mahAstotram bhAvArtha sahita Adarza zrI mahAnizIthasUtrokata nAma grahaNano vidhi ane phaLa (ciMtana) namaskAra mahAmaMtra(saMkSipta paricaya) arihaMtanuM svarUpa bhavaaTavImAM sArthavAha bhavasamudramAM niryAmaka chi kAya jIvonA govALa arihaMta zabdanA pAThAMtaro arihaMtapadanuM vizeSa AkhyAna siddhapadanuM vizeSa AkhyAna AcAryapadanuM vizeSa AkhyAna upAdhyAyapadanuM vizeSa AkhyAna sAdhupadanuM vizeSa AkhyAna namaskAramaMtranI cUlikAnuM AkhyAna namaskAra mahAmaMtra Avazyaka vicAra zrI paMcaparameSThiviSayakapraznottarI zrI navakAramaMtrano prabhAva ane nayonuM nirUpaNa zrI navakAramaMtranI utpatti niyavAda naigamanaya nilana'nuM udAharaNa ['prasthaka' nuM udAharaNa grAma'nuM udAharaNa saMgrahanaya vyavahAranaya sutranaya zabdanaya samabhirUDhanaya 2 | evaMbhUtanaya parasparavirodhanuM samAdhAna anAdikAlIna maMtra (ciMtana). namaskAranI utpatti sAmAnyavAdino mata vizeSavAdiono mata nityAnityatvasiddhi jJAnanI nityatvasiddhi zabdanI nityatva siddhi jJAnanI anityatvasiddhi zabdAdinI anityatvasiddhi utpattinAM trividha nimitto sonAnI vIMTI (ciMtana) nikSepadvAra nAma ane sthApanA dravyanamaskAra * bhAvanamaskAra nikSepano navo vaDe vicAra padadvAra padArthadvAra namaskAranI prarUpaNA nirdeza svAmitva naigama-vyavahArano uttara | saMgrahanayano uttara Rjusutranayano uttara | zabdAdinayono uttara sAdhana adhikaraNa sthiti vidhAna navaprakAre prarUpaNA 39 saMkhyAdi prarUpaNA dvArA NloyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTha viSaya 54 namaskAranI vastu mArgahetu sArthavAha niryAmaka mahAgopa rAga-dveSAdine namAvanArA bhAvarAga dveiSane namAvanArA kaSAyane namAvanArA Indriyone namAvanArA dravyandriya bhAvendriya IndriyonI prAptino krama pariSadone namAvanArA upasargone namAvanArA zrI siddhaparamAtmA zrIAcAryabhagavaMto zrI upAdhyAyabhagavaMto zrI sAdhubhagavaMto namaskAranuM prayojana ane phaLa vItarAgInA namana-pUjAdithI maLatAM phaLaviSayaka praznottarI maMgalam (ciMtana) zrI navakAranuM upadhAna namaskAra ane namaskAryanuM svarUpa bhAvathI namana koNa karI zake? vandanAnI mahattA sarvapradhAna zrI navakAra niyukita ane vyAkhyAmAM prathama amogha avalaMbana jJAtA-ajJAtA ubhayane upakAraka upaghAnanI AvazyakatA upadhAnanuM vidhAna (zAstrapATha sahita) upadhAnane nahi mAnanAra AjJAvirAdhaka jIvanano eka apUrva lahAvo (upadhAna tapa) 54 | vidhinI rUparekhA upadezaka ane uttarasAdhaka 54 cittanI ekAgratA kayAre thAya? (54| namaskAranuM dhyAna 54 [ dhyAna kone kahevAya? 55 dhyAnano sukhaduHkha sAthe saMbaMdha | viSayomAM zubhAzubhanI kalpanA 55] caitanyanA traNa vibhAgo sAlaMbanadhyAna pavitrapadothI navakAranA prabhAvasaMbaMdhI yogazAstra mahAnizItha-zrI vizeSAvazyaka-mahAbhASya Adi AgamagraMthonA pATho phaLa viSe zaMkA ayogya ja che. 57 namaskAramaMtra gaNavAnI vidhi dareka avasthAmAM navakAranuM smaraNa siddha karI 59! ApatA zAstrapATho paMcAzaka-zrAddhadinakRtya yatidinacaryA vagere 61 | hastajapanI vidhi-pratiSThApaddhati vagere zAstrapAThasahita sarvotkRSTabhAvamaMgala zrI namaskAramaMtramAM ATha prakAranI siddhio namo padamAM "aNimA siddhino samAveza "arihaMtANaM' padamAM "mahimA' siddhino samAveza siddhANaM' padamAM "garimA' siddhino samAveza "AyariyANaM' padamAM "laghimA' siddhino samAveza uvajhAyANaM' padamAM "prApti siddhino samAveza "satvasAhUNaM' padamAM "prAkAmya | siddhino samAveza paMca namukkAro' padamAM "Izitva' 69 siddhino samAveza 70 "maMgalANaM' padamAM 'vazitva' siddhino samAveza 84 70 | navakAraH mAtA ane pitA (ciMtana). StralokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja) 23 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya navakArano adhikArI paMcaparameSThionA pAMca upakAro arihaMtono upakAra-mArgadezakapaNuM siddhono upakAra-avinAzIpaNuM AcAryono upakAra-AcAra upAdhyAyono upakAra-vinaya sAdhuono upakAra-sahAya namaskAranuM nizcayasvarUpa |jJAnasAra-adhyAtmasAra 350 gAthA stavana vageremAM batAveluM nizcayaratnatraya zreSTha dharma namaskAra (ciMtana) arihaMtAkAra upayoga guNarAganuM pratIka namaskAramahAmaMtra maMgalamayamaMtrAdhirAja zrI navakAra zrI navakAranuM bAhyasvarUpa zrI navakAranuM AMtarasvarUpa namo arihaMtANaMno mahimA namaskAranuM svarUpa namaskArano bhAvArtha namaskArano aidaMparyArtha namaskAryanuM svarUpa zrI namaskAramahAmaMtranI alaukikatA maMtra ane vidyA vacceno bheda maMtra eTale zuM ? zabda ane dhvaninI asara maMtraracanA laukikamaMtrazakita maMtrAdhirAja zrI navakAranI vizeSatAo zrI namaskAramahAmaMtranI vyApakatA zAstrAnusArI varga Avazyakaniryukita zrI AvazyakasUtranA kartA AdimaMgaLatA tarkAnusArI varga trailocadIpaka-mahAmaMAdhirAja pRSTha 85 dharmabIjanuM vapana 87 bIjAMkuranyAya 87 sUryakhadyotadRSTAnta 87 | lAgaNIpradhAnavarga 87 | kathAnuyogano prabhAva 87 sAcI buddhi ane tenuM phaLa 87 mahAmaMtranI mahAnatA 89 | paMcaparameSThinamana kriyAno prabhAva mahAmaMtranI acintyakAryazakti 89 | mahAmaMtra manuSyano svabhAva siddhadharma 94 | mahAmaMtranI upAdeyatA 95 | zrI navakAramaMtranA mAhAtmya darzAvatA zloko 96 | AMtarikadhana zrI navakAra 99| namaskAranI dhAraNA 102 | namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna viSaya 102 cha prakAre prayatnathI manavazanI siddhi 102 | mahAmaMtramAM zubhadhyAnanA prakAro 103 | dhyAnano ArohaNakrama 104 | apAyavicaya 104 | upAyavicaya 105 | jIvavicaya 105 | ajIvavicaya 109 | vipAkavicaya 109 | virAgavicaya 109 | bhavicaya 109 saMsthAna vicaya 110| AjJAvicaya 110 | hetuvicaya 110 navAr stavana (ciMtana) 112 | bhAvamaMgala zrI navakAra 112 zrI arihaMtane namaskAra (ciMtana) 113 | navakAranI ghoSaNA '"namo'' no artha (ciMtana) 113 113 113 svAdhyAya ane navakAra sAdhanAno krama (ciMtana) mahAmaMtrano upakAra 24 pRSTha 114 114 115 115 115 116 117 118 119 120 123 123 127 131 132 133 134 134 134 134 134 134 135 135 135 135 135 136 136 137 138 139 139 140 141 142 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTha viSaya 165 181 182 183 184| 185 186 188 190| 192) 13 15 199 19, zrI navakAramAM nava raso aNamola mahAmaMtra namo' padano mahimA "namo padanuM rahasya zrI navakAra ane zrI siddhacakra anAdikAlinamaMtra bhaktino saMcAra siddhinuM bIja jIvatvanuM bahumAna amUlya bheTazuM maMtranI zakti maMtra vaDe sUkSmatA ane zuddhatA mana vaza karavAno upAya vizvAsanI mahattA zrI navakAra e zuM che namaskAraciMtAmaNi bAhya-AtyaMtara namaskAra (ciMtana). parameSThidhyAna maMtrajapa sarva zreSTha yogaH namaskAra (ciMtana) sAmAyika ane navakAra navadhA puNyathI navapadaArAdhanA nava puNya ane navapada 1 annapuNya 2 jalapuNya 3vasapuNya 4 AsanapuNya 5 zayanapuNya 6 manapuNya 7 vacanapuNya 8 kAyApuNya 9 namaskAra premanuM pratIka: "namo (ciMtana) zrI namaskAra mahAmaMtra vizALa haiyuM (ciMtana) 154] | mukhya be bhAvanAo 158 navakAranA jApa tathA tenA arthanI bhAvanAnI 161 yogyatA mATenA cAra guNonuM kathana 163 prathamapadabhAvana 164 parArthavyasanitA-svArtha upasarjanatA (ciMtana) 165 zrI paMcamaMgalamayanavakAra namo arihaMtANaM marma 165 "namopadanuM mAhAbhya 165 paDAvazyakamaya zrI navakAra 166 namaskArarahasya 167 bhAvanamaskAra 167 AlaMbanavijJAna 167 maMtrAdhirAjahAI 168 | sAdhu namaskAra (ciMtana) 168 | sarvamaMtraziromaNi zrI navakAra zrI arihaMtanuM dhyAna (ciMtana) 170| bhAvanamaskAra (ciMtana). 171 nitya smaraNIya zrI navakAra 173 prathamapada sAmarthya 175 paMcaavasthAbhAvana 176 bhAva joDANanuM mAdhyama (ciMtana) prathamapadano artha (ciMtana) 178 jyAM navakAra tyAM jainatva | premAmRtamAM snAna (ciMtana) 178 buddhi ane cAritra (ciMtana) 178 namopadasmRti 178 caturvidha zrIsaMghanI bhakti (ciMtana) 178 namopada-ciMtana 178 navapadonI upayogitA 178 nizcaya ane vyavahAra (ciMtana) namaskAra dharmano marma 178 mAnasa zAstra mujaba japa (ciMtana) namaskAra jyoti 179 parameSThibhakti 180 namaskAra ane teno prabhAva 181 namo" rUpI saritA (ciMtana) 200 201 201 202 203 204 205 205 20s 178 207 207 208 209 210 11 213 178 214 217 218 221 221 NalokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 25. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya dharmanA traNa hetu (ciMtana) Agamono arka namAmi ane khamAmi 'namAmi' ane khamAmi' A be zabdo zrI jinazAsananuM arka che. jIvatvanuM mUlya (ciMtana) nirjarA ane puNya (ciMtana) parahita ciMtA (ciMtana) zrI paMcaparameSThimayaanuSThAna catuH zaraNano prabhAva (ciMtana) namaskAra maMtranA ArAdhaka banavA mATenI pUrva taiyArI aMtarAyano nAza (ciMtana) zrI navakArano adhikArI (Agama dRSTie) zrI namaskArano adhikArI (yogadRSTie) namaskArabhAvano prabhAva (ciMtana) vAsakSepa (ciMtana) anuprekSAkiraNa 1 mananuM bala maMtrathI vikase che namaskAra vaDe manomayakoSanI zuddhi buddhinI nirmalatA ane sUkSmatA namaskAramaMtra e siddhamaMtra che. abhedamAM abhaya ane bhedamAM bhaya namaskAramaMtra e mahAkriyAyoga che RNamuktinuM mukhya sAdhana namaskAra rAga, dveSa ane mohano kSaya nirveda ane saMvegarasa sevana kAraNa pahelI bhUmikA, abhaya--dveSa-akheda namaskAramaMtra doSanI pratipakSa bhAvanA svarUpa ISTano prasAda ane pUrNatAnI prApti ISTatattvanI acittvazakti maMtrayoganI siddhi amUrta ane mUrta vacceno setu nakAramAM sarvasaMgraha prANazakti ane manastatva trailokayadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja pRSTha 221 | karmano niranubaMdhakSaya 222 mokSamArgamAM puSTAlaMbana viSaya dehanuM dravya-svAsthya ane AtmAnuM 222 bhAva-svAsthya 223 | prathamapadano arthabhAvanApUrvaka jApa 223 | navakAra-caudapUrva-aSTapravacanamAtA 223 | tattvaruci-tattvabodha-tattvapariNati 224| bahirAtmabhAva-aMtarAtmabhAva paramAtmabhAva 224 | gati catuSTayathI mukti ane anaMta catuSTayanI prApti 225| zUnyatA-pUrNatA ane ekatAnuM bodhaka IcchAyoga-zAsrayoga-sAmarthyayoga 229 2302 hetu, svarUpa ane anubaMdhathI 233 zuddha lakSaNavALuM dharmAnuSThAna 237 Agama-anumAna-dhyAnAbhyAsa 237 dharmakAya, karmakAya ane tattvakAya avasthA 238 amRta anuSThAna 238 | bhAvaprANAyamanuM kArya 238 | bhavyatvaparipAkanA traNa upAya 239 | ane cha AvyaMtaratapa 239 | samApatti, Apatti ane saMpatti 240 | dharmadhyAna ane zukaladhyAna 240 tapa, svAdhyAya ane Izvara-praNidhAna 241 | aSTAMgayoga 241 kSAyikabhAvanIprApti 242 | sahajamalano hrAsa ane bhavyatvabhAvano vikAsa 242 | svadoSadarzana ane paraguNadarzana yogyanuM zaraNa levAthI yogyatA vikase che 243 | duSkRta eTale svakRta anaMtAnaMta aparAdha ane 244 | sukRta eTale parakRta anaMtAnaMta upakAra 244 | AtmAmAM rahelI acittvazaktino svIkAra 245 | vItarAga avasthA ja parama pUjanIya che 245 | parArthabhAva e ja sAcI duSkRtagaI ane 245 kRtajJatAguNa e ja sAcuM sukRtanuM anumodana 246 26 pRSTha 246 247 248 248 249 249 250 250 251 251 251 252 252 253 253 254 254 254 255 255 256 25 257 257 258 258 258 259 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTha viSaya pRSTha 273 274 va60 274 275 275 275 jha 276 cha 277 278 279 281 281 266 arihaMtAdinuM zaraNagamana arihaMtAdi cAranuM avalambana svarUpanA boghanuM kAraNa che AtmatattvanuM smaraNa vizuddha aMtakaraNamAM thAya che vItarAga avasthAnI sUjha-bUjha zaraNagamana vaDe cittanuM samatva dharmavRkSanA mULamAM dayA che tethI dharmavRkSanA phaLamAM paNa dayA ja prakaTe che arihaMta ane siddhaparamAtmAnuM dhyAna e karmakSayanuM asAdhAraNa kAraNa che svarUpanI anubhUti anu prekSAkiraNa 2 prabhu AjJAnuM svarUpa AjJAnuM sAmrAjya utkRSTa anumodanA ane utkRSTagaI namaskAravaDe mAdhyacca pariNati parameSThinamaskAra marmane sparze che jJAnacetanAno Adara zravaNa-manana-nididhyAsana amanaskatAno maMtra sanmAnanuM sarvotkRSTa dAna sarvotkRSTa zaraNAgati kalyANano mArga maMtracaitanyanI jAgRti zabdabrahmadvArA parabrahmanI upAsanA kRtajJatA ane svataMtratA zAntarasano utpAdaka namo' maMtra e anAhatasvarUpa che ruci anuyAyI vIrya anAhatabhAvanuM sAmarthya namaskAra e prathama dharma zA mATe ? mithyAbhinivezanuM parama auSadha namratA ane AdhInatA namaskAra e sarvadharmanuM mULa 259 | maMtranA aneka artha akhUTa phaLa ApanAruM dAna te namaskAra namo dvArA sarvasamarpaNa namo vaDe thatI bhakti ane pUjAnI kriyAo 261 sarva avasthAomAM kartavya 261 jJAna, dhyAna ane samatA 262 vRddhi, ekatA ane tulyatA citmAtra samAdhino anubhava 22 namo' padamAM rahelI amRtakriyA amRtakriyAnAM lakSaNa 263 "namo' maMtranI arthabhAvanA 264 zrI namaskAra maMtramAM puNyAnubaMdhI puNya 265 namaskAra e zAstrono mahAna Adeza 265 zuddhacikUparatna 265 jJAnAdithI ekatA ane rAgAdithI bhinnatA 266 duHkhabhAvitajJAna satsaMga vaDe nistaraMga avasthAnuM 266 | kAraNa namaskAra 266 AlaMbano pratye Adara ekatva-pRthakatva vibhakta AtmA caitanyanI sAdhanAno patha tAttvika bhavanirveda ane mokSAbhilASA ekamAM sarva ane sarvamAM eka tAttvika namaskAra 269 pApanAzaka ane maMgalotpAdakamaMtra sukhadu:khano jJAtA ane rAgadveSano daSTA 270 bhakti ane maitrIno mahAmaMtra prathamapadamAM samagramokSamArga sAta dhAtu ane daza prANa 271 paramAtma-samApatti maMtrAtmaka be pado 272 | nabha savva-niIALa | 272 khamAmi savva-jIvANaM / 273 namAmi savva-jiNAMNa / 273 khamAmi savva-jivANaM / 282 ba. 267 267 268 268 269 283 284 284 285 285 286 086 271 287 271 288 272 VV 289 289 289 StralokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 27 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTha viSaya pRSTha 290 308 309 309 309 291 310 311 311 312 312 293 296 namo'padanuM mahattva namo maMtra vaDe ahaMtA-mamatAno tyAga avyayapada nirmaLavAsanA parameSThinamaskArathI samatvanI siddhi pAMca prakAranA guru dhyAna ane vezyA lezyAvizuddhi ane snehapariNAma kRtajJatA guNano vikAsa namaskAramAM namratA sarvazreSThamahAmaMtra trikaraNayogano hetu sAcI mAnavatA zrI paMcaparameSThimaya vizva zrI paMcaparameSThinuM dhyAna navakAramAM bhagavadbhakti zrI namaskAramaMtranuM smaraNa anuprekSAkiraNa 3 mahAmaMtranI ArAdhanA sAco namaskAra pApano nAzaka ane maMgalano utpAdaka duSkata gaI ane sukRtAnumodanA e eka ja sikkAnI be bAjuo che saMsAranI vimukhatA-mokSanI sanmukhatA dharmaprAptinuM dvAra pApano pazcAtApa ane puNyano pramoda zrI namaskAramaMtranI siddhi sAdhya, sAdhana ane sAdhanA AtmajJAna ane nirbhayatA mohaviSa utAravAno mahAmaMtra dravya-bhAvasaMkoca kAyA ane mananI zuddhi mArgadarzaka ane mArgarUpa maMtra vaDe mananuM rakSaNa manane jitADanAra "namo' maMtra namo padarUpI setu 289 | narvikalpacinmAtra samAdhi sarvaziromaNimaMtra 290 | sAcA maMtrono prabhAva 291| manogupti ane "namo' maMtra samarthanuM zaraNa 292 zraddhA ane bhakti 292 sAdhya ane sAdhanAmAM niSThA 292 RNamuktino mahAmaMtra namratA ane bahumAna adhikAritA ane yogyatA cauda pUrvano sAra abhedanamaskAra 295 dravya-guNa-paryAyathI namaskAra samyagdaSTijIvono prANa 296 prakAzakajJAna ane caitpAdaka kriyA namratA ane saumyatA 297. namo' padathI zAnsi, tuSTi ane puSTi 298] bhAvanamaskAra 299 bhAvanamaskAra ane AjJAyoga 299 | namaskAra vaDe dhyAnasiddhi maMtrasiddhi mATe anivArya 299 | AtmA e ja namaskAra che | namaskAra vaDe vizvanuM prabhutva 300) | pAMceya kAraNo upara zubhabhAvanuM prabhutva 300 | | daita ane advaitanamaskAra 301 | japanI kriyA daSTaphalAche. 301 ! jAta upara kAbu meLavavAno mahAmaMtra 302. samatA sAmAyikanI siddhi 303| sarvazreSThajapayajJa 303 namaskAra vaDe bodhi ane nipasarga 304] navakAranA prathamapadano artha 304 | traNa guNonI zuddhi 305 namo padanI gaMbhIratA 306 | navakAramAM yoganAM ATheya aMga 307 | ISTa devatAno namaskAra ane paraMpara phaLa 308 | paMcanamaskArarUpI paramadharma 313 313 314 315 315 316 317 318 318 319 320 320 321 321 322 322 323 324 324 299 325 32 327 327 328 328 329 StralokayadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTha viSaya pRSTha 329 ly 330 331 349 33 maMgala, uttama ane zaraNanI siddhi maMtracaitanya prakaTAvanAra maMtra anaMtara-paraMparaphaLa lAyaka bano ane lAyakAta meLavo hinaiSitA e viziSTa pUjA namaskAragharmanI vyAkhyAo namaskArano paryAya ahiMsA, saMyama ane tapa karuNAbhAvano ghAtaka namo' padanuM rahasya sAta akSaranuM dhyAna (ciMtana) anuprekSAkiraNa 4 maMtradaSTARSionI yogyatA maMtra caitanyano unmeSa gurupadanuM mahattva maMtra ane maMgala AkarSaNa-vazIkaraNAdinA AdhyAtmika artho vidyAonuM sarvasva ane maMtronuM upAdAna anAdi siddha zAzvatanavakAramaMtrano prabhAva AtmabhrAntinivAraNa sarvamaMtro ane vidyAonuM bIja samApattino mahAmaMtra abhedAropa ane saMsargAropa abhedapraNidhAna-tAttvikanamaskAra navakAranuM tAtparya ane tattva siddhino upAya sarvazreSThazrI navakAramaMtra AtmadhyAnanuM sAdhana nijasvabhAvano lAbha durgAnano nAza caiitanyane namana jJAna-kriyA ubhayathI phaLasiddhi sarvazreSThapuNyano prakAra AjJApAlanathI gharma ane mokSa dharmanuM mULa maraNane jItavAno upAya ahaMnI upAsanAnuM hArda 347 hitamAM pravRtti-ahitathI nivRtti 347 namaskAra ane teno prabhAva 347 pArasamaNi ane cittAmaNi 348 332 dravyabhAva ane nizcayavyavahAra 348 332 paramAtmAkAra pariNAmanA 349 333 namaskArathI upayoganI ekAgratA 334 dhyAna karanAra sAdhaka kevo hovo joIe? 3pa0 334| karajoDa-mAnamoDa 350 335 | vinaya,viveka ane virati 351 336| bhedabuddhino nAza ane abhedabuddhino uddabhava 351 kalpavRkSa ane kAmakuMbha 351 336 prathamapadamAM maMgaLamayatAdi traNa vastu 35ra 337] vizvavyApI paMcaparameSThi 352 337 | | arihaMtamaMgaLa, lokottama ane zaraNabhUta kema? 338 352 338 arihaMtapadanI arthabhAvanA 352 338] prathamapadanI arthabhAvanA 353 339 namaskAramAM rahela traNa upAyo 353 339 prathamapadanA traNa upAyo 354 340 | dvAdazAMgIno sAra 354 maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyazma 354 tridoSazAmaka-triguNavardhaka-tripadamaMtra 355 341 ] pApa, pApanuM mULa ane duHkhano nAzaka 355 Adi, madhya ane anyamaMgaLa 356 pApakarmano vigama ane zuddha gharmanI prApti 356 bIja ane phaLa arihaMtAdi cArano anugraha 35 343 sarvotkRSTa citra-vitta ane pAtra 357 344 Atmaratna ane karmakacavara 3pa7 344] ahiMsA ane anekAnta 357 344] zruti, yukti ane anubhUti 358 345] dravya-guNa-paryAyathI zuddhAtmAmAM ramaNa 358 34 | abhaya-eSa ane akheda 358 34s | AjJAruci ane AtmAnubhUti 359 356 NlokagadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ) Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya navakAranA prathamapadamAM cAreya mahAvAkayo che Agama-noAgano sAra 'namo' padamAM AtyaMta2tapanA prakAra 'namo' padanI arthabhAvanA mokSa ane vinayanuM bIja zAnti, tuSTi, puSTi ane zuddhi dharmabIjanuM vapana navakAra : navatattvano bodhaka viSayavRtti ane kaSAyavRtti upara vijaya sneha ane vAtsalyano bhaMDAra sarvazAstrono sAra namavuM eTale vRttirahita thavuM namaskAra eTale kAmanArahita thavuM jinane namaskAra karanAro jaina namaskAramaMtrano ArAdhaka te jinezvaradevano anuyAyI te jaina jJAnakriyAubhayasvarUpa navakAra arihaMtanuM zaraNa levAnA adhikA2I koNa ? pApabhakSaNamaMtra acittva cintAmaNi namaskAramaMtra anAdianaMta navakAra vAraMvAra mananIyasUtra, te maMtra mahAmaMtranI bhAvanA vyApaka namaskArabhAva |karma-bhakti-jJAnayoga bhaktiyoga ane jJAnayoganuM lakSaNa zabda, artha ane zAna cAraprakAranI vANInuMsvarUpa varNa-vicyuti, anAhata ane avyakta saMsAranAzaka namaskAra paramapade sthita parameSThi namaskAra mahAmaMtra kema ? mohaviSa utAranAra gADImaMtra moha jItavAno maMtra tattva ane tIrtha trailokacadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja pRSTha viSaya 359 360 359 | navakArano sAra zuddhAtmA namaskAramaMtra vaDe AtmajJAna navakAra ane navapadano bhAvArtha 360 | navakAramAM adhyAtmAdi yogo 361 zrI navakA2mAM navarasAnubhUti 361 | navakAramAM navatattva 362 | navakAramAM aSTAMgayoga 362 | 'namo' vaDe cha AvazyakonuM pAlana 362 | maMtracaitanyanuM prakaTIkaraNa 363 sAta akSaranuM mahattva 363 | tattvaruci, tattvabodha ane tattvapariNati navakAra ane sAmAyika navakA2thI Azravano tyAga 363 363 364 | ane saMvaranuM sevana navakAra ane sAmAyikanAM prayojana 364 | bIja ane phaLano niyama 365 | maitrIno mahAmaMtra 35 pApanAza ane maMgaLanuM AvAgamana 366 | prANathakI pyAro navakAra 366 | zvAsamAM so vAra kevI rIte ? 366 | samyaktva ane saMtoSa 367 | ahiMsA-saMyama-tapa 367 | snehapariNAmano vikAsa 367 | dehalIdIpakanyAya 368 | sAdhupadanI arthabhAvanA AjJApAlana e tIrtha che 38 368 | AjJArAdhanathI zivapadanI prApti 369 1. arihaMtanI AjJA 2.ahaMtanI AjJA 369 39 3.aruhaMtanI AjJA 370 | siddhanI AjJA 370 AcAryanI AjJA upAdhyAyanI AjJA 370 370 | sAdhunI AjJA 371 prApta, vyApta ane samApta 30 pRSTha 371 371 372 372 372 373 374 374 374 375 375 376 376 37 399 377 377 378 378 379 379 379 380 380 380 381 381 381 381 381 381 381 381 381 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya viSaya pRSTha arihaMtonI AjJA-sAmyabhAva jinAjJA eTale jinanI karuNA AInya" cAra nikSepe paMcaparameSThine namaskAra pAMca vaDe cAranI zuddhi dave te deva bhAvamaMgaLaH navakAra sAdhupada ane siddhapada sarvavyApI upayoga ane yoga ubhayanI vizuddhi abhyAsa ane vairAgya anuprekSAkiraNa 5 sahAya kare te sAdhu zrI paMcaparameSThibhagavaMtonA pAMca varSo AtmabhAvanuM dAna zrI navakAranI agAdhazakti sAdhu ane zrAvakonuM jIvana zAne mATe ? "namo' padanuM rahasya maMtra ane zAstranuM kArya namo arihaMtANaM' padano eka artha namo' pada mAhAsya prathamapadano bhAvArtha mahAmaMtrano bhAvArtha zrI paMcaparameSThimAM navatattvanuM dhyAna vartamAna zrI jainasaMgha trikALasmaraNa. zrI arihaMtamAM paMcaparameSThi vizvanA AtmA pAMca AcAranI zuddhi zrI arihaMtanI pUjA sanmAnanuM dAna dravyanamaskAra bhAvanamaskAra AcAranI pUjyatA - guNAnurAga mohano pratipakSI 382 | zrI navakAranuM phaLa 382 zrI arihaMta 383 zrI siddha 383 prakAza ane uSmA 386 zrI navakAra ane sAmAyika 386 vidyuta ane AkarSaNa 386 namaskAra vaDe rakSaNa 387 svArthanuM vilInIkaraNa 387 ATha akSarano maMtrajApa 387. rakSAno hetu 388 sarvasamarpaNa 388 pAMca AjJAone namaskAra 388 | AjJAno Adara 389| namorUpI ghanuSya 390 | maMtrazabdanI vyutpatti 390 | sUrya ane candravAcI "namo'pada 391 | maMgalapadanI vyutpatti 392 | "namo' padanuM mAhAbhya 393 abhedabhAva TALavAnuM sAdhana 393 AtmavikAsanA traNa upAyo 394 AtmajJAnanuM kAraNa 395 | manarUpI zalyanuM auSadha 395 pavitratAno hetu 395 caitanyanI upAsanA 395 zrI navakAranuM phaLa 396 vividha upamAo 396 | bhAvathI adaridra 396 maMtranI gUDhazakti 397| AjJApAlana 397 namratAnI mahattA 397 traNa prakAranA yoga 397 | namo padanI sAthe OMkArano saMbaMdha 398 zrI navakAramAM adhyAtma 398 | sarva jIvono upakAra 398 pUjadAna ane Atmabhoga 398 398 398 398 399 399 399 400 400 400 401 401 401 402 402 403 404 404 405 405 405 406 40 407 407 408 408 409 409 409 410 410 410 411 411 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya viSaya 424) 425 425 425 425 426 426 42 414 414 427 428 428 428 429 429 430 prathamapadanA sAta akSaro kRtajJatA ane paropakArano mahAmaMtra sAcI samajaNa badhAM pAponuM mULa kRtajJatAguNano prabhAva namratA ane udAratA svapara tulyatA ayogyatA TALavAno upAya mithyAtvamocakamahAmaMtra kRtajJatA paropakAra mULamaMtra yA mahAmaMtra saddaguNonuM mULa namaskAranI ruci bhAvanamaskAra madanAzaka navakAra namaskAranI zakti namopadanuM mahattva namaskArabhAva sarvaziromaNimaMtra maMtranI saphaLatAnuM kAraNa namaskAra dainyabhAva AsananuM mahattva kRtajJatA maMgaLa uttama ane zaraNanI siddhi (ciMtana) anuprekSAkiraNa da dharmavRkSanuM mULa navakAra zAMti, suSTi ane puSTikAraka navakAra namaskArathI guNaprApti-doSamukti namopadamAM navapadanuM dhyAna namaskArathI ciprasannatA namaskArano svIkAra navakArathI pUrNatA bhAvanamaskAra namo maMtra e cAvI 412 namo arihaMtANaMthI tathAbhavyatvano paripAka 412 | (1) namo, arihaMtANaM traNa padanuM mAhAsya 412 | (2) dAsatva-jIvatva-Atmatva 412 (3) AjJAnuM svarUpa 413 drivya-guNa-paryAyanI bhAvanA abhedanamaskAra 413 namaskArano tAtparyArtha . namo'thI apekSA namo arihaMtANaMmAM cAra bhAvanA 415 maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyacya 3. bhAvanamaskAra paMcaparameSThinA dhyAnathI AtmAnusaMdhAna 416 AtmAno navakAra sAthe vArtAlApa 41 | navakArathI yogyatA vikAsa 416 tIrthabhakti ane taprAptisvarUpa navakAra 417 bhAvanamaskAra sAra eSa: paMcanamaskAra pApapraNAza ane maMgaLaprApti 418 | zabdabrahmathI parabrahmanI prAptirUpa sAra 418 namaskArAtmaka AtmAsAra 419 paMcanamaskAra e sAra 419 zreSThamaMgala 419 navakAramAM-deva-guru ane dharmatattva 420 bIjasvarUpanuM jJAna 420 prathamapadanA dhyAnamAM dravya-guNa-paryAya 421 dravya-guNa-paryAyathI AtmAnuM dhyAna anuprekSA e bhAvasvAdhyAya 421 moha e ja jIvano kharekharo zatru che 421 mohanAzano upAya 422 namaskArano aciMtyaprabhAva 422 krodhane jItavAno upAya (sAdhupada). 423 mAnane jItavAno upAya (upAdhyAyapada) 423 mAyAne jItavAno upAya(AcAryapada). 423 lobhane jItavAno upAya (siddhapada). 424] paMcaparameSThimAM navatattvo 430 430 431 431 431 431 433 434 435 435 436 436 436 436 437 437 437 438 421 StralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 32 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTha viSaya pRSTha 473 475 475 476 439 477 440 440 477 478 479 480 480 481 481 454 zrI namaskAramAM darzana, jJAna, cAritra, tapa 438 | navakAramaMtrano mahimA . cAra bhAvanAnA prakarSathI uccapadanI prApti 438 zrI navakAragIta (vaccha bhaMDArI kRta) parameSThi pada prAptinuM kAraNa nokAravAlI gIta mahAmaMtranuM hArda zuM che? 439 navakAraphalasajhAya paMcanamaskArarUpI paramadharma (ciMtana) zrI navakArabhAsa zrI jJAnavimalasUrikRta 439 pariziSTa prathamapada varNana bhAsa namaskAranAM stotro dvitIyapada varNana 440 'navakAraphalaprakaraNam !' tRtIyapada varNana bhAsa caturthapada varNana bhAsa 442 // zrI vRddhanamaskAraphalastotra paMcamapada varNana bhAsa || zrI ratnaviracita 3 zatAni || 451 zrI navakAramaMtranI sajhAya zrI sukRtasAgara aparanAma 454 zrI parameSThimaMtranavakAra pethaDacaratra (pazcamastaraMga) zrI siddhacakramahimA gIta prakIrNaka 454 namaskAranA prabhAva upara kathAo AcArya puraMdara zrI haribhadrasUri bhIla-bhIlaDI viracita zrI yogabindu nAmaka graMtharatnamAM rAjasiMha-ratnAvatI zrI namaskArano mahimA ane japanuM vidhAna' 455 zivakumAra AcArya zrI siddhasenasUri viracita zrImatI maMtra caitanya pragaTAvanAra maMtra (ciMtana) 456 jinadAsa zrI namaskAra mahAbhya (bhAvAnu vAda) caMDapiMgala cora prakAza pahelo 457 huMDikala prakAza bIjo 457 prakAza trIjo namaskAranA prabhAva upara arvAcIna prasaMgo 458 zIlarakSaka zrI navakAra prakAza cotho 459 mRtyu marI gayuM re lola prakAza pAMcamo 459 bhayanuM uccATana-abhayanuM udghATana prakAza chaThTho kare zrI navakAra prakAza sAtamo 461 khAnAno rakSaNahAra : zrI navakAra prakAza AThamo 465 kaSTanivAraka : zrInavakAra namaskAranA arthanI bhAvanA namaskAradharmanI vyAkhyAo (ciMtana) yAne namaskArano bAlAvabodha manovijJAnanI dRSTie zrI namaskAra mahAmaMtra gujarAtI stotro 470 maMtra : zrI navakAramaMtrano chaMda upAdhyAya yazovijayajI viracita namaskAranA traNa prakAra paMcaparameSThigItA 472 484 485 485 485 487 488 489 40 497 494 494 457 494 461 495 496 496 497. ja thI 498 6 ja ja 501 504 - 1 trilokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja) 88 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulInI haLInI (1) zA. kIracaMda tejapAla mahetA parivAra hA. zazIkAMtabhAI tathA mahendrabhAI. rAjakoTa (2) zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha. dhrAMgadhrA (3) zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha. jUnAgaDha (4) zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha. zihora (5) zrI bhImarAja caMdanamala, gautamakumAra dhArIvAla. gaDhasIvAnAvAlA C/o. dhArIvAla henDaluma hAusa, sI-38, bombe mArkeTa, umaravADA-surata. (6) zeTha bakubhAI bhogIlAla zeTha. bhAvanagara (7) juThAlAla akhAbhAI satarA. gAma. bharUDIyA (6) gAMgajIbhAI karamazI satarA. gAma. bharUDIyA (7) kAnajIbhAI verazI satarA. gAma. bharUDIyA triloyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya adhyAtmayogI, methyAdibhAvonA sUkSmaciMtaka, namaskAra mahAmaMtranA anupama sAdhaka paMnyAsa pravara | zrI bhadraMkara vijayajI gaNivaryazrInAM sAhityanI AcherI jhalaka Atma utthAnano pAyo - AtmA che, karmano karyA - bhoktA che. ane paramapadane pAmavAnI yogyatAvALo che to teno vikAsa kaI rIte thAya ? te mATe pUjyazrInAM tattvadohana, tattvaprabhA, maMgalavANI, saMtavacana sohAmaNA, ajAta zatrunI amaravANI, anuprekSAnuM amRta, ciMtanadhArA, manana mAdhurI, AtmaciMtana, dharmaciMtana jevA 10 pustakonA lekhone 14 vibhAgamAM vyavasthita saMkalana karIne "Atma utthAnano pAyo" zIrSakamAM 785 pejamAM ekadama sArA kAgaLa tathA suMdara prinTIMgamAM prakAzana karavAmAM AvyuM che. Atma utthAnanA vibhAgomAM AtmaciMtana, maitryAdibhAva ciMtana, dharmaciMtana, samyadarzana, bhakti, karmamImAMsA, ahiMsA paramo dharma. jIvananI saphaLatA, nayavAda, sAmAyika dharma, sAdhujIvana, dhyAna, ciMtananI cinagArI, saMkalita citanikA, pariziSTa, pUrvAcAryonA vacanAmRto ema 14 vibhAga che. prekTIkala dharmane pAmavA mananI zAMti samAdhi mATe A graMtha khUba ja upakAraka che. trIjI volyuma - AtmAnA vikAsa mATe paramAtmAnI AjJAnuM pAlana paramAtmAnI bhakti dvArA vikasita thAya che. pUjya paMnyAsajI bhagavaMte ciMtana lekhonA je aneka pustako taiyAra karelA temAMthI have trIjA volyumamAM AstikatAno Adarza, dharmazraddhA, sAdhanA, jinamArganI pichAna, ArAdhanAno mArga, pratikramaNanI pavitratA, pratimApUjana, devadarzana, prArthanA A pustakonA viSayone goThavIne taiyAra karavAmAM Avaze. meTaranuM zuddhIkaraNa ane seTa karavAnuM cAlu che. TuMka samayamAM presamAM jaze... * gujarAtI sAhityanI dRSTie tathA jaina jagatanI daSTie patronA prakAzano khUbaja alpa che. tyAre pUjya paMnyAsajI bhagavaMta dharmatattvane vyakti vizeSa preraNA-hitazikSA-anuprekSA rUpa patro lakhatA te patro, patrane pAmanArAo mATe zreSTha ciMtana mATe ane jIvana mATe upakAraka - mArgadarzaka banI rahetA. tene dAgInAnI jema sAcavI rAkhatA ane avasare pharI vAMcIne guNone prApta karatAM ane avaguNone kADhavA mathatA - evA lagabhaga 1000 jevA patronAM 10 pustako prakAzita thayA che. thaI rahyA che... A daze pustakomAM pUjyazrInuM jIvana-kavana judA-judA pUjyo ke zrAvakoe guNAnurAgathI Alekhela te lIdhela che. jethI pUjyazrInA jIvananI sarvatomukhI pratibhAnA darzana thaI zake. - tathA dareka TAITala peja upara AgaLa ke pAchaLa svahastAkSaromAM patra paNa mUkavAmAM Avela che. A patronA badhA ja pustako prakAzita karavAno saMpUrNa lAbha zreSThi zrI bhAIcaMdabhAI meghajI mArU vaDAlIyA siMhaNa. hAlAra, hAla laMDanavALA parivAre lIdho che... A parivAranAM sarala svabhAvI, mitabhASI, kAryakuzaLa dIlIpabhAI tathA temanA jevA ja svabhAvavALA temanA dharmapatnI reNukAbahena ane nAma tevA guNo keLavavA sajja evo suputra Adarza e traNe punyazALIo pUjyapAd sva. gacchAdhipati AcArya deveza zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnAM prathama pAvana paricaye ja pUrvanA dharmasaMskAronA vArasAne udipta karavA sadbhAgI banyA. ane jAmanagaramAM sthira thayA. dharma ArAdhanAnA mukhya lakSmapUrvaka jIvana jIvatA dIlIpabhAI potAnA upakArI pitAzrI bhAIcaMdabhAI tathA. mAtuzrI jazodAbdananAM punyArthe aneka sukRtyone karatAM A jJAnabhaktine paNa mukhya sthAna ApyuM che. ane enA ja phaLa svarUpe A patronA pustako prakAzita thaI rahyA che... YzailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 preraNAnuM amRtapAna :- 83 patro - 144 peja - 25 jeTalA judA-judA pUjya - mahAtmAo tathA zrAvako uparanAM patro che... 2 AzIrvAdanI amIvRSTiH- 23 patro - 84 peja paramapUjya AcAryadeva zrImad vijaya pradyotana sUrIzvarajI mahArAjA te vakhate munizrI pradyotana vijayajI ma. upara lakhelA patro tathA pUjya AcArya bhagavaMta kALadharma pAmatAM - temanuM jIvana caritra paNa saMkSepathI ApyuM che. 3 gurUdevano patra prakAza 74 patro, 86 peja, paramapUjya AcAryadeva zrImadavijaya kuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAjA uparanA patro 4 amaSTithI saMyama sRSTi:- pa3 patro, 96 peja, paramapUjya munirAja zrI mahAsena vijayajI mahArAja uparanA patro. 5 AdhyAtmika pagamALA - suzrAvaka amRtabhAI kAlIdAsa uparanA 47 patro. paramapUjya munirAjazrI amarendra vijayajI mahArAja uparanA 25 patro tathA paMDita zrI vrajalAlabhAI uparanA 2 patro, 74 patro 148 peja che. ka preraNA patrono sonerI prakAza - paramapUjya paMnyAsa vajasena vijayajI gaNivarya upara bAlyAvasthAmAM tathA munipaNAmAM paramapUjya AcAryadeva zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA lakhAyela patro. paramapUjya AcAryadeva zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA lakhAyela patro tathA parama pUjya paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryazrInAM aMgrejImAM tathA gujarAtImAM lakhela patro. kalyANakArI pagamALA - paramapUjya munirAja zrI kalyANaprabha vijayajI uparanA patro-28 tathA pUjya munirAja kalyANaprabha vijayajInA pUjyazrI uparanA patro-7, pUjya mahAtmAo tathA zrAvakonA patro-9, kula patro 44 tathA peja 104, A pustakamAM pUjya munirAja zrI kalyANaprabha vijayajI mahArAjanuM saMkSipta jIvana paNa AlekhAyuM che... 8 preraka patra parimala - suzrAvaka cImanabhAI uparanAM patro, jemAM pUjya paMnyAsajI mahArAje anubhavela AtmadarzananI jhAMkhI karAvatAM patro che. je presa meTara taiyAra thAya che... 9 tAtvika patravelI : pUjyazrI sarvadarzanono samanvaya kevI rIte karI zakAya. naya sApekSatA tathA dhyAna-kAyotsarga - jApa - vyavahAra - nizcaya Adi sarve pAsAone sparzatAM A patronA saddabhAgI AtmAne ajJAta rAkhavAmAM AvyA che. patro khUba ja tAttvika che. sAthe-sAthe e sabhAgI AtmAnA paNa zaMkA-samAdhAna-pUjyabhAva-bhaktibhAva pradarzita karatA patro paNa che. 10 zAMtidAyaka panavelI : suzrAvaka zAMtilAlabhAI paMDita jIjJASA bhAve je prazno puchAvatA tenuM samAdhAna tathA preraNA-mArgadarzana pUjyazrI je ApatAM te patrono saMgraha. haju mahAtmAo tathA zrAvako uparanA patro ekatrita thayA che, thaI rahyA che tenI eka pustikA thaze... StralokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 86 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | | | _ _ _ _ | | | | | | | | | | | | | | | | - - - - - - - - - - parama pUjya paMnyAsa zrI vajasena vijayajI gaNivaryazrIe karela zAstrIya graMthonuM saMpAdana - saMkalana-temAMthI prApya graMtho - IT I I L OL zrI siddha hemazabdAnuzAsana bRhadavRtti - laghunyAsa sahita bhAga - 1-2-3 sUtraTIkA sAIjhaH krAuna - 8 pejI zrI kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya bhagavaMte racela mukhya vyAkaraNa, saMskRta vyAkaraNanA abhyAsa mATe mukhya graMtha... pravacana sAroddhAra mULa tathA bhASAMtara bhAga -1-2 276 dhArovALA A graMthamAM dravya-kSetra-kALa-bhAva tIrthakara bhagavaMtonA mAtA-pitA Adi dvAro. karaNasittarI - caraNasittarI vagere padArthonuM zAstrIya AgamapATho pUrvaka savistAra varNana che. prakaraNa ratnAvalI mULa tathA bhASAMtara nigoda chatrIzI, samyakatva prakaraNa, siddhadaMDIkA, jevA vividha pUrvAcAryonAM 1 prakaraNonuM mULa tathA bhASAMtara karavAmAM Avela che. guNasthAnaka mAroha mULa tathA bhASAMtara pUjyapAd ratnazekharasUrikRta cauda guNa sthAnakanuM vizada varNana che. sulabha caritrANI saMskRtano prAraMbhika abhyAsa karanArane vAcavA mATe saraLa, vividha pUrvAcAryoe karelA viziSTa saMskRta jIvana caritro. sulabha kAvya pravezikA saMskRta bukanA abhyAsa pachI vAMcananA praveza mATe sakalAuta - bhaktAmara kAvyane khUbaja saraLatA pUrvaka kAvyanI dRSTie taiyAra karela che. NaloyadIpaka mahAmaMtrAdhirAjo Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAddhavidhi bhASAMtara loka prakAza mULa tathA bhASAMtara zrI pArzvanAtha caritra saMskRta zrI bhAvadeva sUrI kRta bhadraMkara prakAzana 49/1, mahAlakSmI sosAyaTI, sujAtA phleTa pAchaLa, zAhIbAga, amadAvAda-380004, sarasvatI pustaka bhaMDAra ratanapoLa, hAthIkhAnA amadAvAda-380001. trailokacadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja zrAvakanA divasa saMbaMdhI kartavya rAtri tathA parva-kartavya, jIvana kartavya vigerenuM khUbaja upayogI vivecana pUrvAcArya zrI ratnazekhara sUrijI mahArAje karyuM che tenuM bhASAMtara. dravya, kSetra, kALa ane bhAva e cAra vibhAganuM mULa tathA bhASAMtara pAMca bhAgamAM mudraNa thayuM hatuM, tenI nakalo khapI jatAM pharI mAMga khUba rahetA pharI prinTa thAya che. jainadarzanano khUba ja mahattvano graMtha jemAM sacitra tathA yaMtronAM Alekhana pUrvaka ophaseTa prinTamAM prakAzita thaI rahyuM che. jenI nakalo pahelethI noMdhAvI dezo.... prAcina pratine zuddha karIne navIna mudraNa karavAmAM AvyuM che... prApti sthAno sevaMtIlAla vI. jaina 20, mahAjanagalI, 1le mALe, jhaverIbajAra muMbaI-400002. pArzvanAtha pustaka bhaMDAra taLeTI roDa, phuvArA sAme, pAlItANA-364270 (saurASTra) 38 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrAdhirAja - mAhAsya sAgaranuM mApa nIkaLI zake che. ciMtAmaNI ratnanI mUlavaNI thaI zake tema che.... jyAre zrI jinazAsananA sAra rUpa zrI navakAranuM mApa ke mUlya thaI zake tema nathI. guNamAM te amApa che. mUlyamAM aNamola che. tema chatAM tenA para prabhAvane AtmasAt karavA mATe bALajIvone zrI navakAranuM gheluM lagADavA mATe upakAraka maharSioe tene viziSTa koTinI aneka upamAo vaDe navAjyo che. zrI navakAra e sAranI poTalI che... phUlano sAra attara che. dUdhano sAra ghI che... paNa attara ane ghI AtmAne kAmamAM nathI AvatA.. jyAre zrI navakAranA sAranI prApti to jIvane ziva banAve che.. zrI navakArane zarUthI lo, vaccethI lo ke cheDethI lo. temAM sAra, sArane sAra ja che. zeraDInA sAMThAno cheDe to hajI ye kaDavAzavALo yA phIkko lAge che. paNa zrI navakAranA pratyeka akSaramAMthI amRtanI mIThAza jhare che... traNa jagatamAM sArabhUta je kAMI che teno sAra zrI navakAra che... saMsAra asAra che.. mukti sAra che. ane teno sAra zrI navakAra che... mATe zrI navakAranA mAtra eka akSaramAM jIva jAya che to paNa ochAmAM ochA sAtasAgaromanAM pApa kapAya che. kAraNake asArano kSaya karavo e teno svabhAva che. asAra, te ke je AtmA mATe kazA kAmanuM nathI. kahevAya che ke sAcAM motI vATIne teno lepa karavAthI zarIrane sukhada zItaLatAno anubhava thAya che. A hakIkatane apavAda che. jyAre zrI navakAra to nirapavAdapaNe evA zaraNAgatane parama zAMtino anubhava karAve che.. traNa jagatanA, traNa kALanA sarva zreSTha AtmAomAM paNa zreSTha evA zrI paMca parameSaaThi bhagavaMtonA sarvazreSTha guNono sAra - te zrI navakAra che. zrI navakAranA pratyeka akSaramAM te sAra ja che.. uttama evo ghebara paNa jIbha bagaDelI hoya to sAro na lAge te bane. temAM doSa ghebarano nathI. paNa jIbhano che. tema sakaLajIva hitakara zrI navakAra manane mITho na lAge to te doSa manano che. je doSa paNa A. navakArathI ApaNe dUra karI zakIe tema chIe... lakSapuTI auSadhione yathecchapaNe vAparavAthI temAMnA kasanI prApti nathI thatI. paNa vidhipUrvaka vAparavAthI lAbha thAya che. tema zrI navakArano pratyeka akSara e ThArelA amRtanI AkRti che. eTale tene vidhi-bahumAna pUrvaka vAraMvAra cagaLavAthI ja temAM rahelo sAra ApaNA mananA moMmAM sUve che. NalokyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 8 39 S Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka pallAmAM saMsArane mUko bIjA pallAmAM zrI navakArane mUko to zrI navakAravALuM palluM ja namaze. kAraNa ke saMsAra asthira che. zrI navakAra susthira che. eTale zrI navakArane grahaNa karavAthI sArabhUta jIvananI prApti thAya che. ane zrI navakArane samarpita thavAthI - navakAra enA gauravane anurUpa paramapadanI bheTa enA zaraNAgatane Ape che. AvI sAranI poTalI jemane prApta thaI che teo kharekhara puNyazALI che. ane jeo tanmaya banyA che teo sarvathA kRtakRtya che. zrI navakAra e rananI peTI che...... skula ratno mANasane game che. mATe tene meLavavA mATe te mahenata kare che. ane jo maLI jAya che to jIvanI jema sAcave che. tema chatAM AvAM ratnothI koInuM kAyamI daLadara nathI phITatuM te hakIkata che. eTale A ratno karatAM caDhiyAtI zaktivALAM ratno meLavavA mATe vivekI AtmAo purUSArtha kheDe che. ane tene meLavIne harSavibhora banI jAya che. - jagatanA cokamAM ubhA rahIne ughoSaNA kare che ke "baMdhuo" ! Avo Avo ! pramAda choDIne A ratnonAM prakAzamAM AtmAne snAna karAvo ! AvA aNamola 68 ratnonI peTI te ja zrI navakAra che. eka hatheLImAM kiMmatI ratnane rAkho bIjI hatheLImAM zrI navakAranA "na" ne rAkho. ane pachI hene hatheLIo upara najara pheravo. jo najara zrI navakAranA "na" upara Thare to mAnavuM ke ApaNe sAcA ratna pArakhuM jhaverI chIe. ane jo pattharanA ratna upara Thare to mAnavuM ke ApaNe jaDa jevA chIe. pattharanA ratna pAsethI je kAMI maLe che tevuM A jIva, A saMsAramAM anaMtIvAra meLavI cUkyo che. . ane chatAM atRpta ja rahyo che. jyAre zrI navakAranI ratnapeTImAMnA koI eka paNa ratnane potAnA manano mugaTa banAvanArA akSaya sukhanA svAmI banyA che. muktinA virahamAM taDapatAM mumukSune to zrI navakAra priyatama lAge che. tenA aMgabhUta eka-eka akSara mAthe mUkIne nAcavA jevo lAge che. A logamAM evuM koI ratna nathI ke je sarva kALamAM eka sarakho prakAza pAtharatuM hoya jyAre thaI navakArano pratyeka akSara sarvakALamAM pApa praNAzaka prakAza pAtharI rahyo che. eTale ke zrI navakAra rUpI ratnanI peTI daridratAne to dUra kare che. paNa tenA kAraNarUpa pApa ane pApavRtti paNa nAza kare che. - A peTIne tijorImAM mUkI devA mAtrathI kAma nahi sare. paNa hRdayanI peTImAM ahobhAva pUrvaka goThavavAnI che. pachI samajAze ke tene aNamola ratnonI peTI kahenArA bhagavaMto keTalA sAcA che. AvI sAdhanA Aje karIne teno anubhava karI zakAya tema che. eTalA adbhUta zrI navakArano prabhAva che. triloyadIpaka-mahAmaMtrAdhirAja 40 IN Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | melokAdIpaka mahAmabhAdhirAja paramapUjya paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya 2lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja aiiiiii Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paMcaparameSThinamaskAramahAmannA mUlamantra namo arihaMtANaM-1 namo siddhANaM-2 namo AyariyANaM-3 namo uvajjhAyANaM-4 namo loe savvasAhUNaM-5 [pada-5, guru-3, laghu-32, kula akSara 35] * * * cUlikA eso paMcanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 1 // [pada-4, guru-4,-laghu-29, kula akSara 33] artha - arihaMtone namaskAra thAo ! siddhone namaskAra thAo ! AcAryone namaskAra thAo ! upAdhyAyone namaskAra thAo ! lokamAM sarva sAdhuone namaskAra thAo! A pAMcane karelo namaskAra sarva pApono mULathI nAza karanAra ane sarva maMgalomAM prathama maMgalarUpa thAya che. [pada-9, saMpadA-8, guru-7, laghu-1, kula akSara 68] hA mailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS IT Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .'zrI AtmarakSAkaraM vajrapaJjarAravyaM mahAstotram' . [zrI namaskAra mahAmaMtrano vidhipUrvaka jApa karanAra mahAnubhAva puNyAtmAe jApanA prAraMbhamAM A stotra vaDe mudrAo sahita svazarIranI rakSA karavI. mudrAo gurugamathI zIkhI levI, AtmarakSApUrvaka jApa karavAthI aneka yAmI thAyacha.] OM parameSThinamaskAraM, sAraM navapadAtmakam / AtmarakSAkaraM vajra-pArAbhaM smarAmyaham // 1 // OM namo arihaMtANaM, ziraskaM zirasi sthitam / OM namo savasiddhANaM, mukhe mukhapaTaM varam // 2 // OM namo AyariyANaM, aGgarakSAtizAyinI / OM namo uvajjhAyANaM, AyudhaM hastayordRDham // 3 // OM namo loe savvasAhUNaM, mocake pAdayoH zubhe / eso paMca namukkAro, zilA vajramayI tale // 4 // savyapAvappaNAsaNo, vapro vajramayo bahiH / maMgalANaM ca savvesiM, khAdirAGgArakhAtikA // 5 // svAhAntaM ca padaM jJeyaM, paDhamaM havai maMgalaM / vapropari vajramayaM, pidhAnaM deharakSaNe // 6 // mahAprabhAvA rakSeyaM, kSudropadravanAzinI / parameSThipadodbhUtA, kathitA pUrvasUribhiH // 7 // yazcaivaM kurute rakSA, parameSThipadaiH sadA / tasya na syAdbhayaM vyAdhi-rAdhizcApi kadAcana // 8 // bhAvArtha - navapadasvarUpa, jagatanA sArabhUta, A parameSThinamaskAra AtmarakSA karavA mATe vajanA paMjara samAna che, tenuM huM smaraNa karuM chuM. 1 "OM namo arihaMtANaM / ' mA maMtra mu||235 bharata3 24o cha, ma neej, (26 // 42d qute masta hAya sparza..) OM namo siddhANaM / ' 2 // maMtra bhu5 52 zreSTha vastra tarI 24o cha, ma . (anadi bhu5 52 // 4 sparzavA.) 2. vadhUpaMjarastotra Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'OM namo AyariyA " A maMtrane atizAyI aMgarakSaka tarIke jANavo. (bolatAM zarIra para hAtha sparzavA.). '% no havAlA ' A maMtrane be hAthamAM rahelA majabUta Ayudha (zastra) tarIke samajavo. (bolatAM be hAthamAM zastra pakaDavAnI ceSTA karavI.) 3. 'OM namo no vyA[vi ' A maMtrane pagamAM rahelI maMgaLakArI mojaDIo raNavI. (bolatAM be paga nIce hAtha sparzavA.). "TNI paMgha namuvAra ' A maMtrane pAdataLe rahelI vajanI zilAnA sthAne samajavo. (bolatAM je Asana para pote beThA hoya, tene hAthathI sparza karatAM manamAM vicAravuM ke huM vajazilA upara beTho chuM. tethI jamInamAMthI ke pAtAlalokamAMthI mane koI vighna thaI zakaze nahi.) 4. "vyavapUTIkSaNo - A maMtrane cAre dizAono vajamaya killo jANavo. (bolatAM ema vicAravuM ke mArI cAre tarapha vajano koTa che, be hAthathI cAre bAju koTanI kalpanA karatAM aMgulI pheravavI.). "maMAnA gha lauM !' A maMtrane kheranA aMgAranI khAI samajavI. (bolatI veLA vicAravuM ke vajaya koTanI bahAra cAre bAju khAI khodelI che.) 5 pata deva maMrti ' A maMtrane killAnI upara vijaya DhAMkaNa samajavuM. (bolatI veLA vicAravuM ke vajaya koTa upara AtmarakSA mATe vajamaya DhAMkaNa raheluM che.) [A padane aMte "vAha' maMtra paNa samajI levo.] ka. "parameSThipadothI pragaTa thayelI mahAprabhAvavALI A rakSA "sarva upadravono nAza karanArI che' ema pUrvAcAryoe kaheluM che. 7 parameSThipado vaDe A rIte je niraMtara AtmarakSA kare che. tene koIpaNa prakAranA bhaya, zArIrika vyAdhi ane mAnasika pIDAo kadI paNa thatI nathI. (sarva upadravono nivAraka A maMtra che.) 8. zrI namaskAra mahAmaMtra sarva rakSakono paNa rakSaka che. zrI mahAnizItha sUtrokta nAmagrahaNano vidhi ane phaLA nAma pi sayalakamma?-malakalaMkehiM vippamukkANaM / tiyasiMdacciyacalaNANaM, jiNavariMdANaM jo sarai // 1 // tivihakaraNovautto, khaNe khaNe sIlasaMjamujjutto / avirAhiyavayaniyamo, so vihu aireNa sijjhijja // 2 // artha - sakala aSTa karmarUpI malanA kalaMkathI sarvathA mukta thayelA ane jeonAM caraNakamaLa devendro pUje che, evA zrI jinavarendronAM nAmanuM paNa jeo traNa prakAranAM karaNo. (mana-vacana-kAyA) vaDe upayukta (sAvadha) thaIne, pratikSaNa zIla ane saMyamamAM ughukta rahIne ane vrata tathA niyamanI virAdhanAthI bacI jaIne smaraNa kare che teo alpakAlamAM ja siddhi gatine pAme che. 1-2. (zrI mahAnizItha sUtra. a. 2) ki che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja . Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adarza namaskArasamo mantraH zatruJjayasamo giriH / vItarAgasamo devo, na bhUto na bhaviSyati // 1 // - zrI jinazAsanamAM uparyukta subhASita ghaNuM prasiddha che. TUMkamAM teno artha e che ke - 'navakAra samAna maMtra, zatruMjaya samAna parvata ane vItarAga samAna deva, bhUtakALamAM thayA nathI ane AgAmI kALamAM thanAra nathI.' tAtparya ke jagatamAM maMtro, parvato ane devo ghaNA che, paraMtu temAM navakA2thI caDhiyAto eka paNa maMtra nathI, zatruMjayathI adhika eka paNa parvata nathI ane vItarAgathI zreSTha eka paNa deva nathI. bIjI rIte vicAratAM teno 52mArtha e nIkaLe che ke -'dravya, kSetra, kALa ane bhAva, e cAra vibhAgamAM vaheMcAyeluM samagra vizva che, e vizvamAM anaMtAnaMta jIva pudgalAdi dravyo, anaMtAnaMta lokAloka pradeza pramANa kSetro, anaMtAnaMta bhUta, bhaviSya, vartamAnakAlIna samayo ane anaMtAnaMta guNaparyAyarUpI bhAvo che, te badhAM dravyomAM zreSTha dravya kayuM ? badhA kSetromAM sarvocca kSetra kayuM ? badhA kALamAM sarvottama kALa kayo ? badhA bhAvomAM sarvottama bhAva kayo ? e cAre praznono uttara jANe ekaja zlokamAM maLato hoya, tema A zloka jaNAve che ke - 'sarva dravyomAM uttama dravya vItarAgadeva che, sarva kSetromAM uttama kSetra zatruMjaya girirAja eTale siddhakSetra che, sarva bhAvomAM uttama bhAva paMca parameSThIone namavAno bhAva che ane 'e traNe sarvocca che' evI oLakhANa je kALamAM thAya che, te kALa sarva kALamAM uttama kALa, che. ethI e siddha thayuM ke 'parameSThIone namavAnA bhAva samAna bhAva, siddhie gayelA ghaNA jIvo vaDe sparzAela siddhakSetra samAna kSetra ane jIvone mukti meLavavA mATe parama AlaMbanabhUta dravyomAM vItarAga deva samAna uttama dravya bIjuM koI vartamAna kALamAM che nahi, bhUtakALamAM hatuM nahi ane bhaviSya kALamAM thavAnuM nathI. A vAta Agama, yukita, anubhava ane ItihAsa Adi koIpaNa pramANathI jyAre siddha karavI hoya tyAre siddha thaI zake tema che. A granthano prastuta viSaya 'namaskAra maMtra' che. zAstromAM maNi, maMtra ane auSadhionI zakti acittva manAyelI che. jema maNi-ratno pASANa jAtinAM hovA chatAM tenAM mUlyavAnapaNAthI tathA tenI kaSTa-rogaharAdi zaktiothI prasiddha che, tema 'maMtra' e paudgalika zabdarUpa hovA chatAM duHkha, dAridraca, kaSTa, roga, bhaya, upadravAdinA nAzaka tarIke ane artha, kAma, Arogya, abhirati Adi A janmanAM ke svarga, apavarga Adi AgAmI janmonAM sukhaprApaka tarIke prasiddha che. jaina zAsanamAM 'navakAramaMtra' eTale tenA aDasaTha akSaronI racanArUpa paudgalika zabdo sarva maMtromAM ziromaNisamAna che. vyAkaraNa zAstramAM sarva maLIne bAvana akSaro prasiddha che. jagatanAM tamAma zAstro e bAvana akSaronI ja 'paraspara vicitra prakAranA saMyogathI utpanna thayelI racanAo che.' navakA2nA aDasaTha akSaro paNa e bAvana akSaronI bahAra nathI. mAtra akSarasaMyogarUpa tenI racanA bIjAM tamAma zAstrothI judI paDI jAya che ane te ja kA2Ne tene 'mahAmaMtra' tarIke sthAna maLyuM che. tenA pratyeka akSaro, pado, saMpadAo ityAdinuM savistara varNana A pustakamAM tenA yathAyogya sthaLe karavAmAM AvyuM che. sarva zAstro ane maMtromAM A aDasaTha akSaro, navapado ane ATha saMpadAovALAM nAnAmAM nAnA zAstra ane maMtrane 'mahAzAstra' ane 'mahAmaMtra' nI upamA kema maLI che teno vigatavAra khulAso A pustakanA lagabhaga badhAM prakaraNomAM judI judI rIte apAyelo che. vAcako te dRSTie tene dhyAnapUrvaka ane mananapUrvaka vAMce evI bhalAmaNa che. Adarza Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra aDasaTha akSaranA samudAyamAM AvI acittva zakti saMgrahita thayelI che, ema amAre zI rIte mAnavuM ? e prazna A sthaLe kadAca UThaze, paraMtu tenuM samAdhAna e che ke akSaro ke-tenA samUharUpa pado, vAkyo ane mahAvAkyo, e paudgalika ane jaDa hovA chatAM caitanya ane jJAnanAM advitIya vAhana che. zabdane arthanI sAthe jema saMbaMdha che, tema cetana-AtmAnA jJAna ane bhAvanI sAthe paNa tene saMbaMdha che. jevo zabda tevuM jJAna ane jevo zabda tevo ja bhAva thato AtmAmAM pratyakSa anubhavAya che. saMjJipaMcendriya-paryApta-manuSya ane tiryaMca ke-jeone zabda zravaNa mATenI 'indriya' ane teno artha samajavA mATe samartha evuM 'mana' maLyuM hoya che, teonA jJAna ane bhAva upara zabdazakti acittva asara utpanna kare che, e vAta anubhava siddha che. jeone zabda upa2thI arthanuM jJAna karavA jeTalo kSayopazama hoto nathI, teo upara paNa sArA-narasA arthanA vAcaka zabdanI sArI-narasI asara thatI anubhavI zakAya che. zabdone tenA arthonI sAthe jema 'vAcyavAcaka' saMbaMdha che, tema AtmA ane tenA pariNAmonI sAthe 'bhAvyabhAvaka' saMbaMdha paNa che. zabdo 'bhAvaka' che ane AtmA 'bhAvya' che. AtmAmAM jema jJAnAdi guNo che. tema rAgAdi bhAvo paNa che, te baMne u52 zabdonI asara che. jo ke badhA jIvo zabdonI asara jhIlavAne lAyaka hotA nathI, topaNa je jIvo tene lAyaka che. teonA bhAvo upara yogya-ayogya zabdonI yogya-ayogya asaro nIpaje ja che. zabdomAM yogyatA ane ayogyatA tenA vAcya padArthonI yogyatA ane ayogyatA upara AdhAra rAkhe che. 'navakAra maMtra'nA aDasaTha akSaro ane tenA saMyogarUpa navapadothI vAcya arthonI yogyatA ghaNI UMcI che-sarvazreSTha che, tethI tenA vAcaka akSaro ane pado arthAt zabdonI yogyatA paNa sarvotkRSTa manAya che. AtmAnA bhAvone halAvI nAkhavA mATe, azuddha bhAvone TALI zuddha bhAvo pragaTAvavA mATe navakA2nA aDasaTha akSarone aDasaTha tIrtho~aDasaTha ratno ke tevI ja bIjI laukika vastuonI upamAo ghaNI ja ochI paDI jAya che, e vAta pustakamAM saMgrahelAM navakAranAM stotronA vAMcana uparathI tarata ja jaNAI Avaze. zAstronuM prayojana be prakAranuM hoya che : eka to jJAna prakaTAvavAnuM ane bIjuM bhAva utpanna karavAnuM. keTalAka kahe che ke 'navakA2' te cauda pUrvanA jJAnano saMgraha kahevAya che paNa amane tenAthI kAMI (vizeSa) jJAna thatuM nathI. teoe vicAravuM joIe ke-cauda pUrvanuM jJAna paNa je jJAna AgaLa eka bindu tulya che, tevuM kevaLajJAna, navakA2mAM jene namaskAra ka2vAmAM Ave che, te arihaMta ane siddhonA AtmAne pragaTa thayeluM che. 'navakAra' dvArA thatI teonI oLakhANa potAnA AtmAnA kevaLajJAna svarUpanI pratIti ane nirNaya karAve che. te pratIti ane nirNaya jema jama dRDha thatAM jAya che, tema tema AtmAno anAdino mithyAmoha vilaya thato jAya che ane mohanA sarvathA vilayathI pote ja kevaLajJAna svarUpa banI jAya che. koI kaheze e jJAna amane bIjAM zAstrothI paNa maLI rahe che. to 'navakA2' mAM zuM vizeSatA che ?' teone e uttara che ke-ekalA jJAnathI koI paNa kAryanI siddhi thatI nathI. jJAnanI potAnA bhAva upara keTalI asara thaI, tenA upara jJAnanI upayogitA avalaMbelI che. AtmAnA bhAva palaTavA mATe eTale anAdinA mithyAbhAvo TALIne samyag bhAvo karavA mATe bIjAM sarva zAstro ane bIjA sarva maMtro karatAM 'navakArazAstra' ane 'navakAramaMtra' vadhAre upakAraka che. tenAM be kAraNo cheH eka to navakA2nI racanA saMkSipta hovAthI te AbAlagopAla sarva-jana-grAhya zAstrarUpa che ane bIjuM te sarva-maMtra-2tnonuM utpatti sthAna che. tethI sarva-maMtra-saMgrAhaka svarUpa che. jagatamAM jeTalAM satya ane saphaLa maMtro che, te badhAmAM bIja tarIke 'navakAra' ke teno aMza rahelo ja hoya che ane tethI ja teo phaLadAyaka bane che. sarva lokotta2 maMtro ke sarva lokottara zAstronuM aMtima tAtparya AtmAno moha nAza karavAnuM hoya che. e moha nAza ka2vAnuM kArya jeTalI sahelAIthI ane jeTalI jhaDapathI 'navakAra' dvArA trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddha thAya che, teTalI sahelAIthI ane teTalI jhaDapathI anya koTi zAstrothI paNa thavuM zakya nathI. badhAM prAmANika zAstro ane jainadarzananA badhA prAmANika mahApuruSo A vAtano ekI avAje svIkAra kare che. tethI 'navakAra' e sarva deza ane sarva kALamAM jaina saMghano prANa banI rahyo che. traNe phIrakAno jaina saMgha Aje paNa 'navakAra'ne savAre UThavAthI mAMDIne rAtre sUI jAya tyAM sudhImAM, ekavAra nahi paNa seMkaDo ane hajArovAra gaNe che ane tene gaNanAra badhAnI pratidinanI samagra saMkhyAnuM pramANa kADhavAmAM Ave to kevaLa lAkho ja nahi balake kroDo ane tethI paNa adhika saMkhyApramANa thavA jAya che. jo ke te gaNanArA badhA ja 'navakAra'nuM mAhAtmya samajIne ke vicArIne ja gaNe che ema nathI, topaNa jaina saMghamAM badhI vastuo ka2tAM 'navakAra'nuM sthAna keTaluM viziSTa che, te samajavA mATe te eka pratIka che. jo lAkho ane kroDonI saMkhyAmAM roja navakAra gaNAya ja che. to te zuddha rItie, artha samajIne, bhAvArtha ane paramArtha paryaMta pahoMcIne gaNAya, evI bhAvanA ane kAmanA konI na hoya ? sau koInI hoya. te kAryanI siddhi A pustaka dvArA jeTalA aMze thAya, teTalA aMze tene taiyAra karavAmAM thayelo zrama lekhe gaNAze. ahIM eka vAta lakSyamAM levAnI che ke-zAstrakAroe navakAranuM je apUrva phaLa ane mAhAtmya varNavyuM che, te 'bhAva namaskA2' aMge che. 'bhAva namaskAra,' 'paramArtha namaskAra,' 'advaita namaskAra,' nizcaya namaskAra,' e badhA eka ja arthane kahenArA zabdo che. 'dravyanamaskAra' 'nAmanamaskAra' 'daitanamaskAra' 'vyavahA2namaskAra' e badhA enAthI viparIta arthane kahenArA che. A pustakanA pahelAM soLa praka2NomAM mukhyatve namaskAranuM vyAvahArika svarUpa batAvavAmAM AvyuM che ane chevaTanA sattaramAM prakaraNamAM tenuM nizcaya svarUpa batAvavAmAM AvyuM che. nizcaya e paramArtha che, vyavahAra tenuM sAdhana che. bemAMthI koInI paNa upekSA, mULa vastunI ja upekSAmAM pariName che. tethI navakA2nA pAramArthika svarUpane AtmasAt karavA mATe, baMne svarUpa tarapha AdarabhAvavALA banI, baMneno yathocit abhyAsa karI, anAdino zatru je moha-teno nAza karavA udyata banavuM joIe. chevaTe eka agatyanI bInA kahevAnI rahe che ane te e che ke-jaina saMghanA be phIrakA 'navakAra'ne pahelAM pAMca padasvarUpa kevaLa pAMtrIsa akSaravALo mAnIne gaNe che ane mUrtipUjaka zvetAMbara saMpradAya pAMtrIsa akSaravALo mULa maMtra ane tenI cUlikAnA tetrIsa akSaravALA cAra pada maLI kula aDasaTha akSaravALo mAnIne gaNe che. mULa maMtra 'pAMtrIsa akSara' ane 'pAMca pada' pramANa che, e saMbaMdhamAM koIne kazo paNa matabheda nathI. je matabheda che, te cUlikAnA cAra pada ane tenA tetrIsa akSarone mULa maMtramAM gaNavA ke nahi, te viSayamAM che. A pustakanA trIjA prakaraNamAM chellA daza pUrvadhara zrI vajasvAmI ane temaNe zrI mahAnizItha sUtranI aMdara karelA ullekhanI sAkha ApI samagra navakAra maMtrane navapada, ATha saMpadA ane aDasaTha akSa2vALo batAvyo che.* keTalAka tene 'aDasaTha' akSara pramANa mAnavAne badale 'saDasaTha' akSara pramANa mAne che. pAMca padarUpa ke ('saDasaTha' akSaramaya) navapadarUpa mAnIne paNa jeo navakA2ne parama Ada2thI gaNe che ane navakAra pratye potAnI hArdika bhakti pradarzita kare che, teo abhinandanIya che. chatAM A viSayamAM je vastu amane vicA2NIya lAgI che, te vastu tenAM kAraNo sahita ahIM TUMkamAM raju karIe chIe. sarva zAstronI AdimAM maMgaLa, abhidheya, saMbaMdha ane prayojana, e cAra vastu batAvavAmAM Ave che. e cArane 'anubaMdhacatuSTaya' kahevAmAM Ave che. sarvaziSTa puruSoe mAnya rAkhelo e niyama che. e cAramAM ekekanI paNa hAnithI zA doSo Ave che, tenuM varNana, te te granthomAM te te sthaLoe vistA2thI ka2vAmAM AvyuM che. * digambara saMpradAyanA sAhityamAM mUlAcAra'nAmano eka prAcIna grantha che. tenI 514mI gAthA paNa 'namaskAramaMtra'nI cUlikAne barAbara maLatI che ane te nIce mujaba che. "so paMcanamoyo, savvapAvapAtaLo | maMnnettu ya sarvasu, Dham ri maMtraM 90' Adarza Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pranthomAM e cAra ke cAramAMthI koIpaNa ekanuM varNana nathI hotuM, tyAM tene upalakSaNathI ke granthakAranI ziSTatAnA prAmANyathI svIkArI levAmAM Ave che. ApaNe upara joI AvyA ke "navakAra e kevaLa "zAstra ja nahi paNa "mahAzAstra che. eTaluM ja nahi paNa zAstrakAroe jyAre bIjAM badhA zAstrone zrutaskaMdha tarIke saMbodhyAM che tyAre, navakArane mahAzrutaskaMdha tarIke saMbodhela che. tethI temAM paNa "anubaMdhacatuSTaya' hovAM anivArya che. navakAra e sarvajaga-jana-hitakArI zAstra che. tethI sarva koI tene sahelAIthI samajI zake tevI rIte tenI racanA hovI joIe. upalakSaNathI ke ziSTajanaprAmANyathI "navakAramAM "anubandhacatuSTaya... garbhita rIte rahelAM che, ema vidvadurga sivAya bIjA bhAgye ja samajI zake. tethI pragaTapaNe te (anubadhacatuSTaya)ne sthAna hovuM joIe. maMgala, saMbaMdha ane abhidheya to mUlamaMtramAM AvI jAya che, mAtra prayojana bAkI rahe che. koIpaNa zAstramAM pravRtti karAvavA mATe zAstranuM prayojana ane phaLa avazya batAvavuM joIe. jyAM sudhI prayojana jANavAmAM na Ave tyAM sudhI maMdabuddhivALo paNa temAM pravRtti karato nathI kahyuM che ke, "prayoganamanuddeizya mandroDa ira pravartata " vaLI buddhizALI puruSo haMmezAM pradhAna phaLavALI arthAt zreSTha phaLavALI pravRttimAM ja Adara kare che. kahyuM che ke, "chatta dhAnA: samaraH " e rIte maMdathI mAMDIne buddhimAna paryanta sarvajIvone sadAkALa mATe "navakAramAM' pravRtti karAvavA mATe navakAranuM prayojana ane phaLa navakAramAM sAkSAt kahevuM joIe. jethI sau koInI temAM sukhe pravRtti thaI zake. maMda pravRttimAM tIvratA lAvavA mATe tathA zithila pravRttimAM daDhatA utpanna karavA mATe paNa tenI jarUra che. e kAraNe cUlikAnA prathama be padamAM navakAranuM prayojana ane chellA be padamAM navakAranuM phaLa sAkSAt kahIne tene mULamaMtramAM sAmela karela che. maMdathI mAMDI buddhimAna paryata sarvajananI zraddhAne tathA bhAvanAne daDha karavA mATe tathA "paMcaparameSThinamaskAra' maMtranA smaraNa tathA jApanA puruSArthamAM apUrva vega lAvavA mATe te atyaMta kAryasAdhaka bane che. pratyekamaMtra anuSThAna teTaluM ja phaLI zake ke jeTaluM anuSThAna karanAranI zraddhA bhAvanA ke puruSArthamAM jora hoya. namaskAra maMtra niSThayojana ke niSphaLa nathI paNa mahAprayojana ane mahAphaLane sAdhanAro cheH kAraNa ke tenAthI sarva pApono nAza thAya che tathA te sarva maMgaLomAM zreSTha maMgaLa je AtmalAbha, tenI prApti karAve che. e jAtinI zraddhA ane bhAvanA puruSArthamAM prabaLa vega ane baLa lAvanArI thAya che. cAragatirUpa saMsAramAM bhamatA jIvone mATe sarvapApanA nAzathI adhika zreSTha koI prayojana nathI tathA zuddha AtmasvarUpanA lAbhathI adhika moTuM koI phaLa nathI. pApa nAzathI pharI kadIpaNa na Upaje te rIte duHkha nAza thAya che. ane AtmalAbhathI pharI kadIpaNa nAza na pAme te rIte sukha utpanna thAya che. "suvuM pAt suvuM thatuM sarvazApu saMsthitiH | arthAt pApathI duHkha ane dharmathI sukha, e sarva ziSTa-jana-mAnyasiddhAMta che. navakAranI cUlikAmAM te pragaTapaNe batAvela che, tethI cUlikAsahita samagra navakAramaMtra sarva jagata hitakArI mahAmaMtranI gaNanAmAM nibaMdha rIte AvI zake che. diphyucanarUpa ATaluM jaNAvIne, kevaLa kathArUpe ke bIjA sAmAnya pustakarUpe A pustakane nahi gaNatAM, AtmalAbhanuM parama sAdhana mAnIne, tenAM vAMcana, manana ane abhyAsamAM prayatnazIla thavA vinavIe chIe. siddhakSetra bhAdrapada zuklA caturthI muni bhadraMkaravijaya vIra saMvata 2473 mailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trailokyadIpakamahAmaMtrAdhirAja (saMkSiptaparicaya) paMcaparameSThimahAmaMtrarUpa namaskAra sUtramAM akSaro aDasaTha che. pAMca padonA pAMtrIsa akSara ane cUlikAnA cAra padonAM tetrIsa akSara maLIne kula aDasaTha akSaromAM paMcaparameSThinamaskAra mahAmaMtra samApta thAya che,navakA2nA nava pado gaNAya che, te vimajyAM pavam / ' jene cheDe vibhakti che, te pada gaNAya che' e arthamAM nahi, kintu 'namo rihaMtALuM' ItyAdi vivakSita avadhiyukata pado navakAramAM nava che ema samajavAnuM che. navakA2nA nava padomAM prathama padamAM sAta akSara, bIjA padamAM pAMca, trIjA padamAM sAta, cothA padamAM sAta, pAMcamA padamAM nava, chaTThA padamAM ATha, sAtamA padamAM ATha, AThamA padamAM ATha ne navamA padamAM nava akSara che. e rIte pratyeka padanA akSaro maLIne kula saMkhyA aDasaThanI thAya che. navapadovALA navakAranI saMpadAo ATha che. saMpadA eTale vizrAntisthAno athavA mahApado. e kAraNe navakAranA upadhAnanI vidhimAM navakArane ATha adhyayanasvarUpa gaNIne, pratyeka adhyayana dITha ekeka AyaMbila ka2vA dvArA, kula ATha ja AyaMbila ka2vA pharamAna karyuM che. nava padonI ATha saMpadAo kevI rIte gaNavI ? eno uttara be prakAre che. prathama uttaramAM sAta saMpadAo prathamanAM sAta padonI pada samAna che ane AThamI saMpadA chellAM be padonI maLIne sattara akSa2pramANa che, jemake 'maMAtALa ca savvesiM, paDhamaM havad maMtraM / ' bIjA uttaramAM chaThThI saMpadA be pada pramANa soLa akSaravALI che, jemake- so paMca namuvAro, savvapAvapAtaLo / ' e rIte navapadamaya, ane pAMtrIsa akSarapramANa mULa maMtra ane tetrIsa akSara pramANa cUlikA, kula aDasaTha akSarapramANa paMcaparameSThinamaskAra mahAmaMtrane, ATha saMpadAovaDe bhakti sahita bhaNavAthI, zAzvata sthAnanI prApti thAya che, ema zrI caityavaMdanabhASya, zrI pravacanasArodvAra, zrI namaskArapaMjikA Adi aneka zAstromAM pha2mAvyuM che. zrI mahAnizItha siddhAMtamAM paNa navakArane spaSTa rItie aDasaTha akSaravALo jaNAvyo che. tyAM kahyuM che ke - 'e rIte paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhanuM vyAkhyAna mahAprabaMdhavaDe sUtrathI pRthabhUta niryukti, bhASya ane cUrNivaDe anaMtagamaparyava sahita, jevI rIte anaMtajJAna darzanane dhAraNa karanAra tIrthaMkara devovaDe karAyeluM che, tevI rIte saMkSepathI karAyuM hatuM. paraMtu kAlaparihAninA doSathI te niryukti, bhASya ane cUrNio viccheda pAmI che. vyatIta thatA kAla samayamAM moTI Rddhine varelA, padAnusArI labdhi ane dvAdazAMga zrutane dhAraNa karanArA zrI vajasvAmI thayA. temaNe A zrI paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhano uddhAra mUlasUtra (zrI mahAnizItha) nI aMdara lakhyo, mUlasUtra sUtrathI gaNadhara bhagavaMtoe ane arthathI trailokyapUjya dharmatIrthaMkara arihaMta bhagavaMta zrI vIrajinendre prarUpeluM che, evo vRddha saMpradAya che. mUlasUtramAM jyAM sUtrAlApako eka padanI sAthe bIjA padane anulagna na male, tyAM khoTuM lakhyuM che, evo doSa zrutadharoe na devo; parantu mathurA nagarImAM supArzvanAthasvAmI nA sTubha-stUpa AgaLa paMdara upavAsa ka2vAthI prasanna thayela zAsanadevatAe, UdhaI Adi vaDe khaMDakhaMDa thayelI ane saDI gayelAM pAnAMvALI mULa pratane jevI ApI tevI grahaNa karI ane AcArya haribhadrasUrie acittvacintAmaNikalpa A zrI mahAnizItha zrutaskaMdhane samasta pravacananA sArabhUta, paramatattvabhUta ane atizayavALA atyaMta mahAna arthonA samudAyavALuM jANIne pravacanavatsalatAthI tathA bhavya sattvonA upakAranI buddhithI Atmahita arthe jevuM te pratamAM joyuM, tevuM sarva svamAMtathI zodhIne lakhyuM che. tenuM bIjA paNa zrI siddhasena, vRddhavAdI, yakSasena, devagupta, yazovardhana kSamAzramaNa ziSya ravigupta, nemicaMdra, jinadAsagaNi kSamAzramaNa, satyazrI vagere yugapradhAna zrutadharoe bahumAna kareluM che. * zrI mahAnizItha Adi siddhAMtone AdhAre. saMkSiptaparicaya * 9 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mahAnizItha sivAyanA bIjA vartamAna AgamamAM A rIte nava pada ane ATha saMpadAdi pramANavAlo namaskAra bIjI koI jagyAe kahelo dekhAto nathI. zrI bhagavatI sUtranI AdimAM mAtra pAMca ja pado kahyAM che. pratyAkhyAna niryuktimAM 'no arihaMtANaM / ' ema kahI navakA2sInuM paccakkhANa pA2vAnuM kahyuM che. te niryuktinI cUrNimAM kahyuM che ke, te navakAranA anukrame pado daza athavA cha che. cha pado no arihaMtasiddhagAyariyaDavannAyasAhULa / ' e pramANe ane daza pado 'namo arihaMtALuM, namo siddhALuM / ' e rIte 'namo' pada sahita samajavAM. namaskAra niryuktimAM eMzI (80) pada pramANa bIjI vIza gAthAo che, jemake 'arihaMtananuvAro, nIvaM mod bhavasahassAmo / ' ityAdi. te to navakA2nA mAhAtmyane pratipAdana karanArI gAthAo che, paNa te navakA2rUpa thavAne yogya nathI, kAraNa ke, te ghaNAM pada svarUpa che ane navakA2 to kevaLa navapada svarUpa ja che. e rIte 52mAgamasUtrAMtargata zrI vajasvAmI vagere daza pUrvadharAdi bahuzruta, saMvigna, suvihitasUripuraMdaroe karelI vyAkhyAo dvArA Adara karAyelo ane aMtima padamAM 'var' e pramANenA pAThayukta aDasaTha varNa pramANa paripUrNa navakArasUtranuM adhyayana karavuM joIe te A pramANe : namo arihaMtANaM 11911 namo siddhANaM 11311 namo AyariyANaM 11311 namo uvajjhAyANaM // 4 // F namo loe savyasAhUNaM // 5 // eso paMca namukkAro savvapAvappaNAsaNI maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM bh 11411 // 1 // enuM vyAkhyAna zrI vajasvAmI Adi zrutadharoe je rIte chedagranthAdi AgamomAM lakhyuM che, te rIte bhakti bahumAnanA atizayathI ane bhavya prANIone vizeSe karIne u5kA2ka che. ema jANIne ahIM batAvIe chIeprazna :- he bhagavan ! A acittva cintAmaNikalpa zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdha sUtrano zo artha kahelo che ? uttaraH- he gautama ! A acittva cintAmaNikalpa zrI paMcamaMgalamAzrutaskaMdha sUtrano artha A pramANe kahelo che : A paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha jema talamAM tela, kamalamAM makaraMda ane sarvalokamAM paMcAstikAya rahela che, tema sakala AgamomAM aMtargata 2hela che ane te yathArtha kriyAnuvAdasadbhUtaguNakIrtana svarUpa tathA yathecchaphalaprasAdhaka paramastutivAdarUpa che. paramastuti sarva jagatamAM uttama hoya tenI karavI joIe. sarva jagatamAM uttama je koI thaI gayA, je koI thAya che ane je koI thaze, te sarve arihaMtAdika pAMca ja che, te sivAya bIjA nathI ja. te pAMca anukrame arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che. te pAMceno garbhIrthasadbhAva eTale 52ma 2hasyabhUta artha nIce mujaba che. arihaMta ATha mahAprAtihAryonI pUjAvaDe (devAsuramanuSyasahita samasta jagatane viSe prasiddha, ananyasadeza, acintya, aprameya, kevalAdhiSThita ane pravara-uttama tattvarUpa arihaMta che. kahyuM che ke-'vaMdana namaskArane yogya, pUjA satkArane yogya ane siddhigamanane yogya hoya te arihaMta che.' vacanavaDe stutyAdi te vaMdana che ane kAyAvaDe avanAmanAdi, te namana che. vaMdana-namana vakhate bahumAnAdi yukta praNidhAnAdi te samyag dhyAnAdi che. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 10 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSpamAla, sugaMdhI dhUpa, vAsa ane pradIpAdivaDe thAya te pUjA che. vastrAbhUSaNAdivaDe karAya te satkAra che ane tathAbhavyatvaparipAkAdivaDe parama arihaMta padavInA upabhogapUrvaka siddhi pAmanArA hoya che, mATe teo ahaMnta kahevAya che. temane mAro namaskAra thAo. namaskAra be prakArano che dravyasaMkocarUpa ane bhAvasaMkocarUpa. kara, zira Adino saMkoca te dravya namaskAra che. namaskAranA yogamAM caturthI vibhaktinA badale SaSThI vibhakti vAparI che, te prAkRta bhASAnA kAraNe che. sarvakAlanA arihaMtonuM grahaNa karavAne mATe bahuvacana che. atIta kAlamAM thaI gayelA kevalajJAnI vagere, anAgata kAlamAM thanArA pAnAbhAdi ane vartamAna kAlamAM thayelA RSabhAdi athavA vidyamAna sImaMdharAdi. athavA ahitone eTale stavanAdine yogya, sarvane viSe pradhAnapaNe stuti karavAne lAyaka- vAsumapuratuM ridA, puruduttama naDDA !' "deva asura ane manuSyone viSe pUjAne yogya ane uttama che, mATe ahaMta che." sarva guNathI saMpUrNa hovAthI sarvottama athavA guNaprakarSane pAmelA hovAthI stuti karavAne lAyaka athavA bhayaMkara bhavATavImAM paribhramaNa karavAthI bhayabhIta thayelA prANIone anupama AnaMdarUpa paramapadanA paMthane dekhADavA vaDe karIne sArthavAhAdi svarUpa hovAthI parama upakArI che. zrI namaskAra niryuktimAM kahyuM che ke: aDavIi desiattaM, taheva nijjAmayA samupa'mi / chakkAyarakkhaNaTThA, mahagovA teNa vuccaMti // 1 // arthAta-bhava aTavImAM sArthavAha, bhavasamudramAM nirdhAmaka ane chakAya jIvanA rakSaka hovAthI mahAgopa kahevAya che. bhavATavImAM sArthavAha - pratyavAya sahita aTavImAM mArgadarzakanA kahevA mujaba cAlavAthI jema Icchita puranI prApti thAya che, tema bhavATavImAM paNa jIvo jinezvaroe upadezelA mArge cAlavAthI nivRttipurane prApta kare che. tethI jinezvaronuM bhavaaTavImAM mArgadazakapaNuM siddha thAya che. nirvighnapaNe aTavInA pArane pAmavAnI IcchAvALo jema sArthavAhane parama upakArI mAnIne bhaktipUrvaka namaskAra kare che, tema mokSArthIone paNa rAga-mada-mohathI rahita zrI jinezvaradeva bhAvapUrvaka namaskAra karavA yogya che. mithyAtva ane ajJAnathI mohita mArgavALI saMsAra-aTavImAM jemaNe mArgadazakapaNuM karyuM che, te arihaMtone huM namaskAra karuM chuM. samyagadarzanathI joIne, samyajJAnathI sArI rIte oLakhIne tathA caraNakaraNarUpa sammacAritrathI sArI rIte cAlIne zrI jinezvaradevo siddhi sthAnane-nirvANa sukhane tathA zAzvata, avyAbAdha ane ajarAmara dhAmane prApta thayelA che. bhavasamudramAM nirdhAmaka :- jema nirdhAmako samyapha prakAre samudranA pArane pAme che, tema zrI jinendro bhavasamudranA pArane pAme che, tethI teo pUjAne yogya che. mithyAtvarUpI kAlikAvAta-pratikULa vAyunA virahamAM tathA samyasvarUpI garjabhavAta-anukULa vAyunI vidyamAnatAmAM zrI jinavarendro eka ja samayamAM siddhisthAnarUpI nagarane prApta thayA che. amUDhajJAna ane matirUpI karNadhAra, trividha traNa daMDathI virAma pAmelA, zreSTha niryAmaka evA zrI jinavarendrone vinayathI namra banelo evo huM bhaktipUrvaka vaMdana karuM chuM. chakAya jIvonA govALa - jema gopAlako vyApada Adi pazuothI gAyonuM rakSaNa kare che ane pracura tRNa ane jalayukta vanone viSe tene pahoMcADe che, tema zrI jinavarendro jIvanikAyarUpI gAyonuM jarAmaraNanA bhayathI rakSaNa kare che tathA nirvANa sukhane pamADe che. tethI mahAgopa-parama govALa kahevAya che. e rIte bhavya jIvalokanA paramopakArI hovAthI tathA sarvalokone viSe uttama hovAthI zrI jinavarendro sarvane namaskAra karavA yogya che. paMcaparameSThImAM pahelo namaskAra arihaMtone eTalA mATe che ke arihaMtonA upadezathI ja siddhAdinuM svarUpa jANI zakAya che. haMta' zabdanA pAThAMtaro :- arihaMta zabdanA traNa pAThAMtara cheH arahaMta, arihaMta ane ahaMta. arahaMta eTale sarva lokamAM uttama hovAthI prathama pUjAne yogya. arihaMta eTale atyaMta durjaya evA samasta ATha prakAranA karmarUpI zatruone haNanArA, nirdayapaNe dalI nAMkhanArA, pIlI nAMkhanArA, zamAvI ane harAvI denArA. saMkSiptaparicaya * If Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aruhaMta eTale azeSa karmano kSaya thavAthI bhavamAM utpanna karanAra aMkura jemano baLI gayo che, tethI have pharIne bhavamAM nahi utpanna thanArA-janma nahi lenArA. e rIte arihaMta padanuM vyAkhyAna aneka prakAre thAya che. zrI bhagavatI Adi sUtromAM arihaMta padanuM AkhyAna, prakhyAna, prarUpaNa, prajJApana, darzana, upadarzana, nidarzana Adi aneka prakAre karyuM che. temAMnuM kAMIka ahIM batAvavAmAM Ave che. arihaMta padanuM vizeSa AkhyAna 1. 'rahasya: " jemane " eTale ekAntarUpa sthAna tathA aMtara eTale giriguphAdino madhyabhAga, pracchanna nathI. sarvavedI hovAthI samasta vastusamUha, tenA para-apara bhAga ItyAdi jemane pragaTa che, te arihaMta che. 2. maradaMta ' e zabdanA nirakta-padabhaMjanavazAtu nIce mujaba aneka artho nIkaLe che - () 'satyartha natte ' samavasaraNAdi bAhya lakSmI ane sajJAnAdi AMtara lakSmIvaDe jeo atyaMta zobhe che. (1) "tti sarzanari |' samyagadarzanAdi jeo Ape che. () "tti mohAlI ' mohAdine jeo haNe che. () "tti mavyApakRtye prAmanuBH | bhavya jIvonA upakAra mATe jeo rAmAnugrAma vicare che. (ta) "tatti ghaTrezanam |' bhavya jIvonA bodha mATe jeo niraMtara dharma dezanA Ape che. (ta) "yatte tAtti vA sarvanavIna I' jeo mohAdi zatruothI sarva jIvonuM rakSaNa kare che athavA sarva jIvone jeo bhavasamudrathI tAre che. 3. "saradayaJ: " "vara sAvittamacchakSyaH' " natI rUti vevanItu | prakRSTa rAgAdinA hetubhUta manojJa-amanojJa viSayono saMparka thavA chatAM koIpaNa sthaLe Asakti nahIM dhAraNa karanArA-kSINarAga ane kSINamoha. 4. "saradayaJ: ' mAtmavamavananI :, "huM tyAre te vavanAtu | siddhigatine viSe jJAnAdi AtmasvabhAvane nahIM choDanArA-anaMta jJAna darzanAdi guNone dhAraNa karanArA. 5. 'gAyatzyaH " mavamadhyeDatiSTha:, "raDha sthitI ta vanati ' sarva karma kSaya thavAnA anaMtara samaye ja lokAge janArAM hovAthI bhavamAM nahi rahenArA. s. thAMkhyaH " ratha zabda sakala parigrahanA upalakSaNabhUta che. aMta eTale vinAza zabda jarAdinA upalakSaNabhUta che. jeo sakala parigrahanA tyAgI che tathA jarA maraNAdine jItI lenArA che. 7. "ramamArgI: ' rabha eTale rAbhasika vRtti AdithI nivRtta thayelA, atuccha svacchatAdi parama vizuddha bhAvane varelA. ahIM sudhI sarahaMta' padanA artha lakhyA. have 'rihaMta' ane 'hiMdata' padanA keTalAka artha jaNAve che. 8. "mAtR]: ' Idriya, viSaya, kaSAya, pariSada, vedanA upasarga, rAga, dveSa ane karma Adi bhAva zatruone haNanArA. 9. " dharma mAMtaH !" ari eTale dharmacakravaDe zobhatA. dharmacakra zabdathI upalakSita anya sakala zastrono tyAga karanArA. 10. 'mahaMta ' sarvathA bIja baLI javA pachI jema aMkura utpanna thato nathI, tema karmabIja baLI javAthI bhavarUpI aMkura jeone Ugato nathI. 11. 'pattalitapI itALavanAmUrta gha khatti | aru zabdathI upalalita saghaLI pIDAo ane tenA kAraNabhUta anAdi karmasaMtatine haNanArA. che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja : kAkA - - - ke - - che che Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. aruMdhaSTha: ' saMsAramAM have jemane koI ruMdhanAra-rokanAra nathI arthAt bhavano tyAga karanArA. siddhapadanuM vizeSa AkhyAna 1. "nirumasukha siddhAMja hiM te siddhAH " nirupama sukho jemanA siddha thayAM che arthAtu niSpakaMpa zukladhyAnAdinA acinya sAmarthyathI svajIvavIryarUpa yoganirodha nAmanA mahAprayatnavaDe jemane paramAnaMdasvarUpa mahAna utsava ane kalyANanA kAraNabhUta nirupama sukho siddha thayAM che te siddho. 2. "kRpayA ve siddhAdvIma ti siddhAH ! 'ATha prakAranAM karmano kSaya thavAthI siddhine pAmelA te siddho. 3. vi varmsa, -masamabhUmiti siddhAH ! "dIrghakALathI upArjana karelAM ATha prakAranAM karma jeonAM bhasmIbhUta thayAM che te siddho. 4. "la nikhi sattAgoLanA pratiniti siddha: I' siddha arthAta niti, paripUrNa thayo che sarva prayojanono samudAya jemano te siddho. te tIrthasiddha, atIrthasiddha, jinasiddha, ajinasiddha, gRhiliMgasiddha, anyaliMgasiddha, muniliMgasiddha, strIsiddha, puruSasiddha, napuMsakasiddha, pratyekabuddhasiddha, svayaMbuddhasiddha, buddhabodhitasiddha, anekasiddha, ekasiddha, ityAdi aneka bhedovALA che. 5. (ka) "dhU tyAM ' pharI pAchuM na AvavuM paDe te rIte nivRtipurImAM gayelA. (kha) kidhU saMddhI ' siddha thayelA, niSThitArtha thayelA. (ga-1) "vadhu zAstramAMnyoH |' jeo anuzAstA thayA athavA svayaM mAMgalyarUpatAne pAmyA te siddho. (Da) siddhA-nityA ? aparyavasAna sthitivALA hovAthI nitya. (2) siddhA-vyatA " guNasaMdohane pAmelA hovAthI bhavya jIvone viSe prasiddha. uparyukta cha arthone kahenAra nIcenI eka gAthA che. mAtaM sitaM yena purANakarma, yo vA gato nirvRtisaudhamUrdhni / khyAto'nuzAstA pariniSThitArtho, yaH so'stu siddhaH kRtamaMgalo me // 1 // siddha avinAzI jJAna, sukha, vIryAdi guNa yukta hovAthI, bhavya AtmAone svaviSayaka atIva pramodanA prakarSane utpanna karanArA che ane e rIte bhavya jIvone parama upakAra karanArA che tethI namaskaraNIya che. AcAryapadanuM vizeSa AkhyAna 1. jJAnAdi chatrIsa AcArone aharniza pratikSaNa AcaravAthI tathA upadezavAthI bhAvAcArya. 2. bIjAonuM tathA potAnA AtmAnuM hita AcaranArA hovAthI AcArya. sarva sattvo athavA ziSyagaNonuM hita AcaranArA hovAthI AcArya. 4. prANaparityAge paNa pRthvIkAyAdinA samAraMbhane jeo AcaratA nathI, bIjA pAse AcarAvatA nathI ane AcaranArAne manathI paNa sArA jANatA nathI tethI AcArya. 5. potA upara atyaMta kopa karanArA pratye paNa manathI je pApane AcaratA nathI te AcArya. 'maryAdA vayanta sevyane rUtyavAryo' zrI jinazAsana saMbaMdhI tattvonA upadezako hovAthI tenA arthI AtmAo vaDe jeo vinayAdi maryAdApUrvaka sevAya te AcArya. kAvAro jJAnAvAri, tatra sAdhava: vArthI : ' jJAnAcArAdi pAMca prakArano bhAva AcAra, tenuM svaya pAlana karavAmAM ane anya arthI AtmAone pAlana karAvavAmAM sAdhu-kuzaLa te AcArya. mayA mAtapiyA vADI vihAra: tatra sAdhava ' mAsakalpAdikarUpa maryAdA vaDe je cAra eTale vihAra, temAM sAdhu arthAt nipuNa te AcArya. ka che ra R 8 8 . saMkSipta paricaya je te che ne ke che Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. 'gA tu uripUf pharyathaH va: vA. vara rUTyartha, tevu dhava: ' yuktAyukta vibhAganuM nirUpaNa karavAmAM asamartha evA je anipuNa ziSyo, tene viSe zAstrokta upadezane denArA hovAthI sAdhu-suMdara te AcArya. 10. uparyukta varNana bhAvAcAryanuM che. e sivAya nAmAcArya, sthApanAcArya, dravyAcArya Adi aneka prakAranA AcAryo che, jemAM je bhAvAcAryanA kAraNarUpa AcArya che te upAdeya che, zeSa anupAdeya che. bhAvAcAryo bhavyajIvone jJAnAdi AcAranA upadezaka hovAthI upakArI che, namaskaraNIya che ane pUjanIya che. upAdhyAyapadanuM vizeSa AkhyAna 1. AzravanAM dvArone sArI rIte rokIne tathA mana vacana kAyAnA yogone sArI rIte vaza karIne jeo vidhipUrvaka svara, vyaMjana, mAtrA, biMdu, pada ane akSaravaDe vizuddha evuM dvAdazAMgazrutanuM adhyayana ane adhyApana kare-karAve che, tathA te dvArA svaparanA mokSanA upAyone dhyAve che te vijhAya. 2. ciraparicita evA dvAdazAMga zrutajJAnane jeo anaMta gamaparyayovaDe ciMtave che, vAraMvAra smaraNa kare che ane ekAgra manathI dhyAna kare che te uvajhAya. e rIte aneka prakAre upAdhyAyapadanuM AkhyAna karAya che. sUpradAnadvArA bhavya jIvonA upakAraka hovAthI namaskaraNIya che. sAdhu padanuM vizeSa AkhyAna atyaMta kaSTakArI ugratara ane ghora tapazcaraNAdi anuSThAna karavA vaDe aneka vrato, niyamo, upavAso ane vividha prakAranA abhigraho yukta saMyamanuM pAlana karavA vaDe tathA samyaka prakAra pariSaha upasagadi kaSTone sahana karavA vaDe jeo sarva duHkhono aMta karanAra mokSane sAdhe che te sAdhuo. anya rIte paNa sAdhupadanuM AkhyAna thAya che. saMyamanA pAlanavaDe saMyamamAM sahAyakAraka hovAthI saMyamanA arthI AtmAone namaskaraNIya che. namaskAramaMtranI cUlikAnuM AkhyAna e pAMcane karelo namaskAra zuM kare? sarva pApa jJAnAvaraNIyAdi azeSa karmono prakarSe karIne, khaMDokhaMDa karIne dizodiza nAza kare che. cUlikAno A pahelo uddeza che. vaLI e namaskAra kevo che? mArga eTale nirvANa sukhane sAdhavAne samartha che. samyagudarzanAdinI ArAdhanAsvarUpa ahiMsAlakSaNa dharmane lAve te maMgala athavA mane bhavathI saMsArathI gALa-tAre te maMgala athavA baddha, spaSTa, nidhatta ane nikAcitAdi ATha prakAranI mArI karmarAzine gALe zamAve te maMgala. A sarva ane bIjAM paNa maMgalo, tene viSe prathama eTale Adi maMgala. kAraNa ke-arihaMtAdinI stuti parama maMgalarUpa che tathA aikAntika ane Atmattika phaLadAyI hovAthI bhAvamaMgala che. sarva pApano praNAza karanAra ane maMgalarUpa kahevAthI prayojanAdi paNa kahevAI gayA. paMcaparameSThinamaskAranuM prayojana-anaMtarakArya karmano kSaya ane maMgalanuM Agamana che. tathA phaLa-paraMparakArya, A loka ane paraloka viSe ema be prakAranuM che. A lokamAM artha, kAma, Arogya ane abhiratinI niSpatti tathA paralokamAM siddhi, svarga, sukuLamAM utpatti ane bodhinI prApti. vaLI kahyuM che ketaav na jAyai citteNa, ciMtiyaM patthiyaM ca vAyAe / kAraNa samADhattaM, jAva na sario namukkAro // 1 // cittathI ciMtaveluM, vacanathI prArtheluM ane kAyAthI AraMbheluM kArya tyAM sudhI ja siddha thatuM nathI ke jyAM sudhI zrI paMcaparameSThinamaskAranuM smaraNa karyuM nathI. A ja che kare che . jo ke A sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ! THE RE Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAramahAmaMtra-AvazyakavicAra * prazna : - "zrI paMca-parameSThI-namaskAra,' e padano artha zo che? uttaraH- paramapade virAjamAna zrI arihaMta, zrI siddha, zrI AcArya, zrI upAdhyAya ane zrI sAdhu, e pAMca parameSThIone namavAnI kriyAnuM nAma zrI paMca-parameSThI namaskAra che. prazna :- e pAMcane parameSThIo kema kahevAya che? uttara :- parama arthAt utkRSTasthAnamAM sthita hovAthI zrI arihaMtAdi pAMceyane parameSThIo kahevAmAM Ave che. prazna:- zrI paMca parameSThI-namaskAra-maMtrane "navakAramaMtra" kema kahevAya che? uttara :- "navaluM pa6 vAra: jyi : bina sa navavAra: " athavA "nava phAra: kriyA yamanuM sa navakAra: ' arthAtu- "jenAM nave padomAM (pUrvAnupUrvI, pazcAnupUrvI ane anAnupUrvI dvArA gaNavArUpa) kriyAmAM bheda che athavA jemAM (gaNavArUpa) nava kriyAo che, tene navakAra kahe che. e kAraNe zrI paMcaparameSThInamaskAra mahAmaMtranuM bIjuM nAma "zrI navakAra maMtra' paNa che." praznaH zrI navakAra maMtramAM 'namo' e padano prathama akSara "na' samajavo ke "' samajavo? uttara : prAkRtamAM AdimAM "nakAranA sthAnamAM "NakAra' Adeza vikalpa thAya che tethI "namo' ane 'UAno e baMne pado zuddha hovA chatAM "NakAra' e (chandaH-zAstramAM niSiddha) dagdhAkSara che tethI "no padanuM uccAraNa ja zuddha mAneluM che. keTalAka "NakAra'ne jJAnano vAcaka mAnI, dagdhAkSara hovA chatAM tene maMgalasvarUpa mAne che ane no padanuM uccAraNa kare che paraMtu te bahu pracalita nathI. prazna:- "nama:' padano saMkSepamAM zo artha che? uttara :- nama:' e naipAtikapada dravya ane bhAvanA saMkoca (saMkSepa) arthamAM vaparAyeluM che. hAtha, paga ane mastakAdi zarIranA avayavonI grahaNa, kampana ane calanAdi kriyAone rokavI, niyamita karavI, e dravyasaMkoca che ane vizuddha manano niyoga (mananuM zuddha praNidhAna) e bhAvasaMkoca che. arthAta-"nama:' e padathI dravya ane bhAva ubhaya prakAranA namaskAranuM dhotana thAya che. prazna :- "namo arihaMtANaM ' e pAThanI jagyAe "arahaMtA ane "daMtai " pATha paNa maLe che, to e traNamAMthI kayo pATha sAco che? uttara :- "namo rihaMtA e ja pATha sAco che, to paNa zrI arihaMta paramAtmAnA judA judA guNonI apekSAe arthathI traNe pATho ekaja arthane kahenArA che, to paNa pAThabheda na thavAnI khAtara "nano rihaMtA ' padanuM uccAraNa ja zuddha mAneluM che. prazna:- arihaMta, arahaMta ane ahaMta-e traNe padonA arthamAM zo taphAvata che? uttaraH- prathama zrI "arihaMta' padano saMkSipta artha vicArIe. 'sara' eTale "duzmana' tene "daMta' eTale haNanAra' evo artha thAya che. e saMbaMdhI zAstromAM kahyuM che ke - aTThavihaMpi ya kammaM, aribhu hoI savvajIvANaM / taM kammamari hatA, arihaMtA teNa vuccanti // 1 // ATha prakAranAM karma e ja sarvajIvone aribhUta arthAt zatrurUpa che, te karmarUpa zatruono nAza karanArA hovAthI zrI "arihaMta' kahevAya che. Avazyaka niyukita Adi prAcIna zAstronA AdhAre N namaskAra mahAmaMtra Avazyaka vicAra 15 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA- raddosatApu, TUMTiyALi Ja paMca vi| siMhavato, nAmayaMtA norA ||1|| rAga, dveSa, kaSAya, pAMca indriyo, pariSaha ane upasargone namAvanArA zrI arihaMto namaskA2ne yogya che. athavA--kRtivisayavasAye, parIsadde veyaLA vaso | paNa rino daMtA, arihaMtA tena vutti // 1 // indriya, viSaya, kaSAya, pariSaha, vedanA ane upasarga e duzmana che ; duzmanone haNanArA hovAthI zrI arihaMta kahevAya che. A traNe gAthAono samuccaya artha e che ke - A saMsArarUpI gahana vanamAM jIvone aneka prakAranAM duHkho devAvALA rAga-dveSa-mohAdika doSo che tethI e doSone utpanna karanArA indriyonA viSayo, krodhAdika kaSAyo, bAvIsa prakAranA pariSaho, aneka prakAranI zArIrika ane mAnasika vedanAo tathA deva, manuSya ane tiryaMcAdinA upasargo e jIvonA pA2mArthika zatruo che. tenA yoge jIva ananta bhavamAM bhramaNa karAvanAra jJAnAvaraNIyAdi ATha prakAranAM duSTa karmono baMdha kare che tethI medhathI jema sUryamaMDalanuM AcchAdana thAya tema jIvanA jJAnAdi guNonuM AcchAdana thAya che. ane e AcchAdana ja jIvane aribhUta che. tenuM sarvathA unmUlana karanArA hovAthI 'arihaMta' kahevAya che. have bIjA zrI 'arahaMta' padano vyutpattisiddha artha vicArIe azokAdi aSTamahAprAtihAryarUpapUjAmarhantIti arhantaH / suravaranirmita azokavRkSAdi ATha mahAprAtihAryarUpa pUjAne je yogya che. te 'atyaMta' che. e saMbaMdhI zAstromAM kahyuM che ke arihaMta vaMdaNanamaMsaNAI, arihaMti pUyasakkAraM / siddhigamaNaM ca arihA, arahaMtA teNa vuccaMti // 1 // vandana-namaskArAdine jeo yogya che, jeo pUjA ane satkA2ne yogya che tathA jeo siddhigamanane yogya che teo a2haMta (arhat) kahevAya che. 'zrI catuHzaraNaprakIrNaka' mAM kahyuM che ke thuvaMtaLamarahaMtA, ariMvaritapUyama MtA| sasayasumarahaMtA, arahaMtA daMtu me saraLa 19 // jeo stuti ane vandanane yogya che, amarendro ane narendronI pUjAne yogya che tathA zAzvata sukhane yogya che te zrI a2haMta bhagavaMto mane zaraNa ApanArA thAo, 'garhanta' zabdanAM prAkRtamAM 'honta' ane ' jhahAnta'rUpo paNa banI zake che. teno bhAva e che ke 'ra4' eTale ekAnta sthAna ane 'tranta' eTale giriguphAdino madhya bhAga, jeonI dRSTithI para nathI arthAt-jeo ati gupta vastusamUhane paNa jANI zake che teo 'honta' kahevAya che. athavA ' F' eTale 2tha (bAhya parigraha) ane 'atta' eTale vinAzanAM kAraNa (jarA-mRtyu Adi avasthA) jene nathI tene 'arahAnta' kahevAya che athavA 'JarahaMtANaM'e prAkRta padanuM saMskRtamAM 'arayavmyaH / ' evuM rUpa thAya che. teno artha rIte thAya che. eka 'ahamca: / ' eTale 'satyanamyaH / ' prakRSTa rAgAdinA kAraNabhUta manojJa viSayono saMparka thavA chatAM paNa, jeo potAnA vItarAgatAdi svabhAvano tyAga karatA nathI. te arahaMta che ane bIjo 'sarahadrUmyaH / ' eTale 'sAcchavmya:' gatyarthaka dhAtuo prAptyarthaka paNa bane che. tethI vItarAgatAdi svabhAvane choDI sarAgatAdine kadI paNa nahi pAmanArA hovAthI zrI arahaMta kahevAya che. A rIte 'arahaMta' zabdanA bIjA paNa niryuktisiddha aneka artho thAya che, kintu vistA2bhayathI te saghaLA trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 16 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM ApavAmAM AvatA nathI. paMDita zrI guNaratnamunijIe eka sthaLe zrI 'arahaMta' padanA 110 artha karelA che. kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrImad hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe pRSodarAdikanI peThe zrI arahaMta padanA traNa sAmAsika artho karyA che. 'ninAt |'-'bonanAt / ' tathA 'rahasyA'mAvAt / ' uparathI 'arahaMta' pada siddha thAya che. teno artha 'arihaMta' padano upara je artha karyo tene lagabhaga maLato che. temAM prathama 'ahinanAt' a2haMtano artha e che ke - ''saMsArarUpa gahana vanane viSe mohAdika zatruone haNanAra hovAthI 'arahaMta' che.'' bIjo 'khodananAt / ' arahaMtano artha e che ke-''jema vAdaLAM sUryamaMDaLane DhAMkI mUke che tema cAra ghAtikarmarUpI raja AtmAnA sphaTika jevA svaccha jJAnAdi guNone DhAMkI mUke che te ghAtikarmorUpI rajane dUra karanArA hovAthI 'arahaMta' che.'' trIjo 'rahasyA'mAvAt'arahannano artha e che ke-''niravazeSa jJAnAvaraNIyAdi karmanuM pArataMtrya dUra thavAthI ane koIthI paNa na haNI zakAya evuM atyadbhuta kevalajJAna ane kevaladarzana pragaTa thavAthI lokAlokanA samasta bhAvone nirantara pratyakSapaNe jANanArA ane jonArA zrI arahanta bhagavantone rahasya eTale koI paNa gupta vAtano sarvathA abhAva che arthAt jeonA jJAnathI kAMI paNa chAnuM nathI te arahanta che.'' have trIjA 'arUhanta' padano saMkSipta artha vicArIe. '"bIja baLI javA pachI jema aMkura utpanna thato nathI, tema karmarUpa bIja sarvathA dagdha thaI javAthI jeone have bhavarUpa aMkura Ugato nathI teo zrI 'arUSanta' kahevAya che.'' prazna :- uparyukta lakSaNothI yukta zrI arihaMta bhagavantone namaskAra ka2vAnuM pradhAna prayojana zuM che ? uttara H- saMsArarUpa mahAbhayaMkara gahana vanamAM bhramaNa karI karIne saMtapta (du:khita zramita) thayelA jIvane zrI arihanna bhagavaMto parama padano mArga batAve che, e kAraNe sarva jIvonA 52mopakArI hovAthI zrI arihanna paramAtmAo prathama pade namaskAra karavA yogya che. prazna :- vyAkaraNanA niyamAnusAra 'namas / ' zabdanA yogamAM caturthI vibhakti AvavI joIe chatAM ahIM SaSThI vibhaktino prayoga kema karAyo che ? uttara H- prAkRtamAM caturthI vibhakti thatI ja nathI, kintu caturthInA sthAne SaSThI vibhaktino ja prayoga ka2vAmAM Ave che kahyuM che ke bahuvaNeNa duvayaNaM, chaTThivibhattIe bhaNNai cautthI / jaha hatthA taha pAyA, namotthu devAhidevANaM // 1 // ''prAkRtamAM dvivacananA sthAne bahuvacanano tathA SaSThI vibhakti sthAne caturthI vibhaktino prayoga thAya che; jema ke - ' hastI' ane 'pAvI' nA badale ' tyA'ane 'pAyA' no prayoga thAya che, tathA caturthInA arthamAM 'namohyu vaivAdilevALuM / ' e rItie SaSThIno prayoga thAya che. prazna :- 'namo arihaMtANaM / ' e padamAM SaSThI vibhaktinA bahuvacanano prayoga karavAmAM Avyo che. tenuM prayojana zuM che ? uttara :- bahuvacanano prayoga karavAmAM traNa mukhya kAraNo nIce mujaba che H 1- 'arihaMta' eka nathI kintu ghaNA (anantakALanI apekSAe ananta) che e darzAvavA mATe - namaskAramahAmaMtra Avazyaka vicAra 17 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2- viSayabadutva dvArA namaskAra karanArane phalAtizaya (atizayala)nI prApti thAya che e batAvavA mATe tathA - 3- gaurava batAvavA mATe paNa bahuvacanano prayoga karavAmAM Avyo che. A ja traNa kAraNo pachInAM padomAMnA paNa bahuvacananA prayoga mATe samajI levAM ane tevAM ja bIjAM paNa saMbhavita kAraNo potAnI buddhithI kalpI levAM. jema ke- "advaitavAdano vyavaccheda' vagere. praznaH prathama padanuM dhyAna kevI rIte karavuM? uttara :- prathama pade virAjamAna zrI arihaMta paramAtmAnuM dhyAna candramaMDaLa samAna zveta varSe karavuM joIe. praznaH- "namo siddhANaM ' e padamAM zrI siddhone namaskAra karavAmAM Avyo che te siddhonuM svarUpa kevuM che? uttara H- zrI siddhapadanI niryukti, vyutpatti tathA rUDhi uparathI nIcenA artho nIkaLe che - 1 - "situM vaddhamaMDAchuM varSa, AtaM chuM te siddhA: ' arthAta- "jeoe cirakAlathI bAMdhelAM ATheya prakAranAM karmarUpI InjanonA samUhane jAjvalyamAna zukladhyAnarUpI agnithI bALI nAMkhyo che temane siddha kahevAya che." 2- "vadhu vatI ' e dhAtuthI "siddha' zabda banyo che. tethI e artha thAya che ke-"apunarAvRtti dvArA pharI pAchuM na AvavuM paDe te rIte) jeo mokSapurImAM gayA che te siddha kahevAya che." 3-jeo sarvathA kRtakRtya banI gayA che arthAt jeonuM koIpaNa kArya aparipUrNa rahyuM nathI. teo siddha kahevAya che. 4- jeo jagajjanane zikSA (upadeza) karavAvALA anuzAstA che teo siddha kahevAya che. pa-jemanAthI bhavya jIvone guNasamUhanI prApti thAya che. te siddha kahevAya che. 6-jeo parama maMgala tattvano anubhava karanArA hovAthI potAnuM dhyAna karanArane maMgaLarUpa banAve che te siddha kahevAya che. 7-jeo nitya, aparyavasita ane ananta sthitine prApta thayelA che teo siddha kahevAya che. uparyukta sarva arthono saMgraha karanAro eka zloka zAstromAM nIce mujaba jaNAvelo cheH mAtaM sitaM yena purANakarma, yo vA gato nirvRtisaudhamUryi / ___ khyAto'nuzAstA pariniSThitArtho, yaH so'stu siddhaH kRtamaMgalo me // 1 // jeoe pUrvabaddha prAcIna karmone dagdha karI nAMkhyAM che, jeo muktirUpI mahelanA zirobhAgane prApta thayA che, jeo jagajIvone (muktimArganuM) anuzAsana karanAra tarIke prasiddhi pAmyA che ane jeonA sarva prayojano siddha thayAM che tevA maMgalarUpa banelA zrI siddha paramAtmA mane maMgalarUpa thAo." prazra) zrI siddha paramAtmAne namaskAra karavAnuM prayojana zuM che? uttara0 zrI arihanta paramAtmAo jema bhavarUpa aTavImAM mArgadarzaka hovAthI upakAraka che tema zrI siddha paramAtmAo avinAzI evA anantacatuSTaya (anantajJAna, anantadarzana, anantacAritra ane anantavIrya)ne dhAraNa karanArA hovAthI, bhavya AtmAone atizaya pramoda utpanna karanArA che. e kAraNe teo bhavya AtmAonA atyanta upakAraka che ane ethI teo paNa namaskAra karavAne yogya che. trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja i Jain Education international first ivate Personal use only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna) zrI siddha bhagavaMtonuM dhyAna kevA prakAre karavuM joIe? uttara0 zrI siddha paramAtmAonuM dhyAna udaya pAmatA sUryanA varNa samAna rakta varSe karavuM joIe. prazna no kAyAvALuM ' e trIjA padamAM zrI AcAryone namaskAra karAyo che. temanuM svarUpa kevuM che? uttara0 "mA" eTale maryAdAe "vata' eTale sevAya, arthAta-zrI jinazAsananA upadezaka hovAthI te upadezanI AkAMkSA karanArA AtmAo vaDe jeo vinayapUrvaka sevA karAya teo AcArya che. e saMbaMdhamAM kahyuM che ke suttatthaviUlakaNa-jutto gacchassa meTimUo a / gaNatattivippamukke, atthaM vAei Ayario // 1 // sUtra-artha ubhayanA jANa, lakSaNa yukta, gacchanA nAyaka hovAthI gacchane mATe meTi (sthaMbha) samAna ane gacchanI tapti (cintA)thI sarvathA vimukta evA AcArya "arthano upadeza Ape che." athavA "gA' eTale maryAdAe "vAra eTale "vihAra' te AcAra, tene pALavAmAM sAdhu te AcArya, athavA pAMca prakAranA jJAnAcArAdi AcArane pALavAmAM sAdhu eTale catura te AcArya, tathA bIjane te AcAra pALavAno upadeza ApanArA hovAthI ane sAdhu pramukhane te AcAra dekhADanArA hovAthI "AcArya che. e saMbaMdhI zrI Avazyaka sUtrAntargata namaskAra niryuktimAM kahyuM che ke paMcavihaM AyAraM, AyaramANA tahA pamAsaMtA / AyAraM daMsaMtA, AyariyA teNa vuccaMti // 1 // "pAMca prakAranA AcArane svayaM AcaranArA, prayatnapUrvaka bIjAnI AgaLa te AcArane prakAza nArA (upadezanArA) tathA sAdhu pramukhane pAMca prakAranA AcArane dekhADanArA hovAthI "AcArya' kahevAya che." athavA gA' eTale ISata (aparipUrNa) je "vara' kahetAM "caraNa" (cAritra) tene pALanAra, arthAta-yuktAyuktanA vibhAganuM nirUpaNa karavAmAM anipuNa evA vineya (ziSya) pratye sAdhu, yathArtha zAstrArthanAM upadeza dvArA upakAraka, te AcArya che. ukta lakSaNavALA AcArya nitya apramattapaNe dharmano upadeza Ape che, vithAonA tyAgI hoya che, deza-kAlane ucita bhinna bhinna prakAranA upAyo dvArA ziSyone pravacanano abhyAsa karAve che ane zrI tIrthaMkaradevarUpI sUrya tathA sAmAnya kevaLIrUpI caMdra zrI jainazAsanarUpI gaganamaMDaLamAMthI asta pAmI gayA bAda, traNa lokamAM rahelA padArthone prakAzita karavA mATe jeo dIpakanI garaja sAre che, te zrI AcArya bhagavaMtone namaskAra karavAnuM saubhAgya dhanyapuruSone ja prApta thAya che. e sUripuMgavone karelo namaskAra, zIdhrAtizIgha bhavabhayano kSaya kare che. prazna :- zrI AcArya bhagavaMtonuM dhyAna kevI rIte karavuM? uttara :- zrI AcArya bhagavaMtonuM dhyAna suvarNanA varNa samAna pIta varNathI karavuM joIe. prazna :- "namo 3 blAyA |' e padathI zrI upAdhyAya bhagavaMtone namaskAra thAya che, to zrI upAdhyAya bhagavaMtonuM svarUpa kevuM che? uttara :- '' upasarga samIpa arthamAM che. jeonI samIpamAM rahIne agara AvIne ziSyajana adhyayana kare che teone upAdhyAya kahevAya che. athavA jeo samIpamAM rahelA agara AvelA sAdhu Adi janone siddhAntanuM adhyayana karAve che te 'upAdhyAya' kahevAya che. athavA jeonA samIpapaNAthI stranA adhyayana dvArA zrI jinapravacananuM adhika jJAna tathA smaraNa thAya che te upAdhyAya kahevAya che. e saMbaMdhamAM zrI jinAgamamAM kahyuM che ke namaskAramahAmaMtra Avazayaka vicAra Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArasaMgo jiNakkhAo, sajjhAo kahio buhehiM / taM uvaisanti jamhA, uvajjhAyA teNa vuccaMti // 1 // zrI jinezvaradevakathita ""zrI dvAdazAMgI(nA adhyayana)ne paMDitapuruSo svAdhyAya kahe che. teno upadeza karanArA hovAthI "upAdhyAya' kahevAya che." athavA 35 35yona A sattAnuM dhyAnnati upAdhyAyaH " arthAtu- jeo upayogapUrvaka dhyAna kare che temanuM nAma upAdhyAya che. zrI AvazyakaniryuktimAM zruta kevalI bhagavAna zrI bhadrabAhu svAmIjI mahArAjAe paNa pharamAvyuM che keutti avaogakaraNe, jjhatti jhANassa hoi niddese / eeNa hoi ujjhA, eso anno'vi pajjAo // 1 // uvajhAya (upAdhyAya)no "unjhA' evo paNa paryAya zabda che. temAM S' e "upayogakaraNa' arthamAM vaparAyelo che ane "' e "dhyAna' arthanuM kathana kare che arthAtu-jeo upayogapUrvaka dhyAna kare che teo "unjhA" (upAdhyAya) kahevAya che. athavA " samIre visanAtu kutacAyo nAmo bhavati citte upAdhyAyaH | arthAtu- jemanI samIpe nivAsa karavAthI zrutano Aya arthAt lAbha thAya che teone upAdhyAya kahevAya che. athavA "upAdherAyo gaste upAdhyAyA: ' arthAt - jemanA dvArA upAdhi (zubha vizeSaNAdiyukta padavI)nI prApti thAya temane upAdhyAya kahevAya che.'' athavA- "upadacate mAnacAvyathA sAya: prativeMte upAdhyAyA: '" athavA ""upadanyate dhaya: suvurAva: pratiryaMte upAdhyAyI: " athavA "rUpaDhate adhyAyo su 35TdhyAyaH " jemanA dvArA mAnasika pIDA, kubuddhi ane durbAna nAza pAme che te upAdhyAya che. prazna - ukta lakSaNovALA zrI upAdhyAya bhagavaMtone namaskAra karavAnuM zuM prayojana che? uttara :- ukata lakSaNovALA zrI upAdhyAya bhagavaMto zrI jinokta dvAdazAMgInuM adhyayana karanArA hovAthI tathA sUtra ane artha ubhayano vistAra karavAmAM rasika hovAthI tathA guruparaMparAe prApta thayela zrI jinavacananuM adhyApana karAvavAmAM tatpara hovAthI bhavya AtmAo upara mahAna upakAra karanArA che. ziSyone vinaya guNa zIkhavADanAra che e kAraNa paNa teo bhavya jIvo vaDe namaskAra karavA lAyaka che. prazna:- zrI upAdhyAya bhagavaMtonuM dhyAna kaI rIte karavuM? uttara :- zrI upAdhyAya bhagavaMtonuM dhyAna marakatamaNi samAna nIla varNathI karavuM joIe. prazna - "namo nI belI ' e padano artha - lokamAM rahelA sarva sAdhuone namaskAra thAo' evo che to e sAdhuonuM svarUpa kevuM che? arthAt - sAdhuo kone kahe che? uttara :- jeo jJAnAdi zaktio dvArA mokSamArgane sAdhe te sAdhuo che. athavA jeo trasasthAvara sarva prANIo upara samAnabuddhine dhAraNa karanArA che te sAdhuo che. e saMbaMdhI zrI Avazyakaniyukti mahAzAstramAM pratipAdana kareluM che kenivvaannsaahe joge, jamhA sAhanti sAhuNo / samA ya sababhUesu, tamhA te bhAvasAhuNo // 1 // nirvANa sAdhaka yogo (saMyamakriyAo) vaDe jeo mokSanuM sAdhana kare che ane sarva prANIo upara samavRttine dhAraNa kare che te kAraNe teo "bhAva sAdhu' kahevAya che. N 20 (gailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Jain Education international Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA-visAsunavattAd, vizuddhAttiniyamanuttAI taruNAdALa, salA 2 ziyuvAna no zA sAdhuo pAMca IndriyonA viSayasukhathI nivarselA hoya che, vizuddha mUla-uttara guNone dhAraNa karanArA hoya che, tathya (satya) guNone sAdhanArA hoya che tathA mukti mArgamAM sahAya karavAnA kRtyamAM niraMtara udyamI hoya che. tevA sAdhupuruSone vAraMvAra namaskAra thAo! athavA-garadIpa sahAyatta, rati saMganuM rintasta | Waa vALa, namAmidaM savyasAhUNaM zA (dharmakRtyamAM) asahAya evA mane saMyamapAlanamAM sahAya karanArA hovAthI huM sarva sAdhuone namaskAra karuM chuM. prazna - ukta guNaviziSTa sAdhuone namaskAra karavAnuM zuM prayojana che? uttara :- sAdhupuruSo mokSamArgamAM sahAyaka hovAthI bhavya AtmAone parama upakAraka che e kAraNe sarva sAdhuone niraMtara namaskAra karavo ucita che. vaLI jema bhramara vRkSanAM sugandhita puSpo upara besIne tenI thoDIka parAga grahaNa kare che ane pachI bIjA puSpa upara cAlyo jAya che tathA tyAMthI thoDIka parAga laI anya puSpa upara Aya che- e rIte aneka puSpo upara bhramaNa karIne tathA pratyekanI thoDI parAga grahaNa karIne potAnA AtmAne santoSita kare che, kintu koI paNa puSpane bAdhA (kilAmaNA) utpanna karato nathI. tenI jema sAdhuo paNa gRhasthonAM aneka gharomAM paribhramaNa karI betAlIsa doSarahita zuddha AhAranI gaveSaNA kare che ane saMyamasAdhaka potAnA zarIranuM poSaNa kare che. pAMce indriyonA trevIsa viSayo ane tenA baso bAvana (252) vikArone vaza thatA nathI. arthAt zubhAzubha viSayomAM rAgadveSayukta pravRttino tyAga kare che. paryAya jIvonuM potAnA prANathI paNa adhika saMrakSaNa kare che tathA bIjAo pAse karAve che. sattara bhedothI viziSTa saMyamanuM samyam ArAdhana kare che. sarva jIvo upara nirantara dayAnA pariNAma rAkhe che. aDhAra hajAra zIlAMgarUpa ratha upara ArUDha thaIne tene akhkhalitapaNe calAve che. nava prakAranI brahmagupti (brahmacaryanI vADo)nuM pAlana kare che. bAra prakAranA tapamAM puruSArtha phorave che. AtmAnA kalyANa tarapha sadA lakSya rAkhe che. tema ja janaraMjana ane lokapUjananI kAmanAthI sarvathA virakta rahe che. tevA sAdhu-sanduruSone namaskAra karavo e sarvathA samucita che. prazna:- sAdhuonuM dhyAna kaI rIte karavuM? uttara:- sAdhuonuM dhyAna aSADhI megha samAna zyAma varNathI karavuM joIe. prazna:- "no to savvasAhU !" e padamAM "joI ' zabdano sanniveza zA mATe karyo che? uttara:- "to! e pada madhya maMgaLane mATe che. "va ne !' e dhAtuthI "loka' zabda banelo che tathA saghaLA darzanArthaka' dhAtuo "jJAnArthaka hoya che ane jJAna maMgaLasvarUpa che. eTalA mATe madhya maMgaLa karavAne arthe "pada mUkavAmAM AvyuM che. "tog' padano bIjo bhAva e che ke-aDhI dvIpa pramANa lokamAM sAdhuo nivAsa kare che. te sarva sAdhuone namaskAra thAo. prazna:- "namo nosavvasAhUi (' emAM savya padanI zI jarUra che? "sAI ' e bahuvacanano prayoga ja sarva sAdhuono saMgraha karanAra che ane e ja kAraNe pahelAM cAra padomAM "sabU' zabdano prayoga karavAmAM Avyo nathI. uttara:- "tra' zabdano prayoga karavAnAM aneka kAraNo paikI keTalAMka nIce mujaba che. namaskAra mahAmaMtra Avazyaka vicAra Diffitivity Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1- pramatta, apramata, virakalpika, jinakalpika, pratimAkalpika, yathAlandakalpika, parihAravizuddhikalpika, sthitakalpika, sthitAsthitakalpika tathA kalpAtIta Adi sarva bhedavALA sAdhuonuM spaSTatayA grahaNa thaI zake te mATe vyasAhUii pada vAparavAmAM AvyuM che. taduparAMta "' zabdathI pratyekabuddha, svayaMsaMbuddha tathA buddhabodhita Adi bhedavALA, bharata, airAvata, mahAvideha Adi kSetrovALA tathA suSamaduHSamAdikAlavALA sarva sAdhuonuM grahaNa thaI zake che. "sarva' zabda mUkavAmAM na Avyo hota to e rIte apramattAdi ane bharata-airavatAdi sarva bhedo yukta munisamudAyano spaSTatayA bodha thaI zakata nahi. ahIM eTaluM yAda rAkhavuM joIe ke ""zrI AcArya pada ane zrI upAdhyAyapadamAM te te pade rahelA mAtra sthavirakalpika sAdhuono ja samAveza thAya che." 2 'vvasAhU e prAkRta padano anuvAda saMskRtamAM aneka rIte thaI zake che. " zabda nahi mUkavAthI emAMnAM eka paNa arthanuM grahaNa thaI zakata nahi. 'savvasAhU' no anuvAda saMskRtamAM 'sarvadhUnAnuM evo paNa thaI zake che. "sarvecco hitA: sarva : ' arthAtasarva jIvone hitakArI evA sAdhuone namaskAra thAo. athavA- viziSTatrIta sarvoDarra, tatra mavA (tasvIvArtA) sAH | arthAt - sArva eTale sarva nayothI viziSTa je "ahaddharma che teno svIkAra karanArA sAdhuone namaskAra thAo. athavA- dhanapArvey (zune vadhu ne vartane te sarva IntaH, tAnuM TarnanidAna sAdhatti, ArAdhayanti, pratiSThApayanti veti sArvasAdhavastebhyo namaH / / arthAt - sarva zubha yogone jeo siddha kare che te "sArva" eTale "arihanta' kahevAya che. evA zrI arihaMtonuM je sAdhana kare arthAt AjJApAlana dvArA tathA durnayonA nirAkaraNa dvArA zrI arihaMtonI ArAdhanA tathA pratiSThApanA kare te sArvasAdhuone namaskAra thAo. 'savvasAhU e prAkRta padano 'zravadhUnAmu tathA "savyasAdhUnAnuM evo paNa saMskRtamAM anuvAda thAya che. temAM "zravya' zabdano artha "zravaNa karavA yogya' thAya che. arthAta-zravaNa karavA yogya je vAkya, tene viSe sAdhu (sAvadhAna) te 'zravya sAdhu" che. vya' zabdano artha dakSiNa athavA anukUla thAya che. arthAt mokSane anukUla kAryane viSe jeo "sAdhu eTale "nipuNa' che teone namaskAra thAo. 3- 'namo nai saba dUi ' e padamAM "loka' zabdathI aDhIdvIpavartI manuSyalokanuM grahaNa thAya che ke je Urdhva bhAgamAM navaso yojana pramANa che tathA adhobhAgamAM eka hajAra yojana pramANa che. eTale keTalAka labdhiviziSTa sAdhuo yAvata meruparvatanI cUlikA paryata tapasyA kare che te sahita manuSyalokamAM jyAM jyAM sAdhuo che, te sarvane namaskAra thAo e sarva zabdanuM tAtparya che. prazna :- A zrI paMca-parameSThI-namaskAra saMkSepathI kartavya che ke vistArathI? je saMkSepathI kartavya che to kevaLa siddha' ane 'sAdhu" e be padane ja namaskAra karavo joIe. kAraNa ke - arihaMta, AcArya ane upAdhyAyano sAdhu' padathI saMgraha thaI jAya che. arthAt zrI arihaMtAdi traNamAM sAdhutvano tyAga thato nathI. tathA jo vistArapUrvaka namaskAra kartavya hoya to zrI "RSabhAdi covIsa tIrthaMkaro, zrI "puMDarIkAdi' (1452) gaNadharo Adi pratyekanuM vyaktizaH uccArapUrvaka grahaNa karavuM joIe. arthAta-pRthaka pRthapha nAma laIne sarvane namaskAra karavo joIe. uttara :- zrI arihantane namaskAra karavAthI je phaLanI prApti thAya che te phaLanI prApti sAdhuone namaskAra railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI thaI zakatI nathI. jemake - rAjadine namaskAra karavAthI je phaLanI prApti thAya che te manuSyamAtrane namaskAra karavAthI thaI zakatI nathI. Ama phaLanI vizeSatAne laIne sAdhuone namaskAra karavA chatAM zrI arihantane prathama namaskAra karavo yogya che. prazna:- prathama namaskAra je saumAM mukhya hoya tene karavo joIe. zrI arihaMtAdi pAMceya parameSThIomAM sarvathA kRtakRtya hovAthI zrI siddho mukhya che. tethI "yathApradhAna nyAyane anusarIne prathama zrI siddhabhagavaMtone namaskAra karavo joIe ane pachI anukrame zrI arihaMtAdine namaskAra karavo joIe. uttara :- zrI siddhone jANavAnuM kArya paNa zrI arihaMtonA upadeza sivAya azakya che. tathA zrI arihaMto tIrthanA pravartana dvArA ghaNA jIvo upara upakAra kare che; eTaluM ja nahIM paNa zrI siddhanA AtmAo paNa zrI arihaMtonA upadezathI ja cAritrano Adara karI kamarahita banI siddhigatine prApta kare che. e kAraNe zrI siddhonI pUrve zrI arihantone namaskAra karavo e vyAjabI che. prazna :- jo e rIte upakArIpaNAno vicAra karIne namaskAra karavAno hoya to AcArya Adine prathama namaskAra karavo ucita che; kAraNa ke koI samaye AcArya AdithI paNa zrI arihanta AdinuM jJAna thAya che. AcArya Adi paNa mahopakArI banatA hovAthI temane prathama namaskAra karavo joIe. uttara :- AcAryAdine upadeza ApavAnuM sAmarthya zrI arihaMtonA upadezathI ja prApta thAya che, kintu svataMtra rItie prApta thatuM nathI. arthAt sarva vastuonA prathama paramArthajJApaka (paramArthanuM jJAna karAvavAvALA) zrI arihaMto ja che. e kAraNe sauthI prathama namaskAra teone ja karavo joIe. lokamAM paNa pariSadane namaskAra karyA bAda rAjane praNAma karavAno rivAja nathI, kintu rAjAne praNAma karyA bAda ja parSadane praNAma karavAno rivAja che. te ja rIte ahIM paNa parSadArUpa zrI AcArya Adine namaskAra karIne rAjArUpa zrI arihantane pachI namaskAra karavo te yogya nathI kintu rAjArUpa zrI arihaMtane namaskAra karyA bAda ja parSadArUpa zrI AcArya Adine namaskAra karavo e yuktiyukta che; e saMbaMdhamAM kahyuM che kepuvaannupuvi na kamo, neva ya pacchANupubbi esa bhave / siddhAiA paDhamA, bIAe sAhuNo AI // 1 // arahantuvaeseNaM, siddhA najanti teNa arihAI / navi koI parisAe, paNamittA paNamai raNNo // 2 // prazna :- zrI namaskAra maMtrano krama pUrvAnupUrvI hoya to "siddho' ne prathama namaskAra karavo joIe ane pazcAnupUrvI hoya to "sAdhuo' ne prathama namaskAra karavo joIe. 1. uttara :- zrI arihantonA upadezathI siddhAtmAonuM jJAna thAya che tathA pariSadane praNAma karIne koI rAjAne praNAma karatuM nathI. e kAraNe rAjAnA sthAne zrI arihaMtone ja Adi namaskAra karavo yogya che. 2. eso paMcanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // arthAtu- "e pAMcane karelo namaskAra sarva pApano praNAza (prakarSe nAza) karanAra che tathA sarva prakAranAM maMgaLomAM prathama maMgaLa che." -e cAra padomAM namaskAranA phaLanuM varNana che. Ama phaLanA varNanane mULa maMtra kahevo e zuM yogya che? uttara :- zrI namaskAra maMtranAM chellAM cAra pado e zrI namaskAra maMtranI cUlikA che. cUlikAne mULa maMtrathI bhinna gaNavI e yogya nathI. phaLanuM varNana e paNa zrI namaskAranuM ja varNana che. anyatra nAmastava adhyayanAdimAM paNa phaLavarNana sahita saghaLAM pado adhyayanarUpa gaNAyAM che. "chattAdhAnA: samAraH: /' e nyAye jenA phaLanuM jJAna nathI temAM vidvAnonI pravRtti paNa thatI nathI. e kAraNe cUlikA sivAyano zrI namaskAra maMtra e apUrNa ane vidvAnonI pravRtti mATe ayogya che. zrI Agama granthomAM paNa cUlikA sahita samagra zrI navakAra maMtranuM mahAmaMtra namaskAra mahAmaMtra Avazyaka vicAra Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarIke pratipAdana kareluM che. prazna :- zrI namaskAra maMtra koIpaNa vartamAna Agama sUtramAM nava pada, ATha saMpadA ane aDasaTha akSara pramANa che ema kaheluM nathI, paraMtu zrI bhagavatI Adi siddhAntamAM zrI namaskAranAM pAMtrIsa akSara pramANa prathama pAMca ja pado kahelAM che. tethI keTalAka zrI namaskAra maMtrane navapadAtmaka nahi kintu paMcapadAtmaka ja mAne che to te vyAjabI che? uttara H- bhagavAna zrI vajasvAmIjI vagere dazapUrvadharAdi bahuzruta, saMvigna ane suvihita maharSIoe chedasUtrAdinI vyAkhyA prasaMge zrI namaskAra maMtrane nava pada, ATha saMpadA ane aDasaTha akSarAtmaka kahelo che tethI tene paMcapadAtmaka nahi paNa navapadAtmaka mAnavo te ja vyAjabI che. zrI mahAnizItha nAmanA zrutaskaMdhanI aMda2 padAnusArI labdhine dha2nA2A dazapUrvadhara bhagavAna zrI vajasvAmIjIe zrI paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhane aDasaTha akSara ane navapadAtmaka varNavelo che. prazna :- maMgaLa zabdano artha zo che ? uttara H- 'maMti hitArtha sarpatItimaMAnam / ' athavA maMti pUrvavhena asmAdyeti maMttam / arthAt je sarva prANIonA hitane mATe doDe che athavA jenA dvArA (jenAthI) dUra daSTa (durdeva-durbhAgya) dUra cAlyuM jAya che tene maMgala kahevAya che. arthAt-hitArthanI prApti ane ahitArthanI nivRtti e maMgaLanuM kArya che. prazna :- 'zrI paMca parameSThIne karelo namaskAra sarva maMgaLomAM prathama maMgaLa che' e arthane jaNAvanArAM padonuM zuM tAtparya che ? uttara H- maMgaLa be prakAranAM che. dravya (laukika) maMgaLa ane bhAva (lokottara) maMgaLa. dadhi, dUrvA, akSata, zrIphaLa, candana, kesara, kuMkumAdi laukika maMgaLa che arthAt phaLa ApavAmAM te aikAntika (avazya) ke Atyantika (sarvazreSTha) nathI. e ja rItie nAmamaMgaLa ane sthApanAmaMgaLa (maMgaLa evuM nAma athavA maMgaLanI sthApanA) paNa vAMchita arthanI siddhi pratye anaikAMtika (vyabhicArI) tathA anAtyaMtika (apUrNa) che. ethI viparIta lokottara (bhAva) maMgaLa sarva abhipreta arthanI siddhi mATe aikAntika (avyabhicArI) ane Atmattika (saMpUrNa) che. arthAt sarvathA ane sarvadA maMgaLarUpa che. e kAraNe nAma, sthApanA yA dravya maMgaLanI apekSAe bhAvamaMgaLa pUjanIya ane pradhAna che. e bhAvamaMgaLa tapa, japa, yama, niyamAdi aneka prakAre che. e sarvamAM paNa 'zrI paMca-52meSThI-namaskAra' e utkRSTa (sauthI moTuM) maMgaLa che. kAraNa ke emAM je parameSThIone namaskA2 ka2vAmAM Avyo che te parameSThIo 52ma maMgaLarUpa, parama lokottamarUpa ane parama zaraNAgatavatsalarUpa che. e saMbaMdhI zAstromAM kahyuM che ke - cattAri maMgalaM / arihaMtA maMgalaM, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipannatto dhammo maMgalaM / ' cattAri loguttamA / arihaMtA loguttamA, siddhA loguttamA, sAhU loguttamA, kevalipannatto dhammo loguttamo / cattAri saraNaM pavajjAmi / arihaMte saraNaM pavajjAmi, siddhe saraNaM pavajjAmi, sAhU saraNaM pavajjAmi, kevalipannattaM dhammaM saraNaM pavajjAmi / arthAt - cAra vastuo maMgaLarUpa che. zrI arihaMto maMgaLarUpa che, zrI siddho maMgaLarUpa che, zrI sAdhuo maMgaLarUpa che, kevalIprajJapta (kevalIkathita) dharma maMgaLarUpa che. cAra vastuo lokottama che. zrI arihaMto lokottama che, zrI siddho lokottama che, zrI sAdhuo lokottama che, trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 24 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevalikathita dharma lokottama che. cAra vastuo zaraNarUpa che. zrI arihaMto zaraNarUpa che, zrI siddho zaraNarUpa che, zrI sAdhuo zaraNarUpa che, kevaliprarUpita dharma zaraNarUpa che. prazna:- zrI namaskAra mahAmaMtranA akSaro keTalA che? uttaraH- zrI namaskAra mahAmaMtranA kula akSaro 68 che. temAM prathamanAM pAMca pado mUlamaMtra svarUpa che. temAM vyaMjana sahita laghu (32) ane guru (3) maLI kula 135" akSaro che. chellA cAra pado cUlikAnAM che. temAM mUlamaMtranA prabhAvanuM varNana karyuM che, temAM vyaMjana sahita ladhu (29) ane guru (4) maLI kula 33 akSaro che. e baMne saMkhyAne joDavAthI zrI namaskAra maMtranA kula aDasaTha akSaro thAya che. prazna :- keTalAka 'hava maMtra ' nA sthAne "Tor3a maMrti ' kahe che te barAbara che? uttara:- "va zabdanA sthAne "dor3a kahevAthI yadyapi arthamAM koI bheda thato nathI, topaNa "doDuM zabda bolavAthI cUlikAnA 33 varNanA badale 32 varNa thAya che, tethI zrI navakAranA kula 68 akSaranI saMkhyA maLatI nathI. zrI "mahAnizItha' sUtramAM kahyuM che ke "taheva -ikkArasapayaparicchinna - tiAlAvaga - tittIsaakkharaparimANaM eso paMcanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo, maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaMticUlam / " arthAt - zrI paMcaparameSThI - namaskArarUpa mUla manna, agiyAra pado tathA tetrIsa akSara pramANa traNa AlAvAthI yukta che. arthAt mUla maMtranA prabhAvane batAvanAra pAchalAM cAra padonA akSaronuM parimANa tetrIsa che ane AlApaka traNa che. zrI namaskArAvalikA' granthamAM paNa kahyuM che ke - "koI kAryavizeSa upasthita thavAthI jyAre cUlikAnAM ja mAtra cAra padonuM dhyAna karavuM hoya, tyAre batrIsa pAMkhaDInuM kamala kalpIne eka eka akSarane eka eka pAMkhaDI upara sthApana karavo ane tetrIsamo akSara madhya karNikAmAM sthApana karIne dhyAna karavuM joIe." dor3a maMd I' evo pATha mAnavAmAM Ave to e dhyAna kadApi thaI zake nahi kAraNake akSaro batrIsa thaI jAya. e kAraNe 'vaDu mAta ' e pATha ja zAstrasiddha che. prazna :- zrI navakAra maMtranI cUlikAnA tetrIsa akSaro mAnavAthI chandobhaMgano doSa Avato nathI? uttara :- batrIsa, varNanA zlokanI jema tetrIsa varNanA zloka paNa chanda zAstramAM mAnelA che. zrI AgamagraMthonI aMdara e rIte tetrIsa varNanA zloko aneka Ave che. dAkhalA tarIke zrI dazavaikAlika sUtranI nIcenI gAthAo juo; jahA dumassa pupphesu, bhamaro Aviyai rasaM / na ya puSpaM kilAmei, so a pINei appayaM // 1 // ahaM ca bhogarAyassa, taM ca si aMdhagavaNhiNo / mA kule gaMdhaNA homo, saMjamaM nihuo cara // 2 // prazna :- "zrI paMca-parameSThI-namaskAra maMtrano 108 vAra jApa karavo joIe kAraNake zrI paMca parameSThIonA guNa 108 che ema kahevAmAM Ave che to te ekaso ne ATha guNo kyA ane kevI rIte che? uttaraH- zAstromAM kahyuM che ke - bArasaguNa arihantA, siddhA aDheva sUri chattIsaM / uvajjhAyA paNavIsaM, sAhU sattavIsa aTThasayaM // 1 // arthAt - zrI arihaMtonA bAra guNa che, zrI siddhonA ATha guNa che, zrI AcAryonA chatrIsa guNa che, zrI upAdhyAyonA pacIsa guNa che ane zrI sAdhuonA sattAvIsa guNa che. pAMce parameSThInA kula guNa ekasone ATha che. namaskAra mahAmaMtra Avazyaka vicAra namaskAra mahAmaMtra Avazyaka vicAra ke tamArI 25 karavAnA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ekaso ATha guNonuM varNana vistArathI zrI navapada ArAdhanA vidhi Adi pustakomAM ghaNI jagyAe chapAI gayeluM che tethI ahIM ApatA nathI. prazna :- namAra' no zabdArtha zo che? uttara - namo nItivamukhyate | tanu vaziraHsaMyo vivAvidhavyApA viza: " arthAt - namanakriyAnuM nAma namaskAra che. enA dvArA namaskAryanI saMmukha potAnI hInatA (nyUnatA-namratA) pragaTa karAya che. e namratA pragaTa karavAnI kriyAne namaskAra kahevAya che. arthAta-hAtha, paga ane mastakAdinA saMyoga dvArA potAnI nyUna dazAne pragaTa karavAvALo eka prakArano vyApAra (ceSTA vizeSa) te namaskAra che. prazna:- zrI navakAra maMtramAM 'rihaMtANaM namo !' ityAdi pATha nahi rAkhatAM "namo arihaMtANaM ' ityAdi pATha kema rAkhavAmAM Avyo che ? prathama namaskAryanuM pratipAdana karI pachI "nama:' zabdano prayoga ghaNA sthaLe jovAmAM Ave che. uttara:- "rakAra akSara jJAnano vAcaka che ane jJAna maMgalarUpa che tethI AdimaMgalanA hetubhUta "nakArane AdimAM rAkhavAmAM Avyo che. jagata-kalyANakArI pratipAgha viSayanuM pratipAdana karatI vakhate Adi, madhya ane aMtamAM maMgala karavuM joIe evuM AtaMkathana che. e rIte trividha maMgala karavAthI enA paThaka, pAThaka ane cintakonuM sadaiva maMgala thAya che tathA pratipAdya viSayanI nirvijJa parisamApti thaIne sadaiva tenI pravRtti cAlu rahe che. "rakAra dvArA jema AdimaMgala karavAmAM AvyuM che tema to' pada dvArA madhya maMgala karavAmAM AvyuM che ane paMkti" pada dvArA aMtima maMgala karavAmAM AvyuM che. prazna :- pradhAnatAnI apekSAe zrI namaskAra maMtranAM pAMceya padomAM jyeSThAnuyeSTha krama rAkhavAmAM Avyo che te jarA vigatathI samajAvo. uttara :- zrI arihantonA upadezathI ja zrI siddhonuM jJAna thAya che tathA bhavyAtmAo cAritrano Adara karI karmarahita thaI siddhine prApta kare che tathA zrI AcAryAdikane upadeza devAnuM sAmarthya paNa zrI arihantonA upadezathI ja prApta thAya che tethI zrI arihanta prathama che. dezathI kRtakRtyanI apekSAe sarvathA kRtakRtya hovAthI zrI siddha bIjA che. zrI AcAryothI zikSA prApta karIne zrI upAdhyAyo svakartavyanuM pAlana kare che tethI AcArya trIjA che tathA sAdhujana zrI AcArya ane zrI upAdhyAya taraphathI dazavidha yatidharmanuM jJAna prApta karI svakartavyanuM pAlana kare che. tethI zrI upAdhyAya cothA che ane zrI sAdhu pAMcamA che. e rIte zrI arihaMta Adi pAMcamAM uttara-uttaranI apekSAe pUrvapUrvanI pradhAnatA dvArA jyeSThAnujyeSTha kramano svIkAra karI prathama zrI arihantone, pachI zrI siddhone, pachI zrI AcAryone, pachI zrI upAdhyAyone ane chevaTe zrI sAdhuone namaskAra karyo che. prazna:- "to paMdanamuvADo ' e padanA badale keTalAko "ghaNo vaMvananovAle !' e pada bole che to bemAM satya zuM samajavuM? uttara :- saMskRtamAM "namAra' zabda che. tenA prAkRtamAM be rUpo thAya che : "namora' ane "namuvAra' bemAMthI eka paNa rUpa asatya nathI, kintu baMne rUpI vyAkaraNanA niyamathI siddha che. topaNa pAThabheda na thAya e kAraNe so paMca namukkAro ' e eka ja pATha bolavo vyAjabI lAge che. maMtrAkSaronA uccAraNamAM vAraMvAra pAThabheda karavo ucita nathI. prazna:- "namo arihaMtA ' e padamAM aSTamahAprAtihAryAdi bAra guNe yukta zrI tIrthaMkaradevonuM grahaNa thAya che. to pachI zrI tIrthaMkaradevo sivAyanA zrI kevalajJAnI maharSIonuM grahaNa kayA padathI svIkAravuM? sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Jain Education Interna Private Personal use only www.janetary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara :- sAmAnya kevalajJAnIonuM grahaNa no to savvasAhUi ' e padathI thaI jAya che. e padamAM to, ane "saMbU e be zabdo lokamAM rahelA sarva prakAranA munivaronA saMgraha arthe vaparAyela che. temAM kevalajJAnIo, paramAvadhijJAnIo, vipulamati ane Rjumati manaH paryAyajJAnIo, caturdazapUrvadharo, daza pUrvadharo, ekAdazAMganA dhAraka, zrI jinakalpane dharanArA, kSIrAsavI, madhvAgnavI, sarpirAsavI, saMbhinnasrota-Adi labdhionA dhAraka, koSThabuddhi, bIjabuddhi, padAnusAri-labdhi, cAraNa-labdhi, vaikriya labdhi Adine dharanArA saghaLA munivarono saMgraha thaI jAya che. eTale te mATe judA padanI AvazyakatA nathI. prazna :- ahaMdAdi pAMca namaskArya parameSThIomAM pratyekanI sAthe 'namo pada rAkhyuM che. tenA badale AdimAM ekavAra "namo' padanuM kathana karavAmAM Ave to zeSa padomAM svayaM "nama:' pada adhyAhAra thaI zake che to pachI pratyeka vakhata "nama:' padanuM kathana karavAnuM prayojana zuM che? uttara H- zrI namaskAra maMtrane gaNavAnI rIta traNa prakAranI che. pUrvAnupUrvI, anAnupUrvI ane pazcAnupUrvI. e traNa rItie zrI navakArano jApa thaI zake che. temAM pUrvAnupUrvInI rItie gaNatAM prathama padanA nama:' zabdano prayoga zeSa cAre padomAM adhyAhArathI AvI zake che, parantu pazcAnupUrvI ane anAnupUrvIe guNana karatI vakhate AdinA nama:' padano anvaye pAMce namaskAryonI sAthe dareka bhaMgomAM thaI zakato nathI, e kAraNe pAMce padomAM nama:' zabdano prayoga karavo jarUrI che. prazna-traNa prakAranI gaNavAnI rIta (AnupUrvI) kahI teno artha zo che? uttara :- kramathI padonuM guNana karavuM te pUrvAnupUrvI che; jema ke 1-2-3-4-5-6-7-8-9. utkramathI padonuM guNana karavuM te pazcAnupUrvI che; jema ke, 9-8-7-6-pa-4-3-2-1. tathA krama ane utkramane choDI bAkInA sarva bhaMgonI guNanakriyAnuM nAma anAnupUrvI che; jema ke, 9-7-8-5-6-3-4-1-2 ityAdi navapadanI pUrvAnupUrvIno eka bhaMga che, pazcAnupUrvIno eka bhaMga che ane anAnupUrvInA traNa lAkha bAsaTha hajAra, ATha so ne aThThotera (362878) bhaMgo che. kula 362880 bhaMgo navapadanA thAya che. keTalA padanA keTalA bhaMga thAya tene kADhavAnI gaNitanI rIta nIce mujaba che. jeTalAM pada hoya tene paraspara guNavAM joIe. jema ke - pAMca bhaMga hoya to - 182434445 =120 cha bhaMga hoya to 120 x 9 = 720. e rIte jeTalAM pada hoya teno paraspara guNAkAra karavAthI jeTalI saMkhyA Ave teTalA tenA bhaMga thAya che. temAM prathamano ane chevaTano pUrvAnupUrvIno tathA pazcAnupUrvIno bhaMga choDIne bAkI badhA bhaMga anAnupUrvInA gaNAya che. A saMbaMdhI vizeSa mAhitI gurugamathI samajavA prayatna karavo. prazana:- "TNo vaMghanakuvAro e padano zo artha che? uttara :- paNa baMdhanakuvAro mAM "paMghanamukkAro e tapuruSa samAsa che, kintu dvigu (samAhAradvandra) samAsa nathI. "TOMnAM saMvardhA, paco vA namakkA ta AcanamAra: ' arthAt "pAMceyane karelo namaskAra' evo artha thAya che. enA badale "e pAMca namaskAra' evo artha karavAmAM Ave to samAsa samAhAra-dvigu-dvandra banI jAya. e avasthAmAM dvigu samAsano prayoga strIliMga yA napuMsakaliMgamAM karavo joIe. jemake "trito' 'tribhuvanam' "TcapAtram' ityAdi parantu ahIM to pulligano nirdeza che e kAraNe ene tapuruSa samAsa samajI "e pAMcane karelo namaskAra' evo artha karavo joIe. prazna - ukta padamAM 'Tca' zabdano prayoga nirarthaka che, kAraNa ke ghaNo namukkAro' kahevAthI paNa pAMceyane namaskAra evo bodha thaI zake che. uttaraH- "Tca' zabdano prayoga spaSTatAne mATe che. bIjuM kAraNa e paNa che ke "o e "puta sarvanAmanuM namaskAramahAmaMtra Avazyaka vicAra Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpa che, tathA 'tav' zabda pratyakSa ane AsannavartI padArthano vAcaka che; kahyuM che ke, idamastu sannikRSTe, samIpataravartini caitado rUpam / e kAraNe 'padma zabdano prayoga karavAmAM na Avyo hota to samIpataravartI sAdhuone namaskAranI ja sambhAvanA thAta. jyAre 'padma' zabdanA prayogathI nidbhUta rItie pAMceyanA namaskAranI saMbhAvanA thaI zake che. -- prazna :- sAtamuM pada 'savvapAvapaLAsaLI' che, e padanA kathananI zI AvazyakatA che ? AThamA ane navamA padamAM kahyuM ja che ke (A pAMca namaskAra) sarva maMgalomAM prathama maMgala che. tethI arthapatti pramANadvArA e vAta svayaM siddha thaI jAya che ke 'namaskAra sarva pApono nAzaka che' kAraNake sarva pApono nAza thayA vinA maMgaLa thaI zakatuM ja nathI. e kA2Ne sAtamA padano prayoga nirarthaka lAge che. uttara H- arthApatti pramANadvArA - sarva pApono nAza thAya che' e vAta samajI zakAya tevI hatI topaNa e pApono samUla kSaya thAya che ke aMzakSaya thAya che e vAta nizcita thaI zakatI nahotI. nAza traNa prakArano che. kSaya, upazama ane kSayopazama. emAM samUla nAzane kSaya kahevAmAM Ave che. zrI naMdIsUtramAM kahyuM che ke 'kSayo nirmUhamapamaH / ' arthAt nirmUla nAzanuM nAma kSaya che ke je thavAthI pApano pharI udgama thato nathI. upazama zAntAvasthAne kahevAmAM Ave che; jema ke - 'anudrAvasthopazamaH / ' agninA aMgArAne rAkhathI dabAvI devAmAM Ave tenA jevI zAntAvasthA che. rAkhanA haThI javAthI eja agni vAyusaMsarga AdithI prabaLa banI dahana ka2vAnuM kArya kare che tenI mAphaka upazama avasthAne samajavI joIe. jemAM vastunA eka deza (bhAga)no kSaya nirmUla nAza thAya ane bIjA dezanI upazamAvasthA thAya te kSamopazama che. e avasthAmAM paNa kA2Na-sAmagrI maLI jAya to pharI pApanI vRddhi thAya che. A namaskAra samasta pApono upazama yA kSayopazama karato nathI, kintu 'qLAso' prakarSe nAza-nirmUla kare che ke jethI e pApono pharI udbhava kadI paNa thaI zake nahiM. A kAraNathI ja sAtamuM pada kahevAmAM AvyuM che. prazna :- 'savvapAvappAso' e padamAM 'savva' zabdano prayoga karavAmAM na Ave topaNa 'ni prAzayati' e vyutpattidvA2A 'sarva pApono samUla nAza karanAra che' evo artha siddha thaI zake che. pachI ' savva zabdanI zI jarUra che ? - uttara H- ahIM paNa 'sa' zabda spaSTatA mATe che. vyutpattidvArA thanArA arthanuM jJAna vidvadgamya che. eTaluM ja nahi paNa 'pApaM prazati kRti pApaprazAzanaH / ' evI vyutpatti paNa thaI zake che. e sthitimAM 'eka pApono nAza kare che, thoDA pApono nAza kare che ke samasta pApono nAza kare che ?' e zaMkA UbhI ja rahe che, e zaMkA UbhI na rahe e mATe tathA sarvasAdhAraNanI buddhimAM pratIta thAya e khAtara 'savva' zabdano prayoga parama Avazyaka che. prazna :- AThamA padamAM 'savvusiM' padano prayoga nirarthaka che. navamA padamAM ' maMgatALa' . bahuvacanAtta padathI ja sarva zabdanuM bhAna thaI zake che. uttara H- jagaddhitakArI viSayano sarva sAdhAraNane sukhapUrvaka ane bhramarahita bodha thAya te mATe, ahIM paNa 'savvesi' padanI AvazyakatA che. bIjuM kAraNa e paNa che ke lokamAM maMgalonI saMkhyA eka nathI kintu aneka che. temAMthI keTalAMka maMgalono bodha karAvavA mATe paNa 'mAtALa'e bahuvacanAnta padano prayoga thaI zake che. ahIM keTalAMka maMgalonuM nahi, kintu sarva maMgalonuM grahaNa karavAnuM hovAthI enA vizeSaNa rUpa '' zabdano prayoga ka2vo pa2ma Avazyaka che. 28 Jain Education intera trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja wajam elibrary.org Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna :- AThamA padanuM kathana karyA sivAya ja navamA padanuM kathana karavAmAM Ave topaNa (navamA padamAM Avela prathamatvanI anyathAsiddhithI ja) athapatti pramANadhAra AThamA padanA arthanI pratIti thaI jAya che. jemake prathama maMgala che. eno artha ja e che ke "sarva maMgalomAM prathama maMgala che.' uttara :- arthapatti pramANadvArA arthanI pratIti kevala vidvAnone ja thaI zake che. sAmAnyajanone ukta arthanI pratIti karAvavA mATe AThamA padanI paNa parama AvazyakatA che. bIjuM kAraNa e paNa che ke AThamA padanuM kathana karyA sivAya ja "gumaM davaE kaMpanna ' ema kahevAmAM Ave to vyAkaraNAdi graMthonA anusAra "prathama' zabda kriyAvizeSaNa paNa banI jAya ane teno evo artha thAya ke (A paMca namaskAra) prathama arthAt pUrvakAlamAM (kintu uttarakAlamAM nahi) maMgalarUpa che.' evA aniSTa arthanI sambhAvanA hovAthI paMcanamaskAranuM sArvakAlika maMgalarUpatva asiddha na banI jAya, e khAtara AThamA padanI AvazyakatA che. prazna - navamA padamAM 'DhamaM hava6 maMDalaM " e padadvArA prathama zabdano prayoga karyo tenA badale uttama, utkRSTa ke pradhAna Adi zabdomAMthI koIpaNa eka zabdano prayoga karyo hota to zI harakata hatI? uttaraH- "uttama Adi zabdono prayoga nahi karatAM "prathama zabdano prayoga karyo che enuM kAraNa e che ke prathama' zabda "pRdu vistAra e dhAtu uparathI banelo che. tethI e dhvani nIkaLe che ke A paMca namaskAra e sarva maMgalomAM uttama maMgala che, eTaluM ja nahi kintu te maMgala pratidina vRddhine prApta thaIne vistIrNa thatuM rahe che. arthAt temAM kadI paNa hrAsa (nyUnatA-ochApaNuM) thatuM nathI, pratyuta sadA vRddhi ja thayA kare che. jo prathama zabdanA prayogane badale uttamAdi zabdomAMthI koI eka zabdano prayoga karyo hota to A dhvani nIkaLI zakata nahi. prazna - navamA padamAM 'virU kriyApadano prayoga na karyo hota topaNa adhyAhArathI "dave kriyApadano artha jANI zakAto hato. vAkyomAM prAyaH 'ta' "mati' ItyAdi kriyApadone adhyAhAra rAkhIne teno artha jANI zakAya che. uttaraH- adhyAhArathI artha jANI zakAya che topaNa "hava6 kriyApadanA prayoganuM prayojana che ane te e che ke ukta maMgalanI bhavana (thavArUpa) kriyA arthAt sattA nirantara vidyamAna rahe che. tAtparya e che ke A paMca namaskAra sarva maMgalomAM vRddhi pAmatuM utkRSTa maMgala che tathA te maMgaLa nirantara vidyamAna rahe che. jo 'vavuM e kriyApadano prayoga karavAmAM Avyo na hoya to A artha nIkaLavo kadI paNa zakya nahoto. prazna:-navamA padanA antamAM "paMkti padano prayoga na karyo hota to paNa "maMrti padano adhyAhAra thaI zakato hato. arthAta "(A paMca namaskAra) sarva maMgalomAM prathama che.' ema kahevAthI "prathama maMgala che" e vAta siddha thaI zakatI hatI. jemake 'vajavInAM jAtivANa: zreSTha: | ityAdi vAkyomAM "kavi' Adi zabdono prayoga (vyavahAra) nahi karavAthI paNa enA arthanI pratIti svayameva thaI zake che. uttara :- "kaMpanna padano prayoga karyA sivAya paNa enA arthanI pratIti thaI zakatI hatI topaNa ApaNe upara kahI AvyA chIe ke "jagata kalyANakArI pratipAdya viSayanA pratipAdanamAM Adi, madhya ane anya maMgala karavuM. e AkhanirdiSTa (Aptasammata) che. e karavAthI bhaNavAvALAne bhaNAvavAvALAne tathA cintavana karavAvALAne sadaiva maMgala thAya che tathA pratipAdya viSayanI nirvighna parisamApti thaIne tenI sadaiva pravRtti (pracAra) cAlu rahe che. e kAraNe ahIM antima maMgala karavA mATe maMgalArtha vAcaka "maMgala' zabdono sAkSAtu prayoga karavAmAM Avyo che. namaskAra mahAmaMtra Avazyaka vicAra 29 IS Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 zrI navakAramaMtrano prabhAva ane nayonuM nirUpaNa 7 paMcaparameSThIone namaskAra karavArUpa mahAmaMtra zrI "navakAra maMtra' tarIke zrI jinazAsanamAM suprasiddha che. zrI jina zAsananA maMtavya mujaba zrI "navakAra maMtra' sarva mAMgalikonuM mULa che, samasta zrI jainazAsanano sAra che. agiyAra aMga ane cauda pUrvano uddhAra che tathA sadeva zAzvata che. e zrI 'navakAramaMtra' nuM dhyAna ApatAM zrI pravacanasAroddhAra' vRttikAra pharamAve che ke sarvamantraratnAnAmutpattyAkarasya prathamasya, kalpitapadArthakaraNaikakalpadrumasya, viSaviSadharazAkinIDAkinIyAkinyAdinigrahaniravagrahasvabhAvasya, sakalajagadvazIkaraNAkRSTayAdyavyabhicAriprauDhaprabhAvasya, caturdazapUrvANAM sArabhUtasya, paJcaparameSThinamaskArasya mahimA'tyadbhutaM varIvartate trijagatyAkAlamiti niSpratipakSametatsarvasamayavidAm / / ""sarva matraratnonI utpattinuM mULa sthAna, sarva Icchita padArthone pUrNa karavA mATe advitIya kalpavRkSa, viSa-viSadhara-zAkinI-DAkinI-yAkinI Adi upadravono nigraha karanAra, sakala jagatanuM vazIkaraNa karavA mATe avyabhicArI, prauDhaprabhAvasaMpanna, cauda pUrvanA rahasyabhUta zrI paMcaparameSThI-namaskArano mahimA traNe jagatamAM sarva kALa mATe sauthI zreSTha ane ati adbhuta che, e vAta sarva siddhAntavido nirvivAdapaNe svIkAre che. lokamAM jema dharmAstikAyAdi SaDU dravyo prasiddha ane svayaMsiddha che tema zrI navakAra maMtra paNa samasta lokamAM prasiddha ane svayaMsiddha (akRtrima) che. ati gaMbhIra evA zrI mahAnizItha nAmanA chedasUtramAM zrI navakAra maMtranI bhAre prazaMsA karavAmAM AvI che ane sarva zrutaskaMdhomAM tene mahAzrutaskaMdha tarIke varNavavAmAM Avyo che. zrI vizeSAvazyaka mahAbhASyamAM paNa paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhAtmaka zrI navakAra maMtranI sarvazratAbhyantaratA aneka prakAre siddha karavAmAM AvI che "paMca-parameSThI-namaskAra e sarva maMgalomAM prathama maMgala che tethI te sarva zratanI abhyatara samAI jAya che eTaluM ja nahi paraMtu zrI naMdIsUtramAM sarva zrutaskaMdhonuM varNana karatI vakhate paMca namaskArAtmaka paMcamaMgala mahAzrutaskaMdhane pRthapha zrutaskaMdha tarIke varNavela nathI tethI paNa te sarvazrutAbhyantara che ema spaSTa siddha thAya che. zrI navakAra maMtrano je mahimA zAstromAM varNavelo che tenI kAMIka jhAMkhI karAvavA mATe paramopakArI upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAja gurjara girAmAM guNDita padyabaddha zrI paMcaparameSThI-gItA mAM alaMkArika rIte zrI navakAra maMtrano mahimA varNavatAM pharamAve che ke parvatamAM jema meru, vRkSamAM jema kalpataru, sugandhamAM jema candana, vanamAM jema nandana, mRgamAM jema mRgapati (siMha), khagamAM jema khagapati (garuDa), tArAmAM jema caMdra, nadIomAM jema suranadI (gaMgA), rUpavAnamAM jema anaMga (kAmadeva), devamAM jema Indra, udadhimAM jema svayaMbhUramaNa, subhaTamAM jema trikhaMDAdhipati zrI ramaNa (vAsudeva), nAgamAM jema nAgarAja (zeSanAga), zabdamAM jema aSADhI meghano gAja (garjanA), rasamAM jema Izurasa, phUlamAM jema araviMda (kamala), auSadhiomAM jema sudhA (amRta), vasudhApati (rAjAo) mAM jema raghunaMdana (rAmacaMdrajI), satyavAdIomAM jema yudhiSThira, dhIratAmAM jema niSpakampa dhruva, mAMgalika vastuomAM jema dharma, sAmudAyika sukhamAM jema susaMpa, dharmamAM jema dayAdharma, vratamAM jema brahmacarya vrata, dAnamAM jema abhayadAna, tapamAM jema satya, ratnamAM jema vajaratna (hIro), naramAM jema nIrogI nara, zItalatAmAM jema hima ane dhIratAmAM jema dhIravratadhara tema sarva maMtromAM zrI navakAra maMtra sArabhUta ane zreSTha che enA saghaLA upakAra sahastra mukhathI paNa kadI kahI zakAya tevA nathI." AN 30 cadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvazreSTha evA zrI navakAra maMtranI prApti thavA pachI paNa je AtmAo anya maMtronI abhilASA rAkhe che, teonI karuNa dazAno citAra ApatAM, teozrI pha2mAve che ke taje e sAra navakAra maMtra, je avara maMtra seve svataMtra; karma pratikULa bAula seve, teha surataru tyajI Apa Teve. 'e sArabhUta navakAra maMtrano tyAga karIne jeo svataMtra rItie anya maMtronI upAsanA kare che teonuM karma ja kharekhara pratikULa che. anyathA sarva icchitonA dAtAra surataruno tyAga karI duHkhakara evA kaMTakone denAra bAvaLa vRkSanI upAsanA karavAnuM mana temane kevI rIte thAya ?' bIjA je koI maMtra jagatamAM phalane denArA che te badhA e ja zrI navakAra maMtranA bIjathI vAsita thayelA che. arthAt zrI navakAra maMtranA bIjathI je maMtro vAsita nathI te avyabhicAri phaLa denAra paNa nathI. e ja vAtanuM nirUpaNa karatAM teozrI pha2mAve che ke ehane bIje re vAsita, hove upAsita maMta, bIjo paNa phaladAyaka, nAyaka che eha taMta; amRta uddhi phusArA, sArA harata vikAra, viSanA te guNa amRtano, pavanano nahi re lagAra. sarva maMtromAM zrI navakAra maMtra e nAyaka che. zrI navakAra maMtranA bIjathI vAsita maMtranI upAsanA karavAmAM AvI hoya to ja te phaLadAyI thAya che. anyathA niSphaLa jAya che; ema zrI sarvajJazAstronuM kathana che. amRtasAgaranA phusArAthI sarva prakAranA viSanA vikAra nAza pAme che te guNa amRtano che, nahi ke-phusArAone lAvanArA pavanano ! tema anya maMtrone paNa phaLIbhUta ka2nA2 zrI navakAra maMtra bIja che. arthAt bIjarUpe rahela zrI navakAra maMtra che. e bIjathI rahita maMtro niHsAra che. eja vAtane teozrI nIcenA zabdomAM pha2mAve che jeha nirbIja te maMtra jUThA, phale nahIM sAhamuM hui apUThA; jeha mahAmaMtra navakAra sAthe, teha doa loka alave ArAghe. zrI navakAra mahAmaMtrarUpI bIjathI rahita saghaLA maMtra jUThA che. te phaLatA to nathI kintu nukasAna karanArA paNa thAya che. e kAraNe je AtmAo zrI navakAra mahAmaMtranuM ArAdhana kare che te AtmAo ubhaya lokane saMpUrNa kRtArtha ka2nA2A thAya che. zrI navakAra maMtranA vizeSa guNonuM varNana karatAM teozrI chelle chelle pha2mAve che ke - ratana taNI jema peTI, bhAra alpa bahu mUlya, cauda pUravano sAra che, maMtra e tehane tulya; sakala samaya atyaMtara, e pada paMca pramANa, mahasuabaMdha te jANo, cUlA sahita sujANa. ratnothI bharelI peTInuM vajana ati alpa hoya che, kintu mUlya agaNita hoya che tema zrI navakAra maMtra zabdovaDe TUMko che, kintu artha vaDe anaMta che, cauda pUrvano sAra che. sarva siddhAntanI aMdara e pAMca pado pramANabhUta mAnavAmAM Avela che ane cUlikAsahita samasta zrI navakAra maMtrane mahAzrutaskaMdha tarIke varNavavAmAM Avela che. zrI navakAra sivAya anya zAsrone mahAvrutaskaMdha nahi, kintu kevaLa zrutaskaMdha tarIke varNavela che. zrI navakAra maMtranI utpatti : zrI navakAra maMtra zabdAtmaka che ane zabdo dravyatayA nitya hovA chatAM paryAyatayA anitya che tethI zrI navakAramaMtra paNa dravyatayA nitya mAnavo joIe ane paryAyatayA anitya mAnavo joIe. dravyabhASA pudgalAtmaka che ane pudgalanA paryAyo anitya hovAthI bhASAnAM dravyo paNa anitya ja che. kintu bhAvabhASA je AtmAnA kSayopazamarUpa che te AtmadravyanI jema nitya che. namaskAramahAmaMtrano prabhAva 31 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sthaLe e samajI levuM joIe ke zrI jainadarzane mAnelA koI paNa nitya padArtha e kUTastha nitya nathI, kintu pariNAmI nitya che. eTale Atmadravya paNa pariNAmI nitya che. bhAvabhASA, e AtmaguNarUpa hovAthI te paNa pariNAmI nitya che. zrI navakAra maMtra dravya-bhAva ubhaya svarUpe zAzvata che athavA zabdathI ane arthathI te nitya che ema je kahevAya che tenI pAchaLa aneka apekSAo rahelI che. jaina zAstrakAro zrI namaskAramaMtrane zAzvata yAne anutpanna mAne che, te sarva saMgrAhI naigama nayanI apekSAe che. vizeSagrAhI naigama, RjusUtra ke zabdAdi nayonI apekSAe zrI namaskAra maMtra, utpanna paNa che. A vAtane vadhAre spaSTapaNe samajavA mATe naigamAdi nayonuM svarUpa paNa TUMkamAM samajI levuM joIe. koIpaNa vastunuM jJAna be prakAre thAya che pramANadvArA ane nayadvArA. manuSyane manuSya tarIke paNa oLakhI zakAya che ane e ja manuSyane eka jaina yA brAhmaNa yA anya koI tarIke paNa oLakhI zakAya che. emAM manuSyane manuSya tarIke oLakhavo e pramANajJAna che ane ene jaina yA brAhmaNa Adi tarIke oLakhAvo e nayajJAna che. pramANa vastune pUrNa rUpathI grahaNa kare che ane naya te vastune tenA ekAda aMza dvArA grahaNa kare che. pramANajJAna koI paNa Indriya yA manadvArA thaI zake che jyAre nayajJAna kevaLa manadvArA thaI zake che. naya e pramAma paNa nathI ane apramANa paNa nathI, kintu pramANano ja eka aMza che. jema samudranuM bindu e samudra nathI ane samudranI bahAra paNa nathI, kintu samudrano eka aMza che. kAraNa ke eka bindune ja je samudra mAnI levAmAM Ave to bAkInA binduo asamudra banI jAya che ane pratyeka bindune samudra mAnI levAmAM Ave to eka samudra kroDo samudrarUpa banI jAya che. e kAraNe samudranA eka bindune samudra ke asamudra kahevAnA badale samudrano eka aMza ja kahevo vAjabI che. vastune pUrNa rUpathI viSaya karanAra jJAna e pramANa che ane aMzarUpathI viSayakaranAra jJAna e naya che. te uparathI vAkyonA paNa be bheda paDI jAya cheH eka pramANa vAkya ane bIjuM nayavAkya. pramANavAkya ane nayavAkya vaccenuM aMtara mAtra zabdothI nahi, kintu bhAvonI vivekSAothI samajAya che. eka ja zabda dvArA jyAre saMpUrNa vastunuM kathana karAya che tyAre te saklAdeza yAne pramANavAkya banI jAya che. ane te ja zabdadvArA jyAre vastuno eka ja dharma kathana karAya che tyAre viklAdeza yAne nayavAkya banI jAya che. pratyeka zabdadvArA vastuno eka ja dharma kathana karI karAya che, tyAre vikalAdeza yAne nayavAkya banI jAya che. pratyeka zabdadvArA vastuno eka ja dharma kathana karI zakAya che, parantu e eka dharmadvArA aneka dharmavALA dharmIno bodha karavo te pramANano viSaya che ane e eka ja dharmano bodha karavo te nayano viSaya che. jema jIva zabdathI jIvanA jIvanadharmanA bodhanuM prayojana hoya tyAre te viklAdeza banI jAya che ane jIvanadharma uparAMta jANavuM, dekhavuM Adi aneka dharmayukta jIva padArthanA bodhanuM prayojana hoya tyAre te saklAdeza banI jAya che. ahIM e prazna thavo saMbhavita che ke vastu aneka dharmAtmaka che ane naya vastunA eka ja dharmane grahaNa kare che to tevA adhUrA jJAnane samyagujJAna kevI rItie kahI zakAya?' eno javAba e che ke "vastunA eka aMzanuM jJAna paNa bAkInA aMzonuM niSedhaka na hoya to tene samyajJAna kahevAmAM harakata nathI. je aMzajJAna zeSa aMzonuM niSedhaka hoya che te ja mithyAjJAna kahI zakAya che. zAstromAM ene nayAbhAsa ke mithyAnaya kahevAmAM Ave che." nayavAda aneka dharmAtmaka vastune anya dharmono niSedha karyA sivAya eka dharmavaDe jANavI yA kathana karavI tene nayajJAna yA nayavAda kahevAmAM Ave che. vastunA mULa dharmo be che eka dravya ane bIjo paryAya. e kAraNe mULa che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja MS ri iii Britis Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayo paNa be cheH eka dravyArthika ane bIjo paryAyArthika. e be mULa nayonA peTAbheda sAta athavA sAtaso paNa che. athavA to jeTalA jeTalA jANavAnA yA kathana karavAnA prakAra te saghaLA ja nayanA peTAbhedo che. chatAM spaSTapaNe samajavA mATe zAstrakAroe sarva nayone sAta bhedomAM saMgrahI lIdhA che. e sAta bhedonAM nAmo. che-naigama, saMgraha, vyavahAra, RjusUtra, sAmrata, samabhirUDha ane evaMbhUta-A sAta mukhya nayo che. ahIM eka vastunuM samAdhAna karI levuM jarUrI che. eka ja vastune ekI sAthe anantadharmAtmaka mAnavAmAM na Ave to zI harakata Ave che?' -A prazna upasthita thavo sahaja che. paraMtu dravya-paryAya ubhayAtmaka vastunA svarUpane samajanAra AtmAne enuM samAdhAna paNa teTaluM ja sahaja che. vastu dravya-paryAya ubhaya dharmayukta hoya che ane vastunA trikAlavartI paryAyo anaMtA hoya che. eka kALe paNa vastu aneka paryAyavALI hoya che. eka ja kerInA rUpa, rasa, gaMdha, spardhAdi sahabhAvI yAne yugapabhAvI paryAyo che ane nava purANAdi, kramabhAvI yAne ayugapabhAvI paryAyo che. e rIte eka ja vastunA svaparakRta paryAyo, apekSAkRta paryAyo saMbaMdhakRta paryAyo, zabdakRta paryAyo ane arthakRta paryAyo anekAneka che. e rIte vastunuM ekI sAthe aneka dharmAtmakapaNuM siddha thAya che ane trikAlavartIparyAyo anaMtAnaMta bane che. evI anaMtAnaMta dharmAtmaka vastune koI paNa eka dharmavaDe kathana karavI te vacanAtmaka naya che ane jANavI e jJAnAtmaka naya che. jJAnAtmaka nayane bhAvanaya kahevAya che ane vacanAtmaka nayane dravyanaya kahevAya che. dravyanaya aupacArika che ane bhAvanaya tAttvika che. dravyArthika naya sAmAnyane viSaya kare che, jyAre paryAyArthika naya vizeSane viSaya kare che. vastu sAmAnya-vizeSa ubhayAtmaka hovAthI nayajJAnanA paNa be bhedo paDI jAya che. temAM dravyArthika nayanA prathamanA traNa yA cAra bhedo che ane chellA cAra yA traNa e bhedo paryAyArthika nayanA che. naigamanaya : saMkalpa mAtrane viSaya karavAvALo naya naigamanaya kahevAya che. "nigama' zabdano artha saMkalpa paNa thAya che, tethI saMkalpane viSaya karavAvALA nayane paNa naigama zabdathI saMbodhavAmAM Ave che. e naigamanA traNa bheda che bhUtanaigama, bhAvinaigama ane vartamAna naigama. atIta kAlamAM vartamAnakAlano saMkalpa karavo te bhUtanaigama che. jema ke "Aje zrI vIraparamAtmAno janmadivasa che.' ahIM "Aja zabdano artha "vartamAna divasa' hovA chatAM eno saMkalpa aDhI hajAra varSa pahelAMnA caitra zudi 13mAM karavAmAM Avyo. mATe e bhUtanaigama kahevAya che. bhaviSyakALamAM vartamAnakAla yA bhUtakAlano saMkalpa karavo, te bhAvinaigama che. rAjakuMvarane rAjA kahevo e bhaviSyakALamAM thanAra rAjAno vartamAnamAM saMkalpa che ane bhUtakALamAM thayela arihaMtane siddha kahevA e bhUtakALano bhaviSyamAM saMkalpa che. koI kArya zarU karavAmAM AvyuM hoya ane te pUrNa thayuM na hoya te pahelAM tene pUrNa thayuM' ema kahI devuM te vartamAnanaigama che; jema ke, rasoInI zarUAtamAM ja kahevuM ke "Aje kaMsAra banAvyo nigama' zabdanI vyutpatti bIjI paNa aneka rItie karavAmAM AvI che. "nigamyante paricchidyante iti nigamAH, laukikA arthAH / teSu nigameSu bhavo yo'dhyavasAyaH, jJAnAkhyaH sa naigamaH / yathA loko vyavaharati tathAnena vyavahartavyam / lokacopadiSTaiH prakAraiH samastairvyavaharati / " ' arthAtu - "nigama eTale jANavA lAyaka laukika padArtho. tene viSe jJAnarUpa adhyavasAya te maigama. loka je koI prakAre vyavahAra kare te rIte vyavahAra karavo te naigamanayanuM kArya che. loka upadaSTi sarva prakArovaDe vyavahAra kare che tethI naigana paNa sarva prakAravaDe vyavahAra kare che.'' namaskAra mahAmaMtrano prabhAva 33. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA "nApu veDamihitA: zadvA: teSAma: zArtha jJAnaM da rezamaprajhAdI nAma: " "nigama eTale janapado (dazo), temAM thayelA eTale pracAra pAmelA hoya te naigama. athati - judA judA dezomAM vaparAtA judA judA ghaTAdi zabdo te naigama. e ghaTAdi zabdonA arthonuM jJAna athavA jaladhAraNAdi samartha arthano vAcaka A ghaTAdi zabda che evuM jJAna te naigamanaya." athavA nAma:- vadhumA vacagaNI nAma: | arthAt jenA bodhamArgo eka nathI paNa aneka che te naigama. zrI pramANa nayatattAlokAlaMkAramAM zrI vAdidevasUrijI mahArAja pharamAve che kedhrmyaudhminnodhrmdhrminnoshc pradhAnopasarjanabhAvena yadvivakSaNaM sa naikagamo naigamaH / dharma eTale paryAya, dharmI eTale dravya ane dharma-dharmI eTale dravya ane paryAya. be paryAya, be dravya athavA eka dravya ane paryAyanuM gauNa-mukhya bhAve vivakSaNa te naigama. arthAtu-naigamanaya dharma-dharmI ubhayane grahaNa kare che. pramANajJAna paNa dharma-dharma ubhayanuM grahaNa kare che. parantu taphAvata eTalo che ke pramANa e dharma ane dharmI ubhayane mukhyarUpe grahaNa kare che. jyAre naigamanaya bemAMthI ekane mukhya ane bIjAne gauNa banAvI grahaNa kare che. A badhI vyutpattionuM tAtparya eka ja che ke zabdonA jeTalA ane jevA artha lokamAM manAya che te badhAne mAnya rAkhavA e naigama nayanI daSTi che tethI teno viSaya pachInA badhA nayo karatAM sauthI moTo che. naigama naya sAmAnya-vizeSa ubhayanI yatheccha pradhAnatAe varte che. sAmAnyanI pradhAnatA hoya tyAre te samagra grAhI gaNAya che ane vizeSa pradhAnatA hoya tyAre te dezagrAhI gaNAya che. A rIte naigamanaya lokamAM rahela jIvAjIvAdi padArthone jANavAnA aneka prakAromAM kuzaLa che. bIjA nayone vastu jANavAnA prakAra aneka nathI, kintu eka che. jyAre naigamanayane vastu jANavAno prakAra eka nathI paNa aneka che. e bIjA nayo ane naigamanaya vacceno taphAvata che. "naigamanane vastunuM jJAna prApta karavAnA prakAra eka nathI paNa aneka che." e vastune spaSTa karavA mATe zAstrakAro nIcenAM traNa prasiddha daSTAMto Ape che. nilacana'nuM udAharaNa : koIe prazna karyo ke -'tame kyAM raho cho?' A praznanA uttaramAM kaheluM ke "huM lokamAM rahuM chuM' pharI prazna kare ke "lokamAM kyAM?' to kahevuM ke "tichalokamAM." e rIte pratipraznano uttara ApyA karavo te naigamanayane mAnya che. tichalokamAM kyAM ?" "manuSya kSetramAM.' temAM paNa jaMbUdvIpamAM, bharatakSetramAM, madhyamakhaMDamAM, pATaliputra nagaramAM, amuka zerImAM, amuka makAnamAM, amuka oraDAmAM, amuka zayyA upara, amuka AkAzapradezamAM tathA chevaTe jyAM mAro AtmA che tyAM vasu chuM A badhA prakAro naigamanane vastuno pariccheda karAvanAra tarIke svIkArya che. "prarathaka'nuM udAharaNaH kASThanuM banAveluM dhAnya mApavAnuM je mAnavizeSa, tene prasthaka' kahevAya che. e mATe jaMgalamAM lAkaDuM kApato. hoya tyAre kahe che ke "huM prasthaka' kApuM chuM." e ja rIte mArgamAM skaMdhe caDhAvela lAkaDAne, e lAkaDAne cIratI vakhate, ghaDatI vakhate, cholatI vakhate, suMvALu karatI vakhate ane chevaTe dhAnya mApavA mATe taiyAra thaI gayA bAda thAvat dhAnya mApatI vakhate A "prasthaka che. ' ema kahevuM te naigamanayane mAnya che. tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NG Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grAmanuM udAharaNa : samApayettanI jamIna, killA sudhIno bhAga mAtra, prajAno samUha athavA prajAno koI mukhya puruSa A sarva prakAromAM naigamanaya "grAma" tarIkeno vyavahAra kare che arthAt e sarvane "grAma" tarIke mAnya rAkhe che. vastune jANavAnA aneka prakAro hovA chatAM, naigamana ekAMzagAhI che, kintu pramANanI jema sarvAzagrAhI nathI. enuM kAraNa upara samajAvavAmAM AvyuM che to paNa tenI adhika spaSTatA mATe jarA vigatamAM UtaravAnI AvazyakatA che. vastupariccheda karavA mATe naigamanayanA aneka prakAro hovAthI tenA anukrame mukhya traNa bhedo paDI jAya che. sAmAnyavAdI naigamanaya, sAmAnya-vizeSavAdI naigamanaya ane vizeSAvAdI naigamanaya. prathama bheda nirvikalpa mahAsattA nAmano che te azuddha che. bIjo bheda pazutva, gotva, gajatvAdi sAmAnya-vizeSavAdIno zuddhAzuddha che ane trIjo bheda vizeSavAdIno sarvathA vizuddha che. naigamanaya sAmAnya - vizeSa ubhayane mAne che, paNa bannene paraspara bhinna mAne che. kAraNa ke "sAmAnya e "sata", "sa" evA sAmAnya'nA jJAna ane sAmAnya'nA vacanano hetu hovAthI vizeSathI sarvathA bhinna che. e ja rIte vizeSa" e "vizeSa" evI buddhi ane vacanano hetu hovAthI sAmAnyathI sarvathA bhinna che. sAmAnya ane vizeSanuM kArya A rIte bhinna bhinna hovAthI bhinna bhinna kAryavALA ghaTapaTAdinI jema atyanta bhinna che. sAmAnya-vizeSa jema paraspara bhinna che, tema sAmAnya-vizeSanA AzrayabhUta gAya, paramANu Adi dravyothI paNa sAmAnya-vizeSa bhinna che. camukhamaMtu sattA'' e vacana ema siddha kare che ke paraspara vilakSaNa evA dravya, guNa ane karmamAM je satpaNAnI buddhi thAya che tenuM kAraNa e traNamAM rahela sattAno samavAya che. e sattA sAmAnya jo dravyAdithI abhinna ja hoya to parasparanI. jema (bhinna hovAthI) sarvatra dravyAdimAM 'satu" evI abhinna pratIti thavI joIe nahi. bhinna padArthathI abhinnabuddhi kadI utpanna thAya ja nahi. bhinna padArthothI paNa abhinna-buddhi je utpanna thaI zakatI hoya to ghaTa-paTa-stasmAdithI paNa evI abhinna yAne ektAnI buddhi utpanna thavI joIe paNa te to anubhava viruddha che ane bhinna padArthomAM abhinna buddhi to avazya utpanna thAya ja che. e abhinna-buddhinuM kAraNa koI mAnavuM ja joIe ane te "sat'nI buddhi karAvanAra sAmAnya sivAya anya koI nathI tethI te dravyAdi traNathI bhinna che. eja rIte pazutva, gotva, gajatva Adi avAntara sAmAnyo, sAmAnya-vizeSa ubhayAtmaka che. kAraNa ke te potAnA Azraya pazu, gAya ane gaja AdimAM anugatAkAra buddhi karAve che ane manuSya, azva, mahiSAdithI bheda pADe che. e avAntara sAmAnyo yAne sAmAnya-vizeSo paNa potAnA AzrayabhUta dravyothI sarvathA bhinna che. sAmAnya-vizeSa ubhayane mAnavA chatAM te baMne paraspara atyanta bhinna ane potAnA AdhArathI paNa alaga mAnavAthI naigamanaya ekAMzagrAhI siddha thAya che ane tethI sarvAzagrAhI pramANano viSaya ane teno viSaya eka banI zakato nathI. eTaluM ja nahi paNa zeSa aMzano tiraskAra karavA jAya to teja naigamanaya naigamanayAbhAsa banI jAya che yAvata te samyagrajJAna maTI mithyAjJAna thaI jAya che. sAmAnya ane vizeSane paraspara nirapekSa mAnavAthI sAmAnyane vizeSapaNuM ane vizeSane sAmAnyapaNuM prApta thAya che ane tethI "vyavahu sAmAnyam " e vacana asatya Thare che. ": ' nauH '' ityAdi kathana sAmAnyanI buddhi ane sAmAnyanA vacanano hetu hovAthI te sAmAnya kahevAtuM hoya to 'ye vizeSa: ', " vizeSa: ' ityAdi kathana paNa sAmAnya buddhi ane sAmAnya namaskAramahAmaMtrano prabhAva che 35 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanano hetu hovAthI vizeSa paNa sAmAnya kahevAze, parantu tema mAnavAthI 'sAmAnya'nI vRtti dravyaguNa karmamAM ja che paNa vizeSamAM sAmAnya hotuM nathI e mata TakI zakato nathI. vaLI 'sattA-sAmAnya' paNa gotvAdi 'avAntara-sAmAnya' thI buddhi ane vacanamAM bheda pADe che ane 'avAntara-sAmAnya' gotvAdi paNa 'sattA-sAmAnya'thI buddhi ane vacanamAM bheda pADe che. mATe 'sattA-sAmAnya' ane 'avAntara-sAmAnya' paNa bheda-vizeSaka banavAthI vizeSa banI jAya che. e be doSo uparAnta trIjo doSa e prApta thAya che ke gotva, gajatvAdi 'avAntara sAmAnya'ne paNa 'sAmAnya'nI prApti thaze. kAraNa ke -vaM sAmAnya / ', 'rUvaM sAmAnyaM / ' evI buddhi ane vacananI pravRtti temAM thAya che tethI 'sAmAnyaM sAmAnyarahitam / ' e siddhAnta paNa bAdhita thAya che. A rIte vizeSane sAmAnyapaNuM prApta thavAthI sAmAnya paNa anya vizeSanI jema bhedaka banI javAthI tathA sAmAnyane paNa sAmAnyapaNuM prApta thavAthI sAmAnya-vizeSa paraspara athavA tenAM AzrayabhUta dravyothI sarvathA bhinna che e mata ApoApa asatya Thare che. ahIM vizeSa padArtha saMbaMdhI naigamanayanI mAnyatA zuM che te paNa joI javI prastuta che. sarva paramANuo samAna AkAra, guNa ane kriyAvALA che chatAM te paramANuM dravyamAM yogIpuruSone je anyatva buddhi thAya che tenuM kA2Na anya vizeSa che ane e anya vizeSa ja samAna guNa kriyA ane AkRtivALA paramANuomAM asamAna buddhino hetu hovAthI aNuothI sarvathA bhinna che. tamAma pArthiva paramANuono AkAra parimaMDala che. sarvenI prathama kriyA adRSTavaDe ja karAya che tathA eka ja pradezamAM thatuM gatAgata paNa tamAmanuM samAna che. sattA eTale sAmAnya, tene eka svataMtra padArtha mAnI e sattAnA samavAyathI padArthone 'sat' mAnavAthI bIjA paNa aneka doSo prApta thAya che. temAMnA keTalAka upara najara nAMkhI javI ahIM aprastuta nathI. pahelo doSa :- sattAnA yogathI satpaNuM prApta thAya che to te satpaNuM svarUpe vidyamAna padArthanuM prApta thAya che ke avidyamAna padArthanuM prApta thAya che ? jo avidyamAna padArthanuM prApta thatuM hoya to avidyamAna evA 'khapuSpa'ne paNa satpaNuM prApta thaze. vidyamAna padArthanuM mAnavAmAM AvatuM hoya to svarUpathI vidyamAnane bIjI sattAnI zI jarUra che ? arthAt sattAne mAnyA sivAya ja vastunuM satpaNuM to 'sattA;ne mAnavAnI koI AvazyakatA rahetI nathI. bIjo doSa H- sattA-sAmAnyane eka, nitya, niravayava, niSkriya ane sarvagatatvAdi dharmayukta mAnavAmAM Ave che ane dareka vastumAM te vidyamAna che ema paNa mAnavAmAM Ave che tethI nIcenA doSo UbhA thAya che. (ka) 'sattA-sAmAnya' dareka vastumAM hoya to te dareka vastu svarUpa hovAthI eka nahi kahI zakAya. (kha) ghaNAM dravyomAM rahela chatAM te eka ja che ema kahevAthI tene sAvayavapaNuM prApta thaze. niravayavinI vRtti ghaNAM dravyomAM 52mANuMnI peThe hoI zake nahi. (ga) sAvayavI mAnavAthI tene sAmAnya ja nahi kahevAya, kA2Na ke avayavano bheda thatAM tenAthI abhinna evA avayavIno paNa bheda thAya che. chatAM (gha) sAmAnya dareka vastumAM varte che ane eka che, ema kahevAmAM Ave to te dareka vastuthI bhinna jaNAtuM nahi hovAthI, 'kharazRMga'nI jema asat che. eTaluM ja nahi paNa - (Da) je AkAzanI peTe sarvagata ane vastuthI sarvathA bhinna hoya te koInuM paNa upalakSaNa (oLakhAvanAra) banI zakatuM nathI. trIjo doSa :- sAmAnya-vizeSakRta jJAna ane vacana, sAmAnya-vizeSathI pravarte che ke sAmAnya ane 36 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSayukta padArthathI pravarte che? sAmAnya ane vizeSathI ja pravartatAM hoya to upara jaNAvI gayA mujaba sAmAnyamAM paNa anya sAmAnya ane vizeSamAM paNa anya vizeSanI prApti thAya che. jemake, "jItva, nityaHi " sAmAnyamAM paNa "rva sAmAnyuM "TuM sAmAnyuM ' ityAdi jJAna ane vacana tathA vizeSamAM paNa "mAM vizeSa:o' ' vizeSa: ' evuM jJAna ane vacana pravarte che. e doSanuM nivAraNa karavA mATe sAmAnya-vizeSa sivAya tenA viSayabhUta padArthothI ja sAmAnya-vizeSanuM jJAna ane vacana pravarte che, ema kahezo to te sAmAnya-vizeSa nimittaka na thayA. paNa "paranimittaka' eTale padArtha-nimittaka thayAM. tethI e niyama na rahyo ke - "sAmAnya-vizeSanI pratIti sAmAnya-vizeSaviSayaka jJAna ane vacanathI ja thAya che." parantu ema nakkI thayuM ke tenA AzrayabhUta padArthothI paNa sAmAnya-vizeSanI buddhi ane vacana thAya che. A rIte ekAnta-nirapekSa sAmAnya-vizeSa mAnavAthI aneka dUSaNo Ave che. tattvathI vastusvarUpa evuM che ke - gAya Adi padArthanA kharI, skaMdha, puccha, zRMga, kambalAdirUpa je sadnaza paryAyo, te ja sAmAnya che ane e ja gAya vagere padArthanA zyAmatA, cetatAdi anya visadgaza paryAyo, e ja vizeSa che. A sAmAnya-vizeSarUpa paryAyo gAya Adi padArthothI bhinnabhinna che, kintu ekAnta bhinna yA ekAnta abhinna nathI. AthI eka, nitya, niravayava, niSkriya ane sarvagatatvAdi dharmathI yukta "sAmAnya ane kevaLa vizeSaka "anya vizeSa' nirviSaya hovAthI "apuSpanI jema asat che e vAta siddha thAya che. ahIM e vAta paNa samajI levI joIe ke - "pratyeka vastu ananta dharmAtmaka hovAthI ane naya e vastunA eka deza (aMza) ne jaNAvanAra hovAthI nayo paNa anantA che, topaNa sarvasaMgrAhI sattAne viSaya karanAra saMgraha nayanA abhiprAyathI te ananta niyone sAta nayomAM saMgrahI levAmAM AvyA che. tethI e sAta nayo paNa sarva abhiprAyono saMgraha karanArA banI jAya che, kAraNa ke-abhiprAya be rIte pravarte che. arthadvArA athavA zabdadvArA. abhiprAya pravartavAnI A sivAya trIjI koI rIta che nahi. artha be prakAranA che : eka sAmAnyarUpa ane bIjA vizeSarUpa. zabda paNa be prakAranA che : eka rUDhithI pravartanArA ane bIjI vyutpattithI pravartanArA. vyutpatti paNa be prakAranI che eka sAmAnya-nimitta-prayukta ane bIjI tatkAla-bhAvi-nimitta-prayukta. temAM jeTalA arthanirUpaNamAM tatpara abhiprAyo che, te sarve naigama, saMgraha, vyavahAra ane jusUtra, e cAra navomAM aMtarbhAva pAme che. naigama-naya sAmAnya-vizeSa ubhayasvarUpa arthane icche che, paraMtu te baMne paraspara sarvathA bhinna che. ema mAne che. saMgraha-naya kevala sAmAnyane icche che. zAstrIya sAmAnya-vizeSanI apekSA rAkhyA vinA, kevaLa lokavyavahAramAM AvatA ghaTapaTAdika padArthone IcchanAra vyavahAra - naya che. kevaLa kSaNakSamI-paramANulakSaNa-svalakSaNane mAnanAra RjusUtra-naya che. zabda-naya rUDhithI zabdonI pravRtti icche che. vyutpattithI zabdonI pravRttine icchanAra samabhirUDha-naya che. ane je kevaLa vartamAnakAlabhAvi-vyutpatti-nimittane uddezIne ja zabdonI pravRtti Icche che, te evaMbhUta-naya che. AthI e siddha thAya che ke - vastuviSayaka koI paNa evo vikalpa ke abhiprAya bAkI rahI jato nathI, ke je sAta nayomAM aMtarbhAva pAmato na hoya. tethI A sAta nayone sarva abhiprAyono saMgraha karanAra tarIke mAnavAmAM Avela che. namaskAra mahAmaMtrano prabhAva 37 paS Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahanaya : naigamanayanuM svarUpa ApaNe upara vistArathI joI AvyA, tema saMgrahAdi nayonI paNa mAnyatA kAMIka vigatathI joI javI Avazyaka che. "eka zabda dvArA "aneka' padArthonuM grahaNa karavuM te saMgrahanaya che jemake - jIva' zabda kahevAthI sarva prakAranA trAsa-sthAvara jIvonuM grahaNa karavuM. e "saMgraha' nA be bheda che. eka para ane bIjo "apara "para" saMgrahane "sAmAnya" paNa kahevAya che ane "apara' saMgrahane "vizeSa' paNa kahevAya che. sarva dravyonuM grahaNa karavAvALo naya "sAmAnya-saMgrahanaya che, jemake "dravya' zabdathI jIva, ajIva sarvano saMgraha thaI jAya che. thoDA dravyono saMgraha karanAra nayane "vizeSa-saMgrahanaya' kahevAya che. jemake "jIva' zabda kahevAthI sarva "jIva-dravyo' no saMgraha to thaI jAya che, parantu "ajIva-dravyo' bAkI rahI jAya che. tethI tene vizeSa saMgraha kahevAya che. saMgrahanaya e mAtra "sAmAnya" ne mAne che. tenA mate sAmAnyarahita vizeSono "khakusumavat' abhAva che. sata" ema kahevAthI tribhuvanAntargata sarva vastunI pratIti thAya che. vizvamAM koI evI vastu nathI, ke je sat kahevAthI buddhimAM pratibhAsamAna na thatI hoya, mATe sattAthI atirikta bIjuM kAMI che nahi. "sAmAnya' nA para-apara ema je be bheda paDe che, temAM apa-sAmAnya, anugama ane vyatireka ubhayasvarUpa che. anugata sAmAnya AkAranuM pratipAdana te "anugama che ane parapaNAno niSedha karanAra vizeSanuM pratipAdana te "vyatireka' che. TUMkamAM saMgrahanaya sarva vastuone sAmAnyarUpe ekaThI kare che, athavA saMgrahanayavaDe sarva bhedo sAmAnyarUpe saMgrahAya che, athavA saMgrahIta ane pIDitArthavALuM vacana, te saMgrahanAya che. saMgRhIta eTale sAmAnyAbhimukhapaNe grahaNa karAela ane pIMDita eTale eka jAtipaNAne pamADAyela athavA sattArUpa mahAsAmAnya te saMgRhIta ane govAdi avAjora-sAmAnya te pIMDita. saMgrahanayanA mate "sAmAnya eka, nitya, niravayavI, akriyA ane sarvagata che. sarvatra hovAthI eka che, avinAzI hovAthI nitya che, dezarahita hovAthI niravayavI che, dezAntaragatizUnya hovAthI akriya che ane akriya hovAthI sarvagata che. vyavahAranaya : saMgrahanayathI grahaNa karAyela padArthono bhedaka-yogya rItithI vibhAga karavAvALo vyavahAra naya che. enA paNa be bhedaka che : eka sAmAnyabhedaka ane bIjo vizeSabhedaka. sAmAnya saMgrahamAM bheda karavAvALo sAmAnyabhedaka vyavahAra che. jemake dravyanA be bheda che : eka jIva ane bIjo ajIva. vizeSa saMgrahamAM bheda karavAvALo vizeSabhedaka vyavahAra che. jemake-jIvanA be bheda che. eka saMsArI ane bIjo mukta. A rIte vyavahAra e sAmAnyano tiraskAra kare che tethI paNa tene vyavahAra kahevAya che, athavA loka e vizeSathI vyavahAramAM ja tatpara che, tethI paNa tene vyavahAra kahevAya che, athavA loka e vizeSathI vyavahAramAM ja tatpara che, tene viSaya karanAra hovAthI paNa e naya vyavahAra kahevAya che. A nayanA mate "sat' e vizeSothI juduM nathI. kAraNa ke - "sata', zabdathI vyavahAra karavA lAyaka vizeSonuM ja grahaNa thAya che. vizeSothI bhinna sAmAnyanI upalabdhi thatI nathI. tethI vizeSa e "khakusumavata' asat che, ema A naya mAne che. ghaTapaTAdi vizeSo e saune svapratyakSa che tathA jalAharaNAdi lokavyavahAra paNa vizeSo vaDe ja karAya che. A naya vyavahArane ja mukhya mAnato hovAthI, pAMca varNa vaDe yukta hovA chatAM, bhramarAdino zyAmavarNa spaSTa hovAthI tene mAtra zyAmavarNavALo ja mAne che. jusUtranaya : Rju aTale avakra, arthAt vastune avakrapaNe saraLatAthI, sUtra eTale kahe te RjusUtra. avakrano artha ahIM pratyutpanna (vartamAnakAlIna) ane "svakIya" (potAnI) evo vivakSita che. vartamAnakAlIna svakIya vastu, e A nayano viSaya che. atIta vastu nAza pAmela che. anAgata vastu utpanna thayela nathI. tathA parakIya vastu 38 , railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paradhana'nI jema upayogamAM AvatI nahi hovAthI niSThayojana che, tethI e traNe prakAranI vastune A naya "asatu' yAne "avastu' mAne che. te kahe che ke-jo saMvyavahAropalabdhi-rahita hovAthI sAmAnyane "asat' mAnavAmAM AvatuM hoya to atIta, anAgata ane parakIya paNa anupayogI hovAthI "asa" ja mAnavuM joIe. vastuno vartamAnakAlIna svakIya paryAya mAtra ja "sa" che. enA be bheda che eka sUkSma ane bIjo sthUla sUkSma RjusUtranaya "samaya" mAtranA vartamAna paryAyane grahaNa kare che ane mAne che. jemake-kSaNakSathI padArtha. pUla RjusUtra naya aneka samayanA vartamAna paryAyane grahaNa kare che ane mAne che. jemake-so varSano manuSyaparyAya. e rIte sUkSma-sthULa sAMpratakAlIna, nAma-sthApanAdiyukta svakIya vastune ja jusUtra naya vastu tarIke svIkAre che. ahIM sudhInA cAra niyo, e arthanaya che ane have pachInA traNa nayo, e zabdanAya che. jo ke - sAte nayo jJAnAtmaka ane zabdAtmaka che, (parArtha-pratipAdanamAM zabdAtmaka banI jAya che ane svArthaprakAzanamAM jJAnAtmaka rahe che.) topaNa ahIM bAkInA traNe navo zabdanaya che ema jaNAvAmAM AvyuM che enuM tAtparya e che ke naigamAdi cAra no "artha' pradhAna che ane zabdAdi traNa nayo "zabda" pradhAna che. jo ke - sAte nayo arthanuM ja pratipAdana kare che, topaNa naigamAdi navo zabdanA liMgAdinuM parAvartana thaI javA mAtrathI arthamAM parAvartana mAnatA nathI. jyAre zabdAdi traNa navo zabdanA liMgAdinA parAvartanathI arthanuM paNa parAvartana svIkAre che. zaGdanaya : zabdomAM liMgAdinA bhede arthano bheda batAvanAra "zabda" naya che. zabdamAM je liMgAdino vyavahAra thAya che te arthanI apekSAe hoya che. arthamAM je liMga hoya che tenA samAna liMgano vyavahAra prAyaH zabdamAM paNa thAya che ane eja liMgane zabdanuM liMga mAnI levAmAM Ave che. e kAraNe zabdanayanI e mAnyatA che ke- "jyAM liMga Adikano bheda che, tyAM arthamAM paNa avazya bheda paDI jAya che. jemake-pahADa ane pahADI, nara ane nadI. naLo ane naLI ityAdi moTA pahADane pahADa ane nAnA pahADane pahADI kahevAya che. eja rItie moTI nadIne nada ane nAnI nadIne nadI tathA moTA naLAne naLo ane nAnA naLAne naLI kahevAmAM Ave che. ethI siddha thAya che ke liMgabheda e arthabhedamAM kAraNa che.' eja rIte saMkhyA, puruSa, upasarga, kALa, kAraka AdinA bhedathI arthabhedane svIkAranAra A naya che. vartamAnakAlIna-pratyutpanna vastune RjusUtra naya mAne che. tene ja zabdanaya vizeSatara mAne che. ene zabdanaya eTalA mATe kahevAmAM Ave che ke-te pradhAnapaNe zabdanA vAcyArthane grahaNa kare che. arthAt zabdanA vAstrArthane grahaNa karanAra nayane paNa upacArathI zabdanaya kahevAmAM Ave che. A naya zabdanA vAcyArthIne ja pradhAnapaNe mAnato hovAthI, tenA mate "ghaTa' zabdavaDe kevala "bhAva" ghaTanuM ja grahaNa thAya che. A nayanA mate jalAharaNAdi' kriyAmAM samartha hoya te ja "ghaTa' kahevAya. nAmAdi ghaTo "jalAharaNAdi kriyAmAM samartha nathI, mATe tene "ghaTa' na kahevAya. jo atIta, anutpanna ane parakIya, e niprayojana hovAthI ghaTarUpa vastu; na manAya, to nAma-sthApanAdi ghaTo paNa "jalAharaNAdi svaprayojana mATe asamartha hovAthI ghaTarUpa na ja manAya. arthAta-A nayanA mate "ghaTa' zabdathI nAma-sthApanAdirahita kevaLa "bhAvaghaTa' nuM ja grahaNa thAya che. taduparAnta sAmAnyapaNe pratyutpanna vastune vastu tarIke mAnanAra RjusUtra naya karatAM zabdanaya tene "saptabhaMgI' - bhinnavacana' Adi vaDe vizeSatara mAne che. topaNa samabhirUDha' nayanI jema zabdanA paryAyabhede vastuno bheda zabdanaya mAnato nathI. samabhirUTa naya - jyAM zabdano bheda che : tyAM arthano bheda avazya che, ema mAnanAra samabhirUDha naya che. zabdanaya to arthabheda tyAM ja kahe che, ke jyAM liMga Adino bheda hoya' parantu A naya to pratyeka zabdanA artha judA judA mAne namaskAra mahAmaMtrano prabhAva 39 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. pachI bhale te zabdo paryApavAcI hoya ane tenAM liMga, vacana Adi paNa samAna hoya. 'indra' zabdathI aizvaryano anubhava karanAra ane 'purandara' zabdathI pura-nagarIno bhAMganAra evo bodha thAya che. indra ane puranda2, e be zabdono AdhAra eka ja vyakti hovAthI te paryAyavAcI banI jAya che, topaNa te baMnenA artha judA judA che. e rIte pratyeka zabdamAM pRthak artha batAvavAnuM sAmarthya che, ema A naya mAne che 'ghaTa' zabdathI je artha vAcya che, te artha kuTa, kumbha, kalazAdi zabdothI vAcya hoto nathI ane jo tema mAnavAmAM na Ave to saMkarAdi aneka doSonI prApti thAya che. eka 'ghaTAdi' vastuno anya 'kuTAdi' vastumAM saMkrama thaI zakato hoya, to ghaTAdi arthamAM paTAdi arthano paNa saMkrama thato mAnavo joIe. ane e rIte thAya to saMzaya, viparyaya, ekatA ane saMkIrNatAdi aneka doSono samUha utpanna thAya che. jemake- 'A ghaTa che ke paTa che ?' - evo saMzaya agara 'ghaTamAM ja paTanA nizcayarUpa' viparyaya athavA ghaTapaTAdi padArthono bhedabhAva-ekatA athavA mecakarmaNinI jema ghaTapaTAdi arthanI saMkIrNatA AvIne UbhI rahe che. tAtparyArtha e che ke-ghaTa, kuTa, kumbhAdi zabdothI vAcya padArthano paraspara 'abheda' mAnavo e yogya nathI. kintu bheda mAnavo e ja yukta che. kAraNa ke-jema vAcaka zabdanA bhedathI ghaTa, paTa, stambhAdi zabdothI vAcya ghaTa, paTa, stambhAdi padArtho bhinna che, tema ghaTa, phuTa, kumbhAdimAM paNa vAcaka zabdono bheda che mATe te bhinna che. bIjI vAta e che ke liMga ane vacanAdinI vibhinnatAthI jo arthanI vibhinnatA svIkAravAmAM Ave che, to pachI ghaTa, kuTa, kumbha, kalazAdi zabdonA bhedathI vAcya arthono bheda zA mATe svIkAravAmAM na Ave ? dhvanino bheda ubhayatra samAna che. athavA to eka zabdamAM aneka arthonI pravRtti ja saMbhavI zakatI nathI-evo samabhirUDha nayano siddhAnta che. e siddhAnta svIkAravAnuM prayojana ApaNe upara joI AvyA chIe. A naya deza-pradezAdinI bhinna kalpanAmAM 'SaSThI' samAsa mAnato nathI, kintu 'karmadhAraya' samAsa mAne che. enA mate dharmAstikAya vagere 'dezI' te ja 'deza' che. 'deza' e dezIthI atyaMta bhinna svataMtra vastu nathI. 'dezI'thI 'deza' bhinna mAnavAmAM Ave to atyanta bhinna vindhya ane sahyanI jema baMneno saMbaMdha kevI rIte ghaTe ? e ja rIte A naya kartAthI kriyAne avyatirikta mAne che. kumbhakA2thI kumbha karavAnI kriyA bhinna nathI. kartA saMbaMdhI kriyAno saMbaMdha kartAthIvyatirikta 'ghaTarUpakarma' mAM paNa mAnavAmAM Ave to paraspara 'ekatAdi' doSonI prApti thAya. mATe kartA saMbaMdhI kriyAno saMbaMdha kartAmAM ja mAnavo, kintu karmAdimAM na mAnavo evo samabhirUDha nayano siddhAnta che. evaMbhUta naya : je zabdano artha je kriyAne darzAvato hoya, te kriyAmAM tatpara padArthane ja te zabdano vAcya mAnavo e evaMbhUta nayano viSaya che. jemake-pUjA karatI vakhate ja tene 'pUjArI' mAnavo, sevA karatI vakhate ja tene 'sevaka; mAnavo, ane yuddha karatI vakhate ja tene yoddho' mAnavo. pratyeka zabdano artha koIne koI kriyAnI sAthe saMbaMdha rAkhanAra hoya ja che. 'zAkaTAyanano mata che ke-pratyeka zabdanI utpatti koI ne koI dhAtu u52thI ja thayelI che. koIpaNa bhASAmAM moTe bhAge dhAtuthI saMbaMdha nahi rAkhanAra zabda maLI zakavo azakya che. tAtparya ke-pratyeka zabda koI ne koI kriyAthI saMbaMdha rAkhe che ja. samabhirUDha naya koI eka samaye kriyA joIne, e vastu mATe e ja zabdano prayoga sarvadA ka2ze, parantu evaMbhUta naya, jyAre ane jyAM sudhI kriyA thaI rahI hoya, tyAre ane tyAM sudhI ja tene te zabdathI bolAvaze. zabda-naya ane samabhirUDha-naya karatAM A naya zabdanA arthamAM vizeSa tatpara che. evaMbhUta-naya ghaTa zabdane ceSTAvAna arthavaDe ane te 'ceSTArUpa arthane' 'ghaTa' zabdavaDe niyata kare che. jevo abhidhAyaka hoya tevA ja trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 40 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhidheyanI pratipatti thAya che. je zabda pramANe arthabodha na thato hoya to saMzaya, viparyaya, ekatva ane saMkIrNatAdi doSonI prApti thavI joIe. mATe "zabda" nA vazathI "abhidheya' che ane "abhidheya'nA vazathI "zabda" che evo evaMbhUta nayano siddhAMta che. "ghaTa' zabdathI vAcya evA arthane "ghaTana ceSTA rahita dazAmAM ghaTa'rUpe mAnavAnI A naya sApha nA pADe che. ghaTa, kaTa, kanmAdi paryAya-zabdothI arthano bheda mAnya hoya to ceSTA' rahita avasthAmAM paNa tene ghaTa kevI rIte mAnI zakAya? A nayanA mate "jIva' zabdathI dazavidha prANa dhAraNa karanAra jIvane ja jIva kahI zakAya. siddhanA jIvone jIva nahi paNa sattva, AtmA Adi "anvartha nAmothI ja saMbodhI zakAya. A nayanA mate "dezI" ane "deza' be bhinna nathI tema eka paNa nathI kintu sarva vastuo akhaMDa svarUpavALI che. samabhirUDha nayanA mate je dezIne ja deza mAnavAmAM Ave to te baMnene dezI-deza evA paryAyavacananI prApti thAya che. ethI punarukti, Anarbha, vastuno saMkrama, svapakSavighAtAdi doSo AvIne UbhA rahe che. A sAte nayomAM pahelA pahelAno naya, sthULa yAne ghaNA viSayavALo che ane pachI pachIno naya sUkSma yAne alpa viSayavALo che. naigama naya "sa" ane "asa" ubhaya padArthone viSaya kare che. kAraNa ke-saMkalpa "sata' - "asatu' ubhayamAM thaI zake che. saMgraha navamAM mAtra "sata" ne ja viSaya karavAmAM Ave che. vyavahAra "sat'nA ja eka vibhAgane jAme che. jusUtramAM phakta vartamAnakAlano sthUla -yA sUkSma paryAya ja viSaya thAya che. "zabda' naya RjusUtrathI paNa alpa viSayane grahaNa kare che kAraNa ke RjusUtramAM to liMga Adikano bheda hovA chatAM arthabheda mAnavAmAM Avato nathI, jyAre zabdamAM te mAnelo che. zabdathI samabhirUDha ane samabhirUDhathI evaMbhUtano viSaya to taddana alpa banI jAya che, e vAta uparanA vivecanathI spaSTa samajI zakAya tema che. RjusUtra paryantanA cAra nayo arthane mukhya mAnI ane zabdane gauNa mAnI vastunuM pratipAdana kare che. pachInA zabdAdi traNa navo zabdane mukhya mAnI tathA arthane gauNa mAnI vastunuM pratipAdana kare che. paraspara virodhanuM samAdhAna sarva nayo paraspara viruddha hovA chatAM, jema rAjA sevakone tathA nyAyadhIza (madhyastha) vAdIprativAdIne virodharahita banAve che, tema ahIM paNa samyajJAnI zrI tIrthaMkaradeva yA jainamuni paraspara viruddha evA ghaNA nayone, temanA ekAnta nizcayarUpa virodhanAM kAraNone dUra karIne ekaThA kare che. athavA prauDha maMtravAdI viSanA aMzone viSarahita banAve che, tema samyagujJAnI paNa nayonA paraspara ekAnta AgraharUpI viSane haThAvI temane nirviSa banAve che. lokamAM paNa e vAta prasiddha che ke-maMtravAdIno yoga maLI jAya to viSa paNa amRta banI jAya che ane kuSTAdi rogone dUra karanAruM thAya che. tema nayonuM ekAMta viSa paNa dUra thaI javAthI, te samyajJAna banI jAya che. dareka naya vastune eka deza (aMza)thI jaNAvanAra hovAthI, atizrutAdika jJAnanI jema eka ja vastune bhinna bhinna rIte jaNAvanAra bane che, tathA ekaThA thayelA te sarva nayo kevaLajJAnanI peThe samasta vastune jaNAvanArA thAya che. athavA hAthInA bhinna bhinna avayavomAM hAthInI pratipatti karanAra aMdha puruSonI jema anantadharmAtmaka vastunA bhinna bhinna dharmomAM - (aMzomAM paNa saMpUrNa vastunI pratipatti karanAra no mithyAdaSTi che ane samudita thayelA e ja gayo, hAthInA sarva avayava samudAyane hAthI kahenAra dekhatA manuSyanI jema samasta paryAyAtmaka vastune jaNAvanAra hovAthI samyavAdI che. namaskAra mahAmaMtrano prabhAva A B 1 : ja che , Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA jema chUTAM paDelAM maNiratno eka ratnamALA kahevAtAM nathI, tema judA judA no svataMtrapaNe vastunA dIpaka banI zakatA nathI. paraMtu te ja ratno ekatrita karIne sUtramAM parovelAM hoya to ratnamALA kahevAya che, tema samudita nayo paraspara sApekSa banavAthI samasta vastunA jJApaka thaI zake che. aneka dharmothI yukta padArthane grahaNa karanAra jJAna e pramANa che ane te ja padArthano eka dharma dvArA parAmarza karanAra tathA bAkInA dharmono svIkAra thA tiraskAra nahi karanAra naya che. dharmo ananta hovAthI nayo paNa ananta che, topaNa sarvasaMgrAhaka abhiprAyanI kalpanAe tenA sAta bheda mAnyA che. e ja naya svAbhipreta dharmanA avadhAraNathI ane zeSa dharmonA tiraskArathI pravarte tyAre durnaya saMjJAne pAme che. jeTalAM Itara darzano pravaryA che te badhAM A durnayonA pratApe ja pravaryA che, jemake-naiyAyika ane vaizeSika darzana naigama nayanA abhiprAya pravaryuM che. saghaLAya advaitavAdo ane sAMkhyadarzana e saMgraha nayanA abhiprAyathI pravartelAM che, cArvAka darzana moTe bhAge vyavahAra nayane anusaranAruM che, bauddhadarzana RjusUtra nayanA abhiprAya pravarteluM che, rUDhithI zabdonI pravRtti icchanAra mImAMsaka darzana zabda nayathI pravarteluM che ane vyutpatti Adi dvArAe zabdonI pravRtti icchanArA vaiyAkaraNAdi pravAdo samabhirUDha ane evaMbhUta nayothI pravartelA che. nayavijJAnamAM kuzaLa AtmA A rIte eka eka nayanA abhiprAyathI pravartelAM darzanonI ayathArthatAne sArI rItie jANI zake che, tethI te svasiddhAntamAM sthira rahI zake che ane bIjAone sthira karI zake che. zeya vastumAM koI paNa jAtino saMdeha thavA na pAme te khAtara sarva nayonuM jJAna meLavavuM e ati Avazyaka bane che. nayonuM yathArtha jJAna prApta karanAra AtmA satyAsatyanA vibhAgane karI zake che ane eka nayAnusArI darzanonuM asatya jANI zake che. eTaluM ja nahi kintu satyano ja eka pakSa karanAra sAdvAda siddhAntane khoTI rIte dUSita karanAra vyaktionA ullekhazekharono yuktipUrvaka nirAsa karI zake che. e rIte satya siddhAntanI AzAtanAthI svayaM bacI zake che ane bIjAne paNa bacAvI zake che. A rIte nayajJAna thavAthI AgaLanA prakaraNamAM AvatA navakAramaMtranuM varNana spaSTatAthI samajI zakAze. A prakaraNa ane have pachInAM prakaraNo zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa viracita zrI vizeSAvazyaka mahAbhASya AdinA AdhAre lakhAyelAM che. anAdikAlIna maMtrA jainono anAdikAlIna eka mAtra mULa maMtra zrI navakAra che. kroDo zlokovALA daSTivAdathI je kAMI sAdhI zakAya che, te A navapadavALA nAnA navakAramAM rahelA vizALa arthanA ciMtana dvArA saheje pAmI zakAya che. e kAraNe ene 14 pUrvano sAra ane sarva smaraNomAM prathama mAnela che. zrI navakAranA manana, ciMtana ane dhyAnathI pramodabhAvanA jAgRta thAya che ane tenI vRddhi thavAthI koI ne koI bhavamAM zrI namaskAranA koI eka padamAM besavAvALAnI zreNimAM avazya AvI zakAya che. zubha bhAvonI sAdhanA ane siddhi (mukti)nuM kAraNa hovAthI zrI navakAramaMtra sarvottama maMtra ane prathama maMgaLa manAya che. upakArI maharSionAM kathana mujaba A maMtra pApamULano yA pApamAtrano nAzaka che. IN 42 SITE railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAranI utpatti sarvasaMgrAhI naigama naya namaskArane anutpanna mAne che, jyAre bIjA sarva namo namaskArane utpanna mAne che. sarvasaMgrAhI naigama ane saMgrahanaya sAmAnya mAtranuM ja avalaMbana karatA hovAthI, tenA abhiprAye sarva kAMI utpAda-vyayarahita che. zeSa nayo eTale vizeSagrAhI naigama ane vyavahArAdi bIjA nayo vizeSagrAhI hovAthI, vastune utpAda-vyayasahita mAne che. namaskArane "utpanna' mAnanAra nayomAMnA prathamanA traNa nayo-naigama, saMgraha ane vyavahAra, tenI utpattinAM traNa kAraNo mAne che samutthAna, vAcanA ane labdhi. samutthAna eTale jenAthI samyam utpatti thAya che. prakRtimAM namaskAranA AdhAra rUpa deha, eTale zarIra, vAcanA eTale guru samIpe zravaNAdi ane labdhi eTale tadAvaraNIya karmano kSayopazama. RjusUtra nayanA mate samutthAna sivAya mAtra vAcanA ane labdhithI ja namaskAra utpanna thAya che, kAraNa ke vAcanA ane labdhirUpa kAraNanI bina hayAtImAM zarIra rU5 kAraNanA sadbhAva mAtrathI namaskAranI utpattimAM vyabhicAra che. zabdAdi traNa nayo eka labdhine ja kAraNa mAne che, kAraNa ke labdhirahita eTale tadAvaraNIya karmanA layopazamarahita abhavya jIvane vAcanA ane deha e ubhaya kAraNonI hayAtI hovA chatAM namaskAranI utpatti thatI nathI ane labdhiyukta pratyekabuddhAdi mahApuruSone vAcanAnA abhAve paNa namaskAranI utpatti thaI zake che. sAmAnya vAdIno mata : sattA-mAtra-grAhI sarvasaMgrAhI naigama ane saMgrahanA mate "namaskAra' sarvadA "sat' yAne vidyamAna che. je sarvadA "satu" che, te AkAzanI peThe kadI utpanna thatuM nathI. jo nityano paNa utpAda mAnavAmAM Ave to utpannano paNa utpAda thavAno prasaMga prApta thAya ane tethI "anavasthA' nAmanA mahAdoSanI Apatti Ave. vaLI je nitya vidyamAna hoya te kadI paNa nAza pAme nahi, kAraNa ke-nAza ane nityatAno nitya virodha che. prazna:-namaskAra vidyamAna che, to te jIvanI mithyAtvadazAmAM dekhAto kema nathI? uttara :- vidyamAna evo paNa namaskAra nahi dekhAvAnuM kAraNa, tadAvAraka karmano sadbhAva che. atIndriya jJAnI puruSo mithyAtvadazAyukta jIvamAM paNa pracchannapaNe rahelA namaskArane joI zake che. te sivAyanA AtmAo joI zakatA nathI. sarvadA vidyamAna "AtmasvarUpa' amUrta hovAthI, jema kevaLajJAnI maharSio sivAya tene koI joI zakatuM nathI, tema mithyAtva avasthAmAM paNa jIvanI aMdara sattArUpe rahela namaskAra kevaLajJAnAvaraNathI AvRtta (chabastha) AtmAo vaDe joI zakAto nathI. vizeSa vAdIono mata : je vastu "sa" che, te ghaTanI peThe utpAda, vyaya ane dhrauvyayukta ja che. utpAdavyayarahita vastu khapuSpavata' "asata' che. vidyamAna namaskAra AvaraNanA udayathI nathI jaNAto ema nathI, kintu che nahi mATe jaNAto nathI. AvaraNAdinI to mAtra kalpanA che. prazna:- namaskAra avidyamAna ja hoya to koI paNa jagyAe te dekhavAmAM Avavo joIe nahi, kintu anyatra te dekhAya che ja. to nahi dekhAvA mAtrathI teno sarvathA abhAva che ema kema manAya ? anyatra paNa sattA hoya te vastu vidyamAna ja hoya. asatanI sattA koI paNa jagyAe hoya nahi. uttara :- anya saMtAnavartI vastu anyanI che ema kahevAya nahi. tema mAnavAthI dhanavAnanA dhana vaDe namaskAranI utpatti 43 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirdhanane paNa dhanavALo mAnavo joIe. kintu anyanA dhana vaDe anya dhanavAna banato nathI ke kahevAto nathI. anyatra vidyamAnanI sattA anyatra svIkA2vAmAM Ave to eka namaskAravAna samyagdaSTi AtmAnI arhadAdi-bhaktinuM phaLa, namaskA2hita sarva mithyAdaSTione prApta thavuM joIe. eTaluM ja nahi kintu dAna-dhyAna ane hiMsA-mRSAvAda Adi zubha-azubha kriyAonuM phaLa paNa sarvasAdhAraNa banI javuM joIe. ema thavAthI to kRtanAza ane akRtAgamAdi anekAneka doSonI prApti thayA sivAya rahe nahi. athavA-samyagdaSTi jIvonA saMtAnapravAhanI apekSAe paNa namaskAra nitya nathI. kAraNa ke-samyagdaSTa jIvono saMtAna paNa utpAda, vyaya ane dhrauvyayukta che. tethI samyagdaSTithI abhinna evo namaskAra paNa utpAdavyayAdine pAmanAro ja che kintu sarvathA nitya nathI. nityAnityatva-siddhi : A vastu vigatathI samajavA mATe - 'namaskAra' zuM che e samajavuM joIe. AtmAnA zrutopayogarUpa namaskAra e jJAnarUpa che. 'namo arihaMtA' ityAdi padoccAraNarUpa namaskAra e zabdarUpa che ane zironamana, hastayojana, avayavasaMkocanAdi kriyArUpa namaskAra e kriyArUpa che. e rIte jJAna, zabda ane kriyArUpa namaskAratrikanA saMyogarUpa, namaskAra paNa cAra prakArano che. jemake-1, jJAna ane zabdarUpa 2. jJAna ane kriyArUpa 3. zabda ane kriyArUpa tathA 4. jJAna, zabda ane kriyArUpa e rIte kula sAta prakArano namaskAra che. e jJAna-zabdAdi nitya paNa che ane anitya paNa che tethI namaskAra paNa nityAnitya ubhayasvarUpa che. jJAnanI nityatva-siddhi : nitya jIvathI jJAna abhinna che tethI jJAna paNa nitya che. jJAna AkAzanI peThe amUrta hovAthI utpAdAdirahita arthAt nitya che. sarva jIvone akSara (kevaLajJAna)no anantamo bhAga nitya ughADo che tethI paNa te nitya che. AkAzadravyanA avagAhaguNanI peThe jJAna arUpI Atmadravyano guNa hovAthI nitya che athavA 'jJAna' 'zabda' ityAdi sarva kAMI AvirbhAva-tirobhAva dharmavALuM hovAthI sarvadA nitya che. zabdanI nityatva-siddhi H 1. zabdaprayoga parapratyAyaka hovAthI zabda sadA avasthita (nitya) che. je bIjA mATe vaparAya te vyApArakALanI pUrve avazya hoya ja che. vRkSa chedavA mATe vaparAto kuhADo e chedana-kriyA-kALanI pUrve avazya hayAti dharAve che. tenI jema zabda paNa parapratyAyana kriyA karAvanAra hovAthI e kriyAkALanI pUrve potAnI hayAtI siddha kare che. 2. meru svargaAdi zAzvata padArtho abhidheyarUpa hovAthI tenA abhidhAyaka zabdo paNa kevaLajJAnanI jema nitya che. jo zabda svayaM anitya hoya to nitya evA meru Adi padArthonI sAthe vAcya-vAcakabhAva saMbaMdha dharAvI zake nahi. saMketanA vazathI vAcya-vAcakabhAvano saMbaMdha IndriyagrAhya ghaTapaTAdi anitya padArthomAM ja zakya che. atIndriya padArthomAM saMketa thaI zakato nathI. tethI meru Adi padArtho sAthe zabdano anAdisaMsiddha, akRtaka vAcya-vAcaka saMbaMdha rahelo che. eka jagyAe zabdanuM nityapaNuM siddha che to anyatra paNa tenuM nityatva siddha ja che. kAraNa ke-zabdapaNuM sarvatra samAna che. 3. sUrya-candrAdi nitya ane ghaTapaTAdi anitya padArthonA vAcaka saghaLAya zabdo anAdikALathI tadvAcakapaNe siddha che tethI te nitya che. ghaTAdi vAcaka zabdo sAMketika hovAthI anAdikALa saMsiddha nathI ema kahevuM yuktirahita che kAraNa ke-saMketa karI zakAto ja nathI. je zabdavaDe saMketa karAya te zabda bIjA saMketakA2ka zabdanI apekSA rAkhe ja che. ema pratyeka saMketakAraka zabda anya anya zabdonI apekSA rAkhato hovAthI anavasthA (apramANika anaMta padArthonI kalpanA) no doSa prApta thAya che. tethI pratyeka zabdonA saMketa anAdikALathI svayaMsiddha ja mAnavA yuktiyukta che. 44 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparyukta rItie ghaTAdi padArtho sAthe zabdano vAcya-vAcakabhAva saMbaMdha nitya che tethI te saMbaMdhano saMbaMdhI zabda paNa nitya siddha thAya che. saMbaMdhI "zabda" nitya hoya to vAcya-vAcakabhAva saMbaMdha paNa nitya ghaTI zake che. jJAnanI anityatva siddhiH ja kAraNathI jJAna jIvathI abhinna che, te kAraNathI ja jJAna utpanna thAya che kAraNa ke-jIva paNa devAdibhAve vAraMvAra utpanna thAya che. tethI jJAna paNa utpanna thAya che. akSarano anantamo bhAga nitya ughADo-anAvRtta. kahyo che, te aviziSTa jJAnasAmAnyane uddezIne kahyuM che. ahIM samyagrajJAnanA prasaMgamAM teno adhikAra nathI. namaskAra' samyagujJAnAtmaka hovAthI te utpanna thAya che. AkAzAdinA avagAhanA vagere guNo, guNo hovAthI nIlaraktAdi guNonI peThe utpAdAdi dharmavALA che, tethI namaskArAdi jIvanA guNo paNa utpAdAdi dharmavALA che. avagAhaka dravyanI anityatA siddha thayA pachI avagAhanI anityatA ApoApa siddha thAya che. AkAzanI sAthe ghaTapaTAdino saMyoga te avagAha che ane e saMyoga be AMgaLInA saMyoganI peThe avazya utpAdAdi dharmavALo che. e ja pramANe gatiupakAra Adi dharmAstikAyAdi dravyonA guNo paNa utpAdAdi svabhAvavALA ja che. AkAzano ghaTAdi sAthe saMyoga tathA paramANuMnA varNagaMdhAdi paryAyo, AkAza ane paramANuM dravyathI ekAnta bhinna nathI, kintu kaMthacita abhinna paNa che. paryAyano nAza thavAthI paryAyI dravyano paNa nAza mAnavo ja joIe. kAraNa ke - paryAya paryAyIthI sarvathA bhinna nathI, kintu kathaMcita abhinna che, tethI AkAzAdi dravyo paNa sarvathA nitya che ema kahevuM e sarvathA khoTuM che. zadAdinI aniyatva siddhiH ' zabda nitya nathI, kintu utpAda-vyayayukta che. kAraNa ke-zabda e ghaTapaTAdipadArthonI jema indriyagrAhya che, prayatnajanya che ane pudgalasamUhAtmaka che. zabdanI jema jJAna paNa anitya che. nimittanA sabhAvathI utpanna thanArI vastuo ghaTapaTAdinI jema haMmezA anitya ja hoya che. zabda ane jJAnI jema ziromanAdi kriyA paNa anitya che. kAraNa ke - te paNa sva-sva-nimittathI utpanna thanArI hoya che ane je nimittathI utpanna thAya che te ghaTapaTAdinI jema anitya ja che. jJAna, zabda ane kriyA e utpatyAtmaka siddha thavAthI tadAtmaka namaskAra paNa utpatti Adi dharmathI yukta che e ApoApa siddha thAya che. utpattimat vastu potAnI utpattimAM koI ne koI nimittanI apekSA avazya rAkhe che. e kAraNe namaskAranI utpattimAM trividha nimitto IcchelAM che je ApaNe upara joI AvyA chIe. topaNa adhika spaSTatA mATe tene jarA vistArathI jeI javAnI AvazyakatA che. utpattinAM vividha nimitto : deha, vAcanA ane labdhi e namaskAranI utpattimAM nimitta che ema AdinA naigamAdi traNa navo mAne che. ghaTAdi padArtho pUrva utpanna thayelA che, to paNa tene pragaTa karavA mATe dIpakanI AvazyakatA paDe che. tema pUrve utpanna thayela "namaskArane paNa A bhavamAM utpanna thavA mATe A bhavanA zarIranI AvazyakatA rahe che ja. bhavapratyayika avadhijJAnane jema bhavadhAraNIya dehanuM samutthAna heturUpa che, tema pUrve utpanna thayelA "namaskAra'ne paNa vartamAna bhavanA dehanuM samutthAna arthAt zarIra e hetu che. jusUtra nayano mata evo che ke - "namaskAra' jo pUrvabhavamAM utpanna thayo hoya, to pachI tene A bhavanuM zarIra (samutthAnarUpa kAraNa) kAMI upakAra karI zakatuM nathI. tenA mate utpanna thayelAne kAraNanI apekSA hotI nathI. je "namaskAra' A bhavamAM utpanna thAya che, temAM vAcanA ane labdhi sivAya bIjo koI kAraNanI AvazyakatA rahetI nathI. namaskArano lAbha kAM svathI thanAro hoya che, kAM parathI thanAro hoya che. e sivAya ka namaskAranI utpatti ? : A 45 varSa ka : 45 : - - je che cr Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI gati nathI. jo parathI thAya to vAcanA kAraNa che ane svathI thAya to kSayopazama kAraNa che. pUrvajanmamAM "namaskAra' utpanna thayo hoya to te paNa vAcanA ane labdhi sivAya koI trIjA kAraNathI nathI thayo emaja mAnavuM rahyuM. kAraNa ke te janmamAM paNa jo parathI lAbha thayo hoya to vAcanAthI ane svathI eTale svayaM lAbha thayo. hoya to labdhithI thayo che. e be sivAya trIjuM samutyAnAdi kAraNa mAnavAnI koI AvazyakatA rahetI nathI. kAraNa ke-vAcanA ane labdhi sivAya kevala dehathI namaskAranI utpattimAM pratyakSa vyabhicAra che. zabdAdi traNa nayono mata evo che ke -bahulakarmI jIva vAcanA chatAM paNa namaskAra nathI pAmato ane laghukarmI AtmA vAcanA vinA paNa kSayopazamathI avazya pAme che, mATe labdhi ja hetu che kintu vAcanA hetu nathI.' namaskAranI utpattimAM vAcanAjanya matijJAnAvaraNano kSayopazama kAraNa che ane tethI paraMparAe vAcanA paNa namaskAranuM kAraNa che." - ema je kahevAmAM Ave to te ayogya che. kAraNa ke-gurukarmI AtmAne vAcanA paNa yathokta kSayopazama karanArI thatI nathI. tethI vAcanA e namaskAranI utpattimAM ekAntika nathI kintu anekAttika che. athavA jene vAcanAthI kSayopazama thAya che tene te vAcanA paNa mAtra matijJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamanuM kAraNa che.. kintu namaskArAvaraNIya karmanA kSayopazamathI prApta thavA yogya "namaskAra'nuM kAraNa nathI. namaskArAvaraNIya karmano artha ahIM "namaskAra' rUpa samyagrajJAnane AvaranAra karma vivalita che. kAraNanuM kAraNa hovAthI namaskAranuM kAraNa che ema kahevAmAM Ave to bhUmi, zayana, Asana, AhAra, vastra, pAtra Adi sarva bAhya vastuo kSayopazamane upakArI hovAthI te paNa paraMparAe namaskAranuM kAraNa thaze. "vAcanA nikaTanuM upakArI che, mATe te kAraNa che ane Asana-zayanAdi nikaTanA upakArI nathI mATe te kAraNa nathI.' ema kahevAmAM Ave to eka labdhi ja tenuM nikaTanuM ane ekAntika kAraNa che ema svIkArI levuM e ja vAjabI che. kAraNa ke te ja eka namaskAranuM anantara ane avyabhicArI kAraNa che. jo ema mAnavAmAM na Ave to kAraNa tarIke vAcanA mAtrano niyama siddha thato nathI, kintu paramparAe upakArI bhUmi, vastra, pAtrAdi sarvane kAraNe mAnavAno prasaMga Ubho thAya che. e rIte prathamanA traNa nayo traNa prakAranAM kAraNone, RjusUtra naya be prakAranAM kAraNone ane zabdAdi traNa nayo eka labdhi (layopazama) ne ja "namaskAranuM kAraNa mAne che. sonAnI vIMTI "namo' e sonAnI vIMTI che. zrI arihaMto e hIrAnA naMga che. zrI arihaMto e sAcA bhAva hIrA che, amUlya che. tethI bhavya jIvonI anaMta prItine pAtra che. zrI tIrthaMkara bhagavaMto upara prIti batAvanAro na hoya to pedA karanAro, hoya to vadhArI ApanAro maMtra te zrI navakAramaMtra che. prIti e vIMTI che. ""namo' e prItivAcaka pada che. zrI navakAramAM citta, vitta ane pAtra traNeyano sulabha samanvaya thaelo che. traNeno durlabha yoga zrI navakAramAM rahelo che. namaskAra e sarva zreSTha dAna che. e dAnamAM pAtra tarIke sarva zreSTha zrI tIrthaMkaradevo ane zrI parameSThibhagavaMto che. mATe ATaluM avazya karo. tamAro upayoga zrI navakAramAM parovo. yoga ane upayoga baMne zrI navakAramAM lIna bane tevuM jIvana jIvo. mana-vacana-kAyAnA yogo zrI navakAranI sAthe tAdAbhya bhAvane pAme tevo abhyAsa karo. vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikSepabAra One nikSepa zabdano artha "sthApana karavuM' evo thAya che. sthApana karavuM, AropaNa karavuM, nyAsa karavo, ItyAdi nikSepanA ja paryAyazabdo che. zabdano arthamAM athavA arthano zabdamAM Aropa karavo enuM nAma nikSepa che. pratyeka zabdanA ochAmAM ochA keTalA artha thaI zake eno uttara nikSepadvArA maLI zake che. koI zabdanA bhale seMkaDo artha thatA hoya arthAt seMkaDo arthomAM eno nikSepa karavAmAM Ave topaNa enA nAma, sthApanA, dravya ane bhAva-e cAra artho to avazya thAya che. ene ja cAra nikSepa kahevAmAM Ave che. "namaskAra' zabdanA paNa nAmanamaskAra, sthApanAnamaskAra, dravyanamaskAra ane bhAvanamaskAra e cAra arthe thaI zake che. arthAt e cAra arthomAM namaskAra" zabda vAparI zakAya che. nAma ane sthApanA nama: | " evuM nAma te nAmanamaskAra che. ane "nama: | ' evA be akSaro lakhavA athavA namaskAra karavAne pravartelA sAdhu Adino "saMkocita karaNacaraNAdiyukta citrakarmAdigata AkAra' te sthApanA namaskAra che. dravyanamaskAra dravyanamaskAra be prakArano che : AgamathI ane noAgamathI. upayogarahita "namaskAra' evo zabda bolanAra AgamathI dravyanamaskAra che. noAgamathI dravyanamaskAra "jJazarIra, bhavya zarIra ane tadavyatirikta' ema traNa prakAre che. 1. jJAtAno mRtadeha e noAgamathI jJazarIra dravyanamaskAra che. 2. bhaviSyamAM jANanAranuM zarIra e noAgamathI bhavya zarIra dravyanamaskAra che. 3. tadavyatirikta dravyanamaskAranA aneka prakAro che. jemake(ka) mithyAtvathI upahata nidvavAdino bhAvanamaskAra paNa dravyanamaskAra che. (kha) upayogarahita samyaktavAnano namaskAra paNa dravyanamaskAra che. (ga) paulika dravyane mATe karAto devAdikano namaskAra paNa dravyanamaskAra che. (dha) bhayAdinA kAraNe bhikhArI rAjAne namaskAra kare te paNa dravyanamaskAra che. (Da) asaMyatine bhAvathI karelo namaskAra paNa dravyanamaskAra che. bhAva namaskAra bhAvanamaskAra paNa be prakAre che. eka AgamathI ane bIje noAgamathI. "namaskAra' nA arthane jANanAra ane temAM upayogavAna AtmAno namaskAra e AgamathI bhAva namaskAra che. mana vaDe "namaskAra" mAM upayogavAna, "namo rihaMtApa ' ema vacana vaDe bolanAra tathA hAtha, paga, mastakAdinA saMkocAdi vaDe kAyAthI namanakriyA karanArano namaskAra noAgamathI bhAva namaskAra che. ahIM "nA" zabda niSedhavAcaka nathI kintu mizravAcaka che. upayoga rUpa "Agama' ane vacanakAyAnI kriyArUpa "AgamAbhAva" ubhayathI mizra hovAthI tene noAgamathI bhAvanamaskAra kahevAya che. nikSepano navo vaDe vicAra zabdAdi traNa navo vizuddha hovAthI, kevaLa bhAvane ja Icche che ane jusUtrAdi cAra navo avizuddha hovAthI cAre prakAranA nikSepane Icche che. prathamanA cAre jayo cAre prakAranA nikSepane Icche che, tenuM kAraNa e che ke naigama naya vastune jANavAnA sarva prakArone IcchanAro che. tenA be bheda che. eka sarvasaMgrAhI ane bIjo asarvasaMgrAhI (dezasaMgrAhI) sarvasaMgrAhI naigama sAmAnyavAdI che ane asarvasaMgrAhI naigama vizeSavAdI che. bIjA zabdomAM nikSepaDhAra Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvasaMgrAhI naigama ane saMgraha naya e be eka ja mAnyatAvALA che tathA asarvasaMgrAhI naigama ane vyavahAra naya e be paNa samAna mAnyatAvALA che. AthI naigama nayano saMgraha vyavahAra nayamAM aMtarbhAva thaI jAya che athavA saMgraha ane vyavahAra nayano naigama nayamAM aMtarbhAva thaI jAya che. naigama naya cAre nikSepane Icche che to saMgraha ane vyavahAra paNa tenAthI abhinna hoI cAre nikSepane Icche che to saMgraha ane vyavahAra paNa tenAthI abhinna hoI cAre nikSepane Icche che ema sutarAM siddha thAya che. vizeSa eTalo che ke saMgraha naya sthApanA sAmAnya ne Icche che ane vyavahAra naya sthApanA vizeSane Icche che. RjusUtra naya paNa cAre nikSepane Icche che, kAraNa ke RjusUtra naya paNa vartamAna zraNasthAyI dravyane mAne ja che naya "anAkAra' evA dravyane bhAvataka mAnIne Icche te naya bhAvanA vizeSa hetabhUta "sAkara' evI sthApanAne kema na mAne ? e ja rIte jusUtra naya dravyane mAnanAra hovAthI nAmane paNa mAne che ja. vAcyArthazUnya saMjJA mAtra nAmane paNa bhAvanuM kAraNa mAnI je naya mAne ane Icche, te naya bhAvanA savizeSa kAraNabhUta sthApanAne na mAne e bane ja kema ? athavA jusUtra naya, IndrAdikanI saMjJArUpa nAma bhAvaIndramAM che. tethI je nAmane Icchato hoya to dravya ane sthApanA paNa bhAvaIndramAM nAma karatAM najIkanA hetu che, mATe tene savizeSapaNe mAnavA joIe. zabdarUpa nAma e to bAhyatara hetu che, jyAre Indra mUrti rUpa dravya ane tenI viziSTa AkRtirUpa sthApanA, e baMne IndrarUpa paryAyanI sAthe kathaMcita tAdAbhya saMbaMdho rahelA hovAthI vadhAre najIkanA heta che. zabda rUpa nAma athavA nAmarUpa zabda e to vAcya-vAcakabhAva mAtranA saMbaMdharUpe ja rahela che, chatAM te bhAvanuM kAraNa banI zake che to pachI sthApanA ane dravya to tenAthI samIpatara hovAthI tethI paNa vizeSa bhAvanA heturUpa bane emAM kazuM ja Azcarya nathI. arthAt nAma ane bhAvane mAnanAra RjusUtranaya sthApanA ane dravya nikSepane na svIkAre e cAlI zake tema nathI. padadvAra je vaDe artha jaNAya te 'pada' kahevAya che. tenA pAMca prakAra che. nAmika, naipAtika, aupasargika, AkhyAtika ane mizra. jemake - "azva | gau I' Adi nAmika pado che. "parva ! haju ' ityAdi naipAtika pado che mA ! para ' Adi aupasargika pado che "ati | ghAvati 'ItyAdi AkhyAtika pado che ne "saMyata | niyata !' Adi mizra pado che. "nama: I' e ahIM naipAtika pada che. padanI AdimAM tathA aMtamAM paDe te nipAta kahevAya ane nipAta' zabdane svArthamAM "a" pratyaya AvavAthI naipAtika banI jAya che. padArthadvAra padArtha' eTale padano artha. "nama: " e pada pUjA arthamAM che te pUjA be prakAre che. : dravya-saMkocarUpa ane bhAva-saMkocarUpa. hAtha, paga, mastaka vagereno saMkoca te dravya-saMkoca ane "ahaMdAdinA guNomAM vizuddha manano praveza' te bhAva-saMkoca. dravya-saMkoca ane bhAva-saMkocanI caturbhAgI bane che. (1) dravya-saMkoca hoya ane bhAva-saMkoca na hoya. (2) dravya-saMkoca na hoya ane bhAva-saMkoca hoya. (3) dravya-saMkoca hoya ane bhAva-saMkoca paNa hoya. tathA (4) dravya ane bhAva-ubhaya saMkoca na hoya. chello bhaMga zUnya che. bIjo ane trIjo bhaMga AdaraNIya che ane prathama bhaMga anAdaraNIya che. dravya ane bhAva-saMkocamAM bhAva saMkoca e ja pradhAna che; kAraNa ke te ja eka ekAMtika phaLane ApanAro che. bhAva-saMkoca vinAno dravya-saMkoca pAlakAdinI jema niSphaLa che. tathA dravya-saMkoca vinAno bhAva-saMkoca anuttara surAdinI jema phaLavALo che, to paNa dravya-saMkocayukta bhAva-saMkocavAnane prAyaH je vizuddhi thAya che te vizuddhi dravya-saMkocarahita kevala bhAva-saMkocavavAne thatI nathI. tethI ubhaya saMkoca e ja iSTa ane zreSTha che. tathA zAMkhakumArAdinI jema tatkALa ISTasiddhine ApanAra thAya che. tailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja A Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAranI prarUpaNA koI paNa padArthanI prarUpaNA karavI hoya tyAre te cha prakAre yA nava prakAre karavI e zAstrIya paddhati che. e paddhatinI rIti evI che ke-temAM padArthane lagatI lagabhaga sarva carcAo samAI jAya che. paMcazata prakaraNa'nA racayitA ane apUrva saMgrahakAra tarIkenI prasiddhine pAmelA vAcakamukhya zrI umAsvAtijI mahArAja zrI 'tattvArthAdhigama sUtra'mAM adhigamanA upAya darzAvatAM e ubhaya prakAranI prarUpaNaone nIcenAM sUtrothI jaNAve che H nirdezasvAmitvajJAdhanA dharasthitividhAnaH / (adhyayA 1, sUtra 7) tathA - satsaMdhyAkSetrasparzanAttAntaramAvAttvavatnezra (adhyAya 1, sUtra 8) koI paNa vastunuM paripUrNa jJAna meLavavuM hoya to tenA nirdezAdi jANavA joIe. e nyAye 'namaskAra'nuM paNa sAMgopAMga jJAna karavA mATe ahIM tenA nirdezAdi jaNAvavA mATe kiMcit prayAsa karavAmAM Ave che. nirdeza nirdeza eTale namaskAranuM svarUpa, arthAt-'namaskAra aMgenuM jJAna. 'namaskAra'nuM jJAna karavA mATe 'namaskAra' e jIva che ke ajIva e jANavuM joIe. ahIM 'namaskAra' e jIvano guNa hovAthI jIva che kintu ajIva nathI. dravyArthika nayathI 'jIvadravya' rUpa namaskAra che ane paryAyArthika nayathI 'jIvaguNa'rUpa namaskAra che. suvizuddha naigama ane saMgraha naya samasta vastune ekaja mAnanAra hovAthI tenA mate 'namaskAra' eka ja che. avizuddha naigama ane vyavahA2 naya eka namaskAravAna jIvane eka namaskAra ane bahu namaskAravAna jIvone bahu namaskAra Icche che. RjusatrAdi cAre nayo vartamAna samayavartI svakIya vastune ja mAne che, tethI te pratyekanA judA judA namaskAra mAne che. vizeSa eTalo che ke-zabdAdi traNa nayonA mate namaskAranA pariNAmavALo jIva 'namaskAra' kahevAya che ane zeSa naigamAdi nayonA abhiprAyo 'namaskAra'mAM upayogarahita hoya topaNa labdhisahita hoya athavA labdhine yogya hoya tevA jIvane paNa 'namaskAra' kahevAya che. svAmItva svAmItva eTale namaskArano svAmI koNa che ? athavA namaskAra kono che ? e praznano uttara e che ke-namaskArano svAmI eka jIva paNa che ane aneka jIva paNa che. pratipadyamAna eka athavA aneka hoya che ane pUrvapratipanna to avazya aneka hoya che. mAtra saMgraha naya sAmAnyavAdI hovAthI pratipadyamAna ane pratipanna ubhaya pakSamAM bahutva nathI mAnato. bIjI rIte paNa svAmItvano vicAra karI zakAya che. 'namaskAra namaskAryano ke namaskA2 ka2nA2no ?' e praznano uttara judA judA nayavAdIo judI judI rIte Ape che. naigama-vyavahArano uttara naigama naya tathA vyavahAra nayanA abhiprAye namaskArano svAmI 'namaskArya' AtmA che, kintu namaskAra karanAra jIva teno svAmI nathI. kAraNa ke-dAna karAyA pachI vastu dAtAranI kahevAtI nathI kintu grAhakanI kahevAya che. tema namaskAranuM paNa pUjya evA namaskAryane dAna karavAmAM Ave che tethI te pUjyano ja gaNAya che. athavA 'namaskAra' e pUjyanI pratIti karAvanAra hovAthI pUjyano dharma che. je jenI pratIti karAve te teno dharma che. ghaTanuM rUpa ghaTanI pratIti karAve che mATe tene ghaTano dharma kahevAmAM Ave che. tenI jema 'namaskAra' paNa 'namaskArya'nI pratIti karAvanAra hovAthI 'namaskArya'-no dharma che, nahi ke namaskAra karanArano. namaskAranI prarUpaNA 49 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA "namaskAra'no pariNAma "namaskAryanuM nimitta pAmIne utpanna thAya che. ghaTanA nimitte utpanna thatuM ghaTa-jJAna ane ghaTa-abhidhAna e jema ghaTanuM kahevAya che, tema "namaskAryanA nimitte utpanna thanAra 'namaskAra'no pariNAma paNa namaskAryano ja paryAya mAnavo vAjabI che. athavA namaskAra karanAra namaskAryanuM dAsatva pAme che, tethI te namaskAra upara namaskAra karanArano adhikAra nathI. "mArA dAse khara kharIdyo, tethI te dAsa ane khara ubhaya jema tenA svAmInA che, tema "khara'nA sthAne "namaskAra' ane 'dAsa'nA sthAne teno "karanAra' ubhaya, "namaskArya" evA pUjya adAdikanA ja che. e kAraNe paNa "namaskAra" namaskAra karanArano nathI, kintu namaskAryano ja che. pUjya vastu be prakAranI che, eka jIvarUpa ane bIjI ajIvarUpa. jIvarUpa pUjya vastu zrI jinezvarAdi ane munivarAdi che. ajIvarUpa pUjya vastu zrI jinapratimAdi ane citrapaTAdi che. saMgrahanacano uttara namaskAra kono che?' e viSayamAM saMgraha naya kahe che ke, namaskAra jIvasAmAnyano che. saMgraha naya sAmAnya mAtragrAhI hovAthI jIvano namaskAra, ajIvano namaskAra, svano namaskAra ke parano namaskAra, ItyAdi bhedone svIkArato nathI. e naya vizeSarahita sattAmAtrarUpe namaskArane mAne che, tethI tenA manamAM sva-para Adi bhedayukta namaskAra nathI. saMgrahanayanA mate SaSThI vibhaktithI nirdiSTa bhinnAdhikaraNa nathI. sAmAnAdhikaraNya ja che. tethI sattA sAmAnyarUpe eka ja namaskAra che ema te kahe che. jIva sAmAnyano namaskAra che'- evo uttara je upara ApavAmAM Avyo che te paNa azuddhatara saMgrahanayanA matano che. hajuganacano uttara RjusUtranaya namaskArane namaskAryano nahi mAnatAM namaskArane tenA karanArano mAne che. kAraNa ke namaskAra traNa prakArano che : eka jJAnarUpa, bIjo zabdarUpa ane trIjo kriyArUpa. jJAnarUpa namaskAra jIvathI abhinna che. tethI jIva sivAya anya jaDa pratimAdino te na ja hoI zake. zabdarUpa ane kriyArUpa namaskAra paNa zabda karanAra ane kriyA karanArano dharma che. te dharma anya dravyamAM kevI rIte jaI zake? anyanA dharma paNa anyamAM jaI zakatA hoya to saMkarAdi mahAdoSonI prApti thAya eTaluM ja nahi paNa pUjake karelo namaskAra pUjyano mAnavAmAM Ave to kRtanAza, akRtAgama Adi doSonI paNa prApti thaI jAya. prazna :- anya dravyamAM rahelI vastu paNa anya dravyanI kahI zakAya che jemake- tijorImAM raheluM dravya e devadattanuM dravya che ema kahI zakAya che. uttara :- anyatra rahelI vastu anyanI che evo vyavahAra mAtra dravyamAM ja thaI zake che. kintu guNonI aMdara tevo vyavahAra thaI zakato nathI. namaskAra e pUjakano guNa che, te pUjyano kevI rIte banI zake? prazna :- anyanA guNano bhogavaTo anya karI zake che jemake-paTano bhoktA devadatta che. to te paTanA zukalatvAdi guNono bhoktA paNa che ja. tema pUjakanA namaskArano mAlika pUjya kema kahI zakAya nahi? uttara :- paTanA zukalatvAdi guNono bhoktA jema devadatta banI zake che tema pUjakanA namaskAraguNano bhoktA pUjya banI zakato nathI kAraNa ke namaskAranuM anantara ke parampara ubhaya phaLa pUjyane nahi paNa pUjakane ja prApta thAya che. prazna:- pUjakanuM pUjArUpa phaLa to pUjyane ja sAkSAt jaNAya che kintu pUjakane jaNAtuM nathI, to pachI S 50 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS THE GRE kakakara Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra pUjyano mAnavAmAM vAMdho zo? uttara - pUjya e AkAzanI jema pUjArUpa phaLanA upajIvI nathI tethI pUjakanI pUjArUpa phaLa pUjyanuM nathI. je jeno anupajIvI hoya. tenuM te phaLa na kahevAya. jema dahyamAna agarukarparAdino dhUpa prasare to tenI suvAsAdinuM phaLa AkAzanuM nathI kahevAtuM, kintu tenA upajIvaka devadattanuM ja kahevAya che tema ahIM paNa zrI vItarAgAdi temanI pUjAnA anupajIvaka hovAthI temanI pUjAnuM phaLa temanuM nathI kintu pUjakanuM ja che. pratyakSa dekhAto namaskAra paNa namaskAryanA upakAra mATe thAya che ema nathI, kintu namaskAra karanAranA upakAra mATe ja thAya che tethI te namaskAra karanArano ja che. namaskAranuM anantara phaLa pariNAmanI vizuddhi che ane parampara phaLa svargApavargAdinI prApti che. e ubhaya phaLa pUjakane ja prApta thAya che, tethI namaskAra e pUjyano na kahevAya kintu pUjakano ja kahevAya e ja vAtane TUMkANamAM nIce mujaba kahI zakAya. 1. namaskAra karanArano che, karanArane AdhIna hovAthI, je jene AdhIna hoya te tenuM ja kahevAya che dhananI jema. 2. namaskAra karanArano che, karanAranA guNa (jJAna, kriyA ane zabdorUpa hovAthI. 3. namaskAra karanArano che, namaskAranA phaLano bhoktA karanAra hovAthI. 4. namaskAra karanArano che, namaskAranA kAraNabhUta karmano kSayopazama karanAramAM ja hovAthI. kArya kAraNa sivAya anyatra hoI zake nahi. 5. namaskAra karanArano che, karanAranA pariNAmarUpa hovAthI. zadAdi nayono uttara zabdAdi nayonA mate namaskAranA upayogarUpa jJAna e ja namaskAra che, kintu zabdane ane kriyA e namaskAra nathI. A nayo mAtra jJAnavAdI hovAthI zrI jinezvarAdi ke temanI pratimAdino namaskAra che ema vizeSa karIne mAnatA nathI. mAtra tadupayogavAna pUjakano ja namaskAra che ema svIkAre che. sAdhana namaskAranuM sAdhana zuM che?" athavA "namaskAra zAthI prApta thAya?' - e trIjuM prarUpaNAnuM dvAra che. eno uttara e che ke - "namaskArAvaraNIya karmanA kSayopazamathI namaskAra prApta thAya che. e kSayopazama nisargathI paNa thAya che ane adhigamathI paNa thAya che. prazna:-namaskArAvaraNIya karma eTale zuM? utara :- namaskArane AvanAra karma matijJAnAvaraNa, zrutajJAnAvaraNa ane darzana mohanIya che. ene ja namaskArAvaraNIya karma kahevAmAM Ave che. e karmanA spardhako (rasavizeSo) be prakAranA che : eka sarvaghAtI ane bIjA dezadhAtI. sarvaghAtI spardhako sarvathA nAza pAmavA joIe. dezaghAtI spardhakomAM paNa uditano kSaya ane anuditano upazama thavAthI anukrame vizuddhi thatAM "nakArAdi akSaronI prApti thAya che ane adhika vizuddhi thatAM samasta navakAranI prApti thAya che. namaskAra svayaMRtarUpa che, zrata atipUrvaka hoya che ane e baMne samyagudaSTine hoya che tethI namaskArano lAbha thAya tyAre ekI sAthe matijJAna, zrutajJAna ane samyakatvano lAbha thAya che. adhikaraNa adhikaraNa" eTale sthAna. namaskArane rahevAnuM sthAna kayuM? "adhikaraNa dvAra' ne zAstrIya paribhASAmAM namaskAranI prarUpaNA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'smin dghArI / " paNa kahevAmAM Ave che. A viSayamAM naigamAdi nayono svAmItva dvAranI jema judo judo abhiprAya che. naigama tathA vyavahAra nayanA mate jIva-ajIvAdi (pUjya ane pUjyonI pratimA Adi)mAM sarvatra namaskAra rahI zakato hovAthI pUjyamAM namaskAra rahe che ema mAnavAmAM koI paNa jAtanI harakata nathI. saMgraha naya sAmAnyamAtragrAhI hovAthI namaskArane aviziSTa sAmAnya AdhAramAM mAne che, athavA A nayanI-'jIva e ja namaskAra che' - evI samAnAdhikaraNanI mAnyatA hovAthI, 'jIvamAM namaskAra' evo vyadhika2NasamAsa tene mAnya nathI. azuddhatara saMgraha naya-'jIvamAM namaskAra' - ema mAne che, kintu jIva sivAya anyamAM to te paNa mAnato nathI. - RRjusUtra naya namaskArane kartAthI arthAntara (bhinna) mAnato nathI. guNa guNIthI bahAra hoya ja nahi kintu guNInI aMdara ja hoya, anyathA sAMkaryAdi doSonI prApti thAya. RjusUtra bhinna AdhA2ne mAne che, parantu te dravyanI bAbatamAM, nahi ke guNanI bAbatamAM. e vAta upara spaSTa thaI gaI che. guNanI bAbatamAM to te guNa guNInuM bhinnAdhikaraNa svIkArato nathI ja. zabdAdi nayo jJAnane ja namaskAra tarIke svIkAratA hovAthI ane zabdakriyAtmaka namaskArane namaskAra ta2Ike nahi svIkAratA hovAthI namaskAra ka2nA2thI bAhya adhikaraNamAM namaskA2ne mAnatA nathI. prazna :- to pachI RjusUtra ane A nayonI mAnyatAmAM bheda zo ? uttara H- RjusUtra kriyArUpa ane zabdarUpa namaskA2ne paNa namaskAra mAne che tethI tenA mate namaskAra karanAranA zarIramAM paNa namaskAra che. zabdAdi nayo namaskArane upayogarUpa ja mAne che tethI teonA mate namaskAra za2I2nI aMdara nahi, kintu jIvanI aMdara ja rahe che. sthiti sthitino artha ahIM kALa che. namaskArano kALa keTalo ? eno uttara e che ke upayoganI apekSAe namaskAranI sthiti (jaghanya yA utkRSTa) antarmuhUrta ja che. labdhinI apekSAe jaghanya sthiti antarmuhUrta ane utkRSTa sthiti 66 sAgaropamathI paNa kAMIka adhika che. vidhAna vidhAna eTale prakAra. namaskAranA prakAra keTalA che ? eno uttara e che ke namaskAra arihaMtAdi pAMca prakAre che, kAraNa ke-zrI arihaMtAdi padArtha pAMca che. te darekanI AdimAM 'namaH / ' evuM pada eka ja hovA chatAM, pAMca prakAranA padArthamAM te pada upayukta thatuM hovAthI tenA prakAra paNa pAMca banI jAya che. zrI arihaMtAdi pAMce padArthonuM nirUpaNa AgaLa upara vistArathI karavAmAM Avaze. nava prakAre prarUpaNA uparyukta cha prakAra uparAnta ATha prakAre tathA nava prakAre paNa namaskA2nI prarUpaNA thaI zake che. temAM prathama 'satpadaprarUpaNA' dvAra che. 'sat' eTale vidyamAna. namaskAra vidyamAna che, kintu avidyamAna nathI. gati-IndriyAdi mArgaNAomAM kaI kaI mArgaNAomAM kevI kevI rIte vidyamAna che, eno vicAra karavo e prathama satpada-prarUpaNAno viSaya che. jemake -cAre gatimAM namaskAranA pUrvapratipanna (pUrve pAmelA) avazya hoya che ane pratipadyamAna (vartamAnamAM pAmatA) nI bhajanA hoya che. e rIte indriyAdi mArgaNAomAM paNa namaskAranI vidyamAnatA-avidyamAnatAno vicAra karavo te satpada-prarUpaNA dvAra che. para trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyAdi prarUpaNAhAro namaskAra che to keTalI saMkhyAmAM che, eno vicAra karavo-e saMkhyAmarUpaNA dvArano viSaya che jemake-pratipadyamAna (pAmatA) jadhanyathI eka, be athavA traNa ane utkRSTathI kSetrapalyopamanA asaMkhyaya bhAganA pradeza rAzipramANa. pUrvapratipanna (pAmelA) jAnyathI sUkSma kSetra palyopamanA asaMkhyaya bhAganA rAzi pramANa ane utkRSTathI vizeSAdhika. kSetraprarUpaNA dvAramAM namaskAravAna jIva UMce anuttara vimAnamAM jatAM lokanA sAta bhAga pramANa kSetramAM hoya ane nIce chaThThI naraka pRthvImAM jatAM lokanA pAMca bhAga pramANa kSetramAM hoya. sparzanaprarUpaNA dvAramAM kSetra karatAM sparzanA kAMIka adhika samajI levI. jemake-eka paramANuMnuM kSetra eka AkAzapradeza ane sparzanA sAta AkAzapradeza, e rIte sarvatra ghaTAvI levuM. kAlaprarUpaNA dvAramAM eka jIvanI apekSAe jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI apAI pudgalaparAvartana. nAnA (aneka) jIvonI apekSAe sarvakALa. aMtararUpaNA dvAramAM nAnA (aneka) jIvonI apekSAe aMtara nathI. eka jIvanI apekSAe jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa apAIpudgalaparAvarta. bhAvaprarUpaNA dvAramAM lAyopathamika, aupathamika ane sAyika e traNa bhAve namaskAra hoya che. zeSa bhAvoe hoto nathI. bhAgaprarUpaNA dvAramAM sarva jIvonA anantamA bhAganA jIvo namaskArane pAmelA hoya che arthAt pAmelA karatAM nahi pAmelA anantaguNA hoya che. alpabahatvaprarUpaNA dvAramAM namaskArane pAmelA upazamabhAvavALA sauthI alpa hoya che. layopazamabhAvavALA tethI vizeSa ane kSAyikabhAvavALA, siddhonI apekSAe sarvathI adhika hoya che. saMsArInI apekSAe kSAyika bhAvavALA karatAM layopazama bhAvavALA adhika hoya che. ItyAdi vicAraNA karavI te chelluM alpabadutva prarUpaNA dvAra che. anya paNa aneka rItie prarUpaNA karavAno vidhi che jemakesNhitaa ca padaM caiva, padArthaH padavigrahaH / cAlanA pratyavasthAnaM, vyAkhyA tantrasya SaDvidhA // 1 // saMhitA, pada, padArtha, padavigraha (samAsa), cAlanA (zaMkA) ane pratyavasthAna (samAdhAna) e cha, sUtranI vyAkhyAnAM aMgo che. athavA AropaNA (avadhAraNa), bhajanA (vikalpanA), pRcchanA (prazra), dApanA (uttara) ane niryApanA (nigama) e pAMca prakAre paNa prarUpaNA thaI zake che. prakRti, akAra, nokAra ane nakAra-akAra ubhaya ema cAra prakAre paNa prarUpaNA thaI zake che. jemake-"namaskAranA pariNAmathI pariNata samyagdaSTi jIva' e namaskAra che, e prakRti prarUpaNA kahevAya. ethI viparIta, "AtmA namaskAra nathI.' - e niSedhavAcaka akArathI prarUpaNA thaI. e ja rIte prakRtine nokAra ane noAkAra lagADIne paNa prarUpaNA thaI zake che, nokAramAM "no' no artha dezaniSedha paNa thAya che ane sarvaniSedha paNa thAya che. sarvaniSedha arthamAM vaparAya tyAre dvitIya bhaMga tulya thAya che ane dezaniSedha arthamAM vaparAya tyAre ubhayano artha namaskArano eka deza (aMza) thAya che. namaskAranI prarUpaNA 53. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAranI vasA zrI arihaMtAdi pAMca parameSThI e namaskAranI pAMca vastu che. e pAMca vastune namaskAra karavA mATe pAMca hetuo che. mArga, avipraNAza, AcAra, vinaya ane sahAyatA. e pAMca kAraNo mATe pAMcane namaskAra karavA yogya che. kahyuM che ke maggo avippaNAso, AyAro viNayayA sahAyattaM / paMcavihanamokkaraM, karemi eehiM heuhi // 1 // mArga, avipraNAza, AcAra, vinaya ane sahAyakatA e pAMca kAraNo vaDe huM pAMca prakArano namaskAra karuM pAMca hetuomAM prathama mArgahetu che. bhavaaTavImAM mArgadarzaka zrI arihaMta paramAtmAo hovAthI teonA e mArgadarzaka guNane laI teo namaskAra karavA yogya che. kahyuM che kemArga hatuM aDavIe desiyattaM, taheva nijAmayA samudaMmi / chakkAyarakkhaNaTThA, mahagovA teNa vuccaMti // 1 // bhavATavImAM mArgadarzaka hovAthI, bhavasamudramAM nimaka hovAthI, tathA bhavavanamAM chakAya jIvonI rakSArthe mahAgopa hovAthI, zrI arihaMtadevo mahAsArthavAha, mahAnirdhAmaka ane mahAgopa kahevAya che. zrI arihaMtadevono eka mahAna upakAra che. sArthavAha zrI arihaMtadevarUpI sArthavAho bhavya AtmArUpI musApharone dharmakathArUpI udghoSaNA dvArA sAdhumA ane zrAvakamArgarUpI saraLa ane vakramArge, INitapura zrI muktinagaramAM laI jAya che. te sArthavAho bhavATavImAM rAgadveSarUpI vyApadothI tathA krodhAdi kaSAyorUpI dAvAgni AdinA bhayothI bhavya AtmAone bacAvI le che. viSayo rUpI viSaphaLono AsvAda karavAmAM nimagna thayelA AtmAone tenAthI choDAvI pariNAmahitakara-tapasaMyamarUpI hitakara phaLono AsvAda letA banAve che. bAvIza parISaNorUpI pizAcothI rakSaNa kare che. pAsasthAdi akalyANa mitrorUpI lUMTArAonI lUMTamAMthI choDAve che ane nityodyamarUpI apramAdI prayANavaDe jJAnarUpI azvo ane dhyAnarUpI hAthIothI joDAyelA pAMca prakAranA svAdhyAyarUpI rathamAM besADI nirvighna mokSapurInI prApti karAve che. niyamika zrI arihaMtadevo, bhavodadhinuM ullaMghana karAvavA mATe bhAva-nirdhAmako che. samudramAM jema anukULa-pratikULa aneka prakAranA vAyarAo hoya che, tema bhavasamudramAM paNa mithyAtvarUpI pratikULa vAyarAo ane samyakatvarUpI anukULa vAyarAo vAI rahyA che. zrI arihaMtadevorUpI nipuNa nirdhAmako mithyAtvarUpI pratikULa vAyuthI bacAvI laI samyakatvarUpI anukULa vAyunA yoge bhavya-jIvarUpI poto (nAvaDIo)ne yathAvasthita jJAnarUpa karNadhAravaDe bhayaMkara saMsArasAgaranuM ullaMghana karAvI Iptisa sthAnarUpa mokSabaMdare pahoMcADI de che. mahAgopa gopAlako jema sarpa-sthApadAdithI gAyonuM rakSaNa kare che ane pracura ghAsa-pANI AdivaDe poSaNa kare che, tema pajIvanikAyarU5 gAyone zrI arihaMta paramAtmArUpI rakSako vyAdhi jarA mRtyu Adi zikArI prANIothI rakSaNa karI nirvibe nirvANapathe pahoMcADe che. nuM ailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja MS Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte sarva zrI arihaMtadevo mArgadarzaka, nirdhAmaka ane mahAgopa tarIkenuM kArya karanArA hovAthI bhavya-jIvalokanA mahAupakArI che ane e ja kAraNe teo lokottama mahApuruSo paNa kahevAya che. rAga-dveSAdine namAvanArA mArgadazaktAdi guNovaDe zrI arihaMtadevo jema jagajajIvonA upakArI che, tema rAga, dveSa kaSAya, indriya, pariSaha ane upasargone namAvanArA hovAthI paNa teo jIvalokane namaskAra karavA yogya che. temAM prathama rAga, nAmAdi cAra prakArano che. nAmarAga, sthApanArAga, dravyarAga ane bhAvarAga. nAma ane sthApanA samajavA sugama che. dravyarAga be prakAre che : ekaAgamathI ane bIjo noAgamathI. AgamathI dravyarAga, rAgapadArthane jANanAra anupayukta AtmA. noAgamathI dravyarAganA traNa prakAra che eka jJazarIra, bIjo bhavya zarIra ane trIjo tavyatirikta. jJazarIra ane bhavya zarIra sugama che. vyatiriktanA be prakAra che: eka karmadravyarAga ane bIjo nokarpadravyarAga. karmadravyarAga eTale rAgavedanIyakarmanA pudgalo. tenA cAra prakAra che: 1. yogya (bandha pariNAmAbhimukha), 2. badhyamAnaka (bandha pariNAma prApta), 3. baddha (nivRtta-baMdha-pariNAma arthAt jIvanI sAthe AtmasAt thayelA), ane 4. udIraNA valikA prApta (udIraNA karaNavaDe kheMcIne udIraNA AvalikAmAM lAvelA.) nokarmadravyarAga eTale rAgavedanIya karmanA pudgalono eka deza athavA tadanya. tadanyanA be prakAra che: eka prAyogika ane bIjo vaixsika. kusuMbharAgAdi e prAyogika che ane saMdhyAbhairAgAdi e vaiausika che. bhAva-rAga bhAva-rAga paNa be prakAre che : eka AgamathI ane bIje noAgamathI. rAgapadArthajJa upayukta AtmA AgamathI bhAvarAga che ane noAgamathI bhAvarAga rAgavedanIya karmodaya-prabhava-pariNAmavizeSa che. tenA be prakAra che : eka prazasta ane bIjo aprazasta. aprazasta pariNAmavizeSa traNa prakAre che : 1. daSTirAga (sva-sva-darzanAnurAga) 2. zabdAdi viSaya viSayaka rAga te kAmarAga ane 3. viSayAdi nimitta vinA ja avinIta apatyAdi viSayaka rAga te neharAga. prazastarAga tethI viparIta che. zrI arihaMta, zrI siddha, zrI sAdhu, zrI brahmacArI Adine viSe sarAgI AtmAone je rAga hoya che te prazasta bhAvarAga che. e ubhaya prakAranA prazasta aprazasta athavA dravyabhAva rAgane namAvanArA arthAt dUra karanArA zrI arihaMtadevo che. hepane namAvanArA. rAganI jema haiSa paNa cAra prakAre che temAM nAma-sthApanA sugama che. noAgamathI dravyaSa jJa, bhavya ane tavyatirikta ema traNa prakAre che. tavyatiriktanA karmadravyaSa ane nokarmadravya-dveSa ema be bheda che. karmadravya-dveSanA yogya, badhyamAnaka, baddha ane udIraNAvalikA prApta e cAra prakAra che. nokarmadravya-dveSanA duSTa vraNAdi aneka prakAro che.bhAva-dveSa eTale Sa. mohanIyakarmano vipAka te be prakAre che. eka prazasta ane bIjo aprazasta. ajJAna, avirati mithyAtvAdi viSayaka dveSa te aprazasta che ane samyakatva, virati, jJAnAdi viSayaka Sa te prazasta che. kaSAyane namAvanArA kaSAya cAra prakAranA che : krodha, mAna, mAyA ane lobha. temAM saMgraha nayanA mate krodha ane mAna e aprItijati sAmAnyavALA hovAthI SamAM antarbhAva pAme che ane mAyA tathA lobha e prItijAti sAmAnyavALA hovAthI rAgamAM antarbhAva pAme che. vyavahAra nayanA mate krodha, mAna ane mAyA e traNe dveSa che. kAraNa ke -mAyA paNa paropaghAta mATe pravRtta namaskAranI vastu Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatI hovAthI aprItijAtimAM aMtarbhAva pAme che ane lobha e vyavahAra nayanA mate rAga che jusUtra nayanA mate krodha ja aprItirUpa hovAthI daiSa che. mAna, mAyA tathA lobha prIti-aprIti ubhayaviSayaka hovAthI rAga-dveSa ubhayarUpa che. jemake, mAna svaahaMkAra viSayaka hoya tyAre rAga ane paraguNaSaviSayaka hoya tyAre dveSa. e ja rIte mAyA-lobha mATe paNa samajI levuM. arthAtu-AtmAne viSe mUcchanI pradhAnatA hoya tyAre e traNe rAga bane che ane paropaghAtanI pradhAnatA hoya tyAre e traNe dveSa bane che. zabdAdi traNa nayonA mate mAna ane mAyA svaguNopakAramUcchatmaka hovAthI lobha arthAt rAga-svarUpa ja che ane svaguNopakArarahita e jamAnAdinA aMzo ane krodha paropaghAtAtmaka hovAthI dveSa ja che. indriyone namAvanArA "nim rUndriyam ' indra eTale jIva tenuM liMga eTale cihna arthAt jIvane oLakhAvanAra te indriya athavA "krena duraM kRSTa !' e paNa indriya zabdanI vyutpatti che. AvaraNano abhAva thavAthI sarva vastune jANI zake che, tema ja nAnAvidha bhavomAM bhamatAM sarva vastuno upabhoga paNa tene thAya che tethI jIva paraaizvaryavAna kahevAya che. e paramaizvaryanA yogathI tathA sarvopalabdhinA bhogano saMbaMdha hovAthI jIvane indra kahevAya che. tenuM liMga agara cihna te indriya che. athavA bIjA zabdomAM jIvavaDe dekhAyela yA sarajAyela te indriya che. tenA paNa cAra prakAra che, temAM nAma ane sthApanA sugama che. dravyekriyA dravyendriyanA be bheda che eka nivRtti ane bIjI upakaraNa. nivRttinA pAchA be bheda che: eka bAhya ane bIjI AtyaMtara. bAlpanivRtti aneka prakAranI hoya che. AbhyantaranivRtti badhAne sarakhI hoya che. AbhyantaranivRttirUpa zroseMdriya badhAnI kaba jAtinA puSpa jevI hoya che. cakSurindriya mAMsanA goLA jevI athavA masuranA dhAnya jevI hoya che. prANedriya atimuktaka puSpa jevI hoya che. rasaneMdriya suraka eTale astrAnI dhAra jevI hoya che. ane sparzanendriya sau saunA zarIranI AkRti pramANe vividha prakAranI hoya che. AttaranivRttiIndrayanI zakti te upakaraNendriya che. vAtapittAdi doSovaDe te zaktino upaghAta thAya to AntaranivRtti indriyanI hayAtimAM paNa zabdAdi viSayonuM grahaNa thaI zakatuM nathI. bhAvendriya bhAvendriya be prakAre cheH eka labdhisvarUpa ane bIjI upayogasvarUpa. indriyAvaraNa karmano kSayopazama te labdhiindriya che ane zabdAdi viSayomAM Indriyone thato pariccheda (jJAna) te upayogaindriya che. labdhiindriya hoya to ja dravyendriyo prApta thAya che. upayogaindriyanI apekSAe sarva jIvo ekendriya che, kAraNa ke-eka kALe be indriyono upayoga koIne hoto nathI. labdhiindriyanI apekSAe sarva jIvo paMcedriya che. kemake bakulAdi vanaspatione viSe bIjI indriyono paNa upalaMbha thAya che. jIvono ekendriyAdi vyavahAra dravyendriyonI apekSAe thAya che. bAdhendriyarahita chatAM labdhiindriyavaDe sarva jIvo paMcendriya hoya che, kAraNa ke bakulAdi vanaspatiomAM pAMce indriyono kSayopazama pratyakSa thAya che. tenI vizeSa samaja e che ke bakula-vRkSa zRMgArayukta suMdara strI madirAno kogaLo kare agara tenA zarIravaDe sparza kare agara oSThavaDe cuMbana kare to phaLe che. eja rIte candanAdinA gandhavaDe, sAruM rUpa jevAvaDe agara madhura zabdonA uccAraNa vaDe paNa te phaLe che. N pada sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpakavRkSane sugaMdhI jaLanA siMcana vaDe puSpodgama thAya che. tilakavRkSa-strInA kaTAkSavaDe aMkurita thAya che. viharakavRkSa-paMcamasvara vaDe puSpa-aMkurAdikano udgama kare che. indriyonI prAptino krama prathama labdhiindriya prApta thAya, tyArabAda dravyandriya prApta thAya, dravyandriyamAM prathama bAhya tathA AMtara nivRtti indriya prApta thAya. pachI AMtara nivRtti indriyanI zaktirUpa upakaraNendriyanI prApti thAya. ane ane IndriyArtha pariccheda (indriyane viSayano pariccheda) arthAt upayoga (avabodha) thAya che. pariSahone namAvanArA mArgathI nahi DagavA mATe ane vizeSa nirjarA karavA mATe je sahana karavA yogya che te sudhA, tuSA, zIta, uSNAdi (22) prakAranA pariSaho che te sarva pariSadone zrI arihaMtadevo namAve che. upasargone namAvanArA pIDA pAmavI agara je vaDe pIDA pamAya te upasarga. upasarga cAra prakAranA che: eka devathI thanArA, bIjA manuSyathI thanArA, trIjA tiryaMcathI thanArA ane cothA AtmasaMvedanIya. temAM rAga nimitte, dveSa nimitte, tathA parIkSA nimitte, athavA e traNe nimitte devo taraphathI upasarga thAya manuSyo taraphathI paNa e traNa nimitto uparAMta kuzIlapratisevana nimitte paNa upasargo thAya che. tiryaMco taraphathI bhaya nimitte, draSa nimitte AhAra nimitte tathA saMrakSaNa nimitte upasargo thAya che. AtmasaMvedanIya upasarga cAra prakAranA che: 1. netramAM paDelA kaNAdi kheMcavA, 2. aMgonuM rUbdhita thavuM. 3. khADA vageremAM paDI javuM ane 4. bAhu vagere aMgonuM paraspara athaDAvuM. e sarva prakAranA upasargone zrI arihaMtadevo namAve che. vaza kare che. yAvat samUla nAza kare che. kahyuM che ke - rAgabosakasAe, iMdiyANi a paMca vi / parisahe uvasagge, nAmayaMtA namo'rihA // 1 // rAga, dveSa, kaSAya, pAMca indriyo, pariSado ane upasargone zrI arihaMtadevo namAvanArA che tethI namaskArane yogya che. vaLI kahyuM che ke - iMdiyavisayakasAye, parisahe veyaNAuvasagge / ee ariNo hantA, arihaMtA teNa buccaMti // 1 // Indriya, viSaya, kaSAya, pariSada, vedanA ane upasargo e ario (duzmano) che. arione haNanArA hovAthI zrI arihaMto" kahevAya che. e ja rIte sarva jIvonA zatrusamAna AThe prakAranAM karmone haNanArA hovAthI paNa teo arihaMta kahevAya che. athavA vandana, namaskAra, pUjA, satkAra ane siddhigamanane yogya hovAthI teo "ahaMta' kahevAya che. athavA deva, asura ane manuSyo dvArA uttamouttama pUjAne pAtra hovAthI tathA krodhAdi duzmano tathA badhyamAna karmarUpI raja ane baddhakarmarUpI malane haNanArA hovAthI arihaMta' kahevAya che. e "arihaMto" ne karelo namaskAra jIvane hajAro bhavathI choDAve che. tathA bhAvapUrvaka karAto te namaskAra bodhi (zrI jinadharma) nI prApti mATe thAya che. "arihaMto' ne karelo namaskAra dhanyapuruSonA bhavano kSaya kare che tathA ddhayamAM rahelo te vizrotasikA (durgAna) ne hare che e rIte "arihaMta'ne karelo namaskAra mahAarthayukta che, ema zrI jinAgamomAM varNavela che ane maraNanA avasare anya sarva kAryono tyAga karIne anarNaratnanI jema eka namaskAranI vastu Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene ja grahaNa karAya che. athavA koI paNa ApattimAM zrI arihaMta namaskAranuM vAraMvAra ane nirantara smaraNa karavAmAM Ave che. zrI arihaMtone karelo namaskAra, e sarva pApono nAza karanAra che; eTaluM ja nahi, kintu sarva maMgaLomAM te ja eka prathama maMgaLa che. e ja hakIkatane zAstromAM nIcenA zabdothI pharamAvelI che? arihaMtanamukkAro, jIvaM moyei bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo, hoi puNo bohilAbhAe // 1 // A gAthAmAM nAma, sthApanA, dravya ane bhAva- e cAre prakAranA namaskAranuM varNana che. jemake'hiMta' zabda vaDe "adAkAravALI buddhi sthApanA-namaskAra che. namuvAra' zabda vaDe nAmanamaskAra che. mA" zabda vaDe bhAvanamaskAra che. phrImALo' zabda vaDe aMjaligrahaNAdi dravyanamaskAra che. e rIte eka ja gAthAmAM nAma namaskAra, sthApanAnamaskAra, dravyanamaskAra ane bhAvanamaskAra e cAre prakAre karAto namaskAra varNavyo che. e namaskAra jIvane ananta saMsArathI mukAve che ane jyAM sudhI mukti na thAya, tyAM sudhI te bodhilAbha-zrI jinadharmanI prApti mATe thAya che. (1). __ arihaMtanamukkAro, dhannANaM bhavakkhayaM kuNaMtANaM / hiyayaM aNummuyaMto, visuttiyAvArao hoi // 2 // bdayamAM rahelo annamaskAra jJAnAdi dhanavAlA, parittasaMsArI ane pratanukarmavAn jIvonA punarbhavano kSaya karanAra tathA cittanuM vistrotagamana (apadhyAna) nivAranAra thAya che. (2). arihaMtanamukkAro, asa khalu vannio mahatthotti / jo maraNami uvagge abhikkhaNaM kIrai bahuso // 3 // annamaskAra mahAarthavALo che. mRtyu samIpa Ave chatAM nirantara bahuvAra karAya che ane moTI ApattimAM dvAdazAMgIne choDI tenuM ja dhyAna ane smaraNa karAya che. (3). agni AdinA bhaya vakhate gharamAM rahelI zeSa vastuone choDI, jema mahAmUlyavALAM ratno agara ciMtAmaNi ratna grahaNa karAya che athavA yuddhamAM atizaya Apatti vakhate jema anya zastro choDIne je amogha hoya te ja zastra grahaNa karAya che, tema ahIM paNa maraNAdi mahAbhayo vakhate dvAdazAMga zAstro choDIne kevaLa eka arihaMtanamaskAra ja grahaNa karAya che, kAraNa ke te namaskAra e dvAdazAMgArpe che. prazna:- arihaMta namaskAra e dvAdazAMgArthe zI rIte ? uttaraH- dvAdazAMgI pariNAmavizuddhinA hetubhUta che ane te ja kAryane namaskAra paNa kare che baMne vaDe eka ja kArya siddha thatuM hovAthI namaskAra paNa dvAdazAMgAtha che ema kahevAmAM koI paNa jAtinI harakata nathI. athavA to zrI vItarAgasiddhAntamAM eka paNa pada ke je saMvegane pedA karanAruM tathA mohajALane chedanAruM hoya te nizcayathI dvAdazAMgArtha mAnela che. namaskAra anekapadAtmaka hovA chatAM vyavahArathI eka pada kahevAya che. ane uparyukta nyAye te dvAbhAMgI ke je gaNipiTaka-gaNadharonI peTI kahevAya che, tenA arthasvarUpa hovAthI ati nirjarA mATe thAya che. mATe tenI mahAWtA kahelI che ane e ja kAraNe annamaskAra e abhISNa eTale nirantara ane bahuzaH eTale vAraMvAra karAya che. arihantanamukkAro, sabbapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 4 // ahiMnnamaskAra e sarva pApono nAza karanAra che ane sarva maMgaLomAM prathama maMgaLabhUta che ahIM "pApa" zabdanI traNa prakAre vyutpatti thAya che je jIvane malina kare, je jIvanA hitane pIe athavA je jIvane saMsAramAM rAkhe te pApa kahevAya che. tattvathI ATha karma e ja pApa che annamaskAra te sarva pApano nAza kare che, eTaluM ja nahi, kintu nAmAdi sarva maMgaLomAM annamaskAra prathama che. athavA mokSarUpa mukhya puruSArthane sAdhanAra hovAthI tralocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradhAna che. athavA zrI arihaMtAdi pAMca bhAva maMgaLomAM prathama bhAvamaMgaLa hovAthI prathama che. athavA pradhAnatara paropakArasAdhaka hovAthI ahaMnnamaskAra e prathama eTale mukhya maMgaLa che. (4) zrI siddha-paramAtmA namaskAra'nI bIjI vastu zrI siddha paramAtmA che. siddha' AtmAo aneka prakAranA hoya che. kahyuM che kekmme sippe a vijjA ya, maMte joge a Agame / attha-jattA-abhippAe, tave kammakkhae iya // 1 // karmasiddha, zilpasiddha, vidyAsiddha, maMtrasiddha, yogasiddha, Agamasiddha (cauda pUrvadha), arthasiddha (mammaNazeTha), yAtrAsiddha, abhiprAyasiddha (abhayakumAra), tapasiddha (daDhaprahArI) ane karmakSayasiddha ema aneka prakAranA siddha che. temAM karmasiddhAdinuM ahIM prayojana nathI kevaLa karmakSayasiddhanuM ja prayojana che. jJAnAvaraNIyAdi ATha karmonuM samUla umUlana karanAra AtmA "karmakSaya-siddha' kahevAya che. kahyuM che ke : dIhakAlarayaM jaM tu, kammaM se siyamaTThahA / siyaM dhaMtaM ti siddhassa, siddhattamuvajAyai // 1 // dIrdhakALanAM upArjana karelAM ATha prakAranAM karma jemaNe bALI nAMkhyAM che, te AtmA siddhapaNAne prApta kare athavAmaatN sitaM yena purANakarma, yo vA gato nirvRtisaudhamUrdhni / khyAto'nuzAstA pariniSThitArtho, yaH so'stu siddhaH kRtamaMgalo me // 1 // bAMdhela purANakarma jemaNe bALI nAMkhyAM che, athavA "jeo nivRttirUpI prAsAdanA zikhara upara ArUDha thAya che, athavA ""jeo anuzAsaka tarIke prasiddha thayA che, athavA ""jemanAM saghaLAM prayojano siddha thayAM che, evA je siddha paramAtmAo che te mane maMgalabhUta thAo. zrI siddhonuM lakSaNa darzAvatAM zAstrakAra maharSio pharamAve che keashriiraa jIvadhaNA, uvauttA daMsaNe a nANe a / sAgAramaNAgAraM, lakkhaNameaM tu siddhANaM // 1 // kevalanANuvauttA, jANaMtA sababhAvaguNabhAve / pAsaMti savao khalu, kevaladivihi'NaMtAhiM // 2 // nANaMmi daMsaNaMmi a, itto egayaraMmi uvauttA / sabbassa kevalissa, jugavaM do natthi uvaogA // 3 // (1) zarIra vinAnA jIvanA pradezo vaDe ghana, darzana ane jJAnamAM upayukta tathA sAkArI ane anAkArI e siddhonuM lakSaNa che. (2) kevalajJAnamAM upayukta hovAthI sarva bhAvonA guNaparyAyane bhaNI rahyA che tathA tene ja ananta evI kevaLadaSTi vaDe joI rahyA che. (3) pratisamaya jJAnopayoga yA darzanopayogamAM upayukta che. (kAraNa ke) sarva kevaLajJAnanI bhagavantone eka samaye be upayoga hotA nathI. zrI siddha-paramAtmAnA svarUpanuM varNana karatAM vadhumAM jJAnI maharSio pharamAve che ke avyAbAdhapaNAne pAmelA siddhAtmAone je sukha hoya che te sukha manuSyone ke sarva prakAranA devone hotuM nathI. samasta devagaNanA sukhane sarva kALanA pradezo vaDe anantagaNuM karavAmAM Ave ane tene anantAnanta vargo vaDe guNavAmAM Ave to paNa te muktisukhanI tole AvI zake tema nathI. siddhanA eka jIvanuM sarva kALanuM sukha ekatra karavAmAM Ave ane tene ananta bhAgo vaDe bhAgavAmAM Ave, topaNa sarva AkAza pradezane viSe samAI zake nahi. eTale ke sarva AkAzapradezanI saMkhyA karatAM siddhanA jIvonuM sukha anaMtagaNuM che. namaskAranI vastu 59 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema koI gAmaDiyo bahu prakAranA nagaraguNone jANavA chatAM upamAnA abhAve tene kahI zakato nathI, tema siddhonA sukhanI koI upamA nahi hovAthI tene kahI zakAtuM nathI topaNa kAMIka samajamAM Ave te khAtara zAstromAM pha2mAvyuM che ke - jema koI puruSa sarva icchAone tRpta karanAra amRtatulya bhojananuM bhakSaNa karI kSudhA-tRSAthI vimukta banelo atyaMta tRptinA sukhane anubhave che, tema atula evA nirvANasukhane pAmelA siddhAtmAo paNa sarvakAla mATe tRpta che tathA zAzvata ane avyAbAdha sukhane pAmelA hovAthI sadAkALa sukhI che. zrI siddhAtmAo sarva karmathI niryukta thayelA hovAthI 'siddha' che. ajJAnanidrAthI prasupta jagatane viSe pArakAnA upadeza vinA jIvAdi tattvone jANanArA hovAthI 'buddha' che. saMsA2nA athavA sarva prayojanasamUhanA pA2ne pAmelA hovAthI 'pAragata' che. ane anukrame catudarza guNasthAnaka upara ArUDha thaIne athavA samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritranuM kramapUrvaka Asevana karIne muktisthAnane pAmelA hovAthI paraMparagata' che. karmakavacathI unmukta che tathA ajara, amara ane asaMga che. arthAt zrI siddhanA AtmAo sarva duHkhathI rahita thayelA hoya che. janma - jarA - maraNAdinA baMdhanothI vimukata banelA hoya che ane sadAkALa zAzvata ane avyAbAdha sukhane anubhavI rahyA hoya che. evA siddhone karelA namaskAranuM phaLa darzAvatAM paNa niryuktikAra bhagavAna zrI bhadrabAhu svAmIjI pha2mAve che ke - siddhANa namukkAro, jIvaM moei bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo, hoi puNo bohilAbhAe // 1 // siddhANa namukkAro, dhannANaM bhavakkhayaM kuNaMtANaM / hiayaM aNummuyaMto, visottiyAvArao hoi // 2 // siddhANa namukkAro, esa khalu vannio mahatthotti / jo maraNammi uvagge, abhikakhaNaM kIrai bahuso // 3 // siddhANa namukkAro, savvapAvapyaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 4 // (1) zrI siddha paramAtmAna karelo namaskAra jIvane hajAro bhavathI mukAve che. bhAvapUrvaka karAto te namaskAra bodhilAbhane mATe thAya che. (2) zrI siddhone karelo namaskAra dhanyapuruSonA bhavano kSaya kare che. hRdayamAM tenuM anusmaraNa karavAthI durdhyAnano nAza thAya che. (3) zrI siddhone karelo namaskAra kharekhara mahAarthavALo varNavelo che, je maraNa vakhate nirantara ane vAraMvA2 ka2vAmAM Ave che. (4) zrI siddhone karelo namaskAra sarva pApano sarvathA nAza ka2nA2 che ane sarva maMgalomAM prathama maMgala che. zrI AcArya-bhagavaMto AcArya cAra prakAranA che : nAma, sthApanA, dravya ane bhAva. nAma ane sthApanA sugama che. 'dravyAcArya' zilpAdi zAstrone zIkhavanArA che ane 'bhAvAcArya' pAMca prakAranA AcAranuM pAlana karanArA-karAvanArA ane upadezanA2 che. jJAnAdi pAMca prakAranA bhAvAcAromAM upayukta hovAthI teo bhAvAcAryo kahevAya che. evA bhAvAcAryone karelo namaskAra pUrvasaMcita pApono vinAza karanAra thAya che. bhAvAcArya e zrI jinazAsanano AghAra che. caturvidha saMghane ullAsa pamADanAra che. ane zrutajJAnanA baLe sakala vastune prakAzita karanArA che. zrI jinezvaradevo muktimArga batAvIne muktimAM cAlyA jAya che. tyArabAda nithapravacananuM dhAraNa, pAlana ane poSaNa ka2nA2 AcArya bhagavaMto ja hoya che. bhAvAcAryo pASANamAM paNa aMkurA utpanna karavAnI jema mUrkha ziSyone paNa paMDita banAvI de che. sUtromAM bhAvAcAryane zrI jinezvara samAna kahyA che ane temanI AjJAnuM zrI jinanI AjJAnI jema pAlana karavAnuM pha2mAna karyuM che. bhAvAcAryonI AjJA vinA vidyA ke maMtra phaLatAM nathI, paNa te ja vidyA ane maMtra temanI AjJAthI tatkALa phaLe che. dharmopadeza ApavAmAM jeo niraMtara ughata rahe che tathA sUri, gaNadhara, trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja so Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNI, gacchAdhArI, akUcAna, pravacanadhara, bhaTTAraka, bhagavAna, mahAmuni, sadguru, kRtadhara Adi divya nAmone dhAraNa kare che. tevA AcAryone karelo namaskAra paNa zrI arihaMta ane zrI siddha paramAtmAne karelA namaskAranI jema acinha phaLane ApanAro thAya che. zrI AcAryanamaskAranuM varNana karatAM zrI niyuktikAra bhagavAna pharamAve che ke - AyariyanamukkAro, jIvaM moyei bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo, hoi puNo bohilAbhAe // 1 // AyariyanamukkAro, dhannANaM bhavakvayaM kuNaMtANaM / hiayaM aNummuyaMto, visottiyAvArao hoi // 2 // AyariyanamukkAro esa khalu vannio mahatthotti / jo maraNammi uvagge, abhikSaNaM kIrai bahuso // 3 // AyariyanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paTamaM havai maMgalaM // 4 // zrI AcAryabhagavaMtone karelo namaskAra jIvane hajAro bhavothI choDAve che ane bhAvapUrvaka karAto te bodhinA lAbhane mATe thAya che. 1. AcArya namaskAra dhanya puruSone bhavano kSaya karAvanAra thAya che tathA hRdayamAM anudhyAna karAto te cittanA vistrotasikAgamanano nivAranAra thAya che. 2. AcAryanamaskAra e rIte mahAarthavALo mAnelo che ke je maraNAvasara prApta thavA chatAM nirantara ane vAraMvAra karAya che. 3. AcAryanamaskAra e sarva pApano praNAza karanAra che ane sarva maMgalomAM prathama maMgala che. zrI upAdhyAya bhagavaMto upAdhyAyanuM nAma "yuvAva' athavA "3aaaa paNa che. jenI samIpe ziSyo dvAdazAMga sUtronuM adhyayana kare te upAdhyAya che. dvAdazAMga svAdhyAyakaraNamAM upayukta, pApanuM parivarjana karanAra, dhyAnanA upayogamAM tallIna ane karmano vinAza karavAmAM udyamI 'kahevAya che. "3aaaa ' zabda paNa upayokaraNamAM tathA dhyAnanA nirdezamAM vaparAyelo che. arthAtu-zrI upAdhyAyabhagavanto sadA upayogI ane nirantara dhyAnI hoya che. e ja rIte zrI upAdhyAyabhagavanto AcAryapadane yogya hoya che, gurunA saghaLA guNoe karIne zobhatA hoya che ane agiyAra aMga tathA bAra upAMganuM adhyayanAdi tathA caraNasittarI ane karaNasittarInuM pAlanAdi karanAra hovAthI sadAya pacIsa guNoe karIne yukta hoya che. upAdhyAya, vAcaka, pAThaka, adhyApaka, zrutavRddha, zikSaka, sthavira, apramAdI, sadA nirviSAdI, addhayAnaMdI, Adi uttama nAmone dhAraNa karanArA, nirantara zrI jinAjJAnA pratipAlaka tathA agaNya guNothI vibhUSita hoya che. evA pUjya zrI upAdhyAya bhagavaMtone karelo namaskAra, hRyanA durgAnAdine dUra karI nAkhe che ane sarva manovAMchita sukhone meLavI Ape che. zrI upAdhyAyanamaskAra saMbaMdhamAM niryuktikAra bhagavAna zrI bhadrabAhasvAmIjI mahArAja pharamAve che keuvjjhaaynmukkaaro, jIvaM moei bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo, hoI puNo bohilAbhAe // 1 // uvajjhAyanamukkAro, dhannANaM bhavakvayaM kuNaMtANaM / hiayaM aNummuyaMto, visottiyAvArao hoi // 2 // uvajhAyanamukkAro, esa khalu vannio mahatthotti / jo maraNammi uvagge, abhikkhaNaM kIrai bahuso // 3 // ujjhAyanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 4 // upAdhyAya namaskAra jIvane hajAro bhavathI choDAve che ane bhAvapUrvaka karAto te bodhilAbhane mATe thAya che. 1. upAdhyAyanamaskAra dhanya puruSone bhavakSayane mATe thAya che tathA dayamAM anusmaraNa karAto te apadhyAnane nivAranAro thAya che. 2. A upAdhyAyanamaskAra mahArthavALo che ema varNavAyela che tathA je maraNa prApta thayA chatAM nirantara ane vAraMvAra karAya che. 4. upAdhyAyanamaskAra sarva pApano vinAza karanAra che. ane sarva maMgalomAM prathama maMgala che. 4 namaskAranI vastu 61 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAdhu-bhagavanto nirvANa sAdhaka yogane sAdhanArA hovAthI ane sarva prANIone viSe Atma samAna buddhine dhAraNa karanArA hovAthI sAdhubhagavanto bhAvasAdhuo kahevAya che. teo viSayasukhathI nivarselA hoya che. vizuddha cAritra ane niyamone dhAraNa karanArA hoya che, tAttvika guNone siddha karanArA hoya che tathA anya muktisAdhaka puruSone temanI sAdhanAmAM sahAya karanArA hoya che. lokasaMjJAno tyAga karanArA, kSamAdi daza prakAranA dharmane dhAraNa karanArA tathA lAbhAlAbha, mAnApamAna ane kAMcana-loSThane samAna gaNanArA hoya che. guru AjJAmAM tatpara, prAyazcittAdi jalavaDe pApamalanuM gAlana karanAra, niraMtara zuddha svAdhyAyakaraNamAM tallIna ane bhramarapare gocaracaryAmAM udyakta zrI sAdhu bhagavaMto e jaMgama tIrtha che. zrI sAdhu-bhagavaMto saMbaMdhamAM zAstravettA paramopakArI upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAja zrI paMcaparameSThigItAmAM pharamAve che ke kalezanAzinI dezanA, deta gaNe na prayAsa, asaMdIna jima dvIpa, tathA bhavijana AzvAsa; taraNa tAraNa kajJApara, jaMgama tIratha sAra, dhana dhana sAdhu sulaMkara, guNa-mahimA bhaMDAra. 1 nirantara dharmopadeza ApavAmAM jeo prayAsane gaNatA nathI tathA bhavya AtmAone AzvAsana levA mATe jeo sthira dvIpanI garaja sAre che, svayaM tare che ane anyane tAravAmAM tatpara che evA kissAthI bharelA sukhakara sAdhupuruSo nirantara kassAmAM tatpara hovAthI ane guNo tathA mahimAnA bhaMDAra hovAthI jaMgama tIrtha tulya che ane jagatamAM vAraMvAra dhanyavAdane pAtra che. e sAdhu-bhagavaMtonAM aneka pavitra nAmo che. temAMnA keTalAMka ati prasiddha che ane keTalAMka aprasiddha che jemake-muni, bhikSu, saMnyAsI, nirgatha, zAnta, dAnta, kSAnta, mahAvratadhara, aNagAra, yogI, tattvajJa, vAcaMyama, RSi, dIkSita, akiMcana, zramaNa-e prasiddha nAmo che. sarvasaha, samatAmaya, niSpatikarma zarIra, gukhendriya, AtmaupAsI, mukta, mAhaNa, mahAtmA, avadhUta, zuddhalezI, azaraNazaraNa, adhyAtmadhAma, UrdhvaretA, anubhavI, tAraka, mahAzaya, bhadaMta, mohajayI, gokhA, paMDita, vicakSaNa, ityAdi aprasiddha nAmo che. e jAtinAM mAMgalika nAmone dhAraNa karanArA tathA niSkalaMkita jIvanane jIvanArA guNasamudra sAdhu-bhagavaMtone namaskAra paNa AcArya bhagavaMto tathA upAdhyAyabhagavaMtone karelA namaskAranA samAna phaLane ApanAro thAya che. e ja vAtane jaNAvatAM niyuktikAra bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAja pharamAve che kesaahuunn namukkAro, jIvaM moei bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo, hoi puNo bohilAbhAe // 1 // sAhUNa namukkAro, dhannANaM bhavakkhayaM kuNaMtANaM / hiayaM aNummuyaMto, visottiyAvArao hoi // 2 // sAhUNa namukkAro, esa khalu vannio mahatthotti / jo maraNaMmi uvagge, abhikkhaNaM kIrai bahuso // 3 // sAhUNa namukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 4 // bhAvasAhita karAyelo sAdhunamaskAra jIvane hajAro bhavathI mukta karAve che ane bodhilAbha mATe thAya che. 1. sAdhu namaskAra dhanya AtmAonA bhavano kSaya kare che tathA hRyamAM rahelo te vistrotasikAnuM haraNa kare che. 2. A sAdhunamaskAra mahArthavALo che- ema zAstramAM varNavAyela che ane maraNa vakhate te nirantara vAraMvAra karAya che. 3. sAdhunamaskAra sarva pApano praNAza karanAra che tathA sarva maMgaLomAM prathama maMgaLa che. 4 C mahAmaMtrAdhirAja Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 namaskAranuM prayojana ane phaLa representen karmano kSaya ane maMgaLanuM Agamana e namaskAranuM prayojana che. namaskAranuM phaLa be prakAranuM che H A loka saMbaMdhI ane paraloka saMbaMdhI. A lokamAM artha, kAma, Arogya ane abhiratinI prApti tathA paralokamAM siddhi, svarga, uttama kuLa ane jinapraNita dharmanI prApti vagere phaLo che. namaskAra saMbaMdhI satata upayoga ane kriyAvaDe karmakSayAdi guNono lAbha thAya che te 'anantara-prayojana' che ane tenA pariNAme kAlAntare yA janmAMtare arthakAmAdinI yA svargamokSAdinI prApti te 'parampara-prayojana' che. namaskAra e zruta eTale AgamarUpa che. zrutopayogarUpa AtmapariNAma, AtmahitaparikSA ane bhAvasaMvarAdi bahu prakA2nA lAbhavALo che, tethI zrutAtmaka namaskAranA upayogathI karmakSaya thAya che. te rIte namaskAranA upayogathI pratisamaya karmano kSaya thato hovAthI tene sarva kAryomAM maMgaLarUpa tathA vighnavinAzanA apratima kAraNa tarIke mAnela che. prazna:- kopa-prasAdarahita zrI jina ane zrI siddha e pUjAnuM phaLa ApanArA nathI kAraNa ke jeo pUjAnuM phaLa ApanArA che teo haMmezAM rAjA vagerenI jema kopa-prasAda sahita ja dekhAya che. uttaraH- zrI jino ane zrI siddho pUjAnuM phaLa Ape che evuM ame kahetA ja nathI. sarva jIvone svarganarakAdi ke sukhaduHkhAdika phaLa svakRta puNya-pApanA baLe ja thAya che. puNya-pApa yAne dharma-adharma e apekSAe jJAnAdikanI jema AtmAnA guNo hovAthI koIne ApI zakAya ke koInI pAsethI laI zakAya evA nathI. AtmaguNo paNa jo ApI ke laI zakAtA hoya to kRtanAza, akRtAgama, sAMkarya, ekatvAdi aneka doSo AvIne UbhA rahe. e kAraNe namaskAranuM mukhya phaLa avyAbAdha-sukharUpa mokSa che ane svargAdi phaLa e AnuSaMgika phaLa che. temAM mokSarUpa mukhya phaLa caitanyAdi bhAvonI jema AtmaparyAyarUpa hovAthI koIne paNa ApI zakAya ke koInI pAsethI paNa laI zakAya tema nathI. prazna :- mukhya phaLarUpa mokSa bhale AtmaparyAya hovAthI ApI ke laI zakAya nahi, kintu suMda2 bhaktapAnAdi yA manohara arthakAmAdi to bIjAne ApI zakAya ke laI zakAya tevA che to tene zrI jino ane zrI siddho kevI rIte Ape che ? uttara:-arthakAmAdi ke bhaktapAnAdi bIjAne ApI zakAya tevA che, paNa pUjAno prayatna bhaktapAnAdi mATe hoto nathI kintu mokSa mATe ja hoya che. athavA bhakta pAnAdi paNa svakRta karmanA udayathI ja prApta thAya che. bIjA dAtA to temAM nimittamAtra che. nizcayathI koIno koI dAtA paNa nathI apahartA paNa nathI. sukhaduHkhAdino aMtaraMga hetu karma ja che. zarIra e bAhya hetu che. zabdAdi viSayo, ethI paNa vadhAre bAhya hetuo che ane tene ApanA2-lenAra dAtA-apahartAdi to atizaya bAhyatara hetuo che. mATe nizcayathI karma sivAya sukhaduHkhano dAtAra anya koI ja nathI. za2I2, viSayo ane tenA ApanAra-lenAra sukhaduHkhanAM nimitto karmanA lIdhe ja vyavahAra mAtrathI mAnelAM che, to pachI rAgadveSarahita zrI siddhAtmAo namaskAranA phaLane ApanArA che ema kahI ja kema zakAya ? prazna :- jo sarva zubhAzubha phaLa svakRta-karmajanita ja che to dAna-apaharaNAdinuM phaLa dAtA-hartAne thavuM na joIe ? uttara H- karma svakRta che, tethI tenuM phaLa dAtA-hartAne dhaTe che. dAnAdi samaye parAnugraha pariNAma tathA namaskAranuM prayojana ane phaLa 63 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haraNAdi vakhate paropaghAtAdi pariNAma ja puNya-pApanAM kAraNa bane che. te puNya-pApa bAhya nimittanI apekSA rAkhe che, kintu bAhya nimittanI apekSA rAkhIne paNa rahe che to AtmAmAM ane kALAntare bAhya nimittanI apekSA rAkhIne ja zubhAzubha phaLane Ape che tethI te phaLa parakRta kahevAya che. vastutaH svakRta-karma sivAya bIjathI te prApta thatuM nathI. vaLI jo te phaLa bIjAthI prApta thavA yogya che ema mAnIe to jeNe grahaNa athavA haraNa karyuM te mokSa athavA kugati pAme te vakhate te phaLa konAthI prApta thAya? arthAta-kRtanA doSa AvIne Ubho rahe. jene je ApyuM hoya teNe te ApavuM joIe ane jenuM haraNa karAyuM hoya tenuM te haraNa kare e mAnyatA ayukta che. ema mAnavAthI dAnAdi nahi ApanAra sAdhune janmAntaramAM bhUkhyA rahevuM paDe ane potAne ja je bhUkhyA rahevuM paDe to pUrva janmamAM ApanAra dAtAne to kyAMthI ja ApI zake? e ja rIte pUrva janmamAM koInuM dhanAdi haraNa karIne vartamAna janmamAM nidhana thayela AtmA dhanarahita hovAthI pUrvabhavanA dhanavAna vaDe tenI pAsethI dhananuM haraNa zI rIte karAze? prazna:- anya anya janmonAM dAna-haraNAdithI badhuM ghaTI jaze? uttara :- ema kahevuM paNa aghaTita che ema mAnavAthI anavasthA (aprAmANika anaMta dAna-haraNAdinI kalpanA) tathA svargamukti Adi phaLono abhAva prApta thaze. vastutaH dAna denAra ke haraNa karanAra AtmA potAnA anugraha-upaghAtarUpa pariNAmathI ja svayaM phaLa pAme che, tema ahIM paNa zrI siddho ane zrI jinonI pUjAnuM phaLa pUjakanA potAnA pariNAmathI ja svayaM prApta thAya che. zrI jine namaskAra ane zrI jina pUjA-pariNAmanI vizuddhino hetu hovAthI dAnAdi, dharmonI peThe nirantara karavA yogya che athavA to zrI jinanamaskAra ane pUjA e baMne mokSamArganA prabhAvaka hovAthI dharmakathananI mAphaka haMmezAM karavA yogya che. kopa-prasAdarahita vastu phaLaprada thatI nathI ema kahevuM e paNa satya nathI. annapAnAdi vastu kopa-prasAdarahita hovA chatAM paNa phaLadAyI pratyakSapaNe jaNAya che. amRta-viSa, kanaka-pASANa, maNi-kAca Adi vastuo kopAdirahita che, chatAM anugraha ane upaghAta mATe thAya che. prazna:- kopa vagere haraNa - pradAnAdina nimitta che ke nahi? uttara :- nimitta hovA chatAM te bAhya kAraNa che. aMtaraMga kAraNa to svakRta karma-puNya-pApa sivAya bIjuM koI nathI. rAjA Adino kopa ane prasannatA e svakRta puNyapApanuM ja phaLa che. kAraNa ke-kopayukta banelo ke prasAdavAna banelo rAjA paNa sarva lokone samAna phaLa ApanAro thato nathI, paNa viSama phaLa ApanAro thAya che agara niSphaLa paNa jAya che. e ja kAraNe zrI arihaMtAdino namaskAra ke arihaMtAdinI pUjAno AraMbha koIne prasanna karavA mATe nathI, kintu pUjakanA ja cittanI prasannatA mATe che. bIjA prasanna thAya eTale dharma thAya ane bIjA kupita thAya eTale adharma thAya evo niyama nathI. dharmAdharma jIvanA zubhAzubha pariNAmane anusaravAvALA che. zrI arihaMtAdi AlaMbano zubha pariNAmanA janaka che. zubha pariNAmathI dharma thAya che ane dharmathI bhaktapAna arthakAma, svargaapavargAdi phaLanI prApti thAya che. prazna :- dhamadharma bIjAnI prasannatA ke kopane anusaranArA nathI e vAta jo satya na hoya to lokamAM bIjAnI prasannatAdi prApta karavA mATe prayatna karavAmAM Ave che te kema bane ? uttara :- lokamAM sukhI thavA mATe bIjAnI prasannatAdi para AdhAra rAkhavAmAM Ave che parantu te anekAntika che. eTaluM ja nahi, kintu svakRta puNya-pApane anusAra ja phaLa denAra bane che. ema na mAnavAmAM railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja first A ja Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave ane paranA kopa-prasAdAdi upara ja dharmAdharma mAnI levAmAM Ave to rAgadveSarahita muninI stuti Adi karavAthI puNyAtmAne dharma nahIM thAya ane AkrozAdi karavAthI duSTAtmAne adharma nahi thAya kAraNa ke rAga dveSarahita munine stuti sAMbhaLavAthI prasannatA ke Akroza sAMbhaLavAthI kopa thato nathI. vaLI hiMsA, jUTha, corI, paradAra gamanAdi kAryonuM koI cittamAM ja ciMtavana kare, to tenuM paNa tene kharAba phaLa maLavuM joIe nahi. e ja rIte dayA dAna, brahmacaryAdi dharma karavAnI IcchA manamAM thAya tene zubha phaLa paNa maLavuM joIe nahi. kAraNake zubha agara azubha kAryanuM cittamAM cittavana karavA mAtrathI je je vyakti viSayaka zubha yA azubha cittavana thayuM hoya che, te te vyaktine kopa yA prasAda thavAno prasaMga banato nathI. parantu hiMsAdi cittavanArane adharma ane dayAdi cittavanArane dharma thAya che ja, mATe paraprasAda ane parakopathI ja dharmAdharma thAya che. ema mAnavuM aghaTita che. kintu svaprasAda ane svakopathI ja dhamadharma thAya che ema mAnavuM e yukta che. ema nahi mAnavAthI eka trIje doSa Ave che. paraprasAda ke parakopathI ja je dharmadharma thatA hoya to dayA, dAna, brahmacaryAdi dharmakRtya karanAra upara paNa anArya ane durjana AtmAo kopayukta rahe che, tethI teono dharma niSphaLa javo joIe e ja rIte hiMsA, jUTha, corI Adi adharma kAryone AcaranArAone joIne paNa tevA prakAranA AtmAo Ananda pAme che, to tevAonA AnandathI temane adharma nahi thavo joIe kintu dharma thavo joIe. eTaluM ja nahi paratu paranA kopathI adharma thato hoya to mokSe gayelA AtmAonuM paNa koInA kopathI patana thavuM joIe ane ema thAya to akRtAgama ane kRtanAzAdi asAdhAraNa doSo AvIne UbhA rahe. e badhAM kAraNono vicAra karatAM, dharmAtmAe eka svaprasAda mATe ja prayatna karavo joIe. te svaprasAda zrI jina ane zrI siddhonI pUjAthI avazya prApta thAya che. svaprasAdanuM phaLa aprameya che, tethI te meLavavA mATe zrI arihaMtAdinI pUjAno prayatna parama Avazyaka che. prazna:- zrI arihaMta paramAtmAo ane zrI siddha paramAtmAo to vItarAga ane kRtArtha hovAthI temanI pUjA vAjabI che, parantu zeSa AcAryAdi traNa to rAga-dveSa-sahita ane akRtArtha che, tethI temanI pUjA ke temane karelo namaskAra svaprasAda yA mokSane mATe kevI rIte thAya ? dhanano arthI nirdhananI sevA kare te kema phaLe? uttaraH- vItarAga jema rAga-dveSarahita che, tema AcAryAdi paNa vidyamAna kaSAyono nigraha karanArA che; tethI teo paNa vItarAganI samAna che. vItarAga jema kRtArtha che tema AcAryAdi paNa ghaNA aMze kRtakRtya thayelA che, tethI temanI pUjA paNa vItarAganI pUjAnI jema cittanI prasannatAnuM kAraNa che. vaLI pUjAno AraMbha bIjAnA upakAra mATe nathI ane bIjAnA upakArathI pUjAnuM phaLa maLatuM nathI. mAtra svaprasAdathI phaLa maLe che ane AcAryAdi kiMcit akRtArtha chatAM svaprasAda eTale svapariNAmanI vizuddhi mATe thAya che tethI teo paNa vItarAganI jema pUjya che. prazna:-pUjya upara upakArano abhAva chatAM pUjyanI pUjA phaLadAyI kema? uttara - pUjya upara upakArano abhAva chatAM zrI jinAdikanI pUjA brahmacaryAdikanI jema zubha kriyA ane zubha pariNAmanI vRddhino hetu che tethI te phaLadAyI che. para-dbhayagata maitrI tadviSayaka jIvone zuM upakAra kare che? ane dUrastha AtmAne aMge thayelo hiMsAdikano saMkalpa dUra rahelA AtmAne zuM apakAra kare che? arthAtu kAMI ja nahi, chatAM te upakAra apakArarahita maitrI-hiMsAdino saMkalpa dharmAdharmanuM kAraNa bane ja che. tevI ja rIte pUjAdino saMkalpa paNa zrI jinAdine upakAra karanAro nahi hovA chatAM paNa dharmanuM kAraNa bane che. prazna :- sAdhu Adine dAna ApavAmAM je rIte svapara ubhayane upakAra thAya che te rItano upakAra zrI jinapUjAdikamAM thato nathI, mATe zrI jinapUjA karatAM sAdhu AdinA dAnathI adhika phaLanI prApti kema nahi? AN namaskAranuM prayojana ane phaLa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara :- sAdhu AdinA dAnamAM paNa dAnakRta upakAra-apakArathI phaLanI prApti thatI nathI, kintu parAnugraharUpa saMkalpa mAtrathI ja dAtAne phaLanI niSpatti thAya che. anyathA sAdhu Adie bhojana karyA bAda ajIrNAdi thavAthI mRtyu Adi thAya teno doSa paNa dAtAne lAgavo joIe. pUjyavaDe pUjAnuM grahaNa thAya to ja dharma thAya evo niyama nathI, paNa pUjyanI pUjAthI thatI pariNAmavizuddhithI dharma thAya che. pUjAnuM grahaNa na thAya topaNa te vizuddhi avazya thAya che. athavA zrI jinAdikanI karelI pUjAnuM grahaNa paNa teo kare che. kAraNa ke saMpradAna traNa prakAre thAya che, tethI grahaNa paNa traNa prakAre thAya che. jema ke-preraka, anumodaka ane aniSedhaka, traNe judI judI apekSAe dAnane grahaNa karanArA che. mATe zrI jinAdika aniSedhaka hovAthI temanI pUjAnuM agrahaNa ja thAya che ema nathI. athavA zrI jinAdikanI pUjAthI zraddhA, saMvega ane pariNAmanI vizuddhi thatI hoya to te pUjA parigRhIta che ke aparigRhIta che e carcA ja anAvazyaka banI jAya che. prazna:- zrI siddhAdikanI pUjAnuM phaLa hoI zake nahi; kAraNa ke teo amUrta che cakSuvaDe joI zakAtA nathI, to pachI teonI pUjA kevI rIte thaI zake? uttara :- zrI siddhaparamAtmAo mUrtirahita amUrta che, tethI to vizeSa karIne pUjya che. ratnatrayI amUrta che chatAM mokSamArga banI zake che. tema zrI siddhaparamAtmAonuM pUjana paNa AtmAne parama upakAraka che. mUrtimAnanI mUrti pUjAtI nathI. kintu tenA amUrta guNo ja pUjAya che. zrI siddhabhagavaMtonA guNo to vizeSa karIne amUrta che tethI teo vizeSa pUjya che. prazna :- mUrtimAnanA guNonI pUjA tadguNasaMbaMdhane lIdhe mUrtinI pUjAthI thaI zake che. zrI siddha paramAtmAnA guNonI pUjA kevI rIte thAya kAraNa ke teo amUrta che. uttara - pUjA mUrti ke guNone aMge je phaLa maLe che temAM svagata pariNAmanI vizuddhi sivAya anya koI hetu nathI. bAhya arihaMtAdi AlaMbananA nimittathI svalkayagata je zubha pariNAma utpanna thAya che, te ja sarva phaLa Ape che. te pariNAmano saMbaMdha mUrti sAthe nathI paNa sva-AtmA sAthe che, mATe mUrtAmUrtinI cintA nirarthaka che. prazna:- zrI siddha paramAtmAo atizaya dUra hovAnA kAraNe temanI pUjA kevI rIte phaLadAyI thaI zake? uttara :- jema dUra rahelA baMdhujanane sukhI agara duHkhI sAMbhaLIne Ananda ane zokAdi saMkalpathI dehapuSTi ane deha daurbalyAdi phaLa thAya che, tevI rIte dUrastha siddhAtmAo paNa vizuddha pariNAmathI dharma mATe ane azuddha pariNAmathI adharma mATe thAya che. AlaMbana dUra hoya ke najIka hoya, tethI phaLamAM kAMI bheda paDato nathI athavA taguNabahumAnarUpa zubha pariNAma AtmasvabhAvarUpa hovAthI najIka che ane tenAthI anya je kAMI vastu che te anAtmarUpa hovAthI dUra ja che. prazna - je svapariNAmathI ja dharmAdharma thAya che to pachI arihaMtAdi bAhya AlaMbanonI zI jarUra che? uttara :- te zubha pariNAma bAhya AlaMbanathI ja thAya che. zubhAzubha pariNAma e cittano dharma che, tethI te vijJAnanI peThe haMmezAM bAhya AlaMbanothI ja pravarte che. e kAraNe mokSamArgamAM bAhya zubha AlaMbano parama Avazyaka che. prazna- game tevA AlaMbanathI paNa jene zubha pariNAma thaI zakato hoya tenA mATe zubhAzabha AlaMbanano bheda pADavAnuM zuM prayojana che? uttara- jema AlaMbanarahita zubha pariNAma thato nathI tema viparIta AlaMbanathI paNa prAyaH zubha pariNAma thato nathI, anyathA nIlAdikanuM zuklAdirUpa jJAna thavuM joIe. prazna- ajJAnI ane niHzIla AtmAne zubha AlaMbanarUpa munipaNAthI paNa zubha parimAma jaNAtA nathI A tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ri vss Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane azubhAlaMbanarUpa nAstikapaNAthI paNa teone zubha pariNAma thatA jaNAya che, to pachI zubhAzubha AlaMbanano vicAra karavAthI zuM? uttara- azubha AlaMbanathI zubha pariNAma ane zubha AlaMbanathI azubha pariNAma kavacit ane koIka ja AtmAne thanAra hovAthI tenI ahIM gaNanA nathI athavA niHzIla AtmAne azubha AlaMbanathI thanAro zubha pariNAma, unmatta AtmAnA pariNAmanI jema zubha pariNAma ja nathI, kAraNa ke - te viparyAsathI grasta che. prazna- munivezathI DhaMkAyelA nizIla munine dAna ApanAra dAtA svargAdi phaLa pAme che, tevI rIte kuliMgIne dAna ApanAra dAtAne munidAnanuM phaLa kema na maLe? uttara:- muniliMga e guNonuM sthAna che tethI te guNothI rahita hoya topaNa guNarahita jANavAmAM na Ave tyAM sudhI pratimAnI peThe pUjya che. kuliMga to doSanuM AzrayasthAna hovAthI sthAnabuddhithI paNa te pUjavA yogya nathI. prazna- kuliMgamAM paNa kevaLajJAna thAya che to te doSanuM ja AzrayasthAna kema kahevAya? uttara- kevaLajJAna bhAvaliMgathI thAya che. kuliMgathI thatuM nathI. muniliMga to bhAvaliMganI jema kevaLajJAnanuM aMga thAya che mATe pUjya che. A badhAM kAraNo pariNAmanI vizuddhinA prabaLa hetu hovAthI zubhAlaMbanarUpe zrI jina tathA zrI siddhAdikanI pUjA ane namaskAra niraMtara karavA yogya che. athavA zrI jinAdikanI pUjA bhavyAtmAone bodhibIjanuM nimitta thAya che-e kAraNe avazya AdaraNIya che. maMgalam 'arhanto bhagavanta indramahitAH siddhAzca siddhisthitAH, AcAryA jinazAsanonnatikarAH pUjyA upAdhyAyakAH / zrI siddhAntasupAThakA munivarA ratnatrayArAdhakAH, paJcaite parameSThinaH pratidinaM kurvantu vo maGgalam // 1 // Idro vaDe pUjya evA arihaMta bhagavaMto, siddhisthAnamAM rahelA siddha bhagavaMto, jina zAsananI unnati karanArA pUjya AcArya bhagavaMto, siddhAntane sArI rIte bhaNAvanArA upAdhyAya bhagavaMto ane ratnatrayane dhAraNa karanArA muni mahaMto e pAMce parameSThIo pratidina tamAruM maMgaLa karo.1 namaskAranuM prayojana ane phaLa A 27 varSa 67. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakAranuM upadhAna namaskAra ane namaskAryanuM svarUpa sarva darzanomAM potapotAnA darzananA praNetA mahApuruSone namaskAra karavAnuM vidhAna pradarzita karavAmAM AvyuM che ane te mAMgalikano hetu che. anuyAyIo taraphathI paNa tenuM zraddhApUrvaka AcaraNa karavAmAM Ave che. namaskAra e mana-vacana-kAyAnI prazasta ane anukULa pravRtti che ane tethI "namaskArya" ane "namaskAra karanArI vacce rahela aMtara kramazaH ochuM thavA pAme che. pariNAme namaskAra karanAra svayaM namaskArya svarUpa banI jAya che. e kAraNe maMgalano hetu ane saphala namaskAra te ja hoI zake ke je zuddha svarUpavALA namaskAryane, zuddha svarUpanI prApti mATe karavAmAM Avato hoya. AthI e spaSTa thaze ke - AtmAnI saMpUrNa zuddha dazAne pAmelA ane pAmavA mATe satata prayAsa karanArA mahApuruSo ja namaskAryanuM sthAna le to ja temane karelo namaskAra tenA karanArane maMgalarUpa ane saphaLa thAya. e daSTie vicAratAM zrI jina zAsanamAM darzAvela paramapade sthita pAMca parameSThIone choDIne bIja koIne paNa karelo namaskAra tenI jema aikAttika ane Atmattika maMgala ane kalyANane ApanAro saMbhavI zake nahi. bhAvathI namana koNa karI zake ? e pAMca padonI vastuo pravAhathI zAzvata che, tethI tene prakAzita karanAra pAMca pado paNa zAzvata che. e pAMca parameSThIne namaskAra karavAnI yogyatA paNa atizaya laghukarmI AtmAone ja prApta thAya che. thoDI paNa Atmazuddhi je AtmAonI thavA pAmI nathI te AtmAo paramazuddha AtmadazAne pAmelAone bhAvathI namana karI zake e zI rIte zakya che? vandanAnI mahattA namaskAra e namaskArya pratye prema ane bhaktino sUcaka che. "nano zui !' sUtranI vyAkhyA karatAM suvihita ziromaNi AcArya bhagavAna zrImad haribhadrasUrijI mahArAja pharamAve che ke dharma prati mUlabhUtA vandanA / vaMdanA e dharma tarapha AtmAne AgaLa vadhavAnuM mULa che. arthAtu-zuddha svarUpavAnane vandanA karavAthI Atma-kSetramAM dharmabIjanuM vapana thAya che. anukULa sAmagrIe temAMthI dharmacintAdi rUpa aMkurAo, RtAbhyAsa tathA sadAcaraNarUpI zAkhA-prazAkhAo ane svargApavarganI prAptirUpI phUla ane phaLo pragaTa thAya che. sarva pradhAna zrI namaskAra vandanAno bIjo paryAya namaskAra che ane e paNa AzayazuddhipUrvaka karAto hoya to mahAna phaLane ApanAro thAya che. e kAraNe "zrI paMcaparameSThinamaskAra-maMtra'ne zrI jina zAsanamAM sarvapradhAna sthAna ApavAmAM AvyuM che. keTalAko tene jaina janatAno "guru maMtra' paNa kahe che ane vAta sAcI che. kAraNa ke "namaskAra maMtrathI moTo maMtra samasta zrI jinapravacanamAM bIjo koI che nahi. te sarva zAstronI Abhyantara rahelo che, te kAraNe tene naMdI Adi sUtromAM pRthaka zrutaskaMdha tarIke varNavelo nathI. niryukti ane vyAkhyAmAM prathama zrutakevalI bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAje e ja kAraNe sarva prathama niryukti zrI namaskAra mahAmaMtranI racelI che ane te pUrve ke tyAra pachI koIpaNa sUtranI vyAkhyA karatAM pahelAM te (namaskAramaMtra)nI ja vyAkhyA sauprathama karavAnI ziSTa praNAlikA che. S 60 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ne Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amogha avalaMbanA namaskAra maMtranI eka viziSTatA e paNa che ke sarvakAla ane sarva kSetromAM teno sUtrapATha eka sarakho ja rahe che. arthAtu-sUtrathI paNa temAM pheraphAra thato nathI. tethI janmAMtaramAM jAtismaraNAdi jJAnanI prApti mATe tenuM avalaMbana amogha nIvaDe che. jJAtA-ajJAtA ubhayane upakAraka eka apekSAe bAra aMga ane cauda pUrva karatAM paNa zrI namaskAra maMtrano mahimA adhika che. kAraNa ke-prANAnta Apatti vakhate caturdaza pUrvadharone paNa je vakhate anya zAstranuM smaraNa azakya bane che, te vakhate ArAdhanAmAM sahAyaka thanAra mAtra eka zrI namaskAramaMtra ja che. samartha Rtadharone paNa aMtima samaye mAtra navakAramaMtra ja sahAyaka thAya che, to pachI anya AtmAo mATe to kahevuM ja zuM? e rIte zrI namaskAra maMtra zAstronA jJAtA ane ajJAtA ubhayane eka sarakho upakAraka che. upadhAnanI AvazyakatA zrI namaskAra maMtra, e eka mahAzrutaskandha che. koIpaNa zrutanA adhyayananI yogyatA kAla-vinayAdi zrutanA AcArone sAcavavAthI ja prApta thAya che. yogyakALe, vinaya bahumAnapUrvaka, gurune oLakhyA vagara, sUtra, artha ane tadubhayanI zuddhipUrvaka bhaNAyeluM sUtra hoya, topaNa jo tene yogya tapa- (upadhAnAdi) vaDe vahana karavAmAM na Ave, to te saMpUrNa phaLane ApanAruM thatuM nathI. e kAraNe zrutacAranuM saMpUrNa pAlana karavA mATe "namaskAra maMtra'nAM upadhAna karAvavAmAM Ave che. upadhAnanuM vidhAna jenAthI zrutajJAnanI puSTi thAya te upadhAna che." athavA "guru samIpe navakArAdi sUtrone dhAraNa karavAnI kriyA te upadhAna che." e upadhAna karyA sivAya "namaskAra maMtra'nuM paThana avidhipUrvakanuM che. zrAvakoe saghaLAM sUtrone upadhAnatapanuM ArAdhana karavApUrvaka bhaNavA joIe. e saMbaMdhI zrI mahAnizItha sUtramAM ghaNo bhAra mUkavAmAM Avyo che. jema sAdhuone yogodvahana vinA siddhAntonuM vAcana ane paThana Adi niSiddha che. tema zrAvakone upadhAnatapa vinA namaskArAdi sUtronuM bhaNavuM-gaNavuM paNa niSiddha che. zrI mahAnizItha sUtramAM pharamAvyuM che ke " se bhayavaM sudukkaraM paMcamaMgalamahAsuakhaMdhassa viNaovahANaM pannattaM, esA niaMtaNA kahaM bAlehiM kijjai ? / go0 / jeNaM keNai na icchejjA evaM niyaMtaNaM, aviNaovahANeNaM paMcamaMgalasuanANamahijjai, ajjhAvei vA, ajjhAvayamANassa vA aNunnaM payAi, se NaM na bhavejjA piadhamme, na havejjA daDhadhamme, na havejjA bhattijue, hIlijjA suttaM, hIlijjA atyaM, hIlijjA suttatthobhae, hIlijnA guruM jeNaM hIlijjA suttaM, se NaM AsAejjA atItANAgayavaTTamANe titthayare, AsAejjA Ayaria-uvajjhAyasAhuNo, jeNaM AsAejjA suanANamarihaMtasiddhasAhU tassa NaM aNaMtasaMsArisAgaramAhiMDemANassa tAsu tAsu saMvuDaviaDAsu culasIilakakhaparisaMkaDAsu sIosiNamissajoNisu suiraM niaMtaNA iti / " prazna:- he bhagavan! zrI paMcamaMgala-mahAzrutaskandhanuM vinayopadhAna (upadhAnatapa) atyaMta duSkara kahyuM che. bAla AtmAo A niyaMtraNAne kevI rIte uThAvI zake? uttara:- he gautama! je koI AtmA A niyaMtraNAne na Icche, avinayopadhAna vaDe (upadhAna tapa karyA vinA) zrI paMcamaMgala zrutajJAnane bhaNe, bhaNAve ke bhaNatAne anumodana Ape, te priyadharma nathI, daDhadharma nathI, bhaktiyukta nathI, sUtranI hIlanA karanAro che, arthanI hIlanA karanAro che, sUtra-artha-tadubhayanI halanA karanAro che, gurunI hIlanA karanAro che. sUtra, artha yAvat gurunI hIlanA karanAro AtmA atIta, anAgata ane vartamAna tIrthakaronI AzAtanA karanAro che, AcArya, upAdhyAya ane sAdhuonI AzAtanA karanAro che, paN zrI navakAranuM upadhAna 69 IN Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutajJAna, arihaMta, siddha ane sAdhunI AzAtanA karanAro che. ananta saMsArasAgaramAM paribhramaNa karatAM te AtmAne saMvRta, vivRta, parisaMvRta, zIta, uSNa, mizra ItyAdi corAsI lAkha yonione viSe dIrghakALa sudhI niyaMtraNA sahana karavI paDe che.' upadhAnane nahi mAnanAra AjJA virAdhaka upadhAna vahana karyA pahelAM namaskArAdi sUtronuM jeoe adhyayana karI lIdhuM che, teoe paNa tevA prakArano yoga prApta karIne upadhAna vahana karI levAM joIe. sAMprata kALamAM azaTha pUrvAcAryonI AcaraNAthI (ke je zrI jinanI AjJAsamAna che) dravya-kSetra-kAlAdinI apekSAe lAbhAlAbhano vicAra karIne upadhAnatapa vinA paNa zrI namaskArAdi sUtronuM adhyayana karAvavAmAM Ave che, topaNa jeo upadhAna tapanI zraddhAne dhAraNa karatA nathI tathA chatI zaktie paNa yoga maLe tyAre tene AcaravAnI ruci dharAvatA nathI, teone zrI jinAjJAnA virAdhaka mAnelA che. jIvanano eka apUrva lahAvo upadhAnatapa vahana karavAthI zrI jinAjJAnuM pratipAlana karavAno mahAna lAbha maLe che eTaluM ja nahi, paraMtu bIja paNa aneka prakAranA lAbho thAya che. muktinA IrAde athavA zrI jinAjJAnuM pAlana karavAnA vizuddha IrAde ArAdhana karanArAone e lAbho anubhavasiddha che. upadhAnanA divasomAM satata tapavaDe cIkaNAM paNa karmonuM zoSaNa thAya che, asArabhUta zarIramAMthI amUlyasAra grahaNa thAya che. zrutanI apUrva bhakti thAya che, dararoja posaha karavAno hovAthI munipaNAnI tulanA thAya che, Indriyono nirodha thAya che, kaSAyono saMvara thAya che, samasta divasa saMvaranI kriyAomAM ja pasAra thAya che, devavaMdanAdivaDe devabhakti ane guvaMdanAdivaDe gurbhakti thAya che, jIvanamAM abhakSya bhakSaNa a rAtri bhojanAdino tyAga sukara thAya che. ityAdi anekAneka lAbho sAkSAta anubhavAya che. gRhasthadazAnA jIvanamAM upadhAnatapa eka uccamAM ucca prakAranI dharmakaraNI che. ane tenuM ArAdhana karavuM e zrAvakajIvanano ekano eka apUrva ane amUlya lahAvo che. zrI namaskArasUtranA adhyayananI yogyatA prApta karavA mATe 16 divasamAM bAra upavAsa (pAMca upavAsa, ATha AyaMbila ane traNa upavAsa) jeTalo tapa karavAno prAcIna vidhi hato, paraMtu te tapa atizaya kaThina paDI jAya te khAtara pUrvAcAryoe vartamAnamAM 18 divasa sudhI ekAMtare upavAsa ane ekAsaNuM (navI) karavAno vidhi rAkhyo che, jeno kula tapa 12aaaa upavAsa thAya che. namaskAramaMtranA paThananI yogyatA prApta karavA mATe ochAmAM ochA aDhAra divasa sudhI sADAbAra upavAsa jeTalo tapa gusaMnizrAe rAtridivasa pauSadhamAM rahIne karavo joIe e zAstrIya maryAdA che. e saMbaMdhI prAcInamAM prAcIna ullekha zrI mahAnizIthasUtramAM nIce mujaba che. ___se bhayavaM ! kayarAe vihIe paMcamaMgalassa NaM viNaovahANaM kAyavvaM ? goyamA ! imAe vihIe paMcamaMgalassa NaM viNaovahANaM kAyavvaM / taM jahA-supAsatthe ceva sohaNe tihikaraNamuhuttanakkhattajogalaggasasibale vippamukkajAyAimayAsaMkeNa saMjAyasaddhAsaMvegasutivvataramahaMtullasaMtasuhajjhavasAyANugayabhattibahumANapuvvaM ninniyANaduvAlasabhattaTThieNaM ceiyAlae jaMtuvirahiogAse bhattibbharanimararomaMciyaphullavayaNuvasaMtapasaMtasomathiradiTThINavaNavasaMvegasamucchalaMtasaMjAyabahalaghaNaNiraMtaraaciMtaparamasuhapariNAmavisesullasiyasajIvavIriyANusamayaviiDhaM tapomayasuvisuddhasunimmalathiradaDhayaraMtakaraNeNaM khitiNihiyajANusiauttamaMga karakamalasohaMtaMjalipuDeNaM siriusabhAIpavaravaradhammatitthayarapaDimAbiMbiNivesiyaNayaNamANasegaggataggayajjhavasAeNaM samayannadiTThacArittAiguNasaMpayovaveagussaddatthA (saMdiTThA)NuTThANakaraNekkabaddhalakkheNa, tathAhigusvayaNaviNiggayaM viNayAibahumANapariosANukkamovaladdhaM aNegasogasaMtAvubbegamahAvAhiveaNAghoradukkhadAridda 70 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kilesarogasaMjogajarAmaraNagabbhanivAsAiduTThasAvagAgAhabhImabhavodahitaraMDagabhUyaM iNamo sayalAgamamajjhavattagassa, micchattadosovahayabuddhiparikappiyakubhaNiyaadhaDamANaasesaheudiLaMtajuttividdhaMsaNikkapaccalassa paMcamaMgalamahAsuakkhaMdhassa, paMcajjhayaNegacUlAparikkhittassa, pavarapavayaNadevayAhiTThiassa, tipadaparicchinnegAlAvagasatakkharaparimANaM aNaMtagamapajjavasthapasAhagaM savvamahAmaMtapavaravijJANaM paramabIabhUaM " namo arihaMtANa " ti paDhamajjhayaNaM ahijjheyavvaM taddiahe a AyaMbileNa pAreavvaM, taheva biiadiNe aNegAisayaguNasaMpaovaveyaM aNaMtarabhaNiatthapasAhagaM aNaMtasatteNeva kameNa dupayaparicchinnegAlAvagaM paMcakkharaparimANaM * namo siddhANaM / ti bIyamajjhayaNaM ahijjheyavyaM, taddiahe a AyaMbileNa pAreyavvaM, taheva taiyadiNe aNegAisayaguNasaMpaovaveyaM aNaMtarabhaNiatthapasAhagaM aNaMtarutteNeva kameNa tipadaparicchinnegAlAvagaM sattakkharaparimANaM 'namo AyariyANaM' ti taiyamajjhayaNaM AyaMbileNaM ahijjheyavvaM, taheva aNaMtasttamatthapasAhagaM tipayaparicchinnegAlAvagaM sattakkharaparimANaM 'namo uvanjhAyANaM' ti cautthamajjhayaNaM ahijjheyavvaM tadRiyahe a AyaMbileNa pAreyavvaM evaM - namo loe savvasAhUNaM ' ti paMcamajjhayaNaM paMcamadiNe AyaMbileNa / taheva tayatthANugAmiyaM ekkArasapayaparicchinnaM tiAlAvagatittIsakkharaparimANaM - eso paMcanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM / ' ti cUlaMti, chaTThasattaTThamadiNe teNeva kamavibhAgeNaM AyaMbilehiM ahijjheyavvaM / evameva paMcamaMgalamahAsuakkhadhaM saravannapayakkharabindumattAvisuddhaM guruguNovayeyaM gurUvailai kasiNamahinjhittANaM tahA kAyavvaM, jahApuvvANupuvvIe pacchANupuvvIe aNANupuvvIe jIhAgge tarijjA, tao teNevANaMtarabhaNiyatihikaraNamuhuttaNakhattajogalaggasasibalajaMtuvirahiogAse ceiAlagAikameNaM aTThamabhatteNaM samaNujANAviUNa goyamA ! mahayA pabaMdheNaM suparikuDaM niuNaM asaMdiddhaM suttatthaM aNegahA soUNa dhAreyavvaM / eyAe vihIe paMcamaMgalassa NaM goyamA ! viNaovahANaM kAyavvaM ityAdi zrI mahAnizItha-paMcamAdhyayane padAnusArilabdhimatA zrI vajrasvAminA likhitam / " prazna :- he bhagavan! zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhanuM vinayapUrvaka upadhAna tapa) kevI vidhivaDe karavuM bhe? uttara :- he gautama! zrI paMcamaMgalamahAzrutaskandhanuM vinayapUrvaka upadhAna tapa) A nIce kahela vidhi vaDe karavuM joIe. vidhinI rUparekhA atyanta zreSTha ane suMdara tithi-karaNa-muhurta-nakSatra-yoga-lagna ane candrabaLa hoya teve samaye jAtimadAdi doSathI rahita banIne zraddhA ane saMvegavaDe ati tIvratara mahAna ahaM tulya ullasita zubha adhyavasAya yukta thaIne, bhakti bahumAnapUrvaka A loka-paralokanA paudagalika sukharUpa niyANA rahita pAMca upavAsa karIne, jinamadiramAM jatu rahita sthAne bhaktinA AvezathI paripUrNa ane romAMcita zarIravALA banIne, prasannamukhe zAna. upazAnta, saumya ane sthira daSTivALA banIne, navanavA saMvega rasathI uchaLatA ane utpanna thayelA ghaNA satata AMtaravinAnA-acitya parama zubha pariNAma vizeSathI ullasita jIva vIryavALA ane tethI pratisamaya vadhatA evA pramodavaDe suvizuddha, sunirmaLa, sthiratara ane daDhatara aMta:karaNavALA banIne litinihita eTale pRthvI para sthApana karela che sArI rIte be jAna jeNe tathA mastaka para karakamalavaDe racyo che aMjalipuTa jeNe. zrI RSabhAdi pravaradharmatIrthakaronI pratimAo-biMbone viSe nivezita karyA che nayana ane mana jeNe tathA ekAgratAthI tadgata adhyavasAyavALA banIne tathA zAstrokta cAritrAdi guNasaMpadAothI yukta evA guranirdiSTa anuSThAna karavAne mATe bAMdhyuM che eka lakSya jeNe, jemake gurunA mukhamAMthI nIkaLeluM vinaya bahumAna paritoSAdinA kramathI bhegaveguM bhane zo, saMtApa, dve, mahAvyA-vehanA, ghora du:, haridra, za, roga, saMyoga, 421-4211 ane garbhanivAsAdirUpa duSTa vyApadovaDe agAdha evA bhIma bhavodadhine viSe taraMDakabhUta nAvA tulya), sakala AN zrI na4164na Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamanI madhye rahela, mithyAtva doSathI upahata buddhivALA jIvothI parikalpita kubhaNita (kuvacana) ane aghaTita (ayukta) azeSa hetu daSTAMta ane yuktiono vidhvaMsa karavA mATe atyanta samartha, pAMca adhyayana ane eka cUlAparimANa, pravara pravacanadevatA vaDe adhiSThita je paMcamaMgalamahAzrutaskaMdha che, tenuM paheluM adhyayana ramo arihaMtANaM ' ke je traNapada, eka AlApaka ane sAta akSarathI yukta, anaMta gama, paryava ane arthanuM prasAdhaka, sarva mahAmaMtro ane pravara vidyAonuM paramabIjabhUta che tene bhaNavuM joIe ane te divase AyaMbilathI pAravuM joIe. teja rIte bIje divase aneka atizayo ane guNasaMpadAothI yukta, anaMtara kahela arthanuM prasAdhaka, anaMtara kahela kramavaDe ja be pada, eka AlApaka ane pAMca akSaranAM parimANavALuM "namo siddhANaM e bIjuM adhyayana bhaNavuM joIe, tathA te divase AyaMbilathI pAravuM joIe. te ja rIte trIje divase aneka atizaya ane guNonI saMpadAothI yukta, anaMtara bhaNita arthane sAdhanAruM, anaMtara kahela kramavaDe ja, traNa pada, eka AlApaka ane sAta akSara parimANavALuM 'namo mArA ' e trIjuM adhyayana AyaMbila vaDe bhaNavuM joIe. te ja rIte anaMtara kahela arthane sAdhanAruM traNa pada, eka AlApaka ane sAta akSaranA parimANavALuM "namo uvajJAyA ? e cothuM adhyayana bhaNavuM joIe. ane te divase AyaMbilathI pAravuM joIe. e rIte "namo nI saMdhyAhUi I' e pAMcamuM adhyayana pAMcame divase AMbila vaDe bhaNavuM jaIe. te ja rIte te arthane anusaranArI agiyAra pada, traNa AlApaka ane tetrIsa akSara parimANavALI "o paMgha nakuvo , savvapAvapUVIINo | mAtA gha savvalaM, paDhamaM heva maMrti " cUlikAne chaThThA, sAtamA ane AThamA divase te ja krama vibhAga vaDe AyaMbilathI bhaNavI joIe. e rIte paMcamaMgalamahAzrutaskaMdha, svara, varNa, pada, akSara, mAtrA tathA biMduvaDe vizuddha, moTA guNothI yukta evA gurunA upadeza mujaba saMpUrNapaNe adhyayana karIne tevI rIte karavuM joIe ke jethI pUrvAnupUrvI, pazcAnupUrvI ane anAnupUrvI vaDe jIbhanA agrabhAga upara ramI rahe-atyanta rUDha thaI jAya. tyAra bAda te ja anaMtara kahela tithi-karaNa-muhUrta-nakSatra-yoga-lagna ane caMdrabaLa hoya tyAre jaMtuvirahita sthaLe, caityAlayAdinA krama vaDe, aDhama bhakta (traNa upavAsa) karIne samyaka prakAre anujJA meLavIne moTA prabaMdhavaDe suparisphaTa, nipuNa ane asaMdigdhapaNe sUtra tathA arthane he gautama ! aneka prakAre sAMbhaLIne dhAraNa karavA. he gautama! A vidhithI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhanuM vinayapUrvaka upadhAna karavuM joIe." (padAnusArilabdhivALA chellA dazapUrvI zrI vajasvAmijI vaDe lakhAyela "zrI mahAnithItha sUtra' paMcama adhyayana aMtargata AlApakano gujarAtI anuvAda). upadezaka ane uttarasAika sAmAnya matra-tatrAdine siddha karavA mATe paNa te te maMtronA kalpo Adi mujaba tapa, japa, kriyA, AsanAdi karavAM paDe che. eTaluM ja nahi paNa ghora upasarnAdikane paNa sahavA paDe che ane to ja te siddha thAya che, to pachI A janma ane janmAntaromAM apUrva lAbhane ApanAra zrI namaskArAdi sUtro, ke je mahAmaMtra tulya che, tene siddha karavA mATe AkarI tapazcaryAdinuM vidhAna karavAmAM Ave te koI paNa rItie aghaTita nathI. maMtrAdikanI siddhimAM sahAyaka thanAra jema upadezaka ane uttarasAdhakAdinI jarUra paDe che, tema ahIM paNa upadezakAdinI jagyAe tevA prakAranI yogyatAvALA guruo ane uttarasAdhakanI jagyAe te tapanI ArAdhanA karavA tathA karAvavA ughukta thayelA sAdharmika badhuo che. teonI sahAyathI ja upadhAna jevuM mahat kArya vipna rahitapaNe siddha thAya che. cittanI ekAgratA kyAre thAya ? vartamAnamAM zrI navakAra gaNanAra ke nahi gaNanAra lagabhaga sarvanI mukhya phariyAda e che ke-"zrI 2 lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakArano mahimA game teTalo moTo hoya, parantu jyAM sudhI temAM citta ekAgra na bane, tyAM sudhI tene gaNavAnuM zuM phaLa? e yAda rAkhavuM joIe ke-zrI navakAra ane tenI aMtargata 2helA paMca parameSThIo A jagatamAM parama maMgaLarUpe che, pa2ma lokottama che, parama zaraNarUpa che, to paNa teonI maMgaLamayatA, lokottamatA ke zaraNarUpatAnuM bhAna sarvane eka sarakhI rIte thaI zakavuM saMbhavita nathI. lakSmInI mahattAnuM bhAna thavA mATe nirdhanatAnA duHkhanuM bhAna jema Avazyaka che, tema zrI arihaMtAdi paMca parameSThIonI mahattAnuM bhAna thavA mATe temanA sivAyanI sarva vastuonI tucchatAnuM bhAna thavAnI prathama jarUra che. daridratAnA duHkhane duHkha tarIke nahi samajI zakanArane lakSmI pratye tevI jAtino prema kadI paNa pragaTI zakato nathI. tevI ja rIte sAMsArika padArthonI amAMgalikatA, alokottamatA ke azaraNatAne nahi pichAnI zakanArA AtmAonA aMtaramAM paNa parameSThIo pratye prema prakaTI zakavo azakya che. Aje navakAra gaNanArane te gaNatI vakhate paNa cittanI ekAgratA thaI zakatI nathI. temAM A paNa eka kAraNa che. jeoe A saMsAranI azaraNatA, tucchatA ane amaMgaLatAne sArI rIte bhAvita karelI che, teonuM mana to navakAra gaNatI vakhate ke nahi gaNatI vakhate paMca parameSiThIomAM ja ramaNa kare che. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAja yogadRSTinI sajjhAyamAM pha2mAve che ke "mana mahilAnuM re vahAlA upare, bIjA kAma karata tema zruta dharme re ehanuM mana rahe, jJAnAkSepakavaMta. dhana dhana zAsana zrI jinavarataNuM 1" ''AkSepaka jJAnavALAnuM mana, arthAt saMsAranI asAratAdi samajanArA mahApuruSonuM mana haMmezAM zrutadharma ane upalakSaNathI cAritradharmamAM Asakta rahe che. jema aneka kAryo karavA chatAM satI strIonuM mana pati upara ja rahe che.'' zrI navakAra paNa mahAzruta che. tenA upara tenuM ja citta Asakta bane che, ke jene zrI navakAra sivAya anya padArthonI asthiratA, ahitakAritA ane vinAzazIlatAnuM yathArtha bhAna pragaTyuM hoya che. e bhAna jeTalA aMze sateja, teTalA aMze zrI navakArane viSe cittanI ekAgratA adhika, e bhAna jeTalA aMze maMda, teTalA aMze zrI navakArane viSe cittanI ekAgratAmAM paNa maMdatA. AthI e vastu spaSTa thaI jAya che. ke zrI navakArane gaNanAra jo temAM ekAgra na banI zakatA hoya to temAM doSa teonA pramAdano che. teoe zrI navakAranI sArabhUtatA ane anya padArthonI asArabhUtatA asthiramA bane e mATe prayatna karavA kaTibaddha thavuM joIe. ane jyAM e prayatna kartavya bhAsyo tyAM nirantara zrI jinavacanazravaNa, nitya navIna zrutAbhyAsa, samyajJAna ane samyajJAnInI aMtaraMga bhakti Adi kartavyo ApoApa jIvanamAM AvI jaze, samasta zrI jinazAsana ane tenI saghaLI maryAdAo mahAna AzIrvAdarUpa samajAze ane e maryAdAne jALavanArA, pALanArA ane upadezanArA A jagatamAM mahAkalyANa sAdhanArA satpuruSo che evo pratibhAsa thaze. ane e rIte abhyAsa karatAM eka vakhata zrI navakAra pratye hArdika prema jAgI jAya to e amRtano svAda pachI bhUlAvAno nathI. 'eka vakhata jeNe amRtano svAda cAkhyo che tene pachI anya bhojano sadA tuccha lAgyA kare che.' e nyAye eka vakhate zrI navakAranI parama mAMgalikatA, paramalokottamatA ane paramazaraNabhUtatA samajAI jAya to pachI samasta saMsA2mAM tene choDIne bIjA koI paNa sthAne AtmAne rati thavI zakya nathI. zrI navakAranu upadhAna 73 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namarakAranuM dhyAna dhyAna kone kahevAya? manuSyajIvanamAM yA koI paNa prANInA jIvanamAM "dhyAna e mukhya viSaya che. koI paNa prANI koI paNa kSaNe koI paNa prakAranA dhyAna sivAya rahI zakato nathI. "upayoga" e jIvanuM lakSaNa che ane te jyAM jyAM hoya che, tyAM tyAM dhyAna avazya hoya che. asaMjJI (mana vinAnA prANIo)nuM e dhyAna avyakta hoya che ane saMjJI (manavALA) prANIonuM dhyAna vyakti hoya che. vyaktadhyAnane zAstromAM be prakAre vaheMcavAmAM AvyuM che. asthira citte thatuM dhyAna e bhAvanA, anuprekSA yA cintavanA kahevAya che ane sthira citte thatuM dhyAna e dhyAna" kahevAya che. e dhyAnanA zubha ane azubha be vibhAga paDI jAya che. dharmadhyAna ane zukladhyAna e zubhadhyAnanA peTA vibhAgo che tathA ArtadhyAna ane raudradhyAna e azubhadhyAnanA peTA vibhAgo che. dharmadhyAna ane zukladhyAnanI prApti AtmAne kavacita thAya che, jyAre pratyeka saMsArI prANIno moTo kALa ArtadhyAna ane raudradhyAnamAM ja pasAra thAya che. prANIonAM sukhaduHkhano AdhAra tenA cittanI pariNati upara che ane e cittapariNatinuM ja bIjuM nAma dhyAna che. kahyuM che ke cittameva hi saMsAro, rAgAdiklezavAsitam / tadeva tairvinirmuktaM, bhavAnta iti kathyate // 1 // rAgAdithI yukta citta e ja saMsAra che ane rAgAdi-viyukta citta e ja mokSa che. dhyAnano sukha dukha sAthe saMbaMdha saMsAra ane mokSano saMbaMdha dhyAnanI sAthe paramparAe che, parantu sukha ane duHkhano saMbaMdha to dhyAnanI sAthe sAkSAt che. AtmA sukhI che ke duHkhI che tenuM mApa tenA dhyAna parathI nIkaLI zake che. bAhya kaSTanA prasaMgoe paNa zubha dhyAnavALA AtmAo sukhano anubhava karatA dekhAya che ane bAhya sukhopabhoganI sAmagrIvALA AtmAo paNa (azubha dhyAnathI) cintAgrasta ane duHkhI dazAvALA anubhavAya che. sukha-duHkhanuM kAraNa bAhya sthiti nathI kintu Antarika dhyAna che, e vAta satya hovA chatAM paNa Antarika dhyAnano mukhya AdhAra bAhyasthiti upara rahelo hoya che, e kAraNe sArI yA narasI bAhyasthitine paNa vyavahAramAM sukhI yA duHkhI sthiti kahevAya che. paraMtu vyavahAranuM e vacana ekadezIya che. ekadezIya vacanone sarvadezIya vacano tarIke svIkArI levAthI ja, tattvanA viSayamAM aneka prakAranI bhrAntio UbhI thavA pAme che. sukha-duHkhanA viSayamAM e jAtinI bhrAnti utpanna thavA na pAme e khAtara sukha-duHkhanuM AMtarika ane sAcuM kAraNa dhyAna sivAya bIjuM eka paNa nathI eno nirNaya prathama pharI levo joIe. viSayomAM zubhAzubhanI kalpanA jIvanuM lakSaNa "upayogI che, "upayoga" e jJAnAtmaka che, jJAna viSayAtmaka che ane viSaya zubha-azubha ubhayAtmaka che. zubha viSayanuM jJAnadvArA vedana karatI vakhate AtmA sukhane anubhave che ane azubha viSayanuM jJAnadvArA vedana karatI vakhate AtmA duHkhane anubhave che. viSayomAM zubha-azubhanI kalpanA jeTalA pramANamAM tIvra hoya che teTalA pramANamAM sukha-duHkhanA vedanano rasa paNa tIvra hoya che. jema jema viSayomAM zubha-azubhanI kalpanAo virAma pAmatI jAya che, tema tema sukha-duHkhanuM vedana paNa maMda rasavALuM banatuM jAya che. viSayomAM zubhAzubhanI kalpanAono sarvathA virAma thAya tenI sAthe rAgadveSAtmaka sukhaduHkhAnubhavano paNa virAma thAya che ane e virAma thayo enI sAthe ja zrI vItarAga dazAnA satya sukhano ekAntika, Atmattika ane avinazvarapaNe sAkSAtkAra thAya che. 74. A tailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI e siddha thAya che ke, satya sukhanI prAptino upAya viSayomAM zubhAzubhanI kalpanAono sarvathA virAma che. jyAM sudhI jaDa viSayomAM zubhAzubhanI kalpanA che tyAM sudhI zubha viSaya pratyeno rAga ane azubha viSaya pratyeno dveSa nAza pAmanAra nathI. rAga-dveSa e ja cittasaMklezanAM parama nimitta che ane saMkliSTa cittavALA AtmAo nirAbAdha sukhano anubhava karI zake e vAta ja zakya nathI. AthI avicchinna sukhAnubhavamAM bAdhA utpanna karanAra cittano je saMkleza che tenA nAzano upAya zodhavo joIe. viSayo pratyenI anAdikAlIna zubhAzubha kalpanAonA vilaya arthe zrI jinazAsanamAM anityatvAdi bAra bhAvanAo upadezelI che. e bhAvanAonA parizIlana dvArA (jaDa-cetana) padArtha saMbaMdhI mithyA kalpanAo nAza pAme che ane padArtha jevA AkAre che tevA AkAre samajAya che. e samajathI citta sthira thAya che ane evA sthira cittavaDe kareluM dhyAna, dhyAnanA samaye paNa apUrva sukhano anubhava karAve che. eTaluM ja nahi paNa evuM sthira citte kareluM dhyAna uttarottara zubhadhyAnanI vRddhi karAvI AtmAnI jJAnacetanAno saMpUrNa vikAsa kare che. caitanyanA traNa vibhAgo karmabaddha AtmAnuM caitanya traNa vibhAgomAM vaheMcAyeluM cheH jJAnacaitanya, karma caitanya ane karmaphala caitanya A traNa prakAranAM caitanyomAM koI paNa eka prakAranA caitanyano anubhava AtmA sadAya karyA kare che. AtmAnI bodhapariNati e jJAnacaitanya che, rAgadveSAtmaka pariNati e karma caitanya che. ane sukha duHkhAtmaka pariNati e karmaphala caitanya che. AtmAno pratyeka jJAna tene rAgadveSAtmaka sukhaduHkhAnubhava karAvanAruM thatuM nathI, paNa IniSTapadArthaviSayaka jJAna ja sukhaduHkhano anubhava karAvanAra thAya che. AhArAdi iSTa padArtho ane viSakaMTakAdi aniSTa padArtho karatAM paNa ISTa nahi ane aniSTa paNa nahi evA-samudranA madhya bhAganuM jaLa Adi padArthonI saMkhyA ghaNI moTI che. tenuM jJAna AtmAmAM rAga yASa bemAMthI koI paNa prakAranI lAgaNI utpanna karatuM nathI. tethI rAgadveSAtmaka sukha yA duHkhano paNa anubhava thato nathI, kintu madhyasthavRti rahe che ane e madhyasthavRtti ja sarva sukhanA puMjarUpa AtmAnI jJAnAkhya cetanA che. ISTAniSTa buddhi e karyAkhya cetanA che ane iSTaprApti vakhate sukhAnubhava aniSTanA saMyoga vakhate duHkhAnubhava e karmaphalAkha cetanA che. e traNa prakAranI cetanAmAM eka mAtra jJAnAkhya cetanA ja upAdeya che ane tenI prApti mATe karyAkhya cetanA ane karmaphalAkha cetanA kadI paNa udbhava na pAme evo upAya karavAnI AvazyakatA che. e upAyanuM nAma bhAvanA ane dhyAna che. sAlaMbana dhyAna pavitra padothI asthira cittane sthira karavAnuM kArya zubha bhAvanAo kare che ane sthira thayelA cittane vadhu sthira karavA mATenuM kArya zubhadhyAna dvArA siddha thAya che. zubhadhyAna sAlaMbana ane nirAlaMbana be prakAre che. temAM paNa sAlaMbanadhyAnanA abhyAsa vinA nirAlaMbanadhyAnanI prApti thaI zakatI nathI. bIjA zabdomAM sAlaMbanadhyAnano paripAka e ja nirAlaMbanadhyAna che. sAlaMbanadhyAna zAstromAM aneka prakAranAM darzAvyAM che. temAM paNa pavitra padonuM AlaMbana laIne je dhyAna karAya che. teno mahimA yogagraMthomAM ghaNo varNavelo che. kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrImad hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA svaracita zrI yogazAstramAM pharamAve che ke yatpadAni pavitrANi, samAlambya vidhIyate / tatpadasthaM samAkhyAtaM, dhyAnaM siddhAntapAragaiH // 1 // siddhAnta-sAgaranA pAraMgata puruSoe padastha dhyAna tene kaheluM che ke je dhyAna pavitra padonuM AlaMbana aMgIkAra karIne karavAmAM Ave che. e pavitra padomAM zrI paMca parameSThinamaskAramaMtranA aDasaTha akSaro atizaya pavitra che. e aDasaTha akSaro nava pada ane ATha saMpadAmAM vaheMcAyelA che. tene pUrvAnupUrvI, pazcAnupUrvI ane anAnupUrvIe nirantara gaNavAthI N namaskAranuM dhyAna 5 . 75 N Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatuM mahAphala zAstromAM darzAveluM che. zrI namaskAra maMtranA kalpamAM (racanA saMvat 1497) tapagacchanAyaka paramaguru zrI somasuMdarasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna zrI jinakIrtisUrijI mahArAja pharamAve che keiy aNupubbIppamuhe, bhaMge sammaM viANi je u / bhAveNa guNai niccaM so sidhdisuhAI pAvei // 1 // jaM chammAsiyavarisia-taveNa tiveNa jhijjhae pAvaM / namukkAraaNaNupubI-guNaNeNa tayaM khaNadveNa // 2 // jo guNai aNaNupuvvI, bhaMge sayale vi sAvahANamaNA / daDharosaveriehi, baddhovi sa muccae sigdhaM // 3 // eehiM abhimaMtia, vAseNaM sirisirivattamitteNa / sAiNibhUappamuhA, nAsaMti khaNeNa sabagahA // 4 // annevi a uvasaggA, gayAibhayAiM duTTharogA ya / navapayaaNANupubbI, guNaNeNaM jaMti uvasAmaM // 5 // zrI paMcaparameSThinamaskAranA AnupUrvI Adi bhaMgone je sArI rItie samajIne bhAvapUrvaka gaNe che te AtmA siddhisukhone prApta kare che. 1. SAmAsika yA vArSika tIvra tapothI je pApa nAza pAme che te pApa namaskAranI anAnupUrvI gaNavAthI ardha kSaNamAM nAza pAme che. 2. je manuSya sAvadhAna manavALo banIne anAnupUrvInA sarva bhaMgone gaNe che te manuSya atizaya kopAyamAna evA vairIo vaDe baMdhAyelo hoya to paNa zIgha mukta thaI jAya che. 3. e maMtrathI abhimaMtrita zrI "zrIvarta" nAmanA vAsakSepathI zAkinI, bhUta, duSTa praha Adi eka kSaNa mAtramAM zamI jAya che. 4. bIja paNa upasargo (upadravo), rAjA AdinA bhaya tathA duSTa roga zrI paMcaparameSThinamaskAramaMtranI anAnupUrvInA gaNavAthI zAnta thaI jAya che. 5. e ja kalpanI svopajJa vRttimAM AcAryadeva zrI jinakIrtisUrijI mahArAja zrI paMca parameSThinamaskAramaMtranA mAhAbhyane varNavatAM pharamAve che ke eSa zrI paJcaparameSThinamaskAramahAmantraH, sakalasamIhitaprApaNakalpadrumAbhyadhikamahimA, zAntikapauSTikAdyaSTakarmakRt, aihikapAralaukikasvAbhimatArthasiddhaye yathAzrIgurvAmnAyaM dhyAtavyaH / arthAtu - A zrI paMcaparameSThinamaskAra mahAmaMtra sarva samIhita padArthonI prAptinA mATe kalpataruthI paNa adhika mahimAvALo che, zAntika-pauSTika Adi ATha kAryono sAdhaka che ane A loka tathA paralokanA vAMchita arthonI siddhi karI ApanAra che, tethI guraAmnAyapUrvaka tenuM dhyAna karavuM joIe. kalikAlasarvajJa AcArya bhagavaMta zrImad hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja paNa zrI paMcaparameSThinamaskAra maMtrano mahimA varNavatAM zrI yogazAstra mahAgraMthamAM pharamAve che ke tathA puNyatamaM mantraM, jagatnitayapAvanam / yogI paJcaparameSThinamaskAraM vicintayet // 1 // trizuddhyA cintayaMstasya, zatamaSTottaraM muniH / bhujAno'pi labhetaiva, caturthatapasaH phalam // 2 // enameva mahAmantraM, samArAdhyeha yoginaH / trilokyApi mahIyante'dhigatAH paramAM zriyam // 3 // kRtvA pApasahastrANi, hatvA jantuzatAni ca / amuM maMtraM samArAdhya, tiryaJco'pi divaM gatAH // 4 // tathA traNa jagatane pavitra karanAra atizaya pavitra zrI paMcaparameSThinamaskAra maMtranuM yogIpuruSa dhyAna kare. 1. trizuddhivaDe zrI namaskAramagnanuM eka so AThavAra dhyAna karanAra muni khAvA chatAM upavAsanA phalane pAme che. 2. yogIpuruSo A ja maMtranuM samyam rItie ArAdhana karIne paramalakSmIne pAmI traNa loka vaDe pUjAya che. 3. hajAro pApone karanArA tathA seMkaDo jantuone haNanArA tiryaMco paNa A maMtranI sArI rItie ArAdhanA karI divyagatine pAmyA che. 4, A uparAnta zrI mahAnizItha Adi sUtromAM, zrI vizeSAvazyaka-mahAbhASya Adi graMthomAM tathA bIjA paNa aneka pUrvAcArya praNIta grantharatnomAM zrI namaskAramaMtrano ati addabhuta mahimA varNavelo che. zrI navakAranA eka S 76 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSaranuM bhAva sahita karavAmAM AveluM cittavana sAta sAgaropamanAM saMcita pApono kSaya kare che. eka padanuM cintavana pacAsa sAgaropamanAM saMcita pApono nAza kare che ane samagra zrI navakAranAM nave padonuM cittavana pAMca so sAgaropamanAM saMcita pApono kSaya kare che. e saMbaMdhI AgamagranthomAM pharamAvyuM che kenvkaarekakbr, pAvaM pheDei sattaayarANaM / pannAsaM ca paeNaM, sAgara paNasaya samaggeNaM // 1 // jo guNai lakkhamegaM, pUei vihIi jiNanamukkAraM / titthayaranAmagoaM, so baMdhai natthi saMdeho // 2 // aTeva ya aTThasayA, aTThasahassa aTThalakkha aTThakoDIo / jo guNai bhattijutto, so pAvai sAsayaM ThANaM // 3 // zrI navakAramaMtrano eka akSara sAta sAgaropamanuM pApa nAza kare che, zrI navakAramaMtranA eka padavaDe pacAsa sAgaropamanuM pApa nAza pAme che ane samagra navakAravaDe pAMca so sAgaropamanuM pApa nAza pAme che. 1. je eka lAkha vAra navakArane vidhipUrvaka gaNe che te niHsaMdeha zrI tIrthaMkara nAmakarmanuM upArjana kare che. 2. je bhaktiyukta AtmA ATha, ATha so, ATha hajAra, ATha lAkha ke ATha kroDa namaskArane gaNe che te zAzvata sthAnane prApta kare che. 3. zrI "lokaprakAza" Adi AkAra pranthonA racayitA mahopAdhyAya zrI vinayavijayajI gaNivara zrI namaskAra mahAmaMtrano prabhAva varNavatAM suprasiddha ArAdhanAstavana' mAM pharamAve che ke : dazame adhikAre, mahAmaMtra navakAra, manathI navi mUko, zivasukha phala sahakAra; e japatAM jAye, durgati doSa vikAra, supara e samaro, cauda pUrvano sAra. 1 janmAMtara jAtAM, jo pAme navakAra, to pAtika gALI, pAme sura avatAra; e navapada sarIkho, maMtra na koI sAra, A bhava ne parabhave, sukhasaMpatti dAtAra. 2 juo bhIla-bhIlaDI, rAjA-rANI thAya, navapada mahimAthI, rAjasiMha mahArAya; rANI ratnAvatI behu, pAmyA che surabhoga, eka bhava pachI leze, zivavadhU saMjoga. 3 zrImatIne e vaLI, maMtra phaLyo tatkALa, phaNIdhara phITIne, pragaTa thaI phUlamALa; zivakumAra jogI, sovana puriso kIdha, ema eNe maMtra, kAja ghaNAMnAM siddha. 4 artha spaSTa che. zrI navakAramaMtra yA zrI navakAramaMtranA bIjathI vAsita koI paNa maMtra, tenA ArAdhaka AtmAne janmAMtaromAM aneka prakAranA phAyadA kare che. eTaluM ja nahi paNa A bhavamAM paNa te aneka prakAranA lobhone Ape che. temAMnA keTalAka phAyadAone varNavatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrImad hemacaMdrasUrIzvarajI zrI yogazAstra' nAmanA mahAzAstramAM pharamAve che kedhyaayto'naadisNsiddhaan, varNAnetAn yathAvidhi / naSTAdiviSaye jJAnaM, dhyAturUtpadyate kSaNAt // 1 // maMtrAkSaronA A anAdisaMsiddha vargonuM vidhi mujaba dhyAna karanAra dhyAtAne nadi viSayaka jJAna utpanna thAya che. e ja zlokanI svopanna vRttimAM teozrI eka prAcIna zloka TAMkIne anAdisaMsiddha maMtrAkSaronA jApathI thanArA phAyadAonuM jJAna karAve che. te zloka nIce mujaba che jApAjjayetkSayamarocakamagnimAnyaM, kuSThodarAmakasanazvasanAdirogAn / prApnoti cA'pratimavAga mahatIM mahadbhyaH, pUjAM paratra ca gatiM puruSottamAptAm // 1 // anAdisaMsiddha maMtrAlaronA jApathI A lokamAM zarIrano kSaya, khorAkanI aruci, jaTharAgninI maMdatA, namaskAranuM dhyAna Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDhanAroga, udaranA roga, udharasano roga, zvAsa ane damanA rogo ItyAdi upara vijaya prApta thAya che. apratima vacananI prApti thAya che tathA moTAo taraphathI paNa mahAna pUjAnI prApti thAya che ane paralokamAM zrI tIrthaMkaragaNadharAdi mahApuruSoe prApta karela parama gati (muktisthAna)nI prApti thAya che.1 phaLa Sei zaMkA ayogya ja che. zrI namaskAra maMtra yA padastha dhyAnanA A prabhAvane sAMbhaLI keTalAkone e zaMkA thavA saMbhava che ke zAstra kahelI A badhI vAto pUrva kALa mATe sAcI paNa haze, kintu atyAre to zrI navakAramaMtra yA koI paNa maMtranA jApathI koI paNa prakAranI siddhi thatI anubhavAtI nathI. zrI navakAramaMtra yA pratyeka dharmAnuSThAna sAme A jAtinI zaMkA Aje thAya che, tethI tenuM yathAzakya samAdhAna karI levuM atizaya jarUrI che. "padasthAdi saMdhyAnono prabhAva A kALamAM nathI." ema kahevuM e sadaMtara khoTuM che. ApaNe pahelAM ja joI AvyA chIe ke "jagatanA sarva prANIo koIne koI prakAranuM dhyAna to karyA ja kare che.' sadhyAnanI prApti thayA pahelAMnuM pratyeka prANInuM e dhyAna durgAnanI koTimAM jAya che. tevA prakAranA dudhdhanane oLakhavavA mATe zAstromAM Arta ane raudra zabdono prayoga karavAmAM Avyo che ane Arta ane raudra ciMtavanAmAM anAdi kALathI TevAyelo jIva potAnI te ciMtavanAno tyAga karI dharma ane zukla jevAM ujjavala dhyAnone dhyAvAno prayAsa kare to paNa tene ekadama saphaLatA maLI zakatI nathI. dharmazAstromAM sadhyAnano je prabhAva varNavyo che te sadhyAna prAraMbhamAM ja dareka dhyAtAne prApta thaI jAya che ema samajavAnuM nathI, kintu samajavAnuM e che ke e dhyAnonA paribaLa kALe duniyAnI evI koI paNa prakAranI Rddhi ke siddhi nathI ke je dhyAtAne prApta na thAya. vaLI sadhyAnanI abhyAsadazAmAM yA to tenA prAraMbhakALamAM zAstromAM varNavelI koI paNa uttama sthiti prApta thatI nathI e kahevuM paNa sAcuM nathI. zarUAtanAM abhyAsamAM Arta-raudranI prabaLatAthI dharmadhyAnanI asara AtmA upara na paNa thAya, topaNa tethI zAse kahelA phaLa upara azraddhALu banavAnI jarUra nathI. zAstra je phaLono nirdeza karelo che te zAstranirdiSTa vidhipUrvaka thatI ArAdhanAo mATe samajavAno che. viparIta vidhi ke avidhithI thatI ArAdhanAnuM phaLa paNa paripUrNa vidhiyukta ArAdhanA jeTaluM mAgavuM e koI paNa rItie saMgata nathI. e vAta sAcI che ke vidhinA rAga ke avidhinA pazcAttApapUrvaka thatI avidhi ke viparIta vidhipUrvakanI ArAdhanA paNa vidhinA mArge laI janArI hovAthI zAstra teno niSedha karelo nathI, topaNa saMpUrNa phaLanI sAthe to paripUrNa vidhidhI yukta ArAdhanA ja saMbaMdha dharAve che. paripUrNa vidhipUrvakanI ArAdhanA thavI A kALamAM zakya nathI, mATe zAstra kaheluM anuSThAna A kALamAM nirarthaka che.' - ema kahevuM e paNa vicAra vagaranuM che. zAstra kahelAM anuSThAno eka bhavanI apekSAe nirmANa karelAM hotAM nathI. e anuSThAno to janma-janmAMtaronI sAthe saMbaMdha dharAve che. AtmAnuM muktirUpI kArya eka ja bhavanI ArAdhanAthI siddha thaI javuM, e koInA mATe zakya nathI. zrImatI marudevI mAtA AdinAM kavacita maLatAM daSTAMto zAstromAM AzcaryarUpa gaNAyAM che. anAdikAlIna asabhyAsa TALavA mATe eka bhavano abhyAsa pUrato nathI. aneka bhavonA abhyAsane pariNAme AtmA tevI jAtinA manobaLane prApta karI zake che, ke je tene te ja bhavamAM siddhi apAve che. A vAtane samajI zakanAra AtmA "A kALamAM yA koI paNa kALamAM dharmAnuSThAnanirarthaka che,' ema kahevAnI hiMmata kadApi karI zakaze nahi. AthI ema paNa samajavAnuM nathI ke dharmAnuSThAna e janmAMtaramAM ja phaLanArI cIja che ane A janmamAM tenuM kAMI paNa phaLa nathI." jeone A janmamAM phaLanI ja darakAra che teo mATe to dharmAnuSThAna nirarthaka ja che, ema mAnavuM e paNa nyAyaviruddha che. ema to pratyeka kriyA pachI te dharmAnuSThAna ho ke adharmAnuSThAna ho, pUrNatayA janmAMtaramAM ja phaLe che. A janmamAM tenuM je phaLa prApta thAya che te svalpa ja che. anekanAM khUna karanArane eka ja 78 railokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Jain Education internationar O Private Personal use awary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phAMsI maLe che. ane ekanuM khUna karanArane paNa eka ja phAMsI maLe che. jo A janmamAM prApta thatA phaLathI ja anuSThAnanA phaLanI samApti mAnavAmAM Ave to evAM ghaNAM anuSThAno che ke jenuM paripUrNa phaLa bhogavavA mATe A bhavamAM pUratI sAmagrI ja nathI. eka jIvane abhayadAna ApanAra yA eka jIvane prANAnta ApattimAMthI ugAranAra AtmAne paNa je puNya baMdhAya che, teno badalo meLavI ApavAnI (eka vakhata prANa ApavAnI) sAmagrI A duniyAmAM nathI, to pachI samasta jIvanamAM aneka jIvone abhayadAna ApanAra ane aneka AtmAone prANAnta ApattiomAMthI ugAranAra AtmAone baMdhAtA puNyano badalo A janmamAM ja kaI rItie prApta thavAno ? arthAt - dharmAM agara adharmI koI paNa anuSThAnanuM sAcuM phaLa janmAntaramAM ja prApta thAya che. A janmamAM je phaLa prApta thAya che te adhUruM, alpa ane kSaNika hoya che, tethI tevA adhUrA, alpa ane kSaNika phaLa uparathI dharmakriyAnA phaLanuM mApa kADhavAno prayatna karavo e tRNanA agrabhAgathI samudranA pANInuM mApa kADhavAno prayAsa karavA barobara che. jema tRNanA agrabhAgathI samudranuM pANI mApI zakAtuM nathI, tema A janmanA yatkiMcit banAvothI sArI yA narasI kriyAonAM phaLa mApI zakAtAM nathI. sArI yA narasI kriyAonAM phaLa paraMparAe anaMta banI zake che tethI dharmAnuSThAnonA anaMta phaLonuM zAstrIya pratipAdana koI paNa rItie asatya TharatuM nathI. namaskAramaMtra gaNavAnI vidhi nidrAno tyAga karIne parama maMgaLane arthe bahumAnapUrvaka, varNa na saMbhaLAya te rIte 'navakAramaMtra' nuM smaraNa karavuM. kahyuM che ke 'zayyA upara beThelA puruSe paMcarameSThinuM manamAM ciMtana karavuM ema karavAthI avinayanI pravRtti rokAya che.' bIjA AcAryo ema kahe che ke evI koI paNa avasthA nathI ke jenI aMdara 'navakAramaMtra'na gaNI zakAya. e banne mato paMcAzakanI vRttimAM kahyA che. zrAddhadina kRtyamAM ema kahyuM che ke zayyAnuM sthAna mUkIne nIce bhUmi upara besavuM ane bhAvabaMdhu tathA jagatanA nAtha evA paMcaparameSThIno namaskAra gaNavo. yatidinacaryAmAM A rIte kahyuM che ke rAtrinA pAchalA prahare bAlavRddha ityAdi sarve sAdhuoe jAgIne sAta AThavAra 'navakAramaMtra' kahevo. nidrA karI UThelo puruSa manamAM navakAra gaNato zayyA mUke. pavitra bhUmi upara Ubho rahI athavA padmAsana Adi Asane besI pUrva-uttara athavA jyAM jinapratimA hoya te dizAe mukha kare ane cittanI ekAgratA vagere thavAne mATe kamala baMdhathI athavA hastajapathI navakA2maMtra gaNe. temAM kamalabaMdhanI vidhi A pramANe che. kalpita aSTadaLa kamaLanI karNikA upara prathama pada sthApana karavuM. pUrva, dakSiNa, pazcima tathA uttara dizAnA dala upara anukrame bIjuM, trIjuM, cothuM ane pAMcamuM pada sthApana karavuM ane agni, naiRRtya, vAyavya ane IzAna e cAra khUNAnI dizAmAM bAkI rahelA cAra pada anukrame sthApana karavA. zrI hemacaMdrasUrijIe yogazAstranA AThamAM prakAzamAM kahyuM che ke ATha pAkhaMDInAM zveta kamaLanI karNikAne viSe citta sthira rAkhIne tyAM pavitra sAta akSaranA maMtra 'namo arihaMtA / ' nuM ciMtavana karavuM pUrva Adi cAra dizAnI cAra pAkhaMDIne viSe anukrame "namo siddhALuM / ' Adi cAra padanuM ane vidizAne viSe bAkInA cAra padanuM ciMtavana karavuM. mana-vacana-kAyAnI zuddhithI maunapaNe jo e 2Ite 108 vAra navakAranuM ciMtavana kare to bhojana karavA chatAM paNa upavAsanuM phaLa pAme. hastajapanI vidhi naMdyAvarta, zaMkhAvarta ityAdi prakArathI hastajapa kare te paNa iSTa siddhi Adi ghaNAM phaLanI prApti karAvanAro thAya che. kahyuM che ke je bhavya hastajapane viSe naMdyAvarta bAra saMkhyAe nava vAra eTale hAtha upara pharatA rahelA namaskAranuM dhyAna 20 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra veDhAne viSe nava pherA eTale kula 108 vAra navakAramaMtra jape tene pizAca Adi vyaMtaro upadrava kare nahIM. baMdhana Adhi saMkaTa hoya to naMdyAvartane badale tethI avaLA zaMkhAvartathI athavA maMtranA akSaronA kiMvA padonA viparIta kramathI navakAramaMtrano lakSa (eka lAkha) Adi saMkhyA pramANa japa karavo jethI zIdhrapaNe phUlezano nAza thAya. kamaLabaMdhajapa athavA hastajapa karavAnI zakti na hoya teNe sUtra-ratna-rudrAkSa-ItyAdikanI japamAlA potAnA hrayanI samazreNimAM paherelAM vastra ke pagane sparza kare nahIM evI rIte dhAraNa karavI ane merunuM ullaMghana na karatAM vidhipramANe japa karavo, kahyuM che ke aMgulInA agra bhAgathI, vyagracittathI tathA merunA ullaMghanathI karelo japa prAyaH alpa phaLane Ape che. lokasamUhamAM japa karavA karatAM ekAMtamAM karavo te maMtrAlaranA uccAra karIne karavA karatAM maunapaNe karavo te ane maunapaNe karavA karatAM paNa mananI aMdara karavo te zreSTha che. e traNe japamAM pahelAM karatAM bIjo ane bIjA karatAM trIjo zreSTha jANavo. japa karatAM thAkI javAya to "dhyAna karavuM ane dhyAna karatAM thAkI javAya to "japa karavo tema ja te be karatAM thAkI javAya to "strotra" kahevuM. zrI pAdaliptasUrijIe pote karelI pratiSThApaddhatimAM kahyuM che ke - mAnasa upAMzu ane bhASya evA japanA traNa prakAra che. temAM kevaLa manovRttithI ja utpanna thayelo ane mAtra potAthI ja jANI zakAya te mAnasajapa, saMbhaLAya nahIM tevI rIte aMdara bolavuM te upAMzujA tathA bIjAthI saMbhaLAya tevI rIte karavo te bhASyaja5. emAM pahelo zAMti Adi uttama kAryo mATe, bIjo puSTi Adi madhyama kAryo mATe tathA trIjo abhisAra-jAraNa-mAraNa Adi adhama kAryo mATe upayoga karavAmAM Ave che. mAnasajapa yatnasAdhya che ane bhASyajapa adhama phaLa ApanAro che mATe sAdhAraNa hovAthI upAMzujapano ja upayoga karavo. navakAranA pAMca athavA navapada anAnupUrvIthI arthAt viparItakramathI paNa cittanI ekAgratAne mATe gaNAya che. navakArano ekaeka akSara ke ekaeka padano japa paNa ghaNAM ja phaLane ApanAro thAya che. yogazAstranA AThamA prakAzamAM kahyuM che ke paMcaparameSThInA nAmathI utpanna thayelI soLa akSaranI vidyA che tenA baso japa kare to upavAsanuM phaLa maLe. 'rihaMta siddha gAya varSIya sAhU e soLa akSara jANavA. temaja bhavyajIva traNasovAra "raMtala' e cha akSaranA maMtrane, cArasovAra "rihaMta' e cAra akSaranAmaMtrane ane pAMcasovAra "a" varNanA maMtrane cittanI ekAgratAthI jape to upavAsanuM phaLa pAme. A phaLa kevaLa jIvanI pravRtti karavAne arthe ja che. paramArthathI to navakArajapanuM phaLa svarga ane mokSa che. vaLI kahyuM che ke nAbhikamaLa sarvatomukhI "a"kAra, ziraDakamaLa "ji" kAra, mukhakamaLe 'A' kAra, rdayakamaLe 'kAra ane kaMThakamaLane viSe "sA'kAra rahelo che ema dhyAna karavuM tathA bIjA paNa sarvakalyANa karanArA maMtrabIja ciMtavavAM. A lokanA phaLanI IcchA karanArAe "o' kAra sahita pATha karavo ane nirvANapadanI abhilASAvALAe "o' kAra rahita karavo e rIte citta sthira thavAne mATe e maMtranA varNa ane pada anukrame judA karIne paNa japa thAya che. zAstromAM japa vagerenuM ghaNuM phaLa kahyuM che. jemake pUjAkoTisamaM stotraM, stotrakATisamo japaH / japakoTisamaM dhyAnaM, dhyAnakoTisamo layaH / / kroDo pUjA samAna eka stotra che, kroDo stotro samAna eka japa che, kroDo japa samAna eka dhyAna che ane kroDo dhyAna samAna eka laya che. laya eTale cittanI lInatA, ekAgratA, sthiratA ke svarUparamaNatA ane e ja dhyAnanI sarvottama Toca che. vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvotkRSTabhAvamaMgala maMgya sAdhyate hitameneneti maMgalam / jenAthI hita sadhAya te maMgala. hitadharmathI ja sadhAya che tethI hitasAdhaka dharmane Ape te maMgaLa. 'mAM dharma jJAtIti mAnam / ' maMga eTale dharma tene Ape te maMgaLa, evo artha paNa maMgalano karelo che. dharmanI prApti adharmanA nAzathI che ane sarva adharmanuM mULa kA2Na saMsAra che, tethI saMsArano kSaya kare te maMgala evo trIjo artha paNa maMgalano thAya che. mAM bhavAt saMsArAt gAlayati apanayatIti maMgalam / mane saMsArathI gAle, mane saMsArathI dUra kare te maMgala. e rIte maMgala eTale hitanuM sAdhana, maMgala eTale dharmanuM upAdAna ane maMgala eTale adharmanA mUla saMsAranuM ja mUlocchedana. sukhasAdhaka ane duHkhanAzaka padArthane maMgalarUpa mAnavAnI rUDhi saMsAramAM prasiddha che. paraMparAe paNa duHkhocchedaka ane sukhaprApaka padArtho maMgalarUpa manAya che. . tathA jemAM kaSTa nivAravAnuM ke sukha ApavAnuM saMdigdha sAmarthya hoya te vastuo paNa maMgalarUpa gaNAya che. jema ke dadhi, dUrvA, akSata, zrIphala, pUrNakaLaza ane svastikAdi padArtho ke je sukhanA nizcita sAdhano nathI, chatAM te lokamAM maMgaLarUpa gaNAya che. e rIte sukhanA nizcita ke saMdigdha sAdhanabhUta sarva koI vastuo jagatamAM maMgaLarUpa gaNAya che. ahiMsA, saMyama ane taparUpa dharmo tathA svAdhyAya, dhyAna ane jJAnAdi guNo e duHkhadhvaMsa ane sukhasiddhinAM nizcita sAdhano che, tethI bhAvamaMgaLa gaNAya che ane dadhi, dUrvA, akSata tathA zrIphaLa, svastika ane pUrNa kalazAdi saMdigdha sAdhano che, tethI dravyamaMgaLa gaNAya che. dravyamaMgaLo jema sukhanAM saMdigdha sAdhano che, tema apUrNa sukhane ApanArAM che. bhAvamaMgaLo e sukhanAM nizcita sAdhano che ane tenuM sevana karanArane saMpUrNa sukha ApanArAM che, tethI dravyamaMgaLa karatAM bhAvamaMgaLanuM mUlya ghaNuM caDI jAya che. jaina zAstromAM sarva prakA2nAM bhAvamaMgaLomAM sarvotkRSTa bhAvamaMgala zrI 'paMcaparameSThInamaskAra'ne kahela che. tenAM mukhya be kAraNo cheH eka to 'paMcaparameSThInamaskAra' e svayaM guNasvarUpa che ane bIjuM te guNonA bahumAnasvarUpa che. ahiMsA, saMyama ane tapa tathA svAdhyAya, dhyAna ane jJAna vagere svayaM guNarUpa che paNa guNonA bahumAna svarUpa nathI. zrI paMcaparameSThinamaskAra e sarva sadguNomAM ziromaNi samAna 'vinaya' nAmanA sadguNanA pAlanasvarUpa che ane sarva durguNomAM ziromaNi samAna 'ahaMkAra' nAmanA durguNane nAza karanAra che. mokSanuM mULa vinaya che vinaya vinA jJAna nathI, jJAna vinA darzana nathI, darzana vinA cAritra nathI, cAritra vinA mokSa nathI. bIjI rItie vicAratAM mokSane mATe cAritranI jarUra che, cAritra mATe darzana (zraddhA)nI jarUra che, darzana mATe jJAnanI jarUra che ane jJAna mATe vinayanI jarUra che. yogyano vinaya e sadvinaya che. zrI paMca parameSThinamaskAramAM tAttvika guNone dhAraNa karavAvALI vinayane yogya trikAla ane trilokavartI) sarva vyaktione namaskAra karavAmAM Ave che. paMcaparameSThinamaskAramAM namaskA2ne yogya vyaktio sarvapradhAna hovAthI viSayapradhAnatvAt' temane namaskAra e sarva vinayomAM pradhAna vinayasvarUpa banI jAya che. pradhAna vinayaguNanA pAlanathI pradhAnajJAna, pradhAnadarzana (zraddhA), pradhAnacAritra ane pradhAnasukhanI prApti thAya che. sarvotkRSTabhAvamaMgala 81 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parameSThIone namaskAra svarUpa pradhAna vinayaguNanA pAlana vinAnuM jJAna, dhyAna ke saMyama e sarva pradhAna mokSasukha ApavAne samartha thaI zakatuM nathI. zrI paMcaparameSThinamaskAra e jema pradhAna vinaya guNanA pAlana svarUpa che, tema pradhAna guNonA bahumAna svarUpa paNa che. guNabahumAna e cittano acijya zaktiyukta dharma che. guNa bahumAnanA AzayavALuM citta thoDA ja samayamAM sarva prakAranI azuddhi ane doSothI rahita banI jAya che. kAcI mATInA ghaDAmAM bhareluM pANI jema pratikSaNa ghaTano nAza karanAruM thAya che, tema cittarUpI kuMbhamAM raheluM guNabahumAnarUpI jala cittanA doSo ane malinatAno pratikSaNa kSaya karanAruM thAya che. guNabahumAnane dhAraNa karanAra mAnasikabhAva jema acinha prabhAvasaMpanna che, tema guNabahumAnane vyakta karanArI vAcika ane kAyika ceSTAo paNa acijya prabhAvasaMpanna banI jAya che. zrI paMcaparameSThinamaskAramAM e traNa vastuo rahelI che. manathI namavAno bhAva, vacanathI namavAnA zabda ane kAyAthI namavAnI kriyA. e rIte jJAna, zabda ane kriyArUpa trividha kriyAthI yukta zrI paMcaparameSThinamaskAra pApadhvaMsa ane karmakSayanA ananya sAdhanarUpa banI jAya che, tethI te sarvotkRSTa bhAvamaMgalasvarUpa che. ane tethI ja zrI paMcaparameSThinamaskAranI cUlikAmAM pharamAvyuM che ke - eSa paMcanamaskAraH, sarvapApapraNAzanaH / maMgalAnAM ca sarveSAM, prathamaM bhavati maMgalam // 1 // pAMca parameSThioe karelo A namaskAra, sarva pApono prakarSe karIne nAza karanAro che tathA sarvamaMgalomAM prathama-pradhAnasarvotkRSTa maMgaLasvarUpa che. zrI namaskAra maMtramAM ATha prakAranI siddhio zrI navakAramaMtra sarvotkRSTa bhAvamaMgalasvarUpa che, tenuM bIjuM eka kAraNa e paNa gaNAya ke e navakAranAM padomAM ATha mahAsiddhio chUpAyelI che. jemake zrI navakAranA prathama "namo padamAM aNimA siddhi rahelI che. jenA mukhya kAraNo nIce mujaba che. 1. "nano' pada saMskRtanA 'namaavyayathI bane che ane "nama nA "nam dhAtune "ahu pratyaya lagADavAthI bane che. "meM dhAtuno artha namavuM evo thAya che ane "namavuM" athavA "namratA dhAraNa karavI" e manovRttino dharma che. namavAnI manovRtti sarvathI sUkSma manAyelI che, tethI teno padanuM dhyAna "aNimA' siddhine pamADanAra thAya che. 2. saMskRtanA "navuM zabdanA Adi tathA madhya akSarano vyatyaya karavAmAM Ave to "manas' zabda thAya che prAkRtamAM e rIte akSarono vyatyaya paNa thAya che. have manogatinuM atisUkSmapaNuM hovAthI "namo padanA dhyAnathI "aNimA' siddhi prApta thAya che. 3. 'LamAM' zabda 'ju' zabdanA bhAva arthamAM banelo che. prAkRta zailIthI "gama' zabdathI "no zabda banI zake che. te A pramANe purUT mAMthI "no "4' kAra " pAchaLa laI javAthI "o thaI jAya che ane Adino ' kAra "ju' kAra pAchaLa levAthI "' kAra pUrNa thAya che, tethI jo pada banyuM. "rU kArano lopa karavAthI "jano pada bAkI rahe che. prAkRtamAM "vahunanuM sUtrathI svarasaMdhi-liMga-dhAtu artha vagereno vyatyaya mAnelo che. e rIte gaNita zabda uparathI banelA "no' padanA dhyAnathI aNimA siddhi prApta thAya che. zrI navakAranA 'rihaMtA padamAM nahimA siddhi samAyelI che. tenAM kAraNo - 1. 'rihaMtANaM' e prAkRta padano saMskRta paryAya "sarNatAnuM che. "baInAyAnuM athavA "I-prazaMsAyAnuM e dhAtuthI "daMta' zabda bane che. jeo pUjA ane prazaMsA karavA yogya che teo "daMta kahevAya che. pUjA ane prazaMsAno hetu arihaMtonuM mahattva athavA mahimA che. evA mahimAthI yukta arihaMtonuM dhyAna karavAthI mahimA siddhinI prApti thAya che. satralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Tricks www.jamentorary.org Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMtA e padano bIjo saMskRta paryAya 'paNa thAya che. jeo kAma, krodha, Sa Adi aMtaraMga zatruono vinAza kare che teo " nU' kahevAya che. zatruonuM damana athavA nAza karavo e mahattvanuM kArya che. evuM mahattvanuM kArya karanAra zrI arihaMtarUpI mahAnubhAva parameSThionuM dhyAna karavAthI mahimAsiddhi prApta thAya che. zrI navakAranAM "likA padamAM "garimA' siddhi samAyelI che. tenAM kAraNo: (1) "hA e pada guru mAtrAothI baneluM che ane potAnA svarUpathI ja gurubhAva eTale garimAno sUcaka che, tethI tenuM dhyAna athavA japa "garimA' siddhinI prApti karAve che. (2) "siddhi pada eTale mokSa. mokSamAM gayelA jIvo siddha kahevAya che. siddhi pada badhAthI moTuM che, tethI sidvipadamAM sthira mahAtmAonA dhyAnathI garimA' siddhinI prApti thAya che. (3) siddhidAyaka padomAM "silA e pada trIjuM che, tethI paNa te trIjI "garimA' siddhi ApavAvALuM che. zrI navakAranA "kAriyA' e padamAM "dhanA' siddhi samAyelI che tenAM kAraNo - (1) "navuM zabdane bhAvArthaka "Imanu" pratyaya lagADavAthI "dhikA' zabda bane che. AcAryono e svabhAva che ke upadeza vagere dvArA bIjAone pratibodha karavo, tethI lokamAM rahelA upadezya varga tarapha teo sadA lAghava svabhAvathI jonArA che. lAghava svabhAvathI jonArA AcAryonA dhyAnathI thanA ' siddhinI prApti thAya che. (2) AcAryo samasta jagatane zikSA devAvALA che ane teonI AgaLa samasta jagata laghu eTale zikSA levA yogya che. AcAryonuM zikSAdAnapaNuM teone guru mAnavAthI, tathA jagatanuM zikSAgrahaNapaNuM potAne laghu mAnavAthI ja saMbhavI zake che. AcAryonuM ArAdhana laghubhAvane ja dayamAM rAkhIne thaI zake che, tethI paNa "mAyariyANaM' e padanA dhyAna ane japathI laghimA' siddhinI prApti thAya che. zrI navakAranA "vAyA padamAM "prApti' siddhi samAyelI che tenAM kAraNo, (1) upa ', " " ane "gAya" A traNa zabdothI upAdhyAya pada baneluM che. temAM "pa" ane " " e bane avyaya che tathA mukhya pada 'mA' che ane teno artha "prApti thAya che. '35' eTale sAmIprakaraNa vagere dvArA " " eTale aMtaHkaraNamAM dhyAna karavAthI, "mAya " eTale jJAnAdi guNonI prApti jemanAthI thAya teo upAdhyAya che. A zabdArtha dvArA ja siddha thAya che ke "vajJAAAM ' e padanAM dhyAna ane japathI "prApti nAmanI siddhino lAbha thAya che. (2) jeonI pAse rahIne athavA AvIne ziSyo adhyayana kare teone "upAdhyAya' kahevAya che. athavA pAse rahelA ke AvelA sAdhuone siddhAntanuM adhyayana karAve teo "upAdhyAya' kahevAya che. athavA jeonI pAse nivAsa karavAthI zrutano lAbha thAya teone "upAdhyAya' kahevAya che. e rIte ArAdhanArUpa sAmIpyakaraNathI zrutano lAbha karAvanAra uvAyA' e padanA japa ane dhyAnathI "prApti' nAmanI siddhino lAbha thAya che. zrI navakAranA "savvasAhU e padamAM "prAkAmya' siddhi samAyelI che tenAM kAraNo - (1) sAdhuone koI paNa jAtanI kAmanA hotI nathI. teo haMmezAM pUrNa icchAvALA hoya che. pUrNakAma hovAnA kAraNe teonuM dhyAna karavAthI dhyAna karanArane paNa pUrNakAmatA athavA "prAkAmya' siddhi prApta thAya che. (2) jeo bIjAnAM kAryone siddha kare teo sAdhu kahevAya che. "sAdhu' zabdano A arthaja e vAtane pragaTa kare che ke sAdhujana bIjAonI kAmanA tathA kAryone pUrNa kare che. tethI ' dUi e padanA dhyAnathI "prAkAmya' siddhinI prApti thAya che. zrI navakAranA "nakuvA ' e padamAM "Izitva' siddhi samAyelI che tenAM kAraNo - (1) "gna' zabdathI paMcaparameSThinuM grahaNa thAya che. parama eTale sarvathI zreSTha evA sthAna para sthita, tene sarvotkRSTabhAvamaMgala Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parameSThi kahevAya che. sarvottama sthAna para rahelA hovAthI paMcaparameSThi baMdhAnA "iza' eTale svAmI che tathA namaskAra zabda praNAmano vAcaka che. ethI Iza svarUpa parameSThione namaskAra karavAthI Izitva' siddhinI prApti thAya che. uttama svAmIono evo svabhAva ja hoya che ke teo potAnA Azritone tathA ArAdhakone vaibhava saMbaMdhamAM potAnI samAna banAvI de che. (2) "vacanakuvAro e padano saMskRtamAM paryAya "prArcanA thAya che. prarvena kazyanta pUjyanta surataH maMtihAi ti prAcI: ninAda, te namaskAraH namawAra: | jeo surAsura devo vaDe ATha mahAprAtihAryo dvArA prakRSTa bhAvathI pUjAya che teo "I" eTale jina che teono namaskAra te "canama:' athavA "jinanamaskAra." jina bhagavAna sarva acarAcara jagatanA Iza" eTale svAmI che. teonA Izitva bhAvanA kAraNe "namuvAro e padathI "Izitva' siddhinI prApti thAya che. (3) prAnti-tti siddhi thAma rUti prAcI: siddho: ! ahIM "praca' zabdathI siddha bhagavaMto jANavA. teo pharIthI saMsAramAM pAchA nahIM AvavAvALA hovAthI mokSanagarInA Iza athavA teonA kAraNe bhavya jIva guNasamUhanA Iza bane che, tethI teone namaskAravAcaka namuvAje e padanAM dhyAna ane jApathI Izitva siddhinI prApti thAya che. zrI navakAranA 'maphattA e padamAM vazitva siddhi samAyelI che tenAM kAraNo - (1) A saMsAramAM dharma utkRSTa maMgaLarUpa che. ethI "maMAtA ' e padanA dhyAnathI dharmanuM dhyAna tathA. ArAdhanA thAya che. dharmanI ArAdhanAnA pratApe devatAo paNa vazIbhUta thaIne tene praNAma kare che, to pachI anya prANIo vazIbhUta thAya emAM to navAI ja zI che? ethI "maMAtA ' e padano japa ane dhyAna "vazitva' siddhine Ape che. (2) jenAthI abhISTa phaLanI prApti thAya tenuM nAma maMgaLa che. manuSyanA abhISTanI siddhi tyAre ja thaI zake che ke jyAre tenA saMbaMdhamAM AvanArA sarva prANI tene anukULa hoya. sarva prANInuM anukULa hovuM tenuM ja nAma vazitva che. tethI "kaMkAnA e padanA jApa ane dhyAnathI "vazitva' siddhinI prApti thAya che. (3) maMgaLavAcya padArthonI saMkhyA ATha hovAthI 'maMgaLa' zabda ATha saMkhyAne sUcave che. jema ke bANonI saMkhyA pAMca hovAthI bANazabdathI pAMca saMkhyAnuM grahaNa thAya che tathA netronI saMkhyA be hovAthI netra zabdathI be saMkhyAnuM grahaNa thAya che, tevI rIte AThanI saMkhyA sUcaka maMgala zabdathI "vazitva'; nAmanI AThamI siddhi sUcavAya che. tethI tenuM dhyAna ane jApa vazitva' nAmanI AThamI siddhine ApanAra thAya che. navakAra : mAtA ane pitA zrI navakAra e mAtAnI jema zraddhA ane vizvAsanuM bhAjana che, pitAnI jema bhakti ane bahumAnanuM pAtra che, mitranI jema anumodanA ane pramodanuM sAdhana che, yogyone yogya dAna ane AtmAnuM samarpaNa che. bahirAtmabhAvanuM visarjana che, baMdhunI jema prema ane prItinuM sthAna che. zrI navakAra e mAthAno mugaTa, haiyAno hAra, AMgaLInI mudrikA, dhanuSyanuM bANa, bhayanuM trANa, roganI cikitsA, viSano apahAra, caMdananuM gharSaNa, mananuM manana, nAmanuM manasa, guNa ane guNI uparano anurAga, manarUpI bhramaranuM kamaLa, manarUpI pataMgano dIpaka, manarUpI hariNano svara, manarUpI hAthIno sparza, manarUpI dIvAnI diveTa che. tathA zabdAnuviddha ane dazyAnuviddha samAdhino hetu che. SN 84 - A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja N Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakArano adhikArI zAstromAM paMcaparameSThi namaskArano mahimA ghaNo moTo varNavyo che. ene sarva maMtraratnonuM utpattisthAna kahyuM che. ene sarva zAstronI AdimAM uccAraNa karavAnuM pharamAna karyuM che. enA ekeka akSaranA uccAraNamAM anaMta karmo ane tenA anaMta rasano ghAta thAya che ema pharamAvyuM che. sarva kALanA ane sarva kSetranA sarva paramarSione pramANarUpa hovAthI e mahAmaMgalasvarUpa che ema bhArapUrvaka pratipAdana karyuM che. paMca parameSThinamaskRtine A loka ane paralokamAM aneka prakAranAM vAMchito pUrA pADanAra tarIke varNavelA che. arthane ApanAra paNa e ja che, kAmane ApanAra paNa e ja che, Arogyane ApanAra paNa e ja che tathA abhirati ane AnaMdane ApanAra paNa ene ja mAnela che. paralokamAM siddhigamana athavA devalokagamana athavA zubha kuLamAM Agamana athavA bodhilAbhanuM kAraNa paNa ene ja kahela che. sarva sukhano prayojaka ane sarva duHkhano ghAtaka zrI paMcaparameSThi namaskAra che ema te te sthaLoe spaSTa zabdomAM zAstrakAra maharSioe pharamAvyuM che. bhagavAna haribhadrasUrijI "yogabindu' nAmanA granyaratnamAM pharamAve che ke : akSaradvayamapyetat, zrUyamANaM vidhAnataH / gItaM pApakSayAyoJcaiH, yogasiddhairmahAtmabhiH // 1 // yoga evA be akSara paNa vidhAnapUrvaka sAMbhaLanAra AtmAne atyaMta pApanA laya mATe thAya che ema siddhayogI evA tIrthaMkara gaNadharAdi mahApuruSoe pharamAvyuM che. e ja zlokanI svopajJa TIkAmAM teozrI pharamAve che ke - akSaradvayamapi kiM punaH paJcanamaskArAdInyanekAnyakSarANItyapi zabdArthaH / etat 'yogaH' iti zabdalakSaNaM zrUyamANamAkarNyamAnam / tathAvidhA'rthA'navabodhe'pi, vidhAnato vidhAnena, zraddhA saMvegAdi zuddha bhAvollAsakarakuDmalayojanAdilakSaNena, gItamuktaM pApakSayAya, mithyAtvamohAdyakuzalakarmanirmUlanAyoccairatyartham / kairgItamityAha-'yogasidvaiH' yogaH siddho niSpanno yeSAM te tathA tairjinagaNadharAdibhiH 'mahAtmabhiH' prazastabhAvairiti // arthAtu - be akSara paNa azubhakarmanA atyanta nirmulana mATe thAya che to pachI paMcanamaskArAdi aneka akSaro mATe to kahevuM ja zuM? "yoga' evA be akSaro sAMbhaLatAM tevA prakAranA arthanuM jJAna na hoya to paNa vidhAnapUrvaka zraddhA saMvegAdi bhAvollAsapUrvaka ane be hAtha Adi joDavApUrvaka mithyAtvamohanIyAdi azubha karmanA atyaMta nirmUlana mATe thAya che, ema niSpanna yogI evA zrI jina-gaNadharAdi prazasta svabhAvavALA mahAtmApuruSoe pharamAvyuM che. bhagavAna haribhadrasUri mahArAja uparokta nirUpaNa dvArA pharamAve che ke zrI paMca parameSThinamaskArAdi aneka akSaro nahi, kintu zrI jinavacanAnusArI "yoga" evA be akSaranuM zravaNa paNa atyaMta pApakSaya mATe thAya che. zarata eTalI ja ke te vidhAnapUrvaka hovuM joIe. ane vidhAna eTale zraddhA, saMvegAdi mAnasika bhAva ane karakumalayojanAdi zArIrika vyApAra. upalakSaNathI zuddha uccAraNa Adi vAcika kriyA tathA prakAranA avabodha vinA kAyika, vAcika ane mAnasika zuddha bhAvollAsapUrvaka zrI paMcaparameSThinamaskAra Adi akSaronuM zravaNa paNa ati kliSTa pAponA kSayanuM ucca kAraNa mAneluM che, to pachI tathA prakAranA avabodha sahita, zuddha ane spaSTa zabdoccAra pUrvaka tenuM uccAraNa athavA manana, cintana ane nididhyAsanAdi atyaMta azubha karmonA kSayanuM parama kAraNa bane temAM to pUchavuM ja zuM? navakArano adhikArI ti 85 iff utilipi Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA prakAranA yopazamanA abhAve arthano avagama ocho vatto hoI zake che, paraMtu te vidhAnano abhAva-zraddhA, saMvegAdi bhAvollAsanA abhAva jeTalo bAdhaka banato nathI. layopazamanA yoge arthAvagama adhika paNa hoya chatAM je vidhAna pratye bedarakAra hoya to te phaLaprAptithI benasIba rahe che. arthabodha bhale sAmAnya hoya paNa vidhAna pratye kALajI hoya to te AtmA pApakSayAdi ucca phaLono bhoktA banI zake che. zraddhA eTale " tathati pratyayaH | " "A tema ja che evo vizvAsa athavA "A ja paramArtha che' evI buddhi. saMvega eTale "mokSAbhilASa" athavA "A ja ArAdhana karavA yogya che, evuM jJAna.' bhAvollAsane mATe A jAtinAM zraddhA ane saMveganI parama AvazyakatA che. jyAM sudhI "paMcaparameSThinamakriyA e ja paramArtha che' evI buddhi na thAya ane duHkha ane tenA kAraNabhUta pApathI rahita banavA mATe e ja eka parama sAdhana che evuM AMtarika jJAna na thAya tyAM sudhI arihaMta bAra guNa sahita che ane siddha ATha guNa sahita che. ATha prAtihArya ane cAra mUlAtizaya maLIne bAra guNa thAya che. azokavRkSa, surapuSpavRSTi, ItyAdi ATha prAtihAryonAM nAma che. apAyApagamAtizaya, jJAnAtizaya ItyAdi cAra mUla atizayo kahevAya che. ATha karmanA kSayathI siddha paramAtmAne ATha guNa utpanna thAya che. ATha karmanI uttara pravRtio (158), sattAmAM (148), baMdhamAM (120), udayamAM (122), udIraNAmAM (122) hoya che. baMdha udaya, udIraNA ane sattA e cAre prakAre karmathI rahita hoya te siddha kahevAya che. ethIya (pAMca parameSThi ane temanA guNa saMbaMdhI) sUkSmAtisUkSma jJAna dharAvanAra AtmA paNa jo te pratye zraddhA ane saMvegathI zUnya hoya to phaLaprAptino adhikArI banato nathI. tathA prakAranI yopazamAdi sAmagrInA abhAve "arihaMta paramAtmA e mokSamArganA upadezaka che. siddhaparamAtmA e mokSane prApta thayelA che. mokSa anaMta sukhanuM dhAma che. janmamaraNAdi ke bhUkhatRSAdi pIDAonuM tyAM nAmanizAna nathI. duHkhanuM sthAna cAra gatirUpa saMsAra che. Adi, vyAdhi ane upAdhithI che bharapUra che. jyAM sudhI e saMsAraparibhramaNa maTe nahi tyAM sudhI duHkhano aMta Ave nahi. arihaMta paramAtmAoe kevaLajJAnathI tema joyuM che. pote svapuruSArthathI kamarahita banyA che. bIjAone kamarahita banavAno mArga batAvI gayA che. e mArge cAlanAra pUrve duHkharahita banyA che ane Aje paNa duHkharahita bane che. anaMta sukhanA bhoktA paNa teo ja thayA che ane thAya che. e mArganI zraddhAnA abhAve ja jIvo cAre gatimAM duHkha anubhavI rahyA che. duHkhanAza ane sukhaprAptino pAramArthika upAya arihaMto jANI zake che. bIjAo temanA kahevAthI ja jANI zake che. arihaMta ke sarvajJa banyA pahelAM jeo sukhaprAptino mArga batAve che teo zraddheya nathI. tevA apUrNa jJAnInA batAvelA mArge cAlavAmAM azreya che. saMpUrNajJAnIe batAvelA mArge cAlavAmAM ja zreya che. jJAnIe batAvelo mArga upalakadaSTie kaSTapUrNa lAge topaNa AdaraNIya che. ajJAnI agara adhUrA jJAnIoe batAvelo mArga sukhavALo lAge topaNa anAdaraNIya che. samasta duHkhano jemAM sadAkALane mATe aMta che evA mokSane meLavavA mATeno mArga sukhALo hoI zake ja nahi. adhika kaSTathI bacavA mATe alpakaSTa e kaSTa gaNAya ja nahi. saMsAranAM kSaNika sukho paNa kaSTa vinA maLI zakatAM nathI to mokSanAM anaMta sukho vinA kaSTa agara khAtAMpItAM maLI jAya ema mAnavuM e bhrama che. eTaluM jeo jANe che tema ja zraddhA ane saMvega bharapUra vicAro jemanAM aMtaramAM niraMtara sthAna dharAve che te AtmAo. paMcaparameSThinamaskArakriyAnA yathArtha phaLanA upabhoktA banI zake che. arthajJAna maLyA pachI saMveganI zI jarUra ? ema kahevuM barobara nathI. arthajJAnanI sAthe zraddhA, saMvegaItyAdi jyAM sudhI na maLe tyAM sudhI te kriyA bhAvakriyA banI zakatI nathI. zAstrakAroe "bhAvane ja sarvatra railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLadAyI mAnyo che. "bhAva" upayoga svarUpa che. upayoga vinAnI arthajJAna sahita ane zuddha kriyAne paNa. zAstrakAraoe dravya kriyA kahelI che. "anupayogo dravyamati vavanA | " "anupayoga e ja dravya che." ema zAstrakAronuM pharamAna che. upayogavALAnI kathaMcita azuddha agara arthajJAnahIna kriyA paNa bhAvakriyAnuM kAraNa banI zake che. ethI viparIta upayogazUnyanI zuddha ane arthajJAnavALI kriyA paNa bhAvakriyA ke tenuM sAkSAt kAraNa banI zakatI nathI. upayoganI ATalI pradhAnatA jema dharmakriyAmAM che tema pratyeka sArI-narasI kriyAmAM che. anupayoga thayelo aparAdha saMsAramAM ke sarakAramAM paNa mukhya aparAdha gaNAto nathI, tema vinA upayoge thayeluM sAruM kArya paNa saMsAramAM sAruM ke prazaMsanIya gaNAtuM nathI. itara darzanakAroe paNa kahyuM che ke, " mana parva manuSyanAM vA vacanokSayoH / manuSyonuM mana e ja baMdha ane mokSanuM kAraNa che." mana jemAM bhaLatuM nathI e kriyA jema mokSano hetu nathI, tema tevA prakAranA baMdhano hetu paNa thatI nathI. manazUnyapaNe ke upayogazUnyapaNe thatI paMcaparameSThinamaskArakriyA sAthe manane meLavavA mATe arthazAnanI jeTalI jarUra che, tethI koI guNI adhika jarUra zraddhA ane saMveganI che. zraddhA ane saMvegavALA tathA paMcaparameSThinamaskArakriyA pratye bhakti ane AdaravALA puNyavaMta jIvo sAmagrInA abhAve atyalpa arthajJAnane dhAraNa karavA chatAM tenAthI je phAyado uThAvI zake che, te phAyado zraddhA-saMvega-bhakti ane AdarAdithI zUnya moTA tattvavettA paMDitAgraNIo paNa meLavI zake nahi. zrI paMcaparameSThinamaskAranA sAcA adhikArI zraddhA-saMvegAdi guNothI vibhUSita puruSaratno che. pachI te sAdhu ho, sAdhvI ho, zrAvaka ho, zrAvikA ho ke bhale bhadraka pariNAmI mithyAdaSTi ho. zrI mahAnizIthAdi sUtronA yogohana karanAra saMyamI, zuddha cAritranA khapI ane zAstro vidhi-vidhAna pratye paripUrNa Adara dharAvanArA nirjhanya munirAjanA mukhathI, zrI upadhAnAdi tapa karavApUrvaka prahaNa karelo navakAra e vidhipUrvaka prahaNa karelo gaNAya che. e rIte vidhipUrvaka agara vidhi pratye saMpUrNa Adara dhAraNa karI, avasara maLyo e vidhine pUrNa karavAnI dhAraNA rAkhI, navakArane grahaNa kare to navakAra dvArA yatheSTa phaLa meLavI zake che. zrI navakAramaMtrano adhikArI zraddhAvAna che. e zraddhA keLavavA mATe paMca parameSThionA mukhya upakAro kayA che? enuM vAraMvAra cittavana-manana ghaNuM upakAraka che. zAstromAM e mukhya upakArone cUMTIne pAMca vibhAgamAM samajAvyA che. paMcaparameSThionA pAMca upakAro. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMca parameSThio che, arthAt paramapade birAjamAna pAMca vibhUtio che. jatithI pAMca che. paNa vyaktizaH anaMta che. traNe kAla ane traNe lokamAM teo pratiSThita che. cAra nikSepa ane pAMca padothI teo ArAdhya che. A vizvane alaMkRta karanAra pAMca advitIya ratno che. samyagdarzana jJAna, cAritra ane tapa e cAra-e ratnonI kAMti, vizvane ujjavaLa banAvanAra prabhA samAna che. paMcaparameSThi ane temanA guNa svayaM potAnA tejathI tribhuvanamAM prakAzI rahyA che. jeo temanA e prakAzane joI zakatA nathI, teo ghora aMdhakAranI chAyA nIce vasI rahelA durbhaga AtmAo che. ema kahI zakAya. arihaMtono upakAra mAgadizakapaNuMH arihaMto jema svayaM vItarAga, sarvajJa ane tribhuvana pUjanIya che, tema siddha bhagavaMto ane sAmAnya kevaLajJAnIo paNa vItarAga sarvajJa ane sarvapUjanIya che. tethI arihaMtonI vizeSatA temanA mArgadarzakapaNAmAM che. mokSamArganuM prathama upadezakapaNuM arihaMtonA phALe jAya che. janmathI ja traNa jJAna sahita janmanArA ane dIkSA navakArano adhikArI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye caturtha jJAnaprApti karanArA arihaMto ja kevaLajJAna pAmI mokSamArgane dekhADe che, bIjAonI te tAkAta nathI. siddho deha rahita hovAthI ane sAmAnya kevaLajJAnIo atizayorahita hovAthI mokSamArganA Adyadarzaka banI zakatA nathI. siddhono upakAra avinAzIpaNuMH arihaMtonA arihaMtapaNAno paNa AyuSya pUrNa thatAM aMta Ave che. siddhonuM siddhapaNuM avinAzI che. kALanI phALa siddhonA guNa ke sukhanA eka aMza upara paNa AkramaNa karI zakatI nathI. siddhonA guNo ane sukho avyAbAdha che. avyAbAdha guNa ke avyAbAdha sukha siddho sivAya bIjA koIne paNa nathI. arihaMto paNa AyuSyakarmanA aMta sudhI dehane parataMtra che. siddhonI svataMtratAnI ADe AvavAnI tAkAta koI paNa vastumAM nathI. e kAraNa ja arihaMto paNa siddhapaNA mATe ja udyama kare che ane jagatane paNa e siddhapaNAnA mArge ja laI javAno prayAsa kare che. AcAryono upakAra AcAraH arihaMto dehadhArI che chatAM sarvakALa ane sarvakSetromAM temanI hAjarI saMsAramAM hotI nathI. siddho deharahita che ane saMsAranA pArane pAmI gayelA hoya che, tethI muktino mArga sarvakAla ane sarva kSetromAM AcAryothI ja cAle che. AcAryo AcAranA pAlanathI ja mokSamArgane calAve che. mokSano mArga pAMca prakAranA AcAramAM vaheMcAyelo che. AcAryo te pAMca prakAranA AcArane mana vacana kAyAthI evI rIte pALe che ke yogya AtmAonI AgaLa te mArgano prakAza phelAya che. temAMthI aneka yogya AtmAo mokSamArganI ArAdhana pratye ApoApa AkarSAya che. upAdhyAyono upakAra vinaya : AcAryo rAjAnA sthAne che. upAdhyAyo maMtrInA sthAne che. AcAryono svayaMvinaya karavo ane bIjA pAse karAvavo e temanuM mukhya kartavya che. "vinaya vinA jema vidyA nathI tema vinaya vinA dharma paNa nathI." A vAta upAdhyAyo potAnA daSTAMtathI jagata sanmukha sarvadA TakAvI rAkhe che. vinayanA nAzamAM jema vidyAno nAza che. tema vinayanA nAzamAM dharmano paNa nAza che.' e padArthapATha jagatane ApavAnuM kArya upAdhyAyothI thAya che. AcAryothI jema sadAcAronuM saMrakSaNa thAya che. tema upAdhyAyothI vinayAdi sadgaNonuM saraMkSaNa thAya che. teo svayaM vinaya kare che ane bIjAo pAse paNa karAve che. vinayathI jJAna, jJAnathI darzana (zraddhA), darzanathI cAritra ane cAritrathI mokSa teo svayaM meLave che ane bIjAone paNa meLavI Ape che. sAdhuono upakAra sahAya : AcAryo pAsethI AcAra ane upAdhyAyo pAsethI vinayane meLavIne muktimArganI sAdhanAmAM magna banelA sAdhuo, muktimArganA abhilASaka bhavya AtmAone muktimArganA ananya sahAyaka bane che. arthakAmAdi anya sarvakSetromAM anya sarvanI sahAya sulabha che, paNa muktimArgamAM sAdhuo sivAya bIjAonI sahAya sulabha nathI. sAdhuonI sAdhanA ja evA prakAranI racAyelI che, ke e sAdhanA dvArA bhavya AtmAone muktimArgane ArAdhavA mATenI jarUrI sahAya ApoApa maLI rahe che. sAdhuo pAsethI te sahAya meLavanArane eka pAInuM paNa kharca karavuM paDatuM nathI. sAdhuo pAsethI arthI AtmAone jJAna, darzana, cAritra, zIla, tapa, ane tenA pariNAme maLatAM svarga ane apavarganAM sukho paNa maphata ja maLe che. tenA badalAmAM sAdhune kazuM ja khapatuM nathI. sAdhuono e ananya upakAra che. A rIte mArga, avinAza, AcAra, vinaya ane sahAya e pAMca parameSThionA anaMta upakAromAMthI vINIne chUTA pADelA anukrame pAMca pradhAna upakAro che. tene lakSamAM levAthI parameSThio upara sAco AdarabhAva jAge che. e AdarabhAva ja jIvane "navakAra maMtra'no sAco adhikArI banAve che. ja SN 88 A trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NS Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAranuM nizcayavarUpa maMtrAdhirAja zrI paMcaparameSThinamaskAramaMtrano jainazAsanamAM khUba khUba mahimA gavAya che. jainazAsananA tamAma zAstromAM eno mahimA varNavAyo che ane tethI jaina kuLanuM nAnuM bALaka paNa navakArane jANatuM ja hoya che. navakArane cauda pUrvano sAra kahevAya che. arthAt cauda pUrva samasta jinazAsanano sAra che ane teno paNa sAra A navakAra mahAmaMtra che. A granthamAM paNa navakArano mahimA aneka rIte batAvavA prayAsa karyo che. navakAranA mahimAne sUcavanArI kathAo vagerenuM varNana karIne paNa navakAranuM mAhAtmA gAvA koziza karI che. ATaluM badhuM mAhAsya vAMcyA, vicAryu ke sAMbhaLyA pachI jijJAsu jIvane jarUra ema thAya ke A maMtramAM evuM zuM che ke jethI teno ATalo badho mahimA varNavavAmAM Avyo che? kahevA pUrato to game te vastuno mahimA kahI zakAya che, paNa teno marma samajAya nahi tyAM sudhI aMtaraMga zraddhA pAramArthika rItie thaI zakatI nathI ane eTalA ja mATe navakAranuM pAramArthika svarUpa zuM che te samajavAnI pUrI AvazyakatA siddha thAya che. pAramArthika svarUpa kaho ke nizcaya svarUpa kaho baMne eka ja vAta che. paramArthathI navakAra e potAno AtmA ja che. kAraNa ke tenA prathama be padamAM AtmAnuM zuddha svarUpa kevuM hoya tenuM varNana karavAmAM AvyuM che. arihaMta ane siddha e AtmAnuM ja zuddha svarUpa che. pachInA traNa padamAM zuddha svarUpanI prAptinA upAyanuM varNana karyuM che. zuddha svarUpanI prAptino upAya saMvara ane nirjarA che. AcArya, upAdhyAya ane sAdhuo saMvara nirjarA dvArA AtmAnA zuddha vItarAga svarUpanI prAptine mATe niraMtara prayatnazIla hoya che. vyakti tarapha lakSya nahi ApatAM saMvara ane nirjarAsvarUpa temanI sAdhanA tarapha lakSya ApIe to e traNa padamAM saMvara ane nirjarAnuM ja svarUpa batAvyuM che ema kahI zakAya. namaskAra karanAro jIva AtmAnA zuddha svarUpano tathA tenI prAptinA upAyarUpa saMvara ane nirjarA tattvano Adara kare che ane te dvArA e potAnA tamAma pApono nAza kare che te vAta chaThThA tathA sAtamA padathI vyakta thAya che. tathA pote paNa krame karIne te ja upAyathI potAnuM zuddha svarUpe pragaTa karI, tamAma kaSAyabhAvonA du:khathI bacI, svarUpano anaMto AnaMda anubhave che. mATe tene sauthI prathama maMgaLa gaNavAmAM Ave che e vAta AThamA tathA navamA padathI pragaTa thAya che. e rIte vastutaH A navakAramAM sva-AtmAnI ja pAMca avasthAo (paryAyo)nuM varNana karavAmAM AvyuM che. ApaNo AtmA ja ariMhata svarUpa che, siddha svarUpa che, AcArya svarUpa che, upAdhyAya svarUpa che, tathA sAdhu svarUpa che. zrI sirisirivAla kahA nAmanA grantharatnamAM pharamAvyuM che ke- . jaM jjhAyA jhAyaMto arihaMta sva-supaya-piMDatthaM / arihaMtapayamayaM ceva, appaM pikkhei pacakkhaM // 1 // artha - piMDastha, padastha ane rUpastha svarUpa vaDe je dhyAtA arihaMtane dhyAve che, te potAnA AtmAne pratyakSa arihaMtamaya jue che. 1. tene ja anusarIne racAyela zrI zrIpAlarAsamAM paNa kahyuM che ke arihaMtapada dhyAto thako, daOha guNa pakjhAya re, bheda cheda karI AtamAM, arihaMta rUpI thAya re, vIra jinesara upadize 1. artha:- dravyaguNaparyAyathI je AtmA arihaMtapadanuM dhyAna kare che, te AtmA arihaMta ane potAnI vacce namaskAranuM nizcayasvarUpa 89 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2helA bhedano cheda karIne svayaM arihaMta svarUpa thAya che ema zrI vIraparamAtmA upadeze che. 1. zrI pravacanasAramAM paNa kahyuM che ke jo jANadi arahaMtaM, davvatta- guNatta - pajjayattehiM / so jANadi appANaM, moho khalu jAdi tassa layam // 1 // artha :- je arihaMtane dravya, guNa ane paryAya vaDe jANe che, te potAnA AtmAne jANe che ane tethI kharekhara teno moha nAza pAme che. 1 A eka ja gAthAmAM tamAma zAstronuM rahasya samAI jatuM hoya tema jaNAI Ave che. je AtmAne mohano kSaya karI, arihaMta svarUpI thaI, anaMta sukhanA bhoktA thavuM che, tene mATe A ja eka upAyanuM avalaMbana jarUrI che. arihaMtanA dhyAnathI potAnA zuddhAtmAnuM svarUpa samajAya che ane zuddha AtmasvarUpanI yathArtha samajaNa thavAthI pudgalamAM AtmapaNAnI mithyA bhrAMtirUpa anAdino mithyAmoha ApoApa nAza pAme che. sva-Atma-svabhAvanI yathArtha zraddhA e ja samyagdarzananuM mULa che. arihaMtanA AtmAnuM dravya, guNa ane paryAya vaDe dhyAna ka2vAthI potAno AtmA paNa te svarUpa ja che, teno khyAla Ave che ane e khyAla dRDha thatAM ja te parathI bhinna Atma svabhAvanI yathArtha zraddhA dRDha thAya che. Atma svabhAvanI yathArtha ane zuddha zraddhAthI moha nAza pAme che. anAdi kALathI jIva svane bhUlI para tarapha dRSTi karato Avyo che ane te kAraNe tenA rAga dveSa keme karIne TaLatA nathI. eka vAra paNa jIvane eTaluM zraddhAna thaI jAya ke nizcayathI 'huM sarva parapadArthothI bhinna chuM ane anaMta jJAnadarzanAdi guNono piMDa chuM,' 'parapadArthathI mane aNumAtra lAbha ke nukasAna che ja nahi,' pachI parapadArtho pratye rAga-dveSa thavAnuM tene kAMI kA2Na rahetuM nathI. vastumAtra anAdi kALathI che, che ane che ja. vastu che to te dareka vastuno svabhAva paNa che. dareka vastu svabhAvathI ja trikALa TakI rahI che. vastusvabhAva svataMtra che paNa parataMtra nathI. vastusvabhAva jo parAdhIna hoya to vastuno ja nAza thaI jAya. vastusvabhAva svataMtra hovAthI enI avasthAo paNa svabhAva anusAra ja svataMtrapaNe pragaTa thAya che. jIva, pudgala, kAla, AkAzAdi chaye dravyo paraspara apravezI che. eka kSetrAvagAha rahevA chatAM eka dravyano anya dravyamAM praveza nathI e eka moTo camatkAra che. pUjyapAda zrImad yazovijayajI mahArAja jJAnasAra granthanA caudamA 'vighASTaka'mAM pha2mAve che ke - mithoyuktapadArthAnAmasaMkramacamatkriyA / cinmAtrapariNAmena, viduSaivA'nubhUyate // 1 // artha :- paraspara maLelA jIva-pudgalAdi-dravya-paryAyarUpa padArthanA asaMkrama eTale eka bIjArUpa na thavArUpa asaMkaraNa arthAt bhinnatAno camatkAra, jJAnamAtra pariNAmavaMta vidvAna puruSathI ja anubhavAya che. 1 have jo eka dravyano anya dravyamAM praveza ja nathI, to te anyane zo guNa-doSa ke lAbha-hAni kare ? na ja kare. Atmatattvane paNa A ja niyama lAgu paDe che. AtmAne parathI leza mAtra lAbhahAni thaI zakatI nathI. chatAM A jIva anAdi mithyAmohane vaza thaI, 52thI potAne lAbha-hAni mAnI, rAga-dveSanI AkuLatAthI eka kSaNa paNa virAma pAmato nathI. ajJAnavaza AtmA pote ja, potAnA svabhAvane nahi oLakhavAthI paradravyo pratye rAga-dveSamAM joDAya che ane para padArtho sAthe ekatvano arthAt ekapaNAno adhyAsa kare che. e ekatvano-ekapaNAno adhyAsa choDAvavA mATe tathA AtmAne svabhAvamAM ja nimagna banAvavA mATe zAstrakAra maharSioe nizcayanayanuM avalaMbana levA pharamAvyuM che. sImaMdharasvAmIne vinaMtirUpa 350 gAthAnA stavananI 16mI DhALamAM pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 90 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAja pharamAve che ke zudhdhatA dhyAna ema nizcaye ApanuM, tuja samApatti auSadha sakala pApanuM; dravya anuyoga saMmati pramukhathI lahI, bhakti vairAgya ne jJAna dhariye sahI. 1 artha - zuddha svarUpanuM dhyAna e nizcayathI potAnA svarUpanuM ja dhyAna che. zuddha AtmasvarUpanuM e dhyAna sarva pApanA nAzanuM auSadha che-sarva doSono nAza karavAnuM rasAyaNa che. paDadravyanI vicAraNA svarUpa sammatitarka Adi dravyAnuyoganA mahAgranyo thakI te vAta jANIne anukrame bhakti, vairAgya ane jJAnadazAne ame dhAraNa karIe chIe. ahIM caturtha guNa sthAnake bhakti avasthA mukhya che. pAMcamA-chaThThA guNa sthAnake vairAgya dazA mukhya che tathA apramatta saMyatathI kSINamohAdi guNasthAnaparyata jJAnadazA mukhya che. tathA gauNapaNe jJAnadazA caturthAdi guNasthAnake paNa hoya che. jethI mukhyapaNe jyAM bhakti AdinI ArAdhanA hoya, tyAM paNa zakti anusAra jJAna-vairAgya dazAnuM avalaMbana paNa hoya ja che. 1. zuddha nayanA dhyAnano mahimA batAvatAM AgaLa paNa kahe che kejeha ahaMkAra mamakAranuM baMdhana, zuddha naya te daI dahana jima Idhana; zuddhanaya dIpikA mukti mAraga bhaNI, zuddha naya Athi che sAdhune ApaNI. 2. artha - agni jema lAkaDAne bALI nAMkhe tema zuddha nayanuM dhyAna eTale Atmatattva cittavanarUpa dhyAna, ahaMkAra ane mamakAranA mULa baMdhana-mULa kAraNa rUpa rAgadveSane bALIne bhasma kare che. zuddhanaya-nizcayanaya te mokSa mArgano dIvo che, kAraNa ke mokSamArge jatAM te ajavALuM kare che. tathA te zuddha naya sAdhune potAnI Athi eTale saMpatti che-mULa puMjI che. kahyuM che ke dIpikA khalvanirvANA, nirvANapathadarzinI / zuddhAtmacetanA yA ca, sAdhUnAmakSayo nidhiH // 1 // artha - je zuddha-Atma-cetanAnuM dhyAna che, te kharekhara nirvANa pathane batAvanArI kadI paNa nAza na pAme tevI dIpikA che tathA kadI paNa kSaya na pAme tevo sAdhuono nidhi che. 1. vaLI e ja zuddha nayanA dhyAnano prabhAva varNave che. sakala gaNipiTakanuM sAra jeNe kahyuM, tehane paNa parama sAra eha ja kahyuM; oghaniryuktimAM eha viNa navi miTe, duHkha savi vacana e prathama aMge ghaTe. 3. artha - AcAryanA samagra guNarUpa ratnonI peTI je dvAdazAMga gaNipiTaka teno sAra eTale prAdhAnyapaNuM jeNe jANyuM che, evA samasta dvAdazAMgInA jANane paNa paramasAra eTale pradhAna rahasya che e ja zuddhanaya pariNamanarUpa kahyuM che, to bIjAnI zI vAta? zrImatI ghaniryuktimAM kahyuM che keprmrhssmisiinnN, samattagaNipiDagajhariyasArANaM / pariNAmiya-pamANaM, nicchayamavalaMbamANANaM // 1 // artha - samasta gaNipiTakanA sArane jANanArA tathA paramArthanuM avalaMbana lenArA RSionuM parama rahasya e che ke mokSamArgamAM "pariNAma e ja pramANa che. 1. tethI e nizcayanA avalaMbana vinA duHkha na ja TaLe. prathama aMga zrI AcArAMga sUtramAM paNa kahyuM che ke je egaM jANai se savvaM jANai / je sav jANai se egaM jANai // namaskAranuM nizcayasvarUpa Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ekane jANe che te sarvane jANe che. je sarvane jANe che te ekane jANe che. (ahIM AtmajJapaNuM mukhya che. sarvajJapaNuM upacarita che ema na vibhAga jANavo. tethI eka AtmajJAna ja upAdeya che.) 3. vaLI jJAnasAra pratyenA bIjA "mannASTakamAM kahyuM che ke svabhAvasukhamagnasya, jagattattvAlokinaH / kartRtvaM nA'nyabhAvAnAM, sAkSitvamavaziSyate // 1 // artha - svabhAvanA sukhamAM magna thaela ane syAdvAda nyAyathI parIkSaNa karIne jagatanA tattvanuM eTale zuddha svarUpanuM avalokana karanAra AtmAne anya bhAvonuM eTale potAnA AtmAthI bhinna bIjA padArthonuM kartApaNuM nathI, kevaLa sAkSIpaNuM bAkI rahe che. 1. tAtparya ke svabhAva sukhamAM magna AtmA jagatanA tamAma padArthone jue che ane jANe che, paNa te AtmA eka paNa parapadArthanI avasthAno pote kartA thato nathI. phakta anya padArtho jema pariName tema te padArtha ane tenA guNaparyAyano sAkSI eTale ke jJAtA rahe che. A ja vAtane vadhu spaSTa karavA mATe svopajJa stabakamAM pUjya zrI yazovijayajI mahArAja pharamAve che ke mATI vagere bhAvo ghaTAdarUpe pariName che, temAM kuMbhAra vagere sAkSImAtra che, to te kema abhimAna rAkhe ke ame ghaTAdi padArthanA kartA chIe ? tattva e che ke mATI svayaM potAnI yogyatAthI ja ghaTarUpe pariName che. te ja samaye daMDa, cakra vagere potAnI yogyatAthI potapotAnA vyApArarUpe pariName che. tathA kuMbhAranA zarIranA paramANuo paNa potapotAnI yogyatAthI te te avasthAne dhAraNa kare che, chatAM kuMbhAra ajJAna hoya to e badhI vastu sthiti joIne ema mAne che ke "huM ghaDo banAvuM chuM.' kharI vastu e hatI ke kuMbhAranA AtmAe to phakta IcchA karI hatI ke huM ghaDo banAvuM' paNa zarIrano vyApAra e kAMI kuMbhAranI icchAne AdhIna nahoto. mUrta zarIra ane amUrta AtmA e banne vacce paramArthathI saMbaMdha hoI zake nahi. evuM bane ke AtmA icchA kare ane te ja vakhate zarIrano vyApAra te svarUpe potAnI yogyatAthI pariName ane AvuM anekavAra dekhavAthI ajJAna AtmAone brAnti thaI jAya che ke zarIranI kriyA ame karIe chIe. paNa eka dravyano anya dravyamAM praveza ja nathI, to pachI (AtmA ane zarIra e be judAM dravyo hovAthI) AtmA zarIrane kevI rIte pariNAvI zake? AtmA to zarIranI kriyAno phakta sAkSI (jJAtA). banI zake. A nizcayanayano mata che, paramArthane sUcavanAro che. tene sUkSma buddhithI samajavo joIe. e ja vAtane bIja daSTAMtathI teo spaSTa kare che. tevI rIte bhASAvargaNA dravya varNapaNe, varNapadapaNe, padavAkyapaNe, vAkaya mahAvAkyapaNe ane mahAvAkya granyapaNe pariName che, temAM kanyakAra sAkSI mAtra che to te kema abhimAna rAkhe ke "huM prakhyakartA chuM." sarva dravyo svasvapariNAmanA kartA che, parapariNAmano koI kartA nathI. e bhAvanAe anya bhAvonuM kartApaNuM nathI paNa sAkSIpaNuM che. adhyAtmasAranA "AtmanizcayAdhikAramAM paNa kahyuM che kepraashritaanaaN bhAvanAM, kartRtvAyabhimAnataH / karmaNA badhyate'jJAnI, jJAnavAMstu na lipyate // 1 // artha -para- pulAzrita paryAyonA kartApaNadikanA abhimAnathI ajJAnI karma vaDe baMdhAya che paNa jJAnI baMdhAto nathI. 1. tAtparya e che ke vAstavika rIte AtmA parabhAvano kartA nathI, paNa kartApaNAnA abhimAnathI ajJAnI ne mailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA karmavaDe baMdhAya che. jJAnIne kartApaNAnuM abhimAna nahi hovAthI te baMdhAto nathI. RjusUtranayanA mate AtmA zubhAzubha karmano kartA nathI, paNa ISTa-aniSTa vastu nimitte thatA rAgadveSarUpa Azayano kartA che. naigama ane vyavahAra A baMne naya karma vagerenuM kartApaNuM kahe che, kAraNa ke kartAno vyApAra phaLanA aMta sudhI hoya che. AtmA bhAvakarmano kartA che, tenuM phaLa dravya karmano bandha che ane phaLa paryanta kartAno vyApAra hovAthI AtmAne dravya-karmano kartA mAnI vyavahArathI kartA kahevAya che. e ja vAtane pUjya upAdhyAyajI mahArAje sImaMdharasvAmInI vinaMtirUpa 125 gAthAnA stavanamAM nIce mujaba spaSTa karI che. DhAla trIjI, gAthAH 13-14-15 huM kartA parabhAvano, ema jema jema jANe; tema tema ajJAnI paDe, nija karmane ghANe. Atamatattva vicArIe 0 1. artha :- "huM parapugaladravyanI avasthAno kartA chuM." ema je mANasa kartApaNAnuM abhimAna rAkhe che te ajJAnI che ane karmathI baMdhAya che. 1. te ajJAna naya vibhAga vaDe ja TaLe che, tethI tene ja dekhADe che. "pudgalakarmAdika taNo, kartA vyavahAra, kartA cetana karmano, nizcaya suvicAre. Atama 02. artha :- vyavahAra nayanI apekSAe jJAnAvaraNIyAdika yugalakamadikabhAvano kartA cetana che. (tyAM anupacarita asabhUta' vyavahAre karmano kartA ane "upacarita asabhUta' vyavahAra karmano-gRhAdikano kartA e vizeSa. "svajAtI upacarita asabhUta' vyavahAre putrAdikano kartA, 'vijAti upacarita asadbhuta vyavahAra dhanAdikano kartA tathA "svajAti-vijAti upacarita-abhUta' vyavahAre nagaraprAkArAdikano kartA, ItyAdika bheda jANavo.) nizcayanayane suvicAre cetana rAgadveSa rUpI karmano kartA che, azuddha nizcayanaya azuddha svabhAvano kartA mAne che. te naye dravya karma saMbaMdhathI Ave che. jema taila abhaMge eTale tela copaDavAthI kartA puruSane raja tene anuSaMge eTale telanA saMbaMdhathI Ave che. 2. tAtparya e che ke - AtmA rAgadveSAdi bhAvakarmano karyA che, te ja vakhate kAzmaNa vargaNAnA pudgalaparamANuo svayameva potAnA svabhAvathI ja kamarUpe pariName che. ahIM AtmA ane karmanuM svataMtra pariNamana potapotAnA svabhAvathI ja thAya che, topaNa baMnenuM eka sAthe pariNamana thatuM hovAthI vyavahArathI ema kahevAya che ke AtmAe karmane bAMdhyA, paNa vastu sthiti tema nathI. kAraNa ke amUrta AtmA mUrta karmane kevI rIte bAMdhe? kartA zuddha svabhAvano, naya zuddha kahIye; kartA para pariNAmano, beu kiriyA kahIe. Atama0 3. artha - zuddha nizcaya naye AtmA zuddha svabhAvano ja kartA che. AtmAne parapariNAmano kartA mAnata.. kriyA AvI jAya: eka jIva kriyA ane bIjI ajIva kriyA. e be kriyA mAnatAM apasiddhAMta thAya, siddhAMta virodha Ave. mATe AtmAne zuddha svabhAvano ja kartA mAnIe. 3. zuddha nizcayanaya paramArthane batAvanAro che. te naye AtmA zuddhasvabhAvano ja kartA che. AtmAne pudgalapariNAmano kartA mAnIe to eka ja dravyamAM svapariNamana ane anyanuM pariNamana ema be kriyA mAnavAnI Apatti Ave ke je vastu anaMta jJAnIone asaMmata che. IN namaskAranuM niyasvarUpa namaskAranuM nizcayasvarUpa Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNo prastuta viSaya e che ke arihaMtanA AtmAne oLakhavAthI ApaNA AtmAnI ja oLakhANa thAya che ane AtmAnI oLakhANathI ja samyagdarzanAdi guNasthAnonI prApti thAya che. prastuta DhALanI pahelI gAthAmAM kahyuM che kejihAM lage Atama dravyanuM, lakSaNa navi jANyuM; tihAM lage guNaThANuM bhaluM, kema Ave tANyuM. Atama 0 1. artha - AtmadravyanuM lakSaNa athavA svarUpa jyAM sudhI jANyuM nathI, tyAM sudhI vadhatA evA guNa sthAnakonI pariNati tANI-kheMcIne kevI rIte Ave ? mATe Atmatatvane jANavuM joIe, vicAravuM joIe ane vicArIne oLakhavuM joIe. mohano tyAga karI AtmA jyAre AtmAne AtmA vaDe AtmAmAM jANe che, tyAre te AtmA ja svayaM darzana, jJAna ane cAritrasvarUpa bane che. jyAM sudhI AtmA ajJAnathI pudgalamAM AtmapaNAno bhrama dhAraNa kare che, tyAM sudhI tene saMsAra bhramaNanuM duHkha TaLatuM nathI. kahyuM che ke micchatteNaM udiNNeNaM aTTha-kamma-payaDIo baMdhati / arthAta-jyAM sudhI jIvane pulamAM AtmapaNAnI bhrAMtirUpa mithyAtva pariNAma udayamAM che, tyAM sudhI tene ATha prakAranA karmanI prakRtio baMdhAyA ja kare che. AtmajJAna rahita kevaLa tapajapa karavAthI bhavabhramaNanuM duHkha TaLatuM nathI. jema zIta vikAranI vedanA agninA tApa TaLe, tema bhavabhramaNa ane tenAM kAraNorUpa ATha karmanI prakRtiono baMdha AtmajJAnathI ja TaLe che dehAdimAM AtmapaNAnI buddhi e ajJAna che, moha che, mithyAtva che. AtmAmAM AtmapaNAnI buddhi e ja jJAna che, viveka che, yathArtha zraddhALuNarUpa samyagdarzana che. 1. arihaMtanI oLakhANathI AtmadravyanI oLakhANa thAya che ane AtmadravyanI oLakhANathI mohano nAza thAya che. tethI mohano jene nAza karavo che tene dravya guNaparyAyathI arihaMtanI oLakhANa karavI e ja eka upAya che. jo ke zAstromAM arihaMtanI oLakhANa ApatAM cotrIza atizayo, ATha prAtihAryo, samavasaraNanI Rddhi, devendronuM Agamana, vANInA pAMtrIza atizayo ityAdi varNana karyuM che. paraMtu te badhuM pudgalAzrita che. je jIvone AtmadravyanI samajaNa nathI. paNa pudgalano ja mahimA vaselo che te jIvonI dRSTi paNa arihaMta tarapha kheMcAya e mATe vyavahArathI arihaMtano (pudgalAzrito mahimA varNavyo che. paraMtu nizcayathI emAM arihaMtano mahimA Avato nathI. nizcayathI arihaMtano mahimA samajavA mATe to arihaMtonI vItarAgatA, temano kevaLajJAna svabhAva, temanuM anaMtavIrya, anaMtasukha, ItyAdi guNone samajavAnI jarUra che. te guNone te guNonA cintanavanathI ja AtmAnA pUrNa svabhAvanI dRSTi jAgrata thAya che ane svabhAvanI daSTi ke oLakhANa thatAMnI sAthe ja rAgadveSa TaLavA lAge che ane krame krame vizuddhi thatAM pUrNatA prApta thAya che. jevI rItie arihaMtanA dhyAnathI AtmA arihaMtasvarUpa thAya che, tevI rItie siddha bhagavaMtonA dhyAnathI AtmA siddhasvarUpa thAya che. AcArya, upAdhyAya ane sAdhupadanA dhyAnathI te te svarUpanI prApti thAya che. AthI siddha thayuM ke namaskAranA dhyAnathI jema eka bAju uttamottama AtmAonuM bahumAna thAya che, tema bIjI bAju svaAtmAnI ja vizuddha avasthAono Adara thAya che ane e ja mokSano paramArtha mArga hovAthI namaskAra e zrI jina zAsanano sAra manAya che. nizvaya ratnatraya sva-AtmAnI vizuddha avasthAono Adara, oLakhANa ane AcaraNa e ja nizcaya ratnatraya che. arihaMtAdi parameSThionA zuddhasvarUpanuM dhyAna e nizcayathI AtmAnuM ja dhyAna hovAthI "namaskAra mahAmaMtranuM avalaMbana jIvane nizcaya ratnatrayanA paMthe caDhAvanAruM che. zuddha AtmadravyanuM dhyAna jema mohano nAza kare che, tema ja tailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcaya namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna paNa mohano nAza karanAruM ja thAya che. zuddha AtmadravyanuM dhyAna kevI rIte karavuM tene mATe pUjya upAdhyAyajI mahArAja zrI jJAnasAra granthanA "mohASTakamAM pharamAve che ke zuddhAtmadravyamevA'haM, zuddhajJAnaM guNo mama / nA'nyo'haM na mamA'nye cetyado mohAstramulbaNam // artha - zuddha Atmadravya e ja huM chuM, vibhAve karIne azuddha huM nathI tathA huM bIjA dharmAstikAyAdi pAMca dravyo svarUpa paNa nathI. zuddha jJAna-kevaLa jJAna, e ja mAro guNa che, tethI huM judo nathI. tathA pugalanA rUparasAdi guNo mArA nathI. e rItinuM dhyAna mohane haNavAnuM AkaruM zastra che. 1. e ja vastune bIjI rIte varNavatAM "jJAnASTakamAM pharamAvyuM che kesvdrvygunnpryaaycryaa varyA parA'nyathA / iti dattAtmasaMtuSTirmuSTijJAnasthitirmuneH // 1 // artha - potAnA zuddha Atma-dravyamAM potAnA zuddha jJAna, darzana ane cAritrAdi guNomAM tathA potAnA zuddha artha ane vyaMjanAdi paryAyomAM carcA athavA pariNati e ja zreSTha che. paradravya, tenA guNa ane paryAyamAM pariNamanasvarUpa caryA zreSTha nathI. e pramANe saMkSepathI rahasyajJAnanI sthiti eTale maryAdA munine hoya che. munine darzana, jJAna ane cAritra AtmA ja che. AtmAnA kevala jJAnAdi trikALa sparzI paryAyane zuddha vyaMjanaparyAya ane tatkALasparzI kevalajJAnopayoga vagere paryAyane zuddha arthaparyAya kahe che. e rIte dravya, guNa, paryAyathI zuddha AtmAnuM dhyAna e ja arihaMtAdi parameSThionuM dhyAna che ane arihaMtAdi parameSThionuM dhyAna e ja zuddha AtmAnuM dhyAna che. nizcayathI e be vacce koI aMtara nathI, ema samajI je koI navakAranA dhyAnamAM lIna thAya che te potAnA zuddhAtmAne pAmI mokSasvarUpa bane che. zreSThadharma : namaskAra dharma eka evI cIja che ke te sarvakSetra ane sarvakALamAM bIjI badhI vastuo karatAM kImatI ja rahevAnI che. e kAraNe dharma nahi AcaranArA paNa "ame adharmI chIe" ema kaheDAvavA taiyAra nathI. teo paNa dharmI hovAno ja dAvo kare che. arthAt dharmano Azraya sarvane priya che. e ja ema batAve che ke dharmane mAnanAra ke nahi mAnanAra sahu koI dharmanI kiMmata bIjI badhI vastuo karatAM adhika AMke ja che ane ethI dharmanA Azraye janArA loko bIjAo karatAM zreSTha manAya ja che. namaskAra e sarvazreSTha dharma che. IST namaskAranuM nizcayasvarUpa 5 T Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMtAkAra-upayoga arihaMta AkAra upayogamAM upayoganA viSayabhUta arihaMta "beya che. upayogavAna jIva "bAtA' che. ane upayogakriyA e "dhyAna' che. beyamAM dhyAtAno upayoga e ja dhyAna che. dhyAna samaye dhyAtA, dhyeya ane dhyAna traNeyanI ekatA thAya che, tenuM ja nAma samApatti che. arihaMtanA upayogamAM vartato jIva arihaMta svarUpa bane che, teno artha paNa e ja che. upayoga e Agama che, temAM vartavuM te bhAva che. AgamathI bhAvanikSepe arihaMta te arihaMtanA upayogamAM vartato jIva che kema ke te vakhate paNa jJAtA, zeya ane jJAna traNeyanI ekatA thAya che. ekatA, samApatti, samarasApatti vagere eka arthane kahenArA zabdo che. dhyAtA, dhyeya ane dhyAnanI ekatA dvArA thato tIvra upayoga ane te upayoga dvArA thatuM spaSTa jJAna, temAM paNa jJAtA, zeya ane jJAna e traNeyanI ekatA sadhAya che. tethI jIva arihaMtanA upayogamAM jeTalI vAra rahe che teTalI vAra te arihaMta svarUpa bane che. te upayoga bhAva saMvararUpa hovAthI atyaMta upAdeya che. arihaMtAkAra upayoga abhavyane paNa saMbhave che. abhavyo paNa viMzatisthAnakatapanI ArAdhanA kare che, te vakhate arihaMtAdino AkAra upayogarUpe thAya ja che. chatAM teno te tapa mohetuka thato nathI. kAraNa ke tenuM jJAna, dhyAnamAM pariNata thatuM nathI. viSayanI samApatti hoya che, paNa AtmAnI samApti thatI nathI. viSayanI samApatti AgamathI bhAvanikSeparUpa bane che. paNa samApatti tAttvika bhAvarUpa che, AtmadravyanuM te bhAvarUpe pariNamana che. dravya-guNa-paryAyathI samarasApattirUpI samApatti bhavyane ja thAya che, mithyAdaSTi abhavyane nahi. tattvathI AtmA pote ja paramAtma svarUpa che, evI zraddhA, evuM jJAna ane evI ja pariNati abhavyane asaMbhavita che. tethI bhavyanI samApatti dhyAtA dhyeya ane dhyAnanI ekAgratA vaDe ekatArUpa banI muktinuM kAraNa thAya che. arihaMtAkAra upayoga tAttvika samApattirUpa banIne bhavyane muktidAyaka bane che. AgamathI dravyanilepa jJAtA anupayukta hoya tene kahevAya. noagamathI dravyanikSepa traNa prakArano che : (1) jJazarIra, (2) bhavya zarIra ane (3) jJabhavyatirikti. mithyAdaSTino upayogayukta vyApAra ane samyagdaSTino anupayogavALo vyApAra banne dravya gaNAya che. ekamAM anupayogIrUpI dravyapaNuM che ane bIjAmAM anyopayoga, azuddhopayoga yA viruddhopayogarUpI dravyapaNuM che. samyagRSTi jJAnayukta hovA chatAM arihaMtanA dhyAna kALa anupayukta hoya to te dravya namaskAra che. mithyAdaSTi upayogayukta hoya, to te upayoga azuddha ane mithyAjJAnayukta hovAthI dravya svarUpa che. arihaMtAkAra upayoga samyagudRSTino zuddha hovAthI samApattirUpa bane che. mithyAdRSTino upayoga azuddha hovAthI samApattirUpa banato nathI. samApatti eka jJAnarUpa che, bIjI dhyAnarUpa che. baMne prakAranI samApatti samyagudRSTinI zuddha che, mithyAdaSTinI azuddha che. eTale ke ajJAna ane azradhdhA doSavALI che tethI te muktinI hetu thatI nathI. 96 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NS Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya zabda jema anupayoga vAcaka che tema kAraNatAvAcI paNa che. anupayoga, azuddhopayoga, viparIta upayoga viruddhopayoga, anyopayoga e badhA dravyavAcaka bane che. samApatti dhyAtA, dhyeya ane dhyAnanI ekatAsUcaka ho yA jJAtA, zeya ane jJAnanI ekatA batAvanArI ho, paNa jo te upayogazUnyapaNe hoya yA anyopayogapaNe hoya to bhAva samApatti banatI nathI paNa dravyasamApatti bane che. bhAva samApatti samyagudaSTinI upayoga yuktapaNe hoya tyAre bane che. te AgamathI bhAvanikSepe hoya che. AgamathI dranilepe samApatti mithyAdaSTi hoya che athavA upayogazUnyasamyagadaSTinI hoya che. noAgamathI dravyanikSepa kAraNatAvAcaka che. temAM jJazarIra, ane bhavya zarIra te upAdAna kAraNatAvAcI che ane jJabhavyavyatirikta noAgamathI dranilepa nimitta kAraNatAvAcI che. jJAtAnuM mRtaphlevara paNa bhUtaparyAyanuM kAraNa che ane bhaviSyamAM jJAtA bananAranuM vartamAna zarIra bhaviSya paryAyanuM upAdAna kAraNa che. zarIrane AtmAthI kathaMcita abhinna gaNIne ahIM upAdAna kAraNa kahela che. zarIra AtmAthI sarvathA bhinna hoya to zarIranA nAzathI hiMsAnuM pApa na lAge, paNa zarIranA nAzathI AtmAne thatI pIDA anubhavasiddha che. tathA zarIrAkAra paryAyano nAza paNa pratyakSa dekhAya che. tethI zarIra saMsArI avasthAmAM AtmAthI sarvathA bhinna nathI. kintu kathaMcit abhinna che. tethI zarIra bhUta ane bhAvijJAtApaNAnuM kAraNa hovAthI ahIM bhUtajJAtAne jJazarIra ane bhaviSyajJAtAne bhavyazarIra, dravyanikSepathI oLakhavavAmAM AvyuM che. jJAna karavAmAM upAdAna-kAraNa jema AtyaMtara hetu che tema nimittakAraNa e bAhya hetu che. jJAna karavAmAM jeTalAM nimittakAraNo che, te badhAM jJabhavya vyatirikta noAgamathI dravyanikSepamAM gaNavAmAM AvyAM che. arihaMtAkAra upayogamAM nimittakAra tarIke nAma, sthApanAnI jema dravyane paNa nimitta mAnela che. zarIra sivAyanAM je je dravyanA saMbaMdhathI arihaMtAkAra upayoga jJAtAnA jJAnamAM Ave te badhAM dravyo nimittakAraNarUpa che ane nimitta kAraNone jJabhavyavyatirikta noAgamathI dravya nikSepamAM gaNelAM che. pachI te nimitto anupayogIpaNe smaraNa karAvanArAM hoya yA pratiyogIpaNe smaraNa karAvanArAM hoya, paraMtu te badhAMne nimitta-kAraNo mAnyAM che. kAryamAtranI utpatti upAdAna ane nimitta e baMne kAraNonA saMyogathI mAnelI che. arihaMtAkAra upayogapaNe eka kArya che, tethI te kAryamAM upAdAnakAraNa jema AtmAthI kathaMcit abhinna tathA bhUta ane bhAviparyAyamAM kAraNabhUta vartamAnazarIra che, tema nimitta kAraNamAM nAma, sthApanA, anuyogI AtmA, pratiyogI ane zarIrathI bhinna evAM saghaLAM kAraNono samAveza thAya che. samyagudRSTijIva te badhAM kAraNone kAraNapaNe sahe che, tethI tene dravyabhAvasamApattino lAbha thAya che. ane samApatti ja tIrthaMkara nAmakarmanA baMdharUpa ApattinuM ane tIrthaMkara nAmakarmanA udayarUpI saMpattinuM parama kAraNa bane tIrthakaronA dhyAnamAM dhyAtAnI ekatA je je nimitto ane upAdAnakAraNothI thatI hoya, te badhAM nimitta. ane upAdAnakAraNone samyagadaSTijIva kAraNapaNe sadahe che. tethI tenuM jJAna samyapha bane che. samyajJAna, samyagadarzana guNa ane samyagudRSTinI pravRtti e traNeya arihaMtAkAra upayogavALAM banatAM hovAthI samApatti svarUpa che. e samApatti amuka kALe ja prApta thAya che ane amuka kALe prApta na thAya evuM samyagudaSTijIva mATe banatuM nathI; kema ke mana, vacana, ane kAyA vaDe thatI tenI pratyeka pravRttinI pAchaLa arihaMta paramAtmAtmAnI AjJAnuM praNidhAna che. AjJApUrvakanI pratyeka pravRttinI pAchaLa AjJAkAraka arihaMta arihaMtAkAra-upayoga Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnuM dhyAna dayamAM vartatuM hoya che. e dhyAna, dhyAtA, dhyeyanI ekatArUpa hovAthI samApattirUpa bane che ane e samApatti sakala kalyANanuM kAraNa bane che. tethI zAstromAM AjJApAlananA adhyavasAyane ja nirAzasa ane niHzalyadharmapravRtti tarIke vakhANavAmAM Avela che. AjJApAlanano adhyavasAya eka bAju potAnI bhUmikAne anurUpa anuSThAnamAM pravRtti karAve che ane bIjI bAju AjJAkArakaparamAtmAnuM sTayamAM dhyAna dharAve che. bhUmikAne ucita anuSThAna azubha Azravane roke che ane e nimitte paramAtmAnuM dayamAM thatuM anusaMdhAna zubha Azrava, saMvara ane nirjarAnuM sAdhana bane che. azubhAzravano tyAga, zubhAzrava ane saMvaranuM sevana ane sakAmapaNe paramAtmAnA dhyAnathI thatI dravyabhAvanirbhara e ja muktino mArga che. e traNeyanA ekatra milanathI jIva sakalakarmanirmokSarUpa mokSane zIdhra prApta kare che. zubhAzrava saMvara ane nirjararUpa ke samyagdarzana, samyajJAna ane samyaccAritrarUpa dharma e AjJApAlananA zubha adhyavasAyamAM rahelo che. tethI AjJApAlanano zubha adhyavasAya ja mokSano parama hetu che. * je bhAvapUrvaka eka lAkha navakArane gaNe che tathA vidhipUrvaka zrI arihaMtadevane pUje che te AtmA avazya tIrthaMkaranAma gotrane upArje che. * cittathI ciMtaveluM, vacanathI prArtheluM ane kAyAthI prAraMbheluM kArya tyAM sudhI ja saphaLa nathI thatuM ke jyAM sudhI zrI parameSThinavakAra mahAmaMtranuM smaraNa karavAmAM AvyuM nathI. * aMtakALe jeNe zrI navakAra mahAmaMtrane yAda karyo, teNe sakaLa sukhane AmaMtraNa ApyuM che ane sakaLa du:khone haMmeza mATe tilAMjali ApI che. I zrI navakAranA prabhAvathI vyAdhi, jaLa, agni, cora, siMha, hAthI, saMgrAma ane sarpa vigerenA bhayo paNa nAza pAme che. railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNarAganuM pratIka namaskAramahAmaMtra (namaskAra mahAmaMtra upara jeTalo vadhu vimarza thAya teTalo ekAMte hitakara che. ema mAnIne pUjya paMnyAsajI bhagavaMte je je granthosAhitya ke ciMtakonAM lakhANo vAMcyAM pachI judA judA prasaMgoe parameSThinamaskAra upara je ciMtana karyuM ane tenA dvArA amRtano AsvAda mANyo, te ciMtanane lipibaddha karIne ane ApaNA sudhI pahoMcADIne teozrI ApaNane paNa te ciMtanAmRtano AsvAda karAvI gayA che. A prakaraNamAM amRtano AsvAda karAvanArA ati mananIya lekho che.) zrI paMcaparameSThinamaskAra e zrI jinazAsananuM aNamola ratna che. gharamAM Aga lAge tyAre buddhimAna manuSya jema bIjI vastuono tyAga karIne saghaLI Apattiono pAra pamADavAmAM samartha evA eka ja mahAratnane grahaNa kare che, tema zAstro kahe che ke dhIrabuddhivALA ane uttamalezyAvALA sAttvika puruSo sarvanAzanA samaye ananyazaraNya dvAdazAMganA rahasyabhUta evA A eka ja 'parameSThi namaskAra'rUpI mahAratnane grahaNa kare che. parameSThinamaskArarUpa bhAvaratnanuM mUlya samajavuM ghaNuM kaThina che. ene samajavA mATe jeTaluM vicArAya ane lakhAya teTaluM ochuM che. kevaLa zabdo ane vicAro vaDe ja tenuM mApa kADhavuM duSkara che. enuM mUlya samajAvavA mATe zAstrakArabhagavaMtone paNa upamAo ane rUpakono Azraya levo paDyo che. jema ke pAparUpI parvatane bhedavA mATe vajasamAna, karmarUpI vanane bALavA mATe dAvAnala samAna, duHkharUpI vAdaLone vikheravA mATe pracaMDapavanasamAna, moharUpI dAvAnalane zAMta karavA mATe navIna meghasamAna, ajJAnarUpI aMdhakArane TALavA mATe madhyAhnanA sUryasamAna, kalyANarUpI kalpavelaDInA avaMdhya bIjasamAna, dAridraya rUpI kaMdane jaDa mULathI ukheDavA mATe varAhanI dADhAsamAna, samyaktarUpI ratnane utpanna thavA mATe rohaNAcalanI dharatIsamAna, vagere aneka upamAo vaDe 'parameSThinamaskAra'ne zAstrakAroe biradAvyo che, tene oLakhAvavA mATe prayAsa karyo che. zrI navakAra-phaLa-prakaraNamAM kahyuM che ke ki esa mahArayaNaM, ki vA ciMtAmaNivva navakAro / ki kappadumasariso, nahu nahu tANaM vi ahiyayaro ||1|| 'parameSThinamaskAra' e zuM mahAratna che ! athavA ciMtAmaNi samAna che ? athavA kalpavRkSa samAna che ? nahi, nahi ! e to te sarvathI paNa adhikatara che. ciMtAmaNi ratna ane kalpataru vagere eka ja janmamAM sukhanA hetu che, jyAre zreSTha evo navakAra to svargApavargane ApanAro che. bhavobhavanAM sukhano hetu che. rUpako ane upamAo vaDe '52meSThinamaskAra'no mahimA kAMIka aMze buddhigocara thAya che, topaNa teno kharo mahimA samajavAnuM ekanuM eka sAdhana to tenI vidhiyukta akhaMDa ArAdhanA che. zrI mahAnizIthasUtramAM te vidhi batAvatAM kahyuM che ke tivihakaraNovautto, khaNe khaNe sIlasaMjamujjutto / avirAhi avayaniyamo, so vihu aireNa sijjhejjA // 1 // traNa karaNothI upayogavALA thaIne, pratikSaNa zIla ane saMyamamAM udyamI rahIne tathA vrata ane niyamonuM akhaMDa pAlana karIne je zrI tIrthaMkaronuM nAma grahaNa kare che, te jIva alpakALamAM siddhigatine pAme che. (1) parameSThinamaskArano kharo prabhAva tenI sAdhanAthI prApta thAya che topaNa te sAdhanAmAM utsAhita thavA mATe tenA zAbdika paricayanI apekSA rahe che ane te mATe upamAo, rUpako tathA alaMkAronI paNa AvazyakatA rahe che. te badhI vastuo vicA2 preraka che. zAstromAM ene anuprekSAsvAdhyAya kahyo che. anuprekSAsvAdhyAyane ratnazodhaka analanI upamA ApavAmAM AvI che. guNarAganuM pratIka namaskAramahAmaMtra 99 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnane prApta thayelo agni jema ratnanA maLane bALI nAMkhI zuddhine pedA kare che, tema Atmaratnane prApta thayelo anuprekSArUpI agni karmamalane bALI nAMkhI Atmazuddhine pedA kare che. anuprekSA vicAra svarUpa che. joyelA, sAMbhaLelA ane anubhavelA padArtho upara pharI pharI vicAra karavo, ciMtana karavuM, enuM nAma anuprekSA che. ethI jJAna paripakva thAya che, pratIti dRDha thAya che. pratIti pUrvakanuM dRDhajJAna saMvega ane vairAgyanI vRddhi kare che tathA cittavRttine kaivalya ane mokSa tarapha vALe che. 'parameSThinamaskAra' paranI anuprekSAmAM e badhA guNo rahelA che. uparAMta kutarkothI utpanna thatA mithyAvicArone bhagADI devAnuM paNa enAmAM sAmarthya che. ethI enA paThana, pAThana, zravaNa, manana, pratipratti, svIkAra vageremAM mana lAge che; tenA jApa, dhyAna vageremAM pravRtti thAya che; anukrame sthiratA Ave che ane siddhi maLe che. siddhi mATe sthiratA joIe, sthiratA mATe pravRtti joIe ane pravRtti mATe IcchA joIe. e IcchA pedA karavAnuM sAmarthya anuprekSAsvAdhyAyamAM raheluM che. ekanI eka vAtano punaHpunaH zAstrAnusArI vicAra karavAthI kutarkonuM baLa ghaTI jAya che tathA IcchA ane pravRttimAM pratibaMdhaka kuvikalpo zamI jAya che. 'parameSThinamaskAra'nA mULamAM 'guNarAga' rahelo che. guNarAga e guNahIna jIvonI unnatimAM mukhya hetu che. jyAM sudhI jIvamAM doSa rahelA che, tyAM sudhI te doSomAMthI mukta thavA mATe jema tenI punaH punaH nindA ane gIM Avazyaka che, tema jyAM sudhI jIvamAM guNono abhAva che, tyAM sudhI te guNonI prApti mATe guNastuti ane guNa prazaMsA paNa teTalI ja jarUrI che. doSonA sevanamAM zAstrakAra maharSioe je prAyazcitta batAvyuM che, tenA karatAM doSonuM sevana karyA bAda tenI niMdA, gaI, AlocanA ke prAyazcitta nahi karanArane te ghaNuM vadhatuM jAya che, yAvat anaMtagaNuM paNa banI jAya che. e ja niyama guNonA viSayamAM paNa lAgu paDe che. koI guNa jIvamAM na hovo e teTaluM doSapAtra nathI, jeTaluM potAmAM guNa na hovA chatAM je guNavAna che tenI stuti ke prazaMsA, vinaya ke bhakti nahi karavAmAM duSTatA-doSapAtratA rahelI che; e kAraNe doSanA pratikramaNanI jema guNonI stutine paNa zAstrakAroe eka Avazyaka kartavya tarIke prabodhela che. guNastuti vinA nirguNatAnivAraNano bIjo koI upAya zAstrakAroe joyo nathI. jyAM sudhI guNastutinA mArge jIva vaLe nahi, tyAM sudhI nirguNavasthAmAMthI mukti maLavAnI AzA AkAzakusumavat che. 'parameSThinamaskAra' guNa stutirUpa che. stuti guNavAnanI ja hoya. paMcaparameSThi pa2ma guNavAna che, tethI temanI stutirUpa 'parameSThinamaskAra' utkRSTa maMtrarUpa bane che. suvihita ziromaNi AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja devatAnI stutine viziSTamaMtrarUpa kahe che. japaH sanmaMtraviSayaH, sa cokto devatAstavaH / ddaSTaH pApApahAro'smAdviSApaharaNaM yathA // 1 // artha :- jema tathAprakAranAM maMtrothI viSApahAra thAya che, tema devatAnI stutirUpa sanmatrothI pApano apahAra thAya che. (yogabindu zloka-381) 'parameSThinamaskAra' traNeya kALa ane traNeya lokamAM thaI gaelA, thaI rahelA ane bhaviSyamAM thanArA maharSione praNAmarUpa hovAthI paramastutirUpa che ane tethI ja mahAmaMtrarUpa paNa che. tenAthI sarvapApano sarvathA nAza thAya che, eTaluM ja nahi tenAthI sarva kALa ane sarva lokanA sarva maharSiono anugraha prApta thAya che. sAthe ja temanA para pa2ma bhaktibhAvane dhAraNa karanArA cAreya nikAyanA devo ane devendro, asuro ane asurendro, vidyAdharo ane narendrono paNa anugraha prApta thAya che. pAMceya prakAranA bhUto ane samagra sacarAcarasRSTi anukULatAne dhAraNa karanArI bane che. guNa stutinuM A utkRSTa phaLa che. guNarAgano prabhAva varNavatAM sakala siddhAMtavedI mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja pharamAve che ke Hgunnii ca guNarAgI ca, guNadveSI ca sAdhuSu / zrUyante vyaktamutkRSTamadhyamA'dhamabuddhayaH // 1 // trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 100 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ca cAritrasamyaktvamithyAdarzanabhUmayaH / ato dvayoH prakRtyaiva, vartitavyam yathAbalam // 2 // artha - guNI, guNarAgI ane guNaSI, traNa prakAranA manuSyo hoya che. zAstramAM tene anukrame utkRSTa, madhyama ane adhamabuddhivALA kahyA che. teo anukrame cAritra, samyakatva ane mithyAtvanI bhUmikA para rahelA che. mATe prathamanI be bhUmikA mATe zakti mujaba prayatnazIla rahevuM joIe (1-2). je vaya guNI che, te cAritravAna che, mATe utkRSTa che. je guNarAgI che, te samyakatvavAna che, mATe madhyama che. ane je guNadveSI che te mithyAdRSTi che mATe adhama che. potAnAmAM adhamatA na AvI jAya te khAtara guNavAna na banI zakAya topaNa guNarAgI to banavuM ja joIe. guNarAgI AtmA guNavAna na hovA chatAM guNastuti ane guNaprazaMsAnA yoge samyakatvavAna rahI zake che. "parameSThinamaskAra' e guNastuti ane guNarAgarUpa hovAthI samyaktvanI bhUmikAne TakAvI rAkhanAra che. tethI pratyeka samyadraSTi jIvano te AdhAra che, prANa che, Azraya che, parama AlaMbana che. stutikAra zrI siddhasenadivAkarasUrIzvarajI eka sthaLe pharamAve che ke - tvaM me mAtA pitA netA, devo dharmo gurU paraH / prANAH svargo'pavargazca, sattvaM tattvaM matirgatiH // 1 // "he bhagavAna! tuM mArA mATe utkRSTa mAtA che, pitA che, netA che, deva che, dharma che, guru che, prANa che, svarga che, apavarga che, sattva che, tattva che, mati che ane gati che. (1). samyagdaSTiAtmA mATe guNarAga mukhya cIja che. tenA vinA enuM AMtarajIvana-aMtarAtmabhAva kSaNavAra paNa TakI zake nahIM. "parameSThinamaskAra' guNarAga ane guNastutirUpa hovAthI sarvalokamAM rahelA sarva samyagdaSTiAtmAono te zvAsa che. zvAsanI jema sarva samyagdaSTiAtmAo tene kaMThane viSe dhAraNa kare che. samyakatvanI bhUmikA TakAvI rAkhavA mATe te anivArya che. traNa prakAranA AtmAnAM lakSaNo batAvatAM zrI adhyAtmasAra prakaraNanA yogAnubhava adhikAramAM kahyuM che ke viSayakaSAyAvezaH, tattvA'zraddhA guNeSu ca dveSaH / AtmA'jJAnaM ca yadA, bAhyAtmA syAttadA vyaktu: // 1 // artha - viSaya kaSAyano abhiniveza, tattvanI azraddhA, guNano dveSa ane AtmAnuM ajJAna e bahirAtmAnuM lakSaNa che. AthI nakkI thAya che ke-guNadveSa TaLyA vinA bahirAtmabhAva jato nathI ane aMtarAtmabhAva Avato nathI. caturtha guNasthAnakathI mAMDI bAramA guNasthAnakanI prApti sudhInI avasthA aMtarAtmabhAvanI avasthA che. emAM samyakta, virati, apramAda ane zreNinuM ArohaNa aMtarbhAva pAme che. kSapakazreNinA aMte paramAtmabhAva prApta thAya che. kevaLajJAna, yoganirodha, karmanAza ane siddhinivAsa e paramAtmabhAvanAM lakSaNo che. e rIte guNarAga paramAtmabhAvanuM bIja banI jAya che. parameSThinamaskAra' guNarAganuM pratIka che. enAthI guNarAga na hoya to jAge che ane hoya to vadhe che. aMtarAtmabhAvane lAvanAra, tene TakAvanAra, vadhAranAra ane chevaTe paramAtmabhAva sudhI pahoMcADanAra parameSThinamaskAra' che. tethI mArganusArInI bhUmikAthI mAMDI sarva samyagdaSTi, dezavirati ane sarvaviratidhara jIvonuM "parameSThinamaskAra e parama Avazyaka kartavya thaI paDe che. dharmanA prAraMbhathI aMta sudhI pratyeka dharmArthI AtmAnI unnatimAM te parama sahAyaka thaI paDe che. ethI ja pUjya upAdhyAyajI mahArAje kahyuM che ke savi maMtramAM sAra, bhAkhyo zrI navakAra; kahyA na jAye re ehanA, jeha che bahu upakAra. (1). zrI navakAra e sarvamaMtramAM sArabhUta che. enA upakAra eTalA badhA che ke te vANIthI varNavI zakAya tema nathI. IN guNarAganuM pratIka namaskAra mahAmaMtra 101 MN Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalamaya maMtrAdhirAja zrI navakAra zrI navakArano mahimA aparaMpAra che. te zrI tIrthaMkara devo ane gaNadharabhagavaMtonA zrImukhe gavAyelo che. pUrvadharo ane zrutadharonI vANIthI prazaMsAyelo che. zrI AcAryadevo, vAcako pravartako ane sthavironA upadezothI pracArAyelo che. sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA vaDe bahumAnapUrvaka ArAdhAyelo che. bhadraka pariNAmI, nipuNamati, mArgAnusArI ane guNarAgI jIvo vaDe jeno mahimA AdarapUrvaka zravaNa karAyelo che te zrI navakAra zuM che ? e jANavAnI icchA kone na thAya ? pratyeka laghukarmI, paritasaMsArI, sulabhabodhi, Asana-muktigAmI jIvane avazya thAya. zrI navakAranuM bAhyasvarUpa zrI navakAra nava padono samudAya che. enA pAMca pado mULamaMtrasvarUpa che. pachInAM cAra pado mULamaMtrano vAstavika prabhAva sUcavanAra mULamaMtranI cUlikA svarUpa che. cUlikA sahita zrI navakAra 'paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha' kahevAya che. mULamaMtramAM, zrI paMcaparameSThine namaskAra hovAthI tene zrI paMcaparameSThi namaskAramahAmaMtra paNa kahevAya che. paMca parameSThine karAyelo namaskAra mahAmaMgaLarUpa hovAthI tene 'paMcamaMgala' evA TUMkA nAmathI paNa saMbodhavAmAM Ave che. zrI navakA2nuM TUMkAmAM A bAhyasvarUpa che. tenuM AMtarasvarUpa ghaNuM ja vizALa che. zrI navakAranuM AMtarasvarUpa zrI navakAranuM bAhyasvarUpa zabdAtmaka che ane tenuM AMtarasvarUpa arthAtmaka che. zabdane dehanA sthAne kalpIe to artha tenA prANanA sthAne che. arthane dehanA sthAne kalpIe to zabda te dehanI chAyAnA sthAne che. chAyAnuM mUlya dehanA AdhAre che. prANa vinAno deha zabavat che. deha vinAnI chAyA zUnyavat che. zrI navakAranA AMtarasvarUpAtmaka arthane kahenArA zrI arihaMtabhagavaMta che. zabdane gUMthanA2A zrI gaNadharabhagavaMta che. zrI arihaMtadevo guru che, to zrI gaNadha2devo ziSyo che. e apekSAe arthane gurusthAne ane zabdane ziSyasthAne paNa kalpI zakAya. eka sthaLe apekSAbhede ethI UlaTuM paNa kahyuM che rAjA sarIkhuM sUtra che, maMtrI sarIkho artha jinajI, emAM eka helIo, dIe saMsAra anartha jinajI ! tuja vayaNe mana rAkhIe ahIM sUtrane eTale zabdane rAjAnI upamA ApI che ane arthane maMtrInI upamA ApI che, tathA te bemAMthI ekanI paNa avagaNanA karanArane saMsAravRddhirUpa anarthanuM kAraNa thAya che ema kahyuM che. paraMtu te vAta gaNadharaguMphita sUtrano artha lakhanAra niryuktikAra, bhASyakAra, cUrNikAra ane TIkAkAroe karelA arthane uddezIne kahelI che. zrI arihaMtabhASita arthane sUtramAM gUMthanAra zrI gaNadhara bhagavaMtanA zabdane uddezIne to tyAM ema ja kahyuM che kechAyA nara cAle cale, 2he thiti tasa tema jinajI ! sUtra artha cAle cale, rahe thiti tasa tema jinajI ! tuja vayaNe mana rAkhIe 102 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra chAyA che ane artha puruSa che. puruSa cAle tema tenI chAyA cAle che, sthira rahe to sthira rahe che; jema artharUpI puruSa cAle tema sUtrarUpI chAyA cAle che ane artharUpI puruSa rahe tema sUtrarUpI chAyA paNa sthira rahe che. artha ane sUtranI A carcA sAMbhaLIne koI ekAMtavAdI, bemAMthI koI ekanI paNa avagaNanA karI na bese e kAraNe zAstrakAra maharSioe e baMnenI samAna upayogitA batAvavA mATe ema paNa kahyuM che keaMdha paMgu jema be maLe, cAle Icchita ThANa jinajI! sUtra aratha tema jANIe, kalpa bhASyanI vANa jinajI! tuja vaya mana rAkhIe. sUtra aMdha che ane artha paMgu che. aMdha (AMdhaLo) ane paMgu (pAMgaLo) paraspara maLe to icchita sthAne pahoMcI jAya che, tema sUtra ane artha baMne maLIne ja icchita sthAne pahoMcADanAra thAya che. bemAMthI ekanI paNa avagaNanA, Icchita sthAnanI prAptibaMdhaka bane che. zrI navakArane arthathI kahenAra zrI arihaMta bhagavaMta che, sUtrathI gUMthanAra zrI gaNadhara bhagavaMta che e hisAbe ahIM arthane prANa ane sUtrane dehanI upamA athavA arthane jIvaMta deha ane sUtrane mAtra tenI chAyAnI upamA ghaTe zrI navakAranI chAyA ane deha ApaNe joyAM. have tenA artharUpI deha ane prANane ApaNe joIe. e jovA mATe ApaNe enA pratyeka padamAMthI nIkaLatA arthane tapAsavo paDaze. * namo arihaMtANaM ' no mahimA zrI navakAranuM prathama pada "namo arihaMtANaM' che. temAM traNa zabdo ane sAta akSaro che. e sAta akSarono mahimA batAvatAM eka sthaLe kahyuM che ke saptakSetrIva saphalA, saptakSetrIva zAzvatI / saptAkSarIyaM prathamA sapta hantu bhayAni me // artha:- zrI jina pratimAdi sAta kSetronI jema saphaLa ane bharatAdi sAta kSetronI jema zAzvata evI A prathama saptAkSarI mArA sAta bhayone dUra karo. prathama padanA sAta akSaromAMnA ekeka akSaramAM, ekeka bhayane dUra karavAnuM sAmarthya raheluM che. eTaluM ja nahi paNa te pratyeka akSara, sAta kSetronI jema saphaLa ane zAzvata che. prathama padanA traNa zabdomAM prathama zabda "namo che. bIjo zabda "ri " ane trIjo "saMta" che. temAM prathama "namo' zabdano artha "namaskAra' che. namaskAra eTale zuM? namaskAra eka prakAranI kriyA che. je kriyA vaDe bhakti darzAvAya, zraddhA vyakta karAya ane pUjyabhAva pragaTa thAya, te kriyAne namaskAra kahevAya A kriyA keTalI ucca che tenuM mApa kADhavuM hoya to traNa rIte nIkaLI zake. eka to tenA hetu uparathI, bIjuM tenA svarUpa uparathI, trIjuM tenA pariNAma uparathI. evo niyama che ke koI paNa vastune pUrNapaNe samajavI hoya to tenI traNe avasthAnuM jJAna meLavavuM joIe. te traNa avasthAo nIce mujaba che: (1) kAraNaavasthA, (2) kAryaavasthA ane (3) svarUpa avasthA svarUpa avasthA vartamAna kAlIna che, kAraNaavasthA bhUta kAlIna che ane kAryAvasthA ke phalAvasthA maMgalamaya maMtrAdhirAja zrI navakAra 103 paS ja Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAmIkAlIna che. namaskArarUpI kriyAnAM kAraNa, svarUpa ane phaLa keTalAM ucca che, te jANavAthI ja "namo' padanA vAstavika arthano khyAla AvI zake. zAstrakAra bhagavaMto pharamAve che ke, namaskArarUpI kriyAnuM kAraNa, namaskArAvaraNIya karmano kSayopazama che. te karmano kSayopazama, matijJAnAvaraNIya, zrutajJAnAvaraNIya, darzanamohanIya ane vItarAya e cArenA layopazamanI apekSA rAkhe che. eTale A namaskAranI kriyAnI prApti jeNe mohanIya karmanI utkRSTa sthiti khapAvIne eka koDAkoDI sAgaropamathI paNa ochI karI hoya, matijJAna tathA zrutajJAnane AvaraNa karanArAM karmo paNa ghaNA aMzamAM haThAvyAM hoya tathA vIyatarAya karmane paNa bahu aMzamAM khapAvyuM hoya tene ja thAya che. zrI navakAranA prathama padanI ane tenA prathama akSaranI zabdathI, arthathI ke kriyAthI paNa tyAre ja prApti thAya che. karmanI ATalI moTI sthiti khapAvavA mATe kevaLa akAma-nirjarA ja nahi, paNa jIvane sakAma-nirjarA paNa karavI paDe che. ane sakAma nirjarA mATe nirAgrahI vRtti, mArgAnusArI buddhi, dayALutA, vinItatA, jitendriyatA, nyAyasaMpannatA vagere guNo keLavavA paDe che. pachI ja te apUrvakaraNa vaDe granthibheda karIne samyagdarzana pAme ane bhAvathI zrI paMcaparameSThinamaskArano adhikArI thAya che. zAstramAM pharamAvyuM che ke, "abhavya jIvane dravyathI paNa A namaskAranI prApti, karmonI utkRSTa sthiti toDyA vinA thatI nathI. gharSaNa-ghUSaNa nyAye mohanIyAdi karmonI aMtaHkoDAkoDI jeTalI sthiti thayA vinA koIne paNa A namaskAranI bhAvathI ke dravyathI paNa prApti saMbhavita nathI." namaskAranuM svarUpa namaskAranI kriyAnI jema namaskAranuM svarUpa paNa teTaluM ja mahAna, bhavya ane udAtta che. namaskAranI kriyA vaDe zyAvizuddhi e namaskAranuM svarUpa che. dravyalezyA pugala svarUpa che ane bhAvalezyA aMtaHkaraNano pariNAma che. namaskAra vaDe aMtaHkaraNanA pariNAma nirmaLa bane che. audAryAdi guNonI vRddhi thAya che. jevI legyAthI jIva mare tevI tenI gati thAya che. vizuddha vezyAthI maranAranI Urdhvagati thAya che. tethI namaskAranuM phaLa paNa siddhigatinI prApti che ane te na thAya tyAM sudhI uttama deva ane manuSyonA bhavonI paraMparAe jIva sakaLa phlezathI nivRttirUpa parama nirvANapadane pAme che. namo' padano A artha che. e arthane samajAvavA mATe aneka paryAyavAcI zabdono prayoga karavAmAM Avyo che. temAMno eka artha che - pUjA, bhakti, bahumAna vagere. namaskArano bhAvArtha namaskArano bhAvArtha samajavA mATe tenA ochAmAM ochA cAra vibhAga karavA joIe: (1) nAmanamaskAra, (2) sthApanAnamaskAra, (3) dravyanamaskAra, (4) bhAvanamaskAra athavA kriyArUpanamaskAra, jJAnarUpanamaskAra ane zabdarUpanamaskAra ema namaskAranI traNa avasthAo vicAravI joIe. namaskAra' evuM nAma te nAmanamaskAra athavA zabdarUpanamaskAra che. namaskAra karanAranA zarIranI ke buddhinI AkRti te sthApanAnamaskAra che. namaskAra karanAranA zarIranI namavArUpa kriyA te kriyAnamaskAra ke dravyanamaskAra che. 104 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NGS Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra karanAranA manamAM 2helo namra bhAva ke e namra bhAvane lAvanAra potAnI laghutAnuM ane namaskAryanI gurutAnuM bhAna e bhAvarUpa namaskAra athavA jJAnarUpa namaskAra che. namaskAranI A cAreya bAjunuM ke traNeya avasthAnuM jJAna thavuM te 'namo' padanA bhAvArthanI samajaNa che. namaskArano aidaMparyArtha namaskArano eka aidaMparyArtha che. aidaMparyArtha eTale rahasyabhUta artha. idaM paraM pradhAnaM yasmin tattathA tasya bhAvaH aidaMparyam / arthAt A jemAM pradhAna artha che te IdaMpara, teno bhAva arthAt pradhAnabhUta artha te aidaMparyArtha. namaskArano pradAnabhUta athavA 2hasyabhUta artha te mAnakaSAyano abhAva che. athavA mAnakaSAya jemAMthI utpanna thAya che te mithyAtva ane ajJAnano nAza che. namaskArano bIjI rIte paNa aidaMparyArtha che ane te rAga-dveSano nAza athavA rAga-dveSano nAza karanAra zrI tIrthaMkaradevonI prakRSTa AjJAnA pAlana svarUpa che. zrI tIrthaMkaradevonA AjJApAlananA pariNAme rAga-dveSa, ajJAna ane mithyAtvano nAza athavA mAnakaSAyano abhAva e namaskArano pradhAna arthAt rahasyabhUta artha che. sAmarthya yoganA namaskAranuM e aMtima phaLa che. zAstrAjJAnA pAlana mujaba yathAzakti namaskAra te IcchAyogano namaskAra che, zAstrAjJAnA pAlana mujaba yathAsthita namaskAra te zAstrayoga (bhaktiyoga) no namaskAra che ane namaskAranuM aMtima phaLa. kevaLajJAna athavA vItarAgabhAvanI prApti te sAmarthya yogano namaskAra che. 'namo' padano zabdArtha, bhAvArtha ane rahasyArtha tathA A lekhamAM agAu jaNAvyA mujaba namaskAranA hetu svarUpa ane anubaMdha samajyA pachI, have namaskAra jene karavAmAM Ave che, te namaskAryanuM svarUpa samajavuM joIe. namaskAryanuM svarUpa mahAmaMtra zrI navakAranAM nava pada che. temAM prathamapade zrI arihaMtaparamAtmAone namaskAra che. ahIM pada eTale vimavantyAM pavan 'vibhakti jene aMte che te pada ema nahi, paNa arthanI samApti jyAM thAya che, tevuM pada samajavuM, e arthamAM zrI namaskAramahAmaMtranuM prathamapada 'namo arihaMtA' che. bIjuM pada - no siddhALuM ' che - vagere. . prathamapada 'namo arihaMtAI'nA 'namo' zabdanI vyAkhyA thaI gaI. have 'arihaMtANaM ' mAM rahelA 'R ' ane 'daMtALuM ' e be zabdonI vyAkhyA karavI joIe. , temAM ' ri ' eTale zatru ane 'tALuM ' eTale haNanArAone arthAt 'zatrune haNanArAone namaskAra thAo' e teno pUro artha thayo. ahIM bhAvapradhAna nirdeza hovAthI 'zatru' zabdano artha 'zatrutA' levo joIe. arthAt zatrutAne haNanArA evo artha karavo joIe. bAhya zatruone nahi, paNa aMta2mAM rahelI 'zatrutA' arthAt bIjA jIvo upara potAnA AtmAmAM rahelo 'zatrubhAva' teno nAza karanArA. upalakSaNathI bIjA paNa aMtaraMga zatruono svapuruSArtha vaDe kSaya karanArA. vairabhAva jema aMtaraMga zatru che, tema mamatva pariNAmarUpa snehabhAva paNa zatru ja che. arthAt karmabaMdhanA hetubhUta rAgadveSa Adi vikArono sarvathA nAza karanArA ane sarva prANI padArtho pratye nirvera ane niHsnehavRttine maMgalamaya maMtrAdhirAja zrI navakAra 105 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraNa karanArA, zAstrIya paribhASAmAM kahIe to "rAgadveSAdi AMtararipuono ane tenA kAraNabhUta jJAnAvaraNAdi ghAtakarmono sarvathA aMta lAvanArA evA evA arihaMtone... e ri " ane "DhatA " e be zabdono artha thayo. zabdArtha jANyA pachI e be zabdono bhAvArtha zo che te vicAravuM joIe. ahIM eka zaMkA jarUra thAya tema che ane te e ke rAgAdi AMtarazatruo ke jJAnAvaraNAdi ghAtakarmono sarvathA nAza karanArAone namaskAra karavo e ja je prathama padano abhipretArtha hoya to te "namo siddhAMI ' padathI paNa thaI zake che athavA pAMcamA " namo naI savya sAI padamAM paNa AvI jAya che. kAraNa ke lokamAM rahelA sarva sAdhuone namaskAra karavAthI chabastha munio sAthe kevaLajJAnI munivarone paNa namaskAra thaI jAya che. to pachI prathama padamAM vizeSa zuM rahyuM?' A zaMkAnuM samAdhAna kevaLa zabdArthone jANanAra nahi karI zake, tenuM spaSTa samAdhAna bhAvArtha jANavAthI ja thaI zake che. kahyuM che ke " cAlyAno vizeSa pratipatti: | sUtranA vizeSa arthanuM jJAna vyAkhyAnathI arthAt pUrvAparanA saMbaMdha yukta vizeSa vivecanathI ja thaI zake che." jeo vizeSa vivecana jemAM raheluM che evA niryukti, bhASya, cUrNi ane TIkA vagereno Azraya levAnI nA pADe che, teo sUtranA zabdArthane jANavA chatAM tenA marmane jANI zaktA. nathI. zrI arihaMto eTale "rAgAdi ke kamadi bhAvazatruono nAza karanArA' eTalo ja artha ahIM abhipreta nathI. prathamapadanI sArthakatA bhAva zatruono nAza karavA uparAMta tenA vizeSa arthamAM rahelI che ane te vizeSa artha e che ke, "teo vItarAga ane sarvajJa thayA che eTaluM ja nahi, paNa zrI tIrthaMkara nAmakarma nAmanI utkRSTa puNya-prakRtine vipAkodayathI bhogavanArA che, evA arihaMtane namaskAra thAo.' prathamapade rahelA zrI arihaMto, bhAvazatruono kSaya karIne kevaLajJAna pAme che ane te vakhate ja temanI aSTa mahApratihAryo vaDe pUjA thAya che tathA teozrI cotrIsa atizayo ane vANInA pAMtrIsa guNo vaDe alaMkRta banI dharmatIrthanI sthApanA kare che. prathamapade rahelA zrI arihaMtonI A vizeSatA sakaLa zatruono kSaya karanArA ane bIjA pade rahelA siddha bhagavaMto ke pAMcamAM pade rahelA kevaLajJAnI sAdhu bhagavaMtomAM nathI ane e na hovAmAM kAraNabhUta "tathAbhavyatva mokSe janArA sarva jIvonuM "bhavyatva sarakhuM che, paNa "tathAbhavyatva' sarakhuM nathI. prathamapade rahelA zrI arihaMta bhagavaMtonuM tathAbhavyatva, mokSe janArA bIjA bhavya jIvothI viziSTa hoya che. tethI temanA bodhi'ne paNa varabodhi' kahevAya che. "yogadaSTisamuccaya' nAmanA prasiddha grantharatnanA maMgalAcaraNamAM suvihitaziromaNi AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja pharamAve che ke kiM viziSTaM vIram ityAha jinottamam iti vastu vizeSaNam / iha rAgAdijetRtvAt sarva eva viziSTa zrutadharAdayo jinA ucyante / tadyathA zrutajinAH, avadhijinAH, manaHparyAyajinAH, kevalijinAzca / anena bhagavatastathAbhavyatvAkSiptavaravodhilAbhagarmI arhadvAtsalyopAtta- anuttarapuNyasvarUpatIrthaMkaranAmakarmavipAkaphalarupAM, paramparArthasampAdanI karmakAyavasthAmAha / ' artha - bhagavAna zrI vIra kevA che? to kahe che ke jinottama. A vastunuM vizeSaNa che. ahIM rAgAdi SN 106 A tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NS Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSone jItanArA hovAthI viziSTa zrata vagerene dhAraNa karanArA saghaLAya jina kahevAya che. jema ke Rtajina, avadhijina, mana:paryAyajina, kevaLIjina. teomAM uttama kevaLI ane tIrthaMkara hovAthI, tathA bhagavAnanA tathAbhavyatva vaDe kheMcAyelI varabodhinA lAbhathI garbhita, advAtsalya Adi vaDe upArjana karAyelI, anuttara-puNyasvarUpa tIrthaMkara nAmakarmanI prakRtinA vipAkodayarUpa, zreSThaparopakArane saMpAdana karavAvALI karmakAya avasthAne batAvI che." A uparathI samajAze ke viziSTa "tathAbhavyatvanA kAraNe tIrthaMkara nAmakarmano vipAkodaya bhogavanArA zrI arihaMta bhagavaMto upakAranI daSTie sarvazreSTha che. ane te daSTie ja temane prathama namaskAra karavAmAM Avyo che. guNanI daSTie siddha bhagavaMto adhika che tathA kevaLajJAnI sAdhu bhagavaMto samAna che, topaNa paropakAranI daSTie zrI arihaMta bhagavaMtonA AtmA sarvAdhika che. tethI temane prathama namaskAra na karavAmAM Ave to kRtajJatA guNa nAza pAme che ane te guNanA nAzanI sAthe sarva prakAranA savyavahArono vilopa thAya che. vyavahAranA vilopanI sAthe tIrthano ane tIrthanA vilopanI sAthe tattvano nAza thAya che. savyavahAranA AdhArabhUta kRtajJatA guNanuM utkRSTa pAlana karavA mATe ane te dvArA tIrtha ane tattvanI rakSA karavA mATe maMtrAdhirAja zrI namaskAra mahAmaMtranA prathamapade "arihaMta' zabdathI sarvakSetra ane sarva kALanA tIrthaMkara paramAtmAone namaskAra karavAmAM Avyo che. ra " ane "daMtA ' e be zabdono bhAvArtha vicAryA pachI teno audaMpardhArtha rAgadveSano kSaya ane tIrthaMkara bhagavaMtonI AjJAnuM pAlana che. tribhuvanapUjyatAne apAvanAra tIrthaMkaranAma karmarUpI paramapAvanI puNyaprakRtino vipAkodaya anubhavanAra zrI tIrthaMkaraparamAtmAone prathama namaskAra karavAthI mokSamArgane pharamAvanArI, sarva nayothI yukta evI temanI prakaSTa AjJA pratye parama prIti ane aMtaraMga bhakti jAge che ane tenA pariNAme te AjJAnuM niraticAra pAlana karavAnI zakti prApta thAya che. AjJAnA niraticAra pAlanathI anukrame asaMga anuSThAnanI prApti, ghAtI karmono kSaya, kevaLajJAna vagere asAmAnya guNone jIva pAme che. tathA AyuSyane aMte aghAtI karmono paNa kSaya karI, paramanirvANanI paNa prApti kare che. ahIM keTalAka ciMtako " mahaMtA ' ne badale " sarahaMtA ' padane vizeSa pasaMdagI Ape che paNa te zAstrokta nathI. navapadothI yukta evA zAzvata zrI siddhacakra yaMtrAdhirAjanA Adya pade paNa "nano rihaMtA nuM ja Alekhana che. tethI ja maMtrAdhirAjanA Adyapade paNa te ja yukta che. zrI mahAnizItha Adi gaMbhIra sUtromAM upadhAnAdi jJAnAcArono ullekha che, tyAM zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdha prathama adhyayananuM varNana "namo arihaMtANaM' padathI ja karavAmAM AvyuM che. zrI mahAnizItha sUtranA paMcama adhyayanamAM kahyuM che ke'nmo arihaMtANaM / ' sattakkharaparimANaM aNaMtagamapajjavatthasAhagaM, savvamahAmaMtapavaravijjANaM paramabIabhUaM / ' arthaH paheluM adhyayana "namo arihaMtANe" sAta akSara pramANa, anaMta gamaparyavayukta arthanuM prasAdhaka tathA sarvamahAmaMtra ane pravara vidyAonA paramabIjabhUta che. zAstrAnusArI tarkathI paNa e ja vAta saMgata thAya che. "daMtA ' nA badale "daMtA mUkavAthI teno artha, "ahaMtone namaskAra thAo !" evo thAya che. ahato eTale pUjyo evo artha mAnya rAkhavAthI A namaskAranI siddhAdi padomAM ativyApta na thavA maMgalamaye maMtrAdhirAja zrI navakAra ( 107 NR Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM, sarvadarzanone mAnya potapotAnA pUjyatama puruSomAM ativyApta thAya che. bauddhAdi anyadarzanakAro potapotAnA darzananA praNetAone "at' arthAt pUjyatama mAne ja che. jainadarzana sammata pUjyatamatva tIrthaMkaromAM ja ghaTe che, anyatra nahi. tenuM kAraNa e che ke anyadarzanakAro, pUjyatamatvanuM lakSaNa vItarAgatva karatA nathI ane jyAM vItarAgatva na hoya tyAM sarvajJatva saMbhavatuM nathI. jainadarzanamAnya pUjyatAnuM prayojaka vItarAgatva ane sarvajJatva ja che. bauddhadarzananA praNetAo jainadarzanamAnya sarvajJatvano svIkAra karatA nathI. tema ja sAMkhyAdi darzano paNa jainadarzanasammata vItarAgatvano svIkAra karatAM nathI. chatAM potAnA ISTane pUjyatama to sahu koI mAne ja che. nityamuktatva, jagatakartRtva ane asarvajJatvAdi vizeSaNovALA pUjyatamapadomAM ativyApti na thavA devA mATe " sarahaMtA ' nA sthAne "daMtA ' pada ja yogya che. siddhAdi padomAM ativyAptinA vAraNa mATe pAMca parameSThipadomAM "prathamatva' arthAt prathamapade namaskaraNIya- zrI arihaMtone ja ApeluM che. prathamapada ja e sUcave che ke teomAM kevaLa arihaMtRtva ja nahi, paNa tIrthakaratva Adi paNa che. e vAta kevaLa zabdArthanI carcAthI nahi, paNa bhAvArthanI vicAraNAthI ja samajAya tevI che. prathamapade " arahaMtA 'ne badale 'rihaMtA ' mUkavAthI bIjI eka vAta e dhvanita thAya che ke jainadarzana pUjyatvanI prApti mATe arihaMtRtva arthAt bhAvazatrunAzakatva guNane anivArya gaNe che. bhAvazatruono vinAza karyA vinA jema siddhatvanI prApti thaI zakatI nathI. tema ahata arthAt pUjyatvanI prApti paNa asaMbhavita che. A kAraNe jainadarzanano pradhAnasUra, guNonI prApti nahi paNa doSono vijaya che. doSo upara vijaya meLavavAthI guNothI prApti ApoApa thaI jAya che. suMdara citra mATe prathama bhIMtane svaccha karavI paDe che. moTo mahela caNavA mATe prathama bhUmine zuddha karavI paDe che, te nyAye guNonI prApti mATe prathama doSone dUra karavA paDe che. zrI jainadarzanamAM devanuM lakSaNa vItarAgatva ane gurunuM lakSaNa nigraMtha- kahyuM che. devanuM sarvajJatva ane gurunuM dharmopadezakatva vagere lakSaNarUpe nahi, paNa upalakSaNarUpe che arthAt svarUpadarzaka che. A rIte bhAvArthano vicAra karatAM maMtrAdhirAja zrI navakAra ane maMtrAdhirAja zrI navapadanA zAzvata pAThomAM prathama pade "namo arihaMtANaM' no pATha yukti ane Agama ubhayathI siddha che. sarvamaMgaLomAM utkRSTamaMgaLarUpa zrI namaskAra mahAmaMtranA eka pada yA eka zabdano pATha yA jApa karavAnI yogyatA ghaNAM ghaNAM puNyanA udaye prApta thAya che. e zAstravacananA gAMbhIryane gaMbhIratApUrvaka vicAra karanArane zrI navakArano pratyeka akSara, bhavajaLatAraka mahAjahAjarUpa aNamola, AkarSaka ane pUjyatama pratIta thayA sivAya raheto nathI. viSaya-kaSAyamAM bhaTakatA potAnA jIvane jeo zrI navakAramAM ramato banAvI zake che, teo saMsAranI jelamAMthI kAyamane mATe mukta thavAnI dizAmAM agresara thAya che. jemane bhajavA, pUjavA, stavavA tema ja ArAdhavA mATe zrI arihaMta jevA nAtha maLyA che, te sahune koTikoTizaH praNAma ane jeo zrI arihaMtAdinI sanmukha nathI thayA teo paNa vahelo vahelA te sanmukhatA prApta karo ! N 08 108 jika TET ja te ja railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI namaskAramahAmaMtranI alaukikatA 0 masala ja maMtra ane vidhA vacceno bheda jeno pATha karavA mAtrathI kAryanI siddhi thAya tene maMtra kahe che. ane jene siddha karavA mATe japa, havana Adi kriyAo karavI paDe tene vidyA kahe che. zAstromAM bIjI rIte paNa maMtra ane vidyAno bheda batAvyo che ane kahyuM che ke jeno adhiSThAtA devatA puruSa' hoya te maMtra che ane jenI adhiSThAtA devatA "strI' hoya te vidyA che. maMtra eTale zuM? maMtrI zI vastu che tenI spaSTatA karatAM zAstrakAra maharSio pharamAve che ke maMtra e akSara ke akSarono samUha che. akSara ke akSaronA samUhane choDIne maMtra bIjI koI vastu nathI. " nirvInakSa nAsti ! " athavA "rAjyanA maMtra ' arthAt evo koI asara nathI ke jemAM maMtrazakti na hoya, akSarane choDIne maMtra bIjI koI vastu nathI. zabda ane vaninI ara akSara ke akSaranA samUhAtmaka zabdamAM aparimita zakti rahelI che ema Aje sarva koI buddhizALI vargane svIkAravuM paDe che. gAvuM ane bAvavuM, hasavuM ane rovuM e badhuM vAtAvaraNa upara amuka prakAranI asara kare che, ane te varNAtmaka nahi topaNa dhvanyAtmaka zabdazaktino ja eka prakAra che. raNasaMgrAmamAM surIlAM vAjAM je asara upajAve che te asara anya prasaMganAM vAjAMo nathI ja upajAvatAM. AkAzamAM meghanI garjanA je bhAva pedA kare che te judo hoya che ane raNasaMgrAmamAM toponI garjanA je bhAva utpanna kare te vaLI judo ja hoya che. jema dhvanyAtmaka zabdonI judI judI asara che tema varNAtmaka zabdonI tenAthI paNa mahAna ane judA judA prakAranI asara mAnelI che ane te pratyakSa anubhavamAM paNa Ave che. eka vyAkhyAtAnA mukhamAMthI nIkaLela utsAhapreraka zabdo vAtAvaraNane umaMgI banAve che ane te ja vyAkhyAtAnA mukhamAMthI nIkaLelA nirAzAjanaka zabdo vAtAvaraNane gamagIna banAvI de che. vividha prakAranA rasonA poSaNamAM vaktA ke lekhakanI zabdazakti sivAya bIjA zAno prabhAva che? zabdazakti acittva che. mAtra tenA yojaka yogya puruSanI ja jarUra hoya che. kayA zabdonA saMyojanathI kevA prakAranI zakti pedA thAya che enA jANakAra A jagatamAM durlabha che. paraMtu jyAre evA jANakAranA hAthamAM akSaro ke zabdo Ave che tyAre te vividha prakAranI racanA dvArA zrotAonA cittanA saMtApa ane dilanI tRSAne kSaNavAramAM zAnta karI de che. pUrvadhara bhagavaMtonI dezanAzakti kevaLajJAnI bhagavaMta tulya lekhAya che te A ja daSTi e samajavAnuM che. "zrutakevaLI' zabdanI eka vyAkhyA evI karI che ke teo "savAra-sanipAti'nI labdhinA dhAraka hoya che. sarvaakSaro ane tenA paraspara mizraNathI thatA sarva arthone teo jANatA hoya che ane tethI ja teonI upadeza zakti amogha bane che. zrI namaskAramahAmaMtranI alaukikatA kafr che 109 IS 109 jaff Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtraracanA maMtromAM kevaLa akSaronI kAryazakti hoya che evuM nathI, temAM bIjI zaktio paNa kAma kare che ane te che maMtranA yojakanI zakti, maMtranA vAcyapadArthanI zakti, maMtrayojakanA dayanI bhAvanA, tathA maMtrasAdhakanA AtmAmAM rahelo maMtrazakti uparano bhAva, akhaMDa vizvAsa, nizcala zraddhA vagere. tAtparya e che ke maMtra kevaLa akSara ke pada svarUpa ja nathI, paNa pada, padArtha, padanA yojaka tathA padanA prayojakanI bhAvanAo tathA zaktionA ekaMdara saravALArUpa che. maMtranI zakti e cArane anurUpa hoya che. maMtrano yojaka kliSTa-pariNAmI hoya to maMtra "mAraka' bane che ane asaMkliSTa-pariNAma arthAt nirmaLabuddhi vALo hoya to te maMtra "tAraka' bane che. ' laukika maMtrazakti laukika maMtrazaktino prayoga mukhyatve AkarSaNa, vazIkaraNa, uccATana, vizleSaNa, staMbhana, sammohana Adi laukika kAryo mATe ja thAya che. koI vyaktine potAnA tarapha kheMcavA, koIne vaza karavA, koI pratipakSIne mahAta karavA, koI duzmanano nAza karavA, koIne khaMbhita karavA ke koIne mohita karavA mATe laukikamaMtrazaktino upayoga hoya che ane te maMtranI saphaLatAno AdhAra maMtrano prayoga karanAra sAdhakanI sAdhanAzakti vagere hoya che. koI prayoga karanAra sAco na hoya paNa dhUrta hoya to maMtra niSphaLa jAya che. sAdhaka satya hoya, paNa maMtra azuddha hoya, athavA maMtra zuddha hoya, paNa tenuM uccAraNa azuddha hoya, athavA uccAraNa zuddha hoya, paNa prayojakanuM citta ekAgra na hoya, athavA zraddhArahita hoya, topaNa maMtrazakti kAryakara thaI zakatI nathI. jyAM e badhI vastu zuddha ane pUrNa hoya tyAM ja maMtra zakti dhAryuM kArya nipajAvI zake che. maMtrAdhirAja zrI navakAranI vizeSatAo maMtrAdhirAja zrI navakAra A daSTie vizvanA samasta maMtromAM agrasthAna dharAve che. tenI zakti atula che aparaMpAra che. kAraNa ke tenA yojaka lokottara mahApuruSo che. zrI navakArane arthathI zrI tIrthaMkarabhagavaMto prakAze che ane sUtrathI zrI gaNadhara bhagavaMto gUMthe che. teno vAcyArtha lokottara maharSione pramANarUpa che. tenA akSarono saMyoga ane padonI racanA saraLa ane spaSTa che. sahu koI sahelAIthI ane saraLatAthI teno pATha ane uccAra karI zake ane teno artha samajI zake tevI che. tenuM smaraNa ane jApa karanArA moTe bhAge samyagdaSTi, bhavathI niHspRha ane eka mukti ramaNInA ja Icchaka evA uttama satyaruSo hoya che. vizvanA anya maMtro kAmanA karavAthI te kAmanAnI pUrti kare che, jyAre zrI namaskAra mahAmaMtra, niSkAmapaNe japavAthI, jamanAranI saghaLI kAmanA pUrI kare che. e tenI acijya zaktino sacoTa purAvo che ane tenA prakAzakonI apUrva niSkAmatAnuM parama pratIka che. zrI namaskAra mahAmaMtranI bIjI vizeSatA e che ke tenA dvArA je puruSonI ArAdhanA karavAmAM Ave che te badhA vItarAga ane niHspRha mahAtmAo che. jyAre vizvanA anya maMtronA ArAdhyadeva saMsArI, saspRhI ane sarAgI AtmAo che. zrI namaskAra mahAmaMtra anupama zaktizALI hovAnAM agaNita kAraNo paikInuM eka kAraNa enA IN 110 tralokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhiSThAtAonI parama vizuddhi che. kAraNa ke sarAgInI zakti game teTalI hoya, topaNa vItarAgInI acintya zaktimattA ane prabhAvazAlitAnI tulanAmAM to te mAMDa biMdutulya gaNAya. zrI namaskA2mahAmaMtranI trIjI vizeSatA e che ke anya maMtromAM ' devatA ' adhiSThAtA tarIke che, jyAre A mahAmaMtramAM devatA ' sevaka ' rUpe rahe che, ahIM devonuM sevakapaNuM che, to bIje devonuM sevyapaNuM che. laukikamaMtra mAtra devAdhiSThita hoya che. teno jApa karavAthI maMtrano svAmI ' devatA ' vaza thAya che tyAre te maMtra siddha thayelo kahevAya che. paraMtu zrI namaskAramahAmaMtramAM tethI juduM che. tenA ' svAmI ' hovAnI ke thavAnI zakti koI paNa devatAmAM nathI. devo paNa tenA sevaka thaIne rahe che. jeo te mahAmaMtranI ArAdhanA kare che, teonI maMtra pratyenI bhaktine vaza thaIne devo te ArAdhakonA paNa sevaka banIne rahe che. ethI siddha thAya che ke koI devatAnI zaktinA kAraNe zrI namaskAramahAmaMtra zaktizALI ke prabhAvasaMpanna nathI. paNa zrI namaskAramahAmaMtranI potAnI zakti ane potAno prabhAva ja evo acittva che ke devone paNa tene vaza rahevuM paDe che. zrI namaskAramahAmaMtranI cothI vizeSatA e che ke anya maMtro jyAre atyaMta gUDhArthaka ane uccAraNamAM paNa ati kliSTa hoya che, tyAre zrI namaskAra mahAmaMtra zabdathI ati spaSTa ane arthathI paNa atyaMta saraLa che. buddhimAnathI mAMDI bALaka paryaMta sahu koI teno pATha saraLatAthI ane tenuM uccAraNa zuddha rIte karI zake che, tathA tenA arthanuM jJAna paNa sahelAIthI meLavI zake che. zrI namaskA2mahAmaMtranI A saraLatA ane spaSTatA joIne keTalAkane tenA upara azraddhA ane avizvAsa thato paNa jovAya che. teonI e mAnyatA hoya che ke maMtra to gUDhArthaka ja hovo joIe ane uccAraNamAM paNa kaThinatAvALo hovo joIe. paraMtu teonI A mAnyatA sarvatra ucita nathI. je maMtranuM jevuM kArya hoya tene anurUpa ja tenI zabdaracanA hovI joIe. zrI namaskA2mahAmaMtra muktidAtA che, parama padane ApanAro che, tethI tenI racanA tene anurUpa ja hovI joIe. mokSAbhilASI pratye jIva, pachI te bALaka hoya ke vRddha hoya, strI hoya ke puruSa hoya, paMDita hoya ke nirakSara hoya, te sarvane eka sarakhI rIte upayogI thAya tevI ja hovI joIe. zrI namaskAramahAmaMtranI saraLatA ane spaSTatAnI pAchaLa tene prakAzanArAono A gaMbhIra ane udAtta Azaya che. tene prakAzanArAo anaMtajJAnanA bhaMDAra ane asImakaruNAnA nidhAna che. tethI sarva hitArthI jIvonuM ekasa2khuM hita thaI zake tevI ja tenI racanA hoya e svAbhAvika che. jeno viSaya samagra vizvane ekasarakho upayogI hoya, sarvanuM ekAMta hita karanAro hoya, tenI racanA evI ja hovI joIe ke enuM uccAraNa sukhapUrvaka thaI zake ane eno bodha AbAlagopAla sahune vibhramarahitapaNe thaI zake. maMtrAdhirAja zrI navakAranI A ananyatama viziSTatA anya maMtromAM dRSTigocara nathI ja thatI. zrI namaskAramahAmaMtranI pAMcamI vizeSatA e che ke anya maMtro anugraha nigraha, lAbhahAni ubhaya mATe upayogamAM Ave che. jyAre zrI namaskAramahAmaMtrathI koIne hAni karI zakAtI nathI, te to kevaLa lAbhamAM ja hetu bane che. zrI namaskAra mahAmaMtranI chaThThI vizeSatA e che ke anya maMtro laukika puruSo upara AkarSaNa, vazIkaraNa vagere kare che, jyAre zrI navakAra lokottara padArthonuM AkarSaNa, vazIkaraNa vagere kare che. te yAvat devasaMpadAonuM zrI namaskAramahAmaMtranI alaukikatA 111 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkarSaNa ane muktiramaNI paryatanuM vazIkaraNa kare che. kahyuM che keaakRssttiN surasampadAM vidadhati muktizriyo vazyatAM muccATa vipadAM caturgatibhuvAM vidveSamAtmainasAm / stambhaM durgamanaM prati prayatatAM mohasya saMmohanaM pApAt paJcanamaskriyA'kSaramayI sA'rAdhanA devatA // 1 // artha :- paMca parameSThinamakriyArUpa akSaramathI ArAdhanA devatA (tamAruM) rakSaNa karo ke je surasaMpadAonuM AkarSaNa kare che, muktirUpI lakSmIne vaza kare che, cAra gatimAM thanArI vipadAonuM uccATana kare che, AtmAnAM pApo pratye vidveSa dhAraNa kare che, durgati prati gamana karavAno prayatnakaratA jIvone aTakAve che ane je mohanuM saMmohana kare che arthAt mohano parama pratikAra che. upara varNavelI vizeSatAonA kAraNe zrI namaskAra mahAmaMtra sarva maMtromAM moTAmAM moTo maMtra che ane enI sAdhanA bIjA sarva maMtronI apekSAe saraLa hovAthI sarva koIne ekasarakhI rIte suzakya che. adhamAdhama jIvo paNa A mahAmaMtranA zabda kAnamAM paDavA mAtrathI durgama durgati rUpI gahana gartAmAM gabaDatA UgarI gayA che, yAvat krUra tiryaMco paNa enA zravaNa mAtrathI laghukarmI banI bhavasamudrane tarI gayA che. ATalI adbhuta zakti ane chatAM ATalI anupama saraLatA bIjA koI maMtramAM saMbhavI zakatI nathI. tethI ja jJAnIoe A maMtrAdhirAjano mahimA atizaya batAvyo che. zrI namaskAramahAmaMtranI alaukika tArakazaktipUrNa viziSTatAonA nirUpaNa pachI have ApaNe tenI vyApakatA vicArIe. zrI namaskAramahAmaMtranI vyApakatA jagatamAM mukhyatve traNa prakAranA mAnavo jovAmAM Ave che. zAstrAnusArI, tarkanusArI ane bhAvAnusArI pahelo varga AjJApradhAna manovRttivALo hoya che, bIjo varga yuktipradhAnamanovRttivALo hoya che ane trIjo varga AjJA ane yuktithI nirapekSa kevaLa bhAva lAgaNIpradhAnamanovRttivALo hoya che. e traNa prakAranA vargavALA manuSyone zrI namaskAra mahAmaMtranI vyApakatA ane zreSThatA pratibodhita karavA mATe zAstrakAra maharSioe athAga prayatno karyA che. zAstrAnusArI varga zAstrAnusArI varga AlApradhAna manovRttivALo hoya che. AjJA eTale Aptavacana. zrI jainazAsanamAM Apta tarIke vItarAga ane sarvajJanI gaNanA che. jeo rAgAdi doSothI sarvathA rahita che ane e ja kAraNe jeo sarvajJa, sarvadarzI thayelA che, teonuM vacana e ja "AjJA' che. ethI AjJAne anusaravAnI vRtti, ziSTapuruSomAM svabhAvika ja hoya che. zAstranusArI AjJApradhAna AtmAone zrI namaskAra mahAmaMtranI sarvazAstravyApakatA ane sarvazrutaabhyataratA samajavAne mATe zrI tIrthaMkaradevapraNIta ane zrI gaNadharadevaguNDita zrI AvazyakasUtranI sUripuraMdara zrI haribhadrasUrIzvarajIviracita TIkA (pR. 376)mAM pharamAvyuM che ke ' tatra sUtraM sUtrAnugamaM satyuccAraNIyaM, tacca paMcanamaskArapUrvakaM, tasyA'zeSazrutaskandhA'ntargatatvAt / ahIM sUtra eTale sAmAyikasUtra, tenA anugama eTale vyAkhyAna samaye sUtra uccAravuM joIe ane te ka , railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja S Gir Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uccAra zrI paMcanamaskArapUrvaka ka2vo joIe. kAraNa ke te badhA zrutaskaMdhanI aMtargata rahelo che. Avazyaka niryukti sAmAyikasUtranuM uccAraNa karavA pahelAM zrI paMca parameSThinamaskAramaMtranuM uccAraNa karavuM joIe. te kAraNe sAmAyikasUtranuM vyAkhyAna karatAM pahelAM zrI paMcaparameSThinamaskAramaMtranuM vyAkhyAna karavuM joIe. e vAtane vizeSa spaSTa karatAM TIkAkAra maharSi pha2mAve che ke ato'sAveva sUtrAdau vyAkhyeyaH, sarvasUtrAditvAt, sarvasammatasUtrAdivat, sUtrAditvaM cA'nyasUtrAdau vyAkhyAyamAnatvAt, niryuktikRtopanyastatvAt / eTalA mATe sUtranI AdimAM zrI paMcanamaskAranI ja vyAkhyA karavI joIe, kAraNake te sarva sUtranI AdimAM hoI tenI vyAkhyA sau prathama karavI joIe e vAta sarva ziSTone sammata che. zrI paMcanamaskAranI AdisUtratA e uparathI siddha thAya che ke niryuktikAra bhagavAne sau prathama teno upanyAsa karyo che ane vyAkhyA paNa sau prathama tenI ja karI che. A rIte niryuktikAra zrutakevaLIbhagavaMta zrI bhadrabAhusvAmIjInA prAmANyathI TIkAkAra maharSi zrI haribhadrasUrijI, zrI paMcaparameSThinamaskArane sarvazrutanI AvyaMtara eTale sarvazAstramAM vyApaka tarIke pratipAdana kare che ane sarvaprathama tenuM uccAraNa ane tenI ja vyAkhyA ka2vI joIe, ema kahIne teo zrI paMcaparameSThinamaskAranI sarvazrutazreSThatA jAhera kare che. zrI AvazyakasUtranA kartA zrI AvazyakasUtranA kartA arthathI zrI tIrthaMka2devo che ane zrutathI zrI gaNadharadevo che. zrI AvazyakaniryuktinA kartA caudapUrvadhara zrutakevaLIbhagavaMta zrI bhadrabAhusvAmIjI che tathA mULasUtra ane tenI niryukti upara TIkAnA racanArA caudaso cUMvALIsa granthonA racayitA samartha zAstrakAra zrI haribhadrasUrIzvarajI che. teozrI pha2mAve che ke sUtranuM vyAkhyAna karatAM pahelAM sUtranuM uccAraNa karavuM joIe ane sUtranuM uccAraNa zrI paMcanamaskArapUrvaka ka2vuM joIe. kAraNa ke zrI paMcanamaskA2 sarva zrutanI atyaMtara rahelo che. sarvazrutanI atyaMtara eTale sarvasiddhAntamAM vyApaka zrI jinAgamanuM koI paNa sUtra ke koI paNa zAstra zrI paMcanamaskA22hita che ja nahi. zrI paMcanamaskAra sarva zruta ane sarva zAstranI atyaMtara rahelo ja che. pachI te spaSTapaNe ullekhita karAyelo hoya ke na hoya spaSTapaNe ullekha karAyelo na hoya topaNa te tyAM rahelo ja che ema samajavuM joIe. kAraNa ke zrI paMcanamaskAranA uccAraNa vinA koI paNa zAstranuM adhyayana ke adhyApana vidhita che ja nahi. AdimaMgaLatA zrI paMcanamaskAranI sarva-zruta-atyaMtaratA ane AdimaMgaLatAne zAstrakAronAM vacanathI jANIne tenI AcaraNA zrI niryuktikArabhagavaMtathI mAMDIne Aja paryaMtanA saghaLA zrutagharoe mAnya rAkhelI che. ane Aje ya koI paNa sUtravyAkhyAna ke pravacananA prAraMbhamAM sarvaprathama zrI paMcanamaskAranuM smaraNa karavAmAM Ave che, tathA sarva prakAranI zubha kriyAonA prAraMbhamAM Adi maMgaLa tarIke tene ja gaNavAmAM Ave che. tarkAnusArI varga zAstrAnusA2I varga pachI bIjo varga tarkanusArIno Ave che. zAstrAnusA2I varga jema AjJApradhAna hoya che, tema tarkonusA2I varga yuktipradhAna hoya che. lokamAM jema zrI namaskAramahAmaMtranI alaukikatA 113 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnuM vacana tema lokottaramAM zrI tIrthaMkara-gaNadhara-bhagavaMtonuM vacana koI taraphathI yukti apekSA rAkhatuM nathI. rAjAnI AjJA te AjJA ja che. tenI AgaLa buddhi ke yuktinI vAto cAlatI nathI. tema zrI tIrthaMkara-gaNadharonAM vacananI AgaLa paNa yukti akiMcitkara che, buddhi nirbaLa che. atIndriyajJAnathI joyelA padArtho chadmastha buddhithI kadI khaMDita thaI zakatA nathI. zrI paMcaparameSThi namaskAranI sarva-zruta atyaMtaratA ane sarva-zruta-vyApakatA AptavacanathI siddha che. tene yukti ke dalIlonA AdhAranI lezamAtra apekSA nathI. tema chatAM AptavacananI mahattA haju jeonA khyAlamAM AvI nathI tevA buddhijIvI varganA anugraha arthe paNa zrI paMcaparameSThinamaskAranI zreSThatA tathA sarvadharmavyApakatA siddha karavA mATe zAstrakAra maharSioe pratipAdana karavAmAM koI kacAza rAkhI nathI. dharmabIjanuM vapana pU. AcAryabhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI zrI lalitavistarA nAmaka caityavaMdanasUtranI vRtti (pR.8)mAM pharamAve che ke dharmaprAptinuM mULabhUta kAraNa vaMdanA che. tenuM a52 nAma 'namaskAra' che. kahyuM che ke ' vidhinoptAyathA bIjAdaMkurAdyudayaH kramAt / phalasiddhistathA dharma-bIjAdapi vidurbudhAH / ' artha :- vidhipUrvaka vAvelA bIjathI jema aMkurAdino udaya thAya che tema dharma bIjathI paNa karmo karIne phaLasiddha thAya che ema paMDita puruSo pha2mAve che. " ' dharmaM prati mUlabhUtA vandanA / satpuruSonI prazaMsA Adi e dharmabIjanuM vapana (vAvetara) che, dharmaciMtAdi tenA aMkurAo che ane nirvANanI prApti e tenuM phaLa che. prazaMsA eTale varNavAda. Adi zabdathI kuzalacitta, ucit mRtyaka2Na vagere. satpuruSo pratye mana vaDe kuzaLa citta dhAraNa karavuM, kAyA vaDe teonuM ucit kRtya karavuM, vANI vaDe teonI prazaMsA=stuti ityAdi ka2vAM, te hRdayarUpI bhUmikAmAM dharmabIjanuM vapana ka2vAnI zubha kriyA che. dharmaciMtAdi tenA aMkurA che. dharmanI ciMtA ane Adi zabdathI dharmanI icchA, dharmano abhilASa, dharmanI abhiruci ityAdi dharma bIjanA aMkurA che. dharmanI ciMtA pachI, dharmanuM zravaNa thAya che. dharmanuM zravaNa thayA pachI dharmanuM anuSThAna thAya che ane tenA phaLarUpe deva ane manuSyanI saMpadAo maLe che. pariNAme nirvANasukhanI prApti thAya che. e badhAM dharmabIjamAMthI kramazaH utpanna thatA aMkura, kAMDa, nAla, puSpa ane phaLa samAna che. bIjAMkura nyAya zrI paMcaparameSThinamaskAra bIjarUpa banIne kALanA paripAke nirvANarUpI phaLano hetu thAya che tethI tenI 'jijJAsA' eTale tene satya svarUpe jANavAnI icchA paNa paramamahodayane sUcavanArI che. sAcI jijJAsA thayA pachI sadguruno yoga thAya che. sadgurunA yoge zrI paMcaparameSThinamaskAranA svarUpano bodha tathA temAM svairya utpanna thAya che. e dhairyanA yoge zAstrokta vidhi mujaba kriyA thAya che ane e kriyAnA pratApe karmamaLa kapAya che; pariNAme nirvANasukhanI prApti thAya che. zrI paMcaparameSThinamaskArane zAsromAM ciMtAmaNi ane kalpavRkSathI paNa adhika phaLadAyI kahyo che te A apekSAe caritArtha thAya che. 114 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrya-khadhota daSTAnta takanusArI pratye jema bIjAMkura nyAyathI zrI navakAranI sarva-zruta-atyaMtaratA ane sarva-dharma-vyApakatA siddha thAya che, tema sUrya-khadyotanA daSTAntathI paNa zAstrakArabhagavaMta zrI navakAranI zreSThatA bIjI rIte siddha karI batAve che. pU. AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI "yogadaSTisamuccaya' nAmanA graMtharatnamAM pharamAve che ke tAttvikaH pakSapAtazca, bhAvazUnyA ca yA kriyA / anayorantaraM jJeyaM, bhAnukhadyotayoriva // 1 // artha:- tAttvika pakSapAta ane bhAvazUnya kriyA, e be vacce sUrya ane khajavA jeTaluM aMtara che. ahIM pakSapAta eTale zubhecchA, aMtaraMga Adara, paramArtha rAga. namaskAra e parameSThio ane temanA guNo pratye paramArtha rAgane sUcave che, aMtaraMga Adarane batAve che. lokamAM jema bhAva vinAnuM bhojana lUkhuM che tema lokottaramAM bhAva vinAnI bhakti vaMdhyA che. zrI parameSThibhagavaMto pratyenA bhAva vinA, aMtaraMga Adara vinA, temanI AjJAnuM pAlana paNa tevuM ja che. zrI paMcaparameSThinamaskAra dayanA bhAvano utpAdaka che, AEyamAM bhAvano pUraka che, athavA hRyanA bhAvano sUcaka che. e kAraNe buddhimAna puruSoe tene sarva pradhAnasthAna ApeluM che. lAgaNIpradhAna varga AjJApradhAna ane yuktipradhAna varga uparAMta eka moTo varga evo che ke je kevaLa lAgaNIpradhAna hoya che. zAstronA vacano karatAM ke tene siddha karanArI yuktio karatAM paNa te vargane daSTAnto, kathAnako ne caritro vadhAre AkarSaNa kare che. e vargane zAstravacana ke hetuyuktinI bahu apekSA hotI nathI. je kriyAvaDe je lokone phAyado thayo hoya tenAM kathAnako ke caritro sAMbhaLIne te varga tenA tarapha dorAya che. evo varga pramANamAM haMmezAM moTo hoya che. te varga lAgaNIpradhAna hoya che. ghaNI vakhate buddhijIvI vargamAM je lAgaNI jovAmAM AvatI nathI te lAgaNI e vargamAM jovAmAM Ave che. lAgaNI-pradhAnatAnA baLe ja te varga dharma pratye AkarSaNavALo rahe che. AvA vargane zrI namaskAra mahAmaMtranI vyApakatA samajAvavA mATe zAstrakAra bhagavaMtoe puSkaLa daSTAnto ane caritro varNavelAM che. kathAnuyogano prabhAva jema ke zrI navakAranA prabhAve sarpa, dharaNendra bane che ane samaDI, rAjakumArikAno bhava pAme che. vagaDAno bhIla, rAja bane che ane tenI strI (bhIlaDI), rAjarANI tarIke utpanna thAya che. pazuone carAvanAra govALano bALaka paramazIlasaMpanna sudarzana zeTha thAya che ane bhayaMkara koDha rogathI vyApta kAyAvALA zrI zrIpALakumAra parama rU5 ane nIrogitAnA dhAraka bane che. e zrI navakArano prabhAva ghora vipatti vacce rahelA jugArI jevAone paNa prANAMta ApattimAMthI ugArI le che tathA suzIla samyagdaSTi mahAsatIonuM pati Adi taraphathI AvelI prANAMta Apattio vakhate paNa rakSaNa kare che. zrI navakAranA prabhAve smazAnanuM zaba suvarNa puruSa bane che tathA aMdhakAramAM rahela sarpa suMdara sugaMdhI puSpanI mALA banI jAya che. A daSTAnto korA buddhijIvI varga upara kadAca ochI asara nipajAvatAM hoya topaNa AmajanatA upara teno ajaba prabhAva vistAre che. jainakuLamAM janmelA Amavarga upara zrI namaskAra mahAmaMtrano prabhAva Aje paNa potAnI prabaLa asara upajAvI rahyo che tenI pAchaLa A caritro ane kathAnakonI ghaNI moTI asara che. kahevAtA buddhijIvI varga upara AnI asara na paDatI hoya to tenuM kAraNa temanI kevaLa buddhijIvitA nathI, paNa kAMIka aMze lAgaNIzUnyatA paNa che ema mAnavuM joIe. kAraNa ke buddhijIvI varganI aMdara jeo agresara che te sarva pUrvamahApuruSo upara A zrI navakArano prabhAva paDyo che ane tenA prabhAvane varNavanArAM caritroe paNa temanA upara ghaNI moTI asara phelAvelI che. zrI namaskAra mahAmaMtranI alaukikatA ja A sa ETRii 115 SN Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcI buddhi ane tenuM phaLa lAgaNIzUnya buddhimattAe bAhya dRSTie game teTalI AkarSaka jaNAtI hoya to paNa AMtaradRSTie tenuM kazuM ja mUlya nathI. AjJA ane yuktithI siddha evA paNa zrI paMcaparameSThinamaskAranA phaLane varNavatAM caritra ane kathAnakonI asara jeonA aMtaHkaraNa u52 nIpajatI nathI, teo potAne buddhimAna gaNatA hoya topaNa teonI buddhi temane kevaLa bhArarUpa ja che ema kahevuM joIe. buddhinuM phaLa je bhAva ane bhAvanuM phaLa je mokSa tenAthI teo sadA vaMcita rahe che. sAcI buddhi te che je sastu pratye, sastune siddha karanArI yukti pratye, sastuno prabhAva varNavanArAM caritro, kathAnako ke dRSTAnto pratye sadbhAva pedA kare ane vastune oLakhavA mATenI sarva bAjuonuM ekasarakhuM mUlyAMkana karI zake. zrI namaskA2mahAmaMtrano prabhAva adhamamAM adhama manuSyo ane krUramAM krUra tiryaMco upara paNa paDyo che. sarpa ane samaDI utpAdi tiryaMconAM udAharaNo che. bhIla ane mahiSIpAla vagere manuSyonAM dRSTAnto che. corI ane jArI, jugAra ane zikAra jevAM mahAvyasanone sevanArAM strIpuruSo paNa zrI navakAranA acittva prabhAvathI bhavasamudrane tarI gayAM che. e rIte zAstravacana, tarka buddhi ane svAnubhavasaMvedana e traNeyathI siddha zrI paMcaparameSThinamaskAramahAmaMtrano prabhAva sarvakALa ane sarva lokamAM sarva vivekI AtmAonAM aMtaHkaraNa upara sadA vijayavaMta che. jeNe jeNe A mahAmaMtranI binazaratI zaraNAgati svIkArI te sahu bhavanI bhUMDI jelamAMthI sadAne mATe mukta thaIne muktinA zAzvata sukhanA bhoktA banyA che. saMzayarahita citte, ekAgratApUrvaka A mahAmaMtrane samarpita thavAya che tyAre je baLa, buddhi, kSamA, dayA, svairya, dhairya, gAMbhIrya Adi anubhavavA maLe che te badhuM sApha batAve che ke A mahAmaMtra acittva zaktino sAgara che. svaparahitavAMchuM sahu A mahAmaMtranA marmane spaSTapaNe samajo ane tenA sAcA ArAdhaka bano ! maMtANa maMtto paramo imutti, dheyANa dheyaM paramaM imutti / tattANa tattaM paramaM pavittaM, saMsArasattANa duhAhayANaM // (zArIrika ane mAnasika duHkhothI tathA rAgadveSAdika tApothI saMtapta thayelA cAra gatimAM rahelA bhavya jIvone mATe) A navakAra dravya-bhAva ubhaya prakAranA viSane haranAro hovAthI gAruDikAdi sarva maMtromAM pradhAnamaMtra che, sarva arthano sAdhaka hovAthI sakala dhyeyomAM paramadhyeya che ane karmamalanA kalaMkane dUra karanAra hovAthI sarva tattvomAM eTale paramArthabhUtapadArthomAM, 52ma eTale atizaya pavitra tattva che. 116 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtranI mahAnatA 1. maMtrazAstranI daSTie namaskAra mahAmaMtra sarvapAparUpI viSano nAza karanAra che. 2. yogazAstranI daSTie padadhyAna mATe emAM paramapavitra padonuM AlaMbana che. 3. AgamasAhityanI daSTie sarvazrutamAM atyaMtara rahelo che tathA cUlikA sahita te mahAzrutaskaMdhanI upamAne prApta thayelo che. 4. karmasAhityanI daSTie eka eka akSaranI prApti mATe anantAnanta karma spardhakono vinAza apekSita che tathA eka eka akSaranA uccAraNathI paNa anaMta anaMta karmasANuono vigama thAya che. 5. aihikadaSTie A janmanI aMdara prazasta artha, kAma ane ArogyanI prApti tathA tenA yoge cittanI prasannatA prApta thAya che. . paralokanI daSTie mukti tathA mukti na maLe tyAM sudhI uttama devaloka ane uttama manuSyakuLanI prApti karAve che tenA pariNAme jIvane thoDA ja kALamAM bodhi, samAdhi ane siddhi maLe che. 7. dravyAnuyoganI daSTie pahelAM be pado potAnA AtmAnuM ja zuddha svarUpa che ane pachInAM traNa pado zuddha svarUpanI sAdhaka avasthAnA zuddha pratIkarUpa che. 8. caraNakaraNAnuyoganI daSTie sAdhu ane zrAvakanI samAcArInA pAlanamAM maMgala mATe ane vidhvanivAraNa mATe tenuM uccAraNa vAraMvAra Avazyaka che. 9. gaNitAnuyoganI daSTie navakAranAM padonI navanI saMkhyA gaNita zAstranI daSTie bIjI saMkhyAo karatAM akhaMDatA ane abhaMgatAnuM viziSTa sthAna dharAve che tathA navanI saMkhyA nitya abhinava bhAvonI utpAdaka thAya che. navakAranI ATha saMpadAo anaMta saMpadAone apAvanAra thAya che tathA aNimAdi ATha siddhione sAdhI Ape che ane navakAranA aDasaTha akSaro aDasaTha tIrtho svarUpa banIne tenuM dhyAna karanAranA tAraka bane che. 10. dharmakathAnuyoganI dRSTie arihantAdi pAMca parameSThionAM jIvanacaritro adbhuta kathAo svarUpa che. namaskAranuM ArAdhana karanAra jIvonI kathAo paNa AzcaryakAraka unnatine darzAvanArI che tathA e sarva kathAo sAtvikAki rasonuM poSaNa karanArI che. 11. caturvidha saMghanI daSTie navakAramaMtra saune eka sAMkaLe sAMdhanAro tathA badhAone samAna darajja pahoMcADanAro che 12. carAcaravizvanI daSTie navakAranA ArAdhako sarva jIvone abhaya ApanAra nIvaDe che, sadAya sakaLa vizvanI ekasarakhI sukhazAnti cAhe che ane te mATe zakya teTalA badhA ja prayatno koI paNa jAtanA badalAnI AzA ke IcchA vinA niraMtara karyA kare che. 13. vyaktigata unnatinI daSTie koI paNa jAtanI bAhya sAdhana-sAmagrInA abhAve paNa sAdhaka kevaLa mAnasika baLathI sarvocca unnatinI Toce pahoMcI zake che. 14. samaSTigataunnatinI dRSTie parasparane samAna AdarzanA pUjaka banAvI zraddhA, sajJAna tathA saccAritranA satpathe TakI rahevAnuM uttama baLa samarpe che. 15. aniSTanivAraNanI dRSTie navakAranuM smaraNa azubhakarmanA vipAkodayane rokI de che ane zubhakAmanA vipAkodayane anukULa bane che, tethI navakAranA prabhAve badhAM aniSTo ISTarUpe badalAI jAya che. jema ke aTavI mahela samAna, sarpa phUlanI mALA samAna vagere bane che. 16. ISTasiddhinI daSTie navakAra zArIrika baLa, mAnasika buddhi, Arthika vaibhava, rAjakIya sattA, aihika saMpatti tathA bIjuM paNa aneka prakAranAM aizvarya, prabhAva ane unnatine ApanAra thAya che. kAraNa ke te cittanI malinatA ane doSone dUra karIne nirmaLatA ane ujjavaLatAne pragaTAvI Ape che. sarva unnatinuM bIja cittanI nirmaLatA che, e nirmaLatA navakArathI sahaja rIte siddha thAya che. mahAmaMtranI mahAnatA A 117 IS Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 paMcaparameSThinamanakriyAno prabhAva paMcaparameSThinamaskAra sarva pApono prabhAza karanAra tathA sarva maMgalonuM mULa che ema sAkSAt zrI namaskArasUtramAM ja pharamAvyuM che. teno vistArathI mahimA batAvavA mATe zAstromAMthI uddhata karIne nAnAM prakaraNorUpe racelAM keTalAMka prakaraNo Aje paNa maLI Ave che. temAMnAM be prakaraNo evAM che ke eka saMkSepathI phaLane batAvanAra che ane bIjuM vistArathI phaLane batAvanAra che. te baMne prakaraNo mULa prAkRta uparathI saraLa gujarAtImAM anuvAdarUpe bahAra paNa paDelAM che ane te A graMthanI pAchaLa pariziSTa rUpe ApelAM che. zAstrakAroe saMkleza vakhate, kaSTa vakhate tathA cittanI arati ane asamAdhi vakhate vAraMvAra navakArane yAda karavA pharamAvyuM che. zrI navakAramaMtra, tenAM pado ane tenA pratyeka akSaronuM avalaMbana asamAdhi ane azAMtine adazya karavAno siddha, zIdhra ane amogha upAya che ema jJAnIoe kahyuM che. vidhipUrvaka teno Azraya lenArane zrI navakAramaMtra apUrva zAnti Ape che, ananta karmono nAza karAve che, tema ja saddharma ane tenA pariNAme maLatAM anaMta sukhono bhAgI banAve che. jema bIjamAMthI aMkura, aMkuramAMthI vRkSa ane vRkSamAMthI patra, puSpa ane phaLa svAbhAvika rIte ja utpanna thAya che, tema zrI paMcaparameSThi namaskArarUpI bhAvabIjamAMthI kALakrame saddharmanAM ciMtanarUpI aMkurAonI, saddharmazravaNa ane anuSThAnAdirUpa vRkSanI ane tenI zAkhA-prazAkhAonI tathA sudeva-manuSyonAM sukhorUpI patronI ane kusumonI tema ja siddhigatinAM-akSaya sukhorUpI sadA amyAna ane paripakva mokSaphaLanI prApti svayameva thAya che. zrIpaMcaparameSThinamaskAra e bhAvadharmanuM bIja che ane bhAvadharmanI siddhithI prApta thanArAM svarga ane apavarganAM sukhonuM paNa bIja che. jenAthI svargApavarganAM durlabha sukho paNa sulabha ane sahaja bane te namaskArathI anya sukhonI prApti ke sAdhAraNa duHkhonI nivRtti zakya na bane e kalpanA ja ayogya che. sukha meLavavAnA ke duHkha dUra karavAnA arthI evA AtmAoe navakAra jevI vinA mUlya maLelI ke maLI zake evI asAdhAraNa cIjathI atyaMta dUra na rahevuM joIe. navakAra e parama maMtra che, eTaluM ja nahi paNa paramazAstra che. parama zAstra che eTaluM ja nahi, paNa sarvazAstromAM ziromaNibhUta mahAzAstra che. zAstromAM ene mahAzrutaskaMdha nAmathI saMbodhelo che, lokamAM rahelA paMcAstikAyanI jema navakArane zAzvata ane sahajasiddha tarIke pharamAvelo che, eno mahimA abhUtapUrva che. pratyeka puNyavAna AtmA te mahimAvaMta vastunI ArAdhanAmAM rasa leto thAya ane pratyeka duHkhanA pratikAra mATe zAstrokta vidhi mujaba jIvanamAM tene sthAna Apato thaI jAya e ati Avazyaka che. nisAvirAmaMmi vibuddhaeNaM susAvaeNaM guNasAyareNaM / devAdihevANa jiNuttamANaM kicco paNAmo vihiNAyareNaM // cAra ghaDI rAtri bAkI rahe tyAre nidrA rahita thaIne akSudratAdi ghaNA guNone dhAraNa karanAra suzrAvaka, bhavanapati Adi devo ane temanA adhipati Idrone paNa pUjanika tathA sAmAnya kevaliomAM uttama evA devAdhideva zrI jinezvarabhagavaMtone bahumAna pUrvaka praNAma karavA. N 118 sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mahAmaMtranI acijyakAryazakti mAnava jIvanamAM namaskAranuM sthAna ghaNuM UMcuM che. manuSyadbhayanI komaLatA guNagrAhaktA ane bhAvuktAno te paricAyaka che. potAthI zreSTha ane pavitra evA mahAna AtmAone bhaktibhAvathI gadagadita thaIne namaskAra karavo e mAnavamAtrano sahaja dharma che. ethI ahaMmatAno nAza thAya che ane yogyanA caraNomAM potAnI jAtane samarpaNa karyAno AtmasaMtoSa anubhavAya che. namaskAra e namratA ane guNagrAhakatAnuM eka vizuddha pratIka che. namaskAra vaDe uttama AtmAothI potAnI hInatA ane teonI uccatAno ekarAra thAya che. eTaluM ja nahi paNa A ekarAra potAmAM uttama guNonuM sthApana karanAro hovAthI mAnavamAtrano parama-dharma banI jAya che. vizuddha namaskAra vaDe upAsakanA AtmAmAM upAsya pratye bhaktinuM evuM sAmrAjya sthapAya che ke A bhaktibhAva satsaMskArane grahaNa karavA mATenuM eka saraLa ane sarasa sAdhana thaI paDe che. potAnAthI adhika vikasita AtmAone joIne agara sAMbhaLIne bhaktibhAvathI dravita thavuM ane temanA pratye bhaktibhAva sahita bahumAna ane sanmAna pradarzita karavAM e pramoda bhAvanAnuM eka svarUpa che. pramoda bhAvanA vaDe AEya vizALa, udAra ane udAtta bane che ane A bhAvanAnA abhyAsathI guNonI prApti sulabha thAya che. eTaluM ja nahi, paNa hRyamAM rahelA IrSyA, asUyA, Adi doSo baLIne khAkha thaI jAya che mahAna AtmAone namaskAra karavA mAtrathI AvuM moTuM phaLa maLe e vAta AjanA tarkapradhAna yugamAM sasaMgata kevI rIte karavI ? evo prazna thavo jema sahaja che tema teno uttara paNa teTalo ja saraLa che. sthUla jagatamAM hAthapaga halAvavA vagerene ja kriyA manAya che. paraMtu AMtara jagatamAM tema nathI. AMtara jagatamAM kriyAnI rIta judI che. sUryano udaya thatAMnI sAthe ja coro palAyana thaI jAya che, temAM sUryane kAMI karavuM paDatuM nathI sUryanA nimitta mAtrathI te kriyA ApoApa thaI jAya che. e ja rIte kamaLane vikasAvavA mATe sUryane kamaLanI pAse javuM paDatuM nathI. gaganamaMDaLamAM sUryano udaya thatAMnI sAthe ja kamaLo svayameva khIlI UThe che. parameSThinamaskAramAM A ja niyama lAgu paDe che. pAparUpI corone bhagADavA mATe ane bhavyAtmAonA EyarUpI kamalone vikasAvavA mATe parameSThio mAtra AlaMbanarUpa-nimitta che. temanA nimitta mAtrathI te kArya ApoApa thaI jAya che. namaskAra vaDe sAdhaka je paramocca AlaMbanono saMparka sAdhe che, te AlaMbano sUryanI jema nimitta banIne sAdhakanA AtmAnI vizuddhi kare che ane azuddhine dUra haTAvI de che. jainadharmamAM zrI paMcaparameSThinamaskArane ghaNuM UMcu sthAna ApavAmAM AvyuM che. kAraNa ke te badhI dharmakriyAomAM kendrasthAne che tene sarva zAstronuM navanIta mAnyuM che. tene sarva dharmabhAvanAono mULasrota kahyo che. emAM AlaMbana tarIke sarva dezanA ane sarva kALanA sarvazreSTha mahApuruSono saMgraha karI levAmAM Ave che. te sarvanuM paramocca AlaMbana pAmIne sAdhakano AtmA pApavAsanAthI rahita ane dharmavAsanAthI yukta banI jAya che, te kAraNe sarvamaMgalomAM tene paheluM maMgaLa mAnyuM che. sarva maMgaLomAM te rAjA che, jyAre bIjAM badhAM maMgaLo tenA sevako samAna che. jaina matamAM bAhya maMgaLa e sarvathA ane sarvadA maMgaLa nathI. dahIM e maMgaLa che paNa jvaravALAne aMgaLa che. akSata e maMgaLa che paNa UDIne AMkhamAM paDe to apamaMgaLa bane che. parameSThinamaskAra e mahAmaMgaLa che. teno saMbaMdha AMtara jagatanI sAthe che, tethI te ekAMtika ane AtyaMtika maMgaLa che. jyAre jyAre teno Azraya levAmAM Ave che tyAre tyAre te te avazya phaLadAyI bane che. te zubha bhAvarUpa che tethI azubha bhAvono nAza kare che ane adhika adhika maMgaLamaya bhAvone jagADe che. manuSyano AtmA eka daSTie bhAvamaya hovAthI parameSThinamaskAra vaDe te zubha ane maMgaLabhAvamaya bane che. azubha ane amaMgaLabhAvone jItI jAya che. pariNAme sAdhaka sadAne mATe sukha ane sadgatino bhAgI bane che. mahAmaMtranI acintakAryazakti # 119 IN ka Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 mahAmaMtra manuSyano svabhAvasiddhadharma che potAthI mahAna, pavitra ane nirmaLa AtmAone namaskAra karavAnI prathA mAnavasRSTimAM navI nathI, kintu anAdikALathI cAlI AvelI che. mahApuruSonA pavitra vyaktitvanuM AkarSaNa ja koI evuM hoya che ke bhaktizIla vyakti ApoApa temanAM caraNakamaLomAM jhUkI paDe che. namaskAranA rUpamAM sarvasva samarpaNa karavA taiyAra thaI jAya che. AtmonnatinI sAdhanA mATe utkaMThita sAdhakanA dayamAM AtmaniSThamahApuruSo pratye bhakti ane samarpaNano bhAva svayameva jAgrata thaI jAya che. jyAM sudhI iSTatamane namaskAra karI na le tyAM sudhI tenA AMtara manane zAMti thatI nathI. ArAdhyatama AtmAone namatAMnI sAthe ArAdhaka AtmAnA aMtarAtmAmAM divya zAMti patharAI jAya che ane saMsAranAM tophAnothI kSubdha thayeluM aMtaHkaraNa namanIyane namavAthI svastha ane halakuM bane che. AthI e nakkI thAya che ke uttama AtmAone namaskAra karavo e kevaLa dhArmika rivAja ke aupacArika sabhyatA ja nathI, kintu manuSya prakRtinI bhItaramAM rahelo eka uttama svabhAvasiddha sahaja dharma che. zrI jinAgamomAM parameSThinamaskArane mahAzrutaskaMdha tarIke varNavelo che. pratyeka zAstranI AdimAM tene sthAna ApeluM che, tethI te samasta zrutaskaMdhanI abhyattara rahelo che. jyAM jyAM zAstromAM nAmonI yAdI ApelI che tyAM tyAM bIjAM zAstronI sAthe namaskAranI svataMtra gaNanA karI nathI, te ema jaNAvavA mATe ke namaskAra sarva zrutaskaMdhonI aMdara vyApIne rahelo che. zrI bhagavatIsUtranI TIkAmAM AcArya zrImad abhayadevasUrIzvarajI pharamAve ata evAyaM samastazrutaskandhAnAmAdAvupAdIyate, ata eva cAyaM teSAmAbhyantaratayA'bhidhIyate, ydaahto savvalurvidha maMtaramUkho 'ti (kRSTa 2) artha - e ja kAraNe A parameSThinamaskAra samasta zrutaskandhonI (te te samasta zAstronI) AdimAM grahaNa karAya che ane eTalA ja mATe tenI sarvazruta AbhyantaratA gaNAya che. kahyuM che ke te sarvazrutaskaMdhomAM AtyaMtarabhUta che.' ityAdi parameSThio pAMca cheH arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu. e pAMca vizvanA mahAna AtmAo che. zAstromAM temanAM puSkaLa guNagAna karavAmAM AvyAM che. e koI vyakti vizeSanAM nAmo nathI, paraMtu AdhyAtmika vikAsa thavAthI prApta thaelA pAMca maMgaLamaya uccapadonAM-sarvocca sthAnonAM nAmo che. - zrI jinezvaradevo vaDe sthApita karAelo dharma e koI vyaktigata dharma nathI, kintu AMtara zatruo upara vijaya prApta karavA mATeno vizvavyApI rAjamArga che. Indriyo upara, IndriyonA vikAro upara, mana upara, mananI malina vAsanAo upara ane e darekanA kAraNabhUta karmazatruo upara vijaya prApta karavAno zreSThamArga enuM nAma jainadharma che. jainadharmanuM e maMtavya che ke saMsArano koI paNa jIva je potAnI jAta Indriyo ane mana upara, tema ja vikAro ane vAsanAo upara vijaya meLave to te abhinandananuM pAtra che, mahAtmA tarIke ane yAvatu paramAtmA tarIke pUjavA lAyaka che. parameSThinamaskAramAM e ja kAraNe koI vyakti vizeSanAM nAmo nathI, kevaLa AdhyAtmika bhUmikAonAM varNana che. sarvakALa ane sarvalokamAM je koI AMtara zatruonA vijetA thayA, thaze ane thAya che te sarvane temAM namaskAra karavAmAM Avyo che. jainadharmanI A bhavya ane udAtta bhAvanA, e samaSTi upAsanAnuM suMdara ane bhAvabharyuM citra che. IN 120 cadIpaka mahAmaMtrAdhirAja : je phaka kahANA it Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo strI taLAhUi | ' e padamAM rahelA loe" ane "sarva' zabdanI vyAkhyA karatAM zrIbhagavatIsUtranI TIkAmAM kahyuM che ke- " to '= manuSyano, na tu chAvI, e sarvasAdhavartano namaH | artha - loke eTale mAtra gacchAdimAM rahelA nahi, kintu manuSyalokamAM je koI sAdhuo thayA, thaze ke) che te sarvane namaskAra thAo. ahIM koI zaMkA kare ke arihaMta Adi mahAna che, pavitra che, sarvaguNasaMpanna che, paraMtu tethI bIjAone zuM lAbha? teo pote to vItarAga hoI bhaktane svarga ke mokSa kAMI paNa ApI zakatA nathI, pachI temane namaskAra karavAthI zuM? eno uttara eka ja ke pavatritama AtmAone namaskAra karavo e viveka manuSyamAtrano svabhAvasiddha dharma che. Adarza svarUpa mahAna AtmAone namavuM, pUjavuM, e sadbhaya mAnavIno eka svataMtra ane sahajasiddha bhAva che, emAM ApavA-levAno koI prazna che ja nahi. guNIjanone joIne ddhayamAM pramoda pAmavo e manuSya AtmAnuM divyagAna che, guNavAna AtmAone punaH punaH namaskAra karavAthI AtmA emanA guNo tarapha AkarSita thAya che ane aMtarathI temanA jevo banavA Icche che. upAsyanA guNo jevA guNo potAmAM Ave te mATe abhiruci jAge che. bhaktamAMthI bhagavAna ane AtmAmAMthI paramAtmA banavAno namaskAra eka rAjamArga che. dhyeyanA anusAre dhyAtA aMte dhyeyarUpamAM parivartita thAya che e eka sanAtana satya che, teno sAkSAtkAra namaskAra vaDe thAya che. namaskAra e namaskArya pAsethI kAMI levA mATe che ema nathI, kintu potAnA AtmAne namaskArya svarUpa banAvavA mATe che. bhAvanI vizuddhi mATe, bhAvanAnI pavitratA mATe ane AdarzanI sthiratA mATe pavitra ane AdarzabhUta puruSone namavuM, vAraMvAra namavuM e mAnava jIvananuM eka pavitratama kartavya che. namaskArano A AMtarika-rahasya-bhUta bhAva che ane te zrI namaskAra mahAmaMtranA pavitra pado vaDe sUcita thAya che. saMsAramAM anaMtAnaMta AtmAo rahelA che. cAra gati, pAMca jAti ane corAsI lAkha jIvayoniomAM potapotAnAM karmAnusAre jIvo sukha-duHkha bhogavI rahyA che. temAMthI anaMta AtmAo evA che ke jeo saMsAra-yAtrAne pAra karI siddha, buddha ane mukta banI, ajarAmarapadane prApta karI cUkyA che. e rIte karmathI baddha ane karmathI mukta baMne prakAranA AtmAo lokamAM rahelA che, parantu temAMnA je jIvo mukta thaI cUkyA che ane mukta thavA mATe je satata prayatnazIla che teo ja namaskAranAM pAtro che. jainazAstramAM tene paMcaparameSThi kahyA che. teno artha e che ke saMsAranA anaMtAnaMta AtmAomAM AdhyAtmikadaSTithI pAMca prakAranA AtmAo sarvathI zreSTha che, sarvathI mahAna che, sarvathI ucca-dazAne pAmelA ane pAmanArA che. paramapade pahoMcelA ane pahoMcanArA che eTale pavitra svarUpane prApta karI cUkelA ane prApta karanArA che. anya vAsanAmagna AtmAonI apekSAe AdhyAtmika vikAsanI ucca bhUmikA upara rahelA che. arihaMta Adi pAMca pado vaDe saMsAranA e sarvocca AtmAone saMgrahI levAmAM AvyA che. ne bIjI bAju saMsAranAM moTAmAM moTAM pado, indra ane cakravartInAM che e padone pAmelA paNa A pAMca prakAranA AtmAonI AgaLa alpa che, tuccha che, hIna che. bhautika sattAnA moTAmAM moTA pratinidhi asaMkhya deva-devatAo upara zAsana calAvavAvALA svarganA Indra paNa tyAga mArganA pratinidhi svarUpa A pAMca mahAna tyAgI varganI AgaLa jhUke che. namaskAra mahAmaMtramAM e pAMca parameSThione namaskAra karavAmAM Avyo che tethI tene parameSThimaMtra paNa kahevAya che. jIvatvanI daSTie badhA jIvo samAna che pachI bhale te baddha hoya ke mukta, paraMtu je jIva jJAnAdithI hIna ane rAga-dveSAdithI adhika che te AdhyAtmika mArgamAM avaMdanIya che. je jJAnAdithI mahAna che ane rAga dveSAdithI SN mahAmaMtra manuSyano svabhAvasiddhadharma 121 IN Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hIna che te trikAlavaMdanIya che. arihaMta ane siddha Adi pUrNarUpe rAgAdithI hIna ane jJAnAdithI pUrNa che. AcArya, upAdhyAya, sAdhu prAyaH eka dezathI rAgAdinI hInatA ane jJAnAdinI vizeSatAvALA che, ema jainadharmanA prANabhUta vItarAgabhAva ane sarvajJabhAva sarvathI ke ghaNA aMzathI e pAMceya padomAM spaSTatayA abhivyakta thayelo che. bIjI rIte jaina dharmanAM mULa tattvo traNa cheH devatattva, gurutattva ane dharmatattva. temAM arihaMta ane siddha AtmavikAsanI pUrNa avasthA-parAtmadazA para pahoMcelA che tethI pUrNarUpathI pUjya che ane devatattvanI koTimAM gaNAya che. AcArya, upAdhyAya ane sAdhu AtmavikAsanI apUrNa avasthAmAM che, chatAM pUrNatAne mATe satata prayatnazIla che tethI potAnAthI nIcI zreNivALAne pUjya che ne potAnAthI UMcI zreNivALAnA pUjaka che, mATe temano gurutattvamAM samAveza karavAmAM Avyo che. vaLI sarvatra vyaktithI bhAvamAM lakSaNA karI zakAya che, tethI arihaMtAdi te te padonI lakSaNA vaDe ahaMbhAva siddhabhAva AcAryabhAva, upAdhyAyabhAva ane sAdhubhAva grahaNa karI zakAya che. teno artha e che ke arihaMtone nahi paNa ahadbhAvane A namaskAra che. sAdhune nahi paNa sAdhutAne namaskAra che e rIte lakSaNAthI pAMcamAM rahelo ahaMdAdibhAva namaskAranuM lakSya biMdu che ane A bhAva e ja dharmatattva che. ahiMsAdI dharmo ane jJAnAdi AtmabhAvo e A pAMceya padonA prANa che. eTale namaskAra maMtramAM devatattva ane gurutatvanI sAthe dharmatattvano paNa aMtarbhAva thaI jAya che ane devatattva gurutattvanI sAthe dharmatattvane paNa namaskAra karI levAmAM Ave che. A namaskArasUtra samasta jainI ArAdhanAonuM kendra che. arihaMtAdi pAMca pado ane teomAM rahelo bhAva sarva sAdhakone mATe ArAdhya che. tethI dareka kAryanA prAraMbhamAM sarvaprathama temane namaskAra karavA vaDe zraddhAMjali arpaNa karAya che. UThati vakhate, sUtI vakhate, zubhakArya karatI vakhate, svAdhyAya karatI vakhate, pratikramaNa vakhate, vihAra vakhate ke gocarI vakhate sarvatra namaskAra mahAmaMtrano maMgaladhvani guMjato ja rahe che. pratyeka kArya karatI vakhate mahAna, pavitra AtmAo pratye zraddhA-bhakti pradarzita karavAthI mohAndhakAra dUra thAya che. ajJAna, saMzaya, viparyaya, Adi ajJAnano nAza thAya che. ethI Atmazaktino vikAsa thAya che ane AtmazaktinA vikAsathI duHkhano aMta Ave che. duHkhanuM mULa mohAMdhakAra, ajJAna, saMzaya ke viparIta jJAnamAM che, ethI Atmazaktino hAsa thAya che. jyAM e sarvano abhAva hoya tyAM duHkha TakatuM nathI. chelle, vastu game teTalI mahattvapUrNa hoya, paNa jyAM sudhI tenA mahattvanuM vyavasthita rIte nirUpaNa karavAmAM na Ave tyAM sudhI janasamUhanuM tenA pratye AkarSaNa thaI zakatuM nathI e uddezanI pUrti mATe zrI namaskAra mahAmaMtranI cUlikA che cUlikAmAM pAMceya parameSThione karelA namaskAranuM phaLa pragaTapaNe darzAveluM che. sarva vighnono nAza ane sarva maMgaLonuM Agamana e A pAMceyane karelA namaskAranuM spaSTa phaLa che. e rIte cUlikA sahita mULamaMtra zrI paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha tarIke jaina AmnAyamAM prasiddha che. muttuMpi bArasaMgaM, sa eva maraNaMmi kIrae jamhA / arihaMtanamukkAro, tamhA so bArasaMgatthe // 1 // agni AdinA bhaya vakhate kaNa-kapAsAdi saghaLuM mUkIne jema vairya Adi eka mahAratnane athavA duzmananA bhaya vakhate zakti Adi amogha zastrane grahaNa karavAmAM Ave che, tema zrutakevalI paNa maraNa samaye dvAdazAMga zrutane choDIne tenuM ja eka smaraNa kare che. tethI A arihaMtanamaskAra ane upalakSaNathI siddha Adi parameSThiono namaskAra e dvAdazAMgano artha, rahasya athavA sAra che. tralocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtranI upAdeyatA koIpaNa vastunI upAdeyatA tenA phaLa upara avalaMbelI che. jenuM phaLa sarvazreSTha, tene viSe buddhimAna puraSonI pravRtti sarvathI adhika e niyama sarva kSetromAM eka sarakho pravartI rahyo che, pachI te kSetra dhArmika hoya ke sAMsArika hoya. jenAthI ubhayalokanuM kalyANa siddha thAya te dhArmika kSetra kahevAya che, ane jenAthI kevaLa A lokanA sukhanI siddhi thAya te kSetra sAMsArika che. A lokanAM saghaLAM prayojanonI siddhino upAya mukhyatve dhana che, tethI dhanopArjana mATe saMsArIonI pravRtti vizeSa jhUkelI rahe che. jeone A loka sAthe paralokanA prayojananI siddhino paNa hetu rahelo hoya che, teo dhanArjana sAthe dharmopArjana mATe paNa satata prayatnazIla rahe che. dhanano arthI saghaLA prakAranAM dhanamAM ratnone mukhya sthAna Ape che, kAraNa ke tenuM mUlya adhika upaje che ane boja ocho rahe che; tema dharmano arthI buddhimAna manuSya paNa haMmezAM alpaboja ane mahAmUlyavALI vastune ja vadhAre jhaMkhe che. zrI namaskAra mahAmaMtrane zAstrakAroe evI ja upamA ApIne stavyo che kahyuM che, ke - ratnataNI jema peTI bhAra alpa bahumUlya, cauda pUrvano sAra e maMtra che temane tulya; sakala samaya abhyatara pada e paMca pramANa, mahA suakhaMdha te jANo cUlA sahita sujANa." 0 upAdhyAya zrI yazovijayajI ahIM navakArane kevala ratna ja nahi paNa ratnonI peTI kahI che ane tenA pratyeka akSarone mahAmUlyavAna ratno tarIkenI upamA ApI che. AgaLa vadhIne navakAramaMtrane caudapUrvanI tulya kahyo che kAraNa ke caudapUrvo vaDe jJAnI puruSone je prayojana sAdhavuM iSTa che, te avasthA vizeSa kevaLa eka navakAramaMtrathI siddha thaI jAya che. navakAramaMtranA prathama pAMca pado saghaLA siddhAMtonI atyaMtara samAyelAM che. kAraNa ke e pAMca padonuM smaraNa, dhyAna, uccAraNa karyA vinA koI paNa siddhAMtanI vAcanA thaI zakatI nathI. zrutakevalI bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmIjIe sauthI prathama niyukti zrI namaskAra mahAmaMtranI racelI che ane te pUrve ke tyAra pachI koI paNa sUtranI vyAkhyA karatAM pahelAM namaskAramaMtranI vyAkhyA Adi sau prathama karavuM te ziSTa puruSone mAnya praNAlikA che. prathamanAM pAMca pado ane cUlikAnAM cAra pado maLIne saMpUrNa zrI namaskAramaMtrane zrI mahAnizItha Adi mAnya AgamomAM mahAzrutaskaMdha tarIke varNavelo che ane te sivAyanAM anya Agamone kevaLa zrutaskaMdha tarIke saMbodhelAM che. zrI mahAnizItha siddhAMtamAM A namaskAra mahAmaMtrane spaSTa rItie navapado, aDasaTha akSaro ane ATha saMpadAovALo jaNAvyo che. tyAM kahyuM che ke A namaskAramaMtra ke jenuM bIjuM nAma zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdha che, tenuM vyAkhyAna mahAprabaMdha (vistAra)thI sUtrathI pRthabhUta niyukti, bhASya ane cUrNivaDe anaMta gama-paryava sahita jevI rIte anaMta jJAna-darzanane dhAraNa karanArA zrI tIrthaMkaradevo vaDe karAyeluM che, tevI ja rIte saMkSepathI karAyuM hatuM. paraMtu kAla parihAninA doSathI te mahAmaMtranI upAdeyatA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niryukti, bhASya ane cUrNio viccheda pAmI che, vyatIta thatA kAla samayamAM moTI padAnusArI Rddhine varelA ane dvAdazAMgasUtrane dhAraNa karanArA zrI vajasvAmI thayA. teoe A zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhano uddhAra karIne mUlasUtra zrI mahAnizIthanI aMdara lakhyo. A zrI mahAnizIthavrutaskaMdha samasta pravacananA sArabhUta, parama tattvabhUta tathA atizayavALA atyaMta mahAna arthothI bhareluM che emAM zrI navakAra sUtranuM vyAkhyAna nIce mujaba karyuM caM nathI.' prazna - he bhagavan! A aciMtyaciMtAmaNikalpa zrI paMcamaMgala-mahAzrutaskaMdhano zo artha kahelo che? uttara :- he gautama! aMcitmaciMtAmaNikalpa zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhasUtrano artha A pramANe kahelo che. A paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha jema talanA tela, kamaLamAM makaraMda ane sarva lokamAM paMcAstikAya rahelA che, tema sakala AgamomAM aMtargata rahela che ane te yathArtha kriyAnuvAda-sabhUtaguNakIrtana svarUpa tathA yatheccha phala prasAdhaka paramastutivAda rUpe che. paramastuti jagatamAM je uttama hoya tenI karavI joIe. jagatamAM je koI uttama thaI gayA, je koI thAya che ane je koI thaze te sarva arihaMtAdi pAMca ja che, te sivAya bIjA nathI ja. te pAMca anukrame arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che. te pAMceyano garbhArtha-sabhAva eTale paramarahasyabhUta artha nIce mujaba che." tyArabAda cUlikA sahita pAMceya padono vistRta artha jaNAvIne aMte kahyuM che ke - " tAva na jAyai citteNa, ciMti patthiaM ca vAyAe / kAeNa samADhattaM, jAva na sario namukkAro // " artha - cittathI citaveluM, vacanathI prArtheluM ane kAyAthI prAraMbheluM kArya, tyAM sudhI ja siddha thatuM nathI ke jyAM sudhI zrI paMcamaparameSThinamaskAranuM smaraNa karavAmAM AvyuM nathI." vartamAna zrI mahAnizIthasUtranI mULaprati AcArya zrI haribhadrasUrie mathurA nagarImAM zrI supArzvanAthasvAmInA stUpa samakSa paMdara upavAsa karIne zAsanadevatA pAsethI meLavelI che, paraMtu te udheI Adi vaDe khaMDakhaMDa thayelI tathA saDI gayelA pattAvALI hovAthI teoe tene svamati anusAra zodhI che tathA tene bIjA yugapradhAna zratadhara AcAryoe mAnya karelI che. paMcaparameSThione namaskArarUpa A navakAramaMtra sarvamaMtromAM ziromaNibhUta gaNAya che. ene choDIne svataMtrapaNe sevavAmAM AvatA bIjA maMtrone, kalpatarune choDIne kaMTakatarune sevavA samAna aniSTaphaLane ApanArAM tarIke zAstromAM varNavelA che. kahyuM che ke 'taje e sAra navakAramaMtra, je avara maMtra seve svataMtra, karma pratikULa bAula seve, teha surataru tyajI Apa Teve. navakAra maMtranuM A mahattva yathArtha rIte samajavA mATe zAstradaSTi, AgamadaSTi, athavA AgamAnusArI atisUkSmajJAnadaSTinI AvazyakatA che. sarvakALanA sva-para AgamavedI zratadhara maharSioe aDasaTha akSara pramANamAtra A nAnakaDA sUtrane mahAmaMtra ane mahAzrutaskaMdha tarIke svIkArela che. tenA mukhya kAraNono vicAra karatAM ema lAge che ke dhanavAnanI sevA vinA jema dhanasiddhi thatI nathI tema dharmavAnanI sevA vinA dharmanI siddhi paNa azakya che. pU. zrI haribhadrasUrijI lalitavistarAnAmaka caityavaMdana sUtranI TIkAmAM pharamAve che ke - " dha ti mUrvabhUtA vanA ' arthAt dharma mArgamAM jIvane AgaLa vadhavAmAM mULabhUta kAraNa koI paNa hoya to te dharmasiddha N 124 patralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja st Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSone bhAvathI karavAmAM AvatI vaMdanA ja che. e vandanAthI AtmakSetramAM dharmabIjanuM vapana thAya che ane temAMthI dharmacintArirUpa aMkurAo tathA dharmazravaNa ane dharmaAcaraNa AdirUpa zAkhA-prazAkhAo tathA svarga-apavarga AdinAM sukhonI prAptirUpa phUla-phaLAdi pragaTe che. arihaMtAdi pAMceya parameSThionuM mahattva kevaLa dharma-siddhi ane dharmanI sAdhanAnA kArya upara avalaMbeluM che. tethI dhananA arthI jIvone dhanavAna pratyenA AdaranI jema dharmanA arthI AtmAo mATe dharmasAdhaka ane dharmasiddha puruSo pratyenA AdaranuM kArya anivArya thaI paDe che. bIjA zabdomAM jene dhanavAna pratye Adara-bahumAna nathI, te jema dhanano artha che ema sidhdha thatuM nathI; tema dharmavAna pratye jene aMtaraMga Adarabhakti jAgrata thaI nathI, tene dharmano arthI paNa gaNI zakAto nathI. dharmanA arthI mATe jema dharma svarUpa paMca parameSThione nitya anekazaH namaskAra karavAnuM kArya anivArya thaI paDe che, tema jemanAmAM hajI dharmanuM arthIpaNuM ThIka pramANamAM jAgrata thayuM nathI, temanAmAM paNa te jagADavA mATe paramaparameSThione namaskAra svarUpa namaskAramaMtranA smaraNAdinuM avalaMbana ati agatyanuM thaI paDe che. dharma pratyenI prIti koIne jema sahajasiddha hoya che tema koIne prayatnasAdhya paNa hoya che. te ubhaya prakAranI prIti namaskAra vaDe siddha thAya che. tethI dharmarUpI AMtaradhananI jhaMkhanAvALA satparuSo namaskAra pratye sadA Adarayukta cittavALA rahe temAM lezamAtra Azcarya nathI. aMkagaNitamAM eka (1) nI saMkhyAne jeTaluM mahattva che, teTaluM ja mahattva dharmakSetramAM parameSThinamaskArane prApta thAya che. dharmamaya ane dharmasvarUpa parameSThio pratye namavAnA bhAva vinAnAM dharma anuSThAno paNa zUnya che, phaLa rahita che chAra uparanuM lIMpaNa ke jhAMkhara uparanuM citrAmaNa jema TakI zakatAM nathI, tema dharmIone namaskAra vinAnAM dharmAnuSThAno paNa kSaNajIvI che. mULa vinAnAM vRkSa ke pAyA vinAnAM makAna jema nAza pAmavAne sarjAyelAM che, tema parameSThio pratye bhaktibhAva vinAnAM tapa, japa, zruta ke cAritra paNa phaLanA anubaMdha rahita che, UMce caDhAvIne nIce paTakanArAM che. e ja arthane batAvanAra gAthA zrI navakArabRhadaphaLa prakaraNamAM nIce mujaba kahI che. "suciraMpi tavo taviyaM, cinnaM caraNaM suyaM ca bahu paDhiyaM / na to na namuvAre , to te =(ti)vidai Is artha - "lAMbA kALa sudhI tapane tapyA, cAritrane pALyuM tathA ghaNAM paNa zAstrone bhaNyA, paNa jo namaskArane viSe rati na thaI to saghaLuM niSphaLa gayuM jANavuM." caturaMga senAne viSe jema senAnI mukhya che tema darzana, jJAna, cAritra ane tArUpI caturaMga ArAdhanAne viSe navakAra mukhya che. athavA namaskArarUpI sArathI vaDe haMkArAyelo ane jJAnarUpI ghoDAothI joDAelo tapa, niyama tathA saMyamarUpI ratha jIvane muktirUpI nagarIe pahoMcADavAne samartha thaI zake che evo zAstrakArono siddhAnta che. tethI zrI jinazAsanamAM zrI namaskAra mahAmaMtrane sauthI viziSTasthAna ApavAmAM AvyuM che ane sarva ArAdhanAmAM tenI gaNanA mukhya tarIke manAyelI che. nava lAkha japatAM naraka nivAre' ityAdi aneka subhASito navakAranI zreSThatAne sAbita karavA mATe pramANarUpa che. aMta samaye zrutadharone paNa anya saghaLA zrutanuM avalaMbana choDIne eka navakAranuM ja avalaMbana levA mATe zAstrakAronuM pharamAna che. ghara saLage tyAre gharano svAmI zeSa vastune choDIne Apatti nivAraNa mATe samartha evA eka mahAratnane ja grahaNa kare, athavA raNasaMkaTa vakhate samartha subhaTa paNa jema zeSa zastrone choDIne eka mahAmaMtranI upAdeyatA Jajn Education International Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amogha zastrane ja grahaNa kare, tema aMta samaye mahAratna samAna athavA kaSTa samaye amoghazastra samAna, eka zrI navakArane ja grahaNa karavAnuM zAstra vacana che. kAraNa ke teno boja ocho che ane mUlya ghaNuM che. boja ocho e rIte che ke tenA akSaro mAtra aDasaTha ja che. mUlya adhika e kAraNe che ke te dharmavRkSanA mULane sIMce che, dharma prAsAdanA pAyA tarIkenuM kArya kare che, dharmapuramAM praveza karavAnA dvArarUpa banI rahe che ane dharmaratnanA saMgraha mATe paramanidhAnanI garaja sAre che. temAM paNa kAraNa e che ke te sarva jagatamAM uttama evA dharmane sAdhI gayelA, sAdhI rahelA ane bhaviSyamAM sAdhI janArA sarvazreSTha puruSone praNAmarUpa che, temanA pratyenA hArdika vinayarUpa che, temanA satyaguNonA bhAvapUrvaka samutkIrtana svarUpa che ane tethI yatheccha phaLane sAdhI ApanAra che. A ekaDAne siddha karyA vinA jeo dharmanA anya anuSThAno vaDe yatheccha phaLanI AzA seve che, teo bArAkSarI bhaNyA vinA ja sakaLa siddhAntanA pAragAmI thavAnI mithyA AzA sevanArA che. navakAra e dharma gaNitano ekaDo che, athavA dharma sAhityanI bArAkSarI che. jema ekaDAno ke bArAkSarIno prathama abhyAsa bALakane kaSTadAyI bhAse che tathA ati prayatna sAdhya hoya che, tema dharmanA ekaDA ke bArasarI svarUpa navakArano paNa yathAsthita abhyAsa dharma mATe bALaka tulya jIvone ati kaSTasAdhya ane arucikara bhAse che. topaNa te kasoTImAMthI pasAra thayA vinA dharma mArgamAM sAcI pragati siddha thaI zakI nathI, thaI zakatI nathI ane thaI zakaze paNa nahi e trikAlasatya che. navakArano abhyAsa Akaro ke arucikara mAnIne jeo choDI de che athavA tenI upekSA kare che teo vastutaH potAnA dhArmika jIvananI ja upekSA kare che. zrI jinazAsananI pratyeka kriyAnA prAraMbhamAM navakAranA smaraNanI AjJA pharamAvavAmAM AvI che. tenI pAchaLa je gaMbhIra rahasya chUpAyeluM che te AthI spaSTa thaze. UMghatAM ke jAgatAM, khAtAM ke pItAM, jIvatAM ke maratAM, navakAranI aMdara cittane ekAgra karavAno abhyAsa pADavA mATenI zAstrakAronI A AjJAnuM parama rahasya samyagdaSTi zAstrAnusArI madhyasthadaSTi jIvonA khyAlamAM turata AvI zake tema che. e khyAla AvyA pachI AtmahitanA vizeSa arthI AtmAone adhikAdhika saMkhyAmAM navakAra gaNavAnuM zAstrIya pratipAdana keTaluM mahattvanuM che te turata samajAI jAya tema che. aMtamAM kalikAlasarvajJa zrI hemacandrasUrIzvarajIno zrI navakAramaMtranA mAhAbhyane varNavato eka apUrva zloka TAMkIne A lekha pUro karIzuM. teo zrI pharamAve che ke :kRtvA pApasahastrANi, hatvA jantuzatAnyapi / amuM mantraM samArAdhya, tiryaMJco'pi divaM gatAH // 1 // artha :- "hajAro pApo ane seMkaDo hatyA karanArA tiryaMco paNa A maMtrane sArI rIte ArAdhIne devagatine pAmyA che.' zAstradRSTie jema navakAra ati mahattvanuM sthAna dharAve che, tema maMtradaSTie paNa tenuM ghaNuM mahattvabharyuM sthAna che. svopajJavRttiyuta zrI yogazAstranAmaka mahAgraMthamAM kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajIe te upara ghaNo prakAza pADyo che. teozrIe navakAramaMtranA vividha rIte karavAmAM AvatA jApanuM ane tenA phaLanuM tyAM vistRta vivecana karyuM che. arthI jIvone te sthaLethI joI levA bhalAmaNa che. paNa tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMtarikadhana : zrInavakAra kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajI svaracita yogazAstranA tRtIyaprakAzamAM zrAvakanI dinacaryAnuM varNana karatAM prAraMbhamAM ja pha2mAve che ke ' brAhme muhUrte uttiSThet, parameSThistutiM paThan arthAt - zrAvaka namaskAramahAmaMtranuM smaraNa karatAM zayyAno tyAga kare. namaskAra eTale vinayano eka prakAra, vinaya eTale jenAthI AThe karmono vilaya thAya evI eka adbhuta sAmarthyavALI kriyA, vinaya eTale cittanI anusrotavRtti, AtmAno eka svaccha pariNAma. kliSTakarmano vigama thayA vinA namaskArano pariNAma utpanna thato nathI. e kAraNe namaskArano pariNAma e AtmAnI nirmaLatAnuM eka pratIka che. . dharmanuM mULa vinaya che, 'viLayamUtaAE ' evuM vizeSaNa dharmane apAyuM che ane ' siMce te sudhArasejI dharmavRkSanuM mULa ' ema paNa kahyuM che. A vinayanuM phaLa zuzruSA, zuzrUSAnuM phaLa zrutajJAna, ema kramazaH virati, Azravanirodha, saMvara, tapa, sarvasaMvara ane pariNAme mokSa thAya che. vaLI ' tasmAt vALAnAM sarvemAM mAnanuM vinaya: ' arthAt 'te kAraNe sarva kalyANonuM bhAjana eka vinaya guNa che' ema dazapUrvadhara zrI umAsvAti vAcakapravara zrI prazamaratiprakaraNamAM paNa pharamAve che. mokSamArgamAM vinayaguNanI e kAraNe pradhAnatA che ke- tenuM pariNAma uttarottara ghaNuM suMdara Ave che, bIna jokhamI AtmakalyANano te mArga che. e guNanA pAlanathI ja bhagavAna zrI gautamamahArAjAnuM nAma maMgalamaya manAya che. duniyAnuM paNa koI kArya ke, koI paNa kaLA vinaya vinA siddha thAya nahi. vinaya guNanA pAlana vinA kadAca koI guNa prApta thAya topaNa te pariNAme vinAzaka bane che kAraNa ke tyAM jokhama che. abhimAnanI puSTi thAya ane pariNAme patana thAya evuM na bane te mATe vinayanuM pAlana sau prathama jarUrI che. parameSThinamaskAra vinaya guNa svarUpa che. namaskAranuM svarUpa ane namaskA2thI thato lAbha jo A rIte buddhipUrvaka vicArAya to namaskAra pratye ruci-prema jAgyA sivAya rahe nahi ane te eTale sudhI jAge ke koTikalpe paNa teno aMta Ave nahi. te prema anaMta, akSaya ane abhaMga banI jAya. kAraNa premanA viSayabhUta arihaMtAdi pote ja svarUpathI anaMta-akSaya che. kahyuM che ke * udaka biMdu sAyara bhaLyo, jema hoya akSaya abhaMga, vAcaka yaza kahe prabhu guNe, tima muja prema prasaMga. (zrI anaMtajina stavana) dravya prApti Adi mATe duniyAmAM je utsAhabhera pravRtti thAya che, te pravRttimAM phaLano vizvAsa che ane e vizvAsane kAraNe anekavAra niSphaLatA maLavA chatAM paNa kadI utsAhano sarvathA bhaMga thato nathI. ahIM namaskAranA phaLamAM vizvAsa jAgato nathI tethI utsAha pragaTato nathI. bIjI vAta dravya AdikanA svarUpanuM paNa tyAM cokkasa bhAna che ke dravya eTale kAgaLano kaTako nahi paNa hajAranI noTa. sonu-cAMdI eTale dhAtunA TukaDA nahi, paNa jenAthI sarva kAryo siddha thAya. jenAthI kuTuMbamAM, samAjamAM, rASTramAM sthAna maLe ane Take evI eka vastu evuM tyAM sacoTa jJAna che. jagatamAM nirguNI evA jIvo paNa pUjAya che tyAM dravyano camatkAra che e najare dekhAya che. vaLI sAmAnya AMtarikadhana : zrInavakAra 127 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyo guNanA pUjArI hotA nathI paNa dravyanA pUjArI hoya che. A badhuM pratyakSa jovAmAM AvatuM hovAthI tyAM utsAhabhera pravRtti koInA paNa upadeza vinA thatI jovAmAM Ave che. basa evo ja vizvAsa ahIM AvI jAya ke-bAhmaNa sukhanuM kAraNa je dhana che, te dhananuM ya kAraNa dharma che, to dhanaprApti karatAM paNa dharmaprAptimAM utsAha vadhI jAya. jenI pAse dharmarUpI mUDI che te ja kharo dhanavAna che ane vartamAnamAM je dharmadhananI kamANI karI rahyA che teo ja bhAgyazALI che. bhAvimAM teo niyamA dhanavAna thavAnA che. dharma vagaranA dhanI bhaviSyanA kaMgAla che. ajJAnI jagata dharmanA phalane jue che, samaju mANasa dharmanA mUlane pradhAnatA Ape che. sarva siddhionuM amogha bIja dharma che. namaskArathI dharmarUpI kalpavRkSanA mULanuM siMcana thAya che. A vicAra bArIkAIthI karavo joIe, buddhine ahIM barAbara kasavI joIe, sUkSmabuddhi maLyAnuM A ja kharuM phaLa che. namaskAra jo dharma che to tenI gaNatarI kayA dharmamAM thaI zake ? e praznano uttara e che ke dharmanI ArAdhanA traNa rIte thaI zake che H 1. karavA dvArA, 2. karAvavA dvArA, 3. anumodanA dvArA. A traNa prakAranA dharmamAMthI navakAra dvArA anumodanA svarUpa dharmano je trIjo prakAra che tenI ArAdhanA thaI zake che. paristhiti evI che ke zarUAtamAM karavA dvArA dharma ocho thaI zake che. kAraNa ke dharma mahAna che ane karanAra pote alpa che. potAne je sAdhano maLyAM che te paNa ati alpa che. alpa sAdhano dvArA anaMta evA dharmanI pUrNa ArAdhanA zarUAtamAM thavI zakya nathI. pote tene zakti mujaba ja AcaraNamAM lAvI zake che. paraMtu dharma vastu aMtaramAM rucikara banelI hovAthI pote karelA alpa dharmathI potAne saMtoSa thato nathI. eTale ''bIjA paNa A suMdara vastune karo'' evI bhAvanAthI potAne je kAMI sAmagrI maLI che, teno temAM ullAsathI sadupayoga kare che ane mAne che ke nazvara evAM A sAdhano dvArA jo koIne dharmamArgamAM sthira karI zakAtA hoya to te ja sAdhanonuM vAstavika phaLa che. temAM tene dhULa jevI vastumAMthI survaNa prApta karavA jevuM lAge che ane AvI bhAvanAthI tenA AtmAne eka moTo lAbha thAya che. dharma uparanA premane lIdhe dharmane mATe potAnI sAmagrIno upayoga karavAthI evuM zubhAnubaMdhI puNya baMdhAya che ke janmAMta2mAM tene uttamakuLa, sudeva-guru-dharmano yoga anAyAse maLe che, ruce che, pALavAnuM sAmarthya pragaTe che ane vartamAnamAM je ochAza hatI te ochAza TaLI jAya evI sAmagrI ane saMjogo tene prApta thaI jAya che. A karAvavArUpa dharmanuM phaLa thayuM. mAtra ka2vAthI ane karAvavAthI paNa dharmanA aMtane pahoMcI zakAya tema nathI. trIjo prakAra je anumodanAno che, te prakAra dvArA ja cittane saMtoSa thAya tevI ArAdhanA thaI zake che. ka2vA dvArA dharma zakti mujaba ja thAya che. karAvavAmAM jo ke anekane karAvI zakAya che topaNa temAM hada che. e badhuM karyuM-karAvyuM bheguM karavAmAM Ave topaNa anumodanArUpa dharmanA sAgaranI sAme eka biMdutulya paNa na thAya. kAraNa ke anumodanAmAM deza, kALa, ke dravyano koI pratibaMdha nathI. anumodanA vartamAnamAM ApaNI AjubAju thatA dharmanI thaI zake, tema bhUtakALamAM bIjAoe AcarelA dharmanI paNa thaI zake, paripUrNa dharma jemaNe Acaryo che temanI paNa thaI zake ane A bharatakSetra sivAyanAM mahAvideha Adi kSetromAM vicaratA vartamAna tIrthaMkaronA dharmanI paNa thaI zake. TUMkamAM sarvakALamAM ane sarvakSetramAM thayelA, thatA ane thanArA dharmanI ArAdhanA mATe anumodanA svarUpa dharmanI ArAdhanA sivAya bIjo upAya nathI. kALanI Adi nathI. anAdi kALathI sarva kSetromAM dharma ArAdhAto Avyo che. temAM paripUrNa dharma sAdhanArA paNa anaMta AtmAo thayA che. te badhA arihaMtabhagavaMto, siddhabhagavaMto, AcAryabhagavaMto, upAdhyAyabhagavaMto, sAdhubhagavaMto, dezaviratidharma pALanArAo, samyagdaSTidevo-manuSyo AdinA ane bIjA paNa mArgAnusArI vagere jIvonA dharmonI ArAdhanA, anumodanA sivAya bIjI rIte thavI zakya nathI. A badhAnA dharmano saravALo anaMta anaMta thaI jAya che. anumodanA karanAra jenI anumodanA kare che tenA dharmano bhAgIdAra banI jAya che. anumodanA ruci vinA trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 128 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na hoya ane jene jevI ruci hoya te mujaba enuM ghaDatara thAya. anumodanAthI jIvanuM zubhapuNya eTaluM badhuM vadhI jAya che ke te pote Aje eka biMdu svarUpa che, paNa anumodanArUpa dharmamAM bhaLI javAthI ajAya-anaMta sAgara svarUpa banI jAya che. anumodanAnA A anaMta phaLane khyAlamAM rAkhIne ja zAstrakAroe navakAranuM mAhAbhya gAyuM che. navakAranA eka eka akSaranA smaraNathI sAta sAta sAgaropamanAM pApo TaLe e phaLa paNa vyavahArathI che ane te to ati alpa gaNAya. vastutaH navakAranA eka eka akSaranA smaraNathI pratisamaya anaMta anaMta pApanI raja TaLe ane jIva sarvakarmano viccheda karI alpa samayamAM mokSanA anaMta sukhane prApta kare te enuM paramArtha phaLa che. jIvanI mukti Aja sudhI thaI nathI enuM kAraNa eka ja che ke te namaskAramaMtrathI namanIya paMcaparameSThione bhAvapUrvaka ekeya vAra namyo nathI - tyAM aMtarathI namra banyo nathI. parameSThione bhAvapUrvaka namavAnA pariNAma sivAya je dharmakaraNI thAya che. te vizuddha nathI paNa azuddha che, abhimAnanI vRddhi mATe che. ArAdhanA vadhe tema namratA vadhe to samajavuM ke dharmavRddhi thaI rahI che. paNa moTe bhAge jIva namra banavA mATe nahi, sauthI adhika zreSTha banavA ane saune namAvavA sAruM ja prayatna karI rahyo hoya che ane e kAraNe dharma pravRttimAM paNa jyAM namavuM joIe tyAM tene namratAno bhAva Avato nathI. e badho bhAva aMdhApo che ane te aMdhApAnI puSTi thatI ja Ave che. tethI namra banAtuM nathI ane namra banyA sivAya ddhayamAM dharma pravezI zakato nathI. e aMdhApo to ja TaLe jo daSTi guNAnurAgI thAya. daSTi guNAnurAgI to ja thAya je potAmAM bharAyelA anaMta doSo ane azuddhio khyAlamAM Ave. e khyAlamAM Ave eTale guNa-gaNamaNinA bhaMDAra sarakhA arihaMto hajAro sUryo karatAM paNa vadhu dedIpyamAna bhAsamAna thAya ane e bhAsamAna thayA pachI jyAre laghutA, namratA ane potAnuM asAmarthya sAcI rIte khyAlamAM Ave tyAre to A navakArane ciMtAmaNi ane kalpavelaDInI upamA paNa tuccha jevI lAge ane anAdinuM aMdaranuM aMdhAruM ulecAya. pachI A jagatamAM arihaMtAdi paMcaparameSThioe potAnA jIvanamAM kevo puruSArtha karyo che ane AMtara zatruone jItavA mATe kevA kevA jaMga khelyA che. kevI kaThora sAdhanA karI che, ajJAnamAM magna thayelA jagata upara emanI kevI karuNA che teno sAco khyAla Ave. pachI temanI badhI ja ceSTAo karuNArasanI mUrti samI bhAse, temanI saghaLI pravRtti kevaLa jagatanA kalyANa mATe ja lAge ane emanA puruSArthano vicAra karavAmAM Ave to mahAna Azcarya thAya ke AvA kaTu saMsAramAM paNa amRtanA kuMbha samAna AtmAo zI rIte utpanna thatA haze? jagatanA zikSaNathI juduM AvuM zikSaNa emane koNe ApyuM haze? jagatanI vacce rahIne potAnA (jagatathI taddana vilakSaNa) mArgamAM zI rIte TakI rahyA haze ? temanuM AMtarabaLa keTaluM haze ? apAra-duHkha sahana karatI vakhate paNa AnadamAM magna rahI jagatane duHkha upara vijaya meLaLavAno mArga jo AvA puruSo na hota to bIjA koNa batAvata? Aje je kAMI sukha, zAMti, dAna, dayA, paropakAra ke dharma dazyamAna thAya che te badhuM temanA vinA utpanna paNa thaI tema nahotuM.e rIte je kAMI sAruM che tyAM pratyeka ThekANe emanI karuNAnAM darzana thaI zake. sarvatra sAruM utpanna kyAMthI thayuM? teno uttara e Ave ke "e badhuM eka nAnakaDA navakAramAMthI ja utpanna thayuM che.' jo navakAra na hoya to jagata bhale kadAca hota paNa jagatamAM sAruM to kAMI na ja hota. jagatamAM je kAMI sAruM che tene navakAre upajAvyuM che-TakAvyuM che teno yaza bIjAo levA jAya che temAM temanuM ajJAna ja kAraNabhUta che. vicAro ! navakAra keTalo vyApaka che? zAsana arihaMtanuM kahevAya, e arihaMta paNa navakAranA mAtra aMzarUpa che. navakAramAM badhuM samAI jAya che. anaMtA arihaMto navakArano mAtra aMza che, sarva jinamaMdiro paNa navakAranA aMzano aMza che ane sarva sAdhuo paNa navakAranI aMtargata AvI jAya che. je kAMI jagatamAM sAruM che te badhuM navakArarUpI IzvaranuM sarjana che ane navakAramAM traNe bhuvananI sArabhUta sarva vastuo AvI jAya che. AMtarikadhanaH zrInavakAra 29 varSa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parameSThio mahAna aizcaryazALI che temane namaskAra karavAthI AtmAmAM guNalakSmI UbharAvA lAge che. bIjamAM aMkuro thavAnI yogyatA to che, paNa tene mATe jema yogya sAmagrInI apekSA rahe che tema AtmAmAM guNalakSmI ThAMsI ThAMsIne bharelI che. tene pragaTa thavA mATe paNa sAmagrI joIze. te sAmagrImAMnI eka zrI paMcaparameSThione namaskAra karavo te che. jinezvarone bhAvathI namaskAra karavo te guNalakSmI pragaTa karavAno amogha upAya che. kahyuM che ke yoganAM bIja IhAM grahe, jinavara zuddha praNAmo re." namaskAranI kriyAthI anAdinI je bhAva daridratA hatI te TaLI jAya che ane Atmika guNonA oghanA ogha UbharAvA lAge che. AMtara saMpattinuM darzana thatAM tene bAhya vastunI ochAzanI dInatA rahetI nathI. ethI ja kahevAya che ke navakArano gaNanAra kadI paNa dIna na hoya. kahyuM che ke prabhunI oLakhANa thatAMnI sAthe sAthe ja badhI dInatA cAlI jAya che ane ethI ja ArAdhaka AtmAo mukhya mAgaNI kare che ke - binadharmanirko, muvaM ghavatyo " arthAta jinadharmathI rahita evo huM cakravartI paNa na thAuM. navakAra e AMtarika dhana che ane tenI prApti puNyAnubaMdhI puNyanA udayathI thAya che. zuM navakAra e mahAratna che? cintAmaNi che? athavA zuM kalpavRkSa che? nahi, nahi, nahi! te sarvathI paNa adhika che. cittAmaNi Adi eka janmanA sukhane Ape che. jyAre pravara evo parameSThinamaskAra mahAmaMtra, svarga ane apavarganAM sukha paNa Ape che. paralokanA mArge prayANa karatA jIvarUpI musApharane A lokarUpI gharamAMthI nIkaLatI veLA zrI navakAramaMtra parama bhAtA tulya che. GO gailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NS www.jainelibrary.989 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namasakAranI dhAraNA zarIranI bahAra ke aMdara koI eka sthAnamAM manovRttine ekAgra karavA prayatna karavo tenuM nAma dhAraNA che. kahyuM che ke " dezavazcAsya dhAraVI " arthAta cittane koI eka sthAna para bAMdhavuM te dhAraNA che. dhAraNAnA abhyAsIe siddhAsana, padmAsana ke svastikAsana vageremAMthI koI eka Asane besavuM joIe tathA Indriyone ane manane svastha karavAM joIe. navakAranI dhAraNA mukhyatve navakAranA akSaro upara ke paMcaparameSThionI AkRtio upara karavAnI hoya che ane te mUrtio ke akSarone zarIranI aMdara ke bahAra aSTadalakamaLa upara sthApana karavAnA che. A dhAraNA zarU karatAM pahelAM saMsAranA sarva viSayo pratye vairAgya ane paMcaparameSThio pratye parama anurAga prakaTAvavAno hoya che. jema ke saMsAranA sarvapadArtho anitya, azaraNa ane duHkhadAyaka che tyAre paMcaparameSThibhagavaMto zAzvata, zaraNabhUta ane maMgaLadAyaka che. dhAraNAno abhyAsa karatAM aMtaHkaraNanI vRttimAM be mukhya doSo Ave cheH eka laya ane bIjo vikSepa. nidrAdhInatA te laya che ane dhAraNAnA viSayathI anya viSayanA AkAre cittanuM pariNamavuM te vikSepa che. ajIrNa, atyAhAra, atizrama Adi doSo layanA hetuo che. teno nAza karavA mATe hita-mita-bhojI thavuM, zaktithI vizeSa zramano tyAga karavo, ucita nidrA levI, tathA cittano tamoguNa jema ocho thAya tevo AhAra-vihArAdino abhyAsa pADavo joIe. vikSepadoSa TALavA mATe ekAgratAno abhyAsa pADavo ane vairAgya tathA samabhAvanI bhAvanA vadhAravI joIe. laya ane vikSepathI judo cittano eka trIje doSa che tene kaSAya kahevAya che. kaSAya eTale tIvrarAga-dveSa, tene dhIratA ane sAvadhAnatAthI dUra karavA. rAganA hetuo anukULa zabdAdi viSayo che ane tenA hetubhUta dhana, mAna tathA strI putrAdi che zreSanA hetuo pratikULa evA te ja viSayo che. viSayanI asAratA, tucchatA ane apakArakatAno punaH punaH vicAra karavAthI kaSAyadoSa arthAt rAga-dveSanI tIvratA TaLI jAya che. e rIte dhAraNAno abhyAsa daDha karavA mATe viSaya-virAga prabaLa karavo joIe ane dhyeyamAM prItine daDha karavI joIe. jyAre jyAre laya, vikSepa ane kaSAya doSano saMbhava jaNAya tyAre tyAre tenA pratipakSI upAyo vaDe tenuM nivAraNa karatA rahevuM joIe. dhAraNAno abhyAsa karyA pachI zarUAtanA keTalAya divaso sudhI citta keTaloka vakhata dhyeyAkAra sthitimAM, keTaloka vakhata layAvasthAmAM, keTaloka vakhata vikSepAvasthAmAM ane keTaloka kaSAyAvasthAmAM rahe che. jema jema vairAgya bhAvanA vadhatI jAya che ane dhyeyaviSayamAM prIti jAmatI jAya che tema tema laya, vilepa ane kaSAyAdi nyUna (maMda) thavA mAMDe che ane dhAraNAno abhyAsa paripakvapaNAne pAmatAM dhyAnAbhyAsanA adhikArI thavAya che. dhAraNA siddhi mATe vairAgyabhAvanA ane bhaktibhAvanAne prabaLa banAvavI Avazyaka che. vairAgyabhAvanA vaDe viSayatRSNAno uccheda thAya che ane bhaktibhAvanA vaDe dharmaviSayaka aruci ane pramAda doSa TaLI jAya che. saMsAranI aMdara jIvane eka bAju paMcaviSayo che ane bIjI bAju paMcaparameSThio che. paMcaviSayonuM AkarSaNa anAdinuM che, paMca parameSThionuM AkarSaNa abhyAsathI sAdhya che. viSayonA AkarSaNathI jIva rAgadveSane vaza thaI anaMtaka upArjana kare che ane paMcaparameSThi uparanA bhaktibhAvathI jIva anaMta anaMta karmano kSaya kare che. karmanA saMcayathI jIva janma maraNanA cakramAM paDe che ane karmanA kSayathI janma maraNanA cakramAMthI mukti meLave che te tattvane samajIne sAdhake zAstra ane gurunA upadeza mujaba paMcaparameSThinamaskAranI dhAraNAno abhyAsa karavo joIe tathA cittamAM viSaya-rAganA sthAne bhaktirAga keLavavA mATe zraddhA, utsAha ane sAvadhAnatApUrvaka prayatna cAlu rAkhavo joIe. namaskAranI dhAraNA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zrI jJAnasAra, dhyAnASTaka) dhyAna eTale ekAgra buddhi arthAt vijAtIya jJAnanA aMta2rahita sajAtIya jJAnanI dhArA te dhyAna che. "dhAraNAmAM jJAnanI dhArA vacce vacce viccheda pAme che, jyAre dhyAnamAM tevuM thatuM nathI. namaskAramahAmaMtranuM dhyAna dhyAnaM caikAgrasaMvitti / cakSu Adi indriyo potAnA rUpa Adi viSayo tarapha svabhAvathI ja prabaLa vega vaDe dhasyA kare che. indriyone anusaranAruM mana paNa rAtadivasa viSayacintanamAM ja pravRtta rahe che. tethI dhyAnano abhyAsa karanAre viSayo tarapha jatAM mana ane Indriyone viSayomAM doSadarzanarUpI vairAgyadRSTi rokavAM joIe. viSayapravaNa (viSayo pratyenI Asakti) mananI viSayapravaNatA, viSayonI asatyatA, asAratA ane apakArakatAno vicAra karavAthI te bAju DhaLatA manane rokI zakAya che. pachI mananI sAvadhAnatA, dRDhatA tathA dhIratA dvArA capaLa Indriyo upara kAbU meLavI zakAya che. prazasta viSayanA dhyAnano abhyAsa vadhavAthI aMtaHkaraNanI yogyatA vadhe che, jJAna ane AnaMdanI vRddhi anubhavAya che, indriyo tathA zarIra sAttvika bane che tathA dhyAnAbhyAsarUpa puNyanA prakarSathI bAhya vyavahAra paNa anukULatAvALo banI jAya che. kaMTALyA vinA niyamapUrvaka abhyAsa karavAthI samaya jatAM jema moTA moTA granthonuM adhyayana karI zakAya che, nitya niyamapUrvaka UMce caDhavAthI jema moTA moTA parvato caDhI zakAya che, nitya utsAhapUrvaka cAlyA karavAthI jema samasta pRthvIne pradakSiNA ApI zakAya che tema AgrahapUrvaka ane udvega pAmyA vinA niyamita dhyAnAbhyAsa cAlu rAkhavAthI kALe karIne aneka viSayAkAre pariNamavAnA mananA svabhAvane palaTAvIne eka ja dhyeyanA AkAre sthira rAkhI zakAya che. manane cirakAlathI aneka viSayonA AkAramAM pariNamavAnI Teva paDelI che. tene eka ja dhyeyAkAre sthira ka2vAnuM kAma ati kaThina che. topaNa dRDha prayatnathI jema anya moTAM kAryo sulabha thAya che tema A kArya paNa sukara bane che. dhyAnAbhyAsIe dhyAnAbhyAsathI leza paNa kaMTALyA vinA nitya navA navA utsAhathI dhyAnAbhyAsarUpa kArya cAlu rAkhavuM joIe. dhyAnAbhyAsI jo yogya prayatnapUrvaka potAnA manane zuddha dhyeyamAM joDavA mATe prayatna cAlu rAkhe to sthULa ane caMcaLa evA manane dhyAnanA baLathI sUkSma ane ekAgra ka2vAmAM avazya saphaLa thaI zake che. azuddha manane zuddha ka2vAnuM ane caMcaLa manane sthira karavAnuM kArya ati duSkara che, topaNa paMcaparameSThinA dhyAnathI ane bhaktipUrvakanA namaskArathI te sulabha bane che. kAraNa ke paMcaparameSThi zuddhasvarUpavALA, sthira ane zAzvata che. samudrathI dUra rahelA sthAnamAMthI manuSya jema jema samudranI samIpa Avato jAya che, tema tema samudra parathI AvatA pavananI zItala lahero vaDe teno tApa zamato jAya che ane AnaMda vadhato rahe che. tema dhyAnavaDe manuSya potAnA bahirmukha manane jema jema paramatattvanI abhimukha karI samIpa Avato jAya che, tema tema aMtaHkaraNamAM apUrva zAMti, samatA, tRpti ane nirbhayatAno AnaMda anubhavato jAya che. athavA moTA rAjAnI sAthe anukULa saMbaMdhathI joDAyelA sAmAnya mANasanI paNa bAhya-AMtara sthitimAM moTo phera paDI jAya che, tema jJAnAnaMda pAtaMjala yogasUtra mujaba dhAraNAnA viSayamAM cittanI vRttionA pravAhane telanI dhArAnI jema avicchinnapaNe cAlu rAkhavo e dhyAna che. juo, * tatra pradvaitAnatA dhyAnam / ' pA. yo. sUtra-3-2 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 132 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAvavALA paMcaparameSThio sAthe dhyAna vaDe ekatAne anubhavanAro manuSya paNa potAnI aMdaranI ane bahAranI sthitimAM moTo bheda anubhavyA sivAya raheto nathI. jyAM jyAM te sthiti badalAtI na jaNAya tyAM tyAM samajavuM ke te parameSThionuM dhyAna yogya rIte karI zakyo nathI. dhAraNAkAle beyanI pratIti nyUna hoya che ane ahaMvRttinI pratIti vizeSa hoya che. dhyAna kALe beyanI pratIti prabaLa bane che ane ahaMvRttinI pratIti ghaTI jAya che. cora AdinA bhayavALA nagaramAM rahenArA dhanADhyo. potAnA dhanane prayatnapUrvaka gopavI rAkhe che, tema dhyAnAbhyAsIoe dhyAnathI utpanna thatA lokottara AnaMdane ane anubhavAtI dhyAnAnaMdanI vilakSaNa pratItione prayatnapUrvaka gopavavI joIe. cittanI nirmaLatA karyA vinAnuM dhyAna kathanamAtra che. bagalA ane bilADAnuM dhyAna hovA chatAM durgAna gaNAya che, tethI dhyAna karanAra dhyAtAe prayatnapUrvaka potAnA cittane nirmaLa karavuM joIe. kahyuM che ke "jeNe potAnAM zarIra indriyo ane kaSAyone jItyA nathI tathA rAga-dveSane dabAvyA nathI teNe kANI pakhAlamAM pANI bharavAnI jema dhyAna karavAnI niSphaLa ceSTA karI che.' je manane vaza karavAnuM kArya moTA parvatane mULamAMthI ukheDI nAkhavA jevuM, agninuM bhakSaNa karavA jevuM, bhUkhyA siMhanI sAme thavA jevuM, mahAsAgarane, bhujAo vaDe taravA jevuM, pRthvIne bAtha bharavA jevuM, AkAzamAM nirAlaMba UDavA jevuM, taravAranI dhAra para ughADA page cAlavA jevuM ane prabaLavegathI vAtA vAyune rokavA jevuM ati duSkara che, te kArya paNa paramAtmasvarUpane pAmelA parameSThionA satata dhyAnathI siddha thAya che. mAtra temAM satata maMDyA rahevuM joIe. kahyuM che ke utsAhAnnizcayAd dhairyAt, saMtoSAt tattvadarzanAt / / munerjanapadatyAgAt, SaDbhiryogaH prasidhyati // 1 // arthAt manane vaza karavArUpa yoganuM kArya cha prakAre satata prayatna karavAthI siddha thAya che; te prakAro nIce mujaba cheH 1. utsAhAt = vIrSollAsa vadhAravAthI 2. nizcayAt = "A mAruM parama kartavya che evo ekAgra pariNAma rAkhavAthI 3. gheryAta kaSTa vakhate paNa sthira rahevAthI 4. saMtoSAtu= AtmArAmatA dhAraNa karavAthI 5. tattvadarzana-yoga e ja tattva che, paramArtha che, evo vicAra karavAthI ka. janapadatyAgAgatAnugatika lokanA vyavahArano parityAga karavAthI utsAhadi A cha vastu vaDe yoga siddha thAya che. A yoga eTale dhyAna athavA ekAgratAno pariNAma. AkAzamAM rahelA tArAo, pRthvI paranI retInA kaNiyAo tathA meghamAMthI varSatA varasAdanA biMduonI saMkhyA gaNavI jeTalI duSkara che, tethI paNa adhika duSkara caMcaLa evA manane vaza karavuM te che. topaNa utsAhAdi cha hetuo sahita prayatna karavAmAM Ave to paMcaparameSThionA dhyAna vaDe mana vaza thaI zake che ane dhyAtA zAMtatA sthiratA, nizcaLatA, nirbhayatA Adi guNone anubhave che. namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna 133 AS Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 mahAmaMtramAM zubhadhyAnanA prakAro dhyAnaArohaNakSama vizuddha vezyAvALo dhyAnano adhikArI che athavA rAga-dveSano vijaya karavA vaDe jeNe manaHzuddhi karI che te dhyAnano adhikArI che. rAga-dveSano vijaya samatAbhAvathI thAya che ane samatAbhAvanI siddhi mamatAno nAza karanArI zubha bhAvanAothI thAya che. maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyazmathI pavitra cittavALo tathA zubha bhAvanAothI bhAvita thayelo AtmA dhyAnArohaNa karI zake che. dhyAnanuM sthAna parvatanI guphA, jIrNaudyAna, zUnyagRha vagere jyAM manuSyonuM AvAgamana na hoya, manane vikSepa karanArAM nimittono jyAM abhAva hoya ane prANIno upaghAta na thAya tevA ucita zilAtala Adi upara paryakAdi koIpaNa Asana vALIne je rIte potAnAM-mana-vacana kAyAnA yogonuM samAdhAna rahe ane maMdamaMda prANano saMcAra thAya te rIte besavuM. prANano ati nirodha karavAthI cittanI vyAkuLatA thavAno saMbhava che. kahyuM che ke sANaM na nima' arthAt zvAsocchavAsane rokavo nahi. tema karavAthI ekAgratAne hAni pahoMce che. pachI cakSu Adi indriyone potAnA viSayothI rokI dbhaya, lalATa yA mastaka Adi koI paNa sthAna ke je vadhAre paricita hoya tyAM manovRttine ekAgra karI, pUrva athavA uttara dizA sanmukha, prasannamukhavALA thaIne zubhadhyAna karavuM. te dhyAna be prakAranuM cheH bAhya ane AMtara. bAhyadhyAna sUtra-arthanA parAvartanarUpa che athavA daDhavratatA, zIlAnurAga tathA vacana, kAyA ane mananA vyApArone daDhatAthI rokI rAkhavA vagere bAhyadhyAna che. jene bIje jANI na zake. mAtra anumAna karI zake tevuM kevaLa sva-saMvedanagrAhya AMtaradhyAna che. te saMkSepathI cAra prakAranuM che. anyatra tenA daza prakAro paNa batAvyA che. AMtaradhyAnane AdhyAtmika dharmadhyAna paNa kahe che. ahIM paMcaparameSThinA smaraNamAM te daze prakAranA dhyAnano samAveza kevI rIte thAya che teno TUMkamAM vicAra darzAvyo che. 1. apAyaricaya-apAyane aMge vicAra te apAyaricaya dharmadhyAna che. mana-vacana-kAyAnA duSTa vyApAro AtmAne apAyakAraka che. te duSTa vyApArothI AtmA bhavamAM bhaTake che. zreSTha rAjya prApta thayA pachI jema koI bAliza AtmA bhikSA mATe bhaTake, tema mana-vacana-kAyAnA zuddha vyApAravALA jIvane mokSa svAdhIna chatAM duSTa vyApAro vaDe te bhavabhramaNa kare che. ahIM "mArA manavacana kAyAnA te duSTa vyApArone huM rokuM e prakAranA saMkalpavAna jIvane apAyaricaya dharmadhyAna thAya che, kAraNa ke temAM doSavarjananI pariNati che. A pariNati kuzaLamAM pravRtti karAvanAra che. zrI navakAramaMtranA baLe yogono kAma krodhAdirUpa azubha abhyAsa TaLIne jJAnAdi zubha abhyAsanI vRddhi thAya che, tethI navakArano Azraya te apAyavicaya dharmadhyAnano ja eka prakAra che. 2. upAyaricaya- kuzaLa vyApArono svIkAra te upAyaricaya dharmadhyAna che. "moha pizAcathI AtmAnI rakSA karAvanAra kuzaLa vyApArovALo huM banuM' e jAtino saMkalpaprabaMdha te upAyaricaya che. zrI namaskAramaMtranI ArAdhanA vaDe te pAra paDe che. 3. jIvavicaya-mAtra potAnA AtmAno vicAra karavAmAM upayogI evuM dhyAna te jIvavicaya dharmadhyAna che. jema ke, "mAro AtmA asaMkhya pradezavALo che, sAkAra-anAkAra upayogayukta che, anAdi anaMta che, kRtakarmanA phaLane bhogavavAvALo che, karmasaMbaMdhathI bhavamAM bhamavAvALo che ane karmaviyogathI mokSane pAmavAvALo che. A jAtino vicAra namaskAramaMtramAM anusmRta che, tethI tenuM ArAdhana jIvavica dharmadhyAna svarUpa che. 4. ajIvavicaya-dharma, adharma, AkAza, kALa, pudgala, ke je anukrame gati, sthiti, avagAha, vartanAdi 134 sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane grahaNa guNavALA che tathA agurulaghu Adi anaMtaparyAyavALA che, te ajIvono vicAra jemAM sthira cittathI thAya te ajIvavicaya dharmadhyAna che. A dhyAna deha ane AtmAnA abhedapaNAnI bhrAMtinuM nivAraNa karanAruM che, ke je bhrAMti anaMta zoka ane AtaMka AdinuM kAraNa che. zrI navakAramaMtranuM dhyAna paNa bhedajJAnanuM sAdhana che, mATe tenI ArAdhanA ajIvavijayadharmadhyAna svarUpa bane che. 5. vipAkavicaya-karmanA vipAkanuM cintana te vipAkavicaya dharmadhyAna che. arihaMtanI padavIthI mAMDIne nArakInI vipatti sudhI jenuM ekachatrI sAmrAjya varte che, te zubhAzubha karmanA madhura-kaTuka phaLono vicAra karavo te vipAkavicaya dharmadhyAna che. vaLI je karma mUla-uttara prakRtinA bhede aneka prakAranuM che, pudgalAtmaka che, kSIranIranyAye AtmAnI sAthe anAdi kALathI saMbaMdhita che, lohAgni nyAye AtmAne pIDA kAraka che, te A dharmadhyAna AtmAne bhAvavairAgyanuM kAraNa bane che. zrInamaskAramaMtranuM dhyAna karmavipAkathI choDAvanAra che tethI A dhyAna paNa tenI aMtargata raheluM che. 6. virAgaricaya-A zarIra azuci che, zukra-zoNitarUpI azucithI utpanna thayeluM che, madirAnA ghaTanI jema zuci na thAya tevuM che, vinazvara che, jemAM javA mAtrathI miSTAnna viSTArUpa ane amRta paNa mUtrarUpa thaI jAya che, anitya che, aparitrANa che, yamanI pIDA vakhate pitA, mAtA, bhrAtA bhaginI, putravadhU ke putra che temAMnA koIthI paNa rakSaNa na thaI zake tevuM che. jemAMthI niraMtara azuci vahe che ane nava chidro vaDe niraMtara azuci bahAra nIkaLe che tethI nakkI thAya che ke tenI aMdara suMdara kAMI nathI. A jAtino zarIranA svabhAvano vicAra vairAgyano hetu thAya che. tathA viSayo pariNAme Tu che, kiMpAkavRkSanA phaLonA upabhoganI upamAvALA che, bhaMgura che, parAdhIna che, saMtoSarUpI amRtarasanA AsvAdananA zatru che ane tenAthI utpanna thanAruM sukha lALane cATavAthI thanArA bALakanA dugdhAsvAdanA sukhanI jema apAramArthika che. temAM AsthA rAkhavI vivekIone yukta nathI. tenAthI virAma pAmavo-virati svIkAravI e ja kalyANakArI che. vaLI A gRhavAsa saLagatA agninI jvALA samAna che, temAM viSayathI snigdha evI indriyarUpI lAkaDAM baLe che. jemAMthI dhUmanI ghaTAnI jema ajJAnanI paraMparA prasarI rahI che, e jvALAne zamAvavAnuM sAmarthya mAtra eka dharmarUpI meghamAM raheluM che, tethI temAM ja mAtra pravRtti karavI ucita che. AvuM dharmadhyAna rAganA hetuono nirodha karanAra hovAthI tathA paramAnaMdanA AsvAdatulya AnaMdane sAkSAt ApanAra hovAthI avazya karavA lAyaka che. navakAramaMtranI ArAdhanAmAM A virAgaricaya dharmadhyAna bhareluM che. 7. bhavaricaya-svakRtakarmanA phaLano upabhoga karavA mATe jIvane pharI pharI janma levo paDe che. tyAM araghaTTaghaTIyaMtranyAyathI mUtra, purISa ane AMtaraDAM bharelI durgadhamaya jaThararUpI koTaromAM vAraMvAra vasavuM paDe che. vaLI, tyAM vasanAra jaMtune koInI sahAya nathI. ItyAdi bhavaparivartanano vicAra satmavRttimAM hetubhUta evA bhavanirvedanuM kAraNa thAya che. zrI navakAramaMtranA dhyAnathI A bhavanirveda puSTa thAya che tethI te bhavaricaya, dharmadhyAnano ja eka prakAra che. 8. saMsthAnavica-nIce vetrAsana (khurasI) jevo, madhyamAM jhAlara jevo, AgaLa muraja (DamaruM) jevo caudarAja pramANa loka che, vagere cintana vAraMvAra karavAthI cittano anya viSayomAM thato saMcAra aTakI jAya che ane ekAgratA prApta thAya che. zrI navakAramaMtranA dhyAnamAM paNa caudarAja-lokano vicAra AvI jAya che tethI te paNa saMsthAna-vicaya dhyAnano ja eka prakAra che. 9. AjJAvicaya-paraloka-baMdha-mola-dharma-adharmAdi atIndriya ane sUkSma bhAvone viSe Aptavacanane pramANa tarIke dhAraNa karavAthI sakala saMzayo vilIna thaI jAya che ane sakala pravRttine jivADanAra prANatulya zraddhAnI mahAmaMtramAM zubhadhyAnanA prakAro Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtati avicchinna bane che. tethI atyaMta duHkhathI jANI zakAya tevA ane jyAM hataudAharaNAdinI pahoMca nathI, tevA sUkSama ane atIndriya padArtho paNa asatya nathI. jinavacana prAmAyathI satya che evI pratIti dhAraNa karavI te AjJAviyadharmadhyAna che. namaskAra zrI jinAjJAne anusaravArUpa hovAthI navakAramaMtranuM cittana AjJAvicathadharmadhyAnano ja eka prakAra che. 10. hetuvicaya-AgamaviSayaka vAdavivAda vaDe jenI buddhi sthira na thAya tevA eTale takanusArI buddhivALA, puruSanI AgamaviSayaka parIkSA te hetuvicayadharmadhyAna che. syAdvAda-prarUpaka Agamo kaSa, cheda ane tApathI zuddha che. tethI avazya Azraya karavA lAyaka che e rIte viziSTa zraddhAnI abhivRddhi karanAra hovAthI hetuvicayadharmadhyAna karavA yogya che. zrI navakAramaMtra paNa kaSa, cheda, tApanI parIkSAthI zuddha hovAthI tenuM dhyAna hetuvicayadharmadhyAnano eka prakAra bane che. navevAra stavana | tirsi-raddhi-siyALa, nidra-ghA () mA | nijjiya-riu-nivahANaM, namo namo jiNavariMdANaM // 1 // tihuyaNa-siharaMmi paya(i)TThiyANa, nidviviya-mala-kalaMkANaM / sAsaya-suha-nilayANaM, namo namo saba-siddhANaM // 2 // paMcavihAyAra-samudda-pArapattANaM guNamayaMkANaM / AyariyANaM ca tahA, namo namo nANasUrINaM // 3 // sayata-sugodA -rAyA vAta-tApa-tApe niccamuvajjhAyANaM, namo namo khaviya-mohANaM // 4 // aiduddharAiM paMca vi, dhAraMti mahabbayAI je muNiNo / jiyaloyabaMdhavANaM, namo namo savasAhUNaM // 5 // iya paMca mahAparamiTi-saMthavaM je kuNaMti bhAveNa / pAvaMti te apAvA ajiyasuhaM nibuI airA // 6 // che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvamaMgala : zrI navakAra maye-sAdhyate hitamaneti mam' arthAta jenAthI hita sadhAya che te maMgala athavA hita dharmathI ja sadhAya che, tethI hitasAdhakadharmane je lAve te maMgala kahyuM che ke- " madhane nAtIti nakSattanuM " ahIM maMga eTale dharma, tene lAve te maMgala. maMgalano evo bIjo artha paNa thAya che. athavA dharmanI prApti adharmanA nAzathI thAya che sarva adharmonuM mULa kAraNa viSaya, kaSAyo ane tenA hala svarUpa cAra gatimAM paribhramaNarUpa saMsAra che. tethI "saMsAra paribhramaNano kSaya kare, te maMgala' evo trIjo artha paNa maMgalano thAya che. kahyuM che ke- " mAM mavAtu-saMsAranuM niti-niyatIti mAstram arthAt "mAM'= mane saMsArathI gAle-pAra utAre, mArA saMsArane dUra kare te maMgala. e rIte maMgala eTale hitanuM sAdhana. maMgala eTale dharmanuM upAdAna ane maMgala eTale adharmanA mUlabhUta saMsAra paribhramaNanuM ja mUlocchedana. sukhasAdhaka ane duHkhanAzaka padArthane maMgalarUpa mAnavAnI rUDhi saMsAramAM prasiddha che. paraMparAe paNa duHkhocchedaka ane sukha prApaka padArtho maMgalarUpa manAya che, tathA jemAM kaSTa nivAraNanuM ke sukha ApavAnuM (nizcita nahi paNa saMdigdha) sAmarthya hoya te padArtho paNa maMgalarUpa gaNAya che. jema ke dadhi, dUrvA, akSata, zrIphaLa, pUrNakaLaza ane svastikAdika padArtho. e rIte sukhanA nizcita ke saMdigdha sAdhanabhUta sarva koI vastuo jagatamAM maMgalarUpa gaNAya che. ahiMsA, saMyama ane parUpa dharmo tathA svAdhyAya, dhyAna ane jJAnAdi guNo e duHkhadhvaMsa ane sukhasiddhinAM nizcita sAdhano che, tethI te bhAvamaMgala gaNAya che. dadhi, dUrvA, akSata, zrIphaLa, pUrNakaLaza ane svastikAdi saMdigdha sAdhano che, tethI te sarva dravyamaMgala gaNAya che. dravyamaMgalo jema sukhanA saMdigdha sAdhano che, tema te apUrNa sukhane ApanArAM paNa che. bhAvamaMgalo e sukhanAM nizcita sAdhano che ane tenuM sevana karanArane te saMpUrNa ane avinAzI sukha Ape che. tethI dravyamaMgala karatAM bhAvamaMgalanuM mUlya ghaNuM vadhAre che. jainazAstromAM aneka prakAranAM bhAvamaMgalo che. te sarvamAM zrI paMcaparameSThinamaskArane pradhAnamaMgaLa kaheluM che. tenAM mukhya be kAraNo che. eka to paMcaparameSThinamaskAra ja svayaM guNasvarUpa che ane bIjuM te guNonA bahumAna svarUpa che. ahiMsA, saMyama ane tapa tathA svAdhyAya, dhyAna ane jJAna vagere svayaM guNasvarUpa che paNa guNonA bahumAna svarUpa nathI. vaLI zrI paMcaparameSThinamaskAra e sarva saddaguNomAM ziromaNibhUta vinaya guNanA pAlana svarUpa che. mokSanuM mULa vinaya che. vinaya vinA jJAna nathI. jJAna vinA darzana nathI. darzana vinA cAritra nathI ane cAritra vinA mokSa nathI. bIjI rIte mokSane mATe cAritranI jarUra che, cAritra mATe zraddhAnI jarUra che, zraddhA mATe jJAnanI jarUra che ane jJAna mATe vinayanI jarUra che. A vinaya svarUpa zrI namaskAra che. yogyano vinaya te savinaya che. zrI paMcaparameSThinamaskAramAM tAtvika guNone dhAraNa karavAvALI ( vinayane pAtra evI trikAla ane trilokavartI) sarva vyaktione namaskAra karavAmAM Ave che. paMcaparameSThinamaskAramAM namaskArane yogya vyaktio sarvapradhAna hovAthI temane namaskAra e sarva vinayomAM pradhAnavinayasvarUpa banI jAya che. pradhAnavinayaguNanA pAlanathI pradhAna (yathArtha) jJAna, pradhAna (tAttvika) darzana (zraddhA), pradhAna (zreSTha) cAritra ane pradhAna (avyAbAdha) sukhanI prApti thAya che. parameSThione namaskAra svarUpa pradhAna vijayaguNanA pAlana vinAnA jJAna, dhyAna, saMyama pradhAna-mokSa sukhane ApavAne samartha thaI zakatAM nathI. zrI paMcaparameSThinamaskAra e jema pradhAnavinaya-guNanA pAlana svarUpa che tema guNonA bahumAna svarUpa paNa AN bhAvamaMgala zrI navakAra 137 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. guNabahumAna e cittano arcityazaktiyukata dharma che. guNa bahumAnanA AzayavALuM citta thoDA ja samayamAM sarvaprakAranI azuddhio ane ahaMkArAdi doSothI rahita banI jAya che. kAcI mATInA ghaDAmAM bhareluM pANI jema pratikSaNa ghaTano nAza kare che, tema cittarUpI kuMbhamAM raheluM guNabahumAna rUpI jaLa cittanA doSono ane malinatAno pratikSaNa kSaya kare guNabahumAnane dhAraNa karanAra mAnasikabhAva jema acintyaprabhAvasaMpanna che, tema guNa bahumAnane vyakta karanArI vAcika ane kAyika ceSTAo paNa prabhAvasaMpanna banI jAya che. zrI paMcaparameSThinamaskA2mAM traNe vastuo rahelI che. manathI namavAno bhAva, vacanathI namavAno zabda, ane kAyAthI namavAnI kriyA e rIte jJAna, zabda ane kriyArUpa vividha kriyAthI yukta zrI paMca52meSThinamaskAra pApadhvaMsa ane karmakSayanA ananya kAraNarUpa banI jAya che, tethI te sarvotkRSTa (bhAva) maMgaLa svarUpa che ane tethI ja zrI paMcaparameSThinamaskAranI cUlikAmAM pha2mAvyuM che ke che eSa paJcanamaskAraH, sarvapApapraNAzanaH maGgalAnAM ca sarveSAm, mukhyaM bhavati maGgalam // 1 // artha- pAMceya parameSThione karelo A namaskAra sarva pApono prakarSe karIne nAza karanAro che tathA sarvamaMgalomAM prathama-pradhAna-sarvotkRSTa maMgala svarUpa che. 1. zrI arihaMtane namaskAra zrI arihaMtanA namaskArane je puNyAtmA eka lAkha vA2 gaNe ane vidhibahumAnapUrvaka zrI tIrthaMka252mAtmAnI pUjA kare te tIrthaMkara nAmagotrane bAMdhe emAM koI jAtano saMdeha nathI. * namo arihaMtANaM ' e padanA 7 akSaro je jape che te zighrapaNe bhavarUpI dAvAnaLano uccheda kare che kAraNa ke temAM AtmA paramAtmA che, evI bhAvanA satata thayA kare che eTaluM ja nahi, paraMtu AvuM uccakoTinuM jJAna jemanA taraphathI ApaNane maLyuM che temanA prati kRtajJatAno bhAva satata keLavAya che. kRtajJatA e evo sadguNa che ke jenA vaDe jIva potAnI pAtratAno vikAsa karI anaMtasaMpattino adhikArI banI zake che. 'namo arihaMtANaM padamAM 'sarva vairIno nAza karanArA cakravartIne namaskAra thAo' evuM temanA sevakonuM vacana che ane te sevya-sevakabhAva, svAmi-svAmItvabhAva pUjya-pUjakabhAva pragaTa karanAruM vAkya che. A vAkya vaDe bolanAra potAno dAsabhAva batAve che ane zrIarihaMto dharmacakravartIono svAmibhAva jaNAve che. pote kiMkara che ane pa2mAtmA potAnA mAlika che ema pradarzita kare che. pUjya evA zrI arihaMtone namaskAra thAo athavA garhatmya : pUkhyo namaH ' pUjyatA pavitratAmAM che, pavitratA premamAM che, prema ahiMsAmAM che, ahiMsA kSamAmAM che, kSamA anukaMpAmAM che, anukaMpA bhavanirvedamAM che, bhavanirveda mokSabhilASamAM che, mokSAbhilASa AstikatAmAM che ane AstikatA namaskAramAM che. 138 * " trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAranI ghoSaNA " tAva na nAyara virtana, viMtiyaM patyiyaM vAyaE I kAraNa samADhattaM, jAva na sario namukkAro // 1 // " arthAt zrI paMcaparameSThinamaskAra mahAmaMtrane jyAM sudhI Aryo nathI, tyAM sudhI ja cittathI citaveluM, vacanathI prArtheluM ane kAyAthI AraMbheluM kArya thatuM nathI. 1. dhamastikAyAdi dravyonI jema navakAra e zAzvata che. zrI tIrthakaronI dharmadizanAnI jema enA upakAro anaMtA che. jagatamAM koIpaNa evuM pApa nathI ke jeno pratikAra navakAranA AzrayathI azakya hoya. navakAranA akSaro kevaLa akSaro ja nathI, kintu sAkSAt akSaramathI devatAo, jyoti puMje che. eno Azraya lenAra ane enuM vidhipUrvaka zravaNa ke smaraNa karanAra sarvadA surakSita che. navakAranI e pratijJA che ke mAro Azraya lenAra koIpaNa hoya, tenAM sarva pApono mAre samUla nAza karavo. A pratijJAne khoTI pADanAra Aja sudhI koI nIkaLyuM nathI. ene khoTI pADavAno prayAsa karanAra pote ja khoTo paDe che. - navakAranI bIjI pratijJA e che ke mAro Azraya lenArano Azraya sarva koIne levo paDe che. duniyAmAM jeTalA zubha ane zreSTha sajIva ke nirjIva padArtho che te saghaLA navakAranA dAsa che. navakAranI A bIjI pratijJA che ane te TaMkazALI che. enI satyatAnI kasoTI karavA mATe samagra vizvane navakAranuM AmaMtraNa che. vizvanI sAme navakAranuM A AhvAna che, jAhera udghoSaNA che ke UTho ! jAgo ! ane zrI navakAranA A AhvAnano harSapUrvaka svIkAra karo! teno svIkAra karavA mATe zrI navakAranuM sarva koIne prema bharyuM AmaMtraNa che. * namo ' no artha "mArA svAmI paramasAmarthyavAna che ane huM temano sevaka chuM." evo khyAla na Ave tyAM sudhI mAnavInA duHkhano bhAra jarA paNa ocho thato nathI. namaskAra eTale dAsatva, AtmadAna, AtmasamarpaNa athavA svAmI pratye sevakano nirmaLa kRtajJabhAva. samajadAra manuSya potAnI pUrNatA temAM ja zodhe che. puNyAnubaMdhI puNyanA udayathI jene namaskAra mahAmaMtranI prApti thAya che tenuM narakagati ane tiryaMcagatimAM bhramaNa aTakI jAya che ane tene mATe svargApavarganAM dvAra UghaDI jAya che. navakAranI ghoSaNA - 139 IS 139 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya ane navakAra madirA, viSaya, kaSAya, nidrA ane kuthalI e pAMca prakArano prasAda jema AtmAnuM adhaHpatana karI saMsAra-sAgaramAM 2lAve che, tema vAcanA, pracchanA, parAvartana, anuprekSA ane dharmakathA e pAMca prakArano svAdhyAya AtmAne saMsAra sAgarathI pAra utArI muktinA avyAbAdha sukhamAM jhilAve che. A che svAdhyAyanuM vizada svarUpa. sauthI sahelAmAM sahelo, alpajJa paNa karI zake evo ane avasare dvAdazAMgInuM paNa sthAna le tevo. svAdhyAya zrI navakArano che. e vastune A lekhamAM saMkSepathI paNa spaSTa karavA prayatna karyo che. zrI jinazAsanamAM svAdhyAyane mokSanuM parama aMge kahyuM che. pratyupekSaNA, prArthanA, bhikSAcaryA, vaiyAvRtya Adi saMyamanA asaMkhya vyApAromAMthI koIpaNa yogamAM vartato jIva, pratisamaya asaMkhyabhavonAM karmone khapAve che, topaNa svAdhyAya yogamAM vartato jIva sthiti ane rasavaDe karmone vizeSe karIne khapAve che. karmakSayanA mukhya hetuo be cheH mana, vacana ane kAyAnA azubha vyApArono nigraha ane te traNeyanuM zubha vyApAromAM pravartana. A banne hetuo svAdhyAya yogamAM je rIte siddha thAya che te rIte prAyaH anya vyApAro vakhate siddha thaI zakatA nathI. A vAta kevaLa AgamathI ja nahIM paraMtu yukti ane anubhavathI paNa siddha che. zrI jinamatamAM svAdhyAya pAMca prakArano kahyo cheH vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA. guru pAse sUtra-artha grahaNa karavAM te vAcanA, saMdeha nivAraNa mATe pUchavuM te pRcchanA, asaMdigdha sUtrArthanI punaH punaH parivartanA (paThana) te parAvartanA, punaH punaH vicAraNA te anuprekSA ane anugrahabuddhithI yogyanI AgaLa kathana karavuM te dharmakathA. A pAMceya prakArano svAdhyAya mana-vacana-kAyAnA azubha vyApArono virodha karAvI zubhamAM ekAgratApUrvaka pravartana karAve che, tethI karmakSayano asAdhAraNa hetu banI paraMparAe paramapadanI prApti karAve che. zAstro kahe che ke Adara pUrvaka svAdhyAyanI lInatA e yAvatuM sarvajJapada ane tIrthaMkarapaNAnI prAptino paNa hetu bane che. pAMceya prakArano svAdhyAya padArthonA paramArthane jaNAvanAro che ane kSaNe kSaNe sadgatinA mULarUpa paramavairAgyano hetu bane che. A svAdhyAya utkRSTatayA caudapUrvadharone hoya che, mahAprANa dhyAnAdinA sAmarthyathI aMtarmuhUrta kAlamAM teo caudapUrvonuM ane bAre aMgonuM parAvartana kare che. dazapUrvadharone dazapUrvono svAdhyAya hoya che, navapUrvadharone navapUrvono ane e rIte ghaTatAM ghaTatAM jene bIjuM kAMI paNa AvaDatuM na hoya tene paNa paMcaparameSThinamaskArano svAdhyAya hoya che. kAraNa ke A paMcaparameSThinamaskAra dvAdazAMgano artha che tethI te atimahAna che. zrI paMcaparameSThinamaskAra dvAdazAMgano artha hovAnAM traNa kAraNo che: 1. dvAdazAMganA sthAne teno upayoga thAya che. 2. pariNAmanI vizuddhi thAya che ane tenAthI 3. jJAna-darzana-cAritranuM paNa ArAdhana thAya che. zAstromAM kahyuM che ke gharamAM Aga lAge tyAre loka jema kaNa-kapAsAdi anya vastune choDIne ekAda mahAmUlA kiMmatI ratnane grahaNa kare che athavA raNasaMgrAmane viSe subhaTa bIjo upAya na hoya tyAre talavAra-bhAlA vagere zastrone choDIne eka amogha bANa ke, zakti Adi zastrane grahaNa kare che, tevI rIte maraNakALa upasthita thAya tyAre pUrvadharo paNa jyAre anyazruta yAda rAkhavA asamartha thAya, tyAre dvAdazAMgane choDIne zrI arihaMta AdinA namaskArane ja yAda kare che tethI A namaskAra dvAdazAMgano artha che te sAbita thAya che. athavA saghaLuM dvAdazAMga paNa pariNAmanI vizuddhi mATe ja bhaNAya che. parama puruSa parameSThione namaskAra trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA dvArA paNa te ja artha siddha thAya che tethI te dvAdazAMgAI che. athavA jJAna-darzana-cAritra e ja dvAdazAMgAryuM che te guNo zrI arihaMtAdi pAMcanI aMdara rahelA che paNa bIjAmAM nathI. zrI paMcaparameSThinamaskAra dvArA te traNanI ja sAdhanA thAya che tethI paNa te dvAdazAMgAtha che. e rIte dvAdazAMganA sAdhya arthano sAdhaka hovAthI ane maraNakALe paNa sukhapUrvaka smaraNIya hovAthI eka apekSAe A namaskAranuM mAhAbhya dvAdazAMgathI paNa vadhI jAya che. zAstrakAroe nAmAdi maMgaLomAM A namaskArane prathama maMgaLarUpa kahyo che ane vyAdhi, taskara, agni, AdinA sarva bhayone dUra karanAra batAvyo che. kahyuM che kehri dukkha kuNai suhaM, jaNai jasaM sosae bhavasamuhaM / ihaloyapAraloiya-suhANa mUlaM namokkAro // 1 // ' arthAta A navakAra duHkhane hare che, sukhane kare che, yazane utpanna kare che, bhavasamudrane zoSe che, tathA A loka ane paralokanAM sukhonuM mULa che. sAdhanAno krama 1. smaraNa 2. ja5 3. dhyAna maMtranI A traNa bhUmikAo che. padastha pachI piMDano adhikAra che. athavA piMDastha pachI padasthano adhikAra che. akSara-ciMtanano abhyAsa karatAM-karatAM sAdhake pAMce parameSThi bhagavaMtonuM varNo pramANe dhyAna dharavuM ane temAM cittavRttione tadAkAra banAvI devI. te te mUrtionAM darzana sivAya bIjo vicAra ke vikalpa manamAM UThavA devo nahi. dhyAnanA prAraMbhamAM arihaMta ane huM, siddha ane huM, AcArya ane huM, upAdhyAya ane huM tathA sAdhu ane huM evo advaitabhAva hoya che, paNa dhyAnamAM pragati sadhAtAM e daitabhAva bhuMsAI jaze ane "mAro AtmA ja arihaMta che." "mAro AtmA ja siddha che,", "mAro AtmA ja AcArya che." "mAro AtmA ja upAdhyAya che,' "mAro AtmA ja sAdhu che' evo advaitabhAva utpanna thaI Atmatattvano saMpUrNa sAkSAtkAra thaze ke je dharmanuM aMtima dhyeya che, yogano aMtima Adarza che, sAdhanAnuM aMtimaphaLa che. A rIte zrI navakAranuM dhyAna, caitanya ane AnaMdanI paramasImAe pahoMcADanAruM che. tyAM avataraphaLa ane avAMtarasiddhionI gaNanA karavA kyAM besIe ? yoganI sarva siddhio mahAmaMtranA dhyAnathI prApta thAya che, kAraNa ke te zreSTha prakArano yoga paNa zrI navakAramAM sarvavasta ApavAnI tAkAta che. zrI navakArajAnA prAraMbhe AgalA vicAranuM anusaMdhAna cAle che. jethI zrI navakAra gaNatAM zAntimaMtra bhaNavAno hoya che te manathI vicAravuM ke "AkAza, pRthvI, jaLa, agni, vAyu vagere tattvomAM zAnti thAo' A vicAra karatAM rahevAthI vikalpo naSTa thAya che ane AtmA zAntisAgaramAM DUbI gayo che evo apUrva anubhava thAya che. pachI zrI navakAra gaNavA. sthAna ane kALa niyata hoya to zAnti vizeSa thAya che. eka Asana upara besavAthI kAryasiddha thAya che, tethI jyotiSIo potAnA mULa Asana para besIne uttara Ape che. zAntacitte zrI navakAra gaNavAthI A bhavamAM saMpatti maLaze ane te saMpatti vairAgya utpanna karAvaze. - sAdhake badhuM zrI navakAra upara choDI devuM. zrI navakAra pApa, ajJAna ane mohano nAza kare che tethI AtmA paramAtmA bane che. imiti svAdhyAya ane navakAra 141 paS 141 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmaMtrano upakAra maggo avippaNAso, AyAro viNayayA sahAyattaM / paMcavihanamokkAraM, karemi eehiM heUhiM // 1 // [Avazyaka niryukti, gAthA 2944] artha:-mArga, avipraNAza, AcAra, vinaya ane sahAya e pAMca hetuo vaDe huM pAMca prakArano namaskAra karuM chuM. (1) - niryuktikAra zrutakevaLIbhagavaMta zrI bhadrabAhusvAmIjI Avazyaka niryuktinI uparokta gAthAmAM zrI paMcaparameSThibhagavaMtone pAMca kAraNo vaDe namaskAra karavAnuM pharamAve che. temAM prathama parameSThine namaskAranuM kAraNa mArga che. e viSayamAM TIkAkAra maharSi pharamAve che ke pAMca parameSThiomAM prathama parameSThi zrI arihaMtabhagavaMto sauthI prathama namaskArane lAyaka che, temAM kAraNa "mokSamArga che. arthAt samyagdarzana Adi mokSamArga teoe batAvelo che ane te mArge cAlavAthI bhavya jIvone mukti maLe che. e rIte bhavya jIvone muktinI sAdhanAmAM sAkSAt hetu mokSamArga ja che ane te mArgane sauprathama darzAvanArA arihaMtabhagavaMto che tethI arihaMtabhagavaMto paNa paraMparAe mokSanA hetu hovAthI pUjya che. paraMparAe mokSamArganA upakArI tarIke jema arihaMtabhagavaMto che tema vastra, AhAra, zavyA, Asana Adi paNa sAdhakone mATe mokSamArganAM sAdhanabhUta che tethI te sAdhano paNa pUjAne pAtra kema nahi? ane tene ApanAra gRhastho paNa upakArI ke pUjya kema nahi? bhASyakArabhagavaMta zrI jinabhadragaNikSamAzramaNa ane TIkAkAra maharSi malladhArIzrI hemacaMdrasUrIzvarajI te praznano uttara ApatAM zrI vizeSAvazyaka bhASyamAM mULa gAthA 2948 tathA tenI TIkAmAM pharamAve che ke jaM pacAsanataraM, kAraNamegaMtiyaM ca nANAI / maggo tadAyAro, sayaM ca maggo tti te pujA // 1 // artha -paraMparAe jJAnAdi ratnatrayarUpa mokSamArgamAM upayoga kevaLa vastrAdi ke tene ApanAra gRhasthAdi ja upakArI che ema nahi, eka yA bIjA prakAre traNe jagata upakArI che. paraMtu te badhAM dUradUranAM kAraNa che, eTaluM ja nahi paNa te anekAMtika eTale kAraNa bane ke na paNa bane evAM che. sauthI najIkanuM ane avazya phaLa ApanAruM kAraNa to ratnatraya ja che. tene ApanArA arihaMto che tethI te mArga ane tene ApanArA arihaMtabhagavaMto kharekharA upakArI ane pUjya che. vastrAdi sAdhano ane gRhasthAdi to arihaMtabhagavaMtothI prApta thayelAM jJAnAdi ratnatrayane saMbhavita upakAra karanArAM che, tethI pUjyatvanI kakSAmAM AvatAM nathI. eTaluM ja nahi paraMtu ethI pUjya vastuonI IyattA (maryAdA)na rahevAthI anavasthA doSa paNa prApta thAya che. te uparAMta vizeSa kAraNa to te che ke arihaMtabhagavaMto kevaLa mArga darzAvanAra ja nahi, svayaM mArgarUpa paNa che arihaMtonA darzana mAtrathI paNa bhavyajaMtuone mokSamArganI prApti thAya che. upadezathI jema arihaMto mokSamArgane ApanArA thAya che, tema upadeza sivAya temanAM darzana, pUjana, stavana ane dhyAnAdithI paNa mokSa ane mokSamArganI prApti karAvanArA thAya che, e arihaMta bhagavaMtonI vizeSatA che. kahyuM che ke nAmAkRtidravyabhAvaiH, punatastrijagajjanam / kSetre kAle ca sarvasminnarhataH samupAsmahe // 1 // artha-nama vaDe, AkRti vaDe, dravya vaDe ane bhAva vaDe traNa jagatane pavitra karanArA sarvakSetranA ane sarvakALanA zrI arihaMtonI ame upAsanA karIe chIe. (1) satralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NR Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMtabhagavaMto upadeza vaDe ja mokSanA ane mokSa mArganA dAtAra che' evo ekAMta niyama jinazAsanamAM nathI. upadeza vaDe, AjJApAlana vaDe, jema arihaMtabhagavaMto mokSa ane tenA mArganI prAptinA hetubhUta che, tema temanAM nAmasmaraNAdi, ke AkRtinA darzanAdi vaDe paNa kliSTakarmano kSaya karAvI mokSanI ane tenA mArganI prAptinA hetubhUta bane che. arihaMtabhagavaMtonuM nAma ane rUpa jema karmano kSayopazama karAvanAra ane mArga pamADanAra che tema temanAM dravya ane bhAva paNa aMtarAyAdi karmone haThAvanAra ane jJAnAdi guNone pragaTAvanAra thAya che. ahIM dravya eTale teonI pUrvottara avasthAo, tenuM zravaNa, manana, cintana, bhAva eTale samavaraNastha dharmopadeza vakhatanI caturmukha avasthA, tenuM dhyAna, namana, pUjana vagere samajavuM. arihaMtabhagavaMtonI evI eka paNa avasthA nathI ke jenuM dhyAna, cintana ke mana Adi bhavyajIvone mokSanI, mokSamArganI ke bodhibIjanI prAptino hetu na bane. ema mArgaprAptinuM asAdhAraNa kAraNa hovAthI ane svayaM paNa mArga svarUpa hovAthI arihaMtabhagavaMto upakArI che, pUjya che ane te kAraNe mokSanA arthI jIvone namaskaraNIya che. kahyuM che ke tAruM dhyAna je samakitarUpa, tethI ja jJAnane cAritra teha ja che jI. tehathI jAye saghaLAM ho pApa, dhyAtA re dhyeya svarUpa hove pache jI. namaskAra mahAmaMtrano upakAra-(2). arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMca parameSThione karavAmAM Avato namaskAra maMgaLano hetu kyAre bane eno khyAla na hoya to roja anekavAra namaskAra karavA ke gaNavA chatAM adhyavasAyonI vizuddhi na thAya ane te bhAvamaMgaLano hetu na bane ema paNa banavA joga che. zAstramAM kahyuM che ke fodhAna varSa, mane tIvravipAvavat ! " arthAt praNidhAna eTale cittanI ekAgratA, te vaDe karAyeluM karma tIvravipAka eTale utkaTa phaLane ApanAruM thAya che. ethI viparIta rIte arthAt ekAgratA ke tanmayatA vinA karAtuM evuM karma maMdavipAkavALuM ke zUnyaphaLavALuM paNa thAya che. AthI samajAze ke karmanuM jeTaluM mahattva che, teTaluM ja balka tethI paNa adhika mahattva tenI pAchaLa rahelI ekAgratAnuM che, paNa A ekAgratA lAvavI zI rIte ? kevaLa IcchAmAtrathI kAryasiddhi thatI nathI athavA ekAgratA jarUrI che eTaluM samajavA mAtrathI paNa ekAgratA AvatI nathI. ekAgratA lAvavA mATe rasa (Interest) joIe ane rasa temAM ja AvI zake ke jemAM ApaNo kAMI svArtha sarato hoya. arihaMtanA namaskAra vaDe ApaNo koI svArtha sarato dekhAya to ja temAM rasa AvI zake che. e svArtha zuM che? tene zrI bhadrabAhusvAmIjI namaskAraniryuktinI eka gAthA vaDe spaSTa karI Ape che je ApaNe upara joI AvyA. temAM kahyuM che ke arihaMtabhagavaMtane namaskAra karavA vaDe huM "mArga ne cAhuM chuM. siddhabhagavaMtanA namaskAra vaDe huM avipraNAza"ne cAhuM chuM. AcAryabhagavaMtanA namaskAra vaDe "AcAra'ne cAhuM chuM. upAdhyAyabhagavaMtanA namaskAra vaDe huM 'vinaya' ne cAhuM chuM ane sAdhubhagavaMtane namaskAra karavA vaDe huM "sahAya'ne IcchuM chuM. mArga', avipraNAza, AcAra, vinaya ane sahAya e pAMca vastuo mukhyapaNe parameSThine namaskAra karavA vaDe mane prApta thaI zake che, bIjA koI paNa upAyathI te prApta thaI zake tema nathI, tethI ja huM e pAMcane ja namaskAra karuM chuM.' Avo pU. A. zrI bhadrabAhusvAmIjIno daDha saMkalpa che. tethI teo kahe che kepaMvidanamovA, miTiM dehiM !' arthAt e pAMca hetuothI huM pAMca prakArano namaskAra karuM chuM. mahAmaMtrano upakAra 143 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArga ' hetuno vicAra ApaNe upara karI AvyA chIe. bIjA "aviprANaza" hetuno vicAra have karavAno siddhabhagavaMtone namaskAra karatI vakhate ekAgratA lAvavAmAM mukhya hetu siddha bhagavaMtonI "avinAzitA'no khyAla che. e avinAzitAno vicAra ema sUcave che ke arihaMta padavIne aMta che, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu avasthAone paNa aMta che, mAtra eka ja siddha avasthA ja evI che ke jenA upara kALanI phALa nathI, deva, devendra, cakravatI ke ahamindranAM padone ane sukhone aMta che, kintu siddhabhagavaMtonAM sukhane aMta nathI. sAdi-anaMtakALa sudhI avyAbAdhapaNe ekamAtra siddhanAM sukhano ja upabhoga thaI zake tema che. pUjya upAdhyAyabhagavaMta zrI yazovijayajI mahArAja AThamI yogadaSTinA varNanamAM pharamAve che ke "sarva zatru kSaya sarva vyAdhilaya, pUraNa sarva samItAjI; sarva artha yoge sukha tehathI, anaMtaguNa nirIhAjI' (1) arthAt sarva zatruono kSaya thavAthI, sarva vyAdhiono vilaya thavAthI, sarva IcchAo pUrNa thavAthI ane sarva padArthono saMyoga thavAthI saMsArI jIvane je sukha thAya tethI anaMtagaNuM sukha eka siddhabhagavaMtane hoya che ane teno kadI aMta Avato nathI. sukhanI A sthiti siddhabhagavaMta sivAya bIjA koIne prApta thatI nathI. tethI tevA avinAzI sukhanA arthI AtmAone mATe siddhabhagavaMtano namaskAra parama upAdeya che. avinAzIpaNAnA praNidhAnathI siddhabhagavaMtane thato namaskAra tanmayatAne lAvI Ape che ane e tanmayatA namaskArane bhAvanamaskAra banAve che. A bhAvanamaskAra ja paramArtha maMgaLa che. paramArthamaMgaLa e vastutaH AtmAnA zubha adhyavasAyone choDIne bIjuM kAMI ja nathI. avinAzI guNanA praNidhAna vaDe siddhabhagavaMtone karelo namaskAra zubha adhyavasAyane jagADanAro thAya che tethI te bhAvamaMgaLa che. bhAvamaMgaLa eTale nizcayathI maMgaLa. maMgaLanuM kArya aniSTanuM nivAraNa ane ISTano lAbha karavAnuM che te jenAthI thAya ke na thAya te dravyamaMgaLa ane jenAthI avazya thAya te bhAvamaMgaLa che. samyagdaSTine mana samagra saMsAra aniSTa che, eka muktinuM sukha ja ISTa che. tenI avazya siddhi siddhabhagavaMtanA namaskArathI tyAre thAya ke jyAre te praNidhAnapUrvaka karavAmAM Ave. e praNidhAnane lAvavA mATe namaskAranI ke bIjI koIpaNa kriyAnI pAchaLa prazasta hetu joIe, to ja praNidhAna AvI zake. tethI zrutakevaLIbhagavaMta zrI bhadrabAhusvAmIjI te hetuone ja ahIM namaskAranI pAchaLa pradhAna hetu tarIke sthAna Ape arihaMta namaskAranI pAchaLa mArga ' hetu pradhAna che, to siddhanamaskAranI pAchaLa "avinAza ' hetu pradhAna che, ethI e paNa siddha thAya che ke bIjA gauNa hetuo aneka saMbhave che. jema jema te hetuonuM praNidhAna vadhatuM jAya che tema tema namaskAranI bhAvarUpatA-paramArtha maMgaLamayatA vadhatI jAya che. gauNa hetuomAM arihaMtabhagavaMtano "zabda" ane siddhabhagavaMtanuM "rUpa" kahI zakAya. arihaMtabhagavaMtanuM "audArya " ane siddhabhagavaMtanuM dAkSiNya kahI zakAya. arihaMtabhagavaMtano upazama ane siddhabhagavaMtano "saMvega" kahI zakAya. e rIte arihaMtanI "maitrI ane siddhabhagavaMtanuM mAdhyastha," arihaMtabhagavaMtanI "ahiMsA ane siddhabhagavaMtanuM satya" vagere paNa kahI zakAya. e rIte anaMta anaMta guNomAMthI ekeka guNane judo judo laIne tenA praNidhAnapUrvaka arihaMta, siddha vagere paramapaMcaparameSThione namaskAra karavAno abhyAsa pADavAmAM Ave to ekAgratA vadhI jAya. zAstra pharamAveluM 144 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taccitta, tanmaya, tallezya, tadadhyavasAya, tattavAdhyavasAna vagere vizeSaNovALuM citta banI jAya. sAthe ja kAcI mATInA kuMbhamAM bharelA jaLanA daSTAMte azubhakarmono samULa kSaya thaI jAya ane sarva zubhamaMgaLo sulabha banI jaya. A che paMcaparameSThibhagavaMtanA bhAva namaskAranI prAptino saraLamAM saraLa upAya. bhavya AtmAo teno Adara karI sarvottama AtmakalyANa sAdho. namaskAramahAmaMtrano upakAra (3) upara ApaNe joI AvyA ke praNidhAnapUrvaka karAyeluM karma utkaTa phaLane ApanAruM thAya che. te praNidhAna eTale cittanI ekAgratA. ekAgratAno bIjo paryAya tanmayatA che. tanmayatA ke ekAgratA lAvavAno upAya kriyAmAM rasa pedA karavo te che ane rasa te ja kriyAmAM utpanna thaI zake ke je kriyA karavAthI karanArane uttama lAbhanI saMbhAvanA hoya. parameSThinamaskArathI jIvane zuM lAbha thAya che athavA kaI vastunA lAbha mATe parameSThinamaskAra karavAno che e saMbaMdhI jJAna jeTaluM spaSTa teTalo namaskAranI kriyAmAM rasa adhika pedA thaI zake che. zrutakevalIbhagavata zrI bhadrabAhusvAmIjInA zabdomAM ApaNe joI AvyA ke prathama parameSThi zrI arihaMta paramAtmAnA namaskArathI jIvane "mArganI prApti thAya che, athavA "mArga' hetu mATe zrI arihaMtaparamAtmAne namaskAra karavo joIe. A "mArga" eTale bhAvamArga arthAtu ratnatraya svarUpa mokSamArga jANavo. kahyuM che ke- " sa rjanajJAnavAritrAi mokSamA: | ' arthAt samyagdarzana-jJAna-cAritra e ratnatraya ja mokSamArga che. arihaMtanamaskAra vaDe ratnatrayarUpI mokSamArganI prApti thAya che. arihaMtanamaskAra e ja nizcayathI ratnatraya svarUpa mokSamArga che. arihaMtanamaskAra vakhate thatI arihaMtapadanI dhAraNA' samyagdarzanaguNanI zuddhi kare che arihaMtapadanuM dhyAna" samyajJAnaguNanI zuddhi kare che ane arihaMtapadanI "tanmayatA' samyAritraguNanI zuddhi kare che. darzanaguNa samyakatattvarucirUpa che, jJAnaguNa samyakatattvabodharUpa che ane cAritraguNa samyakatattvapariNatirUpa che. arihaMtapadanA namaskAra vaDe dhAraNA arihaMta' padanI baMdhAya che, dhyAna arihaMtapadanuM thAya che ane tanmayatA' arihaMtapadanI sadhAya che. punaH punaH namaskAra vaDe jema jema arihaMtapadanI dhAraNA vadhatI jAya che, tema tema jIvano samyakatattvapariNatirUpa cAritraguNa pragaTa thato jAya che. arihaMtane namaskAra karatI vakhate ja arihaMtapada saMbaMdhI dhAraNA, dhyAna tathA tanmayatA sadhAya che ane tenA pariNAme thatI jIvanazuddhi tathA puNyavRddhi vaDe uttarottara ratnatraya svarUpa mokSamArganI prApti thatI jAya che. A badhuM thavAnI pAchaLa hetu zuddhapraNidhAna che. praNidhAna kaho ke ekAgratA kaho, te thavAnI pAchaLa hetu "mArganuM lakSya che. sAdhyanA lakSyapUrvaka thatI kriyA kevaLa kriyA ja nathI kintu rasapUrvakanI kriyA che. kriyAnI pAchaLa rasa bhaLavAthI te kriyA kevaLa kAyavAsita ke vAvAsita na rahetAM manovAsita paNa bane che. e rIte mana, vacana ane kAyA traNeyathI vAsita thayelI namaskAranI kriyAne ja zAstromAM "namaskAra padArtha' kahyo che. zrI namaskAra niryuktimAM zrImad bhadrabAhusvAmIjI pharamAve che ke" maNasA guNapariNAmo, vAyA guNabhAsaNaM ca paMcaNhaM / kAraNa saMpaNAmo, esa payattho namukkAro // 1 // " artha - mana vaDe AtmAnuM paMcaparameSThinA guNomAM pariNamana, vacana vaDe temanA guNonuM kIrtana ane kAyA vaDe temane samyavidhiyukta praNAma e namaskArano padArtha che arthAt namaskArapadano e kharo artha che. sAco namaskAra thavA mATe kAyAthI praNAma ane vANIthI guNonA uccAraNanI sAthe mananuM parameSThinA mahAmaMtrano upakAra 145 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNomAM pariNamana paNa Avazyaka che. e pariNamana parameSThi namaskAranI pAchaLa rahelA hetuonuM zuddha ciMtana karavAthI thAya che. arihaMtabhagavaMtanA namaskAranI pAchaLa jema "mArga' hetu che, tema siddha bhagavaMtanA namaskAranI pAchaLa avinAza" hetu che. saMsAranI sarva vastuo vinAzI che. eka siddhapada ja avinAzI che. avinAzIpadanI siddhi mATe thato siddhabhagavaMtano namaskAra e hetupUrvakano namaskAra che, tethI te bhAvanamaskAra bane che. koIpaNa kriyAne bhAvakriyA banAvavA mATe zAstra cittane ATha prakAranAM vizeSaNothI viziSTa banAvavAnuM pharamAna karyuM che. te vizeSaNone samajavAthI ApaNI kriyA bhAvakriyA che ke nahi te samajI zakAya che. sAthe ja te bhAvakriyA na hoya to tene bhAvakriyA kema banAvAya tenuM jJAna maLe che. zrI anuyogaddhArasUtramAM bhAvakriyAnuM lakSaNa batAvatAM pharamAvyuM che 'jaNaM samaNe vA, samaNI vA, sAvae vA, sAviyA vA, taccitte, tammaNe, tallese, tadajjhavasie, tattivvajjhavasANe, tadaTThovautte, tadappiakaraNe, tabbhAvaNAbhAvie, annattha katthai maNaM akaremANe ubhaokAlaM sAvarUvuM . ' artha - sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA ubhayakALa Avazyakane kare. kevI rIte? taccitta, tanmana, tallezyA, tadadhyavasAya, tattIva-adhyavasAna, tadarthopayukta, tarpitakaraNa ane tabhAvanAthI bhAvita thaIne anyatra koI paNa sthAne manane karyA vinA kare evI kriyA bhAvakriyA che ane e rIte thatuM Avazyaka e bhAva Avazyaka che. ahIM sAmAnya upayogane tacitta kahe che, vizeSa upayogane tanmana kahe che, upayoganI vizuddhine tallezyA kahe che, jevo bhAva tevo ja bhAvitasvara jyAre bane, tyAre vezyAnI vizuddhi thaI gaNAya che. jevo svara tevuM ja dhyAna bane tyAre citta tadadhyavasita ane tevuM ja tIvra-adhyavasAnavALuM banyuM gaNAya che. taarpitakaraNa, taarthopayukta ane tabhAvanAbhAvita, e cittanAM traNa vizeSaNo cittanI vadhatI jatI ekAgratAne sUcave che. | sarvakaraNo eTale mana, vacana ane kAyA tathA karaNa, karAvaNa ane anumodana te vaDe yukta citta, artha, bhAvArtha ane rahasyArthamAM upayogayukta citta ane e traNeyanI bhAvanAthI bhAvita aMtaHkaraNa bane tyAre AvazyakAdi kriyA bhAvakriyA kahevAya che. namaskAranI kriyAne paNa bhAvakriyA banAvavI hoya to citta athavA aMtaHkaraNane uparyukta vizeSaNothI viziSTa banAvavuM joIe. aMtaHkaraNa vizeSaNothI viziSTa tyAre ja bane ke jyAre namaskAranI kriyA hetupura sara bane arthAt kriyA pAchaLanA hetuonuM spaSTa jJAna ane lakSya hoya. zrI arihaMtanA ane zrI siddhanA namaskAranA hetuonuM jJAna thayA pachI zrI AcAryanamaskAranI pAchaLa rahelA hetunuM jJAna jarUrI che. te hetu "AcAra' pradhAna che. AcAryano AcAra pAMca prakArano athavA chatrIsa prakArano athavA ekasone ATha prakArano che. jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya e pAMca AtmAnA mukhya guNo che tene prakaTa karavA mATenA pAMca AcAro anukrame jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, ane vIryAcAra e nAmathI oLakhAya che. temAM jJAnAcAra, darzanAcAra ane cAritrAcAranA ATha-ATha prakAro che ane tapAcAranA bAra prakAro che. A rIte AcAranA chatrIsa prakAranA AcArone traNa prakAranA vIryAcAra vaDe guNavAthI ekasone ATha prakAranA AcAro thAya che, enuM vistRta vivecana zrI AvazyakasUtra ane tenI TIkA vageremAM ApeluM che. e sarva AcAronA jJAnamAM ane pAlanamAM kuzaLa hoya te trIjA pade pratiSThita bhAva AcArya che. upAdhyAyabhagavaMta ane sAdhubhagavaMta paNa A sarva AcArathI pUrNa hoya che, paraMtu teo AcAryabhagavaMtanI AjJA vaDe prerAyelA hovAthI gauNa che. paMcAcAranA pAlaka ane pravartaka mukhyatayA AcAryabhagavaMta ja kahevAya che. AcArya namaskAranI pAchaLa AcAryabhagavaMtonA A AcAraguNanuM praNidhAna hovuM joIe. 146 tA trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca viSayothI muMjhAyelA vizvamAM pAMca parameSThiomAM rahelA sarvazreSTha pAMca viSayone alaga pADIne, te te viSayonA praNidhAnapUrvaka pAMca parameSThione namaskAra karavAmAM Ave topaNa te namaskAra bhAvanamaskAra banI zake che. pAMca viSayomAM mukhya viSaya zabda che ane zabdamAM sarva zreSTha zabda eka zrI arihaMta paramAtmAono che. samavasaraNamAM birAjamAna thaI arihaMtabhagavaMto jyAre dharmadezanA Ape che, tyAre temano zabda-dhvani ASADhI meghanI garjanAthI paNa adhika madhura ane gaMbhIra hoya che. athavA jANe maMthana thatA samudrano dhvani na hoya tema prabhunA mukhamAMthI nIkaLatA zabdano dhvani zrotAonA cittanA saMtApane haranAro thAya che. viSayarUpI viSanA AkarSaNane TALanAro thAya che. zrI arihaMtanA zabdanI jema siddhonuM rUpa ane tenuM praNidhAna traNe lokamAM rahelA sarva prakAranA rUpanI suMdaratAnA mithyA AkarSaNane haranAruM thAya che. ahIM zaMkA thAya ke siddhane vaLI rUpa kevuM? azarIrI siddhabhagavaMtone zarIra nathI to pachI rUpa to hoya ja kyAMthI? paNa ahIM rUpa zabdano artha zarIranuM rUpa na letAM AtmAnuM rUpa levuM joIe. vaLI zarIranuM paNa rUpa ke sauMdarya aMte to AtmAnA rUpane AbhArI che. jIvarahita zarIranuM rUpa, rUpa gaNAtuM nathI. zarIramAM jIva hoya tyAM sudhI zarIranuM rUpa AkarSe che, eTale saMsArI jIvanA dehanuM sauMdarya paNa vastutaH zarIranI aMdara rahelA cetananI cetanAnA sauMdaryanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. siddhabhagavaMta azarIrI che, tethI temanuM rUpa ane sauMdarya sarva saMsArI jIvonA zarIranAM rUpa ane sauMdaryathI vilakSaNa che. e rUpa dehanuM nathI topaNa dehamAM rUpa ke je cetananI hayAtInA kAraNe che te cetananuM che, tethI te sarvazreSTha ane sarvAdhika che. siddhanuM rUpa sarva rUpothI caDhiyAtuM che, tethI tenuM dhyAna anya sarva rUpI padArthonA rUpanA ayogya AkarSaNane paLavAramAM vikherI nAkhe che tevI rIte AcAryabhagavaMtanA AcAranI gaMdha, zIlanI sugaMdha sarva laukika sugaMdhI padArthonI sugaMdhanA ayogya AkarSaNane TALI de che. jIvane zabda vagere viSayonI vAsanA anAdi kALanI che te vAsanAne naSTa karavA mATe eka bAju te viSayonI virasatAnuM cittana ane bIjI bAju pariNAme suMdara evA viSayonI suMdaratAnuM praNidhAna ati Avazyaka che. gaMdhanI vAsanAne nirmULa karavA mATe AcAryonA bhAvaAcAronI suvAsanuM-paMcAcAranA pAlanathI utpanna thatI zIlarUpI sugaMdhanuM praNidhAna uttama praNidhAnanI garaja sAre che. zrI arihaMtono gaMbhIra dhvani, zrI siddhonuM avinAzI rUpa ane zrI AcAryonA sadAcAranI suvAsa ApaNe joI AvyA have zrI upAdhyAyonA svAdhyAyano rasa tathA zrI sAdhuonI nirmaLa kAyAno sparza tathA baMnenuM praNidhAna namaskAranI kriyAne bhAvakriyAmAM kevI rIte palaTAve che te joIzuM. namaskAramahAmaMtrano upakAra (4) zrutakevalIbhagavaMta zrI bhadrabAhu svAmIjI pharamAve che ke-mArga, avipraNAza, AcAra, vinaya ane sahAya e pAMca hetuo mATe huM zrI paMcaparameSThibhagavaMtone namaskAra karuM chuM. hetupUrvakanI kriyA phalavatI che, hetu ke saMkalpa vihIna karma phaLatuM nathI. namaskAra karavAnI pAchaLa pAMca prakAranA hetuo zrutakevaLIbhagavaMta zrI bhadrabAhu svAmIe zrI namaskAranI niyukti karatAM pharamAvyA che. A pAMca hetuo to mAtra upalakSaNa che. "mArga hetu mATe ja zrI arihaMtane namavAnuM che ema nathI, paNa jevI rIte arihaMto mAgapadezaka che tethI namaskArane pAtra che, tevI rIte teo audAryAdi anaMta guNothI alaMkRta che mATe paNa namaskaraNIya che. pAMca hetu batAvIne pAMcanI saMkhyAno niyama nathI karyo, paNa kriyAne phalavatI banAvavA mATe te hetupUrvaka karavI joIe e niyama darzAvyo che. te hetu tarIke zrI arihaMtonI mArgopadezakatA, arihaMtonuM anupama audArya, arihaMtono anupama upazama, anupama maitrIbhAva, anupama ahiMsA vagere koIpaNa guNa levAya. arihaMtomAM rahelI koIpaNa vizeSatAne AgaLa mahAmaMtrano upakAra ( 147 NN Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne jyAre zrI arihaMtane namaskAra karavAmAM Ave tyAre namaskAra praNidhAnapUrvakano bane che, cittanI ekAgratA lAvanAro thAya che. cittanI ekAgratA kadI paNa baLAtkAre AvatI nathI ane kadAca Ave topaNa te dIrghakALa TakatI nathI. cittano svabhAva ja evo che ke tene jemAM rasa Ave temAM te turaMta ja sthira thaI jAya che. zrI arihaMtanA namaskAramAM cittane sthira karavuM hoya to arihaMtamAM rahelI koI vizeSatA ke jemAM potAne rasa hoya tene AgaLa karavI joIe, tenI sAme lakSya kendrita karavuM joIe. e karatAMnI sAthe ja cittanI lInatA AvI jAya che. lInatA Ave tenI sAthe ja maMgaLanuM Agamana ane viknonuM vidAraNa thaI jAya che. zrI namaskAramaMtra maMgaLamaya che, sarva maMgaLamAM pradhAna maMgaLa che, sarva pApano AtyaMtika kSaya karanAra che, vagere vizeSaNo to ja caritArtha thAya ke je tenA smaraNamAM, jApamAM ke dhyAnamAM citta layalIna bane. e lInatA lAvavAnuM eka sAdhana zrI arihaMtAdi parameSThiomAM rahelI vizeSatAonuM praNidhAna che. zrI arihaMta paramAtmAomAM mokSamArganI Adya prakAzakatAnI sAthe vizuddha samyagdarzana che ane e samyagdarzana pAmavAnI jeTalI sAmagrI joIe te badhI eka sAmaTI teomAM ekatra thayelI che. zrI ATha mahAprAtihAryonI pUjA, samavasaraNanI samRddhi, atizayavALI dharmakathA, devonI pUjA, puNyanAM pratyakSa phaLa vagere agaNita vastuo tene jonAra, sAMbhaLanAra ke paricayamAM AvanAra pratyeka vyaktine apUrva zraddhAvAna ane dharma pratye parama AdaravAna banAvavAnuM acittva sAmarthya dharAve che. zrI arihaMtonuM jJAna, zrI arihaMtono vairAgya, zrI arihaMtono dharma, zrI arihaMtonuM aizvarya vagere ekeka vastu evI che ke te tenuM praNidhAna karanAra AtmAnA aMtaHkaraNamAM samyakatvano sUrya pragaTAve che ane mithyAtvanuM ghora aMdhAruM haMmeza mATe dUra karI de che. namaskArane bhAvanamaskAra banAvavA mATe, namaskAranI kriyAmAM cittano bhAva jagADI ApavA mATenI A saraLamAM saraLa yukti che. - zrI SoDazaka Adi granthomAM dharmasiddhinAM pAMca lakSaNo kahyAM cheH temAMnuM paheluM lakSaNa audArya arthAt kArpaNyano tyAga che, bIjuM lakSaNa dhairya ane gAMbhIryayukta dAkSiNya che, trIjuM lakSaNa traNe kALanA pApanI jugupsA che, cothuM lakSaNa nirmaLa bodha che ane pAMcamuM lakSaNa janapriyatna che. arihaMtonuM anupama audArya temanI dharmasiddhine sUcave che. vaLI arihaMtomAM kSAvikabhAve samyakatva guNa pragaTyo che ane samyakatvanuM prathama lakSaNa upazama eTale aparAdhI pratye paNa krodhano abhAva che. vaLI zrI arihaMtomAM maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyastha e samyakatvanI cAre bhAvanAo parAkASThAne pAmelI che. vaLI zrI arihaMtoe prakAzanuM lokAlokanA svarUpanuM jJAna advitIya che, vizvamAM ajoDa che. zrI arihaMtonI ahiMsA sarvalokavyApI che, samasta jIvarAzine AvarI lenArI che e vagere guNonA praNidhAnapUrvaka thato arihaMtono namaskAra guNabahumAnanA bhAvavALo che ane guNabahumAnano bhAva acijya zaktiyukta che, ema zAstro sAkSI pUre che. kahyuM che kebhttiii jiNavariMdANaM, khijaMti puvvasaMciyA kammA / guNapagarisabahumANo, kammavaNadavANalo jeNa // 1 // artha - jinavarendronI bhakti vaDe pUrva saMcita karmo kSayane pAme che, kAraNa ke guNaprakarSanuM bahumAna eka karmarUpI vanane bALavA mATe dAvAnaLanuM kAma kare che. zrI arihaMtonI jema zrI siddhabhagavaMtanA "avinAzitA' Adi guNonA praNidhAnapUrvaka thato namaskAra guNabahumAnanA bhAvavALo bane che, tethI te paNa acinta zaktiyukta ane karmavanane bALavA mATe dAvAnaLa tulya, bane che. e rIte zrI AcAryane namaskAra paNa jyAre AcAryamAM rahelA bhAvAcAra, saraLatA, pApajugupsA, IN 148 1 t s of A gailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanirveda, kArya, aucitya Adi guNonA praNidhAnapUrvaka thAya che tyAre te guNa bahumAnane pedA karanAro thAya che ane tethI asaMkhya bhavonAM upArjana karelAM karmone bALI nAkhe che. upara ApaNe zrI arihaMtono sarvazreSTha zabda-dharmopadeza, zrI siddhonuM sarvarUponuM kAraNa ane saMsAranAM sarva rUpothI caDhiyAtuM evuM avinAzI rUpa, zrI AcAryonA AcAra ane tenA pAlanathI pragaTa thatI bhAvasuvAsa te badhAnA praNidhAnapUrvaka karAto namaskAra bhAvanamaskAra bane che e vAta joI AvyA. have zrI upAdhyAyabhagavaMtano namaskAra kevI rIte bhAvanamaskAra bane te joIe. zabda, rUpa ane gaMdha jema anukrame zrotra, cakSu ane prANanA viSayo che, tema rasa ane sparza anukrame rasanendriya ane sparzanendriyanA viSayo che ane tenuM AkarSaNa jIvane anAdinuM che. te TALavAnA upAya tarIke ane te dvArA upAdhyAyanA namaskArane bhAvanamaskAra banAvavA mATe zrI upAdhyAyabhagavaMtono svAdhyAya ane tethI utpanna thato eka prakArano rasa, te bannenuM praNidhAna Avazyaka che. dvAdazAMgIrUpa pravacanano svAdhyAya niraMtara karavo ane anyane karAvavo e zrI upAdhyAyabhagavaMtonuM sarvazreSTha kartavya che. vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathArUpa pAMca prakAranA svAdhyAyarUpI bhAvaratha upara ArUDha thayelA cothA zrI upAdhyAyaparameSThio nirvine zrI muktinagarI pratye prayANa karI rahyA che. e svAdhyAyano rasa atIndriya tRptine Ape che ke je tRpti SaDrasayukta bhojanano niraMtara svAda karanArane paNa kadI thatI nathI. rasanAnA viSayabhUta rasanI tRptine icchatA, parasanAM bhojana karanArA puruSanI kahevAtI tRpti to atRptine vadhAranArI che; jyAre nitya zrI zru jJAnanA abhyAsathI upAdhyAyabhagavaMtone thatI tRptI te anAdi viSayanI atRptine zamAvanArI che ane atIndriya tRptinA nirUpama AnaMdane ApanArI che. zAzvata evA mokSasukhanA AsvAdanI vAnagI svarUpa atIndriya tRptinuM praNidhAna rasanendriyanA viSayarUpa rasanI anAdi tRSNAne zamAvIne paraMparAe mokSanA atIndriya avyAbAdha sukhane meLavI ApanAruM thAya che. A rIte thato bhAvanamaskAra sarva prakAranAM puNyakAryonA samUhomAM svAmI tulya bane che. A bhAvanamaskAra vinA anaMta vakhata grahaNa karelAM zramaNaliMgo, dravyaliMgo banyAM che ane tenI sAdhanA akRta-kRtya rahI che. kahyuM che ke yathA nakSatramAlAyAM, svAmI pIyUSadIdhitiH / tathA bhAvanamaskAraH sarvasyAM puNyasaMhatau // 1 // nIvenAtatyani, vinA bAvanamaskRti hitane vimuni, jAcanaza ? 2 | artha- nakSatramALAmAM jema caMdra sarvano svAmI che, tema sarva prakAranA puNya samUhamAM bhAvanamaskAra mukhya che. bhAvanamaskAra vinA jIve anaMtavAra dravyaliMgo lIdhAM ane mUkyAM chatAM kArya siddhi thaI nathI (1-2) kAryanI siddhi mATe namaskAra jarUrI che ane te guNabahumAnanA bhAvathI Ave che, tethI zrI arihaMtAdi parameSThionA eka eka viziSTa guNane pradhAna banAvI tenA praNidhAnapUrvaka namaskArano abhyAsa pADavo jarUrI zrI upAdhyAyabhagavaMtanA svAdhyAya rasanI jema zrI sAdhubhagavaMtanA saMyama ane tapathI pavitra thayelA gAtrano sparza, guNano aciMtya prabhAva ane tenA praNidhAnanuM svarUpa have joIe. namaskAramahAmaMtrano upakAra (5) zrI paMcaparameSThione karavAmAM Avato namaskAra game tevA pApI ane adhama jIvane paNa pavitra ane ucca banAvanAra che. zrI arihaMtapade, zrI siddhapade, zrI AcAryapade, zrI upAdhyAyapade ane zrI sAdhupade rahelA nirmaLa AtmAo jagata upara je upakAra kare che tevA upakArane bIjA koI sthAne rahelA AtmAo karI zakatA nathI. devendro ke cakravartIo, vAsudevo-prativAsudevo ke baLadevo, rAjA-mahArAjAo ke rASTrapatio, vizvanI bhautika samRddhinA A sarva adhipationo upakAra, AdhyAtmika samRddhinA svAmI ane Izvara evA zrI paMcaparameSThionA mahAmaMtrano upakAra 149 N Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAranI AgaLa nagaNya che, tuccha che, tRNa tulya che ane ethI ja e parameSThione karavAmAM Avato bhAvanamaskAra sarva pApono samULa nAza karavAne samartha che. zrI arihaMtAdi parameSThionA AdhyAtmika upakArane jema jema samajavAmAM Ave che, tema tema teo pratye vizeSa bahumAna pedA thatuM jAya che. zrI arihaMtono e upakAra mArgadezakatAno che, zrI siddhono e upakAra avinAzitAno che, zrI AcAryono e upakAra AcArasaMpannatAno che, zrI upAdhyAyono e upakAra vinayasaMpannatAno che ane zrI sAdhu bhagavaMtono e upakAra muktimArgamAM sahAyadAyakatAno che. prathama cAra 52meSThionA upakAronuM yatkiMcit varNana ApaNe karyuM. have pAMcamA pade rahelA sAdhubhagavaMtono vizeSa upakAra zuM che ane namaskAra karanAra upara te kevI rIte thAya che, te joIe. zarIramAM Indriyo pAMca che, lokamAM parameSThibhagavaMto paNa jAtithI pAMca che. dareka Indriyano eka eka viSaya che ane te viSaya pratyeno anurAga jIvane anAdi siddha che. tyAre zrI paMcaparameSThibhagavaMto pratyeno bhaktirAga jIvane prayatnathI keLavavAno che. viSayo pratyeno rAga ane parameSThi pratyeno rAga eka ja kALe, eka ja cittamAM saMbhavato nathI. eka jaDa che to bIjo cetana che. jaDanA dharmo ane cetananA dharmo judA che. zabda, rUpa, 2sa, gaMdha, sparza e jaDanA dharmo che. jJAna, darzana, sukha, vIrya e cetananA dharmo che. jaDanA dharmo jene game tene cetananA dharmo kema game ? ane cetananA dharmo jene game tene jaDanA dharmo kema game ? anyoe paNa kahyuM che ke, jyAM rAma tyAM kAma nahi ane jyAM kAma tyAM rAma nahi. aMdhakAra ane prakAza e be eka jagyAe kadI paNa rahI zake nahi, evI rIte eka ja cittamAM viSayono rAga ane parameSThionI bhakti samakALe TakI zake nahi, pa2meSThio pratye bhaktirAga utpanna karavo hoya to viSaya pratye vairAgya keLavavo ja rahyo. te vairAgya keLavavAno upAya viSayonI vipAka virasatA ane vinazvaratAnuM vAraMvAra ciMtana karavuM te che. paraMtu A kArya dhA2vA jeTaluM saheluM nathI vAraMvAranA sukhAnubhavathI viSayo pratye keLavAyelI dRDharAgavAsanA eTalI to UMDI hoya che ke te ciMtanamAtrathI nAza pAmatI nathI. UlaTuM anekazaH abhyAsathI keLavelI vairAgyabhAvanA eka ja vA2nA viSayasaMsargathI paNa cAlI jatI anubhavAya che. vairAgyano A mArga sAmA pravAhe taravA barobara che, te mArge siddhi anubhavanAra puruSa virala hoya che. aneka janmanA puSkaLa abhyAsanA pariNAme koIka jIvane jJAna ane vicAranA A mArge vairAgyanI siddhi prApta thAya che. bIjo eka mArga saraLa che ane te sAmAnya manuSyothI paNa AcarI zakAya tevo che. moTA bhAganA jIvo A mArge cAlIne sahelAIthI siddhine meLavI zakyA che. A mArga viSayo pratye vairAgya keLavavAno nathI paraMtu viSayo pratyenA rAganuM sthAna badalavAno che. A mArgamAM anAdisiddharAgavAsanAnI sAme thavAne badale tene anukULa vartana karI svArtha sAdhI levAno che. sAdI bhASAmAM kahIe to lADavo ApIne kallI kADhI levA jevo A saraLa mArga che. IndriyonA viSayo pratye jIvane je sahaja anurAga che tenuM sthAna moTe bhAge kutsita, bIbhatsa ane aprazasta hoya che. jIvane kinnarIonA madhura zabdo game che, kAminIonAM manohara rUpa game che, suvAsita padArthonI suMdara gaMdha game che, svAdiSTa vastuonA madhura raso game che ane sukumAra padArthonA komaLa sparza game che paraMtu e badhA kSaNavipariNAmI hoya che tenAthI maLatuM sukha keLanA thaDanI jema asAra hoya che, tethI jIvane tRpti thatI nathI, atRpti vadhe che. tenAthI maLatAM sukhono anubhava rAgavAsanAne ghaTADavAne badale vadhAre dRDha kare che. e ja zabda, rUpa, gaMdha 2sa ane sparzanA sthAna aprazastanA badale prazasta svIkAravAmAM Ave to tethI 2AgavAsanA zithila thAya che, caMcaLatA maTe che ane jIvane zAMti prApta thAya che. viSayono rAga je vAsanAone 150 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhAranAro thAya che, te ja rAga je prazasta sthAno upara keLavavAmAM Ave to jJAna-darzana-cAritrane vadhAranAro thAya che. rAganA sAdhanane paNa vairAgyanAM sAdhana banAvavAnI A eka apUrva yukti che. e yuktino Azraya laIne ja zAstrakAra bhagavaMtoe tIvra rAga vAsanAvALA gRhastho mATe dravyastavanuM vidhAna karyuM che. vividha prakAranAM dravyo upara rahelI rAga dveSanI vAsanA eka e krame nAza karI zakAya che. parameSThinamaskArane paNa bhAvanamaskAra banAvavA mATe bhaktimArganI A suMdara yojanA che. zrI ariMtabhagavaMtonI dharmadezanA ane temanA mukha kamaLamAMthI nIkaLato ASADhI meghanA jevo gaMbhIra tathA dhIra dhvani eka evA prakArano zabda che ke zabdanuM zravaNa, manana, ciMtana, smaraNa ane dhyAna karavAthI rAganA badale jJAna, avivekanA badale viveka tathA mUcchanA badale tyAga vadhe che. e ja nyAya zrI siddhibhagavaMtonAM rUpane, zrI AcAryabhagavaMtonI zIlasugaMdhane zrI upAdhyAyabhagavaMtonA svAdhyAyarasane tathA zrI sAdhubhagavaMtonA gAtrasparzane lAgu paDe che rAganA sAdhanabhUta te badhA viSayo vairAgyanA hetubhUta banI jAya che. zrI siddhabhagavaMtane bAhyarUpa nathI, topaNa AMtararUpa che. zrI AcAryabhagavaMtane bAhya padArthonI sugaMdha nathI topaNa zIla ane sadAcAranA pAlanathI pragaTelI AMtara sugaMdha avazya che. zrI upAdhyAyabhagavaMta pAse bAhya rasa nathI topaNa dvAdazAMga pravacananA nitya svAdhyAyathI utpanna thato nirmaLa jJAnano ane pavitra vacanano rasa avazya che. zrI sAdhubhagavaMta pAse kAminIonA jevA komaLa aMgasparza nathI, to paNa ugratapane kaThora saMyamanA pAlanathI utpanna thayelo nirmaLa ane pavitra sparza avazya che, pachI bhale te temanI pavitra kAyAno ho! athavA to kAyAne sparzelA pavitra vAyu ane vAtAvaraNano ho ! A rIte pAMce parameSThionA dhyAnamAM, ciMtanamAM ke smaraNamAM manane pAMce IndriyonA viSayo maLI rahe che. tethI mane potAnI sahaja capaLatAno tyAga karI sthiratvane pAme che. A sthaLe sAdhubhagavatono sparza pavitra hovAnAM aneka kAraNomAMnAM keTalAMka kAraNo A cheH sAdhupaNuM aMgIkAra karavAnA prathama divasathI ja pAMca samiti ane traNa guptithI yukta pAMca mahAvratonuM teo satata pAlana kare che. pAMca prakAranA svAdhyAya sahita pAMca parameSThionuM satata dhyAna kare che. pAMce jJAnanA ArAdhana vaDe paMcamI gatine prApta karavA mATe satata udyamI rahe che. A vagere kAraNothI sAdhu bhagavaMtonI kAyA, temanI Indriyo ane mana, temanA vicAro tathA temanI AsapAsanuM vAtAvaraNa haMmezAM vizuddha rahe che. A vAtAvaraNane sparzanAra athavA tenuM mAtra manathI dhyAna karanAra, ciMtana ane smaraNa karanAra AtmA sparzanendriyanA ayogya anurAgathI mukta thAya che, eTaluM ja nahi paNa devAMganAonAM sparzane paNa tenI AgaLa tuccha samaje che, tAlapuTa viSatulya samaje che. je sparzanendriyano viSaya duHkha ane durgatino hetu che, tene ja jo sthAna palaTo ApavAmAM Ave to te sukha ane sadgatino hetu thaI jAya che. vastutaH sukha ane sadgatinuM sAdhana zubhadhyAna che. sAdhuno sparza athavA sAdhune sparzelA vAtAvaraNano sparza athavA e pavitra sparzano mAtra mAnasika vicAra paNa jIvanA zubhadhyAnane utteje che. A zubhadhyAnanA baLe jIva sadgatino adhikArI thAya che. aprazasta viSayo jema azubhadhyAnane jagADe che tema prazasta viSayo zubhadhyAnane jagADavAnuM sAmarthya dharAve che. kahyuM che kesllN kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvisovamA / kAme ya patthemANA, akAmA jaMti duggaiM // 1 // artha- viSayo e zalya che, viSa che ane AzIviSanI upamAvALA che. te viSayonI IcchA karavA mAtrathI jenI pAse te viSayo nathI teo paNa durgatimAM jAya che. AN mahAmaMtrano upakAra Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je aprazasta viSayo, enuM ciMtana karavA mAtrathI azubha dhyAnane uttejavA dvArA durgatine ApavAnI tAkAta dharAve che, to ethI viruddha prazasta viSayo enuM ciMtana karavAthI zubhadhyAna jagADe ane te dvArA sadgati pamADe temAM Azcarya jevuM zuM che? anubhava paNa tema ja kahe che. durgatidAyaka sparzanendriyano viSaya A rIte tenuM sthAna palaTAI javAthI sadgatinuM kAraNa bane che. tethI ja sAdhubhagavaMtono sparza ane tenuM praNidhAna jenA garbhamAM che evo parameSThinamaskAra dravyanamaskAra maTIne bhAvanamaskAra banI jAya che.. ahIM eka vAta avazya vicAra mAge che ke aprazasta viSayonA dhyAnamAM jevI tIvratA Ave che tevI tIvratA prazasta viSayonA dhyAnamAM anubhavAtI nathI tethI aprazasta viSayonuM dhyAna durgatidAyaka bane e vAta mAnya che, paNa prazasta viSayomAM jyAM sudhI tevI tIvratA na Ave tyAM sudhI te sadgatidAyaka kevI rIte bane ? A prazna taddana sAco che. mATe ja kahyuM che ke dhyAyato viSayAn puMsaH, saGgasteSUpajAyAte / saDagADat saMjAyate kAmaH, kAmAt krodho'bhijAyate // 1 // kodhAd bhavati saMmohaH, saMmohAt smRtivibhramaH / smRtibhaMzAd buddhinAzo, buddhinAzAt praNazyati // 2 // artha- viSayonuM dhyAna karanAra puruSane temAM Asakti utpanna thAya che, AsaktithI kAmanA jAge che, kAmanAthI krodha utpanna thAya che. krodhathI moha, mohathI smRtibhraMza, smRtibhraMzathI buddhinAza ane buddhinAzathI sarvavinAza sarjAya che. (1-2). aprazasta viSayonA dhyAnanI paraMparAmAM je anartho sarjAya che, te sarva loka prasiddha che. kintu prazasta viSayanA dhyAnathI sarjatI arthaparaMparAno pratyakSa anubhava bahu thoDAne thAya che. enI pAchaLa aneka kAraNo che, temAM mukhya kAraNa abhyAsano abhAva che. abhyAsathI ja dareka vastu siddha thAya che. prazasta viSayonA dhyAnano abhyAsa koIka AtmA ja kare che, paraMtu je koI kare che tene tenuM phaLa avazya maLe che. zAstromAM dravya Avazyakane bhAvaAvazyaka banAvavA mATe je krama kahyo che te krama mujaba abhyAsa karavAmAM Ave to dravyanamaskArane paNa bhAvanamaskAra banAvI zakAya che. zrI anuyogadvArasUtramAM e krama kahyo che ke " se samaNe vA0 samaNI vA taccitte, tammaNe, tallese, tadajjhavasie, tattivvajjhavasANe, tadavovautte, tadappiakaraNe, tabbhAvaNAbhAvie, annattha katthai maNaM akaremANe, ubhaokAlaM AvassayaM kareMti " artha- sAdhu, sAdhvI, zrAvaka athavA zrAvikA ubhayakALa Avazyakane kevI rIte kare ? "tat cittathI' = ahIM "citta" zabda sAmAnya upayoganA arthamAM che aMgrejImAM tene ' Attention " (eTenzana) kahI zakAya. "tanumanathI' = ahIM "mana" zabda vizeSa upayoganA arthamAM che, agrejImAM tene ' Intrest ' (inTaresTa) kahI zakAya. tallezyAthI = ahIM "lezyA' zabdano upayoga vizuddhinA arthamAM che, aMgrejImAM tene Desire (DIjhAyara) kahI zakAya. tadadhyavasAyathI = vizuddhinuM cihna bhAvitasvara che. jevo bhAva tevo ja bhAvitasvara, e upayoganI vizuddhinuM sUcaka che. jevo svara tevuM ja dhyAna thavA lAge, tyAre tene tadadhyavasAya' kahevAya che. aMgrejImAM tene will (vIla) kahI zakAya. te ja dhyAna jyAre tIvra bane tyAre tene * tatti vyavasAne kahevAya che aMgrejImAM tene " Power of imagination " (pAvara opha ImejInezana) kahI zakAya. tavakkovaDatte = tenA arthamAM upayukta. aMgrejImAM tene Visualisation (vIspelIgezana) kahI zakAya. tyArabAda " taSiyane ' = tene viSe apyAM che sarva karaNa jeNe, aMgrejImAM tene Indentification (AIDenTIphIkezana) kahI zakAya che. chevaTe " mAvajamavA ' = tenI ja bhAvanAthI bhAvita thavuM, jene aMgrejImAM Complete Absorption (kamplITa ebsorapzana) kahI zakAya. IN 15ra sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tacittathI mAMDIne "tabhAvanA bhAvita' payatanI badhI avasthAo aprazasta viSayonA ciMtana vakhate jIvane anAyAse siddha thaI jAya che, kAraNa ke teno abhyAsa jIvane anaMta kALathI che. prazasta viSayonA dhyAnamAM tema banatuM nathI, kAraNa ke teno cirakAlIna abhyAsa nathI, prayatnathI te siddha karavAno hoya che. eTalA mATe zrI anuyogadvArasUtramAM kahyuM che ke- " sanastha tha ma nava maLe " arthAt anyatra koIpaNa sthaLe manane na javA devApUrvaka Avazyakane kare tyAre te Avazyaka bhAvaAvazyaka bane che. je vAta Avazyakane lAgu paDe che te ja vAta namaskArAdi koIpaNa sad anuSThAnane lAgu paDe che. paMcaparameSThiomAM rahelA prazasta viSayonA dhyAnathI jema ekAgratA lAvI zakAya che, tema teomAM rahelA pratyeka vizeSaguNane pradhAnatA ApIne dhyAna karavAmAM Ave to paNa ekAgratA sAdhI zakAya che. e ekAgratA dravyanamaskArane bhAvanamaskAramAM palaTavAnuM sAmarthya dharAve che. sAmAnya niyama evo che ke cUla uparathI sUkSmamAM javuM, mUrta uparathI amUrtamAM javuM ane sAlaMbanathI nirAlaMbanamAM javuM. viSayo sthULa, mUrta ane paricita che tethI tenA AlaMbana vaDe sUma, amUrta ane aparicitamAM pahoMcI zakAya che. parameSThi pAMca che, viSayo paNa pAMca che. viSayo paricita che, parameSThio aparicita che. paricita viSayonA AlaMbanathI aparicita parameSThionA svarUpano paricaya pAmI zakAya che. e rIte pAMca-pAMcanAM prazasta joDalAM jeTalAM bane te darekanuM AlaMbana laIne zrI paMcaparameSThinA dhyAnamAM tanmaya banI zakAya che ane e tanmayatA dvArA namaskArane bhAvanamaskAramAM badalI zakAya che. pAMca parameSThiomAM rahelAM pAMca mahAvrato, pAMca AcAro, samyakatvanAM pAMca liMgo ane dharmasiddhinAM pAMca lakSaNo, maitrI Adi bhAvo, kSamA vagere dharmo, je sAdhAraNa rIte ApaNane paricita che, tene pAMca-pAMcanI saMkhyAmAM yojIne paMcaparameSThinuM vizuddha praNidhAna thaI zake che. jemake, arihaMtomAM rahelI ahiMsA, siddhomAM raheluM satya, AcAryomAM raheluM acaurya, upAdhyAyamAM raheluM brahmacarya ane sAdhuomAM raheluM ArkiMcanya ItyAdi. jo ke arihaMtamAM ahiMsAnI sAthe satya vagere guNo paNa rahelA che tema siddhomAM, AcAryomAM, upAdhyAyomAM ane sAdhuomAM paNa e dareka guNo rahelA che to paNa dhyAnanI sagavaDa khAtara pratyekamAM eka eka guNa judo kalpIne citavavAthI dhyAna sudaDha thAya che. ema sarva viSayamAM Azaya samajavo. A praNidhAnapUrvaka thayelo namaskAra bhAvanamaskAra gaNAya che ane tenA phaLarUpe jIvane bodhilAbha, svarganAM sukho tathA paraMparAe siddhigatinAM anaMta ane avyAbAdha sukho paNa maLI zake che. tANaM annaM tu no asthi, jIvANaM bhavasAyare / vuhuMtANaM imaM muttuM, namukkAraM supoyayaM // bhavasAgaramAM bUDatA evA jIvone A navakArarUpI nAvane choDIne bIjuM koI trANa eTale rakSaNa ApanAra nathI. tappaNaiNaM tamhA, aNusariyabo suheNa citteNa / eso va namukkAro, kayannuyaM mannamANeNaM // teTalA mATe A namaskAranuM sUtrathI praNayana karanArA gaNadharabhagavaMto ane arthathI prakAzana karanArA tIrthaMkarabhagavaMto pratye AtmAnI kRtajJatA athavA kRtArthatA mAnavA vaDe zubha cittathI smaravo joIe, dhyAvavo joIe. AN mahAmaMtrano upakAra - mahAmaMtrano upakAra 153 S List virus Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakAramAM nava raso sAhityanA kSetramAM "rasa' eka agatyanI vastu che. kAvyazAstramAM tene mahattvanuM sthAna che, rasazAstra upara moTAM moTAM vivecano lakhAyAM che. A raso navanI saMkhyAmAM che ane temAM navamo "zAMta' rasa che. keTalAka AcAryo tene rasa mAnatA nathI. temanA mate rasonI saMkhyA mAtra AThanI che. keTalAka te AThanI sAthe navamo zAMta rasa paNa mAne che ane vaLI keTalAka AcAryoe nava raso uparAMta vAtsalya" nAmano dasamo rasa paNa svIkAryo che. zrI namaskAra mahAmaMtramAM A raso kevI rIte aMtarbhAva pAme che e vicAravAnuM ahIM prastuta che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja "vAtsalya" rasane svataMtrarasa nahi mAnatAM zAMta sahita mAtra nava rasone ja rasa tarIke svIkAre che. te nava rasonAM nAmo anukrame 1. zRMgAra, 2. hAsya, 2. karuNa, 4. raudra, 5. vIra, da. bhayAnaka, 7, bIbhatsa, 8. addabhuta ane 9. zAMta che. te pratyekanA vibhAva, anubhAva ane vyabhicArI bhAvo kAvyAnuzAsana nAmanI anupamatimAM temaNe vistArathI batAvelA che. navarasanA sthAyIbhAvonAM nAmo paNa tyAM kahyAM che, te anukrame 1. rati, 2. hAsa, 3. zoka, 4. krodha, 5. utsAha, Da. bhaya, 7. jugupsA, 8. vismaya ane 9. zama che. A nava sthAyIbhAvo dareka manuSyamAM janmajAta rahelA hoya che, tethI tene sthAyI arthAt sthirabhAvo kahelA che. e sthAthIbhAvo je nimittone pAmIne abhivyakta thAya te AlaMbanavibhAva ane je nimittone pAmIne vRddhi pAme te udIpanavibhAva kahevAya che. e abhivyakti ane vRddhi vakhate thatI bhinna bhinna zArIrika ceSTAone sAttvikabhAva athavA anubhAva kahevAya che ane te vakhate anubhavAtI judI judI mAnasika vRttione vyabhicArIbhAva athavA saMcArIbhAva kahevAya che. AthI e nakkI thayuM ke cokkasa nimittone pAmIne thatA AMtara-bAhya anubhavonuM punaH punaH parizIlana e ja rasarUpe pariName che. A rasAnubhava anubhavakALe alaukika AnaMdane Ape che, tethI tene " brahmAsvAdasodara' paNa kahe che. ahIM " brahma" eTale AtmasvarUpa, teno AsvAda eTale anubhava, teno sodara eTale tenI samAna arthAta sAkSAt AtmasvarUpanA AsvAdatulya jeno anubhama che. te "brahmAsvAdasodara' kahevAya che. kevaLa mAnasikabhAvonA Avegane ja ahIM rasa kahyo nathI, kintu tenA rasanane AsvAdanane rasa kahyo che. judA judA bhAvonI sAthe te bhAvone anubhava lenAra AtmAnuM paNa rasana-smaraNa jemAM che te rasa che. kahyuM che kebhAvamAM ra3:" arthAta bhAvonuM smaraNa te rasa che. tAtparya ke kevaLa Avegono anubhava nahi, paNa e anubhavonuM smaraNa karanAra AtmAno anubhava te rasa che. meM kahyuM DhodhavAnazakavAnabha, thaM ttimanaji ' vagere smaraNAtmaka anubhava e ja rasanuM rasatva che. TUMkamAM vibhAva, anubhAva ane vyabhicArIbhAvo vaDe abhivyakta thato sthAyIbhAva te rasa che. ahIM vibhAva eTale vizeSa kAraNo. tenA be bheda che : AlaMbanavibhAva ane uddIpanavibhAva. je AlaMbanone arthAt nimittone pAmIne rasanI utpatti thAya tene "AlaMbanavibhAva' ane je nimittone pAmIne rasanI abhivRddhi thAya tene "uddIpanavibhAva' kahyo che. bIja anubhAvane sAttvikabhAva paNa kahe che. te moTA bhAge rasAnubhava vakhate thatI bhinna bhinna prakAranI zArIrika ceSTArUpa che. trIjA vyabhicArIbhAvane saMsArIbhAva paNa kahe che, kAraNa ke te dareka rasanA anubhavamAM eka sarakho nathI raheto, paNa pharI janAro hoya che. kAvyazAstromAM tenA hetu, svarUpa ane phala vistArathI varNavelAM che. ahIM to tenuM sUcana mAtra karIne zrI namaskAra mahAmaMtranA smaraNa ane jApa vakhate dareka rasano anubhava kevI rIte karI zakAya tenuM ja mAtra saMkSepathI vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja N Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana karIzuM. "zAMtarasa' e rasAdhirAja che, badhA rasono te rAjA che. sAttvika bhAvanA prakarSa vakhate badhA raso zAMtarasamAM pariNAma pAme che, zrI namaskAra mahAmaMtra e zAMtarasano khajAno che, zAMtarasano bhaMDAra che; athavA zAMtarasathI bharelo mahAsAgara che. temAM rahelA pAMca parameSThio ekAMta zAMtarasathI bharelA amRtanA kuMDa samAna che-mUrtimAnuM zAMta rasanAM jharaNAM che. zAMtarasanA vibhAvone, anubhAvone ane vyabhicArIbhAvone samajavAthI A vastu vadhAre spaSTa thaze. zrIkAvyAnuzAsana nAmanA graMtharatnamAM kahyuM che ke-vairAgyavimA yamanubhAvo vRddhi mArI zaH zAntiH ' ( rU-TU-1) arthAt vairAgyAdi vibhAvothI, yamaniyamAdi anubhAvothI ane dhRti, smRti, Adi-vyabhicArI bhAvothI abhivyakta thato tRSNAkSayarUpa zama te zAMtarasa che. zAMtarasanA AlaMbanavibhAva tarIke vairAgyAdi che ane uddIpanavibhAva tarIke satsaMgAdi che. "vairAgya Adi' zabdathI vairAgya uparAMta saMsAra bhIrutA tathA saMsAranuM mokSanuM vAstavika svarUpa samAvanAra tattvajJAna, saMsAranA pArane pAmelA vItarAga puruSonuM parizIlana, temanA parizIlanathI prApta thato sadguNavikAsa ane sadAcAranA lAbhArUpI anugraha vagere prahaNa karavAnAM che. "satsaMga Adi' zabdathI satsaMga uparAMta sat zAstranuM zravaNa, manana ane adhyayana, tathA tIrthakSetra, devasthAna, nirjanaaraNya, giriguhA, puNyAzrama vagere levAnAM che. e rItanA bAhya-atyaMtara nimittonA baLe zAMta-rasanI utpatti ane abhivRddhi thAya che. yama-niyama AdinuM pAlana, samiti-gutiAdi vrata niyamonuM sevana, mUlaguNa ane uttaraguNonuM dhAraNa vagere anubhAvanA sthAne che, ethI mana-vacana-kAyAnI ceSTAo vizuddha bane che. mati, smRti, dhRti, nirveda, Adi vyabhicArIbhAvo che, tethI tRSNAkSayarUpI samarasa carvaNAne prApta thAya che ane vAraMvAra carvaNAne prApta thaelo "zama" zAMtarasapaNe pariName che. jyAM A zAMta rasa hoya che, tyAM sAttvikabhAvane pAmelA bIjA AThe raso tenI uccadazAmAM hayAtI dharAve che. e ja kAraNe zAntarasa e badhA rasono rAjA gaNAya che. bIjA badhA rasonuM jyAre uccIkaraNa thAya che tyAre te dareka zAMtarasa svarUpa banI jAya che e rasonuM uccIkaraNa, UrdhvIkaraNa ke, sAttvikIkaraNa kevI rIte thAya che ane te vakhate badhA raso kevI rIte zAMtarasamAM bhaLI jAya che, te samajavA mATe sarva rasonA vibhAva, anubhAva ane saMsArIbhAvo sahita sthAyIbhAvone paNa samajavA joIe. ahIM nAma mAtrathI tene jaNAvIne te badhAno zAMtarasamAM aMtarbhAva kevI rIte thAya che te joIzuM. zRMgArAdi rasonAM nAmo ApaNe joI AvyA. te darekano sthAyIbhAva zuM che te have joIe. zRMgArano sthAyIbhAva "rati,' hAsyano sthAyIbhAva bahAsa," karuNano sthAyI bhAva "zoka," raudrano sthAyIbhAva "krodha," vIrano sthAyIbhAva " utsAha," bhayAnakano sthAyIbhAva "bhaya', bIbhatsano sthAyIbhAva jugupsA' ane alkatano sthAyIbhAva,' "vismaya' che. ratithI mAMDIne vismaya parvatanA sthAyIbhAvo dareka jIvamAM kAyama hoya che. tene pragaTa thavAnI sAmagrI maLatAMnI sAthe ja te bahAra Ave che. dA.ta. zRMgArarasano sthAyIbhAva "rati' che ane rati saMyogaviSayaka icchArUpa che, tethI nAyaka-nAyikA, temanI ceSTA tathA bIjAM nimitto maLatAMnI sAthe ja zRMgArano prAdurbhAva thAya che. tenuM UrdhIkaraNa karavuM hoya to AlaMbana ane uddIpanavibhAvo palaTI nAkhavA joIe. nAyaka-nAyikA ane temanI ceSTAonA sthAne paMcaparameSThibhagavaMto ane temanI udAtta pravRttione jotAM ke temanuM smaraNa karatAMnI sAthe ja teonA saMyogaviSayaka IcchArUpI ratibhAva udIpana thAya che, pariNAme paMcaparameSThinA virahakALe temano samAgama karavAnI IcchArUpa ane samAgamakALe temanI sevA karavAnI icchArUpa uccakoTino zRMgAra anubhavAya che. A uccakoTino zRMgAra viSayasukhonI IcchArUpa tRSNAno nAza karanAra hovAthI zAMtarasathI abhinna che. zrI navakAramAM nava raso Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e rIte jema zRMgAra zAMtamAM pariName che, tema bIjA badhA raso tenI ucca avasthAmAM zAMtarasarUpa banI jAya che. jema ke vikRtaveSa vagere jovAthI utpanna thato hAsyarasa, saMsAranATakamAM karmanA saMbaMdhathI vividha prakAranA veSa dhAraNa karatA ane vividha prakAranA nAca karatA saMsArI jIvonI viDaMbanAo joIne utpanna thato hAsyarasa, ahIM zAMta rasamAM palaTAI jAya che. e pramANe te ja saMsArI jIvone ISTa viyoga ane aniSTanI prAptithI thatI cittavRttirUpa zokanuM darzana karatAM uccakoTino karuNarasa jAge che, je zAMtinuM ja eka svarUpa che. krodhAdi SaDaripuo vaDe karAtA apakArathI thatuM cittavRttionuM prakvalana, raudrarUpa hovA chatAM ahIM zAMtarasarUpa banI jAya che. viSaya-kaSAyane parAsta karavAno tathA dInaduHkhI jIvone sahAya karavAno utsAha zreSThavIrarasarUpa banI zAntarasarUpe rUpAMtara pAme che. AMtarazatruo vivaza na kare te mATeno bhaya zreSTha koTinA bhayAnaka rasamAM pariNamI zAMtarasamAM maLI jAya che. IndriyonA viSayo pratye tathA hADamAMsanA zarIranI azucitA pratye pragaTatI jugupsA ucca koTinA bIbhatsa rasamAM palaTAIne pariNAme zAMtarasano ja eka prakAra banI jAya che. vizvanI anaMtatA ane agAdhatA tathA dharma ane tenA phaLanI lokottaratA sAthe acijyatAnA vicAramAMthI utpanna thato vismaya, uccakoTinA adbhuta rasamAM palaTAIne zAMtarasano ja eka vibhAga banI jAya che. e rIte badhA raso tenI ucca avasthAmAM zAMta rasarUpe pariName che. zAMtarasane varelA zrI paMcaparameSThibhagavaMto A rIte ucaskoTinI rati, uccakoTinuM hAsa, uccakoTino. zoka, uccakoTino krodha, uccakoTino utsAha, uccakoTino bhaya, uccakoTinI jugupsA ane uccakoTinA vismayane dhAraNa karanArA che. A ucca koTinA rati, hAsa, Adi uccakoTinA zamasvarUpa banI zAMtarasano anubhava karAve che. sarva prakAranA uccaraso tenA aMtima svarUpamAM zAMtarasarUpa thaI jAya che tethI zrI paMcaparameSThibhagavaMto kevaLa zAMtarasa svarUpa che, eTaluM ja nahi paNa uccakoTinA zRMgAra, hAsya, karuNa, raudra, vIra, bhayAnaka, bIbhatsa ane adbhuta Adi rasothI paNa bharelA che ema kahevuM lezamAtra khoTuM nathI. parameSThibhagavaMtomAM zRMgArarasa che, paNa te nAyaka-nAyikAno nahi kintu aMtarAtmabhAva ane paramAtmabhAva vaccenI rati-prItino che. hAsyarasa che, te vidUSakanA vikRta veSAdinA darzanathI thanAro nahi, kintu bhavanATakanI viDaMbanA ane viSamatAnA darzanathI upaje che. karuNa rasa che, paNa ISTa nAza ane aniSTanI prAptithI thatI malinacittavRttivALo nahi, kintu ISTahiMyoga ane anisaMyogathI sadA saMtapta ane zokAtura jagatane duHkha-paMka ane ajJAna-aMdhakAramAMthI uddhAra karavAno raudrarasa che, paNa bAhya zatruoe karelA apakArathI thatA mananA prajvalanarUpa nahi, kintu AMtarazatruono samUla uccheda karavAnI prazasta manovRttirUpa che. vIrarasa che, te paNa bAhyayuddhamAM jItavAnA utsAharUpa nahi, kintu lokottara kAryamAM utsAha dhAraNa karavArUpa che. bhayAnakarasa che, te paNa raudradarzanAdithI thatI anarthanI zaMkArUpa nahi, kintu AMtarAri vivaza na kare tenI sAvacetIrUpa che. bIbhatsarasa che, te paNa bAhya azuci padArthone levAthI nahi, kintu azuci svarUpa svazarIra ane pAMca IndriyonA bIbhatsa viSayonI vipAka virasatAnA darzanathI thayelI viraktirUpa che. abhutarasa che, paNa te koI bAhya apUrva arthanA darzanathI thayelA cittanA vismayarUpa nahi, kintu AtmAnI ane karmanI acinya zaktinA pariNAme utpanna thayelI vizvanI agAdhatA ane anaMtatAnAM darzanathI che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upajatI cittanI prasannatArUpa che. ane te zuddha 52meSThibhagavaMtomAM rahelo zAMtarasa A rIte viSayonA bhedathI aneka rasarUpa banI jAya 2sono AsvAda ka2nA2A parameSThibhagavaMtone ka2vAmAM Avato namaskAra paNa jema zAMtarasano anubhava karAve che tema tenI sAthe bIjA badhA ucca koTinA rasono paNa anubhava karAve che. ' dhyAtA dhyeya svarUpa bane ' e nyAyathI zAMtarasano dhyAtA paNa zAMtarasa svarUpa banI jAya che. jema jema namaskAranuM dhyAna vadhatuM jAya che, tema tema namaskAra ka2nA2mAM apUrvakoTinI rati, apUrva koTinuM hAsa, apUrva koTinI karuNA, apUrva koTinI raudratA, apUrva koTinI vIratA, apUrva koTinI bhayAnakatA, apUrva koTinI jugupsA ane apUrva koTinI adbhutatA pragaTe che. temAMnI eka paNa vastu tRSNAne vadhAranArI thatI nathI, kintu krame krame tRSNAno, vAsanAno ane icchAono kSaya karI apUrva koTinI samatAno anubhava karAve che, AtmAne zAMtarasanA anaMta sAgaramAM nimagna karI de che. zrI paMcaparameSThine namaskAra karavArUpa navakAra maMtranA smaraNathI vairAgya, saMsArabhIrutA, jIvAdi tattvonuM jJAna ane vItarAgabhAvanuM parizIlana thayA ja kare che. vaLI tenA cintanathI acittvazaktiyukta 52meSThibhagavaMtonA anugraha svarUpa sadguNono vikAsa ane sadAcArano lAbha thato jAya che, sAthe sAthe ratnatraya svarUpa mokSamArganI ArAdhanA paNa vadhatI jAya che. zrI paMcaparameSThinA smaraNa sAthe pApanI jugupsA ane dharmanI 5ramArtha parAyaNatAnI bhAvanA joDAyelI ja che, saMsAranI niHsAratA ane mokSamArganI sArabhUtatAno vicAra paNa zrI namaskAramahAmaMtranI sAthe vaNAyelo che. zrI namaskA2mahAmaMtranA smaraNAdikALe moTe bhAge pavitra bhUmino saMsparza ane pavitra puruSono samAgama 2he che. vaLI sAdhudharmane anurUpa samiti-gupti Adi sadAcAronuM pAlana tathA zrAvakadharmane yogya dAna, pUjana tathA aNuvrata-guNavratanuM sevana paNa hoya che. dharmazravaNa, zAstrasvAdhyAya, adhyAtmaciMtA vagere sadguNo paNa zrI namaskAramaMtranA smaraNa sAthe anusmRta hoya che. e badhA anukrame zAMtarasanA vibhAva, anubhAva ane vyabhicArIbhAva banIne tRSNAkSayarUpa 'zama' nAmanA sthAyIbhAvanuM carvaNa karAve che. A carvaNa punaH punaH thavAthI zAMtarasano prAdurbhAva thAya che. e rIte zrI namaskAramahAmaMtranI sAthe navesono saMbaMdha ane zrI namaskAranA sAdhakane namaskAranI sAdhanA vaDe maLato naverasonA AsvAdano apUrva lAbha ahIM saMkSepathI varNavyo che. vistAra bahuzruto pAsethI samajavo.* * kSAyika ane kSAyopamikabhAvone varelA zrI paMcaparameSThibhagavaMtomAM zRMgArAdi audiyaka bhAvo hotA nathI, chatAM A lekhamAM tenI ghaTanA kema karavAmAM AvI che e praznanuM samAdhAna e che ke auyikabhAvanA zRMgArAdi raso parameSThibhagavaMtomAM nathI, topaNa kSAyika ane kSAyopazamikabhAvo to teomAM rahelA ja che ane tene ja ahIM zRMgArAdi rasonAM nAma ApIne dhaTAvavAmAM AvyA che te batAvavA mATe zRMgArAdi rasonI sAthe ucca, udAtta ane sAttvika, Adi zabdo mUkelA che. vastutaH paMcaparameSThiomAM aprazasta bhAvono leza paNa nathI, kintu uccakoTinA prazastabhAvo che tene ja judA judA rasonAM nAma ApI oLakhAvavAmAM AvyA che. zrI arihaMtabhagavaMto, zrI siddhabhagavaMto ane zrI kevaLajJAnIbhagavaMtomAM mohakarmano samULakSaya thayelo hovAthI prazastabhAvonI ghaTanA temanAmAM bhUtapUrvanayathI samajavAnI che. A viSaya ghaNo gahana hovAthI bahuzruto pAsethI vinayapUrvaka samajavA prayatna karavo jarUrI che. aNegajaMmaMtarasaMciyANaM, duhANa sArIriyamANasANaM katto a bhavvANa bhavijja nAso, na jAva patto navakArato // bhavya jIvonA aneka janmAMtarasaMcita zArIrika ane mAnasika roga-zokAdi duHkho ane tenAM kAraNabhUta karmo, jyAM sudhI navakAramaMtra prApta thayo nathI, tyAM sudhI kevI rIte nAza pAme ? AgamamAM kahyuM che ke - zrI navakAramAM nava raso 157 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNamola-mahAmaMtra koIpaNa vastunI upAdeyatA tenA phaLa para avalaMbelI che. jenuM phaLa sarvazreSTha tene viSe buddhimAna puruSonI pravRtti sarvathI adhika. A niyama dhArmika, sAMsArika sarvakSetromAM ekasarakho pravartI rahelo che. - jenAthI ubhayalokanuM kalyANa siddha thAya te dhArmikakSetra gaNAya che. jenAthI kevaLa A lokanA sukhanI siddhi thAya te kSetra sAMsArika che. A lokanAM saghaLAM prayojanonI siddhino AdhAra mukhyatve dhana upara avalaMbe che, tethI dhana meLavavA tarapha saMsArIonI pravRtti vizeSa jhUkelI rahe che. jeone A loka sAthe paralokanA prayojananI siddhino paNa hetu rahelo hoya che, teo dhanopArjana karatAM paNa dharmopArjana mATe vizeSa prayatnazIla rahe che. dhanano arthI jema saghaLA prakAranAM dhanamAM ratnone mukhya sthAna Ape che, tema dharmano artha evo buddhimAna manuSya paNa haMmezAM alpaboja ane mahAmUlyavALI vastune ja vadhAre jhaMkhe che. zrI namaskAramahAmaMtrane zAstrakAra maharSioe evI ja upamA ApI stavyo che ane kahyuM che keratna taNI jema peTI, bhAra alpa bahu mUlya, cauda pUrvano sAra e, maMtra che tehane tulya. sakala samaya atyaMtara, pada e paMca pramANa, mahasuabaMdha te jANo, cUlo sahita sujANa. 05. upAdhyAya zrI yazovijayajI ma. ahIM zrI navakArane kevaLa ratna ja nahi paNa ratnonI peTI kahI che ane tenA sarva akSarone mahAmUlyavAna ratnonI upamA ApI che. AgaLa vadhIne zrI navakArane caudapUrvanI tulya kahyo che. kAraNa ke caudapUrve vaDe jJAnI puruSone je prayojana sAdhavuM iSTa che, te avasthAvizeSe kevaLa eka zrI navakAramaMtrathI siddha thaI zake che. zrI navakAramaMtranAM pado saghaLA siddhAntonI atyaMtara samAyelAM che. kAraNa ke enuM smaraNa, dhyAna ke uccAraNa karyA vinA koIpaNa siddhAntanI vAcanA thaI zakatI nathI. zrutakevaLI bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmIjIe sauthI prathama niyukti zrI namaskAra mahAmaMtranI racelI che ane te pUrve ke tyAra pachI koIpaNa sUtranI vyAkhyA karatAM pahelAM zrI namaskAramaMtranI ja vyAkhyA Adi sau prathama karavAnI ziSTapuruSonI mAnya evI praNAlikA che. prathamanA pAMca padanI sAthe cUlikAnAM cAra pada maLIne saMpUrNa zrI namaskAramaMtrane zrI naMdisUtra Adi AgamomAM "mahAzrutaskaMdha' tarIke varNavela che ane te sivAyanAM anya Agamone kevaLa zrutaskaMdha tarIke saMbodhela zrI mahAnizIthasUtramAM zrI namaskAra mahAmaMtrane spaSTa rIte navapada, aDasaTha akSara ane ATha saMpadAovALo jaNAvyo che. A zrI mahAnizIthavrutaskaMdha samasta pravacananA sArabhUta, paramatattvabhUta tathA atizayavALA atyaMta mahAna arthothI bhareluM che. emAM zrI navakArasUtranuM vyAkhyAna nIce mujaba karyuM che. jema talamAM tela, kamaLamAM makaraMda ane sarvalokamAM paMcAstikAya vyApta che, tema A paMcamaMgalamahAzrutaskaMdha sakala AgamomAM vyApIne rahela che ane te yathArtha kriyAnuvAda-sUdUbhUta, guNakIrtana svarUpa tathA yathecchaphaLaprasAdhaka paramastutivAdarUpa che. | sarvajagatamAM je uttama hoya tenI parama stuti karavI joIe. sarvajagatamAM je koI uttama thaI gayA, je koI thAya che ane je koI thaze te sarva zrI arihaMtAdi pAMca ja che. te sivAya bIjA nathI ja. te pAMca anukrame (gailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che. te navakArano prabhAva varNavatAM kahyuM che ketaav na jAyai citteNa cintiyaM, patthiyaM, ca vAyAe / kAeNa samADhattaM, jAva na sario namukkAro // artha - cittathI citaveluM, vacanathI prArtheluM ane kAyAthI prAraMbheluM kArya tyAM sudhI ja siddha thatuM nathI, jyAM sudhI zrI paMcaparameSThinamaskAranuM smaraNa karavAmAM AvyuM nathI. zrI navakAramaMtranuM mahattva yathArtha rIte samajavA mATe zAstradaSTi, AgamadaSTi athavA AgamAnusArI atisUkSma jJAnadaSTinI AvazyakatA che. sarvakALanA sva-para AgamavedI RtadharamaharSioe aDasaTha akSaravALA A nAnakaDA sUtrane mahAmaMtra ane mahAzrutaskaMdha tarIke svIkArela che. tenAM mukhya kAraNono vicAra karatAM ema lAge che ke dhanavAnanI sevA vinA jema dhanasiddhi thatI nathI, ema dharmavAnanI sevA vinA dharmanI siddhi paNa azakya che. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA lalitavistArAnAmaka caityavaMdana-sUtranI TIkAmAM pharamAve che ke, "dharma prati mUrvamUtA vandanA ' dharmamArgamAM jIvane AgaLa vadhavAmAM mULabhUta koI paNa kAraNa hoya to dharmasiddha puruSone bhAvathI karavAmAM AvatI vaMdanA ja che. e vaMdanAthI AtmakSetramAM dharmabIjanuM vapana thAya che ane temAMthI dharmaciMtArirUpa aMkurAo tathA dharmazravaNa ane dharmAcAra AdirUpa zAkhA prazAkhAo tathA svarga-apavarga (mokSa) AdinAM sukhonI prAptirUpa phUlaphaLAdi pragaTe che. zrI arihaMtAdi pAMce parameSThionuM mahattva dharmasiddhi ane kevaLa dharmanI sAdhanAnA kArya upara avalaMbeluM che. tethI dharmanA arthI AtmAne mATe dhananA arthI jIvone dhanavAna pratyenA AdaranI jema, dharmasAdhaka ane dharmasiddha puruSo pratyenA AdaranuM kArya anivArya thaI paDe che. dharmanA arthI mATe jema dharmasvarUpa zrI paMcaparameSThione nitya anekazaH namaskAra karavAnuM kArya anivArya thaI paDe che, tema jemanAmAM hajI dharmanuM arthIpaNuM yogya pramANamAM jAgrata thayuM nathI, temanAmAM paNa te jagADavA mATe temaNe parameSThione zrI namaskAra svarUpa zrI namaskAramaMtranA smaraNAdinuM avalaMbana levuM te ati agatyanuM thaI paDe che. dharma pratyenI sahaja-sAdhya prIti bahu ochAne hoya che. bAkInAne satata satrayAsa dvArA te sAdhavI paDe che te ubhaya prakAranI prIti namaskAra vaDe siddha thAya che, tethI dharmarUpI AMtaradhananI jhaMkhanAvALA puruSo "namaskAra" pratye sadA Adarayukta cittavALA rahe, temAM koI ja Azcarya nathI. AthI siddha thAya che ke aMkagaNitamAM jeTaluM mahattva ekaDAnuM che teTaluM ja mahattva dharmakSetramAM parameSThi namaskAranuM che. ekaDA vinAnAM mIMDAM jema mithyA che-zUnyasvarUpa che, tema dharmamaya ane dharmasvarUpa parameSThio pratye namavAnA bhAva vinAnAM dharmAnuSThAno paNa zUnya che, phaLarahita che. chAra upara lIMpaNa ke jhAMkhara upara citrAmaNa jema TakI zakatAM nathI, tema dharmIone namaskAra vinAnAM dharmAnuSThAno paNa kSaNajIvI che. mULa vinAnA vRkSa ke pAyA vinAnAM makAna jema nAza pAmavAne ja sarjAyelAM che, tema zrI paMcaparameSThibhagavaMto pratye bhaktibhAva vinAnAM tapa, japa, zruta ke cAritra paNa phaLanA anubaMdharahita che, UMce caDAvIne nIce paTakanArAM che. e ja arthane batAvanAra gAthA "zrI navakArabRhataphaLaprakaraNa'mAM nIce mujaba kahI che. suciraMpi tavo taviyaM, cinnaM caraNaM, suyaM ca bahupaDhiyaM / jai tA na namukkAre rai, tao taM gayaM vihalaM // artha - lAMbA kALa sudhI tapane tapyo, cAritrane pALyuM tathA ghaNAM zAstrone bhaNyA, paNa jo "namaskAra'ne viSe rati (prIti) na thaI to saghaLuM niSphaLa gayuM jANavuM. caturaMga senAne viSe jema senApati mukhya che tema darzana, jJAna, cAritra ane tArUpI caturaMga ArAdhanAne N aNamola-mahAmaMtra 159 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe navakAra mukhya che. tethI zrI jinazAsanamAM zrI namaskA2mahAmaMtrane sauthI viziSTa sthAna apAyeluM che. ane sarva ArAdhanAomAM tenI ArAdhanA mukhya che. 'nava lAkha jayaMtA naraka nivAre' tathA 'nava lAkha japatAM thAye jinavara' ityAdi subhASito 'navakAra'nI zreSThatAne sAbita karavA mATe paramapramANarUpa che. aMtasamaye zrutadhone paNa anya saghaLA zrutanuM avalaMbana choDIne eka zrI navakAranuM ja avalaMbana levAnuM zAstrakAronuM pharamAna che. ghara saLage tyAre gharano svAmI bIjI badhI vastuone jatI karIne Apatti nivAraNa mATe samartha evA eka mahAratnane ja grahaNa kare che, athavA raNasaMkaTa vakhate samartha subhaTa paNa jema zeSazastrono tyAga karIne eka amoghazastrane ja grahaNa kare che, tema aMta samaye mahAratna samAna athavA kaSTa samaye amogha zastra samAna eka zrI navakArane ja grahaNa karavAnuM zAstravacana che. A vacana promIsarInoTa karatAM paNa adhika vizvasanIya (Promishing) che. kAraNa ke teno boja ocho che ane mUlya ghaNuM ja che. boja eTalA mATe ocho che ke tenA akSaro mAtra aDasaTha (68) ja che. mUlya eTalA mATe adhika che ke te dharma vRkSanA mULane siMce che, dharmamahelanA pAyA tarIkenuM kArya kare che, dharmanagaramAM praveza karavAnA dvArarUpa banI rahe che ane vAta paNa sAcI ja che, kAraNa ke te sakaLalokanA zreSThapuruSone praNAmarUpa che, teonA hArdika vinayarUpa che, teonA satyaguNonA bhAvapUrvakanA samutkIrtana svarUpa che tethI yathecchaphaLane sAdhI ApanAra che. zrI navakAramaMtranI ArAdhanA svarUpa ekaDAne siddha karyA vinA jeo dharmanAM anya anuSThAno vaDe yatheccha phaLanI AzA seve che, teo bArAkhaDI bhaNyAvinA ja sakaLa siddhAntanA pAragAmI thavAnI mithyA AzA rAkhanArA che. zrI navakAra e dharma-gaNitano ekaDo che athavA dharma-sAhityanI bArAkhaDI che. jema ' ekaDA 'no ke ' bArAkhaDI'no prathama abhyAsa bALakane kaSTadAyI bhAse che tathA ati prayatne sAdhya hoya che, tema dharmanA ' ekaDA' ke ' bArAkhaDI' svarUpa zrI navakArano paNa yathAsthita abhyAsa, dharma mATe bALaka tulya jIvone zarUzarUmAM ati kaSTasAdhya ane arucikara lAge che, topaNa te kasoTImAMthI pasAra thayA vinA Aja sudhI koInI paNa sAcI pragati dharmamArgamAM siddha thaI zakI nathI. thaI zakatI nathI. thaI zakaze nahi - e trikAlAbAdhya niyama che. zrI navakA2no e abhyAsa Akaro ke arucikara mAnIne jeo choDI de che athavA tenI upekSA kare che, teo potAnA dhArmika jIvananI ja upekSA kare che ema kahevuM jarA paNa khoTuM nathI. zrI jinazAsanamAM pratyeka dharmakriyAnA prAraMbhamAM zrI navakAranA smaraNanI AjJA karavAmAM AvI che, tenI pAchaLa je gaMbhIra rahasya chUpAyeluM che te AthI vyakta thAya che. UThatAM ke besatAM, sUtAM ke jAgatAM, gharamAM ke ghara bahAra, jIvatAM ke maratAM arthAt jIvananI pratyeka avasthAmAM zrI navakAranI aMdara cittane parovavAno abhyAsa pADavAnI zAstrakAronI AjJAnuM 52marahasya samyagdaSTi, zAstrAnusArI vicArasaraNIvALA jIvonA khyAlamAM tarata AvI zake ema che ane e khyAla AvyA pachI AtmahitanA vizeSa arthI AtmAone, adhikAdhika saMkhyAmAM zrI navakArane gaNavAnuM zAstrIyapratipAdana keTaluM badhuM mahattvanuM che te paNa samajAyA vinA raheze nahi. A maMtrAdhirAjano mahimA varNavatAM kalikAlasarvaijJabhagavaMta zrI hemacandrasUrIzvarajI pharamAve che kekRtvaa pApasahasrANi, hatvA jaMtuzatAnyapi / amuM maMtraM samArAdhya, tiryaMco'pi divaMgatA // artha :- hajA2o pApa ane seMkaDo jIvonI hiMsA karanArA tiryaMco paNa A maMtrane sabhyaprakAre ArAdhIne devagatine pAmyA che AvA aNamolamaMtrane pAmelA sahunA hRdayamAM zrI paMcaparameSThibhagavaMtonI bhAvapUrvakanI bhaktino ullAsa aharniza vadhato raho. 160 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " namo padano mahimA dAso" mAMthI "dA' kADhI levAmAM Ave to "sohaM' rahe che. "dA' dAna arthamAM che, eTale potAnI vastu dAnamArge ApI devAthI "sohaM' padanA adhikArI banAya che. dAnathI puNya baMdhAya che ane puNyathI suMdara prakRti tema ja bhautika padArtho nahi IcchavA chatAM paNa maLe che. prakRtinA dharmothI paNa mukta thavA mATe "soDAM' mAMthI Adi vyaMjana "su" ane upAjya akSara "ha" kADhI levAmAM Ave to "om' (OM) arthAtu zuddha AtmasvarUpa rahe che. pahelAM dAna pachI prakRtinuM samarpaNa ane pachI AtmAnA zuddha svarUpano bhAsa ! evo artha "dAso maMtramAMthI nIkaLe che. "namo pada "dAsohaM'nuM ja pratIka che. tethI "namo' padanA jApathI paNa dAna, samarpaNabhAva tathA tenA pariNAme AtmAnuM zuddha arihaMta svarUpa pAmI zakAya che. namo' pada anurAgavAcaka paNa che tathA "arihaMtANaM 'anugrahavAcaka paNa thaI zake che. zrI arihaMtonA anugrahathI temanA pratyeno prazasta anurAga vadhe che ane anurAganI vRddhi thavAthI anugrahanI paNa vRddhi thAya che. anugraha ane anurAga paraspara sApekSa che, eka vinA bIja rahI zakato nathI. anugrahanA arthIe anurAga utpanna karavo joIe ane anurAganA arthIe anugrahano svIkAra karavo joIe. anu=pazcAt + graha= pakaDa. anurAga arthAt prazasta rAganI pachI je utpanna thAya te anugraha. evI ja rIte anu+pazcAt+rAga sneha. anugrahanI pachI je utpanna thAya te anurAga. anugraha ane anurAga baMne maLIne bhAvanamaskAra bane che. tathA bhAvanamaskAra dvArA sahajamaLano hrAsa ane bhavyatvano vikAsa thAya che. namo' mAtAnA sthAne ane "arihaMtANaM * pitAnA sthAne che. baMnenA saMyogathI thato je zubhabhAva - layopazamabhAva, te garbhadhAraNarUpa gaNAya ane temAMthI kALakrame kSAyikabhAvanI prApti thAya te putrajanma gaNAya. paMDita zrI vIravijayajI mahArAje zrI vIprabhunA stavanamAM kahyuM che ke-laya upazama te kSAyika thAya, garbhavatIpriyA putra jaNAya. bhAvikabhAvarUpI putranI prApti mATe kayopazamabhAvarUpI garbhanA dhAraNanI apekSA che ane layopazama bhAvarUpI garbhadhAraNa mATe pitAnA sthAne upAsya ane mAtAnA sthAne upAsaka e beno ucita saMbaMdhajarUrI gaNAya. ucita saMbaMdha eTale ekAMtamAM bhAvapUrvaka milana! upAsyano anugrahabhAva ane upAsakano anurAgabhAva, A benA maLavAthI mohanIyakarmanA kSayopazamarUpI garbhadhAraNa ane anukrame tenA kSayarUpI putra janma thAya che. namo'nA A spaSTa-arthane jaNAvanAruM subhASita zrI vItarAgastrotranA chellA prakAzamAM che. ' tava preSyosmi, dAsosmi sevakosmyasmi kiMkaraH / omiti pratipayasva nAtha ! nAtaH paraM bruve // ' artha - nAtha! arihaMta paramAtmAnuM ! huM tAro preSya chuM, dAsa chuM, sevaka chuM, kiMkara chuM (he prabhu! tame) mArI A vAtamAM hA pADIne sevaka tarIke mAro svIkAra karo AthI vadhAre mAre kAMI kahevuM nathI. zrI navakAranA prathamapadano ja A bhAvArtha che. "namo zabdamAMthI "na' kADhI nAkhI "mo ane UlaTo karavAmAM Ave to "o ' banI jAya che. "na" thI "huM bIjuM kAMI mAgato nathI' ema sUcavAya che. ane "oM thI Apa mArA dAsya bhAvano svIkAra karo ' ema prArthanA karAya che. namo padano mahimA 101 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' arihaMta e nAthavAcaka che. ' namo 'nA yoge cothI vibhaktino pratyaya dAsa bhAvane sUcave che. e rIte prathamapada vaDe prabhunA dAsabhAvano Agraha ane te sivAya bIjA kazAno anAgraha sUcavAya che. ' namo 'nuM UlaTuM rUpa 'mona' thAya che. ' mona=mauna ' mauna eTale munipaNuM. * zrI arihaMtonuM munipaNuM mane prApta thAo ' evI bhAvanA paNa ' namo arihaMtANaM ' padamAMthI nIkaLI . zake che. * namo ' dvArA mananuM namanabhAvamAM rUpAMtara thAya che. namana eTale manane namAvavuM, namAvavuM eTale ahaMkAra rahita banAvavuM. ' ahaM ' jAya eTale 'mama' jAya. 'mama' jAya eTale 'sama' Ave. 'sama' Ave eTale Atmasamatva pragaTe. A rIte 'namo' pada Atmasiddhi mATenA amogha rasAyaNanuM kAma kare che. rasAyaNanI peThe tenuM sevana ka2nA2no beDo pAra thaI jAya che, ane tenA janma-maraNa Adi TaLI jAya che temAM koI saMzaya nathI. sijjATTANaM pamuttUNaM ciTThajjA dharaNIyale / bhAvabaMdhuM jagannAhaM namukkAraM tao paDhe // zrAvaka savAre zayyAsthAna-pathaMkAdine choDIne dharaNItala upara bese ane sarvatra sahAyakAraka hovAthI paramArtha baMdhu tulya tathA aprApta guNone prApta karAvanArA ane prApta jJAnAdi guNonuM rakSaNa karanArA vizvasvAmIne namaskAra bhaNe (kare) athavA parAvartana kare. * jalaNAi bhae sesaM, mottuM ikkaMpi jaha mahArayaNaM / ghippai saMgAme vA, amohasatthaM jaha taheha || agni Adino bhaya AvI paDe tyAre zeSa vastu mUkIne eka mahAratnane grahaNa karAya che; kAraNa ke tema ka2vAthI palAyana thavuM Adi kriyA sukhapUrvaka thaI zake che. athavA saMgrAmanI aMdara lAkaDI, talavA2, bhAlA vagerene choDI amogha evA bANane ke zakti Adi zastrane grahaNa karavAmAM Ave che. tema ahIM paNa maraNa AvI paDe tyAre te avasthAmAM smaraNa ka2vAne azakya evA dvAdazAMgane choDIne, te ja arhada Adi parameSThIone namaskAra karavAmAM Ave che. dvAdazAMganA sthAne je karAya tene dvAdazAMgano artha mAnavo joIe. 162 mottuMpi bArasaMgaM, sa eva maraNaMmi kIrae jamhA / arahantanamokkAro, tamhA so bArasaMgattho || athavA jJAna-darzana-cAritra e bAra aMgano sAra che ane te arihaMta Adi pAMcamAM ja rahelA che paNa bIje nahIM. ahIM paMcaparameSThInamaskAramAM namaskAra dvArA te arihaMta Adi pAMcane namAya che, tethI A namaskAramAM dvAdazAMgano artha eTale bAra aMgano sAra 52mArthathI rahela che e vagere vicArIne parama maharSioe navakAranI dvAdazAMgArthatA mAnelI che. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * namo 'padanuM rahasya zrI navakAramAM cha vakhata "namo' padanuM uccAraNa che te sahetuka che. pAMca indriya ane chaThuM mana e jJAnamAM sAdhana che. te sarva vaDe thatuM zrI paMcaparameSThionuM jJAna sarvapApanA hetubhUta duSTamana ane azuddha indriyone TALI, zubhamana ane zuddha indriyone utpanna kare che. duSTa manano nAza te pApakSaya che ane zubhabhAvanI utpatti te maMgaLanuM Agamana che. zrI navakAranA pratyeka "namo ' padane bolatI vakhate ekeka Indriya ane chaThThA padano namaskAra bolatI vakhate manane nirmaLa karavAno prayAsa huM karI rahyo chuM. ema vicAravuM. namo padamAM potAnI alpajJatA ane alpazaktimattAno sabhAna svIkAra che. e svIkAramAM ja paramAtmAnI stuti samAyelI che. "namo arihaMtANaM' padamAM viveka, vairAgya, zama dama, saMtoSa, zraddhA, uparati, samAdhi, mumukSatA vagareno eka sAmaTo samAveza jJAnIne dekhAya che. prabhukRpA mATe jarUrI yogyatAne te vikasAve che ane ayogyatAnuM nivAraNa kare che. dA.ta., "namo' duSkatagavAcaka che. "ariha ' sukatAnumodanavAcaka che ane tANaM' catura zaraNagamAnavAcaka che. vaLI "namo ari + haMtANaM' pada dharmakAyavAcaka che, "namo arihaM+ tANe pada karmakAyavAcaka che ane "namo arihaMta + ANaM' pada tattvakAyavAcaka banI zake che. " namo ' padathI duSkatagartA, arihaM' padathI sukRtAnumodana ane "tANa ' padathI pradhAnazaraNagamana vyakta thAya che. duSkatagaha mATe kahyuM che ke- matidatevuM nuvAniyane ' karmano anubaMdha dUra karavA mATe A (duSkRtagartA) amogha che. sukRta anumodana mATe kahyuM che ke - "madavetAnAzaktivazvanan !' kuzaLa Azayano anubaMdha pADavA mATe A (sukatAnumodana) samartha che. pradhAna zaraNopagamana mATe kahyuM che ke-mahAna pratyAya parikSAva: pratyapAyothI-vidgothI bacAvI levA mATe A (pradhAnazaraNopagamana) mahAna upAya che. tANe ' = "trANa' mAM sAkSAt zaraNapada che. "arihaM' padamAM tribhuvanapUjyatA che, je mahAna kuzaLa karmane ghotita kare che. "namo pada vaDe duSkatathI pAchA karIne sukRta tarapha gamana karavAnI IcchA abhivyakta thAya "ari+haMtANaM' eTale dharmakAya avasthA. je avasthAmAM maityAdi bhAvo ane taddanurUpa AcaraNa vaDe krodhAdi bhAvazatruone prabhue haNI nAkhyA che, teno bodha thAya che. arihaMtastANa thI prabhunI samavasaraNastha karmakAyaavasthAno bodha thAya che. arihaMta+ANa thI prabhunI tattvakAyaavasthA, ke je avasthAmAM prabhu jagatanA jIvone tAravA mATe AjJAnA ArAdhana vaDe AjJAsvarUpa banI gayA che, bhakti karanArane anugraha karavA vaDe svayaM AjJAsvarUpa banI gayA che teno bodha thAya che. "namo' padanuM A rahasya vAraMvAra vicAramAM vaNavAthI tenI suvAsa dayamAM utare che ane pachI jIvanamAM phelAya che. tenA prabhAve mAthe caDhI beThelo mAnakaSAya paganI pAnIe sthAna pAme che ane zrI arihaMta ane temanI AjJAnI uttamAMge pratiSThA thAya che. namo 'padanuM rahasya 13 NS Mean i refere e & Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAlA la0 zrI navakAra ane zrI siddhacakra 0 zrI navakAra zratarUpa che. zrutajJAna e pAMca jJAnamAM sva-para-prakAzaka che tethI mukhya maMgaLa che. pAMca jJAna maMgaLarUpa che, bhAvamaMgaLarUpa che. tethI bhAvasaMvara ane karmakSaya thAya che. zrI naMdIsUtramAM jJAnane maMgaLarUpa mAnyuM che, kAraNa ke te AtmaguNarUpa che. AtmaguNanuM dhyAna e AtmAnuM ja dhyAna che. AtmadhyAnathI AtmajJAna thAya che. ane AtmajJAna e karmakSaya temaja mokSano hetu bane che. zrI siddhacakra e navapado ane tenA parivArarUpa sakaLa lokamAM rahelA zreSThapadArthono vyavasthita cakrAkAra saMgraha che. tethI tenuM dhyAna zrI navakArarUpI zrutavaDe aspaSTapaNe oLakhAyelA zrI paMcaparameSThibhagavaMto ane temanA mahimAno spaSTapaNe bodha karAve che. zrutajJAna e parokSa pramANa che. eTale tenA vaDe thato bodha aspaSTa ane jhAMkho hoya che. zrutano viSaya sAmAnya che. vizeSano bodha mAtra zAbdika jJAnathI nahi paNa vastunA dhyAnathI thAya che. dhyAna vaDe zAbdika bodha spaSTa thAya che. sAmAnyadharmanuM jJAna hatuM te vadhIne vizeSadharmanuM bhAna karAve che. krama A pramANe che. prathama matijJAna-indriyo ane mana vaDe, thAya che, pachI zrutajJAna kevaLa mana vaDe thAya che, pachI anubhavajJAna thAya che ane teno upAya dhyAna che. zrutavaDe jANelA padArthone anubhavagocara karavA mATe dhyAna anivArya bane che. jJAnane kAryakArI karavA mATe dhyAnanI AvazyakatA che. jJAnanI sAmagrI zrI navakAra pUrI pADe che. dhyAnanI sAmagrI siddhacakra vaDe pUrI thAya che. jJAna vaDe sAmAnyabodha thAya che, te ja bodha dhyAna vaDe vizeSa bane che, spaSTa thAya che, aparokSapaNe anubhavAya che. zrI navakAra bhAvamaMgaLa che, bhAvamaMgaLa Atma pariNAmarUpa che. dravyanamaskAra jJAna, zabda ane kriyA vaDe thAya che. bhAva-namaskAra jJAna, zabda ane kriyAnA samanvaya vaDe aMtarAtmAmAM pragaTa thAya che. jJAna vaDe aMtaramAM namaskArano je AkAra pratibhAsita thAya che te sthApanA namaskAra che. kemake jJAna e viSayAkAra banIne zeyane jaNAve che. zabdanA uccAraNarUpa namo e nAma namaskAra che. kriyArUpa namaskAra e dravyanamaskAra che. dravyathI bhAva upaje che. nAma ane sthApanA, abhidhAna ane AkAra vaDe bhAvanI sAthe saMbaMdha dharAve che, abhidhAna ane abhidheya vacce vAcya-vAcaka saMbaMdha che. AkArane bhAva sAthe sthApyasthApaka saMbaMdha che. eka saMbaMdhInuM jJAna apara saMbaMdhInuM smAraka bane che. e nyAyathI nAma ane sthApanA, bhAvanuM smaraNa karAve che. dravya svayaM bhAva svarUpa bane che. dravya e kAraNa avasthA che, bhAva e kArya avasthA che. nAma ane sthApanA kAryane citranI aMdara lAve che, bhAvanuM praNidhAna karAve che. praNidhAnapUrvaka thayelI kriyA N 164 A gailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja www.jamemorary.org Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanuM kAraNa bane che. kriyA e dravya che temAMthI bhAva pedA karavA mATe e kriyAnI pAchaLa kriyAkArakane bhAvanuM jJAna thavuM joIe. evuM cokkasa jJAna, nAma ane sthApanAthI thAya che. namaskAra eka prakA2nI zaraNAgati che. namaskAra e samudramAM nadIne maLI javAnI kriyA che, bhagavadbhAvamAM Atmavisarjana che. namaskAranuM prayojana prema che. premanI pUrvAvasthAnuM nAma, bhAva athavA rita che. bhAva e mananI avasthA vizeSa che. parameSTibhagavaMto pratye ratibhAva namaskAra vaDe keLavAya che. anAdikAlinamaMtra jainono ekamAtra mULamaMtra zrI navakAra anAdikAlIna che. kroDo zlokovALA dRSTivAdathI je sAdhI zakAya che te A navapadavALA nAnA zrI navakAramAM rahelA vizALa arthanA ciMtana dvArA sahaja prApta thaI jAya che. e kAraNe ene cauda pUrvano sAra ane sarvasmaraNomAM prathama mAnela che. zrI navakAranA smaraNa, manana, ciMtana ane dhyAnathI pramodabhAvanA jAgRta thAya che ane tenI vRddhi thavAthI koIne koI bhavamAM zrI navakAranA koI eka padamAM sthAna pAmavAnI pAtratA avazya prApta thAya che. zubhabhAvonI sAdhanA ane siddhinuM kAraNa hovAthI zrI namaskAramaMtra, sarvottama maMtra ane prathamamaMgaLa manAya che. jJAnIonA kathana mujaba A maMtra samULa pApocchedaka che. bhaktino saMcAra vizvamAM sahu koI potAnuM maMgaLa ane kalyANa Icche che. namaskAramaMtra paramamaMgaLarUpa che. tenA smaraNAdithI kAryanI AdithI aMta sudhImAM AvanArAM vighno TaLI jAya che. jeTalA zvosocchvAsa A maMtrathI bharAya che arthAt A maMgaLakArI maMtranA smaraNamAM vaparAya che, teTalA AtmahitakArI che evuM zrI vItarAganuM vacana che. A maMtra, jagatanA sarvaguNIpuruSo pratye namratAno sUcaka che. guNIpuruSonI gurutA ane potAnI laghutAnuM satata bhAna karAve che. parameSThibhagavaMto sarvathI mahAna che. temanI AgaLa huM atialpa, laghu, tuccha chuM. A rIte potAnuM laghutva ane parameSThionuM gurutva sthApita thatuM hovAthI A maMtravaDe avighA, ahaMkAra ane tajjanya janmAdi doSo nAza pAme che. avidyA, ahaMkAra TaLavAthI buddhi nirmaLa thAya che. nirmaLa buddhithI thayeluM kArya saphaLa thAya che. saphaLatA meLavavAno prathama upAya buddhinI nirmaLatA che. namaskAra vaDe te siddha thAya che. namaskAra vaDe namrabhAva Ave che. gurunI gurutA ane prabhunI prabhutAnuM ciMtana thAya che. temanI mahattA ane potAnI alpatAnuM bhAna thatAM hRdayamAM bhaktino saMcAra thAya che. siddhinuM bIja pApavimukti mATe sarvathA pAparahita puruSone karAto namaskAra, aMtaHkaraNanI zuddhi karAvI sakaLa puruSArthanI siddhinuM bIja bane che. jIvatvanuM bahumAna jaDa pratyeno Adara AkarSaNa, prIti, bahumAna, pramoda, anumodana vagere pApaprakRtino rasa nikAce che. tenAthI bacavA mATe zrI navakArano Azraya anivArya che. eka navakAra ja jaDatvanA bahumAnathI jIvane bacAvI zrI navakAra ane zrI siddhacakra Jai Education International 165 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laI, jIvatvanA bahumAnamArge jIvanane dorI jAya che. tethI tenuM punaH punaH raTaNa, smaraNa paThana, ciMtana, dhyAna ekAMta hitakArI che. amUlya bheTayuM zrI navakAra e sAranI poTalI che. zrI navakAra e ratnanI peTI che. zrI navakAra e bhavATavIno bhomiyo che. zrI navakAra e bhavasamudranI dIvAdAMDI che. zrI navakAra e dhruvano tAro che. zrI navakAra e zrI tIrthaMkara paramAtmAnuM amUlya bheTazuM che. zrI tIrthaMkara paramAtmAo taraphathI jagatanA jIvone eka zrI navakAranuM bheTazuM evuM che ke te jyAM sudhI raheze tyAM sudhI teono saMsAra upara ananya upakAra, bIjAonA sarva upakAra bhegA maLIne paNa je lAbha na kare teTalo moTo lAbha kare che, ane karaze. savvaMpi bArasaMgaM pariNAmavizuddhihenamittAgaM / tatkAraNamittAo kiha na tayattho namokkAro ? // saghaLuMya dvAdazAMga pariNAmanI vizuddhi mATe ja racAyeluM che tethI pariNAmavizuddhimAtranA kAraNabhUta evA namaskArane dvAdazAMgAthe kema na kahevAya ? namaskAra e paramapuruSa parimeSThionA nAmotkIrtanarUpa hovAthI pariNAmavizuddhinA kAraNa svarUpa che, tethI tene bAra aMganA arthabhUta ke rahasyabhUta avazya kahevAya. " navakArao anno sAro maMto na asthi tiyaloe / tAMdu ajuniM viga pahecavo paNa battI che. " traNa lokamAM navakArathI sArabhUta anya koI maMtra nathI, eTalA mATe tene pratidina parama bhaktithI bhaNavo joIe. 166 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtranI zakti eka bAju sTIla (polAda) ane bIjI bAju pANI e bemAM zakti vadhAre konI? sthULadaSTivALo kahI zake sTIlanI paNa sTIlane pANInA kuMDAmAM nAkho, cAra mahinA pachI juo konI hAra thAya che, polAdanI ke pANInI? hAra polAdanI ja thAya che. AgaLa vadhIne tapAso ke e pANInI zakti vadhAre ke varALanI? e varALa nIkaLe che pANImAMthI, paNa enA vaDe moTI Treno cAle che, kArakhAnAo ane yaMtro enA baLathI cAle che. varALa karatAM hAIDrojananI zakti vadhAre che. e badhA karatAM mananI zakti vadhAre che. paNa prazna e che ke e zaktizALI manane vaza zI rIte karavuM? vartamAnakALe AhAra, bhaya, maithuna ane parigrahanI saMjJAomAM mana baMdhAI gayuM che. bakarAnA ToLAmAM siMhanA jevI dazA manuSyanA mananI thaI che. mana sAthe tene maMtra kahevAya che. Ama to te mAtra paMcaparameSThibhagavaMtone namaskAra che, ene namaskAra maMtra kahyo che. paraMtu enAthI manane vaza karavAmAM Ave to sarva zrutanA rahasyane pAmI zakAya che. enA ArAdhanathI mana evuM banI jAya che ke je utsarga ane apavAda, dravyArthikanaya, paryAyArthikanaya, dravya, kSetra, kALa, ane bhAvane yathArthapaNe ApoApa jANI zake che. namaskArathI zuddha thayeluM mana mohane oLakhI zake che ane dharmane paNa jANI zake che. maMtravaDe sUkSamatA ane zuddhatA jyAM sudhI sthULadaSTi nahi jAya, sUkSmadaSTi nahi UghaDe, tyAM sudhI A saMsAranA dhokhAne ane saMsAranI mAyAne manuSya nahi samajI zake. mANasa jANe che ke divasa Aya che ane divasa jANe che ke mANasa jAya che. musolInI, hITalara, elIna, kesara, sikaMdara vagere kyAM gayA? jenI nobatonA DaMkAothI AkAza gAjI UThatuM te bAdazAho Aje kabaromAM cUpacApa paDyA che. manamAM sUkSmatA Ave to mohanI A ramata samajAI jAya. zrI tIrthaMkaradevo A jANatA hatA, tethI manane vaza karavAno temaja manane sUkSma ane zuddha banAvavAno upAya batAvI gayA che. zrI navakAranI vidhi-bahumAnapUrvaka ArAdhanA karavAthI manamAM sUkSmatA ane zuddhatA Ave che ane mana ApoApa viveka karatuM thaI jAya che. manane vaza karavAno upAya prazna:- manane vaza zI rIte karavuM? uttara :- ghora aMdhArI madhyarAtrie be kAMThe vahetI nadInA pula parathI pasAra thatI TrenamAM nirAMte UMghI jAo che, UMghI zako cho, kAraNa ke tamane relavetaMtra para vizvAsa che. tenI kAryavAhImAM vizvAsa che. tenA gArDa, DrAIvara vagerenI dakSatA, nItimattA AdimAM vizvAsa che, pUro bharoso che. maMtranI zakti vir ja che R Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATalo vizvAsa anaMta upakArI zrI tIrthaMkaradevo ane temanA vacano upara che ? kAyara na bano, bhIrutA ane azraddhAno tyAga karo. sAthosAtha e paNa jANI lo ke binazaratI zaraNAgati ane ananyaupakArI ane Aptatama zrI vItarAga, sarvajJa paramAtmAnA vacano upara vizvAsa mUkavAthI mana vaza thAya che. vizvAsanI mahattA zrI navakAra pAse pahelAM kaMI mAgavA karatAM pahelAM tene gaNavo-teno jApa karavo emAM DahApaNa che. gaNyA pahelAM ja e zuM Ape ? kevI rIte Ape ? evuM prazna karanArane pUchavAnuM ke-dukAna mAMDo cho te pahelAM napho hAthamAM Ave che ? nA. dukAna zarU thatAM ja naphAnuM ke nukasAnanuM saravaiyuM kADho cho ke divALI upara ? e to tyAre kaDhAya ne ! emAM utAvaLa thAya to kAma cUMthAI jAya. to pachI zrI navakA2nI sevAmAM cha mahinA to khAnadAnIthI gALo, pachI enAthI thatA lAbhanI vAta pUchavI nahi paDe paNa anubhava thaI jaze. tAtparya ke 52matA2ka 52mAtmA ane teozrInA vacanamAM vizvAsa mUkavAnI bAbatamAM manamAM saheja paNa saMzaya rahe che tyAM sudhI jIvana ArAdhanAnA maMgaLamArga para nizcitapaNe kadama bharI zakatuM nathI. mATe relave kaMpanI, sTImara kaMpanI ane Insyoransa kaMpanI karatAM paNa vadhu vizvAsa zrI jinarAja ane zrI jinavacana u52 joIze ja. sarakArI nokarI barAbara pUrI karanArane to mAtra penzana ja maLe che, paNa zrI tIrthaMka2bhagavaMto ane teozrInA tIrthanI bhAvapUrvaka sevA karanArane to yathAkALe mokSa maLe che. zrI navakAra zuM che ? namo arihaMtANaM e vAstavamAM mohanA kaTTara vairI zrI arihaMtono jayanAda che. jagatanA moharUpI duzmana ane tenI sattA sAme jabbara paDakAra che. aMgrejo potAnI sAme paDakAra karanArane kedamAM pUrI detA hatA. paraMtu jelamAM 'e, bI, sI, DI,' ema cAra varga rAkhatA hatA. baLavAna paDakAra karanArAone sI ke DI vargamAM rAkhatA gabharAtA hatA. tethI tevAne e ke bI vargamAM rAkhatA hatA. tema mohanI sAme saMgaThita thaIne evo paDakAra karIe ke te jelamAM rAkhe to paNa e ke bI vargamAM ja rAkhe. sI ke DI vargamAM mUkatAM gabharAya. deva ane manuSyagati e, e ane bI varga che. jyAre naraka ane tiryaMcagati e sI ane DI varga che. arihaMtano namaskAra e mohane paDakAra che. arihaMtanA nAmathI mohanI sattA dhrUjI UThe che, kAraNa ke arihaMtanuM nAma, snehanAM zastravaDe mohanAM mULiyAM ukheDanAra vizvanA mitra zrI arihaMtaparamAtmAnI vizvavAtsalyabhAvanAnuM smaraNa karAvanAra che. jenA aMtaramAM vizva pratye baMdhubhAva jAgyo tenA aMtaramAM rAgadveSAtmaka mohanuM sainya TakI zakatuM nathI. sarva jIvonI utkRSTa hiMtaciMtAnA bhAvarUpa mitratA vaDe aritA-zatrutAno uccheda ka2nA2 zrI arihaMtapa2mAtmA che, tethI bhAvathI temane namaskA2 ka2nA2 jIva paNa jIvo pratye zatrutAno tyAga karanAra thaIne zrI arihaMta svarUpa banI jAya che. 168 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAraciMtAmaNi prabhuzAsanane pAmelA bhavya mahAtmAone mahAmaMtra zrI navakAra pratye svAbhAvika rIte ja AkarSaNa thatuM jovAmAM Ave che. ahIM kadAca evo prazna upasthita thAya ke AkarSaNa thavAnuM kAraNa zuM? TUMkamAM teno uttara eTalo ja che ke zrI navakAra e potAno prANa che. prANa vinA hajI calAvI zakAya, paNa maMtrAdhirAja zrI navakAra vinA na calAvI zakAya. evI akhUTa zraddhA jainakuLamAM janmelA ane zrI jinazAsanane pAmelA puNyavAna AtmAone vArasAgata maLelI hoya che. janmatAM, maratAM, UThatAM, besatAM, sUtAM, khAtAM, pItAM sukhamAM ke duHkhamAM, tyAgamAM ke bhogamAM sahu koI samyagdaSTi AtmAne cittasamAdhi mATe zrI navakAranI jarUra paDe che. cittanI samAdhi e samyagdaSTivALAne mana sauthI moTuM dhana che. zrI navakAranA smaraNa vinA e becenI anubhave che. mA vagaranA bALakanI jema te anAthatA anubhave che. zrI navakAra e samyagdaSTi jIvane mATe mAtA, pitA, baMdhu, svAmI ane guru samAna che. laukika hitakArI mAtApitAdino saMyoga tenA prabhAve che ema te mAne che. janma janmAMtaramAM jatAM teno e ja eka sathavAro che, sAthI che, sanmitra che, AvI zraddhA tene baMdhANI hoya che kAraNa ke tene vAraMvAra sAMbhaLavA maLe che ke zrI navakAra e dvAdazAMgIno sAra che, cauda pUrvano uddhAra che. cauda pUrvIone paNa aMta samaye teno ja eka parama AdhAra che. Ama kahenArA puruSo tene mana zraddheya che, ArAdhya che. kAraNa ke teonuM vacana pUrvApara aviruddha, avisaMvAdI, saphaLa pravRttijanaka ane jAte anubhavIne kaheluM hoya che. te mAne che ke mahAmaMtrI zrI navakAranAM sarva pado ane varSo pavitra che. kAraNa ke te paramapavitra mahApuruSoe kahelAM che. tenuM smaraNa karanArane pavitra karanAra che ane pavitratama evA paramapadane ApanAra che. te pado sarva lakSaNothI yukta che ane lakSaNothI yukta vastuonuM devatAo sAnidhya kare che. tethI A mahAmaMtranA varSo pravara evA pravacanadevatAothI adhiSThita che. vaLI te jANe che ke maMtranA akSarone tenA vAcya parameSThionI sAthe anAdisiddha saMbaMdha che. maMtrapadonuM smaraNa karavAthI parameSThibhagavaMtonuM smaraNa thAya che. maMtranA akSaro e mAtra akSaro ja nathI, paNa vAcya vAcaka saMbaMdhathI siddha svayaM parameSThio ja che. e akSaronuM ekAgra citte smaraNa karavAthI parameSThibhagavaMto ja jANe sAme na AvatA hoya, agara to jANe dayamAM praveza na karatA hoya athavA jeNe potAnI sAthe madhura bhASaNa na karatA hoya athavA aMgopAMgamAM AvIne jANe maLatA ke tanmayI bhAvane pAmatA na hoya tevuM anubhavAya che. Avo anubhava yogya puruSone thAya ane bIjAone na thAya evuM paNa nathI. koI paNa zraddhALu AtmA jyAre zrI navakAranA smaraNamAM tallIna bane che, tyAre tene Avo anubhava thAya che. temAM mukhya kAraNa mahAmaMtranI zAzvatatA che. sarva tIrthaMkarabhagavaMto te bhavamAM yA pUrvanA bhavomAM A mahAmaMtranI ArAdhanA karI cUkelA hoya che ane tenuM phaLa sAkSAt anubhavIne upadeza denArA hoya che. teonI saMkalpazakti paNa mahAmaMtrane pratApazALI banAvavAmAM sahakArI hoya che. teonA vacana prAmANyathI traNeya lokamAM rahelA samyagdaSTi jIvo A mahAmaMtranuM namaskAraciMtAmaNi 169 IS Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata ArAdhana karI rahyA hoya che. ane te dvArA zrI parameSThibhagavaMto sAthe tanmaya bhAvane pAmI rahyA hoya che. e badhAno lAbha mahAmaMtranuM smaraNa karanArane adazya ane agamya rIte maLato hoya che. bIjA maMtronI jema mahAmaMtranI sAdhanAnI paNa vidhi che, vidhinuM bahumAna-e saMvidhAnanuM bahumAna che. saMvidhAna eTale zrI jinezvara deve pharamAvelA zAsananA baMdhAraNanuM bahumAna. avidhie doro paNa soyamAM parovI zakAto nathI, to manane zrI navakAramAM zI rIte parovI zakAya? pavitra kSetramAM anukULa Asane zarIra goThavI, zuddhavastro paherI, manane maithyAdi bhAvo vaDe vizuddha karI, pUrva yA uttara dizAmAM athavA zrI jinapratimA sanmukha besI, AMkhonI pAMpaNa mIMcelI rAkhI, uttama bhAvapUrvaka ciMtAmaNiratna karatAM anaMtaguNA caDhiyAtA maMtrAdhirAja zrI navakAranuM smaraNa karavuM joIe. prabhurAga tyAre jAge che jyAre prabhujInA anaMtA upakAranA punaHpunaH smaraNamananamAM mana taraboLa bane che. zAstramAM ISTadevatAnuM smaraNa e Adi dhArmika puruSanuM pradhAnalakSaNa kahyuM che. tethI zrI jinezvaradevanA zAsanamAM A mahAmaMtranuM ArAdhana karavA mATe AbAlavRddha sau koIne eka apekSAe samAna adhikArI mAnyA upadeza taraMgiNImAM kahyuM che ke A loka ane paraloka-ema ubhayalokamAM Icchita phaLane ApanAra aciMtya zakti svarUpa zrI navakAramaMtra jayavaMto varto ke jenA pAMca padone sailaukyapati zrI tIrthaMkara paramAtmAe paMca-tIrtha kahyAM che. jenA aDasaTha akSarone zrI jinazAsananA aMgabhUta evAM aDasaTha tIrtho tarIke vakhANyAM che ane jenI ATha saMpadAone anupama zreSTha ATha mahAsiddhio tarIke varNavI che. e zAzvatA zrI navakAramaMtranI ArAdhanA karI sarva jIvo AtmakalyANa sAdho... e ja maMgaLa kAmanA. bAhya-AtyaMtaranamaskAra zrI paMcaparameSThIo e AtmAnI ja pAMca zaktio che eka ja zakti anekarUpe AvirbhAva pAme che. emAM pAMca AvirbhAvo pUjanIya ane zreSTha prakAre anukaraNIya che. zrI arihaMtAdi paMcaparameSThI paNa sva-AtmAnI judI judI pAMca avasthAo (chaThThAthI caudamAM guNasthAnaka sudhInI) samajavAnI che tattvathI tene ja namaskAra thAya che. tAttvikanamaskAra pAmavA mATe parameSThipadane prApta puruSone namavAnuM che. temane namaskAra karIne nizcayathI sva-AtmAne ja namaskAra karavAno che. bAhyanamaskAra AMtarUnamaskAranuM kAraNa bane che. dravyathI bhAva, bAhyathI AMtaruM ema namaskAranA be-be prakAra che. bAhyanamaskArane vyavahAranamaskAra ane AtyaMtara namaskArane nizcayanamaskAra kahevAya che. AN 170 tralokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parameSThidhyAna sarvayogono sarvathA nirodha karavArUpa dhyAna zrI jinezvaradevone hoya che. jinezvarano sAmAnya artha kevaLajJAnanI sthiti pAmelA AtmAo-evo thAya che. deha vinAnA zuddhAtmAone to yoganA vyApAro zodhavAnI jarUra rahetI nathI. kevaLajJAna pAmyA pachI ja yogono sarvathA nirodha karavAnuM baLa Ave che. jaina paribhASAmAM yogo kone kahe che teno khulAso A prasaMge karavo jarUrI che. audArika Adi zarIranA saMyogathI utpanna thayela AtmapariNAma-vizeSa vyApArane yoga kahe che. dhyAnazatakamAM kahyuM che ke audArika Adi (A dekhAtuM ApaNuM sthULa zarIra " Adi ' zabdathI vaikriya, AhAraka zarIra levAM.) zarIra yukta AtmAnI vIryayukta pariNati vizeSa te kAyayoga. tema ja audArika, vaikriya, AhAraka zarIranA vyApAra vaDe kheMcelAM vacanavargaNAnAM dravyono samUha ane tenI sahAyathI thato jIvano vyApAra-kriyA vizeSa te vacanayoga tathA audArika, vaikriya, AhAraka zarIranA vyApAra vaDe kheMcelAM manovargaNAnAM dravyono samUha ane tenI sahAyathI jIvano vyApara-kriyA vizeSa te manoyoga. sarvavyApArone, kriyAone sadAne mATe aTakAvavI, rokavI, teno laya karavo te zrI jinonuM chelluM uttamottama dhyAna kahevAya che. A dhyAna pachI tarata ja teo A dehathI sadAne mATe sarvathA mukta thAya che. ahIM eka AzaMkA UbhI thAya che ke chavstha munione aMtarmuhUrtaparyaMta dhyAna hoya che ema ahIM jaNAvyuM, paNa zAstromAM vAMcavAmAM Ave che ane koI koI prasaMge dekhavAmAM paNa Ave che ke amuka muni mahAtmAo kalAkonA kalAka sudhI dhyAna kare che te kema samajavuM? Ano uttara e che ke eka dravyamAM ke guNamAM manano nirodha karavArUpa, ekarasa akhaMDa pravAha calAvavArUpa dhyAna aMtarmuhUrtathI adhika kALa chadmasthone hoI zake nahi. yogonI capaLatA rokavI khUba ja muzkela che. tathApi te dhyAtA muni eka pachI eka ema aMtaHmuhUrta pachI potAnA dhyeyone palaTAvato jaya agara manoyoganI sthitinI vikaLatA thaI jAya ke tarata ja pAchI tene upayoganI jAgRtithI tenI sAme joDI de, anusaMdhAna karI de, to te dhyAnanI saMtati lAMbA samaya sudhI paNa laMbAya che. paNa aMtaHmuhUrta ekAgra thayeluM mana nirodha-sthitimAM rahI zakatuM nathI. teno pravAha dhyeyAMtaramAM pachI te Atmagata maryAdAmAM ke paragata dravyAMtaramAM saMkramaNa kare che, tethI dhyAnano pravAhalAMbA kALa sudhI cAlu rahe che. kalAko sudhI dhyAna karavAnuM je kahevAya che ke saMbhaLAya che te A apekSAe samajavuM. ekAgratAmAMthI khasI gayelA cittanI traNa avasthAo hoya che. tene bhAvanA,anuprekSA ane padArthaciMtA kahevAmAM Ave che. zarUAtamAM manane eka ja dhyeyamAM joDavAnuM hoya che. ApaNe dhyeya tarIke eka Atma-guNa laIe. jema ke AtmA AnaMdasvarUpa che, tenA saMskAra pADavA manamAM te padano, zabdono pratidhvani thayA kare e ekAgratA nathI, paNa ekAgratAno abhyAsa che bIjA saMskAro, vicAro, taraMgone haTAvIne A eka ja vicArane mukhya karavAno prayatna che. mananI AvI sthitine bhAvanA kahe che. AvI bhAvanA cAlu rAkhyA pachI te abhyAsane mUkI daI mana taddana sthira thAya che. AnaMda svarUpa banI jAya che, eTale AnaMdasvarUpa zuM? e praznathI para banI N parameSThidhyAna 171 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. kAraNa ke manano laya thaI jAya che. te dhyAtAnI ekAgratAvALI sthiti kahevAya che. A bhAvanAnI hayAtI dhyAnanA abhyAsa kALamAM eTale dhyAna karavAnI zarUAtamAM ane aMtamuhUrta pachI ekAgratAnI sthiti vikharAtI hoya tyAre hoya che. mananI AvI sthiti te bhAvanA che. mananI bAhya sthiti anuprekSAnI che, anuprekSA eTale pAchaLa tapAsa karavI, jovuM athatu dhyAna-sthiti khasI gayA pachI punaH te sthiti meLavavA pUrve anubhavelI dhyAna sthitinuM smaraNa karavuM, smRti lAvavI, pUrvavat sthitine yAda karavI te che. mananI trIjI sthiti "ciMtana' nAmanI che. ukta be sthiti UMcA prakAranI che, tenAthI A trIjI sthiti nIcA prakAranI che. koIpaNa padArthanI ciMtA karavI eTale aneka vicAro-tarkomAM cAlyA javuM. jIva, ajIvAdi aneka padArthonA vicAra karavA te trIjI padArtha-ciMtA nAmanI mananI sthiti che. AgamamAM kahyuM che ke - je sthira adhyavasAya che te dhyAna che. je capaLa adhyavasAya che, te "cit' che. te capaLa adhyavasAyane bhAvanA, anuprekSA ane padArthaciMtA kahe che. rAga ane dveSano tyAga karIne samatAvAna muni je vastunuM ciMtana kare che te dhyAna sAruM mAneluM che. raudra Adi dhyAna kharAba mAnelAM che. zAstramAM kahyuM che ke-yogI game tenuM ciMtana karatAM je vItarAga thAya, to tene ja dhyAna mAneluM che tene ja dhyAna kahevuM e sivAya bIjA granthanA vistAra samajavA. matalaba ke je dhyAna karavAthI vItarAga thavAya, rAga-dveSa rahita sthiti pamAya, te ja dhyAna che. vaLI zAstra pharamAve che ke A dharma-dhyAnAmRtanuM pAna karatAM pahelAM ajJAnane dUra karaje, caitanyanuM vivekazAna paheluM karaje, te sivAya tAro tyAga UlaTo saMsAra-paribhramaNanuM kAraNa banaze. AtmAne ja prAptavya samajaje, tene mATe ja tArI sarva pravRtti rAkhaje, nirdoSa thaje, malina-tuccha vicArono tyAga karI sthira thaje, asthira aMtaHkaraNane dharmadhyAnamAM barAbara sthira karaje, cAlu sAdhanA sivAya aMtaHkaraNane bIjA kAmamAM vAparIza nahi, javA daIza nahi. to ja dharmadhyAnarUpa amRtanuM pAna karI zakIza te sivAya UMcI sthitie pahoMcavAnI AzA jarA paNa na rAkhIza. AtmA ekaDo che tenA sivAya bIjuM badhAM mIMDAM che. ekaDA upara mIMDAM caDhe che, mUkAya che tema AtmA upara ja saghaLo AdhAra che. AtmA jJAnano dariyo che. anaMtazaktino sAgara che. vicArAtIta AnaMdano sAgara che. parama aizvaryano svAmI che. paramasukhano udadhi che. eka tene bhUlyA to bhavamAM rUlyA (rajhaLyA) ema nakkI mAno. anaMta upakArI bhagavaMtoe AtmAne ja mAnyo che, ArAdhyo che, jIva mAtrane svatulyabhAva Apyo che. parameSThibhagavaMtonuM dhyAna e sarvazreSTha dhyAna che. je AtmAne paramAtmA banAvI paramapadano bhoktA banAve che. uragAINa vi maMtA avihIo u ahijayA / visaM jao na nAsaMti tamhA u vihiNA paDhe // avidhithI bhaNelA sarpAdinA maMtro paNa viSa vagereno nAza karatA nathI, tethI vinayabahumAnAdi vidhi vaDe navakAranuM paThana, smaraNa, parAvartana ke adhyayana karavuM. SN 172 A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrajapa aMdarathI bahAra AvatAM sudhImAM zabdamAMnI ghaNI zakti ochI thaI jAya che. mATe potAnA iSTadevanuM nAma dareke bane tyAM sudhI maunapaNe japavuM joIe. tema chatAM jene tema japavuM na phAvatuM hoya teNe pAse beThelA mANaso na sAMbhaLe tema japavuM joIe ane jyAre temAM paNa mana na lAge tyAre ja bhASya jApano Azraya levo joIe. parAvANI bIja jevI che, pazyantI thaDa jevI che, madhyamA DALa jevI che, vaikharI pAMdaDAM jevI che. je vANI ApaNe mukhathI bolIe chIe ane kAnathI sAMbhaLIe chIe tene vaikharI vANI kahevAya che. je vANI saMketa, mukhAkRti, bhAva bhaMgI ke AMkhothI bolAya che tene madhyamA vANI kahevAya che. je vANI manamAMthI nIkaLe che ane jene mana sAMbhaLI zake che tene pazyantI vANI kahe che. je vANI AkAMkSA, icchA, nizcaya, zApa, varadAna Adi rUpe aMtaHkaraNamAMthI nIkaLe che tene saMkalpa athavA parAvANI kahevAya che. matalaba ke vANInA saMkalpa, vicAra, bhAva ane uccAra ema cAra prakAra che. durbhedya vajadivAlone paNa bhedIne AgaLa vadhavAnI sarvatra vistAravAnI amApa zakti zabdamAM rahelI che. eTale jo koI ema mAnatuM hoya ke maunapaNe thato jApa duniyAne lAbhadAyI nIvaDe nahi to te mAnyatA barAbara nathI. kharI tAkAta ja mAnasa jApamAM che, enAthI ochI upAMzu jApamAM ane enAthI ochI bhASyajApamAM che. vaikharIvANI karatAM zataguNI adhika asara madhyamAvANI kare che. madhyamAM karatAM zataguNI adhika asara pazyantI vANI kare che ane pazyantIvANI karatAM zataguNI adhika asara parAvANI kare che, mATe ja pragaTa kArya karatAM apragaTa kAryanuM A saMsAramAM anAdikALathI vizeSa mahattva che. apragaTa eTale ke chUpuM pApakArya jema ghaNA aMtarAyo janmAve che tema chUpuM puNyakArya paNa saMsArI jIvane ghaNI sAnukULatAo bakSe che. pAkAM ane kharI paDatAM phaLa jenA uccAranI asarathI ApaNe jeTalA paricita chIe teTalA bhAva, vicAra ane saMkalpanI asarathI paricita nathI ane tethI ja ApaNuM dhyAna tenA tarapha kheMcAtuM nathI. sva-para zreyavAMcchu AtmAoe bane tyAM sudhI saMkalpanA sabaLa vAhanamAM besIne ja saMsAramAM pharavuM joIe, nahi ke uccAraNanA ragasIA gADAmAM besIne. zrI navakAra jevo mahAmaMtra jemane pUrvapuNyanA baLe vArasAmAM maLyo che, te jaina baMdhuonuM jIvana divya teje jhaLahaLatuM hoya, paraMtu zrI navakAranA akSaromAM ekAkAra thavAnI saphaLa ekAgratAnA abhAve temAMnA keTalAka Aje duHkhI ane asaMtoSI jaNAya che. kAraNa ke temane jeTalI zraddhA saMsAranA saMbaMdhothI maLanArA lAbhomAM che, teTalI zrI navakAranA akSaronA jApathI maLanArA lAbhamAM nathI. parAvANIvaDe paramAtmA sAthe vAtacIta karavAmAM je sukha samAyeluM che, te sukha devalokanA svAmI Indrane paNa ISya upajAve tevuM che. AMtarazarIranI samagra prakriyAne vizvamaya jIvanamAM DhALanArI Urmio tathA prakAranA akSaronA banelA zabdomAM che paramamaMtra zrI navakAra evA aDasaTha akSarono banelo che. tenA gADha saMbaMdhathI karmano samUha, siMhane jeIne nAsatA haraNAMnA ToLAnI jema nAsavA mAMDe che. bahAranA vAtAvaraNa upara AtmabhAvanI saMgIna prabhA taravaravA mAMDe che. INSTATE N maMtraja5 1 huM 173 paS 173. 1 iTts Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSaramAM ramatAM AvaDatuM na hoya te kAraNe mAnavIne vinazvara saMsAramAM rakhaDavuM paDe che. zabdanI AkRtione badale zabdanA aMtaramAM chUpAyelA bhAvane grahaNa karavAnI sAhajikavRttinA abhAve, mAnavI vAtavAtamAM kaSAyanA humalAno bhoga thaI paDe che, zabda kayA zubha yA azubha bhAvane laIne AvI rahyo che te jANavAnI nirmaLa buddhi jene maLI che, te AtmA zabdanI ArAdhanamAM otaprota thaI zake che. kAraNa ke, zabdano maulika prabhAva tenA aMtasthabhAvane khUba ja anukULa thaI gayo hoya che. zabda dvArA ja niHzabdamAM pravezI zakAya che. jemanuM mana bahArane bahAra rajhaLe che temaNe zrI navakAranA zabdomAM pravezavuM joIe. temano praveza thoDA ja vakhatamAM temanA mana upara asara upajAvaze ane tenuM svabhAvika banI gayeluM bahirbhamaNa ghaNuM ja ochuM thaI jaze. uccAra karatAM vicAranI zakti vizeSa che, vicAra karatAM bhAvanI zakti vizeSa che ane bhAva karatAM saMkalpanI zakti vizeSa che. uccAra, vicAra, bhAva ane saMkalpa e cAreya mAnavI pAse hovA chatAM teno kazo khAsa sadupayoga Aje to vartAto nathI. matalaba ke te cAreya upara Aje mAnavInA AtmAno nahi, paraMtu karma ane kaSAyono kAbU che. karma ane kaSAyonA kAbUmAM paDelA potAnA jIvananA khajAnAne choDAvavA mATe mAnavIe te karma ane kaSAyono bhukko uDADI de tevA zrI namaskAra maMtranA zabda zabdane AMtarakhalamAM cIvaTapUrvaka ghUMTavo joIe, pachI juo teno prabhAva. zabdane barAbara pakaDavA mATe prasannacitta, sAbUta aMtaHkaraNa ane samatAbhAva Avazyaka che. to ja te hAtha caDhaze ane temAMnI acijyazakti ApaNI thaze. zarIrane uccAra kahI zakAya, manane vicAra kahI zakAya, aMtaHkaraNane bhAva kahI zakAya ane AtmAne saMkalpa kahI zakAya. uccAra zarIramAM rahe che, vicAra manamAM rahe che, bhAva aMtaHkaraNamAM rahe che ane saMkalpa AtmAmAM rahe che. mukhathI zabda bolIe ane tenI je asara thAya, tenA karatAM samagra zarIra vATe bahAra nIkaLatA saMkalpanI ghaNI vadhAre asara thAya che. mukhathI bolAyelo zabda bahu ja ochA vAtAvaraNane zuddha yA azuddha karI zake che. jyAre aMtaHkaraNamAM skurAyamAna thayelo bhAva ghUMTAIne bahAra nIkaLe che ane tenI asara ghaNA moTA vistAramAM phelAya che. azrAvya dhvanitaraMgo vaDe kiMmatI yaMtromAMnI cIkAza ane rajane sApha karavAnA vartamAna vaijJAnikaprayogo, aMtaHkaraNamAM huratI zubhabhAvanI UrmionI amApa sUkSmatA ane prabhAvanuM samarthana kare che. traNeya lokamAM sarvazreSTha navakAra mahAmaMtra paNa zabda saMkalita che, tenI ArAdhanA vaDe Aja sudhImAM anaMtA AtmAo mokSanA paramasukhane varyA che. vartamAnamAM paNa aneka evA AtmAo mokSanA sukhane vare che ane bhaviSyamAM evA anaMta AtmAo tenI ArAdhanA vaDe nirmaLa AtmasvarUpanA bhAgI thaze. mAMdA mANasane sAjo karavAmAM jyAre saghaLI dunyavI davAo bAtala jAya che, tyAre zANo DokTara prabhuprArthanAno Azaro levAnI salAha Ape che. te ema sAbita kare che ke mAMdAnI sAcI davA paNa zabda ja che. uccAra eTale kevaLa jIbha ane moM vaDe jema tema bolI nAkhelA akSaro nahi, paraMtu aMtaHkaraNanI pavitratApUrvaka, te zabdo jenA zubha nAmanuM sUcana karatA hoya tene samarpita thayA pUrvakano zabdocAra. dA.ta., "namo arihaMtANaM' to ailokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta akSaronuM baneluM A pada tribhuvananI saghaLI riddhi ane siddhine ApaNA caraNomAM pAtharI devAnI amApa kSamatA dharAve che. paraMtu tene vAMcavA ane vicAravAthI ApaNane je bodha thAya che, teno jo ApaNe barAbara amala karI zakIe to ajJAnajanya jaDatA taraphano jhoka jarUra moLo paDI jAya, ane tattvabodha jarUra pariNamavA mAMDe. A padamAM 2maNatA vadhatAM utkRSTabhAvanA svAmI zrI arihaMtaparamAtmAne utkRSTabhAve bhajavAnI, samarpita thavAnI adbhuta kSamatA anubhavagocara thAya che. tenI zarata che akSaramAM ramaNatA, vinazvaramAM aramaNatA-aruci-aprIti-abhAva. 'namaskAra' padArtha ja namaskaraNIya bhagavaMtone namavAno sUcaka che ane teno prAraMbha jApathI thAya che. A jApa bhavatApahartA che evo akhUTa vizvAsa rahevo joIe, to ja tene samarpita thavAno vIryollAsa vadhe che. sarva zreSTha yoga : namaskAra zabdonA taraMgo hoya che. te taraMgomAMthI hRdaya AsapAsa eka kuMDALu racAya che, temAMthI eka pachI eka anya kuMDALAM racAya che ane kuvicAronAM kUMDALAM nAza pAme che. jema-jema hRdaya zuddha bane tematema apavitra vicAro nAza pAme che ane pavitravicArano killo nirmANa thAya che. pApanuM kUMDALuM jAya ane pavitratAnA kUMDALAnuM nirmANa thAya eTale ''savvapAvappaNAsaNo'' - sarvapApano nAza thAya che.zrI navakAra e mAtra pApano nahi, pApI vicArono paNa nAza kare che. A satyano anubhava thaze. tyAra pachI ApaNI cAre bAju 'namo arihaMtANaM'' no dhvani saMbhaLAze, pachI ekAgratA Avaze. A prAthamika avasthA che. zrI arihaMtanA 12 guNo che mATe te zabdo hradayamAM 12 vakhata to jarUra vAMcavA. dhyAnamAM japa karatAM hajAro gaNI adhika tAkAta hoya che. akSaro sapheda ane tejasvI vAMcavA. hRdayamAM te akSaro lakhelA che ema kalpavuM. hRdayamAM kamaLanI kalpanA karI temAM zrI namaskArane sthApavo. dareka jIvane koIne koI nyUnatA sAlatI hoya che. iMdra ke cakravartIne paNa A nyUnatA sAlatI hoya che. paNa te nyUnatA zAnI che ane te zI rIte pUrNa thAya te saMbaMdhI jJAna hotuM nathI. te nyUnatA dUra na thAya tyAM sudhI jIvane koI saMjogamAM zAnti maLatI nathI. zrI arihaMtadevoe sarva jIvo sAthe abhedabhAva sAdhyo hato. jyAM sudhI ''jagatanA jIvo ApaNA che ane huM teono chuM'' tevo bhAva na Ave tyAM sudhI koI sAdhanA vegavatI banatI nathI. mAtra arihaMta sAthe nahi, paNa arihaMta jenA saMbaMdhamAM che te sarva jIvo sAthe saMbaMdha thAya teno AnaMda avarNanIya hoya che. maitrI tUTe paNa maitrIbhAva na tUTe. navakAra maitrIbhAva lAvI Ape che. zrI namaskAra e siddhamaMtra che. kAraNa ke te yogasiddhamahApuruSono kahelo che. ane kadI niSphaLa jato nathI. maMtrajapa 175 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika ane navakAra sAmAyika eTale sarva jIvo Atmatulya che e sAdhanAno abhyAsa. zrI navakAra eTale paramAtmatulya potAnA AtmAnI sAdhanAno abhyAsa. jIvanamAM sAmAyika ane smaraNa-dhyAnamAM zrI navakAra. sAmAyika e jIvanamAM jIvavAno abhyAsa che. sAmAyikarUpa pratyakSa jIvananA abhyAsa vaDe zrI navakArathI phalita parokSa mokSa sukhanI prApti thAya che. e rIte karemi bhaMte' no "ka ane zrI navakAra maMtrano 'na' prApta thavo e parama puNyodaya che. zrI karemi bhaMte e dvAdazAMgIno saMkSepa che. zrI navakAra e dvAdazAMgIno sAra che. saMkSepa eTale TUMko artha, sAra eTale phaLa. sAmAyikanI yathArtha sAdhanA vaDe zrI parameSThipadanI prApti thAya che. zrI arihaMta prathama parameSThirUpa hovA chatAM zrI paMcaparameSThimaya che. zrI arihaMtanA dhyAnathI zrI paMcaparameSThinuM dhyAna thAya che. sAmAyika e parameSThi thavAnI sAdhanA che. zrI navakAra e sAdhanAnA pariNAme maLanArA padano ghotaka che. zrI navakAra e nizcaya ratnatrayInuM pratIka che. nizcaya e phaLa che, vyavahAra e sAdhana che. nizcaya daSTi ya gharIjI, pALe je vyavahAra, puNyavaMta te pAmazejI, bhava-samudrano pAra. (upA. zrI yazovijayajI ma.) vyavahAranuM pAlana e nizcayanuM sAdhana che. nizcayanuM dhyAna, vyavahAranuM vizodhaka che. zrI navakArane lakSyamAM rAkhIne sAmAyikanuM AcaraNa karanAra niyamAM muktisukhane pAme che. sAmAyikano vyavahAra zubha hovAthI puNyano utpAdaka che. zrI navakAranuM dhyAna, lakSyane oLakhAvanAruM hovAthI vyavahArane sudhAranAruM che. * zivamastu parva-jJAtiH ' e sAmAyikanuM pariNAma che. veda, vedAMga, nyAya, mImAMsA, dharmazAstra ane purANonuM tAtparya jIva-brazaikya che. dvAdazAMgInuM rahasya zrI parameSThinamaskAra ane e dvArA zuddhAtmasvarUpanuM pariNamana che. namaskAra e anumodana svarUpa che. anumodana ane pramoda-e be paryAya zabdo che. manu-pazvAtuM movana, karyeA mova " guNa joIne pahelAM ke pachI khuza thavuM, utkRSTapaNe rAjI thavuM te anumodana ane pramoda che, namaskAra teno sUcaka che. jo yamAM anumodana ke pramoda na hoya, jene namavAmAM Ave che tenA guNa upara pakSapAta na hoya, te je mArge gayA hoya, te mArge javAnI vRtti na hoya ane temaNe je karyuM hoya, te jANavAnI IcchA suddhAM na hoya to N 176 tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teone karelo te namaskAra pokaLa che, sAco nathI; dravyanamaskAra che, bhAvanamaskAra nathI. paraMtu guNano pakSapAta ane e pakSapAta sahita sAco namaskAra Ave kyAre ? guNano pakSapAta guNo pratye zraddhA mAge che. guNomAM upAdeyapaNAnI buddhi e ja sAcI zraddhA che. jyAM sudhI jene namavAmAM Ave che tenA guNomAM upAdeya buddhi nathI, te guNo AdaravA lAyaka che, AcaravA lAyaka che eno khyAla nathI, e guNone jIvanamAM lAvavA pratye udAsInatA che ane upekSAbuddhi ke heyabuddhi che tyAM sudhI sAco bhAvanamaskAra kyAMthI thAya ? guNomAM upAdeyabuddhi e bhAvanamaskAranuM paheluM pagathiyuM che. jyAM sudhI ciMtAmaNi ane kAmadhenu karatAM paNa parameSThione je guNo prApta thayA che tenI kiMmata adhika che-evo khyAla na Ave, enuM sAcuM bhAna na thAya, tyAM sudhI bhAvanamaskAra AvI zakato nathI. Aje to jene namavAmAM Ave che tenA guNonuM moTe bhAge jJAna nathI, jene jJAna che tene upAdeyabuddhine badale upekSAbuddhi che, athavA AgaLa vadhIne kahIe to heyabuddhi hoya tevo vartAva che. zrI parameSThibhagavaMtoe pAMca viSaya tyajyA che ane cAra kaSAya jItyA cheH pAMca AcAro ane pAMca mahAvratomaya teonuM jIvana che. aSTapravacanamAtA ane 18000 zIlAMgarathanA teo dhorI che. temAMnI koI paNa vastu upara jeone prema nathI, Adara nathI, meLavavAnI ke jANavAnI paNa IcchA ke darakAra nathI teono namaskAra bhAva namaskAra kevI rIte banI zake ? namaskArane bhAvanamaskAra banAvavA mATe guNabahumAnarUpa bhAva joIe. bIja vAvyA vinA jema kadI paNa dhAnya Uge nahi, tema guNo upara bahumAna AdarabhAvarUpa bIjanuM AdhAna ke vAvetara karyA vinA guNaprApti ane tenA phaLarUpe mokSaprAptirUpI dhAnya kyAMthI Uge ? game teTalI vRSTi thAya ane game teTalI phaLadrupa bhUmi hoya, paraMtu bIja vAvyA vinA hajAra hetuoe paNa dhAnya UgI zake nahi ! * vapanuM dharmavInasya sabrazaMsAvi | ' satpuruSonA guNonuM bahumAna ane prazaMsA e dharmarUpI bIjanuM sAcuM vapana-vAvetara che. zrI parameSThibhagavaMtomAM rahelA aneka guNone ciMtAmaNi kAma kalpavRkSa ane kAmakuMbhathI adhika mAno, kema ke e badhAmAM IcchA pUravAnuM ane ciMtA cUravAnuM je sAmarthya che, tenA karatAM anekagaNuM adhika sAmarthya sAcA guNo ane tenA bahumAnamAM raheluM che. athavA kaho ke ciMtAmaNi AdimAM je sAmarthya Ave che te sAmarthya tenuM potAnuM nathI paNa guNa bahumAnanA bhAvathI baMdhAyelA amApa sAmarthyavALA puNyanuM che. te puNya, guNa upara bahu mAnanA bhAvathI upArjana thAya che, tethI te ciMtAmaNi AdithI paNa adhika che. zrI navakAranuM punaH punaH raTaNa eka bAju puNyane vadhAre che, jyAre bIjI bAju pApano nAza kare che. navamuM pApasthAna lobha ane aDhAramuM pApasthAna mithyAtvazalya e badhAM pApomAM moTAM gaNAya che. te baMneno nAza eka ja zrI navakArathI sadhAya che, kAraNa ke zrI navakAra dunyavI lobhano zatru che ane muktisukhano lobha jIvamAM jagADe che. zrI navakAra, pApane pApa nahi mAnavArUpa tathA puNyane puNya nahi mAnavArUpa jaDatAno nAza kare che ane zuddha deva-guru-dharma upara prema pedA kare che. sAmAyika ane navakAra 177 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 navadhA puNyathI navapadaArAdhanA : napuca ane navapada jaina darzananAM navatattvomAM puNya-tattvanuM paNa mahattvanuM sthAna che. enI vigatavAra vicAraNA karatAM ApaNe navapada ane navapuSya vacce kevo saMbaMdha rahelo che te joIe. 1. annapurNaya : puNyatattvanA upadeza arihaMta paramAtmA che. temanI mukhya AjJA ahiMsA che. ahiMsAno artha che abhayadAna prANarakSA! annadAnathI dravya-bhAva banne prakAranA) prANanI rakSA thAya che. tema ja supAtramAM ApeluM bhojana nayasAranI jema samyakatvano tema ja tIrthaMkara nAmakarmanA baMdhano hetu paNa bane che. mATe annapuNyathI arihaMtanI AjJAnuM pAlana ane arihaMtapadanI upAsanA thAya che. 2. jalapuNya: pANI tarasa chipAve che. bAhyatRSA karavAnuM sAdhana jala che. tenA dvArA anyanI tRSA zAMta karavAthI aMte bAhyaatyaMtara sarvatRSNAno aMta thAya che. siddhaavasthA e bAhya ane AMtara-sarva tRSNAonA saMpUrNa abhAva svarUpa hovAthI jalapuNya e siddhapadanuM pratIka che. bIjAnI bAhyatRSA chipAvavA dvArA satA jalapuNyathI saMsAramAM paNa tene siddhanA zAzvata-sukhanI vAnagIrUpa nispRhatAnuM sukha anubhavavAmAM Ave che. 3. vastrapuNya : vastra dvArA zIla ane saMyamanuM rakSaNa thatuM hovAthI vastrapuNya e AcAranuM pratIka che. bIjAne bAhya-vastro ApIne lAja DhAMkanAra ke tenA zIladharmamAM sahAyaka bananArane sadAcAranA pAlanano AdarabhAva utpanna thAya che. sadAcAra e AtmAnuM vastra che. sadAcAra vinAno mANasa lokamAM paNa vastravihIna kahevAya che. tethI vastrapuya dvArA AcAra svarUpa AcAryapadanI upAsanA thAya che ane sadAcAra pAlananuM baLa prApta thAya che. 4. AsanapuNyaH potAnA sivAya anyane bahumAna ApavuM te. bIjAne Asana ApavA dvArA bIjAnuM bahumAna thatuM hovAthI enAthI vinayaguNa keLavAya che, mAna ghaTe che mATe AsanapuNya e upAdhyAyapadanuM pratIka che. 5. zayanapuNyaH zayana eTale ghara. rahevA, sUvA mATeno AdhAra Apavo te zayanapuNya che. sAdhu sarvene AdhAra-Azraya ApanAra hoya che. mokSamArgamAM e sarvene sahAya karanAra hoya che. zayanaghara Adi dvArA bIjAne dravya AdhAra ApavA dvArA sAdhutAno bhAva vikAsa pAme che. mATe zayanapuNya e sAdhupadanuM pratIka che. da. manapuNyaH jIvamaitrI Adi cAre bhAvanAo e darzanazuddhino parama upAya che. sarva jIvonuM hitaciMtana Adi mana vaDe thatuM hovAthI manapuNya e samyagdarzananuM pratIka che. 7. vacanapuNya : vANI jJAnanuM pratIka che. zrutajJAnanI prApti vacana dvArA ja thAya che tema ja hita-mita-pathya vANI bolavAthI jJAnapadanI ja ArAdhanA thAya che. mATe vacanapuNya e samyajJAnanuM pratIka che. 8. kAyApuNyaH kAyA dvAra supAtranI sevAbhakti karavAthI cAritradharmanA pAlananuM baLa prApta thAya che, tema ja kAyAnI zuddhirUpa cAritraguNanI zuddhi paNa kAyApuNya vaDe meLavI zakAya che. mATe kAyApuNya e cAritrapadanuM pratIka che. 9. namaskArapuNya : namaskAra vinaya svarUpa che ane te AtyaMtaratapa che. dhyAna, kAyotsarga Adi AtyaMtara ane bAhyatapanA bAre prakAranuM ArAdhana paNa namaskArapuNya svarUpa hovAthI te tapapadanuM pratIka che. A rIte navapuSpa e navapadanA pratIkarUpa hovAthI tenA Adara-bahumAna-AcaraNathI navapadanuM ja Adara-bahumAna ane ArAdhanA thAya che. 178 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya vinA navapadanuM nAmazravaNa paNa prApta thatuM nathI to pachI tenA AdaranI ane ArAdhanAnI prAptinI vAta ja kyAM rahI? nava prakAranA puNyanA sevanathI jema jema puNyanI abhivRddhi thAya che, tema tema navapada sAtheno saMbadha ane sAnnidhya vadhu pragADha bane che ane chevaTe AtmA navapadamaya bane che. navapuNyanA sevanathI aDhAra pApanI zuddhi ane te pApa na karavAnI vRtti utpanna thAya che. mATe jIvanamAM navapuNyanI ruci ane pravRtti vadhAravI joIe. jema prakAzanA AgamanathI aMdhakAra sahaja rIte cAlyo jAya che, tema puNyanA prakAzathI pApa aMdhakAra paNa ApoApa vilIna thaI jAya che ane AtmA puNyathI puSTa banI, dharmasAdhanAmAM vadhune vadhu udyamazIla banI mola-siddhapada prApta kare che. uparokta puNyAnubaMdhI navapuNya vaDe aDhAra pApono kSaya thAya che, arihaMtAdi nave padonA ArAdhaka banAya che ane paraMparAe siddhapadanI prApti thAya che. A vAtane sApekSa-daSTikoNathI ApaNe vicArI AvyA. jinazAsanamAM aneka nayo ane apekSAo vidyamAna che. emAMnA koI nayane anulakSIne karAyelI A vicAraNAne samajI tadanusAra jIvana jIvavA prayatnazIla banavuM, e ja mAnava-janma pAmyAnuM uttama phaLa che. sau koI te mATe ujamALa bano e ja eka puNyAbhilASA! premanuM pratIka : "namo zrI paMcaparameSThibhagavaMtone traNa jagata upara akhaMDa prema che, karuNA che, vAtsalya che, niHsvArthasneha che niSkAraNaprIti che temanI te prIti akAraNa hovAthI prakRSTa zubha che. utkRSTa baLavatI che, sarva azubhano nAza karavA samartha che. azubhanI sAme zubhanuM baLa ghaNuM che. A vizvamAM azubha ghaNuM che. to zubha paNa ghaNuM che. zrI parameSThibhagavaMtono zubhabhAva eTalo badho prabaLa che ke tenI sAme anaMtAnaMta jIvonuM azubha ekaThuM thAya to paNa pracaMDa dAvAnaLanI AgaLa ghAsanA tRNatulya che. zrI parameSThibhagavaMtonA zubhamAM ApaNuM zubha meLavIe to azubhathI DaravAnuM koI kAraNa nathI. e rIte zrI parameSThibhagavaMto abhayane ApanArA che. mAtra emanA zubha pratye ane akAraNasneha pratye ApaNe najara doDAvavI joIe. temanA atyaMtazubhamAM ApaNuM atialpa paNa zubha meLavI devuM joIe. enuM ja nAma " namo arihaMtANaM " " namo siddhALuM " ItyAdi che. che je : : navadhA puNyathI navapadaArAdhanA 179 SETT ja OD -Ser : E Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI namaskAramahAmaMtrI namaskAra e RNa muktino maMtra che. potAnA mAthe RNa che ema mAnanAra vyakti ApoApa namra bane che, nirahaMkAra rahe che. pratyeka janmamAM bIjA para pote karelA apakAra ane bIjAnA potAnA upara thayelA upakArane yAda rAkhanAro sadA namra rahe che. apakAranA badalAmAM upakAra karavA tatpara rahe che ane upakAranA badalAmAM pratyupakAra karavAnI bhAvanAvALo rahe che. apakArano badalo samatAbhAvathI sarva prakAranA kaSTo sahavAmAM rahelo che ane upakArano badalo AtmajJAnathI vaLe che. AtmajJAnI puruSa vizva para je upakAra kare che, te eTalo moTo hoya che ke tenI AgaLa tenA para bIjAthI thayelA badhA upakArano badalo vaLI jAya che. duHkha Ave tyAre karmanA vipAkanuM ciMtana karavAthI samatAbhAva jaLavAya che, tethI bIjA para karelA apakAronuM RNa utarI jAya che. "namo' maMtra apakAra ane upakAra baMneno badalo eka sAthe vALI zake che. tenuM kAraNa tenI pAchaLa karmavipAkano paNa vicAra che ane AtmajJAna pAmavAno paNa vicAra che. karma vipAkano vicAra sarvapApano nAza kare che, AtmajJAnano vicAra sarva maMgaLonuM kAraNa bane che. dharma mAtra maMgaLa che. AtmajJAna badhA dharmonuM phaLa che. tethI zrI arihaMtAdinA namaskAra vaDe thatuM AtmajJAna e sarva maMgaLomAM pradhAna maMgaLa che, nitya vadhatuM maMgaLa che. jIva karmathI baMdhAyelo che e vicAra jema namratAne lAve che, tema karmathI mukta thayelA mahApuruSo pratye aMtarathI thatuM bahumAna paNa namratAne lAve che. karmano vicAra pApanuM prAyazcita karAve che. dharmano vicAra puNyanuM bIja bane che. namo' maMtramAM karmano anAdara che ane dharmano Adara che. karmano baMdha parApakArathI thayo che teno svIkAra che ane dharmanI prApti paropakArathI thAya che eno paNa aMtaHkaraNapUrva svIkAra che. potAne dharma pamADanAra bIjA che, tethI upakArIne namaskAra e jema dharmavRddhino hetu che, tema bIjA pratye karavAmAM Avato upakAra paNa dharmanI vRddhi kare che. dharmane pAmavA mATe paNa paropakAra ane dharmane karavA mATe paNa paropakAra Avazyaka che. adharmathI chUTavA mATe ane pharIthI adharma na karavA mATe paNa namaskAra Avazyaka che. eka namaskAra aparAdhane khamAvavA mATe che ane eka namaskAra upakArane svIkAravA mATe che. upakArano svIkAra paNa namaskAra vaDe thAya che ane aparAdhanI kSamApanA paNa namaskAra vaDe thAya che. namaskAramahAmaMtra sarvapApano prANAzaka ane sarva maMgaLonuM mULa kahevAya che. kAraNa ke te pApanA prAyazcitanI buddhithI pApa rahita puruSone namanakriyArUpa che. parApakAra rahita ane paropakAra sahita puruSone parApakAra rahita ane paropakAra sahita thavAnI buddhithI je namaskAra karavAmAM Ave che te bhAvanamaskAra che ane te bhAvanamaskAra pApapraNAzaka ane maMgaLavardhaka bane che. 180 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanamaskAramAM duSkatagaI ane sukRtAnumodanA rahelI che ane te baMne pUrvaka AtmajJAnI puruSonI zaraNAgati paNa rahelI che. AtmajJAnI puraSonI zaraNAgati AtmajJAnane sulabha banAve che. AtmajJAna ane karmavijJAna ubhaya ekasAthe rahelAM hovAthI namaskAramaMtramAM sarvamaMtraziromaNitA rahelI namaskAramaMtrathI pApanuM prAyazcita thAya che, dharmanuM bahumAna thAya che ane AtmajJAnanI prApti thAya che. tethI te eka ja maMtramAM AtmakalyANanI siddhi karAvI ApanArAM sarva anuSThAnono sAra AvI jAya che. namaskAra mahAmaMtrano jApa ane tenI bhAvanA sarva aMtarAyonuM nivAraNa ane AtmajJAnanuM kAraNa thAya che. tethI pApabhIru ane AtmArthI evA sarva bhavyAtmAoe tenuM niraMtara smaraNa karavA yogya che, te tenA jApakane ane tenA arthanA bhAvakane haMmeza mATe nirbhaya ane nizcita banAve che. namaskAra mahAmaMtranA jApa mATe tathA tenA arthanI bhAvanA mATe je yogyatA joIe te nIcenA guNone keLavavAthI Ave che. 1. bhadrakapariNati 2. vizeSanipuNamati 3. nyAyamArgarati 4. daDhajinavacanasthiti yogya manuSyamAM A cAre guNo aMze-aMze rahelA hoya che, tene adhikane adhika vikasAvatA rahevAthI mahAmaMtranI adhikAritA prApta thAya che. vizALa haiyuM zrI navakAramaMtrano ArAdhaka zrI tIrthaMkarabhagavaMtano dAsa hoya, bhagavaMtanA dAsano paNa dAsa hoya, sakaLa jIvanA hitano ciMtaka hoya, potAnA aparAdhI ke virodhInuM paNa manathI ke svapnamAM paNa ahita ciMtavanAro na hoya. zrI navakAramaMtranA ArAdhaka thavA mATe sarvane samAvavA jeTaluM vizALa haiyuM banAvavuM joIe. mukhya be bhAvanAo zrI navakAranI ArAdhanAne saphaLa banAvanAra be mukhya bhAvanAo cheH "vAmi savva nIve" ane "zivamastu sarvanAta :" pahelI bhAvanA pAkelA gUmaDAMmAMthI rasI dUra karavA barAbara che. bIjI bhAvanA rasI dUra thayA pachI malamanI paTTI lagAvavA barAbara che. A baMne bhAvanApUrvaka thatuM zrI navakAramaMtranuM ArAdhana bhAva-taMdurastI ApyA sivAya rahe nahi. zrI namaskAra mahAmaMtra Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamapadabhAvana 1. " '- abhayadAna ApanAra zrI arihaMtabhagavaMto. ri -ratnatrayI yukta, rikta-karmathI rahita siddhabhagavaMto ' '-karmane haNavA udyama karanArA sAdhubhagavaMto 'ta ' tapa-tyAgamaya jinadharmanuM zaraNa A rIte eka " hiMta " pada bolatAM zrI arihaMta, siddha, sAdhu ane jinadharmanI maMgaLamayatA, lokottamatA ane zaraNamayatAno svIkAra thAya che. 2. daMta -karmazatrune haNanArA. pApane haNavAno bhAva, pApanI gahamAMthI pragaTe che. eTale karmazatrune haNanAra e artha duSkatagaharUpa che arthAt enuM mULa duSkRtagartA che. kadaMta-pUjAne yogya evo bhAva, pUjyamAM rahelA guNone jovA, jANavA, ciMtavavAthI pragaTe che eTale te sukRtAnumodanarUpa che. sarvasukRtonA prakarSane pAmelA hoIne zrI arihaMto tribhuvanapUjya che. " sadaMta - pharIthI janma na lenArA eTale janmajarA maraNane jItI janArA jeo hoya teo ja vAstavika zaraNane ApI zake che mATe zaraNAgatirUpa che. 3. " no ' darzanarUpa-maitrInI abhivyakti. " huM jJAnarUpa - pramodanI abhivyakti. tA " cAritrarUpa-kAruNya, mAdhyazmanI abhivyakti. pahelA padanA A marmane punaH punaH vicAravAthI ukta yogyatA pragaTe che. 4." nareH ' - mana paDe namana-dravyanuM 'gariraM' - vacana vaDe stavana-guNanuM " tA'- kAyA vaDe praNayana-paryAyanuM maitrInI abhivyakti mana dvArA thAya che. pramodanI abhivyakti vacana dvArA thAya che. mAdhyazma ane karuNAnI abhivyakti kAyA dvArA thAya che. A cAra bhAvanA manamAM bhAvita thavA chatAM tenI abhivyakti vividha rIte thAya che. maitrIbhAvanAthI zuddha thayelA mana dvArA dravyanI oLakhANa thAya che. pramodabhAvanAthI zuddha thayelA mana dvArA guNonI oLakhANa thAya che. karuNA ane mAdhyacya vaDe zuddha thayelA mana dvArA paryAyanI oLakhANa thAya che. dravyanI oLakhANa thavAthI "darzanaguNa ' pragaTe che. 182 A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNanI oLakhANa thavAthI "jJAnaguNa' pragaTe che. paryAyanI oLakhANa thavAthI "cAritraguNa' pragaTe che. 5. "namo ' pada dravyanI sAthe saMbaMdha dharAve che, tethI mitratA ane namratA Ave che. arihaM' pada guNanI sAthe saMbaMdha dharAve che, tethI pramoda ane prazaMsA Ave che. tANaM' pada paryAyanI sAthe saMbaMdha dharAve che, tethI kAruNya ane mAdhyacyabhAva pragaTe che. da. " nI rihaMtA ' padanA bhAvanathI dravya-guNa-paryAyanA parijJAna dvArA ane maithyAdi cAra bhAvanAo dvArA zuddha thayela mana-vacana-kAyA dvArA tanmayatA thavAthI darzana-jJAna-cAritrarUpI ratnatrayInI prApti thAya che. 7. "namo padanuM bhAvana namratAne vikasAve che. pote karelA apakAra ane bIjAe karelA upakAranA jJAna ane smaraNathI namratA ane kRtajJatA sthira thAya che. temAMthI maitrI ane karuNA vikase che. 8. "namo padamAM jema namratA che, tema kRtajJatA paNa che. potAnA apakAranA smaraNamAMthI namratA guNa ane bIjA dvArA thayelA upakAranA smaraNathI kRtajJatA guNa vikase che. 9. " no " = utpAda = ArAdhaka bhAvano hiM' = vyaya = virAdhaka bhAvano. tA " = dhrauvya = AtmatattvanuM arthAt " namo padathI potAmAM ArAdhaka bhAvanI utpatti, virAdhaka bhAvano vyaya ane zuddhAtmabhAvanuM dhrauvya sadhAya che. 10. "namo ' pada maMgaLavAcaka che. rihaM 'pada lokottamavAcaka che. " tAdi ' pada zaraNavAcaka che. "namo'padarUpa sAdhakaavasthAmAMthI "arihaMpadarUpa sAdhyaavasthAmAM javAnuM che ane te baMne avasthAmAM Atmatattva kAyama rahIne zaraNa ApanAruM che. sAdhakaavasthA maMgaLarUpa che. sAdhyaavasthA lokottamarUpa che ane baMne avasthAmAM kAyama rahenAra Atmatattva zaraNa svarUpa che. parArthavyasanitA-svArtha upasarjanatA zrI navakAramAM tanmaya thavuM eTale zrI navakAranA banavuM. eTale zrI navakAra vinA vihaLa thavuM tenA smaraNamAtrathI haiyuM bhIMjAI javuM. zrI navakAranA smaraNamAtrathI haiyuM jyAre bhIMjAya? zrI tIrthaMkaradevonI viziSTatA haiyA sudhI pahoMce to. e vizeSatA temanI parArthavyasanitA ane svArtha upasarjanatAmAM rahelI che. prathamapadabhAvana if ma 1 ka IIIIIIIIIII Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paMcamaMgalamaya navakAra pAMce parameSThiomAM "AhaMtya" vyApta che. Ahatya eTale zrI arihaMtanI zakti. te zakti sAmya svarUpa che. te ja zrI arihaMtonuM Azaizvarya che. zrI arihaMtanI AjJA bhedabhAvano tyAga karI, jIvarAzi pratye caitanya svarUpe abhedabhAva pragaTAvavAnI che. bhedabhAvamAMthI hiMsAdi AzravonI ane abhedabhAvamAMthI ahiMsA ane kSamAdi saMvararUpa dharmonI utpatti thAya che. Azravono tyAga svarUpa ane saMvaronA svIkArarUpa prabhu-AjJAnuM tAtparya bheda buddhino nAza ane abheda-buddhino AvirbhAva che. arthAt sAmyabuddhi vaDe samatAbhAvanI prApti che. samatAbhAva e ja sakaLa arihaMtonuM pratiSThAna, mokSalakSmInuM nivAsasthAna ane trilokanuM svAmItva che. samagra vizvanI vyavasthA upara sAmyabhAvanuM prabhutva che. vizvamAM thatI avyavasthA e sAmyabhAvanA bhaMganuM ane viSamabhAvanA sevananuM phaLa che. Akhare tenuM nivAraNa thaIne punaH vyavasthitatA sthapAI jAya che, tenI pAchaLa Ahatya kArya kare che. Atma vizvavatsala che tethI ja zrI arihaMtonI bhakti samasta sattvaviSayaka sneha pariNAmane vikasAve che. temanI vItarAgatA vigatarAga svarUpa che. eTale mohanIya karmanA udayathI thatA sva-viSayaka-para-pudgalabhAvaviSayaka rAganA sarvathA abhAvarUpa che, nirmULa kSayarUpa che, zuddhAtmasvarUpanI prApti rUpa che. bIjI bAju te viziSTa rAgarUpa che. e viziSTa rAga sattAthI zuddhAtmasvarUpa evI jIvarAzi upara svAbhAvika prema, karuNA ane vAtsalyarUpa che. e rAgane bAhya raMgarUpa nathI, paraMtu svarUpanI nirmaLatA thavAnA yoge prApta thatI svacchatA, prasannatA, AkAza ane jaLanA raMga jevI niSkalaMka zvetatArUpa che ane te ja teozrInuM Ahatya che. e Ahatya ja sAdhumAM bIjAne sahAyarUpe, upAdhyAyamAM jJAna dAna rUpe, AcAryamAM AcAranA dAnarUpe, siddhamAM pUrNanA AvirbhAvarUpe ane zrI arihaMtamAM badhAnA mULa rUpe raheluM che. mULa haMmezAM zveta hoya che, phaLa lAla, puSpa pata, patra nIla ane aMdha zyAma hoya che. te anukrame zrI paMcaparameSThinA varNarUpe dhyAna karavA mATe vihita thayelAM che. zyAmavarNa aneka guNone dharAve che. zyAmavarNanI avagaNanA aneka upadravakAraka che. pRthvI ane megha jeTalA vadhAre zyAma teTalA vadhAre utpAdaka che. AMkhanI kIkI ane mAthAnA vALa jema vadhAre zyAma tema vadhAre jJAna ane vadhAre prema pragaTAvanArA gaNAya che. kALA dorAnuM paNa AgavuM upakAraka sthAna che. bhaktimArgamAM oDhuM huM kALo kAMbaLo,' kahIne zyAmavarNanuM AgavuM mahattva anAdithI che, ema darzAvyuM che. - sAdhunI zyAmatAmAMthI ja upAdhyAyanuM jJAna, AcAryono AcAra, siddhonI siddhi ane arihaMtonuM Ahatya pragaTa thAya che. jema lokomAM tema lokottaramAM paNa zyAma vastunuM mahattva badhAnA mULa tarIke gaNAyuM che. zrI navakAra prathama paMcamaMgalarUpa che, maMtra rUpa to pachI che. zrI navakArane kevaLa maMtra mAnavo e prinsIpAlane prophesara banAvavA jevuM che. maMtramAM manananI jarUra paDe che. darzana, zravaNa Adi aneka rIte maMgaLa svakArya kare che. tAtparya ke maMtra karatAM paNa maMgaLano mahimA savizeSa che. zrI navakAranI maMgaLamayatA zrI paMcaparameSThibhagavaMtonI maMgaLamayatAnA kAraNe che. mananathI trANa kare che mATe te maMtra che ane zravaNathI bhavane gALe che mATe maMgaLa che. N 184 kyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aa e "namo arihaMtANaM 'no marma namo' pada jIvane candra karatAM paNa atyadhika nirmaLa banAve che. "arihaM' pada jIvane sUrya karatAM paNa atyadhika tejasvI banAve che. namo pada vaDe duSkRtano ane arihaM pada vaDe sukRtano svIkAra thAya che. duSkRtano svIkAra nirmaLatA lAve che ane sukRtano svIkAra tejasvitA lAve che "tANaM ' pada jIvane sAgarathI paNa gaMbhIra banAve che, te gaMbhIratA jIvamAM UMDANa lAve che. UMDAmAM UMDA AtmatattvanI sAthe ekatAnAM pariNAma lAve che. duSkRta gahanuM mULa komaLatA che. sukRtAnumodananuM mULa tIkSNatA che. ane zaraNAgamanabhAvanuM mULa udAsInatA che-gaMbhIratA che. komaLatA candra jevI, tINAtA sUrya jevI ane gaMbhIratA sAgara jevI manAya che. duSkatagahamAM prAyazcittanA pariNAma rahelAM che te sAdhutAne vikasAve che. sukatAnumodanamAM vizuddha pariNAma rahelAM che te upAdhyAyapadanA jJAnaguNane vikasAve che. zaraNagamananA pariNAma AcAryanA AcAra guNane-cAritra guNane vikasAve che. darzanaguNamAM karuNA-komaLatA mukhya che. jJAnaguNamAM tIkSNatA-buddhinI sUkSmatA mukhya che. cAritra guNamAM udAsInatA-AtmAnI aliptatA mukhya che. eTale pAyAnA traNa guNono vikAsa karavAnI zakti zrI navakAranA prathamapada 'namo arihaMtANaM' mAM rahelI prAyazcittakaraNa e sAdhutAnuM lakSaNa che. vizuddhikaraNa e jJAnInuM lakSaNa che. vizalyIkaraNa e cAritravAnanuM lakSaNa che. pApakarmano mULa vighAta e siddhatvanuM lakSaNa che. te mATenA puruSArtharUpa kAyotsargakaraNa e arihaMtanuM lakSaNa che. pAMceya parameSThibhagavaMtonA pAMca lakSaNo kAyotsarganI kriyAmAM samAyelAM hovAthI kevaLajJAna ane mokSanuM te asAdhAraNa kAraNa che. saMsArI jIvamAM duSkRtagartAnA sthAne duSkatanI anumodanA rahelI che, sukRtAnumodanAnA sthAne sukhanAmULa sukRtanI gartA rahelI che ane AtmatattvanA zaraNagamananA sthAne pudgalatattvanuM zaraNagamana raheluM che, tethI te anaMta saMsAra paribhramaNanuM kAraNa bane che. Ama zrI navakAranA prathamapadanA sAta akSaromAM jIvane ahIMthI sAta-rAja UMce mokSamAM laI javAnI acijya zakti rahelI che. namo arihaMtANaM'no marma 185 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'namopadanuM mAhAbhya namo' e mokSanuM bIja che. tethI bhaktivardhaka che, namratA, kRtajJatA ane bahumAnajanaka che. muktanI bhakti ahaMkArAdi doSothI mukta karAve che ane namratAdi guNone vikasAve che. mokSanuM bIja hovAthI bhakti sabhara sbayanuM pratIka che. namo' e vinayanuM bIja che. vinaya thavAnuM sUcana kare che. vinayaguNa jJAnI puruSano samAgama karAve che ane zrutajJAnanI prApti dvArA AtmavikAsamAM pragati karAve che. namo' zAnti, tuSTi, puSTi, ane zuddhinuM paNa bIja che. zAnti-bIja hovAthI viSaya-kaSAyane zAnta kare che. pauSTikabIja hovAthI dharmadhyAnanI puSTi kare che. zuddhi bIja hovAthI mana, vANI ane karmanI zuddhi kare che, tuSTibIja hovAthI saMtoSa ane kRtajJatA guNanI vRddhi kare che. kaSAyanuM zamana viSayonuM upazamana, saMtoSa ane pramoda guNanuM poSaNa tathA AtmAnuM karmamaLathI zodhana karavAnuM sAmarthya eka "namo' bIjamAM raheluM che. "namo' padathI adhika suMdara pada samagra sAhityamAMthI prApta thavuM durlabha che tethI mumukSu mAtrane te priya che. zrI arihaMta ane siddhane karelo namaskAra e mokSanuM bIja . mukti ane mukti mArganA upadezaka-prakAzakane karelo namaskAra avazya mokSane Ape che. AcArya ane upAdhyAyane karelo namaskAra e vinayanuM bIja che. vinayavaDe vidyAnI prApti thAya che ane mokSamArganuM jJAna thAya che. sAdhune karelo namaskAra e zodhanabIja che kemake te pApanuM zodhana kare che, arthAt paMcaparameSThionA namaskAramAM mokSabIjatva, vinayabIjatva ane karmazodhakatva raheluM che. mukti ane muktimArga sAdhakatvanI apekSAe karmazodhakatva che. e rIte paMcaparameSThione karAto namaskAra rAgAdinI zAnti, jJAnAdinI puSTi ane samAdinI tuSTi kare che. muktinA bahumAnane kAraNe rAgAdi zame che, vinayAdi guNanA kAraNe jJAnAdi vadhe che ane mohanIyAdi karmonA hRAsanA kAraNe zama-kSAjyAdi prApta thAya che. cAvI lAgu paDe to tALuM jarUra UghaDe tema "namo lAgu paDe eTale AtmabhavananuM baMdha dvAra UghaDI jAya, pachI paraghara bhaTakavAnI sudravRtti ApoApa zamI jAya che. namo' eTale huM kAMI nahi paNa Apa ja sarve sarvA cho, evA trikAlabAdhya satyano ekarAra je ahaMkArachedaka che. jaTharAgabhedaka che. zrI arihaMtAdinA parama sAmarthyano bodhaka che. namo' pada e pApanuM prAyazcitta che. Aja sudhI karelI paramAtmA, AtmA, saMgha, zAstra, kevaLajJAna ane dharmanI AzAtanA tathA avinayAdi pAponI ane hiMsAdi pApasthAnonA dIrghakAlInasevananA abhyAsanI niMdA namo' pada e guNI puruSono vinaya che. samyagrajJAna ane kriyA guNane dhAraNa karanAra sarva mahApuruSo pratye Adara ane vinayano prayoga che, svaparajanita pUjAno pramoda che. namo' pada e sarvottama pAtronI bhAvavaiyAvacca che. temane sukhasamAdhinI prabaLa icchArUpa che. temane sanmArgamAM AvatAM vighnonI paraMparAne sarvazaktithI dUra karavAnI bhAvanArUpa che. - trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja AN 186 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'namo' pada pAMca prakAranA svAdhyAya vaDe pAMca parameSThione oLakhavAnI ane temanA zuddhasvarUpane jANavAnI AMkha che. Atmatattva mATenAM AlaMbanone jANIne, ane saddahIne tasvarUpa banavAnI bhAvanArUpa che. 'namo' pada e paMcaparameSThibhagavaMtonuM ekAgra citte dhyAna karavAnI prakriyA che. 'namo' pada vaDe dharmadhyAnanI paraMparAe zukladhyAnanI yogyatA prApta thAya che. 'namo' pada e vAsIcaMdanakalpa, jIvita, maraNa, lAbha, alAbha, mAna ane apamAnAdi dvaMdvone avagaNIne zuddhAtmasvarUpamAM rahevAnI kAyotsargarUpa prakriyA che e rIte ApyaMtara tapanA sarva prakAronuM ArAdhana jemAM saMgRhIta thayuM che evuM 'namo' pada sAgarathI paNa gaMbhIra che, sUryathI paNa tejasvI che, candrathI paNa zItaLa che. Arogya, bodhilAbha ane samAdhine ApavAvALuM che. athavA 'namo' pada anaMta ane agAdha evA AtmasvarUpa upara manane laI javA, kUdako athavA chalAMga bharavA mATe kAyA, vANI ane manane saMkocavAnI kriyA che. dravya-bhAva saMkoca karIne AtmasvarUpamAM pahoMcavA mATeno uttama vyAyAma che. ukkoso sajjhAo, caudasapuvINa bArasaMgAI / tato parihANIe, jAva tayattho namokkAro // utkRSTa svAdhyAya caudapUrvadharone bAra aMgano hoya che. mahAprANadhyAna vagerenA prabhAve caudapUrvadharo aMtarmuhUrta Adi kALamAM caude pUrvenuM parAvartana kare che. dazapUrvadharone daza pUrveno svAdhyAya, nava pUrvadharone nava pUrvano ema anukrame ghaTatAM ghaTatAM tyAM sudhI jANavuM ke jene bIjuM kAMI ja nathI AvaDatuM, tene paMca parameSThinamaskArano svAdhyAya hoya che; kAraNa ke te dvAdazAMgano artha athavA sA2 che. ihalogaMmi tidaMDI sAdivvaM mAuliMgavaNameva / paraloe caMDapiMgala-huMDiyajakkho ya diTThatA // navakArano pATha karanArane A ja janmamAM tridaMDIthI upalakSita zivakumAra nAmanA zrAvakaputrane suvarNapuruSa, zrImatI nAmanI zrAvaka putrIne devatAnuM sAnnidhya ane bIjorAnA vanathI sUcita jinadAsa nAmanA zrAvakane jIvitavya maLyuM hatuM. e A lokanA phaLanuM pratipAdana karanArAM dRSTAMto kahyAM. caMDapiMgala nAmanA cora ane huMDika nAmanA yakSanAM dRSTAMto paralokamAM arthAt anyabhavamAM phaLanuM pratipAdana karanArAM che. ' namopadanuM 'mAhAtmya 187 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaDAvazyakamaya zrI navakAra SaDAvazyakamAM svarUpanI anubhUti mATenI saMpUrNa prakriyA che. sAmAyika sudhI pahoMcavA mATe nIcenAM pAMca Avazyaka anivArya che. sAmAyika sAdhya paNa che ane sAdhana paNa che. sAmAyika vaDe pratyAkhyAnAdinI zuddhi thAya che ane sAmAyika mATe pratyAkhyAnAdi Avazyaka che. sAmAyikanuM sAdhya AtmA che ane sAdhana paNa AtmA che. " gAya sImA " " bApA sImAphat heM ! " arthAt AtmA pote sAmAyika svarUpa che ane sAmAyikanuM sAdhana paNa che. tema sAmAyika pote pratyAkhyAnAdi sAdhanarUpa paNa che. namaskAra cauda pUrvano sAra che. sAmAyika "namo' vaDe thAya che. arthAt "namo' sAmAyika mATe che. sAmAyikamAM SaDAvazyaka che ane zrI navakAramAM sAmAyika che. (1) namo = sAmAyika Avazyaka (2) arihaMtANaM caturvizatistava. siddhANaM (3) kApaDiyA uvajjhAyANaM guruvaMdana loo savvasAhUNaM (4) ghaNo paMca namuvAro pratikramaNa savva pAvappaNAsaNo (5) maMjItA ra sarverSi = kAyotsarga (Da) paDhamaM vaDuM maMgAtaM = pratyAkhyAna Ama zrI navakAramAM paDAvazyaka rahelAM che. temAM paheluM Avazyaka sAmAyika namopUrvaka ja che. "namo" vaDe ja yoganuM AThamuM "samAdhi ' nAmanuM aMga sadhAya che. samAdhi mATe dhyAna devatattvanuM karavAnuM che. arihaMtANaM-siddhANaM eTale ja caturvizati stava-jemAM aMte vipharsa tathA silA siddhi mama visaMtu ema be pado sAkSAt rahelAM che. AyariyANaM - vijhAyANaM ane loe savva sAhUNaM " e spaSTapaNe guruvaMdana che. temAMthI devanA dhyAna mATenI dhAraNA prApta thAya che. eso paMca namukkAro, savvapAvappaNAsaNo'-e pratikramaNa che ane tenuM phaLa pratyAhAra che. maMgalANaM ca savvasi" kAyotsargamAM ja sarva maMgaLo rahelAM che. kAyotsarga sarvamaMgala svarUpa che. tenI sarva maMgaLamayatAnA kAraNe ja mahAtmAo vAraMvAra kAyotsarga kare che. paDhamaM havaI maMgala " kAyotsargamAM praveza mATe pratyAkhAna ja prathama maMgaLa che. pratyAkhyAna vaDe ja kAyotsargamAM praveza thAya che. pratyAkhAna e samAdhimAM praveza karavA mATenuM maMgaLa dvAra che. yoganA prathama be aMga "yama ane niyama" G 188 za vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja - ka Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temAM samAI jAya che. kAyotsarga te pachInuM sopAna che. temAM Asana ane prANAyAma' nAmanA be yogAga AvI jaya che. pratikramaNamAM pratyAhAra, guruvaMdanAmAM dhAraNA, caturvizati stavamAM dhyAna ane sAmAyikamAM samAdhi nAmanuM aMtima yogAMga samAviSTa thaI jAya che. AtmA samAdhi svarUpa che ane samAdhinuM kAraNa paNa che. samAdhinuM kAraNa dhyAna, dhyAnanuM kAraNa dhAraNA, dhAraNAnuM kAraNa pratyAhAra, pratyAhAranuM kAraNa prANAyAma ane Asana ane tenuM kAraNa yama ane niyama che. ahIM kAraNa zabda sAdhanA arthamAM che. samAdhinuM sAdhana dhyAna, tenuM sAdhana dhAraNA, tenuM sAdhana pratyAhAra, prANAyAma, Asana, niyama ane yama che. sAmAyika svarUpa AtmA, tenuM sAdhana guruvaMdana, (dhAraNA) tenuM sAdhana pratikramaNa, (pratyAhAra) tenuM sAdhana kAyotsarga, prANAyAma, Asana) tenuM sAdhana pratyAkhyAna (niyama ane yama). pratyAkhyAna te pratiSThA che, kAyotsarga te gati che, pratikramaNa te zaraNa che, guruvaMdana te trANa che ane caturvizati stava te dvIpa athavA dIpa che. caturvizatistavathI AzvAsana tathA prakAza maLe che. guruvaMdanathI dhAraNA baMdhAya che, pratikramaNathI pAchA pharAya che, kAyotsargathI vartamAnamAM sthira thavAya che ane pratyAkhyAnathI bhAvi mATe nirbhaya banAya che. nizcayanayathI AtmA pote ja sAmAyika caturvizatistava, vaMdana, pratikramaNa, kAyotsarga ane paccasmANa svarUpa che. vyavahAranayathI sAmAyika Adi chae Avazyako svarUpa lAbhanAM kAraNo che. eka bIjAnI sAthe hetu-hetumad bhAvano saMbaMdha rahelo che. jema sAmAyika ane AtmAne tathA SaDAvazyako ane sAmAyikane saMbaMdha che, tema zrI navakAra ane SaDAvazyakone paraspara saMbaMdha rahelo che. (1) zrI navakAramAM sAmAyika-AtmabhAvamAM pariNamanarUpa (2) zrI navakAramAM caturvizati stava, AtmabhAvamAM saMpUrNa pariNata paramAtmAne namaskAra (3) zrI navakAramAM guruvaMdana-AtmabhAvamAM pariNata thavAne prayatnazIla puruSone namana (4) zrI navakAramAM pratikramaNa, kAyotsarga ane pratyAkhyAna-AtmavibhAvanI pariNatimAMthI pAchA AvavAnI kriyA. temAM thayelI skUlanAonuM zuddhikaraNa, bhUtakALanI skUlanAonuM pratikramaNa, vartamAnano saMvara ane bhAvinuM niyamana. chae AvazyakonI A arthabhAvanA che. arthabhAvanA sahita chae Avazyakono saMgraha zrI navakAramAM che. tethI zrI navakAra sarvasaMgrAhI che. caudapUrva ane dvAdazAMgano artha che ane te ja namaskArano paNa artha che. caturvizati stava Adi paNa te ja eka prayojanane siddha karavA mATe che. tethI artha vaDe badhAnI ekatA che. A jAtanI arthabhAvanA karavAthI namaskAramAM raheluM maMtramaitanya pragaTavuM eTale aMtarAtmabhAvanI prApti thavI, aMtarAtmabhAvamAM sthira thaIne paramAtmabhAvane bhAvavuM, paramAtma pote ja AtmabhAvamAM pariNamelA che evI anubhUti karavI. kahyuM che ke, mana, pavana, AtmA tathA guru, maMtra ane devatA e badhAnuM aikyabhAvana te aMtarAtmabhAvanI prApti che. temAM sthira thavAthI paramAtmabhAvanuM darzana thAya che. SaDAvazyakamaya zrI navakAra 189 NN Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAranuM rahasya kAkA: namaskAra e zuddha dravya, guNa, paryAyane zaraNAgatirUpa che. Aja sudhI tenI viruddha kareluM vartana athavA sevelAM pramAda ane upekSA mahAmahodaya svarUpa che. namaskArathI eka bAju upakAraka tattvane zaraNAgati thAya che, bIjI bAju upekSA ane virodhanuM pApa dhovAya che ane trIjI bAju upekSA ane virodha karanAra paNa jyAre zaraNe jAya che, tyAre zaraNa ApavA ekAMte tatpara evA zrI paMcaparameSThibhagavaMtonA sukRtanuM anumodana thAya che. e rIte namaskAramAM zaraNAgati, duSkatagaha ane sukRtAnumodana e traNe eka sAthe rahelA che. samagra zrI navakAranAM pahelAM pAMca pado zaraNAgatisUcaka che. vacalAM be pada gaI ane tenAM phaLasUcaka che tathA chellAM be pada anumodana ane tenAM phaLane sUcave che. te rIte Adi, madhya ane aMta maMgaLa paNa temAM guMthAyela che. zrI navakAranA prathamapadanA "namo' padamAM paNa te traNe vastuo rahela che. "namo pada zaraNAgatine sUcave che. zaraNAgati Aja sudhI na lIdhI te duSkatanI gahane paNa sUcave che ane have zaraNAgati letI vakhate zaraNAgati ApanAra parameSThionAM sukRta, prabhAva ane guNanI anumodanAne paNa sUcave che. zaraNAgati konI? te "arihaM' pada sUcave che. "arihaM' eTale zuddha dravya-guNa-paryAyanI anubhUti karanArA ane upadeza dvArA e anubhUtino mArga batAvanArA. e mArge cAlIne ja pote siddhi prApta karI che ane e mArge cAle tene avazya siddhi prApta thAya evuM vacana (Promise) ApanAra "tANaM' pada che. A rIte samagra zrI navakAra ane samagra dvAdazAMgI eka ja arthane kahenAra che te siddha thAya che. zrI navakAra e zabda, artha ane jJAnatritayarUpa che. zabda e vaikharI, madhyama, payaeNtI ane parArUpa che. tenA uccAraNa vakhate anukrame bhASya, upAMzu, mAnasa ane anAhatarUpa bane che. artha AtmasvarUpa che. te avyakta, alakSya ane nirvikalpa che. jJAna te tenuM svasaMvedana che. AtmA, AtmAvaDe AtmAne AtmAmAM jANe che te jJAnanuM svarUpa che. e rIte zrI navakAramAM dhULathI mAMDIne sUkSmazabda payaMtanA bAhyAtmAnuM ane aMtarAtmAthI mAMDIne paramAtmatattva sudhInuM arthaciMtana ane tenuM zruta, ciMtA ane bhAvanA vaDe athavA Agama, tarka dhyAnAbhyAsa vaDe prApta thatuM samyajJAna raheluM che. ahIM zabda pravRttine karmayoga, arthabhAvanAne bhaktiyoga ane tenA svasaMvedanane jJAnayoga kahI zakAya. traNe yogano ekatra saMyoga hovAthI te mokSamArga banI zake che. karmayoga dhAraNAmAM sahAyaka che. bhaktiyoga dhyAnamAM sahAyaka che. jJAnayoga samAdhimAM sahAyaka che. eka ja viSayamAM dhAraNA, dhyAna ane samAdhi thatI hovAthI trayamevatra saMyama: I e zrI pAtaMjalasUtra mujaba 190 2lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna, prakAza, RtaMbharA prajJA ane kaivalyaprApti paryaMtano hetu bane che. jaina siddhAnta mujaba zabdanI dhAraNAthI AtmatattvanI ruci keLavAya che, arthanA dhyAnathI Atmatattvano bodha thAya che ane svasaMvedanajJAnathI AtmatattvanI pariNati ghaDAya che ane anukrame samyagdarzana, jJAna, cAritra tema ja e traNenI ekatArUpa mokSamArga prApta thAya che. tethI zrI navakAra ane tenuM prathamapada ane tenA prathamapadanuM paNa prathamapada "namo' e zrI jinazAsanamAM caudapUrvano uddhAra, dvAdazAMgIno sAra ane saMsArasAgarano vistAra karanAra kahevAya che. jeno chello zvAsa zrI navakAranA dhyAnamAM jAya che tenA bhavacakronA pherA kapAI jAya che. tenuM maraNa, paMDitamaraNa banI jAya che. tethI te AtmA kRtakRtyatA anubhave che. nAmAi maMgalANaM, paDhamaM ciya maMgalaM namukkAro / avaNei vAhitakkara- jalaNAi bhayAiM savvAiM // nAmamaMgaLa-sthApanAmaMgaLa-dravyamaMgaLa vagere maMgaLomAM A namaskAra e prathama maMgaLa che. te vyAdhi, cora ane agni AdinA sarva bhayone dUra kare che. harai duhaM kuNai suhaM, jaNai jasaM sosae bhavasamuI ihaloyapAraloiya, suhANa mUlaM namukkAro // duHkhane hare che, sukhane kare che, yazane utpanna kare che, bhavasamudrane zoSe che tathA A namaskAra A loka ane paralokanAM saghaLAM sukhonuM mULa che. ___ namiUNa asurasuragarUlabhuyagaparivandiyaM / gayakilese arihe, siddhAyariyauvajjhAyasAhUya // asura, sura, garuDa ane bhujaMga vaDe parivaMdita tathA kaleza rahita evA arihaMto, siddho, AcArya, upAdhyAya ane sAdhuone namaskAra karIne. [zrI caMdraprajJapti sUtranI vRtti karuM chuM.] maMgaLAcaraNa-zrI caMdraprajJaptisUtra namaskAranuM rahasya 191 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanamaskAra "zrI arihaMtabhagavaMtone namaskAra' e padano tAtparyArtha e che ke "huM zrI arihaMtono dAsa chuM, zreSTha chuM, kiMkara ane sevaka chuM. zrI arihaMto mArA svAmI che, nAtha che, mAlika che. huM temanA nirdezane, AjJAne, kAryane ane sevA Adine svIkAruM chuM. temanI AjJAnuM pAlana e ja mAro dharma che.' namaskAryanI AjJA mujaba jIvavuM e ja sAco namaskAra che ane te ja bhAvanamaskAra che. namavuM, pariNamavuM, tadAkAra thavuM e namaskArano bhAvArtha che. zrI arihaMtone viSe samagra cittathI ane bhAvanAthI karelo namaskAra te bhAvanamaskAra che. bhAvathI namavuM eTale tadrupa pariNamavuM. traNa yoga ane traNa karaNathI temane samarpita thavuM. tana mana, dhana temanAM ja che ema mAnIne temanI bhaktimAM, temanA bhaktanI bhaktimAM ane temanA ja kAryamAM te vAparavAM. temanuM kArya vizvavyApI che tethI traNalokanA jIvonuM hita che. te kAryane potAnuM mAnI athavA potAnAM mana-vacana-kAyAnA yogane temanA mAnI, temanA kAryamAM ja vAparavA te sAco namaskAra che. namo arihaMtANaM 'nA punaH punaH jApathI zrI arihaMtonI AjJApAlanano adhyavasAya jAgRta thAya che. zrI arihaMtonI AjJA cha javanikAyanA hitanI che, eTale ja jIvanikAyanuM hita thAya evuM jIvana jIvavuM e namaskAranuM phaLa che. jIvarAzi upara snehano pariNAma e ja AjJApAlanano adhyavasAya che. prabhunI AjJA upara prIti thavAmAM prathama kAraNa AjJAbhaMgathI maLatA duSTa vipAkonI bhItino adhyavasAya che. bhIti vaDe prIti ane prIti vaDe bhakti jyAre jAge che tyAre AjJApAlananI ruci utpanna thAya che. te rucipUrvaka je anuSThAna thAya te vacanAnuSThAna che. je mokSanI prAptinuM aMtaraMga kAraNa bane che. vacanAnuSThAnathI asaMgakriyAnI yogyatA prApta thAya che. asaMgakriyA nirvikalpa samAdhirUpa che. te jJAna ane kriyAnI abhedabhUmikA che. kemake te zuddhopayoga ane zuddhavarSollAsanI sAthe tAdAbhyabhAvane dhAraNa kare che. atyaMta prItipUrvaka thAya te prIti anuSThAna Adara-bahumAnapUrvaka thAya te bhakti anuSThAna Agamane anusarIne thAya te vacanAnuSThAna ane atizaya AtmabhyAsa sAthe je sahaja bhAve thAya te asaMgAnuSThAna che. asaMgAnuSThAnamAM yoga-upayoga ubhayanI zuddhi tenA prakarSa paryata pahoMcelI hoya che. bhAva-bhakti AjJApAlanarUpa che. tethI AjJApAlanano adhyavasAya e bhAvabhaktinuM bIja che. e adhyavasAya bhAvanamaskAranI prApti karAve che. e bhAvanamaskAra sarva pApavRttino nAza karI parama maMgalapadane Ape che. N 192 A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbanavijJAna zrI arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e paMcaparameSThinA zaraNa dvArA AtmAnuM zaraNa IcchavA yogya che. lakSya dvArA alakSya, AlaMbana dvArA nirAlaMbana, sthULa dvArA sUkSmamAM javuM e krama che. zrI arihaMtAdi paMceparameSThibhagavaMtonuM AlaMbana e nirAlaMbanamAM javAno mArga che. kevaLa AtmAnuM AlaMbana AtmA laI zakato nathI tethI tene nirAlaMbanamArga kahe che. nirAlaMbana arthAt AtmAlaMbana-e sAdhya che ane AlaMbana e tenuM sAdhana che. zrI arihaMtAdi e puSTAlaMbana che. kema ke temAM AtmalaMbana sudhI pahoMcelA parama puruSonuM AlaMbana che. e AtmAlaMbana nirAlaMbana sudhI pahoMcela hovAthI ApaNane nirAlaMbana sudhI laI jAya che. pote alakSya sudhI pahoMcelA hovAthI, temanuM lakSya letAMnI sAthe ja alakSya sudhI pahoMcI javAya che. pote sUkSma tarapha gayelA hovAthI temanI tarapha jotAMnI sAthe sUkSma khyAlamAM AvI jAya che. e rIte alakSya, sUkSma ane nirAlaMbana evA AtmA sudhI pahoMcavA mATe lakSya, sthUla ane bAhya evAM padonuM AlaMbana levuM e gurucAvI ( Master Key ) che. jema cAvI vinA tALuM UghaDatuM nathI, tema alakSya ane sUkSma evA Atmatattva sudhI pahoMcADanAra puSTAlaMbana vinA dhyeyaparyaMta pahoMcavuM azakya che-ema samajI dhyeyaparyaMta pahoMcelA parameSThIone nitya namaskAra karavA yogya che. arihaMtanA namaskAramAM siddha siddhino mArga siddhimArganA sAdhaka ane e sAdhanAne nahi pAmelA samagra jIvalokanuM grahaNa thaI jAya che. siddhanA namaskAramAM arihaMta ane jIvaloka, AcAryanA namaskA2mAM AcArya, siddha, arihaMta ane jIvaloka tathA sAdhunA namaskAramAM upAdhyAya, AcArya, arihaMta, siddha ane maitrI, pramoda, kAruNya tathA mAdhyasthanA viSayabhUta sarva jIvalokanuM grahaNa thAya che. e pAMceyane karelA namaskAramAM pAMca parameSThi ane samagra jIvalokanuM grahaNa thAya che. e grahaNa-sarva pApamaNAzaka ane sarva prakAranAM maMgaLomAM sarvazreSTha maMgaLa banIne namaskAra karanAranuM kalyANa kare che. zrI navakAramAM 'namaskAra' kartA ane caitanya, para sAmAnya, apara sAmAnya, viziSTa caitanya e prakAzarUpa ane AnaMdarUpa che. ajJAnarUpI aMdhakAranA nAzaka tathA sarva duHkha ane zokavinAzaka che. zrI navakAranuM smaraNa karanAranA traNe prakAranA bhAra UtarI jAya che. pApano bhAra duSkRtagarhAthI, puNyahInatAno bhAra sukRtanI anumodanAthI ane AtmavismRtino bhAra AtmasmaraNathI UtarI jAya che. tethI jIva pApanA bhArathI halako bane che. puNyanA prAgbhArathI gauravAnvita thAya che ane zaraNyanuM zaraNa pAmavAthI nirbhaya-nizcita bane che. paMcaparameSThibhagavaMtanA AlaMbana dvArA paMca parameSTibhagavaMtanuM smaraNa satata karavuM joIe. paMca parameSThismaraNa ane jApanI pAchaLa paMcaparameSTipadArthanuM bhAvana ane e padArthanI prApti mATe arthabhAvana hovuM joIe. paMcaparameSTipadArtha kevaLajJAna, kSAyikasamyaktva ane yathAkhyAtacAritramaya che ane e guNo kAje temanuM smaraNa karavuM hitAvaha che. AlaMbanavijJAna 193 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya upAdhyAya ane sAdhu e traNa pado kSayopazama bhAvanA jJAnAdine dhAraNa karanArA hoya che, paraMtu alpakALamAM ja kSAvikabhAvane pAmanArA hovAthI teo paNa kevaLajJAna, kSAyikasamyakatva ane yathAkhyAtacAritramaya ja gaNavA yogya che. dharmanuM svarUpa ratnatrayamaya che ane te dharmane dhAraNa karanAra AtmA paNa ratnatrayamaya hoya che. sonuM jema eka ja kALe pILuM, cIkaNuM ane bhAre hoya che, tema paripUrNa dharma sonAnI pILAzanI jagyAe kevaLajJAnamaya, sonAnI cIkAzanI jagyAe kSAyikasamyakatvamaya ane sonAnI bhArAzanI jagyAe yathAkhyAtacAritramaya hoya che. zrI paMcaparameSThi traNa guNamaya hoya che. tethI sAcA suvarNa samAna che. temane thato namaskAra e sonuM meLavavA mATe khANa khodavA samAna che. pApanAza tathA utkRSTa maMgaLa e tenA phaLa che. suvarNanI saMpUrNa oLakha tenA hetu, svarUpa ane phaLanI jANakArI upara AdhAra rAkhe che, tema dharma paNa tenA hetu, svarUpa ane phaLathI oLakhAya che. dharmano hetu dharmakriyA che. dharmanuM svarUpa jJAna, darzana ane cAritra che ane dharmanuM phaLa pApanAza ane mukti che. dharmanI pratyeka kriyAnI kasoTI, tenI pAchaLa samyajJAna, samyagdarzana ane samyakSyAritrano je aMza rahelo che tenA upara che. samyajJAna eTale AtmajJAna samyagdarzana eTale Atmadarzana ane samyakjhAritra eTale AtmaraNitA A traNane triratna kahe che. tene pAmanAra paMcaparameSThinI ananyabhAve bhakti karavAthI bhaktane tenI prApti thAya che ane bhavanI gAMTha sadAne mATe chUTI jAya che. zrI namaskAramahAmaMtranA pahelAM pAMca pado dvArA paMcaparameSThibhagavaMtonuM AlaMbana zaraNa ane smaraNa karavA yogya che. paMcaparameSThibhagavaMtonAM zaraNa, smaraNa ane AlaMbana dvArA AtmA nirAlaMbana avasthA sudhI pahoMcI zake che. zrI namaskAramahAmaMtranA chellAM cAra pado cUlikA kahevAya che. te cUlikAnuM mahattva pahelAM pAMca pado karatAM paNa vadhAre che. cUlikA bhavyajIvane ja sparze che. bhAvanamaskAra dvaita tema ja advaita ubhaya koTino hoI zake che. eka tarata pApakSayaMkara che ane bIjo paraMparAe sarva pApakSayaMkara che. abhavyane A cUlikAno sparza thato nathI paraMtu pAMca padono dravyathI namaskAra ene paNa hoI zake che. pAMca padonA upayogamAM dravya ane bhAva ubhayano bhajanAmAM samAveza che. jyAre cUlikAnA upayogamAM bhAvano niyamAM samAveza che. - mithyASTi ane bhavAbhinaMdIne paNa pAMca padonI zraddhA hoya che, jyAre cUlikAnI zraddhA-ruci-prIti mokSAbhilASIne ja hoI zake. e mokSAbhilASI apunabaMdhaka, mArgAbhimukha, mArgapatita koI paNa prakArano hoI zake. jeTalI-jeTalI jenI yogyatA hoya teTalI teTalI vadhAre zuddha cUlikAnI sparzanA hoya. pahelAM pAMca pado e paMcaratnaprAsAda che, to cUlikAnAM cAra pado e teno pAyo che. SN 194 che ke railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja (Ririri Fift Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrAdhirAjanuM hArda zrI navakAramAM evuM zuM che ke je ene prathama maMgaLa banAve che ? prathama maMgaLa eTale atyAre AtmAmAM je puNya paDeluM che tenI AdimAM navakAra maMgaLa che. A vAta sattAgata karmanI che. ISTano saMyoga puNya vinA nathI. je sAdhanothI AtmAmAM puNya AvyuM, te pratyeka sAdhanamAM namaskAra AdimAM che A che prathama maMgaLano artha. maMgaLomAM zreSTha ja nahi paNa prathama zabda atizaya mahattvano che. dareka ISTa saMyoganuM paheluM kAraNa zrI navakAra che. jANatAM ke ajANatAM jyAM paMcaparameSThibhagavaMtone namAI gayuM tyAM maMgaLa thaI ja gayuM. maMgaLa te thayuM ke je sarva dravya ane bhAvamaMgaLonuM prathama kAraNa che. dravyamaMgaLa paNa tene ja thAya ke jenuM puNya hoya ane puNya paNa te che ke jenI AdimAM parama kAraNarUpe namaskAra avazya paDela che. A vizvavyavasthA che sanAtana niyama che. dAnAdi zubhakAryo karatI vakhate, paMcaparameSThine nahi jANanAra mANasanA hRdayamAM paNa je bhAva hoya che te paMcanamaskAra che ane te caudapUrvano sAra che. have prazna e che ke dravyadAna ane bhAvadAnAdi vakhate evA kayA pAMca tattvo vidyamAna hoya che ke jene pAMca parameSThi kahI zakAya? jene ApaNe paMcaparameSThi mAnIe chIe, tenA hArdamAM e pAMca tattvo kArya mAtramAM pAMca samavAyanI jema rahelAM che. eTale ApaNe e pAMcanuM je svarUpa samajIe chIe tenA karatAM te svarUpa taddana juduM che. zrutanA jeTalA zabdo zrI arihaMtane samajAvI rahyAM che temAM te divyarUpa avazya chUpAyeluM che. zAstronA zabdonA je artha ApaNe karIe chIe te moTe bhAge sparza vinAnA che arthAt tene sparzagata artha kahI zakAto nathI. zrI arihaMtapadanI anubhUti karAvavA mATe zrI mahAnizIthanA zabdo paryApta che. jagatanA koIpaNa dharme na varNavyuM hoya evuM devatAnuM svarUpa zrI mahAnizIthamAM kaheluM che. te jovA mATe samyagdarzana joIe. bIjA dharmoe kahela devatAnuM svarUpa anaMtIvAra bhAvyA vinA zrI arihaMtanuM svarUpa samajAya tevuM nathI. aMzane jANyA vinA pUrNane jANavAnI kSamatA zI rIte pragaTe ? mahAna jANyA vinA mahattamane jANavAnI pAtratA kaI rIte khIle ? pahelI vAta e che ke devatattva zuM che e ja loko nathI jANatA. to pachI devatattvanuM paNa hArda je 'arihaMtapada' tene buddhimAM zI rIte jhIlI zake ? hajAro bhImakAya kaLazo vaDe janmAbhiSeka, aMguThAnA sparza mAtrathI merunI calAyamAnatA vagere je mahAvArtAo che, temAM ja devatattvanI parisamApti karI lenAra devatattvanA rahasyane kevI rIte samajI zake ? samyagdarzanapadanI mahattA che. kAraNa ke dUrabIna samAna tenA vaDe devAdhidevanAM darzana thAya tema che. je dizAmAM tattva che te ja dizAmAM dUrabIna barAbara dha2vAmAM Ave to ja te tattvanAM darzana thAya. je arihaMtapada, siddhapada karatAM vadhu sUkSma che, prathama che, tene jANavA mATe vadhu sUkSmabuddhi joIe. zAstroe je zabdo ApaNI sAme dharyA che teno vicAra karatAM buddhi tenA upara vArI jAya che, phIdA thaI jAya che. arihaMtapadane abhivyakta ka2vA sUtra jevA zabdo ApaNA jevAne jaDe paNa kyAMthI ? maMtrAdhirAjanuM hArda 195 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikAdi zrutajJAnano sAra zaraNa ane zaraNano sAra nirvANa hoI zake. jyAre zrI navakArano sAra mAtra zaraNa ke nirvANa ja nahi, paNa te karatAM ghaNo ghaNo adhika che. athavA zrI navakAra e mahA agatsya muni che ke jeNe saMpUrNa zrutasAgara eka nAnakaDA ghUMTaDAnI jema pI lIdho che. arihaMtapada e ja ApaNo sAco AtmA che. atyAre jene ApaNe ApaNo AtmA mAnIe chIe te kharI rIte AtmA ja nathI, athavA to te kAyotsargamAM vosirAvavA yogya che. arihaMta ja sAco AtmA hovAthI temanuM smaraNa dhyAnAdi karatI vakhate je pragaTa thAya te ja AtmAnuM sAcuM svarUpa samajavuM joIe. vicAradhArAne paNa RtaMbhara banAvavAno e ja sAco upAya che. maMtrAdhirAja zrI navakArano artha sAgarathI adhika UMDo, himAlayathI adhika UMco ane pRthvIpaTathI paNa adhika vizALa che. sUryanI jema prakAzamAna, candranI jema saumya ane indranI jema aizvaryavAna che. * namo hiMtANaM ' | ari eTale zatru, zatru te saMkalpa vikalpa (rAga-dveSa-mohAdi), tene haNanArAone namaskAra thAo. evo zrI navakAranA A prathamapadano bhAvArtha ApaNA bhAvanA viSayabhUta bane to sva-svarUpanI kaMIka jhAMkhI thAya. parameSThi eTale paramapade birAjanArA, utkRSTa svarUpamAM rahenArA, sadA samabhAvamagna AtmAo. svabhAvanI apekSAe jIva atIndriya che. svabhAva eTale zuddha svarUpa. vibhAva eTale azuddha svarUpa. te apekSAe jIva Indriyagocara che. cetanAzakti jIvano svabhAva che. sukha-duHkha, rAga-dveSa, bhASA-AkRti e vibhAva che. karmaja paryAya che. svabhAva pudgala nirapekSa che. vibhAva pudgala sApekSa che. zuddha dravyArthika nayathI jIvanuM svarUpa anirvacanIya che. zuddha paryAyArthika nayathI cetanA yA amUrtatA lakSaNa che. AtmAne jANavA mATe zabda pramANa athavA anubhava pramANa che. anubhava mATe cittazuddhipUrvaka ekAgra ciMtana e sAdhana che. guNavAnane namaskAra karavAthI guNanI prApti avazya thAya che. jevuM beya hoya che tevo dhyAtA paNa banI jAya che. namaskArapadArtha namaskAryanI prabhutA ane namaskArakartAnI laghutAne pragaTa kare che te daitanamaskAra che. rAga-dveSano vikalpa nAza pAmavAthI kevaLa svarUpanuM ja dhyAna rahe che te advaitanamaskAra che. caitanamaskAra advaita namaskAranuM sAdhana mAtra che. bhaktibhAva e namaskAranuM preraka, aMtaraMga baLa che. * namo arihaMtaUT | ' e pada jenI jillAnA agrabhAve niraMtara rame te ja zabda brahmamAM niSNAta gaNAya. jivAjha upara zrI navakAranuM satata raTaNa paramabhakti vinA kevI rIte banI zake ? | zrI navakAranAM stotro ane stutiomAM zrI navakAranA arthanI kyAMya stuti nathI, stuti mAtra zrI namaskArasUtranI ja che. maMtra tene ja kahevAya ke jenA raTaNanA prabhAvathI kAlpanika artha, vaikalpika artha asta pAme ane maMtrAlaronA prabhAvathI zuddha arthano sAkSAtkAra thAya. kevaLa sUtrano upayoga, maMtronA vargone viSe ekAgratA, te ja paramabhakti che. athavA te ja paramabhaktine utpanna kare che. zrI navakAranA akSaronuM raTaNa ja parameSThibhagavaMto pratye atyaMta bahumAnasUcaka che. che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Si i Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra sadA avasthita ane ekasarakhuM rahe che, jyAre tenA artha buddhi pramANe pharyA kare che. sadA avasthita zAzvata maMtrAkSaro tenA artha karatAM ghaNA baLavAna che. mAtAnI vyAkhyA thAya to mULamaMtranI vyAkhyA thAya-evuM paNa keTalAka maMtra vizAradonuM kahevuM che ane te kathana pramANabhUta jaNAya che. mATe ja pa.pU.zrI vRddhivAdIsUrIzvarajIe zrI navakArane saMskRtamAM DhALanArA potAnA ziSya pa.pU. zrI siddhasenadivAkarasUrijIne AkarI sajA karI hatI. e sajA pAchaLa maMtrAdhirAja upara bhakti hatI ane e bhaktinA prabhAve thoDA ja vakhata pachI pU. zrI siddhasenadivAkarasUrijI gurunI kRpAne pAtra banI zakyA hatA. zrI navakAranA prathamapadanA sAta akSaromAM dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI samasta vizvane vyApatuM 52ma divyatattva samAI jAya che. zrI navakAra sivAyanA badhAM ja zrutanI racanA zrI gaNadharabhagavaMto kare che. jyAre zrI tIrthaMkarabhagavaMto svamukhe pha2mAve che ke A sUtra (zrI navakAra) anAdi che. zrI gaNadharabhagavaMtacitasUtronuM mAhAtmya jeTaluM gAIe teTaluM ochuM che. temAM zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhasUtranuM mAhAtmya koNa gAI zake ? svayaM zrI tIrthaMka252mAtmA saLaMga karoDo varSa sudhI tenuM mAhAtmya varNave to paNa te adhUruM rahe evo aparaMpAra teno mahimA che. AmAM artha ke taddabhayane aprAdhAnya nathI. caudapUrvano artha zrI navakAra che ane zrI navakArano mahAna artha, tenA akSaronuM niraMtara raTaNa che. niraMtara raTaNa karAtA akSaromAM ciMtana karatAM paNa mahAna arthane utpanna karavAnI adbhuta zakti che. ciMtanazakti paNa tyAre ja mArgAnusArI bane ke jyAre zrI navakAranA akSarone niraMtara bhaktipUrvaka upAsavAmAM Ave. jema sthApanAnikSepa ane bhAvanikSepa bhaktinA samAna pAtra che tema nAmanikSepa mATe paNa jANavuM. phakta upayoga eTalo avazya hovo joIe ke nAma konuM che ? maMtrazAstramAM koIpaNa e nathI pUchatuM ke tame arthanI bhAvanA keTalI karo cho ? badhA ja maMtravAdIo maMtrajapanI saMkhyAne pUrNa karavA mATe ja Agraha dharAve che. yogazAstra maMtranI artha bhAvanAne paNa mahattva Ape che. ( takhtapastavardhamAvanam ) ahIM ' arthabhAvana' zabdathI maMtrArthanI sAthe potAnA AtmAnuM ekatvabhAvana paNa gRhIta che. sUtra ane artha baMnenI sarakhI AvazyakatA che, paNa arthano artha je pramANe karIe chIe teTalo ja nathI. a ' pada te sUtra ' sAkSAt ' arihaMta ' e artha ApaNA manamAM te padArthanI samupasthiti te pratyaya che. e pratyayanI ekatA thavAthI dhyAna dvArA arihaMta 'artha'nuM je darzana, te 'arihaMta'no sAkSAt artha che. ' namo dhyAtA, gaai ' dhyeya, ' tALuM dhyAna saMpUrNapada traNenI ekatA, te rIte arthabhAvanA samucita che, paraMtu te ananya cittathI hovI ghaTe. traNenI ekatA vakhate kharekhara jo du:khanI anubhUti na hoya, duHkhamAM paNa kevaLa sukhanI ja anubhUti hoya to te ekatA supratiSThita kahevAya. ' " zrI navakAranA padomAM 'vizvavatyaMta pam ' evo padano artha nathI, paNa alpAlpa virAma evo artha che. 1 maMtrAdhirAjanuM hArda 197 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alpavirAma (Coma) karatAM paNa ocho virAma te alpAlpa virAma. prathamapadano AlApaka eka, paNa temAM virAma-aTakavAnuM traNa vakhata. trIjI vakhata jyAre aTakIe tyAre AlApaka pUro thAya. "namo' kahyA pachI jeTalo virAma laIe te karatAM tANa ' pada pachI AvatA "namo siddhANaM' padanA namo'nA uccAraNa pUrve vadhu aTakavuM joIe, to te pUrvanA AlApaka ArAdhela kahevAya. ahIM eka AlApaka pramANa prathama adhyayana che. A badhI vigata vizuddha sUtroccArane lAgu paDe che. namo nahiMtA ' e zrI paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhanuM paheluM adhyayana che. tenuM parimANa sAta akSara che. te sAta akSaramAM AlApaka eka che. te AlApakamAM pada traNa che. bIjA adhyayana "namo siddhANaM " mAM be pada che. trIjAmAM traNa pada, cothAmAM traNa pada, cUlikAmAM agyAra pada-evo zrI mahAnizItha sUtramAM ullekha che. pAMcamA adhyayana-no koi savvasAhUi | mAM cAra pada bhAse che. cUlikAmAM agyAra pada nIce pramANe che. pakSo ', " paM ', " namuno ', " satra ', " pAvaUMAso ', " maMchA ', ', " savvahiM ', " paDhamaM ', " vaDuM ', " mAruM ' ! " no ri-daMtAI ' ema traNa pada pADavAM te uccAraNanI dRSTie yogya lAge che. ahIM prazna arthano nathI paNa uccAraNano che. arthabhAvanA mATe game te vibhAga pADI zakIe. TIkAkAro te rIte vibhAjana kare ja che. * mahinAnuM nodinanAr sAmAvAtuM athavA ma-rahaMtANaM jemane kAMI raha-gupta nathI, badhuM sAkSAt che. paNa te pada kahevAya nahi. tripada paricchinnano eka sAco artha tethI jaLavAya nahi. traNenI potAnI bhAvanA e judI vastu che ane traNenI ekatA te judI vastu che. koIpaNa kSaNamAM jyAre ekatA cittane sparze tyAre te ekatA susiddha kahevAya che ane tyAre te AtmA paramahaMsa thaI jAya parama arihaMta banI jAya. karmavAdano vicAra je rIte samAdhi lAve che te karatAM paNa UMcI samAdhi IzvaravAda lAve che zrI navakAra lAve che. zrI navakAramAM pAMca Izvara che ane e pAMcamAM paNa eka parama Izvara arihaMta che. bIjI kalpanA A rIte karI zakAya. namo, dhyAna, kAraNa ke namaskAra ja paramadhyAna che. kari = zatru dhyAtA cAra prakAranAM dhyAna te zatru che. Arta-raudradhyAnanI heyatA spaSTa che. bIjo be dhyAna jyAM sudhI dhyeyamAM samAtAM nathI, tyAM sudhI sAdhanArUpe upAdeya che pachI heya che. e rIte dhyAtA dhyeyarUpe bane tyAre te mitra che, te pahelAM kathaMcit zatru che. daMtALuM = dhyeya uparanAM cAra prakAranAM dhyAnano ane tat-pravRtta-dhyAtAno abhedabhAvathI nAza karanAra traNenI ekatA eTale dhyeyamAtranI avaziSTatA. ethI paNa UMDA jaIe to abhedamAM beya jevI koI vastu ja nathI. abhedamAM jo dhyAna ke dhyAtA na hoya to beya kevI rIte hoI zake? dA.ta. jJAtA ke jJAna na hoya to zeya kevI rIte hoI zake? dhyeyano abhAva te ja parama satya (Supreme Truth) che. te ja nirvikalpa che. arihaMta pote potAnA mATe dhyeya nathI eTale ke arihaMtane dhyeyano abhAva che. arihaMta mATe siddhapada dhyeya, te paNa ApekSika che. IN 198 tralocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no rihaMtANaM ' A padanA eka-eka akSarano vilaMbita mAnasika uccAra karavAmAM Ave ane aMdara koIpaNa arthanasphare to te mahAnirvikalpa che ane te satata abhyasanIya che. be kAna, be AMkha, be nAsikA ane eka mukhanuM vivara ema saptAkSaranI sthApanA nirvikalpa mATe che. arthAta zrI navakAranA prathamapadanA sAta akSaronI sthApanA A sAta vivaromAM karavAthI nirvikalpadazAno anubhava thavA mAMDe che. paMcamaMgala e mahAzrutaskaMdha che, paNa mahAarthaskaMdha nathI. namaskAramAM arthanI bhAvanA gauNa che, akSaro ja mahAna che. arthanI pAchaLa paDavAthI namaskAranI sarva siddhio bAjumAM rahI jAya che. namaskAranA akSaro ja sarva zrataskaMdhanI cAvI che. tenuM mAtra nirvikalpa raTaNa nitAMta Avazyaka che. artha to. temAMthI svayaM spharanArI vastu che. te pahelAM ApaNe je artho karIe chIe te arthano abhyAsa mAtra che, tene sAcA artha mAnI levAthI aneka anartho sarjAya che. svayaMbhUramaNa samudra jema dUravagAha che tema arthasamUha dUravagAha che. paNa jiddhAgra upara sUtrokta rIte biMdu-mAtrAdinA upayogapUrvaka niraMtara TAyela zabda te svayaMbhUramaNa samudrane khAbociyuM banAve che - sukhAvagAha banAve che. zrI namaskAra mahAmaMtrano dArzanika artha sakalazrutAtyaMtaratA che. vaMzaparaka artha tene arthathI kahenArA zrI tIrthaMkarabhagavaMto ane zabdathI kahenArA gaNadhara bhagavaMto che. teno yathArtha artha to te pote ja che. zuddhAtmAno zo artha hoI zake ? mAnI lo hoI zake to te koNa kahI zake ? e ja nyAyapaMcamaMgala mahAgrutaskaMdha zrI navakArane lAgu paDe che. sAdhunamaskAra sAdhunA hRyamAM sarva jIvone mATe potAnA AtmA jevuM ja sthAna che, te kAraNe ja te sAdhu che. ApaNAM yamAM te sthAna nathI, te lAvavA mATe ja sAdhune namaskAra karAya che. sAdhu karatAM upAdhyAya ane tenA karatAM AcArya potAnA dayamAM samagra vizvane adhikane adhika samAve che. chelle zrI arihaMto e viSayamAM sarvathI vizeSa che, tethI temanuM pada sarvathI UMcuM che. zrI navakAranAM padomAM chelluM sthAna sAdhuonuM che. tenAthI UtaratA jIvo pUjya nahi paNa pUjaka che, mATe te namaskArya banI zake nahi. namaskAryanA aMtaHkaraNamAM rahelI vRttine potAnA aMtaramAM bhAvathI sthApI zakAya te hetue namaskAra karavAno che. mULa maMtranA pahelAM pAMca pado zrI parameSThibhagavaMtonI prazaMsArUpa che. pAchaLanAM cAra pado cUlikAnAM che. temAM zrI parameSThibhagavaMtone namaskAra karanArAonI prazaMsA che. cUlikA sahita mULamaMtra nizcayadRSTithI sarva jIvomAM rahelA jIvatvanI ane emAM chupAyelA zivatvanI prazaMsArUpa che, tethI te sarvottama mahAmaMtra che. N maMtrAdhirAjanuM hArda 199 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvamaMtraziromaNi zrInavakAra sarva vidyA ane maMtronI siddhi namaskAranA dhyAnanI siddhi thavAthI thAya che. e daSTie zrI namakAramaMtra sarvanI AdimAM bhaNAya che. sarva karmomAM mukhya mohanIya karma che, tenA kSayanuM asAdharaNa kAraNa zrI navakAramaMtra mohanIyamAM paNa mAna-mohanIya mAnavane sarva duritomAM ziromaNibhUta che. arthAt mAnavane vadhumAM vadhu pajavanAruM ane pADanAruM che. teno nAza karavAnuM sAmarthya namaskAra mahAmaMtramAM che. tethI te maMtra sarva maMtromAM ziromaNi gaNAya che. mada ane mAnano kSaya, vinaya ane namratA guNathI ja sadhAya che. e sivAya bIjA badhA prayatno te be doSane vadhAranArA ja thAya che. mada ane mAnano nigraha vinaya ane namratA vaDe thayA bAda anya maMtrothI je vidyA ane zakti maLe che, te mohanIya ane bIjuM paNa karmono adhikAdhika kSaya karavA samartha thAya che. tethI namaskAranI siddhimAM ja anya sarvazAstronI, maMtronI ane vidyAonI siddhi mAnelI che te yathArtha che. tethI namaskAra mahAmaMtranI ArAdhanAmAM mumukSu AtmAoe sarva prakAre udyama karavo joIe ane e maMtranI siddhi karIne sakaLa karmono kSaya sAdhavo joIe. namaskAranI siddhinuM pradhAna lakSaNa e che ke traNa jagatanA koIpaNa jIvano jarA jeTalo paNa tiraskAra karavAnI asavRttino nAnakaDo aMza paNa manomaya jagatamAM raheto nathI. namaskAra' padArthanA A marmane AtmasAta karavAthI AtmAnI sAdhanA thAya che ane karmono samULa uccheda thAya che. mAnakaSAyanA saghaLA nATakano aMta thAya che. eTale jIvane bhavamaMDapamAM nacAvanArAM mohanIya Adi karmono paNa aMta thAya che. AvA sarvamaMtraziromaNi zrI navakAra mahAmaMtranI ArAdhanAthI puNyanuM upArjana thAya che ane pApano nAza thAya che. mithyAtvazalya e moTuM pApa che sattara pApathI paNa te bhAre che, kema ke temAM pApakriyA na hovA chatAM paNa pApakriyAnI anumati che. namaskAra e moTuM puNya che. nava prakAranAM puNyamAM te zreSTha che, kema ke temAM sAkSAt puNyakriyA nathI, paraMtu sarva prakAranI puNyakriyAonuM, pavitra vartanonuM ane pavitra vicAronuM anumodana che. pahelAM pAMca puNyomAM anna-jalAdi padArthonuM dAna che. manapuNyamAM zubha vicAronuM dAna che. vacanapuNyamAM zIladharmanuM pAlana che. pavitra vANI, satya-priyahitakara vANI e sarva prakAranA zIla ane sadAcAramAM prathama che. kAyapuNyamAM tapadharmanuM sevana che. kAyA vaDe bIjAnuM kAma karavuM, sevA karavI, vaiyAvacca karavI ane te mATe potAnI karmendriyo ane jJAnendriyono sadupayoga karavo te tapadharma che. namaskAramAM bhAvadharmanuM sevana che. bhAvadharmanI utpatti dayamAM thAya che. hmayathI traNa kAla ane traNa lokanI sarva puNya-pravRttionuM anumodana karavuM e bhAvadharma che ane tenuM saMpUrNa pAlana namaskAranA ArAdhanathI thAya che. 200 A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra eTale namaskaraNIya zrI arihaMtAdi parameSThione namaskAra, anaMta catuSTayAtmaka Atmatattvane namaskAra, zuddha AtmasvabhAvano alpa paNa aNasAra karAvanAra puNya pravRtine namaskAra ane paramAtmAnA ghara tarapha laI janAra vicAra, vANI, vartanane namaskAra. e rIte nava prakAranA puNyamAM dAna, zIla, tapa ane bhAva rUpa cAra prakAranA dharmanuM sevana thaI jAya che. temAM paNa bhAvadharma mukhya che. bhAva sUryanA sthAne che. bhAvamAM dharmano pakSapAta che. kriyAzUnyaM ca yat jJAnaM bhAvazUnyA ca yA kriyA / anayorantaraM jJeyaM bhAnukhadyotayoriva || arthAt bhAvazUnya kriyAnuM mUlya ghaNuM alpa che ane kriyAzUnya paNa bhAvanuM mUlya analpa che. namaskAramAM sarva prakAranI zubha kriyAo pratye anurAga che, sadbhAva che, Adara che ane bahumAna che tethI tene navamuM puNya kahevAya che ane te bIjA badhA puNya karatAM caDhiyAtuM che. enA prabhAve ja bIja badhA dharmanAM aMgo mokSa prAptimAM kAraNa bane che. nAsei corasAvaya- visaharajalajalaNabaMdhaNabhayAiM / cintijanto rakkhasa-raNarAyabhayAI bhAveNa // bhAvathI ciMtana karAto A namaskAra cora-vhApada-viSadhara-jalaagni-baMdhana-rAkSasa-raNasaMgrAma ane rAjA taraphathI thatA bhayono nAza kare che. zrI arihaMtanuM dhyAna zrI arihaMtano upayoga e AgamathI bhAvanikSepe arihaMta svarUpa che. zrI arihaMtabhagavaMtanuM dhyAna karavuM te vizvopakAraka temanA bAra guNonuM ane bAra guNonA kAraNabhUta temanI sarvotkRSTa koTinI sarva jIvaviSayaka karuNAnuM dhyAna karavA samAna che. bhAvanamarakAra namo e dhanuSya che. AtmA e bANa che. arihaMta e lakSya che. apramatta banIne namaskArarUpI dhanuSya vaDe AtmaprayatnarUpI bANathI parameSThirUpa lakSyane vIMdhavuM joIe, to sAco bhAvanamaskAra thAya. sarva jIvo sukha pAmo ane duHkhathI mukta thAo. badhA jIvo " mukta' thAo, avyAbAdha sukha pAmo. e bhAvanApUrvaka zrI navakAramaMtrano jApa mAMdagImAM ke maraNa vakhate je koI kare te sadgati avazya pAme athavA nIrogI ane dIghayuSI bane emAM koIpaNa jAtano saMdeha nathI. sarvamaMtraziromaNIH zrInavakAra 201 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nityasmaraNIya zrInavakAra zrI navakAramaMtra gaNavAthI ApaNuM mana zrI paMcaparameSThibhagavaMtomAM bhaLe che, te ja vakhate ApaNo upayoga-jJAna, darzana, vinayAdi potAnuM zubha kArya kare che. ane sAthe ja ApaNuM potAnuM parameSThisvarUpa nizcayathI pracchanna rIte aMdara raheluM che tenuM bhAna ApaNane thAya che. parameSThione viSe manano upayoga e zubha paryAya che. paryAyamAtrano AdhAra dravya che. dravya trikALa zuddha, akSaya, akhaMDa, abhaMga ane paramAtma svarUpa che, tevo nirNaya zrI navakAranA smaraNa vakhate jema-jema daDha thato jAya che tema-tema AtmA nirbhaya-nizcita banato jAya che. parameSThinuM smaraNa AtmasmaraNarUpa banIne sahaja samAdhi pragaTAve che. AtmAnI sAthe ekatA, sthiratA, nizcaLatA jema-jema vadhatI jAya che tema-tema jJAnAvaraNIya, aMtarAya Adi ghAtI karmono kSaya thato jAya che ane nirmaLa jJAna prakAza pragaTe che. tema ja zraddhA-cAritra Adi guNo sthira thAya che. namaskAranuM smaraNa AtmasmaraNa che. AtmanA zubha paryAyanuM ane e paryAyanA AdhArabhUta akhaMDa dravyanuM smaraNa e ja paramAtma-smaraNa che. (vRtavA paramAtmA parva nIvAtmA ) tAtparya ke nija paramAtmatattvanuM smaraNa tAjuM karAvanAra zrI navakAra nitya ane satata smaraNIya che. AtmavismaraNane bhAvamRtyu kahyuM che te A kathanathI spaSTa thAya che. maMtrAdhirAja zrI navakAranAM prathama pAMca padamAM tIrthane namaskAra che. chellAM cAra padamAM e namaskAra vaDe thatI tattvanI zuddhino nirdeza che. tattva e namaskArakartAno AtmA che. te jyAre tIrthane bhAvathI name che tyAre te ja samaye tenI zuddhi thAya che. e zuddhinuM ja bIjuM nAma pApano samULanAza ane sarvotkRSTa maMgaLanuM Agamana che, jeno nirdeza chellA cAra padomAM che. zrI navakAra e caudapUrvano sAra che arthAta nizcayanayamAM nizcalapaNuM pAmavAno upAya che. nizcayanaya eTale zuddha naya. teno viSaya zuddha AtmA che. tene viSe nizcaya ane e nizcaya vaDe prApta thatuM nizcalapaNuM e samagra dvAdazAMgIno sAra che. zrI navakAra eTale zrI paMcaparameSThibhagavaMto pratye bahumAnavALo AtmA. AtmAno parameSThi pratye bahumAnavALo pariNAma te bahumAna vaDe kathaMcit abhedabhAvane pAmelo nihAtmA. parameSThithI kathaMcit abhinna banelo AtmA ja caudapUrvano sAra che. caudapUrva traNalokano sAra che. traNalokamAM sArabhUta vastu dvAdazAMgI che ane dvAdazAMgIno sAra nija zuddha AtmA che. traNa jagatathI AtmA adhika che. AtmA che to traNa jagatanuM jJAna che. te jJAnano svAmI AtmA e traNa jagatano svAmI che. zrI navakAra maMtrarUpe aDasaTha akSaro (vALo) che. vAcyArtharUpe zrI paMcaparameSThi che. lakSyArtharUpe nija AtmA che ane vyaMgyArtharUpe karmakSaya ane nirjarA che, sarva pApapraNAza ane sarvotkRSTa maMgaLano lAbha che. zrI navakAramAM varSo che. e varNo vaDe parameSThionuM varNana che. e varNana vaDe nijAtmAnuM zuddha nayamAM pariNamana che. e pariNamana vaDe pApapraNAza ane maMgaLanuM Agamana che. 202 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamapadanuM sAmarthya vyavahAracAritra e asahunivRtti ane sata pravRttirUpa che. te mATe jIva samApatti arthAt jIvamAtra sAthe ekatAnI-samatvanI buddhi Avazyaka che. nizcayacAritra AtmaraNatArUpa che. te paramAtmasamApattinI apekSA rAkhe che. vyavahAracAritranuM mULa ahiMsA che. nizcayacAritranuM mULa bhakti che. baMnemAM dhyAna vaDe sparzatI ekatA apekSita che. namo arihaMtANaM' padamAM ubhaya samApatti saMgRhIta thayelI che. arihaMtANaM' vaDe zatrubhAvane mitrabhAve haNanArane namaskAra thAya che. temAM jIva samApati mukhya che. "ahaMtANaM "mAM janma Adine haNanArane namaskAra thAya che. temAM Atma samApatti che. "arahaMtANaM' pUjyatamatvane abhivyakta kare che. pUjyatAnI prApti pramodabhAva ane karuNAbhAvane sUcave che. temAM ubhaya prakAranI samapatti Avazyaka che. AtmatattvanI ujjavaLatA pratye pramoda ane hinatA pratye karUNA utpanna thavAmAM saMgrahanayathI sarva jIvAtmA sAthe ekatAnI buddhi kAraNabhUta che. e mATe kahyuM che ke maitrIpramodakArUNya-mAdhyasthyamahitodayam / smarAmi klezanAzAya, jinezasya padadvayam // ahIM jIvarAzi sAthe maitrI te apAyApagamAtizayanuM bIja che. pramoda e pUjAtizayanuM, karuNAe vacanAtizayanuM ane mAdhyacya e jJAnAtizayanuM bIja che. e rIte " saradaM ' nA garbhamAM sukRtAnumodanA, "daM 'nA garbhamAM duSkatagaI ane "nA garbhamAM zaraNagamana aMtanihita che. zrI navakAranA prathamapadanI ArAdhanA karatAM A badhI vicAraNAmAM manane barAbara rokavAthI karmabaMdha aTake che, nirjarA vadhe che, tethI Atmazuddhi vadhe che. audayika bhAva te pratikULa upasargonI dazA che. kSAyopazamikabhAva te anukULa upasargovALI avasthA che ane kSAyikabhAva te upasarga rahita avasthA che. karmanI udayAvasthA jIvane pratikULa che, kSayopazama avasthA anukULa che. pratikULa avasthAmAM khedoga ane anukULa avasthAmAM harSollAsa anubhavAya che, tethI anukrame te pratikULa ane anukULa upasargonI avasthA che. lAvikabhAva pUrNa avasthA hovAthI temAM harSoga anubhavAtA nathI. te avasthA kAyama rahetI hovAthI tenuM abhimAna thatuM nathI. aliptapaNe te dazA, prApta guNono bIjA yogya AtmAomAM saMkrama karAvIne anekanuM kalyANa karanAra thAya che. nirvighnapaNe, sahaja rIte anekAneka AtmAonuM kalyANa karanArI hovAthI A dazA ja upAdeya che. namo vaDe audayika bhAvono tyAga, "arihaM pada vaDe kSAyopazamika ane kSAvikabhAvono Adara ane tANaM' pada vaDe prApta thayela kSAyikabhAvo dvArA anekanuM kalyANa ane trANa thatuM hovAthI upasarga rahita avasthA prApta karavAno te parama upAya che. Ama "namo arihaMtANaM' padanI vidhi ane bahumAnapUrvakanI ArAdhanA AtmAne sarvakarmathI mukta karI parama sukha ApanArI thAya che. eTaluM ja nahi paNa anekAneka AtmAonA kalyANa karanArI thAya che. N prathamapadanuM sAmarthya A 203S 203 R ) firs Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacaavasthAbhAvana 1. prathama abhayabhAvanA bhAvIne ane arihaMtapadane parama zaraNabhUta mAnIne, abhaya nirbhaya thavuM. abhayathI akheda Adi badhA maulika guNo laI levA. nirbhayatA vinA dharmadhyAna na hoI zake. zrI arihaMtaparamAtmA ekAMte zaraNya che. ( ta saraLa hiMtA saM ) eTale samagratApUrvaka zrI arihaMtanuM zaraNa laIne nirbhaya banavuM. nirbhayatA keLavavI. zrI arihaMta ja parama abhayadAtA hovAthI parama abhaya ApI zake. sAta moTA bhayamAMthI koIpaNa bhaya jemanA abhayasvarUpa samakSa AMkha paNa UMcI karI zakato nathI. te zrI arihaMtapadanA jApa-bhakti-dhyAna AdipUrvaka A abhayabhAvabhAvanAnI pariNati te paheluM pagathiyuM che. 2. pachI akaraNa thavuM siddha jevA thavuM. karaNothI bhAvataH para thayA vinA dharmadhyAna na hoI zake. karaNa eTale indriyo ane mana dhyAna mATe anupayogI evA sarvaindriyaviSayo ane manoviSayothI taddana para thavuM. te akaraNa. temAM siddhaparamAtmAno Adarza grahaNa karI bhAvathI lokAgre besavuM, sahastrAmAM birAjamAna thavuM. abhaya eTale lokathI para thavuM. akaraNa eTale lokAgrasiddha thavuM. 3. te pachI trIjA padanI ArAdhanAmAM ahamindraAcArya eTale ke sarvopari thavuM. potAnA upara have koI svAmI nathI paNa pote ja jagatano svAmI che te ahamindrabhAvanA. sarva aizvaryathI pote saMpanna che ema bhAvavuM. 4. te bAhya-AtyaMtara aizvaryadvArA potAne paramAtmatulya bhAvanA karavI te upAdhyAya pada che. upa-adhyAyamAMthI paNa te artha nIkaLe. tulya hovAthI paramAtmapadathI te have taddana najIka che. ahIM sudhI saMbheda praNidhAna che, have pachI abheda praNidhAna che. 5. te pachI kalpa eTale "teja', eTale pote ja paramAtmA che ema sarva rIte bhAvavuM te kalpasAdhupada che. Ama kramazaH saMkSipta rahasya samajAya che. . 1. prathama arihaMtapadanA AlaMbane "abhaya" thavuM-sarvathA nirvikalpa thavuM. 2. pachI siddhanA AlaMbane akaraNa thavuM tAtparya ke yoganirodha karavo. 3. AcAryapadanA AlaMbane ahamindra thavuM sarvopari thavuM. 4. upAdhyAyapadanA AlaMbane paramAtmatulya thavuM. 5. sAdhupadanA AlaMbane paramAtmakalpa paramAtmA thavuM. AmAM SoDazakamAM kahelAM praNidhAna, pravRtti, vidhvajaya, siddhi ane viniyoga paNa ghaTe. parameSThimaMtrarAjadhyAnamAlAmAM arihaMta = abhaya siddha = akaraNa AcArya = ahamindra kakakara N 204 ki0 EX che. sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja A Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya - tulya ane sAdhu H = kalpa avasthA kahela che. temAM dharmadhyAnanI viziSTa prakriyA A rIte samajAya che. arihaMtanuM AlaMbana laI abhaya thavuM, siddhanuM AlaMbana laI akriya thavuM, AcAryanuM AlaMbana laI pote sarvataMtra-svataMtra thavuM, upAdhyAyathI potAne paramAtmatulya bhAvavuM. sAdhuthI 52mAtmakalpa bhAvavo. pAMca padathI A pAMca bhAvanAo AtmasAt bane eTale zrI navakAra AtmasAt bane - svAtmapUrNatAnI anubhUti thAya. zrI arihaMtabhagavaMtoe sarva jIvonI hiMtaciMtArUpa maitrIbhAva vaDe sarva bhAvazatruono-potAmAM rahelA anya jIva pratyenA zatrubhAvano sarvathA nAza karyo che, tethI ja teo traNa jagatane avalaMbana levA lAyaka banyA che. temano te bhAva potAmAM utAravA mATe temane karavAmAM Avato namaskAra e sarva pApa bhAvono nAza karI sarva maMgaLabhAvane pragaTAvanAra thAya che. prathamapadano artha bhAvajoDANanuM mAdhyama zrI navakAra e bhAvajoDANanuM ananyatama mAdhyama che. Atmadravya karatAM adhika bhAva tenA paryAyane ApavAthI asamAna AtmadRSTine vadhu poSaNa maLe che. paryAyanA bheda ane prakA2 ghaNA hovAthI badhe eka sarakho bhAva rahI zakato nathI. sArA paryAyane adhika bhAva ApavAnI ane sAmAnyane tucchakArI nAkhavAnI vRtti jIvane saheje thaI jAya che. zrI navakAramaMtra samAna bhAva zikhavanAra hovAthI bhAvajoDANanuM yathArtha mAdhyama bane che. paMcaavasthAbhAvana 205 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM navakAra tyAM jainatva jaina eTale zrI jinezvaraparamAtmAno anuyAyI. sauthI prathama ' namo arihaMtA' pada vaDe sarvakALanA zrI jinezvarabhagavavaMtone namaskAra kare che, ane ATha karmano kSaya thayA pachI siddha nAme oLakhAto temano athavA sAmAnya kevaLI bhagavAnano viziSTa paryAya che tene 'namo siddhAmAM ' pada vaDe namaskArakare che. tyA2bAda zrI jinezvara bhagavAne prarUpelA siddhAMto pramANe AcAra pALanAra ane upadeza karanAra AcAryadevone namo AriyALuM ' pada vaDe namaskAra kare che. tyA2bAda jAte sUtra-zAstra-siddhAMto bhaNanAra ane bIjAne bhaNAvanAra upAdhyAyabhagavaMtone ane te pachI mokSAbhilA jIvone mokSamArgamAM sahAya karanAra sAdhubhagavaMtone anukrame ' namo uvannAyALuM ' ane ' no hor savvasAhULa ' pada vaDe namaskAra kare che. te zrI navakArane gaNanAra ane jaina baMne vastutaH eka ja che arthAt jaina eTale zrI navaka 2 gaNanAra, bhaNanAra ane jANanAra. anyasUtro na AvaDe to bIjAe bolelAM sAMbhaLI paNa calAvI zakAya, paNa zrI navakAra to pote jAte ja bolavo joIe. tethI dareka jaine teno mukhapATha karavAno hoya che. zrI navakAra jANe te jaina ane zrI navakAra gaNe te jaina. ema jJAna ane kriyA ubhaya svarUpa mokSamArganuM ArAdhana pratyeka jainane raheluM che. : sarva pApano arthAt svArtha bhAvanAno tethI nAza thAya ane sarva maMgaLomAM pradhAna paropakAra bhAvarUpa maMgaLanI prApti thAya che. zrI navakAramAM prathama namaskAra zrI arihaMtabhagavaMtone che, jeoe svArthabhAvarUpI pApano praNAza-samULauccheda karyo che ane parArtha bhAvarUpI mahAmaMgaLanuM ArAdhana avazya kareluM che. te vaDe tIrthaMkaranAmakarmarUpI parama puNya upArjana karI vizvopakAra vaDe tene sAkAra karyuM che. navakAramaMtra sarva ApadAone bhedI nAkhanAra che. temAM paNa kAraNa svArthathI sarvathA para thaI gayelA zrI jinezvarabhagavaMta tathA temanI AjJA ane te AjJApAlananA phaLa svarUpa siddhapadane namaskAra che. sarvadA ane sarvathA parArtha2sika puruSone karAto namaskAra temAM hetu che. sarva prayojanonuM prayojana avyAbAdha sukha temaja sarva duHkhano AtyaMtika kSaya che. duHkhakSaya {kSayathI che. karmakSaya cittasamAdhi vaDe ane cittasamAdhi bodhilAbha vaDe thAya che. bodhino lAbha darzanabodhi, jJAnabodhi ane cAritrabodhinA svAmI zrI jinezvarabhagavaMtone praNAma karavAthI thAya che. siddhAdino praNAma garbhita rIte zrI jinezvarabhagavaMtonA praNAmarUpa che. kAraNa ke jinezvaro ja kaLa karmanA kSayathI siddha, AcAranA pAlanathI AcArya, adhyApaka svarUpe pAThaka upAdhyAya ane sahAya svarUpe sAdhu athavA muni che. temane karelo namaskAra sarva pApakarmono, duHkha dAridrayano cU2ka che ane sarva maMgaLono - samAdhi - bodhino janaka che. samAdhi samatA svarUpa che ane te ratnatraya svarUpabodhi ane tenI ArAdhanAnuM phaLa che. jagatanAM tuccha sukhonI khAtara AtmAne na bhUlavo joIe. navakAramaMtra AtmAnI yAda ApanAra che. zubhAzubha ubhaya prasaMgo jevA ke janma-ma2Na, saMpatti-vipatti, AtmIka kArya ke saMsAra-vyavahA2nuM kArya e ubhaya prasaMgo karmakRta che ema mAnI nizcala manathI namaskAra-smaraNa, AtmasmaraNa karavuM atyaMta jarUrI che. zrI navakArane mahAzrutaskaMdha ane sarvazrutaskaMdhamAM vyApaka kahelo che, tenuM kAraNa sarva zruta AtmajJAnane mATe trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 206 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. te jJAna zrI navakAra spaSTapaNe karAve che. jJAnanI sAthe zraddhA, ane AcaraNa joDAyelAM che. tethI AtmajJAna, zraddhA, ramaNatA e traNeno hetu zAstravacananI jema zrI navakAramaMtra che kema ke temAM saghaLAMya zAstronA sArabhUta AtmaviSayaka jJAna, zraddhAna ane pariNamana rahelAM che. tethI tene vidhipUrvaka, ekAgratAthI, daDha zraddhAthI, Adara bahumAnathI, vismaya-pramoda-pulakapUrvaka haMmezAM gaNavo-bhaNavo joIe. zrI navakAranA bhAvapUrvakanA smaraNa samaye thAka hoya to UtarI jAya che, navI ja rtino saMcAra thAya che. kaMTALo, becenI, gamagInI, ALasa ApoApa osaravA mAMDe che. navInomAM navIna ane sanAtanamAM sanAtana evA AtmA jevo zrI navakAra hovAthI AtmAne tenI sAthe anupama meLa che. jaina eTale zrI jinezvaraparamAtmAno anuyAyI. anuyAyI eTale zrI jinezvarone namanAro, tema ja temaNe prakAzelA dharmane zakti gopavyA sivAya anusaranAro ArAdhanAro. jainatvanI sAthe zrI navakArane abheda che. jyAM zrI navakAra che tyAM jainatva che. ekanI hayAtImAM bIjAnI hayAtI che. jaina eTale jJAna, darzana, cAritra vaDe rAgadveSa ane mohane jItavAnI jinAjJAnuM nivedhe pAlana karavAmAM zUro mANasa, jainatvanI vyApti vyavahArathI zrI paMcaparameSThinI bhaktimAM ane nizcayathI AtmasvarUpanI prAptimAM che. jinane anusarIne ja jIva, sarva karma khapAvI ziva banI zake che e anusaraNa mATe Avazyaka zraddhA, meghA, dhRti, anuprekSA vagere zrI navakArane ananyabhAve samarpita thavAthI pragaTe che. | zrI navakArano svabhAva ja tAravAno che. eTale DUbato mANasa je bhAvapUrvaka lAkaDAne pakaDI le che, te bhAvapUrvaka tene samarpita thaIne anaMtA AtmAo tarI gayA che. tema ja Aje paNa te dizAmAM AgaLa vadhI rahyA premAmRtamAM nAna prabhu premathI bharelA che, sarva jIvone Atma-sama jonArA che. zrI navakAranA ArAdhake potAmAM paNa e daSTi keLavavI joIe. zrI paMcarameSThibhagavaMtomAMthI prANImAtranA kalyANanI bhAvanArUpa premAmRta varasI rahyuM che ema juo ane temAM ApaNe snAna karI rahyA chIe ema vicAro. buddhi ane cAritra gAyatrI maMtra e buddhino maMtra che ane zrI navakAramaMtra e cAritrano maMtra che. buddhimAna thavuM hoya teNe gAyatrI ke je vedamAtA che, tene japavAthI kArya sare che, paraMtu cAritravAna banavuM hoya teNe zrI navakAramaMtra ke je caudapUvano sAra che, tene japavo joIe. jyAM navakAra tyAM jainatva 207. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namopadamRti virakti sudhAne nivAre che, bhakti tuSTikAraka che ane anubhUti puSTine Ape che. namopadathI bAhya vastunI sudhA, tuSA, tRSNAdi TaLe che. aMtarAtmabhAva vaDe tRpti thAya che. paramAtmabhAvanI anubhUtirUpa puSTi paNa thAya che. tethI namopada e AtmAnI bhUkhanuM bhojana che. zarIranI bhUkhanuM bhojana jema sudhAnivRtti, tuSTi ane puSTi kare che, tema namopadanuM smaraNa dhyAnAdi bhojanarUpa banIne AtmadravyanI tuSTi ane puSTi-vRddhi kare che. prathama bahirAtmabhAvano tyAga karAvanAra hovAthI sudhAnI nivRtti ane te ja samaye aMtarAtmabhAvanI prApti karAvanAra hovAthI tRpti tathA paramAtmabhAvanI AMzika anubhUti karAvanAra hovAthI puSTi-vRddhi anubhavAya che. tethI jyAre jIvane viSayonI bhUkha lAge tyAre tenuM nivAraNa karavA mATe namopadanuM bhojana karAvavuM joIe. e AdhyAtmikabhojana viSaya-bhoganI bhUkha bhAMge che, kema ke temAM savicAra ane tattvavicAranuM amRtabhojana maLe che. te maLatAM ja aMtarAtmA tRpti anubhave che ane tenI sAthe ja paramAtmabhAvano sparza thavArUpa puSTi anubhavAya che. viSayonA rAgathI thatI azAnti namo padanA jApathI TaLe che. tenuM kAraNa namo pada vaDe zudra viSayonA rAganA sthAne paMcaparameSThibhagavaMto pratye anurAga jAge che. e anurAga azAnti TALe che ane zAnti cakhADe che. jema bhojana vaDe bhUkha bhAMgavAnI sAthe ja tuSTi-puSTino paNa anubhava thAya che, tema viSayonI abhilASArUpa bhUkha bhAMgatAnI sAthe ja namopadanA raTaNathI otmaguNonI abhimukhatA thavAthI tuSTi ane puSTi maLe che. namopadamAM vairAgya, bhakti ane jJAna traNe rahelAM che. vairAgya eTale paramapadonA premamAMthI phalita thatI tuccha viSayo pratyenI taTasthatA bhakti eTale sva svarUpAdara jJAna eTale sva svarUpanI yathArtha samaja prema e zeraDI che. vairAgya e caMdana che ane jJAna e kaMcana che. namopada caMdananI jema zItaLatA, zeraDInI jema madhuratA ane kaMcananI jema zuddhatA arpe che. anAtmA karatAM AtmAnuM mUlya khUba ja adhika che, evuM namopada samajAve che. kema ke te vaDe anAtmabhAvanI viskRti ane AtmabhAvanI smRti jAge che. vaLI namopada vaDe samarpaNayoga sadhAya che. samarpaNayoga zaraNAgati svarUpa che. zaraNAgati eka vakhate bhakti, jJAna ane vairAgyanuM kAraNa bane che. namo pada vaDe IzvarapraNidhAna thAya che. Izvara eTale sarva samartha paramAtmA, tenuM praNidhAna eTale pra=prakarSINa-dhAna-sthApana arthAt potAnI samagratAnI paramAtmabhAvamAM atyaMta ane paripUrNa sthApanA te praNidhAna che. paramAtmAmAM jAtano nyAsa athavA jatamAM paramAtmAno nyAsa-e be artha praNidhAnamAMthI nIkaLe che. namopada vaDe jAtano paramAtmAmAM ane paramAtmAno jAtamAM vinyAsa thAya che, tethI te utkRSTa praNidhAna che. namopadathI 'teno "huM ane te ja "huM" evA be artho siddha thAya che ane taddanukULa jIvanasaraNI racAya che. che. sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS 3 ja 208 i TO THE Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namopada vaDe viSayomAM nIrasapaNAnI ane parameSThimAM sarasapaNAnI bhAvanA racAya che. viSayo ja saMsAra che. viSayo bhulAyA eTale saMsAra bhulAyo ja samajavAno. namopada viSayone bhulAve che ane nirviSayI AtmasvarUpanuM darzana karAve che. bhAvanA e sAdhanA che. dhyAna e sAdhya che. namopada bhAvanA svarUpa che ane arihaMtANaMpada dhyAna svarUpa viSayono rasa tyAre ja jAya ke jyAre tenAthI caDhiyAto bIjA viSayano rasa jAge. e rasa jagADavAnuM kAma arihaMtonA dhyAnathI thAya che ane viSayono rasa ghaTADavAnuM kAma namopadanI bhAvanAthI thAya che. viSayonuM smaraNa potAnI meLe thAya che. kAraNa ke anAdithI te tarapha jhoka rahelo che. jyAre deva-gurunuM smaraNa abhyAsa mAge che. e abhyAsa daDha thayA pachI viSayonuM smaraNa ApoApa TaLI jAya che. abhyAsane daDha karavA mATe namopadanI bhAvanA nitAMta Avazyaka che, ke jethI bahirAtmabhAva TaLe che ane aMtarAtmabhAva vadhe che. tethI bhAvano viSaya zuddhAtmA bane che ane temAM ja prIti vadhavAthI viSayonuM AkarSaNa nAza pAme che. caturvidha zrI saMghanI bhakti zrI navakAranA prathama padamAM sarva jIvo pratye niSkAma prema ane niSkAraNa karuNA rAkhanArA sarva jinezvarabhagavaMtone namaskAra che. temaNe sarva jIvonA hita mATenuM zAsana sthApyuM che. temano sarva jIvo upara to upakAra che ja paraMtu sarva upakArIo upara paNa upakAra che. bIjA padamAM sarva jIvo pratye samatva saMpUrNapaNe pragaTAvIne sarvakarmathI mukta thanAra siddhabhagavaMtone namaskAra trIjA padamAM sarva jIvone hitakArI AcAronuM pAlana svaMya karanArA ane upadezAdithI anya pAse karAvanArAne namana che. cothA padamAM sarva jIvone hitano mArga jemAM darzAvyo che, te zrI jinezvara- devonAM zAstronuM pote adhyayana karanAra, bIjAne karAvanAra, sarvasattvanA hitanA upAyo svaMya samajanAra bIjAne samajAvanArane namaskAra che. pAMcamA padamAM sarva jIvonA kalyANano je mahAmArga che, tene anusaranArA paMca-mahAvratadhArI padamAM sAdhuone namaskAra che A pAMca namaskAramAM tanmaya thavA mATe sarva jIvonuM hita haiyAmAM dharavuM joIe ane ahaMne ogALavo joIe. ArAdhaka pote sarva karatAM caDhIAto che ema nahi, paNa sarva pratye samAnabhAvathI jonAro ane sarvanuM hita ane zreya thAya evI buddhithI ArAdhanA karanAro hovo joIe. zrI navakAranA ArAdhake ochAmAM ochuM jAta ane svArthane gauNa karavA joIe. jenA haiyAmAM svArtha khIcokhIca bharyo hoya, jene bIjA koIno vicAra ja na hoya, sarva jIvonA hitanI muddala ciMtA na hoya, tathA evI citA dhAraNa karanArA caturvidha zrI saMgha, sAdharmika ke zAsana pratye hRdayamAM bhakti na hoya tene zrI navakAra sAthe saMbaMdha kema thAya? e navakAra gaNe topaNa tene phaLe kevI rIte? namopadaskRti 209 Jan Education International Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 00 namopada-ciMtana manane AtmAdhIna banAvavAnI prakriyA "namo' vaDe thAya che. AtmAne prathama sthAna "namomAM che ane manane prathama sthAna "mana" zabdamAM che. eTale manane prathama sthAna je saMsAraparibhramaNamAM pariNamatuM hatuM, te aTakIne AtmAne prathama sthAna maLavAthI bhavabhramaNano aMta Ave che ane AtmasvarUpanA lakSa rUpa mokSa hastagata thAya che. manano mAlika AtmA che. paNa AtmAno mAlika mana nathI evuM jJAna ane bodha "namo' padanA satata svAdhyAyathI thAya che. namopadapUrvaka jeTalA maMtro che, te badhA AtmAne mananI gulAmImAMthI choDAvanArA thAya che ane prakRti upara prabhutva apAvanArA thAya che. mana e karmanuM sarjana che, eTale jeNe karmanA baMdhanamAMthI chUTavuM hoya teNe prathama mananI adhInatAmAMthI chUTavuM joIe. tethI "namo' e mana upara prabhutA meLavavAno maMtra che. arthAt manane AtmAbhimukha banAvavA mATeno maMtra "namo' che. namomaMtrathI bahirmukhamana AtmAbhimukha bane che. AtmAne prathama sthAna ApavuM ane mana tathA upalakSaNathI vacana, kAyA, kuTuMba, dhana Adine gauNa sthAna ApavuM te "namo' padano artha che. AtmAmAM ja citta, AtmA tarapha ja vezyA, AtmAno ja adhyavasAya, AtmAnI ja upayuktatA, AtmAmAM ja traNekaraNo arpita, AtmabhAvanAthI ja traNa yogonuM bhAvitapaNuM e namopadano viziSTa artha che. namo kevaLa namaskArarUpa nathI te paNa dravya-bhAva-saMkocarUpa paNa che. bAhyathI ane aMtarathI, dehathI ane prANathI, manathI ane buddhithI saMkucita thavuM ane e badhAyamAM caitanyanuM saMpAdana karanAra AtmatattvamAM vistRta thavuM, nimagna thavuM, ekAkAra thavuM, tanmaya ne tadrupa thavuM, e "namo' padano bhAva che. namo' padanI sAthe zrI arihaMta, siddha, sAdhu ke dharmane joDavAno artha paNa e che ke AtmAnI zuddhaavasthAne AgaLa karI, te avasthAvAna AtmatattvanI aMdara pariNati laI javI ane tyAM ja sthira karavI tannapUstarthamAvana' AtmArUpI arthAkAra thaI javuM. mAtrAmAMthI amAtrAmAM javA mATe, sAkAramAMthI nirAkAramAM javA mATe, sakalamAMthI niSkalamAM javA mATe setunI jarUra che. te setu "namo' pada che. setune taMtrazAstro ardhamAtrA kahe che, tene biMdunavaka paNa kahe che. bindunavakane adhyAtmazAstramAM aMtarmukhavRtti kahe che. mAtrA eTale maryAdita. ardhamAtrA mAtrAmAMthI amAtramAM laI janArI che. tethI tene setu kahevAya che. namo' pada paNa setunuM kArya kare che. saMsAra tarapha DhaLatA manane mokSa tarapha laI javAnuM kArya "namo' padathI thAya che. temAM ardhamAtrA, biMdunavaka ke setu, aMtarmukhavRtti, aMtarAtmabhAva che. "namo pada aMtarAtmabhAvanuM pratIka che. aMtarAtmabhAva AtmAnI eka prakAranI zUnyAvasthA che, biMdu avasthA che. anAtmabhAvanI zUnyatAmAMthI pUrNatA pragaTa thAya che. pUrNatA te amAtrapada che. zUnyatA e setu che. pararUpathI zUnyatA ane svarUpathI pUrNatA prApta thavAnuM dvAra ubhayabhAvanI akramanI vAcyatA, anirvacanIyatA SN 210 210 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA kevaLa svasaMvedyatA che. vANInA viSayathI para ane tarka tema ja vicArane agocara evI e avasthA che ane e avasthA ja 'namo' padanuM sAdhya che. mana saMsAra che. AtmA mokSa che. mananuM valaNa saMsA2 taraphathI vALI AtmA tarapha laI javuM tenuM ja nAma mAtrAmAMthI amAtrA tarapha javuM. e javAno mArga ardhamAtrA che. te svasaMvedya che. tene zUnyAvasthA ane tAMtrika paribhASAmAM biMdunavaka kahevAmAM Ave che. 'namo' e jIvAtmAne paramAtmA tarapha laI javA mATe setunuM kAma kare che. setune ardhamAtrA paNa kahe che. trimAtra taraphathI amAtramAM javA mATe 'namo' setu (pula)nuM kAma kare che. A rIte 'namo' e mokSamAM javAno avyakta mArga che. cothA guNasthAnakathI bAramA guNasthAnaka sudhInI aMtarAtmabhAvanI avasthAo biMdunavakathI abhivyakta thAya che 'namo'ne arihaMtAdi navapado sAthe joDavAthI avyakta evA biMdunavakane vyaktasvarUpa prApta thAya che. saMpUrNa avyaktadazA, amAtrapadamAM che. ardhamAtrAmAM aMze vyakta ane aMze avyaktadazA che. trimAtra vyakta avasthA che. vyaktamAMthI avyaktamAM javA mATe je arthavyakta ane ardha avyakta dazA che, te ja setu che ane te ja 'namo' padathI vAcya che. zrI arihaMta sAthe namo pada joDAya tyAre mananuM dhyAna ( Attention) saMsAra taraphathI mokSa tarapha vaLe che. siddhapada sAthe namopada joDAya tyAre sAco rasa ( Intrest ) jAge che. AcAryapada sAthe namopada joDAya tyAre mukta padecchA ( Desire ) utpanna thAya che. upAdhyAyapada sAthe namopada joDAya tyAre AdhyAtmika baLa ( will ) pragaTe che. sAdhupada sAthe namopada joDAya tyAre muktAvasthAnI zaktinuM bhAna ( Power of Imagination ) pragaTe che. samyagdarzana, jJAna ane cAritrapada sAthe namopada joDAya tyAre mokSapadano sAkSAtkAra, muktino anubhava ane muktinI ekatA (Visualisation, Identification and Complete absorptton.) utpanna thAya che. A rIte 'namo' pada sAthe thatuM navapadonuM dhyAna jIvane bahirAtmabhAvamAMthI choDAvI aMtarAtmabhAvamAM lAvI paramAtmabhAvamAM sthApanAra che. guNasthAnaka 4 5 biMdunavaka biMdu ardhandu nirodhinI namopada-ciMtana navapado nI upayogitA ardhamAtrA taccit tanmana tallezya setu arihaMta siddha AcArya 211 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAda nAdAtta zakti vyApinI tad adhyavasAya upAdhyAya tIvra adhyavasAya sAdhu tadarthopayukta darzana tadarpitakaraNa jJAna taddhAvanAbhAvita cAritra annattha karthai maNaM akaremANe ta5 samanA unmanA zuddha AtmA dravyathI pUrNa che, guNathI eka che ane paryAyathI tulya che. tene namaskAra te trANa che, zaraNa che, gati che, pratiSThA che, AdhAra che. "namo' zabda ardhamAtrA che, te amAtrA tarapha laI jAya che ane trimAtramAMthI amAtramAM javA mATe setusvarUpa che. karmakRtavaiSamya trimAtrArUpa che, dharmakRtanamaskAra ardhamAtrArUpa che, tenAthI thato pApanAza ane maMgaLanuM Agamana amAtrarUpa che. amAtra eTale apirimiti AtmasvarUpa ke je pUrNa, jJAna, darzana, ane cAritrasvarUpa che. athavA, rAga, dveSa ane moha e trimAtrArUpa che. layopazamabhAvanA jJAna-darzana-cAritra ardhamAtrArUpa che ane kSAvikabhAvanA jJAna-darzana-cAritra amAtrarUpa che. audAyikabhAvanA dharmo trimAtrarUpa che. layopazamabhAvanA dharmo ardhamAtrarUpa che ane kSAvikabhAvanA dharmo amAtrarUpa che. namo' vaDe audathikabhAvanA dharmono tyAga thaI zayopazamabhAvanA dharmo prApta thAya che, tethI te layopazamabhAvanA dharmarUpa che. namo' e mamatvabhAvano tyAga karAvI samatvabhAva tarapha laI jAya che tethI seturUpa che. "namo' e mithyAtvamoharUpI aDhAramA pApasthAnakano tyAga karAvI, samyagdarzana guNanI sahAyathI jIvane ayogI kevaLI nAmanA caudamAM guNasthAnakanI prAptimAM prabaLa nimitta bane che, tethI tene dharmapravezanuM dvAra kahyuM che. bahirAtmabhAvarUpI trimAtrano tyAga karAvI, paramAtmabhAvarUpI amAtrane prApta karAvanAra aMtarAtmabhAvano pradarzaka ane namaskAravAcaka "namo' pada che. te pada paramAtmabhAvanuM punaH punaHmanana karAvI bahirAtmabhAvano saMkoca ane aMtarAtmabhAvano vikAsa kare che. nirvikalpapadanI prApti mATe azubha vikalpothI mukta karAvI zubha vikalpamAM joDanAra "namo pada che. tene dravya-bhAvasaMkocarUpa kahela che. dravyasaMkoca hAtha, paga, mastaka Adino che ane bhAvasaMkoca vizuddhamanano che. vizuddhamAna vaDe azuddha mana TaLe che. parizuddha AtmAnI prApti "namo' pada vaDe thAya che. nitya namaskArano abhyAsa e bhedabhAvanI UMDI nadI para pula bAMdhavAnI kriyA che. "namo' e pula che setu che. e setu para cAlavAthI bhedabhAvanuM ullaMghana thAya che ane abhedabhAvanA kinArA para pahoMcI javAya che. pachI DUbI javAno bhaya raheto nathI. bhedabhAvane nAbUda karI abhedabhAva sudhI pahoMcADavAnuM kArya "namo' bhAvarUpI setu kare che. tene amAtra pada para pahoMcADavA mATenI ardhamAtrA paNa kahevAya che. ardhI mAtrAmAM samagra saMsAra samAI jAya che. ane bIjI ardhI mAtrA setu banIne AtmAne saMsAranI pele pAra laI jAya che. NN 212 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja MS Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkalpa-vikalpamAMthI mukta karAvIne nirvikalpa avasthAmAM pahoMcADe che. namo' pada vaDe manogupti sAdhya bane che e rIte namo pada vaDe mananuM rakSaNa thAya che. mananuM rakSaNa jenA vaDe thAya tenuM nAma "namo' maMtra che. "namo" maMtra ane manogupti e rIte paryAyavAcaka zabda che. manana vaDe rakSaNa' e maMtrano artha che. e arthane jaNAvanAra manogupti zabda che. mananuM rakSaNa saMkalpa-vikalpa choDavAthI thAya che. "namo' maMtra saMkalpa-vikalpa choDAve che. mananuM rakSaNa samatvabhAvamAM sthira thavAthI thAya che. "namo' maMtra samatvabhAvamAM sthira kare che. mananuM rakSaNa AtmArAmatA-AtmAmAM ja ramaNa karavAthI thAya che. "namo' maMtra eka AtmasvarUpamAM ja ramaNa karavAno abhyAsa karAve che. tethI "namo' maMtra ane manogupti ekAIka eka ja prayojanane siddha karanAra vastu banI jAya che. manogupti mananA rakSaNanI niSedhAtmaka bAju batAve che ane "namo maMtra e tenI ja vidheyAtmaka bAju rajU kare che. arihaM e sAdhyano samyagu yoga che. namo e sAdhyanuM samyagu sAdhana che. tANe e sAdhyanI samyagu siddhi che. Ama sAdhya, sAdhana ane siddhi e traNenI zuddhi no madiMtALa ! padamAM rahelI che. namo' pada vaDe azubhathI nivartana thAya che. "arihaM pada vaDe zubhamAM pravartana thAya che. ane "tANaM' pada vaDe saMpUrNa madhyasthabhAva, nirvikalpa, cinmAtra samAdhinI parAkASThA prApta thAya che. tethI 'namo hiMtAnuM pada samAdhino mahAmaMtra banI jAya che ane temAM "namo' mokhare che agratama che. mATe rahasyonuM paNa rahasya che. punaH punaH tenA jApanA abhyAsa pachI ja te zuM che tenI jhAMkhI thAya che. te pachI te pote ja sAdhakanI samagratA upara pakaDa jamAvIne tene rAga-dveSAdinI pakaDa ( GripomAMthI mukta kare che. potAmAM samAIne raheluM mana jyAre namana dvArA zrI arihaMtAdimAM samAya che, tyAre bhAvanamaskAranI pariNati thAya che ane bhavanAzanI prakriyA vegavaMta bane che. zrI arihaMtAdimAM samAyelA manamAM aihikasukhAdi viSayaka rAga janmato nathI ane koI jIva tarapha dveSa paNa janmato nathI. tethI mokSa sulabha bane che. Ama "namo' pada acinya zaktizALI che. TreInamAM je sthAna enjinanuM che, ArAdhanA mArgamAM te ja sthAna "namo'nuM che. nahi namavA yogyane namavAthI jIvanI parAdhInatA ghaTatI nathI paNa vadhe ja che ane je parAdhIna che te duHkhI ja che temAM koI zaka nathI. nizaMka te che je saMpUrNa svAdhIna che. tenA AtmAnA koI pradezamAM parapadArtharUpa karmANano samAveza nathI. AvI niHzeSa avasthA pAmavA mATe mananuM "namo" mAM sarvathA rUpAMtara karavuM paDe che. eTale pachI zrI arihaMtAdi sAthe abheda sadhAya che ane AtmA pote zivasvarUpa pAme che. nizvaya ane vyavahAra zrI namaskAramaMtra" nizcaya-sApekSa vyavahAranuM pAlana che. "zrI karemi bhaMte' sUtra vyavahAra sApekSa nizcayanuM ArAdhana che. prabhune ubhaya naya sammata che. namopada-ciMtana 213 varSa 213 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAradharmano marma sarva dharmomAM japa te parama dharma che. ahiMsA vaDe japa yajJa pravarte che. japa vaDe ja siddhigati tathA japathI ja jIvamaitrI sadhAya che. japanuM phaLa snehapariNAma che. japa vaDe mana nirmaLa thavAthI maitrI guNanI ane Indriyo para aMkuza AvavAthI kSamA guNanI prApti thAya pApanuM mULa pudgalAsakita che. dharmanuM mULa jIvo pratye vatulyadRSTi che. japa vaDe kAma-krodhAdino nAza thAya che temaja maitrI, mAdhyacya ane kAruNya pragaTe che. japa e bhaktino eka prakAra che. bhaktimAM maitrI, mAdhyastha ane karuNA chUpAyelAM che. maMtrAdhirAja zrI navakArano satata japa e pudgala pratye namanazIlajIvane caitanya pratye namanazIla banAvavAno upAya che. piMDamAM-deha pratye neha choDI, AtmA pratye Adara dhAraNa karavo ane brahmAMDamAM pugalamAtra pratye rAga choDI, jIvamAtra pratye anurAga dhAraNa karavo te namaskAranuM phaLa che. jene namavAmAM AnaMda Ave che te zrI paMcaparameSThibhagavaMto pudgalathI virakta che ane caitanya pratye Asakta che. mATe temane bhAvathI namanAra pudgala pratye virakta ane caitanya pratye anurakta bane che. caitanyanA premathI zama, dama, saMtoSa guNa pragaTe che. jaDa eTale lAgaNIzUnya caitanya eTale lAgaNIyukta lAgaNayuktane namavAthI lAgaNI pragaTe che. lAgaNIzUnyane namavAthI lAgaNIzUnyatA arthAt jaDatA pragaTe che. lAgaNI eTale sneha, dayA, hitabuddhi. jenAthI upakAra thavo traNe kALamAM zakya nathI tene namatA rahevuM e ajJAna che, moha che, aviveka che. caitanyane namavuM te ja jJAna-vivekanuM phaLa che. caitanyane namavuM te ja hita, sukha ane kalyANanuM kAraNa che. jaDane namavuM te ahita, asukha ane akalyANano mArga che. jaDane namana karavAthI anaMta-avyAbAdha sukharUpa caitanyanuM apamAna thAya che. zrI navakArano japa eTale parama cetanAmaya jIvanane praNAma ane parama cetanAmaya jIvanano satkAra. zrI navakArane namaskAra karavA vaDe akhila brahmAMDanA nAyakapade birAjatA zrI arihaMta paramAtmA sAthe sudra jaNAto manuSya paNa sneha-saMbaMdha bAMdhI zake che e moTAmAM moTuM Azcarya che. * 214 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja * * Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhune samarpita thaIne eka biMdu siMdhupaNAne pAme che tema ja akSaya ane abhaMga bane che, tema vizvasamrATa zrI arihaMtane samarpita thanAro sudramanuSya paNa akSaya-abhaMga paramAtmapadane pAmI zake che. sAco ISTa-japa sAcA khapano dyotaka che. duHsAdhya dardathI pIDAtA mAnavIne sAcA dAktarano khapa hoya che. eTale tenA samagra manamAM dAktarano japa hoya che, tema jaDarAganA duHsAdhya vyAdhithI pIDAtA viveka manuSyanA samagra mananAM te vyAdhine sarvathA nAbUda karanArA zrI arihaMta paramAtmAno japa hoya che. khapanI mAtrA anusAra japanI guNavattA jaLavAya che. jene khapanuM yathArtha bhAna thayuM che teno japa AkhA jIvanane raMgI de che, tAtparya ke ISTAkAre pariNAvI de che. jaDane jIva anaMtakALathI name che ane chatAM niSphaLa jAya che. caitanyane ekavAra paNa sAcA bhAvathI name to anaMta kALanuM kalyANa thAya che. mAgaNI karavAne badale jeo lAgaNIvALA che, teo pratye lAgaNI rAkhavAthI sarva prakAranI mAgaNI pUrNa thAya che. jaDa tattvano prema jIvane duHkhakAraka che. eka jhINI kAMkarIne dADha sahana karI zakatI nathI, tema parapadArtha pratyenI jarA jeTalI paNa AsaktithI AtmA vyathita thAya che. jaDatattvanI Asakti TALavA mATe ane cetanatattvano prema vikasAvavA mATe zrI navakArarUpI rasAyaNanuM vAraMvAra sevana atyaMta AdaraNIya che. anyatra bhaTakatA manane pheravIne Atmatattva pratye vALavuM te bhAvanamana che. jenA jenAthI yatkiMcit paNa upakAra thAya tenA pratye namavAnA svabhAvavALuM manuSyanuM mana che. sauthI adhika upakArI Atmatattva che, evo nirNaya samyajJAna vaDe karI tenA pratye snehathI ane premathI namana karavuM te atulaguNane karanAruM che. AtmatattvanA upakAronI koI sImA nathI. ApaNe UMghatA hoIe tyAre paNa te jAgato rahIne saMbhALa rAkhe che. nahi khAvAnA svabhAvavALo te bhojana karanArA pratye rahema rAkhe che. pUrNasatyamaya evo te asatya bolanArI jIbha sAtheno saMbaMdha tatkAla toDI nAkhato nathI. pUrNasattAvAna te karmasattAgrasta jIvo tarapha amApa vAtsalya dAkhave che. paramaaizvaryavAna te alpaaizvaryamAM taNAtA jIvana cheha deto nathI. ayogyane namanAra ane yogyane na namanArane anicchAe paNa khUba-khUba lAMbA kALa sudhI namavuM paDe tevA tiryaMcanA ane vRkSanA bhavo maLe che. mAthuM nIce ane paga UMce rAkhIne kema jIvAya? tema chatAM vRkSanA jIvane anicchAe paNa seMkaDo hajAro varSa te dazAmAM jIvavuM paDe che. maLelA manano ayogyane namavAmAM ane yogyane nahi namavAmAM karelo durUpayoga AvI dayanIyadazAnuM kAraNa che. dharmanA mULamAM samakita che ane te deva-gurune namaskArarUpa che. upadeza, yukti, daSTAnta ane sahavAsathI namaskAraguNa vikase che. mAtA-pitAne namaskAra te satatAbhyAsa che. namaskAradharmano marma 215 215 SMS Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva-gurune namaskAra te viSayAbhyAsa che. ratnatrayIne namaskAra te bhAvAbhyAsa che. satatAbhyAsa te mAtApitAnA upakArono che. viSayAbhyAsa te zrI paMcaparameSThibhagavaMtonA nirviSayI ane niSkaSAya jIvanano che. bhAvAbhyAsamAM mukhyatA AtmaratinI che. AtmAnA mULa guNomAM abhyAsa vadhAravAnI che. AtmAno je zuddha svabhAva che te ja mAro svabhAva banavo joIe. evA utkaTa pariNAmamAM sahaja sthiratA-A abhyAsa jema-jema sAte dhAtuomAM pariNamato jAya che tema-tema Ave che. zrI navakArane arpita thato namaskAra kSamAdharma, dayAdharma snehadharma ane Atmika vAtsalyane vikasAve che. kSamA, dayA, sneha ane vAtsalya e caitanyanA maulika AdararUpa hovAthI dharma che. mastaka ane mULa chedAI gayA pachI subhaTa ane vRkSa jema nAza pAme che tema dharmarUpI mastaka ane dharmarUpI mULa chedAI gayA pachI sukha paNa nAza pAme che. mastaka samAna ane mULa samAna dharmane navapallavita rAkhavA mATe dharmane nitya namana Avazyaka che. jyAM svArtha che tyAM bIjano tiraskAra che. jyAM parArtha che tyAM namaskAra che. tethI parArtha dharma che, svArtha adharma che. parArtha maMgaLa che, svArtha amaMgaLa che. zarIranA aNue aNumAMthI tiraskArarUpI corane bhagADavA mATe namaskArane asthimavat banAvavo. tethI pApanAza ane puNyavRddhirUpI phaLa ApoApa utpanna thAya che. tiraskAranA pApathI bacavA mATe eka namaskAra ja AdhAra che. mATe je kharekhara namaskaraNIya che temane namaskAra karavA jarUrI gaNAya. A saMsAramAM moTAmAM moTuM vighna e manuSyanuM caMcaLa mana che ane maraNa e bIjuM vighna che. maraNa e dravya ApattiomAM sauthI moTI Apatti che ane caMcaLamana e bhAva ApattiomAM sauthI moTI Apatti che. samAdhi vaDe A baMne prakAranI Apattione jitAya che. bhAvanamaskAra vaDe samAdhi siddha thAya che. bhAvanamaskAra te jIvonA jIvatva pratye snehabhAva svarUpa che. davA lAgu paDe eTale darda ochuM thAya, tema zrI navakAra lAgu paDe eTale ahaMkAra jAya. ahaMkAra e pApanuM mULa che ane namaskAra e dharmanuM mULa che. buddhine khIlavavA mATe jema akSarajJAna ane tenAM sAdhano Avazyaka che, tema bhAvanAbaLane vikasAvavA mATe satya, sadAcAra, nIti, nyAya ane IzvaranI bhakti Avazyaka che. IzvarabhaktimAM zuddhacaitanyano sneha che ane nyAya nIti, sadAcAramAM jIva caitanyano sneha che. namaskAra paramAtmAnI AjJA sAthe joDe che, ahaMkAra AjJAthI alaga kare che. svArtha saMsArano sago bhAI che, paramArtha mokSano mArga che. saMsAra choDavAnI vAtano spaSTa artha svArtha choDavo te che, svArtha choDavA mATe paramArtha karavo paDe che. A paramArthamAM jIvanano parama artha samAyelo che, arthAta jIvanane arthapUrNa banAvanAra paramArtha che. 216 s Dir tri Ni FREE I fjanaka tralokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyacya Adi bhAvo paramArtha svarUpa che, tethI mokSano mArga che. ahaMkAra upakArIone oLakhavA deto nathI. namaskAra upakArIone bhUlavA deto nathI. upakArIone bhUlI javA e kRtajJatArUpI moTAmAM moTo doSa che, moTAmAM moTuM pApa che. jenuM prAyazcitta ekamAtra kRtajJatArUpI guNa che. A guNano AvirbhAva namaskAra dvArA thAya che. mATe namaskArapuNya e moTAmAM moTuM puNya che. karma eka prakAranuM RNa che. namaskAra dvArA RNathI ane karmathI mukta thavAya che. karmamukti mATe RNamukti Avazyaka che. RNamukti mATe paramArtha anivArya che. paramArthaparAyaNatA mATe parArthavyasanI evo paramAtmAno namaskAra atIva jarUrI che. "aha" tribhuvanapUjya che, kema ke te tribhuvanahitaiSI che. hinaiSitA e viziSTa pUjA che. hiauSitAnA lakSya vaDe paramAtmAnI pUjA karanAra traNa bhuvanamAM pUjya bane che. hinaiSitA eTale sarva jIvonA utkRSTa hitathI raMgAyelI buddhi ! AvI buddhi te vizva kSemakara dharmanI jyoti che. jeno prakAza sva-paranA jIvanane ajavALe che tema ja svArthanA bhayAnaka aMdhakArano nAza kare che. " pavi volina ' e padathI kaSAyAtmAno tyAga karavAno che. kaSAyayuktatA e ja moTuM sAvadya che. A samagra lakhANano sAra namaskAradharmanA cAra prakAramAM samAveza thaI jAya che, je nIce mujaba che. 1. potAthI thayelI bhUlanI hArdika kSamA yAcavI ane bIjathI thayelI bhUlanI kSamA ApavI. Ane ahiMsA dharmanI ArAdhanA kahe che. je namaskAra dharmanI ja ArAdhanA che. 2. viSayo pratye namanazIlatAno tyAga karI, parameSThio pratye namanazIlatA keLavavI e paNa namaskAra dharma che. temAM saMyama dharmanA pAlanano amala che. 3. bAhyapadArtho pratyenI tRSNAno tyAga karI AtmatRpta rahevAno abhyAsa karavo e paNa namaskAradharma che. jemAM tapadharmanuM samyapha prakAre pAlana thAya che. 4. jAti. kaLa. 35. baLa, lAbha. buddhi, vaibhava. yaza Adi audayikabhAvo pratye namrabhAva, ahobhAva te dharmarUpa nathI. kSAyika, aupazamikAdibhAvo pratye namrabhAva e dharma che ane te bhAvadharma svarUpa che. A dharmanI ArAdhanAno pAyo namaskAra che. namaskAranI pariNati mATe prathama jApa jarUrI che. temAMthI ja aMtaHkaraNamAM AtmAno ujAsa anubhavAya che ane bhava paraMparAvardhaka kSudra bhAvo nAbUda thAya che. mAnasazAstra mujaba janma mAnasazAstra kahe che ke je vastunuM prathama grahaNa ane dhAraNa thayuM hoya tenuM ja udabodhana thaI zake A rIte gRhita-dhArita padArthanuM ubodhana thavuM te ja smRti ke smaraNa che. je maMtra mananI vRttiothI ja svasaMvedanarUpe japAya che te mAnasa japa che. namaskAradharmano marma 6 217 - 21. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra jyoti cha, vairAgyavRttithI viSayo para kAbU Ave topaNa kaSAyabhAvo jItavA mATenuM sIdhuM sAmarthya maitrI-bhaktimAM che. bhaktithI jIvatattvanI sAthe saMbaMdha sadhAya che. vairAgyathI jaDatattva sAtheno saMbaMdha tUTe che. bhakti ane vairAgya baMne maLIne nirmaLatA ane sthiratAno hetu bane che. nirmaLatAmAM pradhAna kAraNa vairAgyavRtti che, sthiratAmAM mukhya hetu maityAdi bhAvono abhyAsa che. vairAgyathI mamatA jAya che to maitryAdibhAvonA abhyAsathI samatA pragaTe che. mokSakAraNasAmagyAM bhaktireva garIyasI / svasvarUpAnusaMdhAnaM bhaktirityabhidhiyate // artha : mokSanAM sAdhanonI sAmagrImAM bhakti ja moTI che, potAnA svarUpanuM anusaMdhAna karavuM tenuM nAma bhakti che. maMtrAdhirAja zrI navakAra vaDe sva svarUpAnusaMdhAnarUpa bhakti thAya che. prathamanA pAMca padamAM smaraNa, vaMdana, namana, arcanAdi bhakti che. bhakti vaDe prabhunuM dAsya, sakhe, Atmanivedana pradarzita thAya che. chellA cAra padamAM svarUpAnusaMdhAnanI prakriyA che. samyagdarzana e tattvataHsvazuddhAtmAnuM bhAvana che. ('I am that I am' )toDaE e vAkyanuM parizIlana che. tattvamasi " " prajJA vahma ' " 31mabhA trahma ', " paraM vaAmi " vagere vAkyo je arthane kahe che, te arthane ja siddha karavA zrI navakAranI cUlikAmAM prayatna che. A pAMca namaskAra (eso paMca namukkAro) ema kahIne bAhmamAMthI (Object) AMtara (subject) para AvavAnuM thAya che. A namaskArapada samApattivAcaka che. dhyAtA, dhyeya ane dhyAnanI ekatAno artha samApattirUpe namaskAra vaDe sUcavAya che. e samApatti sarva pApanI nAzaka che ane sarva maMgaLamAM prathama maMgaLanI vAcaka che. pahelAM pAMca pada vaDe parameSThionuM smaraNa thAya che. chaThThA padamAM zaraNa thAya che. ane e zaraNa AtmaramaNatA utpanna kare che ane AtmaramaNatA sarvapApanAzaka ane sarvazreSTha maMgaLanI utpAdaka thAya che. 'Ask and you shall receive' Iccho ane tamane maLaze. A vAkya samyagdarzana arthAta tattvacimUlaka che. 'Seek and you shall find' zodho ane tamane maLaze A vAkya tattva bodhamUlaka che. 'Knock and the doors are opened' dhakko mAro ane daravAjo khulI jaze. A vAkya cAritratattva pariNatimUlaka che. namo' ja ('Ask) tattvarucisUcaka che. namo' ja 'Seek) tattvabodhasUcaka che. namo' ja (Knock') tattvapariNatisUcaka che. namo vaDe anukrame prApti, upalabdhi ane pariNati sadhAya che. prathama viSayanI prApti, pachI upalabdhi ane aMte tadrupapariNati ghaDAya che. zraddhAvaDe pUrNatAnI ruci, jJAna vaDe pUrNatAno bodha ane cAritra vaDe pUrNatAnI prApti thAya che. 218 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parameSThibhakti mAnava janma pAmIne karavA lAyaka koIpaNa kAma hoya to te zrI paMcaparameSTi bhagavaMtonI bhakti ja che. ka2vA lAyaka bIjuM badhuM te bhaktinI puSTi mATe ja che. zrI paMcaparameSThinI bhakti sarvaduHkhahara ane sarvasukhakara che tenuM kAraNa e che ke pAMca IndriyonA viSayonA rAgathI rAga vadhe che ane pariNAme du:kha maLe che, jyAre zrI paMca parameSThibhagavaMto uparanA rAgathI rAga nAza pAme che pariNAme pUrNa sukhanI prApti thAya che. paMcaparameSThinI bhaktithI pAMce kA2No anukULapaNe varte che. kA2NonuM kAraNa zrI paMcaparameSThibhagavaMto mahAkAraNa athavA pa2makAraNa che. zrI paMcaparameSTi bhagavaMto mUrtimaMta sukha che. jene sukha meLavavuM hoya tenA mATe zrI paMcaparameSThibhagavaMtonI bhaktine choDIne bIjuM koI sAdhana nathI. saMsAramAM dhana mAtra bAhya sukha meLavavAnuM sAdhana che, jyAre parameSTi bhakti bAhya ane AMta2 ubhaya prakAranAM uttamottama sukha meLavavAnuM sAdhana che. mAnavIne suvarNa para jevI zraddhA hoya che tethI anekaguNI adhika parameSTi bhaktithI upArjana thatAM puNya upara hovI jarUrI che. suvarNanI kAryakArI zakti karatAM anekaguNI adhika kAryakArI zakti parameSThi-bhaktimAM che. candrano svabhAva jema zItaLatA ApavAno che, tema sUryano svabhAva prakAza ane svAsthya ApavAno che. puSyano svabhAva sugaMdha ApavAno che, pANIno svabhAva tRSA chipAvavAno che, annano svabhAva kSudhA zamAvavAno che, tema zrI paMcaparameSThibhagavaMtono svabhAva ja sukha ApavAno che. "dhIstu temAM sarveDapi suddhino mavantu / ' sarve sukhI thAo' tevI utkaTa bhAvanAthI potAnA AtmAne bhAvita karI parameSThibhagavaMtoe jagatanA jIvone sukha ApavAno svayaM saMcAlita (Automatic) svabhAva lokAlokavyApI karyo che. jo jIvo ajJAna paramAM 2maNatA ka2I duHkha bheguM na kare to parameSThibhagavaMtonA svabhAvanA prabhAve sarvajIvone ApoApa sukha maLyA kare. je svayaM sukha svarUpa che temAM ja ramaNatA te parameSTibhakti che. jo jIvano pa2mAM ramaNatArUpa ajJAnadoSane TaLe, to zrI paMcaparameSThibhagavaMtono svayaM saMcAlitavItarAgasvabhAva ja sarva jIvonAM duHkhono nAza karI akSaya sukhane lIlA mAtramAM ApI zake che. eTale pUrNasukha meLavavA mATe pa2mAM 2maNatArUpa ajJAna doSa TALavA sivAya bIjuM kAMI karavuM paDe tema nathI. A vastunI pUrNazraddhA jeonI buddhimAM UtarI che teonA haiyAmAM sadA sarvadA paMcaparameSThiono vAsa che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtoe je AjJAo pharamAvI che, te tamAmano ekamAtra hetu zrI paMcaparameSThi bhagavaMtone hRdayamAM sthira karavA te che. sarva prakAranA samyajJAna ane sarva prakAranI samyak kriyAono hetu zrI paMcaparameSThibhagavaMtone AtmasAt karavAno che. te ja jJAna samyajJAna che ane te ja kriyA samyakriyA che ke je jIvane parameSThimaya banAve che. samajaNa vinA badhuM nakAmuM che tethI samajaNa lAvavA mATe ane samajaNa AvyA bAda akSayasukhanI prApti mATe niraMtara zrI paMcaparameSThibhagavaMtomAM magna banavuM joIe ane te mATe satata prayatnazIla rahevuM joIe. parameSTibhakti 219 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tahavi mama hujja sevA bhave bhave tumha calaNANaM / "avara na dhaMdho Adara, nizadina torA guNa gAuM re'. "muktithI adhika tuja bhakti mujha mana vasI. A badhI paMktio sAcI bhaktinI ghAtaka che, parameSThibhaktinA gharanI che. tAtparya e che ke sAcI samajaNavALAone zrI paMcaparameSThibhagavaMtonI bhakti sivAya bIje kyAMya rasa hoto nathI. puNyanA udayakALamAM paNa teonuM aMtara zrI parameSThibhagavaMtamAM lIna hoya che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtonA dhyAnathI sarva Icchita prApta thavA sAthe mukti maLe ja che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtone aMtaramAM sthira karavA te dharmakaLA che. sarva kaLAomAM sauprathama zIkhavA jevI dharmakaLA che. cauda varSanI nAnI vaye mayaNAsuMdarIe A dharmakaLA siddha karI hatI ane jagata samakSa pratyakSa karI batAvI hatI. A dharmakaLA sarvakaLAomAM ziromaNi che. A dharmakaLA siddha thayA pachI siddhapada hAthaveMtamAM gaNAya. pachI dunyavI koIpaNa siddhinI lavaleza khevanA manamAM rahe nahi. jeNe saMsAranI asAratA jANI che ane zrI paMca parameSThibhagavaMtonI zaktine pichANI che, tenuM zarIra saMsAramAM hoya topaNa teno bhAva zrI parameSThibhagavaMtomAM ja hoya che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtone niSkapaTa bhAvathI prArthanA karo ke "he bhagavaMto! mane sAco mArga batAvo.' sAcA hmayathI A prArthanA karanArane satya mArganI prApti tarata thAya che ane muktinI dizAmAM tenI gati vegIlI bane che. zrI paMcaparameSThione haiyAmAM utAravAnI kaLA jene prApta thaI che tenAM jJAna ane kriyA samyapha che. yAda rahe ke zrI paMcaparameSThibhagavaMtonAM ddhayamAM "sarva' che eTale temane ddhayamAM vasAvanAranA dayamAM sarvane ApoApa sthAna maLI ja jAya che. parameSThibhagavaMto sAthe abheda sAdhavAnI kaLA sAdhIne ja ApaNe badhA sakaLa sukhanA svAmI banI zakIzuM. pratyekadharmakriyAnA koI dezaka preraka hoya che, te zrI arihaMtarUpa che. pratyekadharmakriyAnuM prayojana avinAzIpaNAnI prApti hoya che te siddharUpa che. pratyekadharmakriyA sadAcArarUpa hovAthI AcArya svarUpa che. pratyeka dharmakriyA zrutajJAnapUrvaka hovAthI upAdhyAyarUpa che. pratyekadharmakriyAmAM bIjAnI sahAya levAya che ke bIjAne sahAya apAya che tethI sAdhurUpa che. Ama pratyeka dharmakriyAnI pAchaLa zrI paMcaparameSThitattva pAMca samavAyanI jema kAma karI rahyA che. tethI zrI paMcaparameSThibhagavaMto sadA pUjya che kRtajJatApUrvaka ArAdhya che. zAstrokta koIpaNa dharmakriyA karatI vakhate A rItanuM praNidhAna rahe to te kriyAmAM anero bhAvollAsa pragaTe che ane avinAzI AtmAnI anubhUti mATenI bhUmikAe pahoMcAya che. A rIte zrI paMcaparameSThi sarvavyApI che. 220 E 2lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra ane teno prabhAva namaskAra e bIjAno paricaya prApta karavAnuM parama sAdhana che. ekabIjAnuM ucita sanmAna karavuM te zAstrokta kartavya che. namaskAra bInajarUrI che, anAvazyaka che ema mAnanAra avicAraka che te AEyanI daridratAne sUcave che, potAmAM rahelI zreSThatAnI khAmIne sUcave che. gurujanone namaskAra karavAmAM apamAna, dInatA ke nAnapa nathI. zreSThapuruSa ja bIjAne potAnAthI zreSTha mAnIne namaskAra kare che ane emAM ja enI moTapa rahelI che. dharmazAstro kahe che ke mahApuruSonAM caraNomAM eka divya Atmazaktino pravAha vaheto hoya che. te namaskAra karanArane ati lAbhaprada ane puNyaprada nIvaDe che. e kAraNe gurujanone namaskAra karavo te mAnavajIvananuM zreSTha kartavya manAya che. jIvadravyanA tiraskArorUpI jherane samagra manamAMthI nicovI nAMkhavAnuM advitIya sAdhana namaskAra che. tiraskAra karavAthI, tiraskAra karanAra svayaM tiraskRta thAya che. arthAta ApameLe AtmabhAvathI bhraSTa thAya che. zeya padArthonA tiraskAranA pariNAma svarUpa potAnA AtmAno ja tiraskAra thAya che. jyAre vivekapUrvakanA namaskArathI namaskAra karanAramAM AtmabhAva pragaTe che, AtmaprIti pragaTe che. bIjA pratyenI kaThoratAnuM namaskAra dvArA komaLatAmAM rUpAMtara thAya che, tethI paraspara sAcI nikaTatA sadhAya che. batrIse dAMta kaThora che, tIkSNa che, te badhAMnI vacce eka jIbha dIrghakALa sudhI hemakhema rahI zake che, tenuM kAraNa tenI svAbhAvika komaLatA che, mRdutA che. tema namaskAraniSTha AtmA paNa A saMsAramAM koI jIvane kheda pamADyA sivAya dharmadhyAnAdimAM svastha rahI zake che. dharmanA traNa hetu bhaktipUrvaka zrI paMcaparameSThibhagavaMtonuM smaraNa, bhAvathI sarva jIvonuM hitaciMtana ane sarva padArtho uparanI mArApaNAnI buddhino tyAga-e traNa dharmanA hetu bane che. "namo' rUpI saritA namo'rUpI saritA, arihaMtarUpI sAgaramAM bhaLe tyAre namaskAra sArthaka thayo kahevAya. namaskArane gaNanAra pratyeka samyagdaSTi jIva mokSarUpI sAgaramAM potAnI jIvarUpI nadIne bheLavI daI svayaM sAgararUpa thavAno abhyAsa kare che. udakabiMdu sAgaramAM bhaLe to sAgara thaI jAya che. namaskArarUpI udakabiMdu arihaMtarUpI sAgaramAM bhaLI jAya to akSaya banI jAya. namaskAra ane teno prabhAva che. 221 221 S Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 Agamono arka : namAmi ane namAmi zaa/ namAmi' ane "khamAmi' A be zabdo zrI jinAgamonA arkasamAna che. jIvamAM raheluM zuddhatva namanIya che ane azuddhatva khamanIya che. jIvatva AdaraNIya che ane karmane kAraNe AveluM jaDatva kSattavya che. jIvarAzinA be vibhAga che: dharma pAmelA ane dharma nahi pAmelA. dharmane pAmelA jIvonI sAthe "nama' zabdaprayoga sArthaka che dharma nahi pAmela jIvonI sAthe " umare ' zabdaprayoga sArthaka che. "mini eTale potAnA karelA aparAdhonI kSamApanA ane te jIvonA potAnA pratye thayelA aparAdhone paNa sahana karavAnI vRtti. jIvamAtra pratye eka " namAmi " ane bIjo " ravamAni " e be zabdono vyavahAra hovo joIe. zAstrokta ArAdhakabhAva namana ane ' zabdomAM rahelo che. namAmi savva-jiNANaM, khamAmi savva-jivANaM / namana ' zabda sukRtAnumodananA arthamAM che ane mane ' zabda duSkRtaganA arthamAM che. duSkatagaI ane sukRtAnumodanApUrvaka catudazaraNa-gamana e bhavyatva-paripAkanuM parama sAdhana che. upakAranA badalAmAM "ji ane apakAranA badalAmAM " mane "no prayoga sarva jIvo sAthe aucityanuM pAlana karAve che. aucityaguNanA pAlanathI AtmakalyANano mArga sulabha bane che. AtmAnuM svarUpa jovA mATe zrI arihaMtAdi cAranuM AlaMbana che. temanA smaraNathI AtmasvarUpanuM smaraNa thAya che ane AtmasvarUpanuM smaraNa kalyANanuM nidhAna bane che. AtmasvarUpa sarva guNonI khANa che ane sarva prakAranA zubha paryAyonI utpattinuM nidhAna che. svarUparamaNatA e mokSanuM ananya kAraNa che. svarUpa ramaNatAnuM sAdhana arihaMtAdi cAranuM smaraNa che. bhAvathI thatuM zrI arihaMtAdi cAranuM smaraNa e jIvasvarUpanuM ja smaraNa hovAthI jIvane vizrAMtinuM paramasthAna che. kahyuM che ke jIyAtpuNyAMgajananI, pAlanI-zodhanI ca me / haMsavizrAmakamalazrIH sadeSTanamaskRtiH // 1 // artha:- puNyarUpI zarIrane pedA karanAra, puNyarUpI zarIranuM pAlana karanAra ane puNyarUpI zarIranuM zodhana karanAra tathA jIvarUpI haMsane vizrAMti ApavA mATe kamaLanA vananI zobhAne dhAraNa karanAra evI zrIpaMcaparameSThinI namaskRti sadA jayavaMta varto. ahIM zrI paMcaparameSThinI namaskRti ja catudazaraNagamanarUpa che, nizcayathI AtmasvarUparamaNatA paNa e ja che ane mokSanuM anaMtara kAraNa paNa e ja che. darzana, jJAna ane cAritraguNano vikAsa karanArA sAmAyika, cauvisalyo ane guruvaMdananuM ArAdhana A traNa Avazyako eka namAmi padamAM samAI jAya che. "khamAmi' padamAM pratikramaNa, kAyotsarga ane paccakkANa e traNa Avazyako samAI jAya che. pratikramaNathI zuddha na thayelA doSonI zuddhi mATe kAyotsarga, ane e bannethI zuddha na thaI zake evA doSonI zuddhi mATe paccakhkhANa Avazyaka che. IN 222 LETTER railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namAmi'mAM upakArI tattvo pratye kRtajJatA che. "khamAmi'mAM apakAra mAtranI kSamApanA che. namAmi' ane "khamAmi' jenA jIvanamAM nathI tene zubhadhyAnano abhAva che. kRtajJatAne sthAne kRtajJatA ane paropakArane sthAne parApakAranuM sevana cAlu che. te banne ArtadhyAnanA ja nahi kintu raudradhyAnanA paNa utpAdaka che; tethI banne prakAranAM azubhadhyAnane rokI, baMne prakAranAM zubhadhyAnanuM sevana karAvanAra cha e prakAranA AvazyakanA saMgraharUpa "namAmi" ane "khamAmi e baMne guNo kSaNe kSaNe ArAdhya che. jIvatvanuM mUlya koIpaNa avasthAmAM rahelo jIva tenA jIvatvane kAraNe teTalo mUlyavAna che, jeTalo siddha bhagavaMtano jIva mUlyavAna che. e rIte jIva tattvanI oLakhANa thayA pachI tenA pratyeno bhAva kadI paNa ocho thato nathI. zrI arihaMtaparamAtmAo jevadravyanuM mUlyAMkana karanArA hovAthI temane sarva jIvo sarakhA mUlyavALA, sarakhA mAnane yogya lAgatA hoya che. ApaNAmAM e daSTi parameSThinamaskAra vaDe vikase nirjarA ane puNya zrI navakAramAM nirjarA ane puNya ubhaya che. guNI pratye namratArUpI vinaya e AtyaMtara tapa hovAthI nirjarA svarUpa che ane guNIne sanmAnanuM dAna thAya che tethI te puNyabaMdhano hetu bane che. AcAravAnane ane abhayadAtAne sanmAna ApavuM e ja buddhinuM sAcuM phaLa che. parahitaciMtA potAnA ja dhyAnamAM rokAvAnI anAdikALathI vaLagelI lAlasAo jIvane parahitacitAthI dUra rAkhe che. niSkAraNakaruNAsiMdhu zrI arihaMtaparamAtmAnI karuNAnA praNidhAnanA prabhAve svArthanuM dhyAna jema-jema nAnuM thatuM jAya che, tema tema AtmabhAva AgaLa Avato jAya che ane AtmabhAva AgaLa Avato jAya che tema-tema pApakarmo ane kaSAyonuM jora ghaTatuM jAya che. kaSAyonuM jora ghaTatuM jAya che eTale jIvanamAM samarasatA phelAya che. te samarasatAmAM jIvamAtranA kalyANanI bhAvanAnA mRdu sUra svAbhAvikapaNe gUMjatA hoya che. AtmAne vaLagelo "huM huM paNAno bhAva bhavabhramaNanuM kAraNa che. sarva jIvanA hitane bhAva ApavAthI AtmA uparanI "huM" nI pakaDa DhIlI paDavA mAMDe che. Agamono arka 223 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI paMcaparameSThimaya anuSThAna zrI tIrthaMka2 pa2mAtmAe prarUpelA pratyeka anuSThAnamAM pratyakSa ke parokSarUpe pAMceya parameSThibhagavaMtonuM smaraNa thaI ja jAya che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtonAM smaraNa yukta anuSThAna ja mokSanuM kAraNa banI zake che. pratyeka anuSThAnamAM zrI paMcaparameSThibhagavaMto kaI rIte pratiSThita che tenI spaSTatA : 1. aDhIdvIpamAM jyAM jyAM je je anuSThAna thAya che tenA prakAzaka zrI arihaMta paramAtmA pote hoya che, eTale anuSThAnanA AraMbha sAthe ja zrI arihaMta saMkaLAyelA hoIne temanuM maMgaLakArI smaraNa thAya che. A rIte prathamapadanuM smaraNa thAya che. 2. zrI arihaMtaparamAtmAe prarUpelA pratyeka anuSThAnanuM lakSya siddhapada hoya che. sakaLa karmano kSaya karIne siddhapadane pAmavAnuM hoya che. A rIte anuSThAnamAM bIjA parameSThibhagavaMtonuM smaraNa thAya che. 3. dareka anuSThAna AcAra svarUpa che. vaLI vartamAnamAM e anuSThAnono bodha karAvanAra AcAryabhagavaMta ja che. tema ja anuSThAna paraMparAne TakAvI rAkhanArA paNa bhUtakALamAM thaI gayelA samartha AcAryabhagavaMto ja che. e rIte trIjA pade birAjamAna AcAryabhagavaMtanuM smaraNa anuSThAnamAM thAya che. 4. anuSThAna tyAre sanuSThAna bane ke jyAre te vidhi ane vinayapUrvaka karavAmAM Ave. A vidhi ane vinayanA pratIka pU. upAdhyAyabhagavaMto che ane temanI e ArAdhanA rIti (vinaya) ne anusarIne ja ApaNAM anuSThAna sanuSThAna banatAM hoya che. A rIte anuSThAnamAM cothA pade birAjelA upAdhyAyabhagavaMtanuM smaraNa paNa thAya che. 5. anuSThAnanI saphaLatA tyAre ja che ke jyAre e anuSThAna nahi karanArane ApaNe sahAyaka banIe. eka anuSThAnane traNakaraNapUrvaka ka2vA mATe paNa bIjAne dharmAnuSThAnamAM sahAyaka thavuM ja paDe che. 'sahAya kare e sAdhu' e vAkyano marma dharmAnuSThAna karanAre A rIte jhIlavAno rahe che. matalaba ke dharmakaraNamAM bIjAne sahAyaka banIne sAdhupadanuM paNa smaraNa karIe chIe. dUdhamAM ghI nI jema sakaLa anuSThAnomAM A rIte zrI paMcaparameSTibhagavaMto otaprota che. catuH zaraNano prabhAva catuHzaraNa vaDe cAra kaSAyono kSaya thAya che, maityAdi cAra bhAvanAo poSAya che ane kSamAdi cAra guNo pragaTe che. zrI arihaMtanuM zaraNa krodhano nAza kare che tathA maitrIbhAvane ane kSamAguNane vikasAve che. zrI siddhabhagavaMtanuM zaraNa mAnano nAza kare che tathA pramodabhAvane ane namratAguNane vikasAve che. zrI sAdhubhagavaMtanuM zaraNa mAyAno nAza kare che tathA kAruNyabhAvane ane saraLatAguNane vikasAve che. dharmanuM zaraNa lobhano nAza kare che tathA mAdhyasthyabhAvane ane saMtoSa guNane vikasAve che. 224 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAramaMtranA ArAdhaka banavA mATenI pUrvataiyArI namaskAramaMtra e zrutajJAna che, caudapUrvano sAra che. caudapUrva eTale samagra zruta jJAnanA pAMca bheda che. mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevaLa. e pAMca jJAnamAM cAra mUMgAM che, zrutajJAna sva-paprakAzaka che. zrutajJAna potAnuM svarUpa jaNAve che ane bIjAnuM svarUpa paNa jaNAve che. bIjA cAra jJAnanuM svarUpa jo jANavuM hoya to paNa zrutajJAnathI ja jANI zakAya che. padravya, navatattva, jaDa-cetana ke samagra vizvanuM ane lokAlokanuM jJAna zrutajJAnathI thaI zake che, tethI jinazAsanamAM zrutajJAnane parama upakAraka mAnyuM che. zrutajJAna bhaNavuM joIe, bhaNAvavuM joIe, lakhavuM joIe, lakhAvavuM joIe, saMgraha karavuM joIe, rakSaNa karavuM joIe ane tenI bhaktinA jeTalA prakAra che te badhA prakAre zrutajJAna ane zrutajJAnInI ArAdhanA karavI joIe. tethI jJAnAvaraNakarma nAza pAme che ane pariNAme jIva kevaLajJAnano adhikArI bane che. Aje caudapUrvo ane bAramA aMgano viccheda che. agiyAra aMga paNa ghaNA vizALa pramANamAM hatA, te paNa TUMkA pramANamAM rahyAM che. jo ke ApaNA mATe to te paNa vizALa gaNAya. 11 aMga, 12 upAMga, da cheda, 4 mULa, 10 pannA, naMdI-anuyogadvAra ema kula 45 Agama Aje vidyamAna che. tenA upara TIkA, bhASya, cUrNi, niryukti vagere badhAno je saravALo karIe to Aje paNa saMskRta, prAkRta, gujarAtI, hindI vagere bhASAmAM lAkho zloko pramANa zAstra vidyamAna che. te badhuM bhaNavuM joIe. jo badhuM na bhaNI zakAya to potAnI zakti pramANe roja 5-10 gAthA jeTaluM athavA chevaTe ochI zaktivALAe eka gAthA ke aDadhI gAthA jeTaluM paNa navuM bhaNavuM joIe e rIte paNa zAstrasvAdhyAya karavo joIe. navakAramaMtra zrutajJAnano sAra che, tethI tene gaNavAthI tathA teno svAdhyAya karavAthI paNa zrutajJAnanI ArAdhanA thAya che ane jJAnAvaraNIyakarma khape che, jJAnAvaraNIyakarma khapavAthI ApaNA AtmAnA zuddhasvarUpanuM jJAna thAya che. AtmAnA zuddhasvarUpanuM jJAna thavAthI mohanIyakarmano kSaya thAya che. mohanIyakarmano kSaya thavAthI aMtarAyakarma Adi karmono paNa nAza thAya che ane tethI jIva (ghAtI karma khapavAthI) kevaLajJAnane pAmavAno adhikArI bane che. pachI aghAtI karma paNa khapAvIne siddhapada pAme che. bIjuM kAMI na banI zake topaNa zrutajJAnanI ArAdhanA mATe dareka ArAdhake roja ochAmAM ochA 108 navakAra ekAgracitte, bahumAnapUrvaka pavitra bhAvathI gaNavAno abhyAsa pADavo joIe. tenuM phaLa moTuM che. paraMparAe kevaLajJAna ane mukti maLe che. jyAM sudhI te na maLe tyAM sudhI uttarottara deva-manuSyanAM caDhiyAtAM sukhono anubhava karI, deva-guru-zAstra-saMgha-sAdharmika AdinI bhakti karI, dInaduHkhI jIvono uddhAra karI, puNyAnubaMdhI puNyanA prabhAve chevaTe te AtmA muktinAM avyAbAdha sukhano svAmI bane che. AtmAnA anaMta guNo che. temAM mukhyaguNa "jJAna" che. jJAnamAM paNa "zrutajJAna' mukhya che. tenI ArAdhanA karavAnuM sauthI sulabha sAdhana navakAramaMtra che. SN nama. A. banavA mATenI pUrvataiyArI 225 NN Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakAramaMtranI vidhipUrvaka arthabhAvanA sahita ArAdhanA karavAthI aMtarAyAdi duSkarmono kSaya thAya che, dharmamaMgaLanI vRddhi thAya che, buddhi nirmaLa thAya che, dAna-dayAdinAM pariNAma vRddhi pAme che, tema ja jIva samAdhi-maraNa ane bodhilAbhano adhikArI thAya che. janmanI sAthe maraNa joDAyeluM che. navakAramaMtranI ArAdhanA maraNane sudhAre che. maraNanI pachI navo janma levo paDe che. tyAM navakAramaMtranA prabhAve jinadharmanI prApti thAya che, te bodhilAbha che. AvA aneka ane aciMtya lAbhonuM kAraNa hovAthI navakAramaMtra upara saue AdaravALA banavuM joIe. ApaNe joyuM ke jJAna e AtmAno mukhya guNa che. te jJAnanA pAMca prakAra che. temAM zrutajJAna sva-paraprakAzaka hovAthI mukhya che. zrutajJAna caudapUrva ane bAra aMgasvarUpa che ane te sAgara jeTaluM vizALa che. be bhujAvaDe svayaMbhUramaNa sAgarano pAra pAmavo devasahAyavaDe haju paNa zakya che, paNa deva-gurunI bhakti vinA potAnA prayatnathI zrutasAgarano pAra pAmavo azakya che. zrI mahAnizIthasUtramAM kahyuM che ke deva-gurune praNAma e ja zrutasAgarane pAra pAmavAno uttama upAya che te deva-gurune praNAma namaskAra maMtra vaDe thAya che, tethI tene bhaNavo joIe ane guru pAse vidhipUrvaka prahaNa karavo joIe. te mATe upadhAnatapa karavuM joIe. Aje zrI navakAramaMtranAM upadhAna thAya che, temAM 18 divasa sudhI gurunizrAe pauSadhamAM rahI 12aa upavAsano tapa karavo paDe che. e tapanI sAthe roja savAra-sAMja ema be vakhata pratikramaNa-pratilekhana, cAra vakhata devavaMdana, ekaso logassano kAyotsarga ane ekaso khamAsamaNa, guruvaMdana, vyAkhyAnazravaNa Adi zAstrokta kriyA karavI paDe che. roja be hajAra navakArano jApa lAgalAgata aDhAra divasa sudhI thayA pachI jIva namaskAramaMtrano sAco adhikArI bane che. teTalo tapa karavAnI zakti Adi jenAmAM na hoya, te tapa karavAnI bhAvanA AEyamAM rAkhIne paNa navakAramaMtrano adhikArI bane che. arthAt navakAramaMtra gaNI zake che, paraMtu jyAre zakti ane sAmagrI maLe tyAre te tapa pUrNa karI Ape che. A badhuM zA mATe? zrutajJAnanI ArAdhanA mATe dvAdazAMga zrutajJAna je na bhaNI zake tene paNa dvAdazAMganA sArarUpa namaskAramaMtrane bhaNavAdvArA zrutajJAnano ArAdhaka banavAnI saraLa sAmagrI zAstrakAroe batAvI che. te sAmagrImAM upadhAnatapa paNa che. upadhAnatapa vaDe jIva navakAramaMtrano adhikArI bane che. vaLI navakAramaMtramAM evuM zuM che ke jethI tene caudapUrva ane bAra aMgano sAra kahyo? temAM deva-gurune praNAma che. deva-gurune sAcA bhAvathI namaskAra karanAra saMsArasAgaranAM pArane pAmI jAya che. saMsArasAgara game teTalo bhayaMkara hoya paNa jenI pAse "bhAvanamaskAra' che tene te kaMI karI zakato nathI. prazna-namaskAramAM ATaluM badhuM sAmarthya zAthI? uttara-evuM sAmarthya jene namaskAra karavAmAM Ave che te deva-gurumAM raheluM che. arihaMta ane siddha e "deva' che. AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e "guru" che. "deve te deva' ane dikhAve te guru." ApaNA AtmAnuM zuddhavarUpa dekhADanAra gurutattva che ane pamADanAra devatattva che. zAstro kahe che ke potAnA AtmAne oLakho. jeNe AkhA jagatane oLakhuM paNa potAne na oLakhyo teNe kAMI ja oLakhyuM nathI. je badhAnAM nAma jANe ane potAnuM nAma bhUlI jAya te vyavahAra mATe nAlAyaka gaNAya che. tema AkhI duniyAnI badhI vAta jANe paNa potAnI jAtane na jANe te mokSa mATe anadhikArI che. 226 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Eid Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI jAta ATha karmathI baMdhAyelI che eTaluM ja nahi paNa karmanA AvaraNa nIce je zuddhasvarU5 raheluM che te arihaMta ane siddhasamAna che, evo bodha ApaNane navakAramaMtra karAve che. karmanuM AvaraNa che evo bodha namratA zikhavADe che ane e AvaraNa nIce zuddhasvarUpa raheluM che, evuM zraddhApUrvakanuM jJAna nirbhayatA apAve che. navakAramaMtranA pahelAM "namo' padavaDe eka bAju namratA-vinayaguNa keLavAya che ane bIjI bAju nirbhayatA-nizcitatAguNa vikase che. je tenA arthanI bhAvanApUrvaka "namo pada bolAya to eka ja "namo pada vaDe ApaNAM duSkatonI niMdA thAya che, arihaMta paramAtmA Adi pAMceya parameSThibhagavaMtonAM sukRtonI anumodanA thAya che ane te be thavA vaDe ApaNA AtmAnA zuddhasvarUpanuM zaraNa arthAt smaraNa-dhyAna vagere sahajasAdhya bane che. paramAtmasvarUpane pAmelA arihaMta ane siddhabhagavaMto tathA paramAtmasvarUpa pAmavA mATe sadA udyamazIla evA AcArya, upAdhyAya ane sAdhubhagavaMtone vAraMvAra namaskAra karavA vaDe pApaprakRtiono kSaya thAya che, puNyaprakRtionI puSTi thAya che ane pApa ane puNyathI para evA zuddha AtmasvarUpanI najIka javAya che. badhAM zAstro AtmajJAna karAvavA mATe che ane e ja kArya namaskAramaMtrathI paNa thAya che, tethI navakAramaMtrane badhAM zAstrono sAra kahyo che te yathArtha che. A rIte arthanI vicAraNApUrvaka zAnta citte, ekAgra manathI, zraddhA ane bhaktipUrvaka roja navakAramaMtranuM smaraNa karanAro A bhava-parabhavamAM aneka mAMgalika mALAo ane sukhonI paraMparA meLavI nirvighnapaNe saMsArasAgaranA pArane pAmI jAya che. sarvajJadaSTithI joIne ane jANIne zAstrakArabhagavaMtoe navakAramaMtranuM A mAhAbhya darzAvyuM che. tene je koI zraddhApUrvaka svIkAre che ane potAnA AtmAne navakAramaMtrathI bhAvita kare che te mAnavajanma, jaina kuLa ane temAM durlabha evI dharmasAmagrIne saphaLa karI sadgatine sAdhI jAya che. navakAramaMtravaDe deva-gurunuM zaraNa svIkArAya che ane deva-gurunuM zaraNa aciMtya prabhAvavALuM hovAthI jIvane nirbhaya banAve che. jainamatamAM deva vItarAga che ane guru nigraMtha che. vItarAgadeva guNakarSavAna hovAthI aciMtyazaktivALA che ane teo aciMtyazaktivALA hovAthI sarva manovAMchita pUranAra che. nigraMthaguru moha-mamatArahita, sarva sAvaghanA tyAgI tathA sarva jIvo pratye samAna hitanA AzayavALA hovAthI devone paNa pUjanIya che. te be tattvo ja jagatane vinAzanA mArge jatuM aTakAvI rahyAM che. teoe kahelo ane Acarelo dharma ja jagatane AlaMbanarUpa che, tethI te be tattvonI bhakti parama kartavya che. tene darzAvanAro maMtra sarva maMtromAM zreSTha che, tethI sarvane AdaravAlAyaka che. zrI vItarAgadevanuM svarUpa varNavatAM zAstromAM kahyuM che ke'aciNtsttijuttaa hi te bhagavaMto vIyarAgA, savvannu, paramakallANA, paramakallANaheu sattANaM / ' bhAvArtha - te bhagavaMto vItarAga che, aciMtya zaktivALA che, sarvajJa-sarvadarzI che, paramakalyANarUpa che ane prANIone paramakalyANanA hetu che. vItarAga hovAthI aciMtya zaktivALA che. AtmAnI zaktine AvaraNa karanAra rAga, dveSa ane moha e traNa doSa jeonA naSTa thayA che, teonI Atmazakti pragaTa thayelI hoya che. SN nama. A. banavA mATenI pUrvataiyArI che. 227 paS * phaka A B ke if it Tif fitfre Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te Atmazakti sarvajJasvarUpa che, paramasukhasvarUpa che. jeo svayaM sarvajJa ane sarvazaktimAna hoya, teo pote avyAbAdha sukhasvarUpa paNa hoya ane teono Azraya lenAra je koI hoya tene avyAbAdha sukhanI prAptimAM hetubhUta paNa thAya che. sAkara mIThI che tethI te khAnAranuM moTuM paNa mIThuM thAya che. aDhAra doSa nAza pAmavAthI jeo vItarAga svarUpa thayelA che. teonI bhakti karanAra paNa teonA prabhAve doSarahita bane che. zAstro kahe che keje jina bhakate navI thayuM re, te bIjAthI kema thAya re, evuM je mukhe bhAkhIe re, tenI vacanazuddhi kahevAya re, (samyaktvanA saDasaTha bolanI sajhAya, DhALa cothI). sarAgInI bhakti niSphaLa che, vItarAganI bhakti saphaLa che, A zuddha ane satya vacana che. je sAmarthya vItarAgamAM che te teonI bhakti karanAra bhaktamAM paNa utpanna thAya che. sarAgI deva-devIonI bhakti ja phaLe paNa vItarAga kaMI kare nahi ema ekAntapaNe bolavuM te zAstraviruddha che. zAstro to ema kahe che ke - samyagdaSTi deva-devIomAM paNa bhaktanAM manovAMchita pUrNa karavAnuM je sAmarthya Ave che te vItarAgadevanI upAsanAnuM phaLa che. samyagdaSTi deva-devIonAM vhAyamAM vItarAgadeva pratye je bhaktibhAva bharyo che ane tenA prabhAve temane je zakti maLe che, tenA phaLarUpe teo bhaktanuM yatkiMcit paNa kalyANa karI zake che. zaktino strota vItarAgatA che, tenuM mULa nircathatA che. nirgathatA eTale rAgasahita dazAmAM paNa vItarAgabhAva TakAvI rAkhavo. ghAtikarmono kSaya thayA pachI je vItarAgatA Ave che te kAyama rahe che, sahaja bane che. tene TakAvI rAkhavA mATe pachI prayatnanI apekSA rahetI nathI. jema krodhanAM nimittonA abhAvamAM kSamA rAkhavI sulabha che, paNa krodhanAM nimittonA bhAvamAM krodhane AdhIna na thavuM ane kSamAbhAvane TakAvI rAkhavo emAM vadhu kaSTamaya prayatna che; tema jeonA rAga-dveSa, moha Adi doSo haju kSaya pAmyA nathI ane doSavALI avasthAmAM paNa doSone nahi sevavA mATe jeo sAvadha che, teo vItarAga na hovA chatAM paNa vItarAga jevA che. e daSTie nigraMthapaNAnuM mahattva paNa ghaNuM che. namaskAramaMtranAM prathama be padomAM vItarAgatAnI bhakti che ane pachInAM traNa padomAM nigraMthatAnI bhakti che. nigraMthatA paNa vItarAgatAmukhI hovAthI aciMtya zaktiyukta che ane te paNa vItarAgatAnI bhaktinI jema ja bhaktanA pApono nAza karavAnI ane bhaktinuM ekAnta maMgaLa ane kalyANa karavAnI zakti dharAve che, tethI ja navakAramaMtranI cUlikAmAM "o vaMva muvAre savvapAvapaIII" kahyuM che. ema pAMceya ne karelo namaskAra sarakhA phaLane ApanAro thAya che. arihaMta ane siddhane karelo namaskAra jema sarva pApono nAza kare che, tema AcArya, upAdhyAya ane sAdhune karelo namaskAra paNa samasta pApono nAza kare che. vItarAga svayaM vItarAga che ane nigraMtha vitarAga na hovA chatAM parAkramathI vItarAgatulya che. tethI bhaktane phaLa ApavAmAM sarakhuM sAmarthya dharAve che. vItarAganI bhakti jema vitarAgatAne apanAvanArI thAya che. tema nigraMthanI bhakti paNa paraMparAe vItarAgatAne apAvanArI thAya che. jinazAsana vItarAgatA ane nirgathatAnuM pUjaka che, teno artha rAga-dveSanA ane aha-mamatAnA vijetAonuM pUjaka che. jina eTale rAga-dveSane jItanArA, ahaM ane mamatAno nAza karanArA. teonuM zAsana te 228 tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinazAsana. teono anuyAyI te jaina. anuyAyI eTale ke jeoe ahaM ane mama tathA rAga-dveSane saMpUrNa jItyA che ane jItavA mATe jeo satata prayatnazIla che, teonuM ja bahumAna karanAro, teono ja Adara karanAro ane te dhyeyanI siddhi mATe ja jIvanAro te 'jaina' kahevAya che. te kAraNe paMcaparameSThine namaskArarUpa namaskAramahAmaMtra jainono mULa . maMtra che. tene mahAmaMtra mAnIne jinazAsanamAM AbAlavRddha sarva koI te mahAmaMtranuM ArAdhana kare che. bhakti-bahumAnapUrvaka thatuM e ''ArAdhana'' jainamAtrane vItarAgapadanI prApti mATe kolaka2A2rUpa banI jAya che. namaskAramaMtranuM ArAdhana karanAra bAhya dRSTithI rAjA hoya yA caMka hoya, teno tene ahaMkAra ke raMja hoto nathI, kema ke te karmakRta bhAvo che ane namaskAramaMtra tene tatkALa yA paraMparAe karmamAtranA baMdhanamAMthI choDAvanAra che evI tene khAtarI hoya che. tethI te sukhamAM vismaya ke duHkhamAM dainya dhAraNa karato nathI, paraMtu baMne avasthAmAM potAnI samasthiti jALavI zake che. mananI samasthiti jALavI rAkhavI e ja karmakSayano amogha upAya che. zAstro tene 'sAmAyika' zabdathI saMbodhe che. sarva tIrthaMkaroe sAmAyikadharmane ja paramadharma kahyo che. zarIranAM ane mananAM sarva prakAranAM duHkhono saMpUrNa rIte nAza ka2vAnA samartha upAya tarIke sAmAyikadharmane saMbodhela che. namaskAramaMtramAM sarvavirati sAmAyikadharmane pAmelAne namaskAra che, tethI tene gaNanAra zrutasAmAyika ane samakitasAmAyikanuM ArAdhana karanAro thAya che. : sAmAyika cAra prakAranAM kahyAM che H zruta, samyaktva, dezavirati ane sarvavirati. pahelAM traNa sAmAyika gRhasthone paNa hoya che. chelluM sarvavirati sAmAyika sAdhune hoya che. navakAramaMtramAM jene namaskAra ka2vAmAM Ave che, te pAMceya parameSThio sarvavirati sAmAyikane dhAraNa karanArA hoya che. sAmAyikadharmanuM bahumAna hovAthI teone namaskAra karanAro paNa samakitasAmAyika ane zrutasAmAyikano ArAdhaka bane che. sarvavirati ke dezaviratisAmAyikanuM mULa samakitasAmAyika ane zrutasAmAyika che, tethI namaskAramaMtra dvArA bhavya jIva te be sAmAyikanI prApti kare che. arthAt e be sAmAyikanI ADe AvanArAM karmono kSaya kare che ane pariNAme te be sAmAyikono saMpUrNa ArAdhaka banI sakala karmono kSaya karI, paramAtmapadanI prApti ka2nA2o thAya aMtarAyano nAza zrI navakA2no jApa zarU thAya che eTale mana Aste Aste tenA bhAvamAM samAI javA mAMDe che, eTale ke mananuM sthAna zrI navakAranA bhAvane maLI jAya che. mana, bhAva namaskAramAM pariNata thAya che. eTale manane AdhIna vicAromAM paNa mahAsattva jhaLahaLavA mAMDe che, vicAronuM mahAsattva ApaNI samagratAne pavitra karatuM karatuM vartanarUpe bahAra Ave che ane sarvapApapraNAzaka bhUmikA AtmA prApta kare che. ApaNI samagratA vATe zrI navakArajApajanya je AMdolano vistare che temAM eTaluM badhuM ojasa hoya ke tenI sAme game tevo bhautika aMtarAya kSaNavAra paNa TakI zakato nathI, pachI bhale te himavaMtaparvata jevaDo hoya ke sonAnA meru jeTalo moTo hoya. nama. A. banavA mATenI pUrvataiyArI 229 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (AgamadaSTie) zrI navakArano mahimA aparaMpAra che ane te zrI tIrthaMka2deva ane gaNadharabhagavaMtonA zrImukhe gavAyelo che, pUrvadharo ane zrutadharonI vANIthI prazaMsAyelo che, zrI AcAryo, vAcako, pravartako ane sthavironA upadezothI pracArAyelo che ane sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA vaDe bahumAnapUrvaka ArAdhAyelo che. bhadraka pariNati, nipuNamati, mArgAnusArI ane guNAnurAgI jIvo vaDe jeno mahimA AdarapUrvaka zravaNa karAyelo che te navakA2ne jANavAnI utkaTa IcchA pratyeka laghukarmI, parittasaMsArI, sulabhabodhI ane AsanamuktigAmI jIvane avazya thAya. zrI navakArano adhikArI zrI navakA2 e navapadono samudAya che. enAM pAMca pado mULamaMtrasvarUpa che. pachInAM cAra pado mULamaMtrano vAstavika prabhAva sUcavanAra mULamaMtranI cUlikAsvarUpa che. cUlikAsahita mULamaMtra ''paMcamaMgala-mahAzruta-skaMdha'' kahevAya che. mULamaMtramAM paMcaparameSThine namaskAra hovAthI tene "paMcaparameSThinamaskAra'' paNa kahevAya che. 52meSThiono namaskAra mahAmaMgalarUpa hovAthI tene ''paMcamaMgala'' e TUMkA nAmathI paNa saMbodhavAmAM Ave che. navakAranuM TUMkamAM A bAhyasvarUpa che, tenuM AMtara svarUpa ghaNuM vizALa che. zrI navakA2nuM kharuM mAhAtmya tenA AMtarasvarUpamAM raheluM che. navakAranuM bAhyasvarUpa zabdAtmaka che, tenuM AMtarasvarUpa arthAtmaka che. zabdane jo dehanA sthAne kalpIe to artha tenA prANanA sthAne che. arthane jo dehanA sthAne kalpIe to zabda te dehanI chAyAnA sthAne che. chAyAnuM mUlya dehanA AdhAre che, prANa vinAno deha zabavat che ane deha vinAnI chAyA zUnyavat che. che arthane kahenAra zrI arihaMtabhagavaMta che, zabdane gUMthanAra zrI gaNadha2bhagavaMta che. zrI arihaMtadevo guru to zrI gaNadharadevo ziSya che. e apekSAe arthane gurusthAne ane zabdane ziSyasthAne paNa kalpI zakAya. eka sthaLe apekSAbhede ethI UlaTuM paNa kahyuM che. rAjA sarikhuM sUtra che, maMtrI sarikho artha jinajI ! emAM eke helio, dIye saMsAra anartha, jinajI ! tuja vayaNe mana rAkhIye. (pU. upAdhyAya zrI yazovijayajIkRta 350 gAthAnAM stavana DhALa 9) ahIM sUtrane eTale zabdane rAjAnI upamA ApI che ane arthane maMtrInI upamA ApI che tathA te bemAMthI ekanI paNa avagaNanA ka2nA2ne anarthanuM kAraNa thAya che ema kahyuM che. A vAta niryuktikAra, bhASyakAra, cUrNikAra, ane TIkAkAroe gaNadharaguMphita sUtranA karelA arthane uddezIne kahelI che. arihaMtabhASita arthane sUtramAM gUMthanAra zrI gaNadharabhagavaMtanA zabdane uddezIne to tyAM kahyuM che ke chAyA nara cAle cale, rahe thiti tasa jema, jinajI ! sUtra artha cAle cale, rahe thiti tasa tema, jinajI ! tuja vayaNe mana rAkhIye. 230 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra e chAyA che ane artha e puruSa che jema puruSa cAle tema tenI chAyA cAle che ane sthira rahe tema sthira rahe che. tevI ja rIte artharUpI puruSa cAle tema sUtrarUpI chAyA cAle che tathA artharUpI puruSa jo sthira rahe to sUtrarupI chAyA paNa sthira rahe che. artha ane sUtranI A carcA sAMbhaLIne bemAMthI koI ekanI koI ekAntavAdI avagaNanA karI na bese e kAraNe zAstrakAramaharSioe baMnenI samAna upayogitA batAvavA mATe pharamAvyuM che ke aMdha paMgu jema be male, cAle Icchita ThANa, jinajI! sUtra aratha tema jANIye, kalpa bhASyanI vANa. jinAjI tuja vayaNe mana rAkhIye. "sUtra" aMdha che ane "artha paMgu che. aMdha ane paMgu jo paraspara maLe to Icchita sthAne pahoMcI jAya che, tema sUtra ane artha banne maLIne ja Icchita sthAna prApta karAve che. bemAMthI ekanI paNa avagaNanA Icchita sthAnanI prAptimAM pratibaMdhaka bane che. navakArane arthathI kahenAra zrI arihaMtabhagavaMta che, sUtrathI gUMthanAra zrI gaNadhara bhagavaMta che. e apekSAe ahIM arthane prANa ane sUtrane dehanI upamA athavA arthane jIvaMta deha ane sUtrane mAtra tenI chAyAnI upamA ApI che. navakAranI chAyA ane deha ApaNe joyo. have tenA artharUpI dehane athavA prANane jovA mATe ApaNe enA pratyeka padamAMthI nIkaLatA arthane tapAsIe. navakAranuM prathama pada "no gaDhiMtA" che. temAM traNa pado ane sAta akSaro che. e sAta akSarono mahimA batAvatAM kahyuM che kesptkssetriiv saphalI saptakSetrIva zAzvatI / saptAkSarIyaM prathamA, sapta hantu bhayAni me // 8 // (zrI namaskAramAhAtma-siddhasenasUrikRta) artha-jinapratimAdi sAta kSetronI jema saphaLa ane bharatAdi sAta kSetronI jema zAzvata evI A prathama saptAkSarI mArA sAta bhayone dUra karo. prathamapadanA sAta akSaromAMnA ekeka akSaramAM ekeka bhayane dUra karavAnuM sAmarthya raheluM che eTaluM ja nahi paNa te pratyeka akSara sAta kSetronI jema zAzvata ane saphaLa che. prathamapadanA traNa zabdomAM prathamazabda "namo che, bIjo "gara' che ane trIjo "daMta che. temAM prathama "no padano artha namaskAra che. namaskAra eka prakAranI kriyA che. je kriyAvaDe bhakti darzAvAya, zraddhA vyakta karAya ane pUjyabhAva pragaTa thAya te kriyAne namaskAra kahevAya che. A kriyA keTalI ucca che tenuM mApa kADhavuM hoya to traNa rIte nIkaLI zakeH eka to tenA hetu uparathI, bIjuM tenA svarUpa uparathI ane trIjuM tenA pariNAma uparathI. koI paNa vastune jo pUrNapaNe samajavI hoya to tenI kAraNa, kArya ane svarUpa A traNeya avasthAnuM jJAna meLavavuM joIe. svarUpa avasthA vartamAnakAlIna che, kAraNaavasthA bhUtakAlIna che ane kAryavasthA ke phalAvasthA AgAmIkAlIna che. namaskArarUpI kriyAnAM kAraNa, svarUpa ane phaLa keTalAM ucca che te jANavAthI ja "namo' padanA vAstavika arthano khyAla AvI zake. (1) kAraNaavasthA zAstrakAra bhagavaMto pharamAve che ke namaskArarUpI kriyAnuM kAraNa namaskAravaraNIya zrI navakArano adhikArI 231 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmano kSayopazama che. te karmano kSayopazama matijJAnAvaraNIya, zrutajJAnAvaraNIya, darzanamohanIya ane viryAntarAyakarma e cAreyanA kSayopazamanI apekSA rAkhe che. eTale A namaskAranI kriyAnI prApti tene ja thAya che ke jeNe mohanIyakarmanI utkRSTa sthiti khapAvIne eka koDAkoDI sAgaropamathI paNa ochI karI hoya. matijJAna ane zrutajJAnane AvaraNa karanArA karmo paNa ghaNA aMzamAM haThAvyAM hoya tathA vIryantarAyakarmane paNa bahu aMzamAM khapAvyuM hoya, tyAre tene zrI navakAranA prathamapadanI ane tenA prathama akSaranI zabdathI, arthathI ke kriyAthI prApti thAya che. karmanI ATalI moTI sthiti khapAvavA mATe kevaLa akAmanirjarA nahi paNa jIvane sakAmanirjarA karavI paDe che ane sakAmanirjarA mATe nirAgrahavRtti, mArgAnusArI buddhi, dayALutA, vinItatA, jitendriyatA, nyAyasaMpannatA vagere guNo keLavavA paDe che. pachI ja te apUrvakaraNa vaDe granthibheda karIne samyagdarzana pAme che ane bhAvathI parameSThinamaskArano adhikArI thAya che. zAstra kahyuM che ke abhavya jIvane dravyathI paNa A namaskAranI prApti karmonI utkRSTa sthiti toDyA vinA thatI nathI. ""gharSaNa-ghUSaNa' nyAye mohanIyAdi karmonI aMtaH koDAkoDI jeTalI sthiti thayA vinA koIne paNa A namaskAranI bhAvathI ke dravyathI paNa prApti saMbhavita nathI. A thaI namaskAranI kArabhAvasthAnI vicAraNA. (2) svarUpa avasthA: namaskAranI kriyA vaDe thatI vezyAvizuddhi e namaskAranuM svarUpa che. A svarUpa ghaNuM udAtta che. dravyalezyA pudgalasvarUpa che ane bhAvalezyA aMtaHkaraNanuM pariNAma che. namaskAra vaDe aMtaHkaraNanAM pariNAma nirmaLa bane che ane audAryAdi guNonI vRddhi thAya che. jevI lezyAthI jIva mare tevI tenI gati thAya che. (3) phalaavasthA: vizuddha legyAthI maranAranI Urdhvagati thAya che tethI namaskAranuM phaLa siddhigatinI prApti che. jyAM sudhI siddhigatinI prApti na thAya tyAM sudhI deva ane manuSyonA bhavonI paraMparAe jIva sakaLa kalezathI nivRttirUpa paramanirvANane pAme che. "namo' padano A artha che. e arthane samajAvavA mATe aneka paryAya zabdono prayoga karavAmAM Avyo che. temAMno eka artha 'pUjA' che. namaskAra eTale pUjA, bhakti, bahumAna vagere e badhA samAnArthaka zabdo che. pUjA' dravya-bhAva ubhaya saMkocarUpa che. hAtha, paga, mastakAdi zarIranAM avayavono saMkoca te dravyasaMkoca che ane manano vizuddha pariNAma tathA bahumAnavALo vizuddha adhyavasAya te "bhAvasaMkoca che. have "ari" ane "haMta' e be zabdono artha vicArIe. "ari' zabda zatru arthamAM che. jIvane zatrubhUta ATha karmano saMcaya te "ari' che ane te "ari-zatruone jeoe mULathI haNI nAkhyA che te "arihaMta' che. arthAta karma ane tenA kAraNabhUta kaSAyono jemaNe mULathI nAza karyo che te "arihaMta' kahevAya che. prathama parameSThi svarUpa hovAthI teo "arahaMta' che tathA muktigAmI hovAthI "astRta" paNa che. e rIte arihaMta, arahaMta ane arpata e traNeya avasthAone dhAraNa karanArAone namaskAra te "namo arihaMtANaM' padano artha namo siddhANaM' Adi pado paNa teonAM vizeSaNarUpa che. e rIte paMcaparameSThisvarUpa arihaMtone namaskAra athavA e pAMceya padomAM rahelA sarva parameSThibhagavaMtone namaskAra sarva pApano praNAza karanAra che ane jagatamAM jeTalAM dharmamaMgaLa che temAM sarvotkRSTa maMgaLa che. maMgaLa' vipnanAzaka che tethI sarva vighnono nAzaka che tathA "maMgaLa' sarva abhISTa vastuone meLavI ApanAra che tethI sarva ISTano prApaka che. G 232 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 zrI namarakArano adhikArI (yogadaSTie) (1) yama-samiti, guptithI yukta athavA mULaguNo ane uttaraguNonA pAlanasahita sAdhaka zrI navakAramahAmaMtrano adhikArI bane che. mULaguNo ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigraha che. ahiMsA"nA paripAkathI sAdhakanA aMtaHkaraNamAM nirverabuddhino udaya thAya che. tenI asara anya prANIo upara paNa tevI thAya che. "satya" nA paripAkathI vANI amoghapaNAne pAme che, "asteya'nA paripAkathI utkRSTa bhogyapadArthonI prApti thAya che, "brahmacarya' nA paripAkathI aMtaHkaraNAdinA utkRSTa sAmarthyano lAbha thAya che ane "aparigraha' nA paripAkathI bhUta-bhaviSyanA banAvone jANavAnuM sAmarthya pragaTe che. A tenA AnuSaMgika athavA gauNa phaLo che. mukhya phaLa to yogAbhyAsa karavAnI yogyatA Ave che, te che. (2) niyama-uttaraguNone niyama paNa kahevAya che. sAdhakane sakAmadharmathI rokI, niSkAmadharmamAM pravRtti karAvanAra pAMca prakAranI kriyAo "niyamo' zabdathI saMbodhAya che. yamAbhyAsanA paripAka vinA niyamAbhyAsa sArI rIte thaI zakato nathI. 1H zarIra, indriyo ane aMtaHkaraNa vagerene pavitra rAkhavA te "zauca' che. zarIrAdinI azuci ekAgratAnI virodhI che. zarIrane pavitra rAkhavuM te "bAhyazaucache, aMtaHkaraNane pavitra rAkhavuM te "AMtarazauca' che ane AMtarazaucane bAdha na pahoMce te rIte bAhyazaucane Acaravo te "zaucadharma' che. bAhyazaucanA paripAkathI svazarIramAM jugupsA ane anya zarIrano rAgapUrvaka upabhoga karavAnI IcchA nAza pAme che. AMtarazaucanA paripAkathI indriyajaya ane AtmasAkSAtkAra karavAnI aMtaHkaraNanI yogyatA prApta thAya raH nyAyapUrNa vyavahArathI prApta thatAM sAdhanomAM manane tRpta rAkhavuM te "saMtoSa'' che. prAptasAdhanothI adhikanI tRSNA rAkhanAra prAptano upabhoga karI zakato nathI ane asaMtoSa vaDe niraMtara viSAdayukta rahe che. saMtoSanA paripAkathI tRSNAno uccheda thaI cittamAM vikSepanA abhAvarUpa zreSTha sukhano anubhava thAya che. 3H AhArane niyamamAM rAkhavo, divasamAM ekavAra parimita bhojana karavuM, svazakti anusAra upavAsAdi karavA ane zarIra, indriyo temaja aMtaHkaraNane vaza rAkhavAM te "tapa" kahevAya che. vivekayukta tapa vaDe aMtaHkaraNanA sAttvika sAmarthyanI vRddhi thAya che ane yogamAM vighna karanAra aMtaHkaraNanA kusaMskAro dUra thAya che. tapa vinA aihikakAryanI paNa siddhi thatI nathI to pachI yogAbhyAsanI siddhi kevI rIte thAya? tapanA anuSThAnano paripAka thavAthI zarIra, indriyo ane aMtaHkaraNanI azuddhi dUra thAya che ane temanAmAM alaukika sAmarthyano AvirbhAva anubhavAya che. vivekapUrvaka tAttvika zuddha tapa mokSamahelano sudaMra pAyo zrI namaskArano adhikArI 233 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devapUjana, gurubhakti tathA brahmacarya ane ahiMsAnuM pAlana vagere (zarIra saMbaMdhI) kAyika tapa che. satya, priya, hita, mita, pathya vacana bolavuM ane mokSamArganuM adhyayana karavuM te vAcika tapa che. sarva prANIonuM hitaciMtana, mananI tattvaciMtanamAM ekAgratA, mAyArahita vyavahAra vagere mAnasika tapa che. phalecchAno tyAga karI ekAgra mana vaDe paramazraddhApUrvaka traNeya prakAranAM tapa karavAM te tAttvika tapa che. zubhabhAvanA paNa eka prakArano tapa che. jyAre zarIra rogI bane, indriyonuM sAmtha ghaTe, priya padArthano viyoga thAya, aniSTa prANI-padArthano saMyoga thAya ane mRtyunuM AvAgamana thAya tyAre te mArAM azubhakarmonA kSaya mATe ane caDhatI sthiti thavAnAM sAdhanarUpa che evI bhAvanA paNa eka prakAranuM atyaMtaratapa che. 4: AgamazAstranuM zuddhauccArapUrvaka, artha, rahasya ane jJAnasahita adhyayana karavuM athavA gurudattamaMtrano adhikAra mujaba koI paNa vANI vaDe japa ka2vo tathA paramAtmAmAM manane ekAgra rAkhavuM te ''svAdhyAya che.'' svAdhyAyanA paripAka vaDe ISTadevano sAkSAtkAra tathA teonI sAthe samApatti-abhedAnubhava thaI zake che. 5H AtmaprItyarthe ja sarvakarma karavAM ane svArthavRttino uccheda karavo te ''Izvara praNidhAna'' che. kartApaNAnuM abhimAna ane karmanA phaLanI IcchA e beno tyAga karavAnI sAthe kartavyabuddhithI zubhakarma karavAno abhyAsa pADavAthI cittanA vikSepo dUra thavA mAMDe che ane jyAre teno paripAka thAya che tyAre sAdhaka potAnA cittanI ekAgratAne prApta kare che. (3) Asana-potAnA zarIranA koI paNa avayavane pIDA na thAya tathA potAnuM zarIra acala eTale sthira 2he, evI rIte potAnA zarIrane rAkhIne besavuM te ''Asana'' kahevAya che. yamaniyamano abhyAsa nyUnAdhikapaNe paNa paripakva thayA vinA yoganuM aMgabhUta Asana siddha thaI zakatuM nathI. Asano ghaNA prakAranAM che, temAM yogAbhyAsa mATe cA2 Asano upayogI che. siddhAsana, padmAsana, svastikAsana ane ziSTAsana. e sivAya sarvAMgAdi anyaAsanomAMthI keTalAMka Asano prANano jaya karavAmAM upayogI che ane keTalAMka zarIranA rogone dUra ka2vAmAM tathA kAyAne nIrogI rAkhavAmAM upayogI che. ziSTapuruSo jevI 2Ite palAMThI vALIne bese che tevI rIte palAMThI vALIne besavuM te ziSTAsana kahevAya che. AsanAbhyAsamAM beThA pachI paga, hAtha, dhaDa, Doka ane mastakane asAdhAraNa prayojana vinA calAyamAna karavAM nahi. AsananA abhyAsa vakhate netravRttine, baMne netradvArA nIkaLatI aMtaHkaraNanI vRttisahita nAsAgra u52 athavA bhUmadhyamAM rAkhavI. divase parimita ane pathya AhAra levo. mana, vANI, netra ane zarIrathI brahmacarya pALavuM. zarIra, indriya ane aMtaHka2Nane zrama jaNAya tevuM kArya karavuM nahi. anaMta (AkAza athavA zeSa) mAM cittane abhedabhAve rAkhavAthI Asanano jaya zIghra thAya che, eka prahara sudhI cAramAMnuM koIpaNa eka Asana zarIranAM avayavone pIDA vinA, manane vyathA thayA vinA ane hAlyA-cAlyA vinA jyAre rAkhI zakAya tyAre Asana siddha thayuM samajavuM. zraddhA ane utsAha vizeSa hoya to jaladI, anyathA lAMbA kALe AsananI siddhi thAya che. AsanajayathI zItoSNa, kSudhA-tRSA, harSa-zokAdi dvaMdvo pUrvanI peThe paritApa upajAvatAM nathI. prANavAyunI gati ane rudhirAbhisaraNa yathAyogya thavA lAge che. zarIranA sthUlapaNArUpa tamoguNa nAza pAme che. jaTharAgni pradIpta thAya che. dhAtusAmya thaI zarIra nIrogI bane che. cAMcalyarUpa rajoguNa zithila thavAthI indriyono bAhya vega maMda paDe che ane aMtaHkaraNa kaMIka aMze nirmaLa thAya che. bIjI rIte Asanano vicAra nIce mujaba che. siddhapuruSonA cittanI jevI potAnA AtmAmAM acaLa sthiti trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 234 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, tevI potAnA cittanI acaLa sthiti, prayatnapUrvaka AtmAmAM saMpAdita karavI te AdhyAtmika 'siddhAsana' che. padma jema jaLamAM nirlepa rahe che tema jJAna vaDe manane saMsArathI nirlepa rAkhavuM te 'padmAsana' che. paramAtmA kalyANa ka2nA2 che tethI teonA lakSyasvarUpamAM prayatnapUrvaka mananI sthiti rAkhavI, te 'svastikAsana' che. ziSTo jevI rIte satzAstranA siddhAntonuM anusaraNa kare che tevI rIte satzAstranA siddhAntanuM zuddhabhAve anusaraNa karavuM te 'ziSTAsana' che. (4) prANAyAma-zarIramAMnA mukhya prANanA bAhya vegane rokavo te ''prANAyAma'' che. tethI indriyo ane aMtaHka2Na je gauNaprANa gaNAya che, temanA bAhya vegono paNa nirodha thavA lAge che. siddhAdi AsanomAMnA koI ekano paNa nyUnAdhika pramANamAM jaya karyA vinA jo prANAyAmano vizeSa abhyAsa ka2vAmAM Ave to prANano jaya thavAne badale zarIramAM koI eka jAtano roga thavAno saMbhava che, mATe vivekIe Asanano jaya karyA vinA prANAyAmano vizeSa abhyAsa karavo ucita nathI. prANAyAmanA abhyAsIe parimita, pathya ane mala-mUtra ochAM utpanna kare tevo AhAra levo joIe. mana, vANI ane kAyAthI nirdoSa, nirmaLa brahmacarya pALavuM joIe. 1. mArA viSayapravaNacittano huM avazya nirodha karIza evA utsAhapUrvaka, 2. sAdhyAsAdhyano vicAra karIne, 3. sahanazIlatArUpa dhairya dhAraNa karIne, 4. 'viSayo mithyA' che ane 'AtmA satya' che evuM dRDhajJAna dhAraNa karIne, 5. guru ane zAstranA vacanamAM vizvAsa dhA2Na ka2Ine ane 6. viSayIjanonA saMgano parityAga karIne yogAbhyAsIe yogAbhyAsamAM pravRtta thavuM joIe. 1. atyAhAra, 2. atiparizrama, 3. nirarthaka bahu bolavuM, 4. ugra niyamo (ke je vaDe dhAtuvaiSamya ane zarIrazrama Upaje te) ane 5. zarIrAdinuM caMcaLapaNuM yogamAM pratibaMdhaka che, yogasiddhimAM vighAtaka che. prathamanI cha bAbato saMpAdita karavA yogya che ane pachInI pAMca bAbato tyajI devA yogya che. prANanI sthiratAthI yogI potAnA aMtaHkaraNane sthira karI AtmabhAvane pAmavA samartha thAya che. sAttvikabuddhi vaDe prANAyAmano nitya abhyAsa karavAthI kaphAdi malathI yukta 'suSumnA nADI' malarahita thAya che. prANano nigraha ka2vAmAM, manane ekAgra ka2vAmAM tathA tattvajJAnane prApta karavAmAM yogI samartha thAya che. siMha, vyAghra ane vanahastI jema yuktipUrvaka prayatna karavAthI zanaiH zanaiH svAdhIna thAya che, tema abhyAsa vaDe prANavAyu paNa zanaiH zanaiH svAdhIna thAya che. jo tene sahasA svAdhIna karavA jAya to te siMhAdinI peThe te sAdhakanuM rogAdi dvArA hanana kare che. prANAyAmanA abhyAsano paripAka thavAthI za2I2mAMnI suSumyAdi nADIomAM malanI nivRtti thaIne zuddha thAya che, mukha prasannatAvALuM bane che ane netro ati nirmaLa thAya che. nADIzuddhithI prANavAyune vizeSa samaya sudhI rokavAnuM baLa, jaTharAgninuM pradIpana, dhvaninuM prAkaTya ane zarIranuM Arogya prApta thAya che. (5) pratyAhAra - 'prati' eTale indriyone pratiloma pariNAma vaDe - temanA bAhya vegone ulaTAvavA vaDe ''A'' eTale sarva bAjuthI 'hu' eTale kheMcavI te ''pratyAhAra'' che. pratyeka indriyano vega potapotAnA bAhya viSaya bhaNI eTale aMtarAtmAthI viparIta dizAmAM hoya che. zrI namaskArano adhikArI 235 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indriyomAM jyAM sudhI AvA vego vidyamAna rahe tyAM sudhI mana bAhya viSayonA AkarSaNa vaDe caMcaLa rahevAthI ekAgra thaI zakatuM nathI. IndriyonI caMcaLatA dUra karavI e ja yoganuM pAMcamuM "pratyAhAra' nAmanuM aMga che. mukhyaprANano jaya jema prayatna vaDe sAdhya che tema gauNaprANarUpa Indriyono jaya paNa prayatnasAdhya che. cittanI jaDatA vadhAranAra tAmasa AhAra ane caMcaLatAdi vadhAranAra rAjasa AhAra tyAjya che. kusaMga sevavo nahi, kuvicAra karavA nahi ane ekAtta sevana karavuM. bahirmukha indriyo jIvane bahu kaleza ApanArI che. koI paNa indriyanA viSayathI parAbhava pAmI pAchaLathI pazcAttApanI sthitie pahoMcavuM paDe che - e vAta vivekI sAdhake agAuthI smaraNapathamAM rAkhavI joIe. chUTI mUkelI indriyo jIvanA paramazatrunuM kArya kare che. dhairya, viveka ane sarbhAgrahathI vaza rAkhelI indriyo jIvanA paramamitranuM kAma kare che. indriyonA viSayonI sAthe rAgAtmaka saMyoge te pApa che ane te saMyogathI utpanna thatuM sukha te tatvathI duHkha che. viSayothI nivRtti te puNya ane te vaDe vAstavika sukha, zAzvata zAnti ane anupama tRpti anubhavAya indriyonA be cheDA che mULa ane mukha. mULo aMtaHkaraNa sahita cetanamAM arthAt sAkSIbhUta cetanamAM che je paramAmRta' rUpa che ane temanAM mukho potapotAnA viSayothI saMlagna ane te tarapha vegavALAM che je "parama viSarUpa' che. viSayopabhogathI thanAruM sukha parAdhIna, apavitra, cittane sthULa karanAra, bhayabhareluM adhamasthitie pahoMcADanAruM, zAntino ghAta karanAruM, atRpti upajAvanAruM, baLane haranAruM, kRtrima, kSaNakSayI, hitavighAtaka, * AturatA ane kheda upajAvanAruM tathA unmattapaNAne vadhAranAruM che. indriyone AtmabhAvanAmAM joDavAthI je sukha Upaje che, te svAdhIna, pavitra, sUkSmatAne lAvanAruM, nirbhaya, gauravAha, zAnti, tRpti ane baLa vadhAranAruM, akRtrima, hitasAdhaka, AraMbhamAM sAmAnya, pariNAme zreSThatamaAnaMdarUpe pratIta thanAruM, sarvatra sarvadA sarvane sulabha ane unmattapaNAno nAza karAvanAruM che. tathA paramatattvano sAkSAtkAra karanAruM che. zrotrano strI AdinA priya zabdonA zravaNamAM rAga ane zatru AdinA apriya zabdonA zravaNamAM dveSa che. tvacAno strI AdinAM komaLa aMgonA sparzamAM rAga ane sarpAdinA sparzamAM dveSa che. netrano strI AdinA suMdara mAnelA rUpamAM rAga ane zvanAdinA mRtazarIrAdimAM dveSa che. jidvAno madhura Adi rasanA AsvAdanamAM rAga ane kaTu-kaSAya Adi rasanA AsvAdanamAM dveSa che. nAsikAno ketakI AdinA gaMdhamAM rAga ane mala AdinA gaMdhamAM TheSa che. vANIno apriya, karkaza, kaThorAdi zabdomAM prAyaH rAga ane satya, priya hitakArI zabdomAM moTe bhAge aruci-kaMTALo che. zrotrAdi pAMca jJAnendriyono potapotAnA anukULa-pratikULa viSayamAM je rAga-dveSa che, te rAga-dveSa dUra karavAno upAya prApta thatAM "sarva padArtho mAyika, kSaNabhaMgura ane niHsneha che' evo nizcayarUpa viveka pragaTe che. indriyone sva-paranA nirdoSa hitamAM upayogI evA vyApAromAM parovavA mATe sadguru ane sanzAstranA upadeza dvArA suMsaskArita banelA manane anusaranArI karavI te pratyAhAra che. kahyuM che ke ati capaLa A ini, Ape kaleza apAra, jema pathikane cora bahu, moTA raNa mojhAra; je mati pAchaLa Upaje, te mati AgaLa hoya, saru kahe che ziSyane, vipna naDe na koya. (6) dhAraNA-yama, niyama, Asana, prANAyAma ane pratyAhArarUpa yoganAM bahiraMga aMgonuM pAlana karIne dhAraNA, dhyAna, samAdhirUpa yoganAM aMtaraMga aMgonuM sAdhana karavAnA adhikArI thaI zakAya che. trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NG Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaraMga aMgomAM prathama dhAraNA che. navakAranA pavitra akSaro cittane bAMdhavA mATenAM uttama AlaMbano che, temAM cittavRtti rokavAthI dhAraNA' aMga siddha thAya che. (7-8) dhyAna ane samAdhiH akSaromAM citta baMdhAyA pachI navakAranA arthamAM cittavRttine ekAgra karavI te dhyAna' che. dhyAna siddha thayA pachI plenanI sAthe tadrupatA karavAnI hoya che jene samAdhi kahe che. zrI navakAranuM dhyeya SaDajIvanikA hitasvarUpa paramAtmatattva che. bodhavyApAra jyAre sajAtIyajJAnanI dhArAvALo ane vijAtIyajJAnanA aMtarahita bane che tyAre te samAdhine yogya bane che. te vakhate mana-maMtra ane maMtradevatAnuM AtmAnI sAthe je aikya sadhAya che te "samAdhi avasthA" che. samAdhi avasthA prApta thayA pachI te jema jema sthira thAya che tema tema karmanI vipula nirjarA thAya che, rAgAdi maLano vigama thAya che ane AtmajJAnanI siddhi thAya che. kahyuM che ke 'rAgAditimiradhvaMse kRte sAmAyikAMzunA / svasmin svarUpaM pazyanti yoginaH paramAtmanaH // 1 // samatAsAmAyikarUpa sUryakiraNa vaDe jyAre rAgAdi aMdhakAra nAza pAme che tyAre yogIpuruSo potAnA AtmAmAM paramAtmasvarupane sAkSAt jue che. 'ayaM prabhAvaH paramaH samatvasya pratIyatAM / yatpApinaH kSaNenA'pi, padamiryati zAzvatam // 2 // pApImAM pApI AtmA paNa kSaNavAramAM zAzvatapadane pAme che, A samatAsamAdhino paramaprabhAva che. 'amaMdAnandajanane, sAmyavAriNi majjatAM / jAyate sahasA puMsAM, rAgadveSamalakSayaH // 3 // amaMda AnaMdane utpanna karanAra samatAsamAdhirUpI jaLamAM snAna karanAra puruSonA rAga-dveSarUpI maLo sahasA kSayane pAme che. A rIte yoganAM ATha aMgonI sAdhanApUrvaka karato namaskAra mahAmaMtrano japa AtmAne mokSamArgano sAco ArAdhaka banAve che. namaskAra bhAvano prabhAva buddhibaLane khIlavavA mATe jema akSarajJAna ane tenAM sAdhanonI AvazyakatA che, tema bhAvanAbaLane vikasAvavA mATe namaskAradharma ane tenAM sarva sAdhanonI AvazyakatA che. nyAya, nIti, kSamA, sadAcAra ane paramezvarabhakti tenAM sAdhano che. te badhAM sAdhano namaskArabhAvane vikasAve che ane namaskArabhAva ahaMkArabhAvano nAza karI paramAtmatattva pratye prema pedA kare che. vAsakSepa jamaNA hAthanI pAMce AMgaLI bhegI karIne vAsakSepa karAya che. vAsa eTale sugaMdha sarva jIvo sukhI thAo' evI zrI paMcaparameSThinI bhAvanAno lepa karavo, tenuM nAma vAsakSepa athavA zrI paMcaparameSThi bhagavaMto dvArA "bhavanitAra'nI AziSa ApavI tenuM nAma vAsakSepa che. zrI namaskArano adhikArI 237 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuprekSAkiraNa 1 [paramapUjya, adhyAtmayogI, paMnyAsajIbhagavaMta dararoja aMtaranAM saMvedana pUrvakanI paramakRpALu paramAtmAnI bhakti karyA bAda turata ja upAzraye AvIne ekAMtamAM zAstranA padArtho sAthe saMgata ciMtana karIne, tene vadhu Atmastha karavA mATe zabdastha karatA. te zabdastha thayelA ciMtana lekho, anuprekSA tarIke ahi graMthastha thayA che, je ApaNane saune navapadamaya-paramAtmamaya banAvavAmAM ati upayogI sAdhanarUpa banI rahe e ja abhilASA.] mananuM baLa maMtrathI vikase che. namaskAra manuSyanI potAnI pUMjI che. namavuM e ja mAnavamana ane buddhinuM tAtvika phaLa che. namaH e daivI guNa ane AdhyAtmika saMpatti che. bIjAnA guNa grahaNa karavAnI zakti (Receptivity) namaskAramAM rahelI che. zarIrane mana karatAM vadhu mahattva na maLavuM joIe. zarIra e gADI che ane mana e ghoDo che. manarUpI ghoDo zarIrarUpI gADInI AgaLa joDavo joIe. mana vaDe ja tattvanI prApti thAya che. zAzvata sukha ane sAcI zAMti aMtaramAMthI meLavavAnI che. hAthInuM zarIra moTuM ane vajanadAra che paraMtu kAmI che. siMhanuM zarIra nAnuM ane halakuM hovA chatAM apekSAe kAmano vijetA che, tethI hAthIne paNa siMha jItI jAya che. mAnavInuM mana siMha karatAM paNa baLavAna hovAthI siMhane paNa vaza karIne pAMjarAmAM pUre che. mananuM baLa maMtrathI vikase che. maMtramAM sauthI zreSThamaMtra namaskAramaMtra che. tethI aMtaranA zatru kAma, krodha ane lobha, tathA rAga, dveSa ane moha jitAya che. namaskAramaMtramAM pApanI dhRNA che ane pApInI dayA che. pApanI dhRNA AtmabaLane vadhAre che, namratA ane nirbhayatA lAve che. pApInI dhRNA AtmabaLane ghaTADe che, ahaMkAra ane kaThoratA lAve che. sAco namaskAra AtmAmAM prema ane Adara vadhAre che, svArtha ane kaThoratAno tyAga karAve che. jeTalo ahaMkAra teTaluM satyanuM pAlana ochuM, jeTaluM satyanuM pAlana ochuM teTaluM jitendriyapaNuM ochuM, tathA kAma, krodha ane lobhanuM baLa vadhAre. namaskArathI vANInI kaThoratA, mananI kRpaNatA ane buddhinI kRtajJatA nAza pAme che ane anukrame komaLatA, udAratA tathA kRtajJatA vikase che. namaskAra vaDe manomaya koSanI zuddhi namaskAramAM jAya che, satya che, dAna che ane sevAno bhAva rahelo che. nyAyamAM kSAtravaTa che, satya ane tenA bahumAnamAM brahmajJAna che, dAna ane dayAmAM zrI ane vANijyanI sArthaktA che, sevA ane suzruSAmAM saMtoSaguNanI sImA che. namaskAra vaDe kSatriyonuM kSAtravaTa, brAhmaNonuM brahmajJAna, vaizyono dAnaguNa ane zudrono sevAguNa eka sAthe sArthaka thAya che. samarpaNa, prema, paropakAra ane sevAbhAva e mAnavamananA ane vikasita buddhinA sahaja guNa che. manuSya-janmane zreSTha banAvanArI koI cIja hoya to te pavitra buddhi che. jIva, deha ane prANa to prANImAtramAM che, paNa vikasita mana ane vikasita buddhi to mAtra manuSyamAM ja che. badhuM hoya paNa sabuddhi na hoya to badhAno durupayoga thaIne durgati thAya che. bIjuM kAMI na hoya paNa sadgaddhi hoya to tenA prabhAve badhuM AvI maLe mAnavamanamAM ahaMkAra ane Asakti e be moTA doSa che. bIjAnA guNa jovAthI ane potAnA doSa G 238 che. vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jovAthI ahaMkAra ane Asakti jAya che. namaskAra e bIjAnA guNa grahaNa karavAnI ane potAnAmAM rahelA doSo dUra karavAnI kriyA che. namaskArathI sambuddhino vikAsa thAya che ane buddhino vikAsa thavAthI sadgati. hastAmalakavat bane che. namaskArarUpI vaja ahaMkArarUpI parvatano nAza kare che. namaskAra mAnavanA manomayakoSane zuddha kare che. ahaMkAranuM sthAna mastaka che. manomayakoSa zuddha thavAthI ahaMkAra ApoApa vilaya pAme che. namaskAramAM zubhakarma, upAsanA ane jJAna e traNeno sumeLa che. zubhakarmanuM phaLa sukha, upAsanAnuM phaLa zAnti ane jJAnanuM phaLa prabhuprApti che. namaskAranA prabhAve A janmamAM sukhazAMti ane janmAntaramAM paramAtmapada sulabha bane che. karmaphaLamAM vizvAsAtmaka buddhi te buddhi che. sadbuddhi zAMtidAyaka che. namaskArathI te vikAsa pAme che ane tenA prabhAve rdayamAM prakAza prakaTe che. jJAna-vijJAnanuM sthAna buddhi che ane zAMti-AnaMdanuM sthAna ya che. buddhino vikAsa ane vhAyamAM prakAza e namaskAranuM asAdhAraNa phaLa che. buddhinI nirmaLatA ane sUkSmatA mAnavajanma durlabha che. tethI paNa durlabha pavitra ane tIkSNa buddhi che. namaskAra zubhakarma hovAthI tenA vaDe buddhi tIkSNa bane che. namaskAramAM bhaktinI pradhAnatA hovAthI buddhi vizAla ane pavitra bane che. namaskAramAM samyajJAna hovAthI buddhi sUkSma paNa bane che. buddhine sUkSma, zuddha ane tIkSNa banAvavAnuM sAmarthya A rIte namaskAramAM raheluM che. paramapadanI prApti mATe buddhinA te traNe guNonI AvazyakatA che. sUkSmabuddhi vinA namaskAranA guNo jANI zakAtA nathI, zuddha buddhi vinA namaskArya pratye prema pragaTI zakato nathI ane tIkSNabuddhi vinA cittarUpI bhUmimAM namaskAranA guNonuM smaraNa sudaDha karI zakAtuM nathI. namaskArakartAmAM rahelo nyAya, namaskAryatattvamAM rahelI dayA, namaskArakriyAmAM raheluM satya, buddhine sUkSma, zuddha ane sthira karI Ape che. e rIte buddhine sUkSma, zuddha ane sthira karavAnuM sAmarthya namaskAramAM raheluM che. namaskAramAM ahaMkAra viruddha namratA che, pramAda viruddha puruSArtha che ane dayanI kaThoratA viruddha komaLatA che. namaskArathI eka bAju malina vAsanA, bIjI bAju cittanI caMcaLatA dUra thavAnI sAthe jJAnanuM ghora AvaraNa je ahaMkAra te TaLI jAya che. namaskAranI kriyA zraddhA, vizvAsa ane ekAgratA vadhAre che. zraddhAthI tIvratA, vizvAsathI sUkSmatA ane ekAgratAthI buddhimAM sthiratAguNa vadhe che. namaskArathI sAdhakanuM mana paramatattvamAM lAge che ane badalAmAM paramatattva taraphathI buddhi prakAzita thAya che. te prakAzathI maMdatA, saMkucitatA, saMzayayuktatA, mithyabhimAnitAdi buddhinA aneka doSo eka sAthe nAza pAme che. namaskAramaMtra e siddha maMtra che namaskAra eka maMtra che ane maMtrano prabhAva mana para paDe che. manathI mAnavAnuM ane buddhithI jANavAnuM kAma thAya che. maMtrathI mana ane buddhi baMne paramatattvane samarpita thaI jAya che. zraddhAnuM sthAna mana che ane vizvAsanuM sthAna buddhi che. e baMne prabhune samarpita thaI jAya che, tyAre te baMnenA doSo baLIne bhasmIbhUta thaI jAya che. svArthodhatAnA kAraNe buddhi maMda thaI jAya che. kAmAMdhatAnA kAraNe buddhi kubudhdhi banI jAya che, lobhAMdhatAnA kAraNe buddhi dubuddhi banI jAya che. krodhAMdhatAnA kAraNe buddhi saMzayI banI jAya che, mAnAMdhatAnA kAraNe buddhi mithyA banI jAya che, kRpaNAMdhatAnA kAraNe buddhi atizaya saMkucita banI jAya che. cittarUpI beTarImAMthI jyAre namaskArarUpI vidyuta pragaTa thAya che tyAre svArthathI mAMDIne kAma, krodha, lobha, ka anuprekSAkiraNa 1 239 IS 239 kara Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAna, mAyA, darpa Adi saghaLA doSo dagdha thaI jAya che ane cittaratna cAre dizAethI nirmaLapaNe prakAzI UThe che. samatA, kSamA, saMtoSa, namratA, udAratA, niHsvArthatA Adi guNo temAM pragaTa thAya che. zabda e namaskAranuM zarIra che, artha e namaskArano prANa che ane bhAva e namaskArano AtmA che. namaskArano bhAva jyAre cittane sparze che tyAre mAnavane maLela AtmavikAsa mATeno amUlya avasara dhanya bane namaskArathI AraMbhAyelI bhakti aMte jyAre samarpaNamAM pUrNa thAya che tyAre mAnavI potAne prApta thayelA janmanI sArthakatA anubhave che. namaskAramaMtra e siddhamaMtra che. e maMtranuM smaraNa karavA mAtrathI AtmAmAM jIvarAzi upara sneha pariNAma jAgRta thAya che. e mATe svataMtra anuSThAna ke purazcaraNAdi vidhinI paNa jarUra paDatI nathI. temAM mukhya kAraNa paMcaparameSThibhagavaMtono anugrahakAraka sahaja svabhAva che, tathA prathama parameSThiarihaMtabhagavaMtono "jIvamAtranuM AdhyAtmika kalyANa thAo" evo siddha saMkalpa che. abhedamAM abhaya ane bhedamAM bhaya guNa bahumAnano pariNAma acijya zaktiyukta kahyo che. nizcayathI bahumAnano pariNAma ane vyavahArathI bahumAnano sarvotkRSTa viSaya e baMne maLIne kAryasiddhi thAya che. guNAdhikanuM smaraNa karavAthI rakSA thAya che temAM vastusvabhAvano niyama kArya kare che. dhyAtA-aMtarAtmA jyAre dhyeya-paramAtmAnuM dhyAna kare che tyAre cittamAM dhyAtA dhyeya-dhyAna e traNenI ekatArUpI samApatti thAya che, tethI kliSTakarmano vigama thAya che ane aMtarAtmAne adbhuta zAMti maLe che. tenuM ja nAma maMtraraNA che. paranA sukRtanI anumodanArUpa sukRta akhaMDita zubhabhAvanuM kAraNa che. paramatattva pratye samarpaNabhAva, eka bAju namratA ane bIjI bAju nirbhayatA lAve che ane e benA pariNAme nizcittatA anubhavAya che. abhedamAM abhaya che ane bhedamAM bhaya che. namaskAranA prathamapadamAM "ariha' zabda che te amedavAcaka che tethI tene karAto namaskAra abhayakAraka che. abhayaprada abhedavAcaka "arihaM' padanuM punaH punaH smaraNa-trANa karanAruM, anarthane haranAruM tathA AtmajJAnarUpI prakAzane karanAruM hovAthI sau koI vivekIne avazya Azraya levA lAyaka che. namaskAramaMtra e mahAkriyAyoga che. paMcamaMgalarUpa namaskAramaMtra e mahAkriyAyoga che, kema ke temAM baMne prakArano tapa, pAMca prakArano svAdhyAya ane sarvotkRSTatattvonuM praNidhAna raheluM che. bAhya-atyaMtara tapa karmaroganI cikitsArUpa bane che, pAMca prakArano svAdhyAya mahAmoharUpI viSane utAravA mATe maMtra samAna banI rahe che ane paramapaMcaparameSThinuM praNidhAna bhavabhavanuM nivAraNa karavA mATe paramazaraNarUpa bane che. namaskArarUpa paMcamaMgalanI kriyA e atyaMtaratapa, bhAvasvAdhyAya ane Izvara praNidhAnarUpa mahAkriyA yoga che. enuM smaraNa avidyAdi lezono nAza kare che ane cittanI akhaMDa samAdhirUpa phaLane utpanna kare che. klezano nAza durgatino kSaya kare che ane samAdhibhAva sadgatinuM sarjana kare che. namaskAramAM "namo' pada pUjA arthamAM che ane "pUjA' dravyabhAvasaMkoca arthamAM che. dravyasaMkoca kara zirapAdAdinuM niyamana che ane bhAvasaMkoca e manano vizuddha vyApAra che. bIjI rIte namo e stuti, smRti ane dhyAnaparaka tathA darzana, sparzana ane prAptiparaka paNa che. stuti vaDe nAma grahaNa, smRti vaDe arthabhAvana ane dhyAna vaDe ekAgra ciMtana thAya che. tathA darzana vaDe sAkSAtkaraNa, sparzana 240 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDe vizrAMtigamana ane prApti vaDe svasaMvedya anubhavana paNa thAya che. nAmagrahaNa Adi vaDe dravyapUjA ane arthabhAvana, ekAgracintana tathA sAkSAtkaraNAdi vaDe bhAvapUjA thAya che. jema jaLa vaDe dAhanuM zamana, tRSAnuM nivAraNa ane paMkanuM zodhana thAya che, tema namo padanA arthanI punaH punaH bhAvanA vaDe kaSAyanA dAhanuM zamana thAya che, viSayanI tRSAnuM nivAraNa thAya che ane karmano dhaMka zoSAI jAya che. jema anna vaDe kSudhAnI zAnti, zarIranI tuSTi ane baLanI puSTi thAya che, tema namo pada vaDe viSayakSudhAnuM zamana, AtmAnA saMtoSAdi guNonI tuSTi tathA AtmAnA baLa-vIrya-parAkramAdi guNonI puSTi thAya che. RRNamuktinuM mukhya sAdhana namaskAra mAnavajIvananuM sAcuM dhyeya RNamukti che, RNamuktinuM mukhya sAdhana namaskAra che. namaskAra e vivekajJAnanuM phaLa che ane vivekajJAna e samAhita cittanuM pariNAma che. parameSThismaraNathI citta samAdhivALuM bane che. ''sAdhaka samAhitacittavALA bano'' evo saMkalpa sarva parameSThibhagavaMtono che, tethI temanuM smaraNa ane nAmagrahaNa sAdhakanA cittane samAdhivALuM kare che. samAdhivALA cittamAM viveka sphure che ane vivekI cittamAM RNamuktinI bhAvanA pragaTe che. RNamuktinI bhAvanAmAMthI pragaTelI namaskRti avazya RNamukti-sAcA arthamAM karmamuktine apAve che. namaskAra-maMtra vaDe paMcamaMgalamahAzrutaskaMdharUpa zrutajJAnanuM ArAdhana thAya che. temAM thatI paMcaparameSThinI stuti vaDe samyagdarzanaguNanuM ArAdhana thAya che ane trika2Nayoge thatI namanakriyA vaDe AMzika cAritraguNanuM ArAdhana thAya che. jJAnaguNa pApa-puNyane samajAve che, darzanaguNa pApanI garhI ane puNyanI anumodanA karAve che ane cAritraguNa pApano parihAra tathA dharmanuM sevana karAve che. jJAnathI dharmamaMgaLa samajAya che, darzanathI dharmamaMgaLa sAya che ane cAritrathI dharmamaMgaLa jIvanamAM jivAya che. guNomAM upAdeyapaNAnI buddhi e sAcI zraddhA che, upAdeyapaNAnI buddhi guNo pratye upekSAbuddhino nAza kare che. paMcaparameSThio guNonA bhaMDAra hovAthI temane karelo namaskAra guNomAM upAdeyapaNAnI buddhine puSTa kare che. paMcaparameSThioe pAMca viSayone tajyA cAra kaSAyone jItyA che, teo pAMca mahAvrato ane pAMca AcArothI saMpanna che, ATha pravacana mAtA ane aDhAra hajAra zIlAMga rathanA dhorI che. temane namaskAra karavAthI temanAmAM rahelA badhA guNone namaskAra thAya che. pariNAme guNo pratye anukULatAnI buddhi ane doSo pratye pratikULapaNAnI sanmati jAge che. rAga, dveSa ane mohano kSaya navapadayukta navakArathI navamuM pApasthAna lobha ane aDhAramuM pApasthAna mithyAtvazalya nAza pAme che. navakAra e dunyavI lobhano zatru che, kema ke emAM jene namaskA2 ka2vAmAM Ave che, te pAMca 52meSTibhagavaMto saMsArasukhane tRNavat samajI teno tyAga karanArA che ane mokSasukhane prApta karavA mATe 52ma puruSArtha karanArA che. navakAra jema sAMsArika sukhanI vAsanA ane tRSNAno tyAga karAve che, tema mokSasukhanI abhilASA ane tene mATe ja sarva prakArano prayatna karatAM zIkhave che. navakAra e pApamAM pApabuddhi ane dharmamAM dharmabuddhi zIkhavanAra hovAthI mithyAtvazalya nAmanA pApasthAnakano cheda uDAve che ane zuddha deva, guru tathA dharma upara prema jagADI samyaktva-ratnane nirmaLa banAve che. navakA2thI bhavano virAga jAge che, te lobha-kaSAyane haNI nAkhe che ane navakA2thI bhagavad-bahumAna jAge che, te mithyAtvazalyane dUra karI Ape che. anuprekSAkiraNa 1 241 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgadveSano pratikAra jJAnaguNa vaDe thAya che. jJAnI puruSa niSpakSa hovAthI potAnAmAM rahelAM duSkRtyone joI zake che. niraMtara tenI niMdA-ga kare che ane te dvArA potAnA AtmAne duSkRtyothI ugArI le che. 'SadoSano pratikAra darzanaguNa vaDe thAya che. samyagdarzanaguNane dhAraNa karanAra puNyAtmA namaskAramAM rahelA arihaMtAdinA guNo, satkarmo ane vizvavyApI upakArone joI zake che, tethI tene viSe pramodane dhAraNa kare che. satkarmo ane guNonI anumodanA tathA prazaMsA dvArA teo potAnA AtmAne sanmArge vALI zake che. jJAna-darzana guNanI sAthe jyAre cAritraguNa bhaLe che, tyAre mohadoSano mULathI kSaya thAya che. moha javAthI pApamAM niSpApatAnI ane dharmamAM akartavyatAnI buddhi dUra thAya che. te dUra thavAthI pApamAM pravartana ane dharmamAM pramAda-bedarakArI aTakI jAya che. pApanuM parivarjana ane dharmanuM sevana apramattapaNe thAya che. te AtmA cAritra-dharmarUpI mahArAjanA rAjyano vaphAdAra sevaka bane che ane mokSa-sAmrAjyanA sukhano anubhava kare che. navakAramAM samyajJAna, samyagdarzana ane samyakyAritra e traNe guNonI ArAdhanA rahelI hovAthI duSkRtagartA, sukRtAnumodanA ane prabhu AjJAnuM pAlana pratidina vadhatuM jAya che, tethI muktisukhanA adhikArI thavAya che. nirveda ane saMvegarasa - navakAramAM nirveda ane saMvegarasanuM poSaNa thAya che. nigodaAdimAM rahelA jIvonA duHkhano vicAra karIne cittamAM saMsAra pratye uga dhAraNa karavo te nirvedarasa che ane siddhigatimAM rahelA siddha bhagavaMtAdinA sukhane joIne AnaMdano anubhava thavo te saMvegarasa che. duHkhI jIvonI dayA ane sukhI jIvonA pramoda vaDe rAga, dveSa ane moha e traNe doSono nigraha thAya che. badhA duHkhI AtmAnAM duHkha karatAM narakamAM nArakonuM duHkha vadhI jAya che, tethI paNa adhika duHkha nigodamAM raheluM che. badhA sukhI AtmAonAM sukha karatAM anuttaranA devonuM sukha caDI jAya che, tethI paNa eka siddhanA AtmAnuM sukha anaMtaguNa adhika che. eka nigodano jIva je duHkha bhogave che, te duHkhanI AgaLa nigoda sivAyanA sarva duHkhI jIvonuM duHkha ekatra thAya topaNa kAMI visAtamAM nathI. eka siddhanA jIvanuM sukha deva ane manuSyanA traNe kALanA sukhano anaMtavAra guNAkAra ke varga karavAmAM Ave to paNa tenI sarakhAmaNImAM ghaNuM vadhAre che. potAthI adhika duHkhInA duHkhane dUra karavAnI buddhirUpa dayAnA pariNAmathI potAnuM duHkha ane tethI AvelI dInatA naSTa thAya che. potAthI adhika sukhInuM sukha joIne temAM harSa ke pramodabhAva dhAraNa karavAthI potAnA sukhano mithyA garva ke darpa gaLI jAya che. dInatA ke darpa, bhaya ke dveSa, kheda ke uga Adi cittanA doSonuM nivAraNa karavA mATe guNAdhikanI bhakti ane duHkhAdhikanI dayA e saraLa ane sarvottama upAya che. tene ja zAstranI paribhASAmAM saMvega-nirveda gaNAvyA che. navakAramAM te baMne prakAranA raso poSAtA hovAthI jIvanI mAnasika azAMti ane asamAdhi tenA smaraNathI dUra thAya che. sevanAkAraNa pahelI bhUmikA, abhaya-adveSa-akheda namaskAramaMtranI sAdhanAthI zuddha AtmAo sAthe kathaMcit abhedanI sAdhanA thAya che. jyAM abheda tyAM abhaya e niyama che. bhedathI bhaya ane abhedathI abhaya anubhavasiddha che. bhaya e cittanI caMcaLatArUpa bahirAtmadazArUpa AtmAno pariNAma che. abhedanA bhAvanathI te caMcalatAdoSa nAza pAme che ane aMtarAtmadazArUpa nizcalatA guNa utpanna thAya che. abhedanA bhAvanathI abhayanI jema aSa paNa sadhAya che. zveSa e arocaka bhAvarUpa che, te abhedanA IN 242 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanathI cAlyo jAya che. abhedanA bhAvanathI jema bhaya ane dveSa TaLI jAya che tema kheda paNa nAza pAme che. kheda e pravRttimAM thAkarUpa che. jyAM bheda tyAM kheda ane jyAM abheda tyAM akheda ApoApa Ave che. namaskAramaMtranA prabhAve jema abhedabuddhi daDha thatI jAya che. tema bhaya, dveSa ane kheda doSa cAlyA jAya che ane tenA sthAne abhaya adveSa ane akheda guNa Ave che. bhaya, dveSa ane kheda je AtmAnA tAttvika svarUpanA ajJAnathI utpanna thatA hatA, te AtmAnuM zuddha ane tAttvika svarUpanuM sabhyajJAna thatAMnI sAthe dUra thaI jAya che. namaskAramaMtramAM rahelA pAMce parameSThio zuddha svarUpane pAmelA hovAthI temano namaskAra jyAre cittamAM pariNAma pAme che, tyAre AtmAmAM sarvanI sAthe AtmapaNAthI tulyatAnuM jJAna tathA svasvarUpathI zuddhatAnuM jJAna AvirbhAva pAme che ane te AvirbhAva pAmatAMnI sAthe ja bhaya dveSa, ane kheda cAlyA jAya che. namaskAra maMtra vairAgya ane abhyAsa svarUpa paNa che. vairAgya e nirkAnta jJAnanuM phaLa che ane abhyAsa e cittanI prazAntavAhitAnuM nAma che. citta jyAre prazamabhAvane pAme che, vizvamaitrIvALuM bane che, jyAre cittamAM vaira-virodhano aMza paNa raheto nathI tyAre te abhyAsanuM phaLa gaNAya che. vairAgya jJAnarUpa che ane abhyAsa prayatnarUpa che. jJAnanI parAkASThA te vairAgya ane samatAnI parAkASThA te abhyAsa. jJAna ane samatA jyAre parAkASThAe pahoMce che tyAre mokSa sulabha bane che. namaskAramaMtra doSanI pratipakSa evI bhAvanA svarUpa che. zrI namaskAramaMtra doSanI pratipakSa evI bhAvanA svarUpa paNa che. yo yaH syAd bAdhako doSastasya tasya pratikriyAm / cintayeddoSamukteSu , pramodaM yatiSu vrajan // 1 // yo zA., pra.3, zloka-136 svopajJa TIkAkAra maharSi A zlokanA vivaraNamAM pharamAve che kesukrN hi doSamukta - munidarzanena pramodAt Atmanyapi doSamokSaNam je doSa potAne bAdhaka lAge te doSane dUra karavAno ilAja te doSathI mukta thayelA munionA guNone viSe pramodabhAva dhAraNa karavo te che. doSamukta yationA guNone viSe pramodabhAvane dhAraNa karato evo jIva te te doSothI svayameva mukta banI jAya che. paMcaparameSThinamaskAramaMtranuM smaraNa parameSThipade birAjamAna mahAmunionA guNone viSe bahumAna bhAva utpanna kare che, tethI smaraNa karanAranAM aMtaHkaraNamAM rahelA te te doSo svayameva upazAMtine pAme che. kAmadoSano pratikAra sthUlabhadra muninuM dhyAna che, krodhadoSano pratikAra gajasukumAla muninuM dhyAna che, lobhadoSano pratikAra zAlibhadra ane dhanyakumAramAM rahelA tapa, satya, saMtoSa Adi guNonuM dhyAna che. e rIte mAnane jItanAra bAhubali ane indrabhUti, mohane jItanAra jaMbUsvAmI ane vajakuMvara, mada-mAna ane tRSNAne jItanAra mallInAtha, nemanAtha ane bharata cakravartI Adi mahAna AtmAonuM dhyAna te te doSonuM nivAraNa karanAra thAya che. zrI namaskAra mahAmaMtramAM traNe kALanA ane sarva sthaLonA mahApuruSo ke jemaNe mada-mAna, mAyA, lobha, krodha, kAma ane moha Adi doSo upara vijaya meLavyo che, te sarvanuM dhyAna thatuM hovAthI dhyAtAnA te te doSo kALakrame samULapaNe vinazvara thAya che e rIte namaskAramaMtra, doSonI pratipakSa bhAvanArUpa banIne guNakArI thAya che. e ja arthane jaNAvanAra nIceno eka zloka ane tenI bhAvanA namaskAranI ja arthabhAvanAsvarUpa banI jAya che. IN anuprekSAkiraNa 1 che 243 243 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanyAste vandanIyAste, taistrailokyaM pavitritam / yaireSa bhuvana-klezI kAmallo vinirjitaH // 1 // -dharmabindu TIkA te puruSone dhanya che, te puruSo vaMdanIya che ane te puruSoe traNe lokane pavitra karyA che, ke jeoe kAmarUpI mallane jItI lIdho che. e ja rIte krodharUpI malla, lobharUpI malla, moharUpI malla, mAnarUpI malla ane bIjA paNa AkarA doSarUpI mallo jeNe jeNe jItI lIdhA che te te puruSo paNa dhanya, vaMdya ane trailokyapUjya che evI bhAvanA ka2I zakAya che ane te badhI bhAvanAo zrI namaskAramaMtranA smaraNa samaye thaI zake che. iSTano prasAda ane pUrNatAnI prApti maMtrajapamAM nitya navo artha thAya che, zabda teno te ja rahe che ane artha nitya nUtana prApta thAya che. dhAnya tenuM te che, chatAM nitya temAM navo svAda kSudhAnA pramANamAM anubhavAya che. te ja vAta tRSAturane jaLamAM ane prANa dhAraNa karanAra jIvane pavanamAM anubhavAya che. tRSA tathA kSudhAne zamAvavAnI ane prANane TakAvavAnI tAkAta jyAM sudhI jaLa, anna ane pavanamAM rahelI che tyAM sudhI tenI upayogitA ane nitya nUtanatA mAnavI manamAM TakI rahe che. nAmamaMtrano jApa paNa AtmAnI kSudhA-tRSAne zamAvanA2 che ane AtmAnA baLa-vIryane vadhAranAra che, tethI tenI upayogitA ane nitya nUtanatA svayameva anubhavAya che. namaskAramaMtrano jApa eka bAju iSTanuM smaraNa, ciMtana ane bhAvana karAve che ane bIjI bAju nitya nUtana arthanI bhAvanA jagADe che, tethI te maMtrane mAtra anna jaLa ane pavana tulya ja nahi kintu pArasamaNi, ciMtAmaNi, kalpavRkSa, ane kAkumbha karatAM paNa vadhAre mUlyavAna mAnyo che. mAnavamanamAM narakanuM svarga ane svarganuM naka UbhuM karavAnI tAkAta che. uttama maMtra vaDe te narakanuM svarga racI zake che. zraddhA ane vizvAsapUrvaka uttama maMtrano japa karanArA sarvadA surakSita che. nAma ane namaskAramaMtra vaDe iSTano prasAda ane pUrNatAnI prApti thAya che. iSTanuM nAma sarva muzkelIomAMthI jIvane pAra utAranAruM sarvottama sAdhana che. iSTano namaskAra sarvapApapravRtti ane pApavRttino samULa vinAza kare che. iSTatattvanI acittva zakti dharmamAtranuM dhyeya AtmajJAna che, maMtranA dhyAnamAtrathI te siddha thAya che. maMtranuM raTaNa eka bAju hRdayano mela, IrSA-asUyAdine sApa ka2vAnuM kArya kare che, bIjI bAju tana-mana-dhananI Adhi, vyAdhi ane upAdhione TALI Ape che. zarIrano vyAdhi asAdhya hoya ane kadAca na TaLe topaNa mananI zAMti ane bAhya vyAdhi mAtrane samatAthI sahana karavAnI zakti to te Ape ja che. te kevI rIte Ape che e prazna asthAne che. keTalAka prazna ane tenA uttara buddhithI ke buddhine ApI zakAya tevA hotA nathI. hRdayanI vAta hRdaya ja jANI zake che. zraddhAnI vAta zraddhA ja samajI zake che. paramAtmatattva ane tenI zakti na mAnanArane mana potAno 'ahaM' e ja paramAtmAnuM sthAna le che. sarva samarthanuM za2Na lIdhA vinA ahaM kadI TaLato nathI ane ahaM TaLato nathI tyAM sudhI zAMtino anubhava AkAzakusumavat che. pU. upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAjazrIe 'adhyAtmasAragraMtha'nA anubhavAdhikAramAM kahyuM che ke :zAnte manasi jyotiH prakAzate zAntamAtmanaH sahajam / bhasmIbhavatyavidyA, mohadhvAntaM vilayameti // 1 // mana jyAre zAMta thAya che tyAre te zAnta cittamAM AtmAno sahaja zuddha svabhAva prakAzita thAya che, te vakhate anAdikAlIna avidyA-mithyAtvamoharUpa aMdhakAra nAza pAme che. 244 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52mAtmA ane tenA nAmano lAbha badhAne nahi paNa sadAcArI, zraddhAvAna ane bhakta hRdayane ja maLe che. paramAtmAnI acittva zakti u52 manuSyane jyAre pUrepUrI zraddhA bese che tyAre tenI sAte dhAtuonuM rUpAMtara thAya che. tethI paramAtmAnuM nAma e bhakta mATe brahmacaryanI dazamI vADa paNa che. nava vADa karatAM paNa tenuM sAmarthya apekSAe adhika che. maMtrayoganI siddhi maMtra e zabdono samUha che, jeno koI artha nIkaLato hoya che. A zabdonA arthane sAkAra thavuM e ja maMtrane siddha thavuM gaNAya che. zabdathI vAyu para AghAta thAya che. jyAre koI zabda bolAya che tyAre anaMta evA vAyurUpI mahAsAgaramAM taraMga pedA thAya che. taraMgathI gati, gatithI garamI ane garamIthI svAsthya sudhare che. prANAyAmano paNa e ja uddeza che ane te uddeza maMtrajApathI siddha thAya che. maMtrano jApa hRdayamAMthI dUSita bhAvanAone bahAra kADhI antaHkaraNane zuddha kare che. maMtrajApa vaDe garamI vadhavAthI mastiSkanI gupta samRddhino koSa khUlI jAya che ane e dvArA dhAryuM kArya siddha thAya che. zabda racanAnI zakti atyaMta prabaLa hoya che. je kArya varSomAM nathI thaI zakatuM te kArya yogya zabdaracanA dvArA thoDI ja kSaNomAM thaI zake che. namaskAramaMtra e kAraNathI moTo maMtra gaNAya che ane moTAmAM moTAM asAdhya-duHsAdhya kAryo paNa enAthI siddha thatAM jovAya che. 'utsAhAnizcayAta, dhairyAta, saMtoSAttattvavarzanAt| munernanapavatyAgAta. DrimircenaH prasidhdati // ' bIjA yoganI jema maMtrayoganI siddhi paNa utsAha, nizcaya, dhairya, saMtoSa, tattvadarzana ane lokasaMparkanA tyAgathI thaI zake che. amUrta ane mUrta vacceno setu namo e dharmavRkSanuM mULa che, dharmanagaranuM dvAra che, dharmaprAsAdano pAyo che, dharmaratnanuM nidhAna che, dharma jagatano AdhAra che ane dharmarasanuM bhAjana che. namaskArarUpI mULa vinA dharmavRkSa sukAya che. namaskArarUpI dvAra vinA dharmanagaramAM praveza azakya che. namaskArarUpI pAyA vinA dharmaprAsAda TakI zakato nathI. namaskArarUpI tijorI vinA dharmaratnonuM rakSaNa thatuM nathI. namaskArarUpI AdhAra vinA dharmajagata nirAdhAra che. namaskArarUpI bhAjana vinA dharmarasa TakI zakato nathI ane dharmanA rasano svAda cAkhI zakAto nathI. 'vinaya-mUlo dhammo' arthAt dharmanuM mULa vinaya che. namaskAra e vinayano ja eka prakAra che. guNAnurAga e dharmadvAra che ane namaskAra guNAnurAganI kriyA che. zraddhA e dharmamahelano pAyo che. namaskAra e zraddhA ane rucinuM bIjuM nAma che. mUla guNo ane uttara guNo e ratno che, namaskAra tenuM mUlyAMkana che. caturvidhasaMgha ane mArgAnusA2I jIvo e dharmarUpI jagata che, temano AdhAra namaskAra bhAva che. samatAbhAva, vairAgyabhAva, upazamabhAva e dharmano rasa che. e rasAsvAda mATenuM bhAjana pAtra ke AdhAra namaskAra che. vinaya, bhakti, zraddhA, ruci, ArdratA, nirabhimAnitA vagere namaskAra bhAvanA ja paryAyavAcaka vibhinna zabdo che, tethI namaskArabhAva e ja dharmanuM mULa, dvAra, pITha, nidhAna, AdhAra ane bhAjana che. amUrta ane mUrta vacce ekamAtra pula, setu ke saMdhi hoya to te namaskAra che. navakAramAM sarva saMgraha navakA2mAM cauda 'na' kAra che (prAkRta bhASAmAM 'na' ane 'Na' banne vikalpe Ave che) te cauda pUrvone jaNAve che ane navakAra cauda pUrvarUpI zrutajJAnano sAra che evI pratIti karAve che. navakAramAM bAra 'a' kAra che te bAra aMgone jaNAve che. nava 'Na'kAra che te navanidhAnane sUcave che. pAMca 'na'kAra pAMca jJAnane, ATha 'sa'kAra anuprekSAkiraNa 1 245 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATha siddhine, nava ma kAra cAra maMgaLa ane pAMca mahAvratone, traNa "la'kAra traNa lokane, traNa "hakAra Adi, madhya ane aMtya maMgaLane, be "ca'kAra deza ane sarva cAritrane, be "ka' kAra be prakAranA ghAtI-aghAtI karmone, pAMca "pa'kAra pAMca parameSThine, traNa "2'kAra (jJAna, darzana cAritrarUpI) traNa ratnone, traNa "yakAra (mana, vacana, kAyAnA) traNa yogo ane tenA nigrahane, be "gakAra (guru ane paramaguru ema) be prakAranA guruone ane be "e'kAra sAtamo svara hovAthI sAta rAja Urdhva ane sAta rAja adho evA cauda rAjalokane sUcave che. mULamaMtranA covIsa guru akSaro covIsa tIrthaMkarorUpI parama guruone ane agiyAra laghuakSaro vartamAna tIrthapatinA agiyAra gaNadhara bhagavaMtorUpI guruone paNa jaNAvanArA che. prANazakti ane manastatva namaskArarUpI kriyA dvArA zvAsanuM manastattvamAM rUpAMtara thaI jAya che. jema jema namaskAranA jApanI saMkhyA vadhatI jAya che, tematema AdhyAtmika unnati thatAMnI sAthe sAdhaka zvAsaprazvAsane mananI ja kriyArUpe jANI zake che.tethI mananA saMkalpa-vikalpo zamI jAya che. manane sIdhesIdhI rIte prANazakti dvArA ja saMyamamAM letI kriyA-praNAli anantane pahoMcavAno sahelAmAM sahelo, khUba ja asarakAraka ane saMpUrNa rIte vaijJAnika rasto che. namaskAranI kriyA ane japa dvArA A mArganI saraLapaNe siddhi thatI jAya che, tethI japa dvArA thatI namaskAranI kriyAno mArga ananta evA paramAtmasvarUpane pAmavAno jhaDapI, sunizcita ane aneka mahApuruSo vaDe anubhavIne prakAzelo rAjamArga che. tulasIdAsajInuM paNa kathana che ke : nAma liyA usane saba kucha liyA e saba zAstrakA bheda, nAma liyA vinA naraka meM par3e paDha paDha purAna arU veda, maMtranA zabdomAM thato prANano viniyoga koI eka arthamAM ja purAI na rahetAM zAstranirdiSTa sarva arthomAM vyApI jAya che. maMtrajApa vaDe zarIra, prANa, indriyo, mana, buddhi ane prajJApatyaMta sarva karaNo zuddhine anubhave che ane AdhyAtmika AnaMdanI anubhUtiparyaMta jIvAtmAne laI jAya che. maMtranA zabdo vaDe mana-buddhi AdinuM prANatattvamAM rUpAMtara thAya che ane prANatattva sIdhesIdhI AtmAnubhUti karAve che. prANatattva AtmAnA vIryaguNanI sAthe nikaTano saMbaMdha dharAve che. zabdanA be artha hoya che : eka vArtha ane bIjo lakSyArtha. vAcyArthIno saMbaMdha zabdakoSa sAthe che, lakSyArthIno saMbaMdha sAkSAta jIvana sAthe che. paMcamaMgalano lakSyArtha prANatattvanI zuddhi dvArA sAkSAta jIvanazuddhi karAvanAro thAya che. karmano niranubaMdha kSaya. cittamAM arati, udvega ane kaMTALo jaNAya tyAre jANavuM ke mohanIyakarmano udaya ane tenI sAthe azubhakarmano vipAka jAgyo che, tene TALavAno upAya paMcamaMgala che ema zAstrakAroe kahyuM che. ekAgratApUrvaka paMcamaMgalano jApa zAMta citte karavAthI azubhakarma TaLI jaI zubha banI jAya che. teno artha e che ke udayamAM AveluM karma avazya bhogavavuM paDe che. tene jJAnI jJAnathI, samatAthI ane ajJAnI ajJAnathI, ArtaraudradhyAnathI vede che. jJAnIne navIna baMdha thato nathI, ajJAnIne thAya che. sattAmAMthI eTale saMcitamAMthI udayamAM AvavA sammukha thayelA karmamAM vartamAnanA zubhAzubha bhAvathI pheraphAra thaI zake che. paMcamaMgalanA jApa ane smaraNamAM jJAnInA jJAnaguNanI, sAdhunA saMyamaguNanI, tapasvIonA tapaguNanI anumodanA thAya che ane te te guNonuM mAnasika Asevana thAya che. tethI je zubha bhAva jAge che. tenAthI karmanIsthiti ane azubharasa ghaTI jAya trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane zubharasa vadhI jAya che; tathA udayAgatakarma samatAbhAve vedAI jatuM hovAthI teno niranubaMdha laya thaI jAya paMcamaMgalathI bhAvadharmanuM ArAdhana thAya che kema ke temAM ratnatrayadharone viSe bhakti prakaTe che, temanI AjJAnuM pAlana karavAno utsAha jAge che, sarvanA zubhanI ja eka cintAno bhAva pragaTe che ane azubha saMsAra pratye nirvedanI bhAvanA janme che. kahyuM che ke ratnatrayadhareSvekA, bhaktistatkAryakarma ca / zubhaikacintAsaMsAra-jugupsA ceti bhAvanA // A bhAvadharma dAna, zIla, tapa Adi dravyadharmanI vRddhi kare che ane te dravyadharmanI vRddhi pAchI bhAvadharmanI vRddhi kare che. ema uttarottara dravya-bhAvadharmanI vRddhi tenI parAkASThAne pAmI sarvakarmarahita mokSanuM kAraNa bane che. navakAramaMtranA padomAM guNa-guNInI upAsanA uparAMta zabda dvArA zubha spaMdano utpanna karavAnI jabaradasta zakti che. tethI tene sarva maMgalomAM paheluM maMgala ane sarva kalyANomAM utkRSTa kalyANa kahyuM che. cAreya nipA vaDe thatI pAMceya parameSThionI bhakti navakAramaMtramAM rahelI hovAthI sarva prakAranA zubha, ziva ane bhadra tathA pavitra, nirmaLa ane prazasta bhAvo pedA karavAnuM sAmarthya temAM raheluM che. anirmIta vastuno nAmAdi dvArA nirNaya karAve, zabda dvArA arthano ane artha dvArA zabdano nizcita bodha karAve tathA anabhimata arthano tyAga ane abhimata arthano svIkAra karAvavAmAM upayogI thAya te nilepa kahevAya navakAramaMtranAM pado nAma, sthApanA, dravya ane bhAva e cAre nikSeponI sAthe saMbaMdha dharAvanArAM hovAthI samagra vizvanI zubha vastuo sAthe saMbaMdha karAve che. e dvArA azubhakarmano kSaya ane zubhakarmano baMdha karAvI paraMparAe muktisukhane meLavI Ape che. tethI navakAramaMtra e sarva zubhomAM utkRSTa zubha ane sarva maMgalomAM utkRSTa maMgala paNa kahevAya che. mokSamArgamAM puSTAvalaMbanA navakAramaMtra e jIvane potAnI unnati sAdhavAmAM puSTAvalabaM che. alakSyane sAdhavA mATe lakSyanuM avalaMbana levuM te sAlaMbana dhyAna che. AlaMbana vaDe dhyeyamAM upayoganI ekatA thAya che. upayoga eTale bodharUpa vyApAra ane ekatA eTale sajAtIya jJAnanI dhArA. nimitta kAraNo be prakAranAM che puSTa ane apuSTa. je kArya siddha karavAnuM hoya te kArya athavA sAdhya jemAM vidyamAna hoya te puSTa nimitta che. mokSamArgamAM sAdhya siddhatva che te zrI arihaMtasiddhAdi parameSThiomAM che, tethI temanuM nimitta e puSTa nimitta che, temanuM AlaMbana e puSTa AlaMbana che. pANImAM sugaMdharUpI kArya utpanna karavuM hoya to puSpo e puSTa nimitta che, kAraNa ke puSpamAM sugaMdha rahelI che. smaraNa, viciMtana ane dhyAna vaDe puSTa nimittonuM AlaMbana laI zakAya che. puSTa nimittonAM smaraNane zAstromAM mokSamArgano prANa kahyo che. smaraNa e sarva siddhione ApavAmAM acitya cintAmaNi samAna gaNAya che. nimittonI smRtirUpI cintAmaNiratna prazasta dhyAnAdi bhAvone prApta karAvI prazasta phaLone abhivyakta kare che. smaraNa, viciMtana ane dhyAna e sAdhanAnuM jIvana, prANa ane vIrya che. puSTa nimittonA AlambanathI te prApta che. tethI puSTa nimitto sAdhanAnA prANa gaNAya che. zrI siddhasenasUrijI pharamAve che ke :puSTarnanendroDayuM, mokSa-samAva-sAghane ? mokSarUpI kAryanI siddhi mATe zrI jinendra bhagavAna ane upalakSaNathI pAMca parameSThIo puSTa nimitta che. tethI zrI namaskAramaMtra puSTa AlaMbanarUpa thaIne sarva sAdhakone sAdhyanI siddhi karAve che. anuprekSAkiraNa 1 247. 247 paN Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehanuM dravyasvAsthya ane AtmAnuM bhAvasvAsthya paMcamaMgalamahAzrutaskaMdharUpa hovAthI samyag jJAnasvarUpa che. paMcaparameSThinI stutirUpa hovAthI samyagdarzanasvarUpa che. tathA sAmAyikanI kriyAnA aMgarUpa ane mana, vacana, kAyAnI prazasta kriyArUpa hovAthI kathaMcit cAritrasvarUpa paNa che. jJAnamAM pradhAnatA mananI, stutimAM pradhAnatA vacananI ane kriyAmAM pradhAnatA kAyAnI rahelI che. Ayurveda mujaba vAta, pitta ane kaphanI viSamatA te roga ane samAnatA te Arogya che. jyAM mana tyAM prANa ane jyAM prANa tyAM mana, e nyAye samyajJAna, vAta vaiSamyane zamAve che. jyAM darzana, stavana, bhakti Adi hoya tyAM madhura pariNAma hoya che ane te pitta prakopane zamAve che. jyAM kAyAnI samyakriyA tyAM gati che ane jyAM gati tyAM uSNatA hoya ja. uSNatA kaphanA prakopane zamAve che. e rIte zrI paMcamaMgalamAM zarIranuM asvAsthya nipajAvanAra tridoSane zamAvavAnI zakti che. bIjI rIte vicAratAM rAga e jJAnaguNano ghAtaka che, dveSa e darzanaguNano ghAtaka che ane moha e cAritraguNano ghAtaka che. tethI viparIta paMcamaMgalamAM jJAna che, darzana che, cAritra che tathA mananI, vacananI ane kAyAnI prazasta kriyA che. tethI paMcamaMgalamAM dehane dUSita karanAra vAta, pitta ane kapha doSane zamAvavAnI zakti che tema AtmAne dUSita ka2nA2 rAga, dveSa ane mohane zamAvavAnI paNa zakti che. vikRta jJAna e rAga che, vikRta zraddhA e dveSa ane vikRta vartana e moha che. rAgI doSane joto nathI, dveSI guNane joto nathI ane mohI jANavA chatAM UMdhuM vartana kare che. guNa ane doSanuM yathArtha jJAna ka2vA mATe rAga ane dveSane jItavA joIe tathA yathArtha vartana karavA mohane jItavo joIe. jyAM jyAM vartanamAM doSa jaNAya tyAM tyAM jJAna dUSita ja hoya evo niyama nathI. jJAna yathArtha hovA chatAM vartana dUSita thavAmAM kAraNa pramAdazIlatA, duHsaMga ane anAdi asadabhyAsa che. te kA2Ne 2AgAdi doSono nigraha ka2vA mATe eka bAju yathArtha jJAna ane bIjI bAju yathArtha vartanano abhyAsa jarUrI che. jJAna manamAM, stuti-stava vacanamAM ane pravRtti kAyA vaDe thAya che. kapha doSa kAyAnI kriyA sAthe saMbaMdha rAkhe che. pIttadoSa vacananI kriyA sAthe saMbaMdha rAkhe che ane vAtadoSa mananI kriyA sAthe saMbaMdha rAkhe che. rAga, dveSa ane moha e traNa doSo paNa anukrame mana, vacana ane kAyAnI kriyA sAthe saMbaMdha dharAve che. rAganI abhivyakti mukhyatve manamAM, dveSanI abhivyakti mukhyatve vacanamAM ane mohanI abhivyakti mukhyatve kriyA dvArA thAya che. paMcamaMgala jJAna-darzana-cAritrasvarUpa hovAthI tathA temAM mana, vacana, ane kAyA traNeyanI prazasta kriyA hovAthI AtmAne dUSita karanAra rAga, dveSa ane moha tathA zarIrane dUSita ka2nA2 vAta, pitta ane kaphano nigraha ka2vAnI zakti temAM rahelI che. tethI zrI paMcamaMgalanuM ArAdhana, AtmAnuM bhAvasvAsthya ane dehanuM dravyasvAsthya-ubhayane ApavAnI eka sAthe zakti dharAve che. prathamapadano artha bhAvanApUrvaka jApa samagra navakA2nI jema navakA2nA prathamapadanA jApathI mana-vacana-kAyAnA yogo ane AtmAnA jJAna-darzana-cAritra guNonI zuddhi thAya che. dehanI traNa dhAtuo vAta, pitta ane kapha tathA AtmAnA traNa doSo rAga, dveSa ane moha anukrame traNa yoganI ane traNa guNanI zuddhi vaDe dUra thAya che. 'namo' pada vaDe manoyoga ane jJAnaguNanI 'arihaM' pada vaDe vacanayoga ane darzanaguNanI tathA 'tANuM' pada vaDe kAyayoga ane cAritraguNanI zuddhi thAya che. traNa yoganI zuddhi vaDe vAta, pitta ane kaphanA vikAro tathA traNa guNanI zuddhi vaDe rAga, dveSa ane mohanA doSo nAza pAme che. tethI zrI navakAramaMtranA prathamapadanA jApa vaDe zarIra ane AtmA ubhayanI zuddhi thAya che. 248 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha manoyogathI vAta vikAra jAya che, zubha vacanayogathI pittavikAra jAya che ane zubha kAyayogathI kapha vikAra jAya che. samyajJAna vaDe rAgadoSa jAya che, samyagdarzanavaDe dveSadoSa jAya che ane samyakyAritravaDe mohadoSa jAya che. mananI zuddhi mukhyatve "namo' pada ane tenA arthanI bhAvanA vaDe thAya che. vacananI zuddhi arihaM' pada ane tenA arthanI bhAvanA vaDe thAya che. kAyAnI zuddhi 'tANaM' pada ane tenA arthanI bhAvanA vaDe thAya che. namo pada maMgalasUcaka che, arihaM pada uttamattAnuM sUcaka che ane tANaM pada zaraNa arthane sUcave che. maMgala, uttama ane zaraNane jaNAvanAra prathama padanI arthabhAvanA anukrame jJAna, darzana ane cAritranI zuddhi kare che. sAcuM jJAna duSkatavAna evA potAnA AtmAnI gaI karAve che, sAcuM darzana sukRtavAna evA arihaMtAdinI stuti karAve che ane sAcuM cAritra AjJApAlananA bhAvano vikAsa kare che. duSkRta pratyeno rAga, sukRta pratyeno dveSa ane AjJApAlana pratyeno prasAda samyajJAna, darzana ane cAritra guNanA vikAsathI nAza pAme che ane e traNe guNono vikAsa prathamapadanI arthabhAvanApUrvaka thatA tenA jApa vaDe susAdhya bane che. navakAra, caudapUrva ane apravacanamAtA mahAmaMtrano mukhya viSaya yogazAstramAM varNavela lakSaNovALI manogupti che. tyAM kahyuM che ke vimuktakalpanAjAlaM, samatve supratiSThitam / AtmArAmaM manastajjairmanoguptirUdAhRtA // Arta -raudradhyAnano tyAga, dharmadhyAnamAM sthiratA ane AtmArAmavALuM zukaladhyAna jemAM hoya tene jJAnI puruSoe manogupti kahI che. navakAramaMtranA jApathI te traNe kAryo ochA vattA aMze siddha thatAM dekhAya che. tethI manoguptinI jema navakArane paNa caudapUrvano sAra kahyo che. caudapUrvano sAra jema navakAramaMtra che, tema aSTapravacanamAtA paNa che. aSTapravacanamAtAmAM paNa manogupti pradhAna che. bAkInI gupti ane samitio manoguptine siddha karavA mATe ja kahelI che. bIjI rIte caudapUrvano abhyAsa karIne paNa chevaTe aSTapravacanamAtAnA paripUrNa pAlana svarUpa paMcaparameSThipadane ja prApta karavAnuM che. mahAmaMtrano jApa ane cittavana pAMceya parameSThi upara prIti ane bhakti jagADe che tathA e svarUpa pAmavAnI tAlAvelI utpanna kare che ane aMte te svarUpa pamADIne virame che. tethI navakAra, caudapUrva ane aSTapravacanamAtA A traNeya eka ja kAryane siddha karanAra hovAthI samAnArthaka, eka prayojanAtmaka ane paraspara pUraka banI jAya che. tatvaci, tattvabodha ane tarUpariNati navakAranA prathamapadanI arthabhAvanA aneka rIte vicArI zakAya che. namo padathI tattvaruci, arihaM padathI tattvabodha ane tANe padathI tattvapariNati laI zakAya che. namo pada AtmatattvanI ruci jagADe che, arihaM pada zuddha Atmatattvano bodha karAve che ane tANe pada AtmatattvanI pariNati UbhI kare che. zrI vimalanAthaprabhunA stavanamAM pU. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja pharamAve che ke : tattvaprItikara pANI pAe vimalAloke AMjI jI, loyaNaguru paramAna die tava bhrama nAMkhe savi bhAMjI jI. paramAtmAnuM dhyAna tattvamItikara pANI che, tattvabodhakara nirmaLa netrojana che ane sarvarogahara paramAnnabhojana che. navakAranA prathamapadamAM thatuM arihaMtaparamAtmAnuM dhyAna te traNeya kAryone kare che. namo padathI mithyAtvano tyAga, arihaMpadathI ajJAnano tyAga ane tANe padathI aviratino tyAga thAya anuprekSAkiraNa 1 249 NN 249 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. namanIyane na namavuM te mithyAtva che, AtmAnA zuddha svarUpane na jANavuM te ajJAna che ane AcaravA lAyakane na AcaravuM te avirati che. navakAranA prathamapadanA ArAdhanathI namanIyane namana, jJAtavyanuM jJAna ane karaNIyanuM karaNa thatuM hovAthI traNeya doSonuM nivAraNa thaI jAya che. bahirAtmabhAva, aMtarAtmabhAva ane paramAtmabhAva navakAranA prathamapadathI bahirAtmabhAvano tyAga, aMtarAtmabhAvano svIkAra ane paramAtmabhAvano Adara thAya che. zrI AnandaghanajI mahArAja sumatinAtha bhagavAnanA stavanamAM pharamAve che ke bahirAtama tajI aMtara AtamA-rUpa thaI thira bhAva sujJAnI, paramAtamanuM ho Atma bhAvavuM, Atama arapaNa dAva sujJAnI, sumati caraNa kaja Atama arapaNA sumatinAtha bhagavAnanA caraNakamaLamAM AtmAnuM arpaNa karavAno dAva te che ke bahirAtatmabhAvano tyAga karI, aMtarAtmabhAvamAM sthira thaI, potAno AtmA tattvathI paramAtmA che evA bhAvamAM ramaNa karavuM. namo pada vaDe bahirAtmabhAvano tyAga ane aMtarAtmabhAvano svIkAra thAya che tathA arihaM ane tANe pada vaDe AtmAnuM paramAtmasvarUpe bhAvana ane tenA pariNAme rakSaNa thAya che. traNeya bhAvonuM pRthaka pRthaka varNana karatAM teozrI pharamAve che ke - Atama buddha ho kAyAdika grahyo, bahirAtama adyarUpa, sujJAnI; kAyAdikano ho sAkhIdhara rahyo, aMtara AtamarUpa sujJAnI, sumaticaraNa. jJAnAnaMde ho pUraNa pAvano varajita sakala upAdhi sujJAnI; atIndriya guNa gaNa maNi Agaru, Ima paramAtama sAdhu sujJAnI, sumaticaraNa. kAyA, vacana, mana Adine ekAMta AtmabuddhithI grahaNa karanAra bahirAtmabhAva che ane te pAparUpa che. te ja kAyAdino sAkSIbhAva aMtarAtmasvarUpa kahevAya che ane je paramAtmasvarUpa jJAnAnaMdathI pUrNa che, sarva bAhya upAdhithI rahita che, atIndriya guNa samUharUpa maNionI khANa che tenI sAdhanA karavI joIe. navakAranA prathamapadanI sAdhanA bahirAtmabhAvane choDAvI aMtarAtmabhAvamAM sthira karI, paramAtmAbhAvanI bhAvanA karAve che tethI punaH punaH karavA yogya che. kahyuM che kebaahyaatmaanmpaasy prasattibhAjA'ntarAtmanA yogI / satataM paramAtmAnaM, vicintayettanmayattvAya // yogazAstra, pra0 12, zloka 6 yogI bAhyAtmabhAvano tyAga karI, prasanna evA attarAtmabhAva vaDe, paramAtmatattvanuM viziSTa ciMtana tanmaya thavA mATe nirantara kare. prathamapadano jApa ane tenA arthanuM cintana, sAdhakane yogIonI uparokta bhAvanAno abhyAsa karAvanAra thAya che. gaticatuNyathI mukti ane anaMta catuSTayanI prApti navakAranuM prathamapada "namo' savicAranuM preraka che, "arihaM' pada savivekanuM preraka che ane "tANa' pada sadvartananuM preraka che. savicAra, viveka ane sadvartana e ja nizcayathI ratnatrayI che. N 250 250 ( sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktiniSTha ahaM mithyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritrathI yukta che. te ja ahaM jyAre samaSTiniSTha bane che tyAre samyagdarzana-jJAna-cAritrayukta bane che. vyavahA2thI saMsArI jIvamAtra karmabaddha che ane te kA2Ne janma-maraNa karyA kare che. nizcayanayathI jIvamAtra anaMtacatuSTayavAna che, aSTakarmathI bhinna che evI zraddhA, jJAna ane tadanurUpa vartana thAya che tyAre ahaM pote ja arharUpa banI janma maraNarUpa cAra gatino aMta kare che. navakAranA prathamapadanuM ArAdhana, ciMtana ane manana jIvane mithyAratnatrayathI mukta karI samyagratnatrayathI yukta kare che ane pariNAme anaMtacatuSTayathI yukta karI gaticatuSTayathI mukta banAve che. zUnyatA pUrNatA ane ekatAnuM bodhaka navakAranuM prathamapada pararUpeNa nAstitvarUpa zUnyatAnuM bodhaka che, svarUpeNa astitvarUpa pUrNatAnuM bodhaka che ane ubhayarUpe yugapad avAcyatvarUpa svasaMvedyatvanuM bodhaka che. tethI zUnyatA, pUrNatA ane ekatAnI bhAvanA karAvI jIvane bhakti, vairAgya ane jJAnathI paripUrNa banAve che. pUrNatAno bodha bhaktipre2ka che, zUnyatAno bodha vairAgya preraka che ane ekatAno bodha tattvajJAnano preraka che. caturthaguNasthAnake bhaktinI pradhAnatA, chaThThA guNasthAnake vairAgyanI pradhAnatA ane te uparanA guNasthAnakoe tattvajJAnanI mukhyatA mAnelI che. prathamapada A rIte sarva guNasthAnakone yogya sAdhanAnI sAmagrI pUrI pADe che tethI tene siddhAMtanA sArarUpa kahela che. IcchAyoga, zAstrayoga ane sAmarthyayoga navakAranA prathamapadamAM IcchAyoga, zAstrayoga ane sAmarthyayoga e traNe prakAranA yogano samAveza thayelo che. 'namo' pada IcchAyoganuM pratIka che, 'arihaM' pada zAstrayoganuM pratIka che ane 'tANuM' pada sAmarthyayoganuM pratIka che. IcchAyoga pramAdI evA jJAnInI vikalpa-apUrNa kriyA che, zAstrayoga apramAdI evA jJAnInI avikala kriyA che ane sAmarthyayoga e ethI paNa vizeSa apramattabhAvane dhAraNa karanAranI zAstrAtikrAnta pravRtti che. 'namo' pada zAstrokta kriyAnI IcchA darzAve che tethI prArthanAsvarUpa che. 'arihaM' pada zAstrokta kriyAnuM svarUpa batAve che tethI stutisvarUpa che ane 'tANaM' pada zAstrokta mArge cAlIne tenuM pUrNa phaLa batAve che tethI upAsanAsvarUpa che. navakAranA prathamapadamAM A rIte sadanuSThAnanI prArthanArUpa IcchAyoga, sadanuSThAnanI stutirUpa zAstrayoga ane sadanuSThAnanI upAsanArUpa sAmarthyayoga gUMthAyelo hovAthI traNeya prakA2nA yogIone uttama AlaMbana pUruM pADe che. IcchAyogathI yogAvaMcakatAnI prApti, zAstrayogathI kriyAvaMcakatAnI prApti ane sAmarthyayogathI phalAvaMcakatAnI prApti thAya che. traNeya prakAranA avaMcaka yoga prathamapadanA ArAdhakane anukrame prApta thAya che. kAraNamAM kAryano upacAra karIne prathamapadanI ArAdhanAne ahIM IcchAyoga, zAstrayoga ane sAmarthyayoganAM nAma ghaTe che ane tenA phalarUpe sadgurunI prAptirUpI yogAvaMcakatA, temanI AjJAnA pAlanarUpI kriyAvaMcakatA ane tenA phala svarUpa parama padanI prAptirUpI phalAvaMcakatA paNa ghaTe che. hetu, svarUpa ane anubaMdhathI zuddha lakSaNavALuM gharmAnuSThAna dharmano hetu sadanuSThAnanuM sevana che, dharmanuM svarUpa pariNAmanI vizuddhi che ane A loka-paralokanAM sukhadAyaka phaLo tathA mukti na maLe tyAM sudhI punaH punaH saddharmanI prAptirUpa anubaMdha e dharmanuM phaLa che. e traNeya anuprekSAkiraNa 1 251 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastuonI prApti namaskAra maMtra ane tenA prathamapadanA ArAdhakane prApta thAya che tethI te hetu, svarUpa ane anubaMdhathI zuddha lakSaNavALuM dharmAnuSThAna bane che. zAstromAM dharmanuM svarUpa nIce mujaba kahyuM che - vacanAyadanuSThAnamaviruddhAyathoditam / maitryAdibhAvasaMyuktaM taddharma iti kIrtyate / / pUrvApara aviruddha evA vacanane anusarIne maitrAdi bhAvayuktayathokta anuSThAnane dharma kahela che. navakAranI ArAdhanA aviruddha vacanAnusArI che, sarva prakAranA guNasthAnakoe rahelA jIvone temanI yogyatAnusAra vikAsa karanArI che tathA maitrIpramodAdi bhAvothI sahita che. tethI thokta dharmAnuSThAna bane che ane tenuM phaLa A lokamAM artha, kAma, Arogya, abhirati ane paralokamAM mukti ane mukti na maLe tyAM sudhI sadgati, uttama kuLamAM janma ane saddhodha vagere avazya maLe che. bIjI rIte "namo' e dharmanuM bIja che, kema ke temAM saddharma ane tene dhAraNa karanArA sapuruSonI prazaMsAdi rahelAM che. dharmacittvanAdi temAM aMkura che ane paraMparAe nirvANarUpa parama phaLa raheluM che tethI tenuM ArAdhana atyaMta AdaraNIya che. te mATe kahyuM che ke - vapanaM dharmabIjasya, satprazaMsAdi tadgatam / tacintAyaMkurAdi syAt phalasiddhistu nirvRttiH "namo arihaMtANaM" e padanA ArAdhanAmAM dharmabIjanuM vapana, dharmacintavanAdi akurAdi ane phalasiddhirUpI nirvANa paryaMtanAM sukha rahelAM che. Agama, anumAna ane dhyAnAbhyAsa namo' padathI dharmanuM zravaNa, "arihaM' padathI dharmanuM ciMtana ane "tANaM' padathI dharmanI bhAvanA thAya che. zrata, cittA ane bhAvanAne anukrame udaya, paya (dUdha), ane amRtatulya kahyAM che. udakamAM tRSAne chipAvavAnI je tAkAta che, tethI adhika payamAM arthAt dUdhamAM che ane tethI paNa adhika amRtamAM che. dharmanuM zravaNa viSayanI tRSAne chipAve che, dharmanI cittavanA Adi tethI paNa adhika tRSAne chipAve che ane dharmanI bhAvanA-dhyAna-nididhyAsanAdi viSayatRSAne sarvAdhikapaNe chipAve che. viSayanI tRSA ane kaSAyanI sudhAne tRpta karavAnI tAkAta prathamapadanI arthabhAvanAmAM rahelI che, kema ke tenA traNeya pado vaDe dharmanA zravaNa-manana-nididhyAsanAdi traNeya kAryo siddha thAya che. dharmanI ane yoganI siddhi mATe je traNa upAyo zAstrakAroe darzAvyA che, te traNeyanI ArAdhanA prathamapadanI ArAdhanAthI thAya che. te mATe yogAcAryoe kahyuM che AgamenAnumAnena dhyAnAbhyAsarasena ca / tridhA prakalpayan prajJAM, labhate yogamuttamam // Agama, anumAna ane dhyAnAbhyAsano rasa e traNeya upAyothI prajJAne jyAre samartha banAvavAmAM Ave che, tyAre uttama evA yoganI athavA uttama prakAre yoganI eTale mokSamArganI prApti thAya che. yoga vaDe je mokSanI sAdhanA karavAnI hoya che te yoga ane mokSa e bannenI AgamanA zravaNa vaDe prathama zraddhA thAya che. pachI anumAna-yukti AdinA vicAra vaDe pratIti thAya che ane chelle dhyAna-nididhyAsana vaDe sparzanAprApti thAya che. Agama, anumAna, dhyAna athavA zruta, cintA ane bhAvanA e anukrame zravaNa, manana ane nididhyAsananA ja paryAyavAcaka zabdo che ane te traNeya aMgonI ArAdhanA prathamapadanI arthabhAvanAyukta ArAdhanA vaDe thAya che. dharmakAya, karmakAya ane tattvakAyaavasthA tIrthakaronI dharmakAya, karmakAya ane tattvakAya ema traNa avasthA hoya che. tene zAstranI paribhASAmAM 2para railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrame piMDastha, padastha ane rUpAtIta nAmathI saMbodhavAmAM Ave che. dharmakAya athavA piMDasthaavasthA prabhunI samyakatvaprApti anaMtara thatI dharma sAdhanAne kahevAmAM Ave che. thAvatu chellA bhavanI aMdara paNa jyAM sudhI ghAtI karmano kSaya thato nathI tyAM sudhI temanI janmAvasthA, rAjyAvasthA ane cAritra grahaNa karyA bAda kevaLajJAna na thAya tyAM sudhInI chabAvasthAnI ArAdhanA e dharmakAya avasthA kahI che. tyAra bAda ghAtakarmano kSaya ane kaivalyanI prApti thayA bAda dharmatIrthanI sthApanA, nirantara dharmopadezAdi vaDe paropakAranI pravRtti te karmakAya avasthA che ane yoganirodharUpa zailezIkaraNane tattvakAya avasthA kahI che. e traNeya avasthAnuM dhyAna ane ArAdhana navakAranA prathamapadanI ArAdhanAthI thAya che. temAM "namo' pada dharmakAyaavasthAnuM pratIka bane che. "arihaM' pada karmakAyaavasthAnuM pratIka bane che ane "tANaM' pada tattvakAyaavasthAnuM pratIka bane che. e rIte prabhunI piMDastha, padastha ane rUpAtIta avasthAonI ArAdhanAnuM sAdhana navakAranA prathamapada vaDe thatuM hovAthI prathamapadano jApa, dhyAna ane arthacintana punaH punaH karavA lAyaka che. amRtaanuSThAna prathamapada vaDe paramAtmAnI stuti, paramAtmAnuM smaraNa ane paramAtmAnuM dhyAna saraLatAthI thaI zake che. nAmaprahaNa vaDe stuti, arthabhAvana vaDe smaraNa ane ekAgracintana vaDe dhyAna thaI zake che. zraddhA, medhA, dhRti, dhAraNA ane anuprekSA vaDe thatAM prabhustuti, smRti ane dhyAna anukrame bodhi, samAdhi ane siddhinuM kAraNa bane che. namo arihaMtANaM' e pada yoganI IcchA, yoganI pravRtti, yoganuM dhairya ane yoganI siddhi karAve che, eTaluM ja nahi paNa prIti-bhakti-vacana ane asaMga e cAreya prakAranA anuSThAnanI prApti karAvI nirvighnapaNe jIvone mokSamAM laI jAya che. yoganAM pAMca aMgo-jema ke sthAna, varNa, artha, AlaMbana ane anAlaMbana tathA Agamokta yoganI taccitta, tanmana, tallezya, tadadhyavasAya, tIvraadhyavasAya, tapayukta, tadarpitakaraNa ane tadbhAvanAbhAvita paryaMtanI ATha avasthA prathamapadanA AlaMbana vaDe siddha karI zakAya che. dravyakriyAne bhArakriyA banAvanArI ane tahetu anuSThAnane amRtaanuSThAna banAvanArI zAstrakAroe batAvelI cittavRttionuM ArAdhana prathamapadanA avalaMbana vaDe thaI zake che. arthanuM Alocana, guNano rAga ane bhAvanI vRddhi e traNa guNa drakriyAne bhAvakriyA banAve che. tathA tadratacitta, zAstroktavidhAna, bhAvanI vRddhi, bhavano bhaya, vismaya, pulaka ane pradhAnapramoda te tahetu anuSThAnane amRtaanuSThAna banAve che. te mATe kahyuM che ke : targata cittane samaya vidhAna, bhAvanI vRddhi bhavabhaya ati ghaNo jI; vismaya pulaka pramoda pradhAna, lakSaNa e che amRta kriyA taNojI. bhAvaprANAyAmanuM kArya namo pada bAhya bhAvano recaka karAve che, AMtarabhAvano pUraka karAve che ane paramAtmabhAvano kuMbhaka karAve che, tethI te bhAvaprANAyAmanuM kArya paNa kare che. bhAvaprANAyAma jJAnAvaraNano kSaya tathA yoganA uparanA dhyAnAdi aMgonI sidhdhi karAvanAra hovAthI mAtra zarIrasvAthyane sudhAranAra dravyaprANAyAmanI apekSAe utkRSTa che ane tenuM ArAdhana prathamapadanA AlaMbanathI. suMdara rIte thatuM hovAthI prathama pada atyaMta upAdeya che. AgamomAM namaskArapadano artha nIce mujaba kahyo che : anuprekSAkiraNa 1 253 paS 253 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'maNasA guNapariNAmo vAyA guNabhAsaNaM ca paMcaNhaM / kAyeNa saMpaNAmo, esa payattho namukkAro // ' manathI paMcaparameSThinA guNonuM pariNamana, vANIthI paMcaparameSThinA guNonuM bhASaNa tathA kAyAthI paMcaparameSThibhagavaMtone samyapraNAma karavo te namaskArapadano artha che. "namo' pada vaDe manamAM guNonuM pariNamana thAya che, "arihaM' pada vaDe guNonuM bhASaNa thAya che ane tANe pada vaDe kAyAnuM pariNamana thAya che. athavA traNeya pado maLIne parameSThibhagavaMtonA guNonuM pariNamana, bhASaNa ane praNamana karAve che. tethI mana, vacana ane kAyAnA traNeya yogonuM sArthakya thAya che. bhavyatvaparipAkanA traNa upAya ane cha prakArano atyaMtara tapa navakAranA prathama padanA jApa ane dhyAna vaDe bhavyatvaparipAkanA traNeya upAyo anukrame duSkatagaI, sukRtAnumodana ane zaraNagamana ekIsAthe sadhAya che ane atyaMtara tapanA chae prakAro anukrame prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarganuM sevana paNa ekasAthe thAya che. namo pada duSkRtanI gaha karAve che, "arihaM pada sukRtanI anumodanA karAve che ane "tANaM' pada zaraNagamananI kriyA karAve che. e ja rIte "namo' pada vaDe pApanuM prAyazcitta ane guNono vinaya thAya che. "arihaM' pada vaDe bhAvathI veyAvacca ane svAdhyAya thAya che ane tANaM' pada vaDe paramAtmAnuM dhyAna ane dehAtmabhAvanuM visarjana thAya che. duSkRtagahadi vaDe jIvanI muktigamayogyatA paripakva thAya che tathA prAyazcitta vinayAdi tapa vaDe kliSTakarmono vigama ane bhAvanirjarA thAya che. samApati, Apatti ane saMpatti navakAranA prathamapadamAM dhyAtA, dhyeya ane dhyAna tathA te traNeyanI ekatArUpa samApatti sadhAya che, tethI tIrthaMkara nAmakarmanA upArjanarUpa Apatti ane tenA vipAkodayarUpa saMpattinI paNa prApti thAya che. namo dhyAtAnI, "arihaM' beyanI ane 'tANaM' dhyAnanI zuddhi sUcave che. e traNeyanI zuddhi vaDe traNeyanI ekatArUpa samApatti ane tenA pariNAme Apatti arthAt tIrthaMkara nAmakarmanuM upArjana tathA bAhyAMtara saMpatti prApta thAya che. jJAnasAra' granthanA dhyAnASTakamAM kahyuM che ke:dhyaataa dhyeyaM tathA dhyAnaM, trayaM yasyaikatAM gatam / munerananyacittasya, tasya duHkhaM na vidyate // 1 // dhyAtA'ntarAtmA dhyeyastu, paramAtmA prakIrtitaH / dhyAnaM caikAvyasaMvittiH, samApattistadekatA // 2 // Apattizca tataHpuNyatIrthakRt -karmabandhataH / taddhAvAbhimukhatvena, saMpattizca kamAd bhavet // 3 // itthaM dhyAnaphalAyuktaM viMzatisthAnakAyapi / kaSTamAtraM tvabhavyAnAmapi no durlabhaM bhave // 4 // dhyAnanuM phaLa samApatti, Apatti (tIrthaMkara nAmakarmanuM upArjana) ane saMpatti (tIrthakara nAmakarmano vipAkodaya)rUpa hovAthI viMzatisthAnakatapa AdinuM ArAdhana saphaLa mAnyuM che. jene te phaLa thatuM nathI te (abhavyonuM) ArAdhana kaSTamAtra phaLavALuM che ane te to A bhavacakramAM abhavyone paNa durlabha nathI. navakAranA prathamapadanuM bhAvathI thatuM ArAdhana A rIte samApati Adi bheda vaDe saphaLa thatuM hovAthI atyaMta upAdeya che. dharmadhyAna ane zukladhyAnA zAstromAM AjJAvicaya, apAyaricaya, vipAkavicaya ane saMsthAnavicayAdi cAra prakAranuM dharmadhyAna kahyuM che. te dharmadhyAna navakAranA prathamapadanA "namo padanI arthabhAvanA vaDe sAdhI zakAya che. railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAramAM prabhunI AjJAno vicAra che, rAgAdi doSonI apAyakArakatA ane jJAnAvaraNIyAdi aSTavidhakarmanA vipAkanI virasatAno paNa vicAra che, tathA caudarAjalokarUpa vistAravALA AkAzapradezomAM dharmasthAnanI atyaMta durlabhatA che e vicArarUpI saMsthAnavicadhyAna paNa temAM raheluM che. arihaM' padamAM zukladhyAnanA prathama be bheda pRthakatvavitarka-savicAra ane ekatvavitarka-avicAra, tathA "tANaM' padamAM zukuladhyAnanA chellA be bheda sUkSmakriyAapratipAti ane vyuparatakriyA-anivRttano vicAra rahelo A rIte arthabhAvanApUrvaka prathamapadano jApa dharmadhyAnanA cAreya pAyA tathA zukaladhyAnanA cAreya pAyAno ekasAthe saMgraha karAvanAra hovAthI ati ujjavaLa vezyAne pedA karAvanAro thAya che, tethI AtmArthI jIvone atyaMta upAdeya che ane punaH punaH karavA lAyaka che. tapa, svAdhyAya ane Izvara-praNidhAna yogazatakamAM kahyuM che ke :saraNaM bhae uvAo, roge kiriyA visammi maMto ya / ee vi pAvakammo-bakkramabheyA u tatteNaM // 1 // saraNaM gurU ya itthaM, kiriyA u tavo tti kammarogammi / maMto puNa sajjhAo, mohavisaviNAsaNo pavaro // 2 // bIjAthI bhaya utpanna thAya tyAre teno upAya jema samarthanuM zaraNa che, kuSThAdi vyAdhi utpanna thAya tyAre teno upAya jema yogya cikitsA che, tathA sthAvarajaMgamarUpa viSano jyAre upadrava thAya tyAre tenuM nivAraNa jema devAdhikti akSaranyAsarUpe maMtra che, tema bhayamohanIyAdi pApakarmono upakrama arthAta vinAza karavAnA upAya paNa zaraNa vagerene ja kahelAM che. zaraNya guruvarga che, karmaroganI cikitsA bAhya-abhyatara tapa che ane pAMca prakArano svAdhyAya mohaviSano vinAza karavAmAM samartha maMtra samAna che. pAtaMjala yogasUtramAM kahyuM che ketpH svAdhyAyezvarapraNidhAnAni kriyAyogaH / samAdhibhAvanArthaH klezatanUkaraNArthazca // (2-1-2) tapa, svAdhyAya ane IzvarapraNidhAna e kriyA yoga che. te vaDe klezanI alpatA ane samAdhinI prApti thAya che. navakAranuM prathama pada "namo arihaMtANaM' samAdhinI bhAvanA ane avidyAdi klezonuM nivAraNa kare che. "namo pada vaDe karmaroganI cikitsArUpa bAhya-atyaMtara tapa, "arihaM' pada vaDe svAdhyAya ane "tANaM' pada vaDe IzvarapraNidhAna arthAt ekAgra citte paramAtmasmaraNa thAya che. prathamapadanA vidhipUrvaka jApa vaDe zraddhA vadhe che, viryautsAha vadhe che, smRti-samAdhi ane prajJA vadhe che tathA aMte kaivalyanI prApti thAya che. aSTagayoga. yoganA ATha aMga yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi kahelAM che, te pratyeka aMganI sAdhanA vidhiyukta navakAramaMtra gaNanArane thAya che. navakAramaMtrane gaNanAra ahiMsaka bane che, satyavAdI thAya che, acaurya, brahmacarya ane aparigrahavratano paNa ArAdhaka thAya che. navakAramaMtranA ArAdhakane bAhyAMtara zauca ane saMtoSa tathA pUrve kahyA mujaba tapa, svAdhyAya ane IzvarapraNidhAnarUpa niyamonI sAdhanA thAya che. navakAramaMtrane gaNanAra sthirasukhAsananI ane bAhyaAtyaMtara prANAyAmanI sAdhanA karanAro paNa thAya che. navakArano sAdhaka indriyono pratyAhAra, mananI dhAraNA ane buddhinI ekAgratArUpa dhyAna tathA aMtaHkaraNanI samAdhino anubhava kare che. IN anuprekSAkiraNa 1 255 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo' pada vaDe nAdanI, "arihaM' pada vaDe biMdunI ane tANaM' pada vaDe kalAnI sAdhanA thAya che. navakAramaMtra vaDe nAstikatA, nirAzA ane nirutsAhatA nAza pAme che tathA namratA, nirbhayatA ane nizcitatA prApta thAya che. navakAramaMtramAM potAnI karmabaddha avasthAno svIkAra thAya che, arihaMtonI karmamukta avasthAnuM dhyAna thAya che tathA karmamuktinA upAyosvarUpa jJAna, darzana ane cAritranuM ArAdhana thAya che. kSAvikabhAvanI prApti navakAramaMtra vaDe audayikabhAvono tyAga, lAyopathamikabhAvono Adara ane pariNAme bhAyikabhAvanI prApti thAya che. navakAramaMtranA ArAdhakane madhura pariNAmanI prAptirUpa "sAmabhAva," tulA pariNAmanI ArAdhanArUpa "samabhAva' ane kSIrakhaMyukta atyataM madhura pariNAmanI ArAdhanarUpa "sammabhAva'nI pariNatino lAbha thAya che. navakAranI ArAdhanA vaDe ciMtAmaNi, kalpavRkSa ane kAmakuMbhathI paNa adhika evA zraddheya, dhyeya ane zaraNyanI prApti thAya che. namo pada vaDe krodhano dAha zame che, "arihaM' pada vaDe viSayanI tRSA jAya che ane "tANaM' pada vaDe karmano paMka zoSAya che. dAha zamavAthI zAMti thAya che, tRSA javAthI tuSTi thAya che ane paMka zoSAvAthI puSTi thAya che, tethI A maMtrane tIrthajaLanI ane paramAnnanI upamAo yathArthapaNe ghaTe che. paramAnanuM bhojana jema sudhAnuM nivAraNa kare che tathA cittane tuSTi ane dehane puSTi kare che, tema A maMtranuM ArAdhana paNa viSayasudhAnuM nivAraNa karanAra hovAthI manane zAMti, cittane tuSTi ane AtmAne puSTi kare che. namo' e upazama che. "arihaMta' e viveka che ane 'tANa' e saMvara che. navakAramaMtramAM kRtajJatA ane paropakAra, vyavahAra ane nizcaya, adhyAtma ane yoga, dhyAna ane samAdhi, dAna ane pUjana, zubha vikalpa ane nirvikalpa, yogAraMbha ane yogasiddhi, sattvazuddhi ane sattvAtItatA, puruSArtha ane siddhi, sevaka ane sevya, karuNApAtra ane karuNAvaMta vagere sAdhanAnI saghaLI sAmagrI rahelI che. IcchA, jJAna ane kriyAno suMdara sumeLa hovAthI AtmazaktinA vikAsa mATe paripUrNa sAmarthya temAM raheluM che. te kAraNe zAstromAM kahyuM che ke:eso aNAi kAlo, aNAi jIvo ya aNAi jiNadhammo taiyAvite paDhaMtA, esuciya jiNa namukkAro // kAla anAdi che, jIva anAdi che ane jinadharma paNa anAdi che, tethI A namaskAra anAdikALathI bhaNAto Avyo che ane anaMtakALa sudhI bhaNAze ane e bhaNanAra tathA bhaNAvanAranuM anaMta kalyANa karaze. sahajamalano hrAsa ane bhavyatvabhAvano vikAsa karmanA saMbaMdhamAM AvavAnI jIvanI potAnI yogyatAne sahajamala kahevAya che. ane muktinA saMbaMdhamAM AvavAnI jIvanI yogyatAne bhavyatvasvabhAva kahevAya che. dareka jIvanI yogyatA bhinna bhinna hoya che, tene tathAbhavyatva kahevAya che. sahajamalano hrAsa ane tathAbhavyatvano vikAsa traNa sAdhanothI thAya che temAM paheluM duSkatagaI che, bIjuM sukRtAnumodana che ane trIjuM arihaMtAdi cAranuM zaraNagamana che. duSkRtagartAno pratibaMdhaka mukhyatve rAgadoSa che, sukRtAnumodanano pratibaMdhaka dveSadoSa che ane zaraNagamanano IN 256 A tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibaMdhaka mohadoSa che. rAgadoSa jJAnaguNa vaDe jitAya che, dveSadoSa darzanaguNa vaDe jitAya che ane mohadoSa cAritraguNa vaDe jitAya che. jJAnaguNanI parAkASThA "namo' bhAvamAM che, darzanaguNanI parAkASThA "aha' bhAvamAM che ane cAritraguNanI parAkASThA "zaraNa' bhAvamAM che. jJAnaguNa maMgalarUpa che, darzanaguNa lokottama svarUpa che ane cAritraguNa zaraNAgatirUpa che. e rIte ratnatrayIno vikAsa AtmAnI muktigamata-yogyatAno paripAka kare che ane saMsArabhramaNa yogyatAno nAza kare che. svadoSadarzana ane paraguNadarzana cAra vastu maMgala che, cAra vastu lokamAM uttama che ane cAra zaraNa yogya che. maMgalanI bhAvanA jJAnasvarUpa che, uttamanI bhAvanA darzanasvarUpa che, zaraNanI bhAvanA cAritra svarUpa che. jJAna vaDe rAgadoSa jAya che. darzana vaDe draSadoSa jAya che, cAritra vaDe mohadoSa jAya che. rAga javAthI potAno doSa dekhAya che, teSa javAthI bIjAnA guNa dekhAya che ane moha javAthI zaraNabhUta AjJAnuM svarUpa jaNAya che. svadoSadarzana doSanI gaha karAve che, paramaguNadarzana paranI anumodanA karAve che ane AjJAnuM svarUpa samajavAthI AjJAnA zaraNe rahevAnI vRtti pedA thAya che. guNavAnanI AjJA ja svIkAravA yogya che, doSa javAthI ja guNa pragaTe che, AjJAnuM ArAdhana karavAthI ja doSa jAya che, tethI AjJAnuM ArAdhana mokSane mATe thAya che ane AjJAnI virAdhanA saMsArane mATe thAya che. svamati kalpanAno moha AjJApAlananA adhyavasAyathI ja jAya che ane te javAthI zaraNa svIkAravAmAM baLa pedA thAya che. arihaMtanuM zaraNa, siddhanuM zaraNa, sAdhunuM zaraNa ane kevaliprajJapta dharmanuM zaraNa e arihaMtAdi cAranI lokottamatAnA jJAna upara AdhAra rAkhe che. e cAranI lokottamatA, e cAranI maMgalamayatAnA svIkAra upara AdhAra rAkhe che. e cAranI maMgalamayatA temanA jJAna, darzana ane cAritranI maMgalamayatAnA AdhAre che ane jJAna, darzana, cAritranI maMgalamayatA rAga, dveSa ane mohano pratikAra karavAnA sAmarthyamAM rahelI che. cogyanuM zaraNa levAthI yogyatA vikase che. jIvane sauthI adhika rAga svajAta upara hoya che. te rAganA kAraNe potAmAM rahelA anaMtAnaMta doSonuM darzana thatuM nathI. svajAtano rAga, para pratye dveSano AvirbhAva kare che, e dveSanA prabhAve paraguNadarzana thatuM nathI. svadoSadarzana ane paraguNadarzana na thavAnA kAraNe mohano udaya thAya che, mohano udaya thavAthI buddhi avarAya che. buddhinuM AvaraNa zaraNa karavA yogyanuM zaraNa svIkAravAmAM aMtarAyabhUta thAya che. yogyanuM zaraNa na svIkAravAthI potAnI ayogyatA upara kAbU Avato nathI. potAnI ayogyatA karmabaMdhananA hetuo pratye durlakSya karAve che ane karmalayanA hetuonuM sevana karavAmAM pratibaMdhaka thAya che. karmabaMdhanA hetuothI parAmukha thavA mATe ane karmakSayanA hetuonI sanmukha thavA mATe yogyatA vikasAvavI joIe. yogyanuM zaraNa levAthI yogyatA vikase che. yogyanuM zaraNa levAnI yogyatA svadoSadarzana ane paraguNa-grahaNathI pedA thAya che. rAga-dveSanI maMdatA thavAthI paraguNa ane svadoSadarzana thAya che ane rAga-dveSanI maMdatA jJAna-darzana guNano vikAsa thavAthI thAya che. jJAna-darzana guNano vikAsa arihaMtAdinI maMgalamayatA ane lokottamatAne jovAthI ane temanuM zaraNa svIkAravAthI thAya che. anuprekSAkiraNa 1 257 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duSkata eTale vakRta anaMtAnaMta aparAdha ane sukRta eTale parakRta anaMtAnaMta upakAra vItarAga paramAtmA nigrahAnugraha sAmarthyayukta ane sarvajJa-sarvadarzItva guNane dhAraNa karanArA hovAthI sarvapUjya che. rAgadoSa javAthI karuNAguNa pragaTe che, draSadoSa javAthI mAdhyasthabhAva pragaTe che. karuNA guNano sthAyIbhAva anugraha che ane mAdhyasthaguNano sthAyIbhAva nigraha che. jAtano pakSapAta te rAga che potAnI jAta sivAya sarvanI upekSA te dveSa che. rAga e svaduSkRtagartAno pratibaMdhaka che ane dveSa e parasukRtAnumodanano pratibaMdhaka che. ahIM duSkRta eTale svakRta anaMtAnaMta aparAdha ane sukRta eTale parakRta anaMtAnaMta upakAra. potAnA aparAdhanI gaI ane bIjAnA upakAranI prazaMsA to ja thAya ke aprazasta rAga-dveSa jAya. jJAna-darzana guNa, rAga-dveSanA pratipakSI che. eTale rAga-dveSa javAthI eka bAju anaMta jJAna-darzana guNa pragaTe che ane bIjI bAju nigrahAnugraha sAmarthya pragaTe che ane te baMnenA kAraNabhUta karuNA ane mAdhyacya bhAva jAge che. vItarAga eTale karuNAnA nidhAna ane mAdhyazma guNanA bhaMDAra, tathA vItarAga eTale anaMta jJAna-darzana svarUpa kevaLajJAna ane kevaLadarzananA mAlika, sarva vastune jANanArA ane jonArA chatAM sarvathI alipta rahenArA, sarva upara potAno prabhAva pADanArA paraMtu koInA paNa prabhAva nIce kadI ya nahIM AvanArA. AtmAmAM rahelI acijya zaktino svIkAra vItarAgatA e A rIte niSkriyatA-svarUpa nahIM paNa sarvocca sakriyatArUpa (Most Dynamic) che. te kriyA. anugraha-nigraharUpa che ane anugraha-nigraha e rAga-dveSanA abhAvamAMthI utpanna thayela AtmazaktirUpa che. AtmAnI sahaja zakti jyAre AvaraNarahita thAya che tyAre temAMthI eka bAju sarvajJatA-sarvadarzItA prakaTe che ane bIjI bAju nigraha-anugraha sAmarthya pragaTe che. te baMnene pragaTAvavAno upAya AvaraNarahita thavuM te che. AvaraNa rAga-dveSa ane ajJAnarUpa che. ajJAna TALavA mATe svaaparAdhano svIkAra ane parakRtaupakArano aMgIkAra ane e bannapUrvaka acinta zaktiyukta Atmatattvano Azraya anivArya che. Atmatatvano Azraya eTale prathama AtmAmAM rahelI acinya zaktino svIkAra (Consciousness of the Eternal soul Power). e svIkAra thavAthI anaMtAnubaMdhI rAga-dveSa TaLI jAya che. pUrve kadI na anubhavelo evo samatvabhAva pragaTe che. e samatvabhAva apakSapAtitA ane madhyasthavRttitArUpa che. moTAmAM moTo pakSapAta svadoSa che. pote nirguNa ane doSavAna hovA chatAM potAne nirdoSa ane guNavAna mAnavAnI vRttirUpa pakSapAta samatva bhAvathI TaLI jAya che. vItarAga avasthA ja parama pUjanIya che pote karelA upakAranA mahattva jeTaluM ja ke tethI adhika parakRta upakAronuM mahattva che evo madhyasthavRttitArUpa samatvabhAva e draSadoSanA pratikArasvarUpa che. ubhaya prakAranuM samatva rAga-dveSane nirmULa karI AtmAnA zuddhasvabhAvarUpa kevalajJAna-kevaladarzanane utpanna kare che. temAM lokAloka pratibhAsita thAya che. paraMtu te koIthI pratibhAsita thatuM nathI, kema ke te svayaMbhU che. tethI 1. vItarAga paramAtmA anya rAgadveSI devonI jema rAgajanya anugraha ke dveSajanya nigraha karatA nathI, paraMtu emanI AjJAnuM pAlana ja jIvane kalyANakArI ane e AjJAnuM khaMDana ja akalyANakArI hovAthI upacArathI vItarAga paramAtmAmAM nigraha-anugraha sAmarthya mAnavAmAM Avela che. 258 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vitarAgaavasthA ja parama pUjanIya che ane tene prApta karavAnA upAyabhUta duSkRtaga, sukRtAnumodana ane "zaraNagamana e parama upAdeya che. vItarAgo'pyasau devo, dhyAyamAno mumakSubhiH / svargApavargaphaladaH zaktistasya hi tAdazI // 1 // A deva vItarAga hovA chatAM mumukSu vaDe jyAre dhyAna karAya che, tyAre te svargApavarnarUpI phaLane Ape che, kema ke temanI sevA prakAranI nizcita zakti che. vItarAgo'pyasau dhyeyo, bhavyAnAM syAd bhavacchide / vicchinnabandhanasyAsya, tAdrag naisargiko guNaH // 2 // A dhyeya vItarAga hovA chatAM bhavya jIvonA bhavocchedane mATe thAya che. baMdhana jeonAM chedAI gayAM che, temanAmAM A naisargika guNa hoya che. vItarAga AtmAono svabhAva ja temanuM dhyAna karanArAonA rAga-dveSano cheda karavAno che. caMvoDatovara. ' svabhAva tarkano aviSaya che. vastusvabhAvanA niyama mujaba vItarAga vastuno svabhAva ja va-parano bhavocchedaka che. koI paNa vastusvabhAva tarkathI agrAhya che. parArthabhAva e ja sAcI duSkRtagaha ane kRtajJatAguNa e ja sAcuM sukRtanuM anumodanA duSkRtamAtranuM prAyazcitta parArthavRtti che, kema ke, parapIDAthI duSkRtanuM upArjana che tethI tenI vipakSa parArthavRttinuM sevana tenA nirAkaraNano upAya che. kRtimAtra mana-vacana-kAyAthI thAya che. temAM dukhatva lAvanAra parapIDAno adhyavasAya che ane te adhyavasAya rAgabhAvamAMthI, svArthabhAvamAMthI janme che. svArthabhAvano pratipakSIbhAva parArthabhAva che, tethI parArthabhAva ja bhavyatvaparipAkano tAtvika upAya che, paraMtu te (parArthabhAva) parapIDAnA prAyazcittarUpa hovo joIe. parArthabhAvathI eka tarapha nUtana parapIDAnuM varjana thAya che ane bIjI tarapha pUrve karelI parapIDAnuM zuddhikaraNa thAya che. tethI parArthabhAva ja sAcI duSkRtagaI che. duSkata gaNIya che, tyAjya che, heya che evI sAcI buddhi tene ja utpanna thayelI gaNAya ke jene sukRta e anumodanIya che, upAdeya che, AdaraNIya che evo bhAva spaSTa thayelo hoya. parapIDA e duSkata che, to paropakAra e sukRta che. paropakAramAM kartavyabuddhi pedA thavI e ja duSkRtamAtranuM sAcuM prAyazcitta che. paropakAra jene kartavya lAge tenAmAM kRtajJatA nAmano bIjo guNa utpanna thAya che. bIjAno potAnA upara thayelo upakAra jene smaraNapathamAM nathI te paropakAraguNane samajyo ja nathI. kRtajJatAgaNa sukRtanuM anumodana karAve che ane tethI paropakAravRtti daDha thAya che, eTaluM ja nahIM paNa parArthakaraNano ahaMkAra paNa tethI vilIna thaI jAya che. pote je kaMI parArthakaraNa kare che, te potAnA upara bIjAono je upakAra thaI rahyo che, teno zatAMza, sahasrAMza ke lakSAMza paNa hoto nathI. parArthabhAvanI sAthe kRtajJatA guNa joDAyelo hoya to ja te parArthabhAva tAttvika bane che. arihaMtAdinuM zaraNagamanA parArthavRtti ane kRtajJatAgaNa vaDe duSkatagaha ane sukRtAnumodanarUpa bhavyatva paripAkanA be upAyonuM sevana thAya che, trIjo upAya arihaMtAdi cAranuM zaraNagamana che. ahIM zaraNagamanano artha e che ke jeo parArthabhAva ane kRtajJatAguNanA svAmI che, teone ja potAnA eka Adarza mAnavA, temanAM ja satkAra, sanmAna, Adara, bahumAnane potAnAM kartavya mAnavAM. anuprekSAkiraNa 1 X 259 varSa 259 Jhin Education International Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parArthabhAva ane kRtajJatAguNanA sAcA arthI jIvomAM te be bhAvanI Toce (Climax) pahoMcelAonI zaraNAgati, bhakti, pUjA, bahumAna vagere sahajapaNe Ave che. jo te na Ave to samajavuM ke tene aMtarathI duSkRtagartA ke sukRtAnumodana thayeluM nathI, eTaluM ja nahIM paNa duSkatagaI ke sukRtAnumodanano bhAva tenAmAM utpanna thayo hoya to paNa te sAnubaMdha nathI, jJAna-zraddhApUrvakano nathI. jJAna ane zraddhAthI vihIna evo duSkRtagaha ane sukRtAnumodanano bhAva niranuMbaMdha bane che, kSaNavAra TakIne cAlyo jAya che, tethI tene sAnubaMdha banAvavA mATe te be guNone pAmelA ane tenI Toce pahoMcelA puruSonI zaraNAgati aparihArya che. e zaraNAgati parArthabhAva ane kRtajJatA guNane sAnubaMdha banAvavA mATenuM sAmarthya pUruM pADe che, vIrya vadhAre che, utsAha jagADe che ane temanI jema jyAM sudhI pUrNatva prApta na thAya arthAt te be guNonI kSAyikabhAve siddhi na thAya tyAM sudhI sAdhanAmAM vikAsa thato rahe che tene anugraha kahevAya che. sAdhanAmAM uttarottara vikAsa vadhArI siddhi sudhI pahoMcADanAra zreSTha prakAranA AlaMbano pratye Adarano pariNAma ane tethI prApta thatI siddhi e temano anugraha gaNAya che. kahyuM che ke - AlaMbanAdarodbhUtapratyUhakSayayogataH / dhyAnAyArohaNaMbhraMzo, yoginAM nopajAyate // adhyAtmasAra' UMce caDhAvAmAM AlaMbanabhUta thanArAM tattvo pratye AdaranA pariNAmathI siddhinI ADe AvatAM vighnono kSaya thAya che ane te vighnakSaya vaDe dhyAnAdinA ArohaNathI yogI puruSono bhraMza thato nathI. AlaMbanonA AdarathI thatA pratyakSa lAbhane ja zAstrakAro arihaMtAdino anugraha kahe che. arihaMtAdi cAranuM avalambana svarUpanA bodhanuM kAraNa che jenuM AlaMbana laIne jIva AgaLa vadhe che teno upakAra ddhayamAM na vase to te pAcho patanane pAme che. eTale parArthavRttirUpI duSkRtagaI, kRtajJatAguNanA pAlana svarUpe sukRtAnumodanA ane te guNonI siddhine varelA mahApuruSonI zaraNAgati e traNe upAyo maLIne jIvanI muktigamana yogyatA vikasAve che ane bhavabhramaNanI zaktino kSaya kare che. sAcI duSkatagartA ane sukRtAnumodanA, duSkatarahita ane sukRtavAna tattvonI bhakti sAthe joDAyelI ja hoya che. tethI eka bhaktine ja muktinI dUtI kahelI che. kRtajJatAgaNa sukRtanI anumodanArUpa che. parArthavRtti duSkatanI gaharUpa che. duSkatanI garUpa parArthavRtti ane sukRtanI anumodanArUpa kRtajJatAbhAvathI vizuddha thayela aMtaHkaraNamAM zuddha AtmatattvanuM pratibiMba paDe che. zuddha Atmatattva arihaMta, siddha, sAdhu ane kevalikathita dharmathI abhinasvarUpavALuM che. arihaMtAdi cAranuM zaraNagamana e muktinuM ananya kAraNa che. mukti e svarUpa lAbhArUpa che. svarUpano bodha e arihaMtAdi cAranA avalaMbanathI thAya che. arihaMtAdi cAranuM avalaMbana svarUpanA bodhanuM kAraNa che. AtmAmAM AtmAthI AtmAnuM jANavAnuM sAdhana arihaMtAdi cAranuM zaraNa-smaraNa che. e cAranuM smaraNa e ja tattvathI AtmasvarUpanuM smaraNa che. AtmAnuM svarUpa nizcayathI paramAtmatulya che evo bodha jene thayelo che, tene paramAtmA-smaraNa e ja vAstavika zaraNagamana che. - 2lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmatattvanuM smaraNa vizuddhaaMtaHkaraNamAM thAya che AtmatattvanuM smaraNa vizuddha aMtaHkaraNamAM thAya che. aMtaHkaraNanI vizuddhi duSkRtagaha ane sukRtAnumodanathI thAya che. duSkRta parapIDArUpa che, tenI tAttvika gaI tyAre thAya che ke jyAre parapIDAthI upArjana karelA pApakarmane paropakAra vaDe dUra karavAno vIryollAsa jAge che. pa2ArthakaraNano vIryollAsa e ja parapIDAkRta pApanI sAcI gahanA pariNAmasvarUpa che. duSkRtagarhAmAM parArthaka2NanI vRtti chupAyelI che. sukRtAnumodanamAM parArthaka2NanuM hArdika anumodana che. catuHzaNagamanamAM pArthaka2Na svabhAvavALA Atmatattvano Azraya che. Atmatattva pote ja parArthakaraNa ane parapIDAnA parihArasvarUpa che. AtmAno te mULasvabhAva prApta karavA mATe ja parapIDAnuM garhaNa ane paropakAraguNanuM anumodana che. zuddhasvarUpane prApta thayelA arihaMtAdi cAra sarvathA pArthaka2Noghrata hoya che. tethI te svarUpanuM zaraNa svIkAravA yogya che, AdaravA yogya che, upAsanA karavA lAyaka che. zuddha Atmatattva haMmezAM potAnA svabhAvathI ja zuddhikaraNanuM kArya kare che tethI te ja punaH punaH smaraNIya che, AdaraNIya che, jJeya che, zraddheya che, sarva bhAvathI zaraNya che zaraNa levA lAyaka che. jyAM sudhI svakRta pote karelA duSkRtanI gIM thatI nathI, eka nAnuM paNa duSkRta ganA viSaya vinAnuM rahe che, tyAM sudhI svapakSapAtarUpI rAgadoSano vikAra vidyamAna che ema samajavuM. gahanA sthAne anumodanA hovAthI te mithyA che, tethI vAstavika anumodanAnA sthAnabhUta parasukRtanI paNa sAcI anumodanA thatI nathI. parakRta alpa paNa sukRtanuM anumodana bAkI rahI jAya che. tyAM sudhI anumodananA sthAne anumodananA badale upekSA kAyama rahe che ane te upekSA paNa eka prakAranI garhA ja bane che. sukRtanI garhA ane duSkRtanuM anumodana thoDe aMze paNa vidyamAna hoya tyAM sudhI sAcuM zaraNa prApta thatuM nathI. duSkRtanuM anumodana rAgarUpa che ane sukRtanuM gahaNa doSarUpa che, tenA pAyAmAM moha yA ajJAna athavA mithyAjJAna raheluM che. e mithyAjJAnarUpI mohanIyakarmanI sattAmAM arihaMtAdinuM zuddha AtmasvarUpa oLakhAtuM nathI kema ke te rAga-dveSarahita che. vItarAga avasthAnI sUjha-bUjha rAga-dveSarahita zuddhasvarUpanI sAcI oLakhANa thavA mATe duSkRtagarhA ane sukAtAnumodana sarvAMze zuddha thavuM joIe e thAya tyAre ja rAga-dveSarahita avasthAvAnanI sAcI zaraNAgati prApta thaI zake che ane e zaraNAgati prApta thAya to ja bhavano aMta AvI zake che. bhavano aMta lAvavA mATe rAga-dveSarahita vItarAga avasthAnI aMtaHkaraNamAM sUjha-bUjha thavI joIe. sUjha eTale zodha arthAt jijJAsA ane bUjha eTale jJAna. vItarAga avasthAnI sUjha-bUjha duSkRtagarhA ane sutAnumodananI apekSA rAkhe che. vItarAga avasthAnuM mAhAtmya pichANavA mATe hRdayanI bhUmikA tene yogya thavI joIe. e yogyatA garhaNIyanI garlsa ane anumodanIyanI anumodanAnA pariNAmathI pragaTe che. garhA duSkRtamAtranI hovI joIe. anumodanA sukRtamAtranI hovI joIe. e be hoya tyAre rAga-dveSanI tIvratA ghaTI jAya che. rAgano rAga na hovo ane dveSa pratye dveSanI vRtti hovI e rAga-dveSanI tIvratAno abhAva che. duSkRtagoM anuprekSAkiraNa 1 21 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sukRtAnumodananI hayAtImAM tenI siddhi thAya che. ethI vItarAgatAnA zaraNe javAnI vRtti jAge che. vItarAgatA e ja zraddheya, dhyeya ane zaraNya lAge che. pachI vItarAgatA acijyazaktiyukta che teno anubhava thAya rAga-dveSarahita vItarAga avasthA acityazaktiyukta che. tenAthI vimukha rahenArano nigraha ane tenI sammukha thanArano te anugraha kare che. lokAlokaprakAzaka kevaLajJAna ane kevaLadarzana ke je AtmAnuM sahaja svarUpa che, te vItarAga avasthAmAM ja prakAzI UThe che, anya avasthAmAM te vidyamAna hovA chatAM apragaTa rahe che. kevaLajJAna-kevaLadarzana vaDe lokAlokanA bhAva hastAmalakavata pratibhAse che. sarva dravyonA trikAlavartI sarvaparyAyonuM te grahaNa kare che, samaye samaye jJAna vaDe sarvane jANe che ane darzana vaDe sarvane jue che. vItarAgatAnA zaraNe rahenArane temanAM jJAnadarzanano lAbha maLe che. e jJAnadarzana vaDe pratibhAsita sarva padArthonA sarva paryAyAdinI kramabaddhatA nizcita thAya che. tethI jagatamAM banI gayelA. banI rahelA ane bhaviSyamAM bananArA sArA narasA banAvomAM rAga-dveSa ane harSa-zokanI kalpanAo nAza pAme che. zaraNagamana vaDe cittanuM samatva samagra vizvataMtra prabhunA jJAnamAM bhAse che ane te ja rIte pravartita thAya che. tethI prabhune AdhIna rahenArane vizvanI parAdhInatA maTI jAya che. vizvane AdhIna prabhu nathI paNa prabhunA jJAnane AdhIna vizva che, evI pratIti thAya che ane tethI cittanuM samatva akhaMDapaNe jaLavAI rahe che. samatva jaLavAI rahevAthI AtmA akhaMDa saMvara bhAvamAM rahe che. navAM AvatAM karma rokAI jAya che ane jUnAM karma bhogavAI jAya che. tethI karma rahita thaI AtmA avyAbAdha sukhano bhoktA thAya che. arihaMtAdi cAranA zaraNano A acijya prabhAva che. arihaMta ane siddhanuM vItarAga svarUpa che, sAdhunuM nirjhanthasvarUpa che ane kevalikathita dharmanuM dayAmaya svarUpa che. dharma e dhruva che, nitya che, anaMta ane sanAtana che, tenuM pradhAna lakSaNa dayA che. dayAmAM potAnA duHkhanA dveSa jeTalo ja veSa bIjAnAM duHkho pratye paNa jAge che. potAnA sukhanI IcchA jeTalI ja IcchA bIjAnAM sukho pratye paNa utpanna thAya che. e icchA rAgAtmaka hovA chatAM pariNAme rAgane nirmULa karanArI che. dayAmAM bIjA badhAnAM duHkho pratye potAnA duHkha jeTalo ja Sa che chatAM te dveSa aMte SavRttine ja nirmULa kare che. kAMTAthI ja kAMTo nIkaLe che, agnithI agni zame che, tathA viSathI viSa nAza pAme che. e nyAye rAga-dveSanI vRttirUpI kAMTAne kADhavA mATe sarva jIvonAM sukhano rAga ane sarva jIvonAM duHkhano dveSa anya kAMTAnuM kAma kare che. aprazasta koTinA rAga-dveSa rUpI viSane zamAvavA mATe bIjA vizvanuM kAma kare che. svajAtanA sukhaviSayaka rAga ane svAtanA duHkhaviSayaka dveSarUpI ArtadhyAnanI agnine bujhAvavA mATe sarva jIvonAM sukhanI abhilASArUpI rAga ane sarva duHkhI jIvonAM duHkha pratyeno dveSa, dharmadhyAnarUpI agninI garaja sAre che. dharmavRkSanA mULamAM dayA che tethI dharmavRkSanA phaLamAM paNa dayA ja prakaTe che dayAlakSaNa dharma e rIte aprazasta rAga-dveSanuM zalya dUra karavAmAM sAdhanarUpa banI, jIvane sadA mATe rAga dveSa rahita vItarAga avasthA pamADanAra thAya che. vItarAga avasthA avazya sarvajJatA ane sarvadarzitAne apAvanArI hovAthI dayA pradhAna dharma, sarvajJatA railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sarvadarzitAne pamADanAra paNa thAya che. dayA che pradhAna jemAM evo kevalikathita dharma, je koI trikaraNayoge thAvajIvita pratijJApUrvaka sAdhanArA che, teo nirjhantha sAdhu gaNAya che. rAga-dveSanI gAMThathI ghaNA chUTelA hovAthI ane zeSa aMzathI svalpa kAlamAM ja avazya chUTanArA hovAthI teo paNa zaraNya che. nircanya avasthA vitarAga avasthAne avazya lAvanArI hovAthI te pracchanna vItarAgatA ja che. dayApradhAnadharmanuM prathama phaLa nirjhanyatA che ane aMtima phaLa vItarAgatA che. kSayopazamabhAvanI dayAnuM paripUrNa pAlana te nirjhanyatA che ane kSAyikabhAvanI dayAnuM prakaTIkaraNa te vItarAgatA che. nirjhanyatA (sAdhu dharma) e prayatna sAdhya dayAnuM svarUpa che ane vItarAgatA e sahaja sAdhya dayAmayatA che. dayA sarvamAM mukhya che, pachI te dharma ho ke dharmane sAdhanArA sAdhu ho ke sAdhupaNAnA phaLasvarUpa arihaMta ke siddha paramAtmA ho. dharmavRkSanA mULamAM dayA che. tethI dharmavRkSanA phaLamAM paNa dayA ja prakaTe che. sAdhu dayAnA bhaMDAra che, to arihaMta ane siddha e dayAnA nidhAna che. dayAvRtti ane dayAnI pravRttimAM tAratamyatA bhale ho paNa badhAno AdhAra eka dayA ja che, te sivAya bIjuM kazuM ja nathI. arihaMta ane siddha paramAtmAnuM dhyAna karmakSayanuM asAdhAraNa kAraNa che jIvanuM rUpAMtara karanAra rasAyaNanA sthAne eka dayA che, te kAraNe tIrthaMkaroe dayAne ja vakhANI che. dharmatattvanuM pAlana, poSaNa ane saMvardhana karanArI eka dayA ja che ane te duHkhI ane pApI prANIonAM duHkha ane pApano nAza karavAnI vRtti ane pravRttirUpa che tathA kSAyikabhAvamAM sahaja svabhAvarUpa che. te svabhAva duHkharUpI dAvAnaLane kSaNamAtramAM zamAvavA mATe puSparAvarta meghanI garaja sAre che. puSparAvarta meghanI dhArA jema bhayaMkara dAvAnalane paNa zAMta karI de che, tema AtmAno sahaja zuddhasvabhAva jeone pragaTa thayo che, teonA dhyAnanA prabhAvathI duHkhadAvAnaLamAM dAjhatA saMsArI jIvonA duHkhadAha kSaNavAramAM zamI jAya che. zuddha svarUpane pAmelA arihaMtAdi AtmAonuM dhyAna temanA pUjana vaDe, stavana vaDe, temanI AjJAnuM pAlana Adi karavA vaDe thAya che. zuddha svarUpane pAmelA AtmAonuM dhyAna e ja paramAtmAnuM dhyAna che ane e ja nija zuddhAtmAnuM dhyAna che. dhyAna vaDe dhyAtA dhyeyanI sAthe ekatAno anubhava kare che te samApatti che ane te ja eka karmakSayanuM asAdhAraNa kAraNa che. nija zuddha AtmA dravya, guNa ane paryAyathI arihaMta ane siddha samAna che, tethI arihaMta ane siddhaparamAtmAnuM dhyAna dravya, guNa ane paryAyathI potAnA zuddha AtmAnA dhyAnanuM kAraNa bane che. kAraNamAMthI kArya utpanna thAya che e nyAye arihaMta ane siddhaparamAtmAnA dhyAna vaDe sakalakarmano kSaya thavAthI potAnuM zuddha svarUpe pragaTe che. karmakSayanuM asAdhAraNa kAraNa zuddhasvarUpanuM dhyAna che. kahyuM che ke - mokSaH karmakSayAdeva, sa cAtmajJAnato bhavet / dhyAnasAdhyaM mataM tacca, taddhyAnaM hitamAtmanaH // 1 // sakalakarmanA kSayathI mokSa utpanna thAya che ane sakalakarmano kSaya AtmajJAnathI thAya che. AtmajJAna paramAtmAnA dhyAnathI pragaTe che, tethI potAnA zuddha AtmasvarUpanA lAbharUpa mokSa meLavavA mATe paramAtmAnA dhyAnamAM lIna thavuM joIe. kemake te dhyAna ja AtmAne mokSasukhanuM asAdhAraNa kAraNa hovAthI atyaMta hitakara che. KN anuprekSAkiraNa 1 . 23 varSa 263 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpanI anubhUti arihaMtAdi cAranuM zaraNa e zuddha AtmasvarUpanuM smaraNa karAvanAra hovAthI ane tenA dhyAnamAM ja tallIna karanAra hovAthI tattvataH zuddha AtmasvarUpanuM ja zaraNa che. ane zuddha AtmasvarUpanuM zaraNa ja parama samAdhine ApanAra hovAthI parama Adeya che. te mATenI yogyatA duSkatagaI ane sukRtAnumodanathI prApta thAya che tethI duSkRtagartA ane sukRtAnumodanA paNa upAdeya che. duSkRtagaI ane sukRtAnumodanA sahita arihaMtAdi cAranuM zaraNa e bhavyatva paripAkanA upAya tarIke zAstramAM varNaveluM che te yukti ane anubhavathI paNa gamya che. duSkRtagaI ane sukRtAnumodana parArthavRtti ane kRtajJatA bhAvane uttejita karanAra hovAthI aMtaHkaraNanI zuddhatA kare che e yukti che ane aMtaHkaraNamAM ja paramAtmasvarUpanuM pratibiMba paDI zake che evo sarva yogIpuruSono paNa anubhava che. samudra ke sarovara jyAre nistaraMga bane che tyAre ja temAM AkAzAdinuM pratibiMba paDI zake che. tenI jema aMtaHkaraNarUpI samudra ke sarovara jyAre saMkalpa-vikalparUpI taraMgothI rahita bane che tyAre ja temAM arihaMtAdi cAranuM ane zuddhAtmAnuM pratibiMba paDe che. - aMtaHkaraNane nistaraMga ane nirvikalpa banAvanAra duSkRtagaha ane sukRtAnumodananA zubha pariNAma che ane temAM zuddhAtmAnuM pratibiMba pADanAra arihaMtAdi cAranuM smaraNa ane zaraNa che. smaraNa dhyAnAdi vaDe thAya che ane zaraNagamana AjJApAlananA adhyavasAya vaDe thAya che. AjJApAlanano adhyavasAya nirvikalpa cinmAtra samAdhine ApanAro che ane nirvikalpa citmAtra samAdhi eTale zuddhAtmAnI sAthe ekatAnI anubhUti. tene aMgrejImAM self Identification (selpha AIDenTIphikezana) arthAt svarUpanI anubhUti paNa kahe che. e rIte paraMparAe duSkatagaI ane sukRtAnumodanA tathA sAkSAt zrI arihatAdi cAranuM zaraNagamana nirvikalpa citmAtra samAdhi-svarUpAnubhUtinuM kAraNa bane che, tethI te traNeyane jIvanuM tathAbhavyatva-mukti gamana yogyatva pakAvanAra tarIke zAstramAM oLakhAvavAmAM Avela che te yathArtha che. te traNeya sAdhanono bhavyatva pakAvavAnA upAya tarIke Azraya levo e durlabha evA mAnavajIvanamAM pratyeka mumukSu AtmAnuM parama kartavya che. nAnA moTAne be hAtha joDIne name e duniyAno krama che. e rIte moTo nAnAne bhale na name, paNa tene potAnA dayamAM sthAna Ape, tenuM hita cittave, tene sanmArgamAM joDe ane tenuM kalyANa thAya tema vicAre e paNa eka prakArano moTAno nAnA pratyeno namaskArabhAva che. 264 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuprekSAkiraNa 2 prabhuAjJAnuM svarUpa "Astravo bhavahetuH syAt, saMvaro mokSakAraNam / itIyamArhatImuSTi-ranyadasyAH prapaJcanam // " artha- "Azrava sarvathA heya che ane saMvara upAdeya che. Azrava bhavano hetu che ane saMvara mokSanuM kAraNa che. zrI arihaMta paramAtmAnI AjJAnuM saMkSepamAM A parama rahasya che, bIjo badho Ano ja vistAra che.' mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoga e pAMca Azrava che. samyakatva, virati, apramAda, akaSAya ane ayoga e pAMca saMvara che. zrI paMcamaMgalamahAgrutaskaMdhamAM namaskAranI pAMca vastuo che. zrI arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMceyamAM Azravano abhAva che ane e pAMceya saMvarathI bharelA che. te pAMceyane namaskAra te pAMceyamAM rahelA saMvarane ja namaskAra che. saMvaranuM sevana te prabhunI AjJA che. AthI pAMceyanA namaskAramAM AjJAne ja namaskAra che. vaLI namaskAranI pAMceya vastuo AzravathI rahita che, jethI te pAMceyane namaskAramAM AzravanA tyAgane namaskAra che. Azravano tyAga e prabhunI AjJA che, jethI pAMceyanA namaskAramAM saMvaranuM bahumAna che ane AzravanI gaha che. parameSThinamaskAra vaDe sukRtanI anumodanA thAya che ane duSkRtanI gaha thAya che. suktanI anumodanA vaDe zubhano-kuzaLano anubaMdha paDe che ane duSkataga vaDe azubha-akuzaLanA anubaMdhano viccheda thAya che. parameSThi-namaskAramAM paramAtmAnI AjJAnuM bahumAna thAya che, jethI AjJApAlanano adhyavasAya tIvra bane che tathA AjJAnI virAdhanAno adhyavasAya niranubaMdha bane che. AjJAnuM sAmrAjya parameSThinamaskAra prabhunI AjJA sAthe anukULa saMbaMdha karAve che. prabhunI AjJAnuM sAmrAjya traNa bhuvanamAM pravarte che. samagravizvanuM pravartana AjJAne AdhIna che. AjJAno virAdhaka zikSAne pAtra bane che ane prabhunI AjJAno ArAdhaka unnatine pAme che. AjJAne zaraNe rahelo nirbhaya bane che. AjJA ja dIvo che, AjJA ja trANa che, AjJA ja zaraNa che, AjJA ja gati che ane AjJA ja durgatimAM paDatA jIvone AlaMbana che. parameSThinamaskAramAM AzA, AjJApAlaka ane AjJAkArarane namaskAra hovAthI te namaskAra bhavya jIvone dIpakanI jema prakAza Ape che. athavA bhavasamudramAM dvIpanI jema AdhAra Ape che. parameSThinamaskAra anartha ane aniSTano ghAta kare che. vaLI te bhavabhayathI pIDitane zaraNa Ape che, duHkha-dAriyathI bacavAno mArga batAve che ane vikRpamAM paDatA jIvone AlaMbanabhUta thAya che. prabhunI AjJAmAM jeTalA guNo che te badhA guNone pAmavAno adhikArI parameSThinamaskAra karanAra bane che. jethI parameSThinamaskAra e sAranI poTalI che, ratnanI peTI che, DhAkeluM nidhAna che, dharmarUpI kAMcanano karaMDiyo che ane muktinA musAphara evA bhavya AtmAone devAdhidevanuM parama bheTayuM che. anapekSAkiraNa 2 2 65 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parameSThinamaskArano ArAdhaka AjJAno ArAdhaka bane che ane AjJAno ArAdhaka zivasukhane pAme che. utkRSTa anumodanA ane utkRSTagaha namaskAranI cUlikA samyakatvarUpI saMvarane kahe che, sAdhu namaskAra sarvavirati saMvarane pragaTa kare che, AcAryanamaskAra ane upAdhyAyanamaskAra apramAda saMvarane vyakta kare che, arihaMtanamaskAra akaSAya saMvarane tathA siddhanamaskAra pradhAnatayA ayoga saMvarane vyakta kare che. e pAMca namaskAra pAMceya prakAranA saMvarane puSTa kare che, jethI parama maMgalasvarUpa che. temaja te pAMceya prakAranA Azravono kaTTara virodhI hovAthI Azravono samULago nAza kare che. parameSThinamaskAra vaDe duSkRtanI sarvotkRSTaga thAya che ane sukRtamAtranI sarvotkRSTa anumodanA thAya che. prabhunI AjJA duSkRtamAtrano tyAga karavAnI che tathA sukRtamAtranuM sevana karavAnI che. AthI paMcamaMgalanuM nitya ArAdhana karanAro prabhu-AjJAno parama ArAdhaka bane che. prabhunI AjJA chae jIvanikAyanuM hita karanArI hovAthI, paMcamaMgalanuM sevana karanAro chae jIvanikAyanA hitane ciMtavanAro thAya che. jIvarAzi upara hitano pariNAma e maitrI che. maitrIbhAva dhAraNa karanAro paramAtmAnI AjJAno ArAdhaka thAya che. namaskAra vaDe mAdhyacca pariNati namaskAra eTalA mATe maMtra che ke-te chae jIvanikAyanI sAthe gupta bhASaNa kare che, temanA hitanI maMtraNA kare che ane te dvArA cAreya puruSArthane AmaMtraNa Ape che. paMcamaMgala e paramAtmAnI AjJAnuM mUrtimaMta svarUpa che. paramAtmAnI AjJA hemanuM hAna, upAdeyanuM upAdAna ane upekSaNIyanI upekSA svarUpa che. mithyAtvAdi deya che, samyaktvAdi upAdeya che ane anAtmatattva upekSaNIya che. parameSThinamaskAra dvArA mithyAtvAdi pApono nAza thAya che, samyaktvAdi guNono svIkAra thAya che ane ajIva tatvanI upekSA thAya che. upekSA eTale mAdhyacca pariNati. ajIvatattva jema rAga karavA lAyaka nathI, tema dveSa karavA lAyaka paNa nathI evI pariNati (manovRtti) te mAdhyazma pariNati che. jIvamAtra pratye maitrI, ajIvamAtra pratye mAdhyacya ane jIvanI zubhAzubha avasthAo pratye anukrame pramoda ane kAruNya Adi bhAvo parameSThinamaskAra dvArA keLavAya che. parameSThinamaskAra marmane sparze che. AtmajJAna prApta thavAnuM mukhya rasAdhana vicAra che. te vicAra jIvamAtra pratye maitrIrUpe ane jaDamAtra pratye vairAgyarUpe ema be rIte pravarte che. namaskAra te baMne prakAranA vicArone prere che. paramArthabhUta AtmA puruSomAM che. parameSThinamaskAra sapuruSomAM rahelA paramArthabhUta AtmAne namaskArarUpa che, jethI parameSThinamaskAra sakala zAstronA marmarUpa che. zAstro mArga batAve che. teno marma satparuSonA aMtaramAM rahelo che. parameSThinamaskAra te marmane sparze che. jJAnacetanAno Adara jagatamAM sarvazreSTha vastu jo koI hoya to te zuddha caitanya che. parameSThinamaskAramAM tenuM bahumAna thAya che. zuddhacaitanyasvarUpanuM bahumAna potAnA zuddha padane pragaTAve che. - 2lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI zuddha cetanA jJAnasvarUpa che. parameSThinamaskAra vaDe karmacetanAnI ane karmaphaLa cetanAnI upekSA thAya che ane jJAnacetanAno Adara thAya che. jJAnacetanA rAgAdithI rahita che tethI vItarAgasvarUpa che ane jJAnAdithI sahita che tethI sarvajJasvarUpa che. parameSThinamaskAra vaDe AtmAnuM vItarAgasvarUpa ane sarvajJasvarUpa pUjAya che. namaskArano tAttvika artha pUjA che. pUjA dravya-bhAvasaMkocarUpa che. dravyasaMkoca vANIno ane kAyAno tathA bhAvasaMkoca manano thAya che. e rIte mana, vANI ane kAyA vaDe vItarAgasvarUpa ane sarvajJasvarUpa jJAnacetanAno Adara tathA tene dhAraNa karanAra puruSonI satata pUjA e namaskArano tAtparyArtha che. prabhunI AjJA vItarAgatAne pUjavAnI che. vItarAgatA sarvajJatAnuM avaMdhya kAraNa che. bhaktinuM prayojaka ane sevyatAnuM avacchedaka vItarAgatvAdi guNonuM hovApaNuM che. parameSThinamaskAramAM te ja vastu pUjAya che. tethI viparIta vastu asevya hovAthI apUjya che. namaskAramAM pUjyanI pUjA ane apUjyanI apUjA sadhAya che tethI te mahAmaMtra che. satparuSo vaDe te sevya che, ArAdhya che ane mAnya che. zravaNa, manana ane nididhyAsanA AjJApadArtha Aptavacana che. Apta yathArthavaktA che. yathArthavaktAnuM kaheluM yathArthavacana te zravaNapadArtha che. mananapadArtha yuktine zodhe che. Azrava heya che kemake te sva-para pIDAkAraka che. saMvara upAdeya che kemake te sva-para hitakAraka che. nididhyAsanapadArtha aidaMparya batAve che. AjJAnuM aidaMparya AtmA che. AzravanI heyatA ane saMvaranI. upAdeyatAnuM jJAna jene thAya che te AtmA ja AjJAsvarUpa che. pravRtti-nivRttirUpa AjJA heyopAdeyArthaka che ane te AjJAno vyAvahArika artha che. AjJAno naivika artha svarUparamaNatA che. svarUpa ramaNatA ja paramArthazaraNabhUta che. namaskArano vyAvahArika artha AzravatyAga ane saMvarasevananuM bahumAna che. namaskArano pAramArthikaartha Azravano tyAga karanAra ane saMvaranuM sevana karanAra vizuddha AtmA che. vizuddha AtmA jJAyakarUpa che. "jJa' svabhAvavAna AtmAmAM pariNamana te namaskArano aidaMpardhArtha che ane te ja AtmasAkSAtkAranuM anaMtara kAraNa che. "AtmA vA re draSTavyo, zrotavyo, maMtavyo, nividhyAlitavyo ? - zravaNa, manana, nididhyAsana vaDe AtmAno sAkSAtkAra thAya che. sAkSAtkAra e mukhya prayojana che. tenuM sAdhana nididhyAsana, nididhyAsananuM sAdhana manana ane mananuM sAdhana zravaNa che. zravaNano adhikArI mumukSu che. mumukSunAM lakSaNa zAma-dAma-titikSA tathA zraddhAsamAdhAna ane uparIta che. tenuM mULa virAga che virAganuM mULa nityAnityAdino viveka ane vicAra che. amanaskatAno maMtra namo maMtra sarva prANonuM utkramaNa karAve che. "no' maMtranuM uccAraNa karavA mAtrathI ja prANonuM UrdhIkaraNa-utkramaNa thAya che. bIjA arthamAM "namo' maMtra sarva prANonuM paramAtmatattvamAM pariNamana karAve che. prANone mananI upara laI javAmAM "no maMtra sahAya kare che. amanaskatva ane unmanIbhAvanI avasthA nano maMtranA punaH punaH smaraNathI utpanna thAya che. kahyuM che ke vipratI| mano nama: | "namo' e mananI vizuddha anuprekSAkiraNa 2 267 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazAmAM gati karAvanAra maMtra che. manasAtIta (Beyond mind) avasthA "namo' maMtra vaDe sAdhakane sahelAIthI prApta thAya che. "namo namana, pariNamana ekArthaka che. jenAthI AtmAnuM zuddha svarUpamAM pariNamana thAya te "namo maMtra che tethI te paramarahasyamaya manAya che. sanmAnanuM sarvotkRSTadAna 'One of the greatest joy in life is the joy giving that do you lt 241491-i AvatuM sarvazreSTha dAna che. sarva dAnamAM zreSTha dAna sanmAnanuM dAna che. dAnanA sarvazreSTha pAtra zrI paMcaparameSThibhagavaMto che. cittanA zubhabhAvathI jeo niraMtara sanmAnanuM dAna namo maMtra vaDe zrI paMcaparameSThibhagavaMtone kare che, teo mAnavajanma pAmIne aMze paNa karavA lAyaka kRtya karIne kRtArthatAne anubhave che. parameSThinamaskAramAM kRtajJatAno bhAva rahelo che. durgatimAM paDatA jIvone zrI parameSThibhagavaMto namaskAra vaDe parama AlaMbanane Ape che, teonA vizuddha jIvana vaDe parama Adarzane Ape che tathA bhavasAgara taravA mATe jahAja samAna paramatIrthanuM sthApana karI lAkho-karoDo ane asaMkhya jIvone ratnatrayanuM chUTe hAthe dAna kare che. evA parama dAtAranuM temane yogya sanmAna karavuM e sarva kRtajJa jIvonuM parama kartavya che. kRtajJatA e pAtratA keLavavAnuM ane yogyatA vikasAvavAnuM prathama sopAna che. jeo upakArIo pratye niraMtara kRtajJatA bhAva darzAve che teo A bhavATavImAM surakSita rahe che. kRtajJatA guNa teone jyAM jAya tyAM uttama AtmAono samAgama karAvI Ape che ane temanA vAtsalyanA sAcA adhikArI banAve che. kahyuM che ke "kSAmapi saMnayaMtivA mavati mAvatara naukA .' puruSonI saMgati karanArane yogya zubhapuNyanuM arjana kRtajJatAbhAva vaDe avazya thAya che. A jagatamAM arthanuM dAna ApanArA haju maLI Avaze, paNa dayathI sanmAnanuM dAna ApanArA durlabha hoya namaskAramAM jeonuM citta lAgatuM nathI, teoe samajavuM joIe ke yogyane yogya dAna ApavA mATenI udAratA teonA AEyamAM haju pragaTI nathI. kRpatAno nAza kRtajJatAthI thAya che ane kRtajJatAnuM pAlana sarvazreSTha dAtArone sanmAnanuM dAna devAthI thAya sarvotkRSTa zaraNAgati sarvotkRSTa gaI, sarvotkRSTa anumodanA ane sarvotkRSTa zaraNAgati mATeno mahAmaMtra te zrI namaskAra mahAmaMtra sarva pApono sarvathA praNAza karavAnuM praNidhAna zrI namaskAramahAmaMtramAM raheluM che, je sarvotkRSTagartAnA pariNAma sUcave che. sarvamaMgalomAM pradhAna ane prathamamaMgala namaskAra che, je sarvotkRSTazaraNAgatino ane sarvotkRSTaanumodanAno pariNAma che. namo pada sarvotkRSTazaraNAgatinuM sUcaka che, kema ke temAM eka bAju kara, zira Adi sarva aMgonuM samarpaNa che ane bIjI bAju te dvArA AtmAnA sarva pradezonuM samarpaNa che. SN 268 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa karaNa, traNa yoga, sAta dhAtu, daza prANa, sarva roma ane sarva pradezo vaDe thatI zaraNAgati e utkRSTa namaskAra che ane te zaraNAgati zrI namaskAramahAmaMtranuM sarvotkRSTa vAcya che. bhavyatvaparipAkanI saghaLI sAmagrI ekI sAthe saMgrahAyelI zrI namaskAramahAmaMtramAM A rIte maLI Ave kalyANano mArga zrI namaskAra-mahAmaMtranA upakAra anaMtA che. anaMtA AtmAone muktigamana mATe namaskAra mahAmaMtre parama avalaMbana pUruM pADeluM che. sarva tIrthakaro, sarva gaNadharo sarva pUrvadharo ane bIjA jJAnI mahApuruSo zrI namaskAra mahAmaMtrano AdhAra laIne paramapade pahoMcelA che. sarve mahApuruSone AdhAra ApanAra evo mahAmaMtra ApaNane atyAre maLyo te ApaNuM keTaluM moTuM sadbhAgya gaNAya? e rIte zrI namaskAra mahAmaMtranuM gaurava vhAyamAM dhAraNa karIne tenuM AlaMbana lenAra, durgatimAM paDatA evA potAnA AtmAne bacAvI zake che ane sadgatine parama sulabha banAvI zake che. AlaMbananA AdarathI utpanna thayeluM puNya ja vighnono kSaya kare che ane patana pAmatA potAnA AtmAne khare avasare ugArI le che. nIce paDatAne bacAvanAra ane UMce caDhavAmAM AlaMbanabhUta thanAra pratyeka vastune parama AdaranI najare jovAnI Teva pADavI joIe. e Tevano abhyAsa ja jIvane AtmavikAsamAM AgaLa vadhAranAra che. zrI navakAramaMtra e rIte kalyANano mArga zIkhave che. maMtracaitanyanI jAgRti zrI namaskAramaMtranA uccAraNanI sAthe ja prANonI gati Urdhva-ucca thavA lAge che ane sarva prANo ekasAthe paramAtmAne viSe joDAya che. maMtranA uccAraNanI sAthe ja mana ane prANa Urdhvagatine dhAraNa kare che, karmano kSaya-kSayopazama karAve che, karmanI azubha prakRtionA sthiti-rasa ghaTADI de che tathA zubha prakRtionA sthiti-rasa vadhArI Ape che. satyayopazama thavAthI buddhi utpanna thAya che ane te sabuddhi gurutattvanuM kArya kare che. sadgaddhi dvArA Atmatatvano mahimA jJAta thAya che, jethI aMtarmukha vRtti vadhavAnI sAthe paramAtmatatvanI anubhUti thavA lAge che. e rIte mana, maMtra ane prANa tathA deva, guru ane AtmAnI ekatA sadhAya che. tene ja maMtrazAstramAM maMtramaitanyano udbhava thayo kahevAya che. kahyuM che ke maMtrArtha maMtradvaita, jo nAnAti tattvataH | zata-akSa-pratoSi, maMtrasiddhi na Rti kA" artha - maMtranA arthane ane maMtramaitanyane je tattvathI jANato nathI tene karoDo jApa karavAthI paNa maMtrasiddhi thatI nathI.' bhASAvargaNAthI zvAsozvAsavargaNA sUkSma che ane manovargaNA tethI paNa vadhu sUkSma che. tenAthI vadhAre sUkSma karmavargaNA che. tenA kSaya-kSayopazamathI aMtarmukhavRtti ane AtmajJAna thavA lAge che. tenuM ja nAma maMtracaitanyanI jAgRti che. kahyuM che ke gurUmaMtradevatA''tmamanaHpavanAnAmaikyaniSkalanAdantarAtmasaMvittiH / "mana, maMtra ane pavanane tathA deva, guru ane AtmAne paraspara kathaMcit aikyano saMbaMdha che. te jANavAthI aMtarAtmabhAvanuM saMvedana thAya che.' anuprekSAkiraNa 2 49 IN E Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdabrahadvArA parabrahmanI upAsanA zrI namaskAramaMtra jJAyakabhAvane namavAnuM zIkhave che. zAkabhAva e AtmAno svabhAva che. rAga-dveSAdi bhAvo e vibhAva che. vibhAva tarapha DhaLI rahelA AtmAne svabhAva tarapha vALavo e namaskAramaMtranuM kArya che. 'rdi e varNamALAnuM, zabdabrahmanuM saMkSipta svarUpa che. zabdabrahma parabrahmanuM vAcaka che ane parabrahma zuddha jJAnasvarUpa che ke jemAM mAtra jJAna raheluM che ane jJAna sivAya bIjA koI bhAvo rahelA nathI. te zuddha parabrahma svarUpa upAsya che, pUjya che ane ArAdhya che. te sivAyanuM bIjuM svarUpa anupAya, apUjya ane asevya che; A jaina siddhAnta che. sevyatAnuM avacchedaka vItarAgatyAdi guNavattva che. vItarAgatva sarvajJatvanI sAthe vyApta che, tethI vItarAga ane sarvajJa evuM nirdoSa kevalajJAnasvarUpa ane tenI upAsanA ja paramapadanI prAptinuM bIja che. kRtajJatA ane svataMtratA "nano e kRtajJAno maMtra che ane "no e svataMtratAno maMtra paNa che. kRtajJatA-guNa e vyavahAradharmane pAyo che ane svataMtratA-guNa e nizcayadharmanuM mULa che. Atmadravya anAdi karmasaMbaMddha hovA chatAM karmadravya ane Atmadravya kathaMcita bhinna che. AtmA ane ano saMyogasaMbaMdha che ane te viyoganA aMtavALo che. karmanA saMbaMdhane Adi ane aMta che. Atmadravya-anAdi anaMta che. AtmadravyanI svataMtratA anubhavIne jagata samakSa tene batAvanAra zrI tIrthaMkarabhagavaMto anaMta upakArI che. teonA upakArane hRdayamAM dhAraNa karI teo pratye nitya AbhAranI lAgaNIvALA rahevuM ane e upakArano badalo vALavAnI potAnI azaktine niraMtara kabUla rAkhavI, te vyavahAra-dharmanuM mULa che ane te ja nizcayadharma pAmavAnI sAcI yogyatA che. namo maMtranI upAsanA e kRtajJatA guNanA pAlana dvArA svataMtratA tarapha laI janArI siddha prakriyA che. tethI 'no maMtrane setunI upamA paNa ghaTe che. zrI namaskAramaMtra bhavasAgara taravA mATe ane mokSanagaramAM pahoMcavA mATe setunI garaja sAre che, arthAt te vyaktamAMthI avyaktamAM laI jAya che. prakRtithI parAmkha banAvI puruSanI sanmukha dorI jAya che. tethI te dIpa-dIpa che, trANa-zaraNa che, gati ane AdhAra che. nano maMtra anukrame duSkRtanI gaha karAvanAra hovAthI dIpa, tapa ane trANa che, sukRtAnumodanA karAvanAra hovAthI gati ane pratiSThArUpa che tathA sukRtathI ane duSkatathI para evA vizuddha AtmatattvanI abhimukha laI janAra hovAthI parama zaraNagamanarUpa paNa che. e rIte "namo' maMtra bhavya jIvone paramaAlaMbanarUpa ane paramaAdhArarUpa banIne bhavaduHkhano viccheda tathA zivasukhanI prApti karAvavAmAM sahAyaka thAya che. no maMtra bIjI rIte ghULamAMthI sUmamAM javAno maMtra che. sUkSmamAMthI sUkSmataramAM ane sUkSmataramAMthI sUkSmatamamAM javA mATenI preraNA paNa namo" maMtramAMthI maLe che. aNuthI paNa aNu ane mahAnathI paNa mahAna evA AtmatattvanI prApti arthAt "morayA ane mahatamArIyAnuM' baMne vizeSaNovALA evA paramapadanI siddhi "namo' maMtra vaDe thAya che. IN 270 270 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAntarasano utpAdaka 'namo arihaMtANaM' e mahAmaMtra che, zAzvata che ane zAntarasanuM pAna karAvanA2 che. zAntarasa eTale rAga-dveSavinimukta mAtra jJAnavyApAra, tene namaskAra. 'niM' e mohAdi zatruono nAzaka che, tethI trANasvarUpa che. 'arihaM' zabda zatrunAzaka, pUjyatAno vAcaka tathA zabdabrahmano sUcaka hovAthI zAnta rasotpAdaka che. zAntarasa, samatA2sa, upazama rasa e badhA zabdo ekArthaka che. rAgadveSa ane sukhaduHkhanA saMvedanathI para evo jJAnarasa e ja ahIM zamarasa che, e ja samatA2sa che ane e ja zAntarasa che. 'namo arihaMtALuM" e maMtra jJAnacetanA pratye bhakti utpanna karI temAM jIvane tallIna banAve che. namo' maMtra e anAhatasvarUpa che 'namo'maMtra e uccAraNamAM sarala, arthathI rakSaNahAra ane phaLathI UrdhAtiUrdhva gatimAM laI janAra che tethI mahAmaMtra che. uccAraNa karatAM ja te sarva prANone UMce laI jAya che ane te sarva prANone 52mAtmAmAM vilIna karI Ape che. zabdathI sa2la, arthathI maMgala ane guNathI sarvocca che. namratA e sarva guNonI Toca che. potAnI jAtane aNuthI paNa aNu jeTalI mAnanAra ja mahAnathI mahAna tattvanI sAthe saMbaMdhamAM AvI zake che. pUrNatA e zUnyatAnuM ja sarjana che. 'namo' maMtramAM zUnyatA chupAyelI che tethI ja te pUrNatAnuM kAraNa bane che. 'namo' e anAhatasvarUpa che, kema ke-te bhAvapradhAna che. jJAna akSarAtmaka che ane bhAva anakSarasvarUpa che, tethI tenuM Alekhana anAhata dvArA ja thaI zake che. vaLI jJAnopayoganI sthiti aMtarmuhUrtathI vadhu nathI. bhAvanI sthiti avyAhata che. te kAyamI hovAthI tenuM Alekhana ke Akalana zabda dvArA thaI zakatuM nathI. paramAtmA mAtra jJAnagrAhya nathI kintu bhAvagrAhya che. 'namo' pada e bhAvasvarUpa ane bhaktisvarUpa hovAthI te dvArA paramatattvanI anubhUti thaI zake che. chadmastho mATe jJAnano jyAM aMta che, tyAM bhAvano prAraMbha che. jJAna dvaitasvarUpa che, kAraNa ke-te pRthakkaraNa kare che; jyAre bhAva advaitasvarUpa che, kAraNa ke-te ekIkaraNa kare che. AthI paramAtmA sAthenuM advaita, namaskArabhAva dvArA ja sAdhI zakAya che. rucianuyAyI vIrya namaskArabhAva prazaMsAtmaka che. tema ja Adara, prIti ane bahumAnavAcaka che. namaskArabhAva vaDe 52matattva pratyenI abhiruci pragaTa karAya che. jyAM ruci tyAM ja vIrya pravRtta thAya che. AthI AtmAnuM vIrya ane AtmAnIzaktine 52mAtmabhAva tarapha vALavA mATe eka 'no' bhAva dvArA pragaTatI rucimAM te sAmarthya che. bhAvanI utpatti jJAnathI che paNa jJAna pote bhAvasvarUpa nathI. bhAvamAM jJAna to che ja, paraMtu tethI kAMIka adhika hovAthI bhAva adhika pUjya che. bhAvazUnya jJAnanI kiMmata koDInI nathI. alpajJAnathI yukta paNa zuddha bhAvanI kiMmata agaNita che. paramAtmA cinmaya-jJAnAnaMdamaya che, jethI te bhAvagrAhya che. sarva bhAvomAM zreSTha bhAva zrI namaskA2no bhAva che. zrI namaskAra bhAvamAM namaskArya pratye sarvasvanuM dAna ane sarvasvanuM samarpaNa ka2Aya che jethI tenuM phaLa agaNita, aciMtya ane aprameya che. sarva pApone bhedavA mATe te samartha che ane sarva maMgalone kheMcI lAvavA mATe te amogha che. anuprekSAkiraNa 2 271 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAhatabhAvanuM sAmarthya anAhatanA AlekhanamAM traNa AMTA vagere che te bhAva saMbaMdhI jaNAya che arthAt te uttarottara bhAvanI vRddhi (Spiral)nA sUcaka che. Agamano sAra 'namo' bhAva che. maMtra ane yaMtrano sA2 'anAhata' che. 'no' bhAva samatAnI vRddhi kare che ane te samatA anAhata che. tene sUcavavA mATe traNa AMTA vagerenuM Alekhana che. anAhata eka prakArano dhvani paNa che te aTakyA vinA cAlyA kare che. te jaNAvavA mATe tenuM Alekhana vartula (Circle)thI na karatAM kamAna (Spiral)thI kareluM hoya che. vyakti (Personal)mAMthI jAti (Impersonal)mAM ane vyaSTi (Individual) mAMthI samaSTi (Universal)mAM javA mATe bhAva ja samartha che. mAtra jJAna ke kriyAmAM te sAmarthya nathI. bhAva jyAM sudhI vizvavyApI na bane tyAM sudhI te Ahata che. te jyAre sarvavyApI bane tyAre anAhata thAya che. jJAna ane kriyAnAM phaLa parimita che ane bhAvanuM phaLa aparimita che, te anAhatanuM Alekhana sUcave che. bhAvamAM samarpaNa ane saMbaMdha che tethI te pUjya che. pUjyatAnuM avacchedaka dAna che paraMtu grahaNa nahi. sarvotkRSTa dAna te samatAbhAvanuM dAna che. samatAbhAva sarva mATe samAnabhAva dharAve che, tethI te anAhata che. namaskAra e prathama dharma zA mATe ? jainAgamanuM prathamasUtra zrI paMcamaMgala yAne namaskArasUtra che. tenuM paheluM pada 'namo' che. e namaskAra kriyAnA arthamAM vyAkaraNamAnya avyaya pada che. eno artha 'huM namaskAra karuM chuM' evo thAya che. AthI 'namo arihaMtANaM' no vAcyArtha 'huM arihaMta paramAtmAone namaskAra karuM chuM' evo thAya che. ahIM 'namo' pada prathama mUkIne e sUcavyuM che ke, namaskAra e prathama dharma che. namaskAra e dharma tarapha prayANa karavA mATe mULabhUta maulika vastu che. namaskArathI zubhabhAva jAge che, zubhabhAvathI karmakSaya thAya che ane karmakSayathI sakala kalyANanI siddhi thAya che. mithyAbhinivezanuM parama auSadha jIvanuM saMsA2paribhramaNa ajJAnane kAraNe che ane mithyAtva tenI puSTi kare che. ajJAna hovA chatAM 'huM samajadAra chuM, 'huM buddhizALI chuM' ane 'huM jJAnI chuM.' evA mithyAbhimAnanuM ja bIjuM nAma mithyAtva che. ajJAna hovA chatAM jJAnIne zaraNe na javuM e mithyAbhiniveza che. enA kAraNe ajJAnajanya doSa TaLato nathI paNa UlaTo dRDha bane che. namaskAramaMtra e mithyAbhinivezanuM auSadha che. namaskAramAM 'huM ajJAna chuM' evI kabUlAta che. e kabUlAta ajJAnanI garhA karAve che, jJAnInI stuti karAve che tathA jIvamAM saraLabhAva pragaTAve che ane saraLatA ja mokSamArganI prathama zarata che. jema bALaka ajJAna che paNa te mAtApitAnA zaraNe rahe che, to jJAnI paNa thAya che ane sukhI paNa thAya che. paraMtu ajJAnanI sAthe rahevAnI jo haTha hoya ane potAthI adhika jJAnIne zaraNe rahevAnI taiyArI na hoya to te 272 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALaka jema jema moTuM thatuM jAya che tema tema vadhumAM vadhu ApattimAM AvI paDe che. te rIte mokSamArgamAM paNa ajJAna santavya che, kintu teno abhiniveza akSattavya che. "namo maMtra te abhinivezane TALI de che. "namo maMtra namratAne vikasAve che. "namo maMtra dvArA jJAnIonI parAdhInatAno svIkAra karavAmAM Ave che. namratA ane AdhInatA jJAnathI ajJAna TaLe che e vAta sAcI che topaNa adhUruM jJAna jyAM sudhI che tyAM sudhI teno paNa ahaMkAra thavAno saMbhava che. AthI jJAna jyAM sudhI pUrNa na thAya tyAM sudhI namratA parama Avazyaka che. "namo maMtra svalaghubhAva sadA TakAvI rAkhe che ane e laghubhAvanA prabhAve jIva pUrNadazAne pAmI zake che. jJAna jyAM sudhI apUrNa che tyAM sudhI pUrNajJAnInI parAdhInatA jIvane AgaLa vadhavAmAM sahAyakArI banI zake che. jJAnI pratye namratA ane jJAnInI AjJA pratye parAdhInatA e chadmasthamAtrano prathamadharma che. jene namavAmAM Ave tenI uccatAno ane svajAtanI laghutAno bhAva kAyama TakAvI rAkhavA mATe yogyane namavAnI parama AvazyakatA che. vAraMvArano e namaskAra namratA ane yogyanI parAdhInatAne puSTa kare che. jenA pratye ApaNe namra ane AdhIna banIe chIe te ApaNA hita mATe zuM kahe che te jANavAnI prathama jijJAsA thAya che ane pachI temanI hitakArI AjJAne jIvanamAM jIvavAnuM baLa prApta thAya che. namaskAra e sarva dharmanuM mULa je bALaka potAnA vaDIlo pratye namra ane parAdhInavRttivALo hoya che, te teonA Adezone anusarI zake che ane potAno vikAsa sAdhI zake che. e mATe namaskAra e vikAsanuM parama sAdhana che. nAnapaNathI bALakane mAtA pitAdine praNAmAdi karavAnuM zIkhavavAmAM AvyuM hoya che to tethI tenA mana upara teo pratye pUjyatAno bhAva TakI rahe che. A rIte lokamAM ke lokottaramAM namaskAra e sarva prathamadharma che. jyAM sudhI pUrNajJAnI na banAya tyAM sudhI pUrNajJAnIne ane teonA svarUpane tathA upadezane samajAvanAra adhikajJAnI evA gurnAdinA Azraye rahevuM ja joIe ane e mATe vAraMvAra namaskArano Azraya levo ja paDe. vAraMvArano e namaskAra mana upara devagurunI AdhInatA ane AzritatAno bhAva sadA jAgRta rAkhe che ane teonA hitopadeza pratye AdarabahumAnano bhAva TakAvI rAkhe che. AthI namaskArane sauthI prathamadharma kahevAya che ane bIjA sarvadharmonuM paNa te mULa che ema spaSTapaNe samajI zakAya che. maMtranA aneka artha namaskAra e maMtra che, maMtranA aneka artha che. maMtra eTale guhya bhASaNa (Silent Talk). maMtra eTale AmaMtraNa-jene namavAmAM Ave che, tene hRdayapradezamAM padhAravA mATenuM AmaMtraNa (Invitation). maMtra eTale mananuM rakSaNa maMtranA vargo vaDe mananuM saMkalpa vikalpathI rakSaNa thAya che. maMtra eTale viziSTamanana ane te vaDe thatuM jIvanuM rakSaNa. viziSTamanana samyajJAnanuM sAdhana bane che ane te samyajJAna zubha bhAva jagADI jIvanuM rakSaNa kare che anuprekSAkiraNa 2 che 273 NS 23 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayogya mArge jatAM jIvane rokI yogya mArge caDhAve che. samyajJAna-darzana-cAritramAM rahevuM te yogya mArga che. ane mithyAjJAna-darzana-cAritramAM rahevuM te ayogya mArga che. maMtra mithyAratnatrayImAMthI jIvane choDAvI samyagratnatrayI tarapha laI jAya che, tethI te manana vaDe rakSaNa karAvanAra che ema sAbita thAya che. akhUTa phaLa ApanAruM dAna te namaskAra no maMtra dvArA zrI paMcaparameSThibhagavaMtone apAtA sanmAnanA dAnanA badalAmAM ApaNane zAzvata AtmAnA jJAnasvarUpa moTAmAM moTuM dAna maLe che. potAnA zAzvataAtmAnuM anAdikALathI thayeluM vismaraNa e ja anaMtaduHkhanuM mULa che ane tenuM smaraNa e ja anaMtasukhanuM bIja che namaskAra dvArA zrI paMcaparameSThinuM smaraNa e potAnA zAzvataAtmAnuM jJAna karAvIne anaMtakALa sudhI paNa na khUTe tevuM akhUTa jJAnadAna kare che. jeo ApanArA ja che, kadI paNa lenArA nathI temane ApavAmAM AvatuM dAna e ja eka akSayaphaLavALuM dAna che. - zrI paMcaparameSThibhagavaMto sanmAna levAnI IcchAthI sarvathA rahita hovAthI ane jIvone sarvasvanuM dAna karavA mATe ja vizvamAM emanuM astitva hovAthI, temane sanmAnanuM dAna namaskAra dvArA jyAre sTayathI karavAmAM Ave che tyAre tenuM phaLa aparimita bane che. pU. zrI AnaMdadhanajI mahArAja kahe che ke aho aho huM mujane namuM, namo muja namo muja re, amita phaLa dAna dAtAranI, jehane bheTa thaI tuja re, zAMtijina eka muja vinati. (1)" vaLI anyatra paNa kahyuM che ke :namastubhyaM namastubhyaM, namastumyaM namo namaH / namo mahyaM namo mahyaM, mahyameva namo namaH // 1 // artha - "paramAtmAne namaskAra e tattvathI potAnA AtmAne ja namaskAra che ane potAnA zuddha AtmAne namaskAra karavAthI paramAtmAne ja namaskAra thAya che." namodvArA sarvasamarpaNa namo' e AtmanivedanarUpa bhaktino eka prakAra che. 'namo' dvArA namaskAra karanAro paramAtmAnI AgaLa huM tamAro ja aMza chuM, sevaka chuM, dAsa chuM.' evuM Atmanivedana kare che. namo dvArA prabhunuM ane prabhunA nAmAdinuM zravaNa, kIrtana ane smaraNa thAya che, prabhunA rUpane vaMdana ane temanuM arcana tathA pUjana thAya che tema ja prabhunI sanmukha huM prabhuno dAsa chuM, sevaka chuM' ane aMza chuM evuM Atmanivedana thAya che. nako dvArA paramAtmAnI sAthe bhaktinA tAttvikasaMbaMdhanuM sthApana karAya che. "namo' e parabrahmanI sAthe yogya saMbaMdha karAvanAra mahAmaMtra che ane te AtmanivedanapUrvakanI zaraNAgati sUcave che. ahaMtA-mamatA e pApa che ane enuM mULa ajJAnatA che. ajJAna sahita sarvapApono nAza karavAnI zakti namaskAramAM che, kema ke namaskAramAM AtmasamarpaNa thAya che. samarpaNano artha che- anAtmapadArthomAM AtmabuddhinuM visarjana ane AtmabhAvamAM AtmAnuM nimajjana. te SN 274 6 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja TH Tirth Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimajjananuM bIjuM nAma zaraNAgati che. "no maMtra e paramatattvane samarpita thavAnI kriyA che zaraNAgatine navadhA bhakti upara dazamI bhakti kahI che. e bhaktino Azraya lenArane evo kola maLe che ke - "ra be pravRti " "mArA bhaktano kadI vinAza nathI.' moTAmAM moTAM pApa ahaMtA-mamatAnAM che. Atmanivedana ane zaraNAgati vaDe te pApono aMta Ave che. e baMne pAponuM mULa saMbaMdhanuM ajJAna che. namaskAra vaDe sAco brahmasaMbaMdha sadhAya che, jenAthI ajJAna, pApa ane tenA vividha vipAkano sadAne mATe aMta Ave che. namo' vaDe thatI bhakti ane pUjAnI kriyAo namo' vaDe huM paramAtmAnuM smaraNa karuM chuM, kIrtana karuM chuM, pUjana karuM chuM, vaMdana karuM chuM, prIti karuM chuM, bhakti karuM chuM, AjJAne zirodhArya karuM chuM ane asaMgabhAve teonI sAthe maLI jAuM chuM. smaraNa-kIrtanAdi dravyasaMkocarUpa che, jyAre AjJApAlana ane zaraNAgati te bhAvasaMkocarUpa che. "namo' vaDe ubhaya prakAranA saMkoca anubhavAya che ane kevaLa AtmatattvanA vikAsane icchAya che. namo prItirUpa che, bhaktirUpa che, vacanarUpa che ane asaMgarUpa che. "namo' e icchArUpa che, pravRttirUpa che, dhairyarUpa che ane siddhirUpa paNa che. "no' mAM bhaktinA sarva prakAro aMtargata thaI jAya che. dravyapUja ane bhAvapUjAnA sarva prakAro "namo maMtramAM samAI jAya che. sarva avasthAomAM kartavya zrI arihaMtane namaskAra, zrI siddhane namaskAra, zrI AcAryane namaskAra, zrI upAdhyAyane namaskAra tathA sarva zrI sAdhune namaskAra e AtmAnI ja bhinna bhinna avasthAone namaskAra che. zrI AcArya, zrI upAdhyAya ane zrI sAdhune namaskAra te chaThThA guNasthAnakathI bAramA-teramA guNasthAnaka sudhInI avasthAne namana che. zrI arihaMtane namaskAra e teramAM guNasthAnakane ane zrI siddhane namaskAra e mukhyatAe caudamA guNasthAnakane namana che. tattvathI te te avasthAomAM AtmAnuM bhAvathI pariNamana thAya che. AtmAnuM potAnI che te vizuddha avasthAomAM pariNamana bAhyabhAvo sAthenI ahaMtA-mamatAno nAza kare che ane AMtarbhAvo sAthenI ahaMtA ane mamatAnA bhAvane pedA kare che. vastutaH namaskAra e ahaMtA-mamatAno nAzaka ane nirmamatA nirahaMtA ane samatAno utpAdaka che. samatA samAdhisvarUpa che ane bAhya viSayonI mamatA saMkalezasvarUpa che. saMkalezane TALI samAdhine sAdhI ApanAra namaskAra sarva avasthAomAM kartavya che. prathama guNasthAnake namaskAra mithyAtvano nAza kare che, cothe guNasthAnake karelo namaskAra aviratino nAza kare che ane chede guNasthAnake karelo namaskAra pramAdano nAzaka bane che. uparanA guNasthAnakoe te namaskAra svabhAvapariNamanarUpa banI asaMgabhAva lAve che. kahyuM che ke :"jeha dhyAna arihaMta ko, tethI ja Atama dhyAna; phera kachu IsameM nahi, ehI ja parama nidhAna. (1)" jJAna, dhyAna ane samatA paryAyamAM anusmRta dravya che, dravyamAM pradhAnatA guNanI che ane guNamAM pradhAnatA jJAnanI che. jJAna karatAM paNa zreSTha AnaMda che. anuprekSAkiraNa 2 275 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasAmAnya vRddhikAraka che, guNasAmAnya ekatva kare che ane paryAyasAmAnya tulyatAkara che. e rIte dravya-guNa-paryAyathI paramAtmAnuM dhyAna e AtmAnuM ja dhyAna che ane e rIte thatuM AtmadhyAna vRddhikAraka, ekatvakara ane tulyatAkara hovAthI anaMta samatAne ApanAruM thAya che. samatA-samabhAva samAna buddhi vagere ekArthaka che. mokSanuM anaMtara kAraNa samatA che. samatAne mokSanuM bhAvaliMga paNa kahyuM che. te samatA AtmadhyAnathI prApta thAya che. kahyuM che keH"n sAmyena vinA dhyAnaM, na dhyAnena vinA ca tat / niSkaMpa jAyate tasmAt , dvayamanyonyakAraNam // 1 // " artha- samatA vinA AtmadhyAna nathI ane AtmadhyAna vinA niSkapasamatva nathI. arthAta dhyAna vinA samatAbhAvamAM nizcaLatA prApta thatI nathI, tethI dhyAnanuM kAraNa samatA ane samatAnuM kAraNa dhyAna che. ema paraspara kArya-kAraNabhAva pAmIne dhyAnanI ane samatAnI vRddhi thAya che. vRddhi, ekatA ane tulyatA dravyathI thatuM AtmadhyAna vRddhikara che arthAta zubhabhAvanI vRddhi kare che, guNathI thatuM dhyAna bhAvathI ekatvakara che ane paryAyathI thatuM dhyAna bhAvathI tulyatAkara che. tulyatA, ekatA ane vRddhi jyAre samakALe maLe che tyAre samatA sthira bane che. sthira samatA anaMtadravyonI samAnatA, guNonI ekatA ane paryAyonI tulyatAnA jJAna upara avalaMbe che. tethI samatAnA arthI jIvoe parameSThinamaskAra dvArA dhyAnamAM anukrame dravyathI vRddhi, guNathI ekatA ane paryAyathI tulyatAno anubhava levo joIe. dhyAnamAM jyAre parameSThionA zuddha Atmadravya sAthe potAnuM Atmadravya maLe che, tyAre vRddhi anubhavAya che. teonA guNo sAthe jyAre potAnA guNo maLe che. tyAre ekatA anubhavAya che ane teonA paryAyo sAthe jyAre potAnA paryAyo maLe che tyAre tulyatA anubhavAya che. e rIte tulyatA, ekatA ane vRddhino anubhava viSamatAno nAza kare che ane samatAno prAdurbhAva kare che. A parameSThinamaskAramAM nitya ekatAna thavAno abhyAsa mumukSoe vadhAravo joIe. vRddhi pAmelo te abhyAsa anukrame prakarSane pAmIne dhyAtAne dhyeyarUpa banAvanAro thAya che. AtmA paramAtmasvarUpa bane che tathA vyaSTi pote samaSTirUpa dhAraNa karIne aMte parameSThisvarUpa banI jAya che. kahyuM che ke - nija svarUpa upayogathI, phirI calita jo thAya; to arihaMta paramAtamA, siddha prabhu sukhadAya. tinakA Atma sarUpakA, avalokana karo sAra; dravya guNa pawva tehanA, ciMtavo citta majhAra. nirmaLa guNa cintana karata, nirmaLa hoya upayoga tava phirI nija sarUpakA, dhyAna karo thira joga, 3 je sarUpa arihaMtako, siddha sarUpa vaLI jeha; tehavo Atama rUpa che, tiNameM nahIM saMdeha. cetana dravya sAdharkhatA, teNe karI eka sarUpa; bhedabhAva Isame nahIM, evo cetana bhUpa. citmAtra samAdhino anubhava , AtmadhyAnanuM phaLa samatA che ane samatAnuM phaLa nirvikalpa upayoga arthAta nirvikalpa samAdhi che. te samAdhine nirvikalpa citmAtrasamAdhi kahevAya che. temAM rAga-dveSa ane sukha-duHkhathI para evo eka citmAtra upayoga rahe che. tene zAstromAM jJAnacetanA tarIke oLakhAvela che. 276 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAjo Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jJAnacetanA vItarAga ane sarvajJa che. AthI temAM kevaLa nirupAdhika sukhano ja anubhava thAya che. te sukhamAM dvanda nathI tethI te dvandAtIta paNa kahevAya che. namaskAra-mahAmaMtranA prathamapadamAM ja A nirvikalpa citmAtrasamAdhine anubhavavAno eka anokho prayoga che. gurumukhathI namaskAramaMtranI prApti thatAM ja "namo dvArA devatattvanI sanmukha thavAya che, kema ke "namo padanI sAthe ja marda zabda joDAyelo che, te devatatvano vAcaka che. jIvAtmAnuM dala paramAtmA che, te paramAtmatattvano anubhava karavA mATe "tA zabda joDavAmAM Avyo che. A "tA zabda "trANa" arthamAM che ane e trANa "AjJA' zabdanI sAthe saMbaMdha dharAve che. jyAM ane jyAre arihaMtonI AjJAnuM pAlana mukhya bane che, tyAM ane tyAre mana, prANa ane AtmA paramAtmAmAM ekAkAra bane che. e rIte "namo arihaMtA, maMtra anukrame guru, maMtra, devatA, AtmA, mana ane prANanI ekatA karAvI aMtarAtmabhAva jagADe che tathA aMtarAtmabhAvamAM sthira karI paramAtmabhAvanI bhAvanA karAve che. e bhAvanA aMte paramAtmabhAva pragaTAvI avyAbAdha sukhanA bhoktA banAve che. namo' padamAM rahelI amRtakriyA namo e vismaya, pulaka ane pramodasvarUpa che. bhavabhayano sUcaka paNa "namo pada che. "namo pada uttarottara bhAvavRddhine sUcavanAro paNa che. tenuM pariNAma "tattavitta mAM Ave che, arthAt cittamAM ekAgratA lAvavA mATe paNa "namo' pada parama sAdhana bane che. bhavano sAco bhaya to ja gaNAya, ke jyAre UMghatA mANasane ema lAge ke "mAruM ghara baLI rahyuM che ane ekadama jhabakIne UThe tyAre tene jevo bhaya sparze che, tevo bhaya saMsArarUpI dAvAnaLamAMthI chUTavA mATe jyAre utpanna thAya tyAre tene sAco bhavabhaya utpanna thayo gaNAya. potAnuM ghara saLagI rahyuM che ane mANasa jhabakIne UThe, tema mohanidrAmAM sUtelo jIva karmadAvAnaLanA dAhamAMthI UgarI javA mATe dharmajAgRtine anubhave te sAco bhavabhaya che. "namo pada e namaskAra karanAranA aMtaramAM jAgelA bhavabhayano sUcaka che. jyAM bhaya hoya tyAM pratipakSI vastu upara bhAva yA prema utpanna thAya che. te rIte bhavathI bhaya pAmelA jIvane Atmatattva upara prema thAya che ane te premano sUcaka paNa "namo pada bane che. - sAco prema priya vastunA dhyAnamAM ekAgratA lAve ja che ane tene sAdhavA mATenA vidhividhAnamAM sAvadhAna banAve ja che. "namo padanI sAthe te sAvadhAnatA ane ekAgratA paNa joDAyelI ja che. tethI "namo' e sAvadhAnatA ane tanmayatAnuM paNa pratIka banI jAya che. e rIte amRtakriyAne sUcavanArAM jeTalAM lakSaNo zAstramAM kahyAM che, te badhAM "namo' padanA ArAdhakanI aMdara AvavA lAge che ane tyAre ja "namo pada sArthaka bane che. amRtakriyAnAM lakSaNo tagata citta ne samaya vidhAna, bhAvanI vRddhi bhava bhaya ati ghaNo; vismaya pulaka pramoda pradhAna, lakSaNa e che amRta kiyA taNo. upA. zrI yazovijayajI ma. vismaya pulaka ane pramoda e sarvastunI prAptinA harSAtirekane sUcave che. harSAtirekane utpanna karanAra anupezAkira# 2 277 paS 277 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNano bhaya che. bhavabhramaNano bhaya jeTalo tIvra teTalI bhAvanI vRddhi adhika ane bhAvanI vRddhi jeTalI adhika teTalI ArAdhanAmAM sAvadhAnatA ane ekAgratA adhika. e rIte amRtakriyAnAM badhAM lakSaNo "nano padanI ArAdhanAmAM ghaTI jAya che. "namo padano ArAdhaka namaskAranI vidhi sAcavavA sAvadhAna eTalA mATe hoya che ke tenA yamAM bhavano bhaya che. tethI dharma ane dharmasAmagrI upara te prema dharAve che ane e prema vismaya, pulaka ane pramoda vaDe abhivyakta thAya che. samayavidhAna zabdanA be artha nIkaLe che je kALe je kArya karavAnuM kahyuM hoya te kALe te kArya karavuM 'vAre vADuM samAre yogyakALane sAcavavo e samaya zabdano prathama artha che. samaya zabdano bIjo artha che siddhAnta. siddhAntamAM kahelA vidhividhAna mujaba dharmAnuSThAnane AcaravuM te samayavidhAna che. vidhividhAnamAM sthAna, mudrAdi je rIte sAcavavAnAM kahyAM hoya te rIte sAcavIne kriyA karavI. e rIte kALa-deza-mudrAdine sAcavavAM te samayavidhAna che. bhAvanI vRddhi cittanI ekAgratAdi che. ekAgratAdi lAvavAnAM sAdhano arthanuM Alocana, guNano rAga ItyAdi che. "namo' maMtranI arthabhAvanA arthabhAvanAyukta maMtrajApa viziSTa phalaprada che. namaskAra mahAmaMtranI arthabhAvanA aneka rIte vicArI zakAya che. "namo pada pUjA arthamAM che ane pUjA dravyabhAvasaMkoca arthamAM che. dravyasaMkoca zarIra saMbaMdhI che ane bhAvasaMkoca mana saMbaMdhI che. saMkoca zabda ahaMtvamamatvanA saMkocamAM paNa vAparI zakAya che. zarIramAM aAMtvanI buddhino ane mana-vacanAdimAM mamatvanI buddhino saMkoca arthAt aheva-mamatvanA visarjanapUrvaka zrI arihaMtAdi parameSThione namaskAra te nizcayathI Atmatattvane ja namaskAra che. Atmatattva caitanyarUpe potAnuM, paranuM ane paramAtmAnuM ekaja che. e rIte 'sarva nyivaM tratra' nI bhAvanA paNa zrI namaskAramaMtrano ja artha che. vedanAM mahAvAkyo anukrame "tatvamasi " "prajJAnanindra kahyuM ' "mAtmA trahma | 'daM tra ' sarva vuiM vahma ' e sarvanI bhAvanA zrI namaskAramaMtranA arthamAM uparanI rIte sApekSapaNe thaI zake che. zrI namaskAra maMtramAM puNyAnubaMdhI puNya zrI namaskAramaMtra duSkRtano kSaya kare che, sukRtane pedA kare che ane AtmAnA zuddha svarUpanI sAthe anusaMdhAna karI Ape che. saMsArI AtmA pAparucinA kAraNe saMsAramAM paribhramaNa kare che. zrI namaskAramaMtra pAparuci TALe che ane dharmaruci prakaTAve che. pAparuci TaLavAthI parapIDA parihAranI vRtti jAge che ane dharmaruci prakaTavAthI parAnugrahano pariNAma utpanna thAya che tathA te baMne thavAthI citta nirmaLa bane che. nirmaLacittamAM AtmajJAna AvirbhAva pAme che. AtmajJAna anAdikAlIna ajJAna ane mohano nAza karI zuddhasvarUpanI anubhUti karAve che. zuddhAtmAnI anubhUtisakaLa karmanA layanuM kAraNa banI avyAbAdha padanI prApti 278 tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja *** SS Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAve che. puNyAnubaMdhI puNyanuM svarUpa batAvatAM zAstromAM kahyuM che kedyaa bhUteSu vairAgyaM, vidhivat gurUpUjanam / vizuddhA zIla vRttizca, puNyaM puNyAnubandhyadaH // 1 // paropatApaviratiH, parAnugraha eva ca / svacittadamanaM caiva, puNyaM puNyAnubandhyadaH // 2 // bhAvArtha- zrI namaskAramaMtramAM puNyAnubaMdhI puNyanI prAptinA uparokta saghaLA upAyono saMgraha che, kema ke zrI namaskAramaMtrathI bhUtadayAno pariNAma jAge che. saMsAranAM sukho pratye udAsInatAno bhAva jAge che, deva-gurunI vidhivat ekAgracitte upAsanA thAya che, dayA, dAna, paropakAra, sadAcAra AdinA pAlanarUpa zIlavRtti jAge che, parapIDAthI nivRtta thavAnI ane parane sahAyarUpa banavAnI vRtti utpanna thAya che. cittavRttinI azuddhino kSaya thAya che ane vizudhdha cittanI utpatti thAya che. tema ja vizuddhacittamAM AtmajJAnanuM pratibiMba paDe che ane AtmajJAna mohAyanuM kAraNa banI mokSasukha apAve che. A badhA lAbhonuM mULa zrI namaskAramaMtranI ArAdhanA bane che. AthI zrI namaskAramaMtranI ArAdhanAne zAstromAM zivasukhanuM advitIya kAraNa mAnyuM che. namaskAra e zAstrono mahAna Adeza namaskAra e ajJAnane ane ApamatinA Agrahane (mithyAtvane) nivAravA mATe anivArya che. namaskAra eTale devagurunI AdhInatAno svIkAra. devagurune namaskAra karavo e zAstrono mahAna Adeza che. e zAstranA Adezane samajavA mATe prajJA joIe, jenAmAM svayaM prajJA na hoya tene zAstra paNa zo lAbha kare? ahIM prajJAno artha sabuddhi che. buddhi te che ke je zAstravacanane samajavAmAM ne samajyA pachI tene jIvanamAM utAravAmAM sahAyabhUta bane. zAstravacanane sahavA mATe je prajJA jarUrI che te prajJAno upayoga avazya karavo joIe. paNa tethI viparIta prajJAno arthAt kutarkano upayoga karAya nahi. prajJAthI zAstranAM vacana ane eno paramArtha samajavo saraLa bane che tema ja utsargaapavAda-vyavahAra-nizcaya-jJAna kriyA ItyAdinA upayoganI sAcI dizA samajAya che. sabuddhirUpI prajJAnI sahAyathI ja zAstravacanano durupayoga thato nathI ane sadupayoga thAya che. tenAthI zAstravacanonI sApekSatA samajAya che ane pratyeka apekSAno yogya upayoga karIne jIvanI kramika Atmonnati sAdhI zakAya che. zAstronuM AdivAkya parameSThine namaskAra che ane tenuM paNa Adi pada "namo che, te zAstrAdhInatA sUcave che. zAstronA Adya prakAzaka deva ane gurunuM parAdhInapaNuM ja AtmAnI svAdhInatA prApta karavAno ekano eka rAjamArga che, tema "namo pada samajAve che. zuddhacitUparatnA jJeyaM dazyaM na gamyaM mama jagati, kimapyasti kAryaM na vAcyaM; dhyeyaM zreyaM na labhyaM na ca vizadamate, zreyamAdeyamanyat / TITI anuprekSAkiraNa 2 . 279 NN Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatsarvajJavANIjalanidhimathanAt, zuddhacidrUparatnaH yasmAt labdhaM mayA'ho kathamapi vidhinA'prAptapUrvaM priyaM ca // 1 // bhAvArtha - "zrI sarvajJa bhagavaMtanI vANIrUpI mahAsAgaranuM maMthana karavA vaDe zuddha citUparatnane meM mahAbhAgyayoge-mahA prayatna prApta karyuM che, ke je kadI pUrve prApta thayuM nathI ane je AnaMdathI bharapUra che. te prApta karyA pachI have mAre bIjuM kAMI paNa jANavA yogya, jovA yogya, zodhavA yogya, karavA yogya, kahevA yogya, dhyAna karavA yogya, zravaNa karavA yogya, prApta karavA yogya, Azraya karavA yogya ke zreyarUpe grahaNa karavA yogya che ja nahi e kharekhara Azcarya che." zrI sarvajJabhagavaMtanI vANI jeno mahimA gAya che, je vastu jANavAyogya, dekhavAyogya, zodhavAyogya, karavAyogya, bolavAyogya, dhyAnavAyogya, sAMbhaLavAyogya, pAmavAyogya, AdaravAyogya ane prIti karavA yogya che, te kevaLa zuddhacikUparatna ja che. jJAnacetanAmAM sthira thavAthI maLatuM zreya-paramAnaMda ja che, tethI temAM ja sarva prakAre prayatna karavA yogya che. tenI prAptithI ja kRtakRtyatAno anubhava karavA yogya che. A zuddha citUparatna e ja zrI namaskAramaMtranuM zeya ane dhyeya che. zrI paMcaparameSThibhagavaMto e zuddha citUparatnane prApta thayelA che, tethI teozrI vAraMvAra namanIya che, pUjanIya che, sevanIya che, AdaraNIya che ane sarva prakAre sanmAnanIya che. zrI namaskAramaMtranA smaraNavaDa, jApavaDe, dhyAnavaDe, zrI paMcaparameSThibhagavaMtomAM rahela zuddhacikUparatnanuM ja smaraNa, jApa ane dhyAna thAya che. te dvArA potAnA zuddhacitUpa AtmaratnamAM ja lInatA thatI hovAthI teonuM dhyAna paramaAlaMbanarUpa che. zrI namaskAramaMtra e dvIpa che, dIpa che, trANa che, zaraNa che, gati che ane pratiSThAna che. te badhAno artha eka ja che ke traNa kALamAM ane traNa lokamAM zuddhacikUparatna e ja dvIpa, dIpa, trANa, zaraNa, gati ane parama pratiSThAna che. temAM ja trikaraNa yoge lIna thavuM e parama puruSArtha che. tenAthI rAgAdi bhAvonuM visarjana thAya che ane jJAnAdi bhAvonuM sevana thAya che, tema ja sAMyogika bhAvathI para banIne asAMyogika AtmabhAvomAM sthira thavAya che. zuddhacikUpaAtmaratna e ja e eka dhyeya che evI zraddhA sudaDha bane che. e zraddhAne sudaDha banAvavAno parama upAya zrI paMcaparameSThinamaskAra che. tethI zrutakevalibhagavaMto paNa aNInA samaye eka teno ja Azraya le che. zuddhaciparatnanI peTI che. teno bhAra alpa che ane mUlya ghaNuM che, AthI te ratnapeTIne teo sadA sAthe rAkhe che. tethI ajJAna, dAridraya ane mithyAtvamoha sadAne mATe curAI jAya che. vaLI duHkha-daubhagya Adino sparza paNa thaI zakato nathI. duHkha-daurgatyathI haNAyelAone haMmezA sukha-saubhAgyane ApanAra ratnano dAbaDo te zrI namaskAramaMtra che. temAM sauthI adhika mUlyavAna evuM zuddhacitUpa raheluM hovAthI samyajJAnI ane samyagdaSTi jIvo tene potAnA prANathI paNa adhika priya mAne che. te maLyA pachI duHkha-daurbalya haNAI gayAno paramasaMtoSa-paramadhRtino anubhava thAya che. sarvajJavANInA maMthanathI maLela zrI namaskAramaMtranI zraddhA paramadhUtine Ape che te dhRti dhAraNAne prakaTAve che, dhyAnane sthira kare che ane cittasamAdhinA paramasukhano anubhava karAve che. IN 280 trilocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja N Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAdithI ekatA ane rAgadithI bhinnatA zrI namaskAramaMtra vaDe jJAnAdithI ekatA ane rAgAdithI bhinnatAno anubhava thAya che. upayogamAM ektArUpa jJAna ane rAgAdithI bhinnatArUpa vairAgya evA jJAna-vairAgyayukta zuddhAtmAno anubhava thAya che. te anubhavamAM je rAgAdithI bhedanuM jJAna che, te saMvara che ane jJAnAdithI abhedanuM jJAna che te pUrvakarmanI nirjarA karAve che. e rIte saMvara-nirjarAnI dazA prApta karAvanAra hovAthI zrI namaskAramaMtrane viSe lInatA e paramAnaMdarUpI mokSano parama upAya che. evuM samyagdarzana thatAM ja AtmAmAM AnaMdanI anubhUti ane saMvara-nirjarAnI prAptino AraMbha thaI jAya che. jJAnacetanA rAgAdithI bhinna che. jema kamala kAdava vacce paNa nirlepa che, suvarNa sarvadA kATa vinAnuM che, jIhyA jema cIkAzakALe paNa cIkAzavALI nathI, athavA maMtranA vargo jema viSApahAra kare che, tema rAgAdithI bhinna jJAnacetanA karmaphaLanA AsvAdanuM viSa harI le che ane jIhA suvarNa ane kamalanI jema rAgAdinA lepa vinAnI rahe che evuM bheda-bheda athavA ekatva-pRthakatva vijJAna, saMvara-nirjarArUpa hovAthI vItarAgatA ane sarvajJatAnuM bIja che. zrI namaskAramaMtra vaDe te bIjanuM vapana thAya che, kema ke temAM kevaLajJAna cetanAne namaskAra che, jJAna-cetanAnuM bahumAna che tathA jJAnacetanAnI upAdeyatAnuM punaH punaH bhAvana che. namaskAra e samyagdaSTi jIvono prANa che. zrI namaskAramaMtra vaDe jJAnazakti ane vairAgyazakti daDha ane sthira thAya che. jJAna eTale zuddhacitUpa svarUpano anubhava ane vairAgya eTale paradravya-parabhAvothI bhinnatAnI anubhUti. A anubhUtino jhukAva zuddhasvarUpa tarapha hovAthI dravyakarma, bhAvakarma ane nokarma tarapha udAsIna bhAva sevAya che tathA tethI azuddha pariNati pratidina ghaTatI jAya che ane zuddhatA vadhatI jAya che. tenuM ja nAma nirjarAtattva che. jJAnavairAgyasaMpanna samyagdaSTi jIva vItarAga ane sarvajJano ja upAsaka hoya che. zrI namaskAra maMtramAM vItarAgasarvajJatatvanI upAsanA che. nircanyatA e vItarAgatAnuM bIja che ane jJAna-cetanAnI sAthe ekatva e sarvajJatAnuM bIja che. pranya' rAganuM nAma che. tenAthI potAnA svarUpano bheda jeo jANe che ane te mujaba jIvana jIve che teo ninya che. jeo jANavA chatAM tevuM jIvana covIseya kalAka jIvI zakatA nathI teo avirati samyagdaSTi che ane jeo evuM jIvana dezathI jIve che teo dezavirati samyagdaSTi che. duHkhabhAvitajJAna aduHkhabhAvitaM jJAnaM kSIyate duHkhasannidhau / tasmAyathAbalaM duHkhairAtmAnaM bhAvayenmuniH // 1 // suheNa bhAvidaM gANaM duhe jAde viNassadi / tamhA jahAbale joi appA dukkhehiM bhAvae // 2 // bhAvArtha - "duHkharahita avasthAmAM bhAveluM AtmajJAna duHkhanA prasaMgamAM kSaya pAmI jAya che, mATe zakti anusAra kaSTa sahana karavApUrvaka AtmajJAnanI bhAvanA karavI. (1) sukhamAM bhAveluM jJAna duHkhakALe nAza pAme che, mATe yogI puruSe zakti mujaba duHkha samaye AtmabhAvanA karavI joIe. (2) maraNAnta kaSTa vakhate paNa zrI parameSThinamaskAra samAdhimAM hetu bane che, tenuM kAraNa temAM rAgAdithI bhinna evA vItarAga ane jJAnAdithI anuprekSAkiraNa 2 A 281 jha Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhinna evA sarvajJatattvanuM cittana-bhAvana thAya che. zuddhasvarUpanuM yathArthabhAvana thavAthI pratikULatA vakhate paNa te jJAna kAyama rahe che ane AnaMdarasanI anubhUti karAve che. anukULa samaye traNeya kALa ane pratikULa samaye vAraMvAra zrI namaskAramaMtrane bhAvita karavAnuM pharamAna che tenI pAchaLa AtmajJAnane duHkhamAM ane sukhamAM paNa bhAvita karIne sthiratara karavAno Azaya che. satsaMga vaDe nistaraMga avasthAnuM kAraNa namaskAra jIva pariNAma pAmavAnA svabhAvavALo che. jyAre te zubhAzubha pariNAmamAM pariName che tyAre te zubhAzubha thAya che ane jyAre zuddhapariNAmarUpe pariName che tyAre te zuddha thAya che. zrI namaskAramaMtra jIvane zubhAzubha pariNAme pariNamato aTakAvI zuddhapariNAmamAM pariNamato kare che tethI namaskArano eka artha zuddha svabhAvamAM pariNamana paNa thAya che. namana eTale pariNamana. zrI arihaMtAdi parameSThionA zuddhasvarUpanA AlaMbanathI nija AtmAnuM zuddhapariNamana karAvanAra hovAthI zrI navakAramaMtra jIvane mukti ApanAro thAya che. navakAra zuddhAtmapariNamanarUpa che. zrI navakAramaMtrane jANavAthI AtmA rAgAdi bhAvothI ane parasaMgathI mukta thAya che teja sAcI mukti che. zuddhopayogamAM rahelA zrI arihaMta, zrI siddha Adi parameSThio, mAtra AtmAthI ja utpanna evA viSayAtIta, nirUpama ane anaMta evA vicchedarahita sukhane anubhave che. te svarUpanuM dhyAna dharmadhyAnanA kramathI zukaladhyAnanuM kAraNa banI karmarUpI IdhananA samUhane zIdhrapaNe bhasmIbhUta kare che. hmayamAM AtmasvabhAvanI labdhi prakAzamAna thatAMnI sAthe ja zubhAzubhanA kAraNabhUta saMkalpavikalpa zamI jAya che. je kevaLa "jJAnasvabhAvI che, kevaLa 'darzana'svabhAvI che, kevaLa "sukhamaya che ane kevaLa "vIryasvabhAvI che, te AtmA che, ema jJAnIpuruSo ciMtave che. je dhyAnamAM, jJAna vaDe nijAbhA nathI bhAsato te dhyAna nathI. je jJAnI nitya upayukta thaIne zuddhAtmasvabhAvanuM parizIlana kare che te alpakALamAM ja sarvaduHkhathI mukta thAya che. zrI namaskAramaMtra AtmadhyAnanuM ananya sAdhana che jethI darzanamohano vinAza thAya che. AtmabhAvanA vaDe pratikramaNa, atisaraNa, pratikaraNa, vAraNa, nivRtti niMdana, gahaNa ane zuddhi ekasAthe thAya che. namaskAra vaDe AtmabhAvanA thatI hovAthI namaskAra paNa pratikramaNa-pratisaraNAdi rUpa che tethI mithyAtva, ajJAna ane pApAdi Azravono tyAga thAya che tema ja AtmasvarUpanuM asaMgapaNe dhyAna thAya che. zubhopayogayuktaAtmA svargAdine ane zuddhopayogayuktaAtmA nirvANane pAme che. namaskAra e dharmadhyAna ane zukladhyAna ubhayanuM kAraNa hovAthI svargApavargane ApanAro che ema siddha thAya che. saMsAranA roga-zokathI mukta thavuM, jJAna-darzanAdi anupama vastuo prApta karavI, tathA paramasukha ane parama AnaMdano akhaMDa anubhava karavo te mukti che. satsaMga vinAnuM dhyAna taraMgarUpa thaI paDe che. zrI namaskAramaMtra satsaMgapUrvakanuM zubhadhyAna hovAthI nistaraMgaavasthAnI prAptimAM sahAyaka thAya che. saMta vinA aMtanI vAtano taMta Avato nathI. anaMtanI yAtrAmAM saMtanI sahAya anivArya che. namaskAramAM saMtanI pUrepUrI sahAya hovAthI aMtanI vAtano taMta pAmI zakAya che. N 282 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbano pratye Adara AlaMbanAdarobhUta-pratyUhakSayayogataH / dhyAnADArohaNabhraMzo yoginAM nopajAyate // zrI adhyAtmasAra bhAvArtha - AlaMbanonA AdarathI utpanna thayelo vinono kSaya yogIpuruSone dhyAnAdinA ArohaNathI bhraMza thavA deto nathI, tethI sadAlaMbanonuM sevana nirAlaMbana dhyAnamAM javA mATe seturUpa che ane temAM gayA pachI pharI patana na pAmavA mATe AdhAra-AlaMbanarUpa che. ego me sAsao appA nANadaMsaNasaMjuo / athavA "zuddha buddha caitanyamaya, svayaMjyoti sukhadhAma" ItyAdi vizeSaNovALuM zuddhasvarUpa zrI parameSThibhagavaMtomAM AvirbhAva pAmeluM che. teno saMbaMdha karAvanAra zrI parameSThimaMtra che, tethI te sarvamaMtromAM ziromaNibhUta maMtra che. sarvatattvomAM ziromaNibhUta tattva Atmatattva che ane temAM paNa ziromaNibhUta zuddhaparamAtmatattva che. tene sIdho namaskAra parameSThimaMtra vaDe pahoMce che. te namaskAra pratibiMbita kriyA ( Reflex-action ] rUpa thaIne potAnA zuddhasvarUpamAM pahoMce che. zuddhasvarUpanuM mUlya aparaMpAra che. zuddhasvarUpa e caitanyano mahAsAgara che. tenI AgaLa acetana evA suvarNa ane ratnonA DuMgaro paNa mUlyahIna che. ekatva-pRthakatva vibhakta AtmA samyagdaSTi jIva caitanyanA svabhAva ane sAmarthyane oLakhe che, tethI tene caitanyathI bhinna evI vastuo pratye aMtarathI rAga hoto nathI ane temAM heyabuddhi hoya che. tene svarUpamAM ekatvabuddhi hoya che ane paramAtramAM vibhaktabuddhi hoya che. Avo ekatva-vibhakta AtmA ja sva-svarUpamAM prakAze che kemake te zuddha che. AtmAno-Atmatattvano mahimA agAdha che. rAgathI tenI bhinnatA ane jJAnathI tenI ekatA batAvIne teno Azraya levAnuM vidhAna zAstrakAroe karyuM che. zrI namaskAramaMtra sakala Agamono sAra kahevAya che, tenuM kAraNa paNa temAM ekatvapRthakatva-vibhakta evA zuddhaAtmatattvanuM bahumAnagarbhita namananuM grahaNa che. caitanyanI sAdhanAno paMtha jJAnamaya nirmaLa dravya-guNa-paryAya te AtmAnuM svarUpa che. teno svAmI AtmA che. te sivAya bIjI vastunuM svAmIpaNuM jyAre zraddhA ane jJAnamAMthI khasI jAya tyAre te zraddhA ane jJAna samyapha bane che. zrI namaskAramaMtra e caitanyanI sAdhanAno paMtha che. te paMtha vIrano che paNa kAyarano nahi. zrI viraprabhue cIMdhelA mArge caDhelA paNa vIra che. teonI vIratA ja teone A mArge AgaLa vadhavA mATe jarUrI vairAgya, jarUrI zraddhA, jarUrI jJAna ane utsAha Ape che. zrI namaskAramaMtranI ArAdhanathI te vIratA puSTa thAya che. te mArge AgaLa vadhavA mATe pariSaha-upasargo sahana karavAnI dhIratA paNa zrI namaskAramaMtranI ArAdhanathI pragaTe che. zrI namaskAramaMtra e svarUpanI sAdhanAno paMtha hovAthI AraMbhamAM kaSTadAyaka che paraMtu aMtamAM avyAbAdha sukhadAyaka che. tapoSTakamAM kahyuM che ke sadupAyapravRttAnAM-upeyamadhuratvataH / jJAninAM nityamAnanda-vRddhireva tapasvinAm // anuprekSAkiraNa 2 (283 Jainteducation International Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha - "upeya' eTale "sAdhya." tenI madhuratA hovAthI sAdhanAmAM pravRtta thayelA jJAnI evA tapasvIone tapanA kaSTamAM paNa nitya AnaMdanI vRddhi anubhavAya che." bAhyakaSTamAM paNa AMtara AnaMda anubhavavAnI cAvI zrI namaskAramaMtramAMthI maLe che, kema ke te zuddhajJAna ane AnaMdamaya evA saccidAnaMda svarUpane sammukha thavAnI prakriyA che. dehAdithI bhinna evA zuddha AtmasvarUpanI sAcI bhAvanA karanAra AtmAmAM tIvra vairAgya, udAsInatA, pratikULatAmAM paNa sahanazIlatA, vairya vagere jarUrI sadguNo sahaja rIte pragaTe che. kahyuM che ke dhanArthinAM yathA nAsti, zItatApAdiduHsaham / tathA bhavaviraktAnAM, tattvajJAnArthinAmapi // bhAvArtha - "dhananA arthI jIvo mATe jema zIta-tApAdinAM kaSTo dusaha nathI, tema tattvajJAnanA arthI jIvone ane bhavathI virakta mahAtmAone paNa te mArge AvatI pratikULatAo ane kaSTo dusaha nathI." zrI namaskAramaMtra vaDe zuddha caitanyasvabhAvanI sAthe ekatva sadhAya che ane caitanyathI bhinna evA para padArtho ane rAgAdi bhAvo pratye udAsInatA keLavAya che. tethI zuddhAtmadravya, zuddhAtmaguNa ane zuddhAtmaparyAyanI sAthe ekatva ane tenI sAdhanA upara ruci, bahumAna ane aMtaraMga prIti utpanna karAvI pratikULatAone sahana karavAnuM baLa Ape che. te hetune lakSyamAM rAkhI jemajema tenuM ArAdhana thatuM jAya che, tema tema AtmatattvanI nikaTa javAnuM ane pariNAme paramAtmatattvanI sAkSAta anubhUti karavAnuM saubhAgya prApta thAya che. tAvika bhavanirveda ane mokSAbhilASA upakArI pratye kRtajJatA ane apakArI pratye kSamApanA zIkhavanAra maMtra te "namami ane "rAmami' che. vyavahAradharmanuM bIja kRtajJatA ane kSamApanA che. kRtajJatAmAMthI utpanna thatAM kSamApanAnAM mULa ghaNAM UMDAM hoya che. "jeTalo upakAra huM lauM chuM teTalo upakAra huM bIjAne karI zakato nathI. tenA khedamAMthI utpanna thatI kSamApanA jIvanI atyaMta zuddhi karI Ape che. upakArIonA upakArano badalo huM vALI zakato nathI. e badalo to ja vaLe ke huM jeTalAno upakAra lauM chuM, tenAthI adhika upakAra bIjA upara karuM." saMsAramAM te zakya nathI. tethI anaMta kALa paryata jyAM paropakAra ja thaI zake evuM je siddhapada che, tene meLavavAnI tIvra jhaMkhanA utpanna thAya che. tenuM ja nAma tAttvika bhavanirveda ane tAttvika saMvega-mokSAbhilASa che. bhavamAM jeTalo upakAra levAno che teTalo ApavAno nathI. vaLI te upakAra paNa apakAramizrita hoya che. zuddha upakAra siddhapadamAM che ke jyAM upakAra levAno nathI, apakAra karavAno nathI ane anaMtakALa sudhI potAnA AlaMbana vaDe anaMtA jIvone satata upakAra karavAno ja rahe che. AthI uttama jIvone eka siddhapada ja paramapriya ane parama upAdeya bhAse che. ekamAM sarva ane sarvamAM eka navakAramAM nava pada rahelAM che, kema ke zrI arihaMta ane zrI siddhanA namaskArathI samyaphadarzana guNa prakaTe che. zrI AcAryanA namaskArathI samyakSyAritra, zrI upAdhyAyanA namaskArathI samyakajJAna ane zrI sAdhunA namaskArathI samyakatapa guNanuM ArAdhana thAya che. athavA samyagdarzana jJAna-cAritra ane tapaguNanA arthI mATe pAMca padono namaskAra anivArya che. devano namaskAra darzanaguNane vikasAve che, guruno namaskAra jJAnaguNane vikasAve che ane dharmano namaskAra cAritraguNa tathA tapaguNane vikasAve che. samyagdarzana ane samyajJAna sahita thatI tapa-saMyamarUpa dharmanI ArAdhanA ja muktiphaLane Ape che. teno A lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha e che ke devagurunA namaskArapUrvaka thatI dharmakaraNI ja mokSano hetu bane che. athavA pAMceya parameSThi cAreya guNone dhAraNa karatA hovAthI pAMceyane karelo namaskAra cAreya guNone vikasAve che. "afja pUrva saLe te pUyA roti " jema ekanI pUjAmAM sarvanI pUjA che tema ""pf sITI sarve te rIchIyA hoti " ekanI hIlanAmAM sarvanI hIlanA che. ema gata-pratyAgata athavA anuvRtti-vyAvRtti (Positive Negative) baMne maLIne ja kAryasiddhi thAya che. samyagdarzanAdi cArane dhAraNa karanAra koI eka parameSThine karelo namaskAra te pAMceyane namaskAra che e vAta jema satya che, tema pAMceya je cAreya guNone dhAraNa karanAra hoya to temAMthI ekane paNa anamaskArano pariNAma pAMceyane anamaskArarUpa bane che. guNathI samAjamAM ekane paNa anamaskAra te tattvathI sarvane anamaskAra che. jema eka sAdhu, sAdhunA guNathI sahita hoya-tene karela namaskAra aDhI dvIpamAM rahelA sarva sAdhuone pahoMce che, tema sAdhuguNathI sahita ekane paNa anamaskArano bhAva sarvane anamaskAratulya che. parameSThinamaskAranA phaLanA arthI vaDe eka paNa parameSThinI avajJA na thavI joIe. to ja te namaskAra samajaNapUrvakano-jJAnazraddhA sahitano bane che. cAreya guNonA arthIne pAMceya padono namaskAra Avazyaka che ema uparyukta rIte vicAravAthI spaSTa thAya che. tAtvika namaskAra tatvamasi ' A tAttvika namaskAra che. teno prayoga tyAre ja thAya ke jyAre bAtA bAnAvezane pUrNa karI dhyeyAvezamAM hoya. daSTAne jyAre svarUpamAM avasthAna karavAnuM hoya tyAre dhyAtA gauNa bane che ane dhyeya mukhya bane che. eTale dhyeyAvezamAM praveza vakhate "tattvamasi' no athavA "loDarda no maMtraprayoga thAya che. "namo arihaMtA' maMtra vaDe zrI arihaMtaparamAtmAnI cAreya nipAthI naveya prakAranI bhakti thaI gayA bAda tenA phalasvarUpa zrI arihaMtaparamAtmAnA mukha kamaLathI "tattvamasi' vAkyanuM zravaNa karatA hoIe tema ApaNo AtmA zrI arihaMtasvarUpa che, evuM svarUpAnusaMdhAna karI "mA" potAnA AtmAne dhyAvavAno hoya che. A dhyAna sakala padArthonI siddhi karAvanAruM che. pApanAzaka ane maMgalotpAdaka maMtrA namo rihaMtA ' zrI arihaMtone namaskAra sarvapApono nAzaka che ane sarvamaMgalono utpAdaka che. tenuM mukhya kAraNa zrI arihaMtonuM kevaLajJAnamaya svarUpa che. jJAnasvarUpa rAgAdi pAponuM nAzaka che ane maithyAdi bhAvonuM utpAdaka che. jJAnasvarUpamAM samarasatA hovAnA kAraNe te harSa, zoka ane zatru-mitrabhAvathI para che. harSa-zokanuM mULa sukha-duHkhanuM dvandra che ane rAga-dveSanuM mULa zatru-mitrabhAvanI vRtti che. jJAnacetanA sattAthI sarvamAM samAnabhAve vartatI hovAthI temAM ja ramaNa karAvanAra zrI arihaMtAdino namaskAra kaSAyabhAvane ane viSayabhAvane dUra karI Ape che. kaSAyabhAva moTe bhAge jIvasRSTi pratye ane viSayabhAva mukhyataH nirjIva sRSTi pratye hoya che. jJAnabhAvathI sacarAcara vizvanA jJAtA-daSTA evA paramAtmAno namaskAra ApaNI jJAnacetanAne jagADI Ape che. eTale jyAM sudhI saMpUrNa jJAnacetanA AvirbhAva na pAme tyAM sudhI mAtra samatArUpa-jJAna sarovaramAM jhIlatA evA parameSThione AdarapUrvaka vAraMvAra namana Avazyaka che. anuprekSAkiraNa 2 285 285 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e namana jJAnacetanAmAM pariNamanarUpa banIne jene namavAmAM Ave che te parameSThipadanI prApti karAve che. paramAtmAnuM sanmAna paramAtmapada ApanAruM hovAthI tenAthI moTuM koI zubhakarma nathI. je karmanuM phaLa akarma evuM paramapada apAve te ja karma sarvazreSTha karma che-ema jANanArA mahApuruSo parameSThinamaskArane paramakartavya samaje che. parameSThinamaskAra prathama abhimAnarUpI pApano nAza kare che ane pachI namratAnuNarUpI paramamaMgalane Ape che. e baMnenA pariNAme arthAt ahaMkAranA nAzathI ane namratA guNanA lAbhathI jIva pote zivasvarUpa banI jAya ahaMkAranA nAzathI "kaSAya' no nAza ane namratAnA lAbhathI sarvazreSTha viSaya" (dharmamaMgala)no lAbha thAya che. tethI tuccha viSayo pratyenI Asakti chUTI jAya che. viSayonI Asakti chUTI javAthI kaSAyanI utpatti paNa aTakI jAya che. tenA pariNAme apramAda ane akaSAyaguNanI utpatti thavAthI AtmAnuM zuddha nirAvaraNa jJAnAnaMdasvarUpa pragaTI nIkaLe che. sukhaduHkhano jJAtA ane rAgadveSano daSTA. prabhune sarvasvanuM dAna karavAthI prabhu potAnA sarvasvanuM dAna kare che. jenI pAse je hoya te Ape e niyamAnusAra namaskAra karanAro potAnAM mana-vacana-kAyA prabhune soMpe che. tenA badalAmAM prabhu jJAna-darzana-cAritrasvarUpa paramAtmapada namaskAra karanArane arpaNa kare che. paramAtmapadanuM dAna jagatamAM sarvazreSTha dAna che. paramAtmAne namaskAra karanAro pote te dAna meLavavAno adhikArI bane che. namaskAra karavA vaDe adhikArI banelA te jIvane paramAtmA potAnuM pada ja ApI de che. bhakta namo arihaMtA bole che tenA badalAmAM bhagavAna bhaktane "tattvamasi' kahIne 'tuM ja bhagavAna che' - evuM vacana Call) Ape che. sukhaduHkhano jJAtA ane rAgadveSano daSTA je thaI zake che te aMze bhagavAna che, kema ke tenI te sAdhanA ja kALakrame sAdhakane kevaLajJAna ane kevaLadarzana ApanArI thAya che. kevaLajJAnaguNanA ane kevaLadarzanaguNanA adhikArI thavA mATe daSTAbhAva ane jJAtAbhAva keLavatAM zIkhavuM joIe. sukhaduHkha e karmanuM phaLa che ane rAgadveSa e svayaM bhAvakarmasvarUpa che. bhAvakarmanuM kartutva ane karmaphaLanuM bhokatRtva choDIne jIva jyAre tenuM jJAtRtva ane damRtva mAtra potAmAM sthira kare che, tyAre te nizcayatattvano jJAtA banIne mokSamArge prayANano prAraMbha kare che. jJAtRtvadabhAva jyAre paripakva bane che, tyAre te jIva yoganA zikhara upara ArUDha thaIne mokSanA sukhane siddha kare che. bhakti ane maitrIno mahAmaMtra ' sarjana-jJAna-vAritrALa mokSamALA' e sUtramAM samyagdarzanano TUMko artha jinabhakti ane jIvamaitrI, samyajJAnano TUMko artha jinasvarUpa te nisvarUpa ane nijasvarUpa te jinasvarUpa, samyakyAritrano TUMko artha jinabhakti vaDe viSayano virAga ane jIvamaitrI vaDe kaSAyano tyAga ema paNa kahI zakAya. nano sadaMtALa zrI arihaMtonI bhakti je koI prakAre thAya te badho namaskAra che. te namaskAranuM phaLa zrI arihaMtabhagavaMto taraphathI "tattvamasi' evA upadezarUpe maLe che. je arihaMtasvarUpanI tuM bhakti kare che te tuM ja pote che-ema aMte nizcaya thAya che ane bhaktinuM pAramArthika phaLa te ja che. 'namo rihaMtA' e maitrIno mahAmaMtra che ane bhaktino paNa mahAmaMtra che. maitrIbhAva vaDe aribhAvane 286 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatrubhAvana haNanArA zrI arihaMto che. teone namaskAra thAya che, tethI maitrIno mahAmaMtra banI jAya che ane arihaM' eTale zuddha AtmA. temane namaskAra hovAthI bhaktino mahAmaMtra bane che. maitrI ane bhakti paraspara avinAbhAvI che. eka vinA bIjAnuM astitva azakya che. AtmasvarUpanI bhakti pUrNa thaI tyAre gaNAya ke jyAre sAvaraNa ane nirAvaraNa evA baMne prakAranA AtmAo upara snehabhAva utpanna thAya. nirAvaraNasvarUpa pratye sneha te pramoda ane sAvaraNasvarUpa pratye sneha te karuNA ane mAdhyacyuM. jo karuNA-mAdhyathya na hoya to pramoda paNa sAco na gaNAya. je pramoda na hoya to karuNA ane mAdhyathya paNa sAcA nahi. jIvatattvanI sAcI jo sahaNA thaI hoya to tenI nizAnI jIvanA duHkha pratye sahAnubhUti ane karuNA, tema ja tenA sukha pratye harSa ane pramoda hovA joIe. e rIte bhakti ane maitrI ubhayane ekI sAthe pragaTAvanAra maMtra te zrI namaskAramahAmaMtra che. prathamapadamAM samagra mokSamArga maitrI ane bhakti e samyagdarzananAM lakSaNa che. tenI pAchaLa samajJAna hovuM Avazyaka che, te jJAna ekatvanuM che. jIva, jagata ane jagadIzvaranI ekatAnuM jJAna ja sAcI bhakti ane maitrI pragaTAvI zake che. e ekatA guNathI, jatithI ane svabhAvathI che. sajAtIya ekatAnA saMbaMdhanuM jJAna bhaktipreraka ane maitrIpreraka che tethI te samyajJAna che. jyAM samyagyajJAna ane samyagdarzana hoya tyAM nizcayathI cAritra avinAbhAvI che. jJAna-darzana to ja satya gaNAya ke jo jIvanamAM teno amala hoya. e amalanuM nAma ja cAritra che. te cAritranA be prakAro che : eka pravRtti-nivRttirUpa ane bIjuM svabhAvaramaNatArUpa. svabhAvaramaNArUpa cAritra te vyavahAracAritranuM phaLa che. hiMsAdi AzravothI nivRtti ane kSamAdi dharmomAM pravRtti te vyavahAracAritra che. maitrI vaDe hiMsAdi Azravono nirodha thAya che ane bhakti vaDe svarUpa ramaNatA vikasita thAya che. kaSAyanA abhAvane lAvanAra mukhyataH maitrI che ane viSayonI Asaktine haThAvanAra mukhyataH bhakti che. paramAtmatattva bhaktino sarvazreSTha viSaya hovAthI te bhaktinA prabhAve tuccha viSayo taraphanuM AkarSaNa ApoApa cAlyuM jAya che ane viSaya-kaSAyane jItanAro AtmA pote ja mokSa che. bhakti ane maitrI tenAM sAdhano che. tene vikasAvanAra maMtra navakAra athavA tenuM prathamapada che. AthI zrI navakAramaMtramAM ratnatrayI rahelI che. samyagdarzana-jJAna-cAritra e AtmAnA traNa mukhya guNo che. zrI arihaMtono namaskAra e traNeya guNone vikasAve che, kema ke te maMtra vaDe bhakti ane maitrI sAkSAta puSTa thAya che caitanya sAthe te ekatAnuM jJAna karAve che tathA viSaya-kaSAyanI pariNatithI AtmAne choDAve che. viSayomAM sarvazreSTha viSaya zrI arihaMta che. teozrI pratyeno Adara bIjA viSayonI tucchatAnuM bhAna karAve che. kaSAyonuM mULa jIvo pratye amaitrI che. arihaMtono namaskAra maitrI zIkhave che ke jethI kaSAya nirmULa thAya che. viSaya-kaSAyathI mukta AtmA svayaM cAritrarUpa che. e rIte samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa ratnatrayI ke jene mokSamArga kahevAya che, te navakAranA prathamapadamAM ja saMgRhIta thayelI che. AthI tenA ArAdhakonuM mokSarUpI dhyeya siddha thAya che. anuprekSAkiraNa 2 287 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta dhAtu ane daza prANa namaskAra karavA vaDe je arihaMtanI bhakti thAya che te arihaMtaparamAtmA vaDe 'te tuM ja che' evo anugraha prApta thAya che. 'arihaMta tuM pote ja che' evo AzIrvAda prApta karavA mATe zrI arihaMtonI bhakti anivArya che. jenI bhakti karavAmAM Ave che tenuM svarUpa bhakti karanAramAM pragaTe che. AtmAmAM apragaTapaNe raheluM arihaMtasvarUpa zrI arihaMtanI bhakti vaDe prathama mana buddhi samakSa pragaTa thAya che. mana ane buddhine zrI arihaMtanA dhyAnamAM parovavAthI, te baMne samakSa bhakti karanAramAM chupAyeluM arihaMtasvarUpa pratyakSa thAya che. zrI arihaMtabhaktino A prabhAva che. AthI zrI arihaMtanI bhakti mana-vacana-kAyAthI ka2vA, karAvavA ane anumodavA vaDe sAteya dhAtu bhedAya te rIte ane dazeya prANo temAM parovAya te rIte ka2vA yogya che. jyAre zarIra romAMcita thAya ane cakSuomAM harSanAM AMsuonI dhArA vahevA lAge tyAre samajavuM ke zrI arihaMtanI bhaktimAM sAteya dhAtu ane dazeya prANa otaprota thayA che. AthI zrI arihaMtanI bhakti trikaraNa yoge karavAnuM vidhAna che. jyAre traNeya yoga ane traNeya ka2Na zrI arihaMtanA dhyAnamAM parovAya tyAre aMtaHkaraNa nirmaLa thAya che ane nirmaLa aMtaHkaraNamAM arihaMtatulya AtmAnuM zuddhasvarUpa pratibiMbita thAya che. paramAtma-samApatti viSayanI samApatti arthAt traNa karaNathI-traNa yogathI thatuM viSaya ( Object )nuM dhyAna AtmAne tadrupa banAve che, jyAre AtmA ( Subject ) nI samApatti arthAt traNa karaNathI, traNa yogathI thatuM zuddhAtmAnuM dhyAna AtmAne paramAtmasvarUpa banAve che. vihita anuSThAnane paNa zAstrokta vidhAnAnusAra ka2vAthI paramAtmAnI sAthe samApattinuM kAraNa bane che kAraNa ke zAstrokta anuSThAna karatI vakhate zAstranA kahenArA zAstrakAro upara paNa bahumAnagarbhita aMtaraMgaprIti thAya che te prIti paramAtma-samApattinuM kAraNa bane che. vihita anuSThAna dvArA thatuM paramAtma-smaraNa paramAtma-samApattinuM kAraNa bane che, kAraNa ke te smaraNa bahumAnagarbhita hoya che. bhagavAnanI AjJAnuM ArAdhana e bahumAnagarbhita eka prakAranuM paramAtma-smaraNa ja che. tethI bhagavAnanuM nAmagrahaNa ane pratimApUjana paNa bhagavAnanI AjJAnA ArAdhanarUpe karavAnuM hoya che. AjJAnA ArAdhanamAM AjJAkArakanuM bahumAnagarbhita smaraNa raheluM che, tethI te samApattinuM saraLa sAdhana bane che. bhagavAnanA smaraNane ane kliSTakarmane sahaanavasthAna lakSaNa (ekI sAthe banne bhegAM na rahI zake tevo) virodha che. jyAM bahumAnagarbhita bhagavatsyaraNa hoya, tyAM saMsArabhramaNanA kAraNabhUta kliSTakarma TakI zakatAM nathI. bhagavatsyaraNa mithyAmohano nAza karIne AtmAnA zuddhasvarUpanI sAthe ekatAnuM bhAna pedA karAve che. maMtrAtkamaka be pado namAmi satva-nibALa | svAmi savanIvALa || varNa-16 artha bhAvanA :- 'jinasvarUpa prApta thayela sarvane huM namuM chuM, kema ke teo taraphathI mane anugraha prApta thAya che ke je anugraha vaDe huM mArA jinasvarUpane pAmuM chuM. jinasvarUpane pAmavAmAM mArAthI thatAM pramAda, ajJAna ane mithyAtvane huM niMduM chuM. mArA te aparAdhane sarva jIvo pAse huM khamAvuM chuM. sarva jIvone jinasvarUpanI prApti mATe AlaMbanarUpa thavAmAM thatAM vilaMba ane vighnarUpa mArA aparAdhonI huM kSamA mAguM chuM. sarva jIvo mArA te aparAdhone khamo-mane kSamA Apo.' 288 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e rIte arthabhAvanApUrvakanA thatA A be padonA dhyAnathI ane smaraNathI mArA AtmAne huM zuddha-nirmaLa karuM chuM. rAgAdithI bhinna ane jJAnAdithI abhinna evA mArA zuddhasvarUpanI prApti arthe maMtrasvarUpa A be padonuM huM niraMtara bhAvathI smaraNa karuM chuM. namAmi sarva-nibALa | - A maMtrathI sarva upakArIone namaskAra che. zreSTha upakAra ApaNane 'ttayA. paramAtmA vanIvAtmA' arthAt 'dravyathI paramAtmA e ja jIvAtmA che' evuM jJAna ApanArano che. sarva jino jIvamAtrane jinasvarUpa jue che, ajinasvarUpane jovA chatAM ya na jovA barAbara kare che ane jinasvarUpane AgaLa karI uttejanA Ape che tethI teo sarvazreSTha upakAra karI rahyA che. teone thato namaskAra kRtajJatAguNa ane jJAnaguNa ubhayane vikasAve che. svamAmi savvanIvALuM / sarva jIvomAM sattAthI jinasvarUpa hovA chatAM, tene te svarUpe na jovArUpa aparAdhane huM khamAvuM chuM. te aparAdhone khamAvavAthI te svarUpane jonArA upakArIone karAto namaskAra tAttvika bane che. namAmi savya- jiNANaM / khamAmi savva-jIvANaM / zabdArtha - 'sarva jinone huM namuM chuM. sarva jIvone huM khamuM chuM.' bhAvArtha - 'namuM chuM eTale teonA upakArane svIkAruM chuM. khamuM chuM eTale mArA apakArane kabUluM chuM.' mArA upara thayelA, thaI rahelA ane thanArA badhA upakArIonA upakArane huM kRtajJabhAve svIkAruM chuM. mArA taraphathI thayelA, thaI rahelA ane thanArA badhA apakArone huM sa2LabhAve kabUluM chuM ane pharI nahi karavAnA bhAvathI kSamA mAguM chuM. moTAmAM moTo upakAra ApaNuM jinasvarUpa jeo joI rahyA che ane tenI prApti na thAya tyAM sudhI ApaNA aparAdhonI kSamA ApI rahyA che teono che. temanI karuNA ane maitrI, temano pramoda ane temanuM mAdhyasthya mArA jinasvarUpanI prAptimAM upakAraka che. AthI temanI huM stuti karuM chuM ane mArAmAM te cAreya bhAvo sarva jIvo pratye pragaTe evI prArthanA karuM chuM. tethI viparIta mArA bhAvone huM niMdu chuM-gahuM chuM ane sarva jinonI samakSa tenI kSamA prArthu chuM ane sarva jIvonI samakSa teo pratye AcarelA aparAdhonI kSamA yAcuM chuM. sarva jIvonuM pracchanna jinasvarUpa joIne teo pratye maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyasthyabhAvane vikasAvuM chuM. RNamukti e kRtajJatA ane paropakAranI pharajanA svIkAramAMthI niSpanna thAya che. upakArI pratye kRtajJatAbhAva ane apakArI pratye paNa upakAra ka2vAno bhAva AvyA vinA ubhaya RNamAMthI mukti asaMbhavita che. eka RNa upakAra levAthI thAya che, bIjuM RNa apakAra karavAthI thAya che. AthI ubhayaRRNanI mukti mATe 'namAmi'. ane 'dhvani' baMne bhAvonA ArAdhananI sarakhI jarUra che. 'namo' padanuM mahattva 'namo' padano eka artha dravyabhAvasaMkoca che. dravyathI kAyA ane vANIno tathA bhAvathI mana ane buddhino bAhya padArthomAMthI saMkoca sAdhIne tathA tene AtmAbhimukha banAvIne sarva mahApuruSo paramapadane pAmyA che. anuprekSAkiraNa 2 289 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA bIjI rIte dravyasaMkoca eTale zarIrAdi bAhya vastunA madano tyAga tathA bhAvasaMkoca eTale mana, buddhi AdinA mAnano tyAga. e rIte mada ane mAnano tyAga thavAthI vRtti aMtarmukha thAya che ane tethI sarvazreSTha vastuonuM jJAna ane dhyAna phaLIbhUta thAya che. jJAnanuM phaLa samatAsaMvara che ane dhyAnanuM phaLa nirodhanirjarA che. te tene ja vare che ke jenA manamAM kAyA ane vANI tathA upalakSaNathI pugalanA saMyogajanita sarva audayikabhAvonuM abhimAna gaLI gayuM hoya che. tema ja mana ane buddhi tathA upalakSaNathI sarva prakAranA lAyopathamikabhAvono paNa ahaMkAra cAlyo gayo hoya che. AthI e siddha thayuM ke jAti, kuLa, rUpa, baLa, aizvarya ane vAllabhyAdi audayikabhAvonA madano tyAga, te mukhyatve dravyasaMkoca che ane tapa, zrata, jJAna ane buddhi Adi bhayopazama bhAvanA mAnano tyAga te mukhyatve bhAvasaMkoca che. dravya ane bhAva athavA bAhya ane atyaMtara e ubhaya prakAre mada ane mAnanA tyAganuM praNidhAna te dravya-bhAvasaMkoca ane te namaskArano mukhya padArtha che. evo namaskArabhAva athavA tenuM lakSya e dharmanA prAraMbhamAM atIva Avazyaka che. nano maMtra vaDe ahaMtA-mamatAno tyAga ahaMtA ane mamatA saMsAramAM bhaTakAvanArI vastu che. ahaMtA eTale karmano kartA mAtra huM ja chuM,' evI buddhi mamatA eTale 'karma phaLano adhikArI huM chuM', evI buddhi. e baMnene nivAravA mATe karmano kartA kevaLa huM nathI. kintu kALa, svabhAva, bhavitavyatA ane pUrvakRta karma vigereno sahakAra che tema vicAravuM ane karmaphaLa paNa badhAnA sahakAranuM pariNAma hovAthI tenA upara mAtra mArA ekalAno adhikAra nathI ema vicAravuM. namaskAranA ArAdhake potAnAM saghaLAM karma ane tenAM phaLa jene namaskAra kare che, te namaskAryone samarpita karI devAnAM hoya che, kema ke nimittakartutva teonuM che. teonA avalaMbane ja karma ane tenA phaLamAM zreSThatA Ave pratyeka zubhakArya ane tenuM zreSThaphaLa jenA avalaMbanathI te zubha ane zreSTha bane che tenI mAlikInuM che ema vyavahAranaya kahe che. tethI baMne upara svAmItva teonuM che evI vRtti dhAraNa karavI joIe. tenA pariNAme aAMtva-mamatva gaLI jAya che ane namratA, nirabhimAnatA, saraLatA, saMtoSa vagere guNonI utpatti thAya che. tathA bhaktinAM sumadhura phaLonA adhikArI thavAya che. avyayapada namo' e vyAkaraNazAstranA niyama mujaba avyayapada che. mokSa paNa avyayapada che. tethI "namo avyaya-mokSapadanuM bIja paNa bane che. avyayapada e ja jJAtavya, dhyAtavya ane prAptavya che. vAkyamAM kartA, karma ane kriyA ema traNa hoya che. ahIM 'namo e avyaya hovAthI mAtra temAM kriyA che paNa katA ke karma nathI. sAdhanA vakhate jyAre kartA ane karma gauNa bane ane upayogamAM mAtra kriyA rahe tyAre te sAdhanA zuddha bane che. N 290 sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja www.jainelibraty.org Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'namo' padanuM uccAraNa ja kriyAvAcaka hoI koI zreSThatattvanuM sIdhuM bhAna karAve che athavA dhyAtA, dhyeya ane dhyAna e tripuTimAMthI jyAre dhyAtAnuM vismaraNa thaI manovRtti kevaLa dhyeyAkAra bane che tyAre te dhyAna yathArtha thayuM gaNAya che. namaskAranI kriyAmAM paNa jyAre kartA ane karmanuM vismaraNa thaI kevaLa kriyA rahe che tyAre ja te sAdhanA zuddha thaI gaNAya che. vaLI 'no' padanuM uccAraNa te vaikharI vANIno prayoga che, tethI te kriyAyoga che. arthanuM bhAvana te madhyamA vANI hoI bhaktiyoga che ane namaskAranI Antara kriyA pazyantIrUpa che tethI te jJAnayoga che. e rIte karma, bhakti ane jJAna-traNeya yoganI sAdhanA 'no' padamAM rahelI che. nirmaLa vAsanA namaskAranI sAdhanAthI malina vAsanAono tyAga thAya che, nirmaLa vAsanAno svIkAra thAya che ane aMte cinmAtra vAsanA avazeSa rahe che. malina vAsanA be prakAranI che : eka bAhya ane bIjI Abhyantara. viSayavAsanA te bAhya che ane mAnasavAsanA te AtyaMtara che. viSayavAsanA sthULa che jyAre mAnasavAsanA sUkSma che. viSayanA bhogakALamAM utpanna thatA saMskAra te viSayavAsanA che ane viSayo prati kAmanAnA kALamAM udbhavatA saMskAra te mAnasavAsanA che. bIjI rIte lokavAsanA ke dehavAsanA te viSayavAsanA che ane daMbha, darpAdi te mAnasavAsanA che. namaskArabhAva ane namaskAranI kriyAthI bAhya-AMtara ema ubhaya prakA2nI malina vAsanAno nAza thAya che tathA maitrI, muditAdi nirmaLabhAvanAo pragaTe che. cinmAtra vAsanA eTale mana, buddhi Adi caitanyano zubha vyApAra. tethI kAryAkAryanA vivekarUpI sadvicAra jAge che ane aMte teno paNa paramAtma-sAkSAtkAramAM laya thAya che. sadvicAra ane sadviveka te sAdhanArUpa 'apara' jJAna che ane AtmasAkSAtkAra paramAtmasAkSAtkAra te sAdhyarUpa 'para' jJAna che. sAkSAt yA paraMparAe ubhaya prakAranA jJAnanI prApti namaskArabhAva ane namaskAranI kriyAthI siddha thAya che. A saMbaMdhamAM kahyuM che ke bandho hi vAsanAbandho, mokSaH syAd vAsanAkSayaH / vAsanAstvaM parityajya, mokSarthitvamapi tyaja // -- artha :- vAsanAno baMdha e ja baMdha che. vAsanAno kSaya e ja mokSa che. vAsanAono tyAga karIne tuM mokSArthipaNAno paNa tyAga kara arthAt AtmasAkSAtkArane meLava.' parameSThinamaskArathI samatvanI siddhi caudapUrva ane dvAdazAMgImAMthI ApaNane je aneka prakArano prakAza maLe che, temAMno eka prakAza e che ke AtmadRSTie koI jIva ApaNAthI Utarato nathI ane dehadaSTie koI jIva ApaNAthI caDhiyAto nathI. karmamukta jIvanI avasthA sarvanI sarakhI sukhadAyaka che. karmabaddha avasthA sarvane sarakhI kaSTadAyaka che kema ke karmajanitasukha paNa pariNAme duHkhadAyaka che. sarva jIvo sAthe potAnI tulyatAnuM A prakAre bhAvana ane te vaDe prApta thatuM apUrva samatva e mokSanuM asAdhAraNa kAraNa che. A bhAvanA ATheya prakAranA madane, cAreka prakAranA kaSAyane ane pAMceya prakAranI indriyone jitAvanAra thAya che. tethI paramapuruSArthanI siddhi thAya che. zrI paMcaparameSThinamaskAramAM A bhAvanA vaDe zrI siddhipadane pAmelA anaMtA zrI arihaMto, vartamAnanA anuprekSAkiraNa 2 291 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utkRSTa 170 ane jaghanya 20 zrI arihaMto tathA bhaviSyakALanA anaMtA zrI arihaMtone namaskAra thAya che. vaLI atItakALanA anaMtA siddhone, vartamAnakALanA eka samayamAM utkRSTa 108 siddha ane bhaviSyanA thanArA anaMtA siddhone namaskAra thAya che. tema ja atItakALanA anaMtA, vartamAnakALanA sarvakSetranA kevaLajJAnIo ane chabasthamunio tathA bhaviSyakALanA anaMtA AcArya, upAdhyAya Adi sAdhu bhagavaMtone namaskAra thAya che. e namaskAra parameSThiomAM rahelA samatvane uddezIne thato hovAthI samatvanI siddhi kare che. pAMca prakAranA gara zrI namaskAramaMtramAM pAMca prakAranA guruo rahela che. zrI arihaMto mArgadarzaka hovAthI prerakaguru che, siddho. avinAzIpadane pAmelA hovAthI sUcakaguru che, zrI AcAryo arthanA dezaka hovAthI bodhakaguru che, zrI upAdhyAya sUtranAdAtA hovAthI vAcakaguru che ane zrI sAdhuo mokSamArgamAM sahAyaka hovAthI sahAyakaguru che. paMca guruone namaskArarUpa zrI navakAramaMtrane gurumaMtra athavA paMcamaMgala paNa kahe che. A paMca maMgala sUtrarUpa hovA chatAM vAraMvAra manana karavA yogya hovAthI tema ja tenA samyagu ArAdhana dvArA camatkArika pariNAmo AvatAM hovAthI tenI prasiddhi lokamAM maMtrarUpe thaI che. pAMca jJAna ane cAra zaraNanI jema te bhAvamaMgala che. puNya-pApanI vizeSatAne jANanAra jIva A maMtrano vizeSapaNe adhikArI che. dhyAna ane vezyA saghaLI indriyone madhya Adi sthAnomAM kendrita karIne pachI je cintana thAya tene dhyAna kahe che. dhyAnanA bIjA paNa aneka artho che. zrutajJAnane paNa zubhadhyAna kahyuM che. cintA ane bhAvanApUrvaka sthira adhyavasAyane paNa dhyAna kahyuM che. nirAkAra-nizulabuddhi," "ekapratyayasantati," "sajAtIya pratyayana dhArA, "parispandavarjita ekAgracintAnirodha' vagere dhyAnanA aneka paryAyo kahyA che te badhAno saMgraha parameSThidhyAnamAM samajavAno che. kamalabaMdhathI, trikaraNa zuddhithI ane bindunavakathI paNa namaskAranuM dhyAna thaI zake che. "namaskAranA dhyAnanuM phaLa lezyAvizuddhi che.' lezyAvizuddhi eTale mAyA, mithyAtva ane nidAna e traNa zalyathI rahita cittanA pariNAma. zraddhALu AtmA je koI kriyA kare che te bIjAne halakA pADavA mATe ke potAno utkarSa sAdhavA mATe hotI nathI. jemAM mukhyatve pApakarSanI vRtti hoya te mAyAzalya che, jemAM mukhyatve svotkarSa sAdhavAno manoratha hoya te nidAnazalya che ane jemAM svamatinI kalpanA mukhya hoya te mithyAtvazalya che. kriyAnI saphaLatA mATe pratyeka kriyA mAyA, mithyAtva ane nidAna e traNa zalyathI rahita hovI joIe arthAt nirdabha, nizaMka ane nirAsaMza bhAve thavI joIe. zrI namaskAramaMtranuM dhyeyaniSThaArAdhana jIvane nibha, nizaMka ane niSkAma banAve che kema ke temAM mamatvabhAvanuM zoSaNa ane samatvabhAvanuM poSaNa thAya che. lezyAvizuddhi ane snehapariNAma zrI namaskAramaMtranI ArAdhanathI bIjA paNa traNa guNo poSAya che te che kSamatA, damatA, ane zamatA. kSamatA eTale krodharahitatA, damatA eTale kAmarahitatA ane zamatA eTale lobharahitatA. bIjAne AtmasamAna jonAra krodha konA upara kare? bIjAne pIDA thAya tevI rIte kAma ke lobhanuM sevana paNa te kevI rIte karI zake? ING 292) vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paN Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAnA duHkhane potAnuM duHkha mAnanA ane bIjAnA sukhanA potAnA sukha jeTalI ja kiMmata AMkanAramAM kAma, krodha ane lobha e traNeya doSo ogaLI jAya che. evI ja rIte mAyA, mithyAtva ane nidAna e traNeya zalyo paNa cAlyA jAya che. zrI namaskAramaMtra vaDe thatI lezyAvizuddhinuM A phaLa che. lezyAvizuddhi ane snehano pariNAma e eka dRSTie samAna arthane kahenAra zabdo che. zrI namaskAramaMtra samasta jIvarAzi upara snehano pariNAma vikasAve che tema ja e snehanA parimAmamAM kAma, krodha ane lobha e traNa doSo tathA mAyA, mithyAtva ane nidAna e zalyo pANIthI bharelA kAcI mATInA ghaDAnI jema pIgaLI jAya che ane AtmA kSAnta, dAnta ane zAnta tathA niSkAma, nirdabha ane niHzalya thaI kriyAnA utkRSTa phaLane meLavI zake che. kRtajJatAguNano vikAsa navakAra e caudapUrvano sAra che ane samastazrutajJAnanuM rahasya che. tenuM eka kAraNa namaskArathI kRtajJatAguNa keLavAya che. kRtajJatAguNa e sarvasadguNonuM mULa che. tenuM zikSaNa namaskArathI maLe che. kRtajJatAguNane utpanna karanAra paropakAraguNa che. paropakAraguNa sUryanA sthAne che to kRtajJatAguNa caMdranA sthAne che. jenAthI upakAra thAya che tene kRtajJa rahevuM e dharmano pAyo che. evuM jJAna mULathI ja ApavA mATe zrI namaskAramaMtrane mULamaMtra yA mahAmaMtra kahyo che. navakAra vinA tapa, cAritra ane zruta niSphaLa kahyAM che. teno artha kRtajJatAbhAva vinA saghaLI ArAdhanA aMka vinAnI zUnya jevI che. ekaDA vinAnAM mIMDAM jevI che. samyaktvaguNa paNa kRtajJatAbhAvano sUcaka che kema ke temAM devatattva, gurutattva ane dharmatattva pratye bhakti che, namaskAra che, zraddhAgarbhita bahumAna che ane e traNa tattvo 52mau5kA2ka che evo hArdika svIkAra che. jenAthI sarva kAMI zubha maLyuM che, maLe che ane maLavAnuM che tene yAda karavA ane temanA pratye namrabhAva dhA2Na ka2vo tenuM bIjuM nAma kRtajJatAguNa che. kRtajJatAguNa e eka prakAranI RNamuktinI bhAvanA paNa che. muktimArgamAM paropakAra guNa e RNamuktinI bhAvanAmAMthI utpanna thato zubhabhAva che. RNamukti ane karmamukti eka ja sikkAnI be bAju che. avyabAdhasukhasvarUpa mokSamAM ApavAnuM ja che paNa levAnuM kAMI nathI. saMsAramAM mAtra levAnuM che paNa ApavAnuM kAMI nathI. levAnI kriyAmAMthI chUTavAno upAya jyAM kazuM ja levAnuM nathI ane kevaLa ApavAnuM che tevo mokSa meLavavo te che. te mokSa meLavavAnuM ananya sAdhana eka namaskArabhAva yA kRtajJatAguNa che. yogyane namanArano vikAsa ane na namanArano vinAza e A saMsArano avicaLa niyama che. dAci e paNa namaskAranI ja eka ruci che. namaskAra e sarvazreSTha puruSone ane sarvazreSTha sadguNone sarvazreSTha dAna che. dAnaruci vinA dAnAdi guNo jema guNa banI zakatA nathI tema namaskAra uci vinA puNyanAM kAryo paNa puNyAnubaMdhI puNyasvarUpa banI zakatAM nathI. namratAnuM mULa kRtajJatA, kRtajJatAnuM bIja paropakAra ane paropakAranuM bIja jagatasvabhAva che. vizvanuM dhAraNa-pAlana-poSaNa paropakArathI ja thaI rahyuM che. koI paNa kSaNa evI nathI ke jemAM eka jIvane bIjA jIva taraphathI upagraha-upakAra na thato hoya. e saMbaMdhamAM kahyuM che ke anuprekSAkiraNa 2 293 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarUvara saravara saMtajana, cothA barasata meha; paramAratha ke kAraNe, cAroM dhariyA deha // 1 // athavA pibanti nayaH svayameva nAMbhaH, svayaM na khAdanti phalAni vRkSAH / nAdanti sasyAni khalu vArivAhAH paropakArAya satAM vibhUtayaH // 2 // parakAryAya paryApte, varaM bhasma varaM tRNam / paropakRtimAdhAtu-makSamo na punaH pumAn // 3 // tathA - sUryacandramasau vyomnaH, dvau narau bhUSaNaM bhuvaH / upakAre matiryasya, yazca taM na vilumpati // 4 // namaskAramAM namratA ahiMsAdi dharmamAtranuM mULa namratA che. dharmane sAnubaMdha banAvanAra namaskA2no bhAva che. dharma pAmavAnuM paheluM pagathiyuM namra thavuM te che. je namra banI zakato nathI te dharmane oLakhI zakato nathI. dharmane oLakhavA mATe karmanA svarUpane jANavuM joIe ane je karmanA svarUpane jANe te avazya namra bane che. namra banIne saMyamI thanAro AtmA AvatAM karmone roke che ane jUnAM karmone vikheravA mATenA sAdhanarUpa tapane ka2vA mATe sadA ullasita rahe che. eka namaskAramAM ahiMsA, saMyama ane tapa e traNeya prakAranAM dharmanAM aMgone meLavI ApavAnuM sAmarthya che. dharma karIne ja je garva kare che, te dharma vAstavika nahi paNa dharmano AbhAsa mAtra che. karmanI bhayAnakatAnA jJAnathI thatI namratA e ja vAstavika namratA che. karmanA svarUpanuM jJAna thatAMnI sAthe ja te jJAna jIvane namra banAvI de che. karmasvarUpanA jJAna vinA karma-kacarAne kADhavAnI ke rokavAnI vRtti thatI nathI. namratAne pedA karanAra tattvajJAna jo na maLe to te AtmA karmano kSaya karanAra tAttvika dharmane kevI rIte pAmI zake ? ahiMsA, saMyama ane taparUpI satyadharmane pAmavA mATe karmanI sattA, baMdha, udaya ane udIraNAdine zrI sarvajJabhagavAne kahyAM che. tene jANavA vaDe prApta thatI tAttvika namratAthI sAcA ahiMsAdi dharmonI prApti ane pAlana thaI zake che. vinaya e 'namo'no arthAt namratAno paryAya che. aSTakarmavinayana-dUrIkaraNa e vinayanI zakti che. teno artha e che. ke aSTakarmanA baMdhamAM mukhya kAraNabhUta aSTamada che, teno mULamAMthI nAza ka2vAnI zakti vinayaguNamAM che. namra vRttimAM che. mAro AtmA anAdikarmanA saMbaMdhathI tuccha, kSudra, paravaza ane parAdhIna dazAmAM che evuM jJAna zrI jinavacana vaDe thavAthI jAti kula, rUpa, baLa, lAbha aizvaryAdi karmakRta bhAvonuM abhimAna gaLI jAya che ane jIvamAM sAcI namratA Ave che. tethI dharmane sAnubaMdha banAvanAra namaskArabhAva che, e vAkya satya Thare che. ATha madanA kAraNabhUta AThakarma, AThakarmanA kAraNabhUta cAra kaSAya ane cAra saMjJA tathA pAMca viSaya vagerethI bhayabhIta thayelo jIva ja vAstavikadharma pAmavAne yogya che. dharma pAmelA jIvo upa2 tene bhakti ane pramoda jAge che tathA dharmane nahi pAmelA jIvo pratye karuNA ane mAdhyasthya Ave che. e cAra bhAva vinAnA dharmAnuSThAnamAM koIne koI prakArano madabhAva chupAyelo hoya che, tethI te dharma sAnubaMdha banato nathI. dharmane sAnubaMdha banAvavA mATe karmanA vicAranI sAthe guNAdhika pratye pramoda ane duHkhAdhika pratye karuNA Adi bhAvonI paNa teTalI AvazyakatA che. 294 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 sarvazreSThamahAmaMtra jeo traNa bhuvanane namaskaraNIya banyA che, teo AtmadRSTie potAthI koI nAnuM nathI, e bhAvane sparzIne ja namaska2NIya banyA che. te kA2Ne namaska2NIyano namaskAra ApaNAmAM sAco namaskArabhAva lAvI Ape che. AtmadRSTie ApaNA karatAM koI nAnuM nathI, ema jyAre samajAya tyAre namaskAra lAgu paDyo gaNAya. evo bhAvanamaskAra pAmIne ja jIvo mokSe gayA che ane jAya che. AtmadRSTie mArAthI koI nAnuM nathI, kema ke sarva AtmAo svarUpathI sarakhA che. dehadRSTie mArAthI koI moTuM nathI, kema ke karmakRtabhAvo saune sarakhA che kAraNake karmakRta zubha paNa pariNAma dRSTie azubha athavA vinazvara che. koI nAnuM nathI e vicAra garvane roke che ane koI moTuM nathI e vicAra dainyane aTakAve che. dharmanI mAtA dayA che ane pitA dAna che. pApanI mAtA mAyA che ane pitA mAna che. dAna vaDe mAnano nAza thAya che ane dayA vaDe mAyAno nAza thAya che. dAnamAM sarvazreSTha dAna sanmAnanuM dAna che. zrI namaskAramaMtramAM paMcaparameSThionuM sanmAna thAya che, tethI te moTAmAM moTuM dAna che; ane zrI namaskAramaMtra vaDe sarva duHkhI jIvonAM duHkhane dU2 ka2vAnI buddhi utpanna thAya che, tethI te moTAmAM moTI dayA (karuNA) che. sarvotkRSTa dayA ane dAna vaDe mAyA ane mAnano nAza karanAra hovAthI zrI namaskAramaMtra e jIvanamAM uttama parivartana ANanAra sarvazreSThamahAmaMtra che. trikaraNayogano hetu zrI arihaMta, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu-e badhI siddha avasthAnI pUrvabhUmikAo che. tethI ja te parameSThio kahevAya che ane temAM samyajJAna darzana, cAritra tathA tapanI sarvotkRSTa saMpattio vase che. camatkA2thI namaskAra e lobhavRtti che, jyAre namaskArathI camatkAra e dharmavRtti che. dharmanuM mULa namaskAra che ane dharmanuM phaLa cittaprasAdarUpI puraskAra che. dharmanuM svarUpa bhAva-vizuddhi che. namaskArano sAkSAt puraskAra cittaprasAda che. cittaprasAdanuM phaLa 'AtmIya-graha-mokSa' che. eTale paudgalikabhAvomAM mArApaNAnI buddhino nAza che. koIpaNa dharmano niyama traNa 'karaNa' ane traNa 'yoga'pUrvaka ja pUrNa bane che. manathI karAvaNa ane manathI anumodana e vizvahitacitantanA bhAvanI aMtargata AvI jAya che. vizvahitacintanano bhAva e zrI jinezvaradevano bhAva hovAthI bhavabhramaNanuM niyamana kare che. ardhapudgalaparAvartathI adhika bhavabhramaNa na thAya evo niyama mAtra jJAna ke mAtra cAritranI apekSA rAkhato nathI, paNa zrI jinavacana, zrI jinavicAra ke zrI jinavartana upara AdarabhAvanI apekSA rAkhe che. traNa karaNa ane traNa yogapUrvaka thatI dharmakriyA vizvahitacintanane AvarI letI hovAthI te bhavabhramaNane parimita banAve che. namaskAra paNa dharmakriyA che, tethI trika2Na yoge karavAnuM vidhAna che. sAcI mAnavatA jenAthI adhika upakAra thAya tene namavuM te mAnavatA che. mANasane maLela mananuM te zreSTha phaLa che. tethI upakArIone namaskAra e paramakartavya che. anuprekSAkiraNa 2 295 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhautika padArtho vaDe thato upakAra eka pAlika, kevaLa Ihalaukika che, jyAre ubhaya laukika upakAra abhautika-cinmaya padArthothI thAya che. tethI abhautika padArtho "prathama namaskArane pAtra che. zAstro kahe che ke je duHkha maLyuM che, te ApaNI ayogyatA karatAM ochuM che ema mAnatAM zIkho ane je sukha maLyuM che, te ApaNI yogyatA karatAM adhika che ema mAnatAM zIkho. puNyane paranI sahAyatA vaDe mAnatAM zIkho. ane pApane kevaLa svathI mAnatAM zIkho. pApa pratye pakSapAta ane puNya pratye aNagamo te ja badhAM duHkhonuM mULa che ane tenuM kAraNa kArya-kAraNabhAvanA niyamano avicAra athavA ajJAna che. kAraNane anurUpa kArya hoya che. pApa parane pIDAdarUpa che tethI tenuM phaLa duHkha che ane puNya paranI pIDAnA parihArarUpa che tethI tenuM phaLa sukha sAcuM sukha mokSamAM che, puNya-pApathI rahita avasthAmAM che. jene Urdhvagamana karavuM hoya teNe ucca padArthone namatAM zIkhavuM joIe, temAM sAcI mAnavatA che. nakha karatAM AMgaLI, vALa karatAM mAthuM ane vastra karatAM zarIra jema mUlyamAM adhikAra che, tema zarIra karatAM AtmAnuM mUlya adhikatama che, ema mAnatAM zIkhavuM joIe. dhana e agiyAramo prApya che. tenA karatAM daza dravyaprANanI adhikatA svIkAravI ane dravyaprANa karatAM bhAvaprANanI adhikatA svIkAravI temAM viveka che, vicAra che ane satyano svIkAra che. parameSThinamaskAramAM viveka, vicAra tathA satyano svIkAra hovAthI mAnavatAnI saphaLatA che. zrI paMcaparameSThimaya vizva zrI arihaMta paMcaparameSThimaya che. zrI paMcaparameSThinI stuti te zrI arihaMtanI stuti che. zrI arihaMtamAM arihaMtapaNuM to che ja, te uparAnta siddhapaNuM paNa che, arthanI dezanA ApanArA hovAthI AcAryapaNuM paNa che, zrI gaNadharabhagavaMtone tripadIrUpI sUtranuM dAna karanArA hovAthI upAdhyAyapaNuM paNa che, kaMcana-kAminInA saMgathI alipta, nirviSayacittavALA, nirmama, niHsaMga ane apramattabhAvavALA hovAthI sAdhupaNuM paNa che. e rIte pAMceya parameSThimaya hovAthI zrI arihaMtanI stuti zrI paMcaparameSThinI stutirUpa che ane zrI paMcaparameSThinI stuti zrI arihaMtanI stutirUpa che. zrI arihaMtamAM paMcaparameSThi ane zrI paMcaparameSThimAM zrI arihaMta rahelA che. bIjI rIte zrI arihaMta e vizvanA AtmA che. samagra vizva teozrInA AtmAmAM jJAnarUpe, karuNArUpe maitrIrUpe, pramodarUpe ane mAdhyayyarUpe raheluM che-pratiSThita thayeluM che. vizva zrI arihaMtarUpa che, kema ke zrI arihaMtonI karuNAno viSaya che, zrI arihaMtonA jJAnanuM zeya che ane zrI arihaMtonA upadeza arthAt AjJAnuM AlaMbana athavA kSetra che. e rIte zrI arihaMta samagravizvamaya ane samagravizva zrI arihaMtamaya che, arthAta zrI paMcaparameSThi samagravizvamaya ane samagravizva zrI paMcaparameSThimaya che. zrI paMcaparameSThinuM dhyAna zrI paMcaparameSThinuM dhyAna jyAre zabda, artha ane jJAnathI saMkIrNa hoya che tyAre te savikalpa samAdhino hetu bane che. e rIte jyAre deza, kALa, jAti AdithI yukta hoya che tyAre paNa te savikalpa samAdhi bane che. jyAre samaya che. N 296 Firs ja railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deza, kALa, jAti AdithI zUnya kevaLa arthamAtra nirmAsa bane, tyAre jo te sthULaviSayaka hoya to nirvitarka ane sUkSmaviSayaka hoya to nirvicAra samAdhirUpa bane che, ema zrI pAtaMjala yogadarzana kahe che. sthaLa eTale manuSyAdi paryAyarUpa ane sUkSma eTale zuddha AtmasvarUpa samajavuM. zrI jainadarzana mujaba paryAyukta sthULa-sUkSma dravyanuM dhyAna e savitarka-savicAra ane paryAyavinirmukti sthULa-sUkSmadravyanuM dhyAnanuM te nirvitarka-nirvicAra samAdhi che. athavA aMtarAtmAmAM paramAtmAnA guNono abheda Aropa (samApatti) te dhyAnanuM phaLa che ane te saMsargArIpa vaDe thAya che. saMsargAropa eTale jenA tAttvika anaMta guNo AvirbhAva pAmelA che, tevA siddhAtmAonA guNo viSe ataMrAtmAno ekAgra upayoga ane te caMcaLa cittavALAne IdriyonA nigraha vinA thato nathI. Idriyono nigraha zrI jinapratimAdi ane sUtra-svAdhyAyAdinA AlaMbana vinA thato nathI. mATe tattvanI prAptimAM sUtra-svAdhyAya ane zrI jinapratimAdinuM AlaMbana paNa prakRSTa upakAraka che. te mATe zrI upamiti bhavaprapaMcA kathAmAM kahyuM che ke mUlottaraguNAH sarve, sarvA ceyaM bahiSkiyA / munInAM zrAvakANAM ca, dhyAnayogArthamIritAH // artha:- sAdhuo ane zrAvakonA mUla-uttaraguNo tathA saghaLI bAhya kriyAo dhyAnayogane mATe kahela che.' navakAramAM bhagavadbhakti navakAramAM kevaLa vIra pUjA nathI paraMtu bhagavadbhakti paNa bharelI che. sakala jIvalokanuM kalyANa karavuM e zrI parameSThibhagavaMtone svabhAvarUpa banI gayuM che. teozrIno te svabhAva teozrInAM nAma, AkRti dravya ane bhAva-e cAreya nilepa vaDe AvirbhAva pAme che. navakAranAM pahelAM pAMca padamAM rahelA pAMceya parameSThio cAreya nikSepathI traNeya kALamAM ane caudeya lokamAM potAnA svabhAvathI ja sarvanuM kalyANa karI rahelA che. chellA cAra padomAM teozrIne namaskAra karanArA cAreya gatinA samyagdaSTi ane mArgAnusArI jIvo, "dhyAtA-dhyeyasvarUpa bane e nyAye AgamathI arthAta jJAnopayogathI bhAvanikSepe zrI paMcaparameSThirUpa banIne sakaLapApanA vidhvaMsaka tathA sakaLamaMgaLanA utpAdaka bane che. no'AgamathI bhAvanikSepe zrI arihaMtAdi parameSThio pote che ane AgamathI bhAvanikSepe teozrInA jJAtA ane teozrInA dhyAnamAM upayogavaMta evA dhyAtA paNa che. namaskAranI cUlikA maLIne pAMca pada te mahAzrutaskaMdharUpa che. eno artha e thayo ke namaskArya, namaskAra karanAra ane namaskAryanA hRdayamAM jJAna ane karuNAnA viSayabhUta samasta jIvaloka zrI namaskAra mahAmaMtrarUpI mahAzrutaskaMdhamAM samAviSTa thaI jAya che. - cauda rAjaloka ane sacarAcara sRSTine AvarI leto zrI namaskAramaMtra sarvavyApaka che. samagra vizva sAthe vivekapUrvakanI ekatAnatA ane ekarasatA keLavavA mATenuM sahelAmAM saheluM sAdhana arthabhAvanApUrvaka thatuM zrI namaskAramahAmaMtranuM smaraNa ane raTaNa che. parameSThio pachI te traNeya kALanA ane sarvakSetranA ho paNa te jAtithI eka che. tethI ekano prabhAva sarvamAM che ane sarvano prabhAva ekamAM che. eka zrI arihaMtanA smaraNamAM sarvanuM smaraNa AvI jAya che. traNeya bhuvanamAM rahela sArabhUta tattva Ahatya ane tenuM smaraNa eka zrI arihaMtanA smaraNathI thAya che, tethI zrI arihaMtanA smaraNano prabhAva aciMtya che. S anuprekSAkiraNa 2 ti 14 r 3 f iri rit *k T : 297 varSa Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvane zubha, zubhatara ke zubhatama banAvanAra athavA azubha, azubhatara ke azubhatama thatuM aTakAvanAra jo koI hoya to te A zrI paMcaparameSThimaya tattva che. A nizcaya jema jema dRDha thato jAya che tema tema zrI arihaMtonuM ke zrI parameSThionuM smaraNa, bhAvasmaraNa banIne jIvanuM bhAvarakSaNa kare che. jenuM manana karavAthI rakSaNa thAya te maMtra che. tethI namaskAranA varNo vaDe thatuM zrI 52meSThionuM smaraNa mahAmaMtrasvarUpa banI paramaupakAraka thAya che. zrI namaskAramaMtranuM smaraNa je zrI jinazAsanano sAra che, jene aMta samaye pAmIne bhavasamudra tarI javAya che ane jIvanamAM aneka pApo AcaravA chatAM jenA smaraNa mAtrathI jIvo sadgatine pAme che, te zrI paMcaparameSThinavakA2mahAmaMtra aciMtya mahimAthI bharelo che. devapaNuM maLavuM saheluM che, vizALa rAjya, suMdara strIo, ratnanA DhagalA ke suvarNanA DuMgaro maLavA sulabha che, paNa zrI navakA2maMtra maLavo ane tenA pratye aMtaraMga prema jAgavo e sauthI vadhu durlabha che. te kAraNathI pratyeka kAryanA prAraMbhamAM tenuM smaraNa karavAnuM vidhAna che. caudapUrvane dharanArA paNa aMta samaye e mahAmaMtranuM smaraNa kare che. enA prabhAvathI svayaMbhUramaNasAgara karatAM paNa moTo evo bhavasAgara sukhapUrvaka tarI zakAya che tathA mokSanA avicaLa sukho zIghrapaNe prApta karI zakAya che. e mahAmaMtranuM smaraNa hdayamAM akhaMDapaNe kAyama rahe evo manoratha samyagdaSTijIvane sadA mATe hoya che. te aMge kahyuM che ke dazame adhikAre mahAmaMtra navakAra, manathI navi mUko zivasukha phala sahakAra; eha japatAM jAye durgati doSa vikAra, supare e samaro cauda pUravano sAra. janmAMtara jAtAM jo pAme navakAra, to pAtika gALI, pAme sura avatAra; e navapada sarikho maMtra na koI sAra, ihabhava ne parabhave sukha saMpatti dAtAra. juo bhIla-bhIlaDI, rAjA-rANI thAya, navapada mahimAthI rAjasiMha mahArAya; rANI ratnAvatI behu pAmyA che surabhoga, eka bhava pachI leze zivavadhU saMjoga. 3. zrImatIne e vaLI maMtra phaLyo tatkALa, phaNidhara phITIne pragaTa thaI phUlamALa; zivakumare jogI sovana puriso kIdha, ema eNe maMtre kAja ghaNAnAM siddha. 298 upA. zrI vinayavijayajI mahArAja (puNyaprakAzanuM stavana DhALa 10) 1. 2. 4. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuprekSAkiraNa 3 mahAmaMtranI ArAdhanA ArAdhya ArAdhaka, ArAdhanA ane ArAdhanAnuM phaLa A cAreya vastuonuM jJAna mahAmaMtranI ArAdhAnAmAM Avazyaka che. (1) ArAdhya-navakAra. (2) ArAdhaka-samiti-guptiyukta jIva. (3) ArAdhanA-mana, vacana ane kAyAnI zuddhi tathA ekAgratAthI thato jApa. (4) ArAdhanAnuM phaLa-Ihalaukika artha, kAma, Arogya-abhirati tathA pAralaukika svargApavarganAM sukha. pavitra guNonI siddhi kRpA vinA thatI nathI. navakAranA jApathI paramapade rahelA puruSono anugraha prApta thAya che, tethI jIvanamAM saMyamAdi guNonI siddhi thAya che. "namo' e zaraNagamanarUpa che. duSkatagaI ane sukRtAnumodanA e zaraNagamanarUpa eka ja DhAlanI be bAjuo che. duSkRtagathI pApanuM mULa baLe che. ane sukRtAnumodanAthI dharmanuM mULa siMcAya che. namo' e svApakarSano bodhaka che, tethI duSkRtagarNa thAya che. namo' e jene namavAmAM Ave che tenA utkarSano bodhaka che, tethI sukRtAnumodanA thAya che. svApakarSanA svIkArathI pApanuM prAyazcita thAya che ane parotkarSanA bodhathI vinayaguNa puSTa thAya che ke je vinayaguNa dharmanuM mULa che. A rIte eka namaskAramAM jIvanI zuddhi karavA mATenI traNeya prakAranI sAmagrIo rahelI che. sAco namaskAra zaraNagamana e nagada nANuM che. duSkatagaha ane sukRtAnumodanA te zaraNagamanarUpa eka ja sikkAnI be bAjuo che. duSkRtano jyAre bhaya lAge tyAre doSarahitanuM zaraNa svIkAravAnI manovRtti thAya che. sukRtano jyAre prema jAge tyAre sukRtanA bhaMDAra evA zrI arihaMtAdinuM zaraNa ISTa lAge che. zrI arihaMtAdino namaskAra duSkRtagaI ane sukRtAnumodanAnuM pariNAma che. tethI te eka bAju sahajabhaLano hrAsa kare che ane bIjI bAju jIvanA bhavyatvabhAvano vikAsa kare che. sarvadoSarahitanuM ane sarvaguNasahitanuM zaraNa jyAre doSa dUra karavAnA bhAvathI ane guNa meLavavAnA lakSyathI thAya che tyAre te sAco namaskAra bane che. pApanAzaka maMgalotpAdaka : navakAramaMtrA navakAra e pApano nAzaka ane maMgaLanuM mULa che ema namaskAranI cUlikAmAM pharamAvyuM che. sahajamaLa ghaTavAthI pApano nAza thAya che ane bhavyatva paripakva thavAthI maMgaLanI vRddhi thAya che. sahajamaLa ghaTe eTale bhavyatva pAke ane bhavyatva pAke eTale sahajamaLa ghaTe ema paraspara ekabIjAno saMbaMdha che. anuprekSAkiraNa 3 karI 299 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAramAM duSkatagaI ane sukRtAnumodanA rahelI che. duSkRtagahathI sahajamaLa ghaTe che ane sukRtAnumodanAthI bhavyatva pAke che. sukRtanI sAcI anumodanA dukRtanI gartAmAM rahelI che ane duSkatanI sAcI gaI sukRtanI anumodanAmAM rahelI che. ubhaya maLIne zaraNarUpa sikko bane che. zaraNarUpI sikkAnuM bIjuM nAma namaskArabhAva che. tenuM sAdhana e paMcamaMgaLanuM uccAraNa che. dukRtagaI ane sukatAnumodanA e eka ja sikkAnI be bAjuo che jIvanI karmanA saMbaMdhamAM AvavAnI zakti te sahajamaLa che ane karmanA saMbaMdhamAMthI chUTavAnI zakti te tathAbhavyatva che. yogyane na namavAthI ane ayogyane namavAthI sahajamaLa vadhe che. tethI viparItapaNe yogyane namavAthI ane ayogyane na namavAthI tathAbhavyatva vikase che. yogyane namavuM ane ayogyane na namavuM teno ja artha sAco namaskAra che. sAco namaskAra eTale yogyane zaraNe javuM ane ayogyane zaraNe na javuM. ayogyane na namavuM te ayogyane zaraNe na javA barAbara che. yogyane namavuM te yogyane zaraNe javA barAbara che. ayogyane zaraNe na javuM enuM nAma duSkatagaI che ane yogyane zaraNe javuM enuM nAma sukRtAnumodanA che. e baMne zaraNagamanarUpa sikkAnI be bAjuo che. zrI arihaMtAdino namaskAra te zrI jinazAsanarUpI sAmrAjyanuM nagadanANuM che. te nANAMnI eka bAju duSkatagartAnI chApa che ane bIjI bAju sukRtAnumodanAnI chApa che. namaskAra, duSkRtagaI ane sukRtAnumodanA e traNeya maLIne bhavyatvaparipAkano upAya bane che. saMsAranI vimukhatA ane mokSanI sanmukhatA. sahajamaLa jIvane saMsAra tarapha kheMce che, jyAre tathAbhavyatvabhAva jIvane mukti tarapha kheMce che. sahakamaLanA phUAsathI pApanA mULano nAza thAya che ane te duSkataga vaDe sAdhya che. tathAbhavyatvanA vikAsathI dharmanA mULanuM siMcana thAya che ane te sukRtAnumodana vaDe sAdhya che. zrI arihaMtAdino namaskAra, saMsAra ane tenA hetuothI jIvane parADu mukha banAvanAra che tathA mukti ane tenA hetuonI abhimukha karanAra che. zrI arihaMtAdinuM zaraNa jemAM raheluM che evI namaskAranI kriyA saMsAranI vimukhatA karAvI Ape che ane mokSanI sanmukhatAne sAdhI Ape che, tethI te punaH punaH kartavya che. viSayone namavAthI sahajamaLanuM baLa vadhe che. parameSThione namavAthI tathAbhavyatvabhAva vikasita thAya che. parameSThio pAMca che ane viSayo paNa pAMca che. namavuM eTale zaraNe javuM. pAMca viSayone zaraNe javAthI cAra kaSAyo puSTa thAya che. pAMca parameSThione zaraNe javAthI AtmAnA cAra mULaguNa jJAna, darzana, cAritra ane tapa puSTa thAya che. puSTa thayelA cAra kaSAyo cAra gatirUpa saMsArane vadhAre che. puSTa thayelA jJAnAdi cAra guNo cAra gatino cheda kare che. A 300 300 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NG Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra gatinuM kAraNa cAra kaSAyo che. jJAnAdi guNo ane dAnAdi dharmo vaDe cAra prakAranA kaSAyono cheda thAya che. samyagdarzanaguNa krodhakaSAyano nigraha kare che, samyajJAnaguNa mAnakaSAyano nigraha kare che, sabhyazcAritraguNa mAyAkaSAyano nigraha kare che ane samyaktapaguNa lobhakaSAyano nigraha kare che. dAnadharma vaDe mAna tajAya che ane namratA Ave che, zIladharma vaDe mAyA tajAya che ane saraLatA Ave che, tapadharma vaDe lobha jitAya che ane saMtoSa Ave che tathA bhAvadharma vaDe krodha jitAya che ane sahanazIlatA Ave che. zrI paMcaparameSThinamaskAra, e cAra prakAranA dharma vaDe ane jJAnAdi cAra guNonI puSTi vaDe cAra gati ane tenuM mULa cAra kaSAyo teno aMta karI paMcamagatine apAve che. dharmaprAptinuM dvAra saMsAra asAra che. temAM du:khane to asAra sau koI mAne che, kintu jJAnI puruSo saMsAranA sukhane paNa asAra gaNe che, kAraNa ke sukhane mATe pApa thAya che ane pApanA pariNAme duHkha maLe che. tethI duHkha nahi paNa pApa asAra che, tathA sukha e sA2 nahi paNa tenuM kA2Na sukRta e sAra che AvI buddhivALAne ja zrI arihaMtAdi cAranuM zaraNa priya lAge che. bhagavAnanuM zaraNa svIkA2vA mATe mukhya be ja zarato che. eka to pApane-duSkRtane asAra mAnavuM ane bIjuM dharmane-sukRtane sAra mAnavo. ema mAnanAra ja sarvathA pAparahita ane dharmasahita evA zrI arihaMtAdi cAranuM mAhAtmya samajI zake ane teonA namaskA2ne bhAvathI AdarI zake. jema suvarNanA alaMkA2omAM suvarNa e mukhya kAraNa che, tema artha, kAma ane mokSaprAptimAM dharma e mukhya kAraNa che. artha, kAma ane mokSa e dharmarUpI suvarNanA ja bhinna bhinna ghATa che. te dharma pratyenI prIti namaskArabhAvathI jAge che, tethI 52meSThinamaskAra dharmaprAptinuM dvAra che. pApano pazcAttApa ane puNyano pramoda pApakArya karIne jene kharekhara pastAvo thAya tenuM pApa vadhatuM aTakI jAya che. dharmakArya karIne jene harSa na thAya tenuM puNya vadhatuM aTakI jAya che. pApano pazcAttApa pApathI pAchA pharavAnuM sAdhana che. puNyano pramoda e puNyamAM AgaLa vadhavAno upAya che. zrI namaskAramaMtramAM pApano pazcAttApa che ane puNyano pramoda che. pApano pazcAttApa e duSkRtagahanuM ja bIjuM nAma che. puNyano pramoda e sukRtAnumodanAno paryAya zabda che. zrI namaskAramaMtranI ArAdhanA pApathI pAchA pharavAnI ane puNyamAM AgaLa vadhavAnI preraNA Ape che. tethI pApa niranubaMdha bane che baMne puNya sAnubaMdha thAya che. puNyAnubaMdhI puNyano arthI ane pApAnubaMdhathI bhIru evA pratyeka mumukSu AtmA mATe nitya ekaso ne AThavAra zrI namaskAramaMtranuM smaraNa e Aja sudhI nahi prApta thayelI evI AdhyAtmika navI duniyAmAM praveza karavAnuM prabaLa sAdhana bane che. mArge cAlavuM teTaluM kaThina nathI, jeTaluM kaThina mArge caDhavuM te che. anuprekSAkiraNa 3 301 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI namaskAra mahAmaMtra jIvane adhyAtma mArge caDhAve che. zuddha adhyAtmanA mArge caDhyA pachI jIva zakti mujaba te mArge cAlavA prayAsa kare che ane tethI moDo-vahelo paNa potAnA ISTa sthAne pahoMce che. zuddha adhyAtma te pAparahita thavAno mArga che. puNyanI paNa pele pAra tenAthI ja javAya che. zrI namaskAramaMtra duSkRtagartArUpa hovAthI jIvane pAparahita banAve che. zrI namaskAramaMtra sukRtAnumodanArUpa hovAthI jIvane puNyAnubaMdhI puNyavALo banAve che. zrI namaskAramaMtra zrI arihaMtAdi cAranA zaraNarUpa hovAthI AtmAnA zuddha svarUpane pamADanAra thAya che. zrI arihaMtAdi cAra, AtmAnuM zuddhasvarUpa pAmelA hovAthI teonuM avalaMbana zuddhasvarUpanuM jJAna ane zraddhAna karAve che tathA te jJAna ane zraddhAna mujaba AtmAnA zuddhasvarUpanuM dhyAna karAvanAra thAya che. zuddhasvarUpanuM dhyAna aMte mukti apAve che. zrI namaskAramaMtranI siddhi keTalAka zArIrika duHkhane ja duHkha mAne che. keTalAka tethI AgaLa vadhIne mAnasika duHkhone duHkha mAne che. tethI AgaLa vadhIne keTalAka zArIrika-mAnasika duHkhonAM mULa je vAsanA, mamatA yA tRSNA tene ja duHkha mAnIne tenA nivAraNa mATe prayatna kare che. mamatA saMkucita maTIne jyAre vyApaka bane che tyAre ApoApa samatA Ave che. baMnenAM mULamAM nehatattva jyAre sneha saMkIrNa-saMkIrNatara hoya tyAre mamatA kahevAya che. te jyAre vyApaka ane paripUrNa bane tyAre samatA kahevAya che. saMkIrNa sneha e ja mamatA che, temAMthI vAsanA yA tRSNA pedA thAya che tathA te vAsanA ja Attara ane bAhya sarva prakAranAM duHkhonuM mULa che. mANasa gharano, dukAnano yA vastrano kacaro yA mela dUra karavA tatpara rahe che ane anAjamAM ke bhojanamAM rahelo kacaro paNa apramattabhAve dUra kare che. mAtra manamAM ke AtmAmAM rahelo mamatArUpI mela ke tRSNA ane vAsanArUpI kacaro kADhavA mATe tatparatA dAkhavato nathI. te tatparatA zAstrAbhyAsa tathA tattvaciMtanathI Ave che. zAstrabhyAsa tathA tattvaciMtananuM bIja zrI namaskAramaMtra che. zrI namaskAramaMtranAM smaraNa ane satata ciMtanathI zAstrAbhyAsa pratye Adara jAge che. zAstrAbhyAsa pratye Adara jAgavAthI zAstrakAra pratye Adara jAge che-bahumAna utpanna thAya che. zAstrakAra pratye bahumAna utpanna thavAthI tattvaciMtana UMDuM thAya che. tattvaciMtana UMDuM thavAthI vAsanA, tRSNA ane mamatAnuM mULa snehanI saMkIrNatA che ema samajAya che. snehanI saMkIrNatA e mamatAdi badhA doSonuM mULa che. evI samajaNa jyAre jIvane thAya che tyAre te tene kADhavA mATeno upAya zodhe che. e upAya zodhatAM tene zrI namaskAramaMtra upara sarvAdhika Adara utpanna thAya che. zrI namaskAramaMtra uparanA adhika AdarathI samasta jIvarAzi upara snehanuM pariNAma vyApI jAya che. saMkIrNa sneha je mamatA yA vAsanAnuM kAraNa banato hato, te ja jyAre vyApaka ane pUrNa bane che tyAre samatAno hetu banI jAya che. samatAnI siddhino upAya snehanI vyApakatA che ane snehanI vyApakatAno upAya niSkAma snehapUrNa zrI paMcaparameSThino namaskAra che ema jyAre samajAya che tyAre namaskAramaMtranI siddhi thaI gaNAya che. N 302 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhya, sAdhana ane sAdhanA manuSya mAtrAmAM thoDeghaNe aMze vAsanA ane IcchArUpa nabaLAI rahelI che ane sAthesAthe e nabaLAI upara vijaya meLavavAnuM sAmarthya paNa raheluM che. uccaguNonAM bIja manuSya mAtrAmAM paDelAM hoya che. jyAre e sarvotkRSTa guNInA zaraNe jAya che tyAre te bIjomAMthI aMkurA pragaTe che. jyAM sudhI sarvotkRSTanuM zaraNa te svIkArato nathI tyAM sudhI aMdara paDelAM bIjo aMkurArUpa, vRkSarUpa ke phaLarUpa banI zakatAM nathI. siddha thavuM arthAt pUrNa thavuM e aMtima dhyeya che. e dhyeyane ane Adarzane siddha karavA mATe hRyamAM zrI paMcaparameSThinuM dhyAna Avazyaka che. zrI namaskAramaMtranA smaraNa vaDe e dhyAnane kAyamI banAvI zakAya che. bImArInA bhayathI jema miSTAnnAdino loko tyAga kare che, tema jyAre durgatino bhaya lAge che tyAre pApavyApAro paNa aTakI jAya che. bImArImAM bhojana karavAthI bImArI Ave ja evo niyama nahi, paNa pApa cAlu rAkhavAthI durgati to thAya ja e nakkI. ahaMbhAvapUrvakanI svArthasAdhanA jIvane nIce laI jAya che. namaskArabhAvapUrvakanI paramArthanI sAdhanA jIvane UMce laI jAya che. namaskArabhAva vaDe ahaMbhAvane aLago karI zakAya che. namaskArabhAvamAM sAdhya, sAdhana ane sAdhanA e traNeyanI zuddhi rahelI che. nama mahaMtAna' mAM "namo' e sAdhana che, "gariraM e sAdhya che ane "tA tanmayatA e sAdhanA che. prathama sAdhyane tAkavuM te "namo' padathI thAya che ane sAdhyane pAmavuM te "tALa' padathI thAya che. nano pada vaDe sAdhyano samyaguyoga thAya che, "niraM pada e sAdhyanuM samyaka sAdhana thAya che ane "tA pada vaDe sAdhyanI samyaphasiddhi thAya che. AtmajJAna ane nirbhayatA zrI arihaMtAdi pAcaMne choDIne badhA prANIo sabhaya che. e pAMca pada sadA nirbhaya che, temAM kAraNa teonI "sakalasahitAzayatA che. sabhayane nirbhaya banavA mATe sarvatra hitacintanarUpa maitrIbhAvanuM ane e bhAvathI bharelA zrI paMcaparameSThinuM avalaMbana che. e avalaMbana levAthI sabhayatA jAya che ane nirbhayatA pragaTe che. zrI parameSThionuM AlaMbana AtmajJAnanuM kAraNa bane che. AtmajJAna eTale "huM AtmA chuM' evuM jJAna. huM dehAdithI bhinna AtmasvarUpa chuM.' evuM bhAna. jarA-maraNAdino bhaya dehane che paNa AtmAne nathI. AtmA ajara-amara-avinAzI che evuM svasaMvedya jJAna parameSThionI bhaktinA prabhAve prakaTe che. AtmajJAna pAmelAnI bhakti AtmajJAna pragaTAve che. pAMceya parameSThio AtmajJAnI che, tethI teonuM AlaMbana AtmasvarUpanuM jJAna pAmavAmAM puSTa AlaMbana bane che. anuprekSAkiraNa 3 che 303 paN 303 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je vastu pAmavI hoya che jenAmAM hoya tenuM AlaMbana purAlaMbana gaNAya che. parameSThionuM AlaMbana AtmajJAna ane nirbhayatA ubhaya mATe puSTAlaMbana che. mohaSi utAravAno mahAmaMtrI sarpanuM jhera caDhavAthI jema kaDavo lImaDo paNa mITho lAge che, tema moharUpI sarpanuM jhera caDhavAthI kaDavA vipAkone ApanArA viSayakaSAyanA kaDavA rasa paNa mIThA lAge che. sarpanuM jhera UtaryA bAda kaDavo lIMbaDo kaDavo lAge che, tema moharUpI sarpanuM jhera UtaryA bAda viSaya-kaSAya paNa kaDavA lAge che. sarvanuM jhera utAravAno jema maMtra hoya che, tema moharUpI sarpanA viSane utAravA mATe paNa maMtra che ane te devagurunuM dhyAna che. devagurunuM dhyAna karavAno maMtra zrI navakAramaMtra che, tethI te mohaviSa utAravAno mahAmaMtra gaNAya che. karmabaMdhanAM kAraNo avirati, pramAda, kaSAya ane yoga che. teno anubaMdha pADanAra mithyAtva che. zrI navakAramaMtra ArAdhatAM, deva-gurunA dhyAna vaDe karmanAM anubaMdha tUTe che ane mithyAtvamoha vilIna thAya che. cAreyagatinAM bhinnabhinna karyo che. sukha bhogavavA mATe svarga, duHkha bhogavavA mATe naraka, avivekapaNe vartavA mATe tiryaMca ane viveka sahita dharma karavA mATe manuSyabhava che. zrI cinoktadharmamAM traNa zakti che te AvatAM karmone roke che, prAcIna karmone khapAve che ane pariNAme hitakArI zubhAzravo karAve che. - mithyAtvamohanI hAjarImAM bIjAM karmono kSayopazama adhika pApakarma karAve che. maMdamithyAtva ane samyakatvanI hAjarImAM badhAM ja kSayopazamAM lAbhadAyaka bane che. saMsAra eTale karmakRta avasthA. ene TALavAno upAya te dharma. te dharmanuM sAdhana mAtra manuSyabhavamAM samyaktvanI ke maMdamithyAtvanI hAjarImAM thaI zake che. mithyAtvane maMda karavA mATeno ane samyakatvanI prApti mATeno amogha upAya devagurunI bhakti che. te bhakti karavAnuM prathama ane saraLa sAdhana zrI navamaskAramaMtranuM smaraNa ane jApa che. mAnavajanmamAM dharmanI ArAdhanA karavAnI je uttama taka maLI che teno lAbha levAnI jene tIvra utkaMThA che, tene mATe zrI namaskAramaMtra eka jaDIbuTTI samAna che. dravyabhAvasaMkoca kAyA ane mananI zuddhi vaMdana, namaskAra, abhivAdana, karayojana, aMganamana, zirovaMdana vagere namaskArarUpa che. te dravyabhAva ubhayasaMkocarUpa che. abhivAdana te bhAvasaMkoca che. teno artha pratyakSa ane parokSa evA guNInA guNonI prazaMsA tathA te guNone viSe vizuddha evA mananI vRtti, arthAt mananI vizuddha vRtti. e rIte kAyAnI ane vacananI vizuddha pravRtti ane mananI vizuddha vRtti-e baMne maLIne vaMdana padArtha bane che. arthAt mana-vacana-kAyAnI vizuddha pravRttinuM ja bIjuM nAma vaMdana che ane tene ja dravyabhAvasaMkoca paNa kahe maMtra uccAraNamAM zabdavaDe dravyasaMkoca thAya che ane zabdavAo arthanA citana vaDe bhAvasaMkoca thAya che. 304 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasaMkoca eTale deha ane tenA avayavonI zuddhi ane bhAvasaMkoca eTale mana ane tenI vRttionI nirmaLatA. mahAmaMtranA vAcya zrI parameSThibhagavaMtonuM smaraNa e devagurunuM smaraNa karAve che ane devagurunuM smaraNa e AtmAnA zuddha svarUpanuM smaraNa karAve che. e rIte te zuddhasvarUpanuM smaraNa ane azuddha svarUpanuM vismaraNa karAvI deva-gurunA zuddhasvarUpanI sAthe AtmAnI ekatAnuM jJAna karAve che. bIjI rIte maMtranA pavitra akSaro prANanI zuddhi kare che. zuddha prANa manane ane mana dvArA AtmAne zuddha kare maMtranA zabdomAM jema prANa ane mana dvArA AtmAne zuddha karavAnI zakti che, tema potAnA vAcyArtha dvArA AtmAne nirmaLa karavAnI sUkSmazakti paNa rahelI che. maMtranA vargo zabdonI racanA kare che ane zabdo tenA vAcya arthanI sAthe saMbaMdha karAvI mAnasika zuddhi kare che. vAcakanA praNidhAna vaDe thatI zuddhi e sthaLa ane dravyazuddhi che. vAcyanA praNidhAna vaDe thatI zuddhi e sUkSma ane bhAvazuddhi che. maMtranAM pado ane tenA vAcya arthonuM satata raTaNa ane smaraNa karatA rahevAthI bAhya-AMtara zuddhinI sAthe nitya navo jJAnaprakAza maLe che, arthAt mohanIyakarmanA hRAsa sAthe jJAnAvaraNIyAdi karmono paNa hrAsa thAya che. aMte kaivalyanI prApti paNa sulabha bane che. kahyuM che ke mokSAnuM jJAnavarzanAvarAttApakSI vaivalyam zrI tattvArtha sUtra, a. 10-1 mArgadarzaka ane mArgarUpa prabhu mArgadarzaka che ane mArgarUpa paNa che. jema bhUtakALamAM mArga batAvIne te upakAra karI gayA che, tema vartamAnakALamAM darzanapUjanAdi vaDe ane tajanya zubhabhAvAdi vaDe mArgarUpa banIne teo upakAra karI rahyA che. prabhunA darzanAdithI ratnatrayIrUpa mokSamArganI prApti thAya che. temAM prabhu nimittakartA che ane zubhabhAva pAmanAro jIva upAdAna kartA che. nAmAdi vaDe levAtA prabhunA AlaMbanathI mohanIya Adi karmano kSaya-kSayopazama thAya che ane jIvane zubha bhAvarUpI ratnatrayInI prApti thAya che. te ja mArga che ane tene ApanArA te prabhu che. zubha bhAva e ja mArga athavA tIrtha. tene je kare te tIrthaMkara. vyavahArathI tIrthanAkartA zrI tIrthaMkara paramAtmA kahevAya che, te tIrtha be prakAranuM che. dvAdazAMgI, tene racanArA prathama gaNadhara ane caturvidha zrIsaMgha-e bAhyatIrtha che ane zubhabhAva e AtyaMtaratIrtha che. tenA paNa prayojakakartA, nimittakartA ane prerakakartA paramAtmA che. tethI teonI bhakti niraMtara karavA yogya che. navakAranA prathamapadathI te bhakti thaI zake che. AtmAne nizciyathI te ja jANI zake ke je zrI arihaMtabhagavaMtane teonA zuddha AtmadravyathI, zuddha kevalajJAnaguNathI ane zuddha svabhAvapariNamanarUpI paryAyathI jANe che. kahyuM che ke jeha dhyAna arihaMtako, sohI Atama dhyAna, phera kachuM INameM nahi, ehI ja parama nidhAna. ema vicAra hiyaDe gharI, samakitadaSTi jeha, sAvadhAna nija rUpameM, magna rahe nitya teha. - maraNasamAdhivicAra, gAthA 225-22 anuprekSAkiraNa 3 305 TET A 305 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' hatA paramAtmA parva nIvAtmA ' - dvatrizad - dvAtrizikA TIkA dalathI paramAtmA pote ja jIvAtmA che. zuddha dravya, guNa ane paryAyathI zrI arihaMtanuM tathA prakAre jJAna thavAthI tathA prakAre dhyAna thAya che. te dhyAna samApatti janaka banIne mohano nAza kare che. samApatti eTale dhyAnajanita sparzanA arthAt dhyAnakALe dhyAtAne thatI dhyeyanI sparzanA. te be prakAre thAya che saMsargAropathI ane abhedAropathI. zuddhAtmAnA dhyAnathI aMtarAtmAne viSe paramAtmAnA guNono saMsargAropa thAya che te prathama samApatti che ane pachI aMtarAtmAne viSe paramAtmAno abheda Aropa thAya che. te bIjI samApatti che. tenuM phaLa ati vizuddha samAdhi che. zrI namaskAramaMtra ubhaya prakAranI samApattinuM kAraNa banIne sAdhakane vizuddha samAdhi ApanAra thAya che, tethI te punaH punaH smartavya che, bAtavya che ane tenuM dhyAna punaH punaH kartavya che. maMtra vaDe mananuM rakSaNa maMtra zabda mananI sAthe gADha saMbaMdha dharAve che. mana ane prANa vacce avinAbhAva saMbaMdha che. mananuM spaMdana e prANa che ane prANanuM spaMdana e mana che. "vatra manataMtra makatuM, yatra marUtra manaH " manuSyanI vANI ane vartana paNa mananI sthitinuM ja pratibiMba che. tethI zAstromAM baMdha ane mokSanuM kAraNa paNa manane ja kahela che. zarIrathI je kAryo thatAM dekhAya che, enI pAchaLanuM preraNAbaLa manuSyanA manamAM ja hoya che. mananI sudhAraNA upara ja mAnavInI sudhAraNAno AdhAra che. bAhya jagatanAM kAryo Indriyo dvArA thatAM dekhAya che, paNa kharI rIte to badhI kriyAo magajamAM AvelA mananAM vividha kendro dvArA ja thatI hoya che. Indriyo to tenAM bAhya karaNo che. ahaMkAra, buddhi, citta, mana vagere AMtara karaNo che. e AMtara karaNo dvArA ja pratyakSa, anumAna Agama Adi pramANono bodha thAya che. nidrA, svapna, smRti ane mithyAjJAna paNa aMtaHkaraNa dvArA ja thAya che. jAgRta, svapna ane nidrA uparAMta eka cothI avasthA paNa che ke jene turIya avasthA kahevAya che. te avasthAmAM ja jIvane AtmapratyakSa-AtmasAkSAtkAra thAya che. manane e avasthA mATe taiyAra karavAnuM amUlya sAdhana ekamAtra maMtra che. maMtra dvArA mana ekAgra bane che, zuddha bane che ane aMtarmukha bane che. ekAgra, zuddha aMtarmukha banela manamAM viveka-vairAgya jage che. tyArabAda zama, dama, titikSA uparati, zraddhA ane samAdhAna prApta thAya che ane tethI adhyAtmamArganI yAtrA AgaLa vadhe che. maMtranuM pradhAnakArya mAnavInI rakSA karavAnuM che. Adhi, vyAdhi ane upAdhi e traNeyanI sAme maMtra rakSaNa kare che. maMtrasAdhanA, mAnavInA manane nirarthaka cintAothI choDAve che, mAnavInA zarIrane cittA ane viSAdathI utpanna thatA aneka zArIrika rogothI bacAve che ane prArabdhanA yoge AvI paDanArAM bAhya saMkaTo ane anivArya pratyavAyo-vino vakhate manane zAMta rAkhI tenAthI dUra thavAnA mArgo zodhI kADhavAmAM sahAyakAraka thAya che. 300 (kailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja www.jainelibrary org Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrasAdhanAnA parimAme AtmasAkSAtkAra thatAM, tenA saMparkamAM AvanArA AtmAone paNa satyamArgadarzana karAvI aneka ApattiomAMthI temano uddhAra karI zake che. maMtrAsAdhanA e rIte mAnavInA sarvalakSI AdhyAtmika vikAsamAM khUba ja sahAyabhUta thanArI hovAthI atyaMta AdarapUrvaka karavA yogya che. zrI navakAramaMtra e sarvamaMtromAM ziromaNibhUta hovAthI tenI sAdhanAmAM aharniza rata rahenArA manuSyone te viveka, vairAgya ane aMtarmukhatA apAvanAra tathA Adhi, vyAdhi ane upAdhithI ugAranAra thAya che. eTaluM ja nahi paNa mananI para-avasthA je turIyAvasthA kahevAya che, tene meLavI ApanAra thAya che. turIyAvasthAne amanaskatA, unmanIbhAva ane nirvikalpa cinmAtraavasthA paNa kahe che. te avasthAmAM atidurlabha evuM AtmajJAna thAya che ke je sakaLa kaleza ane karmathI jIvane haMmeza mATe chuTakAro apAve che. manane jitADanAra 'namo' maMtra manane AtmAdhIna banAvavAnI prakriyA 'namo' maMtra vaDe sadhAya che. 'namo' maMtrano 'na' akSara sUryavAcaka che ane 'ma' akSara caMdravAcaka che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUri ma. kRta ekAkSarI koSa maMtrazAstramAM sUrya eTale AtmA ane caMdra eTale mana gaNAya che. e dRSTie 'namo' padamAM prathamasthAna AtmAne maLe che. 'mana' padamAM prathama sthAna manane maLe che. 'namo' maMtra vaDe manane prathamasthAna je saMsA2paribhramaNamAM pariNamatuM hatuM, te maTIne AtmAne prathamasthAna maLavAthI saMsA2paribhramaNano aMta Ave che. manano mAlika AtmA che, paNa AtmAno mAlika mana nathI evuM jJAna ane evo bodha 'namo' padanA vAraMvAra svAdhyAyathI thAya che. 'namo' padapUrvaka jeTalA maMtro che, te badhA AtmAne mananI gulAmImAMthI choDAvanAra thAya che. te mana e karmanuM sarjana che. eTale karmanAM baMdhanamAMthI jene chUTavuM che, tene sau prathama mananI AdhInatAmAMthI chUTavuM paDaze. 'namo' maMtra mana upara prabhutva apAvanAro ane prakRti upara vijaya apAvanAro maMtra che. 'namo' maMtra AtmAbhimukha banAve che. bahirmukha manane AtmAbhimukha banAvavA mATenuM sAmarthya 'namo' maMtramAM che. 'namo' padano artha AtmAne mukhyasthAna ApavuM ane mana tathA upalakSaNathI vacana, kAyA, kuTuMba, dhana Adine gauNatva ApavuM te che. 'namo' padano vizeSa artha AtmAmAM ja citta, AtmAmAM ja mana, AtmA tarapha ja lezyA, AtmAno ja adhyavasAya, AtmAno ja tIvra adhyavasAya, AtmAmAM ja upayoga ane AtmAmAM ja tIvra upayoga dhAraNa karavo te che. traNeya ka2No ane traNeya yogo AtmabhAvanAthI ja bhAvita karavA te 'namo' padano vizeSa artha che. 'namo' pada kevaLa namaskA2rUpa nathI, kiMtu dravyabhAva-saMkocarUpa che. dravyathI ane bhAvathI, dehathI ane prANathI, manathI ane buddhithI, bAhmathI ane aMtarathI saMkucita thavuM, tema ja e deha-prANa, mana, buddhi vagere anuprekSAkiraNa 3 307 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAmAM caitanyanuM saMpAdana karanAra AtmatattvamAM ja vilIna thavuM, nimati thavuM tathA tanmaya, tatpara ane tadrupa thavuM e "namo' padano rahasyArtha che. "namo' padanI sAthe zrI arihaMta, siddha, sAdhu Adi padone joDavAthI teno artha ane Azaya paNa AtmAnI zuddha avasthAone AgaLa karavAno che tathA te avasthAo vaDe avasthAvAna zuddha AtmAnI aMdara pariNati laI jaI tyAM sthira karavAno che. AtmArUpI arthAkAra thaI javuM te japanuM dhyeya che. kahyuM che ke- taLapadAvanam ' arthAt "maMtrano jApa maMtranA arthanI sAthe bhAvita thavA mATe che.' anAtmabhAva tarapha DhaLatA jIvane AtmabhAva tarapha laI javAnuM kArya "namo' maMtra vaDe sadhAya che. mana anAtmabhAva tarapha DhaLe che, tethI te saMsAramAM jIvAtmAne laI javAne mATe setu bane che. "namo" ethI viruddha AtmabhAvamAM laI javA mATe setu bane che. namo' pada aMtarAtmabhAvanuM pratIka che. anAtmabhAvanI zUnyatAmAMthI AtmabhAvanI pUrNatAmAM laI javA mATe "namo' maMtra setu-pulanuM kArya kare che. mana e saMsAra che. AtmA e mokSa che. mananuM valaNa saMsAra taraphathI vaLI AtmA tarapha thavuM e mokSamArga che ane te ja "namo' padanuM abhipreta che. namo padarUpI setu "namo' zabda ardhamAtrAsvarUpa che. trimAtramAMthI amAtramAM laI javA mATe ardhamAtrA e seturUpa che. karmakRta vaiSamya e trimAdrarUpa che. dharmakRta 'namo' bhAva e ardhamAtrArUpa che ane tethI thato pApano nAza ane maMgalanuM Agamana e amAtrarUpa che. amAtra eTale aparimita evuM AtmasvarUpa, rAga, dveSa ane moha e trimAtrarUpa che ane "namo' e ardhamAtrarUpa che. athavA audayikabhAvanA dharmo e trimAtrarUpa che. kSayopazamabhAvanA dharmo e ardhamAtrarUpa che ane kSAyikabhAvanA dharmo e amAtrarUpa che. namo' maMtra vaDe audayikabhAvonA dharmono tyAga thaIne kSAyikabhAvanA dharmo prApta thAya che ane te prApta thavAmAM kSayopazama bhAvanA dharmo seturUpa bane che. "namo' maMtra mamatvabhAvano tyAga karAvI samatvabhAva tarapha laI jAya che, tethI paNa te seturUpa che. namo' maMtra nirvikalpapadanI prApti mATe azubha vikalpothI choDAvI zubha vikalpomAM joDanAra thAya che. tethI paNa tene setunI upamA yathArthapaNe ghaTe che. nirvikalpa cinmAna samAdhi maMtra eTale guhyabhASaNa. jIvAtmAnuM paramAtmA sAthe je pado vaDe guhyabhASaNa thAya te padone maMtrapado kahe guhyabhASaNa eTale anya koInI sAkSI vinA mAtra AtmA sAkSIe AtmAno paramAtmabhAve svIkAra. 'sarve jIvAtmanaH tattvataH paramAtmana eva / ' arthAt "sarve jIvAtmAo tattvathI paramAtmA che' e jAtinuM potAnA AtmAmAM ja potAnA zuddha svarUpanuM manana. e mananane ja maMtrasaMjJA prApta thAya che. "mananAmatraH punaH punaH e jAtinI maMtraNA-guhya kathanI potAnA N 308 trilocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja - with Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkucita svarUpano tyAga karAvI niHsIma svarUpanuM bhAna karAve che. te bhAna jema jema daDha thatuM jAya che, tema tema saMkalpa-vikalpothI muktine meLavI ApI nirvikalpa avasthAnI prApti karAve che. tene nija zuddha svarUpanI anubhUti athavA nirvikalpa citmAtra samAdhi tarIke oLakhavAmAM Ave che. "namo maMtra vaDe te kArya zIdhrapaNe thatuM hovAthI te mahAmaMtra kahevAya che. sarvaziromaNi maMtrA zuddha AtmadravyanI anubhUti e modakanA sthAne che, tenuM jJAna e goLanA sthAne che ane tenI zraddhA e ghInA sthAne che. zuddha Atmadravya e pUrNa che, evA jJAna ane zraddhAnI sAthe thatuM tenuM dhyAna, smaraNa, raTaNa Adi loTanA sthAne che. zuddha AtmasvarUpanA lAbhanI icchA sivAyanI bIjI sarva icchAono jemAM nirodha che, evA tArUpI agnimAM AtmadhyAnarUpI loTanA bhAkharA banAvIne, tene sakriyAothI kUTIne, temAM zraddhArUpI ghI ane jJAnarUpI goLa meLavIne je modaka taiyAra thAya, te ja mokSamodaka che ane temAM saMsAranAM sarvaprakAranAM sukhonA AsvAdathI anaMtaguNa adhika sukhAsvAda rahelo che. nizcayanayathI AtmAnA zuddha ane pUrNa svarUpanuM jJAna ane zraddhAna tathA vyavahAranayathI zuddhasvarUpamAM upayogIrUpI praNidhAna e mokSarUpI modakane pAmavAno saraLa mArga che. no rihaMtANaM' padanA dhyAnathI-TaNathI punaH punaH uccAraNarUpI jApa ane praNidhAna-dhyAnathI te siddha thaI zake che. tethI sAta akSaranA te maMtrane mokSaprApti mATe sarva ziromaNi maMtra kahyo che. sAcA maMtrono prabhAva sAcA maMtro deva, guru ane AtmAnI sAthe tathA bIjI bAju mana, vacana ane AtmAnI sAthe aikya sadhAvI ApanAra hovAthI, te sarva aMtarAyonuM nivAraNa karAvanArA tathA aMtarAtmabhAvanI prApti karAvanArA thAya aMtarAtmabhAva eTale AtmAmAM AtmA vaDe AtmAnI pratIti. te pratIti karavA mATe athavA je te thayelI hoya to tene daDha banAvavA mATe sAcA maMtranuM ArAdhana paramasahAyabhUta thAya che. maMtranA akSaronuM uccAraNa prANanI gatine niyamita kare che. prANanI gatinI niyamitatA manane kAbUmAM lAve che. manano kAbU AtmAnuM prabhutva apAve che. maMtronA arthono saMbaMdha devatattva ane gurutattvanI sAthe hoya che. tethI devatattva ane gurutattva bodha karAvI te dvArA zuddha AtmatattvanuM jJAna karAve che. mana upara (AtmAnuM prabhutva prApta karAvavAnI kriyA ane zuddha AtmatattvanuM jJAna e baMne vaDe arthAta samyakakriyA ane samyajJAna tathA tenI sAdhanAno abhyAsa karAvavA dvArA satya maMtro ane tenI sAdhanA mokSanAM asAdhAraNa kAraNa bane che. manogupti ane "namo' maMtra nitya namaskArano abhyAsa e bhedabhAvanI UMDI nadI upara majabUta pula bAMdhavAnI kriyA che. tethI namo' padane setu kahela che. "namo padarUpI setuno Azraya levAthI bhedabhAvarUpI nadInuM ullaMghana thAya che ane abhedabhAvanA kinArA upara pahoMcI javAya che. pachI tene DUbI javAno bhaya raheto nathI. * anuprekSAkiraNa 3 (jI 309 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhedabhAvane miTAvI abhedabhAva sudhI pahoMcavAnuM kArya 'namo' padarUpI setunI ArAdhanAthI thAya che. tene maMtrazAstromAM amAtrapade pahoMcADanAra 'ardhamAtrA' paNa kahe che. aDadhI mAtrAmAM samagra saMsAra samAI jAya che ane bIjI aDadhI mAtrA setu banIne saMsAranI pele pAra AtmAne laI jAya che tathA saMkalpa-vikalpathI mukta karAvIne nirvikalpa avasthA sudhI pahoMcADe che. 'namo' pada vaDe 'manogupti' sAdhya bane che. manoguptinuM lakSaNa bAMdhatAM kahyuM che ke vimuktakalpanAjAlaM, samatve supraSThitaM / AtmArAmaM manastajrmanoguptirudAhRtA // arthAt 'kalpanAjALathI mukti, samatvamAM susthiti ane AtmabhAvamAM pariNati jenAthI thAya te manogupti che.' manoguptinA lakSaNamAM prathama mananA rakSaNanI niSedhAtmaka ane pachI vidheyAtmaka ema baMne bAju batAvavAmAM AvI che. 'vimuktatvanAnAraM'niSedhAtmaka bAju che ane 'samatve supratiSThatA tathA 'THRIEmanaH'e vidheyAtmaka bAju che. zrI namaskAramaMtranA jApamAM paNa ubhayano samanvaya che. je kArya manogupti vaDe sAdhya che, te ja kArya 'namo' maMtranI ArAdhanA vaDe thAya che. tethI manogupti ane 'namo' maMtra eka ja kAryanI siddhi karanAra hovAthI e aMzamAM paraspara pUraka banI jAya che. samarthanuM zaraNa namaskAra, vaMdana athavA praNAma e sarve dainyabhAvanAnA pratIka che. je sarva aizvarya saMpanna che ane sarvanuM trANa-2kSaNa ka2vAne samartha che, teno Azraya levA mATe tathA potAnI dInatA ane sAdhanahInatAne prakaTa karavA mATe 'namo' padanuM uccAraNa che. samarthanuM zaraNa je grahaNa kare te ja dustara ane duratyaya-duHkhe tarI zakAya ane duHkhe jeno aMta lAvI zakAya evI saMsAranI mAyAne tarI zake che. anyatra paNa kahyuM che ke daivI hyeSA guNamayI, mama mAyA duratyayA / mAmeva pratipadyante, mAyAmetAM taranti te // arthAt 'daivI ane guNamayI evI A mArI mAyA duratyaya che. mAruM je zaraNa svIkAre che te ja A mAyAne tarI jAya che.' varasAdanuM pANI sarvatra paDe che, paraMtu te Take che nIcANavALAM sthAnomAM paNa UMcA parvato upara nahi. te rIte prabhunI kRpA sarvatra che, paNa tenI abhivyakti jyAM dainya ane vinamratA che tyAM ja thAya che, parantu ahaMkAra-abhimAnAdi prarvatIya sthAnomAM nahi. jIva dainyazrIthI saMyukta jyAM sudhI thAya nahi, tyAM sudhI tene bhagavatprApti azakya che. bhakti, prIti, anurAga ke premasAdhanAmAM dainyanI ja eka pradhAnatA che. kahyuM che ke pIno'haM pApapaGkena, hIno'haM guNasaMpadA / dIno'haM tAvakIno'haM mIno'haM tvadguNAmbudhau // arthAt - huM pAparUpI paMkathI pIna chuM (puSTa chuM), guNasaMpattithI hIna chuM, dIna chuM chatAM he bhagavAna huM tAro chuM ane tArA guNasamudramAM magna chuM. mokSamArgamAM kRpA e mukhya che. ekaluM potAnuM baLa ke, ekalI potAnI sAdhanA tyAM kAma AvI zakatI nathI. nareNIthI jema parvata bhedI zakAya nahi paNa te IndravajrathI bhedAya che, tema pAparUpI parvatone bhedavA mATe bhaktirUpI vaja joIe. tenI prApti namrabhAvane AdhIna che. te namrabhAva 'namo' maMtra vaDe sAdhya thaI zake che. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 310 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhA ane bhaktiA sakalakriyAnuM mULa zraddhA che, zraddhAnuM mULa jJAna che, jJAnanuM mULa bhakti che ane bhaktinuM mULa bhagavAna che. bhagavAnanI zakti bhaktanA hRdayamAM bhakti pedA kare che. bhakti vaDe AtmajJAna prApta thAya che. te AtmajJAna zraddhAne pedA kare che. zraddhA kriyAmAM prere che. tethI zraddhA e puruSataMtra che ane bhakti e vastutaMtra che. bhaktimAM preraka vastunI vizeSatA che. zraddhAmAM prerya puruSanI vizeSatA che. nimittanI vizeSatA bhaktipreraka che. upAdAnanI vizeSatA zraddhAjanaka che. bhakti ArAdhyamAM rahela ArAdhyatvanA jJAnanI apekSA rAkhe che. zraddhA e kriyA ane tenA phaLamAM vizvAsanI apekSA rAkhe che. e vizvAsa kriyA karanAranI yogyatA upara AdhAra rAkhe che. jyAre zraddhA ane bhakti ekatra maLe tyAre kAryanI siddhi thAya che. bhagavAnano prabhAva ciMtavavAthI bhakti jAge che ane bhaktino prabhAva ciMtavavAthI zraddhA jAge che. AjJAnuM ArAdhana e zraddhA ane bhakti ubhayanI apekSA rAkhe che. AjJAkAraka pratye niSThA te bhakti che. AjJApAlana pratye niSThA te zraddhA che. bhaktimAM AjJAkArakanA sAmarthyanI pratIti che. zraddhAmAM AjJApAlakanI yogyatAnuM bhAna che. bhaktanuM sAmarthya prayatnanI ekaniSThAmAM raheluM che. bhagavAnanuM sAmarthya teonI aciMtyazaktimattAmAM raheluM che. je bhagavAnamAM aciMtyasAmarthya na hoya, to bhaktano prayatna viphaLa che. jo bhaktano prayatna na hoya to aciMtyasAmarthya paNa lAbha karatuM nathI. prayatna phaLadAyI che evI khAtrI te zraddhA che. kRpA phaLadAyI che evI khAtrI te bhakti che. kRpA e bhagavAnanA sAmarthyano sUcaka zabda che. prayatna e bhaktanI zraddhAno sUcaka zabda che bhaktinA pramANamAM ja zraddhA hure che. ane zraddhAnA pramANamAM ja bhakti phaLe che. "cAlyA vinA ISTasthAne pahoMcAya nahi e zraddhAsUcaka vAkya che. ISTasthaLe pahoMcavA mATe ja cAlavAnI kriyA thAya e bhaktisUcaka vAkya che. ISTasthaLamAM jo ISTatvanI buddhi na hoya to cAlavAnI kriyA thaI ja kema zake? ane cAlavAnI kriyA vinA ISTa sthaLe pahoMcAya ja kema? AtmA e mahimAzALI dravya che. tethI ja tene oLakhAvanAra paramAtmA pratye bhakti jAge che. e bhakti kriyA tarapha Adara jagADe che ane e Adara prayatnamAM pariNAma pAme che. zrI namaskAramaMtramAM zraddhA ane bhakti baMne rahelAM che. zraddhA namaskAranI kriyA upara ane bhakti namaskAryanA prabhAva para avalaMbe che. sArAdhyatvena jJAnuM pavittaH' arthAta "bhakti eka prakAranuM jJAna che ke jemAM ArAdhyatattvanI vizeSatAnuM grahaNa thAya che. 'idamitthameva / ' ayameva paramArthaH / ' arthAta "A vastu Ama ja che athavA A ja eka paramArtha che' e prakAranAM jJAnane zraddhA kahevAya che ane temAM ArAdhakanI niSThAnAM vakhANa che. sAdhya ane sAdhanAmAM niSThA zraddhA ane bhakti ArAdhakamAM hovAM jarUrI che, chatAM baMnemAM je taphAvata che te enA jJAnamAM che. zraddhALunuM jJAna sAdhanAmAM niSThA pedA kare che. bhaktimAnanuM jJAna sAdhyamAM niSThA pedA kare che. sAdhyanI zreSThatAnuM jJAna bhaktivardhaka bane che. sAdhanAnI zreSThatAnuM jJAna zraddhAvardhaka bane che. SITE anapekSAkiraNa 3 fr Fri 311 eka Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI namaskA2maMtramAM sAdhya sarvazreSTha hovAthI te sarvottamabhaktinuM utpAdaka che ane sAdhana sarvazreSTha hovAthI te sarvottamazraddhAne utpanna kare che. sarvottamazraddhA ane sarvottamabhaktithI thayelI kriyA sarvottamaphaLane Ape, e niHzaMka che. bhakti utpanna thavAmAM pramukha anugraha prabhuno che. e anugraha karavAnI zakti bIjA koImAM paNa na hovAthI bhavyajIvane prabhu ja eka sevya, ArAdhya ane upAsya che tema ja temanI ja eka AjJA pAlana karavI yogya che, evI niSThA prApta thAya che ane tenuM ja nAma bhakti che. AjJAnuM pAlana pote ja karavA yogya che, evI niSThA te zraddhA che. ema zraddhA ane bhakti ubhaya maLIne jIvanI muktirUpI kAryasiddhi kare che. A baMne vastune pUrI pADanAra zrI namaskAramaMtra hovAthI bhavya jIvone te prANathI paNa pyAro che ane pratyeka zvAse sovA2 saMbhAravA lAyaka che. tethI mananuM rakSaNa thAya che, saMkalpa-vikalpa chUTI jAya che, samatvabhAvamAM sthiti pedA thAya che ane AtmArAmatA-AtmasvarUpamAM ja ramaNatA karavAno abhyAsa paDe che. RNamuktino mahAmaMtra namaskAra e RNamuktino maMtra che. potAnA mAthe RNa che ema mAnanAra vyaktiApoApa namra bane che-nirahaMkAra rahe che. pratyeka janmamAM bIjA upara karelA apakAra ane bIjAnA potA upara thayelA upakArane yAda rAkhanAro ja sadA namra rahe che ane upakAranA badalAmAM pratyupakAra karavAnI bhAvanAvALo rahe che. pote karelA apakArano badalo samatAbhAvathI sarva prakAranAM kaSTasahanamAM rahelo che ane potA upara thayelA upakArano badalo AtmajJAnathI vaLe che. AtmajJAnI puruSa vizva upara je upakAra kare che te eTalo moTo hoya che ke tenI AgaLa temanA upara bIjAthI thayelA badhA upakArono badalo vaLI jAya che. duHkha ane kaSTa vakhate karmanA vipAkanuM cintana ka2vAthI samatAbhAva akhaMDa rahe che ane tethI bIjA u52 karelA apakAronuM RNa UtarI jAya che. 'namo' maMtra apakAra ane upakAra baMneno badalo ekIsAthe vALI zake che. tenuM kAraNa tenI pAchaLa karma-vipAkano paNa vicAra che ane AtmajJAna pAmavAno paNa vicAra che. karmavipAkano vicAra samatA dvArA sarva pApono nAza kare che. AtmajJAnano vicAra sarvamaMgalonuM kAraNa bane che. dharmamAtra maMgala che. AtmajJAna badhA dharmonuM phaLa che. tethI zrI arihaMtAdinA namaskAra vaDe thatuM AtmajJAna e sarva maMgalomAM pradhAna maMgala che ane nitya vadhatuM maMgala che. namratA ane bahumAna jIva karmathI baMdhAyelo che e vicAra jema namratAne lAve che, tema karmathI mukta thayelA puruSo pratye aMtarathI thatuM bahumAna paNa namratAne lAve che. karmano vicAra pApanuM prAyazcitta karAve che ane dharmano vicAra puNyanuM bIja bane che. 'namo' maMtramAM karmano anAdara che ane dharmano Adara che. karmano baMdha ke je bIjA upara apakAra karavAthI thayo che, teno svIkA2 che ane dharmanI prApti je paropakArathI thAya che, eno paNa zraddhApUrvaka svIkAra che. potAne dharma pamADanAra bIjA che tethI te upakArIne namaskAra e jema dharmavRddhino hetu che, tema bIjA pratye trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 312 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM Avato upakAra paNa dharmanI vRddhi kare che. dharmane pAmavA mATe paNa paropakAra ane dharmane karavA mATe paNa paropakAra Avazyaka che. eka bAju namaskAra aparAdhane khamAvavA mATe Avazyaka che ane bIjI bAju namaskAra upakArane svIkAravA mATe Avazyaka che. upakArano svIkAra ane aparAdhanI kSamApanA baMne ekI sAthe namaskAra vaDe thAya adharmathI chUTavA mATe ane pharIthI adharma na karavA mATe paNa namaskAra Avazyaka che. zrI namaskAramaMtra sarvapApono praNAzaka ane sarvamaMgalonuM mULa kahevAya che. tenuM kAraNa te pApanA prAyazcittanI buddhithI pAparahita puruSone namanakriyArUpa che. paropakArathI rahita ane paropakArathI sahita evA puruSone paropakArathI rahita ane paropakArathI sahita thavAnI buddhithI je namaskAra karavAmAM Ave che te bhAvanamaskAra che. te bhAvanamaskAra pApano praNAzaka ane maMgalavardhaka bane che. bhAvanamaskAramAM duSkRtagartA ane sukRtAnumodanA rahelI che ane te baMne pUrvaka AtmajJAnI puruSonI zaraNAgati paNa rahelI che. AtmajJAnI puruSonI zaraNAgati AtmajJAnane sulabha banAve che. zrI navakAramaMtramAM AtmajJAna ane karmavijJAna ubhaya ekIsAthe rahelAM hovAthI temAM sarvamaMtraziromaNitA rahelI che. zrI namaskAramaMtrathI pApanuM prAyazcitta thAya che ane AtmajJAnanI prApti thAya che, tethI te eka ja maMtramAM AtmakalyANanI siddhi karAvI ApanAra sarvaanuSThAnono sAra AvI jAya che. adhikAritA ane yogyatA zrI namaskAramaMtrano jApa ane tenI arthabhAvanA sarvaaMtarAyonuM nivAraNa karanAra thAya che ane AtmajJAnanuM kAraNa bane che. tethI pApabhIru ane AtmArthI evA sarva bhavya AtmAone tenuM niraMtara smaraNa AnaMda ApanAruM thAya che tathA tenA jApaka ane arthabhAvakane haMmeza mATe nirbhaya ane nizcita banAve che. zrI namaskAramaMtranA jApa mATe tathA tenA arthanI bhAvanA mATe je yogyatA joIe te nIcenA guNone keLavavAthI Ave che. 1 bhadraka pariNati, 2 vizeSa nipuNamati, 3 nyAya mArgarati, 4 daDha-nija-vacanasthiti. manuSya mAtramAM A cAreya guNo aMze aMze rahelA ja hoya che tene adhika ne adhika vikasAvatA rahevAthI mahAmaMtranI adhikAritA prApta thAya che. bhadraka pariNatimAM asudratA, madhyasthatA, akrUratA, saumyatA, dayALutA, dAkSiNyatA, vRddhAnusAritA ane vinItatA mukhya che. nipuNamatimAM dIrdhadarzitA, vizeSajJatA, kRtajJatA, parArthatA, labdhalazyatA vagere mukhya che. nyAyamArgaratimAM nirdabhatA, lajjALutA, pApabhIrutA, guNarAgitA vagere mukhya che. temaja daDha-nija-vacanasthitimAM lokapriyatA, supakSayuktatA vagere guNo mukhya che. caudapUrvano sAra abheda namaskAra caudapUrvIo paNa aMta samaye zrI navakAranuM smaraNa kare che tethI navakArane caudapUrvano sAra kahyo che. namaskAra e dravya-bhAvasaMkocarUpa che. dravyasaMkoca kAyA ane vacanano che bhAva saMkoca manano che. anuprekSAkiraNa 3 che313 NS Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasaMkoca dravyanamaskArarUpa che. bhAvasaMkoca bhAvanamaskArarUpa che bhAvanamaskAra, paramArthanamaskAra ane tAtvikanamaskAra eka ja arthane kahe che. tAttvika namaskAra abheda-praNidhAnarUpa che. tethI abheda-praNidhAna e ja caudapUrvano sAra che ema siddha thAya che. namaskAryanI sAthe namaskArakatano je abheda-ekatva tenuM je praNidhAna te tAtvikanamaskAra che. paramAtmAne uddezIne potAnA AtmAnuM tAttvika svarUpa jemAM praNidhAnano viSaya bane che te abhedanamaskAra che. temAM dhyAtA ane dhyeya, dhyAnanI sAthe ekatva pAme che tyAre te AtmA pote ja paramAtmAsvarUpa banI jAya "badhuM bhaNIne chevaTe paramAtmapada meLavavAnuM che, e ja sarva prayojananuM maulibhUta prayojana che ane sarva kriyAonuM sAphalya paNa temAM che. jemAM AtmA lIna bane che, temAM AtmA tatUpa banI jAya che. paramAtmapadamAM layabhAvanI vRddhi thavAthI AtmA paramAtmasvarUpa banI jAya che. tethI paramAtmasmaraNa e sakalazAstranA sArabhUta gaNAya che. zrI navakAramaMtranuM je vizeSa mahattva che tenuM eka kAraNa emAM zabdaracanA viziSTa che te paNa che. upaniSadomAM "brahmane ja "namaH' rU5 mAnIne upAsanA karI che. zrI arihaMtAdi pAMceyane paNa "namaH' ke brahmarUpa mAnIne jyAre upAsanA karAya che tyAre upAsaka tadrupa banI jAya che. tene ja sAcI arthabhAvanA kahI che. tethI upAsakanI badhI kAmanAo vilIna thaI jAya che arthAt pUrNa thaI jAya che. kahyuM che ke 'tama rUpAlIta, nacatte kAma:' - upaniSad arthAta "nama' e paramAtmAnuM sAkSAt akSarAtmaka nAma che. aMtaraMga zatruone namAvanAra hovAthI paramAtmA "namo svarUpa che. aMtaraMga zatruone namAvanAra paramAtmAnuM dhyAna je koI kare tenAM kAmo athata kAmanAo ane kAmavikAro zamI jAya e svAbhAvika che. vaLI guNanI parAkASThAe pahoMcyA tyAre ja gaNAya ke jyAre teonAM dhyAnAdithI bIjAmAM e guNo pragaTe ane virodhI doSo zamI jAya e daSTie "catteDA mAM " evuM upaniSad vAkya paNa saMgata thAya che. namo pada vaDe paramAtmAnI upAsanA thAya che e vAta bIjI paNa aneka rIte saMgata thAya che. na marihaMtA padamAM namaskArano svAmI nizcayadaSTithI namaskAra karanAro bane che, vyavahAranayathI namaskAranuM svAmitva namaskArya evA zrI arihaMta paramAtmAnuM che, tethI namaskArathI abhinna evA paramAtmA ja namo' padathI upAsya bane che. e rIte pAMceya parameSThio "namo' padathI upAsya bane che. dravya-guNa-paryAyathI namaskAra namaskAra e AtmaguNa che ane guNa-guNIno abheda che e nyAye namaskAra e Atmadravya paNa che. dravya e paryAyano AdhAra che. e dRSTie namaskAra e Atmadravyano zubha paryAya paNa che. e rIte namaskArarUpI Atmadravya, namaskArarUpI AtmaguNa ane namaskArarUpI AtmaparyAya dvIpa, trANa, zaraNa, gati ane AdhAra che. arthAt namaskAra e saMsArasamudramAM dvIpa che, anartha mAtrano ghAtaka che, bhavabhayano trAtA che, cAreya gatinA jIvone AzrayasthAna ane bhavarUpI kUpamAM paDatA jIvone AlaMbanabhUta che. 354 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 314 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadravya e dvIpa che, AtmaguNa e trANa, zaraNa ane gati che tathA AtmaparyAya e bhavakUpamAM bUDatA jIvane AdhAra che. athavA dravya, guNa ane paryAyathI AtmA ja namaskArarUpa che. tethI aMtataH guNaparyAyanA AdhArabhUta Atmadravya e ja dvIpa, trANa, zaraNa, gati ane AdhAra che. sahabhAvI paryAyane guNa kahe che, kramabhAvI avasthAne paryAya kahe che. namaskAra AtmaguNa paNa che ane AtmaparyAya paNa che. guNaparyAyano AdhAra dravya che. tethI AtmadravyarUpa namaskAra e saMsArasAgaramAM dvIpa, saMsAraaTavImAM trANa, saMsAra kArAgAramAM zaraNa, saMsAraaraNyamAM gati ane saMsArakUpamAM AdhAra, avalaMbana ane pratiSThA che. sacadaSTi jIvono prANa dharmanA be prakAra cheH zrutadharma ane cAritradharma. hRtadharmanuM pratika navakAra che. cAritradharmanuM pratika zrI sAmAyikasUtra che. ekanA akSara 68 (aDasaTha) che. bIjAnA akSara 8 che. dezavirati sAmAyika sUtranA akSara 76 che. navakAra e devatattva, gurutattva ane dharmatattvarUpa tattvatrayIne jaNAvanAra che. tethI navakAramAM navatattvanuM jJAna che. devatattva e mokSasvarUpa che, gurutattva e mokSamArgarUpa che ane dharmatattva e mokSane pAmelA ane mokSamArga upara rahelA puruSonA bahumAna svarUpa hovAthI dharmatattvarUpa che. devatattvanA bahumAnathI saMsAranI heyatA ane mokSanI upAdeyatAnuM jJAna thAya che. gurutattvanA bahumAnathI saMvara-nirjararUpa tattvanI upAdeyatA ane Azrava-baMdhatattvanI heyatAnuM jJAna thAya dharmatattvanA bahumAnathI puNyatattvanI upAdeyatA ane pApatattvanI heyatAnuM jJAna thAya che. samagra navakAra jIvatattvanI upAdeyatAno ane ajIvatattvanI heyatAno bodha karAve che. e rIte navakAramAM naveya tattvono heyopAdeyatA sahita bodha thAya che. navakAramAM heyatattvonI heyatAnuM jJAna ane upAdeyatattvonI upAdeyatAnuM jJAna A rIte thAya che. pApa, Azrava ane baMdha hoya che; puNyAnubaMdhI puNya, saMvara, nirjarA ane mokSa upAdeya che; evo samyagubodha navakAranAM jJAnathI thato hovAthI samyagdaSTi jIvone te prANarUpa che. prakAzaka jJAna ane dhairyotpAdaka kriyA dharma e maMgala che. dharmamaMgala be prakAranuM che : kriyArUpa ane jJAnarUpa. jJAnarUpa maMgala vinA ekaluM kriyArUpa maMgala ke kriyArUpa maMgala vinA ekaluM jJAnarUpa maMgala mokSamArga banI zakatuM nathI. deva guru ane dharmarUpI tattvatrathI upAsya che. jJAna, darzana ane cAritrarUpI tattvatrayI sevya che. upAsyatattvanI upAsanA navakAradhRtarUpI maMgalathI thAya che tethI te jJAnasvarUpa che. sevyatattvanI ArAdhanA zrI sAmAyikasUtranI pratijJAthI thAya che tethI te kriyAsvarUpa che. ekano maMgalapATha thAya che, bIjAnI maMgalapratijJA thAya che. maMgalapAThamAM jJAna mukhya che ane kriyA gauNa che. maMgala pratijJAmAM kriyA mukhya che ane jJAna gauNa che. anuprekSAkiraNa 3 315 givisuu Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM jJAna raheluM che tyAM gauNa paNe kriyA paNa rahelI che. jyAM kriyA mukhya che tyAM gauNa rUpe jJAna paNa raheluM navakAra vaDe pApa nahi karavAnI pratijJAnuM bahumAna thAya che. sAmAyika vaDe bahumAnapUrvaka pApa nahi karavAnI pratijJAno svIkAra thAya che. jJAna mAtrano mULa strota navakAra che. kriyA mAtrano mULa strota karemi bhaMte che. kriyAnAM kAraNo traNa yoga ane traNa karaNa che, tenuM niyamana karemi bhaMtenI pratijJAthI thAya che. sAmAyikamAM sAvadyatyAga ane niravadyasevananI pratijJAo traNakaraNathI ane traNeyogathI vyApta che. sAvaghakriyA adhairyaniSpAdaka che. tenA tyAganI kriyA AtmAmAM dhairya utpanna kare che. jJAna prakAzaka che kriyA thairyajanaka che. baMne maLIne AtmasukhanuM kAraNa bane che. navakAra dvArA navatattva, padravya tathA Atma-anAtmatattvanuM jJAna daDha karIne sAmAyikanI kriyA dvArA te jJAnanuM samyaguM AcaraNa karI zakAya che. namratA ane saumyatA namra jIvo ja salAmatIpUrvaka UMcANa upara caDhI zake che. namratA (Humility) ane saumyatA (Meekness) rUpI be azvone namaskArabhAvarUpI rathamAM joDIne mokSamArganA pravAsanI zarUAta thaI zake che jyAM namaskArabhAva nathI tyAM namratA nathI ane jyAM namratA nathI tyAM saumyatA nathI. saumyatA eTale samabhAva. samabhAva vinA koI paNa saguNano sAco vAsa AtmAmAM thaI zakato nathI. ApaNI hInatA ane kSationI bedhaDaka kabUlAta vinA namaskArabhAvanI jhAMkhI paNa thaI zakatI nathI. namaskArabhAva vinAnI korI namratA ahaMkArabhAvanI janetA che ane te ThagArI hoya che. namaskArabhAva traNeya jagatanA svAmItvanuM bIja che. zrI tIrthaMkarabhagavaMto ane zrI siddhabhagavaMtonI saghaLI Rddhi-siddhi ane AtmasamRddhi A namaskArabhAvamAMthI ja pragaTa thayelI che. namaskArabhAvano eka artha kSamAyAcanA che. kSamAyAcanAthI citta prasanna bane che. arthAt cittamAMthI kheda, uga, viSAdAdi doSo cAlyA jAya che. namaskArabhAvano bIjo artha kRtajJatA ane udAratA che. namaskArabhAva vaDe paranA upakArano svIkAra karAya che ane parane guNa karavAnI vRtti pedA thAya che. emAM ekanuM nAma kRtajJatA che, bIjAnuM nAma udAratA che. kRtajJatAguNa vaDe apAtratA dUra thAya che ane udAratAnuNa vaDe pAtratA vikAsa pAme che. jIvanI anAdikALanI ayogyatAne arthAt apAtratAne zAstrakAro sahajabhaLanA zabdathI saMbodhe che. sahajabhaLanA kAraNe jIva karmanA saMbaMdhamAM Ave che ane karmano saMbaMdha jIvane viSayAbhimukha banAve che. viSayAbhimukhatA e svArthavRttinuM ja bIjuM nAma che. namaskArabhAva svArthavRttinuM ujUlana kare che. jIvamAM chupAyelI yogyatAne zAstrakAro tathAbhavyatva zabdathI oLakhAve che. eno paripAka jIvane dharmanI sAthe saMbaMdha karAve che. 316 tralokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskArabhAva vaDe te yogyatA vikasita thAya che ane dharma tathA dharmAtmAo sAthe saMbaMdha karAve che. dharma tathA dharmI AtmAono saMbaMdha samatvabhAva (saumya guNa) ne vikasAve che ane samatvabhAvanI vRddhi paropakArabhAvane uttejita kare che. paraspara sahAya ane zubhecchA vinA koIpaNa jIvanI pragati thaI zakatI nathI. A kArya zatrutAthI nahi paNa mitratAthI ja thaI zake che. namaskArabhAva e mitratA keLavavAnuM amogha sAdhana che. jIva namavA mAMDe eTale ene mitro maLavA mAMDe e sanAtana niyama che. mitro zubhecchA laIne ja Ave che. ema paraspara zubhecchAnI vRddhi thavAthI audAryabhAva vikase che. A badhAnuM mULa namaskArabhAva che. namaskArabhAva keLavavAno moTo maMtra "namo arihaMtANaM che. jeo bhAvathI e maMtranuM nitya smaraNa kare che, teonI apAtratA nAza pAme che, pAtratA vikase che, karmano saMbaMdha ghaTe che, dharmano saMbaMdha vadhe che, svArthavRtti ghaTe che, parArthavRtti vadhe che, cittanI saMkucitatA nAza pAme che, vizALatA vadhe che, pariNAme karmakSaya thAya che ane paraMparAe mokSa maLe che. namo padathI zAnti, tuSTi ane puSTi viSayonA rAgathI thatI azAnti "namo' padanA jApathI TaLe che. namo' padanA jApa vaDe sudra viSayonA rAganA sthAne parama parameSThio pratye rAgabhAva jAge che. parameSThio pratye bhaktirAga te viSayonA rAgathI utpanna thatI azAntine TALe che ane zAntine pamADe bhojana vaDe bhUkha bhAMgavAnI sAthe ja jema zarIramAM Arogya ane baLano anubhava thAya che, tema "namo' padanA raTaNathI viSayAbhilASa TaLavAnI sAthe ja AtmAne tuSTi-puSTi maLe che. namo padamAM bhakti, vairAgya ane jJAna-traNeya sAthe rahelAM che. bhakti eTale prema, vairAgya eTale viSayothI vimukhatA ane jJAna eTale svarUpano bodha svarUpanA bodhathI baLa maLe che je puSTinA sthAne che. bhaktithI prema jAge che je tuSTinA sthAne che ane vairAgyathI viSayavimukhatA thAya che je zAntisvarUpa che. namo' padano jApa e rIte AdhyAtmika "zAnti' AdhyAtmika "tuSTi ane AdhyAtmika "puSTi' no hetu bane che. namo' padano jApa caMdananI jema zItaLatA, sAkaranI jema madhuratA ane kaMcananI jema zuddhatA samarpe che. zItaLatA zAntikara che, madhuratA tuSTikara che ane zuddhatA puSTikara che. namo pada vaDe viSayomAM virasapaNAnI ane parameSThiomAM sarasapaNAnI bhAvanA keLavAya che. paMcaviSayo e ja saMsAra che ane paMcaparameSThio e ja mokSa che. namo' pada viSayone bhulAve che ane nirviSaya-nirvikArI evA AtmAnuM smaraNa karAve che. anAtmA karatAM AtmAnuM mUlya adhika che ema "namo' pada samajAve che. namo pada vaDe anAtmabhAvanI vismRti ane AtmabhAvanI smRti jAge che. mokSamArgamAM bhAvanA ane dhyAna, rAgAdi doSonA kSaya mATe ati upayogI manAya che. namo arihaMtANaM maMtramAM 'namo'pada bhAvanAnuM utpAdaka che ane "arihaMtANaM' pada dhyAnanuM sAdhana che. anuprekSAkiraNa 3 che317 varSa Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayono rasa ghaTADavAnuM kArya 'namo'padanI bhAvanAthI thAya che ane Atmarasa jagADavAnuM kArya zrI arihaMtapadanA dhyAnathI thAya che. viSayonuM smaraNa anAdi abhyAsathI potAnI meLe thAya che. deva-gurunuM smaraNa abhyAsanA baLathI sAdhya che. deva-gurunA smaraNano abhyAsa dRDha thayA pachI viSayonuM smaraNa ApoApa TaLI jAya che. bahirAtmabhAvamAM AtmA cAlyo jAya te eka prakArano AdhyAtmika AtmaghAta che. tenAthI jIvane bacAvI lenAra zrI namaskAramaMtrano jApa che. bhAvanamaskAra 'namo arihaMtANaM" arthAt-'arihaMtone namaskAra' e padano tAtparyArtha e che ke huM arihaMtono dAsa chuM, preSya chuM, kiMkara chuM ane sevaka chuM. arihaMto mArA svAmI che, nAtha che, mAlika che ane sattAdhIza che. arihaMtonA nirdezane arihaMtonI AjJAne arihaMtonA kAryane ane arihaMtonI sevAne huM svIkAruM chuM. teonI AjJAnuM pAlana e ja mAro parama dharma che ema huM mAnuM chuM. namaskAryanI AjJA mujaba jIvanane jIvavuM e ja namaskArakartAno zubhabhAva che. AjJApAlanane pa2makartavya samajanAra ja sAco namaskAra karanAro gaNAya che. AjJAthI parAjJamukha vRttivALAno namaskAra 'e nAma nikSepe' namaskAra che. AjJA u52no sAco bahumAnabhAva e sAco bhAvanikSepe namaskAra che. bhAvanamaskAra ane AjJApAlanano adhyavasAya ekArthaka che. namavuM, pariNamavuM ane tadAkAra thavuM e namaskA2no bhAvArtha che. .zrI arihaMtone viSe ekacitta thavuM, teone viSe ja mana sthApana karavuM, teonuM ja dhyAna ane teone viSe ja lezyA e bhAvanamaskAra che. bhAvathI namavuM eTale tadrupa thavuM ane tadrupa pariNamavuM eTale trika2NayogathI teone ja samarpita thavuM, tana mana ane dhana teonA ja kAryamAM vAparavAM. teonuM kArya karavuM emAM traNeya lokanuM hita che. te kAryane potAnuM kArya mAnavuM temaja mana, vacana ane kAyAnA yogo temAM ja vAparavA te bhAvanamaskAra che. bhAvanamaskAra ane AjJAyoga "namo arihaMtALuM" nA jApathI zrI arihaMtonI AjJApAlanano adhyavasAya jAgrata thAya che. zrI arihaMtonI AjJA eTale jIvanikAyanuM hita thAya evuM jIvana jIvavuM te. zrI arihaMtonA namaskAranuM e phaLa che. AjJApAlanano adhyavasAya eTale samasta jIvarAzi upara snehano pariNAma samasta jIvarAzinA hitano adhyavasAya ane te mujabanuM jIvana. prabhunI AjJA upara prIti utpanna thavAmAM prathama kAraNa AjJAbhaMganI bhIti che ane AjJAbhaMgathI utpanna thatA duSTa vipAkanuM ciMtavana che. AjJAbhaMganI bhIti vaDe prIti utpanna thAya che, prIti pachI bhakti jAge che ane te trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 318 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI AjJApAlananI ruci pragaTe che. e rucipUrvaka je anuSThAna thAya te vacanAnuSThAna kahevAya che ane tenA pariNAme asaMgAnuSThAnanI prApti thAya che. e mujaba krama che. - asaMgAnuSThAna e mokSanuM anaMtara kAraNa che. asaMgAnuSThAna nirvikalpa cinmAtra samAdhirUpa che. te jJAnakriyAnI abheda bhUmikArUpa che, kema ke te zuddha upayoga ane zuddha vIrSollAsanI sAthe tAdAsyabhAvane dhAraNa kare che. atyaMta prItipUrvaka thAya te prItianuSThAna, Adara-bahumAnapUrvaka thAya te bhakti anuSThAna, Agamane anusarIne thAya te vacanAnuSThAna ane te atizaya abhyAsathI AgamanI apekSA vinA ja sahaja bhAve thAya te asaMgAnuSThAna che. asaMgAnuSThAnamAM yoga ane upayoganI zuddhi tenA prakarSa paryata pahocelI hoya che. zrI arihaMta bhagavaMto upara prItino pariNAma jo jIvanikAyanA hitanI buddhimAMthI thayelo hoya to te zuddha ane sthira hoya che. paDujIvanikAyanA hitano pariNAma sau prathama bhavanI bhItimAMthI janme che. te pachI AtmaupajyabhAvamAMthI janme che. zrI arihaMtonI bhakti dravya-bhAva ubhayathI hoya che. temAM bhAvabhakti AjJApAlana-svarUpa che. tethI bhAvabhaktinuM bIja AjJApAlanano adhyavasAya che. e ja adhyavasAya bhAvanamaskAranI prApti karAve che. bhAvanamaskAra aMte sarva pApavRttiono nAza karI paramamaMgalapadanI prApti karAve che. namaskAra vaDe dhyAnasiddhi AjJAnuM ArAdhana mokSa mATe thAya che ane AjJAnuM virAdhana saMsAra mATe thAya che. prabhunI AjJA AzravonA tyAganI ane saMvaronA svIkAranI che. je je kriyAthI AtmAmAM karma Ave te Azrava che ane AvatAM karma rokAya te saMvara che. bhavano aMta ke bhavanuM bhramaNa prabhune AdhIna che eTale ke prabhunI AjJAne AdhIna AjJAnI ArAdhanA ane virAdhanA-e ja anukrame mokSanuM ane bhavanuM kAraNa che. saMvarabhAva e AjJAnI ArAdhanA che. sAmAyika e saMvara che ane namaskAra e sAmAyikanuM sAdhana che tethI namaskAra paNa saMvara che. sAmAyikathI aviratirUpI Azravano saMvara thAya che. namaskArathI mithyAtvarUpI Azravano saMvara thAya che. namaskAramAM bhagavAnanA svarUpanuM ciMtana thAya che te nizcayathI nijasvarUpanuM ja ciMtana che. zrI jinanI pUjA paramArthathI nijanI pUjA che kahyuM che ke jinavara pUjA re, te nija pUjanA re. bhAgavasvarUpanA AlaMbanathI AtmadhyAna sahaja bane che. samasta dvAdazAMgIno sAra dhyAnayoga che. dhyAnavaDe AtmasvarUpanI sparzanA thAya che tene samApatti kahe che. zrI namaskAramaMtra vaDe te dhyAnanI siddhi thAya che. kahyuM che ke 'zrI namaskAramaMtreNa sakaladhyAnasiddhiH / ' anuprekSAkiraNa 3. 319 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrasiddhi mATe anivArya bIjanA bhoge pote jIvavA icche te pazutva che. potAnA bhoge bIjAne jIvADavA Icche te manuSyatva che. athavA pote jema jIvavAne Icche che tema badhA paNa jIvavAne Icche che, ema samajIne badhAnI sAthe Atmatulya vyavahAra kare che. kAma, krodha, moha, mada, mAna e ja tAttvika pazutva che. te ja bhAvazatruono nAza potAnA AtmAnI ane jagatanA jIvonI zAnti mATe anivArya che. mAtRvat paradAreSu / - e bhAvanA kAma ane rAgane zamAve che. loSThavat paradravyeSu / - e bhAvanA lobha ane mohane kAbUmAM lAve che. Atmavat sarvabhUteSu / - e bhAvanA mada, mAna, IrSA-asUyAdi vikArone zamAve che. zAstra kahe che ke kSAnta, dAnta ane zAnta AtmAne ja koI paNa prArthanA yA maMtra phaLIbhUta thAya che. ahiMsAnA pAlanathI krodha jitAya che ane kSAtta banAya che. saMyamanA pAlanathI kAma jitAya che ane dAnta banAya che. tapanA sevanathI lobha jitAya che ane zAnta thavAya che. kAmane jItavA mATe "mAtRvat paray nI bhAvanA kartavya che. lobhane jItavA mATe "jhavata ridravyag bhAvanA kartavya che krodhane jItavA mATe "sAtmavat sarvabhUteSu '' nI bhAvanA kartavya che. lobhane jItanAra zAnta AtmA ja sAco tapasvI che. kAmane jItanAra dAnta AtmA ja sAco saMyamI che ane krodhane jItanAra kSAtta AtmA ja sAco ahiMsaka che. maMtrasiddhinI yogyatA prApta karavA mATe te traNeya guNo meLavavA joIe. AtmA ja namaskAra che maMtrasAdhanAnuM mahattva arthanI dRSTie nathI paNa bIjanI daSTie che. "o e zraddhAsUcaka che, 'huM e sarvajJatAnuM bIja hovAthI jJAnasUcaka che ane "tA e mananakriyArUpa hovAthI cAritrasUcaka che. "namo arihaMtANe e maMtranAM traNa pado e rIte ratnatrayasUcaka che. anukrame tattvaruci, tattvabodha ane tattvaramaNatArUpa arthane batAve che. e artha bheda-ratnatrayInI daSTie che. abheda-ratnatrayInI daSTie paNa teno artha ghaTAvI zakAya che. Im padanI vyAkhyA karatAM "zrIsiddhahemabRhadavRttimAM kahyuM che ke"prnnidhaanN cA'nena saha AtmanaH sarvataH saMbhedaH tadabhidheyena cA'bhedaH ayameva hi tAttviko namaskAra iti / ' aha' padanuM praNidhAna "saMbhedapraNidhAna' che ane mAruM vAcya paramAtmasvarUpanuM praNidhAna te "abhedapraNidhAna' che. A abhedapraNidhAna e ja tAttvika namaskAra che. ahIM 'kAra vaDe namaskAra ane arihaMtano abheda N 720 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcavyo che. jema 'bahaiM" nuM abheda-praNidhAna e tAttvika namaskAra che. tema trANa paNa 'arihaMta' paramAtmA ja che. e rIte 'no', 'hiM' ane 'tALa' e traNeya eka ja arthane sUcavanAnAM banI jAya che. 'Ujjai' vAcya zrI arihaMtaparamAtmAno namaskAra ane tethI phalita thatuM trANarakSaNa eka ja AtmAmAM raheluM che. AtmA ja 'haiM', AtmA ja 'trALa' ane AtmA ja 'no' namaskArarUpa che. bIjA zabdomAM AtmA ja jJAna, AtmA ja darzana ane AtmA ja cAritra-ema abhedaratnatrayI paNa namaskAranA prathamapadamAM rahelI che. namaskAra vaDe vizvanuM prabhutva vizva upara prabhutva pAMca samavAyanuM che. pAMca samavAya eTale pAMca kAraNono samudAya. pAMca kAraNonAM nAma anukrame kALa, svabhAva, niyati, karma ane puruSakAra. cittane samatvabhAvanI tAlIma pAMca kAraNavAdanA tattvajJAnathI maLe che. pAMca kAraNono samavAya mAnavAthI dInatA-ahaMkArAdi doSono vilopa thaI jAya che. ekalo daivavAda mAnavAthI dInatA Ave che. ekalo puruSakAravAda mAnavAthI ahaMkAra utpanna thAya che. ekalI niyati, ekalo kALa ke ekalo svabhAvavAda mAnavAthI svacchaMda poSAya che. pAMceya kAraNo maLIne kArya bane che, ema mAnavAthI ekeka vAdathI poSAtA svacchaMdAdi doSono nigraha thAya che ane sArA-narasA banAva vakhate cittanuM samatva TakI rahe che. jema jema samatvabhAva vikase che, tema tema karmakSaya vadhato jAya che. samyaktva samatvabhAvarUpa che mATe tene samakitasAmAyika kahevAya che.virati adhika samatvasUcaka tene dezavirati ane sarvavirati sAmAyika kahe che. apramAda ethI paNa adhika samatvasUcaka che. ethI AgaLa akaSAyatA, ayogatAdi uttarottara adhika samatvarUpa hovAthI adhika adhika nirjarAnA hetu che. tethI vizva upara pAMca samavAyanuM prabhutva che eTale samatvabhAvanuM prabhutva che ane samatvabhAva upara zrI arihaMtAdi cAranuM prabhutva che. kahyuM che ke kALa svabhAva bhavitavyatA, e saghaLA tArA dAso re; mukhya hetu tuM mokSano, e muja sabala vizvAso re. 7 pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja. zrI arihaMta, siddha, sAdhu ane kevaliprajJapta dharma-e cAranA avalaMbanathI zubha bhAva prakaTe che. e zubhabhAva pAMca samavAya upara prabhutva dharAve che. tethI vizvanA sAcA svAmI zrI arihaMtAdi cAra che. temane karAyelo namaskAra, namaskAra karanArane samagra vizva upara prabhutva apAve che. pAMceya kAraNo upara zubhabhAvanuM prabhutva duSkRtagaha vaDe sahajamaLano hrAsa thAya che. sukRtAnumodanA vaDe tathAbhavyatvabhAvano vikAsa thAya che. zaraNagamana vaDe ubhaya sadhAya che, kema ke jenuM zaraNa grahaNa thAya che teono sahajamaLa sarvathA nAza pAmyo che ane teonuM tathAbhavyatva pUrNa paNe vikAsa pAmyuM che. anuprekSAkiraNa 3 321 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahajamaLa te para-pudgalanA saMbaMdhamAM AvavAnI zakti che. duSkRtamAtra te zaktinuM pariNAma che. te zaktinuM bIja jyAre baLI jAya che, tyAre paranA saMbaMdhamAM AvavAnI icchAmAtrano vilaya thAya che. parane AdhIna evA sukhane pAmavAnI IcchA naSTa thavAthI svAdhIna sukhane pAmavAnI icchA vikAsa pAme che, te ja tathA bhavyatvabhAvano vikAsa che. svAdhIna sukhane pAmelAnuM zaraNa aciMtya zaktizALI che. te parAdhIna sukhanI icchAno nAza karAvI, svAdhIna sukhanI icchAno vikAsa karAvI aMte svAdhIna sukhane saMpUrNapaNe pamADIne ja jaMpe che. anAdinigodamAMthI jIvane bahAra kADhanAra zrI siddhabhagavaMta che, teonuM RNa potAne mAthe dhAraNa karanAra, teonAM sukRtanuM niraMtara anumodana kare che. te RNa jyAM sudhI pote cUkavI zakato nathI tyAM sudhI potAnA te duSkatanI gaha kare che. zrI siddhabhagavaMtanA upakArarUpI sukRtane ane saMsAramAM rahIne pote anekane apakAra kare che, te rUpa duSkatane je niraMtara yAda kare che tene sAcuM sukRtAnumodanA ane sAcuM duSkatagahaNa thAya che. gaINa sahajamaLano nAza kare che ane anumodana bhavyatvabhAvano vikAsa kare che. tenA prabhAve muktinA pAMceya kAraNo AvI maLe che. tethI pAMceya kAraNo upara prabhutva zubhabhAvanuM che. dvaita ane advaita namaskAra - parameSThi eTale parama-utkRSTasvarUpamAM jeo avasthita che te. AtmAnuM utkRSTasvarUpa samabhAvamAM che. temAM ja jeo sthita che-avasthita che, teo parameSThi kahevAya che. zrI arihaMta ane siddha kevaLa pUjya che tethI devatattva che. AcArya, upAdhyAya ane sAdhu pUjya paNa che ane pUjaka paNa che tethI gurutattva che. dharmano AtmA deva ane gurutattva che. e banne tattvonI bhakti te dharmano prANa che. e prANanI rakSA karanAra maMdira-mUrti-pUjAdi dharmanAM deha ane vastrAlaMkAra che. moTAo pAse ApaNI laghutA ane teonI gurutA pragaTa thAya evuM vartana karavuM tenuM nAma namaskAra che. tenA be bheda cheH vaita ane advaita. jyAM sudhI vizeSa prakAranI sthiratA prApta thaI na hoya tyAM sudhI huM upAsaka ane te upAsya evo daitabhAva hoya che, te daitanamaskAra che. rAgadveSanA vikalpono nAza thaI javAthI cittanI eTalI badhI sthiratA thaI jAya che ke temAMthI daitabhAva ja cAlyo jAya te advaitanamaskAra che. te sthitimAM potAnI jAta ja upAsya bane che ane potAnA zuddhasvarUpanuM ja dhyAna thayA kare che. dvatanamaskAra advaitanamaskAranuM sAdhana mAtra che. siddhonA parokSasvarUpane batAvanAra zrI arihaMta che. tethI vyavahAradaSTie teo prathama che. e rIte paMcaparameSThiono krama pUrvAnupUrvIthI che ema sAbita thAya che. japanI kriyA dekhaphalA che japanI kriyA daSTaphalA-pratyakSa phaLa ApanArI che. maMtrazakti koI divasa paNa khoTI paDatI nathI. jema vIjaLInA pravAha (current)mAM vIjaLInuM sAmarthya railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gupta rIte raheluM che, tema maMtramAM tenA devatAnuM divyasAmarthya divyateja gupta rIte raheluM che. anukULa dyotana dvArA tene prakaTAvI zakAya che. sAdhakanA AtmAne divyatA apAve te deva. devatA, RSi, chaMda tathA viniyoga maMtranI A cAra vastuo agatyanI che. japane yajJa paNa kahe che. japayajJamAM homavAno padArtha ahaMkArabhAva che. ahaMkArabhAvanA kAraNe ja jIvanuM zivasvarUpa visAre paDyuM che. AtmArUpI devanI AgaLa jIvano ahaMkArabhAva dharI devAno che. A kriyA ja cittaprasAdane prakaTAve che. maMtrajApa sAthe maMtradevatAnuM ane te maMtra ApanAra sadgurunuM dhyAna khyAlamAM rahevuM joIe. namaH' zabdanuM uccAraNa thatAMnI sAthe ja mana, vANI ane zarIra iSTane soMpAI javA joIe. te traNeya upara mArApaNAnuM abhimAna chUTI javuM joIe. A abhimAna jema jema chUTe che tema tema maMtradevatA sAthe ekatA sadhAya che. jeTalA akSarano maMtra hoya, teTalA lakSa jApa karavAthI eka purazcaraNa thAya che. upAsya devatAnA sAkSAtkAra mATe AvA purazcaraNonI khAsa jarUra hoya che. purazcaraNa vakhate upAsakanI aneka prakAranI kasoTI thAya che. te vakhate kSobha na pAmatAM dhairyadhAraNa karanArane maMtra sAkSAtkAra thAya che. jAta upara kAbU meLavavAno mahAmaMtrI vizva upara kAbU meLavavA mATe potAnI jAta upara kAbU meLavavo joIe. potAnI jAta upara kAbU meLavavA mATe potAnI pAMceya Indriyo ane chaThThA mana upara kAbU meLavavo joIe. Indriyo ane mana upara kAbU tyAre ja Ave ke jyAre temAM vilasI raheluM caitanya tethI juduM che ane potAnI zakti vaDe te badhAnuM saMcAlana karI raheluM che evo bodha spaSTa thAya. je khAto nathI ane khavaDAve che, je pIto nathI ane pivaDAve che, je sUto nathI ane sUvaDAve che, je paherato nathI ane paherAve che, je oDhato nathI ane oDhADe che, je besato nathI ane besADe che, je UThato nathI ane uThADe che, je cAlato nathI ane calAve che, je joto nathI ane dekhADe che, je sAMbhaLato nathI ane saMbhaLAve che, jene ApaNe bhUlI jaIe chIe chatAM je kadI ApaNane bhUlato nathI, je badhI IdriyomAM ane manamAM caitanya pUruM pADe che ane chatAM te badhAthI para che te ja dhyeya che, te ja upAsya che ane teja ArAdhya che, te ja lokamAM maMgala, uttama ane zaraNya che, te ja smaraNa karavA yogya, stuti karavA yogya ane dhyAna karavA yogya che evo nizcaya jyAre daDha thAya che tyAre pAMceya Idriyo ane mana upara tathA potAnI samagra jAta upara jIva kAbU meLave che. mahAmaMtranI upAsanAmAM paramadhyeya tarIke te paramatattvanI ja eka upAsanA vividha rIte thAya che. tethI teno jApa ane smaraNa satata karavA yogya che. "namo pada vaDe paramAtmAnI najIka javAya che. huM pada vaDe paramAtmAmAM pakaDa Ave che. 'tA pada vaDe paramAtmAmAM ekAgratAnI buddhi thAya che. samagra traNeya pada vaDe ane tenI arthabhAvanA vaDe paramAtmAnI sAthe ekatva abhedano anubhava thAya che. tethI "namo rihaMtA' e mahAmaMtra che. anuzAkiraNa 3 - 323 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrano jApa sthira cittathI, svastha gatithI ane maMtrArtha ciMtanapUrvaka thavo joIe. maMtra, maMtradevatA ane maMtradAtA gurumAM daDha zraddhA, e sAdhanAnAM traNa caraNo che. jo eka paNa caraNano bhaMga hoya to sAdhanA paMgu bane che ane asaphaLa thAya che. namo'pada vaDe audayikabhAvano niSedha tyAM sudhI karavo ke eka paNa niSedha karavA yogya parabhAva bAkI na rahe. pachI je rahe te ja AtmA che, arihaMta che ane zuddha svarUpavALA paramAtmA che. samatAsAmAyikanI siddhi samyagdaSTi jIvone vizvanI vividhatA ane vicitratA saMvega ane vairAgyanI vRddhi mATe thAya che tathA ahiMsA, saMyama ane tapasvarUpa dharmanA pAlanamAM upakAraka thAya che. jIvonI karmakRta vicitratAone maithyAdi bhAvo vaDe sahavI, te ahiMsAnuM bIja che ane potAne prApta thatI sukhaduHkha Adi vividha avasthAone samabhAve veThavI te anukrame saMyama ane tapanuM bIja che. tapadharmane vikasAvavA mATe duHkhanI paNa upayogitA che. saMyamadharmane vikasAvavA mATe sukhanI paNa upayogitA che. ahiMsAne ArAdhavA mATe jIvonI vividhatAnI paNa upayogitA che. jIvone sahavA te ahiMsA che, sukhone sahavAM te saMyama che ane dukhone sahavAM te tapa che. jIvone sahavA eTale ke zatru, mitra ke udAsIna pratye tulyabhAva keLavavo. sukhone sahavAM eTale sukha vakhate virakta rahevuM. duHkhone sahavAM eTale duHkha vakhate adIna rahevuM. jIvonI vividhatAmAM ekatAnuM bhAna ahiMsAne vikasAve che, sukhomAM duHkha bIjAnuM jJAna saMyamane vikasAve che ane duHkhomAM sukhabIjAnuM jJAna tapaguNane vikasAve che. duHkhamAtra jo samajapUrvaka vecavAmAM Ave, to sukhanAM bIja che. sukhamAtra jo samaja vinA vedavAmAM Ave to duHkhanAM bIja che. jIvamAtra sattAthI ziva che. caitanyasAmAnyathI jIvomAM ekatAnuM jJAna samatva vikasAve che. dravya sAmAnyathI sukhaduHkhamAM abhinna eka AtmAnuM jJAna samatAbhAvanuM kAraNa bane che. samAnabhAvane AgaLa karavAthI samatAsAmAyikanI siddhi thAya che. dharma cittanI samAna vRttimAM che. ahiMsA, saMyama, tapa vagerenI kriyA cittavRttine eka ja AlaMbanamAM TakAvI rAkhavAnuM sAdhana che. maMtrajApanI kriyA paNa manoguptinuM-mananA rakSaNanuM sAdhana che. manogupti e mokSanuM sAdhana che. maMtrathI baMdhAyeluM mana manoguptinuM sAdhana banIne mokSanuM sAdhana bane che. japa vaDe bhagavAnanuM praNidhAna thAya che. sarvazreSTha japayajJa ja5 vaDe bhagavAnanuM praNidhAna thAya che bhagavAnanA nAmano jApa karavAthI bAhya vyApArono virodha thAya che. zabdAdi bAhya vyApAra rokAI javAthI AMtarajyoti pragaTa thAya che, tene pratyaka-caitanya kahe che. jJAnAdi guNonI vizuddhi thAya che tethI bhakti ane zraddhAmAM uttarottara vadhAro thAya che. zAstromAM viziSTa guNavAna puruSonA praNidhAnathI mahAphaLa thavAnuM kahyuM che te vAta bhagavAnanA nAmano jApa AN 324 324 trilokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI pratyakSa anubhavAya che. bhagavAnanA nAmanA jApa vaDe pApanAzanuM svAbhAvika kArya thatuM ja hoya che. pachI te jApa vyagracitte hoya ke ekAgracitte , kintu atIndriya zakti ane alaukika AnaMdano anubhava to ekAgracitte thatA jApa vaDe ja anubhavAya che. uparyukta arthane ja nIcenA zloko kahe che. avaM ca praNavenaitat, japAt pratyuhasaMkSayaH / pratyakcaitanyalAbhazca, ityuktaM yuktaM pataJjaleH // rajastamomayAdoSA-dvikSepAzcetaso hyamI / sopakamA japAnAzaM, yAnti zaktihIti pare // pratyakcaitnyamapyasmA-dantaryotiHprathAmayam / bahirvyApArarodhena, jAyamAnaM mataM hi naH // - dhAtrizat dhAtrizikA anyatra paNa kahyuM che ke saraLatAthI japI zakAya evuM bhagavAnanuM nAma ane potAne vazavartI evI jihuvA hovA chatAM teno upayoga nahi karanAra loka ghora narakamAM jAya che. e joIne jJAnI puruSone sakheda Azcarya thAya yogAtizayatazcA'yaM, stotrakoTiguNaH smRtaH / yogadaSTyA budhairTaSTo, dhyAnavizrAmabhUmikA // - triza trizikA artha - yogAcAryoe prabhunA jApane stotra karatAM paNa koTiguNA phaLavALo kahyo che, eTaluM ja nahi paraMtu jApane dhyAnanI vizrAntibhUmikA kahI che. bahAra prasarI rahelI vRttione kheMcIne aMtaramAM samAvavA sAru jApa jarUrI che. japathI prANa ane zarIra samatola avasthAne pAme che tathA mana sthira ane zAnta thAya che, japa bahivRttiono nAza kare che. tenI kAmanAvALA jIvonI kAmanAnI pUrti karAvI aMte te niSkAma banAve che. . namo maMtra manane kalpanAjALathI choDAvI ane samatvamAM pratiSThita karI aMte AtmaniSTha banAve che. jApa karanAre prathama, Asana siddha karavuM joIe. AsanathI dehanuM cAMcalya nAza pAme che. cAMcalya rajoguNa ane tamoguNathI thAya che. te nAza pAmatAM mana ane prANano nigraha saraLa bane che. 'ga e AtmAno saMketa che ane "namo e prANano saMketa che. 'tA pada ubhayanI ekatAne jaNAvanAruM cihna che. namo vaDe prANa "duM rUpI AtmAmAM joDAya che ane tethI trANazakti utpanna thAya che. Indriyone viSayothI uparAma karAvI AtmAne viSe homavAnuM kArya namo' maMtra vaDe sadhAya che. tethI tene sarva prakAranA yajJomAM zreSThayajJa tarIkenuM paNa sthAna maLe che. namaskAra vaDe bodhi ane nirupasarga namo' eTale vaMdana, pUjana, satkAra ane sanmAna. tenA pariNAme bodhi ane nirupasarga avasthA prApta thAya che. namo pada nirupasarga parvatanA lAbhano hetu che e nirNaya zraddhA, meghA, vRti dhAraNA ane anuprekSAthI thAya zraddhAdi sAdhano utkaTa IcchA pravRtti, svairya ane siddhinAM sAdhana banIne namaskAra dvArA nirupasargapadane apAve che. nirupasargapada eTale jyAM janma-maraNAdi upasargo nathI evuM mokSasthAnaH vaMdana eTale abhivAdana ane mana, vacana tathA kAyAnI prazasta pravRtti. pUjana eTale puSpAdi vaDe samyaabhyarcana. satkAra eTale anuprekSAkiraNa 3 325 paS 325 Tit ja0 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThavastrAlaMkArAdi vaDe pUjana. sanmAna eTale stuti-stotrAdi vaDe guNagAna. tenA pariNAme bodhi eTale jinadharmanI prApti. vaMdana, pUjana, satkAra sanmAna Adi jyAre zraddhA vaDe thAya paNa balAtkArAdi vaDe nahi, meghA vaDe thAya paNa jaDa cittathI nahi, dhRtithI thAya paNa AkuLavyAkuLatAthI nahi, dhAraNAthI thAya paNa zUnyacitte nahi, tathA anuprekSApUrvaka thAya paNa mAtra kriyArUpe nahi, tyAre te bhAvarUpa bane che ane bodhi tathA nirupasargaavasthAnuM kAraNa bane che. navakAranA prathamapadano artha navakAranA prathamapadano artha e che ke-'a''haiM' ane 'ga' ne namaskAra e trANasvarUpa che. 'ahiM' e prabhunI dharmakAyaavasthAne kahe che. 'garao' e prabhunI karmakAyaavasthAne kahe che. 'ahaM'e prabhunI tattvakAyaavasthAne kahe che. dharmakAyaavasthA janmane jitAvanArI che. karmakAyaavasthA jIvanane jitAvanArI che. tattvakAyaavasthA maraNane jitAvanArI che. janma, jIvana ane maraNa-e traNeya avasthAo upara jeoe vijaya prApta karyo che te 'niM' che. saMskRtamAM 'advai'zabda uparathI prAkRtamAM traNa rUpa bane che, te ja anukrame 'hiM', 'daM'ane 'T' che. 'phrU'zabda brahma che tethI parabrahmano vAcaka che. parabrahma caitanya para sAmAnyathI eka rUpa che. tene namaskAra eTale tadrupapariNamana. te pariNamana nirvikalpa-cinmAtra-samAdhirUpa che. tethI temAM bhavano bAdha thaI jAya che. 'daM', 'daM'ke 'anaM' e zabdo zuddha AtmasvarUpanA bodhaka hovAthI zrutasAmAyikanI prApti karAve che. zrutasAmAyika e samyaktvasAmAyikanI prAptinuM kAraNa che. zrI arihaMtone bhAvathI thato namaskAra e samyaktva sAmAyikarUpa che, kema ke temAM AtmatattvanI abhedabhAve pratIti che. e pratItinuM phaLa sarvaviratisAmAyika, apramattabhAva ane akaSAyabhAvanI prApti karAvI paraMparAe te sayogI ane ayogI kevali avasthAne apAve che. tethI temAM sAdhunamaskAra ane siddhanamaskAra AvI jAya che. bhAvanamaskAra e eka apekSAe saMgrahanayanuM sAmAyika che. temAM svarUpAstitva ane sAdazyAstitvarUpe AtmatattvanI ekatAnuM bhAna thAya che. e bhAna anAdiajJAna graMthino cheda kare che. anAdi ajJAna graMthino cheda thavAthI kudeva, kuguru ane kudharmamAM sudeva, suguru ane sudharmanI buddhi utpanna thatI nathI ane anaMtAnubaMdhI kaSAyajanya hiMsAdi pApasthAnonuM sevana thatuM nathI. vaLI sudeva, suguru ane sudharma tathA traNa tattvone mAnanAra zrI caturvidhasaMgha ane sAdharmikonI bhaktimAM pramAda thato nathI. caitanya para sAmAnya vaDe AtmatatvanI ekatAno bodha thato hovAthI vaira-virodhano nAza thAya che, samagra jIvarAzi upara sneha-pariNAmanI vRddhi thAya che, dAna, dayA, paropakArAdi guNono vikAsa sahaja bane che ane 326 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alpakALamAM muktinAM analpasukhano lAbha thAya che. A badho lAbha zrI navakAramaMtranA prathamapadano arthabhAvanA sAthe thato jApa meLavI Ape che. tethI teno jema bane tema vizeSa Adara karavo joIe. traNa gaNonI zuddhi mana-vacana-kAyAnA yogo tathA jJAna-darzana-cAritrasvarUpa AtmAnA guNo vagere navakAranA prathamapadanA smaraNathI zuddha thAya che, traNa logonI zuddhithI vAta-pitta-kapha-rUpI, dehanI traNa dhAtuonA vaiSamyanI zuddhi thAya che ane jJAna-darzana-cAritrarUpI AtmAnI traNa dhAtuo arthAta traNa guNonI paNa zuddhi thAya che. kahyuM che kevaatN vijayate jJAnaM, darzanaM pittavAraNam / kaphanAzAya caraNaM, dharmastenAmRtAyate // - pU. upA. zrI meghavi ma. kRta ad gItA II 15 arthAt "jJAnathI vAtadoSa jitAya che, darzanathI pittadoSa jitAya che ane cAritrathI kaphadoSa jitAya che. tethI dharma amRta jevuM kArya kare che.' rAgadveSamoha e AtmAnI jJAnAdi dhAtuonA vaiSamyathI utpanna thanArA doSo che. te anukrame jJAna darzana cAritraguNa vaDe jitAya che. sAthesAthe kramazaH mana, vacana ane kAyAnA yogo paNa zuddha thAya che. kema ke jJAnamAM manoyoganI pradhAnatA che, darzanamAM stuti-stotrAdi pUjAnI mukhyatA hovAthI vacanayoganI pradhAnatA che, ane cAritramAM kAyika kriyAonI mukhyatA hovAthI kAyayoganI pradhAnatA che. A rIte vicAratAM dehanA vAtAdijanya traNeya doSone ane AtmAnA rAgAdijanya traNeya doSone-vikArone zuddha karavAnI zakti navakAranA prathamapadanA sAta akSaro rUpI eka AlAvAmAM eTale tenA traNa padomAM paNa rahelI che. namo pada vaDe manoyoganI ane jJAnaguNanI zuddhi thAya che tethI rAgadoSa jitAya che. gariraM pada vaDe vacanayoganI ane darzanaguNanI zuddhi thAya che tethI draSadoSa jitAya che. 'tA pada vaDe kAyayoganI ane cAritraguNanI zuddhi thAya che tethI mohadoSa jitAya che. traNayogo ane te vaDe abhivyakta thatA jJAnAdi traNa guNo vaDe vAtapitta kaphanA doSo ane rAga-dveSa-mohanA doSo paNa nAza pAme che. eTale ke zarIra ane AtmA e baMnenI ekI sAthe zuddhi karavAno guNa navakAranA prathamapadanA jApamAM rahelo che, tema ja upalakSaNathI dharmanA pratyeka aMganI samyagu ArAdhanAmAM te zakti rahelI che. namo padanI gaMbhIratA namo' maMtramAM navadhAbhakti rahelI che. 'namo' maMtra vaDe nAmanuM 1 zravaNa, 2 kIrtana ane 3 smaraNa thAya che tema ja AkRtinuM 4 pUjana, 5 vaMdana ane arcana thAya che. dravyanikSepe paramAtmAnI sevA ane bhakti thAya che tathA bhAvanikSepe paramAtmA pratye Atmanivedana athavA sarvasamarpaNa thAya che. navakAra e sarvamaMgalomAM paheluM maMgala che. pApane, azubhakarmane ane sarva maLane gALe te maMgala che. temAM 1 dadhati dhArayanti jIvasvarUpamiti dhAtavaH samyagjJAnAdayaH / - gharSavi . 8, dU. 11 TI. IN anuprekSAkiraNa 3 anuprekSAkiraNa 3 320 NS Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra utkRSTa paMcamaMgalasvarUpa che. navakAra vaDe bAhya-abhyatara athavA dravya-bhAvamaLa jAya che. bhAvamaLa e ajJAna ane azraddhA che. navakAra vaDe AtmAnuM ajJAna TaLe che ane paramatattvanuM jJAna thAya che. navakAra vaDe dharmaphaLanI azraddhA TaLe che ane zraddhA jAge che. navakAra mithyAtvanA ane ajJAnanAM pariNAmone gALe che, vinAza kare che, hase che, zuddha kare che ane vidhvaMsa kare che. samyakatvanAM ane jJAnanAM pariNAmone lAve che, utpanna kare che, sarje che, puSTa kare che ane vRddhi pamADe che. apratItanI pratIti karAve che. anirNitano nirNaya karAve che. Atmatattva apratIta che tenI pratIti karAve che. tema ja dharmatattva anirNita che teno nirNaya karAve che. ochAmAM ochA prayatna vadhumAM vadhu phaLa lAvavAnI zakti "namo' maMtramAM che. "namo' padamAM maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyacya bhAvanAonI sAthe anitya, azaraNa, saMsAra, ekatva, anyatvAdi bhAvanAo samAviSTa thaI jAya che. tethI prathama pada ati gaMbhIra che. navakAramAM yoganAM ATheya aMga namaskAra e jema mokSanuM bIja che tema anamaskAra e saMsAranuM bIja che. namanIyane anamana ane anamanIyane namana e saMsAravRkSanuM bIja che. anamanIyane anamana ane namanIyane namana e dharmavRkSanuM bIja che. namanIyane namaskAra e sarva duHkhono ane pApono nAzaka che. namanIyane anamaskAra e sarva duHkhonuM ane pAponuM utpAdaka che. eka aMgreja lekhake ThIka ja kahyuM che kePrayer changes things but the lack of prayer also changes things. arthAta prArthanA saMyogone sudhAre che, aprArthanA saMyogone bagADe che. baMnemAMthI niSkriya koI nathI. navakAramAM tapa che, svAdhyAya che ane IzvarapraNidhAna che. tapathI zarIra sudhare che, svAdhyAyathI mana sudhare che ane IzvarapraNidhAnathI AtmA sudhare che. paramAtmAnI najIka vasavA mATe prathama anAtmAnA saMgathI chUTavuM joIe. Asana zarIrano saMga choDAve che, prANAyAma prANa upara niyamana lAve che, pratyAhAra Indriyono saMga choDAve che, dhAraNA, dhyAna ane samAdhi anukrame mana, buddhi ane ahaMkArano saMga choDAve che. navakAramAM Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhinI sAdhanA che. tenI sAthe yama-niyama paNa sadhAya che. AMtarazAnti mATe niyama che ane bAhya zAnti mATe yama che. navakArathI bAhya-AMtara saMbaMdho sudhare che. iSTadevatAne namaskAra ane tenuM paraMpara phaLa ISTadevatAne namaskAra karyA vinA zrutajJAnanA pArane koI paNa AtmA pAmI zakto nathI. paMcamaMgala e ISTadevatAnA namaskArarUpa che. tethI zrutajJAnano pAra pAmavAnA arthIe niraMtara tenuM AlaMbana levuM joIe, ema "zrI mahAnizIthasUtramAM pratipAdana kareluM che. zrutajJAnathI jIvAdi tattvono bodha thAya che, tethI dayAnI lAgaNI utpanna thAya che. sarva jIvo mArA G 328 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja MS TO Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnI samAna che evI sthirabuddhi utpanna thavAthI jIvonI saMghanA, paritApanAdi pIDAno parihAra thAya che. ethI Azrava dvAranuM visarjana thAya che, saMvarabhAvanI prApti thAya che ane atyaMta viSayatRSNAnA tyAgarUpI dama tathA tIvra krodhakaMtinA tyAgarUga zamaguNano lAbha thAya che. aSAyatAthI samyaktvaguNano lAbha thAya che ane tethI jIvAdi padArthonuM saMdeha-vipasarahita saMvedanAtmaka viziSTa anubhavajJAna thAya che. tevuM jJAna thavAthI ahitakArI AcaraNano tyAga ane jJAna-dhyAnAdi hitakArI AcaraNamAM udyama thAya che tathA sarvottama kSamAdi dazavidha yatidharmomAM Asakti thAya che. tethI sarvottamalamAM ane sarvottama mRdutAdi guNonuM pAlana thAya che. svAdhyAya-dhyAna sahita sarvotkRSTa saMyamadharmanuM pAlana paraMparAe muktinAM sukha apAve che. e badhAnuM mULa ISTa devatAne karAyelo namaskAra che tathA devatAnA namaskArapUrvaka thatuM sAmAyikathI mAMDI biMdusAra parvatanuM zrutajJAnanuM ArAghana che. paMcanamaskArarUpI paramadharma paMca-namukkAro khalu, vihidANaM sattio ahiMsA ya / iMdiyakasAyavijao, aso dhammo suhapaogo // 1 // - upadezapada, gA. 198 arthAt nara-nArakAdi paribhramaNarUpa saMsAra e pAramArthika vyAdhi che. sarva dehadhArI prANIone e vyAdhi sAdhAraNa che. zuddha dharma tenuM auSadha che. gurukuLavAsamAM vasavAthI ane guru AjJA mujaba jIvana jIvavAthI zuddhadharmanI prApti thAya che. zuddhadharmanAM cAra lakSaNo cheH 1. vidhiyukta dAna, 2. zakti mujaba sadAcAra, 3. IndriyakaSAyano vijaya ane 4. paMcaparameSThinamaskAra. anyatra dharmanA cAra prakAro dAna, zIla, tapa ane bhAva kahyA che. tene ja A gAthAmAM judI rIte kahyA che. vidhiyukta dAna te dAnadharma che, zakti mujaba sadAcAra te zIladharma che, IndriyakaSAyano vijaya te tapadharma che ane paMcaparameSThinamaskAra te bhAvadharma che. bhAva vinAnA dAnAdi jema niSphaLa kahyA che, tema paMcanamaskAra vinAnAM dAnAdi paNa niSphaLa che. tethI badhA dharmone saphaLa banAvanAra paMcanamaskAra e paramadharma che. maMgala, uttama ane zaraNanI siddhi namaskArabhAva AtmAne mananI AdhInatAmAMthI choDAve che. manane AtmAdhIna banAvavAnI prakriyA namaskArabhAvamAM chupAyelI che. dharmanI anumodanArUpa namaskAra e bhAvadharma che. anyano AbhAra na mAnavAmAM paNatAdoSa kAraNabhUta che. namaskArabhAva e samyagdaSTine mana sadva che, samyajJAnIne mana sadaguru che ane samyakSyAritrIne mana saddharma che. namaskArabhAva sivAya mAnasikabhedabhAva TaLato nathI ane te jyAM sudhI na TaLe tyAM sudhI ahaMkArabhAva gaLato nathI. ahaMkAranuM gaLavuM e ja bhedabhAvanuM TALavuM che. bhedabhAva TaLyA vinA ane abhedabhAva AvyA vinA jIva, jIvane jIvarUpe kadI ya oLakhI zakato nathI, AvakArI zakato nathI ane cAhI zakato nathI. anuprekSAkiraNa 3 329 C Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhedabhAvane TALavAnuM ane abhedabhAvane sAdhavAnuM sanAtana sAdhana "namo' pada che. "namo' padarUpI advitIya sAdhana vaDe jIva yogyatAne vikasAve che ane ayogyatAne TALe che. yogyatAnA vikAsa vaDe rakSaNa thAya che, ayogyatA TaLavAthI vinAza aTake che. arihaMtone karAyelo namaskAra bhAvazatruone haNe che, yogyatAne lAve che, vinAzane aTakAve che. bhAgazatruonA nAzathI maMgala thAya che, yogyatAnA vikAsathI uttamatA maLe che ane vinAzanA aTakAvathI zaraNanI prApti thAya che. namaskArathI maMgala, uttama ane zaraNa e traNeya arthonI siddhi thAya che. maMtracaitanya prakaTAvanAra maMtra devatA, guru ane AtmAnuM je manana karAve ane manana dvArA jIvanuM rakSaNa kare te maMtra che. maMtra eka bAju mana ane prANanuM AtmA sAthe joDANa karAve che ane bIjI bAju tenA manana dvArA devatA ane guru sAthe AtmAnuM aikya sadhAve che. maMtranA akSarono saMbaMdha mana ane prANanI sAthe che. maMtranA arthano saMbaMdha devatA ane guru sAthe che. guru maMtra ane devatA tathA AtmA, mana ane prANa e badhAnuM aikya thavAthI maMtramaitanya prakaTe che tathA maMtramaitanya prakaTAvAthI yatheSTaphaLanI siddhi thAya che. devatA ane guruno saMbaMdha sakala jIvasRSTi sAthe che, tethI maMtramaitanya vizvavyApI banI jAya che. parameSThinamaskAra e rIte samatvabhAvane vikasAve che. samatvabhAvano vikAsa mamatvabhAvane dUra karI Ape che. mamatvabhAvanA nAzathI ahatva jAya che. samatvabhAvanA vikAsathI ahatva pragaTe che. parameSThiono namaskAra e sarvamagalomAM pradhAna-zreSThamaMgala che, tema ja nitya vRddhi pAmanAruM ane zAzvatamaMgala che, kema ke te jIvane ahaM-mamabhAvathI choDAve che ane jIvamAM ahaMbhAvane vikasAve che, svArthavRtti dUra karI Ape che tathA paramArthavRtti vikasAvI Ape che. punaH punaH parameSThinamaskAra vaDe deva, guru AtmA, mana, ane prANanuM aikya sadhAya che tathA maMtracaitanya pragaTe che. anaMtara-paraMparaphaLa paMcanamaskAranuM anaMtaraphaLa samyagdarzanAdinI prApti che. mithyAtva, ajJAna ane avirati Adino nAza che tathA paraMparaphaLa svargApavargarUpa maMgalano lAbha che. pApano nAza eTale pudgala pratyenA mohano nAza ane maMgalanuM Agamana eTale jIvonA jIvatva pratye snehanuM AkarSaNa. pugala pratye-rati ane jIvo pratye viziSTa-rati e namaskAra pratyenI abhiratinuM phaLa che. namaskAra e pudgala pratye namanazIla ane caitanya pratye anamanazIla jIvane caitanya pratye namanazIla ane pudgala pratye anamanazIla banAve che. paMcaparameSThio pudgala pratye virakta ane caitanya pratye anurakta che, tethI teone namana karanAro paNa kramazaH jaDa pratye viraktivALo ane caitanya pratye anuraktivALo bane che." pudgalano virAga jIvane kAma, krodha ane lobhathI mukta kare che tathA caitanyano anurAga jIvane zama, dama ane saMtoSathI yukta kare che. AS 330 A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanya hitakara hovAthI nakhanIya che ane jaDa ahitakara hovAthI upekSaNIya che. caitanya lAgaNIyukta che ane jaDa lAgaNIzUnya che. lAgaNIzUnya pratye game teTalA namra rahevAmAM Ave topaNa vyartha che. lAgaNIyukta pratye namra rahevAthI lAgaNI maLe che. lAgaNI eTale sneha ane sneha eTale dayA, karuNA, pramoda tathA sahAya-sahakArAdi. jenAthI upakAra thavo traNeya kALamAM zakya nathI. tevAM jaDa tattvo pratye namatA rahevuM e moha, ajJAna ane aviveka che. jenAthI upakAra thavo zakya che. tene ja namavAno abhyAsa pADavo ane tene smaraNapathamAM kAyama rAkhI namra rahevuM emAM viveka che, DahApaNa che ane buddhimattA che. navakArathI jaDa pratye udAsInatA ane caitanya pratye namanazIlatA keLavAya che. lAyaka bano ane lAyakAta meLavo lAgaNIyukta pratye lAgaNI dhAraNa karavAthI lAyakAta pragaTe che. lAgaNIzUnya jaDa padArtho pratye lAgaNI rAkhavAthI lAyakAta nAza pAme che ane nAlAyakatA pragaTa thAya che. jIva jaDane anaMtakALa namyo che paNa e namaskAra niSphaLa gayo che. cetanane ekavAra paNa sAcAbhAvathI name to te saphaLa thAya. cetanane namavuM eTale piMDamAM deha pratye Adara choDI AtmA pratye Adara rAkhavo ane brahmAMDamAM pudgala mAtra pratye rAga choDI jIvamAtra pratye rAga dhAraNa karavo. rAga dhAraNa karavo eTale lAgaNIvALA banavuM. jeo lAgaNIvALA che. teo pratye lAgaNI batAvavAthI sarva prakAranI mAMgaNI, vinA mAMgye pUrNa thAya che. sarvaprakAranA pApanI utpatti pudgalanA rAgathI che ane sarvaprakAranA puNyanI utpatti caitanyanA bahumAnathI che. namaskArathI caitanyanuM bahumAna thAya che. tethI te sarvaprakAranA maMgalanI utpattino hetu che. navakAra pApano nAza ane maMgalano utpAdaka bane che, kAraNa ke temAM caitanyanuM bahumAna che ane jaDanuM abahumAna che. karma ane karmakRtasRSTi jaDa che, teno aMta karanAra parameSThio che. tethI temano karAyelo namaskAra jaDasRSTinA rAgane zamAve che ane caitanyasRSTinA premane vikasAve che. navakAra vaDe pApanuM mULa je pudgalano rAga che te nAza pAme che ane dharmanuM mULa je caitanyano prema che te pragaTe che tethI te upAdeya che. caitanya e vizvamAM rahela sarva zreSThasattA che. navakAramAM e sarvazreSThasattAne namaskAra che ane e sarvazreSThasattAne namIne jeoe zuddhacaitanya pragaTAvyuM che, temane namaskAra che. eTaluM ja nahI paNa temane namaskAra karanAra evA sarva vivekI jIvonI sarvazreSThakriyAnuM anumodana che tathA e kriyAjanya pApanAza ane maMgalalAbharUpI sarvazreSThaphaLanuM paNa smaraNa ane anumodana che. e smaraNa jeTalI vakhata vadhu karavAmAM Ave teTalo lAbha adhika che. e vAta nizcita che. dravyamaMgalo saMdigdha phaLavALAM che. bhAvamaMgala asaMdigdha phaLavALAM che. navakAra e badhAM bhAvamaMgalono paNa nAyaka che. nAyaka che eTale tenI hayAtImAM ja bIjuM maMgalo bhAvamaMgala bane che. maMgalane maMgala banI rahevAmAM kAraNa caitanyanI bhakti ane jaDanI virakti che. navakAranI maMgalamayatA caiitanyanA AdaramAM ane jaDanA anAdaramAM che. jaDatvano prema jIvane duHkhadAyaka bane che, caitanya tattvano prema jIvane sukhadAyaka thAya che. anuprekSAkiraNa 3 che 331 Ni 331 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskArarUpI rasAyaNanuM punaH punaH sevana jaDanI Asakti TALe che ane caitanyatattvanI bhakti vikasAve che, tethI te sarvamaMgalonuM mAMgalya ane sarva kalyANonuM kAraNa che. hisaiSitA e viziSTa pUjA ayogyane namanAra ane yogyane na namanArane anicchAe paNa sadA namavuM paDe tevA bhava maLe che. vRkSanA ane tiryaMcanA bhavo enAM pratyakSa udAharaNa che. namaskArathI dharmavRkSanuM mULa siMcAya che. sAdhudharma ane gRhastha dharma e baMne prakAranA dharmanA mULamAM samyakatva che ane te devagurune namaskArarUpa che. mAtA-pitAne namana te satatAbhyAsa che, deva-gurune namana te (deva-guru vagere prazasta viSayono abhyAsa) viSayAbhyAsa che ane ratnatrayIne namana te bhAvAbhyAsa che. traNeya prakAranI namanakriyA uttarottara Atmonnati mATenI prakriyA che. nAno moTAne name e duniyAno krama che. e rIte moTo nAnAne (nAno be hAtha joDIne motane name e rIte bhale) na name, paNa potAnA hRyamAM nAnAne avazya sthAna Ape, tenuM hita cittave, tene sanmArgamAM joDe ane tenuM kalyANa thAya tema vicAre e paNa eka prakArano namaskArabhAva che. ka tribhuvanapUjya che kema ke teo tribhuvanahitaiSI che. potAnA upakArIne bhUlI javA te ahaMkAra ane potAnA upakArIne jiMdagIbhara yAda rAkhavA te namaskAra. aMhakAra e pApanuM mULa che ane namaskAra e mokSanuM mULa che. jema davA lAgu paDe eTale darda ochuM thAya tema navakAra lAgu paDe eTale ahaMkAra ocho thAya. ahaMkAra eTale svArthano bhAra, jyAM sudhI te na ghaTe tyAM sudhI navakAra lAgu paDyo na kahevAya. potAnAM sukhono vicAra e svArtha che. svArthanuM bIjuM nAma tiraskArabhAva che. sarvanA sukhano vicAra e paramArtha che. enuM bIjuM nAma namaskArabhAva che. zarIranA aNue aNumAMthI tiraskArabhAvarUpI corone bhagADI mUkavA mATe namaskArabhAvane asthimajjA banAvavo joIe. namaskAranuM prathama phaLa pApanAza-svArthavRttino nAza che. bIjuM phaLa puNyabaMdha-zubhano anubaMdha che. namaskArathI pApano nAza Icchavo ane puNyano baMdha nahIM paNa anubaMdha Icchavo. tethI je puNya baMdhAya te sarvakalyANanI bhAvanAmAM palaTAya che. - tiraskAranA pApamAMthI bacavA mATe namaskAra e eka amoghasAdhana che. namaskAradharmanI vyAkhyAo namaskAra e kSamAnuM bIjuM nAma che. bhUla thayA pachI tene sudhArI levA mATe namratA batAvavI tenuM nAma kSamApanA che. potAnAthI thayelI bhUlanI kSamA mAgavI ane bIjAthI thayelI bhUlanI kSamA ApavI e namaskAradharmanI ja ArAdhanA che. jema ahaMkAra upakArIone oLakhavA deto nathI tema potAnA aparAdhane paNa svIkAravA deto nathI. jema namaskAra upakArIone bhUlavA deto nathI tema potAnA aparAdhone paNa bhUlavA deto nathI. upakAranA svIkAranI jema aparAdhano svIkAra paNa namaskAra che. tralokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja che Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayo pratyenI namanazIlatAno tyAga karIne parameSThio pratye namanazIlatA keLavavI e paNa namaskAradharma che. bAhyapadArtho pratye tRSNAvALA na banavuM ane AtmatRpta rahevAno abhyAsa karavo te paNa namaskAradharma che. jIva, potAne prApta thayela jAti, kuLa, rUpa, baLa, lAbha, buddhi, vaibhava, yaza ane zrutAdi pratye namra che ja namrapaNe temanA pratye Adara, ruci ane bahumAna batAve che ja, paNa te namanazIlatA dharmarUpa nathI. pUjyatattvo pratye namra rahevuM te sAcI namratA che. dunyavI padArtho pratye namaskArabhAva anAdi kuvAsanAnA yoge hoya che ja, teno sthAnapalaTo karI maityAdinA viSayabhUta bIjA jIvo pratye, zrI parameSThibhagavaMto pratye ane Atmatattva pratye namra banavuM e ja dharma che ane e ja viveka che. ethI vinayayogya sthAne vinaya thAya che. e vinaya ja namaskAradharmarUpa banIne karmano kSaya kare che. upakArIone namaskAra karavAthI teonA ApaNA uparanA RNathI mukta thavAya che ane teonA prazasta avalaMbanathI prazastadhyAnanA baLe karmakSaya thAya che. buddhibaLane khIlavavA mATe jema akSarajJAna ane tenAM sAdhanonI AvazyakatA che, tema bhAvanAbaLane vikasAvavA mATe namaskAradharma ane tenAM sarva sAdhanonI AvazyakatA che. nyAya, nIti, kSamA, sadAcAra ane paramezvarabhakti tenAM sAdhano che. te badhAM sAdhano namaskArabhAvane vikasAve che ane namaskArabhAva ahaMkArabhAvano nAza karI paramAtmatattva pratye prema pedA kare che. zrI paMcaparameSThiomAM pragaTa thayeluM paramAtmatattva jyAre ApaNA namaskArabhAvano viSaya bane che, tyAre aMtaramAM raheluM paramAtmatattva jAgRta thAya che ane sakala klezano nAza karI paramAnaMdanI prApti karAve che. namaskArano paryAya ahiMsA, saMcama ane tapa aMtaramAM karuNA ane vartanamAM ahiMsA e zreSThamaMgala che. ahiMsAmAM bIjA jIvo pratye tAttvika namanabhAva che. saMyama ane tapa ahiMsAnI siddhi mATe anivArya che. pAMceya Indriyone kAbUmAM rAkhavI te saMyama che ane manane kAbUmAM rAkhavuM te tapa che. Indriyo ane manane aMkuzamAM rAkhyA sivAya ahiMsA paLAtI nathI ane ahiMsAne pALyA vinA namaskAradharmanI ArAdhanA pUrNapaNe thatI nathI. ahiMsAnA pAlanamAM prabhuejJAnI ArAdhanA che. prabhuAjJAnuM rahasya jIvamAtrane Atmasama svIkAravAmAM che. vartana vagaranI ucca vicArasaraNI paNa vaMdhya che. vicAranuM phaLa vartana che. te jyAM hotuM nathI, tyAM vicAra e mAtra vANI ane buddhino vilAsa che. ahiMsA, saMyama ane tapane e ja kAraNe utkRSTamaMgala tarIke gaNAvyAM che. maitrI vinAnI ahiMsA jema zuSka che, tema ahiMsA vinAnI maitrI paNa mAyA che. vairAgya vinAno saMyama jema zuSka che, tema saMyama vinAno vairAgya paNa chetarapiMDI che, anAsakti vinAno tapa jema zuSka che, tema tapa vinAnI anAsakti paNa ADaMbaramAtra che. ahiMsApUrvakanI maitrI, saMyamapUrvakano vairAgya ane tapasahitanI anAsakti e ja tAtvika che. anuprekSAkiraNa 3 Sat, 333 paS 333 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNAbhAvano dhotaka prabhunAM nAma, rUpa, dravya ane bhAva e cAreyamAM karuNA bharelI che. teno sAkSAtkAra karavo te AtmArthI jIvonuM kartavya che, anyathA kRtaghnatA ane abhakti poSAya che. duHkhI prANIonAM duHkhano nAza karavAnI zakti jemAM hoya te tattva karuNAmaya kahevAya. prabhunA nAmathI pApa jAya che ane pApa javAthI duHkha jAya che. prabhunA bimbathI paNa pApa ane duHkha jAya che. prabhunuM Atmadravya to karuNAthI samaveta-sameta che ja ane bhAvanikSepe to prabhu sAkSAt karuNAmUrti che. e rIte prabhunI karuNAnuM dhyAna e ja bhaktibhAvanI vRddhinuM sAkSAt kAraNa che. karuNAbhAva e zuddhajIvano svabhAva che ane te nAma, sthApanA, dravya tathA bhAva vaDe abhivyakta thAya che-bahAra prakaTapaNe dekhAya che. nAmAdi cA2 nikSepo vaDe zrI arihaMtAdi pAMca pa2meSThione thato namaskAra e sarva pApano ane duHkhano nAzaka hoI karuNAbhAvanA prabhAvano ghotaka che ane tethI bhaktibhAvano vardhaka che. 'no' padanuM rahasya 'namo'mAM namratA che, vinaya che, viveka che ane vairAgya paNa che, tapa svAdhyAya ane Izvarabhakti paNa che, tema ja duSkRtanI gaNaM, sukRtanI anumodanA ane zrI arihaMtAdinuM zaraNa paNa che. namavuM eTale mAtra mastakane namAvavuM ema nahi, paNa manane, mananA vicArone, mananI icchAone ane mananI tRSNAone paNa namAvavI arthAt teone tuccha lekhavAM. mAtra hAtha joDavA ema nahi, paNa aMtaHkaraNamAM ekatAnI-abhedanI bhAvanA karavI. namratAno artha ahaMbhAvano saMpUrNa nAza ane bAhyaviSayomAM potApaNAnI buddhino sarvathA vilaya. kAMI na thavAthI sarva kAMI thavAya che. kAMI thavuM eTale sarvathI vikhUTu paDavuM. kAMI paNa na rahevuM eTale paramAtmatattvamAM maLI javuM. samudramAM rahevAvALuM bindu samudranI mahattA bhogave che. samudrathI alaga thaIne jyAre te potApaNAno dAvo ka2vA jAya che, tyAre te tarata sukAI jAya che-tenuM astitva gumAve che. 'namo' padamAM chupAyeluM rahasya zuM che te AthI prakaTa thAya che. namaskArathI darzananI zuddhi thAya che arthAt karmakRta potAnI hInatA, laghutA yA tucchatAnuM darzana thAya che ane pa2mAtmatattvanI uccatA, mahattA tathA bhavyatAnuM bhAna thAya che. tethI ahaMbhAvano phollo phUTI jAya che ane mamatAbhAvanuM paru nIkaLI jAya che. pariNAme jIvane paramazAntino anubhava thAya che. ekAgratAthI arthavicAra sahita japa karanAranA samasta kaSTa dUra thAya che. mananAt trAyate yasmAt tasmAnmantraH prakIrtitaH / jenA mananathI rakSA thAya che te maMtra che. manana arthAt, cintavana te manano dharma che. manano laya thavAthI cintArAzino tyAga thAya che. cittArAzinA tyAgathI nizcitatArUpI samAdhi prApta thAya che. mana jyAre sarva viSayonI cittAthI rahita thAya che ane AtmatattvamAM vilaya thAya che tyAre te samAdhi prApta kare che. 334 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAranA prathama be padomAM mukhyatve sAmarthyayogano namaskAra che, kema ke zrI arihaMta ane siddhamAM anaMta sAmarthya-vIrya prakaTeluM che. pachInAM traNa padomAM pradhAnapaNe zAstrayogano namaskAra che, kema ke AcArya upAdhyAya ane sAdhumAM vacanAnuSThAna raheluM che. chellAM cAra padomAM icchAyogano namaskAra che, kema ke temAM namaskAranuM phaLa varNavyuM che. phaLazravaNathI namaskAramAM pravRtta thavAnI IcchA thAya che. zrI navapadomAM rahela bhinna bhinna prakArano namaskAra jo dhyAnamAM rAkhIne karavAmAM Ave to te zIdhrapaNe sajIva ane prANavAna bane che. jJAnapUrvaka, zraddhApUrvaka ane lakSya pUrvaka pramAda choDIne jo namaskAra mahAmaMtranuM ArAdhana karavAmAM Ave to te aciMtyaciMtAmaNi ane apUrvakalpavRkSa sama phaLaprada bane che. cirakALano tapa ghaNuM paNa zruta ane utkRSTa paNa cAritra jo bhaktizUnya hoya to te ahaMkAranuM poSaka banI adhogatine sarje che. bhaktino udaya thatAM te badhAM kRtakRtya bane che. maMtranA dhyAnathI ane japathI, vAraMvAra prabhunAM nAmano ane maMtrano pATha karavAthI cittamAM bhakti skurAyamAna thAya che. bahAranA padArtho bahAranI kriyAnI apekSA rAkhe che. paraMtu paramAtmA je sUkSmatama ane jIvamAtramAM sattArUpe birAjamAna che, tenI prApti, viveka ane vicAra tathA jJAna ane bhaktirUpI aMtaraMga sAdhanothI thAya che. sneharUpI telathI bharela jJAnarUpI dIpaka manomaMdiramAM prakaTavAthI dehamaMdiramAM birAjamAna aMtaryAmI paramAtmAnAM darzana thAya che. te mATe dIrghakALa paryata Adara sahita satata abhyAsanI jarUra che. te abhyAsa maMtranA jApa vaDe ane tenA arthanI bhAvanA vaDe karI zakAya che. A rIte zrI navakAramaMtra paNa tenA arthanI bhAvanA sahita jyAre ArAdhavAmAM Ave che tyAre te avazya bhaktivardhaka bane che ane vadhelI bhakti muktine nikaTa lAvI Ape che. sAta akSaranuM dhyAna sarva mahAmaMtrI ane sarva zreSThavidyAonA parama bIjabhUta tathA anaMtagama, anaMtaparyaya ane anaMtaarthane prakarSapaNe sAdhI ApanAra evA sAta akSaronuM praNidhAna sarva jIvo pratye bhAvamaitrIne pragaTAvI krodhAdi sarva AMtara zatruono, pApabhAvono ane vRttiono nAza kare che. tethI ja te maMtrAdhirAja padane yogya che. anAtmabhAvano nAza karI AtmabhAvane pragaTAve che, AtmabhAva pragaTAvavo, sarva jIvo pratye Atmatulya bhAva pedA karavo, e ja sarva puruSArthomAM parama puruSArtha che. e vaDe zuddha thaelI citta-bhUmimAM nirmaLa AtmasvarUpanuM darzana thAya che, avidyA bhasmIbhUta thAya che, mithyAtva-maLa nAza pAme che, samyakatvarUpa sUrya jANe sahasra kiraNo vaDe prakAzita thAya che. ka anuprekSAkiraNa 3 335 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuprekSAkiraNa 4 maMtradeNa raSionI yogyatA jo maMtro nirmaLa ane pavitra na hoya to vizeSa prakAre siddhi thatI nathI. maMtramAM nirmaLatA ane pavitratA sumuniomAM rahelI vizeSa prakAranI abhedapraNidhAnanI zaktinA kAraNe Ave che. AvA sumunionAM mukhamAMthI nIkaLelA maMtro atyanta vIryavALA, nirmaLa, pavitra ane sarvasiddhiprada hoya che. jema maMtranA daSTA munio rajoguNa ane tamoguNathI rahita ane sattvaguNI hoya che, tema sAdhaka paNa je sattvaguNI hoya to tene maMtra alpakALamAM phaLe che. sarvakarmone viSe tattvanA jANakAra puruSone zreSTha kahevAmAM Ave che. jo saMpradAtA guru ane sAdhaka tattvanA jANakAra hoya to maMtra zIdhrapaNe phaLe che. maMtrazAstramAM mahAmaMtra tene kahevAya che ke je maMtranuM vIrya pragaTa thayuM hoya. maMtravIrya tyAre ja pragaTe che ke jyAre maMtrazakti ane prANazaktinI ekatA nAsikaMda Adi cakromAM siddha karavAmAM Ave. e mATe dIrdhakALa sudhI nirantara bhAvapUrvaka abhyAsa karavo paDe che. e abhyAsathI maMtrAlaromAM tAdAbhyA utpanna thatAM sarvakAryo siddha thAya che. magatanyano unmeSa. AmnAyanuM anusaraNa, vizvAsanuM bAhulya ane aikyanuM bhAvana e traNa maMtra siddhimAM sahakArI kAraNo che. zabda, artha ane pratyayane paraspara saMbaMdha che. zabdathI arthanI pratIti thAya che. arthAt dUra rahela padArtha paNa zabdanA baLathI vikalparUpe arthAta mAnasa AkRtirUpe pratIta thAya che-upasthita thAya che. padane padArthanI sAthe vAcya-vAcaka saMbaMdha che. padanA uccAraNa, smaraNa ke dhyAnathI vAcyapadArthanI pratIti thAya che. zabdAnusaMdhAnathI arthAnusaMdhAna ane arthAnusaMdhAnathI tattvonusaMdhAna thAya che. tattvonusaMdhAnathI svarUpAnusaMdhAna thAya che. saMbheda praNidhAnano artha saMbaddha athavA saMzliSTabheda kahevAya che ane te vAcya-vAcakanA saMsargane sUcave che. guruparaMparAgata AcAranuM anusaraNa te AmnAya che. maMtrapradAtAmAM ane maMtrazaktimAM atyaMta vizvAsa te vizvAsabAhulya che. gurumaMtra ane devatAmAM ekatvanI bhAvanAne "vimarza' kahevAya che. tethI maMtramaitanya zIgrapaNe pragaTe che. vAmAvisAmarthayAbhyAM 35rthavonivazvane zA' zabdamAM arthane kahevAnuM svAbhAvika sAmarthya che ane te saMketa mujaba arthane kahe che. A saMketane ja "AmnAya' kahe che. AmnAya guruparaMparArUpa che. guru AptapuruSa che. AptanA kAraNe vizvAsa bese che. maMtrapradAtA gurunI zaktimAM ane maMtranA varNa-padomAM acijya sAmarthya raheluM che evI zraddhA ane vizvAsane ""vizvAsabAhulya' kahe - trIjuM mahAna sahakArI kAraNa "abheda bhAvana" che. (arthanA) pratyAyanI sAthe AtmAno abheda rahelo che ane AtmAnI sAthe devatA ane gurutattvano abheda rahelo che. e rIte "aikyanuM bhAvana" AtmajJAnanuM sAkSAta kAraNa bane che. 336 A tralocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtramAM zabdazakti, puruSazakti ane pratyayanI sAthe abhedabuddhi jarUrI che. te badhAno abheda thavAthI maMtra potAnuM kArya kare che. maMtrajapanA abhyAsathI romaLa-tamomaLa dUra thAya che, IDA-piMgaLA thaMbhI jAya che ane suSummA khUle che. prANazaktinI sahAyathI zuddha thayela maMtrazakti Urdhvagamana kare che. A avasthAmAM anAhatanAdanA anubhavano prAraMbha thAya che. tene maMtramaitanyano unmeSa kahevAya che. vAcakapada vaDe vAcyanuM sAtizaya praNidhAna thAya che. maMtramaitanya eTale prANamaya nAdazaktino AvirbhAva. nAdAntanA bhedana pachI dehAtmabhAva sarvathA nAza pAme che tethI AtmAnI mahAna zaktiono anubhava thAya che. "akSara" eTale mokSa ane "brahma" eTale kevaLajJAna e baMneno hetu hovAthI "aha" maMtra akSarabrahma kahevAya che. samagra mAtRkAnI utpatti nAdamAMthI thAya che ane nAdanuM vAcaka "ra" pada che. maMtrapadanA dhyAna vaDe prathama varNavizruti, tyAra bAda anAhatanAdazravaNa ane tenA aMte avyaktaAtmatattvano lAbha thAya che. gurupadanuM mahattva devatattva ane dharmatattvanI cAvI gurutattvamAM che. gurutattvanuM mukhya lakSaNa "brahmacarya' che. brahmamAM ramaNa karavuM te brahmacaryano mukhya artha che. kAyAthI paNa jeo brahmacarya pALe che, teo e aMzamAM AtmasvarUpamAM rahelA che-ema mAnavuM joIe. kharuM brahmacarya cittavRttine brahmamAM-AtmasvarUpamAM parovI rAkhavI te che. anAtmabhAvamAM cittavRttinI ramaNatA e ja abrahma che. brahmasaMbaMdha kAyama hovAthI gurutattva e parabrahmasvarUpa devatattva ane emaNe prarUpelA dharmatattvano saMbaMdha karAvavA mATe samartha thAya che. brahmacaryavAna gurunA pratyakSa saMbaMdhathI ja parokSa evA brahmasvarUpa deva ane brahmamAM caryArUpa "dharma'no saMbaMdha thaI zake che. guruthI "namo' maMtra maLe che. maMtrathI zrI arihaMtadevanuM svarUpa oLakhAya che ane tethI mana, prANa ane AtmA deva-gurunI bhaktimAM joDAya che. maMtrarUpI mUrtine grahaNa karIne sAdhakane, devanA paNa deva, sarvajJa, sarvavyApI, sarvadoSarahita, zAnta evA bhagavAna "zrI jinezvaradeva mArI samakSa sAkSAt pragaTa thayA che' evI ekatAnI anubhUti gurupradattamaMtra vaDe thavA sAthe teno pramoda-harSa sarva Atmapradezoe ane sarva romarAjIe pragaTa thavo joIe. maMtra vaDe bhASA, zvAsocchavAsa ane mananI ekatA thAya che, tethI saMkalpa-vikalpa ane rAga-dveSarUpI bhAvakarma zame che ane tethI AtmajJAna thAya che. vaLI mana-maMtra ane prANa e AtmAno vyApAra che evI samajaNa spaSTa thAya che. e samajaNa vaDe aMtarAtmabhAvarUpI guru ane paramAtmabhAvarUpI deva baMnenuM svarUpa spaSTa samajAya che. kahyuM che ke___ maMtramUrtiM samAdAya devadevaH svayaM jinH| sarvajJaH sarvagaH zAntaH so'yaM sAkSAd vyavasthitaH / / maMtra ane maMgala maMtra karatAM maMgalamAM vizeSatA che. maMtra manana dvArA trANa kare che, parantu maMgala to manana uparAMta darzana-pUjana, zravaNa-smaraNa vagere aneka rIte viSnakSaya ane zubhanA AgamanamAM hetu bane che. namaskAra e maMtra uparAMta maMgala che, kema ke temAM rahelA pAMceya parameSThi bhagavaMtonAM nAma, AkRti, anuprekSAkiraNa 4 337 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya, bhAvAdi, darzana-smaraNAdino hetu banIne anarthano dhvaMsa ane arthanI prApti karAve che. AkarSaNa-vazIkaraNAdinA AdhyAtmika artho namaskAra maMtramAM AdhyAtmika zaktio tathA AkarSaka-vazIkaraNAdinA AdhyAtmika artho nIce mujaba che. je maMtro AkarSaNa, vazIkaraNa uccATana, vizleSaNa, staMbhana, mohana, dhanalAbha, roganivAraNa Adi mATe hoya te laukika che ane Atmavizuddhi, karmamukti Adi mATe hoya te lokottara che. lokottaramaMtra vaDe AkarSaNAdi thAya kharAM paNa te gauNa che. vaLI je maMtranA racanArA purUSo lokottara hoya te maMtra paNa lokottara che. maMtrayojakonI zakti paNa maMtramAM avatare che. dharmamAM jeonuM mana che arthAt dharmapAlanamAM jeo potAnA mana-vacana-kAyAnA yogone vApare che ane sarvazaktiomAM zreSTha evI ahiMsA tema ja saMyama ane tapanI zaktio jemanAmAM che, evA ekeka parameSThi paNa aciMtyazaktiyukta che. tyAre pAMceyano samavAya thatAM zaktinuM pramANa keTaluM vadhI jAya che samajI zakAya tevI vAta che. tethI ja kahyuM che keaakRssttiN surasaMpadAM vidadhati, muktizriyo vazyatA- muccATaM vipadAM caturgatibhuvAM (juSAM) vidveSamAtmainasAm / stambhaM durgamanaM prati prayatatAM, mohasya saMmohanaM, pAyAt paMcanamaskriyA'kSaramayI, sA''rAghanA devatA // vidhAonuM sarvarava ane maMtronuM upAdAna zrI jinaprabhasUrikRta "uvasaggahara'nI arthakalpalatA TIkAmAM kahyuM che ke vidyAonuM sarvasva ane maMtronuM upAdAnakAraNa paMcaparameSThi mahAmaMtranamaskAra che. zrI mAnatuMgasUrikRta "navakArasArathavaNa' (stavana)mAM kahyuM che kezrI arihaMtanI ArAdhanA khecarapadavI ane mokSa Ape che. zrI siddhanI ArAdhanA kailokyavazIkaraNa ane mokSa Ape che. zrI AcAryanI ArAdhanA bhayonuM staMbhana kare che. zrI upAdhyAyanI ArAdhanA aihalaukki lAbha Ape che ane bhayanivAraNa kare che. zrI sAdhupadanI ArAdhanA pAponuM uccATana-mAraNa-tADanAdi kare che. zvetavarNavALA tIrthakaronI ArAdhanA te arihaMtapadanI, raktavarNavALA tIrthakaronI ArAdhanA te siddhapadanI, pItavarNavALA tIrthakaronI ArAdhanA te AcAryapadanI, nIlavarNavALA tIrthakaronI ArAdhanA te upAdhyAyapadanI ane aMjanavarNavALA tIrthakaronI ArAdhanA te sAdhupadanI ArAdhanA che. anAdisiddha zAzvatanavakAramaMtrano prabhAva pratiSThita mUrtimAM "A mUrti pratiSThita che' evo vyavahAra, pratiSThAjanita Atmagata samApatti ja "svanirUpaka-sthApyAlaMbanatva" saMbaMdhathI utpanna thAya che. tevI rIte siddhamaMtromAM "A maMtra siddha che" evo vyavahAra maMtradA mahApuruSomAM paramAtma viSayaka AtmasamApatti ja "svanirUpaka- vAlaMbanatva (vAcya-vAcakolaMbanatva) saMbaMdhI utpanna thAya che. tethI sAmAnya maMtro ane viziSTa siddhamaMtromAM zakti samAna hoI zakatI nathI. IT W T TT TT T 338 R Trust che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Kiss Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLa varNamALAnA akSaromAM ke tAttvika samApattirahita maMtromAM AtmajJAna karAvavAnI te zakti nathI ke je namaskArAdi siddha ane zAzvatamaMtromAM rahelI che. tAttvika samApattiyukta siddhamaMtro kevaLa varNamALAsvarUpa nathI, kintu paramAtmabhAvathI pratiSThita thayelA siddhamaMtro che. tethI tenuM smaraNa-dhyAna vagere paramAtmasamApattinuM-AtmasamApattinuM asAdhAraNa kAraNa bane che. 'namo arihaMtALa'e maMtra bolatAMnI sAthe 'yi tapUrva' savADaE ityAdi AkAraka pratIti tattvajJapuruSane thAya che ane te pratIti paramAtmasamApattinuM bIja banIne kALakrame nirmaLa AtmasvarUpanuM AviSkaraNa kare che. A samApatti e ja yogIonI paramamAtA che ane te nirvANaphaLapradA bane che ema zAstrakAra maharSionuM kathana che. tethI ja 'namo arihaMtANaM yi tapUrva savADa" e SoDazAkSarI maMtra prabhUtazaktivALo bane che. AtmabhAntinivAraNa navakAramaMtra vaDe thatuM deva, guru ane dharmanuM zravaNa-manana-nididhyAsana paNa AtmaviSayaka dravya-guNa-paryAya saMbaMdhI pramANa, prameya ane pramItiviSayaka yathArthajJAna karAvI AtmAnubhUti sudhI pahoMcADe che. e anubhUti ghAtikarmano ane paraMparAe sakaLakarmano kSaya karAvI nirvANapadane pamADe che. dravyathI AtmA pUrNa che, guNathI badhA jIvadravya eka che ane paryAyathI prayatna vaDe zuddha thaI zake che. e prayatna navakAranA nitya ekAgratApUrvaka sUtra, artha ane AlaMbanathI thatA smaraNarUpa che. ethI samatAyoga ane vRttisaMkSayayoganI siddhi thAya che. samatAyoga iSTAniSTaviSayaka kalpanAno cheda uDADe che ane vRttisaMkSayoga zArIrika spaMdarUpa ane mAnasika vikalparUpa vRttiono nirodha karI ajarAmarapadanI prApti karAve che. te pahelAMnA traNa yoga adhyAtma, bhAvanA ane dhyAna e moha arthAta AtmabhrAntidoSanuM nirAkaraNa kare che. AtmabhrAntinA be prakAra che : potAnA AtmAne anAtmA mAnavo ane bIjAnA AtmAne anAtmA mAnavo. te baMne prakAranI bhrAntinuM adhyAtmAdi prathamanA traNa yoganI sAdhanAthI nivAraNa thAya che. sarvamaMtro ane vidhAonuM bIja badhA maMtro pa2mAtmAnI upAsanArUpa che. navakAramAM paramAtmAnAM pAMceya svarUpane namaskAra che. tethI badhA maMtro ane vidyAonuM bIja te bane che. badhA mahAmaMtromAM ane pravara vidyAomAM bIjarUpe A maMtra anusmRta che. kahyuM che - "vavamaMtavijJAvItramUrya / ' sarva sUtromAM akSaro parimita che, paraMtu gama ane paryavo anaMta che. navakAra paNa sUtra che ane sarvasUtronA prAraMbhamAM teno pATha karavAmAM Ave che, mATe tene anaMtagama ane paryavarUpI arthano prakRSTasAdhaka kahyo che. pravarapravacanadevatA zrI tribhuvanasvAminI vaDe te adhiSThita che. kahyuM che ke anaMtagamapajjavatthapasAhagaM tathA paMcapadanamaskArazca sarvazrutaskaMdhAbhyaMtarabhUtaM navapadazca sacUlatvAt pRthak zrutaskaMdha iti prasiddhAmnAyo / Namo arihaMtANaM / sattakkharaparimANaM / aNaMtagamapajjvatthapasAhagaM / savvamahAmaMtapavara - vijjANaM paramabIabhUyaM / aNegAisayaguNasaMpaovaveyaM / anaMtabhariyatyasAraM / iccAi zrI mahAnizIthasUtraM / anuprekSAkiraNa 4 339 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApattino mahAmaMtra navakAramAM prathamanAM cha padomAM zaraNagamanano bhAva che. tethI tathAbhavyatvAdinA paripAka vaDe duHkhAnubaMdhasvarUpa saMsArano nAza thAya che. che. sAtamA padathI sarvotkRSTaduSkRtagaha vaDe pApakarmano nAza thavAthI duHkhaphalaka saMsArano nAza thAya che. chellAM be padothI sarvotkRSTasukRtAnumodana thavA vaDe zuddhadharmanI prApti thavAthI duHkharUpa saMsArano nAza thAya catuHzaraNagamana mohadoSanA abhAvanuM sUcaka che, duSkRtagarthAM rAga-doSanA abhAvanuM sUcaka che ane sukRtAnumodana dveSa-doSanA abhAvanuM sUcaka che. namaskAramahAmaMtra e rIte rAga-dveSa-mohAdi traNeya doSone dUra karI, jJAnAdi traNeya guNone pragaTAvI zuddhadharmanI prApti karAvanAra che. zuddhadharmano prakarSa te svarUparamaNatA che. svarUpa2maNatA yA AtmaramaNatA e ja vastusvabhAvarUpa zuddhaAtmadharma che. tenI prApti karAvI ApanAra namaskAramaMtra che. tethI te mahAmaMtrapaNAnI saMjJAne dhAraNa kare che te yathArtha che. catuHzaraNagamana dhyeya che. temAM bAdhaka aMtarAyono nAza duSkRtagIMthI thAya che ane sAdhakasAmagrInI pUrti sukRtAnumodanathI thAya che. prathama zaraNa guNasamApattirUpa che te saMsargAropathI thAya che. bIjuM zaraNa guNInI sAthe samApattirUpa che, abhedAropathI thAya che. "mayi tapUrva / ' te saMsargAropa che. "sa vA'haiM / ' te abhedAropa che. arihaMtAdi cA2mAM 2hela zaraNagamanane mukhya banAvavAthI saMsargAropa ane te dvArA svazuddhAtmAnI sAthe abhedAnubhUtirUpa praNidhAna thAya che, te abhedAropanuM phaLa che. abhedAropa ane saMsargAropa zrI AnaMdaghanajI mahArAja zrI neminAtha bhagavAnanA stavanamAM pharamAve che ke ''jinasvarUpa thaI jina ArAdhe. te sahi jinavara hove re.'' guNano rAga guNIdvArA ja darzAvI zakAya che. namaskAradvArA thato paramastutivAda yathArtha kriyAnugata sadbhUta guNonA utkIrtanarUpa che. tethI te guNaprAptinA kAraNarUpa bane che. jemAM svatvano praveza na hoya tevI rIte guNonI prazaMsA te guNAnurAga che. te sneharAga nahi paNa bhaktirAga che ane teno saMbaMdha nirjarAtattva sAthe che. uttamamaNinI jema kSINavRttivALAne paramAtmAnA guNanA saMsargAropathI ane paramAtmAnA abhedAropaNathI niHsaMzaya samApatti thAya che. te dhyAnanuM ati vizuddha samAdhirUpa phaLa che. ' nirmaLa AtmAmAM paramAtmarUpanI 'yi tanUpam ' evI prathama upasthiti te ' tattvatA ' samApatti che. te pachI 'te vADaDhuM ' evI je tapatA, te ' tavaMganatA 'samApatti che. prathamapadanA abhidheya zrI arihaMtaparameSThi e ja 52matattva che ane te tattva potAno ja AtmasvabhAva che evuM punaH punaH AMtarika parAmarzana te uttamottama japano prakAra che. 340 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhepraNidhAna-tAtvika namaskAra namaskAra e paramastutivAda che ane te yathArtha kriyAthI anusaratA sadbhUta guNonA utkIrtanarUpa ane yatheccha phaLaprasAdhaka che. dhyAnathI vivaza banIne jo namaskAranI kriyA karAya, to zubhakAryomAM vyAghAta karanArAM sarva vighnonuM samULa ucchedana karavA mATenuM sAmarthya prApta thAya che. praNidhAna" eTale prayatnasAdhya dhyAna, tene siddha karanArAM zraddhA, meghA, dhRti, dhAraNA ane anuprekSAdi pAMca aMgo kahyAM che. zraddhAdithI citta nirmaLa ane prasanna thAya che, praNidhAnathI dhyAtAne potAmAM rahela je paramAtmarUpa tenuM niHzaMka jJAna thAya che ane grAhya-grAhakabhAvathI rahita tanmayapaNuM thavAthI dhyeya sAthenI ekatA sadhAya che. praNidhAna eTale beya pratyenI ekAgratA, beyane prApta karavAnI aTala AtmazraddhA, dhyeya pratye paramaprema, akhaMDaprIti ane vizvAsa tathA Azraya, zaraNa ane akhaMDa prapatti. vAcyArtha sAthe potAnA AtmAno ekIbhAva, te ja abhedapraNidhAna athavA tAttvika namaskAra che. prathama parameSThi zrI arihaMtabhagavaMtano svakIyaAtmA sAthe abheda karI " tevo bhUvA revaM dhyAti " e niyama mujaba sarva rIte dhyAna karavuM te abhedapraNidhAna che. abhedabuddhi utpanna thayA pachI " saus ' padanA ullekhamAMthI " ta' padano ullekha nIkaLI jAya che, mAtra " mahaM rahe che. tyAM dhyAtA, dhyeya ane dhyAna e tripuTIno uccheda thaIne traNeyanI ekatA sadhAya che. anirvacanIya ane cinmaya evI parabrahma nAmanI jyoti skurAyamAna thAya che. tenI phuraNAthI ja sarva kriyAonI saphaLatA thAya che. navakAranuM tAtparya ane tatva tAtparya zrI navakAra 1. anaMtagamaparyava arthanuM prasAdhaka, 2. sarvamahAmaMtra ane pravaravighAonuM paramabIja, 3. yathArthakriyAnugata sabhUta guNonuM utkIrtana tathA 4. yathecchaphaLaprasAdhaka paramastutivAdarUpa che. tattva- tevo bhUtvA phevuM ne e niyama mujaba abhedapraNidhAna che. paramArthathI soDAMsvarUpadhyAna, e dhyeyAveza che. vANI ane mananA maLathI mukta avasthAmAM thatuM devatvanuM abhedAtmaka dhyAna e tattva che. 1. zabdArtha e svarUpa che. 2. vAkyartha e artha che. 3. mahAvAkyartha e bhAvArtha-saMpradAyArtha che ane 4. audaMpardhArtha e tAtparyArthi-tAtvika artha che. anuprekSAkiraNa 4 che 341 341. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhino upAya | sarvavidyA ane maMtronI siddhi, namaskAranuM dhyAna siddha thavAthI thAya che. zrI navakAra mahAmaMtra sarvanI AdimAM bhaNAya che. tenuM kAraNa sarvakarmomAM ziromaNibhUta mohanIyakarma che, teno kSaya karavAnuM asAdhAraNakAraNa namaskAramaMtra che. mohanIyamAM paNa mithyAtvamohanIya ane mAnamohanIya mAnavane sarva duritomAM ziromaNibhUta che, teno nAza karavAnuM sAmarthya namaskAra maMtramAM che tethI te sarva maMtromAM ziromaNibhUta maMtra gaNAya che. mada, mAna ane mithyAtvano kSaya vinaya, namratA ane saraLatAguNathI ja sadhAya che. e sivAya bIjA badhA prayatno, te doSone vadhAranArA ja thAya che. mada, mAna ane mithyAtvano nigraha vinaya, namratA ane saraLatA vaDe thayA bAda anyamaMtrothI je vidyA ane zakti maLe che, te paNa mohanI vRddhi karavAne badale mohakarmono adhikAdhika kSaya karavA samartha thAya che. mATe namaskAranI siddhimAM ja anya sarvazAstronI, maMtronI ane vidyAonI siddhi rahelI che. te kAraNe zrI namaskAramaMtranI ArAdhanAmAM mumukSu AtmAoe sarvaprakAre udyama karavo joIe ane te maMtranI siddhi karIne sALakarmano kSaya sAdhavo joIe. sarvazreSTha zrI navakAramaMtra mAnavamAtrane hitAhitano viveka karI zake tevI buddhi sAMpaDI che, paNa vAsanA-tRSNAjanya saMskArothI te buddhi asata tarapha dorI jAya che. tenA pariNAme asavicAra ane asatkarmonI paraMparA sarjAya che ane duHkha, zoka, cittA, bhaya tema ja viSAdanuM vAtAvaraNa sarjAya che. teno aMta to ja AvI zake ke jo buddhi sata tattva tarapha dorAya ane temAMthI savicAra ane satkarmonI paraMparA sarjAya. sanmatra te kahevAya ke je buddhi tarapha laI javA mATenuM kArya kare. namaskAramaMtra buddhi, savicAra ane satkarmonI paraMparA sarje che. sadgaddhi eTale sarvanA hitanI buddhi. sadvicAra eTale sarvanuM hita thAya tevI mAnasikavRtti ane satkarma eTale sarvanuM hita thAya tevI zubhakriyA. namaskAramaMtramAM jene namavAmAM Ave che te satkarma, savicAra ane sabuddhithI bharelA che, tethI tenuM smaraNamAtra buddhine sata tattva tarapha dorI jAya che, ajJAna avidyAno nAza kare che ane sadvartana-sadAcAranI vRddhi kare che. namaskAramaMtra e sanmatidAyaka sarvazreSThamaMtra che. tethI buddhi sthira, sUkSma ane zuddha thAya che. AtmadhyAnanuM sAdhana zrI navakAra caudapUrvano sAra che, caudapUrvane je kahevuM che te zuddha AtmA che. zuddhaAtmAne jaNAvanAra je zruta che te paNa AtmA ja che. kahyuM che ke zrutajJAnanA baLathI je saMpUrNa AtmAne jANe che te zrutakevaLI che. caudapUrvadhara zrutakevaLI kahevAya che te vyavahArathI che, nizcayathI to zrutajJAna paNa AtmA ja che. tethI zrutajJAna vaDe AtmA AtmAne ja jANe che. navakAra vaDe paNa AtmAnuM ja jJAna thAya che. navakAra e zrata che ane zruta e AtmA che. navakArarUpI zruta vaDe paMcaparameSThinuM jJAna thAya che ane paMcaparameSThi e AtmAnuM ja zuddha svarUpa che. tethI navakAra vaDe zuddhaAtmAne ja jANavAno che. navakAra vaDe jANavAnI vastu AtmA che ane jANanAra paNa AtmA ja che. tethI navakAra e caudapUrvano sAra che caudapUrva paNa AtmAne jaNAve che tathA navakAra paNa AtmAne ja jaNAve che. tethI baMne vaDe eka ja vastunuM railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja A Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA thAya che. tethI baMne samAna phaLanI prAptinA adhikArI banAve che. je phaLa caudapUrvanA adhyayana vaDe pamAya che, te ja phaLa zrI navakAranA adhyayana vaDe pamAya che. te phaLanuM bIjuM nAma "cittazuddhi" che, tene bhAvavizuddhi paNa kahe che. bhAvavizuddhinuM mULa nirmaLa snehapariNAma che ane tenuM paNa mULa AtmadravyanuM acijyamAhAsya ane tenuM jJAna che. dravyathI AtmA ja evo mahimAvaMto che ke tenA pratye karelo sneha anaMta lAbhanuM kAraNa bane che. anaMtaavyAbAdhasukhanuM kAraNa paNa Atmasneha che. AtmA ja upAdeya che, joya che ane dhyeya che. jANavAlAyaka paNa AtmA che ane Adara ApavAlAyaka paNa eka Atmatattva ja che. te cinmaya ane AnaMdamaya che, nitya svAdhIna ane sarvAdhika che. nijasvabhAvano lAbha navakAra e nizcayanayamAM nizcalapaNuM pAmavAno upAya che. nizcayanaya eTale zuddhanaya. zuddhanayano viSaya zuddha AtmA, tene viSe nizcaya ane e nizcaya vaDe prApta thatuM nizcalapaNuM e samagra dvAdazAMgIno sAra che. navakAra eTale parameSThibhagavaMto pratye bahumAnavALo AtmA, AtmAno parameSThibahumAnavALo pariNAma, bahumAna vaDe kathaMcit abhedabhAvane pAmelo nijAtmA-e ja caudapUrvano sAra che. caudapUrva traNa lokano sAra che. traNa lokamAM sArabhUta dvAdazAMgI che ane dvAdazAMgIno sAra nija zuddha AtmA che. traNa jagatathI AtmA adhika che. AtmA che to traNa jagatanuM jJAna che. te jJAnano svAmI AtmA e traNa jagatano svAmI che. zrI navakAramaMtrarUpe aDasaTha akSaramaya che, vAcyArtharUpe paMcaparameSThimaya che, lakSyaartharUpe nijazuddhaAtmamaya che ane aidaMparyArtharUpe karmakSaya ane nirjarAmaya che. phaLasvarUpe sarvapApapraNAza ane sarvotkRSTamaMgaLamaya che. zrI navakAranA varNo vaDe parameSThionuM varNana che ane e varNana vaDe nijAtmAnuM zuddhanayamAM pariNamana che. e pariNamana vaDe pApano praNAza ane maMgaLanuM Agamana thAya che. nijasvabhAvano lAbha e paramotkRSTamaMgaLa che. duSyanano nAza namaskAra sarvapApano nAzaka che. badhAM pApanuM mULa Arta-raudradhyAna che ane tenuM mULa icchAono vyAghAta che. zrI namaskAramaMtra icchAjanita ArtadhyAna ane mUcchajanita raudradhyAnarUpI pApano nAza karI sarvamaMgaLomAM paheluM maMgaLa bane che. zrI navakAramAM IcchArahita vItarAgapuruSone vaMdana che are mUrchArahita nigraMtha mahApuruSone vaMdana che. icchA ane mUccharahita thavAnI abhilASAthI icchA ane mUccharahita thayelA puruSo pratye pUjyabhAva pragaTAvanAra namaskAramaMtra che. tethI IcchA ane mUcchajanita azubha dhyAnono nAza karI prazastaicchAo ane prazastabhAvanAo pragaTAve che tathA te jyAre prakarSapaNAne prApta thAya che, tyAre sarvamaMgaLomAM pradhAnamaMgaLarUpa bane che. AN anuprekSAkiraNa 4 anuprekSAkiraNa 4 343 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanyane namana piMDamAM arthAta deha pratye sneha choDI AtmA pratye Adara dhAraNa karavo ane brahmAMDamAM-pugalamAtra pratye rAga choDI jIvamAtra pratye anurAga dhAraNa karavo te namaskAranuM kArya che. jene namavAmAM Ave che. te paMcaparameSThi pudgalathI virakta che, caitanya pratye anurakta che. teone bhAvathI namanAra pudgala pratye virakta ane caitanya pratye anurakta bane che. kAma, krodha ane lobhanI utpatti pugalanA anurAgathI thAya che. caitanyanA premathI zama-dama-saMtoSAdi guNo pragaTe che. jaDa eTale lAgaNIzUnyatA ane caitanya eTale lAgaNIyuktatA. lAgaNIyuktane namavAthI lAgaNI pragaTe che. lAgaNIzUnyane namavAthI lAgaNIzUnyatA-jaDatA pragaTe che. lAgaNI eTale neha, dayA, hitabuddhi, hitabhAva. jenAthI upakAra thavo traNeya kALamAM zakya nathI, tene namatA rahevuM te ajJAna che, moha che ane aviveka che. caitanyane namavuM te ja jJAna ane vivekanuM phaLa che. caitanyane namavuM te ja hita, sukha ane kalyANanuM kAraNa che. jaDane namavuM te ahita, asukha ane akalyANanuM kAraNa che. navakAra e caitanyane namana che. ane jaDapratye anamana che. navakArathI caitanyanuM bahumAna ane jaDanuM audAsInya keLavAya che. navakAra vaDe akhila brahmAMDanA nAyaka parameSThibhagavaMto sAthe sudra jaNAto mAnava paNa snehano saMbaMdha bAMdhI virATa banI zake che, e vizvanuM moTAmAM moTuM Azcarya che. jJAna-phikyA ubhayathI phaLasiddhi namaskAramaMtra mahAzatrutulya mithyAtvamohano nAza kare che ane paramabAMdhavatulya samyakatvaratnanI prApti karAvI Ape che. te kArya bIjI vastuthI zakya nathI. tethI te mahopakArI che. durgatirUpa jela kApI Ape che ane sadgatirUpa mahela meLavI Ape che tethI paNa paramopakAraka che. camatkArathI namaskAra' e laukika kahevata che, paraMtu "namaskArathI camatkAra' e lokottara satya che. namaskAra e sAdhanA che. sAdhanA vinA je siddhi maLatI hota to cAragatimAM paribhramaNa hota nahi. siddhigati e sAdhanAnuM phaLa che. auSadhanA jJAnamAtrathI rogI, nIrogI thato nathI. kriyA hAtha-paga che ane jJAna mAthuM che. jo mAthuM moTuM hoya ane hAtha-paga dUbaLA hoya to koI kArya thaI zake nahi. jANeluM amalamAM mUkAya to ja kAryasiddhi thAya. sarvazreSTha puNyano prakAra navakAra e navamuM puNya che. prathamanAM ATha puNya parimita che, jyAre navamuM puNya aparimita che ane bIjAM ATheya puNyone paNa aparimiti banAve che. pApamaya saMsAramAM niSpApajIvana banAvavA mATe prathama sAdhana puNyanuM AcaraNa che. jenAthI parane hita thAya-sukha thAya te puNya che. jenAthI parane ahita thAya-duHkha thAya te pApa che. parapIDAthI bacavA mATe ane parahitanI sAthe svahita sAdhavA mATe ananya upAya puNyanuM AcaraNa che. prathamanA ATha prakAranAM puNyathI paranuM je hita thAya che, te alpa hoya che- alpakALa mATe hoya che. analpa ane sarvakAlInahita paMcaparameSThibhagavaMto karI rahyA che. temane praNAma, temano Adara ane temanA pratye hArdikabhakti, te navamuM puNya che. e puNyanuM AcaraNa te sauthI moTuM sukRta che. 344 raiilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja * Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e sukRtanI upekSA karanAra bIjAM sarva prakAranAM sukRta kare, topaNa paramasukRtavaMtanI jAye-ajANya upekSArUpa moTuM pApa kare che. tethI "khALe DUcA ane (pApanA) daravAjA khullA" jevuM thAya che. tenAthI bacavA mATe ane paramasukRtamaya banavA mATe navamuM puNya anivArya che. navamuM namaskArarUpI puNya jenAM mana-vacana-kAyAmAM sadA vartamAna che te AtmA nirbhaya che. pachI tene pApano ke pApanAM phaLarUpa durgatinAM duHkhono bhaya raheto nathI. durgatino mULa hetu Ad raudradhyAnanuM sevana che. ArtadhyAna svapIDAviSayaka hoya che, raudradhyAna parapIDAviSayaka hoya che. navamuM puNya Arta-raudrarUpI azubhadhyAnanuM pratipakSI che, kema ke te dvArA je parameSThIonuM sanmAna thAya che te dharmadhyAna ane zukladhyAnanA bhaMDAra che. dharmadhyAna e sarvajIvaviSayaka zubhadhyAna che. te vaDe raudradhyAnano pratikAra thAya che. zukladhyAna svazuddhAtmaviSayaka zubhadhyAna che. te vaDe AdhyAnanuM nivAraNa thAya che. ArtadhyAna svaviSayaka apUrNatAnA bhAnamAMthI pragaTe che. tenuM nivAraNa AtmadravyanI pUrNatAnAM jJAna ane bhAna vaDe thAya che. te vaDe apUrNatAnI bhAvanAmAMthI janmatA roga-zoka-bhaya-ciMtA-harSa-viSAdAdi vikAro zamI jAya che. jevI rIte svaAtmadravya sarvathA sarvadA pUrNa che, tevI ja rIte sarva jIvadravyo nizcayathI tevA ja che. e vicArathI karmakRta apUrNatA ke viSamatAnuM jJAnabhAna vilIna thaI jAya che. eTaluM ja nahi paNa e apUrNatAne kAraNe thatI bhUlo tarapha kSamAvRtti ane audAryavRtti sahaja bane che ane te dharmadhyAna che. A rIte navamuM puNya Arta-raudradhyAnanuM nivAraNa karavAmAM ane dharma-zukladhyAnane puSTa karavAmAM paramapuSTa nimitta bane che. sarva jIvo Atmasama che, e dharmadhyAnanuM bIja che ane svajIva nizcayathI siddhasama zuddha, buddha ane pUrNa che e bhAvanA zukladhyAnanuM bIja che. paMcaparameSThibhagavaMto sarva jIvo pratye AtmabhUta-AtmatulyabhAvane dhAraNa karanArA hoya che ane potAnA AtmAmAM paramAtmapaNAnuM zuddhabhAvana karI paramAtmapadane pAmelA ane pAmanArA che. tethI teonuM bahumAna. sanmAna, AdaramAna je navakAra vaDe thAya che, te navakAra paramapuNyarUpa che sarva puNyomAM zreSTha ane jyeSTha puNyasvarUpa che. e puNyanuM sevana bhavacakrano aMta lAvanAra che, kema ke eka bAju te zubhakriyAnuM Asevana che ane bIjI bAju te AtmAnI zuddha, buddha, nitya ane niraMjanAdi avasthAonuM jJAna-dhyAna-sanmAnAdi, karavA-karAvavA-anumodavA dvArA, mithyAtvamohanIyAdi duSTa karmapravRttione kSINa kare che. kahyuM che ke AtamajJAne magna che, te savi pugalano khela re indrajALa karI lekhave, na mile tyAM dei mana mela re. jANyo dhyAyo AtamA, AvaraNa rahita hoya siddha re, Atama jJAna te du:kha hare, evI ja zivahetu prasiddha re. (khaMDa cotho, DhALa 7mI, zrIpALarAsa) AjJApAlanathI dharma ane mokSa mokSanI icchA eTale AjJApAlanano adhyavasAya. AjJApAlanano adhyavasAya e svacchaMdatAthI mukti anuprekSAkiraNa 4 che34pa paS 345 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apAve che ane e mukti ja paraMparAe sakalakarmanirmANanuM kAraNa bane che. namaskAranI pariNati keLavyA vinA mokSa nathI ane te pariNati caudapUrvano sAra che. AjJAnA asvIkAramAM "ahaMkAra che ane AjJApAlananA adhyavasAyamAM "namaskAra che. tethI namaskAra ja sarva dharmanuM mULa che, jIvane maLela icchA svAtaMtryanA bhayasthAnamAMthI bacavA mATenuM ekanuM eka sAdhana namaskAranI pariNati che arthAta AjJApAlananI ruci che. guNavatpAtaMtryano sadupayoga che. svAtaMtrya kalyANakArI nathI, kintu svAtaMtryano sadupayoga kalyANakArI che. svAtaMtryanA sadupayogathI sAcuM svAtaMtrya prApta thAya che. ayogyanA baMdhanamAMthI chUTavA mATe yogyanuM baMdhana-yogyanuM pAtaMtrya anivArya che. "ddhamatra gharmapRdayanuM e ja dharmanuM rahasya che. namaskAra mokSanuM bIja che, kema ke te vaDe guNavat parataMtrya keLavAya che. mahApuruSoe sarvazAstranuM tAtparya-aidaMparya AjJAne kahela che. bIjA zabdomAM yogyane namaskAra kahela che ane tenuM ja nAma "guNavata pArataMtrya che guNavatpArataMtra e muktino upAya che. tethI namaskAra e mokSanuM bIja dharmanuM mULa ayogyane namanAra ane yogyane na namanArane anicchAe paNa sadAkALa namavuM paDe evA tiryaMcanA ane vRkSAdinA bhavo maLe che. dharmanA mULamAM samakti che ane te deva-gurune namaskArarUpa che. upadezathI, yuktithI, daSTAntothI ane sahavAsathI namaskAraguNa vikase che. namaskAra e kSamAdharmane vikasAve che, dayAdharmane vikasAve che ane snehadharmane vikasAve che. kSamA, dayA ane snehabhAva e caitanyanA bahumAna svarUpa hovAthI dharma che. dharmarUpI mastaka ane dharmarUpI mULa chedAI gayA pachI subhaTa ane vRkSanI jema sukha paNa chedAI jAya che. mastakasamAna ane mULasamAna dharmane navapallavita rAkhavA mATe dharmane nitya namana Avazyaka che. jyAM svArtha che tyAM bIjAno tiraskAra che. jyA parArtha che tyAM bIjAne namaskAra che. tethI parArtha e dharma che ane svArtha e adharma che. parArtha maMgaLa che ane svArtha amaMgaLa che. zarIranA aNue aNumAMthI tiraskArarUpa corane bhagADavA mATe namaskArane asthiramA banAvavo joIe. tethI pApanAza ane puNyavRddhirUpI phaLa ApoApa utpanna thAya che. tiraskAranA pApathI bacavA mATe namaskAra ja eka AghAra che, tethI jeo namaskArane yogya che teone namaskAra karavo te prathamadharma che. maraNane jItavAno upAya. A saMsAramAM moTAmAM moTuM vighna e manuSyanuM mana che ane bIjuM vighna e maraNa che, kema ke maraNa e dravya ApattiomAM sauthI moTI Apatti che. samAdhi vaDe baMne prakAranI Apattio jitAya che ane bhAvanamaskAravaDe samAdhi siddha thAya che. bhAvanamaskAra te jIvonA jIvatva pratye snehabhAvarUpa che. davA lAgu paDe eTale darda ochuM thAya ane navakAra lAgu paDe eTale ahaMkAra jAya. ahaMkAra pApanuM mULa che ane namaskAra dharmanuM mULa che. buddhine khIlavavA mATe jema akSarajJAna ane tenAM sAdhano Avazyaka che, tema bhAvanAbaLane vikasAvavA IN 346 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe satya, sadAcAra, nIti, nyAya ane Izvarabhakti Avazyaka che. IzvarabhaktimAM zuddhacaitanya pratye sneha che. namaskAra paramAtmAnI AjJA sAthe jIvane joDe che, ahaMkAra AjJAthI alaga kare che. svArtha e saMsArano sago bhAI che. paramArtha e mokSano sIdho mArga che. maitrIpramoda kAruNya ane mAdhyasthAdi bhAvo te paramArthasvarUpa che tethI mokSano mArga che. ahaMkAra upakArIone oLakhavA deto nathI, jyAre namaskAra upakArIone bhUlavA deto nathI. karma eka prakAranuM RNa che. namaskAra te RNathI jIvane mukta kare che, tethI jIva karmathI paNa mukta thAya che. namaskAra e dharmanA cAra prakAromAMthI bhAvadharma che, bhAva vinAnAM dAnAdi niSphaLa che. eno sIdho artha snehabhAva vinAnAM karelAM dAnAdi ane pALelAM zIlAdi ahaMkAravardhaka hovAthI RNamuktinAM hetu banatAM nathI. bhAvano sIdho artha snehabhAva che. anAtma padArtho pratye niHsnehatA ane AtmapadArtho pratye snehamayatA e bhAvadharmanuM lakSaNa che. sadvicAra ane sadvivekathI Atmasneha vikase che, anAtmasneha ghaTe che. ahaMnI upAsanAnuM hArda 'ahaM'no nAza e ja 'aNu'-arihaMtanI upAsanAnuM phaLa che. nisarganA mahAzAsanamAM pUjAvA jevI vastu ja nathI, mAtra pUjavA jevI vastu che. je pUjAvA mAge che, tene nisarga chUMdIne pheMkI de che. je pUjavA mAge che, tene nisarganAM tamAma baLo (tenA pakSamAM) sahAyabhUta thAya che. vikRta 'huM' arthAt ahaMbhAva ke je Aje mathALe che, tene sauthI nIce lAvavo joIe. mathALe pahoMcavAnI harIphAI choDI sauthI nIce rahevAno AnaMda mANavo joIe, enuM sAdhana 'namaskArabhAva' che. hitamAM pravRtti-ahitathI nivRtti hAtha joDavA, mastaka namAvavuM ane pAMceya aMgo bhegAM karavAM te brAhmanamaskAra che. tethI ziSTapuruSoe pravartAvelA vyavahAranuM pAlana thAya che. atyaMtaranamaskAra eTale aMdara namratA dhAraNa karavI. namaskArya pratye vinaya, bahumAna ane bhaktinI lAgaNI dhAraNa karavI. te vaDe mananI, aMtaHkaraNanI ane AtmabhAvanI zuddhi thAya che. manuSyane samarthamana maLyuM che. samarthamana eTale sad-asadno viveka karAvanArI buddhivALuMmana. tenI sArthakatA paramapade pahoMcelAne namaskAra karavAthI thaI zake che. namaskArathI hitAhitanI samajaNa, hitamAM pravRtti tathA ahitathI nivRtti thAya che, kAraNa ke jeone namaskAra karavAmAM Ave che teo ahitathI nivartelA che ane hitamAM pravartelA che. azraddhA, viparItazraddhA, asaMyama, pramAda, kaSAyAdi ahita che. sabhyazraddhA, saMyama, apramAda, akaSAya ane zubhayoga e hita che. namaskAra ane teno prabhAva namaskAra ekabIjAno paricaya prApta karavAnuM paramasAdhana che. ekabIjAnuM ucita sanmAna karavuM te sarvaziSTonuM kartavya che. namaskAra binajarUrI che ema mAnanAra avicA2ka che. te hdayanI daridratAne ane potAmAM rahelI zreSThatAnI khAmIne sUcave che, eTaluM ja nahi paNa zuddhajJAnathI te vaMcita rahe che. anuprekSAkiraNa 4 347 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanone namaskAra karavAmAM apamAna, dInatA ke nAnApaNuM nathI. zreSThapuruSa ja bIjAne potAnAthI zreSTha mAnIne namaskAra kare che ane emAM ja emanuM moTApaNuM raheluM che. giAnA guNa giA gAve' e ukti yathArtha che. dharmazAstro kahe che ke mahApuruSonAM caraNomAMthI eka divyaAtmazaktino pravAha vaheto hoya che. te namaskAra karanArane ati lAbhaprada ane puNyaprada bane che. e kAraNe gurujanone namaskAra mAnavajIvananuM sarvazreSTha kartavya manAya che. namaskArathI samadarzitA keLavAya che. sarvanI sAthe AtmabhAva TakAvI rAkhavAmAM namaskAra parama sAdhana che. namaskAra vaDe kaThoratA nAza pAme che ane komaLatA pragaTe che. kRtajJatArUpI mahAdoSane nivAravAnuM ananyasAdhana ane kRtajJatArUpI mahAguNane vikasAvavAnuM advitIya sAdhana mAtra namaskAra che. pArasamaNi ane cittAmaNi namassAra grahaNazIlamanovRttine kahe che. arthAt guNagrahaNayogyatA (Receptive attitude) ne namaskAra kahe che. namratAnuM bhAna jAgyA vinA satyanI prApti azakya che. paripUrNa namratA eTale parabhAvathI zUnyatA jene prApta thaI hoya te ja satyanA samudranI sapATI upara saphaLatAthI saphara karI zake che. (prabhunuM) nAma pArasamaNi che, te manarUpI lokhaMDane suvarNa banAve che. namaskAra ciMtAmaNi che, te AtmArUpI suvarNane pArasa banAve che. nAma paricaya karAve che, namaskAra samarpaNa karAve che. nAma jJAna karAve che, namaskAra kriyA karAve che. nAma vastutaMtra che, namaskAra puruSataMtra che. nAmathI vastuno bodha thAya che, namaskArathI AtmAnI pariNati palaTAya che. arthAta nAmarUpI vijJAna vaDe namaskArarUpI pariNati ghaDAya che. namaskAranA traNa vibhAga che : dravyanamaskAra, bhAvanamaskAra ane tAtvikanamaskAra. dravyanamaskAra zarIranA saMkocarUpa che ane bhAvanamaskAra mananA saMkocarUpa che. manano saMkoca saMbheda ane abheda praNidhAnarUpa che. abhedapraNidhAna e tAttvikanamaskAra che. dravya-bhAva ane nizvaya-vyavahAra namana karavAthI jene namana karAya che tenuM dhyAna AdarapUrvaka thAya che ane te dhyAnadvArA temanI samAna banAya che. e kAraNe saguNI ane pavitra AtmAone niraMtara namana karavuM joIe. 1. dravyanamaskAra : vacanathI stuti ane kAyAthI praNAma. mananI ekAgratA vinA paNa vacana ane kAyAthI praNamana thAya che ane te vaDe vacana-kAyAthI lAgatuM pApa rokAya che ane te rUpI) puNya thAya che. 2. bhAvanamaskAra : jemane namavAmAM Ave che, temanAmAM prakaTapaNe rahelA guNo aprakaTapaNe potAmAM rahelA che. tene prakaTAvavAnA hetuthI namana karavAmAM Ave te bhAvanamaskAra che ane te nirjarAno hetu bane che. "va tat guNalabdhaye' / 3. vyavahAranamaskAra : mananI ekAgratApUrvaka jJAna-cAritrAdi guNonI vacanathI stuti karAya ane kAyAthI namaskAra karAya te che. tenAthI ghaNA puNyanI prApti thAya che ane zuddha upayoga arthAt rAga-dveSarahita pariNAma jeTalA pramANamAM thAya teTalA pramANamAM nirjarA thAya che. 4. nizcayanamaskAraH rAgadveSarahitapaNe potAnuM svarUpa prabhusamAna samajI AtmadhyAnamAM magna banAya te che. tenAthI svayaM prabhupadanI prApti thAya che hiMsA, kaSAya ane viSayAdino tyAga karI ahiMsA-saMyamaja 348 tralokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 348 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akaSAyabhAva-samatAbhAva vaDe Atmahitakara-zreyaskara-kalyANakara saMyama kyAre grahaNa karuM ? jJAna-dhyAna dvArA upAdhyAyapada, atizayajJAna ane utkaTacAritradvArA AcAryapada, rAga-dveSanA kSayadvArA arihaMtapada ane sakalakarmanA nAza dvArA siddhapada kyAre prApta karuM ? e vagere bhAvanA puSTa thAya che. paramAtmAkArapariNamana OMOMkAra paramAtmavAcaka che, namaskAra tatpariNativAcaka che ane AtmAnuM paramAtmakAra pariNamana te namaskAra che. paramAtmAnAM pAMca svarUpa che. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu-e paMcaparameSTiparamAtmAnAM svarUpa che. paramAtmA sAdhu to che ja, taduparAnta upAdhyAya, AcArya, siddha ane arihaMtasvarUpa paNa che. AtmAnuM paramAtmAkAra bhAvavuM te namaskA2padArtha che. namaskAramAM bahirAtmabhAvano tyAga che, aMtarAtmabhAvano svIkAra che ane aMtarAtmabhAvamAM sthira thaIne paramAtmabhAvamAM nimajjana che. dalarUpe jIvAtmA pote ja paramAtmA che evuM bhAvana namaskAra vaDe thAya che. tethI namaskArazruta, sarvazrutamAM ziromaNibhUta manAya che. namaskAra vaDe aMtarAtmabhAvanuM paramAtmabhAvamAM sIdhuM vilInIkaraNa thAya che. kahyuM che ke-- "bAhyAtmAnamapAsya, prasattibhAjA'ntarAtmanA yogI / satataM paramAtmAnaM vicintayettanmayatvAya || artha- aMtarAtmabhAva vaDe bAhyAtmabhAvane tyajI prasannatAne pAtra evA yogIpuruSe tanmaya thavA mATe 52mAtmAnuM-paramAtmabhAvanuM satata ciMtana karavuM joIe. namaskArathI upayoganI ekAgratA namaskAranI kriyA zabdathI, arthathI ane kriyAthI upayoganI ekAgratA lAvanArI che. upayoganI ekAgratA paramanirjarAno hetu che. dhyAnanI yogyatA mATe vyavahArazuddhi, AhArazuddhi, AcArazuddhi ane vicArazuddhi vagerenI apekSA che. vicArazuddhi mATe prAyazcitta, vinaya, veyAvacca ane svAdhyAyAdi atyaMtaratapa ane AcArazuddhi mATe anazana, uNodarI, saMlInatAdi bAhyatapa apekSita che. dhyAna e upayoganI ekAgratArUpa ane upayoga kaMcit abhedane sadhAvanAra che. arihaMtAdinA upayogavALo jIva kathaMcit arihaMtAdisvarUpa bane che. namaskAranI kriyA, pachI te zabdathI ho, arthathI ho ke kriyAthI ho, te upayoganI ekAgratA lAvanAra hovAthI namaska2NIya vastuonI sAthe abhedane sadhAvanArI che. namaskA2nIkriyA sAmAnyasvarUpa upayoga ane vizeSasvarUpa upayoga, tenI vizuddhi, tenI bhAvanA, tenuM dhyAna, tenI arpitatA ane tenI abhedatA lAvanArI hovAthI paramanirjarAno hetu bane che. dravyakriyAne bhAvakriyA banAvanAra upayoga che. tenI tIvratA jema jema thatI jAya tema tema nirjarA vadhe che. dhyAnanuM phaLa je abhedapraNidhAna kahyuM che te anukrame, taccitta, tanmana, tallezya, tadadhyavasAya, anuprekSAkiraNa 4 349 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattIvra-adhyavasAya, tadarthopayoga, tadarpitakaraNa, tadbhAvanAbhAvitAdi avasthAo vaDe siddha thAya che. dhyAna karanAra sAdhaka kevo hovo joIe ? 1. tazcitta-arthAt dhyAnAdimAM cittavALo - sAmAnya upayogavALo jIva. 2. tanmana-arthAt temAM manavALo -vizeSa upayogavALo jIva. 3. tallezya-athAt temAM lezyAvALo-zubha pariNAmavALo jIva. 4. tadadhyavasita-arthAt temAM adhyavasita-suMdara rIte karavAnA utsAha athavA niyavALo jIva. 5. tattIvrAdhyavasAya-arthAt vizeSa prakAranA prayatnavALo jIva. 6. tadarthopayukta-arthAt tenA arthamAM upayogavALo jIva. 7. tadarpitakaraNa-arthAt karaNone eTale mana-vacana-kAyAnA vyApArone temAM sArI rIte joDanAro jIva. 8. tadbhAvanAbhAvita-arthAt tenI bhAvanAthI eTale abhyAsathI bhAvita thayelo jIva. 9. bIje kyAMya paNa manane na javA deto jIva. arthAt 1. sAmAnyopayogarUpa citta, 2. vizeSaupayogarUpa mana, 3. zubhapariNAmarUpa lezyA, 4. kriyAne saMpAdita ka2vAmAM dRDhanizcaya-pravardhamAnautsAharUpa adhyavasAya, 5. pratikSaNa prakarSane pAmatA prayatnarUpa tIvrAdhyavasAna, 6. prazastasaMvegathI utpanna thayelI vizuddhisahita arthopayoga, 7. mana-vacana-kAyArUpa karaNonI samarpitatA, 8. tenI bhAvanAthI bhAvitapaNuM ane 9. prastutakriyA sivAyanA viSayomAM mananI apravRtti. A nava prakAranA guNasahita karelI kriyA dhyAtAne dhyeya sammukha laI jAya che. karajoDa-mAnamoDa navakAramAM mastaka jhukAvIne karmanA sarjanamAtrane dharmanA zaraNamAM jhukAvavAnuM che. hAtha joDIne dharmanA svAmInI sAthe ekameka thavAnuM che. karmathI potAnI jAtane alaga karavAnI ane dharmanI sAthe joDI devAnI kriyAnuM nAma namaskAra che. vaMdanano artha che karajoDa ane mAnamoDa. vaMdanamAM manathI mAna choDavAnuM che, kAyAthI hAtha joDavAnA che ane dharmanI sAthe dharmasAdhaka ane dharmasiddhAntanI sAthe abheda thavAnuM che. tenuM sAdhana maMtra, maMtroccAra ane maMtramanana che. te dvArA karmakSaya ane AtmalAbha meLavavAno che. maMtranA uccAraNa vaDe prANa, prANanI gati vaDe mana, mananA manana dvArA buddhi, citta ane te badhA pratyeno ahaM ogALIne zuddha thavAnuM che. zuddhaaMtaHka2NamAM AtmatattvanuM pratibiMba paDe che. dravya, guNa ane paryAyathI arihaMtatulya Atmadarzana thAya che. 350 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mananamayI nijavibhave, nijasaMkocamaye trANamayI / kavalita-vizvavikalpA, anubhUti : kApi maMtrazabdArthaH // maMtramUrti samAdAya devadevaH svayaM jinH| sarvajJaH sarvagaH zAntaH, so'yaM sAkSAdvyavasthitaH / / vinaya, viveka ane virati namo pada nirabhimAnitA, kartavyaparAyaNatA ane susAdhujanAnurAgitAne sUcave che. namanIyane anamana te abhimAnitA, kartavyabhraSTatA ane sAdhujanaSitAne sUcave che. namaskArabhAva te bhAvanArUpa che ane bhAvanA te anurAgavizeSarUpa che. namaskAra kevaLa saMskAra ke vyApArarUpa nathI, kintu anurAga ane bhaktirUpa che. namaskArathI mAna-kaSAyano nAza, aMta-avasAna yA samApti thAya che. mAnakaSAya javAthI AtmajJAnamAM pratibaMdhatattvabhUta avinaya Takato nathI ane vinayaguNa AvirbhAva pAme che. vinaya vaDe kramazaH vidyA, viveka, virati ane paraMparAe yoganirodha ane muktino lAbha thAya che. vinaya te pUjyAdine viSe vaMdana-namaskArAdirUpa che, viveka bhedaparijJAnarUpa arthAta sad-asadunA vivecanarUpa che, tathA virati eTale sata nA svIkAra ane asattA parihArarUpa che. bhedabuddhino nAza ane abhedabuddhino udabhava namaskAra vaDe bhedabuddhino nAza thavAthI pApanuM mULa mithyAtva nAza pAme che ane abhedabuddhi utpanna thavAthI maMgaLanuM mULa samyakatva prApta thAya che. jIvatattvano anAdara-sarvathA bhedabhAva e pApanuM mULa che ane jIvatattvano Adara-kaMcit abhedabhAva e maMgaLanuM mULa che. aDhAre pAponI utpatimAM jIvatattvanuM abahumAna-apamAna kAraNa che ane naveya prakAranAM puNyanI utpattimAM jIvatattvanuM bahumAna-sanmAna kAraNa che. potAnA sarva aparAdhonI kSamApanA ane bIjAnA badhA upakAranI svIkRti e muktino-RNamuktinokarmamuktino rAjamArga che. - "ji vaDe kSamApanA thAya che ane namAja vaDe upakArIonA upakAranI svIkRti thAya che. e svIkRti. aMtarathI thavI joIe. tenuM bAhyacinha sarvasamarpaNa che. kalpavRkSa ane kAmakuMbha kRtajJatA kalpavRkSa che, te namaskAra che. kartavyatA kAmakuMbha che, te kSamApanA che. aparAdhonI kSamA yAcavI te kartavya che, potAne thayelA tathA thatA guNo pratye kRtajJa rahevuM te namaskAra che. namaskArathI sukatAnumodana thAya che. kSamApanAthI duSkRtagartA thAya che. One is the law of grace and gratitude, Other is the law of mercy and love. kRtajJatA vaDe kRpA ane anugraha prApta thAya che, kSamA vaDe dayA ane prema vikase che. prathama e kRtajJatA ane IN anuprekSAkiraNa 4 che. 351 S 351 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRpAno siddhAnta che. bIjo e prema ane dayAno siddhAnta che. potAnA AtmAne jo na pichANyo to bIjI vAtothI phAyado zo? AtmAnI pichANanuM lakSaNa dayA ane prema che. prathamapadamAM maMgaLamayatAdi traNa vastu namo pada maMgaLavAcaka che, 'hiM pada lokottamavAcaka che ane 'tAnuM pada zaraNavAcaka che. namo padarUpa sAdhaka avasthAmAMthI "diM padarUpa sAdhya avasthAmAM javAnuM che ane te baMne avasthAmAM Atmatattva kAyama rahIne zaraNa ApanAruM che. sAdhakaavasthA maMgaLarUpa che, sAdhyaavasthA lokottamasvarUpa che ane baMne avasthAmAM kAyama rahenArA Atmatattva' zaraNarUpa che. vizvavyApI paMcaparameSThi arihaMtamAM paMcaparameSThi ane paMcaparameSThimAM arihaMta, arihaMtamAM samagravizva ane samagravizvamAM arihaMta, e rIte nizcayanayathI sarvajIvonuM zuddha AtmAsvarUpa che, siddhasamAna che, tethI arihaMto abhaya, calu, mArga, bodhi ane zaraNane ApanAra che. - dareka jIvanuM zuddhaAtmasvarUpa saMsArasamudrathI tAranAruM, rAgAdidoSone jitAvanAruM, bodhi Adine apAvanAruM tathA sakalakarmano kSaya karAvanAruM che. pratyeka zuddha AtmA cArakaSAya ane pAMca viSayarUpa saMsArasamudrathI pAra utAranAra che evI bhAvanApUrvaka karelo paMcaparameSThinamaskAra bhAvanamaskAra bane che ane paMcaparameSThimAM jIvamAtranuM zuddhasvarUpa saMgRhIta che. e bhAvanApUrvaka thato namaskAra paNa bhAvanamaskAra banIne sakalakarmono kSaya karAve che. . pratyeka AtmAnuM zuddhasvarUpa ane tenuM AlaMbana bhavasamudrathI pAra utAranAruM hovAthI te parama upakAraka bane che. te upakAra pratye kRtajJatAno bhAva e bhAvanamaskAra che. ethI potAnA AtmAnA zuddhasvarUnA zaraNano paNa svIkAra thAya che. tethI te nizcayanamaskAra paNa bane che. arihaMta maMgaLa, lokottama ane zaraNabhUta kema ? arihaMta guNaprakarSavAna hovAthI parama maMgaLarUpa che. puNyaprakarSavAna hovAthI acittvazaktiyukta che ane tenA prabhAve tIrtha pravartAvI mokSamArga darzAve che tethI lokottama che. sarvathA parArtharasika hovAthI zaraNa-AdhAra-avalaMbana Ape che. vaLI nAmAdi cAreya nikSepavaDe traNeya kALa ane traNeya lokamAM durgatimAM paDatA jIvone TekArUpa bane che mATe zaraNarUpa che. arihaMtapadanI arthabhAvanA - abhayadAna ApanArA arihaMtabhagavaMtonuM zaraNa. - ratnatrayathI yukta, athavA rikta eTale ke karmasaMbaMdhathI rahita siddhabhagavaMtonuM zaraNa. hR- karma haNavA udyama karanArA sAdhubhagavaMtonuM zaraNa. ta- tapa-tyAgamaya jinadharmanuM zaraNa. N 35ra (tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e rIte eka arihaMtapada bolatAM arihaMta, siddha, sAdhu ane jinadharmanI maMgaLamayatA, lokottamatA ane zaraNamayatAno svIkAra thAya che. dvaita- karmazatrune haNanAra. pApane haNavAno bhAva, pApanI gaNIyatAmAMthI pragaTe che eTale karmazatrune haNanAra e artha duSkRtagarUpa che. rahaMta-pUjAne yogya' evo bhAva pUjyamAM rahelA guNone jovAthI pragaTe che eTale te sukatAnumodanarUpa mahaMta- pharIthI janma na lenArA eTale janma-jarA-maraNane jItI janArA jeo hoya teo ja vAstavika zaraNane ApI zake che mATe te zaraNAgatirUpa che. rihaMta' zabda pApagartAsUcaka che arahaMtazabda sukRtAnumodanasUcaka che ane mahaMta' zabda zaraNagamanasUcaka che. prathamapadanI arthabhAvanA AtmAnI traNa avasthAoH "namo pada vaDe pApanuM mULa "ajJAna ane tenuM mULa "aha" nAza pAme che. tenA pariNAme bahirAtmabhAva (yA audayikabhAva) rUpa pApabhAvano nAza thAya che. te sAtamuM (vapAvapAtaLo) pada batAve che. gahiM pada bolatAM ja sarva maMgaLomAM praveza thAya che. "aMtarAtmabhAva" (yA layopazamabhAva)nI prApti thavI, te ja sarva maMgaLamAM praveza thavAnI prakriyA che. te AThamuM (maMchA 2 sarSi) pada batAve che. niraMtara vadhatuM evuM prathama maMgaLa, tenuM mULa zuddhaAtmatattva che, te ja rakSaNa karanAra che. "tAnuM pada vaDe te zuddhatattvanI sAthe ekatAnatA thAya che. tenA phaLasvarUpa paramAtmabhAvanI (yA kSAyikabhAvanI) prApti thAya che. te navamuM (paDhamaM hava maM8i) pada batAve che. e rIte namaskAranuM prathamapada ja bahirAtmabhAvane dUra karI, aMtarAtmabhAvamAM praveza karAvI aMte pradhAnamaMgaLarUpa paramAtmabhAvanI nikaTa laI Ave che. tethI A prathamapada atyaMta AdarapUrvaka ArAdhavA lAyaka namaskAramAM rahela traNa upAyo zaraNagamanathI mithyAmoha vilaya pAme che, tethI zuddha AtmAnuM jJAna thAya che. moha javAthI ane AtmajJAna thavAthI rAga-dveSa vilaya pAme che. rAga svapakSapAtarUpa che, dveSa paranI upekSArUpa che. jevuM AtmasvarUpa potAmAM che, tevuM ja sarvamAM che-evo nirNaya jyAre daDha thAya che, tyAre svapakSapAtarUpa rAga ane paranI upekSArUpa dveSa vilIna thaI sva-paramAM ekatvano-abhedano pratibhAsa thAya che. tethI samatAno AvirbhAva thAya che ane AtmAnuM zuddha ane pUrNa svarUpa prakAzI UThe che. e ja prakriyAthI potAnuM zuddhasvarUpa pAmIne sarva arihaMto sarvakarmarAzi khapAvIne mokSa pAme che ane bhavyajIvone te mArge javA upadeza ApI jAya che. teonA upadezarUpI dharmakathAnuM anumodana thAya che, e suktAnumodana che. teone namaskAra e Aja sudhI teonI karelI upekSArUpa duSkRtanuM gahaNa che ane e namaskAra vaDe teonI zaraNAgati prApta thAya che. te zuddha AtmasvarUpano bodha karavAnuM sAdhana che AtmasvarUpano bodha te bodhi che ane anuprekSAkiraNa 4 353 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA phaLasvarUpe Atma ramaNatArUpI samAdhino lAbha thAya che. prathamapadamAM traNa upAyo namo tiraM - 38 - kAM tALa ! rAga-dveSa-mohane haNanArA, jJAna-darzana-cAritrane ArAdhanArA. duSkRtagartA, sukRtAnumodana ane zaraNagamanane karanArA, teone namaskAra, satkAra ane sanmAna bhavabhayanuM trANa che, bhavasamudramAM dvIpa che, mohAMdhakAramAM dIpa che. teo zaraNya che, gati che, AlaMbana che, Azraya che ane AdhAra che. dvAdazAMgIno sAra navakAranA prathamapadanA "namo' padamAM paNa A traNeya vastuo rahelI che. no pada zaraNAgatine sUcave che. zaraNAgati AjasudhI na lIdhI te rUpa duSkatagahane paNa sUcave che ane zaraNAgati letI vakhate zaraNAgati ApanAra parameSThionA sukRtanI, parameSThionA prabhAvanI ane parameSThionA guNanI anumodanAne paNa sUcave che. - zaraNAgati konI? te '4i pada sUcave che. "huM eTale zuddha dravyaguNa-paryAyanI anubhUti karanAra ane upadeza dvArA e anubhUtino mArga batAvanArA; e mArge cAlIne ja pote siddhi prApta karI che ane je koI e mArge cAle tene avazya siddhi prApta thAya evuM vacana (Promise) ApanArA-upadeza ApanArA. tA' para trANane-rakSaNane arthAt namratA vaDe prApta thatI nirbhayatA ane nizcitatAne sUcavanAruM che. prabhuvacana upara pratIti karAvanAra hovAthI ane phaLanI ekAntikatA ane AtyaMtikatA jaNAvanAra hovAthI zraddhAvardhaka che. e rIte samagra navakAra ane tenuM Adipada ane samagra dvAdazAMgI eka ja arthane kahenAra che, te siddha thAya che. maitrI, pramoda, kAraNa ane mAdhyacca "maitrI azubhathI bacAve che. pramoda' ane "kAruNya' zubhamAM joDe che. mAdhyacya' zuddhamAM laI jAya che. "namo thI maitrI sadhAya che. gari pramoda ane kAruNyanuM pratIka che. tA mAdhyacya sAdhI Ape che. maitrI-pavitrapAtrAya muditAmodazAline / kRpopekSApratIkSAya, tubhyaM yogAtmane namaH // "no-samyagdarzanarUpa maitrInI abhivyakti, 'hiM -samyajJAnarUpa pramodanI abhivyakti ane tA' - samyakyAritrarUpa kAruNya-mAdhyazmanI abhivyakti tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja S Jain Education Interfational Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tridoSazAmaka-triguNavardhaka-tripadamaMtra namo arihaMtANaM jJAna maMgaLa che, darzana uttama che ane cAritra zaraNa che. "na maMgaLavAcaka che, je uttamavAcaka che ane "tA' zaraNavAcaka che. maMgaLa e jJAna che, uttama e darzana che ane zaraNa e cAritra che. jJAna vaDe amaMgaLa evA rAgano nAza thAya che. darzana vaDe adhama evA Sano nAza thAya che. cAritra vaDe duSTa evA mohano kSaya thAya che. rAga e svapakSapAtarUpa hovAthI duSkRtagartAno virodhI che, Sa e parapradveSarUpa hovAthI sukatAnumodanano pratipakSI che ane moha e mithyAjJAnarUpa ane mithyAdarzanarUpa hovAthI samyagazaraNagamanano virodhI che. duSkRtagartAnuM mULa mana che, sukRtasevananuM mULa mana ane vacana che ane zaraNagamananuM mULa-mana-vacana-kAyA che. mana vaDe duSkatagaI, mana-vacana vaDe sukRtaprazaMsA ane mana-vacana-kAyA vaDe zaraNagamana arthAt cAritrapAlana thAya che. tethI vAta, pitta ane kaphanA vikAra paNa zamI jAya che. rAgadoSa vAtavardhaka che, dveSadoSa pittavardhaka che ane mohadoSa kaphavardhaka che. duSkataga vaDe vAtadoSa zame che, sukRtAnumodana vaDe pittadoSa zame che ane zaraNagamanAdi vaDe kaphadoSa zame che. e rIte navakAranuM prathamapada mana ane zarIranA tridoSane zamAvanAra che ane triguNane vadhAranAra che. pApa, pApanA mULa ane duHkhano nAzaka zuddhadharmanI prAptino upAya zrI paMcasUtramAM pApakarmanA nAzano kahyo che. te pApakarmano nAza arihaMtAdinA zaraNa vaDe thAya che. navakAramAM te mATe "vaividhvAsa' e pada mUkeluM che te sahetuka che. 1. sarva pApano nAza. 2. sarvanA pApano nAza. 3. sarvathA pApano nAza. ema te padanA traNa arthe thAya che. paMcasUtramAM kahyuM che ke1. 'phUda vahu mA nIve ? 2. "sApha nava ma ? 3. "misaMgoniOtti " anAdikALathI jIvane pApa lAgeluM che, tenA phaLasvarUpa bhavabhramaNa che. e pApanuM mULa ajJAna ane moha-ahaMkAra-kaSAyAdi che. catudazaraNagamanasUcaka bano' padathI tathAbhavyatvano paripAka thAya che, sahajamaLano nAza thAya che, tethI te pApano sarvathA nAza sUcave che. duSkRtagartAsUcaka ' padathI sarva pApono nAza thAya che. sukatAnumodanasUcaka "tA' padathI sarvanAM pApano nAza thAya che. ethI duHkharUpa, duHkhaphalaka ane duHkhaparaMparaka saMsArano nAza karavAnI zakti "namo rahetA padamAM che, anuprekSAkiraNa 4 355 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema sAbita thAya che. "namo padathI duHkhanI paraMparAnuM kAraNa sahajamaLa maTe che, "e padathI duHkhanuM kAraNa pApa maTe che ane "tA' padathI duHkha maTe che. Adi, madhya ane anya maMgaLa namaskAra e zuddha dravya-guNa-paryAyane zaraNAgatirUpa che. Aja sudhI tenI viruddha vartana karyuM athavA tenA pratye pramAda, upekSA sevI te mahAmahodayarUpa pApa che. namaskArathI eka bAju tattvanI zaraNAgati thAya che, upekSA ane virodhanuM pApa dhovAya che. bIjI bAju upekSA ane virodha karanAra paNa jyAre zaraNe jAya che, tyAre zaraNa ApavA ekAnta tatpara evA parameSThibhagavaMtonA lokottarasukRtanuM anumodana thAya che. e rIte namaskAramAM zaraNAgati, duSkRtagartA ane sukRtAnumodana traNeya ekIsAthe rahelAM che. samagra navakAranAM prathama pAMca pada zaraNAgatisUcaka che, pachInAM be pada gahasUcaka che ane chellAM be pada anumodanasUcaka che. e rIte Adi, madhya ane anya traNeya maMgaLa paNa temAM gUMthAyelAM che. pApakarmano vigama ane zuddhadharmanI prApti namo' pada zaraNegamana, duSkatagaha ane sukatAnumodanA e traNeyanA saMgraharUpa che, teno ja vistAra prathamanAM pAMca padomAM ane pachInAM cAra padomAM che. zaraNagamana sUcavanArAM prathamanAM pAMca pado che. duSkatagartA sUcavanArAM pachInAM be pado che ane sukRtAnumodanA sUcavanArAM aMtima be pado che. zaraNagamana vaDe sIdho bhavyatvano paripAka thAya che, duSkataga vaDe pApakarmano vigama thAya che ane sukRtAnumodana vaDe zuddhadharmanI prApti thAya che. zuddhadharmanI prAptithI duHkhoccheda, duSkatagaIthI pApoccheda ane zaraNagamanathI bhavabhramaNanI zaktino uccheda thAya che, eTale anAdi sahajamAno dvArA thAya che. bIja ane phaLa. - zatrubhAvane haNanAra-tenuM bIja duSkatagaI che. - tribhuvanapUjyatA tenuM bIja sukRtAnumodanA che.maha - janma-jara-maraNa ucchedaka-tenuM bIja zaraNagamana che. duSkRtamAtra gaNIya che, sukRtamAtra anumodanIya che. e be vAta paripakva thayA pachI zaraNagamanano sAco adhikAra prApta thAya che. zaraNagamana be prakAranuM che. Objectively-bahArathI arihaMtAdi parameSThionuM, ke jeoe zuddhasvarUpa prApta karyuM che ane karavA mATe satata udyamI che. subjectively nija zuddhaAtmAnuM vyakarma, bhAvakarma, nokarmathI bhinna evuM anaMtacatuSTayasampanna, jJAyaka, sattAmAtra evA AtmadravyanuM namo e bIja che, "tA' e phaLa che ane sTiM e duSkatagaI, sukRtAnumodanA ane zaraNagamananA prakarSane pAmelA zuddha AtmAonuM smaraNa che. "no pada vaDe zuddha AtmAone hRdayabhUmimAM birAjamAna karavAthI tenA phaLasvarUpe ApaNo AtmA zuddha, buddha ane niraMjana bane che. te ja trANa athavA zaraNa che. arihaMtAdi cArano anugraha vizva upara arihaMtAdi cAranuM sAmrAjya pravarte che. teonA sAmrAjyamAM rahela prajArUpa ApaNane je kaMI bhautika ke AdhyAtmika, nAnI ke moTI, zubha ke zubhatara vastuo prApta thAya che te teonA anugrahanuM phaLa che. namo' pada ema batAve che ke-je koI vastuo maLI che, te badhI ja teonA anugrahathI ja maLI che. enA ANN 356 A vailokyadIpaka mahAmaMtradhirAja paS Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAramAMthI namratA pragaTa thAya che. tene batAvanAra 'namo' pada che. ei pada bolatAM arihaMtAdi cArano ja te anugraha che, bIjAno nahIM evo svIkAra thAya che ane tAnuM pada bolatAM ja te cArano anugraha mAruM rakSaNa kare che, te sivAya bIjuM koI rakSaNa karanAra ke zaraNa ApanAra nathI teno svIkAra thAya che. anugraha pratyenuM A daDha zraddhAna ane te dvArA thatuM arihaMtAdi cAranuM prazidhAna bhAvabhakti pedA kare che ane prApta thatI pratyeka sAmagrI ke paristhitimAM ekasarakho AnaMda, magnabhAva, snehabhAva yA samabhAva TakAvI rAkhavAnuM sAmarthya samarpe che. arihaMtAdi cAra eTale arihaMta, siddha, sAdhu ane kevalikathitadharma. sarvotkRSTa citta-pitta ane pAtra navakAranA prathamapadamAM citta, vitta ane pAtrano anurUpa saMyoga che. namo padathI citta, 'tA padathI vitta ane 'dRi padathI pAtra-ema traNeya sarvotkRSTa che. AtmAna ane karmakacavara "namo padanA jApathI aMtaramAM sUkSmakriyA thAya che. te kriyA spaMdanarUpa-gatirUpa che. tethI uSaNatA pedA thAya che, e garamIthI AtmA upara lAgelo karmakacavara baLI jAya che, karmakacavara baLI javAthI Atmaratna dekhAvA mAMDe che. namo padathI karmacavara baLe che, "e padathI prakAza pragaTe che ane te prakAzamAM AtmatattvarUpI ratna dekhAya che. tA padathI te Atmatattva rakSaNa karanAra che evI pratIti thAya che. tethI azuddhatAne saMgrahI rAkhavAno bhAva dUra thaI jAya che ane Atmaratna e ja rakSaNa karanAra che paNa karmarUpI kacaro nahIM, evo zuddhabhAva pragaTe che. e rIte anukrame uSNatA, prakAzakatA ane zuddhatA prApta thavAthI AtmatattvanuM aparokSajJAna prApta thAya che, tethI "nano rihaMtA' padano jApa punaH punaH kartavya che. ahiMsA ane anekAntA "namo arihaMtA mAM rAga-dveSarahita svabhAvane ja namaskAra karavAmAM Avyo che. ekAda kSaNa paNa tevI sthitimAM javAno puruSArtha AkuLatAne zamAvI de che. dharmanuM phaLa zAnti che. zAntinuM mULa anAkuLajIvasvabhAva che. tene namaskAra navakAranA prathamapadamAM karavAmAM Avyo che. vItarAgasvabhAva ane kevaLajJAnano paraspara saMbaMdha che. AtmAno jJAnasvabhAva samajIne jyAre tene AgaLa karavAmAM Ave che tyAre vItarAgano anubhava thAya che. jJAnasvabhAvamAM sthiratA thavAthI rAga-dveSanI AkuLatA zamI jAya che. ahiMsAno artha che sadbhayatA. dayAA AEya ja ahiMsAne samajI zake. ahiMsAnuM astitva anekAntavAdane lIdhe che. anekAntavAda ja parasparanA saMbaMdhane samajI-samAvI zake che. anuprekSAkiraNa 4 357 NN Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zruti, yukti ane anubhUti 'namo' pada potAnI laghutA ane namaskAryanI gurutAsUcaka che. eTale pote namra banavuM ane namaskArya pratye bhakti-bahumAnanI lAgaNI dhAraNa karavI e teno artha che. bAhyanamaskAra ziSTatAsUcaka che. atyaMtaranamaskAra AMtarikazuddhi karanAro che. ziSTatAsUcaka eTale ziSTapuruSoe pravartAvelA vyavahAranuM pAlana karavArUpa che ane AMtarikazuddhi eTale cittazuddhi, hdayazuddhi, Atmazuddhi. vAcyArthanuM mahattva che, tethI vadhu lakSyArthanuM ane tethI paNa vadhu vyaMgyArthanuM mahattva che. zravaNathI mAtra vAcyArthanuM grahaNa thAya che, lakSyArtha mATe manana ane vyaMgyArtha mATe nididhyAsana Avazyaka vyaMgyArtha te aidaMparyArtha che. lakSyArtha te mahAvAkyArtha ane vAcyArtha te vAkyArtha che. padArthajJAna thayA pachI vAkyArtha, mahAvAkyArtha ane aidaMparyArtha jJAnanI AvazyaktA che. vAcanAthI thatuM jJAna te padArthajJAna che, pRcchanA ane parAvartanAthI thatuM jJAna te vAkyArtha ane mahAvAkyArthajJAna che tathA anuprekSAthI thatuM jJAna te aidaMparyArthajJAna che. zruti, yukti ane te anubhUti-anubhava e traNeya jyAre maLe tyAre te yathArtha jJAna bane che. ekalo anubhava mithyA paNa hoya. "svAnubhUOmAnAya'" arthAt 'anubhava e ja eka pramANa che' ema jyAM kahyuM che tyAM paNa zruti yuktivaDe anubhUti paryaMta pahoMcADe che, te ja anubhavane pramANa tarIke gaNavuM zruti-yuktirahita anubhava te pramANabhUta nathI ema kahevAno Azaya che. dravya-guNa-pacaMcathI zuddhAtmAmAM ramaNa 'namo hiMtALuM' padano vAcyArtha svApakarSabodharUpa che, lakSyArtha AtmotkarSarUpa bodha che ane vyaMgyArtha sva-AtmA arihaMtasvarUpa che evo bodha che. eka artha zrutithI, bIjo artha yuktithI ane trIjo artha anubhUtithI grahaNa karI zakAya che. zruti, yukti ane anubhava jyAre maLe tyAre jJAna yathArtha bane che. ekalo anubhava mithyA paNa hoya. te anubhavanI pAchaLa yuktinuM baLa joIe ane yukti paNa zruti-zAstrane anusaranArI hovI joIe. navakAranuM prathamapada AgaLa karIne yukti ane anubhavathI thato bodha e ja pApakSayanuM ane bhAvamaMgaLanuM kAraNa che. arihaMtone namaskAra, arihaMtonA utkarSa ane potAnA apakarSane jaNAvanAro che. arihaMto zuddha AtmasvarUpavALA hovAthI zuddhAtmAno utkarSa ane azuddhAtmAno apakarSa e zAstrAnusArI yuktithI nIkaLato bodha che te lakSyArtha che. vyaMgyArtha-arihaMtanA namaskArathI potAnA zuddhAtmAne namaskAra che. dravya-guNa-paryAyathI potAnA zuddhasvarUpamAM ramaNatA e teno tAtparyArtha che. abhaya, adveSa ane akheda : namo arihaMtALuM' dravya-guNa-paryAyathI arihaMtanuM dhyAna karanArano moha nAza pAme che. 'o'pada dravya-guNa-paryAyane jaNAve che. "no' pada vaDe thato teono namaskAra mithyAmoha-Atma-ajJAnano nAza kare che. tethI asatpravRtti chUTI jAya che ane satpravRtti zarU thAya che. te anukrame rAga-dveSano kSaya karI zuddha AtmatattvanI trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 358 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti karAve che. 'tAnuM pada zuddha AtmatattvanI prAptithI thanAruM rakSaNa-trANa batAve che. zuddha Atmatattvano lAbha thavAthI haMmeza mATe abhaya-aSa-akheda prApta thAya che. svarUpAstitvanA dhyAnathI "abhaya", sAdaDyAstitvanA dhyAnathI "adveSa ane duSkatagaha-sukRtAnumodana vaDe asatno tyAga ane sanA sevana vaDe rAga-dveSano kSaya thavAthI "akheda'no lAbha prApta thAya che. prathamapadanuM dhyAna e rIte moha tathA ajJAna ane rAga tathA TreSanA kSayanuM kAraNa banIne jIvanI siddhino hetu bane che. AjJAruci ane AtmAnubhUti "namo pada vaDe mana, prANa ane maMtranI ekatA sadhAya che. "paraM pada vaDe deva-gurunI ane "tA' pada vaDe AtmAnI ekatA sadhAya che. ema navakAranA prathama pada vaDe A chae vastunI ekatA ane te vaDe maMtramaitanyanI jAgRti thAya che. Itaro tene kuMDalinI zaktinuM jAgaraNa paNa kahe che. kahyuM che ke 'guruumNtrdevtaatmmnHpvnaanaamaikynissklnaadntraatmsNvittiH|' aMtarAtmasaMvitti eTale aMtarAtmAnuM saMvedana arthAt maMtramaitanyanI jAgRti. te gurudattamaMtranA vAcyadevatAnuM mana-vANI-karma vaDe satata smaraNa karavAthI thAya che. jIvamAtra jJAnacetanAyukta che. te jJAnacetanA rAgAdi ane sukhAdirahita hovAthI vItarAgasvarUpa che ane jJAnAdiyukta hovAthI sarvajJasvarUpa che. navakAranA prathamapadamAM cAreya mahAvAco che namo pada "tattvamasi' ne kahe che. ruM pada 'mayamAtmA drazna ne sUcave che. 'tA pada ahaM brahmani evI pratItikAraka che. "prajJAnaM drAM e lakSaNavAkya che ane te traNeyamAM anusUta che. vedanAM cAreya mahAvAkyono samAveza A rIte prathamapadamAM saMgRhIta thaI jAya che. eka lakSaNavAkya che, bIjuM upadezavAkya che, trIjuM svarUpadarzaka che ane cothuM abhedavAcaka che. sarva vahiM vra, sarva jJAnanitte vRdaI vagere vAkyo temAMthI ja phalita thAya che. Agama-noAgamano sAra Agama noAgamataNo, bhAva te jANo sAco re, AtamabhAve thira ho, parabhAve mata rAcI re ! -pU. upA. yazovijayajI Agama eTale jJAtA-upayukta ane noAgama-eTale kriyAvAna. baMneno sAco bhAva eka ja che ke AtmabhAvamAM sthira thavuM ane parabhAvano tyAga karavo. AtmabhAva te Agama ane temAM sthira thavuM te no-Agama. e rIte Agama ane no-Agamano sAra AtmabhAvamAM sthira thavuM te che. IN anuprekSAkiraNa 4 359 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parabhAvamAM jIva anAdikALathI rAcelo che tethI anaMta janma-maraNa kare che. temAMthI chUTavAno upAya eka ja che ane te AtmabhAvamAM lIna thavuM te che. navakAramAM prathamapadamAM te baMne vastuo rahelI che. tenA jApa-dhyAnathI parabhAva chUTI jAya che ane AtmabhAvamAM sthira thavAnuM baLa pragaTe che. namo padamAM atyaMtaratapanA prakAra namo pada e pApanuM prAyazcitta che. temAM Aja sudhI paramAtmA, AtmA, saMgha, zAstra, kevaLajJAnI ane dharmanI karelI AzAtanA-avinayAdi pAponI tathA hiMsAdi pApasthAnonA dIrghakAlInasevananA kUTa abhyAsanI niMdA-gaha che. namo pada e guNIpuruSono vinaya che, samyajJAna ane samyaphakriyAguNane dhAraNa karanAra sarva mahApuruSo pratye Adara ane vinayano prayoga che tathA sva-parajanita pUjAno pramoda che. namo' pada e sarvottamapAtronI bhAvayAvacca che. temane mATe sukha ane samAdhinI prabaLa IcchArUpa che. temanA sanmArgamAM AvatAM vighnonI paraMparAne sarvazaktithI dUra karavAnI bhAvanArUpa che. temanA aMtarAtmAne je rIte zAnti prApta thAya te rIte mana-vacana-kAyAnA vIryane phoravavAnI prabaLa IcchArUpa che. namo' pada pAMca prakAranA svAdhyAya vaDe paMcaparameSThione oLakhavAnI teonA zuddhasvarUpane jANavAnI IcchArUpa che. AtmajJAna mATenA AlaMbanone jANIne-saddhahIne tasvarUpa banavAnI bhAvanArUpa che. "namo pada e parameSThibhagavantonuM ekAgracitte dhyAna karavAnI prakriyA che. "namo' pada vaDe dharmadhyAnanI ane paraMparAe zukladhyAnanI yogyatA prApta thAya che. namo' pada e tAttvika daSTie vAsIcaMdanakalpa, jIvitaraNa, lAbha-alAbha ane mAna-apamAnAdi dvitone avagaNIne zuddha AtmasvarUpamAM rahevAnI kAyotsargarUpa prakriyA che. e rIte atyaMtara tapanA sarva prakAranuM ArAdhana jemAM saMgRhIta thayuM che evuM "namo' pada caMdrathI paNa zItaLa che, sUryathI paNa tejasvI che, sAgarathI paNa gaMbhIra che ane Arogya bodhilAbha ane samAdhine ApanAruM che. namo pada anaMta ane agAdha evA AtmasvarUpa pratye manane laI javA, kUdako mAravA ke phALa bharavA mATe kAyA, vANI ane manane saMkocavAnI kriyA che. dravyabhAvasaMkoca karIne AtmasvarUpamAM pahoMcavA mATeno vyAyAma che. athavA "namo' padamAM potAnA viSaya-kaSAyarUpI "ahaM' padano parityAga karavAnI prakriyA che tathA nirviSaya, nirvikAra, nitya, niraMjana ane zuddha AtmasvarUpamAM-AhatyamAM pahoMcavA mATeno AdhyAtmika siddhaprayoga che. namo padanI arthabhAvanA 1. "namo' eTale AbhArabharyuM hRdaya (Humility). 2. "namo' eTale kRtajJatAbhAva (Gratitude). 3. "namo' eTale pAponI kabUlAta (confession). 4. "namo' eTale lAbhano AbhArapUrvaka svIkAra (Thanks-givinche. 5. "namo' eTale vArasadAra hovAno dAvo (Legal heir). N 360 thI 360 che. vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da. "namo' eTale samarpita thavAnI kriyA (surrender). 7. "namo' eTale bhaya-ciMtAdino asvIkAra (Rejection). 8. "namo eTale saMpUrNa zraddhA, Adara ane bahumAna (Faith and Respect). 9. "namo' eTale anaMta AnaMda ane sukhanA nidhAnamAM nivAsa (Residence in the Kingdom of Heaven). 10. "namo' eTale guNagrahaNa karavAnI prakriyA (Receptivity). 11. "namo' eTale pUjyo pratye khullA thavAnI prakriyA (Openinche. 12. "namo' eTale sarva pratye khulluM AEya (Open Heart). 13. "namo' eTale ucca prati abhimukhatA (Aspiration. 14. "namo' eTale duSkataga, sukatAnumodanA ane zaraNAgati (submission to Supreme). 15. "namo' eTale sat -zubhano svIkAra (Acceptance of Good). 12. "namo' eTale svazuddhasvarUpAbhimukhatA (Turning towards the Divine). mokSa ane vinayanuM bIja namo' e mokSanuM bIja che kema ke - "namo pada vaDe mukti, mukti mArga ane muktimArgasAdhaka mahApuruSone praNAma thAya che. namo' e vinayanuM bIja che kema ke-"namo pada vaDe mati, kRta, avadhi, mana:paryava ane kevaLajJAnapatanA jJAnane dhAraNa karanAra maharSione praNAma thAya che. namoe zAnti, tuSTi, puSTi ane zuddhinuM bIja che kema ke-"namo pada vaDe jeonA kaSAyo zAnta thayA che, jeone viSayonI vAsanA rahI nathI, jeonA rAgAdi doSo kSINa thaI gayA che ane jeoe ahiMsA, saMyama ane tapa vaDe dravya-bhAvaka nirmULa karyA che. teonuM bahumAna thAya che, teo pratye AtaMrika prIti utpanna thAya che ane teonI sAthe bhAvasaMbaMdha joDAya che. namo' pada muktinuM bIja hovAthI zAntikAraka che, vinayanuM bIja hovAthI tuSTikAraka che, tapa-saMyamAdi ane mULaguNa-uttaraguNonA bahumAnarUpa hovAthI puSTi ane zuddhikAraka che. "namo' pada saMsArasAgara taravAno setu che kAraNa ke "namo' pada vaDe saMsArasAgaramAM DUbatA jIvone mokSasAgaramAM pravAhita thavAno mArga maLe che. e mArge jeo cAle che teo saMkalpa-vikalpanA vamaLamAMthI chUTI nirvikalpa cinmAtra samAdhimAM nimagna thavAnuM baLa meLave che. kema ke "namo pada vaDe paramapade rahelA je parameSThibhagavaMtone namavAmAM Ave che, te badhA kalyANanA sAgara, mokSanA Agara ane sukhanA sAgaramAM nimagna thayelA che ane bIjA jIvone nirUma banAvavA mATenA saMkalpathI saMyukta che. zAti, suSTi, puSTi ane zuddhi "nano' pada mokSanuM bIja che. "namo pada vinayanuM bIja che. nano pada zuddhinuM bIja che. IN anuprekSAkiraNa 4 ( 361 MN Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no pada zani, tuSTi ane puSTinuM bIja che. namo mukti, mukti mArga ane muktimArga sAdhakane namaskArarUpa hovAthI mokSanuM bIja che. tethI darzanazuddhi thAya che. mati Adi pAMca jJAnone dhAraNa karanArAone namavAnuM hovAthI vinayanuM bIja che. tethI jJAnazuddhi thAya che. tapa-saMyamane dhAraNa karanArane ane tethI karmakSaya karanArane namaskArarUpa hovAthI zuddhinuM bIja che. tethI cAritrazuddhi thAya che. darzanaguNathI zAnti, jJAnaguNathI tuSTi ane cAritraguNathI puSTi ane zuddhi thAya che. e rIte adAdi paMcaparameSThione karAyelo namaskAra darzana, jJAna ane cAritraguNanI zuddhi karanAro tathA tenI zAnti, tuSTi, puSTi ane zuddhi karanAro thAya che. dharmabIjanuM vapanA bhAvanamaskAra eTale namaskArya pratye vinaya, bhakti, Adara athavA mananuM zuddha praNidhAna. sAMsArikaviSayomAM doDatA evA manane rokavuM ane paramAtmA tarapha vALavuM. "namo pada vinayasUcaka che. vinayanuM phaLa gurusevA ane zrutajJAnanI prApti che. tenuM phaLa kramazaH Azravanirodha saMvaralAbha, karmanirjarA, kriyAnirodha, bhavaparaMparAno nAza ane mokSa che. e daSTie "namo pada mokSanuM mULa che. zAnti, tuSTi, puSTi tathA mana, zarIra ane AtmAnI zuddhi karanAra che. puNyanI puSTi, mananI zAnti, aMtaHkaraNanI tuSTi ane dehanI zuddhi-e badhAM vinayanAM avAntara phaLo che. "namo' padanuM baTana dabAvavAthI AtmaprakAza karanArI mahA vidyuta zaktino AMtarU pravAha vahevA lAge che. namo' vaDe dharmaprazaMsA thAya che. te vaDe vhAyabhUmimAM dharmabIjanuM vapana thAya che. bIjamAMthI phaLa pragaTe che. phaLa mokSa che, patra-puSpa suranaranAM sukha che. e rIte be akSaranA "namo' padamAM aciMtyazakti rahelI che. navakAraH navatavano bodhaka arihaMtanA dhyAnathI puNyatattvano bodha, siddhanA dhyAnathI jIvatattvano bodha, AcAryanA dhyAnathI saMvaratattvano bodha, upAdhyAyanA dhyAnathI nirjarAtattvano bodha ane sAdhupadanA dhyAnathI mokSatattvano bodha thAya e rIte paMcaparameSThibhagavaMtonA dhyAnathI jIvAdi tattvano bodha thAya che. tethI navakAra navatattvono bodhaka che. puNyanuM pratipakSI pApatattva, jIvanuM pratipakSI ajIvatattva, saMvaranuM pratipakSI Azravatattva, nirjarAnuM pratipakSI baMdhatatva ane mokSanuM pratipakSI saMsAra che, eno spaSTa bodha navakAra karAve che. viSayavRtti ane kaSAyavRtti upara vijaya "namo pada pramoda ane karuNAvAcaka che. namaskAra caturvidha saMghano prANa che arthAt karuNAmAcchAdi bhAvo e saMghanA prANa che. pramodabhAvathI viSayavRtti jitAya che, karuNAbhAvathI kaSAyavRtti jitAya che. kaSAyavRtti jIvanA tiryaka sAmAnyano inkAra kare che, viSayavRtti jIvanA UrdhvatA-sAmAnya svarUpano virodhIbhAva che. jIvanamAM te baMne svarUponuM rakSaNa karanAra hovAthI bhakti ane kAruNya ema ubhayabhAvo Avazyaka-upakAraka che. SN 362 - railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sneha ane vAtsalyano bhaMDAra "namo' padamAM navadhAbhakti rahelI che. navA prakAranA rasonI e khANa che, cAra prakAranA sAmAyika, ATha prakAranA yoga, cha prakAranA Avazyaka, pAMca prakAranA AcAra, dAnAdi cAra prakAranA dharma, jJAnAdi traNa prakAranAM ratna, zruta-cAritra e be prakAranA dharma tathA dharmanA saghaLA prakAra ekIsAthe "namo' padamAM saMgRhIta thaI jAya che. namo pada sneha-vAtsalyano bhaMDAra che, paraMtu te sneha ane vAtsalyayukta upara sneha ane vAtsalyarUpa hovAthI sarvazreSTha che. sarvazAstrono sAra namo" e jJAna-darzana-cAritrano maMtra che. "namo" e deva, guru ane bhaktino maMtra che. "namo" e mana, prANa ane indriyane vaza rAkhavAno maMtra che. "namo" e rAga, dveSa ane mohane jItavAno maMtra che. "namo' e duSkatagaI, sukRtAnumodana ane zaraNagamanano maMtra che. namo" e sata, cit ane AnaMdano maMtra che. namo" e vRtta uparathI bindu tarapha javAno maMtra che. vaLI te saMsArano ucchedaka, karmano ghAtaka ane pApano pratipakSI maMtra che. siddhino sAdhaka, mokSano janaka ane kevaLajJAnano utpAdaka che. "namo' e zAstrono sAra, caudapUrvano uddhAra ane Agamano rahasyabhUta maMtra che. rAga-dveSano virodhI ane samatAno sAdhaka che. sarvazAstrono sAra namaskAra che ane namaskArano sAra zaraNAgati che. zaraNAgati e AtmadravyanI nirvikalpaanubhUtirUpa che. namavuM eTale vRttirahita thavuM jIvanI sAthe abheda sadhAvanAra maMtra "haM "saH' che ane zivanI sAthe abheda sadhAvanAra maMtra "sohaM' che. ' jIva-ziva ubhayanI sAthe abheda sadhAvanAra maMtra "OM" che. "namo' e "OM' maMtranuM ja eka vizadarUpa che. 'Namo' is a turning point of mind from fruta to 1414419 from body to soul, from mind to beyond mind, from ephemeral to transcendental. arthAta "no e bahirAtmadazAmAMthI aMtarAtmadazA dvArA paramAtmadazA prApta karAvanAra che ema TUMkamAM kahevAya. "namo' maMtra vaDe je dhyAna thAya che tene AjanI bhASAmAM (Transcendental meditation) atimAnasa dhyAna paNa kahI zakAya. mana uparathI unmAna thavA mATe samanaskatAmAMthI amanaskatAmAM javA mATe ane saMkalpa-vikalpanI dazAmAMthI chUTI nirvikalpasthitinA dhAmamAM AvavA mATe "nano maMtra "OM' maMtranuM paNa kArya kare che. kahyuM che ke - "namaH tti para nivRttiH ' arthAt namaskAra eTale praNipAtavaDe vRttirahita thavuM. namaskAra eTale kAmanArahita thavuM "namo pada vaDe manane nirvicAra karavuM. 'DhiMtA pada vaDe AtmaciMtana karavuM. prANImAtramAM eka ja N anuprekSAkiraNa 4 anuzAkiraNa 4 363 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmatattva che tene jovuM. arihaMtamAM AtmAne ane AtmAmAM arihaMtane jotAM zIkhavuM, athavA arihaMtamAM vizva ane vizvamAM arihaMta rahelA che te jovAno abhyAsa pADavo. arihaMta eTale saMkalpa-vikalparahita zuddha ane sthira Atmatattva athavA rAgAdi bhAvazatruone haNanAra athavA potAnAmAM bIjAo pratye rahelA zatrubhAvane haNIne samatvabhAvane meLavanAra evA zuddha AtmatattvanuM ciMtana, smaraNa ane dhyAna karavuM te prathamapadano bhAvArtha che. "namo"mAM "" kAra che ane "OM" kAramAM "namo" che. biMdu te arihaMta che. biMdusvarUpa arihaMtanA dhyAnathI kAmanAo nAza pAme che ane AtmA rAga-dveSathI mukta thAya che. "namo arihaMtA maMtra OMkAramaMtranuM ja sphaTa svarUpa che. " e mauna stuti che, paramAtmatattva sAthe AtmatattvanuM guhya bhASaNa che. namaskAra praNipAtarUpa che. mana-vacana-kAyA traNeyano ekIsAthe AtmatatvamAM namaskAra vaDe saMnipAta thAya che manane bahirmukhatAno tyAga karAvI aMtamurkhatAmAM lAvanAra ane te dvArA paramAtmasammukha karanAra koIpaNa hoya to te "namo' maMtra che. namo' maMtra vaDe manane icchArahita banAvAya che. anaicchika banavAthI te nirbaLa (Negative) bane che ane AtmAne prabaLa (Positive) aicchika banAvavAmAM Ave che. AtmAnI icchAmAM mananI IcchAo meLavI devAmAM Ave che, tethI Atmatattva ja potAnuM svayaMbhU zubhakArya karavA lAge che. "namo' vaDe mana-vacana-kAyAne sthira karAya che, 'rihaMtA vaDe manane AtmadhyAne sthApavAmAM Ave che ane tenA satata raTaNa, japa ane dhyAna vaDe AtmaramaNatA karAya che. AtmaramaNatA vaDe dehAdhyAsa nAza pAme che ane AtmA AtmasvarUpamAM lIna thaI AtmA vaDe AtmAne AtmAmAM sthira paNe jue che. jinAne namaskAra karanAro jenA jaina eTale jinezvarabhagavaMtano anuyAyI. sauprathama te "namo arihaMtANaM' pada vaDe zrI jinezvarabhagavaMtone namaskAra kare che. pachI ATha karmono kSaya thayA bAda siddha nAme oLakhAto temano agara sAmAnya kevalibhagavAnano viziSTaparyAya. tene "namo siddhANaM' pada vaDe namaskAra kare che. tyAra bAda jinezvarabhagavAne prarUpelA siddhAnto pramANe AcAra pALanAra ane teno upadeza karanAra AcAryone "namo AyariyANaM' pada vaDe namaskAra kare che. tyAra pachI te siddhAntone bhaNanAra ane bhaNAvanAra upAdhyAyone "namo uvanjhAyANaM' pada vaDe namaskAra kare che. aMte mokSamArganI pote satata sAdhanA karanArA ane mokSAbhilASI jIvone mokSamArgamAM sahAya karanArA sarva sAdhubhagavaMtone "namo loe savvasAhUNaM' pada vaDe namaskAra kare che. zrI navakAramaMtramAM e pAMceyane namaskAra thAya che. tethI navakArane gaNanAra te jaina ema siddha thAya che. namaskAramaMtrano ArAdhaka te jaina, jinazvaradevano anuyAyI te jaina. jaina eTale jinezvarano anuyAyI, anuyAyIno artha anusaranAro, namanAro. jinezvarane namanAro te jinezvarano anuyAyI. trilokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja ka jalaka * Cits Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezvaranA upadezane, AcArane, AcAranA phaLasvarUpa siddhapadane ane siddhapadanI prAptimAM sahAyabhUta thanAra sAdhuvargane Adara ApanAro, AEyanA bahumAnapUrvaka mana-vacana-kAyAthI praNAma karanAro te jaina. e rIte jainatvanI sAthe navakArane abheda che. jyAM navakAra che tyAM jainatva che ane jyAM jainatva che tyAM navakAra che. ekanI hayAtImAM bIjAnI hayAtI che ane ekanA abhAvamAM bIjAno abhAva che. athavA jaina eTale eka mAtra jinane ja deva mAnanAro. jJAna-darzana-cAritra vaDe rAga-dveSa-mohane jItanAra te jina. nizcayanayathI AtmA ja jJAna-darzana-cAritrarUpa che. tethI AtmA vaDe AtmabhAva upara vijaya meLavanAra te jina. tenuM ja pUjana-dhyAna-arcana karanAra te jaina. jinanA pUjana dvArA nitya zubhadhyAnamAM rahenAro te jaina. e rIte jainatvanI vyApti vyavahArathI paMcaparameSThinI bhaktimAM ane nizcayathI AtmasvarUpanI prAptimAM rahelI che. jJAnakrizcAubhacaravarUpa navakAra - dareka jainane navakAramaMtra mukhapATha karavAno hoya che. anyasUtro jo na AvaDe to bIjAoe bolelAM sAMbhaLIne paNa cAlI zake, parantu navakAramaMtra to pote ja bolavo joIe evo niyama che, tethI navakArane jANe te jaina ane navakArane gaNe te jaina. ema jJAnakriyAubhayasvarUpa mokSamArganuM ArAdhana pratyeka jainamAM raheluM che. navakArathI sarvapApono nAza thAya che ane tethI sarvamaMgalomAM zreSTha maMgalano lAbha thAya che. ATha karmo e pApa che ane e ja sarvaduHkhonuM mULa che. anaMta catuSTaya e maMgala che ane te ja avyAbAdha sukhanuM kAraNa che. tethI sarvaprayojanonuM prayojana, duHkhano AtyaMtikakSaya ane avyAbAdha sukhanI prApti che. duHkhano kSaya karmanA kSayathI che, karmakSaya cittasamAdhi vaDe thAya che ane cittanI samAdhi bodhilAbha vaDe prApta thAya che. bodhi traNa prakAranI che. darzanabodhi, jJAnabodhi ane cAritrabodhi. e traNeya prakAranI bodhinA svAmI jinezvaro che. teone praNAma karavAthI bodhilAbha thAya che. arihaMtanuM zaraNa levAnA adhikArI koNa? zrI AcArAMgasUtramAM kahyuM che ke" nAnaM te tApa vA saravA | ' dhana, mAla ane kuTuMba tArA trANa-rakSaNa mATe samartha nathI, tArA zaraNa mATe samartha nathI. trANa eTale duHkha, Apatti ane viTaMbaNAothI bacAvavAnuM sAmarthya tathA zaraNa eTale sukha, zAnti, saMpatti ane svasthatA ApavAnuM sAmarthya. te sAmarthya kuTuMbAdimAM nathI paNa arihaMtAdimAM che. prabhunuM zaraNa svIkAravuM eTale eka mAtra prabhunuM ja trANa ane zaraNa ApavAnI zakti che ema zraddhApUrvaka mAnavuM. prabhu eTale paramAtmA. te anaMtajJAna, darzana, zakti ane labdhivALA che prabhune te badhuM pragaTa che ane prabhunA AlaMbanathI-zaraNathI ja te zaraNa lenAramAM pragaTe che. prabhunA zuddha ane nirmaLasvarUpa upara jyAre lakSya coTe-lakSya sthira thAya tyAre te kArya siddha thAya che. prabhunA nirmaLasvarUpa tarapha je lakSya jAya ane temAM ja cittathI sthiratA thAya, to duHkha Apatti ke viTaMbaNA sparzatI nathI, sukha-saMpatti ane svasthatA sahajasiddha thAya che. anuprekSAkiraNa 4 35 365 N Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunuM zaraNa levuM eTale teonA nirmaLa ane bhavya AtmasvarUpa tarapha lakSya kendrita karavuM. arihaMtanuM zaraNa arihaMta banavA mATe che. te zaraNuM levAnA vAstavika adhikArI te che ke je IrSyA, asUyA, vaira, virodha, nirdayatA, niSpharatA, krodha, droha, paratapti ane paradoSadaSTi Adi doSothI rahita hoya. te doSo maitrI, karuNA, pramoda ane mAdhyayyAdi bhAvothI ja TaLe che. tethI arihaMtAdinuM bhAvathI zaraNa levAnA vAstavika adhikArI maityAdi bhAvavALA jIvo bane che. pApabhakSaNa maMtra dareka vastunuM astitva kAMI ne kAMI kArya karatuM ja hoya che. pRthvI AdhAra Ape che, jaLa melane kApe che, agni zItane hare che-kacarAne bALe che-aMdhakArane hare che, vAyu prANane TakAve che, AkAza avagAha Ape che, anna bhUkha bhAMge che, vastra lAja DhAMke che, viSa prANane hare che ane amRta prANane jivADe che. e rIte jaDa vastu jema potAnI arthakriyA kare che, tema cetana vastuo paNa astitvamAtrathI potAnuM kArya kare che. jIvo paraspara upagraha kare che. parameSThio jIvamAtra pratye karuNAvaMta hovAthI jIvonAM duHkhone dUra kare che. teonuM smaraNamAtra jIvonAM pAponuM bhakSaNa kare che. jIvamAtra pAparahita bane e ja eka jeonuM jIvanakArya che, tevA akAraNavatsala, bhAvadayAnA bhaMDAra, parameSThibhagavaMtonuM astitvamAtra, teonAM nAma, AkRti, dravya ane bhAva vaDe svabhAvathI ja ajJAnane TALe che, mithyAtvanuM nivAraNa kare che, kaSAyane zamAve che, ghora pramAdane haThAve che ane mana-vaca-kAyAnA traNeya yogo ane traNeya karaNone zubhamAM pravartAve che. evo mahAna upakAra jeonA astitvathI pratipaLa vizva upara thaI rahyo che, te parameSThio pratye mArA bdayamAM jo bhakti pragaTI zakatI nathI, to mAruM daya pASANa, loha ane vajathI paNa ati kaThora che evo nizcaya jene thAya tene namaskAramaMtranI bhAvathI prApti thAya che. ekavAra A bhAva janA rdayane sparzI jAya tenuM karoDo bhavoe je kArya siddha na thaI zakyuM hoya te A eka ja bhavamAM siddha thaI jAya. acijyacintAmaNi namaskAramaMtrA namaskAramaMtra to acittvaciMtAmaNi che, kema ke maMtranA adhiSThAtAonuM astitva che, asadbhAva nathI. asadbhAvavALAonA maMtra paNa kevaLa potAnA ApelA bhAvathI jyAre adbhuta kArya kare che-karI rahyA che, dhiSThAtAo jenAM sadabhAvarUpe vidyamAna che. tevA mahAmaMtra sAthe ApaNo samarpaNabhAva je bhaLI jAya to sonAmAM sugaMdha maLyA barobara thAya. dareka maMtramAM caitanya pragaTAvavA mATe koIpaNa prakriyA hAtha AvavI joIe. pachI to potAnI meLe te maMtra vyApaka banato jAya che. eTale A kALamAM paNa jo gurugama ane mArgadarzana maLe to anubhava maLI zake tema che. anAdi-anaMta navakAra 'manyante satkriyante paramapade sthitAH AtmanaH aneneti mantraH / / je sUtra vAraMvAra manana karavA yogya hoya te maMtra kahevAya che. vItarAgapuruSoe kahelAM sArabhUta vacano ane tenA abhidheya viSayonuM ananyazraddhApUrvaka cittana-manana karavuM tathA teonI pratimA vagerenuM AlaMbana laIne dhyAnastha thavuM ane chevaTe sarva bAhyaAlaMbanono tyAga karIne nijasvarUpamAM nimagna thavuM te maMtrayoganuM sAdhya che. 366 A sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dareka vastunI vartanAno khyAla kALathI ja Ave che. pahelAM sarvazUnya hatuM, ema je kahevAmAM Ave to paNa sarvazUnyano khyAla kALa sivAya saMbhavato nathI, tethI kALa anAdi-anaMta che, navakAra paNa kALathI anAdi-anaMta che. namaskAramaMtra e vizvanI eka sarvazreSTha vastu che, kema ke te navapada ane ATha adhyayanAtmaka che. je cittane sArI rIte adhyAtma tarapha laI jAya te adhyayana athavA bodha ane saMyama ke mokSano lAbha karAve te adhyayana. vAraMvAra mananIyasUtra te maMtra namaskAranI ziSTAcAra tarIke, naitikatAnA prathama sopAna tarIke ane dharmakriyAnI athavA sarvasatukriyAnI saphaLatAnA bIja tarIke moTI kiMmata che. namaskAra sUtra che ane je sUtra vAraMvAra mananIya hoya te maMtra paNa kahevAya che. dharma tarapha laI janArI mukhya vastu namaskAra che. navakAramAM saMyukta akSaro sAta ane asaMyukta akSaro ekasaTha che navakAramAM vibhakatyaMta pada vIza che ane zabdonAM samUhAtmaka pado nava che. navakAramAM saMpadA, arvAdhikAra athavA arthamAM vizrAmasthAna ApyuM che. saMpadAne AlApaka eTale saMbaMdha dharAvatA zabdovALo pATha paNa kahe che. paMcamaMgala zrI namaskArazrutaskaMdhanA ATha adhyayana che. cittane je adhyAtma tarapha laI jAya te adhyayana, evI paNa eka adhyayana zabdanI vyutpatti che. artha eTale abhidheya-vAcyArtha, bhAvArtha athavA rahasyArtha tema ja jJAnano prakAza, bhAvamaMdiramAM praveza karavAnuM maMgaLadvAra ane AnaMdarUpI anupama saritAmAM viharavAnI eka adbhuta nAva. tapa, tyAga ane saMyamanuM sevana karI je paramapade pahoMcelA hoya te parameSThi kahevAya che. arthanuM ciMtana manana karatAM jJAnano prakAza prApta thAya che, bhAvanI vizeSa vRddhi thAya che, AtmikaAnaMdanI anubhUti thAya che ane arthacitanapUrvaka thato maMtrajApa sakala pApano zIgha nAza karanAra thAya che. mahAmatranI bhAvanA namaskAramahAmaMtranI ArAdhanA acijyaprabhAvazALI che. temAM dharmanI prazaMsA che. prazaMsA te bodhi che ane prazaMsAnI prazaMsA te bodhibIja che. namaskAramaMtra vaDe vinayaguNanuM pAlana thAya che, saMyama ane tapadharmane ArAdhanArAonuM bahumAna thAya che ane ratnatrayadharonI bhakti ane saMsAratyAgIonuM gaurava thAya che. mokSa, mokSamArga ane mokSamArganA ArAdhaka pratye Adara jAge che ane saMsAra, saMsArahetu ane te hetunA paNa hetuo pratye anAdara jAge che. navakAra e anityAdi bAreya bhAvanAono bhaMDAra ane maithyAdi cAreya bhAvanAonI khANa che. TUMkamAM, jJAna, kriyA ane bhakti e traNano samuccaya che. vyApaka namaskArabhAva 1. satatAbhyAsa e karmayoga che. 2. viSayAbhyAsa e bhaktiyoga che. 3. bhAvAbhyAsa e jJAnayoga che. anuprekSAkiraNa 4 367 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A traNeya yogomAM namaskArabhAva vyApta che. prathamamAM mAtApitAdi laukika upakArIo pratye, bIjAmAM devaguru Adi lokottara upakArIo pratye ane trIjAmAM jJAna-darzana-cAritrAdi guNothI yukta Atmatattva pratye bhaktibhAva, kRtajJatAbhAva ane samarpaNabhAva abhivyakta thAya che. karma-bhakti-jJAnayoga namaskAra mahAmaMtranI ArAdhanAthI jIvarAzi upara snehapariNAmano vikAsa thAya che ane dravya-guNa-paryAyathI zuddha AtmasvarUpano bodha thAya che. namaskAramaMtranuM ArAdhana e kriyAyoga che, tenAthI thato snehapariNAmano vikAsa e bhaktiyoga che ane tethI thato AtmasvarUpano bodha e jJAnayoga che. e rIte jJAna, bhakti ane karma e traNeyano sumeLa karAvanAra hovAthI eka namaskAra mahAmaMtranuM ArAdhana paNa jIvane mokSamArgarUpa banI sakalakarmano kSaya karAve che. karmayogathI tamoguNarUpa maLa dhovAya che, bhaktiyogathI rajoguNarUpa vikSepa jAya che ane jJAnayogathI avizuddhasattvaguNajanita AvaraNa dUra thAya che. karmayoga satatAbhyAsarUpa che. bhaktiyoga viSayAbhyAsarUpa che. jJAnayoga bhAvAbhyAsarUpa che. bhaktiyoga ane jJAnayoganuM lakSaNa. mana e AtmAnuM karaNa che. tethI manathI thatI pratyeka kriyAmAM AtmAnuM dAsatva abhivyakta thAya che, te paNa eka prakArano bhAvanamaskAra che. mana-vacana-kAyAthI prabhuAjJAnuM pAlana paNa bhAvanamaskArarUpa che. manane AtmAmAM joDavuM te bhaktiyoga che ane AtmAnuM manamAM joDAvuM te jJAnayoga che. ekamAM vacanAnuSThAna che ane bIjAmAM asaMgAnuSThAna che. paraspara kArya-kAraNabhAvano saMbaMdha che. zabda, artha ane jJAna | navakAra e zabda, artha ane jJAna tritayarUpa che. zabda vaikharI, madhyama, pazyantI ane parArUpa che. tenA jApa ane punaH punaH raTaNa vaDe anukrame bhASya, upAMzu, mAnasa ane anAhata avasthA prApta thAya che. artha AtmasvarUpa che ane te avyakta, alakSya, sUkSma tathA nirvikalpa che. jJAna tenuM svasaMvedana che jyAre AtmA, AtmAne AtmA vaDe AtmAmAM jANe tyAre te svasaMvedana bane che. e rIte navakAramAM rahela dhULathI mAMDIne sUkSma zabda payaMtanI kriyA, aMtarAtmAthI mAMDIne paramAtmatattva sudhInuM arthaciMtana ane tenuM zrata, cintA tathA bhAvanA vaDe athavA Agama, tarka ane dhyAnanA abhyAsa vaDe prApta thatuM samyajJAna raheluM che. ahIM zabdapravRttine karmayoga, arthabhAvanAne bhaktiyoga ane tenA svasaMvedanane jJAnayoga paNa kahI zakAya. traNeya yogano ekatra saMyoga thato hovAthI te mokSamArga banI zake che. karmayoga dhAraNAmAM, bhaktiyoga dhyAnamAM ane jJAnayoga samAdhimAM sahAyaka che. III III trilocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ja viSayamAM dhAraNA, dhyAna ane samAdhi thatI hovAthI ' trayammetra saMyamaH|' tajjayAt prajJAnoH / ' e zrI pAtaMjalasUtra mujaba saMyama thAya che ane saMyamanA phaLarUpe prajJAno prakAza prApta thAya che. tene 'RtaMbharAprajJA' paNa kahe che. jainasiddhAnta mujaba zabdanI dhAraNAthI AtmatattvanI ruci keLavAya che, arthanA dhyAnathI Atmatattvano bodha thAya che ane svasaMvedana-jJAnathI AtmatattvanI pariNati ghaDAya che. te anukrame samyagdarzana-jJAna-cAritra che ane e traNeyanI ekatA thavAthI mokSamArga bane che. tethI navakAramaMtra, enuM prathama pada ane eno paNa prathama 'namo' zabda e zrI jinazAsanamAM caudapUrvano uddhAra, dvAdazAMgIno sAra ane saMsArasAgarano nistAra kahevAya che. jeno chello zvAsa navakA2nA dhyAnamAM jAya che tenuM maraNa paMDitamaraNa banI jAya che, tenAM bhavacakra kapAI jAya che ane tenAM janma-maraNano uccheda thaI jAya che, tethI AtmA kRtakRtya banI jAya che. cAra prakAranI vANInuM svarUpa vaikharIne vyakta vANI, madhyamAne vyaktAvyakta, pazyatIne avyakta ane pAne parama avyakta vANI kahevAya che. vaikharImAM zabda ane artha vacce parasparabheda che, madhyamAmAM bhedAbheda che ane pazyatImAM abheda che, ene maMtrasAkSAtkAra kahe che. pachI badhA vikalpono upazama thAya che ane parAvANInI prApti thAya che. cittanI vikSiptAdi traNa avasthAomAM nAda saMbhaLAto nathI, ekAgra avasthAmAM saMbhaLAya che ane niruddha avasthAmAM te nAdazravaNa sthagita thaI jAya che. mana niruddha thaI javAthI aMdara nAda hovA chatAM zravaNagocara thato nathI. paratattvanuM pratIka biMdu che ane jAgrata kuMDalinI-zaktinuM pratIka kalA che. varNa-vicyuti, anAhata ane avyakta AgamardaSTie namaskAramaMtramAM vinayaguNanuM pAlana che ane vinaya e dharmavRkSanA mULanuM siMcana che, dharmanagaranA pravezanuM dvAra che, tema ja dharmaprAsAda ane dharmamahelano majabUta pAyo che. maMtradRSTie namaskAranA varSo 52mapavitra che, pavitrapuruSonA mukhamAMthI nIkaLelA che ane paramapavitra evA parameSTipadane pamADanArA che. zabdazakti aciMtya che, vAcakatArUpe sabheda-praNidhAnanuM kAraNa che, vAcyatArUpe abhedapraNidhAna karAvanAra che, dhvanirUpe anAhatanAda sudhI pahoMcADanAra che ane jJAnarUpe avyakta evA Atmatattvane pamADanAra che. prathama varNoccAra, pachI varNavicyuti tyAra pachI anAhata nAda ane aMte avyaktanI prApti e krama che. saMsAranAzaka namaskAra 'badhAne sukha maLo' te vicAra zuddhadharmanI prApti karAvanAra che, kema ke sukhanuM mULa dharma che. badhAnuM duHkha dUra karavAno vicAra te pApakarmano nAza karanAra che, kema ke duHkhanuM mULa pApa che. 'badhAnA pApano nAza thAo' te vicAra sahajamaLano nAza karanAra che, kema ke pApanuM mULa sahajamaLa che. duHkharUpa, duHkhaphalaka ane duHkhaparaMparaka ema traNeya avasthAmAM du:khasvarUpa saMsArano nAza karavAnI zakti navakAranA prathamapadamAM che. anuprekSAkiraNa 4 369 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramapade thita parameSThi - dharmanuM mULa karuNA che. karuNAno uddabhava paraduHkha chedananI vRttimAMthI utpanna thAya che. jevuM Ape tevuM maLe, jevuM vAve tevuM laNe-e nyAya che. bIjAne duHkha ApavAnI vRttimAMthI jIva jyAM sudhI na chUTe, tyAM sudhI tenuM potAnuM duHkha dUra thatuM nathI. jIva potAne mATe je Icche che te bIjAne mATe jyAM sudhI na Icche, tyAM sudhI sva-parabhedabuddhi ke je badhAM pApanuM mULa che te dUra thaI zakavAnI nathI. siddhabhagavaMtonA anaMtacatuSTayanA mULamAM karuNA rahelI che. karuNA sarvaguNomAM vyApta hovAthI tene siddhanA guNomAM judI gaNAvelI nathI. karuNA vinA koIpaNa sAcA guNanI, sukhanI ke AnaMdanI utpatti nathI. AnaMda ane vizuddha prema paryAyavAcaka che. bIjAne niSkAmaprema ApavAthI AnaMdanI utpatti thAya che ane sarvane prema ApavAthI paramAnaMdanI anubhUti thAya che. sarva pratye samAna premavALA hovAnA kAraNe ja parameSThi, paramapade sthita kahevAya che. vyaSTibhAvamAMthI choDAvanAra samaSTibhAva che ane samaSTibhAva ja jIvane parameSThibhAvamAM laI jAya che. namaskAra mahAmaMtra jIvane vyaSTibhAvamAMthI choDAvI, samaSTibhAvamAM lAvI, parameSThibhAvamAM laI jAya che. namaskAra e mahAmaMtra kema ? na karavA lAyaka hiMsAdi karavAthI jema naraka maLe, tema karavA lAyaka kArya pUjAdi na karavAthI thAvat nigoda maLe. jema mada e madirA ane mAMsa karatAM paNa apekSAe adhikaghAtaka che. tema naraka karatAM paNa nigodanI kAyasthiti ane vedanA anaMtagaNI adhika hoya che. te naraka-nigodano nAza namaskAra vaDe ja thAya che. aha-mama'' e moharAjAno maMtra che, te maMtra namaskAra vaDe niSphaLa jAya che. "nAduM mane e dharmarAjAno maMtra che, te namaskAra vaDe sadhAya che. huM' eTale zarIra nahi paNa nizcayathI zuddha AtmA ane "mAruM' eTale dhanAdi nahi paNa zuddha jJAnAdi guNo, e zIkhavanAra mahAmaMtra zrI namaskAra che, tethI te mohane jItADanAro dharmarAjano mahAmaMtra paNa kahevAya mohaSi utAranAra gAraDImaMtra karmakatabhAvomAMthI ahatva-mamatvabuddhi choDAvI kevaLa AtmA ane tenA guNomAM ahatva-mamatvabuddhi utpanna karavAnuM kArya je maMtrathI thAya te maMtra mohane jItavAno maMtra che. namaskAramaMtra jIvane vyaSTibhAvamAMthI choDAvI samaSTibhAvamAM laI jAya che ane samaSTibhAva parameSThibhAvanuM kAraNa bane che. karuNA e mohaviSa utAravA mATe gAruDImaMtratulya che. karuNAmAM ratnatrayI anusUta che, karuNAvAnamAM samyagdarzana-jJAna-cAritra traNeya ekIsAthe rahelAM che. moha jItavAno maMtra 'mohakSayAt jJAnadarzanAvaraNAntarAyakSayAcca kaivalyam / ' tattvArthAdhigamasUtra mohalayanuM kAraNa 'no maMtrapUrvakanuM ArAdhana che. namaskArabhAva vinAno thayelo jJAnadarzanAvaraNa ke aMtarAyano kSayopazama mohavRddhino janaka che. N 370 [ railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moha eTale 'nheM mama' buddhi. te "nArUM maiM mama" baddhithI jAya che ane namaskAra vaDe 'nArUM na mama' buddhi puSTa thAya che. karmakRtabhAvomAM 'nheM mama" buddhi chUTI kevaLa AtmabhAvamAM ane AtmaguNomAM 'ahaM ma' buddhi utpanna ka2vAnuM kArya namaskAramaMtrathI thAya che. tethI te moha jItavAno maMtra che. namaskAra vaDe aparatattvanI laghutA tathA tucchatAnuM darzana thAya che tathA paratattvanI uccatA ane mahattA tathA divyatA ane bhavyatAnuM bhAna thAya che. namaskArabhAvanA prabhAve eka bAju ahaMkArano phollo phUTI jAya che ane mamakA2nuM paru nIkaLI jAya che, jyAre bIjI bAju AtmAne parama zAnti ane AnaMdano anubhava thAya che. tattva ane tIrtha siddhatva e tattva che. darzana, jJAna, cAritra ane tapa e tIrtha che. arihaMtathI darzana, AcAryathI cAritra, upAdhyAyathI jJAna ane sAdhubhagavaMtothI tapa maLe che. naveya pado maLIne tattva ane tIrtha bane che. samagravizva upara zAsana aSTakarmane jItanArAonuM cAle che. tene sUcavanAra maMtra * OM namaH siddha ' che. siddhone namIne tIrthaMkaro dIkSA le che ane tIrthane namIne dezanA Ape che. 'siddha' e AtmAnuM zuddhasvarUpa che ane 'tIrtha' e zuddhasvarUpane pAmavAno mArga che. vyavahAranaya tIrthanuM bahumAna kare che ane nizcayanaya tattvane upadeze che. tIrthanamaskArathI mArganI rakSA thAya che ane siddhanamaskArathI tattvanuM praNidhAna thAya che. tattvanA praNidhAnapUrvaka thatuM tIrthanuM ArAdhana mokSamArga bane che. tIrthane namaskAra e mArganuM bahumAna che. tIrthaMkaro tIrtha ane siddha ubhayane name che. navakArano sAra zuddhAtmA navakAra samagra dvAdazAMgIrUpa guNaratnonI peTIno paramasAra-pradhAnarahasya ane zuddhanayapariNamana che. navakA2 vaDe zuddhanayanuM pariNamana thatuM hovAthI te dvAdazAMgIno sAra-paramarahasya gaNAya che. zuddhavyavahArathI-kRtajJatAdi guNonA pAlanathI zuddhanizcayamAM nizcalapaNuM prApta thAya che. zuddhanayanI bhAvanA sthira karavA mATe zuddha-vyavahAra jarUrI che. zuddhavyavahAra te tIrtha che, zuddhanizcaya te tattva che ane tattva e tIrthasevAnuM phaLa che. zuddhavyavahAra vaDe pApanA anubaMdho tUTe che ane puNyanA anubaMdho paDe che. kRtaghnatA vaDe pApanA anubaMdho paDe che ane kRtajJatA vaDe puNyanA anubaMdho paDe che, tethI kRtajJatAguNanuM pAlana dharmamArgamAM anivArya che, te vinA svataMtratA prApta thatI nathI. bhagavAna guNaprakarSavAna che. kRtajJatA paNa guNa che, tethI bhagavAna kRtajJatAguNanA paNa prakarSavALA che. namratA e guNa che, to bhagavAna namratAguNanA paNa prakarSavALA che. parameSThinamaskAra caudapUrvano sAra che. eno artha parameSTithI kathaMcit abhinna evo AtmA ja caudapUrvano sAra che, traNa lokano sAra che. traNa lokamAM sAra caudapUrva, caudapUrvamAM sAra navakAra ane navakArano sAra zuddhaAtmA. namaskAramaMtra vaDe AtmajJAna jainazAstrono upadeza che ke jagatanAM tucchasukhonI khAtara AtmAne bhUlavo na joIe. anuprekSAkiraNa 4 371 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramaMtra AtmAnI yAda Ape che. zubha-azubha prasaMgo, jevAM ke janma-maraNa, saMpatti-vipatti, sArA-narasA banAvo e badhA karmakRta che, ema mAnI tevA samaye nizcaLa manathI namaskArasmaraNa athavA bIjA zabdomAM kahIe to AtmasmaraNa karavuM jarUrI che. namaskAramaMtrane mahAzrutaskaMdha athavA sarvazrutaskaMdhomAM vyApta kahelo che, tenuM kAraNa sarvazrutaskaMdha AtmajJAnane arthe che. te jJAna namaskAramaMtra spaSTapaNe karAve che. jJAnanI sAthe zraddhA ane ramaNatA joDAyelAM che. saghaLAM zAstrono sAra AtmajJAna, AtmazraddhA ane AtmaramaNatA che. te traNeyano hetu namaskAramaMtra che, tethI tene vidhipUrvaka, ekAgratAthI, daDhazraddhA ane Adarasahita gaNavo joIe. daDhazraddhA, sUkSma samaja ane tIvra upayoga vaDe tene gaNavAthI bhAvatuSA-sudhA zamI jAya che, phurasadanA vakhatano sadupayoga thAya che. mAnavajanmanA amUlya samayane saphaLatApUrvaka pasAra karavA mATe navakAra eka niHsvArthamitranI garaja sAre che. navakAra ane napadano bhAvArtha A duniyA e mAtra jaDapadArthonuM saMgrahasthAna nathI, paraMtu emAM saMtapuruSonI karuNAno akhkhalitapravAha paNa vahI rahyo che. temAM jyAre jIva bhAvathI otaprota thAya che tyAre te bhAva alpakALamAM ja sAkAra bane che. parahita kAje mana-vacana-kAyAno je sadupayoga thAya che te saMtonI mahAkaruNAnA pratyupakArano eka leza che, kRtajJatAguNanA pAlananuM eka pratIka che. Atmaupampa, paramAtmaupamya ane sarvAtmaupampa jyAre saMmIlita thAya che tyAre temAMthI eka mahAsamAdhi utpanna thAya che, tenuM ja nAma navapada ane navakAra che. nirvikalpacinmAtra samAdhino anubhava jene karavo hoya, tene navakAra ane navapado paramaAlaMbana pUruM pADe che. navakAramAM adhyAtmAdi rogo japa e adhyAtma che, kema ke teno prAraMbha sUkSma evI bhASAvargaNAnA avalaMbanathI thAya che. bhASA, mana ane karma uttarottara sUkSma che. te badhAne AvarI levAnI zakti varNAtmaka maMtrajapanI vidhiyukta ArAdhanAmAM rahelI che, tethI ISTadevatAnI stutirUpa navakAramaMtranA jApathI adhyAtmano prAraMbha thAya che. maMtrathI viSApahAra jema pratyakSapaNe thAya che. tema ISTanAmamaMtranA jApa vaDe bhAva viSa-mithyAtva-kapAyAdi viSano apAra thAya che. japa pachI aucityAlocana e bIjuM adhyAtma che. temAM viziSTa koTinI bhUmikAmAM AgaLa vadhavA mATe potAnI yogyatAne tapAsavAnI hoya che. yogavizuddhi, janazruti, nimittazuddhi Adi liMgo vaDe tenI parIkSA thAya che. te pUrvaka thayeluM dharmArAdhana nirvaghnapaNe pAra Utare che. trIjuM adhyAtmanuM aMga AtmasaMpreSaNa che. duSkatagahadi vaDe Atmazuddhi e teno viSaya che ane eno ja vistAra pachI vAdivaMdana, pratikramaNa ane maithyAdi bhAvonuM saMvedana karavuM te che. te anuSThAno vaDe zaraNagamanAdi sahelAIthI thaI zake che. zrI navakAramAM navarasAnubhUti navakAramAM je parameSThione namaskAra karavAmAM Ave che. teo zAntarasathI bharapUra che. kema ke teo N3 tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 32 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvane duHkhamaya, pApamaya, ajJAnamaya ane zubhAzubhakarmamaya jue che. eTaluM ja nahIM paNa zubhAzubhakarmane jItavA mATe dharmamaya, vivekamaya, samatAmaya ane snehamaya jIvana jIve che tathA tenA phaLarUpe pUrNamaya paramAtmapadane anubhave che. AtmA nizcayadaSTithI pUrNa che' e vicAra tRSNAno kSaya kare che ane AtmAne zAntarasamAM sadAne mATe jhilAve che. navakAramAM navaraso bharelA che, paraMtu te raso zuddha hoya che arthAt vikArane zamAvanArA ane nirvikArapada apAvanArA hoya che. zAstramAM varNavelI anityAdi bAra bhAvanAo tathA maityAdi cAra bhAvanAo zAntarasanA vibhAva-anubhAvarUpa banIne vairAgya ane vAtsalyarasane poSe che. pahelI cha bhAvanA vairAgyarasane poSe che. zubhAzrava, saMvara ane nirjarAbhAvanA dharmarasane poSe che. dharmabhAvanA, lokasvarUpabhAvanA ane bodhidurlabhabhAvanA AtmAnA jJAna-darzana-cAritra guNane vikasAve che tathA maithyAdi cAra bhAvanA mukhyatve vAtsalyabhAvane vikasAve che. jo jotAM AvaDe to saMsAramAM paNa navakAranI jema bhinna bhinna daSTie (nava) raso rahelA che. 1. duHkhadRSTie saMsAra karuNarasathI bharapUra che. 2. pApadaSTie saMsAra raudrarasathI bharapUra che. 3. ajJAnadaSTie saMsAra bhayAnakarasathI bharapUra che. 4. mohadaSTie saMsAra bIbhatsa ane hAsyarasathI bharapUra che. 5. sajAtIyadaSTie saMsAra sneharasathI bharapUra che. da. vijAtIyadaSTie saMsAra vairAgyarasathI bharapUra che. 7. karmadaSTie saMsAra abhutarasathI bharapUra che. 8. dharmadaSTie saMsAra vIra ane vAtsalyarasathI bharapUra che. 9. AtmadaSTie saMsAra samatArasathI bharapUra che. 10. paramAtmadaSTie saMsAra bhaktirasathI bharapUra che. 11. pUrNadaSTie saMsAra zAntarasathI bharapUra che. 12. vyApakadaSTie badhA rasanI samApti zAntarasamAM thAya che. jema sUryanA zvetavarNamAM sAteya varNa hoya che, tema tRSNAkSayarUpa zamarasa-sthAyIbhAva vibhAva-anubhAva saMcArIbhAva pAmIne zAntarasamAM pariNamI jAya che. navakAramAM navatatvo "arihaMta' ane "siddha' mokSatattvasUcaka che. "AcArya' "upAdhyAya ane "sAdhu saMvara-nirjarAtattvasUcaka che. Azravanirodha te saMvara che, baMdhapratipakSI te nirjarA che. "eso paMca namukkAro" puNyatattvane oLakhAve che. savvapAvappaNAsaNo' pApatattvane oLakhAve che. anuprekSAkiraNa 4 (373 IN Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalANaM ca sarvesi" ajIvamizra kayopazamabhAve jIvatattvane oLakhAve che. paDhamaM havaI maMgala' e zuddhajIvatattvane oLakhAve che. navakAramAM aSTAMgayoga [1] sAmAyika e samAdhirUpa che. samAdhi mATe dhyAna devatattvanuM karavAnuM che. [2] arihaMtA, siddhA eTale ja caturvizatistava. temAM "daMte phiTsa tathA "likA siddhi mana vitatuM ema be pado sAkSAt rahelAM che. [3] kAriyA, 'vannAyA' ane "to savvasAhUi' spaSTapaNe guruvaMdana che. devanA dhyAna mATenI dhAraNA guruvaMdanathI prApta thAya che. [4] ghaNo paMca namuvAre" ane "satrAvapUUIo A banne padomAM pratikramaNa che, tenuM phaLa pratyAhAra [5] "maMAnA 4 salaeNhiM kAyotsargamAM ja sarvamaMgaLo rahelAM che. kAyotsarga sarvamaMgaLasvarUpa che. tenI sarvamaMgaLamayatAnA kAraNe ja mahAtmAo vAraMvAra kAyotsarga kare che. | [] "paDhamaM hava maM ikAyotsargamAM praveza mATe pratyAkhyAna e ja prathama maMgaLa che. pratyAkhyAna vaDe ja kAyotsargamAM praveza thAya che. pratyAkhyAna e samAdhimAM praveza karavA mATenuM maMgaLadvAra che. yama-niyama nAmanAM yoganAM prathama be aMga temAM samAI jAya che. kAyotsarga te pachInuM sopAna che. temAM Asana-prANAyAma nAmanAM be yogAga AvI jAya che. pratikramaNamAM pratyAhAra, guruvaMdanamAM dhAraNA, caturvizatistavamAM dhyAna ane sAmAyikamAM samAdhi nAmanuM aMtima yogAMga samAviSTa thaI jAya che. namo vaDe AvazyakonuM pAlana namo' maMtra vaDe zrutasAmAyika ane samyakatvasAmAyikanI ArAdhanA thAya che. namo maMtra vaDe caturveizatistava ane guruvaMdananI sAdhanA thAya che. namo" maMtra vaDe mithyAtvanuM pratikramaNa ane samyakatvanuM Asevana thAya che. audayikabhAvamAMthI pAchA pharIne lAyopathamikabhAvamAM AvavAnuM thAya che. namo maMtra vaDe vartamAnano saMvara ane AgAmInuM pratyAkhyAna thAya che. vartamAnano saMvara kAyotsargarUpa che ane AgAmInuM pratyAkhyAna paccazmANarUpa che. "namo' maMtra vaDe atItanI niMdA, vartamAnano saMvara ane anAgatanuM paccakmANa thAya che. eka "namo' maMtra vaDe A rIte chaye AvazyakonI bhAvathI ArAdhanA thAya che. maMtracaitanyanuM prakaTIkaraNa AtmabhAvanI pariNatimAM pAchA AvavAnI kriyA eTale temAM thayelI skUlanAonuM zuddhikaraNa, bhUtakALanI khalanAonuM pratikramaNa, tema ja vartamAnano saMvara ane bhAvinuM niyamana. sAmAyika e AtmA che, caturvizatistava e dIpa-dIpa che, guvaMdana e trANa che, pratikramaNa e zaraNa che, kAyotsarga e gati che ane pratyAkhyAna e pratiSThA che. chaye AvazyakonI e arthabhAvanA che. arthabhAvanAsahita chaye Avazyakono saMgraha namaskAramAM che, tethI namaskAra sarvagrAhI che. caudapUrva ane N 374 394 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAdazAMgano artha temAM rahelo che. AtmabhAvamAM pariNamavuM te dvAdazAMgano artha che ane te ja namaskArano paNa artha che. caturvizatistava Adi paNa te ja eka prayojanane siddha karavA mATe che. tethI artha vaDe badhAnI ekatA che. A jAtanI arthabhAvanA karavAthI namaskAramAM raheluM maMtramaitanya pragaTe che. maMtramaitanya pragaTavuM eTale aMtarAtmabhAvanI prApti thavI, aMtarAtmabhAvamAM sthira thaIne paramAtmabhAvane bhAvavuM, paramAtmA pote ja AtmabhAvamAM pariNamelA che evI anubhUti karavI. kahyuM che keguruumNtrdevtaa''tmmnHpvnaanaamaikynissklnaadntraatmsNvittiH| mana, pavana ane AtmA tathA guru, maMtra ane devatA badhAnuM aikyAvana te aMtarAtmabhAvanI prApti che. temAM sthira thavAthI paramAtmabhAvanuM darzana thAya che. sAta akSaranuM mahatva namaskAramaMtra siddha thavAthI nimnalikhita sAta vastuo siddha thAya che. 1. sarvamaMtro siddha thAya che. 2. sarvazAstronA adhyayananuM phaLa maLe che. 3. sarvazAstronA rahasyanuM jJAna thAya che. 4. sarvatIrtho ane sarvadavonA darzanano lAbha maLe che. 5. sarvayajJo ane sarvapUjAonuM phaLa maLe che. che. tenI daSTimAtrathI sarvamanuSyo pavitra thAya che. 7. tenAthI brahmacaryavrata sthira thAya che. noMdha:- sAtano aMka, saMpUrNatA ke samagratAdino sUcaka che. mATe sAtanA upalakSaNathI sarva vAto ke sarva vastuo, namaskAra siddha thavAthI siddha thAya che tema samajavuM. jema ke saMgItanA sAteya sUra siddha thavAthI sarva prakAranI rAgarAgiNI siddha thaI zake. sAtatattva, sAtanaya, saptabhaMgAdithI samagratattvo, nayo ane bhaMgo saMgRhIta thAya che. - navakAramaMtranAM prathama pAMca padomAMthI traNa padonA to sAta sAta akSaro che ane pAMca padomAM kula 35 akSaro che, tethI paNa dareka padane bhAge sAta sAta ja akSaro Ave che, kema ke pAMcamAM padamAM je nava akSaro che, temAMthI "jo ke e "satra be zabdone game te padamAM mUkI zakAya che. tatvaci, tatvabodha ane tAriNati padathI jIvatattvanuM jJAna karAvanAra sarvajJapaNAnuM smaraNa thAya che, tethI te tattvabodha utpanna karavArUpa pitAnuM kArya kare che. namo' rUpI mAtA ane "arihaMta'rUpI pitAnA saMbaMdhathI "tANaM' pada vaDe saMyamarUpI putrano janma thAya che. tattvarucirUpI mAtA ane tattvabodharUpI pitA tattvapariNatirUpI putrane janma ApI tene moTo kare che ane dharmarUpI dhana kamAvA mokale che. temAM te pariSaha-upasargorUpI kaSTone AnaMdapUrvaka sahIne moTI kamANI kare che ane anaMtakALa mATe kadI na khUTe tevuM mokSarUpI akSaya, avyAbAdha sukha meLave che tathA jagatanA sarva jIvone IN anuprekSAkiraNa 4 375 ** * Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadAne mATe abhayadAna ApanAro thAya che. te putra dAna dvArA jagatanA jIvonuM dAridra cUravA mATenuM ja eka kArya sadAkALa mATe karyA kare che ane jIvone potAnI jema te saccidAnaMdasvarUpI banAve che. navakAra ane sAmAyika jIvarAzi upara sneha te pravacananI mAtA che. pravacana, saMgha, dvAdazAMgI, caraNakaraNAdi anuSThAno, samiti, gupti, mahAvrato AdinI utpAdaka jIvarAzi upara snehapariNAmarUpa pravacananI mAtA hoya to te jaina pravacana che, anyathA pravacanAbhAsa che. badhAM dharmaanuSThAnonI utpattinuM mULa snehapariNAma che, tIrthakaronA AtmadravyamAM te sarvotkRSTa hoya che tethI teo tribhuvanane pUjanIya bane che. jIvatattvanI ruci mAtAnA sthAne che, jIvatattvano bodha pitAnA sthAne che ane jIvarakSAviSayaka saMyama putranA sthAne che. tene anukrame darzana-jJAna-cAritra kahevAya che. ruci ane bodha jagADavAnI zakti navakAramAM che. saMyama e karemibhaMtenI pratijJAnA pAlanamAM che. e rIte navakAra ane sAmAyika bane maLIne jainapravacana bane che. navakArathI Azravano tyAga ane saMvaranuM sevana Azravano tyAga ane saMvaranuM sevana e jinAjJA che. navakAra vaDe teno anubaMdha paDe che. navakAranA satata smaraNa vaDe AzravamAM heyapaNAnI ane saMvaramAM upAdeyapaNAnI buddhi utpanna thAya che. tethI AzravatyAgano ane saMvarasevanano anubaMdha paDe che. te anubaMdha daDha thatAM Azravano tyAga ane saMvaranuM sevana sulabha bane che. namaskAra vaDe thatI cittazuddhinuM A lakSaNa che. cittazuddhino paryAya nirmaLabuddhi paNa che. buddhine nirmaLa karavA mATe cittane zuddha karavA mATe namaskAranuM Asevana punaH punaH karavAnuM zAstro pharamAna kare che. navakAra ane sAmAyikanAM prayojana caitanyano prema maMgaLanuM mULa che. jaDano rAga pApanuM mULa che. parameSThinamaskArathI jaDano rAga jAya che, tethI pApa nAza pAme che ane caitanyano prema pragaTe che, tethI dharmamaMgaLa vadhatuM jAya che. jIvanI maitrIthI hiMsAdi pApa jAya che ane jinanI bhaktithI caitanyano prema vadhe che. jinabhaktinuM bIja paMcamaMgala (navakAra) che. jIvamaitrInuM bIja sAvaghayoganA paccakSmaNa (sAmAyika) che. ekane navakAra ane bIjAne sAmAyika nAmathI saMbodhAya che. navakAra adhyAtma che. sAmAyika yoga che. ekathI cittanI vizuddhi sadhAya che, bIjAthI cittanI sthiratA sadhAya che. 376 view: TET 1 A trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcaparameSTimAM AtmAnuM svarUpa ane AtmAmAM paMcaparameSThinuM svarUpa jovAno abhyAsa navakArathI sadhAya che. jIvarAzimAM potAnuM svarUpa ane potAmAM jIvarAzinuM svarUpa jovAno abhyAsa sAmAyika vaDe sadhAya che. bIja ane phaLano niyama koIpaNa vrata, niyama ke dharmakAryanA prAraMbhamAM navakAra gaNavAnuM vidhAna te temAM ruci jagADavA mATe che. sAmAyika letI vakhate-sAmAyikanuM paccakkhANa uccAratAM pahelAM paNa navakAra ane pAratI vakhate paNa navakAra gaNAya che te ema sUcave che ke samabhAvanI ArAdhanAnuM mULa paNa tattvaruci che ane phaLa paNa tattvaci che. mULamAM paMcaparameSThinamaskAra che ane phaLamAM paNa paMcaparameSTipadasvarUpa banavAnI bhAvanA che. "jevuM bIja tevuM phaLa ane jevuM phaLa tevuM bIja.'' bIjamAM eka bIja che, phaLamAM aneka bIja che. AraMbha ane aMta ubhayamAM navakA2ne yAda karavAnI pAchaLa bIja ane phaLano niyama kAma kare che. navakAra prAraMbhamAM satkarma karavAnI ruci pedA karI Ape che ane aMtamAM satkarmanuM phaLa parameSTipada che e vAtanuM smaraNa karAve che. maitrIno mahAmaMtra namaskAra vaDe jIvamaitrI siddha thAya che. jIvo pratye amaitrI e moTuM pApa che, mahAmithyAtva che, 52masatya evA jIvatattvano virodha che, anaMtAnaMta AtmAonI paramaupekSA che, anAdara che, avagaNanA che, pa2ma saMkucitatA che ane caitanyatattva pratye mUDhabhAva che, teno nAza eka maitrI vaDe ja zakya che. maitrI moTuM puNya che. parama AstikatA che, satya ane siddha evA jIvasvarUpano svIkAra che, Adara che, bahumAna che, prema che, prIti che, namaskAra che, vahAla che, ekatvano anubhava che, anaMta saMkhyA ane guNano guNAkAra che, varga che, vizALatA che, viveka che tathA paramazAnti ane svasthatAno anubhava che. e maitrIbhAvane mULathI ane phaLathI, patrathI ane puSpathI, skaMdha-zAkhA ane prazAkhAthI jemaNe siddha karyo che, temano namaskAra, temanI zaraNAgati, temanI kSamApanA ane bhakti, teone samarpaNa ane teonI ja ananyabhAve thatI ArAdhanA jIvanI amaitrIbhAvarUpI apAtratAno nAza karI, maitrIbhAvarUpI pAtratAne vikasAve che. tenuM ja nAma namaskA2thI thato pApanAza ane maMgaLanuM Agamana kaheluM che. maMgaLa e dharma che, tenuM mULa maitrI che. amaMgaLa e pApa che, tenuM mULa amaitrI che. amaitrImAM ajJAna, avidyA ane mithyAtvamohanuM sevana che. maitrImAM jIvatattvanA jJAnano prakAza, AtmavidyAno vikAsa ane samyaktvarUpI sUryano udaya rahelo che. e arthathI bharelo namaskAra e mahAmaMtra ane siddhamaMtra che. pApanAza ane maMgaLanuM AvAgamana maitrIbhAvanA Adya upadezaka zrI arihaMtaparamAtmA che. tene siddha ka2nA2A siddhapa2mAtmA che. tene jIvanamAM nakhazikha AcaranArA AcAryabhagavaMto che. tene sUkSma rItie samajanArA ane samajAvanArA upAdhyAyabhagavaMto che. tene AMtara-bAhya jIvanamAM sAdhanArA sAdhubhagavaMto che. te pAMceyane karAyelo namaskAra amaitrIbhAvarUpa pApabhAvano nAza karanAro che ane paramasnehabhAvane vikasAvI sarva maMgaLone kheMcI lAvanAra che. snehabhAvanA vikAsathI dharmanI prApti tathA vRddhi thAya che, tethI sarva anuprekSAkiraNa 4 307 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhonuM Agamana tathA lAbha thAya che. amaitrIbhAvanA nAzathI du:kha jenuM phaLa che, tevA hiMsAdi pApothI mukta thavAya che. maitrIbhAvathI bharelA 52meSThionA zaraNathI jIvamAM muktigamanayogyatArUpa bhavyatvabhAvano vikAsa thAya che ane karmanA saMbaMdhamAM AvavAnI jIvanI yogyatArUpI sahajamaLano nAza thAya che. vivekarUpI yogyatAnA vikAsa mATe ane avivekarUpI ayogyatAnA vinAza mATe parameSThinamaskAra amoghasAdhana che. ayogyatAnA hrAsathI amaitrIbhAvano DrAsa thAya che. yogyatAnA vikAsathI maitrIbhAvano vikAsa thAya che, bIjA zabdomAM kahIe to pApanAza ane maMgaLanuM AvAgamana thAya che. prANathakI pyAro navakAra navakAranAM navapado yA eka pramathapadamAM paNa maityAdi cAreya bhAvo bharelA che. 'namo'pada sarvotkRSTabhaktine pAtra evA parameSThibhagavaMtone sarvotkRSTasanmAnanA dAnarUpa hovAthI paramapramodarUpa che. 'hiM'- pada bolatAMnI sAthe ja teonuM sarvotkRSTajJAna je ghAtIkarmonA nAzathI utpanna thayeluM che tenuM smaraNa thAya che. ghAtIkarmarUpI pApakarmanuM mULa svArtha yA ahaMbhAva che. teno arihaMtaprabhue kSaya karyo che, te jANatAMnI sAthe ja sarva jIvomAM rahelA 'ahaM' no nAza thAo evo karuNAbhAva jAge che. ane 'tALa' padathI sarva jIvonuM rakSaNa thAo, sarvane abhayadAna maLo, evI bhAvanA jAge che te maitrIbhAva che. ; A traNeya prakAranA bhAvamAM pakSapAtarahita evo madhyasthabhAva-je jIva jevA bhAvane yogya che, te jIvane tevo bhAva ApavArUpa arAga-dveSabhAva gUMthAyelo ja che. tethI eka 'namo arihaMtANaM' padamAM cAreya bhAvo paraspara saMvalita che. AtmAnA bhAvamaraNane aTakAvanAra che, tethI te navakAra samyagdaSTi jIvano bhAvaprANa-mahAprANa bane che. haMmeza mATe jivADanAra hovAthI eka bhava jivADanAra prANathakI paNa vadhu pyAro bane che. vizvanA jIvo sAthe saMbaMdhita hovAthI vizvaprANa paNa bane che. 'prANa thakI pyArA cho rAja' e bhaktinI ukti paNa e rIte caritArtha thAya che. zvAsamAM so vAra kevI rIte ? nAkathI jyAre eka zvAsozvAsa levAto hoya che tyAre romarAjI dvArA sADA traNa karoDa zvAsozvAsa levAtA hoya che. tene romAhAra ke lomAhAra paNa kahevAya che. za2I2ne jivADavA mATe jo sADA traNa karoDa zvAsozvAsa levA paDe che, to AtmAne jivADavA mATe 'namo arihaMtANaM' ane temAM saMgRhIta cAreya bhAvanAorUpI bhAvazvAsozvAsa keTalA adhika pramANamAM levA joIe ? jJAnIo kahe che ke - 'zvAsamAMhe samarIe so vAra'' eka bAhyazvAsozvAse eka so vAra samaravAnuM kahe che, te paNa vyavahArathI kahevAya che. tattvathI to jema zarIrane sADA traNa karoDa roma che, tema AtmAne asaMkhya pradeza che. bahAranA dekhAvamAM bhale namo arihaMtANaM' e pada eka vAra bolAtuM dekhAya, paNa sarva AtmapradezothI te yAda karavAmAM Ave to eka ja vakhatanA uccAramAM asaMkhya vAra gaNAya che ema svIkAravuM joIe. jyAM pratyeka pradeze e rIte jivADanAra 'prANa thakI paNa pyAro' bhAvaprANa beTho hoya tyAM bhAvamaraNa thavAno 378 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke durguNa pragaTavAno saMbhava ja kyAMthI rahe? arthAta te vakhate maMtra ane AtmA-be ekAkAra banI jAya che ane te bannenI ekatAmAM mana, pavana tathA deva ane guru A cAreyanuM aikya sadhAya che, temAMthI adbhuta maMtracaitanya pragaTe che. samyaktva ane saMtoSa juThThad ahatIti kuham / jeTaluM duHkha bhogavyuM teTaluM duSkRta nAza pAmyuM samajavuM. "vAlatIti kulam jeTaluM sukha bhogavyuM teTaluM sukRta nAza pAmyuM- khavAI gayuM samajavuM. jema viSayaciMtanathI mana caMcaLa bane che ane zatrunA vicArathI krodha caDhe che tema saMtanA vicArathI mana sAttvika bane che. namaskAra mahAmaMtrane gaNavAthI jIvarAzi upara snehapariNAmanI vRddhi thAya che ane dravya-guNa-paryAyathI zuddha AtmatattvanI pratIti thAya che. namaskAra e sarvottama pAtrone sanmAnanuM dAna devAnI eka viziSTaprakriyA che. temAM manapuNya, vacanapuNya ane kAyapuNyanI sAthe namaskArarUpI navamuM-chelluM puNya sadhAya che. te vaDe navamuM pApa-lobha ane aDhAramuM pApa-mithyAtvazalya nAza pAme che temaja saMtoSa ane samyakatvaguNa AvirbhAvane pAme che. samyakatvaguNa maitrIsvarUpa jIvatatvanI rucinA lAbharUpa che ane saMtoSaguNa vairAgyasvarUpa atattvacinA nAzarUpa che. samyakatva maitrIsvarUpa ane saMtoSa vairAgyasvarUpa che. ahiMsA-saMcama-5 ahiMsA jIvaneharUpa che, saMyama ane tapa AtmasneharUpa che. ahiMsAthI kAyA, saMyamathI indriyo ane tapathI mananI rakSA thAya che, ayatanAno parihAra thAya che. aMtaramAM karuNA ane vartanamAM ahiMsA e prathamadharmamaMgaLa che. enI siddhi mATe pAMca indriyo ane chaThThA manano nigraha te dvitIyamaMgaLa che. indriyo ane mananA aMkuza vinA ahiMsA paLAya nahi ane ahiMsAnA pAlana vinA bhAvanamaskAra Ave nahi. bhAvanamaskAra prabhuAjJAnI ArAdhanArUpa che ane te jIvanikAyane "Atmasama" gaNavAthI sadhAya che. 'attasamaM mannijja chappikAye / ' ahiMsA sakriyamaitrI che, saMyama sakriyavairAgya che ane tapa sakriya anAsakti che. vicAranuM phaLa vartana che, vartana vagaranI vicAraNA vAMjhaNI che. ahiMsA, saMyama ane tapa e parama maMgaLa che. temAM kAraNa maitrI, vairAgya ane anAsaktinuM jIvanamAM pratyakSa AcaraNa che. te traNa jyAre jIvanamAM Utare tyAre bhAvanamaskAra bane che. snehapariNAmano vikAsa sAdhupada e snehapariNAmano vikAsa che. sakalasattvahitAzayarUpa AtmapariNAma te sAdhutva che. tene vikasAvavA mATenuM jJAna upAdhyAyapada Ape che ane e vikAselA jJAnanuM AcaraNa AcAryapada zIkhave che. e snehapariNAmanI siddhi e siddhapada che ane e siddhino mArga sakalasattvahitAzayarUpI zubha AtmapariNAma che ema arihaMto upadeze che. arihaMtonA upadezathI ratnatrayasvarUpa siddhino mArga jANI tene jIvanamAM utAranAra AcArya, upAdhyAya ane sAdhupada che. te padone namaskAra e amaitrI-asneharUpI pApano nAza karI maitrI-snehaAtmasvabhAvarUpI dharmane pragaTAve anapekSAkiraNa 4. 379 IN 379 Af ka Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. namaskAranuM mukhya prayojana svarUpa2maNatA ke snehapariNAmano askhalitavikAsa che. dehalIdIpakanyAya jema AkAza sarvapadArthonA AdhArabhUta che tema samabhAvayuktasAdhupaNuM sarvaguNonA AdhArarUpa che. 'namo epa savvasAhUNaM' padathI sarvaguNonA AdhArabhUta samabhAvayuktasAdhupaNAne namaskAra che. temAM 'savva' padanA paNa traNa artho che. 1. sarvaprakAre sAdhupaNuM 2. sarvapratye sAdhupaNuM 3. sarvanuM sAdhupaNuM 1. sarvaprakAre sAdhupaNuM pApanA mULano nAza kare che. 2. sarvapratye sAdhupaNuM sarvapApano nAza kare che. 3. sarvanuM sAdhupaNuM e sarvanAM pApano nAza kare che. e rIte sarvasadguNonA AdhArabhUta sAdhupaNuM-sAdhubhAva-samabhAvane pragaTAvanAra ane sarvadurguNonA AdhArabhUta pApa arthAt ahaM-mamabhAvano nAza karanAra A paMcanamaskAra che. ema 'ovaMda namuvAro' padathI pragaTa thAya che. dehalIdIpakanyAyathI eka bAju pAMcamuM pada ane bIjI bAju sAtamuM pada tathA te baMnenI vacce dIpakanA sthAne chaThThuM pada che, te ema batAve che ke A paMcanamaskAra sarvadurguNonA mULarUpa ahaM-mamarUpI pApabhAvano nAza karIne sarvasadguNonA AdhArarUpa samabhAvarUpI sAdhudharmano vikAsa kare che. sAdhupadanI arthabhAvanA 'namo chor3a savvasAhULa" e cAra padonI pazcAnupUrvIthI arthabhAvanA nIce mujaba che H 1. sAhUmAMM--zabdathI sthavirakalpI- jinakalpI-chadmastha- sarvajJa-gItArtha- agItArtha -adinadIkSita -dezonapUrvakoTidIkSitAdi. 2. savva-sArva zabdathI sarvanayothI viziSTa arharmane svIkAranArA, sarva zubhayogone siddha karanArA ane arihaMtone ArAdhanArA zravya ane savya sAdhu (sAMbhaLavA lAyaka vAkyamAM kuzaLa te zravya ane karavAlAyaka kAryamAM kuzaLa . te savya). 3. oNa - loke zabdathI Urdhva, adho ane tIrthyalokamAM rahelAM 4. namo - padathI dravyabhAva ubhayaprakArano namaskAra Urdhva, adho ane tI[lokamA rahelA, sarvanayothI viziSTa arharmane svIkAranArA, sarvazubhayogone siddha karanArA, arihaMtone ArAdhanArA, zravya, savya, sthavirakalpI, jinakalpI, adyadinadIkSita ke dezonapUrvakoTidIkSitAdi sarvasAdhubhagavaMtone dravya ane bhAva ubhaya prakA2no namaskAra karuM chuM. AjJApAlana e tIrtha che. arihaMtanA namaskAramAM arihaMtanI AjJAne namaskAra che. AjJA ja tAranArI che tethI tene 'tIrtha'' paNa kahe che. gurunI AjJA paNa tIrthaMkaronI AjJAnA ArAdhana mATe che. mAtA-pitAdi vaDIlajanonI AzA paNa trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 380 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnI AjJAnA kAraNe mAnavAnI che. maMtra-taMtra-yaMtra, devagupUjana-bhakti-smaraNa, jJAnadhyAnAdi jyAre AjJAnA ArAdhanasvarUpa bane che, tyAre sAnubaMdha bane che ane muktiparyata pahoMcADe che. cAra gati, pAMca jAti ane corAzIlakSa jIvayoni, tenA kAraNabhUta cAra kaSAya, pAMca viSaya ane aDhAra pApasthAnaka tyAM sudhI ja Take che, ke jyAM sudhI AjJApAlanano adhyavasAya prakaTyo nathI. saMsAramAM sukha ke duHkha anukrame AjJApAlana ane AjJA virAdhananuM phaLa che. AjJAnuM pAlana sarva jIvanikAyane hitakArI che, zreyaskara che ane kalyANanuM kAraNa che. AjJAnuM virAdhana svacchaMdatAne poSanAruM hovAthI akalyANakArI che, ahitakArI che ane tethI varjya che. namaskAramaMtra AjJApAlananuM zikSaNa Ape che. AjJArAdhanAthI zivapadanI prApti 'AjJArAddhA virAddhA ca zivAya ca bhavAya ca / ' AjJAnI ArAdhanA mokSane mATe thAya che ane virAdhanA saMsAranuM kAraNa bane che. paraMtu te AjJA kevI che te AjJAkAraka evA paMcaparameSThionI bhaktithI ja samAya che. 1. arihaMtanI AjJAH anAdikALathI sevelA bIjA AtmAo pratyenA zatrubhAvano nAza karanArI che. 2. ahaMtanI AjJA pUjya puruSomAM rahelI pUjyatA ke je anAdikALathI adazya che tene dekhADanArI che. 3. aruhaMtanI AjJA : pharIthI janma-maraNa na karavAM paDe tevI ArAdhanA batAvanArI che. siddhanI AjJA : AjJA e siddha che, trikoTiparizuddha che ane sarvane pramANabhUta che. A bIjA padanI bhakti AjJAnA siddhasvarUpane ke trikAlAbAdhyasvarUpane batAvanArI che. - AcAryanI AjJAH "zatrubhAvane haNanArI, pUjyatAne pamADanArI, janma-maraNathI choDAvanArI tathA siddha ane akADhya evI AzA ja AcaravAlAyaka che." e rIte AjJAnI AcaraNIyatAne oLakhAvanAra trIjA padanI bhakti che. upAdhyAyanI AjJAH AjJA jenI pAse rahelI che. tenI samIpa bhaNavuM ane AjJAnI puSTi mATe tenI puSTi karAve tevAM ja zAstro bhaNavAM ane bhaNAvavAM. arthAta AjJA ja bhaNavA ane bhaNAvavAyogya che evo bhAva cothA padanI bhaktithI utpanna thAya che. sAdhunI AjJAH "lokamAM saue e AjJAo ja sAdhavAyogya-ArAdhavAyogya che." evo bhAva pAMcamA padanI bhaktithI pragaTa thAya che. e AjJAo lokamAM sarva jIvo upara potAnuM Adhipatya dharAve che. IcchAe ke anicchAe sarva jIvo e AjJAone ja AdhIna rahelA che, evI samaja paMcamapadanI bhaktithI prApta thAya che arthAta AjJAnI sarvasattAdhIzatA tathA sarvasAdhyatA-upAdeyatA samajAya che. pAMceya padonI bhaktithI AjJAnuM pUrNasvarUpa samajAya che, tethI AjJAnI ArAdhanA karavAno varSollAsa jAge che ane jIvane zivapadanI prApti thAya che. prApta, vyApta ane samApta paMcaparameSThi e jinAjJAnuM mUrtimaMtasvarUpa che. prathama be pado e AjJArAdhananA phaLasvarUpa che. chellA traNa parameSThio svayaM AjJArAdhanasvarUpa che. THE anuprekSAkiraNa 4 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pAMceyane namaskAra karavAthI cittazuddhi thAya che ane zuddhacittamAM AjJAnuM vizvavyApIpaNuM pratibiMbita thAya che. sacarAcaravizvanI sthiti e AjJArAdhana ane AjJAvirAdhananuM ja pratibiMba pADe che. tethI AjJAnAM "mahAnubhAvA" ane "mahAviSayA" e chellAM be vizeSaNo caritArtha thAya che. AjJAnuM svarUpa daza vizeSaNothI darzAvatAM kahe che ke suniuNamaNAinihaNaM bhUyahiyaM bhUyabhAvaNaM mahagdhaM / amiyamajiyaM mahatthaM mahANubhAvaM mahAvisayaM // AjJA AptapuruSonAM vacanazravaNathI prApta thAya che ane jIvanamAM vyApta banIne siddhipadamAM samApta thAya che. AjJA, zravaNa vaDe prApta, manana vaDe jIvanamAM vyApta ane nididhyAsana vaDe samApta thAya che. arihaMtonI AjJA-sAmyabhAva arihaMtonI zakti te AInspe. te zakti samatArUpa che ane samatA-sAmya e ja arihaMtonI AjJA che. bhedabhAvano nAza ane abhedabhAvanI utpatti te samatAnuM svarUpa che. bhedabhAvamAMthI hiMsAdi ane krodhAdi Azravo ane abhedabhAvamAMthI ahiMsAdi ane kSamAdi saMvarabhAvo utpanna thAya che. Azravo sarvathA ya che ane saMvara mAtra upAdeya che evI arihaMtonI AjJAnuM bIja sAmyabhAva che. prabhuAjJAnuM svarUpa eka ja zabdamAM jo kahevuM hoya to te "sAmya' che-sAmyabuddhi ke samatvabhAvanI prApti e sAmyabhAva ja sakala arihaMtonuM pratiSThAna, mokSalakSmInuM nivAsasthAna ane svarga-mRtyu-pAtAlarUpa trilokanuM svAmItva apAvanAra sAratattva che. vizvanI vyavasthA sAmyabhAvanA AdhAre che. vizvamAM dekhAtI avyavasthA sAmyabhAvanA bhaMganuM phaLa che, Ahatya ke sAmyabhAva vizvavatsala che. arihaMtonI bhakti sAmyabhAvane vikasAve che. sAmyabhAva sAdhumAM jIvamAtrane sahAyarUpe, upAdhyAyamAM sUtrapradAnarUpe, AcAryamAM AcArapAlana ane arthapradAnarUpe, siddhomAM pUrNatAnI prAptirUpe ane arihaMtomAM e badhAMnA mULarUpe pragaTapaNe dekhAya che. jinAjJA eTale jinanI karuNA prabhunI vItarAgatA, sarvajJatA ane dayAmayatA-karuNAne jyAre jyAre AgaLa karIne dhyAna-ciMtana karavAmAM Ave che, tyAre cittanI ekAgratA sAdhavAmAM ghaNI sahAya maLe che. vItarAgatA dravyarUpe, sarvajJatA guNarUpe ane karuNA paryAyarUpe jeone pragaTa thayelI che, teonuM dhyAna dhyAtAnI aMdara apragaTarUpe rahelA guNaparyAyane pragaTa karavAmAM AlaMbanarUpa thAya che. vItarAgatA eTale zuddha Atmadravya, sarvajJatA eTale zuddha AtmaguNa ane kAruNya eTale zuddha AtmaparyAya. niraMjana-zuddha Atmadravya vizvajIvo pratye svabhAvathI anaMtakarUNAvALuM hoya che, tenI pratIti teonA dhyAna dvArA thato pApanAza ane duHkhanAza karI Ape che. karuNA e ja AjJA ane AjJA e ja karuNA. AjJAkAraka ane AjJApAlaka banneno yoga karAvI ApavAnI zakti karuNAguNanA praNidhAnamAM che. tethI karuNA ja dharmanI ane te dvArA mokSanI jananI che evuM zAstrakAronuM abAdhita nirUpaNa che. ka8 SN 382 thI chevailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ahalya pAMceya parameSThiomAM "AIya' vyApta che. "Ahatya eTale arihaMtonI zakti. te zakti sAmyasvarUpa che. te ja arihaMtonuM Azaizcarya che. arihaMtonI AjJA bhedabhAvano nAza karI jIvarAzi pratye caitanyasvarUpe abhedabhAva pragaTAvavAnuM sAmarthya dharAve che. bhedabhAvamAMthI hiMsAdi tathA krodhAdi AzravonI ane abhedabhAvamAMthI ahiMsAdi tathA kSamAdi saMvarasvarUpa dharmonI utpatti thAya che. AzravonA tyAgarUpa ane saMvaronA svIkArarUpa prabhu AjJAnuM tAtparya bhedabuddhino nAza ane abhedabuddhino AvirbhAva che arthAta sAmyabuddhi-samatvabhAvanI prApti che. e samatvabhAva ja sakala arihaMtonuM pratiSThAna, mokSalakSmInuM nivAsasthAna ane svarga-mRtyu-pAtALarUpa trilokanuM svAmItva-prabhutva dharAve che. samagravizvanI vyavasthA upara sAmyabhAvanuM prabhutva che. vyavasthita lokasthiti sAmyabhAvanA AdhAre che. vizvamAM dekhAtI avyavasthA-e sAmyabhAvanA bhaMganuM ane viSamabhAvanA sevananuM phaLa che. te avyavasthAnuM sAmyabhAvathI nivAraNa thaI jAya che ane pAchI vyavasthitatA utpanna thaI jAya che, tenI pAchaLa "Ahatya" kArya kare che. "Ahatya' vizvavatsala che tethI ja arihaMtonI bhakti samastasatvaviSayakanehapariNAmane vikasAve che. teonI vItarAgatA nizcayanayathI vItarAgasvarUpa che, eTale mohanIyakarmanA udayathI thatAM parapugalabhAvaviSayakarAganA sarvathA abhAvarUpa che, nimaeNLakSayarUpa che ane zuddha AtmasvarUpanA lAbhArUpa cheH vyavahAranayathI te vItarAgatA viziSTa prItirUpa che, jIvarAzi upara svAbhAvika sneha, karuNA ane vAtsalyanA vistArarUpa che. e "Ahatya' ja sAdhumAM jIvamAtrane sahAyarUpe, upAdhyAyamAM jJAnadAnarUpe, AcAryamAM AcArapradAnarUpe siddhamAM pUrNatAnA AvirbhAvarUpe ane arihaMtomAM sarvanA mULarUpe raheluM che. mULa haMmezAM zveta hoya che. phaLa lAla, puSpa pIta, patra nIla ane skaMdha zyAma hoya che. te anukrame pAMceya parameSThionA bhinnabhinnavarNarUpe dhyAna karavA mATe vihita thayelAM che. zyAmavarNa aneka guNone dharAve che. zyAmavarNanI avagaNanA upadravakAraka che. pRthvI ane megha jeTalA vadhAre zyAma teTalA vadhAre utpAdaka che. AMkhanI kIkI ane mAthAnA vALa jema vadhAre zyAma tema vadhAre jJAna ane vadhAre prema prakaTAvanArA gaNAya che. - sAdhunI zyAmatAmAMthI ja upAdhyAyanuM jJAna, AcAryono AcAra, siddhonI siddhi ane arihaMtonuM Ahatya' prakaTa thAya che. jema lokamAM tema lokottaramAM zyAma vastunuM mahattva badhAnAM mULa tarIke gaNAyeluM che. tapa-japa-saMyama-upasarga-pariSahasahanAdi sAdhudharmanA zyAmavarNane vyakta kare che. tethI te badhAM ucca padono utpAdaka che. e rIte pAMceya parameSThiomAM "Ahatya ane sarvazreSTha pAMca varNo samAyelA che. cAra nikSepe paMcaparameSThine namaskAra eSa paJcanamaskAra :, sarvapApapraNAzanaH / maMgalAnAM ca sarveSAM, prathamaM bhavati maMgalam // bhAvArtha - pAMceyane karelo A namaskAra sarvapApono nAza kare che ane sarvamaMgaLomAM prathamamaMgaLa che. navakAramaMtra aDasaTha akSara, ATha saMpadA ane navapadothI banelo che. prathama pAMcapada parameSThione dravyabhAvanamaskArarUpa che. anuprekSAkiraNa 4 383 IN 383 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma, AkRti, dravya ane bhAvathI pAMceya parameSThio traNeya jagatanA jIvone sarvakSetra ane sarvakALamAM pavitra karI rahelA che. 'arihaMtAdi' nAmanikSepa vaDe 52meSThiono sAmAnya bodha thAya che, sthApanAnikSepa vaDe teomAM rahelI vizeSatAono bodha thAya che, dravyanikSepa vaDe teonI sAdhanAnuM svarUpa samajAya che ane bhAvanikSepa vaDe teonI siddhinuM svarUpa samajAya che. cAreya nikSepa vaDe thayelo pAMceya parameSThiono bodha te vastuviSayaka bodha che. sarvavastuomAM zreSThavastu pAMca parameSThio che, e samaja pAMca padothI spaSTa thAya che. vastu eTale jemAM guNaparyAya vase che, tenA bodhane zAstrakAro vyavahAranayano bodha kahe che. vastune pUrNapaNe samajavA mATe vyavahAranayanI sAthe nizcayanayanA bodhanI paNa teTalI ja AvazyakatA che. prathama vyavahAranayathI vastune spaSTapaNe samajavI ane pachI te ja vastune nizcayanayathI samajavI e krama che. nizcayanayane samajavA mATe prathama vyavahAranayanuM jJAna jarUrI che. vyavahAranayanA jJAnane vastuviSayaka bAhyajJAna (Objective Reality) kahevAya che. vastuviSayakabAhyajJAna thayA pachI tattvaviSayakajJAna samajavuM saraLa thaI paDe che. tattvaviSayakajJAna e mukhya prayojanabhUta che. te jJAnane vastuviSayaka AtyaMtarajJAna (Ideal Reality) kahevAya che. AtyaMtarajJAna e nizcayanayano viSaya che. vyavahAranayathI paMcaparameSThione jANI lIdhA bAda jo nizcayanayathI paNa teonuM svarUpa jANavAmAM na Ave to vyavahAranayaviSayakajJAna sAdhanAmAM vizeSa upakAraka nIvaDatuM nathI. keTalIka vakhata te jJAna ahaMkArAdi doSonuM nimitta paNa banI jAya che, tethI nizcayanaya vaDe paMcaparameSThione jANavA sAdhakane anivArya thaI paDe che. navakAranA prathama pAMca pada vaDe vyavahAranayanI mukhyatAthI paMcaparameSThione namaskAra karyA pachI, chellAM cAra padonI cUlikAmAM nizcayanayathI paNa paMcaparameSThione namaskAra ane tenA phaLano nirdeza karAya che. nizcayanayathI paMcaparameSThisvarUpa AtmA pote che, evuM jJAna samyagdaSTi jIvane hoya che. navakAramaMtranI cUlikA namaskAranuM nizcayasvarUpa paNa jaNAve che. 'so'zabdathI samIpataravartI namaskAra pariNAma pAmelo paMcaparameSThirUpa potAno AtmA sUcavAya che ane e ja paramArthanamaskArarUpa hovAthI sarvapApono praNAzaka bane che tathA sarvamaMgalomAM prathamamaMgala (je svarUpalAbha) tene prApta karAve che. vyavahAranayano namaskAra sAdhanarUpa banIne nizcayanayanA namaskAra sudhI pahoMcADe che. nizcayanayano namaskAra paMcaparameSThirUpe potAno AtmA che tethI te AtmasamApattirUpa bane che. samApatti be prakAranI che H viSayasamApatti ane AtmasamApatti. vyavahAranayathI paMcaparameSThinuM cAra nikSepa vaDe thatuM jJAna te viSayasamApattirUpa che ane nizcayanayathI paMcaparameSThirUpe nija AtmAnuM jJAna te AtmasamApattirUpe che. AtmasamApatti eTale dhyAtA, dhyeya ane dhyAna e traNeyanI ekatA ane tenuM saMvedana. kahyuM che ke 'viSayasya samApatti-saMpattirbhAvasaMjJinaH / Atmanastu samApattirbhAvo dravyasya tAttvika : // '-dyA. dvAtriMziA: 20/11 arthAt - viSayanI samApattimAM ''nAma'' saMjJA che, arthAt je viSayamAM AtmAno upayoga joDAya che. te vastunuM nAma AtmAne prApta thAya che. jema ke agninA upayogamAM joDAyelo ''mANavaka'' agni zabdathI saMbodhAya che, AtmAnI samApatti e trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 384 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayanI samApatti karatAM judI jAtanI samApatti che. arthAt AtmA te nAmane dhAraNa kare che ema nahIM paNa Atmadravyano te tAttvika bhAva bane che. zuddhasvarUpane varelA paMcaparameSThionAM dhyAnamAM tanmaya banelo AtmA te samaye nizcayanayathI parameSThisvarUpa bane che, kema ke temAM AtmasamApatti rahelI che. viSayasamApatti e padArthaviSayakajJAna ane temAM upayogarUpa che. AtmasamApatti e AtmaviSayakajJAna ane temAM upayogarUpa che. jJAna ane upayoga AtmaguNa che ane te sva-para-prakAzaka che. te jyAre vastuviSayaka hoya tyAre viSayasamApatti che. viSayasamApattine viSayano bodha karAvanAruM jJAna kahevAya che ane AtmasamApattine AtmapariNativALuM jJAna kahevAya che. te pariNati jyAre sudaDha thAya che tyAre tene tattvasaMvedanazAna tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. cUlikAmAM je namaskAranuM varNana che, te namaskAranuM mAtra viSayanA bodharUpa jJAna nathI, kintu AtmapariNatimat ane tattvasaMvedanarUpa jJAna paNa che. te aMtaraMga hovAthI lo zabda atyaMta nikaTavartInA arthamAM "puta sarvanAmano prayoga che. AtmAne atyaMta nikaTavartI evuM namaskAra svarUpa jo koIpaNa hoya to te parameSThisvarUpane pAmelo AtmA pote ja che. te bhAvasamApatti che ane te ja sarvapApanI samUlavinAzaka che tathA sarvamaMgalomAM prathama, zreSTha athavA pradhAna maMgala cAra nikSepe pAMca parameSThione thato dravya-bhAvanamaskAra vyavahAranayathI paMcaparameSThione uddezIne karavAno hoya che ane te ja namaskAra nizcayanayathI svAtmauddezaka hoya che. vyavahAranayathI 108 guNone varelA paMcaparameSThibhagavaMto paramapade birAjamAna hovAthI parameSThi gaNAya che. nizcayanayathI jIvamAtranuM zuddhasvarUpa parameSThirUpa che, tethI nizcayanayano namaskAra sarva jIvAtmAonA zuddhasvarUpane AvarI le che. e rIte dravya-bhAva ane vyavahAra-nizcaya ubhaya namaskAra karyA pachI te ja namaskAranuM phaLa cUlikAmAM varNavyuM che. phaLavarNana dravya-bhAva ane vyavahAra-nizcaya sarva prakAranA namaskArane uddezIne che. nizcayathI sarva jIvonuM parameSThisvarUpa namaskArano viSaya banAvIne jyAre ciMtavavAmAM Ave che, tyAre te atasvarUpa banI jAya che ane te nirvikalpa cinmAtra samAdhirUpa hovAthI sakalapApakarmono samUlanAza karavA samartha thAya che. nizcayanamaskAra vyavahAranamaskAranuM phaLa che. vyavahAranamaskAra parameSThisvarUpane pAmelA zuddhAtmAonAM nAma, sthApanA, dravya ane bhAvane sammukha rAkhIne karAya che. nAma vaDe zabdAnusaMdhAna, sthApanA vaDe arthAnusaMdhAna, dravya vaDe tattvonusaMdhAna ane bhAva vaDe svarUpAnusaMdhAna thAya che. e rIte nAma, sthApanA, dravya ane bhAva kArya-kAraNarUpa banIne nizcayanamaskAranI prApti karAve che. nAmanamaskAra bhASya, upAMzu ane mAnasa jApa vaDe thAya che. sthApanAnamaskAra vAkyartha, mahAvAkyartha ane aidaMparyArthinI vicAraNA vaDe thAya che. dravyanamaskAra jIvAdi tattvonI ane maityAdi bhAvonI anuprekSA vaDe thAya che. bhAvanamaskAra svarUpAlaMbananI vicAraNA vaDe thAya che. nizcayanamaskAra jIvatvanA bahumAnarUpa che, tethI tattvonusaMdhAna dvArA svarUpAnusaMdhAna sadhAya che. te samyagdaSTine hoya che, kema ke samyagdaSTi jIva jinavacananI saNA dharAve che. 'jaM jjhAyA jjJAyaMto arihaMta rUvasupayapiMDatthaM / arihaMtapayamayaM ciya, appaM pikkhei paccakkhaM " -sirivAlakahA anuprekSAkiraNa 4 385 NNN Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha- piMDastha, padastha ane rUpastha beyamAM rahela zrI arihaMtaparamAtmAnuM dhyAna dhyAtA jyAre kare che, tyAre te potAnA AtmAne pratyakSa arihaMtapadamaya jue che. e ja vAtane mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja nIcenA zabdo vaDe pharamAve che. arihaMtapada dhyAto thako, davaha-guNa-pakjhAya re, bheda cheda karI AtamA, arihaMta rUpI thAya re. vIra jinezvara upadize. zrI zrIpALadAsa zrI jinavacana pharamAve che keje egaM jANai se savvaM jANai / je savvaM jANai se egaM jANai / sAkSAditthaM kevalyeva jAnAti tadvacanazraddhAnusAreNa punarbhAvato'nyo'pi samyagdRSTiH sarvaM ekaikaM vastu sarvamayaM jAnAti / zrI vizeSAvazyakabhASya-gA. 321 eka vastu sarvamaya che, mATe je ekane jANe che te sarvane jANe che. A pramANe kevaLI sAkSAtu jANe che ane sarva samyagudaSTi jIvo paNa teonA vacananI (AgamanI) zraddhA vaDe eka vastune sarvamaya jANe che. vaLI'jo jANai arahaMtaM, davvatta-guNatta-pajjavattehiM / so jANai appANaM, moho khalu jAi tassa layaM // ' dravya-guNa-paryAyathI je arihaMtane jANe che te nija AtmAne jANe che. je nija AtmAne jANe che teno moha vilaya pAme che. zrI pravacanasAra pAMca vaDe cAranI zuddhi deve te deva, dikhAve te guru ane cakhAve te dharma. devathI darzana, guruthI jJAna ane dharmathI AcaraNanI-cAritranI prApti-zuddhi thAya che. devatattvanuM prayojana darzana ane pUjana che. gustattvanuM prayojana dAna ane jJAna che. dharmatatvanuM prayojana AcaraNa ane AsvAdana che. vizvamAM tattvabhUtavastu dazavidha yatidharma che. tene dekhADanAra arihaMta, tenuM phaLa siddhatva, teno AcAra AcAryatva, tenuM jJAna upAdhyAyatva ane tenI sAdhanA te sAdhutva che. le te deva arihaMta-siddha deva che. te parokSapaNe AtmajJAna Ape che. AcArya-upAdhyAya ane sAdhu guru che. te pratyakSapaNe AtmajJAna Ape che. namaskAra karanAro AtmA deva ane guru ubhayanA namaskAra dvArA arthAt bhakti, zraddhA ane kRtajJatA guNa dvArA sanmukha thaI AtmajJAna prApta kare che. tethI jema deve te deva che tema guru paNa deva che. e bannenI sanmukha thanAro AtmA paNa deva che. traNeya tattvo denArAM che, lenArAM nahi, tethI te badhAM pUjya che. bhAvamaMgaLaH navakAra bhAvamaMgaLa eTale maMgaLabhAva, AtmAno zubha adhyavasAya. namaskAra zubha adhyavasAyane jagADe che. namaskAra vaDe bhAgato te zubha adhyavasAya bhAvamaMgaLa arthAta maMgaLabhAva bane che. te ja maMgaLabhAva karmakSayanuM asAdhAraNa kAraNa che. 38da che railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS 386 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) zabda-rUpAdi pAMca prazasta viSayo, (2) audArya-dAkSiNyAdi (dharmanAM) pAMca lakSaNo, (3) upazama-saMvegAdi samitinAM pAMca liMgo, (4) maitrI-mAdhyacyAdi bhAvo tathA (5) ahiMsA-satyAdi dharmo. te badhAnuM praNidhAna je pAMca parameSThiomAM karavAmAM Ave to te bhAvanamaskAra banI jAya che. sAspada ane siddhapada sarvavyApI sAdhupada kevaLa sAdhanA mATe che, siddhapada kevaLa siddhi mATe che. sAdhupadamAM sarvanI sAthe abheda sAdhavAno che. sarvamAM huM ja birAjamAna chuM ema sahI-samajI ahiMsA-samAdi dharmonI sAdhanA karavAnI che. te sAdhanA 12 varSa, 24 varSa, 36 varSa thayA bAda teno upadeza bIjAne ApavAnuM kArya te upAdhyAyapada che. tenuM pAlana karAvavAnuM kArya AcAryapadanuM che. te be pada sakriya che, siddhapada akriya che. ahiMsA ane samAdi dharmanI siddhi te siddhapada che ane bIjA badhAne te siddhapada prApta karAvavAnuM kArya arihaMtapada dvArA thAya che, mATe arihaMtapada sakriya che. arihaMtapada siddhapadanuM mAdhyama che, AcAryapada arihaMtapadanuM mAdhyama che ane upAdhyAyapada AcAryapadanuM mAdhyama che. sAdhupada mULarUpe sarvavyApI che ane siddhapada phaLarUpe sarvavyApI che. sAdhupada sarva jIvone potAmAM samAve che. siddhapada sarvarUpe bane che. arihaMtapada sarvamAM vyApe che. sAdhu avasthA sarvane svamAM samAve che. ane arihaMta avasthA sarvamAM svane vyApaka banAve che. sAdhune kevaLa sAdhanA karavAnI hoya che. temAM mArgadarzana upAdhyAyanuM ane zistapAlana AcAryonuM che. AjJApAlana arihaMtonuM che. siddhapada badhAnAM lakSya rUpa-dhyeyasvarUpa che. A rIte sAdhupada ane siddhapada sarvavyApI che. arihaMtAdi pado te vyApakatAne upadezAdi vaDe bhavya jIvomAM vistAra che. upayoga ane yoga ubhacanI vizuddhi siddhabhagavaMto sarvoccasthitine pAmelA che, mATe ja sarvocca sthitine pamADanArA che. sarvoccasthitine pamADanArA che, mATe ja sarvoccasthitine pAmelA che. Ama baMne sthiti samAntare cAle che. ekanI vRddhi thatAM bIjAnI vRddhi thAya che ane ekanI hAni thatAM bIjAnI paNa hAni thAya che. dAna ane jIvana baMne sAthe cAle che, kema ke jIvamAtranuM lakSaNa ubhaya prakAre che. bAhyalakSaNa parasparopagraha'thI bIjAne anugraha-upaghAtamAM nimitta banAya che ane AMtaralakSaNa upayogathI potAnA anugraha-upaghAtamAM nimitta banAya che. tethI upayoga ane yoga ubhayanI vizuddhimAM dharma rahelo che. abhyAsa ane vairAgya cittavRttinA nirodha mATe abhyAsa ane vairAgya e be upAyo che. vairAgyathI cittano bahirmukhapravAha nivRtta thAya che, abhyAsa vaDe AMtarikapravAha sthira thAya che. tamoguNanI prabaLatAthI cittamAM Alasya, nirutsAha, mUDhatA vagere doSo utpanna thAya che. te badhAnI nivRtti abhyAsathI thAya che. rajoguNanI adhikatAthI cittamAM rahelo caMcaLatArUpa vikSepa vairAgyathI dUra thAya che. citta eka nadI che. temAMthI vRttiono pravAha vahyA kare che. eka saMsArasAgara tarapha bIje kaivalyasAgara tarapha. jyAre kaivalyasAgara taraphanI dhArA pravAhita thAya che tyAre cittanI prAnti utpanna thAya che. sthitimAM yatna te abhyAsa che ane cittanuM vRttirahita thaIne zAnta pravAhamAM vahevuM te sthiti che. anuprekSAkiraNa 4, 387. Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuprekSAkiraNa 5 sahAya kare te sAdhu sahAya kare te sAdhu. sahAya te ja kare ke je premathI bharapUra hoya, ISya-asUyAthI rahita hoya ane dveSanA lezathI mukta hoya. sAdhunuM mukhya lakSaNa kSamA che. kSamAdharma premathI ja zakya che. prema karavAmAM nyAyabuddhi che, viziSTamati che, nirAgrahavRtti che ane tattvamArge daDhapaNe TakI rahevAnI Atmazakti che. premadharma jevI mahAna vastu sAdhavA mATe je viziSTa zaktio joIe te cAra che. 1. nirAgrahavRtti 2. viziSTa mati. 3. nyAyabuddhi. 4. dhyeya pratye nizcaLa rahevAnI Atmazakti. nirAgrahavRttimAMthI eka zakti pedA thAya che je premamArge jIvane TakAve che. e ja rIte matinI nipuNatAmAMthI eka zakti pedA thAya che je jIvane prematattvanuM mahattva samajAvavAmAM sahAya kare che. nyAyabuddhinI paNa teTalI ja AvazyakatA che ke jenA vinA premanuM mahattva aMkti thavuM azakya che. e badhuM hovA chatAM daDhatA na hoya topaNa A mArga para TakI zakAtuM nathI. tethI e cAra prakAranI zaktio je je upAyothI vikasita thatI hoya te te saghaLA upAyone zAstrakAroe "dharmamArga tarIke saMbodhelA che. e dharma ja amRta che. kemake tenA pariNAme premarUpI amRtanA paripUrNapAna mATe adhikArI thavAya che. dveSa e mRtyu che, prema e jIvana che. jIvananI icchAvALAe premarUpI amRtanuM satata pAna karavuM joIe, e amRtanA pAna vaDe mRtyarUpI viSanuM mAraNa thAya che. jJAnazakti eTale viziSTamati darzanazakti eTale nirAgrahavRtti cAritrazakti eTale nyAyabuddhi ane tapazakti eTale titikSAvRtti A cAra prakAranI Atmazaktio vaDe dharma, prema, AtmaupajyabhAva, paramAtmatattva ane brahmAtmakyalakSyane sAdhanAra hovAthI sAdhu. dAna-dayA jJAna ane dhyAna, e sAdhuno dharma che. dAna ane dayA e be AtmaupajyavRttine TakAvanArA che. jJAna ane dhyAna brahmAtmaaikyabhAvane puSTa kare che. anusaMdhAna karI Ape che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtonA pAMca varSo zrI arihaMtano zvetavarNa temano sattvaguNa uparano vijaya sUcave che. kema ke jJAtti, dayA, samatA Adi guNo hovA chatAM teno temane ahaMkAra nathI. 388 388 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhano raktavarNa temanA rajoguNa uparanA vijayane sUcave che. saMsArI jIvanuM kartRtva karmanA kAraNe che. siddhonuM kartRtva-arthakriyAkAritva-svataMtra mAtra AtmadravyanA kAraNe ja che. AcAryano pItavarNa e rajoguNa ane sattvaguNanA mizraNarUpa che. rakta ane zvetavarNa maLavAthI pItavarNa thAya che. AcAryo AcArapradhAna hovAthI rajoguNI che. chatAM tenA ahaMkArathI mukta thavA prayatnazIla che. upAdhyAyano haritavarNa tamoguNa ane sattvaguNanA mizraNarUpa che. zyAma ane zvetavarNa maLe tyAre haritavarNa thAya che. upAdhyAyo sattvaguNano Azraya laIne nidrA, ALasa, pramAda Adi tamoguNane jItavA mATe svAdhyAya vaDe satata prayatnazIla hoya che. sAdhuno zyAmavarNa tamoguNano sUcaka che. nidrAdi doSone jItIne apramattabhAva pAmavA mATe sAdhu satata prayatnazIla hoya che. arihaMto ane siddho sattva ane rajoguNanA vijetA che. AcArya, upAdhyAya ane sAdhu temanAM pagale cAlIne tamoguNane parAsta karavA mATenI sAdhanAmAM rakta che. lIlA, pILA, ane zyAma banIne traNa guNanI pakaDamAMthI chUTavA mATe satata udyamazIla che. AtmabhAvanuM dAna zrI paMcaparameSThibhagavaMto ApaNane AtmabhAvanuM dAna kare che. anAtmavastuone AtmA mAnI tenA para AsaktibhAva karI, A jIva anAdikALathI cAra gatimAM rakhaDI rahyo che ane anaMta Apattione bhogavI rahyo che. zrI paMcaparameSThinamaskAra ke jeno samAveza eka prathama parameSThinamaskAramAM paNa thaI jAya che teno Azraya levAthI, tenuM AlaMbana svIkAravAthI, temAM ja cittane punaH punaH parovavAthI AtmabhAva jAgRta thAya che. anAtmabhAvanA ayogya AkarSaNarUpI viSano nAza thAya che. AtmabhAvanI prApti thavAthI jIva anupamazAMtino ane nirupamasukhano anubhava kare che. 'sarve AtmAo Atmatulya che ane potAno AtmA paramAtmatulya che. tathA paramAtmapada zAzvatazAMtinuM dhAma che. sarvene sukha karanAruM, maMgaLa karanAruM, kalyANa karanAruM pada che' te bhAva 'parameSThinamaskAra' arihaMtanamaskAra bhAvane jagADI Ape che. zrI arihaMto pote ja siddha thAya che, pote ja gaNadharone upadeza ApanArA hovAthI AcArya paNa che, temane ja tripadI saMbhaLAvanArA hovAthI upAdhyAya che ane svayaM sarva jIvo sAthe mana-vacana-kAyAthI maitrI sAdhavA vaDe sAdhu-sAcA sAdhaka paNa che. zrI arihaMto A rIte pote ja siddha, pote ja AcArya, pote ja upAdhyAya ane pote ja sAdhu hovAthI temane ekane namaskA2 ka2vAthI pAMceya parameSThine namaskAra thAya che. eka namaskAramAM pAMce namaskArano saMgraha thaI jAya che tethI te badhAno rAjA gaNAya che. rAjArUpa arihaMtone karAyelo namaskAra sAta ja akSarono hovA chatAM sAta bhayane TALanAro, sAta (bhUmi) kSetranI jema zAzvata ane sAta (supAtra) kSetranI jema anaMtaphaLano dAyaka bane che. AtmabhAvane pragaTAvanAra arihaMta-namaskArano upakAra niHsIma che, tethI temAM 1. taccitta, 2. tamana, 3. tallezya, 4. tadadhyavasAya, 5. tattIvraadhyavasAya, 6. tadarthopayukta, 7. tadarpitaka2Na, 8. tadbhAvanAbhAvita thavuM joIe. anuprekSAkiraNa pa 389 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e rIte AtmabhAvane vikasAvavAnA hetuthI thato parameSThinamaskAra pAMce namaskAramAM maLI jaI acinta phaLane ApanAro thAya che. zrI navakAranI agAdhazakti zrI navakAranI ArAdhanA eTale AtmabhAvanI ArAdhanA. AtmabhAva Ave eTale sarvAtmabhAva Ave zrI arihaMtaparamAtmAnI AjJAmAM teozrIno sarvAtmabhAva jhaLahaLe che. teozrIe prakAzelA nAnAM-moTAM paccakSmaNo ane anuSThAnomAM sarvAtmabhAva bharelo che. navakAramaMtramAM svarganAM sukho ApavAnI ke narakanAM duHkho kApavAnI koI vAtane sthAna nathI. pApano nAza ane maMgaLanuM pradAna karavAnI acittvazaktivALA navakAranI ananyatama viziSTatA samajavA jevI che. vizvanAM gUDhatama rahasyonI cAvI zrI navakAramAM che. sarva jIvo uparanA samatvabhAva vinA sAco namaskAra na hoI zake, samatvavAna zrI paMcaparameSThibhagavaMto pratye AtmabhAva pragaTe nahi. sarva jIvonA hitanI-AtmasamabhAvamUlaka hitaciMtAmAMthI ja sarvezvarapaNuM pragaTe che. te sarvezvaratA pragaTa karavAnI agAdhazakti zrI navakAramAM che. ApaNI samagratAno zrI paMcaparameSThibhagavaMtone niSkAmabhAve havAlo soMpI devo te che "namo'no bhAvArtha. mana-vacana-kAyA uparanA ApaNA saghaLA hakko rAjInAmuM Ape ane tyAM zrI paMcaparameSThibhagavaMtonA sarvajIvahitaciMtakatvano mahAbhAva besIne potAnuM kAma karato thAya tyAre ja "namo' zabdano jApa sArthaka thayo gaNAya. mana potAnAmAM samAyeluM na rahe tenuM nAma namana. zrI navakArano bhAva eTale zrI arihaMtonI asIma karuNAno bhAva. kevaLa potAnA ja sukhano vicAra karanAro ArAdhaka vizvahitanI bhAvanA dharAvatA zrI tIrthaMkaradeva ke teozrInA ja mArge apramattapaNe cAlanAra zrI paMcaparameSThibhagavaMto sAthe bhAva saMbaMdha bAMdhI zakato nathI. sva ane sarvanA vicAra vacce rahelo taphAvata spaSTa thayA vinA zrI paMcaparameSThibhagavaMtanI sAcI oLakhANa thavI zakya nathI. sAdhu ane zrAvakonuM jIvana zAne mATe ? - zrI arihaMtAdi parameSThine namaskAra na karanAra viSayone, kaSAyone, avirati, pramAda ane azubhayogone ane te badhAnA kAraNarUpa aSTakarmane namI rahyo che. e namaskAra ane saMsAra-sAgaramAM DubADe che, caturgatimAM paribhramaNa karAve che. zrI paMcaparameSThine namaskAra karanAra pratyeka jIva mokSasAgara tarapha dhase che ane te namaskArano bhAva jema jema vikasato jAya che, tema tema potAnA AtmAne mokSasukhanA sAgaramAM bheLavato jAya che. saMsAra duHkharUpI khArA jaLano sAgara che, mokSa sukharUpI mIThA jaLano mahAsAgara che, namo' e sarva jIvone Atmatulya gaNavAno bhAva siddha karavA mATeno zubhabhAva che. 390 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo bhAva jene nathI maLyo teo sarva jIvothI potAne judA pADI ahaMkAramamakAra poSavAno atyaMta azubha bhAva poSe che. jIva-jIva vacce bheda paDAvanAra karmabaMdhanone mULamAMthI ukheDavA mATe, jIva-jIva vacce abhedabhAva sadhAvanAra sAmAyikarUpI samatAbhAva ane namaskArarUpI bahumAnano bhAva lAvavA sivAya bIjo upAya nathI. samatAbhAva ne namaskArarUpI namrabhAvasahita samatAbhAva keLavavo eja caudapUrva ane bAra aMganA upadezano sAra che. samatAbhAva pAmavAmAM AvatAM vinone vidAravA mATe samatAbhAva ane namaskAra jarUrI che. e rIte aMtarAyonA nivAraNa mATe ane samatAbhAvono abhyAsa keLavavA mATe sAdhu ane zrAvakonuM jIvana che. namopadanuM rahasya zrI navakAramAM cha vAra "namo' padanuM uccAraNa che te sahetuka che. pAMca Indriya ane chaThThuM mana e jJAnanAM sAdhana che. te sarva vaDe thatuM zrI paMcameSThionuM jJAna, sarva pApanA hetubhUta duSTamana ane azuddha indriyone TALI zubhamana ane zuddha indriyone utpanna kare che. dujhamanano nAza te pApakSaya che ane zubhabhAvanI utpatti te maMgaLanuM Agamana che. zrI navakAranA pratyeka "namo' padane bolatI vakhate ekeka Indriya ane chaThThA padano namaskAra bolatI vakhate manane nirmaLa karavAno prayAsa thaI rahyo che ema vicAravuM. "namo padamAM potAnI alpajJatA ane alpazaktimattAno sabhAna svIkAra che. e svIkAramAM ja paramAtmAnI stuti chupAyelI che. namo arihaMtANaM' e padamAM viveka, vairAgya, amadama, saMtoSa, zraddhA, uparAti, samAdhi, mumusutA vagere saghaLAM sAdhanono eka sAmaTo samAveza jJAnIne dekhAya che. prabhukRpA mATe jarUrI yogyatAne te vikasAve che ane ayogyatAnuM nivAraNa kare che. dA.ta., namo duSkRtagavAcaka che. arihaMta sukRtAnumodanavAcaka che ane tANe catuH zaraNagamanavAcaka che. vaLI namo ari + haMtANaM pada dharmakAyavAcaka ane namo arihaMta + tANe pada karmakAya ane namo arihaMta + ANuM pada tattvakAyavAcaka bane che. namo' padathI duSkatagaI, "arihaM' padathI sukRtAnumodana ane "tANaM' padathI pradhAnazaraNagamana vyakta thAya che. duSkataga mATe kahyuM che ke - "gapratidate nuvanthApanane" karmano anubaMdha dUra karavA mATe A amogha sAdhana che. sukRta anumodana mATe kahyuM che - "tazAzanivardhanam" kuzaLa Azayano anubaMdha pADavA mATe A samartha che. pradhAna zaraNopagamana mATe kahyuM che ke, mahAna pratyapAyaparirakSaNopAyaH" / pratyapAyothI bacAvI levA mATe A mahAna upAya che. "tANa' = "trANa' mAM sAkSAt zaraNapada che. arihaM' padamAM tribhuvanapUjyatA mahAna kuzaLakarmane ghotita kare che. tribhuvanatAraka tIrthanuM utpAdakapaNuM ane te mATe traNa bhuvananA sakaLa jIvone duHkhamukta karavAno adhyAvasAya temAM rahelo che. anuprekSAkiraNa 5 391 paS 391 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo pada vaDe duSkatathI pAchA pharIne sukRta tarapha gamana karavAnI IcchA pragaTa thAya che. arihaMtANaM dharmakAya avasthA ke je avasthAmAM maityAdi bhAvo ane tadanurUpa AcaraNa vaDe krodhAdi bhAvazatruone prabhue haNI nAMkhyA che teno bodha thAya che. arihaMtANaM thI prabhunI samavasaraNastha karmakAyaavasthAno bodha thAya che. arihaMta+ANe prabhunI tattvakAyaavasthA ke je avasthAmAM prabhu jagatanA jIvone tAravA mATe AjJAnA ArAdhana vaDe AjJAsvarUpa banI gayA che, bhakti karanArane anugraha karavA vaDe svayaM AjJAsvarUpa banI gayA che teno bodha thAya che. zrI navakAra e vibhAvane namAvavAnI ane svabhAvane namavAnI kriyA che. vibhAva eTale kaSAya ane tene pedA karanAra viSayono anurAga. tene namAvavA eTale tenI asAratA, nirguNatA ane pariNAma-kaTutAnuM vAraMvAra parizIlana karI tenA pratyenA anurAgane utAravAnI kriyA e arthamAM "namo pada paripUrNavairAgyane sUcavanAruM pada che. ane "arihaMtANaM' pada svabhAvane oLakhAvI tenA pratye bhAvane vadhAranAruM bhaktine pedA karanAruM sudaDhasnehane jagADanAruM pada che. vibhAvanuM tucchatva ane svabhAvanuM mahattva cittavRtti upara sthApita karavAnuM kArya arihaMtanA namaskArathI thAya che. maMtra ane zAstranuM kArya svarUpano anubhava karavA mATe zrI arihaMtano namaskAra anivArya che. zAstrI svarUpa tarapha AMgaLI cIMdhe che. maMtra sAthe rahIne svarUpano anubhava karAve che. zAstra mArgadarzaka che. maMtra mArga sAthI che svarUpa e pahoMcavAnuM sthAna che. tyAM pahoMcADavA mATe maMtra, mitranI jema sahAya kare che ane zAstra dIpakanI jema sahAya kare che. maMtra e sUtelI cetanAne jagADe che zAstra e cetanAnuM mahattva samajAve che. zAstra zAsana vaDe trANa (rakSA) kare che. maMtra manana vaDe trANa kare che. trANa (rakSA) karavAnuM sAmarthya baMnemAM che. zAstranuM adhyayana adhyApana karavAnuM hoya che ane maMtranuM ciMtana-manana karavAnuM hoya che. ciMtana ane manana vaDe maMtra mananuM rakSaNa kare che. adhyayana ane adhyApana vaDe zAstra, buddhinuM zAsanarakSaNa kare che. buddhine zuddha karavA mATe zAstra che. manane vikalparahita banAvavA mATe maMtra che. zAstrAbhyAsa vaDe buddhi zuddha ane sthira thAya che, paNa tethI mananI caMcaLatA sarvathA maTatI nathI. maMtra vaDe mana sthira thAya che. manane sauthI vadhu nikaTano saMbaMdha maMtranA akSaro sAthe che. ane maMtranA akSarone sauthI nikaTano saMbaMdha buddhinA nirNayo sAthe che. tethI ubhaya sAdhanA ekasAthe Avazyaka che kahyuM che ke, adhigatyAkhilaM zabdabrahma zAstradrazA muniH| svasaMvedyaM paraM brahmAnubhavenAdhigacchati // jJAnasAra-aSTaka 26 392 che. sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : zAstradRSTithI akhila zabda-brahmane jANIne pachI anubhava vaDe svasaMvedha parabrahmane muni pAme che. parabrahmanA anubhavano upAya zabdabrahmanuM jJAna che. 'namo arihaMtANaM' padano eka viziSTa artha 'namo arihaMtANaM' no eka artha nIce pramANe thaI zake. 'ANaM-tANuM-pramANaM' arthAt zrI arihaMtonI AjJA rakSaNa karanArI che ane zaraNa ApanArI che e vAta mane pramANa che. 'namo' pada pramANavAcaka paNa thaI zake che. je vastu pramANabhUta hoya te ja namanIya hoI zake che. 'prakarSaNa mAnuM pramANaM' ahIM mAna zabdanuM UbhuM 'namo' thaI zake che. mAnanIya eTale namanIya ane namanIya eTale mAnanIya ema arthadRSTie paNa saMgata che. vacce 'arihaM' pada adhyAhAra che, eTale traNa bhuvanane pUjya puruSonI 'Atmasamarzatva'rUpa AjJA amane pramANa che. e ja paramadharma che, karmano kSaya karAvanAra ane mokSa sukhane sAdhI ApanAra che, e vAta mane mAnya che. evo artha prathamapadamAMthI tAravI zakAya che. 'pramANa'nuM prAkRtamAM 'pamANaM' thAya che. tethI prathamapadano eka artha A pramANe thayo 'ANaM-tANaM pamANaM' prabhunI AjJA rakSaNa karanArI che e vAta mane pramANa che. no' pada mAhAtmya 'dAsoDahaM' mAMthI 'dA' kADhI levAmAM Ave to 'soDa N' rahe che. 'dA' dAna arthamAM che. eTale potAnI vastu dAna mArge ApI devAthI 'soDahaM' padanA adhikArI thavAya che. dAnathI puNya baMdhAya che ane puNyathI prakRtisuMdara bhautikapadArtho maLe che. prakRtinA dharmothI paNa mukta thavA mATe 'soDahaM'mAMthI aMtya ane upAntya vyaMjana kADhI levAmAM Ave to 'OM' eTale zuddhAtmasvarUpa rahe che. pahelAM dAna, pachI prakRtinuM samarpaNa ane pachI AtmAnA zuddhasvarUpano bhAsa thAya che. evo artha 'dAsoDa N' maMtramAMthI nIkaLe che. 'namo' pada e 'dAsoDahaM' nuM ja pratIka che. tethI 'namo' padanA jApathI paNa dAna ane samarpaNabhAva tathA tenA pariNAme AtmAnuM zuddha arihaMta svarUpa pAmI zakAya che. namo-anurAgavAcaka paNa che. tathA 'arihaMtANaM' anugrahavAcaka paNa thaI zake che. zrI arihaMtonA anugrahathI anurAga vadhe che ane anurAganI vRddhi thavAthI anugrahanI paNa vRddhi thAya che. anugraha ane anurAga paraspara sApekSa che, eka vinA bIjo rahI zakato nathI. anugrahanA arthIe anurAga utpanna karavo joIe ane anurAganA arthIe anugrahano svIkAra karavo anu=pazcAt +graha=pakaDa. anurAganI pachI je utpanna thAya te anugraha, joIe. anuprekSAkiraNa pa 393 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI ja rIte anu=pazcAt +rAga sneha. anugrahanI pachI je utpanna thAya te anurAga. anugraha ane anurAga baMne maLIne bhAvanamaskAra bane che, tathA bhAvanamaskAra dvArA sahajamaLano hrAsa ane tathAbhavyatvano vikAsa thAya che. 'namo' mAtAnA sthAne ane 'arihaMtANaM' pitAnA sthAne che. baMnenA saMyogathI thato. kSayopazama rUpa zubhabhAva garbhadhAraNarUpa gaNAya ane temAMthI kALakrame kSAyikabhAvanI prApti thAya che te putrajanma rUpa gaNAya che. pU. zrI vIravijayajI mahArAje zrI vIraprabhunA stavanamAM kahyuM che ke 'kSaya-upazama te kSAyika thAya, garbhavatI priyA putra jaNAya.' kSAyikabhAvarUpI putranI prApti mATe, kSayopazamabhAvarUpI garbhadhAraNanI apekSA che ane kSayopazamabhAvarUpI garbhadhAraNa mATe pitAnA sthAne upAsya ane mAtAnA sthAne upAsaka e beno ucita saMbaMdha joIe che. ucita saMbaMdha eTale ekAMtamAM bhAvapUrvakamilana. upAsyano. anugrahabhAva ane upAsakano anurAgabhAva maLavAthI mohanIyakarmanA kSayopazamarUpI garbhadhAraNa ane anukrame tenA kSayarUpI putrajanma thAya che. 'namo'nA spaSTa arthane jaNAvanAruM nIcenuM subhASita zrI vItarAgastotranA chellA prakAzamAM che H tava preSyo'smi dAso'smi sevako'syasmi kiMkaraH / omiti pratipadyasva nAtha ! nAtaH paraM brUve // 'he nAtha ! he arihaMta paramAtman ! huM tAro preSya chuM, dAsa chuM, sevaka chuM, kiMkara chuM.' e vAtamAM tame hA pADo, e sivAya huM bIjuM kAMi mAgato nathI. zrI navakAranA prathamapadano ja A bhAvArtha che. vaLI 'namo'nA 'mo'nuM UlaTuM 'oM'. 'namo' zabdamAMthI 'na'kADhI nAkhI 'mo'ne UlaTo karavAmAM Ave to 'oM' banI jAya che. 'na'thI huM bIjuM kAMI mAMgato nathI' ema sUcavAya che. ane 'o'thI 'Apa mArA dAsya bhAvano svIkAra karo' evI prArthanA karAya che. arihaMta e nAthavAcaka che. 'namo'nA yoge cothI vibhaktino pratyaya, dAsabhAvane sUcave che. e rIte prathamapada vaDe prabhunA dAsabhAvano Agraha ane te sivAya bIjA kazAno anAgraha sUcavAya che. 'namo'nuM UlaTuM rUpa 'mona' paNa thAya che. 'mona-mauna' mauna eTale munipaNuM. 'zrI arihaMtonuM munipaNuM mane prApta thAo evI bhAvanA paNa 'namo arihaMtANaM' padamAMthI nIkaLI zake che. prathamapadano bhAvArtha 'sama'nA prathama akSara 'sa'mAMthI 'soDAM' ane dvitIya akSara 'ma'mAMthI 'samama' pada nIkaLe che. 'nama'nA prathama akSara 'na'mAMthI 'nADahaM' ane dvitIya akSara 'ma'mAMthI 'namama' nIkaLe che. 394 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "arihaM' zabda uccakoTInA "ahaM'eTale AtmabhAva sUcave che ane "tANaM' zabda rakSakabhAvane sUcave che. uccakoTIno "ahaM' eTale zuddhAtmA e ja trANa eTale rakSaka che, zaraNya che. evo bhAva paNa zrI navakAranA prathamapadamAMthI nIkaLe che. "arihe "aha" "arahaM' e traNa rUpo uparathI "arihaMtANaM', ahaMtANaM arahaMtANa' pada thayAM che. ghAtI karmone jItavAthI jeo janmane jItI gayA che, ATheya karmano kSaya karavAthI jeo janma ane maraNa ubhayane jItI gayA che tathA janma ane maraNa jItavAnI sAthe jIvanamAM paNa utkRSTapuNya prakRtino upabhoga karIne jIvanane paNa jItI gayA che te sarvane zrI navakAranA prathamapadamAM namaskAra che. janma, maraNa ane jIvana e traNene jItI janArane namaskAra thAo. mahAmaMtrano bhAvArtha zrI paMcaparameSThibhagavaMtone namaskAra e vizva.premanA mahAsiddhAntone arpaNa karAyelI aMjali che. namo arihaMtANaM' eTale aritAne mitratA vaDe haNanArA, "namo arahaMtANaM' eTale sarvane mitratA dvArA zatrutAne haNavAnuM zikhavADanArA hovAthI sarva pUjya, "namo arahaMtANaM' eTale mitratA vaDe zatrutAno nAza karI karAvI bhavamAM nahi utpanna thanArAone - janmajarA mRtyune jItI janArAone namaskAra. karmazatrune haNanArA, dravya karma jJAnAvaraNIya Adi ane bhAvakarma azubha rAgadveSAdi, mAnamatsarAdi, viSayakaSAyAdi teno nAza karanArAone namaskAra. zubhabhAvo vaDe dravya karma ane bhAvakarmano nAza thAya che A mahAmaMtrano bhAvArtha che. zrI paMcaparameSThimAM navatavanuM dhyAna zrI siddhaparamAtmAnuM dhyAna te jIvatattvanuM dhyAna che, ane te ajIvatattvanuM virodhI che. zrI arihaMta paramAtmAnuM dhyAna te puNyatattvanuM dhyAna che. ane te pApatattvanuM nAzaka che. zrI AcAryabhagavaMtanuM dhyAna te saMvaratattvanuM dhyAna che ane te AzravatattvanuM pratibaMdhaka che. zrI upAdhyAyabhagavaMtanuM dhyAna te nirjarAtattvanuM dhyAna che ane te baMdhatattvanuM nAzaka che. zrI sAdhubhagavaMtanuM dhyAna te mohatattvanuM dhyAna che ane te saMsAratattvanuM nAzaka che. vartamAna zrI jainasaMgha vartamAna zrI jainasaMgha, zrI paMcaparameSThibhagavaMto pratye pUrNabhaktivALo bano. zrI arihaMta paramAtmA vizvanuM kalyANa karanArA che. temano batAvelo dharma vizvanuM kalyANa karavA mATe che ane te dharmanuM pAlana karanArA te hetu mATe eTale ke vizva kalyANanA hetu mATe dharma karI rahyA che- AvI jANa jIvamAtrane thAo. tenA pariNAme zrI arihaMta paramAtmA, temanuM zAsana ane temanA zrI saMgha pratye sarvajIvo Adara-bahumAnavALA bano. zikAlArAmaraNa malinamanane nirmaLa banAvIne zivamastu'nI bhAvanAnI parAkASThAe pahoMcelA zrI paMcaparameSThibhagavaMtonuM trikALa (savAra, bapora, sAMja) vizuddhabhAvathI smaraNa karavAmAM Ave to te smaraNamAM, kaSAya, pramAda, azubhayoga ane tucchaviSayo pratyenI Asakti nivAraNa karavAnuM acijyasAmarthya chupAyeluM che. anuprekSAkiraNa 5 2 395 IS 395 GEET Artis iiii * * * * * * Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNeya kALa traNa-traNa vakhata 'zivamastu sarva jagataH' e bhAvanA pUrvaka bAra-bAra zrI navakAra gaNanAra vyaktinI, vyaktinA banelA samUhanI ane saMghanA sthApaka zrI jinezvaradevonI, tIrthanI, AjJAnI ane pravacananI keTalI moTI unnati ane tenA prabhAvanI vRddhi thAya ane paraMparAe keTalAya AtmAo bodhibIjanI prApti karI, sadgatinI paraMparAe muktisukhanA adhikArI bane te hakIkata vicArazIla pratyeka vyakti vaDe sahelAIthI samajI zakAya tevI che. zrI arihaMtamAM paMcaparameSThi zrI arihaMta paMcaparameSThimaya che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtonI stuti, e apekSAe zrI arihaMtanI stuti che. zrI arihaMtamAM arihaMtapaNuM to che ja, uparAMta siddhapaNuM paNa che. potAnA gaNadharone upannai vA ityAdi' tripadIrUpa sUtranI arthathI dezanA ApanArA hovAthI temanAmAM AcAryapaNuM paNa che. tema ja sUtrathI dezanA ApanArA hovAthI upAdhyAyapaNuM paNa che. kaMcana, kAminInA rAgathI alipta, nirviSayacittavALA, nirmaLa, niHsaMga ane apramattabhAvavALA hovAthI sAdhupaNuM dhAraNa karanArA paNa che. e rIte pAMce parameSThimaya hovAthI zrI arihaMtanI stuti, zrI paMcaparameSThinI stutirUpa che ane zrI paMcaparameSThinI stuti, zrI arihaMtanI stutirUpa che. zrI arihaMtamAM paMcaparameSThi ane zrI paMcaparameSThimAM zrI arihaMta kathaMcit rahelA che. e ja nyAya AgaLa laMbAvatAM samavizvamAM zrI arihaMta ane zrI arihaMtamAM samagravizva raheluM che. jJAnanA ane karuNAnA viSayarUpe samagra acetana ane sacetana vizva zrI arihaMtanA upayogamAM raheluM che. kahyuM che H jino dAtA jino bhoktA, jinaH sarvamidaM jagat / jino jayati sarvatra, yo jinaH so'hameva ca // vizvanA AtmA zrI arihaMta e vizvanA AtmA che. samagravizva temanA AtmAmAM jJAnarUpe, karuNArUpe, maitrIrUpe, pramodarUpe, mAdhyasthyarUpe pratibiMbita che. tethI zrI arihaMtanI stutimAM samagravizvanI stuti ane samagravizvanI stutimAM zrI arihaMtanI stuti samAI jAya che. A nizcayanI vicAraNA che. nizcayanaya abhedanuM avalaMbana le che. zrI arihaMtamAM AtmA ane AtmAmAM zrI arihaMta, zrI arihaMtamAM paMcaparameSThi ane paMcaparameSThimAM zrI arihaMta, zrI arihaMtamAM samavizva ane samavizvamAM zrI arihaMta e saMgrahanayano viSaya che. zrI arihaMtanI nizcayastuti, paMcaparameSThinI stuti ane AtmAnI stuti e samagravizvanI stutirUpa che. zrI arihaMtanI vyavahAra-stuti, kevaLa zrI arihaMtanA AtmAnI, ATha mahAprAtihAryonI ane samavasaraNAdi RddhinI stutirUpa che. e rIte nayavibhAga samajavo. pAMca AcAranI zuddhi zrI paMcaparameSThinamaskAra vaDe pAMca AcAranI zuddhi thAya che. arihaMtane namaskArathI jJAnAcAranI zuddhi thAya che. 396 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhane namaskArathI darzanAcAranI zuddhi thAya che. AcAryane namaskArathI cAritrAcAranI zuddhi thAya che. upAdhyAyane namaskArathI tapAcAranI zuddhi thAya che. sAdhune namaskArathI vIryAcAranI zuddhi thAya che. athavA pAMceyane namaskAra vaDe pAMca AcAranI zuddhi thAya che. zrI arihaMtanI pUjA zrI arihaMtanA pUjanathI rAgadveSa Adi mAnasikadurbhAvo dUra thaI citta nirmaLa bane che. citta nirmaLa, nirvikAra thavAthI samAdhi, dhyAna athavA cittanI ekAgratA siddha thAya che. cittanI samAdhi ane ekAgratA vaDe karmanI nirjarA ane nirvANa sukhanI prApti thAya che. mATe zrI arihaMtanI pUjA nyAyaprApta che. arihaMtonI pUjA kuzalAnubaMdhI karma che. zrI arihaMtanI pUjAthI pavitraguNonuM smaraNa ane te vaDe pariNAmonI kaluSitatAnuM apaharaNa thAya che. mananI nirvikAratA ane nirvikalpatA siddha thAya che. paraMparAe paramapadanI prApti thAya che. sanmAnanuM dAna bhAvanamaskAra eTale sarvotkRSTapuruSone temanA sarvotkRSTaguNono khyAla rAkhIne ApavAmAM AvatuM sanmAnanuM dAna. e dAna kevaLa anna, vastrAdi bhautika vastuo pUrI pADavArUpa ja nahi, paNa potAne maLela moMghI jiMdagInI dareka kSaNa temanI AjJAne pALavA khAtara pasAra karavAnI vRttirUpa che. dravyanamaskAra dravyanamaskAra eTale saMzaya, viparyaya ane anadhyavasAyapUrvaka thato namaskAra. upayogazUnyapaNe thato samyagudRSTino namaskAra anadhyavasAyarUpa che. phaLanA saMzayapUrvaka thato namaskAra mithyASTino che. laukika phaLanA lobhe, lokottara puruSone thato ane lokottara lAbha mATe laukika puruSone thato namaskAra e viparyayarUpa che. bhAvanamaskAra bhAvanamaskAramAM uparokta traNa doSa nathI, kAraNa ke te lokottaraphaLa mATe lokottara puruSone lokottaraphaLa maLavAnI acUka zraddhA ane upayogasahita hoya che. bhAvanamaskAranI kriyA karatI vakhate teno upayoga namaskAra choDIne anyatra hoto nathI. vaLI temAM upAdeyabuddhi hovAthI zraddhAsahita hoya che. muktirUpI parama ane carama phaLa meLavavAno manoratha hovAthI utsAha ane varSollAsa apUrva hoya che. ciMtAmaNi ane kalpavRkSanA sevana karatAM paNa vadhu Adara namaskAranI kriyAnA sevanamAM hoya che. ghara AMgaNe kalpavRkSa vAvavAnI ke kAmadhenune bAMdhavAnI kriyA karatAM paNa jyAre A kriyA vadhu mahattvanI lAge tyAre te bhAvanamaskAra bane che. anuprekSAkiraNa 5 A 397 paS 397 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohano pratipakSI mithyAtvamohanIya jyAM guNa nathI tyAM guNabhAva pedA kare che tathA jyAM guNa che ane doSa nathI tyAM arucibhAva pedA kare che. dharma pratye arucibhAva ane adharma pratye rucibhAva, mokSa pratye upekSAbhAva ane saMsAra pratye AdarabhAva; mokSamArga, tenA sAdhaka ane sAdhana tarapha anAdarabhAva, saMsAramArga, tenA sAdhaka ane sAdhana tarapha AdarabhAva, samyakatva, virati, apramAda, akaSAya, ayoga pratye udAsInabhAva ane mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya tathA yoga pratye AkarSaNabhAva vagere mithyAtva mohanIyanAM kAryo che. zrI navakAra teno pratipakSI che, tethI mithyAtvamohanIyano nAzaka che ane samyaktvaguNane pragaTAvanAra che. zrI navakAranuM phaLa rAgAdine vaza karavA athavA temano samULa nAza karavo te namana che. e namanaguNathI zrI arihaMto namaskArane yogya che. arihaMtane bhAvathI karAto namaskAra jIvane hajAro bhavathI choDAvanAra ane punaH bodhilAbha mATe thAya che. zrI arihaMto rAgAdine namAvanArA hovAthI temane namanArA paNa paraMparAe rAgAdine namAvanArA thAya rAgAdine namAvavA, vaza karavA e zrI arihaMtanA namaskAranuM pAramArthika phaLa che. zrI arihaMta zrI arihaMtabhagavaMto 18 doSarahita che. cotrIsa atizayasahita che. vANInA 35 guNathI alaMkRta che. aSTamahAprAtihAryathI vibhUSita che. 64 Indro vaDe pUjita che, zAnta, prazAnta, upazAnta che. kAruNyasAgara che, guNanA bhaMDAra tathA puNyanA Agara che ane traNa jagatanI pIDA haravAne samartha che. traNa jagatanA nAtha che, traNa jagatanA svAmI che, traNa jagatanA guru che ane traNa jagatanA pitAmaha che. vajaRSabhanArAcasaMghayaNa, samacaturastrasaMsthAna, 1008 lakSaNothI lakSita, anupama rUpa, lAvaNya, baLa, vIrya, yaza, jJAna ane cAritraguNanA dhAraka che. zrI siddha paramapuruSa, paramezvara, paramAtmA, paramabaMdhu, jagata mukuTa, jagatatilaka, jagatazaraNa, jagannAyaka, jagannAtha, jagadguru, niraMjana, nirAkAra, nirvikAra, nirmaLa, nirmama, nirIha, nirAmaya, kevaLa, teja:puMjAkAra, railokyasAra, siddha, parameSThi, avinAzIbhAve mukhya 8 guNothI, apekSAe ekatrIsa guNothI athavA anaMtAnaMtaguNothI zobhe che. prakAza ane uSmA zrI navakArano jApa ane sAmAyikano abhyAsa ekabIjAnA pUraka che. zrI navakAra dvArA mithyAtva dUra thAya che, samyakatva prApta thAya che athavA nirmaLa thAya che. sAmAyika dvArA aviraMti dUra thAya che, virati prApta thAya che. zrI navakAra dvArA jJAnano prakAza ( Light) prApta thAya che, sAmAyika dvArA cAritranI uSmA (Heat) prApta thAya che ane te baMne dvArA ojasa prApta thAya che. A ojasa e karmamaLano hAsa thavAthI pragaTa thatI AtamaguNonI vizuddhi che. 398 398 4 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakAra ane sAmAyika zrI navakArano saMbaMdha jJAna ane darzana sAthe che, jenA dvArA samyaka jovAya che. sAmAyikano saMbaMdha kriyA sAthe che cAritra sAthe che, jenA dvArA samyapha anubhavAya che. je mArga zrI navakAra dvArA dekhAya che, te mArge sAmAyika dvArA javAya che. AtmazuddhinA ane mokSaprAptinA je mahAnakAryanI javAbadArI mAnavInA mAthe rahelI che tene saphaLa karavAmAM A baMne sAdhano che. vAstavika rIte teo be nathI paNa eka ja che. ekabIjAnA pUraka ( complimentary) che. sAdhya ane sAdhaka vaccenuM aMtara ( Gap) zrI navakAra darzAve che, paNa A aMtarane dUra karavAnI athavA ochuM karavAnI tAkAta zrI sAmAyikamAM che. vidhuta ane AkarSaNa zrI navakAranuM jabbara baLa e che ke te ApaNA duzmanano nAza kare che. vAstavika rIte ApaNA potAnA duSTamana sivAya ApaNo bIjo koI duzamana nathI. zrI navakAra e mahAmaMtra che, kAraNa ke tenA vaDe mananI duSTatA dUra thAya che. anya jIvone Atmatulya na mAnavA e mananI moTI duSTatA che. zrI navakAranI ArAdhanA vaDe e duSTatA dUra thatI jAya che. zrI navakAra e mahAmaMtra che, kAraNa ke temAM aneka zaktio rahelI che. pApakarmano nAza karanArI vidyutazakti ( Electricity ) ane puNya prApta karAvanArI AkarSaNazakti (Magnetism) temAM rahelI che. taduparAMta vividha zubhazaktiono acittvapuMja temAM che. tethI tenI ArAdhanA e manuSyajanmano apUrva lahAvo che. ' jeNe caturazuM goThaDI na bAMdhI re, teNe to jANe phokaTa vALI re, suguNa melAve re jeha uchAho re, maNue janmano tehI ja lAho re, * pU. pA. zrI yazovijayajI mahArAja namaskAra vaDe rakSaNa tANaM' = rakSaNa, tenuM kAraNa 'arihaM' = yogyatA ane te yogyatAnuM kAraNa "namo' = namaskAra che. namaskAra vaDe yogyatA ane yogyatA vaDe rakSaNa e prathamapadano sughaTita artha che. namaskAra e puNyanA prakarSathI ane zrI arihaMta paramAtmAnI kRpAthI prApta thAya che. tethI badhAnuM mULa paramAtmAnI kRpA che. paramAtmAnI kRpAthI puNyano prakarSa, puNyanA prakarSathI parameSThinamaskAra, parameSThinamaskArathI jIvamAM pAtramAMyogyatA ane yogyatA vaDe rakSaNa thAya che. yogyane namavAthI yogyatA Ave che. viSayo namavAne ayogya che, chatAM jIva sahajamaLanA dabANa vaDe anAdikALathI viSayone namato Avyo che, tethI tenI ayogyatA vadhatI rahI che. have koI prabaLapuNyanA yoge tene yogyane namavAno avasara maLyo che. anuprekSAkiraNa 5 39 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namavAne kharekhara yogya zrI paMcaparameSThibhagavaMto che, tethI te yogyane namaskAra che. yogyane namavAthI jIvanI yogyatAmAM ApoApa vadhAro thAya che. tethI zrI namaskAramaMtra jIva mATe paramArtha rakSaNano mahAmaMtra sAbita thAya che. svArthanuM vilInIkaraNa namo + tANaM = namaskAra rakSaNa kare che. je potAnI jAtane bhUle che tene AkhuM jagata yAda kare che. je jagatane bhUle ane potAne ja yAda rAkhe, tene AkhuM jagata bhUlI jAya che. 'namo' pada vaDe potAnI jAtanuM vismaraNa karavAmAM Ave che, tethI AkhuM vizva tenuM smaraNa karavA taiyAra thAya che. potAnI jAtanuM ane tuccha svArthanuM zrI arihaMtamAM vilInIkaraNa karavAmAM Ave tyAre avazya rakSaNa thAya che evo kola zrI navakAranuM prathamapada Ape che. potAnI jAtane ane tuccha svArthane bhUlo, paNa paramAtmAne kadI na bhUlo to tamAruM rakSaNa avazya thaze. paramAtmAne bhUlyA ane kevaLa jAta { Self )ne ja namyA ane tuccha svArthane na bhUlyA to trANa ke rakSaNa nathI. jAtane bhUlI pa2mAtmAne yAda ka2vA te ja trANa ke rakSaNano upAya che. ATha akSarano jApa 'Namo'mAM pazcAnupUrvI uccAra karatAM 'jhaNaM' thAya che. teno artha cheAUMmiti pratipadyasva nAtha ! nAtaH paraM brUve | kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya mahArAjA kahe che ke 'he bhagavan ! huM tAro dAsa chuM, mArI ATalI vAtano svIkA2 ka2' e sivAya huM bIjuM kAMI mAgato nathI. athavA pazcAnupUrvIthI 'Namo'nuM uccAraNa karIne pachI pUrvAnupUrvI uccAraNa karavAmAM Ave to sAta akSaranA badale 8 akSarano navo maMtra bane che. vaLI 'OM namo' e 'namo'nuM saMpuTa bane che. rakSAno hetu jema ke, 'OM namo arihaMtANaM' zatrune haNanArA mATe pUjya ane tethI rakSaNa ka2nA2A-temane namaskA2 thAo. eTale temanI AjJA ja mane pramANabhUta ho. temanI AjJA eTale 'Atmasamadarzitva' jenA mULamAM che evA paramadharmanuM AcaraNa. ahiMsAdi, kSamAdi ane tapa-saMyamAdinuM jIvanamAM sevana ka2vAthI 'Atmasamadarzitva'no bhAva jaLavAI rahe che. mana-vacana-kAyAthI ekatA ane jJAna-darzana-cAritrano abheda sacavAya che. namaskAra vaDe bhAvazatrubhUta kaSAya ane rAgadveSa haNAya che. bhAvazatrune haNavAthI pUjyatA prApta thAya che. pUjyatA prApta thavAthI pUjakanI rakSA thAya che. tethI pUjyanI pUjArUpa namaskAra rakSAno hetu bane che. pUjyanI pUjA, pUjyanI AjJA pratye premabhAva pedA kare che tethI te AjJAnuM premapUrvaka pAlana thAya che. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 400 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunI AjJAnuM premapUrvaka pAlana karavAthI sarva jIvo sAthe maitrI sadhAya che ane sarva jIvonI maitrI rAgadveSano kSaya karAvI paramapadanI prApti karAvI Ape che. A rIte zrI namaskAramaMtra, bhavya jIvonA mATe sarvamaMgaLamAM prathamamaMgaLarUpa athavA mULamaMgaLarUpa bane che. sarvasamarpaNa namo=na mama, mAruM nathI, arihaMtANaM = arihaMtonuM che. arthAt mAruM kAMI nathI, badhuM zrI arihaMtonuM che. e rIte badhuM siddhonuM che, badhuM AcAryonuM che, badhuM upAdhyAyonuM che ane badhuM sAdhubhagavaMtonuM che mAruM kAMI ja nathI. mane prApta thayela kSayopazamabhAva paNa mAro nathI, zrI arihaMtAdino che kema ke temanA AlaMbane huM te pAmelo chuM. mane prApta thayela zubha audayikabhAva ane puNyaprakRtinA udaya paNa mArA nathI, paNa jemanA ArAdhana ane AlaMbananA prabhAve te prApta thayA che temanA che. tethI audayikabhAva ke kSayopazamabhAva para 'huM'paNAnI ke 'mArA'paNAnI buddhino huM tyAga karuM chuM ane te jemanA prabhAve prApta thayelA che temane mana-vacana-kAyAthI samarpaNa karuM chuM. pAMca AjJAone namaskAra namo + arihaMta + ANaM / zrI arihaMtonI AjJAne namaskAra namo + siddha + ANaM / zrI siddhonI AjJAne namaskAra namo + Ayariya + ANaM | zrI AcAryonI AjJAne namaskAra namo + uvajjhAya + ANaM / zrI upAdhyAyonI AjJAne namaskAra namo + loe + savvasAhU + ANaM / lokamAM rahelA sarva sAdhubhagavaMtonI AjJAne namaskAra. e pAMca AjJAone karelo namaskAra sarvapApano samULa nAza kare che. sarvamaMgaLomAM paheluM maMgaLa che. AjJA te AjJA che, temAM tarka ke dalIlane avakAza nathI. e AjJAnI maryAdAmAM rahe tenuM kalyANa che. e AjJAno bhaMga karanArane zikSA che, zAsana che. AjJA trANa paNa kare che ane zAsana arthAt zikSA paNa kare che. AzA, pAlana karanAranuM trANa kare che ane viruddha vartanAranuM zAsana kare che. AjJA akRtrima che, anAdinidhana che, bhUta-hitakara che, bhUtabhAvana che, satya che, avitatha che, amithyA che, tenAthI sarvapadArtho jaNAya che, yathAyogya AcaraNa thAya che. AjJAne AdhIna samagravizva che. AjJA indrAdi devone paNa namanIya che. AjJA pratyeno Adara paNa pApanAzaka che ane enA pratyenA anAdarano aMza paNa ghAtaka che. AjJAnI AdhInatAthI sUryacandra niyamita phare che ane pRthvI nirAdhAra TakI che. zrI namaskAra eTale AjJAno Adara, AjJAno Adara eTale zrI namaskAra. AjJAno Adara zrI arihaMtonI AjJA vizvamaitrIbhAvanI che. zrI siddhonI AjJA paramAtmasamadarzitvanI che. anuprekSAkiraNa pa 401 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcAryonI AjJA sadAcAra pAlananI che. zrI upAdhyAyonI AjJA zrutAdhyayananI che. zrI sAdhuonI AjJA AcArapAlana ane zrutAdhyayanamAM sahAya karavAnI che. A pAMca prakAranI AjJAnA trividhapAlanamAM maMgaLa che, AjJA viruddha vartanamAM amaMgaLa che, pApa che, durgati ane bhavabhramaNa che. e AjJA anAdisiddha che, koI temAMthI chaTakI zakatuM nathI. AjJAnI siddhimAM mukti che, asiddhimAM baMdhana che. temAM tarka ke dalIlane avakAza nathI. kAM to ArAdhana karo ane sukha pAmo, kAM to virAdhana karo ane duHkha pAmo trIjo koI mArga nathI. AjJAmAM madhyastha rahevuM te paNa guno che, AjJAnI sAme javA jevuM che. tene to nagye ja chUTako. na namyo te gayo, namyo te rahyo. e rIte sanAtana ane zAzvata AjJA pratye sadA namanazIla rahevAnuM zikhavanAra maMtra te namaskAra mahAmaMtra e AjJAnuM svarUpa nIce mujaba che. suniuNa-maNAi-nihaNaM, mUyahi bhUya-bhAvaNamaNagdhaM / / niyananAM mahatyaM, mahAnubhAvaM mahAviSayaM 46 | dhyAnazataka artha:- (AjJA) sunipuNa, anAdinidhana, bhUtahitakara, bhUtabhAvanA, anartha amita, ajita, martha, mahAnubhAva ane mahAviSayayukta che. namorUpI dhanuSya namorUpI dhanuSya upara caDheluM manarUpI bANa, "arihaMta'rUpI brahmane lakSya karIne apramattapaNe vIMdhavAmAM Ave to 'tANa rUpI tanmayatAne pAme che. praNavo dhanuHzarohyAtmA brahma tallakSyamucyakSe / apramattena vedavyaM zaravat tanmayo bhavet // namo praNava svarUpa che. praNava eTale prakRSTastuti, namo prakRSTastutirUpa hovAthI praNava ja che. paramAtmAnI stutirUpa banAvavA mATe "namo'nA chellA akSarane UlaTAvavAthI "o' paramAtmavAcaka banI jAya che. tethI 'OM namo' e dhanuSya banyuM. eja rIte "mana" ne UlaTAvavAthI "nama' bane che. mana" e indriyAbhimukha mana che. tene 'namasa' vaDe paramAtmAbhimukha banAvAya che. eTale namaskArAkAra manovRtti karavAnuM sAdhana "manasa' padanI sAthe "namasa' padane joDavuM te che. namo' e manane UlaTAvavAnI kriyA che. je mana vaDe jIva IndriyAbhimukha thaIne karma bAMdhato hato te ja mana vaDe AtmAbhimukha banI jIva karmane nijara che-e prabhAva "namo' padano che. tethI 'namo' pada ekaluM paNa mahAmaMtra svarUpa che. maMtrazabdanI vyutpatti "maMtra' zabdanI traNa vyutpatti namo padane lAgu paDe che. 402 A tailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "namo' manana vaDe trANa karavAnI zakti dharAve che athavA paramAtmA sAthe jIvAtmAne tanmaya thavAnI guhyamaMtraNA karAve che. athavA sarvaprakAranA zreSThapuruSArthone AmaMtraNa Ape che. namo' e mokSasukhanuM AmaMtraNa che. indriyo ane tenA viSayo sAthe athavA deha ane tenA dharmo sAthe joDAyeluM ekameka thayeluM mana, AtmA ane tenA dharmo sAthe athavA parameSThio ane temanA guNo sAthe "namo' pada vaDe joDAI zake che. tethI "namo' e mahAyogasvarUpa che. "namo' padano punaH punaH jApa jIvane bhogI maTADIne yogI banAve che, saMsArI maTADIne siddha banAve che ane jIva maTADIne ziva banAve che. be akSaranuM "mana" be akSaranA "nama' vaDe vaza thAya che. sUrya ane candravAcI "namo pada na' sUryavAcI che ane "mo' candravAcI che. narUpI sUrya arthAt AtmAmAM "morUpI candramAM arthAt mana vilIna thAya che eTale "aha" "ararUpa banI jAya che ane "arahaM' trANarUpa banI jAya che. 38' paramAtmA vAcaka che. "na' sUrya-AtmavAcaka che. "mo' candra-manavAcaka che. sUrya rUpI AtmAmAM candrarUpI mana maLI jAya to AtmA pote ja paramAtmarUpa banI jAya che. maLI javAnI kriyA traNarUpa che ane maLI javAthI AtmA, paramAtmasvarUpa banI jAya che. manane AtmAmAM vilIna karavAnI kriyAnuM nAma "namo' che. namo' e mananuM trANa che-zaraNa che-AzrayasthAna che. namo' e manarUpI haMsane vizrAnti levA mATe kamaLanI zreNi che. mana rUpI bANa "namo' rUpI dhanuSya vaDe "araha'rUpI lakSyane vIMdhIne "trANa' rUpa bane che. trANa' eTale mananuM AtmAmAM vilIna thaI javuM, saMkalpa-vikalpa rahita thavuM, nirvikalpa-cinmAtramAdhirUpa banI javuM. te samAdhi mATe "ahaM' nA AlaMbana-lakSyanI ane "namo'rUpI dhanuSyanI jarUra paDe che. namo' rUpI dhanuSya upara manarUpI bANane caDhAvavAthI "ararUpI lakSyane vIMdhIne "trANa' rUpI nirvikalpa avasthA sAdhI zakAya che. namo pote ja "ahaM' ane "trANa'vAcaka banI jAya che kemake temAM "OM" e "ahaM'vAcaka che ane namo trANa'vAcaka che. trANa eTale mananuM AtmAmAM vilIna thaI javuM AtmAkAra banI javuM. "mo'rUpI mana, "na'rUpI AtmAmAM vilIna thavAthI "OM' rUpI paramAtmA pragaTa thAya che. tethI maMtranuM uccAraNa A pramANe thayuM. "no-goM-mA-tA' namo'no "ma'rUpI candra, "na'rUpI sUryamAM maLI gayo eTale ahiM pragaTa thayA. te pragaTa thavAthI haMmeza mATe bhava-bhaya gayo ane AtmabhAvarUpI zaraNuM prApta thayuM. eTale sAta akSaramAMthI mAtra "OM" akSara bacyo. bIjA badhA akSaro potAnI bhAvanA sAthe praNavAkSaramAM maLI gayA. praNavAkSara mULamaMtra kAyama rahyo. anuprekSAkiraNa 5 403 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgala' padanI vyutpatti 'paDhamaM havai maMgalaM' mAM gAlayati bhavAt, svArthAt, ahaMtva, mamatvabhAvAt iti maMgalaM / je mane bhavathI, svArthathI, ahaMtA-mamatAthI dUra karI Ape te prathamamaMgaLa che. pradhAnamaMgaLa che, zreSThamaMgaLa che, nitya vRddhi pAmatuM maMgaLa che ane zAzvatamaMgaLa che. aAMtvane ahatvathI ane mamatvane samatvathI gALI Ape che - vaLI Ape che dUra karI Ape che tethI maMgaLa aIva paramAtmatulyatAno ane samatva sarvAtmatulyatAno bodha karAvI Ape che. e bodhanI daDhatA, zrI parameSThinamaskAra karI Ape che, kemake temAM ahatvane namaskAra che. ane ahatva e samatvathI bharapura che tethI samatvasahita atvanuM dhyAna jemAM che, te zrIparameSThinamaskAra mamatva ane ahaMtvane dUra karI Ape che emAM koI zaMkA nathI. samatva sarva jIvo sAthe ekatA sAdhI Ape che ane ahatva paramAtmA sAthe potAnA AtmAnI ekatA sAdhI Ape che. manana vaDe rakSaNa thAya che- e maMtrano tAttvika artha che. eTale maMtra dvArA devatA, guru ane AtmA sAthe aikya sthApana karavuM te bhAvArtha che. maMtra manane ane pavanane AtmA sAthe aikya karI Ape che ane tenA manana dvArA AtmA guru ane devatA sAthe aikya karI le che. maMtranA akSaro mana ane pavana sAthe saMbaMdha rAkhe che. maMtrano artha devatA ane guru sAthe saMbaMdha rAkhe che. e rIte devatA, guru ane maMtranI ekatA sAdhavA dvArA maMtramaitanya pragaTe che. ane maMtramaitanya pragaTa thavA dvArA yatheSTaphaLanI siddhi thAya che. devatA ane guruno saMbaMdha sakaLa jIvasRSTi sAthe che, tethI maMtramaitanya vizvavyApI banI jAya che. samatvano lAbha e tathAbhavyatvano vikAsa che, mamatvano nAza e sahajamaLano hrAsa che. samatvano vikAsa aAMtvanI sAthe saMbaMdha karAvI Ape che ane mamatvano nAza aAMtvane ogALI Ape che. ahatva ane mamatva e vijAtIyakarmadravyanA saMbaMdhathI manaHkalpita hatAM, te kalpanA samatva ane ahatvanI sAdhanA dvArA gaLI jAya che. vikalpakalpita ahatva ane mamatvanI kalpanA osaravA mAMDe che, tematema vijAtIya dravyanA saMbaMdhamAM AvavAnI jIvanI yogyatA paNa ghaTatI jAya che. vijAtIya dravyanA saMbaMdhane ane ahaMndu-mamatvanI kalpanAne kAryakAraNabhAvano saMbaMdha che. ekanA ghaTavAthI bIjAnuM ghaTavuM avazyameva thAya che. jJAna ane kriyA ubhaya maLIne mokSano mArga bane che evuM zAstrakAra bhagavaMtonuM pharamAna che. vyavahArakALamAM kriyA ane dhyAnakALamAM jJAna mukhya banIne karmane ane mahatva-mamatvane ghaTADanArA thAya namo' padanuM mAhAbhya no-duSkRta- "rdi subratAnunIvanA | 'tA zaramai | namo' vaDe yogyatA ane yogyatA vaDe rakSaNa e artha paNa thAya che. R 2lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paN 404 WARISTURRITICIS Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ari'ne haNanArA, yogyatAne ApanArA ane te vaDe rakSaNa karanArA evo artha paNa thAya che. 'namo' e manarUpI mAthAno mugaTa che 'namo'e manarUpI kaMThano hAra che. 'namo' e manarUpI aMgulInI mudrikA che. 'namo' e manarUpI dhanuSyanuM bANa che. 'namo' e manarUpI araNinuM uttarakASTha che. 'namo' e manarUpI soyano doro che. tethI tenuM zravaNa, manana ane nididhyAsana anukrame savikalpasamAdhithI nirvikalpa samAdhi sudhI pahoMcADe che. samAdhi sudhI pahoMcavuM e jIvane atyaMta hitakara che. vaLI 'namo' e manarUpI samyagdaSTino deva che, manarUpI samyajJAnIno guru che, manarUpI samyak cAritrino dharma che. abhedabhAva TALavAnuM sAghana namaskArabhAva sivAya mAnasika bhedabhAva na TaLe ane te na TaLe tyAM sudhI ahaMkAra-mamakA2 na ogaLe. ahaMkAra ane mamakA2nuM ogaLavuM eTale bheda-bhAvanuM TaLavuM. abhedabhAva sivAya jIva, jIvane jIvarUpe kadIya na oLakhe, na AvakArI zake, na cAhI zake. te abhedabhAvane sAdhavA mATe 'namo' advitIyasAdhana che. AtmavikAsanA traNa upAyo pahelAM pAMca padano mULamaMtra che. ane te catuHzaraNagamanAtmaka che. cUlikAnAM pahelAM be pado duSkRtagarhAtmaka che ane chellAM be pado sukatAnumodanAtmaka che. e rIte bhavyatvaparipAkanA traNe upAyo cUlikA sahita mULamaMtramAM aMtarbhAva pAmI jAya che. pApanuM mULa ajJAna ane mithyAtva che. maMgaLanuM mULa jJAna ane samyaktva che. zrI paMcaparameSThinamaskAra vaDe pApanuM saMsAranuM mULa mithyAtva baLI jAya che ane dharmanuM - mokSanuM mULa samyaktva prApta thAya che. samyaktva guNAnurAgarUpa, sukRtAnumodanarUpa che. mithyAtva guNadveSarUpa, duSkRtAnumodanarUpa che. zrI navakAra vaDe duSkRtano rAga nAza pAme che ane sukRtano rAga jAge che. zrI arihaMta, siddha, sAdhu ane dharma zaraNa ApavA lAyaka A cAra zrI navakAranA prathamanAM pAMca padamAM AvI jAya che. zaraNa eTale gati, mati, Azraya, AlaMbana, prANa, trANa, jIvana, AdhAra ityAdi koIpaNa artha laI zakAya che. prathamapadamAM paNa 'namo e duSkRtagarha arthamAM, 'arihaM' e sukRtAnumodana arthamAM ane 'tANaM' e zaraNagamana arthamAM laI zakAya che. AtmajJAnanuM kAraNa zrI 52meSThinamaskAra e paramAtmajJAna dvArA AtmajJAna karAvanAra hovAthI ane AtmajJAna karmakSayanuM kAraNa hovAthI mumukSuono mahAmaMtra che. svAdhyAya ane dhyAnarUpI AvyaMtaratapanuM kAraNa hovAthI tathA prAyazcitta ane vinayarUpa hovAthI tathA veyAvacca ane kAyotsarganuM paNa prabaLa ane aMtaraMga kA2Na hovAthI zrI anuprekSAkiraNa pa 405 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra mahAmaMtranA jApanuM anuSThAna AvyaMtaratapanA chae cha prakArono saMgraha karanAruM che. zrI namaskAra mahAmaMtranA jApanuM anuSThAna A rIte AtmAne ekAMta hitakArI che. sAdhune sUtrArtha karavAnA kahyA che te paNa avasthA vizeSe mahAmaMtranA jApathI ane tenA arthanI bhAvanAthI siddha thAya che. cauda pUrvIone paNa A mahAmaMtra AlaMbanarUpa kahyo che, tenuM mukhya kAraNa te AtmAnI ja bhinnabhinna avasthAono smAraka ane pratipAdaka hovAthI AtmajJAna thavAmAM asAdhAraNa kAraNa bane che. manarUpI zalyanuM auSadha zrI navamaskAra mahAmaMtra e mana vaDe sAdhya che ane mana e "dehalI DilI)dIpaka; nyAye eka bAju prANa ane zarIra tathA bIjI bAju buddhi ane AtmA sAthe saMbaMdhita hovAthI zrI namaskAra mahAmaMtra vaDe AtmAnI samagratAzuddha thAya che. bIjI rIte vicAratAM mana e ja zalyanI jema-kAMTAnI jema AtmAne duHkhadAyI che. te manarUpI kAMTAne kAyA ane vacanarUpI cIpiyA vaDe pakaDIne sthira karIne maMtrajAparUpI kriyA vaDe kADhIne dUra pheMkI devAmAM Ave che. maMtranI kriyA mukhyatve mana upara thAya che, mana vaDe thAya che, manathI thAya che, mana mATe thAya che. mana ane maMtrane aMtaraMga saMbaMdha che. jevo maMtra tevuM mana bane che. jevuM mana tevo maMtra phaLe che. tethI maMtranA ArAdhake manane sudhAravuM joIe ane manane sudhAravA mATe maMtra sarvazreSTha pasaMda karavo joIe. maMtra akSararUpa hovAthI akSara-avinAzI evA AtmAne mana vaDe pakaDI zake che, athavA mana jema sUkSma che tema tene pakaDavA mATenuM sAdhana paNa sUkSma joIe. bIjA badhAM sAdhano karatAM akSaro sUkSma hovAthI manane pakaDavA ane vazavartI banAvavA mATe te vadhAre asarakAraka che. pavitratAno hetu kalikAlasarvajJaviracita zrI yogazAstramAM kahyuM che ke, 'nyAyye kAle tato devagurusmRtipavitritaH / nidrAmalpAmupAsita prAyeNA'brahma-varjakaH // yogazAstra, prakAza-3, zloka-130 TIkA :- 'patra vaitat vatuM zaramanatAlubratAnumodanA paMghanamAprakRtInAmuM nahyetatsmaraNamantareNa pavitratA bhavati / smRtiHmanasyAropaNaM tayA pavitrito nirmalIbhutAtmA / / artha:- tyArabAda yogya avasare devagurunA smaraNathI pavitra thayelo zrAvaka alpanidrAne kare, moTe bhAge abrahmano varjaka hoya. A zlokanI TIkAmAM lakhyuM che ke (ahIM devagurunA smaraNathI pavitra thavAnuM kahyuM, tenA upalakSaNamAM catudazaraNagamana, duSkRtagartA, sukRtAnumodanA, paMcanamaskArasmaraNa vagere samajavAM. kAraNa ke e badhAnAM smaraNa vinA pavitratA thatI nathI. smaraNa eTale manane viSe AropaNa, te vaDe pavitra eTale nirmaLa thayelo aMtaraAtmA che. ja 406 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitanyanI upAsanA caitanyanA eka aMzanI paNa hIlanA anaMtacaitanyanI AzAtanA che. caitanyanA eka aMzanuM paNa bahumAna sarvacaitanyanI bhaktirUpa che. zrI paMcaparameSTibhagavaMtonuM bahumAna paNa caitanyanA bahumAnanA kAraNe che, kemake 52meSThibhagavaMtone 5rameSTipadanI prApti caitanyanI bhaktinA pariNAma che. 52meSThionI abhakti, abahumAna, upekSA ke mAdhyasthya e caitanyanI ja abhakti, abahumAna, avajJA ke AzAtanArUpa che. egamma pUIe savve te pUIyA honti / egammi hIlie savve te hIliyA honti // A nyAya tIrthaMkaro, siddho, sAdhuo ke dharmanA koIpaNa aMgane lAgu paDe che. ekanI hIlanAthI sarvanI hIlanA ane ekanI pUjAthI sarvanI pUjA, tenI pAchaLa paNa rahasya to caitanyanA bahumAnanuM ja che. viSayone namavAnuM choDIne parameSTibhagavaMtone namavuM teno artha jaDane namavAnuM choDIne caitanyabhAvane namavuM te che. caitanyatattvanI upAsanA e jIvanI muktinuM kAraNa che. jaDatattvanI upAsanA jIvanA baMdhananuM kAraNa che. ekamAM viveka che, bIjAmAM aviveka che. viveka e prakAza che, aviveka e aMdhakAra che. vivekI AtmA cetanane name che, avivekI AtmA jaDane name che. viveka vicA2thI janme che ane vicA2 e satyanI zodha che. satya te che ke 'jaDa' sukharahita che ane 'cetana' sukhano AdhAra che. cetanatattva sukhabharapura che, jaDatattva sukharahita che. cetananI upAsanAthI hRdayazuddhi thAya che. hRdayazuddhi eTale jIvo pratye AtmatulyabhAva ane jaDa pratye AtmabhinnabhAva. caitanyanI bhakti ane jaDanI anAsakti upAdeya che. caitanyanI spRhA ane jaDanI aspRhA e kartavya che. dharma tenuM nAma che ke jenA vaDe caitanyatattvanuM dhAraNa, poSaNa ane zodhana thAya. e dharma sahune sukhakArI che. koI ekane paNa asukhakArI nathI. dharma e sArvajanika ( sarvananebhyo hita kRti sArvaniH) vastu che. je sarvane paNa sukha kare te dharma che. koI ekane kare ane ekane na kare te dharma nathI paNa pApa che. zrI navakAranuM phaLa mananarUpI malina jaLamAM 'namo arihaMtANaM'nA jAparUpI katakacUrNa arthAt nimarlIcUrNa satata paDatuM rahevAthI te svaccha thatuM jAya che. manane svaccha karavAnI prakriyA e ja prathamapadanA jApano pradhAna hetu che. zrI navakAramAM cittanuM coMTavuM e ja moTuM phaLa che. kahyuM che ke mahIyasAmapi mahAn mahanIyo mahAtmanAm / aho me stuvataH svAmI stutergocaramAgamat // anuprekSAkiraNa pa zrI vItarAgastotra-mahimastava zloka-8 407 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha:- aho AzcaryanI vAta che ke moTAthI paNa moTA ane pUjyonA paNa pUjya evA Apa mArI stutinA viSaya banyA cho. janmavAnasmi dhanyosmi, kRtakRtyo'smi yanmuhuHjAto'smi tvadguNagrAmarAmaNIyakalampaTaH // zrI vItarAgastotra-bhaktistava, zloka-9 artha - mAro janma saphaLa che, huM puNyavAna chuM, huM kRtArtha chuM, kAraNa ke mAruM mana ja he prabhu ! tamArA agaNitaguNonA samUhanI manoharatAmAM vAraMvAra laMpaTa-lAlacu banyuM che. A vagere vAkyo zrI navakAranA sAcA phaLane jaNAvanArAM che. prabhumAM citta lAgavuM e ja moTuM phaLa che. pachInuM kArya ApaNe karavAnuM nathI, te svabhAvathI ja thAya che. ApaNo puruSArtha to zrI navakAranA akSaromAM ane arthamAM ApaNA cittane parovavAmAM che. eka vakhata citta jo te akSaronA smaraNamAM ane arthanA dhyAnamAM lIna thayuM to pachI janma kRtArtha thaI gayo, A janmamAM meLavavA lAyaka maLI gayuM. zrI arihaMta paramAtmAnA namaskAramAM cittano praveza thavo e ja arihaMta banavAnI uttama prakriyA che. vividha upamAo namo rUpI agnino AtmasuvarNanI sAthe yoga thatAM ja malinatA baLI jAya che ane zuddhi, ujjavaLatA vagere vikasatAM jAya che. athavA mana te tAmra che ane "namo" te agni athavA pArasamaNi che. agnithI malasaMkoca ane maNithI ujjavalIkaraNa thAya che, tethI baMne upamAo sArthaka che. manarUpI jaLamAM "namo'rUpI tailabindu paDavAthI arihaMtabhAva vaDe mana vyApta thaI jAya che. namo' e chatrano dAMDo che ane "arihaMtANaM" e mastaka paranuM chatra che. zrI navakAranA akSaro ekadezavyApI che ane zrI navakArano bhAva sarvadezavyApI che. svArthane namaskAra karavo te mAnavadehanuM apamAna che. manamAM rAgadveSane ramavA devA te vizvahitanuM apamAna che. namaskAra eTale svArthane namAvavo ane paramArthane namavuM. huM" ne sAthe laIne koI mokSamAM gayuM nathI ane javAnuM paNa nathI. kevaLa svArthanA vicAro prANone dUSita kare che. dUSita thayelA te prANo bhAvadayA ane "bhAvadAna mATenI pAtratA gumAvI de che. svArtha pApane vadhAranAro che, mATe tene ghaDATavo joIe. paramArtha bhavyatvano vikAsa karanAra che, mATe tene vadhAravo joIe. viSaya-kaSAyane namavAthI sahajamaLanuM baLa vadhe che. zrI paMcaparameSThibhagavaMtone namavAthI tathAbhavyatvanuM baLa vadhe che. bhAvathI adaridra zrI navakArane gaNanAro bhAvathI daridra na hoya. daridra eTale kRpaNa. kRpaNa eTale potAnI pAse hoya te vastune bhogave paNa nahi ane anyane Ape paNa nahi. 408 mailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sarva jIvo sukhI thAo' evo bhAva ApavA mATenuM mana maLeluM hovA chatAM, teno upayoga kare ja nahi te bhAvakRpaNa che. bhAvathI daridrI che. zrI navakAranA gaNanAramAM te daridratA TakatI nathI, kemake zrI paMcaparameSThibhagavaMto maityAdi bhAvathI bharelA che. zrI arihaMto maitryAdibhAvonA AdyaprasAraka che, utpAtka che, te bhAvone sakaLa vizvamAM vahetA mUkanArA che. zrI siddhabhagavaMto te bhAvane siddha karanArA che. zrI AcAryabhagavaMto te bhAvane AcaraNamAM mUkavA tathA mukAvavA prayatnazIla che. zrI upAdhyAyabhagavaMto te bhAvane vikasAvanArAM zAstrone bhaNanArA tathA bhaNAvanArA che. zrI sAdhubhagavaMto te bhAvane mana, vacana ane kAyAthI sAdhanArA che. jenuM aMtaHka2Na maityAdi bhAvathI vAsita hoya, tenuM puNya khUTatuM ja nathI. navuM puNya dhodhabaMdha AvyA ja kare che. tethI tenuM dravyadAridra paNa TakatuM nathI. dravyathI ane bhAvathI te sadA samRddha rahe che. tethI ja kahevAya che ke 'zrI navakArane gaNanAro kadI daridrI hoto nathI.' maMtranI gUDhazakti 'OMOM hrIM auM arha' namaH' e sAta akSaro, 'namo arihaMtANaM' padanuM ja saMskRta rUpAMtara che. vaLI 'namo arihaMtANaM' padanA garbhamAM 'ayamAtmA vragha'| 'tattvamasi anna brahmAsmi'| 'sarve hasviyaM brahma'| 'prajJAnamAnavuM brahma'| vagere vedanA mahAvAkyo paNa aMtarbhUta thaI jAya che. maMtrAkSaro gUDha sAMketikapadothI yukta hoya che. tene yogya adhikArI jIvo AgaLa ja kholavAmAM Ave che. athavA devabhakti ane gurubhaktinA prabhAve sAdhakanA aMtaHkaraNamAM te te artho ApoApa UghaDI jAya che. badhAM zAstronAM adhyayanano sAra aMte dehAtmabuddhi TALI paramAtmabuddhi pedA karavI te che ane tenA upAya tarIke aMtarAtmabuddhino adhikAra prApta karavAno che. hRdayazuddhi thavAthI te adhikAra Ave che. 'namo arihaMtANaM' pada dehAtmabuddhi TALI, aMtarAtmabuddhi jagADI, 5ramAtmabuddhi prApta karAvI Ape che tethI te mahAmaMtra che. cauda pUrvadharone paNa badhuM choDIne aMte zaraNa levA lAyaka che. e ja eka mahAmaMtranI ArAdhanAthI teo kRtakRtya thaI jAya che. AjJApAlana prabhunI AjJAnuM pAlana eTale parameSThinamaskAranuM satatadhyAna ane sAmAyikanI kriyAnuM satatasevana. ethI prabhu prasanna thAya che, arthAt prabhuprasannatAthI maLanArA paramapadanI prApti thAya che. namratAnI mahattA zrI navakAramAM vRttinI krAnti che, darzananuM rUpAMtara che, dRSTinuM parAvartana che. zrI navakAra vaDe potAnA ahaMkAranI kSullakatA, kSudratA, tucchatA, hInatA, laghutA dekhAya che. paramatattvanI mahattA, bhavyatA, sAramayatA, gurutaratA, uccatamatAno khyAla Ave che. ahaMtAno phoDalo (phollo) phUTI jAya che ane mamatAnuM paru nIkaLI jAya eTale jIvane zAnti thAya che. anuprekSAkiraNa pa 409 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnanI anaMtatA, apAratA ane gaMbhIratA samajAya che. namaskAra' Adaraja kriyA che. sAcA praNAmamAM praNamyanI mahattAno ane potAnI alpatAno bhAnapUrvaka svIkAra hoya che, ahaMbhAva ogaLe eTale praNAma thaI jAya. dravI gayelo ahaMkAra jyAre zUnyavat thaI jAya tyAre paramezvaranI preyasI "namratA' pragaTe che. A namratA bdayamAM paramezvaranI "grAhaka' bane che. tethI sAttvikaprasannatA pedA thAya che. sAttvikaprasannatA, pavitratA, nirmaLatA ekArthaka che. traNa prakAranA cogA sarvAtmabhAvanI ArAdhanA e karmayoga che, tethI cittanA baLadoSa dUra thAya che. paramAtmabhAvanI ArAdhanA e bhaktiyoga che, tethI cittanA vikSepadoSa dUra thAya che. brahmAbheMkyanI ArAdhanA e jJAna yoga che. tethI AtmA uparanA AvaraNadoSa dUra thAya che. "namo'nA "nama" padArtha vaDe "mama' bhAva jAya che. zrI arihaMtanA abhAva vaDe "sama'bhAva Ave che. "nama'bhAva vaDe mama'bhAva dUra karIne ane ahaMbhAva vaDe "samabhAva prApta karIne AtmA rAgadveSathI mukta thAya che. vItarAgabhAvane pAme che. "mama'bhAva e svArthabhAva che, teno "nama'bhAva vaDe tiraskAra karI "sama' bhAva ke je sarvArthabhAva che tene prApta karI zakAya che. sarvArthabhAva vaDe svArthabhAva TaLe che. svArthabhAva TaLavAthI sahajamaLa ke je pApanuM mULa che te jAya che. sarvArthabhAva vikasAvAthI muktigamana yogyatA ke je maMgaLanuM mULa che. te vikase che. "namo arihaMtANaM' e eka ja padamAM karmayoga, bhaktiyoga ane jJAnayoga traNenI ArAdhanA thaI jAya che, cittanA maLa, vikSepa ane AvaraNa doSa haTI jAya che. AtmAnI sahaja ayogyatA TaLe che ane sahaja yogyatA vikase che. e vikAsanI parAkASThA e ja sakaLakarma muktirUpI "mokSa' nAmano padArtha che. jene mokSano khapa che tene mATe zrI navakAranuM prathamapada ane tenuM ArAdhana aparihArya che. namo'padanI sAthe che kArano saMbaMdha 34 mAM namo ane namomAM 34 samAI jAya che. namo ane OM baMne saMjJA ane vyaMjanA ubhayathI samAna che. mo' akSarane UlaTAvAthI OM dhvani pedA thAya che. OM dhvanine AlekhavAthI "namo' pada prakaTe che. kemake na maLIne 3OM AkRti thAya che. tethI 38 ane namo e be padArtha eka ja che. OM namaH maMtra paNa temAMthI ja utpanna thAya che. 3OM e zrI paMcaparameSThivAcaka pada che. tene namaskAra, temanI AjJAne namaskAra e ja karmanA bhISaNa baMdhanamAMthI chUTavAno ananya upAya che. zrI navakAramAM adhyAtma zrI paMcaparameSThibhagavaMtonI AjJAne nahi mAnavAthI ja jIva bhavabhramaNa kare che. temanI AjJA eTale sarvAtmabhAva ane paramAtmabhAvane pAmavAnA upAyarUpa AcAra ane jJAnane jIvanamAM sAdhavA tatpara rahevuM. "sarva jIvo Atmatulya che.' evA zrI parameSThibhagavaMtonAM jJAna ane upadeza mujaba jIvanamAM vartana karavuM. tethI sarvAtmabhAva sthira thAya che. te sthira thatAM ja potAnA AtmAmAM paramAtmAnA darzana thAya che, pachI sarva AtmasvarUpa, paramAtmatulya dekhAya che. AN 410 cadIpaka mahAmatrAdhirAja Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e jJAna ane darzana pAchuM potAnA AtmAmAM ramaNa karAvanAruM vartana lAvI Ape che. vAtmAnadhitva paMvAranA AtmAne uddezIne paMcAcAranA pAlanarUpI adhyAtmane meLavI Ape che. sarva jIvone Atmatulya mAnIne temanI sAthe Atmatulya vartanarUpI vyavahAra e jusUtranayanuM adhyAtma che. potAno ane sarvano AtmA paramArthathI paramAtmA tulya che ema mAnIne potAnA AtmAmAM ja paMcAcAranuM pAlana te zabda, samabhirUDha ane evaMbhUtanayanuM adhyAtma che. adhyAtmamAM cittavizuddhi joIe ane yogavizuddhi paNa joIe. | cittanI vizuddhi jemAM pradhAna che ane yoganI vizuddhi tenA kAraNarUpe hoine gauNa che te vyavahAra ane jusUtranayanuM adhyAtma che. cittanI vizuddhi jemAM kAraNa hoI ne gauNa che ane yoganI vizuddhi jemAM mukhya che te zabda, samabhirUDha ane evaMbhUta nayanI daSTie adhyAtma che. A rIte naya vibhAgane yathArthapaNe samajIne syAddhadaSTithI samanvaya sAdhIne ja koI svarUpamAM vizrAnta thavA mATenA prayatnamAM lIna che te adhyAtmanuM bhAjana thAya che. sarva jIvono upakAra sarva jIvo hitaciMtA mATenuM AlaMbana pUruM pADe che mATe nizcayathI mAnanIya AdaraNIya che. temanI hayAtImAtra jJAnIne svakalyANamAM nimitta bane che tethI upakAradaSTithI ane guNadaSTithI jovAlAyaka guNa karanArA hovA chatAM guNadaSTie na jovAya to kRtajJatAguNa haNAya che. ajJAnI upakArIne paNa upakArI tarIke jANato nathI. jJAnI upakAra na karanArA chatAM upakAramAM nimitta bananArane paNa upakArI tarIke jANe che. pUjA, dAna ane AtmabhogA van To worship pUjA, dAna ane bhoga e traNa artha yajU dhAtunA thAya che, temAM chello artha mahattvano che. "namo' pada paNa pUjA arthamAM hovAthI dAnArthe, pUjanArthe ane AtmabhogArthe yojI zakAya che. namo' pada vaDe zrI parameSThionI bhAvapUja, parameSThione sanmAnanuM dAna ane pareSThiomAM AtmAnuM visarjana sadhAya che. eka sAco namaskAra A traNe arthonI siddhi kare che. namo' pada ane tenI punaH punaH bhAvanA vaDe bahArathI nAnA banAya che ane aMdarathI moTA thavAya che. bahArathI nAnA thanArane kaSAyonAM AkarSaNa nathI aDatAM, aMdarathI moTA thanArane kaSAyonA humalA nathI naDatA. e rIte je zrI navakArane bhAvita karavA prayatna karaze tene tenA prathamapadanA sAta akSaromAM apUrva camatkAra dekhAze, sarva tIrthaMkara, gaNadharonAM AMtaradarzana thaze. sarvamaMtra ane vidyAonI siddhi thaze. IN anuprekSAkiraNa 5 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamapadanA sAta akSaro zrI navakAranA prathamapadanA sAta akSaronuM zvetavaNe dhyAna karavAnuM che. te zvetavarNamAM sAta raMga rahelA che, te sUryanA sAta ghoDA svarUpa che. eTale prathamapadanA jApathI te padanA sAta akSaro sAta ghoDArUpa banIne AtmarUpI sUryano saMbaMdha karAve che. AtmA e sUrya che. tenA ja sAta ghoDA e sAta vargo che, tene te sAta ghoDAne jANe ke sAta akSaromAM varNavyA che. prathamapadanuM dhyAna e sAta azvavALA sUryanuM dhyAna che. sUrya e AtmAnuM pratIka hovAthI zuddha AtmAnuM ja dhyAna che. zuddha AtmAnuM dhyAna karAvanAra hovAthI prathamapadano mahimA avarNanIya che. kalikAlasarvajJa zrI hemacandrasUrIzvarajI pharamAve che ke - yadIcched bhavadAvAgneH samucchedaM kSaNAdapi / smaret tadA''dimaMtrasya, varNasaptakamAdimam // yogazAstra, prakAza-8 artha - jo bhavarUpI dAvAnaLano eka kSaNamAM ja samULa uccheda karavAnI IcchA hoya to AdimaMtra (zrI navakAra)nA pahelA padanA sAta akSaronuM smaraNa karo. kRtajJatA ane paropakArano mahAmaMtra kRtajJatA vinAno paropakAra e ahaMkAra che ane popakAra vinAnI kRtajJatA e mAyAcAra che. paropakArane nirahaMkAra banAvavA mATe kRtajJatAbhAvanI jarUra che. kRtajJatAguNane kevaLa ziSTAcArarUpa nahi banAvavA ane mithyAcArarUpa banatA aTakAvavA mATe paropakAraguNanI AvazyakatA che. paropakArathI kRtajJatA caritArtha thAya che ane kRtajJatAthI paropakAra dharmarUpa bane che. sAcI samajaNa 'tubhyaMnamastribhuvanArtiharAya nAtha !' traNabhuvananA jIvonI pIDAne haranArA he nAtha ! tamane namaskAra thAo. je prabhunA dharma vaDe traNa bhuvananA jIvonI pIDA ochI thatI hoya to ja A prabhustuti sArthaka thAya. je prabhunA sevelA ke upadezelA dharmathI anyajIvonI pIDA dUra thAya to te ja dharmanuM sevana karanArA bIjAonA dharmathI paNa e kArya thavuM joIe kema ke dharmapaNuM sarakhuM che. ApaNA dharmathI yogyatA mujaba sAkSAt ke paraMparAe traNelokanA jIvone sukha thAya che ane traNalokanA jIvonAM duHkhono ghaTADo thAya che, evI samajaNa Uge to dharma karatI vakhate dharma karanAramAM aneruM baLa pragaTe. badhAM pAponuM mULa potAnA dharmathI potAne ja lAbha ane bIjAne kAMI nahi, e vicAra jIvane kRtajJatAguNa ane paropakAraguNa e bethI vaMcita rAkhe che. bIjAnA dharmathI thaelA upakArano temAM apalopa thAya che ane bIjA upara upakAra karavAnA potAnA pariNAmano abhAva thAya che. badhAnA upakAra levAnuM rahe che, karavAnuM rahetuM nathI. tethI ekalI svArthavRtti daDha thAya che. ane svArthavRtti ja badhAM pAponuM mULa che. sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paN Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtajJatAguNano prabhAva kRtajJatAguNathI sahajamaLano hrAsa thAya che. paropakAraguNathI tathAbhavyatvano paripAka thAya che. sahajamaLanA kA2Ne jIva karmanA saMbaMdhamAM Ave che ane karmano saMbaMdha tene viSayonmukha banAve che. viSayonmukhatA e svArthavRttinuM bIjuM nAma che. tathAbhavyatvano paripAka jIvane dharmanI sAthe saMbaMdha karAve che. dharmano saMbaMdha samatvabhAvane vadhAre che. samatvabhAvanI vRddhi e paropakAravRttine uttejIta kare che. namratA ane udAratA kRtajJatAdoSa sahajamaLanI vRddhi kare che. paropakAravRtti, bhavyatvabhAvanA vikAsane pakave che. muktigamananI yogyatA eTale svArthavRttimAMthI mukta thavAnI yogyatA ane te paropakAra parAyaNatAthI vikasita thAya che. svArthavRttinI muktimAMthI paropakAra5rAyaNatA janme che ane te jIvanA nirmaLasvabhAvane pragaTAve che. jIvano nirmaLasvabhAva prakaTa karavA mATe paropakAraparAyaNa thavuM joIe ane paropakA2parAyaNa thavA mATe kRtajJatAguNane vikasAvavo joIe. bIjAthI thayelA potAnA uparanA upakAronuM jJAna thayA vinA thatI paropakArakriyA ahaMkArabhAva ane svArthabhAvane poSe che. tethI svArthanuM visarjana thavAne badale UlaTuM dRDhIkaraNa thAya che. 'meM pArakA upara upakAra karyo.' e vicAra ja 'huM'paNAne majabUta ka2nA2 che. tethI 'huM'paNAmAMthI chUTavA mATe paropakArabhAva, kRtajJatA guNamAMthI pragaTelo hovo joIe. 'mArA upara sarvanA upakAro thaI rahyA che' tenA samyajJAnamAMthI thato parano upakAra, paranuM kArya, e ahaMkA2poSaka nahi bane, paNa namaskA2poSaka banaze. paranA jeTalA upakAra mArA upara thaI rahyA che teno aMza paNa pratyupakAra mArAthI thaI zakato nathI, evo spaSTa khyAla tene raheze ane te namaskArapoSaka banaze. 'kRtajJatA' paranA guNanuM satata smaraNa karAvanAra hovAthI svArthanA vismaraNamAM upakAraka thAya che ane paropakAranA kAryamAM praveza pAmatA ahaMkArabhAvane rokanAra thAya che. sahajamaLa eTale anAdisvArthavRttine poSaka maLa te svArthavRtti, parArthavRttithI jitAya che. pArthavRtti be prakAranI che : bIjAe karelA guNonI smRtithI thatI namravRtti ane bIjAnA upakAra upara pratiupakAra karavArUpa potAnA kartavyanA smaraNathI utpanna thatI udAravRtti. udAratA svane bhulAvavArUpa che ane namratA parane yAda rAkhavArUpa che. sva ( Self )ne bhUlavA mATe parArthatA ane parane yAda rAkhavA mATe kRtajJatA anukrame bhavyatvabhAvano paripAka ane sahajamaLano hrAsa kare che. sahajamaLano nAza karavA mATe namratA ane bhavyatvano paripAka karavA mATe udAratA anivArya che. te baMne guNonuM sevana eka sAthe zrI navakAranA prathamapadanA ArAdhanathI thAya che, 'namo' e kRtajJatAnuM ane 'arihaMtANaM' e udAratAnuM pratIka che. svapara tulyatA parano guNa svIkAravAthI yogyatA vikase che. pa2ne guNa ka2vAthI ayogyatA nAza pAme che. yogyatA anuprekSAkiraNa pa 413 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikasavAthI tathAbhavyatvano paripAka thAya che ane ayogyatA javAthI sahajamaLano hrAsa thAya che. zrI navakAranA Adi pada "namo'nA smaraNathI paranA guNano svIkAra thAya che ane arihaMtANaM' padanA smaraNathI parane guNa karavAnI vRtti thAya che. e rIte zrI navakAramaMtra e kRtajJatA ane parAkArano mahAmaMtra bane che. paranI kiMmata jyAM sudhI svatulya "svIkAramAM na Ave tyAM sudhI svanI kiMmata vadhatI nathI. eTaluM ja nahi paNa kRtajJatA ane paropakAra nAmanA mahAguNo vikasatA nathI.' parane svatulya mAnyA pachI kRtajJatA ane paropakAra sahaja bane che. kRtajJatA ane paropakAra e be guNo parane svatulya samajavA ane svIkAravAnA abhyAsarUpa ja che. pote jenA upara upakAra kare te je kRtaghna bane to tenI unnati thAya nahi. e ja nyAyathI potAnA para je guNa kare teno upakAra mAnavAmAM na Ave to potAnI unnati thAya nahi. e samajamAMthI kRtajJatA ane paropakAraguNanuM pAlana thaI zake che. ayogyatA TALavAno upAya zrI tIrthaMkarabhagavAna, "bhagavAna' banyA che, kAraNa ke temaNe paranA guNane svIkAryA che ane parane guNa karavA mATe puruSArtha sevyo che. ayogyatAne TALavA ane yogyatAne vikasAvavA je be guNanI jarUra che, tenuM ja nAma "kRtajJatA" ane "paropakAra' che. jene paropakAranI paDI nathI tenI ayogyatA eTale svArthaparAyaNatA jatI nathI. jene bIjAthI potAne thayelA guNanI kadara nathI, tenI paNa svArthaparAyaNatA TaLatI nathI. svArthaparAyaNatAne puSTa karanAra kRtadhvIpaNuM ane paropakAratA mukhya che. potAne paropakAra gamato nathI, paNa paropakAra game che. tathA paranuM kRtaghnapaNuM gamatuM nathI, paNa kRtajJapaNuM game che. mATe Atmatulya paranuM jJAna jeNe siddha karavuM hoya teNe "kRtajJatA" ane "paropakAra' e be guNone apanAvavA joIe. jo e be guNono svIkAra ane vikAsa karavAmAM na Ave to anaMta evA paranI virAdhanAnuM mahApApa tene paLepaLe lAgyA kare. paranI kiMmata jeTalI ochI AMke teTalI potAnI kiMmata paNa ghaTatI ja jAya, kAraNa ke jeTalI paranI kiMmata ApaNe AMkI zakIe teTalI ja ApaNI kiMmata thAya che. mithyAtvamocaka mahAmaMtra AtmarUpa vaDe saghaLA AtmA sarakhA hovAthI jyAM sudhI svaparanI (AtmadaSTie) tulya kiMmata na aMkAya tyAM sudhI jJAnadarzanamAM mithyApaNuM TaLatuM nathI ane e mithyAtva jIvane anaMtakALaparyaMta saMsAramAM bhaTakAvyA sivAya rahetuM nathI. temAMthI chUTavAno sakriya upAya kRtajJatA ane paropakAraguNanuM pAlana che. te be guNonA pAlanano satata abhyAsa vikasAvavA mATe zrI paMcaparameSThinamaskAra mahAmaMtrano Azraya avazya levo joIe. e mahAmaMtranA prabhAve kRtajJatA ane paropakArabhAva vikase che ane sarva jIvo pratye AtmatulyatAnA bhAvanuM sakriya pAlana thAya che. e pAlana jIvane karmanA saMbaMdhamAMthI choDAvIne muktinI sAthe saMbaMdha karAvI Ape che. IT N 414 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja A Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtajJatA kRtaM jAnAti sa kRtajJaH potAnA upara karelA upakArane je jANe te kRtajJa. eTale kRtajJa bananAre paropakArane guNa tarIke svIkArI ja lIdho. je paropakArarUpI sadgaNanI vizvamAM hayAtI ja na hoya to kRtajJatAguNanuM paNa astitva nathI. kRtajJatAne astitvamAM lAvanAra paropakRti che ane paropakRtine preranAra kRtajJatA che. kRtajJatA paropakAranI preraka che. kRtajJatA jevo guNa na hoya to paropakAra saMbhavato ja nathI, kevaLa ahaMkAra ja rahe che. para upara upakAra karavo hoya tyAre svArthane svane bhUlavo ja joIe. svane ja mukhya mAnanAra ane paropakAra vaDe paNa svanuM mAna vadhAravA mATe prayatna karanAra je paropakAra kare che, te guNa nahi paNa guNAbhAsa che. dekhAya che paropakAra, paNa kArya che ahaMkAranuM ane tyAM sudhI paropakAraguNa vaDe je svArtharUpI maLano nAza karavo che te siddha thaI zakato nathI. svArthavRtti e maLa che. te "maLa' eTalA mATe che ke tenI pAchaLa bhArobhAra moha ane ajJAna che. badhA AtmAo svasamAna che." e maulikajJAnanA abhAve ja moTe bhAge rAgadveSa ane tenAM IrSyA, amarSa Adi pharajaMdo pedA thAya che. viSayAsakita paNa emAMthI janme che ane vadhe che. sarvadoSonI jananI mamatAnI paNa mAtA e maulikaajJAnatA che. ajJAna svArtha vagere doSone poSanAra hovAthI te "mULabhaLa" kahevAya che je "sahajabhaLa' zabdathI oLakhAya tenuM nivAraNa ahaMkAra mATe thatA paropakArathI thatuM nathI, paNa parane Atmatulya samajIne svanA upakAra jeTalo ja upakArano adhikArI "para' che, ema svIkArIne svArthavRttirUpI maLane nivAravA mATenA AlaMbanarUpe thato paropakAra saguNarUpa gaNAya che. paropakArabhAva vaDe anAdisvArthavRttirUpI sahajamaLano vigama thAya che ane kRtajJatA guNa vaDe svArthavRttimAMthI mukta thavAnI jIvanI sahajayogyatAno vikAsa thAya che. kRtajJatA e paropakAra mATenI pUrvabhUmikA pUrva taiyArI che. paropakAraguNanA mAlika banavA mATenI te pUrva tAlIma che. tenAthI thayelo yogyatAno vikAsa paropakAraguNamAM pariName che. paropakArane sAro mAnanAra kRtajJa kahevAya che. je jene sAruM mAnatAM zIkhe, te tene kALakrame paNa apanAvyA vinA na rahe paropakAra kRtajJatAguNa jema "kRta" eTale "karelAnuM', bIjAe ApaNA upara karelA upakAronuM arthAt paropakAranuM smaraNa karAve che, tema paropakAra paNa paranA ApaNA upara thatA upakAronuM smaraNa eTale kRtajJatAnuM smaraNa karAve paropakAra e svopakAranuM aNamola sAdhana che, jema paropakAra svApakAranuM kAraNa che. anuprekSAkiraNa 5 riff Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale paropakAra vaDe pa2no nahi paNa svano upakAra sadhAya che. 'para' tenA para thatA upakAra vaDe upakAra karanAranA 'sva'ne tAranAra thAya che. e tattvajJAnanA AdhAre paropakAra e svopakArane jaNAvanA2 hovAthI kRtajJatAne puSTa kare che ane kRtajJatA e paranA thayelA upakAranuM vaiziSTaya jaNAvanAra hovAthI paropakArane puSTi Ape che. Ama pakopakAra ane kRtajJatA e be guNa paraspara saMbaMdhavALA hoIne jIvanI yogyatA vikasAve che ane ayogyatA TALe che. 52no upakAra na mAnavo e ayogyatA che-apAtratA che. 52ne upakAraka mAnavo e yogyatA che-pAtratA che. upakAra mAnavAthI kRtajJatA ane upakAra karavAthI paropakAra thAya che. e be guNa vaDe bhavyatvabhAvano vikAsa ane sahajabhAvamaLano hrAsa thAya che. mULamaMtra cA mahAmaMtra zrI navakAra cauda pUrvano sAra che, zrutajJAna samastanuM rahasya che tenuM kAraNa zuM ? kRtajJatA e sarvaguNonuM mULa che, tenuM zikSaNa namaskA2thI maLe che. kRtajJatAguNane utpanna karanAra paropakAra guNa che. paropakAra sUryanA sthAne che. kRtajJatA candranA sthAne che. candrane prakAza sUryamAMthI maLe che. 'jenAthI upakAra thAya che tene kRtajJa rahevuM e dharmano pAyo che' mULathI ja evuM jJAna ApavA mATe namaskArane mULamaMtra yA mahAmaMtra kahyo che. sadguNonuM mULa zrI navakAra vinA tapa, cAritra ane zruta niSphaLa che. arthAt kRtajJatA vinA saghaLI ArAdhanA niSphaLa che. kRtajJatAguNa e sarvasadguNonuM mULa che. namaskAranI ruci dAnaruci = namaskAranI ruci namaskAra e sarvazreSThapuruSone sarvazreSThasadguNone sarvazreSThadAna che. dAnaruci vinA dAnAdi guNo jema guNa banI zakatA nathI tema namaskAraruci vinA puNyanAM kAryo paNa 'puNyAnubaMdhI' banI zakatAM nathI. bhAvanamaskAra bhAvanamaskAra eTale jenAthI maLyuM che, maLe che ane maLavAnuM che tene yAda karavA temanA pratye namratA dhAraNa karavI. teno bIjo paryAya kRtajJatA che. kRtajJatAnI Toce pahoMcavAthI paropakArabhAva pragaTe che, tenuM ja nAma RNamukti che ane te avyAbAdha sukhasvarUpa mokSa che. mokSamAM mAtra ApavAnuM che, levAnuM nathI. levAnI kriyAmAMthI chUTavA mATeno upAya, jyAM kevaLa ApavAnI kriyA che evo 'mokSa' meLavavo te che. 416 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te mokSa meLavavAnuM paramasAdhana kRtajJabhAva yAne namrabhAva che. name te prabhune game namanArano vikAsa ane na namanArano nAza e saMsArano avicaLaniyama che. banamAmi' bhAvanamaskAra puNyanI puSTirUpa che. "khameha' micchAmi dukkaDa pApanI gaharUpa che. puNyanI puSTi ane pApanI virati e be jIvane AgaLa vadhavAnAM sAdhana che. madanAzaka navakAra ATha madano bhaya lAge tyAre namaskAranI bhAvathI prApti thAya. ATha madanA kAraNabhUta ATha karma ane ATha karmanA kAraNabhUta cAra kaSAya ane cAra kaSAyanA kAraNabhUta pAMca viSaya ane tenA kAraNabhUta cAra saMjJAo vagerethI bhayabhIta thayelo jIva zrI navakAranI ArAdhanAnA baLe sarva bhayone jItI le che. AtmadaSTie ApaNA karatAM koI nAnuM nathI ema lAge tyAre namaskAra lAgu paDyo gaNAya che. e bhAvanamaskArane pAmIne ja sarva jIvo mokSe jAya che. jeo tribhuvanane namaskaraNIya banyA che teo AtmadaSTie potAnAthI koI nAnuM nathI, e bhAvane sparzIne ja banyA che. te kAraNe namaskaraNIyano namaskAra ApaNAmAM sAco namaskAra lAve che. namaskAranI bhakti zrI arihaMtone namanAra vaDIlone ane guruvargane na name to te arihaMtonI AjJAne namato nathI, paNa arihaMtanA dehane ja name che. je AjJAne na mAne ane AjJA karanArane mAne te mAnanAro nahi, paNa avagaNanA karanAro che. namanAro nahi, paNa apamAna karanAro che. namaskAranI bhakti nahi, paNa viDaMbanA karanAro che. saMpUrNa AzAdhInapaNuM ja namaskAranI bhaktinuM ghotaka che. namo padanuM mahatva zuddhaAtmA dravyathI pUrNa che, guNathI eka che, paryAyathI tulya che. tene namaskAra te trANa che, zaraNa che, gati che, pratiSThA che, AdhAra e adhiSThAna che. "namo zabda ardhamAtra che. trimAtramAMthI mAtra tarapha javA mATe ardhamAtra (namo) setusvarUpa che. karmakRta vaiSamya trimAdrarUpa che. dharmakRta namaskAra e ardhamAtrarUpa che. ane tethI thato pApanAza ane maMgaLanuM Agamana amAtrarUpa che. amAtra eTale aparimita AtmasvarUpa ke je pUrNa jJAna, darzana, cAritrarUpa che athavA rAga, dveSa, moha e trimAtrarUpa che. layopazamabhAvanA jJAna, darzana, cAritra ardhamAtrarUpa che ane kSAvikabhAvanA jJAna, darzana, cAritra amAtrarUpa che. audayikabhAvanA dharmo trimAtrarUpa che. kSayopazamabhAvanA dharmo ardhamAtrarUpa che ane kSAvikabhAvanA dharmo amAtrarUpa che. namo vaDe audayika bhAvanA dharmono tyAga thaI kSAvikabhAvanA dharmo prApta thAya che, tethI te benI vaccenA anuprekSAkiraNa pa Na 417 AS Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ layopazamabhAvanA dharmo dharmarUpa che. namo' mamatvabhAvano tyAga karAvI, samatvabhAva tarapha laI jAya che tethI seturUpa che. namo' e mithyAtvamoharUpI aDhAramA pApasthAnakano tyAga karAvI samyagdarzanaguNanI sahAyathI jIvane ayogikevaLI nAmanA caudamA guNasthAnakanI prAptimAM prabaLa nimitta bane che, tethI tene dharmapravezanuM dvAra kahyuM che. bahirAtmabhAvarUpI vimAtrano tyAga karAvI paramAtmabhAvarUpI amAtrane prApta karAvanAra aMtarAtmabhAvano pradarzaka namo e namaskAravAcaka namo' pada che. te pada paramAtmabhAvanuM punaH punaH manana karAvI bahirAtmabhAvano saMkoca ane aMtarAtmabhAvano vikAsa kare che. nirvikalpapadanI prApti mATe azubhavikalpothI mukta karAvI zubhavikalpomAM joDanAra "namo' pada che. tene dravyabhAvasaMkocarUpa kahela che. dravyasaMkoca hAtha, paga, mastakAdi avayavono ane bhAvasaMkoca vizuddha manano che. vizuddhamAna vaDe, azuddhamana TaLI parizuddha AtmAnI prApti (namo pada vaDe) thAya che. namaskArabhAva camatkAra tyAM namaskAra ane namaskAra tyAM jayajayakAra. namaskArabhAva vaDe puSTa thayeluM mana sudhA varasAvanArA candranuM kAma kare che. candra paraprakAzya che, tema namaskArabhAva lAvanAra kRtajJabhAva e paropakArabhAvarUpI sUryathI prAkAzaya candra ApaNuM kartavya sarvanA hitamAM sakriya banavAnuM che, te kAraNe sarvajIvahitakara zrI navakArane samarpita thavAno utsAha ane puruSArtha pragaTa karavo joIe. apavitraH pavitro vA, susthito- dusthito'pi vA / dhyAyet paMcanamaskAraM sarvapApaiH pramucyate // zvAsocchavAsa kyAre levAya ane kyAM levAya te prazna ApaNe kyAreya koIne pUchatA nathI, tema zrI navakAra kyAre ane kyAM gaNAya te prazna paNa pUchavA jevo nathI. AMtarikazuddhinuM satata kArya karanArA zrI navakAranA smaraNathI ghaDIbharane mATe paNa chUTA paDyA eTale ApaNI aMdaranA ane bahAranA vAtAvaraNamAM je malinatattvo ekaThAM thAya che te sAdhanAmAM avarodharUpa bane che. navakArabhAvavihoNA bhAvanI chAyAmAM thAka, glAni ane visaMvAditA vadhe che. namaskArabhAvavihoNuM jIvana, mAtrA, meLa, chaMda ane arthapUrNa zabdaracanAvihoNA kAvyasamuM nirasa tema ja bhArarUpa banI rahe che. sarvaziromaNI maMtra zuddha Atmadravya mokSarUpI modakanA sthAne che, tenuM jJAna goLanA sthAne ane te jJAnano svIkAra ghInA sthAne che. Atmadravya pUrNa che, evA jJAna ane svIkArapUrvaka tenuM ja smaraNa, temAM ja ramaNatA e ATAnA sthAne che. anya sarvaicchAonA nirodharUpa tArUpI agni vaDe AtmadhyAnarUpa ATAnA bhAkharA banAvI, tene ka ( vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa&iyAothI kUTI, temAM zraddhArUpI ghI ane jJAnarUpI goLa meLavI sAco modaka taiyAra thAya te ja mokSa che. temAM ja sarvaprakAranAM sukhonA svAdathI paNa adhika sukhAsvAda rahelo che. AtmAnA dravyArthikanayathI pUrNa svarUpanuM jJAna, zraddhAna ane dhyAna e mokSamodaka pAmavAno sIdho rasto che. ane te "namo arihaMtANaM' padanA dhyAna ane raTaNa ane punaH punaH uccAraNathI sahajapaNe prApta karI zakAya che, tethI te sarvamaMtromAM ziromaNimaMtra che. maMtranI saphaLatAnuM kAraNa 'gurU-maMtra-devatAtma-manaH-pavanAnAmaikya-niSkalanAdantarAtmasaMvittiH / sAcA maMtro eka bAju deva, guru ane AtmA tathA bIjI bAju mana, pavana ane AtmAnuM aikya sadhAvI ApanArA hovAthI aMtarAtmabhAvanuM saMvedana karAvanAra thAya che. aMtarAtmabhAva eTale AtmAmAM AtmAnI pratIti. tene karavA mATe athavA thayelI pratItine daDha karavA mATe satyamaMtronuM ArAdhana paramasahAyabhUta thAya che. temAM kAraNa e che ke maMtranA akSaronuM uccAraNa prANanI gatine niyamita kare che. prANanI gatinI niyamitatA manane kAbUmAM lAve che ane manano kAbU AtmAnuM prabhutva apAve che. maMtranA arthono saMbaMdha devatattva ane gurutattvanI sAthe hoya che, tethI devatattva ane gurutattvano bodha karAvI zuddhaAtmasvarUpanuM jJAna karAve che. e rIte samyakriyA ane samyajJAna vaDe maMtra anaMtaphaLadAyI bane che. namaskAra daimbhAva namaskAra, vaMdana athavA praNAma e dainyabhAvanA pratIka che. je sarvezvaryasaMpanna ane sarvasamartha che, teno Azraya grahaNa karavA mATe ane potAnI sarvasAdhanahInatA tathA parAdhInatA pragaTa karavA mATe "namo' padanuM uccAraNa che. prabhunuM zaraNa je grahaNa kare che, te ja dustara ane duratyaya evI mAyAne tarI jAya che. varasAdanuM pANI sarvatra paDe che paNa Take che to nIcAM sthaLomAM ja, UMcA parvato para nahi. tema prabhunI kRpA sarvatra cheH paNa tenI abhivyakti jyAM dainya che, vinamratA che tyAM ja thAya che; ahaMkAra, abhimAnAdi parvatIyasthAnomAM nahi. jIva jyAM sudhI dainyazrIthI saMyukta nahi thAya, tyAM sudhI tene bhagavatkApti azakya bane che ane AtmakalyANano mArga paNa maLI zakto nathI. bhakti, anurAga ke premasAdhanAmAM eka dainya ja mukhya che. AsananuM mahattva Asana bAMdhIne besavAthI Aste Aste vANIne bAMdhI zakAya che, vANIno saMyama Aste Aste manane bAMdhavAmAM madadagAra thAya che, mana baMdhAtAM pavana suniyatrita thAya che ane svavartI AkAzapradezamAM tAtvikacuMbakIyatA pedA thAya che. mATe zrI navakAranA jApamAM AsananuM mahattva upakArI maharSioe svIkAreluM che. anuprekSAkiraNa 5 419 ja Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtajJatA RNanA bhAva vinA kRtajJatA ke paropakAraguNa sparzI zake ja nahi. 'namo'bhAvanuM vAcya je namrapaNuM, te RRNabhAvano svIkAra karyA vinA tattvataH sparzI zake nahi. namratA e sAdhanAnI pAyAbhUta vastu che. gayo. kRtajJatA vinAno paropakAra svArthabhAva mATe ja thAya che, ethI te mokSanA sAdhanabhUta na thaI zake. kRtajJatA zabdamAM paropakArano bhAva samAI jAya che. kRtaRRNa, za--jJAna, tA=bhAva. RNanA samyajJAnano sadbhAva tenuM nAma kRtajJatA. kRtajJatAmAM darzana ane jJAna, tattvapUrvaka cAritra eTale paropakAra. kRtanuM samyajJAna hoyatyAM ja samyagdarzana paNa ghaTe. kRtajJatAbhAva vinAno paropakAra anaMtavAra karyo, paNa te samyajJAna, darzana vinAno hato mATe niSphaLa bhavacakramAM pratyeka jIva vaDe je upakAra thayo che, teno anaMtAMza paNa zI rIte vaLI zake ? te uparAMta samyagdaSTi, sarvavirati, parameSThi AdInA upakAranI to vAta ja zI. ? RRNa amaryAda, anaMta, anAdi, duSpratihArya che ane teno vicAra mAnarUpI parvatane bhedavA mATe daMbholivaja samAna che. te RRNano eka ja pratikAra che ane te 'namo'bhAva. bhAvamAM te ApavAnuM che alpa ane maLe che anaMta. namaskAra bhAva AtmAne mananI AdhInatAmAMthI choDAve che. maMgaLa uttama ane zaraNanI siddhi manane AtmAdhIna banAvavAnI prakriyA namaskAra bhAvamAM chUpAyelI che. dharmanI anumodanArUpa namaskAra e bhAvadharma che. anyano AbhAra na mAnavAmAM kRpaNatA doSa kAraNa bhUta che. namaskAra bhAva e samyagdRSTine mana sadbhava che. samyajJAnIne mana sadgurU che ane sabhyacAritrIne mana sadharma che. namaskAra bhAva sivAya mAnasika bhedabhAva TaLato nathI. ane te na TaLe tyAM sudhI ahaMkAra bhAva gaLato nathI. ahaMkAranuM gaLavuM eja bhedabhAvanuM TaLavuM che. bhedabhAva TaLyA vinA ane abheda-bhAva AvyA vinA jIva jIvane jIvarUpe kadIye oLakhI zakato nathI. AvakArI zakato nathI. cAhI zakato nathI. bheda bhAvane TALavAnuM ane abheda bhAvane sAdhavAnuM sanAtana sAdhana 'namo' pada che. 'namo' padarUpI advitIya sAdhana vaDe jIva potAnI yogyatAne vikasAve che. ane ayogyatAne TALe che. yogyatAnA vikAsa vaDe rakSaNa thAya che. ayogyatA TaLavAthI vinAza aTake che. arihaMtono namaskAra bhAva zatruone haNe che. arihaMtono namaskAra yogyatAne lAve che. arihaMtono namaskAra vinAzane aTakAve che. bhAva zatruonA nAzathI maMgaLa thAya che. yogyatAnA vikAsathI uttamatA maLe che. ane vinAzanA aTakavAthI zaraNanI prApti thAya che. namaskArathI maMgaLa, uttama ane zaraNa e traNe arthonI siddhi thAya che. 420 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * anuprekSAkiraNa 6 dharmavRkSanuM mULa navakAra maitrIbhAvanA Adya upadekhA, dharmamAtranA utpAdaka arihaMta e mULa che ane teo zvetavarSe dhyAtavya che. tene AcaraNa, jJAna ane sAdhanA vaDe siddha karanArA ane mULamAMthI phaLaparyata pahoMcelA evA siddhabhagavaMto che, tethI teo raktavarge dhyAna karavA yogya che. AcaraNa e puSpa che, tethI AcAryo pItavarSe dhyAna karavA yogya che. jJAna e patra che, tethI jJAnAbhyAsamAM rata evA upAdhyAyo nIlavarNa dhyAna karavA yogya che. sAdhanA e skaMdharUpa tema ja tenI zAkhaprazAkhArUpa che, tethI sAdhupada kRSNavarSe dhyAna karavA yogya che. e rIte thatuM mULa, phaLa, puSpa, patra, zAkhA, prazAkhA ane aMdhanuM dhyAna, dharmavRkSanA mULanuM siMcana kare che. tenA pariNAme amaitrIrUpa mahAmohAMdhakArano vilaya thAya che ane maitrIrUpa jaLahaLatA dharmaprakAzanI prApti thAya che. te ja vastu mULamaMtrarUpa navakAranA maMtravargomAM pragaTa thAya che. maitrIbhAvanA mUrtasvarUpa banIne mahAmaMtranA aDasaTha akSaro bhavyajIvone bhavasAgara taravAnA tIrtharUpa banI rahe che. e rIte mahAmaMtra samastasattvaviSayaka snehapariNAmano vikAsa karIne anaMta kALathI anaMta jIvo upara anaMta upakAra karato rahyo che. zAMti, suSTi ane puSTikAraka navakAra namaskAra maMtramAM bhakti, virakti ane anubhUti ekIsAthe rahelI che. jema bhojana vaDe sudhAnI nivRtti, tenAthI zAMti ane zarIranA baLavIryanI vRddhi, tenAthI puSTi tathA te vaDe manane saMtoSa eTale tuSTi e traNe bhojanasamaye ekasAthe thAya che; tema parameSThinamaskArarUpa bhojana vaDe paNa AtmAne AdhyAtmikahyudhAnI zAMti, AdhyAtmikabaLanI vRddhi ane AdhyAtmikaguNanI tuSTi ane zuddhi ekasAthe anubhavAya che. kahyuM che ke, bhakti : parezAnubhavo viraktiH anyatra eSa trika ekakAle / prapadyamAnasya yathA'znataH syuH tuSTiH puSTiHkSudapAyo'nugrAsam // jema bhojananA pratyeka koLIye bhojana karanArane sudhAnI nivRtti, manane tuSTi, saMtoSa ane zarIrane puSTi eka kALe thAya che, tema paramAtmAne zaraNe janArane zaraNAgatikALe ja paramAtmAnI bhakti, viSayothI virakti ane AtmatatvanI anubhUti e traNe eka ja sAthe thAya che. namaskArathI guNaprApti ane doSamukti eka manuSya jyAre bIjA manuSyane AdarapUrvaka name che, tyAre te potAnAmAM rahelA apragaTaguNone prakaTAvavA mATe, prakaTaguNavALA bIjAne namana karato hoya che. bahArathI mastaka name che paNa aMtarathI to jene name che, tenAmAM prakaTapaNe rahelA guNone meLavavA mATe utsAha batAve che, AMtarika lAgaNIne abhivyakta kare che. parameSThinamaskAra paNa te ja bhAvano sUcaka che. parameSThiomAM je guNo pragaTapaNe che, te ja guNo mArAmAM apragaTapaNe rahelA che tenuM smaraNa, ciMtana ane dhyAna namaskAranI kriyAthI satata thatuM rahe che, tethI te te guNo kramazaH namaskAra karanAramAM AvirbhAva pAme che. namaskAryane namaskAra e mokSanuM bIja che, tema namaskAryane anamaskAra e saMsAravRkSanuM bIja che. anuprekSAkiraNa da 421 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAryane anamaskAra te eka prakArano saMkliSTa ahaMkAra che ane koIpaNa ahaMkAra e pApanuM mULa che. paramatattvo pratye ahaMkArano bhAva e prakRSTapApa che, te pApathI mukta thavA mATe namaskAra aparihArya che. namopadamAM navapadanuM dhyAna no e jIvAtmAne paramAtmA tarapha laI javA mATe setunuM kArya kare che. setune ardhamAtrA paNa kahe che. trimAtra taraphathI ardhamAtramAM javA mATe te pulanuM kAma kare che. tene biMdunavaka paNa kahe che. caturthaguNasthAnakathI bAramA guNasthAnaka sudhInI aMtarAtmabhAvanI avasthAo biMdunavakathI abhivyakta thAya che. "nano' ne arihaMtAdi navapado sAthe joDavAthI avyakta evA biMdunavakane vyaktasvarUpa prApta thAya che. saMpUrNa avyaktadazA amAtrapadamAM che. ardhamAtrAmAM aMze vyakta ane aMze avyakta dazA che. trimAtra vyaktaavasthA che. vyaktimAMthI avyaktamAM javA mATe je ardhavyakta ane ardhaavyaktadazA che, te ja setu che ane te ja "namo padathI vAcya che. arihaMtapada sAthe "namo pada joDAya che tyAre mananuM dhyAna (Attention) saMsAra taraphathI vaLI mokSa tarapha joDAya che. siddhapada sAthe joDAya tyAre (Intrest) rasa-AnaMda jage che. AcAryapada sAthe joDAya tyAre (Desire) mokSanI icchA utpanna thAya che. upAdhyAyapada sAthe joDAya tyAre Untense desire-will) prabaLa icchA pragaTe che. sAdhupada sAthe joDAya tyAre ( Power of imagination) kalpanA karavAnI zakti pragaTe che. te ja nyAye AgaLa vadhatAM samyajJAna, samyakjhAritra ane samyakatapa sAthe joDAya tyAre anukrame ( Visualisation ) AbehUba kalpanA, ( Identication ) ekatA ane ( complete absorption ) saMpUrNalaya utpanna thAya che. pachI unmanI-manonAzanI sthiti anubhavAya che. te amAtra avasthAmAM laI javAnuM anaMtarasAdhana bane che. e rIte no pada sAthe thatuM navapadonuM dhyAna, jIvane bahirAtmabhAvamAMthI choDAvI, aMtarAtmabhAvamAM lAvI, paramAtmabhAvamAM sthApanAruM thAya che. bIjA zabdomAM trimAtramAMthI choDAvI biMdunavakarUpI ardhamAtramAM joDI amAtrapadanI prApti karAve che. trimAtra eTale bahirAtmadazA, ardhamAtra eTale aMtarAtmadazA ane amAtra eTale paramAtmadazA. taMtrazAstramAM tene trimAtra, ardhamAtra ane amAtra zabdathI oLakhavAmAM Ave che. namaskArathI cittaprasannatA dharma ane adharma nija zubha-azubha pariNAmane anusare che. zubhAzubha pariNAmamAM AlaMbana arihaMtAdi che. namaskAra karatAM teo zubha pariNAmanAM AlaMbana bane che, tethI dharma thAya che. tenAthI prazasta artha-kAma-svarga-apavargAdi phaLo prApta thAya che. dharmanAM sAdhana dayA, dAna, prazama, jinapUjAdi vividha che. tethI zubha pariNAmanI vRddhi thAya che tethI dharmanA arthIe svacitta-prasAda mATe prayatna karavo joIe. jinasiddhAdino namaskAra, pUjA ItyAdi nijacittaprasAdane kare che ane tenuM anaMta, aprameya phaLa maLe che, mATe tene viSe udyama karavo joIe. zrI jinasiddhAdi kopa-prasAdarahita che, jJAnamaya che, paraMtu kASTha, pASANAdivatuM nathI. AcAryAdi paNa vItarAgakalpa che. kaSAyo vidyamAna chatAM teno nigraha karanArA che, tenA udayane niSphaLa banAve che athavA utpanna thavA detA ja nathI. kiMcit akRtArtha chatAM svazubhapariNAmamAM hetubhUta hovAthI AcAryAdi paNa namaskArane yogya che. pUjakanA pariNAmanI zuddhimAM hetubhUta che tathA zraddhAsaMvegAdi guNone vadhAranAra che. vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskArano svIkAra namo pada e avyaya che. te namaskAra ke pUjA arthamAM vaparAya che. 'Ana dhAtu paNa pUrve che. "yanuM' dhAtunA dAna, pUjA ane Atmabhoga ema traNa artho thAya chete uparAMta saMgatikaraNa artha paNa che. tema "namo padano paNa eka saMgatikaraNa artha che. te artha vaDe namaskAra karanAra, namaskAra vaDe namaskAra lenAra evA arihaMtAdi paMcaparameSThibhagavaMtonI sAthe saMgati sAdhe che. te dvArA sarvajIvarAzi sAthe saMbaMdhasaMgati sadhAya che. te saMbaMdhasaMgati sAdhavArUpa kAryanI siddhi 'tA pada dvArA thAya che. kSaNamapi sajjanasaMgatirekA bhavati bhavArNavataraNe naukA / paMcaparameSThibhagavaMtarUpa mahAsajjanapuruSonI namaskAra vaDe sAdhela kSaNamAtra paNa e advitIyasaMgati saMsArasamudramAM DUbatA jIvane tAravA mATe abhutanaukArUpa bane che. tethI ja namaskAramaMtrane navakAra ke naukAra maMtra paNa kahevAya che. arihaMto paNa namaskArane grahaNa kare che. te grahaNa traNa prakAranuM cheH eka svIkAravAcakapadathI grahaNa thayeluM, bIjuM icchApUrvaka svIkAreluM ane trIjuM na niSedheluM. parameSThibhagavaMtone karelo namaskAra, teoe trIjA arthamAM prahaNa karelo manAya che. navakArathI pUrNatA navakAramAM mastaka jhukAvIne karmanA sarjanamAtrane dharmanA zaraNamAM jhukAvavAnuM che. hAtha joDIne dharmanA svAmInI sAthe ekameka thavAnuM che. karmathI potAnI jAtane alaga karavAnI ane dharmanI sAthe joDAI javAnI kriyAnuM nAma namaskAra che. vaMdanano eka artha karajoDa-mAnamoDa che. vaMdana eTale manathI mAna choDavAnuM che, karathI hAtha joDavAnA che ane dharma, dharmasAdhaka, dharmasiddhanI sAthe abheda thavAnuM che. tenuM sAdhana maMtra, maMtroccAra, maMtramanana che. te dvArA karmakSaya ane AtmalAbha meLavavAno che. maMtranA uccAraNa vaDe prANa, prANanI gati vaDe mana, mananA manana vaDe buddhi, citta ane te badhA parano "ahaM ogALIne zuddha thavAnuM che. zuddha aMtaHkaraNamAM AtmatattvanuM pratibiMba paDe che. dravya guNathI ane paryAyathI arihaMtatulya Atmadarzana thAya che kahyuM che kemnnmyii nijavibhave, nijasaMkocamaye trANamayI / kavalita-vizvavikalpA, anubhUtiH kApi maMtra zabdArthaH / / maMtra-mUrti samAdAya devadevaH svayaM jinaH / sarvajJaH sarvagaH zAntaH so'yaM sAkSadvyavasthitaH // artha - nija AtmavaibhavanuM manana, nija AtmasaMkoca vaDe utpanna thatA bhayathI rakSaNa ane jemAM samastavikalpo nAza pAmyA che, evo nijaAtmAno anubhava e maMtra zabdano artha che. pUrNAhantA'nusaMdhyAtmA, sphurjnmnndhrmtH| saMsArakSayakRt trANa-dharmato maMtra ucyate // artha - rahurAyamAna mananadharma vaDe potAnI pUrNatAnuM anusaMdhAna karAvanAra tathA prANadharma vaDe saMsArano kSaya karanAra maMtra kahevAya che. bhAvanamaskAra samyagdaSTi upayogavAnane bhAvasaMkocarUpa manaHpraNidhAna hoya, jinAjJAnuM pAlana, cAritranuM anuSThAna, ugra, vIra, ghora parAkramapUrvakano tapa-te badhAM bhAvanamaskAranAM aMgo che. anuprekSAkiraNa 6 423 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagatamAM je kAMI banAvo bane che, te sarvamAM guNadaSTi keLavavI te bhAvanamaskAra che. kema ke badhA banAvo pAMca kAraNo maLIne bane che. pAMca kAraNo upara prabhutva prabhunI AjJAnuM che. AjJAnI ArAdhanAthI suMdara ane virAdhanAthI asuMdara kAryo bane che. tethI sarva banAvonI pAchaLa AjJA dvArA kartutva prabhunuM Ave che. tethI tene guNadaSTie jovAmAM prabhunuM bahumAna che ane doSadaSTie jovAmAM abahumAna che. namaskAraguNa bahumAna svarUpa che, tethI sarva banAvone bahumAna svarUpe jovAmAM prabhunuM bahumAna che ane te ja bhAvanamaskAra che ane tenuM ja nAma namaskArano layopazama ke labdhi che. arihaMtonI AjJA pajIvanikAyaNita svarUpa che. tene namaskAra e SaDUjIvanikAyanA hitane namaskAra che. pajIvanikAyaNita, prabhu AjJA, ane namaskAra e traNe vastu eka ja arthane kahe che. namaskAranI pradhAnatA batAvavA mATe "namo pada paheluM che. namaskAra vaDe utpanna thato bhAvollAsa AtmakSetramAM dharmarUpI bIjane vAve che. jenI bodharUpe upalabdhi che. te vastu dehanI saMnidhimAM sAkSAt vidyamAna che. tema samajI namaskAra karavA. namo' maMtra e cAvI "nano maMtra e cAvI che. AtmadravyamAM bharela guNarUpI akhUTa khajAno sadA vidyamAna che. tenuM tALuM kholavA mATe cAvInuM kAma namo' maMtra kare che. (A golden key to the greatest of all treasures existing In every soul ) e cAvI upara kATa lAgelo che. tene dUra karavA mATe aparAdhInI kSamApanA, upakArInI bhakti, ane apakArI pratye mAdhyacyAdi telanI jarUra che. maitrI mAdhyathya, pramoda, karuNA vagere vRttio jyAre manamAM utpanna thAya che tyAre te mana, namaskArarUpa banIne guNaratnarUpI khajAnAthI bharapUra AtmadravyarUpI tijorInuM tALuM kholI nAkhe che ane "OM namaH siddha !' maMtranuM caitanya pragaTAvI Ape che. siddhavastune dekhADe che. tenA pratye ahobhAva jagADe che ane haMmeza mATe ekasarakhA AnaMda ane sukhano anubhava karAve che. OM nama: siddha !' maMtranuM e caitanya che. "OM nama: siddha ' e siddhamaMtra che, zAzvata maMtra che, satyano prakAza pADanAra maMtra che, tenuM niraMtara brahmaraMdhramAM dhyAna karavuM joIe. namo arihaMtANa'thI tathAbhavyatvano paripAka arihaMtanA traNa paryAya dvArA tathAbhavyatvano paripAka karanAra traNa upAyoOM arha nama: mA~ duM-maradaM- arUdaM | namo arihaMtANaM | 1 daM- bhAva zatruono nAza karanArA, zatrubhAvano nAza karanAra, mitrabhAva vaDe sakalabhAvazatruono kSaya karanArA, samatvabhAva vaDe mamatvabhAvano nAza karanArA, rAgadveSa-mohAdi duSTadoSono kSaya karanArA arihaMtone namaskAra ho. duSkata gahathI duSkatone jItanArAone namana ho. 2 maheM- traNa bhuvanane pUjya evuM tIrthaMkarapada pAmanArAone, guNaprakarSane prApta thayelA aciMtyazaktiyukta, sarvathAparArtharasika evA viziSTatathAbhavyatvanA paripAka vaDe tribhuvanapUjyapadavIne varelA, sukRtAnumodanAthI zreSThatama sukRtarUpa bhavodadhinistArakatIrthane sthApanArAone namana ho. 3 - karmabIjane naSTa karavA vaDe pharI jeone janma levApaNuM che nahi, tevA janma-maraNAdi duHkhono 424 A ailokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMta karanAra, nirmaLa, niSkalaMka evuM zuddha AtmasvarUpane pAmelA, svarUparaNatArUpa zaraNagamanathI avyAbAdha sukhane anubhavanArA ane AtmazaraNadAtArone namana ho. (1) namo arihaMtANa e traNa padanuM mAhAbhyA namo pada prAyazcittanuM sAdhana che. "e pada dhyAnanuM AlaMbana che. 'tAnuM pada samatA-samAdhinuM vAcaka athavA namo padathI pratyAhAra payatanA yogAMgo sadhAya che. "hiM padathI dhAraNAdhyAna thAya che. "tA'- padathI samAdhisukha maLe che. athavA "namo pada vaDe saMkucita "ahaM'no niSedha thAya che. 'huM pada vaDe niHsImaamaryAda-anaMta evA AtmasvarUpamAM lIna thavAya che. "tA' pada vaDe paramAtmA sAthe ekatA sadhAya che. (2) dAsatva-jIvatva-Atmatva namaskArano vyAvahArika artha AjJAruci ane namaskArano pAramArthika artha AtmAnubhUti che athavA dehabuddhayA tu dAso'haM, jIvabuddhyAtvadaMzakaH / AtmabuddhayA tvamevA'haM iti me nizcitA matiH // prathamapadamAM rahela "namo' zabda dAsatvasUcaka che. (karmayoga) 'rihaM' zabda jIvatvasUcaka che. (bhaktiyoga) tA' zabda AtmatvasUcaka che. (jJAnayoga) e traNe maLIne pUrNamaMtra (prathamapada) bane che. vyavahAranayathI dAsatva, nizcayanayathI jIvatva, ane yugapa-ubhayanayathI Atmatvane jaNAvanAra prathamapadanA traNa AlApako che. dAsabhAvathI ahatva (ahaMkAra) jAya che. jIvabhAvathI atva prakaTe che ane AtmabhAvathI svarUpamAM lInatA Ave che. ekathI duSkataga, bIjAthI sukRtAnumodanA ane trIjathI zaraNagamana sadhAya che. (3) AjJAnuM svarUpa namaskAra dvArA thatI paMcaparameSThinI bhaktithI vimukha rahenArA, AjJAnA svarUpathI ane tenA jJAnathI paNa vimukha rahe che. ArAdhanAthI dUra rahe che ane virAdhanA karanArA paNa thAya che. te virAdhanA anaMtabhavabhramaNa karAve che. virAdhanAthI bacavA ane ArAdhanA pragaTAvavA mA' pada che. "kALa' pada AjJAnA astitvane ane "hiMta pada AjJAnA svarUpane oLakhAve che. "no pada te svarUpavALI AjJA pratye bhaktibhAva pedA kare che. pAMca padothI AjJAnuM juduMjuduM svarUpa pragaTa thAya che ane tevAtevA svarUpavALI AjJA pratye pAMce padomAM rahela "namo pada bhakti pragaTAve che. tethI pAMce padayukta navakAranuM smaraNa-manana-ciMtana-dhyAna AjJAnA arthI jIvonuM punaH punaH kartavya che. dravya-guNa-paryAcanI bhAvanA namo hiMtAnuM " padanA bhAvanathI dravya, guNa, paryAyanA parijJAna dvArA maitrAdi cAra bhAvanAo vaDe zuddha thayela mana, vacana, kAyAnA yogomAM tanmayatA thavAthI darzana, jJAna, cAritrarUpa ratnatrayInI prApti thAya anuprekSAkiraNa 425 varSa Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. "namo" utpAda, 'phreM'vyaya ane '"tAnaM'' dhrauvya. no'padathI potAnAmAM ArAdhakabhAvanI utpatti. 'ahiM'- pada vaDe virAdhakabhAvano vyaya-nAza ane 'sALaM' pada vaDe zuddha AtmatattvanuM dhrauvya samajAya che. athavA 'no' padathI ja potAnAmAM ArAdhakabhAvanI utpatti, virAdhakabhAvano vyaya ane zuddha AtmatattvanuM dhrauvya samajAya che. 'no'rUpa sAdhaka avasthAmAMthI 'hiM'rUpa sAdhya avasthAmAM javAnuM che ane banne avasthAmAM Atmatattva kAyama rahenAruM che evo bodha prathamapadanI artha bhAvanAmAMthI sarjAya che. abhedanamaskAra "namo arihaMtA N" e pada vaDe sarvotkRSTa evA sanmAnanuM dAna arihaMtabhagavaMtone ka2vAmAM Ave che. dAna denAra karatAM dAna lenArano mahimA aciMtya che, kemake lenArane levAnI vRtti aMze paNa nathI, tevI rIte namaskAranuM dAna karanAra paNa sanmAna levAnI vRtti rAkhyA vagara balidAnanI bhAvanAthI sanmAnanuM dAna kare to te apekSAe lenAra-denAra baMnenI bhAvathI ekatA thAya che. e ekatA thavAthI namaskAra ka2nA2nuM trANa-2kSaNa thAya che. bhedane gauNa banAvI namaskArya ane namaskartA vacce rahela abhedane mukhya banAvavAthI abhedanamaskAra bane che. abhedanamaskAra mahAnirjarAnuM kAraNa banI zAzvatasukhane apAvanAra thAya che. namaskArano tAtparyArtha namo pada vaDe 1 mana, 2 prANa ane 3 maMtranI ekatA sadhAya che. arihaMta pada vaDe 4 deva, 5 guru ane tALuM pada vaDe 6 AtmA ema navakAranA prathamapada vaDe chae vastunI ekatA thAya che. te vaDe maMtracaitanyanI jAgRti thAya che. tene Itaro kuMDalinIzaktinuM jAgaraNa paNa kahe che. kahyuM che ke gurumaMtravevatAbhAmanaH pavanAnAmaikyasaMkalanAt aMtarAtmasaMvittiH / aMtarAtma saMvitti eTale aMtarAtmAnuM saMvedana arthAt maMtracaitanyanI jAgRti, gurudattamaMtranA vAcyadevatAnuM mana-vANI-karma vaDe satata smaraNa karavAthI thAya che. jIvamAtra caitanyayukta che. te jJAtacetanA rAgAdi ane sukhAdi rahita hovAthI vItarAgasvarUpa che ane jJAnAdi yukta hovAthI sarvajJasvarUpa che. parameSThinamaskArathI parameSThionI bhakti thavA sAthe svazuddhajJAnacetanAnI paNa bhakti thAya che, te namaskArano tAtpayArtha che. namaskArapadano vyAvahArika artha AjJAruci ane tAtparyArtha zuddhajJAnacetanAsvarUpa AtmAnI anubhUti che. navapadamAM AtmA ane AtmAmAM navapada e A tAtparyArthanI dRSTithI samajavAno che. je ceva saMkappa-viyappa-vajjiyA huMti nimmalappANI / te caiva navapayAiM navapayesu te ceva / 'namo'thI anuprekSA anuprekSA-anu=pachI = prekSA=jovuM 426 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakArIonA upakArane joyA pachI ane manamAM bhAvita karyA pachI je mananI vicAraNAmAM Ave te anuprekSA che. upakArIonA upakAro ane guNIonA guNo ddhayamAM vasyA pachI je vicAraNA thAya te sAcI anuprekSA che. audayikabhAva te pratikULa upasargonI dazA che. lAyopazamibhAva te anukULa upasargovALI avasthA che ane kSAyikabhAva te te upasargarahita avasthA che. karmanI udayAvasthA jIvane pratikULa che, kSayopazama avasthA anukULa che. pratikULa avasthAmAM kheda, udvega ane anukULa avasthAmAM harSa-ullAsa anubhavAya che. tethI anukrame te pratikULa ane anukULa upasargonI avasthA kahevAya che. kSAyikabhAva pUrNa avasthA hovAthI temAM harSoDhiga anubhavAtA nathI. te avasthA kAyama rahetI hovAthI tenuM abhimAna thatuM nathI. aliptapaNe te dazA prAptaguNono bIjA yogya AtmAomAM saMkrama karAvIne anekanuM kalyANa karanAra thAya che. nirvighnapaNe sahaja rIte anekAneka AtmAonuM kalyANa karanArI A dazA hovAthI te ja eka upAdeya che. namo pada vaDe audayikabhAvono tyAga, madiM pada vaDe sAyopathamika ane kSAvikabhAvono Adara ane tAnuM pada vaDe prApta thayela kSAyikabhAva dvArA anekanuM kalyANa ane trANa thatuM hovAthI upasargarahita avasthA prApta karavAno te parama upAya che. namo arihaMtANamAM cAra bhAvanA maitrI, pramoda, kAruNya ane mAdhyathya maiitrInI abhivyakti mukhyatve mana dvArA thAya che. pramodanI abhivyakti mukhyatve vacana dvArA thAya che. mAdhyathya ane kAruNyanI abhivyakti mukhyatve kAyA dvArA thAya che. cAre bhAvanAo manamAM bhAvita thatI hovA chatAM tenI abhivyakti vividha rItie thAya che. maitrIbhAvathI zuddha thayela mana dvArA dravyanI oLakhANa thAya che. pramodabhAvathI zuddha thayela vacana dvArA guNonI oLakhANa thAya che. karuNA ane mAdhyacya vaDe zuddha thayela kAyA dvArA paryAyanI oLakhANa thAya che. dravyanI oLakhANa thavAthI darzanaguNa pragaTe che, guNanI oLakhANa sakalaguNonA nAyaka jJAnaguNane uttejita kare che ane paryAyanI samaja e cAritraguNane vizuddha kare che. dravyanI oLakhANa mitratAne vikasAve che, guNanI oLakhANa pramodabhAvane vikasAve che, paryAyanI oLakhANa kAruNya ane mAdhyacyabhAvane vikasAve che. namo'padanuM bhAvana namratAne vikasAve che. pote karelA apakAra ane bIjAe karelA upakAranA jJAna ane smaraNathI namratA ane kRtajJatA sthira thAya che, temAMthI maitrI ane karuNA vikase che. namo' padamAM jema namratA che tema kRtajJatA paNa che. potAnA aparAdhanA smaraNathI namratAnuNa ane bIjA dvArA thayelA upakAranA guNanA smaraNathI kRtajJatAguNa vikase che. namo padanA bhAvanathI namratA kRtajJatA ane mitratA pragaTe che. IN anuprekSAkiraNa 427. Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'ddhi padanA bhAvanathI pramodabhAva pragaTe che. tA' padanA bhAvanathI karaNA ane mAdhyazmabhAva pragaTe che. "namo pada dravyanI sAthe saMbaMdha dharAve che tethI mitratA ane namratA pragaTe che. gari pada guNanI sAthe saMbaMdha dharAve che tethI pramoda ane prazaMsA tathA "tALa pada paryAyanI sAthe saMbaMdha dharAve che, tethI kAruNya, mAdhyastha ane taTasthatA pragaTe che. maitrI kaSAyane haNe che, pramoda pramAdane athavA mithyAtvane haNe che, kAruNya aviratine haNe che ane mAdhyazya duSTayogone haNe che. cAre bhAvanAo maLIne karmabaMdhanA cAre hetuone haNI hiMsAdi aDhAre pApasthAnakamAMthI pragaTa thatAM sarva pApono nAza kare che. 3. bhAvanamaskAra 1. mananI vizuddhi, 2. cAritranuM anuSThAna, 3. ghora ane ugra tapanuM AcaraNa, 4. jinAjJApAlana, 5. nirguNa brahmanI upAsanA, 6. ahaMtonuM adhiSThAna, 7. mokSalakSmInuM adhiSThAna, 8. traNa lokamAM advitIyasAmarthyavAna AtyanuM praNidhAna, 9. guNanA saMsargAropathI saMbheda ane guNanA abhedAropathI abhedapraNidhAna. paMcaparameSThinA dhyAnathI AtmAnusaMdhAna prathama akSaramaya, pachI padamaya pachI rUpastha, rUpAtIta-e dhyAnano krama che. akSara dhyAna ( Form and colour ) AkRti ane varNa ubhaya prakAre karAya che. maMtrano dareka akSara pavitra che, kema ke te vaDe maMtra devatAnA dehanuM nirmANa thAya che. maMtranuM AtmA sAthe-AtmAnI cilzakti sAthe anusaMdhAna thavuM te zabdAnusaMdhAna che. namavuM eTale namratA dekhADavI, kRtajJatA batAvavI, Adara-bhakti sanmAnanI lAgaNI prakaTa karavI. bhaktibharapUra dayanuM sUcana "no padathI thAya che. jeno pada vinayanI vRddhi kare che. mana-vacana-kAyAnI zuddhi kare che. viSayakaSAyane zAMta kare che. dharmadhyAnane puSTa kare che. kAma-krodhAdi AMtarazatruo "namo padanA dhyAnathI palAyana thaI jAya che. akSaramaya dhyAnathI zabdAnusaMdhAna, padamaya dhyAnathI arthAnusaMdhAna ane rUpastha dhyAnathI tattvonusaMdhAna thAya che. arihaMtonA dhyAnathI pRthvItattva, siddhonA dhyAnathI AkAzatattva, AcAryonA dhyAnathI agnitattva, upAdhyAyonA dhyAnathI jalatattva ane sAdhunA dhyAnathI vAyutattvanI zuddhi thAya che. tattva eTale rahasyabhUta vastu, te AtmA che. paMcaparameSThinA dhyAnathI AtmAnusaMdhAna thAya che. AtmAno navakAra sAthe vArtAlApa navakAranA prathama pAMca padonA smaraNa vakhate utkRSTa dAtAra evA pAMca parameSThionI sAthe ApaNe vAta karIe chIe. cUlikAnA cAra padonA smaraNa vakhate parameSThio ApaNI sAthe vAta kare che. A be kAryo je barAbara thAya to ApaNA dvArA parameSThio kArya kare che. prathama pAMca pado yAda karAve che ke, There is a source of life. chellA cAra pado temanI sanmukha karAve che tene jyAre ApaNe zraddhApUrvaka 428 patralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkArIe chIe tyAre tenuM pariNAma zAnti ane AnaMdarUpe ApaNane tathA bIjAone paNa anubhavAya che. This is the method and process for the realisation of the most Highprocess of highest Sublimation of the soul. navakArathI yogyatAvikAsa saMsAra duHkharUpa che, duHkharUpI phaLavALo che ane duHkhanI paraMparA sarjanAro che. duHkharUpa saMsAra dharmamaMgaLathI jAya che. dharmamaMgaLanI prAptinuM sAdhana sukRtAnumodana che. duHkhaphaLarUpa saMsAra pApajugupsAthI jAya che. duHkha e pApanuM phaLa che. tethI pApanI jugupsA e duHkhaphalakasaMsAranA bIjane bALI nAMkhe che. duHkhaparaMparakasaMsAra arihaMtAdi cAranI zaraNAgatithI jAya che. tenuM sAdhana tathAbhavyatvano paripAka tathA sahajamaLano hrAsa che. sahajamaLano svabhAva paranA arthAt karmanA saMbaMdhamAM AvavAnI yogyatArUpa che. te yogyatAno hrAsa dharmanA saMbaMdhamAM AvavAnI yogyatA vikasAvavAthI thAya che. navakAranA prathama pAMca padarUpI mULa maMtra te yogyatAne vikasAve che. tethI parameSTipadane pAmelA satpuruSonI sAthe anukULa saMbaMdhamAM AvavAnuM thAya che. anukULa saMbaMdha eTale kRtajJatA. pratikULa saMbaMdha eTale kRtaghnatA che. prathama pAMca pado vaDe kRtajJatAguNanA pAlanapUrvaka anukULa saMbaMdha thAya che, tathA azubhakarma ane tenA AlaMbanabhUta ayogya dravya-kSetra-bhAvanA saMbaMdhamAM AvavAnI jIvanI anAdikAlIna yogyatA TaLe che. tathA te vaDe thatI zaraNagamananI kriyA bhavanI paraMparAno hetu evA sahajamaLano nAza kare che. duSkRtagarhAnI kriyA, bhavanI pAparUpatAno jugupsAbhAva vaDe cheda uDADe che ane sukRtAnumodananI kriyA, bhavanI duHkharUpatAne dharmamaMgaLanA sevana vaDe TALI Ape che. dharmamaMgaLanuM sevana eTale ahiMsA-saMyama ane tapanuM sevana. ahiMsAthI pApa jAya che, saMyamathI duHkha jAya che ane tapathI karma jAya che. ahiMsAnuM sAdhana jIvo pratye maitrIbhAva che, saMyamanuM sAdhana pudgalarAzi pratye vairAgyano bhAva che ane tapanuM sAdhana Atmadravya pratye bhaktibhAva che. tIrthabhakti ane tattvaprAptisvarUpa navakAra navakAramaMtranA prathama pAMca pado tIrthane jaNAve che ane chellAM cAra pado tIrthabhaktinA phaLarUpe prApta thatA tattvane jaNAve che. prathama pAMca pado tIrtha eTalA mATe che ke, temane karavAmAM Avato namaskAra tattvaprAptimAM kAraNa bane che. tattva e Atmatattva che. te zuddha dravya-guNa-paryAyathI yukta che. sahajamaLanA kA2Ne te karmanA saMbaMdhamAM AveluM che. te saMbaMdhamAMthI chUTavAnI tenI yogyatA paNa rahelI che. te yogyatAno vikAsa tIrthanA saMbaMdhathI che. te arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e tIrtha che, kema ke temaNe pUrvatIrthanA sevanathI zuddha dravya-guNa-paryAyanI prApti karelI che. athavA karavA mATe satata prayatnazIla che ane e mArge cAlIne tattvaprApti ka2vAno mArga atizayavALI vANI ane atizayavALA jIvanathI darzAvI gayA che. badhA jIvone tattvanI prApti thAo'' evo temano saMkalpa ane bhAvanA hovAthI temanuM smaraNa, dhyAna, pUjana, stavana ane AjJApAlana Adi tatkALa phaLe che. tethI ja cUlikAmAM kahyuM che ke-'e pAMcane karelo namaskAra sarvapApono nAza kare che ane sarvamaMgaLomAM paheluM maMgaLa bane che.'' AtmatattvanuM ajJAna ane moha e pApa hatuM te AtmatattvanA jJAna ane anuprekSAkiraNa 6 429 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viveka dvArA nAza pAme che. e viveka paMcaparameSThinA svarUpanA dhyAnathI jAgRta thAya che. ajJAna ane moha nAza pAmyA pachI avazeSa rahela rAga-dveSAdi cAlyA jAya che tyAre badhA pradhAnamaMgaLarUpa zuddha AtmasvarUpano dravya-guNa-paryAyathI lAbha thAya che, te sarvamaMgaLomAM prathamamaMgaLa che. tIrthanI sevAthI utpanna thatuM puNya e pApano nAza kare che ane ethI jAgelo viveka dharmamaMgaLa dvArA zuddha Atmatattvano lAbha karAve che. bhAvanamaskAra sAra "vaikharI" vANIrUpa namaskAra mahAzrutaskaMdha che. teno sAra "madhyamA', teno sAra "pazyatI' ane teno sAra "parA che. zrI mahAnizIthasUtramAM kahyuM che ke jenI jIddAnA agrabhAva para navakAra akhkhalitapaNe rame che te ja zrutasAgaranA pArane pAmI jAya che, bIjA nahi. eno artha e che ke navakAranuM satata raTaNa te ja zabdabrahmamAM niSNAtapaNuM che. zrutano pAra eTale parabrahma pamAya che. raTaNa karanAra tenA arthano jANakAra joIe ema tyAM jaNAvyuM nathI. kema ke zabdabrahmane artha sAthe koI saMbaMdha nathI. zabda nirvikalpa che ane artha te savikalpa che. arthajJAna, anaMtagama paryAyasvarUpa che. navakAranA arthanuM alpatamajJAna ane saMpUrNa jJAna-enI vacce aMtara SasthAnapatita che, tethI arthajJAnanuM mahattva rahetuM nathI. jyAre nirvikalpauccAra sauno samAna hoya che. evuM paNa bane ke arihaMtAdinuM ja svarUpa atyAre ApaNe jANIe chIe te ayathArtha paNa hoya, te kAraNe arthajJAna gauNa Secondary ane sUtra e mukhya Primary che. sUtra nirvikalpa che, artha savikalpa che. tethI "namaskAra' e cauda pUrvano sAra che, paNa teno artha nahi. vadhu arthajJAna hoya to ja vadhu bhAva hoya evo paNa niyama nathI. doSarahita ane guNopeta sUtroccAraNanuM mahattva A daSTie ghaNuM che. eSaH paMcanamaskAra pApapraNAza ane maMgaLaprApti zrI navakAranA 68 akSara e caudapUrvano sAra ane samuddhAra che." have bIjuM kazuM kahevAmAM na Ave topaNa cAle. kAraNa ke bIjuM je kAMI kahevAze te zrataaMtargata thaI jaze ane teno sAra paNa navakAra ja haze. sIdho, sAdo, saraLa, vAMcatAnI sAthe ja je artha pragaTa thAya te ja sAra che. vizeSa artha karavA jatAM teno paNa sAra navakAra banaze. sarva (pAMca) parameSThione namaskAra te sAra. e namaskAra thatAM ja sarvapApano praNAza ane sarvamaMgaLomAM prathamamaMgaLano lAbha te ja sAra. je kSaNamAM namaskAra te ja kSaNamAM sarva (alpa nahi) pApano nAza ane sarva (eka be nahi) maMgalamAM pradhAna maMgala che. te ja caudapUrvanuM rahasya, ane badhA mitronI janmabhUmi. arthAt badhA maMtra devatAo e vinA potAnuM rUpa dhAraNa na karI zake. anya koIpaNa devatAnuM dhyAna abhinnapaNe nirmANa karavuM hoya tyAre te pUrve paMcanamaskAra avazya dhyeya che. tethI AtmA maLarahita thaI, parameSTimaya banI, zIdhrapaNe te te devatAnuM rUpa dhAraNa karI zake che ane te te karmo (SaTkarmo) dhruvapaNe karI zake che. te kAraNe zrI siddhacakranA garbhamAM paNa navapado rahelAM che. zabdabrahmathI parabahmanI prAptirUpa sAra navakArarUpa zabdabrahmamAM niSNAta thayelo tatkAla parabrahmasvarUpa thaI jAya che. niSNAta thayelo tene kahevAya ke jene navakAra tattvathI samajAyo hoya. nita nAta cena sa nitiH | zruta-samudranuM atigUDha avagAhana karIne sArarUpe zrI namaskAra mahAratna jeNe prApta karyuM hoya te niSNAta kahevAya che. zabdabrahmarUpa zrutasamudranA ati UMDANamAM parabrahmarUpa mahAratna che. namaskAranA 68 akSaro vinA railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Jain Education internatio Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parabrahmano adhigama na thAya eno artha namaskAra cAra vANIrUpa che. caturtha vANI te zabdabrahmanuM bIja che, te parAvANI che ane te ja parabrahma che. namaskAra dvArA parA sudhI pahoMcavAnuM che. cUlikAno artha sAkSAta anubhavavo te parA che. vikalpa vinA anubhavavuM te sAkSAta anubhava che ane te ja parabrahmano adhigama che. adhi eTale bhAva sAnidhya abhinnAnubhavathI gama eTale jJAna-kaivalya ane e ja caudapUrvanuM rahasya che. zabdabrahmamAM niSNAtatA-nipuNatA-siddhatA-vagere tenA ja paryAyavAcI zabdo che. namaskArAtmaka AtmA sAra paMcanamaskAra sarvazAstronI cAvI che ane te ja ApaNo yathArtha AtmA che. AtmA e ja namaskAra ane namaskAra e ja AtmA. jene vartamAnamAM ApaNe ApaNo AtmA mAnIe chIe te tattvataH ApaNo AtmA nathI. parameSThinamaskAra dvArA abhinnapaNe anubhavAto ApaNo AtmA, te ja yathArtha AtmA che-ema koIka ja viralAtmA paMcaparameSThibhagavaMtonI kRpAthI jANI zake che. paMcanamaskAra e sAra - caudapUrvano sAra AtmajJAna, parabrahmano adhigama, vivekakhyAti, tattvapratIti vagere to che ja paNa vAstavika sAra to paMcanamaskAra ja che. kema ke te dvArA ja badhI vastuono adhigama thaI zake che. caudapUrvano sAra badhA arihaMto ke badhA siddho nahi, pAMceno zAzvatasamUha paNa nahi, kintu sAra to mAtra paMcanamaskAra ja che. kramazaH paMcanamaskAra thayA pachI AtmAnI je sthiti te paMcanamaskAramaya che. arthAt jyAre anukrame chello namaskAra lokamAMnA sarva sAdhuone karavAmAM Ave tyAre AtmA paMcanamaskAramaya thaI jAya che, te ja caudapUrvano sAra che. paMcanamaskAra e mArga, avipraNAza, khAcAra, vinaya ane sahAya e pAMcenuM ekIkaraNa-abhinIkaraNa che. zreSThamaMgala paMcanamaskAra te ja mArga, te ja avipraNAza, te ja AcAra, te ja vinaya, ane te ja sahAya che. jema paMcanamaskAra e arihaMtanamaskAra AdithI bhinna che, tema uparyukta ekIkaraNa paNa pratyekathI bhinna che. namaskAramAM sauthI mahattvanuM pada "paMca namaskAra che, je cauda pUrvano sAra che. "gs' zabda batAve che ke Aja namaskAra ke je paMcamapadanA uccAra pachI thayela che te arthAt "g' zabda vartamAnakAlIna paMcanamaskArane sUcave che. dava' zabda vartamAnakAlIna "sarvapApapraNAza" ane "sarvamaMgaLamAM prathamamaMgaLa'ne sUcave che. arihaMtAdi pAMca maMgala che. arihaMtasiddha-sAdhu ane dharma e cAra maMgala che. paNa te badhA karatAM paNa pradhAna maMgala (pradhAna-zreSThamaMgala) paMcanamaskAra che. navakAramAM deva, guru ane dharmatatva navakAranA prathama be padomAM devatattva che, bIja traNa padamAM gurutattva che ane chellAM cAra padomAM dharmatattva che. devatattva denAra che, gurutattva dekhADanAra che ane dharmatattva cakhADanAra che. ApaNI aMdara rahelA Atmatattvane sAkSAt ApanAra arthAt svAnubhUtithI oLakhAvanAra devatattva sivAya bIjuM koNa che? jenI jene anubhUti thaI hoya te ja bIjAne tenI anubhUti karAvI zake. e daSTie zuddha AtmAne ApanAra eka devatattva ja che. tethI temanI bhaktimAM "tuMhI-tuMhIM' evo ananyabhAva Avavo joIe. gurutattva e devatattva ane temAM rahelI ananyazaktine dekhADanAra hovAthI pUjya che. gurutattva dvArA dekhela-jANela Atmatattvane cakhADavAnI zakti temane namaskAra karavAmAM AvatA dharmamAM che. namaskAra eTale 'tabhAvapariNamana." anuprekSAkiraNa 6 431 431 Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je tattva devatattva Ape che, gurutattva dekhADe che, te tattvane anubhavavAnI zakti ApavAnuM kArya dharma kare che. AtmatattvanI anubhUtino AsvAda levAnuM kArya dharma dvArA thAya che eTale aMtima dAtAra dharma, AtmasvabhAva bane che. devatattvamAM bIjarUpe paramArthabhAva che. gurutattvamAM bIjarUpe sarvArthabhAva che. ane dharmatattvamAM bIjarUpe AtmArthabhAva che. 5ramArthabhAva bIja che, sarvArthabhAva jala che. AtmArthabhAva tapa-saMyamarUpa hovAthI pavana-prakAzanA sthAne che. badhAnuM adhiSThAna AtmavIrya che ane te vyApaka AkAzanA sthAne che. navakAmaMtramAM pahelAM be pada devatattvane oLakhAvIne devanA devatva pratye bhaktibhAva jAgRta kare che. bIjAM traNa pada gurutattvane oLakhAvIne guruomAM rahela maitrIbhAvarUpI gurutA pratye AkarSaNa kare che. chellAM cAra pada anukrame maitrIbhAva vaDe pApanAza karI pUrNatvanI bhAvanA vaDe pradhAnamaMgaLa bane che. devatattvanI ArAdhanAmAM dravyagata pUrNatAnuM lakSya che. gurutattvanI ArAdhanAmAM jAtigata-guNagata ekatAnuM lakSya che. dharmatattvanI ArAdhanamAM paryAyagata zuddhatAnuM lakSya che. pUrNatAnI bhAvanAthI sakalaIcchAnirodharUpa vItarAgatA, guNagata ekatAnI bhAvanAthI sadicchAnirodharUpa nigranthatA ane paryAyagata zuddhatAnI bhAvanAthI sahajamaLaThThAsa ane tathAbhavyatvano vikAsa sadhAya che. vastumAtranAM traNa prakAranAM astitva hoya che H svarUpAstitvanI zuddhi te devatattva che, sAdazyAstitvanI zuddhi te gurutattva che, paryAyAstitvanI zuddhi te dharmatattva che. svarUpAstitva ane sAdazyAstitva paraspara avinibhraMga che, avinAbhAvI che. ekanA abhAvamAM bIjAno abhAva che. tethI vastunI sattA ( Belng ) che. paryAyAstitva thavApaNuM ( Becoming ) che. Becoming (paryAyamAMthI) ( Being ) dravyamAM javAnuM che. ( Self or Personality ) pRthaka zarIra e eka prakAranuM DhAMkaNa ( Mask ) che. tenI pAchaLa ( soul-spirit ) AtmA che (From body to self, From self to soul and From soul to spirit ) e krama che. (arthAt zarIrathI bahirAtmA, bahirAtmAthI aMtarAtmA ane aMtarAtmAthI pa2mAtmadazAno krama che.) navakAranAM prathama pAMca pada tIrthasvarUpa-tIrthane jaNAvanArAM che ane chellAM cAra pado tattvasvarUpa-tattvane jaNAvanArAM che. navakAranA prathama be padamAM devatattva, che jemAM dravyArthikanayanI pradhAnatAno vicAra che. bIjAM traNa padamAM gurutattva, che jemAM guNArthikanayanI pradhAnatAno vicAra che. e rIte dravya-guNa-paryAyasvarUpa AtmavastunA samagravicArane AvarI leto hovAthI saMpUrNa navakAra samagradvAdazAMgIno sAra gaNAya che, saMpUrNadvAdazAMgInA svAdhyAyathI maLatuM phaLa meLavavAno adhikAra navakArano jApa karanAra paNa banI zake che. dvAdazAMgI e navatattvamaya, dravyamaya, paMcAstikAyamaya ane SasthAnamaya che. tema navakA2 paNa navatattvamaya e padravyamaya, paMcAstikAyamaya, sthAnamaya ItyAdi sarvarUpe rahelo che. navakAra zabdarUpe, bhASA, zvAsocchvAsa, mana ane karmanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. artharUpe zuddha dravya=guNa=paryAyanI sAthe saMbaMdha rAkhe che ane jJAnarUpe buddhi, citta, ahaMAdi vRttio sAthe saMbaMdha rAkhe che. e traNe eka sAthe maLIne samagra AtmadravyanuM saMvedana karAve che. e saMvedana sakalakarmamalApagamanuM mukhya kAraNa che. kahyuM che ke AtmA'jJAnamavaM duHkhamAtmajJAnena hanyate / tapalADavAbhavijJAnahInechettuM na zavate / yogazAstra pra. 4. 432 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnuM ajJAna AtmajJAnathI ja haNAya che. te AtmajJAna-sva--saMvedanarUpa che. te zravaNa-manana-nididhyAsana vaDe prApta thAya che. zruti vaDe AtmatattvanuM zravaNa (saMvedana) pramANaviSayaka viparyane dUra kare che. yukti vaDe thatuM manana prameyaviSayaka saMzayane maTADe che ane dhyAna vaDe ekAgracintAnirodha dvArA thatuM nididhyAsana, amItiviSayaka anadhyavasAyo dUra karI Ape che. bIjavarUpanuM jJAna nano e mokSanuM bIja che, tethI bhaktivardhaka che. namratA, kRtajJatA ane bahumAna janaka che. muktinI bhakti ahaMkArAdi doSothI mukta karAve che ane namratAdi guNone vikasAve che. mokSanuM bIja hovAthI bhaktibhara hRdayanuM pratIka che. namo e vinayanuM bIja che. vinayI thavAnuM sUcana kare che. vinayavAna thaIza to saguru pAsethI. satyajJAnanI prAptino adhikArI banIza. vinayaguNa jJAnI puruSono samAgama meLavI Ape che ane zrutajJAnanI prApti dvArA AtmavikAsamAM pragati karAve che. no zAMti, suSTi, puSTi ane zuddhinuM paNa bIja che. zAMtikabIja hovAthI viSayakaSAyane zAMta kare che. pauSTikabIja hovAthI dharmadhyAnanI puSTi kare che. tuSTikabIja hovAthI saMtoSa ane kRtakRtyatAguNanI vRddhi kare che. kaSAyanuM zamana, ane mana tathA AtmAnuM karmamaLathI zodhana karavAnuM sAmarthya eka "namo " bIjamAM raheluM namo padathI adhika suMdara pada samagra sAhityamAMthI prApta thavuM durlabha che. mumukSumAtrane te priyatama che. arihaMta ane siddhano namaskAra e mokSanuM bIja che. mukti ane muktimArganA dezakane namaskAra avazya mokSa Ape che. AcArya ane upAdhyAyano namaskAra e vinayanuM bIja che. vinaya vaDe vidyAnI prApti thAya che. ane vidyA vaDe mokSamArganuM jJAna thAya che. sAdhune namaskAra e zodhanabIja che, kema ke te pApanuM zodhana kare che. pAMce parameSThionA namaskAramAM mokSabIjatva, vinayabIjatva ane karmazodhakatva raheluM che. mukti, muktimArga ane mukti mArgasAdhatvanI apekSAe mokSabIjatva che. kevaLa, mana:paryava, avadhi, zruta ane matijJAnanI apekSAe vinayabIjatva che. ane samitiguptiyukta mahAvratorUpI saMyama ane bAhyaAtyaMtara tapanI apekSAe karmazodhakatva che. e rIte paMcaparameSThione karAto namaskAra rAgAdinI zAMti, jJAnAdinI puSTi, ane samAdinI tuSTi kare che. muktinA bahumAnanA kAraNe rAgAdi zame che. vinayAdi guNanA kAraNe jJAnAdi vadhe che ane mohanIyAdi karmanA hAsane kAraNe kSamAdi prApta thAya che. tAttvikanamaskAra eTale paramAtmA sAthe aMtarAtmAnA aikyanuM sAdhana. daSTi pradhAnapaNe guNo tarapha rahe tyAre ja navakArano prAraMbha thAya che. guNa-daSTi ane namaskArabhAva baMne eka ja padArtha che. namaskAraniryuktimAM kahyuM che ke manasA guNa pariNAmo, vAyA guNabhAsaNaM ca paMcaNhaM / kAyeNa saMpaNAmo esa payattho namukkAro // guNadRSTithI snehabhAva keLavAya che ane snehabhAva vadhavAthI guNadaSTi keLavAya che. guNadaSTi ane snehabhAvane avinAbhAvano saMbaMdha che. namaskAranI upalabdhi, jJAnAvaraNIya ane darzanamohanIyanA karmanA anuprekSAkiraNa 6 433 A Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ layopazamathI thAya che. vaMdanA e dharma pratye laI javA mATe mULabhUta vastu che. tethI snehapariNAma vikase che. guNadaSTi keLavAya che. samatvabhAva puSTa thAya che. zarIranA pAMca aMgo ke mana-vacana-kAyA vaDe je satkAra karAya te dravyanamaskAra che. satkAra, samupAsanA, abhyarcanA Adi samAnArthaka che. namaskArano prathama AdhAra deha ane tenI kriyA che. namaskAranI utpatti-samutthAna, vAcanA ane labdhi e traNa hetuthI mAnelI che. samutthAna eTale deha, vAcanA eTale gurusaMyoga ane labdhi eTale svAyopazama samajavA. prathamapadanA dhyAnamAM dravya-guNa-paryAya dravya samAna Similar, guNa Same te ja che, paryAya is one eka ja che. paryAyanI dhAraNA vaDe guNanuM dhyAna thAya che ane guNanA dhyAna vaDe dravyamAM samAdhi thAya che. dravya e guNano samudAya che ane guNa e paryAyanI zakti che. namo rihaMtA padanA jApa vaDe Idriya, mana ane prANa traNe kAbUmAM Ave che. traNanI zuddhi ane sadupayoga thAya che. traNe AtmAnI zaktio che, tethI brahma svarUpa Divine divya che. Idriya e Idra eTale paraaizvaryavAna AtmAnA cihna arthAtu liMgarUpa che. mana e manana, ciMtana ane jJAnanuM sAdhana che. ane jJAna e citizaktinuM caitanyarUpe prakaTIkaraNa che. prANa e paNa brahmanI AtmatattvanI zakti che. tethI japa vakhate thato Idriya, mana ane prANano viniyoga e AtmAnA ja dravya-guNa-paryAyanuM prakaTIkaraNa che. e rIte AtmAnI sAthe mana-prANa-IdriyanI ektAnuM bhAvana karIne thato jApa samAdhinuM kAraNa bane che. prathamapadanA jApathI mohaviSayano vilaya thAya che, karmaroganI cikitsA thAya che ane bhavabhayathI rakSaNa maLe che. dravya-guNa-paryAyathI thatuM arihaMtanuM dhyAna potAnA moha-ajJAnano nAza kare che. arihaMtane thato vinaya e tapasvarUpa hoI karmaroganI cikitsArUpa bane che ane te dvArA prApta thatI samAdhi janma-jarA-maraNanA bhayathI mukta banAve che. tIrthakaronuM zAsana dravya-guNa-paryAya vaDe vizvano bodha karAvavA sthApana thayeluM che. gaNadharone tripadInuM dAna karyA pachI tIrthaMkaro temane dravya-guNa-paryAyathI tIrtha soMpe che arthAt tenuM jJAna vizvane karAvavA mATe anujJA Ape che e ja tIrthaMkarabhagavaMtono vizva para paramopakAra che. maMdira, mUrti, Agama, maMtramudrA, saMgha, sAdharmika ane zAstra e sarva zrI jinazAsanamAM Atmabodha karAvavA mATe che. AtmA dravya-guNa-paryAyathI arihaMtatulya che. tethI tenuM ja dhyAna tenI ja dhAraNA ane temAM ja lInatA je koI upAyathI thAya, te badhA upAyone adhikArI vizeSa judIjudI rIte lAbhadAyI mAnI teno ja tIrthamAM saMgraha karavAmAM Avyo che. e tIrthanA AlabaMne Atmatattvano lAbha thato hovAthI tIrtha tAraka gaNAya che. dravya-guNa-paryAyathI arihaMtanuM dhyAna karanArano moha nAza pAme che. riM pada dravya guNa-paryAyane jaNAve che. namo padathI temane thato namaskAra mithyAmoha-AtmAnA ajJAnano nAza kare che. tenAthI asat pravRtti chUTI jAya che ane sapravRti zarU thAya che. e namaskAra anukrame rAga-dveSano kSaya karI zuddha AtmatattvanI prApti karAve che. 'tAnuM pada zuddha AtmatattvanI prAptithI thanAruM rakSaNa (trANa) batAve che. 434 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja paS Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha Atmatatvano lAbha thavAthI haMmeza mATe abhaya, aSa, akheda prApta thAya che. svarUpAstitvanA dhyAnathI "abhaya" sAdaDyAstitvanA dhyAnathI adveSa ane duSkatagaha, sukRtAnumodanAthI asano tyAga ane sahunA sevanathI rAgadveSano kSaya thavAthI "akheda'no lAbha thAya che. prathamapadanuM dhyAna A rIte moha, ajJAna tathA rAga ane dveSanA kSayanuM kAraNa banI jIvanI siddhino hetu bane che. dravya-guNa-paryAyathI AtmAnuM dhyAna arihaMtonI upAsanA dravya-guNa-paryAyathI potAnA AtmAne oLakhavA mATe che. je arihaMtone dravya-guNa-paryAyathI jANe che, te potAnA AtmAne jANe che. tenA rAga-dveSano kSaya thAya che. rAga-dveSano kSaya thavAthI nirvANanI prApti thAya che. nirvANa prAptino A sIdho mArga che. arihaMtone dravya-guNa-paryAyathI je jANe che ane dhyAve che, te potAnA AtmAnA dravya-guNa-paryAyane oLakhe che, oLakhIne temAM lIna thAya che tyAre AzayamAM AkAzathI paNa vizeSa vizALatA, sAgarathI paNa vadhu gaMbhIratA ane meruthI paNa ati uccatAno anubhava thAya che. AtmA, Atmatattva jAtithI vizALa che. paryAyAnusmRta dravyathI sAgaravara gaMbhIra che. ane guNa samUhanA ekatra avasthAnathI meruthI paNa ati ucca che. meru niSpakaMpa che, (madhya) sAgara nitaraMga che ane AkAza niraMjana-nirvikAra che. tema zuddha AtmA zuddhaguNathI meru, dravyathI sAgara ane paryAyathI AkAza samAna che. evA zuddha AtmAno anubhava karavA mATe ananya AlaMbana arihaMtaparamAtmAnuM che. tethI temanAM nAmAdi traNe kALamAM traNe lokane pUjanIya che. arihaMtonI vizeSatA temanA guNaprakarSamAM che. guNaprakarSa aciMtyazaktiyukta hoya che. aciMtyazakti tabhAvAvasthitimAM paramahetu che. tathA arihaMtonuM Atmadravya anAdikAlIna tevI yogyatAnA kAraNe sarvathA parArtharasika hovAthI temanI upAsanA jIvane zIdhra bodhi, samAdhi ane Arogya ApavA samartha thAya che. apekSA e bhAvasvAdhyAya namavuM eTale mAtra mastaka jhukAvavuM eTaluM ja nahi, paNa mana, mananA vicAro, mananA nirNayo ane mananA gamA-aNagamAne namAvavA arthAt tuccha lekhavA, mana-buddhi, citta ahaMkArane sarvasva na lekhavA, mAtra AtmAne kriyA karavAnA karaNa tarIke jovo e bhAvArtha che. 'vAvarSavAnuhUrvavyApane namaskA: " ahIM "sva'thI mananI kalpanAo, buddhinA nirNayo, cittanA rAgadveSo-abhinivezo-Agraho e sarvane jatAM karavAM. temAM "aha-mamarUpa buddhinI maryAdita vicAra dhArAone jatI karavI- choDI devI, vRttio upara parigraha ane mUchanI bhAvanAone nivRtta karavI. te namaskArano tAtvika artha che ema samajavuM. tene bhAvasaMkoca paNa kahe che. bhAvono saMkoca eTale paramAtmasvarUpa AtmabhAvanA sivAya bIjA badhA bhAvone gauNatva ApavuM, hAtha joDavA eTaluM ja nahi, paNa sAthe ekatAnI bhAvanA paNa karavI. arthAta mAthuM namAvavAnI kriyA aMtaHkaraNanA saMkucitabhAvone tuccha mAnIne choDI devAnI kriyAnuM pratIka che ane hAtha joDavAnI kriyA aMtaHkaraNamAM namaskAryanI sAthe abhedabhAva sthApavAnI kriyAnuM pratIka che. hAtha joDavA ane mAthuM namAvavArUpa dravyasaMkoca aMtaHkaraNamAM thatA bhAvasaMkocanuM pratIka che. dravyabhAvasaMkoca AtmabhAvanA vistAramAM pariName che. namaskAramAM namratA che eTale mananI vRttionI tucchatAnuM bhAna che. namaskAramAM vinaya che eTale mana, buddhi, citta, ahaMkAranI pele pAra e badhAmAM caitanya pUruM pADanAra ane anuprekSAkiraNa 6 435 Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e badhAthI para rahenAra Atmatattvano vinaya che. namaskAramAM mana ane AtmAnA bhedajJAnano viveka che. namaskAramAM mananuM ane karmanuM sarjana tuccha che, anabhilaSaNIya che evo vitRSNArUpI vairAgya che. namaskAramAM kAyA ane Idriyono vyApAra zAstrAbhimukha, AtmAbhimukha ane IzvarAbhimukha che. namaskArabhAvamAM aparatattvanI laghutA ane tucchatAnuM darzana che, paratattvanI uccatA ane mahattA tathA divyatA ane bhavyatAnuM bhAna che. namaskArabhAvanA prabhAve ahaMkArano phoDalo phUTI jAya che, mamakAranuM paruM nIkaLI jAya che ane AtmAne parama zAMti ane AnaMdano anubhava thAya che. moha ja jIvano kharekharo zatru che. anAdikALathI A jIvanA sAcA pratipakSI koI hoya to te ATha prakAranAM karyo che. e karmomAM paNa mohanIyakarma mukhya che. AThe karmomAM te nAyakanA sthAne che. e mohanIyakarmane jItavuM duSkara che. te mohanIyarmanA be prakAra cheH darzanamohanIya ane cAritramohanIya. A mohanIyakarmane jItavAthI bIjAM sarva karmanuM baLa jarjarita thaI jAya che. parameSThinamaskArathI mohanIyakarmano samUlanAza thAya che ane mohanA nAzathI bIjo AThe karmo avazya nAza pAme che. mATe ja navakAramAM "savvapAvapUMAso' e pada kahyuM che. mohanAzano upAya have namaskArathI mohanIyakarma kevI rIte nAza pAme che te vicArIe. mohanIkarmamAM paNa darzanamohanIya baLavAna che. navakAranA prathamapada "namo rihaMtA thI darzanamohanIyakarma jitAya che. darzanamoha eTale UlaTI mAnyatA. arihaMtane bhAvathI namaskAra karavAthI jIva samyagu mAnyatAmAM Ave che. jIvanI UMdhI mAnyatA e ja darzanamohanuM moTuM baLa che. je AtmA bhAvathI arihaMtane name che, tenI UMdhI mAnyatA TaLe che. kharI rIte to je arihaMtanA mArgane namyo che, sanmArgane namyo che, tenI unmArganI ruci TaLI che ane te sanmArganI rucivALo banyo che. ethI darzanamohanuM marmasthAna bhedAI jAya che ane pachI kramekrame te sarvathA paNa jitAI jAya che. (nAza pAme che.) namaskArano aciMtyaprabhAva sAmAnyathI paNa namavAno pariNAma vakhaNAya che, paNa jyAre namaskAranA viSaya tarIke arihaMtaparamAtmAo Ave che, tyAre to te namaskAranI zakti aciMtyasAmarthyavALI banI jAya che. namaskAra hoya paNa namaskAranA viSaya tarIke kAryasiddhi karavAmAM acityazakti dharAvanArA jo arihaMtaparamAtmA na hoya to ATaluM sAmarthya na pragaTe. e rIte namaskAranA viSaya tarIke arihaMta paramAtmA hoya, paNa bhAvanamaskAra na hoya topaNa ATaluM sAmarthya na pragaTe. jyAre bhAvanamaskAra ane namaskAranA viSaya tarIke arihaMta paramAtmAo Ave che, tyAre anAdikAlIna mithyAtvanA bhedananuM kArya je bIjI rIte siddha banI zakyuM na hatuM te kArya siddha thAya che. AvA baLavattarapratipakSIne sahajamAM jItanAra hovAthI "namaskAra eka mahAna zakti athavA zaktino pUMja che,' ema kahevuM sarvathA ucita che. mohano pahelo prakAra darzanamoha che tema bIjo prakAra cAritramoha che. A cAritramohanA pacIsa bhedo che. temAM paNa krodha, mAna, mAyA ane lobha A cAra mukhya che. have namaskAra mahAmaMtranA pavitrapadonuM AtmAmAM pariNamana thAya che tyAre A cAre kaSAyono kevI rIte nAza thAya che tene paNa ApaNe pazcAnupUrvIthI vicArIe. krodhane jItavAno upAya : sApupada "namo savvasAhU A padathI krodhane jItavAnuM baLa pragaTe che. kAraNa ke bhAvasAdhutAne varelA munivaro satata kSamAne Azare rahIne krodhane jItavA kaTibaddha thayA hoya che. e kAraNe sAdhuone "kSamAzramaNa' railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamA pradhAna sAdhu tarIke saMbodhavAmAM Ave che. temanI chAyAmAM AvanAra bIjAo paNa krodhane jItavA mATe sAmarthyavALA banI zake che. A viSayamAM ahIM thoDuM vadhu vicArIe. krodha e agni che. agni jema Injanane bALI nAkhe che. tema krodha sukRtono nAza kare che. tyAre kSamA e jaLa che. agnino svabhAva bALavAno che, jaLano svabhAva ThAravAno che. jaLa ane agninuM parasparagharSaNa thAya to temAM agnine ThaMDA thavuM paDe che arthAt tyAM jaLano vijaya thAya che. jaLanuM sAmarthya jema agni karatAM vizeSa che, tema krodha karatAM kSamAnuM baLa vizeSa che. manuSya jemajema vadhAre ne vadhAre kSamAzIla-zAna banato jAya che, tema tema tenuM aMtaraMgasAmarthya vizeSa prabhAvazALI banatuM jAya che. AvA kSamA-samatAzIla munionA sAnidhyamAM hiMsakapazuo ane jAtivairavALA prANIo paNa vairabhAvano tyAga kare che. mitra jevA banIne zAMtabhAvone dhAraNa karanArA banI jAya che kSamAzIlamahAtmAnA aMtaraMgasAmarthyanuM e pratIka che. AvI kSamA keLavavAnI preraNA jagatane paMcaparameSThipadamAM rahelA kSamApradhAna sAdhuonA jIvana dvArA maLe che. temanAmAM rahela kSamAguNane lakSyamAM rAkhIne temane bhAvathI namaskAra karanAramAM paNa avazya kSamAguNano. prAdurbhAva thAya che. kSamAvAnanI upAsanA karyA sivAya koIpaNa AtmA kSamAzIla banI zakato nathI. A rIte sAdhupadanA AlaMbana dvArA ane temanAmAM rahela kSamAguNanI upAsanAnA prabhAve AtmA kSamAzIla banI krodha upara vijaya prApta karI aMte te bhavabhramaNano paNa aMta karanAro bane che. zAMtacitte vicArIe to navakAranA ekaeka padano paNa A vizva upara keTalo mahAna upakAra che, teno kaMIka khyAla ApaNane AvI zake tema che. mAnane jItavAno upAya H upAdhyAyapada "nano 3nA vALa upAdhyAyapadane namaskAra karavAthI mAna nAmano bIjo kaSAyadoSa TaLe che ane namratA guNa pragaTe che. upAdhyAya pote vinayaguNane varelA hoya che. je guNane jeNe AtmasAta karyo hoya te guNavALAnI sAthe vasavAthI, temanA pratye Adara ane bahumAna keLavavAthI, temanA guNanI anumodanA ane prazaMsA karavAthI, temane vAraMvAra praNAma karavAthI ane temanI sevA karavAthI ApaNAmAM paNa te guNa pragaTe che. vinayazIla evA upAdhyAyabhagavaMtone namaskAra karanAramAM pachI mAna ke abhimAna TakI zakatAM nathI, temanAmAM namratA vadhatI jAya che. prakRtino evo niyama che ke mada-mAnane choDIne manuSya jemajema vadhAre namra banato jAya che, tema tema te vadhAre ne vadhAre unnata banato jAya che. kahyuM paNa che ke "aMtara madabhAva vahAve, te tribhuvananAtha kahAve" arthAt namratAthI ja sAcI prabhutA pragaTe che. A rIte upAdhyAyapadane namaskAra karavAthI AtmA ghaNI pragati sAdhI zake che. mAyAne jItavAno upAya : AcAryapada "namo bhAvi A padathI mAyAcAra dUra thAya che. prAptazaktine gopavavI, arthAt teno sadupayoga na karavo te mAyAcAra kahevAya che. sadAcAranI kriyAomAM saMlagna rahetA bhAvAcAryo potAnuM baLa jarA paNa gopavatA nathI. AcAryapadane namavAthI zakya kriyAmAM parAkrama phoravavAnuM baLa Ave che. ane tethI mAyAcAra (mAyAnAmano doSa) TaLe che. mAyA TaLe eTale saraLatA nAmano guNa pragaTe ja. manuSya jemajema vadhu ne vadhu saraLa banato jAya che, tema tema te muktinI vadhu ne vadhu nikaTa pahoMcato jAya che. AtmAnI saraLatA e muktino sauthI TUMkAmAM TUMko mArga che. AvI saraLatA ApaNane AcAryapadanI upAsanA dvArA sulabha bane che, tethI te pada ApaNA anaMtakalyANane karanAruM bane che. lobhane jItavAno upAya H siddhapada "namo silA A pada dunyavI lobhane dUra karanAra che. siddhaparamAtmAnI anaMtaRddhinuM darzana thayA pachI ka anuprekSAkiraNa 6 437 TET 1 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dunyavI Rddhino lobha raheto nathI. bhamaro tyAM sudhI ja guMjArava kare che ke jyAM sudhI teNe puSpano parAga meLavyo nathI. jIvane dunyavI padArthono lobha tyAM sudhI ja rahe che ke jyAM sudhI tene AtmAnI anaMtaRddhinuM darzana thayuM nathI. siddhapadane namavAthI vAstavika rIte to potAnA AtmAmAM ja rahelI anaMtaRddhinuM darzana thAya che. tethI teno bIje dunyavI lobha TaLI jAya che ane saMtoSavRtti pragaTe che. manuSya jemajema vadhu ne vadhu saMtoSavRtti keLavato Aya che, tema tema tenAmAM sukhanI mAtrA vadhatI jAya che. sukhano saMbaMdha saMtoSanI sAthe che, kAraNa ke sukhanuM mULa saMtoSa che. e saMtoSaguNanI preraNA ApaNane siddhapada dvArA maLe che, mATe siddhapada ApaNA mATe mahAna upakArI, banI jAya che. kharekhara A mahAmaMtrano prabhAva vacanAtIta che, aciMtya che. guNaprAptinA lakSyapUrvaka tenI upAsanA karavAthI A mahAmaMtra bhavyAtmAone A bhavamAM ja kaSAyo upara vijaya prApta karAvI ane jIvanmuktadazAne prApta karAvI ahIM ja muktisukhano anubhava karAvanAro bane che. kahyuM paNa che ke kAyamutti : kila muktire va / paMcaparameSThimAM navatattvo cauda pUrvanA sArabhUta zrI namaskAra mahAmaMtramAM deva guru ane dharmanuM ja svarUpa che te ja vizvanuM svarUpa che. kAraNa ke vizvanuM svarUpa navatattvothI atirikta nathI ane navapadasvarUpa A namaskAra paNa navatattvasvarUpa hovAthI vizvasvarUpathI bhinna nathI. jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA ane mokSa A nave tattvonuM jJAna paMcaparameSThinA jJAnathI nIce mujaba thAya che, mATe paMcaparameSThithI vizvasvarUpa navatattvo judAM nathI. pApaprakRtithI sarvathA rahita ane puNayaprakRtinA prakarSane pAmelA arihaMtanA jJAnathI-dhyAnathI pApa ane puNya e be tattvonuM jJAna thaI jAya che. ajIvanA saMgathI sarvathA rahita ane jIvatattvathI pUrNa zrI siddhabhagavaMtanA jJAnathI ajIva ane jIvatattvanuM jJAna thAya che. zuddha AcAranuM pAlana karanAra ane karAvanAra AcAryabhagavaMto AzravanA dvArone rokanAra ane saMvarabhAvane pAmelA hoya che, tethI temanA dhyAnathI saMvara ane AzravatattvanuM jJAna thAya che. upAdhyAyabhagavaMta jJAna dhyAnamAM lIna hovAthI teone baMdha alpa hoya che ane dhyAnanA baLe nirjarA adhika hoya che, mATe emanA dhyAnathI baMdha ane nirjarAtattvanuM jJAna thAya che. sAdhubhagavaMto mokSamArganA sAdhaka hovAthI temanA dhyAnathI mokSatattvanuM jJAna thAya che. zrI namaskAramAM darzana, jJAna, cAritra ane tapa zrI arihaMta ane siddha e aNAhArIpadanA bhoktA hovAthI tapapadanI parAkASThA emaNe prApta karI che. zrI AcAryabhagavaMto AcAranuM pAlana karatA hovAthI cAritraguNanA mAlika che. zrI upAdhyAyabhagavaMto jJAnanA paThana-pAThanamAM lIna rahetA hovAthI teo jJAnapradhAna hoya che. zrI sAdhubhagavaMtone devagurunI AjJAmAM acaLavizvAsa hovAthI teo zraddhA eTale darzana-pradhAna hoya che. cAra bhAvanAnA prakarSathI uccapadanI prApti maitrIbhAvanAnA prakarSathI eTale ke sarvajIvarAzi pratye mitrabhAva, adveSabhAva, ahiMsakabhAva, samAnabhAva bhAvavAthI mokSa sAdhaka samatAmayI munipadavI prApta thAya che. pramodabhAvanAnA prakarSathI eTale ke bIjA jIvomAM rahelA pragaTa-apragaTa guNonA bahumAnathI-pramoda 438 ) che. vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvathI, guNonA bhaMDAra (labdhinA nidhAna) gaNadhara-padanA bhoktA thavAya che. karuNAbhAvanAnA prakarSathI eTale ke 'sarvajIvone huM duHkhamukta karuM, huM sarvajIvone sukhI karuM' AvA bhAvathI sarvazreSThaguNonA sthAnabhUta tIrthaMka25da prApta thAya che. mokSaprApaka mAdhyasthyabhAvanAnA prakarSathI siddha avasthA mRtakRtya avasthA prApta thAya che. parameSThipadaprAptinuM kAraNa maitrI, pramoda, karuNA ane mAdhyasthya bhAvanA e parameSTipadanI prAptinuM kAraNa che. e bhAvanA vinA koIne paNa parameSTipadanI prApti thatI nathI. mATe 52meSTipadanA ArAdhakoe haMmezAM yAda rAkhavuM joIe ke maitrI Adi cAra bhAvanApUrvaka 52meSTibhagavaMtonI ArAdhanA, sAdhanA, sevA ke upAsanA thaI zake che. A bhAvanAthI otaprota thaIne 52meSThi banI zakAya che. A bhAvanApUrvakanI sevA e sAcI sevA bane che. jApa, dhyAna paNa enAthI ja phaLIbhUta thAya che. mahAmaMtranuM hArda zuM che ? samagravizvano huM mitra chuM, mAre koI sAthe zatrutA nathI, sarva jIvo duHkhathI mukta thAo, sarva prANIo sukhI thAo, sarva jIvo pApamukta bano, doSarahita bano ! AvI bhAvanA pratyeka namaskAramaMtranA dhArake bhAvavI joIe. e mahAmaMtrano pradhAnArtha che, prANa che, rahasya che, tattva che, satya che, paramArtha che, tAtparyArtha che, aidaMparyArtha che ane hArda che. paMcanamaskArarUpI paramadharma paMca namukkAro khalu vihidANaM sattio ahiMsA ya / iMdriya kaSAyavijao aso dhammo suhapaogo ||1|| (upavezapava aa. 114) naranArakAdi paribhramaNa rUpa saMsAra e pAramArthika vyAdhi che. sarva dehadhArI prANIone e vyAdhi sAdhAraNa che. zuddha dharma tenuM auSadha che. gurUkula vAsamAM vasavAthI ane gurUAjJA mujaba jIvana jIvavAthI zuddhadharmanI prApti thAya che. zuddha dharmanAM cAra lakSaNa che. 1 vidhiyukata dAna 2. zakti mujaba sadAcAra. 3. IMdriya kaSAyano vijaya. 4. paMca 52meSThinamaskAra. anyatra dharmanA cAra prakAra. dAna, zIla, tapa, ane bhAva kahyA che. tene ja A gAthAmAM judI rIte kahyA che. vidhiyukta dAna te dAna dharma che. zakti mujaba sadAcAra te zIladharma che. IMdriya kaSAyano vijaya te tapadharma che. ane paMcaparameSThi namaskAra te bhAvadharma che. bhAva vinAnA dAnAdi niSphaLa kahyAM che. tema paMcanamaskAra vinAnA dAnAdi paNa niSphaLa che. tethI badhA dharmone saphaLa banAvavA paMca namaskAra e parama dharma che. anuprekSAkiraNa 6 439 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAranAM stotro navakAraphalaprakaraNam 1 ghaNaghAikammamukkA arahaMtA taha ya savvasiddhA ya / AyariyA uvajjhAyA pavarA taha savvasAhU ya // 1 // eyANa namukkAro paMcaNha vi pavaralakkhaNadharANaM / bhaviyANa hoi saraNaM saMsAre saMsaraMtANaM // 2 // pariziSTa ghanaghAtIkarmathI mukta arihaMto, sarva siddho, pravaraAcAryo, upAdhyAyo tathA zreSThalakSaNane dhAraNa karanArA sarvasAdhuo e pAMceya parameSThione karelo namaskAra saMsAramAM bhaTakatA bhavyajIvone pa2mazaraNarUpa che. 1-2 uDDhamahotiriyammiya jiNaNavakAro pahANao navaraM / narasurasivasukkhANaM kAraNaM ittha bhuvaNammi // 3 // Urdhvaloka, adholoka ane tiryaMglokamAM zrI jinanavakAra pradhAna che tathA samastabhuvanamAM narasukha, surasukha ane zivasukhonuM paramakAraNa che. 3 teNa imo niccaM ciya paDhijja suttuTThiehi aNavarayaM / hoi cciya duhadalaNo suhajaNaNo bhaviyaloyassa // 4 // te kA2Ne sUtAM ane UThatAM A navakA2ne avirata gaNavo joIe. te nizcaye bhavyalokonAM duHkhane daLanAro tathA sukhane utpanna karanAro thAya che. 4 jAe vi jo paDhijjai jeNa ya jAyassa hoi bahuriddhi / avasANe vi paDhijjai jeNa mao suggaiM jAi // 5 // janmatI vakhate te gaNavAmAM Ave to janma pAmyA bAda bahu Rddhine Ape che ane avasAna vakhate te gaNavAmAM Ave to maraNa thayA bAda sugatine Ape che. 5 AvaIhiM pi paDhijjai jeNa ya laMghei AvaisayAI / riddhIhiM pi paDhijjai jeNa ya sA jAi vitthAraM // 6 // Apatti vakhate tene gaNavAmAM Ave to seMkaDo ApattionuM ullaMghana thAya che ane RddhinI vakhate tene gaNavAmAM Ave to te Rddhi vistArane pAme che. 6 navasiri huMti surANaM vijjAharateya naravariMdANaM / jeNa imo navakAro sAsu vva paiTThio kaMThe // 7 // A navakA2ne zvAsanI jema kaMThane viSe je sthApana kare che, te devatAo hoya to navalakSmIne pAme che tathA naravarendro hoya to vidyAdharanA tejane prApta kare che. 7 jaha ahiNA daTThANaM gArUDamaMto visaM paNAsei / taha navakAro maMto pAvavisaM nAsai asesaM // 8 // sarpathI karaDAyelAnA viSane jema gAruDamaMtra nAza kare che tema navakA2mahAmaMntra samagra pAparUpI vizvano nAza kare che. 8 kiM esa mahArayaNaM ? ki vA ciMtAmaNi bva navakAro ? kiM kappadumasariso ? nahu nahu tANaM pi ahiyayaro // 9 // ciMtAmaNirayaNAI kappatarU ikkajammasuhaheU / navakAro puNa pavaro sagga'pavaggANa dAyAro // 10 // zuM A navakAra e mahAratna che ? athavA cintAmaNi samAna che ? ke kalpavRkSa samAna che ? nahi, nahi, e to tenAthI paNa adhikatara che. cintAmaNiratna vagere ane kalpataru e to mAtra eka janmamAM sukhanAM kAraNa che, jyAre zreSTha evo navakAra to svargApavargane Ape che. 9-10 440 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM kiMci paramatattaM paramappayakAraNaM ca jaM kiMci / tattha vi so navakAro jhAijjai paramajogIhiM // 11 // je kAMI paramatattva che ane je kAMI paramapadanuM kAraNa che temAM paNa A navakArane ja paramayogIo vicAre che. 11 jo guNai lakkhamegaM pUoi vihIi jiNanamukkAro / titthayaranAmaguttaM so baMdhai natthi saMdeho // 12 // je eka lAkha navakArane gaNe ane zrI jinezvaradevane vidhipUrvaka pUje te zrI tIrthaMkaranAmagotrane bAMdhe temAM saMdeha nathI. 12 savisayaM vijayANaM pavarANaM jattha sAsao kAlo / tattha vi jiNanavakAro iya esa paDhijjai niccaM // 13 // pAMca mahAvidehanI pravara 160 vijayo ke jyAM zAzvatakALa che, tyAM paNa A zrI jinanavakAra nirantara bhaNAya che. 13 erAvaihiM paMcahiM paMcahiM bharahehiM su cciya paDhaMti / jiNanavakAro eso sAsayasivasukkhadAyAro // 14 // pAMca airAvata ane pAMca bharatamAM paNa zAzvata sukhane denAra Aja navakAra gaNAya che. 14 jeNa marateNa imo navakAro pAvio kayattheNa / so devaloi gaMtuM parapayaMtaM pi pAvei // 15 // maratI vakhate je kRtArtha puruSe A navakAra prApta karyo te devalokane viSe jAya che ane paramapadane paNa pAme che. 15 eso aNAikAlo aNAijIvo aNAijiNadhammo / taiyA vi te paDhaMtA esu cciya jiNanamukkAraM // 16 // A kALa anAdi che, A jIva anAdi che ane A jinadharma paNa anAdi che. jyArathI e che tyArathI A navakAra bhavya jIvo bhaNe che. 16 je kei gayA mukkhaM gacchaMti ya ke'vi kammamalamukkA / te savve cciya jANasu jiNanavakArappabhAveNaM // 17 // je koI mokSe gayA che ane je koI karmamaLathI rahita banIne mokSe jAya che, te sarve paNa zrI jina-navakAranA ja prabhAve che ema jANo. 17 na hu tassa kiMci pahavai DAiNiveyAlarakkhamAribhayaM / navakArapabhAveNaM nAsaMti sayaladuriyAI // 18 // navakAranA prabhAvathI DAkinI, vetAla, rAkSasa ane mAri vagereno bhaya kAMI karI zakato nathI tathA tenAthI sakalapApo nAza pAme che. 18 vAhijalajalaNatakkaraharikarisaMgAmavisaharabhayAiM / nAsaMti takkhaNeNaM jiNanavakArappabhAveNaM // 19 // zrI jinanavakAranA prabhAvathI vyAdhi, jala, agni, cora, siMha, hAthI, saMgrAma, sarpa AdinA bhayo tatpaNa nAza pAme che. 19 iya eso navakAro bhaNio surasiddhakhayarapamuhehiM / jo paDhai bhattijutto so pAvai paramanivvANaM // 20 // A navakArane sura, siddha, khecara vagere bhaNe che. tene je koI bhaktiyukta banIne bhaNe che te paramanirvANane pAme che. 20 aDavigirirannamajjhe bhayaM paNAsei sumario maMto / rakkhai bhaviyasayAI mAyA jaha puttabhaMDAiM // 21 // aTavI, parvata ke araNyanI madhyamAM smaraNa karAyelo A navakAra bhayano nAza kare che ane mAtA jema putradauhitronuM rakSaNa kare che, tema seMkaDo bhavyonuM rakSaNa kare che. 21 navakArasalaprakaraNa 441 ON 441 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaMbhei jalaM jalaNaM ciMtiyamitto'vi paMcanavakAro / arimAricorarAula- ghorU- vasaggaM paNAsei // 22 // paMcanavakAra citavavA mAtrathI paNa jala ane agnine thaMbhAvI de che tathA ari, mAri, cora ane rAjAonA ghora upasargono atyaMta nAza kare che. 22 hiyayaguhAe navakArakesarI jANa saMThio niccaM / kammaTTagaMThidoghaTTaghaTTayaM tANa parinaTaM // 23 // jeonA hRyarUpI guphAmAM navakArarUpI siMha niraMtara rahelo che, teonA ATha karmanI gAMTharUpI hAthInA samUha sarvaprakAre nAza pAmelA che. 23. tavasaMjamadANaraho paMcanamukkArasArahiniutto / nANaturaMgamujatto nei phuDaM paramanivvANaM // 24 // paMcanamaskArarUpI sArathIthI niyukta ane jJAnarUpI ghoDAthI joDAyelo tapa, saMyama ane dAnarUpI ratha pragaTapaNe paramanirvANane viSe laI jAya che. 24 jiNasAsaNassa sAro caudasapuvANa jo samuddhAro / jassa maNe navakAro saMsAro tassa kiM kuNai ? // 25 // je zrI jinazAsanano sAra che, caturdaza pUrvono samyagu uddhAra che, te navakAra jenA manane viSe sthira che, tene saMsAra zuM kare? arthAt kAMI paNa karavA samartha nathI. 25. // iti zrI laghunamaskAraphalaM sagAthArthaH // _| jaya zrI vRddhinamarapaNastotram | vaMdittu vaddhamANaM jiNesaraM niyagurUM ca devaM ca / paMca namukkAraphalaM jahAsuyaM lesao bhaNimo // 1 // zrI vardhamAnajinezvarane ane potAnA guru zrI jinezvarasUrine namaskAra karIne paMcanavakAranA phaLane jema sUtramAM kahyuM che tema saMkSepathI huM kahuM chuM. 1 bho bhadda ! bhUribhAvibhImabhAvArivAravijaINaM / arahaMtANaM taha kammamalavisuddhANa siddhANaM // 2 // AyArapAlayANaM AyariyANamaha suttadAiNaM / ujjhAyANaM sivasAhagANa taha savasAhUNaM // 3 // nicaM bhava ujjutto samAhiyappA pahINakuviyappo / siddhisuhasAhaNammI nUNaM namukkArakaraNammi // 4 // he bhadra ! atyaMta bhayaMkara evA bhAvazatrunA samudAya upara vijaya meLavanAra arihaMtone, karmamaLathI atyaMta zuddha thayelA siddhabhagavaMtone, AcArane pALanArA AcArbhagavaMtone, bhAvasUtradAyI upAdhyAyabhagavaMtone tathA zivasukhanA sAdhaka sarva sAdhubhagavaMtone namaskAra karavAne niraMtara ughukta thA, arthAt siddhisukhanA sAdhanabhUta evA te namaskAra pratye samAhita-aMtaHkaraNavALo banIne tathA kuvikalpono tyAga karIne parama AdaravALo thA. 2-3-4 jeNesa namukkAro saraNaM saMsArasamarapaDiyANaM / kAraNamasaMkhadukkhakkhayassa heU sivapahassa // 5 // kAraNa ke A namaskAra saMsArasamarAMgaNamAM paDelA AtmAone zaraNa che, asaMkhyaduHkhonA layanuM kAraNa che tathA zivapaMthano paramahetu che. 5 kallANakappatarUNo avaMjhavIyaM payaMDamAyaMDo / bhavahimagirisiharANaM paMkkhipahU pAvabhuyagANaM // 6 // AmUlukkhaNaNaMmI varAhadADhA dAriddakaMdassa / rohaNadharaNI paDhamumavaMtasammattarayaNassa // 7 // kusumuggamo ya suggaiAuyabaMdhadumassa nivigdhaM / uvalaMbhaciMdhamamalaM saddhammasiddhIe // 8 // vaLI te kalyANa kalpatarunuM avabIja che, saMsArarUpI himagirinA zikharone ogALavA mATe pracaMDa 442 vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja 442 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryatulya che, pApabhujaMgone vaza karavA mATe garuDa pakSI che, daridratAnA kaMdane mULathI ukheDI nAkhavA mATe varAha-sUaranI dADhA che, samyakatvaratnane prathama utpanna thavA mATe rohaNAcalanI dharaNI che, sugatinA AyuSyabaMdharUpI vRkSano puSpogama che ane vizuddha evA saddharmanI nirvighna siddhinuM-nirmaLa prAptinuM cihna che. 6-7-8 annaM ca eyassa jayA vihivihiyasabbaArAhaNApayArassa / kAmiyaphalasaMpAyaNapahANamaMtassa va pabhavo // 9 // sattu vi hoi mitto tAlauDavisaM pi jAyae amiyaM / bhImADavI ya viyarai cittaraI vAsabhavaNaM va // 10 // vaLI jyAre vidhivihita sarva ArAdhanAnA prakAra vaDe kAmita phala saMpAdana karavA mATe pradhAnamaMtratulya navakArano prabhava thAya che tyAre zatru paNa mitra banI jAya che, tAlapuTa viSa paNa amRta banI jAya che ane bhayaMkara aTavI cittane AnaMda ApanAra vAsabhavana jevI banI jAya che. 9-10 corA vi rakkhagattaM uviti sANuggahA havaMti gahA / avasauNA vi hu suhasauNasAhaNijjaM jaNaMti phalaM // 11 // coro paNa rakSaka bane che, graho anugraha kare che ane apazukana paNa zubha zukanathI sAdhya phaLane Ape che. 11 jaNaNIo iva na kuNaMti DAiNIo'vi thevamavi pIDaM / na pahavaMti nirUddhA maMtataMtajaMtappayArA vi // 12 // mAtAonI mAphaka DAkiNIo paNa thoDI paNa pIDAne karatI nathI, tema ja maMtra, taMtra ane yaMtranA prakAro paNa ruMdhAI jAya che arthAt kAMI karI zakatA nathI. 12 paMkayapuMju va sihI siMho gomAuya va vaNahatthI / migasAvu ba vihAvai paMcanamukkArasAmatthA // 13 // paMcanamaskAranA sAmarthyathI agni kamalanA puMja jevo, siMha ziyALa jevo ane vanastI mRganA baccA jevo banI jAya che. 13 ittucciya sumarijjai nisiyaNauTThANakhalaNapaDaNesu / surakheyarapabhiihiM eso paramAe bhattIe // 14 // e kAraNe A navakAranuM sura, khecara vagere besatAM, UThatAM, khalanA pAmatAM ke paDatAM paramabhaktipUrvaka smaraNa kare che. 14 kiMca dhanANa maNobhavaNe saddhAbahumANavaTTinehillo / micchattatimiraharaNo viyarai navakAravaradIvo // 15 // vaLI zraddhArUpI diveTa ane bahumAnarUpI tela yukta tathA mithyAtvarUpI timirane haranAro evo A navakArarUpI zreSThadIpaka dhanyapuruSonA manarUpI bhavanane viSe zobhe che. 15 jANa maNavaNaniguMje ramai namukkArakesarikisoro / tANaM aNiTThadoghaTTaghaTTaghaDaNA na niyaDei // 16 // jeonA manarUpI vananikuMjamAM navakArarUpI kizorasiMhanuM baccuM rame che, teone aniSTarUpI hAthIonA ToLAno saMyoga thato nathI. 16 tA nibiDanigaDaghaDaNA guttI tA vajjapaMjaraniroho / no jAva'jjavi javio paMcanamukkAravaramaMto // 17 // nibiDabaDIo yukta kedakhAnuM ke vajapaMjarano nirodha tyAM sudhI ja pIDA kare che, ke jyAM sudhI paMcanavakArarUpI zreSThamaMtra japavAmAM Avyo nathI. 17 dappiduTThaniThurasurUdvadiTTI vi tAva hoi parA / navakAramaMtaciMtaNapuvvaM na paloiA jAva // 18 // darpiSTa, duSTa, niSphara ane atyaMtarUSTa evI paNa bIjAonI daSTi tyAM sudhI ja pIDA kare che, ke jyAM sudhI navakAramaMtranA cintanapUrvaka jovAyuM nathI. 18 zrI vRddhanamaskAraphalasrotram 443 Gift Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maraNaraNaMgaNagaNasaMgame game gAmanagaramAINaM / eyaM sumaraMtANaM, tANaM sammANaNaM ca bhave // 19 // maraNa, samarAMgaNa ane mallonA samAgama vakhate ke grAmanagarAdinA gamana vakhate navakAranuM smaraNa karanArAone rakSaNa arthAt zaraNanI ane sanmAnanI prApti thAya che. 19 tahA-jalamANamaNippahaphullaphAraphaNivaiphaNAgaNAhito / pasaraMtakiraNabharabhaggabhImatimirammi pAyAle // 20 // ciMtANaMtaraghaDamANamANasANaMdiiMdiyatthA jaM / vilasaMti dANavA kira taM khu namukkAraphuriyalavo // 21 // tathA jAjvalyamAna maNiprabhAvaDe praphulla evI vizALa phaNipatinI phaNAnA samUhathI prasAra pAmatA kiraNonA bhArathI bhAgI gayo che bhayaMkara aMdhakAra jeno evA pAtALa lokane viSe ciMtavatAnI sAthe ja ghaTamAna che cittAhalAdaka indriyanA viSayo jemane evA dAnavono je vilAsa che, te navakAranA phaLano eka leza che. 20-21 jaM pi ya visiTThapayavIvijjAvinnANaviNayanayaniuNaM / akhaliyapasaraM pasaratakaMtajasabhariyabhuvaNayalaM // 22 // accaMta'NurattakalattaputtapAmukkhasayalasuhisayaNaM / ANApaDicchaNucchAhidacchagihikampakArijaNaM // 23 // acchinnalacchivicchaDasAmibhoittaviyaraNapahANaM / rAyAmaccAivisiTThaloyapayaIbahumayaM ca // 24 // jahaciMtiyaphalasaMpattisuMdaraM dinadukkahacamakkaM / pAvijjai maNuyattaM taM ca namukkAraphalaleso // 25 // vaLI viziSTapadavI, vidyA, vijJAna, vinaya ane nyAyathI nipuNa, asmalita prasaravALuM, prasAra pAmatA manohara yazathI bhuvanatalane bharanAra atyaMta anurakta evA kalatra ane putrAdi sakalasukhIsvanajavALuM, AjJAnI rAha jotAM utsAhI ane dakSa gRhakarma karanAra parijanavALuM, avicchinna lakSmInA vistArayukta evA svAmIpaNA, bhogIpaNA ane dAnIpaNA vaDe zreSTha, rAjA amAtyAdi viziSTaloka ane prajAjana vaDe bahumata yathAciMtita phalaprApti vaDe suMdara ane virodhI lokonA cittane paNa camatkAra karanAruM evuM manuSyapaNuM je prApta thAya che. te paNa navakAranA phalano eka leza che. 22thI 25. jaM pi ya savaMgapahANalaDahacausadvisahasavilayANaM / battIsasahassamahappabhAvabhAsaMtasAmaMtaM // 26 // pavarapurasarisachannavaigAmakoDIkaDappaduppasaraM / suranayarasarisapuravarabisattarIsahasasaMkhAlaM // 27 // bahusaMkhakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapamuhabahuvasimaM / dIsaMtakaMtasuMdarasaMdaNasaMdohadinnavIhi // 28 // paracakkacappaNANappasattipAikkacakkasaMkinnaM / pagalaMtagaMDamaMDalapayaMDadoghaTTapaTTilaM // 29 // maNapavaNacaMcalakharakhurUkkhayakhoNitaralaturamAlaM / solasahassaparisaMkhajakkharakkhAparikkhittaM // 30 // navanihicaudasarayaNappabhAvapAudabhavaMtasayalatthaM / chakkhaMDabharahakhittAhivattaNaM labbhae bhuvaNe // 31 // taM pi hu kira saddhAsalilasegaparivaDhiyassa tasseva / paMcanamukkAratarUssa ko'vi phalavilasimaviseso // 32 // vaLI sarva aMgoe pradhAna zobhAyukta cosaTha hajAra aMteharIvALuM, batrIsa hajAra moTA prabhAvazALI sAmaMta rAjAonA AdhipatyavALuM, moTA nagara sadeza cha-- kroDa gAmanA vistAravALuM, devanagara samAna bahoMtera hajAra zreSTha nagarovALuM, bahu saMkhya kheDa, kabbaDa, maDaMba, droNamukha vagere ghaNI vastIovALuM, dedIpyamAna, manohara ane suMdara evA rathonA samudAyathI yukta rAjamArgovALuM, dumananA samudAyane cagadI nAkhavAne samartha evA pAyadaLanI senAnA samudAyavALuM, atyaMta mada jharatA che gaMDasthala jenA evA atyagra hAthIovALuM, mana ane pavanathI paNa caMcaLa tathA kaThora khurIo vaDe zoNitalane khodI nAMkhanAra evA tarala turaMgonI mALAvALuM, soLa hajAranI saMkhyAvALA yakSonA samudAyathI surakSita, navanidhi ane cauda ratnonA prabhAvathI prAdurbhAva pAmatA sakala arthovALuM evuM cha khaMDa bharatakSetranuM adhipatipaNuM, bhuvanane viSe je prApta thAya che, te paNa kharekhara zraddhAsalilanA siMcanathI | vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NR 444 www.janeibrary.org Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ajamma parivardhita evA paMcanamaskArarUpI vRkSanA koI eka phaLanA vilAsano ja vizeSa (namUno) che. 26 thI 32. jaM pi ya siyadevaMsuyasaMvuyasurasayaNasuMdarUcchaMgo / sippipuDaMto muttAhalaM ba uvavajjai tatto // 33 // Ajamma Ajamma suhaggajuvvaNAvattho / AjammaM rogajarArayaseyavivajjiyasarIro // 34 // hArUvasaTThimaMsarUhirAitaNumalavimukko / AjammaM amilAyaMtamallavaradevadUtadharo // 35 // uttattajaccakaMcaNatarUNadivAyarasaricchahasarIro / paMcapparathaLA La-viNa buriyalisiyo // 36 // akkhaMDagaMDamaMDalalulaMtakuMDalapahApahAsillo / ramaNIyaramaNaamaraNaramaNIgaNamaNaharo kiMca // 37 // gahacakka mikkahelaM pADeuM bhUyalaM bhamADeuM / sayalakulAcalacakkaM cUreuM taha ya lIlAe // 38 // mANasapamuhamahAsarasariyAdahasAyarANa salilAI / palayapavaNu vva samakAlameva satto visoseuM // 39 // telukkapuraNatthaM jhatti viuvviyamahallabahurUvo / paramANumittarUvo'vi taha ya houM lahu samattho // 40 // taha ikkakaraMgulipaMcagassa patteyamaggabhAgesu / merUpaNagA u ikkikkamikkakAlaM dharaNasatto // 41 // kiM bahuNA saMtaM pihu asaMtayaM taha ya'saMtamavi saMtaM / vatthU ikkakhaNi cciya dariseumalaM kareuM ca // 42 // namirasuravisarasiramaNimaUhariMcholivicchuriyapAo / bhUbhaMgAiTThapahiTThasaMbhamuTThitaparivAro // 43 // ciMtA'NaMtarasahasatti saMghaDaMtANukUlavisayagaNo / aNavarayarairasAvilavilAsakaraNikkadullalio // 44 // nimmalaohintrANAnimesadiTThie diTThadaTThavyo / samakAlodayasamuviMtasayalasuhakammapayai ya // 45 // riddhipabaMdhabaMdhuravimANamAlAhivattaNaM suiraM / pAlai akhaliyapasaraM suraloe kira suriMdo'vi // 46 // taMpi asesaM jANasu sammaM sabbhAvaganbhavihiyassa / paMcanamukkArArAhaNassa lIlaiyalavu ti // 47 // vaLI zveta divyAMzukathI DhaMkAyela devazayyAne viSe chIpolInA paDanI madhyamAM rahela muktAphalanI jema suMdara aMga sahita je utpanna thAya che ane utpanna thayA bAda je Ajanma saubhAgya ane yuvAvasthAyukta, Ajanma ramyatanu Ajanma roga, jarA, 2ja ane svedarahita zarIrayukta, Ajanma snAyu-nasa, vasA-carabI, ati tapAveluM mAMsa ane rudhirAdi zarIranA maLathI vimukta tathA Ajanma amlAna puSpamAlA ane zreSThadevaSyane dhAraNa karanAra tathA uttama jAtya kAMcana ane taruNa dinakara samAna zarIranI zobhA yukta, pAMca prakAranA ratnamaya AbharaNonA kiraNothI dikcakrane prakAzita karanAra, laTakatA kuMDalonI prabhAthI saMpUrNa gaMDamaMDalane prabhAsita ka2nA2, ramaNIya ramaNazIla deva2maNIonA samudAyanA manane haraNa karanAra, eka helA vaDe grahacakrane pADavA ane bhUtalane bhamADavA samartha, lIlApUrvaka sakala kulAcalanA samudAyane cUravA ane mAnasa pramukha mahAsarovara, saritA, draha ane sAgaronA pANIne pralayakALanA pavananI jema ekI sAthe zoSavA samartha, moTA ane ghaNA evAM vaikriyarUpo vaDe ekI sAthe traNa lokane pUravA tathA paramANumAtra rUpane paNa ka2vA samartha, eka hAthanI pAMca AMgaLIo upara pratyekanA agrabhAgane viSe ekI sAthe pAMceya merune dhAraNa karavAne samartha, bahu zuM kahevuM ! eka kSaNamAM sat vastune asat ane asat vastune sat dekhADavAne tathA karavAne nizce samartha tathA namatA evA devasamUhanA mastaka upara rahela maNinA kiraNanI zreNi vaDe vyApta caraNovALA, bhUbhaMga vaDe Adeza karAyelo ane harSita thayelo sasaMbhramapaNe jeno parivAra Ubho thAya che, cintavatAMnI sAthe jene tarata ja anukULa viSayono samudAya prApta thAya che, ratinA rasa vaDe bharapUra vilAsa ka2vAne viSe niraMtara rakta, nirmala avadhijJAna ane animeSa daSTi vaDe jovAlAyaka padArthone jonAra jene samakAle saghaLI zubhakarmanI prakRtio udaya pAmelI che, tathA RddhinA prabaMdhathI manoha2 evA vimAnonA samudAyono adhipati, evo askhalita prasaravALo surendra paNa lAMbA rammataNU zrI vRddhanamaskAraphalastotram 445 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALa sudhI je devalokanuM pAlana kare che, te saghaLuM sabhAvagarbhita paMcanamaskAranI thayelI ArAdhanAnI lIlAno ja eka lava che ema jANo. 33 thI 47 uDDhAhotiriyatilogaraMgamamaMmi aisayaviseso / davyaM khittaM kAlaM bhAvaM ca puDucca cunakaro // 48 // dIsai suNijae vA jo ko'vi hu kaha vi kassa vi jaNassa / sabo'vi so namukkArasaraNamAhappani'phanno // 49 // Urdhva, adho ane tirachasvarUpa traNalokarUpI raMgamaMDapamAM dravya, kSetra, kAla ane bhAvane AzrayIne je koIne je kAMI Azcaryajanaka atizaya vizeSa dekhAya che athavA saMbhaLAya che, te sarva paNa namaskAranA smaraNano ja eka mahimA jANavo. 48-49 jaladugge thaladugge pavvayadugge masANadugge vA / annattha vi duggapae tANaM saraNaM namukkAro // 50 // jaladurgane viSe, sthaladurgane viSe, parvatadurgane viSe, smazAnadurgane viSe athavA anyatra paNa durga eTale kaSTapadane viSe eka navakAra ja trANa ane zaraNa che. 50 vasi(sI)yaraNuccADaNathobhaNesu suikhobharthabhAIsu / esucciya paccalao tahA pautto namukkAro // 51 // vazIkaraNa, uccATana, prasUti, kSobha ane staMbhana Adi kAryone viSe vidhipUrvaka prayukta thayelo navakAra ja samartha che. 51 maMtaMttarapAradghAI jAI kajAI tAI savvAiM (vasamei) / tANaM ciya niyasumaraNapuvAraddhANa siddhikaro // 52 // anyamaMtrothI prAraMbhelAM je kAryo vaza thayAM nathI, te sarva paNa navakAranA smaraNapUrvaka prAraMbhelAM hoya to zIgha siddha thAya che. para tA sayalAo siddhio maMgalAI ca ahilasaMteNaM / savvattha sayA samma ciMteyavo namukkAro // 53 // te kAraNe sakalasiddhio ane maMgalone icchatA AtmAe sarvatra sadA samyapha prakAre navakArane cittavavo. joIe. 53 jAgaraNasuyaNachIyaNaciTThaNacaMkamaNakhalaNapaDaNesu / esa kira paramamaMto aNusariyabo payatteNaM // 54 // jAgatAM, sUtAM, chIMkatAM, besatAM, UThatAM, UbhA rahetAM, cAlatAM, khUlanA pAmatAM, ke nIce paDatAM A parama maMtrane ja nizve anusaravo joIe-vAraMvAra smaraNa karavo joIe. 54 jeNesa namukkAro patto punnANubaMdhipunneNaM / nArayatiriyagaio tassAvassaM nirUddhAo // 55 // navakArane prApta karanAra puNyAnubaMdhI puNyavALA AtmAnI naraka ane tiryaMcagatio avazya rokAI gaI che. 55 na punarUttaM pAvai kayAi kira ayasanIyaguttAiM / jammaMtare'vi dulaho tassa na eso namukkAro // 56 // vaLI kahyuM che ke A navakAra jeNe bhAvathI prApta karyo che, tene pharIthI apayaza ane nIca gotrAdinI prApti thatI nathI. tathA janmAMtaramAM paNa tene A navakAranI prApti durlabha thatI nathI. pas jo puNa sammaM guNiuM naro namukkAralakkhamakkhaMDaM / puei jiNaM saMgha baMdhai titthayaranAmaM so // 57 // vaLI je manuSya eka lAkha navakArane akhaMDapaNe gaNe tathA zrI jinezvaradeva ane saMghanI pUjA kare te tIrthaMkara nAmakarmane bAMdhe che. 57 huMti namukarapabhAvao ya jammatare'vi kira tassa / jAikularUvArUggasaMpayAo pahANAo // 58 // 446 446 tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAranA prabhAvathI janmAMtarane viSe paNa pradhAna, jAti, kuLa, rUpa, Arogya ane saMpadAo prApta thAya che. 58 tAba na jAyai citteNa ciMtiyaM patthiyaM ca vAyAe / kAeNaM pAraddhaM jAva na sario namukkAro // 59 // cittathI ciMtaveluM, vacanathI prArtheluM ane kAyAthI prAraMbheluM kArya tyAM sudhI ja thatuM nathI, ke jyAM sudhI A navakArane smaravAmAM Avyo nathI. 59 annaM ca imAo ciya na hoi maNuo kayAi saMsAre / dAso peso dubhago nIo vigaliMdio ceva // 60 // vaLI A navakA2thI manuSya saMsAramAM kadI paNa dAsa, preSya, durbhAga, nIca ke vikalendriya-apUrNa indriyavALo thato nathI. 60 ihaparaloyasuhayaro ihaparaloyaduhadalaNapaccalao / esa parameTThivisao bhattipatto namukkAro // 61 // parameSTiviSayaka bhaktiprayukta A navakAra A loka ane paralokamAM sukhane kare che tathA A loka ane paralokanAM duHkhane daLe che. 61 kiM vannieNa bahuNA ? taM natthi jayammi jaM kira na sakko / kAuM esa jiyANaM bhattipatto namukkAro // 62 // vaLI bahu varNana ka2vAthI zuM ? A jagatamAM tevuM kAMI ja nathI ke je bhakti prayukta A navakAra vaDe jIvone prApta na thAya. 62 jaitAva paramapadulahaM saMpADai paramapayasuhaM pi imo / tA tadaNusaMgasajjhe tadannasukkhammi kA gaNaNA ? // 63 // paramadurlabha evA paramapadanAM sukhone paNa jo A pamADe to tenA anuSaMgathI sAdhya anyasukhonI to gaNanA ja zI ? 63 pattA pAvissaMtI pAvaMti ya paramapayapuraM je te / paMcanamukkAramahArahasta sAmatthajogeNaM // 64 // 52ma-pada-pu2ne jeo pAmyA che, pAmaze ane pAme che te sarve paMcanamaskArarUpI mahArathanA sAmarthya-yoge ja che. 64 suciraM pitavo viyaM citraM caraNaM suyaM ca bahupaDhiyaM / jai tA na namukkAre raI tao taM gayaM vihalaM // 65 // lAMbA kALa sudhI tapane tapyo, cAritrane pALyuM ane ghaNAM zAstrane bhaNyo, paNa jo navakArane viSe rati na thaI to te saghaLuM niSphaLa gayuM (jANavuM.) 65 cauraMgAe seNAe nAyago dIvago jahA hoi / taha bhAvanamukkAro daMsaNatavanANacaraNANaM // 66 // caturaMga senAne viSe jema senAnI dIpaka samAna che, tema darzana-jJAna-cAritra ane tapanI ArAdhanA viSe bhAvanamaskAra dIpaka samAna che. bhAvanamukkAravivajjiyAiM jIveNa akayakajjAI / gahiyANi ya mukkANi ya anaMtaso davvaliMgAI // 67 // tamhA nAUNevaM jatteNa tumaM pi bhAvaNAsAraM / ArAhaNAkayamaNo maNammi suMdara ! tayaM dharasu // 68 // bhAvanamaskA22hita jIve anaMtIvA2 dravyaliMgane niSphaLapaNe grahaNa karyAM ane mUkyAM, ema samajIne he suMdara ! tuM ArAdhanAne viSe ekamanavALo banI bhAvapUrvaka tene (bhAvanamaskArane) manane viSe dhA2Na ka2. 67-68 ho devANupiyA ! puNarUttaM patthiosi ittha tumaM / saMsArajalahiseuM siDhilijjasu mA namukkAraM // 69 // zrI vRddhanamaskAraphalastotram 447 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he devAnupriya ! pharIpharIne tane prArthanA karIe chIe ke-saMsArasAgaramAM setusamAna namaskAra pratye tuM zithila (anAdaravALo) banIza nahi. 69 jaM esa namukkAro jammajarAmaraNadArUNasarUve / saMsArArannammI na maMdapunnANa saMpaDai // 70 // kAraNa ke janma-jarA-maraNathI vadhAre bhayaMkara svarupavALA A saMsAraaraNyane viSe maMdapuNyavALA jIvone A navakAra prApta thato nathI. 70 vijjhai rAhA vi phuDaM ummUlijjai girI vi mUlAo / gammai gayaNayaleNaM, dulaho ya imo namukkAro // 71 // rAdhA-putalI spaSTapaNe viMdhavI e durlabha nathI, girine mULathI ukheDavo e durlabha nathI tathA gaganatalane viSe pharavuM e durlabha nathI paNa eka navakArane pAmavo e ja durlabha che. 71 savvattha'nnattha vidhIghaNeNa saraNaMti esa sariyavvo / savisesaM puNa itthaM samahigayA'' rAhaNAkAle // 72 // sarvatra koIpaNa kALe ane sthaLe vidhirUpI dhanavALA puruSe 'A ja eka zaraNa che' ema mAnIne navakArane smaravo joIe, topaNa ArAdhanAkALe-maraNasamaye tene vizeSe smaravo joIe. 72 ArAhaNApaDAgAgaNe hattho imo namukkAro / saggApavaggamagmo duggaidAraggalA garUI // 73 // A navakAra e ArAdhanArUpI patAkAne grahaNa karavA mATe hAtha che, svargApavargane mATe mArga che tathA durgationA dvA2one rokavA mATe moTI argalA che. 73 paDhiyo guNiyo suNiyavvo samaNupehiyavvo ya / esa'nnayA vi niccaM kimaMga puNa maraNakAlammi || 74 // anyakALe paNa A navakAra nitya bhaNavA lAyaka, gaNavA lAyaka, sAMbhaLavA lAyaka ane sArI rIte anuprekSA-cittavana ka2vA lAyaka che, to pachI maraNakALa mATe to pUchavuM ja zuM ? 74 gehe jahA palitte sesaM muttUNa lei tassAmI / egaM pi mahArayaNaM AvainitthAraNasamatthaM // 75 // Aura bhaeNa suhaDo amohamikkaM pi lei jaha satthaM / AbaddhabhiuDibhaDasaMkaDe raNe kajjakaraNakhamaM // 76 // evaM na Aurate sakkA bArasavihaM suyakkhaMdhaM / savyaM pi viciMteuM sammaM taggayamaNo'vi tao // 77 // muttuM pi bArasaMgaM sa eva maraNammi kIrae sammaM / paMcanamukkAro khalu jamhA so bArasaMgattho // 78 // ghara saLage tyAre gharano svAmI jema zeSa vastune choDIne Apatti nivAraNa mATe samartha evA eka ja mahAratnane grahaNa kare che, bhrakuTI bAMdhelA bhaTothI vyApta evA 2NasaMkaTa vakhate subhaTa jema kArya ka2vAne samartha eka ja amogha zastrane dhAraNa kare cheH e rIte jyAre aMtakALe agara pIDA samaye tadnatamanavALA paNa sakaladvAdazAMga zrutaskaMdhane savistara ciMtavavA mATe samartha thatA nathI, tevA maraNasamaye dvAdazAMgane choDI samyak prakAre A parameSThinamaskAranuM ja teo smaraNa kare che, kAraNa ke te dvAdazAMgano ja artha che. 75 thI 78 savyaM pi bArasaMgaM pariNAmavizuddhiheumettAgaM / takkAraNabhAvAo kaha na tadattho namukkAro // 79 // saghaLuMye dvAdazAMga pariNAmavizuddhi mATe che. navakAra paNa tenuM ja kAraNasvarUpa hovAthI dvAdazAMgArtha kema nahi ? 79 taggayacitto tamhA samaNusarijA visuddhasuhalesA / taM caiva namukkAraM kayatthayaM mannamANo u // 80 // te mATe tadgatacitta ane vizuddhalezyAyukta banIne AtmAne kRtArtha mAnatA te navakAranuM ja samyag rItie vAraMvAra smaraNa karavuM joIe. 80 448 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko nAma kira sakanno kannAmayasacchahaM namukkAraM / no Ayarijja maraNe raNi vva suhaDo jayapaDAgaM // 81 // koNa evo sakarNa che ke je maraNa vakhate raNamAM jayapatAkA grahaNa karanAra subhaTanI jema karNane amRtana chaMTakAva tulya navakA2no Adara na kare ? 81 ikko'vi namukkAro parameTThINaM pagiTThabhAvAo / sayalaM kilesajAlaM jalaM va pavaNo paNullei // 82 // prakRSTabhAvathI parameSThione karelo eka paNa namaskAra, pavana jema jalane zoSavI nAkhe te sakalaklezajAlane chedI nAkhe che. 8 2 saMviggeNaM maNasA akhaliyaphuDamaNahareNa ya sareNa / paumAsaNio karabaddhajogamuddo ya kAeNaM // 83 // sammaM saMputraM ciya samuccarijA sayaM namukAraM / ussaggeNesa vihI aha balagalaNA tahA na pahU // 84 // tannAmANuga asiAusa tti paMcakkhare taha vi sammaM / nihuyaM pi parAvattijja kaha vi aha tattha vi asatto // 85 // tA jhAijA omiti saMgahiyA jaM imeNa arahaMtA / asarIrA AyariyA ujjhAyA muNivarA savve // 86 // eyannAmAinisannavannasaMdhippaogao jamhA / savvannuehi eso oMkAro kira viNiddiTTho // 87 // eyajjhANA parameTThiNo phuDaM jhAiyA bhave paMca | ahavA jo eMva pi hu jhAeuM hoi asamattho // 88 // so pAsaTThiyakallANamittavaggeNa paMcanavakAraM / nisuNijja paDhijjaMtaM hiyayammi imaM ca bhAvijjA // 89 // aMtasamaye saMvigna mana vaDe, askhalita, spaSTa ane madhura svara vaDe tathA karabaddha yogamudrAthI yukta padmAsane beThelI kAyA vaDe samyak prakAre saMpUrNa navakA2nuM svayaM uccAraNa kare e utsarga vidhi che. athavA baLa ghaTavAthI jo tema karavA samartha na hoya to parameSThionAM nAmane anusaranArA 'abhijJAnazA'evA pAMca akSaronuM samyak prakAre maunapaNe parAvartana kare. jo koI kAraNe tema karavA paNa azakta hoya to 'om' evA eka akSaranuM dhyAna kare. kAraNa ke e akSara vaDe arahaMta, azarIrI, AcArya, upAdhyAya ane sarvamunivaro saMgrahita thayelA che. e pAMceya nAmonI AdimAM rahelA akSaronI saMdhinA prayogothI nizce A oMkAra banelo che ema sarvajJaparamAtmAoe pha2mAveluM che. enuM dhyAna karavAthI nizce pAMceya parameSTionuM spaSTapaNe dhyAna thAya che athavA je e (eka akSara)nuM dhyAna karavAne paNa asamartha che, te pAse rahelA kalyANamitronA samudAya pAsethI paMcanavakA2ne sAMbhaLe ane sAMbhaLatI vakhate haiyAmAM A pramANe bhAvanA kare. 83 thI 89 eso sa sAragaMThI esa sa kovi hu dulaMbhalaMbhu tti / eso sa iTThasaMgo eyaM taM paramatattaM ti // 90 // A navakAra e sAranI gAMThaDI che, A navakAra e koIka durlabha vastunI prApti che, A navakAra e ISTano samAgama che ane e eka paramatattva che. 90 ahaha taDattho jAo nUNaM bhavajalahiNo ahaM aJja / annaha kihaM ahaM kaha va esa evaM samAogo // 91 // aho ho ! Aje huM bhavasamudranA taTane pAmyo chuM, anyathA kyAM huM ! kyAM A navakAra ? ane kyAM mAro tenI sAtheno samAgama ? 91 dhanno'haM jeNa mae aNorapArammi bhavasamuddammi / paMcanha namukkAro arcitaciMtAmaNI patto // 92 // je kAraNe anAdianaMtabhavasamudramAM acittvacintAmaNi evo pAMca padavALo namaskAra mane prApta thayo che te kAraNe huM dhanya chuM ! 92 kiM nAma ajja amayattaNeNa savvaMgiyaM pariNao'haM / kiM vA sayalasuhamao kao akaMDe'vi keNAvi // 93 // zrI vRddhanamaskAraphalastotram 449 Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM huM Aje sarvaaMgomAM amRtathI paraNita thayo chuM? athavA akALe ja zuM koIe mane sakala sukhamaya karyo che? 93 iya paramasamarasApattipuvamAyannio namukkAro / nihaNai kiliTThakammaM visaM va siyadhAraNAjogo // 14 // e rIte paramazamarasAparipUrvaka Acarelo namaskAra, zItadhAraNano (zItopacArano) prayoga jema viSane haNe tema kliSTa karmone haNI nAkhe che. 94 jeNesa namukkAro sario bhAveNa aMtakAlammi / teNAhUMya sukkhaM dukkhassa jalaMjalI dinno // 95 // - aMtakALe jeNe A navakArane bhAvapUrvaka smaryo che, teNe sukhane AmaMcyuM che ane duHkhane jalAMjali ApI che. 95 eso jaNao jaNaNI ya esa eso akAraNo baMdhU / eso mittaM eso paramukyArI namukkAro // 16 // A navakAra e pitA che, A navakAra e mAtA che, A navakAra e akAraNa baMdhu che ane A navakAra e paramopakArI mitra che. 96 seyANa paraM seyaM maMgalANaM ca paramamaMgallaM / punnANa paramaputraM phalaM phalANaM paramarammaM // 97 // zreyone viSe paramazreya, mAMgalikane viSe paramamAMgalika, puNyone viSe paramapuNya ane phaLone viSe paramaramyaphaLa paNa A navakAra ja che. 97 taha esa namukkAro ihalogagihAo jIvapahiyANaM / paraloyapahapayaTTANa paramapatthayaNasArittho(ccho) // 98 // tathA A lokarUpI gharathI nIkaLIne paralokanA mArge pravartelA jIvarUpI pathikone A navakAra paramapaththadana-bhAtAtulya che. 98 jaha jaha tassa vaNNaraso pariNamai maNammi taha taha kameNa ! khayamei kammagaMThI nIranihittAmakuMbhu va // 19 // jemajema tenA varSono rasa manane viSe pariNAma pAme che, tematema krame karIne pANIthI bharelA kAcA kuMbhanI mAphaka jIvanI karmagranthi kSayane pAme che. 99 tavaniyamasaMjamaraho paMcanamukkArasArahipautto / nANaturaGgamajutto nei naraM nibuinayaraM // 10 // paMcanamaskArarUpI sArathithI haMkAyelo ane jJAnarUpI ghoDAthI joDAyelo tapa, niyama ane saMyamarUpI ratha manuSyane nivRtti nagarIe laI jAya che. 100 jalaNo'vi hunja sIo paDipahahuttaM ca hoja surasariyA / na ya nAma ni(khi)jai imo paramapayapuraM namukkAro // 101 // agni kadAca zItala thaI jAya ane surasaritA-AkAzagaMgA kadAca sAMkaDA mArgavALI thaI jAya, paraMtu A navakAra paramapadapure na laI jAya, e kadI bane nahi. 101 ArAhaNApurassaramaNannahiyao visuddhasuhaleso / saMsArUccheyakaraMto mA siDhilasu namukkAraM // 102 // ananya AEya ane vizuddhalezyA vaDe ArAdhAyelo A navakAra saMsAranA ucchedana kare che. te kAraNe tene viSe zithila na thAo tenA upara maMda Adara na karo. 102 eso hi namukkAro kIrai niyameNa maraNakAlammi / jaM jiNavarehi diTTho saMsArUccheyaNasamattho // 103 // maraNakALe karAto A navakAra nakkI saMsArano uccheda karavAne samartha che ema zrI jinezvaroe joyeluM che. 103 450 - vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NR che Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akkheveNaM kammakkhao ya taha maMgalAgamo niyamA / takkAliJciya sammaM paMcanamukkArakaraNaphalaM // 104 // paMcanamaskA2ne ka2vAnuM tAtkAlika phaLa akSepe-zIghra karmano kSaya ane niyamA nizcitamaMgalanuM Agamana che. 104 kAlaMtarabhAviphalaM tahavihamiha bhaviyamannabhaviyaM ca / ihabhaviyamatthakAmA ubhayabhavasuhAvahA sammaM // 105 // tenuM kAlAMtara-bhAviphaLa be prakAranuM che : A bhavasaMbaMdhI ane anya bhavasaMbaMdhI. A bhavasaMbaMdhI phaLa ubhayabhavamAM samyak sukhane ApanArA arthakAmanI prAptirUpa che. 105 ihabhavasuhAvahA tattha tAva akilesabhavaNao tANaM / AruggapuvvagaM taha nivvigdhaM tANa mANaNao ||106 | parabhavasuhAvahA puNa suttavihIe suThANaviNiogA / paMcanamukkAraphalaM aha mannai annabhaviyaM pi // 107 // paMcanamaskAra A bhavamAM sukhane ApanAra eTale akaleza ke alpakalezathI maLanAra, rogarahita ane vighnarahitapaNe upabhogamAM AvanAra, sUtrokta vidhi mujaba suMda2 sthAnamAM-satzetromAM viniyoga pAmanAra ane paramasukhane ApanAro hoya che. 106-107 ivi na tajjamme ciya siddhigamo kahavi jAyae taha vi / pattanamukkArA ikkasi pi kira tamavirAhiMtA // 108 // uttama tahA kulesu viulesu atulasuhakaliyA / hiMDittA pajjete sijyaMti ceva vihuyarayA // 109 // have anyabhavasaMbaMdhI paMcanamaskAranuM phaLa jaNAvatAM kahe che ke namaskArane pAmelo ane tenI virAdhanA nahi karanAro AtmA jo koI kA2Nasara te ja bhavane viSe siddhigatine na pAme, to uttamadevone viSe utpanna thAya che ane tyAMthI vipulakulone viSe atulasukhathI yukta evuM manuSyapaNuM meLave che. paryaMte karmarahita thaIne siddhigatine pAme che. 108-109 iha puNa paramattheNaM nANavaraNAiyANa kammANaM / paikhaNamaNaMtapuggalavigamammI jAyamANammi // 110 // pAuNai namukkArassa paDhamavannaM navakAramaha sese / vanne patteyaM ciya taha'NaMtavisuddhisabbhAve // 111 // jJAnAvaraNIyAdikarmonA anaMtapudgalono pratikSaNa vigama thavAthI paramArthathI navakAranA prathama akSara 'na'kArano lAbha thAya che. zeSa pratyeka akSarono lAbha paNa krame karIne anaMtaguNa vizuddhi thavAthI thAya che. 110-111 evaM ikkekaM pi hu akkharamacaMtakammakhayalabdhaM / jassa sa kahaM na vaMchiyaphaladAI hoi navakAro // 112 // e rIte jeno akeka paNa akSara atyaMtakarmakSayathI maLe che, te navakAra kone vAMchita phaLadAyI na thAya ? 112 evaM ca ubhayaloge'vi sukkhamUlaM imaM muNeUNa / ArAhaNAbhilAsI bhadda ! tumaM sai sarijja jao // 113 // paMcaNha namukkAro jIvaM moei bhavasahassAo / bhAveNa kIramANo hoi puNo bohilAbhAya // 114 // e pramANe ubhayalokane viSe 'sukhanuM mULa che' ema jANIne, ArAdhanAbhilASI he bhadra ! tuM enuM sadA smaraNa kara, kAraNa ke paMcaparameSThine karelo namaskAra jIvane hajAro bhavothI mukAve che tathA bhAvapUrvaka karAto te bodhilAbha mATe thAya che. 113-114 paMcahanamukkAro dhantrANa bhavakkhayaM kariMtANaM / hiyayaM aNummuyaMto visuttiyAvArao hoI // 115 // pAMca parameSThione karelo namaskAra dhanyapuruSone bhavakSaya karAve che ane hradayathI tene nahi mUkanArane mATe te viznotasikA eTale cittanA unmArgagamanane vA2nA2 thAya che. 115 paMca namukkAro evaM khalu vanio mahatthutti / jo maraNammi uvagae abhikkhaNaM kIrae bahuso // 116 // e rIte paMcanamaskAra mahAnaarthavALo che, evuM enuM zAstromAM varNana karAyeluM che ane e kAraNe ma2Na avasa2 AvI lAge tyAre tenuM niraMtara ane vAraMvAra smaraNa karAya che. 116 zrI vRddhanamaskAraphalastotram 451 Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattapaNasattasatta ya navakkharapamANapayarDa paMcapayaM / akkharatittisavaracUlaM sumaraha navakAravaramaMtaM // 117 // jenA pAMca pado pragaTa rIte sAta, pAMca, sAta, sAta ane nava akSarapramANa che ane jenI zreSThacUlikA tetrIsa akSara pramANa che evA uttama zrI navakAramaMtranuM tame niraMtara smaraNa (dhyAna) karo. 117 iya saMviggasiromaNijiNesarAyariyapAyapaMkayabbhasalo / bhaNai jiNacaMdasUri,dUrIkayakalimalaM namukkAraphalaM // 11 // e rIte saMvignaziromaNi zrI jinezvarasUrinA caraNakamalane viSe bhramarasamAna zrI jinacaMdrasUrI pApamalane dUra karanAra evA navakAranA phaLane kahe che. 118 ||iti zrIjyeSThapaJcanamaskAraphalaprakaraNaM sArthaM samAptam // ||shriirtnmNdirgnnircitupdeshtrngginnii // vimucya nidrAM carame triyAmA- yAmArdhabhAge zucimAnasena / duSkarmarakSo damanaikadakSo, dhyeyastridhA zrIparameSThimantraH // 1 // rAtrinA chellA prakAranA ardhabhAge nidrAne choDIne, duSTakarmarUpI rAkSasanuM damana karavAne advitIya catura evA zrI parameSThimaMtrane pavitra manavALA thaIne mana, vacana, kAyAthI smaravo joIe. 1 kimatra mantrauSadhimUlikAbhiH, kiM gArUDasvargamaNIndrajAlaiH ? / sphuranti citte yadi mantrarAja-padAni kalyANapadapradAni // 2 // jo cittane viSe kalyANanA padane ApanArAM paMcaparameSThinamaskArarUpI maMtrarAjanAM pado skurAyamAna thAya che, to pachI maMtra ane auSadhionAM mULo, gAruDa, ciMtAmaNi ke IdrajAlo vaDe zuM kAma che? arthAt te vaDe saryuM. 2 zrImannamaskArapadAni sarvaM, siddhAntasArANi navApi nUnam / AyAni pazcAtimahAnti teSu, mukhyaM mahAdhyeyamihAmananti // 3 // zrI namaskAranAM nave pado kharekhara sarva siddhAntamAM sArabhUta che. temAM pahelAM pAMca pado atimahAna che. satparuSo tene mukhya mahAbeya tarIke svIkAre che. 3 paJcatAyAH kSaNe paJca, ratnAni parameSThinAm / Asye dadAti yastasya, sadgati : syAdbhavAntare // 4 // maraNanA kSaNe pAMca parameSThirUpI pAMca ratnone je mukhane viSe dhAraNa kare che tenI bhavAntaramAM sadgati thAya che. 4 pazcAdau yatpadAni tribhuvanapatibhirvyAhRtA paJcatIrthA tIrthAnyevASTaSaSTi-jinasamayarahasyAni yasyA'kSarANi / yasyASTau sampadazcAnupamatamahAsiddhayo'dvaitakti jarjIyAlokadvayasyA'bhilaSitaphaladaH zrInamaskAramantraH // 5 // baMne lokane viSe icchita phaLane ApanAra advitIyazaktivALo zrI namaskAramaMtra jayavaMta vArtA ke jenAM pahelAM pAMca padone railokyapati zrI tIrthaMkaradevoe paMcatIthI tarIke kahyAM che, jinasiddhAntanAM rahasya-sArabhUta jenA aDasaTha akSarone aDasaTha tIrtho tarIke vakhANyAM che ane jenI ATha saMpadAone ajJAna aMdhakArano nAza karanArI ATha anupamasiddhio tarIke varNavelI che. 5 bhoaNasamae sayaNe, vibohaNe pavesaNe bhae vasaNe / paMca namukkAraM khalu, samarijA savvakAlaMpi // 6 // bhojanasamaye, zayanasamaye, jAgavAnA samaye, pravezasamaye, bhayasamaye, kaSTasamaye, ane vaLI sarvasamaye, kharekhara! paMcanamaskAranuM smaraNa karavuM joIe. 6 1- arihaMtanA Adya akSara "ma" thI aSTApada tIrtha, siddhanA Agha akSara 'si' thI siddhAcala, AcAryanA Adya akSara "gA' thI AbajI, upAdhyAyanA Adya akSara '3' thI ujjayanta (giranArajI) ane sAdhunA A akSara "ra" thI sametazikhara e rIte paMcatIrtho samajavAM. N 45ra vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtAH prayAnti yAsyanti, pAraM saMsAravAridheH / parameSThinamaskAraM, smAraM smAraM ghanA janAH // 7 // parameSThinamaskAranuM vAraMvAra smaraNa karIne ghaNA loko saMsArasAgaranA pArane pAmyA che, pAme che ane pAmaze. 7 svasyaikacchatratAM vizve, pApAni vimRzantu mA / aghamarSaNamantre'smina, sati zrIjinazAsane // 8 // zrI jinazAsanane viSe pApano nAza karanAra A maMtra hote chate he pApo ! tame vizvamAM tamAruM ekachatrIpaNuM kadIpaNa vicArazo nahi. 8 siMheneva madAndhagandhakariNo mitrAMzuneva kSapA- dhvAntaugho vidhuneva tApatatayaH kalpadruNevA''dhayaH / tAyeNeva phaNAbhRto dhanakadambeneva dAvAgnayaH, sattvAnAM parameSThimantramahasA valganti nopadravAH // 9 // siMhathI jema madonmattagandhahastio, sUryathI jema rAtri saMbaMdhI aMdhakAranA samUho, caMdrathI jema pApa saMtApanA samudAyo, kalpavRkSathI jema mananI ciMtAo, garuDathI jema sa ane meghasamudAyathI jema araNyanA dAvAnaLo zAMta thAya che, tema zrI paMcaparameSThimaMtranA tejathI prANIonA upadravo nAza pAme che. 9 saD-grAmasAgarakarIndrabhujaGgasiMha-, durvyAdhivahiripubandhanasambhavAni / cauragrahabhramanizAcarazAkinInAM, nazyanti paJcaparameSThipadairbhayAni // 10 // paMcaparameSThinAM pado vaDe raNasaMgrAma, sAgara, hAthI, sarpa, siMha, duSTavyAdhi, agni, zatru, baMdhana, cora, graha, bhrama, rAkSasa ane zAkinIthI thanArA bhayo dUra bhAgI jAya che. 10 __dhyAto'pi pApazamanaH parameSThimantraH, kiMsyAttapaH prabalito vidhinA'rcitazca ? / dugdhaM svayaM hi madhuraM kkrathitaM tu yuktyA, saMmizritaM ca sitayA vasudhAsudheva // 11 // parameSThimaMtra smaraNa karavA mAtrathI pApane zamAvanAro thAya che, to pachI tapathI prabaLa karelo ane vidhithI pUjelo te zuM na kare? dUdha potAnI meLe ja madhura che, paNa yuktithI ukALeluM ane sAkarathI mizrita kareluM to te pRthvInA amRtatulya bane che. 11 AkRSTiM surasampadAM vidadhati mukti-zriyo vazyatA-mucATaM vipadAM caturgatibhuvAM vidveSamAtmainasAm / stambhaM durgamanaM prati prayatatAM mohasya saMmohanaM, pAyAt paJcanamaskiyA'kSaramayI sA'rAdhanA devatA // 12 // te paMcaparameSThinamakriyArUpa akSaramayI ArAdhanAdevatA (tamAru) rakSaNa karo ke je surasaMpadAonuM AkarSaNa kare che, muktirUpI lakSmIne vaza kare che, vipadAonuM uccATana kare che, saMsAranI cAra gatimAM utpanna thanAra AtmAnA duzmano pratye vidveSa dhAraNa kare che, durgati prati gamana karavAno prayatna karatA jIvone aTakAve che ane je mohanuM saMmohana che arthAta mohano pratikAra che. 12 yo lakSaM jinabaddhalakSyasumanAH suvyaktavarNakamam, zraddhAvAn vijitendriyo bhavaharaM mantraM japecchrAvakaH / puSpaiH zvetasugandhimizca vidhinA lakSapramANairjinaM, yaH saMpUjayate sa vizvamahitaH zrItIrtharAjo bhavet // 13 // jinezvara pratye lakSa bAMdhavApUrvaka suMdaramanavALo je jitendriya ane zraddhAvAna zrAvaka suspaSTavarSoccArapUrvaka saMsArano nAza karanAra evA paMcaparameSThinamaskArano eka lAkha vAra jApa kare ane zveta sugandhI lAkha puSpo vaDe zrI jinezvaradevanI vidhipUrvaka samyapha prakAre pUjA kare te tribhuvanapUjya tIrthakara thAya. 13 svasthAne pUrNamuccAram, mArge cArdhaM samAcaret / pAdamAkasmikAtaGke, smRtimAtraM maraNAntike // 14 // potAnA sthAne hoya tyAre pUrNa uccArapUrvaka, mArgamAM hoya tyAre ardha uccArapUrvaka, akasmAta AtaMka zrI ratnamaMdira-upadezataraviNI 453 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale acAnaka tIvraroga athavA vedanA thaI Ave tyAre cothA bhAganA uccArapUrvaka ane maraNAntika vakhate eTale maraNatulya pIDA samaye mAnasikasmaraNamAtrathI navakArane japavo joIe. 14 zrIsukRtasAgara-aparanAma pethaDacaritra (patramatA ) mantrapaJcanamaskAraH, kalpakAraskarAdhikaH / asti pratyakSarASTAgro-tkRSTavidyAsahasrakaH // 76 // kalpavRkSathI paNa adhika mahimAvALA paMcaparameSThinamaskAranA pratyeka akSara upara eka hajAra ne ATha vighAo rahelI che. 77 cauro mitramahirmAlA, vahnIrirjalaM sthalam / kAntAraM nagaraM siMhaH, zRgAlo, yad prabhAvataH // 77 // jenA (navakAranA) prabhAvathI cora mitra svarUpa bane che, sarpa mALA svarUpa thAya che, agni jaLasvarUpa ane jaLa sthaLasvarUpa bane che tathA aTavI nagarasvarUpa ane siMha ziyALasvarUpa thaI jAya che. 77 lokadviSTapriyAvazyaghAtakAdeH smRto'pi yaH / mohanocATanAkRSTi-kArmaNastambhatAdikRt // 78 // lokaSTi ane priyaghAtaka jevA upara paNa namaskAramatranuM smaraNa mAtra paNa lokamAM prIti utpanna kare che tathA zatruone mULamAMthI dUra kare che, iSTane kheMcI lAve che, vazamAM nahi AvanArane vazamAM lAve che, ane mAravA AvanArane paNa khaMbhita kare che. 78 dUrayatyApadaH sarvAH, pUrayatyatra kAmanAH / rAjyasvargA'pavargAstu, dhyAto yo'mutra yacchati // 79 // dhyAna karAyelo maMtra A lokamAM ja sarve ApadAne dUra kare che, tathA sarve kAmanAone pUrNa kare che, tema ja paralokamAM rAjyAdinAM ane svarga tathA mokSanAM sukha Ape che. 79 zrIpArzvapratimApUjA,-dhUpotkSepAdipUrvakam / tamekAgramanAHpUta,-vapurvastrA'nizaM japaH // 10 // zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pratimAnI pUjA tathA dhUpoleMpAdipUrvaka zarIra ane vastra pavitra karIne tathA mananI ekAgratA karIne tuM niraMtara te maMtrano jApa kara. 80 prakIrNaka paccanamukkArasamaM ante,vaccanti jassa dasa pANA / so jai na jAi i mukkhaM, avassa mANio hoi // 1 // aMtasamaye jenA daza prANo paMcanamaskAranI sAthe jAya che, te jo mokSane na pAme to avazya vaimAnika thAya che, arthAt vimAnAdhipati deva thAya che. 1 aho paJca namaskAraH, ko'pyudAro jagatsu yaH / sampado'STau svayaM dhatte, datte'nantAstu tAH satAm // 2 // aho ! A jagatamAM paMcanamaskAra kevo udAra che ke je pote ATha (ja) saMpadAne dhAraNa kare che, chatAM satparuSone anantasaMpadAo Ape che. 2 navakAramAM prathamanAM cha padomAM zaraNagamanano bhAva che tethI tathA bhavyatyAdinA paripAka vaDe duHkhAnubaMdhasvarUpa saMsArano nAza thAya che. sAtamAM padathI sarvotkRSTaduSkataga vaDe pApakarmano nAza thavAthI duHkhaphalakasaMsArano nAza thAya che. chellAM be padothI sarvotkRSTasukRtAnumodana thavA vaDe zuddha dharmanI prApti thavAthI duHkharUpa saMsArano nAza thAya che. 454 - kailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryapuraMdara zrI haribhadrasUriviracita zrI yogabindunAmaka grantharatnamAM zrI namaskArano mahimA ane ja5nuM vidhAnA mUlam- akSaradvayapyetacchUyamANaM vidhAnataH gItaM pApakSayAyocyuryogasiddhairmamahAtmabhi : // 40 // // yogabindau // TIkA-akSaradvayamapi kiM punaHpaJcanamaskAradInyanekAnyakSarANItyapi zArthaH / etat 'yoga' iti zbdalakSaNaM 'zrUyamANam / tathAvidhArthAnavabodhe'pi, 'vidhAnato' vidhAnena-zraddhAsaMvegAdizuddhabhAvollAsaka. rakuDmalayojanAdilakSaNena / gItam' uktaM 'pApakSayAya' mithyAtvamohAyakuzalakarmanirmUlanAyoccaityartham / kairgItamityAha- 'yogasiddhaiH' yogaH siddho niSpanno yeSAM te tathA, tairjinagaNadharAdibhiH 'mahAtmabhiH' prazastabhAvairiti // 40 // - mULano artha - A be akSaro paNa vidhAnapUrvaka sAMbhaLavAmAM Ave to atyaMta pApakSayane mATe thAya che ema yogasiddhamahApuruSobhe hetuM cha. 40. TIkAno artha-be akSaro paNa arthAt paMcanamaskArAdi aneka akSaronuM to kahevuM ja zuM? "yoga evA mAtra be akSarone ja, tevA prakArano teno artha na jANavA chatAM zraddhAsavegAdi zuddhabhAvollAsapUrvaka ane be hAtha joDavApUrvaka sAMbhaLavAmAM Ave to mithyAtvamoha Adi akuzalakarmanuM atyaMta nirmUlana karanAra hoya che, ema yoga jemane siddha thayo che evA zrI jinezvara-gaNadharAdi mahApuruSoe kahyuM che. 40. mUlam-mAsopavAsamityAhurmRtyunaM tu tamodhanAH / mRtyuJjayapopetaM, parizuddhaM vidhAnataH // 134 // // yogabindau // TIkA-'mAsopavAsaM' mAsaM yAvadupavAso yatra tattathA ityetat 'AhuH' ukta vanta : / 'mRtyunaM tu' mRtyuna nAmakaM punastapaH / 'tapodhanAH' tapaHpradhAnAH munayaH / 'mRtyuMjayajapopetaM' paJcaparameSThinamaskArAdirUpaM mRtyuMjayasaMjJamantrasmaraNasamanvitaM / 'parizuddham' ihalokAzaMsAdi-parihAreNa / 'vidhAnataH' kaSAyanirodha-brahmacarya-devapUjAdirUpAdvidhAnAt // 134 // mULano artha-mRtyuMjaya japathI sahita parizuddhavidhAnapUrvaka karelo mAsopavAsano tapa mRtyuba eTale mRtyune haNanAra thAya che ema tapodhana mahApuruSo pharamAve che. TIkAno artha-paMcaparameSThinamaskArAdirUpa mRtyuMjaya nAmaka maMtranA smaraNasahita, "parizuddha' eTale IhalokanI AzaMsAdi doSarahita ane vidhAnapUrvaka eTale brahmacarya devapUjAdarUpa vidhinA pAlanapUrvaka, eka mahinA sudhI lAgaTa upavAsa karavAmAM Ave tene tapapradhAnamahAmunio mRtyunatapa kahe che. 134. AdikarmakamAzritya, japo hyadhyAtmamucyate / devatAnugrahAGgatvAdato'yamabhidhIyate // 380 // japaH sanmantraviSayaH, sa cokto devatAstavaH / dRSTaH pApApahAro'smAdviSApaharaNaM yathA // 381 // devatApurato vA'pi, jale vA'kaluSAtmani / viziSTadrumakutre vA, kartavyo'yaM satAM mataH // 382 // parvopalakSito yadvA, putrajIvakamAlayA / nAsAgrasthitayA daSTayA, prazAntenA'ntarAtmanA // 383 // vidhAne cetaso vRttistadvarNeSu tatheSyate / arthe cA''lambane caiva, tyAgazcopaplave sati // 384 // mithyAcAraparityAga, AzvAsAtta vartanam / tacchuddhikAmatA ceti, tyAgo'tyAgo'yamIdazaH // 385 // zrI namaskArano mahimA 455 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathApratijJamasyeha, kAlamAnaM prakIrtitam / ato prakaraNe'pyatra, bhAvavRttiM vidurbudhA : // 386 // munIndraiH zasyate tena yatnato'bhigrahaH zubhaH / sadA'to bhAvato dharmaH, kriyAkAle kriyodbhavaH // 387 // che yoninI che artha - dhArmikapuruSanuM pradhAnalakSaNa (karajapAdirUpa) japa che, e paNa adhyAtma kahevAya che. je devatAno japa karavAmAM Ave te devatAnA anugrahanuM te aMga che. e kAraNe have japane kahIe chIe. (380). japano viSaya viziSTamaMtra che, te maMtradevatAnI stutirUpa hoya che, devatAnI stutirUpa viziSTamaMtranA (punaH punaH parAvartanarUpa) japathI pApano apAra thAya che. jema tevA prakAranA maMtrothI (sthAvarajaMgama) viSano apAra thato pratyakSa dekhAya che tema. (381). A japa devatAnI sanmukha athavA svaccha jaLavALAM jaLAzayonI AgaLa athavA patro-puSpo ane phaLothI lacelAM vRkSovALA vanapradezanI aMdara karavA mATe satparuSonI AjJA che (382). hAthanI AMgaLIo upara ke rUdrAkSanAmakavRkSanA phaLanI mALA upara, nAsikAnA agrabhAga upara daSTi sthira karIne tathA aMtarAtmAthI zAMta thaIne maMtronA akSarone viSe, arthane viSe ane pratimAdi AlaMbanane viSe cittanI vRtti parovavI. cittanI viparIta gati thavA lAge tyAre japano tyAga karavo. (383-384). vyAkuLacitta vakhate japano tyAga karavAthI (aMdarathI azAMta chatAM bahArathI zAMta AkAra karavArUpa) mAyAcArano tyAga thAya che tathA vizrAMti levAthI japamAM sArI rIte pravRtti thAya che. e rIte zuddhinI kAmanAthI karelo tyAga e atyAga che (385). (be ghaDI Adi) jeTalA kALa mATe pratijJA lIdhI hoya teTalA kALapramANa japa karavo. pratijJA karavAthI japa sivAyanA kALe paNa japamAM manovRtti kAyama rahe che ema budhapuruSo kahe che (38). (japa sivAyanA kALe paNa zubhavRtti rahetI hovAthI) mahAmunioe pratijJA levArUpa abhigrahane vakhANyo che, abhigraha vaDe bhAvarUpa dharma thAya che, ane kriyA kALe kriyAthI (paNa) dharma thAya che. mATe abhigrahane vakhANyo che.) (387). maMtra caitanya prakaTAvanAra maMtrA devatA, gurU ane AtmAnuM je manana karAve ane manana dvArA jIvanuM rakSaNa kare te maMtra che. maMtra eka bAju mana ane prANanuM AtmA sAthe joDANa karAve che. ane bIjI bAju tenA manana dvArA devatA ane gurU sAthe AtmAnuM aikaya sadhAve che. maMtranAM akSarono saMbaMdha mana ane prANanI sAthe che. maMtranA arthano saMbaMdha devatA ane gurU sAthe che. gurU, maMtra ane devatA, tathA AtmA, mana ane prANa e badhAnuM aikaya thavAthI maMtra caitanya prakaTe che. ane maMtra caitanya prakaTavAthI yatheSTa phaLanI siddhi thAya che. devatA gurUno saMbaMdha sakala jIvasRSTi sAthe che. tethI maMtra cetanya vizvavyApI banI jAya che. parameSThinamaskAra e rIte samatvabhAvane vikasAve che. samatvabhAvano vikAsa mamatvabhAvane dUra karI Ape che. mamatvabhAvanA nAzathI ahatva jAya che. samatvabhAvanA vikAsathI ahatva pragaTe che. parameSThiono namaskAra e sarvamaMgaLomAM pradhAna-zreSTha maMgaLa che. nitya vRddhi pAmanAra A zAzvata maMgaLa che. kemake te jIvane aha-mamabhAvathI choDAve che. ane ahaMbhAvane vikasAve che. svArthavRttidUra karI Ape che. ane paramArthavRtti vikasAvI Ape che. punaH punaH parameSThinamaskAra vaDe deva, guru,AtmA, mana ane prANanuM aikaya sadhAya che tathA maMtra caitanya pragaTe N 456 A tralokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Tit Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryazrI siddhasenasUriviracita zrI namaskAramAhAbhya [bhAvAnuvAda] prakAza pahelo jagatamAM kalpatarusamAna zrI RSabhasvAmIne namaskAra ho. tapa ane jJAnarUpI dhananA svAmI tathA indrothI paNa pUjita zrI zAntinAthasvAmIne namaskAra ho. zrI suvratasvAmIne, zrI anaMtanAthane, zrI ariSTanemine, zrI pArzvanAthasvAmIne, zrI vIrabhagavAnane tathA sarva arihaMtone namaskAra thAo. aSNutA, aMbikA, brAhmI, pAvatI tathA aMgirAdi mAtAtulya devIo ane puruSArthanI zakti Apo. puNyane utpanna karanAra, pAlana tathA zodhana karanAra tathA jIvane vizrAMti ApanAra paMcaparameSThino namaskAra sadA jayavaMta varto. A kaDavo saMsAra paNa mAnya che, kAraNa ke A saMsAramAM janma pAmIne mane zrI jinAjJAno Azraya maLyo zrI jinazAsanarUpI manuSyakSetramAM pAMca merusamAna zrI arihaMta, siddha, AcArya upAdhyAya ane sarvasAdhuone namaskAra ho. je bhavya jIvo A pAMca padonuM bhAvathI smaraNa kare che temane bhavamAM bhramaNa kyAMthI hoya? tIrthaMkaranI vANInA atizayasamAna pAMca padanA pAMtrIza akSaro tamAruM kalyANa karo. zrI siddhasenanI vANI paMcaparameSThinI stuti dvArA potAnA AtmAnI zuddhi kare che. jeo arihaMtanuM zaraNuM svIkAre che temane rAjAo vaza thAya che, devatAo namaskAra kare che tathA nAgakumArAdi bhavanapati devono temane bhaya hoto nathI. je arihaMtanI pUjA kare che, tenA upara mohanuM calaNa nathI. te niraMtara AnaMda pAme che ane alpa samayamAM mokSane pAme che. je arihaMtone kevaLIo pradakSiNA ApI ApIne pUje che temanuM mAhAbhya koNa jANI zake? rAgadveSAdi zatruo ke jemaNe brahmA, viSNu, mahezAdi devonI paNa khUba viDaMbanA karI che te zatruone eka jinezvare ja haNyA che. jIva ane karma, kSIra ane nIranI mAphaka maLelAM che temanuM haMsanI mAphaka vivecana (judApaNuM) karanAra bhagavAna jinezvara ja che. jIva tathA karmano saMyoga mahAtmA puruSone paNa muzkelIthI dekhAya che, te karmapAzathI bacAvanArA zrI jinezvaranuM ame praNidhAna karIe chIe. prathamapadanA "namohiMtA ' evA je sAta akSaro, jinamUrti jinAgamAdi sAta kSetranI mAphaka saphaLa che ane bharataairavatAdi sAta kSetranI mAphaka zAzvata che te sAta akSaro mArA sAta bhayane dUra karo. prakAza bI. jyAM siddhabhagavaMto pratiSThA pAmyA che tyAM janma nathI, maraNa nathI, bhaya nathI, parAbhava nathI ane zrI namaskAra mahAbhya-prakAza 1-2 457 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezamAtra paNa kleza nathI. keLanA staMbha jevo A asAra saMsAra kyAM ane Agama tathA yuktidvArA nizcita thayo che vaibhava jemAM evI siddhazilA kyAM! ujjavaLadharmavALA, zukladhyAnavALA, zuklalezyAvALA ane nirmaLakIrtivALA zrI siddhibhagavaMto amane siddhi Apo. jJAna ane kriyAno yoga thavAthI siddhapadanI prApti thAya che. pakSIne be pAMkho jema ISTasthAne pahoMcADe che tema tapa ane zimarUpI be pAMkho prANIne paNa IcchitasthAne pahoMcADe che. nizcaya ane vyavahAra ane sUrya ane caMdranI jema niraMtara prakAza Ape che. manazuddhi e AtyaMtaratattva che ane saMyama e bAhyatattva che, te bannenA saMyogathI mokSanI prApti che. eka pAMkhathI paMkhI UDe nahi, eka cakrathI ratha cAle nahi, tema ekAMtamArgathI nirvANa pamAya nahi. jema dazanI aMdara nava sudhInI saMkhyAo samAI jAya che tema anekAMtasamudramAM ekAMtarUpI saghaLI nadIo samAI jAya che. jema daridranA gharamAM cakravartInI samRddhi samAya nahIM tema tuccha ekAMtamAM anekAMtanI saMpadAo samAya nahI. sattAsattva, nityAnitya, dharmAdharma vagere baLe guNo vastunI siddhi darzAvanArA che mATe buddhinA ATha guNonuM avalaMbana laI, ekAMtano Agraha mUkI daI vastutattvane mATe prayatna karo. traNa rekhAvALo ane mAthe anusvAravALo / kAra evuM dekhADe che ke jJAna, darzana ane cAritrarUpa traNa ratnavALo AtmA mokSane pAme che. audArikAdi pAMca zarIrano nAza karanAra ane paMcamI siddhi gatine ApanAra 'namo siddhANaM' evA pAMca akSaro janma, jarA, maraNAdika svabhAvavALA saMsArathI tamAruM rakSaNa karo. prakAza trIjo jemaNe AcAryonA caraNonuM zaraNuM svIkAryuM che teone ajJAnarUpI aMdhakAra naDato nathI, karmaLano lepa tathA mana, vacana ane kAyAnAM kaSTo paNa hotAM nathI. mohanA trAsathI jakaDAyelA prANIone paNa AcAryo, kezIgaNadharanI mAphaka duHkhathI mukAve che te ghaNuM ja Azcarya che. AcArya temane kahevAya che ke jemanA AcAro manohara hoya tathA jemanuM jJAna zivasaMgama karAvanAruM hoya. te yatIndro mAre zaraNa ho ke jeo yathAsthitapadArthanA upadezaka che, ahiMsAdi yamonuM pAlana kare che tathA potAnA AtmAnuM pUjana kare che. saMyamI munionA svAmI evA te AcAryo zatru, mitra, sukha, duHkha, ISTa, aniSTa mokSa, bhava Adi tamAma padArtho para samAnavRttivALA hoya che. bhramara jema kamaLa para jaI pahoMce che tema amUlyasiddhio tathA ujjavalalabdhio svayameva AcAryo pAse jaI pahoMce che. evA A "namo kAyA ' trIjA padanA sAta akSaro sAta narakapRthvIrUpa durgatino nAza karo. IN 458 458 A gailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja MS Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAza cotho upAdhyAyano Azraya karanAra sujJamanuSya tattvathI calita thato nathI. vAdamAM koI tene jItI zakatuM nathI. upAdhyAya mUrtimAna udaya che, samyagdaSTi jIvone mATe utsavasamAna che, tathA uttamapuruSone utsAharUpa che. vacanathI ane vayathI vRddha, hiMsAdi pApathI rahita tathA AgamazAstranA pAragAmI zrI upAdhyAyane tame pUje. kharekhara upAdhyAya vinA saptanamAM caturAI, parazAstromAM kuzalapaNuM tathA dvAdazAMgI sUtranI prApti kyAMthI hoya? sAtarajju pramANa Urdhvalokano mArga prakAza karavAmAM dIpaka samAna "nano 3varjayAnuM !' evA cothA padanA sAta akSaro mArA sAta vyasanano nAza karo. prakAza pAMcamo - sAdhunI sevA karanArA manuSyone vyAdhi pIDA karato nathI, daridratA satAvatI nathI, snehIjanono viyoga tathA udvega thato nathI. sarvasaMganA tyAgI ane rAgAdi AMtarikazatrunA vijetA munio khUba AnaMda pAme che, tathA mokSalakSmI temanA para kaTAkSa pheke che. arthAt temane varavA icche che. lobhano nAza karanArA, lokottaracAritravALA tathA trIjA lokottamapadane dhAraNa karanArA munio amArA pApano nAza karo. sAdhubhagavaMto mUlottaraguNanA samUhomAM potAnI IcchAnusAra ramI rahyA che. zrutanA pAragAmI saMvignasAdhuone viSe ekAkIpaNuM e dakSiNAvartazaMkhamAM siddhanadInA jalasamAna che. sAdhu ekAkI hovAthI (gacchamAM rahevA chatAM kevaLa aMtarAtmAmAM ja ramatA hovAthI sAdhune ahIM ekAkI kahyA che. athavA to jinakalpI munionI apekSAe sAdhuonuM ekAkIpaNuM ahIM varNavyuM che) krodhathI vihvaLa thatA nathI, mAna paNa karatA nathI, daMbha paNa kare nahIM tathA ekAMkI rahenArane lobha paNa lUMTI zake nahIM. ekatvane pAmelA zrI namirAjarSi vagere pratyekabuddha thaIne zivasaMpadAne pAmyA. tattvanA jJAtA ane saMvigna cittavALA sapuruSonuM ekAkIpaNuM e ja samatAnI nIka che. indriyone vaza rAkhanAra be mANasomAM paNa ekAkIpaNuM ja che, jyAre indriyone vaza thayelo eka hoya topaNa hajAra jevo ja che. be netronI jema be manuSyo sAthe hoya to ja teo darzana mATe samartha thAya che, jyAre ekalo to viDambanAnuM sthAna thAya che. ekalo svArtha paNa sAdhI zakato nathI tathA loka ke lokottaramAM koI teno vizvAsa karatuM nathI. bhAvanA ane dhyAnamAM jeno aMtarAtmA layalIna che, te lAkhonI madhyamAM vasato hoya to paNa tenuM ekAkIpaNuM nAza pAmatuM nathI. nirjIvamAM jema caitanya na hoya, kAyaromAM jema sAhasa na hoya, tema munio ghaNA hoya to paNa temanAmAM jarAya kalaha hoto nathI. ON zrI namaskAra mAhAbhya-prakAza 4-5 thI 459 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je mugdhabuddhivALAne pAMca cha sAdhuonI sAthe vasavAmAM paNa glAni thAya che, tene anaMtasiddhonI sAthe rahevAnI abhilASA zI rIte thAya ? ratnatrayInI sAdhanAmAM rAgAdi doSono eTalo badho upadrava che ke ekAkIpaNe kSemakuzaLatA rahetI nathI. ekAkIne sukRtano ullAsa raheto nathI, tenA koI prayojananI siddhi thatI nathI, to pachI mokSanI prApti to hoya ja kyAMthI ? zleSmavALAne sAkara tathA jvaravALAne snigdhabhojana jema ucita gaNAtuM nathI, tema yatimAM ekAkIpaNuM ucita gaNAtuM nathI. ekalo mANasa cora jevo lAge che, be mANaso dhUrta jevA lAge che, traNa mANaso vizvAsanuM sthAna bane che ane aneka mANasono samUha rAjAnI jema zobhe che. jina pratyekabuddha AdinA dRSTAMtathI ekAkI thavuM nahi, kema ke carmacakSuvALAoe jJAnacakSuvALAonI sAthe spardhA karavI yogya nathI. athavA to cAturgatikasaMsAramAM paribhramaNa karatAM prANIone puNyapApano sAtha hovAthI temanAmAM ekAkIpaNuM ghaTatuM ja nathI. AhArAdi saMjJAo, duSTalezyAo ane vikathAo jemanA aMtaHkaraNane niraMtara capaLa banAve che, temane ekAkIpaNuM kaI rItie ghaTI zake ? DAkaNa jevI aviratino jene sadAno prema che, tene ekAkIpaNuM kema hoya ? jenI pAMce indriyo agninI mAphaka dehane niraMtara bALe che, te ekAkI kema hoya ? dUdha dUdhanI sAthe, pANI pANInI sAthe, dIvo dIvAnI sAthe ane amRta amRtanI sAthe jema maLI jAya che, tema muni muninI sAthe bhaLI jaI ekapaNAne pAme che. kaSAyo jene kSaNavAra mUkatA nathI, mana, vacana, kAyAnA duSTa vyApAro jyAM bhraSTa ka2vAne taiyAra rahe che, tyAM ekAkIpaNuM sukha zI rItie Ape ? jenA pramAda, mithyAtva tathA rAgAdi doSo, kharAba pADozInI mAphaka chalane ja joyA kare che, tene ekAkIpaNAmAM sukha kyAMthI hoya? A doSothI mukta puruSa, samUhamAM vase topaNa naga2mAM vasanArA paradezInI mAphaka ekAkI ja che. A doSothI sahita yogI phogaTa ekAkIpaNuM aMgIkAra kare che, kAraNa ke evI rIte to vaMTha, zaTha, cora, jAra vagere puruSo paNa ekalA ja bhamatA hoya che. puNyapApanA kSayathI paramAtmApaNAne pAmelA AtmAomAM ja kevaLa ekAkIpaNuM che. athavA to jinavacanamAM sarvathA vidhi-niSedha che ja nahi. tethI munisattamo lAbha-hAnino vicAra karIne ja pravarte che. sAdhuo homa ka2tA nathI, dAna detA nathI, tapa tapatA nathI, jaya japatA nathI, kriyA karatA nathI, chatAM AzcaryanI vAta che ke teo paramapadanI sAdhanA kare che. manoha2gIta, manoha22sa, manoharagaMdha, divyataLAIono sparza tathA devAMganAonAM rUpa A pAMceya indriyonA viSayothI paNa je munio AkarSAtA nathI te munio niraMjana che. "namo choD savvasAhUNaM / ' paMcamapadanA nava akSaro evA mane dharmane viSe navo navo bhAva Apo. 40 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAza chaTTo A paMca parameSThine karAyelo namaskAra sarvapApano nAza karanAra che tathA sarvamaMgaLomAM prathama maMgaLa che. je koI pAMca samitimAM prayatnazIla banI, traNa guptithI pavitra thaI, A paMca namaskAranuM trikALasmaraNa kare che, tene zatru mitrarUpa bane che ane viSa amRtarUpa thAya che, zaraNarahita evuM araNya paNa jANe vasavA lAyaka suMdara mahela hoya tevuM banI jAya che, duSTagraho anukULa thaI jAya che, cora loko yaza phelAvanArA bane che, kharAba nimitto ane apazukanAdi paNa zubhaphaLane ApanArAM bane che, maMtra, taMtra vagere teno parAbhava karI zakatA nathI, DAkaNo paNa eno droha karI zakatI nathI, sarpo kamaLanI nALa jevA banI jAya che, agni caNoThInA DhagalA jevo thaI jAya che, siMho ziyALa jevA banI jAya che, hAthIo mRgalA jevA thaI jAya che, rAkSaso rakSA karatA thaI jAya che, bhUto vibhUti karanArA bane che, preta prIti karavA lAge che, ceTakamalinavyantaradevatA tenA dAsa bane che, yuddha tene dhana ApanAruM thAya che, rogo tene bhoga ApanArA thAya che, vipatti tenI saMpattine mATe thAya che tathA sarva prakAranuM duHkha tene sukha ApanAruM thAya che. jema garuDano svara sAMbhaLavAthI caMdananuM vRkSa sarponAM baMdhanothI mukta thAya che, tema paMcanamaskArano gaMbhIradhvani sAMbhaLavAthI manuSyo paNa tamAmabaMdhanothI mukta thAya che. namaskAramAM eka cittavALAo mATe jala, sthala, smazAna, parvata, durga vagere upadravanAM sthAno paNa utsavarUpa banI jAya che. puNyAnubaMdhI puNyane dhAraNa karanAro je koI jIva vidhipUrvaka paMcaparameSThinamaskAranuM dhyAna kare che, te tiryaMca ke narakagatimAM jato ja nathI. namaskAranA prabhAvathI cakravartI AdinI saMpattio samudrakinAre rahelA muktAphaLa jevI sulabha thaI jAya che. vidhipUrvaka bhaNelo A maMtra vazIkaraNa, kSobha, khaMbhAdimAM paNa siddhi ApanAro thAya che. vidhipUrvaka smaraNa karavAmAM Avato A namaskAramaMtra paravidyAno uccheda kare che, tathA sudradevatAonA upadravano dhvaMsa kare che. svarga, mRtyu ane pAtAla ema traNe lokamAM dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe je kAMI AzcaryakArI atizaya koIne dekhAya to te namaskAranI ArAdhanAno ja prabhAva che ema jANavuM. tiSNulokamAM caMdra vagere, adholokamAM camarendra vagere, saudharmAdi devalokamAM zakrendra vagere tathA AgaLanA ahamindra vagerenI je kAMI saMpattio dekhAya che, te namaskArarUpI vRkSanA aMkurA, pallavo, kaLIo agara to puSpo che ema samajavuM. namaskArarUpI mahAratha upara caDIne ja atyAra sudhImAM tamAma AtmAo paramapadane pAmyA che ane pAmaze. je A maMtra durlabha evuM zivapada paNa Ape che, to AnuSagika je bIjAM phaLo Ape tenI to gaNatrI paNa kema thAya? jeo mana, vacana ane kAyAnI zuddhithI eka lAkha navakArano jApa kare che, teo jainasaMghanA pUjya banI tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. he mitra! je tAruM mana namaskAramAM lIna thatuM nathI, to cirakALanA AcarelAM evAM paNa tapa, zruta ane cAritranuM zuM kAma che? zrI namaskAra mAhAbhya-prakAza 6 che. 41 varSa 461 Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je asaMkhyaduHkhono kSaya kare che, je A loka ane paralokamAM sukha ApavAmAM kAmadhenu samAna che, duSamakALamAM je kalpavRkSasamAna che, te maMtrAdhirAjano jApa zA mATe na ka2vo ? dIvAnA ke sUryanA tejathI paNa je aMdhakArano nAza thato nathI, te aMdhakArano nAza namaskArathI thAya che. kRSNa ane zAmbanI mAphaka bhAvanamaskAramAM tatpara thA ane vIrAsALavI tathA pAlakanI mAphaka dravyanamaskAramAtrathI AtmAnI phogaTa viDaMbanA mA kara. jema nakSatromAM caMdramA zobhAyamAna che, tema tamAma puNyarAzimAM bhAvanamaskAra zobhe che. arthAt te sarvazreSTha che. jIve anaMtIvAra dravyaliMgo grahaNa karyAM ane mUkyAM paNa te bhAvanamaskAra vinA phaLyAM nahi. AThavAra, AThasovAra, AThahajAravAra ke AThakaroDavAra A namaskAra vidhipUrvaka japavAmAM Ave to te traNa bhavamAM mukti Ape che. he dharmabandhu ! saraLabhAve pharIthI tane prArthanA karuM chuM ke saMsArasamudramAM jahAjasamAna A maMtrane viSe zithila thaIza nahIM. A bhAvanamaskAra avazyameva utkRSTa teja che, svargApavargano mArga che, durgatino nAza karavAmAM agninA kaNa samAna che. bhavyaprANIo aMtasamayanI ArAdhanA vakhate Ane bhaNe, gaNe, sAMbhaLe ane enuM dhyAna dhare to te kalyANanI paraMparAne pAme che. jema gha2mAM Aga lAge tyAre gRhastha badhuM ja mUkIne sArabhUta evA eka mahAratnane ja grahaNa kare che, tathA yuddhamAM kaTokaTInA samaye mahAsubhaTa potAnA amodhazastrane ja grahaNa kare che. tema aMta samaye sarvazrutaskaMdhanuM cintavana karavAnuM sAmarthya rahetuM nahIM hovAthI dhIrabuddhivALA sAtvikapuruSo dvAdazAMgInA sArabhUta paMcaparameSThine ja yAda kare che. samudramAMthI amRtanI jema, malayAcalamAMthI caMdananI jema, dahIMmAMthI mAkhaNanI jema, AgamamAMthI udbharelA sarvazrutanA sArabhUta ane kalyANanA nidhisamAna A navakArane koIka dhanyapuruSa ja seve che. pavitrazarIre, kamalAsane besI, hAthane yogamudrAe rAkhI, saMvignamanavALA banI, spaSTa, gaMbhIra ane madhura svare pUrNa paMcanamaskArano samyak prakAre uccAra karavo e utsarga vidhi che. glAni AdinA kAraNe A vidhi pALavI na bane to 52meSThionA nAmanA Adi akSarothI banatA 'sijhADatA / ' maMtrane yAda karIne paNa anaMtA jIvo yamanA baMdhanathI mukta thayA che. athavA to e Agha akSaronI saMdhi karavAthI ga+++3+m=M (OM)bane che ke je OMkAra mohahastIne vaza karavA mATe aMkuzasamAna che. daivavazAt aMtasamaye OMkArane paNa yAda na karI zakAya to dharmabandhanI pAsethI tenuM zravaNa ka2vuM ane vicAravuM ke aho ! huM sarvAMge amRtathI sIMcAyo chuM ane AnaMdamaya thayo chuM ke jethI koI puNyazALI baMdhue paramapuNyanA kAraNabhUta, paramakalyANane karanAra, paramamaMgalamaya evo A paMcanamaskAra mane saMbhaLAvyo. A paMcanamaskAranuM mane zravaNa thayuM tethI aho ! mane durlabhavastuno lAbha thayo, priyano saMgama thayo, tattvano prakAza thayo, hAthamAM sArabhUta vastu AvI, Aje mArAM kaSTo naSTa thayAM, pApa palAyana karI gayAM ane huM bhavasamudrano pAra pAmyo. 462 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcanamaskAranA zravaNathI aho ! Aja mAro prazama, devagurunI AjJAnuM pAlana, niyama, tapa ane janma e saghaLuM ya saphaLa thayuM. agnino tApa jema suvarNanI zuddhine mATe thAya che, tema mArI vipatti paNa mane saMpatti mATe thaI kAraNa ke mahAmUlyavAna evA A namaskAranuM teja Aje mane maLyuM ! A rItie zamarasanA ullAsapUrvaka namaskAranuM zramaNa ane tenI bhakti karanAro jIva kliSTakarmone haNI sadgatinuM bhAjana thAya che. uttamadevone viSe utpanna thaI, tyAMthI vI vipula kuLomAM utpanna thaI, paraMparAe ATha bhavamAM siddhine pAme che. prakAza sAtamo sarvakALa tathA sarvakSetrone viSe nAma, sthApanA, dravya ane bhAvathI traNa lokane pAvana karanArA zrI jinezvarI mane zaraNabhUta ho. te jinezvaro atItakALamAM zrI kevaLajJAnI vagere thaI gayA. vartamAnakALamAM zrI28SabhadevAdi thayA ane bhaviSyakALamAM zrI paDAnAbhAdi thaze. zrI sImaMdharAdi viharamAnaarihaMto che. zrI caMdrAnana, zrI vAriSeNa, zrI vardhamAna ane zrI RSabha e cAra zAzvatAtIrthaMkaro che. vartamAnakALamAM teo saMkhyAtA che ane saghaLAya videho, bharata ane airAvatanA bhUtakALamAM anaMtA thayA ane bhaviSya kALamAM anaMtA thaze. teo kevaLajJAnanA prakAzathI dedIpyamAna che. aDhAra doSothI rahita che. asaMkhyAtA indro temanAM caraNonI sevA kare che. suMdaraprAtihArya ane atizayothI teo yukta che. pAMtrIza guNanA zaNagAravALI dezanAthI traNa jagatanA jIvone teo bodhinuM dAna Ape che. anuttaravimAnavAsI devo niraMtara temanuM smaraNa kare che. bIjI koI na ApI zake tevA mokSamArganuM teo dAna Ape che. AvA jinezvaronuM samyagu rItie darzana karavAthI ja pApa palAyana karI jAya che, Adhi-vyAdhi nAza pAmI jAya che ane daridratA dUra bhAgI jAya che. je jihuvA kSaNekSaNe jinendronA mAhAbhyanuM stavana karatI nathI, te mAMsanA khaMDarUpa jitA niMdya che, te vaDe saryuM. arihaMtonA caritranA madhura zravaNathI je karNa ajANa che, te karNa ane chidramAM kAMI ja aMtara nathI. je netro sarva atizayasaMpanna zrI jinabimbamAM darzana karatAM nathI, te netro nathI paNa mukharUpI gharanAM jALiyAM che. anAryadezamAM vasatA zrI AdrakumAra atipratimAnA darzanathI saMsAranA pArane pAmyA. zayaMbhava bhaTTa jinabimbanA darzanathI kSaNamAM tattvane jANanArA thayA ane sugurunAM caraNone sevIne uttamArtha sAdhI gayA. aho ! sAttvikaziromaNi zrI vajakarNarAjA sarvanAzanA prasaMgamAM paNa jina vinA anyane na namyA. devatattva, gurutattva ane dharmatatvamAM sthiracittavALA vAnarendra zrI vAlI rAjAnuM teja pUjanika che. mahAsatI sulasAnI daDhatAthI jagadguru zrI vIraparamAtmA paNa kalyANavArtAmAM teNI ne yAda kare che. zrI vIrane bhAvathI vaMdana karavA janAro dadUra deDako rastAmAM ja marIne saudharmakalpamAM mahartikadeva thayo. hAsA-mAsAno pati ke je devalokamAM AbhiyogyanA nIcakarmathI kheda pAmyo hato, teNe potAnA AtmAnI muktine mATe devAdhidevanI pratimA pRthvItala para pragaTa karI. zrI namaskAra mAhAbhya-prakAza-7 43 Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa lokamAM pratApazALI zrI ceTakarAjA jinacaraNonI sevAthI pApano tApa zamAvI surendronA cittamAM paNa vAsa pAmyA. devendro paNa saMsArano parAbhava karavA mATe naMdIzvaratIrthanA alaMkArasamAna zAzvatAjinamaMdiromAM aSTAhnikamahotsava Ujave che. zAstromAM kahyuM che ke svayaMbhUramaNamAM jinabimbonI AkRti jevA mastyonA darzanathI anyamatsyone jAtismaraNa jJAna thAya che ane te matsyo namaskAramAM tatpara banI devagatimAM jAya che. manuSya, sura ane asuronuM sAmrAjya je niHzaMkapaNe bhogavAya che te zrI jinacaraNonI kRpAnI lIlAno ja leza che. manuSyalokamAM cakravartIo, devalokamAM zakrendro vagere ane pAtAlalokamAM dha2Nendra vagere vijayavaMta varte che te jinabhaktino pratApa che. zrI jinAjJAne mukuTanI mAphaka mastake caDAvIne agyAra rudromAMthI keTalAka saMsArasAgara tarI gayA ane bAkInA tarI jaze. pANImAM jema agninI jvALA zamI jAya, amRtamAM jema viSanI Urmio zamI jAya, tema zaMkarAdi devonI kathAono vistAra zrI jinezvaronI samatAmAM vilIna thaI jAya che. zrI jinendranAM caritrone samyag saMbhAratA satpuruSone ahIM ja AnaMdamAM eTalI magnatA rahe che ke temane mokSanI spRhA paNa rahetI nathI te yukta ja che. jema pANIthI tRSA zame che, annathI kSudhA zame che, tema eka jinadarzanamAtrathI bhavanI pIDA zame che. samatAne dhAraNa karanArA puruSo karoDo varSo sudhI bhale samAdhi pALe, topaNa arihaMtanI AjJA vinA teo zivapadane pAmaze ja nahi. jinadharmanA svIkAra vinA koI niyANA vinAnuM dAna Ape, suMdara rIte ziyaLanuM pAlana kare ane prazaMsA pAmI zakAya tevI tapazcaryAo kare, topaNa teone paramapadanI prApti thatI nathI. sUryathI jema divasa che, caMdrathI jema pUrNimAnI rAtri che, meghathI jema sukALa che, tema jinezvarothI avyayapada che. jema dyUta pAsAne AdhIna che, khetI vRSTine AdhIna che, tema zivapurano vAsa jinadhyAnane AdhIna che. traNa jagatanI lakSmIo sulabha che, aSTa siddhio sulabha che, paraMtu jinezvaronAM caraNonAM rajanI kaNikAo atidurlabha che. aho ! khedanI vAta che ke sUryane pAmIne paNa ghuvaDa to aMdha ja rahe che, tema jinane pAmIne paNa keTalAka manuSyo gADha mithyAtvathI aMdha ja rahe che. jina ja mahAdeva che, svayaMbhU che, puruSottama che, paramAtmA che, sugata che, alakSya che, svarga, mRtyu ane pAtAlanA svAmI che. buddha, mahAdeva vagerene sattva, rajas ane tamas e traNa guNanA viSayavALuM ja jJAna che, paraMtu lokottarasattvathI utpanna thanAruM jJAna zrI jinezvarone ja hoya che. meghanuM pANI taLAvamAM paDyA pachI loko ema bole che ke 'A pANI taLAvanuM che.' tema arihaMtanAM vacano hariharAdine viSe paDe che, tene ajJAnI loko potapotAnA devanAM vacano mAne che. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 464 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokottarasattvane kahenArAM jeTalAM nAmo che te kharI rIte arihaMtanAM ja nAma che. te sivAya sattva, raja ane tamoguNanA AbhAsathI utpanna thayelAM nAmo to mArA jevAne paNa A saMsAramAM karoDo vAra prApta thAya che. mUDhamANasa potAnA devanAM hajAra nAma sAMbhaLI harSita thAya che, kAraNa ke ziyALane bora maLavAthI paNa moTo mahotsava thAya che. anaMtaguNo siddha thayelA hovAthI jinanAM nAma anaMta che. athavA to nirguNa (sattvAdi guNathI rahita) hovAthI temane nAma ja nathI, to nAmanI saMkhyA koNa kare? sattva, raja ane tamoguNathI rahita parameSThinA prabhAvathI ja A vizva ajJAnanA kAdavamAM kheMcI jatuM nathI. huM ema mAnuM chuM ke lokanA agrabhAge jatA lokanAtha zrI arihaMtadeva jagatanA jIvone pApathI bacAvavA mATe puNyane ahIM ja mUkatA gayA. samitimAM apramatta evA prabhu pAsethI pApa bhavAraNyamAM nAsI gayuM, tenA dhvasa mATe puNya paNa pUMThe gayuM. e rIte puNyapApa baMnethI nirnimukta bhagavAna jina, lokAgra para ArUDha thaI muktikAMtAnI sAthe vilAsa kare che. jina dAtA che, jina bhoktA che, sarvajagata jina che, jina sarvatra jayavaMtA che. jina che, te A (AtmA) ja che. Ama dhyAnarasanA AvezathI tanmayapaNAne pAmelA jIvo, A loka ane paralokamAM, nirvine sakala lakSmIne vare che. prakAza AThamo ATha karmathI mukta ane paMdara bhedathI prasiddha zrI siddhabhagavaMto je arihaMtone paNa mAnya che, temanuM kayo satparuSa smaraNa na kare? niraMjana, cidAnaMda, rUparahita, svabhAvathI lokAjhane pAmelA, anaMta catuSTayane dhAraNa karanArA sAdi anaMtasthitine bhajanArA, ekatrIza guNothI yukta, paramezvara, paramAtmA, zrI siddhabhagavaMto mane sadAkALa zaraNabhUta ho. chatrIza guNathI vibhUSita zrI gaNadharo mane zaraNa Apo. sarvasUtranA upade zrI upAdhyAyo mane zaraNa Apo. daza prakAranA dharmamAM lIna, sadA sAmAyikamAM sthira, ratnatrayane dharanArA zrI sAdhuonuM mane zaraNa ho. carAcara jagatanA AdhArabhUta kevali praNIta dharma mAruM paramazaraNa ho. dharmarUpI himAlaya jJAna, darzana, caritrarUpI nadIothI traNa bhuvanane pavitra karanAra che. vividhadagaMta, hetu, yukti AdithI manohara evA syAdavAdatattvamAM hu lIna thayo chuM. navatattvarUpI amRtanA kuMDathI bharelo sarvazasiddhAMta gaMbhIra hovAthI pAtAla jevo lAge che. zrI jinAgama sarva jyotiSIone mAnya che, madhyasthapaNAno Azraya karanAra che ane vicArazIlapuruSonuM sthAna che. zrI jinezvaranI vANI dharmarAjAnI rAjadhAnI che, duSTakarmane bALI nAkhanArI che, saMdehane kApanArI che, tathA kalyANanI vRddhi karanArI che. A pramANe namaskAranA dhyAnamAM magna AtmAonI karmapranyi vilaya pAme che. zrI, hI, dhRti, kIrti, buddhi ane lakSmInI lIlAne prakAzita karanAra tathA devonA sAmrAjyane ane . zivapadane ApanAra A pAMca namaskAra jayavaMta ho. sarasvatI nadIne kinAre zrI siddhapuranagaramAM zrI siddhasenasUrIzvarajIe A zrI namaskAramAhAtya racyuM che. zrI namaskAra mahAvya-prakAza8 465 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskArano bAlAvabodha [A bAlAvabodhanA kartA koNa che te nirNaya thaI zakato nathI topaNa eka samarthajJAnI ane zraddhALu AtmAnI e kRti che ema tene vAMcatAM ja samajAI jAya che. temAM vi.sa. 1728 varSe caitra suda 8 bhome gaNi zrI tilakavijayavAcanArthe ema aMte lakheluM hovAthI tethI paNa prAcIna che e niHzaMka che. rAdhanapura pAsenA sAMtalapura gAmamAM pU. paM. zrI muktivijaya gaNivaranA bhaMDAranI hastalikhitapratano A utAro che. // zrI saMghezvarapArzvanAthAya namaH | namaskAranA arthanI bhAvanA yAne namaskAranA japanI sAthe tenA arthanI bhAvanA karavAmAM Ave to te japa zIghra phaLadAyI thAya che, ArAdhakone parameSThinamaskAranA arthanI zAstroktabhAvanA karavA mATe A bAlAvabodha ghaNo upayogI nIvaDe tevo che. temAM varNavelI vastu vizudhdhi guruparaMparAthI prApta che ane Aja sudhI avicchinna pravAhathI cAlI AvelI saMghamAnya che. bhASA prasAdika che, vAMcatAM ja AhlAda utpanna kare tevI che. nave padono zAstrokta artha jANavAnuM pramANabhUta sAdhana hovAthI ahIM tene akSarazaH mULabhASAmAM ja lIdhI che.] 'namo arihaMtA''mAro namaskAra zrI arihaMtane ho !' je zrI arihaMtabhagavaMto 34 atizayasahita, 35 vacanAtizayaparikalita, 18 doSaadUSita-(te 18 doSo anukrame 5-aMtarAya hAsyAdi SaT, kAma, mithyAtva, ajJAna, nidrA, avirati, rAga ane dveSa), aSTamahAprAtihAryasahita, (te prAtihAryo-1. bAra guNuM UMcuM azoka vRkSa. 2. kusumanI vRSTi, 3. paramezvaranI vANI yojana lagI guharI gAje, 4. 24 joDA cAmaro DhaLe, 5. cAra suvarNamaya siMhAsana. 6. pUrva vibhAge 12 Aditya thakI adhika teje karI bhAmaMDaLa jhaLahaLe, 7. mastaka upara (AkAzamAM) devaduMdubhi vAje ane 8. uparA upara traNa traNa chatra evaMkAre cAra dizAmAM 12 chatra dharAve, e ATha prAtihAryo yukta) traNa gaDha, temAM pahelo gaDha ratnamaya ane maNimaya kozIsAM, bIjo gaDha suvarNamaya ane ratnamaya kAMgarA, trIjo gaDha 2jatamaya ane suvarNamaya kozIsAM hoya, suvarNamaya bhUpITha bAMdhIyuM, uMdhebITa paMcavarNI phulanA pagara. bAra parSadA purAya te kevI ? sAdhu, vaimAnikadevI ane sAdhvI e traNa parSadA AgneyakhUNe rahe, jyotiSa, bhavanapati, vyaMtara-e traNenI devIo naiRRtyakhUNe rahe, jyotiSI, bhavanapati ane vyantara-e traNe devo vAyavyakhUNe rahe, tathA vaimAnikadevo, puruSo ane manuSyanI strIo - e traNa IzAnakhUNe rahe. e rIte bAra parSadA purAya. 80000 pAvaDIyAM cihuM pAse traNatraNa poLe, e pramANe 12 poLa, apUrvatoraNa, kaLAkRtasamavasaraNamAMhI tribhuvanalakSmIsahita, aMtaraMgavairIrahita, vizvAdhIza, paramajagadIza suvarNamayI kamaLe beThA, samasta jIvarAzi dIThA, yojanagAminI vANI, sarvabhASAnusAriNI, anaMtaduHkhanivAriNI, sakalasaukhyakAriNI, IsvI vANIe cihuM mukhe cihuM prakAre paramezvara dharmopadeza detA, kevaLajJAna dharatA. cauda rAjalokanA mastaka u52 45 lAkha yojana pramANa muktizilA tIhAM pahuMtA, anaMtabala anaMtaguNa, anaMtajJAna, puruSamAMhI uttamottama evA jinanuM je nAma tene nAmaarihaMta kahIe, je tribhuvanamAMhI zrI vItarAganI mUrti tene sthApanAarihaMta kahIe, je zrI zreNikAdi mahApuruSo (bhAvi) tIrthaMkarapadavI yogya jIva te dravyaarihaMta kahIe, trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 4 Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je viharamAnaparamezvara zrI sImaMdharasvAmIpramukhatIrthakaro te bhAvaarihaMta kahIe, ehavA je arihaMta anaMtAnaMta huIA, ane thaze ane thaI rahyA che, tenuM dhyAna paMcavarNa adalakamalarUpe dhyAIe. te pharI sAMbhaLo nAbhikamaLa, tihAM kamaLanuM nALa, tihAMthI (nAbhithI) vRddhi pAmI, brahmapradeze vikAsa pAmyuM, arihaMta zvetavarNa jilluM muktAphalano hAra, jima vaitADhyaparvata, jima pUrNimAno caMdra, jima kSIrasamudranuM phINa, jima sphaTikaratna, jisI siddhazilA nirmaLa, jinheM zveta Atapatra (chatra), jisyo airAvaNagajendra, jima devadUSyavastra, jisyo dakSiNAvartazaMkha, jilpe kAmadhenu dUdha, tisyA paramezvara nirmaLa, durASTakarma 158 prakRti rahita, IsyA ujjavaLa arihaMta. je jagannAtha AkAzanI pare nirAlaMba, pRthvInI pare savasaha, merunI pare niSpakaMpa, samudranI pare gaMbhIra, caMdramAnI pare saumya, sUryanI pare tapatejayukta, siMhanI pare akSobhya, bAvanAcaMdananI pare zItala, vAyunI pare apratibaddha, bhAraMDapakSInI pare apramatta, jagatrayavaMdanika, mahAmunIzvarane bAvavA yogya, kevaLajJAne karI tribhuvanadinakara, IsyA zrI vItarAga rahe. "namo rihaMtA e padamAM temane mAro namaskAra ho. nano siddhALe e padathI mAro namaskAra zrI siddhone ho ! je siddho siddhAMte 15 bhede kahyA che. 1. tIrthaMkarasiddha (zrI RSabhadevAdi), 2. atIrthaMkarasiddha (puMDarika gaNadharAdi), 3. tIrthasiddha- (aneka gaNadharo), 4.atIrthasiddha (marudevAmAtA), 5. gRhasthaliMge siddha-zrI-bharatezvArAdi), Da. anyaliMgasiddha-(valkalacirI), 7. svaliMgasiddha(-aneka sAdhuo), 8. strIliMgasiddha - (AryA caMdanabAlAdi), 9. puruSaliMgasiddha-(anaMta puruSo), 10. napuMsakaliMga-siddha- (gAMgeya), 11. pratyekabuddhasiddha-(karakaMDu), 12. svayaMbuddhasiddha, 13. buddhabodhitasiddha, 14. ekasiddha, 15. anekasiddha. jihAM eka siddha che tihAM anaMtA siddho rahelA che. te zarIrarahita, saMpUrNa jJAna-darzana-cAritra dharatA, kevaLajJAne karI sarva jIvanA bhedAnabheda jANatA, anaMtaguNaanaMtabaLa-anaMtavIryasahita, janma-jarA-maraNa-roga-zoka-viyogaAdhi-vyAdhi-pramukha sakaladuHkha thakI mukta, indra-upendrAdi sarva devatAnAM sukha ane cakravartI Adi manuSyonAM sukha, te ekatrita kIje, te piMDa anaMta guNuM kIje (topaNa) te eka siddhane (sukhane) anaMtame bhAge na Ave. evA siddhanAM sukha AkAze na mAya. siddha thayA, buddha thayA, caudarAjane pAre samaya samaya pratye anaMtAnaMta sukha bhogavatAM, je siddha rakta kAnti dharatA, jityu Ugato sUrya, hiMgulano varNa, dADima jAsUdanuM phUla, ardhaguMjAraMga, niSadhaparvata, raktotpala, marakta maNi, coLano raMga, kaMkuno roLa, cunAsahita taMboLa, IsI raktavarSe siddhanI pAMkhaDI dhvAIe. saMsthAna, saMghayaNa, varNa, gaMdha, rasa, sparza je siddhane rahyA nathI, 45 lAkha yojanapramANamuktizilA upara, yojananA 24 mA bhAgamAM avasthAna karatAM zarIrarahita kevaLa teja:puMjAkAra, railokyano sAra, evA siddho "nano siddhA' e padamAM rahyA che, temane mAro namaskAra ho ! namo mAyA mAro namaskAra zrI AcAryone ho je zrI AcArya paMcavidhaAcAra paripALe, rAgadveSa aMga thakI TALe, sakalasiddhAnta sUtranA arthane jANe. bhavya jIva pratibodhI mArge ANe, daMbharahita, chatrIsa guNasahita (te chatrIsa guNa-pAMcaindriyane saMvare. nava brahmacaryanI vADamAM vase krodha, mAna, mAyA, lobha, cAra kaSAya parihare. sarvaprANAtipAtaviramaNavrata, sarvamRSAvAdaviramaNavrata, sarvaadattAdAnaviramaNavrata, sarvamaithunaviramaNavrata, sarvaparigrahaviramaNa vrata e pAMca mahAvrata dhare. IryAsamiti Adi aSTapravacanamAtA, paripAle. e 3 guNa dhAre). zuddhakarUpaka, jJAna-kriyA-saMyamanA AdhAra, zrIjinazAsanasAdhAra, sakalavidyAnidhAna, yugapradhAna, guNagaNaratnAkara, mahimAmahodadhi, atizayasamudra, mahAgItArtha, jJAnaparamArtha, zrIsUrimaMtrasmaraNakaraNatatpara, zrI sUrivara, tehano varNa-jisyo tapAvyuM suvarNa, haridrAno raMga, AulanuM phUla, hariyAlano vAna, paripakva sahakAranuM phaLa, zikharI parvata, pItavarNaratna, tisyA zrI AcArya pILI kAMti dharatAM, "namo mAriyA iNIpade zrI AcAryane mAro namaskAra ho. zrInamaskArano bAlAvabodha 467 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo uvArA padathI mAro namaskAra upAdhyAyane hole, zrI upAdhyAya dvAdazAMga siddhAMta bhaNe. (te kisyAM? zrI "AcArAga' Adi agiyAra aMga tathA "rAjakazrIya' Adi 12 upAMga, 14 pUrva (temAM) paheluM pUrva je aMbADI sahita hAthI jevaDo mazIno puMja kIje, teTale dhoLI 'utpAda' pUrva lakhAya. bIjuM "AgrAyaNI' pUrva evA be hAthI pramANa mazI hoya tyAre lakhAya), trIjuM cAra hAthIpramANa mazIthI), ema uttarottara vadhatAM 14muM lokabiMdusAra lakhatAM 8192 hAthIpramANa mazIno Dhera kije to likhAya). e 14 pUrvane dhare, tathA kuzalAnubaMdha, Aura paccakmANa, maraNavidhi, ItyAdi daza pannA, 4. mUlasUtra, cha che, e siddhAMta ziSyone bhaNAve ane pote guNe, je upAdhyAya (pote) guNe karI AcAryapada yogya, nirvikAra, vidyAnA satrakAra, zrI upAdhyAya tehano varNa, jiyo pAMcaratna, nIlaparvata, vasaMta mAse vanakhaMDa, azokavRkSa, nIlotpala nIlA nagInAno vIje, megha UThe medinI, nave aMkure nIlavarNa, tisyA upAdhyAya nIla kAMtie karI dIptivaMta huMtA."namo uvajJAyA e padamAM zrI upAdhyAyane mAro namaskAra ho! "no roi vyakvi lokamAMhI sarva sAdhune mAro namaskAra ho ! je sAdhu 16 doSa utpAdananA 16 udgamanA. 10 eSaNAnA, evaM 4ra doSavizuddha AhAra lIe. samasta Idriya dame, saMsAre na rame, 22 pariSaha saha, navakalpa viharatA rahe, je sAdhu saMsAra thakI uparAMThA (aLagA) cAle, bhavyajIvane muktisukha melAmAtramAM Ape, je munIzvara taNA 27 guNa dhare, (te kevA? vrataparka dhare, pAMca Idriya nigraha, bhAvasatya, karaNasatya, kSamA, nirlobhatA, yathoktakriyAkaraNa, mana-vacana-kAyanirodha, kAyaSarka (rakSaNa), saMyamayoga (ramaNa), zItAdi vedanA sahana, maraNAMta upasarga sahe, e 27 guNayukta hoya), evA zAMta-dAMta-kAMta, vairAgyanA samudra, sAhasikaziromaNi, guNavaMtamAMhI agresara, sajjana, sadA prasanna, jIvalokanA bAMdhava, mugatirUpI samudranA zoSaNahAra, kevaLadharA, Rjumati, vipulamati, zratadhara, zrIrAstrava, saMbhinnasrota, koSTabuddhi, cAraNa zramaNa, vaikriya, padAnusAriNI, AziviSa, AkAzagAminI, bahurUpiNI, akSaNamAnasI labdhi, Adi 28 labdhine dharanArA. moha, mAyA, lobha, nehanA pratibaMdha khaMDiyA, mahaMta, uttama puruSanA ciDhe pote AcaraNa karI harSa upajAve, paMca prakAre viSaya, 16 kaSAya, 9 nokaSAya ane gharabAra, kuTumba parivAra, harSa, viSAda, jeNe munIzvare sarva pariharyo, sarva saMga parityAgI karI mokSamArga sAdhe, bihuM prakAre yatidharma-zrAvakadharma bole, tIna ratna jJAna-darzana-cAritra dhare, cAra vikathA chAMDe, pAMca nidrA TALe, pAMca samiti, pAMca mahAvrata, pAMca svAdhyAya, pAMca jJAna ArAdhe, paMcaparameSThidhyAtA, paMcama gatine mATe utkaMThIyA, aneka devatA, manuSya, tiryaMcanA kIdhA upasarga sahe. cha bAhya, cha AtyaMtara e bAre prakAre tapa kare, kSamAnA bhaMDAra, dharmanA DhiMga, puNya karI pavitra gAtra, sUkSma-bAdara sarva jIvanI rakSA kare, Arta-raudradhyAna dUri chAMDe, dharmadhyAna-zukladhyAna dharatAM, sarvasa, samatRNamaNi, samaloSThakAMcana, vAsIcaMdanakalpasamAna ane samazatrumitra, parabrahmasvarUpa bhAvatAM, kRSNakAnti dharatA, jisyo ariSTharatna, zyAma varNa gajendra, kAjalavAna, sajalamegha, kRSNarAjI vimAna, tisyA zrI sAdhu garuA, sattare bhede saMyama sevatAM, saMsAramArga rUMdhatA, pAMca bharata, airAvata, mahAvideha paMdara kSetramAMthI je sAdhu te no raNa savyasAdu' padamAM rahe che temane mAro namaskAra ho! kSo paMgha namuno A paMcaparameSThinamaskAra kisyo che ? e pAMkhaDI jamaNe pAse nIlADane kAnanI vacce rAtI pILI kAMti dharatA dhyAye. bda vapUUTIo eNI jape anaMtAnaMtabhAva prati sAta vyasana sevIyA, paMdara karmAdAna poSIyA, mithyAtva pravartAvIyA, adharma karave karI zrI jinadharmanI avahelanA kIdhI, SakAya anekayaMtra johara karI, brahmavrata khaMDIvaI, dInoddhArajirNoddhAra na karavo, dAnane aNadeve, bhAvanA na seve sahasa-lAkha-koTa-anaMtabhave 468 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja ja Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmabAMdhIyA te kIssA che ? jJAnAvaraNa pAMca bhede, tenI utkRSTI sthiti 30 koDokoDI sAgaropamapramANa, jissuM cakSu AgaLa paDa, tIsyuM jJAnAva2NIya karma paheluM jANavuM. bIjA darzanAvaraNIyakarmanA nava bheda, 30 koDAkoDI sAgara utkRSTasthiti, pratihAra sarIkhuM, trIjuM vedanIyakarma, tenA be bheda, 20 (30) koDAkoDI sAgarasthiti, madhulipta khaDagadhArAsadaza jANavuM, cothuM mohanIyakarma 70 koDAkoDI sAgaropama pramANa, tenA 28 bheda, madirA sarIkhuM jIvane parAbhave, pAMcamuM Ayukarma cihuM bhede, tenI tetrIsa sAgarapramAsthiti haDisamAna. chaThThu nAmakarma, tehanA 103 bheda, 20 koDAkoDI sAgarapramANasthiti, citra (kAra) samAna sAtamuM gotrakarma, tenA be bheda, 20 koDAkoDI sAgarapramANa sthiti, kuMbhakAra sarIkhuM. AThamuM aMtarAyakarma 30 koDAkoDI sAgara pramANa sthiti, tenA pAMca bheda, bhaMDA2I sarIkhuM, evA karma spRSTa, baddha, nidhatta, nikAcita, te karmanI prakRti keTalI ? baMdha udaya, udIraNA, sattA te cihuM prakAre che, te prakAre 158 prakRtinA baMdha sabala te pApa jIvane pohate che, te saghaLAMya pApano pheDaNahAra che, e padanI pAkhaMDI jamaNA kAna pAchala koTa vacce pIlI-nIlI kAMtidharatA dhyAIe. vaLI evA paMcaparameSThi kIsyuM varte ? 'maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM' / sarvamAMgalikamAMhI prathamamAMgalika che. te mAMgalika ghaNAM bolAya, dadhi, dUrvA, siddhArtha, akSata, vivAhautsavaprakaraNa, biMbapratiSThA, prAsAda, sAdhu, sAdharmika-vAtsalya, saMghavIpada, ehavA mAMgalikamAMhI zrI navakAra utkRSTa mAMgalika che, e pAMkhaDI DAbA kAna pAchaLa koTa vacce nIlIkAlI kAMti dharatA dhyAie. jima parvatamAMhI meruparvata, gajendramAMhI bhadrajAtIya, samudramAMhI svayaMbhUramaNasamudra, devamAMhI zrI vItarAgadeva, grahagaNamAMhI candramA, sarovaramAMhI mAnasarovara, sarva AbharaNamAMhI mukuTa pradhAna, aneka tIrthamAMhI zrI siddhakSetra, vRkSamAMhI kalpavRkSa, kusumamAMhI caMpaka, strImAMhI raMbhA, vAjiMtra mAhIM bhaMbhA, parvamAMhI zrI paryuSaNAparva, vratamAMhI zIlavrata, rasamAMhI amRta, tima maMtramAMhI navakAramaMtra, rAjAdhirAja, jehane prabhAve zAkinI, DAkinI, bhUta preta, pizAca, jhArTiMga, mogA, vyaMtara, yakSa, rAkSasa, siMha, vyAghra, aSTApada, sarpa pramukhano bhaya phiTe, agninA, ThAkuranA, vairInA, IhalokanAbhaya, paraloke narakanA, nigodanA, tiryaMcanA duHkha hInajAti, hInakuLa, dAridraya,daurbhAgya, sarva rogano zamAvaNahAra, samastavAMchita, rAjaRddhi, bhogasaMyoga, parivAra, dhanadhAnyanI prApti je maMtrathI hoya, je vAMche te pAme, e pAMkhaDI kAlI-rAtI kAMti-dharatI dIpe. zrI navakAra navapada, ATha saMpada, aDasaTha akSarapramANa temAMhI 7 akSara bhAre, 61 akSara haLavA jANavA, IsyA zrI paMcaparameSThimahAmaMtramAMhI AkAzagAminI vidyA, suvarNasiddhi, rUpasiddhi, rasasiddhi che, Isyu aSTadalakamala mana-vana-kAya-sahitabhAve eka navakAra guNe, lAkha navakAra guNyAnuM phala pAme, Isyo zrI paMcaparameSThimahAmaMtranavakA2 je jIva sama2I, dhyAyaI, ciMtavaI, sadaiva niraMtara ArAdhaI, te jIva saMsAramAMhI na bhamaI ane sakalavAMchita siddhi phaLa pAmaI. iti zrI navakAramahAmaMtrabAlAvabodha samApta. vi. saM. 1728 varSe caitra sudI 8 bhome lIkRita-gaNi tilakavijaya vAcanArtha, zubhaM bhavatuzrI saMghasya, ciraM jayatu idaM pustakaM 'zrI zaMkhezvarapArzvanAthaprasAdAt jinaprasAdAcca' lekhaka-pAThakyo zrI cha zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI / / zrI namaskArano bAlAvabodha 469 Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtI stotro zrI navakAramaMtrano chaMda duhA vAMchita pUre vividha pare, zrI jinazAsana sAra, nizca zrI navakAra nitya, japatAM jayajayakAra. 1 aDasaTha akSara adhika phala, navapada nave nidhAna, vitarAga svayaM mukha vade, paMcaparameSThi pradhAna. 2 eka ja akSara eka citta, samaryA saMpatti thAya, saMcita sAgara sAtanAM, pAtika dUra palAya. 3 sakalamaMtraziramukuTamaNi, sadguru bhASita sAra, so bhaviyAM mana zuddhazuM, nitya japIye navakAra. 4 chaMda navakArathakI zrIpAla naresara, pAmyo rAjya prasiddha, zamazAna viSe ziva nAma kumArane, sovana puraso siddha; nava lAkha japatAM naraka nivAre, pAme bhavano pAra; so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. bAMdhI vaDazAkhA zika besI, heThaLa kuMDa hatAza, taskarane maMtra samarmo zrAvaka, UDyo te AkAza; vidhi rIte japatAM viSadharaviSa TALe, DhALe amRtadhAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. 2 bIjorA kAraNa rAya mahAbala, vyaMtara duSTa virodha, jeNe navakAre hatyA TAlI, pAmyo yakSa pratibodha; nava lAkha japatAM thAye jinavara, Isyo che adhikAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. 3 pallIpati zikhyo munivara pAse, mahAmaMtra mana zuddha, parabhava te rAjasiMha pRthivIpati, pAmyo parigala riddha; e maMtra thakI amarApura pohoto, cArudatta suvicAra, so bhaviyAM bha cokhe citte, nitya japIye navakAra. 4 saMnyAsI kAzI tapa sAdhaMto, paMcAgni parajAle, dITho zrI pArzvakumAre pannaga, adhabalato te TAle; SN 470 A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhaLAvyo zrInavakAra svayaMmukha, indrabhuvana avatAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. 5 mana zuddha japatAM mayaNAsuMdarI, pAmI priyasaMyoga, INa dhyAna thakI kaSTa TaLyuM uMbaranuM raktapittano roga; nizca zuMjapatAM navanidhi thAya, dharmataNo AdhAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. 6 ghaTamAMhi kRSNa bhujaMgama ghAlyo, varaNI karavA ghAta, parameSThiprabhAve hAra phUlano, vasudhAmAMhi vikhyAta; kamalAvatIye piMgala kIdho, pApaNo parihAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIye navakAra. 7 gayaNAMgaNa jAti rAkhI rahIne, pADI bANaprahAra, pada paMca sugaMtAM pAMDupati ghara, te thaI kuMtA nAra; e maMtra amUlaka mahimA maMdira, bhavaduHkha bhaMjaNahAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. kaMbala saMbale kAdava kADhyAM, zakaTa pAMcaseM mAna, dIdhe navakAre gayA devaloke, vilase amaravimAna; e maMtra thakI saMpatti vasudhA lahI, vilase jaina vihAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. 9 Age covIsI huI anaMtI, hoze vAra anaMta, navakArataNI koI Adi na jANe, ema bhAkhe arihaMta; pUrava dizi cAre Adi prapaMce, samare saMpatti thAya, so bhaviyAM bhatte cokhe citto, nitya japI navakAra. 10 parameSThisurapada te paNa pAme, je kRta karma kaThora, puMDarIkagiri upara pratyakSa pekho maNidharane eka mora; sadaguru sammukha vidhie samaratAM, saphala janama saMsAra, so bhaviyAM bhatte cokhe citte, nitya jIrSe navakAra. 11 zUlikAro paNa taskara kIdho, lohakharI parasiddha tihAM zeThe navakAra suNAvyo, pAmyo amaranI riddha; zeTha tape ghara vipna nivAya, sure karI manohAra, so bhaviyA bhatte cokhe citte, nitya japIleM navakAra. 12 zrI namaskAramaMtrano chaMda 471 Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 paMca parameSThi jJAna ja paMcaha, paMca dAna cAritra, paMca sajjhAya mahAvrata paMcaha, paMca samiti samakita; paMca pramAda viSaya tajo paMcaha, pAlo paMcacAra, so bhaviyAM bhoM cokhkhu citte, nitya japIyeM navakAra. phalaza (chappaya) nitya japIye navakAra, sAra saMpatti sukhadAyaka, siddhamaMtra e zAzvato, ema jape zrI jaganAyaka. zrI arihaMta susiddha, zuddha AcArya bhag2Ije, zrI uvajjhAya susAdhu, paMca 52meSThi zreNIje. navakAra sAra saMsAra che, kuzalalAbha vAcaka kahe, eka citte ArAdhatAM, vividha Rddhi vAMchita lahe. upAdhyAya yazovijayajIviracita paMca-parameSThi-gItA (thoDAMka pagho) cAli. namaskAra arihaMtane vAsita jenuM citta, dhanya teha kRtapuNya te, jIvita tAsa pavitta; ArtadhyAna ta sa navi hue, vi hue duragati vAsa; bhavakSaya karatAM re samaratAM, lahIe sukRta abhyAsa. 1 cAli. namaskAra te siddhane, vAsita jehanuM citta, dhanya te zrutapuNya te, jIvita tAsa pavitta; ArtadhyAna ta sa vi hue, vi hue duragati vAsa, bhavakSaya karatAM re samaratAM, lahiye sukRta ullAsa. cAli. 13 2 AcAraja namukkAre, vAsita jehanuM citta, dhanya teha kRta-puNya te, jIvita tAsa pavitta; ArtadhyAna ta sa navi hue, navi hue duragati vAsa, bhava-kSaya karatAM re samaratAM, lahiye sukRta ullAsa. cAli. namaskAra uvajjhAyane, vAsita jehanuM citta, dhanya teha kRtapuNya te, jIvita tAsa pavitta; trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 3 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArtadhyAna tasa navi hue, navi hue duragati vAsa, bhavakSaya karatAM samaratAM, lahiye sukRta ullAsa. 4 cAli. namaskAra aNagArane, vAsita jehanuM citta, dhanya teha kutapuya te, jIvita tAsa pavitta; ArtadhyAna tasa navi hue, navi hue duragati vAsa, bhavakSaya karatAM re samaratAM, lahIe sukRta abhyAsa. 5 duhA paMca navakAra e suprakAza, ethI hoe savi pApa nAza; sarva maMgalataNuM eka mUla, sujaza vidyA vivekAnukUla. 6 navakAramaMtrano mahimA cAli. zrI navakAra samo jagi, maMtra na yaMtra na anya, vidyA navi auSadha navi, eha jape te dhanya; kaSTa TalyAM bahu ene, jApe tUrata kiddha, ehanA bIjanI vidyA, nami-vinamIne siddha. 7 duhA siddha dharmAstikAyAdi dravya, timaja navakAra e bhaNe bhavya; sarva zrutamAM vaDo e pramANyo, mahAnizIthe bhali pari vakhANyo 8 cAli. girimAMhi jima suragiri, tamAMhi jima surasAla, sAra sugaMdhamAM caMdana, naMdana vanamAM vizAla; mRgamAM mRgapati khagapati, khagamAM tArA caMdra, gaMgA nadImAM anaMga sarUpamAM devamAM Indra. 9 duhA jima svayaMbhUramaNa udadhimAMhi, zrI ramaNa jima sakala subhaTamAMhi; jima adhika nAmAMhi nAgarAja, zabdamAM jalada gaMbhIra gAja paMcaparamejhiMgItA 473 Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAli. rasamAMhi jima ikhurasa, kUlamAM jima araviMda, auSadhamAMhi sudhA vasudhA-dhavamAM raghunaMda; satyavAdimAM yudhiSThira, dhIramAM dhruva avikaMpa, maMgalamAMhi jima dharma, paricchada sukhamAM saMpa. 11 duhA dharmamAMhi dayA dharmamoTo, brahmavratamAMhi vajjara-kachoTo; dAnamAMhi abhayadAna rUDuM, tapamAMhi je kahevuM na karyuM. 12 cAli. ratanamAMhi sAro hIro, nIrogI naramAMhi, zItalamAMhi usIro, dhIro vrata-dharamAMhi; tima savi maMtramAM sAro, bhAkhyo zrI navakAra, kahyA na jAyere ehanA, jeha che bahu upakAra. 13 duhA taje e sAra navakAramaMtra, je avara maMtra seve svataMtra; karma pratikUla bAula seve, teha surataru tyajI Apa Teve. 14 cAli. ehane bIje vAsita, hoye upAsita maMta, bIjA paNa phaladAyaka, nAyaka che e taMta; amRta udadhi phusAra, sArA harata vikAra, viSanA te guNa amRtano, pavanano nahIre lagAra. 15 . duhA jeha nirbIja te maMtra jUThA, phale nahIM sAMham huI apuThA; jeha mahAmaMtra navakAra sAdhe, teha doya loka alave ArAdhe. 16 cAli. ratanataNI jima peTI, bhAra alpa bahu mUla, cauda pUravanuM sAra che, maMtra e tehane tulla; sakala samaya atyaMtara, e pada paMca pramANa, mahasua-khaMdha te jANo, cUlA sahita sujANa. 17 tralocadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 474 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duhA paMca parameSThiguNagaNa pratItA, jina cidAnaMda moje udAtA; zrI yazovijaya vAcaka praNItA, teha e sAra parameSThigItA. zrI navakAra gIta (vacchabhaMDArIkRta) vihAra, jI0 navakAra taNAM phala sAMbhalI, hdaya kamala dharI dhyAna; anaMta cavIsI Age mAniuM, paMcaparameSThi pradhAna. jIvasamara (2) navakAra, jinazAsana kahiuM sAra. jIva0 AMcalI0 vanamAMhi eka puliMdau puliMdI, muni tasu dila navakAra; aMtakAli bihU maMtra vizeSaI rAyamaMdira avatAra. jI0 paDIya bhUmi samalI peSa (kha) vi, muni tasu diI navakA2; sIghalarAya taNa kare huMyarI, bharuchi kari nagara potanapuri jou mitthAtaNi vahUranaI mahAmaMtra samaraI maniyaMtari, sa25 phITI e navakAra taNaI supasAI, purisAsiddhi jiNi pAmI; kanakamaI jiNa bhUyaNa karAviuM, thApyA tribhuvanasAmi. jI0 bhaNaI vachabhaMDArI nisidina, mahAmaMtra samarIjai; e navakAra taNai supasAi, kevali lacha lakhaMti. jI0 iti navakAragIta. nokAravAlI gIta diI Ala; phUlamAla. jI0 18 1 ra 3 4 1 2 3 bAra javuM arihaMtanA bhagavaMtanAre guNasUri chatrIsa, siddha ATha guNa jANII varavANI re guNa huM nisadisa. no 0 nokAravAlI vaMdII cira naMdIIre UThI guNII savera, sUtrataNA guNa gUMthIyA maNiyA mohana me2. no 0 paMcavIsa guNa uvajjhAyanA sattAvIsare guNazrI aNagAra, ekaso ATha guNaikI ima guNyore bhaviyaNa navakAra. no 0 mokSa jApa aMguThaOM verI rUThaDaire tarjanAMgulI hoya, bahu sukhadAyaka madhyamA anAmikAre vasyA2tha hoya. no 0 AkarSaNacaTI AMgulI valI suNayore guNavAnI rIti, meru ullaMghana mata karo mama karayo re nakha agre prIti. no 0 nizcala citte je guN valI saMkhyAdikathI ekaMta, tenai phala hoyai ghaNo Ima bolai re jiSNavara siddhaMta. no 0 5 zrI navakAra gIta 5 4 475 Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkha pravAlA sphaTika maNi patAjIva ratAMjaNI sAra, pya sovana rayaNa taNI caMdanADagara nai ghanasAra. no 0 7 suMdara phala rudrAkhanI japamAlIkAre resamanI apAra, paMcavarNa samasUtranI valI vizeSe sUtrataNI udAra. no 0 8 gAyama pUkyAthI kahyo mahAvIrajIre e sayala vicAra; labdhi kahe bhavIyaNa tume Ima guNayore nitya zrI navakAra no 0 9 iti nokAravAlI gIta samApta. navakAraphala sajhAya (giruAre guNa tuma taNA e rAga.) samaro bhaviaNa bhAvasyuM, mahAmaMtra navakAro re; samaratA sukha pAmII, bhavobhava e AdhAro re. samaro. 1 pUrava caritaNuM kahyuM, sAra e zrI jinarAyo re; eka manAM ArAdhatAM, pAtaka pUri palAyo re. samaro. 2 aDasaTha akSara ehanA, saMpadA AThane sAro re; ApaI anaMtI saMpadA, bhavijananaI hitakArI re. samaro. 3 ujjavala dhyAna dharI karI, lAkha eka jaI jeho re; tIrthaMkara pada te lahaI, ehamAM nahIM saMdeho re. samaro. 4 sukha saMtati arathaI karI, pUjI zrI jinarAyo re; caDhato eka lakhya(kha)samaratAM, manavaMchita sukha thAyo re. samaro. 5 kamalabaMdha karI je japI, ekamanAM navakAro re; dina prati te jImato, phala lahaI cothanuM sArI re. samaro. da niMdyA (dA) varta karaI karI, zaMkhAvarta karei re; dhyAna dharaI navakAranuM, vaMchita sukha lahei re. samaro. 7 baMdhana kaSTaI je japaI, viparItaI eka lAkho re; saMkaTa kaSTa tehanuM TalaI, ehavI jinavara bhAkho re. samaro. 8 anupUravI ke pATalI, anizi jeha gaNato re; varasA varasI tapataNuM, phala sahI teha lahaMto re. samaro. 9 vayarI rUThe tarajanI, aMguThaI mokhya jApo re; vazI karavA TacI aMgulI, anAmikA yaza vyApo re. samaro. 10 zivakumAra saMkaTamAMhi, citta dharyo navakAro re; sonAno puriso thayo, tridaMDIo teNI vAro re. samaro. 11 476 trilokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samalI vyAdhaI apahaNI, muni dIdho navakAro re; tatakhiNa rAjasutA thaI, pAmI sadgati sAro re. samaro. 12 cora thayo valI devatA, navapada mahimA teho re; bhIla-bhIlaDI sura thayAM, pApI dUtA jeho resamAro. 13 dhyAna dharatI anizi, zrImatI ati sukumAlA re; saMkaTa tasa dUri thayuM, bhujaMga thaI phUlamAlA re. samaro. 14 mana vaca kAyA vazi karI, navapadanuM kare dhyAno re; harakhavijaye kahaI harakhapuM, tasa ghara navaya nidhAno 2. samaro. 15 iti zrI navakAraphala sajhAya zrI navakArabhAsa zrI jJAnavimalasUrikRta (DhAla naNadalanI e dezI) prathamapadavarNanabhAsa vArI jAuM huM arihaMtanI, jehanA guNa che bAra;mohana 0 prAtihArija ATha che, mUla atizaya Ara mo 0 1 vA 0 vRkSa azoka 1 surakusumanI, vRSTi 2 divya dhvani vANa, 3 mo 0 cAmara 4 siMhAsana pa duMdubhi, cha bhAmaMDala 7 chatra vakhANa 8 mo 0 2 vA 0 pUjA atizaya che bhalo, tribhuvana janane mAnya; 1 mo 0 vacanAtizaya yojanAmAMni, samaje bhavi asamAna. 2 mo 0 3 vA 0 jJAnAtizaya anuttara surataNA, saMzaya chedanahAra; 3 mo 0 lokAloka prakAzatA, kevalajJAna bhaMDAra. 4 mo 0 4 vA 0 rAgAdika aMtararipu, tehanA kIdhA aMta; mo 0 jihAM vicare jagadIsarsa, tihAM sAte Iti zamaMta mo 0 5 tA 0 eha apAyAparAmano, atizaya ati abhuta; mo 0 anizi sevA vAratA, koDIgameM puruhUta mo 0 6 vA 0 mAraga zrI arihaMtano, AdarI guNageha; mo 0 cAra nikSepaI vaMdI, jJAnavimala guNageha mo 0 7 vA 0. iti prathamapadavarNanabhAsa zrI navakArabhAsa-prathama A 477 NN Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyapadavarNana (DhALa-alabelAnI dezI) namo siddhANaM bIje pade re lola, jehamAM guNa che AThare; huM vArI lAla 0 zukla dhyAna anarle karI re lAla, bALyAM karmakakATha ; huM vArI 0 1 namo AMkaNI jJAnAvaraNa karyo lahyo re lAla, kevalajJAna anaMta re; huM vArI 0 darzanAvaraNa kSayathI thayo re lAla, kevala darzana kaMtare. huM 0 2 namo 0 akhayaanaMta sukha sahajathIre lAla, vedanI karmano nAza re; huM vArI 0 mohanI kSarthe niramatuM re lAla, lAyika samakita vAsare. huM 0 3 namo 0 akhayatithi guNa upano re lAla, Ayukarma abhAvi re; huM vArI 0 nAmakarma kSaye nIpano lAla, rUpAdika gata bhAva re. huM 0 4 namo ) agurulaghuguNa Upano lAla, na rahyo koI vibhAvare; huM vArI 0 gotrakarmakSaye nIpano re lAla, nijaparyAya svabhAvare. huM 0 5 namo 0 anaMtavIrya AtamataNuM re lAla, pragaTyo aMtarAya nAsare; huM vArI 0 AThakarma nArthe thayo re lAla, anaMta akhaya sukhavAsare. huM 0 6 namo 0 bheda panara upacArathI re lAla, anaMta paraMpara bheda re; huM vArI 0 nizcayathI vItarAganAre lAla, trikaraNa karma uccheda re huM 0 7 namo 0 478 vailokayadIpaka mahAmaMtrAdhirAja MS - Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnavimalanI jyotimAM 2 tehanA dhyAnathakI huA lAla, bhAsita lokAloka re. huM vArI 0 lAla, sukhIyA saghaLA lokare; huM 0 8 namo 0 iti navakArapadAdhikAra dvitIyabhAsa atha tRtIyapadavarNanabhAsa. 3 (DhALa-prathama govAlAtaNe bhavaIjI, e dezI.) AcArI AcAryanuMjI, trIjuM dai dharo dhyAna; zuddha upadeza prarUpatAjI, kahyA arihaMta 1 pAlaMta; 2 3 4 samAna. sUrI 0 namatAM zivasukha thAya, bhava bhava pAtika jAya; sU 0 A 0 paMcAcAra paLAvatAjI, ApaNa` chatrIsa chatrIsI guNaeNjI, alaMkRta tanu vilasaMta. sUrI 0 darzana-jJAna-cAritranAjI, ekeka ATha AcAra; bAraha tapa-AcAranAjI, Ima chatrIsa udAra. sUrI 0 paDiruvAdika cauda cheMjI, valI dasavidha yatidharma; bAraha bhAvana bhAvatAMjI, e marma, sUrI 0 chatrIsI paMceMdriya me viSayathIjI, dhAre navavidha brahma; poSatAMjI, paMcAcA2e samarma, sUrI 0 gupati traNa sUdhI reMjI, TAle e chatrIsI AdareMjI, dhana dhana tehanI mAya. sUrI 0 apramatte artha bhAkhatAjI, gaNi saMpada je ATha; batrIsa carcA vinayAdikeMjI, Ima chatrIsI pATha. sUrI 0 gaNadhara opama dIjIIjI, yugapradhAna kahiMvAya; bhAva cAritraja jehavAjI, tihAM jina mAraga ThavAya. sUrI 0 jJAnavimala guNa rAjatAjI, gAje zAsanamAMhi; te vaMdI nirmala karojI, bodhibIja uchAhiM. sUrI 0 9 5 paMca mahAvrata cyAra kaSAya; 6 7 8. iti navakArapadAdhikAre tRtIyabhAsa.3 zrI navakArabhAsa tRtIya 479 Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 atha caturthapadavarNanabhAsa 4 (pAMce pAMDava vAMdatAM-e dezI) uvajjhAyanuM, guNavaMtanuM dharo cothe pade dhyAnare; juvarAjA sama te kahyA, padisUrIne sUrI samAnare (truTaka 0) je sUri samAna vyAkhyAna, karipaNi navi dhare abhimAnare; valI sUtrArthano pATha diI, bhavI jIvane sAvadhAna re. aMga IgyAra cauda pUrva je, valI bhaNi bhaNAve je hare; guNa paNavIsa alaMkaryA, dRSTivAda aratha gehare (truTaka 0) bahu neheM abhyAsa sadA, muni dhAratA dharmadhyAnare; kare gacchanI ciMta pravartaka diI thiviraneM bahumAnare. ra athavA aMga IgyA. je valI, tehanA bAra upAMgare; caraNakaraNanI sittarI, je dhAre ApaNaI aMgare (truTaka 0) valI dhAre ApaNe aMge, paMcAMgI sama te sUdhI vAMNi re; naya gama bhaMga pramANa, vicArane dAkhatA jinaANare. 3 saMgha sakala hitakAriyA, ratnAdhika muni hitakArI re; paNa vyavahAra prarUpatA, dasa sAmAcArI AcAra2e (truTaka 0) kahe dasa samAcArI AcAra, vicArane vAratA guNageha re; zrI jinazAsana dharmadhurA, niravAhatA zuci dehare. paMcavIsa paMcavIzI guNataNI, je bhAkhI pravacanamAMhi re; muktAphala mAlA pareiM, dIpe jasa aMgi uchAhire, (truTaka 0) jasadImeM ati uchAhi, athAhaguNe jJAnavimalathI ekatAna re; ehavA vAcakanuM upamAna kahuM, krima jehathI zubhadhyAnare. iti zrI navakArapadAdhikAre caturthaupAdhyAyabhAsa. 4 atha paMcamapadavarNanabhAsa (te munine bhAmaDe jaII- e dezI) te munine karuM vaMdana bhAva, je SaT vrata SaT kAya rAkhe re 12 IMdriya paNi dameM viSayapaNAthI 17 valI khaMti sudhArasa cAkheM re. 18 te 0 lobhataNA nigrahaneM karatA 19, valI paDile haNAdika kiriyA re; nirAsaMsa jatanA bahupadi 20, valI karaNa zuddhi anisa saMyama yogassuM yugatA 22, durdrara manavacakAya kusalatA yogaI, varatAveM guNa guNadariyAre 21 te 0 parisaha sahatAre 23; anusaratA re. 26 te 0 1 4 5 1 2 3 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaDi nijatana dharma naI kAje, upasarnAdika Ave re; sattAvIsa guNaI karI so, sUtrAcAra naI bhAve re 27 te0 4 jJAna darzana cAritrataNAM je, trikaraNa yoge AcAra re; aMgaI dhare nispRhatA sUdhI, e sattAvIsa guNa sAra re te0 5 arihaMta bhakti sadA upadezai, vAyagasUrinA sahAI re; muni viNa sarva kriyA nava sujhe, tIrtha sakala sukhadAI re teo s pada paMcama eNI paridhyAvaMtA, paMcamagatine sAdho re; sukhakara zAsananA e dAyaka, jJAnavimala guNa vAdho re te0 7 iti navakAra navapadAdhikAre paMcamasAdhupada guNavarNana samApta zrI navakAramaMtranI sajhAya samara jIva eka navakAra nija tejazuM, avara kAMI ALa-paMpALa dAkhe; varNa aDasaTha navakAranAM navapada, saMpadA ATha arihaMta bhAkhe samara0 1 Adi akSara navakAranA smaraNathI, sAta sAgara TaLI jAya dUrAM; eka pada uccare durita duHkhaDAM hare, sAgara Ayu paMcAsa pUrAM. sama20 2 sarva pada ucaratA pAMcase sAgara, sahasa copana navakAravAlI; snehe mana saMvarI harSabhara heja dharI, lAkha nava jApathI mugati TAlI. samara0 3 lAkha eka jApa jana punya pUrA jaye, padavI pAme arihaMta kerI; azoka vRkSa tale bAra parSada male, gaDagaDe duMdubhi nAda bherI. samara0 4 aSTa valI aSTa saya aSTa sahasAvalI, aSTa lAkhA jape aSTa koDI; kIrtivimala kahe mukti lIlA lahe, ApaNAM karma AThe vichoDI samara0 5 zrI parameSThimaMtra navakAra samaro maMtra bhalo navakAra, e che caudapUravano sAra; enA mahimAno nahi pAra, eno artha anaMta udAra... 1 sukhamAM samara duHkhamAM samaro, samaro divasa ne rAta; jIvatAM samaro maratAM samaro, samaro sau saMgAta...sama 0 2 yogI samare bhogI samare, samare rAjA raMka; devo samare dAnava sare, samare sau nizaMka...sama 0 3 aDasaTha akSara enA jANo, aDasaTha tIratha sAra; ATha saMpadAthI paramANo, aDasiddhi dAtAra...sama 0 4 zrI paMcaparameSThinavakAra 481 MN Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nava pada enA navanidhi Ape, bhavabhavanAM duHkha kApe; vIra vacanathI AEye vyApe, paramAtama pada Ape...sama 0 5 (4) zrI navakAra japo manaraMge, zrI jinazAsana sAra; sarva maMgalamAM paheluM maMgala, japatAM jayajayakAra. (1) pahele pada tribhuvanajana pUjita, praNamI zrI arihaMta; aSTakarma varajita bIje pada, bAvo siddha anaMta. (2) AcAraja trIje pada samaro, guNa chatrIza nidhAna; cothe pada uvajhAya japIje, sUtra siddhAMta sujANa. (3) sarva sAdhu paMcama pada praNamo, paMca mahAvrata dhAra; nava pada aSTa IhAM che saMpada, aDasaTha varaNa saMbhAra. sAta akSara che guru jehanA, ekasaTha laghu uccAra; sAta sAgaranA pAtaka va, pade paMcAsa vicAra. (5) saMpUraNa paNasaya sAgaranA, pAtaka jAye dUra; Iha bhava sarvakuzaLa manavAMchita, parabhava sukha bharapUra. (5) yogI sovana puriso kIdho, zivakumAra INe dhyAna; sarpa miTi tihAM phUlanI mALA, zrImatIne paradhAna (7) jakSa upadrava karato vAryo, paraco e parasiddha; cora caMDapiMgala ne huMDaka, pAme surataNI riddha. (8) paMca parameSThi che jaga uttama, caudapUravano sAra; guNa bole zrI padmarAjagaNi, mahimA Asa apAra. (9) (samaro maMtra bhalo navakAra... e rAga) gaNajo maMtra bhalo navakAra, ehanI siddhino nahi pAra; enA samaryAthI sukha thAya, enA gaNavAthI duHkha jAya-gaNa0 1 sukhamAM gaNaje duHkhamAM gaNaje, maratAM premathI suNajo; trikaraNa yoge haraghaDI gaNaje, avicaLa sukhaDAM vara-gaNa0 2 devo gaNatA dAnava gaNatA, gaNatA raMkane rAya; yogI bhogI bAne samarI, muktipurImAM jAya-gaNa0 3 mahimAvaMto juga jayavaMto, maMgaLane karanAra; zaktivaMto karma cUrato, devagati denAra-gaNa0 4 A vailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtra ziromaNi layathI gaNatAM, keI taya naranAra; maraNAMte tiryaMco suNatAM, varyA deva avatAra-gaNa0 5 aDasaTha akSara dhyAne samaro, saMpadA aSTa vicAra; navapada enA daye dhAro, aDasiddhi denAra-gaNa 6 saghaLA akSara mahimAvaMtA, gaNajo nara ne nAra; paMca parameSThi bhAve namatAM, utAre bhavapAra-gaNa0 7 navakAra kero artha anaMto, zrI arihAe bhAkhyo; cauda pUrvanA sAra rUpe ene, sUtra ziromaNi dAkhyo-gaNa0 8 bhaNatAM guNatAM nirjarA thAve, pApa paDala dUra jAve; Atama arihA samIpe Ave, akSaya padane pAve-gaNa0 9 (raghupati rAghava rAjArAma...e rAga). maMgalamaya samaro navakAra, e che cauda pUravano sAra; jenA mahimAno nahi pAra, bhava jaladhithI tAraNahAra... 1 arihaMta zAsananA zaNagAra, siddha anaMtA sukha denAra; sUri-pAThaka-muni guru manohAra, e pAMca parameSThi udAra.. 2 navapada e navasero hAra, vhaye dharatAM Utare pAra; aDasaTha akSara tIratha sAra, saMpada ATha siddhidAtAra... 3 satI ziromaNi zrImatI nAra, mana zuddha gaNatI navakAra; tenuM duHkha haravA tatkALa, phaNidhara phITI thaI phUlamALa. 4 munie dIdho vana mojAra, bhIla bhIlaDIne navakAra; bhAve japatAM pUraNa Aya, be jaNa rAjA rANI thAya. 5 samaLIne maratAM navakAra, daI munie kIdho upakAra; rAjaputrI thaI karyo udAra, sudarzanAe samaLI vihAra... 3 kamaTha kASThamAM baLato nAga, dekhe pArzvakuMvara mahAbhAga; sevaka mukha dIdho navakAra, Indra thayo te nAgakumAra... 7 amara kuMvara japatAM navakAra, mahAkaSTathI thayo uddhAra; rAjA tenA praName pAya, namaskAra mahimA phelAya... 8 pApapraNAzaka zrInavakAra, mahAmaMgala che zrInavakAra; vipnavidAraka zrInavakAra, zivasukhadAyaka zrInavakAra... zrI paMcaparameSThinavakAra 483 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNa kSaNa samaro zrInavakAra, paLa paLa samaro zrInavakAra; ghaDI ghaDI samaro zrInavakAra, ahoniza samaro zrInavakAra... 10 e navakAranuM gIta rasAla, gAtAM suNatAM maMgalamAla; labdhisUrIzvara kero bAla, palpa nAme karajeDI bhAla. 11 (5). zrI siddhacakramahimA gIta (raghupati rAghava rAjA rAma...e rAga) siddhacakranuM dharIe dhyAna, jagamAM nahi koI eka samAna; navapada e che nave vidhAna, sevo AEya dharI bahumAna... 1 mahA upakArI zrI arihaMta, zuddha svarUpI siddha anaMta; AcAraja vAcaka munirAja, parameSThi ho muja ziratAja... 2 darzana jJAna caraNa sukhakAra, mokSamArga kahyo sUtra mojAra; tapa Adaro bAra prakAra, e navapadanA guNa apAra... 3 deva-gurune dharmano vAsa, navapada pUre vAMchita Aza; vaMdana karIe mana ullAsa, kaThina karmano thAe nAza.. 4 karmanI sattA sAme baMDa, moharAyane devA daMDa; haravA caugati duHkha pracaMDa, navapadano che eka akhaMDa. 5 sevyo mayaNA ne zrIpAla, koDhano roga gayo tatkALa; navapada dhyAne duHkha visarALa, paga paga Rddhi sukha vizALa... 6 navapada ArAdho zubha bhAva, jeno jagamAM pragaTa prabhAva; mAnavabhavano sAco lhAva, pharI pharI maLaze nahi dAva .. 7 nava AyaMbilanI oLI eka, ema nava karaje rAkhI Teka; dayazuddhi ne vidhi anusAra, sevI saphaLa karo avatAra.. 8 siddhacakra mahimAnuM gIta, ArAdhaka banavAnI rIta; labdhisUrizizu be karoDa, padma kahe ho vaMdana kroDa... 9 AN 484 thI ma railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlant (c) namaskAranA prabhAva upara kathAo vAlA bhIla-bhIlaDI puSkarArdhadvIpanA bharatakSetramAM siddhAvaTa nAmanuM samRddha gAma che. kaSAyanA tApathI tapelA lokone zAMta karatA evA suvrata nAmanA AcArya eka vakhata tyAM padhAryA. te vakhate varasAda zarU thaI gayo ane pRthvI pANIthI bharAI gaI. bhUmine aMkurAvALI tathA trasajIvothI vyApta thayelI joIne AcArye sAdhuone kahyuM ke munivarone mATe vihAra karavo have ucita nathI.' Ama kahIne teoe potAnA parivAra sAthe gAmamAM praveza karyo. gAmanA mukhIne vasatidAnanuM phaLa samAvI vasatinI yAcanA karI tyAM rahyA, temAM keTalAka maharSio mahinAnA, keTalAka be mahinAnA, keTalAka traNa mahinAnA ane keTalAka cAra mahinAnA upavAsa karIne rahyA. temAMthI durjaya evA kAmanuM paNa damana karanArA dasAra nAmanA mahAmuni gurunI anujJA meLavI samIpanI guphAmAM padhAryA. sthiramanavALA teoe AhAra vinA svAdhyAya dhyAnamAM tatpara thaIne samagra cAturmAsI te guphAmAM pUrI karI. tyAM AgaLa Amatema bhamatA eka bhIla-bhIlaDInuM yugala AvI pahoMcyuM ane RSinA darzanathI temanuM pApa kSaNavAramAM nAza pAmyuM. ucita upadezane ApanArA munie yugalane yogya jANI, temane parameSThinamaskArano pATha batAvyo. bhIla-bhIlaDI saraLabhAve namaskAranuM paThana kare che. paropakAraparAyaNa sAdhu pharIthI teone kahe che ke A paMcanamaskAramaMtra e parama maMgaLa che ane sarvapApane haranAra evA A maMtranuM tamAre haMmezAM trikAladhyAna dharavuM. teoe te pramANe karyuM ane varSAkALa pUro thayA bAda muni anyatra vihAra karI gayA. have A yugala haMmezAM namaskArano pATha kare che ane muninA upakArane yAda karatAM krame karIne mRtyu pAmyuM. rAjasiMha-ratnAvatI. A jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM maNimaMdira nAmanuM nagara che ke jyAMnAM loko dAna ApavAnA vyasanI che, akArya karavAmAM Darapoka che, guNagrahaNa karavAmAM asaMtoSI che, pArakuM dhanaharaNa karavAmAM pAMgaLA che, parastrIdarzanamAM aMdha che ane pArakA doSo kahevAmAM mUMgA che. tyAM rAjamRgAMka nAmano rAja che. tene atizaya sauMdaryavALI vijyA nAmanI rANI che. teNInI kukSimAM bhIlano jIva avatAra pAmyo tyAre tenA pitAe teno janmotsava karyo ane rAjasiMha evuM tenuM nAma pADyuM. ghaNI ja sahelAIthI buddhizALI evA teNe gurunI pAsethI bahoMtera kaLAo grahaNa karI. atisAra maMtrIno sumati nAmano mahimAna putra teno mitra thayo. atyaMta rUpasaMpanna ane lAvaNyathI bharapUra evo kumAra krame karIne yauvanavayane pAmyo. mArgamAM cAlatAM kumAranA rUpathI kheMcAIne yuvatI strIo dhArIdhArIne tene jovA lAgI. paraMtu sadAcArI kumAra lezamAtra paNa te strIo para mana rAkhato nathI. eka vakhate kumAra potAnA mitranI sAthe bahAra gayo ane ghoDAone khelAvIne vRkSa nIce vizrAMti na prabhAva upara kathAo che 485 varSa 485 GR GAR ka karo Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levA beTho. tyAM AvelA koI vaTemArgune joIne kumAra pUche che ke "bhAI tuM kyAMthI Ave che? kyAM javuM che ? ane koI sthaLe te kAMI abhuta binA joI che kharI ?' musAphara kumArane namaskAra karI pAse besIne kahe che ke "kumAra, sAMbhaLo-padmapura nAmanA nagarathI huM AvuM chuM ane puMDarIka gaNadharanA nirvANathI pavitra thayeluM tathA jyAM aneka jinezvaroe sparzanA karelI che, jyAM asaMkhya maharSio siddhi pAmyA che tathA je sarvatIrthomAM Adi tIrtha che, te zrI zatruMjya nAmanA tIrthane namaskAra karavAne huM jAuM chuM. je kAMI AzcaryakArI binA meM joI che te A pramANe che : padmapura nagaramAM pA nAmano pratApazALI rAjA che. haMsI nAmanI tenI rANI che tene ratnAvatI nAmanI strIone viSe ratna jevI putrI che. buddhibaLathI te kanyA saghaLIe kaLAo sukhapUrvaka bhaNI gaI ane krame karI yauvanavayane pAmI. vivAhane lAyaka hovAthI rANIe teNIne rAjA pAse mokalI. rAjakanyA paNa pitAnAM caraNone namaskAra karIne pAse beThI. atizaya rUpasaMpanna evI teNIne joIne rAjA maMtrIne kahe che ke "A kanyAnA rUpane yogya evo koI vara haze ke nahIM enI mane zaMkA paDe che." maMtrI kahe che ke "enA puNyathI yogya vara paNa hovo joIe ane enuM puNya ja tenI yojanA karI Apaze." eTalAmAM koI eka naTa AvI rAjAsamakSa saMgIta karavA lAgyo. bhIlanA veSamAM nRtya karatA evA A naTane joIne rAjaputrI kSaNavAramAM mUccha pAmI. pitAe svastha karI tyAre te kanyA kahe che ke-"Aje mane jAtismaraNa jJAna thayuM che. pUrve huM bhIlaDI hatI ane prANathI paNa priya evo bhIla mAro pati hato. atyAre paNa je e ja pati maLe to huM paraNuM, te sivAya mAre anyane paraNavuM nathI.' A vAta sAMbhaLatAM kumAra rAjasiMha kaMIka mUccha pAmyo, jAtismaraNa pAmyo ane zItaLa vAyuthI svastha thayo. pUrvajanmanI potAnI strI pratye parama prIti thaI ane musApharane pUche che ke "pachI zuM thayuM ?' musAphara kahe che ke potAnI putrInI pratijJA sAMbhaLIne padharAjA ciMtAmAM paDI gayo ke "A kanyAno pUrvajanmano pati zI rItie jANavo ?' A vRttAMta sAMbhaLIne aneka rAjaputro dUradUrathI AvIne kahI gayA ke -"ame pUrve bhIla hatA.' paraMtu rAjaputrI pUche che ke jo tame pUrvajanmamAM bhIla hatA to evuM kayuM puNya karyuM ke jethI ahIM tame ATalI samRddhi pAmyA ?' A praznano uttara nahI ApI zakavAthI rAjaputrIne khAtrI thaI ke "A badhA jUThuM bolanArA ane svArthI che.' tethI teNI puruSamAtra pratye dveSabhAvavALI banI che. have te kanyA koI paNa puruSano samAgama karatI nathI, phakta strIonA parivAramAM ja rahe che. vidhAtAe tamane puruSaratna banAvela che ane teNIne strIratna banAvela che. jo tamArA bannano saMyoga thAya to vidhAtAno parizrama saphaLa thAya." musApharanI A adbhuta vAta sAMbhaLI saMtoSa pAmelA kumAre potAnA aMga para rahelAM AbhUSaNo tene bheTa ApI vidAya karyo. have kumAra rAjaputrI ratnAvatIne jovA mATe ciMtAmAM paDyo che. bIjI bAjuthI nagaranA loko khAnagImAM rAjA pAse e phariyAda laI gayA ke-"A kumAra nagaramAM jyAM jyAM phare che tyAMtyAM enA rUpathI mohita thaIne nagaranI strIo moTAM kAmone paNa paDatAM mUkIne ane baccAMone paNa raDatAM mUkIne enI pUMThe doDe che. mATe he rAjan ! game te rItie ene nagaramAM pharato aTakAvo.' A phariyAda sAMbhaLIne prajAvatsala rAjAe dvArapALadvArA e kumArane kahevarAvyuM ke-kalAno abhyAsa cAlu hoya tyAM sudhI tamAre AvAsamAM ja rahevuM kAraNa ke bAhyaparibhramaNa karanAranI saghaLIe IN 486 che railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalAo niSphaLa jAya che.' A sAMbhaLatAM ja kamAra ciMtAmAM paDI gayo ke "pitAjIe Avo Adeza kema karyo ?' tyAre teno mitra sumati AvIne badhI hakIkata jaNAve che. kumAra tene kahe che ke pitAjInI AjJAnuM pAlana mAre mATe duSkara che, kAraNa ke padmarAjAnI putrIne jovAnI mane ghaNI ja utkaMThA che. bIjI vAta e che ke dezAntara vinA puNyanI parIkSA, guNonI prApti, bhASAmAM kuzaLatA A badhI vastuo prApta thaI zakatI nathI. mATe te mitra ! mAre to dezATana karavuM che." sumati kahe che ke "jo ema ja che to tame khuzIthI paryaTana karo, huM tamane A kAmamAM banatI sahAya ApIza." A pramANe maMtraNA karI rAjaputra ane maMtrIputra banne jaNa sajja thaI rAtrinA samaye nagara bahAra nIkaLI paDyA. keTaleka dUra gayA bAda araNyamAM koI eka puruSano karuNa svara sAMbhaLavAmAM Avyo. te sAMbhaLatAM ja hAthamAM talavAra laIne kumAra te tarapha gayo. tyAM to kAkhamAM koI puruSane dabAvIne sAmo Avato sAkSAt eka rAkSasa jovAmAM Avyo. kumAra ene samajAve che ke "bhAI ! A nirdoSanarane tuM choDI de. eNe tAruM zuM bagADyuM che te kahe to kharo." rAkSasa paNa kahe che "A mANasa mane vaza karavA Icchato hato, parantu sAta divasa thayA huM bhUkhanI pIDA bhogavI rahyo chuM. meM enI pAse mAMsa mAgyuM paNa te ApI zakyo nahIM, mATe meM ene pakaDI lIdho che. to bola ke have huM mAruM bhakSya zI rIte jatuM karuM ?' rAjasiMha kahe che ke "tuM A puruSane choDI de ane badalAmAM tArI marajI mujaba huM tane mAMsa ApIza.' rAkSase mANasane choDI dIdho ane kumAra pAse mAMsa mAMge che. sattvazALI kumAra potAnA ja aMgamAMthI mAMsa kApIne ApavA jAya che tyAM to AnaMdamAM AvIne rAkSasa kahe che ke "basa, kumAra ! tArA sattvathI huM saMtuSTa thayo chuM. have tArI icchA mujaba vara mAga.' kumArane to mANasane bacAvavA sivAya bIjuM prayojana hatuM nahIM, eTale kazuM ja mAgyuM nahIM. topaNa devanuM darzana niSphaLa na hoya e vicArathI tene ciMtAmaNi ApIne rAkSasa aMtardhAna thaI gayo. kumAra pAcho pharyo ane potAnA mitranI pAse AvIne rAtrino tamAma vRttAMta kahI batAvyo. pachI banne jaNa AgaLa cAlyA. keTaleka kALe ratnapura pahoMcyA. tyAM teoe eka suvarNamaya jinAlaya joyuM. temAM ratnanI banAvelI jinapratimA hatI. bhaktithI jenAM romAMca khaDAM thaI gayAM che, evA kumAre te pratimAne namaskAra karI stavanA karI. pachI caityane nihALatAM camatkAra pAmelo kumAra tyAMnA koI eka pUjArIne pUche che ke "A maMdira koNe baMdhAvyuM che ?' pUjArI kahe che, sAMbhaLozivakumAra ahiyAM yazobhadra nAmano zreSThI thaI gayo. te uttama zrAvaka hato. ziva nAmano tene eka putra hato, paraMtu te jugAra vagere vyasanomAM laMpaTa hato. tenA pitA tene khUba khUba zikhAmaNa Ape che, topaNa te dharma nathI karato. ekavAra tenA pitAe hitazikSA ApatAM kahyuM ke "bIjuM to kAMI nahIM paNa jyAre tArA upara koI bhayaMkara Aphata AvI caDe tyAre tuM paMcaparameSThinamaskAra yAda karaje, to tArI Aphata TaLI jaze." pitAnA AgrahathI teNe A vAta svIkArI. teno pitA paNa ArAdhanApUrvaka marIne deva thayo. have dAruDIA, jugArIo vagere duSTapuruSonA saMsargathI ziva potAnI tamAma saMpatti gumAvI beTho. dhana vinA te koI sthAne AdarasatkAra paNa pAmyo nahIM. koI tenA sAmuM paNa jotuM nathI. nisteja evA zivane joIne koI eka tridaMDI jANe dayAthI ubharAto hoya tema tenA duHkhanuM kAraNa pUchavA lAgyo. tyAre zive potAnI nirdhanatAnuM duHkha tenI AgaLa rajU karyuM. parivrAjaka (tridaMDI) kahe che na.prabhAva upara kathAo 487 Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke "jo tuM mAruM kahyuM mAne to gharanI dAsInI mAphaka lakSmI tane vaza thaI jAya." ziva kahe che ke cokkasa huM tamAruM kahyuM karIza. tamArI kRpAthI mArI nirdhanatA nAza pAmo." pachI parivrAjakanA AdezathI ziva koI eka sthAnethI akSata zaba lAvyo. kALI caudazanI rAtrie ziva pAsethI puSpAdika anya sAmagrI maMgAvIne tridaMDI svayaM eka bhayAnaka smazAna bhUmi para gayo. tyAM eka dedIpyamAna mAMDaluM banAvyuM. zabanA hAthamAM eka tIkSNa dhAravALI talavAra mUkI. pachI zaba-maDadAnA pagane taLIe tela ghasavAno zivane Adeza karI duSTabuddhivALo tridaMDI nizcalacitte maMtranuM smaraNa karavA lAgyo. A badhAM kArastAna uparathI ziva paNa samajI gayo ke pote AphatamAM che. te vicAra kare che ke bhayaMkara smazAnabhUmi, kALI aMdhArI rAtri, krUra tridaMDI ane ughADI talavAre UbhuM rAkheluM A zaba-A badhuM jotAM lAge che ke mane mArI nAMkhavAno tridaMDIno A samAraMbha che. bIjI vAta e che ke have ahIMthI nAsI chUTavuM paNa zakya nathI. koI sahAya Ape ema paNa nathI. have zuM karavuM ?' A ciMtAthI te bhayabhIta thayelo che. te ja vakhate potAnA pitAnI hitazikSA tene yAda AvI. ekAgra mane te paMcaparameSThinamaskAra yAda karavA lAgyo. bIjI bAjuthI tridaMDInA tIvra maMtrathI zaba UbhuM thaIne cAlavA lAgyuM, paNa turata ja nIce paDyuM. pharI sthira citte tridaMDI maMtra bhaNavA lAgyo. pharIthI zaba UbhuM thayuM ane pharIthI nIce paDyuM. zaMkAzIla banelo tridaMDI zivane pUche che ke "bhAI, tuM kAMI maMtrataMtra jANe che ke zuM ?' zivane khabara nathI ke potAnA namaskAranA pAThathI tridaMDIno maMtra ane parizrama niSphaLa jAya che. eTale e to bhoLAbhAvathI kahe che ke huM kAMIja jANato nathI." punaH banne jaNa potapotAnA maMtro yAda karavA lAgyA. | tridaMDIe maMtranA baLathI zabane vaitAlathI adhiSThita kareluM, paNa namaskAranA prabhAvathI zivane kaMIja nukasAna thayuM nahIM, balka je devAdhiSThita zabathI tridaMDIe zivane mArI nAkhavAnI yojanA ghaDI hatI tenAthI te pote ja marAyo. zabanA hAthamAM rahelI talavArathI tenuM ja mastaka kapAyuM ane temAMthI suvarNapuruSa utpanna thayo. tenA sarva aMgo suvarNanAM hoya che ane suvarNapuruSa maMtrAdhiSThita hovAthI tenAM aMgopAMgamAMthI jeTaluM suvarNa kADhavAmAM Ave teTaluM ja suvarNa bIje divase bharAI jAya. puNyazALI zivane suvarNapuruSanI prApti thaI eTale ene bhUmimAM gupta rItie rAkhI, temAMthI potAnI IcchAnusAra suvarNa meLavI alpakALamAM te moTo zrImaMta thaI gayo. tene have khAtrI thaI gaI ke A badhuMye dharmanuM phaLa che. lakSmI to vinAzazALI che. Ama samajI khUba khUba dAna devA lAgyo ane teNe ja caitya baMdhAvyuM che. A vRttAMta sAMbhaLIne rAjasiMhakumAra potAnA mitrane kahe che ke "bhAI jo to kharo, namaskArano kevo prabhAva che ke enAthI A bhavamAM paNa tamAma Apatti nAza pAme che !' zrImatI tyAMthI AgaLa cAlatAM rAjaputra potanapura nAmanA nagare pahoMcyo. tyAM koI zrImaMtane ghera mahotsava cAlI rahyo hato. te joIne kumAra koI puruSane utsavanuM kAraNa pUche che. te kahe che ke sAMbhaLo, A vRttAMta ghaNo ja ajAyabI bharelo che. A nagaramAM suyata nAmano zrAvaka vase che. te zrAvakAcAramAM ghaNo ja nipuNa che. tene zrImatI nAmanI putrI che. dharmazAstranA abhyAsathI tattvanA marmane pAmelI te kanyA zuddha AcArane AcaranArI thaI. tenA rUpathI mohita thayelA koI mithyAdaSTi zreSThiputre tenI mAgaNI karI ane tenA pitAne samajavI dhAmadhUmapUrvaka tene paraNyo ane potAne ghera lAvyo. N 488 che sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM rahI thakI zrImatI gharanAM saghaLAMye kAryo sughaDatApUrvaka kare che, paraMtu parama zrAvikA hovAthI potAnA dharmane jarA paNa cUkatI nathI. tenI naNaMda vagere saghaLAye loka dharmanA dveSathI Dagale ne pagale tenA upara gusso kare che, to paNa potAnA ja karmanA vaicitryane ciMtavatI zrImatI dharmathI jarA paNa calacitta thatI nathI. daSTirAgane laIne teno pati paNa dhImedhIme tenA upara virAgI thayo. anya strIne paraNavAnI abhilASAthI Ane mArI nAkhavAnI yojanA paNa ghaDI. gharanA aMdaranA bhAgamAM eka aMdhArI oraDImAM ghaDAmAM sarpa rAkhIne ghaDo DhAMkI dIdho. pachI zrImatIne Adeza karyo ke "oraDAmAM DhAMkelA ghaDAmAMthI mane puSpo lAvI Apa." patino Adeza pAmatAM ja zrImatI navakAra gaNatI gaNatI gharanA aMdaranA bhAgamAM gaI. dayamAM navakArane sthApavAthI gADha aMdhakAramAM paNa teNIne bhaya na lAgyo. DhAMkaNa AvuM karIne ghaDAmAM hAtha nAkhyo. namaskAranA prabhAvathI tuSTa thayelI zAsanadevIe sApane khaseDI ghaDAmAM sugaMdhI puSpo goThavI dIdhAM hatAM. te puSpo laIne teNIe potAnA patine soMpyAM. cakita thayelA teNe tyAM jaIne joyuM to sApa to hato ja nahIM, paNa ghaDAmAMthI divya sugaMdha phelAtI hatI. harSa pAmelA teNe sahune bolAvI A hakIkata jaNAvI ane zrImatInA pagamAM paDI vAraMvAra potAnA aparAdhanI mAphI mAgI. zrImatI samajAve che ke huM eTaluM icchuM chuM ke tame mArA kahevAthI Atmahitane sAdho." pachI upazAnta thayelA tene zrImatIe arihaMtaprabhuno dharma saMbhaLAvyo, karmanI laghutAthI te bodha pAmyo. saddharmanI prAptithI kuTuMba paNa saMtoSa pAmyuM ane tenA harSathI he rAjaputra ! A mahotsava zarU karavAmAM Avyo che. suzrAvikAnuM A adbhuta caritra sAMbhaLI atyanta harSa pAmelo rAjaputra potAnA mitra sumatine kahe che ke "mitra ! A lokamAM paNa namaskAranuM phaLa keTaluM moTuM che! dhana, yaza, sukha vagere tamAma suMdara sAmagrI enA prabhAvathI ja maLI zake che !' jinadAsa rAjasiMha ane teno mitra potanapura nagarathI AgaLa cAlatAM dhImedhIme kSitipratiSThita nagare pahoMcyA AkhA nagarane AnaMdakallola karatuM joIne vismaya pAmelA rAjakumAre koI eka nAgarikane nagaranA harSanuM kAraNa pUchyuM. nAgarika kahe che ke A nagaramAM bala nAmano baLavAna rAjA che. ekavAra atyanta vRSTi thavAthI nadImAM moTuM pUra AvyuM. loko te jovA AvyA. emAM eka hoziyAra koTavALa pUramAM taNAtA moTA bIrAne joIne nadImAM paDyo ane bIjoruM laIne rAjane soMpyuM. eno varNa, enI gaMdha tathA eno svAda joine rAja khuza thaI gayo ane koTavALano satkAra karIne tene pUchyuM ke "teM A kyAMthI meLavyuM?' teNe kahyuM ke "nadInA pUramAMthI' tyAre rAjAe paNa enuM mULa zodhI kADhavAno Adeza karyo. tenI zodha mATe nadInA kinAre kinAre cAlatAM te vana sudhI pahoMcI gayo. vanamAM javA taiyAra thAya che, tyAM pAse rahelA govALiyAo kahe che "bhAI, je koI ahIMthI phaLa laI jAya che, te avazya mRtyu pAme che, mATe phaLanI lAlaca rAkhIza nahIM.' teNe to khAlI hAthe pAchA pharIne rAjAne hakIkata jaNAvI. phaLanI lAlasAne AdhIna thayelo rAjA paNa maryAdA mUkIne kahe che ke "tAre vArApharatI ekeka mANasane mokalIne haMmezane mATe mArA vAste eka bIjoruM maMgAvavuM.' nagaranA tamAma lokonA nAmanI patrikA lakhIne koTavALe ghaDAmAM naMkhAvI ane haMmezAM kumArI kanyA mAraphata ciThThI kaDhAve che. jenA nAmanI ciThThI nIkaLe tene vanamAM mokalI tenA dvArA e bIjoruM maMgAve che. pachI te janAro to bicAro maraNa ja pAme che. Ama roja ekaeka mANasane maravuM paDe che, AthI loko trAsI gayA. na. prabhAva upara kathAo 489 LIST Dir figrati Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAmAM ekavAra jinadAsa nAmanA zrAvakano vAro Avyo. have maravAnuM ja che to antima ArAdhanA karI levI joIe, ema vicArI dharmAtmA evo te gRhacaityamAM pUjA karI, sahune khamAvI AgArasahita paccakhANa karIne, mananI samAdhi jALavIne bIjoruM levA vanamAM gayo. uccasvare namaskArane gaNato jinadAsa vanamAM peTho. vratanI virAdhanAthI vyaMtaramAM utpanna thayelo eka kSudra devatA tyAMno adhiSThAyaka thayo hato. navakAranA zravaNathI tene potAnA pUrvajanmanuM bhAna thayuM, eTale zrAvakanI pAse AvI hAtha joDIne bhaktipUrvaka kahe che ke "tame mane dharma pamADyo, mATe AjathI mAMDIne tame mArA guru cho-mArA mATe pUjya cho. tame tamArA sthAne rahejo. huM tamane haMmezAM phaLa ApI jaIza.' jinadAsa kRtakRtya thaI pAcho pharyo ane rAjAne vAta karI. rAjA atyaMta khuza thaI gayo ane jinadharmanI stuti karavA lAgyo. jinadAsano paNa teNe ghaNo satkAra karyo. AkhA nagaramAM harSa phelAyo ane A kAraNe te rAjaputra ! hAlamAM ahIMnA rAjAe A utsava karAvyo che.' utsavanuM kAraNa sAMbhaLIne rAjakumAra sumatine kahe che ke "parameSThinamaskAranuM A kevuM phaLa che ke A bhavamAM ja te sukhane ApanAro thAya che. have namaskAranA pAralaukikaphaLa saMbaMdhI aMDapiMgalanuM daSTAMta kahIzuM. caMDapiMgala cora AgaLa cAlatAM rAjaputra ane teno mitra vasaMtapura nagare pahoMcyA. tyAM sahu koIne navakAra gaNatA joI vismaya pAmelo kumAra mitrane pUche che ke "ahIMno samasta loka ulaTabhera navakArano pATha kare che tenuM kAraNa zuM che? tenI jarA tapAsa karI juo.' koInI pAsethI bAtamI meLavIne kumAra pAse AvIne sumati kahe che ke "A nagaramAM jitazatru rAjA hato. tene bhadrA nAmanI guNasaMpanna rANI hatI. caMDapiMgala nAmano cora kyAMkathI AvIne haMmezAM nagarane satAvato hato. ekavAra to rAjAnA bhaMDArane phoDIne temAMthI suMdara hAra corI gayo ane jaine te ja nagarImAM kalAvatI nAmanI koI kalAsaMpanna gaNikAne te hAra Apyo ane tenI sAthe bhogasukha bhogavavA lAgyo. evAmAM anaMga trayodazI AvI. te mahotsavanA prasaMge saghaLIe vezyAo alaMkAro paherI, zaNagAra sajIne vanamAM krIDA karavA AvI pahoMcI. kalAvatI paNa cora pAsethI meLavelo hAra paherIne saunI sAthe AvI. te vakhate mahArANInI dAsIo paNa utsava jovA AvelI. A manohara hAra joIne temaNe oLakhI lIdho ane jaIne rANIne vAta karI. rANIe rAjane vAta karI ane rAjAe maMtrIne kahyuM ke "hAlamAM A kalAvatI konI sAthe saMga kare che tenI tapAsa karAvo." maMtrIe tapAsa karAvIne "caMDapiMgala sAthe rahe che tema jaNAvyuM. rAjAe kalAvatInA gharane gherI lIdhuM, caMDapiMgalane pakaDI lIdho ane zULIe caDAvyo. kalAvatI vezyA hovA chatAM alpAMze zrAvikAno AcAra pALanArI hatI. tene ema thayuM ke "aho ! khedanI vAta che ke mArA pramAdathI A bicAro AvI dazAne pAmyo. mAre paNa AjathI mAMDIne bIjA puruSothI saryuM. have to huM Ane ja navakAra ApuM. Ama vicArI zULI pAse jaIne navakAra Apyo. "navakAranA prabhAvathI huM marIne Aja rAjAno putra thAuM" AvuM niyANuM enI pAse karAvyuM. cora marIne barAbara rAjAno ja putra thayo kAraNa ke phaLapradAnamAM namaskAra kAmadhenutulya che. rAjAe janmotsava karyo ane puraMdara evuM enuM nAma pADyuM. tenA maraNathI garbhano kALa jANIne kalAvatI samajI gaI ke "A rAjaputra ja mAro prANapriya che. tethI te rAjaputrane vAraMvAra ramADavA lAgI ane rudana karato hoya to kahe ke "raDIza nahI.' caMDapiMgalane vAraMvAra potAnA pUrvabhavanuM vRttAMta sAMbhaLIne ane kalAvatInI mukhamudrA joIne pUrvabhava yAda Avyo. jitazatrunA avasAna bAda te puraMdara rAjA thayo ane kalAvatIe anya koI puruSano saMga karyo nathI evuM jANavAthI teno svIkAra karyo. A IN 490 490 A sailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saghaLuM navakA2nuM phaLa che ema jANI jinadharmamAM rakta thayelo rAjA haMmezAM navakAranuM paThana kare che. tyArathI loka paNa navakAra gaNavA lAgyo che. A kaheNI khoTI nathI ke yathArAnA tathA praSnA sumatinA mukhathI A kathAnaka sAMbhaLI saMtoSa pAmelo rAjaputra kahe che ke 'juo ! A corane paralokamAM A maMtra kevI suMdara rItie phaLyo !' hUMDikayakSa have paralokanA phaLane darzAvatuM huM DikayakSanuM dRSTAMta varNavIe chIe. AgaLa cAlatAM rAjasiMha ane sumati mathurA nagarIe pahoMcyA. tyAM pUrva dizAmAM yakSanuM maMdira joyuM. tenI AgaLanA bhAgamAM 'zULIe caDAvela cora ane tene apAto namaskAra, AvuM dRzya jovAmAM AvyuM.' A adbhuta ghaTanA joIne rAjaputra tyAMnA pUjArIne pUche che ke 'bhAI, A zI binA che ?' pUjArI kahe che ke-- 'ahIM zatru mardana rAjA che tathA A nagaramAM jinadatta nAmano zreSThI che. te zrAvaka che, dayALu che tathA sattvazALI che. ekavAra ahIM hUMDika nAmano kalAbAja cora corI karavA Avyo ane koI zeThanA gharamAM khAtara pADI corI karavA gayo tyAM pakaDAyo. rAjapuruSoe pakaDIne rAjAne soMpyo. rAjAe paNa hukama kADhyo ke 'viDaMbanA pamADIne ene phAMsIe laTakAvo.' rAjapuruSoe core ane cauTe jAherAta karIne nAgarikone jaNAvyuM ke 'A hUMDika core corI karelI hovAthI ene vadhanAM sthAne pahoMcADavAmAM Ave che. bIjo paNa je koI Avo guno karaze to tene paNa tevI ja zikSA karavAmAM Avaze. kAraNa ke ApaNo nyAyaniSTha rAjA potAno aparAdha paNa sahana kare tevo nathI. gadheDA upara besADI, AkhA nagaramAM pheravI aneka viTaMbaNAo pamADIne tene phAMsInA sthAne laI gayA ane phAMsIe laTakAvyo. e ja vakhate koNa koNa ene kaI kaI sahAya Ape che te jANavA mATe rAjAe tyAM capuruSone goThavI dIdhA. atitApanI pIDAthI tene bicArAne tRSA khUba lAgI hatI. eTale je koI pAse jAya tenI pAse pANI mAgavA lAgyo, paraMtu rAjAnA bhayathI koI ene pANI suddhAM ApatuM nathI. have e ja mArge thaIne jinadatta zreSThI Avyo. enI pAse pANI mAgyuM tyAre dayALu zreSThIe kahyuM ke 'huM tane pANI pAIza, paNa tuM ekAgra mane namaskAramaMtrane yAda kara ke jethI tArI sadgati thAya. hiMsA karanAra, jUTha bolanAra, corI karanAra, parastrIgamana karanAra ane bIjAM paNa niMdanIya mahApApomAM rakta tathA AvAM pApone paravaza thaIne je durgatimAM javAne ja sarajAyela che evo manuSya paNa jo A mahAmaMtrane eka chevaTanI ghaDIe paNa sAcA dilathI saMbhArI le che to te manuSya svargagAmI thAya che.' zrAvakanA vacanathI te cora sarva duHkhane haranAra te mahAmaMtrane vAraMvAra yAda karavA lAgyo. have zrAvaka ghera jaI pANI laIne pAcho phare che, tyAM to cora prANamukta thayo ane maharSika yakSomAM deva tarIke utpanna thayo. lokamAM paNa kahevAya che ke 'aMte jevI mati tevI gati.' A pachI carapuruSoe jaIne rAjAne jinadAsano vRttAMta jaNAvyo. enA mATe paNa rAjAe phAMsIno hukama kADhyo. rAjapuruSoe gadheDA para besADI enI viDaMbanA karavAnI taiyArI karI. tyAM to yakSadevatAe potAnA gurunI A dazA joI nagaranA lokone zikSA karavA mATe eka paththaranI moTI zilA banAvI ane rAjA vagere lokone uddezIne kahyuM ke re adhama puruSo ! A tame zuM mAMDyuM che ? karuNAnA sAgara ane mArA svAmI zrI jinadattanI viDaMbanA karI che to samajI lejo ke tamane sahune A zilAthI cUrI nAMkhIza.' A sAMbhaLatAM ja rAjA vagere tamAma loko eTalA bhayabhIta thaI gayA ke jenI viDaMbanA karavA dhArI hatI tenI ja puSpAdikathI pUjA karavA lAgI gayA. maraNano bhaya kone na hoya ? namaskAra karIne vinaMtI kare che ke 'svAmin ! ajJAnathI ame je aparAdha karyo tenI kSamA karo.' yakSa kahe che ke 'A zrAvakanuM tame badhA za2NuM na. prabhAva upara kathAo 491 Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAro ane pUrva dizAmAM mAruM maMdira karAvo. pachI rAjAe gaMdhahastI upara zreSThIne besADIne nagaramAM praveza karAvyo ane vAraMvAra potAnI bhUlanI mAphI mAgI, tathA zrAvakanA pratimA sahita phaMDikayakSanuM maMdira baMdhAvyuM. A sAMbhaLI harSa pAmelo rAjaputra potAnA mitrane kahe che ke namaskAranA smaraNathI A cora paNa mahardhika yakSa thayo, tema huM paNa pUrve bhIla hato ane parameSThimaMtranA pratApe Aja rAjakuLanAM sukha bhogavuM chuM." rAjaputranI A vAta sAMbhaLIne sumati pUche che ke "Apa vaLI bhIla zI rIte hatA?' kumAra potAno pUrvabhava kahI saMbhaLAve che, tyAre Azcarya pAmelo sumati kahe che ke "are ! mane to lAge che ke tame tamArA pUrvajanmanI patnI ratnapatIne paraNavA ja nIkaLyA cho. paraMtu te to puruSamAtranI draSiNI che, eTale ene jovI paNa azakya che, to pachI vAtacItano prasaMga to maLe ja zAno?' kumAra kahe che ke "mitra! AvI ciMtA zA mATe karavI? kema ke jenI ciMtavanA paNa na karI hoya tevAM kAryo paNa vidhi pAra pADI Ape che ane puruSe game teTaluM dhAryuM hoya paNa vidhi viparIta hoya to eka paNa kAma pAra paDatuM nathI.' kumAra potAnA mitra sahita te nagarathI AgaLa cAlyo. keTalIkavAre koI eka sarovare pahoMcyA. tApa khUba paDato hato. uparAMta rastAno thAka paNa lAgelo eTale kumArane ghaNI ja tRSA lAgI hatI. sarovaranA kinAre snAnAdi karIne rAjaputra vizrAMti levA mATe kSaNavArane mATe eka vRkSa nIce sUI gayo. sumati AsapAsanI latAomAMthI puSpo ekaThAM karavA gayo, teTalAmAM teNe AkAzamArge AvatA koI vidyAdharane joyo. devakumAra jevA kumArane joIne vidyAdharane ciMtA thaI ke "mArI pAchaLa AvatI mArI strI A kumArane joIne jarUra tenA upara rAgavALI thaze.' A ciMtAthI teNe latAmAMthI amuka auSadhI grahaNa karI, tene ghasa kumAranA upara chAMTI ke tarata ja kumAra strIsvarUpa thaI gayo. vidyAdharanA gayA bAda tarata ja enI strI e mArge AvI pahoMcI. strInA svarUpamAM kumArane joIne tene ciMtA thaI ke A strIne joIne mAro pati AnAmAM Asakta thaze.' A vicArathI teNe bIjI auSadhI chAMTIne kumArane pharIthI puruSa banAvI dIdho. sumati latAonI madhye rahyo thako A badhuM joI rahyo hato. kumAra jAgyo eTale ene bane auSadhIo batAvI ane tenI zuM asara nIpaje che vagere vRttAMta kahyo. pachI AgaLa cAlatAM teo padmapura nagare pahoMcyA. tyAMnA suvarNamaya jinAlayamAM banne jaNa strInuM rUpa laIne gayA. ratnAvatI paNa strIonA parivAranI sAthe te ja samaye tyAM AvI pahoMcI. puSpacaMdanAdithI prabhupUjA karIne pAchI pharatI rAjaputrIe devAMganA jevI kumArastrIne joI ane jotAM ja harSa pAmIne pUchyuM ke "tuM kyAMthI AvI che?' mitra strIe kahyuM ke "mArI sakhI anya sthAnethI ahIM AvI che." pharI ratnAvatI kahe che ke "tArI sakhIne jotAM ja mane apUrva AnaMda thAya che. ullAsa thAya che to tame banne mAre ghera padhAro. banne kRtrima strIo tyAM gaI ane ghaNI vakhata tyAM rahI. prasaMga pAmIne ekavAra kumArastrIo rAjaputrIne kahyuM ke "hajI tArA pUrvabhavanA pati bhIlano patto lAgI zakyo nathI ane anupamapati vinA game tevI rUpasaMpanna ane manohara kanyA paNa zobhA pAmatI nathI, mATe have to koI yogya rAjakumArane pasaMda karIne tuM lagna karI le to ThIka thAya." ratnAvatIe kahyuM ke "mArA pUrvabhavanA pati sivAya devendrane paNa huM varavAnI nathI." kumArastrI kahe che ke "je ema che to araNyamAM rahelA mAlatInA puSpanI mAphaka bhoga vinAnuM tAruM yauvana niSphaLa che. rAjaputrI kahe che ke "pati karavAno che te cittanI zAMti mATe karavAno che ane te zAMti mane tArAthI ja maLI rahe che, to mAre have bIjA koInuM kAma nathI. kumArastrI pUche che ke tArA pUrvapatine oLakhavo zI 492 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte? te kahe." tyAre rAjaputrI kahe che ke "mArI pUrvajanmanI karaNI je jANato hoya te ja mAro svAmI che. kumArastrI bolI ke "damasAra maharSie batAvelA namaskAranuM niraMtara smaraNa karatAM marIne tuM rAjaputrI thaI che." A sAMbhaLatAM ja rAjaputrI enI sakhIne pUche che ke "A tArI sakhI svayaM A vAta jANe che ke koInI pAsethI jANIne mane kahe che? sakhI jaNAve che ke "A svayaM bhaNIne kahe che ane A ja tAro pUrva janmano pati che. mATe to tAruM mana Ane viSe Thare che. bIjuM enI ceSTA vagere paNa puruSane anurUpa hoya evuM lAge che. vaLI patisamAgamathI strIomAM je vikAra dekhAya tevA vikAro tArAmAM AnA samAgamathI thatA dekhAya che, mATe mAruM to mAnavuM che ke cokkasa A ja tAro pUrvano pati che ane kRtrima strInuM rUpa laIne ahIM Avela hoya ema mane lAge che." pachI ranavatInA AgrahathI banne kRtrimastrIoe bIjI auSadhIno upayoga karI potAnuM puruSasvarUpa pragaTa kumAranuM rUpa joI atyaMta harSa pAmelI rAjakanyAe kahyuM ke "nAtha! jema tame tamAruM rUpa pragaTa karyuM tema kRpA karIne tamAruM kuLa paNa amane kahI saMbhaLAvo.' kumAranI AjJAthI sumatie saghaLoye prabaMdha kahI saMbhaLAvyo. rAjAe vRttAMta jANyo ane atyanta harSathI potAnI putrI rAjakumArane ApI tathA bhaktithI hAthI, ghoDA vagere paNa ApyuM. rAjasiMha bhAgyathI prApta thayelAM uttamakoTinAM bhogasukha bhogavavA lAgyo. enA pitAne A vAtanI khabara paDatAM dUta dvArA lekha mokalIne jaNAvyuM ke zrI maNimaMdira nagarathI rAjA rAjamRgAMka, kumAra rAjasiMhane sneha ane utkaMThApUrvaka jaNAve che ke "ame kSemakuzaLa chIe paraMtu tAro viraha amone sAle che. tArA darzana mATe ame jhaMkhIe chIe. vaLI amArI vRddhAvasthA che ane vrata levAnI amArI manokAmanA che, to tuM jaladI AvIne rAjyano svIkAra kara.' kumArane paNa pitAne maLavAnI utkaMThA thaI. tethI te pArAjA pAsethI vidAya laI caturaMgIsenA sAthe potAnA nagara bhaNI cAlyo. ranavatInI sAthe hAthI para besIne nagaramAM praveza karyo. bhaktithI mAtApitAnAM caraNomAM namaskAra karyo. pitAe AzIrvAda Apyo ane vicAra karyo ke "putrane rAjagAdIe besADIne huM have dharmano Azraya karuM." eTalAmAM udyAnapAla AvI namaskAra karIne vijJapti kare che ke "rAjana ! udyAnamAM AcArya guNasAgarasUrijI padhAryA che.' te sAMbhaLI rAjA AnaMda pAmI vicAre che ke "mAruM kevuM ahobhAgya ke yogya avasare ja gumahArAja paNa padhAryA. pachI rAjasiMhane gAdIe besADyo. vAcakone dAna ApyuM, jinamaMdiramAM jaI pUjA karI, pachI hAthI para besIne rAjasiMhanI sAthe gurusamIpe gayA. gurune namaskAra karIne vinaMtI karI ke "bhagavan! kRpA karI mane dIkSArUpI naukA Apo ane A bhayAnakabhavasamudrathI tAro." gurue vidhipUrvaka vrato ApyAM. rAjarSi paNa tapa tapIne sadgati pAmyA. rAjasiMha ane ratnAvatI rANIe samyakatvapUrvaka gRhasthadharma aMgIkAra karyo. pachI gurune namaskAra karI rAjA potAne sthAne gayo ane AcArya mahArAja potAnA parivAra sAthe anyatra vihAra karI gayA. rAjasiMhe cirakALa sudhI rAjyanuM pAlana karyuM. namaskAranA prabhAvathI baLavAna duzmana rAjAo paNa vaza thaI gayA. teNe potAnA samasta rAjyanI bhUmine caityothI vibhUSita karI. na. prabhAva upara kathAo 493 Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have ekavAra rAjA mAMdo paDyo. tyAre teNe pratApasiMha nAmanA potAnA putrane gAdIe besADyo ane aMtima ArAdhanA mATe dharmAcAryane bolAvyA. temanA caraNomAM namaskAra karI hAtha joDIne kahyuM ke "bhagavan! have avasarocita kaMIka Adeza karo." guru kahe che ke "mahAnubhAva! saghaLI AzaMsA choDI samyaprakAre ArAdhanA kara. jJAnAdi AcArane viSe lAgelA aticAronuM kathana kara ane punaH vratoccAraNa kara. pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, beIdriya, teIdriya, cauriMdriya, nAraka, tiryaMca, manuSya ane deva ema tamAma jIvonI sAthe kSamApanA karI le. koInI paNa sAthe verabhAva rAkhIza nahi. hiMsA, jUTha, corI vagere aDhAre pApono tyAga kara. bhUtakALamAM paNa je kAMI pApakAryo karyAM hoya, tenI AtmasAkSIe niMdA kara, vidhipUrvaka dAnazIlAdi je sukRto kayAM hoya tenI mana-vacana-kAyAthI anumodanA kara. arihaMta, siddha, sAdhu ane jinapraNItadharma e cAra zaraNa karavA lAyaka che, tenuM tuM zaraNuM svIkAra. cAre prakAranA AhArano tyAga kara ane vAraMvAra navakAranuM smaraNa kara. "koIno nathI ane mAruM koI nathI." A pramANenI bhAvanA vaDe dehamAM paNa nirmama banI jinacaraNonI sevAnI ja eka AzaMsA rAkha. A pramANe samAdhipUrvakanI ArAdhanAthI rAjasiMha marIne brahmadevalokamAM daza sAgaropamanA AyuSyavALo devendra thayo. ravatI paNa ArAdhanApUrvaka marIne te ja devalokamAM utpanna thaI. tyAMthI avIne te bannenA AtmAo mokSasaMpattine pAmaze. A pramANe namaskAranA smaraNathI bhIla-bhIlaDIne maLelA deva-manuSyanAM sukha tathA paraMparAe muktinuM sukha ane bIjAM dAMtomAM paNa je phaLa batAvyuM che te vicArIne he bhavya jIvo! paMcaparameSThinamaskAramaMtrane tame nirantara yAda karo ke jethI tamAro bhavabhaya paNa dUra thAya. namaskAranA prabhAva upara arvAcIna prasaMgo zIlarakSaka zrI navakAra rAjakoTanivAsI eka sukhI dhArmika jaina parivAra lagnaprasaMge muMbaI gayela. muMbaIthI rAjakoTa tarapha jIpamAM besIne pAchA pharI rahyA hatA, jIpamAM traNa baheno ane eka bhAI hatA. vApI pAsenA jaMgalamAM acAnaka jIpa bagaDatAM baheno nIce UtarI ane laghuzaMkA TALavA thoDe dUra gaI. tyAM to acAnaka zastradhArI lUTArAo tyAM AvI pahoMcyA ane baMdUkanI aNIe kImatI AbhUSaNonI bega AMcakI lIdhI. paraMtu ATalethI ja temane saMtoSa na thayo. bahenonuM rUpa joIne temanI AMkhomAM vikArarUpI cora peTho, eTale temaNe pelA bhAIne jIpamAMthI nIce UtarI javA kahyuM. pelA bhAI kartavyamUDha banI gayA hatA. tyAM to traNe zrAvikAoe ekIsAthe pelA bhAIne jorazorathI navakAra gaNavAnI preraNA karI ane e bhAI tathA traNe baheno moTe avAje tAlabaddha rIte navakAra gaNavA lAgyA. ApattinA lIdhe sahajapaNe nAbhinA UMDANamAMthI nIkaLatA mahAmaMtranA dhvaninI koI akalpanIya asara pelA lUMTArAo upara thaI ane teo bhayabhIta banIne AbhUSaNonI bega paNa tyAM ja mUkIne muThThIo vALIne nAsI chUTyA ! mahAna ApattimAMthI mahAmaMtranA prabhAve sau AbAda UgarI gayA, tethI sadAne mATe navakAranA ananya upAsaka banI gayA. mRtyu marI gayuM re lola" muMbaInA eka hArTaspezyAlIsTa DokTaranA sagA bhAIe laMDanamAM dayanuM, oparezana karAvyuM, paraMtu oparezana pheIla gayuM. DokTaroe temane "klInIkalI DeDa' arthAt mRtyu pAmelA jAhera karyA. tyAMnA rivAja tralokacadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mujaba jo oparezana saphaLa thAya to DokTaro dardInA kuTuMbIone khuzakhabara Ape, paraMtu kesa niSphaLa jAya to DokTaro pAchalA daravAjethI cAlyA jAya. e mujaba DokTaro kAgaLa upara temane mRtyu pAmelA jAhera karIne pAchalA daravAjethI cAlyA gayA. be kalAka pasAra thaI gayA. kuTuMbIonA zvAsa addhara thaI gayA. bhAI DokTara paNa gabharAI gayA, koine kAMI javAba ApI zakatA nathI. tyAM to acAnaka camatkAra sarjAyo. pelA dardI bhAI ekadama jAgIne beThA thaI gayA! badhAne khUba Azcarya thayuM. AsapAsa ekaThA thayelA lokone joIne temaNe pUchyuM ke "tame badhA zA mATe bhegA thayA cho ?' tyAre koIe temane kahyuM ke tamAruM hArTanuM oparezana pheIla jatAM DokTaroe tamane mRtyu pAmelA jAhera karyA hatA. to tame sajIvana zI rIte thayA? tyAre dardIe khulAso karatAM kahyuM ke "huM to mAtra gurumahArAjane maLavA mATe bhArata gayo hato !' mArA gurumahArAja eTale bIjA koI nahi, paraMtu kalikAlamAM navakAra mahAmaMtranA ajoDasAdhaka, prabhAvaka, ajAtazatru, adhyAtmayogI pa. pU. paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI ma. sA. ke jemaNe mArA jevA aneka AtmAo para anaMta upakAra karyo che, je zabdomAM varNavavo azakya che ! A dardIne temanI pAsethI navakAra zI rIte maLyo te ApaNe joIe. mArA videzapravAsa daramiyAna navakAra mahAmaMtra viSenA mArA vArtAlApathI prabhAvita thaIne te bhAI laMDanamAM mArA paricayamAM AvyA tyAre navakAramahAmaMtrane gurumukhethI grahaNa karavA aMge meM temane preraNA karI hatI. tethI e bhAIne pUjyapAda paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. nA pavitra mukhethI navakAramaMtra grahaNa karavAnI bhAvanA thaI ane khAsa guru mukhe navakAramaMtra grahaNa karavA ja mATe laMDanathI plena dvArA bhArata AvyA. gurumukhethI navakAramaMtra grahaNa karyA pachI ja anna-pANI levAno atyaMta anumodanIya saMkalpa temaNe karyo hato. savAre 6-00 vAgye teo muMbaI pahoMcyA. be ThekANe paMnyAsajI mahArAjanI tapAsa karatAM karatAM yogAnuyoga bapore 12-30 vAgye vijaya muhUrve ja teo rAjasthAnamAM piMDavADA gAmamAM birAjamAna pU. paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajI ma. sA. pAse pahoMcyA. temanI AvI viziSTa tatparatA ane pAtratA joIne paMnyAsajI mahArAja sAhebe paNa tarata 12 navakAra gaNIne khUba ja bhAvapUrvaka temane traNa vakhata moTethI navakAra jhilAvyo ane vAsakSepa dvArA AzIrvAda ApI navakAra mahAmaMtrano niyamita japa karavAno upadeza Apyo. upara mujaba motanA mukhamAMthI pAchA pharelA te bhAI tyAra pachI 15 divasa sudhI haoNspiTalamAM rahyA. te daramiyAna 60 jeTalA dardIonAM oparezano thayAM te badhAM ja saphaLa thayAM! kAraNa ke uparokta ghaTanAthI prabhAvita thayelA badhA dardIonA kuTuMbIo oparezana karAvatAM pahelAM dardIne temanI pAse laI AvatA, tyAre A bhAI pUjyapAda paMnyAsajI mahArAjanA phoTA sAme dardIne besADIne traNa navakAra moTethI gaNatA. gurumahArAja pratyenI temanI ananya AsthAne lIdhe badhAM ja oparezano saphaLa thayAM. A bhAI Aje paNa jIvaMta che ! kharekhara, mahAmaMtra pratyenI AsthAthI kayuM kArya siddha thatuM nathI e ja eka savAla che! bhayanuM uccATana-abhayanuM udghATana kare zrI navakAra thoDAM varSa pUrve AphrikAmAM traNa divasa sudhI "kUpa" (lazkarI baLavo) thayo hato. tyAre nairobImAM lazkaranA lebAsamAM traNa cAra lUMTArAo eka bhAInA gharamAM ghUsI gayA. temanuM ghara hIla sTezananI bAjumAM alAyadA baMgalA tarIke hatuM. baMdUkadhArI lUMTArAoe gharanA sabhyo pAsethI 20 lAkha nI mAgaNI karI! temaNe te vakhate 5 lAkha rUpiyA jeTalo mAla lUMTArAone soMpI dIdho ane bAkInI rakama beMkamAM che ema jaNAvyuM. paraMtu lUMTArAone ATalethI saMtoSa na thayo. AthI temaNe temanA 22 varSanA navayuvAna chokarAnI chAtI para baMdUkanI no prabhAva upara kathAo 495 Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNI rAkhIne dhamakI ApatAM kahyuM ke 'ame 10 sudhI AMkaDA bolIzuM, tyAM sudhImAM gharamAM jyAM paNa paisA chupAvyA hoya te amArI pAse rajU karI do, nahitara A chokarAne hamaNAM ja vIMdhI nAkhazuM !' A sAMbhaLatAM ja badhAnA jIva addhara thaI gayA. kharekhara temanI pAse gharamAM bIjI rakama hatI ja nahi eTale kyAMthI ApI zake ! A bAju DAkuonA saradAre AMkaDA bolavAnI zarUAta karI dIdhI. eka... be... traNa... cAra...pAMca...cha...sAta... A ghaTanA banI tenAthI thoDA mahinA agAu teo mArA saMparkamAM AvelA. meM temane gharamAM paMcadhAtunA jinapratimAjI birAjamAna karavA mATe khAsa bhalAmaNa karI hatI. tathA roja e prabhujI samakSa navakAramahAmaMtra gaNavAnI paNa preraNA karI hatI. te mujaba temaNe gha2mAM prabhujIne padharAvelA ane roja temanI samakSa navakA2 gaNatA hatA. eTale uparokta kaTokaTInA prasaMge gharanA badhA sabhyo prabhujI samakSa nAbhinA UMDANamAMthI jorajorathI navakAra gaNavA lAgyA. pelo DAku ATha...nava...bolIne jyAM baMdUkanI cAMpa dabAvavA jAya che tyAM ja eka akalpanIya ghaTanA banI gaI ! sAcA lazkaranA javAno tyAM AvI pahoMcyA ane te ja kSaNe pelA badhA ja nakalI javAno (lUMTArAo)ne dhaDAdhaDa goLIothI vIMdhI nAkhyA ! ane gharanA badhA ja sabhyo AbAda bacI gayA ! tyArathI mAMDIne te gharanA badhA ja sabhyo prabhujInA tathA navakAranA ananya upAsaka banI gayA. kharekhara, je ananyazaraNabhAve navakAranuM zaraNuM svIkAre che teno vALa paNa koI vAMko karI zakatuM nathI. khajAnAno rakSaNahAra : zrI navakAra A paNa nairobImAM saparivAra vasatA ane mArA paricayamAM AvelA be sagA jainabhAIonI vAta che ke jeo navakA2mahAmaMtranuM niyamita smaraNa karatA hatA. eka divasa savAranA pahoramAM 6 vAgye zastradhArI traNa guMDAo temanA makAnamAM acAnaka ghUsI AvyA ane baMdUkanI aNInA jore gharanAM badhA kabATanI cAvIo AMcakI lIdhI. gharanA 12 sabhyone eka rUmamAM pUrI dIdhA. phakta kabATa kholAvavA mATe eka ja bhAIne guMDAoe potAnI sAthe rAkhyA. rUmamAM pUrAyelA badhA ja sabhyo bhAvapUrvaka navakAra gaNavA lAgyA. guMDAoe eka kabATa kholavA prayatna karyo paraMtu te na khUlyo. eTale bIjo eka mukhya kabATa ke jemAM 10 lAkha rU. nAM ghareNAM hatAM tenI cAvI hovA chatAM paNa te kholAvavAnuM bhUlI gayA ! ane bIjA kabATomAMthI Tepa vagere 25 hajAra jeTaluM paracUraNa laIne cAlyA gayA ! zULInI sajA soyathI patI jAya te AnuM nAma ! kharekhara, AMtarakhAnAne kholavAnI mAsTarakI samAna navakAramahAmaMtra jemanI pAse hoya temanA bAhyakhAnAnI paNa rakSA thAya temAM navAI zI ! kaSTanivAraka : zrI navakAra mArA suparicita eka zrAvakane kasTama ophisavALA laI gayA ane temane viziSTaprakAranA khAsa cembaramAM, khAsa prakAranI yAMtrika khurasI para besADIne, temanI samakSa vicitra prakAranA IlekTrIka lAITanA mazIna vagere trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja 49 Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goThavIne temanI UlaTatapAsa karavAnI zarUAta karatA hatA. kasTamavALAonI UlaTatapAsa karavAnI A rIta atyaMta kaSTadAyaka-trAsajanaka hoya che. kalAko sudhI UlaTatapAsa cAle. vicitra prakAranA mazIno dvArA vepArInA magajanI gupta vAto tenA ja mukhethI bolAvavA mATe amAnuSI prayogo karavAmAM Ave ane aneka aTapaTA praznonI jhaDIo varasAvavAmAM Ave. A bhAInI paNa AvI ja durdazA thavAnI zakyatA hatI, paraMtu temanA dharmapatnI paNa emanI sAthe ja gayAM hatAM. teo ananyazraddhAthI navakAramahAmaMtra ane uvasaggahara stotranuM smaraNa karavA lAgyAM. pariNAme aTapaTA prazno pUchanAra pelo kasTama ophisara paNa je prazno khAsa pUchavAnA hoya che te ja bhUlI gayo ane mAtra sIdhA sAdA thoDA prazna pUchIne ardhA kalAkamAM ja temane choDI dIdhA te sAthe svayaM kabUla karatAM kahyuM ke "10 hajAra mANasomAMthI koI ekAda mANasa ja A rIte chUTI zake tema tame chUTI gayA cho' ema kahIne temano pAsaporTa paNa temane pAcho ApI dIdho! uparokta pAMceya ghaTanAo navakAra mahAmaMtranA asIma anaMtaprabhAva tarapha aMgulinirdeza karIne ApaNane paNa mahAmaMtranA ananya upAsaka banavA mATe khAsa preraNA ApI jAya che. sarva jIvo mahAmaMtranI sAdhanA dvArA jIvanasAphalyane prApta karo e ja maMgalabhAvanA. preSaka zazikAMta ke. mahetA-rAjakoTa I % zAMti . namarakAradharmanI vyAkhyAo namaskAra e kSamAnuM bIjuM nAma che. bhUla thayA pachI tene sudhArI levA jeTalI namratA batAvavI tenuM nAma kSamApanA che. potAthI thayelI bhUlanI kSamA mAgavI ane bIjAthI thayelI bhUlanI kSamA ApavI e namaskAra dharmanI ja ArAdhanA che. ahaMkAra upakArIone oLakhavA deto nathI. tema potAnA aparAdhane svIkAravA paNa deto nathI. namaskAra e jema upakArIone bhUlavA deto nathI. tema potAnA aparAdhone paNa bhUlavA deto. nathI. upakAranA svIkAranI jema aparAdhano svIkAra paNa namaskAra che. viSayo pratyenI namana zIlatAno tyAga karI parameSThio pratye namanazIlatA keLavavI e paNa namaskAra dharma che. bAhya padArtho pratye tRSNAvALA na banavuM ane AtmatRpta rahevAno abhyAsa karavo te paNa namaskAradharma che. jIva potAne prApta thayela jAti, kuLa, rUpa, baLa lAbha, buddhi, vaibhava, yaza ane zrutAdi pratye namra che ja. namrapaNe tenA pratye Adara, ruci bahumAna batAve che ja. paNa te namanazIlatA dharmarUpa nathI. bIjA pratye namra rahevuM te sAcI namratA che. na. prabhAva upara kathAo 4 497 paS 497 Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manovijJAnanI dRSTie zrI namaskAramahAmaMtra manovaijJAnika dRSTithI A vicAraNIya prazna che ke namaskAramahAmaMtrano mana para zo prabhAva paDe che ? A mantrane sarvakAryasiddhiprada kahevAmAM Avyo che, to A maMtrathI Atmikazaktino vikAsa zI rIte thAya che ? manovijJAna mAne che ke mAnavanI dazyakriyAo tenA cetanamanamAM ane adRzyakriyAo acetanamanamAM thAya che. mananI A banne kriyAone 'manovRtti' kahevAya che. sAdhAraNataH 'manovRtti' zabda cetanamananI kriyAo batAvavA mATe vaparAya che. pratyeka manovRttinA traNa aMzo che H jJAnAtmaka, saMvedanAtmaka ane kriyAtmaka. A traNe aMzone ekabIjAthI chUTA pADI zakAya nahi tevA che. mANasane je kAMI jJAna thAya che tenI sAthe vedanA ane kriyAtmakabhAva paNa anubhavAya che. jJAnAtmakamanovRttinA saMvedana, pratyakSIkaraNa, smaraNa, kalpanA ane vicAra A pAMca bhedo che. saMvedanAtmakamanovRttinA saMdeza, umaMga, sthAyIbhAva ane bhAvanAgraMthi, A cAra bhedo che ane kriyAtmaka manovRttinA sahajakriyA, mUlavRtti, Teva, IcchitakriyA ane caritra A pAMca bhedo karavAmAM AvyA che. namaskA2mahAmaMtranA smaraNathI jJAnAtmakamanovRtti uttejita bane che, tethI tenI sAthe abhinnarUpathI saMbaddha 'umaMga' saMvedanAtmakaanubhUti ane 'caritra' nAmaka kriyAtmakaanubhUtine uttejana maLe che. tAtparya e che ke mAnavamagajamAM jJAnavAhI ane kriyAvAhI ema be prakAranI nADIo hoya che. A baMne nADIono paraspara saMbaMdha hoya che, paNa e baMnenAM kendra judAM hoya che. jJAnavAhI nADIo ane magajanuM jJAnakendra mAnavanA jJAnavikAsa mATe ane kriyAvAhI nADIo ane kriyAkendra tenA caritranA vikAsa mATe kArya kare che. kriyAkendra ane jJAnakendrano ghaniSThasaMbaMdha hovAthI namaskA2mahAmaMtranI ArAdhanA vaDe (smaraNa ane ciMtana vaDe) jJAnakendra ane kriyAkendrano samanvaya thAya che, tethI mAnavamana sudRDha bane che ane tene AtmikavikAsanI preraNA maLe che manuSyanuM caritra tenA sthAyIbhAvono samuccaya mAtra che. je manuSyanA sthAyIbhAvo jevA prakAranA hoya che tevA ja prakAranuM tenuM caritra paNa hoya che. manuSyano parimArjita ane Adarza sthAyIbhAva ja hRdayanI anyapravRttionuM niyaMtraNa kare che. je mANasano sthAyIbhAva suniyaMtrita nathI, athavA jenA manamAM ucca Adarzo pratye zraddhArUpa sthAyIbhAvo uddIpita thayA nathI, tenuM vyaktitva ane caritra baMne sArAM hotA nathI. dRDha ane suMdaracaritra banAvavA mATe e Avazyaka che ke mANasanA manamAM ucca Adarzo tarapha zraddhAspada sthAyIbhAva hovo joIe tathA tenA anyasthAyIbhAvo te (zraddhAspada) sthAyIbhAvadvArA niyaMtrita hovA joIe. sthAyIbhAvo ja mAnavanA aneka prakAranA vicAronA janaka hoya che. A sthAyIbhAvo ja mAnavanI samastakriyAonuM saMcAlana kare che. ucca AdarzathI utpanna thatA sthAyIbhAvo ane viveka vacce ghaniSTha saMbaMdha che. kyAreka kyAreka viveka vinA ja sthAyIbhAvo mujaba jIvanakriyAo thAya che. jema ke, viveka nA kaheto hoya topaNa zraddhAvaza dhArmika prAcInakAryomAM pravRtti thavI, athavA koInI sAthe kalaha thaI gayA pachI tenI juTThI nindA sAMbhaLavAnI pravRtti thavI- AvAM kRtyomAM vivekano sAtha nathI hoto, kevaLa sthAyIbhAva ja kArya karato hoya che. viveka mAnavanI kriyAone rokI zake athavA vALI zake che. vivekamAM te te kriyAonA saMcAlananI zakti nathI. tAtparya e che ke AcaraNane parimArjita ane vikasita karavA mATe kevaLa viveka prApta karavo e ja pUratuM nathI, sAthesAthe sthAyIbhAvone paNa suyogya ane sudaDha banAvavA joIe. 498 trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktinA manamAM jyAM sudhI koI sundara Adarza athavA koI mahAna vyakti tarapha zraddhA ane premano sthAyIbhAva nathI hoto tyAM sudhI durAcArathI dUra thaIne sadAcAramAM tenI pravRtti thaI zakatI nathI. jJAnamAtrathI durAcAra rokI zakAya tema nathI. te mATe to ucca Adarza pratye zraddhArUpa bhAvanAnuM hovuM anivArya che. namaskAra mahAmaMtra e eka evo ucca ane pavitra Adarza che ke tenAthI sudaDha evA sthAyIbhAvanI utpatti thAya che. jemajema namaskAra mahAmaMtrano mana para vAraMvAra prabhAva paDaze arthAt dIrghakALa sudhI A mahAmaMtranI bhAvanA manamAM sthira banaze tematema sthAyIbhAvomAM sudhAro thaze ja ane ucca AdarzathI niyaMtrita banelA A ja sthAyIbhAvo mAnavanA caritranA vikAsamAM sahAyaka thaze. A mahAmaMtranA manana, smaraNa, ciMtana ane dhyAnathI pUrvArjita kASAvikabhAvomAM avazya parivartana thAya che. maMgalamaya AtmAonA smaraNathI mana pavitra thAya che ane purAtana pravRttiomAM saMzodhana thAya che. A saMzodhanathI jIvanamAM sadAcAra Ave che. ucca AdarzathI utpanna thatA sthAyIbhAvanA abhAvamAM vyakti durAcAra tarapha pravRtta bane che, tethI manovijJAna spaSTapaNe kahe che ke mAnasika udvega, vAsanA ane mAnasika vikAra ucca Adarza taraphanI zraddhAnA abhAvamAM dUra karI zakAya tema nathI. vikArone AdhIna karavAnI prakriyA batAvatI vakhate kahevAyuM che ke pariNAmaniyama, abhyAsaniyama ane tatparatAniyama dvArA ucca Adarzane meLavIne viveka ane AcaraNane daDha karavAthI ja mAnasika vikAra ane sahaja pAzavika pravRttione dUra karI zakAya che. namaskAramaMtranA pariNAmaniyamano artha ahIM e che ke A maMtranI ArAdhanA karanAra vyakti jIvanamAM saMtoSanI bhAvanAne jAgrata kare ane samasta sukhonuM kendra A maMtrane samaje. abhyAsaniyamanuM tAtparya e che ke A maMtranuM manana, cintana ane smaraNa nirantara kare. A eka siddhAnta che ke je yogyatAne potAnAmAM pragaTa karavI hoya te yogyatAnuM vAraMvAra smaraNa tathA cintana karavuM joIe. pratyeka vyaktinuM caramalakya jJAna, darzana, sukha ane vIryarUpa zuddha Atmazaktine prApta karavI te che. A zuddha, amUrta, ratnatrayasvarUpa, saccidAnaMda AtmA ja prApta karavA yogya che, tethI ja ratnatrayasvarUpa paMcaparameSThi vAcaka namaskAra mahAmaMtrano abhyAsa parama Avazyaka che. A maMtranA abhyAsathI zuddha AtmAsvarUpamAM tatparatAnI sAthe pravRtti karavI te tatparatAniyamane jIvanamAM utAryo kahevAya che. manuSyamAM anukaraNanI pradhAnavRtti dekhAya che, A vRttinA kAraNe paMcaparameSThino Adarza sAme rAkhIne temanA anukaraNathI potAno vikAsa karI zakAya che. manovijJAna mAne che ke manuSyamAM bhojana zodhavuM, doDavuM, laDavuM, utsukatA, racanA, saMgraha, vikarSaNa, zaraNAgati, kAmapravRtti, zizurakSA, bIjA para prema, AtmaprakAzana, vinItatA ane hAsya A cauda mULavRttio (instincts ) dekhAya che. A vRttionuM astitva saMsAranA sarva prANIomAM dekhAya che. paraMtu mULavRttiomAM manuSyanI vizeSatA e che ke te A vRttiomAM samucita parivartana karI zake che. kevaLa mULavRttiothI saMcAlita jIvana asabhya ane pAzavika kahevAze, mATe manuSyanI mULavRttiomAM Repression damana, Inhibition vilIyana, Redirection mArgottarIkaraNa ane sublimation zodhana (uIkaraNa) A cAra parivartano thatAM rahe che. manuSya te karI zake che.) pratyeka mULavRttinuM baLa tenuM barAbara prakAzana thavAthI vadhe che. jo koI mULavRttinA prakAzana upara kAMI niyaMtraNa nathI rAkhavAmAM AvatuM to te manuSya mATe lAbhadAyaka na banatAM hAniprada bane che mATe damananI kriyA thavI joIe. udAharaNa tarIke ema kahI zakAya ke saMgrahanI vRtti je saMyamitarUpamAM rahe to tethI manuSyanA jIvananI rakSA thAya che, paraMtu jo vadhI jAya to te kRpaNatA ane corInuM rUpa dhAraNa karI le che. AvI ja rIte taMdra athavA laDavAnI pravRtti prANa rakSA mATe upayogI che, paNa jo te vadhI jAya che to manuSyanI rakSAnuM kAraNa na banatAM tenA vinAzanuM kAraNa bane che. AvI ja rIte anyamULavRttionA viSayamAM paNa kahI zakAya. tethI ja jIvanane manovijJAnanI daSTie 499 Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayogI banAvavA mATe e Avazyaka che ke manuSya pratisamaya potAnI vRttionuM damana kare ane teone niyaMtraNamAM rAkhe. vyaktitvanA vikAsa mATe mULavRttionuM damana teTaluM ja Avazyaka che ke jeTaluM teonuM prakAzana Avazyaka che. mULavRttionuM damana vicAra athavA viveka vaDe thAya che. koI bAhyasattA vaDe karAtuM damana mAnavajIvananA vikAsa mATe hAnikAraka thAya che. mATe zaizavathI ja (bAlyavayathI ja) namaskAramaMtranA Adarza vaDe mAnavanI mULapravRttionuM damana saraLa ane svAbhAvika rIte thAya che. A maMtrano Adarza &yamAM zraddhAne ane daDha vizvAsane utpanna kare che, jethI mULa vRttionA damanamAM moTI sahAya maLe che. namaskAra mahAmaMtranA uccAraNa, smaraNa, cintana, manana ane dhyAna vaDe mana para evA saMskAro paDe che ke jethI jIvanamAM zraddhA ane vivekanuM utpanna thavuM svAbhAvika thAya che. manuSyanuM jIvana zraddhA ane savicAro upara ja avalaMbita che. zraddhA ane viveka vinA manuSya, manuSya tarIke jIvI na zake. tethI mULavRttionuM damana athavA niyaMtraNa karavA tene mahAmaMgalanamaskAramahAmaMtranuM smaraNa parama Avazyaka che. A prakAranA dhArmika vAkyonAM cittanathI mULavRttio niyaMtrita thAya che tathA janmajAta svabhAvamAM parivartana thatuM jAya che. niyaMtraNanI pravRtti dhImedhIme Ave che. jJAnAvarNavamAM AcArya zubhacandra batAvyuM che ke mahAmaMgalavAkyonI vidyutazakti AtmAmAM evA prakArano zoka (shock-karaMTa-zakti) Ape che ke jethI AhAra, bhaya, maithuna ane parigrahajanya saMjJAo sahelAIthI pariSkRta banI jAya che. jIvanataLane unnata banAvavA mATe A prakAranA maMgalavAkyone jIvanamAM utAravA parama Avazyaka mULavRttionA parivartanano bIjo upAya vilayana' che. vilayana be prakAre thaI zake che nirodhathI ane virodhathI. nirodhanuM tAtparya e che ke vRttione uttejita thavAno avasara ja na Apavo. AthI mULavRttio thoDA ja samayamAM naSTa thAya che. viliyama jemsanuM kathana che ke "jo koI vRttine dIrghakALa sudhI prakAzita thavAno avasara na maLe to te naSTaprAya thaI jAya che.' dhArmika AsthA vaDe vyakti potAnI vikArI vRttione avaruddha karIne temano nAza karI zake che, virodhathI vilayana e rIte thAya che ke je eka samayamAM eka vRtti kArya karatI hoya, te ja samaye tenAthI viparIta bIjI vRttine uttejita thavA devI. AvuM karavAthI be paraspara virodhI vRttiono ekasAthe udaya thavAthI baMnenuM baLa ghaTI jAya che. A rIte baMnenA prakAzananI rItamAM aMtara paDI jAya che athavA baMne zAMta banI jAya che. jema ThaMdravRtti jyAre vega pakaDatI hoya tyAre sahAnubhUtinI vRttine vega ApavAmAM Ave to pUrvavRttinuM vilayana saralatAthI thaI jAya che. namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa A dizAmAM paNa sahAyakarUpe siddha thAya che. A zubhavRttinA utpanna thavAthI anyavRttione sahaja vilIna karI zakAya che. mULavRttinA parivartanano trIjo upAya "mArgAntarIkaraNa che. A upAya damana ane vilayana bane upAyothI zreSTha che. mULavRttinA damanathI mAnasikazakti saMcita thAya che. jyAM sudhI A saMcita zaktino upayoga na karavAmAM Ave tyAM sudhI te hAni karI zake che. namaskAramahAmaMtranuM smaraNa evuM amogha astra che ke jethI nAnapaNathI vyakti potAnI mULavRttionuM mArgottarIkaraNa karI zake che. cintana karavAnI vRtti manuSyamAM dekhAya che. jo mANasa A vRttimAM vikArI bhAvanAone sthAna na Ape ane A prakAranA maMgalavAkyonuM cintana karato rahe to ethI cittanavRttinuM suMdara mArthAntarIkaraNa thAya che. e satya che ke manuSyanuM mana nirarthaka nathI rahI zakatuM, temAM koIne koI prakAranA vicAro avazya AvavAnA ja. tethI caritra-bhraSTa karanAra vicAronA sthAne caritravardhaka vicArone sthAna ApavAmAM Ave to mananI kriyA paNa cAlatI raheze tathA tenA para zubhaprabhAva paNa paDato raheze. jJAnavarNavamAM zrI zubhacandrAcArye batAvyuM che ke pa00 2lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NG Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "apAsya kalpanAjAlaM, cidAnandamaye svayam / yaH svarUpe layaM prAptaH, sa syAdratnatrayAspadam // nityAnandamayaM zuddhaM, citsvarUpaM sanAtanam / pazyAtmani paraM jyoti-radvitIyamanavyayam // " arthAta samasta kalpanA jaLane dUra karIne potAnA caitanya ane Anandamaya svarUpamAM lIna thavuM e nizcayathI ratnatrayanI prAptinuM sthAna che. je A vicAramAM lIna rahe che ke "huM nitya Anandamaya chuM, zuddha chuM, caitanyarUpa chuM, sanAtana chuM, paramajyoti (jJAnaprakAza)rUpa chuM, advitIya chuM, utpAda-vyaya-dhrauvya sahita chuM' te vyaktivyarthavicArothI potAnI rakSA kare che, pavitravicAra athavA dhyAnamAM potAne lIna rAkhe che. mArgAntarIkaraNano A sundara prayoga che. mULavRttionA parivartanano cotho upAya zodha' che. je vRtti potAnA aparivartitarUpamAM nindanIya karmarUpe prakAzita thAya che, te zodhita rUpamAM prakAzita thAya to zlAghanIya banI jAya che. vAstavika rIte mULavRttinuM zodhana te eka prakAranuM te vRttinuM mArgottarIkaraNa che. koIpaNa maMgalavAkyanuM cintana AtmAne Arta ane raudradhyAnathI dUra rAkhIne dharmadhyAnamAM sthira kare che, tethI dharmadhyAnanuM pradhAna kAraNa evA namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa ane cittana AtmAnuM parama Avazyaka bane che. uparyukta manovaijJAnika vizleSaNano abhiprAya e che ke namaskAra mahAmaMtra vaDe koIpaNa vyakti potAnA manane prabhAvita karI zake che. A mAtra manuSyanA cetana, avacetana ane acetana traNa prakAranA manane prabhAvita karI acetana avacetana para sundara sthAyIbhAvano saMskAra nAkhe che, jethI mULavRttiono pariSkAra thAya che ane acetana manamAM vAsanAone ekatra thavAno avasara raheto nathI. A manTanI vidyutazaktithI ArAdhakanuM Antarika taMdra zAMta banI jAya che. naitikabhAvanAono udaya thAya che, jethI anaitikavAsanAonuM damana thaI naitikasaMskAro utpanna thAya che. AMtaramAM utpanna thayelI viduta bAhya ane AMtaramAM prakAza utpanna kare che, jethI vAsanAtmaka saMskAro bhasmabhUta thaI jAya che ane jJAnano prakAza vistare che. A maMtranA nirantara uccAraNa, smaraNa ane cintanathI AtmAmAM eka zakti utpanna thAya che, jene AjanI bhASAmAM "vidyuta" kahI zakAya. A zaktithI AtmAnuM zodhana thAya che ane sAthe sAthe A ma7thI Azcaryajanaka kAryo paNa karI zakAya che. * maMtra janma zabdanI zaktino sadupayoga athavA durupayogathI ghaNA prAcInakALathI mAnavajAti paricita che. AdivAsIoe potAnAM gUDha kriyAkAMDomAM tathA pratIkomAM A zakti gUMthI lIdhI hatI. vIsamI sadInI saMskRtie rAjakIya pracAra ane vyApArI jAherAtomAM teno durupayoga karyo che. zabda" ane "bhAva" eka bIjA sAthe saMkaLAyelA che. IzvaranA nAma sAthe Izvarano "bhAvajoDAyelo che. zabdanI zaktinuM AdhyAtmika jIvanamAM je mahattva che te samajavuM joIe. A mahattva svAnubhAva vaDe samajAya tevuM che. jemane japano anubhava nathI temane A kriyA nirarthaka ane yAMtrika lAge che tethI teo teno tiraskAra kare che. teo kaTAkSapUrvaka kahe che ke "cokkasa zabdo vAraMvAra gaNavAthI zo lAbha?" satya e che ke ApaNe ApaNI jAtane tapAsI nathI, zuM ApaNo sarva samaya yuktipUrNa vicAradhArAmAM jAya che? moTAbhAganA mAnavIono bhAgye ja thoDo samaya koI ekAda viSaya upara vyavasthitavicAra karavAmAM jato *bhAratIya jJAnapITha-kAzI taraphathI bahAra paDela "novara, viSNu manurinana" e nAmanA hindI pustakanA "manovijJAna ane namaskAramaMtra' e prakaraNano A gujarAtI anuvAda che. pustakanA mULa lekhaka zrI nemicaMdra jaina jyotiSAcArya che. namaskAramaMtranA premIo mATe pustaka mananIya che.] manovijJAnanI daSTie 501 jana Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haze! ApaNI jAgRtinA ghaNA kalAko nirarthaka vicAromAM, truTaka IndriyAnubhavamAM, smRtinA veravikhera aMzomAM, pustako ke chApAnI nakAmI vigatomAM ke bhaya, aNagamo, aruci, uzkerATa ane ALasamAM vahI jAya che. je ApaNe vIsa manuSyonI mAnasavRttinuM nirIkSaNa karIzuM to samajAze ke bhAgye ja eka athavA be vyaktinuM mana vyavasthita kArya karatuM haze bAkInA aDhAra ke ogaNIsanA vicAro ane bhAvonI asaMbaddhatA ApaNane Azcarya pamADaze. ApaNAmAMnA moTAbhAganA mananI A sthiti che, bAhya saMjogothI ApaNI vicAradhArA baMdhAyelI che. AbohavAnI ThaMDI garamI ApaNA bhAvo para asara kare che, mAkhI ane maccharano gaNagaNATa ApaNane vyagra kare che. AvI mAnasika paristhitimAM IzvaranA nAmanA japa vaDe ApaNe aniyaMtrita bhAvo para kAbU meLavI zakIe chIe. ApaNA manamAM ekAda mitranuM ke zatrunuM athavA koI ciMtAnuM ke Icchita padArthanuM nAma ApaNe gaNagaNatA hoIe chIe tyAre AvA pratyeka zabdanI AsapAsa tenuM potAnuM mAnasika vAtAvaraNa racAyeluM hoya che. yuddha, kensara ke dhana' jevA zabdano dazahajAravAra uccAra karo, A zabda sAthe saMkaLAyelA vicAro vaDe tamArI bhAvanAo raMgAze. barAbara evI ja rIte IzvaranuM nAma tamArA mAnasikabhAvomAM zubhaparivartana avazya lAvaze. zAstromAM vAraMvAra bhagavAnanA nAmanuM zaraNa levAnI vAta Ave che. IzvaranuM nAma evo-abheda killo che ke jene prApta karanArA bhakto bhayarahita che.' A kAMI kavitAnI upamA nathI, paraMtu ApaNA AdhyAtmika jIvananuM eka satya che. jyAre mane ciMtA ke bhaya vaDe athavA zArIrikavedanA vaDe bhayaMkara vyagra banI gayuM hoya ane sthiratApUrvaka vicAra na thaI zakato hoya tyAre IzvaranA nAmano jApa karo ! sarva vyagratA zamI jAya tyAM sudhI jApa karo !! jApane daDhatApUrvaka vaLagI raho !!! jyAre bhagavAnanA nAmanI zaktino tamane jIvanamAM anubhava thaze tyAre tamArI zraddhA daDha banaze. satata abhyAsa vaDe japakriyA svAbhAvika bane che, pachI jApa mATe IcchApUrvaka prayatna karavo paDato nathI. nAma japanI sAthe bhagavAnanA guNonuM ciMtana-dhyAna paNa agatyanuM che. nAmajapa ane dhyAna banne kAryo ekabIjA sAthe saMkaLAyelAM che. japa dvArA tenI AgaLanI bhUmikAsvarUpa dhyAna prApta thAya che, japa vaDe ApaNuM caMcaLa mana kendrita bane che. ApaNe vAraMvAra je "nAma"nuM uccAraNa karIe chIe tenA bhAvo' ApaNAmAM hure che. je AdhyAtmika sAdhanAmAM ApaNe TevAyelA na hoIe to japa samaye manamAM aneka saMkalpa-vikalpo jAge che, paraMtu japanI daDhatA vaDe saMkalpa-vikalpo paNa rAjasika ke tAmasikane badale sAttvika banatA jAya che. japa dvArA saMkalpa-vikalpamAM doDatuM mana pharIpharIne bhagavAnanA nAmamAM Ave che ane dhImedhIme ApaNAmAM ekAgratA pragaTe che. bhAratamAM ziSya jyAre guru pAse dIkSA arthe Avato tyAre guru tene dIkSAmaMtra ApatA. A maMtranI ArAdhanA ziSyane jIvanabhara karavAnI rahetI. A gurumaMtra ghaNo pavitra gaNAto, ene atyaMta gupta rAkhavAmAM Avato ane ziSyane guru taraphathI vyaktigata darzAvelI sAdhanAnuM e sattva gaNAtuM. 502 lokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja NR Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte gurupradatta bIjamaMtra dvArA AdhyAtmikajJAna guru ziSyanI paraMparAmAM AvatuM. prApta thayelo gurumaMtra atyaMta gupta rAkhavo joIe. maMtra pharI pharIne gaNavo tenuM nAma 'japa'. maNakAnI mALA vaDe japa thaI zake che, mALA vaDe japa karavAthI sthULakriyA ane sUkSmakriyAnuM saMdhAna saraLa bane che. mALAnA upayogathI zarUAtamAM sAdhakanuM mana saraLatAthI japamAM parovAya che ane nityajapamAM saMkhyAnI gaNatrI mATe paNa mALA sahAyaka bane che. japanuM sAdhana mAtra hindu dharmamAM che evuM nathI. khristI dharmamAM paNa japano upadeza che tathA maMtro paNa darzAvyA che. prArthanA ane japa saMbaMdhI keTalAka ullekho khristI dharmanAM pustako The way of pilgrim ane The pilgrim continues His way'mAMthI ahIM ApIe chIe. IzvaranuM nAma satata vANI dvA2A japavuM, hRdayamAM tenuM bhAvapUrvaka smaraNa karavuM ane AtmA vaDe temAM tanmaya thavuM, mAnasa cakSuothI IzvaranuM satata sAnidhya anubhavavuM ane tenI kRpA mANavI. sUtAM ane jAgatAM sarva jagyAe sarva samaye A pramANe karavuM, tema ja evI bhAvanA bhAvavI ke 'he prabhu ! mArA upara dayA karo.' sAdhaka jyAre A bhAvanAthI raMgAya che tyAre te UMDo AtmasaMtoSa anubhave che ane prArthanAnI anivArya agatya tene have samajAya che. tene lAge che ke prArthanA vagara jIvI zakAya nahi. pachI prArthanA tenA zvAsocchvAsa sAthe vaNAI jaze. potAne AdhyAtmikamArgamAM AgaLa vadhelo gaNanArA keTalAka loko ema mAne che ke ekanI eka prArthanA ka2vI nirarthaka che, AvI yAMtrika arthahIna kriyAo mAtra aNasamaju mATe che. bAhyathI yAMtrika dekhAtI japakriyA vaDe prApta thatAM rahasyathI teo aparicita che, vAraMvAra vANI dvArA thato japa kaI rIte sAcA hRdayanI prArthanA bane che te teo jANatA nathI samagra jIvana sAthe japa vaNAI jAya che, temAMthI prasannatA pragaTe che, AtmasAt banI jAya che, tethI AtmAne prakAza tathA poSaNa prApta thAya che ane aMte te AtmAne Izvaramaya banAve che. eka khristI saMta prArthanA mATe kahe che ke-saMsAranI ciMtAomAM DUbelA tathA devaLamAM na jaI zakanArAo mATe paNa prArthanA azakya nathI. game tyAM game tyAre tame IzvaranI bhakti karI zako cho-tenuM smaraNa karI zako cho. jyAre dhaMdhe lAgelA ho, pravAsamAM ho, gallA upara beThelA ho, kAMI kAma karatA ho tyAre temaja sarvasamaye, sarvasaMyogomAM, sarvasthAne prArthanA thaI zake che. A mArge sAdhakane saphaLatA maLaze ane satata japa vaDe IzvaranuM nAma tenA hRdayamAM vaNAI jaze. anubhavathI tene samajAze ke vAraMvAra prArthanA je mokSano advitIya upAya che, te vANIno japa tene mananI tanmayatAmAM laI jaze ane AtmAnI anaMtasamRddhinuM mahArAjya prApta karAvaze. * maMtra japa saMbaMdhI A lakhANa pAtaMjala yogasUtra upara aMgrejI TIkAnA prasiddha lekhaka svAmI prabhAvanaMda ane krIsTophara Iza:vuDe 'How to Know God' [ London Edition ] e nAmanA pustakanA pR. 36 thI 41mAM lakhyuM che teno A gujarAtI sArAMza che. sahdayI vAcako temAMthI sAra grahaNa karaze evI AzA che. trailokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja saMpUrNa manovijJAnanI dRSTie 503 Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAranA traNa prakAra no daM = nizcaya namaskAra, namo = aNimA namo arihaMtANaM / + + ma = sonuM + ra = hari $ + ra = . ra + dR = dR + ta = daMtA - ra ma daMta | na + + = karuM na na + ma = na + ari = na ari mama OM no 9 pUjyane namaskAra | dU no 2 pUjakane namaskAra namaskAranA traNa prakAra dai namo 3 pUjanane namaskAra che rihaMta - mAnava guru gaeta - divya guru kadaMta - siddha guru namaskAra bhAvanI jadhanya madhyama - utkRSTa dazA namo - jadhanya - upakArIne namaskAra gari namo - madhyama - apakArIne namaskAra haMtA namo - utkRSTa - utkRSTa apakArIne namaskAra tA namo - utkRSTatama - namaskArane namaskAra zatru pratye zatrubuddhi na rAkhavI te paNa namaskAra che. eno artha zatru pApI che to huM tethI paNa vadhu pApI chuM kemake zatru je halaku kArya atyAre kare che, tenAthI paNa vaghu halakuM kArya meM pUrve anekavAra karyuM che eTale te vakhate paNa potAnI laghutAno bhAva TakI rahe che e bhAva namaskAra che, namrabhAva laghubhAva che. athavA zatru paNa ApaNA karmakSayamAM upakArI hovAthI mAnanIya che. virodha karavA lAyaka nathI, apanAvavA yogya che eTale namaskAranA ethe aneka prakAranA thayA. - pUjya pratye pUjyabhAva rUpa - pUjako pratye anumodanAbhAva rUpa - virodhIo pratye upakAraka bhAva rUpa SN 504 504 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjayazranI ciMtana prasAdi (1) namAra mahAmaMtra (2) parameSThi namaskAra. (3) anuprekSA (ki. 1-2-3 sAthe) (4) namaskAra mImAMsA. (5) namaskAra dohana (6) nitya samaro navakAra. (7) maMtra bhalo navakAra. (8) anuprekSA amRta. (9) anuprekSAnAM ajavALA (10) jina zAsanano sAra. (11) jaina mArganI pichAna. (12) jaina tattva rahasya. (13) dharma zraddhA. (14) sAdhanA. (15) ArAdhanAno mArga. (16) ArAdhanA saMgraha. (17) pratikramaNanI pavitratA. (18) nAstika matanuM nirasana (19) AstikatAno Adarza. (20) prArthanA. (21) deva darzana. (22) pratimA pUjana. (23) jina bhakita. (24) tattva dohana. (25) tattva prabhA. (26) manana mAdhurI. (27) maMgala vANI. (28) cUMTeluM ciMtana. (29) ciMtana suvAsa. (30) ciMtana dhArA. (31) ajAtazatrunI amaravANI. (32) vacanAmRta saMgraha (33) saMta vacana saMhAma NAM. (34) savi jIva IzA sanasi. (35) zrI mahAvIra deva nuM jIvana. Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvananI mArgadarzaka mUDI dehanI atyaMta asthiratA ane pArAvAra zArIrika vedanA vacce pU. paMnyAsajI mahArAje tA. 19-10-1977 nA savAre 11 vAge paramopakArI zrI jinezvara bhagavaMtanI vANIne prakAzita karI. jemAM pUjayazrInI navakAra pratyenI avihaDa bhakitanAM darzana thAya che. (1) sakala zrI saMgha jenA vaDe jIve che, te mahAmaMtra navakAra ane navapada che. (2) A mahAmaMtra sakala saMghane sahAyaka che, puNyano utpAdaka che. Atma - guNo pragaTAvanAra che. [ A mahAmaMtranA AdhAre ja badhA jIve che. (3) traNa lokanA AdhArabhUta A mahAmaMtrano mahimA sarvatra phelAyelo che, tenA vaDe ja A vizva TakI rahyuM che. (4) zrI navakAra mahAmaMtra vijayavaMta che. sakala saMghamAM zrI navakAra parama AdhAra che. (5) zrI navakArano virAdhaka AtmA, tIrthano virAdhaka che. mahAna pApI che. ApaNAM tIrtho | tAranArA che. (6) maitrI Adi cAra bhAvanAo mahAna che. (7) zrI navakAra maMtranA AdhAre tIrtha TakI rahela che. je zrI navakArano virodhI che, te nAstika ane tIrthano paNa virodhI che. (8) samagra saMghane saMgharUpe zrI navakAra ja sAcave che. navakAra sivAya jagatamAM bIju kazuMya mahattvanuM nathI. ApaNA hRdayamAM A bhAvo jIvaMta bane. www.anebaty.org