Book Title: Deshna Chintamani Part 03 04 05
Author(s): Vijaypadmsuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005485/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApana 5thAtha sahita thI dezanA ciMtAmaNi mInI gAya pAMcamA bhAga, hato te zAsavizArada-kavidivAkara AcArya zrI vijyapavAsarI marajI mahArAja I mAlika sahAyaka || zeDa jema gabhAi maNIlAla zeradalAla prANI mI jana 2 1 5 zAzaka sabhA For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madIyA ddhAraka, paramapakArI, paramagurU, sugRhItanAmadheya, | sva. zrI gurU mahArAjanA hastakamalamAM samarpaNa pUjyapAda prAtaH smaraNIya zrIgurU mahArAja ! ApazrIjI madhumatI (mahuvA) nagarInA rahIza pitAzrI deva gurU dharmAnurAgI zeTha lakSmIcaMda ane mAtuzrI dIvAlIbAIne kuladIpaka putra hatA. ane vi. saM. 129tnI kAttika suda ekamanA janma dinathI mAMDIne lagabhaga sela varSanI nAnI uMmare saMsArane kaDa jhera je mAnIne agaNya sadguNanidhAna paramagurU zrIvRddhivijayajI (zrIvRddhicaMdrajI) mahArAjajInI pAse bhAvanagaramAM vi. saM. 1845 nA jeTha suda sAtame siMhanI peThe zUra vIra banIne parama kalyANakArI ane hRdayanI kharI bAdazAhIthI bharelI pravajyA (dIkSA)ne pUrepUrA ullAsathI grahaNa karIne siMhanI peThe zuravIra banIne sAdhI hatI. ane ApazrIjI e agAdha buddhibalathI jaladI svapara siddhAMtane uMDe abhyAsa karyo hato, tathA nyAya vyAkaraNAdi vividha viSayanA puSkala vizAla graMthanI racanA karIne suMdara sAhitya sevA karavA uparAMta apUrva dezanA zakitanA prabhAve abhakSyarasika, unmArgagAmI agaNya mahArAjAdi bhavya jIne saddharmanA raste dorIne hadapAra upakAra karyo hate. temaja ApazrInA agaNya sadaguNene joIne moTA gurabhAI, gItArtha ziremaNizramaNakulAvataM saka, paramapUjya paMnyA sajI mahArAja zrIgaMbhIravijayajI gaNivare tamAma siddhAMtanI godrahanAdika kriyA vagere yathArtha vidhAna karAvIne mahAprAcIna zrI valabhIpura (vaLA) mAM ApazrIjIne vi. saM. 1960 nA kArataka vadI sAtame gaNipadathI ane mAgazara suda trIje panyAsapadathI vibhUSita karyA hatA. ane zrIbhAvanagaramAM vi.saM 1964 nA jeTha suda pAMcame tapAgacchAdhipati bhaTTAraka AcArya padathI alaMkRta karyA hatA. temaja ApazrIjI ratnanI khANa jevA zrIsaMghanI ane tIrthAdinI sevA pUrepUrA ullAsathI karatA hatA. temaja ApazrIjInA amogha upadezathI deva gurU dharmAnurAgI saMghavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI bhagubhAI vagere ghaNAe bhavya jIe charI pAlatAM vizAla saMgha samudAya sahita tIrthAdhirAja zrI zatruMjayAdi mahAtIrthanI yAtrA aMjanazalAkA vigere uttama dhArmika kSetromAM lakSamIne sadupayoga karyo hatuM. temaja ApazrIjIe mArA jevA ghaNAMe bhavya jenI upara zrI jinendrI dIkSA dezavirati vagere mokSanA sAdhane daIne kadI paNa na bhUlI zakAya tevA anahada upakAra karyA hatA. AvA lekettara guNethI AkarSAI ane ApazrIe mArI upara karelA ananta upakAne yAda karIne ApazrInA pasAyathI banAvela A zrI dezanA ciMtAmaNi nAmanA sArvajanika sarala mahAgraMthane chakro bhAga parama kRpAla ApazrIjInA karakamalamAM samapIne huM mArA AtmAne dhanya kRtArtha mAnuM chuM, ane niraMtara eja cAhuM chuM ke ApazrInA pasAyathI (1) prAkRta saMskRta gujarAtI vigere bhASAmAM AvA sArvajanika sarala graMthanI racanA karIne zrI saMghAdi pavitra kSetronI bhakti karavAne zubha avasara (2) ApazrIjI jevA gurUdeva (3) zrI jendra zAsananI sevA (4) nirmala nirabhilASa saMyama jIvana (5) popakAra vigere saMpUrNa AtmaramaNatAnA sAdhane mane bhave bhava maLe. A nivedana ApazrIjInA caraNakiMkara nirguNa viyANa padyanI vadanA. For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // AtmazikSA - STakam // kartA - AcArya mahArAja zrIvijayapadmasUrijI ( AryAvRttam ) 1 asayapuNNudayAo, jIve laddhaM tara maNussattaM // jiNavaNa suI tattha vi, saMpaNNA kammavivarehiM // 1 // uttamasurAhilAsA sAhalaM narabhavassa cAritA // AsaNasiddhibhavvA lahijja cArittasaMpatti // 2 // varadaMsaNanANaguNA, devAibhavesu sambhavaMti tahiM || caraNaM na taM narabhave, tamhA tasseva pAhaNNaM || 3 | uga bhamaNaM niyamA, puggalaramaNattamohabhAvAo || niyaguNaraivuDDhIe, puggalaraidosaparihANI // 4 // niyaguNarailAhaTTha, bhAvijjA niyasarUvatattatthaM // ko'haM me ko dhammo, devagurU ke tahA majjhaM // 5 // saDUDhAibhAvajutto, appA Nicco maIyavatthUraM // pAse mahaM vihAve, tatto juggo na raibhAvo // 6 // jaha rAgadosahANI, paryaTTiannaM tahA tae jIve // sAhAtriyapuNNattaM, evaM sai hojja niyamAye // 7 // guNarayaNa rohaNagirI, paNaTUTarAgAi bhAvariuseDhI || sAhiyakevala siddhI, kayapuNNe te nama'sAmi // 8 // Wan For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 030000098339 / | zaoN namaH zrI rAjezvara pArzvanAthAya che zrI nemipadmagraMthamAlA puSpa-149-150-151 tapagacchAdhipati-zAsanasamrAsUricakacakravatti-jagadagurU AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNakiMkaraviyANu-zArAvizArada-kavidivAkara-AcArya zrI vijaya paghasUrIzvara pratApa spaSTA sahita - zrI dezanA ciMtAmaNi bhAga 3-4-5 me U (zrIsaMvanAtha, zrIabhinaMdasvAmI ane zrIsumatinAthanI dezanA) 2308300012188213638 jika kharthika sahAmaka zeTha jesaMgabhAI kAlIdAsa zeradalAla cerITI TrasTa taraphathI bheTa. sana 19 mi vi. saM. 2008 zrI jaina graMtha prakAzaka sabhAnA kAryavAhaka zeTha IzvaradAsa mUlacaMda. amadAvAda peleeeeeeeeee For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudrAka: maNIlAla chaganalAla zAha, dhI navaprabhAta prITiMga presa ghIkAMTA reDa, novelTI sInemAnI bAjumAM :: amadAvAda For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zAsanasamrAsUcikacakavati-tapagacchAdhipati-kadambagiripramukhatIrthoddhArakapUjyapAda-AcArya-mahArAjAdhirAjazrImad vijayanemisUrIzvarajI mahArAja. Jain Krishna Printery, Ratanpole, Ahmedabad For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / OM ane namaH / 5 sva. zrIgurU mahArAjanA hastakamalamAM samarpaNu madIyAtmAddhAraka, parameApakArI, paramagurU, sugRhItanAmadheya, pUjyapAda, prAtaHsmaraNIya, zrIgurU mahArAja ! ApazrIjI madhumatI (mahuvA) nagarInA rahIza pitAzrI deva gurU dharmAnurAgI zeTha lakSmIcaMda ane mAtuzrI dIvAlIbAInA kuladIpaka putra hatA. ane ApazrIe vi. sa0 1929 nA kArttika suda ekamanA janma dinathI mAMDIne lagabhaga sAla varSanI nAnI uMmare sasArane kaDavA jhera jevA mAnIne agaNya sadguNa nidhAna paramagurU zrIvRddhivijayajI (zrIvRddhicaMdrajI) mahArAjajInI pAse bhAvanagaramAM vi. sa0 1945 nA jeTha suda sAtame si'huMnI peThe zaravIra banIne parama kalyANakArI ane hRdayanI kharI bAdazAhIthI bharelI pravajyA ( dIkSA) ne pUrepUrA ullAsathI grahaNa karIne si'hanI peThe zUravIra banIne sAdhI hatI. ane ApazrIjIe agAdha buddhibalathI jaladI svapara siddhAMtanA uDA abhyAsa karyo, tathA nyAya vyAkaraNAdi vividha viSayanA puSkala vizAla graMthaiAnI racanA karIne suMdara sAhitya sevA karavA uparAMta apUrva dezanA zaktinA prabhAve abhakSyarasika, unmAga gAmI agaNya mahArAjadi bhavya jIvAne saddharmanA raste dorIne hadapAra upakAra karyo temaja ApazrInA agaNya sadguNAne joIne moTA gurUbhAI, gItA zirAmaNi, zramaNakulAvata...saka, paramapUjya, paMnyAsajI mahArAja zrIgaMbhIravijayajI gaNivare tamAma siddhAMtAnI ceAgeAndvahanAdika kriyA vagere yathArtha vidhAna karAvIne mahA prAcIna zrI valrabhIpura (vaLA) mAM ApazrIjIne vi. sa 1960 nA kArataka vadI sAtame gaNipadathI ane mAgazara suda trIje panyAsapattathI vibhUSita karyo. ane zrIbhAvanagaramAM vi. sa0 1964 nA jeTha suda pAMcame tapAgacchAdhipati bhaTTAraka AcAya padathI alaMkRta karyAM. temaja ApazrIjIe ratnanI khANu jevA zrIsa dhanI ane tIrthAdinI sevA pUrepUrA udyAsathI karI hatI. tathA ApazrIjInA ameAdha upadezathI deva gurU dharmAnurAgI saMghavI zeTha mANekalAla manasukhabhAI bhagubhAI vigera ghaNAMe bhavya jIvAe charI pAlatAM vizAla saMgha samudAya sahita tIrthoAdharAja zrI zatru janmadi mahAtIrthInI yAtrA aMjanazalAkA vagere uttama dhArmika kSetrAmAM lakSmInA sadu5yAga karyAMhatA. temaja ApazrIjIe mArA jevA ghaNAMe bhavya jIvAnI upara zrI jainendrI dIkSA, dezivarata vagere meAkSanA sAdhanA ApIne kadI paNa na bhUlI zakAya tevA anahada upakAro karyo che vagere leAkeAttara guNAthI AkarSAIne ane ApazrIjIe mArI upara karelA ananta upakArone yAda karIne ApazrInA pasAyathI banAvelA A zrI dezanAciMtAmaNi nAmanA sArvajanika sarala mahAgraMthanA trIjA ceAthA pAMcamA bhAga rUpa traNe graMthAparama kRpAlu ApazrIjInA karakamalamAM samarpIne huM mArA AtmAne dhanya kRtArtha mAnuM chuM, ane niraMtara eja cAhuM chuM ke ApazrIjInA pasAyathI (1) prAkRta saMskRta gujarAtI vagere bhASAmAM AvA sArvajanika sarala graMthAnI racanA karIne zrI saMghADhi pavitra kSetrAnI bhakti karavAnA zubha avasara (2) ApazrIjI jevA gurUdeva (3) zrI jainendra zAsananI sevA (4) nirmala nirabhilASa saMyama jIvana (5) paropakAra vagere saMpUrNa AtmaramaNutAnA sAdhanA mane bhaveAbhava maLe. / / niveka ApazrIjInA caraNakikara nirguNa vineyANu padmanI vaMdanA, 5 For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM namaH zrInindrAya || // OM namo baalbNbhyaari-prmovyaari-sugghiynaamdhijjparamapaZAvaLa-paramamuha-vijJayanemisUttaLa / // prastAvanA | || musaMgaprayAtam // pasaNNassa puNNappA viSpahANaM / sayANaMdamaggikasaM sAhagaggaM // siyAvAyasade saNAdANa dakkhaM / namemo sayA sagguruM nemiriM // 1 // zrIjainendrazAsana rasika dharmavIra baMdhue ! parama kRpALu prAtaHsmaraNIya devAdhideva zrItItha kara devAe meAkSanA avyAkhA zAzvatA sukhAne meLavavAnA cAra parama aMgA ( asAdhAraNa kAraNA )mAM manuSyapaNAne uddezIne pharamAvyuM che ke--pramala puNyAdaye A mahAdula bha manuSyapaNAne pAmIne eka samaya mAtra paNa pramAda karazo nahI, kAraNa ke jo pramAdI thaIne eka vAra mAnava jIvanane hArI jaIe, teA lAMe kALe paNa te phrI maLI zakatuM nathI. kAraNa ke khAMdhelAM karmonA vipAkA (udaya, mULa) evA bahuja gADha AkarA hAya che ke jemanI hayAtimAM saMsArI jIvAne mAnuSyAdi zubha sAmagrI mahAprayatnA karatAM chatAM paNa maLI zakatI nathI. A muddAne lakSyamAM rAkhIne apramatta bhAve meAkSamAga nI parama ullAsathI sAttvikI ArAdhanA karIne paramAtma svarUpane pAmelA anaMtA zrItI kara devAmAMnA vattamAna ceAvIzInA pahelA e tIrthaMkarAnI apUrva Atmika khAdhane denArI dezanA e bhAgAmAM jaNAvIne have A trIjA ceAthA ne pAMcamA bhAgamAM anukrame trIjA cAthA ne pAMcamA tItha kara zrosa'bhavanAtha, 4 zrI abhinaMdana svAmI ne pa zrIsumatinAthanI dezanA vistArathI jaNAvI che. temAM trIjA bhAganA 288 'leAkeA che. ahIM zarUAtamAM avazya pALavA lAyaka ziSTAcAranI paddhatine anusarIne maMgalAcaraNu tathA cAra anubaMdhAnI je hakIkata kahI che, temAMthI khAdha e maLe che ke ziSTa purUSAnA mArge cAlanArA bhavya jIvAja ziSTa banI zake che. mATeja kahyu che ke-jevaDA (je 'vaDu' evA nAmathI leAkamAM elAya che)nA dRSTAMte aneka muzkelIonA vikaTa paMthane samatA sahanazIlatA dhaiya kSamAdi sadguNeAnA pratApe oLaMgIne parama ullAsathI mekSa mArganI sAttvikI ArAdhanA karavA rUpa ziSTa mAne ArAdhe, te mahApurUSo ziSTa kahevAya che. te pachI prabhuzrI saMbhavanAthanA kayA bhavathI keTalA bhavA thayA? vagere praznonA spaSTa uttare| devA rUpe jarUrI khInA jaNAvIne vipulavAhana rAjAnA yathArtha dAnAdi guNA varNavyA che. temAMthI rAjAone yathArtha rAjadharmanuM apUrva zikSaNa maLI zakaze. (1-5) chaThThA zleAkathI navamA zrlAka sudhInA 4 zleAkeAmAM vipulavAhana rAjAnA rAjyakAlamAM paDelA bhayaMkara dukALanuM varNana karyuM che. temAMthI dukALanA cinhA, tenuM svarUpa, dezanA For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chanI bhAvanAdi pravRtti, vipulavAhana rAjAnI nirmala bhAvanA vagere padArthone apUrva bedha maLe che. 10 mA zlokathI 18 mA zleka sudhInA 9 zlokamAM vipulavAhana rAjAe vicArela saMghanA guNa svarUpa mahimAdine varNavyA che. pachI sAdhu sAdhvI vagerenI bhakti zA mATe karavI joIe? vagere praznonA uttara rUpe sAdharmika bhaktinA phala vagere hakIkata paNa daSTa ApIne vistArathI samajAvI che. (1932) te vAcakane zrIsaMghanI upara bahumAna karAvIne zrIsaMghanI bhakti karavAnA mArge doranArI che. pachI vipulavAhana rAjAe karela zrIsaMghanI nirdoSa bhakti, ane te ja nimitte karela jinanAma karmane baMdha, vagere bInA jaNAvavAnA prasaMge spaSTArthamAM saMghabhakti karanAra puNyazAlI jInA dRSTAMta sAdharmika bhaktine apUrva bodha denArA che, ema samajIne TUMkAmAM varNavyA che. emAM samayane vicAra karAya ja nahIM. kAraNa ke vivaraNamAM prabhudevanA pachInA samayamAM paNa banelI bInA cAlu prasaMgane yathArtha samajAvavA mATe kahI zakAya che. (33-36) eka vakhata vipulavAhana rAjAe agAzImAM pharatAM jayAre AkAza tarapha najara karI, tyAre vAdaLAMnA (kSaNavAramAM vikharAI javA rUpa) svarUpane joIne vairAgya pAmyA. tethI putrane rAjya seMpIne dIkSA levAno nirNaya karyo. vinIta putra pitAnI dIkSA mahotsava parama ullAsathI kare che. AmAMthI samajavAnuM e maLe che ke - jema zrI ajitanAtha tIrthakare pitAnA chellA bhavamAM pitAno dIkSA mahotsava karyo hate, tema vimalakIrti rAjAe paNa pitAnA pitAzrIne parama ulAsathI dIkSA mahotsava karyo hato. ahIM prabhuzrI saMbhavanAthanA chellA bhavanI apekSAe pAchalA trIjA bhavamAM A bInA banI hatI, ane pUrve kahela zrI ajitanAtha prabhue pitAnA pitAzrIne karela dIkSA mahatsavanI bInA chelA bhavamAM banI hatI, ema samajavuM. vipulavAhana rAjAe vAdaLane joIne vairAgya garbhita zubha bhAvanA bhAvIne dIkSA levAne nirNaya karyA bAda putrane bolAvIne je vacane kahyA, te prasaMge vinIta putre pitAnI pAse uccArelA namra vacane, putranuM dhArmika vinayAdi guNothI zobhita jIvana, vipulavAhana rAjAnI uttama yAda rAkhavA lAyaka vairAgya bhAvanA vagere muddAo khAsa bedhadAyaka che. (37-45) vipulavAhana rAjA putre karelA mahatsava sAthe gurUnI pAse AvIne zuM kahe che? mahArAja tene uttara zo Ape che? te samaye vipulavAhana rAjAnI vartatI nirmala bhAvanA, gurUe dIkSAvidhi pUrNa thayA bAda aMte ApelI hitazikSA vagere hakIkata saMyamI jIvana rUpa kamalane vikasAvanAra sUrya jevI hovAthI niraMtara yAda karavA lAyaka che. (46-60) ahIM 60 mA lekanA spaSTArthamAM AtmAnuM hita karanAra 8 guNonuM, ane bAra bhAvanAnuM varNana bahuja manana karavA lAyaka, ane mAnava jIvanane nirmala karanArUM che, temaja zAMtithI dharmArAdhana karavAmAM paNa madadagAra bane tevuM che. . zrIvipulavAhana rAjarSi pUrNa ullAsathI saMyamanI ane vIzasthAnaka vagere tapazcaryAdinI sAtvikI ArAdhanA karI jinanAma karmane nikAcita baMdha, aMta samayanI ArAdhanA vagere mokSamArganI ArAdhanA karIne vaimAnika devapaNuM pAmyA. ahIM sAdhu jIvananI pUrNatA thayA For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI tarataja deva bhavanI zarUAta thAya che. A devabhavamAM paNa bhAva tIrthakara jIvanI (je hAla deva rUpe vate che tenI) bIjA sAmAnya dethI viziSTatA apUrva hoya che. kAraNa ke puNyavaMta chavanI bhAvanA bhASA ane pravRtti vairAgyanA raMgathI raMgAelI heya che. Aja muddAthI temane devabhavanI sAhibI vigere paNa rUcatA nathI, ne teo tIrthakara denA kalyANanA mahatsava vagere dhArmika vidhAnanI parama ullAsathI ArAdhanA karatAM evA apUrva sukha zAMti ne AnaMdane pAme che, ke jenI AgaLa devatAI sukha vagerene ghAsa karatAM paNa halakAM (tuccha) mAne che. AvA nirmala vicArAdi svarUpa lakSaNathI temanuM samyagdarzana uMca keTInuM che, evo nirNaya jarUra thaI zake che. AvA dravya tIrthaMkara cAlu deva bhavamAM paNa jinanAma karmanA pradezodaya vagere asAdhAraNa kAraNanA AlaMbanathI jaladI manuSya bhava saMyamAdi zubha sAmagrIne pAmI mokSane meLavavA cAhe ja emAM navAI zI? A prasaMge khAsa jANavA jevI navamA devalokAdinA devenI bhavasthiti vagerenI bInA paNa samajAvI che. (61-65) prabhuzrI saMbhavanAthanA A be bhavanA varNanamAMthI e paNa saheje samajAya che ke prabhu je (vipulavAhana rAjAnA) bhavamAM samyakatva pAmyA, teja bhavamAM temaNe jinanAma kamane banne prakArane (anikAcita ane nikAcita)baMdha karyo ane jethI avazya bhAva tIrthaMkarapaNuM pamAya che e jinanAma kamane nikAcita baMdha sarvavirati cAritranI ArAdhanA sahita karela vIzasthAnakAdi tapa AdithI thAya che. temAM paNa asAdhAraNa kAraNa vizasthAka tapanI ArAdhanA to jarUra thavI ja joIe. kAraNa ke vartamAna covIzInA dareka tIrthakare karela jinanAma karmanA nikAcita baMdhanA varNanamAM te (vizasthAnaka)nI ArAdhanAthI jinanAma kamane nikAcita baMdha karyo ema kahyuM che. A rIte jaNAvavAnuM rahasya e che ke - bhAvI tIrthakarane jIva siMhaniSkrIDita tapa Adi tapazcaryAdinI ArAdhanA kare, athavA na paNa kare paNa vizasthAnaka tapanI ArAdhanA te jarUra kare ja. kAraNa ke te vinA nikAcita baMdha thAya ja nahi. A bAbatamAM bIje vicAra e paNa uddabhave che ke-cauda pUrvenA sAra rUpa namaskAra mahAmaMtra (paMcamaMgala mahAzvata skaMdha)ne samAveza (aMtarbhAva) zrI siddhacakramAM thAya che, ne zrI siddhacakrane samAveza zrIvIzasthAnaka tapamAM thAya che. eTale vizasthAnaka tapanI ArAdhanAmAM te baMne (navakAra ane siddhacaka)nI ArAdhanA samAya che. AvA aneka muddAone lakSyamAM laIne jaNAvyuM che ke-jinanAma kamane nikAcita baMdha thavAmAM asAdhAraNa kAraNa e (vIzasthAnaka) tapanI ArAdhanA che. 66 thI 70 mA zloka sudhInA pAMca zlokamAM prabhuzrI saMbhavanAthanA cyavana kalyANakanI hakIkata che. ane 71-74 sudhInA 4 ke mAM janmanI bInA, tathA 75-79 sudhInA pAMca kemAM prabhunI saudharmendra karelI stavanA jaNAvIne 80-85 sudhInA 6 zlokamAM prabhunA pitA jitAri rAjAe karelA janmotsava tathA bAlyAvasthA vagerenuM svarUpa jaNAvyuM For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. pachI 8690 sudhInA pAMca kSeAkeAmAM prabhunI yuvAvasthA ane lagnAdinI bInA kahIne 91-93 sudhInA traNa zleAkeAmAM rAjyAvasthAnI hakIkata jaNAvI che. tathA 94-106 sudhInA 13 zleAkeAmAM dIkSA kalyANakanuM varNana karIne 107 thI 111 sudhInA pAMca kSeAkeAmAM prabhunI chadmasthAvasthAnI khInA jaNAvI che. ane 112 thI 119 sudhInA 8 zrleAkeAmAM kevalajJAnanI khInA jaNAvIne 120 thI 123 sudhInA 4 zleAkeAmAM saudhamendre karelI suMdara stutinu varNana karyuM che, te saudharmendranA samyagdarzananI nirmalatAdine samajAvanArUM, ne bahumAna sahita bhakti bhAvane prakaTAvanArUM che. pachI 124-128 sudhInA 5 zlekAmAM manuSya bhavanI dula bhatA vagere mInA vistArathI jaNAvIne sa'sArI jIvAnI viparIta samajaNu ane karmonA khaMdhakAle jIvane sAvacetI rAkhavAnI sUcanA, zramaNabhadramuni vagerenA dRSTAMta sahita viveka guNunuM yathArtha rahasya, dharmArAdhananI jarUriyAta, mamatAnA tyAga, sAMsArika padArthonI kSaNikatA, AtmAnuM vividha prakAre ekapaNuM, dhananI caMcaLatA, dhananI traNa avasthA, dhananA mehe bhAgavavAM paDatAM duHkhA, vagere mInA 129 thI 140 sudhInA 11 zlokamAM vistArathI varNavI che. pachI 141-142 mA zleAkamAM puNyAnuMdhi puNyane mAMdhavAnA cha kAraNeAne vistArathI samajAvavAnA prasaMge dravya dayA tathA bhAva dayAnuM yathArtha svarUpa ane vairAgyanI khInA ujjitamuninA dRSTAMta sAthe tathA zIlanu varNana bhavadeva vagerenA udAharaNa sAthe kahIne zrIjinezvara devanI pUjAnuM svarUpa, avasare jinapratimAnI jarUriyAta, mahimA vagerene vistArathI samajAvavA pUrvaka vaLyuM che, ane parApakAra guNunA vanamAM parApakAranuM svarUpa, mahimA vagere sAra pAMcakanuM spaSTa svarUpa paNa vistArathI samajAvyu` che. tathA ceAgya prasage vidvajanageAchI vagere padArthInI hakIkata paNa vistArathI jaNAvI che. pachI 143 thI 151 sudhInA 9 laikAmAM puNyAnubaMdhi puNyanI lakSmI, leAbhInuM dhana, sa MtASavaMta jIvAnu jIvana vagere mInA jaNAvIne dhananI anityatAne jaNAvanAra adhikAra pUro karyo che. have 152 thI 165 sudhInA 14 kSeAkeAmAM zarIranI anityatAne jaNAvanArA bIjA adhikAranI zarUAta karatAM sAMsArika sukhanuM kSaNabhaMgurapaNuM, tevA sukhamAM Asakta thanArA jIvAne bhAgavavAM paDatAM duHkhA, zarIranI asthiratA, kAlanI (maraNanI) bhayaMkaratA, traNa rAkSaseA tathA AyuSyanA bhedAdinuM svarUpa vistArathI jaNAvyuM che. pachI 166-103 sudhInA 8 zleAkeAmAM jIvAnIne jatAM vAra lAgatIja nathI, jenA saMcAga tenA viyeAga jarUra thAyaja, STi padArthone pAmavAnuM kAraNa, anitya padArthone ' nitya che' ema mAnatAM thatI hAni, nitya sukhanAM sthAna svarUpa vagere, svaparanA viveka, AtmAnA traNa prakAra, rAga dveSathI thatAM du:khA, vagere mInA spaSTa rIte samajAvI che. tathA anityabhAvanAnu svarUpa jaNAvavAnA avasare zrImarata cakravatI e bhAvelI kevalajJAnane denArI anitya bhAvanAnA hevAla, dRSTAMta sahita pUrNatA guNanuM spaSTa svarUpa vagere mInA 174-182 sudhInA 9 aAkAmAM vistArathI samajAvI che. pachI 183-188 sudhInA 6 leAkeAmAM prabhu zrIsa'bhavanAthanI * For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA pUrNa thayA pachI zeSa vidhi kahIne zrIcArU gaNadhara mahArAje bIjI piriSImAM ApelI dezanAnuM varNana (189 thI 197 sudhInA 8 lokamAM) karatAM prasaMgAnuprasaMge zrIjina dharmanI parama ullAsathI ArAdhanA karanArA puNyazAlI ne thatI sAta prakAranI vRddhinuM svarUpa, sthiratAthI dharmArAdhana karavAthI thatA lAbhanuM varNana karatAM ratisuMdarInuM daSTAMta, tRpta jIvananuM svarUpa varNavatAM buddhisuMdarInuM daSTAMta, guNasuMdarInA daSTAMta sAthe lipta alipta jIvAdinuM svarUpa, dharmanA prabhAvAdine jaNAvatAM maMgaLakuMbhanuM daSTAMta, ajayaNAdinuM varNana karatAM sujajasirinuM tathA lakSamaNa sAdhvInuM udAharaNa, AlecanAnI durlabhatA ane svarUpa jaNAvavAnA prasaMge durlabha paMcakanuM rahasya, paMcAkha bhAra vAhakanA ane araNika muninA dajta sAthe vinaya vagere guNonuM yathArtha svarUpa, pAMca mahAvratonI 25 bhAvanAo, amaradatta mitrAnaMdanI bInA sahita krodhanA kaDavA phanuM, ane kSamA guNanA prabhAvAdinuM svarUpa, mRgAputranA daSTAMta sahita upazama guNanuM svarUpa, avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrIjainendra zAsananA prabhAvAdinuM varNana, zailaka rAjarSinA dRSTAMta sahita pramAdI jIvananuM ane apramAdI jIvananuM varNana karatAM kArtikI pUnamanA mahimA garbhita drAviDAdinuM jIvana, anaMta tIrthakara gaNadhara samalaMkRta zrIsiddhAcala tIrthanuM varNana, Alecaka chavAdinuM svarUpa jaNAvatAM jJAnAcArAdi pAMce AcAranI ArAdhanA karatAM anAbhegAdi kAraNe lAgatA prAyazcittAdinuM svarUpa vagere, prasaMge mAtaMga putranuM daSTAMta, vibudhasiMhasUrinA daSTAMte prAyazcittAdi sahita aNuvrattAdinuM svarUpa, rajA sAdhvInA udAharaNa sahita mRSAvAdanuM spaSTa varNana, daSTAMta sahita svAdhyAyanuM yathArtha svarUpa, vagere hakIkata paNa spaSTa rIte samajAvI che. pachI 198 thI 271 sudhInA 73 kemAM zrISabhadevAdi traNa tIrthakaronA 170 dvArA varNavIne ra72 mA lekamAM 6 daSTAMtathI mahAprabhAvika, paMcamaMgala mahAzvata skaMdha, cauda pUrvenA sAra zrI namaskAra mahAmaMtranuM TUMka svarUpa prabhAva jAvidhi vagere bInA bahuja spaSTa rIte samajAvI che. pachI 273-376 sudhInA kemAM zrIcArU gaNadharanI dezanA pUrI karIne ra77-278 zlokamAM prabhuzrI saMbhavanAthanA nirvANanI bInA jaNAvI che. pachI 279 thI 282 sudhInA 4 zlokamAM zrItIrthakara denA jIvananuM apUrva rahasya jaNAvIne 283 mA zlokamAM bhavya jIvane hita zikSA daIne 284 thI 288 sudhInA pAMca lokemAM graMthanI pUrNatA, ratnanI khANa jevA zrIsaMghanA kalyANane sUcavanArI zubha bhAvanA, graMtharacanAnI tithi vagere aMtima varNana karavA sAthe trIjo bhAga pUre thAya che. have cethA bhAganA 132 zlokemAMnA zarUAtanA pahelA zlokamAM maMgala, cAra anubaMdha vagere bInA kahIne bIjA zlokamAM cothA tIrthakara zrIabhinaMdana svAmInA samyakatva lAbhathI traNa be jaNavyA che. temAM pazcAnupUrvInA krame A zrIabhinaMdana svAmI trIjA bhavamAM mahAbala nAmanA rAjA hatA. 3-10 sudhInA 8 zlokamAM A zrImahAbala rAjAnuM varNana karatAM anukrame rehaka ane ratnacUDanA daSTAMta sahita zrAvaka For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvananI ane susthita muni vagerenA draSTAMta sahita sAdhu jIvananI bInA kahI che. temAM prasaMgAnuprasaMge kAryotsargAdinI paNa khAsa jarUrI hakIkato varNavI che. ane zrImahAbala rAjarSie aMta samaye karelI ArAdhanA vistArathI samajAvIne kahyuM ke-te rAjarSi sAdhu jIvanamAM vizasthAnakAdi tapazcaryAnI sAtivakI ArAdhanA karIne vivimAna jayaMtavimAna) nAmanA anuttara vimAnamAM mahaddhika deva thayA. A rIte 13 sthAnake (dvAre) ge ThavIne be bhavanI hakIkata jaNAvyA bAda 157 dvArothI aMtima tIrthaMkaranA bhavanI zarUAta thAya che. temAM 11 thI 23 mAM loka sudhInA 13 lokomAM ayodhyA nagarI, saMvara rAjA, siddhArtha rANI, zubha azubha svapnonA zubha-azubha phalo vagere hakIkata cyavana kalyANakanuM varNana karatAM jaNAvI che. pachI 24 thI 36 mA sudhInA 13 zlokamAM janmanI bInA jaNAvavAnA prasaMge prabhuzrI abhinaMdana svAmInI dikakumArikA-iMdrAdi-saMvara rAjAe karela bhaktibhAva garbhita sUtikarma-janmamahotsava-250 abhiSeka-1 karoDa 60 lAkha kalazonI saMkhyA lAvavAne upAya, prabhunuM "zrI abhinaMdana svAmI" nAma pADavAnAM be kAraNe tathA vaMza gautrAdinI bInA spaSTa rIte samajAvI che. pachI 37 mA zlokathI 4ra mA zloka sudhInA 6 zlokamAM prabhu zrI abhinaMdana svAmInI bAlyAvasthA, yuvAvasthA, rAjyakAla, tathA lokAMtika devenI vinaMtinuM varNana karIne 43 mAM thI 49 mA loka sudhInA 7 zlokamAM prabhunI dIkSA, chadmasthAvasthA vagere hakIkata spaSTa rIte samajAvI che. 50 mA zloka thI 57 sudhInA 8 zlokamAM prabhune prakaTa thayela kevalajJAna, Idra karelI stuti vagere hakIkata samajAvIne 58mA zlokathI 101mA loka sudhInA 44 lokomAM kevalajJAnI prabhunI abhinaMdana svAmInI prathama dezanAnI zarUAtathI mAMDIne aMte bali vidhAna sudhInuM varNana spaSTa rIte karyuM che. temAM yogya prasaMganuprasaMge vividha daSTAMto sAthe AyuSyanA bheda, AyuSya ghaTavAnAM kAraNo, zrIdatta zeThanA dRSTAMta sahita saMsAranI asAratA, sagara cakravartinA putronA udAharaNa sahita azaraNa bhAvanAnuM yathArtha svarUpa, satya zarIranuM svarUpa vagere hakIkta vistArathI samajAvI che. pachI 102 lokathI 107 mA leka sudhInA 6 kaleke mAM zrIvajInAbha gaNadharanI dezanA, ane 108 mA kalekathI 118 mA leka sudhInA 11 lokemAM prabhuzrI abhinaMdana svAmInA atizaya, yakSAdi parivAra, nirvANadina vagere bInA jaNAvIne, 119-122 sudhInA 4 kalekamAM zrI abhinaMdana svAmInA kumArAvasthAdino kALa, saMpUrNayuSya, AMtarUM vagere 170 mA sthAnaka sudhInI bInA spaSTa rIte varNavI che. pachI 123-126 sudhInA 4 lokamAM tIrthakara devenA jIvana-dezanA vagerenuM alaukika tAva vagere hakIkate varNavIne 127-132 sudhInA dukemAM hitazikSA, graMtharacanAnA dina, sthAna, bhAvi bhAvanA vagere bInA jaNAvavA pUrvaka cotho bhAga pUrNa karyo che. pAMcamA bhAgamAM zrI sumatinAtha tIrthakaranI dezanA vagere apUrva hakIktone jaNAvanArA mUla 1lpa leke che. temAMnA zarUAtanA 14 lekamAM kamasara maMgala, cAra anubaMdha, zrI sumatinAtha prabhunA traNa bhAmAMnA pahelA bhavamAM prabhuzrI sumatinAtha tIrthaMkara purUSasiMha For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 nAmanA rAjakuMvara hatA. temanA pitA vijayasena rAjA, ne mAtA sudanA ra!NI hatA. teNIe joelI eka strInI khInA sAMbhaLIne karelI putranI vicAraNA, tethI thayela udAsInatA, rAjAne te vAtanI khakhara paDatAM teNe rANIne kahelA AzvAsana garbhita hitakArI vacanA, kuladevInI ArAdhanAthI maLela varadAnanA prabhAve putranA lAbha, tenuM ' purUSasiMha ' nAmakaraNa, janmAtsava, khAlyAvasthA vagere mInA vistArathI samajAvIne 15 mAaAkathI 26 mA zlAka sudhInA 12 leAkeAmAM kumAranA lagna, udyAnamAM tene thayela vinayana dana sUrimahArAjanA danathI manamAM prakaTelI vicAraNA, chevaTe karela nirNayanA pariNAme gurUnI pAse AvIne teNe karelI vaMdanA,gurUe tene ApelA dhalAbhanuM kharUM' rahasya, kuMvaranA pUchavAthI AcArya mahArAje javAkhamAM bhava samudrane taravAnuM apUrva sAdhana-davidha muni dhanI ArAdhanA kahI. tenuM spaSTa mAhAtmya, te sAMbhaLIne kuMvare jaNAvela dIkSA grahaNanA dRDha vicAra, A mAmatamAM gurU mahArAje anumedanA karavA pUrvaka ApelI hitazikSA vagere hakIkatA vistArathI samajAvI che. pachI 27 mA zleAkathI 38 zlAka sudhInA 12 zlokamAM anukrame puSisa hu kumAre mAtA pitAne jaNAvela dIkSA levAnA vicAro ane jyAre teNe AjJA mAgI, tyAre mAtA pitAe kahela cAtrinI kaThinatA, kuMvare tenA karela khulAsA sAMbhaLIne mAtA pitAe Apela rajA, gurUnI pAse thayela dIkSA, gurUnI hitazikSA, purUSasiMha munirAje pALela nirmUla cAritra, vIzasthAnaka tapa vagerenI ArAdhanA, jinanAma kaneA nikAcita aMdha, aMtima ArAdhanA karIne te muni vaijayaMta (jayaMta) nAmanA anuttara vimAnavAsI deva thayA, A tamAma hakIkatA 13 sthAnakA geAThavIne vistArathI varNavI che. ahI'traNa bhaveAmAMnA zarUAtanA e bhavAnI khInA pUrNa thAya che. have 39mA zleAkathI chellA tIrthaMkaranA bhavanuM vaSa~na zarU thAya che. temAM 39mA zleAkathI 46 zlAka sudhInA 7 zveAkeAmAM cyavana kalyANakanA vana prasaMge prabhu zrIsumatinAthanA pitA megharAjA ane mAtA maMgalA rANInI mInA, tIthaMkaranI mAtAnI viziSTatA, devabhavamAM rahela dravya tIthaMkaranI bhAvanA, cyavana dina ne rAzi nakSatrAdinuM svarUpa vistArathI samajAvyuM che. pachI 46mA leAkathI 60mA zlAka sudhInA 15 lokomAM prabhunI zrImaMgalA mAtAe gabhanA prabhAve upajelI samuddhinA pratApe e strInA (putranA) jhagaDAnA sAcA cukAdo (insApha) ApyA hatA, te khInA spaSTa rIte samajAvI che. ane 61mA zlokathI 71mA zloka sudhInA 12 zlokeAmAM prabhuzrI sumatinAtha tIrthaM karanA janmadina, rAzi, nakSatra, dikakumArikAnA 8 kAryAM, iMdranA 10 kAryAM, snAtra maheAtsavanA aMte saudharmendre karelI stuti vagerene varNavIne janma kalyANakanuM svarUpa samajAvyuM che. tathA 72-78 sudhInA cha zrlokeAmAM prabhunI khAlyAvasthA, yuvAvasthA, pANigrahaNa, rAjyakAla, lokAntika devAe karelI vinati, iMdrAdinI bhakti, dIkSA dina, rAzi vagerenuM varNana karIne saMkSepamAM dIkSA kalyANakanI hakIkata kahI che. ane 79mA zlokathI 91mA zloka sudhInA 13 zrlokeAmAM dIkSA pachI prabhu zrIsumatinAthanA prathama pAraNAMnI mInA, temAM prabhune pAraNuM karAvanAra padma rAjAne thayela lAbha, pAMca divyanuM For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 prakaTa thavuM, prabhunI chadmasthAvasthA, kevalajJAna prakaTa thavAnA dina, nakSatra, rAzi vagerenA varNana sAthe kevalajJAna kalyANakanI TUMka khInA, caityavRkSanuM pramANa vagere padArthAnuM svarUpa jaNAvIne saudharmendre karelI prabhu zrIsumatinAthanI stuti vagere hakIkatA spaSTa rIte varNavI che. tathA 92mA zlokathI 132mA zloka sudhInA 41 zlokeAmAM kevalajJAnI zrIsumatinAtha tIrthaMkare ApelI ekatva bhAvanA garbhita sabhya dezanAnuM svarUpa vistArathI samajAvatAM anukrame ucita prasaMgAnuprasaMge zrInamirASinI TUka mInA, AtmAnA traNa bhedonuM svarUpa sahita rahasya, AtmatattvanI yathArtha vicAraNA, prazasta AlakhanA, paramAtma dazAne pamADanAra mAha tyAganuM svarUpa jaNAvatAM attanI TuMka khInA, svaparanA vivekanuM yathArtha svarUpa vagere hakIkatA sarala bhASAmAM samajAvI che. ane 133mA zrlAkamAM gaNadharAdinI hakIkata kahIne 134mA zlokathI 174 sudhInA zlokeAmAM zrIcarama nAmanA gaNadharanI dezanAne jaNAvatAM prasaMgAnuprasaMge subhadramuni, e kAcabA, sukumArikA sAdhvI, kedamAM rahelA dIvAna vagerenI khInA varNavavA pUrvaka pAMca iMdriyanu yathArtha svarUpa, iMdriya damanamAM vairAgya e asAdhAraNu kAraNu che, vagere apUrva hitazikSA vagere AtmadRSTine sateja karanAra padArthInu paNa spaSTa svarUpa vistArathI samajAvyuM che. ane175 mA zrlAkathI 182mA zleAka sudhInA 8 zleAkeAmAM prabhu zrIsumatinAtha tIrthaM karanA zAsana rakSaka deva devI vagerenu' tathA temanA parivAra, pratyeka buddha, kevali paryAya, nirvANusthAna, kAla, tithi, rAzi, nakSatra, meAkSagamana kAle prabhunI sAthe mekSe janArA jIvAnI saMkhyA, prabhunI meAkSamAM avagAhanA vagere hakIkatA vistArathI varNavI che. ane 183mA zrlAkathI 195mA zleAka sudhInA 13 kSeAkeAmAM bAkInA 16 dvArA tathA vistArathI kAlanuM svarUpa jaNAvatAM bhAvI cAvIza tIthaMkara vagerenI TuMka mInA temaja tIrthaMkara devAnA pavitra jIvananuM rahasya, bhabdha jIvAne hitazikSA, prArthanA A graMtharacanAnA varSa mAsa dina sthala vagere hakIkatA, have pachInA chaThThA bhAga vagerene aMge jarUrI bhAvanAnA nirdeza, vagere khInA vistArathI samajAvI che. ahIM pAMcamA bhAganuM digdana pUrNa thatAM traNe bhAgeAnA sakSipta paricaya pUrNa thAya che. A rIte traNa graMthAmAM kahelI hakIkatAne TukAmAM jaNAvavAnA aneka kAraNeAmAMnuM mukhya kAraNa e paNa che kebhavya jIveA prabhu zrItIthakara dhruve ArAdhelA mekSa mArganI sAttvikI ArAdhanA karIne muktipadane pAme. paropakArI zrIgurU mahArAjanA pasAyathI meM racelA-prAkRta bhASAmaya kada agiri bRhatkalpa, zrIpravacana kiraNAvalI, zrInemisaubhAgya vagere, ane sa MskRta bhASAmaya tattvAmRta bhAvanA, vipAkazrutAdi pAMca aMgeA vagerenI prAkRtAMzanI vizeSatAvALI vRttie, vagere graMthAnI racanAnI mAphaka prAkRta bhASAmAM A traNe mUla graMthAnI racanA, ane saMskRta bhASAmAMvRttionI racanA paNa karI che. te nahi prasiddha karatAM A paddhatie prastuta traNe graMthAne chapAvavAnuM kAraNa e paNa che ke ' prasiddha gujarAtI bhASAmAM khAla jIvA paNa samajI zake. ' A prasa Mge mAre spaSTa samajAvavuM joie ke Arthika sahAyakAdinI anukULatA jALavavA khAtara ghaNuAMce For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 thelemAM meM vivakSita padArthonuM varNana bahuja TuMkAmAM karyuM che. bhAvanA che ke--avasare tevA prasaMgene vistArIne yathArtha saMpUrNa svarUpe goThavIne svapara lAbhadAyaka banAvavA. hAlanI paristhiti pramANe A traNe graMthane chapAvavAnuM kArya bahuja muzkelI bhareluM jarUra jaNAyaja. te chatAM deva gurU bhaktikAraka suzrAvaka zeradalAla jesaMgabhAI kAlIdAsanI apUrva jJAnabhakti sahita udAratA ane zA. IzvaradAsa mUlacaMda tathA zeradalAla sArAbhAI jesaMgabhAInI tIvra lAgaNIthIja traNe che te baMnenI dekharekhamAM chapAyA che. chevaTe namra nivedana eja karuM chuM ke-bhavya che A traNe graMthanA paThana pAThana tathA arthanI ciMtavanA karIne traNe tIrthaMkara devenI anitya bhAvanAdi garbhita apUrva dezanAdinA yathArtha tatvane samajIne sanmArgamAM Ave, ane tenI parama ullAsathI sAvikI ArAdhanA karIne meha rAjAne harAvavA pUrvaka nija guNa ramaNatAmaya muktipadane pAme. ema hArdika nivedana karIne have huM A prastAvanAne saMkSepI lauM chuM. tathA chadmastha jIne jJAnAvaraNIyAdi karmonA pratApe anAgAdi kAraNemAMnA keI paNa kAraNathI bhUla thavAno saMbhava che. tethI A paNa spaSTArtha sahita zrIdezanA ciMtAmaNinA trIjA cethA pAMcamA bhAganI racanA mudraNa saMzodhana vageremAM guNagrAhI madhyastha buddhizALI vAcaka vargAdine je kaMI egya bhUla jaNAya, tene mahAzaye sudhArIne vAMcaze ne kRpA karIne jaNAvaze te bIjI AvRttimAM gya sudhAre thaI zakaze. nivedakA- paramapakArI-paramagurU-sugrahItanAmadheyaAcArya mahArAja zrIvijayanemisUrIzvaracaraNukiMkara-vineyANu vijayapaghasUri For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapagacchAdhipati-zAsanasamrAsaricakacakravarti jagadagurU AcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvara caraNakikara viyANa-zAstravizArada kavidivAkara-AcAryazrI vijayapadmasUrIzvarajI mahArAja thI tA.-GHIIIIIII-IIIIIMMILIAuilugIP-illudI-IIIImainu mtSa mA IlI>Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 1-2 2-3 3-4 4-6 9-10 12 12-13 14-15 15 zlekAMka viSaya maMgalAcaraNa tathA anubaMdha caturya prabhune samyakatva prApti pachI thaelA bhava tathA jinanAmane baMdha zAthI thaye te jaNAve che. 3- vipulavAhana rAjAnuM varNana. . 6-8 vipulavAhana rAjAnA rAjyamAM paDelA dukALanuM varNana. 10-18 saMdha rakSA zA mATe karavI te sAthe saMghanuM svarUpa. sAdhunI bhakti upara dhana zeTha tathA javAnaMda vaidyanuM daSTAMta. 20-21 sAdhune auSadhAdinuM dAna karavA upara bAhu subAhunuM daSTAMta. 22-23 sAvInI bhakti zA mATe karavI. 2325 sAdhamikanI bhaktinuM phala jaNAve che. 26-28 zrAvikAnI bhaktinuM phala jaNAve che. ra9-31 saMdha bhakti karanArane kevAM phaLa maLe te jaNAve che. 32 vipulavAhana rAjAne saMghabhaktine nirNaya. 33-34 vipulavAhana rAjAe karelI saMghabhakti. 35-36 vipulavAhana rAjAe jinanAma karma zAthI bAMdhyuM, te jaNAvavA sAthe sAdharmika bhaktinuM svarUpa jaNAvatAM kumArapALa rAjAnI sAdharmika bhakti, jagadUzAhanI sAdharmika bhakti, caMdrAvatI nagarInA zrAvakenI apUrva sAdharmika bhakti vagerenuM svarUpa jaNAvyuM che. 37. vipulavAhana rAjAne saMsAra upara vairAgya jAgavAnuM kAraNa. 38 kayA kayA kAraNothI AyuSya ghaTe te jaNAve che. mohathI jIvana kevA pariNAma thAya che te samajAve che. 42-43 vipulavAhana rAjA potAnA putra vimalakIrtine rAjya sepe che. 44 vipulakIrti rAjAe karele pitAne dIkSA mahotsava. kayA jIva dIkSA laI zake te jaNAve che. 46-60 svayaMprabhu gurUe vipulavAhana rAjarSine Apela upadeza temAM vistArathI jaNAveluM bAra bhAvanAonuM svarUpa. vipulavAhana rAjarSi jinanAmane nikAcita baMdha kare che. vipulavAhana rAjarSinuM Anata devalekamAM gamana. 63-64 Anata devalekanuM varUpa jaNAve che. devalekamAM kevI rIte kALa gALe che te kahe che. AnaMta devalekathI avIne prabhu saMbhavanAtha senA rANunI mukhamAM upaje che te jaNAve che.. 16-33 34. 35-36 36-37 17 37-38 38-63 $ $: = 64-65 For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 , pRSTAMka 66-67 17 82 71-72. 72 172-73 73-74 74-75 75 75-76 kAMka viSaya 6 3-69 mAtAe jeelAM cauda mahAsvapnanuM varNana. 70 svapnanuM phaLa jANIne mAtAne thaelo harSa. 7-74 prabhunA janma kalyAkaNanuM varNana. 75-79 te prasaMge Indra mahArAje karelI prabhunI stuti. 80-81 A prasaMge indrAdika de naMdIzvara kope adAI mahetsava kare che tenuM varNana. saMbhavanAtha nAma paDavAnuM kAraNa jaNAve che. 83-85 prabhunI bAlyAvasthAnuM svarUpa. 86-88 yuvAvasthA pAmelA prabhunA zarIranA avayavanuM varNana. 89-90 prabhunA lagnanI hakIkata jaNAve che. prabhunA mAtA pitAnI gati jaNAve che. prabhue kevI rIte rAjya calAvyuM te kahe che. prabhu saMsAranuM svarUpa vicAre che ane dIkSA samaya jANIne lakAMtika devonuM Agamana jaNAve che. 94-95 prabhunA sAMvatsarika dAnanuM svarUpa jaNAve che. 96-100 prabhunA dIkSA mahotsavanuM varNana. 10-106 A prasaMge Indra mahArAje karelI prabhunI stuti. 107-108 prabhu surendradatta rAjAne tyAM chaThThanuM pAraNuM kare che tenuM svarUpa. 109 prabhunA zarIranI uMcAI jaNAve che. 110-11 chadmasthAvasthAmAM rahelA prabhu kevI rIte vicare che te jaNAve che. 12-113 prabhune kevalajJAna upaje che tenuM svarupa jaNAve che. 114-117 deva samavasaraNanI racanA kevI rIte kare che te samajAve che.' 118 bAra parSada kayAM bese che te kahe che. 119 kayA gaDhamAM koNa rahe che te jaNAve che. 120-123 Indra mahArAja prabhunI stuti kare che. 124 " prabhunI dezanA kevI che te kahe che. 125-128 prabhu dezanAnI zarUAtamAM manuSya bhavanuM durlabhapaNuM jaNAve che. 129 A jIvane duHkhamAM paNa sukhane AbhAsa thAya che. 130 jIve karma bAMdhatI vakhate sAvaceta rahevAnI jarUra jaNAve che. 131-172 vivekanuM pradhAnapaNuM samajAve che. temAM viveka tathA avivekanuM svarUpa jaNAvatAM bamaNubhadranI tathA svayaMbhuddha kapila kevalInI kathA kahe che. 137 dharmanI ArAdhanA ane mamatAne tyAga karavAnuM jaNAve che. saMsAranA padArtho nAzavaMta che te kahe che. 135 AtmAnI ekatva dazA samajAve che. 76-77 77-78 79-81 81-82 82 82-83 83-84 84-85 86 88-89 90-91 91-92 93-100 100 100-101 101 134 For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTAMka 101-102 12-103 103-04 104-145 145-16 146-148 148-149 14-15 kAMka viSaya 136-137 dhananI caMcaLatA jaNAve che. 138 dhananI traNa avasthAo. 13-140 dhana kevI rIte du:kha Ape che te samajAve che. 14-142 puNyAnubaMdhI puNyabaMdhanA sAta hetuo jaNAve che. tenI aMdara ujijhata muninI kathA, bhadevanI kathA, jaMbusvAmInI kathA, zrI arihaMta devanI pUjA, deva pUjAnI rIta, dravya pUjA tathA bhAva pUja, paropakAra saMbaMdhI upamA, ulTekSA tathA anyaktio dhanAdinA pAMca sAra vagere. 143 puNyAnubaMdhI puNyavALA dhanane kevuM gaNe che ane tene kevo upayoga kare che te jaNAve che. 144-149 dhananA lebhI purUSonuM svarUpa jaNAve che. 150-151 saMtevI janonuM svarUpa samajAve che. 15ra zarIranI anityatA jaNAve che. 153-154 saMsAranAM sukhomAM Asakti rAkhanArane AvatI vipattio jaNAve che. 155 A zarIrane kaI rIte sthira rAkhI zakAtuM nathI. 156 maraNa kayAre thaze te chaghastha che jANI zakatA nathI. 157-158 saMsArI jIvanI pAchaLa paDelA traNa rAkSasanuM svarUpa samajAve che. 159 janmele avazya kare che. kayA jIvo pUruM AyuSya bhogavIne mare ne kyAM che vahelA mare te kahe che. 16-162 nAzavaMta zarIrAdine mATe pApa na karavuM te jaNAve che. 163-164 sarve saMsArI jene kALacakrane bhaya eka sarakho che. 165 indrAdika samartha purUSo kALathI potAnuM temaja paranuM rakSaNa karI zakatA nathI te kahe che. 166-67 yauvananI anityatA be gAthAmAM jaNAve che. 168 dhana tathA svajanAdino saMga nAzavaMta che. ISTa padArthonA saMgamAM kAraNa rUpa puNyAI che. 170 anitya padArthomAM nityatAne moha rAkhanArane aMte zoka thAya che. 171 nitya sukha kayAM che ane kevuM che. 172 anitya padArthone meha tane tamAruM zuM che tene vicAra karavAnuM jaNAve che. 173 duHkha ApanAra rAga dveSa che te jaNAve che. 174 zarIrane meha tajI anitya bhAvanA bhAvavAnuM jaNAve che. 175-181 bharata cakravartIe bhAvelI anitya bhAvanAnuM svarUpa jaNAvatAM te sAthe pUrNatAnuM svarUpa samajAve che. jayASa tijanI kathA. 150 151 151 151-152 15-153 153 153-154 154-155 155 156 156-157 157 157-158 158 158-159 159-160 160 160-161 161-169 For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 170 170 170-11 171 171-172 17ra kAMka viSaya 182 anitya bhAvanA bhAvIne anaMtA cha siddhine pAmyA che. 183 prabhu anitya bhAvanAnI dezanA pUrI kare che. 184 prabhunA eka se ne be gaNudhare thayA te kahe che. prabhu gaNadharonA mastaka upara vAsakSepa nAkhe che. 186-187 gaNudhare prabhunI dezanA ubhA rahIne sAMbhaLe che tathA IndrAdika deve bali grahaNa kare che. 188 prabhu dezanA pUrI kare che te pachI cArU gaNadhara dezanA Ape che. 188-197 cAra gaNadharanI dezanA-temAM sAta prakAranI vRddhi. jJAnayukata kriyAnI saphalatA, tRpta ne atRptanuM svarUpa, ratisuMdarInI kathA, buddhisuMdarInI kathA, lipta aliptanuM svarUpa, guNasuMdarInI kathA, maMgaLakuMbhanuM daSTAMta, sujajasirinI kathA, durlabha paMcaka, zatruMjaya girirAjanI hakIkata, siddha bhagavaMtanuM TUMku svarUpa, supAtra dAnanuM svarUpa, dAyaka (zrAvakanA guNa, supAtra dAnanuM phaLa, paMcAkhya bhAravAhaka kathA, pAMca mahAvratanI pAMca pAMca bhAvanAo, ahaMnnaka (araNika) muninI kathA, vipulamatinI bInA, amaradatta ne mitrAnaMdanI bInA, upazama guNanuM svarUpa, selakasUrinA ziSyo, drAviDa ne vAlikhillanI bInA, siddhAcaLa tIrtharAjanI stavanA, pAMca zikhAmaNa, mAtaMga putranI hakIkata, pAMca aNuvratanA prAyazcitanuM svarUpa, vibusiMharinuM daSTAMta, traNa guNavate tathA cAra zikSAtratAnA prAyazcittanuM svarUpa, mukharatA deSa upara rAjA sAthvInuM daSTAnta, svAdhyAyanuM svarUpa, guNavaMta gurUnA guNe vagare. 198-226 zrI RSabhadeva saMbaMdhI upagI 170 bAbate jaNAve che. 227-247 zrI ajitanAtha saMbaMdhI upayogI 170 bAbate jaNAve che. 248-271 zrIsaMbhavanAtha saMbaMdhI upagI 170 bAbate jaNAve che. 272 navakAra maMtranuM mAhAbhya. te viSe zivakumAranuM daSTAnta, coranuM daSTAnta, zrImatInI kathA, govALanI kathA, haMDika yakSanI kathA. 273-275 cArU gaNadharane hitopadeza. 276 zrIsaMbhavanAtha prabhuno vihAra kAla. 277 zrIsaMbhavanAthanI sametazikhara upara nirvANanI bInA. 278 prabhunA nirvANa aMge devane naMdIzvara dvIpamAM aSTAhnikA mahatsava, 278 tIrthakaranuM svarUpa zA mATe jANavuM te jaNAve che. 280 kaI bhAvanAthI tIrthakara gotra bAMdhe te kahe che. 281-242 tIrthakaronuM chellA bhavanuM svarUpa. 283 prabhunuM jIvana vAMcI temAMthI sAra levAnuM jaNAve che. 284 dezanA ciMtAmaNinA trIjA bhAganI pUrNatA jaNAve che. 172-282 282-296 286-305 305-14 314-323 323-125 325 325-26 326-37 327 327 328 328-329 29 For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 viSaya pRSyAMka kAMka 282-286 graMthanI racanA kayAre karI tathA zAthI karI te kahe che 287. A graMthanI racanAnuM phaLa. 288 have cothA bhAgamAM kAnuM svarUpa Avaze te kahe che. zrI hitopadeza kArnAizikA prAkRtamAM. zrIsiddhacakra dvArkiMzika prAkRtamAM. 32-330 330 330 331-333 233-336 bhAga cothe. 1-2 3-14 14 14-34 34-36 16-17 37-38 maMgalAcaraNa tathA anubaMdha catuSTaya 2-3 zrIabhinaMdana svAmInI sabhyatva prAptinuM svarUpa. mahAbala rAjAnuM svarUpa jaNAve che. te sAthe tyAtinI buddhi upara rohakanuM daSTAnta jaNAve che, temaja ratnacUDanI kathA mehAdikamAM nahi muMjhAvA upara kahe che mahAbala rAja saMsAra upara vairAgya AvavAthI cAritra grahaNa kare che. 7-11 mahAbala rAjarSi cAritranuM pAlana kevI rIte kare che te jaNAve che. te sAthe susthita muninuM daSTAnta temaja zubha dhyAna upara vasubhUtinI kathA, tathA cAra gatinA jIvone khAmaNuM 12-13 mahAbalanA jIva adhyA nagarImAM utpanna thAya che te ayodhyA nagarInuM varNana. 14-1 ayodhyA nagarImAM rAjya karatA saMvara rAjAnuM varNana. 17-18 saMvara rAjAnI siddhArtha rANInuM svarUpa jaNAve che. 20. mahAbala rAjAne jIva siddhArtha rANInI kukSimAM cethA zrI abhinaMdana svAmI tarIke upaje che. 21-22 te vakhate siddhArtha mAtAe cauda moTA svapna joyAM tenAM nAma jaNAve che. Indra mahArAjA svaninuM phala jaNAve che. te sAthe svapna saMbaMdhI kAMIka svarupa jaNAvAya che. 24-25 prabhune janma kayAre thayuM te jaNAve che. 26 prabhunA janma vakhate the Are keTale bAkI hatA te jaNAve che. dizA kumArikAonuM sUtikarma mATe AvavuM temaja te pachI kendranuM Agamana jaNAve che. 28-29 merU parvata upara prabhune snAtra mahatsava Indro kevI rIte kare che te jaNAve che. 30-33 te vakhate indra mahArAje karelI prabhunI stuti. 18-19 40-42 42-43 4 27 4-44 44-45 45-46 For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTAMka 46-48 28 48-49 41 50-51 51-1ra para 52-53 53-54 18 zlekAMka viSaya stuti karIne prabhune mAtA pAse mUkIne naMdIzvare jaI Indra mahArAja adAI mahetsava kare che. te sAthe eka koDa ATha lAkha kaLazanA adhikAra kevI rIte thAya te jaNAve che. 35-36 prabhunuM abhinaMdana nAma zAthI paDayuM te jaNAve che. 37 prabhunI bAlyAvasthA kevI rIte jAya che. 38-39 prabhunA zarIranI uMcAI tathA avayenuM varNana. prabhue pANigrahaNa svIkAravAnuM kAraNa zrI abhinaMdana svAmI rAjA kyAre thayA tathA temanA mAtApitAnI gati jaNAve che. 42 prabhune rAjApaNAne kALa kahe che. 43-45 prabhunuM vArSika dAna tathA dIkSA vidhi. prabhune dIkSA vakhate mana:paryava jJAna upaje che tathA deva naMdIzvara dIpe jaI anDikA mahatsava kare che. prabhunA pAraNu vakhate prakaTela pAMca dIvyA. 48-50 prabhunA vihAra vagerenuM varNana tathA kevalajJAnanuM upajavuM. 51-para prabhunA kevalajJAna vakhate nArakIne paNa upajatuM sukha jaNAvI devo samavasaraNanI racanA kare che. pachI prabhu samasavaraNamAM pUrva dhArathI praveza kare che ane bAra parSada yogya sthAne bese che, tenuM svarUpa jaNAve che. 53-57 te prasaMge saudharmendra karelI prabhunI stuti. 58-10 prabhunI dezanAnI zarUAtamAM cAra prakAranAM zaraNa jaNAve che. 61-71 bhAva zaraNu rahita cha kevI rIte maraNane zaraNa thAya che te samajAve che. te prasaMge AyuSyanA be prakAranuM vistArathI svarUpa vagere jaNAve che. kara-76 ghaDapaNamAM jIvanI kevI dazA thAya che tenuM svarUpa jaNAve che. 77 maraNa kone kahevAya te jaNAve che. 48 keIne maravuM gamatuM nathI te samajAve che. 79-85 puNyavaMta chavanI janmathI maraNa parvatanI sthiti jaNAve che. 86-88 puNyavaMtanA maraNa pAchaLa leke zuM kahe che te jaNAve che. puNavaMta che hasatAM hasatAM ane pApI jI rIbAIne mare che. 90-94 cAra zaraNanA svIkArathI kaNa kaNa tarI gayA vagere bInA, daSTAMtapUrvaka jaNAve che. 9pa-99 sAcA zaraNu rUpa jinezvaranAM vacana sAMbhaLavAthI thatA lAbha jaNAve che. 100-101 prabhunI dezanAnuM phaLa jaNAvI prabhu tIrthanI sthApanA kare che te jaNAve che. 54-55 5-57 57-19 59-77 77-79 (0. 80-81 81-85 85-86 86-87 87-95 95-98 98-99 For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSAMka 99-102 102-103 10 193 103-105 105-16 106-17 zlekAMka viSaya 12-107 prabhunA prathama gaNadhara zrIvanAbhanI dezanA. 108 prabhunA atizaya vagere jaNAve che. prabhunA yakSanuM svarUpa. 10 kAlikA yakSiNInuM svarUpa. 111-115 prabhunA parivAra vagerenuM svarUpa. 116 117 prabhune kevalI paryAya tathA prabhunuM sametazikhara upara nirvANa thayuM te jaNAve che. 118 indrAdika deva prabhunA mekSa kalyANakane mahatsava kare che. 119 zrIabhinaMdana svAmIne kumArAvasthA tathA gRhasthAvasthAne kALa jaNAve che. 12* prabhune dIkSA kAla 21-122 prabhu mekSe gayA tyAre cothA ArAne keTale kALa bAkI hato te jaNAvI prabhunA 170 dvAra pUrI jaNAve che. 123-126 prabhunA jIvanane jANavAthI zA zA lAbha thAya te jaNAve che. 127 granthakAranI zikhAmaNa. 128 granthanI samApti 129 granthanI pUrNatA kayAre thaI te jaNAve che. printhakAra pitAnI bhUlacUkathI kSamA mAge che. granthakAra pranya racanAnA phalanI IcchA jaNAve che. dezanA ciMtAmaNinA bAkInA bhAgonI racanA karavAnI pranyakAranI bhAvanA. zrI staMbhana pArzvanAtha stotra prAkRtamAM. 107 107 107-108 108-111 111 111 111-112 112 112-113 113 114-116 12 2-3 3-4 bhAga pAMcame. maMgaLAcaraNa tathA anubaMdha catuSTayanuM svarUpa. vijayasena rAjAnuM svarUpa. sudarzanA rANI ATha nArIthI sevA karatI strIne juve che. sudarzanA rANIne putra nahi hevAthI thato kheda. vijayasena rAjA sudarzanA rANIne AzvAsana Ape che. kuladevIe putra lAbhanuM varadAna ApavAthI rANIne thaele harSa. 12-13 uttama garbhathI thatA uttama dahalAnuM svarUpa. 14 vijayasena rAjAe karela putranA janmotsavanI bInA. 15 purUSasiMha kumAranAM lagnanI hakIkata. 16-18 krIDA karatA puruSasiMha kumArane sari mahArAjane jevAthI AvelA vicAre. 10 7-8 -9 For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTAMka 10-12 12-13 27 13-15 15-17 17 20 21 21-22 22-23 plekAMka viSaya 18 gurue ApelA dharma lAbhanuM svarUpa samajAve che. 20-21 kumAra munirAjane saMsAra samudra taravAnuM kAraNa pUche che. 22-25 gurU mahArAja daza prakArane sAdhu dharma vagere samajAve che. puruSasiMha kumAra gurUne potAnI dIkSA levAnI IcchA jaNAve che. gurU mahArAja kumArane mAtapitAnI rajA meLavI lAvavAnuM kahe che. 28-31 mAtApitA kumArane cAritra pAlananI duSkaratA samajAve che. ' 32-33 mAtApitAne rAjakuMvara A saMsAramAM bhegavavAM paDatAM duHkha samajAve che. 34-5 rAjakumAra mAtApitAne karmabaMdhana tathA karmathI chuTavAnA kAraNe samajAve che ka6-17 rAjakumAre mAtapitAnI rajA meLavI lIdhelI dIkSA. 38 rAjakumAranuM cAritra pALIne vaijayaMta vimAnamAM upajavuM. 39-40 megharAjAnuM varNana. 41 42 maMgalA rANunuM varNana. 44-4 tIrthakaranI mAtAnI vizeSatA jaNAvatAM vaijayaMta vimAnamAM upajelA bhAvI tIrthakaranA jIvanI bhAvanA jaNAve che. tIrthakaranA jIvanuM vaijayaMta vimAnathI cavIne maMgalA rANInI kukSImAM upajavuM. 46- prabhu garbhamAM hatA tyAre maMgalA mAtAne upajelI sArI buddhine prasaMga samajAve che. 61-62 pAMcamA tIrthaMkaranA janmanI bInA. 63-65 dikakumArikAe karela sUtikarma temaja Indoe karelo prabhune snAtra mahotsava 66-71 indra mahArAje karelI prabhunI stuti. 72-73 prabhunuM sumatinAtha nAma paDavAnuM kAraNa 74-75 prabhunI bAlyAvasthA tathA yuvAvasthAnI bInA. 76-08 prabhunA mAtA pitAnI gati, vArSika dAna, dIkSA vagerenI bInA. prabhunuM prathama pAraNuM thayuM te sthalane mahimA. prabhune dAna ApanAra padma rAjAnI mukti tathA prabhunI chaghasthAvasthA jaNAve che. prabhune kevalajJAna kaI avasthAmAM thAya che te kahe che. 82-83 prabhune kevalajJAna thayA pachI devoe karela samavasaraNanI racanA. 84-jI Indra mahArAjAe karelI prabhunI stuti. 92-131 zrIsumatinAtha tIrthakaranI dezanA vistArathI jaNAve che. temAM manuSya bhava pAmIne pramAda kare nahi, Atmahita sAdhavAnI zikhAmaNa, parakArya kone kahevAya, ekatAnI bhAvanA, zarIrAdi AtmAthI judA che, zubhAzubha karma chava ekaleja bhogave che, parabhAvane tyAga, 24-29 29-30 - 30-31 31-34 34-35 35-36 36-17 37-38 80 38-39 39-40 40-43 For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTAMka 43-67 13 68-69 78-72 72-84 84-89 vhAMka viSaya Atma svarUpanI vicAraNuM, nami rAjarSinI bInA, AtmAnuM phUla svarUpa, Atma svarUpanI vicAraNA kevI rIte karavI, AtmAnA traNa bhedonuM svarUpa, ahaMduttanI kathA vagere. 132 prabhunI dezanAnuM phaLa jaNAve che. sumatinAtha prabhunA gaNudhare. 14. sumatinAtha prabhunA carama nAmanA prathama gaNadharanI dezanAnI zarUAta. 135 jagatamAM Azcarya rUpe zuM jaNAya che te kahe che. 136 saMsArI jInuM karmAdhInapaNuM jaNAve che. 137-40 jIvana kaTTA zatru rAga tathA daiSanuM svarUpa. 141-143 rAgI tathA vairAgI jIve ne AnaMdane taphAvata jaNAve che, temAM subhadranI kathA, be kAcabAnI kathA, sukumArikA sAthvInI kathA vagere. 144-149 pUrva kAlanA zrAvakanI bhAvanA jaNAve che, temAM " e dIna bI vItI jAyagA"nuM svarUpa vagere jaNAve che, te sAthe bIje upadeza. 15-15 samabhAva kayAre Avaze vagere bInA jaNAve che. 157-158 rAjAe yogIne pUchelA prazna tathA tene uttara. 159-165 AtmAne pUchavA lAyaka praznonI bInA. A jIve rAgadeSathI kevAM AkarAM duHkha bhogavyAM te jaNAve che. 167-170 AtmA tathA pudgala judA che vagere svarUpa jaNAve che. 11-172 pApakarmathI chavanI kevI hAlata thAya te samajAve che. 173-174 manuSya bhavanI durlabhatA jaNAvI gaNadhara mahArAja dezanA pUrI kare che. 175 tuMbarU thanuM svarUpa 176-177 mahAkAlI nAmanI zAsanadevInuM svarUpa vagere kahe che. 178-180 prabhunA parivAranuM svarUpa kahe che. 181 prabhune kevalI paryAya tathA sametazikharane viSe gamana. 182 prabhunuM mekSa gamana kayAre thayuM. 183 prabhUnuM kula AyuSya vagere jaNAve che. abhinaMdana prabhu tathA sumatinAthanA kayA kAyA kAro sarakhAM che 97-98 99-100 100-100 101-102 102 103-104 104. 104-105 105 184 105 185 prabhunA mekSa gamana vakhate the Aro keTale bAkI hatA te jaNAvavA sAthe utsarpiNa tathA avasarpiNI kALanuM svarUpa vistArathI jaNAve che. temAM utsarpiNInA 6 ArAnuM svarupa tathA temAM utpanna thanArA 24 tIrthakara, cakrIe, vAsudeve vagerenI hakIkata tathA yugalIyAonuM svarUpa, caMdragupta rAjAnA 16 svaninuM svarUpa, kalkI rAjAnuM svarUpa, bhAvI covIsInA jIvonI hakIkata vagere jaNAve che. 186-190 prabhunAM pAMce kalyANake zAthI pUjanIya che te kahe che. 191 pAMcamA bhAganI pUrNatA jaNAve che 192 graMthanI racanA kayAre karI te kahe che. 193-194 graMthanI racanA kayAM karI vagere jaNAve che. 195 graMthakAra pitAnI bhAvanA jaNAve che. tasvAmRta bhAvanA. (saMskRtamAM). 106-123 123-125 125 125 125-126 126 127-128 For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemaNe A zro dezanA ciMtAmaNi graMthanA prathamanA pAMca bhAga rUpa pAMca graMthA chapAvyAt| zeradalAla zeTha jesIgabhAi kAlIdAsa. zrI jaina zAsanarasika zramaNeApAsakAdi jaineAnA vizALa samudAyathI ane sakhyAbaMdha bhavya jinAlayAdi dhArmika sthAnothI tathA dAnAdi catudhi dharmArAdhaka dharmavIra dayAvIra dAnavIra vigere hajArA nararatnAthI zeAbhAyamAna jainapurI rAja nagara ( amadAvAda)nA bhavya itihAse ghaNAMe atihAsika mahAgraMthAnuM apUrva gaurava vadhAyu' che, kAraNa ke ahinA nagarazeTha vigere jainAe jema bhUtakAlamAM mahA sArvajanika ane mahA dhArmika kAryo karyAM che, tema teo hAla paNa kare che, ema pratyakSa dekhAya che. te uparAMta zrI siddhAcalAdi mahAtIrthonA ane vizAla jIvadayA vigerenAM ghaNAM kAryo paNa ahIM'nA ja jainoe karyo che. ane teo hAla paNa kare che. Aja muddAthI pUnA jainoe mahA dhArmika saMsthAne paNa ahIM' ja utpanna karI che. khIjI rIte ema paNa jarUra kahI zakAya ke amadAvAda e ratnAnI khANu jevuM che. jema ratnAnu utpatti sthAna ratnanI khANu gaNAya che, tema A rAjanagara paNa hajAro Adarza jIvana gujAranArA zrI jinazAsananA staMbha samAna-prAkRta vagere vividha bhASAmayaH mahAgabhIra athavAlA mahAzAstra kAvyAdine anAvanAra mahApratibhAzAlI pavitra sacamI sUripuMgavA ane maheApAdhyAyeA tathA panyAsa 1zrI jinavijayajI uttamavijayajI padmavijayajI vIravijayajI vigere mahApurUSonI ane udAra AyavaMta dAnavIra svaparahitecchu rAjamAnya nagarazeTha zAMtidAsa hemAbhAI premAbhAI, zeTha haThIsIha kesarIsiMha, zeTha manasukhabhAi bhagubhAI, zeTha lAlabhAI dalapatabhAI, zeTha 1. zrImAlIvaza, pitA dharmAMdAsa, mAtA lADakuMvara, janma rAjanagaramAM vi. saM. 1712 mAM, nAma khuzAlaya'6, dIkSA amadAvAdamAM sa. 1770, kA. va. 6 mudha, gurU kSAvijyajI, svargavAsa pAdarAmAM sa. 1999 zrA. su. 10, kRti-jina stavana cevIzI, jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI, stavana vagere. 2. janma rAjanagara zAmalAnI pALamAM sa. 1760 mAM. pitA lAlacaMda, mAtAmANika svanAma pujAzA, dIkSA sa. 1796 vai. su. 6, zAmalAnI pALamAM. svadegvAsa sa. 1827 mAha su. 8 riva, uMmara 67 varSa, gRhasthaparyAya 38varSoM; dIkSAparyAMya 29 varSI, kRti-zrI jinavi. rAsa, aSTa prakArI pUjA vagere. 3. janmasthala rAjanagara zAmaLAnI pALa, jJAti, vIzAzrImAli, pitAnuM nAma gaNeza, mAtAnu nAma jhamaku, janmatithi saM. 1792 bhA0 su0 2, nAma pAnAcaMda, dIkSA sa. 1805 mahA suda 5 rAjanagara pAcchAvADI (zAhIbAga) mAM, zrI vijayadharmI rie sa. 1810 mAM paMDita pada ApyuM. svargavAsa tithi--rAjanagaramAM sa. 1862 zai. su. 4, kavi hatA. 15000 navA zlAka banAvyA, gRhavAsa va For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mom o o o o o o o o o o o o o o o o o o EUR zera dalAla jesIMgabhAI kALIdAsa iiiiii GiuuUllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIule janma : vi. saMvata 1920 nA caitra vada 8 PhPsPsPsPsPsPsPsPsPsPsPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhI zrI krIznA prinTarI, ratanapoLa, amadAvAda For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANekalA manasubabhAi vigere nararatnanI paNa janmabhUmi che. eTaluM ja nahi paNuM hajAro mahA purUSonI caraNarajathI pavitra banelI A bhUmi che. ema atihAsika graMthanA talasparzI anubhavathI jANI zakAya che. tathA ahIMnA zeTha dhanazAe nyAyAcArya zrI yazavijayajI mahArAjane kAzInA abhyAsakAlamAM zAstrIne pagAra devAnI bAbatamAM be hajAra senA hera kharacI hatI. tyAM nyAyazAstrane tathA tatvaciMtAmaNi zAstrano abhyAsa traNa varSa sudhI karIne paMDitanI sabhAmAM eka vAdI saMnyAsIne vAdamAM che. AthI prasanna thaIne paMDita varge nyAyazovijayajI mahArAjane nyAyavizArada padathI vibhUSita karyA. te pachI AgrA zaheramAM cAra varSa sudhI rahIne bAkInA tArkika graMthAdine abhyAsa karyo ane banArasIdAsanA ziSya kuMvarajIne zAstra carcAmAM harAvyuM. tyAra bAda vihAra karIne ahIM rAjanagaranI nAgorIzAlAmAM padhAryA. ahIM mebatakhAna nAme sUbe hato, teNe zrI yazovijayajInI vidvatA saMbhaLIne bahu mAnapUrvaka sabhAmAM bolAvyA. ahIM upA. yazovijayajIe 18 avadhAna karyA. AvA buddhicAturyAdi guNene joIne te sUbo ghaNo khUzI tharyo, ane teNe mAna sahita upAdhyAyajIne svasthAne pahoMcADayA. AthI jina zAsananI ghaNI prabhAvanA thaI. vi. saM. 1718 mAM ahIMnA saMghanI vinaMtithI ane zrIdevasUrijI mahArAjanI AjJAthI zrIvijayaprabhasUrijIe zrIyazovijayajIne upAdhyAya padathI vibhUSita karyA. AvA ghaNAM mahApurUSanA vihArathI pavitra banelI A (rAjanagaranI) bhUmi che, temaja ghaNAM mahApurUSoe puSkala graMthanI racanA paNa ahIM karI che, ema te te graMthanA aMtima bhAganI prazasti uparathI jANI zakAya che. A rAjanagaranAM jhaverIvADe herIyA paLanA rahIza (hAla ghIkAMTA sivIla IspitAlanI sAme rahetA) zeradalAla jesaMgabhAI kAlIdAsane janma vi. saM. 1929 citra vada AThame thaye hatuM, temanA dharmiSTha pitAzrInuM nAma zA. kAlIdAsa bhIkhAbhAI, ane mAtuzrInuM nAma jekerabAI hatuM. jaina dharmanA daDha saMskAra vAsita kuTuMbamAM janmelA bhavya jInA dharmasaMskAra svabhAvathI tevA jaNAya che. ane vi. saM. 195ra thI sva. parama pUjya paramopakArI gurUdeva AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA samAgama vyAkhyAna zravaNAdi zubha nimittone laIne temanAmAM deva gurU dharma pratye tIvra lAgaNI ane prabhupUjA tIrthayAtrA sAmAyika pratikramaNa pauSadha dAna tapazcaryA vigere dharma kriyAnI ArAdhanA vigere guNe vizeSa pramANamAM dina pratidina vadhatA jaNAya che. yogya uMmare vyavahArikAdi zikSaNa lIdhA bAda teo zera dalAlanA dhaMdhAmAM joDAyA, pariNAme deva gurU dharmanA pasAye Arthika sthitimAM paNa sAre vadhAre karI zakyA. temanAmAM rahelA dAnAdi guNene laIne rAjanagaranI agragaNya vyaktiomAM teo gaNavA lAyaka che. zeradalAla jesIMgabhAI pUrve jaNAvyA mujaba avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita prabhu zrItIrthakara deve 14 mAsa 6, dIkSA paryAya 57 varSa, kRti jayAnaMda kevalI caritra, caumAsI devanaMdana, jinastavana covIzI, navapada pUjA, u0 zrI yazakRta 150-10 ghAthAnA stavanane bAlA) vigere For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prakAzelA lokottara kalpavRkSa samAna zrIjaina dharmanA ananya upAsaka che, ane temaNe zrIjina maMdira vagere dhArmika kSetrAmAM tathA tItha yAtrA, jJAna paMcamInu ujamaNu', temaja zrIka'girimAM bAvana jinAlaya zrImahAvIra svAmInA prAsAdanI bhamatimAM meATI derI manAvavAmAM ane ahIM DuMgaranI upara zrImadIzvara bhagavaMtane padharAvavAmAM tathA girirAja zrIsiddhAcalanI zItala chAyAmAM navANu yAtrA cAturmAsa vagere uttama dhArmika prasa MgeAmAM, temaja rAhIzALAmAM aMjanazalAkA pratiSThA mUlanAyaka prabhunI bAjunI pratimAnI ane bahAra zrIsImadhara svAmI vagere traNa pratimAonI pratiSThA karAvavAmAM tathA vartamAna ceAvIzInA zrIjina bie bharAvavAmAM ane te badhA enI pratiSThAnA avasare sAdharmika vAtsalya vagere dhArmika prasa MgeAmAM paNa pUrNa ucchvAsathI capala lakSmInA sadupayeAga karyo che ane hAla paNa kare che. ane tee ahIMnI zrItattva vivecaka sabhAnA mAnanIya presIDenTa che. vi. sa0 2002 mAM parama pUjya gurUmahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja saparivAra ahIM cAturmAMsa rahyA hatA, te vakhate AsA vada dhanaterase jesIgabhAie peAtAnA vinIta ciraMjIvI sArAbhAI tathA manubhAInI sAthe zrI gurUmahArAja tathA parama pUjaya vijaceAdayasUrIzvarajI mahArAjanI pAse vAsakSepa nakhAvIne zubhecchA jaNAvI ke " huM mArI mIlkatamAMthI evI eka rakama zubha khAte alaga kADhavA cAhuM chuM ke-jenA vyAjanI rakamanA sadupayeAga anukulatA pramANe sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA jinAgama jinamaMdirane jinarmama rUpa sAta kSetrAmAM ane anya kAmamAM paNa thAya. A vacane sAMbhaLI zrIgurU mahArAje A rIte anumeAdanA karI ke, " tamArA jevA dhArmika jIvAne peAtAnI hayAtimAM A rIte karavuM ucita ja che. huM IcchuM chuM ke, khIjAe paNa A rIte anukaraNa kare, tA jarUra tevI rakamanA tevA sadupayeAgathI thata lAbhanA bhAgIdAra thAya. svAdhIna lakSmInA sa MteASa janaka sadupayeAga karavAnI A eka AkhAdya paddhati che. temAM paNa putrAdi parivAranI sahAnubhUti heAvAthI bhaviSyamAM paNa teo saMpIne A vyavasthA jALavI rAkhaze." AvAM zrIgurU mahArAjanA AzIrvAda garbhita anumAinAnA vacanA sAMbhaLIne ghaNAM utsAhI anelA jesaMgabhAie tarata ja upara jaNAvyA mujaba paddhatisara vyavasthA karI dIdhI. te pramANe hAla paNa temanI bhAvanA mujaba vyAjanI rakama vaparAya che. temaja ahIM' zrIgurUmahArAjanA upadezathI prabhu zrImahAvIra devanA pAMce klyANukAnA pAMca varagheADA 37 varSoMthI nIkaLe che. temAM caitra suda teraze janma kalyANakanA varaghADA pUjA vagere temanA taraphathI thAya che. ne zarUAtathI ja teo A kalyANakAnA varagheADA pUjA prabhAvanAdinI vyavasthAnuM kAma lAgaNIthI karatA AvyA che, ne hAla paNa kare che. tathA temaNe je mahAmaMtra kali kAlamAM paNa leAkeAttara kalpavRkSa jevA che, ane tamAma vidhnApadmavAnA ,, 1 cyavana-aSADha sudi 6-vADIlAla lalluMbhAI. hu0 caMcalakhena dIkSA kArtika vada. dalapatabhAI maganabhAI. hu. lakSmIbhAbhu-kevalajJAna vaizAkha suda. 10, zeTha mANekalAla nirvANu AsA vada 9)) zeTha. zeThe lalatabhAI bhagubhAI, ha. gaMgAmA For Personal & Private Use Only 10 zeTha manasukhabhAI, Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 nAza karanAra che, tathA sarva vAMchitAne pUrNa kare che, te parama maMgalika, cauDha pUrvInA sAra rUpa parama zAMtidAyaka namaskAra maMtranA nava lAkha jApa 8 mAsa ne 25 divasamAM karyAM hatA. ne chevaTe karavA yAgya kAryotsargAdi vidhi, ane zrIsiddhacakra pUjA prabhAvanADhi aMtima maMgalavidhi paNa parame pakArI pUjyapAda AcArya zrIvijayAdayasUrIzvarajI mahArAjanA kahyA mujaba udAratAthI ne ullAsathI ujanmyA hatA. A rIte bIjA lagya jIvA paNa A mahAmatranI pUrNa ullAsathI ArAdhanA kare che. A prasaMga uparathI sau kAi e tA jarUra niIya karaze ja ke hAlanI viSama paristhitimAM paNa prazAMta sukhamaya jIvana gujAravAnA aneka sAdhanemAM sulabha ane asAdhAraNa kAraNa-mahAprabhAvazAlI zrIsiddhacakranI tathA paMcamagala mahAzvata skaMdha navakAra mahAmaMtranI ArAdhanA che. ema ApaNe pratyakSapaNe joIe chIe. temaja temanA sadharmacAriNI dharmAMrAdhaka rasika vIjakArakhAI paNu varSItapa, upadhAna tapa vagere dharmoradhana tIvra lAgaNIthI karatA hatA. temanA 1 sArAbhAi, 2 ratIbhAi, 3 manubhAI, A traNa dharmarasika putrAmAMthI ratibhAI sivAyanA e putrA hayAta che. teo mane paNa zrIdeva gurU dharmanA tIvra anurAgI ane zrIsiddhacakrArAdhana tapazcaryA dAna zIla vagere dharmakriyAnI ArAdhanA karavAmAM pUrNa utsAhI che. ane trIjA putra marhuma ratIlAla paNa tIvra buddhizAlI ane dharmiSTha hatA. te badhAMnI asara temanA vizAla pautrAdi parivAramAM thayelI hAvAthI teo paNa pUrNu utsAhathI dharmArAdhana kare che. vyAjakhIja che ke jevA gharanA nAyakA hAya, tevAja temanA piravAra paNuM hAya. zeradalAla jesaMgabhAIe jJAna dAnanA apUrva premane laIne atyAra sudhImAM siMdUra prakara, padmatara'giNI, zrAvaka dharma jAgarikA, dezanA ciMtAmaNInA 24 bhAgeAmAMnA zarUAtanA pAMca bhAga, siddhahema (hajArI) vyAkaraNa vagere ghaNAM upayAgI thA peAtAnA saMpUrNa kharace zrIjaina graMtha prakAzaka sabhAnA kArya vAhaka deva gurU dharmArAdhaka zA. IzvaradAsa mUlacaMdanI dekharekhamAM chapAvIne bhavya jIvAne bheTa ApyAM che. temaja zrIkapUra prakara, prAkRta vijJAna pAThamAlAdi chapAvavAmAM paNa IcchAnusAra udAratAthI lAbha lIdhA che. AvA kAryanI anumedanA karIne bIjA paNa bhavya jIve AvA graMthA chapAvI svAdhIna lakSmInA sadupayeAga karI mAnava janma saphala kare eja hArdika bhAvanA. li. jaina graMtha prakAzaka sabhA. For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 4 // paNivAyara, tuhAhappayasa // 7 // // zrIvighnaharastotram // [AryAcchaMdaH] vaMdiya vIrajiNiMda, guruvarasiriNemisUricaraNakaya // sirivigghaharatyuttaM, paNemi pujjappasAyAo tihuyaNavikkhAyamahaM, aciMtamAhappamaNahasiddhiyaraM // sirisiddhacakamaNisaM, thuNaMtu bhavvA ! avigghaTTa sirisiddhacakka ! bhate ! tuha niccalabuddhivihiyasaraNassa // mahakallANaM hohI, niyamA bahumANakaliyassa taM viSNavemi harisA, bhave bhave sAhaNA milau tujhaM // aniyANA vihijogA, nihiliTThapayANakappayarU sirithaMbhaNapAsa ! sayA, tuha nAmaM rogavigdhanAsayaraM // saMpattikarI pUyA, samAhibohippaya saraNaM nimmalacArittayaraM, tuha vayaNaMbhoyadasaNaM hiayaM // paNivAo dukkhaharo, thavaNaM ghaNakammaNijjaraNaM tesi jammaM sahalaM, accaMti pamoyapuNNacittA je // sumaraMti paloe ti, tthuNaMti vaMdati paidiyaha pavaradhulevAnayare, vihiyanivAsaM paNabhavapAsaM // nAsiyakammavilAsa, nAbhisuyaM pUaNijjapayaM bhavajalahijANavataM, mahappahAvaNNiyaM pasaNNamuhaM // bhavirakkhamahAgovaM, subhAvaNAladdhamuttipaya sumaraMtANa jaNANa, pUaMtANa thavaM kuNaMtANa // pAsaMtANamaNudiNa', maMgalamAlA havijja parA vigdhAimasuhakammo-daeNa tabbaMdhao maliNabhAvI // tavilao jiNathavaNA-suhabhAvavisiThasAmatthA ciMtAmaNidiLeMtA, samiTThasaMpAyaNa sabhAvAo // jiNasAsaNammi bhAvo, pahANabhAveNa nihiThTho sirisiddhacakkathaMbhaNa-kesarIyAtitthanAhatitayamiNa // vigghaharaM siddhiyaraM, hareu vigghAi savvesiM nisuNa ti saraMti sayA, je Nicca savvavigghaharathuttaM // aMsAo'vi na vigdhaM, tesi kallANasaMpattI nahasuNNajugakkhimIe, varise sirineminAhajammadiNe // sirisUrimaMtasaraNa, kiccA savvovasaggaharaM pavarammi tha bhatitthe, ahuNA khaMbhAyanAmasupasiddha // bhavvajiNAlayakalIe, palarAyariyAijammathale tavagacchaMbaradiNayara-jugavarasirInemisUrisIseNa // paumeNAyarieNa', suhayaM sirivigghaharathuttaM / cauvihasaMghahiyastha, raiyaM lacchIppahasla paDhaNa? // bhavvA paDhIya pamoyA, lahaha paramanivvuisuhAI // 12 // For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 % ) 0000000 I mAnavIrAja-jIvAramorAraja-ropArjiAnana paramaguru-bhAcArya mahArAja zrIvijayanemisUrIzvarebhyo / mo namaH | sugrahItanAmadheya saddagurU tapagacchAdhIza AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNakiMkara viyANu AcArya zrI vijaya5ghasari"viracita zrIdezanA ciMtAmaNi o oooooo bhAga trIjo. graMthanI zarUAtamAM graMthakAra maMgalAcaraNa tathA anubaMdha catuSTaya jaNAve che - | maMgalAcaraNa ! || harigIta chaMda | praNamI praNayathI pArtha prabhu gurU nemisUrIzacaraNane, dezanA ciMtAmaNinA viracuM trIjA bhAgane prabhujIvananA bedhavacane mana dharI saMkSepathI, dezanA saMbhava prabhunI sAMbhaLe vistArathI. spaSTAthe--dararoja savAre jarUra yAda karavA lAyaka purUSAdAnIya prakaTa prabhAvI tevIsamA tIrthaMkara vAmAnaMdana zrI pArzvanAtha prabhune, tathA sadguNanidhAna paropakArI pUjyapAda sadgurU AcArya zrI vijayanemi sUrIzvarajI mahArAjanA caraNakamaLane namaskAra : karIne zrI dezanA ciMtAmaNi mahAgraMthanA trIjA bhAganI huM racanA karuM chuM. he bhavya che ! zrI saMbhavanAtha prabhunuM TUMka jIvana ane temAMthI jIvanamAM utAravA lAyaka bedhadAyaka vacanene saMkSepathI manamAM dhAraNa karIne A zrI saMbhavanAtha prabhunI dezanA vistArathI sAMbhaLe. ahIM graMthanI zarUAtamAM (1) adhikArI (2) prajana, (3) abhidheya, (4) saMbaMdha-A cAra anubaMdhanI bInA jarUra jaNAvavI joIe. te TUMkAmAM A pramANe For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapaghasarikRta jANavI-ahIM zarUAtamAM zrI pArzvanAtha prabhu vagerene namaskAra karavA rUpa maMgalAcaraNa karyuM che ema samajavuM. (1) adhikArI--svApara tAraka prAtaHsmaraNIya zrI tIrthakara devenI dezanA vagerenA zravaNAdinI (sAMbhaLavuM, vAMcavuM, vagerenI) tIvra rUcivALA bhavya jI A graMthanA adhikArI jANavA. kAraNake teo prabhuzrI tIrthaMkara devenI dezanA vagerene sAMbhaLIne, manana karIne, prabhudeve ArAdhelA mokSamArgane parama ullAsathI sAdhIne svapara tAraka jarUra banI zake che. (2) pra jana-tenA be bheda che. anaMtara prayajana, ne paraMpara prajana. A dareka bhedanA paNa graMthakartAnI ne zrotA vagerenI apekSAe be be prabheda paDe che. temAM graMthanA racanAra AcAryAdinuM anaMtara prayajana-bhavya jIne zrI saMbhavanAthanI dezanA samajAvavA rUpa upakAra kare, e che. ane zrotAne A dezanA sAMbhaLIne, tenuM yathArtha rahasya samajavuM, e anaMtara prayojana che. tathA A graMthanA racanAranuM ne zrotAnuM (baMnenu) paraMpara prayojana mekSanA sukhane meLavavuM, e che. (3) abhidheyaA graMthamAM kahelI devAdhideva prabhu zrIsaMbhavanAthanI dezanA, e abhidheya che. kAraNake tenuM ja svarUpa ahIM vistArathI jaNAvyuM che. graMthamAM je bInA kahevAnI hoya, te abhidheya kahevAya. ema "amidhAtuM thothamamitha" A tenI vyutpattinA AdhAre paNa spaSTa samajAya che. (4) saMbaMdha-tenA traNa bheda che. (1) vA vAcaka saMbaMdha. (2) kArya kAraNa saMbaMdha. (3) gurUpUrvakrama saMbaMdha paNa kahevAya che. ahIM (1) A dezanA ciMtAmaNine trIjo bhAga zrI saMbhavanAthanI dezanA vagerenuM svarUpa arthane kahenAra che, tethI te vAcaka kahevAya. ane vAcaka graMthathI je kahevAya, te dezanAdi rUpa artha vAgye kahevAya. A rIte vAya vAcaka saMbaMdha ghaTAvavo. (2) je vAcaka che, te kAraNa (sAdhana) paNa kahI zakAya. kAraNake dezanAdirUpa artha tenAthI (A graMthathI) jANI zakAya che, ane A graMthadvAre artha jaNAya che mATe te (artha) kArya kahevAya. ema kArya kAraNa saMbaMdha ghaTAvavo. tathA zrI tIrthakaredeva, gaNadhara mahArAja, temanI paraMparAmAM thayelA zrI AcArya bhagavaMtonI paraMparAe karIne meLavelI A dezanAnA graMthanI racanA che. A rIte gurU parvakrama saMbaMdha ghaTAva. vizeSa bInA zrI dezanA ciMtAmaNi mahAgraMthanA pahelA bhAgathI jaNavI. 1. prabhune samyakatvanI prApti thayA pachInA bhAvo tathA jinanAmane baMdha zAthI thayo ? te jaNAve che - samyakatvane pAmyA pachInA traNa bhavo te nAthanA, vipulavAhana Anate sura tIrthapati prabhu jagatanA bhUpaguNa zrIsaMdhabhakti baMdha dRDha jinanAmane, . meghathI vairAgye saMyama sAra e nRpabhavato. 2 " spaSTArtha -A trIjA tIrthakarane jIva samyakatva pAmyA pachI trIje bhave zrI For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] saMbhavanAtha nAmanA tIrthakara thayA. temAM prathama bhavane viSe vipulavAhana nAmanA rAjA hatA (temanI vizeSa hakIkta AgaLa jaNAvavAmAM Avaze.) te bhavamAM temane samyakatva vagerene lAbha thayo. tyAMthI maraNa pAmIne Anata nAmanA navamA devalokamAM devapaNe utpanna thayA. te bIje bhava jANavo. trIjA bhavamAM traNa jagatanA svAmI saMbhavanAtha nAmanA trIjA tIrthapati athavA tIrthakara thayA. samyakatva prAptinA prathama bhAvamAM te vimala vAhana rAjAe zrI saMghanI duSkALanA vakhatamAM bhAvapUrvaka bhakti karI, tethI temaNe jinanAmakarmane nikAcita baMdha karyo. ane megha joIne eTale vAdaLAMne kSaNa mAtramAM vikharAI gayelAM joIne saMsAranA padArthonI anityatA jANIne saMsAra upara vairAgya AvavAthI rAjyane tyAga karIne cAritra grahaNa karyuM. e vipulavAhana rAjAnA prathama bhavane TUMka sAra jANo. 2. vipulavAhana rAjAnuM varNana traNa lokamAM kare che - dhAtakIkhaMDaja kSemaparA purI airAvate, vipulavAhana nRpa vibhUSita satya nIti dayA drate, bAganA jevI prajAne bAganA rakSaka sama, pAlate aparAdhine daMDa jima nahi aNagame. 3 spaSTArthI--ApaNA jaMbudvIpane pharato lavaNa samudra be lAkha jana pramANa vistAravALe cUDInA AkAre geLa che. ane te lavaNa samudrane pharate bIje dhAtakI khaMDa Avela che. te dhAtakIkhaMDa cAra lAkha jana pramANa vistAravALe cUDInA AkAre (goLAkAre) rahelo che. temAM AvelA airAvata nAmanA kSetramAM kSemaparA nAmanI vizALa ane ramaNIya nagarI che. te nagarImAM vipulavAhana nAme rAjA rAjya kare che. te rAjA satya, nIti ane dayAnA guNo vaDe zebhAyamAna che. jema bAga-bagIcAne rakSaka mALI bagIcAnuM rakSaNa kare tema mALI samAna A rAjA bAga jevI prajAnuM rakSaNa kare che. ane je aparAdhI hoya tene ucita zikSA paNa kare che, tethI A rAjA tarapha keIne aNagamo nathI. paraMtu dareka prajAjananI temanA upara ghaNI prIti che. 3 guNijanene pUjato thaI namra smaratA nAthane, jinaguNa prazaMse deva gurU viNa namata nA te anyane, dhyAnathI manane tathA svAdhyAya karIne jIbhane, karata pAvana pUjanA prabhunI karI nija dehane. 4 spArtha -A rAjA guNavAna purUnI pUjA kare che eTale ke guNavAna lAyaka mANasonI egya kadara kare che. vaLI namratApUrvaka nAthanuM eTale zrI jinezvara devanuM For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadharikRtahaMmezAM smaraNa kare che. zrI jinezvaradevanA guNonI prazaMsA kare che. vaLI jinezvaradevane tathA paMcamahAvratadhArI sAdhu munirAjane ja A rAjA potAnuM mastaka namAve che. paraMtu bIjA keInI AgaLa A rAjA pitAnuM mAthuM namAvatA nathI. A rAjA Arta tathA raudra dhyAnane tyAga karIne dharma dhyAna tathA zukala dhyAnanI bhAvanA vaDe manane pavitra kare che. vaLI svAdhyAya karIne potAnI jIbhane pavitra kare che. temaja zrI jinarAjanI pUjA bhakti karIne potAnA zarIrane pavitra banAve che. 4. jAgatA rahI sAdhata vrata bAra kSetre dravyane, vAvata ne zaraNa dete te kSALu anAthane; khAlI jato nA keI yAcaka Avate tenI kane, dAna kalpatarU nRpati sukhiyA banAve sarvane. spArtha -A zrI vipulavAhana rAjA zrAvakanA bAra vrato eTale pAMca aNuvrata traNa guNavrato tathA cAra zikSAvrato sAvadhAna thaIne pALe che. temaja pitAnA dravyane sAta kSetromAM vApare che. duHkhI che upara dayAbhAva rAkhanAra te rAjA dIna temaja anAtha jIne Azaro Ape che temanuM pAlana kare che. A rAjAnI pAse kaI paNa mAgaNI karanAra yAcake khAlI jatA nathI. eTale te rAjA te yAcakenI IcchA pUrNa kare che. A dAna guNane lIdhe vAMchita pUrNa karanAra kalpavRkSa samAna A rAjA sarva ne sukhI kare che, tethI A rAjAnA rAjyamAM keI duHkhI mANasa jaNAto nathI. pa vipulavAhana rAjAnA rAjyamAM paDelA dukALanuM varNana cAra lekamAM karatAM cothA kalekamAM rAjAne thaelI bhAvanA paNa jaNAve che - ekadA tasa rAjya samaya prakaTatI zAMti harI, sarvane duHkha ApatI duSkALa pIDA AkarI varSo samaya paNa grISma je bahu bhayAnaka lAgata, kalpAMta vAyu jehave naiRtyavAyu kanaDate spaSTae pramANe nyAya nIti ne zAMtipUrvaka rAjya karatAM vipulavAhanane keTaleka kALa cAlyA gayA. eka vakhate te rAjyanI zAMtine haraNa karanArI ane sarva jIvane duHkha ApanArI bhayaMkara duSkALanI pIDA acAnaka AvI paDI. tethI comAsAne kALa hatuM te chatAM jANe unALe hoya te bahu bhayaMkara te kALa jaNAvA lAgyA. temaja kalpAMta kALane vAyare hoya te naiRtya dizAne Akare pavana sarva jIvone herAna karavA lAgyo. 6. 1. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, jinamaMdira, jinapratimA, zrutajJAna. A sAta kSetro jANavA. For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAcitAmaNi ]. kAMsAtaNI thALI same ravi vAdaLAM kALAM vaLI, annaviraha khAya jana phala Adi na dharAe vaLI, tApasa banI bhIkha mAgatAM saMbaMdhio ThaMDI bhame, retAM tanayane avagaNIne bApa bahu bhUkhe jame. 7 spaSTAthe-te duSkALanA vakhate sUrya kAMsAnI thALI jevo lAgato hato. vaLI vAdaLAM paNa kALAM jaNAtAM hatAM. te kALAM vAdaLAmAMthI pANI varasatuM nathI. te vakhate khAvAnuM anAja na maLavAthI loka phaLa, mULa, kaMda vagere vanaspatine khAIne gujarAna calAvavA lAgyA. paraMtu te khAvAthI lokone tRpti thatI nathI. jeo khullI rIte bhIkha mAgI zakatA na hatA teo tApasa banIne bhIkha mAgavA lAgyA. pitAnAM sagAM vahAlAMne tyAga karIne keTalAMka loke pitAnuM peTa bharavA mATe rakhaDavA lAgyA. vaLI A duSkALamAM loko evI adhama dazAmAM AvI paDayA ke jethI bhUkhane lIdhe rotAM putra vagerenI darakAra rAkhyA sivAya ghaNA bhUkhyA thaelA bApa vagere ekalA jamavA lAgyA. 7. pasalI caNAM denArane mAtA tanayane vecatI, raMka pArevA pare kaNa vINatAM ne lUMTatI; durjana prajA kaIne Iga kaLiye paNa je dine maLate gaNe dina teha uttama rAjamArgo paNa ane. 8 lAge kharAba thele thele kolAhale rakataNAM, sujana kerAM kAna paNa te kAla pIDAtAM ghaNuM nRpa vicAre lokarakSaNa ucita paNa na banI zake, jarUra karavI saMdharakSA tIrtha jenAthI Take. spaSTArtha -te duSkALanA vakhatamAM mAtA vagere paNa eka pasalI caNA ApanArane pitAnA putra vagerene vecatA hatA. keI paisAdAre potAnA AMgaNAmAM nAkhelA anAjanA dANAne raMka loko pArevA-kabUtaranI jema vINI letA hatA. vaLI duSTa loke deInI dukAne luMTI letA hatA. je divase eka keLIo anAja paNa khAvAnuM maLe te divasane loke uttama gaNatA hatA. vaLI rAjamArgo athavA moTA dhArI rastAo paNa ThekANe ThekANe garIba lokenA kelAhalanA zabdavaDe kharAba azAMtimaya lAgatA hatA athavA bihAmaNuM lAgatA hatA. vaLI kenA kelAhala sAMbhaLIne sajajana lokenA kAna paNa te vakhate ghaNuM pIDAtA hatA. bhAvArtha e che ke garIba bhUkhyAM lokenA zabda sAMbhaLIne sajajana lokene paNa manamAM ghaNuM duHkha thatuM hatuM. AvA dukALane lIdhe vipulavAhana rAjA paNa vicAra karavA lAgyA ke A dukALanA prasaMge lokenuM rakSaNa karavuM yogya che, For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI viThyapadasaritaparaMtu jo te na banI zake to ratnanI khANa jevA zrI saMghanuM eTale sarva sAdhu sAdhvI zrAvake ane zrAvikAonuM rakSaNa jarUra karavuM joIe. kAraNa ke je saMghanuM rakSaNa thAya te ja tIrtha eTale jina zAsana TakI zake. tAtparya e ke tIrthane TakAvanAra saMdha che. 8-9 saMgha rakSA zA mATe karavI te tathA saMghanuM svarUpa nava gAthAmAM vistArathI jaNAve che - jima ThANa rahaNagiri racaNanuM gagana tArAo taNuM, vaLI kalpavRkSonuM surAlaya jima saravara kamalanuM jaladhi jalanuM teja kerUM caMdra jima savi guNataNe, AdhAra tima A saMdha avasara bhaktine raLiyAmaNA. 10 spAI-saMghanuM svarUpa jaNAvatAM kahe che ke jema rohaNAcala ratnonI utpattinuM sthAna che athavA rehaNAcala vinA ratnonI utpatti saMbhavatI nathI. ane jema tArAonuM sthAna AkAza che. vaLI jema surAlaya eTale devonA vimAna vagere kaHpavRkSonAM sthAna che. temaja kamalenuM sthAna jema sarovara che. ane samudra jema pANInuM sthAna che. vaLI jema tejanuM sthAnaka (Azraya) caMdra che. tevI ja rIte saghaLA guNone AdhAra A saMgha che. eTale saMghamAM badhA jJAnAdi guNa rahelA che. tethI mane saMghanI bhakti karavAne A suMdara avasara prApta thaye che mATe mAre saMghanA rakSaNa mATe jarUra upAya karavuM joIe. A vipulavAhana rAjA vicAra kare che. 10. je saMdha bhava choDAvanArI cAhanAvALI mati. dhAraNa karI tatpara rahe ziva sAdhavAne nita ati nirmalapaNAnA guNa thakI budha tIrtha bele jehane, jenA sarIkho avara nahIM tIrtheza namatAM jehane. 11 spAI-vaLI saMghanuM svarUpa jaNAvatAM kahe che ke je saMgha bhava eTale saMsAramAMthI kyAre chuTI zakAya evI IcchAvALI matine dhAraNa kare che ane tethI haMmezAM mekSa sAdhavAne mATe ghaNe tatpara rahe che athavA mokSa meLavavAne mATe haMmezAM prayatna kare che. vaLI te saMghanA nirmaLa guNane lIdhe budha eTale paMDita purUSa jene tIrtha kahe che. vaLI tIrthakare paNa "name tiththassa' e pramANe belIne saMghane namaskAra kare che. mATe A saMghanI sAthe sarakhAmaNuM karI zakAya te bIjo keI uttama padArtha A jagatamAM nathI. 11. ArAdhanAthI jehanI kalyANa sAdhe guNijanA, utkRSTa mahimA jehane jemAM rahe guNa nirmalA; For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] he jIva kara te sadha kerI bhakita bhAva vimala dharI, satkAra ne sanmAna hAMze samaya nAve pharI pharI. 12 spaSTA :--je saMghanI ArAdhanA eTale sevA bhakti karIne guNavAna mANaso peAtAnuM kalyANa sAdhe che. athavA Atmahita kare che. vaLI je saMghane A jagatamAM sauthI mATo mahimA kahelA che, kAraNa ke temAM ghaNA nila guNeA rahelA che. vipulavAhana rAjA peAtAne sakhAdhIne kahe che ke he jIva! AvA sa'ghanI bhakita nirmaLa bhAvapUrvaka tuM kara. kAraNa ke A saMdhanI bhakti karavAthI satkAra temaja sanmAna maLe che. temaja saMgha bhakti karavAnA AvA avasara phrI phrIne maLatA nathI mATe A prasa Mge saMghanI bhakti zuddha bhAvapUrvaka karI le. 12. A sadha krIDA dhara sarIkhA guNa samUha taNA kalI, kalyANamAM rUcivata seve jeDa tene rIta bhalI; tehanI sAme ja Ave sakala sa Mpatti malI, prItti bheTe tehane tima sevatI prIti valI. 13 spaSTA :--vaLI saMghanA vizeSa guNNAnu varNana karatAM jaNAve che ke A saMgha guNAnA samUhane kIDA karavAne mATe krIDAghara samAna che, evuM jANIne pAtAnu kalyANa karavAnI icchAvALA je bhavya jIvA tene sArI rIte seve che eTale saMdhanI uttama prakAre bhakti kare che, temanI pAse saghaLI saMpattie ekaThI thaine Ave che athavA temane dareka prakAranI saMpattie maLe che. vaLI temane kIrti bheTe che. eTale jagatamAM temane jaza prApta thAya che, temaja vaLI prIti temanI sevA kare che athavA jagatanA lokone temanA taraph sneha bhAva pragaTa thAya che. 13. vara buddhi utsukatA dharI kare yatna tene pAmavA, cAheja vAra MvAra lakSmI svarga kerI bheTavA; joveja vAraMvAra nehe mukita ramaNI tehane, romAMca thAya vikasvarA zrIsadha dekhIne mane. 14 spaSTA :saMghanI sevA karanArane bIjA kayA guNeA prApta thAya che? te jaNAvatAM kahe che ke te saMghanI sevA karanAra bhavya jIvane vara buddhi eTale zreSTha buddhi AturatA pUrNAMka pAmavAne yatna kare che athavA saMghanI sevA karanAra bhavya jIvAne uttama prakAranI buddhi prApta thAya che. vaLI svanI lakSmI te bhAgyazALI purUSane prApta karavAne vAraMvAra cAhanA rAkhe che eTale te saMghanI bhakti karanAra bhavyajIvAne devaleAkanA sukhanI prApti thAya che. ane mukti ramaNI eTale mekSa rUpI strI sneha pUrvaka tenA tarapha jue che For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasUriSkRta athavA te saghanI bhakti karanAra bhavya jIvAne meAkSanAM sukha paNa maLe che. AvA saMdhane joIne mArI rAmarAjI vikasvara thAya che athavA AvA saMghanA darzanathI mane ghaNeAja Anada thAya che. 14 . khetI taNuM phala dhAnya jima tima bhakitanuM phala jehanI, padavI jinezAdikataNI phala anya vANI prabhu taNI; vacamAM amarapati cakrI padavI pramukha viNa mhenata male, jima vAvatAM kaNa zvAsa nipaje te anAyAse le. 15 spaSTA :--saMghanI bhaktinu phaLa jaNAvatAM jinezvara bhagava MtAe kahyu` che ke jema khetI karanArane tenA phaLa rUpe dhAnyanI prApti thAya che tema saMghanI bhakti karanArane chevaTanA mULarUpe jinezAdikanI padavI eTale tIthaMkarapaNuM vagere paDhavInI prApti thAya che. vaLI khetI karanArane anAja vAvyA pachI ghAsa te anAyAse eTale saheje maLe che tevI rIte zrI saMghanI bhakti karanAra bhavya jIvAne amarapatinI eTale IndranI padavI temaja cakravartInI padavI vagere te vacalA bhavAmAM vagara mahenate maLe che. Ama kahevAnuM rahasya e che ke zrI saMghanI bhakti karanAra bhanya jIvAne chevaTe meAkSanI padavI te maLe che paraMtu vacamAM vacamAM te jIvane cakravatI paNuM IndrapaNu vagerenA sukhA paNa saheje ja prApta thAya che. 15 mahimA taNA varNana viSe jasa vANI vAcaspati taNI, paNa nA samartha ane durita haranAra te zrIsaMdhanI; Agala vade uttama jano pagalA karI muja gehane, pAvana kare| pAvana kare zivadAci samakitane mane, 16 spaSTA --je zrI saMghanA mahimAnuM varNana karavAne devAnA gurU zrIvAcaspatinI athavA bRhaspatinI vANI paNa samartha thai zakatI nathI eTale bRhaspati jevA paNa jemanA mAhAtmyanuM varNana karI zakatA nathI tevA pApane nAza karanAra saMdhanI AgaLa uttama manuSyA e hAtha joDIne kahe che ke huM zrI saMgha ! mArA ghera padhArIne mArA gharane mane ane meAkSane denAra samakitane pavitra banAvA pavitra anAvA. 16. lAkathI rAjA pravara cakrIza tethI iMdrane, zreSTha jANA sathI adhikA gaNA jinarAjane; jJAna siMdhu teDu paNa stavatA sadA zrIsa dhane, bharatAdinI jima je kare unnata vakhANuM tehane For Personal & Private Use Only 17 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] spaSTArthI-lekenI aMdara rAjA pravara eTale uttama gaNAya che. rAjA karatAM cakravatI uttama gaNAya che kAraNa ke te rAjAone paNa rAjA che. athavA badhA rAjAo paNa tenI sevA kare che. cakravatI karatAM Indra zreSTha che. kAraNa ke te devanA paNa rAjA che. A badhAnA karatAM jinarAja eTale tIrthakara mahArAja zreSTha che. kAraNa ke cakravatIo ane Indro paNa te tIrtha patine seve che. AvA jJAnasiMdhu eTale jJAnanA dariyA athavA trikALajJAnI-kevalajJAnI te tIrthakara de paNa te zrIsaMghane hamezAM bharatacakrI vagerenI mAphaka praNAma kare che. vaLI je zrIsaMghane unnata (AbAdIvALo) kare che te bhavya jI nAM huM vakhANa karuM chuM. 17. vividha upamA yogya che zrIsaMgha bhakti tehanI, tIrthapatitA ApatI saMhAratI tati pApanI, ratna khANa samAna temAM bhAvi jinavara gaNadharA, maNanANa avadhi jJAnavaMtA pramukha tyAM ratna kharA. 18 spaSTArtha -uparanA lekamAM jemanuM varNana karyuM che tevA aneka prakAranI uttama upamAvALA pUjya zrIsaMghanI bhakti tIrthapatitA eTale tIrthaMkaranI padavI paNa Ape che. kAraNa ke tIrthaMkara padanI prApti mATe je visa sthAnake (bheda) gaNAvyA che temAM zrIsaMghanI bhakti paNa eka sthAna rUpe gaNAvI che. vaLI saMghanI bhakita pApanI tati eTale pApanA samUhano nAza kare che. temaja saMghane ratnanI khANanI upamA ApI che. kAraNa ke te saMghanI aMdara bhaviSyamAM thanArA aneka tIrthakare, gaNadhare, mana:paryavajJAnIo, avadhijJAnIo vagere aneka prakAranAM sAcAM ratna rahelAM che. 18. sAdhunI bhakita upara dhana zeTha tathA javAnaMda vaidyanuM daSTAMta kahe che - dhana zeTha jIvAnaMda vize sAdhunI bhakti karI, saMsAra sAgarane taryo tima sAdhunI bhakita karI pAmIje bhava jaladhi tIrane jema uttama vahANathI, jaladhitIre jAya tamamaya mArga kApe dIpathI. 19 spaSTAtha -dhana zeThanA jIva je jIvAnaMda nAme vaidyapaNe utpanna thayA hatA. temaNe sAdhunI bhakita karI eTale sAdhu munirAjanI davA karIne temanA zarIramAMthI kIDA kADhIne sAravAra karI hatI tethI te saMsArasamudrane tarI gayA. kAraNa ke te jIvAnaMda vaidyane jIva teja prathama tIrthakara RSabhadeva bhagavAna thayA ane mekSe gayA. (vizeSa hakIkata mATe dezanA ciMtAmaNI pahelo bhAga juo) he jIva! temanI peThe sAdhunI bhakita karIne A saMsAra rUpI samudranA kAMThAne tuM meLava. jema uttama vahANanI sahAyathI samudranA For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasarikRtasAmA kAMThe pahoMcAya che ane jema aMdhakAravALe mArga dIvAnA prakAzanI sahAyathI gAya che tema vahANa ane dIpaka samAna sAdhubhakitathI A saMsAra rUpI samudrane jarUra oLaMgI zakAya che. sAdhune auSadhAdikanuM dAna karavA viSe bAhu subAhunuM daSTAMta be lekamAM jaNAve cheacitta bhejana pAna vastro sthAna auSadha Adine, ApatA munine karaMtA tAsa viyAvRtyane AzcaryakAraka bega paNa pAme alaukika zakitane, daSTAMta bAhu subAhunuM jima kAmadhenuM paNa ane. 20 spaSTArtha-je bhavya jIve sAdhu munirAjane acitta ane doSa rahita bhajana, pIvAnuM pANI, paheravAnuM vastro, tathA rahevAne sthAna Ape che temaja auSadha vagere jarUrI vastuo Ape che. temaja temanI vaiyAvacca eTale sevA bhakita kare che teo bIjA jene Azcarya pamADe tevA bhoga sukhone paNa pAme che, temaja alaukika eTale bIjA sAmAnya jIvamAM na hoya tevA bhujAonA balane (zakitane) pAme che. A prasaMge uttama bhAvathI munivaranI bhakita karanAra bAhu ane subAhu nAmanA be munivaranuM ane kAmadhenunuM paNa daSTAnta jANavuM. 20. jala pAna cAre nAMkhatA kemala kare paMpALatA, ISTArtha ghe tethI adhika munibhakita prabhu Ima bhASatA auSadhAdika deI munine bahu bharata nRpati thayA, vizrAmaNAdikathI subAhu bAhubalI atialI thayA. 21 spaSTAthe-te traNa daSTAMtanI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI-zrI bahumunie sAvika bhAve munione annapAnAdi lAvI ApyA hatA. AvI bhakitanA prabhAve te zrI bharata cakavata thayA. ne subAhumuni munionI vaiyAvacca vagere prakAre bhakita karavAthI bAhubalI nAme prabhuzrI RSabhadevanA putra thayA. te cakavartI hatA nahI, chatAM paNa tene haMphAve evA bAhunA balane dhAraNa karatA hatA. tathA jema kAmadhenu gAyane paNa ApaNe cAra nAMkhIe, cokhkhuM pANI pAIe, ne kemala hAthe paMpALIe, to A lokanA sarva vAMchita phaLe che. tema sAdhuonI bhakita paNa A bhavamAM tamAma vAMchitane pUrNa to kare ja che. te uparAMta parabhavamAM paNa svarganA ne mokSanA sukha jarUra Ape che. A apekSAe pUjya munivaranI bhakita kAmadhenuthI paNa vadhAre caDhI jAya eTale kAmadhenu vagere padArtho parabhavamAM meLavavA lAyaka svarga mokSanA sukhane daI zakatA nathI. 21. be zlokamAM sAdhvInI bhakita zA mATe karavI? te jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi ] dharmanI utpatti have purUSathI te satya che, paNa jarUra che pUjya sAdhvI tAsa zakita apUrva che lAbha uttama ApatI te gurUjanone joie, bAhubaline mukti kAraNa bahena brAhmI mAnIe. 22 spaSTArtha:-sAdhvIjInI bhakita zA mATe karavI ? tenuM kAraNa jaNAvatAM kahe che ke je ke dharmanI utpatti purUSathI thAya che te vAta sAcI che, kemake tIrthakarathI dharmanI utpatti kahelI che, te tIrthaMkara purUSa hoya che. ahIM malInAtha apavAda rUpe jANavA -kAraNa ke teo strIvede tIrthakara rUpe utpanna thayA te accherA (Azcarya)mAM gaNAya che. te chatAM paNa sAdhvIjI mahArAja paNa jarUra pUjanika-bhakita karavA lAyaka che ja. kAraNa ke temanAmAM paNa apUrva zakita rahelI che. kAraNa ke prasaMga Ave teo eTale sAdhvIo paNa gurUjanone uttama lAbha ApatI jovAmAM Ave che. A bAbatamAM daSTAnta ApatAM jaNAve che ke prabhuzrI RSabhadevanI putrIo brAhmI ane suMdarI e be rAdhvIo bAhubaline mokSanI prAptimAM kAraNa rUpa thayA che. te bInA TUMkAmAM A pramANe-zrI bASabhadeva prabhunA kahevAthI A baMne bahena-jeo dIkSA laIne kAusagga dhyAne rahyA che ane jyAM sudhI kevala jJAna na thAya tyAM sudhI RSabhadeva prabhunI pAse javuM nahi evA abhimAnamAM rahelA hovAthI je mane kevalajJAna thatuM nathI evAbAhubalInI pAse AvIne "he vIrA gaja thakI heThA Utare" evuM kahIne cAlyA gayA. paraMtu A vacane vicAra karatAM bAhubalinuM abhimAna jatuM rahevAthI temane tarata kevalajJAna utpanna thayuM. rara. zramaNI taNA gaNane tathA nita zrAvikAnA vargane, | mukita mArgArAdhanAmAM sAdhvIo kare madadane pApano bhaya rAkhanArI pApa karatAM vAratI, tehavI sAdhvI taNuM zubhabhakti zivasukha ApatI. 23 spArka - sAdhvIonI sevAbhakti karavAnuM vizeSa kAraNa jaNAvatAM kahe che ke te sAdhvIo zramaNI eTale sAdhvIonA samUhane tathA zrAvikAonA samUhane mokSa mArganI ArAdhanA karavAmAM haMmezAM sahAya kare che. kAraNa ke te sAdhvIo anya sAdhvIone tathA zrAvikAone dharmane upadeza Ape che. te sAdhvIo pApano bhaya rAkhe che temaja bIjA pApa karanArAone upadeza ApIne pApa karatAM reke che, mATe AvI sAdhvIonI jeo sArI bhakti kare che teo paNa te bhakti karavAnA pratApe mokSanA sukhane meLave che. mATe sAdhvIjInI bhakti paNa avazya karavI joIe. 23. sAdharmikanI bhaktinuM phaLa be zlokamAM jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapadharitasarva sAdharmika taNuM bhakita bharata cakI kare, - te suNIne hAlanA paNa zrAvake te nita kare; paNa "zakitane anusAra bhakti" e vacana nA vismare, bharata megha samA latA ne reMTa sama zrAvaka khare. 24 sarva pRthvI tRta karate megha khetara mAtrane, reMTa karatA tRpta dharaje cittamAM daSTAMtane sAdharminI bahumAnathI sAdhela bhakita poSatI, sAta kSetrane samayane ucita bhakita dIpatI. 25 spaSTArtha-prathama cakravartI zrI bharata mahArAjAe sarva sAdharmikonI bhakti karI hatI te vAta sAMbhaLIne hAlanA zrAvake paNa te sAdhamikenI bhakti haMmezAM kare che. paraMtu "zakti pramANe bhakti karavI" e vacanane visAravuM nahi. kAraNa ke zakita pramANe karelI bhakita ja zebhAne pAme che. ahIM bharata mahArAjA megha jevA jANavA ne zrAvake reMTa samAna jANavA. jema megha eTale varasAda sarva pRthvIne tRpta kare che eTale pANI nAMkhIne sarva pRthvIne bhIMjave che. kAraNa ke meghamAM sarva pRthvIne tRpta karavAnI zakita che. temaja reMTa sarva khetarane pANI vaDe tRpta kare che. eTale reMTanI zakita khetarane ja pANI pUruM pADavAnI che, tethI te khetarane ja tRpta kare che. mATe A dRSTAntane dhyAnamAM laIne zakita pramANe bhakita karavAnI jaNAvI che. bahu mAna parvaka karelI sAdharmikanI bhakita sAta kSetrone poSaNa Ape che. kAraNa ke sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, jinabiMba, jinacaitya ane Agama e sAte kSetrone poSanArA zrAvaka vagere che, mATe sAdharmika zrAvakAdinI bhakita karavAnI jaNAvI che. vaLI zakita pramANe bhakita karavI te paNa je samaye je kSetranI bhakita karavA yogya hoya teja kSetranI bhakita karavI joIe. A rIte zakita pramANe ane samayane oLakhIne sAdhamikenI bhakita karavAthI anaMtA jIve bhavasamudrane tarI gayA che, hAla mahAvideha kSetramAM bhavasamudrane tare che, ne bhaviSyamAM paNa bhavasamudrane taraze. 24-25. zrAvikAnI bhakitanuM phaLa traNa lokamAM jaNAve che - traNa pakSa nirmala jehanA je zrAvikA nararatnane, janma Ape tehathI te adhika nathI paNa aneka putra jaina tIrthapati tima pautra cakI paNa hatA, putranI pahelAM prathama je mekSanA sukha pAmatA. 26 spArka -have saMghamAM cothuM aMga je zrAvikA tenI bhakita zA mATe karavI For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] joIe ? te jaNAvatAM kahe che ke-je zrAvikAnA traNa pakSo eTale mAtA, pitA tathA zvasura e traNe nirmala hoya eTale ke I paNa jAtanA kalaMka rahita hoya evI zrAvikA purUmAM ratna jevA zrI tIrthakarAdi mahApurUSane janma Ape che, mATe te strI purUSathI paNa caDhiAtI che. A bAbatamAM dAnta ApatAM jaNAve che ke marUdevI mAtA uttama zrAvikA hatA. kAraNa ke temaNe te RSabhadeva samAna putrane janma Ape ke jeo prathama tIrthapati athavA tIrthaMkara thayA. vaLI jemanA putranA putra prathama cakravata (bharata cakravartI thayA. vaLI jemaNe putranA pahelAM mokSanuM sukha meLavyuM. aMtagaDa kevalI thaI mekSe gayA. 26. te marUdevA samI nArI na thaI hoze nahI, - jinadharmane dIpAvanArI zrAvikA puSkaLa sahI; budha taNo mada TALatI ne dharma pathe joDatI, zrAvikAnI bhakitano karanAra pAme sadgati. 27 spaSTArtha:-AgalI gAthAmAM jaNAvelA svarUpavALI marUdevA mAtA samAna keI strI-zrAvikA thaI nathI ane thaze paNa nahi. bhUtakAlamAM bIjI paNa jaina dharmane zobhAvanArI ghaNI zrAvikAo thaI gaela che. je zrAvikAoe paMDita purUSanA abhimAnane dUra karyo che. aneka jIne dharma mArgamAM jeDayA che. upadeza ApIne mokSano sAce mArga batAvyo che AvA uttama guNavALI zrAvikAonI bhakita karanAra jIva devAdika zubha gatine pAme che. mATe zrAvikAonI bhakita jarUra karavA gya che. ra7. zuddha zIla TakAvanArI zrAvikA traNa bhuvanamAM, vakhaNAya upasargo hatI baMdha karatI lekamAM munirAjane paNa saMyame sthiratA karAve zrAvikA, vividha dharmArAdhane paNa madada karatI zrAvikA. 28 spAI-vaLI je zrAvikAoe saMkaTanA samayamAM paNa pitAnA zIlanuM rakSaNa karyuM che, tethI teo satIo tarIke pUjAela che ane jeonI kIrti traNe jagatamAM gavAelI che. tathA satI strIoe aneka prakAranA upasargone dUra karyA che. ane lokone baMdha eTale sAre upadeza ApIne dharmamAM sthira banAvyA che. tathA je zrAvikAoe munirAja jevAone paNa cAritramAM sthira banAvyA che. tathA dvividha dharmArAdhana eTale sarvavirati dharmanI tathA dezavirati dharmanI athavA sAdhu dharmanI ane zrAvaka dharmanI ArAdhanAmAM aneka jIvane madada karI che. mATe te zrAvikAo avazya bhakita karavA lAyaka che. 28 saMghabhakita karanArane kevAM kevAM phaLa maLe te traNa lokomAM jaNAve che- . For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapaddhatije saMghanI bhakita kare te jAti kuLa nirmala kare, chedeja durgati doraDA nija nAmane zazimaMDaLe lakhate jalAMjali deja duHkhane svarga zivapada saMpadA, TALe ja te jana alpakALe Adhi vyAdhi ApadA. ra9 spaSTAI-upara jemanuM svarUpa jaNAvyuM tevA sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, ane zrAvikA rUpI zrIsaMgha tIrthakarane paNa pUjanIya che, te zrI caturvidha saMghanI je puNyazAlI jIvo zuddha bhAvanA pUrvaka bhakita kare che teo potAnI jAtine eTale mAtR pakSane tathA kulane eTale pitRpakSane nirmaLa kare che tathA teo durgati eTale narakAdi kharAba gati rUpI doraDAne chedI nAMkhe che athavA teo durgatimAM jatA nathI, vaLI teo pitAnuM nAma caMdramaMDaLamAM lakhAve che athavA tenuM nAma amara banI jAya che. temaja teo duHkhone jalAMjali Ape che eTale teone duHkha bhegavavAM paDatAM nathI ane temane svarganI athavA mokSanI saMpatti prApta thAya che. vaLI teo Adhi eTale mananI pIDA tathA vyAdhi eTale zarIranI pIDAne jaladI dUra kare che. ra9 ghara AMgaNe tenA ja hove vRSTi somaiyA taNI, gharamAM dAkhala thAya ratnanidhAna vara raLiyAmaNuM; A suralatA tenA ghare Uge ja ghara pAvana kare, je janataNuM zrIsaMgha tene lAbha belelA maLe. 30 spaSTArtha-pajya saMgha je bhavya jIvanA gharane pavitra kare che athavA jenA gharamAM saMghanA pavitra pagalAM thAya che tenA AMgaNAmAM senA maherene varasAda varase che. vaLI te jIvanA gharane viSe ratnanA bhaMDAre thAya che athavA tenA gharamAM ghaNuM dhana ekaThuM thAya che. temaja tenA gharanA AMgaNAmAM suralatA eTale sarva vAMchitone pUranArI kalpavelaDI vRddhine pAme che. e pramANe pavitra saMghanA pagalAMnuM mAhAtmya jANavuM. 30 mahimA ghaNo zrIsaMghane vAcaspati kahI nA zake, bhaMDAra guNano saMdha jANe bhakitathI bhava tarI zake; muni AdinI sApekSatA e dharma kerI sAdhanA, mera pI che merathI pIMchA sadA raLiyAmaNuM. 31 spaSTArtha - zrI saMghane ghaNe mahimA che. te mahimAne saMpUrNapaNe te bRhaspati paNa kahI zakatA nathI te bIjA mANase to kyAMthI ja kahI zake ? kahevAne sAra e che ke A pUjya zrI saMgha saghaLA guNenA bhaMDAra jevA che. AvA saMghanI For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] bhakita karanAra bhavya jIve A saMsAra samudrane tarI jAya che. tathA dharmanI sAdhanA paNa muni vagerenI sApekSatAeja thaI zake che. eTale sAdhu-sAdhu Adi cArene mokSa mArganI ArAdhanA karAve che. ne sAdhvIo-sAdhvI Adi traNene mokSa mArganI ArAdhanA karAve che, tathA zrAvaka zrAvikAo-sAdhu sAdhvIone saMyamanI ArAdhanAmAM madadagAra che. A rIte mAMhomAMhe sApekSatAe caturvidha saMgha dharmanI ArAdhanA karIne bhavasamudrane tare che. mATe kahyuM che ke jema meranI zobhA pIMchA vaDe che temaja pIMchAnI zobhA morane lIdhe che. tema caturvidha saMghamAM paNa sAdhu sAdhvIothI zrAvaka zrAvikA varga zobhe che, ne zrAvaka zrAvikAothI sAdhu sAdhvIonI zobhA vadhe che. 31. vipulavAhana rAjA zrIsaMghanI bhakita karavAno nirNaya kare che - A vizva rUpa saravare jinadharma rUpa kamaLa viSe, zrIsaMgha jANe haMsa uttama hoya Ima muja mana dIse, avasare varasela vRSTi sarvane saMtoSatI, avasare zrIsaMdha bhakita vina harI sukha ApatI. 32 spaSTAthI-vipulavAhana rAjA vicAra kare che ke-mane A vizva (jagata ) eka sarovara jevuM jaNAya che. sarovara jema kamaLathI zebhe che tema A vizva rUpe sarovara paNa jina dharmarUpI kamaLathI zebhe che. vaLI kamaLane viSe jema haMsa zebhe che tema A jinadharma rUpI kamaLane viSe saMgha rUpI uttama haMsa zobhI rahyo che e pramANe mArA manamAM jaNAya che. ane jema yogya avasare athavA jyAre jarUra hoya tyAre thaelI vRSTi sarvane saMtoSa Ape che tema ucita prasaMge zrIsaMghanI karelI bhakita paNa vinone dUra karIne sukhane ApanArI thAya che. AthI spaSTa samajAya che ke mAre mATe paNa zrI saMghanI bhakita karavAno A ucita kAla che. tethI mAre paNa avazya zrI saMghanI bhakita karavI joIe. 32. vipulavAhana rAjAe karelI saMghabhakita be zlokamAM jaNAve che - hukama karata seIAne kAja muja je annane. rAMdho tame vahorAvajo te sAdhu sAdhvI vargane zrAvakAdi jamADajo rAMdhela bIjA annathI, saMdhajanazeSa anna jamIza niyame AjathI. 33 spaSTa-vipulavAhana rAjAe zrI saMghanI bhakita karavAno nizcaya karIne raIyAne belAvIne hukama karyo ke tame mAre mATe je je raI banAve te tame je koI sAdhu mahArAja ke sAdhvIjI mahArAja padhAre temane horAvaje. ane rAMdhelI bIjI For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapaghasaritarasoImAMthI zrAvakAdika eTale zrAvaka zrAvikAone jamADo. e pramANe zrAvaka tathA zrAvikA rUpe saMghane jamADayA pachI bAkI vadhele AhAra huM khAIza e meM AjathI nirNaya karyo che, mATe tamAre A pramANe mArI AjJAne AjathI jarUra amala kare. 33. tima karaMta rasaIA bhUpa te najare jue, nitya zrAvaka zrAvikAo zAli maga zAkAdine, lADavA khAjAM vaDAM paramAnna dahIM Adika jame, bhUpa sAdhu sAdhvIone zuddha vahorAvI jame. 34 spaSTArtha--rasaIAo paNa rAjAnA hukama pramANe karavA lAgyA ane rAjA tene potAnI najare jovA lAgyA eTale rAjA paNa raseIAo potAnI AjJA barAbara pALe che ke kema tenI barAbara khabara rAkhavA lAgyA. AthI karIne zrAvaka zrAvikAone haMmezAM zAli eTale cekhA tathA maga vagere kaTheLa temaja zAka vagere roja jamavA maLe che te sAthe khAjAM, lADavAM, vaDAM, dUdhapAka, dahIM vagerenuM uttama bhejana maLavA lAgyuM. rAjA pite paNa sAdhu sAdhvIone zuddha AhAra herAve che ane baherAvyA pachI bAkI vadhelI rasoImAMthI pite jame che. 34 saMdhabhakti karata nRpati Ima te dukALa jatAM sudhI, jinanAmakarma upArjatA zubha bhAvanA bhAvI badhI; saMdhabhaktimAM samAe bhakti jinabiMbAdinI, saMdhane AdhIna sattAdi jinapratimAdikataNuM. 35 spaSTArtha -e pramANe rAjAe dukALa para thayo tyAM sudhI zrI saMghanI anna pAna vagere vaDe sevA bhakita karI. A pramANe saMghanI sevA bhakita karatAM vipulavAhana rAjAe zubha bhAvanAdi kAraNonA pratApe jina nAma karma eTale tIrthaMkara nAma karma bAMdhyuM. jinabiMbAdi eTale jina pratimA vagerenI bhakitano samAveza paNa saMgha bhakitanI aMdara thaI jAya che. kAraNa ke jina pratimAdika eTale jinezvaranI pratimA tathA Adi zabdathI jina cetya-jina maMdira-jJAnabhaMDAranI sattAdi eTale hayAti, bhakita, sAra saMbhALa rAkhavI vagere kAryo zrI saMghane ja AdhIna hoya che. 35 saMghavaiyAvRtya tima tene samAdhi pamADavI, be kAraNe jinanAma bAMdhe vipula vAhana rAjavI, nRpa agAzImAM pharaMtA ekadA AkAzamAM, meghane vistAra tima tasa vAyuthI kSaNavAramAM. 36 For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAciMtAmaNI ] spaSTAthI-vipulavAhana rAjAe upara jaNAvelA pUjanIya zrI caturvidha saMghanI bhAva pUrvaka vaiyAvacca karI eTale sevA bhakti karI tethI, tathA te saMghane samAdhi pamADI eTale sukha zAMtimAM rAkhyo athavA dukALanA vakhatamAM saMghanuM rakSaNa karI tene zAMti ApI. A be kAraNathI jina nAma karmano nikAcita baMdha karyo. vipulavAhana rAjAe yogya avasare karelI A sAdharmika bhaktinA dRSTAMtamAMthI apUrva bedha e maLe che ke-zrI bharatacakI, sUryayazA, daMDavIrya vagere pUrvenA ( vipulavAhana rAjAnI pahelAnA kAlamAM thayelA rAjAoe karelI zrI saMghanI bhaktine dhyAnamAM laIne jema vipulavAhana rAjAe zrI saMghanI bhakti pUrNa ullAsathI karIne jina nAma karmane nikAcita baMdha karyo, tema hAlanA jainendra zAsana rasika bhavya jIe paNa potAnA samayathI pahelAMnA samayamAM thaI gayelA kumArapAla rAjA, jagaDuzAha, caMdrAvatI nagarInA zrAvake, cAMpAneranA rahIza zrAvaka khemo haDALA vagere vagere puNyazAlI bhavya jIvoe khare avasare ullAsathI karelI zrI saMghanI bhaktinuM varNana sAMbhaLIne, vicArIne zrI saMghanI bhakti jarUra karavI joIe. A muddAthI prabhuzrI saMbhavanAthanA samayanI pachI banelA evA paNa apUrva bedhadAyaka keTalAeka daSTAMtanI bInA kahevI ucita lAge che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI- paramahaMta zrIkumArapAla rAjAe karelI sAdharmika bhaktinuM TUMka varNanajinaiH samAnadhama, sAdharmikA udAtA vidhApi teSAM vAtsalya, kArya taditi sakSama che 1 che samAnadhArmikAna viThya, vAtsalya snehanirbharamA mAtrAdisvajanAdimoDaNyadhika kriyate mudA che 2 che spArtha -zrI jinezvara dee samAna dharmavALAne sAdharmika kahelA che. te sAdhamikanuM dravya ane bhAva e baMne prakAre vAtsalya karavuM te vAtsalya nAmane sAtame darzanAcAra kahevAya che (1). samAna dharmavALAne joIne mAtA pitA vagere svajanenuM je vAtsalya karIe te karatAM paNa adhika, gADha snehapUrvaka harSathI temanuM vAtsalya karavuM (2). A be zlekanuM tAtparya evuM che ke, jeo samAna dharmavALA hoya teo sAdharmika kahevAya che. temAM pravacana (zAsana) ane liMga e bannavaDe sAdhu sAdhvIo tathA kevaLa pravacanavaDe zrAvaka zrAvikA sAdharmika kahevAya che. temAM sAdhu, sAdhvIo, AcArya, glAna, prAthurNika (prAheNA muni), tapasvI, bAla, vRddha, navadIkSita ziSya vigerenuM vizeSa karIne vAtsalya karavuM. temaja puSTAla banAdi kAraNe zrAvaka zrAvikAonuM paNa sarva zaktivaDe dravya bhAva baMne prakAranuM vAtsalya temane upakArAdi karavAvaDe karavuM. zrAvakoe zrAvaka zrAvikAonuM kumArapALa rAjAnI jema gya vAtsalya karavuM. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayapaghasakRita che kumArapAla rAjAnuM dRSTAMta. che zrI pATaNamAM parama zrAddha zrI kumArapALa rAjA jyAre snAtrapUjA tathA pauSadha vigere dharmakArya karatA hatA tyAre eka hajAra ne A zreNIo temanI sAthe sahAyamAM rahetA hatA. teone rAjAe sukhI karelA hatA. zrAvakanI pAsethI dara varSe Avato tera lAkha rupIyAne kara mApha kareluM hatuM, temaja nabaLI sthitimAM AvI paDele keI paNa sAdhamika baMdhu vagere rAjAne ghera jato te tene rAjA eka hajAra dInAra ApatA hatA. e pramANe karavAmAM kula maLIne eka varSe eka karoDa rupIyAne vyaya thato hato. tevI rIte cauda varSamAM cauda karoDa dravyane vyaya karyo. ekadA keI mahezvarI (mesarI) vANIyAe dANacorI karI. te dANa lenAra adhikArIne jANavAmAM AvyuM, tethI te vaNikane deraDAthI bAMdhIne mAra mAratAM rAjAnI pAse laI gayA. te vaNikane bIje kaI jIvitane upAya nahI sUjhavAthI avasara jANIne teNe, "zrAvake jinezvaranI pUjA samaye udara, urasthaLa, kaMThe ane kapALa e cAra sthAne jevAM tilaka kare che" tevAM kesaramizrita caMdananAM cAra tilaka rAjA pAse jatI vakhate karI lIdhAM. pachI rAjasevakoe rAjAne kahyuM ke "he pRthvIpati ! A vaNike ApanI AjJAnuM ullaMghana karIne dANacorI karI che, tene zo daMDa kare?" te sAMbhaLIne rAjAe bhayathI kaMpatA evA te vaNikanI sAmuM joyuM, te tenA kapALamAM tilaka joIne rAjAe vicAryuM ke "kharekhara A te zrI vItarAganI bhakti karanAro zrAvaka jaNAya che, ane zrAvakane kara levAnuM te mAre pratyAkhyAna che, mATe A niraparAdhI che." ema vicArIne rAjAe tene baMdhanathI mukta karAvyo. te joIne rAjasevake belyA ke "he svAmI! A zrAvaka nathI, A te abhakSyAdikanuM bhakSaNa karanAra mahezvarI dharmamAM Asakta (mesarI) che, paNa Aje kapaTathI uttarAsaNa tathA kapALamAM tilaka vigere karIne cheTe zrAvakano veSa dhArIne ahIM Avela che." rAjAe kahyuM ke "e vaNika tarjanA karavA yogya nathI. te dhanya ane kRtapuNya che, nahIM te tenA bhAlamAM tilaka joIne mArA manamAM "A zrI jinezvarane bhakta che" ema kema Avata? mATe meM tene mukta karyo che, sukhethI tene pitAne ghera javA dyo." pachI te mahezvarI (mesarI) vANIye paNa zrAvakanA veSanI prazaMsA karate jene rAjAne namIne pitAne ghera gaye. A hakIkata upara kahyuM che ke-- sAdharmikasvarUpaM yata, vyalIkamapi bhUbhutA sanmAnita sabhAmAM tata, tahiM satyasya kA kathA 1 che bhAvArtha -"asatya evA sAdharmikanA svarUpane paNa rAjAe sabhAmAM mAna ApyuM, te pachI te rAjA sAdhamikanA satya svarUpane mAna Ape temAM zuM kahevuM !" A daSTAMta sAMbhaLIne sarva zaktithI avazya sAdharmikanuM vAtsalya karavuM. For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] pUrve udAyI rAjAe paNa caMDapradyota rAjAne tenA kapALamAM "A dAsIne pati che" evA akSare lakhIne kArAgRhamAM nAMkhyo hato. paraMtu pachI sevakanA mukhathI tene sAdharmika jANIne tarata ja tenuM bahumAna karyuM hatuM. tethI sAdharmikanuM svajanathI paNa adhika sanmAna karavuM. kahyuM che ke suhi sayaNamAIANuM, uvAraNa bhavapabaMdhakara jiNadhammapatrANa, te ciya bhavabhegamuvaNe 1 bhAvArtha -"mitra svajanAdikanuM bahumAnAdi karavAthI bhavaparaMparA vRddhi pAme che, ane jina dharmamAM pravartatA sAdharmikanI bhakti karavAthI te bhavaparaMparAne nAza thAya che." ahIM sAdhue sAdharmikanuM vAtsalya karavAnA saMbaMdhamAM zrI vAsvAmInuM daSTAMta evuM che ke-mahA ugra duSkALane lIdhe sarva dezanA mArgo jyAre baMdha paDI gayA hatA tyAre zrI svAmI paTavidyAe karIne sakaLa saMghane sukALavALI subhikSApurImAM laI gayA hatA. tevI ja rIte viSNukumAra vigerenAM daSTAnta paNa vAMcanAre kumArapAla pratibodhAdi graMthamAMthI jANI levAM. kaI pativratA zrAvikA paNa pitAnA patinuM lokettara bhAva vAtsalya karI zake che. te bInA TUMkAmAM A pramANe jANavA pRthvIpura nAmanA nagaramAM eka subhadra nAme bAra vratadhArI zrAvaka rahetuM hatuM. te ekadA vepArane mATe rAjapura nagare gayo. te nagaramAM eka jinadAsa nAme zrAvaka raheto hatuM. teNe potAnI kanyAne sAdharmika vinA bIjA koIne nahIM ApavAno niyama grahaNa karelo hato. anyadA te subhadrane bhajana, zayana, Asana, 1495na, caMkamaNa, vArtAlApa vigere ceSTAovaDe sAdharmika jANIne teNe potAnI putrI moTA utsavathI paraNAvI. te suzIlA putrI gharanuM kAmakAja karavA uparAMta prabhunA mArgane jANanArI temaja nirmaLa antaHkaraNavALI hovAthI niraMtara patinI bhakti paNa karatI hatI. ekadA tenA pati subhadra ati svarUpavatI ane uddabhaTa gAra dhAraNa karelI pitAnI strInI sakhIne joI. tene jevAthI subhadrane teNInA upara gADha rAga utpanna thayA. paraMtu lajajAdikathI kAMI paNa bolI zakaze nahIM. te strIne meLavavAnI cintAthI tene pratidina durbaLa thate joIne tenI patnIe tene Agraha pUrvaka durbaLa thavAnuM kAraNa pUchyuM, eTale mahAkaNe subhadre te kAraNa jaNAvyuM. te strI ati catura hovAthI teNe tene pratibaMdha karavAno bIjo keI upAya nahI jANIne kahyuM ke "he svAmI! AvA kAryane mATe tame ATale badhe kheda kema pAmyA? mane prathamathI ja kema kahyuM nahIM? kemake te mArI sakhI mAre AdhIna ja che, tene huM jaladI 1 belivuM 2 cAlavuM For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vijayapadhasUrikRtalAvI ApIza." pachI anya divase teNe potAnA patine kahyuM ke "te mArI sakhIe tamArI IcchA pUrNa karavAnuM harSathI aMgIkAra karyuM che, tethI te Aja sAMje ahIM Avaze. paraMtu te ati jALu hovAthI zayanagRhamAM praveza karaze ke tarataja dave bujavI nAkhaze." subhadra bolyo ke "bhale tema kare, temAM zI harakata che?" pachI te subhadranI strIe vicAryuM ke "kharekhara viSayarUpa mahApretanA AvezavALe jIva dInapaNuM dhAraNa karavuM, bagAsAM khAvAM, niHzvAsa mUka, tathA parastrI saMbaMdhI vicAramAM ja talina thavuM vigere zuM zuM cApalya (cALA) karato nathI ? arthAt sarva cApalya kare che. aho ! anaMta sukhane ApanAra evA vratanI paNa upekSA kare che. jyAre Avo sujJa ane suzIla mANasa paNa viSayamAMja parAdhIna thaI gaye to bIjAno zI vAta? mATe viSayadazAne ane anyanI AzAne dhikkAra che. paraMtu A mAre svAmI grahaNa karelA vratane bhaMga karavAthI narakAdika duHkhanuM bhAjana thaze mATe huM mArI sakhInuM rUpa dhAraNa karIne tenuM vAMchita pUrNa karuM. jo ke tema karavAthI bhAvathI te tenA vratano bhaMga thaze, paNa dravyathI bhaMga nahI thAya. to eka pakSanuM dravyathI vrata rakSaNanA bhAgonuM pAlana karavAthI paNa kaI vakhata lajajAvAna puruSane lAbha thaI zake che." A pramANe bhaviSyamAM vividha prakAranA lAbha thavAno vicAra karIne teNe pitAnI sakhI pAsethI kAMI bahAnuM jaNAvIne potAnA patie joyelAM tenAM uttama vastro tathA alaMkAre mAgI lIdhAM. pachI guTikAnA prayogathI sakhInA jeja svara tathA svarUpAdi karIne teja pramANe vastra tathA AbhUSaNe dhAraNa karI te sakhInI jevAja suMdara vilAsa (hAva bhAva vigere) karatI te subhadranI ja patnIe (pateja uttama sugaMdhI puSpa, tAMbula, caMdana, agara, kapUra, kasturI vigere samagra bheganI sAmagrI vaDe tathA nirmaLa dIpakavaDe alaMkRta karelA suMdara zayanagRhamAM (sUvAnA holamAM) harSathI praveza karyo. te vakhate gaMgA nadInA pulinanI spardhA karanArA palaMgapara utkaMThAthI vikasvara daSTi dhAraNa karIne beThelA subhadra netra ane manathI jANa amRtamaya daSTine dhAraNa karatI heya tevI tene joI. tarataja teNe dIpakane bujAvI dIdho. pachI te palaMga upara gaI. ane vividha prakAranI gechI karavA pUrvaka AnaMdathI te subhadre tenI sAthe krIDA karI. prAtaHkALe tenA gayA pachI subhadrane vicAra thaye ke- sayalasurAsurapaNamiya-calahiM jihiM je hiyaM bhaNiyA taM parabhavasaMbalaya, ahaha mAe hAriyaM sIlaMka 1 che bhAvArtha:-"sakala sura ane asuroe jenA caraNakamaLane praNAma karyA che evA jinezvaree je hitakArI kahyuM che te parabhavamAM pAtheya (bhAtA) samAna zIla meM Aje gumAvyuM." manasyanyarAsyanyata, kriyAyAmanyadeva ca yasyAstAmapi lelANI, sAdhvI vetti mamatvavAnuM che 1 che For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] [ 21 bhAvArtha "je strInA manamAM kAMIka hoya che, vacanamAM kAMIka hoya che, ane kriyAmAM tethI paNa kAMI bIju ja hoya che, evI capala netravALI strIne mamatAvAlo puruSa zreSTha mAne che." camacchAditamAMsAsthi, vimUtrapirIvUpi vanitAsu priyavaM catu, tanmamatvavibhitam 2 | bhAvArtha-"jeNInAM mAMsa tathA hADakAM carmathI AcchAdita karelAM (DhAMkelA) che evI viSTA ane mUtranI hAMDI (hAlI) samAna strIomAM je priyatva che te mAtra mamatAthIja utpanna thayeluM che." gaNayanti jana samarthavat, suratalAsa sukhena bheginaH | madanAhiviSegramUchanAmayatulya tu tadeva ginaH 3 che bhAvArtha-kAmI puruSe je bhogavilAsanA sukhathI pitAne janma saphala mAne che teja sukhane yogI puruSe kAmadevarUpI sapanA viSathI thayelI ugra mUchapa mahA vyAdhi samAna mAne che." dareka padArthamAM priya ane apriyapaNuM svamanakapitaja hoya che. kharekharI rIte te kaI paNa vastu ISTa aniSTa che ja nahI. kemake samagra vikalpano uparama thavAthI matino bheda rahetuM ja nathI. kahyuM che ke- samatAparipAke, svAdviSayagraharAnyatA che yayA vizadagAnAM, vAsIcandanatulyatA che 1 | bhAvArtha_"samatA guNa paripakva thAya, tyAre viSayagraha zunya thaI jAya che. (viSayecchA nAza pAme che); ane tethI nirmaLa gavALA te AtmAne vAsI (karasI) ane caMdanamAM tulyatA thaI jAya che, arthAt te bannemAM bheda jaNAto nathI." A pramANe saMveganA vazathI utpanna thayelA pazcAttApa rUpI agnithI tenuM aMtaHkaraNa baLavA lAgyuM, ane hamezAM potAnI patnIne jotAM ja te pitAnuM mukha nIcuM karavA lAgyuM. te joIne tenI bhAryAe vicAryuM ke "A mArA pati haju sudhI lajajA cheDatA nathI, tethI te jaladIthI dharma pAmaze; sarvathA nirlajaja ane vAcAla mANasa dharmane ayogya hoya che, paNa A mArA svAmI tevA nathI." pachI te strI hamezAM sAmAyikane vakhate tathA paThana pAThanane vakhate sarva sthAne vrata bhaMga karavAnuM phala vAraMvAra kahevA lAgI. vrata grahaNa karavuM saheluM che, paNa tenuM pAlana karavuM duSkara che. tenA cAra bhAMgA thAya (1) vata grahaNa karavuM saheluM ne pALavuM duSkara (2) grahaNa karavuM muzkela paNa pALavuM sukara, (3) prahaNa karavuM paNa saheluM ane pALavuM paNuM saheluM ane (4) prahaNa karavuM paNa muzkela ne pALavuM paNa muzkela A pramANe bhegI thAya che. temAM trIjo bhAMge zreSTha che, cothe kaniSTa che. For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapArikRtache." ItyAdi vacano sAMbhaLIne subhadra pitAnI strInA svabhAvanI ratuti karavA lAge, paNa tenA manamAM vratabhaMganuM duHkha hRdayamAM vAgelA zalyanI jema niraMtara khaTakatuM hatuM. te pratidina adhika adhika durbaLa thavA lAgyo. te joIne tenI patnIe AgrahathI durbala thavAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre te niHzvAsa nAMkhIne kheda pUrvaka be ke "he priyA ! je mokSasukhanA hetabhUta vAta cirakALathI pAlana karyuM hatuM te vratano kSaNika sthitivALA manakapita sukhane mATe bhaMga karIne mUrkha paNa na kare tevuM akArya meM karyuM che tenI ciMtAthI huM durbala thAuM chuM. have mane bhraSTa thayelAne enuM prAyazcitta keNa Apaze ? mArI bhAvanAne vRttAMta kuMbhAranA hAMlAM phoDanAra miyA duSkata ApanAra kSullaka muninA je thayo che. jIvone haNIne pachI meM moTuM duSkRta karyuM, meM meTuM duSkRta karyuM" ema kahevuM ne dhyAna vairAgya dhAraNa karavA te vyartha ane vaMdhya che." A pramANe zubha pariNAmathI bolatA tene aMtaHkaraNathI zuddha jANIne tathA " strInA sanmukha mAtra dAkSiNyatA sAcavavA mATe A bahArano dekhAva nathI" evI saMpUrNa parIkSA karIne temaja "saMgane vaza thayeluM tenuM citta indranI apsarAothI paNa parAbhava pAme tevuM nathI" evo nizcaya karIne teNe nizAnI sahita sarva hevAla satya rIte kahI A che. tethI vizvAsa pAmIne te subhadra zAMta thaI vicAravA lAgyo ke "lokottara dharmamAM kuzaLa evI A mArI bhAryAne dhanya che ke "jeNe mAre svAmI parastrInA saMgathI naraka rUpI sAgaramAM na paDo" ema dhArIne mane temAMthI ugAryo. mane antaHkaraNathI mArI ciMtA dharAvanArI suzIla strI maLI che. tenI sthiratA ane gAMbhIrya vANInA viSayanI bahAra che. arthAt vANIthI kahI zakAya tevuM nathI." ItyAdi strInI prazaMsA karIne tenI ja AjJAthI guru pAse jaI parastrIgamananuM sarvathA pratyAkhyAna karIne karelA pApanI AlocanA karI. pachI anukrame pitAnA putrane gharano kAryabhAra (ba) saMpIne cAritra tapAdivaDe te strI puruSa alpakALeja mokSasukhane pAmyA. jagandhitA jagaDuzAha ane sAdharmika bhakti sahita anukaMpAdAna, avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jendra zAsana anupama lekettara che. kAraNa teno prabhAva hAla paNa sarvatra akhalitapaNe prasarI rahyo che. parama puNyodaya hoya to ja te maLI zake che. temAM paNa parama ullAsathI tenI nirmala ArAdhanA karanAra prabala puNyazAlI bhavya jI viralA ja hoya che. dAna-zIla-tapa vagerenI ArAdhanA karanArA bhavya jIvomAM anukaMpAdAnanA prasaMge zrI upadezasAra vagere graMthamAM jagaDu zrAvakanuM daSTAMta For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanAciMtAmaNi ] jaNAvyuM che. jo ke upadezatara'giNI, caturvizati prakha'dha, upadezaprAsAda, prabaMdhaciMtAmaNi vagere graMthAmAM anuka MpAdAnanA prasa Mge jagaDu zrAvaka sivAyanA trIjA paNa ghaNAM dRSTAMtA varNavyA che; chatAM pratikUla sa MjogAmAM pUrva bhavanI puNyAthI maLelI lakSmInI mAhe jALamAM na phasAtAM bhayaMkara dukALa jevA prasa Mge teNe udAratA vAparI je anukapA dAna dIdhuM te ghaNI ja hada karI kahevAya. jagatUzAha jyAre pUrve sAdhAraNa sthitimAM hatA tyAre na mu MjhAtA thaiya rAkhI nimala bhAve kAyAthI dharmArAdhana karatA hatA. jyAre dhanavaMta thayA tyAre akArI na thatAM lakSmInI capalatA samajIne chUTe hAthe supAtradAnanI mAphaka anukaMpAdAna tarapha dravyAdino vicAra karI vadhAre lakSya rAkhatA hatA. tethI temanuM jIvanacaritra vAMcatAM keTalIka jANavA jevI khInA bhavya jIveAna AdhadAyaka jANI, nIce pramANe jaNAvuM chu. 1-jagaDu zrAvake dukALamAM judA judA sthaLe 112 sadAvrata mAMDavAM, temAM pAMca lAkha mANasA jamatA hatA. 2-teNe te ja dukALamAM pATaNanA rAjA visaladevane 8000 hajAra mUDA dhAnya ane siMdhanA rAjA hamIrane 12000 hajAra mUDA anAja ApyuM. Dha 3-gijanIno sulatAna jagaDu pAse mAgavA AvatAM jagarUzAha tenI sAme gayA. tene sultAne pUchyu... ke-tuM kANu ? javAmamAM jagaDUe kahyuM ke huM jagaDU. sultAne kahyuM ke-tuM dAna Ape che, tethI kharekhara jagatpitA kahevAya che, te vyAjabI che, avasare teNe anAja mAgyuM tyAre jagaDue kahyuM ke-DIka. paNa anAjanA koThAra upara lakhyuM hatuM keA anAja raMkane (nirdhanane) ApavuM. A akSare vAMcIne sulatAne kahyuM ke-huM jAuM chuM, kAraNa ke raMkane devA mATe je anAja hoya, te levAnI mArI IcchA thatI nathI. sultAnanA AvA veNa sAMbhaLIne raMkane dAna devAnA kAThAra sivAyanA bIjA koThAromAMthI 21000 hajAra mUMDA anAja Apyu.. kahyuM che ke-- ATha ujAra ja vizalane, mAra hajAra hamIra ! ekavIza sultAnane, Ape jagaDDavIra // 1 // ujjainanA rAjA madanavarmAne 18 hajAra mUDA, dilhInA rAjA meAjauddInane 21000 mUMDA, kAThInareza pratApasiMhane 32 hajAra mU'DA, kadhAra dezanA rAjAne 12 hajAra mUDA anAja jagar3e dAnavIre Apyu.. ekadara 9 lAkha 9 hajAra mU'DA anAja ApyuM, ne teNe yAcakane aDhAra karoDa dUzmanu dAna karyuM. 4. kAmantakIya nItisAramAM nItinA pAMca aMga A rIte jaNAvyA che. sahAyAH sAdhanApAyA, vibhAge dezakAlayeAH / vinipAtapratIkAra:, siddhiH pacA miSyate // 1 // 1. mitrarAjAo, 2. kArya sAdhavAnA upAyA, 3 deza ane kALane anusaratI vyava For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 | zrI vijayapadAsarikatasthA, 4 Apatti TALavAno IlAja (tenuM jJAna ane tenI yojanA), 5 kAryasiddhi. nItinA e pAMca aMgonA jANakAra jagaDuzAha hatA. 5. jema sUryakAMta maNimAM sUryanA kiraNo paDe to agni utpanna thato manAya che, tema caMdrakAMta maNi mATe paNa kahevAya che ke tenI upara caMdranA kiraNo paDe tyAre temAMthI pANI jhare. 6. vIsa keDInI eka kAkiNI thAya, 4 kAkiNIno eka pasa, ne 16 paisAne drazna (pA rUpiye, pAvalI) thAya. kahyuM che ke-tharAdAmAM 44 rana, sA vALa sAhya gi tannA che te rAma nAri. 7. dAna, mAna, viveka, suvANa, sunIti, sAhasa, kIrti, dhairya, sabhyatA, lajajA, vaDIle pratye namratAvALuM vartana, dayA, yogyatA, sadbhAvanA, hiMmata, vagere guNone dhAraNa karanArA jagaDuzA zrAvaka vizAzrImALI jJAtinA sahA zeThanA putra hatA. ne te paMcAla dezanA bhadrezvara gAmamAM rahetA hatA. je vivekI purUSa guNI jananA guNa sAMbhaLI rAjI na thAya? 8. jagaDu zrAvake 108 jinAlaye navA karAvyA, ne saMgha kADhI girirAja zrI zatruMjayatIrthanI caturvidha saMgha sAthe traNa vAra yAtrA karI. 9. sAdharmika baMdhuo, sIdAtA chatAM paNa khAnadAnIne AMca AvavAno bhaya, zarama vagere kAraNothI dAna laI zake nahi. A irAdAthI jagaDuzAha lADavAnI aMdara gInIo goThavIne karaDe medake taiyAra karAvI dAna detA hatA. vyAkhyAnAdi prasaMge prabhAvanA paNa karatA hatA. keIne vizeSa ApavA jevuM lAge to tevI vyaktione vadhAre gInIovALA modaka devAnI sUcanA paNa prabhAvanA veMcanAra mANasane karatA hatA. AvI prabhAvanA sau keI laI zake, AvI jAtanA bhedake lajApiMDa kahevAya. kIrtinI IcchA rAkhyA vagara lenAranI AbarUne AMca na Ave, letAM saMkeca paNa na thAya, A vastu tarapha dhyAna rAkhI jagaDunI dAna devAnI A yukti hAlanA jenendrazAsananA paramArAdhaka, lakSmInI capalatAne yathArtha svarUpe samajanAra dharmiSTha dhanavaMta zramaNopAsakee (zrAvakee) yAda rAkhI jarUra amalamAM mUkavI joIe. jagaDu zrAvaka dukALamAM dAna detI vakhate ADo paDade rAkhatA hatA ne vacamAM paDadAnI bahAra rahela lenAra khAnadAna mANasane hAtha pitAnI pAse AvI zake, tevuM moTuM chidra rakhAvI dAna detA hatA. hAthanI rekhA tapAsatAM koI dAna levA AvanAra khAnadAna mANasa vadhAre duHkhI jaNAya to tene bahu kIMmatI ratna vagere paNa detAM acakAtA na hatA. 10. dInAramAM 3ra ratibhAra senuM Ave che. 11. sUMTha, marI, ne pIMpara e trikaTuM kahevAya. 12. varAhamihire saM. 194mAM paMcasiddhAMtika nAmano graMtha race. 13. kAlidAsa nAmanA kavi-be thaI gayA. eka vikrama rAjAne rAjyakAle ne bIje kAlidAsa bheja rAjAnA rAjyasamaye thaye. For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 14. siddhagiri, samudranI sapATIthI 1977 phuTa uMce che. 15. pUrve harivaMza kulanA yadurAjA mathurA nagarImAM rAjya karatA hatA. tene sUrakumAra nAme putra hato, tenA be putra 1 zaurikumAra. 2 suvIrakumAra. sUrarAjAnA maraNa pAmyA bAda zaukikumAra mathurAno rAjA thayo. teNe A rAjya nAnAbhAI suvIrakumArane ApIne kuzAvarta dezamAM jaI zaurya (sIri) pura vasAvI, rAjya karyuM. rAjA zaurine aMdhakavRSNi nAme, ne suvIra rAjAne bhejavRSNi nAme kuMvara hato. aMdhakavRSNine samudravijaya vagere daza kuMvara hatAM, temAM moTA samudravijaya, te zrI neminAthanA pitA thAya. ne nAnA vasudevanA be putra. 1. kRSNa vAsudeva 2. balarAma (baladeva) tathA bhejavRSNine ugrasena nAme putra hato, te mathurAno rAjA hatA. tene kaMsakumAra nAme putra hato. 16. jagaDUzAha paramezakArI zrI guru mahArAjanA darzana karIne bahu ja khuzI khuzI thaI jatA hatA. tenA caritramAM A bIne daSTa daIne sarasa rIte samajAvI che. te A pramANe- jema mora meghane joIne, cakalAka pakSI sUryane joIne, cakera pakSI caMdrane joIne rAjI rAjI thaI jAya, tema jagaDUzAha zrI gurumahArAjane joIne rAjI rAjI thaI gayA. 17. aSTApada parvatane aMge jagaDu caritranI TipaNamAM jaNAvyuM che ke ayodhyAthI 19200 kesa upara IzAna khUNAmAM himAlaya parvatanI pelI mera rahela uttarAkhaMDamAM aSTApada parvatanI upara bharatacakIe jinAlaya baMdhAvyA. te parvata uMcAImAM 32 gAu che ne cAra cAra gAune AMtare ekeka pagathiyuM hovAthI te aSTApada (ATha pagathiyAvALo parvata) kahevAya che. A rIte bahu ja saMkSepe (TUMkamAM) A jagaDU zeThanI bIne jaNAvavAno khare muddo e che ke-parama pudaye zrI jainendra zAsanane pAmelA zraddhALu dhanavaMta zramaNe pAsaka vagere bhavya jIva parama pUjya paramepakArI zrI AcArya bhagavaMta vagere mahApuruSonA upadezathI ke pitAnA kSAyopathamika buddhibalathI dravya kSetra kAla bhAva tarapha lakSya rAkhIne hAla sAdharmika bhakti tarapha tIvra utkaMThA dharAve, e zrI jinazAsananI apUrva chAyAne ja prabhAva che. tathA ema paNa jaNAvavuM vyAjabI ja che ke hAlano TAIma, bIjA te eka bAju rahyA paNa buddhizAlI vicAraka madhyastha purUSane kharI cetavaNI ApanAro che temaja anityatAno satya bodha denAre, zAMtino tathA saMpano satya pATha zIkhavanAre, temaja AtmadaSTine sateja karanAre, vaLI jUnA vera-jherane bhUlAvanAra, navA vera-jheranA kAraNe pratye tiraskAra upajAvanAre, tathA mAnasika vAcika kAyika pravRttine niyamita banAvanAre, temaja mokSanA paMthe vadhAre prayANa karAvanAre che ema sI keI jarUra kabUla karaze ja. vaLI e vAta paNa dhyAna bahAra nathI ja ke-hAla paNa samayane sUma daSTithI tapAsIne For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 [ zrI vijayapadmasuriSkRta jainA sAdharmika bhakti pratye jeTalI lAgaNI darzAve che, ne tene amalamAM mUkI zaktine bhAva pramANe sAdharmika bhaktinA je lAbha le che ne levAnI preraNA kare che, tevuM kAma anyatra aMze paNa thatu hoya tema jaNAtu' nathI; mATe ja tyAgI mahAtmAo paNa hAla zramaNopAsakAdika bhavya jIvAne sAdharmika bhaktinA lAbha levA sacATa sivazeSa upadeza ApavAnu ucita mAne che. tema karavAmAM sAta kSetrAmAMthI eka paNa kSetrane pASaNa karAvavAnuM kAma khAkI rahetuM ja nathI, kAraNa ke nizcaye karIne samajavuM' ke sArmika baMdhune TakAvavAthI sAte kSetreA Takaze. sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA-jinamaMdira-jJAnabhaMDAranI paNa te sAdharmI madhu khakhara rAkhaze, TakAvaze, madada karaze. te jo sIdAtA haze, teA chae kSetrAne dhakko paheAMcaze. AvA aneka muddAone lakSyamAM rAkhIne prabhu zrI tIrthaMkaradeve kamAvyuM che ke8 sAttvika bhAve jJAna ane vidhipUrvaka sAdharmika bhaktine karanArA bhavya jIvA nikAcita tIrthaMkara nAmakarma bAMdhI bhaviSyamAM tIrthaMkara padavIne bhAgavI, muktinA avyAbAdha sukha jarUra pAme che.' Ama kahevAnu kharUM rahasya e che ke sAte kSetrAmAMnA kAi paNa kSetranI ArAdhanA karavAmAM gADariyA pravAha jevI pravRtti na ja karavI joie. kayA TAIme kayA kSetra tarapha vadhAre dhyAna ApavAnI jarUra che? A vicAra kAyama jarUra karavA ja joie. A niyama pramANe jene eka rUpiyA sAte kSetrAmAM vAparavAnI IcchA hoya, te bhavya jIva jo hAlanA vakhata pramANe daza AnA sAdharmika bhaktimAM, ne 6 AnA bAkInA kSetrAmAM vApare, te temAM lagAra paNa anucitapaNuM che ja nahi, ema karavAmAM zrI jinazAsananI avicchinna maryAdAnuM pAlana thAya che, ne eka paNa kSetrane AMca paNa AvatI nathI. sAdharmika vAtsalyanA AvA sUkSma rahasyane jANanArA bhavya jIvA zrI jainandra zAsanamAM pUrve ghaNAM thaI gayAM, temAMnA A jagarUzAha hatA. te samaye vartamAna AcAryAdi mahApuruSAe tenA dAnAdi guNo upara rahelA anurAgathI * jagatUM caritra ' vagere nAmathI tenAM ciratrAnI racanA karI hatI. temAMnA keTalAeka caritra hAla paNa maLI zake che. temAM jaNAvelI mInAno sAra e che ke-jagaDrazAha potAnI pUrvAvasthAmAM sAmAnya sthitinA te samajatA hatA eka zrAvaka hatA. te vakhate duHkhanA prasaMge muMjhAtA na hatA, kAraNa ke A duHkhanA prasaMga pAparUpI kacarAne dUra karanAra che, mATe samatAbhAve sahanazIlatA vAparI manathI ne kAyAthI vadhAre dharmArAdhana karavAmAM ja lAbha che. DhAMkelA kamanI kAI paNa chadmastha AtmAne prAye khabara hotI nathI, mATe ja kayuM karma ( puNya ke pApa ) kayA kSetramAM kathA nimitte kayA TAime udayamAM AvI cAlu sthitimAM kevA pheraphAra kraze? te vastune jANI zakatA nathI. jagarUzAhanI bAbatamAM tevA ja anAva bane che. lakSmI mAgI maLatI nathI paNa bhAgyeAdaya acAnaka thaI jAya, teA vagara mAgI gharane AMgaNe pagamAM paDatI Ave che. AyatananI sevA, satpuruSAnI sAmata, kharA dilathI dAnAdi dharmanI sAttvikI ArAdhanA vagere kAraNeAthI bhAgyAya thAya che, tevA sAdhanAnI sevanAthI bAMdhela puNyAnubadhI puNyane udaya thatAM jagaDUzAhane anAyAse lakSmI maLe che. te khInA TUMkAmAM A pramANe jANavI.-- 6 For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] 27 eka vakhata jagarUzAha sAMjanu pratikramaNa karI rAte aMdhArAmAM navakAra gaNatA hatA. te kAi paNa jANatuM nathI. A avasare sAdhuee eka paheAra rAta gayA bAda AkAzamAM joyuM, tA jaNAyuM ke caMdra re!hiNI zakaTane bhedI rahyo che. te joine temaNe gurune A khInA jaNAvatAM gurumahArAje khAtrI karIne tenu rahasya samajAvatAM pahelAM pUchyuM ke ahIM' atyAre ApaNA sivAya bIjo koI che ke nahi ? javAbamAM sAdhuoe kahyuM ke ahI' tevA koI nathI. kAraNake temane ahI jagadguzA che, enI khabara na hatI. gurue sAdhuone kahyuM ke hAla AkAzamAM je yAga varte che, tenuM kula vi. saM. 1315nI sAlamAM bhaMyakara dukALa paDaze te che. te sAMbhaLI sAdhuoe gurune pUchyuM ke-te vakhate duHkhI jagatano uddhAra karanAra kAI thaze ? javAkhamAM gurue jaNAvyuM ke sUrimaMtranA adhiSThAyaka deve mane pahelethI ja jaNAvyuM che ke A bhadrezvara gAmano rahIza jagaDUzAha dAnazAlAe khUllI mUkI yAcakone jamADavA, dukAlamAM rIkhAtAM ghaNAM rAjAone mUMDA pramANe anAja ApavuM, jarUriyAta jaNAtAM rokaDa nANAMnuM paNa dAna, vagere prakAre jagatamAM rahelA duSkAlamAM pIDAtA lAkhA mANasAnA duHkhane dUra karaze. " A sAMbhaLI sAdhuoe gurUne kahyuM ke tenI pAse eTaluM dhana kayAM che ? ke jethI ApanA kahyA mujaLa kAma karI zake. javAkhamAM gurue jaNAvyuM enA gharanA vADAmAM dheALA AkaDAnI nIce jamInamAM traNa karoDa rUpiyAthI bharelA caru dAyA che. vagere vacanA sAMbhaLIne tyAM rahelA jagatUzAhe vicAryu ke guru mahArAja mAre mATe AvI bInA jaNAve che tethI mAnuM chuM ke haju paNa mArU bhAgya caLakatuM che. A rIte vicArI te rAte maunapaNe tyAM rahI savAre ghera jaI tapAsa karI teA, te ja pramANe traNa karoDa rUpiyAnA caru maLyo, tene bhAra kADhI, gAme gAma teNe dhAnyanA saMgraha karAvavAnA vicAra nakkI karyuM. jamInamAMthI nIkaLelA dravyathI malabAra vagere sthaLe lAkaDAnI vakhArA bharAvI, sArA nAkarA mAraphata vhepAra karAvyeA. tyAMthI potAnA nAkare 2500 spardhako daine meLavelA pASANumAM sparza pASANunA pAMca TUkaDA che ema yoginA kahevAthI jANI temAMthI te pAMce pASANa khaMDa bhAra kADhayA. A sparza pASANanA prabhAva evA che ke tene leAhu aDe teA seAnuM thaI jAya. A spardhA - pASANanI mInA zrI upadezasArAdimAM A pramANe jaNAvI che--jagaDUzAhanA nokarA malabAramAM anAjanI vakhArA bharavAnuM kAma karatA hatA. tyAM najIka najIkamAM bIjI paNa vyApArIonI vakhArA hatI. jagazAhanI vakhAranI ane bIjA vhepArInI vakhAranI vacce eka pattharanI zilA paDI che. mane vakhAranA mAlIkAmAMthI judA judA TAime koIpaNa mAlIka tenI upara besIne savAre dAtaNa kare che. eka vakhata evuM banyuM ke eka ja TAIme baMne jaNAM tyAM dAtaNa karavA AvyA. zilA nhAnI hAvAthI tenI upara ane jaNAM eka sAthe besIne dAtaNa karI zake nahi. tethI te baMne jaNAM mAMhomAMhe jhaghaDo karatAM khelavA lAgyA ke huM helAM ahIM besIne dAtaNa karIza, tuM pachI dAtaNa karaje. A rIte bIjA mAlIke paNa sAmA mAlIkane kahyuM. ema khelatAM kheAlatAM ane haThIlA ne For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 [vijyapadharikRtaahaMkArI hevAthI kaI keInuM sAMbhaLatuM paNa nathI. chevaTe baMne jaNAne jhaghaDe keraTe gaye. tyAre cUkAde paNa temaNe mAne nahI. tyAre nyAyAdhIza vagere rAjapurUSoe te baMnene kahyuM ke-je mAlIka rAjAne 600 spardhvaka Apaze, te ahIM besIne dAtaNa karI zakaze. A bInA sAMbhaLI baMne jaNa caDasamAM AvIne 600 spaddhakothI AgaLa vadhatAM vadhatAM chevaTe jagaDuzAhanA nokare rAjAne 2500 spardhako ApavAnuM kabUla karIne bIjI vakhAranA mAlIkane harAvyuM, ne pitAnA zeThanI AbarU vadhArI. teNe A vAta potAnA zeThane jaNAvI, to teNe paNa nokarane zAbAzI ApIne te zilA potAne ghera maMgAvI. tenI upara besIne jagaDuzAha dararoja dAtaNa kare che. eka vakhata baporanA TAIme jagaDuzAha jamatA hatA, te avasare eka mahAgI tenA gharanA AMgaNe AvIne ubhe rahyo. tene joIne jagaDuzAhe pitAnI patnIne kahyuM ke-"A yogirAjane jevI rasoI huM vAparuM chuM tevI, ane eka purUSane jeTalo AhAra joIe, teTalI rasoI (bhajana sAmagrI) Apaje." patinA vacanane svIkArIne teNIe te pramANe bhejana devA mAMDayuM, paNa jyAre te letA nathI, tyAre teNIe jagaDuzAhane A vAta karI. te sAMbhaLIne zeThe pharI kahyuM ke-rUpAnI thALI, ne rUpAnI vATakI sahita bhejana Apaje. A rIte detAM saMtuSTa thayelA te mahA girAje kahyuM ke--"he mahAdAnezvarI ! huM tArI bhikSA levA mATe Avyo nathI, paNa tArI parIkSA karavA mATe ahIM Avyo chuM. eTale eka vakhata mane vicAra Avyo ke duniyAmAM jagatane uddhAra karI zake, evo dAnezvarI koNa che? tenI khAtrI karavA 6 mahinA sudhI judA judA nagara vageremAM pharatAM pharatAM thAkIne jyAre chevaTe ahIM AvyA, tyAre tevA guNavaMta jagaduddhAraka evA tane meM Aje je." mahAyogIrAjanA AvA vacana sAMbhaLIne jagaDuzAhe temane (girAjane) pUchayuM ke-he mahAgirAja ! jethI AkhA jagatano uddhAra thaI zake, teTaluM dhana mArI pAse kyAM che? arthA-hAla mArI sthiti sAmAnya che, tethI Apa kaho ke-huM AkhA jagatane uddhAra kaI rIte karI zakuM ? A praznanA javAbamAM girAje kahyuM ke-" he jagaDuzAha ! tenI tAre lagAra paNa ciMtA karavI nahI. have tAro jaladI prabala bhAgyodaya thavAno che. cikakasa samajI leje ke-tuM je zilA upara besIne dararoja dAtaNa kare che, te zilA pilI che. tenI vacamAM taDa che, te keIne khabara na paDe, te rIte sAMdhelI che. tenI aMdara akhUTa dhana che. tenAthI tuM jarUra jagatane uddhAra karI zakIza. ATaluM kahI te mauna rahyA. yogirAjanA A vacane sAMbhaLIne manamAM rAjI rAjI thayelA jagaDuzAha temano uttama vastrAdinA dAnathI satkAra karavA mATe jeTalAmAM te vastrAdine levA gharamAM jAya che, teTalAmAM to te girAja adazya thaI gayA. ghaNAM sthaLe tapAsa karI, toye te jovAmAM AvyA nahI, tyAre jagaDuzAhane nirNaya thaye ke-cokkasa A purUSa girAja hato ja nahIM, paNa mArA pUrva bhavano saMbaMdhI kaI mitra devaja hatA. te mArA puNyodayathI kheMcAIne mArA zubha bhaviSyane kahevA ja mArI pAse AvyuM hatuM. tenuM kahevuM sAcuM ja paDaze, ne mArA For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] - prabala puNyodaye jagatamAM mArI yazakIrti phelAze." ema vicArIne jagaDuzAhe te zilAne tapAsI, to yoginA kahyA mujaba temAMthI pAMca sparza pASANanA TukaDA nIkaLyA. je pASANanA aDavAthI loDhuM sonuM bane, te sparza pApaNa kahevAya" jagaDuzAha A bInA jANatA hatA, tethI temaNe gurU mahArAjanA vacanane sAcuM mAnyuM, ne huM jagatane uddhAra karI zakIza. evI paNa khAtrI temane thaI gaI zrI gurU mahArAjanA kahyA mujaba jyAre bhayaMkara dukALa paDe, tyAre temaNe tamAma dezomAM potAnA nokaronI mAraphata dhAnya (anAja) ekaThuM karAvyuM, ne dIlhI-stabhapuradhoLakA-aNahilapurapattana (pATaNa) vagere moTA moTA zaheromAM ne bIjA paNa grAma vageremAM 112 dAna zAlAo khullI mUkAvI. te dareka dAnazAlAmAM lokone tRpti thAya eTaluM bhojana ghI sAthe apAtuM hatuM. ane teNe dareka kaThAranI upara "raMka (garIbone lAyaka A koThAra che" eTale A keDAramAM bhareluM anAja garIbone ja apAya che. A rIte lakhAvyuM hatuM. temAM muddo e hato ke e lakhANa vAMcIne duSTa rAjAo paNa temAMnuM anAja laI zake ja nahIM. jagaDuzAhe A rIte vyasthA karI hatI, chatAM kSudhA (bhUkha) nA duHkhathI gherAyelA ghaNAM sultAna vagere paNa "ame raMka (garIba) chIe" ema kahIne jagaDuzAhanI pAsethI anAja letA hatA. A bAbatamAM vividha prabaMdhAdi graMthamAM kahyuM che ke-jagaDuzAhe dukALanA prasaMge vIsalarAja nAmanA rAjAne 8000 mUMDA, hammIra (rAjA ke bAdazAha) ne 12000 mUMDA ane suratrANa (sulatAna, bAdazAha) ne 21000 mUDa pramANa anAja ApyuM. AthI jagaDuzAhanI kIrti daze dizAmAM phelAI. te joIne vizalarAjAe spardhAthI pitAnA vIzala nagaramAM dAnazALA zarU karI. paNa temAM badhA lokone ghI sAthe bhojana ApavAmAM muzkelI paDavAthI tela pIrasavAmAM AvatuM hatuM. A rIte paNa thaDA divasa sudhI cAlyuM. chevaTe tela pIrasavAnuM paNa baMdha karavuM paDayuM. eka vakhata vizala rAjAe khAsa kAmane aMge jagaDuzAhane pitAnI pAse bolAvyA. tethI jagaDuzAha vizalarAjAne namIne ucita sthAne beThA. vIsalarAjA jagaDuzAhane je kaMI kahe, tyAre jagaDuzAha "jIjI kahe che. te sAMbhaLIne najIkamAM ubhelA eka cAraNe rAjAne kahyuM ke-"he rAjana ! tame jagaDuzAhanI pAse "jI-jI" kahevarAve che, te vyAjabI nathI. kAraNake tame eka dAnazAlAmAM paNa lokone tela sAthe bhojana devAmAM thAkI gayA, ne A jagaDuzAha te hAla paNa 112 dAnazAlaomAM paNa lokone ghI sAthe bhejana Ape che. mATe tamAre tenI spardhA karavAnuM abhimAna na karavuM joIe." cAraNanA A vacanonI asara e thaI ke rAjAe matsara bhAvane dUra karIne jagaDuzAhane kahyuM ke-tame jyAre mArI pAse Ave, tyAre mane namaskAra karyA vinA besavuM. eTale tame namratA, viveka, udAratA vagere guNene yathArtha rIte dhAraNa kare che, mATe jagatabharanA sAcA jagandhitA eka tame For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 [ zrI vijayapadmasUriSkRta ja che. ame teA nAmanA ja jagatpitA kahevAie chIe. A kAraNathI tame mArI prajA chatAM namaskAra karavA lAyaka che. ema kahIne jarUrI kAma patAvIne satkArAddei mAna sAcavavA pUrvaka jagaDuzAhane svasthAne javAnI rajA ApI. A rIte sparza pASANanI bInA pUrI karIne jagaDuzAhanI dAna devAnI zreSTha pati TUMkAmAM jaNAve che--jagaDuzAha dararAja savAre je mAMDavI ( vizAla ceAka )mAM besIne dAna Ape che, tyAM peAtAnI ane dAna lenAra purUSAdinI vacamAM paDado baMdhAve che, ne madhya bhAgamAM ( dAna lenAra purUSAdino hAtha potAnI najIkamAM AvI zake, evuM jema hAla TIkITa ophIsamAM TIkITa lenAra purUSAdi nAnI mArImAM potAno hAtha nAMkhIne TIkITa le che tevuM. ) chidra rakhAve che. A rIte karavAthI lajjALu kulavAna (khAnadAna) mANaso paNa niHsa kAca bhAve dAna laI zake. kAraNake paDado na hoya teA paricita lAkA prakaTapaNe dAna laI zake ja nahI. ane chidravALA paDadA hovAthI lALu khAnadAna leAkeAnu mukha dAna denAra ane dAna denAranuM mukha dAnanA lenArA purUSAdi--paNa joI zakatA nathI. tethI chidramAM hAtha lAMbeA kare, ke tarataja jagaDuzAha tenA ( grAhakanA ) bhAgya pramANe sAnaiyA vagerenuM dAna ApatA hatA. A bInA sAMbhaLIne vizalarAjAe potAnA bhAgyanI parIkSA karavAnA muddAthI vaAdi veSane badalIne paDadAnI pAse AvI jamaNo hAtha chidramAM lakhAvyeA. jagaDuzAhe tenA hAthamAM vividha prakAranA viziSTa lakSaNo lAlAza, kaThinatA, uttamavarNa, bhAgyarekhA, vidyArekhA, saukhyarekhAdi ghaNI uttama rekhA joine vicAryuM ke--" jagatanA jIvAne mAnavA lAyaka koI moTA rAjAno A hAtha che. ema tenI rekhA vagere uparathI jANI zakAya che. te rAjA azubheAdayathI hAla duHkhamaya hAlata bhAgavatA hAya, ema lAge che. mArI pharaja e ke-huM tene ahuja vadhAre dauM, jethI te jIve tyAM sudhI sukhI rahe " AvA vicAra karIne jagaDuzAhe mahA kImatI maNithI jaDelI eka vIMTI tenA hAthamAM mUkI, ke tarataja rAjAe hAtha kheMcI lIdhA. pharI paNa teNe kautuka jovAnI bhAvanAthI DAbeA hAtha chidramAM lakhAvyeA. tyAre jagaDuzAhe tevI ( bahu ja kI'matI ) bIjI vIMTI tenA hAthamAM mUkI. A rIte e vIMTI laine rAjA pAtAnA mahelamAM gayeA. vizaladeva rAjAe khIje divase jagaDuzAhane peAtAnI pAse khelAvIne ' A zuM che ema kahIne te e vITI dekhADI. te joine kharA rahasyane samajI gayelA mahAgabhIra dAnezvarI te jagaDuzAhe vizaladeva rAjAne kahyuM ke--" siMha game tyAM jAya, paNa te khetI karavA haLa sAthe joDI zakAtA nathI, ne pADo jyAM jAya tyAM pANIne ( (pANInI bharelI pakhAlane ) upADe che-eTale bhAgyanI balihArI che. " jagaDuzAhanA A veNa sAMbhaLIne bahuja rAjI thayelA guNAnurAgI vizaladeva rAjAe bahuja sanmAna karavA pUrvaka vastrAdine bheTamAM ApIne hAthI upara besADIne jagaDuzAhane svasthAne phoMcADayA. jagatUzAha mAra vratadhArI parama zrAvaka hatA. temaNe dAna, zIla, tapanI pUrNa ullAsathI ArAdhanA karI, aMte samAdhi maraNa pAmI mahaddhika devapaNuM meLavyuM. tyAMthI cyavI mahAvidehamAM mekSe jaze. ghaNA For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi ] 3ii mahApurUSoe A jagaDuzAhanA nAnA moTA caritro racelA che. temAMthI udharIne TUMkamAM kahelI bInA uparathI ApaNane ghaNuM badhu maLe che. te vAta jyAM jyAM kahevI ucita jaNAI, tyAM kahI dIdhI che. have jagaDuzAhanI mAphaka cAMpAneranA rahIza khemA haDALAe paNa dukALamAM bahu ja udAratA vAparIne pUrNa ullAsathI zrI saMghanI bhakti karI hatI. te bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI eka vakhata bAdazAhanI kacerImAM pAdazAha ane zAha zabdanI carcA cAlatAM jenoe kahyuM ke pUrepUrI zAha zabdanI upamAne lAyaka ame jainoja chIe. paNa bIjAo nahi, pAdazAha" A zabda uparathI paNa jANI zakAya che. juo. "pAdazAha" ahIM pAda zabdano artha "AkhA padArthano ce bhAga" ema thAya che. eTale jenoe pAdazAhane kahyuM ke-tame pUrepUrA "zAha" nathI, paNa cothA bhAganA zAha cho. saMpUrNa rIte zAha tarIke oLakhAvavA lAyaka ame ja chIe. A vacano sAMbhaLIne pAdazAhanA vajIrane bahuja khoTuM lAgyuM. tethI jainonI upara te IrSyA bhAva rAkhato hato. keTaleka kALa vItyA bAda dukALa paDayo, tyAre IrSyAthI vajIre bAdazAhane kahyuM ke-pelA zAhane bolAve ne tenI parIkSA karavA mATe pharamAve ke-"tame A dukALamAM prajAnuM annAdi daIne rakSaNa kare. kAraNa ke pUrepUrI zAha ame ja chIe" ema tame je pahelAM kahyuM hatuM, te Aje sAcuM karI deuDe." jenoe pAdazAhanA A vacano vinayapUrvaka svIkArIne saMghanA AgevAna zeThI-A nibhAvakAryane aMge gAmegAma pharatA pharatA cAMpAneranA pAdaramAM visAmo levA eka jhADanI nIce beThA hatA. khemA haDALAnA moTA dIkarAe temane joyA, ke tarataja bahuja AgrahathI vinaMti karIne te temane pitAnA ghera jamavA laI gayo. sArI rIte Adara satkAra karavA pUrvaka jamADayA. tyAra bAda hakIkta pUchatAM temaNe khemA zeThanA dIkarAne jaNAvyuM ke-bIjA nagara vageremAM pharatAM pharatAM ApaNuM jaina baMdhuoe dukALamAM prajAne nabhAvavAne aMge ATalA mahinA sudhIno kharca ApavA udAratA darzAvI che. have jo A kAryamAM lAbha levAnI ApanI IcchA hoya, to kRpA karIne jaNAvaze. A bInA sAMbhaLIne khemA haDALAe bahuja dIrdhadaSTithI vicAra karIne kahyuM ke--mArI A bAbatamAM saMpUrNa lAbha levAnI bhAvanA che. huM Apa zrImAnone hAtha joDIne vinaMti karuM chuM ke--"mane saMpUrNa Adeza Ape, ne atyAra sudhImAM bIjA nagara vagerenA AgevAnoe je udAratA batAvI che, tenI noMdha rada kare. eTale dukAlamAM prajAne nabhAvavAno saMpUrNa kharca haMja ApIza. khemA haDALAnI AvI AzcaryakArI udAratA sAMbhaLIne bahuja rAjI thayelA te poNA tarIke padhArelA AgevAnoe khemA haDALAnA dIkarAne bAdazAhanI kacerImAM laI jaIne tamAma hakIkta jaNAvI. ne sacoTa sAbIta karI ApyuM ke-ameja zAha te zAha ja chIe. bAdazAha paNa A hakIkata sAMbhaLIne Azcarya pAmyA. For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtakhemA haDALAe dukALamAM anargala lakSmIne vAparIne zrI saMghanI bhakti karavA uparAMta prajAna nirvAha karIne zrI jainendra zAsananI apUrva prabhAvanA karI hatI. bAdazAha paNa A vakhate prajAne nirvAha karatAM thAkI gaye. teNe paNa jainonI sAthe saMpIne vartavAnI pratijJA karI. A bInAmAMthI samajavAnuM e maLe che ke-je avasare sAta kSetromAMnA je kSetrane piSavAnI jarUriyAta jaNAya, te avasare teja kSetrane bIjA kSetrone bAdhA na pahoMce, teja rIte piSavuM joIe. kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdra sUrIzvarajI mahArAja paNa AvAja rahasyane yathArtha rIte samajatA hatA. tethI ja temaNe paramahaMta kumArapAla mahArAjAne gya avasare Takora karI sAdharmika bhakti karavAno AbAda upadeza Ape hato. te bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI - che zrI kumArapAla mahArAjAe karelI sAtvika sAdharmika bhakti che pATaNamAM pUjyapAda zrI hemacaMdra sUrIzvarajI mahArAjanI pAse eka sAdhAraNa sthitinA zrAvake AvIne vaMdanA karI vinaMti karI ke-"he gurUmahArAja Apane eka kapaDa herAvavAnI mArI IcchA che. te Apa kRpA karIne here. mane pAmarane ATalo lAbha jarUra Apaze." zrAvakanA A vacane sAMbhaLIne gurUmahArAje tenI AkRti uparathI jANI lIdhuM ke A eka sAdhAraNa sthitine bhAvika zrAvaka che. tethI kahyuM ke-he zrAvaka ! hAla amAre kapaDAnI jarUriyAta jaNAtI nathI. chatAM bahuja horAvAno Agraha karyo, tyAre gurUmahArAje kahyuM ke-eka muhapatti jeTaluM vastra horavo. te sAMbhaLI zrAvake kapaDAM bahAravA bahuja vinaMti karI, tethI gurUmahArAje tenA uttama bhAva jANune kapaDAM hAryo. ne teja vakhate pahelAM oDhele kapaDA badalIne teja kapaDo oDho. kumArapAla rAjAne gurUvaMdana karavA AvavAne paNa Aja TAIma hato. haMmezanA niyama pramANe kumArapAla mahArAjA hAthI upara besIne rastAmAM dAna detAM detAM ahIM AvIne vidhipUrvaka gurUvaMdana karIne beThA. tyAre sauthI pahelAM temanI najara gurUmahArAje eThelA kapaDA upara ja gaI. Azcarya pAmIne rAjAe zrI gurUmahArAjane pUchayuM ke-pATaNamAM mArA jevA zrImaMta bhakto zuM ochA che, ke jethI Aje Ape sAdhAraNa kapaDo oDhayo che. eTale Apane je joIe te maLI zake tema che, te pachI A sthUla (sAdhAraNa) kapaDo oDhavAnuM kAraNa zuM? gurUbhaktinA akhaMDa rAgathI bharelA hadayavALA mahArAjA kumArapAle karelA A praznanA javAbamAM zrI gurU mahArAje rAjAnI viveka daSTi khullI karavAnA IrAdAthI spaSTa jaNAvyuM ke-"tuja jevA zAsananA thaMbha, zrAvaka nirdhana ehi acaMba" jemAM zrI jainendrazAsana rUpI mahelanA thAMbhalA jevA tArA sarakhA ghaNAM mahApuNyazAlI zramaNopAsako hAla paNa hayAta che, tevA A pATaNa zaheramAM zrAvake nirdhana che, eTale dAridrayAdinA duHkhone bhogave che, ne tame te bAbatamAM lagAra paNa dhyAna Ape nahI, e mane bahuja Azcarya lAge che. For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAcitAmaNi ] [ 33 amAre mana to jADo kapaDo ke jhINe kapaDA baMne sarakhAja hoya, paNa eka zrAvake garIba chatAM uttama bhAvanAthI ghaNo ja Agraha karavA pUrvaka A kapaDe herAve, te tamArA AvyA pahelAM tamane sAdharmikabhakti karavAno upadeza devAnA IrAdAthI oDhaLe che, amane ke tamane deva gurU dharmanA pasAyathI kaI paNa bAbatanI lagAra paNa ochAza cheja nahi. paNa zrAvakanI paristhitino dIrdhadaSTithI vicAra karatAM jaNAya che ke hAla tamAre sAdharmika bhakti karavA tarapha bahuja lakSya rAkhavAnI jarUriyAta che. ke-te eka kSetrane TakAvanAra bhavya jIva nie sAte kSetrone poSe che. emAM talabhAra paNa atizayokti che ja nahI. puNyAnubaMdhi puNyanA udayathI maLelI lakSamIne sAdharmika baMdhuonI bhakti karavAmAM eTale sAdharmika baMdhuone rahevAnI, khAvAnI, paheravAnA vastrAdinI ke auSadhAdimAMnI keI paNa jAtanI muzkelI ke ochAza hoya, tene tenI AbarU sacavAya, ne keI na jANe, te rIte dUra karavAmAM vAparanArA bhavya jI, ane bIjAne upadeza daIne dUra karAvavAmAM tevI lahamIno sadupayoga karAvanArA, ne tenI anumodanA karanArA bhavya jI,-bharata mahArAjA, sUryayazA, daMDavIrya, vipulavAhana rAjA vagerenI mAphaka jarUra mekSa lakSamIne pAme che. A rIte zrI gurU mahArAjanA kahyA pramANe kumArapAla mahArAjAe udAyana maMtrInI mAraphata dareka sthale khAnagI tapAsa karAvIne udAratAthI sAdharmika bhakti karavAmAM bahuja dravyano sadupayoga karyo ne karAvyo. AvI rIte sAdharmika bhaktino lAbha lenArA puNyazAlI bhavya cha tIrthaMkarapaNuM, gaNadharapaNuM vigere vigerene anubhava karIne aMte mokSanA sukhane pAme che. AvuM gurUmahArAjanuM vacana sAcuM paDayuM. sAdharmika bhakti, dezavirati vagere dharmanI ArAdhanAnA pratApe ja kumArapAla rAjA AvatI covIzImAM pahelA tIrthakara (zreNikanA jIva) nA gaNadhara banIne siddha thaze. vizeSa bInA zrI kumArapAla pratibedhAdi graMthethI jANavI. che caMdrAvatI nagarInA zrAvakee karelI apUrva sAdharmika bhakti che ahIM 360 kareDAdhipati zrAvake rahetA hatA. te badhA zrAvake kramasara ekaja rasoDe jamatA hatA. eTale Aja jenA raDe jamyA, pharI bAra mahinA vItyA bAda tenA rasoDe jamavAne vAro Ave. A padhdhati te vakhatanI zrAvaka vargamAM rahelI ekatAno anubhava karAve che, ne ApaNane te rIte vartavAne bodhapATha zIkhave che. ahIM tevA (sIdAtA) zrAvake Ave, tene ahIMnA rahIza dareka zrAvaka ekeka divasa jamavAnuM AmaMtraNa kare, ne badhA ekaThA maLIne potAnI zakti ne bhAva sAcavIne gupta madada tenA mAna AbarU sacavAya te rIte karatA hatA. anupamAdevI paNa ahIMnA ja rahIza hovAthI sAdharmika bhakti Adi dharmanI ArAdhanA karIne mahAvideha kSetramAM uttama kulamAM janma pAmI avasare cAritrane ArAdhatAM kevalajJAnane pAmIne hAla kevalIpaNe vicare che. sAdharmika bhaktine aMge bIjA paNa ghaNAM dRSTAMta bhAvanA kalpalatA vagere graMthethI jANavA. ahIM khAsa jarUrI ja bInA jaNAvI che. 36 For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 || zrI vijayapadhasUrikRtavikharAvavuM Ima beu dekhI bhavasvarUpa vicAratA, vAyuthI jima megha A tima bhavapadArtha anityatA, A jIva nita marajI pramANe bhASaNAdi kriyA kare, vividha hetuka nija maraNane khyAla paNa kadi nA kare. 37 spaSTArtha_eka vAra vipulavAhana rAjA mahelanI agAzImAM pharI rahyA hatA te vakhate AkAzamAM ekadama varasAdanAM vAdaLAM caDhI AvyA. vAdaLAM cAre tarapha phelAyAM che, paraMtu teTalAmAM pavanano sapATo Avyo tethI kSaNavAramAM te vAdaLAM vikharAI gayAM. e pramANe nirmala AkAzamAM vAdaLAMnuM caDhI AvavuM, temaja kSaNavAramAM pavanane lIdhe vAdaLAMnuM vikharAI javuM, A be jAtanA banAva joIne rAjA saMsAranA svarUpane vicAravA lAgyA. jema vAyarAne lIdhe megha vikharAI jAya che athavA nAza pAmI jAya che tema A saMsAranA padArtho paNa puNyadayanI hAni vagere kAraNothI nAza pAme che. A rIte saMsAranA padArtho paNa vAdaLAMnI jema kSaNabhaMgura che. A jIva haMmezAM potAnI marajI pramANe bhASaNAdika eTale bolavuM temaja khAvuM pIvuM vagere aneka kriyAo kare che. paraMtu A jIvanA AyuSyane judAM judAM aneka kAraNothI nAza thAya che tene vicAra te kadApi karate nathI. 36-37 kayA kayA kAraNathI AyuSya ghaTe (ochuM thAya che te jaNAve che - kaI jana sarpAdi deze keI paDatA vIjaLI, keI hAthI AdithI tUTI paDatAM bhIMta vaLI, vividha raMge kaI saritA pUra Adika kAraNe, jI acAnaka marata dekhe teya na kare dharmane. 38 spaSTArtha -keTalAka mANasone acAnaka sarpa karaDe che ane tethI temanuM maraNa thAya che, keTalAka manuSyanA upara aNadhArI vijaLI paDe che ane tethI baLIne maraNa pAme che. keTalAka manuSya hAthI, vAgha, siMha vagerethI maraNa pAme che. keTalAka manuSyanA upara makAnanI bhIMta acAnaka paDe ne maraNa pAme che. keTalAka manuSyo judA judA prakAranA kSaya, nyumonIyA, saMgrahaNI vagere rogone lIdhe maraNa pAme che. temaja keTalAka manuSya nadI vageremAM pUra AvavAthI temAM taNAI jaIne DUbIne maraNa pAme che. A pramANe che aneka rIte hRdayabaMdha thaI javuM vagere kAraNothI acAnaka maratAM jovAmAM Ave che, te chatAM paNa A jIvane dharma karavAnI IcchA thatI nathI te AzcaryanI vAta che. 38 For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] mehathI jIvanA kevA pariNAma thAya che te traNa zleAkamAM jaNAve cheH---- mAhathI parivAra karI vividha ciMtA sAre, DUbakI mAryA kare samaje na nija sthiti vistare, aMtakAle mAgha ciMtA karata paNa nija ciMtanA, raja kare na vicAratA na banAva viSamA bhavataNA. 39 spArtha:--A jIva mAhane lIdhe peAtAnA strI putra putrAdika parivAranI vividha prakAranI ciMtA karyA kare che. strIne mATe sArAM sArAM ghareNAM banAvu, sArAM sArAM vacce lAvu', meATAM moTAM baMgalA baMdhAvu, moTaragADI lAvuM, tathA putra putrI vagere mATe paNa temane paraNAvavA vagerenI aneka prakAranI ciMtAmAM DUbyA rahe che. paraMtu peAtAnI zI sthiti che athavA peAtAnuM zuM thaze, tene vicAra na karatAM kuTuMba piravArane mATe aneka prakAranAM pApa kAryA kare che, paraMtu potAnuM AtmasvarUpa bhUlI jAya che. pAte kANu che, kuTuMba sAthe peAtAno kevA saMbaMdha che vagereno vicAra karatA nathI ane chevaTe maraNa vakhate paNa mAhane lIdhe bAhya ciMtA kare eTale maravAnuM najIkamAM che evuM jANyA chatAM paNa amuka kAma karavAnuM bAkI rahyuM, amuka putrAdikane paraNAvavAnA rahI gayA. mArAM maraNa pachI emanuM zuM thaze ema peAtA sivAya bIjAnI ciMtA karyA kare che, para`tu maraNa pachI peAtAnI zI gati thaze, pAte khAlI hAthe ALyA ne khAlI hAthe javAno che, parabhavamAM jarUrI kAMI paNu AtmAne hitakArI kAryo karyA ke nahi ? vigere vicAraNA kare nahi. chevaTe Ata dhyAnamAM maraNu pAmIne durgatimAM jAya che. ne tyAM aneka prakAranAM duHkhA bhAgave che. 39 duHkha detA sAdhanAne zarmadAyaka mAnatA, vairAgyane nA dhAratA mRtyu acAnaka pAmatA; jema bhAjana annanu la tema phala A dehanu, dharma sAdhana nityamukti zreSTha la A dehanu 35 40 spA--A jIva zarUAtamAM sukhakArI jaNAtAM paraMtu pariNAme duHkha ApanArAM sAdhanone eTale dhana viSaya vagerene tathA viSaya bhAgeAnA sAdhanone meAhane lIdhe sukhakArI -sukhanA ApanAra mAne che. saMsAranA padArthonI anityatA jovA chatAM paNa vairAgya AvatA nathI. temAMja racyA pacyA rahe che ane aMte acAnaka maraNa pAme che. jema leAjana e annanu phaLa che athavA anna bheAjananA kAmamAM Ave che tema A zarIranu phaLa dharma sAdhanA che athavA A nAzavaMta zarIra vaDe dharmanI sAdhanA karavI temAM ja zarIranI sArthakatA che. kAraNa ke dharma sAdhanA karavAthI sarvottama phalarUpa meAkSa sukhanI prApti thAya che. mATe A nAzavaMta zarIra vaDe mekSa rUpI zAzvata phaLa meLavavAnA cahna dareka jaNe karavA joie. 40 For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 te chatAM nA mUDha vA muktisAdhana sevatA, paNa have huM jarUra sevIza tehane rAjI thatA; rAjyane soMpIza sutane mi vicArI putrane, elAvatA te vimalakIrtti AvatA nRpanI kane. 41 spaSTA :- --A pramANe AyuSyanI kSaNabhaMguratA ane kuTuMbI janonI svArtha parAyaNatA joyA ane jANyA chatAM paNa mAhamAM Asakta thaelA jIvA meAkSanA sAdhano je darzana jJAna ane cAritra tenI sevanA karatA nathI e ghaNI dIlagIrInI vAta che. A pramANe saMsAranA padArthonI anitya bhAvanA bhAvatA rAjAe vicAra karyo ke have huM rAjI thaIne eTale peAtAnI IcchAthI zudhdha bhAva pUrvaka dharmanI ArAdhanA karIza. A rAjya calAvavAnI ciMtA putrane soMpIza. A pramANe vicAra karIne vipulavAhana rAjA peAtAnA putra vimalakIrtine peAtAnI pAse kheAlAve che ane tethI te putra rAjA pAse Ave che. 41 vipulavAhana rAjAe peAtAnA putra vimalakIrtine rAjya grahaNa karavAnI AjJA karI te mInA e zleAkamAM jaNAve cheH---- tAtane praNamI kahe huM tAta! AjJA ApanI, [ zro vijayapadmasukRita bhrupa khele rAjyane svIkAra tuM muja hukama e, huM cahuM zAhukama ! vANI sAMbhaLIne putranI; 42 spaSTA :--vimalakIti rAjakumAra pitAne praNAma karIne kahe che ke huM pitAjI! Apano ze| hukama che te mane jaNAveA. kAraNa ke pitAnI AjJAnuM pAlana karavuM e putranI pharaja che. A pramANenuM putranu vacana sAMbhaLIne rAjA putrane kahe che ke he putra ! tuM have A rAjyano svIkAra kara evI mArI AjJA che. kAraNa ke putra pitAnI AjJA mAnavI joie ane mArI bhAvanA eTale huM rAjya tane zAthI sAMpavA IcchuM chuM te jANIne tAre temAM anumAnnana Apavu joie. 4ra tAta ANA pAlIe muja bhAvanA anumAdIe. bhavavAsa lAge zalya jevA zIghra chaDI tehune, pravrajyA levA cahuM huM ema bolI tanayane; nija hAtha Acchava sAtha rAja siMhAsane besArIne, hita veNa melI rAjya soMpI dei zikSA sane. 43 spaSTA :--vipulavAhana rAjA potAnA vimalakIti putrane kahe che ke he putra ! A bhavavAsa eTale saMsAramAM rahevAnu' have mane zalya jevuM lAge che. jema zarIramAM kAMI zalya hoya athavA kAMTA vAgyA hoya te jyAM sudhI nIkaLe nahi tyAM sudhI jema cena For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] paDe nahi tema mane paNa have A saMsAramAM cena paDatuM nathI, tethI have huM A rAjapATane tarataja choDI devA mAguM chuM. ane pravajyA eTale dIkSA levA cAhuM chuM. A pramANe belIne rAjAe potAnA hAthe ja putrane meTA occhava pUrvaka rAjyAbhiSeka karIne rAjasiMhAsana upara besADo, pachI jevI rIte pote nyAya nItipUrvaka rAjyanuM pAlana karyuM che tevI rIte rAjyanuM-prajAnuM pAlana karavAnuM jaNAvIne tathA bIjAM paNa hitanAM eTale lAbhadAyI upadeza vacano kahIne putrane rAjya soMpyuM. temaja bIjA maMtrI sAmata vagerene paNa "teo pitAnI sAthe jevI rIte vartatA hatA tevI rIte bAla rAjAnI sAthe havethI vartavuM" evI zikhAmaNa ApI. 43 vimalakIrti rAjA pitAne dIkSA mahotsava kare che te jaNAve che - dIkSAbhiSeka karela jene vimalakIrti narezvara, te vipulabala utsave cAritra levA saMcare; pAlakhImAM besatA bahu dAna raMge ApatA, svayaMprabhu gurUnI kane dIkSA vicAra jaNAvatA. 44 spaSTArtha -tyAra pachI rAjA banelA vimalakIti rAjAe pitAne dIkSAbhiSeka karyo. eTale A rIte moTA occhava pUrvaka vipulavAhana rAjA moTA sainyanA parivAra sAthe gAjate vAjate cAritra levAne nIkaLyA. te vakhate pAlakhImAM besIne harSa pUrvaka aneka Ivene dAna ApavA lAgyA. tyAra pachI teo tyAM udyAnamAM padhArelA svayaMprabhu nAmanA gurUnI pAse AvI pahoMcyA ane gurUnI pAse jaIne temane vaMdana karIne potAno vicAra jaNAvyuM. bIjA graMthamAM vipulavAhana rAjAnuM bIjuM nAma "vipulabala" paNa jaNAvyuM che. 44. kayA che dIkSA laI zake te jaNAve che - bahu karma lAghavatA bala tima prabala puNyodaya thatAM, dIkSA vicAre prakaTatA saMskAra zubha jAgRta thatAM svAdhIna dhana Adika tajI vairAgya raMge hAlatA, viralA jane UbhA page bhavavAsamAMthI nIkaLatA. 45 spaSyArtha-jyAre jIvane karmanI laghutA thAya eTale je jIvane karmonAM ghaNAM daliyAM tathA karmonI ghaNI lAMbI sthitie ochI thaI gaI hoya, ane thoDA vakhatamAM je jIva mekSe javAnuM hoya te laghukamI AtmA dIkSA levAne taiyAra thAya che. laghukama havA chatAM pApane udaya cAlatuM hoya to jIva dIkSA laI zakato nathI. mATe jyAre jene prabala puNyane udaya thAya che, tyAre te jIvane pAchalA bhavanA sArA sArA dharmanA saMskAra For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRta ahIM jAgRta thAya che. AvA ja pitAnI pAse je dhana vagere hoya te paNa dAnamAM ApI de che ane vairAgya bhAvanAmAM rAce che. paraMtu AvA jI ghaNu zeDA hoya che ane tevA jIja A saMsAramAMthI ubhA page gharavAsa choDIne nIkaLe che, ema kahI zakAya. bAkInA te maratI vakhate ADA page javAnA ja che. 45. svayaMprabhu gurU navadIkSita rAjarSine paMdara kaleka vaDe upadeza Ape che - nRpabhAvanA anamedatA gurUrAja vidhi pUrvaka daI, dIkSA vipulavAhana zramaNane dezanA ghe hitakarI; he navIna rAjarSi ! puye jeha dIkSA nirmalA, Aja pAmyA cho tame te pAlaja thaI nizcalA. 46 spaSTArtha -vipulavAhana rAjAe gurU pAse jaIne pitAnI dIkSA levAnI bhAvanA jaNAvI. te vakhate gurU mahArAje rAjAne anumodana ApyuM. pachI gurU mahArAje rAjAne vidhi pUrvaka dIkSA ApI. dIkSA ApyA pachI gurU mahArAja vipulavAhana rAjarSine hitakArI zIkhAmaNa ApatAM jaNAve che ke he navIna rAjarSi! prabala puNyanA udayathI Aje tame je nirmala dIkSA grahaNa karI che te dIkSAne tame nizcala mana pUrvaka kharA zubha bhAvapUrvaka pAlaje. kAraNake dIkSA laIne tenuM niraticArapaNe pAlana karavAnuM kArya ghaNuM kaThIna che. mATe sAvadhAnatAthI cAritranuM pAlana karaje. 46 kAyarene bhaviSe durlabha pravrajyA hoya che, prabala duHkha haThAvatI te puNyathI ja pamAya che; rAgAdinA tephAnane paNa zAMta karanArIja e, janma mRtyu paraMparA bhaya TALanArI cheja e. 47 spaSTArtha -kAyara purUSa eTale jeo duHkhane sahana karI zaktA nathI tevA purUSone A bhavane viSe pratrajyA eTale cAritra laIne tenuM pAlana karavuM kaThIna che athavA kAyarane cAritranI prApti thavI muzkela che. AkarAM duHkhane haThAvanArI te dIkSA prabaLa puNyano udaya thAya tyAre ja prApta thAya che. A dIkSA rAgAdi eTale rAga, meha, dveSa vagerenA tophAnane paNa zAMta kare che. bhAvArtha e che ke bhAva cAritra AgaLa jIvanA moTA zatru sarakhA rAga dveSa DhIlA paDI jAya che. kAraNa ke cAritranI prApti thAya tyAre anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cekaDInA, apratyAkhyAnIya kaSAyanI cokaDInA tathA pratyAkhyAnIya kaSAyanI cokaDInA eTale krodha, mAna, mAyA, lobhanA udaya baMdha thaI jAya che. phakta alpa kaSAyarUpa saMjvalana cokaDIne udaya hoya che. vaLI dIkSA lenAra puNyazAlI bhavya jIvone janmanI paraMparAne tathA mRtyunI paraMparAne bhaya paNa dUra thAya che. kAraNa ke dIkSA lenAra te jIvane thoDA ja For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha rAnAciMtAmaNi ] bho karavAnA hoya che. keI te teja bhavamAM jAya che. keTalAka eka be vagere bhava karIne paNa mokSe jAya che. 47 ApadA saMhAranArI tema sarva viDaMbanA, | vividha roga daridratA bhava bhramaNa nAze ehanA; geja siMhasamAM thaIne jima tame dIkSA grahI, ArAdhaje tevA thaIne zramaNa guNamAM sthira rahI. 48 spaSTAthe-A dIkSA ApadA eTale aneka prakAranAM saMkaTone dUra karanArI che. vaLI tenAthI saghaLI viDaMbanA eTale herAnagatione paNa nAza thAya che. temaja dIkSA lenAra bhavya jenA aneka prakAranA rogo, daridratA eTale garIbAI tathA bhava bhramaNa eTale saMsAranI rakhaDapaTTI vagere duHkho nAza pAme che. he rAjarSi ! jema puNyanA bhege tame siMha samA thaIne eTale hiMmata pUrvaka dIkSA lIdhI che ane rAjapATa choDI dIdhAM che. tevI ja rIte pramAdI banyA sivAya sAdhunA guNAmAM sthiratA rAkhIne tame te dIkSAnI ArAdhanA karaje. cAritranuM pAlana karavAmAM ALasu thaze nahi. paraMtu cAritra levAmAM je tamAre utsAha che, te ja utsAha cAritranuM pAlana karavAmAM rAkhaje. 48 dIkSA pratApe munivara TALe upadrava sArthane, pApamala vairAgya take gheI sAdhe muktine anaMtAnaMde bharelI kaleza varjita mukti e, pAMce sakAre sevIe te mukti padane pAmIe. 69 spaSTAthe-A dIkSAnA prabhAvathI munirAje upadrava sArthane eTale aneka jAtanA saMkaTanA samUhane dUra kare che. temaja vairAgya rUpI katacUrNa vaDe pApa rUpI malane gheI nAMkhIne eTale dUra karIne mokSane meLave che. jema melAM pANImAM kataka jAtanA phaLanuM cUrNa nAMkhavAthI temAM mela athavA kacare nIce besI jAya che ane pANI svaccha bane che tema vairAgya rUpI kataka phaLanA bhUkAthI pApa rUpI mela sApha thaI jAya che athavA pApane nAza thAya che tethI pANInI jema AtmAnI nirmaLa dazA pragaTa thAya che ane tethI mokSanI prApti thAya che. A mukti athavA mokSa anaMta AnaMdathI bharela che eTale mokSamAM haMmezAM AnaMda hoya che. kAraNa ke tyAM kaleza-rAgAdinA upadravane abhAva che. eTale mokSamAM jene rAga dveSa hotA nathI mATe temanAmAM kachuA kaMkAsa paNa hotA nathI. pAMca sakArone sevIe te mukti pada pAmIe chIe. 49 zIla tima saMteSa tima sAdAI samatA saMyame, nijaguNAnaMdI munIzvara mukti udyAne rame, For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - [vijyapaghasakRitarAga mada ne meha hIna muni ghAsanA saMthAramAM, beThAM chatAM je zAMti pAme te na cakI rAjyamAM. 50 spaSTAthI-nijaguNAnaMdI eTale pitAnA jJAna darzanAdi guNomAM ramaNatA karavAmAM AnaMda pAmanArA sAdhu mahArAjAo nirmala zIyala guNa, saMtoSa eTale keI paNa jAtanA labha rahita, temaja sAdAI eTale chaLa prapaMca athavA mAyA kapaTa zarIranI zobhA vagerethI rahitapaNuM tathA samatA eTale rAga dveSa rahitapaNuM jyAM che tevA cAritranuM pAlana karatA mukti (prazAMti) rUpI udyAnamAM rame che. bhAvArtha e che ke nijaguNAnaMdI munirAjone mokSanAM sukha maLe che. AvA guNavALA eTale rAga, abhimAna, tathA mahAdi doSothI rahita sAdhuo ghAsanA saMthArAmAM beThelA hoya te chatAM jevI zAMtine bhagave che tevI zAMti cakravartIne rAjayanA sukhothI hotI nathI. kAraNake te cakanA rAjyamAM azAMtinA kAraNe ane zAMtinA zatruo rAga dveSAdinA kAraNe ghaNAM pramANamAM rahelA che mATe tevA rAjyamAM zAMti kyAMthI hoya ? 50 iMdrane paNa te nathI sukha je munine saMyame, teha sukha svAdhIna akSaya viSaya kakSA nA dame; lezathI paNa bhaya nathI tyAM teha AdhyAtmika sukhI, munirAja che AdhAra tene je karmodaya kukhI. 51 spadArtha-sAdhu munirAjane cAritranI aMdara je sukha che te sukha Indrane paNa nathI. kAraNa ke Indra, cakavartI vagerene sukhanAM je sAdhane che te padagalika sukhanAM sAdhano kSaNabhaMgura ane duHkhanA kAraNa hovAthI kharAM sukharUpa nathI paraMtu sukha bhAsana karAvanArAM che. tethI ja bIjA ajJAnI mUDha saMsArI jIvone indra ane cakravatIMnAM sukho meLavavAnI IcchA rahe che. vaLI te sukha paNa nAzavaMta che. kAraNa ke IndrapaNuM ke cakIpaNuM kAyama rahetuM nathI. te to amuka mudata sudhI ja Take che. te ja sukha kharuM sukha che ke je sukha svAdhIna hoya che athavA AtmAmAMthI ja utpanna thaeluM hoya che. vaLI je akSaya eTale nAza pAmanArUM nathI. eTale eka vAra maLyA pachI kaI vAra paNa jatuM rahevAnuM nathI. vaLI te cAritramAM viSayakAMkSA eTale IndriyonA viSaya bhegavavAnI IcchAne dabAvelI che tethI te cAritravaMta jIvane saMsArika sukhene bhogavavAnI leza paNa IcchA hatI nathI. vaLI jene kaI paNa jAtane jarA paNa bhaya nathI tethI teja jIva AdhyAtmika sukhI eTale AtmAnA guNonI ramaNatAne AnaMda bhegavanAra parama sukhI che. AvA munirAja je je pApakarmonA udayathI dukhI che te jIvenA AdhAra rUpa che. athavA duHkhI jIvone A sAdhu munirAja kharA AdhAra rUpa che. kAraNake teo bhAvadayAnA guNe karIne duHkhane nAza karavAne ne sukhI thavAne khare rasto batAve che, ne te raste duHkhI jIvane prayANa karAvIne sukhiyA banAve che. pa1. For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] mada madanane jItanArA mana vacana ne kAyanA, je vikAre te rahita je nispRhI paravastunA; mokSasukhanI vAnakIne te zramaNa ahIM anubhave, bhAvanimittone taje je te bhame na kadI bhave. 2 para spaSTArtha -A munirAje mada eTale abhimAnane tathA madana eTale kAmadevane jitanArA che. mana vacana ane kAyAnA vikArothI rahita che eTale manathI aneka jAtanI sArI sArI vastuo meLavavAnI, khAvAnI vagere je IcchAo te mananA vikAre, sArAM suMdara ane madhura gAna sAMbhaLavA vagere vacananA vikAre, ane suMdara sparzAdika bhegavavA vigere kAyAnA vikAre kahevAya che. AvA vikArathI munirAja rahita che. vaLI te munirAjene pArakAnI vastu levAnI bIlakula IcchA hatI nathI, kAraNake teo nispRhI eTale ke I paNa jAtanI spRhA vinAnA che. AvA nirmala cAritrane anubhava kare te A bhavamAMja mokSa sukhanI vAnagI rUpa che. athavA mokSanuM sukha kevuM che tene khyAla uttama prakAre pALelA cAritravaDe AvI zake che, mATe te cAritrane mokSanI vAnakI samAna kahela che. vaLI bhavanimitte eTale saMsAramAM rakhaDAvanArAM je kAraNe rAga dveSAdi tene jeo tyAga kare che teo A saMsAramAM kadApi bhamatA nathI, mATe he rAjarSi! tamAre AvA uttama cAritranuM avazya rakSaNa karavuM joIe. para prazama amRtapAna lInA pravrayAgrAhI muni, rAjarSi! tamane te maLI Aje nizAnI puNyanI; bhavasAgare kharUM pAmavAnuM jeha te pAmyA tame, karajo niraMtara catna raMge cetatAM kahIe ame. 53 spaSTotha-A dIkSAnA grahaNa karanArA munirAje prazama eTale jemanA rAga dveSa zAMta thaI gayA che tethI uttama prakAranI je zAMti te rUpI amRtanA pAnamAM lIna eTale Asakta hoya che. he rAjarSi! Aje tamane maLelI dIkSA prabala puNyanI nizAnI rUpa samajaje. A saMsAra rUpI samudramAM je kharUM pAmavAnuM che te dIkSA laIne tame meLavyuM che. mATe kaIka vIralA jIvane ja prApta thatI te dIkSAne pAmIne tame tenI ArAdhanA AnaMdapUrvaka karaje. ane tenuM pAlana karatAM cetatA raheje. eTale te cAritranuM pAlana karatAM sAvadhAnI rAkhaje athavA haMmezAM ALasane tyAga karaje. 53 pAra dIkSAno na pAme adhama purUSa pArane, pAmeja uttama dhanya purUSe have kahuM munidharmane; bAhya AMtara zatruonA saMga jhaMDI sarvathA, paradatta bhejana bhAva munitA ghAraje harI paravyathA. 24 For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadyasaMkRita spaSTA :------adhama purUSa athavA nIca svabhAvavALA manuSye AvI uttama prakAranI dIkSA kadAca grahaNa kare teA paNa tene pAra pAmI zakatA nathI athavA tee dIkSAnuM sArI rIte pAlana karatA nathI. keTalAka teA cAritra laine vacce ja tene tyAga kare che, paraMtu je uttama puNyazALI dhanya purUSA hAya che temaja A dIkSAnA pAra pAme che athavA te dIkSA laIne umaMgathI jIvanaparyaMta tenuM pAlana kare che. e pramANe dIkSAnuM svarUpa kahyuM. have huM tamane dIkSA lenAra muninA dharmonu svarUpa samajAvuM chuM. khAhya zatru eTale je jIvanI sAthe vaira bhAva thayeA hAya teno tathA AMtara zatru je rAga dveSa ema ane prakAranA zatruonA saMpUrNa paNe tyAga karo. vaLI parabyathA eTale bIjA jIvAne pIDA karavAnI bhAvanAno tyAga karIne athavA pArakAnI pIDAne dUra karIne temaja paradatta bhAjana eTale pArakAe potAnA mATe taiyAra karelI raseAimAMthI mAdhukarI vRttie maLela AhArAdikanu bhAjana karIne tame bhAvamunipaNuM dhAraNa karajo. 54 kara dvividha zikSA zIkhajo ne vastu tattva pichANo, sabaMdha gurUnI sAthe rAkhI mukti mAraga sAdhajo; svapara zAstrajJAna parahita anya Azaya vakritA, dharma sAdhana sAmyathI upadeza paNa guNa gurUtaNA, 55 spA :--he rAjarSi ! tame dvividha eTale eka grahaNa zikSA ane bIjI Asevana zikSA 2 A baMne prakAranI zikSAnuM svarUpa zIkhI lejo. vaLI tame vastutattvane eTale jIvAjIvAdi padArthonA sArane pichANajo eTale syAdvAda zailIthI jANajo. tathA tame gurUnI sAthe sabaMdha rAkhIne eTale gurUnA kahyA pramANe vatIne meAkSa mArganI sAdhanA karo athavA mekSa mAgamAM kAraNa rUpa jJAna, darzana, cAritrane parama ullAsathI bhAvapUrvaka sAdho. temaja tame svazAstronuM eTale AgamAdinuM tathA para zAstronuM eTale anya dazanIonA zAstronuM jJAna meLavajo. vaLI bhavya jIvAnu hita ( bhaluM ) karajo. ane anya eTale tamArI sAthe vAta karanAra bhanya jIvAnA zA Azaya athavA irAdo che te jANIne uttara Apajo. kAraNa ke sAmA mANasanA abhiprAyane jANyA vinA khelavAthI khIjA mahAvratanA bhaMga thavAnA saMbhava che. ane kSamAdi daza prakAranA dharmone sAdho, tathA dhanavaMta vageremAM te garIma vageremAM bheda bhAva rAkhyA vagara samAna bhAve bhavya jIvAne upadeza Apajo, temaja gurUnA jJAnAcArAdi pAMca AcAranI ArAdhanA karavA rUpa pAMca guNAne dhAraNa karajo. 55. gurUvinaya nA bhUlo bAhu sumAhune smarI, vidhiraMga hRdaye dhArajo ne jayeSTakramane AdarI; For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] zuddha tapa ArAdhaje AhAra zuddhi pAlaje, vikathAdi va caraNane upagapUrvaka sAdhaje. 56 spArtha -tame gurUnA eTale zrI AcArya bhagavaMta vagere mahApurUSanA vinayane bhUlazo nahi. kAraNa ke dIkSAnA ApanAra AcAryAdi gurUone vinaya karatAM vidyA jaladI AvaDe che ane karmanI nirjarA vagere jarUra thAya che. paraMtu jeo temane avinaya kare che teo pApa karmone bAMdhe che. A prasaMge gurU vagerene vinaya karatAM bAhu tathA subAhune yAda karajo eTale bAhu subAhunI peThe gurUne vinaya umaMga pUrvaka karaje. vaLI hadayamAM vidhi tarapha bhAva rAkhaje. ceSTha kramane AdarIne eTale jeo potAthI dIkSA paryAye moTA hoya temanA krama pramANe temane vaMdanAdika karaje. ane zuddha tapanI ArAdhanA karajo eTale vidhipUrvaka zubha tapa karaje, kAraNa ke nirdoSa tapa vaDe nikAcita karmone paNa nAza thAya che. vaLI AhAra zuddhinuM pAlana karajo. eTale beMtAlIza deSa rahita AhAra pANI grahaNa karaje arthAt koI paNa jAtanA doSa rahita zuddha AhAradine vAparaje. temaja vikathA eTale anyanI niMdA karavI tene athavA dezakathA, rAjakathA, kathA ne bhaktakathA e cAra prakAranI vikathAne tyAga karaje. aMte upayoga pUrvaka eTale aticArAdika na lAge tevI rIte mokSanA parama kAraNa rUpa cAritra dharmanuM apramatta bhAve pAlana karaje. 56. sAcavI jayaNA kSaNe kSaNe zayana bhejana Adine : karo tame zrutazravaNa vidhine zIkha dharI harSane svAdhyAya karajo ne bhaNeluM yAda karajo cittanI, sthiratA dharIne vaje hAMsIja alpajJAnInI, pa7 spaSTAthe-tame kSaNe kSaNe jayaNa sAcavaje eTale upayoga pUrvaka pravRtti karajo. kahevAnuM tAtparya e che ke koI jIvanI hiMsA na thaI jAya tenuM bAbara dhyAna rAkhajo. zayana karatAM eTale sUtI vakhate tathA bhejana vagere karatAM avazya jayaNA rAkhajo. kahyuM che ke "jayaNAe dhamma" jayaNAthI ja dharma sacavAya che. athavA jayAM jayaNA nathI tyAM dharma nathI, kAraNa ke jayaNA eja dharmanuM mUla che. mATe jayaNAM sAcavIne dareka kriyA karaje. vaLI zrata zravaNavidhi eTale zrutajJAna je Agame tene sAMbhaLavAnI vidhine manamAM rAjI thaIne zIkhaje. vaLI tame svAdhyAya kare eTale vAcanAdi pAMca prakAranA svAdhyAthane karajo. athavA sUtrAdinuM bhaNavuM, vAMcavuM, pUchavuM, anuprekSA eTale bhaNelAnuM saMbhAravuM dharmakathA ema pAMca prakArano svAdhyAya karaje. vaLI cittanI sthiratA rAkhavA pUrvaka je sUtrArtho jANI gaelA he tene vAraMvAra yAda karaje athavA saMbhALaje. kAraNa ke je bhaNeluM saMbhAravAmAM Ave nahi te bhUlI javAya che. vaLI pitAthI alpajJAnavALA eTale jeo ochA jJAnavALA hoya temanI mazkarI karaze nahi. kAraNa ke A karmAdhIna che tethI je jJAnAvaraNIya karmano kSaye pazama hoya te pramANe ja bhaNI zake che. 57. For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasarakRta Daja vivAdane nA abuddha buddhi bhedane, kare na zAstra bhaNAvaje vinayAdi hIna kupAtrane mUla uttara guNa badhAM ArAdha dharI harSane, pAlaje bahu raMgathI nita ATha pravacana mAtane. pa8 spaSTAthI-vivAdane eTale zAbdika (barADA pADIne) jhagaDA karavAno tyAga karajo, ane abuddha jIvenA buddhi bhedane kara nahI eTale ajJAnI ane tuM buddhihIna chuM, ne huM buddhizALI chuM, e buddhi bheda karavA nahI, kAraNake tema karavAthI kaSAyAdi prakaTe che ane vinaya vagere sadguNothI rahita kupAtrane jinagamo bhaNAvaze nahi. kAraNa ke jema sapane pAeluM dUdha paNa jhera rUpe bane che, tema kupAtrane ApelI vidyA lAbhane badale nukazAna kare che. vaLI mUla guNa eTale pAMca mahAvrato tathA uttaraguNa eTale rAtrI bhojana viramaNa, piMDa vizuddhi vagere badhA guNonI harSa pUrvaka athavA AnaMdathI ArAdhanA karajo. vaLI pAMca samiti tathA traNa gupti ema ATha pravacana mAtAne haMmezAM bahumAnathI ArAdhajo. ahIM samiti vagere 8 guNe cAritra rUpI bAlakanuM rakSaNa karavAne mAtA samAna hevAthI aSTa pravacana mAtA kahevAya che. 18 kedhane kSAMtiguNe tima namratAe mAnane, saralatAthI kuTilatAne teSa guNathI lebhane, virAgyaraMge rAga haNa pUrNatA guNa dhAro, kalezahIna mana mukti che Ima cittamAM avadhAro. 59 spaSTArtha - he rAjarSi! tame krodhane kSamA guNane dhArIne haNa eTale nAza karajo athavA kodha karavAne prasaMga Ave athavA jyAre bIjA jIvanI upara gusse thaI jAya te vakhate sAmAne aparAdha hoya te tenI kSamA karo. e pramANe kSamA rAkhavAthI krodhane chatAya che. mANasa mAtra bhUlane pAtra che evuM vicArIne tenA upara krodha karaze nahi. vaLI mAnane eTale garva athavA abhimAnane namratA guNathI eTale naramAzathI jIta. huM bIjA karatAM caDhiAto chuM, mArA jevo kaI nathI evA prakAranuM abhimAna karavuM nahi. kAraNa ke abhimAna karanAra chanA guNe nAza pAme che. vaLI kuTilatAne eTale kapaTa -mAyA prapaMcane saralatA guNathI dUra karajo athavA to tame koInI sAthe kapaTa bhAva rAkhaze nahi. keIne chetaraze nahi. paraMtu vicAra vANI temaja vartanamAM sarala thajo. jevA bhAva hoya, tevuM bele, ne tevuM ja vartana rAkhaje. tathA lAbhane teSa guNathI eTale saMtoSa rAkhIne dUra karaje. kAraNa ke jyAM sudhI lobha dUra thato nathI tyAM sudhI jIvane kharI zAMti maLatI nathI. vaLI rAgane eTale padArthonI prItine vairAgya bhAvathI dUra karajo. kAraNa ke jyAM sudhI rAga dUra thato nathI tyAM sudhI nija guNaramatA nirmaLa bhAve thatI For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] nathI. temaja svAbhAvika pUrNatA guNane dhAraNa karaje. kaleza vinAnuM eTale viSaya kaSAyAdinI bhAvanA rUpa ArtadhyAnAdithI rahita evuM je mana teja mukti che evuM manamAM avadhAre eTale nakakI karaje. 59. divasacaryA rAtricaryA pAla apramattatA, dhArajo guNa ATha hitakara AtmaguNagaNaramaNatA; zubha bhAvanAo bhAvaje dIpAvavA nija sAdhutA, rAjarSi ima gurU dezanA avadhAratA rAjI thatA. 60 spaSTArtha -divasa caryA eTale divase karavAnI pratikamaNAdi tathA sUtrapaurUSI AdinA samudAyarUpa kriyA athavA jJAnAcAra vagere pAMca AcAra temaja rAtricaryA eTale rAtre pALavAnA AcAronuM apramattapaNe pAlana karo. ane hitakArI eTale AtmAne mokSa mArganI ArAdhanAmAM TakAvanArA ATha guNone tathA Ama guNa gaNa ramaNatAne eTale potAnA jJAnAdika guNAmAM ramaNa karavA rUpa guNane dhAraNa karo. temaja anitya bhAvanA vagere sArI sArI 16 bhAvanAone bhAvaje. kAraNa ke sArI bhAvanAe bhAvavAthI potAnuM sAdhupaNuM zobhe che. A pramANe gurUe vipulavAhana rAjarSine dIkSA lIdhI tyAre upadeza Ape. gurU mahArAjano A upadeza rAjaSie ekAgratAthI sAMbhaLyo ane te sAMbhaLIne teo AnaMda pAmyA. A zlokamAM jaNAvelA-AtmAne hitakArI 8 guNonI bInA TUMkamAM A pramANe jANavI-1 khAsa jarUrI ja vicAre karavA-bIna jarUrI vibhAva dazAnA vicArothI karma baMdha thAya che, ema samajIne ahitanA karanAra azubha vicAra na karavA joIe. je vicAronuM bhAvi pariNAma (phala) Atmatatvane athavA mekSamAgane poSe, tevA ja vicAra karavA joIe. atyAra sudhImAM A AtmAe bIna jarUrI vicAra karavAthI ghaNuM ja nukazAna bhogavyuM che. mATe kadAca azubha vicAre azubha nimittAdinA saMsargathI AvI jAya, to tarata ja sAvadhAna thaIne zubha vicAra karavA joIe. 2. khAsa jarUrI balavuM-jema AraMbha samAraMbhAdi nimitte gRhastha zrAvikAne ghaNuM vAra balavAne prasaMge upasthita thAya che, tema munivarone hotuM nathI. kAraNa ke muni jIvanamAM AraMbha samAraMbhAdi karAya ja nahI. mATe munivare jyAre abhyAsa karavAno, dharmopadeza devAno, ke dhArmika praznAdine pUchavAno, ke samajAvavAno prasaMga jaNAya, tyAre ja hita-mita--priya--ane satya vacana bole che, ne te sivAyanA TAImamAM mauna dhAraNa kare che. paNa teo bIna jarUrI vAta ke gappA ThaThThA mazkarI karatAja nathI. je belavAnuM hoya, tenA bhAvi zubha pariNAmano nirNaya karIne ja kuzala munivara gADha karma baMdhAdithI jarUra bacI zake che, ne bahuja karmanirjarAdi viziSTa lAbhane jarUra pAmI zake che, ne mekSamArganI ArAdhanA karavA rUpa pitAnA sAdhya For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasukRita khijjune jarUra sAcave che. samajI AtmA zAMtithI vicAraze, teA jarUra jaNAze ke--khIna jarUrI khelavAmAM amUlya TAImano durUpayoga jarUra thAya che, ne rAga dveSAdi kAraNeAnI paNa utpatti thatAM meAkSamArganI ArAdhanAmAM paNa anahada nukazAna bhAgavavuM paDe che. ema samajIne khAsa kAraNeja munivare dravya kSetrAdinI vicAraNA karIne kheAle che. jo bhASA upara kAbU rakhAya, teA munivaro jarUra prazAMtimaya zramaNa jIvanarUpI naMdanavanamAM vicarIne nijaguNaramaNatA rUpI phUlanI sugaMdhaneA anubhava kare che. 3. khAsa jarUrI pravRtti karavI--ahIM je eka sthAnakethI bIje sthAnake javuM, Avavu vagere kriyAe te pravRtti kahevAya. munivaree devavaMdana, gurUvaMdana, vaiyAvRtyAdi khAsa kAraNe ja tevI pravRtti karavI joie. jo te pramANe vartta nahI, te jarUra te sacamAdinI ArAdhanA parama ullAsathI karI zakatA nathI. ema samajIne niSkAraNe pravRtti karavIja nahI. 4. khAsa jarUrI jovuM--srI AdinA rUpane jovuM e bhayaMkara duHkhanuM kAraNa che, tevA rAga dveSanA kAraNeAthI dUra rahIne deva gurU pravacanAdinA darzana karavAmAM AtmAnuM hita jarUra thAya che. kAraNa ke jemaNe, (arihatAe) rAgAdi bhAva zatruone nAza karyAM che, ne jee (gurUmahArAjAe) rAgAdino nAza karanAra nirmaLa meAkSa mArganI ArAdhanA parama ullAsathI karI rahyA che, tathA je azAMtinA parama kAraNa rAgAdine dUra karavAno AmAda mA batAve che. te devAdine jovAthI temanA zuddha svarUpano edha thatAM te mAge pravRtti karanArA munivaro jarUra ahitAdi svarUpa bane che. ema samajIne he rAjarSi ! tame azubha rUpane joze nahI. kAraNake bIna jarUrI azubha rUpAdine jovAthI A bhUtakAlamAM ghaNuMja nukazAna bhAMgavyuM. AtmAe 5. khAsa jarUrI sAMbhaLavuM--mIna jarUrI vacano sAMbhaLavAthI mananI asthiratA, rAgAdinI utpatti, jhaghaDA vagere aniSTa prasa`gA upasthita thAya che, ne tethI pariNAme cIkaNAM karmo baMdhAya, bhava bhramaNAdinA duHkhA bhAgavavA paDe mATe khIna jarUrI zabdo sAMbhaLavA ja nahI. eTale te tarapha upayoga rAkhavA nahI, ne jinopadezAdi sAMbhaLavAmAM lIna thavuM joie. 6 jUnA vera jhera bhUlI javA, ne navAM vaira jhera utpanna karavA nahI. dIkSA lIdhA vhelAM kAinA pratye vairabhAva rAkhyA haiAya, te bhUlI javA, ne have pachI tevuM vaira na khaMdhAya te rIte sAvadhAna rahIne saMyamAdinI ullAsathI ArAdhanA karavI joie. 7 karmabaMdhanA kAraNeAthI bacavuM--munivare kayA kAraNathI kayu' kama kabaMdhanA kAraNeAne samajIne lakSyamAM rAkhIne karma na baMdhAya, te rIte vacanA Ale che, tathA pravRtti kare che. karmano madhakAla e svAdhIna kAla For Personal & Private Use Only khaMdhAya che, te vicAra kare che. che, ne uddayakAla Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ razanA ciMtAmaNi ] e parAdhIna kAla che, ema samajIne kaSAyAdine sevavA nahI, A rIte vartavAthI kamanAM kaDavAM phala bhegavavAM paDatAM nathI. 8 jinezvara devanA svarUpanI bhAvanA sahita Atmika lAbhAlAbhanuM saravaiyuM-he rAjarSi ! Aje tame je nirmala darzana jJAna sahita saMyamanI ArAdhanA pAmyA che, tenuM aMtima phala eja che ke-prabhu jinezvara deve je mAgane ArAdhI mokSanA avyA. bAdha sukha meLavyA, te mAne yathArtha svarUpe eALakhI, tenI niraMtara bhAvanA karavA pUrvaka cAritrane sAtvika bhAve ArAdhI arihaMta svarUpa banIne siddhi padane pAmavuM. ema vicArIne jinezvara deve ArAdhelA mokSamArganA svarUpanI niraMtara jarUra ciMtavanA karavI. tathA meM dararoja Atmika guNanI ArAdhanA keTalI karI ? ne pramAdAdi nimitte temAM virAdhanA deSa kayA kayA lAgyA che? te vicArI ne dUra karI apramattabhAve saMyamAdinI ArAdhanA karaje. A prasaMge je je aMze nirUpAyika svabhAve parama ullAsathI mokSamArganI ArAdhanA thAya, te te aMze (teTalo) lAbha samaja. ane virAdhanAnA kaSAyAdi nimittomAMnA keI paNa nimittathI ArAdhanAmAM atikramAdi dezomAMno kaI paNa deSa lAge, te virAdhanA rUpa alAbha samajo. munivaroe ucita samaye vicAravuM joI e ke Aje divasamAM ne rAtamAM keTalI ArAdhanA thaI ne keTalI virAdhanA thaI? je AtmA ArAdhanAnA paMthe apramattabhAve vicarato hoya, ne virAdhanA na thatI hoya, te samajavuM ke Aje huM dhanya chuM, kRtArtha chuM. ane je virAdhanA thatI jaNAya, te tenA kAraNo nizcita karIne te dareka kAraNanA prasaMgathI dUra rahevA niraMtara sAvaceta raheje. A rIte haMmezAM saravaiyuM kADhanAra munivare mekSamArganI ArAdhanA sAtvika bhAve kare che. ne virAdhanAthI jarUra bacI zake che. kApaDa vagerenA vahepArIo paNa dararoja lAbhAlAbhanuM saravaiyuM kADhI lAbhane ne toTAno nirNaya karI vizeSa lAbha tarapha lakSya rAkhIne nukazAna AvavAnA kAraNothI bacIne vArSika lAbhAdimAM vadhatAM potAnuM jIvana sukha zAMtimAM gujAre che. A daSTAMtathI sacoTa samajAya che ke-dararoja ArAdhanAnuM saravaiyuM kADhavAnI paddhati sAdhu jIvanamAM bahu ja lAbhadAyaka che. A AThe guNamAM ATha pravacana mAtAnuM rahasya samAeluM che. he rAjarSi ! zubha bhAvanAne AdhAre ja ArAdhanA thatI hovAthI anityabhAvanA, azaraNa bhAvanA vagere 16 bhAvanAo paNa phurasade jarUra bhAvaje. A bhAvanA zabdanA artha ane bheda, vagerenuM svarUpa TUMkAmAM A rIte vicAra-bhAvanA zabdanI vyutpatti mAte ti rAvanAA rIte thAya che. je vicArAya te bhAvanA kahevAya. zubha-azubha vicAre hovAthI tenA zubha bhAvanA, ane azubha bhAvanA ema be bhede jANavA. zubha bhAvanAnAM ghaNAM bhedane 16 bhedamAM samAveza karIne anityabhAvanA vagerene jANIne vAraMvAra vicAravI joIe. teja pramANe azubha bhAvanAnAM ghaNAM bhedane kAMdapa bhAvanA vagere pAMca bhedamAM samAveza karyo che. (1) kAMdApI bhAvanA, (2) kelibaSI bhAvanA, (3) AbhigikI bhAvanA, (4) dAnavI bhAvanA, (5) saMmehI bhAvanA. A For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasarikRta rIte pAMca bheda jANIne tyAga karavA lAyaka che. azubha bhAvanAnuM svarUpa samajIne tethI AtmA dUra rahIne parama zAMtithI zubha bhAvanAo bhAvIne nija guNa ramaNatAne apUrva AnaMda anubhave che, mATe zubha bhAvanAone samajatAM pahelAM te pAMca azubha bhAvanAone jarUra jANavI joIe. A muddAthI TUMkAmAM te pAMca bhedanuM svarUpa jaNAvuM chuM - 1 kAMdapI bhAvanA-zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza. A pAMca kAma guNonI vicAraNA. 2 kaeNlibaSI bhAvanA-dveSAdi nimitte kalezAdi karavAnI vicAraNA. 3 AbhigIkI bhAvanA-cuddhAdinI vicAraNA. 4 dAnavI bhAvanA (AsurI bhAvanA)-moha mada matsarAdinI vicAraNA. pa saMhI bhAvanA-kuTuMbAdimAM mamatA vagere piSanArI vicAraNA. A pAMca azubha bhAvanAomAM viSaya kaSAyAdine piSanArI tamAma azubha bhAvanAone samAveza karyo che ema samajIne citta rUpI jalane (pANIne) nirmala banAvavAne mATe kataka phalanA cUrNa jevI zubha bhAvanAo niraMtara jarUra bhAvajo. A zubha bhAvanAomAM eka paNa zubha bhAvanAmAM lIna banelA AtmAo ghaNAM cIkaNAM karmorUpI kASTane bALI kevalajJAnI thaIne siddhi padane pAmyA che, pAme che, ne pAmaze. tethI he rAjarSi! tame te 16 bhAvanAonuM svarUpa TUMkAmAM A pramANe vicAro-- 1 anitya bhAvanA, 2 azaraNa bhAvanA, 3 saMsAra bhAvanA, 4 ekatva bhAvanA, 5 anyatva bhAvanA, 6 azucitva bhAvanA, 7 Azrava bhAvanA, 8 saMvarabhAvanA, 9 karmanirjarA bhAvanA, 10 loka svabhAva bhAvanA, 11 bodhi durlabha bhAvanA, 12 dharmabhAvanA sahita te dharmanA kahenAra zrI arihaMta prabhunA svarUpanI bhAvanA. 13 maitrI bhAvanA, 14 pramAda bhAvanA, 15 karUNa bhAvanA, 16 mAdhyazya bhAvanA. A rIte te 16 bhAvanAnAM nAma jANavA. te dareka bhAvanAnuM svarUpa TUMkAmAM A pramANe jANavuM- 1 anitya bhAvanA-he jIva! A anityatva rUpa (anityapaNA rUpI) rAkSasa je vaja jevA majabUta zarIrane dhAraNa karanArA zrI tIrthaMkara gaNadhara vagere lakattama mahApuruSane tathA 33 sAgarepama pramANa dIrgha AyuSyavALA anuttara vimAnavAsI deva vagere zreSTha devene paNa gaLI jAya che, te pachI keLanA garbhanI jevA tuccha (durbala) zarIrane dhAraNa karanArA tArA jevA jIvone gaLI jAya, emAM navAI zI? A rIte kahevAnuM tAtparya e che ke6 saMghayaNamAM vArSabha nArAca saMghayaNa uttama kahyuM che. kAraNa ke te bahu ja majabUta hoya che. tevA saMghayaNavALA jIvo paNa cAlu bhavanuM AyuSya pUrNa thatAM mokSamAM ke deva gati AdimAM jAya che. teo paNa ahIM kAyama rahI zaktA nathI, to pachI sevA (chevaTrA) jevA halakA saMghayaNane dhAraNa karanArA jI AyuSya pUrNa thatAM dehAdine tajIne cAlyA jAya, emAM lagAra paNa Azcarya pAmavA jevuM cheja nahi. saMsArI jIva cAra gati For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rerAnA ciMtAmaNi ] mAMnI keI paNa gatimAM cAlu bhavanA AyuSyanI sthiti pramANe ja rahI zake che. ne te sthiti pUrI thAya, tyAre te sthAnanuM ( gatinuM ) jarUra parivartana kare che. jyAre janma thavAnA samayathI mAMDIne jIvananA cheDA sudhI sAthe raheluM zarIra paNa pitAnuM thatuM nathI. eTale je zarIranA poSaNa vagerene mATe anIti Adi sevIne paNa meLavelA dhana vagerene ghaNIvAra durUpayoga karyo, ne te anIti AdithI bAMdhelA karmonA phala te pitAne ja bhegavavA paDaze. AvA skUla zarIrane paNa parabhavamAM javAnA TAIme kaI paNa saMsArI jIva sAthe laI jato ja nathI. phakta bahuja sUkSma evA tejasa kAmaNa zarIrathI vIMTAyelo ja te (jIva) parabhavamAM jAya che. A rIte kahevAnuM tAtparya e che ke-A bhavamAM bAMdhelA zubhAzubha karmone ja sAthe laIne saMsArI jIva parabhavamAM jAya che. A vakhate ajJAna mehAdithI pote hAlAmAM hAluM mAneluM te zarIra parabhavamAM sAthe jatuM nathI. A jIva tenI uparanA mehane laIne mekSa mArganI ArAdhanA karI zakayo nathI. mATe kSaNabhaMgura dehano meha tajIne mokSamArganI ArAdhanA apramattabhAve karI siddhinA sukha meLavavAmAM ja mAnava janamanI sArthakatA che. A jIvane DhAMkyA karmonI khabara na hovAthI acAnaka azAtA vedanIyAdi karmodaye regAdinI asahya pIDA bhegavavAnA TAIme te (jIva) A rIte pastA kare che ke-arere! meM jyAre zarIra nIrogI hatuM, tyAre dharmArAdhana karyuM nahi, ne aneka pApa karmo karavAmAM lIna banyo. have mAruM zuM thaze? bhaviSyamAM Avo pastAvo karavo na paDe, mATe cetIne he jIva! jyAM sudhI A zarIra nIrogI (rega rahita) heya, jarA (ghaDapaNa) thI jarjarita thayuM na heya, indriyanI svasthatA haya, jIvanadArI nirupadrava hoya, tyAM sudhImAM mokSa mArganI ArAdhanA jarUra karavI joIe. zrImarUdevA mAtA jevA anaMtA jene aMtamuhUrtamAM paNa kevalajJAnane pamADanArA A manuSya bhavanI durlabhatAne samajanArA saMsArI bhavya jene mokSa mArganI sAtvika ArAdhanA karavAmAM parama vinarUpa zarIranI mamatAnI mAphaka viSaya sukha paNa parama vina rUpa ja che. te parama vidanathI kAyama dUra rahevAnI bhAvanAvALA puNyazAlI bhavya jIvee tenA saMbaMdhamAM potAnA AtmAne A rIte samajAvavuM joIe ke-he jIva! viSaya bhogathI mAneluM sukha, e sAcuM sukha cheja nahi. kAraNa ke te sukha strI Adi durgati dAyaka para sAdhanethI utpanna thAya che. AvuM parAdhIna sukha nizcaye kSaNika ja hoya che. eTale te vadhAre kAla sudhI TakatuM nathI. vaLI te sukha viSayanI kAMkSA (IcchA) rUpa kIcaDathI meluM baneluM che, ne A saMsAramAM te mahAbhayanuM kAraNa che. A jIva evuM jANe che. chatAM te duSTa buddhithI prerAIne viSaya sukhamAM ja rA mA rahe che. paraMtu DAhyA purUSe te taddana bhaya vagaranA ne svAdhIna evA AdhyAtmika sukha (nija guNemAM ramaNatA karavAthI prApta thatA sukha, mokSa mArganI parama ullAsathI ArAdhanA karavAthI maLatA AtmikAnaMdanA anubhavarUpa sukha) mAMja lIna bane che. kAraNake te AdhyAtmika sukha zAzvata che, ne iMdriyenA sukya (tophAna, svachaMdatA bharelA vartana) thI rahita che. jema bilADe For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vijayapaghasarikRtagharamAM pesIne dUdha pIe, tyAre te tene mAravA mATe lAkaDI ugAmIne ubhelA gharanA mAlIka tarapha najara paNa karato nathI, ne lAkaDIne mAra sahana kare che. tema A ajJAnI mUDha viSayAnurAgI jIva paNa viSaya sukhane (viSaya sukha rUpI dUdhane) jogavatAM yama rAjAthI lagAra paNa hIte nathI. ahIM yama zabdathI AyuSyane cheDe samaje. AnuM kharuM rahasya e che ke duniyAmAM rahenArA tamAma saMsArI jIvene je maraNane bhaya, te moTAmAM moTe bhaya che. kAraNa ke saune jIvavuM ja game che. mAre acAnaka mAravAnuM che. AvAM maraNane bhaya jene hoya, tene "viSaya" e zabda sAMbhaLatAM kaMpArI chUTe che. eTale teo svane paNa viSenI vicAraNA paNa karatA ja nathI. have zarIrAdinI anityatAne daSTAMta ApIne samajAve che-he jIva! zarIranuM nazvarapaNuM parvatamAMthI nIkaLelI nadInA pUra jevuM che vagere bInA pahelAM je vistArathI kahI che, tene dhyAnamAM rAkhIne je zarIramAM maha rAkhe che, tene paTAvIne, te meha mekSa mArganI ArAdhanA karavAmAM rAkhaje. vaLI he jIva! tAruM AyuSya vAyarAthI hAlatI dhajAnA jevuM vinezvara che, ema cokkasa samajaje. zarIranuM teja-strIonI AMkhanuM je ghaDI ghaDImAM ughaDavuM, ne baMdha thavuM, tenA jevuM vinazvara che. eTale te paNa kAyama eka sarakhuM rahetuM ja nathI. ema mAMdA lekane ke vRddhone levAthI khAtrI thAya che. ane A tArI juvAnI te paNa jarUra javAnI ja che, kAraNake jema dIvAnI jyotane raMga kSaNe kSaNe badalAya che, tema juvAnInA raMga paNa kSaNe kSaNe badalAtA hovAthI te mardonmatta hAthInA kSaNe kSaNe hAlatA moTA kAnanA jevuM asthira che. mATe juvAnIno mokSamArganI ArAdhanA karavAmAM upayoga karavuM joIe. tathA svAmIpaNuM (zeThAI, adhikariyANuM) uMghamAM uparA uparI AvatA svapnanI zreNi jevuM asthira che, temaja lakSmI vIjaLInA jevI capala vinazvara che. ane putrAdine prema kAyama eka sarakho raheto nathI ema najaro najara joIe chIe. te prema svArtha pUrato ja che. svArtha saryA pachI pahelAM je prema dekhAte ja nathI. ne rUdana vagere paNa svArthanI derI tUTI javAthI ja karAya che. mATe putrAdinI upara je prema rAkhIe chIe, tevA premathI dhamarAdhana karI mokSanA sukha meLavavAmAM ja mAnavajanmanI kharI sArthakatA che. he jIva! A rIte duniyAmAM dekhAtA deha-strI dhana vagere tamAma padArtho anityaja che. ema je tArA hRdayamAM ThasAvIza, to vahAlAmAM hAlI ke sArAmAM sArI kaI paNa vastuno (putrAdine paNa) nAza thatAM tene lagAra paNa dilagIrI thaze ja nahI. kAraNa ke je vinazvara che, eTale je vastuno svabhAva ja nAza pAmavAne che, te yogya samaye ke kaI paNa kAle nAza pAme ja. emAM Azcarya pAmavA jevuM cheja nahi. paraMtu jemanA manamAM emaja kaseluM che ke A strI dhana zarIra vagere padArtho nAza pAmeja nahi. evA mUDha che te eka ghaNAM vakhatanI jUnI ghAsanI jhuMpaDI nAza pAme, to paNa haMmeza royA ja kare che. tevA mUDha jIvonuM paNa kalyANa karavAnI akhUTa bhAva dayAnA bhaMDAra jevA zrI tIrthaMkara prabhue pharamAvyuM che ke he bhavyajI ! A svArthI saMsAramAM For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] kaI koInuM cheja nahI, eTale tamArUM kaI nathI, ne tame paNa keInA nathI ja. A rIte dInatAne tyAga karIne dararoja AtmAne zIkhAmaNa Apaje. ne samajI leje ke eka mAre AtmA ja zAzvata che, ne te uttama darzana jJAna cAritra guNone dhAraNa karanAra che. te sivAyanA je bIjA tamAma padArtho dekhAya che, te sarva AtmakalyANane bagADanArA kSaNa bhaMgura bAhya padArtho ja che. eTale te sarve padArtho duHkhanA ja kAraNa che ema samajI leje. yAda rAkhajo ke saMjoganA nimitteja eTale anitya padArthonA khoTA mehane laIne ja A tamAma jIve duHkhanI paraMparA bhegavI rahyA che. mATe tame bhega tRSNAne tyAga karajo, ne haMmezAM zuddha citta mamatAno nAza karAvavAmAM asAdhAraNa kAraNa evI A anitya bhAvanAne bhAvaje. ahIM ArIsA bhuvanamAM anitya bhAvanA bhAvatAM kevala jJAnane pAmelA zrI bharata cakravatInuM daSTAMta zrIbhAvanA kalpalatA vagere graMthomAM vistArathI jaNAvyuM che. te vAraMvAra vicAravuM joIe. 2. azaraNa bhAvanA-A jIva azAtA vedanIvAdikane acAnaka udaya thAya, tyAre ghaNuM Adhi vyAdhinI pIDA rIbAI rIbAIne bhagave che. te vakhate tyAM tenA mAtA, pitA, bhAI, dIkarA, strI vagere paNa hAjara hoya che. ne najare najara tenI dayAmaNuM duHkhamaya paristhitine jue che. chatAM te hAjara rahelAmAM kaI paNa AtmA tenuM duHkha vaheMcIne laI zakatA nathI. jyAre tenuM maraNa najIka Ave, tyAre zaraNa vinAne te jIva retAM retAM ahIMnA tamAma sagAM saMbaMdhi, dhana, deha vagerene tajIne bAMdhelAM AyuSya karmane anusAre cAra gatimAMthI koI paNa gatimAM jAya che. zrI jinabhASita dharmanuM ja je zarANuM, teja sAcuM zaraNuM che. A dharmanuM zaraNu jeNe svIkAryuM nathI, te jIva zaraNu rahita kahevAya che. ane je jIve nyAya zAstrAdine jANe che, tathA jeo maMtra taMtranI prakriyAnA, ne tiSa zAstronA jANakAra che, teo paNa traNa lekanA saMsArI jIvone haNavAmAM hoMziyAra evA yamarAjAne harAvavAne samartha thaI zakatA nathI. tathA je Idra cakrI vAsudevAdinI AjubAju zastradhArI mahAsubhaTe vIMTAelA che, ne seMkaDe madonmatta hAthIo ADA ubhA rahelA hovAthI jemanI pAse javuM paNa bahuja muzkelI bhareluM che, tevA mahAsamartha Idra vagere saMsArI che paNa mahAsubhaTa hAthI vagerenI madada chatAM paNa AvatA maraNane rokI zakatA nathI. A rIte jIvane pitAnA mAnelA padArthomAMthI koI paNa padArtha maraNathI bacAvI zakatuM nathI. mATe teo azaraNa kahevAya che. vaLI jeo lagAra paNa takalIpha jogavyA vinA merU parvatane daMDa je karavAne ne pRthvIne chatra jevI banAvavAne samartha che, tevA zrI tIrthaMkara de paNa maraNane rokI zaktA nathI. eTale temanuM jIvana paNa AyuSya karmanI sthitine AdhIna ja hoya che. eTale tevA mahAsamartha AtmAo paNa AyuSyane vadhArI zakatA nathI. je jene nAyaka hoya, For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapaghasarikRtatenA janma nakSatramAM bhasamagrahanI chAyA paDe, te teNe pravartAvelA kAryamAM jarUra vinA AvyA vinA raheja nahI. te prabala puNyazAlI mahApurUSanA abhAvamAM tevuM bane, paNa tenI hayAtimAM tenA puNyanA prabhAve tevuM vina Ave ja nahIM. AvI sacoTa hakIkatane avadhijJAnathI jANanArA zakrendra prabhu zrI mahAvIradevane DuM AyuSya vadhAravAnI vinaMti karI. tenA javAbamAM prabhue eja jaNAvyuM ke amArA jevA tIrthaMkare paNa AyuSyane vadhAravAne samartha nathI. kAraNa ke tene te (vadhavAne) svabhAva che ja nahI. mATe dareka jIvane maravAne bhaya eka sarakho ja rahyo che. A bAbatamAM eka daSTAMta samajavA jevuM che. te TUMkAmAM A pramANe jANavuM-rAjAe eka bhayaMkara gunha karanAra mANasane phAMsIne hukama pharamAvyo. tyAM kacerImAM beThelA ghaNAM dayALu chAnI bhAvanA tene bacAvavAnI thaI, tethI temaNe rAjAne vinaMti karI ke-he rAjana ! Apa mahAdayALu che. kRpA karIne A mANasane phAMsIe caDhAvIne mAravAne hukama pharamAvyo che, te rada kare. rAjAe zarUAtamAM te tema karavAnI nA kahI. paNa bahuja vinaMti karavAthI chevaTe rAjAe pharamAvyuM ke-je A bhayaMkara gunho karanAra mANasa Thaso Thasa kAMThA sudhI bharelI telanI tapelI upADIne bajAramAM temAMthI eka paNa TIpuM nIce na paDe, tama pharIne ahIM Ave, teja phAMsIne hukama rada karIza. te mANasa teja pramANe karIne rAjAnI pAse AvyuM, ne tema karavAthI te bacI gaye. A daSTAMtamAMthI samajavAnuM e che ke A mANase maraNathI bacavA mATe jevI tIvra kALajI rAkhIne tapelImAMthI eka biMdu paNa paDavA dIdhuM nahI, tevI kALajI rAkhIne ApaNe strI AdinA jhAMjhavAnA nIra jevA khoTA mohamAM na phasAIe, ne parama u9lAsathI mekSa mArgane ArAdhIe, te jarUra maraNanA bhaya vinAnA siddha sthAnane a5 kALamAMja pAmI zakIe. jenA hRdayamAM AvI nirmala bhAvanA se Thasa bharelI che evA eka rAjakuMvarane jJAna daSTithI jaNAyuM ke-A huM AMkhanI tIvra vedanA bhegavuM chuM. tene strI Adi ke auSadhAdi koI paNa maTADI zake tema jaNAtuM nathI. mane khAtrI thaI ke-saMsAramAM kaI keInuM zaraNa (duHkhamAMthI bacAvanAra) cheja nahI. have kadAca mArA bhAgyodaye A vedanA zAMta thaI jAya, te savAre jarUra huM dIkSA laiza. A rIte vicAratAM uMdha AvatAM vedanA zAMta thaI gaI. ne savAre teNe mAtapitAnI AjJA laIne dIkSA lIdhI. te "anAthI muni' nAme oLakhAyA. temaNe saMyamane sAdhIne Atmahita sAdhyuM. azaraNa bhAvanAnA prasaMge bahuja TuMkAmAM jaNAveluM A daSTAMta che ke te vakhatanuM nathI, te paNa azaraNa bhAvanAne poSanArUM havAthIja jaNAvyuM che. kharI rIte zaraNa tarIke mAnavA lAyaka arihaMta siddha ane jinadharmaja che. kAraNa ke jenAthI sAcuM ane sthira sukha maLe, teja zaraNa kahevAya." zrI arihaMta vagerenI ArAdhanA karavAthI tevuM sukha jarUra maLe che. he jIva! strI AdinA khoTA mohane nAza karanArI A azaraNa bhAvanAne tuM dararoja bhAvaje. ethI tAre AtmA parama zAMtithI makSa mArganI ArAdhanA karIne jarUra siddhipadane pAmaze. For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanAci'tAmaNi ] 53 3. saMsAra bhAvanA----saMsaraNu eTale bhaTakavuM ke karavuM, tenuM nAma 'saMsAra ' kahevAya. Ama kahevAnu rahasya e che ke-karmAnusAre saMsArI jIva eka gatimAMthI bIjI gatimAM jAya, te javAnuM nAmaja saMsAra kahevAya, siddhone karyuM nathI, tethI temane saMsAra (eka gatimAMthI bIjI gatimAM javA rUpa) hoya ja nahi. jema lIMbaDAnA jhADamAM utpanna thayelA kIDA te (lIkhaDA) kaDavA chatAM tene te ajJAnAdi kAraNe mIThe mAne che, tema A jJAnAdithI gherAyeleA sa`sArI jIva sa`sAra apAra du:khathI bharelA che chatAM temAM te sukha mAnIne rakhaDI rahyo che. tathA jema masANIyA lADavAmAM elacInA svAda na hoya, tema saMsAramAM kharI sukha zAMtinA lagAra paNa svAda cheja nahi. ghaNAM zahera vageremAM evA rivAja heya che ke keAI marI jAya, tyAre kutarAne tu-tu kahIne bhegAM karI lAkaDazI ( lAkaDAnA jevA svAda vagaranA ) lADavA nAMkhe che. te masANIA lADavA kahevAya che. te khIjA sArA (svAdiSTa) lADavAnI apekSAe taddana svAda vagaranA hoya che. kAraNa ke te ghaNuM ochuM ghI vagere nAMkhIne banAvAya che. mATe ahI sasAranuM svarUpa samajAvavAne mATe masANIyA lADavAnuM daSTAMta ApyuM che. A saMsAra thIeTaranA jevA che ne temAM rahelA saMsArI jIvA naTa jevA che. nRtya kalAnA sArAmAM sArA jANakAra, ne dareka naTane nRtya kalA zIkhavanAra tamAma naTAne eka uparI naTa hoya che, te nAyaka kahevAya che. saMsAramAM A nAyakanA jevA ATha karmAM rahyA che. jema nAyakanA kahyA pramANe naTA nAca kare che, tema saMsArI jIvA karelA karmane anusAre deva manuSya tiryaMca vagere svarUpe nAca karI rahyA che. eTale eka gatimAM te aneka gatimAM paNa vividha rUpe paribhramaNa kare che. te A rIte-manuSyAmAM paNa koI manuSya bahu ja sAdI buddhivAle haiAya che, teA kAI manuSya jaDa buddhivALA dekhAya che, 1 lakSmIvALA, ne nina, 2 sukhI, ne duHkhI 3 nIrogI, ne rAgI. 4 suMdara AkRti (dekhAva) vALA, ne eDALa AkRtivALA. 5 zeTha ke nekara. 5 vhAlA ke aLakhAmaNeA cha rAjA ke prajA. 8 deva, manuSya, tiryaMca, nAraka. A jaNAvelA svarUpAmAMnA koIpaNa svarUpe sa'sAra rUpI thIeTaramAM sa'sArI jIvA nAcI rahyA che. eTale keTalAeka manuSyA mahAra bhAdi kAraNeAne sevavAthI jayAM ghaNA aMdhakAra heAvAthI rastAe paNa dekhAtA nathI evA naraka sthAnomAM utpanna thAya che. tyAM temane paramAdhAmIe zarIranuM chedana bhedana bALavuM vageremAMnA kAI paNa prakAre evA tIvra duHkhA upajAve che, ke te du:khAne kahetAM brahmA (mahAjJAnI) paNa thAkI jAya. ne keTalAeka jIvA kapaTa, khIjAne du:kha devuM, vageremAMnA koIpaNa kAraNathI jyAre tiryaMcagatimAM jAya che, tyAM paNa siMha vAgha hAthI haraNu khaLada khAkaDo varU vagere svarUpe bhUkha tarasa vadhe aMdhana (pAMjarAmAM pUrAvu', vagere) tADana tajanA, vAhanAdimAM joDAvavuM, vagere je duHkhA sahana kare che, tene kahevAne kAI paNa samatha nathI. tathA dAnarUci AdikAraNeAthI manuSya gatine pAmelA manuSyeAmAM paNa anA manuScAne lakSya-abhakSya sencu--asenyanA viveka lagAra For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI viparitapaNa hoto nathI. ne lAja, zarama, dayA vagere paNa hotA nathI. tethI teo haMmezAM mahAraMbhAdi karavAmAM ja lIna banIne ghaNAM cIkaNA karmo bAMdhe che ke jethI temane pharI paNa ghaNAM AkarAM dukhe gavavAM ja paDe che. temaja Arya dezamAM janmelA kSatriya brAhmaNa vagere Arya manuSya paNa azAna nidhanapaNuM, daurbhAgya, vyasana, vividha raMga, bIjAne hukama svIkAra, apamAna avajJAdane sahana karavA, vagere prakAre mAMnA keI paNa prakAre evAM tIvra dukha sahana kare che ke je duHkhe ghaNAM lAMbA kAle paNa kahI zakAya nahI. che janma kAlanI vedanA che eka mANasa keLanA garbha jevI ke maLa kAyAvALo bharajuvAna ne sukhI che. tenI kAyAnA rome rome agnimAM tapAvelI lAlacoLa se bhAMkavAthI tene je duHkha sahana karavuM paDe, tenAthI AThaguNuM AkarUM duHkha strInA garbhamAM rahelA jIvane hAya che. ne tenAthI anaMta guNuM duHkha jyAre jIva janma, tyAre hoya che. saMsArI jIvane bacapaNamAM mUtra, vijhA, dhULamAM ALoTavuM, ajJAna, parAdhInatA vagere duHkha bhogavavA paDe che, ne juvAnImAM dhanane kamAvavuM, mAtApitA vagerene viraha (maraNa, abhAva), aniSTa rega, dravya nAzAdinI AkarI pIDA bhegavavI paDe che, tathA ghaDapaNamAM zarIramAM pUjA thAya, AMkhamAM jhAMkhAza, zvAsa dama vagerenA nimitte azAMti bhogavavI paDe che. A rIte bAlyAdi traNa avasthAe AkarA dukhethI ja bharelI che. have tame kaho ke jemAM A jIva sukhe rahI zake, evI avasthA kaI che? javAbamAM eja samajavuM ke-cAthI avasthA che ja nahI. tathA keTalAeka ja samyakatva, saMyamAdinI ArAdhanA karIne devagatimAM jAya che. tyAM paNa zeka, kheda, adekhAI, bhaya, ochI RddhivALApaNuM, IrSyA, bhoga tRSNa vagerenI vedanAthI pIDAelA ne dInatAne dhAraNa karanArA deve bahuja kaleza bhogavatAM bhogavatAM potAnuM lAMbuM AyuSya pUruM kare che. A rIte saMsAra bhAvanA bhAvavAthI saMsAra upara moha dUra thatAM jarUra vairAgyabhAva prakaTe che. mATe he bhavya jIvo ! tame vairAgya rUpI velaDIne siMcavA mATe amRtanI vRSTi jevI A saMsAra bhAvanAne niraMtara bhAva. tethI kAyama vairAgya bhAva TakAvaze, ne mokSamArganI ArAdhanA paNa parama zAMtithI karI jarUra mokSanA avyAbAdha sukhe bhagavaze. 4. ekatvabhAvanA-A jIva ahIM eka ja janme che, ne maratI vakhate te duHkhI jIva ekale ja maraNa pAme che, tathA ekalo ja karma baMdha kare che, ne te bAMdhelA karmone phalene paNa ekalA ja bhogave che. temaja A jIva ghaNAM mahAraMbhAdinA duHkha veThIne je dhana meLave che, tene je ke putrAdi bhegA maLIne bhogave che kharA, paNa te azubhAdi karmo rUpe narakAdimAM to A jIva ekale ja jaIne ghaNuM duHkha bhogave che. paraMtu dhanane bhogavanArA putra vageremAMthI koI paNa tenI sAthe duHkhamAM bhAga levA jatuM For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAya = paranA ciMtAmaNI ] nathI. vaLI je A jIva je zarIranA piSaNa ane rakSaNAdi nimitta dInatAne dhAraNa karI cAre dizAmAM bhaTake che, ne dharmArAdhana paNa karato nathI, tathA pitAnA atizaya hitakArI jene paNa Thage che, temaja nyAyamArgane paNa bhUlI jAya che. je A zarIra paNa parabhavamAM jatA A jIvanI sAthe jatuM nathI. te pachI tame kahe ke A zarIrane kaI rIte madadagAra mAnI zakAya ? kahevAnuM tAtparya e che ke-zarIra para je meha che, te peTe moha che. tene tajIne tenAthI mokSamArganI ArAdhanA karavAmAMja dehanI sAthenA joIe. he bhavya ja ! svajana vagere te kevala matalabiyAja che. svArtha haze te teo tamAre jarUra bhAva pUchaze. paNa svArtha saryA pachI to tamArA sAmuM paNa joze nahIM. ema samajIne mokSa meLavavAmAM kharA madadagAra jenadharmanI parama ulAsathI ArAdhanA karI siddhinA sukhane meLavaje. 5. anyatva bhAvanA-A jIva parabhavamAM jatI vakhate ati priya A zarIrane paNa tajIne zubhAzubha gatimAM jAya che, to pachI putrAdinI te vAta ja zI ? eTale ahIMthI jatI vakhate ekaleja jIva parabhavamAM jAya che. AthI sAbIta thAya che ke-zarIrAdinuM svarUpa ne AtmAnuM svarUpa juduM juduM che. mATe zarIra vagerethI AtmA anya che, ne AtmAthI zarIrAdi padArtho anya che. ema samajIne he jIva! tArA zarIre sukhaDa cepaDanAra mANasanI upara rAga karIza nahI ne lAkaDI vagerethI tADanAdi karanAra mANasanI upara cheSa paNa karIza nahI. baMnenI upara samatA bhAva rAkhaje. ane dhanAdine poSanAra mANasanI upara tathA tene haranAra mANasanI upara paNa jarUra samatA bhAva rAkhaje. A rIte svapara padArthone yathArtha rIte oLakhanAra bhavya jIvane tamAma para padArthone nAza thatAM paNa lagAra paNa dIlagIrI thatI nathI, te te emaja samaje che ke-javAnA svabhAvavALA para padArtho jAya ja emAM navAI zI ? e jAya emAM mAruM kaMI paNa jatuM nathI. je mAruM che, te huM jANuM chuM ne te mArI pAse ja che, ne te samyakatvAdi traNe guNe kAyama rahevAnA svabhAvavALAja che. have huM mokSamArgane ArAdhI siddhasvarUpane jarUra prakaTa karIza. 6. azucisva bhAvanA-he jIva! jema lavaNa (mIThA)nI khANamAM mIThAM sAkara jevA svAdiSTa padArtho nAMkhIe, te te nAkhelA svAdiSTa padArtho paNa khArA khArA thaI jAya che, tema azuci padArthothI bharelI A kAyAmAM nAMkhelA sArA pavitra padArtho paNa durgadha mAre tevA azuci thaI jAya che. mATe A zarIra azuci che. eTale vijhA mUtra vagere kharAba padArthothI bhareluM che ema samajaje. 1 che | audArika zarIranI racanA che mAtAnA garbhamAM AvIne A jIva pitAnA zukra ane mAtAnA lohIne saMga thatAMnI sAthe zarIra banAvavAnI zarUAta kare che. anukrame (1) rasavibhAga, ne khaLa For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para [ zrI vijyapadmasukRita vibhAga (2) rasa vibhAgamAMthI iMdriyAdinuM manAvavu vagere paddhatie aMte mana:paryAptithI mananI racanA thAya, tyAre saMpUrNa anela te zarIra jarAyuthI vIMTAyeluM heAya che, te anukrame te mAtAe khAdhelA AhArAdine khAIne vadhavA mAMDe che. eTale zarIra mATu ane che. tethI du dhamaya, apavitra ane jharatI rUdhirAkri dhAtuothI bharelu, tathA karamIyA rAga gaDALA vagerenu' ghara kahevAya che. AvA ghaNAM malina padArthothI bharelA zarIrane kAi paNa samaju mANasa pavitra che, ema eleja nahI. ArA khAdhelA svAdiSTa suga MdhidAra lADavA, dUdha, dahI', zelaDInA rasa, dharAkha, ghekhara, kerInA rasa vagere paNa je zarIramAM bhaLatAMnI sAtheja duga'dhamaya maLarUpa thaI jAya che. A rIte apavitra evA zarIrane paNa mAhI jIvA pavitra mAne che e bahuja zAcanIya che. ANA A traNa zleAkeAthI zarIranI aMdaranA bhAganI apavitratA jaNAvIne have zarIranI vhAranA bhAgeAnI apavitratA jaNAve che:-- A zarIranI krAMti joine mujhAelA hai bahirmugdha AtmAe ! tame nhAtI vakhate A zarIrane seMkaDo ghaDAnu pANI nAMkhIne sAph karazeA, te paNa te saphAi (cAkhkhAza) lAMkhA TAIma sudhI rahetIja nathI. ane zarIranI upara sukhaDa kharAza vagere cApaDazeA, te paNa te avA suga Mdhi padArtho parasevA dhULa vagerenI sAthe bhaLatAM gheADIvAramAM khagaDI jAya che eTale zarIranA saMbaMdhathI durgaMdha mAre che. kahevata che ke " jevA saMga, tevA raga sArAnA saMge sAro ane, ne khUrAnA saMge khUro bane. A kahevatane anusAre paNa samajAya che ke--A zarIra viSThAnI kAThI jevuM che. tethI mhAra ne aMdara apavitra ja che. tene suga Mdhi padArthoM ceApaDIne sugaMdhamaya banAvIe, te paNa te suga Mdha lAMkhA kALa sudhI TakatI nathI. 5 45 he bhavya jIve ! tame samajI gaNAtA evA mahuvAsita jIvAnI paNa viparyAsa bhAvanA (je paTTAnu jevuM svarUpa hAya, tethI ulTI vicAraNA ) te jue je padArtho daze dizAomAM rahelA padArthone paNa peAtAnI sugaMdhithI sugadhamaya banAve che, tevA sukhaDa kharAsa vagere padArthoM paNa je zarIranA sparza mAtrathI paNa dugaMdhamaya milana ane che. tevA zarIrane paNa te kahevAtA samajI chatAM paNa mAhuvAsanAthI gherAyelA ne yathA jJAna vinAnA jIvA pavitra mAne che. paNa je apavitra ja che te zarIra kAi paNa upAye pavitra banIzake ja nahi. mATe tenA meAha tajIne meAkSamA nI ArAdhanA karIne muktinA sukhA meLavavAmAM ja mAnava janmanI kharI sAktA che. ema vAra vAra vicArajo. "" 7. Azrava bhAvanA--jenAthI karmo Ave eTale A AtmAne karyuM adhAya te Azrava kahevAya. 1 pAMce IndriyeAnI svacchaMdI pravRtti, 2 kaSAyano saMga, 3 vrata vinAnuM jIvana, 4 mana vacana kAyAnA vividha vyApArA, 5 kAyikI vagere 25 kriyAo. A badhA AzraveA kahevAya. je puNyazAlI bhavya jIve jagatanA tamAma jIvAnI upara maitrIbhAva rAkhe che, ne pAtAthI guNAdhika purUSAne joine rAjI thAya che, tathA avinIta jIvAne joine madhyasthapaNu (rAga dveSa rahitapaNu' ) dhAraNa kare che, temaja bIjA duHkhI For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. jIvonI upara dayAbhAva rAkhI temanA duHkha dUra karavA prayatna kare che, teo beMtAlIza prakAre zubha karmone bAMdhe che. te beMtAlIza prakAre A pramANe jANavA-sAtA vedanIya, uMcagetra, manuSya drika (manuSyagati, manuSyAnupUvI), devadrika (devagati, devAnupUvI), paMcendriya jAti, audArika zarIrAdi pAMce zarIre, pahelA traNe zarIranA aMge pAMge, varSa nArAca saMghayaNa, samacaturasa saMsthAna, zubha varNa gaMdha rasa sparzI, agurulaghu nAma karma, parAghAta nAma kama, ucchavAsa nAma karma, Atapa nAma kama, udyota nAma karma, zubhavihAyo gati, nirmANa nAma karma, trasadazaka (trasa-bAdara-paryApta-pratyeka-sthira-zubha-saubhAgyasusvara -Aya-jaza nAmakarma) surAyu, manuSyAyu, tiryaMcAyu, jina nAma karma-A beMtAlIzabhede zubha karma baMdhAya che.1-2-3. ArtadhyAna, raudradhyAna, mithyAtva, avirati, viSaya, kaSAyanI bhAvanAthI ke temAMnA kaI paNa kAraNane sevavAthI khyAzI prakAre azubha karmo baMdhAya che. te narakatrika azAtA vedanIya, nIca gotra, sthAvara dazaka, tiryacakika, ekendriya jAti Adi 4 jAtio, pahelA saMghayaNa ane pahelA saMsthAna vinAnA pAMca saMghayaNe, ne pAMca saMsthAno, azubha varNAdi 4, azubhavihAye gati vagere khyAzI bheda navatatva vistArArthathI jANavA. 4 5 sarvajJa zrI arihaMta prabhu, temanA siddhAMte, ane zrI saMghanA guNonI prazaMsA karavAthI, ne sAmAne hitakArI pramANopeta sAcA vacane bolavAthI zAtavedanIya vagere zubhakarmo baMdhAya che, tathA tenAthI viparIta bhAvanAthI eTale deva gurU dharma ane zrI saMghanI niMdA karavAthI, ne unmArge (avaLA mAge, durgatimAM) laI janArI dezanA devAthI azAtA vedanIyAdi azubha karmo baMdhAya che. 55-6 zrI arihaMtadeva, gurU, tathA tapasvI munivaranI bhakti karavAthI ne managupti Adi traNa gupti ane pAMca samitinI ArAdhanA karavAthI zAtA vedanIyAdi zubha karmo baMdhAya che. 7 che tathA hiMsA-jUTha vacana-cerI-parastrI gamana-mAMsa bhakSaNa, dArUnuM pIvuM, vagere pApa sthAnakene sevavAthI azAtA vedanIyAdi azubha karmo baMdhAya che. 18 je bhavya juvo A rIte nirmala citte dararoja Azrava bhAvanAne bhAve che, temanuM mana ghaNAM duHkhene ApanAra azubha AzrothI khasIne tamAma duHkharUpI dAvAnalane zamAvavAne mATe megha jevA, ane mokSanA uttama sthira ane nitya sukhane ApanAra evA zubhAzrIne sevavAmAM bahu ja lIna bane che. 8. saMvara bhAvanA-pUrve jaNAvelA A ne je rekavA, te saMvara kahevAya. tenA 1. sarva saMvara, 2. ne dezasaMvara ema be bheda jANavA. che 1parama pUjya agI kevalI bhagavaMtane ja sarvasaMvara (pUrepUro saMvarabhAva) hoya che, eka be vagere Azcane rokanAre jIne dezasaMvara hoya che. te baMne bhedanA paNa dravya saMvara ne bhAvasaMvara. A rIte be prabhede jANavA. saMsArI pUrve jaNAvelA Azra dvArA je karmone grahaNa kare che, tenuM je baMdha thavuM, eTale e AvatA karmonuM sarvathA ke dezathI je kAvuM, te dravyasaMvara kahevAya. ane saMsAranA kAraNabhUta kiyAone je tyAga kare, te bhAvasaMvara For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmakRita kahevAya. // 2-3-4 5 buddhimAna bhavya jIvAe mithyAtvAdi AzravAne rAkava! mATe tenA vireAdhi upAyA jarUra sevavA joie. 5 5 5 nila dana guNunI sevanAthI mithyAtvanA nirodha thai zake che, ne dharmadhyAnAdi zubha dhyAnane dhyAvavAthI azubha AntadhyAna raudradhyAnano nirodha karAya che. ! huM ! kSamAthI krodhane, ne namratA guNathI mAnane jItAya che, tathA saralatAthI mAyAne, ane saMteASa guNathI leAbhane jItAya che. zALA he bhavya jIveA, tame iSTa ke aniSTa zabdAdi viSayAne jhera karatAM paNa vadhAre du:khanA kAraNe| mAnIne iSTa zabdAdi viSayAmAM rAga karazeA nahI, aniSTa zabdAdi viSayAmAM dveSa paNa karaze nahI, A rIte savara bhAvanAne niraMtara bhAvanArA bhavya jIve. meAkSanI lakSmIne ke varganI lakSmIne jarUra vaza kare che. 9. nirAbhAvanA:-saMsAramAM rakhaDAvanArI kamanI zreNine ( jJAnAvaraNIyAdi karmInA) dhIme dhIme ke amuka aMze je kSaya thAya, te nirA kahevAya. tenA (1) sakAma nirjarA, (2) akAmanirjarA AvA be bheda kahyA che. / 1 / sAdhuone sakAmanirjarA hAya, ne te sivAyanA jIvAne akAmanirjarA heAya che. jema kerI svabhAve paNa pAkI thaI jAya che, ne ghAsamAM nAMkhIne paNa te pakAvAya che, tema karmonA paNa paripAka ( udaya; anubhava; bhAgavavuM) akhAdhAkAla pUrNa thayA bAda svabhAve (kramasara) ne uddIrAdi upAceAthI paNa thai zake che. // 2 // * AthI ( sacamAdinI ArAdhanAthI amArA karmonA kSaya thAva A IrAdAthI sAdhue sayama tapa vagerenI ArAdhanA karIne ghaNAM karmone khapAve che. A muddAthI sAdhue je karmonI nirjarA kare, te sakAma nija rA kahevAya. ema pahelAM jaNAvyu che. 5 3 5 ekendriyAdi jIvAne uttama jJAna hetu' nathI. tevA ajJAnI jIvA ThaMDI, garamI, varasAda, maLavuM, chedAvuM, bhedAnuM vagere svarUpe kaSTane (vedanAne) sahana karavAthI je karmanA kSaya kare, te akAnirjarA kahevAya. 5 4-5 !! mamatAnA nAza karavAthI karmone nAza karI zakAya che, ne karmonA nAza karavAthI ja sa`sAranI rakhaDapaTTI aMdha thai jAya che. A muddAne lakSyamAM rAkhIne he bhavya jIva! mamatAnA nAza karAvanArI nirjarA bhAvanA niratara bhAvIne khAra bhede tapazcaryAnI ArAdhanA karo. kAraNa ke nikAcita karmane paNa naSTa karanArI e tapazcaryAM nirjarAne vadhAranArI che. 10. lAvabhAva bhAvanA :- baMne paga heALA karIne, e hAtha keDa upara gADhavIne ubhA rahelA purUSanA AkAranI jevA lAkanA AkAra jANavA. te leAka utpAda vyaya ane dhrauvyarUpa traNa dharmovALA dharmAstikAyAdi drabyAthI bharelA che. 5 15 merU parvatanA madhya bhAgamAM rahelA ATha rUcaka ( gAyanA cAra AMcaLanI mAphka upara cAra pradezA, ne nIce cAra) pradezeAthI vicAratAM te leAkanA 1. UrdhvalAka, 2. tirjAlAka, 3. adheAleAka. A pramANe traNa bhedo kahyA che. ! 2 ! pUrve jaNAvelA purUSanI keDanA For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezanaciMtAmaNi ] bhAgamAM (vacamAM) uparanA 900 pejane, ne nIcenA bhAganA 900 pejane gaNatAM 1800 jana pramANa tilaka jANa. te vividha padArthone AdhAra che. 3 rUcaka pradezathI uparanA 900 jana sudhIne bhAga tichalokamAM gaNe che, tethI tenI uparanA bhAgathI mAMDIne 7 rAjalaka pramANu urdhvaka jANa, ne nIcenA 900 jana paNa tichalAkamAM gaNelA hovAthI tenI nIce 7 rAjalaka pramANu aloka jANa. che 4 | adhalokamAM AvelI-gADha aMdhakAramayaratnaprabhA vagere 7 (nArakane rahevAne sthAna rU5) pRthvI vanodadhi ghanavAna ane tanavAtathI vIMTAyelI che. je 5 che tyAM rahelA nAraka jIva tarasa, bhUkha, vadha, AghAta (pachaDAvavuM vagere), chedana, bhedana vagere prakAremAMnA koI paNa prakAre ke aneka prakAre niraMtara vividha duHkha bhogavI rahyA che. 6 che ratnaprabhA pRthvI jADAImAM 180000 ejana pramANa che. temAMthI uparanA bhAganA 1000 pejane, ne nIcenA bhAganA 1000 pejane choDIne bAkInA 178000 ejanamAM daza prakAranA bhavanapati denA bhavane rahelA che. ema zrI tIrthakara devoe kahyuM che. A7-81 1. asura kumAra nikAya, 2. nAgakumAranikAya, 3. taDikumAranikAya, 4. suparNakumAranikAya, pa. agnikumAranikAya, 6. anilakumAranikAya, 7. svanitakumAranikAya, 8. udadhikumAranikAya, 9. dvIpakumAra nikAya, 10. dizikumAranikAya-A rIte bhuvanapatinA 10 bheda jANavA. 9 che te dareka nikAcanA devA be vibhAgamAM uMcAelA che. tethI asurakumArInakAyAdimAM samajI levuM ke keTalAka deve uttara dizAmAM, ne keTalAeka de dakSiNa dizAmAM rahe che. temAM dakSiNa dizAnA asurakumAra devAne camarendra nAyaka jANa, ne uttara dizAnA te devane nAyaka balIndra che ema jANavuM. Aja kame bAkInI nava nikAyAnA iMdronAM nAma TUMkAmAM A pramANe jANavA. nAgakumAra nikAyanA dharaNendra ane bhUtAnaM, A idro jANavA. ane taDikumAranikAyanA hari ane harisaha nAme be iMdro, suparNakumAranikAyanA veNudeva ne veNudAlI iMdro, agnikumAranikAyanA agnizikha ane agnimANava IMdro, anilakumAranikAyanA valaMba ne prabhaMjana Idro, svanita (megha) kumAranikAyanA suSa ane mahAdeSa nAme Idro, udadhikumAra nikAyanA jalakAMta ane jalaprabha IMdro, dvIpakumAranikAyanA pUNendra, ane viziSTandra, dizikumAranikAyanA amitendra, ane mitavAhanendra A be IMdro jANavA. A rIte dareka nikAyamAM dakSiNa dizAnA ne uttara dizAnA IMdro 20 kahyA che. 10-11-12-13 ratnaprabhA narakanA piMDa saMbaMdhI-uparanA bhAganA je hajAra pejane tajelA che, temAMthI upara nIce se se (100-100)jana choDIne bAkInA 800 janemAM dakSiNa dizAmAM. ne uttara dizAmAM pizAca vagere 8 prakAranA vyaMtara devanA nagare che, ema jANavuM. 14 15 vyaMtara denA 8 bhedo A pramANe jANavA. 1. pizAca. 2. bhUta 3. yakSa. 4. rAkSasa. 5. kinara. 6. jiMpurUSa. 7. mahAraga. 8. gaMdha. me 16 epizAcenA kAla ane mahAkAla idro, bhUtanikAyanA devanA surUpendra ane pratirUpakendra, yakSenA pUrNabhadra ane mANibhadra Idro, rAkSasonA bhImendra ane mahAbhImendra, kirenA kinarendra ane jiMpurUSendra, kiM5rUSadenA satyendra ane mahApurUSendra, maheraga devanA atikAyendra ane mahAkAyendra, For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapadhasarikRta gaMdharvadenA gItarati ane gItayazA nAme be IMdro jANavA. kula 16 idro thayA. 17-18-19 pahelAM vyaMtarenA sthAna jaNAvavAnA prasaMge hajAra janemAMthI tAjelA uparanA bhAganA 100 janomAMthI upara nIce daza daza yeAjano cheDIne bAkInA 80 jana pramANa kSetramAM aprajJaptika nikAya vagere 8 nikAyAnI kaMIka ochI RddhivALA vANuvyaMtara denA nagara jaNAvyA che. ahIM paNa dareka nikAyamAM dakSiNano, ne uttarano ekeka iMdra gaNatAM vANavyaMtara devAnA kula 16 iMdro kahyA che. 20-21-22 A jaMbudvipanA madhya bhAge rahelo suvarNamaya merU parvata lAkha jana uce che. che 23 che ane ahIM (jaMbudvIpamAM) bharata kSetra vagere sAta kSetre, tathA jeenI upara zAzvatA jinAlaye AvelA che evA himAvAna vagere 6 varSadhara parvata paNa che. mAra4 lAkha yojana lAMbA pahelA jabUdvIpathI AgaLa lavaNa samudra gaLAkAre tene (jaMbudvIpane) vIMTAIne rahyo che. te be lAkha jana pramANa lAMbo pahoLo che. eja pramANe tenAthI AgaLa kamasara bamaNuM bamaNAM lAMbA pahoLA dhAtakIkhaMDa, kAledadhi samudra vagere asaMkhyAtA dvIpa samudro che, ne chevaTe svayaMbhU ramaNa samudra che. ema prabhue kahyuM che. je 25-26 temAMnA cAra samudro judA judA svAdavALA jalathI bharelA che, tathA traNa samudronuM pANI eka sarakhA svAdavALuM che. ne bAkInA samudronAM pANIno svAda zelaDInA rasa je kahyo che. che ra7vArUNIvara samudranA pANIne svAda uttama dravyo nAMkhIne banAvelA dArUnA svAda jevuM hoya che. ane kSIreda samudranA pANIno svAda sAkara vagere nAMkhIne svAdiSTa banAvela dUdhanA svAda jevA hoya che, tathA dhRtavara samudranA pANIno svAda ukALelA tAjA gAyanA ghI jevo hoya che je 28-29 che temaja lavaNuM samudranA pANIno svAda lavaNa (mIThA) jevA hoya che. vaLI koleda samudra, puSkaravara samudra, ane svayaMbhU ramaNa samudranA pANIno svAda meghanA pANI jevo hoya che. paraMtu kAleda samudranuM pANI raMge kALuM ne pacavAmAM bhAre hoya che. ne puSkare samudranuM pANI tevuM hotuM nathI. kAraNake te pacavAmAM haLavuM hoya che, tethI te pIvAthI zarIranuM Arogya sacavAya che. vaLI sphaTikanA jevuM svaccha hoya che. e ja pramANe svayaMbhU ramaNanuM pANI paNa tevuM ja hoya che. ema A prabhue kahyuM che. 30-31-32 che. te sivAyanA bAkInA asaMkhyAtA samudranA pANIno svAda sArI rIte ukALelA svAdiSTa zelaDInA rasa jevo hoya che. je 33 che. sarakhA bhUmitalathI (saMbhUtelA pRthvIthI) upara 790 jana sudhI gayA pachI tizcakranuM nIcenuM taLIyuM dekhAya, tyAMthI uMce daza yojana cheTe sUryanA vimAne, ane tyAMthI upara 80 jana cheTe caMdranA vimAne zobhI rahyA che. tyAMthI upara vIsa jana dUra graha nakSatra tArAnA vimAne caLakI rahyA che. A rIte sUyAdi pAMcenA vimAno 110 ejanamAM rahyA che. ahIM (900 pejamAM) tichalekanI hada pUrI thAya che, che 34-35-36 jabUdvIpanA be sUrya ne be caMdramA tathA lavaNuM samudranA 4 sUrya ne 4 caMdramA, temaja dhAtakI khaMDanA 12 sUrya ne 12 caMdramA. vaLI kAledadhi samudramAM For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] rahelA 4ra sUryo ne 42 caMdra ane puSkaravara dvIpAdhanA 72 sUryo ne 72 caMdramA. sarva maLIne aDhIdvIpamAM 132 sUryo, ne 132 caMdro hoya che. aDhI dvIpanI hAranA sUryo ne caMdro sthira hoya che. e 37-38-39-40-41-42 samabhUmitalathI upara doDha rAjalaka cheTe dakSiNamAM saudharma ane uttaramAM izAna devaleka sAma sAmI rahyA che. ne aDhI rajaju (rAjaloka) che. sanakumAra ne mahendra devaloka sAma sAmI zAzvata bhAve rahyA che. tyAMthI upara urvIlokanA barobara madhyabhAgamAM brahma devaloka kahyo che. tenI upara anukrame eka bIjAnI uparanA bhAgamAM lAMtaka, mahAzuka, ne sahastrAra devaloka kahyA che. eTale lAMtakanI upara mahAzuka ne tenI upara sahastrAra devaloka che ema jANavuM. samabhUmi talathI upara A sahastrAra devaloka pAMca rajaju dUra che. tenI upara anukame dakSiNamAM ne uttaramAM sAmasAmI caMdranI jevA goLa AnaMta, prANata devaloka rahyA che. ane tenI upara eja pramANe sAmasAmI caMdranI jevA goLa AraNa ayyata devaloka rahyA che. ahIM 6 rajajunI hada pUrI thAya che. A rIte bAra devalokanA 10 iMdro heya che. kAraNa ke Anata prANata devalekane eka iMdra, ne ApaNa ayuta devalokane paNa eka idra hoya che. eTale chellA cAra devalokamAMnA be be devakane svAmI ekeka IMdra havAthI bAra devalokanA 10 iMdrio jANavA- 43-44-45-46-47aa bAra devalokanI upara nava veyaka devanA vimAne rahyA che. ne tenI upara pUrvamAM vijaya vimAna, dakSiNamAM vaijayaMta, pazcimamAM jayaMta, ne uttare aparAjita, tathA madhyamAM sarvArthasiddha vimAna rahyuM che. A rIte pAMca anuttara vimAne sarva devalokenI upara rahyA che ema samajavuM. che 48-49-5 saudharma devalokanA devothI mAMDIne upara uparanA devakanA denA sthiti prabhAva-lezyA-vizuddhi, avadhijJAnane teja tathA sukha vagere anukrame vadhatA vadhatA hoya che. paNa zarIranI uMcAI, gati, garva ane parigraha to ghaTatA ghaTatA (ochA ochAja) hoya che. je 51 52 5 bAra devalokamAMnA pahelA be devaloka ghane dadhinA AdhAre, ne trIjA cothA pAMcamA devalokanA vimAne vAyunA AdhAre rahyA che. tathA chaThThA sAtamA AThamA devalekanA vimAne vAyu ane dhanadadhinA AdhAre rahyA che. temaja tenI (sahastrAra devalokanI) uparanA tamAma vimAna AkAza pratiSThita che. je 53-54 sarvArthasiddha vimAnathI uce bAra yojana dara je siddhazilA rahI che, te himanA jevI sapheda ne sphaTika jevI nirmala che, tathA 45 lAkha jana pramANu lAMbI pahoLI che. temaja tenI madhya bhAge jADAI 8 jana pramANa che. tenuM bIjuM nAma iSa~AbhAra paNa che. ahIM uparanA chellA eka gAunA chaThThA bhAgamAM lokAMtane sparzIne zAzvatA anaMta jJAnAdi guNene dhAraNa karanAre siddha bhagavaMto rahe che. je 55-56-57-58 he bhavya che. jo tame A leka svabhAva bhAvanAne niraMtara sthira citte bhAvaze, te tamAruM mana saMsArane vadhAranAra viSaya kaSAyAdinI bhAvanAthI khasIne vividha padArthonA For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zrI vijayapaghasaritajJAnane meLavavAmAM lIna thaze, ne dharma sthAna paNa dhyAvIne AtmAne paNa jarUra nirmala banAvaze. 11. bedhi durlabhatva bhAvanA-bAdhi eTale samyakatva athavA avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jinezvara deve kahele jina dharma paNa badhi zabdanA artha tarIke laI zakAya. A saMsArI jIva ahIM (bhayaMkara saMsAra rUpI aTavImAM) pRthvIkAyAdi pAMca sthAvaromAM cIkaNAM karmonA udayane anusAre anaMtA pudgalaparAvartI sudhI bhamatAM bhamatAM svabhAvAdi kAraNomAMnA keI paNa kAraNathI thayelI akAma nirjarAnA ge; puNyakarmone udaya thatAM beIdriya Adi svarUpa tripaNuM pAme che. A rIte kamasara puNyadaya vadhatAM laghukarmI teja jIva ke Arya kSetra, uttama jAti, kula, zarIra, Arogya, dhana tathA saMpatti, rAjaya, sArA sukhanA sAdhane pAme che. paNa sarvajJa prabhue kahela tattva ane atattvabhUta padArthonuM vivecana karAvanAra tathA mokSanA sukhane pamADanAra uttama bodhi guNane te pAmyA ja nathI. A jIva je te guNa pAme , to tene atyAra sudhI je saMsAramAM bhaTakavuM paDe che, te hoya ja nahI. aA bodhi guNane prabhAva che ke jenA pratApe A jIvane lAMbA kALa saMsAramAM bhamavuM paDe ja nahIM. e ja pramANe A jIva dravyacAritrane paNa ghaNIvAra pAmyo che, paNa nirmala jJAna guNane prakaTa karAvanAra bedhiguNane to kyAre paNa pAmyo nathI. kAraNa ke te bedhiguNane dhAraNa karanArA alpa kALamAM jarUra siddhapadane pAme che. mATe ja kahyuM che ke-jeo siddhapadane pAmyA che, pAme che, ne pAmaze, temAM asAdhAraNa kAraNa A bodhi guNanI ArAdhanA ja che. ema samajIne he jIva! A badhi guNanI jarUra ArAdhanA karaje ane tene TakAvaje ke jenA pariNAme tane siddhinA sukha jarUra maLaze. 12. dayAmaya dharmanA kahenAra arihaMta prabhuno bhAvanA-jeo kevala jJAna rUpa prakAzathI caudarAja lekamAM ne alakamAM rahelA tamAma dravya guNa paryAyone jANe che, te ja arihaMta deve sAcA dharmane kahevAne samartha che. kAraNa ke te vItarAga deve jyAM jyAM vicare che, tyAM sarva sthale paropakArane ja karavAmAM prayatnazIla hoya che. eTale dharmopadeza daIne bhavya jIne mekSamArganI ArAdhanA karAvI muktinA sukha pamADe che, mATe asatya bolavAnA koi lebha bhaya hAsyAdi kAraNone nAza karanAra te arihaMtadeve huM beleja nahI. Aja kAraNathI temaNe kahela dharma sAce ja . ema ApaNe zraddhApUrvaka mAnavuM joIe. 1-2 kSamA, namratA, saralatA, saMteSa, tapa, saMyama, satya, zauca, akiMcanapaNuM, brahmacarya A rIte daza prakAre dharmanI sAtvikI ArAdhanA karavAthI jarUra saMsArarUpa samudrane tarI javAya che. e 3 anya dhamIe IcchAnusAre je vicitra prakAranA vacane bole che, te vacane pUrvApara virUddha ane hiMsAdine karAvanArA che. eTale bhavabhramaNa karAvanArA che. AvA mithyAdaSTi jIe kahela durgatine denAra For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnAciMtAmaNi ] evo je dharma, te sArI rIte kahelo dharma che, ema manAya ja nahI. jo ke temanA zAstromAM kaI kaI sthale dayAsatyAdi guNanI puSTi (poSaNa) dekhAya che, te mAtra kahevA rUpaja paNa vAstavika cheja nahI. eTale teo dayAdine kahe kharA, paNa pAlatA ja nathI. te 4--5-6 | che zrI jina dharmane prabhAva che zrI arihaMta prabhue kahelA dharmanI sAvikI ArAdhanA karavAthI mardonmatta hAthIenI lAInathI zobhatA mahArAjyanI prApti thAya che, te tamAma jIvene harSa upajAvanAra vaibhava tathA caMdranA jevA ujavala guNone samudAya temaja saubhAgya vagere paNa maLe che. che 7 me AvA zrI jinadharmanA prabhAve ja uchaLatA pANInA kalavALo samudra pRthvIne pANImaya karI (bhiMjAvI) zakato nathI. ane megha pANInI dhAra vaDe (jalavRSTi karIne) tamAma pRthvIne lIlIchama banAve che. eTale temAM anAja vAvI zakAya, evI banAve che, tathA caMdra sUrya tamAma aMdhakArane dUra karavA mATe jagatamAM udaya pAme che (uge che) che 8 je jIvene baMdhu (bhAI) na hoya, temane kharA baMdhu je (bhAInA je madadagAra) A zrI jinadharma che. ne teja zrI jinadharma mitra vagaranA jIne khare mitra che. eTale kharA aNanA vakhate duHkhanA samaye madada kare che. tathA roganI pIDAthI pIDAyelA chane rogane maTADanAra rAmabANa davA je A zrI jainadharma che. temaja nirdhanatAnA (garIbAInA) duHkhothI gherAyelA jIne sAcA dhana saMpatti je A zrI jainadharma che. vaLI nAtha (svAmI, mAlIka) vinAnA ane khare nAtha,ane guNa vinAnA jIne guNanA bhaMDAra je tathA saMpUrNa prakAre Atmahita (muktinA sukhane lAbha ) karavAnuM asAdhAraNa kAraNa A zrI jinadharma che. tenA kahenArA zrI arihaMta prabhu hovAthI teja zrI jainadharma, e sAco dharma che, ema samajIne he bhavya che ! sarva saMpattine denAra A zrI jina dharmanI zraddhApUrvaka u9lAsathI ArAdhanA karIne mAnava janmanA phalarUpe mokSanA avyAbAdha sukhane pAmajo. ahIM bAramI bhAvanA pUrI thAya che. je bhavya jI A bAra bhAvanAomAMthI eka bhAvanAne haMmezAM zuddha citte bhAve che, temanA duHkhane denArA azubha (pApa) karmo jarUra nAza pAme che. to pachI tamAma jainAganA jANakAra bhavyajI bAre bhAvanAone zuddha mane bhAvIne mokSanA sukhane pAme emAM navAI zI? A rIte Atmahitakara 8 guNone dhAraNa karanAra, ne bAre bhAvanAone bhAvanAra navA dIkSita thayelA vipulavAhana rAjarSine gurUmahArAje dIkSA prakaraNane aMte ApelI hita zikSAnI bInA ahIM pUrNa thAya che. have AgaLa dIkSA lIdhA pachInI bInA kahevAze. 60 vipulavAhana rAjarSi jinanAma ane nikAcita baMdha kare che - gurUAdine vaMdana karI nRpa Adi nijasthAnaka jatA, rAjarSi jItI zatrane dIkSA umaMge pAlatA; For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijathapArikRta ekAdazAMgI zratadharA ekAdi sthAnaka sAdhatA, - jinanAma karma nikAcatA upasarga parISaha jItatA. 61 spAI-tyAra pachI vimalakIrti rAjA vagere gurU mahArAja tathA navA dIkSita Adi anya sAdhu mahArAjAone vaMdana karIne potapotAnA sthAnake gayA. have vipulavAhana rAjarSi rAgadveSAdi zatruone jItIne dIkSAne ghaNA AnaMdathI pAlavA lAgyA. vihAradinA anukrame abhyAsa karIne teoe agiAra aMga sudhI abhyAsa karyo. tyAra pachI teoe vIsa sthAnake mAMthI eka be sthAnakenI bhAvapUrvaka sAdhanA karI te bhavamAM jina nAma kamane eTale tIrthakara nAma kamane nikAcita baMdha karyo. ane temaNe upasargone tathA parISahone jItyA. cAritranuM pAlana karavAmAM deva, manuSya agara tiryaMca taraphathI je vigha karavAmAM Ave te upasargo kahevAya che. ane cAritramAM bhUkha, tarasa, TADha, taDake vagere sahana karavA paDe te parISahe kahevAya che. mukhyapaNe bAvIsa parISaha kahelA che. 61. vipulavAhana rAjarSinuM Anata devalokamAM gamana jaNAve che - bahu kAla dIkSA pAlatA anazana grahI aMtima kSaNe, ArAdhanA raMge karata pAmyAja Anata svargane deha kara traNa varNa dhoLe sarpa mukeTe cihnane, ogaNIza aDhAra sAgara jANa gurU laghu Ayune. 62 spaSTathI-gurUnI sAthe rahIne vipulavAhana rAjarSie ghaNA kAla sudhI suMdara rIte cAritranuM pAlana karyuM. aMtima kSaNa eTale maraNa vakhata najIka AvyuM tyAre temaNe anazana karyuM. temAM harSa pUrvaka ArAdhanA karIne Anata nAmanA devalokamAM utpanna thayA. tyAM vekiya tijasa ane kAryaNa e traNa zarIra hoya che. temaja temanA zarIranuM pramANa utkRSTathI traNa hAthanuM hoya che. vaLI temanA muguTane viSe sarpanuM ci hoya che. A devalokamAM jaghanyathI aDhAra sAgaropamanuM ne utkRSTathI ogaNIsa sAgarepama pramANa AyuSya hoya che. A devakanuM vizeSa svarUpa AgaLanI be gAthAmAM jaNAve che. 62. Anata devakanuM ravarUpa be gAthAmAM jaNAve che - navamA dazamA svarganA zata cau vimAno jANIe. - beunA eMzI sahasa sura AtmarakSaka dhArIe; vIza sahasa sAmAnikAmara saptatizatasthAnake, Ima kahyuM te muni thayA sura sAtamA graMyake. 63 spaSTArtha -vaimAnika denA mukhya be bheda che. pahelA kopapanna eTale svAmI sevaka bhAvavALA, tathA bIjA kapAtIta eTale svAmI sevaka bhAva vinAnA de athavA For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niciMtAmaNi ] ahamindra devo. pahelA prakAramAM bAra devalokanA deva gaNAya che, ane bIjA prakAramAM nava vaiveyaka tathA pAMca anuttaravAsI deve gaNyA che. bAra devalokanI aMdara navame Anata nAme devaloka che ane dazamo prAkRta nAme devaka che. A baMne devalokanAM kula cAra vimAne che. A be devakanA idrane eMsI hajAra AtmarakSaka deva hoya che. je de mukhya devanI eTale IndranI rakSA kare che te AtmarakSaka devo kahevAya che. tathA te IMdrane vIsa hajAra sAmAnika devo hoya che. je devo indra nathI paraMtu jemanI Indra sarakhI Rddhi che te sAmAnika devo kahevAya che. A pramANe triSaSThi zalAkA purUSa caritramAM kahyuM che. paraMtu satizata sthAnaka nAmanA graMthamAM te vipulavAhana rAjarSi nava veyakamAMnA sAtamA zaiveyakamAM deva thayA e pramANe kahyuM che. 63 be hAtha tana te veta ogaNatrIsa aThyAvIza e, Ayu sAgara alpa phala e mekSa phala gurU mAnIe; svargamAM paNa para surethI zreSThatA te surataNI, jinapUjanAdika raMga cage nirjarA karatA ghaNuM. 64 spadArtha -A sAtamA veyakanA devonA zarIranuM utkRSTa pramANu be hAthanuM kahevuM che. teone zveta varNa hoya che. ahIM A devenuM jaghanyathI aThThAvIsa sAgaropamanuM AyuSya hoya che ane utkRSTathI ogaNatrIsa sAgaropamanuM AyuSya hoya che. A devatAI sukha te cAritranuM a9pa phaLa samajavuM. eTale utkRSTa phalarUpa mokSamAM jatAM visAmA samAna A devabhava che ema jANavuM. svarganI aMdara paNa bIjA devonI apekSAe A devanI eTale tIrthakara thanArA devonI manobhAvanAdinI bAbatamAM zreSThatA athavA uttamatA hoya che. A deva jinezvaranI pUjA vagere dhArmika kAryo bhAvapUrvaka karIne karmanI ghaNI nirbhara kare che eTale ghaNuM karmone apAve che. 64 devalokamAM te kevI rIte kALa gALe che te jaNAve che - kayAre lahI huM manuja bhavane sAdhatA cAritrane, sva para tAraka thaI lahIza nivaNa evA bhAvane, rAkhatA AnaMdamAM devAyune pUraNa karI, udayathI manujAyunA suraddhi Adika pariharI. 65 spaSTArtha -Anata devalokanI aMdara rahela te vipulavAhana rAjAne (bhAvI trIjA zrI saMbhavanAthano) jIva devalokamAM evI bhAvanA bhAve che ke huM kyAre manuSya bhava pAmIza ne te manuSya bhavamAM cAritra laIne svapara tAraka eTale pitAne tathA parane kyAre tAranAra thaIza ne kayAre nirvANa eTale mokSane pAmIza? AvI bhAvanA pUrvaka AnaMdathI vartamAna devabhavanuM AyuSya pUruM karyuM. tyAra pachI te deva manuSya AyuSyane udaya thavAthI devatAnI For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E | vijayapatiRddhi vagerene tyAga karIne devakamAMthI cavIne kyAM utpanna thaye? te AgaLanA kamAM jaNAve che. 65 Anata devakathI cyavane prabhu senA rANInI kukSimAM avatare che. - zrAvastI nagarI nRpa jitArI tAsa senA rANInI, kukSImAM traNa jJAnavALA avataryA phAguna taNI; suda AThame mRgazira zazinA yoga rAzi mithuna chatAM, ardharAte cyavana samaye nAke sukhiyA thatAM. spaSTArtha--A bharatakSetramAM zrAvastI nAmanI suMdara nagarImAM jitAri nAmanA rAjA hatA. te rAjAne senA nAmanI rANI hatI. te rANInI kukSi (kUkha)ne viSe te vipulavAhana rAjarSine jIva devalokamAMthI cavIne pUrvabhavanA matijJAna zrutajJAna ane avadhijJAna e traNa jJAna sAthe phAgaNa suda AThamanA divase dAkhala thayo. A vakhate mRgazira nakSatra ane mithuna rAzine caMdramA (varna) hato. AvA adharAtrInA samaye prabhu mAtAnI kukhane viSe AvyA. A prabhunA cyavana kalyANaka vakhate nArakInA jIvone paNa thoDI vAra sukhane anubhava thaye. 66 te vakhate mAtAe elAM cauda svonuM varNana traNa lekamAM kare che - tribhuvane vijaLI same udyota prasaryo jananI, rAtrinA avazeSa bhAge svapna joyAM anukrame hoya zArada megha jANe tema karate garjanA, gurU sapheda gajendra nirmala vRSabha darzana siMhanA. spaSTAthe -te vakhate svarga mRtyu ane pAtALa e traNe lokane viSe vijaLInA jevo prakAza thayo athavA traNe lokamAM ajavALuM thayuM. A prasaMge mAtAe rAtrInA pAchalA bhAgamAM anukrame cauda moTAM vo joyAM. te A pramANe-pahelA svapnamAM zarada Rtune megha hoya tevo garjanA karato, moTo, veta varNavALo gajendra eTale uttama hAthI je. temaja bIjA svaprane viSe nirmaLa vRSabha eTale baLada joyo ane trIjA svaprane viSe siMhanA darzana thayA eTale kesarIsiMha je. 67 be hAthIo jene kare abhiSeka te lakSmIsurI, puSpamAlA cATalA sama caMdra ravimaMDaLa vaLI, ghugharI patAkAe vibhUSita IMdradhvaja jalakuMbha e, kuMbhane tima padmasarane dekhatAM kSIrAbdhine. For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. zanAciMtAmaNi ] spaSTAtha --cethI svaprane viSe be hAthIo je devIne abhiSeka kare che evA lakSamI devIne joyA. pAMcamA svapamAM suMdara phUlonI mALA joI. chaThThA svamamAM cATalA eTale ArisA samAna caMdrane je. ane sAtamA svamamAM tejasvI vimaMDaLa eTale sUryane je. tyAra pachI AThamA svamamAM ghugharIo tathA patAkA eTale nAnI dhajAothI zebhata Indradhvaja je. navamA svaprane viSe pANIthI bharelA kaLazanA jevo kuMbha je. dazamA svapramAM kamalethI suzobhita padma sarovara jeyuM. ane agiAramAM svamamAM kSIrAbdhi eTale kSIra samudrane je. 68 vimAna Dhagale ratnane nirdhama agni jeIne, jAgatA nRpane kahe te bhASatA phala tanayane Avana jANI vAsa AvI ahIM prabhu mAtane, praNamI kahata svapnArtha trIjA jinapa haze suta tane. 69. spArtha --tyAra pachI senArANIe bAramA svamane viSe uttama vimAna joyuM. teramA svamamAM ratnane Dhagalo che ane chellI caudamAM svamamAM nima eTale dhUmADA vinAne agni je. A pramANenA cauda svAme joIne senA rANI jAgyA. svama joIne harSita thaelA rANIe te svamo rAjAne kahyAM. rAjAe te sAMbhaLIne tamane A svamanA phaLarUpe uttama putra thaze e pramANe jaNAvyuM. tyAra pachI prabhunuM cyavana jANune Indro AvIne prabhunI mAtAne svapnane artha kahe che ane jaNAve che ke he mAtA! tamArI kukhane viSe trIjA tIrthaMkara putra rUpe AvyA che. 29 svapnanuM phaLa jANIne mAtAne thayele harSa jaNAve che - jima mayUrI megha kerI garjanAne nisuNatA, harSa pAme tema mAtA zeSa rAte jAgatA; A divasathI garbha dhAraNa vadhata kramasara te bale, hAya dRSTi vikAza lAvaNyAdithI aMge khIle. 70 spArtha -jema mayurI (moranI mAdA-strI) meghanI garjanA sAMbhaLIne harSa pAme che tema svapnanuM phaLa jANIne senA rANIne ghaNo harSa thayo. svapno joIne mAtA bAkInI rAtrI jAgatAM ja pUrI kare che. te divase senA rANIe garbha dhAraNa karyo. tyAra pachI anukrame divase divase te garbha vRddhi pAmavA lAgyo. te garbhanA prabhAvathI mAtAnI AMkho vikAza pAmI eTale cakSuonuM teja vadhavA mAMDayuM ane lAvaNyamAM vRddhi thavAthI mAtAnA aMge suMdaratAthI khIlI uThayAM. e pramANe dhIme dhIme garbha vRddhi pAme che. 70 prabhunA janma kalyANakanuM varNana cAra kalAke vaDe jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 vijayapatramUrikRtanava mAsa sADI sAta divase mAgazara suda caudaze, mithuna mRgazira caMdrane janma ApIne hase.. azva cihna suvarNavaNuM kAya garbha sthiti kahI, satizata sthAnake nava mAsa divase SaTa ahIM. spadArtha -jyAre prabhune garbhamAM AvyAne nava mahinA ne sADI sAta divasa thayA tyAre mAgasara suda caudazano divasa hato. te divase mithuna rAzi ane mRgazire nakSatrane caMdra sAthe vega cAlato hato tyAre enA rANIe prabhune janma Ape. azva eTale ghoDAnA laMchanavALA ane sonA samAna pILA varNavALI kAyAvALA prabhu zrI saMbhavanAtha hatA. ahI garbha sthitine aMge satizataka sthAnaka graMthamAM prabhunI garbha sthiti nava mAsa ne sADI sAta dIvasane badale nava mAsa ane cha divasanI kahelI che. 71. janmakAle nAcyo paNa zarma pAme tribhuvane. udyota prakaTe pAmatA sarva graha uccatvane prasanna heta dizA save sukhakArI vAyu tima prajA, krIDA karaMtI vRSTi jalanI duMdubhi nAde majhA. spaSTAtha prabhunA janma vakhate nArakInA cha paNa sukha pAme che. vaLI traNa bhuvanane viSe te vakhate ajavALuM pragaTa thAya che. vaLI sarve graho paNa ucca sthAne vartatA hoya che. te prasaMge sarve dizAo prasanna-praphullita dekhAya che. vAyu paNa maMda maMda sarva jIne priya lAge te vAya che. prajAo AnaMda pAme che ne utsava kare che. te vakhate jalanI vRSTi thAya che. temaja duMdAbhi nAda eTale AkAzamAM devatAI vAjitrAnA AnaMdakArI zabdo saMbhaLAya che. 72 dUra kare raja pavana tima uDvAsa pAme medinI, chappanna dizikarI kare vidhi sUtikarmAditaNI, iMdrAdi merU parvate abhiSeka aDhIse paNa kare dezanA ciMtAmaNinA prathama bhAge vistare. spArtha -prabhune janma thAya tyAre pavana pRthvI uparathI rajane-dhULane-kacarAne dUra kare che. pRthvI paNa usa pAme che eTale jANe vikasvara banI hoya, tevI dekhAya che. vaLI chappanna dizikumArIo prabhunI mAtAnI tathA prabhunI sUti karma vagerenI saMpUrNa vidhi kare che. tyAra bAda cesaTha Indro tathA de prabhune merU parvata upara laI jaIne tyAM pAMDuka vanamAM AvelI zilA upara rahelA siMhAsana upara besADIne prabhunI upara aDhIse abhiSeka kare che. A chappana kumArIe kayAM kayAMthI Ave che. kaI kaI vidhi kare che. For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNI ]. tathA aDhIso abhiSeka kevI rIte deve kare che te badhAnuM vistArathI varNana dezanA ciMtAmaNinA pahelA bhAgamAM kareluM hevAthI ahIM pharIthI kahyuM nathI. 73 acyatendrAdika krame abhiSeka chelle zakane, abhiSeka kAraka lAbha pAme Atma nirmalatAdine; zakendra vistAre karI abhiSeka sAdhe nirja, prabhune stave Ima te viNAse pracura karmI AkarA. 74 pArtha -prathama bAramA devalokanA adhipati ayyatendra prabhune abhiSeka kare che ane anukrame bIjA bAsaTha idronA abhiSeka thayA pachI saudharmendra chellA abhiSeka kare che. prabhune abhiSeka karanAra devone aTale snAna karanArA devane AtmAnA guNonI nirmaLatA vagere ghaNAM lAbha thAya che. kendra eTale saudharmendra vistArapUrvaka prabhune abhiSeka karIne nirjara eTale ghaNAM karmano nAza kare che. banAva karIne te kendra prabhunI AgaLanI gAthAmAM jaNAve che te pramANe stuta kare che ane tethI ghaNAM AkarAM karmone paNa khapAve che. 74 Indra mahArAja pAMca ke vaDe prabhunI stuti kare che - he vizvanA pAlaka pratye ! dharanAra ! satya samRddhinA, - trIjA jinezvara ! huM namuM che Apa dAtA muktinA jagamAM vilakSaNa Ape che A janmasiddha traNa jJAnathI, tema cAre atizayethI tuja samo para ko nathI. 7pa spaSTAtha :-he prabhu! Apa vizvanuM pAlana karanArA eTale rakSaNa karanAra che. vaLI Apa satya samRddhi eTale sAcI Rddhi je jJAna, darzana ane cAritra tene dhAraNa karanArA che. vAstavika rIte AtmAnI jJAna darzana ane cAritra eja sAcI Rddhi che e bhUlavuM na joIe, kAraNa ke AmAnI A jJAnAdi Rddhino kadApi nAza thato nathI. hIrA, mANeka, jhaverAta vagere nAzavaMta hovAthI parabhavamAM jatAM paNa AtmAnI sAthe nahi AvatA hovAthI te te kahevAnI (nAmanI) Rddhi che athavA khoTI Rddhi che. ApanI jJAnAdinI Rddhi tevI nathI, mATe te trIjA jinezvara deva ! huM tamane namaskAra karuM chuM. kAraNa ke tame mokSanA sAcA sukhanA ApanArA che. ane tame jagatanI aMdara vilakSaNa che eTale bIjA badhA ja karatAM caDhiyAtA cho. mane ahIM tamArA sarakhe bIje kaI dekhAte nathI. kAraNa ke tame janmathI matijJAna, zrutajJAna, ane avadhijJAnathI rahita che. temaja 1 prabhunuM zarIra parasevA rahita hoya che. 2 mukhano zvAsa sugaMdhi hoya che. 3 lehI mAMsa dUdha jevA sapheda hoya che. 4 carma cakSuvALA jIne prabhune AhAra nIhAra (vaDInIti)adazya hoya che. A cAra atizaye janmathI tamArAmAM rahelA che. AvA 3 jJAna For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ( zrI viparitaane atizaya tIrthakara sivAyanA jIvane na hoya. mATe huM Apane bIjA sAmAnya jIvathI vilakSaNa mAnuM chuM. 75 Iga sahasI ne ATha lakSaNa dhAranArA Apa cho, janma kalyANaka bale kalyANakAraka Apa cho; jIvanamAM apramattatA denAra paNa prabhu Apa cho, kalyANa jevA tejane vistAranArA Apa che. 76. spaSTAtha :-he prabhu! tame gaLAnI nIcenA bhAgathI nAbhi (DuMTI) sudhImAM eka hajAra ne ATha uttama lakSaNone dhAraNa karanArA cho, temaja janma kalyANakanA zubha avasare tame sarva jIvonA kalyANa (hita, bhaluM) karanArA paNa che. vaLI he prabhu ! jIvanamAM apramatta bhAvane eTale pramAda hitapaNAne ApanArA paNa tame che. vaLI kalyANa eTale AtmAne lAbhadAyI hita karanArA senA jevA caLaktA Atmika tejane phelAvanAra paNa tame che. 76 akalaMka caMda samA prabhu jyAM Apa puNya prakaTatA, te rAta AkhI che prazasyA puNyavaMtA dekhatA; Apa prabhune vAMdavAne AvatA vaMdana karI, pAchA jatA devAdithI naraleka A niyame karI. hAla svargataNuM samAja jaNAya prabhujI ApanA, | darzanAmRta pAnathI saMtuSTa deve svarganA cAhe na jIrNa thayela amRta bharatakSetra saravare, kamala jevA ApanA dhyAne parama laya mAhare. bhamarA pare thaI jAva jeo ApanuM darzana kare, dhanya teo svarga kerA rAjyathI adhika khare, ApanA darzana taNe utsava sukhada darzana bale, | darzana navuM pAme ghaNAM jIva labdha darzana thIra kare. spaSTArthI-he prabhu! kalaMka rahita caMdramAM sarakhAM tame je rAtrimAM amArA puNyanA udayathI pragaTa thayA eTale janma dhAraNa kare che te AkhI rAtrI paNa prazasyA eTale vakhANavA lAyaka che. A avasare prabhunA janma kalyANakane utsava tathA darzana temaja vaMdana karavAne AvatA jatA deva tathA indro vagere jethI A manuSyaloka chatAM paNa hAlamAM devaleka je te (manuSyalaka) dekhAya che. vaLI he prabhujI! ApanA darzanarUpI amRtanA pAnathI bahu ja saMtoSa pAmelA deve svarganA jIrNa eTale junA thaI gaelA 77. For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] amRtane pIvAne IcchatA nathI. athavA reja ne reja ekaja amRtanuM pAna karanArA deve tamArA darzana rUpI navA amRtane pIvAne vadhAre cAhe che. ane he prabhu! huM cAhuM chuM ke-bharatakSetra rUpI sarovarane viSe kamala sarakhA bhatA evA ApanA dhyAnamAM bhamarAnI jema mane parama laya prApta thAo eTale ApanA svarUpanI ciMtavana karavAmAM mAruM mana lIna ja bane ema huM cAhuM chuM. he prabhu ! hAla ke dararoja jeo A5nuM darzana kare che teo dhanya che, vakhANavA lAyaka che. vaLI ApanA darzanano utsava kharekhara svarganuM rAjya bhegavatAM thayela AnaMdathI paNa adhika AnaMdane karanAra che, ema huM mAnuM chuM ema mane lAge che. kAraNa ke tamArA darzananA balathI eTale tamArUM darzana karanArA jIve tamArA darzananA prabhAvathI navuM darzana eTale navuM samakita pAme che. eTale tamArA darzanathI te jIne zuddha deva vagere tanuM svarUpa samajAya che ane tethI temane navuM samakti prApta thAya che. vaLI je ja samakita pAmelA che te samyagdaSTi cho paNa ApanA darzananA prabhAve samyakatvane sthira kare che. 77-78-79 IndrAdika deva prabhune stavane naMdIzvara pe jaIne aThThAI mahotsava kare che te be zlokamAM jaNAve che - Ima AvIne iMdra senA mAtanI pAse ThavI, saMharI pratibiMbane uddaghoSaNAdika vidhi savI; pUrI karI naMdIzvare saudharma vAsava AvatA, zeSa iMdrio merathI tyAM AvatAM bhegAM thatA. spaSTArthI--e pramANe prabhunI stuti karI saudharmendra ahIM AvI prabhune senA mAtAnI pAse mUke che. ane prabhune nAtra karavA merU giri para laI jatAM je pratibiMba mUkayuM hatuM tene saMharI le che. tyAra pachI udaghoSaNAdika vidhi eTale je ke prabhunI mAtAnuM akalyANa (aniSTa-bUruM) karavAnI IcchA karaze tenA mastakano cheda thaI jaze vagere meTethI jaNAvIne ane bAkIne tamAma vidhi pUre karIne saudharma Indra naMdIzvara dvIpa jAya che. bAkInA tresaDa indro merU parvata uparathI sIdhA-bArebAra te naMdIzvara nAmanA AThamA dvIpane viSe jAya che. 80 aIocchava vistare karIne nijasthAnaka jatA, putra janma vadhAmaNI rAjA suNI rAjI thatA; bhavya janmotsava kare tevuM ja nagarImAM bane, nAma saMbhava janaka jananI DAvatA be kAraNe spaSTAthe-tyAM AgaLa 64 Indro ekaThA maLIne vistAra pUrvaka ghaNI dhAmadhUmathI aAI mahetsava karIne pitatAnA sthAnake jAya che. ahIM IMdrAdike karela utsavane 80 For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapadharikRta adhikAra pUrNa thAya che. have jitArI rAjA putranA janmanI vadhAmaNuM sAMbhaLIne ghaNA rAjI thayA. ane temaNe putra janmane suMdara mahotsava ujavyuM. (ka) te vakhate AkhI nagarImAM paNa ghera ghera occhava thaye. tyAra pachI prabhunA mAtA tathA pitA prabhunuM saMbhava" evuM nAma pADe che. saMbhava evuM nAma pADavAmAM be kAraNe hatA. te AgaLanI gAthAmAM jaNAve che. 81 zreSTha atizaya saMbhave ne saMbhave zaMbAdinA, nAma zaMbhava tema saMbhava prasiddha be jinarAjanA nRpati vAraMvAra dekhI putrane rAjI thatA, | snehathI utkaMga Adika aMgamAM suta dhAratA. spaSTArtha-saMbhavanAtha nAma pADavAnuM kAraNa jaNAvatAM kahe che ke prabhumAM zreSTha atizane saMbhava hato, tethI mAta pitAe saMbhavanAtha nAma pADayuM. bIjuM kAraNa e hatuM ke mAtAnA garbhamAM rahelA prabhunA prabhAve je pahelAM dukALa hato, te maTIne sukALa thaye, zaMbA (zIMga) nAmanuM dhAnya ghaNuM saMbhavyuM (pAkayuM) hatuM tethI mAtA pitAe prabhunuM saMbhava" nAma pADayuM. jitArI rAjA putrane vAraMvAra joIne rAjI thAya che. vaLI putrane pitAnI pAse laIne pitAnA kheALAmAM vagere besADatA hatA eTale putrane aneka prakAre ramADatA hatA. 82. prabhunI bAlya avasthA kevI rIte pasAra thAya che te traNa zlokamAM jaNAve che - iMdanA hukame rahelI asarAo pAMca e, dhAvya karma karaMta prabhunI pAsa tanu chAyA pare; samIpa rahetI bALa siMha jima siMhaNane haMphAvatA, prabhu pakaDavA AvatI te dhAtrIne haMphAvatA. spaSTatha-prabhunuM pAlana karavAne mATe Indra mahArAjanI AjJAthI pAMca apsarAo prabhunI AgaLa zarIranA paDachAyAnI jema rahIne dhAvanuM kAma ( ramADavA-navarAvavA vagere) karatI hatI. jema siMhanuM baccuM tene pakaDavA AvanAra siMhaNane haMphAve tema bALa prabhu dhAvanI pAsethI nAsI jatA hatA ane pakaDavA AvanAra dhAvIne thakavI nAkhatA hatA. 83 jJAnI chatAM dekhADavAne bALA bhUminI, uparanA IMdu taNuM pratibiMba levA kara taNuM; kiriyA kare prabhu nara thayelA devagaNa sAthe rame, AgaLa prabhunI doDatA deve badhAne mana game. For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] 85 ramata ramatAM prabhu surene zIgha pADI nAMkhatA, rakSA kare rakSA kare Ime te samaya sura bolatA temanI para prabhu kRpA vistAratA kIDAdithI, caMdra jema pradeSane tima bAlyavaya AnaMdathI. spaSTArtha -devanI sAthe aneka prakAranI ramata ramatA prabhu devane jaladIthI pADI nAkhatA hatA eTale ramatamAM prabhu devene harAvatA hatA. te vakhate deve amAruM rakSaNa kare rakSaNa karo e pramANe bolatA hatA. prabhu paNa denA upara kRpA vistAratA eTale dayA bhAva rAkhIne chUTA mUkatA hatA. jema pharate caMdra rAtrInA pradeSakALane pUre kare tema prabhu AnaMda pUrvaka pitAnI bAlya avasthA pUrI karIne yuvAvasthA pAmyA. 85 yuvAvasthAne pAmelA prabhunA zarIranA avayanuM varNana traNa zlokamAM kare che - trIjA prabhu ulaMghatA ne bharajuvAnI pAmatA, dhanuSa cau zata deha kaMcana kAMti suragiri zobhatA; zIrSa vacale bhAga unnata chatra je dIpa, keza snigdha zyAma zreSTha lalATa locana dIdhuM te. spaSTAtha -e pramANe divase divase vRddhi pAmatA prabhu zrI saMbhavanAtha bALa avasthA pUrI karIne bhara yuvAvasthAne pAmyA. prabhunuM zarIranuM pramANa cAraso dhanuSya pramANanuM hatuM. temanA zarIrane varNa suvarNa samAna pILe hate. tethI prabhu zrI saMbhavanAtha suvarNamaya merU parvatanI jevA zobhatA hatA. yuvAvasthAnI aMdara prabhunI kAMti saMpUrNapaNe khIlI uThI hatI. prabhunA mastakane vacale bhAga uMce hevAthI te chatranI peThe zobhate hato. ane prabhunA vALa snigdha eTale cIkAzavALA ane zyAma eTale kALA varNanA hatA. prabhunuM lalATa eTale kapAla uttama rekhAvALuM suzobhita hatuM. ane locana (akho) lAMbAM ane tejasvI hatAM. 87 kAna skaMdha sudhI laTakatA skaMdha vRSabhaskaMdha e, meTI bhujA chAtI vizAlA udara kaza avadhArIe; sAthaLa karijhUMDha jevA jAMdha hariNI jAMdha e, gulpha nAnAM caraNa unnata kUrma pRSTha samAja e. spaSTArtha prabhunA kAna khabhA upara laTakatA hatA. vaLI prabhunA khabhA vRSabhaskaMdha eTale baLadanA khabhAnI jevA vizALa hatA. prabhunI be bhujAo lAMbI hovAthI DhIMcaNa sudhI pahoMcatI hatI. prabhunI chAtI vizALa eTale paheLI hatI. ane udara eTale peTa 10 For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 [[ bI vithapaghasarikRtakRza-pAtaLuM hatuM. vaLI prabhunI sAthaLe te hAthInI sUMDha jevI zobhatI hatI. ane prabhunI be jAMgha haraNanI jAMghonI jevI dIpatI hatI. prabhunA gulpha eTale ghuTaNa nAnAM hatAM. prabhunA be caraNe (paga) kUrma pRSTha sama eTale kAcabAnI pIThanI jevA unnata (madhyamAM uMcAM ) hatA. 87. AMgaLIo sarala kALI snigdha rAjI remanI, zvAsa mukhane kamaLa je dIpri suMdara dehanI, zarada Rtue pUrNimAne caMdra jima tima yauvane dIpatA puNyAnubaMdha puNya sadaguNathI ane. spaSTArtha-prabhunA hAthanI AMgaLIo sarala eTale sIdhI hatI. vaLI hemarAjI eTale zarIranI rUvAMTI kALA varNana ane snigdha-suMvALI hatI. ane prabhunA mukhamAMthI nIkaLate zvAsozvAsa kamaLanA je suMgadhIdAra hato. tathA prabhunA zarIranI kAMti atizaya zobhatI hatI. zarada RtunI aMdara jema punamano caMdra pUrNa kaLAe khIlI uThe che tema prabhu paNa yuvAnInI aMdara kAMti guNe karIne saMpUrNapaNe khIlyA hatA. vaLI puNyAnubaMdhI puNya rUpI saguNa vaDe karIne paNa prabhu atizaya zobhatA hatA. 88 utsava thakI na dharAyelA mAtapitAnA vacanathI, pANigrahaNa karavA kabUle bhega zreNi karmathI; janaka hari utsava kare gaMdharva gAtA gAnane, vAjAM vagADe apsarAo nAcatI dharI harSane. spaNa-prabhune yuvAvasthAmAM AvelA joIne janmAdinA utsavathI pUrNa saMtoSa nahi pAmelA mAtA pitAe prabhune pANigrahaNa karavAnuM eTale lagna karavAnuM kahyuM. te vakhate bhegAvali karma hajI bhegavavAnA bAkI che evuM jANanAra bhagavaMte te vAta kabula rAkhI. te vakhate (lagna prasaMge) IndrAdi deva paNa padhAryA. prabhunA pitAe tathA IndrAdi dee ke prabhunA lagna mahotsava karyo. te vakhate gaMdharva jAtinA deve lagnanA gIta gAtA hatA. ane aneka prakAranA maMgaLa vAjiMtro vagADatA hatA. ane apsarAo umaMgathI nRtya karatI (nAcatI) hatI. 89. kulina nArI dhavala maMgala bolatI bahu raMgathI, pUrNa Anada mahotsava pUrNatA vistArathI, ratnanI jima nirvikArI bhagya karma khapAvatA, trIjA prabhune ema paMdara lAkha pUrve vItatA. 9o For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] spaSTAI-vaLI A lagnanA prasaMge saubhAgyavaMtI kulAMganAo dhavala maMgala eTale lagnanAM mAMgalika gIto ghaNA AnaMdapUrvaka gAtI hatI. e pramANe ghaNu AnaMdapUrvaka lagnane mahotsava vistArathI saMpUrNa thaye eTale prabhunuM pANigrahaNa thayuM. te vakhate prabhu je ke ratnanI jema nirvikArI eTale vikAra athavA viSayavAsanAthI rahita hatA te paNa vyAvahArika sukha bhogavIne bhegAvali karmone khapAvatA hatA. e pramANe gRhasthabhAve sukha bhogavatA prabhunA paMdara lAkha pUrva varSo pasAra thayA. corAsI lAkha varSe eka pUrvIga thAya che. tevA corAsI lAkha pUrvAge eka pUrva thAya che mATe 8400000 ne 8400000 sAthe guNIe tyAre 7056 0000000000 varSe eka pUrva thAya che. prabhuzrI saMbhavanAtha AvA 15 lAkha pUrva sudhI kumAra avasthAmAM (rAjA thayAnI pUrvanI avasthAmAM) rahyA. tethI teja prabhune kumArakola paNa kahI zakAya. 90. nRpa jitAri caraNa levA putrane rAjA kare, cAritrane ArAdhatA IzAna kalpe saMcare; mAtA lahe zivasaMpadA prabhu puSpa mAlAnI pare, pAlana kare pRthvItaNuM loko prazAMtimAM phare. spaSyA-jitAri rAjAne cAritra levAnI bhAvanA thaI tethI pitAnA putra zrI saMbhavanAtha kumAra) ne rAjA banAvyuM. pachI jitAri rAjAe cAritra grahaNa karyuM. cAritranI ArAdhanA karIne teo bIjA IzAna devalokamAM gayA. prabhunI mAtA senArANI paNa cAritra laI tenI ArAdhanA karIne mekSe gayA. rAjA banyA pachI prabhu phUlanI mALAnI jema pRthvInuM pAlana karatA hatA. tethI loko ghaNuM sukhI hatA ane IcchA mujaba zAMtithI eTale keI paNa jAtanA bhaya vagara pharatA hatA. 91. keInI para bhrakuTI paNa na caDhAvatA prabhu rAjyamAM, lAkha cummAlIsa pUrve cAra pUrvAga harSamAM vitAvatA prabhu ekadA saMsAra sthiti Ima ciMtave, jheravALA anna jevuM viSaya sukha duHkha the bhave. spaSTa -prabhu rAjya karatA hatA tyAre keIna upara bhrakuTI paNa caDhAvatA mahetA athavA koInA upara heja paNa guse lAvatA nahotA. e pramANe rAjya karatAM prabhune cummAlIsa lAkha pUrvo ne upara cAra pUrvAga AnaMda pUrvaka pasAra thaI gayA. eka vakhata prabhu zrI saMbhavanAtha A rIte saMsAranuM svarUpa vicAratA hatA-ke A saMsAramAM viSaya sukhe eTale pAMca Indri dvArA bhagavAtA viSe jhera bheLavelA annanI jevA che. jema jheravALuM anna khAtI vakhate mIThuM lAge che, paraMtu pachI tarata khAnAranuM maraNa thAya For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapadharikRtache. tevI rIte jIvane viSaya sukha bhogavatAM kAlpanika sukha lAge che, paraMtu aMte te te sukha jIvane durgatimAM ja laI jAya che ane saMsAramAM aneka prakAranAM duHkha Ape che. 92 prabhu saMsAranuM svarUpa vicAre che ane dIkSA samaya jANI lokAMtika deva Ave che te bInA jaNAve che-- ukhara mAM miSTa jalanA sama manuja bhava pAmatA, paNa mUDha jI viSayasevI vyartha teha gumAvatA; avadhi nANe jANatA lokAMtikAmara AvatA, | tIrtha pravartAve jinezvara ! ema jinane vinavatA. 93 spAI-ukhara bhU eTale khArI jamInamAM mIThuM pANI maLavuM durlabha che tenI jema A saMsAramAM manuSya bhava pAma ghaNo durlabha che. te durlabha manuSya bhava pAmyA chatAM paNa mehamAM muMjhAelA mUkha jI viSayamAM Asakta banIne te manuSya bhava phogaTa gumAve che ane AtmAne hitakArI koI paNa dharmakArya karatA nathI, e pramANe saMsAranuM svarUpa prabhu vicAre che. te vakhate lokAMtika deva prabhune dIkSA levAne samaya avadhijJAnathI najIka che ema jANIne pitAne AcAra hevAthI prabhu pAse AvIne namIne, be hAtha jeDIne prabhune vinaMti karatAM kahe che ke "he jInezvara ! ApazrI dharmatIrtha pravartAve. e pramANe vinaMti karIne deve svasthAne jAya che. 93 prabhue karelA sAMvatsarika dAnanuM varNana be lokomAM kare che - dIkSA divasathI varSa pUrve varSidAna zarU kare, devabhUMbhaka giri pramukhanA davyane sthApana kare, nagarI taNA trika AdimAM kanakAdinA DhagalA kare, dAnanI uddadhoSaNa prabhudAsa nagarImAM kare. 94 spaSTAthe dIkSA letAM pahelAM prabhu eka varSa sudhI dAna Ape che te varSIdAna athavA sAMvatsarika dAna kahevAya che. te vakhate prabhune dAna ApavA sArU jabhaka jAtinA de parvata vagere sthaLe raheluM dravya lAvIne nagaranA traNa rastA jyAM bhegA thatA hoya te trika vagere ane jyAM cAra rastA bhegA thatA hoya te coka vagere mukhya mukhya sthaLomAM senaiyA vagerenA DhagalA kare che. tyAra pachI prabhunA sevake nagarImAM "prabhu deva jemane jeTaluM dhana joIze teTaluM dhana Apaze" evI udaghoSaNA moTA svarathI kare che. 94 eka keDI ATha lakhanuM dAna prabhu pratidina kare, traNaseM ayAzI koDa eMzI lAkha varSe vistare For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmiNa ] sihAsanA nizcala chatAM prabhudevanA puNye karI, calita hAtAM IMdra vi devadi piravAre karI. 95 spaSTA :----dIkSAnI bhAvanAvALA prabhu dararoja savArathI apAra sudhImAM eka kroDa ne ATha lAkha sonaiyAnuM dAna kare che. e pramANe dararAja ApatAM eka varSa sudhImAM traNase aThayAsI kroDa ne eMsI lAkha sAnaiyAnuM dAna Ape che. dAna ApatAM eka varSa pUrU thAya che. te vakhate indronA AsanA nizcala hoya che chatAM paNa prabhunA puNyanI pramaLatAthI calAyamAna thAya che. tethI badhA indro pAta peAtAnA parivAra sAthe prabhune dIkSA mahAtsava karavA mATe Ave che. 95 prabhunA dIkSA mahAtsavanu varNana pAMca zleAkAmAM kare che :~~ parivarIne AvatA prabhune namatA bhaktie, janmAbhiSeka taNI pare abhiSeka dIkSAnA kare; anya rAjAdi paNa ima jinarAjane nhevarAvatA, zarIra luchana karI vilepana vara vasana herAvatA. e spaSTA :--indro pAta pAtAnA piravAra sAthe AvIne prabhune bhaktipUrvaka namaskAra kare che. tyAra pachI te jema prabhunA janmAbhiSeka karyA hatA te pramANe prabhunA dIkSAbhiSeka kare che. indronA abhiSeka pUrNa thayA pachI bIjA rAjAe paNa prabhune nhevarAve che, tyAra pachI prabhunA zarIrane sApha karIne suga MdhidAra sukhaDa barAsa AdinuM te vilepana kare che. pachI tee prabhune uttama vastro paherAve che. 96 herAvatA mukuTAdi bhuSaNa kalpatarU sama zAbhatA, nRpati siddhArthAbhidhAne pAlakhI viracAvatA; acyutendra paNa karAvI tehamAM dAkhala karI, tehathI te adhika dIpe nAtha Adi krame karI. ff besatA zikhikA viSe nara deva gaNu upADatA, : spaSTA :----te pachI indro prabhunA zarIre mugaTa vagere AbhUSaNA paherAve che. te vakhate prabhu kalpavRkSanI jevA zAbhAyamAna jaNAya che. tAbedAra sAmata rAjA siddhArtho nAmanI pAlakhI anAvarAve che. te vakhate acyutendre paNa pAlakhI banAvIne temAM dAkhala karI. tethI karIne te pAlakhI vadhAre zAle che. prabhu zrI sa MbhavanAtha te pAlakhImAM besavAne pAlakhInI najIka Ave che ane temAM prabhu vagere kramasara bese che. 97 vAjiMtra gAyana nAca stuti ne maMgalAdika paNa thatA; For Personal & Private Use Only phora Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI viparitaleka prabhune dekhatA ne anyane dekhADatA, harSa pAme namata janane nAtha bahu AnaMdatA. 98 spaSTAI :-te pAlakhIne devo tathA manuSya upADe che. te vakhate aneka prakAranAM mAMgalika vAjAM vAge che, keTalAka loko gAyane gAya che. keTalAka loka nRtya kare che. keTalAka mANase prabhunI stuti kare che ane maMgala gIta gAya che. e pramANe prabhunI dIkSAne varagheDe rastA upara thaIne jAya che. te vakhate rastAnI baMne bAju loke prabhune jevAne bhegA thAya che. pAlakhI najIka Ave che tyAre loke prabhune juve che ane bIjAne pAlakhImAM beThelA prabhu dekhADe che. prabhune joIne loke namaskAra kare che. ane ghaNe harSa pAme che. 98 ema nagarImAM pharI sahastrAgra vanamAM AvatA, pAlakhImAMthI utaratA bhUSaNAdika chaMDatA; vastra khaMbhe dhAratA prabhu che tapane sAdhatA, mAgazaranI pUrNimAe mithuna mRgazISa thatA. 99 spaSTatha--e pramANe prabhune dIkSAne varaghoDo AkhI nagarImAM pharIne nagarInI bahAra AvelA sahastrAsTra nAmanA vanamAM AvI pahoMcyuM. tyAra pachI prabhu pAlakhImAMthI nIce utaryA, te pachI prabhu zarIra upara paherelA vastra tathA AbhUSaNone tyAga karIne eka devadUSya vastra khabhA upara dhAraNa kare che. A rIte che? tapavALA prabhu zrI saMbhavanAtha jyAre mithuna rAzi ane mRgazIrSa nakSatrane caMdranI sAthe lega vartato hato, tevA zubha divase saMyama grahaNa kare che. vagere AgaLanA zlokamAM jaNAve che. 9 divasa aMtimabhAgamAM pazcima vaye jima kalezane, tima paMca muchI loca karatA kSIra jaladhimAM tehane IM ThavIne AvatA ghoMghATane aTakAvatA, sahasa nRpa yuta nAthajI cAritrane svIkAratA. spaSTArtha -te mAgasara suda pUnamanA divasanA pAchalA bhAgamAM pAchalI vayamAM jema kalezane tyAga kare tema prabhu pitAnA hAthe pAMca muSTi lonca kare che. te prabhunA kezane Indra mahArAjA pitAnA uttarAsaMganA cheDAmAM grahaNa karIne kSIra samudramAM padharAvIne Ave che. pachI te (i) lokonA kolAhalane zAMta kare che. te vakhate prabhu pitAnA hAthe vidhipUrvaka dikSA grahaNa kare che. temanI sAthe hajAra rAjAo paNa cAritrane grahaNa kare che. 100 have 6 zlokamAM Indra mahArAja prabhunI stuti kare che tenuM varNana kare che- 100 For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C zinAciMtAmaNi ] nANuM cothuM pAmatA kSaNavAra nAraka sukha lahe, dri joDI hAthe stavatA nAtha AgaLa Ima kahe jJAna cAre dhAratA cau bheda dharma batAvatA, he nAtha! jaya pAmo tame savi jIvane sukha ApatA. 101 spadArtha-prabhu je vakhate dIkSA le che te vakhate temane cothuM manaparyava jJAna prakaTa thAya che. prabhu zrIsaMbhavanAtha mati zrata ane avadhi e traNa jJAna sAthe laIne jamyA hatA. ane jyAre dikSA le che, tyAre cothuM mana:paryavajJAna pAme che. A niyama badhA tIrthaMkarane sara jANa. A mana:paryavajJAnathI aDhI dvIpamAM rahelA saMjJI paMcendriya jInA mananA vicAra jANI zakAya che. te vakhate (dIkSA kalyANakanA prasaMge)nArakInA jIvane paNa thoDI vAra sukha utpanna thAya che. A prabhunuM trIjuM dIkSA kalyANaka jANavuM. te vakhate Indra mahArAja prabhunI AgaLa be hAtha joDIne A pramANe stuti kare che-"he cAra jJAnane dhAraNa karanArA prabhu! Apa dAna, zIla, tapa ane bhAva ema cAra prakAranA dharmane batAvanAra che. he sarva jIvone sukha ApanAra prabhu! tame vAraMvAra jaya pAmo. 101 Apa jaMgama tIrtha jevA vicaraze vairAgyathI. jehamAM te dhanya bhArata kSetra bhami niyamathI; paMkathI prakaTela paMkaja paMkathI lepAya nA, tima bhave vasatA chatAM prabhu Apa lepAoja nA. 102 spaSTArtha-he vairAgyavAna prabhu ! jaMgama tIrtha sarakhA Apa je bharata bhUmimAM vicaraze te bharatabhUmi nakkI dhanya che. jevI rIte kAdavamAMthI utpanna thaeluM kamala kAdavamAM lepAtuM nathI, paraMtu kAdavathI adhdhara rahe che tevI rIte he prabhu! tame je ke saMsAra (rUpa kAdava)mAM rahelA che te paNa tenA vaDe Apa lepatA nathI. kAraNa ke saMsAramAM rahelA prabhunI saghaLI pravRttio rAga dveSa vinAnI hoya che. jemanAmAM rAga dveSa hoya che teo saMsAramAM lepAya che. 102 mahAvrata je ApanuM te karma rUpI parNane, chedavAne kha jevuM nita lahe te vijayane che Apa nirmama te chatAM nispRhI kRpAlu Apa cho, cho Apa nigraMtha te chatAM gurU ddhivALA Apa cho. 103 spaSTArthaApanA cAra mahAvrato che te karmarUpI pAMdaDAne chedavAne mATe khas eTale taravAra jevA che. kahevAno bhAvArtha e che ke jema taravAra vaDe vRkSanAM pAMdaDAM chedI zakAya che tevI rIte A mahAvrata rUpI taravAra vaDe eTale mahAvratanuM pAlana karavAthI For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapAsarikRtaghaNAM karmonI nirjarA thAya che. te mahAvrato haMmezAM karmazatrune jItAvanArA hovAthI vijayavaMta varte che. he prabhu! je ke tame nirmama eTale mamatA bhAvathI rahita che te chatAM paNa Apa kaI jAtanI pRhA eTale badalAnI IcchA rAkhyA vinA anya prANIo upara bhAvadayAdi svarUpe anahada upakAra karanAra che. vaLI je ke Apa nigraMtha cho eTale Ape bAhA ane abhyantara ema baMne prakAranI graMthine tyAga karyo che te chatAM Apa maTI RddhivALA che. kahevAno sAra e che ke je dhana dhAnyAdika parigraha che e bAhya graMthi che ane je rAga dveSAdika te abhyantara graMthi che. te baMneno te tame tyAga karyo che. chatAM tamArAmAM uttama jJAna darzana cAritra rUpI moTI Rddhio rahelI che. 103 saumya tejasvI chatAM bhavathI karelA dhIra chatAM, devane paNa pUjya cho prabhu Apa nara rUpe chatAM, Apa vicarI mahIyele jagatAranAruM pAraNuM, karaze kare bhavi jIvanA darzana jinezvara ! ApanuM 104 spArtha - he prabhu! tame mahA tejasvI chatAM zAMtine dhAraNa karanAra che, temaja dhIratAvALA cho te chatAM bhavathI Dara pAmelA che. ahIM vidhAbhAsa alaMkAra dvArA prabhunI stuti karI che. vaLI he prabhu! tame manuSya cho te chatAM devane paNa pUjanIya che. bIjA manuSya te devane pUje che, paraMtu tamane te te deve paNa pUje che. he prabhu! pRthvI upara vicarIne Apa Asannasiddhika bhavya jIvanA hAthe jagatane tAranAruM pAraNuM karaze te vakhate te pAraNuM karAvanArA ane bIjA paNa bhavya che nirmala samyakatvAdithI mAMDIne mekSa sudhInA paNa uttama phale pAme che. 104 regane auSadha para karanAra bahu upakArane, avirati evA mane paNa dekhatAM prabhu! Apane, AtmadaSTi sateja banatI tema pudgalaramaNatA, ghaTatI ema surazarmane paNa tuccha Aje mAnatA. 105 spaSTArtha-jema auSadha(davA) rogI mANasane upakAra karanAra thAya che eTale SaDathI regIno rega nAza pAme che tevI rIte ApanuM darzana paNa bhavya jIne bahuja upakAraka nIvaDe che. huM avirita chuM (kAraNake de haMmezAM aviratija hoya che) mATe regI jevo chuM, te paNa ApanA darzananA pratApe mArI AtmadaSTi tejasvI bane che. eTale pugala ramaNatA athavA paugalika viSayane viSe rAcanAro mAro jIva AtmAnA guNamAM ramaNatA karanAro thAya che. ane ame A tamArA darzanathI thatA apUrva sukhanI AgaLa denA sukhane paNa tuccha eTale halakA mAnIe chIe. 105 For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] tuja svarUpanI ciMtanAmAM lIna mana muja nita rahe, eja sAcI mAgaNI muja ema hari prabhune kahe prabhu taNA sAnnidhyane smaratA sureza svargamAM, - saMcaya bIje dine nRpa surendradattanA mahelamAM. 106 spA-mAruM mana haMmezAM tamArA svarUpanI vicAraNAmAM lIna rahe athavA Asakta rahe eTale huM tamArA guNa saMbhALyA karUM evI mArI kharA hRdayanI ApanI pAse mAgaNI che. e pramANe Indra mahArAje prabhunI AgaLa stuti karIne mAgaNI karI, tyAra pachI prabhunA sAnnidhyane smaraNa karatA eTale prabhunI pAse rahIne meLavelA apUrva AtmikAnaMdane yAda karatA badhA IMdro svargamAM pita pitAnA sthAnake gayA. e pramANe dIkSA mahotsava pUre thayo. tyAra pachI bIje divase zrIsaMbhavanAtha prabhu surendradatta rAjAnA mahelamAM gayA. 106 prabhu surendradatta rAjAnA ghera chaC tapanuM pAraNuM kare che te vAta be lekamAM jaNAve che - cha tapanA pAraNe prabhujI jatA nRpa dekhatA, khuzI thatA ubhA thaIne nAthapadane vaMdatA he prabhe! paramAnna laI tAre mane Ima belatA, nAtha jANI zuddha tene hastapAtre vaheratA. 107 spaSTArtha -prabhu che tapanuM pAraNuM karavAne mATe surendradattanA mahelamAM gayA. te vakhate prabhune AvatA dekhIne te rAjA ghaNA khuzI thayA ne ubhA thaIne sAme jaIne prabhune vaMdana karyuM. tyAra pachI rAjAe prabhune vinati karI ke he svAmI! A paramAnna eTale khIra horIne (laIne) mAro uddhAra kare. te vakhate svAmIe te zuddha AhAra che evuM jANIne pitAnA hasta eTale hAtha rUpI pAtramAM te khIre grahaNa karI. tIrthaMkara deve pAtrA rAkhatA nathI. paraMtu jyAre bhikSA grahaNa kare tyAre pitAnA hAthamAM ja bhikSA grahaNa kare che. 107 denArane kalyANa kAraNa prANadhAraNa pAraNuM, karatA jinezvara divya pAMca thAya prabhupuye gaNuM; sUpa pITha banAvatA te sthAnake traNa kAlamAM, pUjA kare te cAlu bhavamAM mhAlatA ziva mahelamAM. 108 spadArtha-prabhune pAraNuM karAvanAra eTale supAtradAna denArane te pAraNuM kalyANakArI thAya che. athavA prabhu jene tyAM pAraNuM kare te AtmAnuM paNa kalyANa thAya che. prabhue For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapaghasarita jyAre khIra vahorIne prANa dhAraNa eTale prANene TakAvanAruM evuM pAraNuM karyuM, te vakhate te sthale prabhudevanA prabala puNyanA pratApe pAMca divya prakaTa thayA. eTale e sonaiyAnI vRSTi, vastranI vRSTi vagere pAMca vAnAM karyA. prabhue je sthAnake ubhA rahIne pAraNuM karyuM te sthAnake surendradatta rAjAe eka pITha banAvarAvyo eTale eTalo banAvyo. ane tenI traNa kAla eTale savAre bapore tathA sAMje pUjA karavA lAgyA. tethI te rAjA teja bhavamAM mekSa rUpI mahelamAM kAyama rahenArA thayA athavA te surendradatta rAjA teja bhavamAM mekSe gayA. 108 prabhunA zarIranI uMcAI jaNAve che - ekaso ne vIsa aMgulanI UMcAI jehanI, AtmAgule tima channa aMgulanI uMcAI jehanI; pramANagulathI kahI te tIrthapati saMbhava jinA, ekAgra dRSTi rAkhatA dharanAra maunavratataNa. 109 spaSTAtha-prabhunI ekso ne vIsa gula pramANa zarIranI uMcAI hatI. A uMcAI AmAMgulanA mApathI samajavI. traNa prakAranA AMgula Agamane viSe kahyA che. 1 ulledhAMgula, 2 AtmAMgula, 3 pramANAMgula. temAM anaMtA paramANune eka vyAvahArika paramANu thAya che te vyAvahArika paramANune ATha ATha guNa sAta vakhata karIe tyAre eka utsadhAMgula thAya che. je kALe je tIrthakara hoya temano je AMgula te te kALe AtmAgula kahevAya che. A AmAMgula judA judA pramANuvALo hoya che. je kALe je tIrthakara hoya te dareka prabhunI uMcAI temanA AtmAgula vaDe 120 AMgaLa (jeTalI) hoya che. trIjuM pramANAMgula usedhAMgulathI cAra gaNuM lAMbuM ne aDhI gaNuM pahoLuM hoya che. A pramANAMgulanA mApathI prabhunA zarIranI uMcAI channu pramANugalanI kahelI che. mATe 96 pramANAMgulane cArasoe guNIe tyAre 38400 usedhAMgula Ave. 96 AMgaLano eka dhanuSya thAya che, mATe te saMkhyAne (3800ne) 96 vaDe bhAgIe tyAre 400 dhanuSya Ave che. mATe usedhAMgulanA mApathI prabhunA zarIranI uMcAI cAra dhanuSya pramANa hatI. AvI uMcAIvALA trIjA tIrthaMkara zrI saMbhavajina ekAgradaSTi rAkhatA eTale ekAgratAthI dhyAna karatA hatA ane maunavratane dhAraNa karatA hatA. kAraNake jyAM sudhI tIrthakarene kevalajJAna na thAya tyAM sudhI chaghastha tIrthakare prAye mauna ja dhAraNa kare che. 109 chadrasthapaNAmAM prabhu kevI rIte vicAratA hatA te be kalAkamAM jaNAve che - samiti gupti pramukha guNadadhi prazama nidhi nirbhayapaNe, chadmasthabhAve cauda varSo vicaratA nagarAdine For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] pAvana kare na anArya deze vicaratA dravyAdithI, abhigrahane dhAratA DaratA nahIja pramAdathI. 110 spadArtha --pAMca samiti ane traNa gupti vagere guNe rUpI amRtanA samudra samAna tathA prazamanidhi eTale zAMta rasanA bhaMDAra jevA zrI saMbhavanAtha prabhu bhaya rahitapaNe chadmastha avasthAmAM cauda varasa sudhI A pRthvI upara vicaryA te daramiAna temaNe aneka nagara, zahera tathA gAmane potAnA caraNa vaDe pavitra karyA. paraMtu prabhue anAya dezamAM vihAra karyo nahote. vaLI prabhue dravya kSetra kALa ane bhAvathI aneka prakAranA abhigrahane dhAraNa karyo. eTale chadhastha avasthAnA cauda varSo daramiAna temaNe ghaNA abhigraha dhAraNa karavA pUrvaka tapazcaryA karI hatI. vaLI teo pramAdathI DaratA nahotA eTale A chadmastha avasthA daramiAna prabhu zrI saMbhavanAtha apramatta bhAve vicaryA hatA. 110 prabhu pArzva varane jima thayA upasarga tima A nAthane, na thayA hatA upasarga tevA nAtha trIjA stharyane dharatA niraMtara nijaguNAnaMdI jinezvara vicaratA, AvatA sahassAmravana tarUzALa nIce dhyAvatA. - 111 spAIH--jevI rIte pArzva prabhune kamaThAsura taraphathI upasargo karavAmAM AvyA hatA, temaja chelalA tIrthapati zrI mahAvIra prabhune saMgamadeva vagere taraphathI aneka prakAranA ghara upasargo thayA hatA, tevI rIte A trIjA tIrthapati zrI saMbhavajinane upasargo thayA nathI. paraMtu prabhu sthiratA pUrvaka cAritranuM pAlana karatA hatA, ne haMmezA pitAnA jJAnAdi guNonI bhAvanAthI prakaTa thatA AnaMdamAM ja lIna thaIne vicaratA hatA. e pramANe cAritranuM pAlana karatA cauda varSa pasAra thaI gayA bAda A prabhu zrI saMbhavanAtha sahasAmravanane viSe AvyA ne tyAM Amra vRkSanI nIce dhyAnamAM rahyA che. 111 prabhune kevalajJAna upaje che te be zlekamAM jaNAve che - dhyAna cothuM tAsa pahelA bheda be pUrA thatA, jhADathI jima jIrNa page ghAtakarma kharI jatAM kArtike vada pAMcame mRgazIrSa zazige ane mithunamAMhI paNa tapa karanAra paMcama nANane. 112 spaSTA-te vakhate prabhune cothA eTale zukala dhyAnanA prathamanA be pAyA dhyAvatA dhyAvatA pUrA thayA hatA. dhyAnanA cAra bheda che. temAMnA AtadhyAna tathA raudradhyAna e be prathama bheda azubha hovAthI tyAga karavA yogya che. trIjuM dharmadhyAna ane cartha zukaladhyAna be zubha dhyAna che. A cAre dhyAnanA cAra cAra pAyA kahelA che. A For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI vijyapaddhasUrikRta badhA dhyAnanA bhedanuM svarUpa vistArathI dezanAciMtAmaNinA bIjA bhAgamAM ApeluM che. prabhu zrI saMbhavanAtha e zukala dhyAnanA be bheda dhyAI rahyA, te vakhate jhADa uparathI jUnAM pAMdaDAM jema kharI paDe tevI rIte ghAtI karmo Atma pradezathI kharI paDyA. AtmAnA kevalajJAnAdi guNene ghAta karanArA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya e cAra karmo che. temAMthI mehanIya karmane dazamA sUmasaM5rAya guNaThANAnA aMte nAza karIne bAkInA traNa ghAtI karmono bAramA kSINameha vItarAga chaghastha guNaThANAnA aMte nAza kare che. ema cAre ghAtI karmone nAza karIne kArtika vada pAMcame mithuna rAzi ne mRgazIrSa nakSatrane caMdra hete chate lokAlokanA svarUpane jaNAvanAra kevalajJAnane pAme che. te vakhate prabhune SaSTha tapa eTale be upavAsane tapa hatA. 112 pUrvAha kAle pAmatA saMbhava jinezvara kevalI, jJAnatarU te caityatarU prabhu pAsa nIce kevalI; nAthathI uMcAimAM te bAraguNuM avadhArIe, A prasaMge nAraka kSaNa vAra sukhiyA jANIe. 113 spaSTAthe -te kArataka vada pAMcamanA divase pUrvAddha kAle eTale pahelA pahore saMbhava jinezvara kelI thayA. kevalajJAna pAmyA tethI chastha avasthA te vakhate pUrI thaI. je vRkSanI nIce prabhune kevalajJAna thayuM te jJAnatarU athavA cityatarU kahevAya che. prabhunI jeTalI uMcAI hatI tethI bAra gaNu uMcAI te tarU eTale vRkSanI jANavI. A vakhate paNa nArakanA jIne thoDIvAra sukhane anubhava thaye. A prabhunuM kevalajJAna nAmanuM cothuM kalyANaka jANavuM. 113 deva samavasaraNanI racanA kare che te hakIkata cAra lokemAM jaNAve che - nija siMhAsana kaMpathI iMdro badhA A vAtane, jANatA rAjI thatA sAthe laI parivArane bhaktibhAve jJAnane mahimA ujavavA AvatA, eka jana medinImAM samavasaraNa banAvatA. 114 spaSTArtha --prabhune kevalajJAna thayuM te vakhate IndronA siMhAsana kaMpAyamAna thayA. upaga vaDe prabhunA kevalajJAnane jANIne Idro rAjI thayA. te pachI suSA ghaMTa vagADIne devene A hakIkata jaNAvI. pachI badhA parivAra sAthe bhakti bhAva pUrvaka kevalajJAnano mahotsava karavAne mATe Indro tyAM AvIne devenI pAse eka yojana pramANa pRthvIne viSe samavasaraNanI racanA karAve che. 114 zuddhi vAyukumAra deve vRSTi medasara kare, vyaMtare kaMcana rayaNa pASANamaya pRthvI kare; For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi:] veratA tyAM paMcaraMgI phUla tima chatrAdine, cAre dizAe viracatA tima ratnamaya vara pIThane. 115 spAI--te vakhate vAyukumAra deve bhUzuddhi eTale jamInano kacaro vagere dvara karIne pRthvIne svaccha banAve che. tyAra pachI dhULa uDe nahi te mATe meghakumAra de te jamIna upara vRSTi kare che eTale varasAda varasAve che. tyAra pachI vyaMtara jAtinA devo te pRthvI upara kaMcana eTale senAnI, raNa eTale ratnanI ane pASANamaya eTale pattharanI pharasabaMdhI kare che. tyAra pachI te pRthvI upara pAMca varNanAM phUlonI vRSTi deve kare che. vaLI cAre dizAmAM chatra cAmara vagerenI racanA kare che ane madhyabhAgamAM ratnamaya uttama pIThanI eTale moTA eTalAnI racanA kare che. 115 madhya bhAge bhuvanapati sura goThavI rUpAtaLuM, kile ce tiSkadevo viracatA kaMcanataNo; vaimAnike vara ratana kille dvAra cau pratyekanA, devachaMda sure race ne devagaNa vyaMtarataNa. caitya vRkSa banAvatA maNipITha Asana viracatA. devachaMda taNI upara chatrAdine paNa viracatA samavasaraNe agra bhAge dharmacakraja sthApatA, pUrva dvAre pesatA jinavara siMhAsana besatA. 117 spaSTAthe-tyAra pachI bhuvanapati deva bahArane rUpAne gaDha banAve che ane tenA upara senAnA kAMgarAnI racanA kare che. jyotiSka de vacalo senAne gaDha race che ane tenA upara ratnanA kAMgarA banAve che. tyAra pachI sauthI aMdarane trIje gaDha vaimAnika de ratnano banAve che ane tenA upara maNimaya kAMgarAnI racanA kare che. dareka gaDhanA pUrvAdika cAre dizAomAM cAra cAra dvAre hoya che. ane te barobara sarakhA hoya che. tyAra pachI devatAo devachaMdanI racanA kare che. te devachaMda bIjA gaDhane viSe agnikhUNAmAM banAve che. A devachaMdamAM tIrthaMkara bhagavAna dezanA ApyA pachI ArAma le che. tyAra pachI vyaMtara jAtinA deve caityavRkSanI racanA kare che. pachI maNimaya pIThikAnI racanA karIne tenA upara AsananI racanA kare che. temaja te deve devachaMdane viSe paNa chatra vagerenI racanA kare che. A pramANe samosaraNanI racanA karIne te samosaraNanA AgalA bhAgamAM dharmacakranI sthApanA kare che. tyAra pachI zrIsaMbhavanAtha jinezvara te samesaraNanA pUrva dizAnA dvArathI temAM praveza kare che. ane sauthI aMdaranA gaDhanA madhyabhAgamAM AvelA siMhAsana upara prabhu bese che. 116-117 bAra prakAranI parvadA kayAM bese che te jaNAve che. For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapaghasaritapratibiMba traNa vyaMtara have bhAmaMDalAdika dIpatA, vAchatra vAge agni khUNe sAdhu Adika zAbhatA; nityamAMhI trividha devI trividha sura vAyavyamAM, vimAnikAra Adi traNa paNa parSadA izAnamAM. 118 padArtha -te siMhAsana upara prabhu pUrva dizA sanmukha mukha rAkhIne bese che. te vakhate vyantara devatAo bAkInI pazcima, uttara ane dakSiNa dizAomAM prabhunA traNa pratibiMbane sthApana kare che. tethI prabhu cAre dizAmAM upadeza ApatA hoya tema jaNAya che. vaLI prabhunI pAchaLa bhAmaMDala zobhe che. prabhunI AgaLa baMne bAju be be deve cAmara DhALe che. A prasaMge devatAI vAjiMtro vAge che. sauthI aMdaranA gaDhanA agni khUNAmAM sAdhu vagere bese che. eTale agnikhUNAmAM prathama sAdhu bese che. temanI pAchaLa vaimAnika devIo ubhI rahe che ane temanI pAchaLa sAdhvIo ubhI rahe che. naiRtya khUNAmAM vividha devIo eTale traNa prakAranA devanI devIo bese che. temAM prathama bhavanapatinI devIo, temanI pAchaLa vyaktI devIe ane temanI pAchaLa tiSInI devIe bese che. traNa prakAranA deve vAyavya khUNAmAM bese che. temAM prathama bhavanapati de, pachI vyaktara deve ane temanI pachI jyotiSI de bese che. tathA IzAna khUNAmAM vaimAnika deva vagere traNa parSadAo bese che. temAM prathama vaimAnika de, temanI pAchaLa manuSya ane temanI pAchaLa manuSyanI strIo bese che. e pramANe kula bAra parSadA jANavI. 118 traNa gaDhane viSe kaNa kaNa rahe che te kahe che: prathama gaDhamAM saMdha tima tiryaMca bIjA gaDhaviSe, vAhane trIjA gaDha tima hari stave bhaktivaze, prabhu! sakalane madada karatA Apa tima niSkAraNe, vAtsalya dharatA sarvanI para tiNa namuM chuM Apane. 119 spaSTArtha -e pramANe sauthI aMdaranA prathama gaDhane viSe bAra parSadAo bese che. bIjA gaDhanI aMdara hAthI, gheDA, siMha, vAgha vagere tiryace parasparanA vairabhAvane tajI daIne zAMti pUrvaka bese che. tathA trIjA gaDhane viSe vAhane eTale devAnA vimAna vagere tathA ratha vagere rahe che. jyAre prabhu siMhAsana upara bese che, te avasare Indra mahArAja ubhA thaIne bhakti pUrvaka prabhunI stuti kare che. te stuti A pramANe -he prabhu Apane jagatanA saghaLA jI upara dayA bhAva hovAthI tame temane mekSamArganI ArAdhanA karavAmAM madada kare che. temaja tame saghaLA jI upara badalo levAnuM kAraNa nahi chatAM paNa vAtsalya eTale snehabhAva dhAraNa kare che. AvA guNavALA he prabhu! huM Apane namaskAra karuM chuM. 119. For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAciMtAmaNi ] Indra mahArAja cAra zlokamAM prabhunI stuti kare che - vinavyA viNa parataNA upakAra karanAra tame, saMbaMdha viNa bAMdhava samA che sarvanA jinajI tame, vimala vANu zIlavaMtA zaraNane lAyaka tame, tuja caraNanuM zaraNa hojo pratibhave kahIe ame. 120 spadArtha - he jinajI! tame vinaMti karyA sivAya tamAma jIvonI upara upakAra karanArA che. vaLI tame kaI paNa jAtanI sagAI na hovA chatAM paNa sarvanA bAMdhava samAna eTale bhAI jevA che. he zIla guNavALA prabhujI ! tamArI vANI spaSTa ane nirmala che, mATe sarve jIvo pota potAnI bhASAmAM samajI jAya che. AvA guNavALA he prabhujI ! tameja amone zaraNa karavA lAyaka che. athavA Azraya karavA yogya che. mATe ja ame kahIe chIe ke he prabhujI ! amane bha bhavane viSe ApanA caraNa kamaLanuM zaraNuM maLajo. 120 Apa che prabhu zAMta te paNa vIra vratadhArI tame, karma kAMTA kUTanArA sAmya zamadhArI tame cho maheza abhAva chatAM ne naraka chedI agada che, che arAjasa te chatAM paNa brahmarUpa prabhu Apa che. 121 spadArtha -have idra mahArAja virodhAbhAsa nAmanA aMlakArane goThavIne A rIte prabhunI stuti kare che ke-he prabhu ! Apa svabhAve zAMta chatAM vIra purUja (tejI svabhAvavALA jIvo) je mahAtranI ArAdhanA karI zake, tevA mahAvratone dhAraNa karanAra che. ahIM prabhue ghaNI vAra bahuja azAMtine denArA viSaya kaSAyAdi aMtaraMga zatruone sarvathA nAza karyo che, tethI prabhu saMbhavanAthane zAMta kahyA che. ne kAyara purUSa mahAvrato jevA AkarA vratanI ArAdhanA (pAlana) karI zake ja nahI. paNa sahanazIlatA zIla kSamAdi guNane dhAraNa karanArA vIra purUSaja te mahAvratonI ArAdhanA karavAne samartha hoya che. A sIdhI rIte jaNAvelA arthamAM lagAra paNa virodha arthanI apekSAe jaNAtuM nathI. paNa mahAyuddhAdi prasaMge evuM dekhAya che ke-je purUSa zAMta heya eTale zatruone vIratA (kraratA) dekhADIne haMphAve nahI, te laDAImAM vijayane pAmato nathI. eTale zAMti guNa ane vIratA guNa mAMhomAMhe virodhI guNo che. jyAM zAMti hoya, tyAM viratA na hoya. ne jyAM viratA hoya, tyAM zAMti eTale krodhAdine abhAva jaNAto nathI. ApaNe najare najara joIe chIe ke jeo svabhAve zAMta hoya te jI vIratA eTale laDAImAM vijaya pamADanArA zauryane dhAraNa karanArA hotA nathI. kAraNa ke kUratA dekhADayA vinA bAhya zatruone For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 [ zrI vijapAsarikRtajItI zakAya ja nahI ane vIra purUSamAM zAMti dekhAtI nathI. mATe je zAMta hoya te vIra kaI rIte hoya? ne je vIra hoya te zAMta kema hoya ? A rIte vyavahAra daSTithI jaNAtA virodhane dUra karavA mATe zAMta zabdanA (1) viSaya kaSAyAdine dUra karanArA (2) zAMtine dhAraNa karanAra A be artho ane vIra zabdanA (1) Atmika valAsane dhAraNa karanAra (2) zauryAdine dhAraNa karanAra A be arthe lakSamAM rAkhIne iMdra stuti karatAM jaNAvyuM ke he prabhu! Apa zAMta chatAM vIravratane dhAraNa karanArA che. vaLI he prabhuApa samatA ane prathama guNane dhAraNa karanArA chatAM karmo rUpI kAMTAone (keTake) kuTI nAkhanArA che. ahIM paNa virodhAlaMkAra jaNAvyuM che, eTale je purUSa samatA ane prazama guNavALo hoya, te purUSa keIne paNa kaI rIte kuTI (mArI) zake ? kAraNuM ke krodhI mANasa ja sAmA mANasane kuTe che eTale krodhamAM AvIne jorathI mAra mAre che. A rIte krodhane samatA sahita prazama guNanI sAthe virodha jANo. have tene parihAra A rIte kareprabhu prazama athavA samatA bhAvathI karmono nAza kare che. ane te prabhu ! tame abhava chatAM maheza che. ahIM paNa virodhAbhAsa alaMkAra samajavo. te A rIte (1) abhava-zaMkara nahi, (2) ne bhava eTale saMsAra rahita. anya dharmone mAnanArA bIjAo ema mAne che ke bhava eTale zaMkaranuM bIjuM nAma maheza (mahAdeva) che. AthI arthane virodha e Avyo ke-bhava (zaMkara) e maheza (mahAdeva) kahevAya, paNa je abhava (zaMkarathI bhinna) hoya, te mahAdeva kaI rIte kahevAya? A virodhane parihAra karanAra-upara jaNAvelA abhava zabdanA be arthe lakSyamAM rAkhIne IMdra kahe che ke he prabhu! tame saMsAranI rakhaDapaTTIne nAza karanArA mahAdeva eTale devAdhideva che. tathA he prabhu! Apa agada chatAM narakane chedanAra che. ahIM paNa virodhAbhAsa alaMkAra jaNAvyo che. tethI agada zabadanA (1) gadA nAmanA zastrane nahi dhAraNa karanArA gadAne pAse nahi rAkhanArA), (2) gada (roga) rahita. A be artho yADha rAkhavA joIe. anya dhamIe ema mAne che ke-gadAne dhAraNa karanArA viSNu bhagavAna lokene narakanA baMdhano chedIne svargamAM laI jAya che. tethI kRSNanA gadAdhArI ane narakacchedI nAme suprasiddha che. AthI arthane samajavAmAM virodha e Avyo ke- je gadAdhArI hoya te to narakanA baMdhano chedI zake, paNa je agada eTale gadA vinAnA che, te naraka chedI kaI rIte kahevAya? AvA virodhane parihAra karavAnA irAdAthI stuti karatAM IMdra jaNAvyuM ke he prabhu! Apa roga rahita che, ne naraka chedI eTale ApanI AjJA pramANe mokSa mArganI ArAdhanA karanAra bhavya jIne narakamAM javA detA nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke-te bhavya che ApanA kahyA mujaba makSa mArgane ja ArAdhe che, tethI svargamAM ke mokSamAM jAya che. temaja he prabhu ! Apa arAjasa chatAM brahmarUpa che. ahIM paNa virodhAbhAsa alaMkAra jaNAvyA che. te samajatAM pahelAM arAjasa zabdanA (1) je guNa rahita (2) ane dhULanA samUha vinAnA. A be artho, tathA brahmarUpa zabdanA (13 brahmA (anya dharmioe mAnelA deva) jevA, (2) For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rarAnA ciMtAmaNi ] 891 zuddha citanya svarUpa eTale nija guNAnaMdI. A be artho jarUra yAda rAkhavA joIe. tathA anya dhamIo ema mAne che ke-brahmA rajo guNa hovAthI jagatane utpanna kare che. he prabhu! Apa to arAjasa eTale rajoguNI nathI, to pachI tamane brahmA jevA kaI rIte mAnavA? AvA virodhane dUra karavAnA abhiprAyathIja Idra stuti karatAM jaNAvyuM ke--he prabhu! Apa arAjasa che eTale rajoguNI nathI, athavA kamarUpI dhULane nAza karanArA che, ane brahmarUpa che eTale Atma svarUpamAM ramaNa karanArA che. 121 yugaliyAnA kSetra kerA kalpavRkSo mekSane, nA kadI ApI zake te mekSa dAyaka Apane tethI adhika lokettarAmara vRkSa mAnuM dAsane, mekSa phala jhaTa Apaje tasa hetu mAnavabhAvane. 122 spaSTatha-devaku uttarakuru vagere yugaliyAnA 30 kSetre che. je trIsa akarmabhUmi kahevAya che. je kSetramAM AvelA daza prakAranA kalpavRkSe te yugalikene aneka prakAranI IzkelI bheganI sAmagrIne Ape che. paraMtu te kalpavRkSe mekSane kadApi ApI zakatA nathI, ne tame to mekSa sukhane paNa ApavAne samartha che. tethI huM Apane te kalpavRkSathI paNa adhika eTale kera kalpavRkSa jevA mAnuM chuM. tethI ApanI pAse mAgaNI karuM chuM ke he prabhu! A tamArA dAsane te makSa phala jaladI Apaje. ane huM cAhuM chuM ke ApanA pasAyathI te mekSa phaLa meLavavAmAM kAraNarUpa manuSya bhavane pAmuM. kAraNake manuSya bhava sivAya bIjA koI bhavamAMthI sIdhuM mekSamAM javAtuM nathI. 122 niHsaMga nirmama vizvapAlaka devanA paNa deva cho, madhyastha karUNuMvaMta prabhu ! A dAsane AdhAra che; Aja dina dhanya mAnuM dhanya kSaNa paNa Ajane, - bhavasiMdhu pAra pamADa Ima bhAva nizcala dAsana. 123 spAI-vaLI he prabhu! Apa sarva prakAranA saMgane tyAga karyo che mATe Apa niHsaMga athavA saMga rahita che. tathA vizvapAlaka eTale jagatanA jIvonuM rakSaNa karanAra che. vaLI tamo devanA paNa deva che, kAraNake Indro paNa tamane namaskAra kare che. vaLI tame mAdhyastha bhAvane dhAraNa kare che ane karUNAvaMta eTale dayAvALA che. he prabhu! huM je Apane dAsa chuM tene tame AdhAra rUpa che. mAro Ajano divasa huM dhanya mAnuM chuM. temaja A kSaNa paNa dhanya che ke je divase ane je kSaNe ApanuM darzana thayuM che. A ApanA dAsanI evI nizcala bhAvanA che ke tame mane A saMsAra samudrane pAra pamADajo. 123 12 For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapAsarikA prabhunI dezanA kevI che te jaNAve che - Ima stavI hari viramatA prabhu vizvanA upakAranI, zubha bhAvanAthI ApatA vara dezanA hitakAriNI AtmarUpa dekhADavA Adarza jevI dezanA svAbhAvika guNapUrNatA denAra prabhunI dezanA. 124 spaSTathI--e pramANe zrI saMbhavanAtha prabhunI stuti Indra mahArAje pUrI karI. tyAra pachI prabhue vizvanA ne upakAra karavAnI zubha bhAvanAthI prANIone hita karanArI uttama dezanA ApI. prabhunI dezanA kevI che te jaNAvatAM kahe che ke AtmAnuM svarUpa kevuM che? te nitya che ke anitya che ? rUpI che ke arUpI che? vagere padArthone jaNAvavAne mATe Adarza eTale cATalA jevI prabhunI dezanA che. jema cATalAmAM vastunuM jevuM hoya tevuM svarUpa jaNAya che tevI rIte A dezanAthI paNa jIvAdikanuM yathArtha svarUpa samajAya che. vaLI prabhunI dezanA svabhAvikI eTale AtmAmAM svabhAvathI rahelA guNanI pUrNatAne karAvanArI hoya che. 124 dezanAnI zarUAtamAM manuSya bhavanuM durlabhapaNuM cAra zlokamAM jaNAve che - he bhavya jI! bahuja durlabha bhava manujane jANIe, prabala puNya pAmIe te na pramAde hArIe, dIrgha kAle paNa pharI maLavoja durlabha eha che, eLe gayelo eka kSaNa pAche kadI na pamAya che. 125 spaSTArtha - he bhavya che! A manuSyano bhava meLavo ghaNe ja durlabha che ema jANajo. kAraNa jyAre ghaNAM prabala puNyane udaya thAya che tyAreja A manuSya bhava maLe che. mATe ghaNuM mahenate maLela A manuSya bhavane pramAda eTale ALasu banIne nakAmo hArI jaze nahi. A manuSya bhava ghaNA lAMbA kALe paNa pharIthI meLavo ghaNo muzkela che. ane A manuSya bhavanI nakAmI gumAvela eka paLa paNa pAchI meLavI zakAtI nathI. kAraNa ke kALa to tenA svabhAva pramANe cAlyo jAya che. evuM jANIne A manuSya bhavane tame phegaTa gumAvI deze nahi. 125 keDa ratnathIya durlabha atizaye narabhavataNe, eka paNa kSaNe A viSe karaje vicAra tame ghaNe anyane daI koDa ratna keI "muja gatasamayane, lAvI Ape Ima kahe zuM lAvI deze samayane? 126 spaSTathI-A manuSya bhavanI eka kSaNa paNa badalAmAM) kroDe ratnone ApavA chatAM pAchI meLavavI durlabha che. mATe tame A manuSya bhavanI bAbatamAM ghaNe vicAra For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naciMtAmaNi ] karI che. ApaNe ke mahAzaktizALI purUSane kahIe ke tame je mArA gaela AyuSyanA samayane pAcho lAvI Ape to huM tamane koDa rane ApIza, to zuM te ApaNane ApaNo gaelA AyuSyane samaya kadI paNa pAchA lAvI Apaze ? kahevAne artha e che ke game teTalA upAya karavAmAM Ave chatAM paNa gaelI eka kSaNa paNa keInAthI pAchI lAvI zakAya tema nathI ja. 126 tima bane ja nahI kadI mATeja mAnava jIdagI, hArI jaze nA thaI pramAdI AyunA cheDA lagI; hArI gayA che te na maLavI rahela pharI Ima jANaje, vicitra gati che karmanI e pratisamaya saMbhAra. 127 spaSyAtha:-gaelA manuSya bhavane eka kSaNa paNa kaMInAthI pAcho lAvI zakAya tema nathI. AvuM banI zake tema nathI ja. mATe kahIe chIe ke ati kiMmatI ane ghaNI mahenate maLela A manuSyanI je jIMdagI tene cheDe AvI jAya tyAM sudhI pramAdI banIne mAnava bhavane phogaTa gumAvI deze nahi. kAraNake kaI paNa jAtanI AtmAne hitakArI dharma karaNI karyA sivAya A maLelI manuSyanI jIMdagI eka vAra hArI gayA te pharIthI te meLavavI sahelI nathI. e vAta nakakI jANajo. kAraNa ke karmanI gati vicitra che. te A jIvane kayAre kevI sthitimAM lAvI mUkaze te kaMInAthI jANI zakAtuM nathI. mATe A vAta tame dareka kSaNe yAda rAkhaje. 127 kuzala sonI kanaka kulaDI curNarUpe paNa karI, kanaka rajakaNa meLave Ima badha A vacane karI sonIne senAtaNa kIMmata ahIM che jehavI, tehathI paNa adhika kIMmata samayanI gaNe guNI bhavI. 128 spaSTAthe-A bAbatamA daSTAna ApatAM jaNAve che ke jema hoMziyAra sanI kanakulaDI eTale je kulaDImAM sonuM gALavAmAM Ave che te kulaDImAM vaLagI rahela kanakaraja eTale sonAnI eka rajakaNane mATe te kulaDIne bhAgI nAkhIne tene cUre karI nAkhe che ane temAMthI senAnI rajane meLave che. AnA uparathI e bodha levAne che ke jema sonIne senAnA rajakaNanI jeTalI kiMmata che, tenA karatAM paNa guNavaMta bhavya jIva pitAnA AyuSyanA rajakaNa samAna kSaNanI kiMmata haMmezAM vadhAre mAne che. 128 A jIvane duHkhamAM paNa sukhane AbhAsa thAya che te jaNAve che - lIMbaDAnA jhADamAM janmela kaDe tehane, kaDavo chatAM mIThe gaNe jima tema bhavanA saukhyane, For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayapadyasUrikRtamUDha jIva kaDavuM chatAM mIThuM ja mAne tehathI, pastAya bahu kameM rIbAtAM paNa Te na vipAkathI. 129 spA-jevI rIte lIMbaDAnA jhADamAM janmele kIDe te lIMbaDAne rasa kaDe che chatAM paNa tene mIThe gaNe che. tevI rIte lIMmaDAmAM upajelA kIDA samAna mUDha eTale mUkha athavA mehamAM muMjhAelA saMsArI jI A saMsAranA sukha kaDavAM che eTale te sukhe pariNAme duHkha ApanArAM che chatAM paNa tene mIThAM mAne che. pachI jyAre azubha karmone udaya thavAthI tIvra dukhe jogavavAno vakhata Ave che tyAre rIbAI rIbAIne te bhogavavAM paDe che paNa pachIthI te karmonAM kaDavA phaLa bhegAvyA sivAya chuTake thato nathI. 129 jIve karma bAMdhatI vakhate sAvaceta rahevuM joIe te samajAve che - mATeja pariNati nirNaye zarUAta karavI kAryanI. te vicAra karyA vinA zarUAta karatAM kAryanI tehanA phalarUpa duHkhane anubhave te jyAM sudhI "bhAna bhUlI A karyuM pastAya khede tyAM sudhI. 130 spaSTAtha-mATe ja kahyuM che ke kaI paNa kAryanI zarUAta karatAM tenuM pariNAma (bhAvaphala, aMtimaphala) zuM Avaze. tene prathama vicAra karavo joIe. kAraNa ke vicAra karyA vinA zarU karela kAryanA phalane te jIva jyAM sudhI anubhave eTale bhagave che tyAM sudhI "meM bhAna bhUlIne eTale vagara vicAre A kAma karyuM, have AmAMthI kayAre chUTAche" eve pastAve tene niraMtara thayA kare che. ane duHkhamAM ne duHkhamAM te rIbAya kare che. mATe azubha karma karatAM pahelAM vicAra kare joIe. ane je jIva te pramANe vicAra kare che tene pastAvAne prasaMga Avato nathI. 130 sarva guNamAM vivekanI pradhAnatA be zlekamAM jaNAve che - AtmadehAdika taNeja viveka karatAM zAMtithI, mehajanya pravRtti TaLatAM saMpadA sukha niyamathI; sthiratA thakIja vivekanI nija guNa ramaNatAnaMdamAM, hAlIe e dazama nidhi che ema mAne cittamAM. 131 spaSTAca-A AtmA keNa che, tenuM svarUpa kevuM che, tene tathA A zarIra vagere eTale dhana, svajana, kuTuMbIo vagere padArtho kevA che? tene zAMtithI vicAra karanAra bhavya jIne mehajanya pravRtti TaLI jAya che. kahevAno artha e che ke AtmA tathA zarIra vagerenuM kharuM svarUpa samajanAra bhavya jIne zarIra uparane meha jarUra dUra thAya che, tethI te AtmA hitakArI kAryo karavAmAM ja sAvadhAna rahe che. tethI tene saMpatti ane For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] sukhanI nakkI prApti thAya che. tethI vivekanI sthiratA thavAthI nija guNa ramaNatAnaMdamAM eTale AtmAnA jJAnAdika je svAbhAvika guNe tenI ramaNatA eTale temAM tanmayapaNuM thavAthI je kharA AnaMdanI prApti thAya tethI te jIva sukhamAM hAle che eTale sukhane bhagavanAre thAya che. mATe jema nava nidhAne sukhane ApanArAM gaNAvyAM che tenAthI paNa caDhiAta A viveka athavA nija guNa ramaNatAne AnaMda dazame nidhi che ema tame cittamAM vicArajo. 131 mekSamAgarAdhanAmAM ehanI che mukhyatA, ehanAja abhAvathI dukha durgatina pAmatA anubhAvathIja vivakanA bIjA guNe paNa khIlatA, deSa dRSTi vinAza vIllAsa siddhi pAmatA. 132 spalTAI-mela mArganI ArAdhanA karavAmAM A viveka guNanI mukhyatA che. kAraNa ke jyAre te viveka guNa prakaTa thAya che tyAre jIva uMcI hade caDhatA jAya che ane aMte mokSane meLave che. ane jyAM sudhI te vivekaguNa prApta thato nathI tyAM sudhI jIve narakAdi durgatinAM duHkha bhegave che. vivekanA prabhAvathI bIjA guNe paNa khIle che. kAraNa ke vivekathI AsamAne hitakArI ne ahitakArI zuM zuM che? te samajAya che. ane tethI je AtmAne hitakArI hoya tenI ArAdhanA karavAthI guNonI vRddhi thAya che. ane teja vivekanA pratApe doSadaSTi (bIjAnA doSane jenArI daSTino) athavA mohanI je daSTi eTale duHkhanAM sAdhanone sukhakArI manAvanArI daSTine nAza thAya che. temaja vilAsa eTale AtmAnI zaktione vikAsa thAya che. tethI te jIva saghaLAM karmone nAza karI chevaTe mekSa sukhane avazya meLave che. A prasaMge daSTAMta sAthe viveka guNanuM svarUpa ane viveka guNane dhAraNa karanArA Asannasiddhika jInuM svarUpa samajavAthI bhavya jI jarUra viveka guNane dhAraNa karatAM tenA pratApe bIjA paNa guNane pAmIne vivekI banI zake che. tethI te baMnenI (viveka ane vivekI jIvanI) bIne TUMkAmAM A pramANe jANavI karma chavaM ca saMliSTa, sarvadA kSIranIravattA vibhinnakurute sau, munihasa vivekavAna che 1 che bhAvArtha - "kAyama dUdhamAM bhaLelA pANInI jema ekarupa thaI gayelA karmane ane jIvane A vivekI muni pI haMsa jUdA kare che." haMsanI jIbhamAM svAbhAvika khaTAza hevAthI temAM (dUdha pANImAM) jIbha baLatAnI (aDatAnI) sAthe ja dudhanA kUcA thaI jAya che, te vakhate haMsa kUcA khAI jAya, tyAre pANI ta jUduM dekhAya che. mATe munine haMsanI upamA ApI che- jJAnAvaraNI Adika karyo ane saccidAnaMda svarupa chava te haMmezAM dUdha mizrita For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapAkRitapANInI jema ekIbhUta thayelA che. tene lakSaNAdi bhede karIne je pRthaka kare che eTale bhinna svarUpe samaje che te munihaMsa vivekavALA kahevAya che. je vivecana karavuM te viveka kahevAya. eTale heya (tyAga karavA lAyaka) ane upAdeya (grahaNa karavA lAyaka) nI je parIkSA karavI te viveka kahevAya che. temAM dhana upArjana karavAmAM, rAjanItimAM ane kuLanIti vigeremAM je hoMziyArI batAvIe, te laukika vika-dravyaviveka kahevAya che, ane lakattara e bhAvaviveka te dharmanIti jANanArane ja hoya che. temAM paNa svajana, dravya ane pitAnA dehAdikamAM je rAga-tenI vaheMcaNa karavI eTale te rAga karavA yogya nathI ema vicAravuM, te bAhya viveka kahevAya che, ane azuddha cetanAthI baMdhAyelA jJAnAvaraNadika dravyakarma tathA vibhAvAdika bhAvakarma-tenI je vaheMcaNa karavI--vibhAga kare te atyaMtara viveka kahevAya che. kahyuM che ke dehAtmAghavivekoDyuM, sarvadA sulabha bhaveta bhavaTApi taddabhede, vivekasvatidurlabha che 1 che zabdA :-"deha eja AtmA che ItyAdi je aviveka te to haMmezAM hAI zake che, paNa te bannenA bhedamAM (bheda saMbaMdhI) je viveka guNa prakaTa thAya, te to keTI bhave paNa ati durlabha che." spaSTAthe -"AtmAnA traNa bheda che. (1) bAhyAtmA, (2) antarAtmA ane (3) paramAtmA. (1) jene deha, mana, vANI vigeremAM Amatva buddhi che, eTale dehaja AtmA che vigere. e pramANe sarva pagalika padArthomAM jene Atmahatva buddhi che te bAhyAtmA kahevAya che. te mithyAdaSTi che. (2) karma sahita avasthAmAM paNa jJAnAdi upaga lakSaNavALA, nirvikAra, amara, avyAbAdha ane samagra parabhAvathI mukta evA AtmAne viSeja jene Atmatva buddhi che te antarAtmA kahevAya che. avirati samyagadaSTi (cothA) guNasthAnakathI mAMDIne bAramA kSINameha guNasthAnaka sudhI aMtarAtmA kahevAya che, ane je kevaLajJAna tathA kevaLadarzananA upagavALA che te kevalajJAnI bhagavaMte paramAtmA kahevAya che. te teramAM caudamA guNasthAnake hoya che. AvA bhedane viveke karIne mokSanA sukhe paNa meLavI zakAya che. deha te zarIra ane Adi zabdathI mana vANI ne kAyA tene viSe "Aja AtmA che" ema je mAnavuM te aviveka kahevAya che. te aviveka saMsAramAM sarvadA sulabha che. ne zarIra ane AtmAnI bhinnatAnuM je vivecana karavuM te viveka kahevAya che. te viveka keTIbhave paNa ati durlabha che. samyagadaSTi jIvane ja tevuM bheda jJAna hoya che." saMyamAnna vivekena, zANettejita mune dhRtidhAre baNe karma-zatrucchedamaM bhavet che 1 che For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nApitAmaNi] bhAvArtha-"vivekI zarANe karIne tejasvI kareluM ane dhati (sateSa) 5 tIkSaNa dhAravALuM parabhAva nivRtti rUpa je saMyamarUpI zastra te jJAnAvaraNAdi karmarUpI zatrune nAza karavAne jarUra samartha thAya che." A jIva anAdi kALathI mithyAtva, asaMyama ane ajJAna vagere deSothI vIMTAyela hevAthI saMsAramAM paribhramaNa kare che. teja jIva trilekanA vatsala evA jinezvare kahelA zreSTha AgamanA tavarasanuM pAna karIne sva-paranA vivekane pAmIne parabhAva athavA vibhAvathI khasIne paramAtma svarUpane sAdhaka thAya che. A saMbaMdhamAM zramaNabhadra muninuM daSTAMta TUMkAmAM A pramANe zramaNabhadranI kathA. caMpAnagarImAM jitazatru rAjAne zramaNabhadra nAme putra hatuM. teNe eka divasa dharmazeSa nAmanA guru mahArAja pAse dharmopadeza sAMbhaLe ke- yathA ye kRtaM yuddha, svAminyavopacaryane zuddhAtma vivekena, karmaskArjitaM tathA 1 che spadArtha-"jema subhaToe karelA yuddhane rAjAne viSe upacAra karAya che, eTale yuddhanuM jaya parAjaya rUpI phala rAjAmAM ArepaNa karAya che eTale A rAjA jI ne A rajA hAryo ema kahevAya che, tema aviveka ane asaMyame karIne baMdhAyelA karmaaudhonA baMdhane Aropa paNa zuddha AtmAne viSeja karAya che." ItyAdi dharmopadeza sAMbhaLIne kAmagathI virakta thayelA te mahAtmAe dIkSA grahaNa karI. gurunI kRpAthI te zramaNabhadra muni zratasAgarane pAra pAmyA ane gurunI AjJAthI ekalavihAra pratimA svIkArI. te muni nIcI bhUmivALA pradezamAM vihAra karatAM zaraRtune samaye koI moTA araNyamAM rAtrIne viSe pratimA (kAyotsarga, kAussaggane) dhAraNa karIne rahyA. tyAM soyanI jevA tIkSaNa mukhavALA hajAre DAMso te muninA kemaLa zarIra upara lAgIne temanuM lohI pIvA lAgyA. DaMkhavAmAM tatpara niraMtara vaLagI rahelA te DAMsone lIdhe sonAnA raMga jevA te muni jANe lohanA varNa jevA hoya tema zyAmavarNa thaI gayA. te DAMsInA DaMkhathI muninA zarIramAM mahA vedanA thatI hatI topaNa kSamAdhArI te muni tene sahana karatA hatA, ane te DAMsone uDADatA paNa nahotA. ulaTo te evo vicAra karatA hatA ke "A vyathA mAre zI gaNatrImAM che? AthI anantagaNI vedanA narakamAM meM anantIvAra sahana karI che. kemake-- paramadhAmiketyannA, mijA kSetrajAstathA nArakANuM vyathA vastu, pArvate jJAninApi na 5 1 che For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = == ( zrI vijayapaghasakRitabhAvArtha-"nArakIonI paramadhArmika utpanna karelI, parasparanI karelI tathA kSetrathI utpanna thayelI pIDAnuM saMpUrNa varNana karavAne jJAnIo paNa samartha nathI." vaLI anyapuridaM vAjajIvazvAnya zarIratA jAnannapati ke dakSA kareti mamatAM tanI che ra che bhAvArtha_"A zarIra jIvathI bhinna che, ane A jIva zarIrathI de che. e pramANe jANatA chatAM paNa ko DAhyo mANasa zarIra para mamatA kare ?" deha e pudagalano piMDa che, ane te anitya che. jIva amUrta ane acaLa (nitya) che. te jIva ananta jJAna, darzana ane cAritra dharmavALo che, citanya svarUpa che, sva (pitAnA) pana kartA che, sva-rupane bhaktA che, sva-rupamAMja ramaNa karanAra che, bhavabhramaNathI zrAta thayele che ane paudgalika parabhAvanA kartavAdi dharmothI rahita che." ityAdi vivekane vicArIne zubha bhAvanA bhAvatA chatA te muni te AkarI pIDAne sahana karatA hatA. te DAMsothI temanA zarIranuM saghaLuM lehI sUkAI gayuM, tethI teja rAtrIe te muni kALa karIne svarge gayA. ane kALakrame mokSanA sukha paNa pAmyA. "A pramANe viveka guNane hRdayamAM dhAraNa karavAthI zramaNabhadra muni svargAdinA sukhane pAmyA. te ja pramANe bIjA paNa bhavya chAe A viveka guNane dhAraNa karI jarUra mekSamArganI ArAdhanA karIne siddhinA sukha meLavavA joIe. have dharmanuM yathArtha rahasya samajavAmAM, ne te dharmane sAdhIne kevalajJAnane prakaTa karavAmAM asAdhAraNa kAraNe viveka ja che te bInA daSTAMta sAthe TUMkAmAM A rIte jANavI. vivekavAnnaraH kati , dharmatattva svabhAvatA zIghra vijJAya grAti, kapile gureTiva che spaSTArtha -"keIka vivekI purUSa svabhAvathI ja dharmanuM tattva jANIne kapila nAmanA gurUnI jema tatkALa tene grahaNa kare che." svayaM buddha zrIkapila kevalInI kathA. kauzAMbI nAmanI nagarImAM jitazatru nAme rAjA rAjya karato hato. tene cauda vidyAne pAragAmI kAzyapa nAmane brAhmaNa purohita hato. tene yazA nAmanI patnI hatI, ane kapila nAme putra hatuM. te putranI bAlyAvasthAmAM ja tene pitA maraNa pAmyo. eTale kapilane bALaka tathA ajJAnI jANIne rAjAe tenA bApane sthAne bIjA kaI gya brAhmaNane purohita pade sthApana karyo. te hamezAM ghoDA para besI mAthe chatra dharAvI ghaNA sevake sahita rAjadvAramAM jato. tyAre tene joIne kapilanI mAtA rudana karatI hatI. ekadA pitAnI mAtAne retI joIne kapile tenuM kAraNa pUchyuM ke "he mAtA ! tuM A For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi 1 : brAhmaNane joIne kema rUve che? mArI pAse tenuM kharekharuM kAraNa kahe." tyAre tenI mAtAe kahyuM ke-"he putra! tArA pitAne sthAne rAjAe A brAhmaNane rAkhe che. atyAre je A saMpattivALo dekhAya che, tevAja tArA pitA paNa prathama hatA. tethI Ane joI tArA pitAnuM maraNa thavAthI kheda thavAne lIdhe huM reuM chuM. tuM abhaNa hovAthI A tArA pitAnI lahamI pApe che.kapila bolyo ke-"he mAtA ! mArA pitAnuM sthAna mane zI rIte maLe?" te bolI ke "tuM vidyAbhyAsa kara, te pachI rAjA tane tArA pitAne sthAne sthApana karaze." te bolyo ke-"he mAtA ! huM tenI pAse abhyAsa karuM?" tyAre teNe kahyuM ke-"A nagarImAM te sarva tArA zreSI che, tethI tuM zrAvastI nagarIe jA. tyAM tArA pitAne mitra iMdradatta nAmane paMDita brAhmaNa rahe che. te tene samagra kaLAmAM nipuNa karaze." te sAMbhaLIne kapila zrAvastI nagarIe gayo. tyAM iMdradattanA caraNane namIne teNe namratAthI vinaMti karI ke-"he pUjya kAkA! mArI mAtAe mane tamArI pAse mokalyo che, tethI huM abhyAsa karavA Avyo chuM." te sAMbhaLI idradatte tene putranI jema khoLAmAM besADI khuzI khabara pUchayA. pachI tene jamADIne kahyuM ke-"huM tane vidyAbhyAsa karAvIza, paNa tArA bhejanane mATe zuM thaze? kemake mArA gharanI sthiti evI nathI ke huM tane jamADI zakuM." tyAre kapila be ke-"huM bhikSAvRtti karIne nirvAha calAvIza." Idradatta kahyuM ke-"he vatsa ! bhikSA mATe bhamavAthI vidyAbhyAsa thaI zake nahI ane bhojana vinA paNa abhyAsa banI zake nahI; kemake bhajana vinA mRdaMga paNa vAgatuM nathI. mATe prathama bhejana mATe vicAra karIe." ema kahIne te bALakane laI idradatta zAlibhadra nAmanA keI zeThane ghera gayo. tenA ghara pAse ubhuM rahIne mATe svare gAyatrI maMtra bolIne pote brAhmaNa che ema jaNAvyuM. eTale zAlibhadra zreSTIe tene bolAvIne pUchayuM ke"he brAhmaNa! tamAre zuM joIe che? je IcchA hoya te mAgo." IMdradatta kahyuM ke"A brAhmaNano putra vidyAno atha che, tene haMmezAM Apa bhejana Ape, eTale ene huM bhaNAvIza. mArI pAse dhana nathI, mATe huM ApanI pAse tenuM haMmezanuM bhojana mAMguM chuM. " A pramANe sAMbhaLIne chIe tene haMmezAM bhojana karAvavAnuM aMgIkAra karyuM. pachI te divasathI kapila idradattanI pAse abhyAsa karavA lAgyo, ane zAlibhadrane ghera jamavA javA lAgyA. zAlibhadra zeThane ghare kapila jyAre jamavA beso, tyAre tene pIrasavA eka dAsI AvatI, tenI sAthe hAsya vinoda karatAM anukrame te dAsI upara Asakta thaye ane dAsI paNa tenA para Asakta thaI. pachI te banne strI puruSanI jema krIDA karavA lAgyA. "aha! viSayane dhikkAra che! kemake viSayamAM Asakta thayelo puruSa kAMI paNa kRtyAkRtyane jANato nathI.have e pramANe kIDA karatAM temane keTalAka divase vyatIta thayA. ekadA 1 mRdaMga upara ATe palALIne cuMTADe che tyAre te barAbara avAja kare che For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapaghasakRita dAsIe kapilane kahyuM ke-"mArA svAmI tarIke te tame ja che. paraMtu tame dhanarahita che, tethI mArA nirvAha mATe huM bIjA puruSane sevuM? patibuddhithI nahI." kapile te vAta aMgIkAra karI nahI, tyAra pachI eka divasa te nagaramAM sarva dAsIone kAMIka utsava hatuM, tyAre te dAsI puSpanI mALA vagere levA mATe koI paNa dravya nahI hovAthI udAsa thaI gaI. tene udAsa joIne kapile pUchayuM ke-"he priyA ! tuM Aja udAsa kema jaNAya che?" te bolI ke-"Aje sarva dAsIone utsava che tethI puSpa patra vigerenI jarUra che. je mArI pAse puSpamAlAdi na hoya te bIjI dAsIomAM mArI mazkarI thAya." A pramANe tenuM vacana sAMbhaLIne tenA duHkhe duHkhI thayele kapila paNa udAsa thaI gayo, ane kAMI paNa bolI zakyo nahI, tene tevI rIte kheda pAmelo joIne dAsI belI ke -"he svAmI! tame kheda na karo. A nagaramAM dhane karIne eka zreNI rahe che. tene prAtaHkALe je jAgRta kare tene te zreSThI be mAsA suvarNa Ape che, mATe tame tyAM jaIne tene prathama jagADaze te te tamane be mAsA sonuM Apaze. te mane Apaje, jethI mAruM ane tamAruM kArya thaI raheze." kapile te aMgIkAra karyuM. pachI kapila te divasanI rAtre "bIje kaI jaIne jagADaze" evA bhayathI madhyarAtrie jAge. rAtri caMdravatI hovAthI keTalI rAtri bAkI che te jANyA vinA ja te cA. rastAmAM jatAM keTavALe pakaDe, ane cora dhArIne bAMdhe. kemake "coranA AcaraNa tevAM ja hoya che." pachI savAre sipAIo tene prasenajita rAjA pAse laI gayA. rAjAe tene pUchayuM ke "he brAhmaNa ! tuM koNa che? kyAM rahe che ? ane zA mATe A nagarImAM Avyo che ?" tyAre kapile pAchalI sarva vAta kahI batAvI. te sAMbhaLIne rAjAne dayA AvavAthI tene kahyuM ke -"he mahAtmA ! tArI je IcchA hoya te mAga, huM tArI IcchA pramANe tane ApIza." kapila belyo ke-"he rAjA! huM vicAra karIne pachI mADuM." ema kahIne te azoka vanamAM jaI vicAra karavA lAgyo ke be mAsA suvarNa mAgavAthI te vastra vigere kAMI Ave nahI, mATe se mahera mAguM. so mahorathI paNa ghara ghareNAM vigere thAya nahI. tyAre hajAra mAguM? hajArathI paNa putranA vivAha vigere use thAya nahI, tyAre eka lAkha mahora mAguM ? lAkhathI paNa dAna, mAna pUrvaka mitra, bAMdhava, garIba vigerene uddhAra thaI zake nahI, mATe karoDa mAguM? so karoDa mAguM ?" A pramANe vicAra karatAM karatAM tene zubha karmane udaya thavAthI AvI buddhi utpanna thaI ke - jahA lAho tahAM leho, lAhA leha pavadraI do mAsA kaNaya kajaM, keDIo vi na niphiya che 1 | bhAvArtha-jema jema lAbha thAya che tema tema lobha thAya che. lAbhathI lAbha vRddhi pAme che, kemake be mAsA suvarNanuM kAma hatuM te kareDa senAmaherathI paNa pUruM thayuM nahI." "ahA ! lobharupI sAgara dudhare che, tene pUrNa karavAne kaI paNa samartha nathI. For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanA ciMtAmaNi ] huM vidyA mATe ahIM Ave, ghara tajIne paradezamAM paraghera Ave. IMdradatta ane dharmArthe ja vidyA Ape che, ane zAlibhadra zeTha bhojana Ape che, te paNa alpa buddhivALA meM yauvananA madathI dAsI sAthe gamana karyuM. mArA nirmaLa kuLane kalaMka lagADayuM. mATe viSayoneja dhikkAra che ke jethI jIve AvI rIte viDaMbanA pAme che." ItyAdi vicAra karatAM karatAM te viSaye thakI virakta thaye. tene jAtismaraNa jJAna thayuM, tethI te svayaMbuddha thaye. eTale mastaka paranA keza pitAne hAthe ukheDIne devatAe ApelA rajoharaNa, mukhavazrIkA vigere munizane teNe grahaNa karyo. pachI kapila muni prasenajita rAjAnI pAse gayA. rAjAe pUchyuM ke-"A zuM karyuM?" teNe "jahA lAhe tavA lehee gAthA kahIne pitAnA vicAra jaNAvyA. rAjAe kahyuM ke-"mArI AjJA che, tuM sukhethI sAMsArika bega bhogava ane duSkara vrata mUkI de." kapila munie kahyuM ke "grahaNa kareluM vata prANute paNa huM mUkIza nahI. huM have nigraMtha thayo chuM. tethI he rAjA! tamane dharmalAbha he." A pramANe kahI kapilamuni tyAMthI nIkaLIne mamatA rahita, ahaMkAra rahita ane IcchA rahitapaNe pRthvIpara vihAra karavA lAgyA. A pramANe vratanuM pAlana karatAM kapila munine cha mAsa vyatIta thayA eTale kevalajJAna utpanna thayuM. rAjagRhI nagarInI pAse aDhAra jana vistAravALI ati bhayaMkara aTavI che. temAM balabhadra vigere pAMcaso cora vase che. teo bedhane yogya che ema jANIne kapila muni te aTavImAM gayA. eTale pelA cora temanI pAse AvyA. pazvipatie munine kahyuM ke-"tamane nRtya AvaDe che?" lAbha dhArIne muni bolyA ke "vAjIMtra vagADanAra vinA nRtya thAya nahI." core belyA ke--"ame hAthanI tALIo vagADazuM, tame nAca karo." eTale kapila muni jatanApUrvaka nRtya karavA lAgyA. ane core cAre bAju pharatAM pharatAM tALIo pADavA lAgyA. pachI nAca karatAM karatAM muni prAkRta bhASAmAM A pramANenI gAthA bolavA lAgyA adhuve asAsayaMmi, saMsAraMmi ya dukhapaurazmi | kiM nAma hukyuM te kamma, jeNAhuM dugaI na gaDejA 1 che bhAvArtha-"adhruva, azAzvata ane duHkhathI pUrNa evA saMsAramAM evuM kahyuM karma che ke jethI jIva durgatimAM na jAya?" A vigere pAMcaso gAthA kapila munie kahI. te sAMbhaLIne te pAMcaso cora pratibaMdha pAmyA. teone gurue cAritra ApyuM ane devatAe muniza Ape. te dhAraNa karIne teo maharSi thayA. pachI te sarve muni gurunI sAthe pRthvI para vihAra karavA lAgyA. keTalAka varSa sudhI vihAra karIne kapila kevaLI mekSe padhAryA. A pramANe jema kapila muni uttama vivekathI kevaLajJAna pAmyA, ane balabhadra Adi corene pratibaMdha pamADIne siddhipadane prApta thayA." tema bhavya che e paNa vivekI For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasaritathaIne mokSamArgane ArAdhI siddhinA sukha meLavavA, emAMja mAnava janmanI kharI saphalatA che. 132 dharmanI ArAdhanA ane mamatAne tyAga karavAnuM jaNAve che - je rAta divase jAya karatAM dharmanI ArAdhanA, tehIja saphalA jANajo nA rAkhaje temAM maNuM strI kuTuMba dhanAdimAMthI eka paNa parabhava jatAM, Ave nahI sAthe tamArI kima kare? mamatA chatAM 133 spaSTArtha -he bhavya jI! A kAlamAM manuSyanA utkRSTa gaNAtA so varSanA AyuSyamAMthI je divaso ane rAte dharmanI ArAdhanA karatAM jAya che teja divasa rAtrio saphaLa che ema nizcaye jANaje. bAkInA dharmakaraNa vinAnA pramAdamAM gaelA rAta divaso phegaTa gaelA jANavA. mATe dharma karaNuM karavAmAM kaI jAtanI kacAza rAkhaze nahi. jenA uparanI mamatAne lIdhe tame jIMdagI dharma kArya karyA sivAya phagaTa gumAvI de che te strI, kuTuMba, dhana, baMgalA, mere vageremAMthI keI eka paNa maraNa pachI parabhavamAM jatAM keInI sAthe jatuM nathI te pratyakSa jue che, chatAM tame te padArthonI upara phogaTa mamatva (mArApaNuM) kema rAkhe che? te mamatvaja tamane durgatimAM laI jAya che. mATe je vastu tamArI nathI te vastu paranA khoTA mamatva bhAvane dUra karIne AtmaguNe je parabhavamAM sAthe AvanAra che te guNonI ArAdhanA karavAmAMja mamatAbhAva rAkha vyAjabI che. AvI bhAvanAthI bhUta kAlamAM anaMtA jI parama ullAsathI mekSa mArgane ArAdhIne siddhipadane pAmyA che. hAla ahIM tathA mahAvidehamAM mekSane pAme che ane bhaviSyamAM paNa anaMtA jIva mokSane pAmaze. 133 saMsAranA padArtho nAzavaMta che te jaNAve che - saMsAramAM saghaLA padArtha anitya dukhanA kAraNe, dhana zarIra nArI sagAM sau kSaNika meLe paMkhIne; e badhI para vastuo che tenA sAgathI, hAya duHkha paraMparA tiNa alaga rahe tehathI. 134 spadArtha -A saMsAranI aMdara saghaLA padArtho anitya eTale nAzavaMta che. vaLI dhana, zarIra, strI tathA sagAM sabaMdhIo e badhAMe duHkhanAM kAraNe che. A strI, putra, parivAra vagere saMga (meLA5) pakSIone meLA jevuM che. jema ke jhADanI upara saMdhyA samaye dizAomAMthI aneka pakSIo AvIne ekaThA thAya che. rAtrIvAso rahIne savAramAM pAchAM badhA vIkharAI jAya che. tevI rIte pote mAnelAM sagAMone meLo paNa For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 zanAciMtAmaNi ] anitya svarUpe jANI le. dhana, kuTuMba vagere jene tuM mehathI pitAnAM mAne che te te para vastuo che. kAraNake AtmAne temanI sAthe kaI paNa jAtane saMbaMdha nathI. jJAnAdika je sahaja guNa che teja AtmAnA vAstavika satya guNa hovAthI pitAnA jANavA. A para vastuone je saMga, te te jIvane duHkhanI paraMparAnuM kAraNa bane che. jema ke dhana meLavavA mATe jIva aneka prakAranA duHkha sahana kare che. ane tene meLavyA pachI tene koI cerI na jAya tenI ciMtA karyA kare che tathA tene sAcavavA mATe aneka prakAranA upAya je che. ane je kaI laI jAya che tethI paNa ciMtA thAya che. Ama dhana badhI rIte duHkhanuM kAraNa thAya che. tevI rIte putrAdika paNa aneka prakAranAM duHkhanuM kAraNa thAya che. mATe tame te duHkhadAyI kAraNomAM mamatA bhAva rAkhavAnI Teva choDI dejo, ne jinadharmanI ArAdhanA karaje. 134 AtmAnI ekatva dazA jaNAve che - huM ekaluM chuM keIne nA huM na mAre koI nA, janmakAle ekale tema samaye maraNanA; AtmA muja zAzvata jJAnAdi guNavaMta ane, saMga lakSaNa bAhya bhAvo zeSa dhAre Ima mane. 135 spaSTArtha - huM eka chuM vaLI huM paNa keIne nathI. temaja putrAdimAMnuM kaI paNa mAruM nathI. A jIva mAruM dhana mAre baMgalo vagere je mArApaNuM mAne che te to mahine lIdheja che. huM janme tyAre ekalA ja AvyuM hatuM, tevI ja rIte maraNa vakhate paNa huM ekalo ja parabhavamAM javAno chuM. dhanAdikamAMnuM kAMI sAthe AvanAra nathI. mAre AtmA zAzvata che eTale sadA kALa rahenAra che. je maraNa kahevAya che te to jIvane IndriyAdika dravya prANonA viga rUpa eka zarIrane choDIne bIjA zarIrane grahaNa karavA rUpa che. eTale zarIrane nAza thAya che, paraMtu AtmA to tene teja che phakta karmane vaza havAthI kheLIuM badale che. vaLI mAro AtmA jJAnAdi eTale jJAna, darzana, cAritra vagere guNavALe che. AvA AtmAne zarIra, karmane, sagA saMbaMdhIone je saMga che te te bAhya bhAve che athavA upAdhithI thaelI avasthA che. A pramANe he bhavya jIvo! tame manamAM vicArIne zarIrAdine meha tajIne zrIjinadharmanI ArAdhanA karaje. 135 dhananI caMcaLatA be zlokomAM jaNAve che - bhara unhALe jIbha siMhanI ne gaLuM paMkhItaNuM, caMcaLa jaNAe tAsa jevuM svarUpa jANe dhanataNuM iMdrijAlataNI pare Azcarya dekhADI ghaNAM, ' vibhrama pamADe dhana kSaNe kSaNa buddabude jima vArinA. 136 For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapArikRta pArtha-jyAre bhara unALo hoya che eTale sakhata tApa paDatuM hoya che tyAre siMhanI jIbha caMcaLa jaNAya che eTale siMha jIbhane halAvyA kare che athavA tApane lIdhe tenI jIbha hAlyA kare che. sthira rahI zakatI nathI. temaja tApane lIdhe pakSInuM gaLuM hAlyA kare che eTale te paNa caMcaLa jaNAya che. tevI rIte dhananuM svarUpa paNa caMcaLa jANavuM. eTale dhana vagere je padArtho che te paNa nAzavaMta hovAthI caMcaLa jaNAya che. IndrajALa karanAra manuSya aneka prakAranAM svarUpa dekhADe che paNa temAM kAMI kharUM svarUpa te hotuM nathI. beTI bhramaNa mAtra hoya che tevI ja rIte dhana paNa aneka prakAranAM Azcarya dekhADe che ane mArA je koI sukhI nathI vagere bramaNuM jIvamAM utpanna kare che. jevI rIte pANImAM kSaNe kSaNe parapoTA utpanna thAya che ane nAza pAme che, tenI peThe dhanane lIdhe paNa saMsArI jIvane aneka prakAranA anerA utpanna thAya che, ane nAza pAme che. AvA nAzavaMta dhanane meha tajIne zrI jinadharmanI ArAdhanA karavAmAMja mAnava janmanI kharI saphalatA che e tame bhUlazo nahI. 136 A kSaNe kSaNamAM vinAze dhana nibaMdhana bhayataNuM, agni nRpa taskara pramukhathI naSTa hove dhana ghaNuM dharma agni bhUpa taskara cAra bAMdhava dhana taNa, gurU bhAInA apamAnathI traNa baMdhu kapAe ghaNAM. 137 - spaSTA-A saMsArI jIvane puNyane udaya thAya, tyAre kSaNavAramAM lakSamI Ave che eTale ghaNuM dhana maLe che. tevI ja rIte pApane udaya jAgavAthI kSaNavAramAM eTale jota jotAmAM te lakSamI cAlI jAya che. vaLI dhana te bhayanuM kAraNa che. kAraNa ke jenI pAse dhana hoya che tene te dhana bIje kaI laI leze te bhaya rahyA kare che. AvuM dhana aneka rIte nAza pAme che. kAraNa ke agni tene bALI nAkhe che. rAjA tene harI le che. athavA cAre tene corI jAya che. pANInI rela Ave, te tene kheMcI jAya che ne gharabAra vagarane karI mUke che. A badhuM pApane udaya jAge tyAre thAya che. dhananA cAra bAMdhave kahyA che. 1 dharma, 2 agni, 3 rAjA ane cothe cAra. temAM sauthI moTe bAMdhava je dharma che tenuM je apamAna kare eTale lakSmIne dharmakAryamAM vApare nahi te bAkInA agni rAjA ane cora rUpa traNa nAnA baMdhuo tene upara kopAyamAna thAya che. tethI teo tenI lamIne nAza kare che. 137 dhananI traNa avasthAnuM svarUpa kahe che - dAna bhega vinAza gati traNa dhanataNa avadhArIe, naSTa hove tenuM dhana je dIe nA bhagave; dhanathI ja dukha traNa kAlamAM bahu duHkha teha upArjatA, rakSatA cAlyuM jatAM tene tajI mAlIka jatAM, 138 For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] 103 spaSTAtha -dhananI traNa avasthA kahelI che. temAM prathama dAna che eTale dhana vaDe dAnAdika aneka zubha kAryo karI zakAya che ane te pramANe dhanane upayoga karanArA bhavya jIva sAtavedanIyAdi puNya karmone bAMdhIne pariNAme bahuja sukhI thAya che. tethI ja dAnane dhanane sadupayoga kahevAmAM Ave che. dhananI bIjI avasthA bhega che eTale te dravya jIva aneka prakAranAM bhegomAM vAparI zake che. athavA te dhana pitAnA aneka prakAranA gharakAryomAM ane bhegAdinA sAdhane meLavavAmAM paNa vAparI zakAya che. A rIte je AtmA pitAnI pAse dhana hovA chatAM dAna karatA nathI athavA potAnA kAryomAM tene upayoga nathI karato (vAparato nathI) tenA dhananI trIjI avasthA eTale nAza thAya che. kAraNa ke te bheguM kareluM dhana pApane udaya thAya tyAre agni, cora vagerethI nAza pAme che. vaLI dhananA nimitte traNe kALamAM ciMtA rahyA kare che. kAraNa ke te dhana-paiso pedA karatAM jIva aneka prakAranAM duHkha bhogave che. eTale duHkha bhogavyA vinA dhana pedA thatuM nathI. ane dhana kamAyA pachI tenuM rakSaNa karavAmAM eTale tene kevI rIte sAcavavuM tenI ciMtAthI athavA te dhana cAlyuM jAya tethI paNa jIva duHkhI thAya che, athavA maraNa vakhata Ave tyAre dhanane mUkIne javuM paDe tethI paNa jIvane duHkha thAya che. 138 dhana kevI rIte duHkha Ape che te be zlokamAM jaNAve che - svapnamAM paNa AvatAM dhana prazravaNa jhADe are, jhaTa karAve te kharUM dhana svAmIne zuM nA kare? dhana nAzathI svAmI gaNe nA kala kramAdika paddhati.. - dhanamade dhanike karoDa vikAra karata harI mati. 139 spaSTAtha-manI aMdara dhana meLavanAra mANasane te dhana jhADo tathA pezAba karAve che. eka mANasane uMghatAM evuM svapna AvyuM ke--huM eka taLAvanI pALa upara loTe (kaLaze) gayo chuM. tyAM jamIna khetaratAM taratAM akhUTa dhanathI bharelo carU nIkaLe. te joIne te bahuja rAjIrAjI thaI gayA. te carUne jamInamAMthI bahAra kADhIne sApha karavAne taLAvanI pAse gayo, najIkanA bIjA sipAIo te joI gayA. tethI temaNe tenI pAse thoDuM dhana mAgyuM, paNa jyAre teNe temane dhana ApyuM nahI, ne raMgajhaka karavA mAMDI, tyAre te sipAIoe tene mAra mAravA mAMDaye, tethI pathArImAM jhADe, pezAba thaI gayo. ne carU taLAvamAM "e gaI e gaI" ema bolatAM bolatAM tenI AMkha ughaDI gaI (jAgI gaye) tyAre teNe pathArImAM jhADo pezAba joyo. e gaIe gaI ema vAraMvAra bolatAM bolatAM te gAMDA je thaI gaye. ne svamamAM joyeluM dhana jAgyA pachI svapnAnI mAphaka jovAmAM paNa AvyuM nahI. A TUMkA dRSTAMtathI sAbIta thAya che ke svapnamAM joyeluM ke meLaveluM dhana jhADo pezAba karAve che, ne jIvane bhayabhIta banAve che. tathA tADanA tarjanAdi paNa karAve che. A te svamamAM meLavelA kheTA dhanane lIdhe jIva upara je For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 [ zrI vijyapadharikAasara thAya che te jaNAvI te je kharUM dhana che te te ajJAnI-mUDha jIvane zuM na kare ? athavA tenAthI ajJAnI ane mahI jIvane ghaNA prakAranAM duHkha thAya ja che. dhanane nAza thAya tyAre tenuM svAmIpaNuM rahetuM nathI. dhanane nAza thavAthI muMjhAyelo te jIva kula kamAdika paddhati eTale pitAnA kulanA AcAra vicArane gaNatuM nathI. eTale dhanane nAza thavAthI te dhana meLavavAne aneka prakAranAM kUDa kapaTa kare che. vaLI jenI pAse dhana hoya che te dhanike dhanane lIdhe abhimAnI banI jAya che ane te dhana te dhanikamAM vyasana vagere kareDe vikAre utpanna kare che. dhana jema vadhatuM jAya che tema lobha paNa vadhato jAya che tethI vadhAre dhana meLavavAne mATe navA navA vicAre karyA kare che. dhanane lIdhe buddhine paNa nAza thAya che. dhananA madathI aMdha banelA chene sArI buddhi sujhatI nathI. A pramANe vartamAna kALamAM dhana duHkhadAyI thAya che te jaNAvyuM. 139 paralekamAM paNa Aja dhanathI hoya duHkhaparaMparA, Arta raudra dhyAna kAraNa dhana taNuM he nara; vartamAne dharma cUkI durgatine pAmatA, puNyAnubaMdhi puNyathI dhanavardhanAdika sAdhatA. spArtha-A dhanane lIdhe paralekamAM paNa duHkhanI paraMparA prApta thAya che kAraNa ke A lokamAM jyAre dhana hoya che tyAre tenA rakSaNa vagerenA mahinA pariNAmathI jIvane ArtadhyAna raudradhyAna nAmanA be azubha dhyAna thayA kare che ane tethI dharma kAryo karyA sivAya athavA dharma cUdIne manuSyo narakAdi durgati pAme che. mATe parabhavamAM paNa dhana duHkha ApanArUM kahyuM. paraMtu je che te dhanane dAnAdika zubha kAryomAM vApare che teo puNyAnubaMdhI puNyanA udayathI dhanavardhanAdika eTale dhananI vRddhi sadupayoga vagerene karI zake che. kAraNa ke jeo prabela puNyodayavALA che teo lAbhAntarAyAdi karmonA kSayopazamathI dhana pAme che ane te dhanane supAtra dAnAdika sArA kAryomAM upayoga kare che, tethI navAM puNyAnubaMdhI puNyAdi zubha karmo bAMdhe che. AvA puNyAnubaMdhI puNyavaMta AtmAone tyAM lakSamI dina pratidina vadhyAja kare che. mATe je dhana supAtradAna vageremAM vaparAya, teja sAcuM dhana saddagatinuM kAraNa paNa nIvaDe che, A bInA dhanika bhavya chAe niraMtara jarUra vicAravI joIe. 140 have be zlokamAM puNyane bAMdhavAnA sAta hetuone jaNAve che - virala jIvo teja puye dhana vadhAre sthira kare, zubhavipAkI tehathI kalyANamAlA vistare puNyAnubaMdhi puNya kerA sAta kAraNa jANIe, karUNA tathA vairAgya nirmala zIla vRtti mAnIe. 141 For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 105 vidhige gurUpUjana avarapitAvirati dharIe, parataNe upakAre nijamanadamana hetu vicArIe puNyAnubaMdhI puNya bAMdhe kaI pUrva bhave ahIM, temanuM dhana sthira ja ho merU zikhara pare sahI. 142 spaSTArtha -keTalAka virala (gaNatrInA gaNyA gAMThayA) AtmAo puNyAnubaMdhI puNyanA tejathI eTale puNyAnubaMdhI puNyanA prabhAvathI dhanamAM vRddhi kare che eTale je dhana hayAta hoya, temAM paNa vadhAre thAya che. temaja dhanane sthira kare che eTale puNyavaMta jIvaneja lahamImAM vRddhi ane lakSamInuM sthirapaNuM prApta thAya che. AvA zubhavipAkI eTale puNyanA udayavALA jIvone tenAthI (uttama phaladAyaka dhanathI) kalyANa mAlA eTale kalyANanI athavA sukhanI paraMparA vistAra pAme che. A puNyAnubaMdhI puNyane bAMdhavAnAM sAta kAraNo A pramANe jANavA-1 karUNa eTale duHkhI ane dharma karavAmAM pramAdI jInI upara be prakAre dayAbhAvane anukUla pravRtti karavI. 2 vairAgya eTale saMsAranA padArthomAM rAgarahitapaNuM. 3 nirmala zIlavRtti eTale zuddha brahmacaryanuM pALavuM athavA doSa rahita sadAcAra (mekSa mArganI ArAdhanA) 4 vidhiga eTale vidhipUrvaka gurUpUjana eTale zrI arihaMta prabhunI pUjA ane pAMca mahAvratadhArI gurU mahArAjanI bhakti karavI. 5 avara upatApa virati eTale bIjA jIvane pitApa eTale duHkha devuM nahI. 6 bIjA jIve upara upakAra kare tathA 7 nija mana damana eTale pitAnA manane kharAba vicAre karatAM aTakAvIne kAbUmAM rAkhavuM, viSaya vAsanA tathA A raudra dhyAnamAMthI rekavuM. ema sAta prakAranA hetu vaDe puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che. jeNe pUrva bhavamAM AvuM puNyAnubaMdhI puNya bAMdhyuM hoya tevA jInuM dhana merU parvatanA zikharanI jema sthira rahe che. eTale tevA jIne " puNyazAlI jIvene pagale pagale nidhAna" A kahevata pramANe jema jema lakSamI vaparAya, tema tema niraMtara lakSamI vadhatI ja jAya che. kAraNa ke dAnAdi satka karIne bAMdhelA navA navA puNyAnubaMdhI puNya karmone paNa kramasara udaya thAya che tethI temanA gharamAM lakSmI khUTatI ja nathI. A be zlokamAM jaNAvelA puNyAnubaMdhI puNyane bAMdhavAnA sAta kAraNomAM kahelA pahelA dayA 5 kAraNa ne aMge khAsa samajavA jevIne samajIne niraMtara yAda rAkhavA jevI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI-duniyAmAM sarva jIvane pitAnA prANa vahAlA heya che, keIne paNa maraNa gamatuM nathI. eka mAMkaDa jevA jatune pakaDavA jatAM te jaladI bhAgI jAya che. hiMsAno tyAga kare e jIva dayA kahevAya. tenA be bheda che. (1) dravya dayA ane (2) bhAva dayA. temAM dravyanA bhege paNa sAmA dukhI jInA prANa bacAvavA e 14 For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhacarikRtadravya dayA kahevAya. ane smAraNAdi sAdhanathI keIne dharmanA raste dera e bhAva dayA kahevAya. ema saMkSepathI jANavuM. vistArathI ahIMja AgaLa jaNAvIza. dayA guNanA saMbaMdhamAM vikrama rAjAnI binA jANavA jevI che, te TUMkAmAM A pramANe jANavIH-vikrama rAjAne be suvarNa puruSa siddha thayA hatA. tenA pratApe teNe prajAne devAthI mukta karI, AthI tenA nAmane saMvatsara pravarte. rAjA vikrama eka vakhata rajavADIe nIka nyA tyAre temaNe jamIna upara paDelA DAMgaranA dANA joyA. A joIne rAjA ekadama hAthInA skaMdha uparathI nIce utaryA, ane temaNe te dANa mastakanI upara dhAraNa karyA. A avasare anAjanI adhiSThAyikA lakamI devIe prasanna thaIne rAjAne kahyuM ke he rAjana ! tAre je joIe te varadAna mAgI le." devInuM A vacana sAMbhaLIne dayALu rAjAe varadAna mAMgatA jaNAvyuM ke-"he mAtAjI! je Apa mArI upara prasanna thayA ho, te huM ApanI pAse e ja mAguM chuM ke-ApanA pasAyathI mArA mAlava dezamAM kadApi dukALa paDe nahi." devIe kahyuM "he rAjana ! e pramANe thaze." tyArathI mAMDIne A varadAnanA prabhAve mAlava dezamAM dukALa paDatuM nathI ane jyAre bIjA dezamAM dukALa hoya tyAre tyAMnA loke mAlava dezane Azare laIne svastha jIvana gujAre che. A prasaMge e binA na bhUlavI joIe ke-dareka darzananA netAoe, pite pravartAvelA darzanane vadhAravA mATe judA judA svarUpe dayAne mAna ApyuM ja che. eTale teo mar fzAna vaimUtAni (keI paNa jIvane haNavA nahi), maFAghArvabhUtAna (badhA jIvane pitAnI jevA gaNavA) vagere vacane jaNAvIne pitAnA matanA anuyAyIone dayA dharmane sAdhavAne pharamAve che. paraMtu teo saMpUrNa rIte dayAne amalamAM mUkI zakatA nathI, ema nIcenA laika uparathI jANI zakAya che. eDvaryaSa pazuna hiMsana, vedatatvArthavid dvijA che AtmAnaM ca pazuM caiva, gamayatyuttamAM gati 1 artha-madhuparka vagere jaNAvelA prasaMgamAM vedanA rahasyane jANanAra brAhmaNa pazuone haNatA pitAnA AtmAne ane te brAhmaNa dvArA je haNAya te) pazuone uttama gati pamADe che, eTale sadgatimAM laI jAya che. prazna-kadAca kaI ema pUche ke te vakhate mAMsAhAra pUrajozamAM vadhato hato, tene aTakAvavAne uparane zloka jaNAvyo che. A uparathI ema manAvavAmAM zuM kAraNa che ke-A zlokamAM hiMsAnuM vidhAna karyuM che? uttara-e pramANe kahevuM e sAcuM nathI, e nIcenA zleka uparathI sAbIta thAya che. For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinaciMtAmaNi ] niyuktastu yathAvAya, e mAMsa nAtti mAnavatA sa pretya pazutAM yAti, saMbhavAnekavizatim 1 A zlokamAMthI bhAvArtha e nIkaLe che ke-je niyukta (madhuparyAdimAM joDAyela) manuSya mAMsa na khAya, te marIne para bhavamAM 21 vAra pazupaNAne pAme che. je mAMsAhArane niyamita karavAne ke aTakAvavAne khAsa muddo hatA te "je mAMsa na khAya tene pazupaNuM prApta thAya" ema kahevuM e jarA paNa ucita kahevAya ja nahi. e te dIvA jevuM spaSTa che ke "zrI jhADa 7:' Ama zarUAtamAM lakhIne nIce kametrI lakhAya, paNa lugaDAM utArIne vAMcaje" ema maraNanA samAcAra lakhAya nahi. dayA dharmanI bAbatamAM jaina darzana (1) dravyadayA ane (2) bhAvadayA ema dayAnA be bheda jaNAve che. tenuM svarUpa TuMkAmAM A pramANe jANavuM-rogAdithI pIDAtA jIvane joIne dravyanA bhoge paNa duHkhathI mukta karavA te dravya dayA kahevAya. (2) je jI jina dharmane pAmyA nathI, temane hita vacane saMbhaLAvIne dharmanA raste deravA ane dharmanI sAdhanA karavAmAM sIdAtA jIne smAraNAdi sAdhanothI dharmamAM sthira karavA te bhAvadayA kahevAya. zrI tIrthakara devanA AvA upadezane dhyAnamAM laIne nigraMtha munivare vagere mahApuruSe saMpUrNa dayA pALe che. ane tema karavAne asamartha zramaNopAsake munirAjanI saMpUrNa dayAnI anumodanA karIne thaI zake tevA AraMbhamAM niyama (paccakhANa) kare che, ane jemAM niyama na karI zakAya tema hoya, tyAM jayaNA pUrvaka pravRtti kare che. dayA dharmanI sAdhanA karavAthI pariNAme A bhavamAM dIrdhAyuSya, AzvarapaNuM, Aregya vagere ane parabhavamAM iMdrAdi devapaNuM, sulabhadhipaNuM, mokSasukha vagere viziSTa vividha lAbha maLe che. A binA dhyAnamAM rAkhIne je bhavya jI parama ulAsapUrvaka dayAdharmanI sAdhanA kare temane aMtima samaye manamAM bahu ja AnaMda varte che. ane samAdhimaraNa pAmIne pUrvanI sthiti karatAM vadhu sArI sthitine pAme che. jeo te pramANe dayAdharmane sAdhatA nathI temane aMtima ghaDIe A pramANe pastAvo kare paDe cheH nArAddha nija pUjyapAdakamala samyak na dharma zrata, sarve ne vihita na cendriyadamo ne te kaSAyA chatAra che na dhyAna na kapA na dAnatapasI nA pakAra: katA, tIrtho ne draviNavyo mama mudhA gacchati vi vAsarA 15 spArtha -arere, ame ( chate avasare, chatI sAmagrIe) amAre pUjya puruSanA caraNakamalanI ArAdhanA karI nahi. ane parama ulAsathI vidhipUrvaka dharmanuM svarUpa paNa sAMbhaLyuM nahi. tathA dharmArAdhana kAlamAM Atmika vayane pheravyuM nahi, temaja indriyane Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ( zrI vijyapadharitavaza rAkhI zakyA nahi. vaLI cAre kaSAyane jItyA nahi, dhyAna dayA dAna ane tapanI paNa sAdhanA karI nahi, ane paropakAra paNa karyo nahi, tathA tIrthasthAne lakSmIne vAparI nahi. arere, amArA divase phegaTa cAlyA jAya che. A rIte teo pastAvo karatAM karatAM durgatimAM cAlyA jAya che ema samajIne dayAnI ArAdhanA karanArA bhavya cha puNyAnubaMdhI puNyane bAMdhIne tene phalo bhegavatAM jogavatAM aMte mokSane paNa pAme che. A dayA guNanA varNanamAM prabhuzrI saMbhavanAthe dezanAmAM nahi kahelI evI paNa "vikrama rAjAnuM daSTAMta vagere" bInA kahelI che, te hAlanA bhavya jIne dayAne samajavAmAM parama upakAraka jANIne kahI che ema samajavuM. puNyAnubaMdhI puNyane bAMdhavAnA bIjA kAraNa tarIke jaNAvela vairAgyanA saMbaMdhamAM samajavA lAyaka jarUrI bInA e che ke-je jIvane rAga na hoya, te virAga kahevAya. tenI je bhAvanA te vairAgya kahevAya. jyAM rAga hoya, tyAM Aga jarUra saLagI UThe che. eTale padgalika padArthonA rAgI ane jyAM sudhI te ISTa padArtho na maLe, tyAM sudhI temanA hRdayamAM A dhyAnAdi rUpa agni baLato ja rahe che. tethI teo parama azAMtine jogavatAM dharmArAdhana cUkIne durgatimAM jAya emAM navAI zI? AvI bhAvanAthI mana vacana kAyAnA peganI capalatA dUra karIne mokSane ApanArA vairAgya bhAvanAdi vegone ArAdhIne keNe mokSanA sukha meLavyA ? te saMbaMdhamAM ujijhata muninuM daSTAMta khAsa samajavA jevuM che. te TUMkAmAM A pramANe jANavuM manevAyogAnAM, cApalya duHkhadaM matam | tatyAgAtmakSayegAnAM, prApti svAdujhitAdivata 15 bhAvArtha-"mana vacana ane kAyAnI capaLatA duHkhadAyaka kahelI che. te capaLatAne tyAga karavAthI ukjhita muni vigerenI jema vairAgyAdine prakaTAvanAra me ganI prApti thAya che." unjhita muninI kathA. naMdipuramAM ratnazekhara nAme rAjA rAjya karato hato. tene ratnamatI vigere rANIo hatI. temane mRtavatsAnAM deSane lIdhe jeTalAM bALake thatAM te sarva marI jatAM hatAM. te deSanA nivAraNa mATe teNe aneka upAyo karyA, paNa te sarva niSphaLa gayA. ekadA rANIne eka putrane prasava thaye. te putrane maraNa pAmelAja dhArIne ukaraDAmAM nAMkhI dIdho.devavaze te putra maraNa pAme nahi tethI tene ukaraDAmAMthI pAcho laI lIdho. tethI tenuM nAma ujhitA kumAra pADayuM. anukrame te yuvAvasthA pAmyo, paraMtu svabhAveja manamAM atyaMta ahaMkArI 1 marelA bALaka avatare tevo doSa. For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kazanaciMtAmaNi ] 108 thayo. zarIravaDe paNa te e ahaMkArI thayo ke keIne mastaka paNa namAve nahi. tema vANIthI paNa durvacana belanAre thaye. AkhA jagatane tRNa samAna gaNato te staMbhanI jema akkaDa rahIne potAnA mAtApitAne paNa name nahI. ekadA te lekhazALAmAM gayo, tyAM bhaNAvanAra gurune uMce Asane beThelA joIne teNe kahyuM ke "tuM amArA ane amArI reyatanA ApelA dANAne khAnAra thaIne uMcA Asana para bese che, ane mane nIce besADe che." ema kahIne gurune lAta mArI nIce pADI dIdhA. te vAta sAMbhaLIne "A kuputra che" ema jANe rAjAe tene pitAnA dezamAMthI dUra karyo. ukjhita kumAra cAlato cAlato eka tApasanA AzramamAM gayo. tyAM paga upara paga caDhAvIne te tApasanI sAme beThe. eTale tApasoe tene zikhAmaNa ApI ke "he bhAgyazALI ! vinaya rAkha." te bolyo ke "mastaka para jaTAjuTa rAkhanArA ane Akhe zarIre bhasma cALanArA nagna bAvAone viSe vinaya zo?" tenuM tevuM garviSTha vacana sAMbhaLIne tApasoe tene tarata tyAMthI kADhI mUkyo; eTale te krodhathI bolyo ke " are ! mArA pitAnuM huM rAjya pAmIza tyAre tamAre nigraha karIza." ema kahIne baDabaDato baDabaDato AgaLa cAlyo. mArgamAM tene eka siMha maLyo. tene joIne hAthamAM tINa khaga laI ahaMkArathI tenI sanmukha cAlyo. siMhanI sAthe yuddha thatAM siMha tene khAI gayo. te marIne gardabha thayo. tyAMthI marIne uMTa thaye. tyAMthI marIne pharIthI naMdipuramAMja purohitane putra thayo. bAlyAvasthAmAM ja te cauda vidyAne pAragAmI thaye. tyAM paNa ahaMkArathI ja mRtyu pAmIne teja naMdIpuramAM gAyana karanAre DuMba thaye. tene joIne purohitane tenA para ghaNo neha thavA lAgyo. evAmAM kaI kevaLajJAnI te gAme padhAryA. temane purohite namratAthI pUchayuM ke "he pUjya ! A DuMbanA para mane ghaNe prema thAya che tenuM zuM kAraNa?" tyAre kevaLIe tenA pUrva bhavanuM sarva vRttAnta kahyuM. te sAMbhaLIne te gAyakane jAtismaraNa jJAna thayuM; tethI te kevaLI paramAtmAnAM vacana sAMbhaLavAne rasika tha. pachI gAyake pitAnA uddhArane upAya pUchyuM, tyAre zrI kevaLIe aneka syAdvAda pakSathI yukta evuM mana, vacana ane kAyA rUpa traNa bheganI zuddhinuM svarUpa prakAzita karyuM, tathA mokSanA hetu 5 pAMca yeganA svarUpanuM paNa nirupaNa karyuM. te A pramANe meleNa janAga, saDapyAcAra Imte che viziSya sthAnavaNathaM-laMbanikAgragocara nA bhAvArtha -"sarva AcAra mokSanI sAthe yoga karanAra hovAthI garupa kahelA che. temAM paNa sthAna, varNa, artha, AlaMbana ane ekAgratA e pAMcane vizeSe karIne yogapa mAnelA che." ahIM mithyAtvAdikanA kAraNabhUta evA mana, vacana, kAyAnA pega karmavRddhi karavAnA 1. DuMba DheDanI eka jAti che. Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 || zrI vijyapaghasarikRta hetubhUta hovAthI grahaNa karavA nahI; paNa mokSa sAdhananA hetubhUta veganuM ja grahaNa karavuM. samagra karmane je kSaya te mekSa che. mokSanI sAthe joDanAra hovAthI te yuga kahevAya che. jinazAsanamAM kahelo caraNa saptati, karaNa saptati rupa sarva AcAra mekSanA upAyabhUta hovAthI ga che. temAM paNa sthAna, varNa, artha, AlaMbana ane ekAgratA e pAMca prakAranA vegane vizeSa karIne mokSa sAdhananA upAyamAM hetu mAnelA che. anAdi kALathI parabhAvamAM Asakta thayelA prANIo bhavabhramaNa karanArA hovAthI pugaLanA bhegavilAsamAM magna thayelA hoya che. temane A pega prApta thatA nathI. paraMtu amAre te eka meja sAdhya che ema dhArIne je prANI gurusmaraNa tathA tattvajijJAsA vigere gavaDe nirmaLa, niHsaMga ane paramAnaMdamaya Atmasvarupane saMbhArIne tenI ja kathA sAMbhaLavAmAM prIti rAkhe che te prANIne paraMparAe A yoga siddha thAya che; paNa marudevA mAtAne te AzAtanAdika deSa atyaMta alpa hatA, tethI temane prayAsa vinA siddhi prApta thaI hatI; ane bIjA jIvone te AzAtanAdi deSa atyaMta hoya che, tathA gADha karmanA baMdhanavALA hevAne lIdhe temane to sthAnAdika keme karIneja siddhi prApta thAya che. temAM sthAna eTale vaMdanA karavI, kAnsage ubhA rahevuM, vIrAdika Asana vALavA tathA mudrAo karavI vigere. varNa eTale akSaranA zuddha uccAra karavA. artha eTale vAkyane bhAvArtha ciMtave. AlaMbana eTale ahesvarupavAcya padArthamAMja upayoga rAkha, ane ekAgratA eTale zuddha svarupamAM nizcaLatA thavI. jyAM sudhI dhyAnanI ekatA na thAya tyAMsudhI aMganyAsa (Asana), mudrA ane varNanI zuddhipUrvaka Avazyaka, caityavaMdana, padilehaNa vigere kiyAo upaganI capaLatAnA nivAraNa mATe avazya karavI; kemake te sarva ne atizaya hitakArI che, ane sthAna, varNanA kamathIja tatvanI prApti thAya che. have te pAMce gamAM bAhya ane atyaMtara sAdhakapaNuM batAve che. gapaMcakamAM sthAna ane varNa e be bAhya karmaga che, ane bAkInA traNa jJAnayega te atyaMtara karmaga che. A pAMca prakAranA pega dezavirati ane sarvaviratine viSe avazya hoya che. A pAMca yuga capaLatAnI nivRttimAM kAraNarupa che. mArgAnusArI vigeremAM A yuga bIja mAtra hoya che." A pramANe kevaLInA mukhathI dharmopadeza sAMbhaLIne saMsAranI anityatA jANI purohita ane DuMba bane zuddha dharma aMgIkAra karI pALIne svarge gayA. tyAMthI vIne anukrame muktine pAmaze. - "sthAna vigere pAMca prakAranA uttama ge mokSanI prAptimAM kAraNa che. te rogane mana, vacana ane kAyAnI zuddhipUrvaka ukjhita sAdhue dhAraNa karyA, te pramANe bIjA bhavya For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnA ciMtAmaNi ] jIe paNa A vairAgyAdine piSanArA nirmala (cAritrAdi) gene ArAdhIne siddhinA sukha meLavavA, emAMja mAnava janmanI kharI saphalatA che. 2 puNyAnubaMdhI puNyane bAMdhavAnuM trIjuM kAraNa "nirmala zIlavRtti jaNAvyuM. tenuM yathArtha svarUpa samajavAne mATe pUrvabhavAdinI bInA sAthe zrIjabUsavAmInuM daSTAMta bahuja upayegI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavuM-(1) bhavadeva, (2) saudharma devaloke deva, (3) zivakumAra (4) vidyummAlI deva, (5) jaMbUkumAra-A keme karIne pAchalA cAra bhavenI bInA sahita zrI jabUsvAmInuM caritra jaNAvIza. temAM bhavadevanuM varNana TUMkAmAM A pramANe- keTalAka lajajAthI paNa grahaNa karelA vratane tajatA nathI te viSe - lajAto grahatAM dIkSAM, nirvahati yadA nA taddA sarveSa yogyAtmA, lakSmate bhavadevavatu nA bhAvArtha-"jyAre mANasa lajajAthI paNa grahaNa karelI dIkSAnuM pAlana kare che, tyAre te bhavadevanI jema pairyavAna puruSomAM yogya AtmA jaNAya che." A arthanuM samarthana karavA mATe saMpradAyAgata bhavadevane saMbaMdha kahevAmAM Ave che. bhavadevanI kathA. sugrAma nAmanA gAmamAM rAThoDavaMzI AryavAna nAmano eka kauTuMbika (kaNabI) rahete hato. tene revatI nAme strI hatI, ane bhavadatta tathA bhavadeva nAme be putro hatA. temAMnA bhavadatta saMsArathI virakta thaIne vairAgyathI susthita nAmanA AcArya pAse dIkSA lIdhI. gurunI sAthe vihAra karatAM te bhavadatta muni gItArtha thayA. ekadA keI sAdhu gurunI rajA laIne pitAne gAma pitAnA nAnA bhAIne pratibaMdha ApavA mATe gayA, paNa tyAM teno bhAI to vivAhanA kAryamAM vyagra hatuM, tethI teNe pitAnA moTA bhAI munine AvelA paNa jANyA nahI; eTale khedayukta thaIne te munie guru pAse pAchA AvIne sarva vRttAMta kahyuM. te sAMbhaLIne bhavadatta muni bolyA ke aho ! tamArA bhAInuM hadaya to bahu kaThaNa lAge che ke jethI tamAre satkAra paNa teNe karyo nahI." tyAre te muni bolyA ke "tyAre tamArA nAnA bhAIne dIkSA apAve." te sAMbhaLI bhavadatta belyA ke "jyAre guru te deza tarapha vihAra karaze tyAre te kautuka tamane batAvIza." anyadA guru mahArAja vihAra karatAM karatAM bhavadattanA gAma tarapha gayA; tyAre gurunI AjJA laIne bhavadatta pitAne ghera gayA. te vakhate bhavadeva nAgadattanI nAgilA nAmanI kanyAne taratamAM ja paraNyo hato. bhavadatta munie ghera jaI dharmalAbha Ape tyAre tenA svajanoe temane prAsuka annathI pratilAlyA. te samaye kulAcArane lIdhe bhavadeva pitAnI For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zrI vijyapadharitastrIne zaNagAravAnA prAraMbhamAM tenA vakSa:sthala para caMdananA rasathI aMgarAga karatuM hatuM, tyAM teNe moTA bhAIne AvelA sAMbhaLyA eTale tene adha zaNagArelI paDatI mUkIne tarataja te munine vAMdavA Avyo. pachI bhavadatta munie tyAMthI pAchA vaLI guru pAse AvatAM nAnA bhAInA hAthamAM ghInuM pAtra ApyuM. temane vaLAvavA mATe AvelA sarva svajane thoDe dUra jaIne anukrame pAchA vaLyA; paNa bhavadeva to bhavadatta munie karavA mAMDelI bAlyakIDAnI vAta sAMbhaLatA bhAInI (muninI) sAthe ja cAlyo. anukrame pitAnA bhAI sahita bhavadatta munine AvatA joIne sarva sAdhuo bahu Azcarya pAmyA, ane temanI prazaMsA karavA lAgyA ke "ahe ! A bhavadeva zuM bAlyavayamAMja dIkSA leze?" pachI bhavadatta muni gurune namIne bolyA ke "A mAre bhAI ApanI pAse dIkSA levA AvyuM che." tyAre gurue bhavadevane pUchayuM ke "tAre dIkSA levI che?" te sAMbhaLI bhavadeve vicAryuM ke "mArA moTA bhAInuM vacana mithyA na thAo." ema vicArIne te bolyA ke "he guru ! huM dIkSA levA mATeja Avyo chuM." te sAMbhaLIne gurue tene dIkSA ApI. anukrame te vRttAMta tenA svajanoe jANe, eTale teo tyAM AvyA, paNa teNe dIkSA lIdhelI dekhIne pAchA gayA. have bhavadeva muni moTA bhAI (bhavadatta muni)nA AgrahathI vratanuM pAlana karato hatuM, paNa yogInA hRdayamAM paramAtmAnI jema tenA hRdayamAM nAgilAnuM ciMtana thayA karatuM hatuM. keTalAka varSo pachI bhavadatta muni anazana grahaNa karIne saudharma devalokamAM devatA thayA. tyAre bhavadeve vicAryuM ke "aha bhavadatta te svarge gayA; have mAre vratane pAlavA parizrama zA mATe kare? mArA jIvitane dhikkAra che! kemake huM ardhI zaNagArelI prANapriyAno tyAga karIne ahIM Avyo chuM, mATe have te ghera pAcho jAuM." ema vicArIne saMyamathI bhraSTa manavALe thaI te potAnA nagara tarapha cAlyo. tyAM nagaranI bahAranA bagIcAmAM eka vRddha strIne bIjI kAMIka jarA (ghaDapaNa) pAmelI strI sAthe joIne teNe pUchayuM ke "he DozI ! A gAmamAM bhavadevanI strI nAgilA rahe che te kuzaLa che?" te sAMbhaLIne kAMIka jarA AvelI (ghaDapaNane pAmelI) zrI nAgilAja pite hatI. tethI teNe bhavadevane oLakhIne pUchayuM ke "muni ! zuM tameja nAgilAnA pati cho ?" bhavadeva bolyo ke "hA, teja huM chuM. mArA moTA bhAI kAla karI svAge javAthI bhegamAM utsuka e huM ahI Avyo , mATe tuM mane nAgilAnA khabara Apa." te sAMbhaLI nAgilA bolI ke "he mahAtmA ! huM ja te nAgilA chuM. mArA dehamAM tame zuM lAvaNya juo che?" ItyAdi ghaNI sArI rIte tene upadeza karyo, te paNa bhavadevanI Asakti ochI thaI nahI, tevAmAM nAgilAnI sAthe je vRddha strI (sakhI) hatI tenA putre tyAM AvIne kahyuM ke "he mAtA ! eka vAsaNa lAve, eTale meM prathama khAdhelI khIra huM temAM ekI kADhuM. mAre Aja jamavAnuM netaruM AvyuM che, mATe huM tyAM jaIne jamI AvIza. pachI jyAre mane bhUkha lAgaze tyAre huM ekI kADhelI khIra pharI khAIza." te sAMbhaLIne te For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnA ciMtAmaNi ] vRddhA bolI ke "he putra! zvAnathI paNa adhika jugupsA karavA lAyaka A kArya karavuM te tane gya nathI." bhavadeva paNa bolyA ke "he bALaka ! vamana karelA anAjane khAvAnI IcchA karavAthI tuM zvAnathI halake gaNAIza." tyAre nAgilA bolI ke "he mahAtmA ! tame evuM jANe che, chatAM prathama vamana tyAga) karelI evI je huM tene have pAchA tame kema cAho cho ? lAjatA nathI ? durgadhI evA mArA dehamAM sAruM zuM juo che?" ItyAdi nAgilAnI yuktiyukta vANIthI pratibodha pAmela bhavadeva pharIthI guru pAse gaye, ane pharIthI cAritra grahaNa karI gurue kahelA tapane svIkAra karI chevaTe anazanathI kALa karIne saudharma devalokamAM devatA thaye. zrIjabUsvAmInI kathA. gaNAdhipetha saMprApta, paMcame paMcamIgatima jabUrvikAsayAmAsa, zAsanaM pApanAzanam 1 bhAvArtha-"pAMcamA gaNadhara sudharmAsvAmI pAMcamI gati (mokSa) pAme chate zrIjabUsvAmIe pApane nAza karanArA jainazAsanane vikAsa karyo." zrIjaMbUsvAmInI kathA ekadA vaibhAragiri upara zrI mahAvIra svAmI samavasaryA. te sAMbhaLIne zreNika rAjA sarva samRddhithI tyAM jaI prabhune vAMdI dezanA sAMbhaLavA beThA. te sabhAmAM cAra devIo sahita beThelA keI ati dedIpyamAna kAMtivALA devane joIne rAjAe prabhune pUchayuM ke he svAmI ! sarva devAmAM A deva ati kAMtimAna che tenuM zuM kAraNa?" tyAre prabhu bolyA ke "pUrve tamArA ja dezamAM bhavadatta ane bhavadeva nAmanA be bhAIo hatA. temAM moTA bhAI bhavadatta cAritra grahaNa karyuM hatuM. pachI keTaleka kALe bhavadattanA AgrahathI bhavadeve paNa adha zaNagArelI nAgilA nAmanI patnIno tyAga karIne cAritra grahaNa karyuM. keTaleka varSe bhavadatta muni svarge gayA pachI bhavadeva cAritrathI bhagna pariNAmavALo thaye, tene pharIthI nAgilAeja sthira karyo. te bhavadeva mRtyu pAmIne saudharma devalokamAM devatA thaye. bhavadattane jIva svargathI eNvIne mahAvideha kSetramAM puMDarIkiNa nAmanI purImAM vAdatta nAmanA cakrInI yazodharA nAmanI rANIthI putrapaNe utpanna thaye. te kumAra anukrame yuvAvasthA pAmyo, tyAre pitAe tene ghaNI kanyAo paraNAvI. ekadA te rAjakumAra pitAnI strIo sahita mahelanI agAzImAM beThe hato te vakhate AkAzamAM vicitra varNana vALAM vAdaLAMo tathA megha joIne AnaMda pAme. kSaNavAramAM pracaMDa vAyu vAvA lAgyo, eTale sarva vAdaLAMo ane megha vIkharAIne jatAM rahyAM. te joIne rAjakumAre vicAryuM ke 15 For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ( zrI vijyapaghasurikRta"A vAdaLAMonI jema yauvana, dhana, saundarya vigere anitya che." ema nizcaya karIne guru pAse jaI teNe dIkSA lIdhI. anukrame avadhijJAna pAmI pRthvI para vihAra lAgyA. teja videha kSetramAM vItazeka nAmanA puramAM bhavadevane jIva saudharma devalokamAMthI cavIne zivakumAra nAme rAjaputra thayo. te ekadA potAnA mahelanA gavAkSamAM beThe hatuM, tevAmAM te muni ke je potAnA pUrvabhavanA bhAI hatA te tyAMthI nIkaLyA. tene joIne zivakumAra ati harSa pAmyo. pachI muni pAse jaI vaMdanA karIne teNe pitAnA nehanuM kAraNa pUchayuM, tyAre te jJAnI munie pUrvanI sarva vAta kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne te dIkSA levA utsuka thaye; paraMtu mAtApitAnI AjJA nahIM maLavAthI te kheda pAmIne pauSadhazALAmAM jaI niraMtara chaThTha tapa karI pAraNAne divase AcArmsa vrata karavA lAge. e pramANe bAra varSa sudhI tapa karI bhAvayatipaNuM svIkArI tyAMthI kAla karIne bA devalekamAM A vidyumbhAlI nAme deva thayo che." te sAMbhaLIne zreNika rAjAe tenuM bhAvi vRttAMta pUchayuM, tyAre zrI jinezvara bolyA ke "AjathI sAtame divase A deva cavIne Aja nagarImAM RSabha nAmanA zreSThInI dhAriNI nAmanI strInA garbhathI jaMbU nAme putra thaze. te A avasarpiNImAM chellA kevalI thaze." A pramANe bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI sarva jane svasthAne gayA. pachI sAtame divase te deva svargathI cyavI dhAriNInI kukSithI putrarupe utpanna thayo. tenuM mAtApitAe jaMbU nAma pADayuM. te anukrame yuvAvasthA pAmyA. ekadA vaibhAragiri upara zrIsudharmA svAmI samayasaryo. tene namavA mATe jaMbUkumAra gayA. sudharmA svAmIne vAMdIne gya sthAne besI amRta jevI ujavala dezanA sAMbhaLIne te potAnA ghara tarapha pAchA vaLyA. gAmanA daravAjA pAse AvatAM te daravAje zatrune mAravA mATe cakra vigere goThavelAM hatAM te joI jaMbUkumAre vicAryuM ke "kadAca A mAraNacakAdika mArA upara paDe, to huM dharma karyA vinA kevI gati pAmuM ? mATe huM pAcho vaLIne gaNadhara pAse jaI jIvana paryaMta brahmacaryanuM paccakhANa te laI AvuM." ema vicArI gaNadhara pAse jaI brahmacaryanuM paccakhANa laIne te ghera AvyA. pachI mAtapitAne teNe kahyuM ke "huM ApanI AjJAthI zrIsudharmA svAmI pAse dIkSA levA IcchuM chuM." A pramANenuM kAlakUTanA jevuM tenuM vacana sAMbhaLIne mAtApitAe putra paranA nehathI meha pAmIne saMyamanI duSkaratA vigerenuM varNana karyuM. tenA aneka uttara ApIne jaMbukumAre mAtApitAne niruttara karyA; eTale pharIthI te bolyA ke "he vatsa ! tAre mATe prathamathI nakkI karI rAkhelI ATha kanyAone paraNIne amArA mane ratha pUrNa kara, pachI tAre game te karaje." A pramANe kahevAmAM tenA mAtApitAe "strIonA premamAM paDavAthI pachI e jaI zakaze nahI" e nizcaya karIne tene paraNavAne Agraha karyo. pachI moTA utsavathI aMbUkumAre ATha kanyAo sAthe pANigrahaNa karyuM. jaMbukamAre paraNyA pahelAM te Ane pitAne maneratha For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] 115 kahevarAvyuM hatuM. tyAre te AThee kahyuM hatuM ke "A lokamAM athavA te paralokamAM paNa amAre te jaMbUkumAraja svAmI che. zuM kumudinI caMdra vinA bIjA varane kadApi Icche che?ema kahIne teo ja bUkumArane parazuM hatI. lagna thayA pachI spRhA rahita jabUkumAra vAsagRha (zayanagRha)mAM gaye. tyAM kAmadevathI pIDAtI te strIo sAthe vikAra rahita kumAra vAto karavA lAgyo. te vakhate te strIoe neha vRddhi pAme tevI ATha vArtAo kahI. tenA uttaramAM kumAre vairAgya utpanna thAya tevI sAmI ATha vArtAo kahI. have te upadezane samayeja pAMcaso re sahita prabhava nAmano rAjaputra avasthApinI ane tAleghATinI (tALAM ughADe tevI vidyAnA prabhAvathI jaMbUkumAranA gharamAM AvIne corI karavA lAgyo hato. te vakhate kaI devatAe te sarvane khaMbhita karyA; eTale prabhave vicAryuM ke "A mahAtmAthI ja huM parivAra sahita khaMbhita thayo chuM." ema vicArIne sarva strIone uttara pratyuttara ApIne samajAvatA jaMbUkumArane teNe kahyuM ke "he mahAtmA ! huM A dukha vyApAra-cauryakarmathI nivRtta thaya chuM, mATe mArI pAsethI A vidyA lyo ane tamArI oNbhinI vidyA mane Apo." te sAMbhaLIne jaMbUkumAra belyA ke "huM to prAtaHkAlamAM ja A gRhAdikanA baMdhanane tyAga karIne zrIsudharmAsvAmI pAse dIkSA levAne chuM, mAre tArI vidyAnI koI paNa jarUra nathI. vaLI he bhadra ! meM kAMI tane khaMbhita karyo nathI, paNa kaI devatAe mArA paranI bhaktithI tane khaMbhita karyo haze. temaja bhavanI vRddhi kare tevI vidyAo huM leto ke detuM nathI, paNa samasta arthane sAdhI ApanArI zrI sarvajJabhASita jJAnAdika vidyAneja grahaNa karavAne huM icchuM chuM." ema kahIne teNe camatkAra pAme tevI dharmakathAo tene vistArathI kahI. te sAMbhaLIne prabhAva belyo ke "he bhadra ! puNyathI prApta thayelA bhogone tame zA mATe bhegavatA nathI ?" ja bUkumAre javAba Apyo ke "kipAka vRkSanA phalanI jema aMte dAruNa kaNane ApanArA ane dekhItAja mAtra manahara evA viSayone kyo DAhyo mANasa bhAgave? keI na bhogave." ema kahI teNe prathama madhubiMdunuM daSTAMta kahyuM. pharIthI prabhave kahyuM ke "tamAre putra thAya tyAra pachI dIkSA levI yogya che, kemake piMDa ApanAra putrarahitane svarganI prApti thatI nathI." te sAMbhaLIne jaMbUkumAre hAsya karIne kahyuM ke "je ema hoya to sUkara, sarpa, sthAna, godhA vigerene ghaNA putro hoya che, tethI teo ja svarge jaze, ane bAlyAvasthAthI ja brahmacarya pALanArA svarge nahI jAya." A prasaMga upara mahezvara vaNikanuM daSTAMta kahI batAvyuM. pachI jaMbUkumAranI AThe strIo anukrame belI. temAM prathama moTI samudrazrI bolI ke "he svAmI ! puNyathI prApta thayelI A lakSmIne tyAga karIne tame kema cAritra levA Icche che ?" jaMbUkumAre javAba Ape ke "vIjaLInI jevI capaLa lamIne ze vizvAsa? mATe he priye ! te lakSamIne mUkIne huM dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM." pachI bIjI padmazrI belI ke "chae darzanano mata e che ke dAnAdika dharmathI upakArI hevAne lIdhe gRhasthAzramIne dharma zreSTha che. kahyuM che ke Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ( zrI vijyapadyasarita hita bhavadvayasthApi, dharmametamagAriNAma pAlayAi narA dhIrAsyajati tu tataH para 1 bhAvArtha-"A dAnAdika gRhasthIone dharma banne bhavamAM hitakArI hovAthI tenuM dhIra puruSa pAlana kare che, ane kAyara manuSya tene tajI de che." jaMbUe kahyuM ke "sAvadhanuM-pAyukta kriyAonuM sevana karavAthI gRhIdharma zI rIte zreSTha kahevAya ? kemake gRhI ane muninA dharmamAM meru ane sarasava tathA sUrya ane khadyotanA jeTaluM aMtara che." pachI trIjI padmasenA bolI ke "kadalInA garbha jevuM kamaLa tamAruM zarIra saMyamanAM kaSTo sahana karavAne yogya nathI." bUe kahyuM ke "are! kRtaghI ane kSaNabhaMgura evA A deha upara buddhimAna puruSa zI rIte prIti kare ?" pachI cothI kanakasena bolI ke "pUrve jinezvaroe paNa prathama rAjyanuM pAlana karI saMsAranA bhega bhegavIne pachI vrata aMgIkAra karyuM hatuM, te tame zuM kaI navA mokSanI IcchAvALA thayA che ?" jaMbUe kahyuM "jInezvare avadhijJAnavALA hovAthI teo pitAnA vratayogya samayane jANI zake che, mATe hAthI sAthe gadheDAnI jema temanI sAthe ApaNI jevA sAmAnya manuSyanI zI spardhA? prANIonA jIvitarupI mahA amUlya ratnane kAmarU5 tarakara aciMtye AvIne mULamAMthI corI le che, tethI DAhyA puruSe saMyamarUpI pAtheya laIne tenAvaDe mokSapurane pAme che ke jayAM A kALarupa carane jarA paNa bhaya heto nathI." pachI pAMcamI nabhasenA bolI ke "he prANanAtha ! A pratyakSa ane svAdhIne evuM kuTuMbanuM sukha prApta thayuM che, tene choDIne deha vinAnA sukhanI (mokSasukhanI) zA mATe IcchA kare che ?" jaMbUe javAba Apyo ke "he priyA ! sudhA, tRSA, mUtra, purISa ane gAdikathI pIDA pAmatA A manuSyadehamAM ISTa vastunA samAgamathI paNa zuM sukha che? kAMI nathI." pachI chaThThI kanakazrI belI ke "pratyakSa sukha pAmyA chatAM tene tajIne parokSa sukhanI vAto karavI te phigaTa che. bhoganI prApti mATe vrata grahaNa karavuM, to jyAre te bhegaja prApta thayA hoya tyAre vratanA AcaraNathI zuM? khetaramAM vRSTithIja anna pAkayuM hoya te pachI kuvAmAMthI pANI kheMcIne pAvAno prayAsa koNa kare?" kumAre tene javAba Apyo ke "he priyA ! tArI buddhi barAbara rUDI rIte cAlatI nathI. vaLI AvuM bolavAthI tAruM adIrghadardIpaNuM pragaTa thAya che, ane te anya janane hitakArI thatuM nathI, kemake svarga tathA mekSane ApanAra evA A manuSyadehane je mANaso bhegasukhamAM gumAve che, teo mUladhana khAnAranI jema pariNAme atizaya duHkhane prApta thAya che, mATe he priyA ! jaladIthI nAza pAmanArA evA A manuSya janmane pAmIne huM evI rIte karIza ke jethI koI paNa vakhata pazcAttApa kare na paDe." pachI sAtamI kanakavatI bolI ke "he nAtha! hAthamAM rahelA rasane DhaLI nAkhIne pAtranA kAMThA cATavA" e kahevatane tame satya For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanaciMtAmaNi ] karI batAve che." jaMbUe kahyuM ke "he gIra aMgavALI priyA ! bhege hAthamAM AvyA chatAM paNa nAza pAmI jAya che, tethI temAM manuSyanuM svAdhInapaNuM che ja nahI; chatAM tene hAthamAM AvelA mAne che teone bhUtanI je bhrama thayela che ema samajavuM. vivekI puruSo piteja bheganA saMgane tyAga kare che, ane je avivekI puruSe tene tyAga karatA nathI teno te bhoge ja tyAga kare che." pachI chellI ( AThamI ) jayazrI balI ke "he svAmI ! tame satya kahe che, paraMtu tame papakAra rUpa uttama dharma aMgIkAra karanArA che, mATe bhegane IcchayA vinA paNa amArA para upakAra karavA mATe amane se. vRkSo manuSyanA tApane dUra karavA rUpa upakArane mATe pite tApane sahana kare che. vaLI khArA samudranuM pANI paNa meghanA saMyogathI amRta samAna thAya che, tevI rIte tamArA saMgathI prApta thayelA bhega paNa amane sukhane mATe thaze." kumAre kahyuM ke "he priyA ! bhogothI kSaNa mAtra sukha thAya che, paNa cirakALa sudhI duHkha thAya che" evA paramAtmAnA vacanathI mAruM mana tenAthI nivRtti pAmyuM che, ane temAM tamAruM paNa kAMI kalyANa hoya ema mane bhAsatuM nathI. mATe he kamaLanA jevA netravALI priyA ! tevA prAMta ahitakArI bhegamAM Agraha kare te kalyANa mATe nathI. kumanuSyomAM, kudevAmAM tiryamAM ane narakamAM bhegI jane je duHkha pAme che te sarve jJAnI ja jANe che." A pramANethI kumAranI vANI sAMbhaLIne te AThe strIo vairAgya pAmI, eTale tatkALa hAtha joDIne belI ke "he prANanAtha ! tame je mArgane Azraya kare te ja mArga amAre paNa sevya che." te vakhate prabhava vicAra karavA lAgyA ke "aho ! A mahAtmAnuM vivekIpaNuM tathA paropakArIpaNuM kevuM che? ane mAruM pApiSTapaNuM tathA mUkhapaNuM kevuM che? A mahAtmA pitAne AdhIna evI paNa lakSmIne tyAga kare che ane nirlajaja e huM teja lakSamInI abhilASA karuM chuM paNa te prApta thatI nathI. mATe huM atyaMta nidya chuM. mane adhamIne dhikkAra che!" AvA vicArathI parivAra sahita vairAgya pAmelo prabhAva be ke "he mahAtmA ! mane AjJA Ape. mAre zuM karavuM ?" jaMbU kumAre javAba Ape ke "je huM karuM te tuM paNa kara." pachI prAtaHkALe saMgha tathA cityanuM pUjana karIne svajanenuM sanmAna karIne kumAre snAna karI caMdananuM vilepana karyuM. pachI veta vastro tathA sarva aMge alaMkAro dhAraNa karIne hajAra purUSoe vahana karAtI zibikAmAM AruDha thayA. mArgamAM dIna puruSane dAna ApI raMjana karatA hatA, vAjIthI AkAza zabdita thatuM hatuM, ane anAdata devatAe tene niSkamaNatsava karyo hato. evI rIte pitAnI ATha patnIo, temanA mA bApa, pitAnA mAbApa ane pAMcase cera sahita prabhava rAjaputra-e sarvanI sAthe ja bUkumAra sudharmAsvAmIe pavitra karelA upavanamAM AvyA. tyAM zibikAthI utarIne gurune namaskAra For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " 118 (zrI viparitakarI ja bUkumAre vijJapti karI ke "kuTuMba sahita amane pAMca sattAvIza jaNane dIkSA tathA tapasyA AvIne anugraha kare." eTale sudharmAsvAmIe potAnA hAthathI tene pari vAra sahita dIkSA ApI, ane prabhavamuni jabUmunine ziSya tarIke ApyA. zrIvIrasvAmInA nirvANa pachI daza varSo sudharmAsavAmIe jaMbUsvAmIne ga7 nAyaka banAvyA ane zrI mahAvIranA nirvANa pachI cesaTha varSe jaMbusvAmIe prabhavasvAmIne gacchanAyaka banAvyA. A zrI jaMbusvAmI prabala puNyAnubaMdhI puNyazAlI hatA. temAM pUrva bhavamAM ane A bhavamAM karelI nirmala zIlanI ArAdhanAja mukhya kAraNa tarIke hatI. ema samajIne je bhavya che zIlanI nirmala ArAdhanA karaze, teo jarUra puNyAnubaMdhI puNyanI viziSTa saMpadAo bhegavIne pariNAme siddhinA sukhe paNa pAmaze. 3. puNyAnubaMdhI puNyane bAMdhavAnA cothA kAraNa tarIke prabhuzrI arihaMtanI pUjA ane gurU mahArAjanI bhakti karavAnuM kahyuM temAM zrIarihaMta paramAtmAnI pUjAne aMge temanI pratimAnI jarUriyAta, ne pratimAnuM mAhAmya tathA tenI pUjA karavAnI rIta vagere khAsa jANavA jevI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI - che zrI arihaMta devanI pUjA che [tenI jarUriyAta ane mahimA ] ahIM deva' zabdathI zrI jinezvara de ja levA, bIjA nahi, kAraNa ke jeo nirmaLa svarUpane eTale svAbhAvika pUrNatAne pAmyA hoya, te ja purUSa bIjA jIne nirmala svarUpI banAvI zake che, eTale ke svAbhAvika pUrNatA rU5 guNane pamADI zake che. A vAta anubhavasiddha che, kAraNa ke pite daridra hoya te bIjAne kaI rIte dhanavaMta banAvI zake ? jema mahAvideha kSetramAM haMmezAM tIrthakare vicare che tema atyAre ahIM tIrthakaro vicaratA nathI, mATe temanA virahakAlamAM (1) prabhudevanA Agama ane (2) prabhu pratimA, A benA AlaMbanathI saMsAra samudrane pAra pAmI zakAya che. ahIM je be AlaMbane batAvyAM temAM prabhudevanA AgamathI zrI jina pratimA mokSa mArga vagerenI bInA jANI zakAya che ane e jANIne nirdoSa sAdhanA karI Atmahita sAdhI zakAya che. A muddAthI prabhu devanA Agamane jinapratimAnI pahelAM kahyo che. dareka kriyA vidhipUrvaka karavAthI yathArtha ane saMpUrNa phaLa ApI zake che. jema maMtra siddhimAM maMtra mahAprabhAvaka haya, paNa je vidhinI khAmI hoya te maMtrasiddhi thAya ja For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAciMtAmaNi ] 119 nahi, ema prabhu devanI pUjA karavAmAM paNa vidhi jALavavI ja joIe. A bAbatamAM sauthI pahelAM pratimAnI jarUriyAta khAsa karIne jaNAvavI joIe, eTale te bIna TUMkAmAM A pramANe jANavI : pana-pratimA zuM cIja che? uttara-tIrthakara devane oLakhavAnuM apUrva sAdhana prabhudevanI pratimA che. eTale je tIrthaMkara prabhunI pratimA hoya, temaNe sAdhelA mokSamArganI ane temanA Adarza jIvananI vicAraNA karavAmAM prabhudevanI pratimA e prazasta AlaMbana gaNAya che. pUjA karyA pahelAM paNa prabhu pratimAnA darzana karanAra bhavya jIne hRdayamAM vItarAganI bhAvanA jAge che, ane parama sAtvika AnaMdano anubhava thAya che. eTaluM ja nahi paNa teo aMtaraMga zatruone jItavAmAM paNa amuka aMze saphala thAya che. eTaluM jarUra yAda rAkhavuM ke vitarAganI pUjA karAya che, paNa ArasanA paththara tarapha ke tenI kArIgarI tarapha lakSya rAkhIne pUjA karavAmAM AvatI nathI. prazna-pratimAnI jarUriyAta mAnavAmAM viziSTa kAraNe kayA kayA che? uttara-samajaNanI keTImAM rahelA Atmahitecchu dareka manuSyanI pharaja che ke mAnava jaMdagInA dhyeya tarapha lakSya rAkhIne zubha pravRtti karavI. mAnava jIMdagInuM dhyeya e che ke mokSamArganI sAdhanA karIne pitAnA AtmAne nija guNa ramaNatAmaya banAva. jo ke svargamAM rahenArA deve vyAvahArika daSTie viziSTa zaktine dhAraNa kare che, chatAM teo mAnava jIMdagInuM dhyeya sAdhI zakatA nathI. paNa manuSya dhAre te te avazya sAdhI zake che. AvA AvA aneka muddAothI mAnava jIdagI uttamamAM uttama gaNAya emAM navAI zI? te dhyeya dhyAna (AtmatattvanI vicAraNA)ne AdhIna che. dhyAnamAM TakavA mATe prazasta (karma nirjarAnA sAdhanarUpa) AlaMbananI sevanA karavI joIe. zrIvItarAga zAsanamAM ghaNA prakAranAM prazasta AlaMbane jaNAvyAM che, temAM prabhu pratimAnI pUjAne paNa jaNAvI che. Ama kahevAnuM tAtparya e che ke jyAM sudhI jIva nirAlaMbana sthitine gya thaye nathI, tyAM sudhI prabhu pratimAnI pUjA vagere uttama AlaMbananI sevA karavI ja paDe che. AmAMthI ema paNa samajavAnuM maLe che ke-nirAlaMbana sthitine pamADanArI pratimA che. ane uttama saMskAranI jamAvaTa karavAne mATe pratimAnI jarUriyAta bahu ja che. kAraNa ke uttama saMskAra ahIM je paDyA hoya te tevA saMskAra AvatA bhavamAM udaya Ave che. ema thatAM anukrame AnnatinA mArge cAlIne nirmaLa sAdhya siddhi karI zakAya che. sUphamabiMdu [ Pint ] ane bAdabAkInAM daSTAMte paNa cAlu prasaMgane bahu ja Teke Ape che. sUmabiMdu [ Point nI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke-tene laMbAI pahoLAI na hoya chatAM sUhamadarzaka yaMtrathI te moTA svarUpe paNa dekhI zakAya che. e pramANe For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 [ zrI vijayapaghasarikRta nizALamAM abhyAsa karatAM bALakane hisAba lakhAvatAM mAstare kahyuM ke-pacIsamAMthI pacIsa bAda karo te te javAbamAM 25-25=00 e pramANe lakhIne bAlaka zikSakane jaNAve che ke 25mAMthI 25 bAda karatAM kaMI na rahe. zikSaka--kaMi na rahe ema kahe che, ne A be mIMDAM kema mUkyAM che? bALaka-e te "kaMI na rahe" ema jaNAvavAne be mIMDAM mUkyA che. A be daSTAMtemAMthI samajavAnuM e male che ke-je vastu nathI tene (abhAvane) paNa jaNAvavAne mATe AkRtinI jarUriAta che, te pachI tIrthakara thaI gayA che, temanI AkRti (pratimA ) te jarUra joIe ja, tIrthaMkara deve thayA nathI ema te kahevAya ja nahi, kAraNa ke temanA jIvanacaritrane jaNAvanAra ghaNA graMthe hAla paNa hayAta che. prazna-pratimA to eka jAtane patthara che, tenI pUjA karavAthI zuM lAbha thAya ? uttara ke pattharapaNuM uparanI daSTie baMnemAM sarakhuM dekhAya che, chatAM ghaNI apekSAe baMnemAM jUdAza paNa jaNAya che. eka sAdhAraNa pattharane joIne vItarAga AkRtinI bhAvanA jAgatI nathI, ane prabhunI pratimAne dekhatAM mana svastha bane che, kaSAya pAMtaLA paDe che, ane A pramANe bhAvanA prakaTe che ke-"prabhe, ApanA cyavana kalyANakanA prasaMge Indra mahArAje bahumAnathI zakastave karIne ApanI stuti karI, tathA janmakalyANakanA prasaMge merU parvatanI upara cesaTha Indra vagere dee eka karoDa sATha lAkha kalo vaDe parama ulAsathI 250 abhiSeka karyA, tyAra bAda anukrame moTI uMmare rAjyAdi avasthAne pAmyA topaNa Ape tenI sAhyabImAM AsaktibhAva rAkhyo nahi. ane saMyamamAM prema dhAraNa karIne parama ullAsathI Ape saMyamane grahaNa karIne ane tenI nirmala sAdhanA karIne duniyAnA jIvane evo bodhapATha zIkhavyuM ke-"kharuM sukha tyAga dharmanI sAdhanA karavAthI ja maLI zake che, ane bhogamAM sukha che ja nahi, ethI te bhayaMkara roganI pIDA bhegavavI paDe che. parapAdhinI pUrNatA, bIjAnI pAsethI mAgI lAvelA ghareNAMnA jevI che. jema mAgI lAvelAM ghareNAM pitAnI pAse hoya, chatAM te te pArakAM ja gaNAya, ema pare pAdhinI pUrNatA paNa kharI rIte pitAnI kahevAya ja nahi ane te lAMbA kALa sudhI TakatI paNa nathI." tathA bhayaMkara upasarganA prasaMge paNa dhairya rAkhIne zukala dhyAnanA bhedane dhyAvIne Apa kevalajJAna pAmyA. samavasaraNamAM virAjamAna thaIne cAra mukhe madhurI dezanA daIne ghaNAe jIne muktimArganA musAphara banAvyA. chevaTe ganirodha karIne muktinA sukha pAmyA. dhanya che ApanA Adarza jIvanane ! he jIva! prabhudeva je raste muktipada pAmyA te raste tuM paNa jaladI jarUra prayANa karaje." pratimAmAM ane pattharamAM ATalo ja pharaka che, ema nahi, paraMtu vicAra karatAM For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] 121 bIjI rIte paNa bahu ja taphAvata jaNAze. eka sAdA kAgaLamAM ane sarakArI neTanAM kAgaLamAM kAgaLapaNuM sarakhuM chatAM sAdA kAgaLanI kaMI paNa kIMmata upajatI nathI, ane sarakArI chApavALA noTanA kAgaLanI hajAra ke tethI paNa vadhu rUpiyA jeTalI kIMmata upaje che. e pramANe hIrA mANeka vagere jhaverAtamAM paNa samajI levuM. temaja mAtAmAM ane pitAnI paraNelI strImAM strIpaNuM sarakhuM chatAM darekanA pratye judI judI bhAvanA garbhita pravRtti thAya che. eTale mAtAmAM pUjyapaNAnI ane benamAM ke putrImAM anukrame benapaNAnI tathA putrI tarIkenI lAgaNI hoya che. strImAM premavRttine anusaratI lAgaNI vagere hoya che. A bIne dhyAnamAM rAkhanAra samaju bhavya che patthara ane mUrtine eka kaheze ja nahi. A prasaMge yAda rAkhavA jevuM pattharanI gAyanuM dRSTAMta e che ke-eka mANasa jaMgalamAM cAlyo jato hato. rastAmAM cAlatAM cAlatAM teNe joyuM ke eka kheDUtane jamIna khodatAM khodatAM pattharanI gAya maLI. te joIne e musAphare pUchayuM "A zuM che?tyAre pelA kheDute kahyuM "A pattharanI gAya che. jema A gAyane cAra paga, AMcaLa, be zigaDAM vagere hoya che, tema sAcI gAyane paNa e badhuM hoya che. AMcaLamAMthI dUdha nIkaLe, te pIvAthI bhUkha ane tarasa maTe che. A pramANe kahelI bInA yAda rAkhIne te musAphara tyAMthI AgaLa cAlyA. bahu dUra jatAM jatAM rastAmAM tene bhUkha ane tarasa lAgI. AjubAju tapAsa karatAM tene bhAgyane sAcI gAya maLI. A musAphare pahelAM pattharanI gAya joI hatI tethI teNe sAcI gAyane tarata oLakhI lIdhI. ane dehIne dUdha pI lIdhuM. jethI bhUkha ane tarasane maTADI dIdhI. ane te ISTa nagare jaladI pahoMcI gayo ahIM daSTAMta pUruM thayuM. tenI ghaTanA (samajUtI) TUMkAmAM A pramANe jANavI-pUjaka bhavya jIvo musApharanI jevA jANavA ane pattharanI gAya jevI jinapratimA jANavI. musAphara jema jaMgalamAM phare che tema saMsArI che saMsAramAM rakhaDe che. jemAM musApharanuM dhyeya ISTa nagare javAnuM che tema bhavya jIvonuM dhyeya mekSa nagare pahoMcavAnuM hoya che. jema jaMgalamAM pharanAra mANasane bhUkha tarasanI pIDA hatI ane teNe dUdha pIne zamAvI dIdhI, eTale te musAphara pattharanI gAyane joIne sAcI gAyane pArakhIne bhUkha tarasanI pIDAne zamAvanArA dUdhane pAme, e pramANe saMsArI jIne karmanI pIDA rahelI che. ane bhavya che ( dUdha jevI ) bhAva tIrthaMkara prabhunI dezanAne sAMbhaLIne pIDAne dUra karI (ISTa nagaranA jevA) mekSa rUpI ISTa sthAnane pAme che. Ama kahevAnuM tAtparya e che ke-jaMgalamAM pharanAra musApharane pattharanI gAya ( gAyanI AkRti ) jevAthI sAcI gAyanuM jJAna thayuM, tema dravyathI ane bhAvathI prabhu devanI pratimAnI pUjA karavAthI ane trikAla darzana karavAthI sArA saMskAranI jamAvaTa thAya che. jethI bhavAMtaramAM paNu ( sAcA ) tIrthaMkaranuM darzana thatAM tarataja pUrvane saMskAra For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 [ zrI vijyapaghasarikRtajAgRta thAya che, temanI oLakhANa paDe che. te prabhunI dezanA sAMbhaLIne te pramANe vartana rAkhatAM muktinAM sukha pAmI zakAya che. je te musAphare gAyane AkAra je na heta te te sAcI gAyane jevA chatAM tene oLakhata kharo ke? na ja oLakhata. sAbIta thAya che ke-jema te musApharane gAyanI AkRti sAcI gAyane oLakhavAmAM kAraNa thaI, tema prabhu devanI pratimA paNa pUjAdi bhakti karanArA bhavya jIvone sAcA zrItIrthakara devane oLakhavAnuM kAraNa bane che. have prabhu pUjA kaI rIte karavI? tathA te karatI vakhate kevI bhAvanA bhAvavI? vagere bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI- che devapUjAnI rIta guNAdhika purUSane pUjya mAnIne je bahu mAna sahita temanI sevA karavI te pUjA kahevAya. tenA be bheda che te A pramANe-(1) dravyapUjA ane (2) bhAvapUjA. temAM jala, caMdana, phala, phUla, dhUpa, dIpa, akSata, naivedyathI je pUjA karavI te dravyapUjA kahevAya. bhavya jIe Ane krama samajavAne mATe nIce jaNAvela niyame yAda rAkhavA joIe. 1 parimita jalathI snAna karavuM. azuci avasthAmAM pUjA karavAthI AzAtanA doSa lAge. A muddAthI eTale azucine dUra karavA mATe snAna karavuM. snAna karavAnA prasaMge zarUAtamAM nijIva sthAnanI tapAsa karavI. tyAra bAda khapa pUratA pANIthI paranALavALA bAjoTha upara besIne snAna karavuM. paranALanI nIce rahelI kuMDImAM snAnanuM pANI paDe te snAna karIne jayaNA pUrvaka taDake nijIva sthale chuTuM chuTuM nAMkhavuM. 2 pUjAnAM vastro phATelAM na hoya, temaja azuddha paNa na hovAM joIe. eTale nhAIne akhaMDa cokhAM vastra paherIne dahere javuM. rastAmAM azuddhi jaNAtI hoya te jalathI pagane zuddha karIne maMdiramAM nisahI kahI dAkhala thavuM. jinamaMdiranA jarUrI kArya tarapha lakSya daIne tenI yogya vyavasthA karIne bIjI nisIhI kahIne gabhArAmAM dAkhala thAya, ane dravyapUjA zarU kare. mora pIMchIthI nirmAlya puSpa vigerene dUra karIne vidhipUrvaka abhipeka kare, tyAre janmAvasthAnI vicAraNA kare. pachI akhaMDa zuddha aMgabhUtaNAthI prabhunA zarIrane sApha karIne nava aMga pUjAnA duhA bolIne anukrame (1) jamaNe aMguThe, DAbo aMguTho (2) e pramANe bane DhIMcaNe (3) kAMDe (4) khabhe (5) mastake (6) kapAle (7) gaLe (8) hadaye (9) nAbhie pUjA karavI. ema kamasara pUrve jaNAvyA mujaba aSTaprakArI pUjA vagere karIne trIjI nisIhI kahIne cityavaMdana karavA rUpa bhAvapUjA karavI. ahIM dazatrika vagerenI bInA khAsa yAda rAkhavI joIe. te zrIcetyavandana bhASya vageremAMthI jeI levI. A pUjAnA jevI rIte (1) dravyapUjA (2) bhAvapUjA ema be bheda che, tema apekSAe (1) aMgapUjA (2) agrapUjA (3) bhAvapUjA ema traNa bheda paNa zrI dharmasaMgraha vagere graMthamAM jaNAvyA che. temAM prabhudevanI pratimAnI upara je puSpa caDhAvavA, dhUpa For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] 123 ukheva, caMdanAdi padArthonuM vilepana karavuM, AbharaNa paherAvI AMgI racavI, e aMgapUjA kahevAya, ane prabhunI AgaLa sAthiyo kare, naivedya phala vagere mUkavAM, e acapUjA kahevAya. tathA prabhuguNonI stuti karavI, smaraNa ciMtavanA karavI, e bhAvapUjA kahevAya. A saMbaMdhI vadhu bInA zrI zrAddhavidhi upadezataraMgiNI vagere graMthamAMthI joI levI. che pUjAnuM phala che prabhunI pUjA karavAthI pApano nAza thAya che, durgatinAM duHkha bhegavavA paDatAM nathI, Apattine nAza ane puNyane vadhAre thAya che, lakamI vadhe che, Arogya maLe che, lokamAM jazakIrti prazaMsA vadhe che, ane devagatinA ane mekSanAM sukha paNa maLe che. A vAta dhyAnamAM rAkhIne bhavya jIe trikAla pUjA karI mAnava bhava saphala kare. have bIjI rIte pUjAnuM svarUpa dhanasAra zeThanA daSTAMta sAthe TUMkAmAM A rIte jANavuM- dravyapUjA-bhAvapUjA. syAde pAsanArUpA, dravyA gRhamedhinAm | abhedopAsanA rUpA, sAdhanAM bhAvapUjanA che 1 che bhAvArtha -"gRhasthIone bhedaupAsanA rUpa dravyapUjA hoya che, ane sAdhuone abhedaupAsanArUpa bhAvapUjA hoya che." bhedaupAsanA rUpa eTale mArA AtmAthI aham paramezvara judA che. prApta thayelA AtmAnaMdanA vilAsI che. tenI upAsanA eTale nimitta AlaMbana rUpa sevA te rUpa dravyapUjA gRhasthIone karavA yogya che, ane sAdhuone te abheda upAsanA eTale paramAtmAthakI pitAne AtmA abhinna che evA prakAranI bhAvapUjA ja karavA gya che. je ke ahaMna bhagavAnanA guNanuM smaraNa karavuM, temanuM bahumAna karavuM, evA upagarUpa savikalpa bhAvapUjA gRhasthIone paNa karavA yogya che, te paNa upayogavALI AtmasvarUpanA ekatvarUpa bhAvapUjA te munione jagyA che. A prasaMgane yathArtha samajAvanAra dhanasAranuM dRSTAMta TUMkAmAM A rIte jANavuM- zrIpura nagaramAM jitArI nAme rAjA rAjya karato hato. te nagaramAM dhanasAra nAmane eka vANiyo raheto hato. te aMtyata daridrI hovAthI koI paNa sthAne Adara pAmato nahI, paraMtu te svabhAve saraLa hatuM, ane hamezAM sadagurunI pAse dharmopadeza sAMbhaLatA hate. eka vakhate teNe vinayapUrvaka dIna vANIthI gurune pUchayuM ke "he svAmI! huM daridrI, duHkhI ane nirdhana kema thaye?gurue kahyuM ke "te pUrva bhave zrIjinezvaranI pUjA karI nathI, tethI tuM duHkhI thaye chuM. have A janmamAM tuM dravyapUjA tathA bhAvapUjA kara, jethI tArA duHkhane kSaya thAya. temAM bhAvapUjAnuM svarUpa pUrvAcAryoe evuM kahyuM che ke - For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 [ zrI vijyapadyasUrikRtadAMbhalA tasnAna, santaSazubhavazvabhata vivekatilakazAlI, bhAvanApAvanAzaya: 1 che bhaktizraddhAnaghusaNa-nmizrapAraTIrajadra navabrahmAMgayuEvaM, zuddhamAtmAnamacaMya che je spaSTArtha_"he bhavya jIva! dravya ane bhAvathI svaparanA prANarakSaNarUpa dayA rupI jaLavaDe snAna karIne pagalika sukhanI IcchAnA abhAvarUpa je saMtoSa te rUpI vastrane dhAraNa karIne, svaparanA vibhAganuM je jJAna-te rUpa vivekanuM tilaka karIne tathA arihaMtanA guNagAnamAM ekAgratApa bhAvanAvaDe karIne pavitra aMtakaraNavALe thaI, bhakti ane zraddhApa caMdanathI mizra evA kesaranA dave (ghaLe karIne) karIne nava prakAranA brahmacarya pa navA aMgene dhAraNa karanAra anaMta jJAnAdi paryAyavALA zuddha AtmApa devanI pUjA kara." pachI kSamApI puSpanI mALA arpaNa kara, be prakAranA dharmarupa be aMgaluhaNA AgaLa dhara, dhyAnarupI uttama aMlakAne tenA zarIra para paherAva, ATha sadasthAnanA tyAgarupI aSTamaMgaLa tenI pAse Alekha, jJAna rupI agnimAM zubha saMkalpa rupI kAkaluMDa (agaru) ne dhUpa kara, ane pachI AtmasAmarthya 5 Arati utAra. ityAdi bhAvapUjAnuM svarupa bIjA graMthithI jANI levuM. jinezvaranI pUjA, snAtra, guNasamUhanI stuti ane stavanA vigere karavAthI darzana rahita (mithyAtvI) jIvana darzana (samakita)nI prApti thAya che ane jene darzana guNa prApta thayA hoya che tene kSAyika samyakatvAdi guNone lAbha thAya che, tathA jinapUjA ratnatrayInI prAptinuM kAraNa thAya che. eka ziSya gurUne pUchayuM che ke "he gurUdeva ! jinezvaranI stuti, stavana ane maMgaLa bhaNavAthI jIvane zuM thAya ? " gurUdeve kahyuM ke "stuti, stavana ane maMgaLathI ane jJAna darzana ane cAritrane lAbha thAya." vaLI jinezvaranI pUjA karavAthI padgalika saMpatti vagerene paNa lAbha thAya che. dhana, dhAnya, rAjya, cakravartIpaNuM tathA IndrapaNAnI lakSamI paNa prApta thAya che ane chevaTe cidAnaMda saMpatti (mukti) paNa prApta thAya che. e pramANe zrI jinezvaranI sevA banne prakAranI lakSamInI prAptimAM kAraNabhUta che." ItyAdi gurUmukhathI dharmadezanA sAMbhaLIne dhanasAre gurune pUchIne "AjathI zrI arihantanI pUjA karyA vinA mukhamAM pANI paNa nAMkhavuM nahI." e abhigraha grahaNa karyo. te divasathIja AraMbhIne te zreNI hamezAM jinapratimAnI kesara, caMdana, kapUra (barAsa) vigere sugaMdhI dravyathI ane sugaMdhI evA jAI, patra, caMpi, ketakI, mAlatI, macakuMda vigerenAM tAjAM puSpothI pUjA karavA lAgyo. e pramANe trikaraNa zuddhivaDe niraMtara bahumAnathI zrI jinendranI prabhutAne jJAna daSTirupa mArgamAM utArIne pUjA karatAM te dhanasAre For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAcaMtAmaNi ] 125 ghaNuM puNyAnubaMdhI puNya upArjana karyuM. te puNyanA tAtkAlika udayathI tenA gharamAM aneka prakAranI lakSmI pragaTa thaI, eTale vizeSa karIne jinabhakti karatA evA te zreSTIe jinacaitya, jinabiMba, pustaka ane caturvidha saMgha e sAte kSetramAM ghaNuM dhana kharacyuM. e pramANe haMmezAM dravyapUjA tathA bhAvapUjA karatAM zreSThI samakita pAmI, deva bhavanuM AyuSya bAMdhI manuSya bhavanuM AyuSya pUrNa thatAM prathama saudharma svargamAM devatA thayA. tyAMthI eNvIne mahAvideha kSetramAM uttama kuLane viSe utpanna thaI saddaguru samIpe dIkSA laI muktisukhane pAmaze. A zrAvaka dhanasAra zreSThIe jinezvaranI pUjAnuM phaLa zIdhrapaNe A bhavamAMja meLavyuM, ane pachInA bhAvamAM cAritra laIne bhAvapUjAnI vizuddhivaDe te mukti pAmyo. tenuM daSTAMta sAMbhaLIne bIjA bhavya jIe paNa dravya tathA bhAva e banne prakAranI pUjA karIne bAMdhelA puNyAnubaMdhI puNyanA utkRSTa phalarUpe muktinA sukha meLavavA joIe. e ja pramANe zrIAcArya bhagavaMta vagere gurUonI sAtvika bhakti karavAthI paNa puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya che. 4 puNyAnubaMdhI puNyanA pAMcamA kAraNane jaNAvatAM kahyuM ke je jIvo bIjAne lagAra paNa duHkha thAya tevuM kAma karavAne vicAra paNa kare nahI te ja puNyAnubaMdhI puNyane bAMdhe che. 5 ane puNyAnubaMdhI puNyanA chaThThA kAraNe popakArane aMge jarUrI bIna A rIte jANavI- popakAra saMbaMdhI upamA, ubhekSA tathA anyoktie. 1. buddhimAna purUSa sanmAgane sAdhavAne mATe ane bIjA ne bedha pamADavA mATe zAstrane, ane dAna devA mATe dhanane tathA dharmanI sAdhanA karavA mATe jIvitane temaja paropakAra karavAne mATe zarIrane dhAraNa kare che. 2. jeonuM mana udAratA guNa rUpI kamalanI suvAsathI bhareluM che, temane paropakArane mATe pAMca hajAra, lAkha, karoDa pramANa dhananuM ke ratnothI bhareluM pRthvInuM dAna detAM lagAra paNa saMkeca thato nathI. 3. caMcA (kSetrane sAcavavA mATe khetaramAM ubhe karelo cADIyo) khetaranuM, pharakatI dhajA mahelanuM, rAkha anAjanuM ane dAMtamAM grahaNa kareluM ghAsa zatrunA prANanuM rakSaNa kare che. A vAtane dhyAnamAM rAkhIne uttama manuSyae jarUra papakAra kare ja joIe. kAraNa ke paropakAra guNa vagarane mAnava taddana nakAme ja kahevAya che. 4. jo ke samudra meTo che, paNa te zA kAmana? kAraNa ke tenuM pANI khAruM che. te to mIThA pANIne paNa khAruM karI nAMkhe che. enA karatAM te bhalene ku nA hoya, chatAM paNa te sAre gaNAya. kAraNa ke tyAM jaIne tarasyA che dharAIne pANI pIe che. For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 _zrI vijayapadharikRta 5. eka kavie samudranI hAMsI karatAM jaNAvyuM che ke-he samudra ! huM tArA vadhAre vakhANa zuM karuM? TuMkAmAM kahuM chuM ke bIjAnuM bhaluM karavAmAM tArA jevI lAgaNI bIjA keInI paNa dekhAtI nathI. marU (mAravADa ) dezamAM pANInI kheMca hovAne lIdhe evI prasiddhi che ke mAravADamAM gayelA mANasanI tarasa chIpe nahi. Avo apajazane piTale upADIne marUdeza thAkI jato hato. A joIne he samudra ! te dayAnI lAgaNIthI tene bhAra ocho karyo. mATe tArA jevI paranuM hita karanAra bIje keNa che? kahevAnuM tAtparya e che ke-tarasa chIpAvAnI bAbatamAM marUdeza jevo apajaza dhAraNa kare che, te apajaza tuM paNa dhAraNa kare che. (A te prAcIna kAlanI bInA dhyAnamAM laIne kavie kahyuM che. paNa marUdezamAM badhe sthale hAla tevuM che nahi.) 6. merU parvatanI upara kalpavRkSe ghaNAM che, paNa te zA kAmanAM? kAraNa ke tene lAbha ahIMnA keIne mata nathI. AnA karatAM to mAravADamAM rastA upara UgelAM keraDAnAM jhADa sArAM, ke jenI chAyAmAM besIne musAphare visAme laI zake che ane svastha bane che. 7. he arka (AkaDA)nAM vRkSe ! tamArAM phaLo ane navAM phUlo vagere zA kAmanAM che? ane bIjo artha sUrya paNa thAya che. AvuM uttama nAma tAruM che. paNa nAma pramANe guNe te dekhAtA ja nathI. je vRkSamAMthI eka paNa vRkSa evuM hoya ke jenI chAyAmAM besIne tenA phalo khAIne musApharo tRpti pAme, tevAM ja vRkSe kharI rIte uttama gaNAya. he AkaDA! tArI jAtimAM evuM eka paNa jhADa dekhAtuM nathI. mATe tame paropakAra guNa vinAnA hovAthI zA kAmanA ? ahIM anyaktidvArA kavie popakAra karavAmAM bedarakArI rAkhanArA jIvane zIkhAmaNa ApI che ke-he paropakAra guNa vinAnA dhanika jIvo ! phUlAdinA jevI tamArI pAse lakSamI vagere sukha sAmagrI hoya paNa te bIjA jInA kAmamAM AvatI nathI, mATe te taddana nakAmI che. bhalene tamane duniyA moTAmAM moTAM upanAma ApIne bolAvatI hoya paNa papakAra vinAnuM jIvatara sAva nakAmuM che. 8. vidvAne, gIo, papakAra vidyA sivAyanA guNene dhAraNa karanArA bhavya jIve ane madenmatta hAthIonA kuMbhasthalane bhedavAnuM parAkrama dharAvanArA vIra purUSa tathA suMdara AkRtivALA purUSa temaja uttama AcAra dharmane pAlanArA ane ghaNI yaza kIrtine dhAraNa karanArA cha duniyAmAM ghaNAM malI zake che. paNa jeo haMmezAM paropakAramaya jIvana gujAratA hoya evA che te viralA ja hoya che. 9vividha prakRtivALA purUSamAM jeo pitAnA svArthane eka bAju rAkhIne parepakAra kare, te DAhyA samaju uttama purUSa kahevAya che. ane jeo svArthane ane parArthane ema baMnene sAdhe, teo madhyama purUSanI keTImAM gaNAya. tathA jeo svArthane jALa For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] vavAnI khAtara sAmAnA hitane bagADe teo manuSya jAtimAM rAkSasa jevA kahevAya. temaja jeo nAhaka (kaMIpaNa svArtha na hoya chatAM) sAmAnuM hita bagADe teone kyA nAmathI bolAvavA? A bAbatamAM kavie kahe che ke ame tevuM nAma jANatA nathI. eTale teo adhamamAM paNa adhama kahI zakAya. 10. purUSe bIjAnuM bhaluM kare emAM navAI zI? kAraNa ke caMdananAM vRkSe potAnA dehanI zAMtine mATe UgatA nathI. eTale caMdana jema svabhAve karIne bIjAne sugaMdhI vagerene lAbha Ape che, tema sahurUSane e svabhAva ja hoya che keteo niraMtara papakAra karIne rAjI thAya. 11. je ke caMdananA jhADane puSpAdi detA nathI te paNa te pitAnA deha (lAkaDA) thI ja (sukhaDa) bIjAnA tApane dUra kare che. (AmAMthI bedha e maLe che ke-dehanA bhoge paNa caMdananI jema papakAra kare joIe.) 12. kumuda e caMdra vikAsI kamala vizeSa che. caMdra "e mane badale Apaze !" A IcchAthI kumudane vikasvara karato nathI. ene to e svabhAva ja che ke pratyupakAra tarapha lakSya rAkhyA vinA popakAra kare ja. e pramANe udAra dila dhanike paropakAra karatI vakhate badalAnI IcchA talabhAra paNa rAkhatA nathI. bIjA ajJAnI jIvanuM jIvana vyasana maya hoya che, paNa A udAra dilanA dhanikanA jIvananuM dhyeya eka ja hoya che, ke kaI paNa hisAbe papakAra kare ja eTale temanuM paropakAra rU5 vyasanamaya jIvana hoya che. 13. eka kavi vicAra kare che ke-A caMdramA to dUra rahyo che. chatAM paNa eNe samudranI upara ze upakAra karyo ? ke jethI caMdranI kalA vadhe tyAre te vadhe che, ane ghaTe tyAre te ghaTe che? A praznane vicAra karatAM chevaTe kavi kahe che ke-ahe! jANyuM ke-paropakAra rasika jIne e eka alaukika svabhAva ja hoya che ke jethI sAmAne dukhI jeIne pote kSINa (pAtaLA) bane. ahIM paraduHkhabhaMjana satpaSe caMdranI jevA kahyA ema samajavuM. 14. A dAMta anAja vagere padArthone cAve, ane teone svAda jIbha bhegave che. AmAMthI samajavAnuM maLe che ke-dAMtanI jevA dhavala purUSe muzkelI veThIne paNa bIjAnuM kAma bajAvavAmAM tIvra utsAha rAkhe che. "A mAro ane A bIjAne" evI bhAvanA tuccha hRdayavALA jene ja hoya che. paNa udAra dilanA mANase te AkhI pRthvIne pitAnA kuTuMba jevI gaNe che. 15. bIjA lokanA bhalAne mATe megha pANIne bhAra sahana kare che, bhuvanane ulaMghe che, ane samudranI madhye praveza kare che. A meghanA daSTAMte para hita buddhivALA bIjAnA bhalAne mATe zuM karatA nathI ? For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 [ zrI vijayapaghArikata16. je agarU (sugaMdhI dravya vizeSa) bIjAne khUza karavAne baLI mare che, te agarUne vivekI evA vidhAtAe agurU karyo eTale nAne banAvyo. ahIM agurUne bIjo artha gurU (me) nahi eTale nAne ema artha kare. je pApakAra kare ene mATe banAvavuM joIe eTale "gurU" ema kahIne bolAvavA joIe. agarU (agurU) paNa tevuM ja kAma kare che, chatAM vidhAtAe enuM "gurU evuM nAma nahi pADatAM "agurU evuM nAma pADayuM, e AzcaryanI vAta che. 17. nadIo pANIthI bharelI hoya che. jhADa phalethI bharelAM hoya che. tathA megha pANIthI bhareluM hoya che, chatAM te traNe pitAnI vastu para pakArane mATe Ape che. vyAjabI ja che ke satparUnI vibhUti paropakAramAM ja vaparAya. 18. caMdramA pitAnA prakAzathI tamAma jIvalokane dhavala (sapheda) banAve che. paNa pitAnuM kalaMka bhUMsato nathI. AnuM kAraNa e ke paropakAra karavAmAM AdarabhAva rAkhavAvALA uttama ane bIjAnuM kAma bajAvavAnA prasaMge potAnA kAryanI lagAra paNa paravA hotI nathI, teo ema samaje che ke paranuM kArya bajAvavAmAM ja amAruM kArya samAeluM che. athavA paropakAranA pratApe ja avasare amAruM kAma paNa jarUra thaI jaze. 19. tame kahe te kharA ke sUrya nA hukamathI aMdhakArane dUra kare che? chAMyaDe karavAne mATe jhADanI AgaLa vinaMti karavA ke hAtha joDayAM? meghanI AgaLa varasAdane mATe keNe prArthanA karI? AmAM kahevAnuM e che ke sUryane keIe hukama karyo nathI, jhADanI AgaLa keIe hAtha joDayA nathI ane meghanI pAse keIe mAgaNI karI nathI, paNa sUryAdinI e pravRti jagatanA jIvone e badhapATha zIkhave che ke amArA jevA sAdhu purUSa svabhAveja sAmAnuM bhaluM karavAmAM niraMtara tatpara rahe che. 20. eka kavi zeSanAgane uddezIne paropakArane baMdha A pramANe Ape che. he zeSanAga ! AkhI pRthvInA bhArathI akaLAIne tuM Doka vAMkI karIza nahi! kAraNa ke tuM je ATaluM duHkha sahana karIza te tethI jagatanA tamAma jIve sukhamAM raheze. (zeSanAga pRthvIne dhAraNa kare che AvI laukika mAnyatAne anusAre uparanI bInA kahI che. temAMthI paNa samajavAnuM e male che ke-je lagAra duHkha sahana karavAmAM ghaNAM chAnuM hita jaLavAya, tevA duHkhane paropakAra rasika jo jarUra AnaMdathI sahana kare che.) 21. paropakAranA prabhAvane samajIne paropakAra karavAnI IcchAvALA bhavya e e vAta jarUra yAda rAkhavI ja joIe ke jyAM sudhI sArI sthiti Take, teTalAmAM paropakArane kAryo jaladI karI levAM, kAraNake vipattinA avasare parepakAra prAyaH muzkela che. 22. jema pAre mAranAranuM paNa kalyANa kare che eTale sonuM Ape che, ema udAra dilanA mANaso sAmAe karelA gunA tarapha lakSya rAkhyA vagara gunegAranuM paNa bhaluM kare che. Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 12 23. jema ketakInuM phUla derAthI bAMdhyuM hoya, te paNa bAMdhanArane sugaMdhI Ape che, ema nirmala manavALA mahApurUSo duHkha denAranuM paNa jarUra bhaluM ja kare che. 24. jema kumArapAla rAjAe vikaTa samayamAM karaMbanuM bhajana karAvanAra strIne upakAra yAda karIne pratyupakAra karyo, ema uttama purUSo bIjAe karelA nAnA upakArane paNa bilakula bhUlatA nathI. 25. upakArInI upara upakAra karanArA che pRthvImAM ghaNAM male che, paNa apakAranI upara upakAra karanArA te jagatabharamAM bahu ja theDA cha hoya che. 26. ApaNe pratyupakAra ghaNe karIe, to paNa zarUAtamAM jeNe badalo levAnI IcchA rAkhyA vagara ApaNA upara upakAra karyo, tenA upakAra teTalo te (pratyupakAra) na ja karI zakAya. kAraNa ke ApaNe kaMI vadhAre karatA nathI. karyA upara karavAnuM che. ane sAmA mANase te nirabhilASa vRttithI ApaNuM bhaluM karyuM che. ra7. je gurUe eTale guNavaMta che, te te svabhAve ja sAmAne guNa karaze. juo megha khetInA kAmamAM madada kare che, jaLAzaya bharI de che, te paNa kaMI dANa ( hAMsala ) mAgato nathI. 28. jeo hadayamAM paropakAra karavAnI vicAraNA kare che, ane jeo kRtajJa eTale karelA upakArane yAda rAkhe che, te baMne purUSo pRthvIne dhAraNa kare che. athavA tevA purUSo vaDe karIne pRthvI bhAgyavaMtI gaNAya che. 29 pRthvIne zaNagArarUpa traNa purU gaNAya che. te A pramANe-1 je gabharAelA mANasane hiMmata Ape, 2 je sAmAnI Apattine dUra kare ane 3 je zaraNAgatane bacAve. 30. dIrdhadaSTithI vicAra karIzuM te jarUra jaNAze ke-karelA upakAranI upara apakAra karanArA jIvo asaMkhya che, ane upakArane jANanArA asaMkhyAtA tathA upakAranI upara pratyupakAra karanArA cheDA hoya che. ane pratyupakAranI cAhanA rAkhyA vagara dehanA bhoge paNa upakAra karanArA mahApurUSe to viralA ja ( bahu ja ceDA ) hoya che. 31. pRthvI ema kahe che ke-mane parvatono ane samudrone bhAra lAgato nathI. paNa vizvAsaghAtI ane mane bhArabhUta lAge che ane kRtana purUSo ane mahAbhArabhUta lAge che. A kSaNabhaMgura kAyAthI paNa paropakAra rUpa sAra laI zakAya che. A vAtane vistArathI samajavAnI IcchAvALA bhavya chAe "sAra paMcaka"nI bInA jarUra vicAravI joIe. te TUMkAmAM A pramANe jANavI- (2) vAjaM vittAt (2) nA vAsaH (34) niyamo tathassNuH (5) pagepakaraNaM kAyAdasArAt sAramuddharet // 1 // (1) paisAthI dAna ApavuM, (2) vANIthI satya bolavuM, (3-4) jIvanathI kIrti ane 17 For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI vijyapaghasaritadharma meLavavA ane (5) zarIrathI parepakAra kare. A rIte karIne asAramAM paNa sAra grahaNa kare joIe. (1) dhanane sAraH dAna. zrI tIrthakara bhagavaMte kahyuM che ke lakSamIne sAra dAna ja che. pAchalA bhavanI puNyAIthI je ja lakSamI pAmyA hoya temaNe sAvaceta thaIne yathAzakti zrI jina maMdira vagere sAta kSetramAM tene jarUra vAparavI joIe. A pramANe karanArA bhavya jI lakSmIne sAra (lhA) laI zake che. lakSmInI anityatAne lakSyamAM rAkhIne kyA kayA dhanika bhavya jIe (1) zrI jinamaMdira, (2) jinapratimA, (3) jJAnabhaMDAra, (4) sAdhu (5) sAdhvI (6) zrAvaka, (7) zrAvikA, A sAta kSetromAM kaI rIte udAratAthI dhanane sadupayoga karyo te bInA meM "zrI bhAvanA kalpalatA' nAmanA graMthamAM vistArathI jaNAvI che, te tyAMthI joI levI. jeo dhanavaMta chatAM kaMjUsAIne lIdhe dharma mAge lakSamIne na vApare teonI lakSamI niSphala samajavI. A prasaMge bheja rAjAnI bInA jANavA jevI che, te TUMkAmAM A pramANe che-eka vakhata bhejarAjA ravADIe nIkaLyA. te vakhate rAjazekhara nAmanA mahA dhuraMdhara kavi dukALanA kAraNe cauTAmAM jamIna upara paDelA anAjanA dANA vINI rahyA hatA. A banAva joIne rAjA bhoje aDadhI gAthAmAM kahyuM ke jeo eka pitAnuM paNa peTa bharI zakatA nathI teone janmAre nakAme samaja. nigAjULasvidu anAthA tef hiMdavi kArdi. A sAMbhaLIne kavirAje gAthAnA chellA be pAda pUrA karIne kahyuM kesuramA ne na gharAvaLei tevi na fu nzA jeo dhanavaDe pArakAnuM duHkha dUra karavAne samartha che, chatAM te paropakAra karatA nathI, teone. paNa janmAre zA kAmano che? kavinAM A vacana sAMbhaLIne sAmuM bhojarAjAe paNa kahyuM ke-paratharinavi mA sAja | jJati haM duttA he mAtA ! je bIjAnI AgaLa mAgato pharato hoya, tevA putrane tuM jaNIza nahi. A sAMbhaLI kavie kahyuM ke- mA 3 kinnag | afutrama thAya te rA he mAtA ! sAmo mANasa mAge chatAM je na Ape tevA putrane tuM udaramAM paNa rAkhIza nahi. kavinAM A vacana sAMbhaLIne dAnavIra bheja rAjA mauna rahyo ane kavine so gAma ane karoDa sonaiyAnuM dAna dIdhuM. A daSTAMtamAMthI e bodha levo ke te jema dAnezvarI hatA, tethI tene prajA cAhatI hatI, tema dhanika bhavya che paNa te pramANe je dhArmika kSetromAM lakSamI vApare, to teone paNa bIjA jI jarUra cAhe che. ane parabhavamAM teo AtmahitanA sAdhano jarUra pAmI zake che. duniyAmAM paNa dekhAya che ke dAnaguNane laIne ja loke meghane cAhe che, paNa samudrane keI cAhatuM nathI. kAraNa ke samudrane saMgharavAnI Teva paDI che. kudarata paNa ema ja bodha Ape che ke jyAM madha hoya, tyAM mAkhI jAya che. ema dAnI tarapha lokenI For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zacaMtAmaNi ] 131 lAgaNI vadhAre kheMcAya che. kharekhara dAna evI uttama cIja che ke je ApanAra, lenAra ane anumodanA karanAra e traNene tAre che. vartamAna AbAdIne TakAvavA mATe ane bhaviSyamAM tevI AbAdI meLavavA mATe dareka samaju jIvoe yathAzakti dAna daIne ja bhejana vagere kiyA karavI joIe. kAkaDInuM patIkuM kApIne dUra karIe to te khAnArane mIThI lAge che, ema pedAzanI mIThAza jALavavAne mATe temAMthI amuka bhAga dhArmika kAryomAM jarUra vAparavuM joIe. e pramANe "dhanano sAra dAna" A pahelA sAranI bInA jaNAvI. (2) vANIne sArA satya. vANIno sAra satya (sAcuM bolavuM) e che. jIvane jIbhanI prApti mahApuNyodaye thAya che. satya vacana bolIe te ja jIbhanI pavitratA jaLavAya che. jUThuM bolavAthI e apavitra bane che. A prasaMge zikSA zAstramAM paNa zIkhAmaNa dIdhI che ke - satyapUta vade vAkya, vastrapUtaM pibenjauM dRSTipUta nyasetu pAda, manaHpUta samAcaretu yA 1 - sAcuM bolavuM, pANI gALIne pIvuM, joIne cAlavuM tathA bhAvanA rAkhIne nirdoSa pravRtti karavI. je mANasa sAcuM vacana bole che, tenI AgaLa agni jala je, samudra sthala je, zatruo mitra jevA ane deve dAsa jevA banI jAya che. A bAbatamAM zeTha muhaNasiMhanI bIna jarUra yAda rAkhavA jevI che. te TUMkAmAM A pramANe jANavIDa-dIlhI zaheramAM muhaNasiMha nAme eka zeTha rahetA hatA, te satyavAdI hatA. AthI loka vyavahAramAM temanI AbarU paNa sArI phelAI hatI. temanA pitAnuM nAma jagasiMha hatuM. eka vakhata bAdazAha pijanI AgaLa kaI cADIyAe kahyuM ke "A muhaNasiMhanI pAse 50 lAkha pramANa dhana che. te mahA dhanavAna hovAthI tene gunAmAM levA jevo che" AthI bAdazAhe zeTha muhaNasiMhane bolAvyA, ane pUchyuM ke tamArI pAse keTaluM dhana che? javAbamAM zeThe namratAthI jaNAvyuM ke huM tapAsIne AvatI kAle javAba ApIza. pachI zeThe ghera jaIne tamAma dhananI gaNatrI karI ane tenI kAgaLa upara noMdha laIne bIje divasa bAdazAhanI pAse AvIne satya bInA jAhera karI ke-he svAmI! mArI pAse 84 lAkha jIrNaTAMka pramANa mIlkata che. AvI satya bIne sAMbhaLIne khuzI thayelA bAdazAhe bIjA 16 lAkha TAMka ApIne tene koTIzvara (koThAdhipati) banAvyuM. zeTha muhaNasiMhe potAnI khyAti pramANe dAnAdi dhArmika kAryomAM ullAsathI laddamIne vAparIne pitAnuM (keTIzvara) nAma sArthaka karyuM. AmAMthI bedha e le ke satya vacana bolavAthI aneka jAtano lAbha maLe che ane purUSanI lakSmI jagatabharanA chAnA kAmamAM Ave che. kahyuM che ke mehANa jalaM caMdANa caMdimA tarUvaraNa phalanivaho che supurisANa viDhAM sAmaNuM sayalaloyasa 1 For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 [ zrI vijayapadhasUrikRtameghanuM pANI, caMdramAne prakAza, jhADanAM phalo ane purUSonI lamI (kamANI) A cAra vAnAM sarva lekane sAmAnya hoya che. eTale te tamAma lokonA kAmamAM Ave che. uparanI bInA lakSyamAM laIne samaju chae jarUra satya bolavAnI Teva pADavI joIe. e pramANe "sAcuM bolavuM e vANIne sAra che A bIjA 'sAranI bInA jANavI. (3-4) AyuSyane sArI kIrti ane dharma. AyuSyane sAra kIrti ane dharma che. AbarU ane dharma vinAnuM jIvatara nakAmuM gaNAya che. zrI tIrthaMkara bhagavaMte (1) manuSpAyu (2) devAyu (3) tIrthaMcAyu (4) ane narakAyu ema gatinI apekSAe cAra prakAranuM AyuSya kahyuM che. temAM manuSyanuM AyuSya uttama kahyuM che, temAM muddo e che ke mAnava jAta vinaya vivekathI avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jinadharmanI ArAdhanA karIne A lokamAM kIrtimaya jIvana gujArIne paralokamAM paNa Atmahita sAdhI zake che. motInuM pANI utaryA pachI tenI sArI kIMmata upaje ja nahi, kAraNa ke te nisteja thaI gayuM. ema mAnava jAta AbarUne laIne sateja dekhAya che. paropakAra, dAna, zIla, tapa, bhAvanAdimaya dharmasAdhanA karavAthI AbarU meLavI zakAya che. dAnaguNane laIne karNarAjA, kumArapAla, maMtrI vastupAla tejapAla vagerenI kIrti hAla paNa gavAya che zIlaguNane laIne prabhu zrI malilanAtha, zrIneminAtha prabhu, zrIjabUsvAmI, zrIsthUlibhadra, caMdanabAlA, rAjImatI vagerenI kIrti aneka graMthamAM gavAI che. tapaguNane laIne prabhu zrI RSabhadeva, carama tIrthaMkara prabhuzrI mahAvIradeva, gautamasvAmI, dhanya aNagAra vagerenI kIti phelAI che ane bhAvanA guNane laIne zrIbharata mahArAjA, zrI kumaputra vagerenI cAre dizAmAM kIti phelAI che. A uparathI have sahaja samajAze ke mAnava bhava pAmIne bhavya jIvoe akhaMDa kIrti Adi guNone pamADanAra evA zrI tIrthakara bhASita dharmArAdhanamAM jarUra udyamazIla banavuM joIe. jeo apramAdI jIvana rAkhe, eTale ke eka paNa samaya nakAme na gALe, teo ja upara jaNAvyA mujaba dharmArAdhana karIne jIdaMgIne saphala kare che. jIvanaderI tUTayA pachI kaI paNa upAye sAMdhI zakAtI nathI. A bAbatamAM nirUpakrama AyuSyavALA jInuM paNa kaMI cAlatuM nathI eTale teo paNa jIvana derIne sAMdhI zakatA nathI. A ja muddAthI prabhu zrI mahAvIra deve aMtima dezanA detAM jaNAvyuM ke he bhavya che ! tame lagAra paNa pramAda karaze nahi, kAraNake jIvanane aMta kyAre Avaze tenI koIne khabara nathI. yAda rAkhavuM joIe ke ghaDapaNamAM putrAdimAMnA keInuM paNa zaraNa hotuM nathI. ema samajatAM chatAM kuTuMbAdinA mehane laIne AraMbha samAraMbha karanArA pramAdI jIvenuM zuM thaze ? teo durgatinAM duHkha bhegavaze, ema jANane mane kheda thAya che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke 1 jeTaluM AyuSya bAMdhyuM hoya teTaluM bhagavAya, e, nirUpakrama AukhuM kahevAya. sopakrama AukhuM AnAthI ulaTuM hoya. For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kazanaciMtAmaNi ] 133 asaMkhayaM jIviya mA pamAyae, jovaNIyamsa hu narthIi tANuM evaM viyANahi jaNe pamare, karUNu vihiMsA ajaya gihiti 1 je ajJAnI che aneka jAtanAM pApakarmo karIne dhanane pedA kare che, teo ghaNA jInI sAthe vera bAMdhIne maratI vakhate te dhanano tyAga karIne narakamAM jAya che. tyAM paNa teo pAchalA bhavanA verane laIne mAMhamAMhe yuddha karI lehalohANa thAya che. AmAMthI samajavAnuM che ke, lakSmIne meLavanAra jIva ja karmanAM phaLa bhegave che. jeonA piSaNane mATe pote pApakarma karI rahyo che, te putra vagere nehIo pApa karmanA phalane bhAga levAne cAhatA paNa nathI. ane lakSamIne bhAga levAnI pUrepUrI IcchA kare che. je pAvakamaeNhi dhaNuM aNussA, samAyayaMta amaI gaNAya ! pahAya te pAsapadrie re, verANabaddhA nirayaM uti che 1 | dharmane cAhanAra jIvoe bhAraMDapakSInI mAphaka jIvanamAM lagAra paNa pramAdane seva nahi. bhAraMDapakSIne peTa eka hoya, Doka judI judI hoya, paga traNa hoya, bhASA manuSyanA jevI hoya, be jIvanuM eka zarIra hoya. baMnene je TAIme judAM judAM phaLa khAvAnI IcchA thAya, teja TAIme tenuM maraNa thAya. A bAbatamAM e pakSI bahu ja sAvaceta rahe che. A prasaMge nIcenA be zloke jarUra yAda rAkhavA-- susu yAvi paDibuddhajIvI, na vIsase paMDiya AsupaNe gherA mahattA abalaM sarIra, bhAraMpakakhIva caraDampamatte . 1che ( uttarAdhyayana) ekedarA pRthagrIvAstripadA maryabhASiNa bhAraMDapakSiNate syu-mRtirbhinnaphalecchayA che ra che (kalpasUtra TIkA ) jyAM sudhI zarIra nIrogI hoya, athavA ghaDapaNa na Ave, ane iMdriya sAjI heya eTale pitatAnA viSaya (jANavA lAyaka padArtha) ne grahaNa karavAne zakti dharAvatI hoya, ane AyuSyane upakrama na lAge, tyAM sudhImAM DAhyA purUe jaladI cetIne AtmahitanAM sAdhanonI jarUra sevana karI levI joIe. kAraNa ke tema na kare te pAchaLathI pastA thAya. gharamAM lAhya lAge te vakhate ku khodAvavA mATe cetavuM athavA taLAva phUTayA pachI pALa bAMdhavAne cetavuM e zA kAmanuM? paheledhI ja cetanAra jI vikaTa prasaMgane aTakAvI zake che. kahyuM che ke- yAvahamidaM gadaine mRdita ne vA jarAjajI yAvatatvakSakadaMbakaM svaviSayajJAnAvagAhakSama che For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapadyasarikatayAvaccAyurabhaMgura nijahite tAvaH budheryacatAM kAsAre sphaTite jale pracalite pAli kathaM bAdhyate ? ra che uparanI bInA dhyAnamAM laIne sAdhanA karanArA bhavya jIve zrI bharatacakI AdinI mAphaka rAjyAdi sukhasaMpadAne pAme che, tathA kItine paNa pAme che. AyuSyanI kSaNabhaMguratA dhyAnamAM laIne nirmala dharmanI sAdhanA karavI e A trIjA ane cothA sAranuM rahasya che. (5) zarIrane sAra : paropakAra. zarIrane sAra papakAra che. tenA be bheda A pramANe jANavA-(1) dravya paropakAra ane (2) bhAva paropakAra. dharmiSTha che svabhAve karIne sAmAne duHkhI joIne duHkhI thAya che ane sukhI joIne rAjI thAya che. koI mANasa sAdhananA abhAve duHkhI avasthA bhegavato hoya, to tene joItAM sAdhane pUrA pADavAM, eTale ke dravyAdinA bhege paNa sAmA mANasanI vipatti dUra karavI te dravya parepakAra kahevAya. bIje bhAva paropakAra-je ja pramAdane laIne ArAdhanA karavAmAM bedarakArI rAkhatA hoya, temane zAMti ane prema bharelAM vacanathI sAraNa, vAraNA, coyaNuM, paDiceyaNA karIne dharmanA raste doravA ane jeo dharmanI sAdhanA karatA hoya, temane dharmakiyAnA daTharAgI banAvavA te bhAva parepakAra kahevAya. A bAbatamAM prabhuzrI mahAvIradeve meghakumArane hitazikSA daIne cAritra dharmamAM sthira karyo vagere daSTAMto "zrI upadezaprAsAda" vageremAMthI jeI levA. paropakAra e puNya kamane bAMdhavAnuM advitIya kAraNa che. tathA jema rezamI vastra zarIrane zobhAve che, tema parepakAra lakSmIne zobhAve che. ane kahyuM che ke paropakAra sustikamUlaM, paropakAra: kamalAdukulaM che paropakAra: prabhutAvidhAtA, paropakAra zivasaukhyadAtA che 1 | A bAbatamAM eka mAchalAnuM daSTAMta jANavA jevuM che, te TUMkAmAM A pramANe che: pratiSThAna puramAM eka dhanavAna zeTha kaMjUsAI vagere doSane laIne dAnAdi dharmanI kaMI paNa sAdhanA karato na hato. chevaTe te Arta dhyAnamAM maraNa pAmI te ja nagaranI sAmenA taLAvamAM mAchalo thayo. ahIM taLAvanI pALa upara (zAlivAhana rAjAne jIva) eka zeTha supAtra dAna Apato hato. A banAva joIne mAchalAne jAtismaraNa jJAna thayuM. te dAnezvarI zeTha munidAnanA prabhAve pratiSThAna puramAM zAlivAhana nAme rAjA thayo. te 3vADIe pharavA nIkaLyA. pharatAM pharatAM taLAvanI pALa upara AvyuM. tyAre te meTA mAchalAe rAjAne je, ane vicAryuM ke A rAjAne je rAjyaRddhi vagere sAhibI maLI che te pAchalA bhavamAM dIdhelA supAtra dAnane ja prabhAva che. ema jANIne lekene A Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 rAnA ciMtAmaNi ] bAbatane bedha devA mATe pANImAM rahIne teNe manuSyanA jevI bhASAmAM kahyuM ke "keNu jIve che? keNa jIve che? ke jIve che ?" ema traNa vAra kahelAM maryanAM vacanane sAMbhaLIne rAjA vagerene moTuM Azcarya lAgyuM. potAnI sabhAnA paMDitene A bAbatane khUlAse pUchatAM rAjAne saMtoSakAraka javAba na maLe. tathA AcArya mahArAja zrI kAlikasUrijI mahArAje jJAnathI mAchalAne abhiprAya jAne rAjAnI AgaLa kahyuM ke keNa jIve che? A prathama vAkayane artha A pramANe che -je bhavya jIva uttama guNone dhAraNa karavA pUrvaka dharmArAdhana u9lAsathI kare che te zAstrIya daSTie jIve che, ema kahI zakAya. mAchaluM bIjI vAra keNa jIve che ema bole che tenuM rahasya A che-jenA jIvatAM chatAM munivare ane sajana purUSa jIve che, eTale je bhavya jIva munivarone ane sajajanene AlaMbanarUpa che, ane paropakAra kare che, te kharI rIte "ja " ane te ja jIve che, ema kahI zakAya. ane mAchaluM trIjI vAra "keNa jIve che ema bole che. teno paramArtha A pramANe samajaH --je apramAdI dharmarasika jI pAMcame athavA chaThuM divase niravadya (nirdoSa) bhajana kare che te jIve che. sUrijI mahArAjanAM A vacana sAMbhaLIne mAchaluM mauna rahyuM. rAjA vagere paNa bahu Azcarya pAmIne bolavA lAgyA ke ahe! jalacara jIva paNa dharma karavAnI cAhanA AcArya mahArAje kahyuM ke-nirguNa adhama ne mAnava bhava bahu ja halake gaNAya che. A bAbatamAM vistArathI jANavAnI IcchAvALA bhavya jIvee vidvajanagoSThI jarUra samajavA lAyaka che. te TUMkAmAM A pramANe jANavI - sadaguNonA vicAranI paNa durlabhatA. yaH prApya mAnuSa janma, darlabhaM bhavakeTibhiA dharma zarmakaraM kuryAt, saphalaM tasya jIvitam 1 che - spArtha_"je prANI kerI bhave karIne paNa pAma durlabha e manuSya bhava pAmIne kalyANa karanAra evA dharmane kare che tenuM jIvita saphala che." prApya prApya mAnuSya, kArya tata kiMcitta muhartamekamasya, naiva cAti yathA vRthA para che spAI_"dukhe pAmavA lAyaka manuSya janma pAmIne uttama puruSae kAMIka evuM kAma karavuM joIe ke jethI tene (mAnava janmane) eka muhUrta paNa vRthA na jAya." A hakIkatane daDha karavA mATe pahelAM saMkSepe kaheluM chatAM vistArathI te daSTAMta A rIte jANavuM- For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 [ zrI vijayapArikatapUrve pratiSThAna nagaramAM keIka dhanavAna zreSThI rahetuM hatuM. te muhurta ghaDI, pahera, divasa vagere sarva kAla dharmakriyA dAna vigere dharmakArya karyA vinA ja vRthA nigamana karatA hatA. anukame te ArtadhyAnathI mRtyu pAmIne teja puranI samIpe eka sarovaramAM mAchale tha. teja nagaramAM zAlivAhana rAjAne pUrva bhavane jIva eka zreNI hato. te zreSThI teja sarovarane kAMThe besIne supAtra dAna ApatA hatA. kahyuM che ke- dharmakIrtivihInasya, jIvitana naramya kimI ye dharma kIrtivAna dAnI, tasya jIvitamucyate che 1. spaSTArtha_"dharma ane kItithI rahita manuSyanA jIvitathI zuM? paNa je dharma ane kItivALe hevA sAthe dAtAra che tenuM ja jIvita saphaLa che." anyadA sarovaranI pALa upara munine dAna ApatAM zreSThIne pilA mAchalAe joye; eTale (pUrva bhavanI bInAne jaNAvanArU) jAtismaraNajJAna thayuM. anukrame zreSThIne jIva marIne pratiSThAnanagaramAM zAlivAhana nAme rAjA thaye. ekadA zAlivAhana rAjA udyAnamAM pharate pharate teja sarovarane kAMThe vRkSanI chAyAmAM AvIne beThe. tene meTe samuddhivAna joIne pUrva bhavanA dAnanuM A phala che." ema pelA mAchalAe jANyuM. pachI lokane baMdha karavA mATe mAchaluM manuSyabhASAthI bolyuM ke ko jIvati, ko jIvati, ko jIvati vadati vArimadhyastha masya prabaMdhavidhaye, lekAnAM lalitavacanatatimA 1 che spadArtha -kaNa jIve che? koNa jIve che? koNa jIve che? e pramANe traNa vakhata jalamAM rahele matsya lokone baMdha karavA mATe suMdara vacane bele che. " A pramANe matsyanuM vAkya sAMbhaLIne rAjA vigere sarva lokene meTuM Azcarya thayuM. pachI rAjAe sabhAmAM AvI potAnA paMDitone te matsyanA vacananuM svarUpa pUchyuM, paraMtu cittane camatkAra karanArAM tenAM vacananuM tAtparya keI kahI zakyuM nahI. pachI zrIkAlikAcAryo te matsyane manane bhAva jANIne tenI samakSa rAjAne kahyuM ke- ka jIvati gaNA yasya, yasya dharmasa jIvati guNadharmavihInasya, niSkalaM tasya jIvitam 1 che spaSTAtha-"keNa jIve che? jenAmAM guNo ane dharma rahelA che teja jIve che. guNa ane dharmathI je rahita hoya tenuM jIvita niSphala che." vaLI- yamijIvati jIvaMti, sajjanA munayastathA sadA paropakArI ca, sa jAta sa ca jIvati 2 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naciMtAmaNi ] 17. spaSTAtha-"jenA jIvavAthI sajajana puru tathA munio jIve che ane je sadA popakArI che tene janma saphala che, ane teja jIve che." paMcamehani SaSTha vA, bhuteDanavameva yA dharmAthI cApramAdI ca, sa vAricara jIvati che 3 che spaSTAI-bahe jalacara prANI ! je pAMcame athavA cha divase nirdoSa bhajana kare che, je dharmanA atha che ane apramAdI che, teja puruSa jIve che." AcAryo Amane pahele laeNka kahyo, tyAre matsya be vakhata "ke jIvati" e pada bolavA lAgyo. ane jyAre AcArya bIjo zloka bolyA, tyAre eka vakhata uparanuM pada bolavA lAgyo ane jyAre trIjo zloka be, tyAre te mauna dharIne rahyo. pachI rAjAe sUrimahArAjane kahyuM ke-"he svAmI! jalacara prANI paNa dharmakriyAnI IcchA kare che, te moTuM Azcarya che." guru belyA ke-"he rAjA ! dharma hIna ane guNahIna manuSyano bhava sarva jI karatAM ati nIca che. te viSe vidvAnanI vANInA vilAsI kavionAM vacane sAMbhaLe- yeSAM na vidyA na tape na dAna, na cApi zIla na guNe na dharma te maTyaleke bhuvi bhArabhUtA, manuSyaNa mRgAzcaranti 1 spaSTArtha_"je manuSyomAM vidyA, tapa, dAna, zIla, guNa ane dharma nathI teo A mRtyulokamAM pRthvInA bhArapa thaIne manuSyane pe mRga (haraNiyA) care che ema samajavuM." A pramANe vidvAnanA mukhathI nIkaLelAM vacana sAMbhaLIne eka mRga garva sahita be ke "niMdita manuSyane amArI upamA kema Ape che ? kemake ame te ghaNA guNavAna chIe. gIte zIrSa jane mAMsaM, tvacaM ca brahmacAriNe zregaM gIzvare dakyo, mRgastrIpu sulacane 1 spaSTA-"gItane mATe mAthuM, mANasane mAMsa, brahmacArIne cama, gIne zIMgaDAM ane strIone mATe netra ame ApIe chIe." vaLI-- durvAkuratRNAhAra, dhanyAste ca vane mRgA vibhanmattamUkhaNAM, na pazyati mukhAni ya . 2 spaSTArtha-"dUrvA (dhara)nA aMkura ane tRNa (ghAsa)nuM bhakSaNa karanArA mRgo vanamAM rahetA hovAthI vaibhavathI unmatta thayelA mUrNonAM mukha jotA nathI, mATe temane dhanya che." For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ( zrI vijyapArikRtaayi kuraMga kuraMgamavikrame, tyaja vanaM javanuM gamanaM kurA Ihi ne hi vanecaranAyakA, surabhile hitalohitasAyakA 3 che spaSTArtha -"he hariNa! A vanane tuM tajI de, ane zIvratAthI anyatra gamana kara, kemake A vanamAM gAyanA lehIthI jemaNe pitAnAM bANane rakta (lAla raMganA) karyA che evA moTA pAradhIo AvelA che." vasaMtyarayeSu carati durvA, pikhaMti teyA parigrahANi tathApi vadhyA hariNA nANAM, ke mUrkhamArAdhayituM samartha che 4 spArtha :-"haraNe vanamAM vase che, durvA (dhara) khAya che, ane kedanI mAlikI vinAnA jaLanuM pAna kare che, te paNa tene je mANase mArI nAkhe che tevA mUkhane samajAvavAne kaNa samartha che? mATe nirguNa manuSyane amArI upamA ApavI yogya nathI. eTale sUri pharIthI belyA ke - ceSAM na vidyA na tape na dAna, na cApi zIlaM na guNa na dharma te matyeke bhuvi bhArabhUtA, manuSyarupA pazavazvati. 1 spaSTArtha :-"je manuSyomAM vidyA, tapa, dAna, zIla, guNa ane dharma nathI teo mRtyulokamAM pRthvInA bhArapa thaIne manuSyanuM rUpa dhAraNa karanArA pazuo phare che." A pramANe sAMbhaLIne kaI gAya bolI ke- tRNama%i dhavala dugdha, chagaNuM mehasya maMDanaM bhavati regApahAri mUtra, puccha suraTisaMsthAnam aa 1 spaSTArtha:-"huM ghAsa khAuM chuM, paNa zveta dUdha ApuM chuM, mArUM chANa gharanuM bhUSaNa thAya che, mAruM mUtra pILIyA vagere rogane nAza kare che ane anya dharmIonI mAnyatAnusAre mArA pUchavAmAM keTI devatAonuM sthAna che. " mATe nirguNa manuSyane mArA jevA guNInuM upamAna (sAdazya) devuM yogya nathI. pachI keI baLada bolyo ke- nAmya bhAragraha zaktirna ca vAhaguNakriyA che devAgArabalIvadastathApyazrAti bhejanam 1 spaSTArtha:"tame kahyA tevA nirguNa manuSyamAM mArA jevI bhAra upADanArI zakti For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] - 139 nathI, ane te bhAra upADIne vahana karavAne kAMI guNa nathI, te paNa mahAdevanA piThIAnI jema te beThe beThe bhojana kare che," ane huM te gurUzaka,dhuraMdharastRNAzI, samaviSameSu ca lAMgalApakaSa. jagadupakaraNe pavitranirapazunA kathamupamIyate gadrA me 2 spaSTAthe -"moTA gADAnI dhUMsarIne dhAraNa karuM chuM, huM ghAsa khAIne javuM chuM, ane sama viSama sthAnamAM haLa kheMcu chuM, evI rIte jagatane upakAra karuM chuM. vaLI mArUM utpattisthAna pavitra gAya che. mATe narapazunI sAthe mArI baLadanI upamA (sarakhAmaNI) kema Ape (karo) cho?" A pramANe hovAthI tevA manuSyane pazunI upamA paNa devA yogya nathI. pachI AcArya "yeSAM na vidyA" e zleka belatAM cothA padamAM "manuSyarUpeNa tRSNAmAnAH" eTale "tRNa jevA che" ema bolyA. te sAMbhaLIne tRNu belyuM ke gavi dugdhakare grISma, varSohemaMtarapi nRNAM trANamahaM ka, tatsAyaM ca kathaM mama che spaSTArtha "huM gAyane viSe dUdha utpanna karuM chuM, ane ziyALAmAM, unALAmAM comAsAmAM sarva RtumAM manuSyanuM rakSaNa karuM chuM, te mane nirguNa puruSanI sarakhuM kema kahe che ?" vaLI- Dhasya siMdhutaTamanugatasya tRNasyApi janma kalyANa tatsalilamajjadakulajanahastAvalaMbanaM bhavati 2 spArtha "samudrane kAMThe ugelA ane nIce namelA tRNano janma paNa kalyANakArI che, kemake jalamAM DubavAthI vyAkuLa thayelA mANasone te hAthanA TekArUpa thAya che." eTale te ghAsane pakaDIne teo samudramAMthI bahAra nIkaLI jAya che. tathA samarAMgaNa (mahAyuddhAdi)mAM mukhane viSe tRNa rAkhavAthI te mANasane kaI paNa haNatuM nathI. vaLI- che sugdharAvRttama che yasyavAhAragAjagati surabhajavikA vA mahiSya, sarva saMprAptabha vaghupacitikA AjyAM nidAnam | kSIra lekAya dagha sakalara mahA nibhUta tRNuM ta jjAne jAnaMta ete dhigakhilakavaye nIrasa varNacaMti pArA spaSTArtha :-"je tRNanuM bhakSaNa karavAthI jagatamAM gAye, bakarI, gheTI, bheMsa vigere sarve zarIramAM atipuSTi pAmIne ghI ane dahIM vigerenA kAraNarupa dUdha sarva For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 [ zrI vijyapaghasarikRtamANasene Ape che, tevA samagra rasanA moTA kAraNarUpa ghAsane jANe pite tenA (ghAsanA) guNathI ajANyA hoya tema kavio nirasa tarIke varNave che, mATe tevA kavione dhikkAra he !" pachI pharIthI sUri teja zloka belyA ane chevaTamAM-manuSyarUpAstara bhavaMti "manuSya rupe karIne vRkSo rahelA che" ema belyA. tyAre kaI vRkSa manuSya bhASAe bolyuM ke chAyAM kurmo vayaM loke, phalapuSpANi dadmahe pakSiNAM ca sadAdhAra, gRhAdInAM ca hetave che ra che spadArtha "ame sarvane chAyA karIe chIe. phala, phUla vigere ApIe chIe, ane pakSIone ghara karavA mATe niraMtara AdhAra ApIe chIe." (AzrayarUpa banIe chIe) vaLI pharIthI eka kavi-jhADane uddezIne yuktipUrvaka kahe che chAyAmanyasya kuti, svayaM tiSThati cAtApe ! phalaMti ca parArthe ca, nAtmahetArmahAdRmA che 2 spaSTArtha_"mahAvRkSe anyane chAyA kare che (pitAnI chAyAmAM bIjA jIvone rAkhe che) ane pite tApamAM rahe che, tathA paropakArane mATeja phaLe che paNa potAne mATe phalatA nathI." eTale pitAne mATe phalene dhAraNa karatA nathI. che zArdUlavikrIDitavRtta che bhISmagrISmaparAMzutApamasamaM varSAbutApalama, bhedachaMdamukhaM kadarzanamalaM maryAdibhinirmitam | sarvagrAsidavAnalAsumaravAtkAliMgana, haMho vRkSa ! sahasva jainamunivaghatva kSamikAzraya che 3 che spaSTAthe-eka kavie vRkSane jainamuninuM daSTAMta daIne A rIte hita zikSA ApI che ke-he vRkSa! tuM jaina sAdhunI jema kSamAguNane advitIya Azaya (AdhAra) che, mATe grISma Rtu (unhALA)nA atyaMta kaThera sUryanAM kiraNe sahana kara, ane varSA Rtu (mAsA)nA jaLathI utpanna thatA kalezane sahana kara, tathA manuSyAdi e bhedana, chedana vagere vividha prakAre karelI kadarthanA sahana kara, tathA sarvanuM bhakSaNa karanArA dAvAnaLanI cAre bAju phelAtI javALAnA samUhane AliMgana karavAnuM (bheTavAnuM) duHkha paNa sahana kara." vRkSane Ave uttara sAMbhaLIne sUrie kahyuM ke-manuSyarUpeNa hi dhUlipuMjA - guNarahita manuSya "manuSyanA rUpe karIne dhULanA DhagalA jevA che." te sAMbhaLIne dhULI (dhULa) bolI ke - For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezAnaciMtAmaNi ] kArayAmi zizukrIDAM, paMkanAza karemi cA mattojani rajaparva, kSetre kSipta phalapradam 1 che bhAvArtha-"huM bALakane kIDA karAvuM chuM, paMkano nAza karuM chuM, mArAthIja hoLInuM parva thayuM che, ane mane khetaramAM nAMkhavAthI sArA pAka thAya che." zArdUlavikrIDitavRttama che dhalimlapadArthasArthajananI khaMbhAghavarNabhadA, lekhAzleSakarI karIzvarakarAsaMginyavazya priyA gaMdhaM dUrakarI zize sukhakarI kAlatrayeDapi sthirA, tasmAddhalisama na cAsti kimapilepyA mukhe pApinAm 2 che spaSTArtha_"dhULa sarva mULa padArthonA samUhane utpanna karanArI che. thAMbhalA vigerene AdhAra ApanArI che, lakhelA lekhane sUkavavA mATe teno AleSa karanAra che, eTale lekhanI sAthe cATI jAya che. hAthInI suMDhane saMga karanArI hovAthI tene te ati priya che, durgadhane dUra karanArI che, bALakane sukha karanArI che. traNe kALane viSe sthira rahenArI che. mATe dhUli samAna keI paNa nathI. te pApIonA mukhapara nAMkhavA yogya che." sUrie pharIthI teja zlokanA cethA pAdamAM kahyuM ke manuSyarupA bhaSaNasvarupa "teo manuSya rUpe karIne kUtarA jevA che." A sAMbhaLIne kUtare belyo ke- svAmibhakta sucetanya, svalpanidra sadAmI alpasaMtoSavAnasmi, tasmAttatulyatA kathan ! 1 che bhAvArtha bahu svAmInI bhaktivALe, sArI cetanAvALo, (bahuja sAvadhAna rahenAre) svalpa nidrAvALe, niraMtara udyamI ane thoDAthI saMtoSI chuM, tethI tevA nirguNa manuSyanA jevo huM zI rIte kahevAuM?" enI upara eka daSTAMta kahe che ke-- adhyA nagarImAM goviMdacaMdra nAme rAjA hatuM, tene AnaMda nAmane maMtrI hatA, te ati pApINa hatA. te lokone ghaNI pIDA karatA hatA, tethI rAjAe tene mArIne ukaraDAmAM daTAvyo. tene khAvA mATe be kutarAe AvI khodIne kADho. pachI temAMthI moTA kutarAe nAnAne kahyuM ke "he bhAI! tuM ene khAIza nahIM " kemake - hasta dAnavivajita zrutipuTa sArazrutedrohiNI, cakSu sAdhuvilekamena rahita pAdau na tIthavagI saMcAlucitavittapUrNamuda gaNa tuMga zire, bhrAtaHkura muMca muMca sahasA niMgha vapu sarvadA . 1 For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 [ zrI viThyapadharikRtaspAI--"tenA hAtha dAnathI rahita che, tene kAna uttama vacanene sAMbhaLavAmAM hepI che, tenAM netro sAdhu puruSanA darzana karatA nathI, tenA caraNa (paga) tIrthanA mArge gayA nathI, tenuM peTa lAMcathI luMTI dhIdhelA dravyathI bhareluM che, ane tenuM mastaka garvathI akkaDa (TaTAra) che, mATe he bhAI kukura (kutarA) ! sarvadA niMdavA lAyaka A zarIrane tuM jaladI mUkI de, mUkI de. eTale te zarIrane khAvAnuM choDI de." AvI parIkSA karavAmAM catura je kUtare te nirguNa puruSanI jevo zI rIte kahevAya? pachI pravINa sUrie te lokanA cothA pAdamAM kahyuM ke-manuSyapaNu kharAzcaraMti ! "teo manuSyarUpe gadheDA jevA phare che." te sAMbhaLIne gardabha be ke zItaSNanava jAnAmi, bhAraM sarva vahAmi cA tRNabhakSaNasaMtuSTa, pratyaha bhadrakAkRtiH ! 1 che spaSTatha-"huM ThaMDI ke garamI kAMI jANato nathI, sarva prakArane bhAra upADuM chuM, tRNanA bhakSaNathI saMtoSI chuM, ane niraMtara ( bhadraka ) bhoLI AkRtivALo chuM." mATe mArI upamA nirguNa puruSane ghaTe nahI." pharIthI sUrie kahyuM ke-manuSyarUpaNa bhavati kAkA "teo manuSyarupe kAgaDA jevA che." tyAre kAgaDo bolyo ke priyaM dUraM gata gehe, prApta jAnAmi takSaNAtA na vizvasAmi kasyApi, kAle cAlayakAraka 1 che spaSTA -"dUra deza gayelA patine ghera Avato jANIne tenI strIne) huM turata kahuM chuM, keIne vizvAsa karatA nathI, ane varSAkAlamAM mALo bAMdhIne rahuM chuM." keI strIe kAgaDAne senAnA pAMjarAmAM rAkhele jaI tenI sakhIe pUchayuM ke, pipaTane te sau pAMjarAmAM rAkhe che, paNa te AvA kAgaDAne kema rAkhe che? eTale te belI- atrastha sakhi lakSajana tasyApi priyasyAgamAM, jyAkhyAti ca dhika zukAdaya Ime sarve pahaMta zaThA: matkAMtamya vigatApadahanajvAlAvalIcaMdana, kAkastena guNena mayA saMrakSitaH paMjare . 2 spaSTAthe-"he sakhI ! kAgaDo lAkha yojana dUra rahelA patinuM Agamana ahIM beThAM jANe che, ane kahe che. A popaTa vigere sarve maLyA che, paNa zaTha che ane A kAgaDo For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanAciMtAmaNi ] te mArA patinA viyogathI thayelA tApapI agninI javALAvaline ThAranAra sukhaDa caMdana samAna che, mATe te guNane lIdhe meM suvarNanA pAMjarAmAM tene rAkhe che." pharIthI sUri kahe che ke manuSyapaNa hi tAmracUDA: "teo manuSyarupe karIne kukaDA jevA che" te sAMbhaLIne kukaDe kahe che ke-mArA guNe sAMbhaLo. eka kavie mArA viSe bhe lekA sughatA bhavata taM lavA bhavaM mAnuSa,. mohAMdhA prasaratmamAdavaza mAhAryamAhAsyathA Iltha sarvajanaprabaMdhamadhure yAmeDardhayAme sadA, kRrva nijakaMdharaM pratidina kekyate kurkaTa 1 spaSTAthe--he leke ! manuSya bhava pAmIne tame dAnAdi satkRtya karavAmAM udyamI thAo, paNa phelAtA pramAdanA vazathI mehAMdha thaIne manuSya bhavane phagaTa hArI jaze nahI. A pramANe sarva lokane prabodha karavAmAM nipuNa e kukaDe hamezAM pahore ne aDadhe pahere pitAnuM mastaka uMcuM rAkhIne bele che." meM ku kahetAM pRthvImAM ku kahetAM kharAba (kutsita) ku kahetAM kahyuM tethI huM pakSI thaye, tenA nivAraNa mATe huM prAtaHkALe "ku ku ku" e zabda karIne sarvane sukRtya (sArA kAryo) karavA jAgRta karuM chuM, te nirguNa mANasa mArA je zI rIte kahevAya? pharIthI paMDite kahyuM ke-manuSyarupa karabhAzcaraMti "teo manuSyarupe uMTa jevA che." tyAre uMTa bolyA ke- mAre mATe eka kavie kahyuM che ke vapurviSama saMsthAna, karNajvarakare ravA karabhasyA gayaeNva, chAditA deSasaMtati che 1 . spArtha "uMTanuM zarIra viSama AkAravALuM che, tene zabda karNane kaThora lAge te che, te paNa uMTanI gati zIvra hovAthI tenA deSane samUha DhaMkAI jAya che." mATe huM caMdananI jema eka zIvra gatirupa guNathI ja rAjAne paNa mAnya chuM. te sAMbhaLI paMDite pharIthI kahyuM ke manuSyarupeNa ca bhamatulyAH "teo manuSyarupe rAkha samAna che." te sAMbhaLIne rAkha belI ke maThakamalve kSikA, karamyahaM sakaladhAnyarakSAM drAka mAne hadate manujA, mukhazuddhikarI sugaMdhA cA 1 che spaSTAthe-"mane dhAnyanA moTA samUhamAM nAMkhI hoya, te huM sarva dhAnyane saDI javA detI nathI, vaLI huM mukhane sApha karuM chuM tathA sugaMdhI chuM, mATe manuSya mane mAna Ape che." For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 [ zrI vijayaparikRtapharIthI paMDita belyA ke-manuSyapaH khalu makSikAH syuH "teo manuSyarupe karIne mAkhI jevA che." te sAMbhaLIne mAkhI kahe che ke sarveSAM hastamutyAuM, bedhayAmi niraMtaram e dharma ne kariSyati, te hastI gharSayaMti vai 1 spaSTArtha_"huM mArA AgaLanA hAtha ghasavAnI yukti ( nizAnI ) vaDe mANasane haMmezAM bodha ApuM chuM ke-jeo dharmane pAmyA chatAM dharma karaze nahI teo mArI peThe hAtha ghasatA raheze." ekadA bhojarAjAe sabhAmAM vidvAnone pUchayuM ke- "mAkhI pitAnA AgaLanA be hAtha zA mATe ghase che ?" tyAre paMDita bolyA ke che zAlavikrIDitavRttama che deyaM bheja ghana dhana suvidhinA ne saMcitavyaM kadA, zrIkarNasya balasya vikramakRpasyAghApi kIrtiryatA eneda bahu pANipAdayugalaM vRSyati be makSikA, asmAkaM madhu dAnabhogarahita naSTa cirAta saMcitam 1 spaSTArtha_"he bheja rAjA! maLelA dravyanuM vidhipUrvaka niraMtara dAna devuM, paNa kadApi dravyane saMgraha kare nahI. dAnanA prabhAvathI karNa, bala ane vikrama rAjAnI kIti haju sudhI jagatamAM jAgatI rahI che. A pramANe kahetI evI mAkhIo pitAnA hAthapaga ghasavAnA bahAne jaNAve che ke-"aho ! ame ghaNA kALathI saMgraha karelA madhano dAna bhega na karyo te te pariNAme nAza pAmyuM." - ItyAdi yuktithI zrIkAlikAcA pratibaMdha pamADelA zAlivAhana rAjA vigere leke dAna zIlAdika dharmamAM tatpara thayA. uparanI bInAmAMthI jANavAnuM maLe che ke paropakArI che kharI rIte jIvatA gaNAya che. sarva bhavamAM manuSya bhava durlabha che. temAM paNa dharma tathA guNa vigerenI prApti ati durlabha che. A pramANenA zrI kAlikAcAryanA upadezathI pratibaMdha pAmIne zAlivAhana rAjA dAnAdika guNane jANI, tene dhAraNa karIne zubhata thaye." "upamitibhava prapaMca kathAmAM prAratA bhASA nI bInA jaNAvatAM pUjya zrI siddharSigaNi mahArAje spaSTa jaNAvyuM che. "Syati jALag" eTale bhavya jI paropakAra karavAmAM tarasyA rahe che. eTale haMmezAM papakAra karatA rahe che. papakAra guNano prabhAva e che ke te je nirabhilASa bhAve karavAmAM Ave te pairya guNane For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] vadhAre che, dInatAne dUra karIne cittanI udAratAmAM vadhAro kare che, peTa bharavA rUpa durgaNano nAza kare che, manane nirmala banAve che, prabhutAne prakaTa kare che, Atmika vikallAsane vadhAre che. mahino nAza karavAmAM paNa sArAmAM sArI madada kare che. pare5kArI purUSe A bhavamAM uttama sukhanAM sAdhano pAme, emAM navAI zI? paNa teo e karatAM paNa sArI sthitine bhavAMtaramAM paNa pAmIne muktinA sukhe a5 kAlamAM meLave che. paropakArane aMge jaNAvelI bInA yAda rAkhI je bhavya jIvo paropakAranA paMthe ullAsathI prayANa karaze, te jarUrI kAyAno sAra melavaze ane mAnava dehane saphala karaze. e pramANe dehano sAra-paropakAra" A pAMcamA (sAra)nI bInA TUMkAmAM jaNAvI. AvA paropakAra guNane dhAraNa karanArA cha puNyAnubaMdhI puNya bAMdhe che. ane pariNAme mokSamArgane ArAdhIne jarUra mokSanA sukha pAme che. 7 puNyAnubaMdhI puNyane baMdha karAvanArA sAta kAraNomAM manane vaza karavA rUpa chelalA kAraNanuM rahasya e che ke dAnAdi dharmanI ke mokSamArganI ArAdhanA karavAmAM asAdhAraNa kAraNa zubha mana che. eTale zubha bhAvanAthI karelI dharmanI ArAdhanA pariNAme mokSanA sukhane paNa jarUra pamADe che. jeTale aMze mananI sthiratA hoya, teTale aMze zubha bhAvanA Take che. ane jinavacananA zravaNamanana nididhyAsanAdi ne paramAtma svarUpanI citavanAthI manane jarUra sthira karI zakAya che. A vAtane lakSyamAM rAkhIne azubha vicAre dUra karIne zubha bhAvanAne bhAvavAmAM manane lIna banAvanArA bhavya ja jarUra manane vaza karI zake che. ne te nimitte bAMdhelA puNyAnubaMdhI puNyanA viziSTa phalarUpa mokSanA avyAbAdha sukha paNa jarUra meLave che. sau koIe samajavuM joIe ke atyAra sudhImAM bhogavelA je cAra gatinA duHkha vagere vicitratA e manane vaza nahi karavAnA ja pariNAma (pha) che. A rIte puNyAnubaMdhI puNyanA sAta kAraNenI bInA samajIne nirmala dhArmika jIvana gujAranArA puNyazAlI bhavya jIva udAratAthI lakSmIne sAte kSetromAM vApare che, chatAM khUTatI ja nathI. kAraNa ke jema kuvAmAMthI pANI vaparAtuM jAya, tema navuM pANI bharAtuM jAya che, tema temanI lahamI paNa jema jema vaparAya, tema tema vadhatI ja jAya che. 141-142 puNyAnubaMdhI puNyavALA dhanane kevuM gaNe che ane tene ke upayoga kare che te jaNAve che - teha dhanike teha dhanane kSaNika mala sama mAnatA, tema tuccha pichANatAM zubha sthAnamAM paNa jatA; nija kAryamAM paNa vApare mUcha na dhananI rAkhatA, puNya buddhidharA svadhana zubha hetu ema banAvatA. 143 spaSTAtha -vaLI puNyAnubaMdhI puNyavALA te dhanavAna purU dhanane nAzavaMta temaja For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapaghasarikAmala samAna eTale tyAga karavA yogya mAne che. temane dhana upara mamatva heta nathI. vaLI teo tene tuccha eTale sAra vinAnuM samaje che. tethI te dhanane teo zubha sthAna eTale sAta kSetromAM upayoga kare che. jarUra pramANe potAnA kAmamAM paNa te lakSmIne vApare che. paNa dhana upara temane mUcha hotI nathI. eTale dhana upara temane Asakti hotI nathI. A rIte pavitra buddhivALA te bhAgyavaMta che pitAnA dhanane zubhanuM hetu eTale uttarottara puNyanuM kAraNa banAve che. 143 dhananA lebhI manuSyonuM svarUpa cha kSekamAM jaNAve cheniMgha bAhya anartha kAraNa dhana viSe mUchita janA, dAna bhega nahI karaMtA citta saMtApe ghaNAM kaSTo niraMtara bhegave tiNa puNyathI dhana pAmatA, garva mUcha iMDatA dhana dAna bhege jatA. 144 spaSTAthI-niMdavA yogya ane bAhya aneka prakAranA anartha eTale nukasAnanA kAraNa rUpa dhanane viSe mUcha rAkhanArA nibhaMgI jI pUrvanA puNyanA bhege dhana pAmyA chatAM te dhanane dAna karavAmAM sadupayoga karI zakatA nathI. temaja bhega eTale pitAne mATe paNa upayoga karI zaktA nathI. vaLI tevA bIjA ghaNuM jIvana paNa duHkhanuM kAraNa thAya che. temaja teo haMmezAM dhanane mATe kaSTo bhogave che athavA duHkhane sahana kare che. tethI karIne samaju jIva puNyanA udayathI dhana pAmyA chatAM te dhanane garva rAkhatA nathI eTale dhanane meLavIne abhimAnI banI jatA nathI. temaja laphamI nAzavaMta che evuM samajIne tenI mUcha rAkhatA nathI A mAruM dhana che e mamatva bhAva rAkhatA nathI. ane te dhanane upaga supAtra dAnAdimAM jarUra kare che. 144 je kare nA ema te nakara khare lakSmItaNA, na pagAra lete mehathI paritApa pAme paNa ghaNA dhanakAraNe nA sneha durnaya leza paNa karIe sahI. . anyathA laheze tame duHkha parabhave ne paNa ahIM. 145 spaSTArtha -je jIva e rIte lakSmIne upayoga karato nathI, te kharekhara lamInA nekara jevo ja jANa. bIjA nekarane to pagAra Ape paDe che paNa A to pagAra vinAne nakara jANo. kAraNa ke te pagAra leto nathI. vaLI dhananA mohane lIdhe te ghaNo paritApa pAme che eTale aneka prakAranAM duHkha sahana kare che. mATe he bhavyajI ! tame dhananA kAraNathI eTale dhananA lobhe sagA snehIne ThagavA rUpa anyAya lagAra paNa karaze nahi. ane je te pramANe lobhI thaI anyAya karaze to te anyAyanA phaLa rUpe tame parabhavamAM duHkhI thazo temaja A bhavamAM paNa duHkhI thaze. 145 For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 dazanA ciMtAmaNi ] dhana teja jagamAM sAra sukhanI khANa paNa dhana eja che, guNAdhika janalAya vaMdanIya tatva uttama teja che; lebhi jana paramAtamAM paNa teja dhanane mAnatA, dhanamAM rahyuM che. sarva nirdhana bhasma jevA dhAratA. 146 spaNathI -lebhI manuSya dhanane kevuM mAne che te jaNAvatAM kahe che ke teo jagatamAM eka dhanane ja sAra rUpa mAne che. dhanane ja sukhanI khANa eTale bhaMDAra rUpa mAne che. dhanavAnane te guNa vinAne hoya chatAM adhika guNavALo mAne che. vaLI jenI pAse dhana che teja janakalAdhya eTale manuSyamAM vakhANavA lAyaka temaja vaMdanIya eTale vAMdavA lAyaka gaNe che. jagatamAM dhana eja uttama tattva che. tethI manuSya dhanane ja paramAtmA eTale Izvara mAne che. teo dhanamAM ja saghaLuM raheluM che ema mAne che. temaja teo saghaLA nirdhana eTale dhana vinAnA jIvone bhasma eTale rAkha jevA mAne che.146. anyathI adhika jaNAe ehathI hari narapati, narapaNuM sarakhuM chatA che eka sevaka zrIpati, eka dAtA tema athI dhanaprabhAve bheda e, leziyAnA bhAva e paramArtha dhananA mAnIe. 147 spadArtha -vaLI he bhavya jIve ! A dhanane lIdhe hari eTale vAsudeva tathA narapati eTale rAjA bIjA sAmAnya manuSya karatAM caDhiyAtA gaNAya che. manuSyapaNuM baMnemAM sarakhuM hovA chatAM temane eka sevaka kahevAya che ane bIjo dhanapati eTale pisAdAra kahevAya che te paNa dhanane lIdhe ja jANavuM. vaLI eka dAtA eTale dhanane ApanAre kahevAya che ane bIje athI eTale dhanane mAganAra gaNAya che A bheda paNa dhananA prabhAvathI che. jo ke lebhI jIvonI bhAvanA evI hoya che, te paNa tame "dhana teja paramArtha che" ema mAnaze nahI. kAraNa ke satya paramArtha mekSa mArga ja che. 147 mAratha kallola vAdhe dharmabuddhi paNa TaLe, lobhathI karUNA khase dAkSiNya saralapaNuM TaLe; dhanane ja mAne tatva tima saMtiSa paNa lobhe TaLe, dhAnyAdine paNa saMgraha mati nyAya karI paNa TaLe. . 148 spArtha -dhanane lIdhe mane ratha kallola eTale mananI aMdara AvatA vicAra rUpI taraMge vadhe che. eTale dhanavALo manuSya te dhanane kema sAcavavuM, kema vadhAravuM, tenuM zuM karavuM vagere bAbatanA vicAra karyA kare che. dhananA lebhe dharma buddhi paNa TaLe eTale cAlI jAya che. vaLI tebhane lIdhe karaNa eTale dayA bhAva jato rahe che. ane dAkSiNya For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI vijyapadvaritaeTale DahApaNu athavA kayA prasaMge kevI rIte vartavuM tenI samajaNa rahetI nathI. tathA lobhane lIdhe saralapaNuM paNa rahetuM nathI, kAraNa ke tene lIdhe aneka jAtanA chaLa prapaMca karavAnI bhAvanA thAya che tethI te mANasamAM saraLatA rahI zakatI nathI. lobhI mANasa dhananaja tattva eTale sAra rUpa mAne che. temaja tene lIdhe saMteSa guNa Takato nathI. kAraNa ke lobhane thobha nathI eTale lobhI mANasane game teTaluM dhana maLe te paNa tene tethI vadhAre vadhAre dhana meLavavAnI IcchA rahyA kare che. lobhane lIdhe te dhAnya vagerene saMgraha kare che. naphAkherI kare che. ane nyAyanI buddhi paNa nAza pAme che. bIjAone pitAnI AvI saMgrahakherIthI tathA naphAkherIthI keTaluM duHkha khamavuM paDe che tene tene vicAra paNa ApatuM nathI. 148. lAlA gaLI tala AdinA sAvagha vyApAra kare, aMgArakarmAdika kare bhoLA janene chetare jUTha bole tima Thage vizvAsane lobhI khare, kUTa mApAM mAnathI vyApAra uMdhA paNa kare. 149 spAtha -dhananA lobhI jIvo dhana meLavavAne lAkhane vyApAra, gaLIne vyApAra, talane vyApAra vagere sAvadya eTale pApavALA vepAra kare che. temAM keTalI jIva hiMsA thAya che ane tethI pitAne kevA pApa karmo baMdhAya che tene tene vicAra Avato nathI. aMgArakarma eTale kolasA pADIne vecavA vagere mahA AraMbhanA kAryo ke jemAM ghaNI jIvahiMsA thAya che ane je anarthadaMDa tarIke oLakhAya che tevA dhaMdhA karatAM paNa te acakAto nathI. ane te lobhiyA che je loko bheLA eTale saralatAthI sIdhe mArge cAlanArA che tevA manuSyone chetare che. eTale bheLA lekone ThagIne temanI pAsethI vadhAre paisA paDAve che. vaLI A lebhI mANaso jUThuM paNa bele che ane temane vizvAsa karanArane paNa Thage che. vaLI te lobhI mANase kUTa mApAM mAna eTale khoTAM mApAM-mApavAnA sAdhano rAkhe che tathA tala eTale kATalAM temaja mAna eTale gaja vAra vagere beTAM rAkhe che. A rIte teo aneka prakAranA khoTA dhaMdhAo kare che. 149 saMteSI jana dhana maLe ke na maLe chatAM kevI rIte varte che te be zlokamAM jaNAve che - dhana lobha evAM jANanArA dharmi jana nirdhana chatAM, saMteSa guNane dhAratAM jina dharmathI sukhiyA thatAM puNyage dhana lahaMtA nA kadI mAnI bane, sAvadhAna banI vicArI zAMtithI dravyAdine. 150 For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnAciMtAmaNi ] 149 spaSTArtha -uparanA zlokamAM jenuM svarUpa jaNAvyuM te dhananA lobhane heya (tyAga karavA lAyaka) tarIke samajanArA dhamI manuSya kadAca nidhana eTale dhana vagaranA hoya, te chatAM paNa saMtoSa guNane dhAraNa kare che. athavA jeTaluM dravya maLe teTalA dravyathI saMtoSa mAne che ane zrI jina dharmanuM yathArtha pAlana karIne sukhI thAya che. A saMtoSI jIvo bhAgyanA zubha udayathI dhanane meLave to paNa tene abhimAna karatA nathI. kAraNa ke teo jANe che ke dhana caMcaLa che. eka ThekANe sthira thaIne rahetuM nathI. puNyAnusAre dravyanI prApti thAya che mATe tene garva kare te to mUrkhAI che e vAta teo sArI rIte samaje che. A rIte sAvadhAna banIne zAMtithI teo vicAra kare che. 150 saphalatA jemAM jaNAe tyAMja dhanane vApare, niyANanI bhAvanAne aMzathI paNa parihare, adhika dhanane joIne te puNya phalane mAnatA, ISya tajIne guNa lahe guNavaMta janane dekhatA. 151 spaSTArtha vaLI A saMtoSI bhavya jIvo je kAryamAM potAnA dhananI saphaLatA jue che te kAryomAM dhanane vApare che athavA teo pitAnA dhanane jema tema veDaphI nAkhatA nathI, paraMtu jemAM vAparavAthI te dhananI sArthakatA jaNAya temAM tene upayoga kare che. vaLI niyANanI bhAvanA eTale meM karelA A dAnAdikanuM AvatA bhavamAM amuka phaLa maLaze evI jarA paNa bhAvanA teo rAkhatA nathI. eTale phaLanI IcchA karyA vinA ja teonI sAdhanA kare che. ane pitAnA karatAM vadhAre dhanavALA jene je dhananI adhikatA, e puNyanuM phaLa che athavA pitAnA karatAM adhika puNyavALo te jIva che ema mAne che. paraMtu tenA upara IrSyA rAkhatA nathI. vaLI pitAthI adhika guNovALA jene joIne temanA guNone grahaNa kare che paraMtu temanI upara IrSyA bhAva rAkhatA nathI. 151. have zarIranI anityatA jaNAve che - dhananI pare A dehane paNa anitya jarUra vicAra, tAsa mehe dharma kerI sAdhanA nA hAra; ema sAMsArika padArtho kSaNika duHkhakara mAnajo, satya sukha pratyekathI paNa nA kadI avadhAraje. 15ra spaSTArtha - he bhavya jI! tame jevI rIte upara dhananuM anityapaNuM jaNAvyuM tevI rIte A zarIra paNa anitya che eTale avazya nAza pAmavAnuM che, evuM vicArajo. kAraNa ke "zIyate tat zarIrama" jene nAza pAmavAne svabhAva che te zarIra kahevAya che. mATe nAzavaMta zarIranA mohane lIdhe dharmanI sAdhanA hArI jaze nahi. A rIte For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapadvarita kahevAne bhAvArtha e che ke A nAzavaMta zarIrane sAcavIne athavA tapazcaryAdika dharmakArya karavAthI zarIrane nukazAna thaze evA vicArathI dharmanI ArAdhanA cUkaze nahi. e pramANe A saMsAranA padArtho kSaNika eTale nAzavaMta che temaja pariNAme duHkha ApanArA che ema nakkI mAnajo. A lakSmI zarIre vagerethI kadApi paNa sAcuM sukha maLavAnuM nathI ema tame nizcaye samajaje. kAraNa ke dhana ke zarIrathI maLatAM sukho kAyama rahetAM nathI. te duHkhadAyI hovA chatAM temAM sukhano AbhAsa thAya che mATe ja tethI satya eTale sAcuM sukha maLatuM nathI ema jaNAvyuM e vyAjabI che. upara saMsAranA sukhamAM Asakti rAkhanAra jIvone Apattio Ave che te be zlokomAM jaNAve che- mamatA ane ajJAnathI saMsAranA sukha lezamAM, mUDha jana mUcha kare rAgI thaze nA tehamAM cAre taraphathI jemane nija para nimitte ApadA, AvyAja karatI jIvanakSayane bhaya rahyo che sarvadA. 153 vAta duHkhanI eha ke tevA jano nirbhayapaNe, pApamAM mazagula banIne Acare nA dharmane vaja jevA dehamAM paNa je jaNAya anityatA, keLa garbha samA zarIre te vizeSa anityatA. 154 spaSTArtha-saMsAranA sukhaleza eTale jemAM pite mAneluM sukha ghaNuM thoDuM che ne duHkha bahuja chatAM sukha mAnavAmAM Ave che temAM mUDha manuSyo eTale aNasamaju jIve mamatAne lIdhe tathA ajJAnane lIdhe mUcha kare che athavA tevA kSaNika sukhamAM Asakti rAkhe che. paraMtu te sAcuM sukha nathI ema samajIne tame temAM rAga karaze nahi. kAraNa ke A sukhamAM rAga karanArA jIvane potAnA kAraNe athavA paranA kAraNe cAre bAjuthI ApadA eTale Aphata AvyA kare che ane tethI teone haMmezAM jIvana kSayane eTale AyuSyanA nAzano bhaya rahelo che, te chatAM duHkhanI vAta e che ke A aNusamaju jIva bAhya sukhane mATe pApa karmone karavAmAM mazagula bane che eTale pApanAM kAryo karatAM pAchuM vALIne jotA nathI ane dharmanI ArAdhanA karatA nathI. jeonAM vA jevAM majabUta eTale prathama vA RSabha nArA saMghayaNavALA zarIra hoya che temanA zarIranI paNa anityatA jaNAya che eTale AvA majabUta zarIre paNa nAza pAmI jAya che te pachI keLanA garbha jevA atyaMta kamaLa jemanAM zarIra hoya temAM vizeSa anityatA eTale jaladI nAza pAmavApaNuM hoya temAM navAI zI? 153-154 For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] 15 A zarIra kaI rIte sthira rAkhI zakAtuM nathI te jaNAve che - kSetramAM rAkhela caMcapurUSa thIra karAya nA, tema koI upAyathI paNa deha thIra karAya nA je vinazvara teha vize prakRti tevI tehanI, samaje na Ima ajJAnathI upayogitA tiNa jJAnanI. 155 spaSTa - khetaramAM pakSIothI pAkelA anAjanuM rakSaNa karavA mATe leke jene cADI" | nAme lakhe che-ne teno manuSyanA AkAra je dekhAva karIne khetaranI vacce mUke che te caMcA purUSa jema sthira raheto nathI tevI rIte game teTalA upAya karavAthI paNa A zarIra sthira banAvI zakAtuM nathI. kAraNa ke je padArtha vinazvara eTale nAzavaMta che tene nAza thavAne ja che. tenI prakRti eTale svabhAva nAzavaMta che tethI te avazya nAza pAme che. te chatAM ajJAnI jIva ajJAnane lIdhe A hakIkata samajI zakato nathI. mATeja mokSamArganI ArAdhanA vigere kAryomAM paNa satya jJAnanI jarUriyAta jaNAvI che. 155 have kenuM maraNa kayAre thaze te chaghastha jIvathI jANI zakAtuM nathI te vAta jaNAve che vAghanA mukha rUpa guphA sama maraNa tyAM vasanArane, maMtrAdi paNa tethI bacAvI nA zake A vacanane cittamAM vadhAro kenuM maraNa kyAre kihAM, haze kayA kAraNathakI jANI zake na tame Ihi. 156 spArtha -A saMsAramAM rahelA jIvanuM maraNa avazya thAya che. te maraNa vAghanA mukharUpI guphAnI jevuM che. temaja A maraNa Ave tyAre maMtra, dAtara vagere kaI paNa bacAvI zakatuM nathI. mATe ja kahIe chIe ke tamo A hita zikSAnA vacanane tamArA dilamAM avazya dhArI rAkhaje. kenuM maraNa kayAre eTale kyA TAIme, kyAM eTale kayA sthaLe, ane kyA kAraNathI thaze? te tame ahIM jANI zakatA nathI. mATe amuka vakhate dharma karIzuM evo vicAra karIne dharmanI ArAdhanA karavAmAM DhIla (vilaMba) karaze nahI. 156 saMsArI jIvanI pAchaLa traNa rAkSaso paDelA che te be kalAkamAM jaNAve che - saMsArInI pAchaLa paDayA traNa rAkSase bhaya tehane, tene niraMtara teya karatA pApane pAmara jane; pApanA saMskAra lAgyA jIvane bahu kAlathI, tethI kare te teja duSkara jeha bacavuM pApathI. 157 For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara [ zrI vijayapaghasaritapachArtha--A saMsArI jIvanI pAchaLa traNa rAkSaso paDelA che. tethI jIvane te traNene hamezano ya rahelo che. te chatAM paNa te pAmara manuSya pApa kare che. kAraNa ke A jIvane saMsAramAM rakhaDapaTTI karatAM ghaNe kALa cAlyuM gayuM che. te rakhaDapaTTImAM jIvane je pApa karavAnA kharAba saMskAra paDelA che tethI te pApa kAryo kare che. AvI paristhitimAM te pA5nA kAmathI bacavuM e meTuM duSkara kArya che. AvA pApanA kAryo karatAM aTakavAnuM kAma muzkela che. 157 janma tema jarA maraNa traNa rAkSase keDe paDyA, | sarva saMsArI janenI cetanAra tarI gayA, jAgavAne A samaya ughatA ja DUbI gayA, jina vacananA AlaMbane jana sAdhyane sAdhI gayA. 158 spaSTArtha - dareka saMsArI jIvanI pAchaLa traNa rAkSaso paDyA che ema je 157 mA mAM jaNAvyuM te traNa rAkSaso A pramANe jANavA-1 janma (rAkSasa, jyAM sudhI A jIvanA AyuSya karmane nAza thato nathI tyAM sudhI dareka jIvane te bhogavavAne mATe navA navA janma levA paDe che. 2 bIjo rAkSasa jarA eTale ghaDapaNa nAmane jANa. kAraNa ke dareka janmelA jIvane ghaDapaNane bhaya paNa rahelo che. tathA 3 trIje maraNa nAmane rAkSasa jANa. dareka janmelA jIvane maraNa avazya AvavAnuM che ja, mATe A maraNane trIjo rAkSasa kahyo che. jeo A traNa rAkSasothI cetI gayA teo A saMsArane tarI gayA che. he bhavya jI! tame yAda rAkhajo ke A samaya jAgavAne che eTale pote keNa che (huM keNa chuM) te samajIne dharmanI sAdhanA karanArA jIva jAgelA jANavA. ane uMghanArA je DUbI gayA che eTale jeo ALasu thaIne dharmane karatA nathI teo saMsAramAM rakhaDe che mATe te DUkhyA jANavA. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke je chee jinezvara bhagavaMte kahelAM vacananuM AlaMbana lIdhuM che teo sAdhya eTale mekSane sAdhI gayA che athavA A saMsAra samudrane taryA che. 158 janmelA avazya mare che te jaNAve chevayamAM vadhelAne prathama ghaDapaNa kanaDagata bahu kare, te pachI yamarAja tene kAja utAvaLa kare; bhAvArtha Ane eja je jamyA jarUra teo mare, dIrdha jIvanavaMta kaI vRddha thaIne paNa mare. 159 spArtha -je cha vaya (uMmara)mAM vadhelA che eTale juvAnI jogavI rahyA che tevA jIne ghaDapaNa eTale vRddha avasthA aneka prakAre satAve che, eTale tene maraNa For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 153 kAla najIka Ave che. A rIte kahevAno bhAvArtha e che ke jeo janmelA che teo jarUra mare che. jo ke jeTalA janme che te badhA lAMbuM AyuSya bhegavatA nathI, paraMtu temAMnA keTalAka lAMbuM AyuSya bhogavIne paNa mare che. A rIte kahevAne sAra e che ke je jamyA che teo lAMbuM agara TUMkuM AyuSya bhagavAne avazya maraNa pAme che. 159 have kyAM ja AyuSya pUruM bheLavIne mare ne kayA jI vahelA mare te vAta jaNAve chenirUpakramAyu jemanuM teo jIvana pUruM karI, maraNa pAme zeSa jIvo cheja be bhede karI? keI Ayu pUrNa karatA jemane upakrama nahI, ke Ayu pUrNa kare na upakrama yegathI jANa sahI. 160 spaSTAthe -je januM nirUpakamAyu hoya che eTale jemane kaI paNa jAtanA upakAme lAgatA nathI, ane tethI jemanuM AyuSya keI paNa rIte tUTatuM nathI, tevA che temanuM saMpUrNa AyuSya bhegavIne maraNa pAme che. AvA AyuSyavALA jI nirUpakamI kahevAya che. bAkInA sopakama AyuSyavALA jI sepakamAyuSka kahevAya che. eTale A AyuSyavALA jIvene upakrama lAge te teonuM AyuSya ghaTe che. tethI A sepakamI AyuSyavALA jInA be bheda che. je sepakramI AyuSyavALA ne upakema lAgatuM nathI teo AyuSya pUrepUruM bheLavIne mare che, e prathama bheda jANo. ane je sepakramI jIne upakama lAge che te ja pitAnuM AyuSya jaladI bhogavI letA hovAthI teo AyuSya pUrNa karyA pahelAM mare che. dareka jI AyuSya karmanAM daLIyAM te saMpUrNa bheLavIne ja mare che. phera eTalo che ke keTalAka jIve te AyuSyanAM daLIyAM upakrama lAgavAthI jaladI jogavI le che mATe jaladI maraNa pAme che ane je jIne upakama lAgatuM nathI te che te AyuSya karmanAM daliyAM svabhAvika rIte kamasara bhegave che, tethI teo pitAnuM AyuSya pUrepUruM bhegave che. jema eka deraDIne lAMbI rAkhIne tene eka cheDAthI saLagAvIe te te dhIme dhIme baLatI hovAthI pUrepUrI baLI rahetAM vAra lAge che ane teja deraDInuM zuM chaLuM vALIne saLagAvIe te thoDA vakhatamAM baLI jAya che. baMne prakAre te deraDI baLe che, phakta baLavAnA TAImamAM phera paDe che. te pramANe AyuSya karmane bhegavavAnI bAbatamAM paNa samajavuM. 160. nAzavaMta zarIrAdine mATe pApa karavuM joIe te vAta be zlokamAM jaNAve che - yamarAjane vaza deha A che je barAbara jANatA, bhAve na khAvuM lezathI paNa te rahasya vicAratA 20 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI vijyapArikatajIvo lagAre pApa na kare jarUra maraNabhaye karI, mATeja bahu phala abhayadAne hoya jinavANa kharI. 161 spaSTArtha -A zarIra yamarAjane vaza che. eTale A zarIrane kyAre nAza thaze te ApaNe jANI zaktA nathI. A vAtane jeo barAbara samaje che teone khAvuM paNa barAbara bhAvatuM nathI. ane je jIva AvA jinavacananA rahasyane vicAra kare che teo jarA paNa pApa karatA nathI, kAraNa ke teone maraNane bhaya rahelo che. A ja kAraNathI abhayadAnanuM eTale jIvane maraNamAMthI bacAvavAmAM moTuM phala raheluM che evI jinezvaranI vANI sAcI ja che. 161. pApa karatAM pUrva kAle jarUra ema vicAraje, maravuM jarUra te pApa kone kAja e nA bhUla, pApa karanArAja phala tasa bhogave bIjA nahI, AtmatanuM saMbaMdhane ja viga teha maraNa sahI. 162 spaSTArtha - he bhavya che ! tame pApa karatAM pahelAM jarUra A bAbatane vicAra karaje ke huM jenA mATe pApa karuM chuM. jyAre maravAnuM nakakI che te konA mATe pApa karavuM e vAta bhUlaze nahi. athavA pApa karIne je dhanAdika bheguM karyuM haze tene bhogavanArA bIjA thaze ane pite te tene tyAga karIne cAlyA jaze e vAta bhUlavI nahi. jeo pApa karanArA che teo te pApanuM phala bhegave che. paraMtu te pApanA phalane bIjA che bhegavatA nathI. A vAtane dIrgha dRSTithI bahuja vicAra karIne jIvee pApa kArya karatAM avazya vicAra kare joIe. ahIM maraNanI bAbatamAM samajI levuM ke AtmA ane zarIrane je viga thAya te maraNa kahevAya che. kAraNa ke AtmA dravya rUpe nitya hovAthI tene dravyArthika nayanA vicAre nAza kadApi thatuM nathI. athavA AtmA maraNa pAmate ja nathI. 162. have sarva saMsArI jIvane kALacakane bhaya eka sarakho rahele che, vagere bInA be zlekamAM jaNAve che - jema jalamAM budabuda upaje ane viNase ahIM, tema bhavinA deha upaje ne jarUra viNase sahI, nirdhana ane dhanikAdi upare dRSTi sarakhI jehanI, sarvane saMhArate te kALa vANI jinataNuM. 163 For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 dazanAciMtAmaNi ] 22 - prIjha) chaz che eTale una thAya che ane spaSyA -jevI rIte pANImAM bubuda eTale parapeTA utpanna thAya che ane pAchA te pANImAM ja nAza pAme che, tevI rIte A saMsAramAM bhavya jIvanA zarIra upaje che ane pAchA nAza pAme che. athavA saMsAramAM jIvanA janma maraNa parapoTAnI peThe thayA ja kare che. A kALa athavA maraNanI nidhana upara eTale dhana vinAnA jIvonI upara temaja dhanikAdika eTale dhanavAna vagerenI upara sarakhI najara hoya che. A rIte kahevAne bhAvArtha e che ke maraNa nirdhanane athavA dhanavAnane bheda ke zarama rAkhatuM nathI. paraMtu jyAre jenuM AyuSya pUruM thAya, tyAre te jIva tarataja maraNa pAme che. mATe ja jinezvare A kALane sarvane nAza karanAra kahyo che. te vyAjabIja che. 163. dakSiNyatA guNamAM na tene veSa deSomAM nahIM, jema dAvAnaLa tathA te sarva saMhAre ahIM; muja deha nirupadrava thaze evuM kadI nA mAno, nahi svabhAve takano avakAza eha vicAre. 164 spaSTArtha-jema dAvAnaLane guNavAna jIvonI upara dAkSiNyatA nathI athavA A jIva guNavALo che ema jANIne tene te ja karato nathI. eTale bALaja che. temaja daSavALA jIvonI upara dveSa nathI athavA deSavALA jIvone paNa te bALyA vinA mUko nathI. jema dAvAnala guNavALA ane temaja doSavALA jIvone ema tamAma jIne nAza kare che tema kAma paNa sarva jIvono nAza kare che. vaLI te bhavya jIvo ! A mAruM zarIra upadrava vinAnuM thaze athavA mArA zarIrane kaI jAtane upadrava thaze nahi evuM tame kadI paNa mAnaze nahi. kAraNa ke je bInA svAbhAvika bane che temAM tarkane avakAza nathI eTale tyAM koI paNa jAtano tarka cAlI zakatuM nathI. ane temAM kaI paNa jAtanI yukita paNa kAma lAgatI nathI. ema avazya vicAra karaje. 164 have IndrAdika samartha purUSe paNa kALathI pitAnuM ke paranuM rakSaNa karI zakatA nathI te vAta jaNAve che - jeo samartha banAvavAne daMDa jevo merUne, cha jevI medinI teo na nijane anyane maraNathI na bacAvavAja samartha hove kITathI, hari sudhI yamarAja zAsana sama pravarte niyamathI. 165 spaSTA-je zrItIrthakarAdi mahApurUSe merU pavane daMDa jevuM banAvavAne samartha hatA, temaja A pRthvIne chatranA jevI banAvavAne samartha hatA, teo paNa maraNa Ave For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 [[ vijayapadhasUrikRta te vakhate pitAne temaja anyane eTale bIjA ne paNa bacAvavAne koI paNa rIte samartha thaI zakatA nathI. athavA game te baLavAna jIva hoya te paNa maraNa AgaLa tenuM kAMI paNa cAlI zakatuM nathI. tethI te pitAne tathA parane paNa kaI rIte bacAvI zakto nathI. tethIja yamarAja (maraNa)nuM zAsana (sAmrAjya) kITa eTale kIDAthI mAMDIne hari sudhI eTale Indra mahArAja vagere jI sudhInA tamAma saMsArI jIvamAM sarakhI rIte ja nizcaye cAle che temAM jarA paNa pheraphAra nathI. 165 yauvananI anityatA be gAthAmAM jaNAve che - ' DAhyo na bole vAta kadi paNa kALane ThagavAtaNI, pUrvajo jIvatA jaNAye kaI nA samaje guNI; bela rUpane haranAra che yauvana najarathI dekhIe, khAtrI karI leje samajujana na pramANa vimAsIe; 166 spaSTArtha -DAhyo mANasa kadApi paNa kAlane ThagavAnI vAta bela nathI. kAraNa ke te jANe che ke kAlanI AgaLa koInuM kAMI paNa cAlI zakatuM nathI. kALa AgaLa keInuM cAlatuM hota te atyAre koI paNa manuSyAdi jIvonA pUrvajo jIvatA jaNAtA heta, paraMtu keIna paNa pUrvaje jIvatA jaNAtA nathI mATe sAbIta thAya che ke-kALa AgaLa keInuM lagAra paNa cAlatuM nathI. vaLI yauvana eTale juvAnI athavA yuvAvasthA balane tathA rUpane haraNa karanAra (nAza) che e to najare dekhAya che mATe samaju mANasane A bAbatamAM pramANa ApIne khAtrI karAvavAnI jarUra ja rahetI nathI, kAraNa ke samaju mANasa A vAtane te tarata samajI le che. mATe tene pramANa daIne sacoTa samajAvavAnI jarUriyAta hoya ja nahI. 166 yauvane strI jehanI IcchA kare tasa ghaDapaNe, joIne bahAra thuMkatI bahu vicAra kare mane, bahu kalezathI je meLavyuM bane te kadI nA vAvavuM, sAcavI rAkhyuM chatAM kSaNamAM vinAza lahI gayuM. 167 spaSTAthI-jyAre purUSa khIlatI juvAnImAM hoya che tyAre tene joIne strI tenI sAthe viSaya sukha bhogavavAnI IcchA rAkhe che. teja purUSa jyAre ghaDapaNane pAme che tyAre tenuM rUpa vagere badalAI javAthI strI tenA tarapha najara karavAne badale tene joIne ghaNIvAra dhUke che athavA tene tiraskAra kare che. kAraNa ke purUSanI yuvAnI cAlI jAya che tyAre tenuM rUpa bala vagere paNa cAlyA jAya che. mATe A bAbatane samaju bhavya For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi ] 157 jI ! tame khUba vicAra karaje. vaLI dhanane mada karanArA yuvAnane uddezIne pharI paNa kahe che ke ghaNA prakAranAM kalezathI eTale kone sahana karIne je dhana ekaThuM karyuM tene kadApi vAparyuM nahi eTale teno dharmakAryAdimAM upayoga karyo nahi ane ghaNI kALajI rAkhIne tene sAcavI rAkhavAmAM AvyuM. te dhana paNa puNyodaya nAza pAme tyAre kSaNa vAramAM nAza pAmI jAya che. A vAta te ApaNe hAlamAM pratyakSa najare joIe chIe. kAraNa ke jIva bacAvavAne pitAnuM gharabAra, mAla milakata tamAma choDIne jeo pahere lugaDe nAzI chUTayA che evA hajAro nirAdhAra banelA jIvane ApaNe najare joIe chIe. jeo hAla lakSAdhipati maTIne taddana bhIkhArI jevA dekhAya che ane potAnI AjIvikA paNa mahA musIbate calAve che. AvI dazA thavAmAM mukhya kAraNa puNyadayane nAza jANa. mATe juvAnIyAne madonmatta banAvanArI lakSmI paNa kSaNa vAramAM nAza pAmI jAya che ema kahevAmAM jarA paNa khoTuM nathI. 167 dhana tathA svajanAdino saMga paNa nAzavaMta che te jaNAve che - dhanavAnanuM dhana nAza pAme ema najare joIe, mATe ja te dhana phINa parapoTA vijaLI sama mAnIe; meLApa saMbaMdhi janene kSaNika mitrAdika taNe, jarUra hoya viga nAzAdika thatAM ekAdine. 168 spaSTArtha -upara kahyA pramANe jeo dhanavALA che teonuM dhana paNa puNyodaya baMdha paDe tyAre kSaNa vAramAM nAza pAme che e najare pratyakSa jaNAtuM hovAthI samaju purUSa te dhanane phINanA jevuM athavA pANInA parapoTA jevuM ke vijaLI jevuM (kSaNamAM nAza pAmanArUM) mAne che. vaLI sagA saMbaMdhIone temaja mitra vagereno je saMbaMdha (meLo) che te paNa kSaNika eTale kSaNavAramAM nAza pAme tevo che. kAraNa ke te sagAM saMbaMdhiomAMthI athavA mitrAdikamAMthI jyAre eka be vagere jene maraNAdi kAraNathI nAza thAya che tyAre temane jarUra viyoga thAya che. A vAta paNa pratyakSa jaNAya che. mATe badhA para padArthonA saMbaMdha paNa nAzavaMta jANavA. 168 ISTa padArthonA saMgamAM puNyAI kAraNa che te jaNAve che - ISTanA saMgamAM puNyAI tAsa viyogamAM, pApa kAraNe mAnIe Ima khUba vicAre cittamAM A bhAvanAnA vegathI samaju ane putrAdinA, virahamAM paNa zeka na kare bedhathI jina vacananA. 169 For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 [ zrI vijayaparikRtaspaSTArtha --tathA he bhavya ! pitAne manapasaMda je je vastuo heya tene saMga thavAmAM athavA te te ISTa vastunI prApti thavAmAM te jIvane pUrva bhavanI puNyAI athavA pUrve bAMdhelA puNya kamane udaya kAraNa rUpa jANo. temaja maLelI ISTa vastune viyega thavAmAM athavA te vastuo nahi prApta thavAmAM pApane udaya kAraNa rUpa che ema samajaje. A vAtane tamArA manamAM khUba vicAra karajo. AvA prakAranI bhAvanAnA vegathI eTale A anitya bhAvanAne barAbara samajanAra samaju mANaso putrAdikanA eTale potAnA priya dIkarA sagAM vahAlAM vagerene viraha prApta thAya te paNa zeka karatA nathI. kAraNa ke teo jinezvaranA vacanane barAbara samajatA hoya che. vyAjabIja che ke putrAdikanA saMga ke viyega karmAdhIna che mATe temAM harSa ke zoka kare nakAme che. 169 anitya padArthomAM nityatAne meha rAkhanAra jene aMte zeka thAya che - ajJAnathI je sarva mAne nitya te mahIjane, jIrNa bhIMta paDI jatAM paNa kheda mana dhArI ghaNa; rUdana karatAM jinavacanathI te jane paNa samajatA, dehAdinI jevA padArtho sarva jagamAM dIsatA. 170 spadArtha -ajJAnane lIdhe je mehIjane eTale saMsAranA nAzavaMta padArtho upara paNa mamatva rAkhanArA cha sarva padArthone nitya mAne che eTale sadAkALa rahenArA athavA nAza na pAmanAra mAne che teo eka jIrNa bhIMta eTale junI paDuM paDuM thaI rahelI bhIMtane paDI gaelI jeIne paNa manamAM ghaNo kheda pAme che. ane tenI pAchaLa rUdana kare che eTale raDavA mAMDe che. AvA manuSyo paNa jyAre jinezvara bhagavaMtanI hitazikSAnuM rahasya samaje che tyAre teone paNa A jagatanA tamAma padArtho dehAdinI jevA ja jaNAya che eTale zarIra vagere jema nAza pAme che tema A bhIMta vagere padArtho paNa nAza pAmavAnA svabhAvavALA che ema samaje che ane te pramANe mAne che. A rIte A jagatanA padArtho nAza pAmanArA che ema teone khAtrI thAya che. 170 nitya sukha kayAM che? ane te kevuM che? te jaNAve che - eha tattva anityatAnuM TUMkamAM avadhAro, parigrahAdikane tajI nirvANa padane cAhaje; nityasukhathI te bhareluM mekSamArge te maLe, jJAna darzana caraNa sAdhe bhavabhramaNa jethI TaLe. 171 spaSTArtha --he bhavya ! tame TUMkAmAM A pramANe kSaNavAra jaNAya ane kSaNa For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] 150 vAramAM na jaNAya evA svabhAvavALA je padArtho hoya te anitya kahevAya, AvuM anityatAnuM rahasya jANaje. ane parigrahAdika eTale dravyAdikanI uparanA mUcha bhAvane tajIne nirvANa padanI eTale mekSa padane meLavavAnI cAhanA rAkhajo. A mekSapada evuM che ke je nitya sukhathI bhareluM che. ahIM samajavAnuM che ke je sukha kAyama rahenAruM hoya te nitya sukha kahevAya. saMsArI jIe mAnelAM sukha sadA kAyama rahetA nathI mATe te anitya jANavAM. phakta A mekSanuM sukha ja evuM che ke je haMmezAM kAyama rahe che. A mokSa sukha mekSanA mArge janArA chane maLe che. A rIte kahevAne bhAvArtha e che ke mokSa sukha meLavavAnI IcchA rAkhanAra bhavya jIe mokSanA mArganI ArAdhanA jarUra karavI joIe. jJAna, darzana ane cAritranI je samudita (ekaThI) ArAdhanA karavI te mokSa mAga kahevAya che. kAraNa ke A jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA karavAthI mokSanA nitya sukhane pAmI zakAya che. A rIte mokSane pAmelA bhavya jIvanuM bhava bhramaNa TaLI jAya che eTale temane A saMsAramAM rakhaDapaTTI karavI paDatI nathI. A prabhudevanA vacanenuM rahasya e che ke-A mekSa sthAna meLavanAra jIvane pharIne saMsAramAM AvavuM paDatuM nathI. kAraNa ke te jIve saMsAramAM lAvanAra rAga dveSAdikane jJAna, darzana cAritranI ArAdhanA karIne nAza kare che. 171. anitya padArthone moha tajIne tamAruM zuM che? tene vicAra karavAne hita zikSA Ape che - anitya bhAvomAM muMjhAI che gumAyuM bahu tame, Atmatattva vivekane bhUlI gayA cho paNa tame; je tamArUM te tamArI pAsa nA bIjA kane, magna raheje nija svabhAve chaDajoja vibhAvane. 172 spaSTArtha -vaLI he bhavya jatame anitya bhAvomAM eTale nAzavaMta padArthomAM muMjhAIne ghaNuM gumAvyuM che. kAraNa ke te nAzavaMta padArthone meLavIne temAM rAga karavAthI tame ghaNuM cIkaNuM karmo bAMdhyA che. ane te anitya padArtho nAza pAmavAnA svabhAvavALA hovAthI jyAre nAza pAme che, tyAre tenI pAchaLa zoka, rUdana vagere karIne paNa tame karma baMdha karyA che. ema te padArtho meLavIne temaja gumAvIne baMne rIte tame azubha karmone bAMdhyA che. ane tethI karIne Atma tattva viveka eTale AtmAnA jJAnAdi zuddha svarUpane vicAra tame bhUlI gayA che. huM koNa chuM ? kayAMthI Avyo chuM? kyAM javAne chuM ? mArAmAM kayA guNo rahelA che ? A bAhya padArtho mArAthI judA che, te mArA nathI. A bAbatane tame jarA paNa vicAra karyo nathI. yAda rAkhaje ke-je tamArUM che te tamArI pAse ja che, kAraNa ke A AtmAnA pitAnA, tamArA) jJAna darzanAdi guNe bIjA keI For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharikRtajIvamAM jatA nathI athavA bIjA keInathI laI zakAtA nathI. mATe je tamArA guNa che te kadApi paNa bIjAnA thatA nathI evuM jANune vibhAva dazA eTale pugala ramaNatAne tyAga karIne nija svabhAvamAM magna raheje eTale potAnA jJAnAdi guNonI vicAraNA karavAmAM lIna banajo, 172. dukha ApanAra rAga dveSa che te jaNAve che - aMtarAtma dazA lahI paramAtma bhAve thIra thaze, karmane AdhIna sarve tyAM na acarija mAnaje; duHkhane denAra rAga dveSa e nA bhUlaje, bhAva baMdhana eha chaDI zAMti sukhamAM mahAla. 173 spAI-vaLI he bhavya che ! tame aMtarAtma dazA pAmIne chevaTe paramAtma bhAvamAM sthiratA karaje. AtmAnI traNa prakAranI dazA kahelI che-1 pahelI bahirAtma dazA eTale AtmAthI judA je dhana, zarIra vagere padArthone (te padArthonI uparanA) meha bhAvane lIdhe pitAnA mAnI temAM Asakti rAkhavI te bahirAbhadazA kahevAya. 2 bIjI aMtarAtma dazA eTale bAhya bhAvene tyAga karIne AtmAnA svarUpanI vicAraNA karavI te aMtarAtmadazA kahevAya. 3 trIjI paramAtma dazA eTale A mAre nirmala AtmA teija paramAtmA che, hAla A jaNAtuM svarUpa te karmanI upAdhithI thaeluM che ema nizcaya pUrvaka AtmAne oLakhIne kevalajJAnI thaI svapatAraka banavuM te paramAtmadazA kahevAya. A trIjI dazAne pAmanArA kevalI bhagavaMte mokSanA zAzvatA sukhone jarUra meLave che. vaLI tame jarUra vicAra karo ke A saMsAranA sarve jIvo karmone AdhIna che mATe temanA dekhAtA vicitra svabhAvAdimAM kAMI Azcarya pAmavA jevuM nathI. jIvone bhayaMkara duHkha ApanAra rAga ane dveSa che. kAraNa ke rAgadveSane lIdhe ja niraMtara ghaNAM navAM navAM cIkaNAM karmo bAMdhe che. ane bAMdhelA karmonA udayane anusare sukha duHkha pAme che. tethI ja rAga dveSane bhAva baMdhana kahevAmAM Ave che. A rIte jIvanA kharA zatru rUpa rAga dveSane tyAga karIne zAMti sukhamAM hAla eTale kharA zAMtinA sukhane meLavaje 173. - zarIrane moha tajI anitya bhAvanA bhAvavAnuM jaNAve che - tana vinazvara che tamArUM tehathI viparIta tame, te chatAM tananAja mehe bahu bagADe chetame Asakti tananI dUra thatAM siddhasvarUpa thaze tame, A prasaMge bharata kerI bhAvanA bhAvo tame. 174 For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi ] spaSTArtha--tamAruM zarIra vinazvara eTale nAzavaMta athavA nAza pAmanArUM che. tame te tenAthI viparIta che eTale nAza nahi pAmavAnA svabhAvavALA che. kAraNa ke saMsArI che aneka prakAranI gatimAM karmonA udayane anusAre bhame che kharA, paraMtu temanA Atmatatvano (AtmapaNana) nAza kadApi thato nathI. satya paristhiti AvI ja che, chatAM paNa tame zarIranA mehane lIdhe ghaNuM (Atmahita) bagADe che eTale pitAnA Atma svarUpane bhUlIne aneka prakAranI upAdhimAM paDe che, mATe A zarIra uparanI Asakti eTale A zarIra mAruM che athavA huMja A zarIra rU5 chuM evI bhAvanA jyAre kara thaze tyAre tame mokSamArgane ArAdhIne jarUra siddha svarUpa thaze eTale karma rahita banIne siddhapaNAne pAmaze. AvI siddha dazAne pAmavAne mATe tame prathama tIrthaMkara zrI RSabhadevanA putra zrI bharata cakravartInA jevI anitya bhAvanA bhAvaje. 174 bharata cakravatIe bhAvelI anitya bhAvavAnI bInA 6 zlekamAM jaNAve chedhanya e zrIbharata cakI putra Adi jinezanA, * ArisA bhuvane nirakhatAM rUpane pitA taNAM vIMTI vagaranI AMgaLI nisteja dekhI bhAvanA, Aja pahelI bhAvatA he jIva! rAgI dehanA. 175 jema viraha vIMTInA nisteja lAge AMgaLI, zeSa agapAMga viraha bhUSaNonA tima vaLI; parathI ja zobhA dehanI naisargikI zebhA nahI, kADhayA nakAmAM pUrva vyAzI lAkha meM mehe sahI. 176 spaSTatha-Adi jinezvara eTale A vartamAna covIsInA pahelA tIrthakara zrI RSabhadeva svAmInA putra zrIbharata cakravartIne dhanya che. kAraNa ke temaNe pitAnA ArIsA bhuvanamAM potAnuM rUpa jotAM (potAnA) zarIranA badhA avaye AbhUSaNethI zaNagArelA hovAthI sArAM lAgatAM hatAM. A avasare eka AMgaLI je vIMTI nIce paDI javAthI vIMTI vagaranI hatI te nisteja eTale teja vinAnI jaIne temaNe A pahelI anitya bhAvanA bhAvavA mAMDI. te A pramANe - he zarIra vagerenI upara tIvarAgI banelA jIva ! jema A AMgaLI vIMTInA virahe eTale vIMTI nIkaLI javAthI teja vinAnI zobhA rahita lAge che tevI ja rIte bAkInA aMgopAMga eTale kAMDu, bhujA, mastaka, kAna vigere paNa AbhUSaNa vinAnA hoya tyAre zobhA vinAnA lAge che. mATe A zarIranI zobhA para padArtho eTale AbhUSaNa vagerene laIne ja che, paraMtu te badhA padArthomAM naisargikI eTale svAbhAvika zobhA te dekhAtI ja nathI. mATe AvI kRtrima zobhA AtmakalyANanA mArgamAM 21 For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapatikAMI kAmanI nathI. have mane khAtrI thaI ke meM AvA zobhA rahita zarIra vagere padArthonI) uparanA mehane lIdhe trAsI lAkha pUrva jeTalo dIrghakAla nakAme gumAvyo e ghaNA khedanI vAta che. 175-176 para upAdhi pUrNatA e pUrNatA zA kAmanI ?, yAcela bhUSaNa jevI te mAhare zA kAmanI? svAbhAvikI nija guNa gaNenI pUrNatA e pUrNatA, jAtya ratna prabhA samI hitakAriNI e pUrNatA. 177 spaSTA -je zarIra vagere padArthonI pUrNatA paranI eTale bIjA padArthonI upAdhithI eTale ghareNAM vagere padAthonA saMgAdithI banelI che te pUrNatA zA kAmanI ? eTale te pUrNatA AtmAthI jIvane kAMI kAmanI nathI. kAraNa ke A pUrNatA oLakhItA vagere bIjA mANasanI pAsethI mAgI lAvelA bhUSaNa sarakhI hovAthI mArA jevA AtmahitecchuM jIne kAMI kAmanI nathI. paraMtu je (uttama jJAnAdi guNenI) pUrNatA svAbhAvikI heya eTale svabhAvathI pitAmAM ja rahelI hoya te pUrNatA ja sAcI pUrNatA kahevAya. ane evI pUrNatA AtmAne viSe pitAnA jJAnAdika guNenA samUha eTale jJAna darzana cAritra vagere guNenI saMpUrNatA pragaTa thAya teja samajavI. kAraNa ke Aja pUrNatA AtmAne hitakArI eTale mokSane denArI che. mATe ja te svAbhAvikI pUrNatAne jAtivaMta ratnanI prabhAnI upamA ApavAmAM AvelI che. jema jAtivaMta ratna svayaM prakAza kare che tene prakAzita karavAne bIjA keI padArthanA prakAzanI jarUra paDatI nathI tema jyAre AtmA pitAnA anaMta jJAnAdi guNe vaDe saMpUrNatAne pAme che tyAre tenI sAcI pUrNatA caLakI rahe che. mATe teja sAcI pUrNatA kahevAya ema kahevAmAM talabhAra paNa atizayokti che ja nahI. A pUrNatA guNanA saMkSipta varNananA prasaMge te bInA vistArathI samajAvavAnI bahuja AvazyakatA che. A muddAthI daSTAna sAthe te A pramANe jANavI- pUrNatAguNasaMpUta, vAcaMyamamahAmunimA jayadhA dijA prekSya, pUrNanandamayo bhavat 1 spaSTa vANIne niyamamAM rAkhanAra evA mahAmunine pUrNatA guNathI yukta joIne jayazeSa nAmane brAhmaNa pUrNa AnaMdamaya thayuM hatuM." pUrNatA guNanuM varNana A pramANe jANavuM pUrNatA yA parapAdhe, sA yAcitakamaMDanA yA tu svAbhAvikI seva, jAtyaratnavibhAnibhA aa 1 che spArtha -"je paraupAdhithI pUrNatA thayelI che te lagnAdi prasaMge bIjAnI For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAcitAmaNi ] pAsethI mAgelA alaMkAra jevI che, ane je svAbhAvika pUrNatA che te jAtivaMta ratnanI prabhA jevI che." A zlokanuM tAtparya e che ke iMdro ane cakravartI vagere--"paraupAdhi eTale pudagalanA saMbaMdhathI utpanna thayela zarIra, dhana, strI, kIrti vigere upAdhithI je pUrNatA mAne che te mAgIne paherelA aMlakArAdika jema thoDo vakhata zobhA Ape che tema thoDA vakhatanI zebhA che, anaMtakALa paryata te zobhA rahetI nathI; kemake tevA alaMkArAdikathI je aizvarya prApta thAya che te aizvarya te A vidhavAsI ghaNu e anantavAra bhegavIne eThuM kareluM che, tethI te saMsArI ane azuddhatAnA kAraNabhUta che. AvI rIte samajIne je AtmasvarupanA anubhavanI zobhA dhAraNa kare te zobhA ja nirmala ratnanI kAnti jevI zuddha che ema jANuvuM." A pUrNatA jene samyakatvAdi prApta thayuM hoya tene ja hoya che. te viSe kahyuM che kekRSNapakSe parikSINe, zukale ca samudati ghotate sakalAdhyakSA, pUNunandavi kalA che 2 zabdArtha-"kRSNapakSa kSINa thAya ane zukala pakSane udaya thAya, tyAre ja pUrNananda rupI candranI kaLA samagra lekanI samakSa prakAzamAna thAya che." spaSTArtha -"kRSNapakSa kSaya pAme ane zukalapakSa udaya pAme, tyAre samasta lokane pratyakSa evI candranI kaLA prakAze che e lokasiddha rIti che, tevI ja rIte kRSNapakSa rUpI ardha puddagaLa parAvarta uparAMta tamAma saMsAra kSaya pAme, ane zukalapakSa rUpI ardha pugaLa parAvartanI aMdara rahele saMsAra pravartamAna thAya tyAre pUrNAnaMda (AtmA) rUpI caMdranI svarUpAnuyAyI caitanya paryAya pragaTa thavA rupa kaLA pratyakSa thAya che (zobhe che). kRSNapakSamAM te anAdi pazamIbhUta cetanA viryAdi pariNAma mithyAtva aviratimaya hovAthI saMsAranA hetubhUta hoya che tethI te zubhatA nathI. A pUrNatAne svamati kalpanAthI aneka prakAre kahelI che, paraMtu syAdvAda rIte te je AtmasvarUpanI sAdhanA karavAnI avasthA teja pUrNatA prazasta che. pUrNatAnA cAra prakAra che-nAma pUrNatA, sthApanA pUrNatA, dravya pUrNatA ane bhAva pUrNatA. temAM nAma pUrNa eTale ke padArthanuM nAma pUrNa evuM pADayuM hoya te, jemake pUrNapiLI. kASTa athavA pASANAdikamAM je pUrNanI AkRti karIe te sthApanA pUrNa. dravya pUNenA ghaNA artho thAya che, temAM dravyamAM pUrNadhanADhaya mANasa; dravya karIne pUrNa-jaLa vigere, dravya karIne pUrNa ghaDo vigere dravyathI pUrNa-pitAnA kAryathI pUrNa thayele. ahIM For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijyapAcaritadravya eTale "artha kriyA karanArUM" evuM dravyanuM lakSaNa samajavuM). dravyane viSe pUrNa -dharmAstikAya skandha vigere. (ahIM aNuvaogo davaM" "jenAmAM upayogazunyatA hoya te dravya" evuM vacana kaheluM che.) je pUrNa padanA arthane jANanAra chatAM upaga rahita hoya te AgamathI dravya kahevAya che, ane jJazarIra, bhavya zarIra tathA tethI vyatirikta e traNe prakAre karIne AgamathI dravya kahevAya che. temAM pUrNa padanA arthane jANanAra jIvanuM je zarIra che te jJazarIra kahevAya che, ane pUrNAnaMdanA arthane jANakAra thavAne hoya e je laghu ziSyAdika te bhavya zarIra kahevAya che, te bannethI vyatirikta eTale guNAdikanI sattA vaDe pUrNa hoya, to paNa tenI pravRttithI rahita ane karmathI AvaraNa pAmela e AtmArUpI dravya te taddatirikta kahevAya che. ahIM tenA bhAva svabhAvanI vivakSA karI nathI, kemake dravya koI paNa vakhate paryAya vinAnuM hotuM ja nathI. paraMtu ahIM te dravya nikSepanA pratipAdanane mATe paryAya rahita mAtra dravyanIja vivakSA karelI che. pUrNatA to jIvanA guNa che. te guNa guNa vinA rahI zake nahI. tethI temAM dravyanuM prAdhAnya rAkhavAthI dravyajIva kahevAya che. bhAvapUrNa eTale AgamathI pUrNa-padArthanA samagra upagavALo ane nA AgamathI jJAnAdi guNo vaDe saMpUrNa. saMgraha nayane AdhAre sarve jIve pUrNatA guNe karIne yukta che. nigamanayane AdhAre AsannasiddhivALA bhavya che jeo pUrNatA guNanA abhilASI hoya te pUrNatA guNathI yukta kahevAya che. vyavahAra nayane AdhAre pUrNatA guNa prApta karavA mATe tene abhyAsa karanArA cha pUrNa che. RjusUtranA matamAM pUrNatA guNane vartamAna samayamAM vicAra karanArA jI pUrNa che. zabdanayanA matamAM samyaka darzanAdi sAdhaka guNenA AnaMdathI pUrNa thayelA jI pUrNa che. samabhiruDha nayane Azraya karIe to arihanta, AcArya, upAdhyAya ane munio AtmasvabhAvanA sukhane AsvAda karIne saMsAramAM udvega pAmelA hovAthI pUrNatA guNathI yukta che; ane evaMbhUta nayane AdhAre siddhanA jIvo ananta guNavALA avyAbAdha AnaMdathI pUrNa thayelA hovAthI pUrNatA guNe yukta che. ahIM bhAvapUrNatA eTale traNe kALamAM je parapugaLanA saMgathI utpanna thatA sukhanI vAMchAthI rahita thavuM te. tevA pUrNatA guNe karIne yukta evA sAdhune joIne jayaghoSa nAmane brAhmaNa pUrNa AnaMdamaya thayuM hatuM. tenI kathA A pramANe- jyASa brijanI kathA. vANArasI nagarImAM sAthe janmelA jyaghoSa ane vijayaghoSa nAmanA be bhAIo kAzyapa gotrI hatA. ekadA jayaghoSa snAna karavA gaMgAne kinAre gaye. tyAM mukhamAM zabda karatA deDakAne laIne khAtA eka sarSa teNe joye. te sane paNa eka kurara pakSIo upADane uMce uDADI pRthvI para nAMkhI khAvA mAMDe. te pakSIthI bhakSaNa karAtAM chatAM paNa For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi]. te sarSa pilA zabda karatA deDakAne teDI teDIne khAto hato. A pramANe paraspara bhakSaNa karatA te prANuone joIne jayaghoSe vicAryuM ke "aho ! saMsAranuM svarupa kevuM che" ? hi dharma prabhavati, rasate ta sa mAnavat | na tu gepathati svIyazakti kaDapi na dInavata che 1 | bhAvArtha--"je jenA karatAM vadhAre samartha che, te tene matsyanI peThe grasana kare che. koI paNa dInanI jema pitAnI zaktine gAvatA nathI." ane kRtAntastu mahAzaktiriti sa grasate khilA tadasADatra saMsAre, kA nAmA sthA manISiNAmU che 2 | bhAvArtha-"yamarAja to mahAzaktimAna che, tethI te samagra prANIne gaLI jAya che; te AvA asAra saMsAramAM buddhimAna puruSonI kema AsthA hoya ? na ja hoya." paraMtu A saMsAramAM mAtra eka dharmaja yamarAjAnI zaktine kuMThita karavA samartha che, tethI huM tene ja Azraya karuM. A pramANe cittamAM nizcaya karIne te gaMgAnadIne sAme tIra gayo. tyAM teNe pUrve kahelA pUrNatA guNathI yukta evA sAdhuone joyA. eTale temanI vANIthI jainadharmanuM rahasya jANIne temanI pAse dIkSA grahaNa karI pRthvI para vihAra karavA lAgyo. anukrame vihAra karatAM te jayaghoSa muni vANArasI nagarInA udyAnamAM AvyA. te purImAM vijaya yajJa karavA mAMDe hatA, tyAM jayazeSa muni mAsakSapaNane pAraNe bhikSA mATe gayA. tene yajJa karanAra vijayaghoSe oLakhyA nahI, tethI teija tene bhikSAne niSedha karI kahyuM ke "he bhikSuka ! tane huM bhikSA ApIza nahI, bIje ThekANe yAcanA kare; kemake veda jANanArA brAhmaNe ja yajJamaMDapamAM niSpanna thayeluM anna khAvAne yogya che." A pramANe te yAjake (yajJa karanArAo) niSedha karyA chatAM paNa te muni samatA dhAraNa karIne rahyA. pachI annanI IcchAthI nahI, paNa tene tAravAnI buddhithI te bolyA ke "he brAhmaNa ! vedamukha eTale vedamAM mukhya dharma zuM kahyo che? yajJamukha eTale mukhya yajJa karyo che? nakSatramukha eTale nakSatramAM mukhya keNa che? ane dharma mukha eTale dharmane zaru karanAra koNa che? te tuM kAMI paNa jANatA nathI." te sAMbhaLIne yAjaka bolyo ke "tyAre tameja te sarva kaho." muni bolyA ke "vedamAM ahiMsA dharma ja sarva dharmamAM mukhya kahe che. sarva yajJomAM bhAvayajJa mukhya che. nakSatromAM mukhya caMdramA che ane dharmamukha kAzyapagetrI RSabhadeva ja che. kemake temaNe ja dharmane prathama upadeza karelo che ane temaNe prarupelA dharmanuM ArAdhana karanArAja brAhmaNa kahevAya che." te viSe zrI uttarAdhyayananA pazcIzamA adhyayanamAM kahyuM che ke For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayapatijahA pijhma jale jAyaM, na vilihI vAriNA evaM alittakAmehi, te vayaM baMbhamAhaNe 1 spaSTArtha:-"jema jaLamAM utpanna thayeluM kamaLa jaLathI lepatuM nathI, tevI ja rIte jeo kAmagathI lepAtA nathI, tene ja ame brAhmaNa kahIe chIe." vaLI- na vi muMDieNa samaNe, na kAreNa baMbhaNe na muNI raNavAsaNa, kusacIraNa na nAvasa 2 spAI :-" mAtra muMDana karAvavAthI (leca karyAthI) kAMI sAdhu kahevAya nahI, mAtra kAra (% bhUrbhuvaH svaH ItyAdi gAyatrI maMtra ) bolavAthI brAhmaNa kahevAya nahI, mAtra araNyamAM rahevAthI muni kahevAya nahI ane mAtra darbha athavA valkalanAM vastra dhAraNa karavAthI tApasa kahevAya nahI." samayAe samaNo hoI, baMbhareNa baMbhaNe nANe ya muNa hoI taNa hoI tAvaso che 3 spaSTAthe -"samatA guNa dhAraNa karavAthI zramaNa (sAdhu) kahevAya che, brahmacarya pALavAthI brAhmaNa kahevAya che, jJAnathI muni kahevAya che, ane tapa karavAthI tApasa kahevAya che." vaLI- kammaNa baMbhaNa heI, kammuNA hoI khattio kammaNa vaIsa hei, suddo havaI kammuNA che 1 . spaSTaW :--"ka (kriyAvaDe) karIne ja brAhmaNa kahevAya che, kameM karIne ja kSatriya kahevAya che, karme karIne ja vaizya kahevAya che, ane karma karIne ja zudra kahevAya che." ka karIne ja brAhmaNa kahevAya che, te viSe kahyuM che ke kSamA dAna tapa dhyAna, satyaM zaucaM dhRti: kSamA - jJAna vijJAnamAstikya--medabrAhmaNalakSaNam aa 1 che bhAvArtha - "kSamA, dAna, tapa, dhyAna, satya, zauca, dhati, kSamA, jJAna, vijJAna ane AstikapaNuM e brAhmaNanAM lakSaNa che." karma karIne kSatriya kahevAya che, eTale bhayathI rakSaNa karavArUpa karma karIne kSatriya kahevAya che, kRSi tathA pazupAlana vigere karavAthI vaizya kahevAya che, ane kAsadIyuM, nekarI For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyitAmaNi ] vigere kAma karavAthI zudra kahevAya che. A pramANe potapotAne cagya karma na kare te te brAhaNAdi jAtithI ne tevI saMjJAthI paNa bhraSTa thayelA jANavA. ahiMsAdika guNethI yukta evA zreSTha brAhmaNeja taravA ane tAravAmAM samartha hoya che. A ApaNe te muninAM dharmavAka sAMbhaLIne vijayaSa saMzaya rahita thaI "jarUra A muni mArA bhAI che." ema jANIne prasanna thaI belyo ke-" he muni ! tame ja kharA bhedane jANanArA che. he yathAsthita vastutatvane jANanAra ! tameja yajJa karanArA cho. bhAvayajJa karIne tameja pitAne ane parane tAravAne samartha che. mATe te uttama bhikSu ! A bhikSA grahaNa karIne tame mArApara anugraha kare." muni bolyA ke "he brAhmaNa ! mAre bhikSAnI kAMI jarUra nathI, paraMtu jaladIthI tuM A kRtyathI nivRtti pAmI pravajyA grahaNa kara. bhayanA AvartAvALA A saMsArasAgaramAM bhaTaka nahi. jema eka lIlo tathA eka sUke evA mATInA be goLAne bhIMtapara pheMkIe, te A goLa bhIMta sAthe coTI jaze ane sUke gaLe nIce paDaze, arthAt te coMTaze nahIM, tema je dubuddhi mANasa kAmanI lAlasAvALA hoya che teo ja saMsAramAM lIna thAya che, ane je te lAlasAthI virakta che teo lIna thatA nathI." kahyuM che ke evaM la--ti dasnehA, je narA kAmalAlasA virattA u na laggati, jahA sukake u gelae che 1 che ( A gAthAne artha upara AvI gayela che.) ItyAdi upadeza sAMbhaLIne te vijayaSe sarva saMga tajIne dIkSA grahaNa karI. pachI banne bhAIo anukrame pUrva karmane kSaya karIne mokSasukhane pAmyA. kalpanA rahita ane AtmaguNa sAdhana karavAmAM tatpara evI vAstavika pUrNatA te jJAnadaSTi rUpa potAnI ja kAMti che. mATe he jIva! tuM tene anusaranArI (tArI) cetanA karaje. A rIte zrIbharatacakI vicAra karatAM AgaLa kaI bhAvanA bhAve che? te 178mAM zlekamAM jaNAve che. 177. bhoga tRSNAnAja pApe bhava azucigartA viSe, bhuMDanI jima huM rahyo te ucita raja na mane daseka bhUlyA tihAM aTakI jaI te bhUla vibudha sudhAratA, mArgane ArAdhatA paramAtmapadane pAmatA. 178 spArtha -bhaga tRSNA eTale IndriyonA viSayane sevavAnI IcchAne lIdhe A saMsArarupI apavitra viSTAdithI bharelA khADAne viSe huM bhUMDanI jema paDI rahyo te mane jarA For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI vijayapArikRtapaNa ucita lAgatuM nathI. A rIte kahevAnuM tAtparya e che ke jema bhUMDa kAdava kIcaDathI bharelA azuci dudhavALA apavitra khADAmAM sukha mAnIne paDI rahe che, tema A jIva paNa kAdava kIcaDa sarakhA azuci viSayamAM sukha mAnate saMsAra rupI khADAmAM paDa rahe che. paraMtu A pramANe A saMsAramAM Asakta thaIne paDayA rahevuM, e mArA jevAne lagAra paNa gya nathI. vaLI jema vibudha eTale DAhyA puruSe pitAnI bhUla jANe tyAre tyAM aTakI jAya che ane te pitAnI bhUlane sudhAre che. ane mokSa mArganuM ArAdhana karIne paramAtmapada eTale mokSane paNa pAme che. A rIte mAre paNa have cetIne mekSamArgane ArAdhavAmAM tatpara thavuM, e ja vyAjabI che. 178 bAhya cake bAhya ripune jItatA cakI ghaNAM, bhAva cake bhAva zipune virala jItanArA janA; ema AMtara zatravijayI satyacakrI zubhagati, mekSane ke devagatine pAmatA caraNe rati. 179 spaSTArtha --ghaNAe cakavatAe bAhya cakra vaDe bAhya zatruone jityA che. kahevAne sAra e che ke cakravatI o cakanI sahAya vaDe bAhya zatruo eTale duzamana rAjAdikane jIte e kAMI mahAbhArata kAma nathI. paraMtu jeo bhAvaripu eTale anAdi kAlathI AtmAnI sAthe ja rahelA rAga dveSAdi ke kharA zatruone bhAvacakra vaDe eTale zIla, samatA, saMyama, saralatA, sAdAI vagere rUpI caka vaDe jIte che tevA purUSe te viralA ja hoya che athavA bhAva zatruone jItavAnuM kArya karanArA bhavya jIvo cAvatI karatAM ghaNuM caDhiyAtA baLavALA kahevAya che. A rIte A AMtara zatru rUpI rAgadveSane jaya karanArA ja sAcA cakravatI jANavA mATe jeone caraNe eTale cAritrane viSe prIti hoya che teja sAcA cakavartIe devAdika zubha gatine athavA paramAnaMda rUpa mokSa padane jarUra pAme che. bIjA saMsAramAM AsaktivALA kahevAtA cakravatIo to marIne narakamAM jAya che ane tyAM AgaLa aneka prakAranI vedanA bhegavatA atiduHkhI thAya che. mATe samatAdika guNa rUpI uttama cakrathI bhAva zatruone jItIne vijayavaMta sAcA cakavattI thavuM emAMja kharI hAdurI kahI zakAya. A rIte bhAvanA bhAvIne AgaLa bharatacakI zuM vicAre che? te have pachInA 100mA zlokamAM jaNAve che. 179. tAtanA upadezathI pratibaMdha pAmI saMyamI, muja bAMdhavAdika dhanya mAnuM temanA caraNe namI; tyAgamAMja kharI ja zAMti satya sukha tyAga karI, saMcarIza huM eja mArge mehane jhaTa pariharI. 180 For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] " spaSTA-jeo pitAnA upadezathI pratibaMdha pAmyA eTale pitAne maLela pitAnA rAjyane bhAga choDIne cAritra grahaNa karIne saMyamI athavA sAdhu banyA che te mArA nAnA bhAIone huM dhanya mAnuM chuM. ane huM teonA caraNamAM namaskAra karuM chuM. kharI zAMti tyAgamAM ja rahelI che, kAraNa ke paisA vagere sAdhanothI meLavelI je zAMti te kharI zAMti nathI, paraMtu mAtra kSaNika zAMtine AbhAsa athavA dekhAva mAtra che. kAraNa ke te zAMti kAyama TakatI ja nathI ane tene kayAre nAza thaze te paNa jANI ke kahI zakAtuM nathI. mATe tyAga dharmane sAdhIne meLavelI zAMti teja kharI zAMti che. A muddAne lakSyamAM rAkhIne huM paNa te satya zAMtijanya sukha meLavavA mATe mohano tyAga karIne mArA pitAe kahelA mArgamAM jaladI vicarIza. AnuM rahasya e che ke-have huM paNa jaladI cAritrane grahaNa karIza. AvI rIte cAritrane grahaNa karavAnI tIvra icchAvALA te bharata cakravartI bhAva cAritrI athavA bhAvasAdhu banyA. 180. - ehavI zubha bhAvanAmAM kSepaka zreNi zarU karI, * ghAtI karmone haNa ati thayA te kevalI, - zeSa Ayu dIrdha jANuM veSa munine dhAratA, vasudhAtale vicarI ghaNae bhavyagaNane tAratA. 181 spaSTAthe A pramANe eka vIMTI vinAnI AMgaLI rUpI bAhA AlaMbana pAmIne tenAthI anitya bhAvanA bhAvamAM zubha bhAvanI vRddhi thavAthI te bharata cakravartIe zapaka zreNI zarU karI. te kSapaka zreNImAM prathama to karmonI jaDa samAna mohanIya kamane saMpUrNa rIte nAza karyo. A kSapaka zreNimAM prathama anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cekaDI eTale krodha mAna mAyA ane lobha tathA mithyAtva mohanIya, mizra mohanIya ane samakita mohanIya e sAta prakRtino kSaya kare che. A sAta prakRtine kSaya thavAthI ati nirmala kSAyika samakita prApta thAya che. tyAra pachI kSapaka zreNimAM AgaLa vadhatA apratyAkhyAnIya tathA pratyAkhyAnIya e be kaSAyanI cekaDI eTale ATha kaSAyane kSaya ekI sAthe kare che. tyAra pachI hAsyAdi Saka traNa veda ane saMjavalana kaSAyanI cokaDIne saMpUrNa kSaya kare che. A mehanIya kamane saMpUrNa kSaya thAya tyAre te bharata cakI bAramA kSINa meha vItarAga chadmastha nAmanA guNasthAnakane pAme che. A bAramA guNaThANAnA chelalA samaye bAkI rahelAM jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya tathA aMtarAya e nAmanA traNa ghAtI karmone kSaya kare. ghAtI karmane kSaya karIne te kevala jJAnane pAme che. A rIte bharata cakravatIne ArisA bhuvanamAM kevalajJAna pragaTa thayuM. te vakhate "mArUM AyuSya eka lAkha pUrva pramANu bAkI che" evuM jANIne te kevalI rAjarSie muni veSane dhAraNa karyo. tyAra pachI eka lAkha pUrve sudhI pRthvI upara vihAra karIne A saMsAra samudramAM DUbatA ghaNA bhavya jIvone tAryA che. 181 22 For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 zrI vijayapatihave bhUtakALamAM A anitya bhAvavAne bhAvIne bIjA anaMtA che paNa siddhi padane pAmyA che te jaNAve che - lAkha pUrava sAdhatA cAritrane nija parataNA, - tAraka banI saMhArathI cAre aghAtI karmanA siddhipadane pAmatA Ima bhAvatAja anityatA, mekSa sAdhana sevatA pUrve anaMtA siddha thatA. 182 spaSTAthe e pramANe rAjarSi bharata kevalI mahArAjA kevalajJAna pAmyA pachI cAritra (sAdhuveza) laIne eka lAkha pUrve sudhI A pRthvI upara vicarIne nija parataNA eTale pitAnA tathA paranA eTale bIjA aneka jIvonA tAraka-tAranAra banyA. tyAra pachI AyuSya pUruM thavA AvyuM tyAre bAkInA vedanIya AyuSya nAma ane gotra karma e cAra aghAtI karmone saMpUrNa rIte nAza karIne siddhipadane eTale mokSane pAmyA. A rIte zrIbharatacakkInI mAphaka anitya bhAvanA bhAvatA ane te bhAvanAthI vairAgya pAmI nirmala jJAna darzana cAritra rUpa samudita mokSa mAgane sAdhIne pUrve (atIta kAlamAM) paNa anaMtA siddhi padane pAmyA che. 12 zrI saMbhavanAtha prabhu cAlu anitya bhAvanAnI dezanAne pUrI kare che - hAla paNa pAmeja siddhi mahAvideha pAmaze, bhAvi kAle siddhipadane Ima ThasAvI manaviSe; kAma kedhAdika tajI jinadharmane ArAdhatA, muktinA sukha pAma prabhu dezanAthI viramatA. 183 spAI-trIjA tIrthapati zrIsaMbhavanAtha bhagavAna chevaTe jaNAve che ke A anitya bhAvanAne bhAvatAM bhAvatAM hAlamAM paNa ghaNAM bhavya jI siddhipadane pAme che. tema ja bhaviSyamAM jyAre A bharata kSetramAM mokSa mArga baMdha thaze tyAre paNa mahAvideha kSetrane viSe siddhipadane pAmaze. e vAta manamAM ThasAvIne eTale barAbara samajIne kAma krodha vagere. aMtara zatruone tyAga karIne je bhavya jI mahAprabhAvazAlI A jina dharmanI ArAdhanA karaze teo mekSanA anaMta sukhane pAmaze. A pramANe anityabhAvanAdine upadeza ApIne prabhu dezanAthI viramyA eTale prabhu zrIsaMbhavanAthe dezanA pUrI karI. 183 prabhunA eka se ne be gaNudhare thayA te jaNAve che - prabhudezanAne sAMbhaLI nara nAra pukkala prabhu kare, dIkSA grahI ArAdhatA vrata Adine keIka dhare, For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naciMtAmaNij prabhumukhe tripadI suNIne cArU Adika gaNadharA, dvAdazAMgI viracatA zata eka tima be gaNadharA. 184 spaSTAthe-trIjA tIrthakara saMbhavanAtha prabhunI vairAgya bhAvanAne prakaTAvanArI dezanAne sAMbhaLIne ghaNuM bhavya strI purUSoe prabhunA hAthe dIkSA grahaNa karI. temaja jeo dIkSA na laI zakyA tevA aneka jI zakti ne bhAva pramANe dezavirati laIne zrAvaka dharmanA vratane ArAdhavA lAgyA. prabhunA mukhathI tripadIne eTale utpAda, vyaya ane dhruva svabhAvavALAM A jagatanAM tamAma dravyo che, e traNa padane sAMbhaLIne cAra gaNadhara vagere ekaso ne be gaNadharee dvAdazAMgI eTale AcArAMga vagere bAra aMgenI racanA karI. 184 prabhu gaNadharonA mastaka upara vAsakSepa nAkhe che - ubhA thaI prabhu temanA zarSe ja vAsakSepane, nAMkhI kare pratyekane dravyAdike anuyegane, ApatA gaNanI anujJA devavAjAM vAgatA, devAdi vAsakSepa gaNadhara zIrSa para Ima nAMkhatA. 185 spaSTAtha -te vakhate prabhue ubhA thaIne te gaNadharanA mastaka upara vAsakSepa nAkhyo. tyAra pachI dareka gaNadharane uddezIne dravyAdikathI anuyAga karyo eTale dravya, guNa ane paryAyathI tIrthanI anujJA karI. pachI temane gaNunI anujJA ApI, te vakhate devavAjA eTale duMdubhi vagere vAjiMtro vAgavA lAgyA. prabhue gaNadharanA mastaka upara vAsakSepa nAkhyA pachI devAdi eTale deva vagere bhavya che paNa te gaNadharonA mastaka upara vAsakSepa nAkhatA hatA. 185 gaNadhara prabhunI dezanA ubhA rahIne sAMbhaLe che tathA IndrAdika deve bali grahaNa kare che te be mAthAmAM jaNAve che - vidhi pUrNa hatAM aMtamAM hitadezanA prabhudevanI, suNavA rahyA UbhA gaNadhare nAtha sanmukha pUrvanI; besI siMhAsana dezanA te ApatA dhura paurUSI, pUrI thatAM nRpa mahelathI ADhaka baLi mane ullAsI. 186 rAjapurUSa lAvatA ne gaganamAMhI uchALatA, ra nIce paDelo bhAga adhe deva saghaLA rAkhatA zeSa ardha bhAga sarakhe aMza nRpa Adika lIe, devacchede prabhu padhAre chata prabhune jANie, 17. For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - . . . . . . . . 172 zrI vijaya padyasaritaspaSTAthe-e pramANe gaNadhara padane ane tIrthanI sthApanAne vidhi pUro thayA bAda chevaTe prabhunI hitazikSA sahita dezanAne sAMbhaLavA mATe te badhA gaNadhare prabhunI sAme be hAtha joDIne ubhA rahyA. te vakhate prabhu zrIsaMbhavanAthe paNa pUrva dizA sanmukha mukha rAkhIne siMhAsana upara besIne gaNadhara padanA prabhAvAdine samajAvanArI dezanA ApI. te pUrNa thatAM pahelI pirisI pUrI thaI. te vakhate rAjAnA mahelamAMthI rAjapurUSe hoMzathI ADhaka (amuka prakAranuM mApa vizeSa) bali lAvIne tene AkAzamAM uchALavA lAgyA. te vakhate te baline nIce paDato ardho bhAga saghaLA devoe maLIne grahaNa karyo. bAkI rahelo ardho bhAga rAjA vagere saghaLA lokoe sarakhe bhAge grahaNa karyo. tyAra pachI eTale A baline vidhi pUre thaI rahyo tyAre prabhu devachaMdamAM padhAryA. A devachaMda bIjA gaDhanA IzAna khUNAmAM prabhune visAmo levA mATe de race che. A pramANe prabhune jIta eTale kevalI thayA pachI dezanA tIrthasthApanAdi svarUpa AcAra jANa. 186-187 prabhue dezanA pUrI karyA pachI prathama cArU gaNadhara dezanA ApavA mAMDe che - para porUSIe nAtha kerA mukhya gaNadhara cArUe, prabhucaraNapIThe ja besI tIrthabhakti taNuM rase, prabhu prabhAve sarva saMzaya chedanArI dezanA, A pramANe ApatA te sAMbhaLe che bhavijanA ! 188 spaSTArtha -prabhu prathama pahora sudhI dezanA ApIne devajIMdAmAM gayA tyAra pachI prabhu zrIsaMbhavanAthanA zrIcArU nAmanA mukhya gaNadhare prabhunA pAdapITha upara besI tIrtha bhaktinA apUrva raMgathI dezanA ApavA mAMDI. prabhunA prabhAvathI A gaNadharanI dezanA paNa sarva prakAranA saMzane chedanArI hatI. he bhavya jI ! tame gaNadhara mahArAje je dezanA ApI te dezanAne ekAgra citte sAMbhaLajo. 188 cArU gaNadhara upadeza Ape che te ATha zlokamAM jaNAve che-- he bhavya jI ! sarva tatve jJAnathI samajAya che. mATe samajaje e prakAzaka bhAnuM dIpaka caMdra che; karma bAMdhyA jeha pUrve tapa thakI te savi TaLe, saMyame baMdhAya na navA karma traNathI ziva maLe. 189 spArtha - he bhavya che ! anekAMta daSTivALA uttama jJAnathI jIva ajIva vagere saghaLAM tattanuM svarUpa jANI zakAya che, mATe e jJAnane sUrya, dIpaka ane caMdra samAna prakAzaka kahela che. jema sUryanA dIvAnA athavA caMdranA prakAzathI ghaTAdika padArtho joI Jain Education international For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 190 dezanAciMtAmaNa ] 17* zakAya che, tema syAdvAdi jJAna vaDe paNa chavAjIvAdi to jANI zakAya che athavA temanuM svarUpa samajI zakAya che. vaLI pUrve je karmo bAMdhyA hoya te saghaLAM karmo zuddha tapa karavAthI nAza pAme che. kAraNa ke je nikAcita karmo bAMdhyA hoya tene paNa nAza karanAra nirmala tapazcaryAja che. tathA saMyama eTale cAritranA prabhAvathI navA karmo baMdhAtA nathI eTale saMyamathI AvatAM (navAM baMdhAtAM) karmo rakAya che. A rIte jJAna, tapa ane saMyamanI ekaThI ArAdhanA karavAthI mokSapadane jarUra meLavI zakAya che. 189 athavA sudarzane jJAna caraNe mekSa jinazAsana viSe, jJAna kriyAthI mekSa athavA Ima apekSA bahu dIse, deva tIrthakara samA vANI apUrava temanI, zreSTha zAsana temanuM pAmyA nizAnI puNyanI. spaSTArtha--athavA bIjI rIte sudarzana eTale samakita, jJAna ane cAritra e traNa sAdhanonI samudita ArAdhanA karavAthI mokSanA sukha maLe, ema zrI jinezvara deve kahyuM che. juo "jJAnadazanacAritrANa mAkSamArga." jJAna darzana ane cAritranI ArAdhanAthI mokSanI prApti thAya che. athavA apekSAe jJAna ane kriyAthI mokSanI prApti thAya che, ema paNa kahI zakAya. juo "jJAnakriyAlyAM ahIM kriyAmAM cAritrane samAveza thaI jAya che ane jJAnamAM darzanano samAveza thaI jAya che. A pramANe mokSa mArgane jaNAvanArA vAkayo arthanI daSTie ekaja arthane jaNAvanArAM che ema samajavuM. vaLI he bhavya jI ! tame trIjA tIrthaMkara zrI saMbhavanAtha jevA devA pAmyA che, ane temanI vANI sAMbhaLavAno paNa apUrva avasara pAmyA che. vaLI temanA zAsanane (temaNe kahelA dhamane) paNa pAmyA che, e tamArA prabala puNyodayanI nizAnI samajavI. kAraNa ke prabala puNyano udaya hoya teja AvA deva, vANI ane dharmanI prApti thAya che. ane temAM paNa jJAnAdika Atmika dharmonI ArAdhanA karavAne zubha avasara te mahApune udaya vattate hoya te ja prApta thAya che avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jina dharmanI parama u9lAsathI ArAdhanA karatAM ArogyAdi sahita zubha gatinA AyuSyanI vRddhi eTale lAMbuM AyuSya maLe ane yaza prajJA sukha lakSamI dharma tathA saMtAnAdinI paNa vRddhi thAya che eTale AyuSyAdi sAta padArthonI vRddhi thavAmAM asAdhAraNa kAraNa zrI jina dharmaja che. A prasaMge A sAta padArthonI vRddhinuM svarUpa vistArathI jaNAvavuM, e hAlanA bhavya chanI dharmanI zraddhAne jarUra bahuja vadhAranAra che. A muddAthI huM bIjA graMthamAMthI zrI cArUgaNadharanA samayathI pachI banelI keTalIka hakIkata sAthe te sAta prakAranI vRddhinuM svarUpa A rIte jaNAvuM chuM. For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 (zrI vijayapAritache zrI jina dharmanA prabhAve thatI sAta prakAranI vRddhi AyurvAdviryazodgaddhi prajJAsukhaziyAmu dharmasaMtAnavRddhi, dharmAt saptApi vRddhayA che 1 che A jIva anAdi kAlane che eTale tene banAvanAra kaMI che ja nahi ane jema ghaTa vagere padArtho amuka kAle upajyA ema kahevAya che, tema jIva paNa amuka vakhate upaja ema na kahI zakAya. AvA anAdi jIvane nAraka tiryaMca manuSya deva gatirUpa saMsAramAM je bhaTakavuM paDe che te paNa anAdi kAlathI. eTale pahelAM A jIvane rakhaDapaTTI hatI nahi ane amuka kAle te zarU thaI ema nathI. A saMsArane zAstrakAra bhagavaMte bIjA ke zabdathI na oLakhAvatAM "bhAva" zabdathI spaSTa oLakhAvyA che, tenuM rahasya e che ke jemAM devarUpe, manuSyarUpe, tiryaMcarUpe athavA naraka rUpe upaje te bhava kahevAya. A bhava (saMsAra) duHkha svarUpa che. emAM Asakti rAkhanAra jIvane duHkha sivAya bIju phaLa malatuM ja nathI ane jyAM sudhI ene choDavAno prayatna na kare tyAM sudhI duHkhanI ja paraMparA veThavI paDe che. AvA saMsAranA nAzano upAya e che ke niyANAne tyAga karIne vidhi pUrvaka parama ullAsathI nirmala dharmanI ArAdhanA karavI. ema karAya te saMsArane nAza jarUra thaI zake. A dharmanI ArAdhanA karavAthI sAta prakAranI vRddhi thAya che, te A pramANe - 1. AyuSyanI vRddhi zrI jinezvara deve kahela pavitra dharmanI ArAdhanA karavAthI lAMbuM AyuSya maLe che. juo A cAlu covIsImAM thayelA pahelA tIrthaMkara zrI AdIzvara bhagavaMtane 84 lAkha pUrvanuM AyuSya maLyuM hatuM e dharmane ja pratApa hato. A lAMbA AyuSyanI sAthe sAthe nIrogI jIvana hoya te ja te lAMbu AyuSya maLyuM vyAjabI gaNAya. prabhu saSabhadevane dharmArAdhanathI maLelA eTalA lAMbA AukhAmAM prabala puNyanA pratApe kaI paNa regAdinI paNa pIDA bhegavavI paDI na hatI. vaLI sAmAnya niyama pramANe tapanA pAraNe halake padArtha pacI zake chatAM zrI RSabhadeve sAMvatsarika jevA lAMbA tapanA pAraNAnA prasaMge ISpharasane pacAvyuM. e paNa dharmArAdhanathI pedA karelA puNyanA prabhAvathI ja thaI zake. 2. yazanI vRddhidazaratha rAjAnA vinIta putra zrI rAmacaMdrajI ke je nyAyaniSTha hatA temaNe pitAnI AjJAne zirasAvaMgha gaNIne vanavAsa paNa pasaMda karyo hato. temane thaI gaye atyAra sudhImAM 11 lAkha varSo thaI gayAM te paNa temaNe je rIte nyAyadharmathI rAjayanuM pAlana karyuM, ane prajAne prema paNa meLavyo, ethI temanI phelAyelI kIrti haju sudhI paNa jANe navI ja hoya tevI lokamAM gavAya che. A paNa dharmane ja prabhAva samaja. For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] 3. buddhinI vRddhi-je dvArA padArtha tatvane kharo jaNAya te buddhi kahevAya. AvI vizAla nirmala buddhi dharmArAdhanathI maLI zake che. bhale ne meTa rAjA hoya, te paNa je tenAmAM vidyA-buddhinI khAmI hoya te te hAMsI pAtra bane che. A bAbatamAM juo eka daSTAMta - pratiSThAnapura nagaramAM zAlivAhana rAjA rAjaya karato hato. tene caMdralekhA vagere pAMca so rANIo hatI. tamAma rANIe saMskRtAdi chae bhASAnI jANakAra hatI, paNa rAjA vyAkaraNa bharyo na hato. bhASA zuddhine mATe ane padArthanuM yathArtha svarUpa samajavAne mATe vyAkaraNa bhaNavAnI khAsa AvazyaktA che. eka vakhata grISma RtumAM rAjAe rANIenI sAthe jalakrIDA zarU karI. caMdralekhA rANI zarIra kemaLa hovAthI, ThaMDI sahana karI zakatI na hatI. ane rAjA te pahelAMnI mAphaka pANI chAMTayA ja karato hato. A bAbatane niSedha karavA rANIe saMskRta bhASAmAM rAjAne kahyuM ke -" ! mAM noH vina" ( Ane artha A che ke he rAjana mane pANI chAMTo nahi "mA-uda =nahiudaka vaDe. ahIM vyAkaraNanA niyama pramANe A+u ne " " thAya) ema vAraMvAra rANIe kahyuM te paNa vyAkaraNane baMdha na hovAthI rAjA zAlivAhana rANIne kahevAne muddo samajI zako nahI. e te "modaka" A zabda sAMbhaLIne ulaTuM ema samaje ke rANI lADavA mAge che. jethI dAsIne lADavAnI chAbaDI lAvavA pharamAvyuM. dAsI te lAvI. A banAva joIne rANI hasI paDI. ane vicAravA lAgI ke "rAjA AvI bInA paNa samajato nathI. hasatI evI rANIne joIne rAjAe hasavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre rANIe kahyuM ke-huM kahuM chuM kaMI ne tame samaje che kaMI, tethI mane hasavuM AvyuM. rANInAM A vacana sAMbhaLIne rAjA zaramAI gayo. pachI teNe vidyA (buddhi) meLavavA mATe traNa upavAsa karIne sarasvatI devInI ArAdhanA karI. devIe pratyakSa darzana daIne varadAna dIdhuM. jethI rAjA kAvya racanAmAM kuzaLa kavi thayo. ane teNe sArasvata nAmanuM vyAkaraNa paNa banAvyuM. dharmanA pasAye prajJA (vidyA)no vadhAro thaI zake che. A trIjI vRddhi jaNAvI. 4. sukhanI vRddhi-kahyuM che ke vadhAre pramANamAM dharmArAdhana karavAthI mana gamatAM bhajana, sukha sAhibI, dAna devAnuM sAmarthya vagere maLe che. yAda rAkhavuM ke sukhanuM kharUM sAdhana dharmArAdhana che. jema jema pudagalaramaNatA ochI thAya tema tema dharmakriyA tarapha lakSya jarUra rahe che. maha rAjAnA paMjhAmAM sapaDAyelA che pitAnI pharaja sAdhavAmAM jarUra muMjhAya che. 1-traNa upavAsa e aTTama kahevAya, A tapane prabhAva e alaukika che ke jethI kaThina evAM kAryo paNa hela bane che cha khaMDa sAdhatI vakhate cakravatIo paNa judA judA sthale 13 aThThama kare che ra-bApabhadisari hemacaMdrasUri vagere mahApurUSoe paNa sarasvatInI ArAdhanA karI che. For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ bI vijyapaghasakRita dharmasya phalamicchanti, dharma necchati mAnavA phalaM neskRti pAmasya, pApaM kurvati sAdarA 1 che artha-mUDha manuSya dharmanA phalane cAhe che, paNa dharma karavAne cAhatA nathI ne pApanA phalane IcchatA nathI, paNa AraMbhAdi pApa te rAcI mAcIne kare che, e kevI khedanI vAta che? 5 lakSmInI vRddhi dharmanA pratApe lakSamInI paNa vRddhi thAya che. A bAbatane spaSTa samajavA mATe pithaDanI bInA upayogI thaI paDaze. te A pramANe jANavI - vidyApura nagaranA rahIza pethaDa (maMtrI) pahelAM jyAre sAmAnya sthitimAM hatA, tyAre pUjyapAda AcArya mahArAjazrI dharmaghoSasUrijInI pAse parigrahane niyama levA utkaMThita thayA. te vakhate pethaDe zrI gurumahArAjane kahyuM ke-"parigrahanI bAbatamAM pAMca se Trampane niyama karuM chuM te uparAMta kamAuM te dharmamArge vAparUM" AvI hakIkata sAMbhaLIne jJAnI gurUe tenuM bhaviSya sAruM pArakhIne samajAvIne pAMca lAkhane niyama karAvyuM. te pachI eka vakhata dukAlanA prasaMge pethaDa mAlavadeza tarapha gayo tyAre maMDapadurga (mAMDavagaDha) nI upara caDhatAM daravAjAnI DAbI bAjue, sapanA mAthA upara cakalI beThelI joIne AgaLa jatAM pethaDa aTakI gaye. A banAva joIne eka jozIe pethaDane kahyuM ke-khara DAbA viSahara jamaNu" A kahevata pramANe tamane uttama zakuna maLyA teo tame AgaLa kema na cAlyA? je tame zakunanA vakhate AgaLa cAlyA hota to vizeSa lAbha thAta. haju paNa AgaLa cAlaze to bhaviSyamAM tame maMtrI thaze. jozInAM AvAM veNa sAMbhaLIne pethaDa AgaLa cAlyA. uttama zakunanuM phala e maLyuM ke-pUrvAvasthAmAM je pite lUNa vecatA hatA te thoDA vakhatamAM sAraMgadeva nAmanA rAjAnA maMtrI thayA. pethaDane prathamade (vI) nAmanI guNavaMtI strI hatI, ane jhaMjhaNa (va) nAmane putra hatuM. A putranA lagna prasaMge sanyAdi parivArathI paravarelA sAraMgadeva rAjAne narmadA nadInA kAMThe uttama bhejana jamADI pethaDe temane sAre satkAra karyo. lagna bAda rAjAe pethaDanI putravadhune kaMculikA dAnamAM (kApaDAmAM) dara varSa mATe potAnA eka lAkha 92 hajAra gAmathI zebhAyamAna mAlava dezanA dareka gAma dITha eka gadIyANuM pramANa sonAnuM dAna karyuM. A nimitte pethaDane phUra varSe 946 maNa sonAnI Avaka thatI hatI. maMtrI pethaDa te tamAma mIlkata dharmakAryamAM vAparatA hatA. temaNe keTa keTi mahAprAsAda vagere 84 bAvana jinAlaya deharAsare baMdhAvyA. temaja bharUca vageremAM 7 jJAna bhaMDAra karAvyA hatA. tathA anaMta tIrthaMkara gaNadharAdi mahApurUSa samalaMkRta tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya girirAjanI upara 21 dhaDI pramANa senuM vAparIne mukhya prasAdane senAnI khelIthI suzobhita banAvyo hate. temaja aDhAra bhAra sonuM kharacIne te prAsAdanA zikhara upara sonAnA daMDa kalaza caDhAvyA For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAciMtAmaNi ] hatA. e pramANe temaNe mAMDavagaDhanA traNa se jinaprAsAdenI upara daMDa kalaza caDhAvI svalakSamIne sadupayoga karyo hate. potAne parigrahano nirmala niyama karAvanArA paramapakArI zrI dharmaghoSasUri mahArAja saparivAra grAmAnugrAma vicaratA jayAre potAnA gAmamAM padhAryA tyAre pethaDe praveza mahesavamAM (sAmaiyAmAM) 72 hajAra TAMka vAparyA hatA. zrIgiranAra mahAtIrthamAM jyAre eka sAthe zvetAMbara ane digaMbarane jhagaDo ubhuM thaye, tyAre DAhyA samaju mANasoe eka patAmaNIne rasto kADhI Ape ke-"ane (0 diva) saMghavImAMthI je idramAla paheraze tenuM A tIrtha gaNAze. A nirNaya sAMbhaLIne mahAutsAhI maMtrI pethaDe IMdramALanI uchAmaNImAM pada dhaDI sonuM bolIne IMdramAla paherI ane tIrtha pitAnuM (vetAMbaranuM) banAvyuM. chevaTe pethaDe brahmacArI zrI neminAtha, jaMbusvAmI, sthUlibhadra mahArAjA, vajAsvAmI AdinA pavitra jIvana caritro vicArIne batrIza varasanI uMmare mahAprabhAvazAlI ziyalavrata aMgIkAra karyuM hatuM. maMtrI pethaDane pratikamaNanI bAbatamAM e niyama hato ke je be gAu cheTe amuka sthale sAdhu munirAja che evI khabara male te tyAM jaIne munirAjanI pAse ja devasI Adi pratikramaNa kare. ane pAkSika pratikamaNa mATe evo niyama hato ke cAra jana che. jaIne paNa munirAjanI pAse ja pAkSika pratikramaNa kare. jema maMtrI pethaDe lavamIne sadupayoga karyo, tema A prasaMge maMtrI vastupAla, vikamarAjA AdinI bInA paNa bhUlavA jevI nathI. te saune AvI rIte lamInI prApti ane vRddhi thaI te dharmane ja pratApa samaja. 6 dharmanI vRddhi-jema eka bIjamAMthI ghaNAM bIja ane eka dIvAmAMthI aneka dIvA prakaTe, tema zrI siddhacakArAdhanAdi dharmakriyAnA pratApe puNya vadhe che ke jethI bhavAMtare uttama dharma sAmagrI maLI zake. 7 saMtAnavRddhi avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI prabhudeva bhASita dharmanI nirmala ArAdhanA karavAthI puNyazAlI bhavya jIvone, je ghaDapaNa mAMdagI Adi prasaMge pitAne ucita vinaya jALave, e vinIta putrAdi parivAra sAMpaDe che. trIjA tIrthaMkara devAdhideva prabhu zrIsaMbhavanAthanA zAsananA raMgI he bhavya che ! tame e pramANe sAta prakAranI vRddhinuM svarUpa jANIne tamAruM jIvana dharmamaya banAvaje ane chevaTe karma maLane dUra karI sthira sAtvika AnaMdamaya parama padane pAmaze. A paramapada (mekSa)ne pamADanAra jJAna ane kriyAnI bInA daSTAMta sAthe A pramANe jANavI - jJAnayukta kriyA phaladAyI che. jitAkSa sAmyazuddhAtmA, tattvabedhI kriyAparA vizvabhera svayaM tIrNa, anyAgruttAraNe kSamA 1 che For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapausarikRtaartha-"samatA guNe karIne jene AtmA zuddha che, ane jeNe indriyane jaya karela che ane zuddha mokSamArganI ArAdhanA rUpa kriyAmAM tatpara che, te bhavya jIva pite saMsAra sAgarane tare che ane bIjA ne tAravAne samartha thAya che." vizeSArtha--tattvathI eTale yathArtha svarUpane jANanAra, ane kriyApara eTale AtmasAdhananA kAraNane anusaranArI gapravRtti rUpa athavA AtmaguNane anusaranArI AtmavIryanI pravRtti rupa evI je kiyA temAM ta5ra thayele jIva svapatAraka thAya che. je karAya te kriyA kahIe. te kriyA sAdhaka ane bAdhaka evA bhede karIne be prakAranI che. temAM A anAdi saMsAramAM azuddha kAyA vigerenA vyApArathI utpanna thayelI je kriyA te bAdhaka kiyA kahevAya che, ane zuddha evI gupti vigerethI utpanna thayelI kAyAdikanI kriyA te sAdhaka kiyA kahevAya che. A zuddha kriyA azuddha kriyAne dUra kare che. saMsArano nAza karavA sAru saMvara ane nirja rArupa kriyA karavI te bhAva kriyA kahevAya che. bIjI nAma kiyA, sthApanA kriyA ane dravya kriyA pUrvanI jema jANI levI. 1. nigama naya-kriyA karavAnA saMkalpaneja kiyA kahe che. 2. saMgraha naya-sarve saMsArI ane sakriya (kriyAne karanAra) kahe che. 3. vyavahAra naya-zarIra paryApti pUrNa thayA pachInI kriyAne kriyA kahe che. 4 RjusUtra naya-kAryanuM sAdhana karavA mATe yogavIyaranI pravRttinA pariNAma 5 kiyAne kiyA kahe che. 5. zabda naya-AtmavIryanI phuraNArupa kriyAne kriyA kahe che. 6 samabhiruDha naya-AtmaguNanI sAdhanA karavA mATe karAtI badhI karavA lAyaka vyApArarupa kriyAne kiyA kahe che, ane 7 evaMbhUta naya-AtmatattvanA ekatvapaNuM rupa vIryanI tIkSaNatAne utpanna karavAmAM ekAMta sahAyakAraka jJAnAdi, guNapariNamana rupa kriyAneja kriyA kahe che. ahIM svabhAvanuM grahaNa ane parabhAvanA tyAga rUpa kriyA ja mekSane pamADanArI che. mATe jJAnatattvavaDe karIne Atmatattvane (nijaguNaramaNatAne ) sAdhavA mATe nirmala kriyA karavI joIe. kahyuM che ke jJAnAcArAdaDapIchAH zuddhasvasvapadAvAdha" potapotAnuM zuddha sthAna prApta thAya tyAM sudhI jJAnAcAra vagere paNa ISTa mAnelA che. A vacananuM tAtparya e che ke-phAyika samyakatva prApta thAya, tyAM sudhI niraMtara niHzaMkatA vigere ATha bhede darzanAcAranuM sevana karavuM ane kevaLajJAna prApta thAya tyAM sudhI kALa vinaya vigere ATha prakAranA jJAnAcAranuM niraMtara sevana karavuM. yathAkhyAta cAritra prApta thAya tyAM sudhI samiti gupti rupa ATha bhede cAritrAcAranuM sevana karavuM. zukaladhyAna prApta thAya tyAM sudhI bAra prakAranA tapAcAranuM sevana karavuM ane sarva saMvara prApta thAya tyAM sudhI vIryAcAranuM sevana karavuM. A pAMca AcAranuM pAlana karyA vinA mokSanI prApti thatI nathI. mATe jJAnapUrvaka kriyAmAM tatpara thayela ane samatAe karIne zuddha svarUpavALo tathA jItendriya puruSa bhavasamudrathI pote For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAcatAmaNI 178 tarI jAya che, ane pitAne zaraNe AvelA bIjAone paNa upadeza ApIne tAravA samartha thAya che. te AtmArAmI kahevAya che. jJAna je kriyAyukta hoya te ja mokSadAyaka thAya che, eTaluM jJAna koI paNa hita karI zakatuM nathI. kahyuM che ke - kriyAvirahitaM hanta, jJAnamAtramarthakam | gati vinA pathaoNDapi, nAneti puramIsitam 1 che atha-"kriyA rahita evuM mAtra jANavA rUpa saMvedana jJAna ke je vANInA vyApAra rUpa ane mananA vikalpa rUpa che te anarthaka che, vaMdhya che, eTale muktine denArUM nathI, kemake (puranA) mArgane jANanAra mANasa paNa gatizya kriyA karyA vinA kadI paNa Icchita purane pAmato nathI." teja vAtane daDha karavA mATe kahe che svAnuphalAM kriyAM kAle, jJAnapUNyakSita pradIpa svaprakAzeDapi, tailapUryAdika yathA. 2 artha-"tatvabodhanI prApti rupa sparzajJAne karIne pUrNa chatAM paNa kAryane karavAnA samaye svIkAryane anukULa evI kriyAnI te apekSA rAkhe che te mATe ja muni mahArAja AvazyakAdi kriyA zAstrokta kALe kare che. kemake dIvo pote prakAzamAna chatAM paNa tela pUravA vigerenI apekSA rAkhe che. arthAt svayaMprakAza chatAM tela, vATa, pavanathI rakSaNa vigerenI apekSA rahe che. kriyA karavAnuM phaLa A pramANe kahyuM che guNavabahumAnAlaeNrnityasmRtyA ca sakiyA jAta na pAtabhAva-majAte janamedapi 1 che artha-"saMyamAdika guNavALA bhavya jenuM bahumAna karavAvaDe, Adi zabda karIne pApanI durgacchA (nidA) karavA vaDe ane aticAranI AlocanAdi karavA vaDe, vaLI pUrve grahaNa karelA vratanuM niraMtara smaraNa karavA vaDe thayelI je sat kiyA, arthAt te te guNayukta thatI zubha kriyA te utpanna thayelA zubha bhAvane nAza thavA detI nathI, ane nahI utpanna thayelA zukala dhyAnAdika bhAvane utpanna kare che." zreNika rAjAne tathA kRSNa vAsudeva vigerene guNInA bahumAnathI ane mRgAvatIne pApanA pazcAtApathI, atimukta munine aticAranI AlocanA karavAthI ane ratisuMdarIne For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 [ vijayapaghasaritadharmamAM sthiratA rAkhavAthI mokSanA sukhe maLyA che. A rIte aneka zubha kAraNathI aneka bhavya janene paramAnaMda padanI prApti thaI che. ahIM prasaMgacita ratisuMdarInI kathA dukAmAM A pramANe - che ratisuMdarInI kathA che sAketapuramAM jitazatru rAjAne ratisuMdarI nAme putrI hatI. teja nagaramAM zreNInI putrI RddhisuMdarI, maMtrInI putrI buddhisuMdarI ane purohitanI putrI guNasuMdarI nAme hatI. e cAre sakhIo suMdara rUpavALI, zrAvaka dhama ne pALanArI ane paraspara premavALI hatI. tathA deva gurunA sthaLamAM (derAsare ne upAzrayamAM) ekaThI maLIne dharmagoSTI karatI hatI. teoe dharmakriyA karatAM parapuruSane niyama lIdhelo hato. have naMdapurane rAjA cAra sakhIo paikI rAjaputrI ratisuMdarIne paraNyo. tenuM rUpa ane lAvaNya sarvatra zlAghA pAmyuM; tethI hastinApuranA rAjAe eka divasa dUta mokalIne ratisuMdarInI mAgaNI karI. te sAMbhaLIne naMdapuranA rAjAe dUtane kahyuM ke "eka sAmAnya mANasa paNa pitAnI patnIne ApatuM nathI te huM zI rIte mArI patnIne ApIza? mATe tuM tAre sthAne pAcho cAlyo jA." te sAMbhaLIne dvate jaIne pitAnA rAjAne sarva vAta kahI, tethI rAjAe naMdapura para caDAI karI. banne rAjAnuM yuddha thatAM hastinApuranA rAjAne jaya thayo. te ratisuMdarIne baLAtkArathI laIne pitAnA nagaramAM AvyuM. pachI teNe ratisuMdarInI prArthanA karI. tyAre te bolI ke "mAre cAra mAsa sudhI zIlavrata pALavAne niyama che." te sAMbhaLIne rAjAe vicAryuM ke "cAra mAsa pachI paNa te mAreja AdhIna che. kyAM javAnI che?" ema vicArI divase vItAvavA lAgyo. ratisuMdarI haMmezAM tene pratibaMdha ApavA lAgI, paNa rAjAne rAga tenA parathI jarA paNa ocho thaze nahI. ekadA rAjA bolyo ke "he bhadra! tuM haMmezAM mane upadeza Ape che, tuM tapavaDe ati kRza thaI gaI che, temaja zarIra parathI sarva zRMgAra kADhI nAMkhyA che, te paNa mAruM mana tArAmAM ati Asakta che. tArAM bIjA zarIranA avayanA te huM zuM vakhANa karuM? paraMtu AMkhanuM paNa varNana huM karI zakatA nathI." te sAMbhaLIne ratisuMdarIe pitAnI AMkhone ja zIlalopanuM kAraNa jANuM rAjAnI samakSa tatkALa charIvaDe bane netro kADhIne rAjAnA hAthamAM ApyAM. te joI rAjAne atyaMta kheda tha. tene ratisuMdarIe sArI rIte dharmopadeza ApyuM. rAjAe pratibaMdha pAmIne tene khamAvI; ane mAre mATe A strIe potAnAM netro kADhI nAMkhyA ema jANIne manamAM ati duHkhI thayo. rAjAnuM duHkha nivAraNa karavA mATe ratisuMdarIe devatAnuM ArAdhana karyuM. tatkALa devatAe ratisuMdarIne navAM netra (AMkha) ApyAM. pachI rAjAnA AgrahathI keTalAka divasa rokAIne ratisuMdarIe dIkSA grahaNa karI. For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi ] 181 bIjI zreNInI putrI je RddhisuMdarI nAme hatI, te tAmralimI nagarImAM zrIvaNika nAmanA dhanADhayane paraNI hatI. te vaNika tene sAthe laIne vepAra mATe samudraraste cAlyo. mArgamAM vahANa bhAMgavAthI te daMpatI eka pATiyAnuM avalaMbana karIne taratAM taratAM kaI eka dviIpe nIkaLyA. tyAM temaNe eka dhvajA uMcI karI rAkhI. te joIne koI bIjA vaNike pitAnuM vahANa te dvIpe laI jaIne te bannene temAM laI lIdhA. te bIje vaNika RddhisuMdarIne joIne tenA para meha pAmyo, tethI RddhisuMdarInA patine teNe gupta rIte samudramAM nAMkhI dIdho. pachI teNe RddhisuMdarInI prArthanA karI. tyAre teNe tene samajAvavA mATe ghaNe upadeza karyo, topaNa te vaNikane moha ocho thaye nahI. te bolyo ke "tAre mATe te tArA patine meM samudramAM nAkhI dIdho che." e vAta jANIne teNe kALa vItAvavA mATe kAMIka bahAnuM batAvyuM. AgaLa cAlatAM te vahANa paNa bhAMgyuM. RddhisuMdarI devage maLelA eka pATiyAthI tarIne selAraka nAmanA nagaramAM AvI. teja nagaramAM tene pati paNa pATiyAthI tarIne pahelethI Avela hato. tenI sAthe teno meLApa thayo. pele bIje vaNika paNa pATiyuM maLavAthI tarIne teja nagaramAM Avyo. tene pitAnA pApane lIdhe kukane vyAdhi thayo. ekadA te pelA daMpatInI najare paDayo; eTale tene vyAdhithI pIDAyela joIne tene pUrva upakAra smaraNa karI te daMpatIe auSadha vagerethI tene nIrogI karyo. te vaNike te daMpatI pAse pitAnA pApanI kSamA mAgI; tyAre te daMpatIe tene upadeza karIne dharma pamADayo. pachI te banne vaNike vyApAra karI dhana upArjana karIne potapotAnA nagaramAM gayA. pachI keTalAka varSo sukhamAM vItAvIne RddhisuMdarIe dIkSA laI AtmasAdhana karyuM. A be sakhIonI kathA kahI. have bIjI be sakhInI kathA AgaLa kahevAmAM Avaze. prazAMta cittavaDe samyajJAnanA prabhAve Indriyone jaya karavA pUrvaka karelI kiyAja saphala thAya che, tethI ratisuMdarInI jema kaSTa prApta thAya chatAM paNa suzIla strIo potAnA kartavyane tajatI nathI. ane parama u9lAsathI mokSamArganI sAttvikI ArAdhanA karIne siddhinA sukha meLave che." . tRpta ne atRptanuM svarUpa viSarmiviSeddagAra, syAdavAsya pudagalA jJAnatRtasya tu dhyAna-suddagAraparaMparA che 1che artha-pagalika sukhathI atRpta evA manuSyane pugalee karIne viSayanI UrmipI viSanA udgAra prApta thAya che (oDakAra Ave che), ane jJAnathI tRpta thayelAne te dhyAnarUpI amRtanA uddagAranI paraMparA prApta thAya che." For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 [ zrI vijayapadhasarakRtaAtmasvarUpanA svAdathI rahita-jeNe tene svAda lIdhe nathI evA puruSane aMgarAga, strIonuM AliMgana vigere muddagalee karIne IndriyavilAsa rU5 viSanA uddagAra prApta thAya che; (oDakAra Ave che) ane AtmatatvanA avabodhathI tRpta eTale pUrNa thayelA puruSane to zubha dhyAna rUpI amRtanA uddagAranI paraMparA prApta thAya che. A prasaMga upara buddhisuMdarInI kathA che te A pramANe buddhisuMdarInI kathA. - trIjI je buddhisuMdarI nAme pradhAnaputrI hatI te rUpavatI hatI. tene ekadA rAjAe joI tethI tenA para meha pAmIne dUtI mokalI tenI prArthanA karI; paNa buddhisuMdarI bIjA purUSane IcchatI nahotI, eTale rAjAnI mAgaNI teNe kabUla karI nahi, tethI krodha pAmelA rAjAe kAMIka prapaMca karIne pradhAnane tenA kuTuMba sahita keda karyo. pachI rAjAe pradhAnane kahyuM ke "jyAre tuM mArI AjJA kabUla karIza tyAre tane huM choDIza." pradhAne kahyuM ke "he svAmI ! Apa AjJA kare, te mAre pramANa che." te sAMbhaLIne rAjAe sarvane choDI dIdhA ne buddhisuMdarIne antaHpuramAM rAkhI tenI prArthanA karI. buddhisuMdarI rAjAne bIlakula IcchatI nahotI. teNe rAjAne upadeza ApyuM ke - saMsAre svapnavansTiTyA, tRpti. svAdabhimAnikI tathyA tu brAntinyasya, svAtmavIryavipAkakRta 1 bhAvArthaA saMsAramAM abhimAnathI utpanna thayelI tRpti svama jevI mithyA che, paNa brAnti rahita puruSane AtmavIryane vipAka karanArI je tRpti teja satya tRpti che. svArtha -he rAjA! dravyathI cAra gatirUpa ane bhAvathI mithyAtvAdika bhAvavALA A saMsAramAM "meM chaLa-baLa karIne A kArya karyuM, mArA jevo jagatamAM keI nathI." evA abhimAnathI utpanna thayelI tRpti svamanI jema micyA eTale mAtra kalpanA rUpaja che, kemake te tRpti vinazvara che, paravastu che tathA AtmasattAne rodha karanAra ATha prakAranA karmanA baMdhamAM kAraNabhUta evA rAga dveSane utpanna karanAra che. mATe te mRgatRSNA jevI tRpti sukhane hetu nathI. paraMtu brAnta heta eTale samyagrajJA karIne sahita puruSane bhAra te kivajha sRjavaNI je 7ma che teja janma ane be che ke te tUsa alsajaja raMka ja kuda ne kAra che. sukhine viSayAtRptA, nendropendrAdayoho ! bhikSurekA sukhI leke, jJAnatRpta niraMjana ra che artha:-"aho ! A jagatamAM viSayothI atRpta evA Indra, cakavatI vigere sukhI nathI, mAtra jJAnathI tRpta thayelA niraMjana evA eka bhikSuja sukhI che." For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 zanAcitAmaNi ] viratArAtha:-"aho ! denA svAmI Idro ane upeMdra te cakravatI vAsudeve vigere te badhAmane kaI paNa A jagatamAM sukhI nathI; kemake teo manahara indriyanA viSayane sevatA chatAM niraMtara atRpta rahe che. (dharAtA nathI) aneka strIonA vilAsathI varasa bhejanane khAvAthI, sugaMdhI kusumane suMghavAthI ane rahevAnA suMdara mahela, temaja mRdu zabdanA zravaNathI ane suMdara svarUpane jovAthI asaMkhya kALa sudhI iMdriAnA viSayone anubhava karatAM chatAM paNa teo tRpta thatA nathI, teo tRpta thAyaja kema? kAraNa ke sarva viSaye tRptinA hetuja nathI. mAtra temAM sukhAdikane beTe Arepa karela (jhAMjhavAnA nIra je-AbhAsa-dekhAva) che. A cauda rajaju (rAjaka) pramANa lekamAM mAtra eka bhikSuoja ke je AhArAdikamAM lubdha nathI, saMyamayAtrA mATeja tINa zIlanuM pAlana kare che, ane sarva parigrahano tyAga kare che, teoja sukhI che, kemake teo jJAna je AtmasvarUpane avadha tenA AsvAdanavaDe tRpta thayela che. vaLI te rAgAdika aMjana (meMza)nI kyAmatA rahita che, ane AtmadharmonAja bhaktA che. A pramANe aneka prakAre upadeza Ape, te paNa rAjA baMdha pAmyo nahIM. tyAre te buddhisuMdarIe pitAnA jevIja eka pilI putaLI karAvIne temAM madirA bharI. pachI ghaNe divase jyAre rAjA AsaktinAM vacanAthI tene belAvavA lAgyo, tyAre buddhisuMdarIe pAchaLathI gupta rIte te putaLInuM mukha ughADayuM. tarataja temAMthI atyaMta durgadha nIkaLyo. te joI rAjA bolyA ke "zuM A zarIra AvuM durgandhavALuM che?" te paNa rAjAne meha tenA parathI e cha thaye nahIM. tyAre buddhisuMdarIe mahelanI uMcI bArIethI pitAne deha paDatuM mUka, tethI te mUcha pAmI. te joIne rAjA ati kheda pAmI tenI AsanAvAsanA karavA lAgyo. anukrame buddhisuMdarI sAvadha thaI eTale rAjAe parastrI gamanane niyama karyo. keTaleka kALe buddhisuMdarI dIkSA laI AtmajJAna vaDe thatI satya tRptine prApta karI ekSapada pAmI. saMpUrNa bhAva tRptithIja zIla vigere sarva sadguNo je zuddha AtmAmAM zobhAne prApta thAya che, tethI buddhisuMdarInI jema tenI prazaMsA AkhA jagatamAM thAya che, ane chevaTa te mokSapadane pAme che." ema samajIne bhavya jIvee mekSamArganI sAttivakI ArAdhanA karIne muktine avyAbAdha sukha meLavavA joIe. . lipta ane aliptanuM svarUpa (guNasuMdarInI kathA sAthe) saMsAre nivasana svArtha-sajja kajjalavepzani likhate nikhilo leke, jJAnasiddho na liyata che 1. artha:-"svArthamAM Asakta thayele samagra leka kAjaLanA ghara jevA A saMsA For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184. [ zrI vijayaparikRtaramAM vasate chate (kavaDe) lepAya che, paNa jJAnathI siddha thayele ( yathArtha tatvajJAnI ) manuSya pAta nathI." rAgAdika pApasthAnaka rUpa kAjaLanA gRhamAM ane te rAgAdikanA nimittabhUta dhana svajanAdikane grahaNa karavArUpa (pitAnA mAnavArUpa) saMsAramAM vasavAthI ahaMkArAdika svArthamAM sajaja (tatpara) thayelo mANasa karmothI lepAya che, paNa heya ane upAdeyanI parIkSAe karIne vastusvarUpane jANanAre jJAnI pAse nathI. A saMbaMdhamAM guNasuMdarInI kathA TUMkAmAM A pramANe jANavI- guNasuMdarInI kathA, cAthI parahitanI putrI je guNasuMdarI hatI, tene zrAvastI nagarInA rAjAnA purohitane putra paraNyo hato. te guNasuMdarI upara sAketapurano rahevAsI keI brAhmaNa meha pAmyuM hatuM tethI te brAhmaNe bhillanI pallImAM jaIne pallI patine kahyuM ke "tame zrAvastI nagarImAM lUMTa karo, huM tamane madada karIza, temAM jeTaluM dhana Ave te badhuM dhana tamAre rAkhavuM ane eka guNasuMdarIne mane ApavI." ema kahIne te brAhmaNa pallI patine tenA anucare sahita zrAvastI laI gayo. tyAM lUMTa karI, temAMthI te brAhmaNa guNasuMdarIne laIne keIka nagaramAM gayo. tyAM teNe guNasuMdarIne pitAnI strI thavA kahyuM. tyAre te belI ke "hAla mAre niyama che." ema kahIne keTalAka divaso vItAvyA. pachI auSadhanA prayogathI te taddana azuci zarIra rAkhavA lAgI. tenuM tevuM dugandhayukta zarIra joIne brAhmaNane vairAgya utpanna thayo. te jANIne guNasuMdarIe tene kahyuM ke " mane mArA pitAne ghera laI jA." tyAre te brAhmaNe tene tenA pitAne ghera pahoMcADI. ekadA te brAhmaNane sarpa Da. te vakhate guNasuMdarIe tene sajaja karyo. pachI tene guru pAse laI jaIne dharmadezanA saMbhaLAvI. guru bolyA ke "nirlepa guNa yukta e jIva aneka guNone pAme che. caitanyanuM samagra parabhAvanA saMganA abhAve karIne svabhAvamAM avasthita rahevApaNuM te nirlepa guNa kahevAya che. kahyuM che ke - likhate pudgalaska, na lie pudagalairahamA citravyamAMjarnanaiva, dhyAyanniti naliyate che ! artha:-"pudgalathI skaMdho lepAya che, paNa jema vicitra prakAranA aMjanIvaDe paNa AkAza levAtuM nathI tema huM lepate nathI. A pramANe vicAranAra prANI (karmathI) lepa nathI." spaSTArtha-paraspara ekaThA maLavAthI AzleSa ane saMkramAdivaDe pugalanA ska For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 = = zaciMtAmaNi ] lepAya che, eTale anya pugalonA bhaLavAthI upacaya(vRddhi)ne pAme che, paraMtu huM nirmaLa cit svarUpa AtmA pugalanA AzleSavALa nathI. vAstavika rIte jIvane ane pudagalane tAdAmya saMbaMdha cheja nahI, mAtra saMga saMbaMdha che, te paNa upAdhijanya che. jema AkAza vicitra aMjanathI lepyA chatAM paNa lapAtuM nathI, tema amUta AtmasvabhAvavALo huM eka kSetramAM rahelA pagalethI paNa pAse nathI. A pramANe dhyAna karate jIva kadApi lepate nathI." je AtmasvabhAvane jANanAra AtmA AtmavIryanI zaktine AtmAmAM vApare che, te navAM karmothI lapAto nathI, kemake jyAM sudhI Atmazakti parAnuyAyinI-vibhAvane anusaranArI hoya che tyAM sudhI Azrava thAya che, ane jyAre Atmazakti svarUpAnuyAyinI (nijaguNa ramaNatAne anusaranAra) thAya che tyAre saMvara thAya che. kahyuM che ke tapakRtAdinA mattA, kriyAvAnapi likhate bhAvanAjJAnasaMpanno, nikriyeADapi na likhate 2 artha-" tapa ane kRtAdikathI abhimAnI thayele manuSya kriyAvAna hoya te paNa te lepAya che, ane bhAvanAjJAnathI yukta manuSya kriyA na kare te paNa pote nathI." - jinakalpI sAdhu vigerenA jevI kriyAne abhyAsI chatAM paNa tapa ane kRtAdikane abhimAnI hoya che te te navAM karma grahaNa karavAvaDe lepAya che, kemake AhArAdikanI lAlacathI dharmanA abhyAsamAM je pravRtti karavI te dharma nathI, temAM zubha bhAvanAnI apekSA che. tethI ja tevA zubha bhAvanAjJAnathI saMpanna manuSya kriyA na kare tepaNa karmathI pAte nathI. kahyuM che ke - na kammuNA kamma avaMti bAlA, akasmRNA kamma avaMti vIrA mehaviNa lebhamayAvatItA, saMtasiNo ne pakaraMti pAvaM 1 spaSTArtha--ajJAnI mANaso kameM karIne (zubha kyiA karavA vaDe karIne paNa) karmane khapAvatA bhAvanAjJAnavALA nathI. vIra puruSa karma (zubha kriyA ) nahI karyA chatAM paNa kamane khapAve che. buddhivALA mANaso lAbha ne madathI rahita hoya che, tevA saMtoSI che pApakarma karatAja nathI." jahA kumma aMgAI, sae dehe samAhare evaM pAvAi mehAvI, ajhapeNa samAhare che ra che artha_"jema kAcabo pitAnA aMgone pitAnA dehamAMja saMkecI le che, tema buddhizALI mANaso zubha adhyAtmavaDe pApane saMhAra (nAza) kare che." For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapAyarikAA pramANe gurue dharmopadeza Ape, te sAMbhaLIne te brAhmaNe pratibaMdha pAmI parastrIgamananA niSedhane niyama lIdho. guNasuMdarI potAnA rUpane ane saundaryane kRza karavA mATe cAritra laI tapa karavA lAgI. te anukrame svargane sukhane pAmI. A pramANe pUrve varNana karelI ratisuMdarI vigere cAre sakhIo svarge gaI. tyAMthI ccavIne caMpAnagarImAM cAra judA judA zrImaMta gRhasthanI putrIo thaI. te cAre vinayaMdhara nAmanA zreSThI putranI sAthe paraNI. ekadA rAjAe te cArene samAna svarUpavALI joI. jANe ekaja mAtAthI utpanna thayelI hoya tevI samAna lAvaNyavALI jaIne temanA para rAjA mehita thaye, tethI rAjAe vinayaMdhara zreNInI sAthe kapaTa mitrI karI. vinayaMdhara rAjAne mAnIta thavAthI rAjAnA antaHpuramAM paNa svecchAe gamanAgamana karavA lAgyA. ekadA rAjAe vinayaMdharanA hAthathI nIcenI gAthA kAgaLa para lakhAvI. esaora vicakakhaNi, aja ubhaccassa tuhavioasmiA sA rayaNa caujAmA, jAmasahasse va velINa che 1 che bhAvArtha-"vicakSaNa strI ! A Azcarya che ke Aje A bhatyane tArA viyegathI cAra prahAravALI rAtrI paNa hajAra prahara jeTalI lAMbI thaI." A gAthA lakhAvIne rAjAe pitAnI pAse rAkhI. keTalAka divase gayA pachI vinayaMdhara te te vAta paNa bhUlI gaye. pachI rAjAe te gAthA sabhAmAM batAvIne kahyuM ke " A gAthA vinayaMdhare mArA aMtaHpuramAM mokalI che." A pramANe te zreNInI cAra strIone grahaNa karavA mATe rAjAe tenA para beTuM kalaMka mUkI tene kArAgRhamAM nAMkhe, ane tenI cAre strIone pakaDI lAvIne aMtaHpuramAM rAkhI. tyAM te cAre strIo be bhavamAM pALelA zIlavratanA prabhAvathI tathA pativratane lepa na karavAthI atyaMta kadarupI thaI gaI te joIne rAjAe bhaya pAmIne zreSThIne cheDI dIdhe tathA te strIone zIlaprabhAva pRthvI para vistAra pAmyA. ane teo avasare nirmala jJAna kriyArUpa mekSa mAgane ArAdhI sva dinA sukhene bheLavIne mokSanA avyAbAdha sukhane pAmI. A cAra strIonI mAphaka je bhavya ja parama ullAsathI mokSa mAgane ArAdhaze, teo paNa mokSanA sukhe jarUra pAmaze. 190 A dharma jinane kevali prajJasa tema anAdi che, ahiMsA rUpa lakSaNe upalakSya tasa mUla vinaya che satya pratiSThita ehamAM khaMti taNI che mukhyatA, kaMcanAdika tyAgamaya upazama prabhava prabhu bhASatA. 191 For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] sahita zIlanI guptie munidharma AraMbhAdithI, rahita jyAM muni dehane nivaha bhikSAvRttithI kukSisaMbala zuddha dharmo dIsatI guNagrAhitA, nivRtti lakSaNa nirvikArI dharmamAM avireAdhitA. 192 spaSTAthe A jinezvara bhagavaMte kahela dharma anAdi kAlane che. kAraNa ke anAdi kAlathI anaMtI covIsIo thaI gaI. temAM dareka tIrthaMkara pitAnA tIrthanI sthApanA kare tyAre prarUpaNA to tripadInI ja kare che eTale dareka tIrthakara eka ja prakAranA dharmanI prarUpaNA kare che. te dharmane mUla pAyo ahiMsA (saMyama ane tapa) che. kAraNa ke A dharmanuM mUla ahiMsA kahevAya che. athavA pAMca mahAvrata rUpa A dharmamAM paheluM mahAvrata sarva prakAre prANAtipAta viramaNa vrata kahevAya che. ane bAkInA mahAvrato tene ja TakAvanArA kSetranI vADa jevA) che. mATe A dharma ahiMsA rUpI lakSaNathI upalaya eTale oLakhavA lAyaka che. tathA A dharmamAM vinayanI mukhyatA hovAthI te dharma vinayamUla paNa kahevAya che. vaLI satya dayAdi tanA pAyA upara A dharmarUpI mahelanuM maMDANa che. temAM khaMtI eTale kSamA dharmanI mukhyatA che. ahIM krodhanA abhAva rUpa kSamA jANavI. athavA koIe pitAne aparAdha karyo hoya te chatAM paNa tenA upara krodha na karatAM A saMsArI jIve karmane vaza paDelA che mATe bhUlane pAtra che ema jANI tenA upara reSa kare nahi. A rIte kSamA guNane dhAraNa karavAnuM ahIM kaheluM che. vaLI A dharmamAM kaMcanAdikane tyAga karavAno kahyo che. eTale keI paNa jAtano parigraha rAkhavAno niSedha che. temaja A dharma upazama che prabhava (nimitta kAraNa) jemAM eve che, eTale upazama bhAvathI prakaTa thavAnA svabhAvavALo A dharma kahelo cheA pramANe prabhuzrI tIrthaMkara dee kahyuM che. vaLI ahIM kahyuM che ke-nava prakAranI zIyala vratanI gupti athavA vADa sAcavavA pUrvaka muni dharmanuM pAlana thAya che. vaLI A muni dharma AraMbhAdikathI rahita che eTale A muni dharmamAM pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya ane trasakAya ema cha prakAranI kAyane jemAM ghAta thAya tevA kAryone AraMbha kahevAya che, te AraMbha vagerene tyAga karavAnuM kahyuM che. vaLI A dharmamAM kahyuM che ke muni sikSAvRttithI zarIrane nirvAha calAve che. eTale mAdhukarI vRttinA svarUpane jANanAra muni ghera ghera pharIne nirdoSa ane eSaNIya AhAra lAvIne zarIra TakAvavAne mATe vApare che, paNa temAM Asakti rAkhatA nathI. tethI ja A muni dharmane kukSi saMbala kahe che eTale peTane bharavAne mATe nahi paraMtu munivare saMyama dharmanI sAdhanA karI zakAya te muddAthI AhAra grahaNa kare che, vaLI A zuddha dharmamAM guNagrAhitA eTale guNane grahaNa karavApaNuM jaNAya che. A dharma nivRtti lakSaNa eTale jemAM zAMti athavA pApa kAryothI pAchA pharavuM te rUpa lakSaNavALe che, temaja nirvikArI eTale vikAra rahita A dharmamAM kaI paNa prakArane virodha nathI. AvA mahA For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI vijayapaghasaritaprabhAvazAlI jina dharmanuM mAhAsya daSTAMta sAthe TUMkAmAM A pramANe jANavuM- dharmanA mAhAmya viSe. jinadharma samArASya, bhUtvA vibhavabhAjanamAM mAtA siddhisukha ye te, glAdyA maMgalakuMbhavat che 1che artha:-"jinadharmanuM ArAdhana karIne sarva saMpattinuM sthAna thaI jeo siddhisukhane pAmyA che teo maMgaLakaLazanI jema prazaMsA karavAne gya che." | maMgaLakuMbhanuM dRSTAMta ujajayinI nagarImAM risiMha nAme rAjA hatA. te nagarImAM dhanadatta nAme dharmanI rucivALo eka zeTha hato. tene putra rahita satyabhAmA nAmanI strI hatI. ekadA putranI ciMtAthI plAna mukhavALA zeThane joIne satyabhAmAe tene pUchyuM ke "he nAtha ! tamAre ciMtAtura thavAnuM zuM kAraNa che? te kaho." tyAre zeThe putra ciMtAnI vAta kahI. te sAMbhaLIne te bolI ke "he svAmI! sukhane IcchanAra mANase evI ciMtA zA mATe karavI? teNe te A lokamAM tathA paralokamAM sukhane ApanAra dharmanI ja sevA karavI." A pramANene priyAne upadeza sAMbhaLIne tene satya mAnIne harSa pAmele zreSThI puSpAdikavaDe devapUjA karavI vigere aneka dharmakAryo karavA lAgyA. dharmanA prabhAvathI tuSTamAna thayelI zAsanadevIe tene Icchita varadAna ApyuM, tethI satyabhAmAe garbha dhAraNa karyo. anukrame samaya pUrNa thatAM teNe eka putrane janma Apyo. te putranuM svaprane anusAra maMgaLakuMbha evuM nAma pADayuM. te putra anukrame vRddhi pAmI kaLAbhyAsa karavAmAM tatpara thaye. tenA pitA hamezAM devapUjAne mATe puSpAdika levA udyAnamAM jatA, tene niSedha karIne maMgaLakuMbha hamezAM puSpo lAvIne pitAne ApavA lAgyuM. te puthI pitA ane putra ane pUjA karatA hatA. A pramANe dharmAbhyAsa karatA hatA tevAmAM je banyuM te sAMbhaLa caMpApurImAM mahAbAha nAme rAjA hatuM. tene guNAvaLI nAme rANI hatI. te rANIthI utpanna thayelI lAvaNyanA rasanI jANe peTI hoya tevI svarupavAna gelekyasuMdarI nAme tene putrI hatI. te yuvAvasthA pAmI tyAre rAjAe vicAryuM ke "mArI putrIne yogya vara koNa maLaze?" pachI rAjAe pitAnA subuddhi nAmanA pradhAnane bolAvIne kahyuM ke "meM tArA putrane mArI trilokyasuMdarI ApI che temAM tAre kAMI paNa bolavuM nahi." te sAMbhaLI pradhAne ghera jaI vicAra karyo ke "rAjAnI putrI te sAkSAt rati jevI che, ane mAre putra te kuNanA vyAdhivALe che. te jANatAM chatAM huM te bannene yoga zI rIte karuM?" pachI pitAnI buddhithI ja upAya zodhIne pradhAne getradevInI ArAdhanA karI. tyAre devI For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAnAcitAmaNi 180 paNa pratyakSa thaIne bolI ke "he pradhAna! tArA putrane karmanA vipAkathI kuSTa rega thaye che, tethI te maTI zake tema nathI, kemake bhAgya karma avazya bhogavavuM ja paDe che; topaNa tArA kAryanI siddhi mATe tArI bhaktithI prasanna thayelI huM A purIne daravAje rahenAra azvarakSakanI pAse TADhathI pIDA pAmata ane agninI IcchAvALe keIka bALaka lAvIne mUkIza. te bALakane tAre grahaNa kare." ema kahIne devI antardhAna thaI. pachI maMtrIe vivAhanI sAmagrI taiyAra karavA mAMDI, ane te azvarakSakane bolAvIne kahyuM ke "amuka divase je bALaka tArI pAse Ave tene gupta rIte mArI pAse lAvaje." ema kahIne adharakSakane rajA ApI. have te getradevIe paNa ujayinI nagarImAM jaIne puSpo laIne ghara tarapha jatA te maMgaLakuMbhane uddezIne AkAzavANIthI kahyuM ke "A bALaka rAjAnI kanyAne bhADe paraNaze." te sAMbhaLIne maMgaLakuMbha vismaya pAmI ghera Avyo. bIje divase paNa teja pramANe sAMbhaLyuM. tyAre teNe vicAra karyo ke "Aje ghera jaIne A AkAzavANInI vAta pitAne kahIza." Ama vicAra kare che teTalAmAM to tene te devIe caMpApurInI pAsenA vanamAM mUko, eTale te bhamate bhamate azvapALanI pAse gayo. azvapALe tene gupta rIte laI jaIne maMtrIne sa. maMtrIe tene devakumAra jevo rUpavAna joIne harSa pAmI ekAMtamAM rAkhe. ekadA maMgaLakuMbhe sacivane pUchayuM ke "he pitA ! mane paradezIne zA mATe gupta sthAne rAkhe che?" maMtrIe tene kapaTathI kahyuM ke "tane rAjAnI putrI zailokyasuMdarI sAthe paraNAva che; tene paraNIne pachI tuM mArA kuSTanA vyAdhivALA putrane te rAjaputrI Apaje. A kArya mATe tane ahIM lAvavAmAM Avyo che. te sAMbhaLIne maMgaLakuMbha be ke "kuLane kalaMka lagADanAruM akRtya huM zI rIte karuM? mugdha janane kUvAmAM utArIne doraDuM kApI nAkhavA jevuM e akArya huM te nahI karuM.maMtrIe kahyuM ke "re mUrkha ! je A kAma tuM nahIM kare te huM mArA hAthathIja tane mArI nAMkhIza." te bALaka buddhirUpa netrathI vicArIne bolyA ke "huM tamArA kahevA pramANe karuM, paNa rAjA - hastameLApa vakhate je vastu Ape te badhI tamAre mane ApavI." maMtrIe te vAta kabUla rAkhI. pachI lagna divase zubha samaye moTA ADaMbarathI maMgaLakuMbha rAjaputrI sAthe paraNya. tenA hastameLApa samaye rAjAe jAtivaMta pAMca azvo vigere paherAmaNImAM tene ApyA. - vivAha thaI rahyA pachI maMtrI rAjaputrIne tathA maMgaLakuMbhane ghera laI gayo. gheDI vAre maMgaLakuMbha dehaciMtAe javAnuM miSa karIne zayanagRhathI bahAra nIkaLe. tenuM capaLa citta jANune rAjaputrI paNa jaLapAtra laIne tenI pAchaLa gaI. dehaciMtAthI AvyA pachI maMgaLakuMbhane AmaNalmaNa-caLacitta joIne rAjaputrIe pUchyuM ke "he nAtha ! zuM tamane sudhA bAdhA kare che ?" teNe hA kahI, eTale rAjaputrIe dAsI pAse pitAnA gherathI medaka maMgAvIne tene ApyA. te khAtAM khAtAM potAnuM sthAna jaNAvavA maMgaLakaLaza For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 [ zrI vijayapaghasarikRtabolyo ke "ujajayinI nagarInA jaLa vinA A modaka svAdiSTa lAgatA nathI." te sAMbhaLIne rAjaputrIe Azcarya pAmIne vicAryuM ke "ahe! A aghaTanAmaya (asaMgata) vAkya kema bole che?" ema vicArIne teNe patine sugaMdhI tAMbUla ApyuM. pachI pharIthI te dehacitAnA miSe bahAra nIkaLIne azvo vigere laI avaMtI tarapha cAlyo. anukrame avaMtI pahoMcyo. tenA mAbApa tene Avelo joI zakarahita thayA. pachI teNe potAnA mAtapitAne pitAnuM sarva vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. ahIM maMtrIe maMgaLakuMbhane veSa paherAvIne pitAnA putrane rAjaputrI pAse mokalyo. te keDhIo AvAsa bhuvanamAM jaIne zayyA para caDhI rAjaputrIne sparza karavA lAgyo. tene joIne tatkALa te rAjaputrI zayanagRhamAMthI bahAra nIkaLIne dAsIo pAse beThI, ane AkhI rAtrI medayukta citta tyAMja nirgamana karI. prAtaHkALe maMtrIe rAjA pAse jaIne kahyuM ke "he svAmI! mAro putra ApanI putrInA sparzathI kuchI thaye hoya ema jaNAya che. have zuM karavuM?" te sAMbhaLIne rAjA bolyA ke karmanI vicitra gati che. cintayatyanyathA jI, harSapUritamAnasa vidhiSa mahAverI, kurUte kAryamanyathA 9 bhAvArtha--"harSathI pUrNa manavALo thaIne jIva je kArya karavAnuM ciMtave che te A mahAzatru rUpa vidhi anyathA kare che." he maMtrI! AmAM mArI putrIneja deSa che, tArA putrane doSa nathI." evI rIte rAjAe AzvAsana Apelo maMtrI potAne ghera gayo. rAjAe putrInA deSane lIdhe krodhathI tene potAnI pAse AvavAne niSedha karyo. ekadA pitAne krodha zAMta thaye, tyAre te pitAnI pAse jaIne bolI ke "he pitA ! mane puruSane veSa Ape. huM ujajayinI gayelA mArA patine maLIne mAruM kalaMka dUra karIza." rAjAe tene anumati ApI, eTale te keTalAka sinya sahita siMha nAmanA sAmaMtanI sAthe ujajayinI gaI. ujayinInA rAjAe caMpApurIne rAjaputra AvyAnA samAcAra jANI tene rahevA mATe mahela vigere ApI tene satkAra karyo. ekadA pitAnA utAra pAsenI pANI pIvA jatA potAnA pitAnA nAmAMkita azvo joIne teNe pitAnA sevakane tenI pAchaLa mokalI te azvanA svAmInuM ThAma vigere pUchAvyuM. te mANasanA mukhathI tene haju jJAnane abhyAsI jANIne teNe sarva chAtra sahita tenA adhyApakane jamavAnuM nimaMtraNa karyuM, eTale adhyApaka sarva chAtre laIne jamavA AvyA. tenI aMdara pitAnA bhartArane joIne te rAjaputrI bahu harSa pAmI. pachI sarvanuM azana vasanAdivaDe sanmAna karIne te kumArarUpa rAjaputrIe adhyApakane kahyuM ke "A chAtramAM kaI paNa mAruM For Personal & Private Use Only www.Jainelibrary.org Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanA ciMtAmaNi ] vRttAMta jANatA hoya te tamArI AjJAthI kahI batAve tema kare." te sAMbhaLIne adhyApake tenuM vRttAMta je jANatA hoya tene kahevAnI AjJA ApI; eTale maMgaLakuMbhe te purUSaveSane dhAraNa karanAra pitAnI priyA che, ema oLakhIne siMha sAmaMta vigere sarvanA sAMbhaLatAM pitAnA vivAha vigerenuM pUrva vRttAMta kahyuM. te sAMbhaLIne rAjaputrIe siMhasAmaMtane kahyuM ke "Aja mAre pati che, ane tene zodhavA mATe ja huM purUSano veSa dhAraNa karIne ahIM AvI chuM." siMha sAmaMte kahyuM ke "je teja tAro pati hoya to tuM nizaMkapaNe tenI sevA kara." pachI e vAta rAjAne jaNAvIne tenI AjJAthI kyasuMdarI strIne veSa dhAraNa karI pitAne sAsare gaI, ane tenI sAthe maMgaLakuMbha vilAsa karavA lAgyo. ekadA gelekyasuMdarInI preraNAthI maMgaLakaLaza rAjAnI AjJA laIne caMpAnagarIe gayo. rAjA paNa pitAnI putrInA mukhathI tenuM sarva vRttAMta sAMbhaLIne harSita thaI be ke "he putrI ! teM tAruM kalaMka dUra karyuM." pachI rAjAe pilA duSTa kArya karanAra maMtrIne mAravAne hukama karyo. te vakhate maMgaLakaLaze vinaMti karIne tene choDAvyo. pachI putrarahita evA te rAjAe maMgaLakaLazane rAjya para besADI pote yazabhadrasUri pAse dIkSA grahaNa karI. maMgaLakaLazane rAjyanuM pratipAlana karatAM jayazekhara nAmane putra thaye. ekadA jayasiMha nAmanA AcAryane udyAnamAM AvelA sAMbhaLIne maMgaLakalaze priyA sahita guru pAse jaI temane vaMdanA karI. temanI dezanA sAMbhaLyA pachI maMgaLakaLaze pUchayuM ke "guru! huM kyAM karmathI AvA prakAranI vivAhaviMDabanA pAmyo? tathA kayA karmathI mArI priyAne dUSaNa prApta thayuM?" sUrie kahyuM ke "pUrve kSitipratiSTha puramAM somacaMdra nAme eka kuLaputra rahete hato. tene zrIdevI nAmanI patnI hatI, ane jinadeva nAmane eka zrAvaka mitra hatuM. ekadA dhanakAMkSI jinadeva dhana upArjana karavAnA hetuthI dezAMtara javA taiyAra thaye; te vakhate teNe pitAnA mitra semacaMdrane potAnuM dhana sAta kSetramAM vAparavA mATe ApyuM. tenA gayA pachI semacaMdra mitranA kahevA pramANe tenuM dravya sAta kSetramAM kha. teja puramAM zrIdevInI eka bahenapaNI bhadrA nAmanI hatI. tene pati keIka karmathI kuSTI thaze. te vAta bhadrAe eka vakhata pitAnI sakhI zrIdevIne kahI. tyAre zrIdevIe hAsya karIne kahyuM ke "he sakhI ! tArA saMgathI tAre pati kuSTI thaye." te sAMbhaLIne bhadrA pitAnA manamAM ati duHkhI thaI. te jANIne thoDI vAre zrIdevI belI ke "he sakhI ! kheda na karIza, meM te tane mazkarImAM kahyuM che." ema kahIne teNe bhadrAne AnaMdita karI. pachI sAdhunA saMgathI tame daMpatI zrAddhadharma pAmI tenuM pAlana karI samAdhivaDe kALa karIne saudharma devalokamAM utpanna thayA. tyAMthI AyuSya pUrNa thatAM eNvIne semacaMdrane jIva tuM rAjA thaye, ane zrIdevIno jIva dailokyasuMdarI thaye. teM pUrvabhave paradravyathI - puNya upArjana karyuM hatuM tethI A bhavamAM bhADAvaDe tuM rAjaputrIne paraNya, ane A zrelekyasuMdarIe hAsyathI paNa sakhIne kalaMka ApyuM hatuM, tethI A bhave kalaMka prApta thayuM. For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 [ zrI vijyapaghasarikRtaA pramANe gurunA mukhathI pitAne pUrva bhava sAMbhaLIne virakta thayelA te daMpatIe pitAnA putrane rAjya soMpIne guru pAse dIkSA lIdhI. pachI aticAra rahita cAritranuM pAlana karIne aMte te banne kola karIne brA devalokamAM devatA thayA. tyAMthI cavIne anukrame avyaya, ajara, abhaya ane samagra AtmasaMpattinA AvirbhAva5 mokSapadane pAmaze. A rIte zrI jinadharmanuM mahAtmya niraMtara yAda karIne parama u9lAsathI tenI sAvikI ArAdhanA karanArA sarala ane yatanA pAlaka bhavya jIve jarUra siddhipadane pAme che. dharmakarmamAM ayatanA (ajayaNAne ane daMbhane tyAga karavAnI bInA dRSTAMta sAthe daMbhate nanvayatnana, tapeDanuSThAnamAdatam tatsarva niSkalaM zeya-mUSakSetravarSaNam che ? artha -" tapa anuSThAnAdi nizcaye je ayatanAvaDe ane daMbhathI karavAmAM Ave te te sarva ukhara (khArI) jamInamAM vRSTinI jema niSphaLa jANavAM." te upara sujajasirinI kathA che te A pramANe- sujjasirinI sthA. avantI nagarI pAse zaMbuka nAmanA kheTane viSe sujajaziva nAme eka brAhmaNa raheto hato. te daridrI ane nirdaya hato. tenI strI yajJayazA anyadA garbhavatI thaI prasUti samaye prasavanI vedanAthI te marI gaI. teNe eka kanyAne janma Ape hato. tenuM nAma sujajasiri rAkhyuM hatuM. A sujajasirino jIva pUrva bhave ke rAjAnI rANI hato. te rANIe potAnI zekanA putrane mArI nAMkhavAno vicAra karyo hato, tethI A bhave tenI mAtA janmatAMja mRtyu pAmI. anukrame te putrI ATha varSanI thaI tevAmAM bAra varSane duSkALa paDe; eTale AjIvikA mATe te sujajaziva brAhmaNa "putrIne laIne paradeza cAlyo. mArge jatAM ke gAmamAM goviMda nAme eka brAhmaNa rahete hato. tene ghera teNe sujajasiri vecI. anukrame te goviMda paNa nidhana thayuM. ekadA tene ghera kaI mahiyArI gerasa vecavA AvI. tenI pAsethI goviMdanI strIe cekhAne badale gerasa lIdhuM. ane cokhA lAvavAne mATe sujajasirine gharamAM mokalI. te gharamAM jaI Ama tema joIne pAchI AvI ane belI ke "cekhA kyAM che? meM to kayAMI joyA nahI." te sAMbhaLIne goviMdanI strI pite gharamAM gaI te gharanA eka khuNAmAM tenA moTA putrane kaI vezyA sAthe kIDA karatAM joye. te putre tene AvatI jeIne tiraskAra karyo, tethI te mUcha pAmI gaI. goviMdane tenI khabara paDatAM teNe zIta upacArathI tene sajaja ( sAvadhAna) karI. Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] eTale te strIne jAti smaraNa jJAna thavAthI teNe pitAne pUrvabhava jANIne kahI batAvyo. te sAMbhaLIne goviMde pitAnI strI sahita dIkSA grahaNa karI. A samaye zrI gautamasvAmIe zrI mahAvIra svAmIne praNAma karIne pUchayuM ke "he bhagavaMta! teNe pitAne pUrvabhava zo kahI batAvyo ke jethI goviMdane paNa vairAgya upa?" eTale bhagavAna bolyA ke "te strIe lAkha nI pahelAnA bhAvamAM dharma karatAM daMbha karyo hato. pUrve te kSitipratiSTha nagaranA rAjAnI rUpI nAmanI putrI hatI. te putrInuM pANigrahaNa thayuM ke tarata ja tene pati mRtyu pAmyA eTale te rupI vidhavA thavAthI teNe zIlanA rakSaNa mATe ciMtAmAM praveza karavA pitAnA pitAnI pAse rajA mAgI. rAjAe kahyuM ke "he putrI ! citAmAM praveza karavAthI pataMganA mRtyunI jema niSphaLa maravApaNuM che, tethI tuM te vAta choDI daIne jainadharmamAM rakta thaI zIlavratanuM pAlana kara." te sAMbhaLIne rupIe bhAvathI zIla aMgIkAra karyuM. anyadA te rAjA putra rahita maraNa pAmyA, eTale pradhAnee te putrIneja gAdI para besADI, ane tene rupIrAjAnA nAmathI bolAvavA lAgyA. anukrame rupI yuvAvasthA pAmI. tenA zarIramAM kAmadeve praveza karyo. ekadA sabhAne viSe zIlasannAle mane maMtrI beThA hatA tenI sAmuM pIe sarAga daSTie joyuM. te maMtrIe paNa tenA cittane abhiprAya jANI lIdho eTale zIlabhaMgathI bhIru. maMtrI gupta rIte nagaranI bahAra nIkaLI gayo ane vicArasAra nAmanA keI bIjA rAjAne sevaka thaIne rahyo. ekadA te rAjAe maMtrIne pUchayuM ke "te prathama je rAjAnI sevA karI hatI tenuM nAma tathA tAruM kuLa, jAti, nagara vigere kahe." maMtrIe kahyuM ke "meM je rAjAnI prathama sevA karI hatI tenI A mudrA juo. bAkI tenuM nAma te bhejana karyA pahelAM levuM yogya nathI; kemake je bhejana agAu tenuM nAma levAmAM Ave to te divasa anna vinAne jAya che." te sAMbhaLIne rAjA vismaya pAmyo, eTale tarataja sabhAmAM bhejanasAmagrI maMgAvI, hAthamAM kavaLa laIne maMtrIne kahyuM ke "have te rAjAnuM nAma le." jyAre maMtrIe "pIrAjA" e pramANe nAma kahyuM ke tarataja "zatrurAjAe ApanA nagarane ghere ghA che" e vAkya rAjAe sAMbhaLyuM. tatkAla kavaLa nAkhI daIne rAjA yuddha karavA gayo. paraspara moTuM yuddha cAlyuM. te vakhate yuddhanuM nivAraNa karavA mATe zIlasannAha paNa tyAM gayo. tene mAravA mATe zatrunA subhaTa tenI sanmukha AvyA. temane zAsanadevIe khaMbhita karyA, ane AkAzavANI karI ke "nametu zIlasannAhAya brAcaryaratAya "brahmacaryamAM Asakta evA zIlasannAhane namaskAra che ema belI devatAoe zIlasannAha upara puSpanI vRSTi karI. zIlasAha te vAkya sAMbhaLIne vicAra karavA lAge eTale tarata ja tene jAtismaraNa thayuM. ane avadhijJAna paNa prApta thayuM. tatkALa teNe paMcamuSTi leca karI cAritra aMgIkAra karyuM. pachI te muninA upadezathI te banne rAjAo baMdha pAmI yuddhathI nivRtta thayA. pUrvabhavamAM zIlasannAha muni sAvaya vacana bolyA 25 For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zrI vijyapaghAsarikRtihatA, tethI tenA prAyazcitta mATe temaNe maunavrata dhAraNa karyuM. zIlasannAha muni vihAra karatAM karatAM ekadA pI rAjAnA nagaranI bahAra udyAnamAM AvyA. temane vAMdavA mATe pI rAjA sAmantAdika sahita udyAnamAM Avyo. tyAM gurunI dezanA sAMbhaLIne pIrAjAe dIkSA grahaNa karI. anukrame zIlasannAha muni sametazikhara gayA. tyAM jinezvarene vaMdanA karIne eka zilApaTTa upara saMthAro karI saMlekhanA karavA taiyAra thayA. te vakhate spI sAdhvI belyA ke "he guru! mane paNa saMlekhanA karo." guru bolyA ke "bhavasaMbaMdhI sarva pAponI AlocanA laIne zalya rahita thayA pachI IcchitakArya kare, kemake jyAM sudhI zalya gayuM na hoya tyAM sudhI bahu bhava bhramaNa karavuM paDe che. ahIM eka daSTAMta kahuM te sAMbhaLa-"keIka rAjAnA azvanA pagamAM khIle vAgyuM hatuM, teno nAne sarakho kakaDo aMdara bharAI rahyo hato, tethI te azva ati kRza thavA lAgyo. rAjAe tene mATe aneka upacAra karyA paNa te niSphaLa gayA. pachI eka kuzaLa puruSe te adhanA AkhA zarIre AchA AchA kAdava paDe eTale je ThekANe zalya hatuM te bhAga upasI Avyo. te joIne te puruSe temAMthI nakhaharaNIvatI te zalya kADhI nAkhyuM. eTale te azva svastha thayo." vaLI he sAdhvI ! bIjuM dRSTAMta kahuM te sAMbhaLo-"eka tApasa hatuM. teNe ekadA ajANyuM phaLa khAdhuM, tethI te rogagrasta thayuM. pachI davA mATe vaidya pAse gayo. vaidhe zuM khAdhuM che? ema pUchayuM tyAre tApase satya vAta kahI dIdhI; tethI te vaidya tene vamana tathA virecana ApIne sAjo karyo. A pramANe sAMbhaLIne te spI sAdhvIe mAtra eka daSTivikAra (zilasannAha sAmuM vikAra daSTie joyuM hatuM te) vinA bIjAM sarva pApanI AlocanA lIdhI. gurue kahyuM ke "prathama sabhAmAM te mArI sAmuM sarAga daSTie joyuM hatuM tenI AlocanA kara." te bolI ke "te te meM sahaja nirdabhapaNe joyuM hatuM" te sAMbhaLIne gurUe tene upadeza ApavA mATe lamaNA rAjaputrInuM dRSTAMta A rIte kahI saMbhaLAvyuM ke gaI utsarpiNImAM kSitipratiSTha nAmanA nagarane viSe jaMbudADima nAmanA rAjanI lakSamaNuM nAme yuvAna putrI hatI. te svayaMvara maMDapamAM eka gya patine varI. tenA pANigrahaNa vakhate cerImAMja teno pati akasmAta maraNa pAme; tethI lakSamaNa ati duHkhathI vilApa karavA lAgI. tenA pitAe tene zikhAmaNa ApI ke "he putrI ! karmanI vicitra gati che, mATe vilApa karavAthI zuM maLavAnuM che? tethI tuM jIvita payata zIlanuM pAlana kara." ItyAdi kahIne rAjAe tene zAMta karI. ekadA zrIjinezvara te rAjAnA udyAnamAM samavasaryA. bhagavAnanI dezanAthI bedha pAmIne rAjAe putrI sahita dIkSA grahaNa karI. lakSamaNa sAthvI pitAnI guruNI (pravattinI) pAse rahIne saMyama pALavA lAgI. ekadA guNIjI (mahattarA) nA kahevAthI te vasati zodhavA gaI. tyAM cakalAnA mithunane cuMbanAdi pUrvaka kAmakrIDA karatuM joIne teNe vicAryuM ke "patithI viga pAmelI mane dhikkAra che! ahe! A pakSIo paNa prazaMsA karavA lAyaka che ke jeo sAthe rahIne niraMtara kIDA kare che. 1 dharmadezanAdi zubha nimitta vinA na bolavuM e pramANenuM maunavrata jANavuM. 2 bhASAmAM "nareNuM kahevAmAM Ave che. For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18pa dezanA ciMtAmaNi ] ahi ! zrI jinezvaree Ano sarvathA niSedha kema karyo haze? jarura zrI jinendro avedI havAthI vededayanA vipAkathI ajANyA hovA joIe." AvA vicArathI teNe jinezvaramAM ajJAnadoSa pragaTa karyo ane dAMpatyasukhanI prazaMsA karI. pachI tarataja pitAnuM sAdhvIpaNuM yAda AvavAthI te pitAne niMdavA lAgI ke "arere ! meM mAruM vrata phegaTa khaMDita karyuM ! A pApanuM prAyazcitta guru pAse jaIne lauM." ema nirNaya karatAM vaLI vicAra Avyo ke "huM bAlyAvasthAthI ja zIlavatane pALanArI rAjaputrI chuM, tethI sarva lokanI samakSa A niMdavA lAyaka duSkarmanuM zI rIte prAyazcitta laI zakuM? tema karavAthI te mArI Aja sudhInI je zILaprazaMsA che te naSTa thAya, mATe anyanI sAkSInuM zuM kAma che? AtmAnI sAkSIe je karavuM teja pramANa che." ItyAdi vicAra karIne te sAdhvIe guru pAse prAyazcitta lIdhA sivAya pitAnI meLeja prAyazcitta chaThTha, aThThama, dazama, AMbila, navI vigere aneka tapasyAo cauda varSa paryata karI, soLa varSa sudhI mAsakSapaNa karyA ane vaza varSa sudhI niraMtara AMbila karyA. ekadA teNe vicAryuM ke "meM ATalI badhI tapasyA karI, paNa tenuM sAkSAt phaLa to meM koI paNa joyuM nahIM," ItyAdi ArtadhyAna karatAM te mRtyu pAmIne eka vezyAne ghera ati rupavatI dAsI thaI. tenuM rupa jaIne sarva kAmI puruSe teneja IcchavA lAgyA. pitAnI putrIne joyAM chatAM paNa tenI keI IchA karatuM nathI, ema joIne akka reSa pAmIne vicAravA lAgI ke A rupavatI dAsInAM kAna, nAka ane hoTha kApI nAkhavA gya che." teja rAtrie kaI vyaMtara devatAe te dAsIne UMghamAM akkAnA vicAranuM svapna ApyuM, tethI bhaya pAmIne te dAsI prAtaHkALe tyAMthI bhAgI. bhamatAM bhamatAM cha mAsa vyatIta thayA tyAre keI gRhasthanA putre tene potAnA gharamAM rAkhI. ekadA te zreSThInI patnIne IrSyA AvavAthI teNe krodhavaDe te dAsI UMghI gaI hatI tyAre tenA guhyA sthAnamAM leDhAnI keza nAMkhI, tethI te dAsI mRtyu pAmI. zeThANIe tenA zarIranA TukaDe TukaDA karIne gIdha vigere pakSIone khavarAvI dIdhA. zreSThIe te vRttAMta jANyuM eTale vairAgya pAmIne tarataja cAritra lIdhuM. te dAsI ghaNA bhavamAM bhramaNa karIne naradeva (cakravatI)nuM strIratna thaI, tyAMthI marIne chaThThI narakamAM gaI, tyAMthI zvAna nimAM upajI. aneka vAra maraNa pAmIne nidhana brAhmaNapaNuM pAmI. pachI anukame vyantarapaNuM, brAhmaNapaNuM, naraka gamana, sAta bhava sudhI pIDA, manuSya, mAchalI ane anArya dezamAM strIpaNuM pAmI, marIne chaThThI narake gaI. tyAMthI nIkaLI kuSTi manuSya thaI pachI pazu ane sarSa nimAM utpanna thaI marIne pAMcamI narake gaI. ItyAdi cAre gatimAM paribhramaNa karIne te lamaNAne jIva padmanAbha svAmInA vArAmAM keIka gAmamAM kubaDI strI thaze. tene tenA mAbApa avinItapaNAne lIdhe gharamAMthI kADhI mUkaze. pachI tene araNyamAM bhramaNa karatAM kAMIka puryodayathI zrI padmanAbha prabhunA darzana thaze. tyAM te pitAnA karma vipAkane prazna karaze, tyAre prabhu sarva vRttAnta kaheze. te sAMbhaLIne te mujjA vairAgya pAmI dIkSA leze. pachI pUrvanAM sarva duSkatanI AlocanA pratikramaNa karIne samAdhivaDe kevaLajJAna pAmI siddhi pAne pAmaze." iti maNa sAThavI prabaMdha: For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vijyaparikRtaA pramANe zIlasannAha munie kahelo vRttAMta sAMbhaLyA chatAM paNa rupI sAdhvI belI ke "he guru ! mArAmAM kAMI paNa zalya nathI." A pramANe kahevAthI teNe mAyAvaDe karIne paNa strIpaNuM upArjana karyuM. gurue tene ayogya jANIne saMlekhanA na karAvI ane pite eka mAsanI saMkhanA karI, kevaLajJAna pAmIne mekSe gayA. rupI sAdhvI virAdhaka bhAve mRtyu pAmI vivukumAra nIkAyamAM devI thaI, tyAMthI cavIne zyAma aMgavALI ane kAmavAsanAthI vihaMLa evI keI brAhmaNanI putrI thaI, tyAMthI narakamAM gaI tyAMthI nIkaLI tiryaMca thaI. evI rIte traNe uNuM lAkha bhava sudhI paribhramaNa karIne manuSya bhava pAmI pravrajyA grahaNa karI sAdhupaNAnA guNane pAmI, paraMtu pUrvanI mAyAne lIdhe tyAMthI kALa karIne IndranI agramahiSI (IMdrANI) thaI, tyAMthI cyavIne geviMdanI strI thaI, ane A bhavamAM cAritra pAmIne mekSe gaI." Iti rupI zramaNI saMbaMdha. - have pelI sujasiri goviMdanA gharamAM rahetI, tyAMthI tene lobha pamADIne eka AbhIrI pitAne ghera laI gaI. tyAM dUdha dahIM vigere khAIne te manahara rupavALI thaI. tene pitA je sujajaziva hato te manuSya ane pazune kaya vikraya karavAvaDe pAMca mahera meLavI pharate pharate ekadA rAtri rahevA mATe AbhIrIne ghera AvyuM. tyAM pitAnI putrI sujajasirinA rupathI meha pAmIne ghaNAM dravyane vyaya karI tene paraNyA. ekadA be sAdhune jaIne sujajasirinAM netramAM jala bharAyuM. tenuM kAraNa tenA patie pUchyuM tyAre te belI ke "mArA svAmI viMdanI patnI AvA ghaNA sAdhuone pratibhAbhIne paMcAMga namaskAra karatI hatI, tenuM smaraNa thavAthI mane zeka thAya che." te sAMbhaLIne sujajazive tene pitAnI putrI tarIke oLakhI ane teNe paNa pitAnA pitA tarIke sujajazivane oLakhe; tethI te bane lajijata thayA. pachI te bane agnimAM baLI maravAno nizcaya karI citA khaDakIne temAM peThA, paNa kASTa nirvAhaka jAtinAM hevAthI agni paNa bujhAI gaye. lekee temane atyaMta tiraskAra karyo, eTale teo tyAMthI cAlI nIkaLyA. anukrame eka muni maLyA, eTale temanI pAse sujajazive dIkSA lIdhI. sujajasiri garbhavatI hatI, tethI tene dIkSA ApI nahI. pachI te garbhanA duHkhathI vicAra karavA lAgI ke "A garbhane vividha prakAranA kSArAdikanA upAyathI pADI nAkhuM." ItyAdi raudradhyAna karatI satI prasavanI vedanAthI maraNa pAmIne chaThThI narake gaI. tenA garbhathI navA janmelA putrane kaI kUtarAe mukhamAM laIne eka kuMbhAranA cakra upara mUko. kuMbhAre tene putra tarIke rAkhe. tenuM nAma susaDha pADayuM. anukrame te yuvAvasthA pApe. ekadA te susaDha muninA upadezathI bedha pAmI dIkSA grahaNa karI; paraMtu tapazcaryAdimAM temaja vratanuM AcaraNa karavAmAM ne kriyAmAM te zithilAcArI tha. gurue tene ghaNe upadeza Ape, te paNa teNe zithilapaNuM choDayuM nahI. chevaTe te kALa * baLa-saLage nahI evI jAtanAM. For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] karIne pahelA devalokamAM sAmAnika devatA thaze. tyAMthI cyavone te bharatakSetramAM vAsudeva thaze, tyAMthI sAtamI narake jaIne hAthI thaze, tyAMthI anantakAmAM utpanna thaze. ItyAdi bahu kALa sudhI bhamIne ane te siddhapadane pAmaze." A susaDhanI kathA nizItha sUtramAM kahelI che, te ahIM TuMkAmAM prasaMge kahevAmAM AvI che. uttama jIve AlocanA letI vakhate niraMtara kuTilapaNAno avazya tyAga kare. AgamanA arthane jANanAra puruSoe AlocanA devI temaja levI, kemake AlocanAnI IcchA mAtra paNa zubha phaladAyaka che." A hakIkatane lakSyamAM rAkhIne jayaNA vagere sAdhana sahita dharmanI ArAdhanA karanAra sarala bhavyAtmAo jarUra zivapura (mokSa) nA avyAbAdha sukhane pAme che. ahIM mokSanagaranuM bIjuM nAma zivapura paNa kahyuM che. jema zrItIrthaMkara devee manuSya bhavAdinI durlabhatA kahI che, tema pAMca "zakAranI' paNa durlabhatA jaNAvI che. temAM zivapurane paNa gayuM che. te pAMca zikAranI bInA zrIgaNadhare kahelI nathI chatAM bhavya jIvone bahuja hita karanArI che. tethI TUMkAmAM A pramANe jaNAvuM chuM che durlabha paMcaka (1) zrI zatruMjya mahA tIrtha, (2) zivapura-mekSa, (3) zetruMjI nadI, (4) zAMtinAtha jina ane (5) zanidAna-munidAnanuM vivaraNa. zatruMjaya zivapura, nadI zatruMjyAbhidhA che zrI zAMti zaminAM dAna, zikArA paMca durlabhAya che ? parama tAraka pUjya zrItIrthaMkara dee AraMbha samAraMbhamaya vividha pravRttiothI bharelA pravRttimaya jIvana karatAM nivRttimaya jIvanane muktipada meLavavAnAM aneka sAdhanamAM uttama sAdhana tarIke pharamAvyuM che. e to anubhava siddha che ke pravRttinAM lobhAdi sAdhanene dUra karIe ane parama prabhAvazAlI zrItIrtha sevAdi uttama sAdhane sevIe te ja nivRttimaya jIvana pAmI zakAya. AvA aneka muddAone dhyAnamAM rAkhI pUrvAcArya bhagavaMtae jema daza daSTate manuSya bhavanI ane temAM paNa anukrame-dharmazravaNa, zraddhA, saMyama, ane tenI sAdhanAmAM Amika virya pheravavuM-A cAranI durlabhatA jaNAvI che, tevI ja rIte pAMca zikAra ( je padArtha vAcaka zabdanI zarUAtamAM "za" Ave tevA pAMca padArtho)nI dulabhatA jaNAvI che. samajavAnuM ema che ke-mahAbhAgyodaye kAyamanI nivRttine ApanAra A pAMca maLI zake che. te pAMca ane temanuM svarUpa A pramANe samajavuM - 1 zatruMjaya, 2 zivapura-mekSa, 3 zatruMjayA nadI, 4 zAMtinAtha prabhunuM pUjana ane 5 zamione-munIone dAna. 1-zatruMjaya tIrtha-je dvArA saMsAra samudra tarI zakAya te tIrtha kahevAya. tenA cAra bheda A pramANe samajavA For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapadyasUrikRta(1) nAma tIrtha-koInuM tIrtha evuM nAma pADIe te puruSa, nAma nikSepAnI apekSAe (nAmanu) tIrtha kahevAya. (2) sthApanA tIrtha--tIrthane nakaze, jema zrI zatruMjayAdi tIrthanA pada chabI vagere. (3) dravya tIrtha-bIjAo (anya dhArmika) jene tIrtha tarIke svIkAre che, evA laukika tIrtho, ke jeo bAhya malane dUra kare paNa AMtara mela (karmathI thayelI jIvanI malinatA)ne dUra karI zake nahi. (4) bhAva tIrtha-je sakala karmamalane dUra karI TheTha mukti sudhInA paNa lAbha ApavAne samartha hoya evA anaMta tIrthakara gaNadhara samalaMkRta zrI zatruMjaya vagere pavitra tIrtha, kalyANabhUmi vagere pavitra sthaLo. - zrutakevalI bhadrabAhu svAmI tathA pUjya zrIjinabhadragaNi kSamAzramaNa mahArAje A bAbata spaSTa kahyuM che ke karmono kSaya, upazama, kSapazama jema dravya, kAla, bhava, bhAva nimitta thAya che, tema uttama kSetranA nimitte paNa thaI zake che. vaLI e paNa jagajAhera che ke zArIrika sudhAraNAne mATe jema davAkhAnA vagere sAdhana che tema mAnasika sudhAraNAne mATe eTale manane nirmala banAvavA mATe ane zAMtimaya jIvana gujAravA mATe zrI zatruMjayAdi tIrthabhUmi Adi pavitra sthaLo viziSTa sAdhana che. AThamA aMga tarIke prasiddha evA zrI aMtakRdazAMga sUtramAM kahyuM che ke -ghaNAe munivaro vagere "jJA sene siddhA' eTale saMyamAdinI sAdhanA karI A tIrtha bhUminAM sparzana, darzana, dhyAnAdithI sakala karmasamUha dUra karI muktipadane pAmyA. zailaka rAjarSi, ane jeone bAlabrahmacArI zrIneminAtha prabhune vAMdIne AhAra karavAno niyama hate evA pAMca pAMDee jyAre zrI revatAcalanA rastAmAM sAMbhaLyuM ke zrI neminAtha prabhu nirvANa pada pAmyA tyAre vIsa koDa munivara ane kuMtI mAtAnI sAthe te yudhiSThira, bhIma, arjuna, sahadeva ane nakula e tIrthoddhAraka pAMca pAMDe, A zrI zatruMjaya girinI upara mahAlAbhadAyI aNazaNa karI, kSapaka zreNimAM ArUDha thaI, cAre ghAtI karmone khapAvI, kevalI thaIne, yoga niSedha karI zilezI avasthAmAM aghAtI karmajjane bALI siddhi padane pAmyA, ema zrI jJAtAsUtramAM kahyuM che. citrI pUname pAMca koDa munivarenI sAthe zrIpuDarika gaNadhara tathA traNa koDa munivaronI sAthe (mahAsatI sItAjInI pachI dIkSA grahaNa karanAra) zrI rAmacaMdrajI vagere ghaNae bhavya juvo A zrI zatruMjaya tIrthamAM siddhipada pAmyA. 1. emanuM bIjuM nAma RSabhasena che, te zrI bharatarAjAnA pahelA putra ane zrI RSabhadeva svAmInA pahelA gaNadhara jANavA. For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] A tIrthanAM 21 nAmo A pramANe atimukta munie nArada RSinI AgaLa kahyAM che -1 siddhakSetra, 2 tIrtharAja, 3 marUdeva, 4 bhagIratha, 5 vimalAki, 6 bAhubali, 7 sahasa kamala, 8 tAladhvaja, kadaMba, 10 zatapatra, 11 nagAdhirAja, 12 aSTottarazatakUTa, 13 sahasapatra, 15 DhaMka, 15 lauhitya, 16 kapardi nivAsa, 17 siddhizekhara, 18 zatruMjaya 19 muktinilaya, 20 siddhiparvata ane ra1 puMDarIka. A zrIsiddhagirimAM pAMca sajIvana kuTe che, jyAM rasakapikA (kuI ratnanI khANa, divya auSadhi, kalpavRkSa vagere divya padArtho rahelA che, temanAM nAma A pramANe jANavA1. Dhaka, 2. kadaMba, 3. keTI (kapardi) nivAsa, 4. lauhitya ane 5. tAladhvaja. A zrI siddhagiri avasarpiNInA pahelA ArAmAM 80 jana pramANu, bIjA ArAmAM 70 ejana pramANa, trIjA ArAmAM 60 ejana pramANa, cothA ArAmAM 50 jana pramANa hatuM ane hAla pAMcamA ArAmAM 12 jana pramANa che. te paNa vistAramAM ghaTata ghaTate chaThThA ArAmAM 7 hAtha pramANa raheze. yugadIza prabhu zrI AdidevanA samayamAM A zrI siddhagirine vistAra mUlanA bhAgamAM 50 ejana pramANa ane uparanA bhAgamAM daza ejana pramANe hatA. ane A girirAja 8 yojana pramANa uMce hate. AvatI covIzImAM zrI zreNika rAjA vagerenA ja panAbha Adi nAme tIrthakara thaze. teo paNa ahIM samavasaraze (padhAraze). temaja vartamAna covIzInA vIza tIrthakaro paikI zrI neminAtha prabhu sivAyanA tevIse tIrthakare ahIM padhAryA hatA. ahiMyA A avasarpiNImAM zrI RSabhadeva prabhunI kevalI avasthAmAM ArIsA bhuvanamAM anitya bhAvanA bhAvI kevalI thanAra " nito mavAra thaIne jaI ' ema suNI sAvaceta rahenAra, corAsI lAkha pUrvanA AyuSyavALA ane eja bhave muktipada pAmanArA, zrI bharata cakravatIe ahIM eka yojana pramANa ratnamaya vizAla maMdira baMdhAvyuM hatuM. temAM sonAnI tathA rUpAnI bAvIsa pratimAo hatI. mULa nAyaka tarIke ratnamaya zrI RSabhadeva bhagavaMtanI pratimA hatI. ane te maMdirane pharatI bAvIza devakulikA (deDIo) hatI. pahelAM ahIM bIjAM paNa tevAM ghaNAM daherAM hatAM, jemAM bAvIza tIrthakara devanI lekhyamaya pratimAo ane pAdukAo hatI. mahArAjA zrI bharatanI jema ahIM zrI bAhubalijIe paNa samavasaraNane dekhAva sahita "zrImarUdevI prasAda" nAmanuM daherAsara baMdhAvyuM hatuM. tema karavAmAM cheTethI zrI marUdevI mAtAjI hAthInI aMbADI upara beThA beThA samava 1-rAjA zreNika prabhu zrI mahAvIra devanA paramabhakta hatA. kSAyika samyaktva pAmyA pahelAM garbhiNI hariNIne zikAra karavAthI rAjA zreNike narakAyuSyane baMdha paDe; jethI hAla te pahelI narakamAM che. 84 hajAra varSanuM jIvana pUruM karI te tIrthakara thaze. For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ( zrI vijyapadhasakRitasaraNanI Rddhi joIne tyAM ja kaI rIte uttama bhAvanA bhAvI kevalI thaI muktipada pAmyA? -A hakIkata jaNAvavAne muddo hato. Atmika vikalAsa vadhAranAra, parama prabhAvaka A tIrthanI bhUmimAM be karoDa munivaronI sAthe vidyAdhara rAjarSi-zrI nami ane vinami munirAja tathA draviDa ane vArikhilI (la) munivare daza karoDa munirAjanA parivArathI parivarIne siddhipada pAmyA. zrI nArada munirAja ahIM 91 lAkha munivarenA sAthe ane sADI traNa karoDa munivaranA parivAra sAthe zrI zAMba ane prazna munirAja vagere bhavya jIve ahIM siddhipada pAmyA. A ja girirAjanI ArAdhanA karIne zrI RSabhadeva prabhunA vaMzanA sUryayazAthI mAMDIne sagara cakavatI sudhInA ghaNAe rAjA vagere AMtare AMtare sarvArthasiddhimAM jAya, e krame siddhipada pAmyA hatA. temaja zukarAjA vagere asaMkhyAtI kaDAkoDI pramANa bhavya jIve paNa A ja tIrthanI sAdhanAthI paramapada pAmyA hatA. zrI ajitanAtha ane zrI zAMtinAtha prabhu ahIM comAsuM rahyA hatA. prabhu zrI neminAthanA vacanathI zrI naMdiSeNa nAmanA munIzvara yAtrA karavA ahIM AvyA hatA. temaNe mahAbhayaMkara roganI pIDAne haranAra zrI ajitazAMti nAmanuM prAkRta staMtra banAvyuM hatuM. ahIM zrI bharata mahArAjAe nAnA taLAvanA sthaLe ane guphAomAM padharAvelI mahAprabhAvazALI pratimAone namaskAra karanArA bhavya che ekAvatArI bane che. - A zrI zatruMjaya tIrthane tIrthanurAgathI zrI saMprati, vikramAditya, sAlavAhana rAjA, vADmaTa maMtrI, pAdalipta, AmarAjA vagere ghaNuM puNyazAlI jIo uddhAra karyo che. zakendra zrI kAlikAcArya mahArAjanI AgaLa kahyuM hatuM ke-zrI mahAvideha kSetramAM paNa samyagdaSTi che A zrI zatruMjayanuM smaraNa kare che. temaja kalikarAjAne prapautra meghaghoSa nAmane rAjA bhaviSyamAM ahIM rahelA zrI marUdevI prAsAdane ane zrI zAMtinAthanA prAsAdane uddhAra karAvaze, ane chelle uddhAra zrIduSpasaha sUrijInA upadezathI rAjA vimalavAhana karAvaze ane tIrthanA viccheda kAlamAM paNa bhAvI zrI padmanAtha prabhunA tIrtha sudhI devatAo AnI pUjA karaze. A tIrthanA prabhAve puNyazAlI evAM virya paNa sadgati pAmyA che pAme che ane pAmaze. temaja cittanI ekAgratAthI A tIrthanuM dhyAna karavAthI siMha, agni, samudra, sarpa, vAgha, rAjA, jhera, yuddha, cera, zatru, marakI Adine bhaya jarUra nAza pAme. vaLI bIjA sthale karelA, ugra tapa ane ugra brahmacaryathI je lAbha thAya, te lAbha ahIM vidhipUrvaka comAsuM, navANuM yAtrA vagere nimitte rahevAthI maLI zake e 1-rAmAyaNamAM kahyuM che ke rAvaNa A muni upara dveSa rAkhato hato "aSTApadanI nIce pasI parvata sahita A munine samudramAM pheMku" A IrAdAthI rAvaNa nIce gayo. munine khabara paDatAM camatkAra batAvyuM eTale aMguThAthI parvatane dabAvyo, tyAre rADa pADI tethI tenuM rAvaNa nAma prasiddha thayuM. For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnA ciMtAmaNi ] 201 A tIrthane alaukika prabhAva che. eka mANasa supAtra dAnAdimAM karoDo rUpiyAnA kharace bIjA sthale Icchita suMdara AhAranuM dAna karavAthI je lAbha pAme te lAbha ahIM vidhipUrvaka eka upavAsa karavAthI meLavI zake che. A zrI vimalagirine dekhavAthI, traNe lokanA tIrthonA darzanane lAbha maLe che. ane A tIrthabhUmimAM bhejanazAlA dAnazalAdinI hayAtI chatAM (tevA upadrava sivAyanA kALamAM) kAgaDAne upadrava prakaTato nathI. ane siddhagirinI yAtrA karyA pahelAM yAtrALuone bhejanadAna karAvavAthI (bhAtuM devAthI) karoDa guNo lAbha thAya, ane jyAre yAtrA karIne nIce utare tyAre bhAtuM ApavAthI anaMtagaNuM phala maLI zake che. vaLI A tIrthanI yAtrAne lAbha levA mATe saMghapati vagere caturvidha saMgha sAthe ahIM Ave, temAM girirAjane jovA pahelAM saMghane jamADavAthI kareDaguNuM phala ane joyA bAda jamADavAthI anantagaNuM phala male ema kahyuM che. temaja apekSAe kalyANaka bhUmionA vaMdananuM phala paNa A tIrthanI vaMdanAthI malI zake che. ayodhyA, mithilA, caMpAnagarI, zrAvastinagarI, hastinAgapura, kauzAMbI, kAzI, kAkaMdI, kAMpilyapura, bhadrilAnagarI, ratnavAha nagara, zauryapura, kuMDagrAma, apApApurI, caMdrAnanApurI, siMhapura, rAjagRha, zrI giranAra, sametazikhara, vaibhAragiri, aSTApada parvata vagere tIrthonI yAtrA karavAthI je phala male tethI segaNuM phala A zrI tIrthAdhirAjanI yAtrA karavAthI maLe che. temaja ahIM rahelA prabhu biMbanA pUjanathI je karmanirjarAdi lAbha thAya, tethI so guNe lAbha A tIrthamAM biMba bharAvI (pratiSThA)-aMjanazalAkA pratiSThA karAvIne padharAvavAthI maLe che. ane maMdira baMdhAvavAthI hajAra guNe ane tenA rakSaNano prabaMdha karavAthI anaMta guNo lAbha maLe che. je bhavya purUSe A girirAjanA zikhara upara pratimA padharAve athavA maMdira baMdhAve teo ahIM viziSTa Rddhi AdinA sukha bhogavIne jarUra uttama devalokanI ne mekSanI addhi pAme che. tathA A zrI puMDarIkagirinuM smaraNa karI navakArazI Adi paccakakhANa karanAra puNyazAlI ane anukrame karela tapathI AgaLanA adhika moTA tapanuM phala male che. A pramANe A girirAjane alaukika prabhAva zatruMjaya mahAbhyAdi graMthamAM jaNAvyo che. bIjA graMthamAM ema paNa kahyuM che ke, A girirAjanuM smaraNa karatI vakhate jevI jevI mana vacana kAyAnI ekAgratA hoya tene anusAre chaThThathI mAMDIne mA khamaNa sudhInA tapane lAbha maLe che temaja zIla vihuNa paNa ahIM aNuzaNa karatAM AnaMdathI devalokAdinI saMpadA pAme che. ahIM chatra, cAmara, jhArI, vaja, tathA thAlanuM dAna karanArA bhavya vidyAdharanI Rddhine ane rathanuM dAna karanArA jIvo cakravartipaNAnI Rddhi pAme che. vaLI kAraNasara tapazcaryA karavAmAM asamartha evA bhavya che paNa ahIM prabhudevanA pUjanakale daza phUlanI mALA caDhAvavAthI upavAsanuM, 20 puSpamAlA caDhAvavAthI chaThThanuM, 30 puSpamAlAo caDhAvavAthI 26 For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapaghasarikRta amanuM, 40 mAlAe caDhAvavAthI cAra upavAsanuM ane 50 mAlAe caDhAvavAthI pAMca upavAsanuM phala pAme che. A tIrthamAM pUjA ane snAtra mahatsava karavAthI paNa je puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya tevuM puNya bIjA tIrthomAM soyA, bhUmi, AbhUSaNa vagerenuM dAna karavAthI paNa baMdhAtuM nathI. A tIrthanI najIkamAM vaselA zrI pAdaliptapurI (pAlItANuM)mAM zrI pArzvanAtha ane zrI mahAvIrasvAmInA suMdara devAlaya zobhe che. A girirAjanI nIcenA bhAgamAM zrI neminAthanuM vizALa bhavya maMdira dIpe che. ane mahAmaMtrI udAyananA putra vADmaTa maMtrIe 2 koDa 97 lAkha dravyano vyaya karI girirAjanI upara rahelA zrI AdIzvara bhagavaMtanA mukhya prAsAdane uddhAra karAvyA hatA. ahIMnA mULanAyaka prabhu zrI AdidevanI bhavya mUrtinA jyAre bhavya darzana kare che, tyAre teonAM netre jANe amRtathI siMcAyAM hoya tevI apUrva zAMtino anubhava kare che. vi. saM. 108mAM ghaNuM dravya kharacIne jAvaDa zeThe zrI rUSabhadevanuM biMba sthApanA karyuM. te biMba tejasvI mammANa nAmanA maNizailamAMthI nIkaLelA tIrasa nAmanA ratnanuM banAvyuM hatuM. te jAvaDa (Di) zeThane TuMke ahevAla A pramANe samaja - A zeTha madhumatI (mahuvA baMdara)nA rahIza hatA. temaNe zrIvAsvAmIjI mahArAjanI pAse zrI zatruMjaya (7) mAhAmya sAMbhaLyuM. tyAra bAda tIrthabhaktithI ahIM AvyA. sugaMdhi jalathI snAtra karavAnI IcchA thaI, paNa mUlanAyakanuM lepyamaya biMba hatuM, jethI snAtranuM jala paDavAthI biMbane nukazAna pahoMce, AthI zeTha nAkhuza thayA. temaNe cakezvarInI ArAdhanA karI. devIe zeThane mammANa pattharanI khANa dekhADI. zeThe tyAM ratnamaya mUrti taiyAra karAvI rathamAM padharAvI, tIrthAdhirAja upara lAvavA lAgyA. pitAnI strI sahita zeTha rathanI sAthe girirAja upara, divase sAMja sudhImAM jeTalo mArga cAle, tyAM rAte pAcho te ratha pAcho haThI savAre jyAM hoya tyAM thaMbhAya. A hakIkatathI zeTha udAsa thayA. kapadiyakSanI ArAdhanA karavAthI tenuM mULa kAraNa jANavAmAM AvyuM. tyAra bAda rathane cAlavAnA rastAmAM strI sahita zeTha, sAhasa karI ADA paDayA (sUI rahyA). AvI zeThanI hiMmata joIne saMtuSTa thayelA adhiSThAyaka deve biMba sahita rathane girirAjanA zikhara upara sthApana karyo. vyAjabI ja che ke sAtvika puruSa azakaya kArya paNa sahelAIthI sAdhI zake che. tyAra bAda mUla nAyakane badalIne jAvaDa zeThe navIna ratnamaya biMba sthApana karyuM. ema A mahAkAryamAM phattehamaMda nIvaDavAthI strI sahita zeThe caityanA zikhara upara caDhI ghaNA khUzI thaIne nAcavA mAMDayuM. A uparAMta temaNe zrIpuMDarIka gaNadharanI ane kapardina yakSanI mUrtio sthApanA karI. nyAye pArjita lakSamIne sadupayoga karI, nirmala dharmArAdhana karI, svarganI saMpadA meLavI. A zrIgirirAjanI upara IkvAku vaMzanA tathA vRSNi vaMzanA asaMkhyAtI kaDAkaDI pramANu bhavya cha siddhipada pAmyA, tethI AnuM nAma "keTakeTI For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] tilaka" kahevAya che. ahIM siddhipada pAmelA pAMce pAMDavonI ane kuMtI mAtAnI lekhyamaya mUrtio tathA rAyaNa vRkSa dIpI rahyAM che. ahIM rahelI zrI RSabhadevanI pAdukAone meravAghaNa Adi ghaNAM tiryo paNa namIne aNasaNa karIne devaRddhi pAmyAM che. ahIM mUla prAsAdanI DAbI bAjue satyapurAvatAra nAmane prAsAda ane jamaNI bAjue eTale zakunI cityanI pAchaLanA bhAgamAM aSTApada nAmane prAsAda Avyo che. zrInaMdIzvarAdi avatAra nAmanA bhavya prAsAda paNa darzaka bhavya jIvone apUrva AnaMda Ape che. ahIM zrIsvargArohaNa nAmanA cetyamAM, AjubAju nami-vinami jenI sevA karI rahyA hoya, evI zrI RSabhadeva prabhunI divya pratimA jhagamagI rahI che. A girirAjanA bIjA uMcA zikharanI uparanA bhAgamAM prayAsa kumAra, zrI zAMtinAtha tathA neminAtha ane bIjA paNa zrIRSabhadeva marUdevI ane zrImahAvIrasvAmI AdinAM suMdara biMba rahelAM che. ahIM yakSarAja kapardinI pratimA che. te namanAra bhavya jIvonA ane yAtrika saMghanAM vividha vidanene jarUra dUra kare che. zrIneminAtha prabhunA kahevA pramANe kRSNa vAsudeve ahIM rahIne ATha upavAsa karI kapardiyakSanI ArAdhanA karI, jethI yakSAdhirAje parvatanI guphAnI aMdara rahelI zakendrathI pUjAyelI traNa pratimAo batAvI, te gupta rAkhI. saMbhaLAya che ke hAla paNa te sthale zakendra ghaNI vAra Ave che. pAMDavoe thApela zrI RSabhadevanA biMbanI uttara dizAmAM TheTha sulaka talAvaDI sudhI lAMbI te guphA AvelI che. A yakSanI ArAdhanA karanAra bhavya jI pratimAnAM darzana pAme che. tyAM zrI ajitanAtha ane zrI zAMtinAtha comAsuM rahyA hatA. ahIM marUdevI prAsAdanI najIkamAM zrI zAMtinAthane bhavya prAsAda Avyo che. te darzana karanArA bhavya jIne apUrva AnaMdadAyaka-saMsAranA tApane ThAranAre mAluma paDe che. zrI zAMtinAthanA cityanI AgaLa cheDeka cheTe sonAnI ane rUpAnI e khANa Avela che, tyAMthI so hAtha dUra jatAM pUrva dizAe ATha hAtha nIce siddharasathI bharelI rasakUpikA (kuI) rahelI che. ane zrI RSabhadevanI pratimAnI nIce RSabhakUTathI AgaLa trIza dhanuSa pramANe bhUmi valoTIe tyAre eka (bAraNAM jevI) zilA Ave che, tyAM je bhavya jIva traNa upavAsa karavA pUrvaka bali vidhAna kare, tene vairATayAdevI darzana de che. te devInA kahevA pramANe zilAne ughADI rAte je puNyazAlI purUSa aMdara dAkhala thAya, ane eka upavAsathI ArAdhanA kare temane viziSTavividha prakAranI ghaNI siddhio maLe che. te sthale prabhu zrI AdidevanA biMbane bhAvathI vidhi pUrvaka namaskAra karanArA uttama ja caturvidha saMsAranI karmabhanita ghaNuM rakhaDapaTTI TAlIne eka chello manuSya bhava pAmI jarUra muktinA sukha pAme che. tyAMthI AgaLa pAMca dhanuSya (pramANu bhUmi) vaLoTIe tyAre eka bhavya pASANa (maya) kuMDikA (kuMDI) Ave che. tethI AgaLa sAta DagalA jaIne je puNyazAlI samaju bhavya cha bali (bali bAkaLA)ne vidhi jALavI zilA ughADI aMdara jaI be upavAsathI ArAdhanA kare, temane hAthamAM rahelA AmaLAnI mAphaka rasakUpikAnuM darzana thAya che. For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ey [ zrI vijyapadyasaritagirirAjanA uddhAranI bAbatamAM bhaviSyanI hakIkata bhaviSyamAM kalika rAjAne dharmadatta nAmane jinadharmAnurAgI putra thaze. te dararoja biMbanI pratiSThA karAvyA bAda bhajana karaze. tene jitazatru rAjA putra thaze. te zatruMjaya mahAtIrthane uddhAra karaze ane batrIza varSa sudhI rAjagAdI bhegavaze. A jitazatru rAjAne meghagheSa nAme putra thaze, te kapardi yakSanA kahevAthI zrI zAMtinAthanA ane zrImarUdevI mAtAjInA cityane uddhAra karaze. AcAryadeva zrI duSNasahasUrijI mahArAjanI pahelAMnA A mahAtIrthanA ATha uddhAraka purUSe A pramANe jANavA -1 zrInaMdisUri, 2 Arya zrIprabha, 3 mANibhadraka, 4 yamitra, 5 dhanamitra, 6 vikaTadhamaka, 7 sumaMgala ane 8 sUrasena. ane chevaTe duSNasahasUrijInA upadezathI rAjA vimalavAhana A mahAtIrthane uddhAra karaze. A tIrthanA alaukika guNene yAda karI dUra dUranA puNyazAlI bhavya che yAtrAne lAbha leI janma pAvana karavA ahIM Ave che. teone joIne mahAmaMtrI vastupAla jevA bhAgyazAlI che te ema vicAre che ke-A yAtrALu saMghanA caraNakamalanI rajathI mArA gharanuM AMgaNuM jyAre pavitra thaze? kahyuM che ke kadA kila bhaviSyati, madragrahAlgaNabhumayA zrIsaMghacaraNAbhyAja-rajerAjI pavitratA che 1 che jeo ahIMnA yAtrALuone kanaDe, ane teonuM dravyAdi care, te ja bhayaMkara pApa karmone bAMdhe che, ane tethI narakanI AkarI-kSetra yuddha zastrAdinI ne paramadhAminI vedanA bhegave che. yAtrALuonI rakSA satkAra bahumAnAdi garbhita bhakti karanAra bhavya jIve svargathI mAMDI mokSa sudhInAM sukha pAme che. ahIM pithaDa maMtrI tathA vastupAla vagere ghaNAya Asannasiddhika bhavya jIvAe dharmazAlA, jina prAsAdAdi dharmasthAne baMdhAvavA uparAMta sAte kSetramAM svabhuja pArjita nyAyasaMpanna anargala lakSmIne sadupayoga karI baMne bhava saphala karyA che. A bInA uparathI Adhunika dhanavAnane ghaNuM samajavAnuM maLI zake che. tejapAlanA moTAbhAI maMtrIzvara vastupAle duSamakAlanA prabhAve svecchanA bhAvI upadrane dhyAnamAM laIne mammANa pASANanI ratnamaya zrI AdinAthanI ane puMDarIka gaNadharanI baMne pratimAo taiyAra karAvI bhoMyarAmAM sthApana karI hatI. pUrve vi. saM. 108mAM jAvaDazAhe Adi prabhunuM je biMba sthApana karyuM hatuM, tene jyAre kalikAlanI chAyA vadhavAthI svecchAe vi. saM. 136mAM khaMDita karyuM, tyAre vi. saM. 1371mAM savAla jJAtIya samarAzAhe zrImUlanAyakanA biMbane uddhAra karyo. zrI kalpapAhaDAmAM pUjya zrIgaNadhara bhagavaMtoe A tIrthAdhirAjane vistArathI mahimA varNavyuM hatuM. temAMthI sAra uddharIne zrI bhadrabAhusvAmIjIe prAkRtamAM racanA For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 205 karI. tyAra bAda zrIvAsvAmIjIe vividha prakAre TUMkAmAM varNavyo. te pachI zrI pAdaliprAcArye bhavya jInA upakArArthe TUMkI racanA karI. temAMthI uddhAra karI zrIdhanezvarasUrijIe zatruMjaya mAhAsya racyuM ane zrI jinaprabhasUrijIe vividha tIrthakalpa banAvatI vakhate "zatruMjayatIrthakalpa' A nAme alaga racanA karI. apUrva bhaktibhAva dhAraNa karIne je bhavya jI A kalpane vAMce, bhaNe, dhyAve, sAMbhaLe, vyAkhyAnamAM vAMce (tIrthane mahimA bIjAne samajAve) teo trIje bhave muktipada pAme che. te zatrujya girirAja ! bhalene tArA guNonuM varNana karanAro samartha vidvAna hoya, te paNa te purUSa tArA cheDA guNene paNa sarvIze na ja varNavI zake. he girirAja ! tArI yAtrA karavA mATe AvelA puNyazAlI jIvone A pavitra tIrthabhUminA pratApe hRdayamAM sArI bhAvanA prakaTe che. he girirAja ! tArI yAtrAne lAbha levA mATe cAlatA saMgha, ratha, ghoDA, UMTa vagerenA paganI raja jeonA zarIre lAge, temanAM nibiDa pApo jarUra nAza pAme che. he girirAja ! bIjA sthaLe mA khamaNa karavAthI jeTalAM karmo khape, teTalAM karmo bhavya jIvo tArI chAyAmAM rahIne pUjA darzanAdi karanArA-navakArazI Adi paccakhANa karIne jaladI khapAve che. he. girirAja! ekAMta samyagdaSTi iMdra mahArAjA paNa svargamAM tAre vaibhava vakhANe che, ne tane namaskAra kare che. mATe AdIzvara prabhuthI zebhAyamAna evA tane ame vAraMvAra namaskAra karIe chIe. he girirAja ! A pramANe tArA guNa varNavatAM meM je puNya pedA karyuM tenA phaLarUpe huM e ja cAhuM chuM ke sarva jIvo tArI chAyAmAM nivAsa pAmI darzanAdi bhaktine lAbha meLavI niraMjana nirAkAra siddha svarUpa pAme. rAjaprasAda (evA bIjA) nAmavALA A kalpane pUjavAthI, jarUra manavAMchita phaLe che. zrIjinaprabhasUrijIe A ka95nI vi. saM. 1385mAM racanA karI. saMdhapati zrIvAstupAle girirAjanI karelI yAtrAo. parama prabhAvika A zrIsiddhagirirAjanI upara maMtrI vastupAlane aDaga zraddhA hatI. AkhI jiMdagImAM temaNe sADIbAra yAtrAo karI. temAM visa. 1285mAM pahelI saMgha sahita vidhipUrvaka yAtrA karI, tenI bInA A pramANe samajavI. e saMghamAM 144 devAlaya hatAM, temAM dAMtanA covIsa daherAsare ane bAkInAM 120 kASThamaya (lAkaDAnAM) hatAM. 4500 gADAM, 1800 gADI, 700 pAlakhI, saMghamAM 700 AcArya bhagavaMte ane 2000 zvetAMbara sAdhuo, 1100 digaMbara sAdhuo, 4000 gheDA, 2000 UMTa, ane 7 lAkha yAtrALu manuSya hatA. ema e pachI AgaLa AgaLanI yAtrAmAM pUrva pramANa karatAM adhika pramANa hatuM. uMca keTInA bhAgyazALI udAra bhavya jIvo ja tIrtha yAtrAdimAM lakSamIne sadupayoga kare che. prAcIna maharSi bhagavaMtoe kahyuM che ke ghaNuM karIne kSatriyanI lakSamI ghoDA, zasa, sinyAdine saMgharavAmAM, vezyAnI lahamI zRMgArarasane piSavAmAM, vepArIonI lahamI vyApAramAM kheDUtanI lakSamI khetImAM pApI jInI lahamI dArU tathA mAMsabhakSaNAdimAM ane For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 [ zrI vijayapadharikRta vyasanI janenI lakSmI sAte vyasana sevavAmAM khalAsa thAya che ane kaMjusa mANasa lakSmIne jamInamAM dATIne rAjI thAya che. paNa puNyazALI bhavya jIvo tIrthayAtrAdi uttama kAryamAM lakSamIno sadupayoga karI rAjI thAya che. A hakIkatamAMthI e paNa rahasya nIkaLe che kejevA vAtAvaraNamAM jIvana pasAra thayuM hoya tevI ja bhAvanA aMtima samaye thAya che. maMtrI vastupAlanA saMbaMdhamAM paNa tema banyuM che. te bInA TUMkAmAM A pramANe che-vi. saM. 1287mAM je jyotizAstrAdinA prakhara paMDita AcAryazrI naracaMdrasUrijI mahArAjane maMtrI vastupAla gurU tarIke mAnatA hatA te gurU mahArAjanI aMtima samayanI mAMdagInA prasaMge maMtrIjI gurUnI pAse beThA hatA. upakAra ane gurUguNane yAda karatAM teo rUdana karavA lAgyA. tyAre zrI gurUmahArAje maMtrI vastupAlane samajAvyuM ke-jeo jamyA temanuM maraNa te che ja. samaju mAnavone e prasaMga apUrva sAvadhAnI rAkhavAne bedha Ape che"sAmAM maLanAra manuSyAdinI mAphaka sarvane meDA vahelA jarUra cAlyA javAnuM che. mananA mane ratha manamAM na rahe, mATe pramAda dUra karI dharmakAryo jaladI sAdhavA kaTibaddha thavuM e vyAjabI che." AvuM vicArI ko DAhyo mANasa mRtyunA prasaMge zoka kare ? he maMtrI ! hAla vi. saM. 1297nI sAla vate che. AjathI agIAramAM varSe 1298nA bhAdaravA suda dazama tamArI svarga gamananI tithi samajavI. ema jyoti zAstranA anubhavathI jANuM zakAya che. jethI tamane aMtima hitazikSA tarIke jaNAvuM chuM ke- bhaviSyamAM karavA dhArelAM 1. zrI naracaMdrasurijI mahArAja tikazAstranA prakhara vidvAna hatA. temaNe tisAra (nAracaMdrajyotiSa nAmane graMtha banAvyo che. te uparAMta murArie banAvelAM "anardharAghava' nAmanA graMthanI upara (2350 zloka pramANu) TippaNu racyuM zrIvimalasUrijInI sahAyathI zrIdhare banAvela nyAyakaMdalI nAmaka nyAyanA graMtha upara TIkA racI. tathA jemAM zrI hemacaMdrasUrikRta prAkRta AThamA adhyAyanA rUpakhAnanI siddhi jaNAvI che, e prAkRta dIpikAprabodha nAmanA graMtha, catuvi zatijinastotra vagere graMtho banAvyA che. temanA gurU zrI devaprabhasUrijI mahArAja hatA. temaNe banAvela pAMDava caritranA ane zrI udayaprabhasUrikRta dharmAsyudaya kAvyane saMzodhaka-zrInacaMdrasUrijI hatA. temanI AjJAthI vi. saM. 1271mAM guNavallabhe vyAkaraNa catuSkAvacUra banAvI. zrInacaMdrasUrijIe 1288mAM racelA vastupAlanI prazaritarUpa stutikAvya-giranAra zilA lekhamAMthI maLI zake che. (samarAditya saMkSepanA kartA) zrI pradyumnasUrijI mahArAjane A sarijI mahArAje zrI uttarAdhyayana sUtranI vAcanA ApI hatI. maMtrI vastupAlanI apUrva kAvyagraMthane banAvavA mATe AgrahabharI vinaMti thaI tyAre surijInI AjJAthI temanA ziSya narendraprabhasUrijIe " alaMkAra mahedadha' nAmane apUrva kAvyagraMtha banAvI maMtrInI bhAvanA pUrNa karI, te maMtrI vastupAlanA dharmagurU hatA vagere bIne aneka etihAsika graMthamAMthI maLI zake che. 2. "jaina sAhityane saMkSipta itihAsa' AmAM 1ra96 mahA suda 10 ravivAra kahyo che. 3. AvI hakIkata bIjAnI AgaLa kahetAM AghAtanuM kAraNa thAya, paNa gurUjI maMtrInA saMpUrNa paricayamAM AvelA hovAthI dharmakArya karavAmAM saMbhavatA pramAdane haThAvavA temaNe A bInA prApta maMtrIne kahI che. samajune te AthI lAbha ja thAya. Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi ] 297 dhArmika kAryo avilaMbe pUrAM karaje. tIrthAdhirAja zrIsiddhagiri bhagavaMtanI parama zItala chAyAmAM aMtima samaye samAdhimaraNa sAdhanArA puNyazALI bhavya jIvo jarUra Asana siddhika hovAthI thoDA kALamAM parama padanA sAtvika, AtyaMtika, ekAMtika sukhane pAmI zake che." A zIkhAmaNa ApyA bAda zrIgurU mahArAja apUrva samAdhi maraNane sAdhI uttama svarganI saMpadA pAmyA. tyAra bAda maMtrIjIe paNa gurU zikSAne anusare jaladI sAvadhAna thaIne tIrthayAtrA, jIrNoddhAra, navIna maMdira baMdhAvavA, aMjanazalAkA, upAzraya, sAdharmika vAtsalya, saMghapUjA, jJAnabhaMDAra vagere dharma kAryo lagabhaga prAye vi. saM. 1297nI sAla sudhImAM pUrNa karI lIdhAM. maMtrIzvara vastupAlane 1298nA bhAdaravA sudamAM tAva Avyo, tyAre temaNe gurUvacana yAda karI aMtima samaya jANI laIne zrIsiddhagirinI chAyAmAM javA mATe laghu bAMdhava zrItejapAlane IcchA jaNAvI. bhAIe te pramANe taiyArI karI prayANa karyuM. anukrame siddhagirinI najIkamAM rahela aMkevALiyA gAmamAM vizeSa mAMdagI thavAthI temaNe jANyuM ke TheTha pahoMcAya teTale samaya nathI. tethI girirAjanI sanmukha hAtha joDI cAra zaraNane aMgIkAra karIne, duSkRtanI gaha ane sukRtanI anumodanA karIne AtmabhAvanA bhAvI, AtmasvarUpanI haraghaDI vicAraNA karI, sarva jI ne khamAvI ane caturvidha saMghane vizeSe khamAvI girirAjanA nizcala dhyAnamAM maMtrI vastupAla svarganA divya sukha pAmyA. samAdhimaraNanA abhilASI bhavya jIvoe upara jaNAvela maMtrInI bInA jarUra yAda rAkhavI ane maMtrI vastupAla vagerenI mAphaka, caturvidha saMgha sahita vidhipUrvaka ullAsathI saMghapati thaIne zrIgirirAjanI yAtrA karI janma saphaLa kare. 2-zivapura. durlabha paMcakamAM bIjuM "zivapura" kahyuM tenuM svarUpa A pramANe samajavuM -jyAM gayA pachI niraMjana zuddhasvarUpI bhavyAtmAone thoDA aMze paNa upadravanI pIDA hoya ja nahi te zivapura kahevAya. tenAM mukti, mokSa, nirvANa, paramapada, ziva, siddhi, siddhasthAna, siddhazilA vagere aneka nAmo judA judA graMthamAM jaNAvyAM che. ahIM dekhAtAM nagara jema upadravavALA hoya che, cala hoya che, ane jyAM regathI herAna thavuM paDatuM hoya tevA paNa hoya che tathA AbAdI vastI vagerenI apekSAe nAzavALAM hoya che, ane amuka kALe nAza pAmavAnA svabhAvavALAM hoya che, tevuM A nagara nathI, paNa tethI ulaTuM (A zivapura) che. eTale ziva acala arega anaMta akSaya svarUpavALuM zivapura che. gaLAkAra vistAranI apekSAe 45 lAkha yojana pramANa manuSya kSetra che, teTaluM ja zivapura che, kAraNa ke manuSya kSetramAMthIja mekSa gamana thAya che. siddhisthAnane ekadezIya puranI upamA ApavAne muddo e che, ke-puramAM jema manuSyAdi saMsArI ja hoya che, tema ahIM mukta che uparanA eka jananA chaThThA bhAgamAM athavA eka gAunA cAvIzamA bhAgamAM rahe che. vagere amuka amuka sarakhAmaNI rahI che. paNa sarvIze pura (nagara) nA guNe na ghaTI zake. A zivapuramAM sahajAnaMdI zrI siddha bhagavaMte rahe che, For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |zrI vijayapAsarikRtasiddhabhagavaMtanuM TUMkamAM svarUpa. ahIM zarUAtamAM e samajavuM jarUrI che ke-jyAre siddha bhagavaMte jIva (svarUpa) che te jIvanuM sarvavyApI lakSaNa zuM ? Ane uttara A pramANe samaje-jenuM cetanA svarUpa hoya te jIva kahevAya. eTale ochA vadhatA pramANamAM jenI aMdara jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya, upaga hoya te jIva kahevAya. kahyuM che ke nANuM ca daMsaNuM ceva, caritta ca ta tahA ! vIriyaM uge ya, eya jIvasya lakakhaNuM 1 cetanA svarUpa e jIvanuM sAmAnya lakSaNa kahevAya eTale tamAma jIvomAM ochA vadhatA pramANamAM cetanA to hoya ja. ane 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhi jJAna, 4 mana:paryavajJAna, 5 kevalajJAna, 6 mati ajJAna 7 kRta ajJAna, 8 vibhaMga jJAna, 9 cakSudarzana 10 acakSudarzana, 11 avadhi darzana ane 12 kevaladarzana, ema bAra upaga e jIvanuM vizeSa lakSaNa kahevAya. - duniyAmAM tamAma jI upayogavALA heya che, kAraNa ke labdhiaparyApta sUkSama sAdhAraNa vanaspatinA jIvane upajavAnAM pahele samaye paNa akSara ( jJAna )ne anaMtame bhAga ughADe rahe che. te (akSarane anaMtamA bhAga jeTalA) alpa jJAnane karma svarUpane pAmelA evA traNe lokanA (kArmaNa vargaNAnA) keI paNa pudagalo DhAMkI zake ja nahi. ane jo tema bane te jIva ajIvamAM kAMI paNa taphAvata rahe ja nahi. A bAbata zrI naMdIsUtranI cUrNimAM kahyuM che ke -"RasIvA rahya atimAno niraguNA tti cidara, gag go vi sAvali to jIvo marIvattai gramtti cAlu prasaMge daSTAMta e che ke-jema sUrya puSkala gADha vAdaLAMnA samUhathI DhaMkAyo hoya to paNa tene kaMIka prakAza te khullo hoya ja che ke je dvArA divasanI khAtrI thaI zake che. ema na hoya te rAta divasane taphAvata jANI zakAya nahi. tema ahIM tamAma jIne akSarane anaMtame bhAga khullo hoya che. upara kahevAmAM AvyuM tema sahuthI gheDAmAM cheDe jJAnane 1 je dvArA padArthanuM svarUpa jaNAya te lakSaNa kahevAya, kahyuM che ke - " lakSyate vastutattvaM aneneti lakSaNamasAdhAraNadharma " je dharma alakSyamAM ( jenuM lakSaNa bAMdhavuM hoya te lakSya kahevAya. te sivAyanA padArtho alakSya kahevAya. ) na rahe te asAdhAraNa dharma kahevAya. tenA be bheda che-1 sAmAnya dharma (guNa), 2 vizeSa dharma (paryAya. jema pudgalane varNa e sAmAnya dharma ( sAmAnya lakSaNa ) kahevAya, ane te ja varNanA pIta vagere je bheda, te vizeSa dharma ( vizeSa lakSaNa chekahevAya, tema cetanya e jIvanuM sAmAnya lakSaNa ane upaga e vizeSa lakSaNa kahevAya. 2 akSara eTale sAkAra (jJAna) upayoga ane anAkAra eTale darzana upayoga. For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rerAnaciMtAmaNi ] 299 aMza nigodanA jIvane utpattisthAnamAM pahele samaye hoya che. te pachInA samayamAM te jJAnAMza vadhato jAya che. ema TheTha bAkInA ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya ane paMcendriya jIvomAM paNa jema jema Indriyalabdhi ane yugalabdhi vadhatI jAya, tema tema judI judI jAtanA kSapazamane anusAre anukame jJAnAMza vadhatA vadhatA ghAtI karmo haThe tyAre saMpUrNa jJAna thAya che. prazna-AtmAnuM lakSaNa "jJAna" kahyuM tethI ema sAbIta thAya che ke sAsnA (gaLakaMbala) ane baLadanI peThe AtmAthI jJAna alaga na ja manAya. ane je tema mAnIe te AtmAne sarva padArthonuM saMpUrNa jJAna hovuM joIe te kema hetuM nathI? vaLI jJAnasvarUpa AtmA amuka bAbata jANato nathI e paNa na ja kahI zakAya. temaja jJAnasvarUpI AtmAne (1) saMzaya, (2) avyakta (aspaSTa) bedha, (3) abodha (nahi jANavApaNuM ), (4) ane viparIta bodha (gerasamajaNa) kaI rIte ghaTe? uttara - je ke AtmA jJAnasvarUpa che te paNa jJAnAvaraNayAdi karmarAjAnA paMjhAmAM sapaDAyela hovAthI tene eka padArthamAM niraMtara upayoga Takato nathI. Ama kahevAmAM kharUM rahasya e che ke jeTalA kAkAzanA, dharmAstikAyanA, adharmAstikAyanA pradeza che teTalA ja eka AtmAnA pradeza che. temAM madhyabhAge. ATha pradeze gAyanA AMcaLanI mAphaka upara nIce be vibhAgamAM cAra-cAra pradeza rahelA hovAthI te rUcaka pradeza kahevAya che. te sivAyanA tamAma Atmapradeze ukaLatA pANInI mAphaka upara nIce Adi sthale pharyA kare che. eTale jayAre pANI ukaLatuM hoya tyAre te jema khadakhade che, (cAre bAju phare che) tema mana, vacana, kAyAnA vyApAravALA AtmAnA dareka pradeze jyAM sudhI teramA guNasthAnakathI AgaLa na jAya eTale gapravRtti cAlu rahe, tyAM sudhI dareka samaye sAMkaLanI kaDI(o)nI mAphaka saMbaddha rahelA Atmapradeza uparathI nIce ane nIcethI upara Ave che. eTale mAthAnA Atma pradeze page Ave ane paganA Atmapradeze mAthAnA bhAgamAM Ave. ema dareka samaye thAya. satya paristhiti (bInA) AvI chatAM paNa eka paNa pradeza AtmAthI alaga thato ja nathI. jema pavanathI jalAzayanuM pANI hAle, tethI pANInA kaNiyA paNa hAle che, paNa tethI te kaNIyA jalathI judA paDatA nathI, tema Atmapradeze dareka samaye hAle te paNa AtmAthI kaI paNa pradeza jUdo paDato nathI. paraMtu ghaNAM (nAnA asaMkhyAtA pramANa) pradezo mAMhe mAMhe chuTA paDI jAya. Ama kahe 1 gAyanA AcaLa. 2 A ja IrAdAthI javAstikAyanA skaMdha, deza, pradeza ema traNa medo ja kahyA che. pudgalAstikAmAM to aMdhatho eka pradeza jUdo paDe che. mATe skaMdha, deza, pradeza, paramANu ema cAra bheda kahyA che. 27 For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 [ zrI vijayapaghasarita vAne Azaya e che ke-kaI vakhata ema levAmAM Ave che ke bArInA bAraNuM AdinI vacamAM girelInI pUMchaDI AvatAM kapAIne, alaga paDe, amuka TAIma sudhI taraphaDe, pachI na hAle. tyAre ahIM zuM samajavuM? Avo keTalIkavAra prazna thAya che. tene khulAse e che ke pUMchaDI alaga paDayA bAda je pUMchaDI sivAyanA zarIranI bAju Atmapradezo vadhAre pramANamAM rahelA che teone ane pUMchaDInA nAnA asaMkhyAta pramANa pradezane sAMkaLanI kaDIonA je saMbaMdha rahela che. jyAM sudhI pUMchaDInA Atmapradezane zeSa zarIranA Atmapradeza kheMcI rahe nahi, tyAM sudhI te hAle che, ema anaMtajJAnI bhagavaMte kahyuM che. AvA AvA aneka khAsa kAraNane laIne eka padArthamAM AtmAne ghaNu kAla sudhI sthira (cAlu) upaga rahetuM nathI. A prasaMge jarUra yAda rAkhavuM ke-tamAma saMsArI jIne AtmA kAkIDAnI DokanI jema capela che. tethI bIjA bIjA padArthamAM tene upayoga badalAyA kare che. eka padArthamAM AtmAne upayoga vadhAremAM vadhAre aMtamuhUrta sudhI ja rahe che. tyAra bAda svabhAvathI te upaga raheto nathI. have AtmA tamAma padArthone kema jANatA nathI ? A praznane khulAse A pramANe che. jema sUryane prakAza e svAbhAvika guNa che, tema AtmAnA jJAnAdi guNe svAbhAvika che. jema sUryanI ADA vadhAre pramANamAM vAdaLAM AvavAthI te jagatamAM pUrNa prakAza pheMkI zakato nathI, tema AtmAnI ADA ghaNAM karmo (rUpI vAdaLAM) paDelA hevAthI te saMpUrNa jJAnaprakAza pheMkI zakato nathI, eTale tamAma padArthonuM jJAna meLavI zakato nathI. jema pavananA jhapATAthI vAdaLAM vikharAya, tyAre sUraja saMpUrNa prakAze che, tema saMsArI AtmA nirmala darzana, jJAna, cAritranI ArAdhanA rUpI pavananA jhapATAthI sarva karmo rUpI vAdaLAMne vikhere tyAre kevalajJAna pAme, ane tamAma padArthonI pUrepUrI bIna jANe. ana-tyAre jIvane saMzayAdi cAra vAnAM kema thAya che? uttara-kane kSapazamara judA judA nimittane laIne judI judI jAtane thAya che ane tethI judA judA prakAranuM jJAna thAya emAM navAI zI? mATe ja saMzayAdi (saMzaya, avyakta bedha, adha, viparIta bedha) cAra vAnAM thaI zake. tema ja e paNa yAda rAkhavuM ke-Atmika vIrya be prakAranuM che-1 abhisaMdhija vIrya, 2 anabhisaMdhija vIrya. temAM je vicAra pUrvaka pravRttimAM vaparAya te abhisaMdhija (Agika) vIrya kahevAya ane vi. cArazanya pravRttimAM vaparAya te anabhisaMdhi ja (anAgika) vIrya kahevAya. saMjJI jene 1 kAkIDa-e paMcendriya bhUja pari sarpa chava che, te ghaNI vAra zarIrane raMga palaTAve che. tenI Doka haraghaDI uMcI nIcI thayA kare che. Ane kAcaMDa paNa kahe che. 2 udayamAM AvelA karmadaline bhogavI kSaya kare, ane te sivAyanA ( udayamAM nahi AvelA ) karma dalikane je dabAvavA (bhaviSyamAM humale karI, pAmelA guNane na bagADe tevI sthitivALA karavA ) te kSapazama kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnA ciMtAmaNI ] [ 211 ja paheluM vIrya heya. ane anabhisaMdhija vIrya tamAma jIne heya che. AvA vIrya vALA AtmAne jyAre karmadalikane kSapazama thAya, tyAre labdhi eTale zapazama ane karaNa (iMdri)ne anusAre jJAna prakaTe che. jyAre jyAre te vIryane (ochA vadhatA pramANamAM) nAza (ghaTADe) thAya, tyAre te ja karma pudagale pharI AtmAne DhAMke che. jema dUra karelo sevALano jattho pANIne DhAMke, ane svaccha cATalAne kAdava DhAMke, (malina kare) tema ahIM AtmAnA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. AvA aneka kAraNone laIne saMzaya vagere thAya che. prazna-jIvane zivapura kaI rIte male? uttara-NagArajJAnAgini kSamA (saravA rUjha) pUrve kahyA mujaba anAdi jIva anAdi karmothI vIMTAyela hoya che. jyAre dravya, kSetra, kAlAdi kAraNane laIne anaMtAnubaMdhI kaSAya vagere sAta prakRtinA kSapazama kare tyAre samyagU (nirmala) darzana guNa pAme che. ethI tene evI khAtrI thAya che ke zrI jinezvara bhagavaMte kaheluM padArthonuM svarUpa sAcuM che. ane zrI jinadharma e ja mahAkalyANakArI vastu che. bIjA sAMsArika padArtho duHkhadAyI che. tyAra bAda jJAnAvaraNIya karmane kSapazama thavAthI nirmala jJAna guNa prakaTa thAya che. ethI ema samaje che ke hiMsA vagere tyAga karavA lAyaka che. ane jIvAdi padArtho jANavA lAyaka che. tathA pavitra cAritrAdi grahaNa karavA lAyaka che. pachI "jANyuM to te to kharuM ke mehe navi lepAya" AvI bhAvanAthI cAritra mahinA kSapazame jJAnanuM phala virati guNa aMgIkAre. ema nirmala darzanAdi traNenI madadathI A jIva zivapura pAme che. traNamAMthI ekalA darzanathI zivapura na malI zake. jo tema thatuM hoya te samyagdaSTi devAdinI mukti thavI joIe. tathA e ja kAraNathI ekalA jJAnathI temaja ekalA cAritrathI paNa mukti thaI zake nahi. mATe ja traNenI bhegI ArAdhanA karanAra manuSya AThe karma dUra karI zivapura pAme. siddha paramAtmA jJAnAdi bhAva prANene dhAraNa kare che. ane temane nija guNemAM sthiratA rU5 cAritra hoya che. tathA sakala karmanA abhAve temane zarIra vagere hoya nahi. bhejana vagere dvArA kSaNika zAMti maLe che. siddha bhagavaMtane sAdi anaMta bhAMge kAyama zAMti hoya che. siddhanA paMdara bheda vagere vizAla svarUpa lokaprakAza vagere graMthethI jANavuM. prabala puNyavaMtane ja A zivapurane lAbha thAya, mATe tene durlabha kahyuM che. e pramANe bIjA zikAra (zivapura) nuM TuMkAmAM svarUpa jaNAvyuM. 3 zatruMjayanadI-mahAprabhAvaka tIrthAdhirAja zrI zatruMjayanI najIka rahelI paramapAvana A nadI che. temAM snAna karavAne apUrva mahimA zrI zatruMjaya mAhAbhyAdimAM varNana be che. ghaNuM bhavya jInA A nadInA sparzathI vikaTa rego nAza pAmyA che. ahIM AvanArA cha apUrva zAMtino anubhava karI karmanijerAne vizeSa lAbha meLave che. tema ja alpa saMsArI bhavya jIvo ja zatruMjI nadInI sparzanA karI zake che. mATe trIjo zakAra zatruMjaya nadI durlabha kahI che. For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ relara [vijayapadyasUrikRti4. zrI zAMtinAtha prabhu-je prabhunA nAmasmaraNathI paNa aneka vidha nAza pAme che, temanI pUjA bhakti karavAthI vizeSa lAbha thAya emAM zI navAI prabhu zrI zAMtinAtha pAchale bhave megharatha rAjA hatA, te vakhate temaNe prANanA bhoge paNa kabUtaranuM rakSaNa karI jagatanA jIvane dayAvIra thavAne apUrva bedha Apyo hato. Agama graMthomAM varNavela dharmavIra, dAnavIra, dayAvIra, tapovara, yuddhavIra, ema aneka jAtanA vIra purUmAM prabhu zrI zAMtinAthane ApaNe dayAvIra tarIke gaNavA joIe. A prabhunI janmabhUmi gajapura nagara hatuM. temanA pitA Rvizvasena rAjA ane mAtA acirA rANu hatAM. te dezamAM pUrve marakIne upadrava cAlato hato. mAtAnA garbhe prabhu AvyA bAda rANIe amRta chAMTayuM, tethI upadravanI zAMti thaI. AthI mAtA pitAe temanuM zAMtinAtha nAma pADayuM. prabhunI 40 dhanuSya pramANu kaMcanavarNa kAyA hatI. ahIMthI pAchalA bhave teo sarvArthasiddha vimAnamAM 33 sAgaropamanA AyuSyavALA deva hatA. teo bhAdaravA vada sAtamanI madhyarAte meSa rAzi tathA bharaNi nakSatramAM acirA rANInI kukSimAM padhAryA. prabhujI ekaja bhavamAM cakravatI pANuM bheLavIne tIrthaMkara padavI bhegavaze, mATe mAtAe pahelAM cakavatI paNAne sUcavanArAM cauda svapna joyAM. ema acirAnI mAphaka kaMthanAthanI zrImAtAe ane aranAthanI devI mAtAe paNa be vAra svapna joyAM hatAM. A rIte A covIzImAM (cakavata- tIrthaMkaranI) be padavInA bhegavanArA 16-17-18mA tIrthaMkara thayA. kurU dezanA gajapuramAM nava mAsa uparAMta 6 divasa vItyA bAda cothA ArAnA uttarArdhamAM jeTha vada teraze meSa rAzi ne bharaNI nakSatramAM prabhu jamyA.* teo 1008 lakSaNanA dhAraka ane janmathI ja mati, kRta, avadhi jJAnavALA ane mRgalaMchana yukta hatA. teo sarvotkRSTa suMdara svarUpa ane anaMta balI hatA. temanuM zarIra utsadhAMgulanI apekSAe 40 dhanuSya uMcuM hatuM (eTale ke AtmAMzule karI 120 AMgaLa uMcuM ane pramANAMgulanI apekSAe 9 aMgula ane 30 aMza pramANa uMcuM hatuM). temane 64 hajAra aMteura Adi cakravatipaNAne ucita parivAra hato. temanA kumAra avasthAnA pacIsa hajAra varSa+ vItyA bAda 13 aThThama karI (eTalI uMmare) cha khaMDane sAdhI cakravata thayA. te sthitimAM 25 hajAra varSa sudhI cakrInI Rddhi bhagavI prabhudeve avadhijJAnathI saMyamane samaya najIka jANe. kAMtikadevee zAzvata AcAra pramANe vinaMti karI. eTale nirmala vezyAvaMta prabhue dararojanA 1 kroDa ATha lAkha senaiyA gaNatAM eka varSamAM 388 koDa 80 lAkha sonaiyAnuM dAna karyuM. pachI gajapura nagaramAMja pAchalI vaye 50 hajAra varSanuM AyuSya vItyuM ane * A baMne ahIMthI kAladharma pAmI sanakumAra nAmanA trIjA devaloke gayAM che. x palyopama, 66 lAkha, 48 hajAra varSa, ane 89 pakhavADIyA eTale cotho Aro bAkI rahyo hate. + AgaLa gRhasyakala paNe lAkha varSo jaNAve che, e apekSAe ahIM pheraphAra saMbhave che. eTale ahIM ekamAM pacIsa hajAra ane bIjAmAM (cakrItvamAM ke kumArapaNamAM 50 hajAra varSa saMbhave che. For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNuM] teTaluM ja bAkI rahyuM tyAre) chaThTha tapa karI jeTha vada caudaze meSa rAzi ane bharaNI nakSatramAM sarvArthI nAmanI zibikAmAM besI dhAmadhUmathI sahastrAmravana nAmanA bagIcAmAM azoka vRkSanI nIce AvI ghareNAM vagere dUra karI paMcamuSTi leca karI hajAra purUSonA parivAra sahita prabhudeve pAchale pahere apUrva zAMtidAyaka saMyama grahaNa karyuM. te ja vakhate temane manaHparyAvajJAna prakaTa thayuM. prabhudevane ( I ThaveluM) devadUSya vastra TheTha ( jAvajIva ) sudhI rahyuM che. chaThThanA pAraNe sumitrarAjAe maMdirapuramAM bIjA pahore paramAtra vaherAvI saMsArasAgara pAra karyo. tyAM paMcadivya prakaTa thayAM. prathama pAraNAne prasaMga hovAthI 1aa koDa seneyAnI vRSTi thaI. dAna ApanAra (pAraNuM karAvanAra) bhavya jIva meDAmAM moDA trIje bhave te jarUra mukita pada pAme. prabhu zrI zAMtinAthanA vakhatamAM utkRSTa tapa ATha mahinA sudhInuM hatuM. prabhudeva dIkSA lIdhA bAda eka varSa sudhI dravyAdi caturvidha abhigraha dhAraNa karI AryabhUmimAM vicaryA. eka varSane chaghastha kAla vItyA bAda gajapura nagaramAM sahastrAmavanamAM naMdI vRkSanI nIce pioSa suda nome meSa rAzi ne bharaNu nakSatramAM prabhudeva kSapakazreNImAM ArUDha thayA, ane ghAtI karmo bALI pahelA pahere kevalajJAna pAmyA. A vakhate cha ta5 hatuM. have to prabhu 18 deSanA TAlanArA, 34 atizaya ane 8 mahAprAtihAryanA dhAraka tema ja 35 guNavALI vANInA bolanArA thayA. pahelAja samavasaraNamAM prabhue tIrtha (caturvidha saMgha )nI sthApanA karI. te tIrtha prabhu zrIkuMthunAthanA tIrthotpatti kAla sudhI cAlyuM. AthI vacamAM tIrtha viccheda kAla nathI. prabhudevanA cakAyudhAdi 36 gaNadhara ane 36 gaNa (gaccha) hatA. temane parivAra A pramANe che - sAdhu-62000. mana:paryavajJAnI-4000 sAmAnyamuni-41464 sAdhvI-thati vagere 61600 avadhijJAnI-3000 zrAvaka-290000 cauda pUvI-800 zrAvikA-393000 vaikiyalabdhivALA muni-6000 pratyeka buddha62000 kevalI-4300 vAdimuni-2400 prakIrNa I 62000 prabhudevanA kauNAla vagere aneka bhakta rAjAo hatA. sAdhuonAM mahAvrata 4 ane zrAvakanAM vrato bAra hatAM. A zrI zAMtiprabhunA tIrthamAM jinakalpa hate. 12 upakaraNa rAkhanAra sthavira kalpika sAdhuo ane 14 upakaraNa rAkhanAra sAdhvIo hatI. traNa athavA cAra cAritra, nava athavA traNa tane ane cAra sAmAyika hatA. pahelAM be pratikramaNa hatAM, ane uttara guNamAM rAtribhojana gaNAya. sthita kalpa cAra prakArane, ane asthita ka5 6 prakArane jANo. ka5 (AcAra)nI pAlanA sukara hoya, kAraNe pratikramaNa hoya, saMyamadhArI munivare RjuprAjJa hoya, 17 bhede saMyama, cAra bhede athavA be bhede dharma hoya, vastranA varNane niyama nahi. prabhudeva gRhasthapaNAmAM pahelAM kahyA mujaba 75 hajAra (50 hajAra paNa) varSo sudhI rahyA. ane vrata paryAyamAM-25 hajAra varSe ane kevali paryAyamAM eka varSa UNa * saptatizata sthAnaka prakaraNamAM jina gRhasthakAla' A khAnAmAM 75 hajAra varSa kahyAM che. For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 [vijyapArikRta25 hajAra varSa saphala karyA. je gRhasthapaNAne kAla 75 hajAra varSa gaNIe te lAkha varSanI ghaTanA A pramANe 75000 gRhasthapaNumAM gRhasthatvakAla-50 hajAra gaNIe to - 1 chadmasthapaNAmAM A rIte eka lAkha varSa thAya 249 kevalipaNAmAM 50 hajAra-gRhasthapaNAmAM 100000 1 varSa-chadmasthapaNAmAM 49 kevalipaNAmAM prabhuzrI zAMtinAtha aMtima kSaNe zrIsametazikhara (zikharajI)mAM padhAryA. tyAM mA khamaNa karyuM ane kAussagga Asane zukala dhyAnArUDha thayA. chevaTe yoga nirodha karI zelezI avasthAmAM aghAtI karmone khapAvI, jeTha vadi teraze meza rAzine bharaNI nakSatramAM rAtrinA pUrva bhAgamAM navaso munivarenI sAthe parama pada-mukti sthAnane pAmyA. te vakhate pUrva avagAhanA karatAM huM zarIranI avagAhanA thaI. cothA ArAnA uttarArdhamAM prabhudevanuM pAMcamuM nirvANa kalyANaka samajavuM. eTale-prabhunA nirvANa pachI e Ara piNuM palyopama, 65 lAkha, 84 hajAra varSa 89 ane pakhavADIyA jeTalo bAkI hatuM. yugAMtakRda bhUmi saMkhyAtA purUSo sudhI cAlu rahI. A tIrthamAM-asaMkhyAtA kAla sudhI pUrva zratanI pravRtti cAlI. tyAra bAda asaMkhyAta kAla sudhI pUrva viccheda rahyo. zrata pravRtti svatIrthanI hayAtI sudhI jANavI. zrI dharmanAthanA nivaNathI traNa palyopama jemAM ochA che evA te traNa sAgaropama vItyA bAda zrI zAMtinAthanuM nirvANa thayuM ane zrI zAMti prabhunA nirvANa samayathI aDadhA palyopama pramANa samaya vItyA bAda zrI kuMthunAtha nirvANa pAmyA. ahIM bhAvI tIrthakara thanArA ke I thayA nathI. tema kaI darzana (mata)nI utpatti thaI nathI. tathA pitAnA sivAya anya keI cakrI vAsudevAdinI paNa utpatti thaI nathI. A zrI zAMtinAtha prabhunA nAmane Adi akSara "za" kAra che, tethI temane cothA "za" kAra tarIke jaNAvyA. zrI zAMtiprabhunI sevA bhakti AdithI jarUra upadravAdi jaladI nAza pAme che, eja IrAdAthI mAnavadevasUrijI mahArAje laghuzAMti racI saMghane nirUpadrava banAvyo. prabala puNyadaye ja A prabhunI pUjAdi bhakti maLI zake mATe cothe zikAra ( "zrI zAMti prabhu") durlabha kahyo. 5-zami (muni)ne dAna-ahIM zami zabdanI zarUAtamAM "za" hevAthI pAMcamA zakAra tarIke "zamidAna" jaNAvyuM che. zami pade karI uttama sama (zAMta svabhAva) guNa nidhAna zrI tIrthakaredeva, gaNadharAdi guNavaMta mahApurUSa levA. temane dAna devAne prasaMga pUrepUrA prabala puNya ja Asannasiddhika bhavya pAmI zake, AvA AvA aneka muddAone dhyAnamAM laIne zamidAna durlabha kahyuM che. AmAM dAyakAdi traNapadArthanI bInA upara khAsa lakSaya rAkhavAnI jarUra cheH (1) dAyaka, (2) grAhaka ane (3)devA lAyaka padArtha. Jain Education international For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi ] 15 zrI tIrthakara deve dAna, zIla, tapa ane bhAva ema cAra prakAre dharma kahyo che temAM dAnane zIlAdinI pahelAM levAnuM kAraNa e che ke-dAnadharma dAyaka, grAhaka ane anumodaka e. traNene tAre che. te upara saMkSipta daSTAMta A pramANe jANavuM - bhavya rUpavaMta ane mahAtapasvI mahAtmA balabhadrajI jaMgalamAM AkarI tapasyA karI jyAre pAraNAnA prasaMge nagarAdimAM carI AvyA tyAre kuvA kAMThe pANI bharavA Avela nArIo e mahAtmAnuM rUpa jovAmAM evI magna thaI gaI ke temane pitAnA kAmane khyAla ja na rahyo. potAnA bhavya rUpa nimitta thate A anartha joIne e mahAbhAe abhigraha lIdhe ke "jaMgalamAM je maLe tethI nirvAha karavo ucita che. AvA sthale AvavuM ucita nathI." tyArathI teo e pramANe karavA lAgyA. eka vakhata haraNanA saMketa pramANe jyAM rathakAra jamavAnI taiyArI karato hato tyAM munirAja padhAryA. rathakAre munine joIne vicAryuM ke mArI pahelAM ja bhAvanA hatI ke kaI tapasvIne vahorAvyA bAda jamuM. bhAgyodayathI e bhAvanA saphala thaI. pachI jyAre rathakAra pUrNa ullAsathI munine vaherAvate hato, ane muni te AhArane laI rahyA hatA, te prasaMga joIne paDakhe ubhelA hariNe A pramANe anumodanA karI ke dhanya che A rathakArane ke je AvuM uttama dAna de che. huM jyAre manuSya bhava pAmI A kahA laIza. eTalAmAM bIjI bAju traNenA AyuSyane aMta Ave, ane e traNe (rathakAra, balabhadra, hariNa)nI upara meTI DAla paDI. tethI kAladharma pAmI (dAyaka-grAhaka-anumAdaka ema) traNe jaNA pAMcamA brahma devalokamAM devapaNe upanyA. A rIte dAnathI e traNene uddhAra thaye. atre e paNa jarUra samajavuM joIe ke-AraMbha samAraMbha rUpI karelIyAnA jALAmAM guMthAyelA bhavya zrAvaka vagere jeo vijayazeTha vijayArANa AdinA jevuM zIla pAlI zakatA nathI ane zivakumAra, pAMDava, draupadI, caMdarAjarSi AdinA jevuM tapa karI zakatA nathI tathA zrI bharatacakavarI, kumaputrAdinI mAphaka anityAdi bhAvanA bhAvI zakatA nathI temane A saMsAra samudra taravA mATe dAna rUpI pATIyuM ja avalaMbana samAna (taravAnuM apUrva sAdhana) che. A dAnanI bAbatamAM kalikAla sarvajJa zrIhemacaMdra sUrIzvarajI mahArAje zrIgazAstramAM ane pUrvAcArya bhagavaMte zrIzrAddhadinakRtya vagere graMthamAM zrAvakane uddezIne kahyuM che ke-bhavya zrAvake baporanA bhejananA avasare daherAsaramAM prabhujInI AgaLa naivedya dharyA bAda munirAjane AhAra pANI vaheravA mATe ghaNA vinaya ane AdarabhAva pUrvaka avazya nimaMtraNa karI teDI lAve. pachI temane nirdoSa Asana upara besavA mATe vinaMti kare. parivAra sahita vidhipUrvaka vaMdana kare. pachI vaidyanA daSTAMtathI deza kAla vagerene vicAra karI dAnanA pAMca bhUSaNa sAcavIne azana vagere cAra prakArane AhAra vahorAve. gurUne vaherAvatI vakhate dAyaka (vaharAvanAra) pote tathA grAhaka eTale vaheranAra munirAja e baMnene jevI rIte deSa na lAge, tevI rIte vaherAvavuM. vaherAvanAra zrAvake For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 (zrI vijyapadharitapitAnA nimitte lAgatA dene gurUgamathI jarUra jANavA joIe. A bIne zrutakevalI zrI bhadrabAhusvAmIjIe zrIpiMDaniryuktimAM vistArathI jaNAvI che. A bInAne je yathArtha samaje te zrAvaka amuka aMze gItArtha kahevAya. grAhaka-supAtranA cAra bheda. 1 ratanapAtra samAna-AvA supAtra zrItIrthakara mahArAja jevA mahApurUSa jANavA. AvA supAtrane prathama kahevAnuM kAraNa e ke teo nirabhilASa hoya che eTale "aDhaLe to , je re bALaeTale teo viziSTa saMghayaNa, vairya tathA AtmalakSyAdi sAdhanA bele ema daDha nirNaya kare che ke-gocarI nahi maLe to adhika tapazcaryAne lAbha maLaze, ne maLaze te te dvArAe dharmadhyAnAdi sAdhavAmAM madada maLaze. AthI temane nirabhilASa kahyA. 2 suvarNapAtra samAna-aSTapravacana mAtAnA pAlaka munirAja jANavA, kAraNake teone viziSTa sahananAdinA abhAve amuka TAIme paNa AhArAdinI IcchA thAya che. 3 rUkhyapAtra samAna-uttama dezaviratine dhAraNa karanAra zrAvake rUpAnA vAsaNa jevA jANavA. 4 tAmrapAtra samAna-jinezvara deve kahelI padArthonI bInA sAcI ja che, zrI vItarAganuM zAsana e ja paramArtha che. A zAsanamAM tIvra lAgaNI dharAvanArA pramAdI che paNa mArga pAmIne saMsArane tarI jAya che. AvI lAgaNI mane bhabhava thaje, evI daDha zraddhAvALA zrAvake tAMbAnA vAsaNa jevA kahyA che. tIvra karmone pazamathI paralokamAM paNa hitakArI evA jina vacanane vidhipUrvaka sAMbhaLe te zukalapAkSika zrAvaka athavA utkRSTa zrAvaka kahevAya. A bAbata paMcAzakamAM kahyuM che ke - paralayahi samma, je jiNavayaNe suNeI uvautto aItivrakammavigamAM, sukkoso sAva etya che ? A zrAvakanA 1 bAravratadhArI (dezavirati) zrAvaka ane 2 samyagadaSTi zrAvaka, ema be bheda che. temAM AnaMda vagere pahelA naMbaranA zrAvaka kahevAya, ane kRSNa zreNika rAjA vagere bIjA naMbaranA zrAvake jANavA. jyAre zrI RSabhAdi tIrthaMkara deva vicaratA heya tyAre zreyAMsa kumAra jevA bhavya ivene ratnapAtrane dAna devAnA prasaMga maLe. te sivAyanA kAlamAM paNa zAlibhadrAdike pUrvamAM mAsakhamaNanA pAraNAvAlA bIjA naMbaranA munirAjane supAtra dAna daI Annati sAdhI, temaja rathakAre balabhadrajIne vahorAvI pAMcamA brahmadevalokanI daivika Rddhi sAdhI, te joga na maLe tyAre vratadhArI zrAvakane jamADe, te na hoya tyAre zraddhALu zrAvakane jamADayA bAda uttama zrAvake bhejana kare. For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 217 e pramANe cAra prakAranA grAhakanA krama pramANe phalamAM paNa taratamatA paDe che. eTale prathama naMbaranA zrI tIrthaMkarane dAna detAM sarvottama adhika lAbha thAya. A sthaLe yAda rAkhavuM ke-bhavya jIvone ja A dAnano prasaMga maLI zake che. kAraNa ke AtmaprabaMdhI aneka graMthamAM kahyuM che ke abhavya jIvone supAtradAna, iMdrapaNuM vagere sADatrIsa prakAranA lAbha maLI zakatA nathI. AvuM dAna denAra meDAmAM meDA trIje bhave ane vahelAmAM vahelAM zreyAMsakumAra vagerenI jema te ja bhAvamAM paNa mukti pada pAme che. munirAja vagerene dAna detAM tethI utaratuM phala jANavuM. samyakatvadhArI jIvone dAna detAM je lAbha thAya, tethI vratadhArI zrAvakane dAna devAmAM vadhAre lAbha thAya. ane tethI anukrame munirAja ane zrI tIrthaMkara devane vaherAvavAmAM adhika lAbha jANo. dAyaka( zrAvaka)nA guNa. supAtra dAnanA denArA bhavya jIe supAtranA guNemAM ane dAnanA guNomAM bahumAna dhAraNa karavuM joIe. ane "dAna devAthI mane dhana putrAdi sAMsArika padArtho maLe" evuM niyANuM na ja karavuM joIe. ane A sivAyanA bIjA guNee karIne sahita thaIne munine doSa rahita azana pAnAdi vahorAvavuM joIe. zAstrakAroe dAyaka ane grAhakanA jANapaNa ane ajANapaNAnA saMbaMdhamAM caubhaMgI (cAra bhAMgA) A pramANe kahela che- 1 dAyaka ane grAhaka baMne devA ke levA lAyaka padArthanuM svarUpa jANatA hoya. (A bhAMge uttama jANe.) 2 grAhaka jANakAra hoya paNa dAyaka jANakAra na hoya. 3 grAhaka ajANa hoya ane dAyaka jANu hoya. (A be bhAMgA madhyama che,) 4 grAhaka ane dAyaka baMne ajANa. ( A bhAMga niSiddha che.) supAtra dAnanuM phaLa. je bhavya jIve supAtrane zuddha dAna Ape che temanAM karmonI ekAMte nirjarA (dhIme dhIme karmone kSaya) thAya che. eTale tevuM dAna baMnene lAbhadAyI che. ane (1) unALo hoya, (2) vizAla aTavI AdinA prasaMge gocarInI durlabhatA (muzkelI) hoya ane (3) dukALa je prasaMga hoya, A traNamAMnA keI paNa kAraNathI uttama zrAvake (tIrthakara, munirAjadi) supAtranA dharmAdhAra zarIranA TakAva vagere irAdAthI itara (kAMIka sadeSa) Ape te paNa ghaNI nirjarAne lAbha pAme. jo ke ahIM supAtranA nimitta thatA AraMbhAdinA kAraNe zrAvakane kiMcit deSa lAge, te paNa ghaNA lAbhanI apekSAe te zA hisAbamAM kahyuM che ke-cANaM vaghaM sugis DhAdAdA vALiyo . A vicAra sarvAnu gamaya paMcamAMga zrI bhagavatI sUtranA AdhAre varNavyo che. A bInA zrAvakAdi dAyakene ema paNa samajAve che ke zrAvakee dravya, kSetra, kAla, bhAvanA jANakAra thavuM joIe. 28 For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 [ zrI vijayapAlarikRtavyAkhyAna zravaNAdikathI jarUra tevA thaI zakAya. khAsa prayajana sivAya zrAvaka kadI paNa supAtrane Itara (doSa) AhAra Ape ja nahI. temaja munirAja Adi supAtra paNa pUchavuM vagere sAdhane dvArA AhArAdi nirdoSa che ema jANyA bAda grahaNa kare. tyAM je te vastunA nirdoSapaNAmAM lagAra paNa zaMkA paDe te te padArtha grahaNa karaze ja nahi. ane vadhumAM evA prasaMge saMyamarAgI thaI jarA paNa kacavAyA sivAya AnaMdathI ema mAne ke mane tapane lAbha thayo. vaLI uttama zrAvakee munirAjane Itara (doSa) AhAra devAnA prasaMge A vAta jarUra dhyAnamAM rAkhavI ke gItArtha AcAryAdinI salAhathI glAnAdi sAdhunI saMyama bhAvanAnA TakAva vageremAM pite nimitta rUpa thAya che. grAhaka supAtra paNa pitAne dIvA jevo utsarga mArga na ja bhUle. jyAre zuddha gecarI maLatI hoya, tyAre te supAtra munirAja vagere saMyamI AtmAoe pramAda rahita thaIne amuka sthale zuddha gocarI na malI te bIjA sthale maLaze, tyAM kadAca na malI te trIjA sthale maLaze, e pramANe mAdhukarI bhikSAne vyavahAra yAda karI vaheravA javAmAM lagAra paNa ALasa na karavI joIe. e pramANe vartavAmAM ja eSaNa samiti jaLavAya che. vaLI ajANa zrAvaka na kalpe te padArtha Ape te tene zAMtipUrvaka kahevuM ke A padArtha akalpya hovAthI ame na laI zakIe ane tamAre paNa na deve joIe, ema savistara samajAve, paNa tenA upara jarA paNu gusse na thAya. A rIte kahevAnuM kharUM tAtparya e che ke nirmala zIla vratanI ArAdhanA ke jemAM game tevA vikaTa kAraNe paNa apavAda pravRtti hoI zake ja nahi, te ( zIlanI ArAdhanA ) sivAyanI mahAvratAdinI ArAdhanAmAM adhika lAbhanI apekSAe yathArtha gItArtha bhAvAcAryAdika pUjya purUSenI yogya sUcanAthI zrAvaka supAtranI bhakti karatAM "A mArA auSadhAdithI munine deha Takaze. ane tethI A hajAre jIvonA uddhAraka mahApurUSa saMyama sAdhI bIjAne sadhAvaze," ema bhAvanA rAkhavAthI jarUra vizeSa lAbha meLave che. apavAda sevanAra sAdhu mahAtmAnI paNa utsarga mArga tarapha ja daSTi hevI joIe. jethI te ema vicAre ke-"meM apavAda se te ThIka nahi, sAjo thaIza tyAre avasare zrI gurUmahArAjanI pAse tenuM (Itara grahaNanuM ) yegya prAyazcitta jarUra laIza ne nirmala banIza." ahIM e dhyAnamAM rAkhavuM ke AjJA ApanAra gurUvaryAdi gItArtha mahApurUSa dIrdhadaSTivALA hoya che. svachaMdapaNe apavAda sevanArane ArAdhakapaNuM nathI ja hetuM, kemake utsarga mArgane TakAvavA mATe ja ApavAdika pravRtti saMbhave che. eTale ke supAtra munirAja vagere mahApurUSoe utsarga mArga tarapha jarUra daDha AdarabhAva rAkhavo 1. ahIM khAsa prayajana zabdathI sAdhu munirAja glAna, bAla, vRddha, navadIkSita vagere hoya tevAM kAraNe laI zakAya. temAM paNa anubhavI vaighAdika ane gItArtha AcArya vagere gurUvaryonI aMtaraMga satya saMmati jarUra hovI ja joIe. kAraNasara thatI pravRttimAM paNa svecchAne upayoga karAya ja nahi. A badhI bInA viziSTa murUgamathI uttama zrAvake jarUra jANavI joIe. ane je zrAvaka tema kare to ja sAdhanA saMyamanI ArAdhanAmAM zrAvako kharI rIte madadagAra kahI zakAya. For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] joIe. kAraNa ke gItArtha gurUvage jaNAvela je apavAda mArga te te dravya, kSetra, kAla ne bhAvane AdhIna che. eTale-dravyathI je sAdhu mAMdA hoya, kSetrathI je kSetramAM zuddha gocarI maLI zakatI na hoya, kAlathI unALe dukALa vagere prasaMga hoya, ane bhAvathI dAyaka (vaharAvanAra)nA ochA bhAva vagere hoya. A kAraNe e gItArthanI AjJAnusAra apavAda mArga kahyo che. evuM gUDha rahasya gItArtha ja jANuM zake. mATe ja je munio gItArtha che, tathA gItArthanI nizrAmAM rahenArA che, te baMnene ja pavitra AgamamAM ArAdhaka kahyA che. te sivAyanA agItArtha-marajI mujaba svacchede vartanArA cha ArAdhaka keTamAM dAkhala thaI zake ja nahi. prazna-gurU tarIke mAnIne apAtrane dAna devAmAM lAbha khare ke nahi ? uttara-je zrAvaka apAtra ( lAyakAta vinAnA)ne gurU buddhithI dAna Ape, te ekAMta pApane bAMdhanAre thAya che. kAraNa ke teNe apAtrane tevI rIte ApeluM te dAna tene apAtrapaNAne piSe che ane tethI te (denAra) zrAvakane lagAra paNa nirjarAne lAbha maLato nathI. mATe zrAvake gurUbuddhithI supAtra dAna detI vakhate pAtra-apAtrane jarUra vicAra kare jaIe. bAkI anukaMpA dAnamAM A vicAra kare jarUrI nathI. prazna-supAtra ane kupAtra kone kahIe uttara-uttama darzana, jJAna, cAritra, tapa, kSamA vagere guNene dhAraNa kare te supAtra kahevAya. AvA uttama guNonA nidhAna mahAtmAo ja kharI rIte saMsAra samudrane tarelA athavA taravA mATe prayatna karanArA kahI zakAya. ane teo ja pApathI bacIne bIjA bhavya jIne pApathI bacAve che. pAtra zabdane artha karatAM kahyuM che ke pAkAreNacate pApaM, trakArastrANavAcako akSaradrayasaMge, pAtramAhurmanISiNo 1 che A uparathI spaSTa samajAya che ke mekSamArge cAlanArA mahAtmAo supAtra kahevAya. A pramANe dAcaka vagerenI bInA dhyAnamAM rAkhIne bhavya jIe munivarone nirdoSa dAna daIne mAnava bhava saphala karavo. he bhavya ja! tame A rIte A durlabhapaMcakanuM svarupa pitAnA jIvanamAM utArI tIrtha sevA dAnAdi dharmane sAdhIne muktinA sukhane pAmo tathA zrIcArU gaNadhare je vinayaguNane jina dharmanA mULabhUta jaNAvyo, te apratipAtI vinaya guNanuM svarUpa daSTAMta sAthe TUMkAmAM A pramANe jANavuM - caturdhA vinaya pratA, samyajJAnAdibhedato dharmakAryo nara sekke, vinayAkhyaguNAsti 1u For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 1 zrI vijyapArikRtaartha-nimala jJAna vinayAdi bhede karIne cAra prakArano vinayadharma kahe che. te vinayane dhAraNa karanAra purUSa dharmakAryane lAyaka kahyo che. jJAnAdi bhede karIne cAra prakArane vinaya jANave. temAM bahumAna pUrvaka na pATha le, abhyAsa smaraNAdi karavuM vagere jJAna vinaya kahevAya. tathA AhArAdi karatAM mauna rahevuM, te paNa jJAna vinaya kahevAya che. (1) sAmAyikAdi sakaLa pravacana jinabhASita hovAthI temAM koI paNa jAtano visaMvAda nathI, tethI yathArtha vastutattvanI pratItimAM niHzaMka thavuM te darzanavinaya kahevAya che. (2) cAritranuM zraddhAna karavuM, tenuM samyaka prakAre ArAdhana karavuM, anyanI pAse cAritranA guNonI stavanA karavI ane cAritranuM svarupa kahI batAvavuM, e vigere cAritravinaya kahevAya che. (3) AcArya vigere gurunuM pratyakSa darzana thAya eTale tarataja ubhA thavuM, temanI sanmukha javuM, hAtha joDavA vigere vinaya kare ane temanI gerahAjarI hoya tyAre paNa mana vacana ane kAyAnA yoge karIne temanA guNanuM kIrtana tathA vAraMvAra smaraNAdi karavuM te upacAravinaya kahevAya che (4). A saMbaMdhamAM pAMca kaLazI bhAravAhakanI kathA che, te A pramANe paMcAkhya bhAravAhaka kathA. koI eka gAmamAM bhAra vahana karanArA pAMcase majura rahetA hatA. temAM eka mukhya hatuM, te pAMca kaLazI anAjane bhAra upADato hato. tenAmAM e lakattara guNa joIne rAjAe tenA para kRpA karIne vara Apyo ke "jyAre tuM bhAra upADIne mAgamAM cAle tyAre tArI sAme je ratha, ghoDA, gADAM, sainya ane hAthI vigere AvatAM hoya to tene joIne tAre svIkAra karelo mArga choDIne AvuM pAchuM javuM nahI, kemake bhArathI pIDAyelA prANIne cAlate mArga cheDe ati duSkara che. huM paNa tane dUrathI joIne mArga ApIza, tethI tAre mAre paNa bhaya rAkhave nahI, te pachI bIjAne bhaya te zA mATe ja hoya? A mArI AjJAne keI lopa karaze tene huM zikSA karIza." A pramANe AjJA maLavAthI te majura IcchA mujaba mArgamAM cAlato hato. tene Avate joIne sarva keI tene mArga ApatA hatA, paNa tenA para kaI raSa karatuM nahatuM. ekadA te bhAra upADIne mArgamAM jato hato, tevAmAM tenI sAme kaI sAdhune AvatAM teNe jeyA. tene joIne te majure vicAra karyo ke "mAre bhAra te game teTale paNa parimita che, ane A munie dhAraNa karela pAMca mahAvrata rupI bhAra te aparimita che, te keInAthI kaLI zakAto nathI; teTalo badhe bhAra upADIne te cAle che, tethI emanI pAse mAruM parAkrama nirarthaka che." ema vicArIne teNe munine raste Apyo. te A khase eTale tenI pAchaLanA sarva majurane paNa khasavuM paDayuM, tethI teo roSa pAmIne be ke "te rAjAnI AjJAnuM ullaMghana karyuM." pachI teoe rAjAne jAhera karyuM. rAjAe tene belAvIne pUchayuM, tyAre te bolyo ke "he deva! meM ApanI AjJA jarA paNa khaMDita karI nathI." rAjAe tenuM kAraNa pUchyuM, tyAre te pharIthI be ke "he For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] rAjA! mArA karatAM A munine bhAra adhika che, tethI huM bAju para khasyo chuM." rAjAe pUchyuM ke "tenA para ze bhAra che?" te be ke "he svAmI! meru parvata karatAM paNa adhika bhAravALAM pAMca mahAvrato ke jene vahana karavAne huM asamartha chuM ane A muni to te bhArane vahana kare che, ane temAM netraphuraNa eTale kALa paNa pramAda karatA nathI. huM to mAtra bahArane bhAra upADuM chuM ane IryAdi samiti rahita hovAthI aneka jInI hiMsA karIne aneka bhava karIne bhagavatAM paNa jene nAza na karI zakAya, evA vadhAre pApa karmonA samUhane bAMdhI rahyo chuM. prathama meM pratrajyA aMgIkAra karI hatI, paraMtu pAMca mahAvratanA bhArane vahana karavAmAM azakta thavAthI meM pravrayAne tyAga karyo. A pAMca kaLazane bhAra te huM saheje upADI zakuM chuM, paNa prathama svIkAra karelA mahAvatarupI atyaMtara bhArane upADI zakto nathI, mATe huM mArgamAMthI A kha, te meM vyAjabI karyuM che." bhaktibharA namasyakti, IndrAdaye gatasmayA mahAvratabharAkIna, tadauM kiyanmitA 1 artha-"he rAjA! mahAvatarupI bhArane vahana karanAra munione bhaktithI bharapUra IndrAdika paNa garva rahita thaIne namaskAra kare che, to tevA muninI pAse huM keNa mAtra chuM?" vaLI he rAjA ! A muni pAMca mahAvratamAMnA darekane pAMca pAMca bhAvanA vaDe niraMtara nirmaLa kare che. temAM pahelA prANAtipAta viramaNa nAmanA vatanI pAMca bhAvanAo A pramANe che - iriyAsamie tahA sayA jae, uha bhujja va pANabheyaNuM AyANanikakheva durguccha saMjae, samAhie saMjayae mAvaI 1 artha-"IsamitivALA, tathA sarvadA jeIne pAna bhajana karanArA (eSaNA samitivALA), AdAna nikSepa ane jugupsA karanArA, tathA sAvadhAna thaIne manane ane vacanane niyamamAM rAkhanArA munirAja pahelA vratanI pAMca bhAvanA bhAve che." vizeSArtha-IryA eTale gamana karavuM te, temAM samita eTale upayoga rAkhanAra, samasta jIvanI hiMsAnA tyAgane mATe Isamita thavuM te pahelI bhAvanA, tathA sarvadA sArI rIte upayoga rAkhIne IkSaNa pUrvaka (jeIne) pAna ane bhojana grahaNa karavuM athavA vAparavuM e bIjI bhAvanA; AdAna nikSepa eTale pAtrAdika pramAjanA pUrvaka grahaNa karavAM athavA mUkavAM te, tathA AgamamAM jene niSedha karyo hoya tenI jugusA (niMdA) kare. pate na Acare te trIjI bhAvanA tathA sAdhu samAhita eTale sAvadhAna thaIne manane dUSaNa rahita pravartAve, kemake mana duSaNavALuM (malina) hoya te kAyasaMlInatA vigere karyA chatAM paNa te karmabaMdha mATe thAya che. prasannacaMdra nAmanA rAjarSie mane gupti rAkhI nahI tethI kAyAvaDe hiMsA nahI karyA chatAM paNa manathI sAtamI narakane yegya karma bAMdhyuM hatuM For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ zrI vijyapadhasaritaema saMbhaLAya che, mATe manane niyamamAM rAkhavuM e cothI bhAvanA. tevIja rIte vANI paNa dUSaNa rahita bolavI ke jethI hiMsA thAya nahI te pAMcamI bhAvanA. bIjA asatyaviramaNa vratanI pAMca bhAvanA A pramANe che- ahassa sacce aNuvIya bhAsae, je kaIlehaM bhayameva vajjae se dIharAyuM samuhiyA sayA, muNI hu mesaM parivajae siyA. 2 artha-"je hAsya rahita satya bole, vicArIne bele tathA krodha lobha ane bhayane tyAga kare te muni daIrAtrane sadA jue che, mATe munie savadA asatyane tyAga kare." vizeSAtha- hAsyano tyAga karIne satya vANI bolavI, kemake hAsyathI kadAca asatya paNa bolAya che te pahelI bhAvanA. 1. vicArIne eTale samyaga jJAnapUrvaka vicAra karIne bAlavuM; vagara vicAre bAlanAra keI vAra asatya paNa bolI jAya che ane tethI pitAne vaira, pIDA vigere prApta thAya che, tathA jIvahiMsA paNa thAya che te bIjI bhAvanA. 2. tathA je krodha, lobha ane bhayane tyAga kare te muni dIrdharAtra eTale mekSane potAnI samIpe jue che, mATe haMmezAM asatyane tyAga kare. krodhAdika tyAga karavAnuM tAtparya e che ke-krodhane AdhIna thayelo mANasa jyAre bole che tyAre tene svaparanI apekSA (paravA) rahetI nathI, tethI te jema tema bolatAM asatya paNa bole che, mATe tene tyAga kara zreSTha che. 3 lobhane AdhIna thayelo mANasa paNa dhananA atyaMta lobhathI khATI sAkSI pUravI vigere asatya bole che, mATe tene tyAga karavo. 4. tathA bhayabhIta mANasa pitAnA prANAdikanuM rakSaNa karavA IcchAthI satyavAdIpaNAne tyAga kare che, mATe munivare nirbhaya thaIne mokSamArgane ArAdhe che. pa. trIjA adattAdAna viramaNa vratanI pAMca bhAvanA A pramANe che sayameva uggaha jAyae ghaDe, maImaM nisanma sa bhikha uSmahaM. aNunnaviya bhujiya pANayaNa, jAIttA sAemiyANa uSmahaM 3 che artha_"sAdhu pitAnI jAte ja avagrahanI yAcanA kare, pachI matimAna evo te sAdhu [ gya] ceSTA (prayatno kare, avagrahanI AjJA sAMbhaLIne temAM rahe, pAna ane bhajana AjJA laIne kare, tathA sAdhArmika pAse avagrahanI yAcanA karIne nivAsa kare." vizeSArtha-bIjAnI sAthe kahevaDAvyA vinA sAdhu poteja) bhagavaMtanI AjJA pramANe Indra, rAjA, gRhapati, zayyAtara ane sAdhamikanA bhedavALA pAMca prakAranA avagrahanI yAcanA kare; anya mANasa pAse yAcanA na karAve, kAraNake je svAmI na hoya 1 kerdhAdikanA tyAganI traNa bhAvane maLIne pAMca thAya che. - 2 upAzraya vagerenI. For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnaciMtAmaNI ] tenI pAse yAcanA karI hoya ne kharA svAmI pAse yAcanA na karI hoya te paraspara virodhAdika doSo prApta thAya che (2). pachI te AjJA lIdhelA avagrahamAM tRNAdika grahaNa karavA mATe matimAna sAdhu ceSTA eTale yatna kare, arthAt avagraha ApanAranuM AjJAvacana sAMbhaLIne tRNadika paNa vApare, AjJA vinA vApare te adattanuM grahaNa karyuM kahevAya (2). tathA sAdhu sarvadA avagrahanI spaSTa maryAdA pUrvaka yAcanA kare, arthAt svAmIe ekavAra avagraha ApyA chatAM paNa vAraMvAra mAtru vigere paraThavavAnA kAryamAM avagrahanI yAcanA kare (3). guru vigerenI AjJA laIne pAna bhejana vigere vApare, arthAt je kAMI cIja vAparavI te sarva gurunI AjJA pUrvakaja vAparavI joIe, nahIM to adatta bhegavyAne doSa lAge che (4). sarakhA dharmanuM je AcaraNa kare te sAdharmika kahevAya che, arthAt ekaja zAsanamAM vatanArA saMvegI sAdhuoe prathamathI te sthAna yAcanApUrvaka grahaNa kareluM hoya te temanI pAsethI mAsa vigere avadhinuM tathA paMcakozAdi kSetranuM mAna karIne rahevA mATe mAgI levuM, temanI AjJAthIja upAzraya vigere sarva grahaNa karavuM, nahIM te adattane bhAge lAge che. (5) have cethA brahmacarya vratanI bhAvanA A pramANe che - AhAragutte avibhUsiyappAisthi na nijhAya na saMthakyA che buddha muNI khuddakIM na mujajA, dhammANupehI baMbhara saMdhae ke A artha- "AhAranI gupti kare, pitAnA dehane avibhUSita rAkhe. strIne jue nahI, strInI prazaMsA athavA paricaya kare nahI, ane buddhimAna muni kathA (cAra vikathA vagere) kare nahI, te te dharmAnuprekSI muni brahmacaryane barAbara dhAraNa kare che ema jANavuM." vizeSArtha AhAranI gami rAkhavI, eTale snigdha bhojana karavuM nahI, temaja atimAtra bhojana karavuM nahI; kemake tethI dhAtu puSTa thavAthI vedane udaya thAya ane tethI karIne kadAca brahmacaryanuM khaMDana paNa thAya. (1) avibhUSitAtmA eTale zarIrane snAna vilepana vigere vividha prakAranI vibhUSAthI rahita rAkhavuM (2) strIne ane tene aMgepagene paNa jevAM nahI (3) strInI prazaMsA karavI nahI, tathA tene paricaya paNa kare nahI (4) tathA buddhimAna eTale tatvane jANanAra munie zudra eTale aprazasya evI strIkathA karavI nahI (5) A pAMca bhAvanAthI jenuM aMtaHkaraNa bhAvita thayuM che, e dharmAnuprekSI eTale dharmanA AsevanamAM tatpara sAdhu brahmacaryane dhAraNa kare che, arthAt te vratane puSTa kare che. pAMcamA mahAvratanI bhAvanA A pramANe che : je sadavarasagadhamAya, phAse ya saM55maNuNapAvae gehI usaM na karenja paMDie, se Idate virae akiMcaNe che pA For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ( vijyapadmacarikRtaartha-"je sAdhu maneza ne amaneza evA AMgatuka zabda, rupa, rasa ane gabdha e cAra tathA sparza maLI pAMca prakAranA IndriyanA viSayane pAmIne tenA para Asakti ke praSa kare nahI te paMDita, jitendriya ne sarva sAvadha karmathI virakta e sAdhu akicana eTale parigraha rahita kahevAya che." vizeSArtha-"je sAdhu maneza (ISTa) zabda, rUpa, rasa, gaMdha e cAra prakAranA bhAvatA evA IndriyanA viSe pratye temaja sparza pratye eTale mane ane amane jJa ( ISTa ane aniSTa) evA viSayane pAmIne anukrame tenA para gRddhi te mUcha ane praSa eTale dveSa anukrame na kare, eTale ISTa viSayane pAmIne gRddhi na kare ane aniSTa viSayane pAmIne pa na kare te muni dAMta, jitendriya, sarva sAvadya bhegathI virata ane akiMcananiparigrahI thAya che. pAMca prakAranA viSaya saMbaMdhI rAga ane dveSa tajI de e pAMcamA vratanI pAMca bhAvanA jANavI. A pramANe dareka vratanI pAMca pAMca bhAvanAo maLIne pacIza bhAvanA jANavI. ItyAdi aneka yuktithI mahAvatane bhAra upADe duSkara che. paMcAkhya nAmanA majura pAsethI A pramANenI hakIkata sAMbhaLIne rAjA bolyA ke "he paMcAkhya! tuM mahA parAkramI che. ATale pAMca kaLazIne moTe bhAra vahana kare che, mahAkaSTane anubhava kare che, chatAM te paMcamahAvratane tyAga zA mATe karyo? kemake temAM kAMI bhAra nathI, A mahAvrato to sukhethI nirvAha thaI zake ( pALI zakAya ) tevAM che, mane te temAM kAMI paNa duSkara jaNAtuM nathI." te sAMbhaLIne paMcADe che ke "he svAmI ! Ape ghaNIvAra Indriyone evA viSayo bhegavyA che, have ApanA putrane rAjya seMpIne munine yeAgya evuM saMyama eka ja divasane mATe aMgIkAra kare, ane tene yegya kriyAnuSThAna kare." A pramANenAM paMcAkhyanA vacanathI te abhimAnI rAjA vratane mATe udyamI thayA. te vAta jANIne tenI rANIo belI ke "he prANanAtha ! ame tamArUM paDakhuM eka kSaNa paNa choDazuM nahI, tamArA vinA ame kaI paNa vastuthI rati (harSa pAmazuM nahIM. vaLI manahara-ramaNika kAminInA bhegane yogya evuM A tamAruM zarIra aMta, prAMta ane tuccha AhAradika bAvIza prakAranA pariSaho sevavAthI nAza pAmaze. te vakhate pachI tamane niraMtara pazcAttApa thaze; kemake duHkha bhegavavuM te saheluM nathI. he nAtha! jo ke hamaNAM tame nispRha ane haMmezAM paravastune nahI IcchanArA evA muninA guNene tiraskAra karavA mATe ahaMkArane lIdhe A kArya karavA Icche che, paNa te vyAjabI nathI; kemake te kArya to samagra prakAranA darpa, daMbha ane garvathI rahita evA puruSeja karI zake che." ItyAdi sAMbhaLIne rAjA bolyA ke "aho ! A ati duSkara kArya meM ajJAnathI ja ciMtavyuM, kemake jyAre sarvathA nirAzAbhAva prApta thAya che, For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanA ciMtAmaNi ] tyAre ja te vratane yogya svabhAva ( AtmabhAva ) pragaTa thAya che." pachI rAjAe te bhAravAhakenA nAyakane kahyuM ke "samasta muddagalanI AzA rahita evuM munipaNuM atRpta jIne eka divasa paNa pharasI zakatuM nathI." paMcAkhya be ke "he rAjA ! te munie yauvana avasthA chatAM paNa pratyakSa prApta thayeluM kAMcana, kAminI ane rAjyanuM sukha tRNa mAtranI jema choDI daIne jIvana paryata saMyamane bhAra vahana karavAnuM svIkAryuM che, ane teja pramANe te chellA zvAsocchasa sudhI pAlana karaze. meM paNa zrI mumukSu (tIrthaMkara) bhASita syAdvAdayukta AgamanAM vacanone sAMbhaLIne mahAvrata grahaNa karyA hatAM, paraMtu huM te temAM napuMsaka baLada je thaI gayo. hAthIne bhAra te hAthIja upADI zake, gadheDe upADI zake nahI. vaLI vizvamAM A samagra pRthvI, samudra, parvata ane vRkSo vigerene bhAra upADavAmAM samartha evA keTalAka puruSone sAMbhaLIe chIe, paNa A mahAvratanA bhAra vahana karavAmAM te te kSamAvAna munija samartha che ema huM mAnuM chuM; te mATeja he rAjana! huM mArgamAM temane vinayathI nampa chuM, tathA temanI prazaMsA paNa teTalA mATeja karI che." A pramANe paMcAkhyanAM vacana sAMbhaLIne rAjA vigere tamAma bhavya jIva jana munino vinaya karavAmAM tatpara thayA, ane paMcAkhanI AvI buddhithI raMjita thayelA rAjAe tene pitAne hAra sevaka karIne rAkhyo ane tenI pAse niraMtara dharmakathA zravaNa karavA lAgyA. A bhAravAhake jo ke dukhe dhAraNa karI zakAya tevA cAritranA guNene tyAga karyo hata, to paNa teNe rAjAdikane dharmanA rAgI karyA. tenuM kAraNa e ke sarva guNanA moTA bhAI jevA vinaya guNane teNe choDayo nahato ane teja guNathI te pariNAme sarvottamapaNuM pAmaze." have vinaya guNanA bheda pradAdinuM svarUpa TUMkAmAM daSTAMta sAthe A rIte jANavuM- bAhyAbhyantarabhedAbhyAM, dvividha vinaya mRtaH tadekaikeDapi dvibheda, lokaleke rAtmaka che 1 artha-"bAhya tathA abhyantara bhedavaDe vinaya be prakArane kahe che. te bAhA tathA abhyantaranA paNa laukika ane lettara evA be be bheda che." vaMdana karavuM, vacanathI stuti karavI, ubhA thavuM, sanmukha javuM, e vigere bAhA vinaya kahevAya che ane antaHkaraNathI vaMdanAdika karavuM, te abhyantara vinaya kahevAya che. A be prakAranA vinayanA cAra bhAMgA thaI zake che. te A pramANe--- keIka prANI mAtra bAhya vinaya dekhADe che, paNa tene anyatra vinaya heto nathI. zItaLAcAryanI jema. (1). keI prANu abhyantara vinaya kare che, paNa bAhya vinaya karatuM nathI, sAtamA devalekanA devatAnI jema. te viSe pAMcamA aMgamAM kahyuM che ke-sAtamA devakanA dee zrI mahAvIrasvAmIne bhAvathI vaMdana karIne manavaDe ja prazna karyo, tethI prabhue paNa "mArA 29 For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 [ zrI vijayapadharikRtasAta ziSyo mekSa pAmaze" e uttara Apyo. te vakhate saMdeha utpanna thavAthI gautama vigere munioe svAmIne pUchayuM ke "he bhagavan ! A dee bAhya vinaya kema na karyo?" tyAre prabhue Antara bhaktithI pUchelA praznAdikanuM sarva vRttAnta kahyuM, te sAMbhaLIne teo vismaya pAmyA (2) keIka prANI atimukta RSinI jema banne prakArane vinaya kare che (3). tathA kaI prANI gochAmAhila ane makhalIputra vigerenI jema bemAMthI eka prakArane vinaya karatA nathI (4). A banne prakAranA vinaya laukika tathA lakattara bhede karIne be be prakAranA che. temAM pitA vigerene viSe praNAma vigere bAhya vinaya kare te laukika bAhya vinaya kahevAya che, ane te pitA vigerene viSe AMtara prItithI vaMdana, abhyasthAnAdika karavAM te laukika abhyantara vinaya kahevAya che. lokettara evA jaina mArgamAM rahelA AcAryAdikane abhyatthAnAdika bAhya vinaya kare, te kettara bAhya vinaya kahevAya che, tathA te AcAryAdikanI aMtaraMga prItithI vidhi vaMdanAdikavaDe bhakti karavI, te lokottara atyaMtara vinaya kahevAya che. bIjA sarva guNothI bhraSTa thayA chatAM paNa je vinayavALo hoya te te zrI jina dhamane pAmI zake che. kahyuM che ke acaeNrgaNa prabhroDapi, yati vinaye dayA bhU guNAnavAmoti, ahaMnnakanidarzanam che artha_"bIjA guNothI bhraSTa thayA chatAM paNa je vinaya guNa daDha rahyo hoya to te pharIthI paNa ahaMkanI jema guNane pAme che." che A ahaMnnaka (araNika) muninI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI che tagarA nAmanI nagarImAM datta nAme zrAvaka raheto hato. tene bhadrA nAmanI patnI sAthe pAMca Indriya saMbaMdhI sukha bhogavatAM annaka nAmane putra thayo. ekadA aInmitra nAmanA sUri pAse zrIjinadharmanuM svarUpa mahimA vagere upadeza sAMbhaLIne vairAgya pAmelA datte pitAnI strI ane putra sahita dIkSA grahaNa karI. datta muni sArI rIte kriyAyukta chatAM paNa "AgaLa jatAM mAre putra saMyamanuM pAlana karaze" ema dhArIne tathA putra uparanA vAtsalyane lIdhe uttama bhejana lAvI lAvIne putranuM piSaNa karatA hatA, ke IpaNa vakhata putrane bhikSA levA mokalatA nahI. te joIne bIjA sAdhuo "A bALa sAdhu samartha chatAM paNa tenI pAse zA mATe bhikSA maMgAvatA nathI?" ItyAdika manamAM vicAra karatA, paNa tene kAMI paNa kahI zakatA nahI. kemake pitA putranuM pAlana kare temAM koNa niSedha karI zake? pachI keTaleka kALe datta muni unhALAnA samayamAM samAdhithI maraNa pAmyA. tenA viyogathI ahaMnnaka sAdhune mahA duHkha prApta thayuM. pitAnA virahathI Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNa 227 duHkhI thayelA tene bIjA sAdhuoe be traNa divasa sudhI te AhAra lAvI Ape. pachI teoe ahaMkane kahyuM ke have tuM piteja bhikSA mATe aTana kara. (levAne jA) tArA pitAnI jema have hamezAM kaI lAvIne tene AhAra Apaze nahI." A pramANe karNamAM sIsuM reDayA jevuM vacana sAMbhaLIne ahaMka khedayukta thaI bIjA munionI sAthe bhikSA mATe cAlyA. pUrve koI paNa vakhata teNe jarA paNa zrama lIdhe nahotuM, ane zarIra atyaMta sukumAra hatuM, tethI grISma RtunA sUryanAM ugra kiraNathI tapelI dhULamAM cAlavAthI tenA paga dAjhavA lAgyA, mAthuM paNa sUryanAM kiraNothI tapI gayuM, ane tarasa lAgavAthI mukha paNa sUkAI gayuM. tevI rIte cAlatAM te ahaMka muni bIjA sAdhuothI pAchaLa rahI gayA, eTale visAme levA mATe kaI eka gRhasthanA mahelanI chAyAmAM ubhA rahyA. tyAM ubhA rahelA kAmadeva samAna AkRtivALA tene caMdranA jevA mukhavALI ane jeno pati paradeza gayela hato evI te gharanI mAleka strIe dIThA. te bALa munine joIne teNe vicAryuM ke "aho ! zuM AnuM apUrva saundarya che ke je jevA mAtrathI ja mArA mananuM AkarSaNa kare che ! mATe A yuvAnanI sAthe vilAsa karIne mAruM yauvana saphaLa karuM." ema vicArIne teNe te sAdhune bolAvavA mATe dAsIne mokalI. dAsIe tene belAvyA, eTale te paNa tenA gharamAM gayA. tene AvatAM joIne harSa prakaTavAthI jenA kucakuMbha praphallita thayA che evI te strI tenI sAme AvI, ane hAsyathI mizrita thayelA dAMtanAM kiraNothI adharoSThane tejasvI karatI tathA netrane nIcAM rAkhIne vAMkI daSTithI kaTAkSa karatI te strIe tene pUchyuM ke "he prANanA jIvana samAna ! tame zuM mAge che ?" tyAre ahaMnnaka muni bolyA ke "he sArA lezanavALI kAmadevanI priyA ! huM bhikSA mAguM chuM." te sAMbhaLIne teNe vicAryuM ke "A sAdhune huM kAmadevane uddIpana karanArAM auSadhothI mizrita, strigdha, madhura ane jevA mAtrathIja vikAra utpanna kare te AhAra ApIne vaza karuM." ema vicArIne teNe manohara evA ghaNA modaka te munine ApyA. te paNa paryaTana karavAthI glAni pAmyA hatA, tethI AvA suMdara medika maLavAthI ghaNe harSa pAmyA. pachI te strIe snehayukta daSTithI jotAM jotAM tene pUchyuM ke "he yuvAna ! mArA aMgamAM vyApelA kAmavikAranA tApasamUhanuM nivAraNa karavAmAM samartha tathA kadalInA staMbha jevI kemaLa jaghAvALI ane mAkhaNanA jevA sukumAra aMgavALI kamanIya kAminIoe spRhA karavA yaMgya evuM A yauvana pAmIne zA mATe parISaha rupI kuThAra vaDe vRkSanI jema A praphulla cauvanarUpI vADInuM umUlana kare che ? vrata grahaNa karavAno A samaya nathI. keTalAeka strIsukhanI lAlasAvALA jIve kSudhA tRSAdika kaSTa sahana kare che, to paNa teone svane paNa tevA sukhanI prApti durlabha jaNAya che. tamane to tevuM sukha atyAre anAyAse prApta thayuM che, mATe ATalA divasa pAlana karelA vratanuM A phala prApta thayuM che ema jANe. vaLI, kurUpasthisthavirakarkazAMgajanacitAmAM ImAM kaSTakiyAM muMca, sudhA sva vaMcasva mA che 1. For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ( zrI vijayapadharikRtakurUpa, duHkhI, vRddha ane kaThora aMgavALA janene evI A kaSTakArI kriyAne mUkI de ane A rIte tamArA AtmAne phegaTa chetare nahI. vaLI ApaNA beunuM rUpa ane zarIra anyanA saMgamathI Aje saphalapaNAne pAme. je kadAca tamane dIkSAmAM atyaMta Agraha ja hoya to bhoga bhogavIne pachI vRddhAvasthAmAM pharIthI dIkSA grahaNa karaje.A pramANenA tenAM vacano sAMbhaLIne tathA tenA hAvabhAva joIne ahaMnnakanuM mana vrata uparathI bhagna (nirAza) thaI gayuM. kahyuM che ke - duSTAtreiDapi cetAMsi, harati hariNadazaka kiM punastAH smitasmaravibhramabhramitekSaNa. 1che bhAvArtha_"mRgalInA sarakhA netravALI strIo mAtra citramAM joI hoya te paNa te cittanuM haraNa kare che, to pachI hAsyathI praphullita ane vilAsathI bhramita evAM netrovALI strIone sAkSAt jevAthI citta haraNa kare temAM zuM kahevuM?" pachI tenuM vacana aMgIkAra karIne annaka tenA ja gharamAM rahyo, ane atyaMta Asakta thayelI te strInI sAthe svecchApUrvaka kAmakIDA karavA lAge. ahIM sarve sAdhuo gocarI jaIne upAzraye AvyA, ahaMnnakane je nahI, tethI temaNe AkhA zaheramAM tenI tapAsa karI paNa koI ThekANe tene patto lAge nahI, tethI teoe te vRttAMta sAdhvI thayelI tenI mAtAne kahyo. te sAMbhaLIne sAdhvI putraparanA ati rAgAMdhapaNAthI putrazoka vaDe jANe tenA zarIramAM bhUta peThuM hoya tema bebhAna jevI ane umatta jevI thaI gaI ane "he ahaMnnaka! (araNika !) he ahaMnnaka!ema uMce svare gadgad kaThe vilApa karatI zaheranA sarva cauTA ane zerIomAM bhamavA lAgI. mohathI ghelI banelI te pagale pagale khalanA pAmatI nayanamAMthI paDatAM AMsunI dhArAthI mArganI dhULane A karatI ane je kaI sAmuM maLe tene "mArA prANathI paNa priya putra annakane tame kAMI paNa joyo che?" ema vAraMvAra pUchatI te AkhA nagaramAM pharavA lAgI. tenI AvI unmatta avasthA joIne sajajana puruSane anukaMpA AvatI hatI ane durjane tenI mazkarI karatA hatA. ekadA mahelanI bArImAM beThelA annake tene dIThI. tenI tevI unmatta sthiti joI tene oLakhIne ahaMnnaka vicAra karavA lAgyuM ke " ahe ! mAruM kevuM avinItapaNuM! aho meM kevuM mahApApa karyuM ! kSaNika sukhane mATe meM A strInAM vacanathI muktinA sukhane ApanArA mahAvratone tyAga karyo, ane AvA dusaha kaSTamAM mArI mAtAne nAMkhI. laukika zAstramAM aDasaTha tIrtho karatAM paNa mAtAnA vinayanuM phala atyaMta kaheluM che. temAM paNa A mArI mAtA to jainadharmajJa hovAthI ane cAritrane pAlanArI sAthvI hovAthI vizeSa karIne pUjAya che. hA ! hA! cAritrane bhaMga karIne meM mArA AtmAne For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sinAciMtAmaNi ] bhavasAgaramAM nAMkhe, eTaluM ja nahI paNa A mArI mAtAnA mahAvratane lepa thavAmAM paNa huM ja sahAyabhUta thayA. aho ! paraMparAthI mArA pApamAM keTalI badhI vRddhi thaI? A caMdravadanA strIe prAraMbhamAM miSTa lAge tevuM bahArathI suMdara chatAM paNa pariNAme ananta duHkha ApanAra hAvabhAvAdi 5 viSanuM mane pAna karAvyuM. tenA lAvaNyane suMdara veSane ane nipuNatAne dhikkAra che! AnI sarva caturAI kevaLa narakane ja ApanArI che. he cetana ! have tAre mATe be mArga che. eka to A caMdramukhIe batAvelo pApa mArga ane bIjo A AryAe batAvelo punya mArga. A be mArgamAMthI je kalyANakArI hoya tenuM AcaraNa kara, paNa atyAre te mArI duHkhI mAtAnA zekane nAza kare joIe." ema vicArIne ahaMnnaka ekadama te gharamAMthI bahAra nIkaLyo. tenI pAchaLa te caMdramukhI paNa ekadama AvIne virahanA vilApa vigere aneka prakAranA anukULa upasarga karatI bolI ke "he nirdaya ! hamaNA tane strIhatyAnuM pApa lAgaze, he kaThera! zA mATe mane vRkSanA aMga uparathI pADI nAkhe che? zA mATe mane duHkharUpI citAmAM heme che? zAmATe mAlatInA puSpanI mAlA jevI ke maLa, suMdara ane akuTila evI mane taje che? mane rasIlI banAvIne have virasa kema kare che!A pramANenAM tenAM vacano sAMbhaLIne ahaMnnaka bolyo ke "he pApasamudra ! kSaNika sukhane mATe AvA phegaTa vilApa zAmATe kare che? pahelAM huM ajJAnagrasta hato, tethI te mane vilAsamAM pADI nAMkhe, ane meM traNa lokane advitIya zaraNarupa paramAtmAnA dharmane draSita karyo. have ahIM rahevuM mane gya nathI. A mArI mAtAne dhanya che ke jeNe mane vivekamArga dekhADe. saMsAramAM paDavAnA mArga batAvanAra te duniyAmAM ghaNuM dekhAya che, paraMtu bhavasAgaramAM paDelAne uddhAra karavAmAM ne tene pavitra karavAmAM samartha te mArI mAtA samAna bIjuM kaI nathI. have jIvita paryanta IndranI agamahipInuM sukha maLe te tene paNa huM IcchatA nathI te pachI manuSyajAtinI strInA sukhanI IcchA to zenIja karu? mana vacana kAyAe karIne meM sarva saMsArasukhano tyAga karyo che." vagere vacane kahIne pachI lajajA sahita vinayayukta pitAnI mAtAne namIne te belyo ke "he mAtA ! A tamArA kuLamAM aMgArA je annaka tamane name che." ema kahIne netramAM azra lAvIne te mAtAne nakhe. tene joIne te mAtA svastha cittavALI thaIne harSathI bolI ke "he putra! ATalA divasa te kayAM rahyo hato?" tyAre ahaMnnake daMbharahitapaNe pUrve abhyAsa karelA prazasta dharmarAgathI anaMtagaNa zubha vairAgyayukta adhyavasAyavALA thaIne pitAnuM sarva vRttAnta yathArtha kahI ApyuM." te sAMbhaLIne mAtA bolI ke "he vatsa ! have tuM pharIthI cAritra grahaNa kara." te bolyo ke "he mAtA ! hamezAM saMyamakriyAnuM pAlana karavuM mane duSkara lAge che. niraMtara suDatAlIza doSa rahita AhAra grahaNa kare, eka nimeSa mAtra paNa pramAda kare nahI, "karemi bhaMte" sUtrane belavAnA TAImathI AraMbhIne prANAMta samaya sudhI aticAra rahita cAritranuM pAlana karavuM vagere sAdhunI samagra kiyA For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 [vijayapadhdhasarita niraMtara karavA huM zaktimAna nathI. huM mahApApI chuM, tethI vratanuM pAlana karI zakIza nahI, tethI he mAtA ! je tamArI AjJA hoya to huM anazana grahaNa karuM." te sAMbhaLIne bhadrA sAdhvI harSa pAmIne bolI ke "he bhadra! A samaye anazana paNa tAre mATe yogya che, paNa anaMta bhavabhramaNa karavAmAM nimittarUpa vratabhaMga yogya nathI, paraMtu tuM AvA svalpa mAtra paMca mahAvratonuM pAlana karavAmAM udvega pAme che, to anazanane pALavuM te to mahA duSkara che. yogya mANase ja te anazanane pALI zake che ane tuM te zubha ane azubha pudgalene joIne rAga ane virAga dhAraNa kare che, mATe hamaNAM te tane jJAnInA vacanathI vizvAsa Avaze, te vinA Avaze nahI. (tAruM mana sthira thaze nahi) ahaMka vicAravA lAgyuM ke "kharekhara mArI mAtAne mArA para atyaMta rAga che." pachI mAtAnI parIkSA karavA mATe te bolyo ke "he mAtA ! hamaNAM thoDA divasanA mArA virahathI tame AvI duHkhI avasthA pAmyA, to anazanathI te mArA zarIrano sarvathA nAza thaze, te vyathA tame zI rIte sahana karazo ?" bhadrA bolI "he putra! tuM satya kahe che, paraMtu eka vAta kahuM te sAMbhaLa-tArA virahathI duHkha pAmIne meM vicAryuM hatuM ke "mAre putra dharma karyA vinA indrAdikane paNa durlabha evA saMyamarUpI ranane tRNanI mAphaka tyAga karaze to saMsAranAM mahA dukho pAmaze, tethI tene huM tatkALa bodha karuM." te sAMbhaLIne ahaMnnaka be ke "he mAtA ! tame A lokamAM ane paralokamAM banemAM sukhadAyI thayA che. vadhAre zuM kahuM ? tame mAre samyak prakAre uddhAra karyo che. prathama tame mane janma ApanAra thayA, ane pachI anaMta janmane nAza karanAra dharma ApanAra thayA." vagere prakAre mAtAnI stuti karIne gurU pAse jaI teNe pharIthI cAritra lIdhuM. pachI jJAnInA vacanathI vizvAsa pAmIne mAtAe AjJA ApI eTale teNe sarva sAvadya ganuM pratyAkhyAna karIne, potAnA duritanI nindA karIne, sarva prANIone khamAvIne, sUryanAM kiraNothI tapelI bAhya vananI zilA upara besIne cAra zaraNa aMgIkAra karI pAdapapagamana anazana grahaNa karyuM. pachI ati dArUNa uSNa vedanAne samyapha prakAre sahana karatAM te ahaMnnaka muni zarIre ati kemala hovAthI mAkhaNanA piMDanI jema eka muhUrta mAtramAM ja gaLI jaI tatkALa svarga sukha pAmyA. caMdramukhI strInA sneha pAzamAM baMdhAyA chatAM paNa annake pitAnI mAtAne joIne vinaya taLe nahIM, ane tethI ja te pharIne pitAnA duSkatane tyAga karIne, ane cAritrane ArAdhIne svarganuM sukha pAmyo." A vinaya guNanA jevA vaiyAvRtya guNanuM svarUpa daSTAMta sAthe TUMkAmAM A pramANe jANavuM - yathAI tatpatIkAre, vyAdhiparISahAdiSa vaiyAvRtyaM tadubhAvya, vizrAmaNAzanAdibhiH 1 che For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra31 dezanAciMtAmaNi ] artha-"vyAdhi ne parISahAdikamAM jema ghaTe tema tene pratIkAra ( upAya ) kare, ane vizrAmaNA tathA azanAdike karI vaiyAvRtya karavuM." vizrAmaNa eTale glAna munine athavA mArgamAM aTana karavAthI zramita thayelA munine nivRtti mATe tenA hAtha, paga, pRSTha, jAMgha vigere avayane hAthanI muSTithI dabAvavAM te. te vizrAmaNa gurU vigerenI avazya niraMtara karavI joIe. ane eTale AhAra, vastra, pAtra vigere ApIne zakti pramANe anukULa vartana karavuM te. A vizrAmaNa karavA vaDe ane anAdika ApavA vaDe vaiyAvRtya karI kahevAya che, AvuM vaiyAvRtya sarvane avazya karavA lAyaka che. A viSaya upara ghaNAM daSTAMta che. temAM bharata cakrI tathA bAhubalie pitAnA pUrva bhavamAM hamezAM pAMcaso sAdhune anna pANI lAvI ApavAne tathA vizrAmaNuM karavAne abhigraha lIdhe te tenAM, tathA vasudevanA jIva naMdISeNa maharSie regInuM vaiyAvRtya karavAne abhigraha lIdhe hato tenAM dRSTAMta jANavAM. tathA parISaha-upasarga thAya tyAre tene pratIkAra avazya kare, te upara harikezI muninuM vaiyAvRtya karanAra tiMduka nAmanA yakSanuM daSTAMta che, te zrI uttarAdhyayanasUtrathI jANI levuM. A vaiyAvRtyanuM phaLa sUtramAM A rIte varNavyuM che. yataH- vaiyAvacce bhate jIve kiM jaI? geyamA ! nizcaya karmona baMdhaI veyAvacce niyayaM kareha, uttamaguNa dharaMtANuM savaeN kira paDivAI veyAvacce apaDivAI che 1 | pabhiggassa mayarsa va, nAsaI caraNe sukhaM aguNaNAe na hu yAvacce cio, asuhAdayaM nAsae kamma 2che artha-gautama svAmI pUche che "he bhagavana ! vaiyAvRtya karavAthI jIvane ze lAbha thAya?" prabhu kahe che ke "he gautama | vaiyAvacca karanAra nIca gotrakarma bAMdhe nahI. " vaLI "niraMtara vaiyAvRtya karavuM, jo ke bIjA uttama guNo kaI dhAraNa kare, paNa te sarva guNe kaI vAra pratipAtI thAya che ( bhraSTa thAya che ), paNa vaiyAvRtya guNa apratipAtI che. te guNanA lAbhathI prANI bhraSTa thato nathI. 1. made karIne bhraSTa thayelA mANasanuM cAritra naSTa thAya che, ane AvRtti vinA (vAraMvAra saMbhAryA vinA) zrata naSTa thAya che. paNa vaiyAnRtya guNa kadApi nAza pAmatuM nathI, ane azubhedayavALA karmono nAza kare che. 2." A vaiyAvRtya karavAnuM tathA na karavAnuM phaLa vipulamatinA daSTAMtathI jANavuM. kahyuM che ke gurUbhatti akuNa, kugaI jIvA lahaMti bahuseDavi taM ca kuNati sugaI viulamaI ithe diTuM to 1 For Personal & Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23ra [ zrI vijayapadhasUrikRta atha-"gurUnI bhakita nahI karavAthI jI kugatine pAme che, ane pAchA gurUbhakti karavAthI sArI gatine pAme che, te upara vipulamatinuM daSTAMta che." te A pramANe che A vipulamatinI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI che virATa dezamAM vijayapurI nAme nagarI che. temAM zrIcUDa nAme rAjA rAjya karate hatuM. te rAjAne bahu mAnIte jinadatta nAme zreSThI parama zrAvaka hate. te zreSThIne sadabuddhivALI vipulamati nAme putrI hatI. teja nagarImAM dhanamitra nAme eka zrAvaka rahetA hato. te jinadattane mitra hatA. te banne mitra jainadharma pALatA hatA. ekadA ziyALAnI Rtu AvI. zItaRtunuM varNana keI kavie bhojarAjAnI pAse A rIte karyuM che ke zIte trANapaTI na cAsti zakaTI bhUmI ca dhRSTA kaTI, nivatA na kuTI na taMlapuTI tuSTirna cekA ghaTI vRttinaraTI priyA na gumaTI tannAtha me saMkaTI, zrImad bhaja tava prasAdakarI bhaktA samApattI 1 artha-"A TADhanI RtumAM mArI pAse zItathI rakSaNa karanAruM vastra nathI, tApavA mATe sagaDI nathI, pRthvI para kaTI ghasavI paDe che, arthAt bhUmipara pAtharavAnuM paNa sAdhana nathI, temAM vAyune saMcAra na thAya evI jhupaDI nathI, khAvA mATe capaTI cekhA nathI, eka ghaDI paNa prasannatA nathI, sArI rIte vRtti thAya tevuM sAdhana nathI ane suMdara strI nathI. he svAmI ! e sarva prakAranAM mAre saMkaTa che. to paNa he bhejarAjA! tamArA prasAdarupa hAthIe mArI Apatti rupa nadIne bhAMgI nAMkhI che, arthAt sarva Apatti maTADI dIdhI che." rAtrI jAnurdivA bhAnu, kRzAnusaMdhyA rAjan zItaM mayA nItaM, jAnubhAnuzAnubhiH 2 atha-"rAtrie jAnu, divase bhAnu (sUrya) ane banne saMdhyA samaye kRzAnu (agni) zItanI rakSA karanAra che, tethI he rAjA jAnu, bhAnu ane kRzAnue karIne meM zItane nAza karyo che." AvA TADhanA vakhatamAM ekadA dhanamitre jinadattane kautukathI kahyuM ke- "kaI paNa mANasa gAma bahAranA udyAnamAM ThaMDA jalathI bharelA taLAvamAM A mAgha mAsamAM AvAM samaye rAtri sudhI kaMTha pramANa jalamAM ubho rahe to tene huM eka lAkha 1 paga saMkecIne suvAthI TADha theDI lAge che. For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtApitAmagi] 237 dInAra ApuM." te sAMbhaLIne lebhI jinadatta sarva lekanI samakSa tema karavAnuM aMgIkAra karyuM, ane AkhI rAtri tevI ja rIte nigamana (pasAra) karI. (vItAvI) pachI prabhAte AvIne dhanamitrane kahyuM ke "mane lAkha dInAra Apa." dhanamitra bolyA ke tuM AkhI rAtri tevI ja rIte rahyo che tenI khAtrI zI?". jinadatta bolyo ke "tArA gharamAM AkhI rAtri dI baLatuM hatuM, te nizAnIthI tAre khAtrI mAnavI." dhanamitra che ke "tyAre te dIvo jevAthI tArI, TADha jatI rahI, mATe have tane dhana nahI ApuM." te . sAMbhaLIne jinadatta khedayukta citte ghera gaye. tene ciMtAtura jeIne vipulamati putrI bolI ke "he pitA ! tame kheda karo mA, tamane je rIte dhananI prApti thaze tema huM karIza." pachI putrInA kahevAthI jinadatta bhara unALAmAM dhanamitrane pitAne ghera jamavAnuM AmaMtraNa karyuM. madhyAhna samaye tene jamavA besADa. bhejanamAM mIThAvALo ane snigdha padArtha vizeSa hatuM, tethI bhajana karatAM dhanamitre vacamAM pANI pIvA mAgyuM. te vakhate jinadatta zItaLa jaLathI bharelI gAgara dekhADIne kahyuM ke "jema te vakhate ziyALAmAM dI jevAthI mArI TADha nAza pAmI hatI, tema Aje A pANInI gAgara jevAthI tArI tarasa paNa nAza pAme." dhanamitra Ane javAba ApI zake nahI, eTale te hArI gaye; tethI teNe zaratamAM TharAvelA lAkha dInAra jinadattane ApyA. pachI jinadatte tene jala ApyuM. bhojana karyA pachI dhanamitra pitAne ghera gayo ane vicAravA lAgyuM ke "A buddhi kenI?" te vakhate keIe kahyuM ke "jinadattanI putrI vipulamatinI," te sAMbhaLI dhanamitre paraNavA mATe vipulamatinuM mAguM karyuM. paNa jinadatta vicAryuM ke "mArI putrI huM ene ApIza te te krodhathI tenuM aniSTa karaze." ema dhArIne tene ApI nahI. tyAre vipulamati belI ke "he pitA! mane dhanamitra sAthe paraNAve. buddhinA prasAdathI badhuM sAruM thaze." kemake - yasya buddhirbalaM tasya, nirbaddha kute balam baddho gaja vane mane, mUSake paricita che 1 i bhAvArtha "jene buddhi che tene ja baLa che, nibuddhine baLa kayAMthI hoya? vanamAM madenmatta hAthIne bAMdhelo hato tene buddhimAna uMdare mukta karyo hate." (A daSTAMta paMcataMtramAMthI jANI levuM.) putrInAM AvAM vacana sAMbhaLI jinadatta dhanamitranI sAthe tene praNAvI. vivAha thayA pachI ghera laI jaIne dhanamitre vipulamatine pANI vinAnA eka kuvAmAM nAMkhI, ane tene kahyuM ke "tane putra thAya tyAM sudhI kapAsa kAMtatI ane kAMganA cekhA khAtI AmAM raheje. huM dravya upArjana karavA mATe paradeza jAuM chuM." ema kahIne dhanamitra paradeza gaye. pachI vipulamati te kUvAthI mAMDIne pitAnA ghara sudhI suraMga kherAvIne te raste pitAne For Personal & Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4. [ zrI vijyapArikataghera gaI kuvAmAM pitAne ThekANe eka cAkarane rAkhe. te haMmezAM kAMganA cakhA grahaNa karate. kAMtavA Apela kapAsa pitAne soMpyo ane kaMtAvI rAkhavA kahyuM. pachI "jyAM mAre pati che tyAM huM jAuM chuM." ema kahIne te pativALA gAme gaI. tyAM vezyAnI vRttithI patine vaza karI tenI sAthe krIDA karavA lAgI. anukrame tenAthI putra thayo. pachI patinI pahelAM ja te potAne ghera AvI ane kUvAmAM rahI. keTaleka divase dhanamitra ghera AvyuM, tene tenA AsajAe kahyuM ke "tArI strIne kUvAmAMthI bahAra kADha." dhanamitre tene bahAra kADhI sUtra ane putra sahita te bahAra nIkaLI. dhanamitre tene oLakhI eTale te Azcarya pAmyo. pachI teNe vipulamatine gharanI svAminI karI. lokamAM vipulamatinI ghaNI pratiSThA thaI. ekadA te nagarImAM bhavadeva nAmanA sUri AvyA. tene vAMdavA mATe strI sahita dhanadatta gaye. gurune vAMdIne teNe pUchayuM ke "he svAmI! A mArI strIe pUrva bhavamAM zuM puNya upArjana karyuM che ke jenA prasAdathI tenI AvI tIkSaNa buddhi thaI che?" guru bolyA ke "he mahAbhAgyavAn ! kusumapura nAmanA nagaramAM bhAnudevane rohiNI nAme bALavidhavA putrI hatI. ekadA tene ghera paragAmathI keI gRhastha vaNikane putra AvyuM. tene joIne rohiNIne kAmavikAra utpanna thayuM. tethI teNe tenA sAmuM kaTAkSapUrvaka capaLa daSTithI joyuM. te vakhate AhAra levA AvelA zIlasAra muni te samajI gayA. kahyuM che ke jaivina nArI necchaIne vaya jhAeI hiamarjhAmi mayaNAurasa diThThIlakikhaI tahavileNa che 1 . artha-"je ke pitAne strI nathI, strInI IcchA nathI, tene hRdayamAM dhyAtA nathI, te paNa buddhimAna muni jevA mAtrathI manAturanI daSTine samajI zake che." pachI "aho! kAmadevane pracAra ati durjaya che" ema vicAratAM te muni tyAMthI cAlyA gayA. te zIlasAra muni anukrame samagra sUtra ane arthane abhyAsa karI gItArtha thayA. tethI gurue tene AcAryapade sthApana karyo. anukrame vihAra karatAM eka vakhata bhavya jIvone pratibaMdha karavA mATe te kusumapure padhAryA, tyAM dezanA ApI. te sAMbhaLIne rohiNI pratibadha pAmI ane dIkSA levA taiyAra thaI. dIkSA levAne samaye gurue kahyuM ke jaha suvizudhdha kare, lihiaMcitta vihAI ramaNi taha aNayAra, sammatta guNakare I. 1. 1 dhanamitre kahelI hakIkatanI jinadattane khabara paDyA pachI kaI mANasa dvArA vipulamatie kahevarAvelI yukti pramANe A suraMga khodAvI, For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNI ] jaha kolaMdhaNamaNuyalsa, regiNa sahaM guNAya bhave AleyaNA visuddhasTa, dhammakarmo taha saheluM che je che artha--"jema zuddha karelI bhIMta upara citreluM citra ramaNIya lAge che, tevI ja rIte aticAra rahita zuddha jIvane viSe raheluM samakita adhika guNakArI (lAbhadAyaka) thAya che. jema laMghana karelA regIne auSadha guNakArI thAya che, tema AlayaNa spI baMdhanathI vizuddha thayelA jIvane sarva dharmakArya guNakArI thAya che." te sAMbhaLIne rohiNIe sarva pApanI AlocanA lIdhI, paNa pelA daSTivikAranI AlecanA lIdhI nahI. tyAre guru belyA ke "he puNyazAli! te divase huM tAre ghera AhAra levA Avyo hato, te vakhate meM tAre daSTivikAra sAkSAt joyo hate, tenI AlocanA kema karatI nathI ?" rAhiNIe javAba Ape ke "te vaNikaputranI sAmuM meM mAtra svabhAve ja (rAga vinA) joyuM hatuM; paNa rAgathI joyuM nahotuM. te sAMbhaLIne gurue tene lamaNu AryAnuM daSTAMta ApIne ghaNuM samajAvI te paNa teNe mAnyuM nahI, ane kahevA lAgI ke "vAraMvAra kahIne khoTuM dUSaNaja zA mATe batAve che? je Apane kheDuM dUSaNaja ApavuM hoya te mAre cAritraja levuM nathI." ema belIne samyakatva grahaNa karelI te guru upara dveSa karIne pitAne ghera cAlI gaI. pachI pratisamaye ubharAtA dveSathI te niraMtara gurunI niMdA karavA lAgI. anukrame tevAja durthonamAM mRtyu pAmIne te kutarI thaI, Rtu vakhate tenA guhAsthAnamAM aneka kRmi utpanna thayA, tenI vyathAthI maraNa pAmIne sarpiNI (sApaNu) thaI. tyAM dAvAnaLathI baLI marIne narake gaI. tyAMthI nIkaLIne vAghaNa thaI, tyAM pAradhinA bANathI mRtyu pAmIne pAchI narake gaI. vigere prakAre tiryaMca tathA narakamAM asaMkhya vAra utpanna thaIne atyaMta dusaha duHkha pAmI. pachI manuSyapaNAmAM bahu vakhata strIpaNuM pAmIne durbhAgya, dAridra, vyAdhi, zaka, pativiyoga vigere aneka prakAranAM duHkha bhogavIne asaMkhya kALe dhanya nAmanA puramAM govardhana zeThanI dhanI nAme putrI thaI. te yuvAvasthA pAmI eTale tene nagarazeThanA putre jaI, ane tenA svarUpathI mohita thaI tenI mAgaNI karIne tene paraNyo. pachI zayanagRhamAM suvA gaye. te vakhate tenA aMgane sparza thatAMja tene e tApa lAgyo ke jANe jAjvalyamAna agninA tApamAM paDa hoya. A tApa sahana nahI thavAthI te (putra) rAtrimAMja jato rahyo. prAtaHkALe putrIne rudana karatI joIne tenA pitAe tene dhIraja ApI. pachI pitAnA gharanA gevALane gharajamAI karIne tenI sAthe paraNAvI. te govALa paNa tenA sparzathI tApa pAmIne tene mUkIne nAsI gayo. pachI zokAtura thayelI putrIne tenA pitAe kahyuM ke "he putrI ! ApaNA kuLane ayogya e tAre punarvivAha paNa meM karyo, paNa tArA pUrva karmanA prabhAvathI durbhAgya ja Aga For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vijayAdasUrikRtaLanuM AgaLa AvIne ubhuM rahe che. have tuM dAnAdika dharmakriyAmAM tatpara thaIne mAra gharamAMja rahe." panIe te vAta kabula karI, ane pitAnA kahevA pramANe dharmakriyA karavA mAMDI. ekadA tyAM keI sAdhuo AvyA, temane vaMdanA karIne dhanIe pUchayuM ke he guru ! e ke I maMtra, jaMtra ke taMtra che ke jethI saubhAgyanI prApti thAya, ane huM yuvAna puruSane spRhA karavA lAyaka thAuM?" munie javAba Apyo ke "ame kAMI jANatA nathI, paNa puSpAkara udyAnamAM amArA guru zIlAkara nAmanA AcArya padhAryA che te badhuM jANe che." te sAMbhaLIne dhanI AcArya mahArAjA pAse gaI, ane vaMdanA karIne temane paNa prathamanI jema saubhAgyamaMtrAdi mATe pUchayuM. AcArya bAlyA ke- tilukvasIkaraNe, samathamaNaciMtiththasaMjaNa jiNapatro dhamma, se ceva na anno ne 1 jehi vihio na dhamma, puvuiM te itha dukhiyA jIvA che kiM pasaraI dAriddha, ciMtArayaNe vi saMpatti che je che "artha--traNe lokane vaza karanAra ane samagra manamAM cAhelA padArthane ApanAra e eka jinezvarakathita dharma rUpI maMtra ja zreSTha che bIje kaI maMtra te nathI. jeNe pUrva janmamAM dharmanuM anuSThAna karyuM nathI teo ja A janmamAM duHkhI thAya che, bAkI jene ciMtAmaNi ratna prApta thayuM hoya tenI pAse zuM dAridraya rahI zake?" te sAMbhaLIne govardhana zeThe pUchayuM ke "he gurU! A mArI putrIe pUrva janmamAM kevuM pApakarma karyuM che ke jethI A bhavamAM AvA durbhAgyathI kalaMkita thaI?" AcArya bolyA ke "A tArI putrIe prathama rehiNInA bhavamAM gurUnI avajJA karI hatI, tethI asaMkhya janmamAM aneka duHkhe anubhavIne A bhave tArI putrI thaI che. pUrvabhavanuM karma bhogavavuM kAMIka bAkI rahyuM che, tethI A janmamAM paNa tene AvuM durbhAgya prApta thayuM che." A pramANe sAMbhaLatAMja dhanane jAtismaraNa jJAna prApta thayuM, tethI teNe potAne pUrvabhava dIThA eTale te bolI ke "he pUjya gurU! ApanuM kahevuM satya che." gurU bolyA ke - Ihaleie vi kAje, sugurUM paNamati mANavA nircA - kiM puNa paraloapaheghammAyarie pavirAma che ? bhAvArtha--manuSya A lekanAM vyAvahArika kAryomAM paNa sadagurUne haMmezAM name che, te pachI paralokanA mArgamAM pradIpa samAna AcAryane namavuM temAM te zuM kahevuM?" ( A pramANe sAMbhaLIne dhanI pUrve karelAM pApanI AlocanA karIne gurU pAse bAra agrata rU5 gRhastha dharma grahaNa karI dharmakriyAmAM tatpara thaI tIvra tapa karavA lAgI. pAraNAne divasevA, anna, pAtra, zayA vigere je je jene anukuLa hoya te temane ( sAdhuone) Jain Education Interational For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinAciMtAmaNi ] prAsuka ane eSaNaya ApavA lAgI. pachI mananA ullAsa pUrvaka zubha pariNAme karIne te dhanIe cAritra grahaNa karyuM, ane aticAra rahita cAritranI ArAdhanA karIne saudharma devalokamAM utpanna thaI. tyAMthI avIne A tArI vipulamati nAme strI thaI che. gurUnI bhakti karavAthI tenI AvI nimaLa buddhi thaI che, ane bheLasaMpatti paNa A pramANe pitAnA pUrvabhavanuM vRttAMta gurUmukhathI sAMbhaLIne te vipulamatine jAtismaraNa thayuM, tethI saMzaya rahita thaIne harSathI teNe gurUne pUchayuM ke "he svAmI! vaiyAvRtyanA keTalA prakAra che?" gurU bAlyA ke "he bhAvika strI ! vaiyAvRtyanA daza prakAra che- Ayariya uvakjhAe, ghera tavassI gilANa sehe A sAhasmiya kula gaNa, saMdhasaMgamaM tamiha kAyavra 1 artha-"AcArya, upAdhyAya, sthavira, tapasvI, glAna (regI), navadIkSita ziSya, sAdharmika, kuLa, gaNa ane saMgha e dazanuM je vaiyAvacca karavuM te ja daza bhede vaiyAvaccanA samajavA. A pramANe sAMbhaLIne vipulamati niraMtara vaiyAvRtya karavAmAM tatpara thaI. anukrame mRtyu pAmIne svarge gaI. tyAMthI evI thaDA kALamAM siddhinA sukhane pAmaze. "A vaiyAvRtyarUpa atyaMtara tapanuM niraMtara ArAdhana karanAra bhavya jI AhAra karatAM chatAM paNa tapanuM phaLa pAme che. A tapanuM phaLa pratyakSa joIne vipulamatie te ta5 svIkAryo ane tethI dhruva (makSa ) padane pAmI." zrIjina dharmanuM mUla-vinaya guNa che. A bInA jaNAvIne zrIgaNadhare dezanA detAM kahyuM ke jemAM kSamA guNanI pradhAnatA che, te A zrI jinadharma che. kedhanAM kaDavAM phale kene bhegavavA nathI paDayA? vagere bInA samajIne krodhane tyAga karavAthI kSamA guNane pAmI zakAya che. A hakIkta daSTAMta sAthe TUMkAmAM A pramANe jANavI- baddha yadyana krodhena, vasA pUrvajanmani rUdabhighatevayaM, tatkaha zarIribhiH che 1che artha-saMsArI jIvoe pUrva janmamAM vacana vaDe karIne kodhathI je karma bAMdhyuM - hoya te karma A janmamAM te jIvene retAM retAM paNa avazya jogavavuM paDe che." A hakIkatane yathArtha samajAvanArI amaradatta ne mitrAnaMdanI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI. amarapura nagaramAM makaradhvaja nAme rAjA rAjya karatuM hatuM. tene madanasenA nAmanI ( 1 vRhamuni. 2. eka sarine parivAra. 3. ghaNA AcAryone parivAra, Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra38 - | zrI vijayapaghasarikata paTTarANI hatI. ekadA teNe rAjAnA mastaka para ugelo eka paLI (dhULe vALa ) kADhIne rAjAne dekhADyo. te joIne rAjAne vairAgya utpanna thayo, tethI rANI sahita teNe tApasI dIkSA grahaNa karI. anyadA gupta garbhavALI rANI tApasIe putra prasa. paraMtu amegya AhAranA prabhAvathI te mUchagata thaIne maraNa pAmI. te joIne te tApasa ciMtAtura thaye. pachI teNe pitAnA koI rAgI zreSThIne te putrane pALavA Ape. zreSThIe pitAnI strIne ApyuM. te putranuM nAma amadatta rAkhyuM. anukrame te yuvAvasthA pAmyo. tene mitrAnaMda nAme eka mitra thayo. ekadA te banne mitro ziprA nadIne kAMThe AvelA eka vaDanI pAse mAI dAMDIe ramatA hatA. te vakhate amarada daMDa vaDe mAI uchALI. te vaDa vRkSe bAMdhelA keI cAranA mRtakanA mukhamAM paDI. te joIne hasatAM hasatAM mitrAnaMde mitrane kahyuM ke-" A addabhuta banAva te juo !" tyAre te caranuM zaba bolyuM ke"are tuM kema hase che? tArI paNa AvI ja dazA thaze, ane Aja pramANe tArA mukhamAM paNa moI paDaze." te sAMbhaLIne mitrAnaMda bhaya pAme, ane koI paNa ThekANe rati pAmyuM nahIM. tene zAMta karavA mATe amaradatta zikhAmaNa devA lAge ke-"he mitra ! mRtakamAM praveza karelA baMtaranA vacanathI kema bhaya pAme che? teNe to tane mazkarImAM kahyuM haze, to paNa tuM udyama kara. kahyuM che ke - ApatnimittadaSTApi, jIvitAMtavidhAyinI zAMtA purUSakAreNa, jJAnagarbhasya maMtriNa che 1che artha-"jJAna" nAmanA maMtrInI prANune nAza karanArI Apatti nimitta vaDe jAyA chatAM paNa purUSArtha vaDe zAMta thaI." "mATe ApaNe A sthAna choDIne bIje ThekANe jaIe." pachI tulya sukha duHkhavALA te banne mitro tyAMthI nIkaLIne pATalIpuranI najIka jaI pahoMcyA. tyAM vRkSa vigerethI suzobhita eka bagIcAmAM uMcA mahelane joIne bAganI zobhA jotAM jotAM mahelamAM gayA. tyAM sAkSAt brahmAe banAvI hoya tevI eka rUpavatI juvAna strInI putaLI jevAmAM AvI. tenAM rUpa tathA lAvaNyane joIne amaradatta moha pAmI gayA. tethI te tyAMthI Aghe pAcho paNa jAya nahI, tyAM ja sthira thaI gayo. mitrAnaMda tene vAraMvAra gAmamAM javAnuM kahetAM thAkI gaye, chevaTa te belyo ke-"he mitra amaradatta ! A paththaranI putaLI upara prIti bAMdhIne zuM ubhe che? kemake AkAzane maMthana karavAnI jema tArI IcchA niSphaLa che." amaradatte kahyuM ke "he mitra! je huM ahIMthI cAlIza te jarura mAruM mRtyu thaze." te sAMbhaLIne mitrAnaMda atyaMta revA lAgyo, eTale amaradatta 1 je garbha dekhAva na jaNAya te gUDhagarbha kahevAya che. rANune prathama saMsArIpaNAmAM garbha rahelo te jANavAmAM na AvavAthI te tApasI thaI hatI. nahI te garbhiNI strIne tApasI dIkSA paNa apAya nahI. For Personal & Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi ] paNa te putaLI vinA rahevAne azakta hovAthI revA lAgyo. tevAmAM te prAsAda karAvanAra zreSThI tyAM AvI caDayo. teNe bannene retAM joIne pUchayuM ke-"he bhAI! tame banne kema raDe che ?" tyAre mitrAnaMde sarva vRttAMta kahI batAvIne pUchyuM ke-"he pitA ! A saMkaTamAM have zuM upAya kare ?" zreNI belyo ke-"A putaLI banAvanAra kArIgara epAra. kapuramAM rahe che tene pUche, te mama batAvaze." mitrAnaMda bolyA ke "he pitA! je tame A mArA mitranI saMbhALa rAkhe te huM pArakapure jaIne te kArIgarane pUchuM ke"A putaLI teNe svabhAvathI ja ghaDI che ke koI vartamAna strInuM rUpa joIne ghaDI che? je kadAca AvI kaI paNa kanyA haze, to huM mArA mitrane manoratha pUrNa karIza." te sAMbhaLI zreSThIe amaradattanI saMbhALa rAkhavAnuM aMgIkAra karyuM. tyAre amaradatta belyo ke- he mitra! tuM jAya che, paNa je huM tane Apatti prApta thayAnuM sAMbhaLIza te mArA prANa nAza pAmaze." mitrAnaMda bolyo ke-"je huM be mAsamAM pAcho na AvuM te mitra nathI ema jANaje." A pramANe tene dhairya ApIne mitrAnaMda pArakapure paheryo ane uttama veSa dhAraNa karIne te kArIgarane ghera gayo. kArIgare tene satkAra karI AvavAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre mitrAnaMde kahyuM ke-"mAre eka devaLa baMdhAvavAnI IcchA che paraMtu kaI paNa ThekANe tamAruM bAMdheluM devaLa hoya to dekhADo." kArIgara bolyo ke "pATalIpuramAM meM mArA hAthathI eka prAsAda karyo che, te tame joyo che?" mitrAnaMde kahyuM ke-"hA je che, paNa te prAsAdamAM eka putaLI che, tenuM rupa tame tamArI buddhikalpanAthI kayuM che? ke evuM rupa sAkSAt kaI ThekANe joIne kayuM che ?" kArIgare kahyuM ke-"ava ntI nagarInA rAjAnI putrI ratnamaMjarInuM svarupa joIne te putaLI meM karI che." tyAre mitrAnaMde tene kahyuM ke-"ThIka tyAre huM sAruM muhUrta joIne tamArI pAse AvIza, tame taiyAra thaIne raheje," ema kahIne te avantI nagarIe gayo ane gAmanA daravAjA pAse eka devAlaya hatuM temAM teNe nivAsa karyo. tevAmAM teNe kaI eka gRhastha karAvelI udyoSaNA sAMbhaLI ke-"rAtrinA cAra pahera sudhI A maDadAnuM je rakSaNa kare tene eka hajAra senAmahora huM ApIza." A pramANe sAMbhaLIne mitrAnaMde zabane sAcavavAnuM aMgIkAra karyuM. te vakhate tene lokee zIkhAmaNa ApI ke-"A nagaramAM moDI rAte gAmanA daravAjA baMdha thaI gayA pachI je kaI marI jAya tenA mRtakane mArI khAI jAya che, mATe tArAmAM tenAthI rakSaNa karavAnuM sAmarthya hoya te A kArya aMgIkAra karaje." mitrAnaMde kahyuM ke-"vIra puruSane AmAM moTuM kArya zuM che?" pachI te gRhastha TharAvanA ardhA rupIA tathA zaba sopyuM, ane bAkInA rupIA prAtaHkALe ApIza, ema kahIne te potAne ghera gayo. ahIM mitrAnaMda zabanuM rakSaNa karavA rahyo che, tyAM madhyarAtrie bhUta, preta vigerenA upasargo thavA lAgyA, paNa teNe te dhairyathI dUra karyA, ane AkhI rAtri zabanuM rakSaNa karyuM. prAtaHkALe te zabane laI jaIne tenA svajanee agnidAha karyo. 1 marakI athavA koI devI vizeSa For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 % ( zrI vijyapakRita pachI mitrAnaMde zarata pramANe bAkInA rupIA mAgyA, paNa zreSThIe ApyA nahIM. tyAre te bolyo ke-"have te te dravya ahIMnA rAjanI samakSa lauM teja huM vIrAgraNI khare." pachI te suMdara veSa dhAraNa karIne rAjAnI mAnItI vezyAne ghera gayo. te vezyAe teno satkAra karyo. mitrAnaMde rAtri rahevA mATe cArase sonAmahora vezyAnI mAtAne ApI. tethI harSa pAmIne te akkAe pitAnI putrI ke je rAjAnI vezyA hatI tene kahyuM ke he putrI A yuvakanI uttama sevA bajAvaje." pachI rAtre sarva bhegasAmagrI taiyAra karI zigAra sajIne vezyA zayanagRhamAM AvI. te vakhate mitrAnaMde vicAryuM ke "viSayamAM Asakta thayelA manuSyonAM kArya siddha thatAM nathI." ema nizcaya karIne teNe vezyAne kahyuM ke-"he kalyANI! eka pATale lAva, jethI huM ISTa devanuM smaraNa karuM." eTale te tarataja eka suvarNano pATale lAvI. tenA para mitrAnaMda padmAsana vALIne beThe. tenI sAme rahIne vezyAe aneka hAvabhAva karyA, paraMtu tenuM mana calita thayuM nahI. AkhI rAtri eja pramANe vItAvIne prabhAte tyAMthI nIkaLI bIje sthAne gayo. bIjI rAtri paNa teNe teja pramANe vItAvI. te vRttAMta sAMbhaLIne akAe tene kahyuM ke-"he bhadra! A mArI putrI rAjAone durlabha che chatAM tuM tenI kema avagaNanA kare che?mitrAnaMda belyo ke "samaya Ave huM sarva karIza; paraMtu huM tane pUchuM chuM ke "rAjagRhamAM tAre praveza che ke nahI?" akkAe javAba Apyo ke-"A mArI putrI rAjAnI cAmaradhAriNI che, ane rAjAnI putrI ratnamaMjarI mArI putrInI sakhI che." te sAMbhaLI mitrAnaMde rAja vezyAne kahyuM ke-"he bhadra! tuM Aje ratnamaMjarIne kaheje ke "he sakhI! jenA guNane samUha meM sAMbhaLyo che, ane tethI rAga utpanna thavAne lIdhe jenA para patra lakhyo hate te amaradattane mitra tArA priyane patra laIne ahIM Avyo che. pachI te vezyAe ratnamaMjarI pAse jaIne kahyuM ke "he sakhI! Aje huM tArA priyanA samAcAra kahevA AvI chuM." tyAre te hasIne vismaya pUrvaka belI ke-"keNu mAre priya che?" tyAre te vezyAe tamAma samAcAra kahyA. te sAMbhaLIne rAjaputrIe vicAryuM ke-"kharekhara A ke alaukika dhUrta have joIe; kemake Aja sudhI mAre kaI paNa priya nathI. paraMtu jeNe AvuM kapaTajALa racyuM che tene najare te jeja joIe." ema vicArIne teNe vezyAne kahyuM ke "he sakhI ! mArA priyane saMdeza lAvanAra te mANasane mArA priyanA patra sahita Aje A bArIne raste ahIM lAvaje." te vezyAe ghera AvIne sarva vRttAMta mitrAnaMdane kahyo. pachI te rAtre akkAe batAvelA rastAvaDe sAta killAnuM ullaMghana karIne te rejakanyAnA nivAsagRhamAM gayo, akAe pitAnI putrI pAse tenA dharmanI prazaMsA karI. ahIM rAjaputrI tenuM dherya, priyanA patramAMhenuM lekhanacAturya, temaja tenuM pa, lAvaNya ane vacanakaLAnuM kauzalya joIne jANe khaMbhita thaI gaI hoya tema eka akSara paNa belyA vinA sthira thaI gaI. te vakhate mitrAnaMde hiMmata karIne teNInA hAthamAMthI rAjAnA nAmavALuM kaDuM kADhI lIdhuM ane teNInI jaMdhA upara charI vaDe For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNa]. 241 trizalanI AkRti karI, pachI tyAMthI nIkaLI akAne ghera gayo. rAjakumArI tenA guNethI kheMcAIne vicAravA lAgI ke-"kharekhara te sAmAnya puruSa nahote, mATe meM tenI sAthe saMbhASaNa paNa karyuM nahI te sAruM karyuM nahI." vagere vicAra karatAM te pAchalI rAte nidrAvaza thaI. (uMghI gaI) have prAtaHkALe mitrAnaMde rAjA pAse jaIne pharIyAda karI ke-" he rAjA ! akhaMDita AjJAvALA Apa rAjya karatAM chatAM amuka zreNI mAruM mAgaNuM ( leNuM ) dhana Apate nathI. Apa to lokapALa che, tethI tevA duSTane nigraha kare joIe." te sAMbhaLIne rAjAe pitAnA sIpAIo ekalI te zreSThIne bolAvyo. zreSThIe badhe vyatikara jANe, eTale rAjasabhAmAM AvatAM ja prathama mitrAnaMdane tenuM bAkI raheluM dravya ApIne praNAmapUrvaka rAjAne kahyuM ke-" pitAnI pAchaLanA lokAcAramAM guMthAvAthI tathA pitAnA virahanA zekathI dhana ApavAmAM vilaMba thayo hate." rAjAe tenI vAta satya mAnIne tene rajA ApI. pachI rAjAe mitrAnaMdane pUchayuM ke te rAtre mRtakanuM rakSaNa zI rIte karyuM?" te bolyo ke-" rAjA ! te rAtrie bhUta, vetALa, rAkSasa, zAkinI, vyaMtara vigere aneka prakAranA zastro sahita AvyA hatA, teonI sAthe meM rAtrInA traNa pahora sudhI ghaNuM yuddha karyuM. chevaTe te sarva gurue ApelA maMtranA baLathI nAsI gayA. pachI ethe pahere koI eka apsarA jevI strI mArI pAse AvI. teNe divya vastra dhAraNa karyA hatAM, vividha prakAranAM AbhUSaNathI bhita hatI, keza chUTA mukelA hovAthI bhayaMkara lAgatI hatI. mukhamAMthI agninI javALA kADhatI hatI ane hAthamAM katrIkA (mATI kAtara, charI ) rAkhelI hatI. te strIe mane kahyuM ke " he duSTa ! Aje tane ja khAI jaIza." meM tene joIne vicAryuM ke-"loka kahetA hatA te mArI kharekhara Aja che." tethI huM tenI sAthe bhayaMkara yuddha karavA lAgyo ane camatkArathI tene hAtha maraDIne tenA hAthamAMthI suvarNanuM kaMkaNa kADhI lIdhuM. chevaTe te nAsavA lAgI eTale meM tenI jamaNI jaMghAmAM charIvaDe trizuLanuM cinha karyuM. A pramANe sAMbhaLavAthI rAjA Azcarya pAmIne be ke-" teM mArInA hAthamAMthI kheMcI lIdheluM kaDuM batAva." mitrAnaMde te kaDuM batAvyuM, eTale rAjA pitAnuM nAmAMkita kaDuM joIne vicAra karavA lAgyuM ke-" ahe! zuM mArI ja kanyA marakI TharI? kemake A bhUSaNa tenuM che." ema vicArIne tenI khAtrI karavA mATe zaucanuM miSa karIne rAjA mahelamAM gaye. jaIne jue che to kanyA sutelI hatI, tenA hAthamAM kaMkaNa nahotuM, ane aMdhApara karelAM cinha upara lUgaDAne pATo bAMdhela hate. te joIne rAjA jANe vajathI haNAyo hoya te thayo, ane bolyo ke-"aho ! A putrIe mArA vaMzamAM kalaMka lagADayuM." pachI rAjAe sabhAmAM jaIne gupta rIte mitrAnaMdane kahyuM ke-"he bhadra! mArI putrIja marakI kare che, temAM kAMI saMdeha nathI, tethI tene nigraha kara" (tene harAvI de, te be ke-he rAjA ! ApanA kuLamAM evuM hoya nahI." rAjAe kahyuM ke-" nahI, huM satyaja kahuM chuM. mATe te sarva prajAne mArI na nAMkhe, teTa 31 For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 [ zrI vijayapadhacarikRtalAmAM tuM kaI paNa upAyathI tene nigraha kara." mitrAnaMde kahyuM ke-" prathama mane jevA de, ke te mArAthI sAdhya che ke nahI?" rAjAe kahyuM ke-"svaIcchAthI jaine je." eTale mitrAnaMda rAjakanyA pAse gaye. teNue tene oLakhe ane tene besavA mATe Asana ApyuM. pachI mitrAnaMda be ke "he suw! tane kalaMka ApyuM che mATe have tAre ahIM rahevuM yogya nathI. paraMtu tuM ciMtA karIza nahIM, tane sAthe sthAne laI jaIza." te sAMbhaLIne tenA guNathI AdhIna thayelI rAjakanyA bolI ke-"A mArA prANa paNa tamAre AdhIna che." kahyuM che ke aMdhe narapatazcitta, vyAkhyAna mahilA jalamAM caitAni hi gacchati, nIyate yatra zikSake 1 bhAvArtha-"AMdhaLe, rAjAnuM citta, vyAkhyAna ( kathA ), strI ane jaLa e pAMca padArthone jyAM laI jaIe tyAM teo jAya che. " arthAt AMdhaLAne jeTalI pRthvI ne je bAju calAve teTaluM cAle che, rAjAnuM citta je bAju vALe te bAju vaLe che, kathAne pravAha je bAju vahevA te bAju vahe che, ane jyAM laI jAo ke mokalo tyAM jAya che ane jaLa je bAju nIka karI Ape te tarapha vahe che." mitrAnaMde kahyuM ke-"rAjAnI samakSa tArA upara huM sarSavanA dANA nAMkhuM tyAre tAra kUtkAra karavA." te vAta ratnamaMjarIe kabUla karI. eTale teNe rAjA pAse jaIne kahyuM ke --"he ravAmI ! Ape kahyuM te satya che. paNa eka sAMDha taiyAra kare, Aja rAtre maMtranA baLathI tene sAMDha upara besADIne ApanA deza bahAra huM laI jaIza. pachI mArgamAM jyAM sUryodaya thaze tyAM te mArI raheze." te sAMbhaLIne bhaya pAmelA rAjAe eka vAyunA sarakhI vegavALI sAMDha maMgAvI tene ApI. saMdhyA samaye te rAjakumArInA keza pakaDI mitrAnaMde tenA upara sarSavanA dANA chAMTayA, eTale te phaMphADA mAravA lAgI. pachI tene sAMDha upara besADIne te cAlato thayo. rAjA gAmanA daravAjA baMdha karAvIne potAnA mahelamAM gaye. mitrAnaMda paNa mitranI patnI hovAthI mAtA pramANe tenI bhakti karavA lAge. ahIM amaradatta mitrane be mAsane avAdha (maryAdA nakkI karelo TAIma) pUrNa thavAthI citA karIne temAM praveza karavAnI taiyArI karate hato, tevAmAM kAkAlIya nyAyanI jema mitrAnaMda ane ratnamaMjarI AvIne tene maLyA. te ja vakhate citAnA agninI tathA puranA lokenI sAkSIe tenI sAthe pANigrahaNa karyuM. nagaranA lake te strInA svarupanI, mitrAnaMdanA pairyanI ane amaradattanA bhAgyanI prazaMsA karavA lAgyA. have teja samaye te nagarane rAjA aputrIo maraNa pAme, tethI bIje rAjA mukarara karavA mATe pradhAnee maLIne paMca divya karyo. temaNe pharatAM pharatAM nagara bahAra 1 putra vinAne, vAMjhIye. 2 hAthI, ghoDe, kaLaza chatra ane cAmara e pAMca divya karavAmAM Ave che. For Personal & Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] AvIne amaradattanA upara kaLaza DhaLe, tethI tene moTA utsava pUrvaka rAjyane svAmI karyo, pachI teNe mitrane maMtrIpada ApyuM, ane ratnasArane nagara zeTha banAvyo. A pramANe te akhaMDita AjJAthI rAjya calAvavA lAgyo. mitrAnaMda rAjyakAryamAM guMthAyo hato, to paNa tene zabanuM vacana kadI paNa vismaraNa thatuM nahatuM, tethI teNe amaradatta rAjAne kahyuM ke "ApaNuM nagara ahIMthI najIka che, tethI mAruM mana ghaNuM duHkhI rahyA kare che, mATe mane dUra deza javAnI rajA Apa." rAjAe kahyuM ke-"he mitra! je ema che, te ApaNA nekarane sAthe laIne vasaMtapure jA, paraMtu hamezAM kuzaLa samAcAra mokalyA karaje." pachI mitrAnaMde zubha divase tyAMthI prayANa karyuM. tenA javAthI tenA vige karIne pIDA pAmate rAjA tenA kuzaLa samAcAra niraMtara Icchato hato, paNa divaso gayA chatAM tenuM kAMI paNa vRttAMta tenA jANavAmAM AvyuM nahI. tethI gabharAyelA citte teNe rANIne kahyuM ke-"are mitrAnaMdanI kAMI paNa vArtA saMbhaLAtI nathI. rANI belI ke-"he prANanAtha ! jJAnI guru vinA saMzaya nAza pAme tema nathI." anyadA vanapALe AvIne rAjAne vinaMti karI ke "he svAmI ! Aje ApanA udyAnamAM jJAnabhAnu nAmanA gurUmahArAja padhAryA che. te sAMbhaLIne rAjAe vanapALane vadhAmaNI ApI, ane rANIne sAthe laIne moTA utsava pUrvaka te guru pAse gaye; gurune vAMdIne gya Asane beThe. gurue aneka janee pUchelA saMzayanA khulAsA ApyA, te sAMbhaLIne rAjAe pratyakSa jJAnavALA gurUne pitAnA mitranI hakIkata pUchI. tethI gurUe kahyuM ke-"he rAjan tAre mitra ahIMthI cAlIne ghaNe dUra pahoMcyA pachI eka parvatanI pAse nadIne kAMThe paDAva karIne rahyo hato, ane tArA sevake jamavAmAM rokAyA hatA, te vakhate ociMtI cAranI dhADa paDI, teoe tArA sarva sevakane parAjaya karyo, ane mitrAnaMda ekalo tyAMthI nAsI gayo. te keIka vaDanA jhADanI nIce sUto hatuM, tevAmAM sarve tene Do. te samaye kaI tapasvI tyAM AvyA teNe tenuM viSa utAryuM. tyAMthI mitrAnaMda tArI pAse Avato hato, teTalAmAM mArgamAM cAra lokoe tene pakaDa, ane eka vANIAne tyAM vezyo. te vaNike pArasakula tarapha jatAM rastAmAM avaMtI nagarInI bahAra paDAva karyo. rAtrie samaya joIne tAre mitra baMdhana teDIne nATho. gAmanA khALane raste te gAmamAM pesavA jate hato, eTalAmAM rAjAnA sIpAIoe tene dIThe, eTale cera jANI coranI jema pakaDIne bAMdhe. prAtaHkALa thatAM rAjAnA hukamathI tene pUrvokta vaTa vRkSa uparaja mArI nAkhavA mATe bAMdhavAmAM Avyo. te vakhate tAre mitra vicAra karavA lAgyo ke-ahe zabanuM kaheluM vAkaya sAruM thayuM. kahyuM che ke yatra vA tatra vA yAtu, yA tA karatUsI ! tathApi mucyate prANI, na parvatakarmaNa 1 u For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 | zrI vijayapAsarikRtaartha-"prANI game tyAM jAo athavA game te upAya kare, paraMtu pUrve karelAM karmothI kaI paNa prakAre mukta thatuM nathI. tyAM mitrAnaMda maraNa pAmyA. pachI eka divasa govALiAnA bALako te vaDanI pAse ramatA hatA, tenI meI uchaLIne tenA mukhamAM paDI." A pramANe gurUnA mukhathI sAMbhaLIne rAjA bahuja revA lAge. rANI paNa vilApa karatAM bolI ke - yadAhaM bhavatADanItA, tadAneke vinimitA.. uSAyA svavipattI te, kava gatA hA mahAmata che 1 che artha "he dIyara ! jyAre tame mane ahIM lAvyA te vakhate ghaNA upAyo karyA hatA, chatAM te buddhizALI! Aje tamArI vipattimAM te sarva upAya kayAM gayA?" gurUe rAjAne tathA rANIne kahyuM ke- zekavazya parityajya, rAjana dhameghamaM kurU enedazAnAM duHkhAnAM, bhAjanaM napajAyate 1 che artha-"he rAjana! zekane tyAga karIne dharmamAM udyama kare; jethI pharIthI AvA duHkhanuM sthAna thavAya nahI, arthAt AvAM duHkho pharIthI Ave nahI." rAjAe gurune pharIthI pUchayuM ke-" he svAmI ! te mAro mitra karIne kayAM utpanna thaye? " gurUe kahyuM ke-" he rAjA ! tArI rANInI kukSimAM putrapaNe utpanna thaye che, te anukrame rAjA thaze. " pharIne rAjAe pitAnA rANunA ane mitranA pUrva bhava pUchayA. tyAre gurue kahyuM ke "he rAjA ! tuM AjathI trIje bhave kSemakara nAme kaNabI hato. satyazrI nAme tAre patnI hatI ane caMdrasena nAmane cAkara hatA. te cAkara ekadA tArA khetaramAM kAma karato hato, te vakhate teNe bIjAnA khetaramAMthI keIka musApharane dhAnyanI zIMge letA joyo. te joIne caMdrasena belyo ke-"A mahArane uMce bAMdhIne laTakAve." AvA vacanathI teNe mahA AkaruM karma bAMdhyuM. satyazrIe paNa koI vakhata pitAnA putranI vahune kahyuM ke-"DAkaNanI jema utAvaLI utAvALI zuM khAya che? dhIre dhIre kema khAtI nathI ? ke jethI gaLuM te aMdhAya nahI." ema kahevAthI teNe paNa karma bAMdhyuM. ekadA kSemaMkare nokarane kahyuM ke Aje amuka gAma javAnuM che, mATe jA." tyAre cAkara bolyo ke "Aje huM mArA svajanene maLavA sAruM javAno chuM, tethI nahI jaI zakuM." kSemakare kepathI kahyuM ke bhale tArA svajanane meLApa na thAya, paNa javuM paDaze." evAmAM kaI be muni gocarI mATe padhAryA. tene joIne kSemaMkare pitAnI strIne kahyuM ke-"A maharSione moTA harSa pUrvaka prAsuka ane eSaNIya anna vaherAva." te vakhate pelA cAkare manamAM vicAra karyo ke-"A daMpatIne dhanya che ke jeo saMpUrNa bhaktipUrvaka munine dAna Ape che." tevAmAM For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 245 te traNenA upara akasmAta vijaLI paDavAthI te traNe ekI vakhate maraNa pAmyA. temAM kSemaMkarane jIva tuM amaradatta thaye, satyazrIne jIva tArI paTTarANI thayo, tAro cAkara caMdrasena te mitrAnaMda thayo. te cAkare je musApharane zIMge letAM bAMdhavAnuM kahyuM hatuM, teja marIne pelA vaTa vRkSa upara vyaMtara thayo. te mitrAnaMdane joIne potAnA pUrva janmanuM vaira yAda AvavAthI zabadvArA be hate." A pramANe gurUnuM vacana sAMbhaLIne rAjA tathA rANIne jAtismaraNa thayuM. gurunuM vacana satya mAnIne ghera AvyA. pachI anukrame rANIne putra thaye. te yuvAvasthA pAmyo. tyAre tene rAjya saMpIne te daMpatIe dIkSA grahaNa karI, ane krame karIne teo mokSe gayA. A daSTAMtanuM tAtparya e che ke-jema pAchalA bhave karelA krodhanA phalarUpe amaradatta bahuja duHkhI thaye, tema cheDe paNa krodha moTA duHkhanuM kAraNa thAya che. mATe bhavya jIe krodhanA abhAva rUpa kSamA guNane dhAraNa karIne ja zrIjinadharmane ArAdhavo joIe. kAraNake zrIjinadharmanI sAttvikI ArAdhanA karavAmAM kSamAguNanI mukhyatA che. vaLI zrIcArUgaNadhare jaNAvyuM ke-upazama guNane dhAraNa karavAthI zrIjinadharmane pAmI zakAya che. tethI te upazama guNanuM svarUpa daSTAMta sAthe TUMkAmAM A rIte jANavuM- ' upazama guNa viSe. vikalpaviSAktarNa, svabhAvAlaMbana sadA ! jJAnasya paripAko ya, upazamaH parikIrtita che 1 che artha_"saMkalpa vikalpa (cittavibhrama)nA viSayathI (vistArathI) nivatela ane samyagU ratnatraya svarupa je AtmAne svabhAva tenuM (guNa paryAyanuM) niraMtara AlaMbana karanAra e AtmAnA upaga lakSaNavALA jJAnane je paripAka te upazama kahelo che." upazamanA cAra nikSepo A pramANe-nAma upazama ane sthApanA upazama to pUrvanI peThe jANavA. AgamathI dravya upazama te upazamanA svarupane jANanAra jJAnI je tenA upagamAM vartatA na hoya te. neAgamathI dravya upazama te mAyAe karIne labdhinI siddhine mATe athavA devagatinI prApti vigere mATe upakAra apakAranA vipAkane zamana karavAnA hetuthI krodhAdikano upazama kare che ane bhAva upazama te AtmasvarupamAM upayogavALA. temAM AgamathI mithyAtvane tajIne yathArtha vastunA bhAsana pUrvaka cAritramohanIya karmanA udayane abhAva hovAthI kSamAdika guNanI je pariNati te upazama kahevAya che. te upazama paNa laukika ane lokettara bhede karIne be prakAranuM che. temAM vedAMta matavALAno je upazama guNa che te laukika che, ane jenA pravacanane anusaranAra bhavya jIvamAM je upazama hoya che te leTettara che. te lokennara guNa je kharekhara zuddha che, A upazama For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapatiguNanuM yathArtha svarUpa samajavA mATe khAsa jarUrI zrI mRgAputranI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI- sugrIvapuranA rAjAne putra mRgAputra nAme hate. te ekadA mahelanA gekhamAM besIne nagaranuM svalpa jete hatA, tevAmAM upazamaguNanA bhaMDAra jevA eka munine nimeSa rahita daSTithI prItipUrvaka jotAM tene jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. eTale pUrva bhave te cAritra grahaNa karyuM hatuM tenuM tene smaraNa thayuM. pachI te mRgAputra pitAnA mAtApitA pAse jaIne bolyo ke suyANi me paMca mahAvayANi, naraesu dukakhaM ca tirikakhaNisu niviNakAme miha mahaeNavAo, aNujANaha pavaIslAmi ame zALA artha_"he mAtApitA ! meM pAMca mahAvratane sAMbhaLyAM che, tathA narakane viSe ane tiryacanine viSe je duHkha paDe che te paNa meM joyuM che tethI huM saMsArarupa mahArNavathI nirveda (vairAgya) pAmya chuM; mATe mane anujJA Ape ke jethI huM pravajyA aMgIkAra karuM." vagere vAvaDe dehanA bhogapabhegAdikanuM anityapaNuM kahIne teNe pravajyA levAnI anujJA mAgI. te sAMbhaLIne mAtApitAe aneka yuktio vaDe jIvana paryaMta cAritranuM pAlana ati duSkara batAvIne kahyuM ke "he putra ! tAruM zarIra ati sukamaLa che, tuM cAritra pALavAne samartha nathI, kemake pAMca iMdriya tathA mana jItavA muzkela che. loDhAnA caNA cAvavAnI jevuM cAritra pALavuM duSkara che. dedIpyamAna agninI javALAnuM pAna karavAnI jema athavA mandarAcaLa parvatane taLavAnI jema yuvAvasthAmAM cAritranuM pAlana karavuM ati duSkara che. mATe vRddhAvasthAmAM dIkSA levA gya che." te sAMbhaLIne mRgAputra bolyo ke he mAtApitA ! A lekamAM nispRha thayelA mANasane kAMI paNa duSkara nathI. kemake meM cAre gatimAM vANIthI kahI na zakAya tevI aneka vedanA anubhavI che. savabhavesu asAyA, aNa veIA mae nisaMtamitta pi, je sAyA nathi veIA che 1 | artha-"meM sarva bhavamAM asAtavedanI vedI che, eka nimeSamAtra paNa sAtavedanI vedI nathI." meM narakAdikanI mahApIDA sahana karI che, te pachI mAre dIkSAnuM pAlana karavuM temAM zuM muzkela che ? mATe mAre avazya dIkSA levIja che. saMyamanuM pAlana karatAM je upazama guNanA sukhane AvA maLe che teja meTuM sukha che. upazama janya sukhamAM For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] [ 247 magna thayele jIva deze uNA keTI pUrvanA kALane paNa sukhe sukhe dInatA rahita nirgamana kare che, eka nimeSamAtra paNa pramAdamAM paDatA nathI. kahyuM che ke zamasutasudhAsikta, yeSAM naktadinaM mana kadApi te na dahejo, rageragaviSarmibhi le che artha-je mahAtmAonuM mana rAtri divasa upazama je kaSAyAbhAva tenAM sUkta eTale AtmasvarUpa tatvanAM vacane te rUpI amRtathI siMcana thayeluM hoya che teo rAgarUpI sarpanA viSemithI kadApi baLI zakatA nathI. jagatanA jIve rAgAdika sarSathI DasAyA satA viSayamAM ghumita thaIne paribhramaNa kare che. ISTa vastunA saMganI ane aniSTa vastunA viyeganI ciMtA aharniza karIne aneka prakAranA saMkalpa vika95 kare che, ane bahu prakAranI azaucAdi je kalpanA tenA kallolane grahaNa kare che; temaja anaMta jIvoe anaMtIvAra bhogavIne mUkI dIdhelA jagatanA ucchiSTa evA aneka pugala skonI yAcanA kare che. mATe kaI paNa prakAre upa zama guNane pragaTa kare, eja muktinuM parama kAraNa che. kahyuM che ke svayaMbhUramaNaspaddhi, vadviSNusamatArasa muniryonepamIta, keDapi nAsI carAcare che 1. artha-"svayaMbhUramaNa samudranI spardhA karanAra e samatA rasa upazama guNa jenA hadayamAM vRddhi pAmyA kare che tevA munine jenAvaDe upamA ApI zakAya e kaI paNa padArtha A carAcara jagatamAM nathI." vizeSArtha- ardha rajaju pramANa chello svayaMbhUramaNa nAmane je samudra tenA jalanI sAthe spardhA kare teTalo samatA rasa (upazama) jenA AtmAmAM vRddhi pAmyA kare che evA muni traNe kAlamAM paNa viSayane grahaNa karatA nathI. teone atIta kALamAM bhegavelA bhoganA smaraNane abhAva che, vartamAna kALe Indriyagocara evA viSayomAM ramaNatAne abhAva che, ane anAgata kALe mane viSayanI IcchAne abhAva che, evA munine je upamAne karIne upamA apAya e kaI paNa padArtha A sacarAcara jagatamAM nathI, kemake sarva padArtha to acetana pudagala skadhathI utpanna thayela ane rupI che ane samatA rasa (upazama) to sahaja, AtyaMtika ane nirupama arUpI AtmasvabhAva che, to tenI sAthe tenI zI rIte upamA ApI zakAya?" - vagere vividha upAvaDe mAtApitAne pratibaMdha pADIne temanI anujJAthI samagra parigrahane tyAga karI mRgAputra dIkSA grahaNa karI. kahyuM che ke 1 duHkha AvI paDavAne bhaya dharAvI prathamathI je zokasaMtApa kare te. For Personal & Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhaRskRitaaNisio Ihiloe, paraloe aNisio vAsicaMdaNakapo a, asaNe aNasaNe tahA che 1 artha " A lokane viSe IcchArahita ane paralokane viSe paNa IcchA rahita temaja vAsI ne caMdana ane azana ne anazana e jemane tulya che evA te muni thayA." arthAta A lekanA sukhane arthe ke paralokanA sukhane arthe je tapa tapatA nathI, vAMsalAthI chedana karanAra ane caMdanathI vilepana karanAra upara jemane samabhAva che ane azana te AhArano sadabhAva ane anazana te tene abhAva temAM je tulya mane vRttivALA che. A pramANe ghaNAM varSo sudhI cAritranuM pAlana karIne mRgAputra muni eka mAsanuM anazana karI sarva karmane khapAvIne siddhipadane pAmyA. je bhavya jInA hadayamAM Atmika dhyAnane vizuddha karanAra dedIpyamAna upazamAdi guNa svarUpa samatA guNa hoya che, te mRgAputra munIMdranI jema tatkALa zubha jJAnAdi ratnatrayanI nirmala ArAdhanA karIne mokSapadane jarUra pAme che. A rIte upazama guNathI dharmanI prApti vagere uttama lAbha kahIne zrIcArUgaNadhara-19mAM lekamAM dharmanA prabhAvAdikanuM varNana kare che. 191-192 bhavasiMdhu pAra pamADanAra mukti phala aMtima jihAM, A dharma jinane che tripuTI zuddha dharI zraddhA IhiAM sAttvikI ArAdhanA ullAsathI karatAM sadA, ne niyANuM ThaMDatA harI ApadA ho saMpadA. 193 spaSTAthe-A jaina dharma bhAvasiMdhu eTale saMsAra rUpI samudranA pArane pamADanAra che. kAraNa ke A dharmanuM ArAdhana karIne anaMtA cha mekSe gayA che. tethI A dharmanI ArAdhanAnuM aMtima phala eTale chelluM phaLa mekSa kahela che. tathA jinezvara bhagavaMte kahela A dharma tripuTI zuddha che. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke senAnI traNa rIte parIkSA thAya che. te A rIte prathama senAne agnimAM tapAvavAthI zuddhatAnI khAtrI thAya che. bIju senAne TIpavAthI tenI zuddhatA jaNAya che temaja trIjI rIte tene kasoTInA patthara upara ghasavAthI tenI zuddhatA jaNAya che. A sonAnI mAphaka A jina dharmanI paNa kaSa tApa ane cheda vaDe parIkSA karAelI che mATe he bhavya che ! tame tenA upara saMpUrNa zraddhA rAkhI daraja u9lAsa pUrvaka tenI sAtvikI ArAdhanA karaje. vaLI dharmanI ArAdhanA karatAM niyANAno tyAga karaje eTale mane A dharma kAryanuM amuka prakAranuM svargAdi sAMsArika phaLa maLaje evI kaI jAtanI IcachA rAkhyA sivAya ArAdhanA karajo. kAraNake niyANa vinA karelI dharmanI sAdhanA mokSanA sukhone Ape che. ekacitte For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnAciMtAmaNi ] 249 AvA prakAranA dharmanuM ArAdhana karavAthI cAlu bhavamAM paNa Apattione nAza thAya che ane uttama prakAranI saMpattinI prApti thAya che. 19 be cAra bhede tehanI ArAdhanA nija zaktine, anusAra kareje hoMzathI ethI ja leze muktine niyama AThe dhAraje te jANavA Ima anukrame, Atmatattva svarUpa kerI ciMtanA karajo tame. 194 spadArtha-vaLI he bhavya jI ! tame zrI jaina dharmanI ArAdhanA be prakAre athavA cAra prakAre pitAnI zakti pramANe karaje. dezavirati (zrAvakanAM bAra vata) athavA sarva virati (pAMca mahAvratanuM pAlana) ema be prakAre A dharmanI ArAdhanA thAya che. dAna, zIyala, tapa ane bhAva ema cAra prakAre paNa dharmanI ArAdhanA thAya che. e pramANe zakti ane bhAva pramANe hoMzathI zrI jina dharmanI ArAdhanA karaje. A pramANe ArAdhanA karavAthI tame aMte mokSanA sukhane jarUra meLavaze. vaLI ATha pravacana mAtAnI ArAdhanA karavA rUpa ATha prakAranA niyamane dhAraNa karaje. ane Atma tattvanA svarUpanI ciMtavanA haMmezAM karaje. 194 na pramAda to kadI vizvAsa karaze cetatA, maitrI pramukha cau bhAvanAne bhAvaje rAjI thatA; vANI jinezvara devanI suNaje jehathI, Atma nirmalatAdi lAbha vizeSa have niyamathI. 15 spaSTAtha-he bhavya che ! tame kSaNe kSaNe cetatA rahIne bhayaMkara duHkhane denAra pramAda rUpI aMtaraMga kaTTA zatrune lagAra paNa vizvAsa karaze nahI. ane manamAM rAjI thaIne niraMtara (1) maitrI bhAvanA, (2) pramoda bhAvanA, (3) kArUNya bhAvanA, (4) mAdhyacca bhAvanA, A cAra bhAvanAone bhAvaje. tathA je jinavANIne sAMbhaLavAthI kama melathI malina banelA AtmAo paNa nirmala banIne zuddha AtmaguNa ramaNatAmaya mokSane pAme che ane jethI nirbhaya zAMtimaya jIvana paNa pAmI zakAya che, tathA jenAthI nizcaye paropakArAdi ghaNAM lAbha paNa meLavI zakAya che. AvI te mahAprabhAvazAlI zrI jinezvara devanI vANIne haMmezAM sAMbhaLo. A lekamAM pramAdane vizvAsa na kare, ema zrI gaNadhara deve kahela hita zikSAnuM yathArtha rahasya samajAvavAne mATe teozrIe nahi kaheluM chatAM bhavya jIne apramAda bhAvanA apUrva bodhane denArUM zrI selaka sUrinA sAdhuonuM daSTAMta bahuja upayogI che te TUMkAmAM A pramANe jANavuM- pramattA saMyame vege, bhUtvA vANyA pramAdinaH. bhavati teDapi dhanyA , WthA sela sAdhavaH 1 Jain Education international For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riyao [ vijyapadvaritaartha-"jeo cAritra yogane viSe pramAdI thaIne paNa zrIjinavANInA pratApe pharIthI apramAdI thAya che, teo paNa selaka sUrinA sAdhuonI jema dhanya prazaMsA karavA lAyaka che." te bInA A pramANe jANavI nava jana vistAravALI ane bAra ejana lAMbI dvArakA nagarImAM kRSNa vAsudeva rAjya karatA hatA, te vakhate seLa hajAra rAjAe temanI AjJA mastaka para caDAvatA hatA. temane pradyumra vigere sADA traNa koDa putro hatA. temAM zAMba vigere putro keIthI damana (vaza) karAya tevA nahotA. te nagarImAM eka thAvaccaputra nAme gRhastha kumAra hato. tene tenA mAbApe eka divase batrIza kanyAo paraNAvI hatI. temanI sAthe te paMceMdriya saMbaMdhI viSaya sukha bhagavate hato. eka divasa daza dhanuSanI uMcI kAyAvALA zrIneminAtha tIrthakara aDhAra hajAra sAdhunA parivAra sahita samavasaryA. te samAcAra vanapALanA mukhathI sAMbhaLIne kaumudikI nAmanI bherIthI ugheSaNa karAvI caturaMga senA sahita zrIkRSNa prabhune vAMdavA gayA. sarva pIrajane sAthe thAvaggAputra paNa vAMdavA gayo. tyAM prabhue kahelI dharmadezanA sAMbhaLIne bedha pAmelA thAvaccaputre ghera AvI pitAnI mAtAne kahyuM ke "mane dIkSA apAve." mAtAe saMsAranA sukhane ghaNe lobha lagADe, paNa te lebhAye nahI. tyAre tenI mAtAe kRSNa pAse jaI bhaTaNuM mUkIne vinaMti karI ke "he rAjana dIkSA levAne IcchatA mArA putrane tame zIkhAmaNa Ape, je mAre ekane eka putra dIkSA leze te huM nirAdhAra zI rIte jIvIza?kRSNa teNIne dhIraja ApIne senA sahita tene ghera gayA, ane thAvastrAputrane kahyuM ke-"he vatsa! tuM saMsAranA vilAsane AnaMdathI bhagava. amArI chAyAmAM rahevAthI tAruM kAMI paNa ahita thaze nahI." te sAMbhaLIne thAvaggAputra hasIne be ke-"he rAjan ! eka mRtyueja mane anaMtI vAra herAna karyo che, te mArA ahitane tame nivAraNa kare te tame mArA kharA hitavAchaka che ema huM mAnuM." kRSNa kahyuM ke-"te te mokSanI prApti thAya tyAreja thAya tema che," tyAre thAvaccaputra be ke-"eTalA mATe ja mRtyue karelA ahitanuM nivAraNa karavA sAru zrIneminAthanA caraNakamaLane sevavA huM IcchuM chuM. A pramANe tenI sthiratA joIne harSa pAmelA kRSNa nagaramAM uddaghoSaNA karAvI ke-"A thAvaccaputranI sAthe je koI dIkSA leze tenA kuTuMbanuM bharaNapoSaNa tathA dIkSAne utsava kRSNa jAte karaze." AvI uSaNa thavAthI eka hajAra mANaso dIkSA levA taiyAra thayA. te badhAnI sAthe thAvAccA putrane dIkSA mahotsava zrIkRSNa karyo. hajAra puruSathI vahana thaI zake evI zibikAmAM besIne hajAra dIkSAbhilASI mANase sahita thAvasthA putra zrInemi jinezvara pAse AvyuM, te vakhate tenI mAtAe prabhune kahyuM ke-"A ziSyarUpI bhikSA grahaNa kare, ane tene baMne prakAranI zikSA (zikhAmaNa) Apo." pachI teNIe AMkhamAM azu lAvIne putrane kahyuM ke-"he putra! A cAritra pALavAmAM lagAra paNa pramAda For Personal & Private Use Only www.Jainelibrary.org Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] rapa1 karIza nahI." pachI thAvaggAputre hajAra mANase sahita prabhu pAse pravajyA grahaNa karI. anukrame sAmAyikathI AraMbhIne cauda pUrvene abhyAsa karI eka hajAra ziSyanA AcArya thayA. ekadA jinezvaranI AjJA laIne vihAra karatAM karatAM thAvagnAputra AcArya selakapure samavasaryA. te puramAM paMthaka vigere pAMcase maMtrIne svAmI selaka nAme rAjA rAjaya karatA hatA. teNe AcArya pAse moTA utsava pUrvaka AvIne dharmadezanA sAMbhaLI. pachI pAMcase amAtya sahita teNe zrAvakadharma aMgIkAra karyo. have saugadhika nAmanA nagaramAM eka sudarzana nAme zreNI raheto hato. eka vakhata cAra vedane jANanAra tathA zauca, saMtoSa, svAdhyAya, tapa tathA devanuM dhyAna ItyAdi dharmanA niyamavALo ane gerue raMgelA vastrane dhAraNa karanAra zuka nAmane parivrAjaka eka hajAra zikhe ( tApasa ) sahita tyAM Avyo. tene zaucamUlaka sAMkhya dharma sAMbhaLIne sudarzane te grahaNa karyo. eka vakhata vihAra karatAM karatAM thAvasthAputra AcArya te nagaramAM padhAryA. te vAta sAMbhaLI sudazane temanI parIkSA karavA mATe tenI pAse AvIne pUchayuM ke-"tamAre zaucamUlaka dharma che ke bIjo dharma che?" sUrie kahyuM ke-"he zreSThI ! amAre vinayamUlaka dharma che. te paNa sAdhu zrAvaka bhede karIne be prakAra che, ane bIjA tenA kSAtyAdi daza prakAra che." vagere vAkayathI pratibadha pAmIne sudarzane zrAvakadharma grahaNa karyo ane jIvAdi tattvanuM svarupa jANune asthimajajAe jainadharma upara premavALo thaye. anyadA tene pUrvaguru zuka parivrAjaka hajAra ziSyo sahita te nagaramAM AvyuM. tyAM sudarzanane anya dharmamAM Asakta thayelo joIne " are re! kayA pAkhaMDIthI tuM chetarA?" ema teNe pUchayuM, eTale kechI be ke- mArA guru cAra jJAnane dhAraNa karanArA thAvaccA putra nAmanA AcAryuM che te ahIM ja che; temaNe mane vinayamUlaka dharma pamADe che." pachI hajAra ziSyone sAthe laIne zaka parivrAjaka te zreNInI sAthe sUri pAse jaIne prazno pUchavA lAgyA. zuka-he bhagavan! tamAre yAtrA, yA panikA, avyAbAdhA ane prAsuka vihAra che? sUri-he zuka! te sarva amAre che. zuka-he bhagavan! tamAre kaI yAtrA che! sUri-he zuka! sAdhuone jJAnAdika traNa ratna meLavavAmAM yatna kare, te yAtrA hoya che. zuka-he bhagavan! tamAre thApanA zI che? sUri- he zuka! yApanA be prakAranI hoya che. Idriya yApanA ane indriya thApanA. temAM zubha ane prazasta mArgane anusaravAthI pAMca IMdriya saMbaMdhI yApanA amAre zubha che, ane krodhAdi rahita aMtaHkaraNa hovAthI naidriya yApanA paNa amAre prazasta che. For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMpara [ zrI vijayapadharikRti zuka-he bhagavan! tamane avyAbAdhA zI rIte che? sUri-he zuka! vividha prakAranI vyAdhio amane pIDA karatI nathI, te avyAbAdhA che. zuka-he AcArya! tamAre prAsuka vihAra zI rIte che? sUri-strI, pazu ane napuMsaka rahita vasatimAM, jIva rahita sthAne, pATa pATalA, vigerene yAcanAvidhithI grahaNa karIne ame vicarIe chIe-rahIe chIe, te amAre prAsuka vihAra che. pachI zuka AcAryo "sarisavayA bhakSaNa karavA lAyaka che ke abhaya che?" ItyAdi chaThThA aMgamAM varNavelA prazno pUchayA; tenA yaMgya uttara sAMbhaLIne sulabhAdhi hevAthI te pratibaMdha pAmyA. eTale hajAra ziSyo sahita temaNe jenI dIkSA grahaNa karI. anukrame te sUripada pAmyA. pachI thAvasthApatra AcArya potAne nirvANa samaya najIka jANI hajAra munio sahita zrI zatruMjaya girie padhAryA. tyAM eka mAsanuM anazana grahaNa karI prAMte kevalI thaIne muktipadane pAmyA. tyAra pachI cauda pUrvene jANanAra zuka AcArya vihAra karatAM anyadA selakapuranA udyAnamAM samavasaryA. te vAta jANIne selaka rAjA pAMca maMtrI sahita temane vAMdavA gaye. gurune namI dharmopadeza sAMbhaLIne selaka rAjA vairAgya pAmI potAne ghera gayo. tyAM potAnI rANI sAthe besIne pAMcase maMtrIne teNe kahyuM ke " he pradhAne ! huM samasta pApanA nAzane karanArI pravajyA levAne chuM, tame zuM karaze?" teo bolyA-" he svAmin ! ame paNa saMyamamAM sukhanI IcchAvALA chIe, tethI tamArI sAthe vrata grahaNa karIzuM." tyAre rAjAe kahyuM ke-" je ema ja che te tame potapotAne ghera jaI potapotAnA putrane gRhane kArabhAra seMpIne hajAra purUSathI vahana thAya tevI zibikA upara ArUDha thaI ahIM jaladIthI Avo." teone e pramANe kahIne rAjAe potAnA maMDukakumArane rAjyabhiSeka karyo. pachI meDaka rAjAe jene niSkramaNotsava karyo che evA rAjAe pAMcaso maMtrI sahita zaka AcAryanI pAse AvIne trividha trividhe sarva sAvadya veganuM pratyAkhyAna karyuM. anukrame selaka munine bAra aMgane dhAraNa karanAra thayelA jANIne zuka sUrie temane sUripada upara sthApana karyA. pachI zukasUri cirakALa vihAra karIne hajAra munio sahita zrI zatruMjaya giripara gayA. tyAM eka mAsanuM anazana karIne mokSapadane pAmyA. zrI selakAcAryanuM zarIra lUkhuM, sukuM, tuccha ane kALAtikAMta bhojana karavAthI kaMDu (kharaja), dAha tathA pIta javaranA vyAdhithI vyApta thayuM. teo vihAra karatAM karatAM selakapure gayA. tyAM temane putra maMDuka rAjA temane vAMdavA Avyo. dharmadezanA sAMbhaLIne teNe zrAvakadharma aMgIkAra karyo. pachI AcAryane deha zuSka tathA vyAdhigrasta jANIne 1 bahu vakhata javAthI atyaMta harI gayeluM. For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi ] 253 teNe kahyuM ke " he guru! mArI yAnazALAmAM nivAsa kare." eTale sUri pAMcaso ziSya sahita tyAM rahyA. pachI maMDaka rAjAe gurunI AjJA laIne vaidyane bolAvya; teNe davA karavA mAMDI. paraMtu rogone mUlamAMthI nAza karavA mATe teNe madyapAna karAvyuM; tethI sUri naregI thayAparaMtu rasalolupa thaI gayA. kahyuM che ke " abhakSya evA madyapAnAdika vaDe sAdhu mUchita, vRddha, usanna vihArI, pAsagyA, kuzILIA, pramAdI ane saMsakatA thaI jAya che." gurunI evI sthiti joIne eka paMthaka vinA bIjA cArase navANuM sAdhuoe vicAra karyo ke " guru te pramAdI ane eka sthAnanivAsI thaI gayA che, tethI ApaNe gurunI AjJA laIne vihAra karIe." Ama vicArIne teoe AjJA laIne tyAMthI vihAra karyo. mAtra eka paMthaka muni temanI vaiyAvacca karavA rahyA. anyadA cAturmAsanI caturdazIne divase sUri atyaMta madyapAna karIne sUtA hatA. te vakhate paMthaka muni devasI pratikramaNa karIne kArtika mAsIne khAmaNuM khAmavA mATe nidrA pAmelA gurunA caraNamAM mastaka rAkhIne "abhuhiM " ItyAdi bolavA lAgyA. te zabda sAMbhaLavAthI tathA pitAnA pagane sparza thavAthI gurunI nidrAne bhaMga thaya. tethI "mane kaNa jagADe che?" ema bolatAM guru uThayA. tyAre paMthaka vinayathI namra thaIne bolyA-"he svAmin ! mane dhikkAra che ke cAturmAsInA khAmaNa mATe meM Apane jagADayA mATe mAre aparAdha kSamA kare." A pramANenA tenA vinaya bharelA vAkayathI lajajA pAmIne selakAcArya anumaMdanA karavA lAgyA, ane pramAdamAM Asakta thayelA pitAnI aneka prakAre niMdA karavA lAgyA-"arere! meM rasamAM vRddha thaIne cAritraratnane malina karyuM A ziSyane dhanya che ke teNe mane bAhyathI tathA atyaMtarathI ema banne prakAre jAgRta karyo. ahe! huM kyAM ane ziSya kyAM? mArAmAM ane tenAmAM ghaNuM aMtara che. mAre guru to kharekhara eja che, kemake te paMthake mane cAritranA rastA upara A , mATe teNe "paMthaka" eTale "mArga dekhADanAra" evuM pitAnuM nAma sArthaka karyuM. vaLI nahIM vAMdavA gya evA mane dvAdazAvarta vaMdana pUrvaka vaMdanA karI, ane mArA deSa jANatAM chatAM teNe gupta rAkhyA." vagere prakAre tenI prazaMsA karIne sUrie vicAryuM ke-"kAle maMDuka rAjAnI rajA laI ahIMthI vihAra karIne pharIthI nirmaLa saMyamane pALuM." pachI te pramANe karIne AleyaNa vaDe pitAnA AtmAnI zuddhi karI selaka guru ghaNA bhavya prANIone bedha pamADI chevaTe pAMca muni sahita zrI siddhAcaLa upara padhAryA. tyAM eka mAsanuM anasana karIne mAsane aMte paramAnaMdapada (mekSa)ne pAmyA. "AcArathI bhraSTa thayelA evA gurune paNa tayA vinA kSAmaNAdi vidhinA bahAne paMthaka sAdhue temane mArga para ANyA, ane chevaTe zrI jina vANInI bhAvanAthI nirmala cAritrAdine sAdhIne te selaka sUri siddhAcaLa upara siddhipadane pAmyA." A daSTAMta vageremAMthI samajavAnuM maLe che ke-anaMtA chane siddhipada pAmavAnuM parama pavitra sthala For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 ( vijyapaddhasUrikRtazrI siddhAcala mahA tIrtha che. tethI tenuM varNana TUMkAmAM kArtika punamanA mahimA sAthe A pramANe jANavuM kArtikI pUrNimAnuM mAhAmya. yA kunta kArtikI rAjA-matrAhadadhyAnatatpara sa bhakatvA sarvasaukhyAni, nirvAtti labhate tataH 1 artha--"je mANasa ahIM (siddhAcalanI upara) jinezvaranA dhyAnamAM tatpara thaIne kArtikI punamanI ArAdhanA kare, te A lokamAM sarva sukho bhegavIne pachI mokSanA sukhane pAme che." ekenAyupavAsana, kArtikyAM vimalAcale RSistrIbAlahatyAdi-pAtakALyucyate jana ra che artha--" zatruMjaya giri upara kArtikI punamane divase mAtra eka upavAsa karavAthI bhavya kaSihatyA, strI hatyA ane bALahatyA vigere pApathI mukta thAya che." A prasaMgane anusaratI. zrI dAviDa ne vAlikhilanI bInA A rIte jANavI. RSabhadevane putra draviDa nAme hate. tene kAviDa ane vAlikhilla nAmanA be putra thayA hatA. eka vakhata drAviDane mithilAnuM rAjya ane vAlikhillane lAkha gAmo ApIne draviDe prabhunI pAse dIkSA grahaNa karI. anyadA drAviDa pitAnA nAnA bhAIne adhika saMpattivALa joIne tenI unnati nahI sahana thavAthI tenA para dveSa karavA lAgyo. vAlikhilla paNa te vRttAMta jANIne moTA bhAI para dveSa dharavA lAgyo. e rIte paraspara dveSa thavAthI teo eka bIjAnA rAjya grahaNa karavAne tatpara thayA, ane parasparanA chaLa jovA lAgyA. tevAmAM eka vakhata vAlikhilla drAviDanA nagaramAM Avato hato, tyAre drAviDe tene nagaramAM Avate aTakAvyuM. tethI vAlikhilene krodha caDo eTale teNe yuddha karavA mATe pitAnuM sainya ekaThuM karyuM. drAviDa paNa yuddha mATe taiyAra thaI gaye. banne jaNAM sAmasAmA AvyA. vacce pAMca yojanA yuddhabhUmi rAkhIne baMne jaNAMe senAne paDAva nAMkhyo. bannenA sainyamAM daza daza lAkha hAthI, ghoDA ane ratha hatA, tathA daza kroDa patti (pAyadaLa) hatA. pachI nakkI karelA divase yuddha zaru karyuM. hAthIvALA hAthIvALA sAthe ane patti pattinI sAthe evI rIte samAna yuddha thavA lAgyuM. A pramANe niraMtara yuddha karatAM sAta mAsa vyatIta thaI gayA. temAM ekaMdara daza koDa subhaTone nAza thaye. tevAmAM varSA Rtu AvavAthI yuddha baMdha rAkhIne ghAsa ane pAMdaDAnI jhuMpaDIo karIne tyAMja rahyA. For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] 255 anukrame varSA Rtu vyatIta thaI, ane sarva dhAnya tathA auSadhIo pAkI gaI. te vakhate drAviDa pitAnA parivAra sahita vananI samRddhi (bhA) jevA mATe nIkaLyo. AgaLa cAlatAM pitAnA vimalamati nAmanA pradhAnanI preraNAthI kaI tApasanA AzramamAM gaye. tyAM jaTArUpI mukuTathI suzobhita, valkala vastrane dhAraNa karanAra ane paryakAsane beThelA suvarlsa nAmanA kulapati (tApasanA adhipati)ne dIThA. tenI pharatA ghaNuM tApase beThelA hatA ane tenI AkRti zAMta tathA dayALu jaNAtI hatI. evA kulapatine joIne drAviDa rAjAe tene praNAma karyA. munie paNa dhyAna tajI daI rAjAne AzIrvAdanAM vacanevaDe harSita karyo. pachI kulapati anugrahanI buddhithI dharmadezanA ApavA lAgyA-" he rAjana ! A saMsArarUpI sAgara anaMta duHkharUpI jaLathI bharelo che, kAmakrodhAdika makaranA samUhathI te ati bhayaMkara che. temAM AkhA jagatane gaLI javAmAM lAlacu evo lobharUpI vaDavAnaLa rahelo che, ane temAM rahelA viSayerupI AvartamAM nimagna thayelA sura, asura ane rAjAe vigere kaI paNa prakAre temAMthI nIkaLI zakatA nathI. A saMsAramAM je rAjya pAmavuM te aMte narakane ApanArUMja che, mATe he rAjana ! tamane evA narakarUpI anarthane ApanArA rAjyanA lobhathI bhAInI sAthe mahA anarthakArI yuddha karavuM yaMgya nathI. jeo eka khaMDa mAtra pRthvInA lobhathI baMdhu vigerene nAza kare che te anaMta dukhe pAme che. mATe zrI RSabhaprabhunA patrone A kaleza kare egya nathI. A pramANenAM kulapatinAM vacane sAMbhaLIne drAviDa rAjA be ke-"he bhagavana ! pUrve rata tathA bAhubaLI vigere mahArAjAoe paNa te kAraNane lIdhe paraspara yuddha karyo hatAM, te amAre zuM deSa?" muni bolyA ke "he rAjA! bharate pUrva janmamAM sAdhuene AhAra devAnI bhakti karIne cakravartipaNuM upArjana karyuM hatuM, ane bAhubaLIe sAdhuonI vaiyAvacca karIne bAhunuM baLa upArjana karyuM hatuM. banne pitApitAnA zubha karmanuM phaLa pAmyA hatA. bharata cakIe cakaratna AyudhazALAmAM na pesavAthI yuddha karyuM, ane bAhubaLIe e vicAra karyo ke "pitAe mane rAjya ApyuM che, te bhArata laI levAne icche che, te zuM huM nirbaLa chuM ke ApI dauM? eTale tenI AjJA svIkAruM ? huM te tAtanA caraNakamaLa sivAya bIjAne namIza nahI." ItyAdi kAraNathI temanuM yuddha thayuM hatuM. tema chatAM paNa devatAonA kahevAthI te bane bAdha pAmyA hatA, ane temaNe pitAnA AtmAne tAryA hatA. mATe he rAjana ! tamAre tevA puruSasiMhanI spardhA karavI yogya nathI." A pramANenAM kuLapatinAM vacane sAMbhaLIne drAviDa rAjA zaramAI gaye, ane pazcAtApa karavA lAgyo. te bolyA ke "he muni ! meM mUrkhAe ajJAnatAthI mArA kAkAnI samAnatA grahaNa karI, paraMtu kAca ciMtAmaNInA prabhAvane kadi paNa pAmI zakato ja nathI. Ape mane ghera narakamAM paDate bacAve; have mArAM vivekapI netra ughaDayAM." A For Personal & Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapagharikRta pramANe balIne te jAte pitAnA nAnA bhAIne khamAvavA cAlyo. vAlikhilla paNa moTA bhAIne sanmukha AvatA joIne piteja tenI sAme gaye, ane tenA pagamAM paDe, eTale drAviDe tene ubhuM karI snehapUrvaka AliMgana karyuM. vAlikhilla be -"he bhAI! tame mArA ceSTha baMdhu che, mATe mAruM rAjya grahaNa kare." drAviDa paNa gadagada kaMThe bolyo-"he bhAI! rAjyathI zuM? A saMsAranA kAmaga anitya che, durgatimAM paDatA prANIone dharma vinA bIjuM kAMI paNa zaraNabhUta nathI, mATe mAre te vrata aMgIkAra karavuM che, tethI tane khamAvavA Avyo chuM." nA bhAI belya-"he bhAI! je tame sarva prakAre kalyANa karanAra vratane AdaravA Icche che, to mAre paNa teja aMgIkAra karavuM che " ema kahI banne jaNAe potapotAnA putrane rAjya seMpI potapotAnA maMtrIo sahita daza koDa purUSa sAthe teja tApasa pAse jaI tApasavrata grahaNa karyuM. te badhA kaMdamULane AhAra karatA, gaMgAjaLamAM snAna karatA, ane a5 kaSAya tathA alpa nidrAvALA thaIne japamALAvaDe zrI yugAdIza prabhunuM smaraNa karatA tathA paraspara dhamakathA karatA hatA. e pramANe temaNe eka lAkha varSa tyAMja nigamana ( pasAra ) karyA. ekadA nami vinami nAmanA vidyAdhara rAjarSinA be praziSya AkAza mArge tyAM AvyA. temane te sarve tApasoe vAMdIne pUchayuM ke-"tame kayAM jAo cho?" tyAre te banne munie temane dharmalAbhanI AzISa ApIne belyA ke--" ame puDarakagirinI yAtrA karavA jaIe chIe." tApasee pUchayuM ke-"te girinuM mAhAsya (mahimA) kevuM che?" munie javAba Ape ke - anaMtA muktimAsepuratra tIrthaprabhAvatA saMsthati bahavoccatra, zuddhacAritrabhUSitAH 1. artha-"ahIM (siddhAcaLa upara) tIrthanA prabhAvathI zuddha cAritrathI zobhatA evA anaMta cha muktimAM gayA che, ane haju paNa ghaNuM che ahIM siddhipadane pAmaze." A pramANe lAkha varSa sudhI kahIe te paNa te tIrthanA mahimAno pAra Ave tema nathI. te tIrthamAM nami vinami nAmanA munIMdra be koDa munio sahita puMDarIka gaNadharanI jema phAguna sudI dazamIne divase mekSe gayA che. pUrve zrImAna anaMta jJAnaguNanA bhaMDAra zrI RSabhadevanA gaNadhara vigere kevaLInAM vacanathI ame sAMbhaLyuM che ke "AgAmI kALe A tIrthe ghaNA uttama puruSe siddhipadane pAmaze. zrI rAmacaMdra rAjarSi traNa koDa muni sahita siddhine pAmaze, ane ekANuM lAkha munio sahita nAradajI mukti pAmaze, sADA ATha koDa munio sahita zAMba ane pra sra siddhine pAmaze, vIza koDa muni sahita pAMDe siddhi pAmaze, thAvaggAputra tathA zuka AcArya vigere hajAra hajAra sAdhuo sahita 1 ziSyanA ziSya. For Personal & Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnAcaMtAmaNi ] 257 muktipadane pAmaze, pAMcase sAdhu sahita selaka rAjarSi siddhine pAmaze tathA zrISabhadeva svAmInA zAsanamAM paNa asaMkhya keTI lakSa sAdhuo muktipadane pAmaze. tethI kevaLajJAnI paNa e tIrthanA mahimAnuM varNana karavAne zaktimAna nathI." vagere mAhAmya sAMbhaLIne te sarve tApasa puMDarIka tIrthanI yAtrA karavA utsuka thayA. eTale te muninI sAthe te tarapha bhUmimArge prayANa karyuM. mArgamAM te vidyAdhara muninA upadezathI te sarve tApasoe mithyAtvanI kriyAo choDI daI leca karIne sAdhudharmane aMgIkAra karyo. anukrame dUrathI siddhAcaLane daSTivaDe joIne temane atyaMta harSa utpanna thaye. pachI tyAM pahoMcI, upara caDIne zrI bharatacakInA banAvelA cemAM yugAdIza prabhune teo bhaktipUrvaka namyA. tyAra pachI mAsakSamaNane aMte te vidyAdhara munioe temane kahyuM ke "he munio ! tamArA anaMta kALathI saMcaya karelAM pApakarmo A tIrthanI sevAvaDe kSaya pAmaze, mATe tamAre ahIMja tapasaMyamamAM tatpara thaIne rahevuM." ema kahIne te bane muni tyAMthI bIjA sthaLe vihAra karI gayA. pachI te drAviDa, vAlikhila vigere daza koDa sAdhuo tyAMja rahIne tapa karavA lAgyA. anukame eka mahinAnI saMkhanA karIne te sarve kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. temanA putroe tyAM AvI temanA nirvANa sthAne prAsAda karAvyA. zrIbharata cakravartinA nirvA thI pUrva keTI varSe gayA pachI drAviDa vigere munionuM nirvANa thayuM. kALanA krame karIne A vRttAMta nahI jANanArA mithyAtvIo kArtikI punamane divase mithyAhathI zatruMjayane choDIne bIjA seMkaDo kSudra tIrthomAM bhaTake che. jeo saMgha sahita zrIsiddhAcala upara jaIne kArtika tathA caitra mAsanI pUrNimAne divase AdarapUrvaka dAna tathA tapa vagere kare che teo mekSasukhane bhegavanAra thAya che." A zrIsiddhAcalatIrtha vagere tIrthonI stavanA prabhAvAdikanuM varNana TuMkAmAM A rIte jANavuM che zrI siddhAcala tIrtharAja vagerenI stavanA che ' "je siddhAcaLa upara rAyaNanA vRkSa nIce devendroe vaMdana kareluM tathA cakravartIe pUjeluM evuM yugAdideva zrI AdIzvaranuM caraNakamalarUpa pITha raheluM che, tenuM huM arcana karuM chuM. 1. je zatruMjaya giripara AdIzvara prabhunI dakSiNa dizAmAM sahastrakUTanI aMdara saumya AkRtivALI 1024 tIrthakaronI mUrtio rahelI che, tenuM huM pUjana karuM chuM. 2. zrI kaSabhasvAmInA mukhakamalathI nIkaLelI tripadIne pAmIne jemaNe dvAdazAMgInI racanA karI evA zatruMjaya para rahelA zrI puMDarika gaNadhara jayane pAme. 3. jyAM ( prabhunI DAbI bAjue ) cauda se ne bAvana gaNadharanI pAdukAo virAjamAna che te zatruMjayagirine huM nitya praNAma karuM chuM. 4. je giripara sUryadeve nirmANa karelA sUrya kuMDanA jaLanA prabhAvathI kuSTAdika vyAdhione samUha nAza pAme che, temaja kukaDApaNuM pAmela 33 For Personal & Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58. | zrI vijayapadhasaritajIva pAcha manuSyapaNAne pAme che, (caMdarAjAnI jema) te zatruMjaya girine huM praNAma karuM chuM. 5. je giri upara traNa vizvamAM udyotane karanArA, guNonA rathAna rUpa ane ratna (RSabhadeva) ne kukSimAM dhAraNa karanArA evA hAthI para beThelA marUdevI mAtA virAje che te girine huM namana karUM chuM. 6. je parvata para jitendriya evA yudhiSThira vigere pAMce pAMDe kuMtA mAtAnI sAthe vIza karoDa sAdhuo sahita muktipadane pAmyA che te parvatane huM namuM chuM. 7. je giri upara nami ane vinami nAmanA munIdro ke jeo vidyAdharanA rAjAo hatA tathA zrI AdinAthanI sevA karanArA hatA teo be karoDa sAdhuo sahita mokSanI lahamIne pAmyA, te vimalagiri amane vimala (nirmaLa) bodhanI prApti ane puSTinA hetu rUpa thAo. 8. je giripara nirmaLa guNonA samUhathI jene AtmA paripUrNa thaye che, ane je niraMtara Atmika sukhamAM ramaNa karanArA ane tenA joktA che, ane jJAna darzanane dhAraNa karanArA che tathA samatA rUpa dhanavALA che evA rAmacaMdra traNa karoDa munionI sAthe mekSasthAnanI samRddhine pAmyA che te siddhAcalane huM vaMdanA karuM chuM. 9 saurASTra dezamAM zatruMjaya ane girinAra e be tIrtha amUlya ratna tulya varte che, tene huM bahu mAnapUrvaka bhaktithI praNAma karuM chuM. 10. jyAM anaMta jJAnavALA, anaMta darzanavALA, anaMta sukhavALA ane anaMta viryavALA vIza tIrthakare zivapadane pAmyA che te sametagirinI huM stuti karuM chuM. 11.niraMtara prAtaHkALe devendroe stuti karelA, nAbhirAjAnA vaMzanA alaMkArarUpa zrI RSabhadeva je parvata para saubhAgya lakSamIne ApanAra ghotimAna pUrNa Atmatatvane ( siddhipadane ) pAmyA che te aSTApada parvatane huM Azraya karuM chuM. 12. kalyANarupa kaMdane utpanna karavAmAM advitIya megha samAna, samasta jIne uddhAra karavAmAM samartha, skuraNAyamAna pratApavALA ane pUjya mUrtivALA marudevInA putra zrI RSabhasvAmIne huM vaMdanA karuM chuM." zatruMjaya tIrthanA prabhAvane jaNAvanAra eka daSTAMta TuMkAmAM A rIte jANavuM- kSitipratiSTa nAmanA nagaramAM sAMtu nAme maMtrI hatA. te ekadA hastI para besIne rayavADIe gayo hato. tyAMthI pAchA vaLatAM pite karAvelI sAMtvasahI nAmanA cityamAM devane vAMdavA mATe hAthIparathI nIce utarIne praveza karatAM teNe te cityamAM rahenArA eka zvetAMbara sAdhune kaI vezyAnA skandha upara hAtha rAkhIne ubhelA dIThA, tema chatAM paNa maMtrIe uttarasaMga karIne gautama gaNadharanI jema paMcAMga namaskArapUrvaka tene vaMdanA karI. pachI eka kSaNavAra rahIne pharIthI namana karI maMtrI pitAnA ghara tarapha gaye. temanA gayA pachI te sAdhu pitAnA durAcaraNathI zaramAIne jANe pAtAlamAM pisa vAnI IcchA karatA hoya tema atyaMta khinna thaI gayA. pachI te ja vakhate sarva vastu vigerene tyAga karIne zrI hemacaMdrasUri pAse jaI temaNe pharIthI dIkSA lIdhI. pachI vairAgya bhAvathI pUrNa thayelA te sAdhue zrI zatruMjayagiri upara jaIne bAra varSa sudhI Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNI ] 259 tapa karyuM. ekadA te maMtrI zatruMjayanI yAtrA karavA mATe gayo. tyAM te sAdhune joIne Apane meM pUrve kaI vakhata joyelA che" ema kahIne vaMdanA karI. pachI temanA pavitra cAritrathI prasanna thayelA maMtrIe te munine temanA gurU, kuLa vigere pUchayuM, eTale temaNe maMtrIne kahyuM ke " tattvathI to tame ja mArA guru che." te sAMbhaLIne ajANyo maMtro kAna ADA hAtha rAkhIne bolyo ke "are pUjya! evuM na bele. muni belyA ke-- je jeNa suddhadhamaeNmi, ThAvio saMjaNa gihiNA vA se ceva tassa jAyaI, dhammagurU dhammadANAo che munie athavA gRhasthIe jeNe jene zuddha dharmamAM sthApana karyo hoya teja tene dharmadAna ApavAthI tene dharmaguru jANavo." ema kahIne te munie pitAnuM mULa vRttAMta kahI tene dharmamAM daDha karyo. cityanA bhaMga karanAre zuM karavuM te viSe. cityabhaMgArca yadudakhaM, labdha tasya kSaya kathA bhayacaityavidhAnena, tatpApaM vilayaM vrata che 1 | atha-"catyano eTale jinapratimAne athavA jinamaMdirane bhaMga karavAthI je duHkha (pApa) prApta thAya te zI rIte kSaya pAme ? A praznane javAba e che ke te pApa pharIne citya karAvavAthI nAza pAme che. te upara eka daSTAMta saMkSepamAM A rIte jANavuM prahUlAdanapura (pAlanapura)mAM prahUlAdana nAme rAjA hate. te ekadA adAcaLa ( Abuparvata ) jevA gayo. tyAM teNe kumArapALa rAjAe karAvelo zrI pArzvanAtha svAmIne prAsAda . te prasAdamAM zrI pArzvanAthasvAmInI rUpAnI pratimA jeIne rAjAe tene bhAMgI nakhAvI mahAdevano piThI karAvIne zivAlayamAM sthApana karyo. tyAMthI rAjA pitAne ghera Avyo ke tarataja rAjAnA zarIramAM galUNa ( jharato koDha ) ne vyAdhi utpanna thayo. te vyAdhithI rAjAnA dehamAM ghaNuM vedanA thavA lAgI. rAjAne gaMgA vigerenA tIrthajaLathI snAna karAvyuM. te paNa vyAdhi zAMta thaye nahI, tethI te bahuja gabharAI gayo. ekadA rAjAe kaI munine roganI zAMtine upAya pUchaye, tyAre munie kahyuM ke svastizriya dhAma guNAbhirAma, sutrAmasaMtAnanatAMhipannA jAgratapratApe jagatItaletra, zrI pArzvadevaM satata zraya vaM 1 yadayamUrtibhaMvine samasta, nityaghaM daSTipathAvatI zailebude sthApitatIrthanAtha, zrIpArSade vitati saukhyuM che he rAjana ! kalyANa ane saMpattinA sthAnabhUta, sakaLa guNothI virAjamAna, ane jenA caraNakamaLane Indrone samUha paNa praNAma kare che, tathA jeno pratApa jagatamAM For Personal & Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayapardhArita niraMtara jAgRta che evA zrI pArzvanAtha prabhunuM tame niraMtara sevana kare. jenI mUrti mAtra daSTimArgamAM AvavAthI (ekacite jovAthI paNa) bhavya prANIonA samagra pApane haNe che, evA Abuparvata para sthApana karelA zrI pArzvanAtha prabhu sarva prANIone sukhanA ApanArA che." he rAja! tame A puramAMja eka navIna caitya karAvIne temAM zrI pArzvanAthajInI mUrti sthApanA karI hamezAM daMbha rahita nirmaLa bhAvathI tenI pUjA kare, tethI tamArA roganI zAMti thaze. A pramANe munie kahele uttara sAMbhaLIne rAjAe tarataja zrI pArzvanAthanuM caitya karAvI temAM zrI pArzvanAthasvAmInI kAMcanamaya mUrti sthApanA karI ane hamezAM tenI bhaktipUrvaka pUjA karavA mAMDI. tenA prabhAvathI anukrame rAjAne sarva vyAdhi naSTa thayo. pAlaNapuranA prahUlAdana nAmanA rAjAe bhaktivaDe je pArzvanAthanI mUrtinuM nirmApaNa karyuM te mUrtinA snAtranuM jaLa anya rAjAne paNa pAmI (khasa) vyAdhino nAza karanAra thayuM. prahUlAdanapuramAM prahalAdana nAmanA cityamAM birAjelA prahUlAdana nAmanA pArzvanAthasvAmI caMdranI jema prANIone prahUlAda (harSa) karanArA thavAthI jagatamAM sArthaka nAmavALA che. A rIte pramAdane tyAga karavAnI ane te prasaMge jaNAvela zrI zatruMjayAdinI bIne samajIne bhavya chAe apramAdI thaI tIrtha sevAdi karavApUrvaka mekSa mArganI sAtvikI ArAdhanA karI mekSanA sukha meLavavA, emAMja kharI mAnavajanmanI sArthakatA che. 15 pramAdAdi azubha nimitte bhUla je have kadI, tAsa prAyazcitta leje gurUkane sAcuM vadI; lene guNe bIjA taNuM niMdA na suNaje kAInI, svAdhyAya karajo bhAva haMmeza laghutA ApanI. 16 spaSTArtha_he bhavya jIvo! tame pramAda, mithyAtva, avirati, kaSAya, kharAba vicAra, veNa ane pravRtti (kAyAthI thatI kriyA) vagere azubha nimittemAMnA keI paNa kAraNathI kadAca kaSAyAdinA sevana rUpa bhUla thaI jAya, te gAMbhIryAdi guNene dhAraNa karanAra zrI AcArya bhagavaMta vagere saddagurUonI pAse sarala svabhAve te bhUlane (je rIte thaI hoya te pramANe) yathArtha svarUpe kahIne prAyazcitta leje. ane bIjA jInA guNone jarUra grahaNa karaze. tathA tamAre keInI paNa niMdA karavI nahI ne sAMbhaLavI paNa nahI. temaja pAMca prakAre svAdhyAya karajo, vaLI tame tamArI laghutA bhAvajo. eTale abhimAnI akkaDa thaze nahIM. A rIte A lekamAM zrIcArU gaNadhare Apela pAMca hita zikSAomAMnI (prAyazcittanA levA rUpa) pahelI zikhAmaNanuM rahasya TUMkAmAM A pramANe jANavuM- gItAthadiguNayukta, lavAcArya vivekinA prAyazcitta to grAhya, pApaphalamaredhakam 1 Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi ] artha-"vivekI puruSe gItAryAdika guNethI yukta evA AcAryane pAmIne pApanA phaLane rokanAruM prAyazcitta nAmanuM tapa grahaNa karavuM." gItArtha eTale nizItha vigere chedasUtrAdinA bhAvArthane jANanAra, Adi zabda karIne kRtayegI (karelA che yoga jeNe) vigere guNothI yukta zrI AcArya bhagavaMta Adi jANavA. gIao kaDajogI, cArittI taha gAhaNAkalA kheane avisAI, bhaNio AleyaNAyario che 1 artha-(1)"gItArtha eTale samagra siddhAntanA arthane jANanAra, (2) kRtayogI eTale zrutajJAnane bhaNavA bhaNAvavA nimitte vividha prakAranuM tapa karanAra, ane (3) cAritrI eTale aticAra rahita saMyamanuM pAlana karanAra, tathA (4) grAhaNAkuzaLa eTale ghaNI yuktithI AlocanA lenArane vividha prakAranAM prAyazcitta ta5 grahaNa karAvavAmAM kuzaLa, (5) khedajJa eTale samyapha prakAre prAyazcitta letAM tathA karatAM je parizrama thAya tene jANanAra, (6) avivAdI eTale prAyazcitta lenAranA aneka doSa sAMbhaLyA chatAM kheda nahI pAmatAM ulaTA prAyazcitta lenArane tevA tevA prakAranAM dRSTAMte kahevApUrvaka vairAgyavALAM vAkayethI utsAha pamADanAra evA prakAranA AcArya vagere gItArthe AlecanAne mATe yogya kahelA che." mATe AloyaNa lenAre avazya gItArtha gurunI zodha karavI. kahyuM che ke - AleaNAdinimitta, khittemi sattayaNasayAI kAle bAravAsA, gIaWgavesaNuM kujajA che 1 che artha-"AlocanAdika levA mATe kSetrathI sAtaso jana sudhI ane kALathI bAra varSa sudhI pharIne gItArthanI zodha karavI." 1 ammIo vijANaI sehiM caraNassa deI UNahiaM, te akhANuM Aleaga ca pADeI saMsAre che 2 artha--agIo- agItArtha AloyaNA ApI jANatA nathI tethI te je cAritra saMbaMdhI adhika athavA nyUna AloyaNa Ape, te tethI pitAne ane AlocanA lenArane bannene saMsAramAM pADe." mATe tevAnI pAse AlayaNa levI nahI. 2 akhaMDiacAritta, vayagahaNAo havija je nircA tasya sagAse daMsaNavayagahaNuM sahigahaNaM ca che 3 che artha-"je hamezAM vrata (dIkSA) grahaNa karyA pachI akhaMDa cAritravALA hoya, tenI pAse darzana (samakti) ane vatanuM grahaNa karavuM, tathA tenI pAse AyaNa levI, athavA anazana AdaravuM." For Personal & Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadharikRtaAvA prakAranA gurune pAmIne avazya prAyazcitta grahaNa karavuM. kadApi AlecanA levA jatAM mArgamAMja AyuSya pUrNa thatAM mRtyu pAme to paNa tene ArAdhaka jANu. AleaNapariNa, samma saMpaduio gurUsagAse jaI aMtarAvi kAla, karinja ArAo tahavi . 1 atha-"AloyaNA pariNata (AloyaNA levAne tatpara) thayo chato, guru pAse javAne samyapha prakAre saMprasthita thayela hoya eTale mArge paDayo hoya e muni kadApi mArgamAM paNa kALa kare te paNa te (AloyaNa lIdhA vinA paNa) ArAdhaka che." je kadAcita AcArya vigerenI jogavAI na maLe to siddhanI sAkSIe paNa AloyaNuM levI. kahyuM che ke - AyariAI sagaccha, saMbheIa iara gIyaWpAsatye sAvI pachAkaDa, deva ya paDimA arihasidhdha 1 che artha-"svagacchanA AcAryAdika, sAMgika, Itara, gItArthapAsantha sApika, pazcAtakRta, deva, pratimA, ahaMnta, ane siddhanI sAkSIe uttarottara abhAve AlecanA levI." A gAthAne vistArArtha e che ke-sAdhu athavA zrAvake avazya prathama pitAnAM gacchanA AcArya pAse AlocanA levI, tenA abhAve (te je na maLe to) upAdhyAya pAse, tenA abhAve pravartaka pAse, tenA abhAve sthavira pAse ane tenA abhAve gaNAvachedaka pAse (je kaI gacchamAM moTA hoya tenI pAse) AlocanA levI. pitAnA gacchamAM uparanA pAMce abhAva hoya to sAMgika eTale samAna samAcArIvALA bIjA gacchanA AcArya vigere pAMcenI pAse anukrame eka ekanA abhAve AlocanA levI. temanA abhAve Itara asAMgika eTale judI samAcArIvALA saMvigna ga7mAM teja kame Alo. canA levI. temanA paNa abhAve gItArthapAsattha eTale gItArtha thayA pachI pAsaththA thaI gayela hoya tenI pAse, tenA abhAve gatArtha sArupika eTale vetavastradhArI, muMDa, baddhakaccha rahita, rajoharaNa rahita, brahmacarya sahita, strIvarjita, bhikSAvaDe bhojana karanAra evAnI pAse athavA zikhA dhAraNa karanAra ane bhAryAvALA siddhaputranI pAse, tenA ane bhAve gItArtha pazcAtakRta eTale gItArtha thayA pachI cAritranA veSane tajIne strIvALA thayelA gRhastha pAse AlocanA levI. AvA pAsasthAdikane paNa AyaNa letI vakhate gurunI jema vaMdanAdika vidhi kare; kemake dharmanuM mULa vinaya che. je kadAca pAsasthAdika pite pitAne hIna guNavALA samajIne vaMdanAdika karavAnI nA kahe, te tene Asana upara besADI praNAma mAtra karI A For Personal & Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzanApitAmaNi ] cana levI. jeNe cAritrane veSa tajI dIdhuM che evA pazcAtakRta pAse letAM tene alpa kALanuM sAmAyika uccarAvIne tathA veSa dhAraNa karAvIne pachI vidhipUrvaka AyaNuM levI. tevA pAsasthAdikanA paNa abhAve je udyAnAdikamAM besIne ane ane gaNadharAdike ghaNI vAra AlecanA ApI haya, ane te je devatAe joyuM-sAMbhaLyuM hoya, tyAM jaIne samyagadaSTi devatAnI aTTama vagere tapathI ArAdhanA karIne temane pratyakSa karI temanI pAse AlocanA levI. je kadAca jeNe AloyaNa sAMbhaLela che te devatA cyavI gaye haze to tene sthAne utpanna thayelo bIje devatA mahAvidehamAM vicaratA arihaMtane pUchIne AlocanA Apaze. (jaNAvaze) tenA paNa abhAve arihaMtanI pratimA pAse AlocIne pote ja yathArtha prAyazcita grahaNa karavuM. tene paNa age IzAna kRNa tarapha mukha rAkhI ahaMta siddhanI samakSa AlocanA karavI, paNa AlocanA karyA vinA rahevuM nahI. kemake zalya sahita rahevAthI virAdhakapaNuM thAya che. AlocanAnA aneka guNa che. kahyuM che ke - lahu AlhAyajaNaNuM, apaparanivatti ajavuM sehI dukkarakaraNe ANa, nissallAM ca sahiguNa 1 artha--" laghutA, AlhAda utpanna thave te, svaparanI nivRtti, AjavuM, zuddhatA, duSkara karavApaNuM, AjJA ane niHzalyatvae zodhI eTale AloyaNanA guNe che." vizeSArtha-(1) laghutA eTale jema bhAra vahana karanAra majUrane bhAra laI levAthI te laghu (haLavo) thAya, tema hadayamAMthI zalya nAza thavAthI AloyaNa lenAra jIvone laghutA (deSa rUpI bhArathI rahitapaNuM)prApta thAya che,(2) AlhAda janana eTale pramoda (harSa) utpanna thAya che,(3) svaparanivRtti eTale potAnI tathA anyanI daSathI nivRtti thAya che, arthAt AlocanA levAthI pitAnA doSanI nivRtti thAya che, eTaluM ja nahI paNa tene joIne bIjAo paNa pitAnA doSanI AlocanA levA tatpara thAya che, tethI bIjA jIvenI paNa daSathI nivRtti thAya che, (4) Arjava eTale sArI rIte AloyaNa levAthI niSkapaTatA-saralatA prApta thAya che, (5) zadhi eTale aticArarupa maLane nAza thavAthI zuddhatA prApta thAya che, (6) duSkarakaraNaduSkara karavApaNuM thAya che, eTale ke pApakAyanuM pratisevana te kAMI duSkara nathI, te te anAdikALathI paricita che, paraMtu kAMI paNa doSa thaye hoya tenI AlocanA levI te duSkara che; kemake AlecanAnI IcchA che jyAre mokSanA sanmukhabhAve prabaLa vIryane ullAsa thAya tyAreja thaI zake che. te viSe zrI nizItha cUrNimAM paNa kahyuM che ke"tuM na dura je DisevijaI te dukkare samma Aloijjaiti" je (akAryanuM) pratisevana karavuM te duSkara nathI, paNa je tenI samyaka prakAre AlocanA levI te duSkara che." For Personal & Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapaghAsarikRta A kAraNathI ja A AlocanAne atyaMtara tapamAM gaNela che. samyaga Alocana mAsakSapaNAdika tapa karatAM paNa duSkara che. ahIM lakSmaNa sAdhvInuM tathA caMDakaiAzikanA pUrvabhavamAM deDakInI hiMsA karanAra tapasvI (muni) nuM dRSTAMta jANavuM. have jJAnAdikanI AlocanA kahe che. trividhAzAtanA jAta, jJAnAdinAM yathAkramamAM aticAravizuddhacarya, sUkta tattapazcaret 1 artha-" jJAnAdikanI anukrame jaghanyAdi traNa prakAranI AzAtanA thaye chate tenA aticAranI vizuddhi mATe sUtramAM kahyA pramANe tapa karavuM." jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa prakAranI AzAtanA jANavI, temAM jJAnAdikane avinaya thAya, tyAre tenuM prAyazcitta laI yathAyogya tapa kare joIe. ( 1 ) jitaka95 anusAre " kAle viye bahumANe " ItyAdi ATha prakAranA jJAnAcAranI deza AzAtanAmAM eka AMbila ane sarvAzAtanAmAM eka upavAsa kare, ane sthAnAMga sUtra anusAre jaghanya AzAtanAmAM purima, madhyama AzAtanAmAM ekAsaNuM ane utkRSTamAM AMbila karavuM. (2) AcArya, upAdhyAya, purataka, pATI, kevaLI, eLIyA, navakAravALI vigere darekanI AzAtanAmAM jaghanyathI eka AMbila Ave. niMdA, praSa, matsara, upahAsa vigere rUpa dareka AzAtanAmAM eka eka upavAsa Ave. (3) IvahI pratikamyA vinA svAdhyAya vigere kare te eka purimadranuM prAyazcitta Ave. potAnA pramAdathI pustakAdikane agnithI dAha thayo hoya, athavA naSTa thayAM hoya te zakti chate te pustake pharIthI navAM lakhAvavAM. (4) akSarane paga aDake to navI Ave, jJAna samIpa chatAM (pAse hovA chatAM ) AhAra-nIhAra karavAthI navI Ave, thUka vaDe akSara kADhe te purima Ave, (5) japamALA (navakAravALI) tuTe athavA tene pagano sparza thAya ke khovAya to navI Ave, (6) kALa vakhate siddhAnta bhaNe gaNe athavA keIne bhaNavAmAM aMtarAya kare to purimadbhanuM prAyazcitta Ave. A pramANe jANIne je mANasa jJAna saMbaMdhI prAyazcitta grahaNa kare nahI, ALAve nahI te mANasa varadattanA jIva vasudeva AcAryanI jema ane pustaka pATI vigerene bALI nAkhanAra guNamaMjarInA jIva suMdarInI jema mahAna duHkha pAme che. A rIte jJAnAcAranI AcanA TUMkAmAM jANavI. have (1) " nisaMkiya nikalaMkhiya" ItyAdi ATha prakAranA darzanAcArane viSe dezazaMkAmAM AMbilanuM prAyazcitta Ave, sarva zaMkA thAya te upavAsa Ave. (A pramANe AThemAM samajI levuM. ) sthAnAMga sUtramAM darzanAcAranA aticAra saMbaMdhI jaghanyathI purimaTTa, madhyamathI ekAsaNuM ane utkRSTathI upavAsa kahelo che. (2) pramAdathI deva gurUne vaMdanA kare te purimaThu, (3) pratimAnI sAthe vAsakuMpI, dhUpadhANuM vigere athaDAI jAya, pratimA paDI jAya, vagara joyelA vastra vaDe pUjA kare te purima ane (4) deva, gurU, For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi ] 25 pustaka, saMgha, citya, tapa, sAdhu, zrAvaka ane samAcArInI dezathI AzAtanA kare te AMbila ane sarvAzAtanAmAM pratyeke upavAsa; (5) derAsaranI aMdara taMbeLa khAvuM, jala pIvuM, bhojana karavuM ItyAdi daza prakAranI cityanI AzAtanA dezathI thAya te AMbila, sarvathI AzAtanA thAya to upavAsa; (6) sAmAnya mithyAtva kriyA kare te parima, utkRSTathI AMbila anyatIthikanA deva gurunuM vaMdana pUjana kare, zrAddha saMvatsarI kare, mAMDalA mAMDe, utAra mUke ItyAdi bAdara mithyAva eka vAra karavAthI pratyeke eka eka upavAsa, vAraMvAra tevI karaNI kare te pratyeke daza daza upavAsa; (7) sAdharmikanI sAthe aprIti kare te jaghanyathI ekAsaNuM, madhyamathI AMbila ane utkRSTathI upavAsa (8) sthApanAcAryanI paDilehaNa na kare te purimaThTha, paDI jAya te ekAsaNuM, khovAI jaya te upavAsa; (9) pratimAnI aMgulI vagere pitAnA pramAdathI naSTa thAya to daza upavAsa; (10) sUkSmapaNe devadravyane upabhegA thaI jAya te jaghanyathI purimaTTa, madhyamathI upavAsa ane pramAdathI vAraMvAra bhegamAM le to daza upavAsa. devadravya bhakSaNa karIne je manuSya prAyazcitta grahaNa kare nahI te saMkAza zeTha, sAgara zeTha vigerenI jema aneka duHkhasaMtatine pAme che. pRthvIpara paDI gayelAM puSpa pramAdathI prabhune caDAve te AMbilanuM prAyazcitta Ave. A pramANe prAyazcitta levAthI cheDA tAvaDe zuddhi thAya che, ane je guru pAse jaI prAyazcitta na le te te mAtaMganA putranI jema ghaNuM duHkha pAme che. che te mAtaMgaputranI hakIkata TUMkAmAM A rIte jANavI che kAmarUpapaTTaNamAM kaI cAMDALane ghera dAMtavALe putra utpanna thaye. te joI tenI mAtAe bhaya pAmIne gAma bahAra jaI te putrane tajI dIdho. tevAmAM te nagarane rAjA pharavA nIkaLyuM hatuM teNe tene dIThe, eTale parijana dvArA pitAnA mahelamAM laI jaI tene ucheryo. anukrame te yuvAvasthA pAme. prAMte rAjAe tene ja gAdI para besADIne dIkSA lIdhI. te rAjarSi anukrame jJAnI thayA, eTale putrane pratibaMdha karavA tyAM AvyA. rAjAne khabara thatAM te moTI samRddhithI gurune vAMdIne pAse beThe. tevAmAM te cAMDAlanI strI paNa tyAM AvI gurune vAMcIne beThI. te mAtaMgIne joIne rAjA harSa pAmyo ane te mAtaMgI paNa rAjAne joIne harSa pAmI. tenA romAMca vikasita thayA ane tatkALa tenA banne stanamAMthI dUdhanI dhArA nIkaLI. te joIne rAjAe Azcarya pAmI gurune pUchyuM ke "he svAmI ! mArA darzanathI A mAtaMgInA stanamAMthI dUdha kema nIkaLyuM ?" muni bolyA ke "he rAjA ! A mAtaMgI tArI mAtA che. teNe tane janmatAMja gAma bahAra tajI dIdho hato, tyAMthI meM laIne tAruM pAlana karyuM hatuM, ane mAre putra nahI hovAthI tene rAjya ApyuM hatuM." te sAMbhaLIne rAjAe pUchayuM ke "he guru ! kayA kamathI mAtaMga kuLamAM mAre janma tha? ane kyA karmathI mane rAjya maLyuM?" muni belyA ke "tuM pUrva bhave zrImAna ane vivekI zreNI hato. ekadA jinendranI pUjA karatAM eka sugaMdhI puSpa padmAsana 34 For Personal & Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasarita upara paDayuM. te ati sugaMdhI che ema jANIne teM pharIthI te puSpa prabhupara caDAvyuM. avidhie snAna karyA vinA e pramANe karavAthI te mAlinyapaNAnuM pApakarma ajita karyuM, (bAMdhyuM) te pApanI AcanA karyA vinA maraNa pAmI mAtaMga kulamAM tuM utpanna thayo ane vidhipUrvaka pUjA karavAnA puNyathI tuM rAjya pAmyo." A pramANe sAMbhaLIne tene jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM, eTale tarataja teNe rAjya tajI daIne dIkSA lIdhI. aMte samagra duSkarma AlocI pratikramIne svarge gayo. A hakIkatane lakSyamAM rAkhIne he bhavya ja! "siddhAnta, saMgha ane pratimAnI arcanA vigeremAM avivekane lIdhe je AzAtanA thaI hoya tenI sadguru pAse tatkALa AlocanA laI yogya tapa tapIne jarUra Atmazuddhi karavI joIe." che pAMca aNuvratanA prAyazcittanuM varNana TUMkAmAM A rIte jANavuM che paMcANuvratasaMbadhdhaticArazuddhihetA prAyazcittatapa kArya, gItArthagurUditam . 1 artha-pAMca aNuvrata saMbaMdhI aticAranI zuddhine mATe gItArtha gurue kaheluM prAyazcitta tapa karavuM." pAMca aNuvrata mAMhelA (1) pahelA vratanI AlocanA A pramANe che-zrAvakane pRthvIkAyAdika ekendriya jIvanI virAdhanA ghaNuM karIne sAmAyika pauSadha upadhAnAdinA avasare athavA abhigrahanuM ullaMghana karatAM jANavI. temAM pAMce sthAvarane kAraNa vinA saMghaTTa karavAthI eka purimaThuM, tene thoDI pIDA karI hoya te ekAsaNuM, gADha pIDA karI hoya te navI ane upadrava karyo hoya te AMbila karavuM, (2) anantakAya ne vikasendriyane saMghaTTa karavAthI purimadra, e95 pIDA karI hoya to ekAsaNuM, adhika pIDA karI hoya te AMbila ane upadrava karyo hoya to upavAsa, (3) ahaMkArathI paMcendriyane vadha karyo hoya te daza upavAsa, (4) ghaNA ekendriya jIne vadha karyo hoya te daza upavAsa, (5) ganyA vinAnuM jaLa eka vAra pIdhuM hoya to be upavAsa, (6) jaLa gaLyA pachI tene saMkhAre cheDe DheLA hoya te be upavAsa, (7) vAraMvAra saMkhAre DheLA hoya te daza upavAsa, saMkhAro sUkAI gayA hoya to daza upavAsa, (8) khAre ane mITha ( khArA ne mIThA pANIne ) saMkhAre ekatra karavAmAM Avyo hoya to traNa upavAsa, (9) gaLyA vinAnA jaLathI snAna karyuM hoya athavA tene unuM karyuM hoya te traNa upavAsa, (10) lIla phUlane saMghaTTa karyo hoya to eka upavAsa, lIlA ghAsa upara besavA ke cAlavAthI eka upavAsa, (11) garbhapAte 108 upavAsa, (12) kareLIyAnAM paDa ukheDavAthI daza upavAsa, (13) udhaInAM ghara naSTa karavAthI daza upavAsa, (14) khALakUvAmAM, For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanAciMtAmaNi ] 267 kIDIonA daramAM tathA pilANavALI jamInamAM jaLa jAya tema snAna karavAthI, ane unuM jaLa athavA osAmaNa vagere tene sthAne DhaLavAthI eka upavAsa, (15) pANI gaLatAM DhaLe, phATelA gaLaNuthI pANI gaLe, lAkaDAM puMjyA vinA agnimAM nAkhe, saLeluM dhAnya khAMDe, daLe, zeke, bharaDe ke taDake mUke, ukaraDo saLagAve, kSetramAM sUDha kare, vAsIduM agnimAM nAkhe, ke u nAkhe, comAsAmAM DhAMkyA vinA divo kare, khATalA godaDAM taDake nAkhe, vAsI gAra lIMpe, vAsI chANAM thApe, cakalI vigerenA mALA bhAge, jIva joyA vinA vastra dhue, rAtrie snAna kare, ghaMTI, khAMDaNI, cUlo vigere puMjyA vinA upayogamAM le, soya e, ItyAdi kArya nirdhvasa( nirdaya )paNe karavAthI dareka kAryamAM jaghanya eka upavAsanuM, madhyamathI traNa upavAsanuM ane utkRSTa daza upavAsanuM prAyazcitta Ave, (16) suvAvaDa karavAthI be athavA traNa upavAsa, (17) ghaNI strIonI suvAvaDa karavAthI daza upavAsa; (18) jaLa mUkAvavAthI eka upavAsa, (19) kRminA nAza mATe auSadha khAdhuM hoya te utkRSTa daza upavAsa, (20) jaLAzayamAM snAna kare, lUgaDAM ke godaDAM vigere dhue te daza upavAsa, ane (21) kAMsakI vigerethI keza oLIne jU lIkhanI virAdhanA kare to daza upavAsa. A pramANe AlocanA sAMbhaLIne je kaI pApanI AlocanA na kare te meTuM duHkha pAme che. dharmarAjAe pUrve potAnA kumakanA bhAvamAM ghaNu sthAvara ane anantakAyAdikane vadha karyo hato, tethI tene ghaNuM duHkha prApta thayuM hatuM. pachI teNe te pApanI guru pAse AlocanA karI, ane gurue kaheluM prAyazcitta aMgIkAra karyuM, tethI teja bhavamAM te pAcho meTe dhanavaMta zeTha thaye. lAkho sAdhamikone annadAna ApIne teNe sukhI karyA. tyAra pachI bIje manuSya janma pAmatI vakhate tenA prabhAvathI bAra varSano duSkALa paDavAne hato te paDyo nahI, tethI tenuM dharmarAjA nAma paDayuM. eka govALe bAvaLanI sUImAM jUne parevIne mArI hatI, tenuM prAyazcitta na karavAthI te eka so ne ATha bhava sudhI zULIthI maraNa pAmyo hato. mahezvara nAmanA zreSThInI strIe eka jU mArI hatI, te jANIne kumArapALa rAjAe tenuM sarvasva laIne tenA vaDe te jUnA prAyazcitta badala cUkAvihAra nAmanuM citya karAvyuM hatuM. zrI haribhadrasUrie pitAnA prAyazcittane sthAne caudase ne cuMmAlIza grantha banAvyA che. A vigere daSTAMto potAnI meLe jANI levAM. (2) have bIjA vratanuM prAyazcitta A pramANe che-(1) pAMca moTA asatya che, te belavAthI jaghanya eka AMbila ane utkRSTa eka upavAsanuM prAyazcitta. (2) ahaMkArathI asatya bole to daza upavAsa, (2) kalaha karatAM, cADI karatAM ne beTuM kalaMka detAM eka AMbila, dharmane lepa thAya evuM bole to daza upavAsa, (3) zrApa devAthI eka upavAsa, ( 4) duSTapaNAthI koIne mAravAnuM kahe to daza upavAsa, (5) keInA para 1 tAruM zuM thajo ityAdi bolavuM te zrApa. For Personal & Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra68 vijyapadyasaritakalaMka caDAvavA mATe tene vyabhicArI kahevo, zAkinI kahevI athavA keIne nidhi maLyo che-e vigere doSa Apavo tethI daza upavAsa. (6) akSara, masisa ( zAhI ) ane gupta rAkhavA kahela vAtane bheda kare te eka AMbila, beTI rIte keIne daMDa karAve te daza upavAsa. (7) vacanadvArA keIne mArI nAMkhe te eka se ne eMzI upavAsa. (8) eka pakhavADiyA sudhI krodha rahe te eka upavAsa, (9) cAra mAsa sudhI koI rahe te be upavAsa, (10) varSa sudhI koI rahe te daza upavAsa. (A pramANe prAyazcitta samajavuM). eka varSathI vadhAre mudata kodha rahe tenI AlocanA che ja nahI. abhicikumAre potAnA pitA udAyI sani upara dveSa rAkhyo hato. chevaTe maraNa samaye paNa teNe udAyI vinA bIjA sarva jIvone khamAvyA, ane udAyI paranA dveSanI AlocanA karI nahI, tethI te adhagAmI devatA thayo hate. asatya vANI bolavAnA pApanI AlecanA nahI lenArA rajajA sAdhvI, kuvalayaprabhasUri ane marici vigerenAM daSTAnta ahIM jANavAM. (3) sthUla adattAdAnamAM (1) pramAdathI kheTAM tolAM tathA mAnya rAkhavAM, rasa padArthamAM bIjo rasa meLavI veca, dANacerI karavI vagere bAbatamAM jaghanyathI parimaThTha, madhyamathI AMbila ane utkRSTathI upavAsa. ahaMkArathI te kAryo kare to daza upavAsa, (2) vizvAsaghAta karavAthI eka upavAsa. adattAdAnanI A pramANenI AloyaNa nahI lenAra ane adatta grahaNa karavAmAM Asakta dhavala nAmane zreSThI zrIpAla rAjA upara vizvAsaghAtanI spRhA rAkhavAthI teja bhavamAM meTI vyathAne pAmyuM hatuM ane kesarI, rauhiNeya vigere cAre cerIne tyAga karIne jinezvaranA mArganA rAgI (bhakta) thayA hatA. (4) maithuna viramaNa nAmanA cethA vratamAM (1) pramAdathI svadArA saMbaMdhI niyamane bhaMga thaye hoya te eka upavAsa, (2) vezyA saMbaMdhI niyamane bhaMga thayo hoya te be upavAsa, (3) ahaMkArathI bhaMga karyo hoya te daza upavAsa, (4) hIna jAtinI parastrIne ajJAtapaNe sevavAthI daza upavAsa, jANIne sevavAthI lAkha sajajJAya sahita daza upavAsa. Ama nAmanA rAjAe DuMbanI strI sAthe bhegA karavAnI IcchA karI hatI te vAta bampabhaTTasUrinA jANavAmAM AvI, tethI rAjA lajijata thaye. pachI brAhmaNanA kahevA prAyazcittathI rAjAe tapAvelI leDhAnI putaLInuM AliMgana karavAnI IcchA karI. te jANIne gurue rAjAne zIkhAmaNa ApI ke "he rAjana ema karavAthI pApane kSaya thato nathI." pachI rAjAnA pUchavAthI gurue sarvajJa zAstrane AdhAre prAyazcitta ApyuM. te prAyazcitta tapa kara 1 A strI jAti saMbaMdhI doSa jANu. DAkaNa kahe che te. 2 akSara pherave che. 3 zAhI badalAvavI. 4 bhuvanapati vyaMtaraAdi. 5 eka lAkha navakAra gaNavA athavA lAkha leka saMbhAravA te. For Personal & Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] vAthI rAjA pA5 rahita thaIne jainadharmane pAmyo hato. uttama jAtinI parastrIne ajANatAM sevavAthI eka lAkha ne eMzI hajAra sajhAya sahita daza upavAsa, jANIne sevavAthI 180 upavAsa, tiryaMca saMbaMdhI niyamane bhaMga thayuM hoya te eka AMbila, svapnamAM bhaMga thayo hoya to cAra logassa ne eka navakArane kAyotsarga, athavA ekaso ne ATha zvAsozvAsa pramANa, (5) hastakriyA karavAthI traNa upavAsa, vAraMvAra hastakiyA karavAthI daza upavAsa, (6) parastrInA hadayane sparza karavAthI eka upavAsa, (7) DhIMgalA DhIMgalInA vivAha karavAthI eka purimaThTha. (8) DhIMgalA guMthavAthI ekAsaNuM, ane tenI kIDA karavAthI eka AMbila, (9) parastrIne baLAtkAre sevavAthI ekase eMzI upavAsa, (10) tenA para tIvra daSTirAga rAkhavAthI be upavAsa, ane tenI sAthe tIvra premapUrvaka vAtacita ke hasta vigerene sparza karavAthI traNa upavAsanI AloyaNa Ave che. rupI nAmanI rAjaputrI bALavidhavA hatI. teNe zIlasannAha nAmanA amAtya upara daSTirAga karyo hato. anukrame te bannee dIkSA grahaNa karI hatI. chevaTa saMlekhanAne samaye gurue ghaNI rIte baMdha karI samajAvI, tepaNa rupI sAdhvIe te daSTirAga saMbaMdhI pApanI AlecanA lIdhI nahI; te pApa gupta rAkhavAthI (daMbha karavAthI) teNuM ananta bhavaparaMparA pAmI. je te pApanI AlocanA lIdhI hatI te thoDA tapathIja tenI kAryasiddhi thAta. (11) kumArikA sAthe bhegA karavAthI aThThama, (12) Itvara parigrahitA ( amuka mudata sudhI rakhAyata tarIke keIe rAkhela ) ne samAgama karavAthI be upavAsa, (13) maithuna saMbaMdhI azubha ciMtavana karavAthI eka upavAsa. zrI lakSamaNa nAmanI sAdhvIe cakalAnA mithunanI stuti karI hatI. te pApanI AlayaNa guru pAse lIdhI nahI, paNa pitAnI buddhithI ja te pApanA nAzane mATe pacAsa varSa sudhI mahA utkaTa tapa karyo, te paNa te pApa nAza pAmyuM nahI ulaTI aneka bhava sudhI viDaMbanA pAmI. paNa je daMbhane tyAga karIne gurue ApelA prAyazcitta tapathI AlocanA karI hota to ceDA kALamAMja zuddha thAta. (5) pAMcamA parigraha parimANa nAmanA vratamAM navA prakAranA parigrahanA niyamano bhaMga thAya te jaghanya purimadra, madhyamathI AMbila ane utkRSTa eka upavAsanI AloyaNa Ave che; darpathI niyamano bhaMga kare te daza upavAsanI AloyaNa Ave che. A vratanuM prAyazcitta tapa mahaNasiMha nAmanA zrAvakanI jema tatkALa svIkArI levuM. sAdhue paNa pitAnA upakaraNAdika adhika rAkhavAthI tatkALa AyaNa levI-te pApane AvavuM; nahI te vibupaddhasiMharinI jema anArya kuLamAM janmavuM caDe che. te bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI vibuddhasiMhasUrinuM dRSTAMta. zrIvibuddhasiMha nAmanA sUri pitAnA ziSyo sahita samasta AsapraNIta dharmamAM For Personal & Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapadharikRtarakta hatA. paraMtu eka yogapaTTa upara tene ghaNI prIti thaI hatI. te yogapaTTa vinA kaI paNa sthAne tene prIti upajatI nahotI. gapaTTa eTale ubhI palAMThI vALIne keDa tathA pagane sAthe bAMdhavAmAM AvatuM sutaranuM vastra samajavuM. te gapaTTa uparanI mUcha teNe tacha nahI. jinendroe to mUchane ja samasta parigrahanuM mULa kAraNa kaheluM che. te mUchanuM pApa teNe mRtyu vakhate paNa samyagna prakAre AlecyuM nahI. tethI te sUri kALa karIne anArya dezamAM ArabanA mleccha kuLamAM rAjaputra thayA. tyAM tenA zarIrapara gapaTTanA AkAranuM cinha thayuM. tala, lAkhuM vigere cinhanI jema te cinha joIne sarve mANase vismaya pAmyA; kAraNa ke AvuM cinha keI vakhata jovAmAM AvyuM na hatuM, ane tenuM kAraNuM te mAtra jJAnIja jANe tema hatuM. ahIM tenA ziSyone saMyama ane tapanA baLathI anukrame avadhijJAna ane mana:paryavajJAna utpanna thayAM. te jJAnavaDe pitAnA gurunI zI gati thaI che?" te jotAM mleccha kuLamAM temanI utpatti jANIne te ziSyo vicAravA lAgyA ke "aho ! dhanAdika vinA mAtra sva95 mUcha paNa A pramANe vratabhaMganA phaLane ApanArI thaI paDI, evI mUchane dhikkAra che, temaja tevI mUchanI anAlocanA (AlocanA nahi levI te)ne paNa dhikkAra che. paNa have ApaNe temane sarva dharma pamaDAve karIne temane uddhAra karI pratyupakAra karavo joIe. sthAnAMga sUtramAM paNa "tihuM duSpaDiyAra" traNa padArthone pratikAra thaI zake nahi, ItyAdi kaheluM che. ema vicArIne te ziSya turakkanI vANI tathA araba zAstra bhaNavA lAgyA. pachI mleccha lokomAM mAnya thAya e veSa dhAraNa karIne ane pitAne yativeSa gopavIne te deza tarapha teoe vihAra karyo. anukrame anArya deza AvyA, tyAM sarva sthAne nirdoSa AhAradika maLaze nahI, ema jANIne te sarve e mAsakSapaNa vigere tapa aMgIkAra karyuM. pachI jyAM potAnA guru utpanna thayA hatA tyAM AvyA, ane kurAnamAM je je nirdoSa viSaye hatA tenuM AlaMbana karIne vairAgyanI yuktithI upadeza karavA lAgyA, tethI teo ghaNA lokonI stutine yugya thayA. aneka janenAM mukhathI temanI prazaMsA sAMbhaLIne te rAjaputra paNa temanI pAse AvavA lAgyo. te sAdhuonI vANI sAMbhaLIne rAjaputrane ghaNe harSa thayo. te koI koI vAra ekaja tyAM Avate, ane kaI kaI vAra parivAra sahita Avate. munie paNa ekAMtamAM te rAjaputrane potAne sAdhuveza dekhADatA hatA. ekadA sAdhuonI kriyA, veSa, gapaTTapI nizAnI, muninAM vAkya ane pitAnA pUrvabhavana vRttAMta sAMbhaLIne tene jAtismaraNa thayuM, eTale teNe vicAryuM ke " aho ! mane dhikkAra che ke meM yogapaTTa saMbaMdhI prAyazcitta lIdhuM nahI. tethI huM traNa ratno (samakita, jJAna ne cAritra) hArI gayuM ane mAtra gapaTTanI mUchathI paramAtmAnA dharmathI rahita hIna jAtimAM utpanna thayo. A sarve mArA ziSyo che, teoe mArA para ghaNe upakAra karyo che, kemake teo AhArAdikane paNa tyAga karIne mAre mATe niHspRhapaNe AvuM ugra tapa kare che. temane ahIM AvyA ghaNuM divasa thaI gayA che, For Personal & Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNuM ] [ ra71 mATe dehanA AdhArabhUta AhAradika vinA teo kema rahI zakaze mATe huM jaladIthI mArA svajanone chetarIne emanI sAthe jaI Arya dezanI sImAe pahoMcIne dIkSA grahaNa karuM." pachI avasara jeIne rAjaputre te ziSyo sAthe Arya dezamAM AvI dIkSA laIne pitAne janma saphaLa karyo. "nAnA chidravALuM nAva paNa jema samudramAM DUbI jAya che, tema alpa mUchathI paNa sUri anArya dezamAM utpanna thayA; ema samajIne bhavya jIvee mUchano tyAga karavA pUrvaka AlocanA laIne Atmazuddhi jarUra karavI joIe. A rIte pAMca aNuvratanA prAyazcittanuM varNana jANavuM. che have 3 guNavrate tathA 4 zikSAvratanA prAyazcittanuM varNana A rIte jANavuM che trINi guNavratAni spa, sevyAni pratyahaM tathA zikSAvratAni catkAryoSAmapi tattapo bhavet che 1 artha "traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata che, temanuM niraMtara sevana karavuM. te bane prakAranA vratanA aticAranI AlecanArupa tapa kahe che. te A pramANe pahelA guNavatamAM tIkhuM jaLamAM ne sthaLamAM ane uMce tathA nIce niyama karatAM adhika gamana thAya te jaghanyathI eka AMbilanuM prAyazcitta samajavuM. bIjA guNavratamAM ajANatAM magha mAMsa upabhegamAM Ave te traNa upavAsa, ane darpathI athavA AkuTIthI magha mAMsa vAparavAmAM Ave te daza upavAsa. guNa mANase madyamAMsanA svAdanI IchA mAtra paNa karavI nahIM. kadAca IcchA thaI jAya to tenI paNa avazya AlocanA levI. ekadA zrIkumArapALa rAjAne kAMIka sUkuM ghebara khAtAM dADha madhye karaDa' karaDa' zabda thaye; tethI prathama bhakSaNa karelA mAMsanuM smaraNa thaI AvyuM. teNe tarataja vicAryuM ke "ahe! meM ayogya dhyAna karyuM. e pachI tenA prAyazcitta mATe pitAnA sarva dAMta pADI nAMkhavA taiyAra thaI gayA. maMtrIe tema karatAM aTakAvIne te vRttAnta gurune jaNAvyuM, gurue lAbha joIne tenA prAyazcittane ThekANe eka hajAra ne covIza staMbhavALuM Arasa pattharanuM caitya karAvavAne upadeza Ape. (1) koI vAra anAmege mAkhaNa khAvAmAM AvyuM hoya te eka upavAsa. jANIne (AkuTIthI) bhakSaNa kare te traNa upavAsa. (2) anantakAyanuM eka vAra anAme bhakSaNa karavAthI eka upavAsa, ane jANIne bhakSaNa karavAthI traNa upavAsa. (3) kehI gayelI vanaspatinA bhakSaNathI eka AMbila, (8) bALa athANuM bhakSaNa karavAthI tathA TADhA dUdha, dahIM ane chAzamAM dvidaLa kaThoLa khAvAthI ane seLa prahara uparAMtanuM dahIM bhakSaNa karavAthI temaja bAvIze abhakSyanA bhakSaNathI eka eka upavAsa. (5) madhanA bhakSaNamAM tene niyama chatAM bhaMga thAya te be upavAsa, niyama na hoya ane madhanuM bhakSaNa kare te eka upavAsa, For Personal & Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 [ zrI vijayapaghamRti(6) cauda niyamane bhaMga thAya te jaghanyathI eka purimaThu, ane utkarSathI eka upavAsa (7) sUkama karmAdAnamAM be upavAsa ane luhArane, vADI vAvavAne (mALIne), ratha (gADAM vigere) ghaDavAne dhaMdho karavAthI tathA lAkha, gaLI, maNazIla, dhAvaDI, sAbu, bhAMga, cAra mahA vigaya, pazu pakSInAM aMge pAMga chedana, aphINa, haLa ane hathiyAra vigerene vepAra karavAthI daza upavAsa. (8) viSa ApIne athavA apAvIne pachIthI tenuM nivAraNa karyuM hoya te daza upavAsa, paNa nivAraNa karyuM na hoya to eka ne eMzI upavAsa. (9) suI banAvavAthI eka abela. charI banAvavAthI traNa upavAsa. hathiyArane vepAra rAjIyA vajIyA zrAvakanI jema zrAvake niSedha (na kare.) tenI kathA evI che ke "khaMbhAtamAM tapagacchI rAjaya ane vajIyA nAmanA be bhAIe rahetA hatA. temane ghaNA dUra dezathI jalamArge vahANe AvyAM. temAM taravAra, charI, kaTArI, suDI, dAtaraDAM, tIra, baMduka, pistola ane barachI vigere loDhAnAM banAvelAM ghaNAM hathiyAre moTI kiMmatavALAM hatAM. te joIne teNe vicAryuM ke "A hathiyArothI paraMparAe aneka jIvonI hiMsA thaze, mATe te sarvane bhAMgIne jhINo cUre karI khADe khedI dATI devAM joIe." A pramANe vicArIne temaNe pitAnA sevakane hathiyArane tevI rIte dATI devAne hukama karyo. sevake e ghaNu dhanane lAbha dekhADe, te paNa temaNe temanuM kahevuM kabUla rAkhyuM nahI." (1) rAtrIbhojananA niyamano bhaMga thAya te traNa upavAsa. rAtrIe bIjAne pIrase te eka purimaThu, ane vAraMvAra tema kare te daza upavAsa. ajANatAM lagabhaga veLAe jamavAthI eka AMbila. prabhAte jhala jhAMkhala samaye khavAya te eka bila. sAdhuene te sarvathA jIvanaparyata rAtrIjanane niSedha karela hoya che, tethI temaNe te tenI IcchA mAtra paNa karavI nahI. kemake IcchA karavAthI paNa moTo doSa lAge che. te bInA dRSTAMta sAthe TUMkAmAM A pramANe jANavI zrIpura nAmanA nagaramAM dhanezvara nAmanA sUri cAturmAsa rahyA hatA. temanAmAM upavAsa karavAnI zakti nahotI. anyadA paryuSaNa parva AvatAM bIjA sAdhuo tathA zrAvake chaThTha, ama vigere tapa karavA lAgyA. te vakhate sUrie vicAryuM ke "huM upavAsa karI zakato nathI, te paNa Aje to upavAsa karuM." ema vicArIne temaNe prathama pArasInuM paccakakhANa karyuM, pachI purimaTTanuM karyuM, pachI avanuM karyuM, ema vadhatuM paccakakhANa karavA lAgyA. bIjA sAdhuoe gurune kahyuM ke "ame AhAra laI AvIe, tame paccakhANa pAro." guru belyA ke "Aje te upavAsaja che." pachI sAyaMkALanuM pratikramaNa karyuM, saMthArAnI vidhi bhaNIne saMthAre karyo, paNa bhUkhane lIdhe temane nidrA AvI nahI. madhyarAtrie guru bolyA ke "he munio ! asura thayuM che, mATe anna laI Ave." sAdhuo belyA ke "haju te madhyarAtrine samaya che, sUryodaya thayo nathI, zaMkha vagADa For Personal & Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi ] 273 nAre haju zaMkha paNa vagADa nathI, kukaDAo paNa belatA nathI. Apeja amane zIkhavyuM che ke "rAtrIjanathI mULa guNanI hAni thAya che mATe A vakhate bhikSA levA javuM yogya nathI. loke paNa haju sutA che." te sAMbhaLIne sUri bolyA ke "he ziSya! zaMkha pitAnA pitA samudrane maLavA gayo che, sUryane ratha bhAMgI gaye che, ane kukaDA paNa uDIne bIje ThekANe AkAzamAM gayA che. kahyuM che ke - "uyahiM sareviNa zaMkha gaya, kuSTha gayA nahaMsi raha bhaggo sUraya taNe, teNa na vihAI ratti" | 1 | atha_"zaMkha samudrane maLavA gayA che, kukaDA AkAzamAM gayAM che, ane sUryane ratha bhAMgI gayA che, tethI rAtrI vItI gaI jaNAtI nathI." A pramANe sAMbhaLIne sAdhuo bolyA ke "Apa je kahe che te satya che, paNa kSudhAtura mANase zuM zuM karatA nathI? juo! paMca nazyakti pAkSi, sudhArtaye na saMzaya: te lajajA matijJAnaM, madApi paMcama 1 che artha-"he kamaLanA sarakhA netravALI strI ! kSudhAtura mANasanuM teja, lajajA, buddhi, jJAna ane pAMcamo kAmadeva-e pAMce vAnAM nAza pAme che, emAM kAMI saMdeha nathI." te sAMbhaLIne sUri bolyA ke "meM sudhAnI pIDAthI AvuM kahyuM che, tethI mane tene mithyAdukRta che." e pramANe niSkapaTapaNe sarvanI samakSa potAnuM pApa AlecIne sUri e citta daDha karyuM. pachI prAtaHkALe paNa porisInuM paccakakhANa karIne tyAra pachI pAraNuM karyuM." triIjA guNavratanI AlocanA A pramANe che-zatrune ghAta, rAjApaNAnI prApti, gAmane ghAta, agni lagADavAnI vRtti ane huM vidyAdhara thAuM to ThIka evI IcchA ItyAdi durbAna karyuM hoya, "baLadone damana kare, khetara kheDe, ghoDAone keLavo, hAMke" ityAdi pApakarmano upadeza karyo hoya to jaghanyathI eka upavAsa, ane ahaMkArathI tema karyuM hoya to daza upavAsa. DhaDhaNu RSine jIva je pUrva bhave purahita hatA, teNe potAnA khetaramAM 500 haLavaDe ekeka cAsa vadhAre kheDAvyo hato ane tethI deDha hajAra prANIene bhejanane aMtarAya thayo hato. te pApanI AlocanA karI nahI, tethI muninA bhavamAM temane cha mahine nirdoSa AhAra maLyo hato. haLa, yaMtra, ukhaLa (khAMDaNI), muzaLa (sAMbeluM), ghaMTI, ghANI vigere hiMsA thAya tevI vastu ApavAthI tathA jinacaityamAM vilAsAdika karavAthI jaghanya eka upavAsa ane 1 pAMcase haLa kheDanArA 1000 baLada ne tene hAMkanArA 500 mANaso. 35 For Personal & Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapadharitadarpathI kare te daza upavAsa. kAmaNa, vazIkaraNa vigere karavAthI daza upavAsa. savara, kaha, taLAva vigere jaLAzayanuM zeSaNa karAvavAthI ane dAvAnaLa lagADavAthI daza upavAsa. kaI sthAnake A bAbatamAM ekaso ne ATha upavAsa paNa kahelA che. pahelA zikSAvratamAM sAmAyika karavAno niyama hoya ane na kare te eka upavAsa gaThi sahita, sAmAyikano bhaMga thayuM hoya to eka navI, parvatithie AraMbhanI jayaNA na kare te eka purima, sAmAyikamAM bAdara apakAya pRthvIkAya ane tejaskAyane sparza thAya te eka AMbila, sAmAyikamAM bhInA vastrane sparza thAya to eka purimaThuM, lIlAM tRNAdikanuM tathA bIjAdikanuM mardana kare to eka AMbila, puruSane strIne sparza thAya athavA strIne puruSano sparza thAya te eka AMbila. AMtarA pUrvaka sparza thAya te eka nIvI, temanA vastra vigereno sparza thAya to eka purimaTTa, sutA sutAM rAjakathA kare te eka purimaThTha, sAdhune strIne sparza thAya to jaghanyathI eka purimaTTa, madhyama ekAsaNuM ane utkRSTa eka AMbila, sarva aMgane sparza thayo hoya te daza upavAsanI AloyaNa Ave che. sAvadya sUrie sAdhvInA vastrane saMghaTTa thayA chatAM te pApanI AlocanA karI nahI, tethI te ananta duHkha pAmyA; mATe tatkALa tenI AlocanA karavI ke jethI alpa tapavaDe te karmane nAza thAya. dezAvakAzika nAmanA dazamA vratane bhaMga thAya athavA temAM aticAra lAge to eka AMbilanI AloyaNa Ave che. kAkajaMgha rAjAnI jema avazya enuM prAyazcitta laI levuM. agiyAramA vratamAM lIdhelA niyamano bhaMga kare athavA barAbara niyama pALe nahI to eka upavAsa, ane aticAra lAge to eka AMbila. temaja AvasahI nisipI barAbara na kahe, uccAra ane prasavaNanI bhUmine na pramAje, pramAryA vinA koI paNa vastu grahaNa kare, avidhie bAraNAM ughADe athavA baMdha kare, zarIrane pramAryA vinA khajavALe, bhIMta pujyA vinA tene Teke daIne bese, gamanAgamana na Ave, vasatine pramAryA vinA sajajhAya kare, kevaLa kAmaLI ja pahere, jaLa agni vijaLI ane pRthvIkAyane saMghaTTa kare, ItyAdikanA prAyazcitta badala pratyeke jaghanyathI paNa nIvInI AloyaNa Ave che. kAje uddhare nahI athavA beThA beThA pratikramaNa kare te jaghanya eka purimaTTa, ane utkRSTa ekAsaNuM. pauSadhamAM vamana thayuM hoya, kAraNa vinA divase zayana karyuM hoya ane jamyA pachI vAMdaNa na dIdhAM hoya to pratyeke eka eka AMbila. mukhavastrikAnA saMghaTTamAM eka nIvI, mukhavastrikA khovAI gaI hoya te eka upavAsa, rajoharaNanA saMghadramAM eka AMbila ane rajoharaNa khovAI jAya te eka ama. A pramANe pauSadhanI AlocanA sAMbhaLIne bhavya jIe unALAnI RtumAM tRSAthI pIDAyA chatAM paNa jaLanI IcchA mAtra karavI nahI. kadAca IcchA utpanna thaI jAya te tatkALa tenI AlocanA levI, nahI te naMda maNikAra zrAvakanI jema moTuM duHkha prApta thAya che, For Personal & Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 dezanAciMtAmaNi ] atithi saMvibhAgano niyama lIdho hoya te te niyama na pALavAthI athavA bhAMgavAthI eka upavAsa, ane tene aticAramAM eka AMbila. sAdhune azuddha AhAra ApIne tenI AlojhanA na kare to te nAgazrI vigerenI jema bhavaparaMparAne pAme che, mATe kadAcita munine ayogya AhAra apAyo hoya to tenI tarata ja AloyaNuM levI. A bAbatamAM tapasvI sAdhune derAnA cokhAnI rAMdhelI khIra vahorAvanAra zrImaMta zrAvakanuM daSTAMta suprasiddha che. have prasaMge pAta bIjA paNa keTalAMka prAyazcitta kahe che. ApaghAta karavAnuM ciMtavana karyuM hoya to eka upavAsa, niyANuM kare te eka upavAsa, kadAca niyANuM karyuM hoya to tarata ja tenI AlocanA laI levI. draupadInA jIve sukumAlikAnA bhAvamAM pAMca puruSothI sevAtI eka vezyAne joIne niyANuM karyuM hatuM, te pApanI AlocanA karI nahI to tethI aneka prakAranI vyathAne pAmI hatI. garbhavatI strIne ATha mAsa thAya tyAM sudhI sAdhue tenA hAthathI AhAra grahaNa kare; je navame mAse grahaNa kare to tene (sAdhune) eka AMbilanuM prAyazcitta Ave. ekAsaNA vigere tapane bhaMga thayuM hoya te tenA prAyazcittamAM teja (ekAsaNuM vigere) tapa Apavo, athavA te tapane jeTalo svAdhyAya hoya te Apa. A pramANe meM AlecanA prAyazcittAdinuM varNana bahuja TUMkAmAM jaNAvyuM. tenA yathArtha rahasyane jANanArA bhAvavaidya jevA parama gItArtha AcAryAdija hoya che. mATe teo ja prAyazcitta dravyAdi cAra padArthone anusAra ApI zake che. ane tapasvI glAna Adine eAchuM paNa ApI zake che. vigere bInA gurUgamathIja samajavA lAyaka che. ahIM sthUla mRSAvAdanA prAyazcittanuM varNana karatAM chevaTe jaNAvela rajajA sAthvInuM daSTAMta A rIte jANavuM. hita yatsarvajIvAnAM, tyaktadeSa mita vacaH taddharmahatavaktavya, bhASAsamitirityasau 1 artha--"je sarva jIvone hitakArI ane devarahita temaja mita (mAnavALuM -alpa) vacana hoya te dharmane mATe belavuM, tenuM nAma bhASAsamiti kahevAya che." ahIM doSa rahita je vacana kahyuM che, te deze krodhAdika ATha che. te viSe uttaradhyayananA vIzamAM adhyayanamAM kahyuM che ke - kahe mANe A mAyAI lebhe A uvauttayA hAse bhaye meharIe, vigahAsu taheva yA 1 che eAI aNu ThAI, parivarjitu saMjae. asAvajja miaM kAle, bhAse bhAsijja pannavaM che re 1 eka upavAsanA badalAmAM 2000 svAdhyAya apAya che te pramANe samajI levuM. For Personal & Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 || zrI vijyapaddhasUrikRtaartha-" buddhizAlI sAdhu krodha, mAna, mAyA, lAbha, hAsya, bhaya, mukharatA, ane vikathA e ATha sthAna vajIne asAvadya evA kAryamAM yathAyogya kALe bhASA bole.1-2 vizeSArtha-keI pitA pitAnA putra upara ati krodha karIne tene kahe ke "tuM mAre putra nathI" athavA pAse rahenAra bIjA mANasane kahe ke "Ane bAMdhe, bAMdha" te krodha deSa jANava, tenA para amaradatta mitrAnaMda vigerenAM chAta che (1). kaI mANasa maricinI jema " jAti vigerenA madathI mArA je ucca keI nathI" vagere vacana bole te mAna deSa jANa (2). mallinAtha prabhunA pUrva bhavanI jema athavA abhayakumArane pakaDI lAvavA mATe caMDapradyota rAjAe mokalelI vezyAnI jema je anyane chetaravA mATe kapaTathI bole te mAyA deSa jANo (3). dharmabuddhi ane pApabuddhi vigerenI jema anyanA bhAMDAdikane pitAnA kahevA te lebha doSa jANa (4). "je mahAvidehakSetramAM viharamAna tIrthakare vicare che, te te upakAra karavAne mATe A bharatakSetramAM kema AvatA nathI? ahIM kSaNavAra rahIne lokanA mananA saMdehe dUra karIne pachI cAlyA jAya, te bahu sAruM" ema je bolavuM te hAsya deSa jANa (5). kAMI paNa kArya karIne keInA pUchavAthI bhayane lIdhe "meM A kArya karyuM nathI, keI bIjAe karyuM haze " ema je bolavuM te bhaya deSa jANa (6). jenuM dRSTAMta AgaLa kahevAmAM Avaze evI rajajA sAdhvInI jema mukharatAthI ( vAcApaNAthI) vicAra vinA paranA avarNavAda belavA te mukharatA deSa jANa (7). strIyAdikanI kathAmAM "aho ! A strInAM kaTAkSa vikSepa tathA lAvaNyAdika kevAM suMdara che ?" vagere vacane belavA athavA bhuvanabhAnu kevalInA jIva rohiNI strInI jema bolavuM te vikathA deSa jANa (8). ahIM mukharatA deSa upara rajajA sAthvInuM dRSTAMta TUMkAmAM A rIte jANavuM- zrI mahAnizItha sUtramAM kahyuM che ke zrI mahAvIra svAmI ekadA dezanAmAM bolyA ke ekaja mAtra kuvAkaya balavAthI rajajA nAmanI AryA mahA duHkha pAmI." te sAMbhaLIne gautama gaNadhare vinaMtipUrvaka pUchayuM ke "he bhagavana ! te rajajA sAdhvI keNu? ane teNe kharAba bolavAthI zuM pApa upArjana karyuM ? ke jene A pramANe bhayaMkara vipAka Ape varNave che?" bhagavAna bolyA ke "he gautama! A bharatakSetramAM pUrve bhadra nAme eka AcArya hatA. temanA gacchamAM pAMcaso sAdhuo ane bArase sAdhvIo hatI. temanA gacchamAM traNa uchALA AveluM, AyAma (osAmaNa) ane sauvIra ( kAMjI ) e traNa jAtanuM ja jaLa vaparAtuM hatuM. cothI jAtanuM pANI pIvAtuM nahotuM. ekadA rAjA sAdhvInA zarIramAM pUrva karmanA udayathI keDha vyAdhi utpanna thaye, te joIne bIjI sAthvIee tene pUchayuM ke "he duSkara saMyama pALanArI guNIjI ! A tamane zuM thayuM?" te sAMbhaLI pApakarmathI gherAyelI rajajA sAvI bolI ke " A prAsuka jaLa pIvAthI mAruM zarIra naSTa thayuM." te sAMbhaLIne "ApaNe paNa A prAsuka jaLa pIvAnuM tajI daIe" For Personal & Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 273 ema sarva sAdhvIonAM hRdayamAM vicAra thaI gayo. temAMnI eka sAdhvIe vicAryuM ke "je kadApi mAruM zarIra hamaNAMja A mahAvyAdhithI nAza pAme, te paNa huM to prAsuka jaLaja pIza. ukALeluM jaLa vAparavAne anAdi anaMta dharma kRpALu jinezvarae kahelo che te sAco ja che. A rajajA sAdhvInuM zarIra te pUrve upArjana karelAM karmathI vinaSTa thayuM che. are ! te nahIM vicAratAM A rajajA sAdhvI anaMta tIrthakarenI AjJAne lepa karanAruM ane mahAghora duHkha ApanAruM kevuM duSTa vacana belI ? " vagere svarUpe zubha dhyAna karatAM vizeSa bhAva zuddhinA vazathI te sAdhvIne kevaLa jJAna utpanna thayuM. tarataja devoe kevalI sAvIne mahimA karyo. pachI dharmadezanAne aMte rajajA sAdhvIe kevalI sAdhvIne praNAma karIne pUchayuM ke "he bhagavan! kayA karmathI huM kuSTAdika vyAdhinI pIDA bhegavuM chuM?" kevalIe kahyuM ke "sAMbhaLa, tane raktapIttane deSa chatAM te snigdha AhAra gaLA sudhI khAdhe. te AhAra kareLIAnI lALathI mizra thayela hato. vaLI teM Aje eka zrAvakanA chokarAnA mukha upara vaLagelI nAkanI lIMTa mehanA vazathI sacitta jaLathI dheAI hatI. te zAsanadevIthI sahana thayuM nahI; tethI tArI jema bIjA sAdhu sAdhvIo paNa tevuM akArya na kare tevA hetuthI zAsanadevIe tane te karmanuM phaLa tatkALa batAvyuM, temAM prAsuka jaLano doSa lagAra paNa nathI." te sAMbhaLIne rajajAe pUchayuM ke "he bhagavana ! je huM yathAvidhi tenuM prAyazcitta lauM, to mAruM zarIra sAruM thAya ke nahi ?" kevalIe kahyuM ke " je kaI prAyazcitta Ape te sAruM thAya." rajajA sAdhvI bolI ke " tameja Ape. tamAre je bIje kaNa mahAtmA che?" kevalIe kahyuM ke "tuM bAhya roganI zAMti mATe IcachA kare che, paNa tArA AtmAnA bhAvarega vRddhi pAmyA che, te zI rIte jaze ? topaNa to tane prAyazcitta Ape. paraMtu tevuM kaI prAyazcitta nathI ke jethI tArI zuddhi thAya. kemake te pUrve sAvIne kahyuM che ke "prAsuka jaLa pIvAthI mAruM zarIra bagaDayuM." AvuM mahA pApI vAkaya bolIne te sarva sAdhvIonA manane kSobha pamADayo che, (acitta pANI pIvAnI bhAvanA bagADI che) tevA vacanathI teM moTuM pApa upArjana karyuM che. tethI tAre kuSTa, bhagaMdara, jaLadara, vAyu, gulma, zvAsanidhi, arza, gaMDamALa vigere aneka vyAdhivALA deha vaDe anaMta bhavomAM dIrghakALa sudhI niraMtara dAridraya, duHkha, datya, apayaza, abhyAkhyAna, saMtApa ane udvega vagerenA duHkha bhogavavA paDaze." A pramANe kevalInuM vacana sAMbhaLIne bIjI sarve sAdhvIoe mithyA duSkRta ApIne pitAnuM pApa tajI dIdhuM. mATe he gautama ! jeo bhASAsamiti vaDe zuddha evuM vAkaya bole che te kevalajJAna pAme che, ane je bhASAsamiti jALavyA sivAya jema tema besI jAya che te AcArathI bhraSTa thayelI rajajA sAthvInI jema kumatiomAM aneka prakAranAM duHkhe rIbAI rIbAIne bhagave che, ema samajIne he bhavya che ! tame bahu ja vicArIne bolaje. have jethI svAdhyAya karavAnI hita zikSAnuM svarUpa TUMkAmAM daSTAMta sAthe A rIte jANavuM For Personal & Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 [ zrI vijyapadhasUrikRta svAdhyAyanuM svarUpa che svAdhyAya paMcadhA prokto, mahatanirjarAkara tapattinena syAta-satkRSTastateDIMtA che ? artha-svAdhyAyanA pAMca prakAra che. te karmanI moTI nirjarAnA karanArA che. enA vaDe tapanI pUrNatA thAya che. mATe ja arihaMte te svAdhyAya tapane sarvotkRSTa tapa kahelo che. svAdhyAyanA pAMca bheda che, temAM (1) pahelo bheda vAcanA che. vAcana eTale sUtra ane arthane abhyAsa kare ane karAvavo te. te prakAra vAsvAmI ane bhadra bAhusvAmI vigerenI jema niraMtara karavo. (2) bIje pRcchanA nAmane svAdhyAya che. sUtra tathA artha saMbaMdhI saMdeha dUra karavA mATe ane tene hRdayamAM daDha karavA mATe bIjA vizeSajJAnIne pUchavuM te pRcchanA kahevAya che. te pRcchanA cilAtiputra, mahAbalano jIva, sudarzana zeTha ane haribhadra brAhmaNa vigerenI jema avazya karavI. (3) trIjo parAvartana nAmane svAdhyAya che. bhaNI gayelA sUtrAdika visarI na javAya mATe tenuM vAraMvAra gaNavuM AvRtti karavI te parAvartana kahevAya che. te atimuktaka tathA kSullaka RSinI jema karavuM, tathA vaNakaranI jema vistAravuM. keI eka vaNakara pAMjaNa pAtAM te taMtuonA prAMta bhAgane pakaDIne baMne cheDe ubhI rahelI pitAnI be strIo pAse jyAre jyAre te tyAre tyAre kucamardana tathA adharacuMbanAdi karatuM hatuM. tenI A pramANenI ceSTAne mArge jatA koI munie joI, eTale te ubhA rahyA. te vakhate vaNakara munine kahyuM ke "he sAdhu! tame zuM jue che? AvuM sukha tame kayAMI joyuM che? tamAre te svapnamAM paNa AvuM sukha kayAMthI hoya? A pramANe abhimAnavALuM tenuM vacana sAMbhaLIne munie avadhijJAnane upayoga dIdhe. tethI te vaNakaranuM mAtra eka kSaNanuM ja AyuSya bAkI raheluM jeIne tene potAnI pAse bolAvIne kahyuM ke "he bhadra ! keTalI vakhata jIvavA mATe AvI kAmaceSTA kare che ? tAruM AyuSya te hamaNAM ja pUrNa thavAnuM che. te sAMbhaLIne vaNakara bhaya pAmIne be ke "tyAre tame mane koI paNa jIvavAne upAya kaho." pachI munie tene navakAra maMtra Apyo. te maMtrane eka vAra gaNIne tenuM parAvartana karatA te mRtyu pAmIne svage gaye. pitAnA patinuM akasmAta mRtyu joIne tenI strIoe munine kalaMka caDAvyuM ke "tame mArA svAmIne mUTha vigere prayogathI mArI nAMkhe." munie temane ghaNo upadeza tathA zikhAmaNa ApI, paNa te strIoe pitAne kadAgraha choDe nahI, ane gAmanA lokone bheLA karI munine kalaMka ApavA lAgI. muni paNa te devanA AgamananI rAha jotAM tyAM ja ubhA rahyA. eTalAmAM te vaNakara deva pitAnA gurunA upakAranuM smaraNa thatAM tatkALa tyAM AvyuM, ane gAmanA lokene tathA pitAnI strIone sarva vRttAMta kahIne temanI zaMkA dUra karI, gurune namI tathA stavane svarge gaye. For Personal & Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ]. 279 (4) ceAthe anuprekSA nAmane svAdhyAya che. anuprekSA eTale sUtrArthane mukhathI uccAra karyA vinA manamAM dhyAna karavuM te. kAyotsargAdikamAM ane asvAdhyAya divase mukhe parAvartana thaI zake nahI, mATe te vakhate anuprekSAvaDe ja ta jJAnanI smRti vigere thAya che. parAvartana karatAM anuprekSA adhika phaladAyI che; kemake abhyAsanA vazathI mananuM zUnyapaNuM chatAM paNa mukhavaDe pArvatanA thaI zake che, ane anuprekSA to mana sAvadhAna hoya tyAre ja thaI zake che. maMtranI ArAdhanA vigeremAM smaraNa (anuprekSA) thI ja vizeSa siddhi thAya che. kahyuM che ke - saMkulAddhijane bhavya, sazabdAtmaunavAnuM zubha maunajAnmAnasa zreSTha, jApalANa para para che artha-"ghaNA mANasamAM rahIne jApa karavo te karatAM ekAMte jApa kare te zreSTha che, temAM paNa mukhathI bolIne karavA karatAM mauna dhAraNa karIne kare te zreSTha che, mauna japa karatAM paNa manathI jApa kare te zreSTha che. evI rIte uttarottara japa vakhANavA lAyaka che." vaLI saMlekhanA, anazana vigere karavAthI bahu kSINuM zarIravALA thaI javAne lIdhe parAvartanAdika karavAnI zakti jyAre rahetI nathI tyAre anuprekSAe karIne ja pratikramaNa vigere nityakriyA thAya che ane tethI ja ghAtakarmane kSaya thaIne kevaLajJAnanI prApti thAya che, ne prAMte siddhipada prApta thAya che. (5) pAMcame dharmakathA nAmane svAdhyAya che. dharmakathA eTale dharmane upadeza ane sUtrArthanI vyAkhyA karavI tathA sAMbhaLavI te. te dharma kathA naMdiSeNa RSinI jema karavI. A pAMca prakAranA svAdhyAye karIne tapanI pUrti thAya che. te viSe AlocanAnA graMthamAM kahyuM che ke "ekAsaNAne bhaMga thAya te pAMcase navakAra gaNavA. upavAsane bhaMga thAya te be hajAra navakAra gaNavA. nIvIne bhaMga thAya te cho ne saDasaTha navakAra gaNavA. AMbilano bhaMga thAya te eka hajAra navakAra gaNavA. covihArane bhaMga thAya te eka upavAsa karavo, tathA hamezAM ekase navakAra gaNavAthI varSe chatrIsa hajAra navakArane svAdhyAya thAya che. haMmezAM baso navakAra gaNavAthI eka varSe betera hajAra ane haMmezAM traNaso gaNavAthI eka varSe eka lAkha ane ATha hajAra navakArane svAdhyAya thAya che. ItyAdi pitAnI meLe jANI levuM." AvI rItanA svAdhyAya tapane jinezvare sarvottama eTale sarva tapamAM uttama tapa kahe che. zrI mahAnizItha sUtramAM kahyuM che ke For Personal & Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 | zrI vijyapadhasUrikRtabArasavihaMmi tave, abhiMtarabAhire kuladipa na vi attha na vi a hehi, sakjhAyasama to karme atha_"sarvajJa bhagavaMte kahelA atyaMtara ane bAhya evA bAra prakAranA tapamAM svAdhyAya jevuM tapakarma kaI che paNa nahI, ane kaI thaze paNa nahIM." maNavayakAyagutto, nANAvaraNaM ca khavaI aNasamaye sakjhAye vaTTa te, khaNe khaNe jAI veraJa che 2 artha:-"svAdhyAyamAM vartate mANasa mana, vacana ane kAyAnI guNie karIne pratisamaye jJAnAvaraNIya karmane kSaya kare che, tathA tene kSaNe kSaNe vairAgya prApta thAya che." Iga Tu ti mAsakhavaNuM, saMvacharamavi aNasio haja ! sajhAyajhANurahio, egevAsaphalaM pi na lobhijA che 3 che artha-"eka mAsa, be mAsa ke traNa mAsakSapaNa kare, athavA eka varSa sudhI anazana (upavAsa) kare, paNa je te svAdhyAya dhayAna rahita hoya, te eka upavAsanuM paNa phaLa meLavatA nathI." uccama upAya esaNAhiM, suTuM ca nicca bhuMjatA jaI tiviheNautta, aNusamaye bhavija sakjhAe 4 tA te gAyama egagga-mANasa neva uvamiu sakakA saMvacharakhavaNeNavi, jeNa tahi niphpharANatA pa . artha-"udgama, utpAda ane eSaNAnA deSa vinAnA zuddha AhArane dararoja bhagavate chate paNa je te pratisamaye trividha gavaDe svAdhyAyamAM Ayukta--tatpara hoya te he gautama! te ekAgra manavALAne sAMvatsarika tapa karanAranI sAthe paNa upamI zakIe nahi, arthAt tenI sAthe paNa sarakhAvI zakIe nahI; kAraNa ke sAMvatsarika upavAsa karatAM tene anaMtaguNI nirjarA thAya che." 4-5 have prasaMgAgata vyatireka phaLa (svAdhyAya nahi karavAthI thatA geralAbha) AgaLa kahevAze evA subhadrAnA daSTAMtathI jANavuM. te A pramANe- vArANasI purImAM eka sArthavAha hatuM. tene subhadrA nAme strI hatI. tene kAMI paNa saMtati thatI nahotI, tene mATe te bahu ciMtA karatI hatI. ekadA tene ghera sAdhvIsaMghATaka (be sAdhvI ) gocarI hAravA mATe AvyuM. temane harAvIne subhadrAe pUchayuM ke " he pUjya! je strInA putro AMgaNAmAM krIDA karatA hoya te strIne dhanya che! mATe mAre kAMI saMtati thaze ke nahI?sAdhvI bolyA ke " he bhadra! ame dharma vinA For Personal & Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 281 bIjuM kAMI bolatA nathI. tyAre subhadrA belI ke " te dharma kaho." tyAre te sAdhvIeAe sArI rIte dharmano upadeza karyo. te sAMbhaLIne subhadrA bodha pAmI. pachI aputrapaNAnA duHkhathI pIDAyelI te subhadrAe keTaleka kALe patinI AjJA laIne dIkSA grahaNa karI. cAritranuM pAlana karatAM te svAdhyAyamAM tatpara rahetI, paNa rupavaMta evAM bALakane dekhIne mehanA vazathI te pitAnA udara para, khoLAmAM, hRdaya upara ane jaghA upara temane besADatI, tathA keTalAMka bALakane AMgaLIne AdhAra ApIne jamADatI ane keTalAMkane sukhaDI vigere khAvAnuM paNa ApatI. kahyuM che ke - kesiM pi deI khajuM, anesiM bhujjayamanvesiM adbhugai uvaTTai, hAIya taha phAsuajaleNa 1 che dhAIkasmAIA, je desA jiNavahiM Iha bhaNiyA Ihaloa pAraloIe, dukakhANa nibaMdhaNa ee 2 artha--" keI bALakane khAvAnuM Ape, keIne khavarAve, keIne atyaMgana (lailAdinuM caLavuM ) kare, uvaTTaNuM kare, temaja acitta jaLavaDe nhAvarAve, ItyAdi dhAtukarma (dhAvya mAtAe karAtAM kArya )thI je de jinezvara bhagavaMte kahelA che te A lekamAM ne paralokamAM duHkhanA nibaMdhanabhUta ( kAraNabhUta ) jANavA" 1-2 A pramANe subhadrA sAdhvInI ceSTA joIne bIjI vRddhA(sthavira, gharaDI)e zikhAmaNa ApI ke " tane Ama karavuM ghaTatuM nathI, svAdhyAyAdika kriyAmAM tuM kema pramAda kare che? munio te dravya ane bhAvathI bALaka sAthenI krIDA athavA tenI ( kIDAnI) IcchAne tyAga karIne niraMtara adhyAtma( mokSamArganI ArAdhanA )mAMja Asakta hoya che." te sAMbhaLIne subhadrA ati krodha karIne bIjA upAzrayamAM gaI, tyAM niraMkuza thaIne marajI pramANe bALakanI sAthe krIDA karavA lAgI. chevaTe pAkSika anazanathI kALa karIne prathama svargamAM devIpaNe utpanna thaI. ekadA te subhadrA devI zrI mahAvIra svAmIne vAMdavA mATe sarva samRddhi sahita AvI, tyAM paNa pUrvanA abhyAsathI temaja bAlaka paranA rAgathI ghaNAM bALake vimuvIne nATaka karI te potAnA vimAnamAM gaI. tenA gayA pachI zrI gautama svAmIe prabhune pUchyuM ke "he bhagavana! A devatAe ghaNAM bALakane zA mATe vikuvyaM?" jinezvare kahyuM ke "he gautama ! e bahuputrikA nAmanI devI che. teNe pUrva bhavanA ( rAganA ) abhyAsanA vazathI ahIM paNa bALake vikaeM hatAM, kendranI sabhAmAM paNa teNe nRtya karatI vakhate ghaNAM bALake vikubhya hatAM, tethI te devI bahuputrikA nAmathI prasiddha thaI che." te sAMbhaLIne zrI gautamasvAmIe tene pUrva bhava pUchayo, eTale svAmIe sarva vRttAnta (varNana) kahyo. gautamasvAmIe "have pachI te kayAM jaze?" evo prazna karyo, tyAre prabhu bolyA ke "e devI cAra For Personal & Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 [ zrI vijayapadhasUrikRtapalyopamanuM AyuSya pUrNa karIne viMdhyAcala parvatanI samIpe vela nAmanA gAmamAM samA nAme keI brAhmaNanI rUpavatI putrI thaze, tene kaI rASTrakuTa nAmane brAhmaNa paraNaze, tyAM tene yugala saMtAna utpanna thaze, ema dara varSe babe saMtati utpanna thatAM seLa varSamAM batrIza putra putrIne samudAya thaze. bALakamAM kaI tenI pITha upara ane kaI mAthA upara caDI jaze, kaI prahAra karaze, kaI khAvAnuM mAgaze, keI usaMgamAM mUtrAdika karaze, ema rAtrIdivasa putronAM duHkhathI pIDA pAmIne ghaNe udvega pAmI te manamAM vicAra karaze ke "mArA karatAM vaMdhyA strI sArI che, ke je sukhe rahe che ane nirAMte UMghe che." pachI ekadA sAdhvInA saMghADAne annAdi herAvatAM tene jAtismaraNa utpanna thaze; tethI pitAne pUrva bhAva jANIne te vairAgyathI dIkSA grahaNa karaze. pachI agIAra aMgane abhyAsa karI sarva janenI samakSa pitAnA pUrvabhavanuM caritra pragaTa karI aMte eka mAsanA anazanathI kALadharma pAmIne be sAgaropamanA AyuSyavALo deva thaze, tyAMthI mahAvideha kSetramAM siddhipadane pAmaze. subhadrA sAdhvI svAyAyAdika kriyAmAM pravartatAM chatAM paNa bALakane joIne tenA paranA me hathI svAdhyAyAdi kriyAmAM zithila thaI te tenuM kharAba phaLa bIjA manuSyabhavamAM bheLavIne pachI tenI AlocanA karI prAMte mukti pAmI." A rIte svAdhyAyAdinuM varUpa samajIne bhaNavA vageremAM jarUra udyama kare. bAkInI bInA sarala che. 196. guNavaMta gurU che vaigha auSadha jinasvarUpanI bhAvanA, jIva dayAdika paththabhejana sevane traNa hetunA bhAva rega TaLeja ethI dravya roga prazAmIe, eha rIte vartIe te siddhinA sukha pAmIe. 197 spaSTArtha-chatrIsa vagere guNavALA gurUo, te vaidya jevA che. jema vaidya rogIne auSadha Ape che tema teo jina svarUpa eTale jinezvara bhagavaMtanA svarUpanI vicAraNA rUpa davA saMsArI jI rUpI regI janene Ape che. auSadhanI sAthe jeo pacca bhejananuM sevana kare temanA rega jema nAza pAme che, tevI rIte A saMsArarUpI regane maTADavAne mATe jIvadayAdika eTale ahiMsA, satya vagerenuM pAlana karavuM te pacca bhejana jANavuM. evI rIte zuddha gurU rUpI vaidya, jina svarUpanI bhAvanA vagere svarUpa auSadha ane jIvadayA rUpa pacca bhejananA sevanathI saMsAramAM rakhaDavA rUpa bhAva rogone nAza jarUra thAya che. bhAvaga TaLavAthI eTale dUra thavAthI dravyoge paNa zAMta paDI jAya che. A pramANe guNavaMta gurUnA vacana upara zraddhA rAkhIne jinasvarUpanI bhAvanA karavA pUrvaka jIva dayA vagerenuM pAlana karanAra bhavya jarUra siddhinA sukhane pAme che. 17 - have RSabhadeva saMbaMdhI upagI 170 bAbata 28 zlokamAM jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] prabhu jIvana upayogI bAbata eka so sittera che, tyAM prathama zrIAdi prabhunI jANavAne gya che, prathama bAbata bhava taNuM bhava tera prabhunA A krame, dhana sArthapati yugalikara amara rAjA mahAbalaH tima kame. 198 spaSTArtha-prabhu jIvana eTale cAlu vIzInA dareka tIrthakara bhagavaMtanA jIvana saMbaMdhI ekaso sittera bAbata (170) jANavA yogya che. temAM prathama to pahelAM tIrtha kara zrI RSabhadeva bhagavaMta saMbaMdhI te jaNAvAya che. temAM prathama bAbata bhava saMbaMdhI jANavI eTale prabhu je bhAvamAM prathama ( pahelI vAra) samyakatva pAmyA te bhavathI mAMDIne teo tIrthapati thaIne mekSe gayA tyAM sudhI vacamAM keTalA bhave thayA? tenI gaNatarI te bhava saMbaMdhI prathama bAbata jANavI. te A pramANe-RSabhadeva bhagavaMtane AvA kula tera bha thayA che. tene anukama A pramANe jANa-prathama dhana sArthavAhanA bhavamAM muninA upadeza vagere sAdhanothI samyakatva pAmyA te pahele bhava jANa. tyAMthI maraNa pAmIne yugalika manuSya thayA te bIje bhava jANo. tyAra pachI trIjA bhavamAM amara eTale deva thayA. te pachI tyAMthI cyavIne cethA bhavamAM te (RSabhaprabhunA jIva) mahAbala nAme rAjA thayA. 198 lalitAgapa gRpasuta vajabaMdha nareza yugalika sohame, deva. kezava vighala agrutadeva cakI11 videhame; sarvArthasidhe devAra tIrthapATa jhaDaSabha bhava agiyArame, dviIpa jabUra tAsa pUrvavideha sItA uttare. puSkalAvatI puMDarIkiNa vanAbha mahAguNa, cakravartI vasena kane thayA tyAgI muni dvAdazAMgIne bhaNI vIza sthAnake 1 ArAdhatA, savarthasidhdhara zarma tetrIsa3 sAgarAyuSa dhAratA. spaSTArtha-pAMcamA bhavamAM lalitAMga nAme rAjAnA putra thayA. chaThThA bhAvamAM vAjaMgha nAme rAjA thayA. tyAMthI sAtamA bhavamAM yugalika manuSya thayA. tyAMthI AThamA bhave saudharma devaloke deva thayA. tyAMthI ccavIne navamA bhave kezava nAmanA vaidya thayA. A bhavamAM temaNe muninI davA karIne temane nIrogI banAvyA hatA. tyAMthI marIne azruta nAmanA bAramA devalokamAM deva thayA. tyAra pachI agiAramA bhAvamAM mahAvideha kSetramAM cakravartI thayA. tyAM cakravartInAM sukha bhegavI bAramA bhave sarvArthasiddha nAmanA pAMcamA 00 For Personal & Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI vijyapadyasUrikRtaanuttara vimAnavAsI deva thayA. A deve ekAvatArI hoya che eTale tyAMthI vIne chelA bhavamAM manuSya thaIne teo jarUra mokSe jAya che. A bArame sarvotkRSTa devano bhava pUre karI teramA bhave RSabhadeva tIrthakara thayA. e pramANe samakita prAptithI mAMDIne mekSe gayA tyAM sudhImAM prathama tIrthakaranA tera bhave jANavA. e pramANe bhava saMbaMdhI pahelI hakIkata pUrI thaI. (1) have bIjI bAbata jaNAvatAM kahe che ke agiyAramA cakravartInA bhavamAM teo jaMbUdviIpamAM (2) AvelA pUrva mahAvideha kSetramAM (3) sItA nAmanI nadInI uttara dizAmAM (4) puSkalAvatI nAmanI vijayamAM (5) puMDarIkiNI nAmanI nagarImAM (6) vanAbha nAmanA (7) mahAguNavaMta cakravartI (8) thayA. tyAM cha khaMDa sAdhIne chevaTe te cakravatI vAsena nAmanA (9) munirAjanI pAse dIkSA laIne tyAgI muni thayA. muni thayA pachI AcArAMga vagere bAra aMgene (10) abhyAsa karIne temaNe vIsa sthAnakenI (11) ArAdhanA karIne tIrthakara nAma karma bAMdhyuM. aMte samAdhimaraNa pAmIne te rAjarSi sarvArthasiddha vimAnane (12) viSe tetrIsa sAgarepama (13) pramANa AyuSyavALA deva thayA. eTale temaNe teTalA vakhata sudhI devalokanA sukhe bhagavyAM. 19-200 ASADha vadanI ceAtha14 uttarASADhApa dhanu adharAtamAM, AvatA prathama prabhu cauda sva8 jueja mAtA rAtamAM iMdra nAbhi vicAranArA svapna kerA arthane, mAsa nava dina cAra jANe garbha kera kAlane ? ra01 spaSTAthe-e pramANe 200mA kalekamAM 13 bAbata jaNAvI have te sarvArthasiddha vimAnamAMthI aSADa (mahinAnI) vada cethane divase (14) uttarASADhA nakSatra (15) ane dhanu (16) rAzinA (caMdranI sAthe) yugamAM ardharAtrI ( 17 ) thaI tyAre prathama prabhu (AdinAtha) cyavyA. te vakhate marUdevA mAtA rAtamAM cauda mahAsvamo (18) jue che. te svapnane artha Indra mahArAja tathA nAbhi rAjA (19) vicAre che. kAraNa ke te vakhate svama pAThake nahatA. tyAra pachI prabhu mAtAnI kukSimAM nava mahinA ne cAra divasa sudhI rahyA te prabhune garbha kAla (20) jANo. e pramANe A kalekamAM kahelI 7 bAbato 13mAM umeratAM 20 bAbate prathama jina saMbaMdhI jaNAvI. 201 tRtIyAraka prAMtamAMra1 rAzI lakha pUrava ane, traNa varSa sADI ATha mahinA zeSa kAlerara dhanura3 ane, uttarASADhA24 vadI ATha dinepa caitara taNuM; adharAta6 IkvAku dharaNimAM kezalAra8 janapada taNI. ra02 For Personal & Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] janma Ape nAbhira9 nRpanI zrImarUdevI30 mudA, janaka nAgakumAra sura1 jananI lahe ziva saMpadAra merU vagere sthAna33 chappana dikumArIkA taNuM, ATha34 kRtye temanA daza35 sarva saha36 iMddhinA. 203 spaSTAthe-A vakhate avasarpiNI kAlanA trIjA ArAne chevaTane (21) bhAga hato. te vakhate trIje Are pUro thavAmAM corAsI lAkha pUrva traNa varSa ane sADA ATha mahinA jeTalo kAla (22) bAkI hatA. te vakhate dhanurAzi (23) ane uttarASADhA (24) nakSatranA caMdra pegamAM caitra mahinAnI vada AThamanA divase (25) ardharAtrIne vakhate ( ra6 ) kezalA dezanI (27) IphavAku nAmanI bhUmine viSe (28) nAbhi rAjAnI ( 29 ) zrI marUdevI nAme ( 30 ) rANIe sukha pUrvaka putrane janma Ape. A prathama tIrthaMkara RSabhadevanA pitA nAbhi rAjA kAladharma ( maraNa ) pAmIne nAgakumAra deva (3) thayA ane prabhu AdinAthanI mAtA marUdevA zivasaMpadA eTale mokSanI lahamIne pAmyA. (32) have jyAre prathama tIrthapatine janma thayo tyAre merU vagere sthAnamAM rahenArI (33) eTale urdhvaka vAsI adholekavAsI tathA rUcaka dvIpamAM vasanArI evI chappana dikakumArIkAo prabhunI mAtAnuM sUtikarma karavAne Ave che. temane mukhya ATha kartavyo (34) karavAnA hoya che. te ATha kartavya A zrIdezanA ciMtAmaNinA bIjA bhAganA 26mA pAne kahyA mujaba jANavA. e pramANe dikumArIkAo pitapotAnA 8 kAryo karIne jyAre pitApitAne sthAne ( vimAnAdimAM ) jAya che tyAre prabhune snAtra mahotsava karavAne cosaTha Indro (35) AvIne daza kAryo (36) kare che. te daza kAryo A zrI dezanAciMtAmaNinA bIjA bhAganA ra7mA pAne kahyA mujaba jANavA. 202-203 eha bAbata cAra sarakhI sarva tIrtha sArthane, gotra kAzyapa37 vaMza IkvAku vRSabha39 abhidhAna eka traNa kAraNe prabhu vrata dhurAnA vahanathI tiNa vRSabha40 e, dekhavAthI prathama svapna vRSabhanetiNa vRSabha e. 204 spaSTAthe-A 33 thI 36 sudhInI cAra bAbate sarva tIrthakaramAM paNa sarakhI ja jANavI. RSabhadeva prabhunuM kAzyapa gotra (37) hatuM. temane IkSavAku nAme vaMza (38) hatA. temanuM nAma vRSabhadeva (39) hatuM. prabhunuM vRSabha nAma pADavAnAM traNa kAraNe hatAM. temAM prathama kAraNa A pramANe -jema vRSabha gADAnI dhuMsarIne vahana kare che ( upADIne cAle che ) tema prabhu zrIvRSabhadeva mahAvrata rUpI dhurA eTale dhuMsarInA bhArane vahana kare che e kAraNathI prabhunuM vRSabha nAma paDayuM. (40) bIjuM kAraNa A pramANe-prabhu jyAra For Personal & Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 [ zrI vijyapadharikRtadevakathI cyavIne mAtAnI kukSImAM utpanna thayA tyAre prabhunI mAtAe cauda moTA svamo joyA. temAM prathama svamamAM vRSabha eTale baLadane je te kAraNathI prabhunuM vRSabha (41) evuM nAma pADayuM. 204 vRSabha lAMchanara sAthaLe te kAraNe paNa vRSabha e, sAmAnyathI nAmArtha ekavidha be prakAra vizeSa e. na phaNa3 vRSabhane lakSaNo aDa adhika sahasa vicArIe, jJAna traNa:5 mati jJAna Adika gRhipaNe nA bhUlIe. ra5 spaSTArtha-prabhunA sAthaLane viSe vRSabhanuM laMchana hatuM te kAraNathI prabhunuM vRSabha nAma paDayuM e trIjuM kAraNa (42) jANavuM. sAmAnya rIte nAmane arthe prathama gaNAvyo te eka prakArane jANa. paraMtu vizeSatAthI joIe te pachIthI gaNAvelA be prakAra jANavA. jema pArzvanAtha bhagavAnanI pratimAnA mastaka upara phaNa eTale sarpanI pheNane AkAra hoya che tema vRSabhadevanA mastaka upara phaNa (3) hotI nathI. jinezvaranA zarIrane viSe gaLAnI nIcethI nAbhi sudhImAM badhA maLIne ekase ne ATha lakSaNa (44) heya che. vaLI prabhu gRhasthapaNAmAM jyAM sudhI hoya che tyAM sudhI temane matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna ema traNa jJAne (45) hoya che. dareka tIrthaMkara pUrva bhavamAMthI traNa jJAna sAthe laIne ja utpanna thAya che. 205 e beu vevIza jina viSe paNa eka sarakhA jANIe, varNa pILA sarvathI utkRSTa rU547 bela8 anaMta eka zeSamAM e beu sama usedhathI paNa saya dhana, Atmapa0 pramANe gulapa' thakI zata vIza AMgaLa jinataNu. ra06 spaSTAI-uparanI gAthAmAM kahela 44mI tathA 45mI e be bAbate bAkInA trevIsa jinezvarene viSe paNa sarakhI jANavI. prabhunA zarIrane varNa pILo (46) hate. temanuM rUpa sarvathI zreSTha (47) hatuM. vaLI temanuM baLa (48) anaMtu hatuM. A 47mI tathA 48mI. e be bAbate paNa bAkInA 23 jinezvarene viSe sarakhI jANavI. prabhunA zarIranI uMcAI pAMca dhanuSya (49) pramANu hatI. cAra hAthane dhanuSya thAya che ane be hajAra dhanuSyane eka gAu thAya che, eTale pAMcase dhanuSyane cha gAu thAya che. tIrthakaranA zarIranI pAMcaso dhanuSyanI uMcAI utkRSTathI jANavI. tethI vadhAre uMcAI tIrthakaranA zarIranI hotI nathI. A pAMcaso dhanuSyanI prabhunA zarIranI uMcAI unmedhAMgulanA mApathI jANavI. AtmAgulanI apekSAe (50) tathA pramANugulanI apekSAe (51) prabhunA zarIranI uMcAI ekaso vIsa AMgala pramANa jANavI. usedhAMgula karatAM pramANa For Personal & Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 187 gula 400 guNa lAMbo ane aDhI guNe paheLo hoya che. ane prathama prabhunA pitAnA AMgalanuM pramANa paNa teTaluM ja (pramANagula jeTaluM) hatuM. mATe prathama tIrthaMkaranI apekSAe pramANAMgula ane AtmAgula sarakhA jANavA. A AtmAgulanuM utkRSTa pramANa jANavuM. AtmAgulanA aneka prakAra kahyA che. kAraNa ke je kALe je jinezvara vagere uttama purUSo heya temano je AMgala te AtmAgula kahevAya che. pahelA tIrthaMkaranA AtmAMgula pachI dhIme dhIme ghaTato ghaTato te (AmAMgula) covIsamA mahAvIra svAmIne AtmAgula utsadhAMgulathI phakta bamaNA pramANavALe hato. 206 tana jANue kalpaku phala AhArapara pUrva vivAhitA, vIza lAkha pUrva kumArabhAve4 lAkha tesaTha bhUpatA55 cakitvakAla nathIpaka vRSabhano vinavavAne AvatA, lokAntike nava57 eka varSe dAna prabhu A ApatA. 207 spArtha -prabhu kalpaphaLa eTale kalpavRkSanA phaLane AhAra (52) karatA hatA. vaLI prabhu pUrva vivAhitA (53) eTale dIkSA lIdhA pahelAM paraNelA hatA. prabhu kumAra bhAvamAM vIsa lAkha pUrva (54) sudhI rahyA hatA. ane bhUpatA eTale rAjApaNe (55) tresaTha lAkha pUrva sudhI rahyA. vRSabhadevane cakivakAla (56) eTale cakavatI paNAne kAla nahe, kAraNake teo cakavatI nahotA. prabhune dIkSA levAne kAla najIka Ave tyAre nava lokAntika (57) devo temanI AgaLa AvIne "he prabhu! dharma tIrtha pravartA" e pramANe vinave che, tyAra pachI prabhu eka varSa sudhI dAna Ape che. A sAMvatsarI dAna kahevAya che. eka varSamAM prabhu keTaluM dAna Ape che te 208mA zlekamAM jaNAve che. 207 traNase acAsI koDa eMzI lAkha senaiyA58 dIe, pazcimaka vaye caitara taNI vada AThame Ima jANie, uttarASADhA ane dhanura rAzi dIkSA avasare, chaDu ka tema sudarzana zibikA sahasa caukepa anusare. 208 spaSTAthI-te sAMvatsarI dAnamAM prabhu traNa aThyAsI koDa ne eMsI lAkha senaiyA (58) yAcakane Ape che. tyAra pachI prabhu prazcima vaye eTale pAchalI vayamAM (59) caitra mahinAnI vada AThamane divase (60) uttarASADhA nakSatra (61) ane dhanurAzimAM (62) dIkSA grahaNa kare che. te vakhate prabhue chaThThane tapa (63) karelo hate. dIkSA levA jatI vakhate prabhujI sudarzana nAmanI zibikA eTale pAlakhImAM (64) bese che. te vakhate temanI sAthe dIkSA lenArA bIjA cAra hajAra mANasone (65) samudAya hate. 208 ayodhyA 6 siddhArtha vananA azoka68 nIce AvatA, aparAddhamAM caumuSTi70 lace saMyamI prabhujI thatA; For Personal & Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 | zrI vijyapaddhajIskRitamaNanANI upaje te kSaNe sura dUSyara skaMdhe sthApatA, jAvajIva sthiti tehanI tyAMthIja gajapuraja AvatA. ra09 spaSTArtha-pAlakhImAM besIne bhagavAna ayodhyA nagarInI (66 ) bahAra AvelA siddhArtha nAmanA vanamAM ( 67 ) azoka vRkSanI (68) nIce Ave che. pachI aparAna eTale pAchalA pahoramAM (69) cAra muSTi (mUThI) leca (70) karIne prabhu saMyamI thayA hatA. eTale prabhu pitAnI meLe dIkSA le che. te vakhate prabhune cothuM mana:paryava nAmanuM jJAna (71) utpanna thAya che. dareka tIrthakara jyAre dIkSA grahaNa kare, tyAre temane manaHparyava jJAna upaje che. kAraNa ke bIjA jJAne te sAdhu liMgamAM ane gRhasthAdi anya liMgamAM paNa thAya che, paraMtu mana:paryava jJAna te sAdhu dravyaliMga eTale sAdhunA vezamAM ja thAya che. prabhu dIkSA le che te vakhate devatA deva draSya vastra (72) prabhunA khabhA upara sthApana kare che. te devadUSya vastra jAvajajIva (73) sudhI eTale prabhu mokSe jAya tyAM sudhI rahe che. prabhu svayaM dIkSA laIne gajapura eTale hastinApura nagaramAM (74) AvyA hatA. 29 dIkSA samayathI varSa05 vItye IkSa rasa6 zreyAMsathI,77 vaherI jinezvara karatA paheluM pAraNuM tyAM ehathI; divya prakaTyA pAMca78 sADI bAra kaDI9 hemanI, thAya vasudhArA hakIkata beu sama grevIsanI. 210 spaSTAthe-dIkSA lIdhA pachI prabhune prathama bAMdhela aMtarAya kama udayamAM AveluM hovAthI sAdhika eka varSa sudhI AhAra maLe nahi. eka varSa upara Doka kAla gayA pachI (5) bAhubalinA putra zreyAMsakumAre (76) temane Illusa (77) eTale zeraDIne rasa vahorAvIne pAraNuM karAvyuM te vaizAkha suda trIjane divasa hato. prabhue te divase pAraNuM karyuM tethI te divasa akSayatRtIyA athavA akhAtrIja nAme prasiddha thayo. ane tyArathI lokamAM vaSItapanI tapazcaryA zarU thaI. jyAre prabhue pAraNuM karyuM tyAre pAMca divya (78) pragaTa thayA. te vakhate sADA bAra koDa sonaiyAnI vRSTi thaI. (79) A 78mI ane 7lmI bAbata bAkInA trevIsa jinezvarane viSe paNa sarakhI jANavI. 210 zreyAMsa dAne teja bhavamAM pAmatA zivazarmane, 2SabhatIthe varSa tapa81 utkRSTa abhigraha-2 cArane, prabhu dhAratA deze anArthe Arya deze vicaratA,83 chagha0 varSa hajAra 4 upasargo vRSabhane nA thatA.85 211 For Personal & Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 289 spaSTArtha zreyAMsakumAra (temaNe ApelA) ratnapAtra samAna supAtra dAnanA prabhAvathI teja bhavamAM zivazarma eTale mokSasukhane (80) pAmyA. prabhu RSabhadevanA tIrthamAM utkRchathI eka varasa sudhIne tapa thato hate. (81) prabhu zrI AdinAtha dravya kSetra kAla ane bhAva ema cAra prakAranA (82) abhigrahane dhAraNa karatA hatA. prabhu Arya dezamAM temaja anArya dezamAM (83) vicaratA hatA. A bharata kSetramAM sADI pacIsa Arya deze gaNAya che ane te sivAyanA bAkInA anArya deza jANavA. dIkSA lIdhA pachI eka hajAra varSo sudhI prabhu chadmasthapaNe vicaryA (84) eTale eka hajAra varSe dIkSA lIdhA pachI gayA tyAre prabhune kevalajJAna thayuM. prabhune keI paNa jAtanA eTale deva, manuSya ke tiryaMca taraphathI upasargo thayA nahotA. (85) 211 pramatta bhAve 2Sa prabhujI eka aherAtaja86 rahyA, phAgaNa vadI agIArase aTuma tapeTa8 kevala lA; purimatAlAbhidha nagaranA 9 zakaTamukha ughAnamAM, vaTa91 tale pUrvAhara uttarASADhamAM 3 dhanurAzimAM.94 212 spaSTaI-zrI RSabhadeva bhagavAna pramatta bhAve eka ahorAtrI kAla (86) sudhI rahyA hatA. dIkSA lIdhA pachI eka hajAra varSe gayA pachI phAgaNa vada agiArasane divase (87) aThThama tapane viSe (88) rahelA prabhune kevalajJAna prApta thayuM. te vakhate prabhu purimatAla nAmanA nagaranA (89) zakaTamukha nAmanA udyAnamAM (90) vaTavRkSanI (91) nIce rahelA hatA. te vakhate divasa pUrvAle kAla (pahelA be paheranI aMdara kAla) (2) hate. te vakhate uttarASADhA nAmanuM nakSatra (7) cAlatuM hatuM ane dhanurAzi (4) hatI. 212 bAra guNe jina dehathI e jJAnatarUne 5 jANIe, doSe aDhAra96 na atizaya cetrIza97 manamAM bhAvIe; vANI guNa pAMtrIza98 AThe prAtihArya99 vicArIe, tIrthanI utpatti pahelA samavasaraNe 10 mAnIe; 213 spaSTArtha -jenI nIce rahelA prabhu zaRSabhadeva kevalajJAnane pAmyA, e jJAna tarU (5) prabhune zarIrathI bAra guNuM uMcu jANavuM. kevalI zrI RSabhadeva prabhu aDhAra deSothI rahita (96) hatA. vaLI te vakhate bhagavAna 34 atizayathI (7) zobhatA hatA. A cotrIsa atizayamAMthI cAra atizaya te prabhune janmanI sAthe ja hoya che. 19 atizayo denA karelA hoya che. ane agiAra atizayo ghAtI karmane kSayathI prakaTa thAya che. e pramANe 34 atizaye jANavA. vaLI prabhunI vANI pAMtrIsa guNoe karI (98) 37 For Personal & Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 | zrI vijyapaddhatisahita hatI. te sAthe azoka vRkSa, devakRta phUlanI vRSTi, divya dhvani, cAmara, siMhAsana, bhAmaMDala, chatra, duMdubhI e ATha prAtihArya (9) prabhunI sAthe haMmezAM rahetA hatA. prabhune kevalajJAna thAya te vakhate deve samavasaraNanI racanA kare che, prathama samavasaraNa bate ja prabhu tIrthanI sthApanA (100) kare che. 213 ajita tIrthotpatti kAla sudhI pravRtti ! tIrthanI, tIrthane viccheda nA102 zrIvRSabhasena prathama gaNI;13 brAhmIja pahelI sAhaNI14 zreyAMsa dhura zrAvaka15 ane, dhura subhadA zrAvikA 06 tima bhakta nRpa zrI bharata 7 e. 214 spaSTAtha-prabhue sthApelA tIrthanI pravRtti bIjA zrI ajitanAthanA tIrthanI utpatti (101) sudhI jANavI. eTale tyAM sudhI prathama tIrthaMkare sthApela tIrtha cAlu rahyuM. tathA prabhue sthApela tIrtha ane bIjA zrI ajItanAtha svAmIe sthApela tIrthanI vacce tIrtha pravRtti niraMtara cAlu hovAthI prabhunA tIrthane viccheda (2) thayuM nathI. prabhu RSabhadevanA vRSabhasena nAmanA (103) prathama gaNadhara hatA. ane prathama sAdhvI (prabhunI putrI) brAhmI (104) jANavI. ane prabhune zeraDInA rasanuM pAraNuM karAvanAra zreyAMsakumAra prathama zrAvaka ( 105 ) jANavA. subhadrA nAme prathama zrAvikA (106) jANavI. tathA bharata cakravata prabhunA prathama bhakta rAjA (107) jANavA, 214 yakSa gemukha08 cakSaNa cakezvarI19 saMbhArIe, corAzI gaNadhara1 10 tima gaNo 1 savi muni 12 sahasa cerazI e. lAkha traNa sAdhvI1 3 tathA traNa lAkha paMca sahasa ane, zrAvako 14 vaLI zrAvikA lakha pAMca cepana sahasI 15 ne. 215 aSTArtha-prabhunA tIrthane rakSaka gomukha nAme (108) yakSa hato. tathA cakezvarI devI (109) prabhunA tIrthanI yakSiNI hatI. vaLI prabhune cerAsI gaNadhare (110) hatA. temaja gaNe (gaNadharane parivAra paNa cerAsI ( 111 ) hatA. badhA maLIne corAsI hajAra sAdhuone (111) parivAra hato. prabhunI sAdhvIone parivAra traNa lAkha pramANa (113) hatA. vaLI traNa lAkha ane pAMca hajAra zrAvakene parivAra (114) hato. temaja zrAvikAonI saMkhyA pAMca lAkha ne cepana hajAra (115)nI hatI. 215 sahasa vasa16 prabhu kevalI tima nANuM cothuM dhAratA, muni sahasa bAraja sAtaso paccAza117 jina jevA hatA, For Personal & Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi ] 21 anyatra bAra hajAra SaTa zata ne pacAza matAMtare, jANavA nava sahasa avadhi nANavaMtA118 uccare.. 216 spaSTAtha-prabhune vIsa hajAra kevalI (110) eTale kevalajJAnI sAdhuone parivAra hato. tathA cothA manaH5rcavajJAnane dhAraNa karanArA sAdhu mahArAja bAra hajAra sAtase pacAsa (117) hatA. temane bIjA prakAranA jina kahyA che. traNa prakAranA jina che-avadhi jina, 2 mana:paryava jina ane 3 kevalI jina. mATe manaHparyava jJAnIne bIjA jina kahyA. A manaH5rcavajJAnInI saMkhyAnI bAbatamAM bIje ThekANe matAMtare bAra hajAra chaso ne pacAsa mana:paryavajJAnIo (118) kahelA che. tathA avadhijJAna je trIjuM jJAna kaheluM che tevA avadhijJAnIo nava hajAra hatA ema kaheluM che. 216 cauda pUrvI 19 cau sahasa ne sAtaso paccAsa e, tema vaikiya labdhidhara muni vIsa sahasa chassAra ane vAdI munijI bAra sahasa tathA chasso pacAsa e, anyatra eAchA cArase bhAkhyA vacana matabheda e. 217 spaSTAthe -je utpAda pUrva vagere cauda pUrvene jANanArA hoya te ciau pUvI kahevAya. tevA cauda pUvIonI saMkhyA cAra hajAra sAtase ne paccAsanI (119) hatI. temaja vaikriya labdhivALA munionI saMkhyA vIsa hajAra ane chaso (20) nI hatI. jeo pitAnuM dArika zarIra hovA chatAM te dvArA je labdhithI navAM navAM nAnAM moTAM, dazya adazya aneka prakAranAM rUpo karavAnI zakti dharAve te vaikriya labdhidhara jANavA. vaLI vAdI muni eTale bIjA matanA paMDitone vAdamAM jItavAnI zaktivALA munionI saMkhyA bAra hajAra chaso ne pacAsanI (121) hatI. A bAbatamAM bIje ThekANe uparanI saMkhyAmAMthI cArasonI saMkhyA ochI kahI che eTale bAra hajAra baso ne pacAsa kahyA che te matAMtara che. 217 sAmAnya munirara cau sahasa Iga zata tema chAsaTha jANIe, anuttara vimAna janAra bAvIza sahasa navaso 23 dhArIe; pratyekabuddha24 prakIrNakora 5 corAzI sahasa vicArIe, anekadhAra 6 Adeza munivrata pAMca ra7 e nA bhUlIe. 218 spaSTArtha-prabhuzrI RSabhadevanA sAmAnya munio 4166 hatA. (122) A bAbatamAM ema saMbhave che ke pahelAM 84000 munie je kahyA, te prabhu zrISabhadevanA hAthe dIkSita thayelA jANavA. ane A 4166 sAmAnya munie te gaNadharAdinA hAthe dIkSA pAmelA For Personal & Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 [ zrI vijyapadhasUrikRtajANavA. ane bhaviSyamAM anuttara vimAnavAsI devapaNAne pAmanAra (ane vartamAna kAle nirmala saMyamanI parama ullAsathI sAtvikI ArAdhanAne karanArA) munio 22900 jANavA. (123) tathA pratyeka buddha (124) ane prakIrNake (pannA) 84000 jANavA (125) temaja prabhuzrI RSabhadevanA tIrthamAM aneka (ghaNAM) prakAranA Adeza hatA. (126) vaLI sAdhuone pALavAnA mahAvrata pAMca hatA. (127) zramaNa bhagavAna mahAvIra devanA tIrthanA sAdhuo paNa pAMca mahAvate pALe che. ema AgaLa kahevAze. 218 bAra 28 vrata zrAvaka taNA jinakalpInA upakaraNa e, bAra tima upakaraNa caudasa sthavirakalpI taNA ja e; paccIza129 sAbdI varganA cAritra 30 pAMce jANIe tattva nava traNa tema sAmAyika catuSka132 vicArIe. 219 spArtha -A pahelA RSabhadeva prabhunA tIrthamAM zrAvakanA vrata bAra (128) hatA. jinakalpI eTale jemAM gacchanI bahAra nIkaLI sAdhuone ekalA vihAra karavAno hoya, ane apavAda mArganuM sevana karavAnuM na hoya, tathA jinakalpI sAdhuo siMha vagere hiMsaka prANIo sAme AvatAM hoya to paNa tene dekhIne pAchA na phare. AvA jinakalpane pALanArA jinakalpI sAdhuonA upakaraNe bAra hoya che. tathA vikalpI sAdhuonA cauda upakaraNe hoya che, te A pramANe -1 pAtro, 2 pAtrabaMdhana (jhoLI) 3 pAtrasthApanaka ( uparane guccha ) 4 pAya kesarIA, (puMjaNI) 5 palA, 6 rajaRNa, 7 gechaga, 89 vastranA be kapaDA ( te sADA traNa hAtha lAMbA ne rAA hAtha pahoLA jANavA) 10 kAmaLI, 11 rajoharaNa, 12 muhapatti, 13 mAtraka, 14 lapaTTa. temaja sAdhvIonA pacIsa upakaraNe hoya che, (12) te A pramANe-sAdhunA 14 upakaraNamAMthI calapaTTa vinA bAkInA 13, 14 kamaThaka, 15 avagrahaNanaMtaka, 16 paTTo, 17 ardhArU (taMgIo) 18 tholaNI, 19 atyaMtara nIyAsaNI, 20 bAhyAsaNI, 21 kaMcuka, 22 upakakSikA, 23 vikakSikA, 24 cAdara cAra, 25 skaMdha karaNI. vaLI sAmAyika, 2 chedepasthApanIya, 3 parihAra vizuddhi 4 sUkama saM5rAya ane 5 yathAkhyAta cAritra. A rIte pAMca cAritra (30) hatA. tava nava jANavA, te A pramANe -1 jIva tatva, 2 ajIva tava, 3 puNya tattva, 4 pApa tattva, 5 Azrava tattva, 6 saMvara tatva, 7 nirjarA tatva, 9 baMdha tatva, 8 mekSa tatva. athavA traNa tatva (131) jANavA. te A pramANe -jJAna, darzana ane cAritra tathA cAra sAmAyika (132) jANavA. te 1 zrata sAmAyika, 2 samyakatva sAmAyika, 3 dezavirati sAmAyika tathA 4 sarvavirati sAmAyika jANavAM. 219 tattva sAmAyika vicAre eka sarakhA sarvanA, pratikramaNa paMcaka133 samUhe mUla guNanA rAtrinA For Personal & Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] ra93 bhejana niyama gaNanA thatI34 sthitakalpa dazavidha 135 jANIe, kalpa asthita nA 36 tathA dubedhya kalpa tihAM ane rara0 spaSTAI-upara kahelA nava tatva athavA traNa ta tathA cAra sAmAyika sarva tIrthakaronA tIrthamAM eka sarakhA jANavA. RSabhadeva prabhunA tIrthamAM pratikramaNa pAMca (133) hatA te A pramANe (1) devasI pratikamaNa-tethI divasanA lAgelA pApanI zuddhi thAya che, (2) rAtri pratikamaNa-tethI rAtrImAM lAgelA pApanI zuddhi thAya che, (3) pakakhI (pAkSika) pratikramaNa-tethI pakhavADIyAmAM lAgelA pApanI zuddhi thAya che, (4) comAsI pratikamaNa-tethI cAra mAsamAM lAgelA pApanI zuddhi thAya che, ane (5) pAMcamuM saMva charI pratikramaNa tethI eka varSamAM lAgelA pApanI zuddhi thAya che. (1) devanI pratikramaNa sAMjanI saMdhyA vakhate karAya che. (2) rAtrI pratikramaNa savAramAM karAya che. (3) pakakhI pratikramaNa dara mahinAmAM be vakhata suda caudaze ane vada caudaze sAMje karAya che. 4 comAsI pratikramaNa kArataka suda caturdazIe, phAgaNa suda caturdazIe ane azADa suda caturdazIe sAMje karAya che. te eka varSamAM traNa vAra karavAmAM Ave che. chelle saMvatsarI pratikramaNa bhAdaravA suda ceAthe sAMje karAya che. zrI RSabhadevanA tIrthamAM rAtrI bhajananA niyamanI gaNatarI mUla guNanA samUhanI aMdara (134) thatI hatI. tathA prathama prabhunA tIrthamAM daza prakArane sthita ka5 (135) hatA. te kaha5 (muniono AcAra)nA daza bhede A pramANe - alakapaNuM, 2 upezika, 2 zayyAtarapiMDa, 4 rAjapiMDa, 5 kRtikarma, 6 vrata, 7 jayeSTha, 8 pratikamaNa, 9 mAsa ka95, 10 payUSaNa ka5. ema daza prakArane sthita ka95 prathama jinanA tIrthamAM hatuM. prabhu RSabhadevanA vakhatamAM ati kalpa (136) nahote. asthita ka95 eTale zayyAtara, vrata, jyeSTha ane kRtikarma e cAra avazya pALavAnA hoya ne bAkInA 6 kala aniyata hoya te asthita kalpa jANa. tathA A prathama prabhunA tIrthamAM ka95 durbodhya (dukhe samajAya te) hato (137) kAraNa ke RSabhadeva bhagavaMtanA tIrthamAM sAdhue Rju eTale sarala ane jaDa svabhAvavALA hatA, tethI teo kalpanuM svarUpa mahAmahenate samajatA hatA. 220 Avazyaka SaTa ubhaya38 kAle munivare gaDA jaDa139 hatA, tema saMyamabheda sattara140 jeha munio sAdhatA; dharmanA be cAra bhede ta mAnakhetatA 4, vastranI tima lAkha vyAzI pUrva vRSabha gRhasthatA. 43 rara1 spaSTAI-vaLI zrI RSabhadevanA tIrthamAM da Avazyaka hatA ( 138 ) RSabhadeva prabhunA tIrthamAM sAdhuo Rju jaDa hatA. Rju eTale sarala ane jaDa eTale ochI For Personal & Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 222 ra94 [ zrI vijyapadhasUrikRtasamajavALA (139) hatA tathA munie sattara prakAre saMyamane (140) sAdhatA hatA. te A pramANe-1-5 pAMca mahAvrata, 6-10 pAMca iMdriyane jaya, 11-14 cAra kaSAne jaya, 15-17 mane daMDa vagere traNa daMDathI nivRtti. vaLI dharma be bhede ha-1 dezavirati dharma te zrAvakane dharma, ane bIje sarvavirati dharma te sAdhune dharma jANavo. athavA dharmanA dAna, zIyala, tapa ane bhAva ema cAra prakAra ( 141 ) paNa kahelA che. ane sAdhuo zveta varNanA tathA mAne peta vastro dhAraNa karatA hatA. (142) temaja vRSabhadeva bhagavAnane 83 lAkha pUrva pramANa gRhastha paryAya hate. ( 143 ) tyAra pachI bhagavaMta dIkSA lIdhI. 221 sahasa varSe uNa Iga lakha pUrva prabhujI kevalI, 44 vratakAla pUrava lAkha45 cakarAzI sakala Ayu146 valI; traNa varSa sADI ATha mahinA zeSa147 trIjA AranA, aMtamAM148 upavAsa Sake149 nAtha paryakAsanA.156 spaSTAtha-prabhu zrIRSabhadevane jemAM eka hajAra varSo bAda karelA che tevA eka lAkha pUrva pramANa kevalI paryAya (144) jA . eTale prabhu zrI RSabhadeva kevalajJAna thayA pachI kaMIka nyUna eka lAkha pUrva sudhI kevalIpaNe vicAryA hatA ane prabhune dIkSA paryAya eka lAkha pUrva pramANa (145) jANa. eTale dIkSA lIdhA pachI traSabhadeva bhagavAna teTalo kAla sAdhupaNe vicaryA hatA. tathA prabhunuM 84 lAkha pUrva (146 ) pramANu saMpUrNa AyuSya hatuM. temaja prabhu RSabhadeva mokSe gayA te vakhate avasarpiNI kAlanA trIjA ArAnA traNa varasa ane sADI ATha mahinA (147) bAkI rahyA hatA. vaLI te prabhue nirvANa vakhate (148) 6 upavAsa (149) karelA hatA. ane mokSe jatI vakhate prabhu paryakAsane (50) eTale palAMThI vALIne kAusagga dhyAnamAM rahelA hatA. 222 mAha vadanI terasepa pUrvadvA5 abhijita 53 makaramAM,154 daza sahasa parivAra 55 saha aSTApade 56 prabhu mekSamAM jAtA zarIra traNa bhAgamAMnA bhAga be avagAhanA,157 muktimArga vahyo pravAha154 asaMkhyAta purUSataNA. 23 spaSTArtha-jyAre prabhu sarva karmone kSaya karIne mokSe gayA, tyAre mahA vada terasano divasa (151) hatuM. ane te vakhate pUrvAhna eTale divasane pahele bhAga (152) vartata hatA, tathA abhijita nakSatra (133)ne makara rAzi (15) hatI. temaja prabhu mokSe gayA tyAre temanI sAthe daza hajAra munione parivAra (155) mele gaye hato. ane prabhu zrI AdinAtha aSTApada parvata (156) upara mokSe gayA hatA. mekSe jatI vakhate prabhunA zarIranI avagAhanA be tRtIyAMza bhAga pramANu (157) hatI. sAmAnya niyama For Personal & Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naciMtAmaNi ] e che ke je jIvanI jeTalI avagAhanA hoya tene mekSe jatI vakhate eka tRtIyAMza bhAga zarIranA polANa pUravAmAM vaparAtuM hovAthI zarIranI avagAhanA be tRtIyAMza bhAga jeTalI bAkI rahe che. AthI prabhu AdinAthanA zarIranI avagAhanA 500 dhanuSyanI hatI temAMthI trIjo bhAga eTale 1663 dhanuSya ochI thAya. tyAre bAkI be tRtIyAMza eTale 333 dhanuSya pramANa mokSe jatI vakhate prabhunI avagAhanA hoya che. prabhu mekSe gayA pachI temanI pATe asaMkhyAtI (158) paraMparA sudhI mekSa mArga vaheto rahyo. A yugAntakRtabhUmi kahevAya che. yugAMtakRta eTale jemAM prabhunI paTTaparaMparAmAM thayelA kramasara mekSe janArA mahApurUSonI vicAraNA karI hoya, te yugAMtakRbhUmi kahevAya. 223 aMtamuha kevalI 59 zivamArga muni zrAvakapaNe, ratnatrayA athavA vinaya nirvANane AcArane zrAddha muni kiriyA svarUpa le beumAMthI ekane, 1 pUrva pravRtti asaMkhyAte kAla tasa viccheda e.63 224 spaSTArtha-prabhu zrI AdinAthane kevalajJAna thayA pachI antamuhUrta marUdevA mAtA kevalI thaIne mekSe gayA che (159) e paryAyAntabhUmi kahevAya che. te vakhate zivamArga eTale mekSe javAne mArga (160) be prakAre hate. eka sAdhu mArga eTale sarvavirati ane bIje zrAvaka mArga eTale dezavirati. athavA ratnatrayI rUpe eTale jJAna darzana ane cAritranI ArAdhanA ema be rIte mekSamArga hato. mekSa vinaya (191) te jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra ema pAMca prakAre hato. athavA te zrAddha eTale zrAvakanI kiyA rUpa ane muni eTale sAdhunI kriyA rUpa mekSa vinaya hato. vaLI pUrva pravRtti eTale cauda pUrvanI jJAna pravRtti (162) prabhunA nirvANa pachI asaMkhyAtA kAla sudhI thaI hatI. temaja cauda pUrvane viccheda kAla (163) paNa asaMkhyAtA kAla sudhIno jANa. kahevAne bhAvArtha e che ke prabhunA nirvANa pachI asaMkhyAta kAla gayo tyAM sudhI cauda pUrvanuM jJAna cAlu hatuM. ne tyAra pachI cauda pUrvane vicacheda thayA. te viccheda paNa asaMkhyAtA kAla sudhI cAlu rahyo. tyAra pachI bIjA zrI ajitanAtha prabhunA tIrthamAM pharIthI cauda pUrvanuM jJAna zarU thayuM. ra24 nija tIrthanI sattA sudhI zrata pravRtti kAla vicArIe, pacAza lakha koDI ayara aMtara 65 prathama bIjA jine. marIci Adika bhAvi jinajIvA tIrthamAM AdIzanA, rUdrAu9 bhImAvali thayA traNa darzana 8 jina AdinA. 225 For Personal & Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtaspArtha-jyAM sudhI prabhue sthApelA tIrthanI sattA hoya tyAM sudhI zrata pravRtti kAla eTale zrutajJAnanI pravRttine kAla (164) jANa. vaLI pahelA zrI RSabhadeva bhagavAna ane bIjA zrI ajitanAtha bhagavAnanI vacce pacAsa lAkha keDI sAgaropamanuM AMtaruM (165) jANavuM. zrI AdIzvara prabhunA tIrthane viSe marIci vagere bhAvI tIrthakaranA jI (166) thayA hatA. A prabhunA vakhatamAM bhImAvali nAmanA rUdra (167) thayA. hatA. temaja zrI AdIzvara prabhunA vakhatamAM jaina darzana, zaiva darzana ane sAMkhya darzana ema traNa darzane hatA. rara5 A lekamAM RSabhadeva saMbaMdhI 170 bAbate pUrI karI bIjA zrI ajitanAtha saMbaMdhI 170 bAbate 21 kemAM jaNAve che. siddhi eka se AThanI 68 cakI bharata 70 uttama nara, - Ima ajita prabhunI hakIkata paNa sAMbhaLI traNa bhavA kharA; dvipa jaMbU tAsa pUrva videhaka zItA dakSiNa,4 vatsA vijaya nagarI suNImA vimalavAhana nRpa8 taNA. 26 spaSTArtha -A zrI RSabhadeva prabhunI sAthe eka samaye eka so ne ATha mekSe gayA hatA, te Azcarya (achaDuM) thayuM hatuM. (169) tathA temanA putra bharata cakavatI uttama purUSa eTale 63 zalAkA puruSa mAMhenA eka zalAkA puruSa thayA hatA. (170) e pramANe RSabhadeva bhagavaMtanI 170 bAbate jaNAvavAnI kahI hatI te pUrI thaI. have bIjA zrI ajitanAtha prabhunA jIvananI 170 bAbate jaNAvAya che. temAM prathama zrI ajitanAtha prabhu je bhavamAM samyakatva pAmyA, te bhAvathI traNa bhave (1) jANavA. jaMbudvIpane viSe (2) Avela pUrva mahAvidehamAM (3) sItA nAme nadI AvelI che tenI dakSiNa (4) bAjue vatsA nAmanI vijaya (5) AvelI che. temAM susImA nAmanI (6) nagarI AvelI che. A nagarImAM vimalavAhana (7) nAme rAjA (8) che. 226 aridamana gurUH tasa kane agIAra aMge jANatA, ekAdi sthAnaka 1 sevatA jina nAma karma nikAcatA; tetrIsa sAgara Ayura vijaye daivasukhane pAmatA, pUrvanA be bhavataNA e dvAra tera prakAzatA. 227 spArtha -te vimalavAhana rAjAe aridamana nAmanA gurU pAse (9) dIkSA grahaNa 1 madhyama avagAhanavALA eka sAthe 108 mokSe jAya che. paraMtu ahIM prAye utkRSTa avagAhanAvALA 108 eka sAthe mokSe gayA mATe AzcaryamAM gaNela che. For Personal & Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 297 karI. temanI pAse agiAra aMge (10) abhyAsa karyo. vIsa sthAnake mAMheno ekAdi sthAnake(11)nI sevA karI jinanAma karmane nikAcita baMdha karyo. cAritranuM suMdara rIte pAlana karIne aMte vijaya vimAnane viSe (12) anuttara vimAnavAsI deva thayA. tyAM tetrIsa sAgaropama (13) sudhI devabhavanAM sukha bhogavyAM. e rIte ajitanAtha prabhunA traNa bhava paikInA be bhava saMbaMdhI 13 bAbato jaNAvI dIdhI. ra27 vaizAkha sudanI terase14 vRSapa rahiNI16 adharAtamAM,17 ovana prabhunuM cauda sva18 mAta dekhe niMdamAM svapAThaka janaka svapna vicArako garbha sthiti, mAsa ane pacIza divaso mAha suda AThama 1 miti. 228 janmanI Araka caturthaka tAsa madhyerara rahiNI,23 vRSarAzi14 kozalanI adhyAra6 bhUpa jitazatrura7 taNuM; vijyAra8 dIe adharAtara9 prabhune janma cothA Arane, avaziSTa kAla ajita janamathI te tame hamaNAM su. 229 spaSTAthe-tetrIsa sAgaropamanuM vijaya devanuM AyuSya pUruM thayA bAda vaizAkha suda terasanA divase (14) vRSa rAzimAM (15) rohiNI nakSatrane (16) viSe adhI rAtanA (17) vakhate prabhunuM cyavana thayuM eTale prabhu devalokamAMthI cyavyA. te vakhate mAtAe nidrAne viSe cauda mahAsvapno joyAM. (18) A prasaMge svamanA vicAraka eTale svamanuM phaLa jaNAvanArA (19) svaprapAThaka temaja janaka eTale pitA jANavA. zrI RSabhadevanA vakhatamAM svama pAThake nahotA mATe tyAM ekalA pitA zrInAbhirAjA svapanuM phaLa jaNAvanArA hatA. prabhu zrI ajitanAthanI garbha sthiti eTale garbhamAM rahevAne kALa ATha mAsa ne pacIsa divasano (20) jANa. vaLI janmanI tithi mahA mAsanI suda AThama ( 21 ) hatI. te vakhate avasarpiNI kAlane cUMtho Aro cAlato hato. te ArAnI aMdara mahA suda AThamanA divase (22) jyAre rohiNI nAmanuM nakSatra (23) cAlatuM hatuM ane vRSa nAmanI rAzi (24) hatI tyAre kezala nAme dezamAM (25) ayodhyA nAme nagarImAM (26) jitazatru (27) nAmanA rAjAnI vijayA nAme (28) rANIe aDadhI rAtrInA (29) vakhate putrane janma Ape. te ajitanAthanA janmathI cothA ArAne keTalo kALa bAkI hatuM te have jaNAvuM chuM te tame sAMbhaLo. 228-229 pacAza lakha koDI atara tima lAkha betera pUrvamAM, varSa betAlIsa sahasa uNa tima umere tehamAM For Personal & Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapadhasUrikRtapakSa navyAzI IzAne tAta mAtA muktimAM, 2 dikakumArI sthAna kR4 iMdra saMkhyA 5 kRtyamAM.6 230 mernAdi bInA eka sarakhI jANaje covIzamAM, IkviAku kAzyapa38 ajita prabhunuM akSa kerI ramatamAM jItI zakyA nA mAtane bhUpa tema rAgAdika bele, chatAya nA prabhu tiNa ajita gajajara cihna prabhune sAthaLe. 231 spaSTAtha-te cothA ArAmAM pacAsa lAkha kroDa atara eTale sAgarepama tenA upara botera lAkha pUrva temAM beMtAlIsa hajAra varSa ochAM hatAM. teTalA kAlamAM nevyAsI pakhavADIyAM ume teTale kAla Are pUre thavAmAM ocho hate. (30) A ajitanAtha prabhunA pitA kAladharma pAmIne IzAna devalokamAM (31) gayA ane temanI mAtA vijayA rANuM teja bhavamAM mokSanA sukhone (32) pAmyA hatA. prabhunA janama prasaMge sUtikA kamane karavA mATe AvanArI dikakumArIkAonAM merU vagere sthAna (33) temanAM 8 kAryo (34) IndranI saMkhyA (35) tathA prabhunA snAtramAM indronA 10 kartavya (36) A bAbate vIse jinezvaramAM eka sarakhI hoya che. mATe te hakIkata RSabhadeva bhagavAnanI 33 thI 36 mI bAbata pramANe levI. A zrI ajitanAtha prabhune IvAku vaMza (37) hatA, ane kAzyapa nAme gotra (38) hatuM. jyAre rAjArANI (prabhujI garbhamAM AvyA pahelA), pAsAnI ramata ramatA hatA, tyAre rAjA eTale prabhu zrI ajitanAthanA pitA jitAri rAjA temAM jItatA hatA ane prabhunI mAtA hAratA hatA. paraMtu jyArathI prabhu ane viSe AvyA tyArathI zaja hAravA lAgyA ane mAtA jItavA lAgyA. tethI prabhunuM ajitanAtha nAma (39-40) pADayuM. A ajita zabdane vistArathI artha jANave. temaja rAgAdikanA balathI adhika balavAna ajita prabhu keIthI jItAyA nahotA tethI ajita (41) nAma pADayuM A rIte ajita zabdane sAmAnyartha jANa. tathA prabhunA sAthaLane viSe gaja eTale hAthInuM cinha hatuM. (42) 230-31 na phaNa3 gRhastha jJAna44 lakSaNapa varNa rUpa47 bala8 vRSabhanI, jema jANe cAraso paccAza usedha dhanu taNI, UMcAI eka vasapaekase ATha51 aMgula jANIe, Atma pramANagula thakI AhAra para ane mAnIe. ra3ra spaSTAtha - zrI ajitanAthanA mastaka upara na phaNA eTale sarpanI pheNa je AkAra nahate. tathA prabhune gRhasthapaNAmAM matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna ema For Personal & Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] traNa jJAna hatA. A be bAbate tema ja lakSaNa, varNa, rUpa ane bala ema 43 thI 48 sudhInI 6 bAbate prabhu RSabhadevanI peThe eka sarakhI jANavI. tathA prabhunA zarIranI uMcAI usedhAMgulanA mApathI cArase paccAsa dhanuSya (49) pramANa hatI. ane AtmAMgulanI apekSAe eka ATha AMgula (51) pramANa uMcAI jANavI. vaLI prabhu zrI ajitanAtha uttama annane AhAra karatA hatA. (52) ahIM samajavAnuM e che ke-zrI RSabhadeva prabhu ka95vRkSanA phalane AhAra karatA hatA kAraNa ke te vakhate yugaliyAnI paristhiti cAlu hovAthI agninI utpatti thaI nahotI, ne bAkInA tevIza tIrthakaro bAlyAdi avasthAmAM uttama annano AhAra karatA hatA. 232 ajita lagna kumAra bhAve 54 pUrva lAkha aDhArane, eka pUrva adhika lakha pUrva pana rAjyane; karatA ajita cakrI56 na vArSika dAnapacha kAtika ane, SabhanI jima jANavA ne mAha suda navamI dine. 59 33 spaSTArtha -ajitanAtha prabhue mAtApitAnA AgrahathI lagna (53) karyA hatAM. prabhu zrI ajitanAtha kumAra bhAvamAM eTale kumAra avasthAmAM aDhAra lAkha pUrva ( 54 ) sudhI rahyA hatA tathA trepana lAkha pUrvenI upara eka pUrvAga sudhI prabhue rAjya (55) karyuM. temaja ajitanAtha prabhu cakI (56) nahotA. vaLI te prabhue paNa dIkSA lIdhA pahelAM RSabhadeva prabhunI peThe vArSikadAna ( 57 ) ApyuM hatuM te vakhate nava lokAtika deve (58) AcAra hovAthI tIrtha pravartAvavAnI vinati karavAne A prabhunI pAse paNa AvyA hatA. A rIte A pa6-57-58mI bAbate (traNa bAbato) RSabhadeva prabhunI peThe jANavI. ane jyAre eka varSa sudhI sAMvatsarI dAna ApyA pachI prabhue pitAnI meLeja cAritra grahaNa karyuM, te vakhate mahA suda navamIne (59) divasa hate. 233 rahiNa0 vRSa sahasadara sAthe pAchalI vaya. chaTra64 karI, suprabhAi zibikA ayodhyA sahassAmravane vaLI; azaka nIce pazcimAra paMca muSTi0 vaDe karI, leca karatA ajita dIkSA leta bhava sAgara tarI. 234 svArtha -ajitanAtha prabhue dIkSA lIdhI te vakhate rohiNI nakSatra (60) ane vRkSa (61) rAzi hatI. temaja prabhunI sAthe eka hajAra purUe dIkSA (62) lIdhI hatI. vaLI A prabhue pitAnI pAchalI vayamAM (3) dIkSA grahaNa karI te vakhate chaThThane (64) tapa karyo hate. dikSA mahotsava vakhate suprabhA (65) nAmanI pAlakhImAM besIne ayodhyA nagarInA (66) sahassAmra (67) nAmanA vanane viSe gayA hatA. te vanamAM azoka vRkSanI For Personal & Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 300 [ zrI: viparikRta(68) nIce pazcimAne (69) eTale divasanA pAchalA bhAgamAM prabhu ajitanAthe pitAnA hAthe paMcamuchI leca (70) karyo. ane bhavasAgara tarI eTale A saMsAra samudramAMthI taravAne tarI eTale haDI samAna dIkSA grahaNa karI. 234 suradUSya 1 cAvajIvara cothuM nANa3 iSabha taNI pare, bIje dine04 dIkSApurImAMpa brahmadatta76 taNA ghare; paramAnnalDa herI pAraNuM paheluM kare dAtA vare, muktine tima divya% vasudhArA DeSabha prabhunI pare. spaSTArtha-prabhue dIkSA lIdhI tyAre Indra mahArAje prabhunA khabhA upara sUradraSya eTale devaduSya vastra (71) sthApana karyuM hatuM. A devadUSya vastra prabhunA khabhA upara yAvajajIva eTale jIvana paryata ( 72 ) rahyuM hatuM. ane zrI ajitanAthe dIkSA lIdhI teja vakhate temane ceAthuM mana:paryavajJAna RSabhadeva prabhunI jema utpanna thayuM. tyAra pachI bIje divase (74) dIkSApurImAM ( ayodhyAmAM ) (75) brahmadatta nAmanA (76) rAjAnA ghare prabhue paramAtta (77) eTale khIra vahArIne prathama pAraNuM karyuM. prabhune dAna ApanAra brahmadatta rAjA teja bhavamAM mokSane (78) pAmyA. prabhue dAna grahaNa karyuM te vakhate pAMca divya (79) pragaTa thayA hatA. temaja zrI RSabhadeva prabhunI peThe vasudhArA (80) eTale sonaiyAnI vRSTi thaI hatI. ra35 mAsa aDa utkRSTa tapa81 abhigraha82 vicaratA AryamAM,83 chagha0 varSo bAra-4 upasargo na85 na raja pramAdamAM piSa suda agIArase vRSa88 rahiNI pUrvahamAM 80 chamAM prabhu satapaNe kara ayodhyA sahastrAbramAM.94 spaSTArtha-prabhu zrI ajitanAthanA samaye utkRSTa tapa ATha mahinAne (81) hate. saMyamadhArI prabhu ajitanAtha abhigrahane dhAraNa karavA (82) pUrvaka AryakSetromAM (83) vicaratA hatA. prabhu zrI ajitanAthane 12 varSa pramANa chasthakAla (84) hatuM. eTale prabhune dIkSA lIdhA pachI bAra varSe kevalajJAna thayuM. tathA A parama kRpALu prabhu devane upasargo (85) thayA nahotA. temaja prabhue pramAdamAM (86) jarA paNa kALa gumAvyuM nahotuM. jyAre prabhune kevalajJAna thayuM te vakhate pisa sudI agIArasane (87) divasa hato. ane vRSa rAzi hatI. (88) tathA rohiNI (89) nakSatra vartatuM hatuM. ane te vakhate pUrvAhUna (90) eTale divasane prathama bhAga vartate hate. tathA prabhue te vakhate chaThThane (91) tapa karyo hate. ane ayodhyA nagarInA (lDa) sahastrAgra nAmanA (4) vanamAM saptaparNa nAmanA jhADa (2)nI nIce rahyA hatA. 236 For Personal & Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 301 kevalI prabhu jJAna tarUpa nahi doSa96 atizayala vacananA, guNa8 prAtihArya vicAra tatpatti* tIrtha pravRttinA 101 vyucchedanI 12 bInA gaSabha jima dhura gaNI siMhasenane 3, Agha sAthvI phalganI 04 dhura zrAddha zrAddhI na vidita e. 237 spaSTatha-e pramANe prabhunA kevalajJAnanI hakIkata kahI. prabhu ajitanAthanuM jJAna tarU (5) temaja deSarahitapaNuM, (6) atiza, (7) vacananA guNa, (98) ATha prAtihAryone vicAra, (9) tIrthotpatti (100) temaja tIrthapravRtti (101) ane tIrthaviccheda (102) A 7 dvAranI saghaLI bInA RSabhadeva prabhunI peThe jANavI. zrI ajitanAtha prabhunA siMhasena nAmanA prathama gaNadhara (103) hatA. tathA phagunI nAmanA prathama sAdhvI (104) hatA. prathama zrAvaka (15) tathA prathama zrAvikAnI (106) hakIkata prasiddha nathI. 237 bhakta rAjA sagara cakrI107 mahAyakSa08 jinezane, cakSaNa ajitA gaNadhara 10 pAMca nevuM tima gaNe 111 iga lAkha savi muni 12 lAkha traNa trIsa sahasa sAdhvI 13 jANIe, be lAkha aNuM sahasa zrAvaka 14 pramANa na bhUlIe. ra38 spadArtha -sagara nAmanA bIjA cakravatI (107) prabhunA parama bhakta rAjA hatA. zrI ajitanAthanA zAsanane mahAyakSa nAme (108) adhiSThAyaka yakSa hato. ajitA (19) nAmanI yakSiNI zAsanadevI hatI. prabhunA paMcANu gaNadharo (110) hatA. tema paMcANuM gaNe (111) hatA. prabhunA hAthe dIkSita thayelA sarve munivarenI saMkhyA eka lAkhanI (112) hatI. ane traNa lAkha ne trIsa hajAra sAdhvInI saMkhyA (113) hatI. tathA zrAvakenI sarva saMkhyA be lAkha aThThANu hajAranI (114) hatI e vAta bhUlavI nahi. 238 lakha pAMca pistAlIsa sahasa e zrAvikA 1pa avadhArIe, vIsa sahasa jina kevalI16 anyatra bAvIsa sahasa e; maNaparyavI 7 bAraja sahasane pAMcase anyatra e, paccAza adhikA bhAkhiyA Ima jANaje matabheda e. ra39 spAI-vaLI pAMca lAkha ne pistAlIsa hajAra zrAvikAono parivAra (115). jANa. prabhune vIsa hajAra kevalI munivarene (116) parivAra hato. bIjA graMthamAM bAvIza hajAra kevalajJAnI munivare hatA ema kahyuM che. prabhunA mana paryava jJAnI munivaronI (117) saMkhyA bAra hajAra ne pAMcasonI hatI. bIjA graMthamAM kahyuM che ke mana:paryava jJAnInI For Personal & Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 [[ zrI vijyapadhasUrikRta saMkhyA bAra hajAra pAMcaso ne paccAsa hatI. e pramANe manaparyava jJAnI munivarenI saMkhyAnI bAbatamAM matAMtara corANuM se zrIavadhi nANa118 caudapUrvI munivara,119 traNa sahasa sata sAta vIsa dvikriya karaNara0 labdhidharA visa sahasa ne cArase daza be sahasa ne cAra, vAdI zramaNa 21 IgavIsa sahasa paMcAzI adhikA cArase. 240 spaSTArtha -prabhu zrI ajitanAthanA avadhijJAnI munivarenI saMkhyA nava hajAra ne cArasonI (118) hatI. vaLI prabhunA cauda pUrvanA jANakAra munivaronI saMkhyA traNa hajAra sAta ne vIsanI (119) hatI. ane prabhunA vaikiya zarIra karavAnI laghivALA munionI saMkhyA vIsa hajAra ne cArasonI (120) hatI. bAra hajAra ne cAraso vAdI sAdhuonI (121) saMkhyA hatI, temaja sAmAnya munivaronI saMkhyA ekavIsa hajAra cAraso ne paMcAsI kahI che. (122) 240 sAmAnya muni 5ra saMkhyA kahI anuttara munIza 23 ajJAta che, pratyeka124 buddha prakIrNa 125 Adeza 26 RSabha samAna che; sAdhu 27 zrAvakanA128 vrata upakaraNa9 aNagArAdinA, tema jANe eka sarakhA varNane jima vRSabhanA. spaSTArtha:-anuttara munio eTale cAlu bhavanuM AyuSya pUruM karI tarataja anuttara vimAna (devalokomAM utpanna thanArA munionI saMkhyA (123) ajJAta che eTale kahelI nathI. pratyeka buddha (124) prakIrNa (pannA) (15) temaja Adeza (12) RSabha prabhunI peThe jANavA. vaLI sAdhunA mahAtra cAra (127) jANavA. tathA zrAvakanA vrato bAra (128) jANavA. aNugurAdi eTale sAdhu sAdhvI vagerenA upakaraNonI saMkhyA paNa teja pramANe eTale jema RSabhadeva bhagavaMtanA varNanamAM (jIvanamAM) kahI che te pramANe jANavI. (129) 241 cAritra130 traNa ne tattva31 traNa nava cAra sAmAyikAra kahyA, pratikramaNa33 be rAtri bhejana tyAga uttara guNa34 gaNyA; sthita kalpanA cau bheda 5 asthita kalpa paTa13 bhede muNA, kalpa zuddhi vizuddha tema sukhAnupAlya 3 tathA khUNe. 2kara spaSTAthe -tathA A prabhu zrI ajitanAthanA tIrthamAM sAmAyika, sUma saMparAya ane thathAkhyAta e traNa cAritra (130) jANavA. kAraNake bIjuM chede pasthApanIya cAritra tathA trIjuM parihAra vizuddhi cAritra e be cAritra vacalA (zrI RSabhadeva tathA vIra prabhu sivAyanA)bAvIsa prabhunA tIrthamAM hotA nathI. kAraNake navIna sAdhune laghu dIkSA dIdhA pachI vaDI 241 For Personal & Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 306 dIkSA ApavAmAM Ave tyAre tene chedepasthApanIya cAritra kahevAya che. te vacalA bAvIsa tIrthakaronA tIrthamAM te pahelethI ja sAmAyika cAritra svIkAre che, tyAra pachI vaDI dIkSA hetI nathI, mATe chedepasthApanIya kahyuM nathI, temaja prathama kahyA pramANe traNa athavA nava tatve (131) ane cAra sAmAyika (132) jANavA. A zrI ajitanAtha tIrthamAM sika pratikramaNa tathA rAtrI saMbaMdhI pratikramaNa ema be ja pratikramaNa (133) heAya che. rAtri bhejananA tyAganuM vrata, mUla guNamAM gaNAtuM nathI paNa uttaraguNamAM (134) gaNAya che. aSabhajinanA vArAmAM gaNAvela daza prakAranA sthita kalpamAMthI ajitanAtha prabhunA tIrthamAM zayyAtara, vrata, jayeSTha ane kRtikarma e cAra kalpa sthita kalpa (135) kahevAya che ne bAkInA cha (6) ka asthita kalpamAM (136) gaNyA che. ka5nI zuddhi eTale kalpaAcAranuM svarUpa samajIne pAlana karavuM te vizuddha eTale aticArAdi vinAnuM hoya che. (137) kAraNa ke A vacalA bAvIsa tIrthakarenA sAdhuo Rju eTale sarala temaja prAjJa eTale buddhizALI hoya che, tethI teo kapanuM svarUpa sahelAIthI samajIne te kapinI ArAdhanA kare che. 242 Avazyaka pa138 kAraNe Rju prAzara munio mAnIe, bheda saMyama140 gharmanA jima nahaSabhanA tima jANIe, vastra varNAdika niyata 42 nA lakha pUrva ekattera ne, pUvaga gRhitA kAlA43 jANe have kevalI kAlane. 243 spAI--A zrIajitanAthanA tIrthamAM 6 AvazyakenI ArAdhanA thatI hatI. ane te AvazyakenI ArAdhanA kAraNa hoya tyAreja (138) karAtI hatI. zrIajitanAtha prabhunA tIrthanA sAdhuo Rju prAjJa (139) eTale sarala-kapaTabhAva vinAnA temaja prAjJa eTale buddhizALI hatA. saMyamanA bheda (140) tathA dharmanA bheda (141) RSabhadeva prabhunA jIvananI jema jANavA. ane sAdhuonA vastranA varNAdika niyata eTale amuka kisa prakAranA (142) hetA nathI. zrI ajitanAtha prabhune gRhasthapaNAne kAlaIketera lAkha pUrva ne upara eka pUrvAga eTale cerAsI lAkha varSa jeTalo jANu. (143) have AgaLanA zlekamAM kevalipaNAne kAla jaNAve che. 243 pUvaga Iga ne bAra varSe uNa pUrava lAkha e, kevalI paryAya 44 tima pUrvaga uNa lakha pUrva eka vrata kAla jANe Ayu pUrUM lAkha tera46 pUrva e, caturtharaka madhyamAM 47 citara suda pAMcama dine.148 - mRgazira4 vRSabha50 pUrvAhamAM15 sammatApara kAyotsargamAM,153 mAsa tapapa4 Iga sahasa155 saha ziva tibhAguNa avagAhamAM 15 244 For Personal & Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 [ zrI vijyapaddhakRitavarSa betAlIsa sahasa UNa paccAza koDI lAkha e, ayara navyAzI ja pakSe catutharaka zeSan57 e. 245 spaSTAtha:-eka lAkha pUrvemAMthI eka pUrvAga ane bAra varSa ochA karatAM, je bAkI rahe teTalA pUrvAdi kAla sudhI prabhune kevalI paryAya (144) jANo. eTale ATalA kAla sudhI prabhu kevalIpaNe vicaryA. tathA eka pUrvAga nyUna eka lAkha pUrva pramANe prabhune vratane kAla eTale prabhu zrI ajitanAthane dIkSA paryAya (145) jANa. prabhunuM saMpUrNa AyuSya botera lAkha pUrva pramANa (146) hatuM. cothA ArAnA madhya bhAgamAM (147) eTale cothe Aro lagabhaga arthe gayA pachI jyAre caitara suda pAMcama (148) ne divasa hato ane mRgazira nAme nakSatra (149) tathA vRSabha nAme rAzi (150) vartatI hatI, temaja pUrvA eTale divasane prathama bhAga (151) cAlato hato tyAre sametazikhara nAmanA giri upara (1para) kAusagga dhyAnamAM rahelA (153) prabhu eka mahinAnuM anazana tapa (154) karIne eka hajAra munionI sAthe (155) mokSe gayA. te vakhate prabhunI avagAhanA trIjo bhAga ochI thaI hatI. (156) te vakhate cethA ArAnA beMtAlIsa hajAra varSe ochA pacAsa koDa lAkha ayara eTale sAgarepama temaja nevyAsI pakhavADIyA (157) bAkI rahyA hatA. 244-245 ajita prabhu nivaNathI e zeSakAla vicArIe, saMkhyAta purUSa sudhI 58 vahyo zivamArga eka dinAdie. kevalI 58 patha0 mekSa kere vinayana be AdIza pare, asaMkhyAta samaya sudhI pUrva pravRttikara cheda 63 e. ra46 spaSTAI-uparanA kalekamAM jaNAvela cothA ArAno bAkI kAla bIjA ajitanAtha bhagavAna mekSe gayA tyArathI mAMDIne jANo. prabhunA mekSe gayA pachI saMkhyAtA paTTadhara purUSa sudhI mokSa mArga (118) cAlu rahyo. te yugAntakRta bhUmi jANavI. ekAdi divasanA aMtare kevalI eTale prabhune kevalajJAna thayA pachI keIne ekAdi divasa gayA pachI kevalajJAna thayuM hatuM. te paryAyAntabhUmi ( 159 ) jANavI. mokSane mArga ( 16 ) tathA mekSano vinaya ( 161 ) e be bAbate jema AdIzvara prabhunA jIvanamAM kahI hatI tema jANavI. temaja cauda pUrvenI pravRtti eTale pUrvenuM jJAna asaM. khyAta kAla sudhI cAlu rahyuM hatuM. (162) tyAra pachI pUrvenA jJAnane viccheda thaye. (163) tene kAla paNa asaMkhyAta jANa. 246 nija tIrthanA cheDA sudhI6 4 e zrata pravRtti mAnIe, ajita saMbhava AMtaruM tIsa lAkha koDI sAgare 165 For Personal & Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 301 bhAvi jinanA jIva nathI 66 jitazatru 6. rUda vicArIe,. Azcarya 68 ne darzana 9 taNI utpatti nahi ema dhArIe. ra47 spArtha - ajitanAtha prabhunA tIrthane cheDe AvyuM tyAM sudhI zrutajJAnanI pravRtti (164) cAlu hatI. bIjA AjatanAtha prabhunI ane trIjA saMbhavanAtha prabhunI vacce aMtarakAla (AMtaruM) trIsa lAkha keDI sAgare pama (165) pramANa jANavuM. A prabhunA tIrthamAM bhAvI tIrthakarane keI jIva (166) thaye nathI ane jitazatru nAmanA rUdra (167) thayA hatA. tathA zrI ajitanAtha prabhunA kALamAM keI Azcarya (acheruM) (168) utpanna thayuM nathI. temaja keI navIna darzananI (169) paNa utpatti thaI nathI. 247 cAra gaNadhara ajitanAtha prabhunA 170 dvAranI bInA kahIne have trIjA saMbhavanAtha prabhunA 170 dvAranI bInA 24 zlokamAM kahe che-- sagara cakrI1 0 purUSa uttama ajita varNana pUrNatA, ema muja saMbhava prabhunuM sAMbhaLe rAjI thatA; traNa bhave samyakatva bhavathI upara jaMbU tehanI, - zreSTha pUrva videha3 zItA dakSiNa ramaNIyanI. spaSTArthI-temaja zrI ajitanAtha prabhunA kAkAnA putra sagara nAmanA cakravatI bhakta rAjA hatA. prabhunA (170) e zalAkA purUSa jANavA. e pramANe bIjA ajitanAtha prabhunI 170 bInA kahIne cArU gaNadhare kahyuM ke have huM harSa pUrvaka mArA nAtha zrIsa bhavanAthanI 170 bInAe kahuM chuM te tame sAMbhaLo-saMbhavanAtha prabhu tIrthaMkara thayA te pUrve trIjA bhave samakita pAmyA hatA. ( 1 ) have jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA ( 2 ) zreSTha pUrva mahAvidehamAM (3) zItA nAmanI nadInA (4) dakSiNa bhAgamAM ramaNIya nAmanI (5) vijaya hatI 248 nagarI zubhAnA nRpa7 vipula bela pUjya gurU saMbhrAMtanA, upadezathI dIkSA lahI ekAdazAMgI" zrata taNuM; dhAraka banI ekAdi sthAnakat1 sAdhatA aMte gayA, sAtamA priyake navavasa3 sAgara sukha lahyA. 249 spaSTAthI-te ramaNIya nAmanI vijyamAM zubha nAmanI nagarInA (6) rAjA (7) vipulabala (vipulavAhana) (8) nAme hatA. temaNe saMbhrAnta nAmanA gurUnA (9) upadezathI dIkSA lIdhI. tyAra pachI AcArAMga vagere agiAra aMge rU5 (10) zratane abhyAsa karI agiAra aMganA dhAraka thayA. tyAra pachI vAsa sthAnakamAMthI ekAdi sthAnakanI For Personal & Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 [ zrI vijayapatrasUrikRta(11) ArAdhanA karIne chevaTe sAtamI raiveyakamAM (12) 29 sAgaropama pramANu AyuSya sudhI (13) devakanAM sukha jogavyA. 249 cyavana phalgana zukala AThamana mithuna : mRgazIrSa ane, adharAta svane caudA svapna vicAro te be 9 ane, nava mAsa SaTa dinara0 garbhanA tima catutharaka uttare,21 kuNAlAra zrAvastika bhUpa jitArirasenAra jananI e. 250 spaSTAthe te sAtamI veyakamAM 29 sAgaropama pramANa AyuSya pUruM karIne tyAMthI prabhu zrIsaMbhavanAthane jIva (deva) phAgaNa mAsanI AThamane (14) divase . te vakhate mithuna nAme rAzi (15) vartatI hatI. ane mRgazIrSa (16) nAme nakSatra vartatuM hatuM. te vakhate ardha rAtrIne (17) samaya hato. te vakhate prabhunI mAtAe cauda (18) mahA svane joyA. te svamone artha kahenArA (19) be jaNA hatA. eka rAjA ane bIjA svapAke. prabhu zrIsaMbhavanAtha nava mahinA ne cha divasa (20) garbhAvAsamAM rahyA. te vakhate cethA ArAne uttarArdha eTale pAchalo ardha bhAga (21) cAlato hato. kuNAlA nAme dezamAM (22) zrAvasti nAmanI nagarInA (23) jitArI nAme rAjA (24) prabhunA pitA hatA. tathA mAtAnuM nAma senA (25) rANuM hatuM. ahIM 24824-250-mA kemAM traNa - mAMnA zarUAtanA be bhavenI bInA zrI satizatasthAnaka prakaraNadine anusAre jaNAvI che. ne A graMthanI zarUAtamAM te bInA triSaSTizalAkA purUSa caritrAdine anusAre jaNAvI che, tene ja mukhya gaNavI. ne sasatizata sthAnakAdinI bInA matAMtara tarIke che ema samajavuM. 250 mAgazara suda caudazera adharAtara mRgazIrSa28 ane, - mithuna rAzI 9 janma Ape janmathI prabhunA ane varSa beMtAlIza sahasa uNa sATha lakha pUrve ane, adhika vIsa lakha koDI sAgara catutharaka zeSa e.30 251 spaSTArtha-prabhune garbhakALa pUrNa thatAM jyAre mAgasara suda caudazane divasa hate (25) ardha rAtrIne samaya (27) hato. ane te vakhate mRgazIrSa nAme nakSatra (28) ane mithuna nAme (29) rAzI vartatI hatI. te vakhate tenA mAtAe prabhu zrIsaMbhavanAthane janma Ape. jayAre prabhune janma thayo tyAre cothA ArAnA vIsa lAkha koDa sAgarepama tathA upara jemAM beMtAlIsa hajAra varSe ochA che, tevA sATha lAkha pUrva eTale kAla (30) (cethA ArAne) bAkI rahyo hate. 251 senA gayA che mekSamAM jitazatrura IzAne ane, dikakumArI sthAna kR4 iMdra saMkhyA" kyA eka For Personal & Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 zacitAmaNi ] ajitanI jima jANavA IkviAku 7 kAya538 dhArIe, nAma saMbhava39 saMbhave zubha atizayAnna taNA ane. ra5ra spaSTArtha-prabhu zrIsaMbhavanAthanA senA mAtA mokSamAM (31) gayA che. ane pitAzrI jitazatru rAjA (32) IzAna devalokamAM gayA che. dizAkumArIonAM sthAna (33) ane temanAM kRtyo (34) tathA IndranI saMkhyA (35) ane temanAM kAryo (36) e cAre bInAe jema zrI ajitanAtha prabhunA varNanamAM kahI che tema jANavI. A prabhu devane IvAku nAme vaMza hata (37) temaja temanuM kAzyapa nAme (38) gotra hatuM. prabhunuM saMbhavanAtha (39) evuM nAma thavAmAM zubha atizane saMbhava (40) tathA duSkALamAM ane saMbhava (utpatti) (41) ema be kAraNa jANavAM. upara azvara ciha phaNAka na lakSaNa44 gRhi jJAnapa ajita pare, varNa pILA rUpa sarvotkRSTa zakti anaMta eka ulledhathI dhanu cAraso49 Atma pramANagula thakI, ekaso vIzA cha--pa aMgula ema trividhAMgula thakI. spaSTAtha-prabhu zrIsaMbhavanAthanI sAthaLane viSe azva eTale ghaDAnuM citra (42) eTale laMchana jANavuM. temane mastaka para phaNa (43) hetI nathI. prabhunAM lakSaNa (44) tathA prabhunuM gRhasthapaNAnuM jJAna (45) e be bAbato zrI ajitanAtha prabhunI peThe jANavI. prabhunA zarIrane varNa pILo (46) tathA prabhunuM sarvekRSTa rUpa (47) tathA anaMta zakti (48) jANavI. usedhAMgulanA mApathI prabhunuM zarIra cAra dhanuSya (49) uMcuM jANavuM. AmAMgulanA mApathI ekasa vIsa AMgala pramANu UMcuM zarIra hatuM (50) ane pramANagulanA mApathI prabhunuM zarIra channu AMgala pramANa uMcu hatuM ema jANavuM. (51) A rIte traNa prakAranA AMgulathI prabhu zrIsaMbhavanAthanA zarIranuM pramANa jANavuM. 253 vara anna bhejanapara hAha53 kumAratA 4 prabhunI ane, lakha pUrva paMdara tema cummAlIsa lakha pUrava ane, pUrvAga cAra mahIzatA prabhu cakravartI na jANIe, varSidAna pramANa lekAMtika ajita jima mAnIe. ra54 spAIH-prabhu uttama prakAranA annanuM bhajana (para) karatA hatA. prabhue vivAha (lagna) (53) karyo hato. prabhu zrIsaMbhavanAtha kumArapaNe paMdara lAkha pUrve sudhI rahyA. ane cummAlIsa lAkha pUrva ane cAra pUrva sudhI rAjApaNe (55) rahyA. A zrIsaMbhavanAtha prabhu cakravata (56) nahetA. prabhue cAritra lIdhA pahelAM eka varSa sudhI vArSika dAna For Personal & Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 | zrI vijayapadyasarita ApyuM tenuM pramANa (57) tathA lekAMtika de (58) prabhune tIrtha pravartAvavAne vinaMti karavA Ave che te be bAbate zrI ajitanAtha prabhunI peThe samajavI. 254 zrAvastI 9 sahasA azeke mAgazara suda pUname,ra mRgazIrSaka mithune pazcimAnhapa chaTraka tapa pAzcamavaye 17 zreSasiddhAtha8 sahasayuta 9 paMca muSTika locane, karatA grahI cAritra pAmyA teja kSaNa maNanANane 71 ra55 spaSTArtha-prabhu zrIsaMbhavanAthe zrAvastI nagarInA (59) sahastrAgra nAmanA (60) udyAnamAM azoka vRkSanI nIce (61) mAgasara suda punamane divase (62) jyAre mRgazIrSa nAme nakSatra (63) ane mithuna rAzi (64) ne caMdramA hato, tyAre pazcimana (65) eTale divasanA pAchalA ardha bhAgamAM cAritra grahaNa karyuM. te vakhate temaNe cha tapa eTale be upavAsana (66) tapa karyo hato. prabhue AyuSyanA pAchalA bhAgamAM (67) dIkSA lIdhI. te vakhate uttama siddhArthI (68) nAmanI pAlakhImAM besIne eka hajAra purUSonI (69) sAthe dIkSA lIdhI hatI. ane te vakhate temaNe pitAnA hAtheja paMcamuSTi loca (70) karyo tathA prabhue je vakhate cAritra lIdhuM teja vakhate temane ceAthuM manaH paryavajJAna (71) utpanna thayuM hatuM. 255 suradUSyara cAvajIvaka zrAvastIpurI 4 bIje dine, surendradatta paramAnnacha dAne teja bhava lahe muktine AghabhikSA divya39 vasudhArA pramANa ajita pare, utkRSTa tapa aDa-1 mAsa dravyAdi cau abhigrahane dhare. ra56 spaSTArtha-prabhue dIkSA lIdhI te vakhate Indra mahArAje prabhunA khabhA upara devadUSya (72) vastra mUkayuM. te varu prabhunA khabhAne viSe cAvaja jIva (73) eTale prabhu jIvyA tyAM sudhI rahyuM. zrAvastI nagarImAM (74) dIkSAnA divasathI pachInA bIje divase (75) prabhue surendradatta rAjAe (76) herAvela paramAtra eTale khIra vaDe (77) pAraNuM karyuM. te dAnanA prabhAvathI surendradatta rAjA teja bhavamAM mokSanA sukhane (78) pAgyA. prabhue bhikSA grahaNa karI te vakhate pAMca dIvya (79) tathA vasudhArA eTale naiyA vagerenI vRSTinuM pramANa (80) e be bAbate zrI ajitanAtha prabhunI peThe samajavI. ane prabhu zrIsaMbhavanAthanA samaye ATha mAsa (81) pramANa utkRSTa tapa hatuM ema jANavuM. tathA prabhue dravyAdika cAra eTale dravya, kSetra, kAla ane bhAva ema cAra prakAre abhigraha (82) dhAraNa karyA hatA, 256 For Personal & Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] Arya bhamika vihAra varSe coda ja chadmasthatvanA, upasarga 5 tema pramAda nA 86 sahassAmramAM zrAvastinA;48 zAlatarU tala cha tapa kArtika vadI pAMcama dine,00 mRgazIrSa mithune 3 kevalI pUrvAhamAM 94 namuM nAthane. 257 spAI-vaLI prabhu zrIsaMbhavanAthe Arya dezomAM vihAra (83) karIne aneka bhavya jIne upadeza karyo hato. ane dIkSA lIdhA pachI prabhu cauda varSo sudhI chaghasthapaNe (84) vicaryA. tathA prabhune upasarga (85) thayA nathI temaja prabhune pramAda bhAva lagAra thayo (86) nathI. prabhu saMbhavanAtha dIkSA lIdhA pachI cauda varSo sudhI vicaryA bAda zrAvastI nagarInA (87) sahasAgra nAmanA (88) vanamAM zAla vRkSanI (89) nIce chaThTha eTale be upavAsane (90) tapa karIne jyAre kAusagga dhyAnamAM rahyA hatA te kArataka vada pAMcamane divase (91) mRgazira nakSatra ane (2) mithuna rAzine (lDa) caMdra ga vo hatuM, tyAre pUrvAhamAM eTale (94) divasanA prathama bhAgamAM (5) te prabhune kevalajJAna thayuM. A rIte kevalajJAnane pAmelA prabhu zrIsaMbhavanAthane huM praNAma karuM chuM. 257 nANuM tarUpa dvAdaza guNuM de aDhAra na tima guNa 7 vacananA vaLI prAtihAryA tizaya tIrtha pravRttine 100 kAla tIrthotpatti 1 tIrthagacheda 02 kAla ajita pare, Adya gaNadhara cAra 03 zyAmA ja sAdhavI zivasukha vare. 258 spaSTArtha-prabhuthI bAra gaNu uMcuM jJAnatarU (5) jANavuM. ane prabhune aDhAra de (96) nAza pAmyA hatA. tathA prabhunI vANI pAMtrIsa guNothI (7) bhAyamAna hatI. ATha prAtihArya, (8) trIsa atizaya, (9) tIrtha pravRttine kAla, ( 10 ) tIrthanI utpatti (101) temaja tIrtha vicchedane kAla A pAMca bAbate zrI ajitanAtha prabhunA varNananI peThe jANavI. temanA prathama gaNadharanuM nAma (103) cArU (te huM pite) tathA mukhya sAdhvInuM nAma ( 104) zyAma. te beumAM je zrIcArUgaNadhara dezanA ApI rahyA che, te nizcaye mokSamAM javAnA che, ne zyAma sAdhvI paNa mekSanA sukhane pAmyA hatA. e niyama che ke mukhya gaNadharAdi uttama che teja bhavamAM jarUra muktipadane pAme. 258 aprasiddha Adima 05 zrAddha zrAddhI bhakta 10 mRgasena narapati, saMbhava jinezvara tIrthamAM zrI trimukha08 yakSa mahAmati; zyAma varNa netra mukhya traNa jAsa SaTa kara zebhatA, mera vAhana je jinezvara bhakta vidhine vAratA. 259 * ahIM gaNadharanA mukhe kahelAM vacane keTalAka bhUtakALamAM tathA keTalAka bhaviSyakALamAM joIe te pramANe samajI levAM.... For Personal & Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRtaspaSTAtha-prabhu zrIsaMbhavanAthanA prathama zrAvakanuM nAma (105) ane pahelI zrAvikAnuM nAma (106) aprasiddha che eTale jaNAvyuM nathI. mRgasena (107) nAmanA rAjA prabhunA sevaka eTale bhakta rAjA hatA. A zrIsaMbhavanAtha jinanA tIrthamAM mahAbuddhizALI vimukha (108) nAme zAsana rakSaka deva ha. A cakSanA zarIrane varNa zyAma hate. vaLI tene traNa netra eTale traNa Akhe tathA traNa mukha temaja cha hAtha hatA. ane moranuM vAhana hatuM. vaLI A yakSa prabhunA bhakta bhavya jIvonA viznone nAza karate hate. 259 nakula tema gadA abhaya ne traNa bhujA jamaNuM ane, DAbI bhujA traNa jehanI mALA bIjarU phala ane akSasUtraja dhAratA duritAri9 devI yakSaNa, 1 akSasUtra varada sahita dakSiNa bhujA be jehanI. 260 svArtha-A trimukha yakSanI jamaNI bAjunI traNa bhujAoe anukrame nakula, gadA tathA abhaya (zastra vizeSa) dhAraNa karelAM che. tathA DAbI taraphanI traNa bhujAoe anukrame mALA, bIjoruM phaLa ane akSasUtra dhAraNa karelAM che. tathA prabhunA zAsanamAM duritArI nAme (109) yakSiNI zAsana rakSaka devI hatI. te yakSiNInI jamaNI bAjunI be bhujAoe akSamAlA tathA varada dhAraNa karelA che. 260 DAbI bhujA be sarSa abhaye zebhatI jasa dehane, varNa gauraja meSa vAhana jehanuM zAsana taNe; udyota karatA AtmarakSaka devanI jima prabhu kane, zobhatA gaNa1 0 gaNadharo 1 caunANa ekase be ane. 261 | spaSTArthI-te yakSiNI duritAri devIe DAbI taraphanI be bhujAoe anukrame sarSa ane abhaya nAma zastrane dhAraNa karyA che. eTale eka bhujAmAM sarSa ane bIjI bhujAmAM abhaya nAmanuM zastra dhAraNa karela che, vaLI jenA zarIrane varNa gaura che eTale ta che. A devInuM meSa eTale bekaDAnuM vAhana che. A trimukha nAmane yakSa tathA duritAri nAme yakSiNI jaina zAsanane udyota kare che eTale prabhAva vadhAre che. ane te bane (yakSa-yakSiNI) IndranA AtmarakSaka devanI jema prabhunI pAse bhaktine lAbha laI rahyA hatA. prabhunA gaNadhare ane (110) gaNunI (111) saMkhyA eka se benI jANavI. 261 sAdhu 12 sarve lAkha be ne sAdhavI 13 traNa lAkha ne, chatrIsa sahasa tathA suzrAvakA14 varga lakha beu ane, trANuM sahasa tima zrAvikA115 SaTa lAkha chatrIsa sahasa e, - sahasa paMdara kevalI 15 maNa nANavaMtA 7 jANIe. ra62 * cAra gaNadhara te te jANatA hatA paraMtu hAlamAM te ukhya nathI ema samajavuM For Personal & Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 1 spaSTA :--zrI saMbhavanAtha prabhune sa maLIne be lAkha sAdhuonA (112) parivAra hatA. ane sAdhvIonI sakhyA (113) traNa lAkha ne chatrIsa hajAranI jANavI. tathA suzrAvaka eTale uttama zrAvakonI saMkhyA (114) be lAkha ane trANu hajAranI hatI. temaja zrAvikAnI saMkhyA (115) cha lAkha ane chatrIsa hajAranI jANavI. prabhu zrIsa MbhavanAthanA kevalajJAnIonI saMkhyA (116) paMdara hajAra hatI. tathA mana:paryava jJAnIonI saMkhyA (117) keTalI hatI te AgaLanA zleAkamAM jaNAvAya che. 262 Ara sahase doDhasA tima avadhinANI18 channusA, cauda pUrvI sAdhuo 19 e sahasamAMhI dADhasA; egaNIsa hajAre AsA varaladhi vaikriyadhara12 ane, sahasa bAra ja vAdi muni21 sAmAnya muni saMkhyA122 ane 263 spaSTA :--prabhu zrIsa bhavanAthane mAra hajAra ekasA pacAsa manaH5 vajJAnIonI saMkhyA jANavI. ane avadhijJAnIonI saMkhyA channuse eTale nava hajAra ane chaseAnI (118) hatI. tathA caudapUvI' eTale cauda pUrvanA jJAnavALA sAdhuenI saMkhyA (119) be hajAra ane ekaseA pacAsa hatI. temaja vaikriya labdhivata munirAjonI saMkhyA egagrIsa hajAra ane ATha seAnI (120) hatI. vaLI vAdI muni eTale vAda karavAmAM kuzaLa sAdhuenI saMkhyA (121) khAra hajAranI jANavI. have sAmAnya munionI sa MkhyA (122) keTalI hatI te 264mA zlokamAM jaNAve che. 263 iga lAkha egatrI sahasa ne ekasA aTThANu e, anuttara munIza33 ajJAta be lakha prakIrNAMka saMkhyA ane; pratyekabuddha paNa teTalA25 Adeza6 zrAvaka127 sunitA, vrata upakaraNa sakhyAja 9 traNanI jema bhAkhyA ajitanA, 264 spaSTA :--prabhu zrI saMbhavanAthanA eka lAkha egaNatrIsa hajAra ekase ne aThThANuM sAmAnya munie jANavA. ane anuttavimAna ( 123 ) nAmanA devaleAkamAM janAra munivarAnI saMkhyA ajJAta che eTale temanI saMkhyA jaNAvavAmAM AvelI nathI. prakI - kAnI sakhyA (124) be lAkhanI jANavI. temaja pratyeka yuddhanI saMkhyA 125 ) paNa teTalI ja eTale be lAkha jANavI. ahIM Adeza (126)nI mInA ane zrAvakanA tratAnI khInA (127) tathA sAdhu sAdhvIonA upakaraNanI saMkhyA (128) e cAra khAkhatA jema ajitanAtha prabhunA varNanamAM jaNAvI che teja pramANe jANavI. 264 cAritra13deg traNa tattvA nava traNa131 cAra sAmAyika132 valI, pratikramaNa ne rAtribhojana134 tyAga e kalpA pa-136 valI; For Personal & Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapadyasUrikRta- kalpazuddhi 37 muni svarUpa138 Avazyaka 39 saMyamI40 taNA, bheda vasanavaNadira jema ajitataNuM. spaSTAtha-prabhu zrI saMbhavanAthanA tIrthamAM sAmAyika cAritra, sUma parAya cAritra ane yathAkhyAta cAritra (130) ema traNa cAritro hatA ane jIvAdika nava to athavA jJAna, darzana, cAritra ema traNa ta (31) hatA. tathA samyakatva sAmAyika zratasAmAyika, dezavirati sAmAyika ane sarvavirati sAmAyika ema cAra sAmAyika (132) hatA, ema pratikamaNanI bIna (33) rAtrI bhajana tyAganI ( 134 ) bInA, sthitaka5 tathA asthitaka9panI bInA (135-136) vaLI ka5nI zuddhinI bInA (137) muninuM svarUpa (138) AvazyakenI hakIkata (139) tathA saMyamanA bheda (140) temaja dharmanA bhede (141) vastranA varNa (142) vigere ema 132 thI 142 sudhInI bInAo bIjA ajitanAtha prabhunA tIrthamAM je rIte jaNAvI che tema ahIM paNa jANavI. 265 lakha pUrva paMdara kuMvarabhAve cAra pUrvAge karI, sahita cummAlIza lAkha pUrava jine nRpatA varI; ema gRhitA kAla143 pUrava lAkha ogaNasATha ne, pUrvAga cAre jANa pUrvAga cau cauda varSane, e beuthI uNa lakSa pUrava eka prabhu kevalipaNe,144 vicaratA pUrvAga cauthI UNa lakha pUrava jine, dIkSA taNI ArAdhanA kIdhI145 pUrava lakha46 sATha e, sava, cothA Arake tyAM pazcimAdhe147 kAussage 48. sammata le 49 mAsanamaNe 50 iga sahasA51 parivArathI, - parivarelA nAtha cetara zukla pAMcama para niyamathI, 1 mithuna 53 Adra54 pazcimA 55 deva gurU saMbhava jinA, te siddha have uNa tribhAge siddhanI avagAhanA.15 spaSNArtha-prabhu zrI saMbhavanAthajI paMdara lAkha pUrva varSa sudhI kuMvarabhAvamAM eTale kuMvarapaNAmAM rahyA. temaja cummAlIsa lAkha pUrva tathA upara cAra pUrvAga eTale kAla rAjApaNe rahA. e baMne maLIne kula ogaNasATha lAkha pUrve ane cAra pUrvAga eTale gRhitA kAla (43) eTale gRhasthapaNAne kALa jANo. tathA prabhu zrIsaMbhavanAthane kevalI paryAya jaNAvavAne mATe kahe che ke cAra pUrvAga tathA upara cauda varSo ne eka lAkha pUrvomAMthI Ada karatAM eTale kAla bAkI rahe, teTalo vakhata prabhu saMbhavanAtha kevalIpaNe ra66 For Personal & Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcaMtAmaNi ] 313 (144) vicaryA hatA ane prabhu zrIsaMbhavanAthe eka pUrvamAMthI cAra pUrvIga ochA karatAM jeTale kAla bAkI rahe teTale kAla dIkSAnI ArAdhanA (145) karI hatI. A rIte badhuM maLIne trIjA tIrthaMkaranuM sATha lAkha pUrvenuM kula AyuSya (145) jANavuM. have prabhu zrI saMbhavanAtha mokSe kayAre gayA te jaNAve che-cothA ArAne aradho bhAga gayA pachI pazcimAdhuM eTale pAchalA ardhA bhAgane viSe ( 147 ) zrI sametazikhara parvata upara (148) kAyotsargamAM (149) rahelA prabhu zrIsaMbhavanAtha mA khamaNa (150) eTale eka mahinAnA upavAsa karIne ( 151 ) eka hajAra munionA parivAra sAthe caitra mahine nAnI suda pAMcamane divase (52) mithuna rAzi (153) temaja Adra (154) nakSatranI sAthe caMdraga thatAM pAzcamAne (155) eTale divasanA pAchalA bhAgamAM mArA deva ane gurU svarUpa devAdhideva zrIsaMbhavanAtha tIrthaMkara siddha thaze. eTale AThe karmono kSaya karIne mokSanA anaMta sukhane pAmaze. tyAM temanI avagAhanA (156 ) ahIMnI avagAhanA karatAM trIjA bhAge karIne ochI eTale ke be tRtIyAMza bhAga jeTalI jANavI. 266-67-268 saMbhava taNA nivaNathI betAlI sahasa varasa uNa; vIsa keDI lAkha sAgara pakSa navyAzI tathA; catuthAraka kAla bAkI 57 eTale avadhArIe, 15yugAMtatparyAya aMtakRbhUmi 59 zivapaMtha16. vinaya161e. 269 spaSTArtha-zrI saMbhavanAtha prabhu mokSe gayA, te vakhate beMtAlIsa hajAra varSe UNA vIsa lAkha kroDa sAgaropama tathA upara nevyAsI pakhavADIyA pramANa (157) cethA ArAne kAla bAkI hato. have te vakhate yugAMtakRbhUmi (158) eTale prabhunA mokSe gayA pachI keTalI pATa sudhI mokSa mArga cAlu rahyo che, temaja paryAyAMtakRbhUmi (159) eTale prabhune kevalajJAna thayA pachI jeTalA kAle bIjA keI jIvane kevalajJAna thayuM hoya, tenA AMtarAne kAla. temaja prabhunA kevalajJAna pachI keTalA kAle mokSa mArga zarU thaye te (160) bIna tathA vinayanI (161) bInA jema ajitanAtha prabhunA varNanamAM kahI che tema ahIM paNa samajavI. e ja pramANe 270mAM lokamAM je traNa bInA kahevAze, te paNa bIjA tIrthakaronA varNanamAM eka sarakhI rIte samajavI. e ja have jaNAve che. 269 pUrva pravRttira pUrvaviccheda kAla zratanI 164 pravRtti e, e sAta bAbata jima ajitanI tema ahiyAM jANuo; ajita prabhunirvANathI tIsa lAkha keDI sAgare, saMbhavataNuM nivaNI 5 jina javA rUda nA ima uccare. ra70 For Personal & Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S4 | [ zrI vijyapadhasUrikRtaspaSTatha-pUrva pravRtti (162) eTale cauda pUrvanA jJAnanI pravRttine kALa tathA pUrva jJAnanA vicchedane kAla (163) tathA zrutajJAnanI pravRttine (164) kAla tathA 26lmA zlokamAM kahelI 4 bInA, ema 158 thI 164 sudhInI kula sAta bInAo ajitanAtha prabhunA varNananI pekeja jANavI. ajItanAtha prabhune kevalajJAna thayA pachI triIsa lAkha keDI sAgaropama gayA pachI zrIsaMbhavanAtha nirvANa ( 165 ) padane pAmyA tathA prabhunA vakhatamAM kaI bhAvI tIrthaMkarane jIva (166) naheAte. temaja keI rUdra (167) paNa thaela nathI. ema zrIcArUgaNadhare dezanA detAM jaNAvyuM. 270 tIrthamAM darzana ane AzcaryanI utpatti nA, uttama purUSa na thayA 70 ja pUrA sthAnake saMbhavataNA; prabhu jIvana upayogI tiNa e sthAnako traNa nAthanA, ' meM kahyA laI bodha guNa sAdhaka thaje tIrthapataNA. 271 spaSyartha-prabhu zrIsaMbhavanAthanA tIrthamAM kaI anya darzananI (168) utpatti thaI nathI. tathA kaI paNa prakAranuM Azcarya (achej) paNa (16) thayuM nathI. temaja A saMbhavanAtha prabhunA tIrthamAM keI uttama purUSa eTale zalAkA purUSa (170) paNa thayA nathI. e pramANe saMbhavanAtha prabhunA jIvananA 170 sthAnake pUrA thayA. he bhavya jI ! zrI tIrthaMkara prabhunA jIvanane saMpUrNa rIte jANavAmAM bahuja upayogI jANIne A vartamAna vIzInA prathamanA traNa tIrthakaranA je eka sIttera sthAnake kahyA temAMthI bedhane grahaNa karIne tame te zrISabhadeva ajitanAtha ane saMbhavanAtha tIrthaMkaranA guNene sAdhanArA thaje. ra71 navakAra maMtra smaraNa karaje sarvasukhadAyaka gaNI, kAlanA durlabhapaNane dIla dharI jinadharmanI sAdhanA karajo tame tapa bAra bhede sAdhaje, dharma karatAM daMbha pApa sthAnane varjajo. ra72 spAI-vaLI he bhavya che ! cauda pUrvenA sArabhUta sarva prakAranA sukhane denAra mahAprabhAvazAlI paMcamaMgala mahAgrutaskaMdhanA nAme suprasiddha zrI namaskAra (navakAra) mahAmaMtranuM niraMtara smaraNa (dhyAna japa vagere) jarUra karaje. ane durlabha mAnavajIvanane gaele kAla (samaya) pAcho kadI paNa pAchuM AvatuM nathI mATe kAlanI durlabhatA che evuM jANIne avicchinna prabhAvazAlI trikAlAbAdhita zrI jinadharmanI ArAdhanA sAtvikabhAve niraMtara karajo. tathA 6 prakAranA bAhA tapa ane 6 prakAranA atyaMtara tapa maLI bAra prakAranA tapanI sAdhanA karaje. temaja zrI jinadharmanI ArAdhanA karavAnA prasaMge For Personal & Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 315 daMbhane-mAyA kapaTane tyAga karajo. ane prANAtipAta mRSAvAda vagere 18 pApanAM sthAnakene tyAga karo. pUjya zrIcArU gaNadhare A lekanI zarUAtamAM kahela mahAprabhAvaka zrI navakAra maMtranA smaraNAdikanuM svarUpa-(1) jinadAsa (2) zivakumAra (3) cera, (4) zrImatI (pa) govALa (zIlavIra zrI sudarzana zeThane pUrvabhavane jIva), ane (6) huMDika cakSanA daSTAMto sAthe TUMkAmAM A pramANe jANavuM. navakAra gaNavAne kALa ane tenuM phaLa kahe che. turthe yAme triyAmAyA, brAhma muhUrta kRtaghamAM muMcennidrA sudhI paMcaparameSistuti paDe che artha -" rAtrinA cothA pahore brAhma muhUrtamAM (cAra ghaDI rAtri bAkI hoya te vakhate) sadabuddhivALA purUSe uThavAne udyama karI nidrA choDI devI ane paMcaparameSinI stuti karavI." zlekanuM rahasya e che ke nidrAnA vazapaNAthI kadI rAtrinA cothe pahore uThI na zakAya te paMdara muhUrtanI rAtrimAM jaghanyapaNe caudamA brAhma muhUrtamAM te uThavuM. pachI zamyAnAM vastra tajI daI bIjA zuddha vastra paheravAM. pachI pavitra bhUmi upara ubhA rahI athavA besI yA padmAsana karI zrAvake IzAna dizA tarapha rahIne jApa karo. jApanA traNa prakAra che-1 utkRSTa 2 madhyama ane 3 jaghanya. temAM padmAdi vidhivaDe karavAmAM Ave te utkRSTa che, ane japamALAthI karavAmAM Ave te madhyama che. padmAdi vidhi A pramANe-cittanI ekAgratA thavAne mATe hadayamAM aSTadaLa kamaLa sthApita karavuM, tenI madhya karNikAmAM prathama pada, pUrvAdi cAra dizAomAM bIjuM trIjuM ceAthuM ane pAMcamuM e cAra pada, ane agni vigere cAra vidizAomAM bAkInA cAra padanI sthApanA karavI. pachI te krama pramANe jApa karavo te utkRSTa jApa kahevAya che. japamALA (navakAravALI) vigerethI je jApa karavo te tethI nyana madhyama jApa kahevAya che. utkRSTa jApanuM moTuM phaLa che. te viSe rogazAsAmAM trizukyA ciMtannasya, zatamaSTottara muni zuM jADapi labhatyeva, caturthatapasa 1 . trikaraNa zuddhivaDe ekase ATha vAra upara batAvyA pramANe ( aSTa daLa kamaLanI sthApanA karIne ) jApa karanAra muni bhojana karatAM chatAM paNa caturtha tapa ( upavAsa )nuM phaLa pAme che. " have jaghanya jApanuM svarUpa kahe che - For Personal & Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 [ zrI vijayapadmasaMkRita vinA mauna vinA saMkhyAM, vinA cittanirodhana / vinA srAna vinA dhyAna, jadhanyA jAyate japaH // " mauna vinA, sakhyA vinA, mananA rAdha karyAM vinA, snAna vinA ane dhyAna vinA je jApa karavAmAM Ave te jaghanya jApa kahevAya che.'' jApa karavAthI A leAka AzrI phaLa zu thAya te kahe che. "vi'chI sarpa vigere Dasela hAya athavA dAnava+ taraphathI upadrava thayA hAya tA 5McanamaskAra (navakAra maMtra) dhyAvAthI sarva duHkhamAMthI mukata thavAya che." ahI' eTalu' vizeSa samajavAnu` che ke vIMchI vigerenuM viSautAravA mATe pazcAnupUrvI e ekavIza vigere vAra navakAra maMtranA jApa karavA ityAdi AmnAya che te gurUgamathI jANI levA. navakAra maMtranA jApavaDe rAkSasanA upadravathI rakSA thavA viSe nIce pramANe kathA che-- navakAranA jApa upara kathA. kSitipratiSThita nagaramAM khala nAme rAjA rAjya karatA hatA. eka vakhate navIna megha vavAthI nadImAM pUra AvyuM. eTale te jovAne mATe leAkeA ekaThA maLyA. tevAmAM jaLanI aMdara eka mADhu khIjorUM pANI upara taratuM jovAmAM AvyuM. kAI tarIA puruSe jaLamAM paDIne te lai lIdhuM, ane te rAjAne arpaNa karyuM". suga MdhI ane madhura rasavALuM te bIjorAnuM phaLa rAjAe cAkhyuM, eTale bahu harSita thaI rAjAe tene pUchayuM-'A phaLa tamane kayAMthI maLayuM ?' teNe kahyuM- svAmI ! nadInA pUramAMthI taNAI AvatuM A phaLa maLelu che.' te sAMbhaLI rAjAe kahyuM- are puruSa ! te nadInA taTa upara yAMthI A phaLa AvyuM che tyAM tuM jA ane khIjA phaLa lAva." pelA purUSa te taTa pUchatA pUchatA tyAM gayA. pachI jevA temAM praveza karavA te tatpara thayA eTale najIkanA lAkoe kahyu-'are bhadra! ahI' praveza karIza nahi. je kAI purUSa ahI praveza karI phaLa puSpAdi levA jAya che tyAMja mRtyu pAmI jAya che.' leAkeAnAM AvAM vacana sAMbhaLI te pAchA vaLyA, ane te vRttAMta rAjA pAse AvI nivedana karyuM. te sAMbhaLI rasalapaTa rAjA olyA~ are koTavAla ! tu nagaramAM jaI sarva manuSyeAnAM nAmanI ciThThI lakhI lAva, ane te sarva ciThThIe eka ghaDAmAM mUkI prabhAtakALe koI kumArikA pAse temAMthI eka ciThThI kaDhAva. pachI jenI ciThThI Ave tene phaLa levA meAkala." rAjAnI AvI AjJA thavAthI teNe tema karyuM. pachI jenA nAmanI ciThThI ghaDAmAMthI nIkaLe te jIvavAnI AzA cheADI kaDapavA lAge. kATavALanA purUSo bhayabhrAMta evA tene pakaDI pelA nadInA taTanI vApikAmAM mAchale te tyAMthI eka khIor chedI nadImAM taratuM mUke; eTale te vakhate nagaranA dvAra AgaLa rahelA kATavAla te lai rAjAne Ape ane pelA puruSa tA tyAMja mRtyu pAmI jAya. A pramANe pravartana thavAthI te nagaranA rahenArAone te 1 bhuvanapati vyatarAditu devA. For Personal & Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 317 nagara jhera jevuM thaI gayuM. paNa rAjAnA hRdayamAM kAMI paNa dayA AvI nahi, ane viSa paNuM TaLyuM nahi. ekadA te nagara nivAsI jinadAsa zrAvakanA nAmanI patrikA nikaLI. te patrikA laI jinadAsa nirbhayapaNe pitAne ghera Avyo, ane snAna karI gharanA devAlayamAM tathA meTA maMdiramAM devapUjA karI. pachI sarva svajana vargane khamAvI sAgArI anazana aMgIkAra karI te vanamAM gayo. tyAM uMce svare navakAra maMtranuM uccAraNa karatAM karatAM teNe praveza karyo. te avasare vananA adhiSThAyaka vyaMtaradeve navakAra maMtra sAMbhaLI vicAryuM ke "aho! AvA akSaro me pUrve sAMbhaLyA che." pachI jJAnane upaga detAM teNe pitAne pUrvabhava dIThI, eTale vicAravA lAgyuM ke "ahe ! meM pUrvabhave dIkSA lIdhI hatI paNa te barAbara ArAdhI nahi tethI mRtyu pAmIne huM vyaMtara thaye chuM. pramAdane vaza thaI huM vRthA dIkSA hArI gaye." A pramANe pattApa karI te jinadAsa zrAvakanI samakSa Avyo, ane be hAtha jeDI tenI pAse ubhe rahI caraNamAM namIne be -"he sapuruSa! tame mane dharmasthAne jeDayo tethI tame mArA guru che, mATe kAMIka varadAna mAgo." zreNI belyo-"he bhadra! tame sarva jIvanI hiMsA nivAre eja mAre vara che. je prasanna thayA che te te vara Ape." rAkSasa be -"he zreSThI! tame e varadAna te mArA AtmAnuM hita thavA mATe mAgyuM che. jainadharmathI vAsita aMtaHkaraNavALA tamArA jevA gurunA darzana vinA meM ATale vakhata phakta vineda mATeja aneka jIvonI hiMsA karI ane karAvI. have huM hiMsA karIza nahi ane karAvIza paNa nahi. phaLa grahaNa karavAnA miSathI tame ahIM AvIne mArA hRdayamAM anekAMta dharmane daDha karAvyo che. paNa aviratinA udayathI devatAne zrAvakadharma udaya AvatuM nathI. tathApi tamArA darzanathI mArA aMtaHkaraNamAM samakita guNa udayamAM AvyuM che, tethI sarva sArUM thaze. he pUjya guru ! tamAre have ahIM AvavAne prayAsa le nahi. huM dararoja prabhAte tamArA darzana mATe AvIza, ane te vakhate vRkSa uparathI je phala pakava thaIne tAjuM utareluM haze te tamArI AgaLa bheTa karIza." A pramANe kahI teNe eka kSaNamAM zreSThIne eka phala sahita tene ghera mUkI dIdhe. zreSThIe rAjA pAse jaI te phala rAjAne ApyuM. tene joI rAjAe pUchayuM-"he bhadra! tuM akSata zarIre zI rIte Avyo?' zeThe kahyuM-"he svAmI! navakAramaMtranA mahimAthI zuM zuM siddha nathI thatuM?" rAjA belyo-"mane te mahAmaMtra zIkhaDAve. te bolyo-yogya avasare jaNAvIza." anyadA kaI jJAnI AcArya tyAM samesaryA. zreSThI rAjAne laIne temane vAMdavA gaye. pachI zreSThIe gurune kahyuM- he pUjya ! amArA rAjAne navakAramaMtranuM phala saMbhaLAvo." gurue A pramANe navakAramaMtranuM phaLa kahyuM-"navakArano eka akSara sAta sAgaropamanuM pApa TALe che, navakAranuM eka pada pacAsa sAgaropamanuM pApa TALe che, ane samagra navakAra pAMcaso sAgarepamanuM pApa TALe che. je prANI eka lAkha navakAra gaNe ane navakAramaMtranI For Personal & Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ( zrI vijyapadmasurikRta vidhithI pUjA kare te tIrthakara nAma gotrane bAMdhe che temAM jarApaNa saMdeha nathI. je kaMI ATha karoDa, ATha lAkha, ATha hajAra, AThaze ne ATha navakAra gaNe te trIje bhave siddhipadane pAme che." haMmezAM navakAranI chuTI pacAsa mALA gaNe to sADApAMca varSe eka keTI jApa thAya che; ane bAMdhelI cha mALA gaNe to pAMca varSe eka kaTI jApa thAya che. tenI saMkhyAnI dhAraNA barAbara karavI. A leka saMbaMdhI phaLa A pramANe che-avaLI rIte (pazcAnupUrvI vaDe) eka lAkha navakAra gaNavAthI tatkALa sAMsArika kalezane nAza thaI jAya che. je mAtra hAthavaDe jApa vigere karavAmAM azakta hoya to teNe sUtra vA ratnAdikanI japamALA (navakAravALI) hadayanI samazreNIe rAkhI, paheravAnA vastrane pharase nahi tema, merunuM ullaMghana karyA vagara ItyAdi vidhivaDe jApa kare. pRthvI pramAI, kaTAsaNe besI ane mukhe vastra rAkhI je jApa karyo hoya to te jApa svAdhyAyanI gaNanAmAM Ave che. jApanA saMbaMdhamAM kahyuM che ke "aMgulInA agra bhAgavaDe, menuM ullaMghana karIne ane vyagra citta je jApa karyo hoya tenuM phala prAye alpa thAya che." jApa karatAM thAkI javAya te dhyAna karavuM, dhyAna karatAM thAkI javAya te jApa kare, ane banethI thAkI javAya te stotrapATha karavo ema gurue kaheluM che. anAnupUrvIvaDe navakAra gaNavAthI kSaNamAM chamAsI tapa vigerenuM puNya prApta kare che." A pramANe navakAramaMtranA jApanuM phala muni mahArAjAnA mukhethI sAMbhaLI rAjA zrAvaka thaye. pachI navakAramaMtrane gaNavAmAM tatpara rahe to te svarge gayo. (1) jemAM zrI jinezvara bhagavaMta pahele pade virAje che evo navakAra maMtra A leka ane palekamAM sukhadAyaka che. A pramANe jANIne je bhavyajI navakAramaMtranA padane jape che teo AkhA vizvane vaMdana karavA yogya thAya che. zrIzivakumAranI mAphaka bhayaMkara kaSTane dUra karIne aMte zubha gatine paNa jarUra pAme che. te zivakumAranI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI kusumapuramAM dhana nAme zreNI hato. tene zivakumAra nAmane putra ghatAdikanA vyasanavALA thayo. vyasanamAM ja teNe dhanane kSaya karyo. tenA pitAe vAryA chatAM paNa te svecchAthI vicarato hato. ekadA pitA vyAdhithI gherAyo, tyAre teNe putrane bolAvI zIkhAmaNa ApI ke-"he putra! mArA paralekamAM gayA pachI tuM ghaNe duHkhI thaIza. tethI mAruM eka ja vacana tuM aMgIkAra kara. te e ke paMca parameSTI maMtrane tuM grahaNa kara. pachI tene kaSTa prApta thAya tyAre tuM tenuM smaraNa karaje. tethI tArUM kaSTa dUra thaze." te sAMbhaLI putre pitAnA mukhathI te maMtra grahaNa karyo. pachI tene pitA pAkamAM gayo. zive pitAnI 1 A gaNatrImAM pada pramANu japa gaNelo che jeIe, tema gaNavAthI ja saMkhyAta thAya che. For Personal & Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ]. 319 paraloka saMbaMdhI kriyA karI. tyAra pachI prathama sevelA vyasanamAM devuM thavAthI tenI citAne lIdhe nagaranI bahAraja bhamavA lAge. keI vanavAsI tridaMDIe tene pUchayuM ke-"he bhadra! tuM kheda pAmelo ane dIna mukhavALo thaIne vanamAM kema bhame che?" tyAre zive potAnuM satya vRttAMta kahyuM. te sAMbhaLI tridaMDIe kahyuM ke-"tuM kheda na kara, je tuM mArA kahevA pramANe kare to tane akhuTa saMpatti prApta thAya." zive kahyuM-"te zI rIte ?" tridaMDIe kahyuM ke-"eka saMpUrNa avayavavALuM zaba lAva. bIjI sarva sAmagrI mArI pAse ja che" tyAre lobhathI parAbhava pAmelA te zive kaI ThekANethI tevuM zaba lAvIne tene ApyuM, pachI tridaMDIe telathI bharelI eka moTI kaDAI cUlA upara mUkI, ane nIce agni saLagAvyuM. pachI te adhama tApase zivane kahyuM ke "tuM A zabane Akhe zarIre tela masaLa" zive paNa tenA kahevA pramANe karyuM. te vakhate tridaMDI arIThAnI mALA laI maMtrano japa karavA lAgyA. tyAre zive vicAryuM ke-"A tridaMDI mane oLakhato paNa nathI, meM paNa prathama kAMI paNa sevA karI nathI, te te mArA upara anugraha karavA kema tatpara thaze? kadAca mane ja upadrava karI te potAnuM kArya sAdhaze te pachI mAruM rakSaNa karanAra ahIM keNa che? hA! hA ! huM mahAkaSTamAM paDa chuM, have zuM karuM? " A pramANe vicAratAM tene pitAnuM vacana smaraNamAM AvyuM, tethI kaSTane nAza karavAnA hetuthI te manamAM paMcaparameSThI (namaskAra) maMtranuM smaraNa karavA lAgyuM. keTalIka veLAe daMDInA maMtrane japa pUrNa thayo, te vakhate te zaba ubhuM thavA lAgyuM, paraMtu navakAra maMtranA prabhAvathI pAchuM te ja sthitie nIce paDI gayuM. te joI daMDIe zivane kahyuM ke "are! tuM zuM kAma kare che ke jethI kAryanI siddhimAM viddha thayuM?" zive kahyuM ke-"huM to kAMI karatuM nathI." pachI pharIthI daMDI japa karavA lAgyo. ziva paNa navakAra maMtranA prabhAvanI pratIti thavAthI tene gaNavAmAM atyaMta sAvadhAna thayo. pachI daMDIne japa pUrNa thaye, tyAre paNa te zaba ubhuM thaI teja rIte paDI gayuM. daMDIe zivane upAlaMbha dIdhe. paraMtu zive te "huM kAMI karatuM nathI." e ja javAba dIdho. pharIthI trIjI vAra ThaMDIe japa karavA mAMDaze. ziva paNa navakAranuM smaraNa karavA lAge. japa pUrNa thaye, tyAre te zabe ubhA thaI daMDIne ja telanI kaDAImAM nAMkhyo. tene suvarNa purUSa thaye. te laI zivakumAra pitAne ghera AvyuM, ane te akhuTa saMpatti pAmIne sukhI thaze. sarva vyasanane tyAga karI dharmamAM Asakta thaI sadgati pAme. iti zivakumAra daSTAMta. (3) have pharIthI navakAra maMtranA mahAmya upara AkAzagAminI vidyA sAdhanAra ceranI bInA TUMkamAM A rIte jANavI- zrIpuramAM dhanapALa nAme zreSI hatuM. tene dhanamitra nAme putra hato. te kautukathI AkAzagAminI vidyA sAdhavA utsuka thaye, tethI teNe kaI AcArya mahArAjane pUchayuM. For Personal & Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka20 [ zrI vijayapadhasUrikRtatyAre gurUe sarva vidyA maMtranA bIjarUpa navakAra maMtrane jANIne tene te maMtra ApyuM. ane tenI sAdhanAne vidhi paNa A pramANe kahya-kRSNa pakSanI caudazane divase upavAsa karI te divase adhIra rAtrie vanamAM jaI vaDa vRkSa upara kAcA sUtranuM zIkuM bAMdhavuM, tenI nIce prathvI para kaMDa karI temAM agni saLagAva. pachI vaDanI zAkhA upara besI A maMtrano eka ne ATha vAra japa karavo. japa thaI rahe tyAre sAhasane dhAraNa karI kadake mArI zIMkA upara paDavuM. ATaluM karavAthI AkAza gAminI vidyA siddha thaze. A pramANe sarva vidhi manamAM dhArIne dhanamitra vanamAM jaI vaDanI zAkhA upara kAcA sUtranuM zIMku bAMdhI tenI nIce pRthvI para kaMDa karI temAM agni saLagAvI vaDanI zAkhA upara besI maMtrane japa pUrNa karyo. pachI zIkA upara paDavAne vakhate tene bhaya lAgyo-"hA ! hA! mahAkaNa che. je kadAca A kAcA sUtranuM zIkuM TuTI jAya te huM agnimAM ja paDuM." Ama vicArI vidyA sAdhyA vinA ja te vaDa uparathI nIce utaryo. pharIthI sAhasanuM avalaMbana karI upara caDI japa pUrNa karI zakA upara paDavAno vakhata Avyo tyAre pharIthI bhaya pAmyo, tethI pharIthI nIce utaryo. ema traNa vAra te caDayo ane utaryo. A avasare kaI cera keIka dhanikanA gharamAM pesI ratnanA alaMkAranI peTI laIne nATho. tarataja te vRttAMta jANI keTavALa tenI pAchaLa deDa. tene Avato joI cera nAsIne vanamAM Avyo. tyAM vaDanI nIce prakAza joI tenI pAse Avyo. tyAM teNe dhanamitrane vAraMvAra vaDa upara caDavAnuM ne utaravAnuM kAraNa pUchayuM. dhanamitre tene vidyA sAdhavAnuM kAraNa karyuM. te sAMbhaLI cAre vicAryuM ke A atyaMta bIkaNa jaNAya che. upakArInA vacana upara paNa saMzaya kare che." ema vicArIne teNe dhanamitrane kahyuM ke-"tame mArA gurU thAo. mane vidyA Ape. A alaMkAranI peTI gurU dakSiNa tarIke tame rAkhe." te sAMbhaLI maMtranI pratIti karavAnA hetuthI dhanamitre tene maMtra Ape. te care te divase kAMI paNa khAdhuM nahotuM, tethI tarataja zAkhA para caDI maMtra japa karI zIMkA upara pRpApAta karyo. tarata ja AkAzagAminI vidyA siddha thaI. te AkAzamAM rahIne ja jovA lAgyo. teTalAmAM koTavALe AvI Aja cora che." ema dhArI dhanamitrane pakaDa, ane bAMdhIne viTaMbaNA pUrvaka tene laI javA lAgyA. te cere joyuM. tethI te AkAzamAM rahIne ja be ke-"he leke! A dhanamitra mAre gurU che. tene kaSTa ApavAthI huM tamane sarvane kaSTa ApIza. tethI tene choDI mUke. meM cereluM dhana meM teneja ApyuM che. te paNa je te ardha dhana Ape to te bhale Ape." te sAMbhaLI keTavALa bhaya pAmyA. tethI dhanamitrane satkAra pUrvaka gAmamAM lAvyo. che Iti AkAza gAminI vidyAne sAdhanAra coranuM dRSTAMta che (4) namaskAranA mahAo upara zrImatInI kathA. - saurASTra dezamAM kaI gAmane viSe eka zrAvaka hato. tenI putrI zrImatI nAmanI For Personal & Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 1 hatI. te kAI mithyAtvIne paraNAvI. te jinezvaranI bhakta hAvAthI hameza paMca parameSThInA mahAmaMtranuM smaraNa karatI hatI. tenA sava sAsarIyAe nA kahyA chatAM teNe jaina dharma mUkayA nahI. tyAre teoe kApa pAmI vicAra karyo ke--" jo A mare te ApaNe khIjI vahu lAvIe. tenA patie paNa te vicAra pasaMda karyAM. pachI tenA patie kAI gArDika pAsethI kRSNa sarpane laI eka ghaDAmAM nAkhI tenu mukha khaMdha karI (DhAMkI) gADha aMdhakAramAM te ghaDo mUkayA. bIje divase tenA pati viSNunI pUjA karavA eMThA. te vakhate teNe zrImatIne AjJA karI ke eraDAmAM ghaDe che, temAM meM puSpanI mALA mUkI che te lAva, ke jethI puSpa pUjA thAya." te sAMbhaLI tenuM vacana aMgIkAra karI zrImatI eraDAmAM gaI. ghaDAnuM DhAkaNuM dUra karI " OM namo adiMtALa ema eTalI ghaDAmAM hAtha nAMkhI puSpanI mALA lAvIne jeTalAmAM te patine Ape che, teTalAmAM te patie kRSNa sapaeNja joyA. tethI te bhaya pAmIne manamAM vicAravA lAgyA ke ahA ! AnA dharmaja zreSTa che," ema vicArI teNe priyAnA mukhathIja jainadharma aMgIkAra karyo. '' // zrImatInuM dRSTAMta pUruM thayuM // (5) navakAra maMtranA mAhAtmya upara govALanI kathA. pATalIpura nAmanA nagaramAM zrIkAMta nAme zreSThI hatA, tene eka khacavacavALA dAsa hatA, te vanamAM zreSThInI gAyAnA vAcharaDA cAratA hatA. ekadA te geApALe vanamAM kAyAtsage rahelA eka cAraNu munine joyA, tarataja te muni kAryAtsagane pArI e hAthavaDe jadhAnA sparza karI "OM namo diMtALa " ema khelI AkAzamAM uDDayA, te vRttAMta joI khALaka geAvALe jANyuM ke mane AkAzagAminI vidyA prApta thaI." pachI te khALaka krIDA karatA nadIne sAme kAMThe gayA. vAcharaDAo A taraphane kAMTheja caratA hatA, tevAmAM parvatanA zikhara upara vRSTi thavAthI akasmAta nadImAM pUra AvyuM, te joI dAse vicAryuM ke ahIMthI uDI sAme kAMThe jaI vAcharaDAone ghera lai jAuM." e pramANe khaLabuddhithI vicAra karI navakAranu pada khAlI nadImAM jhaMpApAta karyAM, te vakhate pUramAM taNAine AvelA kAMTAnA samUhamAM te paDayeA, tenuM zarIra cAtarathI vIdhAI gayu, ane te maraNa pAmyA, tyAMthI marIne te zrIkAMta zreSThInAja putrapaNe utpanna thayA. tenuM nAma sudarzana pADayuM. vRddhi pAmI te sudarzana zeTha zILavAna, rUpavAna ane dhanavAna tarIke prasiddha thayA. tene rAjAnA purohitanI sAthe maitrI hatI. ekadA purAhitanI strIne sudarzananuM rUpa joI tenI kAmanA thai, tethI teNIe dAsIne mekalI. " tamArA mitra tamane melAve che.'' ema kapaTa karI zreSThIne pAtAne ghera melAngeA. tene ekAMtamAM laI jaI teNIe bhAgane mATe prArthanA karI. zreNIe potAnA zILanI rakSA mATe javAba dIdhA ke " he bhadre ! huM teA napuMsaka chuM. mAre putro che. paraMtu te kAika mAyAthI thayelA che. (bIjA purUSathI thayelA che.) te sAMbhaLI purAhitanI priyAe kheda pAmI tene rajA ApI. 41 For Personal & Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRtaekadA keI mahatsava hovAthI uddaghASaNa karAvIne rAjAe sarva purUSane vanamAM lAvyAM. te vakhate sudarzana zeThe pitAnA putrone rAjAnI AjJA pALavA mATe hukama karyo. tyAre teo ADaMbara pUrvaka vanamAM javA nIkaLyA. temane rAjAnI paTTarANI abhayAe joyA, ane pitAnI pAse beThelI puhitanI patnI ke je pitAnI sakhI hatI tene kahyuM ke-he sukhI ! sudarzana zeThanA sarva putro atyaMta rUpavALA che. kAraNa ke putro pitAnA jevA hoya che. ema kahevAya che." te sAMbhaLI pure hitanI patnIe kahyuM ke "A putro te jAra purUSathI utpanna thayA che. kAraNa ke zeTha to napuMsaka che. tethI tenAthI utpanna thayelA A putro nathI." rANIe pUchayuM-"e te zI rIte jANyuM?" teNIe kahyuM meM tenI parIkSA karI che. teNe pitAnA mukhathI ja pitAnuM napuMsakapaNuM kahyuM che te sAMbhaLI rANI hasIne bolI ke-"he sakhI! teNe tane chetarI che. tuM tenuM rahasya jANatI nathI. te te mahA purUSAthI che. huM tane pratyakSa dekhADIza." ema kahI rANIe dAsIene molI. te vakhate zreSThI pitAne ghera ja sAmAyika laIne kAnsage rahela hato. tenuM haraNa karI dAsIo tene rAjamaMdiramAM laI gaI. rANIe bhegane mATe prArthanA karI, tathA tene AliMgana karyuM, te paNa teNe zILarUpI bakhatara paheryuM hatuM, tethI te leza paNa kSobha pApe nahI. rANI aneka prakAre tene kSobha pamADavA lAgI, paraMtu te te merU parvatanI jema jarA paNa kaMpAyamAna thaye nahI. A prakAre karatAM chatAM rANInI IcchA pUrNa na thaI, tyAre strI caritramAM kuzaLa te rANIe pitAnA nakha vaDe pitAnuM zarIra vidArI " are ! sIpAIo ! doDo deDe." e pramANe buma pADI. te kelAhala sAMbhaLI rAjA tatkALa tyAM AvyuM. teNe zreSThIne aparAdha sAMbhaLI krodha pAmIne zULI para caDAvavAnI AjJA ApI. rAjAnA sevakee tene thaLI para caDAvyuM. te vakhate zAsanadevatAeAe te zaLIne ja siMhAsana rUpa karI AkAzamAM rahI abhayA rANIneja deSa pragaTa karyo. te vRttAMta jANI rAjA tatkALa zuLI pAse Avye, zreSThIne satkAra karyo, ane tenI pAse kSamA mAgI. pachI sudarzana zreSThIe ghera AvI tarataja dIkSA lIdhI. anukrame niraticAra cAritra pALI kevaLajJAna pAmI kSe gaye. che vAcharaDAne cAranAra govALanuM daSTAMta pUruM thayuM. A zrI navakAra maMtranA ja prabhAva upara huMDika yakSanI kathA. kusumapura nAmanA nagaramAM arimadena nAme rAjA hato. te nagaramAM ahadAsa nAme zreSThI atidhArmika hate. te nagaramAM caMDapiMgala nAmane cAra hatA. te divase zAhukAranA veze bhamate ane rAtre corI karate. tene eka guNikAnI sAthe prIti hatI, tethI te je je vastu corIne lAvate te teneja Apate hate. ekadA te cera kAMI paNa miSathI rAjamaMdiramAM peTho. tyAMthI paTTarANInAM ratna jaDita AbhUSaNenI bharelI eka peTI cArIne upADI. te laIne teNe vezyAne ApI. rANIe rAjAne peTI therAyAnI vAta karI. For Personal & Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 323 rAjAe ghaNI rIte cAranI tapAsa karI, paraM'tu kAMi paNa patto lAgyA nahI. ekadA kAI utsava hAvAthI nagaranI sarva srIe potapotAnA alaMkAro vaDe zarIrane zaNagArI gIta gAtI bahAra nIkaLI, te avasare te vezyA paNa rANInAM AbhUSaNA paherI bahAra jatI hatI, tevAmAM rANInI dAsIee tene joi, ane te ghareNAM oLakhI teoe peAtAnI svAminIne kahyuM. rANIe rAjAne kahyuM. rAjAe vezyAne khelAvI dhamakI ApI, tyAre vezyAe ca'piMgala nAmanA cArane matAnyeA. tethI rAjAe te caMDapagalane pakaDI zaLIe caDAvavAno hukama karyAM. rAjasevakAe tene zULI para caDAvyeA. te cAranA bIjA sahAyako kANu kANu che ? te jANavA mATe rAjAe gupta rIte sevakane rAkhyA hatA. te vakhate arha ddAsa koI kArya ne mATe mahAra jatA hatA, tene joI cAre dInavANI vaDe pAkAra karI kahyu` ke-" he mahAtmA ! tame dayALu che. mATe mane pANI pAe. " zreSThIe tenI atya avasthA jANIne * AnI sati thAe' evI IcchAthI tene kahyuM ke are ! jo tuM mArA kahyA pramANe kare teA hu tane pANI pAuM, " tenuM vacana cAre aMgIkAra karyuM. tyAre zreSThIe tenI samIpe AvI tene navakAra maMtra ApyA. cAre zreSThIne namaskAra karyo, ane te pANI pIne maraNa pAmyA. te marIne namaskAranA prabhAvathI huDika nAmanA cakSa thaye. A sarva vRttAMta gupta rahelA rAjasevakAe joI rAjAne jaNAvyuM ke he svAmI ! te cAre addAsane ghera kAMIka dhana mUkayuM haze, tethI te cAre tenI sAthe ghaNA vakhata sudhI khAnagI vAtA karI che." te sAMbhaLI rAjAne krodha Avye ane zeThane paNa zULIe caDAvavAnA hukama karyAM. tyAre rAjasevaka zreSThIne vadhasthAna tarapha laI cAlyA. te vakhate tatkALa utpanna thayelA te deve avadhijJAna vaDe jANyuM ke- ahA ! mane sadgati pamADanAra mArA gurUne mArA aparAdhathI zULIe caDAve che. " te joI teNe AkhA nagara upara eka moTI zilA vidhruvI AkAzamAM rahI kahyu ke " A zreNI mane sati ApanAra mArA gurU che. huM cAra chuM. A zreSThIe mane maMtra ApyA hatA, tenA prabhAvathI hu deva thayo . jo Ane kAMI paNa kaSTa Apaze te huM A zilAthI AkhA nagarane nAkhI mArIza." te sAMbhaLI bhaya pAmelA rAjAe zreSThInA pagamAM paDI tene satkAra karI peAtAnA aparAdha khamAnyA. te joI deva pAtAne sthAne gayA. tyAra pachI zreSThI pratrajayAne grahaNuM karI sadgati pAmyA. ghaM huDaka yakSanuM dRSTAMta pUrUM thayuM // . namaskAra maMtranA stotrAdimAM bIjA paNa ghaNAM dRSTAMtA daIne A mahAmaMtranA alaukika prabhAva vagere jaNAvelA heAvAthI bhavya jIvoe tenA japa vagere ekAgra citte jarUra karavA joie. bAkInI khInA sarala che. 272 zrI cArU gaNadharanA hiteApadeza traNa zleAkamAM jaNAve che. SaTdAro ne sakArA pUrNatA ne magnatA, sthiratA dharI madavacana tajo dhAro nita sahanatA; For Personal & Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ( zrI vijayapadmasukRita upazama vivekI saMvarI thaI bhAvanA zubha bhAvo, karmo adha karAvanArA nimitta dUre chaDo. 273 spaSTAH--vaLI huM lanca jIvA ! tame jene pahelA akSara 4 Ave che tevA dra dakArAne dhAraNa karo. (sevA) te cha dakAra A pramANe:--1 devapUjA, 2 cA, 3 dAna, 4, dAkSiNya, 5 krama eTale Indriya mana, 6 dakSatA. (dhArela kAryane sAdhavAnI kuzaLatA) vaLI tame cho sakArA eTale jenA pahelA akSarasa Ave che tene dhAraNa karajo. te cha A pramANe:-1 zIla eTale brahmacarya, 2 samatA eTale rAgadveSa rahitapaNuM, 3 saMyama eTale indriyAne aje rAkhavI athavA cAritra, 4 santASa eTale lAbhanA tyAga 5 saralatA eTale kapaTa rahitapaNu, sAdAI eTale TApaTIpanA (meAjazAkha vagerenA) tyAga, vaLI pUrNatA eTale jJAna darzana cAritrAdi guNAthI AtmAne pUrNa karavA rUpa guNune tathA magnatA eTale nijaguNu ramatA temaja meAkSanI ArAdhanAmAM sthiratAne dhAraNa karIne abhimAna bharelA vacanA melaze nahI. ane sahanatA guNane dhAraNa karo. vaLI upazamI anajo eTale kaSAyeAne zAMta karajo ane vivekI eTale yAgya ayAgyanA vicAra karanArA thajo, tathA saMvarI eTale AzravAne tajIne zubha bhAvanAo-anitya bhAvanAdi khAra, tathA maitrI vagere cAra bhAvanA bhAvo. tathA je je kAraNeAthI jJAnAvaraNIyAdi karmo badhAya che, te kAraNeAnA jarUra tyAga karo. 273 nI niHspRhI thaI eka chaDI ekane ArAdhajo, be tajI e sAdho traNane tajI traNa sAdhajo; cArane chaDI niraMtara cAra guNane sevo, paMca chaDI pAMca sevI mukti mhele mhAlajo. 274 spA :--vaLI he bhavya jIvA! tame niHspRhI eTale koI paNa jAtanA paudgalika padArthone meLavavAnI IcchA rahita thaIne ekanA tyAga karo. ahIM eka kahevAthI eka asaMcamanA athavA aviratinA tyAga karo, temaja ekanI eTale saMyamanI ArAdhanA karajo. vaLI ene eTale rAga dveSane tajIne ene eTale jJAna kriyAne sAdhajo. vaLI traNanA tyAga karo eTale manaDa vacanadaMDa tathA kAyadaMDanA tyAga karo. athavA kAmarAga raneharAga ane dRSTirAga e traNa prakAranA rAganA tyAga karo. temaja darzana, jJAna ane cAritranI sAdhanA karajo. vaLI krodha, mAna, mAyA ane leAbha e cAranA niraMtara tyAga karajo, temaja jJAna, darzana, cAritra ane tapa e cAra guNAnu sevana karo. athavA dAna, zIyala tapa ane bhAvanArUpa (cAra prakAranA) dhamane ArAdhajo. vaLI pAMcano tyAga karajo. te pAMca A pramANe:-sparzendriyAdi pAMca IndriyAnA pAMca viSayo te kramasara spa, rasa, gaMdha, rUpa ane zabda jANavA. te pAMca viSayonI AsaktinA tyAga karo ane pAMcanu For Personal & Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAnAciMtAmaNi kuMpa sevana karajo. eTale pAMca mahAvratA athavA pAMca aNuvratAnu zakti pramANe ArAdhana karo. kAraNa ke tenuM ArAdhana karavAthI mukti mahelamAM zAzvatA Atmika AnaMdane meLavaze athavA tamA sAkSanAM sukhAne pAmazeA. 274 pratyakSa prabhu dekhanArA dezanA suNatAM janA, prabhu kane zivamArga kerI sAdhanA karatA jI; prabhu guNAja vicAranArA kholanArA guNijane, kta prabhunA dhanya mAnuM dhanya dina muja AjanA. 275 spaSTAH--je mahApuNyava'tA bhavya jIvA prabhunI dezanA sAMbhaLe che ane je prabhu zrI saMbhavanAthane pratyakSa ( najara sAme ) jue che. tathA je bhanya jIvA prabhunI pAse cAritra grahaNa karIne meAkSa mAganI eTale jJAna dana cAritranI sAdhanA kare che. temaja je Asannasiddhika puNyazAlI jIveA prabhu zrI saMbhavanAthanA guNNAnA vicAra kare che ane prabhu devanA guNAnI stavanA kare che athavA prabhunA guNAnI prazaMsA kare che. tathA A prabhudevanA je bhakta (bhakti karanArA) che te tamAma bhagajIvAne huM dhanya mAnuM chuM, ane huM mArA AjanA A divasane dhanya mAnuM chuM. 275 gaNadharanI dezanAnI pUrNatA pachI prabhuneA vihArakAla jaNAve cheH-- ema ApI dezanA zrI cArU gaNadhara viramiyA, beu praNamI sura nRpAdika nija nija sthAne gayA; cotrIza atizayavaMta prabhu parivAra saha anya sthale, vicaratA sAdhika pUrava lakha eka viharaNa bhUtale, 276 spaSTA :--zrI cArU gaNadhara mahArAja A rIte dezanA ApIne virAma pAmyA, tyAre bIjI perisI paNa pUrI thaI. pachI prabhu zrIsaMbhavanAtha tathA zrIcArUgaNadhara e anene praNAma karIne eTale saparivAra prabhudevane namIne indrAdika devA tathA rAjA vagere potapotAnA sthAnake gayA. tyAra pachI cAtrIsa atizayAne dhAraNa karanArA prabhu zrIsa`bhavanAtha bhagavAna parivAra sAthe anya sthaLe vihAra karI gayA. e pramANe pRthvI upara vihAra karIne bhanya jIvAne pratiSedha karatA karatA zrIsa'bhavanAtha prabhu kaMIka adhika eka lakha pUrvI sudhI vicaryo. A prasaMge prabhunA parivAra vagerenI saMkhyA keTalI hatI ? ane keTalA kevalI munivaro hatA? tathA keTalA cauda pUrvI e hatA ?temaja keTalA manaH5 vajJAnIe hatA ? vagere tamAma hakIkatA pahelAM zrIcArUgaNudhare zrI sa'bhavanAtha prabhunA 170 khelanI aMdara vistArathI kahI che tethI ahIM pharI jaNAvI nathI. 276 prabhu sabhavanAthanI metazikhara upara nirvANanI mInA, For Personal & Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 3ra6 [[ zrI vijyapadhasUrikRtaaMta samaye sahasa muni saha sametagiri nivaNane, pAmatA sAdi anaMte TALatA janmAdine iMdrAdi zoka bharela hRdaye agni saMskArAdine, karata dADhA vaheMcatA deve grahe daMtAsthine. spaSTArtha -have prabhu zrIsaMbhavanAtha pitAne aMta samaya najIka Avyo che ema jANIne eka hajAra munivarenA parivAra sAthe zrI sametazikhara giri upara AvyA. tyAM kAussagga dhyAnamAM rahelA devAdhideva zrI saMbhavanAtha yegane rUMdhIne aAgI avasthA pAmyA. zilezI avasthAmAM a-I-u-R-la nA uccAraNa pramANu kAla sudhI rahIne bAkI rahelA cAra aghAtI karmone saMpUrNa kSaya karIne janma maraNa deha kadine dUra karIne sAdi anaMta sthitivALA mezanA anaMta sukhane pAmyA. prabhu zrI saMbhavanAtha je vakhate mokSe gayA tyAre sAdi thaI ane temane te sthAna choDIne kadI paNa tyAMthI pharIthI saMsAramAM AvavAnuM nathI, mATe te anaMta sthiti kahevAya. ema mekSamAM sAdi anaMta bhAge rahevAnuM hovAthI prabhunI mekSamAM sAdi anaMta sthiti (kALa) kahI. te vakhate IndrAdika devee zeka bharelA hadaya vaDe (khinna citta) prabhu zrIsaMbhavanAtha vigerenA zarIrane agnisaMskAra karyo. (tIrthaMkara vagerenA zarIranA agnisaMskAra vagerenI savistara bInA kezanA ciMtAmaNinA bIjA bhAgamAMthI jANI levI.) pachI saudharmendra mahArAja vagere prabhu zrIsaMbhavanAtha vagerenI dADhA vagere avayavo vaheMcI le che. ane bIjA de prabhu zrIsaMbhavanAtha vagerenA dAMta tathA asthi (hADakAM) vaheMcI le che. ra77 prabhunA nirvANa aMge de naMdIzvara dvIpe jaIne aSTAhikA occhava kare che vagere bInA jaNAve che - naMdIzvare occhava karI jaI svarga dADhA Adine pUjatA nita vina chedI anubhave sukha zAMtine varNavyA kalyANaka Ima pAMca saMbhavanAthanA, kalyANa kAraNa ehane ArAdhaje he bhavinA! spaSyA-tyAra pachI IndrAdika deve AThama naMdIzvara nAmanA dvIpane viSe jaIne tyAM prabhu zrIsaMbhavanAthanA nirvANa kalyANakane (mekSa gamana nimitte) occhava kare che. occhava karIne tyAMthI svargamAM potapotAnA sthAnake jAya che. tyAM teo prabhunI dADhA asthi vagerene pUje che. kAraNa ke dADhA vagerenA pUjanAdithI devalokamAM tamAma vidanapadravana nAza thAya che ane sukha zAntinI vRddhi thAya che. e pramANe meM saMbhavanAtha prabhunA pAMce kalyANakonuM bahuja TUMkAmAM varNana karyuM. he bhavya jI! tame paNa tamArA (AtmAnA) kalyANane mATe parama ulAsathI A kalyANukenI sAtvikI ArAdhanA karaje. For Personal & Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] 327 zrIporatna mahodadhi vagere ghaNAM graMthamAM kalyANakane ArAdhavAne vidhi vistArathI jaNAvyuM che. 278 tIrthakaranuM jIvana zA mATe jANavuM joIe te jaNAve che - tIrthakaronA jIvana uttama AtmadaSTi jagAvatA, karma zatru haThAvatA Izna puNayazAlI bhAvatA, ene vicArI cittane para pAsa bolI jIlane, - te pramANe vartatA pAvana banAve kAyane. spaSTAtha-parama pUjya zrI tIrthakara denA jIvana bahuja uttama ane bhavya jIvone apUrva bedhadAyaka hoya che, kAraNa ke te prabhu denAM jIvana AtmadaSTine jagAve che eTale nija guNaramaNatAne karAve che. ane 8 karmo rUpI zatruone haThAve che eTale kamene nAza karAve che. A pramANe puNyazAlI Asannasiddhika bhavya jIva vicAraNA kare che. AvI vicAraNA karIne teo pitAnA cittane pavitra banAve che. temaja prabhunA jIvanane tathA prabhunA samajaNazAlI guNone bIjA jenI pAse belIne pitAnI jIbhane pavitra kare che. temaja prabhu zrI tIrthaMkaroe ArAdhelA mArgane ArAdhIne pitAnI kAyAne pavitra banAve che. ra79 kaI bhAvanAthI tIrthaMkara gAtra bAMdhe te jaNAve che - e pUjya purUSa pUrva bhavanA tIvra zubha saMskArathI, zAsanarasika savine banAvuM eha uttama bhAvathI, vIza sthAnaka Adi tapane sAdhatA saMyamI banI, devasukhamAM rAcatA na zame sahe pIDa narakanI. 280 spaSTA -A pUjya purUSa eTale zrI tIrthakara de pUrva bhavanA sArA saMskArane lIdhe, tathA sarva jIne zAsana rasika banAvuM evI uttama bhAvanAne lIdhe, vIsa sthAnakemAMnA keI paNa eka, be Adi (ochA vadhAre) ke pUrA vIsa sthAnakene saMyamI banIne eTale cAritrane grahaNa karIne sAdhe che. tethI teo devakanAM sukhane bhegave che kharA, paNa temAM rAcatA nathI. ane kadAca pahelAM bAMdhelA AyuSyanA udayathI narake gayA hoya, te tyAM paNa teo narakanI pIDAne upazama bhAve sahana kare che. eTale jemaNe pahelAM (mithyAdaSTipaNAmAM) narakanuM AyuSya bAMdhyuM nathI teo te devalokamAM ja jAya che. paraMtu jemaNe pahelAM narakanuM AyuSya bAMdhI dIdhuM hoya tevA tIrthakaronA jIve pachIthI samyakavAdine pAmIne vIsa sthAnakAdi tapanI ArAdhanA karI tIrthaMkara nAma karma bAMdhe che, chatAM teo narakanuM AyuSya paheluM bAMdhI dIdheluM hovAthI jyAre narakamAM jAya che tyAre upazama bhAve duHkhane sahana kare che. 280 For Personal & Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapatrasUrikRtatIrthakaranuM chellA bhavanuM svarUpa be zlekamAM jaNAve che - aMtya bhavamAM bAlyathI paNa jJAna Adi guNe dhare, prauDhatAdika dIpatA muzkelIo paranI hare; yavane Asakti TALI zuddha saMyama pAlatA, parISaho sahatA sama bane mAna apamAna thatA. 281 spaSTAthe-te zrIbhAvI tIrthaMkaranA aMtya eTale je chelalA bhavamAM tIrthakara thaIne mokSe jAya che te bhavamAM janmathI jJAna Adi eTale matijJAna, zrutajJAna tathA avadhijJAna temaja samyakatva vagere guNene dhAraNa kare che. ane prauDhatAdika eTale prauDhapaNuM vagere guNothI dIpe che ane bIjA jIvonI muzkelIone dUra kare che ane jyAre te tIrthaMkara deve yuvAvasthAne pAme che, tyAre gRhasthapaNAmAM paNa viSayAsakti bhAvane dUra kare che. ane yogya samaye zuddha saMyamanuM pAlana kare che. tathA parISahAdine sahana kare che. temaja ke temanuM bahumAna kare athavA keI temanuM apamAna kare te paNa teo baMne upara samabhAva rAkhe che. paraMtu ekanA upara rAga ne bIjAnI upara cheSa rAkhatA nathI. 281 chAsthabhAve mauna dharatA svapatAraka thaI ane, vicaratA puNyaprabhAve dezanA upasargane, TALe svabhAve zAMti samatAdika guNene dhAratA, zatrane paNa bodha ApI muktimArge joDatA.. 282 spaSTAthe-dIkSA lIdhA pachI prabhu zrI tIrthaMkara devo jyAM sudhI chadmasthapaNe vicare che athavA jyAM sudhI temane kevalajJAna prakaTa thatuM nathI tyAM sudhI maunane dhAraNa kare che eTale kevalajJAna thayA pahelAM keIne upadeza ApatA nathI. tyAra pachI kevalajJAna pAmIne svapa2 tAraka thAya che. eTale pite tare che ane bIjA bhavya jIne dezanAdithI tAre che. tathA aciMtya puNyanA prabhAve te mahApuruSo jyAM jyAM vicare che, te deza nagarAdina rogAdi upadravane dUra kare che. temaja svabhAvathI ja zAMti tathA samatA vagere guNone dhAraNa kare che. vaLI zatruone paNa baMdha eTale upadeza ApIne mokSamArgamAM joDe che. 282 ja prabhu jIvana vAMcIne temAMthI sAra levA jaNAve che - prabhu jIvanane vAMcajo ne zAMtithI ja vicAraje, tattva citta dhAraje prabhu mArga mAMhe vicaraje, - AtmaguNaraMgI banI bIjA janene tAraje, prabhujIvananA lAbha Ima mArI zIkhAmaNa mAnaje. 283 For Personal & Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi ] 329 284 spaSTArtha: he bhavya jIva ! tame A rIte bahuja saMkSepe jaNAvelA zrI saMbhavanAtha prabhunA jIvanane vAMco ane vAMcIne zAMti pUrvaka temAM kahelI hakIkatano vicAra karaje. tathA vicArIne prabhunA jIvanamAMthI meLavelA sArane hRdayamAM dhAraNa kare. tema prabhue AcarIne dekhADelA (jaNAvelA) mArgane viSe vicaro eTale prabhue prarUpelA mArga pramANe cAla (AcaraNa-pravRtti karaje) ne AtmaguNaraMgI eTale AtmAnA jJAnAdika guNene viSe ramaNatA karavAmAM lIna banIne bIjA bhavya jIne paNa tAraje. A pramANe prabhu jIvanane vAMcavAnA vividha lAbha jANIne meM tamane prabhu zrI saMbhavanAthanA jIvanane vAMcavAnI, ne upalakSaNathI bIjA bhavya jIvone saMbhaLAvavAnI je hitazikSA ApI che, tene jarUra mAnaje. jarUra yAda rAkhajo keAvuM uttama vAMcana bhavabhramaNane ane lAMbA kALanAM bAMdhelA pApone TALavAnuM asAdhAraNa kAraNa che. 283 A trIjA bhAganI pUrNatA jaNAve che - dezanA ciMtAmaNine bhAga trIje pUrNatA, pAme ahIM vAcaka laho nija AtmaguNanI ramaNatA; dharaNendra vimalezvara sarI cakezvarI padmAvatI, saMdhanA vine harIne pUra vAMchitAMti. spaSTAthe-A pramANe trIjA zrI saMbhavanAthanI dezanA garbhita jIvana caritranI pUrNatAnI sAthe A dezanA ciMtAmaNi nAmanA graMthane trIjo bhAga pUro thAya che. te vAMcIne vAMcanAra tathA sAMbhaLanAra vagere bhavya jIvo pitAnA AtmAnA guNonI ramaNatAne prApta kare. dharaNendra yakSa tathA vimalezvara yakSa temaja cakezvarI ane padmAvatI nAme yakSiNIo ratnanI khANa jevA zrI saMghanA saMkaTone (vine padrane) dUra karIne sarva manorathane pUra. 284 A graMthanI racanA kayAre karI tathA zAthI karI te jaNAve che - lezyA gagana AkAza nayana pramita vikrama varSanA, gaSabhaprabhu pAraNadine gurU nemisUrIzvarataNA; padmasUri dezanA ciMtAmaNinA tRtIya e, bhAga jesaMgabhAI Adi taNI svIkArI vinatine. ra85 285 rAjanagare viracatA bhUlacUka mAphI mAgatA, bhAva bhakti karI niNaMdanI jIvana saphaluM mAnatA; dezanA vistAramAM prabhu zeSa jIvana TUMkamAM, varNavyuM A graMtha janahitaeta banaje vizvamAM. 286 spaSTAtha - jainapurI zrIrAjanagara (amadAvAda)mAM vezyA eTale 6, gagana eTale zUnya () AkAza eTale zUnya, () tathA nayana eTale 2. A aMkane pazcAnupUvIe 42 For Personal & Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. | zrI vijayapadharita(ulaTA krame) bhegA karavAthI 2006 Ave, eTale vikrama saMvata 2006mA varSa(sAla)mAM RSabhaprabhunA pAraNAnA divase vaizAkha suda trIje) tapagacchAdhipati paramapakArI gurU mahArAja zI vijayanemisUrIzvarajInA ziSya vijaya padmasUrie deva gurU bhaktikAraka dAnAdidharmArAdhaka zaradalAla suzrAvaka jesIMgabhAI kAlIdAsa, ane temanA suputra sArAbhAI tathA manubhAI vagerenI vinaMtine svIkArIne A dezanA ciMtAmaNi nAmanA mahAgraMthanA trIjA bhAganI racanA karI che. graMthakAra (vijayapatrasUri) A graMthanI racanA karatAM anupayogAdimAMnA kaI paNa kAraNathI je kAMI bhUlacUka thaI gaI hoya tenI mAphI mAge che. ane A graMtha racanA karavAnA bahAne zrIsaMbhavanAthanI bhAvathI bhakti karIne potAnA jIvanane saphaLa mAne che. ahI' A prabhu zrIsaMbhavanAthanI dezanAnuM svarUpa vistArathI jaNAvyuM che. ane zeSa eTale zrIsaMbhavanAthanuM bAkInuM jIvana TUMkANamAM jaNAvyuM che. bhavya jIvathI vaMcAtA A graMtha jagatane viSe tamAma jIne Atmahita karavAmAM kAraNabhUta thaje. 285-286. A graMthanI racanAnuM phala jaNAve che - racanA karIne puNya bAMdhyuM tAsa phala cAhanA, eja mArI sarva jIva sAdhaka bane jinadharmanA mekSanA sukhane laho heje pamADe anyane, jaina zAsana vijaya pAme vijaya pAme pratidine. 287 spaSTArtha-A graMthanI racanA karavAthI je kAMI puNya bAMdhyuM hoya tene phaLa rUpe mArI eja IcchA che ke sarva jI A zreSTha jainadharmane ullAsathI sAdhanA thAo. ane te dharmanA pratApe mekSanA sukhane meLavanArA thAo. temaja bIjA jIvane mokSanI prAptimAM harSathI madadagAra thAo. tathA huM cAhuM chuM ke A jinezvare prarUpeluM jainazAsana sadA vijaya pAmo, dararoja vijaya pAme. 287 have cothA bhAgamAM kenuM caritra Avaze te jaNAve che - dezanA ciMtAmaNinA have cothA bhAgamAM, svAmI abhinaMdana niNaMdanI dezanA vistAramAM huM kahIza Ima anukrame igavIsa prabhunI dezanA, IgavIsa bhAgomAM jaNAvIza ehavI muja bhAvanA. 288 spaSTAthehave (A trIjA bhAganI pachI zarU thanAra) zrI dezanAciMtAmaNinA cothA bhAgamAM cothA zrI abhinaMdana svAmInI dezanA vistArapUrvaka kahIza. e pramANe bAkInA 21 bhAgomAM zrI abhinaMdasvAmI vagere ekavIsa jinezvarenI dezanA vistAra pUrvaka jaNAvavAnI bhAvanA varte che. 288 Iti tapagacchAdhipati-zAsanasamA-sUricakacakravarti-jAdugurU-AcArya zrI vijayanemisUrIzvaraviyANa-zAstravizArada-vidivAkara AcArya zrI vijayapadhasUrIzvara viracita dezanA ciMtAmaNi mahAgraMthasya tRtIya vibhAga: For Personal & Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI hitApadeza dvAtrizikA ] * 331 // zrI hitopadeza dvAtrizikA // // krtaa-vijypdmmuuriH|| // AryAcchaMdaH // paNamiya thaMbhaNapAsaM, pAsaSTriyapAsajakkhakayasevaM // gurunemipAyapaumaM, hiovaesaM bhaNemi muyA // 1 // ko'haM kiM me kiccaM, ki sesaM kerisA pavitti me // vaTaMti ke viyArA, kerisavayaNAi mAsemi // 2 // saMsAranAsagAI, kAI se vemi kAraNAI haM // appA AyasahAve, vaTTai kiM parasahAve vA // 3 // jIva ! tae saMpatto, maNuyabhavo dullaho murehipi // jaM pappa ceva mokkho, labbhai pugNehi puNNehiM // 4 // taM kujjA na pamAyaM, pamAyasaMgA visiddhaguNahANI // caudasapubbovi gayA, kayabhUribhavA nigoyammi - // 5 // maNapajjavanANAI, tapparihArA lahaMti guNimaNuyA // . tamhappattabhAvo, viharijjA kAumappahiyaM // 6 // visayakasAyA heU, duggaigamaNammi saMti tosaharA // iha pattaguNaviNAsA, avajasaghAyAidukhkhayA // 7 // visayaviyAruccArA, cautthanirayammi rAvaNo tivvaM // dukkhaM patto evaM, aNegajIvA duhI jAyA // 8 // rUve mUDhapayaMgo, hatthI pharise rase tahA maccho // bhamaro gaMdhe sadde, luddho maraNaM mio patto // 9 // paMciMdiyA aNege, kaMdappanivAirAgijIvagaNA // maraNaMtaM ghAyAI, iha pattA parabhave nirayaM // 10 // evaM NA vihio, visayaccAo jahappasaMvidao // sirimallinemijaMbU, sAmIhiM thUlabhade // 11 // sirivajjeNaM vijayA-vijayamudaMsaNamahAbalAIhiM // taha kAyayo bhavyA !, tumbhehi bhadabhAvIhiM // 12 // For Personal & Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrI vinyasAritamaNuyabhayo visayANaM, sevAiNa muttimukkhpjjNto|| tamhA visayaccAo, hiyo dIhAuteyabalo // 13 // kiMpAgasamA visayA, saccamuhaM natthi tattha lesAvi // jaM bhAsai tattha suhaM, mohAo NeSa paramatthA // 14 // asuikhANI nArIo, rAgI tAsuM jahA tahA dhamme // jai taM rAgI hojjA, niyamA tuha hojja muttipayaM // 15 // koho duggaijaNago, nANAiviNAsago pasaMtiharo // taccAmo muttidao, pasaNNacaMdassa diTuMtA // 16 // mANo hayasuhajhANo, dosAi vivaDaDhaNo mahAdoso // kevalanANI jAyA, bAhubalI mANaparihArA // 17 // itthittaM tiriyata, mAyAi phalaM taheva lohassa // sappAiyatiriyattaM, nirayagaI dhammamaiNAso // 18 // iya gAuM vIsAso, visayakasAyANa va kAyavo // taccAyA pirasaMtI, muttI pattA guNinarehiM // 19 // visayakasAyacAI, gayamukumAlo viraagivrsmnno|| muttiM kevalanANI, dikkhA diyaimmi saMpatto // 20 // uvaogiNo viyArA, kAyayA NipphalA asuhabhAvA // heyA hiyarasiehi, tattaviyArehiM maNathijjaM // 21 // nikkAraNattasamae, moNaM sai kAraNe parimiyattaM // vayaNANaM kAyavvaM, moNaM muNibhUsaNaM paramaM // 22 // uvogiNI pavittI, kAyavvA muttimaggaposadayA // tabvairittA heyA, bhavvehiM bhadadiTThIhiM // 23 // jassa viyArA dhammA, dhammA bhAsA hiyA miyA sccaa|| dhammANugA pavittI, so dhaNNo lahai muttisuI // 24 // paraniMdAparihAro, niyaniMdAsavaNakohavairego // niyamalasohaNakAlo, so sohai niyajalAIhiM // 25 // na mumariavvaM veraM, puvvaM na navaM kayAvi kAyavvaM // abhI veraccAI, nivasai paramAisaMtIe // 26 // For Personal & Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI hitApadeza dvatrizikA ] mittI pamoya karuNA, majjhatthaviyAraNA sayA kujjA // bhAvijja bhAvaNAo, aNiccasaraNAiyA sayayaM // 27 / / khamiavvaM muhamAvA, khamAviavvaM muovaeseNaM // khAmaNakhamAvaNAo, vimalA ArAhaNA hojjA // 28 // sAhammiyavacchallaM, kAyavvaM jeNa titthayaranAmaM // baMdhijjA diluto, sirisaMbhavanAhamiNayassa // 29 // jagaDUkhemAinarA, caMdAvaivAsiNo mahAsaTTA // sAhammiyavacchallaM, kiccA sugaI gayA hiyayaM // 30 // dANaM sIlaM ca tavaM, aniyANaM bhAvo muhavihANA // kAyavvaM nibhavo jaM, patto tuha hoi jaha sahalo // 31 // vakhkhANaM suyabhatti, parovayAro sabhaddo NiccaM // daMsaNasavaNaM kujjA, uvaogi paraM vivajjijjA - // 32 // dINe samuddharijjA, niyaguNarainaMdaNe vihAreNaM // mayataNhAparihArA, yogaviyArassa vilayAo / 33 // mokkhamuhaM sANuhavo, hojjA tamhA sayappadiTThIe // ArAhijjA dhammaM, duvihaM dose pariharijjA // 34 // sarakhAgAsakhkhimie, vikkamavarisIyamaggasiramAse // moNegArasIdiyahe, jahaNaurIrAyanayarammi tavagacchagayaNadiNayara, guruvarasirinemirarisIseNaM // paumeNAyarieNaM, hiovaesANugA paramA dAtisiyA viraiyA, suhaMkarA hojja bhanyadhammANaM // paDhaNAyaNNaNajogA, bhaviyANuvaesajuggANaM // 37 // // zrI siddhacakra dvAtriMzikA // // krtaa-vijypdmsuuriH|| // AryAchandaH // paMdiya vimalajiNiMda, guruvarasirinemisUriphyapaune / sirisiddhacakadAti-siyaM raemi pamoyapayaM // 1 // For Personal & Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // [:zrI qiorisaritatihuyaNavikkhAyamahaM, aciMtamAhappamaNahabhAvayaraM // sirisiddhacakkamaNahaM, thuNemi bahumANabhattIe // 2 // sirisiddhacaka ! bhaMte !, suhabhAvavihiyataIyasaraNassa // maha kallANaM hohI, niyamA bahumANasahiyassa // 3 // aidukkaraM maNoni-calattaNaM taMpi siddhacakkassa // ArAhaNappasAyA-hacchaM hojjANubhUyamiNaM visayakasAehito, duhANubhUI tikAliyA jAyA // tavilao muhajhANA, sirinavapayasiddhacakkassa kayakammahayA keI, sahati tibvAmayappapIDaM ca // dAridAivipatti, navapayasaMsAhaNAbhAvA keI dhaNasuyarAmA, duipIDiyacittabhAvaNA vihurA // dhammArAhaNaviyalA, navapayasaMsAhaNAbhAvA iha laddhadeviyasuhA, sagga'pavagge suhAi Nuhati // keI saMpatacittA, navapayasevANubhAvAo // 8 // vigayAhaMgINa sayA, jAyai sirisiddhacakkabhattipiI // bahumANaM vihirAgo, apamAo sAhaNA samae // 9 // arihaMtasiddhasUrI, vAyagamuNisammadaMsaNaM nANaM // caraNatave paidiyahaM, khaNe khaNe sarami hiyaammi // 10 // khINaTArasadose, bArasaguNasaMjue pavarakaruNe // arihaMte bhagavaMte, vaMdami bahumANabhattIe // 11 // aruhaMte arahaMte, pabohiyA jesi guNajuyA vANI // cautIsaisayalalie, te haM jhAemi thiracittA // 12 // nAmAiviyAragae, jhee paramapattaniyarUve // paNadasabheyapasiddhe, appiyaLacchIisaMpuNNe pujje siddhapayatthe, kammaDhaganAsasAhiyadvaguNe // rUvAIyasahAve, siddhe samarAmi bhattIe For Personal & Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 zrI siddhacaka dvatrizika ] sirijiNasAsaNagayaNe, ravitulle sAraNAiujjutte // gacchAhivaI samae, samaNaniyarasuttagatthadae // 15 // chaNNavaittara bArasa, sayaguNakalie paNAisayasahie // Ayarie sRddhidae, karuNaDDhe sai paNivayAmi // 16 // samaNAhAre dhIre. varasamigaNamuttavAyaNAdAI // cauvihasaMghahiyatthe, davAyarie sujuvarAe // 17 // paNavIsaguNavihUse, AyariyasahAyage susajjhAe // uvaesaddharaNarae, pavarojjhAe saremi sayA // 18 // samie gutta daMte, dasavihadhammI pasatthasammagae // samayaDDhe niggaMthe, bhAviyasuhabhAvaNe kusale // 19 // sagavIsaguNe vimae, pavayaNajaNaNIpasAhaNAlINe // sAhU cattavihAve, sahAvanirae namAmi sayA - // 20 // jiNapaNattaM saccaM, sammattaM sattapayaDibhAvatigA // jAyaM suhapariNAma, samAiliMga jaNiyasaDDhe // 21 // egavihAiyabheyaM, nANacaraNaphalapasAhagaM guNayaM // nivvANahammathaMbhe, bhavaparimiikAragaM vaMde // 22 // jo jiNatattapaboho, taM nANaM biti tAragA saccaM // kiccAiviveyayaraM, daMsaNasarayAhamAvagayaM // 23 // virahaphalaM kammaharaM, igavaNNapabheya mUlapaNabheyaM // nAsiyavisayakasAyaM, sammaNNANaM namami sayayaM // 24 // sagadasabheya pabheyaM, ciyAhasaMhAragaM pasamasohaM // nivvANaparamakaraNaM, visayakasAyAiparihINaM // 25 // tabbhavanivvuinANA, jaM sevaMte jiNesarAvi muyA // taM cArittaM mAvA, sevami sayayaM mahAmahimaM / // 26 // bArabheyatavaM taM, nANI jaM tavai titthanAhA'vi. vilao jeNaM hojjA, nikAiyANaMpi kammANaM // 27 // viyaDavipattiharaM jaM, jiNasAsaNabhAvamaMgalaM paramaM // bhUsiyacArittaguNaM, ahivaMde taM tavaM harisA // 28 // For Personal & Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 // 30 // evaM navahi pahiM niSphaSNo siddhacakavaramaMto // sohai maNammi jersi, tesiM sayA kajjasiddhIo jiNasAsaNaNissaMda, saMtidayaM laddhidANasAmatthaM // uvasaggaharaM suhayaM vaMde sirisiddhacakamahaM sirisiddhacakabhattI, aniyANA nANapuvviyA vihiyA // nivvavahANA suddhA, sayalicchiyadANakaSpalayA // 31 // sirinavapayapasAyA, bhave bhave milau vihiyakalANA // savtrattha jao vijao, bohI nivvANasukkhadayA anmahio cakkAo, nivaseharacakkavaTTiNo eso // sirisiddhacakamaMto, harau sayA sayalavigghAI // 32 // pavarammi thaMbhatitthe, ahuNA khaMbhAyanAmasupasiddhe // bhavvajiNAyaka lie, patrarAyariyAijammathale tavagacchaMbara diNayara, jugavara sirinemisUrisIseNaM // parameNArieNaM, sirithaMbhaNapAsabhatteNaM [ zrI vinayapadmasUrikRta sujukkhimi varise sirine minAha jammadiNe // siririmaMtasaraNaM, kiccA savvovasaggaharaM sirisiddhacakabhatti, lahiUNaM naTukammavAbAhA // jiNasAsaNapasattA, siddhisuhAI pasAhaMtu // samAptA zrIsiddhacakradvAtriMzikA | 11:38 11 For Personal & Private Use Only // 33 // // 34 // // 35 // sirisiddhacakabhAvA, raiyA dArtisiyA visAlatthA // lacchIpapaDhaNa, paDhaNAiparAyaNA bhavvA // 36 // // 37 // // 38 // . Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // o hI ahaM namaH zrIjagavallabhapArzvanAthAya // // bhAvaratnatrayIdAyaka-madIyAtmoddhAraka paramopakAriziromaNi paramaguru-AcArya-mahArAja zrIvijayanemisUrIzvarebhyo namo namaH | sucahItanAmadheya sadagurU tapagacchAdhIza AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvara caraNukiMkara viyANu AcArya zrI vijayapAri" viracita zrI dezanA ciMtAmaNi bhAga cotho. 0000( zrI abhinaMdana svAminI dezanA ) granthakAra zarUAtamAM maMgalAcaraNa tathA cAra anubaMdha vagere jaNAve che - | maMgalAcaraNa che. | harigIta chaMda | vizva ciMtAmaNi samA zaMkhezvarAdhipa pArthane, praNamI jinezvara vacanane gurUrAja nemisUrIzane dezanA ciMtAmaNinA pravara cothA bhAgane he je racuM zrotA suNI karaje vimala nija jIvanane. 1 spaSTatha - traNa jagatamAM ciMtAmaNi ratna jevA zrIzaMkhezvara nAmanA gAmamAM birAjamAna parama prabhAvazAli sarva vidane padravane dUra karanAra zrIzaMkhezvara pArzvanAthane praNAma karIne, ane jinezvara bhagavaMtanA vacanarUpI zrutajJAnane praNAma karIne tathA mArA pUjayapAda prAta:kamaraNIya nirmala brahmacaryAdi sadguNa nidhAna para pakArI gurU mahArAja zrIvijayanemisUrIzvarajIne praNAma karIne jemAM covIze tIrthaMkaranI dezanA vagere kamasara jaNAvAya che-kahevAya che, te zrI dezanAciMtAmaNi mahAgraMthanA uttama cothA bhAgane AnaMdathI racuM chuM. A lokamAM prathama mahAprabhAvaka zrIzaMkhezvara pArzvanAtha vagerene For Personal & Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra [ zrI vijyapadmasuriSkRta vaMdana karIne maMgalAcaraNa jaNAvyuM. ane (1) jemAM ceAthA tIrthaMkara zrI abhinaMdana svAmInI dezanA vistArathI kahevAya che, te dezanAciMtAmaNinA cAthA bhAgane racuM chuM.. A pramANe jaNAvatAM abhidheya (A graMthamAM kahevAnI khInA) jaNAvyuM che. (2) he zrotAjanA ! A dezanA sAMbhaLIne tame peAtAnA jIvanane vimala eTale nirmala banAvajo. ahIM je bhavya zrotAjanA kahyA te adhikArI jANavA. ahIM bhavya jane mAnavajIvanane nirmala banAve, ane graMthakAra temanA upara tevA prakAranA upakAra kare, te ( jIvana nimlatAdi svarUpa) pratyeAjana jANavuM. temaja vAcya vAcaka bhAvarUpa saMbadha jANavA eTale dezanA vAcya (kahevAlAyaka) che ane A graMtha te dezanAnA vAcaka ( kahenAra) che. A cAra anukha dhAdinI vizeSa khInA zrI dezanAci'tAmaNinA prathamanA traNa bhAgAmAMthI jANavI. 1 cAcA tIrthaMkara zrIabhinaMdana svAmInI samyakatva prAptinuM svarUpa vagere khInAne e zlAkAmAM jaNAve che:-~~ traNa bhAgamAM RSabhAdi traNa tIrthaMkarAnI dezanA, bhAkhIza cAthA bhAgamAM ceAthA jinezvara dezanA; samyakatvathI gaNanA bhavAnI traNa bhavA prabhu devanA, pAchalA trIje bhave jinarAja jamUddIpanA,ra ra spaSTAH--me A dezanAciMtAmaNinA prathamanA traNa bhAgAmAM vata mAna cAvIzInA prathamanA traNa tIrthaMkaro eTale (1) zrIRSabhadeva (ra) zrIajitanAtha tathA (3) zrIsa bhavanAthanI dezanA anukrame kahelI che. have ceAthA bhAgamAM ceAthA zrIabhinaMdana svAmI nAmanA tIrthaMkaranI dezanA kahIza. zrI abhinaMdana svAmI je bhavamAM helI vAra samyakatva pAmyA hatA, te bhavathI mAMDIne A ceAthA tIrthaMkara dhruvanA traNa bhavA (1) jANavA. eTale prathama samyakatva pAmyA pachI prabhu zrI abhinadanasvAmI trIje bhave mAkSe gayA che. temAM chellA bhavathI vicAratAM pAchaLanA trIje bhave eTale je bhavamAM prabhu zrIabhinaMdana svAmIne vhelIja vAra samakita prApta thayuM te bhavamAM prabhu zrIabhinaMdana svAmI A ja khUdvIpa (ra)ne viSe kace sthaLe utpanna thayA ? te vagere khInA trIjA AAkamAM jaNAve che. 2 pravara zAtA dakSiNe vara kAla pUrva videhamAM, sakala maMgala sAthe zobhita maMgalAvatISa vijayamAM; ratnAdi nagarI saMcayA sAgara samI pRthvI zire, ratna rUpa tyAM pUrva bhava rAjA mahAkhala nAma re. 3 spaSTA :----tamAma dvIpa samudronA kharAkhara madhya bhAgamAM eka lAkha ceAjana pramANa lAMkhe paheALA ane gALAkAra ja khUdvIpa AvelA che. A dvIpamAM pRthvIkAyamaya ja bUvRkSa For Personal & Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi ] AveluM hovAthI A dvIpanuM nAma "jaMbudvIpa' kahevAya che. A jaMbudvIpamAM barobara madhya bhAgamAM eka lAkha jana uce merU parvata Avela che. A merU parvatathI pUrva dizAmAM pUrva mahAvideha kSetra AveluM che. A kSetramAM sadA kALa avasarpiNInA cothA ArAnA Adi kALa je uttama kALa pravarte che. A pUrva mahAvidehamAM 16 vijaya (kSetra vibhAga) AvelI che. temAM ATha vijaye zItA nadInI (3) dakSiNa dizAmAM ane ATha vija uttara dizAmAM AvelI che. AvA pUrva mahAvidehamAM (4) sarva prakAranA mAMgalikenA samudAyathI zebhAyamAna maMgalAvatI (5) nAme vijaya AvelI che. te vijayamAM ratnasaMcaya nAme (6) nagarI AvelI che. A nagarI samudranA jevI zobhI rahI lAge che. kAraNa ke samudramAM jema rane heAya che tema A nagarI paNa aneka prakAranA uttama purUSAdi rUpa ratnathI zebhatI hatI. vaLI A nagarI pRthvInA mastakane viSe ratna sarakhI jaNAya che. A rIte kahevAne bhAvArtha e che ke pRthvIne viSe A nagarI ghaNI zreSTha che. A nagarImAM pAchalA trIje bhave je cothA abhinaMdana svAmIne jIva che te zrImahAbala rAjA rAjya karatA hatA. 3 mahAbala rAjAnuM svarUpa be zlekamAM jaNAve che - utsAha maMtra prabhutva traNathI te himAcalanI pare, tema cAra upAyathI dIpeja hAthInI pare, cI buddhinA bhaMDAra rAjA deva zrIarihaMtane, gurU tarIke sAdhune tima dharma jinanA dharmane. 4 spaSTAthe--jema himAcala athavA himavaMta parvata je bharatakSetranI uttaramAM Avela che, te himavaMta gaMgA nadI, siMdhu nadI ane rohitAzA nadI ema traNa nadIo vaDe zobhe che, tema A mahAbala rAjA utsAha, maMtra, ( rAjyataMtrane calAvavAne aMge vicAraNA) ane prabhutva (svAmipaNuM) e traNa zaktio vaDe zobhe che. jema hAthI pitAnA cAra dAMta vaDe zobhe che tema A zrImahAbala rAjA zatru vagerene vaza karanAra sAma, dAma, bheda ane daMDa e cAra upAyathI zobhe che. autpAtikI buddhi vagere cAra prakAranI buddhinA bhaMDAra eTale mahAbuddhizALI A zrImahAbala rAjA deva tarIke arihaMta bhagavaMtane ja mAnatA hatA. kAraNa ke bIjA kahevAtA deve rAga dveSa sahita hevAthI te sAcA deva na kahevAya ema te (rAjA) samajatA hatA. vaLI pAMca mahAvratane ArAdhanArA sAdhu (muni vara)ne ja sAcA gurU tarIke mAnatA hatA. kAraNa ke bIjA kahevAtA gurUe kaMcana kAmanAnA tyAga nahi hovAthI te sAcA gurU na kahevAya evA A mahAbala rAjAnI zraddhA hatI. temaja jinezvara bhagavaMte kahele ahiMsA saMyama ane tapamaya dharma, teja sAce dharma che ema te mAnatA hatA. kAraNa ke durgatimAM paDatA jIvane durgatimAMthI For Personal & Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRtabacAve te dharma kahevAya. bIjA kahevAtA dharmo hiMsAdi pApa karmone karavAne upadeza karanAra hovAthI te sAcA dharma na kahevAya evI zrI mahAbala rAjAnI zraddhA hatI. A zlekamAM jaNAvela cAra prakAranI buddhimAM prathama kahela autpAtikI buddhinA svarUpane spaSTa rIte samajAvanAruM " ka" (rehA)nuM dRSTAMta TUMkAmAM A pramANe jANavuM- tpattijyAdibuddhijJo, rehaka janatAnuM yat | sanmAnyabhUttathA dhAye, dharmavadiguNottara che 1 | artha -"autpAtikI vigere buddhine jANanAra rehaka jema lekamAM ati mAnya thaye tema dhamI mANasee te zreSTha guNane dhAraNa kare." che rehakanuM dRSTAMta che avantI nagarInI pAse naTa nAmanA gAmamAM bharata nAme eka naTa rahete hate. tenI pahelI strI maraNa pAmI hatI, paNa te strIthI utpanna thayelo autpAtikI buddhivALo rohaka nAme eka putra hato. te bharata naTa bIjI strI sAthe paraNyo hato. te strI rehakane khAvA pIvAnuM barAbara ApatI nahI, tethI eka vakhata rehake tene kahyuM ke "he mA ! tuM mane sArI rIte rAkhatI nathI, tenuM phala huM tane batAvIza." tyAre te bolI ke "he zekanA putra! tuM mane zuM karavAne hato?" te bolyo ke " huM evuM karIza ke jethI tuM mArA pagamAM paDIza." Ama kahyA chatAM paNa te rohakane gaNakAratI nahI. eka divasa rAtre roke ekadama uThIne tenA pitAne kahyuM ke "re re pitA ! A kaI puruSa ApaNA gharamAMthI nIkaLIne nAsI jAya che, juo !" te sAMbhaLIne bharate zaMkA lAvIne vicAryuM ke "jarUra mArI strI kulaTA che." ema vahema lAvIne te tenA para prIti rahita thayo. ane tenI sAthe bolavuM paNa baMdha karyuM; tethI te strIe "A hakanuM kAma che" ema jANIne putrane kahyuM ke "he putra! A te zuM karyuM ke jethI tArA pitA ekadama mArAthI parA. mukha (nArAja) thayA? he putra ! mAro aparAdha kSamA kara." haka belyo ke "tyAre dika che, have tuM kheda karIza nahI, huM pAchuM ThekANe lAvIza." pachI te strI rehakanI marajI barAbara sAcavavA lAgI. keTalAka divaso vItyA bAda eka divasa rAtre tenA pitA cAMdanImAM beThA hatA, te vakhate tenI zaMkA dUra karavA mATe rehake bAlaceSTAthI pitAnA zarIranI chAyAne AMgaLI vatI batAvIne pitAne kahyuM ke "he pitA! A kaI mANasa jAya che, juo !" te sAMbhaLIne bharate hAthamAM khaDraga laIne pUchyuM ke "are kayAM jAya che? batAva." tyAre rohake AMgaLIvaDe pitAnI chAyA batAvIne kahyuM ke "A rahyo, meM tene rokI rAkhyo che." te joIne bharate vicAryuM ke "kharekhara, pahelAM paNa Aja mANasa teNe dIThe haze; tethI meM mArI suzIla priyA para zaMkA karI te ThIka karyuM nahIM." ema nizcaya karIne te pAcho pitAnI strI para premI thayA. pachI rehake vicAryuM ke For Personal & Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] mArI apara mAtu apriya kayu' che, tethI kAIka vakhata te mane jhera vigerethI mArI nAMkhaze, mATe tenAthI cetatA rahevu." ema vicArIne te huMmezAM peAtAnI sAtheja jamavA lAgyA. ekadA rAhaka tenA pitAnI sAthe avaMtInagarIe gayA. A nagarInI zaiAbhA joine te vismaya pAmyA. pachI pitAnI sAthe ghera javA te nagarI bahAra nIkaLyeA. mahAra AvatAM kAMI cIja bhUlI javAthI rAhakane tyAM kSiprAnadIne kAMThe mUkIne bharata pAche nagarImAM gayA. rAhuke nadInI vAlukAmAM beThA beThA killA sahita AkhI avantInagarI ALekhI (citrI). tevAmAM azva upara caDIne teja nagarInA rAjA tyAM Avyo. te rAhake citralI nagarInI vacce thaine cAlavA lAgyA, eTale rAhake tene kahyuM ke " are ! A rAjadaramArane tame jotA nathI ? " rAjAe nIce utarIne AkhI nagarI yathArtha ( kharAkhara ) citralI joi ne pUchyuM ke " are bALaka ! pahelAM te A nagarI joI hatI, ke Ajeja prathama joI ? " te khelyuM ke " nA, meM koi vakhata joI nathI, mAtra Ajeja naTagAmathI ahI AvyeA chuM." te sAMbhaLIne rAjAe Azcaya pAmIne vicAyu" ke " ahA ! A bALakanI buddhi tevI tIvra che ?" pachI rAjAe tenuM nAma pUchyuM. tyAre te bence "( mArU nAma rAhaka che." tevAmAM rAhakanA pitA gAmamAMthI AvyeA, eTale tenI sAthe rAhaka peAtAne gAma gayA. ahIM rAjAe vicAyuM ke " mAre cArasA ne navANu' maMtrIo che; paraMtu sanI buddhi ekaja maMtrImAM heAya evA eka maMtrI joie, jethI rAjyanu teja vRddhi pAme, " ema vicArIne rAhakanI parIkSA karavA mATe rAjAe nAgAmanA mukhya mANaseAne uddezIne hukama karyo ke " tamArA gAmanI bahAra eka meATI zilA che, te zilAne upADayA vinAja rAjAne besavA cAgya eka maMDapa karI tenuM DhAMkaNu te zilAnu kara." A pramANe rAjAnI AjJA sAMbhaLIne sa` leAkeA aneka prakAranI ciMtA karavA lAgyA. vicAra karatAM madhyAhna samaya thayeA. tevAmAM rAhake AvIne tenA pitAne kahyu ke " he pitA ! mane mahu bhUkha lAgI che, tethI bhAjana karavA mATe ghera cAleA." bharata kheceA ke "he vatsa ! tuM te nizcita che, gAmanA kane tuM kAMi jANatA nathI." rAhaka melyA ke " zuM kaSTa che ? " tyAre bharate rAjAnI AjJA kahI dekhADI. te sAMbhaLIne rAhaka khelyA ke " ciMtA na karo, tame rAjAne ceAgya maMDapa karavA mATe te zilAnI nIce khADho. pachI jyAM jyAM ghaTe tyAM tyAM tenI nIce thAMbhalAe geAThavA, ane te zilAne upADayA vinAja bheAMyarAnI jema kRtI bhIMta vagere kare." te sAMbhaLIne sa leAkA ha pAmI jamavA uThayA. pachI bheAjana karIne rAhakanA kahevA pramANe maMDapa taiyAra karyAM. rAjA paNa te maMDapane joIne prasanna thayA. pachI teNe gAmanA lokone pUchyuM ke " A keAnI buddhithI maMDapa karyAM ? " leke khelyA ke " bharatanA putra rAhakanI buddhithI A ma`Dapa banAvyo che." ra ekadA rAjAe te gAmamAM eka meDhA mokalIne hukama karyo ke "A meDhA atyAre For Personal & Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bjo Kejuaje kuo as Bud jeuosad joy jeuoeuvaju uogeanpauer [ zrI vijayapadharikRtajeTale telamAM che teTalAja paMdara divase pAcho Apa. telamAM jarA paNa nyUnAdhika the na joIe." e pramANe rAjAne hukama sAMbhaLIne sarve ne gAma bahAra sabhA karI ekaThA thayA. pachI rehakane bolAvIne rAjAne hukama kahI batAvyo. tyAre rehaka be ke "eka varu pakaDI lAvIne tenI pAse A meMDhAne bAMdha, ane tene sAre kherAka ApI puSTa kare." te sAMbhaLIne lokee te pramANe karyuM. paMdara divase te meM rAjAne pAcho seM. rAjAe tene to to teTaleja telamAM thayo. pachI rAjAe eka kUkaDe mokalyA ane kahevarAvyuM ke "bIjA kUkaDA vinA A kukaDAne yuddha karAvavuM." te sAMbhaLIne lekee hakanA kahevAthI te kUkaDAnI sAme eka ArIsa (cATaluM) mUko. temAM te kUkaDAe pitAnuM pratibiMba joIne bIje kUkaDe che ema jANI te pratibiMba sAthe ahaMkArathI yuddha karavA mAMDayuM. te vAta rAjAne cara puruSoe kahI. te sAMbhaLI rAjA khuzI thayo. pachI rAjAe AjJA karI ke "nadInI retInAM deraDAM vaNIne ahIM mokalAvo." tyAre hakanA kahevAthI ke e pratyuttara kahevarAvyuM ke he rAjA! tamArA bhaMDAramAM retInAM jUnAM deraDAM paDayAM haze, temAMthI eka doraDuM namunA mATe mokalo ke jethI tene anusAre ame deraDAM vaNIne mekalIe." te sAMbhaLIne rAjA mauna thaI gaye. ekadA rAjAe maravAnI taiyArIvALe, regI ane vRddha hAthI naTa gAmamAM mokalAvIne kahevarAvyuM ke "A hAthI marI gaye ema kahyA vinA haMmezAM tenA khabara (samAcAra) mekalavA." ahIM te teja rAtre hAthI mRtyu pAmyo. prAta:kALe rAjAne kevI rIte khabara ApavA tene vicAra na sUjhavAthI lokee rehakane pUchayuM, eTale tenA kahevA pramANe gAmanA adhipatie rAjA pAse jaI nivedana karyuM ke "he deva ! Aje hAthI besato nathI, uThatA nathI, AhAra ke nIhAra (viSTA) karato nathI, ane bIjI koI paNa ceSTA karato nathI." rAjAe pUchyuM ke "are, zuM hAthI marI gayo ?" teNe kahyuM ke "he rAjA! Apa evuM bole che, ame ema belatA nathI." te sAMbhaLIne rAjA mauna thayo. pachI pharIthI rAjA e naTagAmamAM hukama mokalyo ke "tamArA gAmanA kUvAnuM pANI ghaNuM sAruM che, mATe te ke ahIM jaladIthI mokalo." tyAre lokee rehakanI buddhithI rAjAne vinaMti karI ke "he deva ! gAmaDIo kuvo svabhAvathIja bIkaNa hoya che, mATe nagarane mArga batAvanAra eka ahIMne (tamArA nagarane) kare tyAM mokale, ke jethI te kUvAnI sAthe amAre gAmaDIo ke AvI zake." te sAMbhaLIne rAjA mauna rahyo. anyadA rAjAe Adeza karyo ke "agninA saMbaMdha vinA khIra rAMdhIne mokalo." tyAre lokonA pUchavAthI rohake temane kahyuM ke "cokhAne ghaNuM jalamAM palALIne sUryanAM kiraNathI tapAvI karISa ane palAla vigere ghAsanI bAphamAM te cekhA ne kUdhathI bharelI tapelI mUke jethI khIra thaI jaze." lekee te pramANe karIne khIra rAjAne mokalAvI. te joIne rAjA bahu Azcarya pAmyA. pachI rohakanI buddhinuM atizayapaNuM jANIne tene potAnI pAse AvavAnI AjJA karavA sAthe kahevarAvyuM ke "zukala pakSamAM ke kRSNa pakSamAM AvavuM nahIM, rAtre athavA divase Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi ] AvavuM nahI, chAyAmAM athavA taDake AvavuM nahI, addhara rahIne athavA page cAlIne AvavuM nahIM, mAge ke unmArge AvavuM nahI, ane snAna karIne athavA snAna karyA vinA AvavuM nahI." A pramANene hukama sAMbhaLIne hake kaMTha sudhI snAna karyuM, ane gADAnA piDAMnA be cIlAnA madhya bhAgane raste, nAnA gheTA upara besIne mAthe cAlaNInuM chatra dhAraNa karIne, saMdhyA samaye amAvAsyA uparAMta paDavAne divase te rAjAnI pAse go. tyAM "khAlI hAthe rAjAnuM, devanuM ane gurunuM darzana karavuM nahIM." evI kazrati (lokamAM cAlate vyavahAra ) jANIne mATIne eka piMDa hAthamAM rAkhIne rAjAne praNAma karI te piMDa rAjAnI pAse bheTa tarIke dharyo. rAjAe pUchayuM ke "he haka! A tuM zuM lAvyo ? " teNe javAba Apyo ke "he deva! tame pRthvInA pati cho, tethI huM pRthvI lAvyo chuM." te sAMbhaLIne rAjA prasanna thayo. te rAtre rAjAe rohakane pitAnI pAse suvADo. rAtrIne pahelo prahara gayo tyAre rAjAe tene bolAvyo ke "are rehaka! tuM jAge che ke ughe che?" te bolyo ke "deva! jANuM chuM." rAjAe pUchayuM ke "zuM vicAra kare che?" rohaka be ke "he deva ! huM e vicAra karato hato ke-pIpaLAnA pAMdaDAnuM DIMTa moTuM ke tenI zikhA maTI?" te sAMbhaLIne rAjAne paNa saMzaya thayo. tethI teNe kahyuM ke "teM ThIka vicAra karyo, paNa tene nirNaya zo karyo?" te bolyo ke "jyAM sudhI zikhAno agra bhAga sUkAI na jAya tyAM sudhI banne sarakhAM heca che." pachI bIjo prahara pUrNa thatAM rAjAe pUchayuM ke "are ! jAge che ke UMghe che?" rohaka be ke "deva! jANuM chuM." rAjAe pUchayuM ke "zuM vicAra kare che ?" tyAre te be ke "he deva! bakarInA peTamAMthI jANe sarANe utArelI hoya tevI tenI lIMDIo barAbara goLa thaIne bahAra nIkaLe che, tenuM zuM kAraNa?" rAjAe rohakane ja tenuM kAraNa pUchayuM tyAre te bolyo ke "bakarInA udaramAM saMvataka nAmane vAyu rahe che, tenA prabhAvathI lIMDIo evI goLa thAya che. pachI rehaka suI gayo. rAjAe trIje prahare rohakane bolAvyuM ke "are jAge che ke uMghe che?" te bolyo ke "jAguM chuM." rAjAe pUchayuM ke "zuM vicAra kare che?" te bolyo ke "he deva! khIsakelInuM jeTaluM moTuM pUchaDuM che teTaluM ja tenuM zarIra paNa haze ke koI nAnuM moTuM haze?" rAjAe tene nirNaya tene ja pUcho, tyAre te bolyo ke "he deva ! baMne sarakhAM hoya che. pachI rohaka sUI gaye. rAjA prAtaHkALe jAge, tyAre rehakane belA, paNa nidrAvaza hevAthI teNe javAba Apyo nahI. tyAre rAjAe kIDAthI rehakane saTI lagADI, eTale rohaka jAgI gayo. rAjAe pUchayuM ke "are kema uMghe che?" te bolyo ke deva jANuM chuM. rAjAe kahyuM "ke tyAre kema ghaNIvAre belyo ? rahake javAba Apyo ke "he deva ! huM vicAra karato hato ke rAjA keTalA puruSothI utpanna thaye haze ? (rAjAne keTalA bApa haze?) te sAMbhaLIne rAjA lajajA pAmIne jarAvAra mauna rahyo. pachI thelIvAre pUchayuM ke "are,bola ! huM keTalA puruSathI utpanna thayo chuM ? "pAMca puruSathI." pharIthI rAjAe pUchayuM ke "kayA kayA pAMcathI ?" te bolyo ke" eka For Personal & Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharitate kubera bhaMDArIthI, kemake kubera bhaMDArInA jevI tamArAmAM dAnazakti che. bIjA caMDALathI, kemake zatranA samaha pratye tame caMDALanI jevo kopa kare che. trIjA dhobIthI, kemake jema bebI vastra nIcovIne pANI kADhI nAMkhe che tema tame paNa mANasane nIcavIne tenuM dhana laI lyo cho. cothA vIMchIthI, kemake tame bharanidrAmAM sUtelA bALakane paNa nirdaya vIMchInI jema soTI mArIne pIDA upajAve che, ane pAMcamAM tamArA pitAthI tame utpanna thayA che, ke jeNe rAjyamAM ane nyAyamAM tamane sthApana karyo che." te sAMbhaLIne rAjA bahu Azcarya pAmyA. pachI rAjAe pitAnI mA pAse ekAMtamAM jaIne namana karI pUchyuM ke "he mAtA ! kaho, huM keTalA purUSathI utpanna thayo chuM?" mAtAe kahyuM ke "he vatsa! e tuM zuM pUche che? tArA pitAthIja tuM utpanna thayo che." tyAre rAjAe rehake kahelI vAta karIne kahyuM ke "he mAtA ! te rehaka ghaNuM karIne khoTI buddhivALo nathI, mATe sAcuM bole." ema bahu AgrahathI rAjAe pUchayuM, tyAre tenI mAtAe kahyuM ke he vatsa! jyAre tuM garbhamAM hatA tyAre eka divasa huM gAma bahAra udyAnamAM kubera devanI pUjA karavA gaI hatI. te pratimAnuM atyaMta svarUpa joIne meM tene hAtha vaDe sparza karyo, tethI mane kAmavAsanA vyApta thavAthI bheganI IcchA thaI hatI. tyAMthI pAchA AvatAM mAgamAM eka uttama rUpavaMta caMDAlane joIne tenI sAthe bheganI IcchA thaI hatI. AgaLa cAlatAM eka rupavaMta bebIne joIne paNa tevIja IcchA thaI hatI. pachI ghera AvI tyAre utsava hovAthI khAvAne mATe loTane vIMchI karyo hato, meM tene hAthamAM lIdhe. tenA sparzathI kAme dIpana thavAne lIdhe tenI sAthe paNa bheganI IcchA thaI hatI. e pramANe IcchA mAtrathI tAre bIjA cAra pitA thayA hatA, bAkI paramArthathI to eka tAre pitAja satya pitA che." te sAMbhaLIne rAjA mAtAne namana karIne rehakanI buddhithI vimaya pAmyuM, ane tene sarva maMtrIomAM prathama pada ApyuM. A daSTAMtane upanaya (ghaTanA) e che ke "pUrve pite nahI sAMbhaLeluM ane manamAM paNa nahI ciMtaveluM gUDha kArya paNa buddhinA prabhAvathI jANI-samajI zakAya che. tevI rIte ja zrI jina dharmanI ArAdhanA karavAmAM paNa sUkSma arthane grahaNa karavAmAM buddhine upayoga kara; jethI A lokamAM ne paralekamAM atyaMta sukhazAMtimaya jIvana gujArI ane mekSamArgane nirdoSabhAve ArAdhI saMsArasamudrane pAra karI zakAya. 4 mAnatA dAnAdi dharmArAdhane tana mana rame, puNyAnubaMdhi puNya udaye sujanane sAruM game; bhUpa guNa maNi hAra paherI zebhatA te narapati, jANI kSaNika dehAdine bhavathIja kaMTALe ati. spaSTArtha -dAnAdi eTale dAna, zIyala, tapa ane bhAve e cAra prakAranA dharmanI ArAdhanA karavAmAM temanuM citta haMmezAM ramaNa karatuM hatuM. kAraNa ke sujana eTale sajajana For Personal & Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ]. purUSone puNyAnubaMdhI puNyane udaya hoya che. eTale teo pUrve bAMdheluM puNya A bhavamAM bhogavatA hovAthI sukhI hoya che ane puNya bhegavatAM navuM puNya bAMdhatA hovAthI teo parabhavamAM paNa sarva prakAranA sukhane bhogave che. e pramANe jeo puNya bhegave che ane navuM puNya karma bAMdhe che te puNyAnubaMdhI puNyavALA bhavya jI jANavA. vyAjabI ja che ke AvA prabala puNyazAlI ne je sArUM eTale AtmAne hitakara hoya teja game. tathA A mahAbala rAjA bhUpaguNa eTale rAjAnA dayA vagere guNo rUpI hArane paherIne zobhatA hatA. kahevAno bhAvArtha e che ke A rAjAmAM kharA rAjAnA dayA vagere tamAma guNe hatA. A rIte zAMtithI rAjya karatAM A mahAbala rAjAne keTaloka kALa cAlyA gaye. tyAra bAda eka vakhata rAjAe zAMtithI zarIra, dhana, kuTuMba vagere padArthone anitya eTale nAzavaMta jANyuM. ane tethI temane pitAnA A rAjayAdinI upAdhithI bharelA bhava upara kaMTALo Avyo. tethI te mahAbala rAjAe vicAryuM ke mAre ratnacUDa nAmanA eka zeThiyAnA dIkarAnI mAphaka kaSAyAdi dhUtArAothI sAvaceta rahIne sarva virati cAritra rUpI vahANamAM besIne saMsAra samudrane tarI ja, emAM ja kharI bahAdurI che. A prasaMge mahAbala rAjAe vicArela ratnacUDanI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI yathA nyAyapure ratnacUDe na mughatAM gata mahAdibaMdhane tahata dharmadhInaiva labhyate 1 artha --"jema nyAyapuramAM ratnacUDa muMjhA nahi, tema dharmabuddhivALA purUSa mahAdikanA baMdhanamAM lobhAtA nathI." ratnacaDanI kathA. A bharata kSetrane viSe tAliptI nAmanI nagarImAM ratnAkara nAme zreSThI hate. tene sarasvatI nAme strI hatI. temane ratnacUDa nAme eka putra thayo hato. te yuvAna putra nagaranA upavana vigeremAM svecchAthI vihAra karato hato. eka vakhate rAjamArge jatAM sanmukha AvatI saubhAgyamaMjarI nAmanI vezyA ratnacUDanA khabhA sAthe athaDAI, tethI manamAM kacavAIne te belI-"are ! AvA vizAla rAjamArgamAM paNa mane sanmukha AvatI tuM jotuM nathI? ATalo badho lakSamImada kare tane ghaTita nathI." kAraNa ke pitropArjitavittina, vilAsaM kurute na kara sa lA yaH svayaM lakamI-mupAjya vilasatyo che "pitAe upArjana karelA dravyathI keNa vilAsa na kare? paNa je pArjita dravyathI vilAsa kare te purUSaja prazaMsAne pAtra che." A pramANe kahI vezyA svasthAne cAlI gaI. te sAMbhaLI ratnacUDe manamAM vicAryuM ke "A vezyAnuM vacana mAre satya For Personal & Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 [ zrI vijyapadharikRtakaravuM." A pramANe vicAra karo ane manamAM kheda pAmate racUDa ghera Avyo. putranuM khinna vadana joI tenA pitAe pUchayuM-"vatsa! tAre zI khoTa che jethI tArUM mukha sakheda ane nisteja jaNAya che ? je tArI IcchA hoya te kahe, huM tArI IcchA kSaNamAM pUrI karIza." ratnacUDa belyo-"pitAjI ! tamArA upArjana karelA dravyathI mAre sukha joItuM nathI, tethI tamArI AjJA meLavI svabhujAthI dravya upArjana karavA dezAMtare javA IcchuM chuM" pitAe kahyuM-"vatsa! tuM mAkhaNa jevA komala zarIravALo che, tuM dezAMtaramAM jaIne zuM karIza?" kahyuM che ke iMdiyANi vaze yasya, strIbhi na vilabhyate vatuM ya vijAnAti, yAti dezAMtarANi saro jene Idriye vaza hoya, je strIothI lubdha thAya tema na hoya ane je bolavAmAM pravINa thayela hoya te dezAMtaramAM jaI zake che." he putra! "meM lakSamI upArjana karI che te tAre mATe ja che." A pramANe kahyAM chatAM paNa ratnacUDe Agraha cheDaye nahi eTale tenA pitAe AjJA ApI. tatkALa ratnacUDa ghaNuM vahANamAM vividha prakAranAM bahu kiMmatI kariyANAM bharI taiyAra thaye. cAlatI vakhate zreSThIe A pramANe zIkhAmaNa ApI"vatsa! tuM kadI paNa anyAyanagara (anItipura) mAM jaIza nahi. kAraNa ke tyAM anyAyapriya nAme rAjA che, avicArI nAme maMtrI che, grahItabhakSaka nAme nagarazeTha che, yamaghaMTA nAme vezyA che, ane bIjA ghatakAra, cera, pAradArika (vyabhicArI) vigere aneka Thaga loko tyAM rahe che. temanuM svarUpa jANyA vinA je tyAM jAya che tenuM sarvasva tyAMnA leke harI le che, tethI te nagara choDIne bIje game tyAM tuM svecchAe jaje." A pramANe pitAnI zIkhAmaNa svIkArI zubha divase mAMgalya upacAra karI ratnacUDa vahANamAM besI cAlyo. aneka gAma, nagara, dvIpa vigeremAM pharato pharate ratnacUDa bhavitavyatAnA ge anitinagareja AvI caDe. te nagaramAM vasanArA dhUta loko te vahANane AvatuM joI harSa pAmyA, ane tenI sanmukha AvyA. temane joI ratnacUDa zaMkA pAmyo. pachI baMdarane kAMThe Avyo eTale teNe koI purUSane pUchayuM-"bhadra! A dvIpanuM nAma zuM ? " te purUSa kahyuM-'citrakUTa nAme A dvIpa che, ane A anItipura nAmanuM nagara che. te sAMbhaLI ratnacUDa vicAra karavA lAgyo ke "pitAe je sthaLe javAnI nA kahI hatI teja sthaLe huM devayoge AvI caDa; A vAta sArI thaI nahi. paNa mArA vAMchitane lAbha mane ahIM thaze ema jaNAya che" kahyuM che ke prazastazakunA catrAnukalapavanastathA utsAhI manasaatata, sarva lAbhasya sUcaka Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ethI ] je sthaLe jatAM sArAM zukana thAya, anukula pavana vAya ane manamAM utsAha Ave e sarva lAbhane sUcave che." AvuM vicArI ratnasUDa vahANamAMthI utaryo ane baMdara upara utAro karyo. tevAmAM nagaramAMthI cAra vaNika-vepArIo AvyA. teoe khuzI khabara pUchIne kahyuM "tamArUM sarva kariyANuM ame laIzuM ane jyAre tame pitAne nagara javA Icchaze tyAre tame kaheze te vastu tamArA vahANamAM bharI ApazuM.' ratnacUDe te kabUla karyuM, eTale te dhUrta vaNiko tenuM sarva kariyANuM vahecI laI pitApitAne ghera laI gayA. pachI ratnacUDa parivAra sahita vastrAdikane ADaMbara karI anItipura jevA cAle. mArgamAM koI kArIgare suvarNa ane rUpAthI suzobhita evA be upAna (jeDA) tene bheTa karyo. tene tAMbUla ApI zreSThIputre kahyuM "tane huM khuzI karIza." pachI AgaLa cAlya, tyAM koI kANe dhUrta maLyo. teNe ratnacUDane kahyuM -"he zreSThIputra! meM eka hajAra dravya (rUpiyA) mAM mAruM eka netra tArA pitAne ghera gIre mUkyuM che te huM tArI pAsethI laIza, mATe A tamArUM dravya laI le." ratnacUDa vicAravA lAgyo ke "aho ! A aghaTatuM bele che, tathApi A prApta thayeluM dravya te svAdhIna karUM, pachI tene yogya uttara ApIza." Ama ciMtavI teNe tenuM dravya grahaNa karyuM ane kahyuM-tuM mAre utAre Avaje.' ema kahI ratnacUDa AgaLa cAlyo. tene Avato joI cAra ThagArA paraspara vAto karavA lAgyA. eka bolyo-"samudranA jaLanuM pramANa ane gaMgA nadInI retInA kaNanI saMkhyA te jJAnI puruSa jANI zake che, paNa strIonuM hRdaya koI jANI zakatuM nathI.' bIje be strIonA hRdayane jANanArA ghaNu purUSe che, paNa samudranA jalanuM pramANa ne retInA kaNanI saMkhyA jANanAra keI nathI." trIje bepUrvAcAryoe je kaheluM che te asatya nathI, te sarva bAbata sarvajJa puruSe jANe che." eTale ceAtho be ke "A zrejhIputra sarva jANe che. te sAMbhaLI bIjA belI uThayA ke gaMgAnadI te ahIMthI dUra che, paNa A samudranA jalanuM pramANa te tuM zreSThIputranI pAse karAva." A pramANe haTha karI teoe ratnacUDane utsAhita karyo, eTale ratnacUDe te vAta aMgIkAra karI. pachI te dhUrtoe ratnacUDa sAthe evo kelakarAra karyo ke "jo tame samudranA jalanuM pramANa karI Ape to amArI lakSamI tamAre AdhIna che, ane nahi te ame cAre jaNa (dhUrto) tamArI lakSamI laI lezuM." ratnacUDa te vAta kabula karI AgaLa cAlyo. ratnacUDe ciMtavyuM ke "A badhA kAryane nirvAha zI rIte thaze? mATe aneka nararatnanA cittane raMjana karavAmAM catura evI vezyAne ghera jAuM." AvuM vicArI te raNaghaMTA vezyAne ghera gayo. vezyAe bahumAna pUrvaka abhyasthAna, atyaMga, udvartana, snAna ane bhejanAdi kriyA karI. jyAre saMdhyAkALa thayo tyAre ratnagrUDa tenI sAthe vAsagRhamAM jaI manahara zamyA upara beThe. pachI e catura nAyikA catura puruSane yegya evI gechI karavA lAgI, eTale zreSThIputra pitAnI vArtA calAvI ke "are priyA ! tuM A tArA nagaranI sarva zreSTA jANe che te mAre Aje mArgamAM je vivAde thayelA che tenA uttara For Personal & Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadyasUrikRta kahe. mArI e ciMtA dUra thayA pachI te suMdarI ! huM tArI sAthe raMgabheganI vArtA karIza." vezyA balI-"priya! sAMbhaLe. devage je kaI gRhastha ahIM AvI caDe che tenuM sarvasva ahIMnA dhUrta leke ThagI le che. e dravyane eka bhAga rAjAne maLe che, bIjo bhAga maMtrIne, trIjo bhAga nagarazeThane, cotho bhAga keTavAlane, pAMcame bhAga purohitane ane chaThTho bhAga mArI mAtA yamaghaMTAne Ape che. ahIMnA sarva loke anAcArapriya che, to temanA gharamAM rahIne mArAthI zuM thaI zake ? tathApi huM tamane mArI mAtA pAse laI jaIza. tyAM besIne tame tamArA badhA praznonA uttara sAMbhaLaje." A pramANe kahI ratnacUDane strIno veza paherAvIne te caturA pitAnI akakA (mAtA) pAse laI gaI. mAtAnI samIpe praNAma karIne te beThI, eTale tenI mAtA bolI-vase ! A kenI putrI che?" te bolI-mAtA ! A sapavatI nAme zrIdatta zreNInI putrI che. te mane maLavA AvI che." A samaye jeoe ratnacUDanuM sarva kariyANuM laI lIdhuM hatuM te dhUrta vepArIo yamaghaMTAnI pAse AvyA. teoe badhe vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI kuTTinI (mAtA) bolIAmAM tamArA sarva mane ratha vyartha thaze, kAMI paNa lAbha thaze nahi; kAraNake tenI ISTa vastuthI vahANa pUrI ApavuM tame kabula kareluM che te IcchA te aneka prakAranI thAya che, tethI te kadI maccharanA asthithI vahANa pUrI ApavA kaheze to pachI tame zuM karaze?" teo belyA-tenAmAM tevI buddhi kyAMthI haze? kAraNa ke te bALaka che, vaLI prathama vayamAM che." kuTTinI belI-kaI bALaka chatAM buddhimAna hoya che, ane kaI vRddha chatAM bhUkha hoya che. te sAMbhaLI teo cAre svasthAne gayA. DIvAre pelo kArIgara haste mukhe AvI vezyAne kahevA lAgyo-"A nagaramAM kaI zreSThIputra Avelo che, tene meM be zreSTha upAna (jeDA) bheTa karyo che. teNe mane kahyuM che ke "huM tane khuzI karIza. tethI jyAre huM tenuM sarvasva laI laIza tyAre ja khuzI thaIza." te sAMbhaLI akkA bolI-"are kArIgara ! kadI je tane te evuM pUchaze ke "rAjAne tyAM putrane janma thayo che tethI tuM khuzI che ke nahi?" kahe, tyAre tuM zuM karIza ? ane pachI tArI zI gati thaze ?" A pramANe sAMbhaLI te cAlyo gayo. pachI pelo kANe jugArI Avyo. teNe paNa pitAnI dhUrtatAnI hakIkata vezyA pAse jaNAvI. te sAMbhaLI yamaghaMTA hasIne bolI- te tene dhana ApyuM te sAruM karyuM nahi." kANe belyo-"kema?" tyAre pharI akkA (vRddha vezyA) bolI-" te jo bIjA koInuM netra tArI AgaLa mUkaze tyAre to tuM ema kahIza ke "e netra mAruM nathI paNa te sAMbhaLI te tane ema kaheze ke "teM je eka netra mArA pitAne tyAM gere mUkyuM che tenI joDanuM bIjuM netra tArI pAse che te lAva, eTale baMne kAMTAmAM mUkIe. je tolamAM sarakhAM thAya te A netra tAre grahaNa karavuM, nahi to nahi." Ama kaheze te pachI tuM zuM karIza ?" For Personal & Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] ghatakAra bo-AvI buddhinI kuzaLatA tamArAmAM ja che, tenAmAM nathI, tethI tenuM sarva sva mArA hAthamAM AveluM ja che, ema huM samajuM chuM. A pramANe kahI te cAlyA gaye. thoDI vAra pachI pelA cAra dhUrtoe AvI pitAnI kathA kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLI yamaghaMTA belI-" A prapaMcamAM tamane kAMI lAbha thAya evuM mArA jevAmAM AvatuM nathI; kAraNa ke te ema bolaze ke " huM samudranA jaLanuM pramANa karI ApuM, paNa tamAre prathama temAM maLatI nadIonuM jaLa judu karI devuM paDaze." to pachI tema karavAne tame azakta che, eTale tame tamArA gharanuM sarvasva hArI besaze." te sAMbhaLI te dhUrta loko glAna mukha karI (nArAja thaIne) pitAne sthAne cAlyA gayA. zreSThIputra ratnacUDa A badhA yuktivALA uttara sAMbhaLI te cittamAM ThasAvI tyAMthI uThIne raNaghaMTA vezyAputrInI sAthe tenA gharamAM gaye; ane tenI AjJA laI pitAne sthAne AvyuM. pachI akAe batAvelI yuktiothI teNe sarva kArya sAdhavA mAMDayAM. pelA kari. yANuM laI janArA vepArI pAsethI ane samudrajaLanuM pramANa karAvanArA dhUta pAsethI teNe baLAtkAre cAra lAkha dravya lIdhuM. A vRttAMta sAMbhaLI te nagarane rajA Azcarya pAmyo. teNe kahyuM-"A purUSanuM mahAmya adbhuta che, ke jeNe A dhUrtanagaranA loko pAsethI paNa dravya lIdhuM." A pramANe vismaya pAmelA rAjAe ratnacUDane belAvIne kahyuM-"bhadra ! huM tArI upara saMtuSTa (rAjI) thaye chuM, tethI tArI je IcchA hoya te kahe." ratnacUDe rAjA pAse raNaghaMTA gaNikA mAgI. rAjAe AjJA ApavAthI te tenI strI thaIne rahI. A pramANe lAbha meLavI racUDa kariyANAthI vahANa bharIne pitAnI nagarIe AvyA, ane mAtApitAnA caraNamAM praNAma karI sarva vRttAMta pitAne jaNAvyuM. te sAMbhaLI zreSThInA manamAM adhika harSa thaze. ratnacUDanI khyAti sAMbhaLI saubhAgyamaMjarI vezyA tene jovA AvI. ratnacUDe te vezyAne kahyuM-"bhadra ! tArA upadezathI ja dezAMtara jaIne A lakSamI meM saMpAdana karelI che." pachI rAjAnI AjJA meLavIne saubhAgyamaMjarI paNa ratnasUDanI patnI thaI. tyAra pachI ratnacUDa bIjI ghaNI strIo paraNI pArjita dravyavaDe dAna ane upabhegA karavA lAge. | cirakALa sAMsArika bhega bhegavI, pitAnA putrane gRhabhAra saMpI, sadagurUnI pAse ahiMsAmUla jina dharma sAMbhaLI, vairAgya pAmIne ratnacUDe dIkSA grahaNa karI; ane ruDI rIte dikSA pALI samAdhithI mRtyu pAmIne svarge gayo. anukrame mahAnaMdapada (mokSa)ne pAmaze. A kathAne upanaya A pramANe che-"vaNikaputra ranayUDa te bhavyajIva samaje. tenA pitA te dharmadAyaka guru jANavA. saubhAgyamaMjarI vezyAnAM vacana te sAdharmikanAM vacane samajavAM. tethI thayelA utsAhathI te puNyalakamIno saMcaya karavAne udyamavaMta thaye. tenA pitAe je mULa dravya ApyuM te gurudatta cAritra samajavuM. anItipure javAne For Personal & Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI vijayapadhasUrikRtaniSedha karyo te anItimArge javAne niSedha samaja. vahANa te saMyama jANavuM; tenAthI A saMsArarupI samudra tarI zakAya che. bhavitavyatAnA yogathI athavA pramAdathI anItipure gamana te anAcAramAM pravRtti jANavI. anyAyapriya rAjA te maha samaja. kariyANAne kharIda karanArA cAra vaNika te cAra kaSAya samajavA. prANIne sumati ApanArI pUrve karelAM kamanI pariNati te akakA samajavI. tenA prabhAvathI sarva azubhane ullaMghana karI ratnacUDa janmabhUmie Avyo tema prANI dharmamArgamAM pAcho Ave che ema samajavuM." A pramANe buddhimAna puruSoe yathAyogya upanaya utAre. A prabaMdhane upanaya vicArI ajJAnavaDe thayelA vikAra bhAvane choDI jIva punaH dharmamAge Ave che, ane te mAge gamana karavAvaDe manuSya janmane saphaLa kare che. 5 saMtuSTa na thatA zrAddha dharma vimala vAhana gurU kane, dIkSA grahI ArAdhatA ne pAlatAM gurU vacanane, vimala sUri gurU nAma bIjA graMthamAM rAjarSi e, niMdA suNI rAjI thatA zaramAya stavanA pUjana. 6 spaSTArtha -e pramANe ratnacUDanA daSTAMtane vicAratAM saMsAra upara vairAgya bhAva AvavAthI A sarva virati cAritrane cAhanArA mahAbala rAjA zrAvaka dharmanI ArAdhanA karavAthIja saMtoSI thayA nahi. eTale zrAvakapaNAmAM rahevAthI lAMbA kALe mokSanA sukhonI prApti thAya che, ane sarvavirati cAritrathI jaladI mokSanAM sukho maLe che, ema jANI saMsAra uparathI vairAgyane pAmelA zrImahAbala rAjAe zrI vimalavAhana (9) nAmanA gurUnI pAse dIkSA lIdhI. dIkSA laIne tenuM sArI rIte ArAdhanA kare che athavA cAritranuM rUDI rIte pAlana kare che. bIjA graMthamAM vimalavAhanane badale gurUnuM vimalasUri evuM nAma kahyuM che. A mahAbala rAjarSi keI durjana mANasa potAnI niMdA kare te paNa rAjI thAya che. ane je kaMI paNa temanI stavanA eTale vakhANa kare temaja pUjana kare to tethI zaramAtA hatA. 6 mahAbaLa rAjarSie cAritranuM pAlana kevI rIte karyuM te cAra kemAM jaNAve che - upasarga ne sahatA jarA paNa nA dhare uThegane, moTA ja kare bhakti te paNa nA dhare mana garvane, vara bagIcA AdimAM vicare dhare nA rAgane, vicare bhayaMkara jaMgalamAM teya na dhare khedane. 7 spaSTArtha-tathA pUjyazrI mahAbala rAjarSi cAritra pAlanamAM thatA aneka prakAranA upasargone zamatA bhAve sahana karatA hatA. ane upasarga tathA parISaha thavA chatAM paNa cAritramAM jarA paNa udvega eTale kheda dharatA nathI. eTale meM rAjyasukha tajIne AvuM For Personal & Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnaciMtAmaNi bhAga ca ] duHkhadAyI cAritra na lIdhuM heta te sArUM evA vicAra bIlakula lAvatA nathI. temaja rAjA vagere moTA mANase temanI bhakti kare che chatAM paNa tethI pitAnA manamAM jarA paNa garvane dhAraNa karatA nathI eTale abhimAna karatA nathI. uttama udyAna (bagIcA) vagere sthaLomAM vicare che to paNa tenA upara rAga athavA mamatva bhAva rAkhatA nathI. vaLI te mahAbala rAjarSi jemAM vAgha siMha vagere bhayAnaka prANIo pharatA hoya, tevA jaMgalamAM vihAra kare te paNa tevA vihArathI kaMTALe pAmatA nahotA. 7 hima paDe hemaMtamAM tethI gahana gurU rAtane, AlAna staMbhanI jema nizcala zramaNa kAryotsargane; karata pUrI tima utpALe A tape kAusagna kare, teya vastra paheja caLake nispRhI mahIla phare. 8 spaSTArtha--ane te mahAbala rAjarSi hemaMta eTale ziyALAmAM hima paDatuM hoya, kaDakaDatI ThaMDI paDatI hoya tethI gahana eTale AkarI lAgatI tathA lAMbI rAtane kAusagnamAM rahIne pasAra kare che. te vakhate hAthIne AlAna sthaMbha eTale hAthIne bAMdhavAnA thAMbhalAnI jema nizcala rahetA hatA. kahevAne bhAvArtha e che ke sakhata ThaMDImAM paNa te munirAja kAusaggamAM sthira rahIne zIta parISahane samabhAve sahana karatA hatA. vaLI te rAjarSi jyAre sUryanA tApathI dharatI bahuja tapI gaI hoya tevI lAge che tevA unhALAnA sakhata tApamAM paNa ubhA rahIne kAusagga karatA hatA. paraMtu tApane lIdhe akaLAtA nahotA ane samabhAve uSNa parIsahane sahana karatA hatA. te garamInA vakhate te rAjarSi agninA saMbaMdhavALA vastranI jema caLakatA hatA. e pramANe niHspRhI eTale ke I paNa sAMsArika padArthanI IcchA rahita te rAjarSi pRthvI upara vihAra karatA hatA. 8 varSA samayamAM kari pare karI dhyAna netrA sthira karI, - tarU tale pratimA dharata ekAdazAMgI10 zrata varI traNa hIna jana vyApAramAM jima dravyane saMcaya kare, rAjarSi tapa ratnAvaLI ekAvalI Adika kare. spaSTArthI-have jyAre varSo samaya eTale comAsuM Ave tyAre teo karI pare eTale hAthInI peThe pitAnAM cakSuone sthira karIne kaI vRkSanI nIce sAdhunI pratimA dhAraNa karIne kAusa dhyAnamAM rahetA hatA. e pramANe aneka prakAranA parISahone sahana karatA te rAjarSi niraticArapaNe cAritra pALatA hatA. A pramANe cAritra pALatAM teo agiAra aMganA zratanA dharanAra thayA athavA teoe agiAra aMgeno abhyAsa karyo. te sAthe teoe ratnAvalI, ekAvalI vagere aneka prakAranAM tapa karyo. (A ekAvalI, ratnAvalI vagere tapanuM svarUpa jANavA mATe tapAvali vagere pustake juo) ane tethI Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | [ zrI vijayapadharikRtijema devA rahita manuSya vyApAramAM dhanane ekaThuM kare che tevI rIte temaNe tapa karIne zubha puNya karmane saMcaya karyo. A lekamAM kahela kAyotsarga ane dhyAnanuM svarUpa daSTAMta sAthe TUMkAmAM A rIte jANavuM. prAyo vAlmanasava, svAsthAne hi niyaMtraNa kAyotsargo tu kAyasyAyate dhyAnA phalaM mahatu . 1 che Urdhvastha zayitAdhe, kAyotsargaH kiyAratai: | ekanaviMzatimukta kAryo yathAvidhi che je artha_"dayAnamAM ghaNuM karIne vANI ane mananIja niyaMtraNA (kabaje rAkhavApaNuM) thAya che, paNa kAyotsargamAM te kAyAnI paNa niyaMtraNa thAya che, mATe dhyAna karatAM kAyotsarganuM moTuM phala che. (1) kriyAmAM AsaktivALA puruSoe ubhA rahevAvaDe tathA zayana vigeree karIne ogaNIza daSe karIne rahita evo kAyotsarga yathAvidhi kare. 2." ekAMta sthAnamAM lAMbA hAtha rAkhIne je kAyotsarga karavAmAM Ave che te kAyosarganiryuktimAM kahelI ghaDagalayakhaMbhAI e gAthAmAM kahelA egaNIza doSa rahita, ubhA rahIne athavA zayanAdikavaDe kAusagga kare. Adi zabdanuM grahaNa karyuM che mATe beThA beThA paNa kAusagga karI zakAya che. temAM chavAstha avasthAmAM tIrthakara ane jinakalapI muni vagere te ubhA rahIne ja kAyotsarga kare che, kemake teo besavuM, suvuM vagere kAMI karatA nathI. jo ke kaI vAra jinakapI bese che, tyAre paNa te utkaTika Asaneja bese che, ane suve te paNa teja Asane rAtrInA trIjA prahare suve che. sthavirakalpIe pitAnI zakti pramANe kAyotsarga kare, paNa tenA egaNIza deSa tajavA. huM A hakIkatane susthitamuninAM dRSTAMta sAthe vistArathI jaNAvuM chuM. te A pramANe zrI rAjagRhI nagaramAM dadura nAmanA devatAe zreNika rAjAnA samakitanI parIkSAthI prasanna thaIne tene aDhAra sarane eka hAra, divya vastrayugaLa tathA be kuMDaLa ApyAM hatAM. rAjAe hAra celaNAne Apyo, ane vastra tathA kuMDala sunaMdAne ApyAM. te joIne celaNAe kheda pAmIne kahyuM ke "je tame mane te vastuo nahI Ape te huM mAruM jIvita tajI daIza." rAjAe kahyuM ke "tane jema ruce tema kara." te sAMbhaLIne celaNAne ghaNe reSa caDayo. tethI mahelanA gokhamAM ekalI ArtadhyAna karatI beThI. rASane Aveza hevAthI rAtrI chatAM tene nidrA na AvI. te vakhate te gokha nIce secanaka hAthIne mahAvata ane magadhasenA nAmanI dAsI paraspara vAto karatA hatA. temAM dAsIe pitAnA jAra mahAvatane kahyuM ke "kAle dAsIone mahotsava che, tethI tuM mane A caMpakamALA hAthInA kaMThamAMthI utArIne Apa, jethI te paherIne huM mArI jAtimAM adhika zobhA pAmuM." mahAvata belyo ke "rAjAnI AjJAnA bhaMganuM duHkha sahana karavA huM samartha For Personal & Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga 2 ] nathI." dAsIe kahyuM ke "tyAre huM prANa tajIza." mahAvata bolyo ke "huM brahmadatta cakrInI je mUDha nathI, ke jethI strIne vacanathI citAmAM praveza karavA taiyAra thAuM." (te brahmadattane bakarAe bedha Apyo hate, vigere kathA pUrve lakhAI gaI che.) te sAMbhaLIne dAsI belI-"huM maruM te mArA jIvanI jAuM, temAM tAruM zuM gayuM? tuM te bIjI strImAM Asakta thaI mAruM nAma paNa nahI le, paraMtu tAruM mana paththara karatAM paNa vadhAre kaThaNa dekhAya che." ItyAdika temanI vAta sAMbhaLIne celaNAe vicAryuM ke "huM je prANa tyAga karuM to temAM rAjAne kAMI paNa hAni thavAnI nathI, tene te bIjI pAMca rANIo che, paNa huM tapa saMyamAdika karyA vinA manuSyajanmathI bhraSTa thAuM?" ema vicArIne te pAchI rAjA upara anurAgavALI thaI ekadA te hArane dore tUTI gayA. pelA dadrAMka devatAe hAra ApatI vakhate kahyuM hatuM ke "A hAra tuTyA pachI tene je sAMdhaze te mastaka phATavAthI maraNa pAmaze." rAjAe zaheramAM paTaha vagaDAvyo ke "je A aDhAra sarane hAra sAMdhI Apaze tene rAjA eka lAkha dinAra Apaze." te sAMbhaLIne eka vRddha maNikAre (jhaverIe) pitAnA kuTuMbanA sukha mATe te paTaha grahaNa karyo. te vakhate rAjAe tene a lAkha dravya prathama ApyuM ane kahyuM ke "jyAre hAra pUre saMdhAze tyAre bAkInuM dravya ApIza." pachI te hAra laIne te maNikAre potAnA gharanA bhAgamAM eka sarakhI bhUmipara te hAra mUko, pachI eka sUma derI ghI tathA madhathI vAsita karIne metInAM chidramAM parovavA lAgyuM, paNa motInAM chidra vAMkA hovAthI tene sAMdhavAne samartha thayo nahI. tevAmAM madhanI gaMdhathI ghaNI kIDIo tyAM AvI. te derIne cheDe pakaDIne dhIme dhIme metInAM chidramAM cAlI, eTale te derI paravAI gaI. pachI te maNikAre gAMTha vALIne hAra sAMdhI dIdhe; paraMtu tatkALa tenuM mastaka phATI gayuM, tethI te mRtyu pAmIne teja gAmamAM vAnara thayo. tene ekadA dareka ghera pharatAM pharatAM potAnuM ghara tathA putrAdikane joIne jAtismaraNa thayuM. te jaIne putra uparanI anukaMpAthI teNe "huM tamAro pitA chuM" evA akSara putranI pAse lakhyA. te joIne tenA sarve svajanee Azcarya pAmI vicAryuM ke "ahe ! karmanI gati kevI vicitra che!" pachI te vAnare akSara lakhyA ke "bAkInuM dravya rAjAe tamane ApyuM ke nahI ?" putro bolyA ke "nathI ApyuM." te sAMbhaLIne tene rAjA upara dveSa utpanna thayo, pachI te hAranI corI karavA mATe chidra jevA lAgyo. ekadA celaNa rANI sAyaM kALe vAvamAM snAna karatI hatI, te vakhate teNe sarva alaMkAro utArIne bahAra mUkayAM hatAM, temAM te hAra dekhIne lAga I vAnarAe te hAra gupta rIte upADI lIdhe ane pitAnA putrane Ape. rANI nhAIne alaMkAra paheravA lAgI te vakhate hAra joyo nahI, tethI te vilakhI thaI gaI. teNe te bInA rAjAne kahI. rAjAe abhayakumArane belAvIne kahyuM ke "A hAra sAta divasamAM zodhI lAva, te sivAya tAre jIvavAne upAya dekhAtA nathI." pachI abhayakumAra maMtrIe te hAranI niraMtara zodha karavA mAMDI. For Personal & Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 [ zrI viparikRtahave te nagaramAM koI AcAryanA pAMca zikhe AvyA hatA, temanAM ziva, suvata, dhanya, jeNuka ane susthita evAM nAma hatAM. temAMthI susthita muni jinakapIpaNuM aMgIkAra karavAnI IcchAthI tenI pAMca prakAranI bhAvanA bhAvatA hatA, (tulanA karatA hatA) tenAM nAma A pramANe - taveNa saNuM suNa gattaeNa beleNa yA tulaNa paMcahA kuttA, jiNakapa paDirajjo 1 che artha--"jinakalpa svIkAravAne IcchanAra munine mATe ta5, satva, sUtra, ekatva ane baLa e pAMca prakAranI tulanA kahI che." (1) pahelI tapabhAvanA A pramANe che ke-prathama te pirasI vagere tapane abhyAsa kare che. temAM girinadImAM utaratA siMhanI jema bhUkhane vijaya karavAne mATe traNa gaNuM tapa karavuM. jema ke parvatamAMthI nIkaLatI nadI jalathI bharapUra hoya, te nadIne utarate siMha sarala mAga Ave tyAM sudhI vakra gatie cAle, tevI ja rIte eka eka upavAsanI vRddhi karatAM kAMI paNa hAni na thAya tema cha mAsanA upavAsa karavA sudhI tapane vadhAre. (2) bIjI satva bhAvanA A pramANe che ke rAtrIne vakhate prathama upAzrayamAM rahIne kAryotsarga karatAM sapa, cera, gopALa tathA bhayaMkara saMgrAma vigerethI bhaya pAme nahI, ane rAtrInA pahelA traNa prahara sudhI dhyAnamAM lIna rahe, bIlakula nidrA le nahI. te kAryotsarga karavAnAM pAMca sthAna che. temAM prathama upAzrayamAM, bIjuM upAzraya bahAra, trIjuM cauTAmAM, ceAthuM zanya gharamAM ane pAMcamuM zamazAnamAM. A sthAnamAM dhyAnamagna rahetAM bhayaMkara svarupavALA devatAo bIvaDAve tepaNa lagAra paNa bhaya pAme nahI; sarvatra nirbhaya rahe. (A bhAvanAmAM bhaya ne nidrAno jaya karavAne che). (3) trIjI sUtra bhAvanA evI rIte che ke-naMdIsUtra vigere sarva zAstra potAnA nAmanI jema kaI paNa vakhate bhUle nahI, kaThe rAkhe ane kALanA pramANane sUtrane AdhAre barAbara jANe. zvAsosa, prANa, teMka, muhUrta tathA pirasI vigere kALanA pramANane, divase tathA rAtrIe meghAdikathI AkAza chavAyuM hoya te paNa satyasvarUpa jANe, tathA paDilehaNane kALa, be TaMkanA pratikramaNane kALa, bhikSAne kALa tathA vihArAdikane kALa paNa dehanI chAyA na dekhAtI hoya tyAre paNa barAbara jANe. (4) cothI ekatva bhAvanA evI rIte che ke-je ke prathama gRhasthIpaNAnuM kIdhanAdi saMbaMdhI mamatva sAdhuoe choDI dIdhuM che, te paNa pAchaLathI AcAryAdika pada prApta thavAthI gaccha vigere upara mamatva utpanna thAya che, te mamatva na kare, ane daSTipAta, AlApa, paraspara kuzaLa (sukhazAtA) pRcchA ane kathAvyatikara (vAtacIta karavI, prakSAdinI bInA) kahevA vigerenI je prathama pravRtti hatI, te sarvane tyAga kara. chevaTe deha ane upAdhi Adikane mamatva paNa tajave. (5) pAMcamI baLa bhAvanA A pramANe che ke ta5 pramukhanA vazathI je zarIranuM baLa kSINa thayuM hoya te paNa For Personal & Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga 2 cittanA dheyane tyAga kare nahI. mahA ghera pariSaha utpanna thAya, athavA bIjAM durdhara prANIonA bhayajanaka upasargo thAya te paNa pitAnuM dheya mUke nahI. A pramANe pAMca bhAvanAthI je kAMI paNa kSobha na pAme te pachI jinakalpane aMgIkAra karI zakAya che. susthita muni bIjI sava bhAvanAe karIne AtmAne bhAvatA hatA. temAM paNa upAzraya bahAra rahIne kAryotsarga karavA bIjA satva ganI bhAvanA karatA hatA. te pace munio abhayakumAra maMtrInI yAnazALAmAM mAsaka5 rahyA hatA. have abhayakumAre ghaNI zedha karI te paNa hAra maLe nahI, tethI "cha divasa vItI gayA ane sAtamo divasa che, keNa jANe kAle zuM thaze?ItyAdi vicArathI zekAtura thayelA te maMtrI "Aje to sAdhu pAse jaIne temanI parya pAsanA karUM" e vicAra karIne upAzrayamAM AvI rAtrisiha laI tyAMja rAtri rahyA. te samaye susthita muni pratikramaNa karIne upAzrayanI bahAra jaI kAyotsarge rahyA. ahIM pelA maNikArane putrane vicAra thayo ke "je kadAca rAjAne A hAra mArI pAse che ema khabara paDaze, to AkhA kuTuMba sahita mArA jIvitanI hAni thaze." pachI teNe te hAra vAnarane pAcho Apyo. mANasa upara kRpAvAna vAnara te hAra bIje kAMI na mUkatAM sAdhunA upAzraya pAse Ave, tyAM munine upAzrayanI bahAra ekalA kAryotsarge rahelA joIne teNe te hAra muninA kaMThamAM paherAvI dIdhuM. have upAzrayamAM rahelA bIjA cAra sAdhuo eka eka praharanA vArA pramANe susthita muninA zarIrane pramajavA (tenI saMbhALa levA) AvatA hatA. temAM prathama zivasAdhu pahele prahare kAsage rahelA susthita muninAM dehanuM pramArjana karavA mATe AvyA. te vakhate temanA kaMThamAM divya kAMtivALo hAra joIne teNe dhAryuM ke "jarura jene mATe abhaya maMtrI ciMtAtura che teja A hAra jaNAya che." pachI susthita muninA dehanuM pramArjana karIne pahelo prahAra pUro thaye upAzrayanI aMdara nisihi praveza karatAM tene badale (nisihI ema kahevAne badale) zivasAdhu bolyo ke "ahe! mahAbhaya prApta thayuM." te sAMbhaLI abhaye pUchayuM ke "nirbhaya evA munione bhaya kayAMthI hoya?" sAdhue kahyuM ke "pUrve anubhavelA bhayanuM smaraNa thayuM." abhaye kahyuM ke "he pUjya! te vRttAnta jANavA IcchuM chuM." tyAre muni bolyA ke avantI nagarImAM sema ane zivadatta nAme be bhAIo rahetA hatA. te bane dhana meLavavAnI IcchAthI vyApAra karavA mATe saurASTra dezamAM gayA. tyAM aneka prakAranA adhama tathA karmAdAnanA vyApAra karIne temaNe ghaNuM dravya meLavyuM. pachI potAnA ghara tarapha AvavA taiyAra thayA. te vakhate sarva dhana eka vAMsaLImAM bharIne moTA bhAIe te vAMsaLI pitAnI keDe bAMdhI. mArgamAM cAlatAM tene vicAra thayo ke "je huM nAnA bhAIne mArI nAMkhuM For Personal & Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrI vijyapadharikRtato A dhanane bhAgIdAra keI rahe nahI, ane sarva dhana mArA hAthamAM ja rahe." ema vicAra karato karate te nAnA bhAI sahita gandhavatI nadI pAse AvI pahoMce eTale teNe vicAryuM ke "A dravyanA prabhAvathI pratikSaNe mane raudradhyAna thayA kare che, mATe A anartha karanArI vAMsaLIne nadInA moTA drahamAMja nAkhI daUM. ema vicArIne teNe tarataja nadInA moTA dharAmAM te vAMsaLI nAMkhI dIdhI. te joIne nAnA bhAIe kahyuM ke "are bhAI! A tame zuM karyuM?" moTe bhAI bolyo ke " durNa buddhi sahita meM vAMsaLIne agAdha jaLamAM nAMkhI dIdhI che." ema kahIne teNe potAnA duSTa vicAre nAnA bhAIne kahyA. te sAMbhaLIne nA bhAI paNa bolyo ke "tame bahu sAruM karyuM, mArI paNa tevIja duSTa buddhi thatI hatI, te paNa nAza pAmI." pachI te banne bhAIe pitAne ghera AvyA. ahIM te vAMsaLI eka sudhita matsya (bhUkhyuM mAchaluM) gaLI gayo. te masya bhAre thaI javAthI tarataja kaI eka macchImAranI jALamAM pakaDAye. tene mArIne mAchImAra cauTAmAM vecavA AvyuM. te banne bhAIonI mAtAe mUlya ApIne te masyA vecAto lIdhe, ane ghera AvIne potAnI dIkarIne vidyA2vA Apyo. te dIkarIe masya kApatAM temAM vAMsaLI dIThI. tene chAnI rIte laIne pitAnA meLAmAM saMtADI. te joIne mAtAe pUchayuM ke "te zuM saMtADayuM?putrI belI ke "kAMI nahI." mAtA khAtrI karavA mATe tenI pAse gaI, eTale putrIe tene hAthamAM rahelA charAvaDe marmasthAnamAM prahAra karyo, tethI te DozI mRtyu pAmI. pachI gabharAIne te amArI bahena ekadama uThI, eTale tenA meLAmAMthI te vAMsaLI bhUmipara paDatI ame najare joI, tethI amane banne bhAIone vicAra thayo ke "ahe! teja A anartha karanAra dhana che ke jene ame pheMkI dIdhuM hatuM !" ItyAdi vicArIne mAtAnI urvajhiyA (mRtyu thayA pachInI kriyA) karIne ame banne bhAIoe vairAgyathI te vAMsaLIne tyAga karI dIkSA grahaNa karI. mATe che zrAvaka! te bhaya atyAre mane yAda AvyuM. tameya juo ke te artha (dhana) kevuM bhayakArI che?" abhayakumAra belyA ke "he pUjya ! ApanuM vAkya satya che. dhana nehavALA bhAIomAM paNa paraspara paira kAvanAruM che, seMkaDe deva utpanna karanAruM che ane hajAra dubene ApanAruM che. tenA bhayathI Ape je A cAritra lIdhuM te bahu sAruM karyuM che; kemake dukhane ApanArA evA aneka vikane karAvanAruM dhana che." A daSTAMta sAMbhaLI abhayakumAra dhananuM duHkhadAyI pariNAma jANyA chatAM pote dhanane Adara karyo che ema vicArIne te zivasAdhunI tathA kAyotsarga rahevA susthita muninI prazaMsA karavA lAgyA. ( tava susthita sAdhu, kAyotsarganuSa mudA ! ja dehamamAnAtha, hiyAe sutro thayo che . ' For Personal & Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAnAciMtAmaNi bhAga cAthA ] 1 aH-- teja pramANe ha pUrvaka kAyAtsagane sevanArA susthita muninA dehanuM pramArjana karavA mATe bIje prahare sutrata sAdhu gayA. A zleAkamAM sUcavelA sutrata muninA saMbaMdha A pramANe che-- ?? ,, "" have khIje prahara susthita muninA dehane pramAvA mATe sunnata sAdhu upAzrayanI bahAra nIkaLyA. te paNa peAtAnuM kAya karIne hAra joI mIne prahara pUrA thaye pAchA vaLyA, ane " aho ! mahAbhaya utpanna thayuM " ema khelyA. te sAMbhaLIne abhayakumAra maMtrIe pUchyuM ke " he pUjya ! jemaNe gRhakAryAnA sarvathA tyAga karyo che. evA munine meTu' bhaya zuM? " sAdhu melyA ke " pUrve anubhaveluM bhaya smaraNamAM AvyuM. " maMtrIe tenu svarupa pUchyuM, eTale sutrata muni khelyA ke " aMgadezane viSe vraja nAmanA gAmamAM manahara vANiyAnA putra huM... sutrata nAme hatA. mAre sIliTTA nAmanI patnI hatI. ekadA te gAmamAM cAro peDhA. temanA bhayathI sarva leAkeA nAsI gayA. huM ekAnta sthaLamAM saMtAi gayA. te vAtathI ajANI mArI srIe cArAne kahyuM ke " tame ene kema harI jatA nathI ? '' tenA AvA vAkayathI cAroe tenA abhiprAya jANIne tenu haraNa karyuM, ane potAnA pakSIpatine apaNu karI. pachI mArA svajanA mane vAravAra kahevA lAgyA ke " tuM vadhUne aMdhanathI kema cheDAvatA nathI ? " tApaNu hu' tenI zeAdha karatA nahotA. anyadA svajanAnA bahu Agraha thavAthI huM ekalA cAranI paTTImAM gupta rIte gayA. tyAM eka vRddha DozIne ghera rahyo. eka divasa meM te TAzIne mArI srInuM haraNa thayeluM jaNAvyuM, tethI te vRddhAe pannIpatine ghera jaIne te strIne kahyu ke " tAre mATe tArA pati ahI Avye che." te sAMbhaLI sIbhiTTA melI ke " Aje padmIpati mahAra javAne che, tethI tenA gayA pachI sAMje mArA patine mArI pAse meAkalajo, " pachI te vRddhAnA kahevAthI huM mArI strI pAse gayeA. teNe mArU sArI rIte AsanAdikathI sanmAna karyuM". tevAmAM pallIpati apazukana thavAthI pALe AvyA, tethI mArI strIe mane palaMganI nIce saMtADI dIdhA, paTTIpati paNa AvIne teja palaMga upara beThA, tethI huM bhayabhIta thayA. pachI mArI strIe paTTIpatine pUchyuM ke " he paTTIza ! jo kadAca mArA pati ahI Ave tA tame mane zu kare ? " teNe javAma ApyA ke " satkArapUrvaka tane tArA patine pAchI sAMpI dauM." te sAMbhaLIne teNe vakra bhrakuTI karIne saMjJA ii, eTale te pharIthI khelyA ke " jo huM tArA patine jouM, tA teno vadha kar" eTale mArI strIe netranI saMjJAthI mane dekhADayA ke tarataja teNe mArA keza pakaDIne mane bahAra kADhyo ane lIlI vAdharathI mane AMdhI lIdhA. pachI padmIpati vagere sarva janA sUi gayA. mane mAMdhyA hatA tyAM keTalAeka kutarA AvyA, temaNe mArAM sa dhana bhakSaNa karyAM, tethI huM' baMdhanamukta thayA. pachI te cAranAja khaDgavatI me' paTTIpatine mArI nAMkhyA, ane mArI srInA keza pakaDIne kheMcI ane kahyuM ke "je khUma pADIza te huM tArU zira paNa chedI nAkhIza. " . For Personal & Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 [ zrI vijayapadmasUriSkRta eTale te strI mauna dharI rahI. pachI tene laine huM bahAra nIkaLI cAlavA mAMDayA. te mArI strIe mAgamAM kamala phADIne tenA kakaDA nAMkhavA mAMDayA. prAtaHkALe huM tenI sAthe eka vAMsanI jALamAM visAmA khAvA mATe rokAyA. thADI vAre mArI strIe nAMkhelA kaMbalanA kakaDAne anusAre te padmIpatinA anucaro AvI paheAMcyA, ane mane khUba mAra mAauM. pachI mArAM pAMca aMgAne pAMca khIlAthI jaDI laI mane pRthvI sAthe cAMTADI dIdhA, ane mArI bhAryAne laine teo pAchA cAlyA gayA. gheADI vAre eka vAnara mArI pAse AvyeA. te mane joine mUrchA pAmyA. keTalIka vAre sAvadha thaIne te zalyAddharaNI (zalyaneA uddhAra karanArI) ane sarAhaNI ( ghA rUjhAvanArI ) auSidha laIne mArI pAse AvyeA. tenAthI teNe mane zalya rahita karyA. pachI mArI samIpe teNe akSaro lakhyA kendra huM tArA gAmamAM siddhakarmA nAmaneA vaidya hatA; te vakhate paNa meM tane sAjo karyo hatA, te huM marIne A vanamAM vAnara thayA . A vanamAM koi eka vAnare mane prahAra karIne mArA sarva parivAra laI lIdheA che, yUthathI bhraSTa thayele ahI' tArI pAse AvyeA chuM, tane joIne mane jAtismaraNa thayuM tethI meM tane zalyathI mukta karyA che. have tu paNa mArA sahAyabhUta thA, jethI mArA zatru vAnaranA hu. parAjaya karUM. " te sAMbhaLIne huM te maTanI sAthe gaye. tyAM ane maTanuM yuddha zarU thayuM. temAM mArI sAthenA markaTanA parAjaya thayA, tyAre teNe mane kahyu ke " temane madada kema na karI ? " me' kahyu ke " tame banne rUpa ane varNAdike karIne samAna dekhAo che, tethI mArA mitra kANu ane tenA zatru koNa te huM oLakhI zakayA nahI." te sAMbhaLIne te markaTa nizAnI mATe peAtAnA kaMThamAM puSpamALA nAMkhIne pharIthI yuddha karavA gayA. te vakhate me' khIjA vAnarane pattharavaDe marmasthAnamAM prahAra karyA, jethI te mRtyu pAmyo. pachI hu. mArA mitra vAnaranI rajA laIne pA cAranI paTTImAM gayo. tyAM mArI bhAryA sAthe Aligana karIne sutelA pakSIpatinA bhAIne me' khaDgavaDe mArI nAMkhyo ane baLAtkArathI mArI ne laIne mAre ghera Avyo; paraMtu sarva prakAranAM duHkhanA anubhava thavAthI mane vairAgya utpanna thayo. tethI meM tatkALa sa'sAra cheADIne cAritra grahaNa karyuM.. hemaMtrI! Aje upAzrayamAM praveza karatAM te bhayanuM smaraNu thayuM. " te sAMbhaLI matrI khelyo ke " huM muni ! Ape te strIne saMga cheDIne cAritra lIdhuM te ghaNuM uttama kAma karyuM. che." pachI trIje prahare dhanyamuni susthita muninA dehane pramAvA gayA. te paNa tevIja rIte hAra joine "ahA ! mATuM bhaya utpanna thayuM" ema khelatA upAzrayamAM AnyA. abhayakumAre pUchyuM ke "he pUjya ! vItarAganA mArgamAM rahelAne ati bhaya kayAMthI hoya ?" suni khelyA ke " pUrva anubhavela bhava cAda AvyeA. " maMtrIe kahyuM "he svAmI ! te vRttAnta prakAzita karo." tyAre muni kahevA lAgyA ke--avantI nagarI samIpe eka gAmaDAnA rahIza kAI kulaputra (kaNabI)nA putra huM dhanaka nAmane chuM. mArA mAtApitA e mane avantImAM parAjyeA hateA. ekanA huM. sAyaMkALane vakhate mAre sAsare jate For Personal & Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 dezanAciMtAmaNi bhAga 2] hate. saMdhyA samaya thatAM huM avantI nagarInA smazAne jaI pahoMcyA. tyAM eka yuvatIne retI sAMbhaLIne meM tene pUchyuM ke "tuM kema rue che?" te bolI ke "je mANasa kadI duHkha pAmyuM nathI athavA je duHkha bhAMgavA samartha nathI athavA je bIjAnuM duHkha jANI duHkhI thato nathI tevA mANasane duHkhanuM vRttAMta kahevuM nahI ane je duHkha pAme che, je duHkhane nigraha karavA samartha che athavA je pArakA duHkhe dukhIo thAya che tene duHkhanI vAta kahevI." te sAMbhaLIne meM kahyuM ke "huM tArA duHkhanuM nivAraNa karIza." tyAre te belI ke "A zALI upara caDAvele mANasa mArA svAmI che. te nirdoSa chatAM tene rAjAe AvI dazA pamADI che. huM rAjapurUSathI bhaya pAmatI "mane kaI jANe nahI" ema vicArIne A saMdhyA samaye mArA svAmI mATe bhejanAdika laIne AvI chuM, paNa mAruM zarIra nAnuM hovAthI huM tene bhojana karAvavA zaktimAna thatI nathI, tethI huM rudana karuM chuM.te sAMbhaLIne meM tene kahyuM ke "mArI pITha para caDIne tuM tArA patine bhajana karAva." tyAre teNe mane kahyuM ke "tAre nIcI daSTija rAkhavI, uMcuM jevuM nahIM; je uMcuM joIza te huM pativratA hovAthI lajajA pAmIza." ema kahIne te mArI pIThapara caDI pitAnA kAryamAM pravRtta thaI. DIvAre mArA pRSTha upara rudhiranAM biMduo paDavA lAgyA. tethI meM kAMIka uMcI daSTi karI joyuM to charAvaDe te mANasanuM mAMsAdika letI ane tene kApI kApIne pAtramAM nAMkhatI meM tene joI. AvA bibhatsa karmane joI. ne meM tene paDatI mUkI ane bhayathI huM gAmanA daravAjA pAse AvelA eka yakSanA derAmAM peThe. mArI pAchaLaja deDatI AvatI teNIe mane jaye; eTale mAre eka paga derAnA umarAnI bahAra ane eka paga aMdara hatuM, teja vakhate teNe bahAranA paga upara teja asivaDe prahAra karyo ane tenAthI kapAyelo mAre upradeza laIne te nAsI gaI pachI huM dvAradevInI pAse karuNa svare rudana karavA lAge; tethI devIne karuNA utpanna thaI, eTale koI zULIe caDAvelA sajIvana mANasano upradeza kApI lAvIne mArA paga sAthe sAMdhI teNe mane sAjo karyo. pachI huM rAtrIne ja vakhate mArA sasarAne ghera gaye, tyAM gharamAM dIvo baLatuM hovAthI dvAranA chidramAMthI gharanI aMdara zuM thAya che te huM jevA lAge, te teja strIne ane tenI mAne madya mAMsa khAtI meM joI. tenI mAe tene pUchayuM ke "ahe putrI ! AvuM suMdara tAjuM mAMsa tuM kyAMthI lAvI ?" te belI "he mAtA ! A mAMsa tArA jamAInuM che." ema kahIne teNe sarva vRttAnta kahyo, tyAre tenI mAtA belI ke "ema karavuM tane yegya nahetuM." putrI belI ke "huM zuM karuM? teNe mArA vacana pramANe karyuM nahI, ane uMcuM joyuM, tethI meM tema karyuM. A pramANe te bannenI vAto sAMbhaLIne huM pAcho pharI devInA cityamAM Avyo ane tyAM rAtrI nigamana karI, keI sAdhu pAse dharmopadeza sAMbhaLIne meM dIkSA grahaNa karI. hAlamAM A susthita muninI sevA karUM chuM. Aje te pUrvanuM anubhaveluM bhaya smaraNamAM AvyuM." te sAMbhaLIne abhayakumAre temanI ati prazaMsA karavI. For Personal & Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapadhasUrikRtahave the prahare jeka muni pramArjana karavA nimitte gayA. teo paNa hAra jaIne "mahA bhaya utpanna thayuM" ema bolyA. abhayakumAre pUchatAM te jeNaka sAdhu pitAnuM pUrva caritra kahevA lAgyA ke "avantInagarImAM jeNuka nAmane huM sArthavAha hatA. mArI strI upara huM ati vAgavAna hate." eka vakhata mArI bhAryAe mane kahyuM ke "tame mane mRgapuccha lAvI Apo." meM kahyuM ke "huM kyAMthI lAvI ApuM?" te belI ke "rAjagRhI nagarInA rAjAne ghera mRge che, tyAMthI lAvI Apa." pachI huM rAjagRhI nagarInA udyAnamAM gaye, tyAM svarUpavAna vezyAne samUha chela puruSanI sAthe kIDA karato meM je, temAMthI eka mugdhasenA nAmanI suMdara yuvatIne koI vidyAdhare haraNa karI. meM te vidyAdharane bANathI vIMdhI nAkhe, eTale tenA hAthamAMthI chUTIne te yuvatI sarovaramAM paDI, temAM ugelA kamaLe laIne te bahAra nIkaLI ane mane kamaLanuM leNuM karI mArI sAthe sneha karavA lAgI. tyAra pachI teNe mane AgamananuM kAraNa pUchayuM, eTale meM paNa strInI preraNAthI karelA prayANanuM vRttAnta jaNAvyuM. te vRttAnta sAMbhaLIne te yuvatIe mane kahyuM ke "kharekhara tamArI strI asatI jaNAya che. kapaTa karIne tamane chetaryA che." te yuvatInuM A vAkaya mane satya lAgyuM nahIM. mane evo bhAsa thayo ke "strIo bIjI strInA guNa sAMbhaLIne khuzI thatI nathI, paNa IrSyALu thAya che." pachI huM mugdhasenA vezyAne ghera gayo. teNe ghaNuM upacArathI mArI sevA karI. eka divasa te vezyAe zreNika rAjA pAse nRtya karavAno AraMbha karyo, te vakhate huM tenI sAthe hatA. sarva jananAM hadaya nRtyamAM lIna thayelAM joIne meM mRgapucha haraNa karyuM paNa tenA rakSake mane dITho eTale teNe rAjA pAse jAhera karyuM. te gunhAmAMthI mane mugdhasenAe choDA. anya te mugdhasenAne laIne huM mArA gAma tarapha cAlyo ane gAmanI bahAra udyAnamAM te vezyAne mUkIne rAtre huM gupta rIte mAre ghera gayo. te vakhate mArI bhAryAne eka jAra puruSanI sAthe bhejana karatI meM joI. tyAra pachI mArI strI kAMI kAma mATe bahAra gaI ane te jAra sUI gayo, tyAre tene meM mArI nAMkhyo. mArI strIe AvIne tene mare je, eTale tarata ja tene ucakIne gharanA vADAmAM eka khADo khodI temAM dATI dIdhuM. te sarva Acaritra jeIne pAcho huM udhAnamAM pelI vezyA pAse AvyuM ane tene sarva vAta kahI. pachI vezyA sAthe huM rAjagRhI nagarImAM AvI tene ghera ghaNA kALa sudhI rahyo. pachI vezyAnI rajA laIne huM pharIthI mArI strInuM caritra jevAnI utkaMThAthI ghera gaye. mArI strI niraMtara mArI sevA karavA lAgI, meM paNa tenuM caritra pragaTa karyuM nahIM. have te hamezAM pilA jArane jyAM DATa hase te sthAnanI bhejanAdikanaivedyathI prathama pUjA karI pachI jamatI hatI. eka divase mArI strIe mAre mATe ghebara vigere miSTa bhejana taiyAra karyuM, te vakhate meM tene kahyuM ke "Aje prathamathI keIne tAre A bhejana ApavuM nahI; je tane adhika priya hoya tene ja prathama ApavuM." tyAre te bolI ke "mAre tamArAthI bIje kaI adhika priya nathI. " ema kahIne te mArI daSTi cUkAvIne pelA jAravALA sthaLanI pUjA karavA gaI. meM te jANIne tene kahyuM ke "he aprAcce prArthike ! (mRtyune For Personal & Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi bhAga ca ] mAganArI!) haju sudhI tuM tAruM caritra cheDatI nathI." tyAre teNe javAba Apyo ke "meM kaI paNa vakhata tamArI AjJAnuM ullaMghana karyuM nathI, huM kaI vakhata karavuM vacana paNa belI nathI, ane zA mATe kAraNa vinA mane Thapako Ape che?" ema balIne krodhathI azrapAta karatI teNe tapAvelA telathI bharelo leDhAne to mArI upara pheMko. temAMthI uchaLatA telanA biMduo eTalAM badhAM mArA zarIra upara paDayAM ke mArA zarIranI badhI cAmaDI nAza pAmI gaI pachI huM bhayathI ekadama nAsIne mahA muzkelIo mArI mAnA gharamAM pesI gayo, tyAM jatAMja huM mUcha khAIne paDI gayuM. mArA svajanoe mane zata pAka taila vigere upacAra karIne sAjo karyo. pachI meM sarva kuTuMbane satya vRttAnta kahIne sAdhu pAse AvI dharmopadeza sAMbhaLI vairAgyathI dIkSA grahaNa karI. atyAre paNa te bhayanuM mane smaraNa thayuM." te sAMbhaLI abhayakumAra bolyo ke "he pUjya! tame te bAhya ane atyaMtara baMne prakAranA bhayathI rahita che, paNa ame ja karmanA samUhathI bhAre thatA sarva bhayanI madhye rahIe chIe." ItyAdi ghaNI rIte temanI prazaMsA karIne abhayakumAre rAtrIpasaha pUrNa karyo. sUryodaya thaye tyAre maMtrI upAzrayanI bahAra nIkaLyA. tyAM kAyotsargamAM tatpara aMta:karaNavALA susthita muninA kaMThamAM pele hAra joIne teNe vicAryuM ke "ahe ! rAtrInA dareka prahare te cAre munio "mahAbhaya prApta thayuM" ema bolyA hatA te satya che; kemake nispRha munione te kAMcana mahAbhaya rUpaja che. ahe! sAdhuonI nirlobhatA kevI che! rAjya samAna divya hAra joIne pAMcamAMthI keIe lagAra paNa lobha karyo nahI. kharekhara sarva bhaye lobhamAMja rahelAM che." A pramANe vicarI susthita munine traNa pradakSiNApUrvaka vAMdIne tathA stuti karIne rAjyakumAra bolyA ke "ahe ! tameja kharekharo lebhane jItyo che." pachI te hAra muninA gaLAmAMthI piteja utArIne harSa pAmatA rAjasabhAmAM jaI zreNika rAjAne ApyuM ane rAte banelI tamAma bInA jaNAvI. te sAMbhaLIne rAjAe maMtrIne kahyuM ke-munionA guNanI prazaMsA vagere karavAthI anaMta bhonA du:kha ciMtAdikane ane A bhavanA paNa duHkha ciMtAdikane jarUra nAza thAya che. A rIte meM TUMkAmAM je kAryotsarganuM svarUpa jaNAvyuM, te pramANe zrImahAbala rAjarSi kAryotsarga tapane ullAsathI ArAdhatA hatA. ane comAsAmAM sthiratAthI dhyAna karatA. ahIM dhyAna zabdanA artha svarUpa vagerenuM TUMkAmAM A rIte jANavuM -" antarmuhUrta mAtra je ekAgra cittapaNuM te dhyAna kahevAya che. tevuM dhyAna ghaNA kALanAM bAMdhelAM karmono kSaya karavAmAM kAraNabhUta che." A arthane puSTi karanArUM siddhAntanuM vAkaya paNa che ke - aMtamuhuramitta, cittAvasthANumegavatkRmi | chaumathANuM jhANuM, jeganireho jiNANe tu . 1 For Personal & Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasurikRta artha:--" ekaja vastumAM aMtarmuhUta mAtra je cittanI ekAgratA te chadmastha jIvAnu` dhyAna che ane yAganirodha te jinezvaranuM dhyAna che. 29 A dhyAna ghaNA kALanAM sacita karelAM ananta karmonA paNa tatkALa kSaya kare che. te viSe bhASyakAra kahe che ke-- jahu carasa ciami dhamaNulA pavaSNue dua DahaIza taha kamnidhaNamamiaM khaNaNa jhANANalA DAI // 1 // artha :-- jema cirakALanAM ekaThAM karelAM kASTone pavananI sAthe rahelA agni tatkALa khALI nAkhe che, tema ananta karma rUpI IMdhanane eka kSaNamAtramAMja yAnarUpI agni bALI nAkhe che." ahuvA ghasadhAyA, khaNeNa pavAyA vilinjaMti / ApavAvahU, tahu kammaghaNA vili~ti // 1 // artha:-- athavA jema pavanathI haNAyeleA meghasamUha eka kSaNamAtramAM vIkhAI jAya che (nAza pAmI jAya che), tema dhyAnarUpI pavanathI haNAyeleAka rUpI megha kSaNa mAtramAM verAi jAya che. have prazasta ane aprazasta nimitto dhyAnane anusAreja phaLa Ape che. te viSe kahyu` che ke-~ prazastakAraNAni syu, zubhAni dhyAnayogataH / aniipa tAnyeva, anahu dhyAnapuSTitaH // 1 // aprazastanimittAni, zubhAni dhyAnazuddhitaH / tapANi bhavantyava, azubhAzravasazrayAt // 2 // artha:-- zubha dhyAnanA ceAgathI prazasta evAM kAraNeA zubha thAya che ane teja kAraNeA azubha dhyAnanI puSTithI azubha ( ayeAgya ) paNa thAya che. temaja dhyAnanI zuddhithI aprazasta nimitto zubha thAya che, ane azubha Azravano Azraya karavAthI teja (azubha) kAraNeA azubha thAya che." A e kSeAkeAnu' tAtpaya evuM che ke zrI jinezvaranA matamAM jeTalA sukRtyAnA prakAra che te save jo ke muktinA hetue che, paraMtu te satkRtyA zubha dhyAnasaMyukta hoya teja muktinAM kAraNa ane che, nahI teA muktinAM kAraNa banatA nathI. te upara ghaNA vakhata sudhI cAritranuM ArAdhana karanAra gAramaka nAmanA AcAryanuM dRSTAMta aupadezika graMthAmAMthI jANI levuM. ane zubha dhyAnanA pratApe srI dhanAdika je kAMI bhavavRddhinA kAra bhUta che te paNa muktinAM kAraNa thAya che. kahyu` che ke-- For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cothA ] ahI dhyAnasya mAhAbhya, yenakApi hi kAminI anurAgavirAgAbhyAM, bhavAya ca zivAya ca che 1 | artha --"aho dhyAnanuM kevuM mAhAsya che ke jethI ekaja strI anurAga ane vairAgye karIne anukrame bhavane mATe tathA mokSane mATe thAya che, eTale anurAgathI bhavane mATe thAya che ane vairAgyathI mokSane mATe thAya che." sUtramAM paNa kahyuM che ke-- je jattio ya heU, bhavansa te ceva tattio mukhe gaNuNaIA legA, duhavi punnA bhAve khullA che ? artha:--"je jeTalA saMsAranA hetuo che teja teTalA bhAvanAne anusare mokSanA hetuo che; asaMkhya lokanA pradeza jeTalA te baMnenA hetuthI A leka bharelo che. A vigere aneka yukti karIne dhyAnanuM mAhAsya ghaNAM zAstromAM varNavyuM che. te sAMbhaLIne aprazasta ane nimitte maLe to paNa vasubhUtinI jema zubha dhyAna tajavuM nahI. vasubhUtinI kathA. vasaMtapuramAM zivabhUti ane vasubhUti nAmanA be bhAIo hatA. ekadA moTA bhAI zivabhUtinI strI kamalazrIe kAmadeva jevA vasubhUti diyarane joIne rAga utpanna thavAthI bhegane mATe tenI pAse yAcanA karI, tyAre vasubhUti bolyo ke "he mugdhA ! (bheLI) "moTA bhAInI patnI mAtA samAna jANavI" ema nItizAstramAM kaheluM che. " te sAMbhaLIne kamalazrI belI ke "he svAmI! mArA aMgamAM vyApelI kAmajavaranI vyathA zAMta kara, nahI te tene meTuM pApa lAgaze. tuM lokavyavahArathI ajJAta che, tethI zAstranA vAkayathI brAnti pAmyo che. vyavahArane nahI jANanArAnuM eka dRSTAnta tane kahuM te sAMbhaLa. haristhaLa nAmanA gAmamAM nyAya, jotiSa, vyAkaraNa ane vaidyaka zAstramAM kuzaLa thayelA paNa vyavahAramAM akuzaLa cAra brAhmaNanA putro paraspara prItivALA hatA. eka divasa te cAre jaNa pitA potAnI vidyAthI garvita thayelA paradezanA kautuka jovA mATe pitAnA gAmathI nIkaLyA. mArgamAM koI gAma AvyuM tyAM bhejana mATe rokAyA. pachI je taiyAyika hete teNe ghI lAvavAnuM kAma mAthe lIdhuM. jotiSIe baLada cAravAnuM, vaiyAkaraNae rasoI karavAnuM ane vaidhe zAka lAvavAnuM kAma mAthe lIdhuM. pachI pitApitAnuM kArya karavA mATe cAre jaNuM taiyAra thayA. temAM nayAyika ghI laIne AvatAM mArgamAM vicAra karavA lAgyuM ke "ghatAdhAra pAtra pAtrAdhAruM ghartA vA," ghIne AdhAre pAtra che ke pAtrane AdhAre ghI rahyuM che? ema vicArIne khAtrI karavA mATe te vrata pAtrane (dhInA vAsaNane) uMdhuM vALyuM, eTale temAnuM badhuM ghI pRthvI para paDI gayuM. pachI AgaLa cAlatAM sAmethI hAthI Avate joIne teNe vicAryuM ke "A hAthI prApta For Personal & Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 | zrI vijyapadvarita(aDakanAra) ne mAre ke aprAptane mAre? je aprANane haNe te kaI paNa jIve nahI, ane tevI rIte jovAmAM paNa AvatuM nathI. je kadAca prANane haNe te tenA mahAvatane kema haNate nathI? huM te ati dUra chuM, ane tene aDakato paNa nathI." ItyAdi vicAra kare che, tevAmAM hAthIe tene tatkALa sUMDhathI pakaDo. have bIje je joSI hatA te baLada cAravA gaye, tyAM baLade lIlA ghAsa caratA caratA dUra nIkaLI gayA. tethI tenI zodha karavAne mATe te jyotiSa zAstranuM rahasya vicAravA lAgyo ke "A mArA baLade aMdha nakSatramAM gayA che? ke kaNa nakSatramAM gayA che? cIppaTa nakSatramAM ke divya (cakSu) nakSatramAMthI kayA nakSatramAM gayA che? vaLI teo kaI dizAmAM gayA che ? ane cara lagnamAM gayA che ke sthira lagnamAM gayA che?" ItyAdi vicAra karavA lAgyo, teTalAmAM te te baLada ati dUra nIkaLI gayA. have trIje je vaiyAkaraNI hatuM te raseI karatA hatA, teNe cUlA para khIcaDI mUkI hatI. temAM khadabada" zabda thavA lAgyo. te sAMbhaLIne teNe vicAryuM ke "aho ! A "khadabada" zabda kayA vyAkaraNamAM kayA sUtrathI siddha thAya che ?" ItyAdi vicAra karavA lAge, eTale khIcaDI dAjhI gaI. have ce je vaidya hatuM, te zAka levA gayA hatA. tyAM keLAM, kerI, kaMkoDAM, bhAjI, lIMbu vigere ghaNuM zAka joIne teNe vicAryuM ke A sarve zAka vAta, pitta, kapha, zleSma ane tridoSa vigere mahA vyAdhiene utpanna karavAnA kAraNabhUta che, mATe te zAka te levAM nahI. paNa A lIMbaDAnuM zAka ThIka che, kemake vaidyakazAstramAM lIMbaDAnA vakhANa A rIte karyA che ke- nibe vAtahara kalI suratarUra zAkhAzAkhAkulara pittanaH kRminAzanaH kaphahara durgadhuninazana kuSThavyAdhiviSApaho vraNahare dAkSAcana zeAdhana bAlAnAM hitakArake vijayate niMbAya taai nama: 1che artha-"zAkhA prazAkhAe karIne yukta e A lIMbaDo kaliyugane viSe kalpavRkSa samAna vijaya pAme che, te vAtanuM haraNa kare che, pittane haNe che, kRmine nAza kare che, kaphanuM haraNa kare che, dudhane nAza kare che, kuSTa (keTa)nA vyAdhine ane viSane nAza kare che, traNacAMdA vigerenuM haraNa kare (rajhAve che, khAdhelA anAjane zIdhra pAcana karanAra che, keThAne zuddha kare che, vaLI bALakone vizeSe hita karanAra che, mATe te nibavRkSane namaskAra che." Ama vicArIne te vaidakazAstrane AdhAre lIMbaDAnuM zAka laIne AvyuM. A pramANe teo zAstra bhaNelA hatA chatAM lekavyavahArane nahI jANavAthI pitapotAnA kAryane sAdhI zakyA nahI. mATe diyara ! tuM paNa zAstranI jaDatA choDIne mArI sAthe kIDA kara, nahI te tene mATe doSa prApta thaze." A pramANe AgrahavALAM bhAbhInAM vacana sAMbhaLI For Personal & Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cAthA ] vasubhUti vairAgya pAmI ghara tajI daine sAdhu thayA. kahyuM che ke---- apasara sakhe dUrAdasmAt kaTAkSavaSAnalAta, prakRtiviSamAdyoSitsadvilAsalasatphaNAt / itaraphaNinA da: rAkyacikitsitumauSadhazraDhalavanitAbhAgigrasta tyajanti hi maMtriNa: // 1 // atha--" he mitra ! jemAM kaTAkSarUpI jherI agni rahele che, ane jene vilAsarupI uchaLatI kUNA che, tathA je svabhAvathIja viSama ( bhayaMkara duHkha dena2) che evA A strI rupI sarpathI tuM dUra khasI jA; kemake khIjA laukika sarpathI DasAyelA mANasanI auSadhAdikathI cikitsA karI zakAya che, paNa strIrupI capaLa sarpathI DakhAyelA jIvAne tA maMtrIe paNa choDI de che, teo paNa maMtrAdithI tenI cikitsA karI zakatA nathI.' A pramANe strInA saMga viSama jANIne te mahAtmA vasubhUti sarva thA strIsaMganA tyAga karIne vihAra karavA lAgyA. tenI bhAbhI paNa teNe dIkSA lIdhAnA khakhara jANIne rAganA udayathI Ata dhyAne mRtyu pAmI koIka gAmamAM kUtarI thaI. tyAM te vasubhUti munine gAcarI mATe pharatA joIne pUrva bhavanA rAganA vazathI te kUtarI zarIranI chAyAnI jema te muninI sAtheja cAlavA-rahevA lAgI. sarva kALe ane sarva sthAne te kUtarIne sAthe rahetI joine lAke te munine zunIti (kUtarIno svAmI) kahevA lAgyA. AvA lAkavAkayathI lajjA pAmIne vasuti muni kAI prakAre te kUtarInI dRSTine bhUlAvI tyAMthI jatA rahyA. munine nahI jovAthI te kUtarI ArttadhyAnathI mRtyu pAmI keAI vanamAM vAnarI thaI. tyAM paNa koI vAra vasubhUti munine mArgomAM vicaratA joine kUtarInI jema temanI pAchaLa paDI ne sAtheja kvA lAgI. tevI rIte joIne leAkeA munine vAnarIpati kahevA lAgyA. jema jema leAkeA munine vAnarIpati kahetA, tema tema te vAnarI atyaMta harSa pAmatI, ane haMmezAM muninI pAse viSayanI ceSTA karyA karatI. A sa joIne te muni vicAratA ke " ahA ! mArA karmanI gahana gati che !" pachI zrunInI jema A vAnarIne paNa kAI prakAre bhUlAvA khavarAvIne muni jatA rahyA, eTale te vAnarI paNa Artta dhyAnathI mRtyu pAmIne koI jaLAzayamAM huMsI thaI. te jaLAzaya pAse te muni ekadA zItapariSaha sahana karavA mATe pratimA dhAraNa karIne kAusaggamAM ubhA hatA, tene joine haMsI kAmAtura thaI gaI, tethI be hAthavaDe strInI jema pANIthI bhIMjAyelI khanne pAMkhAvaDe teNe munine AliMgana karyuM, ane vAraMvAra kahyu svare avyakta madhura ane viraha vedanAvALI vANI khelavA lAgI. paNa muni te zubha dhyAnamAMja magna rahyA ane pachI tyAMthI bIjA sthale vihAra karyo. munine nahIM' jovAthI te huMsI Artta dhyAnavaDe tenu ja 1 sapanA pakSamAM maMtra ANunAr ane strInA pakSamAM mahAbuddhizAli pradhAna vigere. For Personal & Private Use Only / Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasukRita smaraNa karatI mRtyu pAmIne byantara nikAyamAM devI thaI. tyAM teNe vibhaga jJAnathI peAtAno ane munino sarva saMbaMdha jANIne "A mArA diyare mAruM vacana mAnyu nathI." e vAta saMbhAro krodhAyamAna thaIne te munine haNavA taiyAra thaI; paNa muninA dhyAnatapanA prabhAvathI te devI te munine mArI zakI nahi. pachI te devI muninI pAse pAtAnI ddivya zaktithI aneka strIonAM rupo viSuvI ne melI ke " he muni ! tame zuM vicAro che ? tamAruM saMyama jaldI saphaLa thayuM che, mATe A dinya bhAga bhAgavA. have zA mATe phogaTa tapa kara che ? tamArI uMmarane ceAgya pratyakSa prApta thayelu sukha aMgIkAra karo." ItyAdi pratikULa aneka upasargo te devIe karyAM, paNa muni lagAra paNa AAbha pAmyA nahi. te vicAravA lAgyA ke " saMsAramAM Asakta thayelA bAhya dRSTivALA jIvAne suMdara strI amRtanA ghaDA jevI lAge che, te strIne mATe dhana upArjana kare che, ane teneja mATe meAnimagra thaine (mUDha jevA banIne) rAvaNAdikanI jema prANunA paNa tyAga kare che; paraMtu jeA nirmaLa ane ekAnta AnaMdamaya AtmasvarUpane jovAmAM dakSa thayela cheteAne to A strIe maLa, mUtra, mAMsa, meda, asthi, majjA ane zukra vagere azuci padArthanuM bhAjana mAlama paDe che. tevI zrIAno tyAga karanAra mahApurUSoja sarvottama che. ityAdi nirmaLa dhyAnamAM ArUDha thayelA te munine anukrame kevalajJAna prApta thayuM. pachI sarva leAkeAnI samakSa peAtAno ane te devIno sarva saMbaMdha kahIne anukrame te muktipadane pAmyA. 30 ' kSamA guNu dhAraNa karanAra munine dhyAnathI calita karavA mATe rAgathI viaLa thayelI te strI keI paNa bhavamAM samatha thaI nahI, ane te munIzvara paNa aneka prakAranA pariSahe utpanna thayA chatAM ekAgra dhyAnathI bhraSTa thayA nahI." zrI vimalavAhana gurUnI pAsethI A rIte yAnanA svarUpane samajanArA zrI mahAbala rAjiSa parama ucchvAsathI dhyAnamagna rahIne ghaNAM AkarAM karmono paNa kSaNa vAramAM nAza karatA hatA. bAkInI mInA sarala-samajAya evI che. 9 ekAdi sthAnaka11 sAdhatA jina nAma karma nikAcatA, dIrtha saMyama pAlatA paryaMta vidhi ArAdhatA; chaDI zarIra anuttare vijaye vimAne sura thatA, anyatra deva jayatamAMra tetrIsa sAgara devatA, 10 spArtha:-- vaLI A rASie tIrthaMkara nAma kama nA adha karAvanArA zrI arihaMtapadma vagere vIsa sthAnakeAmAMnA keTalAka sthAnakAnI vidhipUrvaka ArAdhanA karI ane tethI tIrthaMkara nAma karmanA nikAcita baMdha karyA, e pramANe rASie ghaNA lAMbA vakhata sudhI cAritranu pAlana karyuM. tyAra pachI maraNu samaya najIka jANIne teoe paryaMta vidhinI ArAdhanA karI eTale anazana karI samAdhipUrvaka kAladharmane pAmIne zarIranA tyAga karIne For Personal & Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAnAciMtAmaNi bhAga cAyA ] 31 pAMca anuttara vimAnAmAMnA vijaya vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA. A bAbatamAM khIje sthaLe jayaMta nAmanA vimAnane viSe (12) deva thayA ema kahyuM che. tyAM temanu AyuSya tetrIsa sAgareopama pramANu (13) hatu'. ahIM jaNAvela aMta samayanI ArAdhanAnI khInA TUMkAmAM A rIte jANavI-have jJAna darzana cAritranI ArAdhanA karavAmAM tatpara thayelA aMtarAtma svarUpa huM AhAra upadhi dehAdine vAsirAvu chu.. ane rAga dveSa kaSAyAdi rUpa bhAva malane dUra karIne vizuddha thayela huM hAla samAdhimAM rahIne snAtaka bhAve vatuM chuM. tathA huM saMjIvane khamAvuM chuM. ne huM cAhuM' chuM ke sava jIvA mane khamAve (kSamA kare.) temaja mAre kAI paNa jIvanI upara lagAra paNa vairabhAva che ja nahI. tethI mArA AtmA nija svabhAvamAM ramaNatA karIne parama zAMtine anubhave che. tathA bhUtakAlamAM aMtarAtma dazAmAM rahelA evA meM ajJAnAdimAMnA kaI paNa kAraNe bAhya paTTAne peAtAno mAnyo hAya, te adhu have huM vAsirAvuM chu. ane (1) zrI arihaMta paramAtmA, (2) AThe karmone nAza karanArA zrI siddha bhaMgavatA, (3) paMca mahAvratAdine dhAraNa karanArA sava sAdhue, (4) ane avicchinna prabhAvazAlI trikAlAkhAdhita zrIjinezvaradeve kahela nirdoSa ahi'sAdimaya jinadhama, A cAre padArtho zrI jainendra zAsanamAM parama maMgalika ane uttama che. ema huM mAnu chuM. ne te cAre padArthonA zaraNane aMgIkAra karUM che. tathA tamAma bAhyacchAno, ane bInajarUrI vicAra karavAno tyAga karIne sarva jIveAnA bhAI jevA ne tamAma strIonA putra jevA hu sarva sAvadya yAgathI rahita nirmIla sAmAyikamAM sava ceSTAne chaDIne rahyo chuM. A rIte sAmAyikamAM rahelA mArA AtmAne siddha paramAtmA jue evI bhAvanA huM' rAkhuM chuM, tathA saMvega bhAvamAM rahelA meM manathI vacanathI ne kAyAthI anukrame kharAba vicAra, bhASA ke pravRtti karI je pApa mAMdhyuM hAya, te saMbadhI micchAmi duDa mAguM chu. ane niMdA goM karU chuM. temaja hAla huM tamAma upAdhithI rahita thayA chuM. mArI hAlanI paristhiti A pramANe che. temAM vadhu bhInA zrI kevalI bhagavaMtA jANe che. tathA tamAma saMsArika pracAthI virakta ane meAkSanIja IcchAvALA evA me janmAdino nAza karanAra jinezvara devanA caraNe A (mAre). AtmA samarpita karyAM che. (sAMpyA che.) have mArI aMtima bhAvanA eja che ke te arihaMta devanA pasAyathI huM sarva karmono nAza karI muktipadane pAmuM. cAra gatinA jIvAne khAmaNAM. A apAra bhava samudramAM bhaTakatA evA mane apUrva cintAmaNi samAna jinezvarabhASita dharma prApta thayA tethI huM dhanyavakRtapunya che. 1 cAra gatirUpa bhavacakramAM bhaTakatAM mehavaza thaine me je koI jIvane duHkha dIdhuM hAya tene huM mana vacana kAyAthI khamAvuM chuM. ra sAte nArakImAM nArakIpaNe utpanna thaI tyAM je koI jIvane me duHkha dIdhuM hAya tene paNa khamAvuM chuM. 3 For Personal & Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRtavaLI nAthvInA bhAvamAM meM karmavasathI nArakanA jIvene "paraspara masaLavA, cUravA, pheMkavA, mAravA" vigere dukha dIdhAM hoya tene paNa huM khamAvuM chuM. 4 nirdaya paramAdhAmInA rUpane dhAraNa karanArA paramAdhAmInA bhAvamAM mUDha-ajJAna evA mArA jIve nArakInA jIne je je duHkha dIdhAM hoya te paNa huM khamAvuM chuM. pa hA ! hA! paramAdhAmInA bhAvamAM mUDha evA mArA jIve kIDA nimitte karavatatalavAra bhAlAdikathI chedana tADana mAraNa yaMtrapIlana vaitaraNItAraNa kuMbhIpAcana5 ghaNAM duHkhe nArakInA jIne dIdhAM haze te duHkhane huM jANato paNa nathI. ( te pApamAMthI kayAre chUTAze ?) 6 paramAdhAmInA bhAvamAM tAmasa bhAvamAM vartatA evA mArA jIve nArakInA jIne je kAMI duHkha dIdhAM hoya tene huM mana vacana kAyAe karI khamAvuM chuM. 7 tiryaMca gatine viSe kSArAdika pRthvI-pANI-agni-vAyu-pratyeka ane sAdhAraNa vanaspatikAyanA bhAvamAM meM sva-anya ane paraspara zastrathI pRthvIkAyAdika jIne vinAza karyo hoya tene paNa huM khamAvuM chuM. zaMkha pramukha beIndriya, jU pramukha te Indriya ane mAkhI pramukha caurindriyanA bhamAM je jIvane khAdhA hoya temaja temane duHkha upajAvyuM hoya tene paNa huM khamAvuM chuM. huM garbhaja tathA saMmU7ima jaLacara paMcendriyane jemAM maccha, kacchapa (kAcabA) ane susumAra pramukha aneka pane dhAraNa karanArA meM AhArane mATe aneka ne vinAza karyo hoya tene paNa huM khamAvuM chuM. 10 vaLI jaLacaranA bhamAM utpanna thayelA meM ghaNA prakAranA jIne dekhIne chedanabhedana kIdhAM heya tene paNa huM mAnuM chuM. 11 garbhaja tathA mUrNima sarpa pramukha uraparisarSa madhe, gha naLIA pramukha bhuja pari sarpa maLe ane vAnara kutarA bilADA pramukha thalacara paMcendriya tiryaMcanA bhAmAM meM je jIvone chinnabhinna karI duHkhI kIdhAM heca cAvatuM prANa rahita karyA hoya tene paNa huM khamAvuM chuM. 12 javaghAtakAdika azubha karmathI zArdUla-siMha, saMDaka, vAgha, cittA, geMDA, rIMcha Adi hiMsaka jAtimAM utpanna thayelA mArA jIve je jIvane chinnabhinna karI viNAsyA hoya temane huM mAnuM chuM. 13 - halA, gIdha, kukaDA, haMsa, bagalA, sArasa, kAgaDA, bAja, cakalAdi seMkaDo saMmUIima ane garbhaja becara paMcendriyanA bha viSe meM bhUkhane vaza thaI kRmi pramukha aneka jAtinA chAne khAdhA hoya temane paNa huM khamAvuM chuM. 14 For Personal & Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] manuSyanA bhavomAM raseMdriyalaMpaTa mUDha pAradhInI kIDA( zIkAra )ne karanArA meM je jIvane nAza kI hoya tene paNa huM namAvuM chuM. 15 vaLI rasamAM vRddha thayelA zarIranI puSTinA lobhathI meM ( pahelAM ) mA mAMsa seta (madha) mAkhaNa bALa athANuM vAsI reTalI Adi abhakSya vastunuM bhakSaNa karavAthI temAM rahelA beIndriyAdika ane vinAza kIdhe hoya tene paNa huM mAnuM chuM. 16 vaLI sparzendriyamAM laMpaTa thayelA meM pUrve gRhastha bhAve kanyA, sadhavA vidhavA rUpa parastrI ane vezyAdikane viSe gamana karavAthI je jIne duHkhI karyA hoya ane vinAza pamADyA hoya tene paNa huM khamAvuM chuM. 17 vaLI cakSuIndriya, ghrANendriya tathA zrotrendriyanA vazamAM paDelA meM je jIvane duHkhI karyA hoya tene paNa huM mAnuM chuM. 18 vaLI mAre jIve mAnabhaMgathI, krodhanA vazathI AkramaNa (dabAvI) karIne je jIne mArI AjJA manAvI hoya tene paNa khamAvuM chuM. 19 - svAmI (rAjyAdi adhikArI)paNuM pAmIne, meM aparAdhI tathA niraparAdhI ne bAMyA, ghAyala karyA, mAryA hoya tene paNa huM namAvuM chuM. 20 duSTa evA meM kodhathI athavA lebhathI keI paNa manuSyane kUDa kalaMka dIdhA heya tene paNa huM khamAvuM chuM. 21 IbdhabhAvane prApta thayelA meM kaI paNa jIva sAthe para parivAdAdi (niMdA vagere) kIdhAM haya, keInI cADIcugalI kIdhI hoya tene paNa huM khAvuM chuM. 22 aneka mleccha jAtiomAM raudra ane zudra svabhAvavALA meM jyAM dharma e zabda kAnethI paNa na sAMbhaLyo, vaLI paralekanI pipAsAvALA meM aneka jIvono ghAta karyo jethI huM aneka jInA duHkhano hetu thayo tene paNa huM namAvuM chuM 23-24 Arya dezamAM paNa kasAI, pAradhI, DuMba dhIvarAdi hiMsaka jAtimAM utpanna thaI meM je jIveno nAza karyo hoya tene paNa huM khAvuM chuM. 25 mithyAtvathI mohita thayelA adhikaraNanA kAraNabhUta meM dharmanI buddhie je jInA vadha karAvyA hoya tene paNa huM khAvuM chuM. 26 velaDI Adi aneka vRkSovALA vanane dAvAgni daIne temAMnAM asaMkhya jIvane bALyA hoya, draha-talAva Adi jalasthAnane zeSAvIne je jIno vinAza karyo hoya tene paNa huM mAnuM chuM. 27 meM ulaMpaNe akarmabhUmi, aMtaradvIpAdine viSe je jIne vinAza karyo hoya tene paNa huM mAnuM chuM. 28 For Personal & Private Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ( zrI vijayapaghasaritadevanA bhavane viSe paNa meM kIDAnA pragathI ke lebhabuddhithI je ne duHkhI karyA hoya tene paNa huM trividhe khamAvuM chuM. 29 bhavanapatine viSe tAmasa bhAvamAM vartatA chatAM nirdaya thayelA evA meM je jIvane duHkhI kIdhAM heya temane paNa huM khamAvuM chuM. 30 vaMtaranA bhAvamAM paNa meM kIDAnA pragathI jeone duHkha utpanna karyuM hoya tene paNa huM namAvuM chuM. 31 tiSamAM gayelA ane viSayamAM mohita-mUDha evA meM je koI jIvane duHkhI kIdhAM hoya tene paNa huM khamAvuM chuM. 32 Abhigika devapaNAne prApta thayelA ane paraRddhimAM matsaravALA lobhathI parAbhava pAmelA temaja mehane vazIbhUta thayelA evA meM je jIvene duHkha dIdhuM hoya temane paNa huM mAnuM chuM. 33 A cAra gatimAM bhaTakatAM meM je cha prANa thakI mukta kIdhAM, duHkhamAM pADyA te badhAne huM khamAvuM chuM. 34 meM je je aparAdha kIdhAM hoya te te badhAM aparAdhane he jI ! madhyastha thaIne, virane mUkIne tame khamo ane huM paNa tamane khamuM chuM. tathA mahAvratAdine ArAdhatAM je kaMI doSa lAgyuM hoya, tene trividha khamAvuM chuM. 35 A saMpUrNa jIvalekamAM mAre kaMI paNa jIvanI sAthe dveSa nathI, huM jJAna, darzana svabhAvavALe eka nitya ne mamatvabhAva rahita chuM. 36 mane arihaMta tathA siddhanuM zaraNa thAo! sAdhu ane kevalIbhASita dharma ane parama maMgalikakArI thAo ! karmakSacanA kAraNe paMca parameSThInuM zaraNu mane prApta thAo. 37 A kSAmaNA cAra gatimAM rahelA jIne bhAvazuddhi ane mahAkarmakSayanuM kAraNa thAya che. zrI mahAbala rAjarSi A rIte ArAdhanA karI anuttara vimAnavAsI devapaNuM pAmyA. 10 have anuttara devalekamAMthI te mahAbalane jIva tIrthakarapaNe ayodhyA nagarImAM utpanna thAya che te adhyA nagarInuM varNana traNa lokamAM kare che - tera sthAnaka sAthe bhAkhI beu bhavanI bhAvanA, aMtya bhavamAM ekase pacAza saganI bhAvanA, Aja jaMbudvIpa bhArate kezalA14 yodhyA che bhalI, muktigAmi ri bhavya sthAna e alakApurI. 11 spAI-e pramANe zrIabhinaMdana svAmInA samyakatvavALA bhavathI be bhava For Personal & Private Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] saMbaMdhI tera sthAnakanI bhAvanA (hakIkata) jaNAvI. have tyAra pachInA chellA bhavamAM eTale je bhavamAM prabhu abhinaMdana svAmI nAmanA cothA tIrthaMkara thayA, te sabaMdhi bhavamAM ekaso sattara bola paikI bAkI rahelA eka sattAvana bela (sthAnake)nI bInA jaNAvuM chuM. A jaMbudvIpanA bharata kSetrane viSe kezala nAmanA dezamAM (1) ayodhyA nAmanI (15) nagarI AvelI che. A nagarI ghaNI suMdara che. tethI IndranI alakApurI sarakhI lAgatI A nagarI ghaNu mokSagAmI bhavya jInA janma sthAnarUpa hatI. eTale A nagarImAM janmelA ghaNAM bhavya jIva mekSe gayA che. 11 jyAM pratigraha staMbha pratibiMbita zazI darpaNa samA, - ghara AMgaNAMnA taravare vara hArathI suratarU samA; caitya zreNi giri samI cityAgra bhUmImAM paDyA, tArA taNAM pratibiMba puSpAMjali samA dIpI rahyA. 12 spaSTAtha-A ayodhyA nagarImAM dareka gharamAM rahelA maNi ratna jaDita thAMbhalAomAM pratibiMrUpe dekhAte caMdramA sthAvara padArthone paNa zRMgAra rUpa darpaNa (cATalA)nI zobhA Ape che eTale te thAMbhalAo cATalA jevA zobhe che. vaLI tyAM dareka gharanA AMgaNAmAM rahelA vRkSo upara kIDAnI mayUrIoe kheMcI kheMcIne hAra laTakAvelA che, tethI te vRkSa suratarU eTale kalpavRkSa jevA jaNAya che. tathA A nagarImAM rahelI cityanI zreNIo eTale lAInasara rahelA jinamaMdira jharatAM caMdrakAMta maNiothI jharaNAMvAlA moTA parvatanI lIlAne vistAre che. Ama kahevAno bhAvArtha e che ke A jinamaMdire uMcA parvanI peThe ghaNAM uMcA hatA, temaja e cetyonI agrabhUmi eTale AMgaNAmAM paDatA tArAnA pratibiMba devatAoe jANe puSpAMjali mUkI hoya tevA zobhe che. 12 ghara vAvaDImAM bAlikAo khelatI ne nIkaLatI, kSIrAbdhi lakSmIne haraMtI kamaLavaMtI dIsatI, ughAnathI tasa bAhya bhUmI zyAmavarNa lAgatI, tasa vaDanI cAre tarapha gurU khAI suMdara dIsatI. 13 spAtha jemAM bAlikAo khelI rahelI che, evI dareka gharanI vAvaDIo, jemAMthI apsarAo nIkaLe che, evA kSIra samudranI zebhAne harI le che. eTale vAvaDIo kSIra samudrathI paNa vadhAre zobhatI jaNAya che ane bAlAo apsarAothI paNa adhikarUpavALI jaNAya che. ane A vAtane viSe pANI upara jaNAtAM kaMTha sudhI pANImAM DUbelI te bAlikAonA mukhe jANe suvarNanA kamaLo hoya tevI jaNAya che, tethI te vAva jANe sonAnA kamaLathI zebhatI na hoya tevAM jaNAya che. tathA A nagarInI bahAra AvelAM meTAM udyAnane lIdhe eTale bAga bagIcAone lIdhe te nagarI For Personal & Private Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { zrI vijathapArikRta nI bahAranI bhUmio jANe zyAmavarNa hoya tevI jaNAya che. vaLI A nagarInI cAre bAjue killo Avela che ane te killAnI pharatI pANIthI bharelI bAI zobhI rahI che. 13 A ayodhyA nagarImAM saMvara nAme rAjA rAjya kare che temanuM varNana traNa lekamAM dAtAra ghara ghara sulabha yAcaka kullahA ahIM dIsatA, bhUpa saMvara6 rAjya karatA teha zazi sama zebhatA: bhuvana taLane sAdhanAre ANathI ja te nRpa hatA, paNa dhana jima pAnathI taravAra bahAra na kADhatA. 14 spaSTAthe-A nagarImAM dAtAre ghera ghera levAthI sulabha hatA. eTale ke pisAdAra hevAthI dAna karanArA te ghaNA hatA. paraMtu ahIM yAcake eTale dAna lenArA che durlabha hatA eTale muzkelIthI maLe tema hatA. kAraNa ke A nagarImAM duHkhI leke ghaNuM thoDA hatA. sAmAnya rIte yAcake ghaNA hoya che ane dAtAra thoDAka ja hoya che, paraMtu A nagarInA loke ghaNuM sukhI hatA tethI dAtAra ghaNA hatA, paraMtu te dAnane lenAra jI theDA jaNAtA hatA. A suMdara ayodhyA nagarImAM saMvara nAmanA (16) rAjA rAjya karatA hatA. A rAjA pRthvI upara caMdranI jema zebhatA hatA. vaLI A rAjA pitAnI AjJAthIja bhuvanataLane eTale pRthvIne sAdhanArA hatA eTale temane pRthvI sAdhavAmAM yuddha karavAnI jarUra paDI nahatI. A vAtane spaSTa rIte samajAve che ke jema kRpaNanA bhaDAramAM gaeluM dhana pAchuM nIkaLatuM nathI tema A rAjAe kadI paNa pitAnI taravAra bahAra kADhI nahatI. 14 nija guNa kare keda lakSmI daMDanuM dhana baha chatAM, 1 jaladhi jima nA garva dhAre dharata dIla prasannatA apramatta sauSadhArI dhanikamAM ne raMkamAM, muni pare sama dRSTi rAkhe rAga jinanA dharmamAM. 15 spaSTAthe-A zrIsaMvara rAjAe capala lakSamIne paNa pitAnA guNe vaDe keda karI hatI eTale lakSamI A rAjAne tyAM sthira thaIne rahI hatI. jemAM samudra ghaNI nadIonA pANI maLavA chatAM gaMbhIratA choDatuM nathI, tema A rAjA pAse aneka gunhegAra rAjA ene daMDa karavAthI dhana AvatuM hatuM te chatAM paNa te garva dharato nathI. vaLI A rAjA haMmezAM manamAM prasannapaNuM dhAraNa kare che. tathA A rAjA apramatta eTale pitAnA rAjyAdinA kAryo karavAmAM pramAda karatA nathI. temaja saMtoSane dharatA hatA eTale nirlobhI hatA. ane dhanavAna upara temaja garIba upara sAdhu munirAjanI jema samAna daSTi rAkhatA hatA. eTale zrIsaMvara rAjAne dhanavAna tarapha pahApAta nahatuM temaja garIba tarapha upekSA For Personal & Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] nahatI. baMnene sarakhe nyAya ApatA hatA tathA jinezvara prabhunA kahelA dharma upara A rAjAne rAga hato. kAraNa ke A rAjA sAcA dharmane samajatA hatA. 15 aparAdhIne zikSA kare nRpa dharma pAlana kAja e, zatrane zikSA kare nija prajA rakSaNa kAja eka eka bAju sarva kAryo rAjyanA ne dharmanA, tAjavAnI jema sama gaNe te rAtrI nyAyanA. 16 spAI-vaLI A zrIsaMvara rAjA rAjAnI pharajane pAlavA mATe ja aparAdhIne eTale gunhegArane sajA karatA. kAraNa ke aparAdhIne sajA na kare te rAjyamAM aparAdha karanArI prajA vadhatI jAya ane tethI prajAne upadrava thAya. vaLI A saMvara rAjA zreSabuddhithI zatrune sajA karatA nahotA, paraMtu pitAnI prajAnuM rakSaNa karavAnI pitAnI pharaja che evuM jANIne zatruone sajA karatA hatA. eka tarapha rAjayanAM saghaLAM kAmakAja ane eka tarapha dharmanAM kAryo ema baMnene trAjavAnI jema sarakhA gaNatA hatA. vaLI A rAjAne nyAya ApavA tarapha rAga hato. eTale keIne anyAya na thAya te tarapha khAsa kALajI rAkhatA hatA. 16. saMvara rAjAnI siddhArtha rANInuM svarUpa traNa glemAM jaNAve che tehanI rANI siddhArtha zuddhavaMze janmatI, aMtaHpure bhUSaNa samI te sadaguNone dhAratI dekhAva suMdara maMda gati tasa veNa mIThAM bolatI, rAjahaMsInA samI lAvaNya saritA dIpatI. artha- A saMvara rAjAne siddhArtha nAmanI rANI hatI. te uttama vaMzamAM janmelI hatI. ane rAjAnA aMtaHpurane bhUSaNa (ghareNAM) nI jema bhAvanArI hatI eTale sarva rANIomAM zreSTa hatI, tenAmAM aneka saddaguNa rahelA hatA. temaja A rANI dekhAvamAM suMdara hatI eTale uttama rUpavaMtI hatI. tenI gati (cA) hAthInI jevI manohara ane dhImI hatI. ane te mIThAM vacana bolatI hatI athavA teNInI vANImAM mIThAza rahelI hatI. rAjahaMsInA jevI te rANI jANe saundarya rUpI pANInI nadI hoya, tevI zobhatI hatI. 17 mukha nayana kara caraNa paMkaja jehavA suMdara hatA, drinIlAdika svarUpa rANI manahara lAgatA jima ayodhyA nayarImAM vidyA viSe jima rahiNI, nadIo viSe gaMgA tathA satI vargamAM rANI gaNI. 18 17 For Personal & Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharikRta spaSyArtha-vaLI te siddhArtha rANInuM vizeSa varNana karatAM jaNAve che ke te rANInuM mukha, ane AMkha tathA hAtha temaja paga kamaLanA jevA suMdara hatA. rANInA netra, dAMta, hoTha, nakha, vagere avayavo jANe IMdranIlAdi maNimaya hoya tevA zubhatA hatA. tethI sarva aMge jANe te rANI ratnamaya hoya tevI manohara dIpatI hatI. tathA jema saghaLI nagarIomAM ayodhyA nagarI zreSTha che, jema sarva vidyAomAM rohiNI vidyA uttama gaNAya che, tathA jema sarva nadIomAM gaMgA nadI zreSTha che, tema A uttama guNavaMtI rANI sarva satIomAM ziramaNiagresara hatI. 18 premathI paNa pati upara te nA kadI gusse thatI, kulIna nArI vrata pare pativratapaNAne pAlatI, anukUla e rANI viSe nRpa rAga gaLI je te te sAtha nRpa sukhiyo chatAM paNa dharma sAcavato hato. 19 svArtha-A zrI siddhArtha rANI premathI paNa kadApi pati upara gusse thatI nahatI, eTale A rANI pati upara kRtrima gusse paNa karatI nahatI. ane jema kulIna strI pitAnA vratanuM pAlana kare tema A siddhArtha rANI pitAnA pativratanuM pAlana karatI hatI. eTale nirmala ziyala maLatI hatI. sarva rIte anukULa eTale rAjAnI IcchA pramANe vartanAra te rANIne viSe saMvara rAjAno gaLInA raMga je rAga hatuM. A kAraNathI zrI saMvara rAjA A sadaguNI rANIne lIdhe parama sukhI hatA, to paNa te zrI jina dharmane sAcavatA hatA eTale jina dharmanI sAttvikI ArAdhanA parama ullAsathI karatA hatA. kAraNa ke zrI saMvara rAjA samajatA hatA ke aMtarmuhUrta jevA a5 kAlamAM paNa zrImarUdevI mAtA vagere ghaNAM bhavya jIne mukita padane denAra mahAdurlabha mAnava janmanI kharI saphalatA dAnAdi cAra prakAranA dharmanI ArAdhanAthI ja thaI zake che. cAlu AbAdI ke bhaviSyanI AbAdI paNa tenAthI ja TakAvI zakAya che, ke pAmI zakAya che. 19. prabhu jIva tetrIsa atara sura sukha bhegavI vaizAkhanI,18 zukla cetha punarvasane 9 mithunara0 siddhArtha taNI, kukSi mAMhI avatare adharAtara1 udyota tribhuvane, nArakAne paNa thayuM kSaNa vAra sukha e rAtrie. ra0 spaSTArthI-have bhaviSyamAM abhinaMdana svAmI nAme cethA tIrthakara thanAra eTale zrImahAbala rAjAne jIva anuttara vimAnavAsI devapaNAmAM tetrIsa sAgarepama sudhI devalokanAM uttama sukha bhogavIne vaizAkha mahinAnI suda cothanA divase jyAre (18) punarvasu nAmanuM nakSatra (19) ane mithuna rAzi (20) vatatI hatI te vakhate A saMvara For Personal & Private Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi bhAga ca ] rAjAnI siddhArtha rANInI kukSIne viSe avataryo. A vakhate adharAta (21) madhya rAtrI hatI. e rAtrIe prabhunA cyavana kalyANakanA prabhAve traNe bhuvanamAM eTale svarga mRtyu ane pAtALane viSe ughAta thaye eTale prakAza thayo. ane niraMtara duHkhI evA nArakInA jIne paNa DI vAra sukhane anubhava thayo. 20 siddhArtha mAtA cauda svamo jue che te be zlokamAM jaNAve che - ardha jAgrata mAta aMtima praharamAM nija mukha viSe, pesatA svapna caturdazarara dekhatA je sita dIse, jasa cAra daMti te karI Dolara kusuma sita vRSabhara e, paheluM vadana jasa kesarIsiMha tema lakSmIra mALane. 21 spAI-te vakhate rAtrInA chellA pahore siddhArtha mAtAe ardha jAgrata avasthAmAM eTale aradhA jAgatA ane aradhA uMghatAM evI avasthAmAM potAnA mukhane viSe pesatA cauda moTA svamo (12) jeyA. temAM prathama svaprane viSe jenA cAra dAMte veta varNavAlA che e hAthI (1) je. ane bIjA svapramAM Dolara jAtinA phUla je sapheda vRSabha (2) eTale baLada je. tathA trIjA svaprane viSe pahelA mukhavALe kesarIsiMha (3) je. temaja cothA svamamAM lahamIdevI (4) tathA pAMcamA svamamAM phUlanI mALA (5) joI. 21 paripUrNa caMdra prakAza karate sUrya dhvaja tima kuMbhaH e, - kamaLabhaSita sara10 uchaLatA taraMgavALo jaladhi11 e vara vimAnaghara pravara rayaNane rAzi3 nirdhama agni e, mAta jAgIne kahe nRpane vicArI te kahe. rara spAI-vaLI zrI siddhArtha mAtAe chaThThA svamamAM saMpUrNa kaLAvALA caMdrane (6) je. tathA sAtamAM svamamAM prakAza karatA sUryane (7) joyo. temaja AThamA svamamAM vaja eTale dhajA (8) I. ane navamA savAtamAM kuMbha eTale pUrNa kaLaza (9) je. tathA dazamA svamamAM khIlelA kamaLathI suzobhita sarovarane (10) joyuM. temaja agi. AramAM svamamAM jemAM aneka mojAM (jalataraMge) uchaLI rahyA che evA samadrane (11) je. vaLI bAramA svamamAM uttama devavimAna (12) jeyuM. ane temAM svapnamAM uttama ratnano samUha (13) je. temaja chelalA caudamA svapnane viSe nima eTale dhUmADA vinAnA agnine (14) joyo. A rIte 14 svapnane joIne jAgrata thaelA (jAgelA) zrI siddhArthI rANIe te svapnanI vAta zrIsaMvara rAjAne kahI. te vakhate rAjAe vicAra karIne zrI siddhArtha rANIne je vacane kahyA, te bInA tevIsamA zlekamAM jaNAve che. 22 Indra mahArAja svapnanuM phala jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapArikRtatraNa bhuvanane nAtha suta haze tarata iMdora kahe, suta tamArA tIrthapati cothA thaze suNI jananI e, khUba AnaMdita banIne zeSa rAtrI jAgatA, pUrI karI mAtA sukhethI garbhane paripAlatA. 23 spaSTArtha-saMvara rAjA siddhArtha rANIne kahe che ke tame joyelA A cauda svapnanA phalarUpe tamane putrane lAbha thaze. te tamAro putra traNa bhuvanane svAmI thaze. tyAra pachI tyAM tarata AvelA Indroe rANIne kahyuM ke he mAtAjI ! tamArA putra bhaviSyamAM A bharata kSetrane viSe cothA tIrthakara thaze. A sAMbhaLIne AnaMda pAmela mAtAe bAkInI rAtrI jAgIne pUrI karI. kAraNa ke sArAM svapnane joIne uMghI janAra jIvane svapnanuM phaLa maLatuM nathI. tyAra pachI mAtA sukha pUrvaka garbhanuM pAlana karavA lAgyA. A traNa kemAM jaNAvelA svapnanA varNana prasaMge tenA prakArAdinI bIna TUMkAmAM A rIte jANavI-1 divase anubhavelA (2) sAMbhaLelA (3) ane joyelA padArtho saMbaMdhI svapna Ave che. tathA (4) zArIrika pravRtimAM vikAra (kapha pittAdinA prake pAdi) thavAthI (5) svabhAvathI (6) temaja aneka prakAranI ciMtAthI paNa svapna Ave che. (7) ISTa devAdinA upadezathI (8) dharma kriyAnA prabhAvathI (9) ane prabala pApa karmonA udayathI paNa svapna Ave che. A rIte svapnanA nava prakAramAMthI zarU AtanA 6 svapnamAMnuM zubha ke azubha svapna jene Ave, tene tenuM kaMI paNa phala maLatuM nathI. paNa chellA traNa prakAranA svapnanuM phaLa jarUra maLe che. 1-2-3. rAtrinA pahelA pahere joyelA svapnanuM phaLa bAra mahine maLe che, ane bIjA pahere joyelA svapnanuM phaLa 6 mahine maLe che. tathA trIjA pahere joyelA savapnanuM phaLa traNa mahine maLe che, temaja cothA pahere joyelA svapnanuM phaLa eka mahine te jarUra maLe. 4 rAtrinI chelI be ghaDInI aMdara joyelA svapananuM phaLa daza divasamAM maLe che. paraMtu sUryodaye joyelA svapnanuM phaLa jaladI nizcaye maLe che. e divase joyelA mALAnA svapnanuM phaLa ane Adhi vyAdhi mala mUtrAdinI pIDAthI AvelA svapnanuM phaLa maLatuM nathI. 6 je ja dhama hoya ane jemanA dehe rasa rUdhirAdi dhAtuo samAna bhAve va che eTale lohInuM dabANa vagere upadravothI rahita sAta dhAtuo va che, tathA jeenuM mana sthira che, temaja jeo iMdriya damana dayAdi guNone dhAraNa kare che. te sarva prakAranA jIne AvelA sva ghaNuM karIne ISTa arthone Ape che. 7 kharAba svapna AvyuM hoya, te te keIne paNa kahevuM nahI. paNa sAruM svapna zrI AcArya bhagavaMta vagere gurU Adi AgaLa kahevuM joIe. je gurU Adi na maLe, te chevaTe gAyanA kAnanI najIka jaIne paNa svapnanI bInA saMbhaLAvavI. 8 ISTa svapnane joIne bAkInI rAta jinezvara devanA stavanAdi karI pUrI karavI. paNa sUvuM nahIM. kAraNake sUI jAya, ne nidrA ye te te ISTa svapnanuM phaLa maLatuM nathI. huM aniSTa (azubha) svapnane cA bAda je rAta adhUrI (apUrNa) heya, te sUI javuM joIe, ne tevuM azubha svapna keInI paNa AgaLa na kahIe to te azubha For Personal & Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga 2 ] svapnanAM azubha phala na maLe. 10 pahelAM aniSTa svapnane joyA bAda zubha svapna Ave, te te zubha svapna ja zubha phaLane Ape che. e ja pramANe zubha svapnane joyA bAda azubha svapna Ave, te te azubha svapna ja azubha phaLane Ape che. 11 je kaI mANasa svapnamAM ema jue ke huM-manuSya siMha gheDa hAthI baLada ke siMhaNa jene (je rathane) calAve che, evA rathamAM besIne jauM chuM, te AvA svapnane jenAra te jIva rAjA thAya, 12. svapnamAM ema jue ke mArA ghaDA hAthI vAhana (ratha vagere) Asana ghara vastra vagerenI corI thaI, te tevA svapnane jenAra jIvanI upara rAjAne (cAra, gunhegAra Adi rUpe) zaMkA thAya, ne te jIvanA hRdayamAM zoka (dIlagIrI) prakaTe, tathA sagAMomAM virodha (kajIe) temaja dhananI hAni (ochAza) thAya. 13. je purUSa svapnamAM huM sUrya caMdramAnA saMpUrNa (AkhA) biMbane gaLI gaye, ema jue, te purUSa pahelAM dIna hoya, chatAM suvarNa (naiyA-dhana) ane samudra sahita pRthvIne pAme che eTale tene mAlIka bane che. 14 mArAM zastra, ghareNAM, maNi, motI, suvarNa, rUpuM, vAsaNa vageremAMnI keI paNa cIjanI cerI thaI, AvuM svapna je jIva jue, te dhananI ane mAnanI hAni (eAchAza) kare che, ane ghaNI vAra bUrI hAlate maraNa pAme che. 15 je mANasa svapnamAM ema jue ke-huM sapheda hAthI upara besIne zAli (edana; bhAta) khAuM chuM, te dhamI mANasa pahelAM bhalene hIna (halakI) jAtine hoya, te paNa tamAma pRthvIne rAjA thAya che. 16 mArI strInuM keIe haraNa (upADI javuM) karyuM, AvA svapnane jenAra purUSanA dhanane nAza thAya che, ane keIe potAnI strIne apamAna tiraskArAdi rU5 paribhava karyo, AvA svapnane jenAra jIva saMkalezane pAme che. tathA je pitAnA gotranI strIonA haraNa (upADI javuM) paribhavAdine svapnamAM juo, te purUSanA baMdhue vadha baMdhanane pAme che. 17 mArI bhujAmAM sApe DaMkha mAryo, je purUSa AvA svapnane jue, te pAMca rAtanI aMdara hajAra senA herene meLave che. 18 keIe mArA zayana ( sUvAnAM sAdhana-pathArI palaMga vagere) ane jeThAMnI corI karI, AvA svapnane je jIva jue, tenI strI maraNa pAme che, ne te jIva bhayaMkara mAMdagInI pIDA bhogave che. 19 je jIva svapnamAM manuSyanA mAthe paga ane bhujAnuM bhakSaNa kare che, te anukrame rAjyane, hajAra sonAherane, ane 500 senAoNrene meLave che. 20 mArA bAraNAnI bhuMgaLa (halArI) zayana, hIMcake, pAdukA (pAvaDI, jeDA vagere), gharamAMnI kaI paNa cIja bhAMgI gaI, AvA svapnane jenAra purUSanI strIne nAza thAya che. 21 je puruSa svapnamAM taLAva, samudra, pANIthI bharapUra nadI, ane mitranuM maraNa jue tene ghaNuM dhana maLe che. 22 je puruSa svapnamAM ema juve ke-meM chANa ane auSadhavALuM tathA DoLAeluM bahuja garama pANI pIdhuM, te maraDAnA vyAdhithI maraNa pAme che. 23 je svapnamAM jinezvara devanI pUjA snAtra yAtrA upahAra (mukuTAdinI bheTa ) vagerene kare, ne tIrthayAtrAdi kare, tene sarva prakAre dhanAdinI vRddhi thAya che. 24 mArA hRdayarupI taLAvaDImAM kamaLe ugyA, AvA svapnane je jue, te jIva keDhiye thaIne jaladI mare For Personal & Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 [ zrI vijayapaghasarikRtache. 25 meM ghaNuM ghI meLavyuM, AvA svapnane je jUe, te purUSa jaza kIrtine pAme che, ne meM kSIra (khIra)nI sAthe ghI khAdhuM, AvuM svapna prazasya (sAruM) gaNAya che. 26 svapnamAM hasavAthI jaldI zeka (dIlagIrI) thAya che, ne pravRtti (gamana AgamanAdi kAyika kiyA) karavAthI vadhane pAme che, ane nAcatAM baMdhanane pAme che. bhaNatAM te jIne kaleza thAya, ema paMDitAe jANavuM. 27 svapnamAM kALI gAya, gheDa rAjA hAthIne deva sivAyanI jeelI kALI cIjo sArI gaNAtI nathI, ane sapheda kapAsane mIThuM vagere sivAyanA dhALA padArtho svapnamAM joyA hoya, te te sArA gaNAya che. 28 pitAnI bAbatamAM jeelA zubha-azubha svapnanuM phala potAne maLe nahI. 29 jyAre kharAba svapna Ave, te vakhate deva gurunI bhakti ane tapa vagere karavAthI te azubha svapna paNa susvapna banI jAya che. eTale te kharAba svapna durbala thavAthI tenuM aniSTa phaLa maLatuM nathI paNa te sArA savapnarUpe pariNAma pAmIne sArA phaLane Ape che. 30 tathA sarvAnugamaya paMcamAMga zrIbhagavatI sUtrAdi jinAgama paNa jaNAve che kestrI ke purUSa svapnamAM eka moTA dUdhanA ghaDAne athavA dahIM ghI ke madhanA ghaDAne (cAra prakAranA kuMbhamAMthI kaI paNa kuMbhane) jUve ne upADe, eTale meM e pUrve kahelA kuMbhane upADa, AvA svapnane je dekhe, te puNyazAlI jIva te ja kSaNe bodha pAme che, ne teja bhavamAM mokSamArgane ArAdhIne siddhipadane pAme che eTale bhava samudrane tarI jAya che. 1 strI ke purUSa svapnamAM eka moTA hirarUcanA rAzine (DhagalAne), athavA ratnanA ke suvarNanA ke vaja (hIrA)nA rAzine jUe, ne tenI upara caDhe eTale huM caDhaye AvuM jUe, te tatkALa bedha pAme che, ne te ja cAlu bhavamAM siddhipadane pAme che. 2 eja pramANe je strI ke purUSa loDhAnA, kalAInA, tAMbAnA, sIsAnA rAzine jUe, te bIje bhave siddhipadane pAme che. (bha0 581) prabhu zrIabhinaMdana svAmInI mAtA zrIsiddhArtha rANI pUrve kahelI svapnanI tamAma bInA jANatA hatA. tethI sArA svapnane joIne jAgatA rahyA, ne zrIjinezvara devanuM stavanAdi karIne zeSa rAtrI pUrI karI. 23 prabhune janma kayAre thaye te be zlokamAM jaNAve che - pUjyane avatAra jagane saukhya dAyaka thAya che, anukrame aDa mAsa dina aDavIsara4 jyAre jAya che, catutharaka uttarArdha mAha suda bIjara rajanIe, ardharAtara7 punarvasunera8 mithunara9 Ape janmane. 24 spaSTAthe-AvA pUjya purUSane avatAra jagatane sukha ApanAro thAya che. eTale puNyavaMta purUSane pRthvI upara janma thavAthI jagatanA leke jarUra sukhI thAya che. garbhanuM For Personal & Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] pAlana karatA mAtAne jyAre ATha mahinA ne aThThAvIsa divasa (24) pUrA thayA te vakhate A avasarpiNI kAlanA cothA ArAnA uttarArdha (25) eTale pAchalanA ardhA bhAgamAM mahA mahinAnI suda bIjanI (26) rAtrImAM ardha rAtrInA (27) vakhate punarvasu nAmanA (28) nakSatramAM mithuna nAmanI rAzine caMdra ga (29) vartatAM siddhArthI mAtAe prabhune janma Ape24 anyatra mahinA nava ane dina sADI sAta pramANa e, garbha kere kAla bhAge ovana januM kalyANake nakSatra abhijita uccaryuM e beu sAcA mAnIe, chadmastha nirNaya nA kare sarvane adhikAra e. rapa spaSTArtha-A prabhunI garbha sthitinI bAbatamAM bIjA graMthomAM nava mahinA ane sADA sAta divasa kahyA che. temaja prabhunA cyavana kalyANaka vakhate ane janu eTale janma kalyANaka vakhate abhijit nAme nakSatra hatuM ema bIjA graMthamAM kahela che. paraMtu ApaNe A baMne vicArene sAcA mAnavA. kAraNa ke chadmastha jI A be vacanamAM kayuM vacana sAcuM che tene nirNaya karI zakatA nathI. e te sarvajJa prabhuja jANI zake che. 25. prabhune janma thayo tyAre cothA ArAne keTalo kAla bAkI rahyA hatA te jaNAve cheprabhu janmathI cothA arakane zeSa30 kAla vicAra A, varSa betAlIsa sahasa UNa pacAsa lakha pUrava tathA daza koDa lakha sAgara kanaka vaNu kuMvara ati dIpatA, kapi cihnara janma prabhAvathI traNa leka paNa udyotatA. 26 spaSTArtha-jyAre prabhune janma thayo tyAre A avasarpiNI kAlanA cothA ArAne A pramANe kAla bAkI (zeSa kAla) hate. daza koDa lAkha sAgaropama tathA pacAsa lAkha pUrvamAM beMtAlIsa hajAra varSa ochAM hatAM. (30)tathA prabhunA zarIranI kAMti senA jevI hatI. (31) tathA prabhunI sAthaLane viSe kapi eTale vAMdarAnuM cihna (32) athavA laMchana hatuM. ane A prabhu zrIabhinaMdana svAmInA janmanA prabhAvathI traNe lokamAM prakAza tha. 26 dizAkumArIkAo sutikA karma kare che tathA zakrendranuM Agamana jaNAve che - nAro paNa sukha lahe nija nija 3 thelethI AvatI, dikakumArI sUti kame aDa4 karatI harakhatI; zaTha Asana kaMpathI prabhu janma jANI suragaNe, Ave ahIM bhAve name jinarAjane prabhu mAtane. ra7 For Personal & Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaddhasUrikRtaspaSTArtha-tathA A prabhu zrIabhinaMdana svAmInA janma vakhate nArakInA jIvo paNa thaDI vAra sukhane anubhave che. te vakhate chapana dikakumArikAo potapotAnA sthAnethI prabhunA janma sthAne Ave che. ane prasutinA prasaMge potAne karavA gya kAryo harSa pUrvaka kare che. pachI saudharmendranuM Asana kaMpavAthI te (I) prabhune janma jANIne devonA parivAra sAthe A bharata kSetramAM AvIne prabhune tathA prabhunI mAtAne bhAvapUrvaka namaskAra kare che. 27 be zlekamAM prabhune snAtra mahetsava jaNAve che - avasthApinI mUkI tathA pratibiMba paNa jananI kane, rAkhI vikavita paMcara rUpe merU upara siMhAsane aMkamAM laI besatA tyAM zeSa 5 iMddhi AvatA, havarAvatA prabhune krame zakeda aMte AvatA. 28 spaSTAthe - tyAra pachI saudharmendra mahArAje prabhu zrI abhinaMdana svAmInI mAtAne avasthApinI nidrA daIne mAtAnI pAse prabhunuM pratibiMba (1) sthApana karyuM. avasthApinI nidrA devAnuM kAraNa e che ke prabhune snAtra mahotsava karIne IMdra bALa prabhune laIne pAchA Ave tyAM sudhI mAtA uMghamAM rahe, tethI pitAnuM bALaka koNa laI gayuM tevI cintA mAtAne thAya nahi. pratibiMba mUkavAnuM kAraNa e che ke mAtAnI pAse keI dAsI vagere kadAca Ave te prabhunA pratibiMbane jovAthI tene prabhu nathI evI zaMkA thAya nahi tyAra pachI saudharmendra mahArAja pitAnA pAMca rUpa (2) vikuvIne eTale banAvIne prabhune merU upara laI jaIne tyAM AvelI zIlA upara rahelA siMhAsanamAM bese che ane bALa prabhune pitAnA kheALAmAM (3) rAkhe che. tyAM AgaLa saudharmendra sivAyanA bAkInA tresaTha iMdra.(35) bArobAra Ave che. ne dareka Indra krama pramANe prabhune abhiSeka kare che eTale prathama ayyatendra prabhune nAna kare che pachI navamA AThamA vigere pazcAnupUvI kame sauthI chellA saudharmendra prabhune abhiSeka kare che. 28 izAna hari karI pAMca rUpa prabhu aMkamAM laI besatA. zaka cAra vRSabha vikuvI nAthane havarAvatA lepa pUjAdi vasanA laMkAra paNa paherAvatA, aMte utArI AratI zabda stuti lalakAratA. 29 spaSTArtha -pUrve jaNAvyA pramANe jyAre chevaTe saudharmendrano snAtra karavAne vAra Ave che, tyAre IzAnendra prabhu zrIabhinaMdana svAmIne khoLAmAM laIne bese che. ane zakra eTale saudharmendra cAra vRSabha eTale baLadanA rUpa vikuvIne pitAnA ATha ziMgaDAmAM pANI bharIne prabhune nhavarAve che. (4) pachI anukrame prabhune vilepana (5) kare che. prabhunI For Personal & Private Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanAciMtAmaNi bhAga ca ] pUjA (6) vagere kare che. pachI vastra (7) tathA alaMkAra eTale ghareNuM (8) paNa prabhune paherAve che. chevaTe prabhunI AratI utArIne zakendra prabhu zrIabhinaMdana svAmInI stuti nIce pramANe gAya che eTale prabhunI A rIte stuti kare che. 29 Indra mahArAja cAra zlokamAM prabhunI stuti kare che - he deva! cothA tIrthakara che catutharaka gaganamAM, - sUrya jevA Apa cho ne purUSa uttama jagatamAM, mukti lakSmInA prakAzaka nAtha ! jaya pAmo sadA, ApathIja sanAtha sarve pAmatA nA ApadA. 30 spadArtha -he prabhu! Apa A bharata kSetrane viSe cothA tIrthakara che. ane A avasarpiNI kALanA cothA ArA rUpa AkAzamAM Apa sUrya jevA che. tathA Apa A jagatamAM sauthI lakattama (zreSTha purUSa) che. temaja tenAtha! Apa mokSane pAmelA jAnI anaMta jJAnAdi lakSamIne prakAza karanAra che eTale jJAna dazane cAritra rUpa mekSa mArgane samajAvanArA che zrIabhinaMdana svAmI ! tame haMmezAM jayavaMtA varte. tathA ApanA lIdhe ja huM vagere jagatanA sarve ja sanAtha eTale nAthavALA banyA chIe. temaja ApanA Azare rahelA te ja havethI kaI paNa Apattine pAmaze nahI eTale ApanA zaraNe rahenAra puNyazAlI bhavya nI saghaLI Apattio jarUra sarvathA nAza pAmaze. 30. viveka sadaguNa coratA mahAdi zatru karthanA, TALaze jasa zIrSa leTe pAda pIThe ApanA; te dAsa kerA mastake tuja caraNa raja sthApita bane, he Iza! tuja mukha dekhatA muja nayana bahu vikasita bane. 31 spaSTA-te bhAgyazALI jIvonA mastake ApanA caraNa kamaLane viSe ALoTe che eTale je Apane name che teonI viveka vagere sadgaNone coranArA athavA nAza karanArA rAga dveSAdi rUpI zatruo taraphathI thatI kadarthanA eTale pIDAo nAza pAme che. he prabhu! ApanA A (saudharmendra rU5) dAsanA mastakane viSe tamArA caraNa kamalanI raja sthApita thAya (caeNTI jAya) ema huM cAhuM chuM. vaLI he nAtha ! tamArA mukharUpa kamaLane jotAM mArAM A be nayane (AMkhe) bahuja vikasvara bane che. 31 kurUpa jotAM nayana kerA janita maLa haSathue, dhaI nAMkhuM bahu samayathI dekhavA huM Apane cAhate AzA phalI te Aja nirakhI Apane, surajanma mAnuM dhanya muja romAMca savi vikasita bane. 32 For Personal & Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 [ zrI vijayepadmasurikRta spaSTAthe-tathA he nAtha ! huM Apane jevAthI upajelA harSanA AMsuo vaDe kurUpa eTale AMkhane jevA na game tevA kharAba rUpane ke parvata padArthone jevAthI utpanna thaelA malane gheI nAkhuM chuM. harSanAM AMsu AvavAnuM kAraNa e che ke huM ghaNA vakhatathI Apane jovAnI IcchA rAkhato hato te mArI AzA puNyodaye Aje Apane jevAthI saphaLa thaI. mATe ja huM mArA devanA bhavane dhanya mAnuM chuM. kAraNa ke mane A deva janmane laIne ApanA jevA uttama puruSanAM darzana thayAM. vaLI Aje ApanA darzanathI mArI sarva remarAjI vikasvara banI che. eTale ApanA darzanathI utpanna thaele harSa zarIramAM mAte nahi hovAthI te jANe mArI marajI dvArA bahAra nIkabate na hoya, tevI prasannatA bhAse che. 32 muja hAtha tuja pUjA kare muja karNa tuja guNa sAMbhaLe, muja buddhi tuja guNa grAhiNI tiNa mAnate huM dhanya eka huM Apane zuM dAsa ima svIkAre A vinati, bahu kahuM chuM Apane jhaTa tAra he jinapati. 33 spaSTArtha-vaLI he prabhu! A mArA hAtha nava aMge ApanI pUjA kare che tethI A hAthane huM dhanya mAnuM chuM. ane mArA kAna tamArA guNene sAMbhaLe che tethI te baMne kAnane paNa huM dhanya mAnuM chuM. vaLI mArI buddhi tamArA guNene grahaNa kare che tethI tene paNa huM dhanya mAnuM chuM. he prabhu! huM Apane dAsa chuM athavA bhakta chuM mATe vadhAre zuM kahuM? mane A saMsAra samudramAMthI jaladI tAra. Apa A mArI vinatine jarura svIkAra karaje. 33 Ima stavane pAMca rUpe zaka prabhune laIne, AvI jinendrAvAsa haratA niMda tima pratibiMbane, mAtA kane mUkI jinapa aMguSThamAM amI ThAvatA; naMdIzvare bhegA maLI aSTAhnikAdi karI jatA. 34 spaSTA-e pramANe bALa prabhunI AgaLa stuti karIne pharIthI zaka eTale saudha. meMndra pAMca rUpe kare che. temAM (1) eka rUpe prabhune grahaNa kare che. ne (2) eka rUpe prabhunI AgaLa vaja laIne cAle che. (3) tathA eka rUpe prabhunA mastaka upara chatra dhAraNa kare che. temaja (4-5) be rUpe prabhunI be bAjue cAmara DhALe che. ema pAMca rUpa karIne prabhune laIne merU parvata uparathI prabhunA sthAne eTale saMvara rAjAnA mahelamAM Ave che. ane mAtAnI avasthApinI nidrAne tathA pratibiMbane saMharI laIne prabhu zrIabhinaMdana svAmIne mAtAnI pAse mUke che. pachI Indra mahArAja prabhunA aMguThAmAM amRta sthApana (9) kare che. te amRtane cUsIne prabhu vRddhi pAme (anukrame moTA thAya) che. pachI Indra For Personal & Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi bhAga cotho ] mahArAja naMdIzvara dvIpe jAya che. ahIM samajavAnuM e che ke bAkInA 63 idro tathA devAdi parivAra merU parvata uparathI sIdhA naMdIzvara dvIpe jaIne prabhunA janma kalyANaka nimitte aSTAhnikA mahotsava kare che. iMdrAdike karelA A janma kalyANakanA prasaMge khAsa samajavA jevI kalaza vagerenI bInA praznottara rUpe TUMkAmAM A rIte jANavI. prazna-tIrthakara dene janmAbhiSeka iMdrAdi devo meru parvata upara kare che, te vakhate jalAdithI bharelA eka karoDa sATha lAkha kalazethI abhiSeka kare che ema zrI kalpakiraNavalI vageremAM jaNAvyuM che. A saMkhyA samajavAne upAya che? - uttara-kalazenI 64000 saMkhyAne abhiSekanI 250 saMkhyAe guNAkAra karavAthI 1600000 saMkhyA Ave. kalAnI 64000 saMkhyA lAvavAne upAya TUMkAmAM A pramANe jANa-1 senAnA kaLaze, 2 rUpAnA kaLaze, 3 ratnanA kaLaze, 4 mATInA kalaze, 5 sonA rUpAnA kaLazo, 6 senA ratnanA kaLaze, 7 rUpA ratnanA kaLaza, 8 sonuM rUpuM ratna A traNenA kaLaze, A ATha jAtinA kaLaze abhiSekamAM vaparAya che. te dareka jAtinA ATha ATha hajAra kalazo jANavA. tethI ATha hajArane ADe guNatAM 64000 thAya. have 250 abhiSekanI saMkhyA A rIte jANavI. bhuvanapatinA 20 IMdro hoya che, kAraNa ke dareka nikAyamAM dakSiNa eNina ane uttara zreNine ekeka iMdra hoya che. e ja pramANe vyaMtaranA 16 iMdro ane vANavyaMtaranA 16 IMdro hoya che.vaimAnikanA be bhedamAM kalpapapanna bAra devalokanA 10 Idro hoya che. kAraNa ke chellA cAra devaloka (Anata-prANata-AraNaayyata )mAM babbe devaloke ekeka iMdra hoya che. eTale navamA-dazamA devalokana eka iMdra ane agIAramA bAramA devalekane eka IMdra tathA zarUAtanA ATha devalokanA ATha IMdra A rIte vaimAnikanA 10 IMDho jANavA. 20+32+10=62 iMdronA 62 abhiSeka thAya che. tathA manuSya lokanA 132 sUrya caMdronA 132 abhiSeka alaga alaga thAya che. te 132 sUryAdi A rIte jANavA. jaMbudvIpanA 2 sUrya 2 caMdramA, lavaNu samudranA 4 sUrya 4 caMdramA, ghAtakI khaMDanA 12 sUrya 12 caMdramA, kAlodadhi samudranA 42 sUrya 42 caMdramA, aDadhA puSkaravara dvIpanA 72 sUrya 72 caMdramA. A rIte 2+4+12+4272=132 thAya. tathA asurakumAra nikAyanI dakSiNettara dizAnI daza IMdrANuonA daza abhiSeka jANavA, ne nAgakumArAdi nava nikAyanI bAra iMdrANIonA 12 abhiSake jANavA. vyaMtaranI cAra iMdrANIonA cAra abhiSeka, tiSInI cAra IMdrANIonA cAra, prathamanA be devaleka (saudharmaIzAna)nI sola IMdrANIonA 16 abhiSeka jANavA. A rIte 194 IMdronA abhiSeka, ne 46 iMdrANIonA 46 abhiSeka thAya. sAmAnika (idranI sarakhI RddhivALA) devane 1 abhiSeka, trAyazciMzaka (gurusthAnIya) devene 1 abhiSeka, cAra lokmAla denA cAra abhiSeka, atyaMtara madhyama bahAsabhAnA devene 1 abhiSeka, sinyAdhipati deveno 1 abhiSeka tathA prakIrNaka devene 1 abhiSekaA rIte sAmAnikAdi denA 10 abhiSeka For Personal & Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ( zrI viparita jANavA. ane 194+4+1=250 abhiSeka A rIte thAya che. 34 prabhunuM abhinaMdana nAma paDavAnuM kAraNa be zlokamAM jaNAve che - IMdro taNA daza kArya36 sarakhA vizva tIrthapa janmamAM. janaka saMvara jANatA suta janma ISTa prabhAtamAM; harSanA eka chatra janmatsava kare vistArathI. iMdo badhA abhinaMdatA e artha che sAmAnyathI.37 35 spaSTArtha -pUrvanA zlokamAM jaNAvelA IMdronA daza kAryo, (36) dareka tIrthaMkaranA janmane viSe sarakhA jANavA. prabhunA pitA saMvara rAjAe zubha evA putrane janma jA. tethI savAramAM vistArapUrvaka harSanA eka chatra samAna eTale ghaNA harSane jaNAvanAre putrane janma mahotsava karyo. badhA IMdro prabhune A kalyANakAdi prasaMge abhinaMdatA eTale prabhunI stuti karatA hatA. A cothA tIrthaMkaranuM "abhinaMdana" nAma (37) pADavAnuM sAmAnya kAraNa jANavuM. 35 garbhamAM Avela prabhune iMdra AvI nitya stave, artha eha vizeSa 8 bethI nAma abhinaMdana Thave; IkviAkura kAzyapa vaMza getre prabhu taNA avadhArie, ne phaNakara sahasa Iga ATha lakSaNa dhAratA traNaja jJAnane. 36 spaSTAthe--have prabhunuM abhinaMdana nAma pADavAnuM bIjuM vizeSa kAraNa e hatuM ke jyArathI A cethA tIrthaMkara mAtAnA garbhamAM AvyA, tyArathI IMdra temanI haMmezAM stavanA karatA hatA. e prabhunuM "abhinaMdana" nAma pADavAnuM vizeSa kAraNa jANavuM. vaLI prabhu mAtAnA garbhamAM AvyA tyAre prabhunuM kula, rAjya tathA nagarI abhinanda eTale sarva prakAranA harSanesamRddhine pAmyA hatA, tethI paNa mAtApitAe prabhunuM abhinaMdana nAma (39) pADayuM. A zrIabhinaMdana prabhune IphavAku nAmane vaMza (40) hatuM ane kAzyapa nAmanuM gotra (41) hatuM. A prabhune zrI pArzvanAthAdinI jema phaNA (42) hetI nathI. tathA A prabhunA zarIrane viSe eka hajAra ne ATha lakSaNo (43) hatA. temaja A prabhu janmathI ja matijJAna, zratajJAna ne avadhijJAna ema traNa jJAnane (44) dhAraNa karatA hatA. 36 prabhunI bAlyAvasthA kevI rIte jAya cheamRta pAne ucharatA devAMganA dhAtrI banI, pAlatI kramasara vardhatA prabhu surAsura kumAranI sAthe ramaMtA sura vikarvita ramakaDAMne khelatA, bAlya vaya ulaMghatA suMdara juvAnI pAmatA. 37 For Personal & Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmaNi bhAga cAthA ] re spaSTA have mAla prabhu amRtanuM pAna karIne mATA thAya che eTale stanapAna karatA nathI. tathA devAMganAe A prabhunuM pAlana karavAne dhAtrI (dhAvamAtA) ane che. A rIte anukrame prabhu uMmaramAM vadhe che. bAlyavayamAM rahelA A prabhunI sAthe ramavAne vaimAnika devA tathA jIvanapati vagere devA bALakanAM rUpa karIne Ave che. ane khAla prabhunI sAthe vividha prakAranI krIDA kare che. vaLI devA aneka prakAranAM ramakaDAM prabhune ramavAne mATe vikuve che. e pramANe devAnI sAthe krIDA karatA zrIabhinaMdana svAmI vayevRddhine pAme che. eTale bAlyAvasthA pUrI thatAM A zrIabhinaMdana svAmI suMdara yuvAvasthAne pAmyA. 37 prabhunA zarIranI uMcAI tathA prabhunA zarIranA avayavAnu` varNana e zlAkamAM kare cheHtraNaso pacAza dhanuSya kAyA ekaso vIsa aMzulA, tema cArAzIja aMgula 7 traNa prakAre aMgulA; rUpa8 sarvotkRSTa prabhunuM ala anaMtu jANIe, AhAra uttama annanA lAMbI bhujA me mAnIe. 38 spA :--prabhu zrIabhinadanasvAmInA zarIranI uMcAI traNase pacAsa dhanuSya (45) pramANa hatI. A uMcAI utsedhAMgulanA mApathI jANavI. paraMtu AtmAMzulanI apekSAe ekaso vIsa AMgaLa pramANa uMcAI jANavI. (46) ane pramANAMgulanI apekSAe cArAsI AMgala pramANa (47) uMcAI jANavI. ema traNa prakAranA AMgulanI apekSAe A kheMcAI jaNAvI. tathA A prabhunuM rUpa sarvotkRSTa (48) heAya che. temaja prabhu' khala anaMtu (49) jANavuM. prabhunA AhAra uttama prakAranA annaneA heAya che. (50) tathA zrIabhinaMdana prabhunI ane bhujAe DhIMcaNa sudhI lAMbI hatI. 38 19 39 spaSTA :--prabhu zrIabhinadana svAmInuM kapALa ardha caMdra jevuM ane pUnamanA caMdra jevuM dIpa' hatuM. tathA A prabhunI chAtI sugara eTale merU parvatanI zilA jevI vizAla hatI. temaja ane khabhA puSTa hatA. temaja A prabhunI ane sAthaLe mRgalI( hariNI )nA jevI hatI. ane A prabhunA ane caraNA eTale paga kUrmAMsamA eTale kAcabAnA jevA unnata hatA. tathA bIjA aMgopAMgA paNa sarakhA pramANavALA ane zreSTha hAvAthI zrIabhinandvana svAmI samacaturasa nAmanA uttama saMsthAnathI, ne vaSa bhanArAca saMghayAdithI bahuja sadara AkRti( dekhAva )vALA hatA. 39 prabhue pANigrahaNu svIkAryuM temAM kAraNa jaNAve che:-- ardha caMdra samA lalATe pUrNa caMdra samAnane, suragirizilA chAtI udara dRza tema puSTa khabhA ane; mRgalI samI jaMdhA samunnata caraNa kurma samA ane, pravara aMgApAMga pramukhe zAbhatA jinavara ane For Personal & Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50. [ zrI vijayepalasaritabhega spRhA navi rAkhatA prabhu bhegya karma pichANutA, mAtApitAnI prArthanAthI pANigrahaNa svIkAratA rAjakumArI sAthe abhinaMdana kuMvara giri AdimAM, IcchAnusAre vicaratA paNa lIna hatA vairAgyamAM. 40 spaSTArtha -je ke prabhu zrIabhinaMdana svAmI bheganI spRhAthI rahita hatA, te chatAM avadhijJAnathI pitAne bhegAvali karma bhogavavAnA bAkI che evuM jANatA hovAthI ane mAtA pitAne bahuja Agraha thato hovAthI prabhue pANigrahaNane eTale lagnane (51) svIkAra karyo. ane aneka rAjakumArIo sAthe lagna karyA. prabhu je ke rAjakumArIkAo sAthe giri Adi eTale parvata, udyAna, vAva, sarovara vageremAM kIDA karatA hatA, to paNa A cethA tIrthaMkara prabhu te vairAgyamAM ja lIna hatA. eTale temanuM mana to vairAgyamAM ja ramatuM hatuM. 40 prabhu zrIabhinaMdana svAmI rAjA kayAre thayA ? tathA prabhunA mAtApitA kaI gatimAM gayA? te bInA jaNAve che - ahamiMdra pere pUrva sADI bAra lakhapara Ima vItatA, janaka prabhune rAjya soMpI pravara dIkSA sAdhatA; IzAnamAMpa4 aMte jatA mAtA54 lahe sukha siddhinA, janakanI jima rAjya karatA deva rakSaka vizvanA spaSTAthe-e pramANe ahamindra devanI peThe sADI bAra lAkha pUrva sudhIne kAla (para) abhinaMdana prabhune kumArapaNAmAM vItI gayo. te pachI pitA saMvara rAjAe prabhune samajAvIne temane rAjya sepyuM ane pote uttama dIkSA grahaNa karI. cAritranuM pAlana karIne te zrI saMvara rAjarSi chevaTe IzAna devalokamAM mahaddhika devapaNAne (53) pAmyA. temaja prabhunI mAtA zrIsiddhArtha rANI siddhi sukhane pAmyA eTale mokSe gayA. (54) AkhA vizvanuM rakSaNa karanAra prabhu zrIabhinaMdana svAmI pitAnI peThe (putra jevI) prajAnuM sArI rIte pAlana karatA hatA. 41 prabhu rAjApaNAmAM keTalA kAla sudhI rahyA te jaNAve che - ATha pUge adhika sADI chatrIza lakha pUrva e. rAjyakAla pramANapapa jina cakI napa6 Ima avadhArIe lokAntikepa prabhu bhAva jANI AvatA ne vinavatA, tIrtha pravartAve jinezvara ! Ima kahI svarge jatA. 42 spadArtha -prabhu zrIabhinaMdana svAmIe rAjA banyA pachI sADI chatrIsa lAkha pUrva For Personal & Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] ane upara ATha pUrvAga eTalA varSo (samaya) sudhI rAjya karyuM. e (kAla) temane rAjya kAla (55) jANa. ahIM 84 lAkha varSe eka pUrvAga thAya. ane tevA 84 lAkha pUrvAgonuM eka pUrva thAya ema jANavuM. vaLI A zrIabhinaMdana svAmI cakravatI (56) na hatA ema jANavuM. upara jaNAvyA pramANe rAjya karyA pachI nava lokAntika de (57) prabhune dIkSAne avasara avadhijJAne jANIne prabhunI pAse AvIne vinaMti karavA lAgyA ke "he jinezvara ! Apa dharma tIrthane pravartAvo." e pramANe prabhune vinaMti karIne te deve svargamAM pitAne sthAnake gayA. 42 prabhunuM vArSika dAna tathA dIkSA vidhi traNa zlokamAM jaNAve che --- dIkSA divasathI varSa pahelAM dAna vArSika ApatA, ja bhake dravyAdi pUre dIkSAbhiSeke AvatA IMdrAdi abhiSekAdi vidhie nAthane zaNagAratA, arthasiddhA59 pAlakhImAM madhya Asana besatA. 43 spaSTArtha-prabhue dIkSA lIdhA pahelAM eka varSa sudhI vArSika dAna (58) ApyuM. te vakhate bhaka jAtinA vyaMtara deve prabhune dAna ApavA mATe vyAdika lAvIne ApatA hatA. (pUratA hatA, hAjara karatA hatA) eka varSa pUruM thayuM tyAre IndrAdika deve prabhunA dIkSAbhilASane jANIne prabhunI pAse AvyA. tyAra pachI prabhune dIkSA mATe abhiSeka vidhi eTale prabhune snAna vagere karAvavAne saMpUrNa vidhi karIne prabhunA zarIre alaMkAre paherAve che. e pramANe prabhune zaNagAryA pachI prabhu zrIabhinaMdana svAmI arthasiddhA (59) nAmanI pAlakhImAM madhya Asana eTale temAM mUkelA vacalA siMhAsana upara beThA. 43 manubhadeva upADatA saha sAja pUrNa mahotsave, adhyAdeg sahastrApra1 udyAne azoka tale have AbhUSaNAdika chaMDatA suradUSpa63 prabhuTyube hari mAha suda bArasa64 punarvasUpa mithuna zazige sa. 44 spArtha -tyAra pachI te arthasiddhA pAlakhIne prathama manuSyo ane pachI devee upADI. te pachI badhI sAmagrI sAthe moTA mahatsava pUrvaka ayodhyA nagarImAMthI () nIkaLIne prabhune varagheDa sahastrAgra (61) nAmanA udyAnamAM AvyuM. te udhAnamAM azoka vRkSanI nIce (62) prabhu zrIabhinaMdana svAmI pAlakhImAMthI nIce utaryA. te pachI prabhue pitAnA zarIra uparanA saghaLA AbhUSaNane tyAga karyo. te vakhate Indra mahArAje prabhunA khabhAne viSe devadraSya (63) vastrane ThavyuM. (sthApana karyuMte vakhate mahAsuda bArasane (2) divasa (dIkSAdina) hatA, ane punarvasu nAmanA nakSatrane (65) ane mithuna nAmanI rAzine (66) caMdra sAthe yoga hate. 44 For Personal & Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrA vijayapatrasRrikRtapazcimAhe 7 768 tapa sAthe sahasa8 pazcima vaye, paMca1 muSTi leca karatA IMdra te kSIra sAgare, ThAvI IhAM jhaTa AvatA ghaMghATa zAMta karAvatA, zrata pATha bolI nAtha dIkSA harSabhera svIkAratA. 45 spaSTArtha-prabhue dIkSA lIdhI te vakhate divasanA pAchalanA bhAgane kALa (67) cAlate-vAte hate. te vakhate prabhue chane eTale cevihAra be upavAsane ta5 (69) karyo hato. tathA te vakhate prabhunI sAthe eka hajAra manuSyoe dIkSA (69) lIdhI hatI. temaja te vakhate prabhunI pazcima vaya (70) eTale pAchalI vaya cAlatI hatI. jyAre prabhue pAMca muThI vaDe (73) pitAnI meLeja lonca karyo, tyAre prabhunA vALane Indra mahArAjA pitAnA khesanA cheDAmAM grahaNa karIne tarata ja kSIra samudramAM nAkhIne pAchA Ave che ane badhe ghoMghATa zAMta karAve che. pachI siddhine namaskAra karIne ane zrata pATha eTale "kami sAmAIne pATha belIne prabhu zrI abhinaMdana svAmIe ghaNA AnaMda pUrvaka dIkSAne grahaNa karI eTale sarvavirati cAritrane svIkAryuM. 45 prabhune mana pacavajJAna A vakhate thAya che te jaNAvI de naMdIzvara dvIpane viSe aSTAlikA mahatsava kare che, te bInA jaNAve che - nANuM thura pAmatA suradUSya yAjajIva rahe, trIjA caraNa kalyANaka kSaNavAra nAraka sukha lahe; naMdIzvara occhava karI IMdrAdi svarge saMcare, bIje dineja tyAM iMdradatta paramAtrathI pAraNuM kare. 46 svArtha - jyAre prabhue dIkSA lIdhI teja vakhate prabhune cothuM apratipAtI vipu. lamati nAme mana 5ryavajJAna (72) utpanna thayuM hatuM. ahIM yAda rAkhavuM ke mana:paryava jJAna utpanna thavAmAM dravya cAritra ane bhAva cAritra baMnenI jarUra hovAthI keIne paNa (sAdhu veSa vinA) gRhasthapaNAmAM manaH paryAvajJAna utpanna thatuM nathI. A vakhate Indra prabhunA khabhA upara mUkeluM devadUSya va cAvaja jIva (73) eTale prabhu jIvyA tyAM sudhI prabhunA khabhA upara rahyuM hatuM. A trIjA dIkSA kalyANaka vakhate (tenA prabhAve) nArakInA jIva paNa thoDI vAra sukhane anubhave che. prabhune dIkSA mahotsava pUre karIne Indra vagere de naMdIzvara dvIpamAM jaIne tyAM occhava karIne svargamAM pita pitAnA sthAne jAya che. tyAra pachI prabhu zrIabhinaMdana deve bIjA divase (74) tyAM eTale adhyAmAM (75) Indradatta nAmanA (76) rAjAne tyAM paramAthI (77) eTale kSIrathI pAraNuM karyuM. 46 prabhunA pAraNAne viSe prakaTela paMca divyanI bInA jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - dezanAciMtAmaNi bhAga 2 ] dravya puSpa sugaMdhi jaLanI vRSTi duMdubhinAda ne, vastrane ukSepa 8 te samaye karata de ane, mAnae ahodAna sudAna Ima uddaghoSaNA, harakhe karI tima sADI bAra kareDa mAne surajanA. 47 spaSTathI-te vakhate devatAoe paMca divya prakaTAvyA, te A pramANe-zrI tIrthakara prabhu je sthale pAraNuM kare te sthaLe dravyanI vRSTi kare. 1 ane puSpanI eTale sugaMdhIdAra phUlanI vRSTi kare. 2. tathA sugaMdhidAra pANInI vRSTi kare 3 temaja AkAzamAM dudaMbhI vagADe. 4 tathA vastrane ullepa kare eTale suMdara vastrone nAMkhe. e pramANe prabhunA pAraNAne viSe pAMca dIvyo (78) jANavA. te vakhate manuSyae aha dAna ! supAtradAna! e pramANe moTe svare dAnanI anumodanA karI. ane deve harSa pUrvaka sADA bAra kaDa seneyAnI vRSTi (%) karI. 47 prabhunA vihAra vagerenuM varNana kare che -- hema vRSTi karaMta prabhu tyAMthI parasthala vicaratA, iMdridatta pAraNa thale vara ratnapITha karAvatA; teja bhavamAM iMdridatta nRpa mukti pAmyA dAnathI, Arya deza81 vicaratA prabhu parISaho sahe vairyathI. 48 padArtha - prabhu zrIabhinaMdanavAmI pAraNuM karIne bIje ThekANe vihAra karI gayA. prabhunA gayA pachI Indradatta rAjAe prabhunA pAraNAnA sthale uttama ratnajaDita pIThikA karAvI. A prabhune dAna ApavAnA prabhAvathI Indradatta rAjA teja bhavamAM mokSane (80) pAmyA. A zrIabhinaMdana prabhu Arya deze (81) eTale sADI pacIsa Arya dezamAM vicaryA hatA. ane dhairya rAkhIne pariSahene sahana karatA hatA. 48 dravyAdi bheda abhigrahI2 nija guNa ramaNatA dhAratA, ' chadmasthabhAva aDhAra varSe rahata zubha dhyAne ratA; utkRSTa tapa aDa mAsa84 upasarga thayA nahI 85 nAthane, apramAda6 prabhu AvI ayodhyA 1 hAra sahalA 8 vane. 49 spaSTAthe--vihAranI aMdara chadmastha prabhu zrIabhinaMdana svAmI dravyAdi bhedathI eTale dravya, kSetra, kAla ane bhAvane AzrIne cAra bhede abhigraho (82) grahaNa karIne nija guNa ramaNatA eTale pitAnA jJAnAdika guNemAM ramaNatA karatA hatA. eTale pitAnA Atma svarUpanI vicAraNAmAM lIna rahetA hatA. prabhune dIkSA lIdhA pachI chadmastha kAla (83) aDhAra varSane jANo. eTale prabhue dIkSA lIdhA pachI aDhAra varSe temane kevalajJAna prakaTa For Personal & Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa || zrI vijayapadhdhasarakRta thayuM. te chadmasthapaNunA kAlamAM prabhu haMmezAM zubha dhyAnamAM rahetA hatA. prabhunA samayamAM utkRSTa tapa ATha mAsana (84) hate. vaLI A prabhune koI paNa jAtanA upasargo (85) thayA nahatA. e pramANe bhavya jIne bedha pamADatA prabhu zrIabhinaMdasvAmI apramAda bhAve (86) pRthvI tala upara 18 varSa sudhI vicArIne ekadA teja ayodhyA nagarInI (87) bahAra AvelA sahastrAgra vanane viSe (88) samosaryA. 49 vara priyaMgu tale karI chadeg kAussagga dhyAne rahe, - zuklanA be bheda aMte ghAtI karmo cau dahe; poSa zukla caturdazI pUrvAhara kAle mithunano, tima punarvasane94 zazi thatAM lAbha kevalanANane 50 svArtha -te udyAnane viSe uttama priyaMgutale eTale rAyaNanA vRkSanI nIce (89) chaThThane tapa (90) karIne prabhu zrI abhinaMdana svAmI kAussagga dhyAnamAM rahyA hatA. ane cothA zukala dhyAnane prathamanA be bhedanA dhyAnane aMte jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya e cAra ghAtI karmono kSaya thatAMnI sAthe ja uttama evA kevalajJAnane ane kevala darzanane pAmyA. eTale sarvajJa ane sarvadaza thayA. prabhune jyAre kevalajJAna thayuM te vakhate piSa suda caudaza()ne divasa ane pUrvAhanane (divasanA pahelA bhAgano) samaya (2) hato. tathA mithuna nAmanI rAzi (3) temaja punarvasu nAmanA nakSatrano (94) caMdramAnI sAthe coga cAlato hato. 50 pAmatA sarvajJa banatA nArake paNa A kSaNe, sukha lahaMtA jANatA savi iMdra AvI prabhu kane samavasaraNa banAvatA kaMcana kamala para cAlatA, cethA jinezvara pUrvanA dAre karIne pesatA. pI spArtha-prabhu zrI abhinaMdana svAmI kevalajJAnane pAmavAthI sarvajJa banyA eTale dhamastikAyAdi sarva dravyonA bhUta, vartamAna tathA bhAvI ema traNe kAlanA sarva paryAnA paNa jANanArA thayA. A vakhate nArakIne jIve paNa sukhano anubhava kare che. prabhune kevalajJAna thayuM che evuM avadhijJAnanA upayogathI jANIne tamAma iko devAdi parivAra sAthe prabhunI pAse AvyA. tyAra pachI deve prabhune upadeza sAMbhaLanArane mATe traNa gaDhavALA samavasaraNanI racanA kare che. tyAra pachI deveo racelA kamala upara potAnA caraNa kamala mUkIne cethA zrIabhinaMdana prabhu samavasaraNanI pAse AvIne pUrva dizAnA dvArathI aMdaranA gaDhamAM Ave che. para For Personal & Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 5 dezanaciMtAmaNi bhAga 2 caityavRkSa5 pradakSiNA karatA namaMtA tIrthane, devajIMdA madhyamAM pUrvAbhivadana siMhAsane, besatA prabhudeva sura nara saMdha yogya dvArathI, pesatA egya sthale sau besatA bahumAnathI. spaSTAthe-tyAM AgaLa prabhu caityavRkSane (5) pradakSiNA kare che. te pachI tIrthane namIne eTale "tIrthAya namaH" e pramANe bolIne aMdaranA gaDhanA madhyabhAgamAM rahelA siMhAsana upara pUrva dizA tarapha mukha rAkhIne bese che. te vakhate deva ane manuSyanA samudAya paNa pita pitAne praveza karavA yogya dvArathI (daravAjethI) praveza karIne ucita sthAne prabhu zrI abhinaMdana svAmIne bahumAna pUrvaka vaMdana karIne bese che. para saudharmendra prabhunI stuti kare che te pAMca kalekamAM jaNAve che - zaka romAMcita banI praNamI prabhu stavanA kare, he deva! Aje dhanya huM je ApanA darzana kare, puNyazAlI puNya avasara puNyayege pAmatA, Apa puNyAkarSaNe ahIMyA ame jhaTa AvatA. spAI-te vakhate zaka eTale saudharmendra bhakti ane bahumAnathI romAMcita banIne prabhune praNAma karIne A pramANe stuti kare che-he deva ! huM Aje mArA AtmAne dhanya mAnuM chuM, kAraNa ke Aje mane Apa zrI sarvajJa tIrthaMkara prabhunA darzana thayAM che. vyAjabIja che ke puNyavaMtA cha prabala puNyanA ge (udaye) puNya (pavitra) avasarane pAme che. ApanA prabala puNyanA prabhAvathI AkarSAelA ame ApanI bhaktine mATe ahIM jaldI AvyA chIe 53. devasukha AnaMdathI paNa ApanA sAnnidhyane, AnaMda caDhIyAteja mAnuM saMga sAre Apane; kumati TALI cittane nirmala kare deSa hare, karUNAdi sadaguNa kamalane vikasAvanAre ravi pare. 54 spaSTAdha-he prabhu! huM mArA deva bhava saMbaMdhi vividha sukhanA AnaMda karatAM paNa ApanA sAnnidhyane eTale ApanI pAse rahevAthI maLatA AnaMdane adhika mAnuM chuM, kAraNa ke Apane saMga athavA sebata deva sukhanA karatAM vadhAre sAre (sArI) lAge che. vaLI tamArI sebata mArI kumati eTale kharAba buddhine (meha vAsanAdine dUra kare che, temaja mArA cittane nirmala banAve che. vaLI ApanI sobata rAgAdi dene dUra kare che. kAraNa ke ApanA guNanI vicAraNA karatAM bhAva zatruonuM jera jarUra ghaTe che. A rIte ApanI For Personal & Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharikRtasobata dene dUra kare che eTaluM ja nahi, paraMtu karUNAdi eTale dayA vagere sArA guNe rUpI kamalene sUryanI jema vikasita kare che. jema sUryane udayathI kamale prakuTilata thAya che tema ApanI sebata rUpI sUryanA suMdara prakAzathI dayA vagere uttama guNe rUpI kamalo vikasvara bane che, 54 parSadA bAre kRtAratha dezanA hitakAriNI, ApanI hamaNAMja suNaze trividha dukha saMhAriNI; apakArI para paNa bhAva karUNuM rAkhanArA Apa cho, vizva ciMtAmaNi jinezvare ! vizva tAraka Ape che. 55 aSTAthe he prabhu! Aje bhAre prakAranI parvadA kRtArtha thaze. kAraNa ke te ApanI hitane karanArI dezanA hamaNAM ja sAMbhaLaze. A dezanA trividha eTale mana, vacana ane kAyAnA ema traNa prakAranA duHkhane nAza karanArI che. A prasaMge sAdhu, sAdhvIo, bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika ema cAra prakAranA de tathA cAra prakAranI temanI devIo ema 10 prakAra thayA. tathA manuSyo ane temanI strIonI be parvadA ema kula bAra prakAranI parSadA jANavI. vaLI he prabhu! Apa apakArI upara paNa bhAva karUNA rAkhanArA che. eTale je tamArA upara apakAra karanAra che, tenA upara paNa tame dayAbhAva rAkhIne temane tAro che. kAraNa ke tamane evI bhAvanA thAya che ke mane duHkha ApanAra A jIvanI dhAra karmo bAMdhavAthI kevI dazA thaze ? ane mAruM aniSTa karanAra jIvanuM paNuM kalyANa thAva. AvI bhAvanA rUpI bhAva karUNAnA bhaMDAra jevA Ape che ke he prabhu! tame jagatanA bhavya jInA manavAMchita pUravAne ciMtAmaNi ratna samAna che. vaLI sadupadeza AvIne A5 jagatane uddhAra kare che mATe Apa vizvanA tAraka (tAranArA) paNa che. papa. hiMsake para paNa kare upakAra bhakta jano taNI, karatA upekSA Apa eja vicitratA tuja jIvananI, samajI jane samajI zake uttama samAdhi ApanI, dekhatA prakaTAvate samRddhine nija guNa taNI. pa6 spaSTA-he prabhu! tame hiMsaka purUSanI upara upakAra karyo, ane je bhavya che tamArA Azare (zaraNe rahyA hatA temanI upekSA karI, evA ApanA vicitra caritrane kaNa anusarI zake? eTale tamArA alaukika jIvana caritra tarapha jatAM vicitratA e jaNAya che ke bIjA saMsArI che te hiMsA karanArA athavA duHkha ApanArA jene mAravAnI bhAvanA rAkhe che, paraMtu tame to temanA upara paNa mAravAnI lagAra bhAvanA paNa na rAkhatA upakAra For Personal & Private Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ]. pas karavAnI bhAvanA rAkhe che. vaLI bIjA saMsArI jI pitAnA bhakta tarapha pakSapAta kare che, tyAre tame tamArA bhaktanI upekSA kare che. AvI uttama prakAranI ApanA jIvananI vicitratAne viralA samaju purUja samajI zake che. tathA he prabhu! ApanI uttama prakAranI samAdhi athavA cittanI sthIratA dekhIne samaju puzAlI bhavya jI ApanA svarUpanI vicAraNAmAM lIna banIne nija guNa ramaNatAnA apUrva AnaMdane anubhave che. A rIte kahevAnuM tAtparya e che ke-prabhu zrI abhinaMdana svAmIe pitAnA AtmAne parama samAdhimAM e jeDI dIdho che ke jethI prabhudevane "huM sukhI chuM ke duHkhI chuM athavA sukhI ke duHkhI nathI' A saMkalpa paNa manamAM thatuM nathI. tathA he prabhu! je (ga)mAM dhyAtA ( dhyAna karanAra), dhyeya (dhyAna karavA lAyaka jinabhUtti vagere prazasta AlaMbane) ane dhyAna, A tripuTI ekatA (ekasvarUpa)ne pAmelI che. AvA prakAranA-A5nA mahAprabhAvaka vegane-mahAbhyane viralA samyagdaSTi puNyazAlI bhavya jIve ja zraddhApUrvaka yathArtha svarUpe samajI zake che. paNa bIjA sAmAnya che te te saMbaMdhI vicAraNA karI zakatA nathI. A rIte parama samAdhi ane yoga sAmrAjyane pAmelA he abhinaMdana svAmI ! A sevaka ApanA caraNa kamalamAM be hAtha joDIne vAraMvAra mastaka namAve che. pa6. mAre tamAre Azare A dAsane uddhAro, bhUlanI kaI mApha kiMkara para dayA nita rAkhaje, muktine denAra bhakti puNyanA bhege maLI, AvA samaya malAje bhavabhava Aja muja AzA phaLI. 57 spAI- vaLI he prabhu! mAre te tamAre ja Azare eTale AdhAra che. AvI bhAvanAthI ApanA zaraNe AvelA (tamArA) A dAsane athavA bhakatane uddhAra karaje. ane mArI kaI paNa bhUlacUka thaI hoya tenI mAphI Apane tathA ApanA A sevaka upara haMmezAM dayA bhAva rAkhaje. temaja huM cokakasa mAnuM chuM ke mArA uttama prakAranA prabala puNyanA udaye ja saMsAranA saghaLA duHkhathI mUkAvanArI-mokSanA sukhane ApanArI ApanI bhakita Aje mane maLI che. chevaTe mArI bhAvanA eja che ke-A zubha avasara mane bhavobhava maLaje. ApanA puNya prabhAve Aje mArI AzA saphaLa thaI che. tethI huM mArA AtmAne dhanya mAnuM chuM. 57. prabhunI dezanAnuM svarUpa jaNAvatAM prathama cAra prakAranA zaraNa traNa lekamAM jaNAve cheima stavI zakeda viramyA eka jana prasaratI, gaMbhIra girAe kevalI ghe dezanA sukha ApatI; he bhavya jIve ! ApadAnI khANa rUpa saMsAramAM, vasatA janene zaraNarUpa nA keI paNa svajanAdimAM, 58 For Personal & Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharitaspaSTArtha:-zakrendra eTale saudharma nAmanA pahelA vaimAnika devalekanA indra A rIte prabhunI stuti karIne viramyA eTale aTakyA athavA temaNe stuti pUrI karI. tyAra pachI kevala jJAna pAmelA cothA tIrthaMkara zrIabhinaMdana svAmIe megha sarakhI gaMbhIra vANI vaDe Atmika sukhane ApanArI dezanA A pramANe zarU karI-he bhavya che ! ApadA eTale aneka prakAranA duonI khANa sarakhA A saMsAramAM rahelA duHkhI ne svajanAdi eTale pote mAnelAM sagAM saMbaMdhI vageremAMthI kaI paNa zaraNa rUpa thatuM nathI. athavA dukhamAMthI kaI paNa choDAvI zakatuM nathI. 58. dukhathI bacAvI satya sukhane je dIe te zaraNanA, cAra nikSepA sugama tyAM nAma zaraNa sthApanA dravya zaraNa tRpAdinuM ne dravyathI je pAmIe, arihaMta siddha muni dharma zaraNAM bhAva zaraNa vicArIe. 59 spArka - je saMsAranA vividha prakAranA Adhi vyAdhi upAdhinA dukhamAMthI bacAvIne mokSanA sAcA sukhane Ape te zaraNa kahevAya che. te zaraNa zabdanA cAra nikSepa A rIte jANavA-1 nAma zaraNu, 2 sthApanA zaraNuM, 3 dravya zaraNu ane 4 bhAva zaraNa. A cAra zaraNamAMthI nAma zaraNu ane sthApanA zaraNa sugama che. eTale koI paNa bAlaka vagerenuM zaraNuM evuM nAma pADayuM hoya, te nAma zaraNa kahevAya. zaraNa evA akSara lakhavA te sthApanA zaraNa kahevAya. tathA dravya zaraNa eTale je pitAthI vadhAre baLa vagerene dhAraNa karatA hoya, tevA rAjA vagerenA baLanuM zaraNa te dravya zaraNa jANavuM. ane arihaMta bhagavaMtanuM zaraNa, siddhonuM zaraNu ane sAdhuonuM zaraNa tathA kevalI bhagavaMte kahelA dharmanuM zaraNa ema cAra prakAre bhAva zaraNa jANavuM. A arihaMtAdi cAra padArthonuM zaraNa teja sAcuM kAraNa jANavuM. kAraNa ke temanuM ja zaraNa bhavya jIvane A saMsAranA dukhe mAMthI choDAvIne sAcA sukhanA sthAna rUpa mekSapadane Ape che. 59. davya zaraNe alpa kAlIna sukha ihAMja vicArIe, bhAva zaraNe nitya sukha paNa parabhave paNa pAmIe; beumAM paNa bhAva zaraNa pradhAnatA nA bhUlIe, sagatine lAbha ethI mukti sukha paNa pAmIe 60 spaSTArtha -dravya zaraNane lIdhe IhAMja eTale A bhavamAM thoDA vakhatanuM sukha maLe che ema jANavuM. te sukha paNa kharUM sukha nathI. paraMtu bhAva zaraNane lIdhe nitya sukha maLe che athavA kadApi nAza na pAme tevuM zAzvata sukha maLe che. vaLI A sukha A bhava temaja parabhava ema baMne bhavamAM maLe che. mATe ja A dravya zaraNa ane bhAva For Personal & Private Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tArmANa bhAga cAthA peTa zaraNamAM bhAva zaraNanI mukhyatA che A vAta bhUlavI nahi. e bhAvazaraNathI devagati vagere sArI gatinA lAbha maLe che ane aMte meAkSanA sukharUpa pAMcamI gati paNa prApta thAya che. 90 bhAva zaraNu rahita jIvA kevI rIte maraNa zaraNa thAya che te sAta zveAkeAmAM jaNAve cheHjee asAdhAraNa ale SaTa khaMDa dharaNI jItIne, mhAlatA ne anubhavatA svarganA AnaMdane; bAhubalanA mada khale unmatta thaine cAlatA, dina rAta mAja uDAvanArA zaraNa viNa cAlyA jatA. 61 spaSTAH--jeA asAdhAraNa eTale bIjA sarva jIvAthI vadhAre khaLavAna heAvAthI peAtAnA baLa vaDe bharata kSetra vagere kSetrAnI 6 khaMDarUpa pRthvIne jItatAM hatA, ane tethI jee cakravatI mahArAjA kahevAtA hatA. tathA je mahardika devA svarganA sukhAne bhAgavavAthI thatA AnaMdanA anubhava karatA mhAlI rahyA hatA, temaja je jIvA peAtAnA bhujAnA alanA abhimAnathI madonmatta thaIne cAle che. ane rAta ane divasa mAjazekhamAM ja pasAra kare che AvA parAkramI cakravatI vagere jIvA paNa cAra prakAranA bhAva zaraNunI ArAdhanA karyAM sivAya durgatimAM cAlyA jAya che. eTale vyavahArathI sukhI gaNAtA cakravatI jevA samartha jIvA paNa zrIarihaMtAdi bhAva zaraNane pramAdI khanI ArAdhatA nathI, tethI tee A sa`sAra rUpI samudramAM rakhaDayA kare che. 61 maraNu kSaNamAM te badhAne kAinA nA AzarA, dIna vadane daza dizAe zaraNu dekhe te nA; jyAM sudhI te acAnaka nirakuza yamarAjanI, najare caDhe nA tyAM sudhI hRda temanA abhimAnanI, 2 spaSTA vaLI tee abhimAnane lIdhe keAInA upadezane svIkAratA nathI, paNa jyAre maraNu kSaNa Ave che eTale teone jyAre AyuSya pUrU thavAthI maravAnA vakhata Ave che tyAre vhAlA zrI putrAdimAMthI kAinA AzA maLatA nathI. eTale te bIjA jIvAne teA maraNanA paMjAmAMthI khacAvI zakatA nathI ja. paNa jayAre peAtAne maraNu kALa najIka Ave che tyAre paNa tenI AgaLa temanu` kAMI cAlatuM nathI. eTale temanA parivAra ke aneka prakAranI Rddhi vageremAMnu kAI paNa temane maraNanA bhayathI khacAvI zakatuM nathI. AvA vA maraNa vakhate daza dizA tarapha eTale pUrvAdi cAra dizAo tathA IzAnAdi For Personal & Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapArikRtacAra vidizAo tathA ane upara nIce ema daze dizA tarapha dIna vadane zaraNane mATe jaI rahe che, (najara pherave che, paraMtu teone keInuM paNa zaraNa maLatuM nathI. eTale maraNanA bhayathI svajanAdimAM kaI paNa temanuM rakSaNa karI zakatuM nathI. mATe AvA abhimAnI manuSyanA abhimAnanI hada jyAM sudhI teo aMkuza vagaranA A yamarAjanI najare acAnaka AvI caDhayA nathI tyAM sudhI ja hoya che. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke yamarAjanI (maraNanI) AgaLa game tevA baLavAna nuM baLa paNa kAMI kAmamAM AvatuM nathI. tethI ja teone uddezIne kahyuM ke-teo yamarAjanI AgaLa dIna vadanavALA thaI jAya che. ahIM jaNAvelA yamarAja zabdathI maraNa samaya athavA AyuSyane cheDe samaja. 62 mahAdine vaza thaI badhA te azubha rAkhI bhAvanA, AkarA vacane vade kAme kharAba kare ghaNA karma bAMdhe cIkaNAM poteja phala te karmanA, bhagave rIbAIne tyAM Dhola vAge maraNanA. spaSyArtha-pUrve jaNAvelI bInAne spaSTa rIte samajAvatA kahe che ke-pahelAM jaNAvelA A badhA saMsArI jI metAdi eTale krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga dveSa vagerene vaza thaIne azubha bhAvanA bhAve che eTale ArtadhyAna tathA raudradhyAna dhyAve che ane AkarAM vacane bole che. tathA aneka jAtanA kharAba kAma kare che tethI karIne cIkaNAM azubha karmo bAMdhe che. ane pote bAMdhelA te azubha karmonAM azubha phalone paNa teo (pate) rIbAtAM rIbAtAM bhegave che. evAmAM temanA maraNane Dhela acAnaka vAge che eTale maraNane samaya najIka AvI pahoMce che. 63 mananA manoratha mana rahyA sAthe na kaMI paNa laI gayA, karmane anusAra maLatI gati viSe sukha duHkha ladhA; sepakramAyuSa jIve sau pAme acAnaka maraNane, upakrama taNuM jevI asara jasa jIvanamAM tevuM bane. 64 spaSTAtha-pUrve kahyA mujaba jyAre maraNa samaya najIka Ave che tyAre teonA mananA mane eTale manamAM vicArelI aneka IcchAo manamAM ja rahI jAya che. vaLI teo te maraNa vakhate bIjAone aneka rIte chetarIne athavA baLajabarIthI ekaThuM kareluM dhana vageremAMnuM kAMI paNa sAthe laI jatA nathI. eTale jevI rIte khAlI hAthe AvyA hate tevI ja rIte khAlI hAthe ja teo cAlyA jAya che. ahIM samajavAnuM e che ke For Personal & Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNa bhAga cAthA | te jIvA AMdhelA karmone anusAre zubhAzubha gatimAM jAya che. eTale zubha karmone karanArA jIvA deva gati vagere sArI gatimAM jAya che ane azubha karmo karanArA jIvA naraka, tiryaMca gatirUpe azubha gatimAM jAya che. ane tyAM tee zubhAzubha karmodayane anusAre sukha du:khane bhAgave che. sAyakramAyuSI eTale jemaNe AyuSya khAMdhatAM tathA prakAranA pariNAme karIne AyuSya zithila AMdhyuM che, temanuM te AyuSya upakrama lAgavAthI ghaTI paNa jAya che tevA sApakramI AyuSyavALA jIvA acAnaka paNa maraNane pAme che. eTale je jIvAne upakramanI jevI asara thAya che te pramANe temanA AyuSyamAM ghaTADA thAya che. 64 nirUpakramAyuSamAM asara nA tehavI paNa jIvananA, aMtane jJAnI ja jANe tehavA viralA janA; bIjA jatA te jJAnanA ja abhAvathI nA jANutA, tethI acAnaka maraNanA pajhA viSe sapaDAI jatA, 65 spaSTA :-tathA nirUpamAyuSamAM eTale jemaNe AyuSya bAMdhatAM tevA prakAranA gADha piraNAmane laIne dRDha AyuSya mAMdhyuM che, temanuM (te khAMdhelu) AyuSya kAI paNa prakAre AchuM thatuM nathI. tevA AyuSyavALAne viSe jo ke upakrameAnI asara thatI nathI athavA temanu N AyuSya ghaTatuM nathI teA paNa peAtAnuM keTaluM AyuSya bAkI rahyuM che, te khInA jJAnI purUSA sivAya bIjA sAmAnya jIvA jANI zakatA nathI. kAraNa ke tevA jIvA to ekadama maraNanA patramAM sapaDAI jAya che. A prasa Mge khAsa samajavA jevI AyuSyakarmanI mInA dRSTAMtAdi sAthe TUMkAmAM A rIte jANavI-- e prakAranA AyuSya, vartamAnabhavAyuSka, dvividha tacce prItim|| sApakrama bhavedAgha, dvitIya nizpakramam // 1 // artha:--sApakrama AyuSya ane nirUpakrama AyuSya ema e prakAre cAlu bhavanuM AyuSya kahyu` che, ghaNAM kALa sudhI lAgavavA lAyaka AyuSya paNa AgaLa kahevAmAM Avaze, tevA ayyavasAya vagere upakrameAthI gheADA kALamAM bhAgavI levAya, te sApakrama AyuSya kahevAya che. jema lakhI karelI dorIne eka cheDe agni saLagAvyA hoya teA te derI anukrame lAMkhI mudate maLI rahe che. ane teja dorIne ekaThI karIne temAM agni " mUkayA hAya te te ekadama jaladIthI maLI jAya che; tevI ja rIte seApakrama AyuSya thADA kALamAM pUrU' thaI jAya che, ane je AyuSya tenA baMdha samaye gADha nikAcita bAMdhyu. hAya te anukrame ja bhAgavAya che. sekaDA upakramathI pazu te kSINa thaI zakatu nathI. tevuM AyuSya nirUpakrama kahevAya che. For Personal & Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtasAta upakramanuM svarUpa TuMkAmAM A rIte jANavuM-potAnA ja manamAM utpanna thayelA adhyavasAyAdikathI ane bIjAe utpanna karelA viSa tathA zastrAdikathI je pitAnA jIvanane aMta Ave te tamAma upakramo kahevAya che. te upakramanA adhyavasAya vigere sAta bheda, kahelA che, te A pramANe-- awvasANa nimitte, AhAre veyaNA parAdhAe ! phAse ANakhANa, sattavihaM jhie Au che 1 che artha(1) adhyavasAna, (2) nimitta, (3) AhAra, (4) vedanA, (5) parAghAta, (6) sparza ane (7) zvAsozvAsa e sAta prakAre AyuSyane kSaya thAya che." vivaraNa - adhyavasAyanA traNa prakAra che-rAgano bhaya ane snehane adhyavasAya. temAM rAgane adhyavasAya paNa maraNane hetu thAya che. jema keI eka ati rUpavAna yuvAna musAphara araNyamAM tarasyo thavAthI prapa (pANInI paraba)ne sthAne gayA. tyAM pANI pAnArI strIe jaLa lAvIne tene pAyuM. pachI musAphara pilI e nA kahyAM chatAM paNa tyAMthI cAlato thayo. te strI tenI sAmuM ja joI rahI, ane jayAre te musAphara adazya thayo, tyAre te strI tenI uparanA prabala rAganA adhyavasAyathI tarata ja mRtyu pAmI. (1) (2) bhayanA adhyavasAyathI kRSNa vAsudevane joIne mila brAhmaNa hRdayasphoTa (hArTa phela) thavAthI marI gaye; temaja mRgAvatIne svAmI zatAnika rAjA caMDapradyota rAjAne sainya sahita Avato sAMbhaLIne tenA bhayathI maraNa pAme. (3) sanehanA adhyavasAyathI maraNa pAmelAnuM daSTAMta e che ke "turaMgapuramAM naravara nAme rAjA hatA. tene bhAnu nAme maMtrI hatuM. te maMtrIne sarasvatI nAmanI patnI hatI. te daMpatIne paraspara atyaMta sneha hato. te vAta rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvavAthI tenI parIkSA karavAne rAjAne vicAra thaye. eka vakhata rAjA maMtrI sahita zIkAra ramavA mATe vanamAM gaye, tyAM kaI prANInuM rudhira maMtrInA vastra tathA ghoDA para lagADIne rAjAe te azva gAmamAM tene ghera mokalI dIdhA. pitAnA priya svAmI vinA tenAM vastra tathA azvane rUdhiravALAM joIne "hAya ! hAya! zIkAra ramavA gayelA mArA patine kaI siMhAdike mArI nAMkhyA" ema dhArIne sarasvatI jANe vajAthI haNAyelI hoya tema bhUmi para paDIne maraNa pAmI. te vAta jANIne rAjAne atyaMta kheda thayo. pachI te bhAnamaMtrI priyAviyoganA dukhathI yogI thaIne gaMgA kinAre gayo. te sarasvatI mRtyu pAmIne gaMgAnadIne kinAre AvelA mahArathapuranA rAjAnI putrI thaI. bhAnu yegI bAra varSa vyatIta thayA pachI bhikSA mATe pharatAM pharatAM te rAjamaMdire gayo. tyAM te kanyA tene joIne bhikSA laI tene ApavA AvI paNa te gInA darzanathI jANe citramAM cinnelI hoya tema stabdha thaI gaI For Personal & Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cAthA ] 3 tenA hAthamAM raheluM anna kAgaDA laI gayA, paNa te yAgIne ApI zakI nahI. cegI te kAMIka joI vicArIne anyatra cAlyA gayA. pachI te kanyAe peAtAnI e sakhIe sAthe sa Mketa karyo ke " A bhavamAM te e ceAgI ja mArA pati che, khIjA koine huM IcchatI nathI." te bInA rAjAnA jANavAmAM AvavAthI teNe sava yAgIone ekaThA karyo, temAMthI te kanyAe te maMtrI yAgIne ALakhI kADhayA. pachI te kanyAne jAtismaraNa thavAthI teNe peAtAnA pUrva bhavanI vAta kahI batAvI. te sAMbhaLIne rAjAnA kahevAthI yAgIe te kanyAnA svIkAra karyo; te vakhate avasarane jANanAra paDitA khAlyA ke-- bhAnuzrva maMtrI ciMtA sarasvatI, mRtyuM gatA sA nRpaketavena / gagAgatastAM punareva lebe, jIvantA bhadrazatAni pazyati // 1 // aH--" bhAnumaMtrIne sarasvatI nAme strI hatI. te rAjAnA kapaTathI mRtyu pAmI hatI. te strIne gaMgAkinAre gayelA maMtrI pharIthI pazu pAmyA, mATe jIvatA mANasa seMkaDA yANAne jue che." A deSTAMta strIne AzrIne kahyuM. have purUSane AzrIne bIjI dRSTAMta A pramANe che. -'kAI viNakane rUpavatI yuvatI hatI. te bannene paraspara gADha sneha hatA. ekadA vyApArane mATe paradeza javAnI IcchAthI teNe srInI rajA mAgI. te sAMbhaLIne ja te strI mUrchA pAmI. tene zIta upacAravaDe sajja karI, tyAre teNe patine kahyuM ke 69 jo tamAre avazya paradeza javu ja hAya tA tamArI eka pratimA karIne mane Ape, jethI tene AdhAre huM divaso vItAvuM. " te sAMbhaLIne te zreSThI potAnI mUrtti karIne priyAne ApI dezAMtara gayA. te strI te pratimAnI niraMtara devathI paNa adhika ArAdhanA karavA lAgI. eka vakhata te gAmamAM cAtara agninA upadrava thayA, te vakhate te strI peAtAnA patinI pratimAne hAthamAM rAkhIne sthira besI rahI. peAtAnu zarIra maLIne bhasma thaI gayuM, tApaNu teNe hAthamAMthI pratimA mUkI nahI. keTalAeka divase pachI te viSNuka paradezathI ghera AvyA. te vakhate peAtAnI priyAne joI nahI, eTale teNe tenI sakhIne pUchyuM ke-- navasatAsisamavayaNa, haradvArAhAravAhanAnayaNa / jalasuragatigaNi, sA suMdara katya huM sayaNa // 1 // " he sakhI ! seALa kaLAyukta caMdranA jevA mukhavALI, mRga sarakhAM netravALI ane haMsa jevI gativALI mAro maneAhara priyA kayAM che ? ' sakhIe javAba ApyA ke " huM " nava ne sAta soLa kaLAyukata caMdra. hara eTale zIva, teneA hAra sapa`, tene tenuM vAhana haraNu ane jaLa eTale samudra tenA putra mAtI, tenA zatru-tene AhAra pramANe a` samajavuM. For Personal & Private Use Only AhAra pavana. karanAra haMsa A Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 [ zrI vijayapadmasurikRta sakhInA nAtha ! sAMbhaLe!, A nagaramAM cAtaraphathI agni lAgyA hatA, te vakhate zayane lIdhe tamArI mUrtine jhAlIne te besI rahI hatI. temAM tenu zarIra khaLIne bhasma thaI gayuM, eTale tenA prANa chUTayA; paNa tamArI mUrttine vaLagelA tenA pANi eTale hAtha chuTayA nahIM, " A pramANe sakhInI vANI sAMbhaLatAMja te vaNikanA prANu cAlyA gayA. ahIM koIne zaMkA thAya ke rAga ane snehamAM ze| taphAvata che? te tenA javAba e che ke rUpAdika jovAthI je prIti utpanna thAya te rAga; ane sAmAnya rIte A putrAdika upara je prIti thAya te raneha kahevAya che. A pramANe traNa prakAranA adhyavasAyathI AyuSyanA kSaya thAya che (1). nimittathI eTale daMDa, zastra, rajaju, agni, jaLamAM patana, mUtra tathA purISanA rAdha ane viSanuM bhakSaNa vagere kAraNeAthI paNa AyuSyanA kSaya thAya che (ra). AhArathI eTale ghaNu' khAvAthI, thoDuM khAvAthI athavA bilakula AhAra nahI karavAthI AyuSyane kSaya thAya che. saMprati rAjAnA pUrva bhavanA jIva dramaka ke je sAdhu thayA hatA te dIkSAneja divase ati AhArathI mRtyu pAmyA hatA (3). vedanAthI eTale zULa vagerethI tathA netrAdikanA vyAdhithI AyuSyanA kSaya thAya che (4). parAdhAtathI eTale bhIMta vagere paDavAthI athavA vIjaLI paDavAthI AyuSyanA kSaya thAya che (5). sparzathI eTale tvak viSAdinA saMbaMdhathI (viSakanyAdine aDakavAthI ) tathA sarpa vigerenA sparzathI (vaMzathI) AyuSyanA kSaya thAya che. brahmadatta cakInA mRtyu pachI tenA putre cakrInA strIratnane kahyuM ke " mArI sAthe bhAgavalAsa kara. '' tyAre ratne kahyuM ke " he vatsa ! mArA sparze tuM sahana karI zakIza nahI. te vAta teNe sAcI mAnI nahI. tyAre te strIne eka gheADAne tenA pRSTathI kaTI sudhI sparza karyo, eTale tarataja te gheADA sa vInA kSayathI tatkALa mRtyu pAmyA. eja pramANe eka leADhAnA puruSane sparza karyo te te paNa laya pAmI gayA (gaLI gayA) (f). zvAseAzvAsathI eTale dama vagerenA vyAdhine lIdhe ghaNA zvAseAzvAsa levAthI athavA zvAsa ruMdhAvAthI AyuSyanA kSaya thAya che (cha). A sAta prakAranA upakrame sApakramI AyuSyavALAne lAge che. " tresaTha zalAkA puruSa vigere uttama puruSA, carama dehadhArI, asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALA ( jIgalIyA) manuSya ane tiryaMcA, devatAo tathA nArakI jIvA nirupakrama AyuSyavALA hoya che. te sivAya khIjA sarva jIvA sApakrama ane nirupakrama evA banne prakAranA AyuSyavALA hoya che. aMhI' keAIne zaMkA thAya ke " skandakAcAryanA pAMcase ziSyA tathA aNuiM kAputra AcArya, jhAMjhariyA muni vigere muniecaramazarIrI hAvAthI nirupakrama AyuSyavALA heAvA joIe, chatAM tee upakramathI kema mRtyu pAmyA ? " tenA uttara e che ke " te muniene je je upakrameA thayA te mAtra temane kaSTane arthe samajavA; paNa te upakrame AyuSyanA kSayamAM kAraNabhUta thayA nathI. te vakhate ja temanuM AyuSya te pUrNa ja thayuM hatuM, mATe temane nirupakrama AyuSyavALA ja jANavA. :: "" 1 teja bhavamAM mAkSe javAvALA hAvAthI chellAja zarIravALA. For Personal & Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanAciMtAmaNi bhAga cethA ] sopakrama AyuSyavALA jIvo potAnA AyuSyane trIje bhAge, navame bhAge ke sattAvIzame bhAge athavA chevaTe maraNa vakhate chellA aMtamuhUrta jarUra AvatA bhavanuM AyuSya bAMdhe che. (ahIM keI AcAryo sattAvIzamA bhAgathI upara paNa AvatA bhavanA AyuSyanA baMdhanI kalpanA kare che, temaja traNa traNa bhAganI kalpanA paNa chellA aMtamuhUrta sudhI kare che). nirupakrama AyuSyavALA jene mATe AyuSyanA baMdhane kALa e che ke devatAo, nArakIo tathA asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALA tiryaMca ane manuSyo (jugalike) pitAnuM AyuSya cha mAsa bAkI rahe tyAre AgAmI bhavanuM AyuSya bAMdhe che. te sivAyanA bIjA nirupakrama AyuSyavALA (caramazarIrI zivAyanA cakravatI, baLadevAdika zalAkA puruSo) pitAnA AyuSyane trIje bhAge avazya AgAmI bhavanuM AyuSya bAMdhe che. ahIM sopakrama AyuSyanI bAbatamAM kadAca keI A prazna kare ke "je kaMI paNa karma teno kALa prApta thayA vinA bhagavAya, te kRtanAza ane akRtAgama e bane dUSaNe prApta thaze; kemake pUrve ghaNI sthitivALuM karma (AyuSya karma) bAMdhyuM hatuM te teTalI mudata sudhI bhegavAyuM nahI mATe kRtanAza nAmano doSa Avya; tathA AtmAe alpasthitivALuM karma (AyuSyakarma) bAMdhyuM nahotuM te bhagavyuM, mATe akRtAgama nAmano doSa prApta thayo." A praznano javAba A rIte che ke " meTI sthitivALA karmano kAMI upakrame karIne nAza thato nathI, paraMtu adhyavasAya vizeSathI te karma utAvaLe thoDI mudatamAM jogavI levAya che. ahIM yuktithI ema samajavAnuM che ke sepakrama AyuSyavALA ja jema ghaNA kALa sudhI bhegavavA lAyaka AyuSyakamane ekaThuM karIne cheDA kALamAM bhogavI le che tema badhA karmone upakrama lAge che, kemake ghaNuM karIne sArA mAThAM anikAcita evAM sarva karmonI zubhAzubha pariNAmAdinA vazathI ( sthiti ane rasano ghaTADo ) thAya che, tathA nikAcita karmonI paNa tIvra tapa prabhAve prakaTa thatA zubha pariNAmanA vazathI apavartana thAya che. eTale ghaNuM karIne anikAcita sarva karmaprakRtino eja pramANe pariNAmanA vazathI upakrama thAya che, ane nikAcita prakRtino paNa ugra tapathI upakrama thAya che." jema ghaNA kALa sudhI cAle teTaluM ghaNuM dhAnya paNa kaI mANasa bhasmaka vAtanA vyAdhithI thaDA kALamAM ja khAI jAya che, eTale te dhAnyanI vartamAna sthitino nAza thaI gayo ema dhAravuM nahIM, paraMtu vyAdhinA baLathI ghaNuM dhAnya thaDA kALamAM khavAI gayuM; tevI ja rIte lAMbI mudata sudhI bhegavavA lAyaka karma gheDI mudatamAM bhogavI lIdhuM tema jANavuM; athavA jema AmraphaLa vigerene khADAmAM nAMkhI upara ghAsa vigere DhAMkI rAkhIe te te phala DI mudatamAM pAkI jAya che, tevI rIte tevAM anikAcita karma paNa geDI mudatamAM bhagavAI jAya che." 1. karelAno nAza. 2 nahIM karelAnI prApti. For Personal & Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadArikRta vaLI kAMI prazna kare che ke "apavartana karavAthI ceDA kALamAM athavA aparvatanA na kare to jeTalI sthitivALuM hoya teTalA cirakALe paNa je karma bAMdhyuM hoya te sarva je ApanA kahevA pramANe avazya jogavavuM ja paDatuM hoya te prasannacaMdra vigeree sAtamI narakane yogya karma bAMdhyuM hatuM, tene tevA prakAranA duHkhavipAkane bhega te sAMbhaLavAmAM AvatuM nathI. te te zubha bhAvathI thoDA kALamAMja kevaLajJAna pAmyA che, te "sarva karma bhogavavuM ja paDe che" ema je Ape kahyuM te kaI rIte ghaTAvavuM?" A praznanuM samAdhAna e che ke "je karma bAMdheluM che te karmane pradezathI te sarve jIve avazya bhagave che ja; paNa rasathI te kaIka karma segavAya che, ane keIka karma nathI paNa bhegavAtuM. tenuM kAraNa e che ke zubha pariNAmanA vazathI te karmanA rasanI apavartanA (kSaya) thAya che, tethI prasannacaMdrAdike sAtamI naraka yogya karmonA pradeza nIrasa (rasa vinAnA) bhegavyA che, paNa vipAka udayathI bhegavyA nathI." vaLI kaI pUche che ke " jyAre prasannacaMdrAdike je kama rasavALuM bAMdhyuM hatuM te karmane nIrasapaNe bhegavyuM, tyAre te pUrvanIja jema kRtanAza ane akRtAgama nAmanA bane de prApta thayA." tene khulAse A rIte samaja-" tathAprakAranA uttama pariNAmathI je karmane rasa kSaya pAme che temAM zuM aniSTa thayuM ? jema sUryane ugra tApathI zelaDInA sAMThAmAM rahele rasa sUkAI jAya, te temAM kRtane nAza ne akRtane Agama zuM thaze ? vaLI je kadAca je karma jevI rIte bAMdhyuM, te karma tevIja rIte avazya jogavavuM paDatuM hoya, te pApane kSaya nahIM thatuM hovAthI sarva tapana vidhi vagere dharma kriyAo vyartha thaze, temaja teja bhavamAM siddhi pAmanAra jIne paNa karma avazeSa raheze, eTale keInI paNa mukti thaze nahIM, mATe keDAcheDI sAgaropamanI sthitivALuM karma paNa pradeza karIne nIrasapaNe bhegavAya che ema jarUra mAnavuM ja joIe. vaLI asaMkhya bhavamAM bAMdheluM bhinna bhinna gatine ApanAruM karma te bhave paNa sattAmAM hoya che, tethI je sarva karmane vipAkavaDeja anubhava levo paDato hoya to te eka bhavamAM bhinna bhinna bhavanA anubhavane saMbhava tha joIe, paraMtu tema thatuM nathI. vaLI auSadhathI sAdhya rogo jema nAza thAya che tema je karma bAMdhatI vakhate tevA prakAranA maMda pariNAmavaDe bAMdhyuM hoya te karma upakramathI sAdhya thAya che; ane asAdhya roga jema auSadhathI jato nathI tema tevA prakAranA tIvra adhyavasAya (pariNAma) thI je karma bAMdhyuM hoya te yogya kALe vipAkavaDe bhegavavAthI ja nAza pAme che, kemake karmabaMdhanA adhyavasAyasthAnake vicitra che, ane te adhyavasAya sthAnake asaMkhya lokAkAzanA pradeza pramANa che. te sthAnakemAMnA keTalAMeka sthAnake sopakrama karmane baMdhAvanArA che, ane keTalAMka sthAnake nirupAkrama karmanA For Personal & Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] baMdhane karAvanAra che, tethI jevA adhyavasAyathI je karma bAMdhyuM hoya te karma tevI rIte bhegavavuM paDe che. A pramANe hovAthI pahelAM jaNAvelA deSane ahIM jarA paNa avakAza nathI. vaLI jema ghaNA ziSyo ekaja zAstra sAthe ja bhaNatA hoya temAM buddhinI taratamatAthI bheda paDe che; tathA jema amuka pejana lAMbA mArgamAM ghaNA mANaso eka sAthe cAlyA hoya chatAM temanI gatinI taratamatAthI javAne sthAne pahoMcavAnA kALamAM bheda dekhAya che, (keI vahelA pahoMce che, koI vilaMbe pahoMce che, tevI ja rIte eka sarakhI sthiti vALuM karma ghaNuM chae bAMdhyuM hoya, temAM paNa pariNAmanA bhedathI tene bhegakALa bhinna bhinna thAya che. eTale jema bhInuM lagaDuM bheguM karIne mUkayuM hoya te te lAMbI mudate sUkAya che, ane teja lUgaDuM lAMbuM karyuM hoya te jaladI sUkAI jAya che, tevI ja rIte karma paNa upakramethI jaladI kSaya pAme che." A tamAma bInA uparathI samajavAnuM e che ke je bhavamAM prathama kahelA AyuSyane ghaTADanArA sAta upakrame niraMtara rahelA che, tethI te AyuSyane vizvAsa nathI ke te kyAre pUruM thaze? mATe kAmagAdikane tyAga karIne eka dharma ja sArabhUta che ema samajI tenA zaraNane grahaNa karavuM joIe tathA- sminnAyuSi susneha, pratyoM dhAryate narA pratikSaNe kSayaM tasya, matvA mA maMca sanmatim 1 artha_"manuSya je AyuSyanA upara niraMtara neha rAkhe che te AyuSya pratikSaNe kSaya pAme che ema jANane he bhavya prANI ! tuM sArI matine cheDIza nahIM. temaja kSaNayAmadivasamAcchalena, gacchanti jIvitadalAni iti jAnannapi kathamiha, gacchasi nidrAvazuM rAtrI 1 artha-he jIva! "kSaNa, prahara, divasa ane mAsanA bahAne AyuSyanAM daLiyAM (bhAga) cAlyAM ja jAya che, ema jANatA chatAM paNa rAtrie nidrAne vaza kema thAya che?" (UMghe che) brahmAdatta cakIne AyuSyanI caMcaLatAne pratibaMdha karavA mATe munie kahyuM hatuM ke- Ihi jIvie rAya asAsayaMmi, ghathi tu puNAI akuvamANe se sAaI mammumuhAvaNue, dhamma akAUNa parami lAge che artha-"he rAjana ! A AyuSya azAzvata che. temAM eka ghaDI paNa jeNe puyAdika kArya karyuM nathI te mRtyunA mukhane pAmIne dharma nahIM karavAthI paralokamAM jaI zeka kare che." A pramANe zAstranAM vacanathI AyuSya kSaNabhaMgura che ema jANIne bhavya jIe For Personal & Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadhasUrikRtasAra vagaranA A saMsArane moha tajIne mokSamArgane ArAdhI jarUra siddhipadane pAmavuM joIe. A prasaMge saMsAranI asAratAnuM svarUpa daSTAMta sAthe TuMkAmAM A rIte jANavuM. saMsArAsAratAM vikSya, kecisulabhadhinA zIghra grahaNati sAmyatve, zrIdatta zreSTivaghathA 1che artha-"keTalAeka sulabhabadhI ja saMsAranI asAratAne joIne zrIdattA zreNInI jema tatkALa samatAbhAvane dhAraNa kare che." te bInA TuMkAmAM A rIte jANavI. maMdirapuramAM surakAMta nAme rAjA hatA. te gAmamAM somazreSThI nAme nagarazeTha hate. te rAjAne mAnItuM hatuM. tene samazrI nAmanI patnI hatI. tenAthI utpanna thayela zrI datta nAme temane putra hato. ekadA samajhI pitAnI bhAryA sAthe vanamAM kIDA karavA gayo hato. tyAM pAchaLathI surakAMta rAjA paNa AvyuM. rAjA somazrIne joIne tenA para Asakta thaze. tethI tene baLAtkArathI laI jaIne potAnA aMtaHpuramAM rAkhI. somazreNI priyAnA virahathI bahu ja kheda pAmIne ghera Avyo. pachI teNe pradhAnamaMDaLa pAse te vRttAMta kahI rAjAne samajAvavAnuM kahyuM. te pradhAnoe paNa rAjAne ghaNI rIte samajAvyA, paraMtu rAjAe mAnyuM nahIM. tethI pradhAnee AvIne zeThane kahyuM ke- mAtA yadi viSe daghATu, pitA vijayate sutA rAjA harati sarvasvaM, kA tatra prativedanA . 1 artha "jyAre mAtAja putrane jhera Ape, pitAja tene vece, ane rAjAja savasava (tamAma mAla mIlkata) harI le, tyAre tene ze IlAja? kAMI nahIM." pachI zreNIe ghera AvIne potAnA putrane kahyuM ke "vatsa! ApaNuM gharamAM che. lAkha dravya che temAMthI sADA pAMca lAkha dravya laIne huM jAuM chuM. te kaI baLavAna rAjAne sevIne te rAjAnA baLathI tArI mAtAne huM choDAvIza." ema kahIne zreSThI teTaluM dhana laI kaI dizAmAM cAlya, zrIdatta ghare rahyo. tene keTaleka kALe eka putrI thaI. te vakhate teNe vicAra karyo ke "mAtA-pitAne viraha, dhanane nAza, putrIne janma ane gAmano rAjA viruddha-aho deva ! avaLuM hoya tyAre zuM zuM na thAya ?" pachI putrI jyAre dasa divasanI thaI tyAre zrIdatta zaMkhadatta nAmanA mitranI sAthe vepAra karavA mATe vahANamAM besIne paradeza cAle. krame karIne banne mitre siMhaladvIpa AvyA. tyAM nava varSa sudhI vepAra karIne vizeSa lAbhanI IcchAthI te banne mitre kaTAhadvIpe gayA. tyAM paNa be varSa rahyA. ekaMdara ATha karaDa dravya upArjana karIne ghaNI jAtanAM karIyANa, hAthI, ghoDA vigere laIne pitAnA deza tarapha cAlyA. mArgamAM eka vakhata te banne mitre vahANanI upalI bhUmipara beThA beThA samudranI zobhA jatA hatA, tevAmAM samudranA jaLamAM taratI For Personal & Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cALe ]. eka piTI temaNe joI. te joIne bane bolyA ke "A peTImAM je kAMI hoya te ApaNe bannee vaheMcI levuM." pachI teNe pitAnA sevake pAse te peTI kaDhAvIne ughADI, te temAM liMbaDAnAM pAMdaDAMmAM bhArelI kAMIka zyAma varNavALI eka acetana thaI gayelI kanyA dIDI. tene joIne " A zuM !" ema e bolyA. tyAre zaMkhada kahyuM ke "kharekhara A bALAne sarpadaMza thavAthI marelI dhArIne keIe peTImAM nAMkhI samudramAM mUkI dIdhI, che, paNa jUo ! huM tene hamaNAja jIvatI karuM chuM." ema kahIne jaLa maMtrIne tenA para chAMTayuM ke tarata ja te kanyAne cetana AvyuM. pachI tene khAna, pAna, snAna ane aMgalepana vigere upacAra karyA, eTale te sarva aMge suMdara dekhAvA lAgI. ekadA zaMkhadatta zrIdattane kahyuM ke "meM Ane jIvatI karI che, mATe huM tene paraNIza." tyAre zrIdatta bolyo ke "ema bela nahIM, emAM ApaNA bannene bhAga che, mATe tuM mArI pAsethI tenuM je mUlya thAya tenA ardhA nANA le. tene te huM ja paraNIza. te tene jIvita dAna ApyuM che, mATe tuM to tene pitAtulya thaye." e pramANe te banne mitro vivAda karavA lAgyA. kahyuM che ke hA ! nA nirmitA. kena, siddhisvargArgalAH khalu yatra khalanti te mUDhA, surA api narA api 1che a_"aho ! mokSanI ane svarganI argalArUpa strIone keNe banAvI ke jyAM devatAo ane mANaso mUrkha banIne khalanAne pAme che?" (bhAna bhUlI jAya che). te banene vivAda joIne vahANanA mAlIke kahyuM ke "he zeThiyAo ! A vahANa AjathI be divase suvarNapurane kAMThe pahoMcaze, tyAM DAhyA mANase tamArA vivAdano nirNaya karI Apaze, mATe tyAM sudhI tame jhaghaDo baMdha rAkhe." te sAMbhaLIne bane jaNa mauna rahyA. pachI zrIdatta vicAryuM ke "A mArA mitre A kanyAne jIvitadAna ApyuM che, mATe ke te tene ja te kanyA ApavAnuM kaheze, tethI huM atyArathI ja te kanyAne meLavavAno upAya karuM." ema vicArIne nAvanI upalI bhUmipara besIne teNe ekadama A rIte mitrane bolAvyo ke " he mitra ! jaladI ahIM Ava, ahIM Ava, meTuM kautuka jovAnuM che. be mukhavALo macya vahANanI nIce jAya che. te sAMbhaLIne zaMkhadatta AvIne nIce jue che. teTalAmAM tene zrIdatta samudramAM nAMkhI dIdhA. pachI nAvanA lokene vizvAsa pamADavA mATe te phegaTano pikAra karavA lAgyo. anukrame tenA vahANe kSemakuzaLa suvarNa pure pahoMcyA. tyAM zrIdatta te kanyAne laIne rahyo. pachI tyAMnA rAjA pAse jaIne teNe moTI bheTa karI, eTale rAjAe tenuM ghaNuM sanmAna karyuM. pachI zrIdatta te kanyAnI sAthe lagna karavA mATe sAruM muhUrta zodhavA lAge. have te hamezAM rAjasabhAmAM jato hato tyAM ekadA teNe rAjAnI camaradhAriNIne joI, eTale tenAM saundaryathI moha pAmIne teNe kaI mANasane tenuM svarUpa pUchayuM. tyAre For Personal & Private Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadharUrikRtate mANasa bolyA ke "A suvarNarekhA nAmanI vezyA che. A vezyAnI sAme ekavAra vAta paNa te karI zake che ke je tene eka sAthe pacAsa hajAra dravya Ape che." te sAMbhaLIne tenA para Azakta thayelA zrIdatta pacAsa hajAra dravya mokalIne te suvarNarekhAne pitAne tyAM bolAvI. pachI pelI kanyAne tathA vezyAne-baMnene eka rathamAM besADIne te zrIdatta krIDA karavA mATe vanamAM gayA. tyAM eka vAnara ghaNI vAnarIo sAthe kIDA karato hato te vanamAM AvyuM. tene joIne zrI datta belyo ke dhijanma pazujantanAM, yatra nAsti vikatA kRtyAkRtyavibhAgana, vinA janma nirarthakam 1 | artha -"pazuonA janmane dhikkAra che ke jenAmAM bilakula viveka rahela nathI. kArya ane akAryanA vivecana vinA temane janma nirarthaka che." aho ! mAtA, bahena vigerenA vivekarahita evo A pazuone janma zA kAmano ?" te sAMbhaLIne krodhAyamAna thayela te vAnara dAMta pIsIne be ke "re durAcArI! tuM dUra saLagatA parvatane jue che, paNa paganI nIce rahelA agnine joto nathI? suI ane sarasava jevaDAM paranAM chidrone jue che paNa pitAnA moTAM bIlAM jevaDAM doSone jete nathI? are adhamamAM paNa adhama ! mitrane samudramAM nAMkhIne bhegane mATe pitAnI ja mAtAne tathA putrIne paDakhAmAM rAkhI beTho che ane mArI niMdA kare che ?" e pramANe te vAnara tenI nirbharsanA (tiraskAra) karIne kudakA mArate potAnA yUthamAM dAkhala thaI gayo. zrIdatta vicAra karavA lAgyo ke " A vezyA mArI mAtA zI rIte ? ane A kanyA mArI putrI zI rIte ? te to samudramAMthI maLI che, ane mArI mAtA te kAMIka zyAma varNavALI ane zarIre uMcI hatI, ane A vezyA te gaura varNavALI ane zarIre nIcI che." ema vicArIne teNe vezyAne pUchayuM, tyAre te bolI ke "are zeTha! huM to tamane oLakhatI nathI. pazunA vacanathI tame kema bhrAMtimAM paDe che ?te paNa zrIdattanI zaMkA maTI nahIM, tethI te vAnarane zodhavA mATe Ama tema karavA lAgyo, tevAmAM tyAM teNe eka munine joyA. temane vaMdanA karIne zrI datte pitAne saMdeha pUche, eTale muni bolyA ke "huM avadhijJAnathI jANuM chuM tethI kahuM chuM ke vAnare je kahyuM che te satya che. prathama tArI putrInI vAta kahuM chuM-tuM tArI putrIne daza divasanI mUkIne vahANumAM besI paradeza gaye hato. tyArapachI tArA gAmamAM zatrunA sainyane upadrava thayo. te vakhate tArI strI putrIne laIne bhAgI, te gaMgAne kinAre AvelA siMhapuramAM pitAnA bhAIne ghera gaI. tyAM te 11 varSa sudhI rahI. ekadA te kanyAne sarSa Do. tenI mAtAe tathA mAmAe tenA aneka upAye karyA, paNa viSa utayuM nahIM, tethI tene marelI dhArIne mAtAe nehane lIdhe eka peTImAM nAMkhIne gaMgAnadImAM vahetI mUkI. te peTI tane maLI; tethI For Personal & Private Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] A kanyA tArI putrI che. have tArI mAtAnuM vRttAMta sAMbhaLa-sUrakAMta rAjAe tArI mAtAne aMtaHpuramAM rAkhI hatI. tene choDAvavA mATe tAre pitA sADA pAMca lAkha dravya laIne gupta rIte samAra nAmanA pallI pati pAse jaI tenI sevA karavA lAgyo. tenAM kahevAthI pallIpatie moTA sainya sAthe AvIne te gAma bhAMgyuM. sUrakAMta rAjA tyAMthI nAsI gayo. pachI tArA pitAne AgaLa karIne te pallI pati puramAM praveza karato hato, tevAmAM tArA pitAnA kapALamAM eka bANu lAgavAthI tarata ja mRtyu pAmyA. anyathA ciMtita kArya, daivana tamanyathA varSati jaladA: zaile, jalamanyatra gacchati che ? anyathA ciMtitaM kArya, devena tamanyathA priyakRta hi prAraMbha, svAtmaghAtAya sobhavatu ! 2 che anyathA prakAre ciMtaveluM kArya devage anyathA (viparIta) thayuM. kemake varasAda te parvata para varase che, paNa pANI anya sthAne jatuM rahe che, tevI ja rIte je kArya judI rIte ciMtavyuM hatuM te kArya daivayoge viparIta thayuM; kemake priyAne choDAvavA mATe karela prAraMbha potAnA ja ghAta mATe thaye." pachI tArI mAtA keI bilanA hAthamAM pakaDAI. tyAMthI paNa nAsIne vanamAM bhaTakatAM teNe kaI vRkSanA phaLanuM bhakSaNa karyuM. te phaLanA prabhAvathI tenuM zarIra kAMIka nIcuM ane gaura varNavALuM thayuM. kAraNa ke "maNi, maMtra tathA auSadhine mahimA aciMtya che." tyAMthI kaI deza tarapha vyApAra karavA mATe jatA keI vaNika lokee tene joIne "A ke vanadevatA che " ema brAMti pAmIne "tuM keNa che?" ema pUchayuM, tyAre te belI ke "huM kaI devI nathI, paNa manuSya strI jAti chuM." tethI te vaNika lokee tene laIne suvarNapuramAM vecI. te rUpavALI hovAthI vizvamavatI nAmanI vezyAe eka lakSa dravya ApIne tene vecAtI lIdhI. pachI tene nRtya vigere zIkhavI tenuM suvarNarekhA evuM nAma rAkhyuM. te kame karI rAjAnI cAmara vIMjhanArI thaI. te A suvarNarekhA tArI mAtA che. teNe tane oLakhyo che, paNa lajajAthI tathA lobhathI teNe pitApaNuM pragaTa karyuM nathI." te sAMbhaLIne zrIdatta pUchayuM ke "he svAmI! ApanuM vacana satya che, paraMtu vAnarane A vAtanI kyAMthI khabara?" munie kahyuM ke "tAro pitA tArI mAtAnA dhyAnathI ja marIne vyaMtara thayo che. teNe ahIM bhamatAM tane tathA samazrIne joIne akArya karavA pravRtta thayelA evA tane vAnaranA zarIramAM praveza karIne te kAryane niSedha karyo che." te sAMbhaLIne zrIdatte vicAryuM ke "aho! karmanI kevI viSama gati che!" pharIthI muni belyA ke "te vyaMtara pharIthI pAcho AvIne pUrvanA mohane lIdhe pitAnI priyAne laI jaze." tevAmAM teja vAnara AvIne samazrIne upADI bIjA vanamAM cAlyo gayo. te joI zrI datta mAthuM dhUNAvata munine namI kanyA sahita svasthAne gaye. For Personal & Private Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasUriSkRta 46 ahI vRddha vezyAe dAsIne pUchyuM ke "suvarNarekhA kayAM che ? " dAsIe kahyuM ke pacAsa hajAra dravya ApIne zrIdatta zreSThI tene laI vanamAM gayA che." vRddha vezyAe kahyuM ke "tene khelAvI lAva." eTale dAsIe AvIne dukAne beThelA zrIvruttane pUchyuM ke " amArI svAminI kayAM che?" zrIdatta khelyA ke " huM jANatA nathI. 'te sAMbhaLIne dAsIe vRddha vezyAne te zrIdattanuM vacana jaNAvyu. eTale vRddha vezyAe rAjA pAse jaI pAkAra karIne kahyuM ke " he svAmI! huM chetarANI che, zrIdatte suvarNarekhAne lai jaIne kAMIka saMtADI dIdhI che. " sAMbhaLIne rAjAe zrIdattane khelAvIne pUchyuM. tyAre " huM satya vAta kahIza teA kAI mAnaze nahIM" ema jANIne teNe kAMI paNa javAba ApyA nahI. tethI rAjAe tene kedakhAnAmAM nAMkhyA ane tenI putrIne dAsI karavAnA hetuthI peAtAne ghera rAkhI. pachI kArAgRhamAM rahelA zrIdatte vicAryuM ke " satya vAta kahevAthI ja koI paNa rIte hu' chUTI zakIza." ema dhArIne kArAgRhanA rakSakadvArA teNe rAjAne vijJapti karI ke " he svAmI ! huM satya vAta kahu chuM." tyAre rAjAe tene sabhAmAM khelAvyeA. eTale teNe vAnara upADI gayA saMbaMdhI vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLIne sarva jana hasavA lAgyA ke-ahA ! kevu' satya khelyA ? kahyuM che ke-- Sr << asaMbhAvya na vaktavya, yathA vAnaragItAni, tathA pratyakSa yadi dRzyate / tarati sA zilA // 1 // artha :- jo ke pratyakSa joyela hoya te paNa asaMbhavita vAta khelavI nahIM. jevI rIte vanamAM vAnarAe gIta gAya che e asaMbhavita hatu, tema jaLamAM zilA tare che te paNa asaMbhavita che. '' A dRSTAMta anya sthaLethI jANI levu. << pachI te sAMbhaLIne A vaNika hajI paNa satya khelatA nathI. 'ema dhArIne krodha pAmelA rAjAe tene mAravAnA hukama karyAM. eTale zrIdatte vicAryuM ke " pUrve karelA azubha karmAMnA udaya thayA che, teA have kheda karavAthI zuM thAya ? " te avasare udyAna pALe AvIne rAjAne kahyuM ke " huM deva ! udyAnamAM municaMdra kevaLI padhAryA che. '' te sAMbhaLIne rAjA parivAra sahita udyAnamAM gayA. munine vAMdIne rAjAe dezanAnI mAMgaNI karI. tyAre kevaLI kheAlyA ke " he rAjA ! satyavAdI zrIdattane mAravAnA te hukama ApyA che te tane dhama zravaNanI abhilASAvALAne cegya nathI." te sAMbhaLIne rAjA lajajA pAmyA, pachI zrIdattane khelAvI peAtAnI pAse besADIne rAjA tenuM svarUpa pUchatA hatA, tevAmAM vAnara suvarNarekhAne pRSThapara rAkhIne tyAM ALye, ane pRSThaparathI tene utArIne te sabhAmAM beThA. te joI ne sarva mANase Azcarya pAmI zrIdattanI prazaMsA karavA pachI zrIdatta kevaLIne pUchyuM ke " he svAmI! kayA kane lIdhe mane mAtA tathA putrI sAthe viSayanI abhilASA thaI?' muni khelyA ke " pUrvanA saMbaMdhathI thai che, te hakIkata sAMbhaLa----kAMpilyapuramAM caitra nAmano eka brAhmaNa hatA. tene gaurI ane gaMgA nAmanI lAgyA. For Personal & Private Use Only www.jainellbrary.org Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAci'tAmaNi bhAga cAthA] 03 e strIo hatI. te ekadA maitra nAmanA mitranI sAthe bhikSAvRttine mATe kAkaNa dezamAM gayA. tyAM banne mitrAe ghaNuM dhana meLavyu.. ekadA caitrane sUtelA joI ne maitre vicAryuM ke " Ane haNIne huM sa dhana lai lauM. " krIthI pAche tene vicAra thayA ke " mane vizvAsaghAtIne dhikkAra che!" ema vicArIne te pAche svastha thayA. pachI te banne mitra leAbhathI bhamatA bhamatA eka vanamAM peThA. te vanamAM vaitaraNI nI hatI. tenI khabara nahI' hAvathI te banne tene utaravA lAgyA; eTale temAM mUDIne maraNa pAmyA. tyAMthI aneka bhavamAM bhramaNa karIne caitranA jIva tu thayA, ane maMtranA jIva za khadatta thayA. te zaMkhadatte pUrvabhave tane mAravAnuM dhAryuM hatuM. te kA~thI te tene A janmamAM samudramAM nAMkhyA. caitranI strIe je gaurI ane gaMgA hatI te patinA viyeAgathI vairAgya pAmIne tApasI thai. ekadA gaurIe ati tRSA lAgavAthI sevA karanArI pAse pANI mAgyuM. te vakhate te dAsIne nidrA AvatI hatI, tethI ALasane lIdhe teNe uttara ApyA nahIM. tyAre gaurI krodhathI khelI ke " are ! zuM tane sApa karaDavo che ke marelA jevI thaIne uttara pazu ApatI nathI ?" te vacanavaDe gaurIe dRDha pApakama khAMdhyuM. gaMgAe paNa ekadA potAnI kAma karanArIne kAMi kArya mATe mAkalI hatI, te mahuvAre pAchI AvI tyAre gaMgAe tene kahyu ke " are! ATalI vAra tane koIe baMdIkhAne nAMkhI hatI ?" ema khelatAM te gaMgAe paNa duSTa karma bAMdhyuM. tyArapachI eka divasa koI vezyAne ghaNA puruSA sAthe vilAsa karatI joI ne gaMgAe vicAryuM ke " A vezyAne dhanya che ke je bhramarAthI puSpalatAnI jema aneka kAmI puruSAthI vIMTAyelI che, huM te maMdabhAgI chuM. ke jeno pati paNa tajIne dUra deza gayA che." AvA vicArathI teNe duSTa karma upArjana karyuM. tyAMthI maraNa pAmIne te banne jayAtiSI devIo thaI. tyAMthI ccavIne gaurIno jIva tArI putrI thayA ane gaMgAno jIva tArI mAtApaNe utpanna thayA. temanI sAthe pUrvabhave patnIno sabaMdha hAvAthI tane tenApara kAmarAga utpanna thayA. " A pramANenu' saMsAranuM svarUpa sAMbhaLI vairAgya pAmelA zrIdhrutta melyA ke " he svAmI! mane pApIne mArA mitrano meLApa thaze ke nahIM ? " gurue kahyuM ke < kheda na kara, eka kSaNavAramAMja te ahI Avaze." ema vAtA kare che tevAmAM tyAM za Mkhavrutta AvyeA. zrIdattane tyAM beThelA joI ne za'khadattanI AMkhA krodhathI lAla thaI gaI. te joine gurue zaMkhadattane kahyu ke " huM bhadra ! kApa na kara; kemake krodharUpI agnithI guNurUpI ratno maLI jAya che. te agnine je UpazamarUpI jaLavaDe bujhAvatA nathI te seMkaDA duHkha sahana kare che. deharUpI gharamAM krodharUpI agni praveza kare che, tyAre traNa doSa (tridoSa ) utpanna kare che. potAne tapAve, parane tapAve, ane parasAthenA snehano nAza kare." te sAMbhaLIne zaMkhavrutta kAMika zAMtacitta thayA. pachI zrIdatte uThIne tene peAtAnI pAse besADI kevaLI pratye pUchyuM' ke " A mArA mitra samudramAMthI zI rIte nIkaLIne ahIM AvyA ? " guru khAlyA ke "samudramAM tene eka kAnu' pATIyuM hAthamAM Avyu'. tene AdhAre tarIne te sAta divase sArasvata nagara pAse nIkaLyA. tyAM tene teno mAme maLyA, teNe tene svastha karyo. pachI teNe tenA ,, -20 For Personal & Private Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharikRta mAmAne "suvarNakULa ahIMthI keTaluM dUra che?" ema pUchyuM tyAre tenA mAmAe kahyuM ke "ahIMthI vIsa yojana dUra che, tyAM hAthIothI bharelAM hANe AvyAM che, ema saMbhaLAya che." te sAMbhaLIne mAmAnI rajA laIne te ahIM AvyuM, ane ahIM tane joIne tene krodha prakaTo. A rIte kahIne gurUe zaMkhadattane pharIthI pUrvabhavanI bInA kahIne bodha pamADyo-A pramANe kevaLInI dezanA sAMbhaLIne rAjAe bAra vate grahaNa karyA. ane zrI datta zaMkhadattanI sAthe pitAnA ghera jaIne ardha dravya tathA putrI ApIne pitAnA dhanane sAta kSetromAM vAparI dIkSA lIdhI. tene pALIne te zrIdatta muni mokSe gayA. 5 te kSaNeja prabhAva vadhatI dehakAMti viNasatI, uga baMdha thatA hadayanI pUrNa asthiratA thatI; deha zIrNavizIrNa banate tema tasa dravyAdine, svAdhIna karatA tasa sagAMo nahi smare maranArane. 66 spaSTArtha -jyAre maraNanA paMjAmAM sapaDAI jAya che tyAre tenA prabhAvane tathA zarIranI vadhatI evI kAMtine vinAza thAya che ane tenA udyoga (belavuM, cAlavuM vagere) baMdha thaI jAya che tathA hRdayanI pUrepUrI asthiratA thAya che. temaja A pitAnuM pALI poSIne sAcaveluM zarIra paNa zIrNa-vizIrNa (durbala, nisteja) bane che eTale jarjarita thaI jAya che. vaLI tenA sagAMone maraNa pAmanAra jIve sAcavI sAcavIne ekaThAM karelA dhana vagerene pitAne tAbe karI le che, ane svArtha saryA pachI teo maranArA jIvane saMbhAratA paNa nathI. 66 svArtha pUratA te sagAM saMbaMdhio A jIvane, rAjI kare sarva prakAre deI sukhanA hetune te badhAM paNa maraNabhayathI nA bacAve tehane, maranAra maratAM svArtha tUTatAM sau paDe che tehane. 67 spaSTAthe kharI rIte vicAratAM A strI-putra vagere sarva sagAM saMbaMdhio te svArthanAM ja sagAM che. ema cakkasa samajavuM. kAraNa ke teo potAnA svArthane sAdhavAne mATe tene (maranAra jIvane) sukhanA hetuo (bhejanAdi) ApIne rAjI kare che. paraMtu te badhA sagAM vageremAMthI keI paNa mANasa maraNanA bhayamAMthI tene bacAvI zakatuM nathI. paraMtu jyAre te jIva maraNa pAme che tyAre te saghaLAM sagAMone svArtha paNa tUTI jAya che. ne Aja kAraNathI teo tenI pAchaLa rUdana (revuM) vagere kare che. athavA tenA maraNathI rUdana kudana (revuM, kUvuM) vagere prakAre udAsa thaIne duHkhI thavAne DeLa kare che. 67 jehanI cAre tarapha azvAdi vIMTAI rahyA, jehanuM bala paNa ghaNuM te maraNakAla banI gayA, For Personal & Private Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga 2 ) raMka jevA temane paNa zIdhra yama nRpa laI jatA, strI AdimAMnAM koI paNa tyAre na tene rakSatA. 68 spAI-vaLI he bhavya che! je baLavAna gaNAtA purUSanI pAchaLa cAre bAju azvAdi eTale gheDA vagere vIMTAIne rahelA hatA. vaLI jemanAmAM ghaNuM baLa hatuM tevA mahA mahA parAkramI purUSa paNa maraNa samaye rAMka garIba jevA thaIne tene koLI banI gayA che. eTale teonuM paNa maraNanI AgaLa kAMI paNa jora cAlI zakyuM nathI. A rIte-nirdhana ke raMka tamAma saMsArijIne paNa yamarAjA jaladI laI gayA che athavA temane paNa maraNane zaraNa thavuM paDyuM che. te vakhate temanA strI vagere parivAramAMthI kaI paNa tenuM rakSaNa karI zakayuM nathI. A lekanuM kharuM rahasya e che ke bhale ke meTe cakavartI rAjA hoya ke keItaddana garIba mANasa hoya, ke kaI mahA parAkramI hoya ke keI taddana dubaLa hoya, keImeTa pisAdAra hoya ke keI garIba hoya athavA ke mahA abhimAnI heya ke keI namra hoya A darekane paNa yamarAja tenA keIpaNa sadguNa ke durguNa, moTAI ke halakAI vagere joyA sivAya ja laI jAya che ane te vakhate tenA parivAramAMnA keInuM kAMI paNa cAlI zakatuM nathI. A vAta te A duniyAmAM ApaNe darareja pratyakSa najare paNa joIe ja chIe. 68 kaI pese ja gharamAM koI mukha taraNuM grahe, zIgha bacavA maraNathI teo na te jIvate rahe yamarAja nirdaya ahaMkArI tiraskaraNIya sarvane, sarakhA gaNe nRpa raMka paMDita mUrkha kiMkara Adine. 69 spaSTAthe-tathA he bhavya che! kaI mANasa maraNathI bacavAne mATe bahu majabUta gaNAtA vAgharamAM (vaja jevA majabUta gharamAM) pesI jAya te paNa jema majabUta killAmAM chupAI rahela nabaLA ane baLavAna rAjA kabaje karI le che tevI rIte A yamarAja paNa tene pakaDayA vinA rahetuM nathI. athavA te game tevA baLavAna jIvane paNa maraNane zaraNa thavuM ja paDe che. jema yuddhamAM e niyama heya che ke zatru rAjA mukhamAM taraNuM laIne Ave te jitanAra rAjA tene jIvata jevA de che tema kaI mANesa maraNa rUpi yamarAja Ave tyAre mukhamAM taraNuM grahaNa kare (rAkhe) te paNa yamarAje tene choDa nathI. mATe ja kahyuM che ke A dayA rahita, abhimAnavALe ane sarvathI tiraskAra karAelo yamarAja rAjA ane raMka, paMDita ane mUkha, zeTha ane nokara e badhA jIvene sarakho ja gaNe che. kAraNa ke keInI paNa paravA rAkhatA nathI. 69 je maMtravidyA auSadhine jANatA haradevane, vaza kare baLane vadhAre jeha zreSTha rasAyaNe For Personal & Private Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapadrasUrikRtatehane paNa maraNa na taje maraNa duHkhane TALavA, cAra arthe samartha te arihaMta Adika jANavA. 30 spaSTAI-vaLI jeo vividha prakAranA maMtra, vidyAone jANanArA hatA, ane uttama prakAranI auSadhione jANatA hatA tathA jemaNe maMtrAdithI uttama devone paNa pitAne vaza karyA hatA temaja jeoe uttasa rasAyaNo khAIne zarIra baLa ghaNuM vadhAryuM hatuM. te tamAma jIne paNa A maraNa choDatuM nathI. AvA prakAranA manuSyone paNa AyuSya pUruM thAya ke tarataja A dArika zarIrane tyAga karIne bIjI gatimAM javuM paDe che. mATe jeone maraNane bhaya lAgyuM hoya ane jeo maraNane TALavA eTale dUra karavAne IcchatA hoya te bhavya e pahelAM jaNAvelA zrI arihaMta prabhu, siddha bhagavaMte, sAdhuo ane kevalI bhagavaMte kahelo dharma e cAra padArthone Azare ( zaraNa ) jarUra grahaNa karavA ( levA ) gya che. kAraNa ke e cAra padArthone Azraya karanAra bhavya jInA maraNanA hetubhUta sarva karmone nAza thato hovAthI temanA karmajanma maraNane paNa nAza thAya che. kAraNa ke jyAM sudhI karmo hoya tyAMsudhI ja maraNa thAya che. A rIte tamAma karmone nAza karavAthI prApta thayela mokSa ( muktadazAmAM ) A jIva Adi anaMtakALa sudhI rahe che. mATe tamAre A cAra padArthonuM zaraNu jarUra svIkArIne parama ullAsathI mokSa mArganI sAtvikI ArAdhanA karavI joIe. A rIte tame maraNanA bhayane TALIne nirbhaya banI zakaze. 70 tanamAM pavanane dIrgha kAla sudhI kadI thaMbhAvIe, athavA jaladhi tIra vAsa karIe girizikhara AhIe teye jarAthI jIrNa thaIe te na cheDe koIne, maraNa nizcita janmIne na jarA vinizcita koIne. 71 spaSTArtha-have jarA eTale vRddhAvasthAmAMthI bacavuM muzkela che te jaNAve che - keTalAka mANase potAnI juvAnI TakAvI rAkhavA mATe zarIramAM pavanane lAMbA kALa sudhI rokI rAkhe che athavA to prANAyAma vagere kriyA kare che ane keTalAka loko jaladhi tIra eTale samudranA kAMThe vAsa kare che eTale rahe che, tathA keTalAka loke girizikhara eTale parvatanA zikhara upara caDhe che te paNa teo jarAthI athavA ghaDapaNuthI bacI zakatA nathI, kAraNa ke te ghaDapaNa keIne cheDatuM nathI. paraMtu jema janmelA manuSyane maraNa avazya hoya che tema A ghaDapaNa darekane nizcita nathI kAraNa ke vRddhAvasthAmAM ja maraNa Ave tevo niyama nathI. keTalAka ja evA che ke jeo janmIne thaDA vakhatamAM ja athavA bAlyAvasthAmAM maraNa pAme che. ne keTalAka jI evA paNa che ke jeo bharajuvAnImAM paNa maraNa pAme che. tyAre keTalAka cho evA paNa che ke jeo ghaDa5 For Personal & Private Use Only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ]. NamAM paNa maraNa pAme che. mATe dareka saMsAri jIvane vRddhAvasthA (ghaDapaNa AvavA)ne niyama nathI. 71 ghaDapaNamAM jIvanI kevI dazA thAya che? te pAMca akemAM jaNAve che - vALane dhoLA banAve kAMti rasa hIna tanuM kare, ghaDapaNa ghaNane traNa lakAra vadhAratuM sukhane hare; puNya mege dharmanA saMskArathI sukha pAmatA, bIjA putrAdithI paNa madada Adi na pAmatA. 7ra spaSTAtha-paraMtu jeone vRddhAvasthA Ave che tevA jIvonI kevI dazA thAya che te jaNAvatAM kahe che ke jyAre ghaDapaNa Ave che tyAre mANasanA vALa pahelAM kALA hatA, te dhALA banI jAya che. ke jene paLIyA AvyA ema kahevAya che. ane A ghaDapaNane lIdhe mANasanuM zarIra kAMti ( zobhA, teja ) vinAnuM temaja rasa vinAnuM banI jAya che. tathA A ghaDa5Nane lIdhe ghaNAM jIvamAM traNa lakAranI vRddhi thAya che, te traNa lakAra A pramANe jANavA-1 lobha eTale vadhAre vadhAre meLavavAnI IcchA rahyA kare che. 2 lAlaca eTale sAruM sArUM khAvAnI IcchA thAya che. 3 lavalava eTale adhika lavAra kare che. eTale A ghaDapaNa vAre ghaDIe bInajarUrI balabala karyA kare che. temaja sukhanuM haraNa kare che. keTalAka bhAgyazALI (gaNyA gAMThyA) ja dharmanA pahelAMnA daDha saMskArane lIdhe ghaDapaNamAM prAye sukha zAMtine anubhave che. paraMtu bIjA ghaNAM vRddha jIvo to pitAnAja putra vagere kuTuMbIonI madadane paNa meLavI zaktA nathI. kAraNa ke putrAdika sarva svArthanAM sagAM hovAthI jyAM sudhI te vRddhanI pAsethI dravyAdika maLatAM hoya tyAMsudhI sAravAra kare che. paraMtu jyAre tenI pAsethI kAMI (dhana vagere) maLatuM nathI, tyAre te putrAdi sAmuM paNa jotAM nathI. paraMtu je sapUta (khAnadAna dIkarA) hoya te te TheTha sudhI vRddhanuM pAlana-poSaNa kare che. bAkI bIjA svArthi che te te vRddhanI bIlakula saMbhALa paNa rAkhatA nathI. tethI vRddhAvasthAmAM tevA jI ghaNuM du:kha pAme che. mATe ja kahyuM kesaMsAri jIne ghaDapaNamAM paNa keInuM zaraNa hotuM nathI. tethI vahelAsara cetIne sAcA zaraNarUpa zrI jina dharmanI parama ullAsathI sAvikI ArAdhanA karavI, eja muktinuM advitIya sAdhana che. 72 pUrve karelI zIla kerI sAdhanA Arogyane, ApatI paNa kaI vRddho bhejanAdika kaSTane bahu sahe dhananA abhAve bhAva pUche kaI nA, svArthanIja sagAI svArtha bhAva pUche vRddhanA. 73 spadArtha -jemaNe pUrve zIlanI sAdhanA karI hoya athavA brahmacaryanuM sArI rIte For Personal & Private Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E [ zrI vijayapadmakRita pAlana karyuM" hoya tevA manuSyane te sAdhanA vRddhAvasthAmAM Arogya Ape che. athavA sAmAnya rIte vRddhAvasthAmAM te zarIra mAMdu sAjI rahyA kare che paraMtu jeoe suMdara zIyala pALyuM heAya teonu ja zarIra vRddhAvasthAmAM jarUra nirogI rahI zake che. bAkInA vRddha jIvA tA bhAjana vagerenA ghaNA kaSTone sahana kare che. ane temanA dAMta paDI javAthI teone khAI zakAya tevA AhAra paNa maLate nathI. tathA teonI pAse dhana na hoya tA kAi temanA bhAva paNa pUchatuM nathI. athavA temane zuM cIja joie che ? tenI putrAkrimAMnA koI paNa darakAra ( dhyAna ) paNa rAkhatuM nathI. kAraNa ke duniyAmAM svAnIja sagAI kahelI che. mATe yAMsudhI vRddhanI pAsethI peAtAnA kAMI paNa svArtha sare tema hAya tyAMsudhIja teo vRddhanA bhAva pUche che. te sivAya temanI sAme paNa te sagAMo jotAM nathI. 73 svArtha saratA vRddha jo rAgAdithI mAMdA paDe, 74 spaSTA kAi zAtA pUchatA nahI zarIre paNa nA aDe; sAravAra kare nahIM jima caMdra grahaNa kadanA, ekalAja sahana kare tima hAla jANA vRddhanA. vaLI jyAre vRddha pAsethI dhana khalAsa thaI jAya che tyAre athavA jyAre tenI garaja rahetI nathI athavA peAtAnA svAsthya sadhAi jAya che tyAre putrAdika parivAra te vRddha tarapha bedarakAra ane che. jo te vRddha kadAca acAnaka koI rAga vagerene lIdhe mAMdA paDe te paNa koi tenI khabara aMtara pUchatuM nathI ane tene sAjo karavAne mATe davA vigerenA kharca paNa karatA nathI. tathA te vRddhanA zarIrane kAI aDatuM paNa nathI. temaja te putra vagere tenI kAi paNa prakAranI sAravAra athavA sevA cAkarI paNa karatA nathI. A khAkhatamAM dRSTAMta ApatAM jaNAve che ke jyAre ca'dranu' grahaNa thAya che tyAre tenI pIDAne te caMdra ekaleA sahana kare che. khIjuM kAI te vakhate tene sahAya karatuM nathI tema vRddha banelAnA pazu tevAja hAla thAya che eTale tene paNa putrAdimAMthI kAI te vakhate sahAya karatu nathI ane te ekaleAja aneka prakAranI viTa banAo sahana kare che. ane aMte ghaNA duHkhI thaIne rImArka rIkhAIne te maraNane zaraNa thAya che. eTale maraNu pAme che. 74 putrAdi kerA sAtha paNa tee kahyuM karatA nathI, jene nathI te ekalA badhu kAma karI zakatA nathI; temAM kadI rAgAdi pIDA thAya mujhavaNa te ghaNI, mahu AkarA kaSTo bharelI paristhiti ghaDapaNa taNI. 75 spaSTA je vRddhane putrAdika parivAra hoya che chatAM paNa te vRddha du:khI thAya che. kAraNa ke te putrAdika te vRddhanu kahyu' ( veNu, kAmakAja ) karatA nathI athavA vRddhanu kahyuM For Personal & Private Use Only www.jainellbrary.org Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga che ) gaNakAratA nathI. ane teo A pramANe bele che ke-tene te Taka Taka kyanI Teva paDI che. sATha varSa thavAthI tenI buddhi nAzI gaI che. ene eka khuNAmAM eka paDa rahevA de evAM evAM vacana saMbhaLAvIne ulaTo tene vadhAre herAna kare che. ane jene putrAdika parivAra hotuM nathI te eklo hovAthI tenAthI pitAnI jarUrIAtanuM badhuM kAma banI zakatuM nathI tethI duHkhI thAya che. adhurAmAM pUruM te je te vRddha ( gharaDA purUSa vagere ) mAMde paDe che te tenI muMjhavaNane paNa pAra raheto nathI. eTale mAruM have zuM thaze? mArI sAravAra koNa karaze? ane mane khAvAnuM keNa karI Apaze? ema aneka rIte te muMjhAya che. mATe ja kahyuM che ke ghaDapaNa bahu duHkhadAyI che. kAraNa ke ghaDapaNamAM aneka prakAranAM AkarAM kaSTo sahana karavo paDe che. tethI te vRddha ghaDapaNane lIdhe ghaNe akaLAI jAya che ane tethI have te maraNa jaladI Ave te sArUM. maraNa Ave te mAre A dukhamAMthI chuTakAro thaI jAya ema bolyA kare che. ane have te mArAthI A duHkha sahana thaI zakatuM nathI. ema vAraMvAra aphasosa karyA kare che. ane te jIva aneka prakAranA kRdhyAna vaDe navAM cIkaNAM karmone bAMdhe che. 75 AvI jarA nahi devagatimAM devane nirjara kahyA, te apekSA vacana paNa na jarA rahita deve bhaNyA jarA lakSaNa aMtakAlAdika viSe savi devane.. ovana cihna vicArathI sAcA gaNuM jinavacanane. 76 spaSTArtha -vALa dhoLA thaI jAya, cAmaDI labaDI paDe, zarIramAM zakti rahe nahi, dAMta paDI jAya, momAMthI nAnAM bALakanI peThe lALa nIkaLyA kare AvI vRddhAvasthA devagatimAM hotI nathI. eTale de AvI vRddha avasthA pAmatA nathI mATe temane nirjara kahyAM che. nirjara eTale manuSyanA jevI jarI-(vRddhAvasthA) vinAnA je hoya, te nirjara kahevAya. paraMtu A rIte deva vRddha thatA nathI e vacana paNa upara jaNAvelI apekSAvALuM jANavuM. kAraNa ke pUrve kahelI vRddhamanuSyanA jevI jogavavI paDatI vRddhAvasthA dene hotI nathI te paNa kharI rIte deve jarArahita eTale ghaDapaNa vinAnA kahyA nathI athavA devAmAM paNa jarA kahelI che. kAraNa ke sarva devatAmAM paNa aMta kAla vakhate jarAnA lakSaNo jaNAya che ema te devone cyavana kAlanA je lakSaNe kahyA che te uparathI siddha thAya che. te lakSaNe A pramANe jANavA jyAre devane cyavana kAla najIka Ave che tyAre haMmezAM praphullita rahetI temanI phUlanI mALA karamAvA mAMDe che, temanA dehanI kAMti ochI thatI jAya che. te devomAM ciMtAne vadhAro thAya che vagere vRddhAvasthAnAM lakSaNo jaNAya che. A rIte devane paNa jarA hoya che, AvA-jinezvara devanAM vacane sAcAM ja che. ema cakkasa mAnavuM joIe. 76 For Personal & Private Use Only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadharita maraNa kene kahevAya che te jaNAve che- aMta kAle yama upADI jAya Ima paradarzane. pApathIja bacAvavA kahyuM ema nA jinadarzane jIvanadArI truTatA ke aMta tene AvatA, hoya parabhavagamana prANaviyoga maraNa jaNAvatA. 77 spArtha-paradarzanamAM maraNa viSe ema kahyuM che ke jyAre maraNa kALa najIka Ave che tyAre yamarAja athavA yamanA dUto AvIne te jIvane upADI jAya che ane yamarAjanA darabAramAM tene khaDo kare che. tyAM tene puNya-pApanAM zA zA kAmo karyA che vagere pUcha vAmAM Ave che. yamarAjanA copaDAmAM tenA puNya-pApanI neMdha thAya che. pachI teNe karelAM puNyapApane anusAra tene sukha duHkha ApavAmAM Ave che. paraMtu janadaSTithI-A badhuM vicAra karatAM vyAjabI jaNAtuM nathI. pUrve jaNAvela-anyamatanA vacane te jIvane pApa karatAM bacAvavAne mATe eTale tene pApane bhaya batAvavA mATe kahyAM che. AvI mAnyatA jinadarzanamAM eTale jinezvara bhagavate kahelA jinazAsanane anusare cheja nahi. paraMtu maraNa kene kahevAya ane maraNa kyAre Ave tene mATe jinezvara deve jaNAvyuM che ke jIvanadArI traTatAM eTale bAMdhelA AyuSyamAM upakrama lAgavAthI AyuSyanI dorI tUTI jAya athavA AyuSyanI apavartana thavAthI te AyuSya jaladI bhogavAI jAya, ke sAmAnya rIte bAMdheluM AyuSya svAbhAvika rIte jogavAIne pUruM thaI jAya ema bemAMthI game te eka prakAre jyAre AyuSya kama bhegavAI jAya tyAre te jIva parabhavamAM jAya che eTale te jIva pUrve bAMdhyA pramANe zubhAzubha gatimAM cAlyo jAya che. eTale te vakhate bAMdhelA navA AyuSyane abAdhAkAla pUre thavAthI te navA bAMdhelA AyuSyano udaya thAya che ane eka AyuSya pUruM thavAthI tarata bIjA AyuSyane je udaya thAya, teja maraNa kahevAya che. paraMtu A vakhate yamanA dUtonuM AvavuM vagere banAvomAMne kaI paNa banAva banato ja nathI. have saMsAri jIva jyAre eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jAya tyAre prathamanA AyuSyanI sAthe saMbaMdhavALA (saMgni paMcendriyanI apekSAe) je nava prANa hatA teno viyoga thAya che. ane A prANone je viyoga tha tene ja jinezvara devee maraNa kaheluM che. 77 keIne paNa maravuM gamatuM nathI te jaNAve che - maravuM game nA koIne mAMkaDa taNAM dRSTAMtathI, jIvana vahAluM sarvane suradane laI kaTathI; kayAre ane kayAM maraNa zAthI eha sau jANe nahI, maraNabhayathI miSTa bhejana khAya paNa bhAve nahI. 78 For Personal & Private Use Only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cAthA 81 spaSTAH--kAI ne paNa maravAnuM' gamatu' nathI. ahIMAM mAMkaDanu deSTAMta jANavuM. mAMkaDane paNa potAnA jIva ghaNA vahAlA che. kAraNa ke yAre tene pakaDavA jaie chIe tyAre te nAzI javA mATe phAMphAM mAre che. tarataja doDI jAya che. mATe ja kahyuM che ke Indra mahArAjathI mAMDIne nAnAmAM nAnA kIDA sudhInA tamAma jIvAne peAtAnu jIvana vahAluM che. paraMtu maraNu kayAre thaze ane kaye sthaLe thaze, tenI sAmAnya jIvAmAMnA koI ne paNa khabara paDatI nathI. paraMtu maraNanA bhaya tA sarva jIvAne rahelA ja che. kAraNa ke maranA bhayathI kaMpatA jIvAne svAdiSTa bheAjana khAvA ApIe, te te paNa temane bhAvatuM nathI. 78 puNyavata jIvAnI janmathI mAMDIne maraNu paryaMta kevI sthiti hoya te sAta zvAkAmAM jaNAve cheH-- jIva jyAre janma pAme te same pAte e, sutajanmathI harakhAI mAtapitA pramukha lokeA hase; paNa teja jIva kAlakrame vayamAM vadhatA dhane, ArAdhatAM dIna duHkhijananA duHkha hare daI dAnane. spaSTA :--jyAre jIva manuSyarUpe janme che te vakhate te te te rUdana kare che ( raDe che) paraMtu putranA janma thavAthI mAta-pitA vagere sagAMo tA rAjI thaI ne hase che. teja puNyazALI jIva jyAre anukrame vayamAM vadhe che tyAre puNyavAna hovAthI dharmanuM yathAya svarUpa samajI tenI ArAdhanA kare che. vaLI peAtAnI zakti anusAre du:khI manuSyAne joIne temanA upara dayAbhAva lAvIne dAna Ape che ane temanAM duSmAne dUra karavAne mATe prayatna ( tanatADa mahenata ) kare che. 79. rajha dravyanA paNa bhAgathI rAgI taNA rogA hare, hita veNa khelI dharmImAM DagatA janAne thIra kare; ceAgya avasara smAraNAdika sAdhanA nA vistare, 80 kalyANa mitra anI avarane madada hitamArga kare. spaSTAH--ane A puNyazALI jIva peAtAnA dravyanA bhAga ApIne eTale peAtAnA kharce paNu rAgathI pIDAtA jIveAnA rAgAne haraNa kare che. vaLI dharmamAM DagatA jIvA eTale jina dharmanI ArAdhanA karavAmAM asthira anelA pramAdi manuSyane hitanAM vacanA athavA zikhAmaNa ApIne jinadharmanI ArAdhanA karavAmAM sthira kare che. temaja cAgya jIvane samajAvavAnA prasaMga hAya te vakhate smAraNAdika eTale smaraNa karAvavuM, vAraNA, cAyaNA, paDiceAyaNA vagere sAdhanAne te bhUlatA nathI. athavA khIjA jIvAne dhArmika prasaMgAkrinu smaraNa vagere karAvIne paNa khIjA bhavya jIvAne dharma kArya mAM joDe che. vaLI kalyANa mitra anIne khIjA jIvAne tenA hitakArI meAkSa mAganI ArAdhanAmAM joDe che, ne madada -11 For Personal & Private Use Only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapagharikRta - paNa kare che. keI paNa jAtanA svArtha vinA phakta bIjA nuM kalyANa karavAnI bhAvanA rAkhI tevo prayatna karanArA mitra jevA je che te kalyANa mitra kahevAya. 80. A karmanA yoge jatAM unmArgathI aTakAvatA, - nijAgane anusAra saMyama aNuvrate ArAdhatA; " prabhu devanA hitakAri vacane sAMbhaLI ArogatA, dravya kSetrAdika vicArI vividha sukta sAdhatA. spaSTArtha :-vaLI pUrve kahelA dhama puNyazALI ja kadAca bIjA cha azubha pApakarmonA udaye unmArge jatA hoya eTale dharma mArgane tyAga karIne adharmanA mArge jatA hoya, te temane samajAvIne jinadharmanI ArAdhanA karavA joDe che. vaLI pitAnI zakti pramANe saMyama mArga eTale sarvaviratirUpa sAdhu dharmane athavA aNuvrate eTale dezaviratirUpa zrAvaka dharmanI ArAdhanA kare che. A dezavirati dharmanI ArAdhanA karatA teo sugurUnA mukhe prabhudevazrI tIrthaMkara paramAtmAnA hitakArI vacanene haMmezAM sAMbhaLIne jojana kare che. vaLI dravya kSetrAdika eTale dravya, kSetra, kALa ane bhAvane vicAra karIne vividha prakAranAM eTale judI judI jAtanAM supAtradAnAdi uttama kAryone parama ullAsathI kare che. 81. - sAdhami vAtsalyAdi karatA vipulabela Adi smarI, pAMca dUSaNa pariharIne pAMca bhUSaNa AdarI; pAMca bhede dAna Ape tima madada bhaNanArane, nita kare utsAha Ape jANatA bahu lAbhane. spAI-vaLI te bhavya che, vipula bala (zrI saMbhavanAtha prabhune pUrvabhavane chava, temanuM bIjuM nAma vipulavAhana) vagere bhavya jIe karelA sAdharmika vAtsalyAdinuM smaraNa karIne sAdharmika vAtsalya eTale sAdhamika jIvanI yathAzakti jarUra bhakti kare che. ane supAtradAna anukaMpAdAna vagere pAMca prakAranAM dAna Ape che. te pAMca prakAranAM dAna A pramANe-1 supAtradAna, 2 abhayadAna, 3 ucitadAna, 4 anukaMpAdAna, 5 kIrtidAna. A pAMca mAMhenA prathamanA be dAna mekSane paNa Ape che. ane pAchaLanAM traNa dAna sAMsArika svargAdi sukhanA paNa kAraNa thAya che. vaLI dAna ApatAM dAnanAM pAMca bhUSaNane Adara kare che, (sAcave che) ane pAMca dUSaNane tyAga kare che. temAM prathama pAMca bhUSaNa A pramANe - "AnandANi romAMzcaH, bahumAna miyaM vacaH / - kiM vApodranA , sAnaM mUSayamI che ? ." artha:-dAna ApatAM thatA havane lIdhe AnandanAM AMsu Ave te prathama bhUSaNa 1, For Personal & Private Use Only Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitANa bhAga cAthA ] dAna ApatAM rAmarAjI vikavara thAya e mIjI' bhUSaNa 2, bahu mAnapUrvaka dAna Ape te trIjI bhUSaNa 3, dAna ApatAM priya vacana khelavAM e ceAthu' bhUSaNa 4, tathA dAna ApIne anumeAdanA karavI te pAMcama' bhUSaNa 5. have pAMca dUSaNe| A pramANe Hanaadro vimba, vaimukhyaM vipriyaM vacaH / --- 44 ', pazcAttApazca pazceti, saddAnaM dUSayantyamI // 2 // dAna ApavAmAM a:--Adara satkAra vinA dAna ApavuM te prathama dUSaNa vilamba karavA te khIjuM dUSaNa 2, mukha pheravIne ( arUci darzAvIne ) dAna ApavuM te trIjuM dUSaNa 3, dAna ApatAM apriya vacana khAlavAM te ceAthu dUSaNu 4, tathA dAna ApyA pachI pazcAttApa karavA te pAMcamuM dUSaNa 5. A pAMca saddAnamAM dUSaNA jANavAM. A rIte te bhavya jIvA pAMca bhUSaNAne sAcavIne, ane pAMca dUSaNAne tajIne dAna Ape che, ane zrI jinAgamAdinA abhyAsAdi karanAra munivarAdine utsAha ApIne temanA paThana-pAThanAdi kAryoMmAM vividha prakAre madada kare che. eTale A rIte madada karanArA bhavya jIvA-kamanijarAdi ghaNAM lAbhane pAme che-ema samajIne bhaNanArA jIvAne uttejana daI ne jarUra tanamana-dhanathI maddada kare che. 82. bharatAdinA dRSTAMtathI zubha bhAvanAne bhAvatA, niMdA kare nA sAMbhaLe nA azubha bhAva nivAratA; AtmaprazaMsA nA kare paranA guNA dIlamAM dhare, kSamAdika guNane dharI sukha zAMtimaya jIvana vare, 3 spaSTAH--tathA A puNyazALI bhavya jIvA bharata cakravatI vagerenA dRSTAMtAne yAda karIne anitya bhAvanA vagere zubha bhAvanAone bhAve che. eTale anitya bhAvanA vagere khAra bhAvanAone ane maitrI, pramAda, kArUNya ane mAdhyasthya ema cAra bhAvanAone paNa bhAve che. A bhAvanAe bhAvavAthI jIvanA pariNAmanI zuddhi thAya che ane tethI te gheADA vakhatamAM ghaNAM karmonI nirA kare che, eTalu ja nahi paraMtu keTalAeka halumi jIvAne te A bhAvanAne bhAvatAM eTalI badhI cittanI nimaLatA thAya che ke jethI karIne teo kSapaka zreNi mAMDIne aMtarmuhUtamAM ja kevalajJAna prApta kare che. AvI bhAvanAmAMnI anitya bhAvanA bhAvatAM bharata cakravatI ne ArisAbhuvanamAM kevalajJAna prakaTa thayuM. ane ekatva bhAvanA bhAvatAM marUdevA mAtA kevalajJAna pAmI mekSe gayA. A pramANe bhAvanAnI agAdha zakti jANIne te bhavya jIvA zubha bhAvanAo bhAve che. vaLI A puNyazALI bhavya jIvA pAte koInI niMdA karatA nathI. eTaluMja nahi paraMtu bIjA jIvA peAtAnI AgaLa kAInI niMdA kare tA te sAMbhaLatA paNa nathI. vaLI jenAthI Ata dhyAna ane raudradhyAna thAya che ane je narakAdi azubha gatimAM laI jAya che tevI azubha bhAvanAonuM nivAraNa kare che athavA azubha bhAvanA (dhyAna) mAM jatA peAtAnAM manane For Personal & Private Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI viparikRtaroke che. tathA AtmaprazaMsA eTale pitAnA mukhe pitAnA vakhANa (Apa baDAI) karatA nathI. kAraNa ke pitAnA mukhe pitAnA guNane vakhANanAra jIva halakA gaNAya che. temaja teo bIjA jIvamAM rahelA guNone grahaNa kare che. eTale pArakA mAM rahelA durgaNe tarapha na jotAM tenAmAM rahelA sadaguNene grahaNa kare che. ane teo kSamA vagere guNone dhAraNa kare che-eTale bIjA cha upara krodha vagere karatA nathI. abhimAna rAkhatA nathI. ane kapaTa bhAvane tyAga kare che. tathA saMteSa, tapa, saMyama, satya, zauca, zIlAdi guNe dhAraNa kare che. AvI rIte rahIne teo potAnA jIvanane sukha zAMtimaya banAve che. 83. lekhanAdi prakArathI jina vacanane vistAratA, sarva jIva khamAvatA ta pApane AlecatA ArAdhanA chellI karaMtA cAra zaraNane grahI, uttama samAdhi viSe smarI navakAra zubhabhAve rahI. 84 bAMdhela parabhava Ayu udaye ke sadagati pAmatA, - Asannasiddhika kaI cAlu bhave ja zivapada pAmatA; AvA ja hasatA mare karI yAda saddaguNa temanA, bIjA jano raDatA maraNa evuM ja uttama bhavijanA ! 85 spaSTAI-vaLI A puNyavaMtA bhavya cha lekhanAdi prakArathI eTale pustaka lakhavAM, pustaka lakhAvavAM vagere prakArathI jinezvare kahelAM vacanene vistAre che eTale prabhu zrI jinezvara devenAM vacanene phelAve kare che. ane sarva jIvene khamAve che eTale koI paNa jIva pratye pitAthI jANatA ke ajANatAM kaI paNa aparAdha thayo hoya tenI zubha mana, vacana ane kAyAvaDe kSamA mAge che ane bIjA jIe karelA, potAnA aparAdhenI kSamA kare che. vaLI pote je je pApakAryo karyA hoya tenI AlocanA le che eTale gurUnI pAse potAnAM karelAM pApa kaI paNa jAtanA saMkeca vagara pragaTa kare che. A pramANe pitAnAM pApa pragaTa karIne prAyazcittAdi karavAthI AtmAmAMthI pAparUpI zalya dUra thAya che ane tethI AtmA haLa thAya che. tathA maraNa vakhate karavA yogya chellI ArAdhanA saMkhanA kare che ane cAra zaraNa eTale arihaMtanuM zaraNa, siddhanuM zaraNuM, sAdhuonuM zaraNa ane kevalI bhagavate kahelA dharmanuM zaraNuM grahaNa kare che. temaja uttama samAdhi eTale mananI sthiratApUrvaka navakAra maMtranuM smaraNa karIne zubha bhAvamAM rahe che. paraMtu maratI vakhate mArI pAchaLa mArI barI ke haiyAM chokarAM, dhana, delata vagerenuM zuM thaze. evI kheATI ciMtA karatA nathI. kAraNa ke teo samaje che ke A badhI vastuo janmatAM keI sAthe lAvatuM nathI ane maraNa vakhate kaI sAthe laI jaI zakatuM nathI mATe tenI phegaTa ciMtA karavI nakAmI che. paraMtu teo maraNa vakhate vicAre che ke huM ekalo Avyo chuM, ne ekalo javAna chuM. A dhana dolata, kuTuMba kabIlA vagere padArtho For Personal & Private Use Only Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga de ]. te kevala upAdhirUpa ane nAzavaMta che. mAre e bAhya vastuo sAthe kAMI levA devA nathI. je mArUM che athavA je mArAmAM che te mArA jJAnAdika guNe te mArI sAthe ja rahevAnA che. AvI zubha bhAvanA rAkhanArA te puNyazAli bhavya che jyAre potAnuM vartamAna bhavanuM AyuSya pUruM thAya che tyAre pUrve bAMdhelA parabhavanA zubha AyuSyane udaya thavAthI sagatimAM utpanna thAya che. kAraNa ke te jIvenuM zubha AcArAdi svarUpa jIvane sArA pariNAmamAM jIvana gALyuM hovAthI teo AyuSya paNa devAdi zubha gatinuM bAMdhe che. vaLI keIka Asannasiddhika bhavya jIvo eTale teja bhavamAM mekSe janArA ane jemaNe kaI paNa gatinuM AyuSya bAMdhyuM nathI tevA che te teja cAlu manuSya janmamAMja zivapada (mekSa)ne pAme che. AvA uttama prakAranA cha hasatAM hasatAM ja maraNa pAme che. kAraNake teone maraNane bhaya lagAra paNa hoto nathI. eTale pApakarmone karanArA cha ja maraNathI bhaya pAme che, ane maravAnA najIka samaye rUdana kare che. paraMtu A puNyavaMtA dhamI jIve te hasatA hasatA mare che ane maratI vakhate bIjA jIvone raDAve che. kAraNa ke bIjA che tenA sadaguNene saMbhArIne tenI pAchaLa zeka kare che. A rIte kahevAne sAra e che ke je jInA maraNa vakhate bIjA je upakArAdi guNone yAda karIne retA hoya, zeka karatA hoya, temanuM ja maraNa he bhavya che ! tamAre uttama jANavuM. 84-85 puNyavaMtanA maraNa pAchaLa leke zuM bole che, te traNa zlokamAM jaNAve che - ehathI viparIta jI maraNa bUruM pAmatA, kaI nA saMbhAratA guNine ja sau saMbhAratA garIbanA belI gayA dharmaprabhAvaka e gayA, bhAvathI zrIsaMdhasevA sAdhanArA e gayA. spaSTArtha-pahelAMnA laikemAM jaNAvelA bhAgyazALIjInA jIvanathI viparItapaNe eTale ulaTI rIte jIvana jIvanArA adharmi cho bUrI rIte maraNa pAme che. temanI pAchaLa keI zeka karatuM nathI. ane keI paNa temane saMbhAratuM paNa nathI. paraMtu guNavaMta dharAdhaka jIvane ja temanA maraNa pachI guNAnurAgi sau kaI saMbhAre che. te maraNa pAmela bhAgyavaMta chane vAraMvAra yAda karatAM guNAnurAgi loke bole che ke arere ! garIbanA belI eTale jeo garIbanA AdhAra hatA, teo cAlyA gayA. tathA jinadharmanI prabhAvanA karanArA teo jatA rahyA, vaLI bhArapUrvaka cAra prakAranA saMghanI sevA karanAra e bhAgyavaMta cha cAlyA gayA. temanA maraNathI temanI bhAre beTa paDI gaI. 86 duSkALa pIDita lekapIDA TALanArA e gayA, paranA duHkhe duHkha pAmanAra dayALu e cAlyA gayA cAritra pAlI anyane denAra paNa cAlyA gayA, bahu tIthanA uddhAra karanAra paNa cAlyA gayA. 87 For Personal & Private Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI vijyapadyasUrikRtapaTTAthe-vaLI guNAnurAgi loka bole che ke-dukALamAM pIDita eTale duHkhI thatA lokonI pIDAne dUra karanAra e mahApurUSa cAlyA gayA. have A duHkhI lokone keNu sahAya (madada) karaze ? arere ! bIjA lekenA duHkha joIne duHkhI thanArA e puNyazALI cAlyA gayA. tathA pite cAritranuM pAlana karIne bIjAne paNa upadeza ApIne cAritranuM pAlana karAvanArA e paropakArI purUSa cAlyA gayA. temaja ghaNA tIrtha sthAnanA uddhAra karanArA e dharmiSTha mahApurUSe cAlyA gayA. tethI have tIrthone uddhAra keNa karAvaze. 87 kaSTamAM paNa dharmarakSaka jIva paNa cAlyA gayA, - sAta kSetre piSanArA puNyavaMtA paNa gayA; jinazAsanAMbara sUrya pUjya prabhAvako cAlyA gayA, suguNa phUlanI vAsa mUkI te jano cAlyA gayA. 88 spaSTAtha -ane mahA kaSTanA prasaMge paNa jina dharmanuM rakSaNa karanArA e mahApurUSa cAlyA gayA. vaLI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, jinabiMba, jinacaitya tathA zratajJAna (jainAga vagere) ema sAta kSetranuM piSaNa karanAra e puNyazALI che paNa jatA rahyA. tathA zrI jinezvara bhagavaMtanA zAsanarUpI AkAzamAM sUrya jevA mahAprabhAvazAlI ane ghaNuM tejasvI lokene pUjavA gya tathA dharmanI prabhAvanA karanArA prabhAvaka mahApurUSe cAlyA gayA. vaLI pitAnA saddaguNe rUpI phUlonI suvAsane mUkIne (hekAvIne) eTale je ke teo te cAlyA gayA che paraMtu potAnI pAchaLa teo jaza kIrti Adi gurUpa phUlonI sugaMdhane mUkIne cAlyA gayA. AvA mahApurUSe pharIthI kayAre utpanna thaze. A rIte guNAnurAgi loke dharmi nA guNene vAraMvAra yAda kare che. 88 puNyavaMta che hasatAM hasatAM ane pApI ja rIbAIne mare che te vAta jaNAve che - niSpApa jIve aMtakAla hasaMta maratA pAmatA, cAlu sthitithI puNyasthitine aMtamAM ziva pAmatA; tehathI pApIjanemAM saMpaje viparItatA, rIbAI maratA temane nA keI paNa saMbhAratA. spaSTAthe-tathA je niSpApa eTale pApa rahita bhavya che pitAnA cAlu mAnavajIvanamAM pApanAM kAryo karatAM nathI tevA uttama che aMtakAle eTale maravAnA samaye hasatAM hasatAM mare che, kAraNa ke te jIve maraNa pAmIne pitAnI cAlu sthiti karatAM UMcI sthitivALI savarNAdi sadgatine pAme che. ane chevaTe ziva eTale mokSanA sukhone paNa jarUra pAme che. ane pApI purUSe pitAnI jIMdagI pApa kAryo karIne pUrI kare che, For Personal & Private Use Only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ca ] tevA jIve bharatI vakhate te maraNa pAmanAra-pUrve kahela puNyazAlI jInA maraNathI viparIta rIte maraNa pAme che eTale ke te ja have amArI kevI dazA thaze? parabhavamAM amAre kevA kevA durgatinA dukhe bhegavavAM paDaze? evo pazcAttApa karIne raDatAM raDatAM maraNa pAme che. ane teo maraNa vakhate paNa ghaNA rIbAya che eTale duHkhI thaIne maraNa pAme che. AvA jIne ahIMnA keI paNa cha saMbhAratA paNa nathI. 89. A cAra zaraNane svIkAra karavAthI kaNa kaNa tarI gayA? te ane bIjI paNa jarUrI bInA daSTAMta pUrvaka pAMca akemAM jaNAve che - putra sagara cakI taNuM azaraNapaNe mRtyu lahyA, temane svAdhIna devo paNa bacAvI nA zakayA AcArya skaMdakasUri ziSya pAMcase azaraNadazA, bhAvatAM sarvajJa thaIne sAdhatA siddhanI dazA. spaSTArtha-bIjA tIrthapati zrI ajItanAthanA vakhatamAM thaelA sagara nAmanA bIjA cakravatI jemane 60 hajAra putro hatA. temaNe aSTApada tIrthanI rakSA karavA mATe tene pharatI khAI banAvI hatI teo mahAparAkramI hatA te paNa nAgarAja bhuvanapati devanA kepane lIdhe baLIne bhasma thaI gayA te vakhate temane kaI zaraNarUpa thayuM nathI. jo ke temanA tAbAmAM deve paNa rahelA hatA te paNa teo akAla maraNane pAmyA ane &daka nAmanA AcAryanA pAMcase ziSyane rAjAe maMtrInA kahevAthI ghANImAM pIlavA mAMDyA hatA te badhA ziSya azaraNa bhAvanAne bhAvatAM bhAvatAM sAcA zaraNarUpa arihaM. tAdikanAM zaraNuM aMgIkAra karIne zubha bhAvanAnA prabhAve maraNa pAmatI vakhate kevalajJAna pAmIne eTale aMtagaDa kevalI thaIne tarataja mokSanA sukhane pAmyA. A mokSanI prAptimAM azaraNa bhAvanAnI mukhyatA jANavI. ahIM tathA AgaLa jaNAvelA skaMdhaka sUrinA ziSyAdinA daSTAMta prabhuzrI abhinaMdana svAmIe dezanAmAM kahyA nathI. chatAM azaraNapaNAnA yathArtha rahasyAdine jaNAvavAnA muddAthI jaNAvyA che. ane satya zaraNanA prabhAvAdine yathArtha svarUpe samajAvavAnuM parama sAdhana daSTAMte ja che. tevA prAcIna daSTAMta A zrI abhinaMdana svAmInA samayanA ke pUrvakAlanA je bahuja thoDAM dakhate malI zakyA che, te paNa jayAM khAsa jarUriyAta jaNAI, tyAM jaNAvyA che. Aja kAraNa have pachInA zlokamAM paNa samajavuM. A lekamAM kahelA sagara cakravartinA putranI bInA TuMkAmAM A rIte jANavI- pitRmAtRkalatrAyudyamaMtrasurAdikA nava rakSatti jIvAnAM, tAtsya bhaye sati che 1che artha -"jyAre yamarAjAne bhaya prApta thAya che, eTale mRtyu Ave che tyAre prANIonuM mAtA, pitA, strI, Ayu, vaidya, maMtra ke devAdika paNa rakSaNa karI zakatA nathI." For Personal & Private Use Only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadharikRtauparanA zlokamAM kahyA pramANe deve paNa mRtyuthI rakSaNa karI zaktA nathI. te viSe kahyuM che ke - snehAdAzliSya zakeNArdhAsane dhyAsmate smi yA zreNikA soDathazaraNa-zrotAvyAM prApa tAM dazAm aa 1 che artha -"Indra snehathI AliMgana karIne jene pitAnA ardhA Asana para besADayA hatA tevA zreNika rAjA paNa zaraNa rahita thaIne na sAMbhaLI zakAya tevI te (mRtyu) dazAne pAmyA." vaLI vairAdAskandakAcArya, munipaMcazatI natA na kazcidabhavastrAtA, pAlakadantakAdiva ra che artha:-"skanTAcArya sahita pAMcaso munine haNanArA yamarAja jevA pAlaka purehitathI tenuM rakSaNa karavAne kaI paNa samartha thayuM nahIM." SaSTiputrasahasANi, sagarasthApi caNika - vaNavatrANarahitA dahajajvalanaprabhA. 3 artha:-"sagaracakrIna paNa zaraNa rahita sATha hajAra putrane tRNanI jema javalana pratye (bhuvanapatinA ) bALI nAMkhyA hatA." te bInA A pramANe jANavI ayodhyA nagarImAM jitazatru nAme rAjA hatA. tene vijayA nAme patnI hatI. te thakI ajitanAtha svAmI utpanna thayA hatA. jitazatru rAjAne nAno bhAI sumitravijaya nAme hatuM. tene yazematI nAmanI strIthI sagara nAme putra utpanna thayo hato. te sagara cakravata thayA hatA. tene sATha hajAra putro hatA. temAM sauthI moTA jahukumAra nAme hatuM. teNe ekadA cakrIne prasanna karyA. tyAre cakrIe tene varadAna ApyuM. eTale jandukumAra bolyo ke "ApanI kRpAthI sarva bhAIo sahita daMDAdika ratnane laIne samagra pRthvI jovAnI mArI IcchA thaI che." te sAMbhaLIne cakrIe sinya sahita tene javAnI rajA ApI. jandukumAra AgaLa jatAM cAra jana vistAravALA ane ATha jana uMcA aSTApada parvatane joIne bhAIo sahita tenA upara caDaze. tyAM teNe be koza paheluM, traNa keza uMcuM ane cAra keza lAMbuM, tathA cAra dvAravALuM ratnamaya caitya joyuM. temAM rahelI pitA potAnA deha sarakhA pramANavALA RSabhadeva vigere vize tIrthaMkaranI pratimAnuM pUjana karIne bharata vigere so bhAIonA so stUpane vaMdanA karI. pachI te parvatanI zebhA joIne sagarane putra jahukumAra ghaNe harSa pAmyo. pachI "A cetya keNe karAveluM che?" ema teNe maMtrIne pUchayuM. maMtrIe kahyuM ke "he kumAra ! tamArA pUrvaja bharatacakrIe A caya karAvyuM che." te sAMbhaLIne jahue sevakane AjJA karI ke "A bharatakSetramAM A bIje parvata tame zIdhra zedhI lAve ke jethI ApaNe paNa tenA upara AvuM citya For Personal & Private Use Only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAnAciMtAmaNi bhAga che ] --- --- - --- -- - -- karAvIe." tenI AjJA thatAM aneka sevakoe cAre dizAmAM joI joIne pAchA AvI kahyuM ke "he kumAra ! A parvata bIje kyAMI paNa nathI." tyAre jahukumAra be ke "ThIka che tyAre ApaNe A parvatanI ja rakSA karIe AgaLa upara paDatA kALanA deSathI loke lobhiyA thaze. tethI teo ahIM AvIne upadrava karaze, mATe AnI rakSA karavI te paNa mahA phaladAyI che." ema kahIne jahukumAre daMDaratnavaDe te parvatanI pharatI eka hajAra yojana UMDI khAI kSaNavAramAM khAdI. te daMDara-vaDe pRthvI khodatI vakhate nAgakumAranA kIDAgraha mATInA vAsaNanI mAphaka bhAMgI gayA. te joIne upadravathI bhaya pAmelA nAgadee pitAnA IMdra javalanaprabha pAse jaIne te vAta kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne ke pAyamAna thayelA javalana pratye sagaracakrInA putro pAse AvIne kahyuM ke " he mUrto ! A pRthvIne zA mATe khedI nAMkhI? nAgakumAra de krodha pAmaze te tamane badhAne haNI nAMkhaze." te sAMbhaLIne jandukumAra bolyo ke "tIrthanI rakSA karavA mATe ame A kAma karyuM che, mATe he javalanaprabha ! ajJAnathI thayelA A aparAdhane Apa kSamA kare." te sAMbhaLIne "have AvuM kAma karaze nahIM." ema kahIne javalanaprabha svasthAne gayo. iMdranA gayA pachI jahukumAre pitAnA bhAIo sAthe vicAra karyo ke "A khAI pANI vinA kALe karIne dhULathI pUrAI jaze mATe tene gaMgAnadInA jaLathI bharI daIe te ThIka." te vAta badhAe kabUla karI, eTale jandukumAre daMDaratna vaDe kheMcIne gaMgAnadIne pravAha lAvI te khAImAM nAMkhyo. tethI tenA jaLavaDe sarpanA gharomAM pharIthI vizeSa upadrava thayo. pharIthI sarva dene kSAbha pAmelA joIne krodhAyamAna thayelA javalana pratye temanA vadhane mATe moTA daSTiviSa sane mokalyA. teoe bahAra AvIne sagaranA putro sAmuM viSanI vRSTi karanArI daSTivaDe joyuM ke tarata ja te sagaracakrInA sarve putro bharamIbhUta thaI gayA. te joIne zoka karatA sinyane AzvAsana ApIne maMtrI bolyA ke "have zeka karavAthI sa! kAraNake kaI paNa bhAvibhAvane ullaMghana karI zakatuM nathI." pachI te sarve sAmantAdika sainya sahita adhyA tarapha AvatAM temaNe vicAryuM ke - "svAmInA sarve putro bhasma thayA ane ApaNe akhaMDa zarIravALA AvyA te ghaNuM ja zaramabhareluM che, tethI cakrInI pAse ApaNAthI A vAta zI rIte kahevAze?" ema vicArIne teo niraMtara zokAtura rahetA hatA. te vAta jANIne keI eka brAhmaNe temane te hakIkta pUchI, eTale teoe sarva vAta kahI batAvI. te sAMbhaLIne pelA brAhmaNe temane kahyuM ke "tamAre koI phikara karavI nahIM, huM rAjAne e vAta nivedana karIza." pachI te brAhmaNa keI anAtha maDaduM upADIne rAjamaMdira pAse laI gayo. tyAM te zabane mUkIne mATe svare vilApa karavA lAgyo. te sAMbhaLIne cakrIe tene ravAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre te brAhmaNa che ke "mAre A ekaja putra che. tene mATe sarSa karyo che. tethI te 1 A brAhmaNanuM rUpa laIne Avela saudharmedra hatA ema bIje sthaLe kaheluM che. -12 For Personal & Private Use Only Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayaparikRtabebhAna thaI gayo che. mATe he deva! tame tene jIvADe." te sAMbhaLIne rAjAe viSane belAvI tene upAya karavA pharamAvyuM. tevAmAM kaI mANase tyAM AvIne kahyuM ke "jenA gharamAM Aja sudhI ke mANasa maraNa pAmyuM na hoya tenA gharamAMthI bhasma lAve, to huM Ane jIvate karuM." te sAMbhaLIne rAjAe AkhA nagaramAM sarva ghera tevI bhasma lAvavAne mATe mANase mokalyA teo pAchA AvIne belyA ke, "he rAmI ! ame AkhI nagarI joI, paNa jyAM kaI mANasa maraNa pAmyuM na hoya evuM eka paNa ghara maLyuM nahIM." te sAMbhaLI cakrI paNa bolyA ke " amArA gharamAM paNa ghaNA pUrvajo maraNa pAmelA che; to sarvane viSe sAmAnya rIte pravartanAruM je mRtyu tenI prAptithI he brAhmaNa ! tuM zA mATe kheda kare che? marelA putrano tuM zA mATe zoka kare che? zeka tajI daIne kAMIka Atma sAdhana kare; kemake tuM paNa ajarAmara nathI." te sAMbhaLI pele brAhmaNa be ke "he deva! te sarve huM jANuM chuM, paNa A putra vinA Aje ja mArA kuLane kSaya thaze, mATe te svAmI! ke paNa prakAre Ane jIvADIne mane putrabhikSA Apo." rAjA bolyo ke "he brAhmaNa ! maMtra, taMtra tathA zAstrone agocara ane adazya zatrupa vidhinA upara kayo paMDita puruSa paNa parAkrama karI zake? keI na karI zake, mATe tuM zekane tajI de." brAhmaNa belyo ke "svAmI ! sarva vastune viraha sahana thaI zake che, paNa kuLane udyota karanAra putrane viraha ke sahana karI zakatuM nathI." cakIe kahyuM ke "anantA bhavamAM anaMtA putro thayA che. pote paNa anaMtIvAra anaMta kuLamAM putrapaNe utpanna thayo che. temAM kenuM kuLa dIpAvyuM ane tenuM nahIM? mATe he brAhmaNa ! phegaTa zAmATe zoka kare che? azaraNyama vizvama rAjakamanAyakam | yadetadapratIkAraM, grasmate yamarakSA . 1. aho! A vizva zaraNa vinAnuM, rAjA vinAnuM ane nAyaka vinAnuM che. kemake jene kAMI upAya nathI, evI rIte A vizvane yamarUpI rAkSasa gaLI jAya che." pi dharmapratIkAre, na seDapi maraNuM prati zubhAM gati dadAstu, pratikartIti kItyaMte 2 che je dharma upAya che te paNa maraNano upAya nathI, paraMtu te zubha gatine ApanAra che mATe tenI prazaMsA thAya che." te sAMbhaLIne brAhmaNa bolyo ke "he svAmI ! bIjAne duHkhI jaIne ghaNA leka vairAgyanuM varNana kare che, paNa jyAre tevuM duHkha pitAne ja prApta thAya tyAre jenuM citta sthiratA na mUke teja prazasya kahevAya." cakIe kahyuM ke "jeo potAnuM vacana pALe nahIM For Personal & Private Use Only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga 2 ] teone kapaTI ja jANavA." brAhmaNa bolyo ke "tyAre he rAjA! tamArA sATha hajAra putro ekaja samaye mRtyu pAmyA che. mATe tame paNa zeka karazo nahIM." te sAMbhaLIne ekadama brAMtimAM paDele rAjA kAMIka vicAra kare che, teTalAmAM to prathamathI saMketa karI rAkhelA te sAmantAdike AvIne sarva vRttAMta kahyuM. te sAMbhaLIne cakkI jANe vajAthI haNAyo hoya tema tatkALa mUcha pAmIne pRthvI para paDaze. pachI sevakonA karelA aneka upacArathI sAvadha thayo chato aneka prakAre vilApa karavA lAgyo. tyAre te brAhmaNa che ke "he svAmI! mane "zoka karavAno niSedha karIne atyAre Apaja kema zeka kare che? viyAga kone dusahana hoya? paraMtu jema vaDavAgnine samudra sahana kare che. tema dhIra puruSa tevA virahanA duHkhane sahana kare che. bIjAne zikhAmaNa ApavI tyAreja zebhe che ke jyAre samaya Ave tyAre pitAnA AtmAne paNa zikhAmaNa Ape." A pramANenAM te brAhmaNanAM vAthI bahuvAre cakrIe haiye lAvIne te putronI maracita kriyA karI. evA avasare aSTApada pAsenA pradezamAM rahenArA manuSyae AvIne cakrIne vinaMti karI ke "he svAmI ! ApanA putroe je gaMgAnadIno pravAha aSTApadanI khAImAM lAvIne nAMkhyo che te khAIne pUrNa karIne have gAmone DubAvavA lAge che. mATe tenuM nivAraNa karI amAruM rakSaNa kare." te sAMbhaLIne rAjAe jahunA putra bhagIrathane te kArya mATe AjJA karI, tethI bhagIrathe tyAM jaIne akrama tapa karavAvaDe sarparAjane prasanna karI tenI AjJAthI daMDavaDe kheMcIne te pravAhane gaMgAnadImAM pAcho laI jaI pUrva taraphanA samudramAM utAryo. tyArathI gaMgA ane sAgaranA saMgamanuM te sthaLa tIrtharUpa thayuM, ane gaMgA nadI paNa jahunA laI javAthI jAhnavI ane bhagIrathe tene samudramAM utArI, tethI bhAgIrathI evA nAmathI prasiddha thaI. pachI bhagIrathe pAchA AvIne moTA utsavathI adhyAmAM praveza karyo. tyAra pachI cakrIe zatruMjayagirine sAtame uddhAra karI ajitanAtha svAmI pAse dIkSA laI ugra tapa karyuM. anukrame kevaLajJAna pAmIne betera lAkha pUrvanuM AyuSya pUrNa karI mokSapadane pAmyA. anyadA bhagIratha rAjAe zrI jinezvarane pUchayuM ke "he svAmI ! jandukumAra vigere sATha hajAra bhAIo sarve samAna AyuSyavALA kema thayA?" svAmIe kahyuM ke " pUrve kaI mATe saMdha yAtrAne mATe sametazikhara tarapha jatAM mArgamAM keI nAnA gAmaDA pAse Avyo. tyAM sATha hajAra coro rahetA hatA. temane keI eka kuMbhAre ghaNA vAryA, topaNa teoe te saMghane lUTayo. tyAMthI saMgha mahAkaSTa AgaLa gayo. te vakhate e sAThe hajAra luMTArAoe eka sAthe nikAcita pApakarma bAMdhyuM. ekadA te gAmanA rahIza keI re bIjA gAmamAM jaIne corI karI. te cArane pagale pagale gAmanA rakSake te coranA gAma sudhI AvyA. pachI A gAmamAM badhA cAra ja vase che, ema nizcaya thavAthI temaNe te gAmanA daravAjA baMdha karIne cotaraphathI agni saLagAvyuM. te divase pele kuMbhAra kArya For Personal & Private Use Only Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 [ zrI vijayapAsarikRtamATe bIje gAma gayo hato, tethI tenA vinA bIjA sarve mRtyu pAmyA. tyAMthI marIne te sarva araNyamAM cuDelanA guccha' rUpe utpanna thayA. tyAM sarve ekatra thaIne paDelA hatA. tevAmAM kaI hastIo AvIne temane pagavaDe cAMpI nAMkhyA. tethI maraNa pAmIne aneka kunimAM cirakALa sudhI paribhramaNa karyuM. chevaTe A bhavanA AgalA bhAvamAM kAMIka puNya upArjana karyuM, tenA prabhAvathI te sATha hajAra cakInA putra thayA. paraMtu pUrve karelA pApakarmanA kAMIka avazeSa rahevAthI teo eka sAthe ja maraNa pAmyA. pele je kuMbhAra hatuM teno jIva aneka bha pharIne A tuM bhagIratha thayo che." A pramANe jandukumArAdine tathA pitAno pUrvabhava sAMbhaLIne bhagIrathe pratibodha pAmI zrAvakadharma aMgIkAra karyo. tenuM pratipAlana karIne anukrame te sadgatine pAmyA. traNa lekane bhayaMkara evA yamarUpi rAkSasa A anAtha jagatane haNavA mATe niraMtara IcchA karyA kare che, tethI he jIva! tuM nirbhaya jIvana gujAravAne mATe haMmezAM A azaraNa bhAvanAne jarUra bhAvaje. kAraNake A bhAvanA vairAgyAdi sazune paNa jarUra pamADe che. 90. baLavaMta paNa dazamukha azaraNa naraka cothI saMcaryo, zAMtiprabhunA jIva zaraNa pratApa pAre bace medha chava gaja zazakane ugAratA daI zaraNane, putra zreNikanA thayA bahulAbha detA zaraNane. 91 spaSTArtha -azaraNI eTale arihaMtAdinA sAcA zaraNane nahi pAmanAra mahA balavaMta rAvaNa prativAsudeva marIne cethI paMkaprabhA nAmanI narakane viSe utpanna thayA. ane prabhu zrI zAMtinAtha nAmanA soLamA tIrthaMkara pUrvabhave zrI megharatha nAme rAjA hatA. temanA zaraNane svIkAranAra pArevAne jIva bAja pakSInA bhayamAMthI bacI gayo. kAraNa ke megharatha rAjAe bAjanI pitAnA bhakSayarUpa pArevA mATe ghaNI mAgaNI chatAM paNa tene sepyA nahi ane pitAne zaraNe AvelA te pArevAnA rakSaNa mATe te pArevAnA vajana pramANa mAMsa potAnA zarIramAMthI kApI kApIne trAjavAmAM mUkatAM mUkatAM pitAnuM AkhuM zarIra paNa trAjavAmAM mUkayuM paNa pArevAne se nahi. A anupama dayA vagere kAraNothI temaNe tIrthakara nAma karma bAMdhyuM. ane tyAMthI deva thaIne selamA tIrthapati zrI zAMtinAtha prabhu thayA. tathA zreNika rAjAnA putra meghakumAre prabhu zrI mahAvIra svAmInI pAse dIkSA lIdhI hatI. te pUrva bhave hAthI (rUpe) hatA. te hAthIe vanamAM dAvAnaLa lAge tyAre pite utpanna thaela jAtismaraNajJAnane lIdhe te jaMgalamAM eka geLAkAra maMDala racyuM hatuM temAM AvIne teNe Azaro lIdhe hato. te vakhate te jaMgalanA bIjA paNa ghaNA pazuoe cAre taraphathI AvIne te maMDalamAM Azare lIdho hato. te hAthIne zarIre kharaja 1 mAtavAhaka nAmanA beIdrijI. For Personal & Private Use Only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi bhAga ] AvavAthI teNe khaNavAne mATe potAne paga uMco karyo, te vakhate paga mUkavAnI jagAe eka sasaluM bIjA prANIonA haDaselAthI bharAyuM. khaNI rahyA pachI te hAthI jamIna upara paga mUkavA jAya che tyAre paga mUkavAnI jagAe sasalAne jue che te vakhate te hAthIne vicAra thayo ke je huM mAro paga nIce mUkIza te A sasaluM jarUra maraNa pAmaze. AvA dayAnA pariNAmathI te hAthIe eka paga addhara rahevA dIdho. be divasa pachI jyAre dAvAnaLa zAMta thaI gayo tyAre ekaThAM thaelAM te pazuo cAlyA gayA ne sasaluM paNa cAlyuM gayuM. te vakhate te hAthIe paga nIce mUkavA mAMDayo. paraMtu be divasa sudhI eka addhara avasthAmAM rahevAthI te paga akaDAI gayo hato tethI hAthI ekadama nIce paDI gayA ane tyAMja zubha bhAvamAM maraNa pAmIne zreNika rAjAnA meghakumAra nAme putra thayA. A pramANe hAthInA bhAvamAM sasalAne zaraNa ApavAthI te hAthI rAjaputra thayA. te dayA bhAvane prabhAva jANa. A zlokamAM jaNAvelA chellAM be daSTAMte bIjA duHkhijIne zaraNe rAkhavAne bodha Ape che. 91 masyanI jima taraphaDe na sahAya pIDA AMkhanI, sarve sagAM karatA IlAje lAgaNIne vaza banI; teo thatI nA zAMta pIDA caraNa levA cAhatA, sAjA thatA cAritra pALI anAthI munivara thatA. 92 spaSTAI-vaLI eka rAjAnA putrane AMkhanI evI AkarI pIDA thaI ke jethI te pANI vinA mAchaluM taraphaDe tema taraphaDatA hatA. lAgaNIvaza thaelAM sarve sagAM vahAlAM AMkhanI pIDA maTADavAne mATe aneka prakAranA IlAje kare che. te chatAM paNa jyAre AMkhanI pIDA zAMta thatI nathI. tethI chevaTe te kumAra cAritranuM zaraNa svIkAre che. eTale e nizcaya kare che ke je mArI A AMkhanI pIDA zAMta thaze to huM cAritra grahaNa karIza. A rIte cAritra dharmanA zaraNane svIkAryA pachI te kumAranI vedanA zAMta thaI gaI. tyAra pachI temaNe cAritrane grahaNa karyuM ane tenuM zuddha rIte pAlana karavA lAgyA, te anAthI muni tarIke prasiddha thayA. A zlekamAM cAritra dharmane prabhAva jaNAvyo. anAthI muninI mAphaka zrI jina dharmanA zaraNuthI jarUra saddagatinA sukhane, ane aMte mekSanA paNa sukhane pAmI zakAya che. 92 vIra prabhunuM zaraNa laI camarendra paNa ugarI gayA, caMDakauzika vIra vacane sahastrAre sura thaye; siddhaprabhunA zaraNathI cha anaMta tarI gayA, muni zaraNathI tApasAdi anaMta jIva tarI gayA, For Personal & Private Use Only Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayaparikRtaspArtha -tathA zrI vIra prabhunuM zaraNa svIkAravAthI camarendra paNa bacI gayA. te AvI rIte :-bhuvanapati devamAM daza prakAranA bheda che. temAM prathama asurakumAra nAme bheda che. te asurakumAranA be Indro che. temAM dakSiNa dizAnAM IndranuM nAma amarendra che. A amarendra jyAre utpanna thayA tyAre teNe avadhijJAnanA upayogathI pe.tAnI upara sIdhI lAInamAM Avela saudharmendrane joyA. te vakhate mArA mAthA upara rahenAra A keNu? evuM bolIne kodhathI dhamadhamIne moTuM zarIra vikuvIne bhayaMkara banelo te camarendra pitAnuM hathIyAra laIne saudharmendra tarapha deDa. tenuM bhayaMkara rUpa joIne bhaya pAmelA bIjA deve te cAre tarapha nAsI gayA. ane te saudharmendra sanmukha AvI pahoMcyA. te vakhate zakendra paNa AvA svarUpe AvatA evA tene joIne pitAnuM vaja laIne tenA tarapha deDaDyA. avadhijJAnathI camarendrane jANyo. agninA taNakhA jemAMthI cAre bAju uchaLI rahyA che evA vAvALA zakendrane pitAnI sAme AvatA joIne bhaya pAmela amarendra tyAMthI nAThe. zakrendra paNa tenI pAchaLa deDayA. nAsatA nAsatA camarendra bharatakSetra najIka AvI pahoMce. nAsIne kayAM javuM evI ciMtAmAM paDelA camarendra prabhu mahAvIrane joIne nAnuM rUpa karIne temanuM zaraNa svIkArI temanA caraNa vacce pesI gayo. mahAvIra prabhunuM zaraNa svIkAranArane kevI rIte sajA karI zakAya evuM vicArI zakendra paNa zAMta paDyA. A pramANe prabhu mahAvIranuM zaraNa svIkAravAthI camarendra kendranA krodhamAMthI bacI zakaye. - caMDakauzika nAme sarpa te paNa prabhu zrI mahAvIranAM "he caMDakauzika bujhabujha" evAM vacane sAMbhaLI bodha pAmIne sahastrAra nAmanA AThamA devalokamAM devapaNe utpanna thayo. tiryaMca paMcendriya che utkRSTathI AThamA devaloka sudhI jaI zake che. A caMDakauzikanuM svarUpa TuMkANamAM A pramANe jANavuM -eka guru ane ziSya gocarI jatA hatA. te vakhate gurUnA paga nIce eka deDakI kacarAI gaI. upAzrayamAM AvIne IriyAvahI karatAM gurUe te pApa ApyuM nahi. tethI ziSya te yAda karAvyuM, chatAM gurUe AlocyuM nahi. sAMje pratikramaNamAM ziSya yAda karAvyuM chatAM paNa ApyuM nahi. chevaTe zatrIe saMthArAparisI vakhate paNa AlocyuM nahi. te vakhate pharIthI ziSya yAda karAvyuM. te vakhate gurU ziSya upara ati gusse thaIne mAravA doDe che, vacamAM thAMbhalA sAthe mAthuM kUTavAthI marIne kodhane laIne caMDakauzika nAme daSTiviSa nAme sarpa thAya che. jenI daSTi paDavAthI paNa jo maraNa pAme evI zakti AvAM sarpamAM hoya che. A sarpane lIdhe te mArgethI janArA ghaNA pazu, pakSI tathA mANaso maraNa pAmavAthI te mArge kaI jaI zakatuM nathI. tethI te mArga ujajaDa thaI gayuM hatuM, paNa prabhu zrI vIra bhAvi lAbha jANIne A mArge thaIne nIkaLyA. prabhune joIne sarpa temanA tarapha dhasyo. ane page khe. te vakhate lehIne badale dUdha nIkaLatuM joIne vicAramAM paDelA te caMDakauzikane prabhue kahyuM ke "he caMDakauzika ! bujajha bujha" prabhunA vacanathI bodha pAmelA te sarpane jAtismaraNa thavAthI teNe prabhune praNAma karyA ane havethI koI jIvane mAre nahi For Personal & Private Use Only Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAnAciMtAmaNi bhAga cAyA ] evA nizcaya karI peAtAnI dRSTithI khA jIvA mare nahi te hetuthI khIlamAM mAMnAMkhIne te sarpa rahyo che. 25 kAine upadrava karatA nathI evu jANIne te mAge thaIne jatI geAvAlaNIe tene pIvAne mATe dUdha mUke che. tene lIdhe ekaThI thaelI kIDIe te sarpane DaMkha mAre che tethI atyaMta pIDA thavA chatAM paNa te samatA pUrvaka sahana kare che ane zubhabhAvamAM marIne hastrAra devaleAkamAM utpanna thAya che. e pramANe vIra prabhunuM zaraNa pAmIne tiryaMca jAtinA sarpa paNa devagati pAmyA. vyAjakhI che ke mahApurUSonA zaraNanA prabhAva alaukika hoya che tathA siddha prabhunA zaraNane aMgIkAra karIne paNa anaMtA jIve A saMsAra samudrane tarI gayA che. temaja sAdhu mahArAjanuM zaraNu aMgIkAra karIne paNa ghaNA jIvA saMsArasamudrane tarI gayA che. jevI rIte gautama svAmIne aSTApada parvata upara caDhatA joIne camatkAra pAmelA paMdaraso tApase temanA zaraNe AvIne temanA ziSya anyA ane te badhA tApasAne prabhu zrI mahAvIra svAmInA samavasaraNamAM jatAM sudhImAM te kevalajJAna pAmIne teja bhavamAM meAkSanA sukhAne pAmyA. 93 tema jinavara dharmanA zaraNe ghaNAM jIvA taryA, zaraNu sAcuM te na jANe meADa jAle je phasyA; niHspRhI guNavaMta gurUnA vacanathI causaraNane, avadhArIe ArAdhIe tA muktinA mukha pAmIe. 94 spaSTA :-vaLI cAthA zaraNarUpa zrI jinezvara bhagavaMte kahelA dharmanuM zaraNa svIkArIne paNa ghaNAM jIvA A sa`sAra samudrane tarI gayA che. mATe A cAra zaraNA teja sAcAM zaraNA jANavA. jeo meAha jALamAM phasAelA che tee A sAcA zaraNane jANI zakatA nathI paraMtu jeo niHspRhI eTale koI paNa jAtanI sAMsArika padArthonI IcchA rahita thaine para jIvAnI upara upakAra karanArA che evA guNavaMta gurUdevAnA vacana sAMbhaLIne A cAra zaraNane samaje che. ane samajIne te cAre zaraNAM svIkAre che tevA mekSamArganA sAdhaka bhavya jIveA meAkSanA sukhane pAme che. mATe A dharmanu zaraNa paNa avazya aMgIkAra karavuM joie. 4 sAcA zaraNarUpa jina vacanAne sAMbhaLavAthI zA zA lAbha thAya ? te pAMca zleAkeAmAM jaNAve cheH-- pa piravAra leze bhAga dhananA bhAga duHkhamAM nA lIe, svAmaya duniyA viSe azaraNu zaraNarUpa mAnIe; meha ajJAnAdi kAraNa tehanA nA bhUlIe, jina vacana anusAra sAcA zaraNane svIkArIe. For Personal & Private Use Only 95 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasarita pArtha-maranAra pAse je dhana hoya che temAMthI tene strI-putrAdi parivAra bhAga le che paraMtu tene (maranAra jIva)nA duHkhamAMthI kaI bhAga letuM nathI. A svArtha maya eTale svArthathI bharelI ane phakta svArthanI ja sagI evI duniyAne viSe dhanane azaraNa (zaraNarUpa nahi) evA dhanane je zaraNa rUpa mAnavAmAM Ave che temAM moha ane ajJAna A che kAraNa rUpa jANavAM. eTale dhanane lIdhe mANasa dhAreluM kArya karI zake che, ane sukhamaya jIvana gujArAya che, evI mAnyatAmAM meha tathA ajJAna, e ja be deze kAraNa che. paraMtu jyAre moha tathA ajJAna dUra thAya che tyAre te dhana uparane mamatva cAlyA jAya che ane A dhana, ke je artha kahevAya che te artha nahi paraMtu anartharU5 (anarthanuM kAraNa) che evuM jANIne A dhanane lAta mArIne mahApurUSoe tene tyAga karyo che. ane temaNe jinezvara bhagavaMte kahelAM vacanane anusAre sAcA zaraNarUpa arihaMtAdika cAra padArthonuM zaraNa svIkAryuM che. tathA tenA ja pratApe teo mokSamArgane sAdhIne A saMsAra samudrano pAra pAmI gayA che. he bhavya jI! A bInAne lakSamAM rAkhIne tame paNa sAcA zaraNane svIkArIne mokSamArgane parama ullAsathI ArAdhIne muktinA sukhane pAmajo. 95 pAramArthika sthira svAdhIna zuddha sukha ethI maLe, zAMtithI nirdoSa jIvana vItarAga dazA raLe; arUpa nija guNa ramaNatAe nyAtimAM joti bhaLe, dharma sAdhana sAdhya saratA karma mela badhe TaLe. 96 spaSTArtha -vaLI A arihaMtAdika cAra padArthonA sAcA zaraNane svIkAravAthI pAramArthika eTale vAstavika athavA sAcA svarUpavALuM ane sthira eTale nAza na pAme tevuM tathA svAdhIna eTale parataMtratA vinAnuM temaja jenAmAM bIjAnI sahAyanI apekSA nathI evuM temaja zuddha sukha maLe che. ane tethI zAMti pUrvaka ane doSa rahita jIvana jIvAya che. jethI chevaTe vItarAga dazA reLe che eTale rAgadveSa rahitapaNArUpa vItarAga dazA (avasthA) prApta thAya che. eTale arUpa eTale rU5 rahita athavA rUpAtIta evI Atma guNanI ramaNatA vaDe jyotimAM ti maLe che. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke-AtmA potAnA nirmaLa Atmika guNone prApta kare che. e pramANe dharmanA sAdhane (hetuo) vaDe sAdhya ( ISTakArya-mokSanI prApti ) nI pUrNatA thavAthI karmorUpI bhAva mela TaLI jAya che eTale AtmAne lAgelAM AtmAnA guNene malIna karanArAM saghaLAM karmona malathI nAza thAya che. A be plekamAM sAcA zaraNanI oLakhANa, prabhAva vagere hakIkta jaNAvI che, te khAsa yAda rAkhavA jevI che. 96. jina vacana zivamArga sAdhana bAdhakone dUra kare, ArAdhanAmAM vRddhi thIratA zuddhi paNa tethI vare, For Personal & Private Use Only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cothA ] AtmavallAsa vairAgyAdi saddaguNa jaladhine, caMdra jevA e vize cIkaNAM baha karmane. 97, spaSTAtha-zrI jinezvara prabhunA vacana-zivamAga sAdhana eTale mokSamArganI ArAdhanA karavAmAM sAdhana rUpa jANavAM. ane A jinezvaradevanAM vacano pramAdAdi bAdhakane eTale mokSamArganI ArAdhanA karavAmAM aDacaNa karanArA deSone dUra kare che. tathA A vacanothI jainadharmanI ArAdhanAmAM vRddhi thAya che. temaja dharmanI ArAdhanA karavAmAM sthiratA eTale nizcalapaNuM thAya che. vaLI tenAthI Atmazuddhine paNa pAme che. temaja A jinezvara deve kahelAM vacane AtmavilAsa eTale AtmAnI zaktine u9lAsa pamADe che. eTale vadhAre che tathA vairAgya vagere saguNe rUpI samudranA kallolane vadhAravAmAM caMdra jevA jinavacana che. kahevAne bhAvArtha e che ke jema pUrNimAnA caMdrane lIdhe samudramAM bharatI Ave che tema A jinavacanarUpI caMdravaDe AtmAnI zakti, vairAgya guNarUpI samudramAM paNa bharatI Ave che eTale tevA Atmika uttama guNene vadhAre thAya che. temaja A jinarAjanAM kahelAM vacanethI ghaNuM cIkaNAM karmone paNa nAza thAya che. bhAna cUkelA sudhAre dhyAnadhArA sAMdhatA, durgati aTakAvatA saddagati sukho ziva ApatA. zIla samatA saMyame zAMti apUrva jagAvatA, nija guNAnaMdI banAve bhAva roga maTADatA. spaSTAI-vaLI A jinezvaradeve kahelAM vacana bhAna bhUlelA eTale AtmasvarUpane bhUlI gaelA jIvone sudhAre che-eTale dharma mArge joDe che. ane zubha dhyAnanI dhArAne sAMdhe che. eTale ke jinezvara devanAM vacananI sahAya vaDe dhyAna dvArA eTale zubha dhyAnanI dhArA saMdhAya che-eTale tUTatI nathI paNa cAlu rahe che. tathA durgati eTale narakagati tathA tiryaMcagatimAM jatAM jIne aTakAvIne devagatyAdika zubha gatinAM suone tathA mekSanAM sukhane Ape che. temaja zrI jinavacane zIla guNavaDe, samatA bhAvavaDe tathA saMyama eTale cAritravaDe apUrva Atmika zAMtine jagADe che eTale prApta karAve che. vaLI A jinavacane nija guNAnaMdI banAve che. nijaguNa eTale AtmAnA jJAna-darzanAdi guNenA apUrva AnaMdane pamADe che. eTale jinavacanene sAMbhaLanArA jIvo pitAnA guNemAMja ramaNatA karanArA thAya che ane AtmAnuM pudagalAnaMdIpaNuM maTADe che. vaLI A jinavacane rAga-dveSa ajJAna vagere bhAva rogane nAza kare che. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke jinezvaranAM vacanane anusAre cAlavAthI AtmAnA kharA zatru ane bhAvaga svarUpa ATha karmone jarUra nAza thAya che. ne tethI AtmAnI zuddha nirmaLa dazA pragaTa thAya che. prabhuzrI abhinaMdana svAmIe zrI jina dharmanA prabhAvAdine jaNAvavAnA -13. For Personal & Private Use Only Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapatrarurikRtaprasaMge jina vacanonA zravaNAdithI thatA lAbhane paNa jaNAvyA. have dezanA pUrNa karavAnA IrAdAthI aMte jinadharmanI ArAdhanA karavAmAM ujamAla thavA mATe bhavya jIne zuM kahe che? te bIjA 9 mAM zlekamAM jaNAve che. 98 maraNa sudhare dharmathI tethI TaLe cAre gati, - mekSa paNa jinadharmathI tasa sAdhane dhAre mati, mamatA harI samatA dhare arihaMta Adika cAranA, zaraNe rahI mAnava jIvanane saphala karajo bhavijanA ! 99 spaSTArtha - he bhavya che ! A dezanAne aMte tamAre samajavuM joIe kemekSanA sAdhanArUpa A zrI jinadharmanI ArAdhanA karavAthI maraNa sudhare che. kahevAne sAra e che ke jemaNe jinezvara deve kahelA dharmanI sAdhanA karI che te jo jarUra samAdhipUrvaka zAMtithI maraNa pAme che. ane Aja dharmanI ArAdhanA karavAthI narakagati, tiryaMcagati, manuSyagati ane devagatimAM rakhaDavAnuM baMdha thAya che. vaLI Aja jinadharmanI sAdhanAvaDe chevaTe mokSanI paNa prApti thAya che. mATe A mokSamArganAM sAdhanone viSe mati dhAraNa karajo eTale tame A mekSanAM sAdhanone ArAdhavAmAM jarUra udyama karajo. tathA mamatA eTale mamatva bhAva athavA mArUM ghara, mArUM kuTuMba, mArUM dhana, mAro putra, mArI strI evA prakAranA mamatAbhAvano tyAga karaje. temaja samatAne dhAraNa karajo. kAraNa ke samatAbhAva vinA karelI dharmakaraNa muktinA sukhane detI nathI. vaLI zrI arihaMta bhagavaMta Adi cAra eTale arihaMta, siddha, sAdhu tathA kevalI bhASita dharma e cAra padArthonAM zaraNa svIkAra karIne ghaNI mahenate meLavela manuSya jIvanane saphaLa karo. ahIM zrI abhinaMdana svAmInI dezanA pUrNa thaI. 9 prabhunI dezanAnuM phaLa jaNAvI prabhu tIrthanI sthApanA kare che te ke mAM jaNAve che - dezanAne sAMbhaLI bahu bhavya cha pAmatA, dIkSAdine ullAsathI zivamArgane ArAdhatA; saddharma tIrtha sthApatA eka sene sela gaNI thatA, teTalAja 9gaNe anujJA gaNa pramukhanI ApatA. 100 spaSTAthe-A pramANe prabhu zrI abhinaMdana svAmInI dharmadezanA sAMbhaLIne ghaNA bhavya jIve dIkSAdikane pAmyA. eTale keTalAka bhavya e sarvavirati cAritrane grahaNa karyuM. ane jeo cAritra grahaNa karavAne zaktimAna nahatA teoe dezavirati athavA zrAvaka dharma svIkAryo. tathA bIjA keTalAka bhavya jIvo A baMne grahaNa karavAne For Personal & Private Use Only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cAthA ] azakta hatA teoe samyakatvane grahaNa karIne ullAsathI ghaNA Ana pUrvaka mAkSa mAnI ArAdhanA karavA lAgyA. dezanA pUrNa thayA pachI prabhue dharma tItha rUpa caturvidha saMghanI sthApanA karI. prabhu zrI abhinaMdana svAmIne ekasAne seALa gaNI eTale gaNadharA (96 ) thayA temaja teTalA ja eTale ekasAne sALa gaNA (97) thayA. A prabhue A gaNadharAne gaNu vagerenI anujJA ApI. 100 prasaMge gaNadharAne tIrakSA kAja hitazikSA dIe, tripadI suNAve te suNIne dvAdazAMgIne race; paurUSI pUrI thatAM prabhu dezanAthI viramatA, rAjA alI UDADatA devAdi tene lai jatA. 101 spaSTA :--tyAra pachI prabhue gaNadharAne tInI rakSA karavAne mATe hitazikSA eTale hitakArI upadeza ApyA, temaja tripadI eTale A jagatanA dareka dravyo utpAda vagere traNa dharmavALA che eTale te padArthA utpAda (utpanna thavu), vyaya ( nAza pAmavuM), ane dhruva svarUpe rahevAvALA jANavA. A rahasyane jaNAvanArA --Ada vA vigame, vA dhruvek vA ' evA prabhunA vacane sAMbhaLIne te gaNadharoe dvAdazAMgInI ( khAra aMgAnI ) racanA karI. prabhuzrI abhinaMdana svAmI e prathama eka paheAra sudhI dezanA ApIne dezanA pUrI karI. tyAra pachI rAjA baline uDADe che ane devAdi eTale devA tathA manuSyA te aline heMcIne laI jAya che. 101 prabhunI dezanA pUrI thayA pachI prathama gaNadhara zrIvAnAbha dezanA Ape che. te cha zleAkeAmAM jaNAve che:-- deva Mda virAjatA prabhu caraNapI besatA, vajranAbha prathama gaNI je kevalI sarakhA hatA: te bIjI paurUSIe dezanA ima ApatA, prabhu kapa pere ahIM nimitta gaNi kalpa ema jaNAvatA. 102 spaSTA :--dezanAnI vidhi pUrI thaI rahyA pachI prabhu zrI abhinaMdanasvAmI khIjA gaDhamAM devAe banAvelA devachaMdAmAM virAjamAna thayA. tyAra pachI vajranAbha nAmanA prabhunA pahelA gaNadhara (98) prabhunA caraNapIThe eTale prabhunA paga mUkavAnA pITha (mAne) upara ese che. A gaNadhara jo ke kevalI nathI teA paNa kevalI sarakhA hatA, kAraNa ke sava gaNadharo zratakevalI kahevAya che. have zrI vrajanAbha gaNadhara te zrIjI pArasImAM upadeza Ape che te ema jaNAvavAne ke jema prabhuzrI tItha karAne kevalajJAna thAya che tyAre temanA prathama dezanA ApavAnA kalpa eTale AcAra che tema prabhuzrI tItha karadevAnI prathama dezanA pUrI thAya tyAre prabhunA prathama gaNadhara dezanA Ape evA gaNadharamahArAjanA For Personal & Private Use Only Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. ( zrI vijyapaddhakRitaAcAra che. A AcAra pramANe prathama gaNadhara zrI vajanAbhamahArAje A rIte dezanAne ApavAnI zarUAta karI. 102 he bhavya jIve ! prabala puNya sAMbhaLI prabhu dezanA, tAsa AjJA mAna dhAraka thaje samyakatvanA Avazyake ughakta banaje nitya tima piSadhadratI, parvamAM hejo jarUra dAnAdine sAdhe ati 103 spaSTArtha-prathama vanAbha gaNadhare dezanA zarU karatAM jaNAvyuM ke he bhavya jIvo! tame Aje prabala puNyanA udayathI prabhunI dezanA sAMbhaLI che. kAraNa ke pratyakSa vicaratA tIrthaMkara prabhunI dezanA sAMbhaLavAnuM bhAgya parama puNyanA udaya sivAya prApta thatuM nathI. mATe A prabhu zrIsaMbhavanAthane upadeza sAMbhaLIne hRdayamAM utArI manana karIne prabhunI AjJA pramANe vartana karaje. ane tame samyakatvane dhAraNa karajo. kAraNa ke samyakatva vinA karelI dharmakaraNI viziSTa ane pUrNa phalane detI nathI. mATe samyakatvane zrI jina dharmane pAye kahela che. jema pAyA vinA makAna rahI zakatuM nathI tema samyakatvarUpI pAyA vinA jinadharmarUpI maMdira TakI zakatuM nathI. vaLI prabhue jaNAvelA sAmAyika vagere cha AvazyakemAM udyamavALA banaje. Avazyaka zabdane artha e che ke-avazya karavA lAyaka hovAthI Avazyaka kahevAya che. tathA tame vadhAre samaya pauSadha, na bane te parva tithiomAM, eTale aSTamI, caturdazI, paMcamI vagere moTI tithiomAM temaja prabhunA kalyANaka, paryuSaNAsAMvatsarikadina vagere nA divasemAM pauSadhavatI eTale pauSadhavratanI ArAdhanA karaje. temaja tamArI zakti ane bhAvanA pramANe dAna, zIyala, tapa ane bhAva svarUpa cAra prakAranA dharmanI umaMgathI ArAdhanA karaje. 103 paMcavidha svAdhyAya karaje e same tapa para nahIM, caudapUrva rahasya zrI navakAra saMbhAre sahI; be bheda para upakAra karaje tema yatanA pAlaje, nitya jinapUjA karI traNa kAle zivasukha pAmo. 104 spaSTArtha-vaLI he bhavya jIvo! tame pAMca prakArane svAdhyAya karo. navuM bhaNavuM, vAMcavuM, pUchavuM, bhaNelA sUtra-arkAdine yAda karavA, vagere pAMca prakAranA svAdhyAyane karaje. kAraNa ke traNa prakAranA yogonI ekAgratAthIja thanAra svAdhyAya jevuM bIjuM uttama atyaMtara tapa nathI. ane te bhavya jI! tamAre haMmezAM navakAra maMtranuM smaraNa karavuM. kAraNa ke navakAra maMtra e caude pUrvenA sAra rUpa che. tathA dravyabhAvathI be prakArano paropakAra karaje. temaja tame catanA(jayaNA dharma)nuM pAlana karaje. yatanA ahIM jayaNAne For Personal & Private Use Only Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi bhAga 2 ) 101 artha A che-jIvahiMsAdika pApanAM kArya na thaI jAya te mATe barAbara kALajI rAkhavI te jayaNA kahevAya che. haMmezAM trikALa pUjA eTale savAre, bapore temaja sAMje jinapUjA (vagere prakAre dharmArAdhana) karIne aMte zivasukha eTale mokSanAM sukhane prApta karaje. 105 mana sudhAre pUjanA varabhAvanA prakaTAvatI, prabhutA pamADe sAtvikAnaMdI kare prabhunI stuti, deva gurU guNane stavo sAhampivachalla nita karo, vyavahArazuddhi sAcavIne tIrtha-rathayAtrA karo. 105 spaSTArtha -prabhu zrIjinezvaradevanI karelI pUjA manane sudhAre che. athavA prabhunI pUjA karavAthI mananI nirmaLatA thAya che. tethI prabhunI pUjA karavAnA samaye uttama bhAvanA pragaTa thAya che. ane prabhunI stuti prabhutAne (prabhudevanA svarUpane) pamADe che athavA stuti kara. nAra bhavya jIvone prabhunA jevA sAtvikAnaMdI banAve che. je AtmAnA guNomAM ramaNatA karavA rUpa AnaMda, te sAtvika AnaMda kahevAya che. ane te bhavya jIva ! tame devanA tathA gurUnA guNanI stavanA (vakhANa, ciMtavanA) karaje. tathA haMmezAM sAdharmika eTale samAna dharma pALavAvALA bhavyajInuM vAtsalya (nehathI bhakti) haMmezAM karaje. eTale temane dharmArAdhana karavAmAM banatI dareka prakAranI sahAya karaje. kAraNake zrI jinezvarabhagavaMte sAdharmikanI sagAIneja sAcI sagAI kahI che. vaLI vyavahAranI zuddhi sAcavavA pUrvaka tIrtha yAtrA tathA rathayAtrAnA mahotsavane karaje. kAraNa ke e baMne jinazAsananI prabhAva nAdinA parama sAdhana che. 105 upazama viveka guNa dharI saMvara kiyAdika seva, ATha pravacana mAta jIva dayA umaMge pAla; dharmijanane saMga iMdriya dama caraNa ArAdhaje, saMdha para bahumAna rAkhI bhakti tenI na bhUla. 106 spaSTAI-vaLI he bhavya ! upazama bhAva eTale krodhAdika kaSAyone dabAvavApUrvaka viveka guNane dhAraNa karaje ane pramAdAdi nimitte AvatA karmone rokavA rUpe saMvara kriyA(cAritrAdi)nuM prazasta AlaMbanenuM sevana karajo. AtmAnA karma baMdhane rekanArA zuddha pariNAma ane zuddha pravRtti te saMvara kahevAya che. temaja mokSane mATe je karaNI (uttama jJAnAdinI ArAdhanA) karavI te kriyA jANavI. vaLI pAMca samitio temaja traNa guptione sAcavavA pUrvaka jIvadayAnuM ghaNuM umaMgathI pAlana karo. ane dhamI puru nI sobata karaje. kAraNa ke "jevI sabata tevI asara' evI kahevatane anusAre dhamI purUSonI sobata bhavya jIne dharmiSTha banAve che. tathA idriya damana eTale pAMca Indrijene vaza karavA rUpa sadAcAranuM pAlana karaje. temaja sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikAo, A For Personal & Private Use Only Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ( zrI vijyapadvaritarIte ratnanI khANa jevA cAra prakAranA zrI saMghanI bahu mAna sAthe bhakti karavAnA uttama prasaMgane kadApi paNa bhUlaze nahi. kAraNa ke A zrI saMghanI bhakita bhavya ane jinanAma kamane baMdha nikAcita baMdha karAvI aMte muktinA zAzvata sukhane paNa Ape che. 106 zratajJAnArAdhanA tio jana tIrtha prabhAvanA, - parama ullAse karI jinanAma karma nikAcanA prabhudevanI jima tIrthapati thaI svapara tAraka paNa banI, muktinA sukha pAma gaNi dezanA pUrI thaI 107 spaSTArtha-vaLI he bhavya jI ! tame svapara prakAzaka zrutajJAnanI ArAdhanA karaje. kAraNa ke zrutajJAnanI ArAdhanA karavAthI dharmanuM yathArtha sAcuM svarUpa jANIne tenI ArAdhanA karI zakAya che. ane jainazAsana prabhAvanA karo. A pramANe kahelAM kAryone ullAsa pUrvaka karIne jinanAma karmanI nikAcanA (nikAcita baMdha) karaje. kAraNa ke jinanAmane nikAcita karanArA jIvo prabhudeva eTale zrI abhinaMdana svAmInI peThe jarUra tIrthakara thAya che ane sva eTale pitAnA temaja para eTale bIjA bhavya jInA paNa tAraka (tAranArA) thAya che. ane chevaTe mokSanA parama sukhane paNa meLave che. A pramANe dezanA ApIne zrI vrajanAbha gaNadhara mahArAje bIjI paurUSI pUrNa thatAM dezanAne adhi kAra pUrNa karyo. 107 prabhunAM atizaya vigere jaNAve che - praNamI jinezvarane surAdika sarva svasthAne gayA, niSala prabhu cetrIza atizayala00 vANuM naguNuzabhita thayA; prAtihAye 2 tIrthanI utpattikAla03 pravRttine '04, tIrthavicchedakAla5 bhAkhyo jema zrI saMbhava taNo. 108 spA-jinezvarane praNAma karIne deva vagere bAre parSadAnA ja pita pitAne sthAnake gayA. temAM iMdrAdide naMdIzvaradvIpe kevalajJAnane occhava karIne svarga jAya che. prabhuzrI abhinaMdana svAmI aDhAra prakAranA dethI (9) rahita hatA. ane cotrIsa atizayo(100)ne dhAraNa karanArA hatA. A trIsa atizayamAMnA cAra atizayo prabhune janmathI ja hoya che. ane ogaNIsa atizaya devanA karelA heya che. tathA bAkInA agiAra atizaya jJAnAvaraNIya vagere cAra ghAti karmone kSaya thavAthI prakaTe che ema badhA maLIne prabhune cetrIsa atizayo jANavA. vaLI prabhu zrI abhinaMdana svAmI pAMtrIsa (101) guNavALI madhuravANI bolatA hatA. ane azoka vRkSa vagere ATha prAtihAryothI (12) zebhatA hatA. have tIrthanI utpattine kAla (103) ane tIrthanI pravRttine kAla (10) For Personal & Private Use Only Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga che ]. 103 tathA tIrthane viccheda kAla (15) A traNe kAlanI bInA je pramANe zrI saMbhavanAthanI dezanAmAM kahI che, te pramANe A prabhu zrI abhinaMdana svAmInA jIvanamAM paNa jANI levI. 108 prabhunA yakSanuM svarUpa jaNAve che - yakSa yakSezvara106 karI para besa tasa dehanI, zyAma kAMti tema jamaNI be bhujAo tehanI, akSasUtra bIjerU dhAre nakula aMkuza rAkhatI, DAbI bhujA be nAtha bhakti tAsa citta caLakatI. 109 spaSTAthe-tathA A prabhu zrI abhinaMdana svAmInA zAsanane rakSaka yakSa yakSezvara (106) nAmane deva hato. ane te pitAnA vAhanarU5 hAthI upara besate hate. athavA tene vAhana tarIke hAthI hatA. tathA te devanA zarIrano varNa kALa hatuM. temaja te yakSane cAra bhujAo hatI. temAMnI be jamaNI bhujAoe kamasara akSasUtra tathA bIjerUM dhAraNa karyA hatA ane DAbI taraphanI be bhujAo kamara nakula (nALIye) tathA aMkuzane dhAraNa karatI hatI. tathA A yakSanA cittane viSe prabhunI bhakti caLatI hatI eTale A yakSa prabhu zrI abhinaMdana svAmInI bhaktimAM sadA tatpara rahetA hatA. 109 kAlikA yakSiNInuM svarUpa jaNAve che - zyAma varNa kAlikA 7 paMkaja varAsana besatI, tehanI dakSiNa bhujA be varada pAze zebhatI, DAbI bhujA be nAga aMkuza dhAratI prabhu bhaktanA ISTa pUre vipna cUre gAya guNa prabhu devanA. 110 spaSTA - vaLI prabhu zrI abhinaMdana svAminA zAsananI rakSikA devI kAlikA nAmanI (107) hatI te paMkaja eTale kamaLanA (kamaLarU5) uttama Asana upara virAjamAna (zebhatI) hatI. ane A yakSiNIne paNa cAra bhujAo hatI. temAM jamaNuM bAjunI be bhujAo anukrame varada tathA pAzathI ze bhAyamAna hatI. tathA tenI DAbI bAjunI be bhujAo anukrame nAga tathA aMkuzathI zobhatI hatI. temaja A yakSiNI prabhune bhakta jInA manavAMchita pUrA karatI hatI. ne temanA upadravAdi tamAma vighone paNa cUratI hatI eTale mUlamAMthI nAza karatI hatI. tathA te devI prabhu zrI abhinaMdana svAmInA guNone gAtI hatI. (prazaMsA karatI hatI.) 110 prabhunA parivAra vagerenI saMkhyA pAMca leke mAM jaNAve che - kevalI prabhu gAma nagarAdika pradeze vicaratA, traNa lAkha 10 sAdhu hasta dIkSita nAtha parivAre hatA; For Personal & Private Use Only Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRtaajitAdi SaTa lakha tIsa 11 sahasa sAthvI tathA 11kevalijinA, sahasa cauda tima navasahasa ne ATha 112avadhijinA. 111 spaSTArtha -have ghAti karmone kSaya karI kevalajJAna tathA kevaladarzana pAmelA prabhu zrI abhinaMdana svAmI aneka gAma tathA nagara vageremAM vihAra karatA hatA ane aneka jIne pratibaMdha karatA hatA. tathA A prabhu devanA hAthe dIkSA pAmelA traNa lAkha sAdhuo (108) bhagavAnanA parivAramAM hatA. temaja ajitA (109) vagere cha lAkha ane trIsa hajAra (10) sAdhvIone parivAra hatuM tathA kevalI jina eTale cauda hajAra sAmAnya kevaLajJAnIo (111) hatA. tathA avadhijinA eTale avadhijJAnIonI saMkhyA (112) nava hajArane AThasonI hatI. 111. - cauda pUva113 Iga sahasa tima pAMcaso nita vaMdIe, maNupajavI114 agiyAra sahasa chase pacAza na bhUlIe; ogaNIza hajAra kiyA 15 labdhidhara muni jANIe, vAdalabdhidharA zramaNa vara cauda sahase mAnIe. 112 spaSTAI-vaLI cauda pUrvanA jJAnavALA je cauda pUvIonI eka hajAra ne pAMcasenI (113) saMkhyA hatI. he bhavya ! tame temane haMmezAM vaMdana karaje. ane cothA manaparyavajJAnIonI saMkhyA (114) agiAra hajAra chase ne pacAsanI (114) hatI te bhUlavuM nahiM. tathA vaikriya labdhivALA munionI saMkhyA ogaNIsa hajAranI (115) hatI. temaja vAdalabdhidharA eTale bIjA matavALA paMDitenI sAthe vAda karavAmAM nipuNa vAdi munivaronI saMkhyA cauda hajAranI (16) jANavI. 112 A zrAvakat17 zrAvikA118 abhidhAna avidita jANIe be lAkha aDyAzI hajAra zrAvako 19 saMbhArIe zrAvikA120 paMca lAkha satyAvIza sahasa nA bhUlIe, dulakhanI batrIza sahasa navase cotrIsa munira sAmAnya e 113 - spaSTArtha -tathA A prabhu devanA prathama zrAvaka (11 7) tathA prathama zrAvikAnA (118) nAma saptatizatasthAnakAdimAM kahyA nathI ema jANavuM. temaja zrAvakenI kula saMkhyA (11) be lAkha ne aDyAsI hajAranI hatI ane zrAvikAonI saMkhyA (12) pAMca lAkha ne satyAvIsa hajAranI jANavI. tathA keI paNa jAtanI labdhi vinAnA sAmAnya sAdhuonI saMkhyA be lAkha batrIsa hajAra navaso ne cotrIsa (121) jANavI. prabhu zrI abhinaMdana svAmInA kula sAdhuonI saMkhyA traNa lAkhanI kahI che. temAMthI upara jaNAvelA sAmAnya kevalI, cauda pUva, vaikriyalabdhivALA, vagere bAda karIe tyAre bAkI rahelI sAmAnya sAdhuonI saMkhyA jANavI. 113 For Personal & Private Use Only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DherAnAciMtAmaNi bhAga cAyA ] saMkhyA anuttara122 muni taNI ajJAta che ima jANIe, mitrIya nRpati hatA prabhu bhakta123 nRpa mi dhArIe; pratyeka124 buddha prakINa`125 saMkhyA lAkha traNa avadhArIe, Adeza6 munivara" zrAvaka128 taNA vrata jANavA saMbhavapare, 114 spA--vaLI A prabhu zrI abhinaMdana svAmInA anuttara muni eTale ahIthI anaMtarapaNe (tarataja) pAMca anuttara devalAkamAM janArA sAdhunI saMkhyA (122) ajJAta che eTale prakaraNAdimAM kahI nathI ema jANavuM. ane A prabhu devanA bhakta rAjA (123) mitravIrya nAmanA tA. pratyeka yuddha (124) tathA prakIzuMka eTale payazAonI saMkhyA (125) te mane peAtAnA ziSyAnI sakhyA pramANe jANavA eTale ahIM temanI saMkhyA traNa lAkhanI jANavI. Adeza (126) muninAM tratAnI saMkhyA (127) tathA zrAvakanA matAnI saMkhyA (128) trIjA tI pati zrI sa MbhavanAthanA prasaMge kahyA pramANe jANuvA. 114 upakaNu129 tima cAritra13deg tattvo 131 tema sAmAyika132 ane, pratikramaNa133 nizibhAjya134 kA135, beu 36 tasa. zuddhi ane; SaDAvazyaka138 munisvarU519 prakAra sacama40 dharmAMnA141, vasa142 varNAdika samajavA jima kahyA saMbhava taNA. 115 spaSTA :--zrI sa'bhavanAtha prabhunA tImAM tathA zrI abhinaMdana svAmInA tIthamAM kayI kayI khAkhatA sarakhI hoya che te jaNAvatAM kahe che ke jinakalpikAdi sAdhu- sAdhvInAM upakaraNAnI saMkhyA (129) temaja cAritranA prakAra (130) tathA tattvAnA bhedo ( 131 ) temaja sAmAyikanI saMkhyA A cAra sthAnakA ( 132 ) ane tIrthaMkarAnA sarakhA jANavA. vaLI pratikramaNa (133) rAtrI bhAjananI gaNanA (134) ane prakAranA kalpA eTale sthitakalpa tathA asthitakalpa (135-136) temanI zuddhi (137) cha AvazyA (138) muninuM svarUpa (139) saMyama athavA cAritranA prakAra (140) temaja dharmanA prakAra (141) vastranA varNa vagerenI mInA (142) jema zrI saMbhavanAthanA jIvanamAM kahI che, teja pramANe prabhu zrI abhinaMdana svAmInA paNu jANavA. 115 sammetazikhara upara nirvANa pAmyA vagere hakI prabhue kevalI paryAya jaNAvI prabhu kata e zlokomAM jaNAve che :~ -14 pUjya abhina Mdana jinezvara ATha pUrvAMge ane, ATha dasa varSe ja UNu IMga pUrva lakha kevalipaNe143; vicaratA pratimodhatA nirvANu patha joDatA, bahu janene tAratA nirvANa najIka pichANutA. 105 For Personal & Private Use Only 116 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 [ zrI vijyapAlarikRtaspadArtha:---pUjya prabhu zrI abhinaMdana svAmI jinarAja kevalIpaNe keTalo kAla vicaryA te jaNAvatAM kahe che ke eka lAkha mAMthI ATha pUrvAga tathA aDhAra varSo (143) bAda karatAM bAkIne je kAla rahe, teTalA kAla sudhI prabhudeva-kevalIpaNe pRthvI upara vicaryA hatA, ane aneka bhavya ane pratibodha pamADIne temane mokSanA mArgamAM joDayA hatA, tathA ghaNAM bhavya jIvone A saMsAra samudrano-pAra pamADayo hato. aMte jyAre zrI abhinaMdanavAmIe pitAne nirvANa kAla eTale mokSe javAno samaya najIka AvyuM che evuM jANyuM. 116 sametazikhare ja sahasamuni gaNa 45 sAthe mAsika anazane, catutharaka pazcimArthe 47 kAya utsargIsane48; vaizAkha sudanI AThame 49 pUrvahana 50 karkaTa151 puSyamAM para, mekSa pAmyA hAlatA nijaguNaramaNatAnaMdamAM. 117 spaSTAthe-tyAre A zrI cothA tIthakara zrI prabhu abhinaMdana svAmI-zrI sametazikhara (144) tIrthane viSe padhAryA. te vakhate temanI sAthe eka hajAra munirAje (15) paNa AvyA hatA. A pavitra tIrthanI upara prabhue eka mahinAnuM (146) anazana karyuM. te vakhate cothA ArAne pazcimAryuM eTale pAchaLano ardho bhAga (147) cAlo hato. ahIM kAusagga dayAnamAM (148) rahelA prabhuzrI abhinaMdana svAmI vaizAkha mahinAnI suda AThame (149) pUrvAhUne (150) eTale te divasanA ardhA bhAgamAM karkaTa rAzi (151) tathA puSya nakSatranA (152) caMdragamAM A prabhuzrI abhinaMdana svAmI nirvANapadane pAmyA, 117 IndrAdika prabhunA mokSa kalyANaka mahatsava kare che - 153avagAhanA UNI tribhAge agni saMskArAdine, iMdrAdi karatA pUrva pere laI jatA daMtAdine naMdIzvare aSTAhinotsava pUrNa utsAhe karI, karatA jatA nijahANa sarve sAcavI A taka kharI. paTTAthe-A rIte siddha thayelA A prabhuzrI abhinaMdana svAmInI avagAhanA (153) potAnA svazarIranA trIjA bhAge ochI thaI gaI hatI. A pAMcamAM nirvANukalyAzukanA avasare Indra vagere devoe zI abhinaMdana svAmInuM nirvANa jANIne tyAM AvIne prabhu vagerenA zarIranI agnisaMskAra vagere kiyA karI. pUrve zrI saMbhavanAthanI karelI anya kriyAnI peThe sarva kriyA karIne prabhunA dAMta, asthi vagere laIne sarve iMdra vagere 118 For Personal & Private Use Only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga ] 17. deva naMdIzvara dvIpane viSe gayA. tyAM aphUI-mahotsava bahuja ullAsathI karyo. A rIte nirvANa kalyANakanI apUrva taka sAcavIne devalokamAM pitApitAnA sthAne cAlyA gayA. 118 prabhu zrI abhinaMdana svAmInI kumArAvasthAne tathA gRhasthAvasthAne kALa jaNAve che - lAkha sADI bAra pUrve kuMvarabhAve nAthane, sADI chatrIsa lAkha pUrve ATha pUrvAge ane bhupatA beu maLI gRhikAlapa4 aDa pUrvAgane, gaNa paccAza lAkha pUva tima kahuM vrata kAlane 55. 119 spaSTA -prabhu zrI abhinaMdana svAmI sADI bAra lAkha pUrve sudhI kuMvara ava sthAmAM rahyA ane nRpatA eTale rAjApaNAne kAla sADI chatrIsa lAkha pUrvo tathA upara ATha pUrvAga jeTale (rAjyakAla) jANa. A kuMvarapaNAno tathA rAjApaNane kAla bhegA karIe tyAre A cothA tIrthaMkara prabhune gRhikAla (154) eTale gRhasthapaNAne kAla samajAya che. eTale bane kAla bhego karIe tyAre egaNa pacAsa lAkha pUrve ane upara ATha pUrvAga jeTale kAla gRhasthapaNAne jANe. have prabhune vratakAla (155) eTale dIkSA lIdhA pachI kAla keTale jANavo? te AgaLanA lekamAM jaNAve che. 119 prabhano dIkSA kAla vagere jaNAve che - ATha pUvaga UNa iga lakha pUrva dIkSA nAthanI, pUrNAyu lAkha pacAza156 pUrava muktithI saMbhavataNuM; daza lAkha koDI sAgare nirvANa 57 abhinaMdanataNuM, AMtarUM e nAtha saMbhava deva abhinaMdanataNuM. 120 spaSTArtha-prabhu zrI abhinaMdana svAmIne dIkSAkAla eka lAkha pUrvemAM ATha pUrvAga bAda karatAM jeTalo bAkI kAla eTalo prabhune kAla rahe, teTalA kAla pramANa jANave. A dIkSA lIdhA pachI mokSe gayA tyAMsudhIne (eTale kevalIpaNAnA kAla sahita A kAla jANa. ane badhuM maLIne bhagavAna zrI abhinaMdana svAmInuM pacAsa lAkha pUrvanuM (156) saMpUrNa AyuSya jANavuM. ahIM samajavAnuM e che ke-gRhastha paryAyamAM sAdhu paryAya umeravAthI A cothA tIrthaMkara prabhuno saMpUrNa AyuSyakALa Ave che. tathA trIjA zrIsaMbhava. nAthanA mokSe gayA pachI daza lAkha koDa sAgaropama pramANukAla vItyA bAda zrI abhinaMdana svAmInuM nirvANa (157) eTale mekSagamana thayuM che. eTale trIjA zrI saMbhavanAthane ane cothA zrI abhinaMdana svAmIne daza lAkha koDa jeTale AMtarAne kAla jANo. 120 prabhu mokSe gayA tyAre cothA ArAne kAla keTaluM hatuM te jaNAvI be zlokomAM bAkInA dvAra purAM kare che - For Personal & Private Use Only Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 [ zrI vijayaparikRtavarSa beMtAlIsa sahasa uNa koDI lakha dasa sAgare, pakSa navyAzI 58 caturthe Arake bAkI ja e; kAlamAna caturtha prabhunA melathI Ima jANIe, be 59 bhUmi - zivapatha61 vinaya 62 pUrva pravRtti cheda164 samaya ane.121 spaSyArthI-have prabhu zrI abhinaMdana svAmI jyAre mokSe gayA tyAre cothA ArAne keTale kALa bAkI rahyo hato? te jaNAve che -cothA ArAne kula kAla beMtAlIsa hajAra varSe hIna eka keDAcheDI sAgaropama pramANa che, temAMne beMtAlIsa hajAra varSe hIna ane 8 pakSe (pakhavADIyA) sahita daza lAkha kroDa sAgaropama pramANa kAla bAkI rahyo hato. (158) ane be prakAranI bhUmi eTale yugAntakRta bhUmi (159) eTale prabhunA makSa gamana pachI temanI keTalI pATa sudhI mokSagamana cAlu rahyuM temaja paryAya antakRta bhami (16) eTale prabhane kevalajJAna thayA pachI ane tapaNe koI jIva mekSe jAya tenI vacceno kALa ema be dvAra tathA zivapatha (161) vinaya (162) tathA pUrvapravRtti (163) ane pUrvaviccheda samaya (164) A cha dvAre jevI rIte zrI saMbhavanAthanA jIvanamAM kahyuM, teja pramANe A cothA zrI abhinaMdana svAmInA paNa te cha dvAranI bInA samajavI. 121 zrata pravRtti kalamAnapa kahyA yathA saMbhavajine, tIrtha prasiddhajinajIvA rUdAna darzanetpatti68 ane, Azcarya 69 uttama purUSa170 paNa A tIrthamAM upajyA nathI, eka sittera dvAre jIvana kahyuM saMkSepathI. spArtha-zrI abhinaMdana svAmInA tIrthamAM jJAnanI pravRttinA kAlanuM pramANa (15) zrI saMbhavanAthanA tIrthamAM trIjA bhAgamAM je pramANe kahyuM che te pramANe ahIM jAvuM. ane A prabhuzrI abhinaMdana svAmIna tIrthamAM kaI prasiddha bhAvi tIrthakarane jIva thayo nahete (166) tathA keI rUdra (167) paNa thaela nathI. temaja darzanetpatti (198) eTale navA keI darzananI utpatti paNa thaI nathI. temaja daza prakAranA Azcarya athavA accherAmAMnuM (16) keI Azcarya thayuM nathI. temaja uttama purUSa (170) eTale koI zalAkA purUSa paNa A cethA tIrthaMkaranA tIrthamAM utpanna thaela nathI. e pramANe eka sittara (170) dvAranI bIne jaNAvavA pUrvaka zrI abhinaMdana svAmInuM jIvana athavA caritra TuMkANamAM jaNAvyuM. 122 tIrthakaranA jIvana jANavAthI zA zA lAbha thAya ? te bInA cAra kemAM jaNAve che. tIrthakaranA jIvana uttama AtmadaSTi jagAvatA, karmazatru haThAvatA ima puNyazAlI bhAvatA; 122 For Personal & Private Use Only Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga cotho ] ene vicArI cittane para pAsa bolI jIbhane, te pramANe vartatA pAvana banAve kAyane. 123 aSTAdhe--have graMthakAra-prabhu zrI tIrthaMkaradevanA pavitra caritrane jANavAnI khAsa jarUriyAta jaNAvatAM kahe che ke tIrthakaronuM uttama caritra jANavAthI, vAMcavAthI ane sAMbhaLavAthI AtmadaSTi sateja bane che. eTale AtmA kone kahevAya ? AtmA e zuM che? enAmAM kyA guNo rahelA che? A AtmA saMsAramAM zAthI rakhaDe che? AtmAne duHkhanAM ApanArA kharAM kAraNo kayA kyA che? tIrthakaronI jema mAre AtmA paNa kamarahita thaIne kayAre mekSane meLavaze? e mokSa meLavavAne mAre zA zA prayatna karavA joIe? vagere praznonA uttara meLavIne te pramANe pitAnA AtmasvarUpane nirmala banAvavAne mATe AtmadaSTine jarUra sateja rAkhavI joIe. kAraNa ke AtmadaSTine sateja rAkhIe, teja ApaNe paramAtmasvarUpane pAmI zakIe. AvA aneka muddAothI kahyuM che ke tIrthakaronA jIvana caritrane jANIne, ane bahuja vicArIne jIvanamAM utAravA joIe. kAraNa kete (tIrthaMkara)nA jIvanacaritra ATha karmo rUpI AMtara zatruone haThAve che. ane AtmAna kaSAyAdithI malina banelA pariNAmane zuddha kare che. ne aMte cIkaNuM karmonI nirjarA paNa jarUra thAya che. temaja navA baMdhAtA karmo paNa rekAya che. A pramANe puNyazALI jI vicAraNuM kare che. je bhavya che te zrI tIrthakaranA jIvanacaritrane vicAre che temanuM mana pavitra bane che. ane jeo bIjA jIne temanuM caritra saMbhaLAve che teo (pitAnI) jIbhane pavitra kare che. tathA jeo temanA upadezane sAMbhaLIne te pramANe vartana kare che te che pitAnI kAyAne ane mAnavajIvanane pavitra banAve che. 123 e pUjya purUSa pUrva bhavanA tIvra zubha saMskArathI, zAsana rasika savine banAvuM' eha uttama bhAvathI, viza rathAnaka Adi tapane sAdhatA saMyamI banI, deva sukhamAM rAcatA na zame sahe pIDa narakanI. 124 spaSTAIe pUjya purU eTale tIrthakaro pitAnA pUrvabhavanA ati vizuddha saMskArane lIdhe "sarva jIne jaina zAsananA rasika' banAvavAnI bhAvanAvALA hoya che. kAraNa ke sarva jIvone zAsana rasika banAvavAnI bhAvanAvALA uttama jIja tIrthaMkara nAma karmane nikAcita baMdha paNa kare che. A prasaMge e paNa samajavAnI khAsa jarUriyAta che ke-je ja pitAnA kuTuMbane zAsanarasika banAvavAnI bhAvanAvALA hoya che teo gaNadhara nAma kamane bAMdhe che. AvA jIthI caDhIyAtA ane sarva jIvane sukhI banAvavAnI bhAvanAvALA te bhAvi tIrthaMkaranA cha vAsa sthAnaka padane saMpUrNa tapa agara te vIsa For Personal & Private Use Only Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasakRita 10 sthAnakamAMhethI eka be vagere padAnI ArAdhanA karavA pUrvaka cAritranI sAttvika ArAdhanA karIne aMte devalAkanA sukhAne anAsakta bhAve bhogave che. ane paraMtu jemaNe pUrvabhavamAM samakti pAmyA pahelA narakanuM AyuSya AMdhyAM pachI samakti pAmIne sarva jIvAne zAsanarasika banAvavAnI bhAvanA vagere sAdhanAthI jina karma bAMdhyuM hoya, tevA jIvA naraka gatimAM jAya che, ne upazama bhAve narakanI pIDAne sahe che. tathA te chevaTe manuSya bhavAdi zubha sAmagrIne pAmIne mokSe jAya che. ahI samajavAnuM e ke tIrthaMkara thanArA jIvA devagatimAMthI ke narakagatimAMthI chellA manuSyabhavamAM Avela hAya. paraMtu manuSyagatimAMthI ke tiryaMcagatimAMthI AvIne chellA bhavamAM manuSya thanArA jIve prAyaH tIrthaMkara thAya nahiM. 124 atya bhavamAM khAlyathI paNa jJAna Adi guNA dhare, prauDhatArdika dIpatA muzkelIo paranI hare; cauvane Asakti TALI zuddha saMyama pALatA, parISahA sahatA sama ane mAna apamAna thatA, 125 spaSTAH--A rIte te pUjyabhAvi tIrthaMkaranA jIvA chellA mAnavabhavamAM khAlyakALamAM (janmakAlathI) paNa matijJAna, zrutajJAna tathA adhijJAnane dhAraNa kare che. vaLI prauDhatA, gabhIratA vagere aneka guNAthI zAle che. temaja kADhyAdi bhAvanA raMgI te bIjA jIvAnI aneka muzkelIone dUra kare che. tathA bhara juvAnImAM paNa bhAgatRSNAne dUra karIne sAttvikabhAve zuddha saMyamanuM pAlana kare che. ane te vakhate aneka prakAranA parISahAne sahana kare che. tathA keAi jIva temanuM mAna sAcave eTale Adara satkAra kare, ke apamAna kare, ke kaDavAM vacanone kahe te paNa tenA pratye dveSa karyA sivAya te apamAnAdine samabhAvathI sahana kare che. 125 chadmasthabhAve mauna dharatA svapara tAraka thaI ane, vicaratA puNyaprabhAve dezanA upasargane; TALe svabhAve zAMti samatAdika guNAne dhAratA, zatrune paNa bodha ApI muktimArge joDatA. 126 spaSTAH--vaLI A pUjaya tIrthaMkaradevA jyAMsudhI chadmastha avasthAmAM vaMtA hoya che eTale jayAMsudhI temane kevalajJAna prakaTa thatuM nathI tyAMsudhI mauna dhAraNa kare che. ane jyAre temane kevalajJAna prApta thAya che tyAre svaparatAraka eTale peAtAne temaja bIjA jIvAne tAravAnI bhAvanAthI A pRthvI upara vicare che tathA aciMtya puNyanA prabhAvathI dvIpatA evA te je sthAnamAM vicare che te deza nagara vagerenA rAgAdi tamAma upasargone For Personal & Private Use Only Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi bhAga ]. dUra kare che. temaja ravabhAvathI ja teo zAMti tathA samatA vagere guNone dhAraNa kare che. ane je ke prabhu zrI tIrthakara de keIne zarUpa mAnatA nathI paraMtu jeo prabhune zatrurUpa mAnatA hoya che, tevA bhAre kami ne paNa baMdha ApIne samajAvIne mokSamArganI ArAdhanA karavAmAM joDe che. 126. granthakAra zikhAmaNa Ape che - prabhu jIvanane vAMcajo ne zAMtithI ja vicAra, tattva citte dhAraje prabhumArgamAMhe vicara, AtmaguNa raMgI banI bIjA janene tAje, prabhu jIvananA lAbha ima mArI zikhAmaNa mana. 127 spaSTArtha --he bhajo jI ! tame AvA prakAranA uttama prabhunA caritrane vAMcaje. ane vAMcIne te dareka bAbatamAM zAMtithI vicAra karaje. tathA vicAra karIne temAMthI tatvane eTale sArane cittamAM grahaNa kare. temaja prabhue ArAdhIne kahelA sAcA mArgamAM vicarajo eTale prabhue kahelA sAcA mokSamArganI ArAdhanA kare. A pramANe AtmaguNaraMgI eTale pitAnA AtmAnA guNamAM ramaNatA karavAthI thatA AnaMdane anubhavIne bIjA jIne paNa bhavasamudramAMthI tAra. A pramANe prabhu zrI tIrthakara denA jIvanane jANavAthI ghaNuM lAbha samajIne tamAre temanuM caritra jarUra vAMcavuM joIe, ne samajavuM joIe. temaja temanA kahyA pramANe vartavuM joIe. he bhavya jI! tame A mArI zikhAmaNane avazya mAna. 127 granthanI samApti jaNAve che - dezanA ciMtAmaNino bhAga cotho pUrNatA, pAme ahIM vAcaka laho nija AtmaguNanI ramaNatA; dharaNendra vimalezvara surI cakezvarI padmAvatI, saMdhanA vine harIne pUje vAMchitatati. 128 spaSTArtha -A zrI dezanAciMtAmaNi nAmanA mahA graMthano A cotho bhAga A rIte ahIM pUro thAya che. huM cAhuM chuM ke-tenA vAMcanArA bhavya jIve potAnA AtmAnA guNonI ramaNatAne pAmo. ane zrI dharaNendra tathA zrI vimalezvara deva (vigare) yakSe tathA cakezvarI tathA padmAvatI devI vagere jinazAsana rakSaka deva-devIo ratnanI khANa jevA zrI caturvidha saMghanA vidhro(saMkaTo)ne dUra karIne tamAma vAMchitane pUrNa kara. 128. A graMthanI pUrNatA kayAre thaI te jaNAve che - lezyA gaganara AkAza nayana pramita vikama varSanA, nemi prabhunA janma divase nemisUrIzvara taNA; For Personal & Private Use Only Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasArikRtapannasUri bhAga ceAthe dezanA ciMtAmaNi, vinati svIkArI zrAddha jesaMgabhAI Adika saMdhanI. 129 spaSTArtha - vikrama varSa eTale vikama saMvatanA leNyA eTale 6, gagana eTale zUnya (0) ane AkAza eTale zUnya (9), tathA nayana eTale be eTale saMvata 2006 (be hajAra chanI sAla) mAM neminAtha prabhunA janma divase eTale zrAvaNa suda pAMcamanA divase tapagacchAdhipati sUri samrA paramepakArI zrI gurUmahArAja AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA ziSya AcArya zrI. vijayapadhdhasUrie zrI jainendra zAsana rasika-devagurU-dharmArAdhaka suzrAvaka zeradalAla jesIMgabhAI kAlIdAsa, ane temanA ciraMjIvI zeradalAla sArAbhAI tathA manubhAI vagerenI, ane suzrAvaka zA IzvaradAsa mUlacaMda, zA saubhAgyacaMda cunIlAla, tathA zA caMdulAla (budhAbhAI) cunIlAla vagere zrI saMghanI vinaMti svIkArIne A zrI dezanAciMtAmaNinA cothA bhAganI racanA karI. 129 granthakAra potAnI bhUlacUkanI kSamA cAhe che - rAjanagare vicaratA bhUlacUka mAphI mAgatA, bhAvabhakti karI niNaMdanI jIvana saphaluM mAnatA, dezanA vistAramAM prabhu zeSa jIvana TUMkamAM, varNavyuM A graMtha he muktidAyaka vizvamAM 130 spaSTAI-meM A cothA bhAganI racanA rAjanagara eTale amadAvAda zaheramAM karI che. A graMthanI racanAmAM anupayogAdithI kAMI bhUla cUka thaI hoya eTale chadmasthapaNAthI jinAjJA virUddha kAMI paNa lakhANuM hoya tenI huM mAphI mAguM chuM. ane A graMthanI racanA rUpa zrI tIrthaMkara prabhunI bhAvabhakti karIne huM mArA jIvanane saphala mAnuM chuM. meM A graMthamAM prabhu zrI abhinaMdana svAmInI dezanA vistArathI jaNAvI che, ane te prabhudevanuM pavitra jIvana TUMkANamAM varNavyuM che. huM cAhuM chuM ke A graMtha vizvamAM eTale jagatanA tamAma jIne muktinA avyAbAdha sukhane pamADavAmAM nimitta kAraNa bano. 130 grantha racanAnA phalarUpe pitAnI IcchA jaNAve che - racanA karIne puNya bAMdhyuM tAsa phalarUpa cAhanA, eja mArI sarva jIva sAdhaka bane jinadharmanA; mekSanA sukhane lahe heje pamADe anyane jaina zAsana parama maMgala vijaya pAme pratidine. 131 For Personal & Private Use Only Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga 2 ] 113 spaSTAthe--A graMthanI racanA karIne je kAMI puNyAnubaMdhi puNya meM bAMdhyuM heya te puNyanA phaLa rUpe huM eja cAhuM chuM ke-sarva jI jinadharmanI sAdhanA karanArA thAo, ne aMte harSathI mokSanAM avyAbAdha sukhane pAme, ane bIjA ne paNa mokSanA sukhane pamADe. temaja utkRSTa maMganuM paramakAraNa zrIjaina zAsana dararoja jaya. vaMtu varto. 131 dezanAciMtAmaNinA bAkInA bhAganI racanA karavAnI bhAvanA jaNAve che-- dezanAciMtAmaNinA have paMcama bhAgamAM, sumatinAtha jiNaMdanI varadezanA vistAramAM huM kahIza Ima anukrame ogaNIza prabhunI dezanA, gaNeza bhAge jaNAvIza ehavI muja bhAvanA. 132 spaSTAthe--have huM vartamAna covIzInA tIrthakaronI dezanA vagere apUrva bInAne jaNAvanAra zrI dezanAciMtAmaNinA pAMcamA bhAgamAM pAMcamA prabhuzrI sumatinAtha tIrthakaranI uttama dezanA vistArathI jaNAvIza. ane e pramANe anukrame ogaNIza bhAgomAM bAkInA zrIpaDhAprabhasvAmI tIrthaMkara AdinI dezanA vagere bInAne jaNAvavAnI (mAre) bhAvanA varte che. 132 iti tapAgacchAdhipati-zAsanasamAdrasUricakacakravati-jagadagurU-AcArya zrI vijyanemisUrIzvaraviyANa-zAsavizArada-kavidivAkaraAcAryazrI vijayapadhasUrIzvaraviracita-dezanA ciMtAmaNimahAgraMthasya caturthI vibhAgaH For Personal & Private Use Only Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIstaMbhanapArzvanAthastotram // // krtaa-vijypdmsriH|| // AryAvRttam // paNivaiUNaM sumaI, mumaidayaM nemimUrigurucaraNaM // siriyaMmaNapAsathavaM, paNemi paramappamoeNaM sirithaMbhaNapahubiMbaM, gayacauvIsAi solasajiNassa // titthesarassa samae, AsAdIsAvayavareNaM kAraviyaM taha keI, kahaMti sirikuNthunaahninnsme| dhaNieNa mammaNeNaM, kAraviyA pAsapahupaDimA // 3 // uvaesasittarIe, kahiya miNaM rAmavihiyajhANeNaM // jalahijalathaMbhaNAo, vihiyaM jaM thaMbhaNakkhAe taM sirithmaNapAsaM, paNamaMtANaM pamoyamariyANaM // siddhI riddhI bur3I, niyamA hojja'ccagANaM ca // 5 // dharaNiMdakahiyavihiNA, ''yariyAmayadevamUriNA vivaM // payaDiya meyaM seDhI-taDAu tahasaNeNa tayA / dehAmo paNaho, guruNo gurumunniypaasvutto|| saMgho thaMmaNayapuraM, tahiM pamoyA nivAsI tatto thaMbhaNapAso, ti nAma viiyaMti kAraNAi duve // taM samarAmi harisA, sirithaMbhaNapAsa maNudiyaI // 8 // dhaNNA bhavvA pAsaM, pUaMti thuNaMti bhattibharahiayA // pAsapayaMSuyalINA, ghaNNA saraNAgayA dhaNNA sA jIhA sahalA me, jIe thavaNaM kayaM tuha payANaM // taM cittaM sukayatthaM, taIyajhANaM kayaM jeNaM // 10 // sahalAI nayaNAI, tAI jehiM ca taM pahU divo // taM pUio pamoyA, jeNa karo dAhiNo dhaNNo bhattimariyahiyaeNaM, dihI viNivesiyA mae viMbe // thaMbhaNapAsappahuNo, viyasiyadeho to jAo // 12 // For Personal & Private Use Only Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 zanaciMtAmaNi zAma ] sammaNNANajaleNaM, vimalaM vihiyaM ca cittarayaNa miNaM // bhavayakasAyavirattI, jAyA jiNamaggamAvaraI sayaNaDhANaM sappI, kaya pappA bhAvaNAhi pvraahiN|| taha bhAvio muNINaM, bhattIe vAsiyaM hiayaM // 14 // sappIbhUyA mittI, samasabhUesu majna nAha'jja // aMgaMgIbhAvagao, guNAhiasu pamoo ya // 15 // pahuso citte parizra, kilissamANesu tinvakAruNaM // jIvesu daDhIbhUyaM, uvekSaNaM dubiNIemuM / // 16 // saiya sukkhadukkhe, oyAsiNNaM ca nicalIbhUyaM // pariNaigao vi pasamo, pariciipagayo ya saMvego // 17 // parisaMthu bho ya sigdhaM, bhavaniveo dayAguNo paguNo // atyika saNuguNiyaM, gurubhattI vuDDIsaMpattA // 18 // khettIbhUyA saMjama-taba ti parimAviloyaNe muguNA / / sirithaMbhaNapahupaDimA, tArisaguNadAiNI majjhaM // 19 // sirihemacaMdaguruNo, dikkhAgaNammi yamatityammi // pattIsahiyA ussayA, vikamavarisANa Thiyapi // 20 // taM jagaguru pAsapaha, bhavasAyarapavahaNaM mae patto / satto bhaggo moho, jAyA saMtI paNammi thirA // 21 // jaha maMtapahAveNaM, sappAivisaM paNAsae sigdhaM // yaMbhaNapAsapaloyA, nAsai taha visayavisapasaraM // 22 // vikkhippaha mehaghaDA, jahA nileNaM taheva mANeNaM // thaMdhaNapAsapahUNaM, kohAikasAyamehaghaDA // 23 // thaMbhaNapAsa ! tuhA NA, maha pANA me tavo mahAjogo // paramapayaM pi tuhANA, 'bhidatyapayANakappalayA // 24 // sirithaMbhaNapAsa ! sayA, tuha nAmaM savva vigyasoyaharaM / / / anbhuayadayA pUyA, samAhisaMpAyaNaM saraNaM // 25 // nimmaladasaNakaraNaM, tuha muha kamalappaloaNaM muhayaM // paNivAo pAvaharo, thavaNaM ghaNakammasatyaharaM // 26 // For Personal & Private Use Only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 [ bhI qiornartesi jammaM sahalaM, je pRenti pamoyabhattibharA // sumaraMti paloenti sthuNaMti paNamaMti paidiyaha // 27 // tuha sAsaNarAgeNaM, jaha maha pariraMjiyAu sagadhAU // taha maha rAgo kijjalaM, sivalacchI sAsayA saguNA // 28 // tai devammi visuddhe, gurummi taha sAsaNe parA mattI // hojjA tuha ppasAyA, bhave bhave bhAvaNA majjha // 29 // saraNAgao'mhi mIo. kujjA tANaM taIyadAsassa // neha paratya vi nAho, tamaM tara No mae maNNo // 30 // tujjha pahAvA hINA, ciMtAmaNikAmadheNukappalayA // kappAmA 'vi jamhA, na te samatthA sivapayANe thaMbhaNapAsaM sayayaM, tikAlaM jhAae pavarasIlo / / vihiNA jo thirahiyao, so niyaparamaha bho honA // 32 // nahamuNNajuyavivapie, nide pakkhe sie cautthIe / solavarisavavahANA, didaM tui pAsa ! muhakamalaM // 33 // dhaNNA pekkhaMti narA, dhuNaMti dhaNNA kuNaMti payabhattiM // dhaNNA saraMti bhAvA, dhaNNA sajjhANasaMlINA // 34 // nahamuNNajuyakkhimie, barise sirineminAhajammadiNe // sirimUrimaMtasaraNaM, kiccA manovasaggaharaM // 35 // pAINathaMbhatitthe, ahuNA, khaMbhAyanAmamupasiddhe // bhavajiNAlayakalie, pavarAyariyAijammathale tavagacchaMbaradiNayara-jugavarasirinemimUrisIseNaM // paumeNAyarieNaM, sirithaMbhaNapAsamatteNaM sirithaMbhaNapAsathavo, raio lacchIppahassa paDhaNa // bhavyA paDhiya pamoyA, lahaMtu pahusevaNA sidi // samAptaM zrIstaMbhanapArzvanAthastotram / / For Personal & Private Use Only Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zo nama: bA ( juvA) vArSinA pAvAgyA | || namo nama: lokottarakalpavRkSAvadhikaprabhAva zrIjainendrazAsanagaganadinamaNi-prabhUta tIrthoddhAraka-bAlabrahmacAriparamopakAri-sadguruvaryazrImadvijaya pUjyapAda-prAtaHsmaraNIya-tapagacchAdhipati- AcArya zrI vijayanemisUrIzvaraviyANu-" AcArya zrI vijaya padyasUrIzvara viracita - zrI dezanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama 0000( zrI sumatinAthaprabhunI dezanA ) graMthakAra-graMthanI zarUAtamAM maMgalAcaraNa tathA cAra anubaMdhanuM svarUpa jaNAve che-- maMgalAcaraNa che | harigIta chaMda che zrI sumatinAtha jiNaMda vaMdI nemisUrIza caraNane, dezanAciMtAmaNinA pravara paMcama bhAgane, huM racuM temAM kahIza zrI sumatiprabhunI dezanA, traNa bhavenA tatvane sAdhI lahe ziva guNijanA ! 1 spaSTArtha-huM vartamAna vIzInA zrI sumatinAtha nAmanA pAMcamA tIrthakara tathA mArA paramopakAri pUjyapAda gurUvarya AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajIne vaMdana karIne A zrI dezanAciMtAmaNi nAmanA mahA graMthanA uttama pAMcamA bhAganI racanA karUM chuM. huM A pAMcamA bhAganI aMdara pAMcamA tIrthaMkara zrI sumatinAthaprabhunI dezanA vistArathI kahIza. te sAthe temanA jIvanane anusarIne samyakatvanI prAptithI mAMDIne TUMkAmAM traNa bhanuM paNa (1) varNana karIza. he guNavaMtA bhavya cho! tame te traNa bhAnA sArane samajIne ane te pramANe vartIne muktinA sukhone anubhavaje. 1 For Personal & Private Use Only Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasukRita A zleAkamAM graMthanI zarUAtamAM graMthanI nividmapaNe samApti karAvanAra maMgalAcaraNu che. A irAdAthI maMgalAcaraNa zrI sumatinAtha tIrthaMkarane tathA mArA gurUne vaMdana karavArUpa maMgalAcaraNa karyuM che. ane zrI sumatinAthaprabhunI dezanA A graMthamAM kahIza. A vacanathI graMthamAM abhidheyatA eTale kahevAnI hakIkta jaNAvI che. tathA " guNIjanA " A padathI jijJAsAdi guNeAvALA bhavya jIvene A graMthanA adhikArI (2) tarIke jaNAvyA che tathA ziva padmavaDe A graMthanI racanA karavAnu phUla (3) jaNAvyu` che. tathA sAdhyuM-sAdhanarUpa saMbaMdha (4) jANavA. e pramANe TuMkANamAM anubaMdha catuSTaya jANavA. A saMbaMdhi vizeSa bInA A dezanAciMtAmaNi mahAgraMthanA trIjA bhAgamAM varNavI che. 1. zrI vijayasena rAjAnuM svarUpa e zleAkeAmAM jaNAve che-- Aja jammUddIpa pUrva videha vara puSkalAvatI, zaMkhapuramAM vijayasena nareza nAme narapati; anyatra dhAtakIra khaMDa pUvidehanI zItAttarA, puSkalAvatIpa puDirikaNI bhUpa. atimala guNadharA. 2 spaSTAH--tamAma dvIpa ane samudronI madhyamAM rahela ja khUdvIpanI madhyamAM mahAvideha kSetra Avelu che te mahAvideha kSetranI vacamAM merU nAmanA eka lAkha yeAjana uMcA parvata AvelA che, tenI pUrva dizAmAM pUrva mahAvideha Avela che. te pUrva mahAvidehamAM uttara dizAnI AThe ane dakSiNa dizAnI 8 maLIne seALa vijayA AvelI che. temAM dakSiNa dizAmAM AvelI ATha vijayAmAMnI chellI puSkalAvatI nAmanI uttama vijaya AvelI che. te vijayamAM za`khapura nAmanuM nagara che. te nagaramAM vijayasena nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. A pramANe triSaSThI zalAkA purUSa caritramAM kahelu che. A khAmatamAM bIjA saptatizata sthAnaka prakaraNAdi graMthAmAM ema kahyuM che ke jamUdvIpane pharatA lavaNu samudra Avele che ane tene pharatA ghAtakIkhaMDa AvelA che. A ghAtakIkhaMDamAM (2) pUrva taraphanA mahAvidehamAM (3) zIteAttarA (4) eTale zItA nadInI uttaramAM Avela puSkalAvatI (5) nAmanI puMDarIkiNI (6) nAmanI nagarI AvelI che. te nagarImAM dAnAdicuNeAthI zeAbhAyamAna rAjA (7) atikhala (8) rAjya karatA hatA. 2. bhujavIya bhUSita eha bhrupane sainya kevala rAjyanI, zAbhA paNa nA yuddha kAje dhamati ati tehanI; rANI suzIla sudarzanA varadarzanA zubhadanA, dekhatI ughAnamAM jAtA janAne nagaranA, For Personal & Private Use Only 3 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcame ] spaSTArtha -abhuta bAhubalathI zobhAyamAna A vijayasena atialIrAjAne sainya te phakta rAjyanI zobhA mATe ja hatuM. paraMtu yuddha karavAne mATe nahetuM. kAraNa ke A rAjAnI dharmamAM ghaNI buddhi hatI. yuddha manuSyonA nAza mATe thAya che mATe A rAjA yuddhane cAhato nahoto. chatAM prajAnA rakSaNa mATe sainya upayogI hovAthI A rAjAe sinya rAkhyuM hatuM. A vijayasena rAjAne sArA zIyala Adi guNothI zobhAyamAna ane jenuM darzana (jevuM) mahA maMgalakArI che, tathA sArA samyagdarzana guNane dhAraNa karanArI sudarzanA nAme rANI hatI. te sudarzanA rANIe eka vakhata nagaranA lokone udyAna (bagIcA) tarapha jatA joyA. 3. sudarzanA nAme rANI udyAnamAM jatI ATha nArIthI sevA karatI strIne juve che tenuM svarUpa be kalekemAM jaNAve che - hAthiNI para besatI udyAnamAM te ThAThathI, AvatI jatI acAnaka bhavya AThe nArathI; parivarelI nArane pUchAvatI nAjara kane, pachI vinayathI teha rANIne kahe vRttAMtane. spaSTA-rANIe bagIcA tarapha jatA nagaranA lekene jevAthI tenuM kAraNa dAsI mAraphata pUchAvatAM jANyuM ke loke Aje utsavano divasa hovAthI udyAnamAM jAya che. A jANIne sudarzanA rANI paNa hAthiNI upara besIne moTA ThAThamAThathI udyAnamAM AvI pahoMcI. te vakhate rANIe acAnaka eka suMdara strIne joI. te strInI ATha strIo sevA karI rahelI hatI. te AThe strIoe suMdara vastrAbhUSaNe dhAraNa karelA hatA. A pramANe sevA karAtI te strIne joIne rANIne te strI keNa che? vagere bInAne jANavAnI tIvra IcchA thaI. tethI rANIe potAnA eka nAjara eTale hajUrI AnI mAraphata tene hakIkta pUchAvI. tethI te hajurIAe paNa tyAM jaIne vinayapUrvaka te strInI hakIkta pUchIne rANI pAse AvIne tenI hakIkata A pramANe kahI. 4 ahInAM pratiSThita zeTha naMdISeNanI patnI bhalI, nAma tAsa sulakSaNA be putranI mAtA vaLI, pratyekane strI cAra gaNatA ATha baMnenI thatI, bhakti karavA sAsunI te sarve ahIMyA AvatI... spaSTArtha -Aja nagaramAM naMdISeNa nAmanA eka prasiddha zeTha rahe che, te zeThanI A sulakSaNa nAmanI suMdara guNavaMtI patnI che. te sulakSaNA be putranI mAtA che. te baMne putromAMnA darekane cAra cAra patnIo che. eTale A sulakSaNane kula ATha putrava(vadhu) che. te saghaLI vahuo potAnI sAsunI dAsInI peThe haMmezAM sevA kare che. te 5 For Personal & Private Use Only Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharikRta AThe putravadhUo Aje A udyAnamAM utsavane prasaMga hovAthI AvI che. ane pitAnI sAsunI sevA kare che. A pramANe te hajUrIAe AvIne sudarzanA rANIne hakIkta jaNAvI. 5 sudarzanA rANIne putra nahi hovAthI tene thayelA eka garbhita vicArAdinI bInA cAra kemAM jaNAve che - sAMbhaLI ima ciMtave ati khinna hRdaya sudarzana, sarva strImAM dhanya Aja sulakSaNA mukha putranA; dekhatI tasa suta vadhUo jehanA pada sevatI, dhikkAra che mArA samIne je sutAdi na pAmatI. spaSTAtha-sudarzanA rANI-te hajurIyAe kahelI bInAne sAMbhaLIne hRdayamAM be pAmIne A pramANe vicAravA lAgI ke-sarva strIomAM A sulakSaNA strI dhanya che kAraNa ke jeNe putranA mukha joyAM che. eTaluM ja nahi paraMtu jenI vinayAdi guNavaMtI putravadhUo paNa sevA kare che. jeNe putranuM sukha paNa joyuM nathI, te mArA jevI strIone dhikkAra che. kAraNa ke putra vinAnI strInuM jIvita phegaTa che. 6 muja upara pati prema puSkala teya muja jIvita vRthA, puNyavaMtInAja aMke khelatA suta hare vyathA phaLa vinAnI velaDI jala hIna girinA jehavI, tanaya viNa niMdanIya nArI zocanIya vicAravI. spArtha -je ke mArA upara patine ghaNe prema che to paNa mAruM jIvatara nakAmuM che, kAraNa ke mAre eka paNa putra nathI. je bhAgyazALI strI hoya tenA ja kheALAmAM putra kIDA kare che ane tenI pIDAne dUra kare che. je strIne eka paNa putra nathI te strI phaLa vinAnI velanI peThe zobhatI nathI. temaja pANI vinAnA ujaDa parvatanI jema zobhA vinAnI lAge che. mATe putra vinAnI strI lokamAM niMdAne pAme che. temaja te zocanIya eTale zeka karavA lAyaka che. ema jANavuM. 7 je na pAme tanaya janmAdika-mahotsava tehane, zA kAmanA? bIjA mahatsava Ima hRdayamAM khedane, dhArI svabhuvane AvatI sakhi Adineya visarjatI, zamyA viSe ALoTatI mUke nisAsA paNa ati. 8 svArtha-je strI putrano janma mahotsava vagere eTale putranuM nAma pADavAne mahotsava, putranA vivAha mahotsava vagere zubha prasaMgene jevA pAmatI nathI tevI ane For Personal & Private Use Only Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] bIjA mahensa zA kAmanA ? AvA vicArathI A sudarzana rANInA hRdayamAM ghaNo zeka thayo. zekAtura thaelI ane teja kAraNathI karamAelA (udAsIna) mukhavALI te sudarzanA rANIe potAnA mahelamAM AvIne potAnI sakhIo vagerene visarjana karyA eTale svasthAne javA rajA ApI. pachI temanA gayA bAda te rANI jaLa vinAnI mAchalInI jema pathArImAM paDIne ALoTavA lAgI. temaja putra nahi havAnA dukhane lIdhe ghaNA nasAsA nAkhavA lAgI. 8 hima pIDita padminI jima plAna te nA belatI, - khAtI ne kaMI zRMgAra tajatI nyatA dharatI hatI; parivAra vacane bhUpa jANI tAsa mahele AvatA, pranettarethI aMtamAM suta hetune avadhAratA. bAtha -hIma (ThAra) paDavAthI karamAlI kamalinI jema nisteja (kALI) jaNAya che tevI rIte putra nahi hovAthI thaelA zokane lIdhe karamAI gaelA mukhavALI te sudarzanA rANI kAMI paNa bolatI nathI, ne khAtI paNa nathI. tathA paherelAM zaNagArene (ghareNAne) tyAga kare che ane mUDhanI peThe bebhAna banI jAya che. jyAre vijayasena rAjAe dAsI vagere parivAranA kahevAthI sudarzanA rANInA AvA samAcAra jANyA, tyAre te rAjA rANInA mahelamAM AvyA, ne tyAM temaNe rANIne aneka rIte samajAvIne pUchayuM ke zuM tane keIe kharAba vacane kahyAM che? ke zuM keIe tArI AjJA mAnI nathI? vagere prazno pUchIne chevaTe rAjAe rANInA kahevAthI jANyuM ke pitAne putra nahi hovAthI rANI A pramANe zekAtura thaela che. 9 vijayasena rAjAe rANIne Apela AzvAsana AdinI bIne jaNAve che- kAryasiddhi devathI he devi ! nizcaya jANaje, tehanI ArAdhanAthI ISTa siddhi mAnaje, ema nRpa AzvAsatA kuladevIne ArAdhatA, putranuM varadAna ApI devI aMtahiMta thatA. 10 spaSTAthe-te vakhate rANIne samajAvatAM rAjAe kahyuM ke putra tha ke na thave te bhAgyAdhIna che chatAM paNa he devI! devanI sevAthI temanI prasannatAthI kAryanI siddhi thAya che e tame nakkI jANaje. kAraNa ke devanI bhAvapUrvaka ArAdhanA karavAthI pitAnA mane vAMchita kAryanI siddhi avazya thAya che. AvI rIte rANIne AzvAsana ApyuM. tyAra pachI rAjAe putranI prApti mATe potAnI kuladevInI ArAdhanA karI. AhAra pANIne tyAga karIne rAjA kuladevInA dhyAnamAM rahyo. rAjAne 6 upavAsa thayA. te vakhate rAjAnI daDhatA For Personal & Private Use Only Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayapadharikatajANIne kuladevI rAjA upara prasanna thaI. tethI devIe pragaTa thaIne rAjAne kahyuM ke he rAjA tame varadAna mAge. te vakhate rAjAe namaskAra karIne devIne kahyuM ke mane eka uttama putra Ape. A sAMbhaLIne devI uttama putra thavAnuM varadAna ApI adazya thaI gaI. 10 kuladevIe ApeluM putra lAbhanuM varadAna jANIne rANIne prakaTa thayela harSAdinI bInA jaNAve che - nRpa kane rANI suNI A vAta bahu rAjI thatA, bIje dine tasa kukSimAM vara sura cavIne upajatA; kesarIsiMha svana dekhI nAthane phala pUchatA, haze taneya balavaMta tAre" ema teha jaNAvatA. 11 spaSTArthI-tyAra pachI saMoNSa ane harSane pAmelA rAjAe rANI pAse AvIne A vAta jaNAvI. tethI rANI ghaNo harSa pAmI. ane bIje ja divase te sudarzanA rANInI kukhane viSe koI uttama deva devalokamAMthI avIne utpanna thayo. te vakhate rANIe mane viSe pitAnA mukhamAM praveza karatA kesarIsiMhane je. AvA vamane joIne jAgrata thaelI (jAgelA) rANIe rAjAne A svamanuM phala pUchyuM. te vakhate rAjAe jaNAvyuM ke A svama ema jaNAve che ke tArI kRkhane viSe mahA baLavALo putra utpanna thayelA che. 11 be zlekamAM uttama garbhathI thatA uttama dehalAo vagere bInA jaNAve che - rANI suNI rAjI thatA rajanI vItAve jAgatA, garbha vadhatA temane vara dehalAo upajatA abhaya ApuM sarvane nagare amArI ghoSaNA, jinamaMdire utsava karAvuM evI muja bhAvanA. 12 spaSTArtha -rAjAe kahelI A vAta sAMbhaLIne rANI sudarzana ghaNe harSa pAmI. tyAra pachI rANIe bAkInI rAta jAgIne pasAra karI. kAraNa ke sArUM svama AvyA pachI jo uMghI jAya to te sArA svamanuM phaLa maLe nahi. anukrame rANInI kukSIne viSe garbha vadhavA lAge. te vakhate rANIne je uttama dehalAo thavA lAgyA. te A pramANe-huM sarva jIne abhayadAna ApuM ane AkhA nagaranI aMdara amArI eTale keI paNa jIvane mAre nahi evI ghoSaNA karAvuM. (Dhola vagaDAvIne prajAne jAhera karAvuM) tathA jina maMdiramAM eTale derAsaramAM moTA utsava karAvuM evI evI zubha bhAvanArUpa dehalAe rANIne thavA lAgyA. 12 garbha uttama hoya te uttama prakaTatA dehalA svapnArthane varadAnane sAcA TharAva dehalA; For Personal & Private Use Only Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kazanaciMtAmaNi bhAga pAMcama ] ema belI brUpa pUre te sarve dehalA, ucita samaye sutarayaNane janma Ape te bhalA. 13 spaSTArtha -A prasaMge yAda rAkhavuM joIe ke--je garbhamAM uttama jAtine jIva AvyuM hoya te ja upara jaNAvyA tevA prakAranA uttama dehalAo utpanna thAya che. ane A dehalAo svapnanA arthane temaja devatAnA varadAnane sAcA jaNAve che. ema jyAre rANIe rAjAne pitAnA dehalAe jaNAvyA tyAre sajAe rANIne jaNAvyuM. A pramANe rANIne jaNAvIne rAjAe te sarve dehalAo pUrA karyA kAraNa ke dehalAo pUrA karavAmAM na Ave te garbhavatIne tenI ulaTI asara thAya che ane tethI zarIra sukAtuM jAya che. A sthitimAM keTalAka kAla vItyAbAda yogya avasare uttama guNavaMtI rANIe uttama putra ratnane janma Ape. 13 vijayasena rAjAe karela putrano janmotsava vagere bInA jeNuve che- bhUpa icchita dAna ApI putra janmotsava kare, - te pramANe nagaravAsi leka paNa utsava kare; svapnAnusAre purUSasiMha suta nAma pADe narapati, anukrame te vRddhi pAmI rUpathI zobhe ati, . 14 spaSTArthajyAre rAjAe vadhAmaNI denAra pAsethI putrane janma thayo che evuM jANyuM, tyAre ghaNA varSathI tene dAna daIne putrane janma-mahotsava karyo. te prasaMge nagaranA lokee paNa rAjaputrane janma-mahatsava AnaMdapUrvaka ujavyo. tyAra pachI rAjAe rANIe vapnamAM siMha je hata" tene anusAre putranuM purUSasiMha evuM nAma pADayuM. anukrame jema jema te putra vRddhi pAmato gayo tema tema putranuM bela vagere vadhavA lAgyA. tenI sAthe rUpa teja vagere paNa vadhavA lAgyA. tethI kumAra rUpAdiguNothI ghaNA zobhavA lAgyA. rAjAe rAjaputrane bhaNAvIne badhI rAjAne kaLAe zIkhavI. 14 . purUSasiMhakumAranAM lagna vagerenI hakIkta jaNAve che - janaka sutane ATha nRpa kanyA pravara paraNAvatA, kuMvara kIDAdika taNA sukhamAM divasa vItAvatA; ekadA kIDAkaraNa udyAnamAM te AvatA, bhavyarUpa samAdi bhUSita vinayanaMdanA dekhatA. 15 spaSTAthe -tyAra pachI jyAre rAjakumAra purUSasiMha yuvAvasthAne pAmyA tyAre rAjAe putrane ATha rAjakumArIo sAthe moTI dhAmadhUmapUrvaka paraNAvyo, tyAra pachI rAjakuMvara paNa te rAjakanyAo sAthe kIDA karavI vagere sukhamAM pitAne kALa AnaMdapUrvaka pasAra karavA For Personal & Private Use Only Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayaparika lAgyA. eka vakhata rAjakumAra krIDA karavAne mATe nagara bahAra udyAnane viSe AvyA. te vakhate te kumAre suMdara rUpavALA tathA zamAdi eTale zIla, zamatA, saMyama, gaMbhIratA, saralatA vagere guNothI zobhAyamAna zrIvinayanaMdana nAmanA AcArya mahArAjane joyA. 15 krIDA karavA gaelA purUSasiMhakumAra sUri mahArAjane joIne je vicAra kare che te traNa kemAM jaNAve che - kuMvara remAMcita banI kSaNavAra ema vicAratA ziyala vezyAnI kane ne cera pAse nivasatA; nidhitaNuM chupAvavuM yuvAna bIlADA kane, amRtarakSaNa jema na bane kSema DAkaNanI kane. 16 spaSTArtha - AcArya mahArAjane joIne kSaNavAra romAMcita thaIne rAjakuMvara purUSasiMha kumAra A pramANe vicAra karavA lAgyA. ke-A muni suMdara rUpavALA ane pUrI juvAnIthI dIpe che. AvI juvAnImAM viSayavAsanAo rokavI te kArya ghaNuM muzkela jaNAya che. kAraNa ke A avasthAmAM viSaya vAsanAone jItavI te kArya to vezyAnI pAse ziyalavratanA pAlana jevuM bahuja muzkela che. ane cAranI hAjarImAM nidhi eTale dravyanA bhaMDArane chUpAvI rAkhavAnI peThe tathA yuvAna eTale jorAvara bIlADAnI pAse amRtanuM rakSaNa karavAnI jevuM temaja DAkaNunA paMjAmAM sapaDAIne pitAnuM rakSaNa karavAnA kArya jevuM bahuja muzkela (A kArya) che. 16 tema muninuM rUpa yauvana kAmahetu jaNAya che, toya gurUtrata dhAraNA muzkela tima dekhAya che, hemaMtamAM hima tApa grISma tema jhaMjhAvAta e, varSa kSaNeja sahAya paNa nA kAmanA tephAnane, spAI-upara jaNAvyA pramANe A muninuM rUpa tathA yauvana kAmanA eTale viSaya krIDAnA kAraNarUpa jaNAya che. tethI temane A moTA mahAvatenuM dhAraNa karavuM. te muzkela jaNAya che. kAraNa ke bhara ziyALAmAM sakhata TADha sahana thaI zake, sakhata unALAnI aMdara sUryane AkarA tApa paNa sahana karI zakAya, temaja comAsAnI aMdara jhaMjhAvAta eTale pavananA sapATAnI sAthe paDatA dhodhamAra varasAdanuM tophAna sahana karI zakAya, paraMtu bhara juvAna avasthAne viSe A kAmadevanA tephAnane sahana karI zakAtuM nathI. kahevAne sAra e che ke yuvAvasthAmAM viSayone jItavAnuM kAma ghaNuM muzkela che. 17 teya tene jItanAra sUri dIThA puNyathI, mAtA-pitAdikanI pare himahetu e cheTuM nathI; For Personal & Private Use Only Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] Ima vicArI temanI pAse kuMvara jhaTa AvatA, | ullAsathI kara sIsa nAmI pUjya gurUne vaMdatA. spaSTAtha-pahelAM kahyA pramANe kAmadevane chata muzkela che chatAM paNa AvA durjaya kAmadevane jItanArA sUri mahArAjane Aje meM mArA prabala puNyanA udayathI joyA. A AcArya mahArAja mAtA pitAnI peThe hitahetu eTale kalyANanA kAraNa che emAM kAMI khoTuM nathI athavA A vAta taddana sAcI che. A pramANe vicAra karIne zrI purUSasiMha rAjakumAra jaladI gurUnI pAse AvyA. ane temaNe ati hasapUrvaka pitAnA mastakane tathA hAthane namAvIne gurU mahArAjane vaMdana karyuM. 18 gurUe ApelA dharmalAbhanuM kharuM rahasya jaNAve che - dharmalAbhAzIrvacanathI kuMvara AnaMdita bane, kalyANa aMkura megha je dharmalAbha vicArIe jina dharma sAco teha pAmI ziva lahe tasa tattva e, lAbha arkAdikata te satya lAbha na jANue. 19 spaSTAtha-rAjakumAre gurUne vaMdana karyuM tyAre AcArya mahArAje kumArane dharmalAbha rUpI AzIrvAdanAM vacana kahyAM. tethI kumArane ghaNe AnaMda thaze. kAraNa ke A dharmalAbha rUpI AzIrvAda jIvane potAnA kalyANa athavA kuzaLarUpI aMkurAne aMkurita karavAmAM megha (varasAda) jevuM che. jema meghanA pANIthI vanaspatinuM bIja aMkurita thAya che tema A dharmalAbha rUpI meghanA pANIthI jIvanuM kalyANa thAya che. gurUnA dharmalAbhanA vacanathI samajavAnuM e ke tame zrIjinadharmane pAmIne ane tenI ullAsathI ArAdhanA karIne mokSanA zAzvatA sAcA sukhane pAmo, A dharmalAbhanuM e rahasya jANavuM. AthI samajAya che ke dharmane je lAbha teja khare lAbha che, kAraNa ke arthAdikano eTale dhana dhAnya vagerene je lAbha (maLavuM) tenAthI AtmAnuM kalyANa thatuM nathI. paraMtu zrIjinadharmane ArAdhavAthI ja AtmAnuM kalyANa thAya che, mATe teja (zrI jinadharmane lAbha, eja) sAce lAbha kahevAya. 19, gurUne vAMdIne kumAra munirAjane saMsAra samudrane taravAnuM kAraNa kemAM pUche che - kuMvara naMdI belatA munirAja ! navayauvana chatAM, Azcarya e je Apa duSkara caraNane ArAdhatA; bhaga tRSNa pariharI mAThAM vipAke tehanA, niHsAra bhava jANe chatAM tyAgI virala che tehanA. 20 spaSTA-tyAra pachI rAjakumAra purUSasiMhe gurUne vaMdana karIne pUchyuM ke he munirAja! Apa bharajuvAna che te chatAM bhagatRSNAne cheDIne A duSkara cAritranuM ulAsathI 2 For Personal & Private Use Only Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapArita 21 ArAdhana kare che tethI mane ghaNuM Azcarya thAya che. kAraNa ke ahIM sauthI pahelAM bhegatRSNA eTale IndriyonA viSayonI tRSNA (IcchA) tajavIja joIe ne je na taje te tenAM pariNAme durgatinA duHkha bhogavavAM paDe che. A kAma bahuja duSkara che. temaja A bhava eTale saMsAra paNa sAra rahita che evuM jANavA chatAM paNa tene tyAga karanArA puNyAtmAo te jagatamAM viralA ja hoya che. eTale bhogatRSNA tyAga ane saMsAranA sIputrAdinI mamatA tajIne parama u9lAsathI cAritrAdinI ArAdhanA A be sAdhane sarva jIne saheje maLatA nathI, paNa laghukama Asannasiddhika bhavyajIve ja te pAmI zake che. 20 saMsAra sAgara taraNa sAdhana Apa darzAvo mane, Ape grahelA mukti kerAM paMthamAM je mane giri upara jima kAMkarAne zedhatAM mANika maLe, tema krIDA kAja AvelA mane darzana phaLe. spAI-have rAjakuMvara gurU mahArAjane pUche che ke he gurUjI! Apa kRpA karIne A saMsAra samudrane taravAnAM sAdhane mane jaNAvo. ane Ape grahaNa karelA mekSanA mArganI ArAdhanAmAM mane jeDe. jema keI mANasa parvata upara caDhIne kAMkarAne zodhate hoya ane tene acAnaka mANekanI eTale te nAmanA ratnanI prApti thAya tevI rIte ahIMA krIDA karavAne mATe AvelA mane ApanA aNadhAryA ratnAdithI paNa vadhAre kIMmatI darzana thayAM che. tethI mane nakakI jaNAya che ke ApanA darzana ane uttama guNenA lAbhArUpa phaLane jarUra Apaze. 21 AcArya mahArAja daza prakArane sAdhudharma vagere bInA cAra kemAM jaNAve che - * sUri bele jema mAMtrikane pizAcAdika hue, zAMti kAja virAgIne rUpAdi tima tevA bhave; saMsAra sAgara taraNa sTImara sAdhu dharma na bhUlIe, daza prakAre tehanA saMyama pramukha Ima jANIe. spaSTAI-upara pramANenAM kuMvaranAM vacana sAMbhaLIne gurU mahArAje jaNAvyuM ke jema mAMtrika eTale maMtrone jANanAra mANasanI AgaLa bhUta pizAca vagere zAMta thaI jAya che tevI rIte saMsAra upara vairAgyavALA jIvanI AgaLa rUpa, yauvana, ezvarya vagere ke jeo sAmAnya jIne unmAdanAM kAraNe thAya che te vyAvahArika guNa paNa Atmika zAMtine prakaTAve che. have saMsAra samudrane tarI javAnAM sAdhananA svarUpane jaNAvatAM gurU mahArAja kahe che ke he rAjakuMvara ! A saMsAra rUpI samudrane taravAne mATe sAdhuone sarvavirati For Personal & Private Use Only Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] cAritra dharma sTImara eTale AgaboTa je jANa. jema AgaboTamAM besIne samudrane kAMThe jaladI jaI zakAya che tema A sarvavirati rUpI AgaboTamAM besanAra eTale sarva. virati rUpI dhamane sAdhanArA bhavya ja jaladIthI A saMsAra samudrane pAra pAmI zake che. A sAdhu dharmanA saMyama vagere daza prakAra kahelA che. eTale A daza prakAranA sAdhu dharmanuM AcarIne bhavya che A saMsAra rUpI samudrane jaladI tarI zake che. 22 deSanI nivRtti saMyama satyara sAcuM bolavuM, " hadayazuddhi zauca mithunatyAga zIlavrata: jANavuM brahmacarya vicAra bhASA tema nija AcAranI, nirdoSatA iMdriya damana vyAkhyA traNe e zIlanI. 23 spaSTA-temAM prathama saMyama dharma eTale hiMsAdi dene tyAga kare athavA ahiMsA eTale ke I paNa jIvane ghAta kare nahi. 1. bIje yatidharma te sAcuM vacana bolavuM athavA jUThuM bolavuM nahi. 2. trIjo hRdayazuddhi eTale AtmAnA pariNAmanI nirmaLatA te zauca dharma jANavo. 3. temaja maithunane eTale viSaya kIDAne sarvathA tyAga kare te zIlavata nAmane cothe dharma jANa. 4. A zIlanI pahelI vyAkhyA e che kevicAra eTale manathI, bhASA eTale vacanathI temaja AcAra eTale kAyAthI zIlanuM pAlana karavuM te brahmacarya kahevAya. bIjI vyAkhyA e che ke nirdoSatA eTale rAgAdithI rahitapaNuM tathA trIjI vyAkhyA e che ke pAMce Indriyone vaza karavI. ema zIlanI traNa prakAranI vyAkhyA jAvI. 23 dehAdi nimamatA akiMcanabhAva5 dIlamAM dhArIe, tapa tapAve kilaSTa kame bAra bheda vicArIe. krodha nigraha te kSamALa abhimAna mRdutA bhalI, mAyA vijya Arjava ane tRSNAvilaya muktiA bhalI. 24 pachAtha-dravyathI dhana dhAnyAdine je tyAga, ane bhAvathI zarIra upara temaja dravyAdikanI upara thatA mamatA bhAvane je tyAga karavo te akiMcana bhAva kahevAya. 5 je azubha karmone tapAve athavA karmonI nirja karAve te tapa kahevAya che. A tapanA mukhya be bheda che. temAM 6 bhede bAhya tapanA ane 6 bhede abhyantara tapanA ema tapanA bAra prakAre jANavA. te tapa dharma sAdhu dharmane chakko bheda jANo. 6 tathA krodhane kabaje rAkha eTale bIjAne keI aparAdha hoya te paNa tenA upara krodha na karatAM tene sahana karavArUpa kSamA rAkhavI te kSamA dharma sAtamo bheda jANo. 7 temaja ahaMkArane jaya kare eTale abhimAna na karatAM namratA rAkhavI te AThamo bheda. 8 kapaTane vijaya kare eTale kapaTane tyAga karavo te Arjava eTale saralatA nAme navame For Personal & Private Use Only Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaddhakRitabheda jANa. 9 tathA tRSNA vilaya eTale lobhano tyAga kare athavA saMtoSa dhAraNa kare te mukti nAmane 10me bheda jANa. e pramANe daza prakArane zramaNadharma TuMkAzumAM jANa. 24 eha daza vidha dharma sTImara bhavajaladhimAM jANIe, puNya pUrA hoya te ciMtAmaNine pAmIe; ema vANI sAMbhaLIne purUSasiMha gurUne kahe, daridrIne dhana lAbha je dharma dhanyajane lahe. 25 spaSTArtha --gurU mahArAja purUSasiMha kumArane jaNAve che ke A daza prakArane sAdhune dharma A saMsAra samudra tarI javAne mATe sTImara eTale AgaboTa je jANa. jema keI pUrNa bhAgyazALI jIvane ja ciMtAmaNi ratna maLe che, tema A sAdhu dharmanI prApti paNa pUrA puNyanA udayavALA jIvane ja thAya che. A pramANe gurU mahArAjanI dezanA sAMbhaLIne purUSasiMha rAjakumAra AcArya mahArAjane kahevA lAgyA ke ApanuM kahevuM sAruM che. kAraNa ke daridrI (nirdhana) jIvane dhananA lAbha je A dharmane lAbha paNa dhanya jIvone ja thAya che eTale cAritra mohanIyAdi karmono kSayapazAmAdine karanArA prabala puNyazAlI bhavya jIve ja te dazavidha zramaNa dharmanI parama ullAsathI sAttvikI ArAdhanA karIne bhava samudrane tarI jAya che. AvA ( zrI AdinAtha prabhunA putra vagere bhAgyazAlI jInI jevA) mahApurUSe guNAnurAgI bIjA jIvone prazaMsanIya (vakhANavA lAyaka) bane emAM navAI zI? 25 purUSasiMha kumAra gurUne pitAnI dIkSA levAnI abhilASA jaNAve che - Ape kahela e sadhAya na Adhimaya grahavAsamAM, bhavatarUne dehale gRhavAsa kaleze ehamAM tehathI udvega pAme Aja dIkSA che mane, gurU karI anumodanA zikSA dIe ima tehane. spaSTArtha--rAjakumAre vizeSamAM kahyuM ke Apa sAhebe kahela A zramaNa dharma Adhi (strIputrAdinI ghaNuM vividha ciMtAo)thI bharelA A gharavAsamAM rahIne sAdhI zakAya tevo nathI. kAraNa ke A gRhavAsa saMsArarUpI jhADanA dehalA jevo che eTale bhavabhramaNane vadhAranAra che, ane temAM aneka jAtanA kaleza rahelA che. tethI huM A asAra saMsArathI udvega pAme chuM athavA vairAgya bhAvane pAmela chuM. mATe he dayALu gurU deva! Apa Aje mane dIkSA Ape. te vakhate gurU mahArAje kahyuM ke he kumAra ! A tamAre vicAra ghaNe uttama che, mATe huM tamArA vicArane anumodana ApuM chuM. kAraNa ke For Personal & Private Use Only Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] tame sarva rIte dIkSAne lAyaka che. paraMtu te pahelAM tame mArI A zikhAmaNa sAMbhaLe. zIkhAmaNanuM varNana AgaLa 27mA lekamAM jaNAve che. 26 gurU mahArAja rAjakumArane mAtapitAnI rajA meLavI lAvavAnuM jaNAve che - AzA janaka jananI taNuM laIne IhiAM jhaTa Avaje, prathama gurU mAtA pitA upakArakara nA bhUlajo mAtApitAnI pAse te karI aMjali vinati kare, cAritra levA bhAvanA Apo rajA Ima uccare. spadArtha --he rAjakumAra! tame prathama te ahIMthI ghera jaIne tamArA mAtApitAnI dIkSA levA mATe rajA meLa. pachI ahIM jaladI Avo. yAda rAkhavuM ke-dareka jIvane mAtA pitA e prathama gurU che, kAraNa ke teo ja prathama kharA upakAra karanArA che e vAta bhUlavI joIe nahi. AvAM gurUnA vacana sAMbhaLIne zrI purUSasiMha kumAra mAtApitAnI pAse AvyA. te pachI temaNe be hAtha joDIne mAtApitAnI AgaLa vinati karatAM jaNAvyuM ke mArI cAritra levAnI IcchA che mATe Apa baMne mane dIkSA levAnI rajA Apo. 27 mAtApitA rAjakumArane cAritranI duSkaratA cAra zlokamAM jaNAve che - sAMbhaLI A veNa sutanA Ima kahe mAtApitA, gurU vratanuM vahana duSkara tiNa na tArI gyatA cAritramAM nija deha para paNa mAha nizibhAjana nahIM, dharmasAdhana deha pAlana zuddha bhajana vidhi ahIM. spadArtha -rAjakumAranAM pitAnI dIkSA levAnI IcchA jagAvanArAM vacane sAMbhaLIne putranI upara ghaNAM nehavALA mAtA pitAe putrane jaNAvyuM ke dIkSAmAM pAMca mahAvratonuM pAlana karavuM ghaNuM muzkela che mATe tenuM pAlana karavAmAM tArI yogyatA nathI. vaLI cAritramAM te potAnA zarIra uparanA mohano paNa tyAga karavAno che. tathA A cAritramAM rAtrIe bhojana paNa karAya nahIM. temaja A zarIra cAritra dharmanI sAdhanA karavAmAM madadagAra che. tethI nirdoSa AhArAdithI tenuM pAlana karavAnuM kahyuM che. vaLI cAritramAM je bhojana karavAnuM che te bhojana paNa bhikSA lAvIne karavAnuM che. temAM vaLI gocarInA je doSo kahyA che, te deSone tyAga karIne zuddha AhAra grahaNa karavAnuM kahyuM che. paraMtu dejavALe AhAra levAya nahI. 28 aSTa pravacana mAtanI haMmeza nirmala sAdhanA, mAsikAdika bAra pratimA abhigraho dravyAdinA; For Personal & Private Use Only Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapariphatajIvatAM sudhI bhUzayana snAna tyAga leca vihAra ne deha zobhA tyAga gurUkulavAsa upasargadine. 29 spaSTArya-vaLI sAdhu purUSane pAMca samiti ane traNa gupti rUpI ATha pravacana mAtAnuM hamezAM nirmalapaNe eTale aticArAdi de lagADyA sivAya sArI rIte pAlana karavuM paDe che. isamiti, bhASA samiti, eSaNA samiti, AdAnabhaMDamatta nikakhevaNA samiti ane pArikA panikA samiti ema pAMca samiti jANavI. sArI eTale upayoga pUrvakanI ceSTA jene viSe rahelI hoya te samiti jANavI. managupti, vacanagupti ane kAyapti e traNa guptio kahI che. ahIM mana vacana ane kAyAnA azubha yegane rokavArUpa ane zubha yogane pravartAvavA rUpa gupti jANavI. A je ATha bhede eja aSTa pravacana mAtA kahevAya che. kAraNa ke jema mAtA bAlakanuM rakSaNa vagere kare che tema A pAMca samiti ane traNa guptio cAritranuM sArI rIte pAlana vagere karavAmAM madada kare che. vaLI he putra ! dakSAmAM eka mAsanI pratimA vagere bAra pratimAo vahana karavAnI hoya che. te uparAMta dravyAdinA eTale dravyathI, kSetrathI, kAlathI ane bhAvathI abhigraha karavAnA hoya che. atyAra sudhI palaMgamAM sUtelA evA tAre jIvana paryata bhUmi upara sUI rahevuM paDaze. ane dIkSAmAM snAna karAya nahI, temaja A mastakAdinA vALane loca karavAnuM hoya che. tathA eka gAmathI bIje gAma page cAlIne vihAra karavAne heya che. vaLI dIkSAmAM zarIrane ghareNAM vagerethI bhAvavAne tyAga karavAnuM che eTale zarIre kaI prakAranuM vilepana karAtuM nathI. ane gurUkulavAsa eTale gurUnI sAthe temanI AjJA pramANe cAlavAnuM hoya che. vaLI dIkSAmAM TADha, taDake vagere parISahe tathA aneka prakAranA upasargo sahana karavAnA hoya che. 29 sAmya bhAve sahana tima zIlAMga ratha saMdhAraNa, - ItyAdi niyame jima caNAnuM cAvavuM che lehanA; sAgara taraNu be hAthathI asidhAra para jima cAlavuM, agni jvALA pAna karavuM trAjave giri taLavuM. 30 spaSTAthe-tathA he putra! cAritramAM je duHkha sahana karavAnAM che te samatA bhAve eTale krodhAdika karyA sivAya sahana karavAM joIe. vaLI aDhAra hajAra zIlAMga rathane sArI rIte dhAraNa karavAnAM hoya che. vagere bIjAM paNa aneka jAtanA niyama pALavAnA hoya che. mATe A cAritranuM pAlana karavuM te loDhAnA caNA cAvavA jevuM ati muzkela che. jema be hAthathI samudra tarI javAnuM kAma ghaNuM muzkela che tema A cAritranuM pAlana paNa ghaNuM muzkela che. vaLI A cAritra pAlana ghaNuM muzkela che te bAbatamAM daSTAMto jaNAvatAM kahe For Personal & Private Use Only Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezanaciMtAmaNi bhAga pAMcama ] che ke taravAranI tIkSaNa dhAra upara cAlavAnuM kAma jema ghaNuM duSkara che tathA jema agninI javAlAnuM pAna karavuM ghaNuM agharuM che tathA trAjavA vaDe parvatane tALavAnuM kAma jema ati AkarUM che tema cAritranuM pAlana paNa ghaNuM muzkela che. 30 saritA taNuM sAmeja pUre taraNa zatru samUhane, eka hAthe jItavuM ne gahana rAdhAvedhane; sAdhave jima kaThIna tethI bahu kaThIna dIkSA kahI, dIkSA vicAra tajI laho sukha zAMtine ahiM rahI. 31 spAI-vaLI mAtApitA purUSasiMha kuMvarane cAritranI duSkaratA jaNAvavAnAM prasaMge bIjA paNa daSTAnta ApatAM jaNAve che ke nadImAM bhAre pUra AveluM hoya te vakhate te nadInAM pUramAM sAme javuM jema muzkela che tema cAritranuM pAlana paNa bahu duSkara che, ema jANavuM. vaLI zatrunA samUhane eTale ghaNA duzmanone ekalA hAthe jItavAnuM kAma jema ghaNuM muzkela che tevuM ja A cAritranuM pAlana muzkela jANavuM. tathA gahana eTale atimuzkelIvALA rAdhAvedhane sAdhavAnuM kAma jema ghaNuM AkarUM che tema tenAthI paNa dIkSAnuM pAlane ghaNuM kaThaNa kaheluM che. mATe he putra! tuM dIkSA levAne vicAra cheDI de ane tene maLelAM A rAjya vagerenAM sukhane ahIM A rahIne zAMtithI bhegava. 31 rAjakuMvara mAtA pitAne A saMsAramAM bhogavavAM paDatAM dukhe be zlokomAM jaNAve che- kuMvara bele janaka jananI ! jeha kaSTa bhava viSe, - tAsa AgaLa caraNa kaSTo alpa tima hitakara dIse, pIDA bhayaMkara narakanI na kahI zakAe vacanathI, suNatAM pamADe trAsa kape hRdaya paNa muja niyamathI. 32 spaSTAthe-te vakhate potAnA mAtA pitAne samajAvatAM rAjakuMvara purUSasiMha kahe che ke he janaka! jananI ! A saMsAramAM rahIne je kaSTa sahana karavo paDe che tenI AgaLa A cAritramAM sahana karavAnAM kaNe kAMI hisAbamAM nathI. eTaluM ja nahi paraMtu A ko te saMyamI jIvane karmanI nirjarA karavAmAM bahu ja madadagAra thAya che. eTale A cAritranAM ko samatA bhAve sahana karavAthI jIvanAM ghaNAM karmo bhegavAI jAya che, mATe saMsAra bhIrU jIvane A cAritranAM kaSTo kharI rIte kaSTa rUpe lAgatAM nathI. A saMsAramAM bhegavavAM paDatAM duHkhe kevAM bhayaMkara che te jaNAvatAM kahe che ke narakanI aMdara gaelA jIvane je bhayaMkara pIDAo bhAgavavI paDe che tenuM varNana vacanathI paNa karI zakAtuM nathI. temaja vacanathI tenuM varNana sAMbhaLatAM paNa ApaNane trAsa thAya che athavA bhaya upaje che. ane mAruM hRdaya paNa te sAMbhaLIne kaMpAyamAna thAya che. nArakImAM traNa prakAranI vedanA kahI che. For Personal & Private Use Only Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapaghasarikRta eka te a nyakRta eTale nArakInA cha haMmezAM eka bIjAnI sAthe laDayA kare che. te laDavAmAM eka te pUrva bhavanuM vaira kAraNa hoya che athavA te vara na hoya te paNa temane e svabhAvaja hoya che, tethI teo kriya ladhivALA hovAthI aneka prakAranA siMha vAgha vagerenAM rUpa karIne tathA aneka prakAranA zastro vikuvane laDayA kare che ane mAMmAMhe duHkhI thAya che. bIjI paramAdhAmIkRta vedanA nArakInA jIne bhegavavI paDe che. A paramAdhAmI devene A nArakIone duHkha ApavAmAM ghaNe AnaMda Ave che. tethI teo nArakIonA zarIranA TukaDe TukaDA karI nAkhe che, paraMtu vaikriya zarIrane e svabhAva hoya che ke tethI nArakInA ja marI jatA nathI. paraMtu temanAM zarIra pAchAM maLI jAya che. ane ukaLatA telamAM nAMkhIne tapAvavuM, vaitaraNI nadImAM DUbADavuM, zastramAM parovavuM, kuMbhI pAkamAM pakAvavuM ema aneka rIte nArakInA ane te paramAdhAmI deve duHkha Ape che. trIjI kSetrakRta vedanA te nArakInA bhegave che. te kSetrakRta vedanA daza prakAranI che. atyaMta TADha, atyaMta tApa, bhUkha, tarasa vagere vedanAo jANavI. e pramANe nArakInA jI haMmezAM duHkhe bhegave che. mATe ja ati duHkha bhogavatAM manuSyane te nArakanAM duHkha bhagave che evI upamA apAya che. e pramANe narakagatinAM dukhe TuMkANamAM jANavAM. 32 baMdhanAdika pIDa dusaha niraparAdhi kharAdine, roga chedana gupti Adika kaSTa regI narAdine; anAdi dAkhaviyAga arine trAsa svarge devane, cAritramAM je kaThInatA zivadAyinI nizcaya mane. 33 spaSTAtha-bIjI tiryaMca gatinI aMdara paNa jene aneka prakAranAM AkarAM dukhe bhogavavAM paDe che, te A rIte TUMkAmAM jANavA--mAlIka manuSya gAya, bheMsa, hAthI, ghoDA vagerene bAMdhI rAkhe che. jyAre te manuSyo temane khAvAnuM Ape tyAre ja teone khAvAnuM maLe che nahi te bhUkhe rahevuM paDe che. vaLI teo (mAlike) pIvAne pANI Ape tyAre ja te pazu vagere pANI pI zake che nahi te tarasyA rahe che. A rIte temane baMdhananI sAthe sAthe bhUkha tarasanI vedanAo paNa bhogavavI paDe che. te uparAMta cAbuka vagerenA mAra paNa sahana karavA paDe che. ane gadheDAM baLada vagerene Akho divasa bhAra upADa paDe che, te uparAMta mAra khA paDe che. tathA aparAdha vinA paNa bhUkha tarasa veThavI paDe che. te uparAMta te tiryaMce jAti vairathI eka bIjAnI sAthe laDe che ane tethI teo aneka prakAranI vedanAo sahana karIne rIbAI rIbAIne mare che. A rIte tiryaMca gatimAM paNa aneka jAtanI bhayaMkara vedanA sahana karavI paDe che. trIjI manuSya gatinI aMdara paNa aneka jAtanAM duHkho bhegavavAM paDe che. juoA manuSya bhavamAM aneka prakAranAM bhayaMkara roga thAya che tethI temaja chedana, baMdikhAnAmAM pUrAvuM, tathA AjIvikA calAvavA For Personal & Private Use Only Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. mATe dhana pedA karavAmAM ne sAcavavA vageremAM aneka jAtanAM dukho sahana karavA paDe che. cethI deva gatimAM paNa aneka prakAranAM duo rahelAM che. kAraNa ke devene paNa jyAre eNvavAne kAla najIka hoya che tyAre have mAre A badhe vaibhava AnaMda mUkIne javuM paDaze evuM jANavAthI duHkha thAya che. ane pitAnA priya deva devInuM cyavana thAya tyAre paNa duHkha thAya che. tathA pitAthI vadhAre baLavALA tathA RddhivALA devane joIne IrSo vagere thavAthI paNa manamAM duHkha thAya che. evI rIte devagatimAM paNa trAsa eTale bhaya, zeka vagere dukho rahelAM che. A pramANe cAre gati rUpI saMsAra bahuja dukhethI bharelo hovAthI A saMsAramAM rahIne kharI rIte sAcA sukhI thavAnI AzA rAkhavI nakAmI che. mATe ja cAritramAM pariSaha tathA upasargone bhogavavAM vagere savarUpa muzkelIo paDe che te sarvene huM hitakArI mAnuM chuM. kAraNa ke te muzkelIo te mane nakkI zivazarmanI eTale mekSa rUpI sukhane jarUra ApanArI che. 33 rAjakuMvara mAtApitAne karmabaMdhanA ane karmathI chuTavAnA kAraNe samajAve che-- bhAvane anusAra baMdhana mekSa sArA bhAvathI, karmanirbharaNA parama pada tema mAThA bhAvathI; karmabaMdhana bAhubali tima matsyanA dRSTAMtathI, cAritramAM sArA nimitto bhAva nirmala niyamathI. 34 spaSTAthe-tathA he pUjaya mAtApitA ! jIvanA pariNAmane anusAre karmane baMdha tathA karmathI mUkAvuM thAya che. je jIvanA sArA bhAva eTale adhyavasAya hoya te jIvane karmonI nirjarA thAya che eTale ghaNAM karmadala bhagavAIne kharI jAya che. temaja je jIvanA pariNAma azubha vartatA hoya te te jIvane karmone baMdha thAya che. jo ke jIvane samaye samaye karma baMdha tathA karmanI nirjarA te thayA kare che, paraMtu jema jema zubha pariNAmanI vRddhi thAya che tema tema navA karmone baMdha ocho ocho thato jAya che ane tethI karmanI nirjarA anukrame vadhatI jAya che. ane jema jema jIvanA azubha pariNAmanI vRddhi thatI jAya che tema tema karmabaMdha vadhato jAya che ane nirjarA ochI ochI thAya che. A prasaMge zubha pariNAmathI thatA karmakSayanI bAbatamAM bAhubalinI bInA-daSTAMta ane azubha pariNAmathI thatA karmabaMdhanI bAbatamAM taMduliyA mAsyanI bInA TUMkAmAM anukrame A rIte jANavI--bAhubali prathama tIrthapati zrI RSabhadevanA putra ane bharata cakravatInA nAnA bhAI hatA. baMne bhAIo vacce moTuM yuddha thayuM. temAM baMne bhAIonA paraspara yuddhamAM cakravatI hAryA ane bAhubali jItyA. chevaTe bharata cakravartIe bAhubaline mAravA mATe pitAnuM cakaratna nAnAbhAI upara mUkayuM. paraMtu eka (sarakhA) gotranA jIvanI upara cakanI asara thatI nathI tethI cakra bAhubalinI cAre tarapha pradakSiNA daIne pAchuM pharyuM. tyAra jaa For Personal & Private Use Only Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ==== == - - - - - - - | zrI vijathapaghayaktipachI bAhubalie pitAnI mUThI bharata rAjAnA mastaka upara mAravAne ugAmI. teja vakhate bAhubalinA vicAramAM moTuM parivartana (pheraphAra) thayuM. tethI temaNe A rIte vicAryuM ke A mUThIthI moTA bhAIne nAza thaze. RSabhadevanA putra thaIne pite nAzavaMta rAjyane mATe moTAbhAIne mAryo evI mArI niMdA thaze. A vicAra lAvIne ane mahApurUSe ugAmelI mUThI niSphaLa javI joIe nahi, tethI temaNe te mUThI pitAnA mastaka upara mUkIne lonca karyo. ne cAritrane svIkAryuM. pachI devee Apele sAdhuveza dhAraNa karI tyAMja kAusagga dhyAnamAM rahyA. temanI bhAvanA pitAnA pitA RSabhadeva prabhunI pAse javAnI hatI. paraMtu te vakhate temane abhimAnane (mAna mohanIya kama) udaya thayo. tethI vicAra karavA lAgyA ke "mArAthI nAnA bIjA aNu bhAIoe prabhunI pAse mArI pahelAM dIkSA lIdhI che. tethI hAla je huM tyAM prabhunI pAse) jAuM te mAre te cAritravaMta nAnA bhAIone vaMdana karavuM paDe. mATe huM kevalajJAna meLavIne prabhu pAse jaIza, jethI te nAnA bhAIone vaMdana karavuM paDe nahi". AvA vicArathI te bAhubalI munirAja tyAMja kAusagga dhyAnamAM rahyA. e pramANe eka varSa sudhI rahyA chatAM temane kevalajJAna thayuM nahi. kAraNa ke jyAM sudhI abhimAna rahyuM hoya tyAM sudhI mehanIya kamane saMpUrNa kSaya thAya nahi ane mohanIya karmane kSaya na thAya to bAkInA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya e traNa ghAtI karmone paNu kSaya na thAya. ane ghAtI karmono kSaya na thAya tyAM sudhI kevalajJAna paNa thAya nahi. te vakhate RSabhadeva prabhue brAhmI ane suMdarI nAmanI potAnI be putrIo ke jemaNe prabhu pAse dIkSA lIdhI hatI, te bane sAdhvIone bAhubaline bedha karAvavAne mATe mokalI. tethI te baMne sAdhvIo potAnA bhAI bAhubali jyAM kAusagga dhyAnamAM rahyA hatA tyAM AvyA. prathama te te baMne sAdhvIo bhAIne oLakhI paNa zakyA nahi kAraNa ke tyAM eka varSathI kAusagga dhyAnamAM rahelA bAhubalinI dADhImAM pakSIoe mALA karyA hatA. ane temanA AkhA zarIra upara velaDIo vIMTAI vaLI hatI. tethI mahA mahenate bhAIne oLakhyA. te vakhate bhAIne vaMdana karIne pitAe kahevAne kahelAM vacane A pramANe kahyAM "he vIro gaja uparathI heThA Utare e pramANe kahIne baMne sAvIo vAMdIne sukha zAtA pUchI cAlyA gayA. - bahenee (sAdhvIoe) kahelA vacana sAMbhaLIne bAhubali munie vicAra karyo ke "huM hAthI upara beTho nathI chatAM mane bahenoe A pramANe kema kahyuM? ane te sAdhvIo juThuM te lagAra paNa bele nahi." vicAra karatAM samajAyuM ke are! dIkSA paryAyathI meTA evA nAnA bhAIone vaMdana kema karAya ? mArA manamAM rahela A je ahaMkAra eja khare hAthI che. ane jyAM sudhI abhimAna rUpI hAthI upara huM rahelo chuM tyAM sudhI mane kevalajJAna paNa kaIrIte thAya? mATe mAre have pitAnI pAse jaIne dIkSA For Personal & Private Use Only Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] paryAyathI meTA evA nAnA bhAIone vaMdana karavuM joIe. A vicAra karI prabhu pAse javAne jyAM paga upADe, ke tarata ja temane kevalajJAna thayuM. kAraNa ke kAusagna dhyAnamAM rahIne temaNe ghAtI karmo ghaNAM bhegavI kADhayAM hatAM. tethI jyAre abhimAna gaLI gayo ke tarata ja kSapakazreNI zarU thaI ane te kSapakazreNInA prabhAvathI cAre ghAtI karmone aMtamuhUrtamAM kSaya thaI gaye. A kSapakazreNi e paNa uttama bhAvanAdi svarUpe ja jANavI. A bInAthI sacoTa samajAya che ke uttama bhAvanAthI karmabaMdha rokAya che ane nirjarA ghaNI thAya che. have taMdulIyA malyanI bInA TuMkAmAM A pramANe jANavI-lavaNa samudra vageremAM eka hajAra yojana pramANu lAMbA magaramasyA thAya che. te mAsyanI AMkhanI pAMpaNamAM A nAne taMdulIye matsya utpanna thAya che. mATe matsya pitAnA moDhAMmAM pesIne bahAra nIkaLI jatAM nAnAM mAchalAMone gaLI na jatAM javA de che te joIne A taMdulIo matsya vicAre che ke huM A mATe matsya hAu te eka paNa mAchalAne javA dauM nahi eTale badhAMnuM bhakSaNa karI jAuM. AvA hiMsAne ghera pariNAma rUpa azubha bhAvanAthI te taMdulIye matsya marIne sAtamI nArakI sudhI utpana thAya che. ema keI paNa jIvanI dravya hiMsA karyA vinA paNa phakta azubha bhAva rUpa bhAvahiMsAthI A masya nArakInAM ghera duHkhane bhegave che. A TuMka bInA uparathI samajavAnuM e che ke cAritranuM pAlana karatA puNyazAlI munivarene nizcaye nimittonI ArAdhanAmAM mana parovAya che, tethI temanI bhAvanA paNa nirmala hoya che. Aja mudAthI sAdhu jIvana parama zAMtine anubhava karAvanAra che, ema che parama pUjya mAtA pitAjI! tamAre cokkasa mAnavuM ja joIe. 34 Aja bhavamAM nizcaye muja mukti Ima jANe chatAM, tIrthapati saghalA grahI cAritrane ArAdhatA; satya sukha denAra saMyama huM lahIne Apane, cAritranA sAdhaka banAvuM INa cahuM cAritrane. 35 spaSTAI-vaLI he parama pUjya mAtApitA ! tamAma tIrthaMkare paNa avadhijJAnathI ema jANe che ke " A vartamAna bhavamAM ame mokSe jaIzuM" te chatAM paNa te lekottara mahApurUSo cAritrane grahaNa karIne tenI parama ullAsathI sAttvikI ArAdhanA kare che eTale jyAre teo paNa rAjya tathA sAMsArika sukhono tyAga karIne cAritranI ArAdhanA kare che to pachI mArA jevA jIve to jarUra tenI ( sarva virati cAritranI ) ArAdhanA karavI ja joIe. vaLI huM AvA sukha zAMti ApanAra cAritrane grahaNa karIne paramApakArI evA tamane paNuM cAritranA sAdhanAre banAvuM. AvI zubha bhAvanAthI huM cAritra grahaNa For Personal & Private Use Only Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapaghasarikRtakaravAne cAhuM chuM. A mArI vinatine svIkArIne kRpALu evA Apa bane mane cAritra levAne mATe rajA Apo. 35 rAjakumAre mAtApitAnI rajA meLavI gurU pAse lIdhela dIkSA vagere bInA be kemAM jaNAve che - putranA daDha bhAva jANuM te anujJA ApatA, bhAvanA anamedatA utsava kare raMge pitA; phalAthI tarU pAsa Ave AvatA gurUnI kane, hAtha joDI zuddha bhAve mAgatA cAritrane. 36 spaSTArtha-putranA cAritra levAnA daDha bhAvane eTale aDaga nizcayane jANIne mAbApe rAjakuMvarane dIkSA levAnI rajA ApI. ane tenI A zubha bhAvanAnI prazaMsA karIne Ane dathI moTA utsava pUrvaka putrane temaNe dIkSA mahotsava karyo. A rIte anukrame rAjakumAra purUSasiMha jema phala meLavavAnI IcchAvALo purUSa jhADanI pAse jAya che tema vijayanaMdana gurUnI pAse udyAnamAM AvyA. ne temane vAMdIne vinayathI be hAtha joDIne cAritrane devA mATe mAgaNI karI. eTale he gurUdeva! mane kRpA karIne cAritra Ape A rIte pitAnI IcchA jaNAvI. 36 sari vidhie ApatA dIkSA kuMvarane bedhatA, huvidha zikSA divasa caryA sAdhunI samajAvatA; apramAdI caraNamAM ekAdi sthAnaka sAdhatA, jinanAma karma nikAcatA ekAdazAMgI1 jANatA. spAI-tyAra pachI AcArya mahArAje rAjakuMvarane vidhipUrvaka dIkSA ApIne duvidha zikSA eTale grahaNazikSA tathA Asevana zikSA ema be prakAranI zikSAne upadeza Apyo. temAM grahaNuzikSA eTale grahaNa karelA vratanuM sArI rIte pAlana karAvanArI zikSA jANavI. te pachI sAdhunI divasacaryA eTale divase kayAre kayAre zuM zuM karAya tenI samajaNa ApI. susAdhu thaelA rAjakuMvara purUSasiMha munie paNa apramAdI eTale pramAdane tajIne cAritranuM pAlana karyuM ane egya samaye temaNe vIsa sthAnaka tapa mAMhenA ekAdi eTale be traNa Adi sthAnakonI (10) sArI rIte sAdhanA karI. ne jinanAma kamane nikAcita baMdha karyo. A prasaMge yAda rAkhavuM joIe ke "jinanAma karmane nikAcita baMdha pUrvanA trIjA manuSya bhaveja karAya che. tyAra pachI deva athavA nArakInuM AyuSya bhogavIne tIrthakara thAya che. paNa prAye manuSyamAMthI manuSya thaelA tIrthakara thAya nahi." vaLI te purUSasiMha munirAje AcArAMga vagere agiyAra aMgone (11) abhyAsa karyo. 37 37. For Personal & Private Use Only Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi bhAga pAcama ] cAritra pAlIne rAjakumAranuM vaijayaMta vimAnamAM anuttaravAsI devapaNe upajavuM vagere bInA jaNAve che - aMtakAle anazanAdika bhAva zuddhArAdhanA, karatA thatA sura vaijayaMte jyAM sukho suranAM ghaNAM anyatra sImaMdhara kahyuM gurU nAma deva jayaMtamAM,12 atara tetrIsa 13 Ayu Ima bhava beu tera dvAramAM. 38 spaSTAtha-e pramANe purUSasiMha munirAje ghaNA kAla sudhI nirmala cAritranuM pAlana karyuM. pachI aMta samaya Avyo tyAre anazana vagere karavA pUrvaka zuddha bhAvathI ArAdhanA karIne anuttaravAsI devanA pAMca bheda mAMhenA bIjA vaijayaMta vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA. ane tyAM deva saMbaMdhI ghaNAM sukhane bhegavyA. A bAbatamAM bIjA graMthamAM jayaMta (12) nAmanA trIjA anuttara vimAnamAM utpanna thayA ema kaheluM che. temaja ahIM je gurUnuM nAma vinayanaMdana kahyuM, tene badale gurUnuM nAma "sImaMdharasUri' kaheluM che. A anuttara devalokamAM temanuM AyuSya tetrIsa (13) atara eTale sAgaropama pramANa hatuM. e pramANe tera sthAnakomAM pAMcamA sumatinAtha prabhunA pAchaLanA be bhavanuM svarUpa kahyuM. 38 megha rAjAnuM varNana be zlokamAM kare che - Aja jambudvIpa bhArate kezalA vinItA 5 bhalI, jAsa killo rUne jinamaMdira jyAM bahu valI; leka dAnAdika guNa tyAM meghA nAme nRpavA, ikvAku vaMze tilaka jevA satya nIti dayAdharA. 39 spaSTArtha-Aja jambudvIpane viSe tenA dakSiNa bhAgamAM bharata nAmanuM kSetra AveluM che. temAM kezala (14) nAme dezanI vinItA (15) nAme suMdara nagarI che. A nagarIne pharatI rUpAne manohara kille Avela che. vaLI te nagarIne viSe ghaNAM suMdara ane bhavya jinamaMdire zele che. A nagarInA lake paNa dAna vagere sadaguNone dhAraNa karanArA hatA. have A nagarIne viSe megha(16) nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. A megharAjA IvAku vaMzane viSe tilaka jevA zobhatA hatA. ane satya, nIti eTale nyAya tathA dayA vagere sArA guNene dhAraNa karatA hatA. 39 meghanI jima harSadAyaka yAcake satiSatA, toya nIkanA jala pare lakSmI vadhelI dekhatA; bIjA tRpa tene namI vastrAdithI paNa arcatA, samRddhi Adika jeTha pAMsaThame surAdhipa ka5tA. 40 For Personal & Private Use Only Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadhasUrikRta- spaSTArthajema medha jagatanA jIne harSa Ape che tema megha samAna A medha rAjA paNa sarva jIvone harSa ApatA hatA. vaLI A rAjA pitAnI lImI yAcakane dAna ApIne saMtoSa pamADavAmAM vAparatA hatA te paNa te lakSamI ochI thatI nahatI, paraMtu nakanA pANInI jema haMmezAM vadhatI jatI hatI ane jyAre bIjA rAjAo A zrI megha rAjAne namatA hatA, tyAre namaskAra karIne vastrAdithI eTale uttama prakAranAM vastro tathA dhana vagere bheTamAM ApIne temanI (megharAjAnI) sevA karatA hatA. AthI A megha rAjAnI lahamI ghaNI vRddhi pAmI hatI tethI loko temane pAMsaThamA Indra jevA mAnatA hatA. 40 maMgalA pANInuM varNana che kema kare che - tAsa rANI maMgalA17 maMgala karaNa ne zIlavatI, dehadhArI kularamA sama pati hRdayamAM nivasatI; bhUpa vasate tAsa hRdaye gRhAdika vicare chatAM, nija patine dhyAvatI rANI guNathI dIpatA. spaSTAI - A megha rAjAne maMgala eTale kalyANa karanArI tathA zIyalane dhAraNa karanArI maMgalA nAme rANI hatI. A rANI jANe sAkSAt zarIrane dhAraNa karanArI kulalakamI hoya tema patinA hRdayamAM rahelI hatI eTale ke rAjAne tenA upara ghaNo neha hate. jo ke te baMne rAjA rANI vAsagRha vageremAM bahArathI judA judA jaNAtA hatA chatAM maMgalA rANInA hRdayamAM rAjAne haMmezAM vAsa hate. athavA te rANI jyAre jyAre ekalI pharatI hoya tyAre tyAre paNa tenA hRdayamAM te guNothI zobhAyamAna te rAjAnA guNanuM ja smaraNa cAlatuM hatuM. 41 rUpa lAvaNyAdithI devAMganA dAsI kare, suMdara vadanathI dAsa karatI caMdane mege phare, bhUpa zItala chAMyamAM saghalA sukhane bhegave, dAna zIla tapa bhAva sAdhI prazama jIvana anubhave. 42 41 spaSTAI-A maMgalA rANInuM rUpa ane lAvaya eTale sauMdarya evuM hatuM ke jenI AgaLa devAMganA eTale svarganI apsarAo paNa dAsI jevI jaNAtI hatI. vaLI te rANInuM mukha evuM suMdara hatuM ke jenI AgaLa caMdramA paNa dAsa jevo lAgate hate. athavA caMdramAnI aMdara te DAdha che ane A rANInA mukhane viSe kaI paNa prakArane DAgha jaNAtuM nathI. AvI A maMgalA rANI rAjAnI zItaLa chAyAmAM AnaMdapUrvaka saghaLA prakAranA sAMsArika sukhe jogavatA hatA. te chatAM vaLI dAna, zIyaLa, tapa For Personal & Private Use Only Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArSitAmaNi bhAga pAMcame ] ane bhAvanA rUpI cAra prakAranA dharmane parama ulAsathI sAdhIne zAMtimaya jIvanane anubhava karatA hatA. kara tIrthakaranI mAtAnI vizeSatA dekhADI vaijayaMta vimAnamAM devarUpe upajela bhAvI tIrthaMkaranA jIvanI bhAvanAdi be zlekamAM jaNAve che - puNya prabalatA anya strIthI tIrthapati jananI taNI, bhavya nizcaya mekSa sagati ema janakAdika taNI; atara tetrIza vaijayaMte deva sukhane anubhave, jina nAma karma prabhAvathI Asakti nA dhare bhave. 43 spaSTArtha- je strI tIrthakaranI mAtA hoya che te strInI puNyanI prabalatA bIjI strIo karatAM vadhAre hoya che. kAraNa ke traNa bhuvanamAM vaMdanIya tIrthaMkaranI mAtApaNAnI prApti paNa ghaNe padaya heya teja thAya che. prabhunA mAtApitA bhavyaja hoya che ane teo mokSe jAya che athavA te sadagati eTale devagatimAM jAya che. have purUSarsiha rAjakumArane jIva vaijayaMta nAmanA bIjA anuttara vimAnane viSe tetrIsa sAgaropama varSo sudhI devanA sukha jogavI rahyA che. te (sumatinAthanA jIva) deva jinanAma karmanA prabhAvathI te deva saMbaMdhI sukhomAM Asakti rAkhatA nathI. 43, siddhinA sukha pAmavAne manuja bhavane cAhatA, bhAva jinanA jIva uMcA ga raMge hAlatA: samavasaraNe cau mukhe huM dezanA daI sarvane, kyAre pamADIza siddhi mAnIza dhanya evA divasane 44 spAI-devalokamAM rahelA A pAMcamA tIrthakaranA jIva mokSanAM sukha meLavavAne mATe manuSyabhavane meLavavAnI IcchA rAkhatA hatA. kAraNa ke manuSyagati sivAya bIjI kaI paNa gatimAMthI mokSe jaI zakAtuM nathI. A bhAvI tIrthakaranA jIva uMcA prakAranA nimala mAnasika di yoganA apUrva AnaMdamAM lIna rahetA hatA. ane evI bhAvanA bhAvatA hatA ke huM samavasaraNamAM besIne cAra mukhe dharmane upadeza ApIne sarva jIvone kayAre siddhinA sukhone pamADIza. je divase mArA A manoratha pUrA thaze, teja divasane huM dhanya (vakhANavA lAyaka) mAnIza. 44 bhAvI tIrthakaranA jIvanuM jayaMta vimAnathI evIne maMgalA pANInI kukSImAM upajavuM, vagere bInAne jaNAve che - tyAMthI eNvIne teha zrAvaNa zukala bIja8 adha raNIe, siMhara" maghAra zazi zreSTha samaye maMgalA kukha avatare, For Personal & Private Use Only Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - [ zrI vijyapaRrikRta* mAtA tadA jina janma sUcaka cauda svAra dekhatA, bhU nidhAnataNI pare jina garbhane saMdhAratA. 45 spAI-vaijayaMta vimAnamAM anuttaravAsI deva purUSasiMha rAjAne jIva pitAnuM tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya pUruM bhogavIne tyAMthI evIne maMgalA rANInI kUkhane viSe utpanna thayA. te vakhate zrAvaNa mahinAne suda bIjane (18) divasa ane ardha rAtrIne (19) samaya tathA siMha rAzi (20) tathA maghArAzine (21) caMdra sAthe zubha yoga cAlato hatuM. A zubha avasare maMgalA mAtAe tIrthaMkaranA janmane jaNAvanArA cauda moTA svamo joyA. (22) tyAra pachI pRthvI jema nidhAnane dhAraNa kare tema maMgalA mAtA jinezvaranA garbhane dhAraNa karatA hatA. 45 prabhu garbhamAM hatA tyAre maMgalA mAtAne upajelI sArI buddhine prasaMga vagere bInA 15 zlokamAM jaNAve che - janakara3 pAThaka sAMbhaLI te svapna suta phala uccare, - ekadA keIka dhanika be strI sahita dezAMtare jAya mArge eka strIe janma Ape putrane, meTa kare baMne ucherI tehane samadaSTie. spaSTArtha -zrImaMgalA rANIe rAtrImAM pitAne AvelAM svamonI hakIkata rAjAne jaNAvI. te sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke-tamane uttama putrane lAbha thaze. rAjAe svama pAThakane bolAvI tenuM phaLa pUchayuM te vakhate temaNe paNa AvA moTAM zubha svapnanA phaLa rUpe tIrthakaranA jIva rUpe putrane lAbha jaNAvyo. prabhu je vakhate mAtAnI kUkhamAM garbha rUpe rahelA hatA te daramiAna koI eka dhanavAna vANio pitAnI be strIone sAthe laIne paradeza ja hato. mArgamAM eka strIe putrane janma Ape, tene te baMne strIoe samAna daSTithI ucherIne mATe karyo. 46 dhana upAjI pharata pAchA mArgamAM te vANiye, maraNa pAmya devanI gati keI nA jANI zako, agnisaMskArAdi karatI beu paNa kapaTI ramA, tanaya dhana muja Ima kahe Asakta thaIne beumAM. 47 spArtha te vepArIe paradezamAM rahIne ghaNuM dhana pidA karyuM. te pachI te vANIo pitAnA dezamAM pAchA javAne mATe tyAMthI nIkaLe, paraMtu bhAvibhAva pramANe te rastAmAM ja maraNa pAmyo. kAraNa ke deva athavA nasIbanI gati kaI jANI zakatuM nathI. te baMne For Personal & Private Use Only Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanaciMtAmaNi bhAga pAMcame ] strIoe pitAnA patine agnisaMskAra vagere maraNa kriyA karI. tyAra pachI te be strIe mAMnI eka putra rahita strInI dAnata bagaDavAthI te (kapaTI) strI dhana tathA putramAM A sakta thaIne kahevA lAgI ke A putra mAre che temaja dhana paNa mAruM che. 47 mAtA kharI je tAsa sAthe karata kajIo paNa kharI; mAtA tanaya dhana kSema cAhe nahi apara tevI jarI; AvI ayodhyA svapara kulamAM nRpa kacerImAM ane, bInA kahIne nyAya mAge kaI na dIe nyAyane. 48 spaNa-A bAbatamAM je kharI mAtA hatI teNe te beTI mAtA sAthe jhagaDo karyo. leke A bAbatamAM kAMI nirNaya karI zakyA nahi. paraMtu je kharI mAtA putra ane dhananuM jeTaluM kuzaLa cAhatI hatI teTaluM apara mAtA eTale bIjI khoTI mAtA cAhatI nahatI. AthI te baMne strIo ayodhyA nagarImAM pAchI AvI. tyAM svapara kula eTale pitAnA kuLanA svajanAdi vaDIlenI pAse A bAbatane pheMsalo karAvavA gaI. paNa tyAM pheMsale thaye (nyAya maLe) nahi, tethI para kulanA AgevAnonI pAse pheMsalA mATe gaI. tyAM paNa koI prakArane pheMsalo maLe nahi, tethI chevaTe thAkIne rAjAnI kacerImAM baMne mAtAo pheMsalo karAvavA (nyAya meLavavA) AvI. tyAM te baMne strIoe potAnI hakIkata jaNAvI ne nyAyanI mAgaNI karI. baMnee kahyuM ke putra mAre che mATe dhana paNa mArUM che. A bAbatane koI sAkSI nahi hevAthI rAjAnI kacerImAM paNa A jhagaDAne nIkAla AvI zake nahi. 48 vAda karatI beu vidhavA AvatI rAjA kane, bhUpa pUche beune bolo vivAda nimittane apara mAtA Ima kahe he bhUpa! nagarImAM ame, sarva sthale bhAge vivAda ne nyAya pAmyA te same. 49 spaSTatha-jyAre rAjyanI kacerImAM paNa Ane nyAya thaI zake nahi tyAre baMne vidhavAo rAjA pAse nyAya meLavavAne AvI. jyAre rAjAe baMne strIone jhagaDAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre apara mAtA eTale bIjI oramAna mAtAe kahyuM ke "he rAjA! ame A nagarImAM saghaLe ThekANe amArA vivAdanI bInA jaNAvI. paraMtu keI paNa ThekANe amArA jhagaDAnuM samAdhAna thaI zakayuM nahi. 49 thAya dukhiye koNa bIje joI paranA duHkhane, eka jANuM Apa tevA paradukhe dhare dukhane For Personal & Private Use Only Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | [ zrI vijayapatiema jANI huM ahIM levAja AvI jAyane, mAreja aurasa putra A che meM ucheryo jehane. 50 spArtha -A duniyAmAM ghaNuM karIne vadhAre pramANamAM evuM dekhAya che ke-pArakAnA duHkhane joIne bIje keNu duHkhI thAya? athavA te pArakAnA duHkhanI bIjA keIne ciMtA rahetI nathI. paraMtu tame to prajAnA pAlaka hevAthI pArakAnA duHkhe duHkhane dharanArA che. AvuM jANIne huM ApanI pAse nyAya meLavavAne AvI che. A mATe aurasa putra che eTale mArAthI janma pAmela hovAthI mAro sAthe putra che ane meMja ene ucherIne mATe karyo che. 50 tethI A divya sadhaLuM mAharUMja che Apane, Ima kahuM jarA putra have teha pAme dravyane; mAtA kharI sutanI kahe Ima he dayALu narapati! mArAja A suta dravya baMne zakyane nA saMtati. 51 pachArtha A pramANe hakIkata hovAthI A saghaLuM dhana paNa mAruM che. mATe huM Apane kahuM chuM ke jene putra hoya tene A saghaLuM dhana maLavuM joIe. te vakhate putranI je sAcI mAtA che te rAjAne A pramANe kahe che ke-he rAjA! A putra ane dhana bane mArAMja che, kAraNa ke mArI A zakyane putra thayuM ja nathI. mATe tenI mAgaNI peTI che. 51 dravya lobhe mArI sAthe kare atikalezane, prathama satapAlana kare muja sAtha e paNa tehane, huM sarala aTakAvatI nA tiNa cahuM chuM nyAyane, teha devA sajja thAo mAnya narapati sarvane. spaSTArtha -jeno putra hoya te zeThanI mIlakatano mAlIka bane, mATe dravya meLavavAnA lobhathI te mArI sAthe putra bAbatamAM kajIo kare che. prathama te e paNa mArI sAthe bALakanuM pAlana karatI hatI. huM sarala svabhAvavALI hevAthI tene mArA putranuM pAlana karatAM rekatI nahotI. huM tamArI pAsethI nyAya meLavavAne icchuM chuM, mATe tame nyAya ApavAne taiyAra thAo. kAraNa ke rAjAne nyAya sarvane mAnavA lAyaka gaNAya che. para bhUpe karele pheMsale te ucita ke anucita bhale, prAye phare nA ema narapati vAta benI sAMbhaLe, ne vicAre ema AkRti putranI benI samI, rUpAdimAM paNa beu ramaNuM paNa jaNAvyuM che samI. 53 para For Personal & Private Use Only Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcamA ] spA :--rAjAe ApelA phaisaleA ucita eTale ceAgya heAya athavA ayeAgya hoya tA paNa prAye te krUratA nathI. sane te mAnya karavA paDe che. e pramANe sAcI mAtAe potAnI hakIkata rAjAne saMbhaLAvI. A pramANe te ane strIonI vArtA sAMbhaLIne rAjA vicAra karavA lAgyA ke A putranI AkRti ane mAtAonI AkRtio sAthe sarakhAvatAM maLatI Ave che. vaLI rUpa raMga vageremAM paNa A mane strIe lagabhaga sarakhI jaNAya che. 53 Ni na nirNaya satya bhAse ema karata vicArane, nitya kRtya samaya thayeA sabhyo kahe isa bhrupane; AnA na nirNaya satya ardhA vatsare na karI zakayA, mATe jamIja vicArajo ethI nRpati jamavA gayA. 54 spaSTAH--mATe rAjA sAcA niNaeNya karI zakatA nathI ane tenA vicAra karatAM nitya kAya eTale leAjana vagereno samaya thayA. te vakhate sabhAmAM beThelA leAkeA rAjAne hevA lAgyA ke cha mahinAthI AnA sAcA niNaeNya thaI zakayA nathI. mATe tame jamI lIdhA pachI A bAbatanA vicAra karo. sabhyAnI A vAta sAMbhaLIne rAjA sabhAmAMthI uThIne jamavA gayA. 54 tyAMthI gayA aMtaHpure rANI nRpatine pUchatA, mADA jamyA kama? uttare mInA badhIja jaNAvatA; garbha prabhAva sumati guNane dhAratA rANI kahe, A vivAde| strI patAve chama ucita muja mana cahe. 55 spA :--sabhAmAMthI uThIne rAjA peAtAnA antaHpuramAM gayA. te vakhate maMgalA rANI rAjAne pUchavA lAgI ke Aje tamane jamavA AvavAnuM ATaluM badhuM mADu'kema thayuM ? rANIne AnA uttara ApatAM rAjAe te e strIonA putranA jhagaDAnI badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. te vakhate garbhanA prabhAvathI sumatiguNu eTale sArI buddhi rUpI guNane dhAraNa karanAra magalA rANIe rAjAne jaNAvyuM ke strIe sama'thI agaDAnA nikAla strI jAtija kare e mane ThIka lAge che. 55 nirNaya karIza vivAdane huM bhUpa teha svIkAratA, rANI sahita AvI sabhAmAM beune molAvatA; vAdanI mInA pharIne kholatI te pUchatA, rANI vicArI tAsa uttara beune ima ApatA. spaSTAH--mATe tamArI rajA hoya tA huM. A jhagaDAnA phaisale ApIza. rAjAe 56 For Personal & Private Use Only Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 [ zrI vijya paddhati paNa rANIne vacana yogya lAgavAthI A vAtane kabUla rAkhI. pachI rAjA maMgalA rANIne sAthe laIne sabhAnI aMdara gayA. pachI te baMne strIone bolAvavAmAM AvI. tyAra pachI rANInI AgaLa te baMnene jhagaDo thavAnuM kAraNa pharIthI pUchavAmAM AvyuM. te vakhate baMne strIoe rAjAne je hakIkata jaNAvI hatI teja hakIkata pharIthI jaNAvI. tyAra pachI rANIe vicAra karIne te baMne strIone A pramANe javAba Ape. 66 he bAIo! mArA udaramAM matikatAvadhi dhAratA, tIrthapati upajela che te ucita samaye prasavatA; azaka nIce besIne te gya nirNaya Apaze, rAha ja jo tyAM sudhI ne satyane nirNaya thaze. spaSTAtha-he baMne strIo! tame sAMbhaLe. mArA udarane viSe hAlamAM matijJAna, zrutajJAna tathA avadhijJAna ema traNa jJAnane dhAraNa karanArA tIrtha pati upajela che. temanA yogya kAle janma thayA bAda anukrame te jayAre moTA thaze tyAre azoka vRkSa nIce besIne A tamArA jhagaDAne sAco nirNaya karI Apaze. mATe tamAre sAce nyAya joIto hoya te tamAre baMne strIoe teTalA vakhata sudhI Ane sAco nirNaya jANavAne rAha jovI. kAraNa ke A bAbatane sAco nirNaya ApavAne teja samartha che. A rIte rANIe te baMne strIone rAha jovAne jaNAvyuM. pa7 apara mAtA te kabUle paNa kharI mAtA kahe, huM samaya paNa putra viNa na rahI zakuM ne kuNa cahe; zakaya AdhIna putra karavA mAta che sarvajJanA, karUNa karI Aje ja Apo nyAya e muja bhAvanA. 58 spadArtha -maMgalA rANInA A veNa sAMbhaLIne apara mAtAe (oramAna mAtAe) te te vAta tarataja kabUla karI. kAraNa ke tene hA beTe hevAthI tyAM sudhI rAha jovAmAM tene vAMdho nahote. paraMtu kharI mAtAe te teja vakhate kahI dIdhuM ke huM putra vinA kSaNa vAra paNa rahI zakuM ja nahI. vaLI pitAnA putrane zekyane seMpavAnI vAta ke kabUla rAkhe. ane tame te sarvajJa prabhunA pUjya mAtAjI che mATe tame mArA upara dayA lAvIne mane Aje ja Ane nyAya Ape evI mArI IcchA che. 58 Ima suNI nirNaya vicArI belatA ima maMgalA, A jananI satya sutanI jAsa vacana nirmalA; je na kAlakSepa sahatI putra che tene ja A, je vilaMba kabUlatI sutanI kharI mAtA na A. pa9 For Personal & Private Use Only Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi bhAga pAMcame ] spaSTAtha-A pramANenI sAcI mAtAnI vinaMti sAMbhaLIne maMgalA rANIe A bAbatane nirNaya jaNAvatAM kahyuM ke Aja putranI sAcI mAtA che, ema tenA sarala ane nirmala vacanathI spaSTa rIte samajI zakAya che. tathA je kAlakSepa eTale kAlane vilaMba sahana karI zakatI nathI teja putranI sAcI mAtA che. ane je vilaMba karavAmAM kabUla (saMmata) thAya che te sAcI mAtA nathI. 59 satya mAtAne kahe tuM ghera jA laI putrane, nRpa sabhA Azcarya pAme sAMbhaLI A nyAyane ghera gaI baMne sapatnI ima sumati prabhu mAtane, prakaTatI prabhu nAma sthApana hetu jANe ehane 60 spArtha -rANIe upara pramANe jaNAvIne sAcI mAtAne kahyuM ke tuM A tArA putrane laIne ghera jA. A pramANe jene ke ghaNA kAla sudhI nirNaya (nyAya, pheMsalo) karI zakatuM nahotuM tene rANIe tarata nirNaya karyo tethI rAjA tathA samAjane ghaNA ja rAjI thayA. tyAra pachI bane zeka ghera gaI. A pramANe prabhunI mAtAne je sumati eTale sArI buddhi athavA samajaNu pragaTa thaI te garbhamAM rahelA prabhune mahimA jANo, Aja kAraNathI A hakIkta prabhunuM (sumati) nAma pADavAmAM kAraNabhUta thaI. eTale ke prabhu garbhamAM hatA tethI prabhunI mAtAnI buddhi nirmala banI hatI tethI mAtApitAe prabhunuM sumati evuM nAma pADyuM. te AgaLa jaNAvAze. 60 pAMcamA tIrthakaranA janma vagerenI bInAne che ke mAM jaNAve che - mAtane pIDA nahi upajAvate prabhugarbha e, zukala pakSa zazI pare vadhato kame nava mAsa ne divasa sADI sAtara4 hotAM catutharaka uttara, vaizAkha suda AThamaraka maghAra7 siMhanAra8 rajanI kare. 61 spadArtha-mAtAnA garbhamAM rahelA te prabhu mAtAne jarA paNa pIDA upajAvatA nahotA. kAlakrame zukalapakSa eTale sudhInA pakhavADIAmAM vRddhi pAmatA caMdranI jema nava mahinA ne upara sADI sAta divasa (24) pramANa garbha sthiti pUrI thaI, tyAre cothA ArAno uttara kAla (25) vattate hato eTale cotho Aro ghaNe kharo pUre thaI gaye hatuM ane cheDo kAla bAkI hatA. te samaye eTale vaizAkha suda AThame maghA nAmanA nakSatrane (26) tathA siMha nAmanI (28) rAzine caMdramA vartAte hato. 61 ardharAteraH pUrva zazI jima kroMca0 laMchana dhAratA, kanakavaNuM putrane the janma mAtA harakhatA, For Personal & Private Use Only Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ A vijyapaghasaritavarSa beMtAlIza sahasa UNa lakSa cAlIza pUrvane, eka keTI lakSa sAgara pakSa navyAzIja e. 62 spaSTArtha -te vaizAkha suda AThamane divase ardha rAtrInA vakhate (2) jema pUrva dizA caMdrane udaya kare, tema maMgalA mAtAe krauMca nAmanA pakSIne laMchanane (30) sAthaLamAM dhAraNa karatA putrane harSa sAthe janma Ape. A putranA nI kanakavaNI eTale senA sarakhI pILA varNavALI kAMti hatI. prabhune janma thaye te vakhate beMtAlIsa hajAra varSa ochA eka koTAkeTI sAgaropama pramANa cothA ArAnA eka keTI lAkha sAgaropama upara beMtAlIsa hajAra varSe nyUna (ochA) cAlIsa lAkha pUrva tathA 89 pakhavADIA (eTale kAla) bAkI hatA. (32) 62 dikakumArIkAoe karela sUtikarma tathA indoe karele prabhune snAtra mahetsava vagere bInA traNa lokemAM jaNAve che - catuthAraka zeSara prabhunA janmathI avadhArie, janmathI udyota bhuvane nArakIne sukha hue; medinI AvI kumArI karata aDanija kAryane, zaTha ahIMthI merU para jAtA laI prabhu bAlane. spaSTA -jayAre prabhune janma thaye, tyAre 62mA lekamAM jaNAvelA pramANuvALA kAlarUpa caturthAraka zeSa samaya jANa, eTale cothA ArAne teTale kAla bAkI hate (te TAIme prabhu jamyA ) ema samajavuM. have jyAre prabhune janma thayo tyAre traNe lokamAM vijaLInA jhabakArA je prakAza phelAI gaye. ane prabhunA te janma kalyANakanA prabhAvathI ati duHkhI nArakInA jIvone paNa prabhunA janmanA thoDI vAra sukhane anubhava thaze. te vakhate merU parvatamAM rahenArI tathA rUcaka parvata tathA rUcaka dvIpamAM rahenArI chappana dizAkumArIo (33) sUti karma karavAne AvI ane te prasaMgane ucita pitAnA ATha kAryo (34) karIne pitAne sthAne cAlI gaI. A zubha avasare saudharmendranuM Asana kaMpAyamAna thavAthI avadhijJAnanA upayogathI prabhune janma jANIne temane vaMdana karI maMgalA mAtAnI pAse AvIne te zakrendra bAla prabhune pitAnI sAthe laIne merU parvata upara snAtra karAvavAne laI gayA. 63 zeSa Idro 5 svargathI sIdhA tihAM jhaTa AvatA, pUrvanI jima tIrtha jalathI bAlajina huvarAvatA; IzAna hari aMke rahelA bAlajinane harSathI, huvarAvatA hari zaka aMte vRSabhajala vistArathI. 64 63 For Personal & Private Use Only Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nApitAmaNi bhAga pAyama ) spaSTArtha -te vakhate bAkInA 63 Indro paNa temanA Asane kaMpAyamAna thavAthI prabhune janma jANIne prabhune snAtra mahatsava karavAne pita pitAnA sthAnathI sIdhA nIkaLIne merU parvata upara jaladIthI AvyA. tyAra pachI pUrve (dezanA ciM. prathama bhAgamAM) kahyA pramANe senA vagere ATha jAtanA kalazemAM deve pAse maMgAvelA kSIra samudranA tathA mAgadha vagere tIrthonAM pANI bharIne bAla prabhune harAvyA. te vakhate saudharmendra merU parvatanI zilA upara AvelA siMhAsana upara prabhune potAnA kheALAmAM laIne bese che. prathama ayyatendra abhiSeka kare che. tyAra pachI pazcAnupUrvInA krame abhiSeka karatA karatA chevaTe IzAnendra snAtra kare che. te pachI jyAre chelle saudharmendrane snAtra karavAne vAre Ave che, tyAre zakendra potAnA khoLAmAM rahelA bALaprabhune IzAnendranA khoLAmAM mUke che. pachI saudharmendra vRSabhanuM rUpa karIne ziMgaDAmAM pANI bharIne vistArathI abhiSeka kare che. 64 lepa vastrAdika vidhAne AratI utAratA, bhakti bahumAne prabhunI ema stavanA bolatA he deva ! tuja zubha janma kalyANaka bale A medinI, kalyANavaMtI thaI jarUra ima bhAvanA A dAsanI. 65 spaSTArthanAtra karyA pachI zahendra prabhune sugaMdhI vilepana karIne vArikanuM paherAvavuM vagere kAryo karyA pachI aMte AratI utAryA pachI bhakti ane bahumAna pUrvaka prabhunI A pramANe stuti karavA lAgyA...he deva! ApanA A zulA janma kalyANakanA prabhAve A pRthvI (pRthvI para rahenArA che) jarUra kalyANavaMtI eTale kalyANane (parama sukhane) pamADanArI thaI che evI A dAsanI zubha bhAvanA ( mAnyatA ) che. kAraNa ke ApanA kalyANaka sara ne dravyathI ne bhAvathI kayANa karavAvALA che. vaLI tenA prabhAve A saMsAranA duHkhI jInA paNa mana vacana ane kAyAnA ko nAza pAme che eTale Adhi vyAdhi upAdhi dUra thAya che ane paraMparAe ArAdhaka ne mokSa dAyaka paNa thAya che. ema ApanuM janmakalyANaka vividha prakAre bhavya jIvanuM jarUra kalyANa ja kare che. AvA aneka muddAothI cyavanAdi pAMce zubha prasaMge kalyANaka zabdathI oLa khAya che. 65 6 zlokamAM Indra mahArAje karela prabhunI stutinuM varNana kare che- vicaraze jyAre mahIpara tyAranI te vAta zI, karavI ? pratye ! tuja darzane muja dhanya daSTi ullasI, ApanI pUjA karaMtA kara katArtha banyA ane, svargamAM nahi zAMti tevI je maLe ahiM mane. 66 For Personal & Private Use Only Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadmasukRita spA :--he prabhu ! jyAre tame pRthvI para vicaraze te vakhatanI tA vAtaja zI karavI ? kAraNa ke te vakhate ApanAM darzana Atmika AnaMdane ApanArAM thAya ja. ane he prabhu ! Aje ApanA darzana thavAthI mArI dRSTi (netra, AMkha) vikasvara thaI che. tathA ApanI nave aMge pUjA karavAthI mArA ane hAtha pavitra thayA che. temaja mane svargamAM paNa je sukha ane zAMti maLatAM nathI te apUrva sukha ane zAMtinA anubhava Aje ApanA darzanathI mane ahIM Aja thayA che. 66 ra huM jinezvara ! A mahotsava muja maneratha mhelanI, upara kalaza samAna mAnu e nizAnI puNyanI; jemAM thayuM nirvANu kAraNa Apanu darzana mane, hAla te saMsArane paNa huM vakhANu chuM ane 67 spaSTA :-- huM jinezvara ! huM A snAtra maha|tsavane mArA manAratha eTale abhilASAe rUpI mahelanI upara kaLaza jevA mAnu chuM. jema mahelanI upara kaLaza tenA zreSThapaNAne jaNAve che tema huM' mArA sarva prakAranA maneAratha rUpI mahela upara A snAtra mahAtsavane kaLaza samAna zreSTha mAnuM chuM. vaLI hu' prakhala puNyAye maLelA A zubha avasarane purA puNyAyanI nizAnI mAnuM chuM. jo ke saMsAra prazaMsanIya nathI, te paNa je saMsAramAM rahelA mane ApanuM mahAprabhAvazAlI ne meAkSadAyaka darzana thayuM te saMsArane paNa huM hAla vakhANuM chuM. 67 moTA samudre A kadi gaNI zakAe paNa guNA, ApanA mArA samA jana gaNI zake nA ApanA; anubhAva anupama anubhavyA pratyakSa meM Aje ahIM, Anada anahada uchaLatA anyatra mana jAe tahIM, 68 spA :----vaLI he prabhu ! meATA samudramAM thatI mie eTale pANInI lahera kadAca gaNI zakAya, paraMtu mArA jevA manuSya ApanA guNAne gaNI zakavAne samatha nathI. kahevAno bhAvArtha e che ke ApanAmAM rahelA guNNAnI saMkhyA thaI zake tema nathI. meM Aje A merU parvata upara rahIne ApanA anupama prabhAvane pratyakSapaNe anubhavyeA che, tethI karIne mArAmAM anahada eTale ghaNA AnaMda uchaLI rahyo che. athavA mane je AnaMda thayA che te kahI zakAya ema nathI. A kAraNu mArU mana khIje keAI ThekANe jatu nathI. paraMtu te ApanA guNNAnI vicAraNA karavAmAM ja lIna rahe che. 68 dharma rUpI mAMDavAnA staMbha jevA Apa che, vizvamAM udyota karavA sUrya jevA Apa che; For Personal & Private Use Only Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanAciMtAmaNi bhAga pAMcame ] dayA rUpI vallinA AdhAra tarU sama Apa cho, vizva vAMchita pUranAra amara tarU sama Apa che. 69 spaSTatha-he prabhu! Apa dharma rUpI mAMDavAne TakAvavAmAM thAMbhalA samAna che. jema mAMDe eTale maMDapa majabUta staMbha vinA TakI zakatuM nathI, tema ApanI jevA uttama purUSa rUpI staMbha vinA dharma rUpI mAMDe TakI zake nahi. vaLI A5 A vizvamAM prakAza karavAne mATe sUrya samAna che. jema sUryanI AgaLa aMdhArUM nAza pAmI jAya che ane saghaLe ThekANe prakAza phelAI jAya che tema Apa sarakhA sUrya udaya thavAthI A vizvamAMthI mithyAtva rUpI aMdhakArane nAza thayo che ane bhaviSyamAM kevaLajJAna rUpI prakAza phelAI javAne che. tathA jema velaDIne jhADane AdhAra hoya che eTale jhADane AdhAre vela vRddhi pAme che tema A dayA rUpI velaDIne vadhavA mATe Apa jhADa jevA che. vaLI Apa kalpavRkSa samAna che, kAraNa ke jema kalpavRkSa manavAMchita pUrA kare che tema Apa A vizvanA tamAma jIvonA vAMchitane pUranArA hovAthI kalpavRkSa jevA che. 69 vizvapati! A vizvanI rakSA kare prabhu! ApanI, dezanA nara dhanya sAMbhaLaze sakala dukha hAriNI; muktidvAra ughADavA kuMcI samI te dezanA, suNavA samaya vahelo maLe A dAsanI e bhAvanA. 30 spAI-he vizvanA pati ! Apa A vizvanI rakSA karanAra che. kAraNa ke A5 bhaviSyamAM vizvanA jIne sadupadeza daIne rAga dveSa rUpI zatrunA paMjAmAMthI choDAvI temanuM rakSaNa karanArA jarUra thazo. vaLI he prabhu! jyAre Apa kevalajJAnI thaze, tyAre je bhavya saghaLAM duHkhone nAza karanArI ApanI dezanAne sAMbhaLaze teone paNa huM dhanya mAnuM chuM. kAraNa ke ApanI te dezanA mekSa rUpI nagaranA bAraNAM ughADa vAne mATe kuMcI jevI che. ApanI dezanAne kuMcInI upamA ApavAnuM kAraNa e che kejayAM sudhI kuMcI maLe nahi tyAM sudhI bAraNuM ughADIne aMdara praveza karI zakAtuM nathI tema jyAM sudhI tamArI dezanA sAMbhaLI na hoya ane te dezanA sAMbhaLyA chatAM temAM kahyA pramANe vartana karyuM na hoya tyAM sudhI mokSa rUpI nagaranA daravAjA ughADI zakAtA nathI ane daravAjA je ughaDe nahi te nagaramAM praveza karI zakAya nahI. mATe mArI evI bhAvanA che ke AvI ApanI uttama dezanAne sAMbhaLavAne zubha avasara mane vahele maLaje. 70 tuja mUrtinuM pratibiMba mArA vimala citta je paDe te mane ziva hetu thAo jyAM na maraNAdika naDe; For Personal & Private Use Only Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 [ zrI vijayapadmasRSkRita- ima stavIne zakra prabhune lei bhAta kane gayA, pratibiMba Adika sa'harI saudharma suraloke gayA. 71 spaSTA :--he prabhu ! mArA nimala hRdayane viSe ApanI mUrtinuM je pratibiMba paDe che te mane ApanA pasAyathI zivahetu eTale (te) meAkSanA sukhAne denArU' thA ke je meAkSane viSe janma maraNa vagere koI jAtanI lagAra paNa pIDA hai|tI nathI, eTale jyAM gayA pachI janma maraNu karavA paDatA nathI. A pramANe prabhu zrI sumatinAthanI stuti karIne zaka eTale saudharmendra merU parvata uparathI prabhune peAtAnA hAthamAM laIne maMgalA mAtAnI pAse gayA. pachI tyAM prabhunuM je pratibiMba mUkayuM hatuM tene saharI lIdhuM tathA mAtAne avasvApinI nidrA ApI hatI tene paNa sa'harI lIdhI. tyAra pachI prabhune tathA mAtAne vaMdana karIne Indra mahArAja saudhama devalAkamAM gayA. 71 prabhunu... 'sumati' nAma pADavAnu kAraNa vagere bInA e zleAkamAM jaNAve che.-- ema mRtyA IMdranA dazaka svabhAve prabhu sanmati,37 garbha prabhAve sumati mAtA nyAya ghe dharI sanmati;' e nimitte janaka prabhunu nAma sumati" sthApatA, viAku kAzyapa1 vaza gAtra gagana vi prabhu zAbhatA. 72 ra5A: - e pramANe prabhunA janma kalyANaka vakhate prabhunA snAtra maheAtsava karatAM Indra mahArAjanA kula dRza kRtyA (36) trIjA ceAthA bhAgamAM kahyA mujaba jANavA. athavA IndranA A daza prakArane AcAra jANavA. prabhunu' sumati nAma pADavAnAM be kAraNa hatAM te A pramANe eka tA prabhudeva svabhAve sanmati (37) eTale sArI buddhivALA hatA tethI prabhunA pitAjIe sumati nAma pADyuM. ane bIjuM kAraNa e hatu` ke jyAre prabhu garbhamAM hatA tyAre prabhunI mAtAe gabhanA prabhAvathI sanmati (38) eTale mArI buddhine upayAga karIne e strInA jhaghaDAne yogya nyAya AvyeA hateA. je e zeAkayA ne eka putranA jhaghaDAnI hakIkta ahIja vhelAM jaNAvI che. tethI pitAe prabhunuM 'sumati' nAma pADayuM. ema e kAraNeAthI prabhunA pitA megharatha rAjAe putranuM sumati (39) evu nAma sthApana karyuM. tathA prabhunA IkSvAku (40) nAme vaMza hatA ane kAzyapa nAmanuM gAtra hatuM. tethI prabhu zrI sumatinAtha IkSvAku vaMza rUpI AkAzane viSe tathA rUpI AkAzamAM sUryanI peThe zeAlatA hatA. 72 kAzyapa gAtra IMdravacane dhAtrIe joDAya lAlana pAlane, anukrame zizu vaya ulladhI vatA vara yauvane; For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] bAlyathI prabhu zAna traNa Iga sahasa ne aDa lakSaNe, dhAratA utkRSTa rU544 bala anaMtapa uttama annane.46 73 spaSTArtha -Indra mahArAjanA kahevAthI prabhunuM lAlana pAlana karavAne mATe dhAtrIo eTale dhAva mAtAo tarIke devIo rahelI hatI. have anukrame vRddhi pAmatA (moTA thatA) prabhu bALa vayane oLaMgIne zreSTha yuvAna avasthAne (juvAnI) pAmyA. prabhune bacapaNathI ja matijJAna, kRtajJAna ane avadhijJAna ema traNa jJAna (42) hatAM. vaLI prabhunA aMgane viSe eka hajAra ane ATha zubha lakSaNe (43) hatA. prabhunuM rUpa utkRSTa eTale sarva jInA rUpa karatAM caDhI AtuM hatuM. (44) kAraNa ke devatAnA rUpa karatAM gaNadharanA zarIranuM rUpa adhika hoya che ane tenAthI tIrthakara bhagavAnanuM rUpa adhika hoya che. tIrthaMkarathI adhika rUpa keInuM paNa hatuM nathI. tathA prabhunuM baLa anaMta (45) hatuM. athavA prabhunA baLanuM pramANa keinAthI paNa thaI zakatuM nathI. eTale tIrthaMkaranuM baLa sarva jIthI adhika hoya che. tathA prabhune AhAra uttama ane (46) hatA. 73 prabhunI bAlyAvasthA tathA yuvAvasthA vagere bInA be zlokamAM jaNAve che- AhAra na phaNA47 kAya traNase dhanuSa utsadhAMgule, 48 eka so vIza49 AtmaaMgula50 husayari pramANagule; lAMbI bhujA tima puSTa skaMdhe pravara lAvaNya karI, yauvane prabhu dIpatA janakAdinA vacane karI. 74 spaSTArtha -prabhunA mastaka upara phaNa (47) hetI nathI. prabhunA zarIranuM pramANa utsadhAMgulanA mApathI mApIe te traNase dhanuSya pramANa (48) hatuM. paraMtu AtmAgulanA mApathI mApIe te ekaso vIsa AgaLa pramANa (49) hatuM. je je kAle je tIrthaMkara hoya temane AMgala te AtmAgula gaNAya che eTale ke AmAMgulanuM utsadhAMgula ke pramANagulanI peThe cekasa mA5 hetuM nathI. paraMtu te te tIrthakaranA samayamAM temanA AMgalanuM je pramANa hoya te AtmAMgula kahevAya che. tathA pramANagulanA mApanI apekSAe prabhunuM zarIra botera pramANAMgula pramANa (50) jANavuM. kAraNa ke usedhAMgulathI pramANugula cAre guNe lAMbo hoya che. mATe usedhAMgulanA mApathI traNaso dhanuSyanuM pramANa che tene cAraso vaDe bhAgatAM piNe dhanuSya pramANAMgulanA mApe Ave ane tenA AMgala karavA mATe piNAne chathI guNIe tyAre bAMtera pramANAMgula Ave che. tathA prabhu zrI sumatinAthanI baMne bhujAo DhIMcaNa sudhI lAMbI hatI. tathA skaMdhe eTale khabhAo puSTa hatA. 'jyAre prabhu yuvAvasthAne pAmyA, tyAre utkRSTa lAvaNya vagere guNothI zobhatA hatA. te vakhate mAtapitAe prabhune paraNavA mATe Agraha karyo. 74 For Personal & Private Use Only Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapArikRta bhegyakame rAjakanyA paraNatAMpa prabhu janmathI, daza lAkha pUrvapara gayA pachI nija tAta Agraha vacanathI; rAjyane svIkAratA lakha pUrva ogaNatrIza ane, pUrvaga bAra 53 sudhI karata vara nyAyathI te rAjyane. 75 svArtha-prabhue pitAne mAtApitAne paraNAvavA mATe Agraha joIne ane pitAne bhegAvali karmo bhegavavAnAM hajI bAkI che evuM jANIne rAjakanyA (51) sAthe lagna karyA. jyAre prabhu daza lAkha pUrva varasanI uMmaravALA (52) thayA tyAre pitAnA ati Agrahane lIdhe prabhue rAjyane svIkAra karyo eTale ke prabhu te vakhate rAjA thayA. tyAra pachI prabhu nyAyathI rAjaya calAvavA lAgyA. e pramANe prabhue ogaNatrIsa lAkha pUrva ane upara bAra pUrvaga (53) sudhI uttama nyAyathI rAjya karyuM, tethI loko ghaNI sukha zAMtimAM rahIne parama ullAsathI dharmanI ArAdhanA karatA hatA. 75 prabhunA mAtA pitAnI gati, vArSika dAna, dikSA vagere bInA traNa kemAM jaNAve che cakrIpa4 na prabhu mAtA55 zive jAtA IzAne prabhu pitA, svayaMbuddha jinezane lekAntiko pratibodhatA dAna vArSika 8 ApatA abhiSeka iMdrAdika kare, abhayaMkarAmAM besatA leyA vimala dhAraNa kare. 76 spaSTArtha-prabhu cakravartI (54) nahatA. prabhunA mAtA maMgalArANI (55) mokSe gayA che. ane prabhunA pitA megha rAjA aMta samaye ArAdhanA karIne IzAna devalokamAM (56) maharthika deva thayA. prabhu svayaM buddha hatA eTale potAnI meLe ja bodha pAmelA hatA. tethI temaNe pitAnI meLe ja dIkSA lIdhI che paraMtu koIne upadezathI bodha pAmIne dIkSA lIdhI nathI. te chatAM paNa pitAne AcAra hovAthI lokAMtika deva prabhune pratibaMdha karavAne Ave che, ane prabhune tIrtha pravartAvavAnI vinati kare che. tyAra pachI prabhu eka varSa sudhI varasIdAna (58) Ape che mATe te dAna " sAMvatsarika dAnanA" nAmathI oLakhAya che. prabhunA dIkSA mahotsava vakhate Indra vagere puNyavaMtA bhavya che prabhune abhiSeka kare che. te pachI mahesUvAdi dhAmadhUma pUrvaka abhayaMkarA (59) nAmanI pAlakhImAM besIne prabhu dIkSA levAne nIkaLe che. te vakhate prabhu teje padma ane zukala e traNa zubha lezyAmAMthI keI eka vezyAne dhAraNa karatA hatA, eTale prabhudevanA hRdayamAM adhyavasAye sArA vatatA hatA. 76 zreSTha utsava saparivAre vinItA catUra thaI sahastrApradha1 azoka tarU tala AvatA prabhu bhavatarI, For Personal & Private Use Only Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAca'tAmaNi bhAga pAMcamA ] pazcima vaye vaizAkha suda navamI nityabhaktika. sahasa grupanI mApa sihu vivare; sAthe madhyAhne vare. 77 spA :--have jayAre prabhu dIkSA levAne nIkaLe che te vakhate meATA utsavapUrvaka tathA parivAra sAthe vinItA nagarInA cauTAmAM (meATA cAkamAM) thaine eTale rAjamAgamAM thaIne prabhunA dIkSAnA varagheADA nIkaLe che. te varagheADAmAM pharatA pharatA prabhu chevaTe vinItA nagaranI bahAra AvelA sahasrAmra nAmanA udyAnane viSe (61) azeAka vRkSanI nIce A saMsAra samudrane tAranArI hADI jevI dIkSAne svIkAravA Ave che. te vakhate prabhunI pazcima vaya (63) eTale pAchalI avasthA vattatI hatI. ane vaizAkha suda navamIne (64) zubha divase maghA nAmanA (65) nakSatra tathA siMha (66) nAmanI rAzi sAthe candramAne ceAga cAlatA hatA. AvA zubha avasare nityazaktika (67) eTale jemaNe bIjA tIrtha karAnI mAphaka caturtha bhaktAdi tapa karyuM nathI, evA prabhu zrI sumatinAthe eka hajAra rAjAonI (68) sAthe madhyAhra (69) samaye dIkSA grahaNa karI. 77 pacauSTika lonca karatA harSathI dIkSA lIe, devadRSya have umaMge iMdra cAvajjavara rahe prabhu lahe maNanANane iMdrAdi praNamI nAthane, nadIzvare thaI jAya svarge dhanya mAnI samayane, 782 spaSTA :--prabhu zrIsumatinAthe dIkSA letI vakhate ullAsathI paMca muchI leAca karyAM. te vakhate Indra mahArAje hathI prabhunA khabhA upara daivaSya (71) vastra sthApana karyuM" ane te vasra prabhunA khabhA upara cAvajIva (ra) eTale prabhu jIvyA tyAM sudhI rahyuM. jayAre prabhue dIkSA lIdhI te vakhate prabhune cAthuM mana:paryava (73) nAmanuM jJAna utpanna thayuM. A jJAnathI prabhu aDhI dvIpamAM rahelA sajJI paoNMcendriya jIveAnA maneAgata bhAva jANI zakatA hatA. A manaHparyava jJAnanA Rnnumati mana:paryAMva ane vipulamati manaHpava evA be bheda che. temAM Rnnumati manaH vajJAna echI vizuddhivALu' hAya che tethI AvIne cAlyuM paNa jAya che. paNa bIjI vipulamati mana:paryava jJAna thayA pachI jatuM nathI, eTale te vipulamati mana:paryava jJAnavALAne kevalajJAna teja bhavamAM thAya che tyAM sudhI te rahe che, prabhune paNa A vipulamati manaHpavajJAna utpanna thAya che. prabhunI dIkSA thaI rahyA pachI Indra vagere devA prabhune praNAma karIne tyAMthI naTvIzvara dvIpe jAya che. tyAM mahAtsava karIne A samayane dhanya mAnatA tee peAta peAtAnA svargamAM jAya che. 78 prabhunu... prathama pAraNuM tathA te sthalanA mahimA jaNAve cheH-- bIje dina4 vijayapa pure nrupa padma dhara6 paramAnnathI, pAraNuM prabhue karyuM tyAM divya prakaTayA devathI; maha For Personal & Private Use Only: Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI vijayapadhasaritasADIbAra koDa seniyA taNI vRSTikaTa kare; bhapa pUjana kAja te sthala ratnapITha sahita kare. 39 spaSTAthe-dIkSA lIdhA pachI bIje divase (74) prabhue vijayapura nAmanA nagaramAM (75) padma nAmanA rAjAne tyAM (76) paramAtrathI (77) eTale khIrathI pAraNuM karyuM. te vakhate devoe tyAM pAMca prakAranA dIvya (78) pragaTa karyo. ane dee sADI bAra koDa senaiyAnI vRSTi (79) karI. rAjAe paNa jyAM sernayAnI vRSTi thaI hatI tyAM pAraNuM karavAnI jagyAe) pUjA karavAne mATe ratnanI pIThikA baMdhAvI. prabhune dAna ApanAra pagharAjAnI mukti jaNAvIne prabhunI chadmasthAvasthAnuM svarUpa jaNAve che - dAnadAtA padma rAjA teja bhava zivapada80 lahe, utkRSTa tapa aDa mAsa81 dravyAdika abhigraha prabhu rahe; parISaho sahatA vicaratA Arya83 bhUpara jinavara, viza84 varSa sudhI pramAda na pa sevatA zubha guNadharA. 80 spaSTAtha-zrIparAjA prabhune dAna ApavAnA prabhAvathI teja bhavamAM zivapada (80) eTale mekSane pAmyA. prabhu devanA samaye utkRSTathI ATha mAsane (81) tapa karate hate. vaLI zrIsumatinAtha prabhue dravyAdika eTale dravyathI, kSetrathI, kAlathI ane bhAvathI ema cAra prakAre abhigraha (82) grahaNa karyA. ane kSudhA, tarasa vagere bAvIsa prakAranA parIbahene sahana karatA prabhu Arya kSetromAM (83) vicaryA hatA. e pramANe prabhu vIsa varSa sudhI (84) chadmasthapaNe vicaryA. paraMtu samatAdi guNone dhAraNa karatA prabhue pramAdane (85) se nathI. 80 prabhune kevaLajJAna kaI avasthAmAM thAya che te jaNAve che - eka paNa upasarga na tha86 grAma Adika vicaratA, dIkSA sthale nayarI ayodhyA sahastrA AvatA vara priyaMgu taleTa karI chapkSapaka zreNimAM rahI, dhyAna zula dhyAvatA cau ghAtI kamene dahI. spadArtha -A dIkSA lIdhA pachInI chadmastha avasthA daramiAna prabhune eka paNa upasarga (86) thaye nahote. aneka gAma, nagara vageremAM vihAra karatA vapara tAraka prabhu zrIsumatinAtha pitAnI dIkSA bhUmi ayodhyA nagarInA (87) sahastrAgra vanamAM (88) AvyA. te udhAnamAM uttama priyaMgutale (89) eTale rAyaNa vRkSanI nIce chaThThala0)ne For Personal & Private Use Only Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzanArSitAmaNi bhAga pAMcama ]. tapa karIne prabhu dhyAnamAM rahyA hatA. zubha dhyAna te dhama dhyAna tathA zukaladhyAna jANavAM. temAM zukala dhyAnamAM prabhue kSapaka zreNi zarU karI. A kSapakazreNimAM prathama mehanIya kamane laya karIne pachI bArame guNakANe AvelA prabhudeva zukala dhyAnanA be bhedane mAvIne bAkI rahelA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya e traNa ghAtI karmone kSaya karIne kAloka prakAzaka kevalajJAnane pAmI sarvajJa thayA. 81 prabhune kevaLarAna thayA pachI devoe karela samavasaraNa vagere bInA be zlekamAM jaNAve che - caitra suda ekAdazIe mAra siMha3 caMdra vare. pUrvAha kale94 kevalI sarvajJatA padavI vare; vRttAMta jANI vAsavAdika samavasaraNa banAvatA, citya vRkSa pradakSiNA the pUrva dAre pesatAM. 82 spaNathI-je divase prabhune kevalajJAna prakaTa thayuM te caitra mahinAnI suda agyAra sanA divase (1) maghA (92) nAmanA nakSatra ane siMha nAmanI () rAzino caMdranI sAthe ega cAlatuM hatuM. ane agIArasanA pUrvArdhane (94) (pahelA be pahoranI aMdara ) samaya hato. kevalajJAna thavAthI prabhu kevalInI tathA sarvajJApaNAnI padavIne pAmyA. prabhune kevalajJAna thavAthI IndronA Asana kaMpAyamAna thayA. tethI Indro prabhune kevalajJAna thayuM te bInA jANIne sahasAeN nAmanA udyAnamAM AvyA. pachI devee tyAM samavasaraNanI racanA karI pachI prabhu zrI sumatinAthe dharmopadeza devAne mATe prathama tyavRkSane pradakSiNA ApIne pUrvanA dvArathI samavasaraNamAM praveza karyo. 82 chatrIza se dhanuSa teha ucuM bAra guNuM prabhu dehathI, tIrtha praNamI pUrva sanmukha sumati beThA kalpathI; traNa dizAe sthApatA pratibiMba traNa uttama sure, yogya sthAne besatI te parvadA kSaNa guNakaro. spaSTArtha -te cityavRkSa chatrIsa se dhanuSya (lpa) pramANa uMcu hatuM. eTale prabhunA traNaso dhanuSya uMcA zarIranI apekSAe bAra gaNuM hatuM. samavasaraNanI aMdara AvelA trIjA gaDhamAM pesIne "name tirthassa e pada bolI tIrthane namaskAra karIne sumatinAtha prabhu pUrva dizA tarapha mukha rAkhIne siMhAsana upara beThA. te vakhate tevA prakArano devano kalpa athavA AcAra hovAthI uttama devoe pUrva sivAyanI bAkInI traNa dizAomAM prabhunA traNa pratibiMba sthApana karyA. eTale sumatinAtha bhagavAna jANe cAra mukhavALA hoya, tevA jaNAtA hatA. jyAre A prabhujI siMhAsana upara beThA te vakhate sAdhu sAdhvI For Personal & Private Use Only Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasarikRtadeva devI tathA strI purUSanI bAra parSadA pitapatAnA ucita sthAne goThavAI gaI. A rIte prabhuzrI sumatinAthanA kevalajJAna kalyANakane pavitra avasara bhavya jIne samyagdarzanAdri sadaguNene pamADate hevAthI apUrva lAbhadAyaka kahevAya, emAM navAI zI? 83. Indra mahArAjAe karelI prabhunI stutinuM varNana ATha zlokamAM kare che - nirdoSa prabhujI pAMcamA vANa7 guNe atizayala8 gaNe, prAtihAryo 9 zebhatA prabhune stave hari zubha mane, he jinezvara ! tarU azaka bhramara taNAM guMjArave, gAte ja jANe hAyanI ? ne pAMdaDAMnA hAlave. 84 nAca karate hoya nI? jANe tamArA guNa viSe rAgI thavAthI rakta hoyanI? tema khuza thate dIse, DIMTa nIcAM jemanA kUla sure DhIcaNa sudhI, varSAvatA tuja dezanA sthala puNya samRddhi badhI. 85 spaSTathI-5rSadA pota potAnA sthAne goThavAI (besI) gayA pachI pAMcamA zrI sumatinAtha bhagavAne nirdoSa (96) eTale vANInA keI prakAranA doSa rahita evA vANI guNe (7) eTale pAMtrIsa guNe vALI vANathI apUrva dezanA ApavAnI zarUAta karyA pahelAM te Indra mahArAje-trIsa atizayonA samUha vaDe virAjamAna tathA ATha prAtihAryo vaDe zobhatA prabhunI A rIte stuti karI ke "he jinezvara deva ! A azoka vRkSa bhamarAne guMjArava zabda vaDe jANe tamArA guNene gAte hoya tevuM jaNAya che. ane pAMdaDAnA hAlanA vaDe jANe nAca karate heya te jaNAya che. tathA tamArA guNene viSe rAgavALa thavAthI jANe rakta (rAta) thayo hoya tema khuzI thate dekhAya che. te vakhate devatAo samavasaraNane viSe nI vRSTi kare che. te phUle DhIMcaNa sudhI uMcA patharAyelAM hoya che ane tenAM DITo nIce rahelAM hoya che. huM mAnuM chuM ke A rIte thavAmAM ApanA puSyanI samRddhi ja asAdhAraNa kAraNa che. 84-85 grAma rAga pavitra divya vani hariNa gaNa paNa suNe, uMcI karIne Doka cAmara zreNi tuja mukha kamalane sevavA Avela haMsa zreNi jANe hoya nI, tima jaNAya samRddhi uttama mAnuM vara jinanAmanI. 86 spaSTArtha-A AkAzamAM thatA grAma ane rAgavaDe pavitra deva duMdubhInA zabdane haraNiyAnA samudAye (TeLa) paNa Doka uMcI rAkhIne sAMbhaLe che. te vakhate jANe teo For Personal & Private Use Only Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] 87 gAyana sAMbhaLavAmAM lIna thaI gayA hoya tevA jaNAya che. tathA ApanI baMne bAjue vIMjhAtI cAmaranI zreNi te cAmara dhata varNanA hevAthI jANe tamArA mukha rUpI kamalanI sevA karavAne mATe haMsane samUDa Avyo hoya tevA jaNAya che. AthI huM mAnuM chuM ke A badhI samRddhi ApanA uttama jinanA karmanA udayAdi apUrva prabhAvane jaNAve che. 86 prabhujI siMhAsana besIne gho Apa jyAre dezanA, suNavA tadA Ave hariNagaNa bhakta jANe siMhanA; hoyanI tevA jaNAe vaira visare janmanA, vaira tarasa bhUkha nA avadAta anupama ApanA. spArtha - he prabhujI! jyAre Apa siMhAsana upara besIne dezanA Ape che eTale dharmopadeza kare che te vakhate haraNanA ToLe TeLAM te dezanA sAMbhaLavAne Ave che. te vakhate te haraNe jANe siMhanA bhakto hoya tevA jaNAya che. eTale te vakhate haraNiyAone siMhane bhaya lAgatuM nathI. temaja siMha paNa te haraNAMone mAratuM nathI. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke ApanA tevA prakAranA pavitra atizayane lIdhe janmathI ja paraspara vairavALA te prANIo eka bIjAnA vaira bhAvane choDI de che eTaluM ja nahi paraMtu teo te vakhate bhUkha ane tarasane paNa visarI (bhUlI) jAya che. A badhe prabhAva Apane ja che. ema huM cokkasa mAnuM chuM. 87 zIta teje vyAsa vidhu jima harSa gheja corane, Apa kAMti vyApta tima AnaMda Apo sarvane; vizvapati ! AgaLa tamArI deva duMdubhI vAjatA, Ata gaNamAM tuja vipula sAmrAjyane vistAratA. 88 spaSTA -jevI rIte zIta teja eTale zItaLa prakAzavALe caMdra cakera pakSIne harSa Ape che (rAjI kare che, tevI rIte kAMti rUpI tejavALA Apa prabhu paNa sarva jIvone AnaMda Ape che. te vizvanA pati ! tamArI AgaLa Aja devaduMdubhi vagere vAjiMtro vAgI rahelA che te badhA vAjAMo Ama janenA samUhane viSe ApanA vizALa sAmrAjyane vistAra kare che, eTale tamAma AH (arihaMta) purUSamAM Apa cakravatI rAjAnI jevA zreSTha che, ema te vAjiMtro jaNAve che. 88 mastake traNa chatra zebhe Apa puNya samRddhinA, krama samA tima teha jJApaka bhuvana vara prabhutAtaNA, AvI tamArI aSTa prAtihArya lakSamI jaIne, mithyAtvIo paNa jarUra pAme cittamAM Azcaryane. 8 For Personal & Private Use Only Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapatispaSTAthe-he prabhu! ApanA mastakanA upara traNa cho zobhI rahyA che te jANe ApanI kamasara maLelI puNyarUpI samRddhinI paraMparAne jaNAvatA hoya tevA zobhe che. ane traNa bhuvanane viSe ApanI uttama prabhutAne jANe jaNAvatA hoya tevA zebhe che. ApanI AvA prakAranI azoka vRkSathI mAMDIne traNa chatra sudhInI ATha prAtihArya rUpa bAhya lakSamIne jaIne ApanA prabala puNyane anumodanArA mithyAtvI jIve paNa jarUra cittamAM Azcarya pAme che. A rIte kahevAne sAra e che ke jemane tamArA upara kaI jAtane bhaktibhAva nathI tevA mithyAtvI jIvone paNa tamArI A ATha pratihAryanI Rddhi joIne Azcarya thAya che te tamArA upara bahumAna sahita bhaktibhAvane dhAraNa karanArA jIne Azcarya thAya, temAM kAMI navAI jevuM cheja nahI. 89 he nAtha ! nA cAritranI ArAdhanA mATe ahIM, taraNa sAdhana bhakti prabhunI puNyathI Aje lahI; lAbha anahada meLavyo meM mela mananA dUra karyA, bhaktisukha AgaLa sakala sukha svarganA tRNasama gaNyA 90 spaSTArtha - he nAtha ! A devapaNAnA bhavane viSe mArAthI cAritranI ArAdhanA thaI zake tema nathI. kAraNa ke dene vadhAremAM vadhAre cothuM avirati samyagdaSTi guNaThANuM hoya che. paraMtu temanAthI dezavirati ke sarvavirati pALI zakAtI nathI. kAraNa ke temane apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyane udaya hoya che ane jyAM sudhI A kaSAyane udaya hoya tyAM sudhI dezavirati paNa Ave nahi te sarvavirati te kayAMthI Ave ? to paNa A saMsAra samudrathI taravAmAM sAdhana rUpa ApanI bhakti karavAno prasaMga Aje mane mArA prabala puyanA udayathI maLe che. vaLI ApanI bhakti karIne meM anahada eTale hada vinAno athavA ghaNe lAbha meLavyuM che kAraNa ke ApanI bhakti karavAthI mArA manane mela dUra thayo che athavA mananI nirmaLatA thaI che. temaja huM ApanI bhakti karavAthI maLela sukha zAMtinI AgaLa svarganI saghaLI sukha sAhibIne paNa ghAsa jevI mAnuM chuM. 0 te devapaNuM zA kAmanuM ? jemAM na bhakti ApanI, | vinati svIkAre mAharI bahumAna bhakti ApanI, maLaje bhavabhava dAsane stavanA karI viramyA hari, sumati prabhu ghe dezanA Ima sakala bhASA anusarI. 91 spaSTAtha-he prabhu! jemAM ApanI bhakti karavAno prasaMga maLe nahI athavA devapaNane bhava maLyA chatAM je ApanI bhakti karavAno prasaMga na maLe to te devapaNuM paNa nakAmuM ja che, ema huM mAnuM chuM. mATe he prabhu! huM namra bhAve be hAtha joDIne vinaMti For Personal & Private Use Only Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama ] karuM chuM ke A tamArA dAsane (mane) bhavabhava bahumAna pUrvaka tamArI bhakti karavAne prasaMga maLaje. e pramANe pAMcamAM zrI sumatinAtha bhagavAnanI stuti pUrI karIne Indra mahArAjA aTakayA. te pachI zrIsumatinAtha bhagavAne dezanA ApavAne AraMbha karyo. ane te dezanA sabhAnA badhA ja samajI zake e pramANe zarU karI. prabhu je ke ardha mAgadhI bhASAmAM dezanA Ape che, paraMtu te bhASA prabhunA prabala puNyanA prabhAve athavA prabhunA vacanAtizayanA prabhAve badhA ne pitA potAnI bhASArUpe pariName che. tethI tamAma jI pita potAnI bhASAmAM sArI rIte samajI jAya che. 91 zrIsumatinAtha tIrthaMkaranI dezanA 42 lokomAM jaNAve che - he bhavya che ! prabala puNya manuja bhavane pAmIne, na pramAda kare harSathI ArAdhaje jinadharmane, jANI ja kAryakAryane kartavyane nA bhUla, svapara kArya viveka pAmI AtmakAryo sAdhaje. spaSTArtha -he bhavya jI ! tame A manuSya bhavane ghaNA puNyanA udayathI pAmyA che. kAraNa ke A manuSyapaNuM pAmavuM e daza daSTAnta karIne dehaluM kaheluM che. mATe AvuM uttama manuSyapaNuM pAmIne tame zrIjinezvare kahelA dharmanI parama ullAsathI ArAdhanA karaje, paraMtu ArAdhanA karavAmAM jarA paNa pramAda karaze nahi. vaLI kAryakArya eTale karavA lAyaka kartavya kayAM kayAM che? te jANIne te kAryane karaje ane akArya eTale kayuM kArya karavA lAyaka nathI te jANIne tevA kAryane tyAga karaze. temaja je karavA lAyaka hoya te kartavyone tame bhUlazo nahi. vaLI svakArya kone kahevAya ane parakArya kene kahevAya tene viveka karIne eTale sArI rIte samajIne temAMthI AtmakAryo eTale pitAnA AtmAne hita karanArA (bhavasamudrathI tAranArA kAryo (saMyamAdinI ArAdhanA) parama ulAsathI karaje. 92 putrAdi kAje je kare para kArya te savi jANIe, parakAryamAM muMjhAIne nija kAryane nA bhUlIe; para vastu meha nivAraNa zubha ekatAnI bhAvanA, Atma tatva kamala vikAsa dineza sama A bhAvanA. 93 spaSTAtha-parakArya kone kahevAya te samajAvatAM jaNAve che ke tame putrAdi kAje eTale putra, putrI, strI, bhAI, bahena, strI vagere kuTuMbane mATe je kAryo kare te saghaLAM para kAryo ja jANavAM. ahIM svIkAryuM eTale pitAnA AtmAnA hitane mATe je kArya karavAmAM Ave te kArya sivAya bIjA badhAMnA mATe je kArya karavAmAM Ave te parakArya Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 [ zro vijayapadmasukRita jANavuM, mATe parakAya'mAM eTale kuTuMba kakhIlA mATe karavAnAM kAryamAM mAha rAkhIne nija kAya eTale peAtAnA AtmAnA hitakArI kAryAne bhUlI javAM nahi. vaLI tamAre sArI ekatAnI bhAvanA bhAvavI. kAraNa ke A bhAvanA para vastunA athavA paudgalika vastunA meAhane nivAraNa karanAra che athavA paulika mAhane dUra karAvanArI A bhAvanA che, tema ja Atmatattva eTale AtmAmAM rahelA nirmala cAritrAdi guNA rUpI kamalAne vikasvara karavA mATe A ekatva bhAvanA sU jevI che. eTale jema sUryanA unnayathI kamaLA praphullita thAya che tevI rIte A ekatva bhAvanA AtmAnA jJAnAdi guNA rUpI kamaleAne visvara kare che. 93 karavI tamAre ema pratidina ekatAnI bhAvanA, he jIva ! janmyA ekalA tu marata tuja sahu keAi nA; jyAM marIne jAya tyAM paNa kAi paNa nA sAMbhare, bhAgave paNa ekalA mRtaka atra bhave pare. 94 spA: he bhavya jIvA ! tamAre A ekatAnI bhAvanA (ekatva bhAvanA) A rIte jarUra haMmezAM bhAvavI joie. have A bhAvanA kevI rIte bhAvavI ? teno uttara spaSTa rIte jaNAvatAM kahe che ke he jIva! jyAre tuM janmyA tyAre tu ekalA ja janmyA hatA, paraMtu te vakhate tArI sAthe putrAdimAMnu kAi paNa janmyuM na hatuM. tevI rIte tuM marIza tyAre paNa tu ekaleA ja parabhavamAM javAnA che, te vakhate paNa tArI sAthe khIjuM kAI paNa marIne AvanAra nathI. vaLI jyAre jIva ahIMthI marIne parabhavamAM jAya che tyAre ahIMnAM koI sagAM saMbaMdhI putra vagere yAda paNa AvatA nathI. tevI ja rIte te je karmo khAMdhyAM hAya che te paNa tuM ekale ja bhAgave che. te je kuTubAdikane mATe ArabhAdi pApa kAryo karIne je pApakarmo bAMdhyA haze te paNa tAre ekalAne ja A bhavamAM ke parabhavamAM bhAgavavAnAM che. temAM putrAdimAMthI khIjo koi paNa cAlu duHkhamAM bhAga laI zakatAM ja nathI. 94 cAre karI cArI upAjayuM dhana sutAdika tehanA, bhegA maLI khaI jAya paNa duHkha keda phAMsI narakanA; cAranAra ja bhAgaveltha aMza nA raja duHkhaneA, khAnAra teo tiNa karIza vizvAsa nA tu anyanA. 95 spaSTA :-jema cAre cArI karIne dhana bheguM karyuM, te dhanane tenA putra putrI zrI vagere bhegA thaIne bhAgave che. eTale e paisAthI teo mAja uDADe che, paraMtu kedanu phrAMsInuM ke narakanu duHkha tA cArI karanAra cAra ekalA ja bhAgave che. te vakhate tenA putra For Personal & Private Use Only Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcame ] vagere (khAnArAo) te dukhamAMthI lagAra paNa bhAga laI zakatA nathI. AvI rIte je kare te bhagave e kudaratane niyama hovAthI tuM bIjA putrAdine vizvAsa karIza nahi. bIjA putra vagere mane duHkhanA samaye madada karaze evI AzA tuM rAkhIza nahi. kAraNa ke evI AzA rAkhavI, te taddana nakAmI ja che. 5 dAkha rU5 davathI saLagatuM bhava araNya tihAM bhame, narakAdi gatimAM ekale tuM vividha pIDAne khame; pastAya bahu pIDA sahaMtA baMdha kAle bhUlatA, te samayamAM cetanArA nA kadI dukhiyA thatA, spaSTArtha -A bhava araya eTale saMsAra rUpI vana aneka prakAranA duHkharUpI dAvAnaLathI saLagI rahyuM che. te saMsAra rUpI araNyamAM Avela narakagati tiryaMcagati vagere gatimAM aneka prakAranI pIDAone sahana kara tuM ekalo rakhaDe che. ne vividha prakAranI vedanAne bhegave che. ahIM samajavAnuM e che ke jeo baMdhakAle eTale karmone baMdha karatI vakhate bhUla kare che eTale cetatA nathI, teo jyAre duHkhane bhegavavAne vakhata Ave che tyAre ghaNe pastA kare che. paraMtu azAtA vedanIyAdi karmone bAMdhyA pachI zeka karavo zA kAmane? ahIM satya bIna e che ke jeo baMdha karatI vakhate cetIne cAle che teo kadApi duHkhI thatA nathI. kAraNa ke kahevata che ke cetatA nara sadA sukhI. mATe he jIva! tuM karmabaMdhanA kAraNene sevIza nahI. 96 bhavamAM bhamatA jIvana nA hAya kareto deha A, teha sukha duHkha bhoga sAdhana jAya ne parabhava jatAM; pUrva bhavathI sAtha nijanI Avate nA tehathI, hAyane karanAra te nahi jANaje Ima niyamathI. 97 spaSTAI-vaLI he bhavya ja ! tame tamArA AtmAne A rIte hitazikSA deje ke-he jIva! tuM je zarIrane tArUM mAne che ane tuM jene sAcavavAne mATe aneka prakAranAM duHkha sahana kare che, te tArUM vahAluM zarIra paNa A saMsAramAM rakhaDatA sukha zAMtine cAhanArA A jIvane jarA paNa sahAya karatuM nathI. kharI bIna e che ke A zarIra te jIvane sukha athavA duHkha bhogavavAnuM sAdhana che. eTale zarIra dvArA paNa jIva sukha duHkhane bhegave che. paraMtu parabhavamAM jatI vakhate A zarIra sAthe jatuM nathI. vaLI saMsArI jIva pUrva bhavathI A bhavamAM AvatI vakhate paNa te zarIrane sAthe laIne Avato nathI. tethI A zarIra sahAya karanArUM nathI, ema tuM nakkI mAnaje, mATe mohathI A zarIranA rakSaNAdine mATe AraMbha vagere aneka prakAranA duHkhe bheLavIne bAMdhelA cIkaNAM karmonA udaye durgatinI bhayaMkara For Personal & Private Use Only Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapaghasarikatavedanAo jarUra rabAI rIbAIne sahana karavI paDe che. A muddAne lakSamAM rAkhIne tame jarUra cetatA raheje, ne mokSamArgane ArAdhajo. 97 ethI ja sAbIta e zubhAzubha karma karate jIva A, ekale bhaTake bhave ne bhegave phala karmanA; mekSa sukhane anubhave paNa ekale te jyAM nahI, putrAdine saMbaMdha tiNa bhramaNAdimAM ekala sahI. 98 spArtha-pUrve (7 mA lekamAM) kahelI bInA uparathI ema sAbIta thAya che ke A jIva ja zubhAzubha karmone athavA puNya pApa karmAdino karanAra che. te ekalo ja bhavamAM bhaTake che temaja te ekaleja vividha karmonA phalone paNa bhagave che. ane mokSamAM ekAMta sAcA sukhane paNa te ekalo ja anubhave che. te vakhate tyAM tene putrAdika para bhAvane saMbaMdha hotuM nathI. AnuM rahasya e che ke saMsAramAM rakhaDavuM vageremAM paNa A jIva eka ja hoya che e vAtamAM lagAra paNa saMdeha karavA jevuM che ja nahI. 98 hastAdi chaTA jehanA te zIdhra bhavarUpa jaladhine, pAra pAme Itara jima nA tema nimehI jane; bhava jaladhine pAra pAme anyanA tiNa bhavataNA, sarva saMbaMdha tajI tuM sAdha pathane mekSanA. spaSTAtha-prabhu zrI sumatinAtha cAlu prasaMge daSTAMta detAM jaNAve che-jemanA hAtha paga vagere avayave chuTA hoya eTale baMdhAelA na hoya te che jemAM samudrane tarIne jaladI kAMThe pahoMcI zake che. paraMtu Itara eTale jeonA hAtha paga baMdhAelA hoya che, teo A samudrane pAra pAmI zakatA nathI. tevI rIte A saMsAra rUpI samudra taravAne mATe paNa nirmohI eTale meha vinAnA cha samartha thAya che. paraMtu jeo moha rUpI baMdhanathI baMdhAelA hoya che teo kadI paNa A saMsAra samudranA pArane pAmI zakatA nathI. mATe sarva prakAranA saMbadhe duHkhadAyI che evuM samajIne he jIva! sarva saMbaMdhane tyAga karIne tuM mokSanA mArganI sAdhanA kara eTale mokSanA mArgarUpa samyagU darzana, sabhya jJAna temaja samyagU cAritranI ArAdhanA kara. je tuM A rIte vartAza, te jarUra saMsAra rUpI samudrane tarI jaIza. eTale tAre A saMsAramAM rakhaDavuM paDaze ja nahiM. ema he bhavya che ! tame AtmAne jarUra samajAvo. 9 jJAna saMyamanA taraMgamAM vilAsI AtamA, eka zAzvata rUpa viNa te sarva mehaka vizvamAM For Personal & Private Use Only Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanArSitAmaNi bhAga pAMcama ] parabhAva raMgI mUDha che karaNa viSayAvezathI, para vastu pitAnI gaNe paNa satya rUpe tima nathI. 100 spaSTAtha-uttama jJAna, darzane cAritranA taraMgamAM (paryAyamAM) vilAsa karanAre A mAre AmA che, te Amatva dharmanI apekSAe eka che eTale ekale che ane zAzvata rUpa eTale sadA kALa rahenAra che. paNa kadApi nAza pAmanAra nathI. mATe A jJAna darzana svarUpa AtmA vinA A vizvamAM rahela bIjA sarva padArtho mehane lIdhe ja mArA che ema lAge che, paraM tu kharI rIte te AtmAthI jUdA ja che ema cokakasa samajavuM joIe. ajJAnAdithI A rIte nahi samajanArA parabhAvaraMgI eTale AtmAthI jUdA bIjA strI Adi paugalika padArthomAM Asakta evA mUDha eTale mUrkha jI IndriyonA zabdAdi viSayonA Aveza (vega) thI para vastuone pitAnI mAne che. paraMtu Atma daSTithI sAcI vicAraNA karatAM jarUra samajAze ke te padArtho AtmAthI judA ja che. 100 jema paranI vastune muja vastu che Ima mAnyatA, duHkhada tima parabhAvamAM mArApaNAMnI mAnyatA; pIDA ane bhaya ApatI INa eka bhavyAtmA kahe, he citta ! taja para bhAvane jethI svabhAva rati vahe. 101 spaSTArtha-jema kaI pArakAnI vastune pitAnI vastu che ema mAnavAthI pariNAme duHkhI thAya che tevI rIte parabhAva eTale AtmAthI jUdA dhana, dalita, strI, jamIna vagere paugalika padArthomAM pitApaNAnI mAnyatA eTale e mArAM che evI mAnyatA te jIvane pIDA tathA bhayane ApanArI thAya che. kAraNa ke kaI te vastuo laI le athavA vastuene nAza thAya tyAre te mahI jIvane pIDA eTale duHkha thAya che. temaja te vastuo kaI bIje mArI pAsethI laI leze A bhaya paNa rahyA kare che. mATe eka AtmajJAnI bhavya jIva manane kahe che "he citta ! tuM parabhAvamAM rahelA mamatvane tyAga kara ke jethI tane svabhAva rati eTale pitAnA jJAnAdika guNomAM ramaNatA thaze. ane tevI ramaNatA tane paraMparAe jarUra mekSa Apaze. 101 caMdana tarUne aDakata jima pavana AnaMdita kare, Atma tatva vicAra tima nija cittane harSita kare samatA sahita A ekatAnI bhAvanAne bhAvaje, rAjarSi naminI jema paramAnaMda mahele hAlaje. 102 spAI-jevI rIte caMdananA vRkSane aDakate sugaMdhIdAra pavana te sthaLe rahelA For Personal & Private Use Only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadyasUrikRtajIne AnaMdita (rAjI) kare che, tevI rIte Ama tatvane vicAra eTale A AtmAnuM svarUpa zuM che? enA guNo kyA kyA che? vagere tattvanI vicAraNA karanAro java pitAnA cittane harSavALuM banAve che. he jIva! A rIte jarUra vicAraje ke mAre A jIva ekale javAne che ane sukha duHkha paNa pite ekale ja bhegave che vagere savarUpe ekatAnI bhAvanAne samatA bhAve niraMtara vicAraje. ane yathArtha svarUpe ekatAnI bhAvanA bhAvanAra zrI nami rAjarSinI jema paramAnaMda mahela eTale parama AnaMdanA sthAna rUpa mekSa rUpI mahelamAM jaIne parama AnaMdane bhegavaje. ahIM zrI nami rAjarSinI bIna TuMkAmAM A pramANe jANavI mithilA nAmanI prasiddha nagarI hatI. te nagarImAM nami nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. A rAjA parAkramI tathA nyAyI hatA. keTalAka varSo sudhI sukhe rAjya karyA pachI te nami rAjAne eka vakhate zarIrane viSe bahu ja Akare dAha jvara thayo. tenI zAMtine mATe aneka auSadhe karyA chatAM te dAujavara zAMta thayo nahi. vaidyanA kahevA mujaba rANIo dAhajavaranI zAMti mATe namirAjAne caMdana ghasIne cepaDatI hatI. te vakhate rANIoe hAthane viSe paherelAM kaMkaNanA zada (khaDakhaDATa) thI rAjAnA kAnane AghAta lAgato hato, tethI adhika pIDA thatI hatI. A rIte rAjAne kaMkaNonA zabdathI adhika pIDA thatI jANIne rANIoe hAthanAM vadhArAnAM kaMkaNa anukrame kADhI nAkhyAM; phakta maMgalane mATe (saubhAgyavaMtInA cihna tarIke) eka eka valaya rahevA dIdhuM. Ama karavAthI kaMkaNanAM eka bIjA sAthe athaDAvAthI pahelAM jevo thate te avAja baMdha thaI gaye. AthI rAjAne kAMIka zAMtino anubhava thavA lAgyuM. rAjAe pUchayuM ke have avAja kema saMbhaLAto nathI. tyAre rANIoe jaNAvyuM ke Apane amArA hAthanA kaMkaNanA zabdathI adhika duHkha thAya che ema jANIne ame eka eka kaMkaNa hAthamAM rahevA dIdhuM ane bIjA kaMkaNe kADhI nAMkhyA tethI have avAja thatuM nathI. A sAMbhaLIne rAjAne vicAra thaye ke-ghaNA padArthonA saMyogo ja duHkhadAyI che. ghaNuM kaMkaNathI duHkha thatuM hatuM, ane ochA kaMkaNothI duHkha paNa eNuM ochuM thAya che. A daSTAMtathI jaNAya che ke ekAkIpaNAmAM ja kharuM sukha ane zAMti che. je A rAtre mAre dAha zAMta thaI jAya to mArI bhAvanA che ke huM sarva saMgane tyAga karIne cAritra grahaNa karUM. AvI vicAraNAmAM nami rAjA uMghI gayA. azAtA vedanIya kamane udaya teja rAtrImAM baMdha thavAthI nami rAjA pIDA rahita thayA. pitAnI IcchA saphaLa thavAthI (pIDA rahita thavAthI) svayaM pratibaMdha pAmelA svayaM buddha nami rAjAe putrane gAdIe besADI pitAnA hAthe dIkSA lIdhI. A vakhate I brAhmaNanA veSe AvIne namirAjAne aneka prazno pUchIne rAjyane tyAga na karavA mATe For Personal & Private Use Only Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] bahu ja samajAvyA. paraMtu daDha vairAgyavALA nami rAjarSie iMdranA praznonA sacoTa javAba ApI rAjyano tyAga karyo. I nami rAjarSinI daDhatAne vakhANa karyA. tyAra pachI pitAnI meLe baMdha pAmela hevAthI pratyeka buddha evA nami rAjarSie niraticArapaNe cAritranuM pAlana karyuM. ne karmone kSaya karI kevalI thaIne mokSe gayA. 102 vastu kerA tattvane he jIva! khuba vicAraje, A vizvamAM kaI cIja tArI kayAM sudhI Ima dhAraje; bhava padAthe koInA hotA nathI haze nahI, mAruM tAruM meha mithyA ratna traNa sAcA sahI. 103 spaSTAtha - he jIva! tuM vastu eTale dravya guNa paryAyanA svarUpane khUba vicAra karaje. kayuM dravya kevA svarUpavALuM che, nAzavaMta che ke nAza rahita che vagere bAbatane tuM sArI rIte vicAra karaje. A duniyAmAM vartatI kaI cIja tArI kayAM sudhI rahevAnI che? tene paNa tuM vicAra karaje. athavA kaI cIja tArI sAthe kAyama rahenArI nathI, kAraNa ke e padArtho pite nAzavaMta che mATe tene jyAre nAza thAya tyAre athavA jyAre tAruM AyuSya pUruM thAya tyAre te padArtho tArI sAthe AvavAnA nathI, A rIte te padArtho tArI sAthe kAyama rahI zakatA nathI. mATe ja kahyuM che ke A saMsAranA putrAdi sarva padArtho keInA thayA nathI ne thavAnA paNa nathI. mATe A mArUM dhana, A mArUM ghara, A mAre baMgalo, A mAro chokare vagere (mArUM tAruM) nI mAnyatA mithyA moha rUpa che. athavA e badhuM tAruM nathI chatAM tAruM mAnavuM te ja tArI khoTI bhramaNA che ane te bhramaNA karAvanAra meha che, mehane lIdhe tArUM nathI te tane tAruM lAge che. ane tAruM zuM che te tane samajAtuM nathI. paNa zAMta citte barAbara vicAra karatAM jarUra samajAze ke jJAna, darzana ane cAritra rUpI traNa rane te ja tArAM che ane te ja haMmezAM tArI pAse rahenAra che. 103 pUrva bhavanuM sarva IDI jIva janme ekale, dhana Adi sarva padArtha chaDI maraNa pAme ekale; karma sArAM tema narasAM jIva bAMdhe ekale, zubha azubha phala tehanA te anubhave paNa ekale. 104 spArtha-jyAre jIva marIne na janma pAme che tyAre te pUrva bhavanA sarva dhana, kuTuMba, baMgalA, ghara vagere padArthone cheDIne eka navo janma pAme che. tevI rIte jyAre maraNa pAme che tyAre paNa dhana vagere sarva padArthone ahIM ja cheDIne ekalo ja marIne parabhavamAM jAya che. sArAM karmone (puNya karmone) temaja narasAM karmone (pApa karmone) paNa A jIva ekaleja bAMdhe che. temaja te bAMdhelAM zubhAzubha karmonAM phalene For Personal & Private Use Only Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapAritapaNa te (karmone bAMdhanAre) jIva ekale ja bhogave che. A kamane bhogavavAmAM putrAdimAMthI koI paNa duHkhamAM bhAgIdAra thatuM nathI ne thaI zakatuM nathI. 104 saMsArI jIvanuM mamatAthI bhava samudramAM DUbavuM vagere bInA jaNAve che - vividha mamatA vajanathI bhAre banelA jIvaDA, sAgare jima bhAravALuM vahANa tima jI jaDA; parabhAva saMgI jIva tima dArUDio sarakhA ja e, bhAna bhUlI rakhaDatA jyAM tyAM paDe paNa beu e. 105 spaSThAtha-aneka prakAranA mamatva (mArApaNuM) bhAva rU5 ghaNAM vajana (bhAra) thI bhAre banelA cheA saMsAra samudramAM DUbe che. jema ghaNA bhArathI vajanadAra baneluM vahANa samudramAM DUbI jAya che, tethI te samudranI pele pAra (sAmA kAMThe) jaI zakatuM nathI, tevI rIte mAruM ghara, mArAM chokarAM, mArI barI, mArUM dhana, mArUM kuTuMba evA mArApaNAne lIdhe bhAre banele jIva A mArApaNAne tyAga na kare tyAM sudhI A saMsAra samudramAM DUbelo rahe che eTale tene pAra pAmI zakatuM nathI. vaLI A parabhAva saMgI eTale AtmAthI para evA zarIrAdikane viSe AsaMgI eTale AsaktivALe jIva ane dArU pInAre je dArUDiyA kahevAya che te baMne sarakhA samajavA. kAraNa ke dArU pInAre jIva bhAna bhUle che tevI rIte A mamatAvALe jIva paNa pite keNa che? tenuM bhAna bhUlI jAya che. jema dArUDIye jyAM tyAM rakhaDyA kare che, tevI rIte A mamatAvALe jIva paNa cAra gatiomAM rakhaDayA kare che. tathA jema dArUDI lathaDIyA khAte khAte jyAM tyAM pachaDAya che tema A mamatAvALe jIva paNa saMsAramAM rakhaData thake aneka jAtanI muzIbatene legave che. 106 AtmAnA mUla svarUpAdinI bInA traNa glaeNkemAM jaNAve che- mRttikAdika yugathI kaMcana vividha rUpe dhare, karmacagI jIva bhavamAM vividha rUpe saMcare mela TaLatAM svarNa cokhkhuM sarvane dekhAya che, karma virahe AtamA paNa zuddha rUpa jaNAya che. 106 spaSTAthe-jema mATI tAMbu vagerene saMga thavAthI sonAnAM judA judA svarUpe jaNAya che, tevI rIte karmonA saMgane lIdhe jIva A saMsArane viSe judA judA svarUpe rakhaData jaNAya che eTale karmonA saMgathI jIvanI manuSya, tiryaMca deva, nAraka, sukhI, duHkhI, dhanavAna, dhanahIna, vagere aneka prakAranI avasthAo dekhAya che, jema senAne For Personal & Private Use Only Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcamA ] lAgelA mela eTale mATI vagere jyAre dUra thAya che tyAre asala rUpe zuddha seAnu N dekhAya che tevI ja rIte jyAre karmonA AtmAnI sAtheno saMyAga dUra thAya che tyAre A AtmA paNa peAtAnA asala zuddha svarUpamAM jAya che. mATe meAkSanA sukhane meLavavA mATe AtmAne lAgelA vividha prakAranAM karmone jarUra dUra karavAM joie. 106 ghana ghaTAe jema vizazi kiraNa gaNu avarAya che, vAyu cAge vikharatA te beu prakaTa jaNAya che; karma rUpI vAdaLAM ziva mArga pavane vighaTatAM, Atma dinakara svaguNu karaNA spaSTa rUpe bhAsatA. 107 spA - jema gADha meghanA samUhathI sUrya ane caMdranA kiraNeAnA samUha mavarAI jAya che eTale tenuM teja DhaMkAI jAya che. paraMtu jyAre vAyarAnA yAgathI te vAdaLAM vikharAI jAya che tyAre te sUrya ane caMdra potAnA saMpUrNa tejathI (mUla svarUpe) pragaTa thAya (caLake) che. tevI rIte AtmAnA jJAnAdi guNAne DhAMkanArAM karmI rUpI vAdaLAM ziva mA eTale meAkSa mArganI sAttvikI ArAdhanA rUpI pavana vaDe vikharAi jAya che, tyAre Atma dina eTale AtmA rUpI sUrya potAnA anaMta guNA rUpI kiraNA vaDe spaSTa rUpe pragaTa thAya che. 107 ghana ghaTAnA vikharavAmAM hInatA vRddhi zreNI, karmanA kSaya AdimAM paNa hInatA vRddhi dhaNI; tehane anusAra tenA vividha bheda vicArIe, AtmA upara hAve asara tasa teha paNa nA bhUlIe. 108 spaSTA :---jema vAdaLAMnA samUhanA vikharavAmAM aneka prakAranI vRddhi hAni thAya che ane tethI sUrya caMdranA prakAzamAM paNa aneka prakAranI vRddhi hAni jaNAya che, tevI rIte karmanA kSaya AdimAM eTale kSaya, kSayApazama, upazama, udaya vageremAM aneka prakAranI vRddhi hAni jaNAya che. ane te karmanA aneka prakAranA kSayApazcamArdikane lIdhe jIvanA paNa aneka prakAranA svarUpa jaNAya che. kAraNa ke karmanA kSayApazcamAdinI AtmAnA jJAnAdi guNAnI upara asara paDe che te vAta bhUlavI nahi. A rIte kahevAnA sAra e che ke badhA jIvA mULa svarUpe tA sUrya caMdranI peThe nirmaLa jJAnAdi guNAvALA che. paraMtu sUrya caMdrane ADuM jUdA jUdA svarUpe vAdaLu Ave che, tyAre tenA tejamAM aneka prakAranI taratamatA (AchAza, vRddhi) jaNAya che tevI rIte zuddha svarUpI A AtmAnA jJAnAdi guAAnAM svarUpamAM paNa karmArUpI AvaraNAne lIdhe ane AvaraNAmAM For Personal & Private Use Only Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghAsarikRtakSapazamAdithI thatA aneka jAtanA pheraphArane lIdhe aneka prakAranI taratamatA (hAni vRddhi vagere) jaNAya che. 108 Atma tattvanI vicAraNA kevI rIte karavI? tene uttara cAra zlekemAM jaNAve che - paramAtma tatve lakSya rAkhI Atmatatva vicAraNa, he jIva! tuM karaje tajI cALA sakala bahirAtmanA aMtarAtma svarUpa thai paramAtmA sthitine pAmavA, AlaMbane zubha sevaje te A pramANe jANavA. 109 spaSTArtha paramAtmA tatva eTale AtmAnuM zuddha nirmala pragaTa thaeluM svarUpa tene lakSamAM rAkhIne eTale ApaNe paNa tevI zuddha dazA prApta karavI che te dhyAnamAM rAkhIne he jIva! tuM Atma tatvanI vicAraNuM A rIte karaje. eTale tuM te paramAbhAmAM ane tArAmAM zuM taphAvata che tene vicAra karaje. AtmAnI traNa dazAo kahelI che. temAM pahelI bahirAtma dazA, bIjI aMtarAtma dazA ane trIjI paramAtma dazA. temAM je jIva ema mAne che ke-rUpa, dhana, dolata, ghara, baMgalA vagere svarUpa bAhya padArtho mArAM che temaja zarIra vagere mAAM che. evI mAnyatAthI para padArthomAM rAcanAre pudagalAnaMdI je jIva te bahirAmAM jANa, ane je jIve AtmAnuM svarUpa jANyuM che ane je ema samaje che ke-zarIra ane jIva be jUdA dravyuM che. mAre AtmA jJAna darzana, cAritra svarUpa che. dhana kuTuMba vagere AtmAthI jUdA (5ra vibhAva) che. tathA je jIva sudeva, sugurU tathA sudharmanuM svarUpa samajIne paramAtma paMthe prayANa kare che, te aMtarAtmA jANa. temaja sakala karmothI rahita pitAnA zuddha svarUpane prApta karanAra anaMta jJAna, darzanamaya AtmA te paramAtamAM jANa. he jIva! tuM A bInAne lakSyamAM rAkhIne bahirAtma dazAnA saghaLA cALAono tyAga karaje, ane tuM aMtarAtma dazAmAM rahIne paramAtma dazA pAmavAne mATe zuddha AlaMbananuM sevana karaje. A rIte kahevAno sAra e che ke jyAM sudhI bahirAtma dazAne tyAga karavAmAM AvatuM nathI, tyAM sudhI jIva mAnava jIvananI uMca koTI meLavI zakatuM nathI. mATe prathama te bahirAtma dazAne tyAga karavA mATe aMtarAtma dazAnuM svarUpa jANIne te aMtarAtma dazAmAM pitAnA AtmAne tallIna banAvavuM joIe. ema anukrame aMtarAtma dazA meLavanAra bhavya jIve ja, paramAtma dazAne pamADanArA zuddha AlaMbanone sthira citte parama ullAsathI ArAdhatAM aMte paramAtma svarUpane jarUra pAmI zake che. 109 nitya gurUkula vAsa je jJAnAdi sAdhana jANIe, cAritra darzana vRddhi sthiratA zuddhi sAdhana mAnIe, For Personal & Private Use Only Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. zIla samatA saMyama taNuM deza savarAdhanA, saralatA saMtoSa tima sAdAI paTanA guNa ghaNA 110 spadArtha -TUMkAmAM te AlaMbananI bInA jaNAvatAM kahe che ke prathama (1) gurUkulavAsa haMmezAM kare eTale sadagurUnI (zrI AcAryAdinI) sobata karavI. gurUnI pAse vinayAdi sAcavIne vyAkhyAna vagere sAMbhaLavuM, temanI AzAo pALavI. ahIM (gurUkulavAsamAM ) je je jJAnane ArAdhavAnAM sAdhane hoya tenuM sevana karavAthI jJAnane lAbha maLe, ane darzana tathA jJAna cAritrAdi guNenI vRddhi, sthiratA, ane zuddhinAM je je sAdhane hoya te dareka sAdhananI ArAdhanA karI zakAya che. vaLI 1. zIla guNa 2. samatA guNa temaja saMyamanI dezathI ane sarvathI ArAdhanA eTale 3. dezavirati rUpa zrAvaka dharma tathA sarvavirati rUpa sAdhu dharmanI ArAdhanA, 4. saraLatA, 5. saMteSa tathA 6. sAdAI e 6 guNonI sevana karavI. kAraNa ke ethI bIjA guNe paNa anAyAse pAmI zakAya che. jema gurUkula vAsa vagere sAdhana paramAtma dazAne pamADe che, tema dAnAdinI ArAdhanA paNa paramAtma svarUpane pAmavAnuM apUrva AlaMbana che, te 11 mA lekamAM jaNAve che. 110 dAnAdi cAre deva gurU tima dharmanI ArAdhanA, A jJAna pUrvaka nirnidAnA tema sele bhAvanA bhava padArtho na spRhA vatte vikAra na veganA, - paramAtma mArga vicAraNA yuta sAtvikI ArAdhanA. 111 spaSTatha:-dAnAdi cAra eTale dAna, zIla, tapa tathA bhAvanA e cAre prakAre dharmanI athavA deva, gurU ane dharmanI ArAdhanA karavI. te ArAdhanA jJAna pUrvaka eTale samajIne karavI. temaja ninidAnA eTale keI paNa prakAranA niyANA rahita karavI. amuka tapanuM ane amuka ja paugalika phaLa maLaje evI IcchAthI je tapa karavuM te nidAna kahevAya. te nidAna vinA ArAdhanA karavI te ninidAna ArAdhanA kahevAya. temaja sola bhAvanAo bhAvavI. (anitya vagere bAra bhAvanAonuM svarUpa vistArathI dezanA ciMtA maNinA trIjA bhAgamAMthI jANavuM ane maitrI vagere 4 nuM svarUpa zrI saMvegamAlAmAMthI jANavuM.) vaLI bhava padArtho eTale saMsAranI vRddhi karAvanArA padArthonI keI paNa jAtanI pRhA eTale IcchA rAkhavI nahi. temaja yoga eTale mana, vacana kAyAnA yoganA vikArene tyAga karavo eTale zuddha AcArAdine pALavA. ane paramAtmAnA svarUpane pamADanArA mArganI vicAraNA karavA pUrvaka sthira citta u9lAsathI je ArAdhanA karAya te sAttvikI arAdhanA (paramAtma dazAne pamADanAra) apUrva AlaMbana che. 111. " deva gurUnA vacanane anusAra bhAvAdika traNe, . ; nija guNa ramaNatA pUrNa raMga akhaMDa dhAre khaMtine, For Personal & Private Use Only Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapArita namratAdi guNa pamADe zreSTha paramAtmatvane, paramAtamA tethI lahaMtA anaMtA jJAnAdine. 112 aSTA - deva gurUnA vacanane anusAre jenA bhAvAdika traNa eTale mananA pariNAma, vacana tathA kAyAnI pravRtti vaLI nija guNa ramaNatA eTale pitAnA jJAnAdika guNanI pUrNa ane akhaMDa ramaNatAnA AnaMdane anubhava tathA kSamAne dhAraNa karavI, ane namratA eTale abhimAnane tyAga vagere uttama guNanI sAttivakI ArAdhanA paramAtmapaNAne pamADe che. ahIM Adi (vagere)thI saralatA, nirlobhatA, tapa vagere guNo samajavA. A guNovALA AtmA paramAtma dazA jayAre meLave che tyAre teo anaMtA jJAna, darzana, cAritrane meLave che. 112 113 have AtmAnA traNa bhedAdinI bInA vistArathI jaNAve che - zuddharUpa te eka che sAmAnya sattA dharmathI, nitya anubhava maMdire mArA rame saddabhAgyathI; AtmA taNuM traNa bheda pahele bheda tyAM bahirAtamA, aMtarAtma parAtma temAM eha che bahirAtamA. spaSTArthI-te paramAtmA zAzvata che kAraNa ke AtmA pitAnI zuddha nirmaLa dazA jyAre meLave che tyAre tenAM saghaLAM karmone nAza thAya che. ane karmone nAza thaye hovAthI temane saMsAramAM lAvanArUM keI kAraNa rahyuM nathI. kAraNa na hoya te kArya bane nahi. mATe paramAtmA zAzvatA che. sAmAnya sattA dharmathI te eka che. jo ke je je AtmA paramAtma dazAne pAme che te dareka paramAtmA thAya che eTale vyakti rUpe te paramAtmA anaMtA che, kAraNa ke anaMtA jI paramAtma dazAne pAmyA che, pAme che, ne pAmaze. te paNa te badhA paramAtmAo anaMta jJAnAdi eka ja svarUpavALA che eTale badhAnI paramAtmapaNA rUpa sattA eka sarakhI che. anaMta jJAna, anaMta darzanamaya havAthI. A kAraNathI anaMtA paramAtmA chatAM sattA rUpe samAna hovAthI paramAtmA eka che, ema kahyuM che. he bhavya jI ! mArA sadbhAgyathI eTale puNyadaye te paramAtmA mArA anubhava rUpI maMdiramAM ramaNa kare. athavA paramAtma dazAnuM mane anubhava jJAna thAo, ema haMmezAM vicAraje. tathA AtmAnA traNa bheda kahelA che. temAM (1). prathama bheda "bahirAbhA' jANa. (2) bIje bheda aMtarAtmA jANa ane trIjo bheda paramAtamA jANavo. temAM bahirAtmA je prathama bheda che tenA savarUpane jaNAvavAnI zarUAta 114 mA lekathI kare che. 113. A AtmA ke che? te bInA jaNAve che - For Personal & Private Use Only Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanApitAmaNi bhAga pAMcama ] huM ekale chuM janmatAM paNa sAthe kaMI lAvyA nathI, kuTuMba dhana putrAdimAMnuM kaI paNa mAruM nathI; zuddhAtma zAzvata dravya huM chuM darzana jJAnAdi e, saddaguNe che mAharA ne zeSa athe bAhya che. 114 spArtha -huM eka kAraNa ke janma vakhate dhana delata vagere sAthe lAvyA nathI. eTale huM ekalo ja Ave che. A yuktithI paNa vicArIe te kuTuMba, sagAM vahAlAM, dhana, putra vigeremAMnuM koI paNa mAruM nathI. eTale te mArAM nathI ane huM paNa temane nathI. paraMtu huM te zuddha Atma dravya chuM. sattA rUpe mAruM svarUpa siddha paramAtmA jevuM che. huM vaLI zAzvata chuM eTale sadA kALane A jIva hovAthI keIe A jIvane utpanna karyo nathI, temaja ke tene nAza paNa karI zakatuM nathI, tethI zAzvata dravya rUpe huM rahelo chuM. ane darzana, jJAna, vagere sadaguNe ja mArA che kAraNa ke anAdi kALathI A guNe mArI sAthe rahelA che ane anaMta kALa raheze te paNa koI vakhata mAre ne A guNane viyoga thavAnuM nathI. te sivAyanA bIjA badhA je bAhya bhAve che eTale dhana, dhAnya, kuTuMba, kabIlo, baMgalA, moTare vagere padArtho mArAthI judA che mATe te mArA nathI. 114 bahirAtmAnuM svarUpa jaNAve che - lakSAdhipati huM zeThio chuM hela mIlkata mAharA, strI bagIcA putra mArA vAhane paNa mAharA; sAcI nahI e mAnyatA paNa e uchALA mohanA, tethI ja dukha meM bhogavyA bahu vAra paNa narakAdinA. 115 spadArtha-huM lakSAdhipati athavA lAkha rUpIAne mAlika chuM. huM moTa zeThi chuM. A mahela eTale baMgalA tathA mAla mIlakta mArA che. A strI, A bagIco, A putra, ane A moTara, gADIo mAre che. AvA prakAranI jIvanI mAnyatA sAcI nathI, kAraNa ke A padArthomAMnuM kAMI paNa jIvanuM che ja nahIM. te chatAM jIvane pitAnuM lAge che mATe te mAnyatA khoTI kahI che. pitAnuM nathI te chatAM jIvane pitAnuM kema lAge che? tene uttara jaNAvatAM kahe che ke AvI mAnyatA karAvanAra mahinA uchALA ja che, ema jANavuM. jema dArU pInArane bhAna rahetuM nathI tethI te jema Ave tema bele che, ane dArUnA ghenamAM pArakAne pitAnuM mAne che tevI rIte mehanA kephamAM caDhelA jIvane rUpI A vagere badhI vastuo pitAnI nathI te paNa mArI che evuM lAge che. ane AvI beTI mAnyatAne lIdhe jIve ghaNI vAra naraka vagere durgatinA bhayaMkara dukha bhogavyA che. For Personal & Private Use Only Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ zrI vijayapAsarikRta kAraNa ke gADha mohamAM muMjhAe jIva naraka vagere durgatinAM AyuSya tathA azAtAvedanIyAdi pApa karmone baMdha kare che. 115 aMtarAtmAnuM svarUpa 13 zlokamAM jaNAve che - ema jANuM jina vacanathI bhUlane svIkArate, huM karIza vizvAsa tasa nA julma tasa saMbhArate; putrAdi paNa mArA na huM paNa temane na thayuM nathI, mehu nAzaka bhAvathI tene tajuM huM AjathI. 116 spaSTAI-upara jaNAvela baMgalA, bAga bagIcA, moTara vagere pitAnA nathI paraMtu AtmAthI judA hevAthI bAhya bhAve che evuM jinezvara bhagavaMtanuM vacana sAMbhaLanAra Asannasiddhika bhavya jIva pitAnI bhUlane svIkAra kare che ekale ke dhana vagere padArtho mArAM che evI mArI mAnyatA khoTI che. mATe have huM A vastuone vizvAsa karIza nahi. ane pahelAM tema karavAthI bhogavavAM paDelAM julamane saMbhArIne tenA mamatva bhAvane dUra karIza, tathA vicAre che ke putra, putrI, strI vagere paNa mArA nathI tema huM paNa temane nahotuM ane nathI. AvA jinezvaranA vacanathI prakaTa thaelA mehane nAza karanAra zubha adhyavasAyane dhAraNa karanAra huM AjathI mArA bAhA bhAvenI upara mamatvabhAvane tyAga karuM chuM. 116 AtamAM muja mUla rUpe zuddha che. paNa karmanA, saMgathI ja malina jaNAe vividharaMgI sUtranA yegathI jima vividha raMga kalAya najare sphaTikanA, jIvana tima vividha raMge vegathI takarmanA. 117 spaSTAtha A mAre AtmA mUla rUpe eTale svabhAvathI te nirmala che. paraMtu A AtmAne je karmane saMyoga thayo che, ne thAya che, te saMgane lIdhe A AtmA vividharaMgI eTale judA judA svarUpavALo jaNAya che. jema ke anaMtAnubaMdhI vagere krodhanA saMgathI AmAM krodhI lAge che, ane anaMtAnubaMdhI Adi mAnanA udayathI AtmA mAnI lAge che. tathA tevI mAyAnA udayathI AtmA mAyI lAge che ane tevA prakAranA lobhanA udayathI AtmA lobhI jaNAya che. paraMtu mUla svarUpe jIva te akrodhI, amAnI, amArI ane alabhI che. tevI ja rIte keI jIva sukhI te kaI java duHkhI, koI saubhAgyavALA to kaI daubhaMgI, keI surUpavAna to kaI kurUpavAna, keI vaMdanIya te keI niMdanIya, keI yazasvI te kaI apajazavALA, keI taMdurasta te kaI regI ema For Personal & Private Use Only Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zinaciMtAmaNi bhAga pAMcame ]. A jIva aneka svarUpavALe jAya che te badhAnuM mULa kAraNa te jIvanA pitAnAM ja karyo che. AtmA nirmaLa che. paNa kamanA saMgathI vividharaMgI jaNAya che. te bAbatamAM daSTAnta ApIne samajAvatAM kahe che ke jema saphaTika ratna mULa svarUpe te sapheda varNavALuM che, chatAM paNa jUdA jUdA prakAranA raMgavALA (raMgaberaMgI) sUtaranA saMgathI te jUdA jUdA raMgavALuM jaNAya che. te sphaTikanI aMdara lAla doro parovIe to te sphaTika lAla lAge. temAM kALe dere parevIe te kALuM lAge, pILe dore parevIe te pILuM lAge che. che ke AvA raMgavALA derAnA saMyogathI sphaTika lAla, pILuM ke kALuM lAge che, paraMtu tethI te raphaTikanuM je mULa svarUpa che te kaI rIte badalAtuM nathI. tevI ja rIte A AtmA paNa nirmaLa svarUpavALe che chatAM paNa karelA karmAnA saMgane lIdhe jUdI jUdI avasthAvALe devA irUpe jaNAya che, paraMtu tenuM asala svarUpa badalAtuM nathI, te te nirmaLa che chatAM karmanA saMgathI bAhA bhAve juduM juduM jaNAya che. 117 saMsAra thIeTara samo saMsArI naTasamA, nRtya jevuM bhava thAmaNa kRta karma gaNa nATaka samA; nAyaka taNuM AdezathI jima vividha nRtye naTa kare, karmanA AdezathI bhavi jIva vividha bhramaNa kare. 118 spaSTAthe A cAra gati rUpI saMsAra nATaka karavAnA thIeTara jevo che. temAM rahenArA badhA saMsArI jIne nATaka karanAra naTanA jevA jANavA. jema thieTarane viSe naTa leke nAyakanA kahyA mujaba jUdA jUdA rUpa karIne Ave che ne pitAne veza (pATa) bhajavIne cAlyA jAya che, tevI rIte jIva paNa manuSya, tiryaMca, nArakI, deva vagere rUpe thaIne pita pitAnuM kArya rUpI nRtya karIne cAlyo jAya che eTale te te avasthAone badalyA kare che. mATe nRtya sarakhuM bhava bhramaNa jANavuM. tathA kutakarma gaNuM eTale pUrve bAMdhelA kamane samUha te nAyaka (mukhya uparI) sara jANa, jema nATakamAM nAyaka hoya che tenA kahevA pramANe naTa loke nATaka bhajave che, tema jIva paNa karelA karmanA udayathI vividha prakAranI avasthAe bhegavata saMsAramAM rajhaLyA kare che. mATe cha naTa sarakhA jANavA. ane saMsAra jamaNu nRtya jevuM, tathA saMsAra thIeTara je ane bAMdhelA karmone udaya nAyaka je jANa. 118 sarvadA ima dravya rUpe zAzvata paryAyathI, athira che muja AtamA jJAnAdidhAraka niyamatho; jJAna darzana caraNa tima vIrya vaLI upayoga e, Atma lakSaNa e karaNathI AtmalakSma vicArIe. 119 For Personal & Private Use Only Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapadhapatispaSTAtha-jema eka naTa nATakamAM rAjAnA, purUSane, cIne vagere rUpe judA judA veza bhajave che paraMtu tethI te naTa jema pitAnA mULa rUpathI jUda nathI hete, tema saMsAramAM bhamato A jIva paNa aneka rUpo kare che, te paNa pitAnuM mULa svarUpa te taja nathI. mATe dravya rUpe jIva zAzvate athavA nAza nahi pAmanAre che ema jANavuM. kAraNa ke jIva marIne manuSya thAya ke tiryaMca thAya paraMtu temAM te jIva rUpe maTI jato nathI, paraMtu sadAkALa jIva rUpe te kAyama rahe che. mATe jIvane dravyanI apekSAe nitya athavA zAzvata jANo. ahIM jema naTe dhAraNa karelA judA judA rUpe (veza) te tenI paya athavA avasthAo che, tema jIvanI manuSya, tiryaMca, nArakI vagere avasthAe (paryAye) te tenA paryAye jANavA. ane A paryAye athira eTale nAzavaMta jANavA. mATe ja dravyArthika nayanI apekSAe dareka AtmAne nitya kahyo che ane paryAyArthika nayanI apekSAe dareka AtmAne anitya kahyo che. A rIte syAdvAda zailIthI AtmAne ekAMta nitya ke ekAMta anitya mAnya nathI paNa nityAnitya mAnya che. mATe mAre AtmA nizcaya nayanI apekSAe jJAnAdine dhAraNa karanAra che eTale mAre AtmA saMsAramAM bhramaNa karatAM game tevI avasthAo pAme te paNa tenA lakSaNa rUpa jJAna, darzana, cAritra, tapa, vIrya ane upayoga savA kALa tenAmAM ochA vadhatA pramANamAM rahelA hoya che. kAraNa ke kaI paNa dravya tenA lakSaNathI keI kALe javuM paDatuM nathI. mATe ja AtmAnA jJAnAdika guNe sadA kALa AtmAmAM rahelA hoya che. paraMtu koI paNa kALe te guNe AtmAthI jUdA paDatA ja nathI. mATe A jJAnAdika lakSaNe rUpI karaNa (sAdhana, asAdhAraNa kAraNa) vaDe AtmA rUpI lakSyane vicAra kare joIe, ne vibhAva ramaNatAne tyAga kara joIe. 11 mArA guNe mArI kane che anyathI na maLI zake, satya vastu eja muja ThaMDI mane na rahI zake zeSa che para muja nathI e ema pravacanathI lahI, rAcIza nA parabhAvamAM nija guNa ramaNatAmAM rahI. 120 spaSTAtha-pUrve kahyA mujaba je jJAnAdika guNe che teja mAre che. paraMtu te guNa bIjAnI pAsethI maLI zakatA nathI. mATe A jJAnAdika guNo che, te ja mArI sAcI vastu athavA sAcuM dhana che. ane e mAruM sAcuM dhana mane choDIne ekaluM rahI zakatuM nathI. athavA A mAruM jJAnAdi rUpI dhana keI kALe mArAthI jUduM thavAnuM nathI. eTale mAruM A sAcuM dhana koI cora paNa cerI zake nahIM evuM che. mATe A jJAnAdika sivAyanA bAkInA je bhAve eTale dhana dolata kuTuMba vagere padArtho e mArA nathI, ane temAM mArApaNAnI mAnyatA khoTI che. he jIva! tuM A vAta jinezvare kahelAM vacanathI jANIne parabhAvamAM rAcIza nahi eTale delata ghara baMgalA vagerenI meha jAlamAM phasAI For Personal & Private Use Only Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paka dezanaciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. nahi. je temAM rAcanAra thaIza te tethI avazya durgatimAM jaze. mATe te parabhAvane tyAga karIne nija guNa ramaNatA eTale AtmAnA jJAnAdika guNenI vicAraNAmAM ja parama lIna thaje. 120 ajJAna mahAdika bale e Atma sthitine vismarI, jyAM sudhI che bAhya ne anukUla daSTi dIla dharI strI AdinA moheja je AraMbha Adika Acare, jUTha bele jIva vadha mAyA prapaMcAdika kare. 121 spArtha -A jIva ajJAna eTale aNasamajaNa tathA moha vagerenA baLathI eTale ajJAnanI tathA mohanI prabaLatAne lIdhe pitAnuM Atma svarUpa visarI jAya che. eTale huM keNa chuM? mArA kayA guNe che? mArAthI zarIra kuTuMba, dhana vagere jUdA che vagere AtmAnA mUla svarUpane bhUlI jAya che. vaLI jyAM sudhI jIvanI daSTi (mAnyatA) bAhya eTale dhana, dolata, strI, putra parivAra vageremAM Asakti pUrvaka anukULa che. eTale jyAM sudhI upara jaNAvelA bAhA padArthomAM jIvane mamatA bhAva rahe che. vaLI je strI vagerenA mehamAM phasAelo che te AraMbha eTale jIvahiMsAnA kAryo Acare che. eTale pApanAM kAryo karatAM DaratA nathI. jUThuM bole che, jIvane vadha eTale hiMsA kare che. vaLI te aneka prakAranAM jaLa prapaMce kare che. AvA prakAranI bahirAtma bhAvavALA jIvanI sthiti jANavI. 121 yuddhAdi raMge vividha pApa AcarIne nirva, mahAraMbha parigrahI mAMsAdi bhejana rati vahe paMcendriye puSkala haNatAM harSa manamAM bahu dhare, viSaya tIvra kaSAya Adika karma kAraNa Acare. 122 spaSTArtha -vaLI A bahirAtama bhAvavALo chava yuddha vagere vividha prakAranAM pApane AcarIne temAM rAjI thAya che ane mahA AraMbhanA kAryo kare che ke jemAM ghaNAM jIvane ghAta thAya che tathA mahAparigraha rAkhe che. game teTaluM dhana bheguM thAya te paNa lokene aneka rIte ThagIne tathA duHkhI karIne paNa vadhAre vadhAre meLavavAnA prayatna karyA kare che. temaja mAMsa, dArU vagere abhaya padArthonuM bhojana paNa kare che. ghaNAM paMcendriya jIvone vAta karatAM paNa manamAM acakAte nathI, indriyonA viSayamAM Asakti rAkhe che. temaja kodha, mAna, mAyA ane lebha rUpI kaSAyanI tIvratA vagere svarUpa navAM cIkaNAM karmone baMdha thavAnAM kAraNene paNa seve che. A kAraNathI te : bahirAtmAo bhaviSyamAM ghaNAM kAla sudhI gatinAM bhayaMkara dukhe bhegave che. 122 For Personal & Private Use Only Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapaghasaritabahirAtamA te para upAdhi pUrNatA e pUrNatA, satya na chatAM satya mAne jinavacana sAdhana ratA; maitrI pramukha zubha bhAvanAo bhAvatA dAnAdine, sAdhatA viNasAvatA bahirAtmatA sthiti deSane. 123 spaSTAthI-A bahirAtma dazAvALo jIva para upAdhi pUrNatA eTale dhana sI putrAdi rUpa upAdhinI pUrNatA vaDe pitAnI pUrNatA mAne che. ane tenI pUrNatAmAM sukha na chatAM paNa sukha mAne che. athavA temAM sAcuM sukha nathI te paNa sAcuM sukha mAne che. ahIM bahirAtmAnuM varNana pUruM karIne have aMtarAtmAnuM svarUpa jaNAve che-jeo jinezvara bhagavAnanAM kahelAM vacananI ArAdhanA karavAmAM lIna thaIne maitrI, pramoda, kArya tathA mAdhya>> bhAvanA vagere temaja anityAdi bhAvAnA bhAve che ane dAnAdi eTale dAna, zIla, tapa ane bhAvanAne sAtvika bhAve ArAdhIne bahirAtma dazAne poSanArA viSaya kaSAyAdi dene dUra kare che. 123 deSa kahelA dUra karatA aMtarAtma dazA dhare, te bhavya jIve bhAvanAdika nirmalA pratidina vare Arta raudra vicAra chaDI karata vizada vicAraNA, ciMtave na aniSTa kadi paNa keInuM paNa te janA. 124 spAI-upara bahirAtma dazAvALA jIvanA je kaSAya vagere doSa kahyA te dene dUra karavAthI aMtarAtma dazA pragaTa thAya che. AvI aMtarAtma dazAne meLavanAra je puNyavaMtA bhavya jIvo, te aMtarAtmA kahevAya. teo nirmala bhAvanA vagerene dararoja vare che eTale bhAve che. ane AdhyAna tathA raudradhyAnanA pariNAmo je jIvane naraka gati tiryaMca gati rU5 azubha gatimAM laI jAya che tevA pariNAmane tyAga kare che. tathA vizada vicAraNA eTale AtmAnI nirmaLa dazA (cAritrAdinA svarUpa)nI vicAraNA kare che. temaja AvI aMtarAtma dazAvALA jIvo kadI paNa keInuM aniSTa karatA nathI eTaluM ja nahi paraMtu aniSTa (bUruM) karavAnI vicAraNA paNa karatA nathI. 124 Ima vicAre ahita karavA je cahe tasa nizcaye, burja heve para ahita bhajanA IhAM Ima dhArIe; kalyANa thAo sarvanuM parahita ratA sarve bane, sarva de nAza pAme jana badhA sukhiyA bane. 125 spAtha - kAraNa ke A aMtarAtma dazAvALA jIve e vicAra kare che ke jeo bIjAonuM aniSTa karavA eTale nukazAna karavA Icche che, teo bIjAnuM bUruM na kare, For Personal & Private Use Only Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. paNa teonuM pitAnuM nakI ahita (nukazAna, bUruM) thAya che. AvI zubha bhAvanAvALA teo bIjAnuM ahita kadApi karatA nathI. teo te evI bhAvanA rAkhe che ke sarva jIvanuM kalyANa thAo. ane sarve jIve bIjA januM hita eTale kalyANa karavAmAM tatpara bane. tathA sarva jIvonA dene nAza thAo ane badhA ja sukhI thAo. aMtarAtma dazA pAmelA bhavya jInI AvI nirmala bhAvanA niraMtara vate che. (heAya che) 125 jaina zAsananI karI vara sAdhanA sarve jane, bha bhava tene lahA parvatamAM ziva savi jane savine khamAve ne ame rAkhe na sAthe kaI nI, vaira tasa kAraNa na seve mitratA saha sarvanI. 126 spaSTAtha-saghaLA cha zrI jinezvara deve kahelA jainendra zAsananI uttama sAdhanA karIne bhava bhava te zAsanane pAme (meLavo) ane chevaTe mekSanA sukhane meLave. tathA A antarAtma dazAvALA jIve sarva ne khamAve che athavA pote paNa bIjA jIvana kAMI aparAdha karyo hoya, te tenI mAphI mAge che te sAthe pote paNa bIjA jIe pitAnA karelA aparAdhanI mAphI Ape che. temaja teo keI paNa jIvonI sAthe vaira bhAva rAkhatA nathI. vaLI bIjAnI sAthe vaira thavAnA kAraNene paNa sevatA nathI. A pramANe aMtarAtma dazAvALA puNyavaMtA cho anya jInI sAthe niraMtara mitrIbhAva rAkhe che. 126 hita mita priya belanAra sarva saMyama AdinI, sAtvika ArAdhanA karanAra bhIti bhava taNI citta dharI para guNa grahI niMdA vacana nA sAMbhaLe, niMdA kare nA anyanI apramAda bhAve paLa paLe. 127 spaSTAtha-A aMtarAtma dazAne pAmelA bhavya jIve je uttama vANuM bele che, te (vANI) hita eTale anya jIvenuM kalyANa karanArI hoya che, ne mita eTale khapa pUratIjeTalI jarUriAta jaNAtI hoya teTalI tathA bIjAne sAMbhaLatAM priya lAge tevI vANIne bolanArA hoya che. ane te bhavya jIva sarva saMyama eTale sarva virati cAritranI sAtvikI ArAdhanA kare che, tathA teonA dilamAM A saMsArane bhaya raheluM hoya che eTale teo saMsAranI rakhaDapaTTIthI kaMTALe che. vaLI teo pArakAmAM rahelA guNene grahaNa karanArA che. ane bIjAthI karAtI niMdAne sAMbhaLatA nathI. tathA bIjAnI nindA karatA paNa nathI. temaja teo apramatta bhAva tarapha tIvra lAgaNI rAkhIne pramAdanuM sevana karatA nathI. 127 For Personal & Private Use Only Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapaghasaritaaMtarAtmA te kahyA te puNyazAlI guNi jane, zAsana rasika karI sarva bhavine pAra bhavasAgara taNe; huM pamADuM ema bhAvI tema nitya pravartatA, nija guNAnaMdI banIne svapara tAraka paNa thatA. 128 spaSyAtha-A rIte jeo upara kahelA badhA guNone dhAraNa kare, te puNyazAlI cha aMtarAtma dizAmAM rahelA (aMtarAtmA) jANavA. AvA puNyazALI guNavaMta bhavya che evI bhAvanA bhAve che ke huM sarva jIvone jinazAsananI ArAdhanAmAM rasika banAvIne eTale jinazAsananI bhakti karanArA banAvIne temane A saMsAra samudramAMthI pAra pamADuM eTale temane mokSa nagaramAM pahoMcADuM. AvI vicAraNA karIne teo haMmezAM tevI pravRtti kare che eTale yathAzakti udyama kare che. tethI aMte pite nija guNAnaMdI eTale pitAnA jJAnAdika guNamAM AnaMdI banIne pitAne tathA parane tAranArA thAya che. ahIM aMtarAtmAne adhikAra pUrNa thAya che. 128 paramAtmAnuM svarUpa traNa kalAkamAM jaNAve che - kSapaka zreNimAM haNuM ghana ghAtI cAre karmane, kevalajJAnI banyA paramAtamA tuM temane jANaje yogI aAgI kevalI paramAtamA, temanA dhyAna pratApe AtamA paramAtamA. 129 spaSTArthI-have paramAtmAnuM svarUpa jaNAvatAM kahe che ke-teoe kSapaka zreNi mAMDIne ghanaghAtI eTale AtmAnA jJAnAdika guNane haNanAra je jJAnAvaraNIya, dazanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya e cAra ghAtI karmone saMpUrNa kSaya karyo hoya che. A paramAtmA teramA sayAgI kevalI guNasthAne tathA caudamA agI kevalI guNasthAnamAM rahelA hoya che. A paramAtma dazAne pAmelA parama bhegInuM dhyAna karavAthI A AtmA te paramAtma dazAne meLave che. mATe ja paramAtmA dhyAna karavA gya che ema cakakasa samajavuM. 129 kevalInA vividha bheda tIrthapati sarve valI, arihaMta rUpe sarva sama paramAtamAM siddho valI, paramAtma mArge prayANa kAraNa Atma bheda vicAraNA, paramAtmatAne pAmavA paramAtma mArga prasAdhanA. 130 spArtha -kevalInA aneka prakAranA bhede che. jemake sAmAnya kevalI, jina kevalI, maMDa kevalI vagere. temAM je tIrthapati eTale tIrthaMkara athavA jinezvara kahevAya che te saghaLA For Personal & Private Use Only Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASitANi bhAga pAMcama ] arihaMta kahevAya che. jo ke A badhA sarvoe ghAtI karmone kSaya karyo che mATe sarakhA che ane paramAtmA kahevAya che. temaja jeo AThe karmone kSaya karIne siddha thayA che te paNa paramAtmA kahevAya che. A pramANe AtmAnA traNa bhedanI je vicAraNA ahIM jaNAvavAmAM AvI che te paramAtmAnuM svarUpa jANIne te paramAtmAnA mArga tarapha prayANa karavA athavA prayAsa karavA mATe jaNAvI che. kAraNa ke paramAtma dazAne pAmavA mATe te paramAtmAne mArga jANIne te mArganI sAdhanA karavI joIe. 130 bAhya Atma dazA tajIne aMtarAtmadazA lahI. vItarAga dazA pravara nija guNa ramaNatA lIna rahI; bharata cakI Adi ja jima vaya paramAtmatA, tima vaya varaze vare che bahu jene paramAtmatA. 131 25chAtha -he bhavya che ! e pramANe traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa jANIne temAMthI sAra e le ke-bahirAtma dazAne tyAga kare, kAraNa ke te dazAmAM rahelA che saMsAramAM rakhaDayA kare che paraMtu ucca keTImAM AvI zakatA nathI. mATe e dazAno tyAga karIne ane aMtarAtma dazA meLavIne te aMtarAtma dazAnA phala rUpe uttama evI vItarAga paramAtmAnI dazA meLavavA mATe nija guNa 2maNutA rUpa pitAnA guNenI aMdara ramaNatAmAM lIna thaze. A pramANe vartanArA bharata cakravatI vagere che jema paramAtma dazAne pAmyA che, ane bhaviSyamAM anaMtA jI paramAtma dazAne pAmaze, tathA hAla mahAvidehamAM ghaNuM ja A paramAtma dazAne pAme che. ahIM paramAtma dazAne pAmavAnA mahatyAga rU5 asAdhAraNa kAraNanI bInA TUMkAmAM daSTAnta sAthe A rIte jANavI svarUpAnavadhena, mehamUDhA mamatvagADe bhamati bhavakAntAre, heyo mehastatozubhA 1 bhAvArtha- "AtmasvarUpanA ajJAnane lIdhe mohamAM mUDha thayelo ane saMsAramAM mamatAvALA che bhavATavImAM bhramaNa karyA kare che, mATe e azubha meha tyAga karavA lAyaka che." A zlekanA arthanuM samarthana karavA mATe ahIM evI bhAvanA karavAnI ke jJAnAdika guNanA sukhane zodha karanArA, caMcaLa svabhAvavALA, anaH chae ananta vAra bhegavI bhogavIne mUkI dIdhelA, jaDa ane agrAhya evA puddagalamAM grahaNa rUpa je vikalpa (pudagale upara je mamatA) te meha kahevAya che. AvA mehamAM Asakta thayelA che bhavATavImAM paribhramaNa kare che, tethI te mehane tyAga kara gya che. kahyuM che ke - For Personal & Private Use Only Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapArita- appA nANasahAvI, saNasIle visuddhAsuhA se saMsAre bhama, ese dese khu mehasso 1 bhAvArtha -"jJAna darzananA svabhAvavALo ane vizuddha sukharUpa evo AtmA paNa saMsAramAM paribhramaNa kare che, te deSa mehane ja che." mohane tyAga zuddha AtmajJAne karIne thaI zake che. "jJAnAdika ananta guNa paryAyavALe, nityanitya vagere ananta svabhAvavALo, asaMkhya pradeza, svabhAvapariNAmI (Atma bhAvanA pariNAmavALo) pitAnA svabhAvane ja kartA ane bhaktA ItyAdi guNavALe zuddha AtmA teja huM chuM. huM ananta syAdvAra sattAne rasika chuM. eka samayamAM traNa kALamAM ane traNa lekamAM rahelA sarva dravya pakSInI utpatti, sthiti ane nAzane jaNAvanAruM je jJAna te mArA (AtmA) guNa che." ItyAdika AtmasvarUpane jANanAra manuSya ja mehane jaya kare che. bIje ya karI zakyuM nathI. kemake mohanIya karma ati durjaya che. A saMbaMdhamAM adattanI kathA che te nIce pramANe- AIdattanI kathA acalapuranA rAjAno putra yuvarAja vAgye utpanna thavAthI dIkSA grahaNa karIne vihAra karatAM avanti nagarImAM AvyA. tyAM madhyAha kALe bhikSA mATe rAjamaMdira tarapha jatA te munine joIne lokoe kahyuM ke " A gAmamAM rAjAne putra ane purohitane putra sAdhune joIne tene pIDA kare che, mATe Ape A gAmamAM rahevA jevuM nathI." A pramANe sAMbhaLyA chatAM paNa bhaya rahita muni tyAM jaIne uMce svare "dharmalAbha" ema bolyA. te sAMbhaLIne eka sthAnamAM rahelA jANe be pApagraha hoya tevA te banne jaNa muni pAse AvIne bolyA ke "he sAdhu! tuM amArI pAse nRtya kara, ame vAjiMtra vagADIe." tyAre sAdhue kahyuM ke "bahu sAruM." pachI sAdhu nRtya karavA lAgyA ane te banne vAjiMtra vagADavA lAgyA. DI vAre sAdhue te bannene tiraskArathI kahyuM ke "are! koLike (koLInA putra !) tamane vAjiMtra vagADatAM barAbara AvaDatuM nathI, kemake tame mUrkha che." A pramANe sAMbhaLIne te banne krodhathI munine mAravA deDayA, eTale yuddhakuzaLa munie temanA zarIranA avayavone saMdhimAMthI utArI nAMkhyA. A pramANe muninA zreSIone zikSA ApIne te yuvarAja muni tyAMthI nagara bahAra cAlyA gayA. pachI rAjA tathA purohitane te vAtanI khabara thatAM pitAnA putronI ati duHkhI avasthA jeIne atyaMta kheda pAmyA satA tatkALa yuvarAja RSinI pAse AvyA. tyAM temane oLakhIne rAjA vijJapti karavA lAgyuM ke "he bhAI! tamArA bhatrIjAne sAjo kare." muni belyA ke "he rAjA ! je te banne putra hitakArI evA vratane Adare te tarata ja te bannene huM sAjA karuM te sivAya temane sAjA nahIM karuM." te sAMbhaLIne te banne kumArane muni pAse lAvavAmAM For Personal & Private Use Only Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama ] AvyA. teoe muninuM vacana aMgIkAra karyuM. tethI munie prathama temane lonca karyo, ane pachI temane sAjA karIne dIkSA ApI. tyAra pachI rAjaputra zaMkA rahita vratanuM pAlana karavA lAgyo. paNa purohitane putra jAte brAhmaNa hovAthI cAritranuM pAlana karatAM chatAM paNa "mane A munie baLAtkAre dIkSA ApI che" ema manamAM temanA para abhAva rAkhavA lAgyo. anukrame te bane maraNa pAmIne devatA thayA. kauzAMbI nAmanI nagarImAM koI eka tApasa nAmane zreNI raheto hato. te maraNa pAmIne pitAnA gharanA ukaraDAmAMja cUkara (bhaMDa) thaye. tene pitAne mahela vigere jevAthI jAtismaraNa thayuM. anyadA tenA chokarAoe tenAja zrAddhane divase teneja (te karane) mAryo. te marIne pitAnA gharamAM sarpa thaye. ekadA te sarSa gharamAM pharato hatuM, tene joIne tenA putroe mArI nAMkhyo, te pitAnA putrane ja dIkaro thaze. tene pUrvanI jema jAtismaraNa thayuM. tethI "putranI vahune mA ane putrane pitA zI rIte kahuM ?" ema vicArIne teNe mauna dhAraNa karyuM. tethI tenuM nAma azokadara pADayuM hatuM, chatAM mUka nAma sarvatra prasiddha thayuM. ekadA te nagarImAM cAra jJAnane dhAraNa karanAra keI sUri samavasaryA. temaNe pitAnA be sAdhune nIcenI gAthA zIkhavIne mUkane ghera mekalyA. tAvasa kimimiNa mUazvaeNa, paDivaja jANiu dharmo mariuNa suareraga, jAo purassa purosi. 1 che bhAvArtha-"he tApasa zreNI ! A maunavrata karIne zuM? mATe dharmane jANIne tene Adara kara. tuM marIne zUkara ane pachI sarSa thayuM hatuM, ane hamaNAM putrane putra thayo che." A gAthA sAMbhaLIne vismaya pAmelA mUke te munine namIne pUchayuM ke A vAta tame zI rIte jANuM?" te sAdhuo bolyA ke "amArA guru gAma bahAra udyAnamAM rahelA che, temanA vacanathI ame jANIe chIe." te sAMbhaLIne mUka temanI sAthe udyAnamAM gaye. tyAM guru pAse dezanA sAMbhaLIne teNe maunapaNuM mUkI zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. ahIM devalokamAM jAtimadavALo purohitane putra je deva thayela che teNe mahAvideha kSetramAM jaI jinezvarane prazna karyo ke huM sulabhadhi chuM ke durlabhadhi chuM ?" prabhue javAba Ape ke "tuM durlabhadhi che; paNa svargathI cavIne kauzAMbI nagarImAM mUkIne bhAI thavAnuM che tenAthI tane dharmanI prApti thaze." A pramANe sAMbhaLIne deve kauzAMbImAM AvIne mUkane kahyuM ke "huM svargamAMthI AvIne tArI mAtAnA udaramAM utpanna thaIza. tene akALe Azra phaLa khAvAne dehada thaze. tene mATe meM AjathI A samIpanA parvata para hamezAM phaLa Ape tevo AmravRkSa regyo che. tethI jyAre te mAtA tArI pAse ghaNA AgrahathI AmraphaLa mAge tyAre tenI pAse tAre eTalA akSare lakhavA ke "he mAtA! * For Personal & Private Use Only Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijayapadhasaritA garbhamAM rahele putra jo tuM mane Ape te huM tAro dehada pUrNa karuM" A tAruM vacana jyAre te svIkAre, tyAre tAre tene AmraphaLa lAvI ApavAM. mArA janma pachI mane tAre svAdhIne rAkhIne jaina dharmane bodha Ape. vaLI vaitADhaya parvata upara puSkariNI(vAva)mAM meM mArA nAmathI aMkti be kuMDaLa gepavyAM che, te mane khAtrIne mATe batAvavAM. kadAca tuM marIne svargamAM jAya, te paNa mArI upekSA karavI nahIM." A pramANenA te devanA vacanane mUke aMgIkAra karyuM, eTale te deva svasthAne gaye. anukrame AyuSya pUrNa thatAM te deva cavIne mUkanI mAtAnI kukSimAM avataryo. tene Rtu vinA kerI khAvAne dohada thayo, te vakhate devanI vANInuM smaraNa karIne mUka be ke "he mAtA ! je tuM mane A garbhamAM rahelA putrane Ape, te huM tane AmraphaLa lAvI ApuM." mAtAe tema karavAnuM kabUla karyuM, eTale te mUke deve kahelA parvata parathI AmraphaLa lAvI ApIne mAtAno dehada pUrNa karyo. samaya pUrNa thatAM teNe putra prasabe. mAtA pitAe harSathI te putranuM ahaMdUtta evuM nAma pADayuM. pachI mUka pitAnA bhAInuM bAlyAvasthAthIja lAlanapAlana karavA lAgyo ane caityamAM tathA upAzrayamAM sAthe laI jevA lAgyuM. paNa te bALaka munione joIne meTethI revA lAgate, ane temane vaMdanA paNa karatA nahIM. mUke tene ghaNI rIte samajAvyo, paNa te bALaka sAdhunA gandhane paNa sahana karate nahIM. chevaTe tene samajAvatAM mUka thAkI gaye, te paNa te (ahaMdUtta) dharma pApe nahIM. eTale mUka te sAdhu pAse dIkSA laIne anukrame AyuSya pUrNa thatAM svarge gaye. tyAM teNe avadhijJAnano upayoga dIdhe te potAnA nAnA bhAI adattane cAra strI sAthe paraNelo joye, mUka deve teNe kaheluM ane pote svIkAra kareluM pUrva bhavanuM vAkaya saMbhAyuM, ane tene pratibaMdha karavA mATe prathama tenA zarIramAM jaladarane vyAdhi utpanna karyo. te vyAdhinA bhArathI ahaddA uThI paNa zakato nahIM. sarve vaidya tenI cikitsA karI karIne thAkyA, paNa keIthI sAruM thayuM nahIM, tethI sarva vaidyoe tene tyAga karyo. pachI te mUka deva pite vaidyane ADaMbara karIne ahaMdUttanI pAse Avyo. ahadatta tene joIne dIna mukhe bolyo ke "he vaidyarAja ! mane regathI mukta kare." vaidya be "tAre A vyAdhi asAdhya che, te paNa vividha prakAranA auSadhethI huM tane nirogI karuM; paraMtu sAruM thayA pachI tAre A mAre auSadha tathA zAstrone kethaLe upADIne jIvatAM sudhI mArI sAthe pharavuM paDaze." te sAMbhaLIne ahaMdUtte te vAta kabUla karI, eTale te mAyAvI vaide auSadhe ApIne tene sAre karyo. pachI ahaMdUtta tenI sAthe cAle. devavaidya tene vaidakane yogya evAM zAstrothI bharela kethaLo upADavA Ape. te kothaLAne mAyAvaDe atyaMta bhAravALe karyo. ahadatta tevA asahya bhArane hamezAM vahana karato vicAravA lAgyo ke "ATale bhAra huM niraMtara zI rIte vahana karI zakIza?" eka divasa keka sthAne teNe saMyamadhArI sAdhuone joyA. te vakhate ahaMdUttanA manamAM vividha For Personal & Private Use Only Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. prakArane udvega thato hato. te jANIne devaghe tene kahyuM ke "jo tuM dIkSA grahaNa kare te huM tane choDI dauM." te sAMbhaLIne mahAbhArathI pIDA pAmate ahata be ke"huM vaja jevA A bhArane hamezAM upADI upADIne kumbha thaI gayo chuM; tethI AvA bhAra karatAM to mAre vrata levuM te ja sAruM che." pachI te deva tene muni pAse dIkSA grahaNa karAvIne svasthAne gaye. devanA gayA pachI ahaMdUtta vrata tajIne pAchA pitAne ghera gayo. deve avadhijJAnathI tene cAritrathI bhraSTa jANyo; eTale pharIthI jalodarane vyAdhi utpanna karyo, ane pUrvanIja jema tene pharIthI dIkSA apAvI. e pramANe traNa vAra dIkSA laIne teNe mUkI dIdhI. pachI cethI vAra dIkSA apAvIne tene vratamAM sthira karavA mATe te deva haMmezAM tenI pAse ja rahevA lAgyo. ekadA mAthe tRNano bhAro laIne cAlate te deva keI agnithI baLatA gAmamAM pesavA lAgyo. te joIne aharti tene kahyuM ke "ghAsane bhAro laIne A agnithI baLatA gAmamAM kema pese che?" deva bolyo ke " jyAre tuM Ama jANe che, tyAre krodhAdika agnithI baLatA gRhavAsamAM jaIne tuM kema praveza kare che?" te sAMbhaLIne paNa baMdha nahIM pAmelA ahaMdUttane sAthe laIne AgaLa cAlatAM te deva sAro mArga mUkIne bhayaMkara araNya tarapha cAlyo. te joIne ahaMdUtta bolyo ke "sAra mArga mUkIne unmArgamAM kema cAle che ?" deva bolyo ke "jyAre tuM ema jANe che, tyAre muktimArgane mUkIne bhavATavImAM pesavAnI kema IcchA kare che?" AvI rIte kahyAA chatAM paNa ahadatta bodha pAmyo nahIM, te paNa "kAyara na thavuM eja saMpattinuM sthAna che" ema jANIne te deva tenI sAtheja AgaLa cAlyo. mArgamAM kaI eka cityamAM lekethI pUjAtAM chatAM nIce mukhe paDatA eka yakSane teNe divya zaktithI batAvyuM. te joIne ahaMdutte kahyuM ke "A vyaMtara jema lokethI pUjAya che tema tema adhamukha thaIne nIce paDato jAya che, mATe A yakSanA je bIje kaI anya pRthvI para jaNAto nathI." te sAMbhaLI tene deve kahyuM ke "saMyama rUpI uMce sthAne sthApana karyA chatAM paNa tuM vAraMvAra nIce paDe che, mATe te mUMziromaNi! tuM tenA karatAM vizeSa adhanya che." te sAMbhaLIne ahaMdUtte tene pUchayuM ke "vAraMvAra AvI rIte belanAra tame keNa che?tyAre te deve potAnuM mUkanA bhavavALuM svarUpa dekhADI tenA pUrva bhavanuM sarva vRttAnta kahyuM. te sAMbhaLIne ahaM tene pUchyuM ke "huM pUrve deva hatuM tenI khAtrI zI?" eTale deva tene vaitADhaya parvata para laI gayo, ane puSkariNI(vAva)mAM pevelAM tenA nAmathI aMkita evAM be kuMDaLa kADhIne tene dekhADayAM, te joIne ahaMdUttane jAtismaraNa thayuM, tethI pratibaMdha pAmIne te bhAvacaritra pAme. A rIte tene dharmamAM sthira karIne te mUka deva svasthAne gaye. sarva karmamAM zrI jinezvare mehane ati durjaya kahelo che, te mohane mUkI deve tyAga karAvyo tyAreja ahadatta dharma pAmIne mokSe gaye." 131. For Personal & Private Use Only Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayapArikRtaprabhunI dezanAnuM phaLa jaNAve che - bhAvanA ima ekatAnI dezanAmAM prabhu taNuM, sAMbhaLI cAritra ke samyakatva letA jana guNa; tIrtha ThavatA nAtha pahelA samavasaraNa00 tehanI, jANe pravRtti jyAM sudhI nA padma prabhu kevalI.101 132 spaSTAthe-A rIte prabhu zrIsumatinAthanI dezanAmAM ekatva bhAvanAnuM svarUpa sAMbhaLIne keTalAka Asanna siddhika jI sarva virati rU5 cAritrane ArAdhavA lAgyA, ane keTalAka ja dezavirati rUpa zrAvakanA dharmane pAmyA tathA keTalAka guNavAna purUSa samyakatvane pAmyA. prabhu zrIsumatinAthe A prathama samavasaraNane viSe (100) tIrthanI sthApanA karI ane te tIrthanI pravRtti jyAM sudhI padmaprabhu nAmanA chaThThA tIrthakara kevalI (101) thatA nathI, tyAM sudhI cAle che. 132. sumatinAtha prabhunA bIjA dvAre jaNAve che - tIrthane vicchedAranA te kAraNe Ima mAnIe. ema eka se beu dvAre sumati prabhu saMbhArIe; carama Adi gaNadharapa03 se traNa pado prabhuthI suNa, dvAdazAMgI viracatA je sarvane hita kAriNI. 133 spaSTAtha-padma prabhunuM tIrtha sthApana thayuM tyAM sudhI pAMcamA sumatinAtha bhagavAnanuM tIrtha niraMtara cAlu rahyuM hovAthI tIrthane viccheda (102) thayo nathI. e pramANe ahIM sudhImAM sumatinAtha prabhune AzrIne eka se ne be dvAra (bele) kahyA. have bAkInA dvAne (bolone jaNAvatAM kahe che ke A sumatinAtha prabhune carama vagere se gaNadhare (103) hatA. teoe prabhunI pAsethI "upUneI vA vigameI vA yuvaI vA" e traNa padane sAMbhaLIne bAra aMgenI racanA karI. te racanA sarva jIvanA hitane karanArI che. kAraNa ke tenI aMdara 6 dravyAdinuM spaSTa rIte varNana karavAmAM AvyuM che. 133. sumatinAtha prabhunA carama nAmanA prathama gaNadharanI dezanA 40 kesamAM jaNAve chenAthanA gaNu ja se hatA ima paurUSI pUrI thatA, pAda pIThe besatA gaNi carama105 Ima upadezAtA; vicaratA tIrtheza darzana dezanA zravaNadine, pAmI tame bahu puNya mege sAdhaje jina dharmane. 134 For Personal & Private Use Only Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcitAmaNi bhAga pAMcama spaSTAthe - A sumatinAtha bhagavAnane badhA maLIne so gaNe (10) hatA. e pramANe upadeza ApatAM pahelI pirasI kALa pUro thayo tyAre prabhuzrI sumatinAtha samavasaraNanA bIjA gaDhamAM IzAna khUNAmAM dee racelA devachaMdAne viSe padhAryA. te pachI bIjI parisImAM prabhunA carama nAmanA (15) prathama gaNadhare prabhunA pAda pAThe besIne A pramANe dezanA ApavA mAMDI. he bhavya jI ! tame hAla vidyamAna tIrthaMkara zrI sumatinAtha prabhunA darzana karyA, tathA temanI nirmala dezanAne sAMbhaLI. A pramANe tamane ghaNe sAro puNyane yoga prApta thayela che. A muddAne lakSamAM rAkhIne tame parama ullAsathI jina dharmane sArI rIte ArAdhajo. 134 A jagatamAM Azcarya rUpe zuM jaNAya che? tene uttara jaNAve che - Azcarya e jagamAM jaNAe dharmanA phala sau cahe, paNa dharmane ArAdhavAnI saddagurUne nA kahe pApanA phala nA cahe paNa mUDha jIvo pApane, karatAM Dare nA tiNa tajI te meha ajJAnAdine. 135 spaSTAI-vaLI A jagatamAM e moTuM Azcarya jaNAya che ke saghaLA che dharmanA phalane cAhe che athavA sukhane Icche che. ane sukha e dharmanuM phala che. mATe dharmanA phalane Icche che kharuM, paraMtu kAraNa vinA kArya banatuM nathI. dharmarUpI kAraNane sevyA sivAya sukharUpI kArya athavA phala kevI rIte maLI zake? athavA naja maLe. te chatAM eTale dharmanA phaLane IcchavA chatAM pitAnA hita ciMtaka saddagurU Adine dharmane ArAdhavAnI nA kahe che. vaLI A che pApanAM phaLane cAhatAM nathI. kAraNa ke pApanuM phala duHkha che. e duHkha bhegavavAnuM keIne gamatuM nathI. chatAM A mUDha eTale ajJAnI mahavAsita pApane karatAM DaratAM nathI. A pramANe banavAnuM kAraNa meha tathA ajJAna dazA che. baMnene tyAga karavAthI ane vairAgyAdi guNene prakaTa karavAthI tame AtmAdi padArthonA yathArtha svarUpane jarUra samajaze, ne mokSamArganI sAttvikI ArAdhanA paNa jarUra karI zakaze. 135 sarve saMsArI jInuM karmAdhInapaNuM vagere bIne jaNAve che - Apa svabhAve lIna rahe savi jIva jANe vizvanA, karmane AdhIna tethI bhava bhame devAdinA; ahiMyA nathI ke tamAre nA tame paNa keIna, je tamAre te tamArI pAsa jANo bhavi janA! 136 For Personal & Private Use Only Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadyasUrikRtaspadArtha -he bhavya che ! 135mA zlokamAM je jaNAvyuM te pramANe meha tathA ajJAnano tyAga karIne Apa svabhAvamAM eTale pitAnA uttama jJAnAdika guNanI ramaNutA karavAmAM ekAgra thaze. ane A saMsAranA tamAma jIve karmane AdhIna che ema samajaje. eTale tamAma cha karmane vaza paDelA devAdinA eTale deva, nArakI, tiryaMca, manuSya svarUpe bhavamAM bhame che. ne teo te bhamAM navA karmone bAMdhe che ane karmone anusAre cAre gatimAM pharI paNa vAraMvAra bhaTakyA kare che. ema karmone bAMdhavAnI ane bhegavavAnI ghaTamALa A saMsArI jemAM cAlyA kare che. prabhue sAcuM ja kahyuM che ke-A saMsAramAM ke tamAruM nathI tema tame paNa keIna nathI. kAraNa ke dhana delata kuTuMba vageremAMthI jene tame tamAruM mAne che te te mehane lIdhe pitAnuM mAne che paNa kharI rIte vicAratAM temAMnuM kaMI paNa tamAruM nathI. tethI he bhavya jIve je tamArUM jJAnAdi varUpa che te te tamArI pAse ja che. ane tene bIje kaI laI zakatuM nathI. kAraNa ke tamAruM je jJAna darzana vagere AtmAnA je guNe svarUpa dhana che tene bIje kaI levAne samartha che ja nahI. ane je tamArUM che te te tamArI pAse ja rahevAnuM che. jIva A bhavanuM AyuSya pUruM bheLavIne parabhavamAM jAya che tyAre potAnuM mAneluM dhana vagere te ahIM mUkIne ja jAya che eTale temAMnuM kaMI paNa sAthe laI jato nathI tenuM kAraNa e che ke te tenuM che ja nahi, paraMtu pitAnA jJAnAdika guNone sAthe laIne ja parabhavamAM jAya che. 136 jIvanA kaTTA zatru rUpa rAga dveSanuM svarUpa cAra lokemAM jaNAve che - vizvAsa nA karaze tame te rAga dveSAdika taNe, zatru kaTTA je tamArA saMga na karo tehane narakAdinA dukha AkarA rAgAdi saMge anubhavyA, te tajI cAritra sAdhaka jIva ziva rasiyA banyA. 139 spaSTArtha -tathA he bhavya jIvo! tame je rAga ane dveSa tamane saMsAramAM rakhaDAve che te baMnene jarA paNa vizvAsa karazo nahi. kAraNa ke te rAga dveSa te tamArA kaTTA zatru che. hAla tame je cera vagerene zatru mAnyA che te te cAlu bhavamAM ja duHkhane denArA bAhya zatru jANavA. paraMtu A rAgAdika to bhAva zatrurUpa hovAthI aneka bhavamAM tIvra duHkhone denArA kharA zatru che ane jyAM sudhI te bhAva zatru dUra na thAya tyAM sudhI ba hA zatruno nAza thavAnuM nathI. mATe tame tamArA kaTTA zatru jevA A rAga ane dveSanI sebata karaze nahi, ane A vAta bhUlazo nahi ke tame A rAga ane dveSanI sebata karIne ghaNAM kAla sudhI narakagati tiryaMcagati vagerenAM AkarAM duHkhene anubhava karyo che. mATe rAga tathA zreSane kharA aMtaraMga zatru samajIne jeoe temane tyAga karyo che ane sarva virati rUpa cAritranI sAdhanA karI che te bhavya che zivarasiyA eTale mekSanA sukhane For Personal & Private Use Only Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcame ] bhegavavAmAM kAyama rasika thayA che eTale nirmala cAritranI ArAdhanA karIne sAdi anaMta bhAMge mokSe gayA che. 137 rAga karatAM regamAM mAtrA adhika ghe bedhane, rAga saMge raga pragaTe tiNa taje jhaTa tehane, satya baMdhana beu jANo eha rAga dveSane, beu bhavamAM dukha puSkala beuthI bhavi jIvane. 138 spadArtha -rAga zabda karatAM roga zabdamAM eka mAtrA adhika che. tenA uparathI baMdha e maLe che ke jeo rAgane saMga kare che temanAmAM reganI mAtrA vadhe che. eTale rAga karavAthI rogo pragaTa thAya che. te kAraNathI tame te rAgane jaladI tyAga kare. vaLI tame A rAga ane dveSane sAcAM baMdhana tarIke jANaje. kAraNa ke bIjAM baMdhanamAMthI jaladI chUTI zakAya che, paraMtu rAga ane dveSa rUpI baMdhanathI jeo baMdhAelA che teo temAMthI ekadama chUTI zakatA nathI. A rAga ane dveSane lIdhe bhavya jIne A bhavamAM tathA parabhavamAM ema baMne bhavamAM aneka prakAranAM puSkala dune bhegavavAM paDe che. 138 bAhyathI chUTo chatAM A jIva bAMdhyo beuthI. vividha gatimAM vividha harakhe bhegave bahu dainyathI; deva paNa keIka cyavana kSaNa rAgathI mana dukha dhare, nare ghaNAe rAgathI jhaTa durgatimAM saMcare. spaSArtha -bAhya dRSTithI jatAM te A jIva chUTe jaNAya che, kAraNa ke keIne deraDAthI bAMdhyo hoya te te harI pharI zakatA nathI. tenAM baMdhana cheDavAmAM Ave te ja te harI pharI zake che, tema dehamAM rahela jIva paNa harate pharate jaNAya che, A rIte bAhya daSTithI te chUTe che, ema dekhAya che, paraMtu te (jIva) A rAga ane dveSa vaDe baMdhAelo hovAthI naraka tiryaMca vagere judI judI gatimAM bahu dInatA pUrvaka aneka prakAranAM duHkha bhegave che. te A rIte-devane paNa jyAre eNvavAno vakhata Ave che tyAre tenA manamAM duHkha thAya che, tenuM kharuM kAraNa rAga che. kAraNa ke pote je dIvya sukha tathA Rddhine bhogavato hato tenA upara tene rAga rahele che. have te sukha tathA Rddhine choDIne cAlyA javAnuM che, evuM jaNAtAM tenA manamAM rAgane lIdhe duHkha thAya che. tevI rIte manuSya gatimAM paNa rAgane lIdhe ghaNuM manuSya ahIM duHkhI thatAM najare joIe chIe. kAraNa ke je dhana, kuTuMba, baMgalA, moTaro vagere upara temano rAga rahelo che, tene lIdhe te badhuM mArUM che evuM teo mAnI rahyA che ane te joIne ghaNAM khUzI khUzI thaI jAya che. paraMtu jyAre te padArthone agni cera vageremAMnA keI paNa kAraNane lIdhe 139 For Personal & Private Use Only Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IEF [ zrI vijayapaghasarikRtanAza thAya che agara te potAne maraNa kAla najIka Avelo jaNAtAM A badhI pitAnI mAnelI vastuo cheDIne cAlyA javAnuM che evuM jaNAtAM rAgane lIdhe duHkhI thAya che. temaja rAgane lIdhe cIkaNuM karmo bAMdhIne marIne durgatimAM paNa jAya che. mATe A rIte manuSya gatimAM paNa rAgane lIdhe lAMbA kALa sudhI tIvra duHkhe bhegavavAM paDe che. 139 helAM karelA rAgathI nAraka ghaNuM duHkha bhegave, tiryaMca paNa te kAraNe maraNAdi duHkha bahu anubhave; parabavALI nAra pAme maraNa Ayu hIna thatA, ima dIe dukha AkarA e rAga tiNa budha eNDatA. 140 spaSTAtha-nArakInA jIve paNa rAgathI tIvra dukhe anubhave che, te jaNAvatAM kahe che ke nArakInA cha bIjA cha karatAM ghaNAM vadhAre duHkha bhogave che temAM aneka kAraNemAMthI kharUM kAraNa te jIve pUrva bhavamAM karelo rAga ja che. kAraNake rAgane lIdhe jIva narakagati vagere azubha karma prakRtio bAMdhe ane te bAMdhelI azubha prakRtiene te jIva nArakI rUpe utpanna thaIne bhagave che. mATe nArakImAM paNa je dukho bhegave che tenuM kANa pUrva bhavana rAga ja che. tiryaMca gatimAM paNa rAgane lIdhe sarpAdi rUpe jIva ghaNAM duHkho bhagave che. rAgane lIdhe asamAdhi maraNane pAme che te jaNAvatAM kahe che ke eka parabavALI strInI pAse kaIka juvAna purUSa pANI pIvA AvyA. te vakhate pANI pAtAM te strIne te purUSa upara bahu ja rAga thayo ke jethI te purUSa pANI pIne cAlyo gayo, tyAre dekhAte baMdha thatAM te parabavALI strI rAgathI jaladI AyuSya pUruM thavAthI maraNa pAmI. A pramANe A rAga saMsArI jIvane AkarAM duHkho Ape che, tethI samaju purUSo vairAgya bhAvanAthI te rAgane tyAga kare che. 140 rAgI jIvenA ane vairAgI enA AnaMdane taphAvata traNa lokomAM jaNAve cherAgInA AnaMdamAM vairAgInA AnaMdamAM, bheda tevo jehavo che je gardabha hastimAM kAca ne ciMtAmaNimAM sUrya ne khadyotamAM, kalpatarU tima boraDImAM azuci amRta AdimAM. 141 spaSTAthe eka bAju rAgI purUSane AnaMda ane bIjI tarapha vairAgyavALA purUSane AnaMda e baMnenI je sarakhAmaNI karavAmAM Ave to te baMnenA AnaMdamAM gadheDA ane hAthInA jeTalo bheda che. kAraNa ke vairAgIne AnaMda svAbhAvika hovAthI sAtvika AnaMda che ane te kAyama rahenAra che, tyAre rAgI purUSane AnaMda vAstavika (kha) For Personal & Private Use Only Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. nathI, ane sthira paNa nathI tethI te zeDo vakhata rahe che. vaLI pharIthI baMnenI sarakhAmaNI karatAM kahe che ke kAcamAM ane ciMtAmaNImAM athavA khadyota eTale AgIo (kIDe) jIvaDo ke jenuM teja aMdhArAmAM kAMIka prakAza Ape che temAM ane sUryamAM jeTalo taphAvata che teTale taphAvata te baMnemAM jANave, athavA eka bAju kalpavRkSa je Icchita vastune ApanAra che temAM ane kAMTAvALI beraDImAM jeTalo taphAvata che teTalo baMnenA AnaMdamAM taphAvata che. vaLI azuci eTale apavitra viSTAdi padArthomAM ane amRtamAM jeTale taphAvata che teTalo te baMne prakAranA AnaMdamAM taphAvata che. 141 rAgathI bhaya Adhi Adika bahu vadhaMtA nizcaye, bela teja yaza vizvAsa thIratA dharmaraMga ghaTADIe; vairAgya iMdriya damana sAdhana vacananI AdeyatA, ehathI thora zAMti samatA harSa sAtvika dakSatA. 142 spaSTArtha-rAga tathA vairAgyamAM taphAvata jaNAvatAM kahe che ke rAgane lIdhe (eTale IndriyonA viSayomAM Asaktine lIdhe) bhaya, Adhi eTale mananI pIDA vagere nizcaya bahu vadhatA jAya che. vaLI te rAgane lIdhe zarIranA balamAM tathA tejamAM ghaTADo thAya che. te sAthe jaza, vizvAsa, sthIratA tathA dharma uparane rAga paNa ghaTatuM jAya che. vairAgya indriyane vaza karavAnuM apUrva sAdhana che. tathA vairAgyathI vacananI AdeyatA thAya che eTale vairAgyavALA jInuM vacana sau koIne mAnavA lAyaka thAya che. vaLI vairAgyathI sthIratA guNanI tathA zAMti ane samatA tathA sAtvika harSa eTale AtmAnA guNe saMbaMdhI vicAraNA karavAmAM dakSatA athavA hoMziyArI vagere saddaguNanI prApti, ane ghaNAM cIkaNAM karmone nAza paNa jaladI thAya che. A zlokamAM kahela iMdriya damana karAvanAra vairAgyanuM yathArtha svarUpa samajavA mATe iMdrinA svarUpAdinI bInA daSTAMtAdi sAthe jarUra jaNAvavI joIe, te zrI gaNadharadeve nahiM kahelI chatAM apUrva bedhadAyaka hevAthI huM TUMkAmAM jaNAvuM chuM- zrutvendriyasvarUpANi, zrIjJAtanaMdanAsthata sa subhadroDanucADabhUta; paMcAkSaviSaye--khA 1 che artha-"zrI mahAvIra svAmInA mukhathI pAMca indriyanA svarUpane sAMbhaLI pAMca IndriyonA viSayathI parAkSukha thayela te subhadra aNagAra (muni) thayA." tenuM daSTAMta A pramANe subhadranI kathA zrI rAjagRha nagaramAM kaI zreNIne putra subhadra nAme hato. te janmathIja daridrIpaNuM pAmelo hovAthI niraMtara bhikSAvRttithI udaranirvAha karate hate. ephadA te nagaramAM zrI *10 , For Personal & Private Use Only Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 [ zrI vijyapaghasaritamahAvIrasvAmI guNazIla vanamAM samavasaryA. te paramAtmAne vAMcavA mATe rAjA tathA sarva pIrajane jatA hatA, te joIne te subhadra paNa sarva jananI sAthe prabhu pAse gayo. traNa bhuvanane tAravAmAM samartha ane jene keInI upamA na ApI zakAya evI zrI jinezvaranI vANI sAMbhaLIne Azcarya pAmelA subha vicAra karyo ke "ahe ! Aja meM niHsImA guNanA nidhi samAna karma kalmaSa rahita evA prabhune joyA. Aje mAre janma saphaLa thayo." pachI samagra jagatanA jIne uddhAra karanAra ane bedhIbIjane ApanAra evA zrI prabhue te subhadrane uddezIne Indriye saMbaMdhI vyAkhyAna zaru karyuM. te A pramANe jitAtyakSANi mekSAya, saMsArAyojitAni cA bhavettadantara jJAtvA, vaghukta tatsamAcarA 1 che bhAvArtha-"jItela Indriye mekSane mATe thAya che, ane nahIM jItela Indri saMsArane mATe thAya che, mATe te bannenuM aMtara jANIne je yukta lAge tenuM AcaraNa kara." Indriye pAMca che--zrotra, netra, nAsika, jihvA ane sparzana (kAyA). te dareka Indriya dravya ane bhAvathI babe prakAranI che. pratyendriyanA paNa be prakAra che. eka nivRtti Indriya ane bIjI upakaraNa Indriya. nivRti eTale Indriyane AkAra. te paNa bAhya ane atyaMtara bhede karIne be prakAra che. temAM bAhya AkAra phuTa che. te dareka jAtine viSe jUdA jUdA svarUpavALo kAnanI pApaDI vigere je bahAra dekhAya che te jANu. bAhya AkAra vicitra AkRtivALe hevAthI azva, manuSya vigere jAtimAM samAna rUpavALe nathI. atyaMta AkAra sarva jAtimAM samAna hoya che. te A pramANe-zrotrane atyaMtara AkAra kadaMba puSpanA AkAra jevA mAMsanA goLArUpa che, netrane atyaMta AkAra masUranA dhAnyanI je hoya che, nAsikAne atyaMtara AkAra atimuktanA puSpa je heya che, jihvAne AkAra astra je hoya che, ane sparzana IndriyanI AkRti bhinna bhinna prakAranI hoya che, paNa te bAhya atyaMtara ekaja svarUpa hoya che. A pramANe nivRtti IndriyanuM svarUpa jANavuM. upakaraNa indriyanuM svarupa evuM che ke jema khaDraganI dhArAmAM chedana karavAnI zakti che, tema zuddha pugalamaya zabdAdi viSayane grahaNa karavAnI je zakti vizeSa te upakaraNa Indriya jANavI. te indriyane ati kaThora megha garjanAdika vaDe upaghAta thAya te baherApaNuM vigere prApta thAya che, e pramANe dravya IndriyanA nivRtti ane upakaraNa evA be bhedanuM svarUpa jANavuM. have bhAva indriyanA paNa be prakAra che. labdhi ane upaga. temAM zrotra vigere iMdriyonA viSayavALA sarva Atmapradezane AvaraNa karanArAM karmane je kSaye pazama te labdhi Indriya jANavI, ane pota potAnA viSayamAM labdhirUpa Indriyane anusAra AtmAne je vyApAra-praNidhAna te upayoga Idriya jANavI. 1 agathIAnAM phUla. For Personal & Private Use Only Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcame ] pAMce upakaraNa Indriyo aMgulanA asaMkhyaya bhAga pramANa skUla (jADAImAM) che. temAM zrotra, nAsikA ane netra aMgulanA asaMkhyAtamA bhAge pRthu che, jillo Indriya bethI nava aMgula vistAravALI che, ane sparzanendriya deha pramANa vistAravALI che. pAMce IndriyanA viSayanuM mAna A pramANe che-netra vinA bIjI cAra Indri jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgamAtramAM rahelA viSayane jANe che, tethI vadhAre najIka rahelAne jANatI nathI. netra Indriya jaghanyathI aMgulanA saMkhyAtA bhAgamAM rahelA padArthane joI zake che, paNa ati samIpe rahelAM aMjana, raja, mela vigerene joI zakatI nathI. nAsikA, jillA ane sparzana e traNa Indriyo utkRSTa nava yojanathI AvatA gaMdha, rasa tathA sparzane anukame grahaNa kare che. karNa Indriya utkRSTa bAra ejana dUrathI AvatA zabdane sAMbhaLe che, ane cakSurindriya sAdhika lAkha yojana dUra rahelA rUpane joI zake che. vaLI- ekAkSAdivyavahAre, bhadda dravyendriya kilA anyathA bakulA paMcAkSaH svayaMcAgita 1 raNanUpurazRMgAracAlelekSaNamukhAtA niryasugandhimadirAgaMDUSAdeSa puSyati che 2. artha_ekendriyAdika vyavahAra dravya Indriyoe karIne ja thAya che, nahIM te bakula vRkSa pAMce IndriyenA upagavALuM havAthI paMcendriya kahevAya. paNa te ekendriyaja che, (1) pagamAM zabda karatA napura vigere zRMgAra dhAraNa karelI suMdara ane capaLa netravALI strInA mukhathI nIkaLatA sugaMdhI madirAnA kegaLAthI bakula vRkSa puSita thAya che. ahIM bakula vRkSane pAMce bhAva Indriyane upaga A pramANe samajavo- nUpuranA zabdavALA pAdane sparza karavAthI praphullita thAya che tethI karNa ane sparza e be Indriyone upayoga, suMdara netravALI strIne lIdhe praphullita thAya che tethI netraindriyane upayoga ane sugaMdhI madirAnA rasathI praphullita thavAne aMge raseMdriya ne dhrANedriyane upayoga-ema pAMce IndriyanA viSayane upaga jANa. A pramANe IndriyanA svarupane jANIne tenA zabdAdi viSayamAM kSaNamAtra paNa mananI pravRti karavI nahIM. kahyuM che ke iMdiadhuttANa aho, tilatusamitta pi desu mA pasara aha dinno te nIo, jastha khaNe varisoDisama che ? artha---"aho ! Indriya pI jUne talanA photarA jeTalA paNa prasAra (avakAza) ApIza nahI. je kadAca tene eka kSaNamAtra paNa avakAza ApIza te te jarura keTI varSa sudhI jaze nahI." For Personal & Private Use Only Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zrI vijayapadhasaritaIndriyo gepavavAnA viSayamAM be kAcabAnI bInA TUMkAmAM A pramANe jANavI- visaesa idiAI saMbaMtA rAgadesanimukkA pAvaMti nivavuIsahaM, kumbhava mayaMgadahasuhaM . 1. avare u atthaparaMparAo pAvaMti pAvakasmavasA saMsArasAgaragayA, mAU e gasiA kumbhavo 2 che artha-"rAgadveSathI rahita thaIne IndriyanA viSayane rokanArA prANIo mRdaMga kahanA sukhane pAmanArA kAcabAnI jema nirvati sukhane pAme che ane bIjA saMsArasAgaramAM paDelA prANIo pApakarmanA vazathI ziyALe grasita karelA kAcabAnI jema anartha paraMparAne pAme che." te be kAcabAnI kathA nIce pramANe vArANasI purIne viSe gaMgA nadIne kAMThe mRdaMga nAmanA drahamAM gukheMdriya ane aguptendriya nAmanA be kAcabAo rahetA hatA. te banne sthalacArI kIDAonuM mAMsa khAvAmAM prItivALA hatA. tethI ekadA teo kahanI bahAra nIkaLyA hatA, tevAmAM be ziyALIyAe temane joyA. te kAcabAo paNa ziyALane joIne bhaya pAmyA. tethI temaNe potAnA cAre paga tathA grIvAne saMkecIne pRSThanI DhAlamAM gepavI dIdhA, ane kAMI paNa ceSTA karyA vinA jANe marI gayelA hoya tema paDayA rahyA. banne ziyALe pAse AvIne vAraMvAra uMcA upADIne pachADayA, gulAMTa khavarAvI tathA ghaNA pAdaprahAra karyo, paraMtu te kAcabAone kAMI paNa IjA thaI nahI. pachI thAkI gayelA te banne ziyALa thaDe dUra jaIne saMtAI rahyA eTale pelA agateMdriya kAcabAe capaLatAne lIdhe eka pachI eka ema cAre paga tathA grIvAne bahAra kADhI. te joI banne ziyALe tatkALa deDI AvIne tenI Doka pakaDIne mArI nAMkhe. bIje gukheMdriya kAca to acapaLa hovAthI cirakALa sudhI temane tema paDayo rahyo. pachI ghaNI vAra sudhI besI zekAIne thAkI gayelA te ziyALa jyAre tyAMthI jatA rahyA, tyAre te kAcabo tarapha joto je kudIne jaladIthI dUhamAM jato rahyo, tethI te sukhI thaye. pAMca aMgone ge pavanAra kAcabAnI jema pAMce Indriyone gepavanAra prANI sukhI thAya che, evuM A daSTAMtanuM tAtparya che. A pAMce Indriyono prayoga prazasta pariNAma ane aprazasta pariNAme karIne be prakAra che. temAM zravaNa Indriyane deva gurunA guNagrAma ane dharmadezanAdikanA zravaNa karavAmAM zubha adhyavasAyathI je upayoga karAya te prazasta kahevAya che ane ISTa tathA aniSTa zabda zravaNa karIne rAga dveSanuM je nimitta thAya te aprazasta upayoga kahevAya For Personal & Private Use Only Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] che. cakSu Indriyane deva, guru, saMgha tathA zAstro jovAmAM ane paDilehaNa, pramArjana vigeremAM, IsamitimAM tathA dharmasthAnAdika jevAmAM je upayoga karAya te prazasta che ane hAsya, nRtya, kIDA, rudana, bhAMDA , IndrajAla, paraspara yuddha, tathA strInA surupa karupa aMgopAMga vigere jovAmAM je upayoga karAya te aprazasta che. nAsikAno arihaMtanI pUjAmAM upayegI puSpa, kesara, kapUra, sugaMdhI tela vigerenI parIkSAmAM, guru ane plAna muni vigerene mATe pathya ke auSadha ApavAmAM, tathA sAdhuone anna, jaLa, bhakSya, abhakSya vigere jANavAmAM upaga karAya te prazasta kahevAya che, ane rAga dveSa utpanna karanAra sugaMdhI tathA durgadhI padArthomAM upayoga karAya che te aprazasta che. jihavA Indriyana svAdhyAya karavAmAM, deva gurunI stuti karavAmAM, parane upadeza ApavAmAM, guru vigerenI bhakti karavAmAM ane munione AhAra pANI ApatAM te vastuonI parIkSA karavAmAM upayoga karAya te prazasta che ane strI vagere cAra prakAranI vikathA karavAmAM, pApazAstrane abhyAsa karavAmAM, parane tApa upajAvavAmAM ane rAgadveSa utpanna karanAra ISTa aniSTa AhArAdikamAM je upayoga karAya te aprazasta che. sparza Indriyane jinapratimAnuM snAnAdika karavAmAM tathA guru ane glAna sAdhu vigerenI vaiyAvacca karavAmAM je upayoga karAya te prazasta che, ane strIne AliMgana vigere karavAmAM je upaga karAya te aprazasta che. A pramANe sarva vastuomAM zubha tathA azubha adhyavasAya ane phaLaprAptine anusAre prazasta tathA aprazasta bhAva jANavo. tevI rIte vicAratAM ahIM cAra bhAMgA thAya che. te A pramANe-keTalAeka jIne zubha adhyavasAyanA kAraNa (sAdhaka kAraNa) bhUta jinabibAdika prazasta vastu joIne kAlakazaukarika vigerenI jema aprazasta bAdhaka bhAva udaya pAme che. keTalAka ne zubha adhyavasAyane sAdhanAra sAdhaka kAraNa bhUta samavasaraNAdika prazasta vastu jeIne paMdarase tApasanI jema prazasta sAdhakabhAva utpanna thAya che. keTalAka jIne bAdhaka kAraNabhUta aprazasta vastu joIne paNa ASADha nAmanA nartaka RSinI jema prazasta e sAdhakabhAva vRddhi pAme che, ane keTalAka jIvane aprazasta bAdhaka vastu joIne subhUma cakI, brahmadatta cakI vigerenI jema aprazasta bAdhakabhAva utpanna thAya che." A pramANe zrI viraprabhunA mukhathI dharmadezanA sAMbhaLIne jeNe zerImAM paDelA cIMtharAnI kaMthA ehelI che, ane jenA hAthamAM mRttikAnuM rAmapAtra raheluM che e daridrI subhadra pratibaMdha pAmyo, tethI teNe tarata ja sarva mUcchane tyAga karIne dIkSA grahaNa karI. AkAzanI peThe akhalita vihAravALo thayo, ane prabhunI kRpAthI te agiyAra aMganA sUtrArthane jJAtA thayo. ekadA paraloke te muninI pUrvAvasthA saMbhArIne hAMsI karavA lAgyA ke "aho ! A subhadra kevI rAjasamRddhi tajIne muni thaye che ! have te sArI rIte AhAradika maLavAthI te pUrvanI avasthA karatAM vadhAre sukhI thayo che. pahelAM te A raMka raMkapuruSo vaDe paNa niMdya (niMdavA lAyaka) hato, ane have te IndrAdika devane paNa vaMgha (vaMdana karavA yogya) thaye che. pahelAM te tene ucchiSTa (eThAM) jananI For Personal & Private Use Only Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI vijayapadharikataprApti paNa durlabha hatI, ane have te yatheccha bhejana maLe che. AnA vairAgyanuM vRttAMta ne tenuM kAraNa ApaNe barAbara samajyA chIe." ItyAdika niMdA karatA pauralakane joIne zreNika rAjAnA putra abhayakumAra maMtrIe vicAryuM ke "ahe ! A pIrajane vinA kAraNa mahA vairAgyavAna ne tyAgImAM zreSTha evA A muninI niMdA kare che. paramArtha tatvane nahI jANanArA A mUDha leke A niHspRha muni upara phogaTa vaira rAkhIne tenA guNene deSapaNe vahana kare che. temaja muninI niMdA karavAthI teo dRDhatara pApakarmanA samUhane upArjana kare che. mATe mAre A sarva lokene kaI prakAre pratibaMdha karavuM joIe." ema vicArIne avasarajJa abhayakumAre ekadA rAjamArgamAM sarva parajano ekaThA maLelA hatA, te vakhate dUrathI subhadra munine AvatA joine pitAnA vAhana parathI nIce utarI traNa pradakSiNa pUrvaka temane namIne pUchayuM ke "he pUjya! eka kALe keTalI Indriyone upayoga hoI zake ?" gurue javAba Apyo ke "eka kALe ekaja Indriyano upaga hoI zake." pharIthI maMtrIe pUchayuM ke eka eka Indriya sevI satI duHkhadAyI thAya ke nahIM?" muni belyA ke "eka eka Indriya paNa mRgAdikanI jema A lekamAM tathA paralekamAM mahA anarthanuM kAraNa thAya che, te pachI pAMce IndriyenuM sevana karavAthI keTale anartha thAya? kahyuM che ke kuraMgamAtaMgapataMgabhaMgabhInA hatA paMcabhireva paMcA ekapramAdI sa kathaM na hanyAghA sevate paMcabireva paMca 1 artha-"mRga, hAthI, pataMga, bhramara ane matsya e pAMca prANIo pAMca IndriemAMthI akekanA sevavAvaDe haNAyA, eTale pAMcathI pAMca haNAyA te je pramAdI manuSya ekale pAMce IndriyavaDe pAMcenA viSane seve che te kema na haNAya? te te avazya haNAya." mRgo svecchAe araNyamAM aTana kare che, tene pakaDavA mATe pAradhIo sAraMgI, vINA vigereno nAda kare che, tethI karNanA viSayamAM lubdha thayelA mRgo moha pAmIne te saMgIta sAMbhaLavA Ave che. te vakhate pAradhIe tene jaladIthI haNI nAkhe che. hAthIne pakaDavA mATe duSTa puruSe eka moTA khADAmAM kAgaLanI hAthaNI banAvIne rAkhe che. te hAthaNIne joIne teno sparza karavAne usuka thayele hAthI te khADAmAM paDe che, tyAMthI te nIkaLI zakatuM nathI. pachI sudhA ane tRSA vigerethI pIDA pAmelA te hAthIne nirbaLa thayele jANIne keTaleka divase tene bAMdhe che, athavA mArI paNa nAMkhe che. netranA viSayamAM Asakta thayeluM pataMgIyuM dIvAnI jyotimAM moha pAmIne temAM pitAnA dehane hame che tethI maraNa pAme che. prANa indriyanA viSayamAM Asakta thayela jamara kamaLanI sugaMdhIthI deha pAmIne For Personal & Private Use Only Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] divase te kamaLamAM pese che. pachI rAtre te kamaLa bIDAI jAya che, eTale te AkhI rAtrI mahA duHkha pAme che. jahuvA Indriyane vaza thayelA matsya leDhAnA kAMTAnA agra bhAgapara rAkhelI leTanI geLIo joIne temAM lubdha thaI mAMsanI buddhithI te geLIo khAvA jAya che, eTale tarataja lehanA kAMTAthI vIMdhAIne maraNa pAme che. A pramANe IndriyonuM svarUpa subhadra muninA mukhethI sAMbhaLIne abhayakumAre sarva pauralakone kahyuM ke "he parajane ! tamArAmAMthI je kaI mAtra eka eka Indriyane vaza kare, ane tenuM prabhunI sAkSIe paccakhANa le tene huM A mahAmUlyavALuM ratna ApuM." te sAMbhaLIne te lokomAMthI kaI paNa tema karavAne taiyAra thayo nahIM, sarva jano mauna dharI rahyA. tyAre abhayakumAre munine kahyuM ke "he svAmI! Ape te zrI vIra prabhunI sAkSIe pAMce IndriyonA viSayanuM pratyAkhyAna karyuM che, tethI A pAMca ratna A5 grahaNa karo." muni belyA ke "e ratnane huM zuM karuM? mane to kAMcana ane pASANamAM samAna buddhi che. meM to trividha trividhe zarIranI suzruSA karavAnI ane parigraha, mAtrano tyAga karelo che. IndrAdikanA sukhamAM paNa mane trikALe paNa IcchA nathI." te * sAMbhaLIne sarva pauraleke vismaya pAmI kahevA lAgyA ke "aho ! A muni kharekhara niHspRha che. ApaNe mUe Aja sudhI tenI phegaTa niMdA karI." A pramANe temanA mukhathI muninI stuti sAMbhaLIne kRtArtha thayele abhayakumAra munine namana karIne jenadharmano mahimA vadhArIne potAne ghera gaye, ane subhadra muni zubha upayogathI pUrNa thayA satA AtmakArya sAdhavAmAM tatpara thayA. IndriyanA viSayo prApta thAya tyAre zrI vIraprabhunA vAkayanuM smaraNa karIne te viSayo para jarA paNa vizvAsa kare nahIM. juo ! indriyane vaza karavAthI subhadra munie ekAMte rahIne AtmabhAva pragaTa karyo. A prasaMge zabdAdinI aniSTatA vistArathI A rIte jANavI AtmAnaM viSa pArzarbhavavA parAmukhamAM indriyANi nibakti, moharAjasya kiMkarAra che 1 | artha_"bhavavAsathI eTale saMsAramAM rahevAthI parAbhukha thayelA evA udvigna vairAgI AtmAne paNa mahArAjAnA kiMkara 5 iMdriyo viSaya rupI pAza vaDe bAMdhI le che, ane tene pAchA saMsAramAM bhamAve che. te upara sukumArikAno sabaMdha che te A pramANe sukumArikA sAthvInI kathA vasaMtapuranA rAjAnA sasaka ane bhasaka nAmanA putrae vairAgyathI dIkSA lIdhI. anukrame For Personal & Private Use Only Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 [ zrI vijayapadharikRtateo gItArtha thayA. pachI temaNe pitAnI bena sukumArikAne pratibaMdha pamADI dIkSA ApI. te sukumArikA atyaMta svarupamAna havAthI aneka yuvAna puruSanAM cittanuM AkarSaNa karatI hatI. tethI te yuvAna puruSo sAdhvIne upAzrayamAM praveza karIne sukumArikAnA rUpane rAgadaSTithI jotA hatA. te upadravane vRttAMta mahattarA sAdhvIe tenA bhAIone kahyo. eTale teo sukumArikAne eka jUdA makAnamAM rAkhIne tenI rakSA karavA lAgyA. sukumArikAne gupta rAkhelI jANIne yuvAna puruSoe te banne bhAIonI sAthe yuddha karavA mAMDayuM. te joIne sukumArikAne vicAra thaye ke mArA mATe mArA bhAIo moTo kaleza pAme che. mATe anartha karanArA evA A mArA zarIrane dhikkAra che !" ItyAdi vicAra karIne vairAgyathI teNe anazana grahaNa karyuM, tethI keTaleka divase tenuM zarIra eTaluM badhuM kSINa thaI gayuM ke tenA bhAIoe atizaya mahanA vazathI tene mRtyu pAmelI jANI eTale te bannee gAma bahAra tene araNyamAM paraThavI dIdhI. tyAM zItaLa vAyunA sparzathI tene zuddhi AvI. tevAmAM kaI sArthavAhe tene joI eTale "A koI strIratna che" ema jANI te tene pitAnA mukAmamAM laI gayo. pachI atyaMga, udvartana tathA auSadha vigere karIne teNe anukrame tene pUrvanI jevI suMdara rUpavatI karI. pachI sukumArikA te prakAranI bhavitavyatAthI ane karmanI vicitratAne lIdhe "A sArthavAha mAre anupama upakArI ane vatsala che" ema mAnavA lAgI. tethI sArthavAhanA kahevA pramANe tenI strI thaIne keTaleka kALa tene ghera rahI. ekadA teNe pitanA banne bhAIo (muni) ne joyA. eTale temane vaMdanA karIne teNe pitAne sarva vRttAnta nivedana karyo. te sAMbhaLIne teoe sArthavAha pAsethI tene choDAvIne pharIthI pratibaMdha Ave ke - saritsahastradApUra-samudradarasedaraDA vrato naivendriyagrAma, bhava tRproDaktarAtmanA 1 artha-"he bhavya prANI ! hajAre nadIonA jaLathI paNa jenuM udara pUrNa thatuM nathI evA samudranI je Indriya samUha kadApi tRpti pAmato nathI. mATe antarAtmAe karIne ja tuM tRpta thA." spaSTArtha -he bhavya ! A Indriyo kaI paNa vakhata tRpta thatI ja nathI. kemake nahIM bhagavelA bhAganI IcchA rahe che, bhagavatI vakhate temAM Asakti rahe che, ane bhagavAyelA bheganuM smaraNa rahyA kare che. eTale traNe kALamAM IndriyonI azuddha pravRtti che, ane IndriyonA viSayomAM Asakta thayelA jIvanI tene bhega vaDe kadApi tRpti thatI ja nathI. idriyono samUha ke che? hajAro nadIonA pravAha vaDe paNa nahIM pUrAtA samudra je che. te iMdriyono abhilASa zama saMtoSa vaDeja pUrI zakAya tema che. tene mATe A hita kathana che. tethI te uttama jIva ! tuM tArA Atmasvarupe karIne ja tRpta thA. For Personal & Private Use Only Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 nAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] A jIva saMsAra cakramAM rahelA parabhAvene AtmapaNe (pitApaNe) mAnIne "A zarIraja AtmA che" evI rItanA bAhya bhAvane viSe Atmabuddhi dhAraNa karI bAhyAtma paNAne pAmavAthI mohamAM Asakta thavAthI ananta pudagala parAvarta sudhI saMsAracakramAM paryaTana kare che. teja jIva nisargathI ( svayameva) athavA adhigamathI (paranA upadezathI) Atmarupa tathA pararupano vibhAga karIne "huM zuddha chuM" e nizcaya karI samyaka ratnatraya svarupavALA AtmAne ja Atmarupe jANI tathA rAgAdikano parabhAvapaNe nizcaya karI samyagdaSTivALa atarAtmA thAya che, (teja aMtarAtmA kahevAya che), ane teja aMtarAtmA samyagdarzananI prAptine avasare nirdhAra karelA saMpUrNa svarupanI prApti thavAthI paramAtmA bane che, mATe IndriyonA viSayone (tenI Asaktine) tyAga kare yogya che. kahyuM che ke purA pura khurastRSNAmRgatRSNAnukAriSA indriyALeSa dhAvati, tyakatvA jJAnAmRta jaDA 1 che artha--"jaDa puruSo jJAnarupI amRtane tyAga karIne AgaLa AgaLa kuraNAyamAna thatI bhegapipAsA (viSayatRNu) pI mRgatRSNA jevA rupa rasa gaMdha sparza zabda lakSaNa IdriyonA viSayo tarapha deDe che, Atura thAya che." tene arthe aneka prakAranAM yatna, daMbha, vyApAra, muMDana vigere karma kare che. tattvane nahI jANanArA (tatvavikaLa) loka IndriyonA bhogane sukharupa mAne che, paraMtu te sukha nathI paNa brAMtija che. kahyuM che ke - vAramaNuta bhattA, vaMtA cattA ya dhIrapurisehi te bhegA puNa IcchaI bhojuM tiNAulo ja che 1 che artha_"dhIra puruSoe anantI vAra bhagavelA vamana karelA ane tyAgelA bhegone tRSNAthI Akula vyAkula thayela jIva pharI pharIthI bhegavavAne Icche che." tethIja cakavata, vAsudeva, mAMDalika rAjAo ane kaMDarIka vigere aneka puruSe viSayomAM moha pAmavAthI narakamAM dIna avasthAne pAmyA che. ghaNuM kahevAthI zuM ? viSayano jarA paNa vizvAsa karavo nahI. ahA ! pUrva bhave AsvAdana karelA samatA sukhanuM smaraNa karIne lavasattama devatAo anuttara vimAnane sukhane paNa tRNa samAna gaNe che. IndrAdika paNa viSayano tyAga karavAmAM asamartha hovAthI munionA caraNa kamaLamAM pRthvI para ALeTe che, mATe anAdi kALathI aneka vAra bhogavelA viSayane tyAgaja kare; tene kiMcit mAtra paNa saMga karavo nahI. pUrvaparicita (pUrve bhagavelA ) viSayanuM smaraNa paNa karavuM nahIM. nigraMtha munijane tava jANavAnI IcchAthI zAstra avalokana vaDeja kALa nirgamana kare che, ane "nirmaLa niHsaMga tathA niSkalaMka evA siddhabhAvane ame kayAre sparza karazuM" ItyAdika dhyAnamAM ja magna rahe che." *11 For Personal & Private Use Only Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapArikRtaA pramANenA baMdhu muninAM upadezanAM vAkya sAMbhaLI sukumArikAe pharIthI cAritra grahaNa karyuM, ane nirmaLa aMtaHkaraNathI tenuM pratipAlana karIne anukrame svarge gaI dhIra purUSane viSe mukhya evA te munie vividha prakAranA viSayarupI rajajuthI baMdhAyA vinA ja bhraSTa thayelI potAnI benane zIdhra uddhAra karyo, ane te paNa pApane AlovIne svargasukhane pAmI." svAdakSANAM ja tyAgAjyAgAtra paravastuSA jananyAdiSyabhivaMga, sa eva nirjarAM thayeta che 1 artha-"Idriyane jaya tyAga karavAthI thAya che. tyAga eTale mAtA vigere paravastune viSe abhiLaMga je rAga tethI rahita thavuM te. te tyAgaja nijarane Azraya kare che, arthAt tenA tyAgathI ja nirjarA thAya che." A prasaMga upara subhAna kumAranI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI- A bharatakSetrane viSe magadha dezamAM suvaprA nAme purI che, temAM aridamana nAme rAjA hatA. tene dhAriNI nAme paTTarANI hatI. tene devasamAna kAMtivALo subhAnu nAme kumAra thayo hate. te kumAra yuvAvasthA pAmyuM tyAre tenA pitAe rupa, lAvaNya ane kaLAvALI eka kanyAo tene paraNAvI. te strIonI sAthe viSayasukha bhagavate bhAnukumAra sukhe sukhe divasa nigamana karato hato. ekadA zrIsaMbhavanAtha svAmI te nagarInA udyAnamAM samavasaryA. te vRttAMta vanapALe AvIne bhAnukumArane jaNAvatI kahyuM ke "aneka kevaLI, aneka vipulamati, aneka jumati, aneka avadhijJAnI. aneka pUrvadhara, aneka AcArya, aneka upAdhyAya, aneka tapasvI, aneka navadIkSita munio tathA aneka devadevIothI parivarelA sarvajJa, sarvadazI ane AkAzamAM jemanI AgaLa dharmacakra cAle che evA zrI saMbhavanAtha svAmI ApaNuM udyAnamAM samavasaryA che. te sAMbhaLI bhAnukumAra pitAnI soe strIo sahita moTI samRddhithI vAMdavA nIkaLyo, ane samavasaraNamAM rahelA prabhune vaMdanA karIne vinayapUrvaka cogya sthAne beThe. te vakhate svAmIe dezanAno AraMbha karyo ke-"sarva dharmane viSe mukhya hetu parabhAvano tyAga kare teja che. temAM sva-dravya, sva-kSetra, sva-kAla ane svabhAva paNAe karIne svAdasti nAmanA pahelA bhAMgAthI grahaNa karela je AtmAne pariNAma te pitAnA AtmAne viSe rahelo svadharma che. tene samavAya saMbaMdhe karIne abheda hevAthI te Atma dharma tajavA yogya nathI; paNa anAdi kALathI cAlyA AvatA mithyAdaSTipaNAe karIne kudevAdikane viSe Asakti vigere je aprazasta bhAva che tenA grahaNane tyAga karavo yogya che. temAM nAmathI tyAga-zabdanA AlApa (uccAra) rupa che. ane zAstra, yatidharma ane jinapUjA vigeremAM sthApana karela je tyAga te sthApanA tyAga kahevAya che. tathA bAhya vRttithI IndriyonA abhilASano AhArane For Personal & Private Use Only Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] ane upadhi vagereno je tyAga kare te dravyatyAga kahevAya che. temaja je aMtaraMga vRttithI rAga, dveSa tathA mithyAtva vigere Azrava pariNatine tyAga kare te bhAvatyAga kahevAya che. viSa garala anuSThAnavaDe karIne je tyAga kare, te naigama, saMgraha ne vyavahAra naye tyAga samaja, ane kaDavA vipAkanI bhItithI je tyAga te jusUtrane tyAga jANe, tatakriyApaNe tyAga te zabda ne samabhiruDha naye samaja, ane vavAnA yatnavaDe sarvathA vajana te evaMbhUta naye samajavuM." ItyAdi aneka yuktivALA upadezane sAMbhaLIne cAritrahanIya karmane kSayopazama vaDe sarvavirati grahaNa karavAnI jenI buddhi thaI che e bhAnukumAra prabhunA caraNakamaLamAM vaMdanA karIne belyo ke "zaraNarahita prANIone zaraNa ApavAmAM sArthavAha samAna, ane vasamudrathI tAranAra evA he prabhu! he svAmI ! mane sarvavirati sAmAyikano upadeza kare (Apo) ke jethI viSaya kaSAyAdikano tyAga vRddhi pAme." te sAMbhaLIne bhagavAne tene sAmAyika cAritra ApyuM. teNe mahAvata grahaNa pUrvaka sAdhupaNuM aMgIkAra karyuM. te ja vakhate tenuM AyuSya pUrNa thavAthI te kumAra mRtyu pAmIne svarge gayo. tevAmAM te kumArano pitA parivAra sahita prabhune vAMdavA Avyo. tyAM pitAnA putrane marelo joIne tene ati kheda thayo. tenI mAtA paNa putraviyogathI vilApa karatI rudana karavA lAgI. te vakhate bhAnukumArano jIva tatkALa devapaNuM pAmIne prabhunI pAse Avyo. tyAM pitAnA mAtApitAne vilApa karatAM joIne te deve temane kahyuM ke "tamane evuM zuM duHkha paDayuM che ke parama sukhadAyaka evA zrI jinezvaranA caraNakamaLane pAmIne paNa tame rudana kare che?" te sAMbhaLIne rAjA tathA rANI bolyAM ke "amAre atyaMta priya putra mRtyu pAmyo, teno amAre viyoga thayo, te duHkha amArAthI sahana thatuM nathI" deva bolyo ke "he rAjA ! te putranuM zarIra tamane priya che ke teno jIva priya che? jo teno jIva priya hoya te te huM chuM, mATe mArA para prIti kare, ane je tenuM zarIra priya hoya te A tenA pahelA zarIra para prIti kare. he mAtA ! tame kema vAraMvAra vilApa kare che? tamAre putra kaye ThekANe zarIramAM ke jIvamAM kayAM raheluM che ? tenuM zarIra ane jIva e bane tamArI pAse ja che, mATe rudana karavuM yukta nathI." te sAMbhaLIne rAjA belyA ke "tAre viSe athavA A pahelA zarIrane viSe (bemAMthI eke upara amane prIti thatI nathI." deva be ke " tyAre te svArtha ja sarva prANIne ISTa che, ane paramArtha keIne ISTa nathI evuM thayuM. A jagatanA sarva padArtha anitya che, asatya evo sarva saMbaMdha avAstavika che. temAM tame kema moha pAmo cho ? sarva laukika saMbaMdha bhrAMtirupaja che. he mAtApitA ! virati rahita prANIone saMbaMdha anAdi kALathI hoya che, paNa te adhuva che, mATe have zAzvata rahenArA ane zuddha evA zIla zama 1 A sAta naye tyAga gugamathI barAbara samajavA yogya che. For Personal & Private Use Only Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI viparitadamAdi badhuone saMbaMdha karavA yogya che. mAre ne tamAro saMbaMdha paNa anAdi che paraMtu te anitya hovAthI have huM nitya evA zama damAdi baMdhuo sAthe saMbaMdha joDavA IcchuM chuM-tene Azraya karuM chuM. eka samatA pI kAMtane ja huM aMgIkAra karuM chuM, ane samAna kiyAvALI jJAti (zramaNa varga) ne hu AdaruM . bIjA sarva bAhya vargano (bAhya kuMTuMbane) tyAga karIne huM dharmasaMnyAsI thaye chuM. audayika saMpadAono tyAga karavAthIja kSApazamika svasaMpadA prApta thAya che, ane tyAra pachI kSAyika bhAvanI ratnatrayapa saMpadA prApta thAya che." ItyAdi devanA karelA upadezathI rAjA potAnA samagra kuTuMba sahita pratibodha pAmyo, eTale temaNe zrImAna saMbhavanAtha svAmI pAse dIkSA grahaNa karI ane mahAnapada (mekSapada) nI sAdhanAmAM pravartI. anukrame mahAna pada (siddhipada) prApta karyuM. pitAno Atmadharma tirahita thayo hoya te vairAgyAdi prazasta yoganA sevanathI samyaka prakAre AvirbhAvane pAme che-pragaTa thAya che, ema samajIne subhAnukumAranI jema sthira vairAgyavaMtA thaIne pitAno ane parano uddhAra kare. 14ra saubhAgya labdhi viziSTa siddhika gaDaddhio vairAgyathI, svapara tArakatAdi jinapada mokSa sukha vairAgyathI: vairAgyavaMtA sagara Adika zrAvakonI pAvanA, bhAvanA te yAda kare pala pale he bhavijanA. 143 spaSTAI-vaLI A vairAgyane lIdhe saubhAgya eTale sarva jIvane vahAluM lAge tevI subhagatA Ave che. ane aneka prakAranI labdhio tathA vizeSa prakAranI siddhione pamADanAra Rddhio paNa vairAgyathI prApta thAya che. temaja A vairAgyathI svapa2 tArakatA eTale pitAne tathA parane tAravAnI zakti, jinapada eTale tIrthaMkaranI padavI tathA mokSanA sukhe paNa meLavI zakAya che. he bhavya jI ! vairAgyavALA sagara cakavartI vagere aneka zrAvake bhAvelI pavitra A vairAgyanI bhAvanAne ghaDIe ghaDIe yAda karaje. kAraNa ke A vairAgya bhAvanA bhavya jIne jarUra mekSanA sukhone Ape che. ahIM kahelA sagara cakravartInI bInA dezanAcitAmaNInA cethA bhAgamAMthI jANavI. 143 pUrva kAlanA zrAvakanI bhAvanA vagere bInA jaNAve che- sarva doSa nivAranArA deva jemAM dIsatA, moTA vratane dhAranAra tyAgI saddagurU chAjatA; tIrthakare bhAkhela karUNudharma jemAM dIpate te zreSTha zrAvaka dharmane DAhyo ko ne vakhANate. 144 For Personal & Private Use Only Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama ] spaSTArtha - cAritrane sAdhavAmAM asamartha chane uddezIne zrAvaka dharmanI uttamatA jaNAvatAM kahe che ke je zrAvaka dharmamAM sarva de eTale aDhAre dethI rahita vItarAga deva jevA sudevane deva tarIke mAnavAmAM Ave che. ane moTA vata eTale mahAbatene dhAraNa karanArA tathA pAlana karanArA ane kaMcana kAminIno tyAga karanArA sugurU ne gurU tarIke mAnavAmAM Ave che. temaja sarvajJa tIrthaMkara bhagavAne kaheluM karUNA dharma eTale sarva jIvo pratye dayA bhAva rAkhavAne jaNAvanAra ahiMsA saMyama tapa rUpa dharma jemAM dIpI rahyo che. AvA sarva rIte zreSTha zrAvaka dhamane kayo samaju purUSa vakhANe nahi? A uttama zrAvaka dharma kharekhara vakhANavA lAyaka che. temaja pitAnuM hita IcchanAra bhavya jIe ArAdhavA lAyaka che. 144 pAmatA bhavi jIva puye teha zrAvaka dharmane, hita zIkhAmaNa ApatA dararoja Ima nija jIvane he jIva! cetI cAla je jina dharmane ArAdhaje, TaMkazAlI Adi prabhunA hita vacana saMbhAraje. 15 spaSTArtha-A uttama prakArano zrAvaka dharma prabala puNyanA udayavALA bhavya chane ja prApta thAya che. paraMtu ekAMta mithyAdaSTi abhavya ane bhAvathI A zrAvaka dharma prApta thatuM nathI. A zrAvaka dharmane pALanArA bhavya cha dararoja pitAnA jIvane A pramANe hitakArI zikhAmaNa Ape che ke-he jIva! tuM cetIne cAlaje, kAraNa ke saMsAranI aMdara muMjhavanArA strI vagere ghaNAM padArtho (lAla) rahelAM che temAM phasAI javAya nahi, tenI saMbhALa rAkhaje. vaLI ghaNI muzIbate meLavI zakAya tevA A jinadharmane pAmIne mokSanA sukhane pAmavA mATe tuM te jinadharmanI ArAdhanA karaje. tuM AvA zrI AdIzvara prabhunA TaMkazALI eTale taddana sAcA hitakArI vacanane niraMtara yAda karaje. 145 sukhane samaya ke dukhane dina jANa jala kalela e, e dIna bI vAta jAyagA" ne artha khUba vicArIe sAvadhAna banI niraMtara dukhamAM tana mana bale, karatAM vizeSa dharma bhAve ApadA dUre Tale. 146 spAI-vaLI he jIva! tuM niraMtara A rIte jarUra vicAra karaje ke sukhano vakhata athavA duHkhano vakhata jala kallola eTale pANInA nejA jevo che. jema pANImAM eka meja pachI bIjuM menuM Ave che ne jAya che, e pramANe sukha pachI duHkha ane duHkha pachI sukha AvyA kare che. mATe sukha heca tyA tenuM abhimAna karIne chalakAI javuM nahi. ane dukha Ave tyAre gabharAI javuM nahi. kAraNa ke sukha dukha te jIve For Personal & Private Use Only Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI vijyapaghasarikRtapUrve bAMdhelA karmonA phalarUpa che. A prasaMge " dIna bI vItI jAyagA" e vAkyanA bhAvArthane jarUra vicAraje. A vAkayanuM rahasya e che ke game tevA duHkhanA divase haze te paNa te kAyama rahevAnA nathI. mATe dukha Ave tyAre tene samabhAve sahana karIne bhegavI leje. ane pharIthI tevuM duHkha bhogavavAno samaya na Ave, mATe tevAM duHkho jenAthI bhegavavA paDe che, tevAM karmone bAMdhavAnA samaye jarUra sAvadhAnI rAkhaje. ane duHkhanA samaye zarIra tathA manathI vizeSatAthI (vadhAre pramANamAM) dharma karavAmAM Ave te puNyanuM jora vadhavAthI Apattio jarUra dUra thAya che. eTale tana manathI dharma karavAthI te cAlu dukhane jaladI nAza thAya che. A zlokamAM kahevA "o dIna bI vigata jAyagA" A vAkayavALA daSTAMtanI bInA bIjI AvRttivALI zrI zrAvaka dharma jAgarikAmAM 228mA zlekanA arthamAM 213 mA pAne vistArathI jaNAvI che. tene sAra TUMkAmAM A rIte jANo-eka rAjAno mahAbuddhizAlI dIvAna hato. te rAjya calAvavAmAM temaja rAjA ane prajA vacceno premabhAva jALavavAmAM bahuja hoMziyAra hatA. A guNane laIne rAjAnI prasannatA tenI upara saMpUrNa hatI. eka vakhata keI durjana (vidana saMteSI) mANase rAjAne kahyuM ke-"A dIvAna tamane padabhraSTa karavAne kazIza karI rahyo che." "rAjAne kAna hoya, paNa sAna na hoya" A kahevatane anusAra A beTI vAtane paNa mAnI lIdhI. dIvAna haMmezanA niyama mujaba jyAre bIje divase savAre kacerImAM AvyA, te vakhate krodha karIne rAjAe hukama pharamAvyuM ke-he sIpAI ! A dIvAnane kedamAM pUrI de. hukama pramANe sIpAI dIvAnane kedamAM laI gayA. ahIM dIvAna vicAre che ke -nAkI keI duSTa mANase rAjAnA kAna khoTI rIte bhaMbheryA che. nahi te mane bInagUnegArane gUno paNa jaNAvyA vinA kedamAM kema pUre? rAjAe dIvAnane bhajana paNa na ApavuM e hukama karyo hate. AthI dIvAnane khAvAnuM paNa malatuM nathI. A duHkhano samaya che, te paNa jJAnI dIvAna lagAra paNa kheda karatA nathI. ane AtmAne AzvAsana devA mATe AnaMda pUrvaka eja zabdo vAraMvAra bole che ke-dIna bI vItI jAyagA. dIvAnanA moDhA upara lagAra paNa udAsInatA (kheda) dekhAtI nathI. sipAIo dararoja dIvAne kahelA zabdo sAMbhaLe che kharA, paNa teno artha samajatA nathI. keTalAka samaya vItyA bAda rAjAe dIvAnanI khabara pUchI, tyAre sIpAIoe kahyuM ke he rAjana ! dIvAna te bahuja AnaMdamAM rahe che, ne e dIna bI vItI jAyagA" AvuM bole che. rAjA vicAre che ke-A vAkyane artha che haze? dIvAnane lAvIne pUchuM, te Ane khulAse maLe. rAjAe sIpAIne kahyuM kedIvAnane bolAve. rAjAnA hukamathI sIpAI tene kacerImAM rAjAnI AgaLa lAvyuM. rAjAe pUchyuM ke "dina bI vAta jAyagA " A vAkyano artha zuM ? dIvAne kahyuM kehe rAjana ! Ano artha kahetAM Apano avinaya thAya, mATe huM arthane kahevAne cAhate nathI. For Personal & Private Use Only Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanApitAmaNi bhAga pAMcama ] rAjAe kahyuM ke-avinayana kUkara pharavI nahIM. Akhare artha nahapa jA. have tamane kedamAM nahi rAkhIe. AvAM nirbhaya vacana sAMbhaLIne dIvAne kahyuM ke-"o dina bI vIta jAyegA Ane artha A pramANe che. keIne sukhanA dahADA hoya, ke keIne duHkhanA dahADA heya, baMne jaNAe samajavuM joIe-"o dina bI vItI jAyagA" eTale sukhanA dahADA ke duHkhanA dahADA jarUra meDA ke vahelA vItI (cAlyA) jaze. A niyama pramANe he rAjana ! tamAre sukhanA dahADA che, te paNa kAyama rahevAnA nathI; ane mAre duHkhanA dahADA che, te paNa kAyama rahevAnA nathI. jyAre sukhanA dahADA hoya, tyAre samaju mANase magarUra na thavuM joIe ane anyAya na karavuM joIe. kAraNa ke anyAya karavAthI bAMdhelAM pApa karmo pitAne ja bhogavavA paDe che. ane jyAre duHkhanA dahADA hoya, tyAre muMjhAvuM nahIM, kAraNa ke AvA samaye manathI vizeSa lAgaNI rAkhIne kAyAthI dharmArAdhana karavAmAM Ave, samatA bhAva rAkhIe, AtmasvarUpanI ciMtavanA niraMtara karIe, te jarUra puNyanuM jora vadhe che. A vakhate ema bane che ke-jema vadhAre baLavAna mANasa nabaLA mANasane dabAvI zake, tema puNya baLiyuM bane tyAre aha5baLavALA pApanuM jora TakI zakatuM nathI. e te jagajAhera che ke pApanA udayathI duHkha jogavavuM paDe che. he rAjanameM pAchalA bhavamAM tamAruM aniSTa karyuM haze, tenuM mane A phala maLyuM che. AmAM DAhyA mAnave ekalA bAhA nimitto (tame vagere) ne mukhya nimitta tarIke naja mAnavA joIe. karma rAjA je sthitimAM mUke, temAM AnaMda mAna, e ja jIvana kahevAya, ane te sivAyanuM maraNa samajavuM. dIvAne kahelI A bInA sAMbhaLIne rAjAe potAnI bhUla kabUla karI. ane A daSTAMtamAMthI bedha laIne jIvanamAM utAryo. tathA dIvAnane kedakhAnAmAMthI chUTo karyo. ahIM dIvAnanI TUMka bInA pUrNa thAya che. temAMthI samajavAnuM e maLe che ke-rAjAnI mAphaka sattAnA madathI chalakAIne anyAyAdi karavA nahI. ane dIvAnanI mAphaka duHkhanA samayamAM haiye rAkhIne zAMtithI duHkhane bhegavatAM navA karmo baMdhAtA nathI. ane azAtA vedanIyAdi karmone paNa kSaya thAya che. 146 paranAra kerI cAhanA tuM svapnamAM paNa karIza nA, pUrNa zIladhara zrAvakane nitya karaje vaMdanA munine kanaDatAM hoya bahu duHkha tAsa sevA bhAvathI, karanAra have kevalI bharatAdinA dRSTAMtathI. 147 spArtha --vaLI he jIva! tuM para strInI IchA svamamAM paNa karIza nahi. kAraNa ke tethI para strInI IcchA karanAra laMpaTa purUSane ghaNAM prakAranAM duHkha bhogavavAne prasaMga Ave che. mATe parastrInI IcchAne tyAga karIne pUrve thaI gaelA zIlavatane dhAraNa karanArA zrAvakane tuM vaMdanA karaje. kAraNa ke tevA mahA purUSone vaMdanA karavAthI paNa For Personal & Private Use Only Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ii vijyapaghasakRitamananI pavitratA thAya che. vaLI jeo munine pIDA kare che, te jIve aneka prakAranA dukhene bhegave che, ane jeo bhAvathI sevA kare che, teo kevalI paNa thAya che. A bAbatamAM bharata cakravartI, bAhubalI, brAhmI, suMdarI vagerenA pUrva bhavanA daSTAna jANavAM. 147 vANI kara vadIza nA tenA vipAko je jarA, priya mitra tevuM bolatA karmo nikAce AkarA parajanmamAM laTakAya uMdhA mastake nRpa suta chatAM, baMdha samaye bhulanArA vividha vipadA pAmatA. 148 spadArtha --vaLI he jIva! tuM kaThera vANI eTale bIjAne duHkhadAyI-zoka karAvanArAM vacana bolIza nahi kAraNa ke tevA vacano bolanArane tenAM kevAM AkarAM pariNAma bhogavavA paDe che tene tuM jarA zAMtipUrvaka vicAra karaje. ahIM daSTAnta ApatAM jaNAve che ke priyamitra nAme rAjakuMvara tevAM kaThera vacana bolavAthI bahu AkarAM eTale duHkhadAyI karmone nikAcita kare che. tethI karIne bIjA janmane viSe rAjAno putra thavA chatAM paNa tene uMdhA mastake laTakavuM paDe che. mATe jeo baMdhanA vakhate bhUla kare che eTale vagara vicAre marachamAM Ave tevAM AkarAM vacane belI kADhe che teo jyAre bAMdhelAM nikAcita kamene udaya thAya che tyAre tenAM phala rUpe aneka vipattione bhogave che, ane te bhagavatI vakhate ghaNe zeka agara vilApa kare che, paraMtu tethI bAMdhelAM karmo bhagavyAM vinA chUTakAre thatuM nathI. tethI vagara vicAre vacana kadI paNa belIza nahi. 148 he jIva! sattara pAMca paMcANuM gaNuM be TanA, lAve paTela! duUNa rUpiyA so kahI mAyA taNA; kAryo karI besI bajAre kega vasu kahI vedane, | lakSamI ghaNI te meLavI paNa karma nA tajaze tane. 149 spaSTAthe--vaLI he jIva! teM kevAM kevAM kapaTa kAryo karyA ne bIjA vizvAsu lekene ThagyA tene vicAra karaje, te kapaTa kAryane jaNAvatAM kahe che ke eka paTela keI zeThane pitAnA devA tarIke nIkaLatA rUpIA ApavA gayo. te vakhate te zeThe sattara paMca paMcAsI thAya te chatAM sattara pAMca paMcANu kahIne rUpIyA daza vadhAryA. pachI temAMthI be rUpiyA chUTanA mUkuM chuM ema kahIne kahyuM ke temAM be rUpiyA eAchA eTale aThThANuM rUpIyA Apa. be rUpIyA chaTanA mUkyA te paMcANumAMthI bAda karavAne badale paMcANumAM umeryA eTale satANuM karyA. satANu eTale samAM traNa rUpiyA ochA hovA chatAM samAM be ochA eTale aThThANuM rUpIA Ape e pramANe kahyuM. paTela bhaNelA nahotA. paraMtu zeThanA upara For Personal & Private Use Only Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] vizvAsa hovAthI temaNe zeThanA kahyA pramANe 98 rUpIA ApyA. e pramANe paMcAsImAMthI be chuTanA mUkavAthI tyAsI rUpIA levA joIe tene badale kapaTa karI aThThANuM rUpIA lIdhA eTale paMdara rUpIA vadhAre lIdhA. AthI zeTha rAjI thaI gayA. paNa vizvAsune ThagIne je azubha karmo bAMdhyAM tenuM kharAba phaLa te tene ja bhegavavAnuM che. AvI rIte he jIva! bajAramAM besIne phaga, vasu (8), veda (4) vagere saMjJAo vaDe gharAkane chetarIne te ghaNI lakSamI meLavI. paraMtu yAda rAkhaje ke-kapaTa karIne bAMdhelA karmo tane cheDavAnAM nathI, te nakakI jANaje. 149 he jIva! tArAmAM samabhAva vagere kayAre Avaze tenI vicAraNA sAta lekamAM jaNAve che he jIva! zatru mitramAM samabhAva kyAre jAgaze?, ghAsamAM ramaNI viSe samabhAva kayAre jAgaze? patthara viSe senA viSe samabhAva kayAre jAgaze?, maNimAM ane mATI viSe samabhAva kayAre jAgaze?. 150 spaSTAthe-vaLI he jIva! tuM AvA prakAranA vicAro rUra karaje ke mane zatru upara dveSa bhAva thAya che ane mitra upara rAga tha ya che tene badale baMne tarapha samabhAva (sarakhI daSTi, samatA bhAva) mArAmAM kayAre Avaze? (prakaTa thaze) ane eka tarapha ghAsa ane bIjI tarapha ramaNuM eTale strI e baMnenA upara samAna bhAva kyAre Avaze? tathA eka tarapha patthara upara ane bIjI tarapha senAne viSe mArAmAM samabhAva athavA rAgadveSane abhAva kayAre prakaTaze. tevI ja rIte eka tarapha maNi-ratna ane bIjI tarapha mATIne viSe paNa mArAmAM samabhAva kyAre jAgrata thaze? AvI samAna daSTi thayA vinA tArAthI mokSa mArganI ArAdhanA thaI zakaze nahIM, mATe tuM niraMtara samabhAvamAM raheje. 150 mAlA viSe ne sarSamAM samabhAva kayAre jAgaze?, mAnamAM apamonamAM samabhAva kayAre jAgaze? ' lAbha tema alAbhamAM niMdaka prazaMsaka jana viSe, kayAre thaze samavRtti tArI mekSamAM ne bhava viSe. 151 spaSTAI-vaLI he jIva! phalanI mALAne viSe tathA bhayaMkara sarSane viSe paNa tane samAna daSTi kayAre prakaTa thaze. ane keI mAna Ape eTale Adara satkAra kare athavA keI apamAna kare te chatAM te baMnenA upara paNa tane samAna bhAva kyAre Avaze? tathA kaI paNa jAtane lAbha thAya ke alAbha eTale nukasAna thAya te paNa tene baMnene 12 For Personal & Private Use Only Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * [ zrI vijayapAsarikRtaviSe samAna daSTi kyAre thaze? temaja keI nidaka eTale niMdA karanAre heya ke kaI prazaMsA karanAre hoya te baMnene viSe samAna bhAva kyAre prakaTa thaze. vaLI mokSane viSe tathA A saMsArane viSe tArI eka sarakhI bhAvanA (samatA) kyAre prakaTa thaze, tene tuM niraMtara vicAra karaje. 151 jinarAja nAma smaraNamAM laya bhAva kayAre jAgaze ? cAritra sAdhana samaya samatA bhAva kayAre jAgaze; zrIsiddhacakra svarUpaciMtana lInatA kyAre thaze?, karmaripunI sAthe spardhA karaNa mati kyAre thaze?. 15ra spaSTArtha - he jIva! zrI jinezvara prabhunA nAmanuM smaraNa karavAmAM tArI lInatA kayAre thaze. athavA tuM sAcA bhAva pUrvaka jinezvara prabhunA nAmane jApa kayAre karIza? vaLI cAritranI sAdhanA karavAnA vakhate tArAmAM apUrva samatA bhAva kayAre pragaTa thaze? vaLI siddha cakra athavA navapadajInA ravarUpanI ciMtavanA athavA vicAraNA karavAmAM tArI lInatA athavA ekAgratA kyAre thaze? ane tene A saMsAramAM rakhaDAvIne bhayaMkara dukhe ApanAra karmo rUpI bhAva zatruonI sAthe spardhA karavAnI eTale karmone haThAvIne tene nAza karavAnI buddhi tArAmAM kyAre jAgaze ? A badhI bAbatane tuM samatA bhAve vicAra karaje. 15ra apavitra jIvane pavitra karavA bhAvanA kayAre thaze ?, zatrunuM paNa zreya karavA bhAvanA kayAre thaze ? dakhiyAM taNA duHkha TALavAnI bhAvanA kayAre thaze?, zAsana rasika karavA badhAne tIvra mati kayAre thaze ? 153 spaSTArtha - ane he jIva! bA kamarUpI melathI temaja te karmanA udayathI thaela malina pariNAmothI apavitra banelA A saMsArI jIvene pavitra karavAnI eTale tene zuddha svarUpamAM lAvavAnI bhAvanA tArAmAM kayAre Avaze? tathA zatru athavA duzmananuM paNa kalyANa karavAnI IcchA rUpI bhAvanA kyAre thaze? temaja A saMsAramAM aneka prakAranA duHkhathI pIDAtA duHkhI jInA duHkhane dUra karavAnI bhAvanA paNa tane kayAre prakaTa thaze ? vaLI badhA ene A jaina zAsananI ArAdhanAmAM rasika banAvavAnI tIvra buddhi (bhAvanA) paNa kayAre pragaTa thaze? tene he jIva! tuM zAMtithI niraMtara vicAra karaje. 153 zAMti saralatA namratA saMteSa kayAre prakaTaze ?, paranAramAM mA be putrI bhAvanA kayAre thaze ? bharata sUryayazA samI zubha bhAvanA kayAre thaze?, pUrNa zIlavrata pALavAnI bhAvanA kayAre thaze?. 154 For Personal & Private Use Only Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. spaSArtha-vaLI he jIva! tArAmAM kSAMti eTale kSamA athavA koIne abhAva ane saralatA eTale kapaTa rahitapaNuM, tathA namratA eTale abhimAnane athavA aDatAne tyAga, temaja saMtoSa eTale lobhane nAza AvA saguNe kayAre pragaTa thaze? ane para strIne joIne tenA pratye mA, bena athavA putrI sarakhI bhAvanA tArAmAM kayAre Avaze? tathA bharata cakravatI jevI ane temanA putra sUryavaMzI rAjA sarakhI zubha bhAvanA tArAmAM kyAre prakaTa thaze? temaja saMpUrNa rIte zIyala vrata eTale brahmacarya pALavAnI zubha bhAvanA tArAmAM kayAre Avaze? 154 he jIva! sukRta kAryane anumodaje ne pApane, garvaje prabhu siddha sAdhu dharmarA zaraNane nitya aMgIkAra kare che eha traNanA sAdhano, tathAbhavyatvAdi kAraNa pAmIe saheje ane. 155 spArtha - vaLI he jIva! tuM sukRta kArya eTale pite karelAM tIrtha yAtrA vagere zubha kAmanI anumodanA karaje ne pApa karmonI niMdA karaje. ane te prabhu eTale zrI arihaMta devanuM, ane paramAtmA siddhanuM eTale ATha karma khapAvIne mekSamAM gaelA bhagavatenuM tathA sAdhu eTale pAMca mahAvratane dhAraNa karanAra munirAjanuM tathA kevalibhASita zrIjina dharmanuM zaraNa haMmezAM aMgIkAra karaje, kAraNa ke A saMsAramAM jIvane e cAra padArthoja sAcA zaraNa rUpa che. e pramANe sukRtanI anumodanA, duSkRtanI gaha tathA cAra zaraNane svIkAra e traNanI sAdhanA karavAthI tathAbhavyatva vagere bhavabhramaNane TALavAnA kAraNone saheje pAme che. 155 heya duSkRta nAza tethI sAdhanA zubha dharmanI, tehathI bhavanAza have ema zikSA prabhutaNuM; tuM anAdi bhava anAdi bhavabhramaNa tuja karmathI, karmanA rAgAdi kAraNa teha viNase dharmathI. 156 -jayAre jIva tathAbhavyatvadi kArane zame che, tyAre duSkRta nAza eTale pUrve karelAM azubha karmone nAza thAya che. te pachI zubha dharmanI athavA puNyanI sAdhanA thAya che. jyAre azubha karmone nAza thAya che ane dharmanI nirmala sAdhanA thAya che tyAre bhavanAza eTale saMsAranI rakhaDapaTTIne paNa nAza thAya che. e pramANe kevalI zrI tIrthakara dee kahyuM che. tuM anAdi kAlane che ane A saMsAramAM paribhramaNa te tane lAgelAM karmone lIdhe che. ane te karmone bAMdhavAnA rAga dveSa vagere (mithyAtva avirati kaSAya te) kAraNe che. A karmabaMdha thavAnAM je kAraNe che, tene nAza jina For Personal & Private Use Only Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapadhasarikata dharmane sAdhavAthI thAya che. mATe A saMsAranI rakhaDapaTTI dUra karavAnuM mukhya kAraNa zrIjina dharma che. A rIte mekSe javAnuM mukhya sAdhana zrIjinanI sAtvikI ArAdhanA che, ema jANIne te dharmanI sAdhanA tuM pUrNa ulAsathI karaje. 156 rAjAe megIne pUchelA prazna tathA uttara be lekamAM jaNAve che - kesI vItI ima TUMkamAM nRpa pUchate thegI kahe, - tArI samI adha rAta sArI ardha vistAra kahe; ardha rAta upAdhi tAre prabhuguNene huM smarUM, udhyAM pachI te beune na dIsatuM raja AMtarUM. 157 spaSTatha-have sAcA sukhane daSTAMta sAthe samajAvavAnA IrAdAthI kahe che ke - eka vAra eka rAjAe kacerImAM belAvIne eka gIne pUchayuM ke kesI vItI ? (tamArI rAta kevI rIte pasAra thaI) te vakhate yogIe javAba ApatAM jaNAvyuM ke mArI adhI rAta te tArI rAtanA jevI cAlI gaI ne mArI bAkInI adhI rAta tArI zeSa rAtrI karatAM ghaNuM sArI rIte gaI che. Avo javAba sAMbhaLIne rAjAe pUchayuM ke AdhI terI jesI, ne AdhI terese acchI" Ane bhAvArtha zuM che? tyAre javAbamAM yogIrAje jaNAvyuM ke adhIra rAta sudhI tAre aneka prakAre upAdhi hoya che, kAraNa ke tArA mAthe rAjyanI aneka prakAranI javAbadArIo hovAthI tArI adhI rAta te tenI ciMtAmAM cAlI jAya che. te vakhate huM prabhunA guNonuM samaraNa karuM chuM ane AtmAdi padArthonI vicAraNA karuM chuM. A rIte mArI adhIra rAta te tArI ardhI rAta karatAM sArI rIte pasAra thaI gaI ne bAkInI uMghamAM gayelI aDadhI rAta te ApaNA baMnenI sarakhI rIte gaI che. kAraNa ke bAkInI rAta ApaNe baMne uMghamAM kADhI che mATe temAM te ApaNu baMnemAM jarA paNa AMtaruM (pheraphAra) nathI. 157 vairAgInA mana bhuvana ke vana alaga na kadI bhAsatA, paragaNuM te bhavyajanane zAMta vacane tAratA; je zAMtisukha che tyAgamAM te bhegamAM nA narapati, lakSApati bhikSApatimAM zreSTha che bhikSApati. 158 spaSTAtha -je jIvane saMsAranA padArthomAM vairAgya bhAva jAge che te vairAgI jIne te rahevA mATe bhuvana eTale moTo mahela hoya ke na hoya te baMnemAM lagAra paNa taphAvata jaNAto nathI. AvA te vairAgI mahApurUSe paraguNa eTale pArakAne guNa eTale upakAra karanArA athavA paraguNI eTale pArakAnA guNane jonArA bhavya jIne zAMtithI eTale zAMta vacane vaDe samajAvIne tAre che. he rAjA ! tyAgamAM je sAcI zAMti For Personal & Private Use Only Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama) ane sAcuM sukha raheluM che tevA zAMti ane sukha legAmAM nathI. mATe ja kahyuM che kelakSAdhipati eTale paisAdAra tathA bhikSApati eTale bhikSA mAgIne jIvana calAvanAra sAdhu gIrAja te baMnemAM vairAgyavaMta bhikSApati uttama che. kAraNa ke saMsAramAM Asakta evA dhanapatine aneka prakAranI upAdhio hovAthI te rAtrIe paNa zAMtithI sUI zakato nathI. jyAre bhikSApati pUjya munivare saMsAranI upAdhi vinAnA hevAthI temane uttama kahA che. 158 AtmAne pUchavA lAyaka praznonI bInA ATha glaeNkamAM jaNAve che - dhaLA thayA tuja vALa paNa tuja buddhi sita thaI ke nahIM, uMmara vadhI paNa dharma kerI sAdhanA vadhI ke nahIM ? dAta paDyA paNa AtmaciMtA raja paDI che ke nahIM?, tana bala ghaTayuM paNa bhega tRSNA te ghaTADI ke nahIM.? 159 spAI-vaLI he jIva! tuM haMmezAM A rIte jarUra vicAra karaje ke-tArA vALa dhaLA thayA che eTale tene mAthAmAM ghaDapaNane jaNAvanArAM paLIyAM AvI gayAM che, paraMtu tArI buddhi dhoLI-nirmaLa thaI che ke nahIM? A rIte kahevAne bhAvArtha e che ke ghaDapaNamAM te tArI buddhi jarUra nirmala thavI ja joIe. ane tArI uMmara vadhI che paraMtu dharmanI sAdhanA vadhI che ke nathI vadhI tene vicAra karaje. jema jema uMmara vadhe tema tema dharma buddhi vadhavI ja joIe kAraNa ke ghaDapaNamAM manuSya bhavamAM jIvavAne kALa thaDe bAkI rahyo che, tyAM sudhImAM jeTaluM banI zake teTaluM dharma sAdhana karI levuM joIe. tArA dAMta paDI gayA che paraMtu tane tArA AtmA saMbaMdhI vicAraNA kadI paNa jarA thaI che ke nahi tene vicAra karaje, vaLI tArA zarIranuM baLa ghaTI gayuM che paraMtu tArI bhagatRSNA eTale viSaya vAsanAo ghaTI che ke nahi? tene huM vicAra karaje. A rIte kahevAne bhAvArtha e che ke kadAca yuvAna avasthAmAM IndriyanA viSayamAM Asakta thaIne te kaI paNa prakAranuM dharma sAdhana na karyuM hoya te have jyAre ghaDapaNa AvyuM (vanamAM pahe) tyAre te jeTaluM bane teTaluM parabhava jatAM bhAtAM jevuM nirmala dharma sAdhana jarUra karI levuM ja joIe. 159 karaje vicAre ema joyAM teM savAre jemane, cAlyA gayA teo bapore yAda nahi zuM te tane, joyA bapere jemane parabhava gayA teo ghaNAM, evA badhA bhavanA padArtho jANaje he bhavijanA.? 160 For Personal & Private Use Only Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijayapadharikRtaspaSTArtha - vRddhAvasthA AvyA chatAM tane hajI ema lAgatuM hoya ke hajI te dharma sAdhanA karavAne ghaNe vakhata che te te tAro vicAra vyAjabI che ja nahI. ATalA vakhata sudhImAM tane A anubhava thaye nathI ke jemane te savAramAM joyAM hatAM teo bapore te cAlyA gayA (marI gayA) ane jemane te bapore sAjA tAjA joyA che teo paNa sAMje parabhavamAM cAlyA gayA. eja pramANe A saMsAranA badhA padArtho kSaNabhaMgura che eTale kSaNavAramAM nAza pAmI jAya che evuM te zuM ghaNI vAra joyuM nathI. mATe he jIva! tame A saMsAranA badhA padArthone nAzavaMta jANIne, temaja AyuSya paNa kayAre pUruM thaI jaze tenI keIne agAuthI khabara paDatI nathI ema jANIne tuM A badhI bAbatene barAbara vicAra karI jeje. ane have jarA paNa ALasa karyA sivAya dharma sAdhanAmAM udyamI thaje. 160 utkaTa balAdika dhAranArA paNa jene cAlyA gayA, tevI sthiti nA tAharI te hAla jIva ! tArA kayA; jima bilADI dUdha pItAM lAkaDInA bhArane, viSayarogI jIva paNa tima maraNa bhayane nA gaNe. 161 spAI-vaLI he jIva! tuM A bAbatane paNa niraMtara jarUra vicAra karaje ke je keIthI parAbhava na pAme evA bela vagerene dhAraNa karanArA manuSyo paNa parabhavamAM cAlyA gayA che, temanA jevI te tArI sthiti nathI, te tArA zA hAla thaze? tene tuM vicAra karaje. tathA jema bilADI dUdha pItI hoya che te vakhate lAkaDIno prahAra tene karavAmAM Ave to paNa te lAkaDInA bhArane gaNakAratI nathI, tema viSayanA bhAgomAM A sakata thaelA che paNa pitAnA mAthA upara bhamI rahelA maraNanA bhayane joI zakatA nathI athavA vicAratA nathI eTale tuM manamAM maraNane bhaya rAkhIne viSaya kaSAyAdine sevIza nahIM, ne mekSamArganI ArAdhanAmAM sAtvika bhAve haMmezAM jarUra lIna banaje. kAraNa ke pitAnA AyuSyanA eka paNa kSaNane jeo pramAdamAM gumAvatA nathI, teoja kharA samaju kahevAya che. 161 kSaNavAramAM zuM karma karaze? khabara tenI nA tane, choDa ALasa thaI umaMgI sAdhI le jhaTa dhamane lagnamAM pidAzamAM te nA kare kadi vAyadA dharma karavAmAM karatA vAyadA zA phAyadA. 162 spArtha -A karma (rAjA) kSaNa vAramAM tane zuM zuM karaze (kaI sthitimAM mUkI deze) tenI tane khabara nathI. kAraNa ke zubha karmane udaya cAlato hoya te badalAIne acAnaka dhaDA vakhatamAM paNa azubha karmone udaya thaI jAya che, te vakhate badhI cAlu For Personal & Private Use Only Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rezanAciMtAmaNi bhAga pAMcame ] paristhitimAM pheraphAra thaI jAya che. mATe ALasane tyAga karIne umaMgI banIne tuM jhaTa jina dharmanI sAdhanA karI leje. kAraNa ke A bAbatamAM ALasa karavI, e tane kaI rIte zebheja nahIM ane A dharmanuM kAma kAle karIzuM ke be divasa pachI karIzuM evA vAyadA karavA, te tane ja nukasAna karanArA thaze. hajI paNa cetIne A rIte vicAra karaje ke-pedAzamAM eTale ke meLavavAno hoya tyAre te kadApi vAyadA karato nathI. tyAM tane ema lAge che ke A bAbatamAM vAyadA karIzuM te ApaNane ja nukasAna thavAnuM che te pachI tane atyaMta hitakArI (mokSadAyaka) dhamanI sAdhanA karavAmAM vAyadA karavAthI zA phAyadA che. ema samajIne tuM dharmanA kAryamAM lagAra paNa DhIla karIza nahi. 162 huM koNa chuM? mAruM svarUpa zuM? bhavabhramaNa zA kAraNe, nija guNa ramaNatA hAla va ke vibhAva ramaNa mane; niSphala vicAra vacana pravRtti AtmaciMtA vismarI, puSkala karI daDha karma bAMdhyAM karma kSapaNA zI karI? 163 spaSTAI-vaLI he jIva! tuM mAnava jIvanamAM bahuja jarUrI A bAbatane paNa vicAra karaje ke-huM koNa chuM? mAruM svarUpa kevuM che? ane mAre zA kAraNathI A saMsAramAM rakhaDapaTTI karavI paDe che. hAlamAM mArAmAM nija guNa ramaNutA eTale mArA jJAna darzanAdi guNomAM ramaNatA varte che ke nahi? athavA to mArI vibhAva ramaNatA zAthI varte che? ahIM vibhAva eTale AtmAthI ulaTA bhAva rUpa paugalika padArthone viSe ramaNatA eTale paugalika sukhamAM rAcI mAcIne rahevuM te vibhAva ramaNatA jANavI. je vibhAva ramaNatA vartatI hoya te tuM tarata sAvadhAna banIne A rIte vicAra karaje ke te atyAra sudhImAM nakAmA vicAro karavAmAM, tathA phegaTanI vacana (belavuM) pravRtti (doDadhAma) karavAmAM ghaNe kAla phegaTa gumAvyo che ane AtmAnI ciMtAne visArI mUkI che tethI te ghaNAM nikAcita karmone baMdha karyo che ane AtmAne vadhAre bhAre kamI banAvyo che. ema vicArI vibhAva ramaNatAne dUra karI nija guNa ramaNutAmAM jarUra lIna thaje. vaLI atyAra sudhImAM te karmanI nirjarA paNa keTalI karI ? tene paNa jarUra vicAra karIne saMvara mAgane sevaje. yAda rAkhaje ke-karmone bAMdhavAmAM bahAdurI nathI. kharI bahAdurI te karmothI bacavAmAM ja rahelI che. 163 prabala puNya labdha sAdhana sAdhanA karI keTalI?, dAna zIla tapa bhAvanA ArAdhanA karI keTalI? deSa TALI AtmaguNa saMcaya karyo teM keTalo?, divasa mAsa varasa viSe Ima Aya vyaya karyo keTalo?. 164. For Personal & Private Use Only Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapAritaspawArthavaLI he jIva! tuM A bAbatane paNa niraMtara jarUra vicAra karaje ke prabaLa puNyanA udayathI dharmane sAdhavAnAM sAdhane maLyA chatAM te te dharmanI keTalI sAdhanA karI che ane dAna, zIla, tapa ane bhAvanA e cAra prakAranA dharmamAMthI te kayA dharmanI keTalI ArAdhanA karI che? vaLI te tArAmAM rahelA aneka dene dUra karIne AtmAnA jJAnAdi guNenA samUhane keTale saMcaya (ekaThuM karavuM) karyo che? eTale te tArA AtmAnA jJAnAdi guNene vadhAryo che ke nahi? A rIte te dareka divase dareka mAse ane dareka vase dhamarAdhanarUpa AvakamAM keTalo vadhAro ke teTo thayo che? tuM A badhI bAbatene vicAra karIne AtmahitanI daSTie lAbha teTAno nirNaya karaje, ne Atma lAbhanA mArge pravRtti karaje, ne teTA (nukazAna)nA raste najara paNa karIza nahIM. 164 Atmatattva prabodhinI praznAvalInA uttare, vairAgyapaSaka zreSazoSaka AtmAne zubha Azare; bhaya hetu guNa saMhAra kAraNa cheSa dharmArAdhane, viM rUpa azAMtidAyaka jANa tuM e TreSane. 165 spaSTArtha -Atmatattva prabodhinI eTale AtmAnA jJAnAdi guNarUpa tattvane bodha karAvanArI praznAvalI eTale pUrve kahelA praznonA samUhanA uttare vairAgyane poSaNa karanArA che. ane dveSa rUpI kAdavane sukavI nAkhanAra eTale zreSano nAza karanAra hovAthI AtmAne sArA AzarA rUpa che. A rIte rAganuM varNana pUruM karIne zreSanuM svarUpa jaNAve che--he. jIva! tuM rAgane AtmAnA jJAna darzanAdi guNone saMhAra karanAra che, ema jarUra samajaje. vaLI tuM dharmanuM ArAdhana karavAmAM A cheSa viddha eTale aDacaNa karanAra che. tathA azAMtidAyaka eTale AtmAne azAMti upajAvanAra cheSa che ema jANaje. AvA svarUpavALo dveSa che tethI he jIva! tuM keInI paNa upara lagAra paNa cheSa karIza ja nahIM. 165 rAga dveSathI AkarAM dukhe A che bhagavyAM che te jaNAve che - dukha agaNita bhegavyAM saMsAri jIve beuthI, satya sthira sukha zAMti jIvana rAga dveSa bhAvathI; kSaNika ramaNuM deha dhananA rAgathI dukha AkarA, vairAgyathI nirdoSa sukha tima zAMti pAme munivara. 166 spaSTArtha - A rAga ane dveSane lIdhe saMsAramAM A saMsArI jIvee agaNita eTale jenI gaNatarI thaI zake tema nathI tevA athavA anaMtA dukha bhogavyAM che. paraMtu jyAre jIvane rAga tathA TheSa e baMnene abhAva thAya che eTale jyAre jIva rAga For Personal & Private Use Only Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naciMtAmaNi bhAga pAMcama ] tathA zreSane sattAmAMthI paNa kSaya kare che tyAre sAcuM (eTale bahArathI dekhAva rU5 lAge tevuM nahi paraMtu vAstavika) tathA sthira (eTale haMmezAM kAyama rahenArUM sukha che jemAM evuM) jIvana temaja parama zAMtivALuM jIvana jIvI zake che. A rIte kahevAnuM rahasya e che ke-kSaNa vAramAM nAza pAmanAra strInA zarIra vagerenA rAgathI tathA kSaNamAM nAza pAmanAra dhana delata vagere padArthonA rAgane lIdhe rAgI che ghaNAM bhayaMkara duHkho bhegave che. ane vairAgyane lIdhe uttama munio nirdoSa eTale azAMti AdimAMnA keI paNa deSa vinAnA sukhane temaja zAMtine meLave che. A muddAne lakSyamAM rAkhIne he jIva! tuM zreSane saMga tane vairAgya bhAve parama ullAsathI mokSamArganI ArAdhanA karaje. 166 AtmA tathA pudA judA che vagere svarUpa cAra kemAM jaNAve che - he jIva! tuM nA keIne tArUM na koI chatAM sadA, mehAdithI putrAdine mArA gatA ApadA; pAme ghaNI svAthI sagAI tarU upara paMkhI pare, svArtha maLyA sau teha saratA Apa pathe saMcare. 167 spAtha- he jIva! tuM kaI nathI temaja tArU paNa keI nathI, te chatAM paNa tuM mahAdithI eTale moha tathA ajJAnane lIdhe putra mAre che, dhana mArUM che, ghara mArUM che e pramANe je tArUM nathI, temAM mArApaNuM mAnavAthI te ghaNI Apattione bhegavI che. je mAta pitA, pitA putra, bhAI bahena vagerenI sagAI saMsAramAM gaNavAmAM Ave che te svArthanI ja sagAI che. kAraNa ke jyAM sudhI tArI pAsethI kAMI maLavAnI AzA haze tyAM sudhI ja te sagAMo tArA kAmamAM AvavAnA che. paraMtu je tArI pAsethI kAMI maLavAnuM nahi rahe, te to teo tAro jarUra tyAga karavAnA che. vaLI te sagAI paNa eka bhavanIja che. evI aneka jAtanI sagAIo tAre bhave bhave thaelI che, mATe evI je sagAI te to jhADa upara judI judI dizAthI AvIne beThelA paMkhIonA meLA jevI che. jema jhADa upara phaLAdi kAMI khAvAnuM haze tyAM sudhI paMkhIo te vRkSane Azare leze. paraMtu jyAre vRkSa pAsethI kAMI maLavAnuM nahi hoya tyAre te paMkhIo tyAMthI uDI jaze ane bIje jaine besaze. evI ja rIte tuM A sagAMonI sagAIne paNa jANaje. te badhAnA mohamAM phasAIne tArA AtmAnuM bagADIza nahI. 167 jJAnAdi traNa che tAharA tArI kane ja tapAsaje, karmamedhe te tirahita AtmadRSTi vicAraje, Atmatatva vicAraNe nija guNa ramaNatA raMgathI, karma vAdaLa vikharatA te prakAze tejathI 168 For Personal & Private Use Only Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. [ zrI vijyapadharitaspaSTAthe--he jIva! tuM nakkI samajaje ke-jJAnAdi traNa eTale jJAna, darzana ane cAritra e traNa guNa tArA che. te guNa tArI pAse che ke nahi tenI tapAsa karaje. je te tane tArAmAM jaNAtA na hoya, te te karma rUpI vAdaLAMthI tirahita thayAM che eTale DhaMkAI gayA che evuM tuM AtmadaSTithI vicAraje. AtmAnA svarUpanI vicAraNAvALI draSTi te AtmadaSTi jANavI. jema sUrya gADha vAdaLAMnAM samUhathI DhaMkAI jAya che tyAre tenuM teja bIlakula nAza pAmatuM nathI. paraMtu ADAM vAdaLAM AvavAthI pragaTa rUpe jaNAtuM nathI. tevI rIte sUrya samAna A AtmAnuM jJAnAdi rUpa teja karmarUpI vAdaLane lIdhe tirahita thavAthI eTale DhaMkAI javAthI jaNAtuM nathI. paraMtu te jJAnAdi guNone abhAva rU5 nAza kadApi thatuM nathI. kAraNa ke je jJAnane saMpUrNa abhAva thato hoya te pachI jIva paNa saMbhavate nathI. kAraNa ke guNa vinAne guNI heya ja nahi. eTale jJAnAdi guNo guNI jIvamAMja rahI zake che. mATe AtmAnA svarUpanI vicAraNA rUpa nija guNa ramaNatAnA AnaMdathI jyAre karma rUpI vAdaLa vikharAI jaze athavA karma rUpI AvaraNa vinAza pAmaze tyAre A AtmAnuM jJAnAdi rUpI teja saMpUrNa paNe pragaTa thaze. 168 nija guNa thakI je anya te para tujana bhinna svabhAvathI,. che vinazvara deha Adika nitya tuM sthira dharmathI; dehAdi saMge tasa vilAsa muktidA niHsaMgatA, nisaMga jana guNa bhAvanAthI nijaguNAnaMdI thatA. 169 spaSTArtha-potAnA guNethI je anya eTale judA che te para eTale pArakAM jANavAM. tArAM na jANavAM. A prasaMge jIva ane zarIrane taphAvata jaNAvatAM kahe che ke jIva ane zarIramAM judA judA svabhAva che mATe te baMne judAM jANavAM. te A pramANe -zarIra vagere nAzavaMta che mATe anitya che. ane te (jIva) sthiratA dharmavALo hovAthI nitya che. tathA jIva zarIra vagerenI sebatathI pugalanA vilAsamAM Asakta thAya che. mATe niHsaMgatA eTale saMga rahitapaNuM te mokSane ApanAruM che. mATe ja saMga rahita manuSpo pitAnA guNonI vicAraNA karavAthI nijaguNAnaMdI eTale pitAnA jJAnAdi guNomAM AnaMda meLavanArA thAya che. 169 Aza paranI pAza jevI dharmasAdhana vighaTatI, yoga asthiratA vadhAre ApatI durgati mati, zubha nimittAbhyAsathI je dhanya tene parihare, pUjya thaI pUjaka banAvI mekSa naMdanavana phare. 170 spArtha -dhana vagere para vastuone pAmavAnI AzA pAza eTale jALa jevI che. For Personal & Private Use Only Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcame ]. kAraNa ke jeo pitAnuM kArya pite karatA nathI, paraMtu bIjA putra vagere kAma karI deze tevI AzAmAM rahe che temanuM kArya siddha thatuM nathI. jema pAzamAM sapaDAelo pazu (haraNa Adi) temAMthI nIkaLI zakatA nathI tevI rIte AzA rUpI pAzamAM sapaDAele jIva paNa temAMthI nIkaLI zakato nathI. vaLI A paranI AzA dharmanI sAdhanAmAM ghaTADo karAve che, kAraNa ke bIjA padArthonI AzAe te jIva pitAnuM dharma sAdhanarUpa kArya sAdhI zakato nathI. tethI ja kahevata che ke pArakI Aza sadA nirAza. je pArakI AzAmAM rahe che tene haMmezAM nirAzA maLe che. ahIM parano bIjo artha padgalika padArtho paNa thaI zake ane je jIva te padArthonI AzAmAM rahe che tene sadA nirAzA ja maLe che eTale tenAthI pitAnuM Atmahita sAdhI zakAtuM nathI. A AzA mana vacana kAyAnA ganI asthiratAmAM vadhAro kare che. ane tethI durgatimAM laI jAya tevI buddhi athavA pariNAma karAve che. mATe sArA nimittanA abhyAsathI jeo te AzAno parivAra eTale tyAga kare che teo dhanya che. A rIte vicArIne te AzAne tyAga karanArA jIvo pate pUjya bane che ane bIjA ne pUjaka (makSa mArganA sAdhaka) banAve che. chevaTe teo mokSa rUpI naMdanavanamAM kAyama phare che eTale sAdi anaMta bhAMge mokSanAM sukhane meLave che. 170 pApakarmanA udayathI jIvanI kevI hAlata thAya che te be zlokamAM jaNAve che - kAjI banele paNa azubhanA udayathI pAjI bane, jana yazasvI pApa udaye tema apabhrAjI bane, raMka have bhUpa paNa dhImaMta jaDa je bane, vara rUpavaMta virUpa bane dhanavaMta paNa bhikSaka bane. 171 spaSTArtha he jIva! tuM kaI vakhata puNyadayathI kAjI eTale bIjAone nyAya karanAra bane che chatAM jyAre pApakarmano udaya thAya che tyAre tuM pAcha (pAgala) bane che. tevIja rIte puNyanA udayathI yazakIrti meLavIne dunIyAmAM potAnI nAmanA karanArA che paNa jyAre pApane udaya thAya che tyAre apajazanA bhAgI thAya che. ane je raMka eTale garIba hoya te puNyodaye rAjA paNa banI jAya che. ane rAjA hoya chatAM paNa pApanA udayathI raMka banI jAya che. tathA buddhizALI hoya te jaDa je (buddhi vinAne) pApanA udayathI bane che. temaja je jIva uttama rUpavALa hoya te suMdara rUpa vinAne kadarUpa banI jAya che. tathA dhanavALo hoya te paNa pApanA udayathI dhana vinAne athavA garIba banI jAya che. A pramANe pApane udaya jAge tyAre sAruM hoya te saghaLuM ulaTuM banI jAya che. ane puNyane udaya jAge te kharAba hoya te paNa sAruM banI jAya che. 171 For Personal & Private Use Only Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijayapadharitabalavaMta paNa durbala bane narega paNa rogI bane, anukula paNa pratikUla kSaNamAM subhaga paNa durbhaga bane; narAdikapaNuM tulya toe bhinnatA karmodaye, karmathI che siddha kartA jIva siddhi vimAsIe. 172 spAI-vaLI he jIva! jyAre pApa karmone udaya thAya che tyAre baLavAna mANasa paNa durbaLa eTale baLa vinAnA banI jAya che. ane je nIrogI eTale roga vinAnA hoya teo paNa kSaNa vAramAM rogavALA-rogiSTa thaI jAya che. tathA jene hAla badhI jAtanI anukuLatA hoya tene pApane udaya thAya tyAre kSaNa vAramAM badhI jAtanI pratikULatA paNa thAya che. athavA jeo anukULa hoya che teo paNa pratikULa eTale virodhI banI jAya che. temaja saubhAgI eTale je jIva badhAne vahAlo lAgatuM hoya te paNa pApanA udayathI daurbhAgI eTale aLakhAmaNo thAya che. A badhA jIvomAM naradipaNuM eTale manuSyanI apekSAe manuSyapaNuM, tiryaMcanI apekSAe tiryacapaNuM vagere dharmo samAna havA chatAM zubha azubha karmonA judA judA prakAranA udayane lIdhe te jInA svarUpamAM bhinnatA eTale judApaNuM jaNAya che. A pramANe jIvapaNuM samAna chatAM paNa jImAM je vicitrapAyuM che temAM karmonI vicitratAja kAraNa che. e pramANe karmanI siddhi thatI hovAthI te karmone kartA paNa siddha thAya che. kAraNa ke karma e kArya rUpe che ane kAraNa vinA kArya hoya nahi. A rIte karmanA kartA jIvanI sAbItI thaI zake che. 172 A manuSya bhavanI durlabhatA jaNAvI gaNadhara mahArAja dezanA pUrI kare che te vagere bInA be zlokamAM jaNAve che - pAma durlabha pharI A manuja bhava paNa yatnathI, che vipAka bhayaMkarA katakarmanA te hetuthI; viSamatA A kAlanI ne dehanuM durbalapaNuM, parAdhInatA ghaDapaNe jANI zaraNa laI dharmanuM. 173 spaSTAthI-he bhavya ! tame haMmezAM paLe paLe A rIte jarUra vicAraje ke A manuSya janma ghaNe prayatna karavA chatAM paNa pharIthI meLavavuM ghaNuM muzkela che. kAraNa ke kutakarmane eTale pite bAMdhelAM karmone vipAka athavA udaya bhayaMkara che. athavA manuSya paNuM pAmyA chatAM jeo te manuSya bhavamAM dharma sAdhana vagere sArAM kAryo karatA nathI ane manuSyapaNuM ALasa vageremAM phegaTa gumAve che tevA manuSyone pharIthI manuSyapaNuM mahAmahenate paNa maLatuM nathI. ane manuSya paNuM maLyA sivAya mekSe jaI zakAtuM nathI. mATe manuSyapaNuM meLavavuM durlabha kahyuM che. vaLI manuSya paNuM For Personal & Private Use Only Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAcatAmaNi bhAga pAMcama ] maLyA chatAM A pAMcamA ArA rUpI kALanuM viSamapaNuM che tethI kAlakrame zarIranuM durbalapaNuM vagere paNa dekhAya che. hIna hInatara saMghayaNavALA jInuM zarIra eAchA baLavALuM paNa hoya che mATe tenI durbalatA kahI che. vaLI manuSya bhavamAM jyAre ghaDapaNa Ave che tyAre te jIvanI parAdhIna dazA thAya che. kAraNa ke zarIra tathA IndriyonI zaktio ghaDapaNamAM ochI thaI jAya che. mATe pharIthI AvI dazA prApta na thAya mATe zrIjina dharmanuM zaraNa svIkAravuM, ne tenI ArAdhanA karavI teja Atmahitakara che. A rIte vicArIne tame pramAdane tyAga karIne mekSa mArgane ArAdhaze te jarUra siddhipadane pAmaze. yAda rAkhajo ke-zrIjinazAsana ane jinavANI kalpavRkSa vagerenA prabhAvathI paNa caDhIyAtI mahAprabhAvazAlI che. puNyodaye tenA ArAdhaka che jarUra siddhipadane pAmeja. emAM lagAra paNa atizayokti che ja nahI. 173 bhAraMDanI jima apramAdI mukti paMthe cAlaje, anyanA tAraka thaIne mukti mahele hAlajo; ema bIjI paurUSI pUrI thaI gaNa viramatA, iMdrAdi vaMdI nAthane ullAsathI svarge jatA. 174 spaSTAthI-he bhavya jIva A rIte jema bhAraMDa pakSI sadA kALa apramAdI eTale pramAda vinAnuM hoya che tevA apramAdI banIne mekSanA mArgamAM cAlaze eTale jJAna darzana cAritra rUpa mokSa mArganI sAdhanA karajo. A pramANe mokSa mArganI ArAdhanA karanAra puNyazAlI bhavya jIve bIjA jIvone paNa A saMsAra samudramAMthI tAre che ema tame paNa anya jInA tAranArA thaIne mokSa rUpI mahelamAM jaIne AtmAnA guNanI ramaNatAno anubhava karo. e pramANe dezanA ApatAM bIjI pirasI pUrI thaI eTale sumatinAtha bhagavAnanA prathama gaNadhare dezanA pUrI karI. tyAra pachI prabhunA kevalajJAna kalyANakane mATe AvelA Indra vagere deve prabhu zrIsumatinAtha vagerene u9lAsathI vAMdIne svargamAM gayA. 174 prabhunA bhakta tuMbarU yakSanuM svarUpa jaNAve che - Adya sAdhvI kAzyapa06 zrAddha107 zrAddha8 aviditA, bhakta nRpa satyavIrya109 tuMbarU yakSa10 dehe zvetatA; garUDa vAhana varada zakti suMdara dakSiNa bhujA, vara gadA tima pAza zobhita jAsa DAbhI be bhujA 175 spaSTAthe -sumatinAtha bhagavAnanA tIrthamAM kAzyapa nAmanA prathama sAdhvI ( 16) thayA hatA. ane prathama zrAvaka (107) tathA prathama zrAvikA (108) keNu thayA te nAma For Personal & Private Use Only Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI vijyapaghasarikRtaaviditA eTale caritra graMthAdimAM jaNAvelA nathI. temaja satyavIrya (109) nAme rAjA prabhune parama bhakta hatA. prabhunA zAsananI rakSA karanAra tuMbarU (110) nAme yakSa hate. A yakSanA zarIrane varNa dhoLo hato. ane tenuM vAhana garUDa pakSI hatuM. A cakSane cAra bhujAo hatI. temAM jamaNI bAjunI be bhujAo varada ane zakti vaDe suMdara jaNAtI hatI. ane DAbI taraphanI be bhujAo uttama gadA tathA pAza vaDe zebhatI hatI. 175 mahAkAlI zAsana devInuM svarUpa be kalAkamAM jaNAve che - nita rahe prabhu pAsa te rUcivaMta zAsana deva e, mahAkAlI 11 yakSiNI padmAsanA nA bhUlIe; kanakavaNuM varada pAze yukta jamaNI be bhujA, mAtulige aMkuze saMyukta DAbhI be bhujA. 176 spaSTArtha-prabhu zrIsumatinAthanI upara apUrva bhaktivALe A tuMbarU zAsanadeva haMmezAM prabhunI pAse rahetA hatA. tathA zAsananI rakhavAlikA mahAkAlI (111) nAmanI yakSaNI hatI. A yakSiNI padmAsanA eTale kamalanA upara Asana karatI (besatI) hatI. e vAta bhUlavI nahi. A mahAkAlI devIne suvarNa sarakhe varNa hato. ane te devIne paNa cAra bhujAo hatI. temAMnI jamaNI bAjunI be bhujAo varada ane pAza vaDe zebhatI hatI. ane DAbI bAjunI be bhujAo anukrame mAtaliMga (bIDuM) tathA aMkuza vaDe zobhAyamAna hatI. 176 prabhubhakti karatI ne haratI viddha saMdha taNA sadA, anyatra vicare nAtha saune ApatA sukha saMpadA baha kAla vicaraMtA sumati parivAramAM traNa lAkha ne, sahasa vIsa munigaNa 12 sahasa tIsa sAdhvIo113 paMca lAkha ne. 177 spAI-A mahAkAlI nAmanI zAsanadevI haMmezA prabhunI bhakti karatI hatI. tathA caturvidha saMghanA saMkaTone dUra karatI hatI. sarvajJa prabhu zrIsumatinAtha ahIMthI bIje ThekANe vihAra karI gayA. mArgamAM aneka jIne pratibaMdha pamADIne Atmika sukha rUpI saMpatti ApatA hatA. A rIte kevalajJAna pAmyA pachI zrI sumatinAtha bhagavAna ghaNA kAla sudhI kevalIpaNe vicaryo. have zrI sumatinAtha bhagavAnane parivAra jaNAvatAM kahe che ke temane traNa lAkha ne vIsa hajAra uttama sAdhu munirAjane (12) parivAra hato. temaja pAMca lAkha ne trIsa hajAra sAdhvIone (113) parivAra hate. 177 For Personal & Private Use Only Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAcitAmaNi bhAga pAMcama ] prabhunA parivAranuM svarUpa traNa glaeNmAM jaNAve che - codapUvI be sahasa tima cArase nita vaMdIe, sahasa Igadasa avadhinANI 15 munivara nA bhUlIe; daza sahasa sADI cArase maNapajavI 6 avadhArIe, pUjya kevala nANacaMtA17 tera sahasa vimAsIe. 178 spAI-cauda pUrvane jANanAra evA cauda pUrvI sAdhuo be hajAra ne cAraso (114) hatA. ame temane haMmezAM vaMdana karIe chIe. vaLI avadhijJAnI munirAjenI saMkhyA agiAra hajAranI hatI (115) e vAta bhUlavI nahi. tathA saMzI paMcendriya jIvonA mananA bhAvane jANanAra mana:paryavajJAnI sAdhuonI saMkhyA daza hajAra ne sADI cAraso (116) jANavI. tathA parama pUjya evA kevalajJAnI munIzvaronI saMkhyA tera hajAranI (117) jANavI. 178 zreSTha vaikriya labdhi dhArI 8 zramaNa sahasa aDhAra ne, ' cAraso tima vAdi19 munio jANIe daza sahasra ne sADI cauzata tima dulakha copana sahasa base ane, sAmAnya munio120 tima anuttaragAmi21 muni ajJAta che. 179 spaSTAI-uttama prakAranI vaikriya labdhine dhAraNa karanArA munirAjanI (118) saMkhyA aDhAra hajAra ne cArasanI hatI. tathA paravAdIonI sAthe vAda karavAmAM hoMziAra evA vAdI munionI (119) saMkhyA daza hajAra ne sADI cArasonI jANavI. tathA sAmAnya munio eTale ke I paNa jAtanI labdhi vagerethI rahita evA munionI saMkhyA be lAkha cepana hajAra ane basonI (120) jANavI. tathA bhaviSyamAM anuttara vimAna vAsI deva thanArA sAdhuonI saMkhyA (121) ajJAta eTale caritra graMthAdimAM kahelI nahi hovAthI jaNAvI nathI. 179 da lakha ekavIza sahasa zramaNopAsakorara paMca lakSa ne, sahasa sela zrAvikAo123 prabhu kane vrata dharata e; pratyekabuddha24 prakIrNakA2 5 paNa lakSa traNa vIsa sahasa ne, cothA jida pareja kahIe AdezAdi dvArane. 126-142 180 spaSTAI---prabhu zrIsumatinAthanI pAse dezaviratine grahaNa karanArA zramaNe pAsa eTale zrAvakenI (122) saMkhyA be lAkha ane ekavIsa hajAranI hatI. tathA zrAvikAonI For Personal & Private Use Only Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrI vijyapadharikRta saMkhyA (123) pAMca lAkha ne sela hajAranI hatI. have pratyeka buddhanI saMkhyA (12) tathA prakIrNakanI saMkhyA (125) e baMne saMkhyA traNa lAkha ne sola hajAra jANavA. ahIMthI AgaLa Adeza vagere 17 dvAra (126-42) jevI rIte cothA abhinaMdana svAmInA jIvanane viSe kahyA che te ja pramANe ahIM paNa jANavA. 180 prabhune kevalI paryAya tathA sameta zikharane viSe javuM vagere bInA jaNAve che varSa visa pUrvAga bAre UNa Iga lakha pUrva e,143 kevalI prabhu vicaratA jANI najIka nija muktine, sametazikhare 44 sahasa145muni saha rahata mAsika anazane, catutharaka pazcimArthe 47 caitra suda navamI dine.148 181 aSArtha -prabhu zrIsumatinAtha eka lAkha pUrvamAM vIsa varSa ane 12 pUrvAga ochA (143) karatAM je rahe, teTalA kAla sudhI kevalIpaNe vicaryA. ane te kAlamAM temaNe apUrva dezanA ApIne ghaNAM jIvano uddhAra karyo. tyAra pachI prabhu pitAne mokSe javAne kAla najIka che ema jANIne sametazikhara (144) parvata upara vihAra karIne AvyA. pachI eka hajAra (145) munionI sAthe eka mAsanuM anazana (16) karyuM. te vakhate cethA ArAnA pazcimArdha rUpa (147) kALa vattate hate. AvA zubha avasare citra suda navamIne divasa (148) hatuM. bAkIne saMbaMdha AgaLanI gAthAmAM 181. prabhunuM mekSa gamana kayAre thayuM? te jaNAve che - parvAha149 karkaTa 150 punarvasu 51 zaziga kAryotsargamAM,para sAtha sAdhu hajAra 53 trIjA bhAga uNa avagAhamAM 54 bhApagraha karma vilaye ayogI guNaThANamAM sumati siddha thayA niraMjana lIna nija guNa ramaNamAM. 182 spArtha--te caitra suda navamIne divase pUrvAha eTale divasano pahelo bhAga (149) cAlatuM hatuM te vakhate karkaTa nAmanI rAzi (150) ane punarvasu nAmanA nakSatrane (151) caMdramAnI sAthe vega cAlatuM hatuM. te vakhate prabhu kAusagga dhyAnamAM (1para) rahelA hatA. ane te vakhate temanI sAthe meM janArA bIjA eka hajAra (153) sAdhuo hatA. A vakhate teramA guNaThANAne aMta bhAga hato. te vakhate prabhu sumatinAtha zarIranI avagAhanAmAMthI trIjo bhAga e cha karIe teTalI eTale be tRtIyAMza avagAhanAmAM (154) vartatA hatA. anukrame teramuM guNaThANuM pUruM thayA pachI amegI nAmanA pAMca haQAkSara pramANa caudamA guNaThANAmAM pagAhI eTale bhavanA aMta samaye jene aMta Ave che For Personal & Private Use Only Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] 105 evA Ayu, nAma, gotra tathA vedanIya nAmanA cAra karmone saMpUrNa kSaya karIne sumatinAtha prabhu niraMjana nirAkAra thaIne pitAne anaMta jJAna, anaMta darzana Adi guNonI ramaNatAmAM lIna thayA eTale mokSe gayA. 182 prabhunuM kula AyuSya vagere bInA jaNAve che - kuMvara bhAve pUrva daza lakha ogaNatrIza lakha pUrva ne, bAra pUrvAge nRpatitA beu gRhitA 55 jANIe; Ayu cAlIza lAkha pUrava pUrNa AyuSa pa6 prabhu taNuM, cethI prabhu nirvANathI zrIsumati ziva pada AMtarUM. 183 spAI--prabhu zrIsumatinAtha kumAra avarathAmAM daza lAkha pUrvo sudhI rahyA. tathA ogaNatrIsa lAkha pUrvo ne upara bAra pUrvAga jeTale kALa nRpatitA eTale rAjApaNAmAM rahyA. e baMne maLIne prabhune ogaNacAlIsa lAkha pUrva ane upara bAra pUrvAga pramANukALa, te gRhasthapaNAne kALa (155) jANave. tyAra pachI bAra pUrvAge ochA eka lAkha varSo jeTale kALa sAdhupaNAmAM pasAra karyo. e pramANe badhuM maLIne prabhunuM saMpUrNa AyuSa cAlIsa lAkha pUrva (156) pramANu jANavuM. have cothA zrI abhinaMdana svAmInA nirvANa gayA pachI zrIsumatinAtha prabhune keTaluM aMtarUM hatuM te 184 mA lekamAM jaNAve che. 183 abhinaMdana prabhunA sarakhA kayA kayA kare che? te bIna jaNAve che - nava lAkha keDI sAgaropama 57 pUjya abhinaMdana pare, bAra 58thI18 vare iMdra Adika aMtya vidhi pUraNa kare naMdIzvare nirvANa utsava karata svarga saMcare, dhanya iMdrAdika sureza prabhu bhaktithI bhava culu kare. 184 spadArtha:-abhinaMdana svAmI ane sumatinAtha prabhunuM AMtarUM nava lAkha kroDa sAgarepama pramANa jANavuM. tyAra pachInA (158 thI 169 sudhInA) bAra dvAre abhinaMdana svAmInI peThe jANavAM. have sumatinAtha prabhunuM nirvANa thayuM te vakhate Indro sahita devo tyAM Ave che ane prabhunI nirvANa samayanI badhI saMpUrNa vidhi kare che. (A nirvANa vakhatanI vidhinuM varNana zrI dezanA ciMtAmaNInA prathama bhAgamAM vistArathI karyuM che mATe ahIM jaNAvavAmAM AvyuM nathI.) prabhunI aMtya kriyA karIne indro tathA de naMdIzvara dvIpe jaIne tyAM prabhune nirvANa utsava kare che. tyAra pachI teo potapotAnA sthAne svargamAM jAya che. AvI bhakti karanArA IndrAdika devane dhanya che. kAraNa ke teo prabhunI bhakita karIne A bhava samudrane cUlu pramANa eTale ghaNo ocho kare che. eTale thoDAja bhavomAM temane mokSa thAya che. 184 14. For Personal & Private Use Only Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 || zrI vijayapAkRitaprabhunA mekSa gamana vakhate the Are keTale bAkI hatuM te bInA jaNAve che - sahasa beMtAlIza varSe uNa sAgara jANIe, eka koDa lakha pakSa navyAzI upara nA bhUlIe; sumati prabhunA mekSa samaye catuthAraka zeSa 0 e, eka se sittera dvAre sumati prabhu guNa samarIe. 185 spaSTArtha --te vakhate cethA ArAne zeSa kALa A pramANe hata-beMtAlIsa hajAra varSa ochA eka koDa lAkha sAgaropama tathA upara nevyAsI pakhavADIyA pramANa kALa bAkI(170) rahyo hato e vAta bhUlavI nahi. eTale jyAre zrIsumatinAtha prabhu mekSe gayA tyAre cothA ArAne upara jaNAvyA pramANene kAla rahyo hato. e pramANe pAMcamAM zrIsumatinAtha prabhunA pavitra jIvananuM varNana (badhAM maLIne) ekaso sittera dvAro goThavIne kAma karyuM, bhavya jIe tenuM smaraNa karIne jarUra prabhunA mArge cAlI mokSanA sukhane meLavavA, emAMja mahAdurlabha mAnava jIvananI kharI sArthakatA che. A prasaMge kALanI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI- avasarpiSNutsarpiNe, svayaM jinanAyake yathA prokta tathA vAcya, bhavyAnAM purata mudA che bhAvArtha-" zrIjinezvara bhagavate avasarpiNI ane utsarpiNI kALanuM svarUpa jevuM kaheluM che tevuM bhavyajananI AgaLa harSathI kahevAmAM Ave che." kALanuM svarUpa A pramANe che-avasarpiNa ane utsarpiNuM maLIne eka kAlacaka thAya che. te kALacakramAM bAra ArA hoya che. temAM pahelA ArAnI AdimAM pRthvI upara prathama pravartelA kAlacakranA agiyAramA ArAne prAMte judA judA sAta sAta divasa sudhI virata ane viSAdikanA thayelA varSAdathI tRNa ane annAdikane nAza thaelo hoya che ane manuSyo rathanA mArga jeTalA vistAravALI, ghaNA masyathI AkuLa evI gaMgA tathA siMdhu nadInA kinArA para rahelA vaitADhayagirinI baMne bAju AvelA nava nava bIla maLI kula tera bahu gAdithI vyApta evA bIlamAM vaselA hoya che. teo mAMsAhArI hevAthI prAye durgatigAmI, nilaja, nagna, durbhASI, kuLadharma rahita, karakarmA, soLa varSanA AyuSyavALA ane eka hAthanA zarIravALA heya che. strIo paNa cha varSanI vaye garbha dhAraNa karanArI, ghaNAM saMtAnavALI ane duHkhe prasavanArI thAya che. utsarpiNInA pahelA ArAmAM haLave haLave te bIlamAMthI manuSya bahAra nIkaLe che. ema kALa nirgamana thatAM pahelA ArAne aMte puSkararasa, kSIrarasa, dhRtarasa, amRtarasa ane sarvarasa nAme pAMca jAtinA megha judA judA sAta sAta divasa sudhI varSa che. tethI pRthvI sarva prakAranA dhAnyAdinA rasavALI thAya che. For Personal & Private Use Only Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] 107 utsarpiNInA prAraMbhathI mANasonA deha tathA AyuSya dhIme dhIme vadhavA mAMDe che, te tyAM sudhI vadhe che ke pahelA ArAnA prAMte temanA zarIra be hAthanA pramANuvALA ane AyuSya vaza varSanuM thAya che. evI rIte ekavIza hajAra varSa pahele duSama duSama nAmane Aro vItyA pachI bIjA ArAne AraMbha thAya che. tenA prAraMbhamAM te manuSyanAM zarIra be hAthanAM ane AyuSya vIza varSanuM hoya che. paNa te haLave haLave vRddhi pAmatA bIjA ArAnA prAMta bhAge mANasanA zarIra sAta hAtha pramANa ane AyuSya eka so vIza varSanuM thAya che. bIjA ArAmAM jAtismaraNathI nagara vasAvavA vigere sarva maryAdAnA karanArA sAta kulakaro thAya che. evI rIte ekavIza hajAra varSa pramANa bIje duSama nAmane A vyatIta thayA pachI trIjA ArAno AraMbha thAya che. te trIjA ArAnA nevyAzI pakhavADIAM vyatIta thayAM pachI pahelA tIrthakara sAta hAthanI kAyAvALA ane tera varSanuM AyuSyavALA thAya che. te sarva prakAranA rupAtizayavaMta ane suvarNa jevI kAMtivALA vIra prabhu jema kuMDagrAmamAM utpanna thayA hatA tevA thAya che. ahIM nagaranuM nAma vartamAna covIzInA carama tIrthaMkarane AzrIne kaheluM che, bAkI tenI nagarInuM nAma te anya paNa hoya che. dIvAlI kalapamAM padmanAbha jinanI utpattinuM sthAna zatadvAra nAme nagara kaheluM che. evI rIte AgaLa bIjA tIrthakaro mATe paNa jANI levuM. te pahelA jinezvara pAMcamA kalyANake mukti pAmyA pachI amuka aMtare bIjA tIrthakara nava hAthane zarIravALA nIla vairya maNi jevA zarIranA varNane dharanArA ane so varSanA AyuSyavALA thAya che. te prabhu pahelA tIrthaMkaranI utpattinA samayathI base ne pacAsa varSa jatAM jANe zAMta rasanI mUti hoya tevA utpanna thAya che. te prabhu paNa vArANasI nagarImAM pArzva prabhue tIrtha pravartAvyuM hatuM tema tIrtha pravartAvI anukrame mekSe gayA pachI keTaloka kALa jatAM sAta dhanuSanI kAyAvALA, sAta varSanA AyuSyavALA ane suvarNana jevI kAMtivALA prathama cakavatI jevA kAMpilya nagaramAM brahmadatta cakI thayA hatA tevA utpanna thAya che. teo bharatakSetranA cha khaMDane sAdhe che, nava mahAnidhi ane cauda ratnanA svAmI thAya che. pacavIza hajAra yakSe tene seve che, eka lAkha ne aThayAvIza hajAra vArAMganAo tene AnaMda Ape che, ane channu kaTi gAmanA adhipati hoya che. temanA maraNa pAmyA pachI bIjA tIrthakaranA janmathI trAzI hajAra ne sADAsAtaso varSa vItyA pachI trIjA tIrthakara zauryapuramAM utpanna thAya che. teo eka hajAra varSanA AyuSyavALA daza dhanuSyanI kAyAvALA ane zyAma kAMtivALA hoya che. e samaye pahelA vAsudeva udbhave che. teo cakrathI vaitADhayagiri paryata trikhaMDa pRthvIne sAdhe che. teo ardhacakInA-prativAsudevanA caka vaDe ja tene aMta kare che. soLa hajAra mugaTabaddha rAjAo temanA caraNane seve che. jyAre For Personal & Private Use Only Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 [ zrI vijayapadharikate garbhamAM Ave che tyAre tenI mAtA sAta svapna jue che. te vAsudeva cakra vigere sAta ratnanA adhipati, eka hajAra varSanA AyuSyavALA, pItAMbaradhArI, devajamAM garuDanA cinhavALA, zyAma mUrti ane daza dhanuSyanI kAyAvALA hoya che. tenA jyeSTha baMdhu baladeva hoya che. te ujavalavaNa kAyAvALA, garbhamAM Ave tyAre cAra svapnathI sucita thanArA, nIla vastra dharanArA, vajAmAM tAlavRkSanA cinhavALA, haLa muzalAdi zastrane dhAraNa karanArA, bAra varSanA AyuSyavALA, mRtyu pAmIne svarga ke mekSe janArA ane pitAnA anuja baMdhu sAthe parama sanehAkuLa evA utpanna thAya che. te samaye prathama nArada muni paNa thAya che ke je ghaNA kalahapriya, AkAzagAmI vidyAvALA, sarva rAjAe vigerethI pUjA satkAra meLavanArA ane daDha zIlavALA hoya che. te saMyame tathA kevalajJAne karIne teja bhave mokSagAmI thAya che; evI rIte trIjA tIrthaMkaranA vArAmAM cAra uttama puru thAya che. trIjA jina mukti pAmyA pachI keTaloka kAla vyatIta thatAM rAjagRha nagaramAM bIjA cakavatI utpanna thAya che. tenI suvarNa jevI kAMti, bAra dhanuSanI kAyA ane traNa hajAra varSanuM AyuSya hoya che. tenA sarva vaibhavane vistAra pahelA cakavatI je hoya che. trIjA tIrthakaranA janmathI pAMca lAkha varSa vItyA pachI cothA tIrthakara utpanna thaI mithilApurIne pavitra kare che. temanuM AyuSya daza hajAra varSanuM, kAyA paMdara dhanuSyanI ane dehane varNa suvarNanA jevo hoya che. e avasare kAMpiyapuramAM trIjA cakravatI thAya che. tene vaibhava vigere sarva pahelA cakavartI pramANe hoya che. evI rIte AgaLa thanArA cakravatIo mATe paNa samajI levuM. te cakravartIonI gati AzrIne ema samajavuM ke je parigrahanI atyaMta AsaktithI aMta avasthA sudhI cakravatapaNuM choDatA nathI te maraNa pAmIne avazya agatimAM (nameM) jAya che; ane jeo dharmadevapaNuM aMgIkAra kare che eTale ke cAritra dharmane Acare che teo avazya svarga ke mokSamAMthI eka gatine pAme che. cethA tIrthakara mokSe gayA pachI keTalAka kALa jatAM bIjA prativAsudeva, vAsudeva, baladeva tathA nAradamuni thAya che. temano vaibhava tathA mRtyu pachInI gati vagere pUrvavata jANI levAM. sarve ardha cakI (vAsudeva) pUrva janma upArjana karela sukRtamAM niyANuM karavAthI tevI saMpatti prApta karI mRtyu pachI narake jAya che. prativAsudeva paNa teja rIte narake jAya che, ane baladeva pUrva bhave niyANA vinA dharmArAdhana karavAthI samRddhinA vistArane saMpAdana karI saMyama laI urva gatimAM ja jAya che. sarva nArada prAMte zuddha cAritra laI mokSe ja jAya che. For Personal & Private Use Only Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 darAnAcaMtAmaNi bhAga pAMcama ]. upara kahelA bIjA ardhacakrInuM zarIra seLa dhanuSya pramANu hoya che, ane AyuSya bAra hajAra varSa pramANa hoya che ane baladevanuM AyuSya paMdara hajAra varSanuM hoya che. e cAra puruSe kItizeSa thayA pachI cethA tIrthakaranA janmathI cha lAkha varSa vItatAM rAjagRha nagaramAM pAMcamA tIrthaMkara thAya che. teo zyAma kAMtivALA, triIza hajAra varSanA AyuSyavALA ane vIza dhanuSyanI kAyAvALA hoya che. te avasare vArANasI nagarImAM vIza dhanuSyanI kAyAvALA ane trIza hajAra varSanA AyuSyavALA cothA cakavatI thAya che. pAMcamA tIrthakara mokSe gayA pachI temanI utpattinA samayathI cepana lAkha varSa vyatIta thatAM chaThThA tIrthakara mithilAnagarImAM utpanna thAya che. temanI kAyA pacavIza dhanuSyanI, AyuSya paMcAvana hajAra varSanuM ane zarIranI kAMti marakata maNInA jevI hoya che. te paNa prathamanA pAMca prabhunI jema jJAna, darzana, cAritra ane vIryarUpa anaMta catuSTayane prApta karyA pachI keTalAka kALa jatAM trIjA vAsudevAdi cAra puruSo udbhave che. temanuM sarva svarupa pUrvanI jema jANI levuM. vizeSa eTaluM ke te trIjA vAsudevanuM zarIra chavIza dhanuSya pramANane AyuSya chappanna hajAra varSanuM hoya che, ane balarAmanuM AyuSya pAMsaTha hajAra varSanuM hoya che. te cAra puruSe vyatIta thayA pachI keTalAka kALa jatAM pAMcamA cakavatI hastinApuramAM utpanna thAya che. tenA zarIranuM pramANa aThThAvIza dhanuSyanuM ane AyuSya sATha hajAra varSanuM hoya che, te pAMcamA cakavatI thayA pachI keTaloka kALa vyatIta thatAM cothA baladevAdi cAra puruSo thAya che, temanuM svarupa pUrva pramANe jANavuM. vizeSa eTaluM ke cothA ardhacakInA zarIranuM pramANa ogaNatrIza dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa pAMsaTha hajAra varSanuM hoya che. baladevanA AyuSyanuM mAna paMcAzI hajAra varSanuM hoya che. te cAra puruSa kALa karI gayA pachI chaThThA tIrthakaranA janmathI eka hajAra kaTI varSa vyatIta thatAM dillI nagaramAM suvarNavaNuM sAtamA tIrthaMkara udabhave che. te avasare teja nagaramAM cakravatIne paNa prasava thAya che. te cakravata ane bhagavaMtanA zarIranuM pramANa trIza dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa rAzI hajAra varSanuM hoya che. te sAtamA tIrthakara mekSe gayA pachI temanA janmathI eka hajAra koDa varSe jUna popamanA cothA bhAga jeTalo kALa vyatIta thatAM AThamA tIrthaMkara hastinApurane pitAnA avatArathI pavitra kare che. temanA zarIranuM pramANa pAMtrIza ghanuSyanuM AyuSyanuM pramANa paMcANuM hajAra varSanuM ane zarIranI kAMti suvarNa jevI hoya che. teja avasare teja nagaramAM sAtamA cakravata paNa thAya che. temanA zarIra tathA AyuSyanuM pramANa te samayanA tIrthakara jeTaluM hoya che. For Personal & Private Use Only Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zrI vijayapadharikRta AThamA tIrthakara mokSe gayA pachI temanA janmathI ardha palyopama samaya vyatIta thatAM teja nagaramAM navamA tIrthaMkara utpanna thAya che. te ja samaye teja nagaramAM AThamA cakravartI paNa utpanna thAya che. te baMnenA zarIranuM pramANa cAlIza dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa eka lAkha varSanuM hoya che. temanA zarIranuM mAna sADI ekatAlIza dhanuSyanuM ane AyuSyanuM mAna traNa lAkha varSanuM hoya che, te navamA cakravartI kathAzeSa thayA pachI keTaloka samaya jatAM sAvathI nagarImAM dazamA cakravatI utpanna thAya che. tenA zarIranuM mAna sADI beMtAlIza dhanuSyanuM ane AyuSyanuM mAna pAMca lAkha varSanuM hoya che. dazamA cakravartI thaI gayA pachI ratnapura nagaramAM suvarNa kAMtivALA dazamA tIrthaMkara navamA tIrthaMkaranA janmathI piNA palyopame nyUna traNa sAgaropame thAya che, temanA zarIranuM pramANa pistALIsa dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa daza lAkha varSanuM hoya che te samaye baladevAdi cAra pradhAna purUSa avatare che, temanuM svarUpa pUrvanI jema jANI levuM. vizeSa eTaluM ke pAMcamA vAsudevanA AyuSya tathA zarIranuM mAna te samayanA jinanA jeTaluM jANavuM; ane baladevanA AyuSyanuM pramANa trIsa lAkha varSanuM jANavuM. dazamAM tIrthakara mukti rupa pativratAnA svAmI thayA pachI temanA janmathI cAra sAgarepama jeTalo samaya vItyA bAda adhyA nagarImAM agiyAramA tIrthaMkara utpanna thAya che. temanA zarIranI kAMti suvarNanA jevI hoya che, zarIranuM pramANa pacAza dhanuSyanuM hoya che ane AyuSyanuM pramANa trIsa lAkha varSanuM hoya che. emanA samayamAM chaThThA baladeva vigere cAra puruSe uddabhave che. temAM ardhacakInA zarIra ne AyunuM pramANa te samayanA jinanI jeTaluM samajavuM; ane baladevanuM AyuSya paMcAvana lAkha varSanuM jANavuM. agiyAramA tIrthaMkara pitAnA Atmavarupane prApta thayA pachI temanA janmathI nava sAgarepama pramANu kALa vItyA bAda kaMpilapuramAM bAramA tIrthaMkara uddabhave che. temanA zarIranuM pramANa sATha dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa sATha lAkha varSanuM hoya che. e samaye sAtamA baladevAdi cAra puruSa utpanna thAya che. temanuM sarva svarupa pUrvanI jema jANI levuM. vizeSa eTaluM ke sAtamA ardhacakrInA zarIra ne AyunuM pramANa te samayanA jinanA jeTaluM ane baladevanA AyuSyanuM pramANa pAMsaTha lAkha varSanuM jANavuM. bAramA jinezvara mukti pAmyA pachI temanA janmathI trIza sAgaropama gayA pachI teramAM tIrthakara caMpAnagarImAM utpanna thAya che. emanuM zarIra sittera ghanuSyanuM ane Ayu tera lAkha varSanuM hoya che. dehane varNa suvarNa samAna hoya che. temanA samayamAM AThamA baladevAdi cAra puruSe pragaTe che. temAM vAsudevanA AyuSya tathA zarIranuM pramANa For Personal & Private Use Only Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAnA ciMtAmaNi bhAga pAMcamo ) te kAlanA jinanI jeTaluM hoya che, ane baladevanA AyuSyanuM pramANa paMcotera lAkha varSanuM hoya che. teramAM tIrthakara mahAnaMda padanI mahaddhine prApta thayA pachI temanA janmathI cepana sAgaropama eTale samaya vyatIta thatAM siMhapuramAM caudamA tIrthaMkara udbhave che. temanA zarIranI zobhA suvarNanI prabhAne hasI kADhe tevI hoya che. temanA AyuSyanuM pramANa corAzI lAkha varSanuM hoya che ane zarIranuM pramANa eMzI dhanuSyanuM hoya che. e avasare navamA baladeva vigere cAra zreSTha na utpanna thAya che. temAM ardhacakrInA zarIra tathA AyuSyanuM pramANa te samayanA tIrthaMkaranA jeTaluM hoya che, ane tenA agraja baMdhunA AyuSyanuM pramANa paMcAzI lAkha varSanuM hoya che. caudamA tIrthaMkare mukti 5 naveDhAne AliMgana karavA rupa ati ramaNIya sukhane prApta karyA pachI temanA janmathI chAsaTha lAkha ne chavIza hajAra varSe adhika evA so sAgaropame nyUna eka kaTi sAgaropamane kALa vItyA pachI paMdaramA tIrthaMkara bhaddilapuramAM avatare che. temanA AyuSyanuM pramANa eka lAkha pUrvanuM, zarIranuM pramANa nevuM dhanuSyanuM ane zarIranI kAMti suvarNanA jevI hoya che. cha chava nikAyanA svAmI evA te prabhu zivapadane pAmyA pachI nava keTi sAgarepama kALa vyatIta thatAM seLamAM tIrthakara kAkaMdI nagarImAM utpanna thAya che. temanA zarIrane varNa caMdra je, kAyAnuM pramANa se dhanuSyanuM, ne AyuSyanuM pramANu be lAkha varSanuM hoya che. te bodhibIja dAyaka prabhu mukti pAmatAM temanA janmathI nevuM karoDa sAgaropama kALa jatAM caMdrapurImAM sattaramA tIrthaMkara utpanna thAya che. temanuM AyuSya daza lAkha pUrvanuM, zarIra mUrtimAna caMdra jevuM ane zarIranuM pramANa daDhaso dhanuSyanuM hoya che. te bhagavaMta tIrthane pravartAvI karmamalane dUra karI mahAnaMdane prApta thatAM temanI utpattinA samayathI navase kaTi sAgarepama pramANa kALa jatAM vArANasI nagarImAM aDhAramA tIrthaMkara utpanna thAya che. te suvarNavarNa prabhunA AyuSyanuM pramANa viza lAkha pUrvanuM ane kAyAnuM pramANa baso dhanuSyanuM hoya che. te prabhu paNa sUryanI jema yathArtha mokSamArgane prakAza karI zivasukhane prApta thatAM temanI pachI nava hajAra kroDa sAgaropama vyatIta thatAM kauzAMbI nagarImAM ogaNIzamA tIrthakara utpanna thAya che. temanA zarIranuM pramANa aDhIso dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa trIza lAkha pUrvanuM hoya che. For Personal & Private Use Only Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 [ zrA vijyapadhasarikRta sarva pRthvImaMDalane prabaMdha ApIne te prabhu siddhi 25 mahelanuM sukha saMpAdana karatAM temanI pachI nevuM hajAra kroDa sAgaropama kALa vyatIta thatAM vIsamA tIrthaMkara avatarI kezalA nagarIne pavitra kare che. te jagatavatsala ane suvarNavaNuM prabhunA zarIranuM mAna traNase dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa cAlIza lAkha pUrvanuM hoya che. - te trikAlavettA ane kevala jJAna vaDe sarva mUrta amUrta padArthane prakAzita karanArA prabhu muktipurInA pati thatAM te pachI nava lAkha koTi sAgaropamane kALa jatAM vinItA nagarImAM moTA rAjAnA kuLamAM ekavIsamA tIrthaMkara utpanna thAya che. ajJAna rU5 aMdhakArane nAza karavAmAM sUrya rupa evA te prabhunA zarIranuM pramANa sADAtraNase dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa pacAsa lAkha pUrvanuM hoya che. deha suvarNavaNa hoya che. e prabhu paNa jJAnAdi traNa ratnanA dAnathI aneka bhavya janane upakAra karI siddhipadane pAmyA pachI daza lAkha meTi sAgarepama kALa jatAM zrAvastI nagarImAM suvarNa samAna kAMtivALA bAvIsamA tIrthaMkara utpanna thAya che. temanA zarIranuM pramANa cArazo dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa sATha lAkha pUrvanuM hoya che. te prabhu paNa janma mRtyune ucheda karI muktine prApta thatAM temanA janmathI trIza lAkha koTi sAgaropamane samaya vItyA pachI ayodhyA nagarImAM suvarNa samAna kAMtivALA tevIsamA tIrthaMkara utpanna thAya che. temanA zarIranuM pramANa sADA cAra dhanuSyanuM ne AyuSyanuM pramANu boMtera lAkha pUrvanuM hoya che. te samayamAM agiyAramA cakavatI teja nagarImAM avatare che. temanA deha tathA AyuSyanuM pramANa te samayanA jinanA jeTaluM hoya che. ajItanAtha samAna e prabhu sarva bhava prapaMcane dUra karI mokSe jatAM temanI utpattinA samayathI pacAza lAkha meTi sAgarepamano samaya vItyA pachI duSama suSamA nAme trIjo Are samApta thAya che. e ArAmAM vIza tIrthakare, agiyAra cakravatIo ane chatrIza prativAsudeva vagere kula sittara uttama puruSe utsarpiNI nAmanA kAlacakranA daLamAM utpanna thAya che. A trIjA ArAnA prAraMbha samaye manuSyanuM AyuSya eka viza varSanuM hoya che, te tyAM sudhI vadhe che ke A ArAne prAMte koDa pUrvanuM AyuSya thAya che. A trIjA ArAnuM pramANa beMtALIza hajAra varSe uNa eka kaTAkaTi sAgaropamanuM pUjya puruSae kaheluM che. duSama suSamA nAme trIjA ArAmAM utsarpiNIne viSe trevIsa tIrthaMkara thaze, teo sadA saMghane uttama lakSamInA ApanArA thAo." bhAvI cothA ArAnI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI-- suSama duSamA saMza, turdhArako vigate nAbheyasaMnibhe bhAvI, caturvizatima jina che For Personal & Private Use Only Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama ]. 113 artha- "utsarpiNImAM suSamaduSamA nAme cothe Are kahevAya che. temAM zrI RSabhadeva cevazamAM tIrthakara thaze." utsarpiNInA cothA ArAnA sADA ATha mAse adhika traNa varSa vItyA pachI suvarNavaNI covIsamA tIrthaMkara vinItA nagarIne alaMkRta karaze. temanA zarIranuM mAna pAMcaso dhanuSyanuM ane AyuSyanuM mAna corAzI lAkha pUrvanuM hoya che. traNa jagatanA lokane pUjavA gya evA e prabhunA vAramAM bArAmAM cakravatI thAya che, temanA zarIra tathA AyuSyanuM pramANa jinezvara bhagavaMtanA jeTaluM ja hoya che. e prabhu mukti rupI strInA bhartA thayA pachI temanI paTTa paraMparAe zrIjinapravacananA tattva vicArane karanArA zrIyuga pradhAna muni pati ghaNA samaya sudhI A bharatakhaMDanA bhUmaMDaLane pavitra karaze. pachI haLave haLave sukhI samaya vRddhi pAmatAM yugalIyA manuSya utpanna thavAne samaya najIka AvavAne lIdhe sukhanA pracurapaNathI prathama sAdhu saMtatine uccheda thaI chevaTe tIrthane paNa ucheda thaze yugalIyA manuSyanA samayamAM agnine paNa abhAva thAya che. te sAthe svAmI sevaka, varNa vyApAra ane nagarAdikanI vyavasthA paNa uccheda pAme che. yugalIyAnuM svarupa zrIprazna vyAkaraNa sUtramAM cethA Azrava dvArane viSe varNaveluM che. tyAM lakhe che ke "te kALamAM bhegasukha ghaNuM hovA chatAM ane tene bhegaviSaya karyA chatAM paNa yugalIyA jI tRpti pAmyA vagaraja kALadharmanA grAsa thaI paDe che." devakuru tathA uttarakuru kSetranA yugalIyA saMbaMdhI varNana karatAM lakhe che ke "devakuru tathA uttarakurU kSetramAM yugalIyAe vanamAM vicare che, page cAle che, teo bhegImAM zreSTha hoya che, bheganAM lakSaNane dharanArA hoya che. temanAM 5 varNana karavA gya ane caMdranI jema nirakhavA yogya hoya che, ane teo sarva aMgamAM suMdara hoya che" ItyAdi pATha tyAMthI jeIle. vaLI te yugalIyA [ strIo ane puruSo] Adya saMhanana tathA Adya saMsthAnavALA hoya che. temanA aMga upAMganA bhAga kAMtivaDe prakAzita hoya che. temanA zvAsamAM kamaLa jevI sugaMdha hoya che. temanA guhA bhAga uttama azvanI peThe gupta hoya che. teone krodha lebhAdi kaSAya atyaMta pAtaLA hoya che. maNi mauktikAdika padArtho tathA hAthI ghoDA vigere chatAM tenA upabhegathI parAkSukha hoya che. vaLI javara vigere rega, graha, bhUta, mArI ane vyasanathI varjita hoya che. temanAmAM svAmI sevaka bhAva na hovAthI teo badhA ahamiMdra hoya che. te kSetramAM vAvyA karyA sivAya svabhAveja jAtivaMta zAli vigere dhAnya puSkaLa thAya che, paNa te temanA bhAgamAM AvatA nathI. te kSetramAM pRthvI sAgarathI paNa anaMtagaNA mAdhuryavALI hoya che. teo kalpavRkSanA puSpa phaLanuM AsvAdana kare che. te cakavatanA bhejanathI paNa atyaMta adhika mAdhuryavALuM hoya che. teo pRthvIne temaja kalpavRkSanAM phaLAdikane tathA prakArane AhAra grahaNa karIne prAsAdinA AkAravALA je gRhAkAra *15 For Personal & Private Use Only Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 [ zrI vijyapadhasUrikRtakalpavRkSa hoya che tene viSe sukhe karIne rahe che. temane khAna, pAna, prekSaNa vigere daza prakAranAM kalpavRkSethI prApta thayA kare che. tyAM DAMsa, jU, mAMkaDa ane makSikA vigere dehane upadrava karanAra jaMtuo utpannaja thatAM nathI. vAgha siMhAdi hiMsaka pazuo tyAM hisya hiMsaka bhAve vartatA nathI. te kSetramAM ghaDA hAthI vigere copagAM prANI, ze vigere bhuja parisarSa, sarSa vigere uraparisarSa tathA cakara vigere pakSIo sarve yugalIyA peja thAya che. A badhA jugalIyAe maraNa pAmIne pitAnA AyuSya jeTalA AyuSyavALA athavA tethI eAchA AyuSyavALA devatA thAya che, paraMtu adhika AyuSyavALA deva tarIke utpanna thatA nathI. utsarpiNIne cothA ArAmAM thayelA yugalIyAnA dehanI UMcAI te ArAne prAMte eka gAunI hoya che, ane AyuSyanuM pramANu eka popamanuM heya che. teo ekAMtare AmaLAnA phala jeTalo AhAra kare che. temane cesaTha pAMsaLIo hoya che. e ArAmAM yugalIyA ekAzI divasa saMtatinuM pAlana kare che, pachI zvAsozvAsa, bagAsuM, khAMsI ke chIMka vigerethI prANa choDI de che ane devagatimAM utpanna thAya che. AvI rIte be kaTAkeTi sAgaropamane suSama duSamA nAme ceAthe Are vyatIta thayA pachI suSamA nAme pAMcame Are uddabhave che. te ArAnI AdimAM jugalIyAe cothA ArAnA prAMta samaye utpanna thayelA jugalIyA jevA hoya che. paraMtu haLave haLave temanAM zarIra tathA AyuSya tyAM sudhI vadhe che ke yAvata zarIranuM pramANu be gAunuM ane AyuSyanuM pramANu be sAgaropamanuM thAya che. temanI pRSTha bhAganI pAMsaLIo paNa tyAM sudhI vadhe che ke tenI saMkhyA ekase ne aThThAvIsanI thAya che. temane AhAra ghaTata ghaTato tyAM sudhI ghaTe che ke be divasane AMtare badarI phaLa (bAra) jeTale AhAra kare che, ane saMtatine teo cosaTha divasa sudhI pALe che. A pramANe traNa keTakeTi sAgaropama pramANavALo pAMcamo Aro vyatIta thayA pachI chaThTho Are Ave che. A chaThThA ArAnA prAraMbhamAM jugalIyAonA zarIra vigerenuM pramANa pAMcamA ArAnA aMte janmelA jugalIyAnA jeTaluM hoya che. paraMtu temanA zarIra tathA AyuSyanuM pramANa tyAM sudhI vRddhi pAme che ke yAvata te ArAne aMte zarIranuM pramANa traNa gAunuM ane AyuSyanuM pramANa traNa pApamanuM thAya che. temanA pRSThanI pAMsaLInI saMkhyA base ne chappananI thAya che. temanA AhAranI hAni teTale sudhI thAya ke traNa divasane AMtare tuvaranA phaLa (dANA) jeTalo AhAra kare che. teo saMtatinuM pAlana ogaNapacAsa divasa sudhI kare che. A ArAmAM hAthInuM AyuSya manuSya jeTaluM, azvAdikanuM AyuSya manuSyanA cethe bhAge, meMDhA vigerenuM AThame aMze; gAya, bheMsa, khara, uMTa vigerenuM pAMcame aMze, zvAna vigerenuM dazame aze, bhuja parisarpa tathA uraparisarpanuM eka kroDa pUrvanuM, pakSIonuM For Personal & Private Use Only Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAcatAmaNi bhAga pAMcama ] 115 palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganuM ane jalacarenuM eka pUrva keTinuM hoya che. tiryaMca paMcadrIyanuM utkRSTa AyuSya Aja ArAmAM hoya che. bhujaparisarpanA zarIranuM mAna gAu pRthakattva, uraparisarpanA zarIranuM pramANa eka hajAra jananuM, becaronuM dhanuSya pRthakatva ane hAthI vigerenA zarIranuM pramANa cha gAunuM hoya che. AhAranuM grahaNa be divasane AMtare hoya che. tiryaMca paMcedrIyanA zarIranuM utkRSTa mAna Aja ArAmAM jANavuM. bAkI rahelanAM zarIra tathA AyuSyAdinuM pramANa sUtrathI jANuM levuM. A pramANene chaThTho suSamasuSamA nAmane Are cAra kaTAkeTi sAgaropama vaDe samApta thAya che. evI rIte utsarpiNI kALa saMbaMdhI cha ArA jANavA. avasarpiNI kALanA paNa cha ArA hoya che. temAM eTaluM vizeSa ke te ArA prathamanA ArAthI viparIta hoya che. te A pramANe-je utsarpiNIne chaTTe Are kaheluM che te avasarpiNInA pahele Are, je pAMcame Are kahela che te bIje Are, je ceAthe Are kahela che te trIje Are, je trIje Are kahela che te ethe Are, je bIje Are kahela che te pAMcame Are ane je pahele Are kahela che te chaTTe Are ema jANI levuM. vaLI tIrthakara vigerenuM deha tathA AyunuM pramANa vigere kaheluM che te paNa viparIta rIte jANavuM. te A pramANeutsarpiNImAM je covIzamAM tIrthakaranuM svarUpa te avasarpiNamAM pahelA tIrthakaranuM jANavuM. evI rIte bIjAmAM paNa viparIta paNe samajavuM. cakavatI vigeremAM paNa emaja samajavuM. evI rIte bAra ArA maLIne eka kALacaka thAya che. A kALanI vyavasthA pAMca bharata kSetra ane pAMca airavata kSetramAM sarakhI ja jANavI, videha kSetramAM e pramANe samajavI nahi. tyAM utsarpiNI ane avasarpiNI pramANe kALanI vartAnA nathI. tyAM to sarvadA manuSyanAM zarIranuM pramANa utkRSTa pAMcase dhanuSyanuM ane AyuSyanuM pramANa pUrva keTinuM hoya che. trIza akarma bhUmimAM paNa sanAtana eka sarakho samaya varte che. tenuM varNana anya sthAnakathI jANI levuM. cAlu kAla svarUpanA adhikAre hAlamAM vartatA pAMcamA duSamA nAmanA ArAnI bInA khAsa jANavA jevI hevAthI huM TUMkAmAM jaNAvuM chuM-- vartamAnArake bhAvi-svayaM jJAnineditamA svanAdibhiH prabadhezva, vizeyaM zrutacakSuSA artha-"vartamAna ArAnuM je bhAvisvarupa jJAnI mahArAje kaheluM te savapnAdika prabaMdhavaDe AgamadaSTithI jANavuM." soLa svapnane prabaMdha vyavahAra zulikAmAM kahele che te A pramANe, te kALa te For Personal & Private Use Only Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 | zrI vijyaparikRta samayane viSe pATalIpura nagaramAM zrAvaka dharmamAM tatpara caMdragupta nAme rAjA hatA. eka vakhate te rAjA pAkhIne pisaha ahorAtrane laI rAtrie dharmajAgaraNae jAgato hatuM, tevAmAM madhya rAtre alpa nidrA AvatAM sukhe sutelA evA te rAjAne soLa svapna jovAmAM AvyAM, eTale te tatkALa jAgI uThayo. tene ciMtA thaI ke A zuM? pachI anukame sUryodaya thatAM teNe pisaha pAryo. have te samayane viSe saMbhUtivijayanA ziSya yugapradhAna bhadrabAha svAmI pAMcaso sAdhu sAthe vicaratA pATalIpuranA udyAnamAM samavasaryA. rAjA temane vAMdavA nIkaLyo. teNe keNika rAjAnI jema chatra cAmarAdi dUra karI pAMca abhigama sAcavI gurU mahArAjane vAMdIne dharma sAMbhaLyo. pachI teNe svapnamAM kalpavRkSanI zAkhA bhAMgI vigere soLa svapna dIThAM hatAM tene artha svAmIne pUchaye hatuM ke he bhagavaMta! meM A svapna joyAM che, tene anusAre zAsanamAM zuM zuM thaze? te kaho. zrata kevaLI bhadrabAhusvAmI sarva saMghanI samakSa belyA "he caMdragupta rAjA! tene artha sAMbhaLa- prathama svapna te kalpavRkSanI zAkha bhAMgelI , tenuM phaLa evuM che ke Aja pachI kaI rAjA cAritra leze nahi. bIje svapane sUryane asta thato joye, tenuM phaLa * evuM che ke have kevaLajJAna ucacheda pAmaze, trIje svapna te caMdramAM chidra thayelAM joyAM, tenuM phaLa evuM che ke eka dharmamAM aneka mArge cAlaze. ethe svapna teM bhUtane nAcatAM joyAM, tenuM phaLa e che ke kumati loke bhUtanI jema nAcaze. pAMcame svane teM bAraphaNAvALa kALe sarSa je, tenuM phaLa e che ke bAravaNI dukALa paDaze, kAlikasUtra pramukhane viccheda thaze, "devadravya bhakSI" sAdhuo thaze, lebhathI mAlAnuM ApaNu, upadhAna, ujamaNAM pramukha ghaNu tapanA bhAva prakAzaze, ane je kharA dharmanA athI sAdhu haze te vidhi mAgane prapaze. chaThuM svapna te AvatuM vimAna calita thatuM joyuM tenuM phaLa e ke cAraNa labdhivaMta sAdhu bharata aravata kSetramAM Avaze nahi. sAtame svane kamaLane ukaraDA upara ugeluM joyuM, tenuM phaLa e che ke cAra varSamAM vaizyane hAthe dharma raheze, te vaNikajane aneka mArge cAlaze, siddhAMta upara rucivALA alpa ja thaze. AThame svapna AgIyAne udyo karato je, tenuM phaLa e che ke rAjamArga (jaina mAga) mUkI bIjA mArga khajuvAnI jema prakAza karaze, ane zramaNa-nigraMthane pUjAsatkAra thaze. navame svane moTuM sarovara sukuM joyuM ane temAM dakSiNa dizAe thoDuM jaLa joyuM, tenuM phaLa e che ke jyAM jyAM kalyANaka thayA che te te dezamAM prAye dharmanI hAni thaze, ane dakSiNa dizAe jinamAnI pravRtti raheze. dazame svapna suvarNanA thALamAM zvAnane dUdha pIve che, tenuM phaLa e che ke uttama kuLanI saMpatti madhyamane ghera jaze ane kuLAcAra karmane tajI daIne uttama loke nIca mAge pravartaze (hiMsAmAM dharma mAnaze), agiyArame svapna hAthI upara beThelo vAnara joyo, tenuM phaLa e che ke pAradhI vigere adhama loka sukhI thaze ane sujana duHkhI thaze, vaLI uttama evA IkSavAku tathA harivaMza kuLamAM rAjya raheze nahi. bArame svapna samudra maryAdA mUkI ema joyuM, tenuM phaLa e che ke rAjA unmArgacArI thaze ane kSatriya For Personal & Private Use Only Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] 167 vizvAsaghAta karaze. terame svapna moTe rathe nAnAM vAcharaDAM DelAM joyAM, tenuM phaLa e che ke prAye vairAgya bhAve kaI saMyama leze nahi, je vRddha thaIne leze te mahAprasAdI thaze ane gurukuLavAsane tajI deze, ane je bALabhAve saMyama leze te laja jAthI gurukuLavAsane choDaze nahi. caudame svane meTA mUlyavALuM ratna teja rahita joyuM, tenuM phaLa e che ke bharata tathA airavata kSetramAM sAdhuo kaleza karanArA, upadrava karanArA, asamAdhi upajAvanArA, avinayI ane dharma upara a9pa nehavALA thaze. paMdarame svapna rAjakumArane piThIyA upara beThelA joye, tenuM phaLa e che ke rAjakumAra rAyabraNa thaze ane halakAM kArya karaze. seLabhe svane be kALA hAthIne jhujhatAM dIThA, tenuM phaLa e che ke AgAmI kALamAM putro tathA ziSya alpa buddhivALA ane avinayI thaze, deva gurU ane mAtA pitAnI sevA karanArA thaze nahi, ane bhAIo mAMhomAMhe IrSyA kalaha karaze. he rAjA! e pramANe soLa svapnanuM phaLa che. zrIjinezvara bhagavaMtanAM kahelAM vacana anyathA thatAM nathI, temaNe kahyuM che ke A duSama Aro lokone mahA duHkhadAyaka thaze." A pramANe sAMbhaLI caMdragupta rAjA vairAgyathI saMyama laI devakane prApta thayo, e svapna prabaMdha jANa; Adi zabdathI bIjuM bhAvisvarUpa kalkInA saMbaMdhathI jANavuM te nIce pramANe che- zrIvIra prabhunA nirvANa pachI cArase ne sittara varSa gayA bAda vikrama rAjAne saMvatsara thayA. te pachI ogaNI zaseM ne cauda varSa jatAM pATalIpura nagaramAM mleccha kuLane viSe yazA nAmanI cAMDAlinInI kukSimAM tera mAsa rahIne citra zudI AThamane divase kalkIne janma thaze. te kalakI rudra ane caturmukha evAM traNa nAmane dhAraNa karaze. tenuM zarIra traNa hAtha uMcuM thaze. tenA mastaka paranA keza kapilavaNuM [ kAbarA ] ane netra pILAM thaze. janmathI pAMcame varSe tenA udaramAM roga utpanna thaze. aDhArame varSe kArtika mAsanA zukala paDavAne divase tene rAjyAbhiSeka thaze. te mRgAMka nAme mugaTa, adaMta nAme azva, durvAsa nAme bhAlo ane daityasUdana nAme khaDaga dhAraNa karaze. tene sUrya, caMdra nAme be paganAM kaDAM ane lokayasuMdarI nAme suMdara vAsagRha thaze. te suvarNanuM puSkaLa dAna ApI vikramanA saMvatsarane uthApI pitAne saMvatsara calAvaze. tene cAra putra thaze. temAM datta nAmane putra rAjagRha nagarImAM, vijaya nAmane putra aNahilapura pATaNamAM, muMja nAmano putra avaMtI dezamAM ane a rAjIta nAmano putra bIjA dezamAM potapotAnI rAjadhAnI sthApita karaze. te kalakInA rAjya samayamAM A pRthvI skecanA ane kSatriya rAjAonA rudhira pravAhathI snAna karaze. tene dravya bhaMDAramAM navANuM kaTi senaiyA ekaThA thaze. tenI senAmAM cauda hajAra hAthI, cAra pacAza hAthaNI, satyAzI lAkha ghoDA ane pAMca koTi pedaLa thaze. AkAzamAM khele tevA trizUlane dhAraNa karanAra, pASANanA azvanuM vAhana karanAra ane ati nirdaya e e kalkI chatrIza varSanI vaye trikhaMDa bhAratane For Personal & Private Use Only Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 | zrI vijyapaghasarikRtasvAmI thaze. tenA rAjyanA samayamAM mathurA nagarImAM vAsudeva tathA baladevanA prAsAda akasmAta paDI jaze. anukrame te kalakI atilobhathI pitAnA nagarane khedAvI sarva taraphathI dravya kaDhAvIne grahaNa karaze. e pramANe khodatAM lokonI bhUmimAMthI pASANamaya lavaNadevI nAme prabhAdika gAya nIkaLaze. tene cauTAmAM sthApana karaze. tyAM ubhI rahI satI te bhikSA mATe pharatA sAdhuone divya zakti vaDe pitAnAM zIMgaDAM vaDe mAravA dhasaze. te joI sAdhuo te nagaramAM jaLane bhAvI upasarga jANI vihAra karI jaze. tyArapachI sattara ahorAtra sudhI akhaMDa meghavRSTi thaze. tethI kalkInuM nagara DubI jaze. kalkI nAzIne keI uMce sthaLe jato raheze. pachI jaLanA pUrathI uparanI mATI devAI javAthI naMdarAjAe karAvelA suvarNanA giri ughADA thayelA joI te arthano atyaMta lupI thaze. tethI punaH tyAM navuM nagara vasAvI brAhmaNa vigere sarvanA kara leze. te samaye pRthvI parathI suvarNa nANuM nAza pAmaze ane cAmaDAnA nANAthI te vyavahAra calAvaze. loko kaMbala tathA ghAsanAM vastra paheraze. kalkInA saMbrAMta thayelA loko patrAvalI vigeremAM bhajana karaze. eka vakhate kalkI rAjamArgamAM pharatA sAdhuone joI temanI bhikSAmAMthI cho bhAga mAgaze, eTale sAdhue kAryotsarga karIne bolAvelI zAsanadevI tene tema karatAM nivAraze. pachI pacAsame varSe tene DAbI jAMghamAM ane jamaNI kukSImAM prahAra thaze. tathApi pAcho kalkI sAdhuonI bhikSAno chaThTho bhAga levA mATe temane gAyanA vADAmAM pUraze. temAM prAtipada nAmanA AcArya paNa AvI jaze. pachI sarva saMghanA smaraNathI zAsana devI AvI tene samajAvaze. tathApi te samajaze nahi, eTale Asana kaMpathI te hakIkta jANI iMdra vRddha brAhmaNane rupe tyAM AvI tene A pramANe kaheze-"he rAjA! AvA nigraMthane pIDavA te tane yogya nathI." tyAre kalkI kaheze ke "mArA rAjyamAM bIjA sarva bhikSuke kara Ape che ane sAdhuo kAMI paNa kara ApatA nathI, meM temane vADAmAM kyA che. pachI iMdra tene be traNa vAra samajAvaze; te chatAM jyAre te nahi samaje tyAre iMdra krodhathI lapaDAka mArI tene haNI nAkhaze. kalkI chAzI varSanuM AyuSya bhogavI maraNa pAmIne narake jaze. pachI idra tenA putra dattane keTalIka zikhAmaNa daI rAye besArI gurune namIne svarge jaze. datta pitAne maLelA tenA pApanA phaLane jANIne badhI pRthvIne jinacaityathI maMDita karaze tathA zatruMjayane uddhAra karaze. tyAra pachI jinadharmane mahimA ghaNe vRddhi pAmaze. AvA samayamAM paNa keTalAeka dharmanA rAgI thaze. kahyuM che ke "jema zRMgI matsya khArA samudramAM rahyA satA paNa miSTa jaLa pIve che tema AvA kALamAM paNa prAjJa puruSe dharmatatvamAM tatpara hoya che." e duSamA ArAmAM yugapradhAna sUrivare thaze, caturvidha saMgha dharmamAM vartaze, ane For Personal & Private Use Only Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] rAjAe dharmakarmamAM tatpara thaze. yugapradhAna vigerenI saMkhyA deveMdrasUrikRta kAlasittarI prakaraNamAM A pramANe kahelI che- duSamA kALamAM agiyAra lAkha ane soLa hajAra rAjAo jinezvaranA bhakta thaze ane agiyAra koDa janazAsananA prabhAvaka thaze. tathA sudharmAsvAmIthI chellA dupasaha sUri paryata trevIza udayamAM be hajAra ne cAra yugapradhAna thaze ane agiyAra lAkha ne soLa hajAra AcArya thaze." be hajAra ne cAra yugapradhAnamAM sudharmA svAmI ane jaMbU svAmI te bhave siddhi padane pAmaze ane bAkInA sarva ekAvatArI thaze. te prabhAvakanA ATha guNane dhAraNa karanAra muni mahArAje jyAM vihAra karaze tyAM cAre dizAmAM aDhI aDhI yojana paryata duSkAla, marakI pramukha upadrava nAza pAmaze. tathA agiyAra lAkha ne soLa hajAra AcAryo prAvanI dharmakathI ItyAdi jJAna kriyA guNavALA ane yugapradhAna jevA thaze. dIvAlI ka95mAM traNa prakAranA sUri thaze ema kaheluM che. temAM paMcAvana keTi, paMcAvana lAkha, paMcAvana hajAra ane pAMcaso sUri utkRSTa kriyAvAlA uttama samajavA. tetrIza lAkha, cAra hajAra, cAraso ne ekANuM sUri madhyama kiyAvALA hevAthI madhyama samajavA ane paMcAvana keTi, paMcAvana hajAra, pAMcaso ne paMcAvana sUri pramAdI ane anAcArI hovAthI jaghanya samajavA. have upAdhyAyanI saMkhyA kahe che-paMcAvana kroDa, paMcAvana lAkha ne paMcAvana hajAra uttama, cepana koDa madhyama ane cuMmAlIza koDa, cuMmAlIza lAkha ne cuMmALIza hajAra jaghanya-eTalA upAdhyAya pAMcamA ArAmAM thaze ema samajavuM. have sAdhuonI saMkhyA kahe che-sItera lAkha koDa ane nava hajAra koDa uttama, se kroDa madhyama ane ekatrIza kaTi, ekavIza lAkha ne sATha hajAra jaghanya eTalA sAdhuo thaze. have sAvInI saMkhyA kahe che-daza hajAra navaze ne bAra koDa, chappana lAkha, chatrIsa hajAra, ekaso ne navANuM eTalI uttama sAdhvIo thaze. have zrAvakanI saMkhyA kahe che- soLa lAkha traNa hajAra traNaseM ne sattara koDa ane rAzI lAkha eTalA zrAvake thaze. have zrAvikAnI saMkhyA kahe che-pacavIza lAkha bANuM hajAra pAMca ne batrIza kroDa upara bAra eTalI zrAvikA thaze. A pramANe duSamA ArAmAM caturvidha saMghanuM pramANa kaheluM che. ahIM keTalAeka kahe che ke A pramANe jaMbudvIpanA bharatakSetra saMbaMdhI jANavuM. keTalAeka kahe che ke A pramANu zrIvIra prabhue pratibaMdha pamADelA caturvidha saMgha sahita jANavuM. tene khulAso duSama ArAnA yaMtrapaTathI tathA bahuzrutanA mukhathI jANI levo. 1 te samayamAM vartatA sarva sUtranA pAragAmI te yugapradhAna jANavA. 2 AmAM jaNAvelI saMkhyA dIvAlIkalpa sAthe barAbara maLatI nathI, vaLI A bhASAMtara jenA uparathI thAya che te prata paNa azuddha ne saMkhyA astavyasta hovAthI A saMkhyA upara AdhAra rAkhI zakAya tema nathI. For Personal & Private Use Only Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 [ zrI vijayapaghasarikRtahave pAMcamA ArAne aMte utpanna thanArA caturvidha saMghanA nAma kAlasattarIne anusAre lakhavAmAM Ave che. "svargathI eNvIne thayelA dupasahasUri nAme sAdhu phazuzrI nAme sAdhvI, nAgila zreSThI nAme zrAvaka ane satyazrI nAme zrAvikA e carama saMgha jANo." saMbaMdhasattarImAM kahyuM che ke "eka sAdhu, eka sAdhvI, eka zrAvaka ane eka zrAvikA-AjJAyukta hoya to tene saMgha jANavo ane zeSa AjJA rahitane asthino saMgha jANa." te kALe muni dazavaikAlika, jitakalpa, Avazyaka, anugadvAra ane naMdI eTalA sUtranA pAThI thaze. temane iMdra namaskAra karaze. utkRSTa chaThTha tapanA karanArA thaze. dupasahasUri be hAthanA dehavALA, bAra varSa sudhI gRhasthapaNe rahI, cAra varSa sudhI vratadhArI thaI, cAra varSa AcAryapada dhAraNa karI, aMte aSTama tapa vaDe kALadharma pAmI sAgaropamanA AyuSyavALA devapaNAne pAmI tyAMthI cyavI A bharata kSetramAMja siddhipadane pAmaze. pAMcamA ArAnA prAMta samaye pUrvakALe zrata, sUri, saMgha ne dharma viccheda pAmaze. rAjA vimalavAhana, maMtrI sudharmA ane nyAyadhama madhyAhe nAza pAmaze ane agni sAyaMkAle nAza pAmaze. zrIvIrasvAmIthI jeTalA kALa sudhI pAMcamA ArAmAM zrIjanadharmanI pravRtti raheze te A pramANe-vIza hajAra ne navaso varSa, traNa mAsa, pAMca divasa, pAMca pahora, eka ghaDI, be paLa ane aDatALIza akSara eTale kALa jinadharmanI pravRtti raheze. " A pramANe soLa svapnA prabaMdhathI ane kalakI rAjAnI kathAthI kALanuM sarva svarupa jANune prANa puru zrI yugapradhAna munIzvarenI tathA zrIjinezvara bhagavaMtanI AjJAnuM virAdhana karatA nathI." kALasvarUpanA adhikAramAM bhaviSyamAM thanArA zrI tIrthakara bhagavaMtanI bInA TUMkAmAM A rIte jANavI bhAvinAM padmanAbhAdi-jinAnAM prArbhavAstathA nAmAni khUyate smAbhi, mAya pUrvoktazAstratA che artha "bhaviSyamAM thanArA padmanAbha vigere tIrthakaronA pUrva bhava ane nAma pUrvokta zAstrathI jANIne ahIM stavavAmAM Ave che." bhAvijinanA pUrva bhava vigerenuM svarUpa A pramANe che- utsarpiNIne bIje Are zrAvaNa vadI ekame besaze. tyArathI anukrame sAta sAta divasa sudhI pAMca jAtinA megha varasaze. temAM prathama puSkarAva nAme megha pRthvInA sarva tApane dUra karaze, bIje kSIrodamegha sarva auSadhinAM bIjane upajAvaze. trIje chUtedamegha sarva dhAnyAdimAM neha-rasa utpanna karaze. cothA zuddhodaka sarva auSadhine 1 hADakAMne samUha. For Personal & Private Use Only Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] paripakava karaze. pAMcame rasedakamegha pRthvI upara IkSu vigeremAM rasa upajAvaze. evI rIte pAMca megha pAMtrIsa divasa sudhI vRSTi karaze. tethI vRkSa latA auSadhi dhAnya vigere sarva pitAnI meLe utpanna thaze. te joIne bilamAM jaIne vaselA sarva jIvo bahAra nIkaLaze. anukrame bIjA ArAnA aMta bhAge madhya dezanI pRthvImAM sAta kulakara thaze. teomAM pahelA kulakara vimaLavAhana jAtismaraNathI rAjya vigerenI sthitine sthApita karaze. te pachI trIjA ArAnA nevAzI pakhavADiyA gayA pachI zatadvAra nagaramAM sAtamA kulakara samuci nAme rAjAnI bhadrA rANInI kukSimAM zreNika rAjAne jIva pahelA narakamAMthI cavI zrI vIra prabhunA cavavAne divase ane te ja veLAe avataraze ane zrI vIra prabhunA janma divase ja tene janma thaze. te zrI padmanAbhajina mahAvIra jevA pahelA tIrthaMkara thaze, zrIvIraprabhu ane padmanAbha prabhunuM aMtara zrIpravacana sAroddhAramAM A pramANe kahela che corAzI hajAra varSa, sAta varSa ane pAMca mAsanuM zrI vIra tathA padmanAbha prabhunuM antara jANavuM." temanuM nirvANa kalyANaka dIvALIne divase thaze. bIjA tIrthaMkara suradeva nAme thaze. temanA zarIrano varNa, AyuSya, lAMchana, dehanI UMcAI ane paMcakalyANakanA divasa vigere pArzvanAtha prabhunI pramANe thaze. zrIvIrasvAmInA kAkA supAzvane jIva bIjA tIrthaMkara thaze. trIjA supAzva nAme tIrthaMkara zarIra kAMti vigerethI bAvIzamA jina zrI neminAthanA jevA thaze. te pATalIputranA rAjA udAyanane jIva jANa. te zreNika rAjAnA pautra ane keNika rAjAnA putra jene pauSadhagRhamAM vinayatna nAmanA abhavya sAdhuthI ghAta thayo hato tene jIva trIjA tIrthakara thaze. cothA svayaMprabha nAme tIrthakara ekavIzamAM nami jinanA jevA thaze. te piTila munine jIva jANo. pAMcamA sarvAnubhuti nAme tIrthakara ke je daDhAyu zrAvakane jIva che te vIzamAM munisuvrata prabhunI samAna thaze. chaThThA tIrthakara devasuta nAme thaze, te kArtika zeThano jIva jANo. temAM vizeSa jANavAnuM eTaluM ke hamaNAM je kArtika zreSThIne jIva be sAgaropamane Aukhe saudharmedrapaNuM anubhave che tene jIva e nahIM. e sarakhA AMtarAmAM ke bIjA kArtika zeTha thayelA che tene jIva samajavo. te devasuta jina mallinAthanI jevA thaze paNa strIvede yukta thaze nahi. sAtamA udaya nAme tIrthakara zaMkha zrAvakane jIva thaze, paNa te bhagavatImAM varNavelo zaMkha zrAvaka nahi, A keI bIje jIva che. te tIrthaMkara aDhAramA aranAtha prabhunI jevA thaze. ahIM vizeSa eTaluM che ke temanA cakravatIpaNAne nizcaya jANa nahi. AThamAM peDhAla nAme tIrthakara thaze. te AnaMda nAmanA zrAvakane jIva che. ahIM vizeSa eTaluM jANavAnuM che ke sAtamA aMgamAM kahela AnaMda zrAvaka te A nahi. te to mahAvideha kSetramAM siddhine pAmanAra che. ethI kuMthunAtha prabhunA jevA A tIrthakara te kaI bIjA 1 vacce pAMca kulakara sudharma, saMgama, supArzva, datta ane sumukha e nAmanA thaze. *16 For Personal & Private Use Only Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ( zrI vijyapaghasakRitaAnaMdane jIva jANave. navamA tIrthaMkara pATila nAme sunaMdA zrAvikA jIva thaze. te zAMtinAtha prabhunI samAna thaze. dazamA zatakIrtAi nAme tIrthakara thaze. te zataka zrAvakane jIva ane dharmanAtha prabhunI samAna thaze. A zatakane jIva puSkalI evA bIjA nAmathI bhagavatIjImAM kahela zrAvakane jIva samaja. agiyAramA suvata nAme tIrthakara dazArasiMha je kRSNa tenI mAtA devakIne jIva thaze. te anaMtanAthanI tulya thaze. bAramA amama nAme bhagavaMta navamA vAsudeva kRSNane jIva thaze. te teramA vimalanAtha prabhunI samAna thaze samavAyAMga sUtramAM kahevuM che ke kRSNa bhAvI covIzImAM teramA tIrthaMkara thaze. tethI tatva bahuzruta jANe, teramA niSkaSAya nAme tIrthakara satyakI vidyAdharane jIva thaze. te suceSTA sAdhvInA putra ane je lokamAM rudra (sadAziva) evA nAmathI prasiddha thayelA che tene jIva jANo. samavAyAMga sUtramAM te bAramA jina thaze ema kaheluM che, tava bahuzruta jANe. te prabhu vAsupUjaya svAmInI samAna thaze. caudamA tIrthaMkara nipulAka nAme baladevane jIva thaze. paNa A baLadeva kRSNanAM baMdhu balabhadra samajavA nahi. kAraNa ke te baladeva mATe zrI hemacaMdrasUrie zrInemicaritramAM kahyuM che ke balabhadrane jIva kuSNunA tIrthamAM siddhi pAmaze. tethI A baladeva bIjA samajavA. te tIrthaMkara zreyAMsa prabhunI samAna thaze. paMdaramA tIrthaMkara nirmama nAme sulasAne jIva thaze. A sulasA zrAvikA te samajavA ke jenI pratye zrIvIraprabhue aMbAne mukhe dharmalAbha kahevarAvyA hatA. te prabhu zItalanAthanI samAna thaze. soLamA citragupta nAme tIrthakara balabhadranI mAtA rahiNIne jIva thaze. te suvidhinAthajI samAna thaze, sattaramA samAdhi nAme tIrthakara thaze. te revatI zrAvikAne jIva jANa; je revatIe bIjerA pAka vaherAvIne gozAle mUkelI tejalezyAthI zrIvIraprabhunA dehamAM thayela vyAdhine zamAvyo hato. te tIrthaMkara caMdraprabhunI samAna thaze. aDhAramA saMvara nAme tIrthakara zatAlI zrAvakane jIva thaze. te supArzva prabhunI tulya thaze. ogaNIzamAM yazodhara nAme tIrthakara kaMpAyanane jIva thaze. te padmaprabhunI samAna thaze. A dvIpAyana lokamAM vedavyAsa evA nAme prasiddha che. vIzamAM vijaya nAme parameSTI karNa rAjAne jIva thaze, te sumatinAthanI samAna thaze. keTalAeka A karNane pAMDava kauravane bhAI kahe che, ane keTalAeka tene caMpAnagarInA pati vAsupUjyanA vaMzane kahe che. tattva kevaLI jANe. ekavIzamA mag nAme tIrthaMkara nAradane jIva thaze. te abhinaMdana prabhunI samAna thaze. keTalAeka A nAradane bhagavatI sUtramAM varNavela nigraMtha kahe che ane keTalAeka rAma lakSamaNanA samayamAM thayelA nArada kahe che. bAvIzamA deva nAme tIrthakara aMbaDane jIva thaze. te saMbhavanAthanI samAna thaze. upapAtika sUtramAM je aMbaDane varNavyo che te te mahAvidehamAM siddhi pAmaze ema kaheluM che. tethI A aMbaDa sulasAnI parIkSA karanAra jaNAto nathI. tatva kevaLI jANe. trevIsamA anaMtavIrya nAme tIrthakara amarane jIva thaze, te ajItanAthanI samAna thaze. covIzamA bhadrakara nAme tIrthakara buddhabhavAne jIva thaze. te zrI RSabha prabhunI samAna thaze. For Personal & Private Use Only Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanAciMtAmaNi bhAga pAMcama ] e sarva tIrthakarenA dehanuM ane AyuSyanuM pramANa, kalyANaka tithio, lAMchana, varNa ane aMtara vigere pazcAnupUvathI vartamAna tIrthakaronI samAna jANavuM. 185 prabhunA pAMce kalyANaka pUjanIya zAthI che te bInA pAMca lokamAM jaNAve che - kalyANako pAMce kahyA zrIsumatinAtha jiNaMdanA, jinazAsane kalyANakAraka jIvana sAtvike taNA; tIrthapatinA jIvana uttama Atma dRSTi jagAvatA, karma zatru haThAvatA puNyazAlI bhavya vicAratA. 186 spaSTArtha - e pramANe pAMcamAM zrIsumatinAtha jinezvaranAM cyavana kalyANaka, janma kalyANaka, dIkSA kalyANaka, kevalajJAna kalyANaka ane nirvANa kalyANaka ema pAMce kalyANake kahyA. zrIjaina zAsanane viSe sAtvike eTale sattvazALI tIrthakaronA jIvanane parama kalyANakanA (mokSanA) kAraNa kahelAM che. kAraNa ke tIthakanA uttama jIvanacaritro AtmadaSTi eTale AtmAnI ramaNatAvALI daSTi (bhAvanA) jagADe che. vaLI te caritra karma rUpI zatrune haThAve che. e pramANe puNyavaMtA bhavya ja vicAre che. 186 e pUjya purUSa pUrva bhavanA tIvra zubha saMskArathI, zAsana rasika saune banAvuM e uttama bhAvathI; vIsa thAnaka Adi tapane sAdhatA saMyamI banI, deva bhavamAM rAcatA na zame sahe pIDa narakanI. 187 spaSTArtha -A pUjya tIrthakara bhagavaMte pUrva bhavanA sArA sArA saMskArane lIdhe sarva jIvone jana zAsananA rasiyA banAvuM" evI uttama bhAvanAthI vIsa sthAnaka Adi tapa eTale vIsa sthAnakamAMthI ochAmAM ochuM eka sthAnaka, koI be sthAnaka ane kaI utkRSTapaNe vIse sthAnaka vagere tapanI ArAdhanA kare che. te sAthe cAritrane paNa grahaNa kare che. ane te bhavanuM AyuSya pUrNa karIne devabhavamAM jaIne AnaMdapUrvaka rahe che kharA, paNa temAM Asakata thatA nathI. kadAca kaI bhAvi jinane jIva narakamAM jAya, te tyAM samatA bhAvamAM rahIne narakanI vedanAne sahana kare che. 187 aMtya bhavamAM bAlyathI jJAna Adi guNa dhare, prauDha jevA dIyatA muzkelIo paranI hare; vIvane Asakti TALI zuddha saMyama pALatA, parISaha sahatA sama bane mAna apamAne thatA. 188 spArtha--ane jyAre chelle tIrthakara thavAne bhava pAme che, eTale je bhAvamAM For Personal & Private Use Only Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra4 zrI vijayaparikRtamokSe javAnA hoya che te vakhate bALapaNathI ja matijJAna, zratajJAna, avadhijJAna vagere jJAna tathA avadhi darzana vagere guNone dhAraNa kare che. ane bAlyAvasthAmAM paNa prauDha jevA eTale moTI uMmaravALAmAM jaNAtuM TharelapaNuM, samajaNa vagere guNe vaDe jANe meTA heya tevA jaNAya che. tathA teo bIjA duHkhI puruSonI pIDAone dUra kare che. temaja yuvAna avasthAmAM saMsAranA padArthonI Asaktine dUra karIne zuddha bhAve nirmaLa cAritranuM pAlana kare che, vaLI aneka prakAranA pariSahene sahana kare che. temaja keI Adara satkAra kare, athavA keI apamAna kare tathA aneka prakAre herAna kare te chatAM baMne jIvenI tarapha samabhAva rAkhe che. mAna karanAra jIvanI upara rAga karatA nathI. ane apamAna karanAra jIvanI upara dveSa karatA nathI. 188 ' chadmastha bhAve maunadhArI svapara tAraka thaI ane, vicaratA puNya prabhAve dezanA upasargane, TALe svabhAve zAMta samatAdika guNone dhAratA, - zatrune paNa bodha ApI mukti mArge joDatA. 189 spaSTAI-vaLI jyAM sudhI A tIrthakara bhagavAna chadmastha bhAvamAM vicaratA hoya che eTale kevalajJAna thAya nahi tyAM sudhI mauna bhAvane dhAraNa kare che. eTale tyAM sudhI keIne upadeza ApatA nathI. paraMtu pachIthI puNyanA udayathI kevalajJAna pAmIne svapara tAraka eTale pitAne tathA parane tAranArA banIne eTale upadeza ApatA chatAM mahItala para vicare che ane zAMta evA teo deza nagarAdinA upasargone dUra kare che. kAraNa ke temane e apAyApagamAtizaya nAmane atizaya hoya che, ke je mArI, marakI vagere bhayane dUra kare che. ane teo samatA vagere guNene dhAraNa kare che. eTale duzmana upara paNa dveSa rAkhatA nathI. vaLI zatrune paNa Atma hitakara baMdha ApIne mekSa mArgamAM joDe che. eTale temanA pasAyathI teo paNa jJAna darzana, cAritranI ArAdhanA karI svarge ke mokSe jAya che. 189 prabhu jIvanane vAMcaje ne anyane samajAvajo, tattva citta dhAraje prabhu mArga mAMhI vicaraje, AtmaguNa raMgI banI bIjA janene tAro, prabhu jIvananA lAbha e mArI zIkhAmaNa mAnaje. 190 - spaSTatha- he bhavya che! tame A pAMcamAM zrIsumatinAtha bhagavAnanA caritrane vAMcajo. temaja bIjA ne tene artha samajAvaje. ane tatvane eTale sArane cittamAM dhAraNa karajo eTale grahaNa karIne prabhue upadezelA mArgamAM vicaraje. vaLI Atma guNa raMgI eTale AtmAnA jJAnAdika guNamAM ramaNatA karIne tame bhava samudrane taraje, For Personal & Private Use Only Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 dezanA ciMtAmaNi bhAga pAMcama ] ane bIjA ne paNa tAra. zrItIrthakarenA jIvana caritranA AvA apUrva lAbha che evuM jANIne tame pUrve kahelI mArI zikhAmaNane mAnaje eTale mArA kahevA pramANe cAlaje. 190 pAMcamA bhAganI pUrNatA jaNAve che - dezanA ciMtAmaNine bhAga paMcama pUrNatA, pAme ahIM vAcaka ho nija Atma guNagaNaramaNatA deva vimalezvara tathA cakezvarI padmAvatI, vina hara saMdhanA pUra sakala vAMchita tati. 191 spArtha -e pramANe A dezanA ciMtAmaNi nAmanA graMthane pAMcamo bhAga ahIM pUre thAya che. he bhavya jIvo! te vAMcIne tame pitAnA AtmAnA guNonA samUhamAM ramaNatA guNane dhAraNa kare che. zrI siddhacakranA adhiSThAyaka vimalezvara nAmanA yakSa deva tathA cakezvarI ane padmAvatI nAmanI devIo ke jeo jinazAsananuM rakSaNa karanArI yakSiNIo che, teone huM vinaMti karuM chuM ke-zrI caturvidha saMghanA vidhanane nAza karajo ane badhA vAMchitanI eTale ISTa padArthonA samuhane pAmavAnA anerane pUraNa karaje. 191 graMthakAra graMthanI racanA kayAre karI te bInA jaNAve che - karaNa gaganAkAza nayana pramita vikrama varSanA, nemi prabhunA janma divase nemi sUrIzvara taNuM; padmasUri dezanA ciMtAmaNinA pAcamA, bhAgane zrI vinayI saMdhanI vinati dharI cittamAM. 192 spaSTArtha -karaNa eTale Indriya pAMca che mATe pAMcanI saMkhyA (5) levI. gagana eTale zUnya (0) AkAza eTale zUnya (0) tathA nayana eTale be eTale vikrama saMvatanA be hajArane pAMca varSe saM. 2005 mA varSe zrI neminAtha nAmanA bAvIsamA tIrthaMkaranA janma divase eTale vi. sa. 2005 zrAvaNa sudI pAMcame paropakArI gurUmahArAja AcAryazrI vijayanemisUrIzvaranA ziSya zrIvijayapadrasUrie vinayAdi guNasaMpanna panyAsa zrIkamalavijaya gaNi-ziSya munizrIvidyAprabha vijaya vagerenI ane zera dalAla jesaMgabhAI kAlIdAsa, tathA temanA suputro-sArAbhAI, manubhAI vagerenI, tathA zA. IzvaradAsa mUlacaMda vagere vinayavaMta zrI saMghanI vinaMtine cittamAM dhAraNa karIne A zrIdezanA ciMtAmaNi mahAgraMthanA pAMcamA bhAganI racanA karI. 192 graMthanI racanA kyAM karI vagere bInA be lekamAM jaNAve che - rAjanagare vicaratA bhUlacUka mAphI mAgatA, bhAva bhakti karI prabhunI jIvana saphaluM mAnatA For Personal & Private Use Only Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI vijyapadharatadezanA vistAramAM prabhu zeSa jIvana TUMkamAM, varNavyuM zazi ravi pare che graMtha vijayI vizvamAM. 193 spaSTAtha-meM A zrI dezanA ciMtAmaNinA pAMcamA bhAganI racanA janapurI (zrI rAjanagara) amadAvAdamAM karI che. te racanAnI aMdara anupayogAdithI kAMI bhUlacUka thaI hoya eTale zrIjinezvara devanA vacanathI koI paNa virUddha kahevAyuM hoya tenI huM mAphI mAguM chuM. ane huM prabhu zrIsumatinAthanI jIvana caritra garbhita dezanAne racavA rUpa bhAva bhakti karIne mArA jIvanane saphaLa mAnuM chuM. A prabhu zrIsumatinAthanA caritra garbhita dezanAmAM temanI dezanA vistArathI jaNAvI che ane bAkInuM jIvana caritra kAmAM jaNAvyuM che. A dezanA ciMtAmaNi graMtha caMdra tathA sUryanI peThe A jagatanI aMdara vijayI thAo. jayavaMte varte. 193 racanA janita je puNya arpe tAsa phala rUpa cAhanA, eja mArI sarva jIva sAdhaka banI jina dharmanA mekSanA sukhane lahe heje pamADe anyane, jaina zAsana vijaya pAme vijaya pAme pratidine. 194 spaSTArtha -A dezanA ciMtAmaNinA pAMcamA bhAga rUpe graMthanI racanA karavAthI meM upArjana karelA puNyAnubaMdhi puNya rUpI phaLa puNyanA phala rUpe huM eja cAhuM chuM ke tamAma jI zrI jainadharmanA sAdhaka banIne mokSanA avinAzI sukhane anubhave. temaja bIjA chane paNa AnaMdapUrvaka te sukhanI prApti karAve, ane zrIjinezvara deve sthApeluM A zrI jinazAsana darAja vijaya pAme, vijaya pAme. eja mArI parama bhAvanA niraMtara varta che. 194 graMthakAra pitAnI bhAvanA jaNAve che - dezanA ciMtAmaNinA have chaThThA bhAgamAM, padmaprabha svAmI jiNaMdanI dezanA vistAramAM huM kahIza aDhAra prabhunI dezanA paNa anukrame, uccarIza aDhAra bhAge e mane puye game. 15 spaSArtha -have pachI huM A zrI dezanA ciMtAmaNuM nAmanA mahAgraMthanA chaThThA bhAgane viSe chaThThA tIrthaMkara zrI padmaprabha svAmInI dezanA vistArathI jaNAvIza. e pramANe bAkInA aDhAra tIrthakonI dezanA paNa anukrame aDhAra bhAganI aMdara jaNAvIza. mane prabala puNyodayane lIdhe A graMtharacanA karavAnuM kArya game che. 15 |zrI dezanA ciMtAmaNi mahAgraMthasya paMcame bhAga samApta che For Personal & Private Use Only Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // tatvAmRtabhAvanA // (anuSTuvRttam) praNamya staMbhatAdhIzaM nemisUrIzvaraM mudA / kurve svAnyopakArAya zrItasvAmRtabhAvanAm // 1 // unmIlitA''tmadRSTima zrIjinendraprasAdataH / vibhAvatimiraM naSTaM tadadyAnaMdavAsaraH // 2 // phalito dharmaphalpadruH prasannAH paramezvarAH / yato'dyAtmaguNArAme virAmi pramodataH // 3 // darzanajJAnacAritrArAdhanotsAhadAyakAH / sAMnidhyAdhAyakAstatra ye vaMde tAnaharnizam // 4 // svabhAvAtparaniSThAsadoSAnpazyanti ye sdaa| madhyasthabhAvanA teSu dveSalezo'pi nAsti me||5|| samIhe madrameteSAM sadoSocArakAriNAm / matvopatimAtanve doSazuddhiM hitAvahAm // 6 // svaciMtA hitadA tathyA paraciMtA na zAMtidA / ubhayoInti bhadraM sA tatsRtaM paraciMtayA // 7 // eko'haM nAsti me kazcinnApyahaM kasyacidbhave / yanmadIyaM ca mAlinyaM tajjJeyaM krmbNdhnaiH||8|| rAgadveSAviti prokte karmabaMdhanakAraNe / saralatvatoSataH zIghraM nazyate rAgabaMdhanam // 9 // kSamAnamratvahetumyAM dveSanAzo bhaved dhruvam / rAgadveSavihInAtmA namasyAIH phalapradaH // 10 // jJAnadarzanacAritrairyuto'haM zAzvataH sadA / dravyAthikena cAnityaH paryAyasthitimAvataH // 11 // dehe varNAdayo dharmA naite vartanta aatmni| tasmAnnaikyaM dvayorevamuccaraMti manISiNaH // 12 // mayA saMyogajanyA''ptA duHkhazreNirbhave bhve| tena saMyogasaMsarga vyunmajAmi tridhA sudA // 13 // saMsAre mamatAhetuH saMyogaH parihArataH / tasya saukhyaM bhavetsatyaM prazamAdisamanvitam // 14 // kadA'haM samatAlInaH srvopaadhivivrjitH| tIrthakRdayAnasaMpannaH bhaviSyAmi pramodamAk // 15 // ko'haM ki me kathaM varte'dhunA me kIdRzI sthitiHkAkAlaH kIdRzaM kSetramityAlocayati prdhiiH||16|| me'dhunA mAnase kIdRg bhAva Atmahita kiyat / kRtaM mayA'vaziSTaM ca kimetdvdhaaryet||17|| anaMtazaktisaMpanno'pyayamAtmA vimohtH| majate vividhaM bhAvaM saMsArAkheTake nishm||18|| jIva ! jAnIhi svlpsmaaddhmaanmohpaashto'| ___ nantAGgino nArakatvaM prAptAstattyAgataH sukham // 19 // mahApuNyodayenApto nRbhavo devadurlabhaH / gatakSaNArpaNe naiva ko'pi zakto dhanairapi // 20 // AsanasiddhikAstatra labhante dhrmmaaiitm| yatmabhAveNa siddhayaMti siddhAHsetsyanti bhaavinH||21|| nehe vidharmasAmrAjyaM raMkatvaM dharmasaMyutam / varaM manye yato nAzaH tasya syAdarmasAdhanAt // 22 // jIva ! kezAH sitA jAtA na jAtA mtishukltaa| . viSayeSu kaSAyeSvAsaktistanmohabhitam // 23 // tyaktvA tAnviSayAdInye siMhazUrAH samAzritAH / satsaMyamaM bAlyakAle vaMde tatpAdapaGkamam // 4 // saMjAtasya dhruvaM mRtyuH cAritrotkarSazAlinAm / prazasyaM maraNaM proktaM sarvagotkarSabhUSitam // 25 // For Personal & Private Use Only Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnamAcArasAdhanA 128 [ zrI viyapa saritapAvanaM zAsanaM jainaM paavnaashyshaalinH| samArAdhya samIhante bhAvatastadbhave bhave / 26 // ArAdhitA jinA devA bhAvato guravo'pi yaiH| sAdhito jainadharmazca teSAM mRtyobhayaM katham ? // 27 // paMcApi viSayAstyaktAH kaSAyA yairvirAgibhiH / kSAmitAH sakalA jIvA bhAvitA bhAvanAH zubhAH // 28 // jinAgamAH samabhyastA vidhinA gurusaMnidhauM / tatpradhAnaprayogA ye teSAM mRtyobhayaM katham ? // 29 // satpAtrebhyo dadAnAnAM dAnaM sadbrahmacAriNAm / ____ tapasyAsAmyayogAnAM teSAM mRtyorbhayaM katham ? // 30 // uddizyAtmAnamAcArasAdhanA'dhyAtmamIritam / . tatra nizcalacittAnAM teSAM mRtyorbhayaM kathama ? // 31 // dharmakartA guruvaidyaH dharmajJo dharmadezakaH / sadauSadhaM mokSamArgasAdhanA jJAnapUrvikA // 32 // pathyaM sadbhAvanAyogAt trayANAM ca prnnshyti| mAgamayo milantu me traye ete bhave bhve||33|| (yugmam) bhatAbhyAso natirdeve stkthaacaarysNgtiH| doSaprakAzane mauna miyAvAgAtmabhAvanA // 34 // vairAgyaM guNadRSTizca viMzatisthAnasevanA / aMtarAlabhaveSvete saMpadyantAM bhave bhave // 35 // AtmavAdAdibhistathairjayati jinazAsanam / utkRSTaM sarvadharmeSu sAdhakAH saMtu nirmalAH // 36 // nirlepAH padmavajAtA anaMtA adhunaangginH|| bhavanti ca bhaviSyati jainadharmasya sAdhanAt // 37 // jainadharmo ratnatulyo dharmAzcAnye na taadRshaaH| yathArthakaraNaM jaine dharme'nyatraiva bhASaNam // 38 // jainadharmaratAH sarve bhavantu sukhinaH sdaa|| maitrIpramodakAruNyasanmAdhyasthyAntritAstathA // 39 // maMgalaM tIrtharAjo me maarudevprbhustthaa| zAMtinemipArthavIrA devAH kurvantu maMgalam // 40 // varSe'tra vaikrame zreSThe nidhinNdnvenduge| phAlgune sitapaJcamyAM grAme boTAdanAmani // 41 // nemisUrIzaziSyeNa kRteyaM pdmrrinnaa| lakSmIpramasya vijJaptyA zrItattvAmRtabhAvanA (yugmam) // 42 // For Personal & Private Use Only Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Intemational For Personal & Private Use Only