________________
૧૪૪
[ શ્રી વિજયપરિકૃતફરીથી પંડિત બેલ્યા કે-મનુષ્યપઃ ખલુ મક્ષિકાઃ સ્યુઃ “તેઓ મનુષ્યરુપે કરીને માખી જેવા છે.” તે સાંભળીને માખી કહે છે કે
સર્વેષાં હસ્તમુત્યાઉં, બેધયામિ નિરંતરમ્
એ ધર્મ ને કરિષ્યતિ, તે હસ્તી ઘર્ષયંતિ વૈ ૧ સ્પષ્ટાર્થ_“હું મારા આગળના હાથ ઘસવાની યુક્તિ ( નિશાની ) વડે માણસને હંમેશાં બોધ આપું છું કે-જેઓ ધર્મને પામ્યા છતાં ધર્મ કરશે નહી તેઓ મારી પેઠે હાથ ઘસતા રહેશે.”
એકદા ભોજરાજાએ સભામાં વિદ્વાનોને પૂછયું કે- “માખી પિતાના આગળના બે હાથ શા માટે ઘસે છે ?” ત્યારે પંડિત બોલ્યા કે
છે શાલવિક્રીડિતવૃત્તમ છે દેયં ભેજ ઘન ધન સુવિધિના ને સંચિતવ્યં કદા, શ્રીકર્ણસ્ય બલસ્ય વિક્રમકૃપસ્યાઘાપિ કીર્તિર્યતા એનેદ બહુ પાણિપાદયુગલં વૃષ્યતિ બે મક્ષિકા,
અસ્માકં મધુ દાનભોગરહિત નષ્ટ ચિરાત સંચિતમ્ ૧
સ્પષ્ટાર્થ_“હે ભેજ રાજા! મળેલા દ્રવ્યનું વિધિપૂર્વક નિરંતર દાન દેવું, પણ કદાપિ દ્રવ્યને સંગ્રહ કરે નહી. દાનના પ્રભાવથી કર્ણ, બલ અને વિક્રમ રાજાની કીતિ હજુ સુધી જગતમાં જાગતી રહી છે. આ પ્રમાણે કહેતી એવી માખીઓ પિતાના હાથપગ ઘસવાના બહાને જણાવે છે કે-“અહો ! અમે ઘણા કાળથી સંગ્રહ કરેલા મધનો દાન ભેગ ન કર્યો તે તે પરિણામે નાશ પામ્યું.”
- ઈત્યાદિ યુક્તિથી શ્રીકાલિકાચા પ્રતિબંધ પમાડેલા શાલિવાહન રાજા વિગેરે લેકે દાન શીલાદિક ધર્મમાં તત્પર થયા.
ઉપરની બીનામાંથી જાણવાનું મળે છે કે પરોપકારી છે ખરી રીતે જીવતા ગણાય છે.
સર્વ ભવમાં મનુષ્ય ભવ દુર્લભ છે. તેમાં પણ ધર્મ તથા ગુણ વિગેરેની પ્રાપ્તિ અતિ દુર્લભ છે. આ પ્રમાણેના શ્રી કાલિકાચાર્યના ઉપદેશથી પ્રતિબંધ પામીને શાલિવાહન રાજા દાનાદિક ગુણને જાણી, તેને ધારણ કરીને શુભત થયે.”
“ઉપમિતિભવ પ્રપંચ કથામાં પ્રારતા ભાષા ની બીના જણાવતાં પૂજ્ય શ્રી સિદ્ધર્ષિગણિ મહારાજે સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે. “ષ્યતિ જાળg” એટલે ભવ્ય
જી પરોપકાર કરવામાં તરસ્યા રહે છે. એટલે હંમેશાં પપકાર કરતા રહે છે. પપકાર ગુણનો પ્રભાવ એ છે કે તે જે નિરભિલાષ ભાવે કરવામાં આવે તે પૈર્ય ગુણને
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org