Page Text
________________
૧૨૦
[ શ્રી વિજયપઘસરિકૃત
નિશાળમાં અભ્યાસ કરતાં બાળકને હિસાબ લખાવતાં માસ્તરે કહ્યું કે-પચીસમાંથી પચીસ બાદ કરો તે તે જવાબમાં ૨૫-૨૫=૦૦ એ પ્રમાણે લખીને બાલક શિક્ષકને જણાવે છે કે ૨૫માંથી ૨૫ બાદ કરતાં કંઈ ન રહે.
શિક્ષક—કંઇ ન રહે એમ કહે છે, ને આ બે મીંડાં કેમ મૂક્યાં છે? બાળક–એ તે “કંઈ ન રહે” એમ જણાવવાને બે મીંડાં મૂક્યા છે.
આ બે દષ્ટાંતેમાંથી સમજવાનું એ મલે છે કે-જે વસ્તુ નથી તેને (અભાવને) પણ જણાવવાને માટે આકૃતિની જરૂરિઆત છે, તે પછી તીર્થકર થઈ ગયા છે, તેમની આકૃતિ (પ્રતિમા ) તે જરૂર જોઈએ જ, તીર્થંકર દેવે થયા નથી એમ તે કહેવાય જ નહિ, કારણ કે તેમના જીવનચરિત્રને જણાવનાર ઘણા ગ્રંથે હાલ પણ હયાત છે.
પ્રશ્ન–પ્રતિમા તો એક જાતને પત્થર છે, તેની પૂજા કરવાથી શું લાભ થાય ?
ઉત્તર કે પત્થરપણું ઉપરની દષ્ટિએ બંનેમાં સરખું દેખાય છે, છતાં ઘણી અપેક્ષાએ બંનેમાં જૂદાશ પણ જણાય છે. એક સાધારણ પત્થરને જોઈને વીતરાગ આકૃતિની ભાવના જાગતી નથી, અને પ્રભુની પ્રતિમાને દેખતાં મન સ્વસ્થ બને છે, કષાય પાંતળા પડે છે, અને આ પ્રમાણે ભાવના પ્રકટે છે કે-“પ્રભે, આપના ચ્યવન કલ્યાણકના પ્રસંગે ઈન્દ્ર મહારાજે બહુમાનથી શકસ્તવે કરીને આપની સ્તુતિ કરી, તથા જન્મકલ્યાણકના પ્રસંગે મેરૂ પર્વતની ઉપર ચેસઠ ઈન્દ્ર વગેરે દેએ એક કરોડ સાઠ લાખ કલો વડે પરમ ઉલાસથી ૨૫૦ અભિષેક કર્યા, ત્યાર બાદ અનુક્રમે મોટી ઉંમરે રાજ્યાદિ અવસ્થાને પામ્યા તોપણ આપે તેની સાહ્યબીમાં આસક્તિભાવ રાખ્યો નહિ. અને સંયમમાં પ્રેમ ધારણ કરીને પરમ ઉલ્લાસથી આપે સંયમને ગ્રહણ કરીને અને તેની નિર્મલ સાધના કરીને દુનિયાના જીવને એવો બોધપાઠ શીખવ્યું કે-“ખરું સુખ ત્યાગ ધર્મની સાધના કરવાથી જ મળી શકે છે, અને ભોગમાં સુખ છે જ નહિ, એથી તે ભયંકર રોગની પીડા ભેગવવી પડે છે. પરપાધિની પૂર્ણતા, બીજાની પાસેથી માગી લાવેલા ઘરેણાંના જેવી છે. જેમ માગી લાવેલાં ઘરેણાં પિતાની પાસે હોય, છતાં તે તે પારકાં જ ગણાય, એમ પરે પાધિની પૂર્ણતા પણ ખરી રીતે પિતાની કહેવાય જ નહિ અને તે લાંબા કાળ સુધી ટકતી પણ નથી.” તથા ભયંકર ઉપસર્ગના પ્રસંગે પણ ધૈર્ય રાખીને શુકલ ધ્યાનના ભેદને ધ્યાવીને આપ કેવલજ્ઞાન પામ્યા. સમવસરણમાં વિરાજમાન થઈને ચાર મુખે મધુરી દેશના દઈને ઘણાએ જીને મુક્તિમાર્ગના મુસાફર બનાવ્યા. છેવટે ગનિરોધ કરીને મુક્તિના સુખ પામ્યા. ધન્ય છે આપના આદર્શ જીવનને ! હે જીવ! પ્રભુદેવ જે રસ્તે મુક્તિપદ પામ્યા તે રસ્તે તું પણ જલદી જરૂર પ્રયાણ કરજે.”
પ્રતિમામાં અને પત્થરમાં આટલો જ ફરક છે, એમ નહિ, પરંતુ વિચાર કરતાં
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005485 |
| Book Title | Deshna Chintamani Part 03 04 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijaypadmsuri |
| Publisher | Jain Granth Prakashak Sabha |
| Publication Year | |
| Total Pages | 616 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |