Page Text
________________
દેશનાચિંતામણિ ભાગ ચ ]
નહતી. બંનેને સરખે ન્યાય આપતા હતા તથા જિનેશ્વર પ્રભુના કહેલા ધર્મ ઉપર આ રાજાને રાગ હતો. કારણ કે આ રાજા સાચા ધર્મને સમજતા હતા. ૧૫
અપરાધીને શિક્ષા કરે નૃપ ધર્મ પાલન કાજ એ,
શત્રને શિક્ષા કરે નિજ પ્રજા રક્ષણ કાજ એક એક બાજુ સર્વ કાર્યો રાજ્યના ને ધર્મના,
તાજવાની જેમ સમ ગણે તે રાત્રી ન્યાયના. ૧૬ સ્પાઈ–વળી આ શ્રીસંવર રાજા રાજાની ફરજને પાલવા માટે જ અપરાધીને એટલે ગુન્હેગારને સજા કરતા. કારણ કે અપરાધીને સજા ન કરે તે રાજ્યમાં અપરાધ કરનારી પ્રજા વધતી જાય અને તેથી પ્રજાને ઉપદ્રવ થાય. વળી આ સંવર રાજા શ્રેષબુદ્ધિથી શત્રુને સજા કરતા નહોતા, પરંતુ પિતાની પ્રજાનું રક્ષણ કરવાની પિતાની ફરજ છે એવું જાણીને શત્રુઓને સજા કરતા હતા. એક તરફ રાજયનાં સઘળાં કામકાજ અને એક તરફ ધર્મનાં કાર્યો એમ બંનેને ત્રાજવાની જેમ સરખા ગણતા હતા. વળી આ રાજાને ન્યાય આપવા તરફ રાગ હતો. એટલે કેઈને અન્યાય ન થાય તે તરફ ખાસ કાળજી રાખતા હતા. ૧૬. સંવર રાજાની સિદ્ધાર્થ રાણીનું સ્વરૂપ ત્રણ ગ્લેમાં જણાવે છે તેહની રાણી સિદ્ધાર્થ શુદ્ધવંશે જન્મતી,
અંતઃપુરે ભૂષણ સમી તે સદગુણોને ધારતી દેખાવ સુંદર મંદ ગતિ તસ વેણ મીઠાં બોલતી,
રાજહંસીના સમી લાવણ્ય સરિતા દીપતી. અર્થ– આ સંવર રાજાને સિદ્ધાર્થ નામની રાણી હતી. તે ઉત્તમ વંશમાં જન્મેલી હતી. અને રાજાના અંતઃપુરને ભૂષણ (ઘરેણાં) ની જેમ ભાવનારી હતી એટલે સર્વ રાણીઓમાં શ્રેષ્ટ હતી, તેનામાં અનેક સદ્દગુણ રહેલા હતા. તેમજ આ રાણી દેખાવમાં સુંદર હતી એટલે ઉત્તમ રૂપવંતી હતી. તેની ગતિ (ચા) હાથીની જેવી મનોહર અને ધીમી હતી. અને તે મીઠાં વચન બોલતી હતી અથવા તેણીની વાણીમાં મીઠાશ રહેલી હતી. રાજહંસીના જેવી તે રાણી જાણે સૌન્દર્ય રૂપી પાણીની નદી હોય, તેવી શોભતી હતી. ૧૭
મુખ નયન કર ચરણ પંકજ જેહવા સુંદર હતા,
દ્રિનીલાદિક સ્વરૂપ રાણી મનહર લાગતા જિમ અયોધ્યા નયરીમાં વિદ્યા વિષે જિમ રહિણી,
નદીઓ વિષે ગંગા તથા સતી વર્ગમાં રાણી ગણી. ૧૮
૧૭
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005485 |
| Book Title | Deshna Chintamani Part 03 04 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijaypadmsuri |
| Publisher | Jain Granth Prakashak Sabha |
| Publication Year | |
| Total Pages | 616 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |