Book Title: Sanyamina Kanma Dilma Sapnama Rome Romma Vyavaharma
Author(s): Yashovijay Gani
Publisher: Divyadarshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007267/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ robaLa | vyavahAramAM kAnamAM dilamAM sapanAmAM rome romamAM - io TUTO paMnyAsa yazovijaya gaNI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM ya mI nA kAnamAM dilamAM sapanAmAM romeromamAM vyavahAramAM lekhaka 0 vardhamAnataponidhi saMghahitaciMtaka sva. gacchAdhipati AcAryadevazrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna zAsanaprabhAvaka paMnyAsapravarazrI vizvakalyANavijayajI gaNivaranA ziSya paMnyAsa yazovijaya gaNI prakAzake . divyadarzana TrasTa 39, kalikuMDa sosAyaTI, maphalIpura cAra rastA, dhoLakA. ji. amadAvAda-387810, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcanA A pustaka zrI jaina devabAga lakSmI Azrama upAzraya, jAmanagaranA zAnadravyamAMthI chapAyela hovAthI gRhasthe jJAnakhAtAmAM rUA.150/cUkavIne mAlikImAM rAkhavI. caturtha AvRtti - 1000 nakala - vi.saM.2067 0 mUlya : manomaMthana + doSabhaMjana + AtmaraMjana 0 -: prAptisthAna : . * * * prakAzaka zrI satISabhAI bI. zAha hastameLApa emporIyama, golavADanA nAke, ratanapoLa, amadAvAda-380001 zrI IndravadanabhAI raNachoDadAsa zeSakaraNa boTAvAlA bIlDIMga, bIje mALe, rUma-7, 11/13 hornImAna sarkala, muMbaI-400001. phona : (2he.) 24092870 (o) 56345480|81 zrI siddhakSetra vardhamAna tapa AyaMbIla khAtu zatruMjaya geTa pAse, pAlItANA, saurASTra-364270. phona : 02848-252830 DaoN. hemaMtabhAI parikha 21, tejapAla sosAyaTI, phatehanagara basa sTenDa pAse, pAlaDI, amadAvAda-7. zrI mahendrabhAI jhaverI 502, saMskRti komplekSa, atithi coka pAse, kAlAvADa roDa, rAjakoTa-360005. mo. : 9825168834 Type Setting By : SHRI PARSHVA COMPUTERS & Printed by': Shivkrupa Offset Tel. : 079-25460295 Tel. 079-25623828 B Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa 0 jeonI AMkhamAM paramagItArtha maharSino AtmA DokIyAM kare che. jeonA vacananA zravaNamAtrathI vItarAganA atigUDha rahasyono gebI marmabheda pragaTe che. jeonA romeromamAM zAsana-saMgha-zAstranA yoga-kSema-vRddhi AdinI hitakAmanA rahelI che. niyati ane nisarganI mahAsattAe jeonuM sarjana jinazAsananA uccatama utkarSa mATe karela che. lAkho-karoDo jIvone potAnA bhujAbaLathI potAnI utkRSTa bhAvanArUpI mahAyAnapAtramAM besADI mokSe laI javA jeo jhaMkhI rahyA che. jeonI jhINI AMkhomAM jinavacananA sUkSmatama bhAvone pakaDavAnI nipuNatA rahelI che. guruvaryonA jeo ananya kRpApAtra che. dehathI vAmana hovA chatAM virATa Atmonnatine jeo dhAraNa karI rahyA che. jeo aneka saMyamIonA mokSamArgamAMthI kAMTA-kAMkarA-kAdavane dUra karI zItala-madhura jinAjJAnuM amRtapAna karAvI, saMjIvanI rUpI abhigraho ApI, hitazikSArUpI auSadhinuM dAna karI, AMkhomAM vimalAloka-aMjana karI, tattvaprItikara-pANI pIvaDAvI, pAvanatArUpI paramAtra preme preme vaparAvI sahune bhedabhAva vinA amaratvanA mArge AgaLa dhapAvI rahyA che tevA paramopakArI paramajJAnI saraLatAnA bhaMDAra paramadIrghadarzI vardhamAnataponidhi sva. gacchAdhipati zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnA pavitra karakamalamAM, teozrInI janmazatAbdI nimitte, sAdara-savinaya-sabahumAna zraddhAMjali C Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prakAzakIya pravedana - nAstikavAda ane bhogavAdanA gADha aMdhakAranI sAme samyajJAnanI mazAlanA pracAra ane prasAra mATe pUjyapAda AcAryadevazrI vardhamAnataponidhi nyAyavizArada sva.gurudeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnI pAvana preraNAthI "divyadarzana TrasTanI sthApanA thaI. caturvidha saMghanA pratyeka sabhyane samyajJAnanI A jvalaMta ane jIvaMta mazAlano lAbha maLe te mATe teozrInA maMgala mArgadarzana mujaba jaina zAstro, jaina zAstronA vivecano-vyAkhyAo tathA zAstrAnusArI pustakonuM prakAzana kArya zarU thayuM. A ja mahAyojanAnA eka bhAga svarUpe pUjyazrInI vairAgya nItaratI kalame kaMDArAyela "divya darzana' sAptAhikanuM kArya varSo sudhI cAlyuM. vartamAnamAM tAraka jinAjJA" mAsika prakAzanano paNa lAbha amArI saMsthAne maLI rahyo che - te amArA mATe eka gauravano viSaya che. amArI ja saMsthA taraphathI pUrve prakAzita thayela "saMyamInA kAnamAM', "saMyamInA dilamAM", "saMyamInA sapanAmAM", "saMyamInA romeromamAM ane "saMyamInA vyavahAramAM' - A pAMca pustikAonuM caturtha AvRttirUpe prakAzana karatAM ame AnaMdane anubhavIe chIe. paMnyAsazrI yazovijayajI gaNIe punaH saMzodhana-saMmArjana-saMvardhana ane saMpAdana karIne A pAMceya pustikAone prastuta eka ja pustakamAM pUrvanI prastAvanA sAthe AvarI lIdhela che. amane AzA che ke pratyeka saMyamI ane mumukSuo A prakAzananA mAdhyamathI saMyamajIvananI zuddhine vadhu jhaLahaLatI banAvI viSama kALamAM jaina zAsana ane jaina saMghanI tAraka jinAjJA mujaba utkRSTa rakSA-sevA-prabhAvanAabhyadaya karavA kaTibaddha banaze. prastuta prakAzana aMge koI paNa sUcana vijJa vAcakavarganA manamAM jAge to te amArA mATe AvakArya banI raheze. AvA vairAgyavardhaka zAstrIya prakAzanono lAbha amArI saMsthAne maLato ja rahe ane enA dvArA pUjyapAda sva.gurudevazrInA AziSa amone maLatA ja rahe tevI paramakRpALu paramAtmAne prArthanA. li. divyadarzana TrasTa vatI Aso suda-1, vi.saM.2067 kumArapALa vI. zAha, mayaMka zAha Adi TrasTIgaNa HD - Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * lekhakanI hRdayormi * anaMta karuNAnidhAna caramatIrthAdhipati zrI mahAvIra mahArAjAnA paTTadhara parama AtmajJAnI sudharmasvAmI gaNadhara bhagavaMtanI vANIrUpI pANI dvArA potAnI tRSAne zamAvI phurtithI mokSamArge AgekUca karI rahelA pavitra sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto jinazAsananI zAna che. Agama ane AgamottarakAlIna zAstranA abhyAsamAM gaLADUba saMyamIo Thera-Thera anubhavanI haraNaphALa bharavAnuM amogha sAmarthya prApta karI rahyA che. aneka guru bhagavaMtonI vAcanA pustakarUpe paNa pragaTa thatI rahe che e ApaNA zramaNa saMghanuM advitIya saubhAgya ane sadbhAgya che. A pUrve judA-judA samaye saMyamIone apAyelI vAcanA ane saMyamIone lakhAyela patronuM saMkalana karIne "saMyamInA kAnamAM, saMyamInA dilamAM, saMyamInA sapanAmAM, saMyamInA romeromamAM ane "saMyamInA vyavahAramAM' - nAmathI pAMca laghu pustikAo divya darzana TrasTa mAraphata prakAzita thayela hatI. parimArjana ane parivardhana karIne te ja pAMceya pustikAono prastuta prakAzanamAM samAveza karavAmAM Avela che. saMyamIonI lAgaNIbharI mAgaNIne lakSamAM rAkhIne prakAzita karavamAM AvatI A kRti saMyamIonI AkRtine Agamika kalAkRtirUpe pariNAmAvaze ane aneka bhavyAtmAonA jIvanamAM camatkRtinuM sarjana karAvaze evI bhavya bhAvanApUrvaka saMyamIonA caraNakamalamAM koTizaH natamastake namaskRti. lI. sva.gacchAdhipatizrI bhuvanabhAnusUrIzvaraziSyapaMnyAsapravara vizvakalyANavijayaziSyANa paMnyAsa yazovijaya gaNI - ---- na E E Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( viSayavimarza che (saMyamInA kAnamAM) saptarSinA sAta tArA .. ............................... gurukRpAnI oLakhANa ................................... **************** bhayaMkara tattvanI pIchANa ................. mokSano amogha upAya .................................... ............. eka samasyA ................ prathama durlabha cIjane jANIe ........... ...to bIjI durlabha cIja sulabha bane ... trIjI durlabha cIjane oLakhIe.. ............. samasyA traNa: upAya eka ............... .............. uttarAdhyayana sUtra rahasya ............. vI chetarAmaNa !.................. ........... cAra dRSTi pAmIe .......................... ............. cAra dRSTi choDIe ........... sAdhanA saraLa, upAsanA kaThaNa ....... mahAvrata karatAM yatidharma caDe..... nAnakI paNa baLavAna ArAdhanA .................. saMyamanA be prANa ...................... atyaMtara tyAga keLavIe..................... lokla sTezana choDe......... hisAba ekho karIe. ..................... ........... jJAnaprAptinA upAya ........................ keTalo lAMbo garbhavAsa ?.... prabhubahumAnanuM svarUpa ........... saMyamalvanano mahimA ............. yuti jamAvIe triveNI saMgama karIe ............. pUjyazrI gacchAdhipati jayaghoSasUrijI mahArAjanI prasAdI ......... ....... ********* ............... ********** F Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (saMcamInA dilamAM jAta-jagata-jagatapatinI oLakhANa sAgara jevA sAdhu sAdhanAnA cha paribaLo guru pAsethI 17 ratno meLavIe maunano mahimA samAdhino amRta kuMbha pAmIe........ vidvAna, paMDita, jJAnInI bhedarekhA oLakhIe ........ veza, vartana, valaNanI vAto guruziSyanA saMbaMdhanI oLakhANa ziSyanI traNa bhUmikA .. kapaDAne nahi, bhAvane sAMdho jAta sAthe chetarAmaNa . tAttvika guruvacana rucinI oLakhANa cAra vinayasamAdhinA rahasyo saMyama ana ghaDatara bhogano tyAga bane yoga mana bane dIvAla, darpaNa ke kemero ? samasyA patanano itihAsa AtmavikAsanA cha pagathiyA vimala vivekanI vAvaNI pahelAM vairAgya pachI jJAna-vijJAna AkhI e-bI-sI-DI hAjara AcAranuM lokottara phLa oLakhIe laMka nivArIe AMcAra zuddhi - vicAra zuddhi mAraka ane tAraka tattvanI saptapadI jo jo, balidAna niSphaLa na jAya ........ sAdhanAmAM apramattatA tAraka, Agraha mAraka mananI nava nabaLI karI batrIza yoga saMgraha G 103-212 105 107 109 114 117 118 120 122 124 128 130 132 134 137 138 140 142 144 148 152 157 158 160 162 194 198 171 174 177 182 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A .......18 ...189 : : $ : : : : : ....mATe vaiyAvacca apratipAtI guNa che............... upayogane ujaLo karIe............. ArAdhaka - virAdhaka tattvanI oLakhANa ............................ cAra senAne jamIe. 194 sAdhu ane bAvAnI bhedarekhA ............................ ......197 vairAgyane dedIpyamAna karavAnA rAmabANa upAya ............ 201 mUDha-buddha-prabuddha avasthA ........... ..... 203 saMyamInI javAbadArI - jAgRti - jokhamadArI .................. 209 samaktinuM bIjuM svarUpa........ ............ .... 29 (saMcamInA sapanAmAM...).......... (213-200 (saMcamInA romeromamAM (201-390 : : ............... - 273 ........... * * *............ **** 281 ...****** ............ ................. : : be AdhArastaMbhane oLakhIe ....... nAsiktA paNa AvakArya ! ...to anuttaravAsI deva zaramAI jAya ............ 285 ... to brahmacarya saraLa che. ................... 292 guru banatAM pahelAM... .............. ... 297 zuM siddha bhagavaMtanI ArAdhanA karIe chIe ?..... 300 cAlo, rogamAM samAdhine mANIe ............. 303 jinavANI vize sAta prakAranA pramAda pariharuM .................. * 308 jIbhanI nahi, jIvana jIvavAnI vaphadArI keLavIe.................. 317 ...to saMyamanI cAreya upamA AtmasAt thAya ......................... zuM dIkSAmAM paNa arthapuruSArtha-kAmapuruSArtha ?...................... 329 ... ... A mULa vAta che................................................ 14 oNSasthAnane pariharuM ........ ............. 339 ..... to bhAvacaritra pragaTe............................ utsAhanuM uddhakaraNa ............... 344 bAdhaka-sAdhaka-zodhaka tattvane tapAsIe ........... .................... .... 348 parokSane pratyakSa karavAnI kaLA 350 upArjana nahi paNa pragaTIkaraNa ..... saMkramakaraNaprakriyAno rahasyArtha.... 357 * 325 : : * 331 : ............... o : : : : ***. 353 H Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *... 373 cha ........ .......... ***. 399 bhAre karmIpaNAnI amuka nizAnIo.............. Avo, apramattatAne oLakhIe ............ ...to ja tapayoga tAraka bane................. ..367 pU. sAdhvIjI bhagavaMtone uddezIne......... atiparicaya nahi, suparicaya karo ...................................... *.. 371 mAraka tattvanI pIchaNa ........... zuM siMhaguphAvAsI munine oLakhIe chIe ?........................ bejavAbadArane prabhAvakanuM lebala !.. IcchApUrvaka sahana karavA chatAM akAmanirjarA !..................... tyAga karatAM vairAgya caDhe... 387 (saMyamInA vyavahAramAM.......... ***(391-525 ***************************** 373 che ............. *............. samAdhi ane saMklezanA mArga ......... .........393 prathama asamAdhi sthAna TALIe dvitIya-tRtIya-caturtha asamAdhisthAnanI samaja pAMcamuM-chaThuM asamAdhi sthAna choDIe sAtamA asamAdhisthAnanI bhayAnaktA ........ AThamuM asamAdhisthAna tajIe. navamA asamAdhisthAnano vipAka.............. dazamA asamAdhisthAnanI oLakhANa agiyAramA asamAdhisthAnanA be artha bAramuM-teramuM asamAdhisthAna sarvathA varjaya ...... caudamA asamAdhisthAnanuM tAtparya......... paMdaramuM asamAdhisthAna - zAstradarpaNamAM................ soLamuM asamAdhisthAna : cAra prakAre ................. sattaramuM asamAdhisthAna : mokSamArgamAM parvata ............... aDhAramuM-ogaNIsamuM asamAdhisthAna tajIe .............. vIsamuM asmAdhisthAnaH saMyama ravAnA karAve................ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta bhaNavAne Icchuka zramaNa-zramaNI bhagavaMto-paMDitavaryo-mumukSuo mATe | navaluM najarANuM sarala saMktam -(pAMca pustakono seTa) :- lekhaka :paMnyAsapravara yazovijayajI gaNInA ziSya muni bhaktiyaza vijaya ja prathama pustaka :- saMskRta bhaNavA mATenI svAdhyAya yukta prathama ( dvitIya pustaka - saMskRta bhaNavA mATenI svAdhyAya yukta dvitIyA tRtIya pustaka :- prathamA-dvitIyA gata svAdhyAyonI gAIDa = mArgadarzikA * caturtha pustaka - vizeSa mahenatu mATe avanavA svAdhyAyothI sabhara prekaTIsa buka = prayogamaMdiram bha pAMcamuM pustaka :- prekaTIsa bukanI gAIDa = prayoga mArgadarzikA prAptisthAna :- divyadarzana TrasTa 39, kalikuMDa sosAyaTI, maphalIpura cAra rastA, dhoLakA. ji. amadAvAda-387810. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamInA kAnamAM * lekhakanI Urmi * vizvakalyANakara zrI jainazAsanamAM pUrvamaharSioe "lohInI sagAI karatAM dharmanI sagAI caDhiyAtI che, kalyANakArI ane maMgalakArI che. evuM jaNAvela che. mokSayAtrAmAM AgaLa vadhavA vartamAnakALanI lohInI sagAIne dharmasagAImAM rUpAMtarita karavA mATe ane jenI sAthe lohIno saMbaMdha hoya tevA mAtA, pitA, bhAI, bahena vagere mokSamArge jhaDapathI AgaLa vadhe tevI preraNA tathA mArgadarzana ApavA mATe prayatnazIla rahevuM e dharmane samajela pratyeka sAdhakanuM aMgata kartavya che. A hakIkatane khyAlamAM rAkhIne saMsArIpaNe bena sAdhvIjIzrI kalAvatIzrIjI ma. upara prerakapatro lakhelA. sauthI vadhu mAraka tattva zuM ? mokSe javAno saraLa upAya, cAra durlabha cIja vize uttarAdhyayana sUtranI mImAMsA. 4 suMdara dRSTi, 4 tyAjaya dRSTi, muhapattino upayoga.. vagere viSayo upara aneka varSothI je ciMtana kareluM te zAstradohana patromAM bharavAno prayatna karyo. ghaNAM saMyamIonI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAgaNI hatI ke A sAhitya pustakarUpe pragaTa thAya to aneka mumukSuone ane saMyamIone lAbha thAya. saMsArIpaNe nAnIbena prItikumA2InI bhAgavatI pravrajyAnA maMgalaprasaMge vi.saM.2054 mahAsuda 11nA pavitra divase prastuta pustakanuM prakAzana karavA mATe verAvaLanivAsI raNachoDabhAI vAMdaravAlA tathA manojabhAI pArekha vageree paNa javAbadArI levAnI taiyArI darzAvI. tenA pariNAma svarUpe "saMyamInA kAnamAM" pustikAnI prathama AvRtti pragaTa thaI. nakala khUTI jatAM tathA pUjya saMyamIo tathA mumukSuonI pustikA aMge mAgaNI vadhatAM sudhArA-vadhArA ane zAstra pAThonA saMvAda dvArA maulika patrone mahadaMze lekha svarUpe gUMthIne bIjI AvRti pragaTa thaI rahI che. pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto ane dIkSArthI bhAI-bahenonA AtmotthAnamAM, mokSamArge haraNaphALa bharavAmAM prastuta prakAzana upayogI bane tevI maMgala kAmanA. akSayatRtIyA, vi.saM.2055 pAlItANA. gurupAdapadmareNu muni yazovijaya lakhI rAkho DAyarImAM... (1) jayaNAnuM pAlana saMyamano pakSapAta jaNAve che. tema (2) saMyamIne sahAya karavI, saMyamIne anukULa banavuM, saMyamIne anukULa banavA jAgRti keLavavI e paNa saMyamano ja pakSapAta che. tema chatAM bIjA naMbarano saMyamano pakSapAta baLavAna che. kAraNa ke temAM abhimAnanA anubaMdha tUTavAnI zakyatA ghaNI vadhAre che. 2 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptarSinA sAta tArA samakitI devo paNa jenI satata jhaMkhanA kare che te durlabha aNamola saMyamajIvana tamane pUjyapAda bhadraMkara sUrIzvarajI ma., sAdhvIjI zrI raviprabhAzrIjI ma. vagerenI asIma kRpAthI maLela che. te tamAruM lokottama saubhAgya ane parama sadbhAgya che. svaccha koro ujjavaLa ane pavitra kAgaLa tamArA hAthamAM che. temAM anupama AdhyAtmika kalAkRti ane guNamaya rocaka raMgoLInuM sarjana karavAnI aMgata mahattvapUrNa javAbadArI have tamArI che. binazaratI guruzaraNAgatinA ane bhAvanAnA kiMmatI, adbhuta raMgothI raMgoLIne khUba ja utsAha ane umaMgathI bhavya banAvajo. prazamaratimAM vAcakaziromaNizrI umAsvAtijI mahArAja 'dhanyasperi nitati...' ityAdi kahevA dvArA jaNAve che ke ziSyanI bhUla ke saMkleza svarUpa garamIne zAMta karanAra paribaLa mAtra eka ja che. ane te che gurubhagavaMtanA mukhasvarUpa malayagirimAMthI nIkaLato hitazikSA - ThapakArUpI caMdanano zItaLa sparza. gurudeva je ziSyane niHsaMkoca rIte Thapako ApI zake te ziSya parama dhanya che, atyaMta bhAgyazALI che- ema zrIumAsvAtijI mahArAja kahe che. mATe gurudeva ke vaDIla saMyamI ApaNI nAnI paNa bhUla batAve, kaDaka Thapako Ape, atyanta kaTu zabdomAM Thapako Ape tene AkrozapariSaha mAnavAnI bhUla na karazo. paNa 'gurudevanI ane vaDIlonI te nigrahakRpA che' ema aMtarathI samajazo ane svIkArazo. ApaNo eksIDaMTa thato hoya ane koI jhATako mArIne kheMce to ApaNe tene ema nathI kahevAnA ke "jarA zAMtithI mane kheMcavAne badale jhATako kema mAryo ?" tema koI kaDavA-tIkhA-AkarA-garama zabdomAM bhUla batAve to manane ema na thavuM joIe ke 'mane premathI bhUla batAvo, kaDavA zabdamAM nahi. haLavA zabdamAM Thapako 3 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apo, bhArekhama zabdomAM nahi... khAnagImAM bhUla dekhADo, jAheramAM nahi." "gurudeva ke vaDIla taraphathI Thapako maLe te mAruM durlabha saubhAgya ane parama sadbhAgya che." ema mAtra Aje nahi paNa saMyamajIvananA cheDA sudhI vicArajo, hRdayathI svIkArajo ane jIvanamAM utArajo. to ja vikAsayAtrA atyaMta vegavaMtI banaze. gurudevazrI pratye Avo hArdika samarpaNabhAva keLavavAnI sAthe sAthe sahavartI gurubaheno pratye sahAyaka bhAvamAM tatparatA keLavajo ane bAkInA samayamAM vikathA - saMkalpa - vikalpono bhoga na banI javAya te mATe svAdhyAyanI ruci keLavajo. kAyAnuM mAtra samarpaNa nahi, paNa hArdika samarpaNabhAva. bahArathI mAtra sahAya nahi paNa sahAyakabhAvamAM tatparatA. moDhethI mAtra svAdhyAya nahi paNa jvalaMta ruci ane ullAsapUrvakano svAdhyAya. A adbhuta triveNI saMgama saMyamajIvanamAM karazo to tame kharA arthamAM vahelI take tAraka jaMgama tIrtha svarUpa banI zakazo. ApaNe lokottara veza pAmyAM chIe to mAtra laukika tuccha pravRtti ja nahi paraMtu laukika valaNa paNa chUTavuM ja joIe. "IMTano javAba paththarathI Apavo." "hama kisIse kama nahi, "hama se kauna TakarAyegA ?', "lAto ke bhUta bAtoM se nahi mAnate', "mukha 214 COLCL 4 97', 'I am something', 'I am everything', AvI pariNati laukika valaNa kahevAya. te chUTe to ja saMyamajIvana kharA arthamAM sArthaka bane. - sAdhanAnI taLeTIe je ullAsathI AvyA cho tevo ja ullAsa, umaMga, utsAha sAdhanAnA zikhare pahoMcatA sudhI TakAvI rAkhajo. AcArAMga sUtranuM A TaMkazALI vacana yAda rAkhajo "jAe saddhAe nibaMto tAmeva aNupAlijjA." je utsAhathI, je umaMgathI, je AnaMdathI, je manorathathI, je zraddhAthI, je gurubahumAnathI, je lakSyathI, je bhAvanAthI, je saMkalpathI tame, bhAgavatI pravrajyA - 4 - Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkArela che te utsAha, umaMga, AnaMda, manoratha, zraddhA, bahumAna, saMkalpa vagerene vardhamAna karavA prayAsa karazo. te mATe tame AtmajAgRti keLavIne satata prayatnazIla rahezo. ciMtAmaNi ratna ane kalpavRkSa karatAM paNa vadhu kiMmatI ane prabhAvazALI saMyamaratnanI jALavaNI kALajIpUrvaka ka2vAthI enI durlabhatA, prabhAvikatA, mahAnatA, pavitratA, uttamatA ane tArakatA tAttvika rIte anubhavI zakAya che. jIvanamAM madhuratA mANI zakAya che. dIkSA maLI eTale sAdhanAnI taLeTIe AvyA. have (1) nirmaLa saMyama pariNati, (2) jJAnagarbhita vairAgyavRtti, (3) dehAtItadazAnI anubhUti ane (4) dhavala AtmapariNatinA uccatama zikharone sara karavAnA che. mahApuruSoe kheDelA A lokottara mArge dRDha makkama pagale AgaLa vadhAya te mATe ghaNI sAvadhAnI rAkhavAnI hoya che. (1) sau prathama binazaratI guruzaraNAgatine jIvanamAM AtmasAt karavI e anivArya kartavya che, pharaja che. (2) bAvIsa pariSahamAMthI Akroza pariSaha jItavA sadA kaTibaddha banavuM paNa khUba jarUrI che. (3) sahavartI sahu saMyamI pratye niHsvArtha sahAyakabhAva hRdayamAM vaNI levAno. (4) dareka sAthe sahRdayatApUrvaka saraLa vyavahAra keLavavo. (5) AtmArthIbhAve svAdhyAyanI pariNatine hRdayastha karavI. (6) saMyamIonA guNonI prazaMsA, anumodanA ane upabhraMNA karavAmAM ALasa kadApi na karavI. (7) niMdA, IrSyA, vikathA, mAyA, daMbhanA kAdavathI sadA dUra rahevuM. saptarSinA tArA jevI camakatI A sAta sAvadhAnI / kALajI jIvanamAM keLavIne Atmazuddhi ane AtmapuSTino anubhava karo. A rIte AgaLa vadhI kSAyika AtmaguNonA vaibhavane pAmo e ja zubha AziSa. 5 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurukRpAnI oLakhANA pavitra - prauDha - guNiyala - zAMta svabhAvI - dIrthasaMyamI evA gurudeva tamane maLyA te tamAro prabaLa puNyodaya che. viSama kALamAM AvA gurudeva maLavA - gamavA - hRdayathI svIkAravA e anupama saubhAgya che. anya sAdhvIjI ma.sA. nA mukhethI tamArA gurudevazrInA vakhANa sAMbhaLI ghaNo AnaMda thayo. "jevA sAdhvI zrI caMdanabAlAjI prabhu mahAvIranA pAvana haiye vaselA te ja rIte suvizuddha saMyamI bhadraMkarasUrIzvarajI ma.sA. nA dilamAM tamArA gurudeve AdaraNIya pavitrasthAna prApta karela che." A rIte anya samudAyanA sAdhvIjI ma.sA. nA moDhethI hRdayanA udgAra sAMbhaLI khUba ja harSa thayo. tamAruM jIvana dhanya banI gayuM. A gurudevazrInI mana mUkIne bhakti karI lejo. binazaratI zaraNAgati svIkArI lejo. temanI AjJA, sUcanA, bhAvanA ane IMgita AkAra, IcchAne anusAra jIvana banAvazo to kalikALamAM kalpatarune pAmyAnI tAttvika anubhUti karI zakazo, karmanA malina cIkaNA anubaMdho tUTI jaze, mohanIya karma ane jJAnAvaraNIyano kSayopazama khIlI uThaze. gurukRpA thakI maLela saMyamayAtrA jarUrathI uccatama jJAnayogane paNa jIvanamAM A ja bhavamAM kheMcI lAvaze. sAthe sAthe AcAracusta, aMtarmukha ane svAdhyAyazIla saMyamI grupa maLela che e paNa subhaga sumeLa sadhAyo. 24 kalAka uttama AlaMbana tamArI AMkha sAme sahaja rIte samupasthita thayela che. tenI khUba kamANI karajo. gurudeva ane pavitra saMyamInA jyAre jyAre AMkha sAme darzana thAya tyAre haiyAne AnaMdathI, ullAsathI ane umaMgathI chalakAvI dejo, romeromane kRtajJabhAvathI bhAvita karI dejo. tenAthI tame sAnubaMdha saMyama ane pavitra jJAnayogane AtmasAta karI zakazo. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnakaDuM jharaNuM AgaLa vadhatAM mahAkAya gaMgAnadI bane che. TIpe TIpe sarovara bharAya che. Begining is always small. dareka zarUAta haMmezA nAnakaDI hoya che. mATe bIjAne khUba AgaLa vadhelAM joIne hatAza ke nirAza na thatAM temanA AlaMbane dhIme dhIme paNa dRDha AtmavizvAsathI makkama pagale AgaLa vadhavuM. jeTalo samaya vadhu svAdhyAya thAya teTalI vadhu nirjarA che. 1 kalAkamAM 30 gAthA karIne Akho divasa gappA mAravA, tenA karatAM Akho divasa gokhavAno puruSArtha karIne 5 gAthA paNa moDhe kare tene vadhu nirjarA che. mATe gurubhakti ane sahavartIne sahAya karavAnI jyAre taka maLe tyAre te yogane ArAdhI bAkInA samayamAM satata niSThApUrvaka svAdhyAyamAM lIna rahevuM. A rIte ja prabaLa jJAnAvaraNakSayopazama thaze. "pUjyonI mIThI kRpAnuM majabUta pIThabaLa satata mArI sAthe ja che." evA vizvAsathI dareka yogamAM ujamALa banazo. - jAheramAM dIkSA maLI eTale badhI ja rIte pUjya AcAryazrInA vacananA prabhAve suMdara kAma thayuM. have kAma che tamArI aMtaraMga AvaData, sUkSma vivekadRSTi ane prAmANika puruSArthanuM. kAraNa ke svayaM ArAdhanA karavAnI ane anekane ArAdhanA karAvavAnI A banne prakAranI yogyatA prApta karavA mATe khUba ja cIvaTavALA banavuM paDe che. mATe bhaNavAnI sAthe evI tAlIma pU. gurudevazrI pAsethI levI ke jethI 'badhAnI bAhya-atyaMtara ArAdhanAmAM kevI rIte sahAyaka banAya ?' te jANIne e mujaba jIvana ghaDI zakAya. jIvanamAM koI paNa kSetre viSayanA Avega, kaSAyanA Aveza ane avivekane praveza na karavA devo. jJAnAbhyAsa paNa UMDANathI mArmika ane talasparzI rIte karavA mahenata karajo. paramAtmabhakti ane gurukRpAnuM baLa joradAra hoya to A jagatamAM kazuM paNa azakya nathI. enA prabhAvathI tamAma vizuddha bhAvanA 7 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirvighne pAra pADe che. A anubhavasiddha trikAlaabAdhita parama satya che. mATe to mahAtArkika zrI siddhasenadivAkarasUrijI jevA paNa zakrastavamAM "tvAmekamarhan ! zaraNaM prapadye." kahIne 'he arihaMta ! mAtra eka tAruM zaraNa svIkAruM chuM.' evA hRdayanA udgArane vyakta kare che. deva - gurunI binazaratI zaraNAgati ApaNA jIvanamAM Ave e ja deva-gurunI tAttvika kRpA che, jenA thakI AThe karmanA baMdha ane anubaMdhano viccheda thAya che. mATe koI paNa jAtanI bAhya ALapaMpALamAM ke pArakI paMcAtamAM paDyA vinA ArAdhanAne vadhu cetanavaMtI banAvajo. dIkSA levA dvArA tyAgI, vairAgI ane sAttvika vyaktine chAje tevuM parAkrama karavA badala dhanyavAda. kevI anaMta puNyarAzi bhegI thAya tyAre AtmahitaciMtaka niHsvArthI gurumAtA maLe ! AtmahitaciMtaka gurumAtA tamane paNa maLyA e tamAruM parama saubhAgya che. emanA aMtaranA AziSa hoya pachI zuM azakya che ? sanmAnya sthAna hoya ane sanmArga kheDavAnI Teka hoya pachI zuM azakya che ? P thanaganatA ullAsathI dIkSA levAno prathama prayAsa khUba ja maMgaLamaya thayo che ke je najIkanA ja kALamAM ISTasiddhinuM sUcaka che. karmavaza game tevA kaparA saMyogo Ave tema chatAM dhairya ane hiMmata kadApi gumAvazo nahi. saMyamamArga e vIrano mArga che, zUravIra vivekIno mArga che. kAyaranuM ahIM kAma nathI. kavi narmadanuM sUtra yAda che ne ? 1. DagaluM bharyuM, te bharyuM. nA haTavuM. nA haTavuM. 2. yA homa karIne paDo. phateha che Age. 3. kahevAya che ke tame mAtra eka DagaluM bharo to Izvara 99 DagalA sAme cAlIne Ave che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. hiMmate mardA to madade khudA. AvA TUMkA paNa mahattvapUrNa sUtrone satata najara sAme rAkhIne te mujaba jIvana ghaDavA prayatnazIla rahevuM. vivekapUrvaka hiMmata keLavI che to have vinaya - vaiyAvacca - aucitya - sahiSNutA samatA - dhairya paNa jIvanabhara keLavo. paramezvarabhakti ane gurusamarpaNabhAvathI mohanIya karma khapAvI, zIghra dravya bhAva cAritrajIvana ujjavaLa rIte pALI paramapada sAdho e ja maMgala kAmanA. lakhI rAkho DAyarImAM... AmAnyA jALavavo. satkAra = pharaja uparAMta haiyAnA umaLakAthI thatI bhakti. * vinaya = avinaya = mokSalakSmIne dAMDo mArIne bhagADavI. - mAyA = ArAdhanAnI zakti chUpAvavI. bIjAnA hRdayamAM pratiSThita zAsanane ukheDe tevI pravRtti zAsanahIlanA. bIjAnA hRdayamAM zAsananI vAvaNI thAya tevI pravRtti zAsanaprabhAvanA. svahRdayamAM zAsananuM sarjana thAya tevI vRttipravRtti = zAsanaArAdhanA. = = 9 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayaMkara tattvanI pIchA ApaNe saMsAra choDI dIdho. kAraNa ke te duHkhamaya, dardamaya, doSamaya, durgatimaya ane pApamaya hovAnA lIdhe ApaNane na gamyo. mATe to dIkSA lIdhI. e bahu ja suMdara kAma karyuM. paNa bahiraMga saMsArane tilAMjali ApyA bAda aMtaraMga saMsArano mULathI uccheda karavAnuM lakSya satata najara sAme rAkhavAnuM che. bhAvI saMsAra vadhI jAya tevI eka paNa bhUla svapramAM paNa na thAya tenI niraMtara kALajI rAkhavAnI che. mATe ja saMsAravardhaka paribaLone prajJAcakSu dvArA pIchANI levA paDaze ane tenAthI sadA dUra rahevuM paDaze. kalpanAtIta saMsAra vadhAranAra paribaLa kayuM ? (1) zuM mithyAtva? nA, yoganI Agha cAra dRSTimAM mithyAtva hovA chatAM saMsAra ghaTI rahela che. evuM zrI haribhadrasUrijI mahArAje yogadRSTisamuccaya granthamAM jaNAvela che. (2) to zuM avirati ? nA, aviratinA kAdavamAM paDelA keTalAya samakitIdeva vagere saMsArane toDI ja rahelA che. (3) to zuM sarvaviratino abhAva ? nA, asaMkhya dezaviratidhara pazuo paNa mokSamArge AgaLa vadhI rahela che. (4) to zuM tIvra kaSAya saMsArane ghaNo vadhArI de ? nA, ugra kaSAya hovA chatAM caMDakauzika sarpane anaMtakALa bhaTakavAnuM nathI. pracaMDa krodhI caMDarudrAcArya te ja bhavamAM mokSe pahoMcI gayA. abhimAnanI Toce beThela IndrabhUti gautama parama vinayI gaNadhara banIne te ja bhavamAM muktine varI gayA. mAyA karavA chatAM tIrthaMkara banIne mokSamAM javAnuM sadbhAgya mallIkumArIne maLela hatuM. lobhanA sAgaramAM DUbanAra kapila paNa te ja bhavamAM kevalI banI gayA. (5) to zuM krUratA anaMtakALa bhaTakAve ? nA, atikrUra dRDhaprahArI, 10 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arjunamALI, cilatiputra vagere paNa e ja bhavamAM AtmakalyANane sAdhI gayA. (6) to zuM viSayAsakti anaMtakALa rakhaDAve ? nA, IlAyacIkumAra naTaDImAM Asakta thavA chatAM te ja bhave muktigAmI banyA. kAmI sthUlabhadra paNa kAmavijetA banI 84 covizI sudhI amara banI jaze. (7) to zuM niyANa anaMtakALa rakhaDAve ? nA, niyANa karanAra anAmikA, avaMtisukumAla vagere paNa anaMtakALa saMsAramAM phasAyA nathI. (8) ajJAna paNa kyAM anaMtakALa saMsAramAM rakhaDAve che ? bhUlakaNA mApatuSa muni paNa kevalajJAnI thaI gayA ne ! (9) hiMsA - krUratAmAM gaLADU thayela 10 karoDa sainiko paNa drAviDa ane vArikhillanI sAthe mokSamAM gayA che ne ! (10) 18 pApasthAnakone sevanAra paNa anaMtA jIvo te ja bhave mokSamAM gayA che. to pachI jenI hAjarIthI jIva ghaNI rakhaDapaTTI saMsAramAM kare tevuM tattva kayuM ? evuM kayuM paribaLa che ke jenI hAjarIthI ugra sAdhanA karavA chatAM jIvanuM ThekANuM na paDe ? anaMtA oghA levA chatAM je kAraNe te badhA niSphaLa gayA hovAnI saMbhAvanA che te tattva zuM che ? badhI sAdhanAne ekaDA vinAnA mIMDA jevI karanAra ane sAdhanAne prANahIna ane nisteja maDadA jevI mAyakAMgalI banAvanAra tattva kayuM che? tenuM nAma zuM che ? enuM nAma che AzAtanA. bhagavatIsUtramAM ane AvazyakaniryuktimAM jaNAvela che ke "tirthIyara-gaNatara-mahaDhiyaM AsAmaMto bahuso asaMtasaMsArio hoI." tIrthakara, gaNadhara, gurujana, labdhisaMpanna paMcaparameSThInI AzAtanA ugra bhAve thAya to anaMta saMsAra vadhI jAya. AnA samarthanamAM gozALAnuM daSTAMta bhagavatI sUtramAM batAvela --- 11 - 11 - - Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kulavAlaka muni paNa e ja mArge gayA ane badhuM hArI gayA. nAnAmAM nAnI AzAtanAno parihAra karavAno spaSTa khyAla Ave e mATe to pagAma sajjAmAM 7 bhayasthAna, 8 madasthAna vagerenA dareka prakArano svataMtra nAmollekha karavApUrvaka paricaya karAvavAnA badale 33 AzAtanAnA pratyeka sthAnone nAmollekha karIne svataMtra rIte batAvyA che. siddha thavAnI sAdhanA karavA nIkaLelA sAdhu - sAdhvIjIne siddhanA 31 guNono vistArathI paricaya karAvavAnA badale 33 AzAtanAnA sthAno pratyekanA nAmanirdeza sAthe batAvavAnI pAchaLa zAstrakArono gaMbhIra Azaya ApaNane khyAlamAM Ave to AzAtanAtattvane ApaNe daphanAvyA vinA na rahIe. gurUAzAtanA atibhayAnaka tattva hovAthI to guruvaMdanabhASyamAM paNa gurunI 33 AzAtanAno nAmollekha sAthe paricaya karAvela che. ugra bhAve thayela paMcaparameSThInI AzAtanA jeTalo saMsAra vadhAre che teTalo saMsAra to viSayAsakta deva-devIo ke niyANa karanAra brahmadatta cakravartI | subhUma cakravartI | tripRSTha vAsudeve paNa vadhArela nathI. Ano artha e nathI ke viSaya - kaSAyane haTAvavA bedarakAra banavuM ke niyANa karavuM. paraMtu A kahevA pAchaLano Azaya e che ke paMcaparameSThInI AzAtanAnI kAtilatA samajI tenAthI kAyama vegaLA rahevAnI prabaLa sAvadhAnI niraMtara rAkhavI. (1) kevalajJAnI banela nAnA saMyamIbaMdhuonI AMzika AzAtanAthI garbhita ahaMkAre bAhubalIne kevalajJAna pAmavA na dIdhuM. (2) kAmavijetA sthUlabhadrasvAmInI AzAtanAthI garbhita IrSyA bhAve siMhaguphAvAsI munine patananI khINamAM dhakelI dIdhA. (3) gurUAzAtanAnI bhUlathI baMdhAyelA karmoe tapasvI kulavAlaka munine vezyAmAM Asakta banAvyA. (4) AcArya, upAdhyAya vagerenI AzAtanAthI garbhita rasalolupatAe aSADhAbhUtine bhUlAvI dIdhA. - 12 - Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) "gurudeve parANe saMyama ApyuM te sAruM nahi" evI gurUAzAtanAthI garbhita vicAradhArAe metArajamunine durlabhabodhi banAvyA. (6) dIkSAniSedhaka devavANInI AzAtanAthI garbhita ahaMkArano naMdISeNa muninA patanamAM noMdhapAtra phALo che. (7) rasalolupatAthI gurune choDavAnI bhUla karanAra kaMDarika munivara narakagAmI thayA. je koInuM saMyamajIvanamAMthI patana thayuM hoya tenA jIvanane AzAtanAnuM jhera Direct ke Indirect avazya caDeluM ja haze. anaMta saMsAra vadhAravAnI jenI tAkAta hoya te saMyamabhraSTa kema na kare ? utsUtrabhASaNathI niyamA anaMta saMsAra vadhe-evo niyama nathI. evuM dharmaparIkSA granthamAM upAdhyAyajI mahArAje vistArathI batAvela che. jyAre AzAtanA ugra bhAve thAya to niyamA anaMta saMsAra vadhe che. anaMta saMsAra vadhAranAra devadravyabhakSaNamAM devAdhidevanI AzAtanAnuM jhera paDela ja che. sAdhvInuM zIlakhaMDana karanArano anaMta saMsAra vadhe che ema zAstramAM je jaNAvela che temAM paNa saMyamInI AzAtanAnuM pApa 2hela ja che. AzAtanA atibhayanAka hovAthI ja gozALo kevaLajJAna pAmIne prathama dezanAmAM guruAzAtanAnA tyAgano vistArathI upadeza Apaze. - jema DAyAbITIsa nAbuda na thAya tyAM sudhI koI paNa roga upara koI paNa davA asarakAraka cirasthAyI pariNAma ApatI nathI. tema AzAtanAnuM pApa jyAM sudhI nAbuda nA thAya tyAM sudhI nirmaLa saMyamacaryA, ugra tapazcaryA, dIrghakAlIna svAdhyAya vagere tAraka yogo paNa vItarAgadazAne lAvavAmAM saphaLa banatA nathI. AzAtanAnuM pApa bIjI sAdhanAnA aMtaraMga umaMgane paNa khalAsa karI nAMkhe che. viSaya-kaSAyanA cIkaNAM pApa karanAra sthUlabhadra (viSaya), abhimAnI IndrabhUti gautama (mAna kaSAya) vagere gurusamarpaNa dvArA 13 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhaDapathI tarI gayA. paraMtu AzAtanAnuM cIkaNuM pApa karanAra koI paNa jIva tapa-tyAga-vairAgya-jJAna-dhyAnanA sahAre jaldI saMsAra pAra karI gayo hoya tevuM prAyaH jANavA nathI maLyuM. bIjA pApa karyA pachI te pApathI pAchA pharavAnuM praNidhAna gurusamarpaNa bhAva Ape che. paraMtu ghora AzAtanA karyA pachI tenAthI pAchA pharavAno saMkalpa, prAyazcitta karavAno bhAva lagabhaga jAgato nathI. bIjA pApa karyA bAda guNIjanane samarpita thavAthI te pApane haTAvavAnuM baLa maLe. paraMtu guNIjananI AzAtanA karyA bAda saMsAra taravAnuM baLa kema maLe ? saMsAramAMthI mokSane joDatuM ekamAtra koI mAdhyama hoya to paMcaparameSThI che. je tene ThukarAve te saMsAra tarI na zake temAM koI navAI nathI. hoDIne ke sTImarane ThukarAvanAra koI mANasa mahAkAya sAgarane be hAthathI tarI na zake. be hAtha = tapa, tyAga, svAdhyAyAdi. sTImara paMcaparameSThI. sAgara = saMsAra. sTImaramAM besavuM = paMcaparameSThI pratye samarpaNabhAva. sTImarano paMcaparameSThInI AzAtanA. = tyAga = ajJAnagrasta kahevAtA mASatuSa munie gurusamarpaNabhAva dvArA kevaLajJAna meLavyuM. jyAre paMDitasAdhu goSThA mAhila pUrvadharanI AzAtanA karI nirbhava banyA. kAmI evA sthUlabhadra gurusamarpaNathI kAmavijetA banyA. jyAre vAsanAne khalAsa kare tevo tapa karanAra kulavAlaka muni guruAzAtanAthI vezyAgAmI/vezyAkAmI banyA. pracura parigrahane choDI zAlIbhadra gurusamarpaNa dvArA mokSamArge AgaLa vadhyA. jyAre aparigraha mArge cAlanAra zivabhUti guruhIlanAnA pApe digaMbaramatanA sthApaka banyA. "na yAvi mokkho guruhilaNAe" evuM dazavaikAlika sUtranuM vacana paNa A ja vAtanI sAkSI pUre che. kaDakaDatI ThaMDIthI bacavA agni jarUrI che. paNa agnimAM hAtha nAkhavAmAM Ave to agni bALavAnuM ja kAma kare. tema hima jevA moharAjAthI bacavA saMyamI, guru, paMcaparameSThI svarUpa agninI jarUra 14 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDe. paNa tenI virAdhanA-AzAtanA karavAmAM Ave to te ja ApaNane khalAsa karI nAMkhe. caMdanano lepa karavAmAM Ave to te dAha samAvI de. paNa tene saLagAvo to ApaNane te bALI nAMkhe. tema paMcaparameSThI, guru ke saMyamInI bhakti karIe to ApaNe tarI jaIe ane tenI AzAtanA karIe to cokkasa DUbavAnA. atiparicayAdavajJA" evuM jo tAraka gurudeva ke saMyamInI bAbatamAM thAya to khalAsa. agni sAthenI ramata ramavAmAM jeTaluM jokhama che tenA karatAM vadhu bhaya jANI joIne saMyamInI AzAtanA karavAmAM che. mATe cAlu jIvanavyavahAramAM gurudeva, vidyAgurudeva, sahavartI saMyamInI AzAtanA jo doSadRSTi, pramAda vagerenA lIdhe ke asahiSNutAnA lIdhe thaI jAya to samajI levuM ke bhavAMtaramAM pharIthI gurudeva vagerenI prAptimAM aMtarAya thAya tevA cIkaNAM karma bAMdhavAnA kAma dIkSA lIdhA pachI paNa cAlu ja che. dharmanA nAme dharmanAzanA kAMTALA mArge bhUlecUke paNa caDI na javAya tenI satata sAvadhAnI saMyamajIvanamAM rAkhajo. saMyamajIvana rUpI suvarNathALamAM AzAtanA rUpI loDhAnI mekha na lAge to ja saMyamajIvananA sAcA ane sAtvika AnaMdanI anubhUti thAya. mAraka AzAtanA tattvano praveza na thAya to ja varSaparyAya bAda anuttaradevanI tejolezyAne paNa Takkara mAre tevI bhAvavizuddhi tAraka saMyamajIvanamAM anubhavI zakAya. bAkI e vAta mAtra zAstromAM ja rahe, ApaNA jIvanamAM nahi. tame sujJa cho, vadhAre zuM lakhuM ? 15 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSano ano upAya sakSamaNa paMcaparameSThI, tAraka gurudevazrI ane sahavartI saMyamIonI AzAtanAnA parivAra mATenI sAvadhAnI temane gayA patramAM jaNAvI. mokSamArgamAM bAdhaka tattvanI oLakhANa thayA pachI have mokSamArge jhaDapathI AgaLa vadhavAnA amogha upAyanI vicAraNA karIe. (1) sAnubaMdha rIte (2) jhaDapathI (3) niyamo moze pahoMcADavA mATe karyuM tattva samartha che ? (1) zuM tapa samartha che? nA, mAsakSamaNane pAraNe mAsakSamaNa karanAra agnizarmA tApasa paNa ghaNo samaya saMsAramAM paribhramaNa karaze. siMhaguphAvAsI tapasvI muni paNa tapa karavA chatAM mokSamArgathI cUkI gayAM. (2) to zuM jJAna tevo upAya che ? nA, anaMtA 14 pUrvadhAro paNa atyAre nigodamAM vidyamAna che. (3) to zuM tyAgathI mokSa thAya? nA, saMsArano, rAjyasamRddhino tyAga karanArA anaMtA tApasaRSio paNa saMsAramAM ghaNo samaya rahe che. (4) tapa-tyAga-jJAna traNeya bhegA thAya to ? nA, chatAMya kaMDarika munivara vagere nIce paDyA. (5) to zuM paramAtmabhakti tevuM tattva che ? nA, paramAtmAbhaktimAM ekAkAra thavA chatAM rAvaNane vAsanAe herAna karela che. (6) to zuM zAsanaprabhAvanA? nA, ghaNA zAsanaprabhAvakonA paNa vartamAnakALamAM patana thayelA jovA maLe che. (7) to zuM vyAkhyAnazakti ? nA, joradAra vyAkhyAnakArone paNa mohamale parAsta karela che. (8) to zuM pratikramaNa, kAusagga vageremAM apramattatA ? nA, tevA kriyAcusta ugrasAdhaka rahanemi vagere paNa pachaDATa khAI gayA hatA. 16 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) to zuM saMyamano pakSapAta mokSanuM amogha kAraNa che ? nA, saMyamano pakSapAta hovA chatAM paNa marIci usUtraprarUpaNAnI bhUla karI beThA. (10) to zuM cAritra? nA dIkSA levA chatAM araNika munivara patana pAmyA. paramAtmAnA hAthe dIkSA levA chatAM jamAlI paramAtmAnI sAme ja baMDakhora ane baLavAkhora banyA. tapa-tyAga-jJAna-dhyAnamAM -masta evA ugra sAdhako tiSyagupta-rohagurU-zivabhUti vagere nihanava banyA. to pachI evI kaI sAdhanA che ? ke jeno Azraya levAthI sAdhaka paDyA vinA jhaDapathI cokkasa mokSane meLavI zake ? che tevo koI upAya ? hA, tenuM nAma che vaiyAvacca. vaiyAvacca e apratipAtI guNa che. vaiyAvacca evuM puNyAnubaMdhI puNya baMdhAvI Ape che ke jenA dvArA mokSaprApaka avaMdhya sAmagrI maLe che. (1) niHsvArtha bhAve (2) pUjyatvabuddhithI (3) vivekadaSTipUrvaka AcArya, upAdhyAya, guru, tapasvI, glAna, bAla, vRddha vagerenI bhakti, sevA, vaiyAvacca karavAnA lIdhe to bharatacakravartI, bAhubalI vagere bAhya atyaMtara aizvarya prApta karIne mukti pAmyA. mokSasAmagrI ApIne temAM jIvane yogya rIte pravRtti karAvyA vinA vaiyAvaccajanita pAvana puNya ravAnA na thAya. mATe ja oghaniryukti graMthamAM "satre hira parivA, vecAvatra pukho madivAku AvuM kahevA dvArA zrI bhadrabAhusvAmIjIe tene apratipAtI guNa kahyo che. paNa tenI uparokta traNa zarata paLAvI joIe. vaiyAvaccano matalaba che, je jIva je dharmakAryakSetramAM asamartha hoya tene te kAryakSetramAM samartha banAvavo. tathA te rIte samartha na thAya tyAM sudhI tene te dharmakAryamAM sahAya karavI. bALa, glAna sAdhu gocarI lAvavAmAM asamartha hovAthI tene gocarI lAvI ApavI te vaiyAvacca kahevAya. tema jene gocarI lAvatA AvaDatI na hoya tene gocarI 17 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAvatA zIkhaDAvavI te paNa vaiyAvacca kahevAya. bhaNatA na AvaDe tene bhaNAvavA te paNa vaiyAvacca che. nUtana dIkSitane paDilehaNa, pramArjana vagere zIkhaDAvavuM te paNa vaiyAvacca kahevAya. vyavahArasUtrabhASya (bhAga-3, uddezo-1, gA.374) ane nizIthabhASya (gAthA-6605) mAM "vaiyAvacce tivide saMAmi ya pare tadubhae ya / aNusiDhi uvAlaMbhe uvaggahe ceva tivihaMmi / / " AvuM kahevA dvArA sva-para-ubhayane anuzAsana, upAlaMbha, upakAra karavA dvArA svarUpa traNa prakAranI vaiyAvacca batAvela che. matalaba ke guru ziSyanuM anuzAsana kare che te paNa prathama prakAranI vaiyAvacca che. tathA bhUla karatA ziSyane guru Thapako Ape che te bIjA prakAranI vaiyAvacca che. AtmahitabuddhithI sA.mRgAvatIjIne Thapako ApavA dvArA bIjA naMbaranI vaiyAvacca karanAra sA.caMdanabAlAjI sva-paranA kevalajJAnanuM nimitta banI gayA. A bIjA naMbaranI vaiyAvacca karanAra caMDarudrAcArya paNa nUtana dIkSitane kevalajJAnanI bheTa ApI gayA ane svayaM paNa kevalajJAna pAmI gayA. eka paNa Thokara khAdhA vinA svayaM mokSamArge AgaLa vadhavA asamartha evA ziSyane apramatta rIte mokSamArge AgaLa vadhavA samartha banAvavA karuNAbuddhithI ziSyanuM anuzAsana karanAra ke Thapako ApanArA gurudeva ziSyanI be prakAranI vaiyAvacca kare che. - A vAta jinazAsana sivAya bIje kyAMya jANavA ja na maLe. kevuM adbhuta che A jinazAsana ! ApaNe prAmANikapaNe ApaNuM anuzAsana karIe, unmArge jatI ApaNI jAtane Thapako ApaNe ja ApIe te paNa ApaNA dvArA thatI ApaNI vaiyAvacca che. anuzAsanano bIjo artha prazaMsA paNa che. arthAt anya guNavAnanI, ArAdhakanI ApaNe prazaMsA, upabRhaNA karIne tene mokSamArge AgaLa vadhavA, sthira karavA mATe protsAhita karIe te paNa prathama prakAranI vaiyAvacca che. prabhu 18 - Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIre kAmadeva zrAvakanI dRDhatAne, upasargamAM ya acalAyamAnatAne samavasaraNamAM vakhANIne prathama naMbaranI vaiyAvacca carama tIrthaMkara bhagavaMte paNa kevalajJAna bAda karela che. lokoe subhadrA mahAsatInI karelI prazaMsAne vyavahArasUtrabhASya (1/375) ane nizIthabhASya (6606)mAM prathama prakAranI vaiyAvacca svarUpe batAvela che. prazaMsA dvArA sAmenI vyaktinI upabRhaNA thavAthI ArAdhanAmAM tene protsAhana, preraNA maLe che ane te ArAdhanAmAM sthira thAya che, majabUta thAya che. AthI prazaMsA paNa adhikRta vyakti mATe vaiyAvacca banI zake che. paraMtu vartamAnakALamAM vyavahArasUtramAM batAvela trIjA naMbaranI vaiyAvacca ja mukhyatayA prasiddha che. vaiyAvaccano trIjo artha che je ArAdhako ArAdhanA karI rahelA hoya tene ArAdhanAmAM sahAya karI. saMgama nAmanA bharavADe tapasvI munine khIra vahorAvIne bIjA naMbaranI vaiyAvacca karI. tethI te zAlibhadra banI aNagAra banyA. AhAra-pANI dvArA 500 sAdhunI bhakti karI bAhumuni bharata cakravartI thayA tathA subAhumuni 500 munionA zarIranI vizrAmaNA karI bAhubalI thayA. guNIjananI sevA karavAthI tevA prakAranA sarvotkRSTa guNo paNa saraLatAthI maLe che. sAdhakane parizramathI / sAdhanAthI guNa maLe che. enI sevA karanAra sevakane sevAnA badalAmAM te guNonI bheTa saraLatAthI sahajapaNe maLe tevo prakRtino sanAtana niyama che. jenI sevA karIe enA aMtaranA AziSa maLavAthI jJAnAvaraNa ane mohanIyano baLavAna kSayopazama thavA dvArA zrutadharma ane cAritradharma paNa vadhu nirmaLa ane sAnubaMdha bane che. jenI sevA karIe chIe tenAmAM rahela ratnatraya, tapa, tyAga, vairAgya vagere tamAma guNonI prAptinuM rijharvezana vaiyAvacca karAvI Ape che. upakArI gurudeva, vidyAguru vagerenI niHsvArthabhAve sevA karavAthI kRtajJatAguNa saraLa ane sahaja bane che tathA AMzika RNamuktino 19 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAbha maLe che. vyavahArasUtramAM "zitAba-veyAvaa remAne samane nibe mahAntare maharnivasAne mati" (uddeza-10) AvuM kahevA dvArA glAnanI sevA karanArane mahAnirjarA batAvela che. glAnanI sevA karavAthI to tIrthaMkara paramAtmAnI bhaktino lAbha maLe che. kAraNa ke paMcasUtramAM devAdhideva khuda kahe che ke "jo gilANa paDisevaI so mAM paDilevaI." AthI paramAtmAnA hRdayamAM vaiyAvaccIne AdaraNIya sthAna maLe che. uttarAdhyayana sUtramAM to jaNAvela che ke "vaiyAvaccevi tirthIyaranAmotta nAyaDu arthAta vaiyAvacca dvArA tIrthakara nAmakarmano baMdha thAya che. AnA dvArA vaiyAvaccanA sAmarthyanI kalpanA thaI zake che. bIjAne zAtA ane samAdhi ApanArane kyAreya azAtA ane asamAdhino bhoga banavuM paDatuM nathI. kAraNa ke Give and take no trikAla abAdhita niyama tenI pAchaLa kAma karI rahyo che. mATe ja vaiyAvaccIne bIjAnI sevA levI paDe tevA saMjogo mAMdagI - azakti vagere) ApavA karmasattA, dharmasattA rAjI nathI. vyavahAramAM paNa dekhAze ke vaiyAvaccI vyakti lagabhaga sazakta ane nirogI ja haze. A bAhya lAbha paNa Atmika samAdhi jALavavAmAM noMdhapAtra bhAga bhajave che. nizIthasUtramAM jaNAvela che ke "jema sugaMdhI puSpanI pAse bhamarAonA ToLeToLA sAme cAlIne AvatA hoya tema glAna muni pAse vaiyAvacca karanArAo sAme cAlIne bhakti mATe huMsAtuMsIpaDApaDI karatA hoya." AnAthI siddha thAya che ke saMyamanA nirmaLa adhyavasAya-sthAnomAM ramatA saMyamIne vaiyAvacca guNanI AvazyakatA-mahattA eTalI hoya ja jeTalI havA - pANInI. tAttvika saMyamanI pariNati AtmasAt thAya eTale vaiyAvaccanI ruci avazya hoya. vaiyAvaccanA saMyoga hoya tyAre vaiyAvacca hoya ane bAkInA saMyogamAM vaiyAvacca na hoya tevuM bane. paraMtu na 20 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiyAvaccanI ruci to 24 kalAka hoya ja. to ja saMyamanA adhyavasAya Take-vadhe-baLavAna bane. tapa-tyAga vagerenA jema abhigraha thAya che tema vaiyAvaccanA paNa niyamo saMyamI avazya le. vaiyAvaccI naMdISeNamunino vaiyAvacca saMbaMdhI ugra abhigraha kevo hato ? devaparIkSAmAM paNa teoe kevo First Class meLavyo ! A badhI vAta gurugamathI vistArathI samajI saMyamajIvanamAM vaiyAvaccanI ruci keLavavA mATe prayatnazIla rahI paramapadane nikaTa banAvo e ja maMgala kAmanA. (lakhI rAkho DAyarImAM... je apavAda sarvatra pracalita thayela hoya te bAbatamAM utsarganI sAthe apavAda paNa batAvavA. jethI koIne vyAmoha na thAya. dA.ta. utsarga ekAsaNA, apavAda besaNA-navakArazI vagere. jenI AMkhamAMthI zaramanA jaLa ke pApano bhaya jAya tene tIrthakara paNa ArAdhaka banAvI na zake. - 21 - Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka samasyA uttarAdhyayana sUtramAM jaNAvela che ke manuSyabhava, dharmazravaNa, zraddhA ane saMyamajIvana A cAra cIja atyaMta durlabha che. ane pannavaNA graMthamAM jaNAvela che ke, 'egamegasa huM bhaMte maNusassa gevejjagadevatte kevaIyA daZidiyA aIyA ? goyamA ! aNaMtaso' (pra.Indriyapada - sU.31) arthAt vyavahAra rAzimAM Avela prAyaH badhA jIva anaMtavAra navamAM caiveyakamAM deva tarIke utpanna thayela che. bhaktaparizA payannA (79). bhagavatIsUtra (za.12/uddezo-7), jIvAjIvAbhigama (3/2/22), puSpamAlA (226), paMcAzaka (14/ 48), upadezapada (233), paMcavastuka (1738-39), upadezamAlA (521), dharmabiMduvRtti (7/36) vageremAM paNa navamA grevayakamAM anaMta vAra utpanna thavAnI vAta Ave che. cAritrajIvana nirmaLa rIte pALyA vinA to nava traiveyakamAM deva tarIke janma na ja maLe. kAraNa ke niraticAra cAritravALA jIvo ja navamI traiveyakamAM utpanna thaI zake che evuM bhagavatI sUtramAM jaNAvela che. tethI prazna e che ke anaMtA oghA levA chatAM, niraticAra saMyama jIvana kroDa pUrva sudhI anaMtIvAra pALavA chatAM mokSa kema na thayo? evuM zuM khUTI paDyuM ke anaMtA niraticAra cAritra paNa niSphaLa gayA ? manuSyabhava + dharmazravaNa + zraddhA + cAritrajIvana jevI cAra durlabha amUlya cIjanI anaMtavA2 prApti thavA chatAM zenI gerahAjarIthI bhavabhramaNano virAma na thayo ? 1 pUrva 70,560 abaja varSa. AvA karoDa pUrva sudhI niraticAra cAritra anaMtIvAra pALyuM. tethI zraddhA vinA ja te pALyuM tema to kema mAnI zakAya ? vartamAna bhavamAM ApaNane je zraddhA ane saMyamajIvana maLela che te anaMta kALamAM kyAreya maLela nahi hoya-ema mAnavAne - - 22 = Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI avakAza nathI. vartamAnanI ApaNI zraddhA to lUlI - laMgaDI che ke je avAra-navAra mAMdagI, thAka, vihAra Adi prasaMge saMyamajIvanamAM aticAra lagADe che. vaLI, vihAramAM 12nA badale daza kIlomITara nIkaLe, gocarIpANI vinA takalIphe najIkamAM maLI jAya, koIka bhagata maLI jAya, ThaMDu pANI-ThaMDakavALI jagyA unALAmAM maLe ke 'hAza !' AvI anubhUti karAve te zraddhA kevI pAMgaLI kahevAya ? 9mA traiveyakamAM javA AvI takalAdI zraddhA kAma na lAge. ugra upasarga-pariSahanI vaNajhAra vacce paNa niraticAra saMyamajIvana anaMtIvAra dIrghakALa sudhI paLAve te zraddhA kevI jvalaMta haze ? tethI tevI zraddhA paNa ApaNe anaMtavAra meLavI ja haze e siddha thAya che. - prastutamAM mAro prazna e che ke anaMtavAra niraticAra saMyamajIvana jIvavA chatAM ApaNuM ThekANuM na paDayuM to vartamAnakALanA aticArabahula virAdhakabhAvayukta bakuza-kuzIla cAritrathI ApaNI bhavabhramaNayAtrA zuM baMdha paDaze ? saMsAra choDavA chatAM vartamAna saMyamajIvanathI jo mokSamArge eka paNa kadama AgaLa cAlI na zakAya to zuM dIkSA mAtra bAhya kAyakaSTa ja banI raheze ? meruparvata jeTalA UMcA oghAnA DhagalAmAM zuM evA eka niSphaLa oghAno vadhAro karavAno ? jo evuM ja thAya to ApaNe keTalA dayApAtra banIe ? ghAMcInA baLada jevI dazA zuM ApaNane maMjUra che ? jo nAmaMjUra hoya to prazna e che ke anaMtavAra niraticAra saMyamajIvana meLavyA pachI paNa je ApaNane bhUtakALamAM kadI maLela nathI te cIja zuM ApaNe A jIvanamAM meLavI che ? zuM te maLela hoya tevI anubhUti AnaMda-saMtoSa thAya che ? zuM tene ApaNe oLakhIe chIe kharA ? A vicAra ApaNane keTalI vAra Ave che ? jenI gerahAjarIthI anaMtA niraticAra saMyamajIvana niSphaLa gayA te paramatattvane pAmavAnI jhaMkhanA-tamannA paNa zuM ApaNane 23 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A jIvanamAM maLela che kharI ? A bhavamAM te avazya maLela che ja Avo AtmavizvAsapUrvakano raNakAra zuM ApaNA hRdayamAM dhabake che ? jenI prAptimAM saMyamajIvananI saphaLatA che te zuM ApaNe A bhavamAM nahi meLavIe ? to pachI saMsAratyAga ane saMyamasAdhanAno matalaba zuM ? gaMgA nadI pAse rahevA chatAM tarasyA rahIe tenA jevI ajJatA bIjI zuM hoI zake ? madhuratA-gaLapaNa vinAnA miSTAnnanI majA zuM Ave ? khUba manomaMthana karyA pachI jaNAya che ke cAra aMtaraMga cIja evI che ke anaMtakALamAM ApaNane kyAreya maLela nathI. e cAra cIja na maLavAnA lIdhe ja mAnavabhava vagere cAra durlabha cIja paNa niSphaLa gaI. chellu saMghayaNa hovA chatAM ApaNe te cAreya cIjane A bhavamAM pAmavI hoya to pAmI zakIe tema chIe. chatAM hakIkata e che ke anAdikALamAM ApaNe e cAra cIjane kyAreya meLavela nathI. e cAra cIja maLe eTale nizcayathI samyagdarzana + bhAvacAritra avazya maLI ja jAya. sauprathama ApaNe manomana nakkI karI devuM joIe ke e cAra apUrva-alabdha cIjanA bhoge kazuM paNa karavuM nathI. je cAra cIjane tAttvika rIte na pAmavAnA lIdhe niraticAra anaMtA saMyamajIvana niSphaLa gayA e cAra cIjane koI paNa hisAbe AtmasAt karavI ja che. enA khAtara je balidAna ApavuM paDe te ApavA bhagIratha puruSArtha karavo ja rahyo. bIjA badhA vagara cAlaze paNa e cAra cIja vinA to kadApi nahi ja cAle. jenA vinA vinaya, vaiyAvacca, vairAgya vagere badhA ya yogo mokSa na ApavAthI niSphaLa bane te cAra cIja meLavavA mATe ja A saMyamajIvana lIdhuM che. havethI badhA zvAsa e cAra cIjane AtmasAt karavA mATenA lakSyathI vaNAI javA joIe. khuda tIrthaMkara paramAtmAnA hAthe dIkSA maLI jAya, prathama saMghayaNa vagere maLI jAya chatAM jo e cAra cIja 24 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na maLe to rAkhamAM ghI DhoLyA jevuM thAya. to e cAra cIja kevI mahAn haze ! tenI prAptithI kevo avarNanIya AnaMda Avato haze ! je cAra cIja meLavyA bAda mukti nizcita thAya, jene meLavyA bAda ja mokSa thAya e cAra cIja kevI alaukika haze ! te siddhagirimAM saMyamajIvanamAM anazana karyA bAda paNa jo e cAra cIja na maLe to mokSamArge eka paNa kadama AgaLa vadhI na zakAya to e cAra cIja kevI adbhuta ane ajoDa haze ! ATalI badhI mahattvapUrNa e cAra cIja hoya to tene meLavavA mATe ApaNo bhISma saMkalpa kevo hovo joIe ? tenA pratye Adara ane bahumAna bhAva kevo hovo joIe ? e samajI zakAya tema che. e cAra cIja kaI haze ? te vize tame vicAravimarza karazo. AgaLanA patromAM kramazaH te cAra cIjanI oLakhANa karAvIza. tyAM sudhI te cAra cIja pratye ahobhAva, talasATa, saMvedanA, garaja baLavAna bane tevI manobhUmikAne majabUta rIte taiyAra karazo. eroDrAma hoya to plena utarI zake, helipeDa hoya to helikopTara utarI zake. tema garaja-talasATa-abhIpsA vagerenI tIvratA svarUpa sTenDIMga pleTaphorma taiyAra haze to ja te cAra tAraka tattvanuM avataraNa AtmabhUmimAM thaze. bAkI jANavA chatAM na jANavA jevuM thaze. evuM na bane tenI khAsa takedArI rAkhazo. - 25 - Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama durlabha cIjane jANIe pUrve 4 durlabha vastunI vAta karI hatI tenA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM ke sauprathama durlabha vastu che mokSamArga. mokSamArganI vyAkhyA karatAM lalitavistarA graMthamAM jaNAvela che ke "cetaso avakragamanaM mArgaH mokSamArgaH" arthAt cittanI avakra, saraLa pariNati e mokSamArga che. saraLa pariNAma maLavo atyaMta durlabha che. sApa daranI bahAra vAMko cUko cAle paNa daramAM sIdho cAle. anyathA tenuM zarIra cholAI jAya ane kIDIo tene pholI khAya. tema mokSamArge AvatAM pUrve acaramAvarta kALamAM jIva vakra hoya paNa mokSanI najIka Ave eTale cittanI aMtaraMga pariNati saraLa thavA mAMDe. AMTIghuMTI vagaranuM, phUDa-kapaTa vagaranuM mana kharekhara durlabha che. paNa mokSanI najIka AvyA pachI jo sAdhaka manane vakra banAve to mokSamArgathI vadhu dUra dhakelAI jAya. bhale te bAhyasAdhanA karato rahe. saraLatA hoya to mokSa najIka. vakratA hoya to mokSa dUra. adhyAtmasAramAM kahela che ke "satyajaM rasalAmpatyaM sutyajaM dehabhUSaNam, sutyajA: kAmabhogAghAH dusyajaM dambhasevanam." arthAt rasanI laMpaTatA, dehavibhUSA, kAma-bhoga vagere choDavA bahu saraLa che. paraMtu daMbhanuM - mAyAnuM sevana choDavuM bahu muzkela che. bAhya badhI ArAdhanA saraLa che. nirdambha pariNati durlabha ane duSkara che. je sAdhaka saraLa hoya te svAbhAvika rIte samarpita hoya, sahiSNu ane nirbhaya hoya, spaSTa valaNavALo hoya, vizvasanIya + nikhAlasa + prAmANika + komaLa + zuddha hoya tathA sAttvika hoya, namra hoya. paraMtu je vakra hoya te moTA bhAge akkaDa, ataDu, bhayabhIta, asahiSNu, svataMtra, svacchaMdI, mRSAvAdI, mAyAvI, avizvasanIya, gUDha, sattvahIna hoya, aprAmANika hoya, uddhata hoya, kaThora-naThora ane krUra hoya. = 26 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraLa hoya te ja zuddha ane sUkSma AlocanA karI zake. vakra hoya te zuddha AlocanA paNa na karI zake. AlocanA na kare to anaMta saMsAra paNa vadhI zake - ema bhaktaparijJA payatrAmAM jaNAvela che. saraLa sAdhako AlocanA karavA potAnA AsanethI UbhA thaIne mAtra guru pAse jAya to guru pAse pahoMcatA pUrve ja kevaLajJAna pAme. A rIte anaMtA saMyamIo kevaLajJAna pAmI gayA - ema mahAnizIthasUtranA prathama zalyoddhAra adhyayanamAM jaNAvela che. tethI nakkI thAya che ke saraLatA e ja mokSe javAno Short Cut + Super Cut + Sweet Cut + Swift Cut + Easy Cut + Safe Cut A ja kAraNasara dazavaikAlikanA 3jA adhyayanamAM paNa kaheluM che ke "ni pAMthA unuvaMsino' RjudarzI = saraLadarzI ja kharA arthamAM nirjhantha = gAMTha vagaranA hoI zake. hajAro mAIla lAMbo doro hoya to paNa te soyanA nAnA kANAmAMthI jhaDapathI pasAra thaI zake. paraMtu tenA mATe eka zarata che ke dorAmAM koI gAMTha na joIe. tema game teTalA bhAre karma bAMdhelA hoya to paNa sAdhaka mokSamArge jhaDapathI AgaLa vadhI zake. paNa tenI zarata che ke sAdhaka saraLa hovo joIe. gAMTha nAnakaDI hoya to paNa te gAMTha che, dorAne AgaLa vadhavA na de. tema vakratA nAnI hoya to paNa te vakratA che. te vakratA sAdhakane mokSamArge AgaLa vadhavA na de. tethI bhagavAnanI daSTie kharA arthamAM nigraMtha-nigraMthI thavA mATe saraLa thavuM atyanta anivArya che. bhagavAnI AjJA paNa e ja che ke sAcA bano. sAco te ja banI zake ke je saraLa hoya. nizItha ane bRhatkalpabhASyamAM jaNAvela che ke- "navi viDyuiM putrIyaM parisiddha vA vi niveriTiM esA tesiM ANA kajje sacceNa hoavvaM / / -- (jimA.6248, ..ma.rUrU rU0)" -- 27 - Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matalaba ke jinezvara bhagavaMtoe koI paNa kAryanI anujJA ke niSedha karela nathI. teo to ema ja pharamAve che ke koI paNa kAmamAM tame sAcA bano, khoTA nahi, mAyAvI nahi. sarvatra saccAI rAkhavAnI taraNatAraNahAra jinAjJA samajyA pachI vakratA-mAyA-ADaMbara-kapaTano Azraya kaI rIte karI zakAya ? tuccha, kSudra vastu khAtara mAyA karavAthI badhI sAdhanA Fail thatI hoya ane virAdhaka thavAtuM hoya to zA mATe daMbha-mAyAnuM sevana karavuM ? je divase dIkSA ane te ja divase jene kevaLajJAna maLyuM te mallInAtha bhagavAnanA karma keTalA ochA haze ! chatAM ArAdhanA khAtara paNa karelI nAnakaDI mAyA-mRSAvAda-chetarapiMDInA lIdhe tIrthaMkara padavImAM kalaMka svarUpa strI avatAra maLyo. AvI te mAyA keTalI gojhArI haze ? tenI kalpanA paNa dhrujArI pedA karAvI de tevI che. kapaDuM ujaLuM karavA mATe jema kAdava na copaDAya tema ArAdhanA karavA mATe paNa mAyAno Azraya na levAya. ArAdhanA khAtara karelI mAyAnuM jo AvuM gojhAruM pariNAma hoya to virAdhanA khAtara (abhimAna-AbamahattvAkAMkSA-tuccha svArtha vigere malina bhAvo khAtara) mAyA kare tenuM Result zuM Ave? potAnA vyAkhyAnamAM mAMDa 400 mANasa AvyA hoya ane 'hajAra karatAM vadhu mANasathI hola pravacana pUrve ja akaDeThATha bharAI gayo hato !" AvuM saMyamI kaI rIte bolI zake ? AvI tuccha mAyA-mRSAbhASA ane saraLatA vacce karoDo yojano karatAM vadhu cheTuM rahe che, samakitathI to anaMta yojana ane kadAca anaMtakALanuM AMtaruM. AMdhaLI daLe ne kUtaro cATe tema ApaNe ArAdhanA karIe ane mAyA tene khalAsa kare. Result mAM jhIro athavA - devALuM ja nIkaLe ne sAdhakanuM ! nAnakaDI mAyA ane pariNAma kevuM bhayaMkara jovA maLe ? rUkti sAdhvI, lakSmaNA sAdhvI, draupadI (pUrvabhava) na 28 } Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhvI, mallIkumArI vagerenA dRSTAMta khabara ja che ne ? saraLatAnA abhAve draupadIe pUrvabhavamAM potAnI AbarU bacAvavA kaDavI tuMbaDI dharmaruci aNagArane vahorAvI dIdhI. Result mAM maLyo anaMta saMsAra, te paNa rIbAmaNa bharelo. saraLa hoya tene lagabhaga koInI IrSyA, adekhAI na thAya ane mAyAvI hoya te prAyaH mahattvAkAMkSI hoya. tethI ja te IrSyA, adekhAIthI baLato hoya. siMhaguphAvAsI muni tethI ja patita thayA ne ! pITha ane mahApITha paNa tethI ja strIveda pAmyA, bhale ne caramazarIra maLyuM. ziSyanI IrSyAthI ja nayazIlasUri bIjA bhavamAM sApa thayA tevuM saMvegaraMgazALA graMthamAM darzAvela che. saraLa hoya te koInI ya bhUlane mApha paNa karI zake. vakra prAyaH bIjAnI bhUlane ja zodhato hoya. upadezamAlAmAM (gAthA-99) batAvela datta muninuM dRSTAMta khyAlamAM che ne ? potAnA upakArI saMyamI gItArtha bhavabhIru gurudevanI paNa bhUlane ja te jotA rahyA. jyAre saraLa evA pArzvanAtha bhagavAnanA jIve (prathama marubhUtinA bhavamAM) tApasa banelA potAnA nAnA bhAI kamaThano dezanikAla thavAmAM potAnI bhUlane kAraNa mAnI ane teo khamAvavA taiyAra thaI gayA. saraLa hoya te potAnI bhUlano bacAva na kare paNa svIkAra kare. mRgAvatI sAdhvIe potAnI bhUla svIkArI to kevaLajJAnanI bheTa maLI. tenA mULamAM hatI saraLatA. saraLatA sadA Positive Thinking Ape ane vakratA haMmezA Negative Thinking Ape. prathamamAM utthAna che ane bIjAmAM patana che, sarvatomukhI vinAza che. pasaMdagI konI karavI ? te ApaNA hAthamAM che. potAnAthI deDakI marI gaI- ema na svIkAryuM to tapasvI muni caMDakozika nAga thayA. saraLa hoya te prAyaH koInI sAthe saMgharSamAM na utare ane mAyAvI prAyaH saMgharSa karyA vinA na rahe. vakra agnizarmA saMgharSamAM 29 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utaryo. saraLa guNasena saMgharSamAM na paDyA ane khamAvavA taiyAra thaI gayA. saraLatA hota to agnizarmAmAM prajJApanIyatA (= samajazIlatA) avazya hota, ane to to tApasa gurudeva kulapatinA vacanathI agnizarmA zAMta thaI gayA hota. paNa saraLatA na hatI. tethI kulapatinuM vacana na pALyuM ane krodhanA dAvAnaLamAM homAyA. veranuM niyANuM bAMdhyuM. mATe agnizarmAnA vinAzamAM paNa krodha nahi paNa saraLatAno abhAva ja prAraMbhika tabakkAmAM mukhya kAraNa hato. krodha to agnizarmAne kulapati guru sAthe tochaDAI karyA bAda pAchaLathI Avyo. ugra sAdhanA niSphaLa gaI. ugra tapa karavA chatAM anaMtakALa te bhaTakaze. caMDarudrAcAryanA ziSya saraLa hatA. tethI gurunA krodhamAM upakAranA darzana karyA. saMgharSamAM utaryA vinA svabhUlano svIkAra karIne pazcAtApa dvArA kaivalyalakSmIne pAmyA. mAyAvI to upakArInA madhura komaLa vacanamAM paNa apakAranI zaMkA-kuzaMkA kare. saraLa sAdhaka to upakArInA kaThora vacanamAM paNa karuNAnA darzana karIne pura jhaDape mokSamArge AgaLa vadhe. mATe to mRgAvatI ane caMDarudrAcAryanA ziSya phAvI gayA. khyAlamAM rahe ke upakArInA kaThora vacanamAM karuNAnA darzana na karI zake te sAdhaka AtmavikAsa sAdhI na zake. upakArInuM sAMbhaLI na zake te potAnI jAtane saMbhALI na zake, bhale game teTalo moTo vidvAna, tapasvI ke kaThora AcAravALo hoya. saraLa na hoya te vizvasanIya na bane. upakArIno droha karavAmAM paNa vakra jIva na acakAya. kulavAlaka muni tethI ja badhI tapasAdhanAne saLagAvI beThA. " kharuM kahIe to saraLatA e samarpaNabhAvane lAvavA dvArA sAdhanAne sAnubaMdha banAve che. vakratA to svacchaMdatA lAvavA dvArA sAdhanAne Fail kare. anubaMdha vagaranI sAdhanA devalokanA sukha ApIne 30 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa vadhAravAnuM kAma paNa kadAca karI de. sAdhanA puNya baMdhAve. saraLatA zuddhi apAve. zuddhi salAmatI Ape. puNya to sAmagrI ane sagavaDa Ape. salAmatI vinAnI sAmagrI ane sagavaDano bharoso na karAya. sagavaDa ane salAmatI A bemAMthI eka ja maLe tema hoya to salAmatInI ja pasaMdagI karAya. guruvacananI ArAdhanA saraLa ja karI zake. prema ArAdhanAno nahi paNa guruvacanano, guruIcchAno keLavavAno che. A kArya saraLa ane niSkapaTa sAdhaka ja karI zake. mAyAvI kadAca ArAdhanAno prema keLavI zake, TakAvI zake, vadhArI paNa zake. paNa guruvacanano prema keLavI na zake. koI paNa bhoge guruvacanane binazaratI rIte AtmasAt karavuM che - AvI pariNita saraLa hRdayamAM ja pAMgarI zake. saraLane ArAdhanA paNa saraLa, guruvacanapAlana paNa saraLa, mokSa paNa saraLa. mAyAvIne kadAca svakalpita ArAdhanA saraLa hoya, paraMtu IcchAviruddha guruvacananuM pAlana kaThaNa hoya. mATe mAyAvIno mokSa paNa agharo. tethI saraLatA jIvanamAM AvI ke nahi ? tenuM tharmomITara che guruvacanapAlanamAM tatparatA + binazaratI guruzaraNAgati. tame samaju cho. paNa prAyaH mAyAvI jIva strInA avatAra pAme ane strIne prAyaH mAyA AtmasAt hoya, mAyA karavI saraLa hoya. mATe daMbha, kapaTane choDavA ane saraLa pariNAmane AtmasAt karavA, pratipaLa nirdabha sAdhanAnI jAgRti keLavavA bhagIratha puruSArtha + bhISma saMkalpa karavo ja rahyo. A mATe adhyAtmasAra graMthano 3jo daMbhatyAga adhikAra gurugamathI samajIne, kaMThastha karIne, tene jIvanamAM utAravA kaTibaddha banajo. 'Apa bhalA to jaga bhalA' - A anubhUti saraLa jIva ja karI zake. saMsAranI mAtA mAyA che. ane mAyAnI mAtA vakratA che. mAyA karatAM paNa apekSAe vakratA doSa bhayaMkara che. kAraNa ke mAyAvI to pakaDAI jAya eTale teTalo samaya mAyA choDI de. vakra to 31 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakaDAvA chatAM dalIla-bacAva-khulAsA-2juAta-carcA kare ja rAkhe. mAyAvI mANasa mAyA dvArA kadAca kevaLa potAnA svArthane ja sAdhe. jyAre vakratA to bIjAne khoTA pADavAnuM paNa kAma kare. mAyAvImAM kadAca tochaDAI na paNa hoya, vakratAnI sAthe tochaDAI avazya hoya. mATe tochaDAI, mAyA vagerene aTakAvavA hoya to vakratAne DAyavorsa ApyA vinA chuTako nathI. DAyavorsa pachI pAchA tenI sAthe ja eMgejamenTa ane mereja karavAnI bhUla na thaI jAya e bAbatamAM paNa sAvadha rahevA jevuM che. kAraNa ke kalikAlanA saMyamI paNa jaDa + vakra hoya che- evuM kalpasUtramAM Ave che ane saraLatA e ja sIdho mokSamArga che- ema zrI haribhadrasUrijI kahe che. mATe vakratAne choDavA satata jAgRti keLavajo. bAkI mAyAnA saMskAra paDe to prabhu mahAvIranA samavasaraNamAM paNa bhaktibhAvathI hAthI banIne nRtya karavA chatAM pUrvabhavanI vakratA, UMghAInA lIdhe moTethI vAchuTa karanAra deva jevI viDaMbanAno bhoga banavuM paDe. saraLa jIvano ja guruhRdayamAM praveza thAya, jinazAsanamAM tAttvika praveza thAya ane arihaMtanA dilamAM tene sthAna maLe. AvuM jabbara saubhAgya ane sadbhAgya saraLa sAdhaka pAse hoya che. mAyAvI mATe A badhuM ja azakya che. upamiti bhavaprapaMcA kathAnA pAMcamA prastAvamAM je vAmadevanuM caritra che te gurugamathI bhaNazo to mAyAno zikAra banelo jIva zuM zuM kare ? te spaSTa rIte khyAlamAM Avaze. ane mAyAthI bacavAno prabaLa pariNAma pedA thaze. bhagavAnanI AjJA ane gurunI AjJA eka ja che ke 'cittanI saraLatA dvArA samarpaNabhAva keLavI paramapadane prApta karo.' chellA saMghayaNamAM sAdhanA kadAca bhale muzkela hoya paNa saraLatA to keLavI ja zakAya. bAkInI 3 cIjanI vAta avasare. 32 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...to bIjI durlabha cIja sulabha bane A pUrve 4 durlabha cIjamAMthI 1 durlabha cIja jaNAvI. te Ave to bIjI durlabha cIja sulabha bane. prathama durlabha cIjane AtmasAt karavAno bhagIratha puruSArtha cAlu karela haze. bIjA naMbarano durlabha guNa che namratA. kadAca namratA sahelI haze, pApanA udaya vakhate ane vedanA-vyathAnI vacce. paraMtu (1) puNyanA udayamAM, (2) ApaNA puruSArthathI maLelI saphaLatAmAM, (3) zakti hovA chatAM koInuM sAMbhaLI levAmAM, (4) ApaNI prazaMsA sAMbhaLavAmAM, (5) ApaNI apekSita kadara na thAya tyAre, (6) koIe na kareluM kAma ApaNe karIe tyAre, (7) tapa-svAdhyAyavaiyAvacca vagere yogomAM bIjAthI AgaLa vadhIe tyAre, (8) ApaNI IcchA, vacana pUrNa thAya tyAre, (9) guru mahArAja, vaDIla vagere ApaNI bhUla na hovA chatAM ApaNane kaDaka Thapako Ape tyAre, (10) ApaNane gocarI, vastra, jagyA, Tebala, pena vagere maLe e vakhate, (11) bIjA muzkelIthI karI zake evA kArya sahaja rIte ApaNe karIe te avasare namratAne sAcavavI e kharekhara khUba ja muzkela che. uparanA agyAra prasaMgamAM jo abhimAna na naDe, namratA-laghutA Ave to samajavuM ke kharA arthamAM ApaNe mokSamArge AgaLa vadhI rahyA chIe. dara varSe 10/11 mAsa AMbela karavA saraLa che. kalAkamAM 30 gAthA gokhavI saraLa che, varSamAM 30 graMtho vAMcavA saraLa che. roja 3/4 kalAka saMyamInI vaiyAvacca ke paramAtmAnI bhakti karavI sahelI che. 4 mahinA sudhI kapaDAno kApa kADhyA vinA tene paheravAmAM paNa kadAca koI muzkelI na naDe. tathA phruTa, DrAyaphruTa, mIThAI ke pharasANano tyAga paNa sukara che. bIjAne roja 5/7 kalAka bhaNAvavAnuM paNa susAdhya che. paraMtu A badhA kAryo karyA 33 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAda paNa potAnI jAtane abhimAnarahita rAkhavI e atiduSkara kArya che. (1) uparokta kAryo karyA bAda bIjA ApaNI prazaMsA ane kadara kare tathA prasiddhi maLe tevI bhUkha hoya to samajI levuM ke haju namratA AtmasAt thaI nathI. (2) are ! bIjA ApaNI sAthe hasIne vAta kare, najara paDatAM smita Ape-AvI apekSA paNa abhimAnano ja oDakAra che. (3) gurumahArAja jAheramAM mane Thapako na Ape, mArI bhUla koI jAheramAM na batAve- AvI IcchA e paNa abhimAnanuM ja eka svarUpa che. (4) potAnAthI thato bhUlono bacAva e paNa namratAnI gerahAjarI sUcave che. (5) ajANye thaI jatI AtmaprazaMsA paNa namratAne dezanikAla ApavAnuM kAma kare che. (6) badhA jotA hoya tyAre UbhA UbhA apramattapaNe kriyA karavI ane koI na jue tyAre beThA beThA kriyA karavI A paNa eka jAtano atmaprazaMsAprerita abhimAnano ja lebAza che. - (7) ApaNI ArAdhanAnI khumArI ke gaurava pradarzita karavAmAM paNa ghaNI vAra abhimAna pagapesAro kare che. (8) bIjAnI prazaMsA ApaNI prazaMsA karatAM ochI thAya tevI mananI gaNatarI paNa abhimAnanI hAjarI sUcave che. (9) ApaNI ArAdhanAnI koI prazaMsA karatAM hoya to A badhuM deva ane gurunI kRpAthI thAya che." evuM bolavAnI gaNatarI ane jo bIjA ApaNI viziSTa ArAdhanA na jANatA hoya to te jaNAvavAnI vRtti- A paNa abhimAnano ja vilAsa che. jema mAyAvI AlocanA na karI zake tema abhimAnI paNa AlocanA na karI zake. mATe saraLatAnI sAthe namratAne lAvavI ja paDe. 34 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) eka varSa sudhInI ekAMta, mauna, dhyAna, sthiratA, kAyotsarga, dehAdhyAsamukta saLaMga covihAra upavAsa vagere ugra sAdhanA chatAM namratAnA abhAvanA lIdhe bAhubalIjI kaivalyalakSmIne pAmI na zakyA. (2) namratA hatI to upara jaNAvela ugra sAdhanA vagara paNa kuragaDu muni kevalajJAna pAmyAM ane pelA ugra tapasvIo abhimAnanA kAraNe IrSyA + krodhanI AgamAM saLagyA. (3) siMhaguphAvAsI muni paNa abhimAnanA ravADe caDIne IrSyAno bhoga banI patita thayA. (4) prabhu mahAvIrano jIva paNa vizAkhAnaMdInA bhavamAM gAyanI haDapheTe caDatAM parAbhava, mazkarI sahana na thatAM abhimAnanI jALamAM phasAIne krodhavaza niyANu bAMdhavAnI bhUla karI beThA. (5) daza pUrvadhara naMdISeNa muni paNa vezyAno ToNo sahana na karavAthI abhimAnanA zikhare caDIne potAnI tAkAta batAvavA jatAM patita thayA. (6) 10 pUrvanA mAlika banyA pachI 14 pUrva bhaNavAnI zakti hovA chatAM namratA na hovAnA kAraNe potAnI AvaData ane zakti batAvavA jatA arthathI chellA 4 pUrvane bhaNavAnuM saubhAgya gumAvanAra sthUlabhadrajI kaMdarpavijetA banyA, paNa darpavijetA banavAnuM sadbhAgya khoI beThA. AvA DhagalAbaMdha udAharaNo che ke namratAnA abhAvane kAraNe UMcAmAM UMcI ArAdhanA karavA chatAM sAdhako nIce gabaDI paDyA, bhraSTa thayA. AvuM jANyA pachI abhimAnanA panAre paDyA vinA namratAne AtmasAt karavA kevI avirata AtmajAgRtinI jarUra che ? e samajI zakAya tema che. saraLatAnI jema namratA maLe to ja prabhuzAsanamAM ApaNo praveza thaI zake. namratAne AtmasAt karavI Ama to bhAre kaThaNa che. paNa be upAya dvArA tene keLavI zakAya tema che. (1) ApaNI bhUlano bacAva karavAnA badale teno svIkAra karavAnI prayatnapUrvaka Teva pADavI. 35 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) ApaNI ArAdhanAne bane tyAM sudhI gupta rAkhI svaprazaMsAthI dUra rahevuM. A be upAya amogha che. tenAthI avazya namratA prApta thAya che - evo anubhava che. paraMtu niSphaLatA vakhate AvatI hatAzA ke nirAzAne namratA mAnavAnI bhUla nA karazo. saraLatA + namratAne AtmasAt karavAno prabaLa puruSArtha cAlu karo pachI bIjI be durlabha vastunI vAta jaNAvuM chuM. lakhI rAkho DAyarImAM... gurune tarachoDanAranuM puNya takalAdI hoya, paraloka bagaDela hoya, mokSa dUra hoya, anubaMdha malina hoya. potAno ItihAsa lakhavo jene game che tene ItihAsakAro yAda karatA nathI. vairAgya na hoya tyAM tAttvika samarpaNabhAva na hoya. gurusamarpaNa na hoya tyAM pAramArthika gurukRpA na hoya. 36 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI durlabha cIjane oLakhIe. be durlabha cIjane AtmasAt karavA kaTibaddha banyA hazo. Aje trIjI durlabha cIjanI vAta karavI che. te che vizuddha upazamabhAva. varSonI ArAdhanA ja nahi paNa anaMta bhavonI sAdhanA, cAritrajIvananuM pAlana karyA pachI paNa tenI prApti thavI e kharekhara khUba ja muzkela che. saMyamajIvanamAM ugra kaSAyanA nimitta prAyaH na maLe. koIne mArI nAkhavAnA vicAra nA Ave. paraMtu eTalA mAtrathI upazamabhAva AvI gayo - tema na mAnavuM. (1) nAnI nAnI pratikULatAmAM thatA saMkleza, (2) mananuM dhAreluM na thatA ajaMpo thavo, (3) kaSTasAdhya kAryamAM thato udvega, (4) cirakALathI sAdhya kAryamAM thatI adhIrAI, (5) dhArelI vastu meLavavAnI utsukatA, (6) ApaNAthI AgaLa vadhatA ArAdhako upara IrSAno bhAva, (7) svadoSano asvIkAra ke bacAva karavAnI vRtti, (8) bIjAnA doSane zodhavAnuM valaNa, (9) maLela cIjamAM ochApaNAno DaMkha rahevo, (10) maLelI cIjane TakAvavAnI gaNatarI, (11) (gocarI, kapaDAM, jagyA, pustaka Adi) sArI cIjane meLavavAnI gaNatarI, (12) asahiSNutA, (13) kSudratA, (14) tuccha svabhAva, (15) dInatA, (16) bhayabhItapaNuM, (17) saMbhrAntatA, bebAkaLApaNuM, (18) mUDhatA, (19) avicAritapaNuM, (20) bIjAe karelA anyAya ke anucita vyavahAranI noMdha- A badhAno jo ApaNe zikAra banatA hoIe to samajavuM ke vizuddha koTino upazamabhAva haju sudhI Avela nathI. eka vAra AtmAnuM anAvRta svarUpa samajAya, Atmazuddhino anubhava thAya to ja vizuddha upazamarasa prApta thAya. kAraNa ke AtmAnuM maulika svarUpa ja upazamabhAva che. mATe to kalpasUtramAM bhagavAna mahAvIranA vizeSaNa tarIke "te pakSane vasaMte" mUkeluM che. temAM ja - 37 - Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvela che ke "vasamAraM vastu sAma" arthAta cAritrano sAra upazamabhAva che. dUdhano sAra ghI che. zeraDIno sAra sAkara che. khorakAno sAra saptadhAtunI pariNati che. tema cAritrano sAra vizuddha daDha upazamabhAva che. tenI prAptimAM ja cAritranI saphaLatA che. saphaLa cAritranI phalazruti paNa vizuddha upazamabhAva che. ApaNe upazamabhAva kharekhara lAvavo ja hoya to uparokta 20 bAdhaka tattvone dUra karavA joIe. to ja tenI anubhUti thAya. pachI A saMyamajIvanamAM kharekhara bahu majhA Ave che. zAstramAnya upazamabhAva ApaNe pAmyA chIe ke nahi ? tenuM tharmomITara be paribaLanI cakAsaNI upara AdhAra rAkhe che. (A) zakti hovA chatAM prasannatApUrvaka pratikULatAne sahana karavAnI vRtti Ave to upazamabhAva kheMcAIne Ave. mAtra sahana nathI karavAnuM paNa prasannatApUrvaka sahana karavAnuM che. narakamAM anaMta vAra ghANImAM pIlAvA chatAM kevaLajJAna to zuM? samyajJAna paNa ApaNane maLela nathI. sakAma nirjarA thayela nathI. mATe baMdhakasUrinA 500 ziSyone ghANImAM palAvAthI kevalajJAna nathI maLyuM. paNa pIlAvAmAM prasannatA-samAdhi TakAvavAthI, khIlavavAthI ja kevalajJAna maLela che. mATe sahana karavAmAM jeTalI prasannatA vadhe teTalI zuddhi vadhe, Atmateja vadhe. - dUranA gharomAM gocarI javAmAM prasannatAthI utsAha keLavIe to Atmazuddhi vadhe. "dehaduHkha mahAsala A sUtra najara sAme hoya to sahana karavAmAM prasannatA sahaja bane. pratikAranI tAkAta na hoya tyAre kadAca prasannatApUrvaka sahana karIe tenuM bahu mUlyAMkana zAstrakArone nathI. paNa (1) pratikAranI zakti hoya, (2) kaSTa TALI zakAya tema hoya, (3) kaSTane TALavAmAM ApaNe AbarU vagere gumAvavAnuM na hoya chatAM tevA samaye (4) prasannatApUrvaka sahana karavAnA prasaMga keTalA ? (5) zArIrika kaSTa sahana karavAnA, (6) koInA kaDavA zabda sahana karavAnA, (7) ApaNane na game 38 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI koInI pravRtti jovA chatAM prasannatA rAkhavAnI, (8) bIjAnI bhUlane prasannatAthI sahana karavAnI ane bhUlI javAnI, (9) bIjAnA sukhane + vikAsane sahana karavAno, (10) temAM IrSyA nahi karavAnI. uparokta dazeya bAbatane dhyAnamAM rAkhIne prasannatAthI sahana karavAnuM valaNa keLavIne caMdana jevo zItala svabhAva banAvIe to vizuddha upazamabhAva saraLa che. paramAtmAnI AjJA mujaba prasannatAthI sahana karavAnI taiyArI na rAkhe teNe paramAdhAmInI AjJA mujabanuM parANe paNa sahana karavuM ja paDe. jinAjJA mujaba sahana na karIe to te valaNa durgatinA cikkAra du:kha sahana karavA mATenI AmaMtraNapatrikA che. dharmasattA khAtara prasannatAthI sahana na kare teNe karmasattAnuM badhuM ja lAcArIthI sahana karavuM anivArya bane che. mATe sarvatra sarvadA saghaLuM prasannatApUrvaka sahana karye ja javAnuM. temAM koI bAMdhachoDa karAvanI nahi. hada nakkI karavAnI nahi. sahana karavAnI hada nakkI karanArane karmasattA behada sahana karAve ja che. prasannatAthI sahana na karanArane Akhare lAcArIthI paNa sahana to karavuM ja paDe che. sAdhujIvanamAM khAsa karIne gurubhAIo ane gurubahenonA kaDavA vacanane sahana karavAnA ane temanI thatI prazaMsAne sahana karavAnI-basa ATaluM AvaDe to paNa nyAla thaI javAya. bIjAnA sukRte ApaNe sukhI hoIe to duniyAnA duHkhe duHkhI na thaIe. to ja paraprazaMsAmAM ApaNe prasanna rahI zakIye. pITha ane mahApITha mahAvidvAna sAdhu hovA chatAM gurubhAInI prazaMsA sahana na karI zakyA to strIveda pAmyAM. siMhaguphAvAsI muni paNa potAnA gurubhAI sthUlabhadrasvAmInI mAtra 3 akSara jeTalI vadhu prazaMsA sahana na karI zakyA ane patita thayA. potAnA ziSyano utkarSa sahana na karI zakanAra nayazIla AcArya sApa thayA. A 39 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhuM zAstradRSTithI samajyA pachI paraprazaMsAne prasannatAthI sahana karavAnI Teva pADavI. ApaNI guNasaMpatti hIna kakSAnI hoya to ja paraprazaMsA sahana na karI zakIe. A vAta khAsa khyAlamAM rAkhavI. "parasampaTTurjo di dInazuLasamvatpuruSaM yuddha roti." mATe ApaNe guNavaibhava vadhA2vAno udyama karavo. ApaNI lITI lAMbI karavAnI tAkAta na hoya to bIjAnI lITIne TUMkAvavAnuM pApa to bhUlecUke na karavuM. paraprazaMsAne sahana karavA (1) guNAnurAga keLavavo ane (2) potAnI guNasamRddhino vaibhava vadhAravo. kadAca zArIrika kaSTa sahana karavA saraLa haze paNa kaDavA vacana ane paraprazaMsAne sahana karavI khUba AkarI che. kAraNa ke zArIrika kaSTa sahana karavA mATe zAtAvedanIyano udaya ke vIryaMtarAyakarmano kSayopazama joIe. jyAre kaDavA vacana ane paraprazaMsAne sahana karavA mATe to mohanIya karmano kSayopazama jarUrI che. mATe prasannatApUrvaka sahana karavA tatpara banavuM. zArIrika kaSTa sahana karavAmAM mana pIchehaTha kare to vicAravuM ke sAdhanAnA kaSTo sahana nahi karuM to durgatinA kaSTo mArI rAha joIne ja beThA che. basa pachI upazama bhAva Avaze ja. sahanazIlatAnI carama sImAe pahoMcelA gajasukumAla muni, metArajamuni, arNikAputra AcArya, skaMdhaka sUrinA 500 ziSyone yAda karavA. (B) upazamabhAvane lAvavAnuM bIjuM paribaLa che asaMkliSTa cittavRtti. gajA uparanuM kaSTa sahana karavAnuM dehabaLa na hoya tyAre mAMdagInA nivAraNa mATe upacAra vagere karIe e vakhate paNa manane saMkliSTa nahi banAvavuM ke 'A mAMdagI kyAM AvI paDI?' haju sudhI DaoNkTara kema na AvyA ? davA-anupAna haju sudhI kema Avela nathI ? roga kyAre jaze ? huM ja kema mAMdo paDuM chuM?' game te thAya paNa manamAM saMkleza kyAreya lAvavAno nahi. A 40 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja bhagavAnanI AjJA che. manane nirmaLa banAvavuM e ja jinAjJA + guru AjJA che. "mA tu nirmanaM citta Tiopama" sphaTika jevuM nirmaLa mana banAvIe to ja pradhAna jinAjJApAlana thAya. paristhitinuM parivartana thAya to paNa nirmaLa manaHsthitinuM parivartana thavA na devAya. asahya vedanAmAM samAdhi na rahe to upacAra karavAnI zAstramAM chUTa batAvI che. paraMtu koI paNa sthitimAM manane saMkliSTa banAvavAnI chUTa zAstramAM Avela nathI. nirmaLa pariNati e ja ApaNI mUDI che, aMtaraMga saMpatti che. "asaMkliSTaM cittaratnamAntaraM dhanamucyate / yasyaitat muSitaM klezaiH tasya ziSTA vipattayaH / / " asaMkliSTa cittaratnane saMklezarUpI cora upADI jAya to mAtra vipatti ja bAkI rahe che. asaMkliSTa manovRttirUpI mokSamArgathI ApaNe dUra na pheMkAI jaIe te mATe ja zAstramAM apavAdamArga batAvela che. rAga-dveSanA saMzleSa poSavA mATe jo apavAdano upayoga karIe to te mArga nahi paNa unmArga kahevAya. saMklezarUpI dArUno nazo karIne sAdhanAdhanane gumAvavAnuM nathI. gajasukumAla muninA udAharaNane zAMtacitte vicArazuM to jarUra khyAla Avaze ke. sarvatra sadA sahiSNutAnI bhaThThImAM sekAI javA chatAM saMklezano bhoga ApaNe na banIe-e ja tAraka paramAtmAne pasaMda che. e ja tAraNahAra jinAjJA che. e ja saraLa, TUMko ane surakSita mokSamArga che. anAdi kALamAM anaMtA oghA meLavavA chatAM Avo AMtarika, gupta, adazya chatAM anubhavagamya evo mokSamArga ApaNe lagabhaga kyAreya meLavela nathI. dhaMdho karavA chatAM napho na meLavyo. khAvA chatAM tAkAta na meLavI. ThaMDu pANI pIvA chatAM tarasa na bujhAI. lAITa cAlu karavA chatAM prakAza na patharAyo. ghaNI musApharI karavA chatAM ISTasthAne pahoMcI na zakyA. ghaNIvAra agni meLavavA chatAM - 41 - Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uSmA na meLavI zakyA, ThaMDI dUra karI na zakyA. khetI karavA chatAM anAja meLavI na zakyA. ghaNI gati karavA chatAM pragati karI na zakyA. ugra sAdhanA karavA chatAM paNa siddhine meLavI na zakyA. A kevI ApaNA bhUtakALanI dayAjanaka sthiti che ! have A saMyamajIvanamAM AnuM punarAvartana nahi paNa parivartana karavAnuM che. mAtra krAMti nahi paNa utkrAMti karavAnI che ke je mAtra pravRttinuM nahi paNa vRttinuM ya UrvIkaraNa kare. AnA mATe ja ApaNe saMyamajIvana meLavela che. amogha bANavidyAvALA ceDA rAjAne pratijJA hatI ke eka divasamAM eka vArathI vadhu bANa na calAvavuM. ema ApaNe ahIM evI vizuddha upazamavidyA meLavIe ke havethI navA bhavamAM, bAkInA samagra bhavacakramAM eka vArathI vadhu saMyama jIvana na meLavavuM paDe. bIjI vAra saMyamajIvana meLavavAnI jarUra ja na rahe. ceDA rAjAne bIjI vAra bANa pheMkavAnI jarUra ja rahetI na hatI. basa pachI laukika valaNa chUTe ane lokottara valaNa meLavAya-keLavAya, AtmasAt thAya. pachI majA ja majA che. A traNeya durlabha cIja (pUrve jaNAvela be cIja (1) saraLatA (2) namratA ane ahIM jaNAvela (3) vizuddha upazamabhAva) meLavIe to ja cothI durlabha cIja maLI zake. e cothI cIjano paricaya AvatA patramAM karazuM. tyAM sudhI A 3 durlabha ratnone meLavo-keLavo ane jALavo. lakhI rAkho DAyarImAM... mananI caMcaLatA ravAnA karavAnA cAra amogha upAya. (1) saumyatA (2) anutsukatA (3) dhIraja (4) sahiSNutA. 42 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samasyA traNa upAya eka trIjI durlabha cIja vizuddha upazamabhAvane AtmasAt karavAno udyama cAlu haze. Aje cothI durlabha cIjanI vAta karavI che. tenuM nAma che anAsakta bhAve dehAdhyAsano tyAga. anAdi kALathI ApaNane dehano vaLagADa che. makAnathI ApaNo saMparka dUra che. tenA karatAM vastrano saMparka najIka che. tenA karatAM cAmaDIno saMparka vadhu najIka ane tenA karatAM paNa zarIrano saMparka vadhu najIka. anAdinuM sAtatya ane atinajIkanuM sAtatya, AnA ja kAraNe makAna, vastra karatAM cAmaDI upara vadhu Asakti ane tenA karatAM paNa deha upara jIvone sahuthI vadhu Asakti che. Nearest Body becomes the Dearest. (1) peTa bagaDe ke (2) mAthuM caDe to becenI, akaLAmaNa ane guMgaLAmaNano anubhava thAya. (3) tAva Ave ane samatA bhAgI jAya. (4) vihAra lAMbo hoya to manamAM ajaMpo rahe. (5) gAma dhAraNA karatAM vadhu dUra hoya to mana khinna bane. (6) macchara bese ane kAusagga bhAMgavAnuM mana thAya. (7) gocarI ThaMDI, pratikULa Ave ane manamAM udvega thAya. (8) anukULa garama gocarI vadhu vAparavAnuM mana thAya. (9) bapore unALAmAM dUranA gharomAM bahu uparanA mALe gocarI javAno ullAsa na thAya. (10) kApa vahelo kADhavAnuM mana thAya. (11) phoTAnA AlabamamAM ApaNA phoTA upara sauprathama najara jAya. (12) ApaNo koIe ajANatA paNa pADela suMdara phoTo dekhIne mana prasanna thAya. (13) garamInA divasomAM ThaMDu pANI pIvAnI jhaMkhanA rahe. (14) unALAmAM ThaMDakavALuM sthAna meLavavAnI gaNatarI. (15) Teko laIne besavAnI vRtti. (16) sukhAsanamAM Akho divasa besavAnI ruci. (17) rAtre saMthArAmAM sUtI vakhate ThaMDakano anubhava. (18) vihAramAM ---43 - 43 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAkelA hoIe ane najIkanA gharamAM gocarI maLatAM "hAza !' Avo bhAva pedA thAya. (19) roganI akasIra davA lAgu paDatAM dilamAM rAjIpo pedA thAya. (20) ApaNuM kAma karI ApanAra pratye lAgaNI-mamatA thAya. (21) gocarImAM ApaNI bhakti karanArA game. A badhA dehAdhyAsanA cinho che. berokaToka Avo dehAdhyAsa poSanAre potAnI jAtane samakitI mAnavAnI ane bIjAne mithyAtvI ke kuguru mAnavAnI-kahevAnI bhUla bhUlecUke na karavI. ugra sAdhanAnI tAkAtane dehAdhyAsa khalAsa karI nAkhe che. jeTalo dehAdhyAsa ghaTe teTalI sAdhanAmAM phAvaTa Ave. jeTalo dehAdhyAsa vadhe tema sAdhanAmAM golamAla-ghAlamela thAya, goTALA thAya. gajasukumAla muni, aMdhakasUri, damadaMta RSi, metAraja RSi vageree dehAdhyAsane saMpUrNatayA khalAsa karyo to kaivalyalakSmInI bheTa maLI. dehAdhyAsano bhoga bananAra kaMDarIka muni, aSADhAbhUti, araNika munivara vagere patita thayA. dehAdhyAsa hoya to sAdhanA niSphaLa, dehAdhyAsa na hoya to sAdhanA saphaLa. kahevA do ke sAdhanAnI saphaLatA ja dehAdhyAsa toDavAmAM rahelI che. (1) kadAca AThama ke caudasanA divase AMbela thAya ke jJAna pAMcamanA divase upavAsa thAya to paNa tenI pAchaLa yazakIrtinI bhAvanA, Abaru TakAvavAnI gaNatarI vagere hoya ! (2) koInI bhakti karavA ApaNA zarIrane ghasI nAMkhIe to paNa prazaMsAnA be mIThA zabdanI apekSA rahe. (3) lAMbI tapazcaryA karI hoya ane prazaMsA ochI thAya to paNa manamAM raMja rahe. (4) koInI mAMdagImAM lAMbo samaya sevA karI hoya, zarIrane ghasI nAMkhela hoya ane ApaNe mAMdA paDIe tyAre te sevA barAbara na kare to manamAM DaMkha rahe. AvuM ghaNI vAra thatuM hoya che. tethI kahI zakAya ke dehAdhyAsa - 44 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ toDavo kadAca sahelo haze, paNa anAsakta bhAve dehAdhyAsa toDavo khUba ja muzkela che, duSkara che. mAna kaSAyathI ke dhananI AsaktithI gRhastho dehAdhyAsa toDe ja che ne ! saMsArI loko dhaMdhAmAM bhUkhamaro veThIne paNa kALI majUrI kare ja che ne ! paNa tenI koI kiMmata adhyAtma kSetre nathI. 50 varSa sudhI ghAsaleTa phrIjhamAM rahe to paNa tenI dAhaka zaktimAM koI ja ghaTADo thato nathI. tema varSo sudhI ArAdhanA karIe paNa dehAdhyAsa jo akabaMdha hoya to karmanA azubha anubaMdhamAM koI ja ghaTADo thaI na zake. koDa pUrva sudhI abhavya jIva dehAdhyAsa toDe che. te paNa anAsaktabhAvathI nahi. anAsaktabhAve abhavya dehAdhyAsa toDI zakato nathI. svarganI Asakti tenI pAchaLa goThavAyelI ja che. tethI ja malina anubaMdhamAM ghaTADo thato nathI. ApaNe to karmanA kALA anubaMdho toDavAnA che. te mATe anAsakta bhAvathI dehAdhyAsa toDavo ja rahyo. yAda rAkhavuM ke mAnakaSAya ke lobhakaSAyanI AsaktithI je dehAdhyAsa toDIe te mAtra majUrI che, akAmanirjarA ke bAlatapa che. anAsakta bhAvathI dehAdhyAsa toDIe te ja sAdhanA sakAmanirA bane. samyaka jJAnavALo pratipaLa anAsakta bhAve dehAdhyAsa toDe che. tethI tenI pratyeka kriyA nirjarAmaya che. mATe dareka zvAsocchavAsamAM jJAnI karma khalAsa kare che. mAtra dehAdhyAsa nahi, nAmAvyAsa paNa toDavAno che. (1) 50 mANasanI vacce ghoMghATamAM paNa ApaNuM nAma koI bole ke tarata kAna te tarapha doDe. (2) game teTalA koI kAmamAM ekAkAra thaI gayA hoIe to paNa ApaNuM nAma koI bole ke tarata ja tyAM upayoga jAya, lakSma jAya. (3) dIkSAno paryAya vadhe tema patrikA, posTara, benara, sTikara, derAsaranuM borDa vagere upara ApaNuM nAma Ave tevI apekSA ubhI thAya. (4) koInI prazaMsA koI - - 45 } Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare temAM prazaMsanIya tarIke ApaNuM nAma goThavAI jAya to rAjI thaIe. (5) prazaMsAmAM ApaNA nAmano praveza thAya tevuM IcchIe. (6) pustaka, noTa, DAyarI vageremAM ApaNuM nAma suMdara akSare lakhavAnuM mana thAya. (7) AvatI aneka TapAlomAM ApaNA nAmanI TapAla AvI che ke nahi ? tenI jijJAsA thAya. (8) koInA upara AvelI koInI TapAlamAM ApaNo nAmollekha thayo che ke nahi ? (9) ApaNane vaMdanA, anuvaMdanA, sukhazAtA jaNAvela che ke nahi ? (10) ApaNA karatAM nAnA paryAyavALAnuM nAma AgaLa Ave ane ApaNuM nAma pAchaLa Ave to manamAM ajaMpo rahe. (11) koI niMdA kare temAM mArA nAmano ullekha to thato nathI ne ? enI sAvadhAnI rAkhavAnuM valaNa Ave. (12) sArA saMyamI tarIke gurudeva, vaDIlo ApaNA nAmano ullekha kare tyAre manamAM AnaMdanuM moju UMDe UMDe pharI vaLe. A badho nAmAvyAsano vicitra vilAsa che. anAmI AtmAne vaLI nAmano kevo vaLagADa? azarIrI evA AtmAne vaLI zarIrano A kevo vaLagADa ? dehAdhyAsa ane tenAthI ubho thayela nAmAdhyAsa. e bannenA baLathI kAmAvyAsa Ubho thAya che. kAmavAsanAno vaLagADa ! potAnA rUparaMgane ane vijAtIyanA rUpa-raMgane jovAnuM AkarSaNa paNa saMyamabhraSTa karAvI de che. dehAtIta, nAmAtIta ane rUpAtIta banavA nIkaLela sAdhaka deha, nAma ane rUpa-raMganI pAchaLa ja pAgala bane e kevI karUNa durghaTanA che? dehAdhyAsa, nAmAvyAsa ane kAmAvyAsa - A traNeya ApaNA moTA zatru che. e jo khatama thAya to mokSa dUra nathI. A traNane ravAnA kaI rIte karavA ? teno upayoga zuM ? A praznono javAba A ja patramAM lakhuM chuM. binazaratI guruzaraNAgati A eka ja mAtra upAya che anAsaktabhAve dehAdhyAsa, nAmAdhyAsa ane kAmodhyAsane saMpUrNatayA dUra karavAno. tenI prakriyA A rIte che. - 49 - Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehAdhyAsamAM deha AgaLa che ane dehanA kendra sthAnamAM sukha che. dehAdhyAsanA mULamAM sukhakAmanA rahelI che. nAmAdhyAsamAM nAma AgaLa che ane nAmanA kendra sthAnamAM ahaMkAra rahelo che. nAmAdhyAsanA mULamAM ahaMkArane puSTa karavAnI vRtti che. kAmAdhyAsamAM kAmavAsanA AgaLa che ane kAmavAsanAnA kendra sthAne AkarSaka rUpa-raMga rahela che. kAmAdhyAsanA mULamAM atRpta pudgalaramaNatA rahelI che. jyAre tAttvika guruzaraNAgatinA mULamAM sadguNa pAmavAnI tIvra jhaMkhanA ane AtmaramaNatA meLavavAnI tAlAvelI rahelI che. zaraNAgatimAM paNa AgaLa zaraNa che ane zaraNanA kendramAM namratA che. zaraNAgatinA mULamAM namratAno svIkAra che. sukhakAmanAne toDavAnI tAkAta sadguNakAmanAmAM che. ahaMkAravRttine toDavAnI tAkAta namratAnA svIkAramAM che. tathA kAma-vAsanAottejaka atRpta pudgalaramaNatAne khatama karavAnuM sAmarthya saghana AtmaramaNatAne meLavavAnI tAlAvelImAM rahela che. sadguru to guNamaya cetanavaMtI AtmaramaNatAthI parama tRpta che. tevA gurudevanI pAramArthika zaraNAgatinA mULamAM AtmaramaNatAno AnaMda mANavAnI abhIpsA, tAttvika sadguNajhaMkhanA ane namratAno svIkAra hoya che ja. sukhakAmanA upara UbhA thayelA dehAdhyAsane ane ahaMkAravRtti upara UbhelA nAmAdhyAsane tathA pudgalaramaNatA upara UbhA thayelA kAmAdhyAsane toDavA mATe sadguNakAmanA ane AtmaramaNatAjhaMkhanAthI namrabhAve svIkArela mAtra guruzaraNAgati ja samartha che. eka ja upAya dvArA traNeya doSa nAmazeSa bane. temaja mAtra dehAdhyAsa toDavAno nathI. paraMtu anAsaktabhAvathI dehAdhyAsa toDavAno che. te mATe mAtra guruzaraNAgati nahi paNa binazaratI guruzaraNAgati AtmasAt karavAnI che. to ja traNeya zatru kyAreya herAna na kare. apunaHrbhAvathI nivRtti pAme. binazaratI guruzaraNAgatithI paramaguru paramAtmAnI prApti thAya 47 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kema ke 'guruvAratattvameva ca tavahumAnAttAzayAnuMtaM paramaguruprApleriha vIna' (2/10)' AvuM SoDazaka prakaraNamAM jaNAvela che. A vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che. sadguru sadguNathI samRddha che. to paramAtmA sadguNathI paripUrNa che. sadguNathI samRddha sadgurunI binazaratI zaraNAgati Ave to ja sadguNathI paripUrNa evA paramaguru paramAtmAno ApaNA dilamAM praveza thAya. tathA ApaNA hRdayamAM paramAtmA padhAre to ja kliSTa kALA karmo khalAsa thAya, malina anubaMdha ravAnA thAya. dharmabiMdu graMthamAM A abhiprAyathI ja kahela che ke "ti sthite haiM zAti vistaSTavizvama' (6/48) arthAt bhagavAna hRdayamAM birAjamAna thAya to cIkaNAM karma ravAnA thAya. sadgurune sadbhAvathI je dilamAM na besADe tenA dilamAM kyAreya paramaguruno praveza na ja thAya. bhale ne te ugra tapazcaryA, dIrghakAlIna svAdhyAya, jApa ke kaSTasAdhya sAdhanA kare. kulavAlaka muninuM jIvana vicArazo to A vAta samajAI jaze. mATe saMyamajIvanane saphaLa banAvavA mATe saraLa, surakSita ane TuMko mArga e ja che ke sadA sarvatra prasannatApUrvaka binazaratI guruzaraNAgatine apanAvIe. mokSe javAno A eka ja amogha rAmabANa upAya che. paNa tene meLavavA mATe pUrve jaNAvelI 3 durlabha cIja (saraLatA, namratA ane vizuddha saumyabhAva upazAMta pariNati) meLavavI ja paDe. te traNa hoya to ja cothI cIja maLe. = hArdika saraLatA + namratA + vizuddha upazamabhAvanA sahAre keLavelI binazaratI guruzaraNAgatithI ja meLavI zakAya, keLavI zakAya tevo anAsaktabhAve dehAdhyAsatyAga, nAmAdhyAsatyAga ane kAmAdhyAsatyAga Ave to be ke traNa bhavamAM ja mokSa thAya temAM koI saMdeha nathI. ApaNe vicArela cAra durlabha cIjano rahasyamaya gUDha ullekha zAstramAM maLe che. A badhI vAto mArI rIte meM upajAvI kADhela nathI. te zAstravacananI vicAraNA AgaLanA patramAM karazuM. 48 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttadhyayana kSatra ucca uttarAdhyayana sUtramAM jaNAvela che ke "vattari paramaMDaLa sufhALIda raMtuLo mAdhuraM su sajA saMgama ya variyA" matalaba ke jIvane ahIM cAra cIja maLavI durlabha che. (1) manuSyabhava, (2) dharmazravaNa, (3) jinavacananI zraddhA ane (4) saMyamamAM puruSArtha. paNa A vAta khUba ja mArmika che. anaMta vAra ApaNe badhA navaraiveyakamAM utpanna thayA chIe - AvI vAta pannavaNA, jIvAbhigama, bhagavatIjI, paMcavastu vagere graMthomAM Ave che. tethI uparanI cAreya cIja anaMta vAra ApaNane maLelI ja che - evuM siddha thAya che. A vAta ApaNe AgaLa (pRSTha 17) vistArathI vicArI gayA. chatAM paNa te cAra cIjane durlabha batAvavAnI pAchaLa zAstrakArono Azaya khUba ja gaMbhIra che. zrI tattvArthasUtramAM zrIumAsvAtijI mahArAje jaNAvela che ke "mAyA tairyonI" arthAta mAyA pazugatinuM kAraNa che. ane saraLatA e manuSyagatinuM kAraNa che. (1) mAnavabhavane durlabha kahevAnI pAchaLa zAstrakArono bhAva e che ke mokSe na pahoMcIe tyAM sudhI satata mAnavabhava Ape tevI saraLatA -RjutA-avakrapariNati maLavI khUba ja durlabha che. (2) bIjI durlabha cIja tarIke dharmazAstranuM vAMcana nahi paNa zravaNa-Avo zAstroblekha ema sUcave che ke jJAnAvaraNano tIvra layopazama hoya to svayaM zAstravAMcana kadAca thaI zake. paNa zAstrazravaNa to guru pAse ja thAya ane guru pAse zAstrazravaNa karavA mATe vinaya karavo ja paDe. vinaya karIe eTale ahaMkAra tUTe, namratA Ave. mATe "zAstrazravaNa durlabha che. AvuM kahevAnI pAchaLa tAtparyArtha e che ke mokSe na pahoMcIe tyAM sudhI satata zAstrazravaNa guru bhagavaMtanA zrImukhethI karavA mATe jarUrI evI 49 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnubaMdha, daDha ane vinayayukta namratA AkhA bhavacakramAM maLavI khUba ja durlabha che. amaratAnA pAyAmAM namratA che. mokSamAM jaIne amara banavuM hoya to ahIM namra banavuM ja paDe. (3) jinavacanazraddhAne moDhethI vyakta karIe te alaga ane hRdayathI svIkArIe te alaga. ApaNA upara upasarga karanAra paNa ApaNI karmanirjarAmAM sahAyaka hovAthI upakArI che - AvI jinavacananI zraddhA upazamabhAva na hoya to DagamagI jAya. "mArA jIvanamAM banatI pratyeka ghaTanA mArA AtmavikAsa mATe ja che, utthAna mATe ja che." AvI zraddhA TakAvavI hoya to upazamabhAva anivArya che. mATe "jinavacanazraddhA durlabha che" AvuM kahevAnI pAchaLa rahasya e che ke mokSaprApti na thAya tyAM sudhI jinavacanazraddhA = samakita TakAvI rAkhe tevo vizuddha upazamabhAva maLavo samagra bhavacakramAM atidurlabha che. mATe samakitanuM prathama liMga prazamabhAva mUkela che. vizuddha upazamabhAva Ave to ja jinavacanonI daDha zraddhA svarUpa samakita Ave. "naraka che, jIvanA pa63 bheda che, nigodamAM anaMta jIva che." AvA jinavacananI zraddhA kadAca saraLa haze. paNa "ApaNane vagara kAraNe, vinA vAMke herAna-parezAna karanAra ApaNo parama upakArI che' - AvA jinavacananI zraddhA durlabha che. kAraNa ke tene pAmavA, TakAvavA mATe upazamabhAva keLavavo ja paDe. gajasukamAla, cilAtiputra, daDhaprahArI, arjunamALI vageree vizuddha upazamabhAva AtmasAt karyo. tethI ja temanI jinavacanazraddhA jIvaleNa upasargamAM paNa calAyamAna na thaI. (4) "saMyama durlabha che." evuM kahevAnA badale "saMyamamAM puruSArtha durlabha che. AvuM bhagavAne uttarAdhyayanasUtramAM jaNAvela che. AnI pAchaLa paNa rahasya rahela che. saMyamamAM puruSArtha karavAno matalaba che saMyamanA AcAramAM pravartavuM. khullA page vihAra, varSamAM na 50 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa ke be vAra loca, rAtrinA prathama ane chellA praharamAM paNa svAdhyAya, ajJAta nirdoSa gocarI, vividha tapa, dravyAdi 4 abhigraha, vigaI tyAga, uNodarI, vRttisaMkSepa, vaiyAvacca, vinaya, asnAna, kAusagga, paDilehaNa, pratikramaNa, apratibaddha vihAra, aSTapravacana-mAtApAlana.... A badhAya sAdhvAcAramAM ullAsathI pravRtti karavI te durlabha che. AvuM kahevAnI pAchaLa Azaya e rahelo che ke jo saMyamI dehAdhyAsa toDe, nAmanAnI kAmanAne choDe ane vAsanAnA kheMcANathI chUTe to ja utsAhathI uparokta kaSTasAdhya AcArapAlana zakya bane. prasannatApUrvaka khumArIthI pALelA pratyeka cAritrAcAra anAdi kALano dehano, nAmano ane kAmano adhyAsa = vaLagADa toDanArA ja che. kAyakaSTa dareka saMyamAnuSThAnamAM che ja. tethI "saMjamammi ya viriyaM" kahevAnI pAchaLa bhagavAnano Azaya e che ke mokSe na pahoMcAya tyAM sudhI saMyamamAM mAnasika paNa golamAla vinA, kAyika ghAlamela vagara prasannatApUrvaka pravartAvavAmAM kAraNa bane tevo anAsaktabhAvayukta dehAdhyAsatyAga, nAmAdhyAsatyAga ane kAmAdhyAsatyAga bhavacakramAM jIvone mATe durlabha che. A ja vAta bIjI rIte samajavI hoya to kahI zakAya ke 4 kaSAyano tyAga durlabha che. saraLatA Ave eTale mAyAvijaya maLe, namratA Ave eTale mAnavijaya maLe. vizuddha upazamabhAva Ave eTale krodhavijaya prApta thAya. dehAdhyAsatyAga, nAmAdhyAsatyAga ane kAmAdhyAsatyAga thAya eTale lobhavijaya Ave. kAraNa ke sahuthI vadhu mUrchA zarIra upara che. zarIranI, nAmanI ane kAmavAsanAnI mUrchA e lobha kaSAya ja che. anAsaktithI dehAdhyAsa Adi traNano tyAga thAya to lobha 2vAnA thAya ja. yazakIrtinA lobhathI tapa karIne dehAdhyAsa toDIe to paNa lobha to ubho ja rahe. mATe anAsakta bhAvathI dehAdhyAsa toDavAno. nAmanAnA tyAgI tarIkenI chApa lokonA dilamAM meLavavA jAheramAM nAmanAthI 51 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUra bhAgIe to ya nAmAdhyAsa mare nahi. vijAtIya AkarSaNa UbhuM rAkhIne brahmacarya pALIe to ya lobha to Ubho ja rahyo. kAdavathI kAdavane dUra na karAya. anAsaktabhAvathI dehAdhyAsa vagere traNene toDavA khUba ja kaThaNa che. kAraNa ke dehAdhyAsa vagere svarUpa lobhane jItavA mATe te pahelAM krodha-mAna-mAyA-A traNeya kaSAyane jItavA ja paDe. kSapakazreNInI prakriyA yAda che ne ? krodhAdi traNa ravAnA thAya pachI ja lobhano kSaya thAya che. AthI dehAdhyAsa AdinA tyAga mATe saraLatA + namratA + upazamabhAva sahita binazaratI hArdika guruzaraNAgati joIe. upazamazreNImAM 11 mA guNaThANe caDelAne pADavAnuM kAma lobha kaSAya ja kare che. mATe upara jaNAvelI guruzaraNAgati Ave to ja upazamazreNine badale kSapakazreNino prAraMbha thAya. Ama kSapakazreNInuM sUkSmabIja binazaratI guruzaraNAgatimAM che. A jo samajAI jAya to kevA gadgadbhAvathI, AdarabhAvathI, ahobhAvathI gurune samarpita thavuM joIe ? te mATe kazo ja upadaze Apavo na paDe. zAstranA kevA nokhA ane sAva anokhA gebI bhAvo che ! sAdhu potAnA gurumAM gautamasvAmIjInA darzana kare, sAdhvIjI potAnA gurumAM caMdanabAlAjInA darzana kare AvI vAta paNa zAstramAM ATalA mATe ja karavAmAM Avela che. - A patramAM je vAta karI tenAthI vadhu rahasya saraLatA vagere A cAra vastunI pAchaLa chupAyela che. ane A cAreyanI prAptimAM paNa jIva kevo chetarAya che ? A badhI gupta, gUDha, mArmika vAto have pachInA patramAM ApaNe vicArazuM. tatrastha sarva saMyamIbhaginIone vaMdanAdi vidita karazo. 52 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevI chetarAmaNa ! bhavacakramAM durlabha evI cAra cIja saraLatA, namratA, upazamabhAva ane anAsaktabhAve dehAdhyAsatyAga-A maLe to mukti najIka che. enI vAta ApaNe vicArI gayA. paraMtu UMDANathI vicArIe to A cAreya cIja paNa anaMtIvAra maLela che. harivarSa - himavaMta vagere yugalikakSetromAM ApaNe anaMtIvAra yugalika tarIke janmelA chIe. bharata airAvatamAM paNa yugalika kALamAM anaMtIvAra yugalika tarIke goThavAyA. yugalikomAM kaSAya ane viSaya atyaMta maMda hoya. gUDha mAyA, phUDakapaTa, tIvra krodha, prabaLa ahaMkAra, zarIranI gADha mUrchA vagere na hoya, atimaMda hoya. are ! mAnavabhavamAM ahIM paNa nAnA hatA tyAre saraLatA, namratA vagere hatI ja ne ! garIbAImAM paNa ghaNIvAra mANasa pAse namratA vagere hoya ja che ne ! anaMtIvAra samavasaraNamAM gayA tyAre tyAM to namratA, saraLatA, upazamabhAva vagere ApaNI pAse hatA ja ne ? abhavya vagere je niraticAra cAritra pALIne nava praiveyakamAM jAya te cAritra pALatI vakhate te paNa saraLa, namra, zAMta hoya ja che ne ! kaSAyanI ke viSayanI ugratA Ave to dravyacAritranA pAlanathI kyAreya navamo caiveyaka na maLI zake. barAbara ne ? tethI AvI saraLatA vagere paNa chetarAmaNIvALI ja samajavAnI. kAraNa ke te saraLatA vagere guNo sopAdhika che, parAvalaMbI che, kSaNika che, audayikabhAvasvarUpa che. - yugalika pAse kAlaprayukta ke kSetraprayukta saraLatA vagere che. garIbAImAM lAcArIjanya namratA vagere che. bacapaNamAM ajJAnaprayukta namratA, upazamabhAva vagere che. pahelavAna pAse nabaLo mANasa je upazamabhAva, namratA vagere rAkhe che te zArIrika zaktinA vaikalyathI prayukta che athavA du:khabhayajanya che. matalaba ke bAhya 53 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paribaLothI tevI saraLatA, namratA vagere paNa ApaNane anaMtIvAra maLela che. paNa mokSamArge AgaLa vadhavA mATe teno koI majabUta sahAro ApaNane maLela nathI. audiyakabhAvanA saraLatA vagere guNothI kadAca sadgati maLI jAya. paNa paramagati na maLI zake. mATe ApaNe to kSayopazamabhAvanA saraLatA vagere meLavavAnA, AtmasAt karavAnA. ApaNane maLela saMyamajIvana, tapa, svAdhyAya, vaiyAvacca, bhakti, jinavacanazravaNa, tyAga, japa, loca pratikramaNa, kAusagga, bhikSATana, vihAra, samitiguptipAlana, abhigraha, vaMdana vagere bAhya yogo ane kSamA namratA vagere AMtarika guNo A banne audiyakabhAvanA hoya to tenAthI mokSamArge AgaLa vadhI zakAya nahi. gati thaze pragati nahi thAya. mATe tene kSAyopazamika banAvavA ApaNe "udyama" karavo ja paDe. ApaNuM samagra saMyamajIvana karmodayajanya che ke karmakSayopazamajanya ? tenA upara gaMbhIra vicAra karavA jevo che. - gatAnugatikatA, lAja-zarama, yazakAmanA, anupayoga vagerethI bAhya anudAno ke AMtarika guNo Ave to te audayikabhAvasvarUpa jANavA ane dRDhapraNidhAna, sUkSma upayoga, tIvra ekAgratA, vivekadRSTi, sahaja anAsaktabhAva, uchaLato Adara, aMtaraMga bahumAna, zuddha vidhi, yathAzakti jayaNA vagere tamAma paribaLo hAjara hoya to ja te pAramArthika baLavAna kSAyopazamikabhAvamAM pariName. dA.ta. 'AMbelano tapa karatAM pUrve, paccakhANa pUrve AMbelanI jhaMkhanA - tAlAvelI, AMbela karatI vakhate AnaMda, AMbela pUrNa thayA pachI tenI aMtaraMga anumodanA, pharIthI jhaDapathI AMbelamAM AvavAnA chaLatA manoratha, AMbelanA tapasvI upara hArdika ahobhAva, tapasvIne tamAma prakAre sahAya karavAmAM taravarATa, tapasvInI bharapeTa anumodanA, AMbela na karanArA upara jarA 54 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa dveSa ke ghRNA na hoya, AMbelano pratyeka koLIyo moDhAmAM jAya te samaye 'huM dhannA aNagArane romeromamAM pariNamAvuM chuM' AvI hRdayamAM bhAvanA, ApaNAthI AMbelanI oLImAM AgaLa hoya tenA pratye IrSyAno bhAva na hoya, pAraNAmAM paNa AMbelanA tapanI hArdika anumodanA- AvA aneka cAlakabaLothI jo AMbelano tapa karIe to te kSAyopazamika bhAvamAM pariName. tevuM na hoya, viparIta hoya to te auyika bhAvano tapa jANavo. oLI kyAre pUrI thAya? kyAre pAraNuM Ave ? AvA satata vicAra Ave, pAraNAmAM ThaMDakano anubhava thAya, AMbelamAM paNa garamAgarama pharasANa vagerenA mAdhyamathI AhArasaMjJAnuM poSaNa karavAnI ruci jAge, tapanuM abhimAna pragaTe, tapasvInI IrSyA janme, AMbelanuM paccakkhANa karatI vakhate paNa gadgadbhAva na hoya, gatAnugatika tapa thAya, lajjAthI tapa thAya, AvuM badhuM hoya to samajavuM ke 'haju ApaNo tapa audiyakabhAvano ja che, baLavAna kSAyopazamika bhAvano nahi.' (1) bahArathI krodha, abhimAna karazuM to ApaNI chApa bagaDaze, (2) sAmevALo mane nukazAna na kare mATe tenuM sahana karuM, (3) mArI mAyA ke mRSAvAda jo koI jANaze to mAro koI vizvAsa nahi kare, (4) sAme bolIza to mArI AbarU jaze, (5) kleza-kaMkAza karIza to avasare mane koI sahAya nahi kare, (9) krodha karIza to sAmevALo mArA upara upakAra nahi kare, (7) svaprazaMsA jAheramAM karIza to mane badhA abhimAnI samajaze, (8) juThuM bolIza to mane daMDa thaze." AvI gaNatarIthI jo saraLatA, namratA, upazamabhAva vagere Ave to tene auyika bhAvanA samajavA. koI kaDavuM vacana saMbhaLAve ane ApaNI chApa na bagaDe tevA AzayathI bahArathI krodha na karIe paNa manamAM saMkleza thAya, 55 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udvignatA Ave to samajavuM ke 'kSAyopamika kSamA-upazamabhAva Avela nathI.' abhimAnI tarIke ApaNI chApa ubhI na thAya te mATe ApaNe jAheramAM svaprazaMsA na karIe paNa koI ApaNI prazaMsA kare to te manamAM game to samajavuM ke 'vizuddha kSAyopazamika namratA Avela nathI.' svaprazaMsAmAM akaLAmaNa thAya to samajavuM ke kSAyopazamika namratA AvI che. 'koI mAruM jAheramAM apamAna kare to sAruM, jethI mAruM azubha karma khape. mArI sAthe badhA pratikULa vyavahAra kare to sAruM, jethI mane kSamAguNa kamAvavAnI taka maLe.' AvA manoratho jAge to samajavuM kSAyopazamika upazamabhAvanI bhUmikA taiyAra thaI rahI che. (6 "kAusaggamAM 5/7 macchara zarIrane DaMkha mAre to sAruM, bapore dUranA gharamAM gocarI bolAvanAra Ave to sAruM, koIne pratikULa hoya tevI ja gocarI mane vAparavA maLe to sAruM, koI na le tevA ja upakaraNo mane maLe to sAruM, makAnamAM badhAne anukULa jagyA maLI jAya pachI bacelI pratikULa jagyAe mAruM Asana goThavAya to majA Avaze" AvI bhAvanA aMtaramAM sahaja rIte jAge to samajavuM ke kSAyopazamika bhAve dehAdhyAsatyAganI bhUmikA suMdara rIte taiyAra thaI rahI che. koIne paNa khabara na hoya tevI ApaNI nAnI paNa bhUla gurudevane, vaDIlane jaNAvavAnI bhAvanA thAya, tenI AlocanA karavA taiyAra thaIe, bhUlano kadI bacAva na karIe, ApaNI bhUla na hoya chatAM ApaNane Thapako maLatAM AnaMda thAya to samajavuM 'kSAyopazamika saraLatAno ane namratAno pAyo aMda2mAM majabUta rIte taiyAra thaI rahyo che.' vijAtIyane jovAnI taka maLe, joIe chatAM na pakaDAIe, ApaNI bahAra chApa kharAba na thAya tevI pAkI zakyatA hoya tema chatAMya ApaNane juvAnImAM vijAtIyadarzananI ruci paNa na 56 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya to kAmAdhyAsatyAga kSAyopazamika bhAvano samajavo. jo mokSe javuM hoya to AvuM karyA vinA chUTako ja nathI. A sivAya bIjo koI mArga nathI zuddhikaraNano. tethI "kSAyopazamika bhAve saraLatA, namratA, upazamabhAva tathA dehAdhyAsatyAga avazya lAvI Ape tevI binazaratI guruzaraNAgati keLavIne ApaNe badhA vahelI take paramapadane pAmIe tevuM vivekadRSTigarbhita sAmarthya maLe." evI paramAtmAne prArthanA. tatrastha sarve saMyamI bhaginIone vaMdanAdi vidita karazo. lakhI rAkho DAyarImAM... niMdA karavAnI jema niMdA sAMbhaLanAra paNa avazya gunegAra che. 57 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra dRSTi pAmIe ApaNane je amUlya - durlabha saMyamajIvana kalikALamAM prApta thayuM che tene baLavAna / prabaLa nirjarAkAraka / puNyAnubaMdhI puNyanuM prApaka / vizada vizuddhinuM saMpAdaka banAvavuM hoya to jIvanamAM 4 prakAranI dRSTi keLavavA jevI che. (1) mAIkroskopa jevI dRSTi. mAIkroskopa nAnAmAM nAnI vastune moTI dekhADe. carmacakSuthI agamya sUkSma vastune paNa batAve. tema paraguNadarzana ane svadoSadarzana mATe jIvanamAM ApaNe mAIkroskopa jevI dRSTi keLavavA jevI che. kAMkarA jevA nAnakaDA paraguNane meru jevo mahAna dekhIe. svadoSane rajanA badale gaja jevo jovo. Ama thAya to mohanIya karmano sAnubaMdha kSayopazama AtmasAt thato jAya. paraMtu svaguNane ane paradoSane jovA mATe mAIkroskopaSTino upayoga thaI na jAya teno satata khyAla rAkhavAno che. AvA zIrSAsanathI ja ApaNe anAdikALathI bhavabhramaNa karIe chIe. mAIkroskopa to 24 kalAka satata AMkhe rAkhIne joI na zakAya. mAIkroskopa meLavavA, sAcavavA mATe paNa ApaNe parAdhIna rahevuM paDe. jyAre mAIkroskopa jevI diSTa to ApaNane kAyama svAdhIna che. mAIkroskopa vinAzI che, mAIkroskopa dRSTi avinAzI banI zake che. tevI dRSTi avinAzI padane pamADanAra che. mAIkroskopa paudgalika che, bhautika che. jyAre mAIkroskopadaSTi AdhyAtmika che. guNavikAsa mATe AvI dRSTi pAmyA vinA chUTako ja nathI. (2) X-Ray jevI dRSTi X-Ray kyAreya bahAranI cAmaDI na batAve paNa bahAranI 58 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAmaDI | rudhira | mAMsa vidhIne aMdara rahela hADakAnA darzana karAve. X-Ray nI jema ApaNe ApaNI dRSTi vedhaka ane bhedaka banAvavAnI che. parivartanazIla pratyeka vastune ArapAra vidhIne jagatanA padArthonA tAttvika svarUpane jinavacana anusAra oLakhI tenA pratye udAsIna ane anAsakta dazAne subuddhi maMtrInI jema AtmasAta karavAnI che. gocarI vAparatI vakhate bhakSya padArthanI 16 kalAka pachInI avasthA najara sAme rahe. navA ke kApa kADhela kapaDAM | upakaraNo vAparatAM 1 varSa pachInI tenI cItharA jevI thanAra hAlata najara sAme ramavA mAMDe. unALAnI garamImAM zItaLa pANI vAparatI vakhate tenI 6 kalAka pachI thanAra parasevAnI avasthA ane durgadha - azucitA AMkha sAme taravare. A rIte zarIramAM rahelI azucitAnA darzanathI tenI mUcchane kApIne dunyavI padArthamAMthI manane uMcakI levAnuM ApaNuM aMgata kartavya ApaNe bajAvavAnuM che. eka paramANu mAtranI paNa sparzanA manamAM na AvI jAya tenI satata kALajI ane sAvadhAnI rAkhavA daSTine X-Ray jevI banAvI, paryAya uparathI najara haTAvI zuddha Atmadravya tarapha dRSTi kendrita karavI. pachI vijAtIya AkarSaNa paNa sAdhakane herAna na karI zake. ukaraDAnuM AkarSaNa samaju vyaktine kevI rIte thAya? (3) dUrabIna jevI dRSTi dUra rahelA DuMgara | jaMgala | nadI vagerene dUrabIna ahIM rahevA chatAM batAve che. tema apekSAe carmacakSuthI dUra rahela chatAM te te avasthAmAM anubhavane yogya puNya | pApa | puNyano bhogavaTo | paraloka | karmabaMdha - anubaMdha | bhavAMtaramAM sulabhabodhitA ke durlabhabodhitA vagere upara satata cAMpatI --- 59 - Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ najara rahe to ja sadgati ane sulabhabodhitAmAM avarodhaka koI bhUla jIvanamAM thaI nA jAya. ane tene sulabha banAve tevA dareka upAyamAM ullAsa ane umaMgathI satata svataH pravRtti thaye rAkhe. bIjA ArAma karatAM hoya tyAre paNa svAdhyAyasAdhanA-sevAmAM prayatnazIla rahevAnuM baLa A dUrabIna jevI dRSTi vaDe tenA phaLane jovA dvArA prApta thAya che. (4) TelIskopa jevI dRSTi AkAzamAM UMce UMce rahela nakSatra / tArA / upagraho / graho vagerene TelIskopa spaSTa rIte batAve che. tema ApaNe ApaNI dRSTine UrdhvagAmI banAvI vipula karmanirjarA, siddha svarUpa, avinAzI sukha, kSAyika nirmala guNo, prApta yogonI tArakatA vagerenuM satata darzana ane anubhUti karAve tevI TelIskopaTTaSTi prApta thAya te mATe ughata rahevuM. paDilehaNa / pramArjana karatA valkalacIrIne kaivalyalakSmI prApta thaI. sAdhunI saMyamacaryA joIne IlAyacIkumArane kevaLajJAnanI prApti thaI. sAdhvIzrI caMdanabALAjInA moDhA uparano prazamabhAva joIne pelo zeDuvaka kheDuta saMyamajIvana pAmI gayo. anitya bhAvanA dvArA bharatacakrI sarvajJa banI gayA. tAjo loca ane upara dAMDAnA mAra paDe chatAM sadguru pratyenA sadbhAvathI caMDarudrAcAryanA ziSya kevalajJAna pAmI gayA. "huM guruNInA klezamAM nimitta banI !" evA aparAdhasvIkAra / duSkRtagahanA bhAvathI mRgAvatIjI apratipAtI jJAnane prApta karI gayA. mAthe aMgArA saLagAvanAra somila sasarAne paramopakArI mAnanAra gajasukumAla muni mukti ramaNIne varI gayA. IriyAvahI karatAM karatAM pazcAtApanA bhAvamAM ogaLI janArA aImuttAjIe sarvajJatAne meLavI lIdhI. SSO Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevA kevA tAraka yogo ane kevI udAtta bhAvanA keLavavAnA uttama AlaMbano ApaNI sAme sahajataH upasthita che ! tenA dvArA thanArI vipula karmanirjarA ane vizuddha AtmasvarUpanI prApti upara najara kendrita karavA, spaSTa karavA TelIskopa jevI daSTi banAvavI ja paDaze. A cAra daSTine samakitadaSTi AtmA keLavavA mATe niraMtara prayatnazIla rahe che. to ja tenA baLathI tenuM samyagdarzana TakI zake, zuddha banI zake, sthira-baLavAna banI zake. cAritranI prApti - vRddhi - zuddhi - sthiratA vagere samakitanI baLavattA vinA azakaya prAya che. mATe A cAra daSTi keLavI muktipadane nikaTa banAvo e ja maMgalakAmanA. (lakhI rAkho DAyarImAM...) uttama bhUmikA = bIjAnA puNyavaibhava ane guNavaibhavanA darzane prasannatA. madhyama bhUmikA = bIjAnA puNyavaibhavane joI na zake. adhama bhUmikA = bIjAnA guNavaibhavane paNa dekhI na zake. ApaNe je bhUmikAe chIe tyAMthI jinAjJA mujaba mokSamArge AgaLa vadhAya tevo yogya dRSTikoNa apanAvI jIvanane ghaDIe e ja syAdvAdano sAco upayoga che. 61 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra dRSTi chodIe pUrve meLavavA jevI cAra dRSTio viSe lakhela te dhyAnamAM haze. paraMtu te cAra STi tene ja maLI zake ke je nIcenI cAra dRSTione choDI de. temAM prathama dRSTi che : (1) kamaLAnA rogInI dRSTi. jene AMkhe kamaLo thayo hoya tene badhuM pILuM ja dekhAya. sapheda zaMkha paNa pILo dekhAya. tema jenI dRSTi sArI cIjanI khatavaNI paNa kharAba tarIke ja kare che tene game teTalA utkRSTa ArAdhanAnA saMyogo | sAmagrI maLI jAya to paNa tenA mAdhyamathI te vyakti mokSamArge eka kadama paNa AgaLa vadhavA mATe asamartha-ayogya ja banI rahe che. dA.ta. koI sevA vagere kare tene joIne manamAM ema thAya ke tene vaiyAvaccI tarIkeno jaza meLavavo che mATe te bhakti kare che. tabiyata sudhAravA te tapa kare che. AbarU sudhAravA te rAtrisvAdhyAya kare che. 4bIjA upara chavAI javA mATe te zAsanaprabhAvanAnA kAryo kare che. tapa pachI pAraNAmAM te kevo lapase che ! sevA levA mATe te ziSyone bhegAM kare che. bIjAne dekhADavA mATe te jAheramAM UbhA UbhA pratikramaNa kare che. saMyamI tarIke potAnI chApa TakAvavA te badhAnI hAjarImAM nirdoSa gocarI vApare che. prasiddhi meLavavA mATe pustaka vagere chapAve che..." AvI vicArasaraNI AdhyAtmika kamaLArogano zikAra banavAnI nizAnI che. AvuM saDeluM bagaDeluM mAnasa ArAdhanA karavA mATe lAyaka na kahI zakAya. pANInA badale dUdhamAMthI porA kADhavAnI vRtti e enI oLakha che. jamAlI vagere nihnavo A kamaLAnI dRSTinA bhoga banI gayA hatA. A kAtila dRSTimAMthI satvare mukta na bane tene chadmastha gurumAM paNa doSadarzana karavAnI mAraka kuTeva paDI jAya 62 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane paramagurunI sAme gozALAnI jema baLavo karavAnI hicakArI vRtti paNa janme. A dRSTine sAdhake turata ja choDavI joIe. (2) ghuvaDanI dRSTi ghuDavane aMdhArAmAM majA paDe. ajavALAthI te dUra bhAge. tema jene ArAdhanA, svAdhyAya, sevA, bhakti vagerenA avasare kaMTALo Ave ane gocarI, pANI, kapaDA, vasati, sagavaDatA vagerenI vAtomAM te UMDANathI rasa dAkhave. svAdhyAyamAM divase ya UMgha, bagAsA, jhokA Ave ane vAto karavAmAM rAte hoMze hoMze ujAgarA kare. potAno kApa kADhavo hoya to ullAsathI kADhe ane glAna, vRddha saMyamIno kApa kADhavo hoya to thAka lAge, kaMTALo Ave. TuMkamAM pudgalaramaNatA poSe, Rddhi-2sa-sAtA gArava dRDha kare, vikathA-niMdArasane majabUta kare, dehAdhyAsa tagaDo kare tevI ja bAbatamAM rasa paDe ane tAraka tattva pratye aNagamo-A ghuvaDanI dRSTi che. vyavahArathI saMyamajIvana maLI javA chatAM AvI dRSTinA zikAra banelA jIvo AtmakalyANa sAdhI zakatA nathI. (3) samaDInI dRSTi AkAzamAM UMce uDavA chatAM samaDInI najara to nIce saDelA ukaraDAmAM paDelA marelA uMdarane zodhavAmAM ja parovAyelI hoya. tenI dRSTi tIkSNa hovA chatAM nIce bagIcAmAM rahela sugaMdhI phUla, pAkelA phaLa, hariyALI vanarAjIne mANavAnuM saubhAgya enI pAse nathI. ene to mAMsanA TukaDA ane maDadA cUMthavAmAM ja rasa che. te ja rIte (1) je svayaM ugra tapazcaryA karavA dvArA sAdhanAnA gaganamAM UMce uDavA chatAM manathI AhArasaMjJAno gulAma hoya, (2) tapa na karI zakanAra pratye asadbhAva hoya, (3) saMsAra choDavA chatAM saMsArIo pratye mamatvavRtti khasatI na hoya, (4) pote ghaNuM bhaNe paNa na bhaNanAra pratye ghRNA ane tiraskAra rAkhe. 63 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) pote alpa nidrA le paNa vadhu nidrA lenAra pratye dhikkAravRtti keLave. (6) svayaM anekanI bhakti kare, paNa bhakti na karanAra pratye aNagamo hoya. (7) svayaM ugra tyAga karIne tyAga na karanArAo upara napharata rAkhe. (8) jAte zAsanaprabhAvanA karavA chatAM bIjA prabhAvakonI IrSA-niMdA kare, (9) svayaM gurubhakti kare paNa bIjA ziSyone guru pratye bhedabuddhi karAve. A badhA lakSaNo UMce uDavA chatAM ya maDadA cuMthanAra samaDInI dRSTinA che. | kuragaDa muninA sahavartI tapasvI sAdhuone AvI ja koIka daSTie bharakhI lIdhA hatA. svayaM ugra ArAdhanA karavA chatAM pragatizUnya gati karanAra ghAMcInA baLada jevI ke kaphoDI hAlata sAdhakanI sarjAya che temAM A dRSTino ghaNo mahattvano phALo che. (4) gheTAMnI daSTi. gheTuM eTaluM badhuM nIcuM joIne cAle ke AgaLa khADo Avato hoya to paNa ene khyAla na Ave ane khADAmAM gabaDI paDe. are ! AgaLanA gheTAMne khADAmAM paDatuM dekhe to paNa pote khADAmAM paDe. rojano e ja rasto hoya, e ja khADo, e ja govALa, e ja gheTuM. chatAM te khADAmAM gheTuM paDyA vinA rahe nahi. je sAdhakanI gheTAM jevI alpavikasita vivekadaSTi che te kaTokaTInA avasare lagabhaga virAdhanA, kleza ane saMklezanA khADAmAM paDe che. saMkucitavRtti paNa gheTAMnI dRSTinI eka nizAnI che. "mAMdagImAM teNe mArI sevA karI na hatI to huM paNa zA mATe tenI sevA karuM ? teNe vihAramAM mArI rAha na joI to huM paNa zA mATe tenI rAha jouM ?" AvI kSudramanovRttimAM gheTAMnI dRSTinuM pratibiMba raheluM che. sAdhaka potAnI nabaLI kaDI ke doSa pArakhI na zake te paNa gheTAdRSTinuM mApa-daMDa che. koInA kaDavA vacanane lIdhe potAne gussAno vAraMvAra anubhava thAya. chatAM paNa kaTuvANIrUpI khADAne oLakhI 64 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temAM krodhapAta na karavAnI vRtti na ja pragaTe te paNa gheTAMnI daSTinuM tharmomITara che. pramAda, vikathA, vijAtIyaparicaya, IrSA, asahiSNutA, bhaktonuM AkarSaNa, sukhazIlatA, yuvAnImAM sthiravAsa, projekTa-pleTaphorma-pablIsiTI-phaMkazana-pheDarezana vagereno vaLagADa, AhAralolupatA, chApA-pUrtimAMya vijAtIya darzananI ruci vagerenA kAraNe aneka sAdhako vartamAna kALamAM paNa patana pAmyA- evuM jANavA chatAM pote AsAnIthI te khADAno bhoga banI jAya. e paNa gheTAMdaSTinI pArAzIzI che. AvI gheTAMdaSTi sAcA arthamAM saMyamanI ke tAraka jinazAsananI prApti thavA na de. mArakatAnI dRSTie vicAra karIe to 4thI daSTi karatAM 3jI daSTi vadhu nukazAnakAraka che. kAraNa ke cothI daSTimAM mAtra svajIvanamAM pramAda-zithilatA che, bIjA pratye dveSa-dhikkAravRtti nathI. jyAre 3jI dRSTimAM to IrSyA-niMdA paNa bhaLe che. 3jI dRSTi karatAM paNa bIjI daSTi vadhu nukasAnakArI che, kAraNa ke trIjI daSTimAM svajIvanamAM ArAdhanA hovAthI tAraka yoganI ruci UbhI che. jyAre bIjI daSTimAM to tAraka yogo pratye ja aNagamo che. tathA bIjI-trIjI-cothI daSTi karatAM paNa prathama daSTi vadhu bhayaMkara che. kAraNa ke bAkInI dRSTiomAM bIjAnA tamAma yogonI, ArAdhanAonI saMpUrNatayA UMdhI khatavaNI nathI rahelI. jyAre prathama daSTimAM to bIjAnA tamAma ArAdhaka yogonI khoTI ja khatavaNI thAya che. trIjI dRSTimAM paraniMdA hovA chatAM te bIjAnI amuka pravRttine udezIne ja che, jyAre prathama dRSTimAM to anyanI tamAma pravRttio pratye, vicAro pratye paNa khoTI khatavaNI-gerasamaja kAma karI rahela che. kamaLo thayo hoya tene sarvatra pILuM ja dekhAya ne ! mATe 1lI daSTi adhyAtmamArgamAM sauthI vadhu nukasAnakArI che. A vAstavikatA hovA chatAM sAdhakono anubhava evo che ke prathama daSTi choDyA pachI paNa bIjI daSTi choDavI agharI che. bIjI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM trIjI daSTi choDavI agharI che. tathA sauthI vadhu muzkela hoya to cothI gheTAMnI dRSTino parihAra. jIvananI tamAma ghaTanAo ane mananI parivartanazIla vaicArikatAno cokasAIthI abhyAsa karazo to A vAta tarata samajAI jaze. kAraNa ke bIjAne saMyamI tarIke mAnyA pachI paNa potAnA jIvanamAM tAraka yogo vize prabaLa ruci, sakriya utsAhane AtmasAta karavAnuM kAma bahu agharuM che. ArAdhanAmAM ruci jAge pachI paNa IrSA-niMdAthI alipta rahevuM vadhu kaThaNa che. IrSyA vagere chUTe to ya ArAdhanAmAM zithilatA ghUsI na jAya tenI satata sAvadhAnI rAkhavAnuM kAma to vadhu kaparuM che. mATe to "samaya goyama ! mA pamAyae'nI mIThI zaraNAI samavasaraNamAM viraprabhu vAraMvAra vagADatA hatA ne ! pAramArthika samakitanI prApti pachI paNa sarvaviratiguNasthAnakamAyogya adhyavasAyo utkRSTathI seMkaDo sAgaropama bAda maLe-AvI je vAta bhagavatIsUtra, kammapayaDI, Avazyakaniryukti, pravacanasAroddhAra vageremAM maLe che te paNa A ja vAtanI sAkSI pUre che ne ! - A cAra daSTino vaLagADa chUTe to ja pUrvokta mAIkroskopadaSTi, X-Ray jevI daSTi vagere 4 dRSTi maLI zake. pachI ja bhAvanAjJAnanI sAcI mastIne saMyamI mANI zake. pachI "mokSa najIka che' - tevI svAnubhUti paNa jarUra thaze. teno AnaMda kalpanAtIta haze. tame paNa e stara sudhI vahelI take pahoMco evI maMgaLa kAmanA. (lakhI rAkho DAyarImAM....) bhAva saMyamI kyAreya koI ziSyanA dilamAM tenA guru pratye dIvAla UbhI karavAnuM pApa na kare. sAttvika koNa ? Akroza pariSahane prasannatAthI jIte te. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanA saraLa upAsanA kahaSA. kalikAlamAM sadguru maLavA durlabha che. ane maLyA pachI paNa phaLavA to atidurlabha che. saddaguru phaLavA eTale saddagurunI upAsanA karavI. jene sadgurunI upAsanA nathI AvaDatI tenI bAhya ugra dekhAtI sAdhanA paNa pokaLa, polI samajavI. sadgurunI samyaka upAsanA e ja saMyamajIvanano sAra che. saddagurunI upAsanA eTale niHsvArthabhAve binazaratI zaraNAgati. te Ave eTale sadgurunA kaThora |kaDavA vacana paNa amRtatulya anubhavAya. umAsvAtijI mahArAje prazamaratimAM jaNAvela che ke "dhanya jIva upara gurunA Akroza vacano hitazikSArUpe varase che." ziSyonA pramAda, svacchaMdatA, uddhatAI, abhimAna vagerene tAtkAlika dUra karavAnI dRSTie gurunI anugraha kRpA karatAM paNa nigraha kRpA ghaNI caDhiyAtI che. tene anubhavavAnI mastI koIka anerI hoya che. caMdanabALAjIe mRgAvatIjIne Thapako na Apyo hota ane mRgAvatIjIe tene jhIlyo na hota to mRgAvatIjIne kevalajJAnanI prApti thaI na hota. Thapako jhIlavA mATenI tatparatA vinA anAdikAlIna kusaMskArone / kusaMjJAone dUra karavAnuM kAma khUba ja kaThaNa che. TAMkaNAnA ghA na jhIlI zakanAra poco para kadApi pratimA ke paramAtmA banIne pUjavA lAyaka banI zakato nathI. tema gurunA Akrozane sahana karavAnI taiyArI na rAkhanAra sAdhaka zivasvarUpa banavAne pAtra banI zakato nathI. tamArA gurumahArAja zAMta / saumya svabhAvanA hovAthI emane vyaktigata bhAvapUrvaka vinaMti karavI ke "mArA doSa mane kaDaka akSaramAM jaNAvatA rahejo.' je divase sadguruno Thapako na maLe te divasa vAMjhIyo lAge to samajavuM have tAttvika saMyamapariNati niSpanna thaI rahI che. mATe gacchAcArapayajJAmAM kahela che ke ziSya bhUla kare tyAre tene lAkaDIthI phaTakAnArA guru sArA paraMtu ziSyane jIbhathI cATanAra | lADakoDathI ucheranAra guru sArA nahi. 67 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahAsUtrabhASyamAM paNa A ja vAta jaNAvatAM kahela che ke "nihAC vi lihaMto na bhaddao jattha sAraNA Natthi / daMDeNa vi tADeMto sa bhaddao sArA khatva / / ' (bhAga-3, 3de.-1/I.382) mATe ja saMyamanI sAdhanA saraLa che. paraMtu gurutattvanI upAsanA bahu agharI che. gurutattvanI upAsanA karatAM AvaDe to abhavya guru maLyA hoya to paNa tarI javAya. ane upAsanA na AvaDe to tadbhava mokSagAmI guru maLyA hoya to paNa gozALAnI jema anaMta saMsAra kadAca vadhI jAya. mATe kyAreya gurutattvanI manathI paNa avahelanA / AzAtanA / anAdara thaI na jAya te mATe khUba ja jAgRti keLavajo. gurutattvanI virAdhanA e samyag darzananI virAdhanA che. jJAnavirAdhanA ane cAritravirAdhanA karatAM paNa samyagdarzananI virAdhanA vadhu bhayaMkara che. samyagdarzananI virAdhanA ApaNane cIkaNAM cAritra mohanIya ane gADha jJAnAvaraNIya karma baMdhAve, bhale ne jIvanabhara ugra tapa - tyAga - svAdhyAya - zIla AdithI ApaNe jIvanane samRddha banAvIe. gozALAno anaMta saMsAra vadhavAnuM mukhya kAraNa gurutattvanI AzAtanA ja che. A vAta khyAlamAM Ave mATe ja ApaNe roja pagAma sajjhAyamAM 33 AzAtanAone eka ekanA nAmapUrvaka alaga-alaga yAda karIe, tevI vyavasthA gaNadhara bhagavaMtoe karelI che. A vAta pUrve (pRSTha-11) jaNAvelI ja che. - gautama svAmIjI karatAM paNa ApaNuM saubhAgya apekSAe caDhiyAtuM che. kAraNa ke vItarAga guru dIkSA pachI viziSTa prakAre vyaktigata kALajI, sAraNA, vAraNA Adi karI na zake. jyAre chadmastha guru bhagavaMta sAraNA, vAraNAdi karIne ApaNuM jatana/kALajI karI zake che. jo A rIte dRSTine udAra-vizALa banAvatA AvaDe to 'guru ApaNA pakSe che ke nahi ?' te vicAravAnA badale 'ApaNe gurudevanA pakSe chIe ke nahi ?' tevI tAttvika AdhyAtmikalAbhadAyI vicArasaraNI maLI jAya, ke je anaMtakALanA bhavabhramaNa pachI paNa maLavI durlabha che. puSpaculA sAdhvIjIne arNikAputra AcAryamAM guru tattvanI upAsanA karatAM AvaDI gayuM to kevalajJAnanI prApti guru karatAM 68 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelA thaI gaI. gurunA ThapakAne jhIlatA AvaDavAthI ja to sAdhvIzrI caMdanabALAjI karatAM sAdhvIzrI mRgAvatIjIne pahelA kevalajJAna maLI gayuM. krodhI svabhAvanA caMDarudrAcArya nAmanA gurunA lAkaDInA ghAne sahana karanAra nUtana ziSyane guru karatAM pahelAM kevalajJAna thaI gayuM. mukhyatayA samarpaNa bhAvanI parAkASThA hovAnA lIdhe to tripadIne sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM gaNadhara bhagavaMtone dvAdazAMgIno kSayopazama thaI jAya che. gurusamarpaNabhAva jeTalo prabaLa hoya teTaluM samyajJAna nirmaLa ane baLavAna bane che. paMcAzakajImAM to guru pArataMtryane ja jJAna kahela che. 'guruvArataMta nArUM' (11/7). zrI haribhadrasUrijI mahArAja jevAnA uparokta vacanane gaMbhIratAthI jIvanamAM vaNI lenArane to kalikAlamAM paNa gurutattva kalpavRkSanI jema avazya phaLe che. jyotiSa zAstra mujaba jenI kuMDalImAM gurugraha kendramAM hoya tenA (anya graho dvArA thanArA) lAkho doSo haNAI jAya che. tema jenA hRdayamAM kendrasthAne guru hoya tenA jIvanamAM bIjA lAkho doSo nabaLA banIne kharI paDe che, ravAnA thAya che. gurunI AjJAne mAnavI te jaghanya koTInI gurubhakti che. ane gurunI IcchA mujaba jIvanane banAvI devuM, bhale potAnI IcchAne kacaDI nAkhavI paDe te madhyama koTinI gurubhakti che. tathA manamAM uThatI pratyeka IcchA gurunI icchA mujaba ja hoya ane guruIcchA mujaba ja premathI saMyamajIvana samagrapaNe jIve te utkRSTa gurubhakti / samarpaNabhAva che. mokSamArga jeTalo zAstramAM rahelo che tenA karatAM vadhu tAttvika mokSamArga sadguru pAse jIvaMta rahelo che. gurunA hRdayamAM vaNAyela jIvaMta mokSamArga meLavanAra ja mokSano bhAgI banI zake che. guru tattvanI upAsanA vinA kevaLa zuSka rIte bhaNavAthI ke bAhya tapa- -tyAgathI mokSamArga sAcA arthamAM maLI zakto nathI. mATe puNyodayathI maLelA sadgurudevazrInI tAttvika upAsanAne jIvaMta rIte jIvanamAM keLavavA prayatnazIla banatA rahezo. pachI mokSa bahu dUra nathI. 23 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahAlata karatAM yatidharna caDhe. ApaNe saMyamajIvanamAM pAMca mahAvrata pALIe chIe te vyavahAra cAritra che. kSamA, namratA vagere dazavidha yatidharmanuM pAlana e nizcaya cAritra che. tathA 18000 zIlAMgarathanuM pAlana e nizcaya ane vyavahAra ubhayasaMmata cAritra che. "gha mUlajiyasaMjJAkhyA vacaratazva yogAtrA zAnA satrANAmaSTAvarIca niSpattikA (288) Ama prazamaratimAM daza yatidharmane mukhya karIne, pRthvIkAya vagere pAMca-vikalendriya Adi cAra tathA ajIva ema kula 10 nI, mana-vacana-kAyA, karaNa-karAvaNa-anumodanathI Indriya ane saMjJAne paravaza thayA vinA rakSA karavAnI vAta karela che. yatidharma 10 x pRthvI Adi 10 x Indriya 5 x saMjJA 4 x karaNAdi 3 X kAyA vagere 3 = 18000 zIlAMgaratha." dazavidha yatidharma vinA kevaLa bAhya pAMca mahAvratanuM niraticAra pAlana bahu bahu to mAtra nava raiveyaka ApI zake. dazavidha yatidharma sAthe tenuM pAlana mokSa ApI zake. pAMca mahAvratanuM nirmaLa pAlana kAyika baLa, mAnasika ekAgratA, kAyika apramattatA hoya to paNa thaI zake. paNa dazavidha yatidharmanuM pAlana to mohanIya karmanA prabaLa kSayopazamathI maLanAra viziSTa cittazuddhi hoya to ja thAya. mATe ApaNe pAMca mahAvratapAlana upara jeTaluM lakSa rAkhavAnuM che tenA karatAM vadhu jhoka dazavidha yatidharmapAlana pratye rAkhavAno che. mahAvrata kerI hoya to yatidharma mIThAza che. mahAvrata phUla hoya to yatidharma phorama che. mahAvrata zarIra hoya to yatidharma e tAkAta che, AtmA che, prANa che. badhA ja apavAda mahAvratamAM batAvela che. yatidharmamAM eka paNa mAnasika apavAda ke chUTachATa batAvela nathI. kAraNa ke yatinuM lakSaNa eTale ja yatidharma. lakSaNa vinA vastu hAjara ja na hoI - 70 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake. AnAthI phalita thAya ke kyAreka kaTokaTImAM vyavahArathI mahAvratapAlana na thAya to paNa sAdhupaNuM TakI zake che. paraMtu tAttvika yatidharma na hoya to sAcuM sAdhupaNuM kyAreya na saMbhave. nakkaratA - kaThaNatA vagara jema vaja na saMbhave tema tAttvika yatidharma vinA saMyamI na ja saMbhave. caMdrakAMta maNinI hAjarImAM agni hoya to kadAca prakAza maLI zake paNa rasoI banI na zake. tema kaSAya, viSayanI hAjarImAM mahAvrata pAlana hoya to kadAca sadgati maLI zake paNa paramagati to na ja maLe. mATe ApaNe to yatidharma mATe ja mahenata vadhu karavAnI che. pachI pAMca mahAvratanA pAlanamAM ya anero AnaMda Ave. saMyamajIvana makAna che, mahAvrata e thAMbhalo che ane yatidharma e dIvAla che. dIvAla + chAparA vinAnA kevaLa thAMbhalAvALA makAnamAM ziyALAnI rAte ke unALAnA madhyAhna kALe rahevAthI vizeSa lAbha na thAya, ThaMDI ke garamIthI rakSaNa na maLe. mATe kSamA, namratA, saraLatA, pavitratA vagere yatidharmane AtmasAta karavA vadhu lakSa rAkhavuM. anaMta vAra mahAvrata pALelA che. paraMtu 5/7 bhavamAM paNa kSAyopathamika kSamA, namratA vagere yatidharmane mokSanA lakSathI hastagata karyA nathI. mATe kahI zakAya ke tevA kSamA vagere yatidharma atyaMta durlabha che. eka paNa nAnakaDuM chidra mahAkAya sTImaranI tAkAta toDI nAMkhe tema krodha vagere kaSAya saMyama naukAnI tAkAta khalAsa karI nAkhe che. sTImara sAme kinAre jarUra pahoMcADe. paraMtu chidra na hoya ane yogya rIte calAvatA AvaDe to ja. tema saMyama jarUra mokSe pahoMcADe paNa kaSAya na hoya ane apramattatA vagere hoya to ja. A lakSya rAkhIne saMyamajIvana jIvI rahelA paramapadane pAmo e ja paramAtmAne prArthanA. . Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnakaDI paNa baLavAna ArAdhana, do Lia tavo...' ItyAdi dazavaikAlikasUtranA vacanathI nitya ekAsaNAM karavAnI dareka saMyamIne jinAjJA che. zArIrika nabaLAI vagerenA kAraNe kadAca tenuM pAlana na thAya tevuM paNa kyAreka banI jAya. paraMtu teno pakSapAta, te yogane jhaDapathI punaH prApta karavAnI prabaLa jhaMkhanA, nitya ekAsaNA Adi tapane ArAdhanAra uparano sadbhAva vagerenuM satata parizIlana thavAthI e yogane punaH ArAdhavAnI taka, zakti ane ujaLA saMyoga avazya maLe che. paraMtu Aje mAre bIjI eka vAta karavI che ke nitya ekAsaNAno tapa chUTI jAya te jeTaluM manamAM khUMce che tenI jema divasamAM avAra-navAra bolatI vakhate muhapattino upayoga nathI raheto eno raMja-aphasosa ApaNane keTalo ? rojanA ekAsaNAMnI ArAdhanA karatAM paNa bolatI vakhate muhapattino upayoga rAkhavAnI ArAdhanA - apramattatA ghaNI caDhiyAtI che. ekAsaNA mATe zArIrika zaktinI jarUra che. muhapattinA upayoga mATe mAnasika vairya, jinAjJA pratye Adara ane apramattatAnI jarUra che. je yogamAM pradhAnatayA zArIrika baLanI jarUra hoya te yoga karatAM je yogamAM apramattatA - mAnasika upayoga AdinI pradhAnatayA AvazyakatA hoya te yoga baLavAna bane che. * bhagavatIsUtramAM gautamasvAmIjI zramaNa bhagavAna mahAvIra paramAtmAne prazna pUche che ke "IndranI bhASA ArAdhanI ke virAdhanI? satya ke mRSA ?' tyAre prabhue javAba Apyo ke "yamAM ! nAre NaM sakke deviMde devarAyA suhumakAyaM aNijuhittA NaM bhAsaM bhAsati tAhe NaM sakke deviMde devarAyA sAvajjaM bhAsaM bhAsati / jAhe NaM sakke deviMde devarAyA suhumakAyaM NijuhittA NaM bhAsaM bhAsati tAhe na 72 - Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NaM sakke deviMde devarAyA aNavajjaM bhAsaM bhAsati" (16/2/8 bhagavatIsUtra) arthAta "Indra mahArAja khesanA | vastranA cheDAne moDhA AgaLa rAkhIne bole tyAre tenI bhASA niravadya = ArAdhanI = satya hoya ane khullA moDhe Indra bole to tenI bhASA sAvadya = virAdhanI = mRSA hoya che." pannavaNAnA 11mA padamAM paNa jaNAvela che ke "sAvadya bhASA nizcaya nayathI asatya bhASA che." A ghaTanA/hakIkata upara khUba zAMtithI vicAra karavA jevo che ke naiRRyika samyagdarzanane niyamo dhAraNa karanAra Indra paNa jo moDhA pAse vastrano cheDo rAkhyA vinA bole to tenI bhASA mRSA kahevAtI hoya to vyavahAra samyagdarzanane dhAraNa karanArA) saMyamIo jo muhapattino upayoga karyA vinA bole to tenI bhASA satya kaI rIte banI zake ? bIjuM mahAvrata kaI rIte TakI zake? vAyukAya, saMpAtima jIvo vagerenI virAdhanAthI prathama mahAvrata kevI rIte nirmaLa rahI zake ? jIva adattanA lIdhe trIjuM mahAvrata paNa kaI rIte akhaMDa rahe ? rojanA berokaToka mahAvratakhaMDana pachI varSonA saMyamaparyAyane vyavahArathI dhAraNa karavA chatAM saMyamajIvananI sAttvika anubhUti kaI rIte thaI zake ? bhASAsamiti ane vacanaguti cAlI jAya pachI aSTapravacanamAtAnI akhaMDa nizrA kevI rIte maLI zake ? pravacanamAtAnA virahamAM saMyamI bALa kevI rIte surakSita ane salAmata hoI zake ? (1) kAyama muhapattino upayoga rAkhIne bolavAthI binajarUrI bolavAnuM lagabhaga baMdha ja thaI jAya che. (2) AthI binajarUrI veDaphAtI zaktino durvyaya paNa aTake che. kAraNa ke zarIranI dhAtunA kSaya karatAM paNa vANI dvArA zaktikSaya vadhu thato hoya che. "vIrthakSayAt vAsayo vattIyA (3) A bAbata khyAlamAM AvavAnA lIdhe aMtardezIyapatra ke -73 - Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavaranI bhASAnA badale TelIgrAma ane pheksanI bhASA sahaja rIte AtmasAt thAya. (4) tenAthI mRSAvAda paNa prAyaH baMdha thAya che. (5) AnA lIdhe mRSAvAdathI ane bedarakArIthI bolavA dvArA UbhA thatA saMgharSo paNa baMdha thAya che. (6) vicArapUrvaka bolavAnI TevathI bIjA mahAvratanI pAMcamI bhAvanA paNa sahaja rIte AtmasAt thAya. (7) muhapattine hAthamAM pakaDIne moDhA pAse rAkhIne bolavAthI krodhanA ukaLATathI bolavAnuM paNa prAyaH baMdha thaI jAya. hRdayamAM krodhano tIvra ukaLATa rAkhIne bolanAra lagabhaga muhapattine hAthamAM pakaDIne, moDhA pAse rAkhIne, bolI zakato nathI. (8) Ama muhapattinA satata upayogathI bIjA mahAvratanI prathama bhAvanA paNa jIvanamAM sakriyapaNe vaNAI jAya che. (9) prabaLa hAsyamohanIyanA jherI phuvArAmAM snAna karavAnuM kalaMka paNa prAyaH muhapattino sarvatra sarvadA upayoga rAkhanAranA jIvanamAM jovA nahi maLe. (10) tethI bIjA mahAvratanI cothI bhAvanA paNa sahaja rIte paLAI jAya che. (11) tenAthI bIjuM mahAvrata nirmaLa bane che. (12) jinAjJA pratye sakriya ahobhAva aMtaramAM keLavAya che. (13) jIbhamAM tAttvika vacanalabdhi pragaTe che. (14) vAyukAyane bacAvavAnI satata vRtti aMtaHkaraNamAM pragaTe che. (15) tenA dvArA saMyamanA pariNAma nirmaLa thAya che. (16) Sound Pollution mAM paNa ghaTADo thAya che. (17) bolatI vakhate thuMka uDavA dvArA sahavartI saMyamInI ke pustakAdinI thatI AzAtanA paNa aTake che. muhapattino upayoga rAkhavAnI bAhya diSTae dekhAtI nAnakaDI 74 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanA paNa kevI baLavAna che ? enuM A rIte sUkSma vivekadRSTithI saMvedana karavAthI muhapatti keDapaTTI banatI aTakI paDe. jema 24 kalAka nirapekSapaNe muhapattine keDapaTTI banAvavAmAM ArAdhakabhAva khIlI zakato nathI tema muhapattine kAyama moDhe bAMdhavAthI paNa yAMtrikatA, upayogazUnyatA AvavAthI apramattatA vagerene keLavavAno tAttvika lAbha nathI maLato. mATe taTastha buddhithI tAraka jinAjJA pratye ahobhAva keLavIne bolatI vakhate muhapattino jIvaMta upayoga rAkhazo to upara jaNAvela aparaMpAra lAbho avazya maLaze. muhapattinA upayoga svarUpa apramattatAnA baLathI sadA sarvatra apramattatAne AtmasAt karavAnI maMgala zarUAta AjathI ApaNA jIvanamAM thAya ane apramattaguNasthAnake ArUDha thavAnuM saubhAgya maLe tevI paramAtmAne maMgala prArthanA. lakhI rAkho DAyarImAM... paraduHkhanA InkAramAM ArhattvanuM bIja samAviSTa che. svadoSanA svIkAramAM kaivalyalakSmInuM bIja nihita che. sAro gurukulavAsa maLe puNyanA AdhAre, phaLe yogyatAnA AdhAre. * sAdhu (1) nirabhimAnI, (2) Tharela prakRtivALA, (3) hAsya-mazkarI zUnya, (4) vikathA - parapaMcAtathI rahita hoya, (5) vagara vicArye na bole, (6) vagara pUchya bole nahi (7) ati bole nahi. (upadezamAlA. gAthA-79) 75 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamanA be prANa samAdhi ane svAdhyAya e be saMyamajIvananA bhAva prANa che. tIrthaMkaranAmakarma baMdhAvanAra vIsa sthAnaka padamAMthI eka padanuM nAma che samAdhipada. A padanI ArAdhanAmAM bIjAne satata samAdhi ApatA rahevAnuM ane asamAdhimAM bIjAne nimitta banavAnuM kAyama TALatA javAnuM. "mAruM puNya ane zakti pahoMce to jyAM kyAMya paNa taka maLe tyAM bIjAne samAdhi ApavA huM uchaLatA ullAsathI pahoMcI jAuM. bhamaro jema ullAsa ane umaMgathI gulAbanA phUla pAse pahoMcI jAya che tema jene samAdhinI, sahAyanI AvazyakatA hoya tyAM utsAhathI huM pahoMcI jAuM. tathA mArI pratyeka pravRtti pAchaLa eTalI jAgRti rahe ke bhUle cUke paNa bIjAnI asamAdhimAM nimitta banI nA javAya. hA, e khAtara apamAno sahana karavA paDe to e ya sahana karuM, gALo khAvI paDe to gALo ya khAuM, gocarI-pANImAM ke vastra-pAtramAM kadAca pratikULatA veThavI paDe to e ya veThI lauM. vagara bhUle nAnA ke moTA taraphathI ThapakAo khAvA paDe to khAI lauM. paraMtu kyAMya paNa bacAva to nA ja karuM, pratikAra to nA ja karuM." AvI vicArasaraNI jIvanamAM keLavAI jAya ane ene prekTIkala rIte apanAvIe to temAM sthAyI ane sudRDha samAdhiprAptinA amogha bIja paDyA che. saMyamajIvanano sAco rasAsvAda karAvavAnI tAkAta dharabAyelI paDI che. eka vAta khAsa khyAlamAM rAkhavA jevI che ke samAdhidAnanA InAmamAM jema tIrthaMkaranAmakarma baMdhAya che tema saMyamIne asamAdhidAnanI sajAmAM durgationI ane bodhidurlabhatAnI paraMparA sarjAya che. samAdhi ApIne samAdhi meLavavI ke mananI anAdinI svacchaMdatAne AdhIna thaIne asamAdhinI khAImAM AtmAne dhakelI devo ? teno nirNaya ApaNe jAte ja karavAno che. 76 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahavartI saMyamIone Dagale ne pagale samAdhi + sahAyatAnA dAnathI aDhI dvIpanA tamAma saMyamIone samAdhi + sahAyatA ApavAno lAbha maLe che. AvA AzayathI to oghaniryukti graMthamAM jaNAvela che ke 'mi pUrNamma savye te pUchyA Dho~ti|' mATe Dagale ne pagale sadbhAvapUrvaka sarvatra saMyamIone sahAyatA karatA rahevAnuM, samAdhinuM dAna chUTathI karatAM rahevuM. tenAthI sAnubaMdha vizuddha bhAvasaMyamanI zIghratAthI prApti karI AtmAne paramagatimAM sthApita karo e ja zubhecchA. svAdhyAya ane tenAthI sAdhya phaLanI vAta AvatA patramAM karavA dhAraNA che. lakhI rAkho. DAyarImAM... mahattva na ApavA jevI cIjane mahattva ApIe tenuM pariNAma kaSAya. sAmethI maLelA bhoga sukhane choDe te yogI. na maLatA bhogasukhane choDe te tyAgI. na maLatA bhogasukhane ya jhaMkhe te bhogI. bhogatRSNA hovA chatAM maLela bhogasAmagrI mANI na zake te rogI. bhogasAmagrI choDavA chatAM aMtarathI tene jhaMkhe te DhoMgI. 33 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyaMta vyANa keLavIe. kharekhara, saMyamajIvananI saphaLatA mATe svAdhyAya pratyenI svAbhAvika ruci khUba mahattvano bhAga bhajave che. bIjA badhA yogo karatAM svAdhyAyamAM pravartamAna viziSTa nirjarA kare che. ema bRhatkalpabhASyamAM jaNAvela che. svAdhyAya vinAnuM saMyamajIvana eTale prANa vinAnuM zarIra. svAdhyAyanA mAdhyamathI ja bAhya-atyaMtara tAttvika tyAga Ave che. tethI ja "jJAnastha niM viratiH' Ama zAstrakAro jaNAve che. adhyayananI jema, kSamatA prApta thayA bAda, adhyApana e paNa viziSTa kartavya che. potAnA jIvanano amUlya samaya phALavIne aneka saMyamIone adhyApana karAvI sAcA apratipAtI vaiyAvaccaguNane tame AtmasAta karI rahyA cho. je vyakti je yogamAM asamartha hoya tene te yogamAM sahAya karI, samartha banAvavA mATe ane bhaviSyamAM svAvalaMbI banAvavA mATe, je kAMI zakya hoya te karavA prayatnazIla rahevuM te ja tAttvika vaiyAvacca che. viSama kALamAM durlabha evA A guNane tamArAmAM jANIne hArdika anumodanA. anAdi kALanA kusaMskAro sAme laDavA aneka saMyamIne svAdhyAya guNanuM dAna karavAnI A niHsvArthavRtti, aMtarmukhatA, udAratA, namratA vagere prApta guNone sAnubaMdha banAvI zIgha paramapadane pAmazo evo vizvAsa che ja. paraMtu adhyayana-adhyApana vagere yoganA madhyamathI have kharA arthamAM ApaNe tyAgI banavAnuM che. gocarI - pANI - vastra - pAtra vagere bAbatomAM ja mAtra tyAgI nathI banavAnuM. paraMtu je je cIjo saMyamajIvanane malina karanArI che, te te dareka cIjanA tyAgI banavAnuM che. pachI te vAtacItano rasa hoya ke niMdA kuthalIno TesTa hoya... pachI te sUI javAno prasAda hoya ke anukULatAno rAga hoya... anukULatAmAM ratinI lAgaNI hoya ke pratikULatAmAM aratino anubhava hoya... { 78 - Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasiddhinI bhUkha hoya ke svaprazaMsAnI khaNaja hoya... paradoSadarzananI kuTeva hoya ke paranidAnuM vyasana hoya... AtmAne satAvatI pratyeka cIja pratye lAla AMkha thaze tyAre ja AtmA te cIjano sahaja rIte tyAga karatAM AnaMda anubhavaze... anyathA tyAga thavA chatAM, vyavahArathI tyAgI banavA chatAM teno rAga nahi chUTe. pUrve dhannA aNagAra ane zAlIbhadra vagerene je saMyama maLyuM, mRgAvatI, caMdanabAlAjI vageree je saMyamajIvana pALyuM te ja cAritra ApaNane maLela che. have jarUra che temAM bhAvollAsano prANa pUravAnI. vidhi - yatanA - bhakti - sahita svAdhyAyamAM udyamazIla banajo. khUba ja uttama saMyamI grupa ane suMdara vAtAvaraNa maLeluM che, teno pUrepUro lAbha uThAvIne AtmAne karmathI haLavo banAvajo. namratA badhA joDe, nAnA joDe paNa rAkhavI. sadA saraLa vyavahAra karavo. sAthe rahelA saMyamInA guNAnuvAda karavA ane sahunI sAthe mIThI vANI rAkhavI. A badhuM tamArAmAM che. chatAM khyAla ApavAnI pharajathI lakhyuM che. je khUTe te umerazo, vikasAvazo. kAraNa ke je je tAraka tattva gerahAjara hoya te sarvane lAvavAno prAmANika udyama karavo te ja sAco ArAdhakabhAva che. je gerahAjara hoya tene lAvIe to ja hAjara hoya te phaLadAyaka bane. tapelI, gesa, dUdha, khAMDa, cAnI bhUkI, elacI hAjara hoya chatAM mAcIsabokSa ke lAITara na hoya to "cA" taiyAra na thAya. dIvAsaLInI gerahAjarIthI je hAjara che te dUdha, tapelI, gesa vagere paNa "cA" banAvavAmAM pAMgaLA sAbita thAya che. dIvAsaLI Ave to te tamAma paribaLa sArthaka thAya. mATe je kalyANakara tattva gerahAjara che te ja tAraka tattvane syAdvAdamAM pradhAna gaNavAmAM Avela che, jethI tene lAvavAno puruSArtha thAya. A rIte ja ArAdhakabhAva baLavAna bane tathA hAjara hoya te zaktinuM ajIrNa, abhimAna vagere na thAya. A rIte zuddha syAdvAdane apanAvIe to ja svAdhyAya saphaLa bane. A sAvadhAnI rAkhIne svAdhyAyamAM roja utsAha vadhArazo. 79 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokala sTezAna choDo. lokala Trenane amadAvAdathI muMbaI pahoMcatA jeTalo TAIma lAge che tenA karatAM karNAvatI eksapresane amadAvAdathI muMbaI pahoMcatA khUba ja ocho TAIma lAge che. AnuM mukhya kAraNa e che ke te bahu ochA sTezana kare che. nAnA | nAnA sTezane te gADI ubhI rahetI nathI. mATe tenI jhaDapa paNa vadhe che ne dareka sTezane signala paNa TapoTapa male che. barAbara te ja rIte mokSanagaranI ApaNI sAdhanAgADI jo sTezana ochA kare to ja sAdhanAmAM vega AvI zake ane te sAdhanAgADI jhaDapathI zivanagara pahoMcI zake. gocarI ThaMDI AvI. kapaDA bahu jADA che. upAzraya ghaNo TUMko che. mAkaDa, macchara ghaNA che. loko bhAvika lAgatA nathI. gocarInA gharo paNa bahu dUra che. sUvAnI jagyA khADA TekarAvALI che." AvA je vikalpo manamAM uThe te badhA sAdhanAgADImAM rukAvaTa pedA kare che. AvA nagaNya sTezananI mulAkAta levA sAdhanAgADI ubhI rahe eTale tenI spIDa ApoApa ghaTI jAya. tevA vicArothI bAhya paristhiti ne badalatI nathI ja. paNa tenA svIkAranI ApaNI mAnasika taiyArI ghaTI jAya che. tethI santa tUTe che, AcArapAlanano utsAha khUTe che, moharAjA ApaNane lUMTe che. tenA pariNAmasvarupe mAnasika svasthatA ane zArIrika svasthatA paNa jokhamAya che. pachI dareka pratikULa paristhitimAM mana saMkliSTa bane che. svabhAva paNa bagaDI jAya che. mokSanuM mULabhUta lakSya cUkI javAya che. A khUba --[ 80 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja moTuM nukazAna che. "bIjA mane bahu bolAvatA nathI. mane Adara, satkAra maLato nathI. mArI joIe tevI kadara thatI nathI. teNe mane vinA kAraNe ToNo mAryo. mAruM teNe jAheramAM apamAna karyuM. ahIM mArAmAM koIne ya rasa nathI." AvA to aneka nAnA nAnA sTezano che, je sAdhanAgADIne dhIme pADe che, rokI rAkhe che. bAhya sTezano to kadAca gADIne rokI rAkhe, jyAre sAdhanAgADImAM AvatA sTezano to spIDa ghaTADavAnA badale athavA rukAvaTa karavAnA badale sAdhanAgADIne UMdho dhakko mArI rivarsamAM purapATa doDAve evuM paNa banI jAya ! bAhya sTezano upara gADI ubhI rahe to teno khyAla Ave che. jethI pharIthI gADI sTArTa karavAnuM DrAIvarane bhAna thaI zake che. jyAre AMtarika sTezano evA che ke 'ApaNI sAdhanAnI gADI dhImI paDI / ubhI rahI / pAchaLa jAya che.' evo khyAla paNa Avato nathI. bAhya ArAdhanA karavA chatAM vAstavamAM ApaNI mokSanI gADI pAchaLa jatI hoya, tema chatAM "sAdhanAgADI pUrapATa AgaLa vadhI rahI che" tevo mAnasika AbhAsa paNa pedA karI mUke evA AMtarika sTezanothI satata sAvaceta rahevuM. tapa, tyAga, svAdhyAya, adhyApana, zAsanaprabhAvanA, vyAkhyAna Adi yogonA mAdhyamathI ahaM, prazaMsA, pleTaphorma ane prasiddhinI bhUkha vagere puSTa thAya tyAre AvuM thavAnI zakyatA vadhI jAya che. "eka paNa sTezana karyA vinA zivanagara pahoMcavuM che." evo saMkalpa hovA chatAM ghaNA sAdhako jANe-ajANe Dagale ne pagale phlega sTezano / lokala sTezano / paracuraNa sTezano kare ja jAya che. evuM kalikAlamAM vizeSa karIne thatuM hoya che. 81 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnuM mukhya kAraNa to e che ke svAnubhUtino tAttvika prakAza nahi paNa moTA bhAge teno kAlpanika AbhAsa sAdhaka karato hoya che. AMtarika AtmavaibhavanI-cidAnaMdanI mastIne na anubhavavAne lIdhe ja paradravyomAM svabuddhi-mamatvabuddhi thAya che. jenA lIdhe mana - satata sarvatra ArtadhyAnamAM ja parovAyeluM rahe che. tenA lIdhe dIkSA pUrve mokSamArgane bauddhika rIte samajavA chatAM dIkSA bAda anubhavanA stare ene pariNAvavA mATe sAdhaka nirbaLa banI jAya che. mokSamArga ane saMsAramArganI AMtarika bhedaka rekhAne te anubhavI zakato nathI. jenA phalasvarUpe te prathama guNaThANA sudhI nIce pheMkAI jAya che. A vAta upAdhyAyajI mahArAje 125 gAthAnA stavanamAM bahu mArmika rIte batAvI che. parapariNati potAnI mAne varte ArtadhyAne, baMdha-mokSa kAraNa na pIchANe te pahele guNaThANe. sAdhaka jIvananI A te kevI karuNa sthiti ! mATe bAhyayogamAM pravRtti karatAM karatAM manovRttinuM nirIkSaNa satata karatAM ja rahevAnuM. nirmaLa AtmapariNatine keLavavA roja-roja avAranavAra sAdhake AtmanirIkSaNa karyuM ja chUTako. ' (lakhI rAkho DAyarImAM...) * zAstranuM kaheluM ApaNe keTaluM karIe chIe ? to "ApaNuM kaheluM thAya evI bIjA pAse ApaNe apekSA keTalI rAkhI zakIe ? samakakSanI IrSyA na thAya to guNano pramoda sAco. mAna-sanmAnanuM ajIrNa = mAna na maLatAM bIjAnuM apamAna karavAnI vRtti. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hisAba cokhkho karIe. sAdhakanA mananA pariNAmo candranI kaLA jevA che. bIjA divase jo candrakaLA vadhe nahi to te ghaTe ja che. te ja rIte sAdhakanI pariNati nirmaLa nA thAya to malina thAya ja che. zAstra paNa A ja vAtanuM samarthana kare che ke jo cha guNaThANe rahyA pachI aMtarmuhUrtamAM 7 me guNaThANe javAno aMtaraMga bhagIratha puruSArtha sAdhaka na kare to 6The guNaThANethI tene nIce utaravuM ja rahyuM. kammapayaDI vageremAM saMyamajIvananA adhyavasAyasthAna, yavamadhya vagerenA nirUpaNamAM A ja vAta batAvI che. sauthI vadhu mahattvanI vicAravA jevI vAta e che ke pUrva karoDa varSanA saMyamajIvanamAM (1 pUrva = 70,560 abaja varSa) 6ThThA guNaThANAthI nIce vadhumAM vadhu 900 vAra utare to pharIthI 6ThThA guNaThANe caDhI zakAya. paraMtu 900 karatAM vadhu vakhata chaThThA guNaThANAthI nIce utare to bAkInI AkhI jIMdagImAM eka paNa vAra pharIthI 6ThThA guNaThANe caDhavAnuM saubhAgya te vyaktine na ja maLI zake - AvI vAta pravacanasAroddhAra, Avazyakaniyukti vagere granthomAM AkarSadvAramAM karelI che. tathA guNasthAnakakramAroha, dvitIya karmagrantha, kammapayaDI, paMcasaMgraha vagere granthomAM jaNAvyA mujaba chaThThA guNaThANAno saLaMga samaya mAtra aMtarmuhUrta ja che. matalaba ke pratyeka aMtarmuhUrte chaThThA guNaThANethI sAtamA guNaThANe javAno prayatna na thAya to saMyamI chathI avazya nIce utarI jAya ane A rIte vadhumAM vadhu 900 vAra ja utarI zakAya. tenAthI vadhu vakhata chathI nIce utare to bAkInI jIMdagImAM eka paNa vAra dudde guNaThANe caDhI na ja zakAya. have mahattvano vicAra e karavAno che ke 80 varSanA saMyamajIvanamAM roja darethI eka vAra nIce utare to keTalI vAra 83 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharIthI 6 guNaThANe AvI zakAya ? AnI trirAzi mAMDIne hisAba cokhkho karIe to khyAla Ave ke poNA traNa varSa pachI jIvanamAM kyAreya chaThThA guNaThANe caDhI na ja zakAya. bAkInI jIMdagI nizcayanayathI saMsArIparyAya gaNAya. ApaNA jIvanamAM jo hArdika rIte A dRSTi vaNAI gaI hoya to "6 thI 7me guNaThANe javAno aMtaraMga puruSArtha na thAya to vartamAna saMyamajIvanamAM zuM hAlata thAya ?' te samajAvavuM na paDe. devanuM AyuSya utkRSTathI 33 sAgaropama kahevAya. paraMtu vyantara nikAyanA devanuM utkRSTa AyuSya to mAtra 1 palyopama ja che. tema "karoDa pUrva (70,pa900000000000000000 varSa !) AyuSya hoya te avAra navAra dathI paDe to utkRSTathI 900 vAra pharIthI chake guNaThANe pahoMcI zake -AvI vAta zAstrakAro kare che. paNa 100 varSanA AyuSyavALA saMyamI vAraMvAra chathI nIce utare to 900 vAra pharIthI chake pahoMcI zake ke tenA karatAM ochI vAra caDhI zake ? te bAbatano nirNaya to kevalajJAnI-atIndriyajJAnI sivAya vartamAnamAM koNa karI zake ? 100 varSanA AyuSyavALA mATe 900 nA badale 200 vAra ja tevuM saubhAgya hoya to? teno vicAra karatAM paNa dhrujArI upaje tevuM che. nidrAmAM paNa 6thI 7 me ane 7methI 6 ke guNaThANe satata Ava-jAva karanArA, nIce na paDanArA saMyamIo hoya che. kAraNa ke sAtame guNaThANe rahenArA jIvonI kAyama ochAmAM ochI be abaja saMkhyA che. evuM zAstrakAro batAve che. tevA saMyamIonI divasanI saMyamacaryA keTalI jAgRti relI ane prabaLa AtmavizuddhinA baLavALI haze ? tenI kalpanA karatAM AMkhamAM AnaMdanA AMsu AvI jAya ane evA saMyamInA caraNomAM mastaka jhUkI jAya to ja nirmaLa saMyama-pariNati sthira bane. vRddhigata bane, vizuddha bane. A badhI vastusthitino khyAla rAkhIne ja carama tIrthAdhipati 84 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'samaya goyama ! mA pamAyaC' no upadeza avAra-navAra pharamAvatA hatA. A vastusthiti najara sAme hoya pachI kyAreya 'huM ja zuddha saMyamI chuM' evo ahaMkAra khAnadAna sAdhakanA manamAM paNa na AvI zake. mATe to sUrapuraMdara vizuddhasaMyamI haribhadrasUrijI mahArAja paNa potAnI jAtane saMvigna kahevAnA badale 'saMvignapAkSika' tarIke potAno ullekha kare che. kharekhara zrIhemacaMdrasUrijI mahArAjanI jema potAne maLela kalikAlasarvajJa biruda temaNe sArthaka ane saphaLa karyuM evuM temanI namratA jotAM lAgyA vinA na rahe. mAnakaSAyanI viratisvarUpa namratA e samyakttAnanuM anivArya phaLa che. ahaMkAra e jJAnanuM ajIrNa che. akkaDa parvata upara pANI TakatuM nathI ne pocI mATI pANIno saMgraha karyA vinA rahetI nathI. ahaMkArI upara varasatI gurukRpA ke jJAna temAM TakatuM nathI, piraNata thatuM nathI. jyAre namratA ane saraLatAne AtmasAt karanArane gurukRpA ane samyajJAna maLyA vinA, phaLyA vinA rahe nahIM. saMyamInI sevA, saMyamacaryA, svAdhyAya, samarpaNabhAva, saraLatA, saumyatA, sahajatA, sahiSNutA, sAttvikatA, sahAyakatA vagere sadguNone keLavavA prayatna karazo. lakhI rAkho DAyarImAM... je hoDImAM beThA hoya temAM kANuM na paDAya, je gurune svIkAryA hoya tenA pratye durbhAva na karAya. svaprazaMsA game te ardhasatya bole, pUrNa satya prAyaH na bole. 85 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnaprAptinA upAya saMghayaNa baLa ochuM paDe evuM jaNAya to teTalA kALa pUrato tapayogane gauNa karI ane adhyayana-adhyApanayogane mukhya karIe to ja ArAdhaka banI zakIe. adhyApanane gauNa karI adhyApana zakti hovA chatAM tapayogane ja ArAdhavAnI pakkaDa rAkhIe to sAnubaMdha kSayopazama, Atmavizuddhi, prabaLa nirjarA vagerenI prApti to na ja thAya. paNa paropakAra karavAnI zakti hovA chatAM niHsvArtha bhAvathI paropakAra na karavAthI jinAjJAvirAdhanAnuM pApa lAge. mATe ja 10 pUrvadhara jinakalpa svIkAre to virAdhaka bane-ema zAstrakAro pharamAve che. vivekadruSTi khIle to ja jinazAsanamAM ApaNo praveza thAya. mATe to upamitibhavaprapaMcA kathAnA cothA prastAvamAM viveka parvata upara jinazAsananuM avasthAna batAvela che. AnAthI sUcita thAya che ke jinazAsanamAM vala cAritra ke kevaLa jJAna nahi paNa vivekadRSTi ja baLavAna che. jinazAsanano sAra zuddha ane sUkSma vivekadRSTino vikAsa che. tethI ja apunarbandhakanA lakSaNamAM paNa 'sarvatra aucityapAlana' A guNa mUkela che. A vAta potAnI bhUmikA anusAra vivekadRSTi upara bhAra ApavAnuM sUcana kare che. ApaNI bhUmikAne samajavA ane sudhAravA mATe sarvatra ApaNe taTasthapaNe AtmanirIkSaNa to kare ja rAkhavAnuM. jethI gauNa-mukhyabhAva samajI, vivekadRSTine nirmaLa banAvI zakIe. mokSamArgamAM kayAMya kayAreya paNa bhUlA na paDIe. suze kiM bahunA ? sevAnA avasare svAdhyAyanA yoga karatAM sahAyatA guNa baLavAna che. sahAyano / bhaktino avasara pUrNa thayA bAda svAdhyaya yoga baLavAna che. vaDIlonI bhakti dvArA mohanIyakarmano suMdara baLavAna 86 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSayopazama thAya che. je je yoga mohanIya karmano kSayopazama karAvI Ape te te yoga jarU2 jJAnAvaraNano paNa kSayopazama karAvI Ape. kAraNa ke mohanIyakarmanA kSayopazamanI sAthe jJAnAvaraNIya karmano paNa kSayopazama thAya che ja. mASatuSamuni ke naMdiSeNa muni vagere dRSTAMto ApavAdika che. te autsargika udAharaNo nathI. kAraNa ke temanA karma nikAcita hatA. jJAnaprAptinA bahiraMga upAya bhaNavuM / lakhavuM / punarAvartana karavuM / gokhavuM / vAMcavuM vagere che. jyAre jJAna ane jJAnInI bhakti Adara ahobhAva vinaya vivekadRSTi jJAnInI prazaMsA - sahAya vagere karavI tathA zakti hoya to bIjAne niHsvArtha bhAve ane namra bhAve bhaNAvavuM, svAdhyAyanA mAdhyame mokSamArgane jANavAnI-anubhavavAnI-pariNamAvavAnI tIvra tamazA vagere jJAnaprAptinA aMtaraMga amogha upAyo che. "bahiraMgAt aMtaraMga balava' e nyAye jJAnaprAptinA AMtarika upAyo baLavAna che. mATe jyAre jyAre avasara Ave tyAre jJAnaprAptinA aMtaraMga upAyomAM ullAsathI pravRtti karavI. pachI samayAnusAra jJAnaprAptinA bAhya upAyomAM paNa pravRtti karavI. aMtaraMga upAyamAM pravRtti karIne, avasara hovA chatAM, jJAnanA bAhya upAyomAM upekSA / anAdara kare te virAdhaka thAya. tathA aMtaraMga upAyomAM pravRtti karavAnA avasare aMtaraMga upAyonA bhoge bAhya upAyone pakaDI rAkhe to bhaNavA chatAM jJAnAvaraNIya + mohanIya karma cIkaNAM baMdhAya. mATe bhaktino avasara cUkavo nahi ane bhaktino avasara pUrNa thAya ke tarata svAdhyAyamAM lAgavAnuM bhUlavuM nahi. basa pachI juo, devatAo paNa zaramAI jAya tevuM dedIpyamAna AtmaudyAna banI jAya che ke nahi? Indro paNa evA saMyamI pAse jhUkI paDe. - - - - - saMyamajIvanarUpI bAgane tame svAbhAvika sAnubaMdha maghamaghatA sadguNapuSpothI sadA mATe navapallavita banAvo e ja zubhakAmanA. 87 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalo lAMbo garbhavAsa ? tamArA dIkSAjIvanano 9 mAsa jeTalo paryAya thavA Avyo che. mAnava AyuSyanA prAyaH 9 mAsa garbhavAsanA kahevAya che. tyAra bAda mAtA bALakane janma Ape che. pakSInA jIvanamAM thoDI judI ghaTanA che. Dhela vagere morane janma nathI ApatI paNa moranA IMDAne mUke che. IMDAnuM jatana kALajI kare che. pachI IMDAnuM kocaluM toDIne svayaM mora janme che. IMDAnuM kavaca Dhela na toDe, janma lenAra mora pote ja toDe. - saMyamajIvanamAM janma pAmavAnuM mAnavanI jema nathI, paraMtu pakSInI jema che. Dhela IMDAne mUke tema guru bhagavaMte ApaNane rajoharaNAdi sAmagrI ApI. IMDAnuM jatana Dhela kare tema guru mahArAja sAraNA vAraNA coyaNA paDicoyaNA dvArA tathA grahaNazikSA ane AsevanazikSA dvArA ApaNI keLavaNI kare. paraMtu IMDAnuM kavaca mora svayaM toDe to ja teno janma thAya che, tema mithyAtva avirati - kaSAyanA AvaraNo ApaNae svayaM toDIe, dUra karIe to ja vastutaH ApaNo saMyamI tarIke janma zakya che. tema chatAM pakSI IMDAmAMthI svayaM janme che temAM ane sAdhuvezamAM saMyamI janme che temAM amuka vizeSatA paNa rahelI che. jema ke pakSIno IMDAmAM rahevAno garbhavAsakALa niyata-maryAdita hoya che. jyAre saMyamajIvanamAM garbhavAsano kALa aniyata che. prabaLa AtmajAgRti hoya to prathama sekaMDamAM paNa janma thaI jAya ane jAgRtinA abhAvamAM janma na thAya to AkhuM jIvana paNa pUruM thaI jAya. are ! anaMtA oghA maLI jAya to paNa janma na thAya evuM ya bane. kevI karuNatA janmAve tevI vAstavikatA che !? pakSIne IMDAnuM mAtra eka ja kavaca toDavAnuM hoya che. jyAre - 88 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAjIvanamAM eka-be nahIM paNa anAdi kALanA kusaMskAranA anaMtA AvaraNo toDavAnA hoya che. 10 saMjJA, 4 vikathA, 3 zalya, 3 gArava, 5 pramAda, 18 pApasthAnako, ayatanA, krUratA, lolupatA, mahattvAkAMkSA, khedaugAdi ATha doSo, IrSyA, asahiSNutA, aviveka, kuTilatA, svArthabhAva, kRtajJatA, nirlajjatA, pAparasikatA, pakSapAtavRtti, tejAbI vANI varasAvavAnI vRtti, oha ! hisAba ja nathI. anAdi kALanA vaLagelAM A badhA AvaraNono dezanikAla, AtmanikAla karIe to ja saMyamI tarIke janma vAstavamAM zakya che. koNa jANe garbhavAsamAM keTalAM varSo nIkaLI jAya ! keTalAya bhavo pasAra thaI jAya ? to ya janma nA thAya ! koI dIkSAparyAya pUche tyAre javAba ApatAM pUrve "saMyamI tarIke janma thayo ke nahi ? tenI zodha karavI nA paDe tevuM jIvana banAvavA jevuM che. saMyama jIvanamAM bIjuM kazuM ja meLavavAnuM nathI. ziSya, prasiddhi, sevA, prazaMsA vagere meLavavA mATe saMyamajIvana nathI. paraMtu anAdi kALanAM A kocalA toDavA mATe A saMyamajIvana che. tenA mATe ja tapa-tyAga, svAdhyAya, vinaya, bhakti, jApa, dhyAna, ciMtana, gocarIcaryA, vihAracaryA, paDilehaNAdi yoga, 25/12/4 bhAvanAnuM parizIlana, aSTapravacanamAtA, yatidharmanuM Asevana, zIlAMgarathadhArakatA, vatana, pramArjana, saMyama Adi tAraka yogo zrI tIrthakara paramAtmAe pharamAvyAM che. A badhA yogo kazuM meLavavA mATe nahi paNa anAdi kALanA AvaraNone toDavA mATe ja prabhue prarUpelA che. A vAtane haiyAmAM khUba UMDANathI ane dRDhatAthI utAravA jevI che. IDA rUpe jagatamAM AvavA chatAM atyaMta kamajorInA lIdhe cAMca dvArA IDAnuM kavaca na toDavAne lIdhe janma na pAmanAra pakSI kadAca dayApAtra che. paraMtu jAheramAM svecchAthI rajoharaNa meLavyA pachI tathA 89 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAraka zAsana, saMyama, sadguru, kalyANamitra, saMyamIvartuLa, zAstranI samajaNa, ArAdhanAnI sAmagrI, preraka vAtAvaraNa maLyA pachI paNa anAdinI avaLI cAlane na choDavAnA lIdhe vAstavamAM saMyamI tarIke janma pAmyA vinA ja jagatamAMthI ravAnA thanAra vyakti karmasattA mATe atyaMta hAMsInuM pAtra ane sajApAtra bane che. vagara kAraNe karelI virAdhanAo, virAdhakabhAvo, ghAlamela, golamAla vagere jora kare to ene kadAca anaMta phAMsI paNa bhogavavI paDe che. A vAtane hRdayamAM vaNI lejo. pachI dareka yogonI pravRtti koIka judI ja rIte thaze. jIvana dhanya banI jaze. lakhI rAkho DAyarImAM... karmodayajanya paristhitimAMthI pasAra thatAM thatAM karmAdhIna banI na javAya tenI sAvadhAnI rAkhe te saMyamI. saMyamajIvanamAM jaDatAnA mukhya kAraNa (1) bejavAbadAra mAnasa, (2) atyaMta Asakti, (3) RNamuktinA vicArano abhAva. saMyamIne saMkleza karAve tene bhavAMtaramAM (1) saMyama na maLe, (2) saMyamInA darzana na maLe, (3) samAdhinA nimitta na maLe. je svAdhyAya vagere ArAdhanAthI ke puNyazaktithI upakArI pratye ahobhAva vadhe te svAdhyAya Adi saphaLa, bAkI niSphaLa. 90 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhubahumAnanuM svarUpa tyAM pUjyazrInI vAcanAo cAlI rahelI che. teno jeTalo lAbha levAya teTalo lejo. AvI taka vAraMvAra AvatI nathI. paraMtu bhaNavAnA lIdhe gurubhakti vageremAM kacAza nA lAvazo. kAraNa ke zrutajJAnane pariNata karavAnuM ane kevalajJAnane pragaTa karavAnuM sAmarthya bhaktisabhara guruvaiyAvacca vagere AMtarika tattvomAM rahela che. sAthe sAthe vairAgyane paNa majabUta banAvavAno prayatna karajo. lalitavistarA graMthamAM zrI haribhadrasUrijI mahArAje eka khUba ja suMdara vAta jaNAvela che ke viSayavairAgya e ja bhagavAna pratye bahumAnabhAva che. bhagavAnanA sUkSma - lokottara parama kAruNika bhAvasvarUpane na oLakhavA chatAM jo viSayanA Avega ane kaSAyanA Aveza ghaTe, maMda thAya to te vyaktimAM bhagavadbahumAna che ja. kAraNa ke bhagavAna pratye buhamAnano artha che bhagavAnanI AjJAnuM pAlana. jinAjJA e che ke viSaya kaSAya tyAjya che. enI mamatA, pakkaDa choDo ghaTADo. AjJApAlana karavAthI bhagavadbahumAnanuM phaLa vidyamAna ja che. mATe bhavavairAgyane bhagavadbahumAna svarUpe jaNAvela che. jema jema viSayavairAgya tathA guNavairAgya = potAnA tapa-tyAga-svAdhyAya Adi guNonuM ya abhimAna ke ajIrNa nahi) vadhe tema tema bhagavAnanuM bahumAna vadhe ane banne prakAranA vairAgya ghaTe tema bhagavadbahumAna ghaTe. tAraka tema ja AnAthI bIjI vAta e sUcita thAya che ke jyAM viSayavairAgya ane kaSAyamaMdatA nA hoya tyAM vAstavamAM prabhubahumAna na ja hoya. kadAca vyavahArathI bhagavaddbahumAna dekhAtuM hoya to paNa bhrAmaka hoya. bhagavAnanI pratimA, tIrtho, tIrthayAtrA, jApa vagere ApaNane bahu game, teTalA mAtrathI bhagavadbahumAna ApaNAmAM che. - evuM mAnavAnI bhUla na karI zakAya, kAraNa ke viSayavairAgya - - - 91 - - Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA te badhA ja bhAvo audayikabhAvasvarUpa paNa saMbhavI zake che. audiyakabhAvanA dharmothI kyAreya paNa karmanirjarA ke mokSa thaI na zake. ApaNane to kSAyopazamika saMvara, sAnubaMdha sakAma nirjarA, mokSa- A traNa tattva sivAya kazuM paNa na khape. mATe prabhubhaktinI sAthe sAthe viSayavairAgyane utkaTa banAvavAnI ane kaSAyane kSINaprAyaH banAvavAnI ApaNe jAgRti pratipaLa keLavavI ja paDe. kema ke te ja tAttvika bhagavadbahumAna che ane bhagavadbahumAnathI yukta evI ja saMyamacaryA mokSanuM kAraNa banI zake. tevI saMyamacaryA e sonAnA ghaDA jevI che. kAraNa ke bhavAMtaramAM devalokamAM javAthI saMyamacaryAsvarUpa ghaDo tUTI javA chatAM paNa sonA jevo bhagavadbahumAna bhAva viSayavairAgya sAthe rahI zake che. viSayavairAgya vinAnI saMyamacaryA e mATInA ghaDA jevI che ke je game tyAre nAza pAmI zake che. pachI tenuM kazuM mahattva rahetuM nathI. mATIno ghaDo niranubaMdha ArAdhanA ane sonAno ghaDo sAnubaMdha ArAdhanA. anubaMdha pADanAra che viSayavairAgya ane kaSAyatyAga svarUpa bhagavadbahumAnabhAva. pratyeka kSaNe AvI AtmajAgRti keLavI saMyamanI sAdhanAne sAnubaMdha banAvo e ja eka maMgaLa kAmanA. = = lakhI rAkho DAyarImAM... potAnA jIvanamAM jarUra AcAracusta banavAnuM ane 'AcAracusta na hoya te sAdhu na kahevAya' AvuM kadApi nahi bolavAnuM. * jIbhanI Asakti brahmacaryaghAtaka che. - * - mAtra zarIranI takalIpha jaNAve te dardI. * mananI mUMjhavaNa, AtmAnA doSa jaNAve te ziSya. 92 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamajIvanano mahimA ApaNane jinazAsana maLela che te ApaNuM eka viziSTa saubhAgya che ke jyAM "AsavA te parisavA" AvA AcArAMga sUtrane jANavA ane mANavA maLe che. nukazAnInA avasarane UMcA lAbhamAM pheravavAnI kaLA jinazAsana meLavyA vinA zakya ja nathI. jarUra che mAtra jinazAsananA tattvajJAnane, karmaphilosophIne, zAstrasAhityane, syAdvAdaddaSTine AtmasAt karavAnI. pachI cittanI prasannatA, saMyamajIvanano AnaMda, sAttvikatA, vagere guNo vadhatA ja rahe. e mATe satata AtmajAgRti, AtmanirIkSaNane keLavyA vinA chUTako nathI. (pratyuttuM pratyeakSeta) svAdhyAya, tapa, sAdhanA, saMyama, sevA vagere te mATe ja paramAtmAe batAvela che. jinazAsanaprAptinI viziSTatAnI jema saMyamajIvanaprAptinI viziSTatAno anubhava hospITalamAM rahevAnA avasare thayo. saMsAramAM AvA avasare samAdhinA saMyogo maLe tevI bahu ja ochI zakyatA.jyAre ahIM mArI samAdhi TakI rahe te mATe pU. jayaghoSasUrIzvarajI ma., pU. hemacaMdrasUrIzvarajI ma., pU.paM.ratnasuMdara vi.ma., pU.paM.hemaratna vi.ma., pU.paM. jayasuMdara vi.ma. vageree samAdhipatrono dhodha varasAvyo. hospITalamAM pU.muktivallabha vi.ma., munizrI meghavallabha vijayajI maharAja vageree dila daIne sevA karIne, hitazikSAdi ApIne bharapUra samAdhi ApI. kyAM svArthanI durgaMdhathI khadabadato saMsAra ane kyAM paropakAranI sugaMdhathI mahekatuM saMyama jIvana ! samAdhi Apato vaiyAvacca guNa apratipAtI kema kahevAyo che ? tenA rahasyo jANavA maLyA. kharekhara AvA vicAromAM je AnaMda anubhavAya che te avarNanIya banI rahe che. 'aho zAsana ! aho saMyama !' A raNakAra guMjato rahe, bhAvaprANa dhabakatA rahe. basa pachI kAMI bolavAnuM rahetuM nathI. mAtra anubhavavAnuM rahe 93 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AvI anubhUtimAM khovAI javuM e paNa eka lahAvo che. gurukRpA, saMyamasAdhanA, saMyamano pakSapAta -A badhA tenA pradhAna kAraNa che. yogya rIte kAraNasAmagrI bhegI thAya ke tenuM kArya maLe ja chUTako. e kAraNonI prApti mATe gaveSaNA karatA rahIne paramalokane ApaNe najIka banAvIe e ja maMgalakAmanA. lakhI rAkho DAyarImAM... prAyaH bacapaNamAM sneharAga, yuvAnImAM kAmarAga, prauDha avasthAmAM STirAga naDe. pratikULa upasargane jItavA vIryaMtarAyakarmano kSayopazama, anukULa upasargane jItavA mohanIyakarmano kSayopazama mahattvano che. (1) niHsvArthabhAve paropakAra, (2) nirdoSa saMyamacaryA, (3) ugra tapa-tyAga. A traNa dvArA bAhya-atyaMtara utkRSTa ArAdhanAsAmagrI sAmethI maLe. rAganI sAmagrImAM rAga ghaTADavo hoya to temAM parivartana na karavuM. ane sAmagrI sAdI rAkhavI. bhaviSyanI atiujjavaLa kalpanA niSkriya banAve. bhaviSyanI atikharAba kalpanA nirAza banAve. ujjavaLa bhAvIno saMkalpa jIvane sAvadhAna, sakriya ane utsAhI banAve. 94 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuti jamAvIe anAdi kALathI ApaNe paradravyane oLakhI, sAcavI temAM ja rahelA chIe. moharAjA A ja kArya badhAne karAve che. have jinAjJAthI ApaNe ApaNI jAtane (1) oLakhavAnI che, (2) sAcavavAnI che, (3) ane ApaNAmAM ja rahevAnuM che. mamatva karavA lAyaka koI cIja hoya to te ApaNo potAno ja AtmA che. ApaNI jAtane jaNAvavAnA lIdhe ja deva, guru, kalyANa mitra, dharma, jinAjJA vagere paNa avazya mamatA karavA lAyaka che. A sivAya bIjuM kazuM ja bahAranuM jANavA, samajavA ke sAcavavA jevuM nathI. auyika bhAvonI jaMjIramAMthI vahelI take bahAra nIkaLI kSayopazamabhAvanI pAlakhImAM besI kSAyikabhAvane pAmavAnI aMtaryAtrA AraMbhavAnI che. lakSya tarIke kSAyika sadguNanI samRddhi, mAdhyama tarIke kSAyopazamika guNavaibhavano sahAro. A yuti barAbara jAmI jAya to alpa samayamAM tamAma AdhyAtmika kArya samAptinA Are AvIne ubhA rahe. dehano agnisaMskAra thAya te pUrve karmanA agnisaMskAra mATe ATaluM kArya to avazya karavuM ja paDaze. emAM tame saphaLa bano e ja maMgala kAmanA. - ApaNane amUlya jIvana maLela che. eka eka sekanDanI abajonI kiMmata AMkIe to paNa na AMkI zakAya. savAla e che ke ApaNe abajo rUpiyA karatAM caDiyAtI samayazaktino parabhava mATe keTalo upayoga karIe chIe ? attara gaTaramAM paDI jAya to loko aphasosa kare. ghI jamInamAM DhoLAI na jAya te mATe sAvadhAnI rAkhe. paraMtu attara, ghI vagere karatAM paNa atyaMta kiMmatI samaya DhoLAI rahyA che. tenI koI paravA paNa karatuM nathI. kharekhara mANasa jIvanamAM mRtyu sivAyanI dareka cIjano khUba ja UMDANathI 95 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra kare che. paraMtu anivArya ane mahattvanI cIja mRtyu tarapha jANe AMkha mIMcAmaNA kare che. jJAnI puruSo ratana jevA mAnavabhavanuM jatana karavAnI Dagalene pagale vAta kare che. ApaNane sAvadhAna banAve che ke haju hAthamAM taka che. ArAdhanA karI lo. besavuM hoya to besI jAva, gADI upaDI jAya che. mokSanagaranI gADImAM besavAno cAnsa ekamAtra mAnavane maLe che. pazune koI kahe paNa nahi. kAraNa ke tene samajaNa nathI. paraMtu mAnavanI pAse buddhi che, samajaNa che, zakti che, anukULatA che. jJAnI puruSonI A vAta upara dhyAna ApIne jIvanane jayaNAmaya, guNamaya banAvIe. meLalA saMyama jIvanane samAdhimaya banAvIe. saMyamanI mastIthI jIvIe, mojathI marIe to dhanya banIe. ArAdhanAnI pravRttimAM bhale kadAca vadhAro na thAya, ArAdhakabhAvanI vRttimAM to ghaTADo na ja thavo joIe. tapamAM bhale AgekUca na karI zakIe. AhArasaMzAne toDavAmAM to kacAza na ja rAkhIe. svAdhyAyamAM kadAca haraNaphALa bharI na zakIe, AtmanirIkSaNamAM to gokaLagAyapaNuM na ja pAlave. viziSTa sadguNavaibhavane kadAca AtmasAt na karI zakIe. paraMtu doSatyAgamAM to pIchehaTha na ja thavI joIe. AvI pratipaLa sAvadhAnI rAkhIne 'devo paNa ApaNo AMtarika dedAra joIne jhUkI paDe'-evo ArAdhanAno ane ArAdhakabhAvano vaibhava pAmo e ja aMtaranI eka mAtra tamannA. lakhI rAkho DAyarImAM... jaDamAM parivartana karavAnI kaLA anAdikALathI hastagata karI che. jAtamAM parivartana karavAnI kaLA AtmasAt karIe to beDo pAra thAya. 96 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triveNI saMgama karIe devagurunI asIma kRpA + pracaMDa puNyodaya + samyak puruSArthano triveNIsaMgama thavAthI ApaNane maLela saMyama - jIvananA eka pachI eka varasa TapoTapa pUrA thatAM jAya che. jhapATAbaMdha kALa pasAra thatAM thatAM saMsArI jIvananI padArthalakSI dRSTi haTAvIne pariNatilakSI dRSTino jeTalA aMzamAM ughADa thAya teTalA aMze saMyamapAlanamAM AnaMda vadhato jAya. (1) sAdhanAmAM ekAgratA + ahobhAva + jayaNAnI tripuTI bhaLI jAya (2) vedanAmAM sahanazIlatA + samatA + prasannatAnI tripuTI. (3) vaMdanAmAM zraddhA + saMvedanA + zaraNAgatinI, (4) jJAnamAM zuddhi + namratA + saraLatAnI, (5) samyagdarzanamAM samarpaNa + sattva + svasthatAnI, (6) cAritramAM sAmarthya + praNidhAna + AtmaramaNatAnI, (7) brahmacaryamAM sahajatA + pavitratA + niSkalaMkitatAnI, (8) bhaktimAM nirdoSatA + nikhAlasatA + nirIhatAnI, (9) vaiyAvaccamAM nirabhimAnatA + nispRhatA + kaTibaddhatAnI, (10)tapamAM kSamA + nirlepatA + apramattatAnI tripuTI bhaLI jAya to saMyamajIvananA vAstavika AnaMdanI anubhUti thaI zake. saMyamajIvananA prAraMbhika tabakkAmAM sAdhanA kartRtvabhAvathI thAya. paNa pachI pariNati vizuddha banatA sAdhanA svabhAvathI thAya. ajJAnI badhuM karyA kare. jJAnIne badhuM thayA kare. karyA ka2vAmAMthI thayA karavAmAM pahoMcavAnuM che. karavAmAM bhAraboja kadAca lAgaze. thaye rAkhavAmAM haLavAzano anubhava thaze. 97 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanA karyA karavAthI sAdhanA AdatasvarUpa banIne puNya baMdhAvI sadgati Ape. jyAre sAdhanA sahajatAthI thaye rAkhavAthI sAdhanA svabhAvasvarUpa banI karmanirjarA dvArA mukti Ape che. ApaNe devAdhidevanI ArAdhanA, gurudevanI upAsanA ane saMyamanI sAdhanAne AdatamAMthI svabhAvamAM rUpAMtarita karavA kaTibaddha thavAnuM che. pratikramaNa, paDilehaNa vagere yogI Adata na banatAM svabhAvarUpa bane to ja tenA thakI AnaMdanI anubhUti thaI zake. sAdhanAne svabhAvasvarUpa banAvavA mATe aMtarmukhatA keLavavI anivArya bane che. te mATe zubha bhAvo kAyama TakI rahevA joIe. eka vAra zubha bhAva AvI jAya tevuM karavuM saraLa che. paNa te Take, vadhe te khUba agharuM che. tenA mATe nIcenI sAta bAbatanI kALajI levI. (1) zubhabhAvane TakAvavA mATe AvelA zubha bhAvanI khuzAlI joIe. (2) tenA mATe koIka cIja ke nabaLI pravRtti vagereno tyAga karavAnI vRtti joIe. AvuM karavAthI te zubha bhAva pAchA Ave che. bIjA aneka zubha bhAvone te kheMcI lAve che. (3) Avela zubha bhAvanI bhaviSyamAM hArdika anumodanA karavAthI paNa tenA zubha anubaMdha paDe che. (4) bIjA jIvomAM tevA zubha bhAvane pragaTAvanArI pravRtti joIne, - tathAvidha guNone joIne hArdika guNAnurAga keLavavAmAM Ave to zubha bhAva mATe te AmaMtraNa patrikA bane che. (5) anya jIvonI ArAdhanAnI jAheramAM prazaMsA, upavRMhaNA, sthirIkaraNa karavAthI zubha bhAvonA anubaMdha daDha thAya che. (6) guNavAnonI, puNyavAnonI, ArAdhakonI niMdAthI kAyama dUra rahevAnI vRtti hoya to zubha bhAvonA anubaMdho na tUTe. 98 98 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) doSavALI vyakti pratye dhRNA, tiraskArabhAvane na rAkhavAthI zubha bhAvanI mUDI salAmata rahe che. A sAta vAtono khyAla rAkhI te mujaba vartavAno prayatna karazo to zubha bhAva jaldI Avaze, AvelA zubha bhAva Takaze, vadhaze, sAnubaMdha thaze. jema ghaMTa eka vAra jorathI vAge paNa teno raNakAra lAMbA samaya sudhI cAle tema eka vAra hRdayanA sAcA bhAvathI dharma ArAdhanA karyA pachI tenI smRti, tenI anumodanA lAMbo samaya cAlavI joIe. teno raNakAra paNa sAttvika ane tAttvika che. tyAra bAda jIvanamAM prabhu pratyenI prIti, bhakti ane zraddhA pradhAna bane che. prabhu pratyenA premane samarpaNa thavAmAM rasa che. saMsAra pratyenA rAgane saMgharSamAM ja kevaLa rasa che. tarka uparano vadhu paDato vizvAsa saMsArane kheMcI lAve che. tathya uparano vadhu paDato vizvAsa paramAtmAne kheMcI lAve che. jagatapatinA darzana thayA pachI jagatanA darzananI vAsanA khatama thaI jAya che. kharekhara ! bhagavAnamAM khovAI javA jevuM che. marajIvo DubakI mAre to dariyAmAMthI motI meLave ane kinAre besI chabachabIyA kare to kevaLa paththara maLe. tema ArAdhanAnA sAgaramAM DubakI lagAvIe to AtmAno guNavaibhava maLe. bAkI uparachellI, moLI, zakkI ArAdhanA karIe to takalAdI sukha maLe ke je nAza pAmavA sarjAyela hoya. karoLIyAnuM jALuM jyAM sudhI puNya na paravAre tyAM sudhI ja salAmata. tema saMyamajIvanamAM paNa zarIra vagerenuM sukha paNa jyAM sudhI puNyodaya che tyAM sudhI ja salAmata rahe che. tethI atyAre puNyodaya che to AtmasAdhanA karI levA jevI che. Ama karIne vahelA paramapadane pAmo te maMgaLakAmanA. - 99 - Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pujya zrI rAdhipati jayaghoSaNajIi mahArAjanI prasAdI jIvana aMdarathI paNa prasanna ane guNasaurabhathI bhareluM banAvavuM. gurunuM vacana manathI prasannatApUrvaka svIkAravAthI samyakta nirmaLa thAya. mana bagaDe to samakita malina thAya, nAza paNa pAme. saMyamajIvanamAM anubhavAtI ApaNI mastI-prasannatA sAmAnyathI prAyaH kSayopazama bhAvanI hoya. tethI te anubhavavAnA prayatnanI sAthe pramAda ane kaSAyanA kAraNe te uDI na jAya te mATe satata sAvadha banavuM. sahavartI mahAtmAonI upabRhaNA - preraNA - protsAhana - sahAyakatA karavI, anumodanA karavI. AtmadoSonuM nirIkSaNa ane zakya sudhAraNA mATe prayatna karavo. gurunI bhakti-bahumAna-sevA-AdaramAM jarA paNa kamI na Ave tenuM dhyAna rAkhavuM. mAtA-pitA sivAya svajano sAthe bahu vAto na karavI sArI. bAhya AcAromAM paNa jANakAra ane cokkasa banavuM. AMtarika guNo keLavavA ane doSono nigraha karavA mATe kaSAyajaya, viSayothI nivRtti, vairAgya ane bhAvanA vagere zakya prayatno karatA rahevuM. to pariNati ghaDAze. mATe jAgRtipUrvaka prayatna karavo. zAsanamAM saMyama, saMyamanA kAraNo samajavA ane pALavA kaTIbaddha thavuM. nAnA gurubhAIo pratye sahAyaka vRtti rAkhavI. teo vyavahArathI bhale nAnA che. vAstavamAM pUjya che. sAdhupade paMcaparameSThImAM che. mATe gaurava sAthe ja jovA. (100 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * vicArasaraNI dvArA, bhAvanA dvArA ane pravRtti dvArA avaguNo dUra thAya ane guNo bhAve mATe kramikapaNe eno amala karavo. gokhavAnuM ane pATha-A banne artha sAthe karavAthI AnaMda vadhe. gurunI IcchA mujaba ane kahyA mujaba vartanAra, abhyAsa ane saMyamanI kALajI rAkhanAra, badhAne sahAyaka thanAranA jIvanamAM guNo svAbhAvika rIte Ave che. jeTalA saraLa, namra ane samarpita banazo teTalA guNo ane jJAna vikasaze. saMyamamAM custatA mATe gurune pUrNa samarpita banavuM. sahavartI sAdhuone bhagavAna mAnI Adara karavo to vizeSa kSayopazama jAgaze. jo tapa-tyAga-saMyamamaryAdA, jJAna, dhyAna vagere ArAdhanAmAM kaTIbaddha rahyA to jIvana saphaLa. nahitara kudhyAna, asamAdhi, asvasthatA, vezaviDaMbanA ane parANe vezamAM rahevApaNuM che. vairAgyanA ciMtana ane bhAvanathI AtmAne satata sAttvika banAvavo. be pATe gADI cAle; (1) ArAdhanA karavI, guNo keLavavA, sadbhAvanA vikasAvavI, (2) virAdhanAo choDavI, doSo rokavA tathA asad vicAraNA, vANI, vartananuM cekIMga karavuM ane rokavA prayatna karavo. guNo keLavavA saraLa ane samarpita banavuM paDe. mahAtmAone sadA sahAyaka thavuM. temAM utsAha vadhAravo. bIjAnuM, nAnAnuM, moTAnuM kAma karavAthI puNya ane dharma thAya. 101 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnAne paNa kAma ApIe to Abhiyogika, kilbiSika karma baMdhAya. abhyAsa, vinaya, vairAgya traNa bhegA thaze to pariNati khIlaze. AMtarika zuddhi ane pariNatine vadhAravI, sudhAravI. te aMge satata jAgrata banavuM. bhAvanAthI, bhaktithI, bahumAnathI ane vinayathI ArAdhanA vadhe che. manobaLa dRDha ane kAryapaddhati vyavasthita karavI. jethI guNo Ave, AtmA nirmaLa pariNativALo bane. gurune IcchAthI samarpita banavuM. sahavartIone sahAyaka, preraka ane ArAdhanAmAM upabRhaka banavuM. viveka ane vairya dvArA saMyama AtmAnA doSo ane karmano nAza kare che. svabhAvanA koI paNa jAtanA doSamAM karmajanya, prakRtijanya, saMyogajanya je doSo hoya teno nAza viveka ane dhIrapUrvakanA sattva, saMyama ane jayaNAthI thAya che. dA.ta. mAlatuSamuni saMyogane AdhIna pravartana hoya paNa svabhAvane AdhIna pariNati banAvI rAkhavI. saMyamanI AMtarika pariNati ane bAhya vyavahAramAM kaDaka ane cokkasa banavuM. (lakhI rAkho DAyarImAM...) uttaraguNamAM ghAlamela thAya to mUlaguNa dIrghajIvI na bane. --102 - Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamInA dilamAM * lekhakanI Urmi * navI mArUti ke marsIDIjha kAra lIdhA pachI tenI barAbara mAvajata karavAmAM na Ave to tenuM AyuSya TUMkuM thaI jAya. sITIjhananI nyu brAnDa ghaDIyALane cAvInI (ke selanI) cA pIvaDAvavAmAM na Ave to tene eTeka AvI jAya. navI sAyakala ke skUTaranA hAlamAM paNa niyamita rIte oIla pUravAmAM na Ave to kIcuDa-kIcuDa avAja Ave. kArakhAnAnA mazInane avasare oIliMga karavAmAM na Ave to te paNa rIsAI jAya. e ja rIte dIkSA pachI saMyamInI mAvajata-kALajI jo guru, vaDIla saMyamI, kalyANamitra dvArA karavAmAM na Ave temaja gurubaMdhu ane sahavartI saMyamI sAthIdAro dvArA tenI upekSA karavAmAM Ave to saMyama gADInI spIDa paNa ghaTI jAya, AyuSya TuMkAI jAya, ekasIDanTa thaI jAya AvI ghaNI zakayatA nakArI zakAya tema nathI. A bAbatane lakSamAM rAkhIne ziSyavarganuM vAcanA dvArA ghaDatara thatuM joIne aneka sAdhu bhagavaMtonI mAgaNI AvI ke "A vAcanA 103) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkalita karI pustaka rUpe chapAya.' dIrghadaSTigarbhita lAgaNIbharela mAgaNIne mAna ApI te vAcanA Aje pustikArUpe pragaTa thaI rahI che. prastuta prakAzana aneka pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto tathA mumukSuone upakAraka banaze to mArI mahenata saphaLa-sArthaka banI ema samajIza. taraNatAraNahAra paramapavitra zrIjinAjJA viruddha lakhAyuM hoya to trividha micchAmi dukkaDam. zrAvaNa suda-paMcamI-vi.saM.2054 paramabrahmamUrti zrIneminAtha janma kalyANaka giranAra-jUnAgaDha. * hI. gurUpAdapadmareNu muni yazovijaya lakhI rAkho DAyarImAM... je bIjAnA sukRtane bALe tene evA nimitta maLe jenAthI te potAnA sukRta bALe. * 42 doSa rahita gocarI maLe te svarUpa zuddhi. mAMDalInA pAMca doSa TaLe te hetu zuddhi. gocarI vAparI jJAnadhyAnamAM masta rahevuM te anubaMdha zuddhi. sAdhunuM bIjuM nAma che 'vAcaMyama.' vANI upara jeno saMyama hoya te vAcaMyama. 104 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAta-jAta-jAtapatinI oLakhANa jagatapatine jovAnI zrAvakone vAta karIne ApaNe jagatane ja jovAmAM aTavAIe to jAtanuM darzana thaI na zake. jagatane dekhe te kaniSTha bhUmikA che. jagatapatine dekhuM-oLakhe te madhyama bhUmikA ane jAtane pUrNarUpe dekhe - oLakhe - anubhave te uttama bhUmikA che. jagata bIjuM kazuM ja nathI. ApaNI jAtanI vikRti te jagata. jagatapati paramAtmA bIjuM kazuM ja nathI. ApaNI jAtanI mULabhUta prakRti te jagatapati. jAtane pAmavA - pragaTAvavA jagatane choDI jagatapatine pakaDavA paDe. jagatane kendrasthAne goThave te bahirAtmA. jagatapatine jIvananA kendrasthAne goThave te aMtarAtmA. jAtane = nirmaLa AtmasvarUpane jIvananA kendrasthAne goThave te paramAtmA banI zake. paramAtmadazAnI prApti mAtra jagatapatine jovAthI - samajavAthI nathI AvatI, kAraNa ke temAM paramAtmA ane potAnI vacce bhedabhAva rahelo che. mArA bhagavAna vItarAga, kevaLajJAnI, sarvaguNasaMpanna, sakalazaktiyukta, sarvadoSamukta..." ItyAdirUpe nizcayathI athavA "mArA prabhu karuNAsAgara, kAmitapUraNakalpataru, dIna dayALa, dayAsindha, paramakRpALu paramahitecchu..." ityAdirUpe vyavahAranayathI paramAtmAnuM svarUpa vicAravAmAM paNa ApaNI jAta ane jagatapati vaccenI bhedarekhA spaSTa rIte anubhavAya che. AvI dazAmAM tAttvika rIte paramAtmasvarUpanuM jAtamAM pragaTIkaraNa zakya na bane. ApaNI jAtamAM paramAtmadazAno prAdurbhAva jagatapatine jovAthI ke vicAravAthI nahi paNa jAtamAM TharavAthI thAya che. 'huM kALo, goro, jADo, dubaLo.." A rIte potAnI jAtane carmacakSuthI jue, oLakhe te ghanya bhUmikA. potAnI jAtane -105 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsracakSuthI jue-samaje te madhyama bhUmikA. nirmaLa jJAna daSTithI potAnI jAte ja potAnI jAtane nirmaLa AtmAne anubhave, vede te uttama bhUmikA. potAnI jAtane oLakhavA, samajavA zAstrano sahAro levo te paNa eka jAtanI ApaNI lAcArI che. jema cazmA paherIne jovuM te AMkhanA naMbaravALA mANasa mATe lAcArI che. cazmA vagara AMkhathI ja sAkSAt jovuM te gaurava pAtra kahevAya. tema zAsranA AlaMbana vinA AtmA dvArA ja AtmAne - jAtane anubhavIe te gauravapAtra bhUmikA che. tevuM zakya na hoya to jagatapativacananuM zAstranuM AlaMbana levuM te madhyama kakSA che. tAttvika asaMgadA pragaTa thayA vinA ja jinavacanane choDI devuM te jaghanya kakSA che. A samIkaraNane spaSTa rIte nizcita karI nirmaLa AtmasvarUpane = jAtane oLakhavA, anubhavavA prAmANikapaNe bhUmikA mujaba prayatna karI paramAtmadazAne jhaDapathI prApta karo e ja maMgaLakAmanA.. = = lakhI rAkho DAyarImAM... viSayanI Asakti ekane DubADe. kaSAyanI ugratA anekane saLagAve. ApaNo paropakArano svabhAva hoya, gaMbhIratA guNa hoya, gItArtha tarIkenI chApa hoya to ApaNA vacanane sAmenI vyakti avazya svIkAre. saMyama ane sadguNanI dRSTivALAno mokSa vahelo thAya. pudgaladRSTivALAno mokSa na thAya. 105 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgara jevA sAdhu sUyagaDAMgasUtranI cUrNImAM sAdhu mATe eka bahu mahattvanI vAta karI che ke 'sAduLA sArega va hoyaLaM.' saMyamI sAgara jevA hoya. ATalI nAnakaDI sUtrAtmaka vAta dvArA ghaNuM badhuM kahI dIdhuM che. Aje ApaNe tenI vicAraNA karIe. (1) sAgaramAM jema satata mojA uchaLatA hoya tema saMyamInA hRdayamAM guru pratye bahumAnabhAvanA mojA-Urmi niraMtara uchaLye ja rAkhe. pratikULa saMyogamAM, kaDaka hitazikSAmAM, gurunA kaDavA ThapakAmAM paNa saMyamInA dilamAM gurudeva pratye ahobhAva satata uchaLato ja rahe. (2) sAgara jema gaMbhIra hoya tema saMyamI gaMbhIra hoya. gaMbhIratA eTale bIjAnA doSane pacAvavA ane potAnA guNane pacAvavA. bIjAnA doSane pacAvavA eTale bIjAmAM doSa dekhavA chatAM, jANavA chatAM tenA pratye durbhAva na thAya ke bIjA AgaLa tenI niMdA-halakAI na thAya tenI sAvadhAnI rAkhavI. jenA doSa ApaNe jANatA hoIe tene paNa ApaNe tenA doSa jANIe chIe' evI gaMdha paNa na Ave tevo tenI sAthe vyavahAra rAkhavo. potAnA guNane pacAvavA eTale bIjA pAse ApabaDAI nA karavI. svaprazaMsA karavAmAM ke sAMbhaLavAmAM aMdarathI aNagamo thavo. AvI gaMbhIratA Ave te mATe saMyamI satata sarvatra prayatnazIla hoya. (3) sAgarano jema aMta nathI sImA nathI. tema sAdhunI sAdhanAnI koI hada nathI, sarahada nathI. 107 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) sAgaramAM ratno anaMtA che tema saMyamImAM paNa sadguNaratno anaMtA hoya, amUlya hoya. (5) hajAro nadI ThalavAya chatAM sAgara tRpta na thAya ema hajAro zAstro bhaNavAM chatAM sAdhune kadApi temAM tRpti - saMtoSa na thAya. navuM navuM bhaNavAno utsAha kAyama saMyamInA hRdayamAM jIvaMta hoya. (6) jema sAgara zAzvata che tema saMyamInA hRdayamAM jinazAsana sadA kALa mATe pratiSThita hoya. pratikULa sthitimAM, pApanA udayamAM paNa zAsana dilamAMthI calAyamAna na thAya. (7) jema pUnamanA khIlelA caMdrane joIne sAgara hiloLe caDhe tema guNIjanone joIne sAcA saMyamInuM hRdaya hiloLe caDhe, dila pulakti thAya, mana AnaMdavibhora thAya, romarAjI vikasvara thAya. (8) sAgara oTamAM paNa maDadAne na sAcave, bahAra kADhe. tema pratikULatAmAM, pApodayamAM, koInA taraphathI takalIpha Ave tyAre paNa tenA pratye dveSa-durbhAvanA maDadA saMyamI hRdayamAM sAcave nahi paNa bahAra kADhe, ravAnA kare. (9) game tevI bharatImAM paNa sAgara ratnone bahAra pheMke nahi De batAve nahi tema game tevA puNyodayamAM saMyamI saraLatA, namratA vagere sadguNaratnone pheMke nahi ke koInI AgaLa potAnA te guNaratnonuM pradarzana na kare. A navapadane jIvanamAM apanAvIe, utArIe, te mATe prayatna cAlu rAkhIe to sUyagaDAMga cUrNimAM ApaNA mATe batAvelI sAgaraupamA sArthaka bane. evuM karavAmAM ApaNane saMkalpabaLa, manobaLa, AtmabaLa maLe tevI paramAtmAne prArthanA karIe. -108 108 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAnA cha paribaLo sAco saMyamI 6 sthAnamAM ahobhAva-bahumAnabhAva keLave che. (1) ArAdhya (2) ArAdhanA (3) ArAdhanAnA upakaraNa (4) upAsya (5) upAsanA (6) upAsaka. (1) ApaNA ArAdhya che devAdhideva arihaMta paramAtmA. temanA pratye bahumAna hoya to ja ArAdhanA prANavaMtI bane. arihaMta pratye ahobhAva eTale temanA vacana upara ahobhAva. dareka ArAdhanA karatAM pUrve 'mArA bhagavAne Ama karavAnuM kahyuM che' A pramANe arihaMta ane arihaMtavacana pratye aMtaramAM ahobhAva lAvIe to samApattinI prApti thAya che. samApatti eTale arihaMtatulyatAnI prApti. jinavacana paratvenA bahumAna dvArA jinezvara hRdayamAM pratiSThita thAya ane 'te arihaMta tulya huM chuM, 'huM svayaM arihaMta chuM' A rIte dhyAna dvArA arihaMtanI sparzanA thAya te samApatti-evuM batrIza-batrIzI prakaraNamAM upAdhyAyajI mahArAje jaNAvela che. (2) ArAdhyanI jema ArAdhanA pratye paNa ahobhAva joIe. ArAdhanA pratye ahobhAva eTale ArAdhanAnI (1) vidhi (2) yatanA (3) apramattatA (4) zaktianigUhana (5) sUtrArthamAM upayoga (6) mudrA (7) anumodanA A sAta bAbatane sAcavavI; temAM utsAha keLavavo. AvuM bane to ArAdhanAnA aMtarAya tUTe, ArAdhanAnI sAmagrI maLe, ArAdhanA sAnubaMdha thAya, anekane ArAdhanA karAvavAnuM puNya baMdhAya, ApaNI ArAdhanAnA nimitte bIjA paNa ArAdhanAmAM utsAhathI joDAya. saubhAgya ane Adeya nAmakarma udayamAM Ave. 109 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) ArAdhanAnI jema ArAdhanAnA upakaraNo pratye paNa ahobhAva keLavAnano che. (1) upakaraNo game tema rakhaDatA na rAkhavA. (2) paga na lagADavo. (3) thuMka na lagADavuM. (4) samayasara upayogapUrvaka paDilehaNa karavuM. (5) upakaraNanI mUcha na karavI. (6) avasarocita upayoga karavAnI kALajI rAkhavI, (7) ayatanA dvArA upakaraNane adhikaraNa na banAvavA. A sAta bAbatanuM lakSa rAkhIe te upakaraNa pratye ahobhAva - AdarabhAva kahevAya. upakaraNa pratye Avo AdarabhAva hoya to ArAdhanAnA avasare upakaraNo | sAmagrI sahaja rIte aMtarAya vinA prApta thAya. bAkI tenA aMtarAya baMdhAya. tenA phaLarUpe bhaNavAnA avasare pustaka - prata na maLe, bhaNAvanAra na maLe, pote mAMdA paDe, potAne bhaNavAno utsAha na jAge, jJAna na caDhe, bhaNAvanArane ApaNane bhaNAvavAno utsAha na jAge, bhaNAvanAra mAMdA paDe.. AvI badhI muzkelIo naDe. bIjI ArAdhanAmAM paNa A rIte samajI levuM. mATe darzana, jJAna, cAritranI ArAdhanAnA koI paNa upakaraNo pratye uparokta sAta bAbatane sAcavavA kALajI rAkhavI. (4) ApaNAM upAsya che bhavodadhitAraka gurudeva. temanA pratye ahobhAva eTale "mArA saMsArano mULathI uccheda karanArA A gurudeva che. mAro mokSa gurudevanA hAthamAM che. gurudevanA haiyAmAM mAruM ekAnta kalyANa raheluM che." evI lAgaNIne 24 kalAka kAyama TakAvavI. gurunA kaDaka ThapakA, kaTu zabdo, apamAna, garamAgarama hitazikSA, coyaNA-paDicoyaNA vageremAM paNa temanA pratye ahobhAvane uchALatA rAkhavAnI sauthI moTI javAbadArI ApaNA mAthe che. gurudevanI kaThoratA e karuNAno paryAyavAcI zabda che. gurunI kaDakAImAM kRpAnA darzana karatAM -110+ Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvaDe to guru pratye ahobhAva jIvaMta bane, cetanavaMto bane. AvuM thAya to ja paramaguru maLe. upAsanAmAM ahobhAva eTale gurunI AjJAne, sUcanane, IcchAne jIvanamAM vaNI levA thanaganatAM rahevuM. gurunI kevaLa AjJA pALe te jaghanya kakSA. gurunI sUcanAne paNa jIvanamAM utAre te madhyama kakSA. gurunI tamAma IcchAne paNa sarvadA jIvanamAM utAravA sarvatra prasannatApUrvaka kaTibaddha banavuM te upAsanAnI uttama bhUmikA che. bahumAnabhAva, vinaya, bhakti, samarpaNabhAva, gurudeva pAse haiyuM kholavuM, gurunI najIka rahevuM, gurunI najaramAM rahevuM, gurunA dilamAM rahevuM, gurune dilamAM rAkhavA... A badhA paNa upAsanAnA ja prakAra che. upa = pAse, Asana = rahevuM. gurunI pAse, gurunA hRdayamAM rahevuM e ja to kharI upAsanA che. A upAsanA niSkriya jaNAtI hovA chatAM atyaMta sakriya che, mokSamArge jhaDapathI AgaLa vadhAranAra che. ArAdhanA karatAM paNa upAsanA baLavAna che. ArAdhanAmAM kAyAnI cokasAI, cokkasatA,niyamitatA, buddhinI sUkSmatA, ekAgratA upayogI che. upAsanAmAM hRdayanI svacchatA, svasthatA, saraLatA, kRtajJatA, zraddhA, namratA... vagere apekSita che. "ArAdhanAnI kacAza upAsanA dvArA pUrI zakAya che. upAsanAnI kacAza ArAdhanAthI pUrI zakAya nahi. ArAdhanAnI kacAzamAM sattvanI khAmI kAraNa banI zake che. upAsanAnI kacAza to zraddhAnI khAmInA lIdhe ja udbhave che. ugra ArAdhanA karavA chatAM upAsanAnI khAmInA lIdhe kulavAlaka, goSThAmAhila, gozALo, jamAli vagere ghaNuM 1. A bAbatanI vistRta jANakArI meLavavA mATe lekhaka dvArA racAyela "sAdhanA caDhe ke upAsanA ?' pustikA vAMco. ------ - -[111 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhramaNa karaze. ugra ArAdhanAnA na karavA chatAM gurunI nirmaLa upAsanAnA utkarSathI mRgAvatIjI, puSpaculA sAdhvIjI, caMDarudrAcAryanA ziSya, mApatuSa muni vagere jhaDapathI bhavasAgara tarI gayA. ArAdhanA haju parAdhIna che. upAsanA to svAdhIna che. pAMcamA ArAmAM huMDA avasarpiNI kALanA cheDA sudhI chellA saMghayaNamAMya upAsanA zakya che, upAsanAno utkarSa susAdhya che. ArAdhanAno utkarSa to prAya: cothA ArAmAM prathama saMghayaNa hoya to ja zakya che. (6) chelluM ane mahattvanuM paribaLa che upAsako - ArAdhako pratyeno ahobhAva. svayaM ArAdhanA ane upAsanAnA kSetre AgaLa vadhavA chatAM sahavartI paricita ArAdhako - upAsako pratye ahobhAva TakAvavo khUba muzkela che. zrI haribhadrasUrijI mahArAja to cothA SoDazakamAM tyAM sudhI kahe che ke sAdharmikanI. ArAdhakanI aruci e dharmapraveza mATe ayogyatAnI nizAnI che. mATe AgaLanA pAMca paribaLone majabUta, sAttvika, tAttvika ane pAramArthika banAvavA hoya to tamAma ArAdhako, upAsako paratve ahobhAva, pramodabhAva, sahAyakabhAva ane guNAnurAga AtmasAt karavo anivArya che, Avazyaka che. dUranA pratye pramodabhAva rAkhavo, TakAvavo, vadhAravo haju sahelo che. paraMtu sahavartI sAdharmiko - ArAdhako pratye - pramodabhAva keLavavo muzkela che. ghaNIvAra dUranA sAdharmika sAthe maitrI - pramodabhAva eTalA mATe ApaNe rAkhIe chIe ke najIkanA ArAdhakano pratye maitrI - pramodabhAva ApaNe rAkhavA nathI mAgatA ane emanI javAbadArImAMthI chaTakavA mAMgIe chIe. sahavartI sAdharmika ArAdhaka pratye ahobhAva eTale (1) emanA kAryamAM sahAya karavI, (2) emanI IrSA adekhAI na karavI, 11ra Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) emanA pratye guNAnurAga keLavavo, emanuM (4) sthirIkaraNa (5) vAtsalya (6) upabRhaNA karavAmAM ALasa na karavI, (7) emanI ArAdhanAmAM aMtarAya na karavo, (8) emanI niMdA na karavI, (9) emanI prazaMsA karavI. - sahavartI sAdhamika ArAdhako pratye ATaluM karIe to ja kharA arthamAM sahavartI ane dUravartI, aDhI dvIpavartI, trikALavartI tamAma sAdharmiko-ArAdhako pratye ahobhAva rAkhavAno lAbha maLe. A chelluM chaThThuM paribaLa nabaLuM paDe to ArAdhanA vagere pUrvanA paribaLo paNa pokaLa ane pAMgaLA banI jAya tevuM zakya che. siMhaguphAvAsI muni, pITha, mahApITha vagere ArAdhanAmAM niSNAta banavA chatAM, IrSAnA lIdhe sahavartI sAdharmikanI prazaMsA sahana na karI zakavAthI AdhyAtmika kSetre ghaNI nukazAnI vahorI beThA. jyAre sAdharmika pratye ahobhAva-bhaktinA lIdhe saMbhavanAtha bhagavAnanA jIve pUrvanA trIjA bhavamAM tIrthaMkara nAma karma nikAcita karyuM. zrAvakaprajJapti vagere graMthomAM zrI umAsvAtijI ma. ane zrI haribhadrasUrijI ma. to tyAM sudhI kahe che ke sAdharmika ApaNe tyAM padhAre ane ApaNuM moTuM - haiyuM bagaDe, romarAjI pulakita na thAya to samyagdarzananA paNa phAMphA che. Ama uttarottara e tattvo caDhiyAtA che, adhika mahattvanA che, AtmasAta karavA agharA che. A cha e tattvo pratye jinAjJA mujaba pAramArthika ahobhAva keLavIe to ja saMyamajIvana saphaLa bane. AvuM karIne vahelA paramapade pahoMcIe e ja paramakRpALu paramAtmAne prArthanA. (lakhI rAkho DAyarImAM...) mana ukaLATavALuM hoya te kadAca saMyamInA kapaDA paherI zake, paNa saMyamamAM TharI na zake. 113 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru pAsethI 17 hallo meLavIe. prasannatAthI sahana kare te sAco saMyamI. mAtra gurunuM sahana kare te jadhanya kakSA. sAdharmikanuM sahana kare te madhyama kakSA. tamAmanuM prasannatAthI sahana kare te uttama kakSA. saMyamajIvanamAM sahana karI karIne sahana paNa zuM karavAnuM che ? pUrvenA kALamAM je takalIpha - kaSTo - agavaDo - samasyAo hatI tenA dazamA bhAganuM paNa sahana na karavuM paDe tevI AjakAla saMghavyavasthA, jainakuLavyavasthA vagere che. bhUkhatarasa, ThaMDI, garamI, macchara, vihAra vagere pariSaho paNa AjakAla saraLa thaI gayA che. chatAM Aje eka cIja - eka pariSaha sahana karavAno ubho che. te che Akroza pariSaha. upakArI, vaDIla ke game te vyakti kaDavA vacana saMbhaLAve, Akroza varasAve chatAM tenI asara mana upara na le te uttama bhUmikA. koI kaDaka - kaTuvacana saMbhaLAve to ja tenI asara le ane kALakrame te asara bhUMsI nAkhavA prayatna kare te madhyama bhUmikA. koI kaDavA vacana na sAMbhaLe to paNa tenI asara le te adhama bhUmikA. dA.ta. koI be vyakti vAta karatAM - karatAM vacce ApaNI tarapha jue ane "ApaNI te niMdA kare che tevo bhAva jAge to adhama bhUmikA samajavI. koI kaDavuM saMbhaLAve to tenI manamAM gAMTha mAre ane tenI bhUla-chidra jovAnI vRtti rAkhe te paNa adhama bhUmikA che. badhAnA kadAca kaDavA vacana sahana na thaI zake. paraMtu kama se kama gurunuM kaDavuM vacana sahana karavAnI to vizeSa prakAre Teva pADavI. gurunuM kaDavuM vacana vagere prasannatApUrvaka sahana na kare teNe bIjA badhAnuM lAcArIthI sahana karavuM ja paDe tevI sthiti karmasattA sarje che. 114 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruno Akroza prasannatAthI sahana karavAthI (1) namratA keLavAya. (2) guruvinaya thAya. (3) gurukRpA prApta thAya. (4) gurunA dilamAM sthAna maLe. (5) sAcuM ziSyatva pragaTa thAya. (6) guru banavAnI lAyakAta Ave. (7) anAdaya-apayaza karmano nAza thAya. (8) caMDarudrAcAryanA ziSyanI jema kevaLajJAnanI najIka pahoMcAya. (9) bhavAMtaramAM sadgurunI prAptinA aMtarAya tUTe. (10) devatA sahAya kare. (11) lokapriyatA maLe. (12) zAsanaprabhAvanA thAya. (13) jJAnavaraNIya ane mohanIyano kSayopazama thAya. (14) labdhio pragaTa thAya. (15) paramaguru paramAtmAnI najIkanA bhavamAM prApti thAya. (16) nirmaLa brahmacarya pALavAnI zakti, ruci pragaTe. (17) saMyamabhraSTa kadiya na thavAya. A badhA sAnubaMdha viziSTa lAbhone najaranI sAme rAkhIne gurunA Akrozane prasannatAthI sahana karavAnI saMkalpapUrvaka Teva pADavI. tyAra pachI vaDIla, vidyAguru, sahavartI, nAnA sAdhu vagerenA kaDavA vacana prasannatAthI sahana karavAno utsAha keLavavo. A rIte jhaDapathI mokSamArge AgaLa vadho e ja maMgalakAmanA. (lakhI rAkho DAyarImAM...) potAnI bhUla bhUla tarIke na lAgavI, na svIkAravI ane bacAva karavo e ja sauthI moTI bhUla. gurunI rajA vinA zAstro bhaNavAthI paNa jJAnAvaraNa karma baMdhAya. maryAdAno lopa eTale zAsanano viccheda. 115 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maunano mahimA. saMyamasAdhanA mATe zaktinI jarUra che; zuddhinI jarUra che. zuddhine meLavavAno - pragaTAvavAno prayatna karavAno ane zaktine sAcavavAno, veDaphAtI bacAvavAno ane pacAvavAno prayatna karavAno. binajarUrI bolavAthI zarIranI aneka zaktino nAza thAya che. zarIranI sAta dhAtunA kSaya karatAM paNa vANIno kSaya e vadhu nukazAnakAraka che. mATe zakya hoya to binajarUrI na bolavuM, jarUrI paNa ochuM bolavuM, TuMkethI patAvavuM. na bolavAmAM nava guNa' A vAtane satata najara sAme rAkhavI. te navaguNa A rIte samajI zakAya. (1) na bolavAthI, mauna rahevAthI koIne apriya na thavAya. (2) anarthadaMDa - niMdA - vikathA vagerethI bacI javAya. (3) mRSAvAdathI bacAya. tethI bIjuM mahAvrata nirmaLa rahe. (4) maunathI vacanasiddhi utpanna thAya. (5) Adeya nAmakarma - saubhAgya prApta thAya. (6) yaza-kIrti phelAya. (7) totaDA - muMgA - bobaDA banavAnuM karma na baMdhAya. (8) koIne mAthAno duHkhAvo na banAya. (9) pUjyonI vAcika AzAtanAthI aTakAya. 'A nava lAbha adhyAtmamArge AgaLa vadhavAmAM sahAyaka bane tevA che. A nava guNothI sva-parane samAdhi sulabha ane saraLa bane che. te uparAMta (10) zArIrika zaktino vyaya paNa thato nathI. (11) mauna rahevAthI potAnuM ajJAna pragaTa thatuM nathI. A laukika lAbha che. 116 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) "mauna sarvArthasAdhanam" A zAstravacana paNa najara sAme rahe che. (13) binajarUrI na bolIe to jarUrI upayogI bolavAno utsAha jAge. kalAko sudhI vAto utsAhathI karIe ane pratikramaNa bhaNAvavAmAM, bolIne svAdhyAya karavAmAM, bIjAne bhaNAvavAmAM utsAha na jAge tevuM na banavuM joIe. (14) vikathA bolavAmAM utsAha na hoya to guNAnuvAda - prazaMsA, upabRhaNA karavAmAM ullAsa umaTe. (15) binajarUrI bolavAmAM je pAvaradhA hoya tene gurunI hitazikSA, vAcanA, guNAnuvAda vagere sAMbhaLavAmAM umaMga na Ave. (16) bolavAno vadhu paDato rasa vaDIlonI vAtane vaccethI toDavAmAM, rokavAmAM paNa AgaLa vadhArI de. (17) vAcALatA kathArasane pedA karavA mIThuM-maracuM umerIne paNa bolavAnI kuTeva pADe. (18) vAtoDiyono koI jaldI vizvAsa paNa na kare. (19) vAtoDiyAnI sAcI paNa vAtamAM bIjA khoTI zaMkA kare. (20) vAtoDiyA mANasa ekAMtamAM ane maunamAM akaLAI uThe. (21) svAdhyAyanI ruci lagabhaga tene na hoya. (22) vAtoDiyA mANasa prAyaH zAMtacitte prasannatApUrvaka dhyAnayogamAM UMDA utarI zakatA nathI. A badhI bAbatane lakSamAM rAkhIne binajarUrI bolavAnuM TALatA rahevuM. jarUrI vAta vicArIne vivekapUrvaka parimita madhura zabdamAM kahevI. A rIte bhASAsamiti, vacanagupti ane vacanayoganI ArAdhanA karavAthI zAstra bhaNavAmAM, bhaNAvavAmAM, vyAkhyAnamAM asmalita vANIno amogha dhodha varasAvavAnI yogyatA, zakti, AvaData maLe ane enA mAdhyamathI mokSamArge sva-parane jhaDapathI AgaLa vadhAravAnuM akhaMDa advitIya saubhAgya prApta thAya che. A rIte ApaNe mokSamArge haraNaphALa bharIe - e ja maMgalakAmanA.. 117 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhino amRta kuMbha pAmIe Aje samAdhi vize vAta karavI che. jeno svabhAva samAdhino hoya tene sarvatra sadA samAdhi sulabha bane. jeno svabhAva saMklezano hoya tene anukULa saMyogamAM paNa samAdhi TakavI muzkela che. samAdhino svabhAva oLakhavAnA cihna A rIte jANavA. (1) vAraMvAra potAnI bhUlanI sAme cAlIne kSamApanA kare. (2) premathI bhUlano svIkAra kare. (3) bhUlanuM punarAvartana na karavAnI sAvadhAnI rAkhe. (4) bIjAnI ArAdhanAmAM leza paNa aMtarAya na kare. (5) bIjAne sAme cAlIne utsAhapUrvaka sahAya kare. (6) badhAnuM premathI sahana karavAnI Teva pADe. (7) avasare hitakArI parimita madhura vANIne bole. A sAta bAbata dvArA 'samAdhino svabhAva che' tema jANI zakAya. AnAthI viparIta hoya to asamAdhino saMklezano svabhAva jANavo. ApaNA jIvanamAM uparanI sAteya bAbatane AtmasAt ka2vAnI jarUra che. samAdhi svabhAvanA A sAta kArya che. samAdhinA kAraNa traNa che. (1) karma vijJAnanI Tharela samajaNa, (2) dhIraja ane (3) vizuddha puNya. vizuddha puNya saMkleza thAya tevA saMyogane haTAve che. zAlibhadra AnuM udAharaNa che. jyAre karmanA gaNitanI samajaNa ane dhI2ja pratikULa saMyogamAM paNa samAdhine pragaTAve che, TakAve che. mayaNA, sanatkumAra cakravartI vagere AnA udAharaNa che. kAraNane majabUta rIte pakaDavAthI kAryanI avazya prApti thAya che. saMyamIne anulakSIne dazavaikAlika sUtramAM cAra samAdhi batAvI che. (1) vinaya, (2) zruta, (3) tapa ane (4) AcAranI samAdhi. vinaya vagere cAreya paNa samAdhinA kAraNa che. paraMtu tenI pAchaLa paNa rahasya rahela che. 118 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra kAyA jhUke te vinaya ane haiyuM paNa pUjyo pratye jhUke te vinayasamAdhi. sUtrane gokhIe, tenA arthane samajIe, punarAvartana karIe ane avasare bIjAne bhaNAvIe te zrata ane zAstranA rahasyArthIne saMvedanazIla hRdaye samajIne jinAjJA mujaba ahobhAvathI tene jIvanamAM vaNI laIe te zrutasamAdhi. mAtra kAyAne tapAve, kAyAnI dhAtune tapAve te tapa ane AtmA para lAgela karmane samatvayogathI tapAve-khaMkhere te tapasamAdhi. bAhya tapamAM IcchAnirodha bhaLe to te tapasamAdhi bane. vacana ane kAyA paMcAcArapAlanamAM masta hoya te AcAra ane mana paNa sarvatra ullAsa-umaMgathI paMcAcArapAlanamAM sadA bhaLeThare to te AcArasamAdhi. gurudeva vagere ApaNane vinaya, zruta vageremAM joDI zake. paraMtu tenuM samAdhimAM rUpAMtara karavAnI javAbadArI ApaNI che. A hakIkatane khyAlamAM rAkhIne ApaNe ApaNI javAbadArI bajAvavA tatpara rahevAnuM che. uparanI sAta, traNa ane cAra bAbatane ullAsathI jIvanamAM vaNI sva-parane samAdhi-prAptimAM nimitta bano e ja maMgala kAmanA... (lakhI rAkho DAyarImAM...) bIjuM kadAca kyAreka kyAMka na sacavAya to cAle. paraMtu dareka sthAne, pratyeka paLe, sarva saMyogamAM ApaNA pariNAmane to sAcavavA ja rahyA. niravadya evuM hita-mita-priya bolatA zIkhavuM e paNa eka baLavAna ArAdhanA che. ApaNA kliSTa rAga-dveSa poSe te utsarga ke apavAda pAramArthika na kahevAya, mArga na kahevAya paNa unmArga ja kahevAya. 119 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyanA paMDita. jJAnInI beTharekhA oLakhIe. Aje jJAna mATe vAta karavI che. (1) zAstranA arthanI vyAkhyAne oLakhe te vidvAna kahevAya. zaMkA-kuzaMkAnA nirAkaraNapUrvaka zAstranA padArthane sUkSma buddhithI pIchANe te paMDita kahevAya. zAstranA paramArthane, gUDhArthane, tAtparyArthane, rahasyArthane, gunnArthane samaje, svIkAre, te mujaba sahajataH jIvana banAve te jJAnI kahevAya. (2) dIrghakAlIna, niraMtara zAstrano abhyAsa karavAthI vidvAna thaI zakAya. gurugamathI, zAstrAbhyAsa karavAthI paMDita thaI zakAya. gurukRpAthI adhyayana karavAmAM Ave to zAnI - AtmajJAnI thaI zakAya. (3) vidvAna pAse zAstranI laMbAI pahoLAI ghaNI hoya. paMDita pAse zAstranuM uMDANa pUratuM hoya. jJAnI pAse to svayaM zAstro ja paripUrNarUpe pAradarzaka banI cUkyA hoya. (4) vidvAnanI smRti tejadAra pANIdAra hoya. paMDitanI prajJA sUkSma-vedhaka-dhAradAra hoya. jJAnInI svAnubhUti AnaMdasabhara ane rasALa hoya che. - (5) vidvAnane bhavAMtaramAM sadgati maLe che. paMDitane AMzika sanmati paNa maLe che. jJAnIne to paramagati-paramaguru-paramajJAna anAyAse saMprApta thAya che. (6) jJAnanI ane jJAnInI jaghanya ArAdhanA karanAro vidvAna thAya, madhyama ArAdhanA karanAro paMDita thAya, utkRSTa ArAdhanA karanAra jJAnI-anubhavajJAnI-AtmajJAnI thAya che. (7) vidvAna prAyaH svArthasAdhaka hoya che. te avasare gulAMTa mAratAM khacakAto nathI. paMDita parArtha - paropakAra paNa sAdhe che. jJAnI-AtmajJAnI to niyamA paramArthane pragaTAve che. 120 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) vidvAna prabhunI sAme hoya che. paMDita prAyaH prabhunI samIpa hoya che. jyAre jJAnI to prabhumaya hoya che. (9) vidvAna ghaNIvAra dayApAtra bane che. paMDita prabhunI karuNAne pAtra che. jJAnI prabhunI kRpAnuM pAtra che. (10) vidvAna buddhithI zAstrane pakaDe che. paMDita prajJAthI zAstrane sarje che. jJAnI to svayaM ja jIvaMta zAstradarpaNa che. (11) vidvAna ghaNIvAra bIjA sAthe spardhA kare che. paMDita bIjAne sahAya kare che. jJAnI bIjAne svAnubhUti tarapha dore che. (12) vidvAna pAse zeya arthanI mAhitI puSkaLa hoya che. paMDita hoya te padArthane zodhe. jJAnI pAse upAdeya paramArthano sparzAtmaka mArmika bodha hoya che. (13) vidvAna prAyaH buddhine kendrasthAne rAkhe che. paMDita prajJAne kendrasthAne goThave che. jJAnI AjJAnenajinAjJAne kendrasthAne pratiSThita kare che. (14) vidvAna zrutajJAnanI pAchaLa doDe che. paMDita ciMtAjJAnaciMtanajJAnanI pAchaLa paDe che. jJAnI bhAvanAjJAnane AtmasAt kare che. (15) vidvAna pAse zAstrano nakazo che. paMDita pAse zAstranuM moDela (Model) che. jJAnI pAse zAstranI phekTarI che, je karmanirjarA - puNyAnubaMdhI puNyanuM puSkaLa sarjana pratipaLa kare che. A badhI bAbatone lakSamAM rAkhIne jJAnI banavAnuM dhyeya-saMkalpa-lakSa rAkhajo. mAtra vidvAna ke paMDita banIne aTakI na jazo. (lakhI rAkho DAyarImAM...) zarIra, upakaraNa ane tapa, svAdhyAya, vaiyAvacca vagerenI zaktino jarUrI upayoga karavAno. chatAM tenA pratye mUcha thavA nahi devAnI. AnuM nAma bhAva saMyama. 121 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ve, vartana, valavAnI vAto. kevaLa kapaDAthI saMyamI hoya te jaghanya kakSA kahevAya. AcArathI saMyamI hoya te madhyama kakSA. guNathI paNa saMyamI hoya te utkRSTa kakSA. sAdhuveza AvyA pachI AcAra Ave, sAdhvAcAra Ave to saMyamanA kapaDAM sArthaka bane. sAdhvAcAra AvyA pachI saMyamInA guNa Ave to sAdhvAcAra sArthaka bane. sAdhuno veza kadAca puNyathI maLe. AcAra puruSArthathI maLe. jyAre guNa to AtmapariNatithI saMyamapariNatithI ja maLe. puNyathI maLela sAdhuveza, puNyaprabhAvathI kadAca sagavaDa Ape. puruSArthathI maLela AcAra adhyAtmajagatamAM salAmatI Ape, AcArabhraSTa ke saMyamabhraSTa thavA na de. AtmapariNatithI maLela guNa to cirasthAyI samAdhi ane mokSa ApavAnuM kAma kare. saMyamaveza e dukAnanA sthAne che. sAdhvAcAra e dhaMdhAnA sthAne che, vakarAnA sthAne che, gharAkItulya che. jyAre saMyamanA sadguNa e naphAnA sthAne che. dukAnadAra dhaMdhAnA mAdhyamathI naphAne meLavavAnuM lakSa rAkhe tema saMyamavezadhAraka sAdhvAcAranA mAdhyamathI saNane meLavavAnuM lakSya rAkhe. sAdhuveza e alpavirAma che, sAdhvAcAra e ardhavirAma che ane saddaguNa samRddhi e pUrNavirAma che. dukAna na mAMDe, dhaMdho na kare to napho na thAya. tema sAdhuveza dhAraNa na kare, sAdhvAcArane bhAMge tene sadguNasamRddhi prApta na thAya. sAdhuveza Ave eTale anAyatanano tyAga thAya. dukAna, ghara, svajana, dhaMdho, nokarI, hoTala, klaba, pharavAnA ke moja-majAnA sthaLa vagere anAyatana kahevAya. ApaNane saMyamaveza maLavA mAtrathI anAyatanano tyAga sahaja rIte thaI gayo. sAdhvAcAra Ave eTale durAcAra, vyabhicAra, anAcAra, bhraSTAcAra vagere ravAnA thAya; hiMsAdi virAdhanAo 1rara Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuTI jAya. sAdhunA sadguNa Ave eTale durguNa, krodhAdi virAdhakabhAvo, pApanA anubaMdho, kliSTa cittapariNatio dUra thAya. ApaNo sAdhuveza bIjAne puNya baMdhAve, ApaNo sAdhvAcAra ApaNane paNa puNya baMdhAve. jyAre bhAva saMyamanA sadguNo to sAnubaMdha sakAma sudRDha karmanirjarA karAve. ApaNo sAdhuveza bIjAne sadgati Ape. ApaNo sAdhvAcAra ApaNane sadgati Ape. saMyamanA sadguNa ApaNane paramati Ape. bAla jIva pAse paNa sAdhuveza hoI zake. madhyamakakSAvALA jIva pAse sAdhvAcAra hoya. jyAre sAdhuno sadguNavaibhava to paMDitakakSA uttama kakSAvALA jIva pAse ja hoya. kevaLa sAdhuveza kyAreka vyAmoha saMmoha paNa pedA karI de. "huM sAdhu saMyamI thaI gayo" evo bhrama paNa pedA karI de. kevaLa sAdhvAcAra IrSyA ke spardhA vageremAM utArI saMgharSa paNa pedA kare. jyAre sAdhuno sadguNavaibhava rI-ekzanalesa che. te koI paNa jAtanI vikRti-khoDakhAMpaNa lAve nahi. A bAbata lakSamAM rAkhI uttamakakSAne prApta karajo e ja maMgala kAmanA... lakhI rAkho DAyarImAM... zreSTha ghoDAne cAbuka mAravAnI jarUrI nathI. uttama ziSyane Thapako-kaDaka hitazikSA devAnI jarUra nathI. bhagavAnathI vibhakta na thAya te sAco bhakta. * gRhavAsa, zaktivAsa ane dehavAsa choDe te sAco saMyamI. * 123 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNinA saMbaMdhanI oLakhANa Aje guru ziSyanA AMtarika saMbaMdhanI vAta karavI che. niHsvArthabhAve ziSyanA sthAyI AtmakalyANane Icche che ane tenI yogyatA mujaba tene AtmahitanA tAttvika mArge yogya upAyo dvArA premathI AgaLa vadhAre te sAcA AtmajJAnI guru. AvA gurune sadA mATe binazaratI rIte saMpUrNapaNe samarpita hoya, gurunI AjJAne-IcchAne pALavA je tatpara hoya, potAnA tamAma doSanI guru pAse mukta manathI kabulAta karI jAtane sudhAravAno prAmANika prayatna kare te sAco ziSya. banne pakSe kartavyaparAyaNatA mukhya hoya, adhikAravRtti bilakula nA hoya. AvuM gurutva ke ziSyatva jyAM che tyAM jinazAsana jIvatuM jAgatuM che. ziSyanI bhUla na hovA chatAM paNa guru ziSyane kaDaka Thapako Ape to paNa guru pratye aNagamo sAcA ziSyanA hRdayamAM na thAya. khoTA ThapakAne paNa ziSya premathI svIkAre paNa potAno bacAva, carcA, dalIla ke khulAso karIne gurune khoTA na pADe. guru Thapako ApavAnI bAbatamAM vyavahAradaSTie kadAca khoTA hoya chatAM tene sAcA banAve - batAve te ziSya uttama. guru sAcA hoya ane tene sAcA banAve - batAve te ziSya madhyama. guru sAcA hovA chatAM tene khoTA pADe te ziSyanI adhama kakSA. guru Thapako Ape tyAre bacAva, dalIla, carcA ke khulAso karIe temAM gurune khoTA pADavAnuM kAma thAya. AvuM na thAya tenI sAvadhAnI rAkhavI. kyAreya paNa guru Thapako Ape tyAre hAtha joDI, gurunI AMkha sAme najara rAkhI, prasannatApUrvaka pUrepUro Thapako sAMbhaLavo e samarpaNabhAvanI nizAnI che. "mArI bhUlacUka thatI hoya to niHsaMkoca jaNAvazo. jethI mAruM Atmahita thAya' AvI AjIjI 124 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvakanI prArthanA ziSya avAra-navAra gurune kare ema dazavaikAlika sUtranA 9mAM adhyayananA cothA uddezAmAM vAta tAtparyataH karelI che. mAtra hitazikSAne nahi paNa gurunA ThapakAne je satata premathI jhaMkhe te sAco ziSya. guruno Thapako asahya lAge te ziSya saMyamane prasannatApUrvaka pALI nA zake, gurukRpA meLavI nA zake. guru pAsethI svaprazaMsA sAMbhaLavAnI bhUkhanA lIdhe gurunA kaDaka zabda ke Thapako asahya banavAnI bhUmikAe pahoMce che. mATe guru pAsethI mIThI prazaMsA sAMbhaLavAnI apekSAne ubhI ja na thavA devI. game teTalo, game tyAre, game tyAM, game tenI hAjarImAM ApaNane Thapako ApatAM gurune leza paNa saMkoca na thAya to samajavuM ke tIrthakaramAnya sAcuM ziSyatva ApaNAmAM pragaTa thayuM che. AvuM thAya to ja gurukRpA prApta thAya ane AvI gurukRpA maLe to ja mokSa najIka Ave. A vAta gacchAcAra pannAmAM vistArathI jaNAvela che. saMyamajIvanamAM eka mahattvanI vAta samajavAnI che ane te e ke ziSya = ghoDo, guru = ghoDesavAra, vAcanA = lagAma ane kaDakAI = cAbaka. lagAmathI ghoDo vyavasthita cAle to mAlika kyAreya cAbuka na mAre. vagara kAraNe ghoDAne cAbuka mAravAnuM mAlikane pasaMda na hoya. tema vAcanA, hitazikSA, AlaMbana, preraNA, protsAhana vagerenA mAdhyamathI ziSya jo vyavasthita ArAdhanA kare to guru kaDakAI ke Akroza na kare, kaDavo Thapako vagere na Ape. vagara kAraNe ziSya upara Akroza karavo, Thapako Apavo e sAcA gurune pasaMda na ja hoya. cAbukano upayoga khAnadAna ghoDesavAra kacavAtA manathI kare tema pApabhIru hovAthI guru kaDakAI, Akroza vagere ziSya upara dubhAtA manathI kare. mAlika cAbuka mAre ane lIlA caNA-goLa paNa avasare khavaDAve, vahAlathI paMpALe. tema jarUra paDe kaDakAI, lAla AMkha - 125 - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyA bAda guru ziSyane vAtsalya, upabRhaNA, protsAhana, prema, lAgaNI paNa avasare batAve. kema ke ziSyanuM hita, AtmakalyANa gurunA haiye vaseluM hoya che. cAbuka mAravAnI pAchaLa ghoDAne mArI nAkhavAno Azaya mAlikano na ja hoya tema kaDakAI, lAla AMkha karavAnI pAchaLa ziSyano utsAha khatama karavAno, saMyamapariNatithI bhraSTa karavAno, ziSyane ghara bhego karavAno ke ziSya upara adhikAravRtti jamAvavAno Azaya sadguruno na ja hoya. siMha, vAgha, varuthI ghoDAnuM rakSaNa paNa mAlika ja kare. tema viSaya, kaSAya, vAsanA, lAlasA, saMjJA vagere doSothI ziSyanuM rakSaNa paNa guru ja kare. A badhI hakIkata jo spaSTa thAya to guru pratye sadbhAva uchaLato jAya. pachI koI paNa saMyogamAM gurunI avagaNanA na thAya. tamAma kArya karatAM pUrve gurunI IcchA zuM che ? e jANavAnI tamannA ane e mujaba jIvana banAvavAno saMkalpa Ubho thAya. pAMca prakAranI bhUmikA ziSyanI hoya. (1) vAcanA vagerenA mAdhyamathI gurunI IcchA jANIne te mujaba jIvana banAve te ziSya uttama. (2) gurunA uttama jIvanane Adarza rAkhIne AcArasaMbaMdhI guruno vAraso jIvanamAM utAre te ziSya madhyama. (3) gurunI AjJA mujaba jIvana jIve, guru jeTalI AjJA kare te prasannatAthI pALe te ziSya jaghanya. (4) gurunI AjJA sAMbhaLI mana bagADIne AjJA pALe te adhama ziSya. (5) gurunI AjJA sAMbhaLavA, samajavA chatAM tene pALe ja nahi ane gurunI sAme dalIla, carcA, baLavo, avagaNanA, AzAtanA vagere kare te ziSya adhamAdhama. je bAbatamAM gurvAzAnI avagaNanA, upekSA, anAdara karIe te yogane ArAdhavAnI zakti, yogyatA, kSayopazama vagere khatama thAya che. te yogane ArAdhavAnA bAhya saMyoga, nimitta, sAmagrI meLavavAnA paNa cIkaNA aMtarAya baMdhAya. gurvAzAnI avagaNanA utkRSTa hoya to sarva yoganI ArAdhanA karavAmAM cIkaNAM aMtarAya 126 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhAya. dA.ta. guru bhaNavAnI AjJA kare ane na bhaNIe to bhaNavAno utsAha na jAge. pustaka, vidyAguru vagere bhaNavAnI sAmagrI na maLe, bhaNatI vakhate UMgha Ave, mAMdagI Ave, bhaNavAnA samaye koIka maLavA Ave, bhaNavAnA avasare bIjA kAma AvI paDe, bhaNavAnA aMtarAya baMdhAya. tathA bhaNavAnI bAbatamAM gurvAjJAnI avagaNanA ugratAthI karIe to jJAnanI sAthe tapa, saMyama, vaiyAvacca vagerenA paNa cIkaNA aMtarAya baMdhAya. mATe uttama ziSya banavAnA lakSa sAthe jIvana jIvavuM. paraMtu 4 thI ke pAMcamA naMbaramAM kyAreya na pahoMcI jaIe tenI kAyama sAvadhAnI rAkhavI. te mATe gurunI vANImAM, dehamAM, vyavahAramAM, sparzamAM, najaramAM pavitratAnA darzana karavA. guruvANI jema pAvana kare tema gurunI najara paNa pAvana kare. sadA gurunI najaramAM rahevAya tevI jagyAe besavuM. gurunI dRSTithI pavitra thayela vigaIvALI gocarI paNa vikAra pedA na kare, gusadaSTa gocarI ArAdhanAnA utsAhamAM chALo lAve. gurunI najara paDyA vinAnI gocarI vAparavAmAM kadAca nukazAna paNa thAya. mATe ApaNA pAtrAmAM Avela gocarI gurudevane batAvIne vAparavI. gurudevamAM AvI uttama bhAvanA rAkhIe to brahmacarya vizuddha rIte paLAya. saMyamapAlanamAM prasannatA vadhe. tAttvika gurukRpA uttama ziSyamAM ja utare. gurunI AjJA ane IcchA mujaba jIvana banAvavA kaTibaddha banavuM, tevI jAgRti keLavavI e ja sAcI gurukRpA che. AvI gurukRpA pAmI vahelA paramapadane pAmo e ja maMgala kAmanA. lakhI rAkho DAyarImAM.... adhikaraNanI mUcha gRhasthano saMsAra vadhAre. upakaraNanI mUcha sAdhuno saMsAra vadhAre. [127 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyanI traNa kila_ zAstramAM ziSyane aneka upamA ApelI che. 3 kakSAnA ziSyane samajavA 3 udAharaNane Aje samajIe. (1) parvata jevA ziSya e kaniSTha kakSAnA jANavA. jema parvata upara varasAda paDe chatAM parvata palaLe nahi, pANIno saMgraha kare nahi. pANIne potAnAmAM utAre nahi. tema je ziSya upara gurunI hitazikSA, grahaNazikSA ane AsevanazikSA varase chatAM ziSya palaLe nahi, hitazikSA vagerene grahaNa na kare, jIvanamAM utAre nahi to parvatatulya jaghanyakakSAnA ziSya samajavA. jema parvatamAM aMdara pANI na ghuse tema ziSyanA hRdayamAM gurunI vANI ghUse nahi to parvatasamAna jaghanyakakSAnA ziSya samajavA. (2) retI jevA ziSya e madhyama kakSAnA ziSya. varasAdathI retI bhInI thAya paNa retALa jamInamAM viziSTa pAka na uge tema guruvANIthI je ziSya gada thAya, vAcanA - hitazikSA vagere dvArA je palaLI jAya. paraMtu hitazikSA vagerene jIvanamAM na utAre, AcaraNamAM na vaNe te retatulya madhyamakakSAvALA ziSya. (3) kALI phaLadrupa mATI jevA ziSya e uttamakakSAnA jANavA. kALI mATI varasAdathI palaLe, pocI thAya, pANIno saMgraha kare, jalamaya bane ane viziSTa pAka paNa temAM uge. tema je ziSya gurunI grahaNazikSA - AsevanazikSAthI palaLe, kuNA hRdayavALo bane, hitazikSAne yAda rAkhe, tenAthI bhAvita thAya ane jIvanamAM avasare hitazikSAdino amala kare ane viziSTakakSAnA guNothI saMpanna bane te ziSya uttama jANavA. 128 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALI mATI varasAdane kheMcI lAve tema uttamakakSAnA ziSyo gurune varasavA mATe nimitta bane che. sAme cAlIne AvA ziSyo upara guru varasavA talasatA hoya che. A ziSyonuM saubhAgya atyuttama bane che. gurunI pratyeka hitazikSAne jIvanamAM utAravI te ja sAcuM gurubahumAna che. uttama kakSAnA ziSya upara guru na varase to guru gunegAra bane ane jaghanya kakSAnA ziSya upara guru varasI paDe to ya guru gunegAra bane. vAstavamAM to uttama kakSAnA ziSya upara sahaja bhAve gurukRpA niraMtara varasatI ja hoya che. vyavahAranayathI guru ziSya upara kRpA varasAve. nizcayanayathI to ziSya svayaM svapuruSArthathI svayogyatAthI gurvAjJApAlanathI gurukRpA meLave che. jeTalA aMze gurunI IcchA, AjJAnuM utsAhapUrvaka pAlana karIe teTalA aMze gurukRpA prApta thAya. A satya hakIkatane khyAlamAM rAkhIne gurunI AjJA, IcchA mujaba saMyamajIvana pALI vahelA paramapada prApta karo e ja maMgalakAmanA... (lakhI rAkho DAyarImAM...) samajaNano abhAva, vairAgyanI khAmI ane sattvanI kacAza hoya te dIkSA sArI rIte pALI na zake. mokSamArga = saMyama jIvana mArgadarzaka = sadguru. mArgamAM zItaLa chAyA denAra vRkSa = suvihita samudAya. mArgamAM mIThA jharaNA = kalyANamitra. A cAra cIja maLe pachI paNa mokSanI najaka na pahoMce te karuNApAtra che. - 129 | 129 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAgane nahi, bhAvane sAMdho. dazavaikAlikajImAM navamA adhyayananA cheDe sAdhu mATe "bhAva saMdhae" vizeSaNa vAparela che. tenA dvArA eka bahu ja mArmika vAta karelI che. je bhAvane sAMdhe te mokSanI najIka ane je bhAvane toDe te mokSathI dUra. pratijJA lIdhA pachI, saMkalpa karyA pachI ArAdhanAnA mArge AgaLa vadhatAM (1) thoDI-ghaNI pratikULatA Ave ane ApaNA bhAva tUTe to ApaNe mokSathI dUra chIe. niyama lIdhA pachI (2) pastAvo thAya (3) moTuM paDI jAya, (4) utsAha utarI jAya, (5) niyama bhAMgavAnuM mana thAya, (6) niyamamAM chUTachATa levAnuM mana thAya, (7) bIjAnA kaDavA zabda sAMbhaLI mana khinna thAya, (8) abhigraha kyAre pUro thAya ? tenI iMtejArI jAge, (9) pAraNAnI utsukatA Ave, (10) je graMtha bhaNIe te kyAre pUro thaze ? tenI kutUhalatA- A badhA cihno potAnA ArAdhabhAvane toDavAnA che. A rIte svayaM potAnA bhAva toDe ane hitazikSA-preraNA ApavAno guno bhAva toDe, potAnA vicitra vyavahArathI "Ane kyAM dIkSA ApI ?" evo gurune vicAra jagADe, bIjAno ArAdhanAno bhAva toDe, bIjAne ArAdhanAmAM vikSepa kare to te badhA molathI dUra javAnA lakSaNa jANavA. AnAthI UlaTuM (1) game tevI kaphoDI sthitimAM paNa potAno juno ArAdhakabhAva TakAve, vadhAre majabUta kare, muzkelImAM paNa navI navI ArAdhanAnA koDa kare, pastAvo na kare, ArAdhanAnI anumodanA kare, pratijJA pUrI thayA pachI paNa navI pratijJA le, chUTachATa na le, Thapako sAMbhaLI bhUla sudhAre, mana khinna na kare to potAnA bhAvane sAMdhanAra bane. (I) ziSyanI AvI UMcI bhUmikA dekhI gurune paNa hitazikSA - grahaNazikSA, AsevanazikSA ApavAno utsAha vadhe. "Ane dIkSA 130 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApI te sAru karyuM, zAsananuM AMzika RNa Ane dIkSA ApavAthI utaraze' Avo gurune vicAra potAne joIne Ave to gurunA bhAvane sAMdhyA kahevAya. (III) bIjAnI ArAdhanAnI (1) upabRhaNA karI teno utsAha vadhAre, vAtsalya dvArA bIjAnuM (2) sthirIkaraNa kare, (3) bIjAne ArAdhanAmAM sahAya kare, (4) bIjAnA aMtarAya-vikSepane dUra kare. (5) anyane ArAdhanAmAM jarUrI upakaraNa-sAmagrI-samajaNa vagere Ape. (6) niHsvArtha bhAve adhyApana karAve, (7) glAna, vRddha, tapasvI vagerenI vaiyAvacca kare to bIjAnA bhAvane sAMdhyA kahevAya. A traNa prakAre je bhAvane sAMdhe teno cokkasa trIjA bhave mokSa thAya. dIkSA lIdhA pachI kyAreya bhAvane toDanAramAM naMbara na Ave tenI sAvadhAnI rAkhI ApaNA, gurunA ane bIjAnA ArAdhanAnA bhAvane umaMgane vadhArIe to saMyamajIvana saphaLa bane. bAkI anaMtA oghAmAM vadhAro thAya. mATe A sAvadhAnI rAkhIne saMyamajIvana pALI paramapadane nikaTa banAvIe e ja eka maMgala kAmanA... - lakhI rAkho DAyarImAM... zarIranA pAMca kalaMka- (1) apavitra, (2) baMdhanarUpa, (3) anitya, (4) dagAkhora, (5) AtmabuddhinA bhramanuM nimitta. ArAdhanAnA pAMca bAdhaka tattva (1) ALasa, (2) anutsAha, (3) anupayoga, (4) anAdara, (5) avidhi. 131 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAta sAthe chetarAmaNa dazavaikAlika sUtramAM 'atiMtiNe' (9/4/5) vizeSaNa dvArA sAdhunI eka AgavI vizeSatA upara bhAra mukela che. sAdhuno svabhAva baLataNiyo na hoya. vAte vAtamAM ochuM lAge-khoTuM lAge te baLataNiyo svabhAva kahevAya. ApaNA karatAM vadhAre takalIphavALA jIvo najara sAme rAkhIe to vAtevAtamAM ochuM na lAge. samAdhi meLavavAno saraLa mArga e che ke ApaNA karatAM vadhu takalIphavALA jIvone najara sAme rAkhavA. bAhya nukazAnInI - bagADAnI bharapAI bIjI cIja dvArA thaI zake che. paraMtu mananA pariNAmanA bagADAnI nukazAnInI bharapAI kyAreya thaI na zake. bAhya nukazAnI aTakAvavA ApaNe kadAca parAdhIna hoI zakIe. mananA bagADAne aTakAvavA to ApaNe svAdhIna chIe. svAdhIna bAbatamAM upekSA karIe e eka jAtanI ApaNI jAta sAthenI chetarapiMDI che. (1) kama se kama eTaluM to nakkI karavuM ja joIe ke khAvA - pIvAnI bAbatamAM, upakaraNanA viSayamAM ane jagyAnI bAbatamAM manane kyAreya ochuM AvavA na devuM. sAdhakanI A jaghanya kakSA che. (2) mAna sanmAnanI bAbatamAM kyAreya ochuM na lAge - te sAdhakanI madhyama kakSA che. (3) buddhi, labdhi, zakti, siddhi, puNya, prabhAvanI bAbatamAM kyAreya ochuM na lAge te uttama kakSA. (1) jaghanya kakSAvALo dehAdhyAsathI upara Avela che. (2) madhyama kakSAvALo nAmAdhyAsathI upara Avela che. (3) uttama kakSAvALo karmAdhyAsathI upara AvIne AtmAmAM ja layalIna banela che. gocarI-pANI-upakaraNo-jagyA vagerenI bAbatamAM ochuM lAge te dehAdhyAsanI kaniSTha bhUmikA che. dehAdhyAsamAM aTavAya te niyamA 132 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvI hoya. jaDamAM rame/Thare te mithyAtvI. cetanamAM ramavAnuM game te samakitI. cetanamAM rame/Thare te saMyamI. sArI gocarI-pANI, anukULa jagyA, uttama upakaraNo ane prazaMsA karanAra bhagatonI vacce rahIne malakAya - lalacAya - mohAya te mithyAtvI. svayaM AvI paDela pratikULa gocarI -pANI-jagyAupakaraNomAM ane bhagatonI gerahAjarImAM sarjAtI mananI aprasannatA jene kheMce te samakitI. pratikULa gocarI, upakaraNa vagerene sAme cAlIne svIkAre te saMyamI. duHkhano arthI te dIkSArthI = mokSArthI. sukhano = anukULatAno arthI te saMsArArthI. bAhya sAmagrI jema UMcI kvoliTIvALI, vadhu pramANamAM tathA tenI AvazyakatA vadhAre tema jIvanI saMsArarasikatA vadhAre. bAhya sAmagrI jema sAdI kvoliTIvALI, alpa pramANamAM tathA tenI AvazyakatA apekSA ochI tema jIvanI saMyamaramaNatA vadhAre. jJAnagarbhita vairAgya hoya to ja AvI uttama bhUmikA keLavAya, pakaDAya. ApaNe dehAdhyAsa, nAmAvyAsa, karmAdhyAsathI mukta banIne saMyamaramaNatAnI uttama bhUmikAe pahoMcavAnuM che. e lakSa rAkhI saMyamajIvana pALo e ja maMgalakAmanA.. (lakhI rAkho DAyarImAM * sAdhanAmAM sattva keLavavA mATe (1) duHkhabhIru jIvane durgatino bhaya, (2) pApabhIrU prANIne pApano-virAdhanAno bhaya, (3) sukhArthI sAdhakane sadgatinA lAbhano khyAla, (4) jJAnI AtmAne potAnA sadguNa ane mokSanA lAbhano vicAra nimitta bane che. --133 133 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAtvika guruvacana zinI oLakhANA. - jinavacananI ruci hoya to saMyamajIvanamAM mastIno anubhava thAya. paraMtu jinavacananI ruci tAttvika hoya te bahu jarUrI che. jene guruvacanamAM ruci hoya tenI jinavacanaruci sAcI. mAtra anukULa zAstravacananI ruci hoya ane guruvacanaruci na hoya to tAttvika jinavacanaruci na ja hoya. zAstromAM to utsarga - apavAdanA anekavidha vacano upalabdha thAya. potAnI sagavaDa mujabanuM zAstravacana pakaDI temAM jinavacanasacinI chApa mArI mohavacanasacine chupAvavI te eka jAtanI bAlizatA che, kaniSTha bhUmikA che. guruvacanane choDI zAstravacanane pakaDanArA nava nicva digaMbara ane aneka mumatotthApaka pAkyA che. e vAta vizeSAvazyakamahAbhASyamAM spaSTa che. madhyastha bhAve zAstravacanane pakaDavA te madhyamabhUmikA che. sukhazIlatA poSyA vinA guNAnurAgathI guruvacanane pakaDavA, AdaravA, AcaravA tathA pratikULa sthitimAM paNa tene na choDavA te uttama bhUmikA che. "-paranuM sAnubaMdha bhAva hita gurunA haiye kotarAyela che, temanA hAthamAM rahela che." AvuM ApaNuM mAnasika valaNa daDha hoya to guruvacanarUci saraLa ane sahaja bane. tAttvika guruvacanaruci hoya to ja ArAdhanA sAnubaMdha bane, majabUta bane, viniyogakArI bane, vizuddhapuNyajanaka thAya. * (1) anukULa guruvacana game ane pratikULa guruvacana na game, ' (2) puNyahInadazAmAM guruvacana game ane prabhAvaka puNyodayanA avasare guruvacana na game, (3) Arogya hoya tyAre guruvacana game ane mAMdagImAM (tapa vagere saMbaMdhI) guruvacana na game, (4) ApaNuM mana prasanna hoya tyAre guruvacana game ane 134 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNuM mana udvigna-becena-khinna hoya tyAre guruvacana na game; (5) AvaData-hoziyArI na hoya tyAre guruvacana game ane AvaData-hoziyArI Ave pachI guruvacana na game; (6) bIjA koInI paNa sAthe manameLa na hoya tyAre guruvacana game ane bIjA sAthe majabUta manameLa paDe pachI guruvacana na game; (7) bolatA na AvaDe tathA bhagata na hoya tyAre guruvacana game ane bolavAnI chaTA Ave tathA bhagatonI vaNajhAra UbhI thAya pachI guruvacana na game; (8) guru kaDakAI kare tyAre guruvacana na game ane guru sahAya kare prazaMsA - upabRhaNA kare tyAre guruvacana game; (9) guru ApaNA pakSamAM lAge tyAre guruvacana game ane 'guru ApaNA pakSamAM nathI' evuM lAge tyAre guruvacana na game to samajavuM ke 'A guruvacanaruci nathI paNa svArtharuci che, sagavaDaruci che, moharuci che. gurvAzAnI ke jinAjJAnI nahi paNa mohaAjJAnI ruci che.' AvuM ApaNA jIvanamAM na bane tenI sAvadhAnI rAkhI tAttvika guruvacanaruci keLavI vahelA paramapadane ApaNe pAmIe e ja maMgalakAmanA... - lakhI rAkho DAyarImAM... jaghanya vairAgyavALo ghara choDI sAdhu bane. madhyama vairAgyavALo zarIranI Asakti choDI sAdhanA kare. utkRSTa vairAgyavALo sAdhanA karavA chatAM jJAna, tapa-tyAga, pravacanazakti vagereno mada na kare. jaghanya vairAgya ane madhyama vairAgya AvyA vinA prAyaH utkRSTa vairAgya AvI na zake. 135 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cANa vinayakSazAhinA rahasyo dazavaikAlikasUtramAM vinayasamAdhinA cAra prakAra batAvela che. (1) gurunI hitazikSA, grahaNazikSA vagere sAMbhaLavI (2) svIkAravI (3) bhUlane sudhAravI (4) bhUla sudhAryA pachI "huM vizuddha saMyamI banela chuM evuM abhimAna na karavuM. zravaNanI zarUAta mArgAnusArInI bhUmikAthI thAya che. svIkAra te samakitInI bhUmikA. bhUla sudhAravA AtmasAmarthya phoravavuM te saMyamInI bhUmikA che. potAnA zuddha saMyamanuM abhimAna na hoya te vItarAgadazAnI najIkanI bhUmikA che. agnizarmA gurunuM sAMbhaLavA taiyAra na thayA e mArgAnusArInI bhUmikAno abhAva. mAli vagere bhUla svIkAravA taiyAra na thayA ane samakitathI bhraSTa thayA. aSADhAbhUti, vagere bhUla sudhAravA taiyAra na thayA ane cAritrathI bhraSTa thayA. bAhubalIjI abhimAnamAM aTavAIne vItarAgadazAthI vaMcita rahyA. AnAthI viparIta vicArIe to cilAtIputra, arjunamALI vagere zravaNanA mAdhyamathI mArgAnusArInI bhUmikA nirmaLa rIte daDha karI AgaLa vadhyA. bhUla svIkAranI bhUmikAe TakavAthI mApatuSa muni vagere samakita TakAvI zakyA. bhUla sudhAravAnI bhUmikAe pahoMcavAthI ArdrakumAra, naMdiSeNa, rahanemijI vagere bhAva cAritrane punaH prApta karI zakyA. abhimAna choDavAnI bhUmikAe pahoMcavAthI pAchaLathI bAhubalIjI vItarAgadazA pAmI zakyA. 'zravaNa vagere pratyeka vinayasamAdhi evI che ke tene majabUta rIte pakaDavAmAM Ave to cheka kevalajJAna sudhI jIvane pahoMcADe. gautamasvAmIjInA haste dIkSita thayela 1503 tApasamAMthI 501ne gurumukhethI jagadguru-guNavarNananA zravaNathI kevalajJAna prApta thayuM. prabhudezanAnA zravaNathI anaMtAne kevaLajJAna utpanna thayela che. bhUlasvIkAranI bhUmikAne daDha rIte pakaDavAthI caMDarudrAcAryanA ziSyane, 136 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aImuttA munine kevalajJAna prApta thayuM. bhUlane sudhAravAnI bhUmikAe dRDha rIte pahoMcavAthI aSADhAbhUti, mASatuSa muni, mRgAvatIjI vagerene kevalajJAna maLyuM. puSpaculA sAdhvIjI; kuragaDumuninA sahavartI kevalajJAna cAreya tapasvI muni bhagavaMta vagerene kaivalyalakSmI saMprApta thaI. yathAsaMbhava rIte uparanA udAharaNonI yojanA karavI. tAtparya e che ke cAreya vinayasamAdhine jIvanamAM keLavIe to paramagati-mukti ApaNAthI dUra nathI. cAreya vinayasamAdhine avagaNI ugra sAdhanA tapa saMyamane keLavIe to tyAga paNa mokSamArge AgaLa vadhI na zakAya. mATe jIvanamAM UMcI ugra ArAdhanAnA lakSanA badale nirmaLa caturvidha vinayasamAdhine keLavavAnuM lakSa rAkhazo to kyAMya paNa saMkalezanA vamaLamAM, bhavabhramaNamAM phasAvAnA badale saDasaDATa jhaDapathI mokSamArge AgaLa vadhI zakAze. A rIte mokSamArge AgaLa vadho e ja maMgalakAmanA... - - - lakhI rAkho DAyarImAM... paratattvanI gADha Asakti ekAMte mAraka che. ghara, zarIra, sagA vahAlA, zakti, siddhi, prasiddhi, pleTaphorma, puNya, ziSya... A badhA paratattva che. - najara sAme uttama AlaMbana na maLe to mAnasika rIte tevA pUrvakAlIna saMyamInA uttama AlaMbana UbhA karI jIvanamAM sArA AcArane utAratA rahevuM. 137 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyA jIvana ghaDatara Aje jIvanavyavahAra - jIvanaghaDatara vize vAta karavI che. (1) saMyamInI AvazyaktA evI hoya ke tenI pUrti sarva sAmAnya saMjogomAM thaI jAya. gocarI, upakaraNa vagerenI sAdI kvoliTI, ochI verAITI ane alpa pramANa keLavavA pratyeka saMyamI prayatna kare. (2) saMyamI evA koI paNa nimittanuM sevana na kare, nakharA ke aDapalA na kare ke jethI vizeSa prakAranI AvazyakatA UbhI thAya. dA.ta. khAvAmAM bedarakAra banI, mAMdA paDIne davA-doSita gocarI-sevA levI vagere jarUriyAta sAme cAlIne UbhI na kare. upakaraNa khoI nAkhe, toDI nAkhe ane dUrathI te spezyala upakaraNo maMgAvavA paDe tevo pramAda-bedarakArI jIvanamAM na ghusADe. atiparizrama karI, vadhu gocarI vAparI bapore UMghavAnI AvazyakatAne saMyamI notare nahi. (a) cA vagerenuM vyasana, (b) chApA vAMcavA vagereno zokha, (C) vadhu upakaraNono saMgraha, (0) pAraNAmAM viziSTa verAyaTI vAparavAnI Teva pADIne AvazyakatA vadhAravAno prayatna sAco saMyamI kadApi na kare. (2) cazmAnI viziSTa phrema, pena, leTarapeDa, muhapatti, kavara, Asana, kAmaLI, gocarI vagerenI cokkasa kvolITIno Agraha rAkhI, phezana vagerene poSIne AraMbha-samAraMbha vadhAravAnI, zrIsaMgha upara bhAraboja vadhAravAnI ane bahirmukhatAne majabUta karavAnI bhUla saMyamI na kare. " (3) sAco sAdhu vizeSa AvazyakatA hovA chatAM tenA vinA calAvavAnuM sattva keLave, Teva pADe. (4) baporanI UMgha, doSita gocarI vagerenI vizeSa prasaMgamAM AvazyakatA lAge to paNa bIjA mATe khoTuM AlaMbana na banI javAya tenI sAvadhAnI rAkhI jayaNApUrvaka apavAda pade teno upayoga kare. 138 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) vizeSa ke sAmAnya Avazyaka gocarI - upakaraNa vagereno paNa mUcha, mamatA, Asakti, lAgaNI vagara upayoga karavAnuM lakSa rAkhe, prayatna kare, tevI Teva pADe. (6) gocarI vagere Avazyaka cIjano upayoga karyA pachI paNa tenI prazaMsA, anumodanA karavAnI bhUla na kare. (7) Avazyaka cIja-vastuno bhogavaTo karavAmAM mamatA, lAgaNI thaI jAya to teno pastAvo, baLApo, AlocanA, prAyazcitta, daMDa, pharIthI nahi karavAnI pratijJA vagere kare te sAco pAko saMyamI banI zake. uparanI sAteya bAbatomAM bedarakAra banI, phakta moDhethI tattvajJAnanI UMcI vAto karavAthI ke bAhya ekAda ugra ArAdhanA dvArA vairAgyano dekhAva-ADaMbara Ubho karavAthI kharA arthamAM saMyamI banI zakAtuM nathI. vyavahAramAM golamAla, ghAlamela karI korI nizcayanI pokaLa vAto bIjAne ane kyAreka potAnI jAtane paNa vyAmohamAM mUkI de che. mATe uparanA sAteya vyavahAramAM cokkasa banI, sAvadhAnI keLavI svAdhyAya, sahAya, prabhubhakti vagere guNone AtmasAt karavA kaTibaddha banI vahelA muktipadane prApta karazo. nalakhI rAkho DAyarImAM ; sAdhupaNAmAM gocarI, pANI, UMgha, bolavAnuM, jovAnuM, vicAravAnuM, sAMbhaLavAnuM, cAlavAnuM... badhuM ja maryAdAmAM. koI paNa kSetre lakSmaNarekhA oLaMgavAmAM nukazAna pAra vinAnuM. bhUlanuM pariNAma khyAlamAM na hoya to bhUla nAnI lAge. 139 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhogano tyAga ane yoga 266 ApaNA puNya vize Aje eka bahu mahattvanI vAta karavI che. saMsAra choDyA pachI, dIkSA lIdhA pachI (1) saMsAra kyAreya yAda paNa na Ave, (2) saMsAranA bhogasukhanI khaNaja paNa na jAge, (3) roja navI navI ArAdhanAno utsAha, umaMga jAge to ApaNuM puNya puNyAnubaMdhI jANavuM. dIkSA lIdhA pachI (1) jo saMsAra yAda Ave, (2) dIkSA levAno pastAvo thAya, (3) "dIkSA samajaNa vinA vahelI laI lIdhI evuM lAge, (4) saMsAranA bhogasukha yAda Ave, (5) bhogasukhanI IcchA jAge, (6) jAheramAM ke khAnagImAM sukhazIlatAne poSavAnuM mana thAya, (7) niSkAraNa bIjAnI sevA levAnI paNa jAge, (8) ArAdhanAmAM kaMTALo Ave, (9) saMyamamAM rahIne jeTalI AhArasaMjJA-rasagArava-RddhigAravA -sAtA gAravane poSI zakAya teTaluM poSavAnuM kAma karIe, (10) AzAtanA - avinayamAM berokaToka pravRtti thAya, * (11) bIjA upara adhikAravRtti jamAvavAnuM mana thAya, (12) doSa sevana pachI baLApo na thAya to samajavuM ke ApaNuM puNya pApAnubaMdhI che, malina che. gurudeva to saMsArano tyAga karAvI zake paraMtu te tyAgane yogamAM badalavAnI javAbadArI to ziSyanI che. tyAgane yogamAM rUpAMtarita karavA guru ziSyane samajaNa Ape, sahAya kare paraMtu tyAgamArgane yogamArgamAM pheravavAnI jhaMkhanA - tAlAvelI to ziSyamAM hovI ja joIe. bhojana bIjA Ape, bhUkha to potAnI ja joIe ne ! -na140 140 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAMthI kAyA chUTe, mana na chUTe to te tyAga kahevAya. saMsAramAMthI kAyA ane 'mana banne chUTe te yoga kahevAya. kAyA ane mana banne saMsAramAM rahe to te bhoga kahevAya. tyAgane yogamAM na badalIe to bhogamArge mana doDavAnuM ja che. yoga vinAno tyAga pAMgaLo che. tyAgane yogamAM rUpAMtarita na karavAnA kAraNe to anaMtA ochA niSphaLa gayA. saMsAratyAga karyA pachI paNa aMdaramAM moTA bhAge bhoganuM valaNa hoya to karmasattA ApaNane joIne hase, mazkarI kare. saMsAratyAga pachI yoganuM valaNa hoya to ApaNane joI karmasattA raDe, vilakhI paDe ane dharmasattA prasanna bane. (1) tyAga e karmAdhIna che, saMyogAdhIna che, parAdhIna che. yoga e svapuruSArthAdhIna che, svAdhIna che. (2) tyAga gatAnugatika paNa hoI zake. yoga to niyamA Tharela samajaNa DahApaNapUrvaka ja hoya. (3) tyAga bahu bahu to puNya ke svarga Ape. yoga to sadguNasamRddhinI pUrNatA dvArA mokSa Ape. (4) tyAga kyAreka saMgharSa pedA kare. yogamAM to sadA samAdhinA nijAnaMdanA phUvArA uDatA hoya. (5) tyAga e bAhya parivartana che. yoga e AMtarika Atmaparivartana che. (6) tyAgane ADaMbara paNa game. yoga kadiya pradarzananI cIja na banI zake. * (7) tyAga kAdAcitka che. yoga zAzvata che. (8) tyAgamAM kyAreka bhoganI bhUtAvaLa ane roganI rIbAmaNa g2a hoya. yogamAM kazuMya ajIrNa nathI. mATe puNya pApAnubaMdhI na bane te rIte tyAgamAMthI yogamArge AgaLa vadhI vahelA muktipadane pAmo e ja maMgalakAmanA... 141 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane hIvAla, ke pheze? zANyA ApaNA manane jagata mATe AMdhaLuM, baheruM ane mUMguM banAvIe to saMyamajIvanano svAda mANI zakAya. mATe manane jagata mATe dIvAla jevuM banAvavuM. dIvAlanI sAme hajAro cIja AvatA chatAM temAM tenuM pratibiMba paDatuM nathI. tema saMyamInA manamAM jagatanA koI paNa dravya-guNa-paryAyanuM pratibiMba na paDe. gocarI, pANI, upakaraNa, jagyA, mAna-apamAnanA zabdo A badhA mATe manane dIvAlatulya banAvIe to samAdhinA phuvArA uDe. jo A badhI bAbatamAM mana dIvAlanA badale arIsA jevuM banI jAya, tenA sArA-narasApaNAnuM pratibiMba batAvavAnuM cAlu kare to saMkalpa-vikalpanA vamaLamAM ApaNe DUbI jaIe. khAsa karIne vijAtIya tattvanI bAbatamAM to manane dIvAla jevuM ja banAvavuM. bhUla-cUke paNa vijAtIyanI bAbatamAM mana arisA jevuM bane to moTebhAge mana vijAtIya mATe tarata kemerA jevuM banI jAya che. arIso to sAme vastu hAjara hoya tyAM sudhI citra batAve, pratibiMba dekhADe. kemero to sAmethI cIja khasI jAya, nAza pAmI jAya to paNa tenI pratikRtino saMgraha na khaseDe. eka cIjanA hajAra-lAkha-karoDa phoTA kemero ApI zake. vijAtIya tattva mATe jo manane darpaNa banAvIe to prAyaH mana ApoApa kemerAmAM pheravAI jAya che ane tenI AkRtino - pratikRtino kAyama potAnAmAM saMgraha karI rAkhe che. bIjA citra khasI javA sahelA che paraMtu vijAtIyanuM citra manamAMthI khasavuM bahu muzkela che. vizuddha prabaLa gurukRpA vinA to te azakyaprAyaH ja che. saMyamajIvanamAM 3 viSaya khullA che. jIbhanA stare gocarI; pANI; kAyAnA stare uttama upakaraNo; AMkha ane mananA stare vijAtIyanuM rUpa. gocarI, pANI ke upakaraNa pratikULa Ave, koInA na 142F Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraphathI kaDavA zabda sAMbhaLavA maLe ke mana khaLabhaLe; saMgharI rAkhelI vijAtIyanI AkRti tarata mana upara chavAI jAya ane vAsanAvamaLamAM mana eTaluM badhuM UMDuM kheMcI jAya ke saMyamInA lebAzamAM AvI halakI vicAradhArAne vaLagavAthI anaMtI durgatione potAnA hAthe lakhAtI AmaMtraNa patrikA paNa rAMka jIva te samaye vAMcI zakato nathI, joI zakato nathI, vicArI zakato nathI. vamelA saMsArane pharIthI cATavAthI cAkhavAthI te saMyamI tyAre zrAvaka, samakitI, sajjana, mAnava ane sAmAnya pazunI bhUmikAthI paNa nIce utarI kUtarAnI bhUmikAe pahoMcI jAya che. A hakIkatane paNa te jIva tadana bhUlI jAya che. bAhya rIte Indriyo upara saMyama rAkhI lobhAmaNA viSayone, vijAtIyanI AkRtine manathI yAda kare te mithyAcArI che. evuM bhagavadgItAmAM (3/6) batAvela che. uttarAdhyayana sUtramAM (17muM adhyayana) tevA jIvane pApazramaNa batAvela che. paraMtu A zAstravacanane sAMbhaLavA te jIvanA kAna baherA banI jAya che. mATe kama se kama vijAtIya tattvanI bAbatamAM to manane kAyama dIvAla jevuM ja banAvavuM. te madhyamakakSA che. jagatanA koI paNa dravya, guNa ke paryAya mATe mana dIvAla jevuM ja bane te uttama kakSA. jagata ane vijAtIya tattvanI bAbatamAM manane kemerA jevuM banAve te adhama kakSA che. AnAthI UlaTuM paramAtmA, gurudeva, zAstravacana, saMyamI, guNIyala vyakti, ArAdhanA, upAsanA, jayaNA, apramattatA vagere bAbatamAM jenuM mana kemerA jevuM hoya te uttama kakSA. darpaNa jevuM hoya te madhyama kakSA. dIvAla jevuM hoya te adhama kakSA. A badhI bAbato upara lakSa rAkhI nirmaLa AtmapariNati keLavI vahelA paramapada pAmo e ja maMgalakAmanA.. 143. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnano itihAsa, (2) saMyama sAdhanA eTale parvata uparanI yAtrA; taLeTIthI zikhara taraphanI yAtrA. pratyeka pagale upara javAya ane pratyeka pagale sAvadhAnI rAkhavI paDe. ekAda pagathiyAnI gaphalata khINamAM paTakI de, hADakA khokharA karI nAMkhe. 99,99,999 pagathiyA caDhavAnI mahenatane ekAda pagathiyAnI bedarakArI niSphaLa banAvI de. koI paNa pagathiye bhUla na karI besIe te mATe pagathiyuM cUkI janAra, bhUlathApa khAnAra sAdhakone najara sAme rAkhIe to ApaNe tevI bhUlanA lIdhe nIce na utarI jaIe, ApaNo saMyamavikAsa aTakI na paDe. mATe Aje bhUla karanAra sAdhakone gaMbhIratAthI oLakhazuM ane tevI bhUla na karavAno saMkalpa karazuM. (1) sukhazIlatAnA lIdhe araNIka munivara patita thayA. AhAra saMjJAnI paravazatAthI kaMDarIka muni bhraSTa thayA. ekAMtamAM vijAtIyanA darzanathI rahanemijI patanamArge vaLyA. labdhizaktino gurune pUchyA vinA svecchAthI mAyApUrvaka upayoga karavAthI aSADhAbhUti muni gharabhegA thayA. madanA lIdhe harikezI munine caMDALakuLamAM utpanna thavuM paDyuM. (6) sonAmahora varasAvavAnI tAkAta batAvavA jatAM naMdISeNa muni vezyAno bhoga banyA. gurunI AzAtanAthI phUlavAlaka muni saMyamathI bhraSTa thayA. IrSAne lIdhe siMhaguphAvAsI muni patita thayA. (9) asahiSNutAthI marIcie sAdhuveza choDyo. (10) vijAtIyamamatAthI muni AdrakumAra patita thayA. (11) kuruTa ane utkaTa muni krUra lezyA, krodha, zApa ane dveSa bhAvathI narake gayA. (12) kadAgrahanA lIdhe jamAli nihanava thayA. (7) (2) 144 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) guru pratye baLavAkhora mAnasathI zAstrAgrahI banelA kadAgrahI zivabhUtie digaMbaramatane pedA karyo. (14) potAnI zaktine batAvavAnA abhimAnathI sthUlabhadrasvAmI chellA 4 pUrvanA padArthathI-rahasyArthathI vaMcita rahyA. (15) nabaLA bhUtakALane yAda karavAthI vaiyAvaccI naMdiSaNa niyANa karI beThA. (16) anukULatAnA rAgathI ujaLA bhUtakALane yAda karavAthI meghakumAra muni saMyama jIvanane choDavA taiyAra thayA. (17) ArtadhyAnanA lIdhe pArzvanAtha bhagavaMtano jIva marubhUti hAthI banyA. (18) sAdhvInA vezamAM strI-puruSanI kAmakrIDAnA darzanathI draupadInA jIve niyANuM karyuM. (19) zuddha AlocanA na karavAthI bAlabrahmacAriNI rumI sAdhvIe tathA lakSmaNA sAdhvIe saMsArabhramaNa vadhAryuM. (20) vaiyAvaccanI IrSyAthI muni pITha-mahApIThe strIveda bAMdhyo. (22) ajJAnavaza krodhane paravaza thavAthI niyANa karIne agnizarmAe ghora tapazcaryAne niSphaLa banAvI. (23) abhimAnanA lIdhe ghoratapasvI bAhubalIjInuM kevalajJAna aTakI gayuM. (24) saMvatsarInA divase khAnAra pratye dveSabhAva rAkhavAthI dUragaDu muninA sahavartI cAreya ghora tapasvI muninI vItarAgadazA rokAyelI rahI. (25) jIbhamAM Asakta thavAthI jinazAsanaprabhAvaka maMgu AcArya gaTaranA yakSa thayA. (26) yogapaTTamAM-kamarapaTTamAM Asakta thavAthI pravacanaprabhAvaka sumaMgalAcArya anArya dezamAM utpanna thayA. 145 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) bhUla na svIkArIne, krodhane paravaza thavAthI sAdhu bhavAMtaramAM caMDakauzika sarSa thayA. (28) vinazvara saMsArasaMbaMdhanI mamatAthI uprasAdhaka prasannacaMdra rAjarSie sAtamI naraka yogya karmadalikone bhegA karyA. (29) guruvacanane avagaNIne javAthI aMdhakasUri virAdhaka banI agnikumAra nAmanA kudeva thayA. (30) strIratnanI laTamAM bhUlA paDI saMbhUtimunie brahmadatta cakravartI banavAnuM niyANa karI saMyamasAdhanAne pAMgaLI karI. (31) paradarzananA kheMcANathI prakAMDa vidvAna evA paNa siddharSi gaNI 21 vAra bauddhadarzanamAM javA taiyAra thaI gayA. (32) ziSyanA lobhanA lIdhe marIcie utsutrabhASaNa dvArA 1 koDAkoDI sAgaropama saMsAra vadhArI dIdho. (33) parasparanI mamatAnA lIdhe pRthvIcaMdra-guNasAgara 21 bhava sudhI, ugra vizuddha sAdhanA karavA chatAM kevalajJAna pAmI na zakyA. (34) bAhubaLa batAvavAnI bhUlathI tripRSTha vAsudeva thavAnuM niyANa karI 7 mI narakane AmaMtraNa ApanAra vizvabhUti ugra saMyama sAdhanAne niSphaLa karI beThA. (35) tapano mada karI kuragaDu munie tapano aMtarAya bAMdhyo. (36) dugaMchAnA lIdhe metArajamuni durlabhabodhi thayA. (37) potAnI vidvattAnA lIdhe prazno pUchavA AvanArA sAdhuonA nimitte rAtrijAgaraNathI kaMTALI "huM kyAM zAstrane bhaNyo? Avo pazcAttApa karavAthI ghora jJAnAvaraNa karma bAMdhanAra jainAcAryane mApatuSa muni banIne ajJAnadazAmAM phasAvuM paDayuM. sukhazIlatA, AhArasaMzA, vijAtIya darzana, zaktino upayoga 141 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradarzana vagere eka eka bhUlanA kAraNe, potAnI ugra sAdhanA hovA chatAM uparanA sAdhakone karmasattAe pachADI dIdhA to jenA jIvanamAM uparanA badhA doSo hoya ane sAdhanAnA ThekANA nA hoya tevA jIvanI hAlata karmasattA kevI kaphoDI banAve ? te samasyAnuM samAdhAna meLavavuM durlabha che. mATe uparanA 37 doSamAMthI eka paNa doSa-bhUlano bhoga ApaNe na banI jaIe te sAvadhAnI rAkhIne ApaNe vahelA paramapadane pAmIe e ja paramapitA paramAtmAne hArdika prArthanA. * lakhI rAkho DAyarImAM... sahavartI ane gurubhAIo sAraNA-vAraNA kare, gurudeva coyaNA paDiyoyaNA kare. tapa tyAga + svAdhyAya + vaiyAvacca bhAva saMyama. tapa mAtra vaiyAvacca - = = tyAga + vaiyAvacca = madhyama bhAvasaMyama. jaghanya bhAva saMyama. utkRSTa | 147 akutUhalavRtti e AMtarika zrImaMtAInI nizAnI che. lAgaNInI mRdu bhASA abhimAnane toDe che, premane poSe che, vAtsalyane vadhAre che. adhikAranI bhASA abhimAnane poSe che. eka paNa tAraka yoganI aruci hoya to ugra sAdhanA karavA chatAM mokSa na thAya. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjIvikAkSA .pagathiyaL AtmaguNa vikAsanA 6 pagathiyA ApaNe sara karavAnA che. (1) paheluM pagathiyuM che AtmasvarUpa jijJAsA. "koNa AvyuM ? koNa gayuM ? vihAra kaI dizAmAM thaze ? kyAre thaze ? oLI kyAre pUrNa thaze ? konuM comAsu kyAM nakkI thayuM ? ahIM koNa caitrI oLI karAvavA AvavAnuM che ? konI kyAM zibira che ? ahIM koNe pratiSThA karAvI ? sAmenI vyaktinuM nAma zuM che ? tenuM gAma kayuM che ?" ItyAdi muphalIsa jijJAsAone choDI "huM koNa chuM? mAruM svarUpa zuM che ? mArA sahaja guNa-zakti-labdhinuM svarUpa zuM che ? te kyAre pragaTa thaze ?" AvI jijJAsA jAge to svarUpajijJAsAno prAraMbha thAya. pararUpa jijJAsA maTe to ja svarUpajijJAsA tAtvika bane; bAkI te bauddhika ke vAcika bane. svarUpajijJAsA pachI (2) AtmasvarUpabodha e bIjuM pagathiyuM che. "huM jADo, lAMbo, kALo, goro dUbaLo" ItyAdi bodha pararUpabodha che; je eka jAtano mAtra bhrama che. jaDanA svarUpano potAnA svarUpamAM Aropa karavo te kevaLa bhrAnti che. jaDanA svarUpano bodha rAga-dveSa-moha vagere vikRtine pedA karI cetanasvarUpano bodha Avare che. Ama cetanamAM jaDasvarUpano AropAtmaka bodha ke upAdeyarUpe jaDasvarUpano bhrAnta bodha AtmasvarUpagocara bodhane aTakAvanAra hovAthI te bannene dUra karavAno prayatna karIe to ja abhrAnta AtmasvarUpano tAttvika bodha pragaTe. "anaMta jJAnadarzana-cAritra-zakti, akhaMDa AnaMda svarUpa mAro AtmA ajara-amara-achadya-abhedya-avinAzI che' Avo AtmasvarUpaviSayaka spaSTa nirmaLa bodha pragaTAvavAnuM saubhAgya tyAre prApta thAya. (3) trIjuM pagathiyuM che AtmasvarUparuci. "jaDa padArtha saDana -148F Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ galana-patana-vidhvaMsanasvarUpa che' evuM jANI jaDanI ruci haTAvIe to AtmasvarUpanI ruci pragaTe, majabUta bane. sakala jagata te eThavADa lAge, jagatamAM banatI bAhya ghaTanAo svamasamAna lAge. bAhya padArthanI sAra saMbhALa kaMTALA svarUpa lAge, bhUtakALanA nabaLA prasaMgo ane pratikULa vyavahAra karanAra vyaktio smRtipaTamAMthI bhUlAvA mAMDe to AtmasvarUpaviSayake tAtvika ruci jAgrata thAya. bIje badhethI rucinI lALa TapakatI baMdha thAya to nijasvarupanI pAramArthika ruci udbhave. bahAramAM rasa-kasanA darzana thAya tene prAya: Atmasvarupa nIrasa-virasa lAge. sArI gocarI, pANI, upakaraNa, jagyA, bhagata, prazaMsA, anukULatA, sukhazIlatA, zakti, labdhi, puNyodaya, ziSyaprApti vagerenI gADha ruci moTA bhAge AtmasvarUpaci jAgavA na de. jJAna, tapa, japa, vyAkhyAna, zibira, pratiSThA, upadhAna, charI pAlita saMgha kADhavo vagerenI ruci paNa AtmasvarUpaci pragaTAvavAmAM sahAyaka bane to ja sArthaka ane AtmasvarUparuci jagADavAmAM vighna kare to te paNa nukasAnakArI bane. A vAtano khyAla rAkhavo kalikAlamAM atyaMta jarUrI che. (4) svarUpaci jAge pachI svarUpratIkSA Ave. anukULa gocarI, pANI, upakaraNo, ThaMDakavALI jagyA, bhagata vagerenI pratIkSA dUra thAya to ja "huM kevaLajJAna kyAre pAmIza? sarvadoSamukta kyAre thaIza ? mArI niSkaSAya - vItarAgadazA kyAre pragaTa thaze? sAyika sarvaguNasamRddhine kyAre meLavIza? khAvAnI mAthAkUTane choDI aNAhArI avasthAne kyAre prApta karIza ? nAmI-sadehI-rUpI avasthAne choDI anAmI - azarIrI - arUpI avasthA kyAre meLavIza ? UMghavAnI gulAmIne choDI sadA jAgRti - upayogamaya - zuddha upayogamaya svarUpane kyAre pragaTAvIza ? vAsanA ane ISya nAgaNanA jherI DaMkhanI vedanAthI kyAre chuTakAro maLaze ? 149 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bola-bola karavAnI gulAmI ane zvAsocchavAsanA baMdhanamAMthI mukta banI mUka-sthira-svastha svarUpane kyAre meLavIza ? vicAradazAnA kalaMkathI chUTI kyAre zAzvata nirvikalpadazAmAM magna banIza ? karmadeha-mana-vacana- pulamaya vibhAvadazAthI chUTI sthira AnaMdaghanajJAnaghana svabhAvadazAne kyAre mANIza ? mAna-apamAnamAM tulya pariNAma kyAre jAgaze ?" A rIte tAttvika AtmasvarUpapratIkSA uddabhave. bahAranA jagatamAM jenI pratIkSA karo te maLe evo niyama nathI. jyAre adhyAtma jagatamAM to jenI prabaLa ruci - hArdika pratIkSA hoya te malyA vinA na ja rahe. bAhya jagatamAM puNya ke paisA vagere kiMmata cUkavavAnI taiyArI hoya to ISTa cIja maLe. dA.ta. zrImaMtanA ghare janma puNyathI maLe. gADI, baMgalo vagere paisAthI maLe. paraMtu atyaMtara jagatamAM uparanI cAramAMthI eka paNa cIja puNya ke paisAthI maLe nahi. anAvRta - nirmaLa AtmasvarUpanI utkRSTa pratIkSA-tIvra jhuraNA-utkaTa tamannA e ja tene meLavavAnI sAcI kiMmata che. tevI pratIkSA jAge pachI ja (5) pAramArthika AtmasvarUpapratIti pAMcamA tabakke pragaTe che. zAstranA mAdhyamathI ke gurunA upadezathI AtmasvarUpano bahu bahu to bodha thaI zake, nija svarUpanI samajaNa maLI zake. paraMtu tenAthI tenI pratIti na thAya. AtmasvarUpanI pratIti = anubhUti mATe to cirakAlIna tIvra talasATavALI nija svarUpapratIkSAne AtmasAt karyA vinA chuTako ja nathI. khAtA, pitA, sUtA, uThatA, cAlatA satata nirmaLa AtmasvarUpane pragaTa karavAnI pratIkSA-jhaMkhanA-tAlAvelI-AturatA hoya to ja paMca parameSThInI aciMtya kRpAthI zAstramAM batAvela che tevA deha-mana-vacana-karma-pudgalamukta saccidAnaMdamaya nijasvarUpanI pAramArthika pratIti, sAcI saMvedanA ane rucipUrNa anubhUti thAya. 150 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ja tAttvika samyagdarzana che, muktimahelano mukhya daravAjo che. jaba jANyo nija rUpa ko, taba jANyo saba loka; nahi jANyo nija rUpa ko, jo jANyo saba phoka. nijasvarUpanI pratIti karavA mATe ja zAstra, tapa, japa, tyAga, gurusevA, prabhubhakti, sAdhusevA vagerenuM AlaMbana levAnuM che. varSo sudhI tevA AlaMbananA-ArAdhanAnA paDakhA sevavA chatAM nija svarUpanI pratIti na thAya, tevI anubhUti ke saMvedanA na thAya te kevI karuNadazA kahevAya ? nijasvarUpanI pratIti thAya pachI vartana - valaNa - vANI - vyavahAra - dedAra - svabhAva badhuM ja ApoApa badalAI jAya. pachI yogadRSTi samuccayamAM batAvela tRSNA, kSudratA, IrSA, dInatA, bhayabhItatA, tucchatA, luccAI, ajJatA vagere bhavAbhinaMdI jIvanA lakSaNo sparzI na zake. tyAra bAda unnata, uttama, udAtta, udAra, uSmApUrNa udAsIna bhUmikAe AtmA ArUDha thAya che. avarNanIya, kalpanAtIta AnaMdane tyAre AtmA anubhave che, vede che. pachI (6) AtmasvarUparamaNatA nAmanI chaThThI bhUmikA pragaTa thAya che. potAnA ja jJAna-darzana-cAritramAM, nijAnaMdamAM, kSAyika guNavaibhavamAM sthiratA, magnatA dvArA pUrNatAno ananya anubhava sAdhaka kare che. A ja samyapha cAritrayoga che. pugalanA svarUpanI ramaNatA maTe tyAre bhojanaramaNatA, bhagataramaNatA, deharamaNatA, upadhiramaNatA, nAmaramaNatA, zaktiramaNatA ApoApa ravAnA thAya che. to ja AtmasvarUparamaNatA tAttvika bane. pudgalaramaNatA hoya tyAM sudhI nijasvarUpanI ramaNatA banAvaTI hoya. tevA jIva pAse bhAvacAritra na hoya athavA atyanta maMda ke malina hoya. mATe pudgalaramaNatA, pudagalaruci haTAvIne AtmasvarUparamaNatA prApta karI AtmavikAsanuM huM aMtima pagathiyuM caDhIne sAtamA pagathiye mukti mahelanA daravAje TakorA mArIne zAzvata AnaMda dhAmamAM vizrAnta bano e ja maMgalakAmanA... --151 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ himAla hikanI vAvaNI saMyamajIvanamAM sarva guNomAM vimala vivekadraSTi pradhAna guNa che. sarva guNono rAjA viveka che. bIjA badhA guNo tenA pradhAna, maMtrI, senApati, sainika, prajA vagerenA sthAne che. viveka jenAmAM hoya tenAmAM aucitya, AvaData, vyavahArakuzaLatA, bolavAnI kaLA, javAbadArInuM bhAna, kartavyaniSThatA, zAstranA tAtparyArthine meLavavAnI yogyatA, samAdhidhana, samajaNa, prajJApanIyatA, dIrdhadaSTi, sUkSmadaSTi, vairAgya, alpa parizrame vadhu AdhyAtmika pariNAma meLavavAnI kuneha, madhyasthatA, ochAmAM ochA nukazAne vadhumAM vadhu lAbha (= karmanirjarA, puNyabaMdha, zAsanaprabhAvanA...) meLavavAnI AvaData, Azravane saMvaramAM pheravavAnI kaLA vagere AtmasAdhanAmAM jarUrI guNo paNa prAyaH avazya hoya. vivekadRSTi vagara jo te badhA guNo hoya to te tAttvika na hoya. vimala vivekadRSTi hoya to ja utsarga ane apavAdanuM saMtulana jALavI zakAya. viveka sAthe sattva hoya to nabaLA nimittamAM paNa apavAdasevana na karavA svarUpa uttama kakSA Ave. sattva na hoya ane viveka hoya to purAlaMbanathI, majabUta kAraNa hoya tyAre jayaNApUrvaka apavAdasevana svarUpa madhyamakakSA Ave. viveka na hoya to apavAdanuM nimitta gayA pachI paNa apavAdasevana cAlu rAkhavA svarUpa adhama kakSA Ave. viveka na hoya ane vakratA hoya to apavAdasevana karavA mATe apekSita kAraNone - nimittane sAme cAlIne UbhA karavA svarUpa adhamAdhama kakSA Ave. viveka dRSTi hoya to avasarocita jayaNApradhAna apavAdasevana dvArA paNa utsargapAlanasAdhya karmanirjarA vagere lAbho prApta thAya. kyAreka to utsargapAlana karatAM paNa vizeSa lAbhane vivekI sAdhaka apavAdasevana dvArA meLave che. mATe ja dazapUrvadhara, 14 1para) Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvI vagerene jinakalpa svIkAravAno niSedha zAstramAM karela che. kevalajJAnI tIrthaMkara paNa nadI utaravAno apavAda sevIne paNa bhavyajIvo upara viziSTa upakAra kare che. vivekI na hoya te kAM to atipariNata hoya athavA apariNata hoya. AgADha apavAdanA sthAnamAM paNa ekAMte utsarga pakaDI rAkhe te apariNata. vagara kAraNe hoMze hoMze apavAda seve te atipariNata. AvA jIvone chedazAstra bhaNavAno adhikAra nathI Apela. tethI gupta, gahana zAstraparamArthone jANavAnI yogyatA paNa vivekadaSTisaMpanna pAse ja hoya. viveka hoya to jJAna ane kriyAnuM samatolapaNuM jALavI zakAya. dravya, kSetra, kALa, bhAva mujaba kyAre ArAdhanAne mukhya banAvavI ane kyAre kevaLa ArAdhakabhAvane mukhya banAvavo ? tenI koThAsUjha vivekI pAse ja hoya. saMyamavirAdhanA karatAM AtmavirAdhanA ane AtmavirAdhanA karatAM zAsanavirAdhanA vadhu nukasAnakArI che. Avo khyAla-samajaNa-svIkAra vivekIne sahaja hoya. saMyamInuM sthirIkaraNa - vAtsalya - upavRMhaNA vagere AcAro samakitane nirmaLa banAvanArA che. eka apekSAe piMDavizuddhi vagere cAritra zuddhikArI AcAro karatAM paNa te baLavAna che - AvI samaja vivekIne ja hoya. samyagdarzana - jJAna ane cAritranI ArAdhanAmAMthI kaI ArAdhanAne kyAre mukhya - gauNa banAvavI? tenI tAttvika samajaNa vivekIne ja hoya. apavAda sevanamAM ochAmAM ocho doSa lAge tenI kALajI vivekI saMyamI ja rAkhI zake. viveka na hoya te apavAdane AgADha saMyogamAM paNa Acare nahi; mana bagADIne paNa utsarga pALe ane vivekahIna sAdhaka jo kAraNe apavAda Acare to kAyama apavAdasevana cAlu rAkhe. dIrghakAlIna ArAdhanA kyAreka saMyogavizeSamAM choDavI paDe to pharIthI avasare te ArAdhanA zarU karavAno utsAha avivekIne prAyaH na jAge. pakaDayuM te pakaDayuM ane choDayuM te choDyuM - AvI manodazA -153F Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avivekInI hoya. utsAha hoya to duSkara ArAdhanA paNa karavI ane utsAha na hoya to sukara - saraLa ArAdhanA paNa na karavI - A paNa vivekahInatAnI nizAnI che. sva-paranI ArAdhanAmAM kyAre svanI ArAdhanAne mukhya karavI ane kyAre bIjAnI ArAdhanAne mukhya banAvavI ? tenI svastha samajaNa vivekI pAse ja hoya. zaktizALI bAlamunine taiyAra karavA mATe potAnI ArAdhanAne amuka samayagALA daramiyAna gauNa karavAnI taiyArI vivekI sAdhaka pAse sahajataH hoya. saMyogane joI kyAre kaI ArAdhanA vizeSa lAbhakArI che ? teno vicAra karI te ArAdhanA mATe jarUrI utsAha - ullAsa - umaMga pragaTa karI svayaM pravRtta thavuM ane yogya jIvane temAM pravartAvavA - A vimala vivekadaSTinI nizAnI che. (1) tapa ane vaiyAvacca banne yogane vihAramAM ArAdhavAnI zakti na hoya to tyAre viziSTa vaiyAvacca guNane mukhya karI tapane gauNa karavo. (2) adhyayana-adhyApana yogano viziSTa lAbha maLe tyAre zakti na hoya to tapane gauNa karavo; (3) viziSTa tIrthomAM svAdhyAyane gauNa karI prabhubhaktine mukhya banAvavI. (4) viziSTa parvomAM tapane mukhya karavo, tapa zakya na hoya tyAre tyAgane mukhya karavo. (5) paryuSaNAdimAM potAnA tapane gauNa karI zrIsaMghane ArAdhanA karAvavAnA yogane ke pravacanaprabhAvakanI sevAnA yogane mukhya karavo... A badhA prabuddha vivekadaSTinA cihno che. ApaNAmAM AvI vimala viveka daSTi jAge, Take, vadhe te mATe ja zAstrakAra bhagavaMtoe paccakhkhANanA daza bhedamAM (1) atIta tapa, (2) anAgata tapa vagere bhedane darzAvela che, (3) 154 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apavAdamArgane paNa darzAvela che. (4) sthavirakalpa batAvela che. (5) eka saMyamInI AzAtanA ke ArAdhanAmAM sarva saMyamInI AzAtanA ke ArAdhanAnI vAta jaNAvela che. (6) tapa vagere yoganI ArAdhanA karatAM paNa guruvacananI ArAdhanAne mukhya banAvavAnuM kalpasUtranA navamA vyAkhyAnamAM prakAzela che. gaLapaNa vinAnI koI mIThAI na hoya, sugaMdha vagaranuM kamaLa na hoya; prakAza vagarano sUrya na hoya tema viveka vinAnI koI tAttvika sAdhanA na hoya. prANa vagaranuM zarIra maDaduM kahevAya tema viveka vagaranI ArAdhanA mAyakAMgalI kahevAya. mATe vivekadRSTine jIvanamAM mukhya banAvI vahelA parama padane prApta karo e ja maMgalakAmanA... lakhI rAkho DAyarImAM... kazI apekSA rAkhyA vinA badhAnuM premathI sahana kare te uttama. jJAna, upakaraNAdinI apekSA rAkhIne sahana kare te madhyama. sahana ja na kare te adhama. sadguru mokSamArgadarzaka hovAthI AMkha samAna che. bhavasAgaratAraka hovAthI vahANatulya che. ThaMDaka ApanAra hovAthI gheghUra vaDalA jevA che. sAdhunI pAyAnI jarUrIyAta be che. (1) Ayatana sevA, (2) anAyatana tyAga. 155 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAM vairAgya pachI jJAna-vijJAna saMyamajIvanamAM jJAnaguNane jeTalo khIlavIe teTaluM cAritra ane samyagadarzana nirmaLa bane. darzana ane cAritramAM prANa pUravA mATe ja jJAnayogane sAdhavAno che. mATe to 6 mahinAmAM 1 gAthA caDhe to paNa gAthA gokhavAno puruSArtha cAlu rAkhavAnI jinAjJA che. paraMtu jo jJAna dvArA ja samyagdarzana ane cAritra malina bane to jJAna jeTaluM nukazAna bIjo koI paNa guNa na kare. jamAli 11 aMganA pAThI hatA. chatAM A bAbatamAM gothuM khAI gayA ane bhagavAna mahAvIra sAme baLavo karyo. jJAnanI sAthe jo saraLatA hoya to jJAna kyAreya nukazAnakAraka na bane. 9 nihanava pAse jJAna ghaNuM hovA chatAM saraLatA ane samarpaNabhAva na hovAthI teo thApa khAI gayA. ghaNI vAra evuM bane ke na jANIe tyAM sudhI rAga-dveSa na thAya ane jANIe eTale rAga-dveSa UbhA thavA mAMDe. AvuM thAya to tevuM jANavAnuM choDI devuM. jJAna ochuM hovAthI mokSa aTakI gayela che - tevuM nathI. paraMtu adhikAra bahAranuM jANIne, pAtratA vinA jANIne tenA mAdhyamathI rAga-dveSanA saMkalezo pAra vinAnA karyA che. tethI ja mukhyatayA mokSa aTakelo che. bIjA guNothI ke anAcArothI ke doSothI je nukasAna thAya tenuM vaLatara jJAna dvArA thaI zake. paraMtu jJAna dvArA je nukasAna thAya tenuM vaLatara koI guNa dvArA thaI na zake. mATe ja saraLa na hoya, samarpita na hoya tevA jIvone UMcA zAstro bhaNAvavAno zAstramAM niSedha karela che. bhaNIne pudgala pratye ane tAraka sthAna pratye kramazaH rAga-dveSa vadhAravAnA ja hoya to bhaNavAno matalaba zuM ? rAga-dveSa na hoya ke navA ubhA na thAya to ja jANavAno adhikAra maLe che - Avo kudaratano zAzvata siddhAnta che. mATe 156 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja to pUrve 10 mA guNasthAnake rAga-dveSa-moha khatama thayA pachI ja 13 mA guNasthAnake kevaLajJAna prApta thAya che. tethI jJAna meLavavAnI pAtratA keLavavA mATe rAga-dveSa ghaTADavAno prayatna mukhyatayA karavo. koInA jIvanamAM doSa jANavAthI te vyakti pratye dveSa thAya ke uttama gocarI, upakaraNa vagerenA samAcArathI rAga thAya to tevuM jANavAno prayatna choDI devo. je jANavAthI saMyamI pratyenA bahumAnamAM ghaTADo thavA dvArA samyagdarzana malina thAya ane cAritra nabaLuM paDe tevuM jANavAnI kutUhalavRttine kAyamI dezavaTo Apavo. tevI jANakArI to niMdA, vikathA, pArakI paMcAta ke anarthadaMDa kahevAya. zAstranA apavAda sAMbhaLatA paNa jene AnaMda thAya, galagalIyA thAya tene apavAda jANavAno adhikAra nathI. AnAthI phalita thAya che ke jANyA bAda ke bhaNyA bAda samakita ane cAritra nirmaLa bane, rAga-dveSa ghaTe, saraLatA samarpitatA Ave to ja jJAna yoga paramArthathI saphaLa bane. bAkI zAstra paNa tIkSNa zastra banI jAya; jJAna paNa ajJAna banI jAya, kathA paNa vikathA banI jAya; tAraka tattva paNa mAraka banI jAya. AvuM na bane tenI sAvadhAnI rAkhI jJAna guNane pacAvavA vairAgyane keLavI, jJAnagarbhita vairAgyane meLavI, bIjAmAM vairAgya ane samyajJAnano viniyoga karI vahelA kevalajJAnane pAmo e ja maMgala kAmanA....... lakhI rAkho DAyarImAM... ArAdhanA mATe upakaraNa rAkhavA, upakaraNanI mAvajata karavI ane avasare teno upayoga karavo te jarUrI che. paraMtu upakaraNanI mUrchA rAkhavI kadApI ArAdhanA mATe jarUrI nathI. 157 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkhI e-bI-sI-TTI hAjara ! laukika vyavahAramAM nokarI karatAM dhaMdho caDhiyAto kahevAya. kAraNa ke nokarI karatAM dhaMdhAmAM dhana vadhu maLe. paNa dhaMdho cAlu karyA pachI nokarI karatA ochuM dhana maLe, hoya te dhana paNa cAlyuM jAya, devALuM kADhe to te vepArI ThapakAne pAtra bane. tema lokottara zAsanamAM zrAvaka karatAM saMyamI caDhiyAtA kahevAya. kAraNa ke utkRSTa zrAvaka karatAM jaghanya saMyamI vadhu karmanirjarA, vizuddha puNyabaMdha kare. paraMtu saMyama lIdhA pachI jo zrAvakapaNAnI apekSAe ApaNe (1) ArAdhanA ochI karIe; (2) AMtarika ArAdhaka bhAvane ghaTADIe; (3) apramattatA ane AcAracustatAne ghaTADIe; (4) ArAdhanAno utsAha sva-paranA jIvanamAM kramazaH choDIe-toDIe; (5) saMyamI pratye ahobhAvamAM roja kaDAko bolAvIe; (6) pUrve supAtradAnamAM je uchaLato umaMga hato tevo umaMga sAdharmika bhaktimAM dIkSA pachI na Ave; (7) dIkSA pUrve guru pratye je hArdika bahumAnabhAva hoya temAM dIkSA pachI oTa Ave; (8) saMsArIpaNe tapa-tyAga-vinaya-vaiyAvacca-jinabhakti vageremAM je ullAsa hoya te ogho lIdhA pachI osarI jAya; (9) pratikramaNamAM upayoga-sUtra bolavAno utsAha vage2e saMsAripaNA karatAM dIkSitadazAmAM nyUna hoya; (10) abhigraha, niyama levAno ullAsa dIkSA pachI utarato jAya; (11) vairAgya-svAdhyAya-jayaNA-vidhipAlana vagerenI kALajI ravAnA thAya; (12) pratikULatAmAM paNa ArAdhanAnI je makkamatA mumukSupaNAmAM hatI tenA badale anukULatAmAM paNa ArAdhanAnI tevI makkamatA na rahe; 158 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) mumukSupaNAmAM (a) guruniMdA, (b) sAdhuniMdA, (c) niSkAraNa pramAda, (d) khAvAnI tIvra lAlasA, (e) upakaraNanI gADha mUrchA, (f) ujaLA ke moMghAdATa kapaDA paheravAnI Asakti, (g) vikathA, (h) anukULatAno prabaLa prema, (i) vadhu paDatI nidrA, (j) niraMtara sukhazIlatA, (k) ALasa, (I) aucityapAlanamAM bedarakArI, (m) nAmanAnI kAmanA, (n) guruthI chUpI pravRtti, (o) utkaTa abhimAna, (p) vAta-vAtamAM ochuM lAgavuM, (q) ayatanA, (r) kSudratA, (s) guNavAnanI-saMyamInI IrSyA, (t) khoTuM doSAropaNa, (u) satata sevA levAnI vRtti, (v) adhikAravRtti, (w) khoTuM bolavAnI kuTeva, (x) guru pratye paNa zaMkAzIla mAnasa, (y) atyaMta asahiSNutA, (z) dRSTidoSa vagere je doSo ApaNAmAM jaNAtA na hatA te tamAma doSo saparivAra ApaNA jIvanamAM taMbU tANIne besI jAya to ApaNe paNa ThapakAne pAtra banIe. uparanI 13 bAbata jo majabUta rIte ApaNA jIvanamAM lAgu paDe to pApAnubaMdhI puNyodaya jANavo. A rIte cAritra pALIne paNa cAritramohanIya karma majabUta rIte baMdhAya. devALu kADhanAra vepArI jevI beAbaru beDhaMgI - kaDhaMgI - kaphoDI sthitimAM ApaNe dIkSA pachI, ApaNI ja bhUlanA lIdhe mUkAIe to jJAnInI dRSTie ApaNA karatAM vadhu karuNApAtra-dayApAtra koNa hoI zake ? gaMbhIratAthI A bAbata vicAratAM kaMpArI chUTI jAya tevuM gojhAruM pariNAma uparanI 13 cIja lAvIne mUkI de. tethI dIkSA pALatAM pALatAM uparanI koI nabaLI kaDI ApaNA jIvanamAM ghUsI na jAya tevI sAvadhAnI rAkhIne mokSamArge ApaNe AgaLa vadhavAnuM che. AvI jAgRti deva-gurunI kRpAthI ApaNe AtmasAt karIe tevI prabhune prArthanA. - 159 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAranuM lokottara phaLa oLakhIe tAraka tIrthaMkara paramAtmAoe AcAranA traNa phaLa batAvyA che. anAzrava, saMvara ane sakAma nirjarA. galata pravRtti chUTe te anAzrava, galata vRtti chUTe te saMvara, nirmaLa manovRttinI anubhUti karAve te sakAma nirjarA. traNeya uttarottara caDhiyAtA phaLa che. saMyamajIvananA pratyeka AcAramAM A vAta lAgu paDe che. dA.ta. (1) svAdhyAyanI pravRttithI niMdA-vikathAnI pravRtti chUTe te anAzrava. niMdA vikathA-pArakI paMcAtano rasa tUTe te saMvara. cittaprasannatAnI anubhUti thAya te nirjarAnI nizAnI. (2) AMbela Adi tapa karavAthI game tyAM, game tyAre, game te rIte, game te cIja khAvAnI pravRtti chUTe te anAzrava. AhArasaMjJA kapAya te saMvara ane anAsakta avasthAnI anubhUti thAya te nirjarAnI sAbitI. (3) vinaya karavAthI anucita, uddhata, akkaDa, svacchaMda pravRtti ravAnA thAya te anAzrava. uddhatAI, akkaDatA vagere doSo jAya te saMvara. namratA, saraLatA, kRtajJatA vagerenI anubhUti thAya te nirjarAnuM cihna. (4) vaiyAvacca dvArA bIjA pratye tiraskArabharyo vyavahAra ane svArthapravRtti chUTe te anAzrava. svArthI valaNa, kaThoratA chUTe te saMvara ane karUNAsabhara komaLa pariNatinI anubhUti thAya te nirjarAnI phalazruti. (5) prAyazcitta dvArA pApano bacAva, dalIla, apalApa vagere pravRtti dUra thAya te anAzrava. pApano pakSapAta, doSaruci, mAyA, abhimAna, vakratA, azubha anubaMdhanI tIvratA vagere tUTe te saMvara. tathA saraLatA, namratA, pApabhIrutA vagere sadguNo Ave te nirjarAnI sAkSI. A rIte sarva ArAdhanAmAM samajI levuM. 160 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava, asaMvara ane baMdha gamavA te saMsArInA lakSaNa che. saMyamIne to anAzrava, saMvara ane sakAma sAnubaMdha nirjarA ja game. jJAnAdi paMcAcAra pAlana karatAM karatAM anAzrava, saMvara, sakAma nirjarAne sAdhI vahelA paramapadane pAmo e ja maMgalakAmanA...... lakhI rAkho DAyarImAM... sAdhuno saMsAra pAMca prakAre. (1) abhimAna sAtheno zAstrAbhyAsa. (2) mUrchA sAthenA upakaraNo. (3) krodha ke AhAralAlasA sAtheno tapa. (4) jAtaprabhAvanAnI bhAvanAthI zAsanaprabhAvanA. (5) sevAnI lAlacathI ziSyasaMgraha. atimauna bIjAne bhArabojarUpa bane. atibhASaNa bIjAne trAsarUpa bane. jarUrI hoya tyAM hitakArI saumya vAta, bAkI mauna. A ghaTanA bIjAne AnaMdarUpa bane. patananI paLa jo sAttvika upAyathI aTakAvI zakAya to uttama. bAkI madhyama ke jadhanya upAyathI paNa patananI paLane aTakAvavI. ArAdhanA karavA chatAM ArAdhaka bhAvane keLavavAnuM lakSa na hoya to ArAdhanAnuM tAttvika phaLa maLI na zake. 151 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMka nivArIe siddha paramAtmAnuM ja svarUpa che te ja ApaNuM svarUpa che. siddha paramAtmAmAM je nathI ane ApaNAmAM che te tamAma cIja ApaNuM kalaMka che. bAhya-atyaMtara be prakAranA kalaMka ApaNane vaLagelA che. amuka kalaMka evA che ke je ApaNane vaLagelA che. amuka kalaMka evA che ke ApaNe tene vaLagelA chIe. janma, zarIra, Indriya, UMgha, khorAka, roga, ghaDapaNa, mota vagere bAhya kalaMka che. moTA bhAge te ApaNane vaLagelA che. viSaya, kaSAya, vAsanA, lAlasA, tRSNA vagere doSo atyaMtara kalaMka che. atyaMtara kalaMkane prAyaH ApaNe vaLagIe to ja te ApaNAmAM ghusI zake. khAvAnI gulAmI ApaNI pAse karmasattA karAve paraMtu temAM rAga-dveSa-moha karavA ke nahi ? te bAbatamAM karmasattAno kazo ja adhikAra nathI. karmasattA UMghanuM kalaMka Ape paraMtu temAM Asakti, mamatA ApaNe karavI ke nahi? teno nirNaya karmasattAnA hAthamAM nahi paNa ApaNA ja hAthamAM che. bAhya kalaMka ApavAnI tAkAta bhale karmamAM hoya. eka paNa atyaMtara kalaMka karmasattA ApI na zake. tene to asAvadha sAdhaka jAte UbhA kare che. bAhya kalaMka to aghAtikarmanA udayathI Ave. jyAre atyaMtara kalaMka to ghAtikarmanA udayathI Ave. aghAtinA udayane aTakAvavA ke pheravavA kadAca ApaNe parAdhIna ke asamartha hoI zakIe. ghAtI karmanA udaya upara to ApaNuM ja varcasva che. bhUkha, tarasa, UMghane aTakAvavA mATe ke kALI cAmaDIne gorI-rUperI cAmaDImAM pheravavA mATe ApaNe bhale samartha na hoIe, paraMtu temAM rAga-dveSanA uchALAne haTAvavA e to ApaNA hAthamAM che. banne prakAranA kalaMkane jItI zakAya tevA upAyone amalamAM mUkavA. bAhya kalaMkane jItavA pariSaha - upasargane sAme cAlIne zakti mujaba sahana karavA, tapa-tyAga-sAdhanA-svAdhyAyamAM AgaLa vadhavuM. - 162 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyaMtara kalaMkane jItavA mATe AlocanA, vairAgya, guNAnuvAda, guNAnurAga, upavRMhaNA, vinaya, viveka, vairAgya, vaiyAvacca, sthirIkaraNa, vAtsalya, mananI jAgRti vagere guNo keLavavA tatpara banavuM. kAyAnA ke mananA stare upasarga - pariSadamAM kyAreya hAravuM nahi. pariSadamAM kAyAnA stare hAre to kAyAnA baMdhana ubhA thAya. tethI to pArzvanAtha bhagavAnanA jIvane hAthInA bhavamAM javuM paDyuM. mananA stare hAre tene mananA-AtmAnA baMdhana UbhA thAya. agnizarmA AnuM udAharaNa che. kAyAnA stare hArelo saMkhyAta ke asaMkhyAta kALe punA mArgamAM AvI zake. mananA stare hArelAnuM anaMtakALe paNa kadAca ThekANuM na paDe. mATe A badhI bAbatamAM sAvadhAnI rAkhI AgaLa vadhavuM. (lakhI rAkho DAyarImAM...) jarUrI jJAnanA upakaraNa UMcakavA te jJAnanI ArAdhanA che, majurI nathI. cAritranA upakaraNamAM paNa A rIte samajavuM. potAnI cIjamAM Asakti te mUcha kahevAya. pArakI cIjamAM Asakti te gRddhi kahevAya. 10 hajAranI kiMmatanA khovAyela hIrAne zodhavA jhaverI je rIte kacaro kADhe tevI sAvadhAnIthI sAdhu kAjo kADhe. nirdoSa jIvo kohinUra hIrA karatAM paNa vadhu kiMmatI che. 163F Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAra zuddhi - vicAra zuddhi ApaNo joradAra puNyano udaya che ane gurubhagavaMtonI kRpA ApaNA upara anarAdhAra varasI rahelI che jenA pratApe ApaNane saMyamajIvana saMprApta thayela che. gurukRpA ane puNyodayathI maLela saMyamavezanI sArthakatA vezane anurUpa mAnasika valaNa ane kAyika vartana banAvavAmAM rahelI che. sauprathama vyavahArazuddhi ane AcArazuddhi - paMcAcArazuddhi jIvanamAM vaNI levI. jethI tAttvika vicArazuddhi sulabha bane, sthAyI bane, vRddhiMgata bane, sAnubaMdha bane. AcArazuddhi vinA kevaLa pokaLa vicArazuddhinuM vizeSa mahattva nathI. zakti hovA chatAM vyavahArazuddhi na jALave, upekSA kare, AcArapAlanamAM bedarakAra bane tenI pariNAmazuddhi kAlpanika bane, AbhAsika bane. AvuM oghaniryuktimAM chelle batAvela che. mATe AcArazuddhi, AcAracustatA upara vizeSa lakSa rAkhavuM. pariNAma azuddha hoya to nukasAna mAtra potAne ja thAya. jyAre vyavahAra azuddha hoya, .AcArapAlanamAM goTALA hoya to svapara anekane ghaNuM nukasAna thAya. tenAthI bIjA dharmabhraSTa, zraddhAbhraSTa, AcArabhraSTa thAya. pramAdI ane zithila bane. mATe IcchA vinA paNa paMcAcArapAlanamAM kaTibaddha banavuM. parANe AcAra pALavAmAM kadAca manane saMkaleza thAya te nukasAna ochuM che. kAlAMtaramAM e saMkaleza maMda banI, khatama thaI AcArapAlananA baLe jIvane mokSanA ane sadgatinA mArge AgaLa vadhAre che. cakravartIno krUra ghoDo parANe brahmacarya pALe, tema chatAM parAdhInapaNe kareluM kAyika brahmacaryapAlana tene AThamA devalokamAM avazya jAya che. mATe kyAreka IcchA vinA, parANe paNa maryAdApAlana, sAmAcArIpAlana, paMcAcArapAlana avazya karavuM. mananA bhAva sArA rAkhIne AcAramAM goTALA karIe, 164 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ golamAla karIe, chatI zaktie pramAda karIe to nukasAna ghaNuM vadhAre che. kema ke bIjAne nabaLuM nimitta ApavuM e moTo guno che. bIjAnA nimitte ApaNe pApa na bAMdhIe tema ApaNA nimitte bIjA pApa na bAMdhe te jovAnI paNa ApaNI aMgata pharaja che. bIjAne nabaLuM AlaMbana ApanArane bhavAMtaramAM prAyaH jinazAsana ke anya sArA AlaMbano maLatA nathI. vinA kAraNe apavAdasevana karIne bIjAne nabaLuM nimitta ApavAthI ApaNe evuM karma bAMdhIe ke jenA udayamAM ApaNe dharmabhraSTa, zraddhAbhraSTa, zAsanabhraSTa, saMyamabhraSTa banIe tevA baLavAna nimitta ApaNane maLe. mATe AcAracusta, maryAdA saMpanna banavA manane ghaDavuM. mananI belagAma IcchAone kAbumAM levA jJAnadaSTi, tattvadaSTi, vairAgyadaSTi keLavavI, samajaNanA gharamAM rahevuM, vivekadaSTine vikasAvavI. lAbha-nukasAnanI tAttvika oLakhANa gurugamathI, zAstrAbhyAsathI karavA tatpara rahevuM. tema chatAM cIkaNA karmanA udayathI kadAca manamAM pApavicAra pragaTe to paNa tene AcAra sudhI pahoMcato aTakAvavo. mananA pApane zarIra sudhI pahoMcavA na daIe te madhyama kakSA che. manamAM pApa pedA ja na thAya te uttama kakSA. mananuM pApa zarIra sudhI pahoMce te jaghanya kakSA. mananA nabaLA vicArone AcAranuM baLa na maLe to te dIrghajIvI - ciraMjIvI banatA nathI. mananA sArA vicArane zarIra sudhI pahoMcADIe, AcAranuM baLa ApIe te ciraMjIvI - dIrghajIvI banyA vinA rahetA nathI. vicArazuddhi vinA, IcchA vinA, prasannatA vinA paNa paMcAcArane pALIe to karma haTatAM vicArazuddhi paNa kAlAMtaramAM pragaTe che. kema ke AcAra e vRkSa che ane vicAra te phaLa che. zuddhavyavahAra e vRkSa che, nizcaya e phaLa che. phaLane meLavavA vRkSane khatama na karAya. tema vicArazuddhine meLavavA AcArane khalAsa na karAya. AcArane toDIne, dharmamaryAdAne phagAvIne, sAmAcArIpAlanamAM 165 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bedarakAra banIne meLavelI vicArazuddhi ke prasannatA e mohanA gharanI che; karmajanita che, takalAdI che. enuM jinazAsanamAM kazuM mUlya nathI. mokSamArge AgaLa vadhavAmAM UlaTuM te rukAvaTa UbhI kare che, kema ke e prasannatA rAgano saMkleza che ke je vyAmoha pedA kare che. paraMtu ApaNA saMyamapAlana, paMcAcArapAlana, ArAdhanA vagerenI saMkhyAmAM kALakrame vadhAro thatAM, ApaNe AcAracusta banatAM tenuM ajIrNa na thAya, nAnA pratye tiraskAra bhAva pedA na thAya, ahaMkAra pesI na jAya, bIjA upara adhikAravRtti jAmI na jAya te mATe satata hRdayamAM vaNI levuM ke "hRdayanA pariNAma jenAthI komaLa thAya, mulAyama thAya te ja sAcI ArAdhanA. bAkI badho DoLa dekhAva ane ADaMbara." manane badalavA ane sudhAravA mATe ja ApaNe kapaDAM badalAvelA che, saMsAra-parivAra choDela che. mAtra kapaDA badalavAthI kadAca sadgati thAya, mokSa to na ja thAya. mokSa to kapaDAnI sAthe mana badalavAthI, sudhAravAthI ja thaze. mohanA gharamAMthI chUTavA - chaTakavA, mohanA anuzAsanamAMthI khasI jinanA anuzAsanamAM AvavA mATe ApaNe saMyamanI ArAdhanA karIe chIe. jo ArAdhanA karavAthI mohanA anuzAsanamAM ja vadhune vadhu AvatA jaIe, phasAtA jaIe to AnAthI vadhu karuNadazA kaI hoI zake ? mATe AcArazuddhinI saphaLatA vicArazuddhine AbhArI che. ' je vRkSanI varSothI khAtara ane pANI siMcanathI mAvajata karavA chatAM temAM phaLa ja na Ave to parizrama vyartha. tema varSothI ApaNe daDhatAthI vidhipUrvaka custatAthI saMyamapAlana karIe chatAM vicArazuddhi na ja pragaTe, guNAnurAga ane pramodadaSTi na Ave, saMyamI pratye pUjyatvabuddhi na jAge, saMyamapAlanamAM ahobhAva na uchaLe, vaiyAvaccamAM utsAha na thAya, gurusamarpaNabhAvamAM kacAza 166 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe, vikathA-IrSyA-mAyA-ahaMkAramAM satata taNAIe to ApaNe karela saMsArano ane parivArano tyAga, tapa-japa-saMyamapAlana vagere sArthaka kaI rIte kahI zakAya ? e vaNaukelI samasyA bane. A vicAradhArA AcAracustatAnA ajIrNane aTakAve che. mATe ApaNA jIvanamAM (1) zarIranA stare saMyama - svAdhyAya sevAnI mukhyatA, (2) mananA stare guNAnurAga, namratA, gurusamarpaNabhAvanI pradhAnatA, (3) vacananA stare hita-mita-satya-madhura-saraLa-spaSTa vANInI ane guNAnuvAdanI mukhyatA tathA (4) AtmAnA stare pariNatinI nirmaLatA, jainazAsana pratye ahobhAva ane vaphAdArInI mukhyatA. A cAra bAbatane keLavIe eTale mokSa bahu ochA samayamAM/alpa bhavamAM thAya. spaSTa ane sugama lAgatI A cAra bAbatane jIvanamAM vaNI levI bahu gharI che, khUba muzkela che. paraMtu karavA jevuM paNa A ja che. to ja saMyamajIvana saphaLa sArthaka bane. AvuM karavAmAM AtmabaLa, dRDha manobaLa maLe tevI paramAtmAne prArthanA. * - lakhI rAkho DAyarImAM... koIne paNa saMyama ke saMyamI pratye aNagamo thAya tevuM sAdhunuM vacana na hoya. jIvadayA, samitipAlana, svAdhyAya, guru-devasAdharmikadarzana sivAya AMkhano bIjo upayoga na thAya to jitendriyapaNuM Ave. sAdhune sahAya kare te kudaratano paNa leNadAra bane. 167 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAraka ane tAraka tattvanI saptapadI eka vAta khAsa hRdayamAM vaNI levA jevI che ke saMyamaprApti jeTalI muzkela che tenA karatAM saMyamanA pariNAmonI prApti khUba ja muzkela - durlabha - duSkara che. (1) saMyamaprApti to kadAca puNyodayathI paNa thaI jAya. bhogAMtarAya vagere karmanA udayathI paNa kyAreya dIkSA maLI jAya. paNa saMyamanA pariNAmo to mohanIya karmanA kSayopazamathI ja prApta thAya. (2) saMyamaprApti zarIra stare paNa saMkaLAyela che. saMyamanI pariNati to kevaLa AtmAnA stare ja saMkaLAyela che. (3) saMyamaprApti parAdhIna che, sApekSa che, sAMyogika che. jyAre saMyamanA pariNAmonI prApti svAdhIna che, nirapekSa che. bIjA upara nirbhara nathI. (4) saMyamajIvana audiyaka paNa hoI zake che. jyAre saMyamanI pariNati to kSAyopamika - aupamika ke kSAyika ja hoya che. (5) mokSa ati dUra hovA chatAM saMyama maLI zake che. saMyamanI pariNati to mokSa najIka Ave to ja maLe. (6) saMyamaprApti e vakaro che, dhaMdho che. saMyamanI pariNati e napho che. (7) saMyama e vRkSa che, saMyamanI pariNati e phaLa che. (8) padArthalakSI - dRSTivALA jIvo paNa saMyama meLavI zake che. pariNAmalakSI - paramAtmalakSI dRSTi vinA saMyamanI pariNati maLI na zake. (9) saMyamane pALavAmAM zarIranI puSTi sahAyaka banI zake. saMyamanI pariNati keLavavA AtmAnI zuddhi ja kAma lAge. ApaNane saMyamajIvana maLI gayela che. tethI have saMyamanI 168 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNati pratye niraMtara aMtaramAM lakSa rAkhavuM e atyaMta mahattvanuM che. saMyamanI pariNati prApta karatAM pUrve saMyama-samakita-zAsananI bahAra na pheMkAI jaIe tenI sAvadhAnI sauthI vadhu Avazyaka cIja che. (1) saMyamInI AzAtanA-niMdA-TIkA. (2) caturvidha saMghanA koIpaNa sabhyanI tathA guNavAnanI IrSyA. (3) kAyika-vAyika-mAnasika zaktino ke puNyazaktino ke jJAna zaktino ahaMkAra. (4) baLavAkhora mAnasa. (5) guru sAthe vAtavAtamAM dalIla-bacAva-saMgharSa. (6) banAvaTI-dAMbhika valaNa. (7) prAyazcitta karavAmAM bedarakArI. A sAta tattva khUba jokhamI che, bhayaMkara che. ApaNA jIvanamAM emAMthI eka paNa ghUsI na jAya te mATe satata sAvadhAnI keLavavAnI che. bAkI badhI saMyamasAdhanAmAM pANI pharI vaLe. pharI kyAreya saMyamajIvana paNa maLI na zake. tenAthI mokSamArgane ArAdhavAnI yogyatA paNa khatama thAya, maMda bane. sAtamAMthI ekeya upadravakArI tattva jIvanamAM na ghUse enI sAvadhAnI keLavyA bAda saMyamanI pariNati jAge, khIle, vadhe, sAnubaMdha thAya te mATe prayatna cAlu karavA. dA.ta. (1) "je gocarI, pANI, vastra, pAtra, jagyA, upakaraNa vagere koIne paNa na cAle e mane premathI phAvaze' - AvuM valaNa keLavavuM. kema ke upakaraNa tadana sAdA tema saMyama UMcuM. kiMmatI - bhapakAdAra upakaraNa meLavavAnuM valaNa Ave tema saMyama nimna kakSAnuM bane. (2) sAcA-khoTAnI bAhya carcAmAM paDyA vinA "sAruM meLavavuM, kharAba choDavuM AvuM valaNa niraMtara keLavavuM. (3) gurunA kaDavA ThapakAmAM kAyama prasannatA keLavavI. kAraNa -149 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke guruno Thapako jene TakaTaka lAge teno AtmavikAsa, guNavikAsa aTake. guruno kaDaka paNa Thapako jene protsAhana lAge teno guNavikAsa vadhe - A zAzvata niyama che. (4) mananA pariNAma na bagaDe te mATe vividha upAyo karavA. dA.ta. (a) jaDa-cetana vastu ke vyakti saMbaMdhI sArA-narasApaNAno abhiprAya bAMdhavAnI utAvaLa na karavI. (b) jo e abhiprAya baMdhAI gayo hoya to nirmULa karavo. (c) e abhiprAyane bIjAnI pAse pragaTa karavAnI bhUla na karavI. (C) "dareka vastu-vyakti parivartanazIla che' - A bAbata dhyAnamAM rAkhavI. (e) "ApaNA duHkhamAM ke adhapatanamAM ApaNA karma sivAya, ApaNA sivAya bIjA koI javAbadAra nathI' AvI samajaNa keLavavI. () dareka vyakti-saMyoga mArA AtmavikAsanuM nimitta che AvI dhAraNA karavI. (g) dareka bhavyAtmA siddha bhagavaMta thavAnuM ro-maTIrIyala che AvI bhAvanA bhAvavI. (5) je yogamAM utsAha hoya tenI ArAdhanA karavAnA badale je yoganI zakti hoya tenI ArAdhanAno utsAha keLavavo. kAraNa ke mana haMmezA kAmacora che. saraLa yogamAM ja utsAha rAkhe, agharA yogamAM prAyaH ullAsa na dekhADe. (6) upakArInA Akrozane ke bIjA dvArA thatA anyAyane ane apamAnane prasannatAthI sahana karavAnuM daDha praNidhAna karavuM. kAraNa ke kSamAnI kamANI krodhanA ke anyAyanA bajAramAM thAya ane namratAnI kamANI prAya: apamAnanA bajAramAM thAya. (7) ArAdhanA karyA bAda atRpti UbhI rAkhavI, jethI roje roja ArAdhanAno utsAha vadhato jAya. A sAta tattva jIvanamAM utare to bhAva saMyamanA pAramArthika pariNAma pragaTavA mAMDe. AvuM karIne paramapada jaldI pAmo e ja maMgalakAmanA... -170 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo jo, balidAna virukuLa na jAya. sAdhu jIvanamAM ghaNI sAvadhAnI rAkhIne AgaLa vadhavAnuM che. sauthI moTI sAvadhAnI e rAkhavAnI ke guru pratye aNagamo pedA thaI na jAya. te mATe gurusamarpaNabhAva utkRSTa kakSAno keLavavo. kAraNa ke saMyamI banavA karatAM ziSya thavuM vadhu mahattvanuM che. | tana-dhana choDIne saMyamI thavAya che. gurunA caraNomAM mana choDIne ziSya thavAya che. ziSya thayA vinA kevaLa saMyamI thavAthI bahu bahu to devaloka maLe. sAcA vaphAdAra ziSya thavAthI to bepAMca bhavamAM ja mokSa maLe. sAcA ziSya banyA vinA mohanIyano uccheda zakya nathI. mana gurune soMpavAmAM naDe che (1) gurunA kaDaka vacano, (2) Akaro Thapako, (3) gurunA dilamAMthI sthAna nIkaLI javAno bhaya, (4) gurunA pratikULa vacanone svIkAravAnI taiyArIno abhAva, (5) svagurune gautamasvAmI tarIke svIkAravAno abhAva. A pAMca malina tattvo haTe to ja ApaNuM mana muktapaNe sadgarane soMpI zakAya. tene dUra karavAnA upAya A pramANe vicAravA. gurunA kaDaka vacano ane Akaro Thapako prasannatAthI sahana karavAthI (1) ApaNo bhayaMkara duzmana ahaM tUTe che. | () vinaya dharma pragaTe che. (3) AtmA nirmaLa thAya che. (4) bhavAMtaramAM gautamasvAmIjI jevA saddagurune meLavavAnA aMtarAya ravAnA thAya che. (5) jJAnAvaraNa ane mohanIyano sAnubaMdha prabaLa kSayopazama thAya che. (6) saMyama pALavAnuM zArIrika ane mAnasika baLa maLe che. 171 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) nirmaLa brahmacarya pALavAnuM amogha sAmarthya svataH pragaTe che. (8) tAttvika gurukRpA saMprApta thAya che. (9) saMyamabhraMza, ekAkIpaNuM vagere saMbhavita aneka nukasAnothI bacI javAya che. A nava lAbha najara sAme hoya to gurunA kaDaka vacano ane Akaro Thapako sAMbhaLavAmAM prasannatA ApoApa pragaTe. garamImAM pANInI jema tarasa lAge che tema gurunA AkarA ThapakAne sAMbhaLavAnI tarasa ane talapa lAgavI joIe. ApaNA nabaLAmAM nabaLA vicAra khullA dile gurune jaNAvavAthI gurunA dilamAMthI sthAna nIkaLI javAnA badale ApaNI pApabhIrutA, AlocanAnI tatparatA, saraLatA, namratA vagerenA lIdhe gurudeva ApaNane potAnA hRdayamAM najIkanuM sthAna Ape che. gurunA dilanI AvI udAratA ane gaMbhIratA ApaNI tuccha buddhimAM jaldIthI samajAtI na hovAthI gurune mana soMpavAmAM kacavATa thAya che. A kacavATane dUra karavA gurunA upakAra, udAratA, gaMbhIratA, karuNA, paropakAravRtti vagere guNone niraMtara najaramAM rAkhavA. "jJAnInA, anubhavInA vacano svIkAravAthI galata kaTu anubhavathI thanArA seMkaDo nukasAnathI bacI javAya che" A vAstavikatA khyAlamAM hoya to potAnI dRSTie pratikULa lAgatA guruvacano saharSa svIkAravAnI taiyArI Ave. "ApaNuM hita ApaNA hAthamAM nathI. ApaNuM tAttvika hita ApaNA hRdayamAM paNa nathI, kAraNa ke ApaNe anubhavajJAna vagaranA chIe. ApaNuM hita gurunA hAthamAM che, gurunA karuNArda haiye vaseluM che" AvI samajaNa hoya to gurunA pratikULa vacano paNa anukULa lAgavA mAMDe. ane potAnA gurumAM gautama svAmIne darzana paNa sulabha-sukara bane. AvuM thAya to gurune mana soMpavAmAM thatI mUMjhavaNa dUra thAya. samajaNano pavana phUMkAya to mUMjhavaNanA vAdaLa dUra thAya, saMyamajIvanamAM utsAhano prakAza AtmasUryamAMthI pragaTa thAya. pachI (1) sarvatra nIta 172 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navo AnaMda anubhavAze, (2) saMyamanI sAcI mastI pragaTaze, (3) sattvamAM uchALo Avaze, (4) aMtarAyo dUra thaze, (5) AtmajJAnanI prApti thaze, (6) devatAnuM sAnnidhya maLe, (7) alpa prayatna viziSTa AtmakalyANa thAya tathA (8) sAnubaMdha mokSamArganI, zAsananI, saMyamanI, sadgurunI, sadguNasamRddhinI prApti thAya. evuM na thAya to ApaNe saMsAratyAga, kuTuMbatyAga, phezanatyAga-vyasanatyAganuM ApeluM moTuM balidAna niSphaLa thAya. (lakhI rAkho DAyarImAM...) kAyama bIjAne samAdhi ApavI - e to samAdhinA svabhAvanI nizAnI che ja. paraMtu bIjAne asamAdhimAM nimitta na banavAnI jAgRti keLavavI te paNa samAdhinA svabhAvanI ja nizAnI che. vAtavAtamAM ochuM lAge tevo baLataNIyo svabhAva sAdhano na hoya. bAlakakSAnA jIvone ekAgratA mATe zrutajJAna uttama kakSAnuM AlaMbana che. * zAstro bodha mATe che, zodha mATe nahIM. sAdhanA pariNAma mATe che, pradarzana mATe nahIM. kadAca ArAdhanA karavI saraLa haze. ArAdhaka bhAva keLavavo bhAre kaThaNa che. 173. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSiAnAmAM ApanantAraka Agraha nATaka saMyama jIvanamAM samAdhi e mukhya cIja che. bAkInA svAdhyAya, sevA, tapa, japa vagere yogo gauNa che. AthI samAdhimaya jIvana banAvavAnuM lakSa rAkhIne badhI ArAdhanA karavI. ArAdhanA karavAnI che samAdhi meLavavA mATe. paNa kyAreka ArAdhanAnI bAbatamAM koIka pakkaDa-Agraha AvI jatAM asamAdhi vadhI jAya evuM paNa bane. AvuM na bane tenI kALajI rAkhavI. (1) "savAre svAdhyAya karavAno avasara che. tethI huM pANI ke navakArazI levA nahi jAu'. (2) "mAre tapa karavo che. tethI huM glAnisevA nahi karuM." (3) "mAre jApa karavo che tethI huM rAtre koIno svAdhyAyapATha nahi sAMbhaLuM." (4) "mAre bhagavAnanI bhakti karavI che. mATe huM kApa kADhavAmAM emane madada nahi karuM." (5) "mAre bhaNavAnuM che. tethI hAla huM koIne bhaNAvIza (6) "svAdhyAya-japa vagere karavAnA mAre bAkI che. eTale huM koInA sthirIkaraNa-vAtsalya-upabRhaNA mATe samaya nahi kADhuM." (7) "mAre kApa kADhavo che. ethI huM gocarI nahIM jAuM.' (8) "mAre vaiyAvacca karavI che eTale huM tapa-japa-svAdhyAya nahi karuM." AvI ArAdhanAnI pakkaDa paNa ghaNI vAra asamAdhi pedA karI mUke che. ArAdhanAnA AgrahanA lIdhe paNa ApaNe asamAdhi na pAmIe, mArgabhraSTa na thaIe eTalA mATe ja ApaNe ApaNI IcchA mujaba ArAdhanA nathI karavAnI paNa gurunI AjJA-IcchA mujaba ArAdhanA karavAnI che. ApaNI IcchAthI paryuSaNamAM aThThAI 154 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavI sahelI che. paNa gurunI IcchAthI vagara tithie eka AMbela paNa karavuM khUba agharuM che. ApaNe ArAdhanA ochI karI tethI ApaNo mokSa nathI thayo-evuM nathI. paraMtu gurunI AjJA-IcchA mujabanI ArAdhanA ochI karI che. tethI mokSa nathI thayo. je ArAdhanAmAM ApaNI IcchA, Agraha bhaLe te ArAdhanAmAM zraddhA TakavI-vadhavI saraLa che. paraMtu gurunI IcchA je ArAdhanA karAvavAnI hoya ane ApaNane te ArAdhanA nApasaMda hoya to temAM zraddhA ke ruci AvavI paNa muzkela che, vadhavAnI to vAta zI karavI? ApaNI IcchA mujabanI zraddhA e takalAdI che. gurunI IcchA mujaba utpanna thatI zraddhA polAdI che, tAttvika che, sAttvika che. gurunI AjJA-IcchA mujaba ArAdhanA karavAthI ja mana sphaTika jevuM nirmaLa - pAradarzaka bane che. tenA dvArA malina vicAronA kuMDALAmAMthI kAyama bahAra nIkaLAya che. kAdavanA kuMDALAmAMthI bahAra nIkaLavuM saheluM che. paNa klezanA kuMDALAmAMthI bahAra nIkaLavuM khUba kaparuM che. mATe kAyama gurunI IcchAne anukULa vartavuM. te mATe namra ane vinayI banavuM. je namra ane vinIta hoya te sAmAnya rIte samarpita ja hoya. sAco ziSya AMbAnA jhADa jevo che. kerI Ave tema AMbo jhUke. tema paryAya, puNya, zakti, jJAna, AvaData, bhaktavarga, ziSyavarga vadhatAM ziSya guru pratye vadhAre jhUke, samarpita bane. pachI gurunI koI vAtamAM dalIla ke khulAsA karavA na paDe. dalIla, bacAva, khulAsA vagere tyAM ja karavA paDe ke jyAM samarpaNabhAva ocho hoya. samarpaNabhAva dvArA ja mana sudharI zake che; badalI zake che. guru ziSyanA kapaDA badalI zake. mana to ziSyae pote ja badalavuM paDe. guru ApaNI tasvIra ane takadIra badalI zake. paNa tAsIra to ApaNe pote ja badalavI paDe. ApaNI tAsIrane badalavAmAM, sudhAravA gurudeva sahAya cokkasa kare, prayatna kare. paraMtu te 175 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayatnomAM ApaNe utsAha na batAvIe, baLavo ke aNagamo karIe to guru ApaNI tAsIra badalavAmAM sahAyabhUta paNa thaI na zake. gurunA vacano sAme baLavo ke carcA, aruci vyakta karIe te AzAtanA kahevAya. AzAtanA e Aga che ane ArAdhanA e rUno Dhagalo che. AzAtanA tamAma ArAdhanAne khatama karI nAkhe che. virAdhanA kadAca sattvahInatAnI nizAnI hoI zake. tethI temAM kadAca sArA bhAva hoI zake. AzAtanA to zraddhAhInatAnI ja nizAnI che. tethI temAM bhAva malina ja hoya. AzAtanAvALAnI ArAdhanA anubaMdha vagaranI hoya, devaloka ApIne saMsAramAM rakhaDAvanAra hoya. mATe gurunI IcchA mujaba ArAdhanA karavA tatpara banI vahelA paramapadane pAmajo e ja maMgalakAmanA... (lakhI rAkho DAyarImAM.) * je mAna choDe te mahAna. bIjAne mAna Ape te madhyama. jene mAna naDe te kaniSTha. sAme cAlIne sArA nimitta maLavA te puNyAdhIna che. sAme cAlIne kharAba nimitta choDavA te puruSArthane AdhIna che. puNya ochuM paDe tyAre kama se kama puruSArthane to vadhArIe bIjAne dharmamAM joDavAnuM sAmarthya puNyazALI prabhAvakanuM che. bIjAnI dharmabhAvanA nahi toDavAnI javAbadArI pratyeka ArAdhakanI che. ---176 176 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mananI nava nabaLI kaDI saMyamajIvana e manane ghaDavAnI, sudhAravAnI prayogazALA che. sAdhanAmAM hAra-jItano AdhAra ApaNuM mana che. mananI nabaLI kaDIo oLakhIne tene dUra karavA prayatna karIe to saMyamajIvana sarasa-saphaLa-saraLa bane. (1) sau prathama mananI nabaLI kaDI e che ke te jeTaluM nabaLuM dekhe te jIvanamAM utAre che. koInI AcAranI DhIlAza, guNavikalatA, niMdAdidoSayuktatA, vidhimAM ghAlamela, pramAda, gArava... AvuM je kAMI dekhe te niHsaMkoca rIte potAnA jIvanamAM utAratA mana vAra nathI lagADatuM. mATe nabaLI vyaktino sAme cAlIne hoMze hoMze bahu paricaya na karavo. nabaLAnI niMdAmAM paNa paDavAnA badale tenA pratye udAsIna bhAva keLavavo. nabaLI vyaktinA doSanI carcA karavAthI paNa te doSanI UMDe UMDe ruci UbhI thAya che ane te doSa ochAmAM ocho 10 gaNo baLavAna thaIne ApaNA jIvanamAM ghUse che - AvuM upadezamAlA granthamAM dharmadAsagaNIe jaNAvela che. vizeSa sobata ApaNAthI caDhiyAtAnI karavI, jethI ArAdhanAmAM ane ArAdhakabhAvane khIlavavAmAM ApaNane utsAha jAge. (2) bIjI vAta e paNa khyAlamAM rAkhavI ke darekamAM koIkane koIka guNa ApaNA karatAM caDhiyAto hoya che. mATe ApaNA sahavartImAM rahelA te vizeSa guNane, viziSTatAne oLakhI temanA pratye guNAnurAga, vAtsalyabhAva keLavavo. kAraNa ke mananI bIjI nabaLI kaDI e che ke tene nabaLuM jovAmAM rasa che, abhAvamAM ja prAyaH rasa che. tethI AsapAsanA saMyamImAM doSane joIne mana tenA pratye dhRNA pedA karAve che. (3) mananI trIjI vicitratA e che ke bIjAmAM nabaLI cIjane 177 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhIne te vyaktinI niMdAmAM mana UMDe utarI paDe che, tenA pratye aNagamo-aruci pedA kare che. kevuM che vicitra A mana ! bIjAnuM nabaLuM jovAmAM ja rasa, te vyaktinI ghRNA karavAmAM rasa ane pAchuM te doSane potAnA jIvanamAM utAravAmAM rasa ! koI tAlameLa na maLe tevI A vicitratA che. (4) mananI cothI nabaLI kaDI e che ke pANI jema DhALa maLe ke tarata nIce utare tema pratikULa nimitta maLe ke manano utsAha tarata ja nIce utarI jAya. ullAsanA zikharethI taLeTIe ane tyAMthI paLavAramAM khINamAM utarI jAya ! mATe koI paNa ArAdhanAnI zarUAta karatAM 'seMkaDo kaSTo Ave to paNa ArAdhanA choDavI nathI, ghaTADavI nathI' Avo saMkalpa dRDhatAthI karavo. (5) mananI pAMcamI nabaLI kaDI e che ke jema pANI potAno rasto zodhI kADhe che tema bagaDeluM mana potAnuM dhAreluM kAma karavAno mArga jAte ja zodhI kADhe che ane e mATe jIvane baLa-protsAhana, lAbha jovAnI dRSTi vagere paNa mana pote ja Ape che. AnAthI bacavA vivekadRSTi, samarpaNabhAva, kalyANamitrasaMgati, AlocanA prAyazcitta karavAnI Teka, sattva vikasAvavAnuM valaNa vagere upara lakSa ApavuM. (6) chaThThA naMbaranI mananI nabaLI kaDI e che ke mananA pariNAma caMdrakaLA jevA che. caMdranI kaLA bIje divase vadhe nahi to avazya ghaTe. tema mananA zubha pariNAmane vadhAravA prayatna na karIe to avazya kALakrame e zubha pariNAma ghaTe che. caMdrakaLAnI vadha-ghaTa to prayatna vinA thAya che. jyAre mananA zubha pariNAmane vadhAravA prayatna puruSArtha karavo paDe che. teno ghaTADo karavA prayatna karavo nathI paDato. chaDhethI sAtame javA prabaLa puruSArtha karavo paDe che. sAtamethI chaDhe AvavA mATe nahi. mATe AgaLa vadhavA pratipaLa jAgRti keLavavI. 'samayaM goyama ! mA pamAyae' upadezano A ja rahasyArtha che. - 178 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) mananI sAtamI nabaLI kaDI e che ke tenA pariNAmamAM uchALo - ghaTADo ekAeka paNa thaI jAya che. punamathI amAsa sudhI pahoMcavA caMdrane paMdara divasa lAge che. jyAre mana punamanI bIjI ja kSaNe amAsa paNa sarjI de che. mana amAsanI bIjI ja kSaNe punama paNa kyAreka lAvI de che. mATe mananA vartamAnakAlIna zubha vicArone bharoso besI rahevAnA badale pratikSaNa jAgRti keLavavI. dazapUrvadhara naMdISeNa muni, hajAra varSa cAritra pALanAra kaMDarika muni, labdhidhArI aSADhAbhUti muni, dIrghatapasvI agnizarmA ane kulavAlaka muni, dhyAnanimagna rahanemijI ane saubharI RSi vagere zubha bhAvanAnA zikharethI paLavAramAM taLeTImAM, khINamAM haDaselAI gayA. mATe vartamAna sAdhanA ke ArAdhanAnA bharose besI rahevAnA badale paropakAra, guNAnurAga, gaMbhIratA, sahiSNutA, samatA, vairAgya, pavitratA, saraLatA vagere sadguNonI samRddhi vadhAravAmAM rAta-divasa racyA pacyA rahevuM. pachI manamAM kAyama punama ja rahe. amAsane avakAza na maLe. () mananI AThamI nabaLI kaDI e che ke mananA pariNAmano bagADo AdhyAtmika mota ApyA vinA ravAnA nathI thato. zarIrano, peTano, AMkhano, upakaraNano ke aghAti karmano bagADo AdhyAtmika mota Ape evo niyama nathI. mATe mananA pariNAmano bagADo na thAya te mATe (1) pApabhIrutA, () "anaMta siddha bhagavaMto mana sadA joI rahelA che tevI pariNati, () bhAvanAjJAna, (iv) "jo hotA he use dekhate raho', "khAmozI se calate raho' tevI tattvadaSTi, (v) "je thAya te sArA mATe tevuM DahApaNa, (vi) "rAma rAkhe tema rahIe tevI Tharela samajaNa, (vii) "dareka paristhiti mAro AtmavikAsa, guNavikAsa karavA mATe ja sarjAya che." Avo hArdika svIkAra jIvanamAM vaNAya tevI sAvadhAnI rAkhavI. bIjA badhA bagADAnI nukasAnInI haju bharapAI thaI zake che. mananA pariNAmanA bagADAnI nukasAnInI | 179 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharapAI karavAmAM kadAca anaMta kALa paNa pasAra thaI jAya. AthI koI paNa bhoge mananA pariNAma malina thavA na devA. zarIra, Indriya vagerenA bagADAnI bIjI koI sajA karmasattA taraphathI na thAya, jo mananI pariNati nirmaLa ane zuddha hoya to. paraMtu utkRSTa ugra sAdhanA karavA chatAM mananA pariNAma bagaDe to tenI sajA avazya bhogavavI ja paDe. agnizarmA AnuM sacoTa udAharaNa che. zarIra, Indriya, peTa vagerenA bagADAnA lIdhe karela doSasevananI AlocanA karavI saraLa che. mananA bagADAnI AlocanA karavI khUba agharI che. mATe mana na bagaDe te mATe sauthI vadhu kALajI rAkhavI. (9) mananI navamI nabaLI kaDI e che ke mana doSanI sAthe samAdhAna kare che ane duHkhanI sAthe saMgharSa kare che. viSaya-kaSAyavAsanA-lAlasA-mahattvAkAMkSA-pramAda-vikathA-niMdA vagere doSo ghUsI jAya tyAre mana tenI sAme lAla AMkha karavAnA badale mIThIkUNI najara sAme rAkhe che. e doSanA sevana badala koIne koI bahAnuM, bacAva, kAraNa, nimitta, saMyoga, paristhiti vagerene javAbadAra TharAvIne doSasevananI AvazyakatAne, sakAraNatAne siddha karavA mana mathAmaNa kare che. dA.ta. (1) tenA e doSa bIjAmAM ghUsI na jAya evI bhAvanAthI meM tenA doSa bIjAne kahyA. mAre kAMI tenI niMdA karavI na hatI. (2) enAmAM pramAda ghUsI na jAya te mATe meM Takora karI. bAkI mane kAMI tenI IrSyA - adekhAI nathI. (3) mAre tapa zarU karavo che mATe huM mIThAI vAparuM chuM. (4) huM svAdhyAya-adhyApana vagere ArAdhanA karuM chuM. mATe vigaI vAparuM chuM. (5) huM vaiyAvacca karuM chuM. mATe tapa nathI karato. (6) rAtre moDe sudhI svAdhyAya karyo hato. eTale divase huM vizrAma karuM chuM. (7) zAsanaprabhAvanA thAya mATe meM mArA tapanI jAherAta 180 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI. (8) bAkI mAre kAMI jAtaprabhAvanA karavI nathI. sAmAvALo anumodanA kare eTale meM mArI ArAdhanAnI vAta karI. bAkI mAre koI mahattvAkAMkSA nathI..." ItyAdi rajUAta, bacAva, dalIla karIne svadoSanI sAthe mana sahelAIthI samAdhAna kare che. jyAre duHkha, darda, vedanA, pratikULatA vagerenI sAme mana satata saMgharSa ane baLavo ja kare che. mATe eka sUtra hRdayamAM kotarI levuM ke "mAre sArA thavuM hoya to doSanI sAme baLavo ane duHkhanI dostI keLavyA vinA chUTako ja nathI." doSanI dostI badhI ArAdhanAne khatama karI nAMkhaze. duHkhanI dostI saguNonI paraMparA laMbAvaze, mokSanI najIka pahoMcADaze. doSanI sAme mIThI najara rAkhIne karelI ArAdhanA kadAca devaloka Apaze paNa mokSa nahi ja Ape. duHkhanI dostI ane doSa sAme lAla AMkha rAkhI haze to viziSTa ArAdhanAnI gerahAjarImAM paNa mokSa saraLatAthI maLI jaze." AvuM vicArI mananI navamI nabaLI kaDIne hAMkI kADhavI. | mananI nava nabaLI kaDI dUra kare te ja navapadamAM kayAMka kharA arthamAM pratiSThita thaI zake, potAnA hRdayamAM navapadane pratiSThita karI zake. tame sahu mananI nava vicitratAne upayogapUrvaka dUra karI vahelA paramapadane pAmo e ja maMgalakAmanA... (lakhI rAkho DAyarImAM... moTA patthara karatAM baMdUkanI goLInI tAkAta vadhAre che. tema ghAlamelavALI moTI sAdhanA karatAM ahobhAva, upayoga, ekAgratA, ane guru samarpaNabhAvavALI nAnakaDI paNa ArAdhanA atyaMta baLavAna che. 181 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlIza kuyoga saMgraha saMyamajIvanamAM vyavahArathI IndriyaviSayono tyAga thayo ema kahevAya. chatAM je doSanA sevanamAM "saMyamI' tarIke ApaNI chApa bagaDatI na hoya tevI pravRttimAM rokaToka vinA, kacavATa vagara, rasapUrvaka jIva pravarte evI zakyatA ghaNI moTI che. evA 4 viSayanA bhogavaTA saMyamajIvanamAM mukhya che. (1) bhojana, (2) UMgha, (3) svaprazaMsAzravaNa, (4) sukhazIlatA. AmAMnA prathama be jIvananirvAha mATe Avazyaka hovAthI temAM rasapUrvaka ApaNe pravRtti karIe to ApaNI chApa bagaDavAnI nathI. saMyamI tarIkenI chApa na bagaDe mATe ekAsaNuM karIe, divase ArAma na karIe te vAta judI che. paraMtu ekAsaNAmAM je vAparIe ane rAtre parimita nidrA karIe temAM jeTalI rucino, ThaMDakano anubhava karIe, teno pakSapAta rAkhIe teTalA aMze to viSayasevana thayuM ja gaNAya. bIjA ApaNI prazaMsA kare tene ApaNe aTakAvI zakatA nathI ke koIne ApaNI prazaMsA mATe preraNA paNa karatA nathI. chatAM bIjA svayaM ApaNI prazaMsA kare tene sAMbhaLavAmAM galagaliyA thAya, AnaMda thAya, te vyakti pratye lAgaNI UbhI thAya e paNa karmendriyaviSayasevana ja thayuM. mAMDalInuM ekAda kAma karyA pachI Akho divasa beThADuM jIvana, uTha-besanI ALasa, vaiyAvaccamAM utsAhano abhAva, beThA-beThA pratikramaNAdi Avazyaka yogone karavA, viziSTa kaSTasAdhya ArAdhanAmAM utsAha na Avavo, vihAra vagereno aNagamo... A sukhazIlatAnA alaga alaga svarUpo che. ghaNI vAra vaiyAvacca na karavI paDe te mATe viziSTa tapa-japa svAdhyAyamAM joDAIe to te paNa sukhazIlatAno ja eka prakAra che. 1182 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnamAM AvuM paNa kyAMka kyAMka jovA maLe che. tapa-japa-svAdhyAya karavo te guNa che. paraMtu vaiyAvacca - glAnasevA na karavI paDe te AzayathI viziSTa tapa-japa-svAdhyAya karIe to te doSa che, sukhazIlatA che. A vAta bhUlAvI na joIe. sAdhujIvanamAM bAkInA bIjA viSayo khatama thayA che, vyavahArathI baMdha thayA che. paNa jo viSayavairAgya na Avyo hoya, viSayanuM AkarSaNa aMdaramAM UbhuM ja hoya to tenI khaNaja pUrI karavA jIva uparanA cAra viSayomAM rAjI thaIne pravRtti kare, sAme cAlIne pravRtti kare. jo AvuM thAya to saMyamajIvananA sAcA AnaMdanI anubhUti tene na thAya, mahAvratapAlanamAM kharo utsAha tene na jAge, mokSamArge AgaLa vadhavAno kSayopazama AvarAto jAya. hakIkatamAM to koI paNa viSayanuM sevana brahmacaryamAM dUSaNa lagADe che. mATe vizuddha brahmacarya paNa ghasAtuM jAya. pachI jIva gaLIyA baLada jevo banI jAya. bhagavAne je arthamAM saMyamajIvana batAvela che, 1 varSa pachI anuttaravAsInA sukhane oLaMgavAnI saMyamI mATe je vAta karI che tene pAmavA mATe te jIva asamartha banI jAya. viSayano artha banI, vyartha jIvana vyatIta thAya. anaMtA oghAmAM vadhAro thAya. ekAda vAra devaloka maLI jAya. mokSamArganI bahAra jIva pheMkAI jAya. ghaNIvAra to evuM bane ke saMsArIpaNe khAtAM, UMghatAM, prazaMsAzravaNamAM ke sukhazIlatAmAM je ruci hoya te karatA saMyamajIvanamAM vizeSa baLavAna ruci jAge ! AnuM kAraNa e che ke saMsAramAM bIjA badhA viSayo khullA hatA. saMyamajIvanamAM bIjA viSayo baMdha thayA. eTale viSayanI paNa pUrI karavAnuM parimita kSetra ja rahyuM; khaNaja moTI eTale bamaNA vegathI jIva e cAra viSayamAM kudake ne bhUsake AgaLa vadhe. saMsArIpaNe ApaNI prazaMsA sAMbhaLavAnI bhUkha ochI hatI. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa ke 'ApaNe chakAyanA virAdhaka chIe, saMsArarUpI jelanA kedI chIe' AvI buddhi hatI. have to ApaNe ApaNI jAtane pUjya, jagatapUjya mAnI beThA. eTale prazaMsA zravaNanI bhUkha ekadama vadhI gaI. bIjA upara adhikAravRtti jamAvavAthI sukhazIlatA vadhI gaI. saMsArIpaNe anya saMyamImAM pUjyatva buddhi hatI. tethI saMyamInI sevAmAM AnaMda Avato. eTale sukhazIlatA bhAgI jatI. have sahavartI saMyamImAM pUjyatvabuddhi ghaTI, kAraNa ke jAtamAM pUjyatA mAnI. enAthI vaiyAvaccano ullAsa tUTe ane sukhazIlatA Ave. mATe cAra viSayasevanathI khUba sAvadhAna banI mokSamArge AgaLa vadhajo. vaLI vizeSa vicAravA jevI vAta e che ke te cAreya bAbata mahattvanA AtmaguNane yogasAdhanAne aTakAve che. (i) khAvAnI ruci e tapanI rucine maMda kare che, pravRttine toDe che. (IT) UMghanI ruci e ALasa pedA karI svAdhyAyanI, jApanI rucine-pravRttine ghaTADe che. samyagdarzanathI paNa bhraSTa kare, jo e tIvra bane to. - (III) svaprazaMsAnI bhUkha vinayane ane vinamratAne toDe che, ahaMkArane pedA kare che, bIjAnI IrSyA karAve che. (I) sukhazIlatA to (1) vaiyAvacca, (2) vinaya, (3) mAMDalInuM kAma, (4) vidhipAlanano utsAha, (5) apramattatA, (6) nirdoSa gocarIcaryAmAM avarodha kare che. uttarottara kramathI A cAreya vadhu bhayaMkara che; nukasAnakArI che. khAvA karatAM UMgha, UMgha karatA svaprazaMsAzravaNanI bhUkha, tenA karatAM sukhazIlatA vadhu ahitakArI che. sauthI vadhu nukasAnakAraka tattva sukhazIlatA che. svaprazaMsAnI bhUkhavALo haju sAdhanA karaze. paraMtu sukhazIlane to koI paNa yogamAM ArAdhanAno utsAha ja na pragaTe. sukhazIlatAsvarUpa harAmahADakApaNuM uparanA cha doSa 184 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparAMta (7) vizuddha kriyAyogane ane (8) vyavahAranayane AtmasAt karavAmAM pratibaMdhaka che. ane vyavahAranaya pariName nahi tyAM sudhI (9) nizcayanayane samajavAnI, tene pariNamAvavAnI yogyatA na Ave ane tyAM sudhI mokSamArge AgaLa vadhI na zakAya. mATe sukhazIlapaNuM to saMyamajIvanamAM na ja cAle. (10) sukhazIla vyakti pracchanna saMsArI che, pracchanna bhogI che. (11) sukhazIlatA roganuM AmaMtraNa che. (12) bIjAnI sevA laIne puNyane khatama karavAnuM kAma sukhazIla kare che. (13) te kilbiSika nAmakarma bAMdhe che. (14) AbhiyogikapaNuM bAMdhavAnuM pApa te kare che. (15) niSkAraNa sevA levAthI saMyamInI AzAtanA karavAnuM nukasAna sukhazIla vyakti UbhuM kare che. (16) prAyaH mananI sthiratA paNa sukhazIlane na hoya, sukhazIla badhe ja sukhazIla hoya. kaSTasAdhya kAmathI te gabharAya. (18) kAyAno parizrama to na game paNa mAnasika parizrama paNa tene na game. (19) tAttvika anuprekSA, dhyAna, zAstrIya padArthonuM ciMtana vagere karavAmAM paNa tene prAyaH kaMTALo ja Ave. (20) sukhazIlatA viSayasevananuM tIvra AkarSaNa pedA karI saMyamabhraSTa paNa kare. (21) sukhazIla koIne priya na bane. (22) sukhazIlane apavAdanI vAto sAMbhaLavI ane AcaravI khUba game. (23) AbhAsika nizcayanayamAM sukhazIla vyakti aTavAya che. (17) -185E Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25). $ (28). [ , $ $ (24) sukhazIlatA rAganA saMkalezane samAdhi mAnavAnI bhUlane pedA karAve che. - sukhazIla jIva atipariNata hoya, pariNata na hoya. (26) chedazAstronA ane zuddha nizcayanayanA parizIlananI yogyatAne sukhazIlatA khatama kare che. (27). sukhazIlane kaSTasAdhya saMyamajIvana paNa rasa-kasa vinAnuM asAra lAge, retInA koLIyA cAvavA jevuM nIrasa - virasa lAge. sukhazIlatA svayaM asamAdhi svarUpa che. (29) sukhazIla mANasa bIjAne asamAdhi pedA kare che. (30) potAnI sevA karAvavA bIjAnI khuzAmata karavAnuM nIca kArya sukhazIlatA karAve che. (31) sukhazIla vyaktine khAvA, pIvA, UMghavA, vikathAzravaNa vageremAM ThaMDakano anubhava thAya. tethI khAvA-pIvA vagere kAryo te zAMtithI kare. (32) tethI ja sukhazIla vyakti pratikramaNa, paDilehaNa vagerene utAvaLathI patAve. Avazyaka niryuktimAM 32 yogasaMgraha batAvela che. jene pakaDavAthI jIva jhaDapathI mokSamArge AgaLa vadhe che. jyAre sukhazIlatA to uparanA 32 kuyoga saMgrahane karAvIne bhavabhramaNane dIrgha banAve che. 14 pUrvadharo patita thaIne nigodamAM jAya che temAM paNa mahatvano phALo sukhazIlatAno ja che. mATe sukhazIlatA tarapha lAla AMkha rAkhI tene khatama karanAra vaiyAvacca, vinaya, jayaNA vagere yogane keLavavA tatpara banavuM, apramatta banavuM. 186 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) (8). mATe taiyAva ApatipAtI guNa che. vaiyAvacca zAstramAM apratipAtI guNa batAvela che. kAraNa ke (1) vaiyAvaccathI bIjAne tatkAla samAdhi maLe che. (2) bIjA pratye potAnI pUjyatvabuddhi baLavAna bane che. (3) anAdi kALanI svArthavRtti upara ghasAro pahoMce che. (4) vRddha, glAna vagerenA aMtaranA AziSa maLe che. namratA guNa keLavAya che. (). saMyamIne sahAya karavAnI vRttithI potAnA bhavAMtaranA paNa saMyamanA aMtarAya tUTe che. saMyama sAnubaMdha thAya che. jenI vaiyAvacca thAya che tenAmAM rahela jJAnAdi guNonI sakriya anumodanA thAya che. vaiyAvaccathI baMdhAyela puNyanA udayamAM ArAdhakabhAva vadhu dedIpyamAna bane che. (10) ahobhAvapUrvaka karAyela vaiyAvaccathI jJAnAvaraNa vagere karmo tUTe che. (11) glAnanI vaiyAvacca karavAthI, paMcasUtra mujaba, tIrthaMkaranI vaiyAvaccano lAbha maLe che. (12) uttarAdhyayana mujaba vaiyAvaccathI tIrthaMkara nAma karma baMdhAya che. (13) vaiyAvaccajanya puNyanA udayamAM prAyaH potAno parAbhava na thAya. (14) vaiyAvaccI prAyaH rogI na hoya. (15) vaiyAvaccI prAyaH sahune priya bane. (16) vaiyAvacca bIjAne zAtA-prasannatA Ape. (17) jJAnanA avasare jJAna bhaNavAthI je nirjarA vagere thAya te 187 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM glAnavaiyAvaccanA avasare vaiyAvacca karavAthI aneka gaNI vadhu nirjarA Adi thAya che. mATe jJAna karatAM vaiyAvacca baLavAna che. jJAna kadAca sukhazIlatA pedA kare, vaiyAvacca to avazya sukhazIlatAne toDe. mATe vaiyAvacca guNa keLavI, sukhazIlatAne khatama karI saMyamajIvana saphaLa karI, vahelA paramapadane pAmo e ja maMgalakAmanA... (lakhI rAkho DAyarImAM) saMyamajIvananI saphaLatA vyavahAranayathI svAdhyAya, vigaItyAga, vaiyAvacca ane kAusagga vagere sAdhanAmAM che. nizcayanayathI pApavicArone ane vikalpone aTakAvavAmAM che. * sAdhu sIdhA hoya, sAcA hoya. sAdA hoya, sArA hoya. svAdu na hoya, sukhazIla na hoya. uddhata-avinayInI jema haThAgrahI dharmI pratye paNa madhyastha bhAvanA rAkhavAnI che. -- ---188 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayogane ujaLo karIe eka vAta dhyAnamAM rAkhavI ke karma be rIte baMdhAya che. (1) yogathI ane (2) upayogathI. azubha yoga ane azubha upayogathI baMdhAyela karmanA udayamAM jIvane bAhya nimitto nabaLA-halakA maLe ane tenA lIdhe jIva potAnA pariNAmane paNa bagADe che. lAcArInA lIdhe yoga azubha hoya paNa upayoga zubha rAkhyo hoya to tenAthI baMdhAyela karmanA udayamAM jIvane bAhya paribaLo nabaLA maLe to paNa tenA nimitte jIva potAnA pariNAma bagADavAnA badale nirmaLa kare che. yogane badalavo kadAca ApaNA hAthamAM na hoya paNa upayogane zubha rAkhavo to ApaNA hAthamAM che. svAdhIna evA upayogane sudhAravAnA badale nabaLA bAhya yogo maLavA badala pastAvo karanAra sAdhaka mokSamArge AgaLa vadhI na zake. AtmavaMcanA, jAta-chetarAmaNamAM ja prAyaH te phasAI jAya. bAhya nabaLA yoga ane nabaLA saMyoga mujaba nabaLo-malina upayoga rAkhavo te saMsArayAtrAnuM lakSaNa che. bAhya nabaLA yogasaMyogamAM paNa upayogane baLavAna, nirmaLa, ujaLo banAvavo e saMyamayAtrAnuM lakSaNa che. ApaNe saMsArayAtrA nahi paNa saMyamayAtrA karavA nIkaLyA chIe. mATe upayogane sphaTika jevo nirmaLa banAvavo. 'AjJA tu nirmAnuM citta varNavyuM Tiopamam' A zAstravacanane satata najara sAme rAkhavuM. yoganI nabaLAI kadAca sattvanI kacAzanA lIdhe hoI zake. upayoganI nabaLAI ane malinatA to zraddhAnI kacAzanA lIdhe ja hoya. zubha yoga 24 kalAka rAkhavA kadAca ApaNe parAvalaMbI banavuM paDe ane te kadAca zakya na paNa hoya. paraMtu zubha upayoga 24 kalAka rAkhavAmAM bAhya paribaLanI AvazyakatA nathI. jo ApaNA upayoganI nirmaLatA bAhya sArA saMyogane AdhIna hoya to kadAca devaloka maLe. paNa te ApaNA sArA svabhAvane AdhIna hoya to tenAthI mokSa maLe. 189 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI mahattvanI vAta e che ke jyAM AkarSaNa hoya tyAM upayoga sahaja - svAbhAvika hoya. anAdikALathI mohanA gharanA upayoganI sahajatA khAvA, pIvA, UMghavA vageremAM ghaNI rAkhI. paraMtu AtmAnA gharanA upayoganI sahajatAne sahana karavAmAM, saraLa banavAmAM, sevA karavAmAM, sadguNa meLavavAmAM lagabhaga keLavI nathI. sahanazIlatA, saraLatA, sevA, sadguNaprApti vagerenuM jo AkarSaNa UbhuM thAya to upayogazuddhi kAyamI bane. bahAranA lAbha-nukasAnanA badale aMdaranA lAbha nukasAnane oLakhavAnI, samajavAnI, e mujaba vartavAnI ane valaNa keLavavAnI Teva pADIe to ja uparanI vAta zakya bane. bahAramAM AnaMda anubhave te aMdaramAM AnaMda na anubhave. khAvAmAM AnaMda Ave tene khavaDAvavAmAM, sAdharmikabhakti karavAmAM tAttvika AnaMda na Ave. pAraNAmAM AnaMda Ave tene tapamAM tAttvika AnaMda na Ave. vikathAmAM ruci hoya tene svAdhyAyamAM laganI ke lAgaNI na hoya. hoya to paNa tAttvika na hoya, kSAyopazamika na hoya, auyika hoya. mATe aMdaramAM TharavAnI, sadguNamAM ramavAnI, bahAranA nukasAna veThavAnI jenI taiyArI hoya teno ja upayoga ujaLo hoya. kyAreka ArAdhanAmAM utsAhano abhAva paNa upayogane malina banAve, kaMTALo lAve. 'bahu thayuM...' evI tRpti ArAdhanAmAM Ave eTale ArAdhanAmAMthI ahobhAva khase ane te ArAdhanA AdatasvarUpa-TevarUpa banI jAya. tevuM na bane mATe ArAdhanAmAM utsAha - atRpti jALavIne upayogane upara jaNAvyA mujaba zuddha karavo. jethI ArAdhanAmAM prAyaH vighna Ave nahi ane Ave to paNa tene oLaMgavAnuM sAmarthya ApoApa pragaTe. pachI roga, ghaDapaNa, IndriyanI zithilatA, azakti, viparIta saMyoga, pratikULa paristhiti vagere paribaLo paNa mokSamArge AgaLa vadhatA aTakAvavA samartha na bane. A rIte mokSamArge AgaLa vadhI vahelI take paramapadane prApta karIe e ja maMgalakAmanA... 180 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAhAka - viNAyaka tattvanI oLakhANa (5) saMyamaparyAya vadhato jAya tema tema virAdhaka tattva ane ArAdhaka tatvanI sAcI-tAttvika samajaNa AvavI joIe. to ja kharA arthamAM virAdhaka tattvathI dUra rahI zakAya ane ArAdhaka tattvane meLavI zakAya. Aje virAdhaka ane ArAdhaka tattvanI thoDI vicAraNA karIe. (1) jenuM zravaNa saguNa prAptinuM nimitta na hoya te vikathA. (2). ArAdhanAmAM utsAha - umaMgano abhAva te ALasa. ApaNAthI bIjA AkarSAya tevo kAyika ke vAcika viziSTa vyavahAra te vibhUSA. sahana karavAthI, samatA rAkhavAthI, sahAyabhUta banavAthI, sAdhanA sAdhavAthI, saraLatA keLavavAthI, gurusamarpita thavAthI zobhe te sAdhu, bAkI bAvo. mana-vacana-kAyA-Indriya-pudgala upara saMyama rAkhe te saMyamI bAkI ajJAnI ke DhoMgI. zakti hoya to sAdhanAmAM pravartAve ane zakti na hoya to AMsu paDAve te bhAvanA, bAkI pokaLa kalpanA ane vANI vilAsa. heya tattvane heya mAnavA ane upAdeya tattvane upAdeya mAnavA te samajaNa; bAkI Seya padArthanI puSkaLa smRti hoya te kevaLa jANakArI. (8) svanI anubhUti karAve te svAdhyAya. tenI yogyatA pragaTAve to svAdhyAyanI bhUmikA. yogyatA paNa na pragaTAve to zikSaNa ke abhyAsa. cittane zuddha kare tevo, pharI pApamAM pravRtti na karAve tevo pastAvo eTale prAyazcitta. (10) vinamratA pragaTAve te vinaya, bAkI kAyakleza ke lAcArI. 191 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) AtmAnI sAcI samajaNa Ape te jJAna, bAkI jANakArI. (12) upayoga sarvadA Atmakendrita-zuddhikendrita banAve te dharmadhyAna, bAkI ThagadhyAna. (13) jJAna-dhyAnanI bIjI vyAkhyA evI che ke zarIra ane AtmAnA bhedanuM saMvedana te jJAna tathA AtmA ane paramAtmAnA abhedanuM saMvedana te dhyAna. (14) AtmA upara upakAra kare to upakaraNa, bAkI adhikaraNa. (15) jJAnAdi guNane baLavAna banAvI karmane tapAve, dUra kare te tapa, bAkI lAMghaNa. (16) kAyAnI mamatAne toDe te kAusagna-kAyotsarga, bAkI vyAyAma kasarata. (17) jenI sevA karIe tenA upara ahobhAva-pUjyatvabuddhi pragaTAve te vaiyAvacca, bAkI majUrI - majabUrI. (18) gurunA anuzAsanamAM rahevA jhaMkhe, gurune mana soMpe te ziSya, bAkI majUra athavA mAthAno duHkhAvo. (19) AtmAne tAre tevI yAtrA ApaNA mATe tIrthayAtrA, bAkI paryaTana ke pravAsa. (20) paramAtmakendrita astitvanA lIdhe je adbhuta AtmavyaktitvathI tathA sabhUta guNanI garimAthI zobhe ane ziSyane karuNAbuddhithI avasare tattva kahe te guru, bAkI bosa(Boss). (21) rAga-dveSa jItavAnuM valaNa keLave te jaina, bAkI jana. (22) AtmAne nukazAnakArI evA tattvane samajI tene aNagamApUrvaka choDIe te tyAgayoga, bAkI gatAnugatika gheTAvRtti. (23) tattvanI hArdika ruci aMtaramAM hoya ane zakti mujaba jIvanamAM tattvane vaNI lIdhela hoya tathA kevaLa parArthavRttithI avasare tattvane prakAze te pravacanakAra, bAkI bhASaNakAra. 19ra Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) koI pratye veranI ke snehanI gAMTha na rAkhe te nirjhanca, bAkI gaThIyo. (25) jenAthI AtmAnuM vizeSa rIte kalyANa thAya tevI samarpaNa bhAvagarbhita vRtti-pariNati nirdabhapaNe keLavavI enuM nAma zraddhA, bAkI azraddhA ke aMdhazraddhA. (26) darzana-jJAna-cAritranA paryAya nirmaLa-baLavAna banAvavA mATe je dravyAdi upayogI ke Avazyaka na hoya tenA pratye udAsInatA te vairAgya, bAkI DhoMga. (27) bIjI rIte ema paNa kahI zakAya ke ratnatrayInA paryAya nirmaLa banAvavAmAM sahAyaka evA deva-guru-sAdharmikavidyAguru-kalyANamitra vagere pratye ane saMyamasAdhanA pratye je viziSTa prakArano rAga-anurAga te vairAgya, bAkI banAvaTa ke svArthavRtti. nizcayanayanI uparokta vyAkhyAo eTalA mATe yAda rAkhavAnI che ke vyavahAranayanI dIrghakAlIna ArAdhanAnuM ApaNane ajIrNa na thAya, bIjA pratye aNagamo na Ave, jAta pratye ahaMkAra na Ave, lakSyathI bhraSTa thaI na jaIe ane ArAdhanAmAM bhrAmaka santoSa Ubho na thAya. A rIte ja mokSamArge sAcI pragati thAya. AvI pragati sAdhIne saMyamajIvana saphaLa karo ane vahelA paramapadane pAmo e ja maMgalakAmanA... (lakhI rAkho DAyarImAM...) tIrthakara bhagavaMto jagatane tAravA dIkSA le che. ApaNe jAtane tAravA dIkSA lIdhI che. sAmenI vyaktine pratibodha karatI vakhate ke te pratibodha na pAme te vakhate A bAbata najaramAMthI khasavI na joIe. 193) Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra senAne jItIe ApaNe chadmastha chIe eTale bhUla thavAnI. bhUla karanArano mokSa haju thAya paNa bhUlano bacAva karanArano mokSa na ja thAya. mATe je nimittanA lIdhe bhUla thaI hoya, je kAraNe sva-parano bhAva-utsAha tUTe te nimitte bhaviSyamAM bhUla na thAya ke bhAva na paDe tevI sAvadhAnI rAkhIne bhUla svIkAravAthI, AlocanA karavAthI Atmazuddhi thAya che ane ArAdhanAmAM AgaLa vadhavAno utsAha vadhe che. jAgRti keLavavAthI, upayoga rAkhavAthI bhUla thatI aTake che. sarvatra, sarvadA, sarva prakArano upayoga saMyamI rAkhe. kema ke saMyama ane zAstrano sUkSma upayoga tathA sva-paranA pariNAmano vicAra hoya to ja sAdhupaNuM Take, vadhe. koIne paNa khabara na hoya tevI paNa bhUlano svIkAra khacakATa vagara thAya e saraLatAnI nizAnI che, dharma pAmyAnI nizAnI che. mATe bhUlasvIkAra ane bhAvImAM bhUla na thAya tevI jAgRti A bannene jIvanamAM utAravA prayatnazIla rahevuM. bIjI eka sAvadhAnI saMyamajIvanamAM e rAkhavAnI che ke ApaNe cAra senAnI sAme jhajhUmavAnuM che. (1) IndriyanI senA, (2) kaSAyanI senA, (3) pramAdanI senA, (4) vikathAnI senA. Indriyane jIte te ja pariSahane jIte. IndriyanI senA sAme hArI javAnA tAlapuTajheratulya 3 paribaLa dazavaikAlikasUtramAM batAvela che. (1) vibhUSA (2) vijAtIya paricaya (3) vigaIthI lacapacato khorAka (daza.vai.AThamuM adhyayana). A traNane jIte te ja IndriyanI phojane jItI zake. mATe saMyamajIvanamAM zarIrane Avazyaka vastuno upayoga paNa mAtra bAhya saMparkanA stare ja hoya, saMbaMdha ke saMsarganA stare nahi to ja IndriyasenA jItAya. IndriyasenAne jIte te ja vaiyAvacca karI zake. kaSAya ane pramAdanI senA vinayamAM avarodha Ubho kare che. 194 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAga vadhavAnuM. dazavaikAlikasUtranA 9mA adhyayanamAM abhimAna, krodha, mAyA ane pramAdane vinayavirodhI tarIke batAvela che. (1) abhimAnI vinaya kare ja nahi. (2) gurudeva vaDIla saMyamI vagereno Thapako maLatAM aDadhethI vinayane choDI de. (3) garaja hoya to vinaya zarU kare ane garaja pate eTale vinaya choDI de. (4) tethI bAhyadaSTithI vinaya karavA chatAM vinayanuM tAttvika phaLa te pAmI na zake. (5) abhimAna vinayanA avasarane oLakhavAmAM thApa khavaDAve mATe kaSAya ane pramAdanI senAne jItIne vinayamAM AgaLa vadhavAnuM. vikathAnI senA (1) svAdhyAyanI ruci toDe, (2) aMtarmukhatAne khatama kare, (3) niMdAdi doSamAM phasAve, (4) saMyamanI sAdhanAne nIrasa banAve, (5) anarthadaMDanA pApa baMdhAve, (6) "viNa khAdhA, viNa bhogavyA phogaTa karma baMdhAya" AvI sthitimAM jIvane mUkAve. binajarUrI bolavAnuM ane sAMbhaLavAnuM baMdha karavAno daDha saMkalpa karIe to ja vikathAnI senAthI bacAya. vikathAne jItIe to svAdhyAyamAM prANa pUrAya. A cAra senAne jItanAra ja hakIkatamAM saMyamajIvanane saphaLasArthaka kare che. pachI duHkha jevI cIja jIvanamAM rahetI nathI. mATe ja dazavaikAlikasUtramAM "IcchAne oLaMgo to duHkhane oLaMgI jazo" (kAme kamAhi kamiyaM khu durba) Ama jaNAvela che. tethI kharA arthamAM sukhI thavA, nijAnaMdane mANavA mATe IcchA, tRSNA, apekSA, kAmanA, AzA, doSanuM AkarSaNa ke virAdhanAnuM kheMcANa UbhuM na thaI jAya tenI sAvadhAnI rAkhavI. na maLelI cIjanuM AkarSaNa e maLelI cIjamAM samAdhi ke kRmine paNa dUra kare che. samAdhino saraLa upAya e che ke na maLela cIjanuM kheMcANa choDI devuM ane maLela Avazyaka cIjamAM tRpti rAkhavI. "na maLela cIja mArI nathI, huM eno nathI AvI jJAnadaSTi keLavAya to kheMcANa 195 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chUTe, samAdhi prasannatA maLe, saMyamajIvanamAM khumArI Ave. svAdhyAya karatI vakhate paNa A bAbatanuM lakSa rAkhavAnI jarUra che. to ochA jJAne paNa mokSa thAya. bAkI jJAna paNa bhAraboja rUpa che banI rahe. AvI sAvadhAnI keLavI vahelA paramapadane pAmo e ja maMgalakAmanA... (lakhI rAkho DAyarImAM...) jIva musAphara che. guru pratye samarpaNabhAva enjina che. ArAdhanAo relagADInA DabbAnA sthAne che. gocarI-pANI vagere bAbatamAM ApaNo vividha prakArano parivartanazIla tyAga bIjA mATe trAsarUpa na bane teno viveka rAkhavo e paNa eka ArAdhanA che. . * jJAnagarbhita vairAgya vagara kalyANa nathI. * jene gurunA anuzAsanamAM rahevuM na game tene bhagavAnanA zAsanamAM praveza na maLe. 196 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSA ane bAvALI bhedarekhaL. nizcayathI ApaNe sadA ApaNAmAM rahevAnuM che. zarIramAM, upAzrayamAM ke gAmamAM rahIe chIe te vyavahArathI samajavuM. dehastha ke dravyastha hoya te saMsArI. svastha-Atmastha hoya te saMyamI Atmastha banavA antaHstha banavAnuM che, madhyastha banavAnuM che, taTastha banavAnuM che. koI paNa bAhya cIjanuM kheMcANa, AkarSaNa ApaNane pugalastha banAve che. gocarI, pANI, vastra, pAtra, makAna, upakaraNa vagereno paNa mAtra upayoga karavAno che, tene AlaMbana ke AkarSaNadhAma banAvavAnuM nathI. upakaraNa ke teno upayoga e mukhya nathI paraMtu tenA mAdhyamathI UbhI thatI antaHkaraNanI nirmaLa pariNati e ja mukhya che. ArAdhanAnA upakaraNa, dravya, kSetra, kriyA, saMyoga, sAmagrIne kadAca koI chInavI jAya tevuM zakya che. paraMtu ApaNA ArAdhakabhAvane, nirmaLa AtmapariNatine chInavavAnI koImAM tAkAta nathI. motamAM paNa nathI, karmasattAmAM paNa nahi. bAhya AkarSaNa jIvane anukULa viSayanA bhogavaTAmAM, uttama gocarI-pANI, sArA vastra-pAtra vagerenA upayogamAM kheMcI jAya. anukULa viSayanuM kheMcANa, ruci, bhogavaTo ane saMyamanI pariNati A be vacce rAta-divasanI jema virodha che. anukULa gocarI, vastra, upakaraNa vagerenI abhiruci manane vikalpanI khINamAM utArI de che. saMkalpa-vikalpanI mAyAjALamAM aTavAyA pachI viSAda sivAya kazuM lalATe lakhAyeluM hotuM nathI jhera khAvuM ane viSAda karavo te banne ekasarakhA che. viSa tti viSAla' AvI viSAdanI vyAkhyA che. mATe IcchAnuM kIDIyAruM UbhuM thaI na jAya te mATe sAvadhAnI rAkhavI. evuM bane to mokSa bahu saraLa che, sulabha che. hakIkatamAM mokSa agharo nathI paraMtu IcchA, tRSNA, saMkalpa 197 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikalpanA kuMDALA UbhA karIne ApaNe tene agharo banAvI dIdho che. saMkalpa-vikalpa to nabaLA bhUtakALanA kaDavA prasaMgonI smRtine karAve che. nabaLA bhUtakALane yAda karanAro smazAnamAM rahe che. kAraNa ke smazAnamAM bhUta-preta hoya ane "bhUtakALa' zabdamAM paNa bhUta rahela che. nabaLA prasaMganA saMskAra AtmAmAM ananta bhavothI, ananta kALathI sahaja-svAbhAvika rIte daDha paDatA hoya che. mATe koI paNa dravya, kSetra vagerenuM kheMcANa rAkhyA vinA antaHstha banI Atmastha banavA prayatna karavo. A rIte ja AtmavikAsa zakya che. mAtra dIkSA levAthI nahi paNa dIkSA lIdhA bAda upara mujaba sAvadhAnI rAkhIne saMyamajIvana jIvavAthI ja tAttvika sthAyI AtmakalyANa thavAnuM che. kaDavA vacana, nabaLA prasaMga, aNagamatI vyakti, pratikULa gocarI, jADA-bhArekhama upakaraNa, kaMTALAjanaka jagyA vagere pratye aruci ke tiraskAra karavAnA badale tene premathI, majethI sahana karavAnI Teva pADavI. mAtra kAyAnA stare sahana karavAthI takalAdI puNya baMdhAya ke akAmanirjarA thAya. mananA stare sahana karavAthI sAnubaMdha sakAma nirjarA ane puNyAnubaMdhI puNyanI kamANI thAya. mATe mananA stare sahana karavAnI daDhatApUrvaka-saMkalpapUrvaka Teva pADavI. mananA stare paNa majethI sahana kare te sAdhu - saMyamI. mana bagADIne kevaLa kAyAnA stare sahana kare te bAvo. ApaNe bAvA ke bAvI nathI thavAnuM paNa sAdhu - sAdhvI thavAnuM che. "bAvAnA beya bagaDyA ane sAdhunA beya sudharyA. bAvo saMsAranA bhoganuM sukha gumAve ane sAdhupaNAnI, tyAganI mastIne na anubhave. mATe bAvAnA beya bagaDyA. sAdhu bhoganA kAdavathI kalaMkita na thAya ane sAdhupaNAnI, saMyamanI, tyAganI majAne anubhave. tethI sAdhunA beya sudharyA. bAvo to saMsArane choDI pastAya ane bhogasukhanuM AkarSaNa hovAthI paralokamAM durgatimAM jAya athavA - 198F 198 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ halakA devalokamAM jAya. tethI bAvAnA A loka, paraloka banne bagaDyA. khamIravaMtA sAdhu to saMsArane choDavAnI khumArIvALA hovAthI lokottara tyAga ane jJAnagarbhita vairAgyanA lIdhe paralokamAM satimAM jAya che, paramagatinI najIka pahoMce che. tethI sAdhunA A loka, paraloka banne sudharyA. (1) kevaLa karmanI ke bAhya saMyoganI zirorIne lAcArIthI sahana kare te bAvAjI. jinAjJA mujaba, badhe badhAnuM badhuM ja khumArIthI sahana kare te sAdhujI. (2) kevaLa veTha utArIne bAhya sAdhanA kare te bAvo. ahobhAvathI aMtaraMga sAdhanA-upAsanA kare te sAdhu. (3) kevaLa potAnI IcchA mujaba bAhya dharmakriyA kare te bAvo gurunI IcchA mujaba badhI sAdhanA kare te sAdhu (4) gurune mAtra zarIra soMpe te bAvo. mana paNa gurune soMpe te sAdhu. (5) lavaNa samudramAM 1600 yojana sudhI UMce pANI uchaLe che tema guru pratye bahumAna-ahobhAva ane samarpaNa bhAvamAM uchALo lAve te sAdhu. amAsanI rAte dariyAmAM oTa Ave tema gurune joIne moDhuM bagADe, mananI prasannatAne toDe te bAvo. (6) tamAma saMyogamAM samAdhi rAkhe te sAdhu. avAra-navAra saMkaleza ja kare te bAvo. (7) AtmakalyANanI bhAvanAthI, bhavanistA2nI kAmanAthI sadA kRtajJatAprerita vinaya hArdika rIte kare te sAdhu. kevaLa svArthabhAvathI kAmacalAu vinaya kare te bAvo. (8) bhogane choDI tyAgane paNa yogamAM pheravavAnI khumArI hoya te sAdhu. bAhya tyAga pachI paNa aMdaramAM bhoganuM tIvra AkarSaNa jIvatuM rAkhe te bAvo. 199 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) sadA tapamAM tAttvika ruci hoya te sAdhu. mAtra pAraNAmAM ruci hoya te bAvo. (10) guNIjananI sevA karavI game te sAdhu. sAdhunI-sajjananI sevA levI game, tenI jhaMkhanA satata rAkhe te bAvo. (11) sarva saMyogamAM zAsananI ArAdhanA kare ane zakti hoya to RNamuktinI pavitra bhAvanAthI zAsana-prabhAvanA kare te sAdhu. svArtha sAdhavA nirapekSapaNe avAra-navAra zAsanahIlanA kare athavA zAsanaprabhAvanAnA nAme jAtaprabhAvanAne ja kendrasthAne goThave te lokottara bAvo. A 11 bhedarekhAne satata najara sAme rAkhI bAvA-bAvImAM ApaNo praveza na thaI jAya te mATe sAvadhAnI keLavIne AgaLa vadhavAnuM che. koI paNa paristhitimAM ApaNane karmasattA goThave temAM zI rItanI vicAradhArA keLavavI ? tenI AvaData ane kuzaLatA hoya to karmasattAnI cAlamAM ApaNe kadApi phasAIe nahi. A rIte bhAvasaMyama keLavavAnI Teva pADavAmAM saphaLatA maLe tevI paramAtmAne prArthanA. lakhI rAkho DAyarImAM... DokTara dardInA nabaLA bhAgane jue ane tenI cikitsA kare. guru ziSyanA doSa upara dhyAna rAkhe, tene haTAvavA yogya upacAra kare. 200 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyane kedIpyamAna karavAnA rAmabANa upAya ApaNe vItarAga banavA nIkaLyA chIe. vairAgya vadhe tema vItarAgatAnI najIka pahoMcAya. Dagale ne pagale vairAgya keLavavA, vadhAravA, TakAvavA prayatna karavo e ApaNuM pradhAna kartavya che. rAganI AdhArazilA parivartanazIlatA che ane vairAgyanI AdhArazIlatA sthiratA, aparivartanazIlatA che. gocarI, upakaraNa vageremAM niyata dravya vagere hoya to rAga ghaTe, vairAgya vadhe. gocarI, upakaraNa vagerenA dravya ghaTe tema rAga ghaTe. vadhu vividha dravyano paricaya rAga vadhAre. gocImAM 3 sAvadhAnI rAkhavAnI che. (1) dravya ochA vAparavA, (2) gocarInA dravya sAdA rAkhavA. (3) pramANa ochuM rAkhavuM, uNodarI rAkhavI. bane tyAM sudhI jIvana jarUriyAtanI tamAma cIja ghaTADavI, sAdI rAkhavI. jarUriyAta paNa ghaTADavI. khorAka, UMgha ane bolavAnuM - A traNa cIja jeTalI ghaTADIe teTalI ghaTe, vadhArIe teTalI vadhe. upakaraNanI saMgrahavRtti ghaTADavI. saMgrahavRtti (1) puNyanA avizvAsa tarapha kheMcI jAya che, (2) sattvahIna banAve che, (3) AsaktimAMtRSNAmAM kheMcI jAya che; (4) upakaraNane adhikaraNa banAve che, (5) saMrakSaNa anubaMdhI raudra dhyAna tarapha laI jAya che. (6) rAgane tIvra kare che, (7) ApaNane vairAgyahIna kare che. viSayAkarSaNanI jema saMgrahavRtti paNa vairAgyahInatAnI nizAnI che. zarIranI ALapaMpALamAM paNa vairAgya ghaTato jAya che. vairAgya ghaTe tema svAdhyAyanI ruci, mananI sAttvika zakti, saMyamamastI vagere paNa ghaTe ane ahaMkAra vadhe. ahaMkAra vadhe tema prazaMsAnI bhUkha vadhe. tethI guruno Thapako, kaDavA vacana, kaDaka hitazikSA vagere na game. pachI guru sAthe paNa aNagamo, duzmanAvaTa UbhI thatI jAya. potAnuM eka jIvana jenA hAthamAM che te (oksIjanano 201 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bATalo laIne kinAre UbhelA) mANasa sAthe marajIvo paNa duzmanAvaTa karavAnI bhUla nathI karato. to pachI ApaNA bhavobhava jenA hAthamAM che te gurunI sAthe saMgharSa karavAnI bhUla saMyamI kaI rIte karI zake ? ratnanI kiMmata karatAM paNa potAnA jIvananI kiMmata marajIvAne vadhu hoya che. tema ArAdhanAnI kiMmata karatAM paNa gusamarpaNanI kiMmata saMyamIne vadhAre hoya che. tamAma ArAdhanAnI avejImAM gurusamarpaNabhAva cAle. paraMtu gurusamarpaNanI avejImAM eka paNa ArAdhanA na cAle. gurune samarpita na hoya te zuddha AlocanA karI na zake. kAyAnA stare thayelA pApanuM prAyazcitta karavuM saraLa che. paraMtu mananA stare thayelA pAponuM prAyazcitta karavuM khUba khUba kaThaNa che. gurune samarpita na thanAra mananA starane pAponI AlocanA karyA vinA saMsArATavImAM phasAya che. A rIte mokSamArge AgaLa vadhavA, vItarAga banavA nIkaLela jIva rAganA dAvAnalamAM sekAya che, baLe che. vairAgyane jvalaMta banAvavA saMyamI pArakI paMcAta kare nahi ane jAtabaDAImAM paDe nahi. bIjA ApaNI prazaMsA kare temAMthI jUThANuM zodhavAnI kaLA ane ApaNI niMdAmAMthI satyane pakaDI jAtane sudhAravAnI kaLA AvaDe to vItarAgadazAnI najIka pahoMcI zakAya; vairAgya majabUta bane, jUnA cIkaNA azubha anubaMdha tUTe. cIkaNA karmo to vagara puruSArthe paNa kALakrame dUra thaI zake. asaMkhya kALe kALA karmone AtmAmAMthI dUra thavuM ja paDe. paraMtu azubha anubaMdho to anaMtakALa sudhI paNa rahe. aMtaraMga puruSArtha vagara vairAgya vagere guNo prApta na thAya ane vizuddha guNasamRddhi vinA azubha anubaMdho ravAnA na ja thAya. ane tevuM na bane to pranthibheda, samakitaprApti vagere azakyaprAyaH banI jAya. A satya paristhitine khyAlamAM rAkhIne koI paNa saMyogamAM jJAnagarbhita vairAgya, samajaNanA gharanI antarmukhatA vagere keLavatA rahevuM. A rIte ja vItarAgadazA, kaivalya avasthA, siddhapaNuM vagere prApta thaI zake. AvuM karavAnuM baLa, samajaNa, makkamatA maLe tevI paramAtmAne prArthanA karIe. -202F Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yUbuddha prabuddha avasthA jema umara karatAM vadhu paDato zarIrano vikAsa jokhamI che tema saMyamaparyAya karatAM vadhu paDato buddhino vikAsa jokhamI che. mATe buddhinA uchALA mATe kadI prayatna karavA nahi. ayogya vyaktie potAnI buddhi tIkSNa bane tevA zAstro bhaNavAnA badale potAnI buddhi nirmaLa thAya tevA vairAgyapUraka, guNapoSaka, AcAravardhaka granthono abhyAsa karavo. samyajJAna ekAMte nirjarA karAve. paraMtu buddhi to ghaNIvAra karma baMdhAvavAnA paNa kAma kare. vyavahAranI dRSTie je buddhi sAcI hovA chatAM tRSNA, moha, vyAmoha UbhA kare te mithyAjJAna kahevAya. teno jIvanamAM vikAsa thAya to AtmaguNono vinAza thAya. 'sAcuM ke khoTuM' jeTaluM mahattvanuM che tenA karatAM sAruM ke kharAba' A samajaNanuM saMyamajIvanamAM vadhu mahattva che. sarva vastumAM, sarva vyaktimAM, sarva kSetramAM ane sarva avasthAmAM A vAta lAgu pADavI. AvuM valaNa keLavAya to ja AgamapariNati, bhAvanAjJAna, tattvasparzajJAna, anubhavajJAnanI prApti thavA dvArA jIva mokSamArge AgaLa vadhI zake. AgamapariNati vagere Ave to ja Indriya, kaSAya, saMjJA, gArava vagerene jItI zakAya. A rIte potAnA pariNAmonuM parIkSaNa thavAthI, zuddhikaraNa thavAthI jIvano utsAha ke umaMga tUTe evI zakyatA nathI rahetI. AvI samajaNa paripakva thavA dvArA buddha avasthA Ave te samakita. AgaLa vadhatAM sthAyI prabuddha avasthA Ave te saMyama. ane mohagrasta mUDha dazA ja jo hoya to mithyAtva. bahAranA jagatamAM hoMziyArI, AvaData hovA chatAM dharmakSetre, AtmapariNatine sudhAravAnA kSetre koI AvaData, lakSa, pakSa, ruci, jAgRti, prayatna na hoya to mUDha avasthA ja jANavI. (1) bhikhArImAMthI zrImaMta thavA keTalAnuM sAMbhaLavuM paDe ? tenI samajaNa 203 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya. paNa pApImAMthI dharmI banavA, saMyamI thavA keTalAnuM sAMbhaLavuM paDe ? tenI koI jAtanI samajaNa-takedArI lakSa na hoya te mUDha dazAnuM eka udAharaNa che. (2) 50 varSa sukhI thavAnA udezathI sI.e.nI parIkSAmAM eka paNa vAra nApAsa thayA vinA pAsa thavA keTalI mahenata karavI paDe ? teno pAko khyAla hoya. paraMtu anaMta kALa sukhI thavAnA udezathI dharmasAdhanAmAM - saMyamasAdhanAmAM aticAra - doSa lagADyA vinA mokSamArge AgaLa vadhavA keTalI mahenata - apramattatA - jAgRti - prayatna karavAnA hoya ? tenI koI dhAraNA ke khyAla na hoya te paNa mUDha dazAnuM ja bIjuM udAharaNa che. (3) koI saMta raste rakhaDatA bhikhArIne atizrImaMta nagarazeTha banAve to te tenA pratye keTalo kRtajJabhAva - bahumAnabhAva dharAve ? tenI jANakArI hoya. paNa bhavATavImAM bhaTakatA mane samakita - sarvaviratinI zrImaMtAI ApanAra gurudeva pratye keTalo kRtajJabhAva - bahumAnabhAva mATe chellA zvAsa sudhI rAkhavo joIe? teno koI vicAra na hoya te paNa mUDha dazAnuM trIjuM udAharaNa che. AvA to DhagalAbaMdha udAharaNa che jenA dvArA mUDha avasthAno pAko khyAla AvI zake. paraMtu AvI mUDha avasthAne jANavAnI jeTalI AvazyakatA che tenA karatA tene choDavAnI vadhu AvazyakatA che. mUDha avasthA AvavAnuM kAraNa che AtmAne sudhAravAnI ane AMtarika guNasamRddhi meLavavAnI garajano abhAva. jyAM garaja hoya, bhUkha hoya, AturatA hoya, tAlAvelI hoya tyAM jAgRti - prema - prayatna - samajaNa - lakSa - pakSa vagere ApoApa keLavAya. garaja jema jema (1) tIvra (2) tIvratara (3) tIvratama bane tema tema (1) buddha (2) prabuddha (3) asaMmoha avasthA prApta thAya. asaMmohadazA e kSapakazreNInI zarUAtanuM lakSaNa che - evuM dhyAnazataka prakaraNamAM zrI jinabhadragaNI kSamAzramaNe jaNAvela che. samakita - saMyama - kSapakazreNi vagere avasthAnuM bIja AtmaguNonI H204F Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garaja, nirmala pariNatinI bhUkha, sadgurunI upAsanAnI AturatA che. guNanI ane gurunI garaja hoya to svayaM - sAme cAlIne gurune araja kare ke 'mArI bhUla hoya to vinA saMkoce mane kaDaka Thapako Apajo. tame nahi kaho to koNa mane kaheze ? mane DUbato koNa bacAvaze ? mArA saMyamajIvanane niSphaLa banatuM aTakAvaze koNa ?' saMsAranI, durgatinI, doSanI bhayaMkaratA buddhithI nahi paNa hRdayathI samajAya to ja saMyama, sadguNa ane sadgurunI garaja bhUkha svayaM pragaTe, dRDha bane, sAnubaMdha bane. zAsana guMDAnI bhayaMkaratA samajAya to polisanI garaja jAge, roganI nukasAnI dekhAya to sArA DaoNkTaranI tAlAvelI pragaTe, AganI honArata najara sAme taravare to baMbAvALAnI AturatA Ave; kakaDIne lAgelI bhUkha - tarasanI vedanA anubhavAya to bhojana - pANInI utsukatA umaTe, garIbInI rIbAmaNa samajAya to dhananI abhIpsA udbhave tema A vAta samajavI. sadguNa - sadgati - sadguru saMyamanI garaja jema prabaLa bane tema dharmanI ArAdhanAmAM ane dharmagurunI upAsanAmAM aticAra lagabhaga nAmazeSa thaI jAya, golamAla - ghAlamela ravAnA thAya. te garaja jema jema ghasAtI jAya, khalAsa thatI. jAya tema tema aticAra - golamAla - ghAlamela bedarakArI vadhavA lAge ane ArAdhanA upAsanAno utsAha tUTavA mAMDe. AvuM na bane te mATe ja dazavaikAlika ane AcArAMgajImAM saMyamIne uddezIne hitazikSA ApavAmAM Avela che ke "je zraddhA, utsAha, ullAsa, umaMga, garaja, tAlAvelI, AturatAthI dIkSA lIdhela che tene kAyama TakAvI rAkhajo.' zAstronA paramArtho, UMDA kAryakA2NabhAvo samajAya tyAre zAstro ane zAstrakAro upara bahumAna chaLyA vinA na rahe. mokSe pahoMcavA te zAstra upara bahumAna chaLyA vinA na rahe. mokSe pahoMcavA zAstranA paramArthone pAmavAnI, pacAvavAnI paNa garaja joIe. AvI garaja keLavIne ApaNe vahelA paramapadane pAmIe e ja paramAtmAne prArthanA... - 205 - Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyanInI javAbadArI - jAti - jokhalahArI vartamAna saMyamajIvanamAM ApaNA mAthe javAbadArI ghaNI che. huMDA avasarpiNI kALano kaLiyuga hovAthI zAsananI ghaNI nAjuka sthiti sarjAyelI che. aneka saMgho kaphoDI hAlatamAM mUkAyela che. sarakAranA vicitra kAyadAothI derAsara-tIrtho paNa jokhamamAM mukAyA che. ApaNA mAthe (1) tAraka jainazAsana, (2) jaina saMgha, (3) ujaLo samudAya, (4) sahavartI saMyamI grupa, (5) AtmArthI ziSyavarga ane (6) ApaNuM potAnuM hita - kalyANa - surakSA karavAnI javAbadArI che. anaMtakALe AvI durlabha javAbadArI nibhAvavAnuM sthAna maLe che. A sthAnane anurUpa ApaNI (1) yogyatA, (2) puNya, (3) AvaData, (4) zuddhi, (5) jJAna, (6) sAdhanA, (7) tapa, (8) tyAga, (9) vairAgya, (10) vaiyAvacca, (11) vinaya, (12) viveka, (13) guruzaraNAgati, (14) AcAracustatA vikase te mATe satata jAgRta rahevAnuM che. A 14 tattva ApaNAmAM vikase to ja uparanI javAbadArIne prAmANikapaNe yathAvasthita rIte jinAjJA mujaba vahana karavAnuM zakya bane. A javAbadArI bajAvIe to ja zAsanaRNa, saMghaRNa, samudAyaRNa, guruRNa, pitRRNa, mAtRRNa, vagere cUkavI zakAya. RNamukti vinA pApamukti zakya nathI. kartavyabhraSTa banIne jIvavAno koI matalaba nathI. RNamukti pratye AMkha mIMcAmaNA karIe te kRtajJatAnI nizAnI che. jyAre kRtajJatA e to sAdhanAno, sadgatino, samAdhano, saraLatAno pAyo che. javAbadArIthI palAyana thaIe to tamAma sAdhanA pAMgaLI banI jAya. jeTalI zakti ane puNya hoya te mujaba, adhikArano khyAla rAkhIne uparanI cha javAbadArIne vahana karavAnI che. --206 - Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsananI javAbadArI sauthI vadhu mahattvanI che, pachI utaratA krame bAkInI javAbadArInuM mahattva che. paraMtu zarUAta chellethI karavAnI che ane to ja pUrva-pUrvanI javAbadArI tAttvika rIte vahana karI zakAya. AtmakalyANamAM bedarakAra bananAra kyAreya paNa ziSyavarga mATe paramArthathI kalyANakArI banI na zake. ziSyanA AtmahitamAM upekSA karanAra kharA arthamAM sahavartI grupanuM hita na karI zake. A rIte AgaLa samajavuM. mATe zarUAta jAgRtipUrvaka AtmakalyANanI javAbadArIne nibhAvavAthI thAya. paraMtu AtmakalyANamAM ja paDyA rahIne zakti hovA chatAM zAsana, saMgha, samudAya, ziSya vagerenI upekSA kare te virAdhaka thAya. tathA AtmakalyANa sAdhyA vinA ke tenA lakSa vagara ja zAsananI rakSA - prabhAvanA vagerenA kAryomAM koI jhaMpalAve to te paNa virAdhaka ja bane. banne bAbatamAM saMtulana jALavavAnuM kaparuM to che ja. paraMtu mokSa paNa sahelo to nathI ne! mATe AtmajAgRtipUrvaka e saMtulana jALavavAnI gurugamathI samajaNa keLavavI ane e mujaba jIvana ghaDavuM. bIjA naMbaramAM kALa paDato, halako, dUSita hovAthI kunimitto DhagalAbaMdha maLe che. AthI ApaNA mAthe jokhamadArI paNa ghaNI che. kolasAnI khANamAM jaIne paNa DAgha nahi lagADavAno, khullA agninA bhaDakAnI bAjumAM kAyama rahevA chatAM dAjhavAnuM nahi, muzaLadhAra varasAdamAM lAMbo samaya cAlavA chatAM bhIMjAvAnuM nahi, DhALavALA cIkaNA kAdavavALA raste caDhavAnuM chatAM paDavAnuM nahi e jema agharuM che tema vartamAna viSama kALamAM, kunimittonA DhagalAnI vacce rahevA chatAM manane pavitra rAkhavuM e khUba ja kaparuM che. gurusamarpaNabhAva dvArA gurukRpA meLave nahi tene mATe A kALamAM mananI pavitratA jALavavI, brahmacarya pALavuM, saMyamamAM DAgha na lagADavo e azakyaprAyaH che. bhogavilAsamAM rAcatA saMsArIne joIne kadAca khAnadAnInA lIdhe kadAca abrahmanA vicAra -207 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na Ave. paraMtu vilAsI saMsArI jIva ApaNane gamI jAya toya ApaNe saMyamapAlanano utsAha tUTe, saMyamamAM kALakrame pastAvo jAge, ArAdhanA karatI vakhate citta bIje bhaTake, anupayogathI ArAdhanA thAya. mATe jene saMsArI game tenA saMyamajIvanamAM devALuM nIkaLe. mATe ja atimoTA zaheramAM comAsu karavAnI bRhatkalpasUtra vageremAM nA pADela che. mATe bane tyAM sudhI kanimittonuM jokhama jyAM vadhAre hoya tyAM rahevuM nahi. rahevuM ja paDe to ocho samaya rahevuM. jeTalo samaya rahevuM paDe teTalo samaya paNa adhika tapatyAga-svAdhyAya Adi dvArA ApaNA vairAgyane daDha karavo. AgamAM janAra phAyarabrigeDanA mANaso phAyaraprupha jAkiTa paherIne, sAcavIne AgamAM jAya. tema kanimittomAM rahevuM paDe to paNa vairAgyanuM vAsanAmupha jAkiTa paherI, jAgRti keLavI, sAcavIne rahevuM. ApaNI ArAdhanA rUnA DhagalA jevI che, kunimittothI UbhA thatA nabaLA vicAra Aga jevA che. mATe jokhamadArImAM ApaNe sAvadhAna rahevAnuM che. javAbadArI nibhAvavAnI che ane jAgRti keLavI jokhamadArImAM sAcavavAnuM che. AvuM karIe to ja paramapada maLe. ApaNe sahu AvuM karIe e ja maMgalakAmanA.. lakhI rAkho DAyarImAM...) zakti hovA chatAM sahana karavuM, bhaNavA chatAM ya abhimAna na karavuM, ugra tapa karavA chatAM krodha na ja karavo, ArAdhanA karavA chatAM prazaMsAnI bhUkha na rAkhavI te talavAranI dhAra upara khullA page cAlavA jevuM che. -208 208 - Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ natinuM bIjuM kavA. dharma ane pApanI zarUAtamAM moTo taphAvata che. dharmanI zarUAta pahelA kAyAmAM, pachI vacanamAM ane manamAM Ave. pApa pahelA manamAM, pachI vacanamAM ane pachI kAyAmAM Ave. kevaLa kAyAnA stare pApa hoya ke dharma, banne takalAdI. tenA karatAM vacananA stare rahela pApa ke dharma, banne baLavAna. mananA stare rahelA pApa ke dharma; banne sauthI vadhu baLavAna. kAyAnA stare thanAra pApa ke dharma banne sImita, tenA karatAM vacananA stare thatA pApa ke dharma vadhAre hoya, mananA stare dharma ke pApa sauthI vadhu saMkhyAmAM thAya ane tenI ja zakti sauthI vadhu hoya che. mATe ArAdhanAne mana sudhI pahoMcADavAnI ane pApane manamAMthI kADhavAnI mahenata ApaNe karavAnI che. pahelA manamAM saMkleza Ave. pachI vacanamAM kaDavAza Ave ane chelle kAyAnA stare hiMsA vagere pApa thAya. manamAM pedA thatA saMklezane aTakAvIe to ja te alaga-alaga rUpe AgaLa vadhato aTake. hakIkatamAM to saMklezanuM ja AkarSaNa anAdikALathI che. jeno upayoga vadhu karIe, chUTathI karI, avAra-navAra karIe, vagara kAraNe karIe tenuM AkarSaNa vadhu hoya. (1) nAnI-nAnI bAbatamAM tIvra saMkleza jAge. (2) vAtavAtamAM ochuM Ave. (3) nabaLA bhaviSyanI kalpanA jAge. (4) duHkhI bhUtakALanI smRti thAya. (5) koIno DaMkhIlo vyavahAra manamAM coTI jAya. (6) bIjAnA kaDavA zabdo bhUlAya nahi. (7) koIe kareluM apamAna ke tiraskAra manane lAMbo samaya vyathita kare. -209- 209 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) rogane haTAvavAnI vicAradhArA lAMbI cAle. (9) ThaMDI-garamI-bhUkha-tarasa-macchara vagerenA nivAraNanA upAya mATe satata ciMtA rahe. (10) svArtha sAdhavAnI Asakti rahe. (11) pratikULatAmAM mana becana bane. (12) kaSTathI bhAgeDuvRtti jAge. (13) sahana karavAmAM palAyanavRtti pragaTe. (14) bIjAno utkarSa joI na zakAya. (15) pratipakSI vyaktine saMbhaLAvavAnI takanI talAza zodhe. (16) duHkhIne joIne rAjIpo thAya. (17) uddhata vyakti pratye tiraskAra janme. (18) matalabI vyavahAra karIe. (19) bhayabhIta mAnasathI svadoSane gurudevathI chupAvavAnI vRtti rAkhIe. (20) guthI khAnagI vyavahAra karIe. (21) anukULatAno pakSapAta keLavIe. A 21 doSo saparivAra jIvanamAM ghUsI jAya to samajavuM ke ArAdhanA karavA chatAM paNa saMklezanuM AkarSaNa aMdaramAM majabUta rIte raheluM che. saMklezanuM AkarSaNa na haTe tyAM sudhI samakita - saMyama - sadgaNa - sadguru - paramaguru - paramagatinuM tAttvika AkarSaNa na jAge ane tenI pAramArthika prApti na thAya. AvuM bane to dIrgha saMyamasAdhanA tathA saMyama svIkAra mATe parivAra, ghara vagerenA tyAganuM kareluM utkRSTa balidAna vagere lagabhaga niSphaLa jAya. mATe saMyamasAdhanAnA AkarSaNane lAvavA karatAM saMklezanA AkarSaNane toDavAnI vadhu jarUriyAta che. to ja A tAttvika pariNAma meLavavAmAM ApaNe saphaLa banI zakIe. "aviratine na haTAvavAnI bhUlane lIdhe ApaNo mokSa nathI 210 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo e vAta satyathI vegaLI che. vAstavamAM to saMklezanA AkarSaNane nahi toDavAnA lIdhe ja ApaNI mukti thaI nathI. saMklezanuM AkarSaNa - pakSapAta - ruci e ja to mithyAtvanuM bIjuM svarUpa che. sarvatra sarvadA mAtra asaMklezanuM, samAdhinuM, saguNanuM ja AkarSaNa - pakSapAta - ruci hoya to te samakitanuM ja bIjuM svarUpa jANavuM. anubhavagamya AvI gaMbhIra bAbata tarapha lakSa keLavI te dizAmAM sAvadhAnIthI sAco prayatna karIe to (1) apUrva agamya kalyANakArI tattvanI prApti thAya. pachI (2) audayika bhAvonA badale kSAyopathamika bhAvomAM mana Thare. (3) kSAyika bhAvonuM AkarSaNa ane kheMcANa rahe. (4) sahaja rIte mokSamArge jhaDapI gati-pragati-Urdhvagati thAya. (5) doSonA anubaMdha tUTe. (6) bhavabhramaNa TaLe. (7) doSothI mana pAchuM vaLe. (8) advitIya samAdhi ane jJAnAnaMdano anubhava pragaTe. (9) atIndriya tattvano sAkSAtkAra thAya. (10) aparihArya Azravo paNa saMvaramAM pheravAya. (11) citta nirmaLa bane. (12) puSkaLa sAnubaMdha sakAma nirjarA thAya. AvI bhUmikAe pahoMcIe to ja saMyamajIvana paramArthathI sArthaka bane. A rIte mokSamArge AgaLa vadhI ApaNe sahu vahelA paramapadane pAmIe e ja paramapitA paramAtmAne prArthanA... na lakhI rAkho DAyarImAM... saMyamajIvanamAM saMyogavazAta tapa-tyAga-svAdhyAyanI kacAza cAle, vairAgyanI kacAza to kadApi na cAle. * pAMca mahAvrata + daza yatidharma = saMyamajIvana. 211 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (lakhI rAkho DAyarImAM...) saMgha pAse sAdhune jeTalI apekSA vadhu tema saMghamAM sAdhunI kiMmata ochI. samAdhinA traNa sUtra (1) vartamAna joga, (2) kSetra sparzanA, (3) kAle kAla samAyare. jaDanI mamatA hoya te saMsArI, saMyamIne to AtmAnI mamatA hoya. upakaraNamAM mUcha aneka prakAre hoya. dA.ta. (1) avasare upakaraNano upayoga na karavo. (2) potAnA upakaraNa hovA chatAM bIjAnA upakaraNa vAparavA. (3) upakaraNa bagaDe ke tUTe to mana khinna thAya. (4) ApaNA upakaraNano bIjA upayoga kare to manamAM kacavATa thAya. (5) binajarUrI upakaraNono saMgraha karavo. (6) AkarSaka kiMmatI upakaraNa mATenuM kheMcANa. (7) upakaraNa tUTe te pahelAM ja badalavA. -212 212 - Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamInA sapanAmAM * sapanAnI saphara pUrve sonerI saMdhyA * niSkAraNaparArthavAsita nirmala aMtastalamAM aviratapaNe pragaTelI 'sarvajIvahitAya. "sarvajIvasukhAya'... nI udAtta bhAvanAthI baMdhAyela jinanAmakarmanA udayathI tAraka tIrthakara bhagavaMte sthApela jinazAsananI jyAM sudhI aMtaHkaraNamAM pratiSThA na thAya tyAM sudhI sAdhanAnA zikharo... jevAM ke kSAyika samakita, apramatta cAritra, kSapakazreNI, vItarAgadazA, kevalajJAna vagere upara ArohaNa karavuM azakyaprAyaH che. jinazAsananI svahRdayamAM tAtvika pratiSThA karavA mATe jinAgamanirdiSTa tIrthaMkaraprarUpita padArtho-paramArtho-rahasyArthIne AtmasAt karyA vinA anya vikalpane avakAza ja kyAM che ? enI siddhi mATe saMyamasAdhanA karavA kaTibaddha banelA saMyamIomAM apekSita saMkalpabaLa pragaTAvanArA sapanAonI Avana-jAvana e eka svAbhAvika prakriyA che; kAraNa ke te mokSamArge-saMyamamArge AgekUca karavAthI maLanArI muktinuM-siddhinuM prAthamika pagathIyuM che. (1) maMgala sonerI svapra... tenAthI pragaTela (2) bhISma saMkalpabaLa... tenA dvArA thanArI (3) bhagIratha puruSArthasabhara sAdhanA... ane tenA phaLasvarUpe maLanArI (4) lokottara apratipAtI siddhi. A kramathI ja prAyaH sarva AtmAono vikAsa thAya che. mukti-siddhi mATe ja lokottara saMyama sAdhanAno bhekha dhAraNa karanArA saMyamIomAM jarUrI saMkalpabaLa khUTI jAya to siddhi zikhara bhaNI prAraMbhAyela pAvana prayANa avanati-adhogatinI khINa tarapha gabaDAvavAnuM nimitta banatAM vAra na lAge. AnAthI bhayaMkara bIjI koI durghaTanA nA hoI zake. mATe ja "mAnava jIvananI sArthakatA zAmAM ?" e bAbatamAM pratyeka pAvana saMyamI gaMbhIratAthI sAvadhAna hoya ja. emAM koI bemata nathI. saLaMga mAMDa be ghaDI paNa na TakanArA chaThThA ane sAtamAM guNasthAnakane pUrva karoDa varSo sudhI, UMghamAM paNa, AtmajAgRtinA baLe satata TakAvI rAkhanArA IndravaMdita 213 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamIonA sapanAmAM kevI divyatA, prabhutA, bhavyatA, pAvanatA, garimA haze ? tenI kalpanA paNa sADA traNa karoDa rUMvADAne apUrva tAjagI ane prasannatA Ape che. svajIvanadhanya saMyamInA sapanAmAM jAgRtibharyo sahaja jJAnayoga, tejasvI tapoyoga, niSkAma karmayoga, bhavya bhaktiyoga, rUDo rAjayoga, ujjavala dhyAnayoga, jJAnagarbha vairAgya yoga, titilAsabhara tyAgayoga, sthiratApUrvaka japayoga, samarpaNabhAva prayukta upAsanAyoga, apramattatAzAlI sAdhanAyoga, pramodaplAvita pariSahajayayoga, anupama avaMcaka yoga, avalla koTino aSTAMga yoga.. vagere keTalA rocaka rIte goThavAyelA haze ! to sAtho sAtha utsarga-apavAdanuM saMtulana, jJAna-kriyAno susaMvAda, nizcaya-vyavahArano subhaga samanvaya, naya-nikSepa-pramANanuM samucita milana, svapara siddhAntanA saMvedha paNa saMyamInA sapanAmAM vaNAyela na hoya te kema bane? AzAtanA, gArava, zalya, pramAda, saMjJA, vikathA, virAdhanA vagerenA raudra rasathI ubharAtA soNalA dvArA saMyamIo kevA sAvadha-apramatta banIne sAdhanA-upAsanAnA vyomamArge uDDayana karatA haze ? sAdhanAnA sonerI raMgo, upAsanAnA ujjavala raMgo, AtmaramaNatAnA rUperI raMgo, svAdhyAya-samAdhinA saumya raMgo, jApanA jAMbalI raMgo, vairAgyanA vAdaLI raMgo, nirmanthatA-nispRhatAnA nIlA-lIlA raMgothI vyApta ucca Adarzamaya raMgaberaMgI sapanAmAM sahaja aparokSa svAnubhUti, dehAtmabhedavijJAna, nirvikalpa samAdhi.. vagere keTalA benamuna dazyonI mastI saMyamIo anubhavatA haze ? e akathya che, avAcya che, azrAvya che, akalpanIya che, avarNanIya che. kevala anubhavagamya che, ko'ka viralA ja tene mANe. AvI koIka alaukika duniyAmAM praveza karavA talapApaDa banelA hRdayamAM je vicArakaNikAo uddabhavI tenuM zAbdika saMkalana eTale mumukSuo ane saMyamIonA karmaTha karakamalamAM upasthita... "saMyamInA sapanAmAM. ghaNA sthAne gajA bahAranuM lakhAyela che. paraMtu lakhAyela che sabhAna dazAmAM, bebhAna ke bedhyAna dazAmAM nahi. sapanAo to gajA vagara paNa manoratha mAtrathI AvI zake ne? potAnI bhUmikA-dazA-lAyakAtayogyatA uparAMtanA ya sonerI sapanAo yogyatA sAthe saphaLa thAya, sAkAra thAya, jIvana banI jAya tevuM pAmara paNa kema na Icche? deva-gurukRpAe "saMyamInA sapanAmAM pustikAmAM Alekhita sapanAo bhAvanAo caritArtha thAya tevuM saMkalpabaLa pAmIne sAdhanAnA pagathiyA caDhI siddhinA-muktinA zikhare vahelI take pahoMcI zake tevA zubhAziSanI yAcanA, suvizuddha saMyamIonA pAvana caraNAraviMdamAM vaMdanapUrvaka, karIne viramuM chuM. taraNatAraNahAra pAvana jinAjJAviruddha kAMI lakhAyuM hoya to trividha-trividha micchAmi-dukkaDam. mauna ekAdazI-bhoMyaNIjI tIrtha gurupAdapaghareNa vi.saM.0256 yazovijaya --214 - Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . "vahelA mokSe javuM che" e bhAvanA rAkhavI sahelI che. paNa "vadhAre sahana karavuM che" e bhAvanA rAkhavI ghaNI agharI che. sAdhvInA paDachAyAnI paNa gatAgama na hoya to ApaNe ujaLA samudAyanA sAcA sAdhu chIe. mAtra zarIranI takalIpha jaNAve te dardI. mananI mUMjhavaNa, AtmAnA doSa jaNAve te ziSya. anubhUtinI dizA - 1 miniTa vAMcana + 3 miniTa ciMtana + 5 miniTa dhyAna. jyAM upakaraNanI paDApaDI che. paNa aMtaHkaraNanI nathI paDI, tene saMyamI kaI rIte kahevAya ? AzravamAM samAdhi hoya te saMsArI. saMvaramAM samAdhi hoya te sAdhu. jJAnanA nAzamAM zAsanano nAza nathI kahelo, paNa AcAranA nAzamAM zAsanano nAza kahelo che. bhogI bhoganA atirekamAM parANe bhogane choDe. yogI khumArIpUrvaka bhogathI jhaDapathI chUTakAro meLave che. cAritra meLavavA cAritra mohanIyano kSayopazama joIe. cAritra pALavA, TakAvavA yatanAvaraNano kSayopazama joIe. AtmAnA nirupAdhika AnaMdane cUsavAnI maulika prakriyA eTale dhyAna. odhAno pATo paNa sAdo joIe. bharatakAma e paNa eka jAtanI vibhUSA che. ja adhikAra maLe che jene Asevana saMvegaraMgazALA grahaNa zikSAno tene zikSAmAM rasa hoya. 215 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvasaMyamI kayAreya koI ziSyanA dilamAM tenA guru pratye divAla UbhI karavAnuM pApa na kare. ApaNe je bhUmikAe chIe tyAMthI mokSamArge AgaLa vadhAya tevo yogya dRSTikoNa apanAvIne jIvana ghaDIe e ja syAdvAdano sAco upayoga che. vicitra karmanA udayamAM potAnI jAta karmasattAne sope nahi teNe AtmAne jANela che. * caMdrAvataMsaka rAjA ArAdhanA karatAM anuzAsanamAM rahevAnI kiMmata caDhiyAtI che. kAraNa ke potAnI IcchA jIvatI rAkhIne ArAdhanA thaI zake. paNa anuzAsana IcchAkurabAnI vinA zakaya nathI. je guru jinAjJA mujaba pravRtti karAve ane evA pariNAma ubhA karAve te guru mokSanA dAyaka che. vairAgIne tyAgamAM AnaMdano anubhava thAya. rAgIne tyAgamAM trAsano anubhava thAya. * puMDarika-kaMDarika sAmevALAnI yogyatA mujaba ja jaNAve te guru mArgastha che. svAdhyAya karavAnuM eka prayojana vikathAthI bacavAnuM che. niMdA e svAdhyAyanuM ajIrNa che. manane AcAragrAhI banAvatA pahelAM guNagrAhI banAvavAnuM che. jo Ama bane to kyAreya jIvanamAM sAdhanAnuM ajIrNa na thAya. vAcanA, hitazikSA, pATha, AcArapAlana, Thapako A pAMca dvArA guru ziSyane upadeza Ape. tyAgamAM choDavAno bhAva che. vairAgyamAM chUTakArAno bhAva che. kabUtaranA baccAne jevo bilADIno phaphaDATa hoya tevo sAdhune phaphaDATa sAdhvIne maLatAM thAya. (daza.vai. 854) 216 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraLatA bIjAnA doSane pragaTa karanArI na hovI joIe. evI saraLatA hoya to te auyika bhAvanI che. kSAyopamika bhAvanI nahi. mada thavAnuM kAraNa je maLeluM che tenA karatAM karmasattAe anaMtagaNuM dabAvyuM che tenI jANakArIno abhAva. ApaNI IcchApUrvakanI ArAdhanA = barapha upara kotaraNI. guruIcchApUrvakanI ArAdhanA = Arasa upara kotaraNI. atyaMtara jagatamAM cIja nathI maLI enI phariyAda karavAnI nathI paNa yogyatA ubhI karavAnI che. - saraLa ane sahiSNu hoya te samarpita banI zake. vyaktine mAnItI banAvavA karatAM saMyamane mAnItuM banAvIe. jenI pAse gItArthapaNuM nathI ane saMvigna che teno vairAgya prAyaH mohagarbhita banI jAya. gaTaranA kinAre attarano anubhava na maLe. saMjJAnA panAre paDelAne saMyamano anubhava na maLe. bAhya jagatamAM jevI yogyatA hoya tevI cIja maLe tevo niyama nahi. jyAre atyaMtara jagatamAM jevI yogyatA hoya tevI cIja avazya maLe. puNiyo zrAvaka bhAvanAno AnaMda Ubho thayo nathI eno artha e che ke AtmAmAM guNonI mUDI UbhI thaI nathI. zAstro mokSamArga nathI. zAstronI vaphAdArI mokSamArga che. vaphAdArI zAstromAM batAvela vAto saMpUrNapaNe AcaravA prayatnazIla banavuM, na AcarAya teno raMja rAkhavo. = 217 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * gItArthanI nizrA ane AjJApAlananA prabhAve sAdhu pratikSaNa asaMkhya karmonI nirjarA kare. syAdvAdakalpalatA gaccha = (1) jyAM sAdhvI gocarI-pANInA samaye upAzrayamAM paga paNa na mUke. (2) nimitto maLe to paNa kaSAya utpanna na thAya (3) punarjanmano jyAM Dara hoya. gurunI kaDakAIne jeTalo sAro 'Response' ApIe teTalo vikAsa thAya. - brahmacaryamAM nukazAna thavAnI zakyatA hoya tevI lAbhaprada cIja paNa choDI devI. dA.ta. dIkSArthInA phoTAnuM Albama. sAdhu eTale paramAtmAnA guNono vArasadAra. be moTA doSa = rAga ane dveSa. be moTA guNa viveka ane vinaya. viveka rAgane ane vinaya dveSane haTAvavAnuM kAma kare. * zuM choDyuM ? te mahattvanuM nathI. je choDyuM enuM AkarSaNa keTaluM chUTyuM ? e mahattvanuM che. bhavadeva muni bhagavAna mokSamArga batAve che. ApaNe mokSamArga banAvavAno che. - meghakumAra muni = AcArazuddhithI zAsana Take, puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya. vicArazuddhithI saMyama, samyakdarzanAdi Take - nirjarA thAya. saMyamajIvananI maryAdA toDIne TakatI samAdhi te rAgarUpI saMkaleza che. * nabaLA vicArane kayAreya AcAranuM baLa ApavAnI bhUla na karavI. sArA vicArane AcAranuM baLa ApyA vinA rahevuM nahi. prasannacaMdra rAjarSi 218 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM pravezelI je kuTevanA kAraNe potAno mokSa aTakelo che te dUra karavAno prayatna karavo te AtmArthI jIvanuM lakSaNa samajavuM. guru haMmezA aparizrAvI hoya. aparizrAvI = ziSyanA gupta doSa paNa bIjAne jaNAve nahi. - upadezamAlA pasAra thatI vastunI jema dIvAlane koI asara na thAya tema bAhya prasaMganI ApaNane paNa asara na thavI joIe. pudgalamAM mIThAzano anubhava thAya to saMyamamAM phakAza UbhI thatI jAya. * selaga sUri saMpUrNapaNe tAtkAlika nAza karavAnI tAkAta agni karatAM baraphamAM vadhAre che. ema AtmAnuM nukazAna karavAnI tAkAta vaiSa karatAM rAga-moha-mamatAmAM vadhAre che. - AdrakumAra mArga(mokSamArga)mAM pATIyA (zAstro) eTalA mATe jovAnA che ke jethI ApaNe sAcA raste utsAhathI AgaLa vadhI zakIe. to te pATIyA (zAstro) vadhAre jovAnuM abhimAna zA mATe ? namaskAra = potAnI cIja upara potAnI mAlikI uThAvI paMca parameSThInI mAlikI svIkAravI. - mayaNAsuMdarI tAraka tattvane kAyama nirakhavAnuM ane mAraka tattvane kAyama parakhavAnuM. dravyakarma sudhare tyAre dravyathI jinazAsanamAM praveza maLe. bhAvakarma ghaTe tyAre bhAvathI jinazAsanamAM praveza maLe. dveSanI vacce kadAca samyagdarzana maLavuM saheluM che. rAgamAM te maLavuM khUba agharuM che. 219, Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o " rAganI sAmagrInI dostI jene game tene prAyaH rAga bhayaMkara na lAge. - siMhaguphAvAsI muni rAganI bhayaMkaratA samajI, rAganI sAmagrI ghaTADavAno sAme cAlIne prayatna kare te saMyamajIvanano sAco AnaMda anubhave. jeTalA saMgha-zAsana-samudAya-guru ane saMyamIne vaphAdAra banIe eTalI kudarata ApaNane vaphAdAra bane. samudAyanA baMdhano gauNa karIne paNa glAnanI bhaktithI sevA karavI joIe. * zrI premasUrIzvarajI ma. gurukRpA meLavavAnI cIja che, ApavAnI cIja nathI. - ekalavya guru pAse bhaNanAra kadAca zrutajJAna ja meLave che. guru pAsethI Thapako meLavanAra to kevaLajJAna RESERVE karAve che. jyAre prema-lAgaNI-vAtsalya vadhe tyAre sAmenA jIvanamAM guNagrAhI dRSTithI jovAnuM bane. upadhi UMcakavAmAM kaMTALo Ave tyAre baLadanA bhavane yAda karavo. jeTalo dehAdhyAsa tUTe teTalo sAdhanAmAM AnaMda Ave. - naMdana rAjarSi AsapAsanA sAdhu upAsya che' evI buddhi hoya to mokSa jhaDapathI thAya. jJAnamArga vikAsa aTakAvanAra be moTA bAdhaka tattvo :(1) I know something. (2) I know everything. gurudevamAM karelA doSadarzana hRdayavedikA upara gurunI zrI gautamasvAmI tarIkenI pratiSThAne calAyamAna kare che. jema jema pada UMcuM maLe tema tema dhIraja vadhAre joIe. -220 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA kAryamAM skurti rAkhavI. saMgha-zAsana-samudAya tathA paropakAranA kAryamAM dhIraja rAkhavI. mokSamArge AgaLa vadhavA mATe AMkhanA sthAnamAM cAritra che ane prakAzanA sthAnamAM vividha abhigraho che. svaprazaMsA, paraniMdA, jIbhanI gulAmI, vAsanA, kaSAyaA pAMca jhera nirdoSa saMyamanA prANa khatama kare che." - upadezamalA gA0 72 bhikhArInuM vartana hoya tevuM karoDapatinuM vartana na hoya. saMsArInuM vartana hoya tevuM sAdhunuM vartana na hoya. jema saMyamI malina bane, doSayukta bane tema te zAsananuM teja DhAMkavAmAM nimitta bane che. pApodayane pacAvavA arati TALavI. puNyodayane pacAvavA rati TALavI. sUtranA punarAvartana pAchaLa Azaya yAda rAkhavAno nahi paNa tenA bhAvArtha ane paramArtha sudhI pahoMcavAno joIe. . vajasvAmI pUrvabhava duHkhanI noMdha rAkhavI te paNa guno che. - marIci muni anucita, binajarUrI, anadhikRta pravRttio bhogInuM lakSaNa che, yogInuM nahi. saMyamIne sArI pravRttino AnaMda hoya, te karatAM sArA pariNAmano AnaMda vadhu hoya. je kriyAmAM bhagavAna bhaLe te kriyA jhera hoya to paNa amRta bane. . mIrA ArAdhanAno sAco AnaMda to ja Ave, jo pariNAma Ave. dA.ta. oLIno AnaMda to ja Ave, jo AhArasaMjJA tUTe. 221 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahArane vacana ane kAyAmAM rAkhavo. nizcayane manamAM rAkhavo, kevaLa jIbhamAM nahi. kArIgara pagathiyAM banAve tema parvata caDato jAya. jIva mokSamArga banAve tema mokSa tarapha AgaLa vadhato jAya. gaccha = guru Thapako Ape tyAre prasannatA batAve tevo saMyamIno samUha. * gacchAcArapayannA bhagavAnanA guNa game tene ja bhagavAna tArI zake. zarIra gaLiyA baLada jevuM, gadheDA jevuM, zeraDInA sAMThA jevuM che. cAbUka mAro, DaphaNA mAro, nIcovo to kAma laI zakAya. sAdhyanI tIvra saci ane sAdhanAnI tIvra jhaMkhanAnA AdhAre mokSa thaI zake. * avaMtisukamAla UMcA zAstrothI UMce nathI pahoMcAtuM paNa jenAthI ApaNA bhAvo UMcA jAya tenAthI UMce pahoMcAya - navapUrvI abhavya. * doSamAM phasAyA pachI paNa tenI kaMpArI, trAsa e jAgRti. * naMdiSeNa muni * ziSyanA bhAvaprANanI rakSA karavAno jene samaya-rasada-rasa nathI ke tenI kAMI paDI nathI tene guru banavAno koI adhikAra nathI. azubha vicAro aTakAvavA mATe (1) binaadhikRta pravRtti ane vicAraNA choDavI. (2) azubha vicArone bahu mahattva na ApavuM. (3) koInI pAse vadhu paDatI apekSA na rAkhavI. ApaNI mAnasika duniyAmAM jevA pAtro hoya tevA bhAvo * ApaNane Ave. 22 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanano pracAra e puNyazALInuM kAma che. zAsananuM pariNamana e pratyekanuM kAma che. AtmAnA svabhAva, svarUpa ane guNamAM karmavikRtino pagapesAro thAya eTale AtmAno svabhAva khaMDita thavA mAMDe. ahaMkAranuM arpaNa e ja paramAtmAne vAstavika samarpaNa che. - bAhubalijI saLagatA agnimAM praveza karIne potAnI jAtane bALI nAkhavI paDe to paNa agItArthanI nizrAmAM rahevAno vicAra paNa na karavo. * nizIthasUtra guru = Mid wife (dAyaNa). temanI hAjarIthI guNaprasUtinuM kAma saraLa. * khaMdhakasUrinA 500 ziSyo sAdhuno kaSAya kUvAnA paDachAyAnI jema potAnAmAM ja samAI jAya, bIje na jAya. dorAmAM parovelI soya sIvavA mATe yogya. AtmAmAM paroveluM mana ArAdhanA mATe yogya. sArA vAtAvaraNamAM AvatA sArA vicAra vAtAvaraNano prabhAva che. nabaLA vAtAvaraNamAM AvatA sArA vicAra svabhAvano prabhAva che. mUcchayukta kriyA karmabaMdha karAve. jAgRtiyukta kriyA karmanirjarA karAve. * dharmakriyAmAM ekAgratA svarga Ape. dharmakriyAmAM ahobhAva mokSa Ape. potAnA upakArIne je kSetramAM saMkaleza karAvIe te kSetramAM to saMkaleza ja maLe. anya kSetre paNa prAyaH saMkaleza maLe. 223 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnIonA vacana hajAro kharAba anubhavothI bacAve. jarUrI upakaraNamAM mUccha mAraka bane. vadhAre upakaraNamAM ayatanA paNa mAraka bane. ApaNI khoTI TIkA sAMbhaLavI kadAca sahelI. ApaNI sAcI prazaMsA thatI aTakAvavI bhAre agharI. - sthUlabhadrasvAmI jovAmAM, bolavAmAM, khAvAmAM, sAMbhaLavAmAM ane vicAravAmAM saMyama na hoya te sAco saMyamI banI na zake. be hetuthI sAdhu gocarI nIkaLe. (1) gRhastha para upakAra karavA. 2) potAnA saMyamadehano nirvAha karavA. - aSTakaprakaraNa zAstranuM kaheluM ApaNe keTaluM karIe chIe ? to ApaNuM kaheluM thAya evI bIjA pAse ApaNe apekSA keTalI rAkhI zakIe? mahattva na ApavA jevI cIjane mahattva ApIe tenuM pariNAma kaSAya. * caMDakauzika karmodayajanya paristhitimAMthI pasAra thatAM thatAM karmAdhIna banI na javAya tenI sAvadhAnI rAkhe te saMyamI. - metAraka muni jAgavuM hoya to eka ja miniTa pUratI che - kapilakevalI uThavuM ja na hoya to jIMdagI paNa TUMkI che - mammaNa jenI AMkhamAMthI zaramanA jaLa ke pApano bhaya jAya tene tIrthakaranI karuNA paNa ArAdhaka banAvI na zake. - saMgamadeva ApamativALA sAcA ziSya banI nA zake. svArthabuddhivALA kayAreya sAcA guru banI nA zake. dIkSA levA sAhasa joIe. dIkSA pALavA sattva joIe. dIkSAne saphaLa banAvavA sAcI samajaNa joIe. 224. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstranI vAta samajAya te haLukarmItAnI nizAnI nathI. zAstravacanane jIvanamAM utAravAnI tatparatA te ja haLukarmIpaNAnI nizAnI che. mananI caMcaLatA ravAnA karavAnA cAra amogha upAya. (1) saumyatA, (2) anutsukatA, (3) dhIraja, (4) sahiSNutA. guNaprAptinuM ajIrNa = svayaM guNavAna thaI guNahInanI niMdA, anya guNavAnanI IrSyA. * kuragaDamuninA sahavartI muni potAno ItihAsa jene lakhavo game che tene ItihAsakAro yAda karatA nathI. je svAdhyAya choDe che te jIvanikAya pratye prAyaH bedarakAra bane che. - bRhatkalpa saMyamIne saMkaleza karAve tene bhavAMtaramAM (1) saMyama na maLe, (2) saMyamInA darzana na maLe, (3) samAdhinA nimitta na maLe. je svAdhyAya vagere ArAdhanAthI ane puNyazaktithI upakArI pratye ahobhAva vadhe te svAdhyAya Adi saphaLa, bAkI niSphaLa. je hoDImAM beThA hoya temAM kANuM na paDAya tema je gurune svIkAryA hoya tenA pratye durbhAva na karAya. pratikULa upasargane jItavA viryAtarAyakarmano kSayopazama mahattvano che. anukULa upasargane jItavA mohanIyakarmano kSayopazama mahattvano che. siMhaguphAvAsI muni- sthUlabhadra svAmI svaprazaMsA game te ardhasatya bole, pUrNa satya prAyaH na bole. mahAna vyaktine tuccha bAbatamAM rasa na hoya. zAtA, sukhazIlatA, anukULatA, mAna-sanmAna, prasiddhi vagere tuccha bAbato che. 225 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sAttvika koNa ? Akroza pariSahane prasannatAthI jIte te. - prabhu mahAvIra paraduHkhanA InkAramAM AIjyanuM bIja nihita che. - megharatha rAjA svadoSanA svIkAramAM kaivalyalakSmInuM bIja samAviSTa che. - mRgAvatIjI je saMyamI potAnA duHkhane ane pArakAnA doSane pragaTa na kare te gaMbhIra. bhaktinA kayAreya vajanakAMTA hotA nathI. * devapAla sAro gurukulavAsa maLe puNyanA AdhAre, phaLe yogyatAnA AdhAre. gaccha = mota Ave to paNa cha kAyanI virAdhanAno vicAra paNa na kare. * gacchAcArapayannA. mAna-sanmAnanuM ajIrNa = mAna na maLatAM bIjAnuM apamAna karavAnI vRtti. anAyatanano tyAga kAyaratA nathI, DahApaNabharelI bahAdurI che. dayA niSkriya hoI zake. karuNA kadApi niSkriya na hoya. potAnA khIssAmAM hAtha nAMkhyA vinA dayA kadAca TakI zake. potAnuM khIssa khAlI karyA vinA karuNA TakI na zakhe. jaDamAM parivartana karavAnI kaLA hastagata karI che.-vijJAna jAtamAM parivartana karavAnI kaLA AtmasAt karIe to beDo pAra thAya. dharma jAtamAM ziSyatvanuM nirmANa karyA vinA guru banavAnA manoratha e lagna karyA vinA mA-bApa banavAnA manoratha jevA bane che. saMyamajIvanamAM saMyogavazAt tapa-tyAga-svAdhyAyanI kacAza cAle, samarpaNanI ke vairAgyanI kacAza to kadI na cAle. - moSatuSamuni 226 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAnadAna saMyamI bIjAne mAna Ape; mAna mAge nahi. - dUragaDa muni gaccha=unALAmAM sakhata tarasathI mota Ave to paNa sacitta pANInuM TIpuM paNa na Icche. - aMbaparivrAjaka ziSyo - gacchAcArapatrA. AdhyAtmika zrImaMta = manamAM guNAnurAga + vacanamAM guNAnuvAda + kAyAmAM sahAyakabhAva. hIrA, motI, mANeka, apsarA ane kAgaDAnI viSTAmAM koI pharaka na dekhAya te sAco vairAgI. - zrIpArthaprabhu AtmaramaNatAmAM bAdhaka cAra tattva (1) asthiratA, (2) adhIrAI, (3) anupayoga, (4) atRpti. je vicArane AcAranuM baLa maLe te vicAra sAnubaMdha bane. je vicArane AcAranuM baLa na maLe te vicAra niranubaMdha bane. viziSTa sadAcAranI mUDIvALo zrAvaka dharmane lAyaka. viziSTa sadguNanI mUDIvALo sAdhudharmane lAyaka. guru, samudAya, samudAyanA mAlika pratye gaurava hoya teno saMyamamAM utsAha prabaLa thAya. magaja ciMtanazIla, hRdaya saMvedanazIla, kAyA AcArazIla to kramazaH samyagajJAna, darzana, cAritranI siddhi-zuddhi thayA vinA nA rahe. AtmalakSe vicAronuM lakSya chUTavuM te prAthamika nirvikalpadazA. vicAra vinA kevaLa AtmAnubhava te aMtima nirvikalpadazA. jinavacanasaMbaMdhI (1) zravaNa, (2) samajaNa, (3) zraddhA, (4) AcaraNa, (5) anubhUti - uttarottara durlabha che. -227 -- Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNahIna pratye sahAyakabhAva guNahIna pratye sahAnubhUti guNahIna pratye tiraskAra = adhama bhUmikA. * sAdhunI gocarI mAMDalI eTale zokasabhA. = * = uttama bhUmikA. madhyama bhUmikA. ajANatA paNa zAsanathI viruddha pravRtti thAya te niyamA anaMta saMsAra vadhAranAra dAruNa mithyAtva bAMdhe che. aSTaka prakaraNa IrSyA e avivekanI nIpaja che. - pITha-mahApIThamuni sahAyakavRttithI IrSyA ravAnA thAya che. bAhu-subAhumuni . pratikULa saMyogamAM paDatA sAdhakane joIne thato AnaMda e bIjAne pachADavAnI vRtti sUcave che. mokSa jarA paNa agharo nathI. paraMtu ApaNI kSudratA, tucchatA, saMkucitatA, IrSyA vagerenA lIdhe ApaNe tene agharo banAvyo che. * bane duniyAmAM bogho, teno saphaLa bane ogho. |228 tapa eTale, khorAkanI QUALITY sAdI QUANTITY ochI, VARIETY ochI. dhannA aNagAra kriyAmAM sAtatya + upayoga + ruci + ekAgratA bhaLe to tenA saMskAra prabaLa bane. jagadguru hIrasUrijI samakakSanI IrSyA na thAya to guNano pramoda sAco. jAtamAM jeTalA TharIe teTalI svAnubhUti thAya. - AnaMdaghanajI ma. je cIjanI khoTathI potAno mokSa aTakelo che te cIja lAvavAno prayatna kare te AtmArthI. arNikAputra AcArya jema Dhola vAge ane nAcanArane tAna caDhe tema pratikULa karmanA udayamAM AtmajJAnInI samatAmAM uchALo Ave. muni dRDhaprahArIjI - Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svastha jIvananA be pAyA (1) mauna, (2) saMgharSano abhAva. svopakArapUrvaka ApaNA pariNAma na bagaDe tema vaiyAvacca karavI. - upadezapada vidvattA, prabhAvakapaNuM, tapa-tyAga-vaiyAvacca vagere UMcI kakSAnA na hoya to cAle. paNa saMyamanI maryAdAmAM AMzika paNa kacAza na cAle. jene bhaNAvavAno gurune umaLako thAya ane bhaNAvatAM navI navI phUraNA gurune thAya tevuM ziSyatva' joIe. - vajasvAmIjI AryarakSitajI bhagavAnanI sAdhanA eTale ekAMta + mauna + kAusagga + dhyAna + svAnubhUti + sahiSNutA. guru zuM kare che ? te mahattvanuM nathI. paNa, "guru zuM kahe che ? te mahattvanuM che. badhA zAstro jANavA chatAM "huM kaMI jANato nathI" evo hArdika svIkAra guru pAse thAya tyAre upAsanA mArgamAM praveza thAya. rAganI sAmagrImAM rAga ghaTADavo hoya to temAM parivartana na karavA ane sAmagrI sAdI rAkhavI. - zivabhUtiguru mamatA = sImita jIvo pratyenI lAgaNI. karuNA = sarva jIvo pratyenI lAgaNI. guru bhaNAve, hitazikSA Ape, vAtsalya Ape = pAMca rUpiyA. guruno Thapako, kaDakAI = pAMca lAkhano ceka. zuM joIe che ? - mRgAvatIjI satvahIna vedanAmAM aTavAya. . araNikamuni jyAre sattvazALI saMvedanAmAM hAle. * avaMtisukamAla | 229 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhIrA mANasanI dRSTi TUMkI ane chIcharI hoya. dhIrajavALA mANasanI daSTi lAMbI, vedhaka, pAradarzI, dIrghadarzI hoya. sAcI bhakti = bhakti karIne sAmenI vyaktine te bhakti yAda karAvI RNanA baMdhanamAM na levA. aneka ziSya, jJAna-tapanI zakti, labdhi, puNya ane dezanAzakti jema vadhAre hoya tema te zAsanano duzmana bane jo tenuM haiyuM zAstrArthothI bhAvita na hoya to.- saMmatitarka. koI paNa vasta/sthiti/saMyoga kAyama TakavAnA nathI." A vicAra paristhitimAM rAga-dveSa ubhA thavA na de. - sanaskumAra cakravartI saMyamanI pravRttithI nahi paraMtu saMyamanI pariNatithI ane zAsanathI keTalAM bhAvita thayA chIe ? tenA para bhaviSyanI salAmatI che. pravRttinI nirmaLatA puNya baMdhAve. vRttinI nirmaLatA karmanirjarA karAve, sAdhanAnA aMtarAya toDe. gurunuM je sahana na kare tene saMsArIonuM niyamA sahana karavuM paDe. * kulavAlaka muni dIkSA choDIne ghaNAM vidvAno saMsAramAM gayA che. eka paNa gurusamarpita dIkSA choDIne saMsAramAM gayela nathI. AzvAsananI jarUra paDe eno artha e ja ke manamAM asamAdhi che. sAdhujIvanamAMthI pAMca prakAranA saMsArane kADhIe. (1) khAvApIvAnI ALapaMpALa, (2) upakaraNanI Asakti, (3) chApAM | copAniyAnI lapa, (4) ziSyonI ghelachA, (5) pATa-padavI-prasiddhinuM pralobhana. -230 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paiso ghaTe to jema gRhastha becena thAya tema vairAgya ghaTe to sAdhu becena thAya. zvAsozvAsanI jema viveka dRSTi 24 kalAka sAthe hoya to ja sAdhunA bhAvaprANa TakI zake. jeNe adhyAtma jagatamAM TakavuM hoya, teNe sauprathama ratiarita haTAvavI joIe. pachI saMkalpa-vikalpa ghaTADavA joIe. "meM dIkSA moDI lIdhI" Avo pastAvo jene thAya tenuM cAritra bhAvacAritra banI zake. gocarImAM vividha abhigraha dhAraNa karavAthI sattva khIle, mUrchA tUTe, tyAga-vairAgyanI bhAvanA dRDha bane, puNya vadhe, labdhi khIle, cAritra mohanIya karmano kSayopazama thAya. paMcavastu pannA aNugAra gocarI, pANI vagere zeya padArthomAM rAga, dveSa na thavA devA te saMyamanI saphaLatAnI nizAnI che. nAnuM paNa kAma upayogapUrvaka karIe to tenA saMskAra avazya paDe. valkalacirI - - traNa prakAre valaNa : (1) heyamAM dveSa jarUrI che. (2) upAdeyamAM rAga jarUrI. (3) jJeyamAM na rAga ke na dveSa joIe. saMsArInA pariNAma, svabhAva, vRtti saMgharSanI hoya. sAdhunA pariNAma, svabhAva, vRtti samAdhAnanI hoya. jene jANavAthI pariNAmamAM koI pharaka paDavAno nathI tevuM jANavAnI kutUhalatA choDatA javI. saMyamIe lokonA saMparkathI dUra rahevuM. e zakya na hoya to aMtaramAM ekAMta UbhuM karavuM. 231 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI AMkha jagatane joI zake che, ApaNI jAtane joI zakatI nathI, AtmanirIkSaNa karI zakatI nathI. * niravadya satya bhASA bolatA jene na AvaDe te zAsananI ArAdhanA na karI zake. * kauzika (yogazAstra 2/61) jene mana nathI te saMmUcchima che. jeNe manane mArela che te pUrNa cetana che. buddhino upayoga kare tene gurumAM doSadarzana thAya. - dattamuni ekalI bAhya ugra sAdhanA karavAthI ThekANuM paDe nahi. AtmajAgRti 24 kalAka sAthe joIe. * prasannacaMdra rAjarSi bhagavAna hRdayamAM birAjamAna thAya to cIkaNAM karmo ravAnA thAya. - dharmabiMdu haribhadrasUri ma.sA. gaMbhIratA = bIjAnA doSa joyA pachI enI sAthe vyavahAramAM ApaNA hAvabhAvamAM jarA paNa pharaka na paDe te. kaSAyane niSphaLa banAvavA mATe AMkha, moDhAnI rekhA, jIbha ane vyavahAramAM e vastu pragaTa na thavA devI ane emAM jAtane svastha rAkhavI. ArAdhanA davA che. anuzAsana nidAna che. ArAdhanAmAM utsAha jAgato nathI tenA be kAraNa :- (1) ArAdhanAnA baLa upara zraddhA nathI. (2) ArAdhanAnA phaLa upara najara nathI. pagamAM bharAyelo kAMTo jema cAlavAnI tAkAtane toDe, tema chUpAyelA nAnA paNa doSa ane AlocanA nahi karelA pApa ArAdhanAnuM baLa toDe, mokSamArgamAM avarodhaka bane. - lakSmaNA sAdhvI sAdhu saMgraha kare to gunegAra. AcArya saMgraha na kare to gunegAra. 23ra Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAracustatA, Atmazuddhi ane guNasamRddhi A traNanA AdhAre UbhI thayelI puNyavibhUtithI zAsanano udaya-prabhAvanArakSaNa thAya che. - kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrijI utkaTa saMvegavALAne aparokSa AtmAnubhUtimAM nirarthaka vilaMba paravaDato nathI. - jaMbUkumAra sukhazIlatAno doSa cAritranA AcAromAM nIcAmAM nIcI kakSAe laI janAra che. * yogapaTTadhArI sumaMgalAcArya AcAra dvArA pariNAma UbhA thAya. tattvajJAna dvArA AcAra majabUta thAya. baMnne paraspara pUraka che. paranA hita mATe svayaM kaSTa svIkAravAnI vRttipUrvakano vyavahAra = samiti. nirarthaka vRtti-pravRttinA tyAgapUrvaka nijamAM utaravAnI jAgRti = gupti. cha prakAranI vyakti gurvAjJA pALI na zake. (1) abhimAnI (2) kRtaghna (3) avinIta (4) garvita (5) ApabaDAIkhora (6) sAdhu-sajjanone mATe ThapakA pAtra. (upadezamALA gA.73) jyAM samarpaNa hoya tyAM khulAsA karavAnI jarUra nathI. - mRgAvatI sAdhI mArgastha kSayopazama eTale satata mokSamArgAnurUpa ruci-vRttivalaNa. jene puNyodayanuM mamatva na hoya; puNyodayathI potAne je mahattva na Ape te sAco saMyamI * AcAravAna bIjAne dharma pamADI zake, nahi ke mAtra vicAravAna. * tAmalI tapAsadaSTa muni bhagavAne gaNadharone pahelAM dIkSA ApI = AcAra ApyA. pachI tripadI ApI = dvAdazAMgI ApI. mATe apekSAe pahelAM AcAra pachI jJAna---- | 233 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArthanI nizrA = gItArthanI AjJAmAM rahevuM ane temanI AjJA/IcchA mujaba potAnA mananA pariNAma UbhA karavA. sAdhuno saMbaMdha gAma-nagara sAthe nahi paNa saMgha sAthe che, sadguru sAthe che, paramAtmA sAthe che. guru pAse be apekSA rAkhavI. (1) mArI bhUla vakhate aTakAve ane mArge joDe. (2) mArI yogyatA mujaba zAstra bhaNAve. je buddhinA panAre paDI anaMta bhavo bhaTakyo te dubuddhine vaza thavuM ja nathI A nirNaya kare te ja sAco ziSya banI zake. ziSya mArge che ke unmArge? te pArakhavAnI tAkAta na hoya te vyakti guru banI na zake. ane te oLakhe chatAM na aTakAve to te guru kasAI karatAM bhUMDA che. gItArthanI AjJA pramANe AcAra pALe te karmanA malina baMdhana aTakAve ane temanI AjJA mujaba pariNAma UbhA kare te karmanA malina anubaMdhane toDe. lokottara puruSane upadezanI jarUra na hoya. dA.ta. tIrthakaro. ziSTa puruSa thoDA upadeze pratibodha pAme. dA.ta.sanatakumAra cakrI. bhAre karmI ghaNA upadeze paNa pratibodha na pAme.-kAlasIrika jevA mananA abhiprAya roganI bAbatamAM DokTara pAse che. tevA mananA abhiprAya doSanI bAbatamAM guru pAse joIe. ApaNI niSThA, yogyatA ane puruSArtha jema jema khIlatA jAya tema tema mokSa najIka Avato jAya. samarpaNabhAvanuM kanekzana guru sAthe hoya to gurunI IcchA mujaba ziSyanA pariNAma pratyeka samaye UbhA thatA jAya. potAne samarpita jIvane abhavya guru paNa mokSamAM mokale. - 234 * 234 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ArAdhanAnI saphaLatA tamAma doSanI sUga UbhI karavAmAM ane doSane ravAnA karavAmAM che. * ziSya mATe guru e AMkha samAna che. je pravRttimAM gurvajJAnI athavA hArdika gurusaMmatinI chApa - na lAge te pravRtti sAdhune karmabaMdha karAve. - draupadIno pUrva sAdhvIbhava apavAda mAtra jANavAnA che. jyAM tyAM bolavAnA nathI. ArAdhanAmAM utsAha na jAge te yatanAvaraNano udaya. ArAdhanAnuM sAmarthya na hoya te vIryaMtarAyakarmano udaya. ArAdhanA karavA jevI na lAge te mithyAtvano udaya. aMdaramAM AtmAno AnaMda nathI ene ja vAtacItanuM vyasana hoya. svAdhyAyane to vizrAma bhUmi kIdhI che. thAka to tyAM ja hoya jyAM taNAva hoya. taNAve tyAM hoya jyAM pArakApaNAnI buddhi hoya. Arta-raudradhyAna TALI, dharma-zukala dhyAnamAM pravRtti karI zakAya eTaluM zrutajJAna saMyamInI prAthamika AvazyakatA. - upadezapadaTIkA (gA.897). jene pApano bhaya nathI te zAsana-samakita-saMyamano virAdhaka che. - caMDakauzika pUrvabhava : zuddha dhyAnanI janetA zAstrabodha ke dharmakriyA nathI. paraMtu AtmadarzananI tIvra abhIpsA ane karmakRta bhAvo pratye atyaMta udAsInatA che. - prasannacaMdra rAjarSi dareka sAdhanAmAM - (1) doSathI chUTavAnuM, (2) guNane meLavavAnA, (3) nabaLA AcArane choDavAnA ane (4) prANAMte paNa sArA AcAranI ruci keLavavAnI. - vaMkacUla 235 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNanuM AkarSaNa hoya. ane sAdhanA kare to kyAreya abhimAna na Ave. saMsArI mATe jema virAdhanA DUbADanArI che tema sAdhakane abhimAna DUbADanAra che. yogya ziSyane Thapako Apavo te gurunI pharaja che tema ayogya ziSyane Thapako na Apavo (avasare upekSA karavI) te paNa gurunI pharaja che. potAnI pravRttimAM gurunI IcchA che ke nahi ? teno khyAla rAkhe e ziSya vinayI ane samarpita banato jAya che. jAta mATe kadaranI apekSA rAkhavI nahi paNa bIjAnA nAnAmAM nAnA kAryanI kadara, prazaMsA, upavRMhaNA, anumodanA karyA vinA rahevuM nahi. * je svacchaMdI che te zAsananI bahAra che. je samarpita che te zAsananI aMdara che. saMvijJapAkSika pote AcAracusta na banI zake paNa je custa hoya tene avasare samAdhi jarUra Ape. ArAdhanA devaloka Ape, . abhavya muni. ArAdhakabhAva mokSa Ape. - bharata cakravartI sAvadya-niravadya vacananI khabara na hoya tevA sAdhune vAtacItano ' paNa adhikAra nathI. * mahAnizItha(3/120). guruthI khAnagI AcAra/vicAra/vAta vagere gurunI AzAtanAnA kAraNabhUta che, mithyAtvarUpa che. gautamasvAmIne bhagavAnanI dezanA sAthe nahi, bhagavAna sAthe saMbaMdha hato. mATe ja jANavA chatAM bhagavAnanI dareka vAta upara bahumAnabhAva uchaLato hato. 236 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSamArga zAstrathI samajAya te karatAM vadhAre spaSTa rIte kayAreka paramAtmabhaktithI samajAya. * devapAla guru bane eTale gaMbhIratA, udAratA, sahanazIlatA keLavavI paDe. saMsAranA saMbaMdha lohInA saMbaMdha che. guru-ziSyano saMbaMdha guNa-AcArasacino saMbaMdha che. je ziSya mAyAvI hoya tene pATha-AlocanA vagere ApavAno niSedha che. gurune zarIra soMpavuM saheluM, mana soMpavuM agharUM. mAthuM muMDAvavuM saheluM, mana muMDAvavuM agharuM. - rUkamI sAdhvI. mAyAvI ekAMte virAdhaka che. tene samudAyamAM rAkhavAnI manAI che. - vinayaratna coyaNA vagara ziSya ArAdhanA kare te uttama. coyaNAthI ArAdhanA kare te ziSya madhyama. coyaNA chatAM ziSya ArAdhanA na kare te adhama. ziSyane AjJA karatAM, kaMI kahetAM gurune vicAra karavo paDe, vilaMba karavo paDe to te ziSyanuM kamabhAgya che. ziSyane taiyAra karavA te gurunI pharaja che. taiyAra thavuM te ziSyanI pharaja che. te gaccha che jyAM labdhi vagere zaktithI yukta hovA chatAM mAtra vacanathI vratabhaMga karanAra sAdhune guru daMDa kare. - gacchAcArapatrA je tyAga ke vairAgya yoga sudhI paNa na pahoMcADe tevA tyAganI samAptimAM bhogano atireka saMbhavita che. 237 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dardI je davA le te badhI davA DokTare levAnI na hoya, tema ziSyae je karavAnuM hoya te badhuM guru kare ja evuM nathI. paramaguru sAme kinAre che. ApaNe A kinAre chIe. pulanA sthAnamAM gurudeva che. temanA AlaMbanathI bhagavAna sudhI pahoMcI zakAya tema che. saMsAra choDyo = duHkhagarbhita vairAgya. - saMprati rAjAno pUrvabhava. saMsAramAMthI chUTakAro meLavyo jJAnagarbhita vairAgya. = jaMbUsvAmI. nokare karelI mahenata zeThane paisAdAra banAve tema mohanIyanA gulAma banelA jIvanI puNyanI kamANI mohanIyane baLavAna banAve. parasAkSIe je dharmanI pratijJA karI tenA pAlanamAM adharmano pariNAma Ubho thato aTakAvavo te AtmasAkSIe ja zakya che. je tyAgane laMbAvAnuM mana na thAya te tyAga prAyaH banAvaTI, AbhAsI hoya. bhavadeva muni jenAthI ApaNo mokSa thavAno nathI evA jagatanA padArthone mahattva ApI ApaNe ApaNo mokSa aTakAvIe chIe. kRtajJatAno abhAva e AtmAnI eka jAtanI kaThoratA che. gozALo - ALasa eTale sAdhanAne AjanA badale AvatIkAla-bhaviSyakALa para rAkhavI. vairAgya tyAgane dIrghajIvI banAve, tyAgamAM AnaMda ubho karAve che. 238 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru zAstra traNa rIte bhaNAve. - (1) sUtrano artha Ape. (2) zAstramAM zaMkA UbhI karAvI UMDANathI bhaNAve. (3) ziSyanI yogyatA joI saMpUrNapaNe bhaNAve. - Avazyakaniryukti lAyopathamika bhAvathI yukta dareka guNa vivekathI jhaLahaLato hoya. karmakRta bhAvomAM "huM - "mAruM" evI buddhi jenAthI TaLe te samyapha jJAna. cAritra mohanIya ane yatanAvaraNa karmano kSayopazama utkRSTa/majabUta hoya te nirmaLa cAritra pALI zake. yatanA = samyapha puruSArtha, ayatanA = ALasa. ApaNI AjubAjunI duniyA bhUlI mAnasika rIte zAstranI UMcI duniyA UbhI karIe to abhimAna na Ave. nirupAdhika AtmadarzananI AnaMdamaya aparokSa pragADha anubhUti eTale sAdhutA. abhimAna bIjAnA tiraskAra tarapha jIvane kheMce. mada > potAnA utkarSa tarapha jIvane kheMce. sAdhune kSayopazama bhAva upara paNa abhimAna na hoya to audayika bhAva upara to kyAMthI hoya ? layopazama bhAvanI be vicitratA :- (1) te kAyama adhUrA che. (2) game tyAre dago denArA che. * rahanemijI mokSa Rjugatie thAya. Rjugati mATe Rjumati Avazyaka che. - mAtuSa muni karmasattA yogyatA hoya chatAM cIja na Ape te bane. paNa dharmasattA yogyatA hoya chatAM cIja na Ape te na bane. - zAlibhadrajI --239 239 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAttvika gItArthatA hoya tyAM bhAvathI saMvignapaNuM avazya hoya. AhAra-vihAra dvArA bIjAne zraddhAbhraSTa karato sAdhu UMcA AcAra pALe chatAM durlabhabodhi ane anaMtasaMsArI bane - piMDaniryukti. gItArtha kAraNe doSa seve, kAraNa jAya to doSa paNa jAya. agItArtha prAraMbhe kAraNe doSa seve, pachI kAraNa jAya to paNa doSa pakaDI rAkhe. svAdhyAya karatAM karatAM niMdAno rasa keTalo tUTyo? tenA AdhAre kevaLajJAna maLe. vagara pAtratAe adhyAtma jagatamAM upakArI evI eka paNa pariNati/vicAradhArA maLI zakatI nathI. potAnI sAdhanAne pragaTa karavAthI sAdhanAmAM aMtarAya paDe che. - siMharUpadhara sthUlabhadrajI AgamanuM parizIlana = manamAM kyAreya Agamaviruddha eka paNa vicAra na Ave tevuM valaNa. je doSa ApaNAmAM nimittanA abhAvamAM nathI, te doSa ApaNAmAM nathI evI bhramaNAmAM na paDavuM. - saubharI RSi gurunI TakoraThapakAthI jyAM sAdhu gusso kare/sAme bole to te gara7 gaccha nathI. ApaNe samudAyane hADakAno mALo banAvavo che ke svarga? te ApaNe vicAravuM. ArAdhanAnI aMdara thAka bhale Ave paNa manano kaMTALo akSattavya che. doSanA kSetre zarIranA thAka karatAM manano kaMTALo lAvI chUTavAno prayatna karavo. 240 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAdhanAmAM adhIrAI dUra karavA saci ubhI karavI. saci ubhI karavA mATe ArAdhanAnuM phaLa jovuM, mahApuruSone jovA. gurunI AjJA ane sUcanAne prAmANikapaNe utsAhathI pALe te gurunI IcchA jANavAnI zakti meLavI zake. sahana kare te mokSe jAya. sAmano kare te durgatimAM jAya. zubha dhyAna = bhagavAnanA atizayanuM dhyAna. zuddha dhyAna = bhagavAnanA guNasvarUpanuM dhyAna. - adhyAtmasAra je ArAdhanAmAM mana Thare tyAM nirjarA thAya. * sakalacaMdra upAdhyAya ApaNe mokSa puNyathI nahi paNa puNyanA nirmaLa anubaMdha dvArA ane sAnubaMdha sakAma nirjarA dvArA meLavavAno che. jema upakaraNa sAdA tema saMyamanA pariNAma UMcA. jema upakaraNa UMcA tema saMyamanA pariNAma nIcA. - zivabhUti muni mana phurasadamAM jo azubha/halakA vicArone kabaje jAya to samajavuM ApaNA doSanA anubaMdha haju sudhI tUTyA nathI. potAnI ArAdhanAnA utsAha karatAM paNa gurunA anuzAsanane je pacAvI jANe te kharo ArAdhaka bane che. zAstro mokSamArganI carcA mATe nathI paNa anubhava mATe che. AtmAnA sauthI moTA be zatru (1) ajJAna (2) anAcAra. jJAna paramagatine apAve. jyAre AcAra paramagati na maLe tyAM sudhI sadgati Ape. nimitta maLatAM ja viSaya-kaSAya-vAsanAno bhaDako thAya te dravya sAdhu, nimitta maLavA chatAM svastha rahe te ja bhAvasAdhu parISahane jItavA karmasiddhAMtanA parizIlana dvArA dhIrajano guNa keLavavo. * zrI mahAvIra svAmI bhagavAna 241 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhIrAI Ave tyAM nirjarA na thAya, puNya na baMdhAya, karmabaMdha cAlu thaI jAya, ArAdhanAnI guNavattA ochI thaI jAya. zarIranA thAkanA kAraNe je doSapravRtti chUTI te chUTI tema na samajavuM. AcArya tIrthakaratulya, prabhAvazALI, madhuravaktA, gaMbhIra, dhIrajavALA, upadeza ApavAmAM tatpara, saMgrahazIla, saumyamukhAkRtivALA, acaMcaLa, mitabhASI, abhigrahavALA hoya.. vyavahArasUtra Indriyadamana = jarUrI pravRtti hoya paNa Asakti nahi. Indriyaguti = binajarUrI viSayomAM pravRttino abhAva. muni saMsAranI koI paNa cIjanA kheMcANathI rahita hoya, saMgrahavRttithI para hoya, jarUriyAtone ghaTADanAra hoya. jeTalI mananI khaNaja toDIe teTalo AtmAnA AnaMdano anubhava thAya. saMsArIne saMsAranA kAryanI kalpanAmAM jema AnaMda hoya tema sAdhune mokSasukhanI bhAvanAmAM AnaMda hoya. - zrIyaka muni saMgrahavRtti e saMsArI mAnasanuM pratIka che. * motIsaMgrAhaka ratnAkarasUri - sAdhu mATe sAdhvI jevuM koI baMdhana nathI. mAna ane matAgraha mokSamArge AgaLa vadhavAmAM dIvAlarUpa che. . jamAli vyavahArathI virati eTale anAcAranI ane pApanI virati. nizcayathI virati eTale doSano tyAga. vyavahAra cAritranA pAlanathI nizcaya cAritra pragaTe. ra4ra Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zraddhA/samajaNane AcaraNamAM mUkIe to te jIvana banI jAya. sulasa viveka jJAnano abhAva ke maMdatA pudgalanI AsaktinuM sUcaka che bIjAnA duHkhane joI je ogaLe ane bIjAnA nimitte leza paNa saMkaleza na kare tenuM haiyuM mRdu kahevAya. samyag jJAna meLavavAnI traNa zarata che. (1) praNAma, (2) pariprazna (3) parisevA. bhagavadgItA(4/34) samajaNa ane anubhUti vairAgya tarapha laI jAya che. vairAgya tyAganA sattva sudhI pahoMcADe che. e sattvathI mokSamArge AgaLa vadhAya. sAdhu cAra hetu mATe gocarI na vApare. (1) lAvaNya, (2) bhojanano rasa, (3) cAmaDI snigdha rAkhavA, (4) zarIra puSTa karavA. ziSyae to zAsananI mUDI che, gurunI nahi. pRthvInI jema sAdhu paNa sahana karavAmAM kyAreya maryAdA nakkI na kare. AlocanA nikAcita karmonA paNa anubaMdhone toDI nAkhe. . taravaiyAne mATe sonAno bhAra paNa avarodhaka che. saMyamIne jIvanajarUrIyAtanI vastunuM paNa AMzika AkarSaNa avarodhaka che. ApaNane svAdhyAya-vaiyAvacca ke AcAra-vicArono saMtoSa thayo. sadguNothI ApaNane saMtoSa thAya tevuM keTaluM che ? 243 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSamArge AgaLa vadhavA nAnI bhUlanI paNa moTI sajAnI taiyArI rAkhavI joIe. - aMdhakamuni padArthane sAcavavAnI mahenata kare te saMsArI. pariNAmane sAcavavAnI mahenata kare te sAdhu. pariNAma sudhAravA sAdI vastuthI calAvavAnI taiyArI rAkhavI. bIjA badhA baMdhananI jANakArI hovAthI te baMdhanarUpa lAge. paNa vijAtIyamAM baMdhananI buddhi na hovAthI tenuM jokhama vadhI jAya che. jene zravaNanI jarA paNa IcchA nathI, tene upadeza Apavo te guno che. tene upadeza ApanAra guru paNa gunegAra che. niMdA eTale parAyA doSanI poTalI ApaNA mAthe UMcakavI. niMdA eTale pArakA doSanI AmaMtraNa patrikA. - upadezamAlA ApaNI, gurunI, samudAyanI AbarU vadhe ane ApaNA AcAra joI gRhasthone saMyamI upara bahumAna thAya evuM jIvana banAvavuM. saMvega ane samarpaNabhAva svAdhIna che. tenI khoTa mokSamArge avarodhaka che. ane temAM prAmANika puruSArtha karavAthI jJAna ane tapa vagere yoganI khoTa pUrAI jAya che. potAnA doSane chUpAve te mAyAvI. bIjAnA doSane chupAve te gaMbhIra. bAhya vAtomAM dhyAna rAkhanArA guru game ane AMtarika bAbatomAM dhyAna rAkhanArA guru na game to samajavAnuM ke A bhArekarmIpaNAnI nizAnI che. AtmAnI anubhUti mATe saMvedanazIla hRdayathI bhAvanA thavI . joIe. tevI bhAvanA na hoya to zubha saMskAra joIe. 244 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * nAnI nAnI kriyAmAM paNa bahumAna vadhAro ane nAnA nAnA doSone paNa ghasatA jAva. aImuttA muni ThaMDA, vilAsI ane vikRta lohI AtmakrAMti ke doSamAMthI saMkrAMti karI zake nahi. kaMDarika muni pudgalanI Asakti tUTe to svAdhyAyano kSayopazama kudaratI rIte Ubho thAya. UMcA guruthI mokSa nathI paNa maLelA gurunA anuzAsanane saharSa svIkAravAthI mokSa che. caMDarudrAcArya ziSya sAdhunI pratijJA che.' gajasukumAla * nAnAmAM nAnI bhUla badala guruno kaDakamAM kaDaka Thapako maLavA chatAM mananI prasannatA vadhe tyAre sAcuM ziSyatva pragaTa thAya. - mRgAvatIjI - - - ApaNA nimitte bIjAne aMtarAyAdi na karavA te paNa eka ArAdhanA che. zAlibhadrapatnI jijJAsA = AtmAnA stare jANavAnI tAlAvelI. 'sahana karavuM e mAro janmasiddha hakka kutUhala = pudgalanA stare jANavAnI tAlAvelI. mokSanI IcchA (1) zAstrajJAnathI jAge. (2) samajaNathI jAge. (3) anubhUtithI jAge. = jIvananA mukhya be kAma (1) svanA guNane pacAvo. (2) paranA doSane pacAvo. zuddha caitanyanuM potAne potAmAM saMvedana eTale nirmaLa samyag darzana. saMyamamAM udyama jayaNAnuM pAlana. dharmaruci aNagAra 245 - Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurune zAstranI zarama ane doSano Dara naDe. ziSyAdi zaktizALI ke labdhidhara hoya to paNa tenI zarama gurune na naDe. sthUlabhadra ! bIjAne AkarSavAnI vRtti janme tyAre potAnA aMtaHkaraNano nirmaLa pariNAma khatama thAya che - bhadrabAhu svAmI AtmasAkSIe saMyama Ave tyAre saMyamano AnaMda, sAvadhAnI, samyakajJAna, kevalajJAna Ave. - prasannacaMdra rAjarSi sAdhu mATe sAdhvInA zabdo paNa azrAvya che. temanuM rUpa paNa adarzanIya che. bIjA sAdhuno vicAra kare teno (1) svArthabhAva tUTe, (2) hRdaya kuNuM paDe, (3) sAdhu pratye sadbhAva jaLavAya, (4) zAsananI sAcI ArAdhanA thAya. kapaTAdirahita hRdayathI guru pratyenI sAcI zaraNAgatithI paNa bhAvanAjJAnanI samakakSa pahoMcI zakAya che. - bhASarSamuni zAstramAM je vAMcela, sAMbhaLela hoya te jIvanamAM anubhavIne batAve te bhAva saMyamI. * pannA aNagAra jJAnI ane ajJAnInI pravRttimAM kadAca pharaka na hoya. paNa pariNAmamAM to ghaNo pharaka hoya. - naMdISaNa sthAnajanya mokSa pachI maLe. pahelAM manaHsthitijanya mokSa maLe. - puSpaculA sAdhvIjI svaguNone apragaTa karavA dvArA pacAvavAnA. ane paradoSone para pratye atiraskArathI pacAvavAnA. * puMDarika muni bahumAna vinAnuM zravaNa jJAnAvaraNIyano kSayopazama karAvI zake nahi. - 363 pAkhaMDI * 246 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema gharamAM gaMdakI na cAle tema jIbha para(bolavAmAM) paNa gaMdakI na cAle. - draupadI dhyAna eTale paramAtmAmAM ane tenA guNomAM tadrupa banavuM. - guphAvartI damayaMtI jema jema nabaLA AcAra chUTatA jAya tema tema yogya jIvanA nabaLA vicAra khalAsa thatA jAya. * cakrIno brahmacArI ghoDo svAdhyAyathI padArtha-bhAvArtha-paramArtha maLe. - siddharSi gaNI vibhUSA-vikRti- vikathA-vizravaNa-vidarzana e saMyamamaryAdAnI bahAranI vAta che. - draupadIno pUrva sAdhIbhava sAdhupaNAnI maryAdAne custapaNe vaLagI rahe tene nikAcita karmo paNa pachADI na zake. . rAjImatIjI jenuM haiyuM mokSanI jhaMkhanAthI vyApta hoya te ja sAco bhAvasAdhu paramAtmAnuM sAnnidhya na anubhave teno keDo bhaya choDe nahi. paramAtmAnuM sAMnidhya je anubhave tene bhaya satAve nahi. pIparAmULa jema ghaso tema tenI zakti baLavAna bane. sAdhu jeTaluM sahana kare tema saMyamano anubhava daDha bane. - metAraja muni agni lIlA ghAsane paNa bALe, jhera taMdurastane paNa mAre. tema vijAtIya vyakti nirmaLa cAritravALAne paNa pachADe che. - AdrakumAra doSita roTalI vAparavA karatAM kayAreka nirdoSa evI mIThAI/badAma vAparavAmAM doSa vadhAre ! zAbdika jJAnane samajaNamAM pheravavA mATe yathAzakti amala jarUrI. te mATe sattva phoravavuM paDe. samajaNa majabUta bane pachI anubhUtinA stare pahoMce. 247 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI bhUlamAM laghutAnA darzana e ja sauthI moTI bhramaNA che. - lakSmaNA sAdhvIjI vyavahAra ke nizcaya nahi, paraMtu pahelAM sadguNa meLavavA e mokSamArga che. svAdhyAya ghaTe to duniyAno rasa vadhe. svAdhyAyano rasa vadhe to duniyAno rasa ghaTe. je saraLa che te dharma pAmavAne lAyaka che. - aImuttA muni koInA doSa pragaTa karavA e paNa niSThuratA/kaThoratA che. sudarzana zreSThI svadoSanuM jJAna ane tenAthI muktino prayatna e ja mokSamArga che. - baMdhakamunighAtaka rAjA vivekIne ArAdhanA saraLa. jaDane ArAdhanA muzkela. vakrane ArAdhakabhAva durlabha. potAnA jIvanamAM jarUra AcAracusta banavAnuM ane 'AcAracusta na hoya te sAdhu na kahevAya' AvuM kadI vicAravAnuM ke bolavAnuM nahi. puSpacUlA sAdhvIjI potAnA nimitte bIjAnA bhAvaprANo khatama na thAya enI satata sAvadhAnI rAkhe teno mokSa najIka samajavo. balabhadra muni gocarImAMDalImAMthI bahAra Ave tyAre konA pAtrAmAM zuM hatuM ? teno koI khyAla na hoya te sAco vairAgI. ucita pravRtti = gurunI IcchA, saMmati ane prasannatA joIne te pramANe pravRtti karavI te. vilAsapUrvakanI cAla, gAdalAno upayoga, snAna, gRhasthane gocarI jatAM upadeza Apavo- A susAdhunA lakSaNa nathI. 248 - - Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhutAno saMbaMdha jJAna, kriyA ke tapanI jhaMkhanA sAthe nathI paNa doSamuktinI jhaMkhanA sAthe che. * saMyamanI sAcI anubhUti sahana karavAmAM che. - muni dRDhaprahArIjI zAsana eTale maryAdA. maryAdA che tyAM zAsana che. maryAdA toDavI e zAsananAza karavAnuM kArya che. kAraNavaza gocarInA 42 doSa lAge paNa mAMDalInA 5 doSa na lAge to potAne nukazAna ochuM thAya. darzana-jJAna-cAritra-tapa mokSamArga pachI che, pahelAM saraLatA mokSamArga che. kuragaDu muni * - gurugamathI meLaveluM jJAna sattvanA UrdhIkaraNamAM sahaja rIte AgaLa vadhAre che. mokSa upakaraNathI nahi paNa aMtaHkaraNanI vizuddhithI thavAno che. marudevA mAtA cilAti putra svanuM parizIlana e ja moTo svAdhyAya che. prAyazcittanuM vahana karavAmAM pApa pratye pastAvo jAge to pApanA anubaMdha tUTe. - aImuttA muni - tapa-tyAga-svAdhyAya ocho hoya to cAle paNa mArA kAraNe bIjAnA bhAvaprANa tUTI na jAya tevI sAvadhAnI na hoya te hagija na cAle. mokSe janAra sAdhune gurunuM anuzAsana game. devalokamAM jaI saMsAramAM bhaTakanArane bahu bahu to anuzAsana vagaranI ArAdhanA gamI zake. mRgAvatIjI-kulavAlaka cAra vastu sahana karavAnI :- (1) potAnuM duHkha (2) bIjAnuM sukha (3) bIjAnA doSa (4) koInA kaDavA vacana. 249 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmacarya koNa vizuddha pALI zake ? (1) apramattapaNe strI ke sAdhvIno saMparka na rAkhe. (2) strIno je kyAreya vizvAsa na rAkhe. dareka prakAranI paristhitimAM ArAdhanA karavAnI AvaData hoya te mokSamArganA sAcA ArAdhaka bane. * arNikAputra AcArya jeNe jIvanasamAdhi TakAvI hoya tene samAdhimaraNa sulabha. * guru pAse bhaNavA jatA pahelAM vinaya, ahobhAvane utkRSTa kakSAe pahoMcADo to meLaveluM jJAna Tharela samajaNa ane anubhUtinA stare pahoMcADe. zAstro e dizAsUcaka pATIyA che. ApaNuM jIvana eTale e pATIyA pramANe AcaraNa-valaNa-vartana. viSayAMdha dazA, rAga, Asakti ane gRddhi zAstrone pariNamana thatA aTakAve. - aSADhAbhUti avinaya ane uddhatAI samajaNanA jJAnane zAbdika banAvI de. - jamAli ArAdhakomAM cotarapha jJAna-AcAra- kriyAnI paDApaDI che, paNa anaMtajJAnAdi guNayukta AtmAnI prAyaH koIne paDI nathI. jene aMtaHkaraNanI paDI na hoya ane upakaraNamAM aTavAya te saMyamajIvana pALI na zake. * ratnakaMbalavALA zivabhUtimuni jagatanA lAbha-nukasAnanA gaNitathI dharmakSetramAM sthiratA zakya nathI. * araNika muni jemAM mana Thare tenI yAda vadhe. - bhavadeva muni guNa Ave to doSa jAya- ema nahi, paNa doSa jAya to guNa Ave. * naMdISeNa muni 250 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAga to pazune paNa sulabha che. vairAgya samajadAra mAnavane paNa durlabha che. - muni rahanemijI mAyAvI pakaDAI jAya to mAyA choDI de. vakra pakaDAI jAya to ya dalIla-bacAva karato rahe. * rukti sAdhvI upakaraNanI Quantity thI saMtoSa rAkhavo ane aMtaHkaraNanI Quality vadhAravI. paisA pAkITathI salAmata, zraddhA AcaraNathI salAmata. - sulasA eka sikkAnI be bAju :- (1) AtmAnI saci/AnaMda - eka bAju. (2) pudgalanuM mamatva na hoya - bIjI bAju. zakti na hoya tyAre je samasamIne rahe te zakti Ave tyAre samudAya/guru sAme baLavo karyA vinA na rahe. - kalikAlasarvajJaziSya bAlacaMdra zAstrano marma sAdhanA ane upAsanAnA samanvayathI maLe, vyAkaraNa ane nyAyanI nipuNatAthI nahi. - nidbhava goSThA mAhila vairAgyanuM utpattisthAna saMvega che. - jaMbusvAmI vakra tyAga karI zake. paNa utkRSTa vairAgyanA mArge AgaLa vadhI na zake. - gozALo vairAgya na hoya tyAM tAttvika samarpaNabhAva na hoya. gurusamarpaNa na hoya tyAM pAramArthika gurukRpA na hoya. - kaMDarika muni svAdhyAya e sAdhupaNAno prANa che. jeTalo svAdhyAyano yoga majabUta eTalo saMyamano svAda vadhAre. jAte virAdhanAthI aTakavuM saheluM. paNa virAdhakabhAvathI-doSathI aTakavA mATe gurukRpA Avazyaka che. * kulavAlaka muni ArAdhanA ochI thAya to cAle, paNa virAdhakabhAva lezamAtra na cAle. - sumaMgalAcArya -- 251 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamIne mokSamArgamAM AgaLa vadhavAno anubhava thavo joIe ane te mATe potAnAmAM sadguNo khIlatA dekhAvA joIe. vidvattA, prabhAvakapaNuM, tapa-tyAga-vaiyAvacca UMcI kakSAnA na hoya te cAle. paNa saMyamanI maryAdAmAM AMzika paNa kacAza na cAle. Arya mahAgirijI - potAnI jAta upara je anuzAsana nathI karI zakto te bhagavAnanA zAsanamAM AvI nathI zakto. AcArya maMgu AcArazuddhi anekane lAbhadAyI che. vicArazuddhi svane lAbhadAyI che. mATe AcArazuddhino lAbha te ja prAraMbhamAM tAttvika lAbha che. - IlAyacIkumAra pratibodhaka muni dhIraja = kutUhalano abhAva. jyAM ruci che tyAM dhIraja Ave che. jyAM ruci na hoya tyAM adhIrAI Ave che. saMyamI=kaTokaTImAM choDelA AcArane anukULa saMyogomAM pAchA pakaDI le, potAnI zakti ane bhAvanAne UMcakI AcAramArge javA tatpara bane.- sAdhvIzIlarakSaka kAlikasUri - nAnI-nAnI vAtamAM sahavartI sAthenI maitrI toDanAranI 'zivamastu ....' nI bhAvanA pokaLa samajavI. jAta upara kaDakAI karIne ja saMyamanuM ghaDatara karavAnuM che. - vigaItyAgI somasuMdarasUri bAhya paribaLo ApaNane bhautika tattvothI choDAvI zake paNa chUTakAro to ApaNe khuda meLavavo paDe. prasannacaMdra rAjarSi AcAra bhale yathAzakti pALIe. paNa bhagavAne je, je pramANe, jeTaluM kIdhuM che te, te pramANe, teTaluM badhuM ja yogya jIvane kahevuM. nahi to ApaNe mArgabhraSTa banIe. marIci 252 - Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcayanayathI parapariNati kayAreya bhogya nathI. pudgala dravya kayAreya bhogya nathI. karmodayajanya dazA ke vastu kayAreya bhogya nathI. sArA AlaMbanathI AgaLa vadhIe te prazasta bhAva che. paNa AlaMbana dUra thatAM ubhI thayelI zaktine gauNa karIe ane te bhUmikAe na pahoMcIe to te mAyA-kapaTano bhAva che. pravRtti mATe zakti-saMyoga-sAmagrI- sahAyaka-yogya samayayogya upakaraNa-preraNA joIe. to ArAdhanA saraLa bane. paNa pariNAma mATe AgamabhAvita buddhi joIe. - meghakumAra muni zravaNanuM phaLa - samajaNa. samajaNanuM phaLa - AcaraNa. AcaraNanuM phaLa - pariNamana. pariNamananuM phaLa - mokSagamana. AcaraNa hoya to samajaNa Take. tethI devone samakita TakAvavuM muzkela, manuSyone samakita TakAvavuM saraLa. sAruM AcaraNa samajaNane paNa sArI ane zuddha banAve che. - valkalacirI ApaNI pAse kayA guNo che ? te yAda rAkhIe ane je doSa che tenI upekSA karIe tyAM sudhI mokSa na thAya. - bAhubali muni je kriyAmAM bhagavAna bhaLe te kriyA kriyAyoga kahevAya. je kriyAmAMthI bhagavAna haTe te kriyA kriyAkAMDa kahevAya. samajaNathI paNa AcaraNa Ave che ane niSkapaTa AcaraNathI paNa samajaNa Ave che. tethI baMnenA AlaMbanathI AgaLa vadhavuM. koI prasaMganI asara AvatI nathI, ApaNe UbhI karIe chIe, ApaNe laIe chIe. - khaMdhaka sUrijI * --253E Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA doSanI javAbadArI levAnI jenI taiyArI na hoya teno mokSa na thAya. - caMDakauzika pUrvabhava zAstro e sUcaka che ane mokSamArgamAM thatA ApaNA anubhavanI sarakhAmaNI mATe che. dveSa be-cAra vastu para hoya, jyAre moha tamAma vastu para hoI zake che. mokSamArganI satata jAgRti mATe jJAnanI laMbAI karatA UMDAI vadhAre mahattvanI che. abhavyanuM nava pUrvanuM jJAna = laMbAI. aSTapravacana mAtAnuM hRdayasparzI jJAna = UMDAI. - aImuttA muni ApaNI manovRttine zAstravacana mujaba goThavatA jaIe eTale ke zAstra ane ApaNA anubhava vacce saMvAda Ubho thAya, to jJAna UMDAImAM jAya. saraLajIva = zAsana pAmavAne lAyaka. te sadAcAra meLave. saMvedanazIla jIva samakita pAmavAne lAyaka. te sAdhanA meLave. samarpita jIva saMyama pAmavAne lAyaka. te upAsanA meLave. "he paramAtmA ! mArI pAse rahelI tamAma cIja tArI thApaNa che ane te thApaNano huM nAza karI na besuM ke tene abhaDAvI na nAkhuM-evI Tharela samajaNa deje." - AvI hArdika prArthanA e paNa namaskArano prakAra che. dravya karma ghaTADavAnuM mukhya sthAna = naraka, tiryaca. bhAva karma vadhAravAnuM mukhya sthAna = devabhava. bhAva karma vadhAravA/ghaTADavAnuM mukhya sthAna manuSyabhava. saraLatA ane ahobhAva moze pahoMcavAnA rAjamArga che. - puMDarika svAmInA pAMca karoDa muni gurudeva pratye samarpaNabhAva + vratapAlanamAM sAttvikatA + sAdharmika pratye sahAyakatA = bhAvasaMyama. muni bAhu-subAhu H254 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNI vAra pApajanya saMsAra karatAM puNyajanya saMsAra vadhAre herAna kare. - cakravartI strIratna apekSAe pratikULatAmAM ArAdhanA karavAnuM anukULatAmAM ArAdhanA karavA karatAM vadhAre saraLa che. veSa utpanna thavAnuM kAraNa rAga che. kaSAya utpanna thavAnuM kAraNa viSayano rAga che. * zivabhUti muni hamaNAM rAgane ghaTADavA karatAM rAgano viSaya prazastatattvane banAvIe. - revatI zrAvikA vaiyAvacca athavA svAdhyAyanA rAgathI UMgha ochI thAya. rAga kAbUmAM hoya to eno artha e ke vivekadaSTi jAgRta che. * jebUkumAra ArAdhanA karavI sahelI paNa ArAdhanA karyA bAda mana nirmaLa banAvavuM agharuM. - agnizarmA ArAdhanA karavAnI zakti ayogyane abhimAnI banAve. ArAdhanA karavAnI zakti na hoya to te hatAza ane IrSyALu bane. . siMhaguphAvAsImuni je cIja manane malina kare te tamAmane choDavI. je kArya manane nirmaLa kare te tamAmane karavuM. sAdhanA karyA vinA saraLa ane samarpita anaMtA jIvo mokSe gayA che. paNa saraLatA ane samarpaNabhAva vinA eka paNa sAdhaka mokSe gayo nathI. ziSya satata jhaMkhato hoya ke "gurunI najara satata mArI upara rahe to sAruM. jethI mAruM sAcuM ghaDatara thaI zake." deha, karma ane jagatathI para evA potAnA pAramArthika astitvamAM TharavuM e ja sAcI sAdhutA. - DhaMDhaNamuni -255 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpakendritadaSTi eTale mithyAdarzana. svarUpakendritadaSTi eTale samyagdarzana. svarUpanI aparNola gADha anubhUti = saMyama. ApaNA upara guruno krodhanArAjagI vadhe ema gurunA aMtaramAM ApaNuM sthAna vadhe che. paNa temAM ApaNI prasannatA vadhavI | TakavI joIe. * caMdrAcAryanA ziSya prema - lAgaNI - vAtsalyamAM kyAreya badalAnI apekSA hotI nathI. badalAnI apekSA hoya te prema nahi, sodAbAjI che. jIvaleNa upasarga karanAra pratye paNa prema varasAve te sAdhu - muni arjuna mALI "guru Thapako ApI mane kevaLajJAna sudhI pahoMcADe che. Avo dRSTikoNa Ave to jIvana vikAsonmukha bane. - sAdhvI mRgAvatIjI sAdhanAnI bhaThThImAMthI pasAra thayA vinA doSanA kacarA na baLe. - sukozala muni sahanazIlane sAdhanAmAM AnaMda Ave. kAyarane sAdhanAmAM kaMTALo Ave. vivekI mANasa sattvane jagADe. jJAnadaSTi vivekane Ape. zAstrabodha = kerIno paDachAyo. svAnubhava = madhura AmraphaLa. zuM paDachAyo tRmi pragaTAve ? sattvanI kacAza prApta thayela saMyamajIvananA AnaMdane toDI nAkhe che. - muni meghakumAra ziSya buddhinuM bakhtara paherI guru pAse Ave tyAre ziSyane gurumAM buddhi ochI lAge athavA samartha gurumAM paNa koI truTinA darzana thAya. * jamAli --256 256 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmakRta svavyaktitva sAthe tAdAbhyano anubhava eTale saMsAra. svabhAvagata svavyaktitva sAthe aikyano anubhava eTale mukti. gurumAM gautamasvAmInI buddhi, gurubhAIo ke vaDIlomAM upAsyanI buddhi, nAnA sAdhu pratye vAtsalyano bhAva hoya to mokSa thAya. parapariNatinI upekSA mATe (1) tenuM mahattva ghaTADo athavA (2) bIjI mahattvanI AMtara vastu meLavo. vairAgI bharatacaDhI mAna-apamAnathI ApaNe duHkhI nathI paNa tenI noMdhathI duHkhI chIe. * muni vizvabhUti (mahAvIra prabhujIva) guru pAse buddhino upayoga thAya to guru pratye samarpaNabhAvanI kacAza jANavI. * nihnava gurusamarpaNabhAva jeTalo prakRSTa hoya tema tema jJAna, saMyama, tapa, japa, puSya, labdhi, zakti, zuddhi Adi sarvakSetrIya vikAsa thAya. - gautama svAmI dhIrajavALo svabhAva hoya te jayaNA pALI zake. samarpaNabhAva = potAnI jAta upara potAnI mAlikI uThAvI saMpUrNapaNe gurunI mAlikI saharSa sthApita karavI. -meghakumAra muni bAhya AcAro kapaDAnA sthAnamAM che. mokSamArgano anubhava ArogyanA sthAnamAM che. - vairAgI pRthvIcaMdrarAjA guru utsargane Acare to guru kahe ane kare tema karavAnuM. guru apavAdane Acare to guru kahe tema karavAnuM. gurunI AjJA na pALavI, gurunI AjJAmAM moTuM bagADavuM, niMdA, AzAtanA, uddhatAI karavI, gurunI sAme bolavuM vagere gurunA parAbhavanA prakAro che. 257+ Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jyAM maryAdA-vinaya-viveka-vairAgya-aucityanuM pAlana che tyAM zAsana jIvaMta che. pariNAmano AnaMda na hoya paNa tenI ruci hoya to paNa ApaNe mokSamArga chIe. gurunI dhAka hoya to ja pramAdI ziSyanuM jIvana ujjavaLa bane. dhIraja = je kAmamAM jeTalo samaya ApavAthI te kArya sArI rIte thAya, sva-parane nukazAna na thAya teTalo samaya phALavavo. labdhi abhigrahathI khIle tema ja vaiyAvacca AdimAM ullAsathI uchaLatA bhAvo dvArA khIle. anAsakta-nirlepa-nirvikAradazA tarapha gamana te ja mokSamArga, - lagnamaMDapamAM kevalI thanAra guNasAgara jagatanI aniSTa ghaTanAmAM cAra vikalpa - (1) raDavuM = ArtadhyAna (2) laDavuM = raudra sthAna (3) hasavuM = dharmadhyAna (4) taTasthatA = zukla dhyAna. bhagavAna anaMta jJAna-darzana-cAritra-vIryarUpa bhogya zaktimAM lIna che. mATe temane parapadArthanI upekSA sahaja banI jAya che. zAsananI sthApanA - rakSA ane prabhAvanA e traNe dareka nathI karI zakatA. paNa zAsananuM teja ghaTatuM aTakAvavAnI javAbadArI darekanI che. nokarImAMthI dhaMdho karavAmAM kamANI vadhavI joI tema zrAvakapaNAmAMthI sAdhupaNAmAM bhAvonI mUDI vadhavI joIe. vaiyAvaccI thaIne, tapa karIne, vidvAna banIne, mAna laIne paNa namratA keLave te bhAvacAritra pAmI zake. (258F Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAya kaSAya tarIke lAge ja nahi te anaMtAnubaMdhI kaSAya. parapariNatinI upekSA ja karavAnI hoya. jema rastAnI dhULa upekSya che tema. - sanatakumAra rAjarSi paramAtmAnI najIka javAno upAya - (1) jagatanI upekSA karavI. (2) jIvone nikaTa rAkhavA. (3) jAtanI zuddhi karavI. * mIrA pravRttino bhAva kartutvabhAva lAve. te baMdhanano mArga che. pariNAmano bhAva udAsInabhAva lAve. te nirjarAno mArga che. kevaLa pravRttino AnaMda = audayika bhAva. te devaloka Ape. pariNAmano AnaMda = kSayopazama bhAva. te mokSa Ape. bAhya jagatamAM "hovA" sAthe saMbaMdha che. AMtarika jagatamAM "lAgavA" sAthe saMbaMdha che. bhagavAna sArA che. paNa sArA lAgavA joIe. pravRttimAM kAyama vyavahAra lAvavo. pariNAmamAM kAyama nizcaya rAkhavo. "dIkSAno paryAya 25 varasano thayo" evA zabdo = vyavahAra. 25 varSanA dIkSA paryAya pachI paNa "meM hamaNAM ja dIkSA lIdhI' evo bhAva = nizcaya. bhagavAnanA guNa jene AnaMda na Ape tene bhagavAnanA vacana kaI rIte AnaMda ApI zake ? saMyamInI pudgalamAM pravRtti (1) upekSya-udAsInapaNe hoya, (2) upAdeyapaNe na hoya, (3) ucita ane jarUrIpaNe hoya, (4) mAtra adhikRta hoya teTalI ja hoya. --259 * 259 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI ruci hoya te pramANe ApaNI zakti vaLatI jAya che. pradezI rAjA ApaNA aparAdhIbhAvano svIkAra karIe teTalA pUrato azuddha nizcayanaya upakArI che. azuddha nizcaya nayathI AtmA rAga-dveSano kartA che. zuddha nizcayanayathI AtmA svabhAvadazAno kartA che. zuddha jJAna, darzana, cAritrano kartA che. mokSamArga ane saMsAramArga bemAMthI eka mArga satata bane ja che. mATe mokSamArga banAvavA satata jAgRta rahevuM. * mAnasika sattva ane dhIraja kadAca na hoya to ya nizcayanayanI bhAvanAthI te pragaTa thAya. bhagavAna eka evA sAgara che jenI pAse guNanI suvAsa che ane sukhanI mIThAza che. chatAM duHkha-doSanI khArAza nathI. bhogAMtarAyanA udayathI, mohanIya karmanA udayathI je guNo Ave te audiyaka bhAvanA kahevAya. cakrIno brahmacArI azva dharmamAM puruSArthapradhAna dRSTi joIe. naMdanarAjarSi pApamAM phaLapradhAna STi joIe. sulasa - 'puNyathI sukhI, pApathI du:khI, mAnathI sukhI, apamAnathI duHkhI' A gerasamaja che. 'guNathI sukhI, doSathI duHkhI' A sAcI samajaNa che. -11 viveka AcArasaMbaMdhI jaDatAne toDe paNa te maryAdA toDato nathI. dA.ta. ekasIDaMTa thatAM sAdhune embyulansamAM hospiTale mokalavA. be prakAranI mUDI sAdhu pAse hoya (1) AcAranI (2) guNanI. AcAranI mUDI karatAM guNanI mUDI sva mATe vadhu baLavAna che. 26 0 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLanI ruci ke pratIti thAya tyAM hArdika pratijJA Ave. te pahelAM prAyaH gatAnugatika pratijJA jANavI. - metAryamunighAtaka sonImuni prema-lAgaNI-vAtsalya bhAva kadAca ochA sAthe hoya to cAle. paNa dveSa jarA paNa, ekanI sAthe paNa na cAle. jemAM vivekadRSTi bhaLe te daSTAMta siddhAMta bane.. jemAM kadAgraha ke kaTulitA bhaLe te daSTAMta siddhAMta na bane. khuda tIrthakaro jene name che te zAsananI kayAreya paNa hAlanA na karavI evo saMdezo "namo tityassa dvArA tIrthakaro Ape che. bIjAnI aNasamaja + ajJAnanA kAraNe ApaNA dharmanI niMdA mazkarI thAya to te vyaktithI vivekadaSTipUrvaka dUra rahevuM. paNa dharma choDI na devo. - sItA A bhavamAM paLe paLe AjJApAlananI jhaMkhanA hoya to bhavobhava bhagavAnanI sevA karavAnI bhAvanA sAcI. nirmaLa cAritra vairAgyanA AdhAre tathA bhAvanAonA baLe pALI zakAya. * citramuni sAdhyanI ruci vinA sAdhanAnI jhaMkhanA gutAnugatika hoya, audayika bhAvanI hoya. ApaNe paramAtmAnI karuNAnI abhimukha banIe to lokasthiti, bhavasthiti, karmasthiti, niyati vagere ApaNane anukULa bane. * nAgaketu ghaMTanAda zravaNa chatAM aMdhakAra jAgavAno utsAha khatama kare che. prabaLa prazasta nimitta chatAM mithyAtva AtmajAgRtino utsAha aTakAve che. - abhavya saMgamadeva 261 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhya aMdhakAra nathI gamato. paNa mohanIya karmanuM aMdhAruM game che. mATe te TaLavuM muzkela che. * sUryakAnA rANI sukha bahAramAM che evI bhramaNA = mithyAtva. sukha aMdaramAM che evI samajaNa = samyakatva. anubhava ane ruci/buddhi alaga hovA chatAM vAstavika rIte paristhitimAM eka banI jAya che. attaravAyaNA ane pAraNAmAM vecAI javAya evA AyaMbila oLInA tapa karatAM apekSAe kAyamI sAdI gocarInA ekAsaNA caDhiyAtA che, anubaMdhavALA che. je ArAdhanAnA mAdhyamathI ApaNo ArAdhakabhAva baLavAna bane te ArAdhanA baLavAna bane ane jenAthI virAdhakabhAva baLavAna bane te virAdhanA baLavAna bane. prazaMsAyukta ArAdhanA game to samajavuM ke ApaNI ArAdhanA pokaLa che. - pITha/mahApITha ArAdhakabhAvano saMbaMdha na joDAya to saMyama paNa kalyANakArI na bane. - kaMDarIka muni mokSadAyaka dharmamAM parasAlI sAthe AtmasAkSI anivArya che. sakAraNa Acarelo pramAda ziSyanA jIvanamAM niSkAraNa na pravezI jAya te mATe paNa guru bAhyathI kaDakAI rAkhe. mohajanita puNya mohanuM vardhaka che. * ajayapALa rAjA saMsArInuM patana pApathI che. saMyamInuM patana pramAdathI che. ApaNI prazaMsAmAM aNagamo ane apamAnamAM AnaMdano anubhava e jAgRti. mokSamArga meLavavA ApaNA doSone ApaNe oLakhavA joIe, ApaNI gerasamajone TALavI joIe. 262 * Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrya jema prakAzathI jagatane pALe che tema arihaMta bhagavaMto nAma-sthApanA-dravya-bhAva nikSepathI jagatane pALe che. atyAre bhagavAnano saMyoga zakya nathI paNa smaraNa cokkasa zakya che. jinAjJA mujaba, nisvArtha bhAve karelo paropakAra vizuddha puNya UbhuM kare. - jagaDuzA nirmaLa niSkAma bhaktimAMthI pragaTa thayela jJAna ke cAritra Adi guNa apratipAtI hoya, uttarottara UMcI bhUmikAe pahoMcADanAra hoya. guru khokhuM viza) Ape. devagurunI bhaktinA pariNAma dvArA mAla(nirmaLa valaNa)ne meLavavAnI javAbadArI ApaNI che. bhakti eTale bhagavAna pAse mananA pariNAma kabUla karavA, pragaTa karavA, ane bhagavAnanI AjJA pramANe mananA pariNAma UbhA karavA. jeTalA AdhyAtmika jagatamAM UMce jAva teTalA bheda bhAva dekhAtA baMdha thAya. AtmAnA doSothI mukta thAya te jAtavijetA ane jagatavijetA bane. - tIrthakara je dharmaArAdhanAmAM AtmAno ahobhAva, upayoga ane pariNAma bhaLe te ArAdhanA sAcI ane AtmasAkSInI ArAdhanA che. alpa ane nabaLA sattvavALAne ArAdhanAmAM parasAkSInI jarUra che. 263 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama bhUmikA = vaDIla sAdhuno vinaya kare. madhyama bhUmikA = vaDIla sAdhunI sevA na le. jaghanya bhUmikA = vaDIla sAdhunI AzAtanA na kare. pahelAM ArAdhanAnI Quantity vadhAravI. pachI ArAdhanAnI Quality sudhAravI. je ArAdhanAnuM lakSa paramAtmAne khuza karavAnuM hoya, AtmAne sudhAravAnuM - tAravAnuM hoya te ArAdhanA sAcI. saMyamIe veza pramANe valaNa ane pravRtti anusAra vRtti UbhI karavI. * DhaMDhaNa muni sAdhuveza ane parasAkSI A be alpasattvazALI evA pApabhIrU jIvanI dharmamAM rakSA kare che - sthiratA kare che. mAtra sArI pravRttithI sArA banI nathI javAtuM. manovRtti paNa sArI banavI joIe. . je ziSya potAne ajJAnI tarIke svIkAre, tenAmAM guru pAse bhaNavAnI yogyatA che. samaya, sthaLa, pravRtti, upakaraNa, sahavartI vyakti-pAMceya sArA hoya paNa pariNAma azubha hoya to anubaMdha pApanA ja che. * bhavadeva muni sAdhu mATe ApabaDAI tAlapuTa jhera che. guru sAthe saMbaMdha joDavAthI mokSa nathI. gurutattva sAthe joDAvAthI mokSa che. - raDatA siMha aNagAra nabaLA vicAro choDavA mATe stavana, pado, sakjhAya, stuti, thoya vagere paNa upakArI ane upayogI che. koI vyakti ApaNI hAjarI nodhe nahi evuM sAdhunuM gaMbhIra jIvana hoya. * * 264, Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarkathI tattvanirNaya karavo vidvAnane zobhe. svAnubhUtithI tattvanirNaya karavo saMyamIne zobhe. prabaLa vairAgya ane nirmaLa bhAvanAthI baLavAna azubha vicAra Ave ja nahi. viveka daSTi, jvalaMta vairAgya, utkaTa mumukSA, jarUrI cittazuddhi, satyAgrAhIpaNuM (satyAgrahIpaNuM nahi), taTasthatA, dIrgha dRSTi hoya to zAstranA marma maLe. paraloka, paramapadano mArga te buddhi mATe agamya che. buddhi cAra saMjJA ane traNa gAravathI malina thayelI hoya to ja mokSamArgathI virodhI vikalpo manamAM ubhA thAya. guruno upadeza saguNane joDe, saMjJAne toDe ane gAravane zoSe. - nayasAra je jIvane (1) paraloka dekhAto nathI. (2) paralokanuM sukha ApanAra mArga dekhAto nathI. (3) paralokamAM duHkha Ave tevI mati game che. te jIvanI mati svacchaMdI che. gurunA viyogamAM paNa temanI IcchA-sUcanA-mArgadarzana pramANe ArAdhanA karavI te ja guru pratye sAco samarpaNabhAva che. saraLa hoya tenI pAse viveka na hoya te haju bane. paNa vinaya to avazya hoya. guru pAse buddhi gauNa karavI ane vyavahAramAM mArgastha buddhino saMpUrNa upayoga karavo e vikAsano zreSTha mArga che. - vajasvAmI guruno Thapako khaTake che teTalI svabhUla khaTakatI nathI. tethI samyapha AtmajJAna thatuM nathI. abhimAna = zakti vinA paNa akkaDatA. mada = zakti ane AvaDatanA jore kUdavuM. bahumAna hoya to vinaya sahaja pragaTa thAya. H265F Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa vinayathI bahumAna Ave ja evuM cokkasa nathI. chatAM bahumAna UbhuM karavA vinaya ja rAjamArga che. patanano krama : doSasevana - doSabacAva abhimAna - ThapakAno Dara ) gurvAjJA apAlana > samudAya bahAra ) lokamAM badanAmI 2 ArAdhakabhAvano nAza. guruno Thapako mohanIya karmane toDe che. ArAdhanA gauNa che. ArAdhabhAva mukhya che. ApaNo ArAdhakabhAva poSAya tema ArAdhanA karavI. abhimAna Adi virAdhakabhAva poSAya tevI ArAdhanA na karAya. zAstravacanano upayoga potAnA doSone sudhAravA kare te jIva haLukarmI. jenAthI ApaNA rAga-dveSa-moha ghasAya te mokSamArga, zAstro ghaNA che, vidyA ghaNI che, kALa thoDo che, zakti thoDI che, vino ghaNA che. tethI je sArabhUta hoya te zakti chupAvyA vinA potAne lAgu paDe te rIte svIkAravuM. jAta sudhAravA ApaNane lAgu paDatA zAstravacana zodhIe to ApaNI yogyatA khIle. bhUla pakaDAvI e guno nathI. paNa bhUla karavI ane bhUla chapAvavI e ja guno che. - rukamI sAdhvI. jIva potAnA doSa kabUle nahi tevuM bane. paraMtu jAgRta hoya, mohanA nazAmAM na hoya to potAnA doSathI ajJAta hoya tevuM to kadApi na bane. AcAra pALavAthI AcAra pALavAnI zakti vadhe che ane AcAra na pALatAM tenI zakti nAza pAmatI jAya che. dIkSA zAsananA pracAra mATe nahi paNa zAsananA pariNamana mATe che. 266 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A be vicAro nizcaya so gayo. puNyodayamAM udAsInatA keLavIe, pApodayamAM prasannatA keLavIe to mukti najIka. jAgRta rahIe to yogyatA khIle. gaphalatamAM | mohamAM paDIe to yogyatA jAya. (1) ApaNane maLelI vastu karmasattAe "Lease' para ApI che ane (2) deva-gurunI kRpAe badhuM hemakhema pAra paDe che. A be vicAra abhimAnathI bacAvavA samartha che. - zrIpALa vyavahAra samajyo. nizcaya sAMbhaLyo. svajIvanamAM mokSamArga to sAva rahI gayo. potAnA doSa potAne khaTake te samakitanI bhUmikA. - zreNika "huM zAsananA anuzAsanamAM Avato jAuM" - AvA pariNAmathI hRdayamAM zAsana uge-jIve- jIvaMta bane. bAhya jagatamAM purUSArtha vadhu hovAnuM kAraNa lakSa UMcuM che. AMtarika jagatamAM purUSArtha ocho hovAnuM kAraNa lakSa nIcuM che. dhannA aNagAranI khAvAnI Quality sAdI, bhAva UMcA. ApaNI khAvAnI Quality UMcI, ane bhAva sAva nIcA hoya te kema cAle ? abhavyane vasyatarAyano kSayopazama, bhogAMtarAyano udaya, svarganI jhaMkhanA, cAritramAM svarganA sAdhana tarIkenI buddhiA cAra hovAthI niraticAra cAritra pALe. lakSa UMcu hoya to vartamAna ArAdhanAnuM abhimAna na thAya ane ArAdhanAmAM AgaLa vadhavAno utsAha vadhato rahe. badhI anukULatA vacce ApaNe ArAdhanAnA bhAvone UMcakI zakatA nathI. hajAro pratikULatA vacce mahApuruSo potAnA bhAvane uMcakayA vinA rahelA nathI. sArA nimitta maLe evuM puNya kadAca na hoya to sArA * 267 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrIya AlaMbano potAnI mAnasika duniyAmAM UbhA karIe to ya jIvana UMcuM bane. ArAdhanAno bhAva osare nahi ane satata caDe te mATe AlaMbano UMcA rAkhavA ane samajaNane prAmANika banAvavI. sadgati maLavI sahelI, sadgatinA kAraNo maLavA agharA. durgati chUTavI sahelI, durgatinA kAraNo chUTavA agharA. - gozALo saguNakendrita jIvane sAdhanA sahelI. - kAmadeva. sukhakendrita jIvane virAdhanA sahelI. kaNika jIvanI nabaLI kaDI - AsapAsanA nabaLA jIvane Adarza banAve che. dUranA UMcA saMyamI ke zAstronA viziSTa sattvazALI jIvone AdarzarUpa banAvato nathI. jaDanI mamatAthI jagatanA manamAM sadA vasyA. AtmAnI mamatA nahi karavAthI kadi jagatapatinA manamAM vasyA nahi. nepoliyananuM jIvana vicAro. kaSAyanA niSedha ane IndriyanA niyaMtraNa vinA sAdhutA na hoya. zrImaMtanI AjJAnuM ullaMghana dhananI daridratA Ape. sadgurunI AjJAnuM ullaMghana guNanI daridratA Ape. mALInI kApakUpa jaMgalane bagIco banAve. gurunI kApakUpa AtmAne paramAtmA banAve. kSAyopathamika bhAvathI AraMbhelI ArAdhanA kSAyika bhAvamAM pariName te uttama bhUmikA. * jaMbUsvAmI audayika bhAvathI AraMbhelI ArAdhanA kSAyopathamika bhAvamAM pahoMce te madhyama bhUmikA. * metAryamunino pUrvabhava kSAyopathamika bhAvathI prAraMbhelI ArAdhanA audayika bhAvamAM paTakAya te adhama bhUmikA. - brahmadattacakrI pUrvabhava -268} Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ audayika bhAvathI AraMbhelI ArAdhanA audayika bhAvamAM ja aTavAya te adhamAdhama bhUmikA. * viro sALavI kevaLajJAnI ApaNane satata jue che' - A vicAradhArA pApamukta ane guNayukta banAve. - kukaDo na maranAra vidyArthI nArada * gurunA abhiprAyanI ArAdhanA na thAya to kadAca cAle. gurunA vacananI virAdhanA to kayAreya thavI na joIe. - siMhaguphAvAsI muni AsaktithI puNyodayano bhogavaTo durgati Ape. - subhUmacakI Asakti vinA puNyodayano bhogavaTo jIvane sattvahIna banAve. - zreNika-kRSNa puNyodayano sadupayoga jIvane sadgati Ape. . pethaDazA puNyodayano parityAga paramagati Ape. cakravartI zAMtinAtha bhagavAna sahavartI sAthe adjust thavuM. sAdhanAmAM involve thavuM. sAdhyamAM Attach rahevuM. sAdhanA jeTalI gupta teTalI vadhAre majabUta. nizcaya (kevaLajJAna)nA lakSya sAthe vyavahArathI pravRtti (svAdhyAya)mAM masta rahevuM. viSayakaSAyanA nigrahanI taka maLe tene oLakhavAnI dRSTi joIe. e takane jhaDapI levAno utsAha joIe. e takane jhaDapyA pachI mananI prasannatA vadhAravAno prayatna joIe. to mokSamArge jIva AgaLa vadhI zake. vivekahIna tapanA kalaMko : (1) krodha Ave, (2) svAdhyAya ghaTe, (3) UMgha vadhe, (4) mAna AkAMkSA vadhe, (5) khAvAnI Asakti vadhe, (6) sevAnI apekSA vadhe. Avo tapa prAyaH lAMghaNa bane. jaDanI Asakti toDavA :- ApaNA kApa sAthe vaDIla 269 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * glAna/bAlamunino kApa kADhIe. gocarI lAvatAM AcAryAdinI paNa gocarI lAvavI. gocarI vAparatA pahelAM uttamadravyono lAbha maLe te mATe vaDIlAdine vinaMtI karavI. dekhAdekhIthI ArAdhanA zarU thAya paNa doSa toDavA mATe vivekapUrvaka aMtaraMga prabaLa puruSArtha joIe. ApaNe jema jema zAsananA tejane haNIe tema tema bhavAMtaramAM jaina zAsana, sadguru, kalyANamitra, dhArmika mAtApitA, saMyama, samajaNa ane zArIrika sattva- A badhAnA cIkaNAM aMtarAya baMdhAya. gurumAM (1) ziSyane ghaDavAnI kaLA joIe. (2) potAnuM vacana ziSya svIkAre evuM puNya joIe. (3) potAne mokSamArgano bodha joIe. to guru dvArA ziSyanuM kalyANa thAya. kolasAne paMpALavAnuM nahi paNa kolasAno upayoga karavAnuM valaNa hoya to rasoI thAya. zarIrane paMpALavAnuM nahi paNa zarIrano kasa kADhavAnuM valaNa hoya to AtmakalyANa thAya. jJAnaprAptinA cha upAya. (1) jJAnInI bhakti, (2) bhaNanArA pratye sahAyaka bhAva, (3) vidyAguruno vinaya, (4) navuM bhaNavAnI laganI. (5) punarAvartanamAM apramattatA, (6) Agama pratye ahobhAva. kAcI kerIne pakavavA mATe thoDA divasa pAMdaDAmAM DhAMkavI paDe. kAcA ghaDAne pakavavA mATe nibhADAmAM rahevuM paDe. svAnubhavazUnya munie paripakava thavA lokasaMparka vagara thoDAM varSo vyaktigata jJAna-dhyAnamAM khovAI javuM paDe. saMyamanI niSphaLatAnA lakSaNo (1) jhaghaDAno svabhAva, (2) asabhya bhASA, (3) baLataNIyo svabhAva, (4) AkSepabAjI, (5) nirarthaka vAda-vivAda-carcAnI Teva (6) zAsanahIlanAkArI pravRtti. upadezamALA gA.-131 230 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamInA romeromamAM * lekhakanA udgAra . nadI naisargika rIte satata vahetI rahe che, paropakAra thato rahe che. sUraja svAbhAvika rIte pratidina uge che, vizvopakAra thaI jAya che. puSpa prAkRtika rIte roja khIle che, vAtAvaraNa suvAsita banI jAya che. vAdaLA sahajatAthI varase che, lokopakAra anAyAse thaI jAya che. morano kekArava, koyalano Tahuko, bALakanuM nirdoSa hAsya, mAtAnuM vahAla... A badhuM sahaja-svabhAvika rIte thAya che ane bIjAne nirvyAja AnaMda ApI jAya che. kartRtvabhAvane choDI sahajatAthI potAnA svarUpamAM nirdoSa rIte je khIle che tenA dvArA thato paropakAra sahaja chatAM aNamola hoya che. A hakIkata hRdayAMkita hovAthI kartutvabhAva choDIne AtmabhUminuM khanana thatAM je vicAraratno pragaTa thayA te mAtra kartavyapAlana rUpe ziSyone vAcanA, saMyamIne patra-hitazikSA vagere svarUpe apAtA gayA. te vAcanA-patro vagerenuM jeTaluM zAbdika saMkalana sahaja rIte thayuM tenA pariNAma svarUpe 'saMyamInA romeromamAM' pustikA pragaTa thaI rahI che. 271 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta prakAzana pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto tathA AtmArthI mumukSuone upakArI nIvaDaze to kAMIka saMghasevAno tathA tenA dvArA AMzika RNamukti maLavAno apAra AnaMda thaze. A pUrve prakAzita thayela "saMyamInA kAnamAM" tathA "saMyamInA dilamAM pustikA mATe aneka pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtonA maLelA suMdara pratibhAva badala te tamAma pUjyono huM AbhArI chuM. taraNatAraNahAra zrI jinAjJA viruddha kAMI lakhAyuM hoya to trividha trividha micchAmi dukkaDam. jeTha suda-13, vi.saM.2055, amadAvAda gurupAdapadmaraNa (saMyamajIvananA 17mA varSanA praveza dine) muni yazovijaya (lakhI rAkho DAyarImAM...) (1) doSita gocarIthI tapanuM teja ghaTe, (2) pramAdathI saMyamajIvananuM teja ghaTe, (3) bahu bolavAthI vacananuM teja ghaTe, (4) bahu UMghavAthI jJAnanuM teja ghaTe, (5) svArthavRttithI samyagu darzananuM teja ghaTe, (6) para niMdAthI ApaNA sadgaNanuM teja ghaTe, (7) svaprazaMsAthI AtmAnuM teja ghaTe. 272 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be AdhArastaMbhane oLakhIe saMyamajIvananI saphaLatAnA mukhya be AdhArastaMbha che. sauprathama AdhArastaMbha e che ke dareka tAraka yogane naizcayika dRSTithI pakaDavAnI kaLA. je AzayathI je yogane ArAdhavAnI jinAjJA che te AzayathI te yoganI ArAdhanA karIe to naiRRyika dRSTithI tAraka yoga pakaDAya. (1) AhArasaMjJA toDavAnA AzayathI tapa karIe; (2) niMdArasa choDavAnA ane guNaruci UbhI karavAnA abhiprAyathI guNAnuvAda karIe; (3) pudgalaramaNatA haTAvavAnI IcchAthI tyAgamArge AgaLa vadhIe; (4) nijasvarUpano AsvAda mANavAnI bhAvanAthI svAdhyAyane apanAvIe; (5) saMyamI pratye ahobhAvane jIvaMta banAvavAnA IrAdAthI vaiyAvaccamAM AgekUca karIe; (EUR) namratA keLavavAnA udezathI vinaya karIe; (7) pApabhIrutA AtmasAt karavAnA dRSTikoNathI AlocanA, prAyazcitta karIe; (8) dehAdhyAsa toDavAnI tamannAthI kAyotsarga-vihAra-locabhikSATana-kAyakleza vageremAM jhUkAvIe; (9) zrIsaMgha vagerenA RNamAMthI mukti meLavavAnI bhAvanAthI tathA jIvo pratyenI karuNAbuddhithI adhikAra mujaba vyAkhyAnavAcanA-pATha AdimAM pravartIe; (10) tIrthaMkara paramAtmA pratyenA mAtra kRtajJabhAvathI-bhaktibhAvathI prerAIne stuti-stavana-stotra vagere bolIe; (11) jIvo pratye komaLa pariNati AtmasAt karavAnA abhigamathI paDilehaNa, IriyAvahI vagere karIe; 273 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) AtmA ane paramAtmAno abheda sAdhavAnA tAtparyathI japa dhyAna vageremAM UMDA utarIe; (13) deha ane AtmAnuM bhedavijJAna jIvaMta banAvavAnA nimitte rogAdi pariSaha tathA upasargane vadhAvIe; (14) anAtmabhAvothI dUra rahevAnA lakSyathI mauna, sthiratA vagere rAkhIe; (15) kevaLa bodhibIja vAvaNIne ja anulakSIne zAsanaprabhAvanA karIe; (16) nitAMta karuNAbuddhithI ja yogyane dIkSA ApIe; (17) Atmadarzana karavAnA prayojanathI ja paramAtmadarzana-vaMdana Adi karIe; (18) vijAtIyanA rUpanA AkarSaNathI chUTavAnI tatparatAthI prabhunI AMgIne nihALIe ke jinabiMba upara trATaka karIe; (19) guru vagere pratyenA bahumAna-ahobhAvane ujjavaLa banAvavAnA bhAvathI guru vagerene vaMdana karIe; (20) vizuddha upazamabhAvane pragaTAvavAnI kAmanAthI kSamAyAcanA karIe; (21) gurudeva pratyenA samarpaNabhAvane hRdayamAM pratikti karavAnA ja ekamAtra pavitra premala koDathI tamAma gujJAne pALIe to samajavuM ke tapa vagere yogone ApaNe nizcaya daSTithI grahaNa karyA che. TuMkamAM, dareka tAraka yogane ekameva AtmakalyANanA uddezathI, bhavanistAranI tIvra tamannAthI, nirapAdhika AtmasvarUpamAM layalIna banavAnI jhaMkhanAthI ja AdarIe to nizcaya dRSTithI, pAramArthika dRSTithI yogasAdhanA karI kahevAya. AvI ja koIka uttama bhUmikAe pahoMcavAthI (1) IriyAvahI karatAM karatAM aImuttA munine kevalajJAna maLyuM. (2) pUjA karatAM karatAM nAgaketue kaivalyalakSmI prApta karI. 274 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) paDilehaNa karatAM karatAM valkalacirIe kSapakazreNI mAMDI. (4) ekAsaNuM karatAM karatAM kUragaDumuni paMcama jJAnane pAmyA. (5) vaiyAvacca dvArA puSpacUlA sAdhvIjIe kSAyika jJAna pragaTa karyuM. kSamAyAcanA karatAM karatAM mRgAvatI sAdhvIjI apratipAtI jJAnane varyA. caMDa drAcArya gurunA Akroza sahana karatAM karatAM ziSyane vItarAgadazA sAmethI maLI. (8) paMcama samitinuM pAlana karatAM karatAM DhaDhaNamuni paMcama jJAnane pragaTAvI gayA. (9) sAdhudarzana karatAM karatAM IlAyacIkumAre kaivalyabodhi meLavI. AvA to DhagalAbaMdha dRSTAMto zAstramAM maLe che ke nAnakaDA yoganI ArAdhanA uparokta lakSyathI karatAM karatAM anaMtA jIvoe muktine prApta karelI che. matalaba e thayo ke nAnI nAnI ArAdhanAne paNa tattvadaSTithI - nizcayadaSTithI apanAvIe to mokSamArge jhaDapathI pUrapATa AgaLa vadhI zakAya. bAkI moTI moTI sAdhanA karavA chatAM tenA nimitte mokSamArge eka DagaluMya AgaLa vadhI na zakAya. kaMDarikamuni, gozALo, nitsavo, pAkhaMDIo, bAla tapasvIo, ugra tapasvI kuTa-utkaTa muni, kulavAlakamuni, vinayaratna sAdhu tApasa kamaTha, vaizyAyana tApasa, zivabhUti boTika, saubharI RSi, agnizarmA vagere AnA udAharaNo che. ApaNuM mahAmUlyavAna saMyamajIvana, ugra tapazcaryAo vagere niSphaLa na bane e mATe tamAma ArAdhanAmAM nizcaya dRSTine keLavyA sivAya chUTako nathI. AvI amUlya durlabha pAramArthika dRSTi keLavAya e mATe ApaNe ApaNI jAtane roja prazno pUchavA joIe ke (1) zA mATe meM dIkSA lIdhI che ? 275 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) (2) je prayojanathI meM dIkSA lIdhI che enAthI huM dUra to jato nathI ne ? (3) mArI vartamAna jIvanapaddhatithI huM je meLavavA mAguM chuM te maLaze ke kema ? (4) anaMtA oghA levA chatAM jenI gerahAjarInA lIdhe te tamAma oghA niSphaLa gayA te tattvane meM meLavyuM che ke nahi ? (5) atyAre huM je prakAranI ArAdhanA karuM chuM te zuM meM pUrve kayAreya nahi karI hoya ? mArI vartamAna ArAdhanA lokalAjathI, gatAnugatika vRttithI, bhayathI, anupayogathI, ekAgratA vinA, ahobhAva vagara, bedarakArIthI, mAtra saMyamajIvana pUruM karavAnA IrAdAthI ke samaya pasAra karavAnA AzayathI to thatI nathI ne ? pratikSaNa mArAmAM apUrva tAraka tattva pragaTI rahyuM che'- evI mane anubhUti thAya che ke nahi ? ekAMta-mauna-sthirAsana-japa-svAdhyAya vageremAM kaMTALo to nathI Avato ne ? vAha-vAha meLavavAno ke cAre bAju chavAI javAno ke prasiddhi meLavavAno udeza mArA tapa, tyAga, svAdhyAya, vaiyAvacca, vinaya, vyAkhyAna, ugra nirdoSa saMyamacaryA vagere tAraka yogamAM bhaLato to nathI ne ? (10) saMyamInI IrSyA, niMdA, cADIcUgalI, kAnabhaMbheraNI vagere tejAbI mAraka pravRttino huM zikAra to banato nathI ne ? (11) saMyamaparyAya vadhe tema tema (A) gurubahumAna ghaTatuM nathI ne ? (B) binaadhikRta pravRtti karato nathI ne? (C) bIjA upara adhikAravRtti jamAvato nathI ne ? (D) sevA levAmAM galagalIyAM to nathI thatAM ne? (E) apekSAo vadhatI nathI ne ? (F) zrAvaka-zrAvikA joDe tochaDAIbharyo vyavahAra karato 276 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI ne ? (G) rasagArava-RddhigArava-zAtAgArava gamatA nathI ne ? (H) patrikA vageremAM mArA nAma lakhAvavA, phoTA mUkAvavA vagerenI AkAMkSAo UbhI nathI thatI ne? AvA aneka praznonI vaNathaMbhI vaNajhArathI ApaNe ApaNI jAtane khakhaDAvIe nahi to nizcayadaSTi khIle-khule tevI koI zakyatA rahetI nathI. tathA uparokta pAvana pAramArthika dRSTinA ughADa vinA AtmavikAsanA pagathiyA upara ArUDha thaIne AgaLa vadhI zakAya e traNa kALamAM zakya nathI. have saMyamajIvananI saphaLatAnA bIjA mahattvanA AdhArastaMbhanI vicAraNA karIe. enuM nAma che sattvanuM UrdhIkaraNa. caturvidha saMghanI hAjarImAM svIkArela saMyamajIvana, mahAvrato, pratijJA-abhigraho vagerene prANanA bhoge paNa khaMDita na thavA devAnuM pracaMDa sattva keLavIe to ja haThIlA karmo haTe. je sattvane UMcakI zake te ja dehAdhyAsa toDI zake, svakalyANa ane vizvakalyANa sAdhI zake. sattva hoya to ja pratikULatAmAM prasannatA TakI zake. gajasukumAla muni, aMdhakasUrinA ghANImAM pIlAtA 500 ziSyo, bhAlAmAM vidhAtA arNikAputra AcArya, metArajamuni, daDhaprahArI sAdhu muni arjunamALI, cha mAsanA upavAsI tapasvI yamuna rAjarSi, hasatA hasatA cAmaDI utarAvanAra khaMdhaka muni, devanA upasargamAM ya acala evA kAmadeva zrAvaka, RSabhadeva bhagavAnanA vaMzaja pelA AkhI rAta kAusagga karanArA caMdrAvataMsaka rAjA, kaDavI tuMbaDI vAparanAra dharmaruci aNagAra vagere kevalajJAnane ke svargane meLavI zakyA temAM mukhya phALo pracaMDa sattvano ja hato. cilAtiputra, sanakumAra cakravartI, avaMtisukamAla vageree AtmakalyANane sAdhyuM temAM ugra sattva mahattvanuM paribaLa banI gayela hatuM. sattvane UMcakavAthI ja atisukomaLa kAyAvALA zAlibhadra kaThora sAdhanAnA zikhare ArUDha thaI zakyA hatA. - 277 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (1) "kame zUrA te dhamma zUrA, (2) yA homa karIne paDo, phateha che Age', (3) "DagaluM bharyuM te bharyuM, nA haTavuM nA haTavuM', (4) "gheTAnI jema 100 varSa jIvavA karatAM siMhanI jema 1 divasanuM jIvana jIvavuM vadhu sAruM', (5) "satve sarva pratiSThita', (6) "sAhase siddhiH vasati', (7) "sarve naSTa vuiM na naSTanuM ? (8) "jananI jaNaje bhaktajana, kAM dAtA kAM zUra', (9) "siMhanI jema nIkaLI siMhanI jema dIkSA pALavI', (10) "nAdaravanta purui nAvanti siddhi', (11) dalura mahApaNAM" ItyAdi vacano paNa sattvanI ja mahattA darzAve che. sattva hoya to ja prANanA bhoge gururakSA, saMgharakSA, tIrtharakSA vagere kAryo thaI zake. sunakSatramuni, sarvAnubhUti sAdhu, sagaracakrInA putro, rAmalAla bAroTa (ajayapALakAlIna), zatruMjayamAM siMhano upadrava TALanAra vikramakamAra vagere AnA javalaMta udAharaNo che. "mAra mAravA chatAM loko e kapaDAno zatru nathI, tapAvavA chatAM agni suvarNano zatru nathI, ghA lagAvavA chatAM hathoDo lokhaMDano duzmana nathI, cIravA chatAM sarjana dardIno virodhI nathI, TAMkaNA mAravA chatAM zilpI Arasano ahitakArI nathI, prasUtinI vedanA ApavA chatAM khAnadAna putra mAtAno zatru nathI paraMtu hitakArI ja che tema kaSTa ApavA chatAM roga Adi pariSaho ke upasarga karanAra mANasa e mAro zatru nathI paNa hitakArI ja che"- A samIkaraNane jIvanamAM utAravA mATe pracaMDa sattva keLavyA vinA bIjo koI vikalpa ja kyAM che? sattvazALI na hoya te (1) nAnI nAnI pratikULatAmAM aticAra lagADe, (2) niyamamAM golamAla-ghAlamela kare, (3) "sAdhue nitya abhigraha grahaNa karavA' - AvI jinAjJAthI Dare, (4) abhigraha kyAre pUro thAya ? tenI pratIkSA kare, (5) pratijJApAlanamAM utsAha na rAkhe, (6) jAheramAM lIdhelA mahAvrato-moTA niyamo parANelokalAjathI pALe, (7) pratikULatAmAM kaMTALe, (8) svabhAva baLataNIyo 278 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAve, (9) saMyamanA AcAramAM DhIlo paDe, (10) dUranA gharamAM nirdoSa gocarI mATe na jAya, (11) ekAMta-aMdhakAra-nirjana bhUmi vagerethI Dare, (12) beThA beThA dharmakriyA kare, (13) pramAdano Dagale ne pagale zikAra bane, (14) eka vAra pratijJA tUTe pachI AgaLa pratijJAne pALe nahi, (15) eka niyama bhAMgyA pachI bIjA niyamo paNa IrAdApUrvaka bhAMge, (16) sukhazIlatAne poSe, (17) upasarga-pariSahathI dUra bhAge, (18) khaDe page vaiyAvaccabhakti-vinaya na karI zake, (19) vihAramAM kaMTALe, (20) locathI bhayabhIta rahe, (21) macchara bese ke kAusagga bhAMge, (22) anukULa gocarI-jagyA-upakaraNa vagere ApanAranI khuzAmata kare, (23) kaTokaTImAM deva-gurunI vaphAdArI prAyaH gumAvI bese, (24) ArtadhyAna-raudradhyAnano sahelAIthI bhoga bane, (25) sahanazIlatA na keLave, (26) adhIrAI-udvega-Aveza-Avega vagerenA vaLagADathI na chUTe, (27) dharmasAdhanAmAM potAnI zakti chUpAve, (28) tethI mAyA-dekhAva-daMbha-ADaMbara vageremAM gaLADUba rahe.... A rIte sarvatomukhI vinipAtanI AmaMtraNa patrikA lakhavAnuM kAma Dagale ne pagale sattvahIna dharmI kare rAkhe che. pratikULa paristhitimAM samAdhi TakAvavA jema zArIrika sattva jarUrI che tema doSonI hArdika AlocanA karavAmAM puSkaLa mAnasika sattva eTaluM ja jarUrI che. (1) doSano bhaya, (2) durgatino bhaya, (3) duHkhano bhaya, (4) pApano bhaya, (5) gurusamarpaNabhAva, (6) "anaMtA siddha bhagavaMto mane pUrepUro oLakhe che. to eka gurudeva mArA doSane jANe to zuM vAMdho ?" - AvI vicArasaraNI, (7) "AlocanA vagaranA doSo bhavAMtaramAM rAkSasanI jema mane herAna-parezAna karaze" AvI zraddhA, (8) zalyoddhAra vinA mota samaye thanArI asamAdhino khyAla, (9) saraLatA, (10) nikhAlasatA, (11) namratA tathA (12) AlocanA vinA 279 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIrghabhavabhramaNa karanArA lakSmaNA sAdhvI, rukmI sAdhvI vagerenA udAharaNathI bhAvita hRdaya.... ItyAdi aneka paribaLo bhegA thAya tyAre tevuM mAnasika sattva pragaTe che. pachI AtmA mokSamArge purapATa AgaLa dhape che, AtmakalyANane sAdhe che. AthI saMyamajIvananI saphaLatAnA mukhya AdhArastaMbha (1) nizcayathI yogane AdaravAnI kaLA ane (2) sattvanuM UrdhvakaraNaA bannene keLavavA satata prayatnazIla banavAnI jarUra che. to ja svakalyANa zakya bane. A ati mahattvanI ane gaMbhIra bAbatano aMgulinirdeza zrIdharmadAsa gaNivare upadezamAlA grantharatnamAM 'no nicchaeNaM giNhar3a, dehaccAe vi na ya dhiDaM muyai, so sAhei savaA' (gA. 118) AvuM kahevA dvArA karela che. A zAsravacananA rahasyArthanuM pariNamana karavAno samyak puruSArtha aviratapaNe ApaNA jIvanamAM cAlu rahe tevI paramAtmAne maMgala prArthanA. lakhI rAkho DAyarImAM adhyApana yoga dvArA bhavAMtaramAM paNa jinazAsana, saMyamajIvana ane samyagnAna vagerenI sAnubaMdha prApti thAya che. samyajJAnanI prAptinA cha upAya. (1) jJAnInI bhakti, (2) bhaNanArA pratye sahAyaka bhAva, (3) vidyAguruno vinaya, (4) navuM bhaNavAnI laganI. (5) punarAvartanamAM apramattatA, (6) Agama pratye ahobhAva. 280 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAstikatA paNa AvakArya : gaIkAle sattvanA UrdhvakaraNanI vAta vicArI gayA. adamya utsAha ane ullAsathI siMhanI jema parAkramathI ApaNe dIkSA lIdhI che. paraMtu saMyamaparyAya vadhavA chatAM, zAstro bhaNavA chatAM sattva uchaLatuM nathI enuM kAraNa zuM ? e vicAravAnI jarUrI che. ghaNA badhA tenA kAraNo jaNAya che. paraMtu vicAra karatAM pracaMDa sattvanA uchALAmAM ApaNI AstikatA ja ghaNI vAra bAdhaka banatI hoya tema lAge che. Ama to puNya, pApa, paraloka vagerenA svIkAra svarUpa AstikatA dharmamArge pravartavAnuM bIja che. kAraNa ke tenA abhAvamAM dharmapravRttinuM koI prayojana ja rahetuM nathI. paraMtu AvI AstikatA kayAreka mokSamArge jhaDapathI AgaLa vadhavAmAM bAdhaka paNa banI jAya che. ArAdhanAmAM vighna Ave tyAre athavA sAdhanA dIrgha kALa sudhI cAlanArI hoya tyAre ghaNI vAra uparanI AstikatA utsAhane ghaTADe che. jema ke (1) tapa daramyAna mAMdagI Ave tyAre "mArA nasIbamAM tapa nahi hoya Avo vicAra; (2) mahenata karavA chatAM jJAna na caDe tyAre "mArA jJAnAvaraNa bhAre che' Avo pratibhAva; (3) "A bhavamAM nahi to AvatA bhavamAM dIkSA, nirmaLa cAritrapAlana thaze" AvI gaNatarI; (4) vaiyAvacca, japa, tapa, tyAga, vihAra vageremAM avAra-navAra aDacaNo Ave tyAre mArA ja aMtarAya karma cIkaNAM che AvI dInatAgarbhita mAnyatA jo AstikamAM Ave to tevI AstikatA mokSamArge AgaLa vadhavAnI jhaDapane toDI nAMkhe che. sAdhakane hatAza, nirAza, nirutsAhI ane pramAdI banAve che. aMtarAya karma, pApa, paraloka vagerenA svIkAramAMthI AvI 281 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dInatA, sattvahInatA pragaTe to tevI AstikatA vairAgyanI javalaMtatA, puruSArthanI prabaLatA, utsAhanI adamyatA vagerene khatama kare. nirmAlyatA ane nirvIryatA pedA kare tevI AstikatA zrI jinezvara bhagavaMtone mAnya nathI. dharmamArgamAM praveza karavA AstikatA anivArya bhale hoya. paraMtu dharmamArge parAkASThAe pahoMcavA, mokSapuruSArthane carama sImAe pahoMcADavA to nAstikatA ja upakAraka che, Avazyaka che, AvakArya che. "Avato bhava che ja nahi'- ema mAnIne avirata adamya utsAhathI A ja bhavamAM tamAma ArAdhanA karavAno taravarATa Ave to ja apramattatA Ave-Take-vadhe. (1) jJAna na caDhe tyAre "mane jJAnAvaraNa karma naDe ja nahi AvI nAstikatAthI jJAnaprAptinA upAyamAM rAta-divasa racyA-pacyA rahevAthI jJAnayogamAM niSNAta banAya. (2) tapasAdhanAmAM vighna Ave tyAre "mane tapanA aMtarAya che ja nahi' AvI nAstikatA to tapayoganI parAkASThAe pahoMcADe tevo utsAha Ape. (3) dIkSA prAptimAM vilaMba thAya, vighna Ave ke dIkSA pachI aticArabahula jIvana bane tyAre AvatA bhava upara niraticAra saMyamasAdhanAne ThelavavAnA badale A ja bhavamAM tene AtmasAta karavAnI tIvra tamannA "Avato bhava koNe joyo che ? AvI nAstikatAmAMthI ja pragaTe tevI zakyatA rahelI che. jema nAstika mANasa koI paNa bhogasukhane-mojamajAne AvatA bhava upara choDato nathI. paraMtu A ja bhavamAM tene meLavavA jhaMkhe che tema ApaNe koI paNa sAdhanAne, saMyamapariNatine AvatA bhava upara choDavAnA badale A ja bhavamAM AtmasAta karavAnI tIvra tamannA pragaTAvIe to ja pracaMDa sattva khIlI zake. (1) atyAre paheluM saMghayaNa nathI. (2) ApaNuM saMghayaNa nabaLuM che. (3) kALa paDato che. (4) 282 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanadevo jAgrata nathI. (5) kevalajJAnIno viraha che. (6) nirdoSa saMyamacaryAne yogya kSetro prAyaH maLatA nathI. (7) A bhavamAM game teTalI ugra sAdhanA karIe to paNa A bhavamAM to mokSa maLavAno ja nathI. (8) yugapradhAno-avadhijJAnIo-labdhidhArI mahAtmAono ahIM hAla dukALa che. (9) jaina saMghanuM vartamAnamAM puNya nabaLuM lAge che. (10) maMtrono prabhAva ghaTI gayo che. (11) malina tattvonuM baLa hamaNAM pracura che. (12) ApaNe virAdhaka bhAvanuM ja cAritra pALavAnuM nasIba laIne AvyA chIe. (13) Ama paNa sAMprata kALamAM to bakuza-kuzIla cAritra ja bhagavAna bhAkhI gayA che ne ! (14) pAMcamA ArAnuM varNana zrIvIra prabhujI jevuM karI gayA che te mujaba ghaTanAo banatI ja jAya che. (15) puNyapAla rAjAnA daza svapro satya sAbita thaI rahyA che. (16) niyati ke bhAvabhAvane koNa anyathA karI zake che ? (17) bhasmagrahano prabhAva saMgha-zAsana upara potAnuM kArya karI rahyo che. (18) ApaNuM puNya ja vAkuM, takalAdI ane nabaLuM che. (19) zAsanadeva 24 kalAka sevAmAM rahIne jemanI tamAma AjJAne AnaMdathI pALe tevA samartha mahAtmAno hamaNAM abhAva che. (20) rAjakAraNIo buddhibhraSTa-zraddhAbhraSTa che..." AvI bAbato kadAca satya hoya ane zAstrakathita hoya to paNa tenI zraddhA rAkhavA svarUpa AstikatAne to ApaNe tAtkAlika ravAnA ja karavI joIe. kAraNe ke tevI AstikatA ApaNane nisattva, nisteja, nirvIrya, niSkriya, nirmAlya ane nirAza banAve che. te ApaNI kartavyaparAyaNatAne daphanAve che; pharaja cUkAve che; bedhyAna, bephikara ane bedarakAra banAve che; gumasUma karI mUke che; zAsanadAjhane khatama kare che. zrIsaMgha ane zAsana khAtara kaMIka karI chUTavAnA, balidAna devAnA ApaNA aramAnonA cUrecUrA karI nAMkhe tevI AstikatA kyAreya - ~-283} 283 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjinezvara bhagavaMtone mAnya na hoI zake. zAsananI ane saMghanI behAla dazAne jovA-jANavA chatAM peTanuM pANI na hAle, AMkhamAM unA AMsu na Ave, hRdaya saMvedanazIla na bane tevI bhUmikAe ApaNane pahoMcADe tevI AstikatA ApaNA mATe svIkArya-satkAryasanmAnya kaI rIte banI zake? je samajaNa-zraddhA-AstikatA sAruM pariNAma na lAve te kaI rIte mumukSu mATe AdaraNIya bane ? bilADI Ave che - evA samAcAra maLe pachI popaTa tene satya mAnIne kevaLa AMkha mIMcIne besI rahe ke pAMkha phaphaDAvIne uDI jAya ? Aga phATI nIkaLavAnA samAcArane satya mAnavA mAtrathI baMbAvALAnuM kAma pUrNa thAya ke teNe Aga bUjhavavAnA saghana prayatna karavAnA hoya ? "gAmamAM cora-lUMTArAno upadrava ghaNo che' - A samAcAra polIsane ApavAnI pAchaLa "A samAcArane polIsa satya tarIke mAne" Avo Azaya samAcAra ApanArano hoya ? ke "gAmane coranA trAsamAMthI polIsa bacAve - evo abhiprAya saMdeza ApanAranA haiyAmAM hoya ? DokaTaranA sAcA rIporTanI kevaLa zraddhA rAkhIne, cikitsA karAvyA vinA marI janAra dardIne zuM zAbAzI maLe? meDikalano rIporTa kevaLa roganI jAherAta karavA mATe che ke rogane nAbUda karavA mATe ? tema bhagavAne kalikAlanuM varNana karela che ke chellA saMghayaNa vagerenI vAto zAstramAM Ave che te zuM kevaLa satyarUpe svIkAravA mATe che ke ApaNane vadhu sAvadhAna-sakriya ane jAgrata banAvavA mATe che? tethI ApaNane sattvahIna banAvanArI AstikatAne choDI, tarachoDIne zAsana-saMghasaMyama khAtara kesariyA karavA kaTibaddha banAve tevI nAstikatA keLavavAnA ApaNA prayatnone paramAtmA saphaLa banAve tevI maMgalakAmanA... -284 284 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .....to anagvAsI deva bhaTakAI jAya samajaNathI ane sattvathI svIkArela saMyamajIvana samaya jatAM sarasanA badale virasa-nIrasa lAge to tenA pAyAmAM mahattvanuM kAraNa che gurunA ThapakAne prasannatAthI vadhAvavAnI kAyamI taiyArIno abhAva. ane tenAM kAraNo che (1) gurudeva pAsethI svaprazaMsA sAMbhaLavAnI bhUkha, (2) "ApaNI ArAdhanAnI gurujI dvArA upabRhaNA thavI joIe- evI apekSA, (3) zrAvaka-zrAvikA dvArA ApaNI lAyakAta karatAM ya vadhu maLatA mAna-sanmAnamAM thatI mIThAzanI anubhUti, (4) ThapakAthI beAbarU thavAno bhaya, (5) mumukSupaNAmAM thayelA ApaNA bahumAna-meLAvaDA vagere dvArA puSTa thayela mAna kaSAya, (6) gurunA upakAronuM vismaraNa, (7) ApaNI bhUlanA gaMbhIra pariNAmanA khyAlano abhAva, (8) bhAre karmIpaNuM, (9) bhAvI dIrghabhavabhramaNa... vagere. - zrAvakonI udAratAthI vartamAna saMyamajIvanamAM vihAra-gocarI vagere badhuM ja saraLa banI gayuM che tema ja samaya jatAM locakApa vagere saMyamacaryA paNa saraLa banI jAya che. paraMtu samaya jema jema pasAra thAya, paryAya jema jema vadhe tema tema gurunA kaDavA vacana, Thapako, Akroza vagere sAMbhaLavAnuM bahu ja agharuM ane kaparuM banatuM jAya che. jo A kArya saraLa bane to ja bhAvasaMyamanI anubhUti ApaNe karI zakIe. guru ke vaDIla vagere Thapako Ape tyAre leza paNa prasannatA na ghaTe te ja cAritranI tAttvika lAyakAta che. guru Thapako Ape tyAre bacAva, dalIla, khulAso, kAraNanI rajUAta ke bolAcAlI karavI te saMyamajIvananI apAtratAnI jAherAta che. guru Thapako Ape tyAre "sAruM thayuM gurudeva Thapako Apyo. tenAthI ja mAruM abhimAna tUTaze." Avo pariNAma jAge te ziSyanI uttama -285 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA che, "micchAmi dukkaDam, "mArAthI bhUla thaI gaI. havethI khyAla rAkhIza.' A madhyama bhUmikA che. bacAva-virodha-baLavo. A to uttarottara kaniSTha bhUmikA che. (1) "zilpInI jema satata anuzAsananA TAMkaNA mArIne paNa ApaNuM ghaDatara karavuM ane sadgati-paramagati tarapha ApaNuM jIvana banAvavuM e ja ApaNA pratye gurunuM vAtsalya che" (2) "gaLIyA baLada jevo gurunI kaDakAI vinA, sIdhI rIte, sAme cAlIne, kyAM zakti chUpAvyA vinA huM jinAjJAne pALavAno chuM ? (3) "unmArgagAmI hAthIne aMkuzanI jarUra che, uddhata ghoDAne lagAmanI jarUra che tema puNyodayathI chakelA mane gurunA aMkuzanI ghaNI jarUra che." (4) "guru mane jAheramAM berokaToka Thapako ApI zake che - te mArI pAtratAnI jAherAta che. kemake "jAheramAM Thapako sAMbhaLavA chatAM huM baLavo nahi karuM, bacAva-dalIla karIne gurune khoTA nahi pADuM, manane bagADIza nahi, samarpaNabhAva choDIza nahi, bhUlane svIkArIne bhUlane sudhArIza, svayaM sudharIza' - Avo mArA upara gurudevazrIne vizvAsa hovAthI ja teo mane jAheramAM Thapako Ape che." (5) "guru mane Thapako Ape che te mArA pUrvasaMcita puNyodayanI nizAnI che. kema ke guruno Thapako, kaDakAI mane pApamArge jatAM aTakAve che ane puNyamArge - pavitramArge laI jAya che. sadgatimAM laI janAra mAro puNyodaya ja mArA vize kaDaka Thapako ApavAnI gurune preraNA kare che." (puvordi roDayA pura:hiM - upadezamAlA - gAthA-101) (6) "guru pratyeno mAro samarpaNabhAva, bahumAnabhAva, kRtajJabhAva, ahobhAva vAstavamAM polAdI che ke takalAdI?- AnI parIkSA karavA mATe karmasattA upakArI evA gurudeva dvArA Thapako apAve che. jo karmasattAnI A kasoTImAM huM uttIrNa thaIza to 286 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma mahAsattA mArI Ijjata paNa eTalI ja karaze." (7) "mArA saMyamajIvananI, tapa-tyAga-svAdhyAya-vairAgyanI saphaLatA gurunA ThapakAne premathI jhIlavAmAM ja che." (8) "prasannatAthI gurunI tamAma kaDakAIne vadhAvIza to ja mAro sarvakSetrIya apratihata puNyodaya jAgaze ane mokSa maLaze." (9) "sadganA Akrozane, ThapakAne A bhavamAM utsAhathI vadhAvIza to bhavAMtaramAM mane saddaguruno, paramaguruno pAvana yoga thaze, anyathA nahi." (10) "saMpatti ane sagAsnehInA saMsAramAMthI choDAvyA bAda ziSya mAna-sanmAna-parigraha-pramAdanA saMsAramAM kheMcI na jAya te mATe gurunuM anuzAsana, karuNA satata jAgatI hoya to ja ziSyanuM saubhAgya lokottara bane." (11) dardInI duniyAmAM DokaTara tarIke prasiddha vyaktinuM sthAna, mAtAnA haiyAmAM putra tarIke ja hoya te mAtAnuM vAtsalya che. tema zrAvakonI duniyAmAM prabhAvaka tarIke prasiddha ziSyanuM paNa sthAna gurunA haiyAmAM Azrita-zaraNAgata tarIke ja hoya te gurunuM vAtsalya che ane ziSyanuM sadbhAgya che." (12) "gurunI nigrahakRpAne sadA sarvatra prasannatAthI jhIle te ziSya kudaratano ane zAsanano paNa leNadAra bane che." AvI uparokta vicAraNAmAMthI koI paNa vicAraNA daDhatAthI AtmasAt thAya to guruno Thapako sAMbhaLavAmAM mIThI lAgaNInomadhura lAgaNIno anubhava thAya, jANe ke bhUkhyA peTe unALAmAM sauprathamavAra kerIno rasa vAparatAM hoIe tevI mIThAzano anubhava thAya. AvI bhUmikAe pahoMcIe pachI to guru Thapako na Ape to divasa vAMjhIyo lAge ane vagara vAMke guru Thapako Ape to ya prasannatA vadhe. ApaNI bhUla vinA ya guru ApaNane Thapako 287 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape tyAre tene premathI sAMbhaLIe to tenAthI (1) kAyama gurunA anuzAsanamAM rahevAnI lAyakAta Ave; (2) guruno tAttvika vinaya thAya. (3) namratA nAmano mahAkiMmatI guNa keLavAya. (4) mohanIya karmano prabaLa ane sAnubaMdha kSayopazama thAya. (5)bhavAMtaramAM gautama-svAmIjI jevA sadgurunI prAptinA aMtarAya tUTe. (6) joradAra ATheya nAma karma, saubhAgya karma, yazanAmakarma baMdhAya. (7) ApaNA nimitte bIjAne vinaya, namratA, samarpaNano ujaLo Adarza maLe. (8) gurudevanA hArdika AziSa maLe che. (9) saMyamajIvanamAMthI uthalAvanArA cIkaNA karmo jhaDapathI ravAnA thAya che. (10) tAttvika-sAttvika-AdhyAtmika-pAramArthika ziSyatva ApaNAmAM pragaTe che. (11) hArdika sAnubaMdha mokSamArga maLe che. (12) binazaratI sadguruzaraNAgati dRDhatAthI keLavAya che. (13) gurune khoTA pADavAnuM banatuM nathI. (14) gurunuM gaurava-bahumAna sacavAya che. AvI aneka lAbhAnulAbhanI udAtta dRSTine parAkASThAe pahoMcADavAthI ja caMDarudrAcAryanA ziSya, mRgAvatIjI vagerene bAhya ugra sAdhanA vinA ya kevaLajJAna sAme cAlIne maLela haze-ema lAge che. AvI guNagrAhI dRSTi jIvaMta bane pachI ziSya devanI jema gurunI upAsanA kare. ziSya sau prathama jvalaMta samarpaNabhAva dvArA gurumAM devatvane, devAdhidevatvane pragaTAve. pachI guru ane kevalajJAnI bhagavaMta vacceno bheda paNa ziSyanI STimAMthI ravAnA thAya. A 288 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte bhAvIkalyANane sUcavanAra gurutattva ane devatattva vacce abhedabhAva thavAthI guru have gurudeva bane che. gurutattva ane devatattva vacceno bhedabhAva jyAre ziSyanA manamAMthI marI paravAre tyAre dharmatattvanI=cAritradharmanI sAcI ArAdhanA zarU thAya che. eka sikkAnI be bAju. eka bAjuthI guru lAge ane bIjI bAjuthI deva dekhAya. sAraNA-vAraNA-coyaNA-paDicoyaNA vagere kare tethI te guru tathA devAdhidevanI jema jhaDapathI mokSe pahoMcADe tethI te deva. ziSya potAnA ziSyatvane jema UMcA stare pahoMcADe tema guru e gurudeva bane. Ama juo to guru e potAnI rIte svayaM to muni-saMyamI ja che, vizeSa kazuM ja nahi. paraMtu ziSyamAM jema jema ziSyatva pragaTe tema tema sAme bhavodadhitAraka munimAM gurutva pragaTe. jeTaluM ane jevuM ziSyatva ApaNAmAM pragaTa thAya teTaluM ane tevuM gurutva ApaNA mATe gurumAM UbhuM thAya. jyAre ziSyatva carama sImAe pahoMce tyAre bhavoSitAraka saMyamImAM gurudevatva pragaTe ane ApaNAmAM kaivalya pragaTe. eka ja saMyamImAM alaga alaga ziSyo dvArA nirmAyela gurutva, gurutaratva, gurudevatva mujaba te te ziSyone lAbha thAya che. matalaba ke guru dvArA ApaNe taravAnuM nathI paraMtu temanAmAM gurutva-gurudevatva pragaTAvavA dvArA taravAnuM che. gurutva ke gurutattva sAthe ApaNo saMbaMdha eTale ApaNuM anuzAsana karavAnI gurunI zaktizuddhi sAthe ApaNo saMbaMdha. A saMbaMdha asthimajjA bane to ja bhAvImAM kalyANa thAya ane gurunI devatulya-tIrthaMkaratulya paryApAsanAno prAraMbha thAya. A atigahana-gUDha-sUkSma-rahasyAtmaka vAtane upadezamAlA graMthamAM dharmadAsagaNivare 'sevamiva pannUvAsaMti -(gAthA 101) kahevA dvArA ApaNI samakSa rajU karI che. paraMtu gurumAM devatattvanI calapratiSThA na thavI joIe. gurutattvanI sAcI oLakhANa thAya to gurunA ThapakAmAM, 289 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuzAsanamAM ke kaDakAImAM uga na thAya. guru ene kahevAya ke je ziSyane (1) pApa kriyAthI bacAve, (2) pApanA nimittathI bacAve, (3) pApa karAvanAra durbuddhithI bacAve, (4) pApanA udayamAM ArtadhyAnathI bacAve, (5) durgatithI bacAve, (6) durgatinA duHkhathI, durnimittathI ane doSathI bacAve, (7) mokSamArge lAve-calAve-doDAve, (8) sanmati-sadgati-paramagati Ape-apAve. A ATha javAbadArIne adA karavA mATe guru bhagavaMte pramAdI ziSyane Thapako vagere ApyA vinA chUTako ja nathI. bAkI to guru vinA ApaNo ApaNI jAte ja kyArano mokSa thaI gayo hota. gurudeva potAnI pharaja tyAre ja niHsaMkoca rIte adA karI zake jo ApaNe temanA anuzAsanamAM, kaDakAImAM, AkrozamAM prasannatAnA phuvArA uchALIe. guru pratye prakRSTa samarpaNabhAva hoya to cAritra pALavAno pariNAma kadApi tUTe nahi, cAritrapariNAma toDe tevA saMyoga maLe nahi. kadAca tevA saMyoga maLe to paNa temAM te TakI jAya, Dage nahi. A vastusthiti najara sAme hoya to gurunI bhaktizaraNAgati-samarpaNamAM kayAreya kacAza Ave nahi. pachI pratidina saMyamamAM utsAha vadhe ane anuttaravAsI devanI prasannatAne paNa Takkara mATe tevI prasannatA AtmasAta thAya. tevI prasannatA joIne kadAca anuttaradeva paNa zaramAI jAya ! ziSya jo (1) AcArasaMpanna, (2) zIlasaMpanna ane (3) vinayasaMpanna hoya to gurune paNa kevalajJAna apAvavAnuM saubhAgya dharAvI zake. caMDarudrAcAryanA ziSya AcArasaMpanna hatA. kAraNa ke 290 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parANe dIkSA ApI chatAM pALI. zIlasaMpanna paNa hatA. kAraNa ke lagnanA divase dIkSA ApavA chatAM vijAtIya AkarSaNathI mukta hatA. vinayasaMpanna paNa hatA, kAraNa ke lAkaDInA ghA khAvA chatAM guru pratye baLavo to nahi, durbhAva paNa karyo nahi. UlaTuM "lagnadivase AjIvana brahmacaryanI bheTa ApIne saMyamanuM tilaka karavA dvArA mokSalakSmInI varamALAnuM mArA kaMThe AropaNa karanAra che bhavodadhitAraka gurudevazrIne huM abhAgIo azAtAmAM nimitta banI rahyo chuM - AvA prakaSTa samarpaNabhAvanA phuvArAmAM snAna karIne, gurudevane ya samatAsudhArasamAM navaDAvIne kevalajJAnanI bheTa dharI. koTi koTi vaMdana A uttama vinItaziromaNi saMyamIne ! bIjI mahattvanI vAta e samajI levI jarUrI che ke guru zaktizALI hoya, nIrogI hoya, ziSya parivArasaMpanna hoya, saMsArIpaNe sagA hoya, zAsanaprabhAvaka hoya, prabhAvaka pravacanakAra hoya, viziSTa puNyazALI hoya, aneka bhaktothI parivarelA hoya, temanI bhaktisevA karavA badhA paDApaDI karatA hoya, guru ApaNA pratye sAnukULa valaNa dharAvatA hoya tevA saMyogamAM ja guru pratye lAgaNI, samarpaNabhAva, bhaktibhAva jAge ane tevuM nA hoya to temanA pratyenI ApaNI lAgaNI sUkAI jAya to samajI rAkhavuM ke gurutattva sAlve haju ApaNo tAttvika saMbaMdha baMdhAyo nathI. cAmaDAnI AMkhe dekhAtI gurunI puNyodayajanya zakti-labdhi-vaibhavasamRddhine joIne ja guru pratye pragaTa thato bhaktibhAva bhrAmaka samajavo, prAyaH audayika bhAvano samajavo. ApaNo saMyamaparyAya vadhe, zAstra bhaNatara vadhe tema tema upakArI guruvarga pratye vinaya, samarpaNabhAva vadhe to ja te badhuM sArthaka. bAkI te paNa prAyaH nirarthaka-niSphaLaniprayojana samajavuM. 291 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to brahmacarya saraLa che. zrI dazavaikAlikajImAM svayaMbhavasUrijI mahArAje cittamittina nikhvANa nArtti vA mugAi' (8/55) kahevA dvArA citramAM dorela strIne paNa jovAno niSedha karyo che. temaNe to AgaLa vadhIne nAka-kAna vagaranI ane hAtha-paga kapAI gayA hoya tevI 100 varSanI gharaDI DozIne paNa jovAnI manAI karI che. (6.vai. 8| 56) anya zAstromAM paNa nArIne narakanI dIvaDI, jIvatI DAkaNa, vipharelI vAghaNa, DaMkhIlI nAgaNa, dRSTiviSa sarpa, *tAlapuTa jhera, durgatidAyinI, azucithI ubharAtI gaTara, gaMdhAto ukaraDo, viSTAthI bharelI cAmaDAnI kothaLI, "rAkhano Dhagalo, hADakAno mALo, pudgalapuMja, raudra rAkSasI, saLagatA aMgArAno Dhagalo, asIma tophAnI samudra, vaMToLIyo pavana, bhayaMkara araNya, 19jaMgalI zikArI pazu, UMDI aMdhArI khAI vagere aneka upamA ApI che. A badhI upamA strInI adhamatA ke nIcatA batAvavA mATe nathI. paraMtu ApaNA manamAM rahela vijAtIyaAkarSaNanI adhamatA-bhayaMkaratA batAvavA mATe che. jema sApa bhayaMkara nathI paNa tenA moDhAmAM rahela jheranI kothaLI bhayaMkara che, jIvaleNa che. tema chatAM sApane bhayaMkara kahevAmAM Ave che. te rIte 'strI bhayaMkara nathI' paNa tenA pratye ApaNA manamAM rahela AkarSaNa ja bhayaMkara che. tema chatAM strIne bhayaMkara kahevAmAM Avela che teno Azaya vijAtIyathI ApaNane dUra rAkhavA dvArA vijAtIya AkarSaNathI bacAvavAno che. paraMtu AzcaryanI vAta e che ke uparanA aneka zAstravacano aneka vAra vAMcavA chatAM, sAMbhaLavA chatAM, buddhithI samajavA chatAM, hRdayathI svIkAravA chatAM, vijAtIya tattvathI dUra rahevAno prAmANika prayatna karavA chatAM, tapa-tyAga-vaiyAvaccathI zarIrano kasa kADhavA 292 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM, vijAtIya vyaktinI bhayaMkaratAnuM ciMtana-manana-karavA chatAM A rAMka jIva nimitta maLatAM ja vijAtIya vyakti tarapha AkarSAya che tyAre uparanI tamAma zAstrokta garIbaDA jIvane bacAvavA mATe asamartha banI jAya che. ane vAsanAnI vikRta khaNaja poSavA dvArA jIva pharI janma-maraNanA cakarAvAmAM phasAI jAya che. ahIM savAla e thAya che ke (1) zAstranI moTI ghoSaNAo paNa zuM jIvane vAsanAnA viSama vamaLamAMthI ugAravA zaktimAna nathI ? (2) zAstrokta brahmacaryanI nava vADanuM varSo sudhI pAlana karavA chatAM vicitra nimitta maLatAM ekAeka vAsanAnI jvALA manamAM kaI rIte pedA thaI zake ? (3) zuM vedamohanIyanA udayane zAstranuM ciMtana-manana-pAlana kAyama daphanAvI nA zake ? (4) vAsanAnA bhUkhyA varano zikAra banatA jIvane rakSaNa ApavA tapatyAga-vihAra-asnAna-loca-maladhAraNa-adaMtadhAvana-vibhUSAvarjana vagere saMyamacaryApAlana svarUpa siha zuM asamartha che ? (5) roja sthUlabhadra svAmIjIno jApa karavA chatAM zuM haThIlI vAsanAnI pajavaNI zAMta na thAya ? (6) hArdika gurubhakti, prabhubhakti ke glAnasevA paNa zuM ekAMtamAM-aMdhakAramAM manamAM pedA thatI kAmavAsanAne aTakAvI na zake? (7) strI zarIramAM azuci bhAvanA karavA chatAM tenuM AkarSaNa chUTe kema nahIM ? bhalabhalA moTA sAdhakotapasvIo paNa gothA khAI jAya tevo bahu ja jaTila-viSamagahana-gaMbhIra evo A prazna che. A samasyA vyaktigata hovA chatAM samaSTine lAgu paDe ja che. kAyamI atyaMta nAjuka savAla hovA chatAM teno javAba anAdikALathI ApaNe kayAMyathI prAyaH prApta karela nathI. jeoe A praznano sacoTa uttara meLavela che teo sahaja rIte vAsanAmukta banI zakyA che. kunimitto vacce paNa pavitra rahI zakyA che. 293 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe Aje A praznano javAba meLavavo ja che. prazna jaTila hovA chatAM teno javAba bahu ja saraLa che. uparanA praznano javAba ApatA pahelAM eka laukika dRSTAMta vicArI laIe. dUdhamAM ApaNane Arogya, zakti, spharti, proTIna, viTAmIna ApavAnI kSamatA hovA chatAM dUdha jyAM sudhI gAyabheMsanA AMcaLamAM raheluM hoya, boTalamAM ke kothaLImAM rahela hoya tyAM sudhI dUdha potAnuM kArya karavAnI kSamatA prApta karatuM nathI. dUdhALA DhoranA AMcaLamAMthI, boTalamAMthI ke kothaLImAMthI bahAra nIkaLIne dUdha jyAre ApaNA peTamAM jAya, pace pachI ja te Arogyazakti-sturti vagere Ape. barAbara A ja rIte "nArI narakanI dIvaDI...' vagere zAstravacano vijAtIya AkarSaNanA baMdhanamAMthI choDAvavA mATe samartha hovA chatAM jyAM sudhI te zAstravacanone ApaNe gerasamajanI kothaLImAM bAMdhI rAkhela hoya tyAM sudhI te potAnuM kArya karI nA zake. vijAtIya vyaktimAM sukha ApavAnI zakti che'- AvI anAdikAlIna mAnyatA che tevA kusaMskAra e gerasamajarUpI kothaLI che. vAsanAnA udrakamAM galagalIyAM thAya e paNa gerasamaja ja che. AvI gerasamaja ke bhramaNA hoya tyAM sudhI sattvanuM UrdhIkaraNa na thAya paNa adhogamana ja thAya. bIjAne samajAvavAnI zakti hoya to bIjAmAM sattvanuM pragaTIkaraNa karI zakAya. paraMtu jAtamAM sattvano prAdurbhAva karavA mATe to jAtane ja samajAvavAnI kaLAne AtmasAtu. karavI rahI. vAstavamAM vAsanAnA AvegamAM AkuLatA-vyAkuLatA che. AkuLatA e ja asvasthatA che, duHkha che, rIbAmaNa che, mAnasika bhAraboja che. cittanI vihvaLatA e asamAdhinI jAherAta che. sukha bahAramAM nathI, aMdaramAM che, AtmAmAM ja che. svAnubhUtimAM ja AnaMda che. vAsanA to eka jAtanI Asakti che, baMdhana che, mAgaNI che, atRti (294. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, lata che, lapa che, talapa che. vAsanA mAtra manane bahekAve che, rakhaDAve che, rajhaDAve che, unmArge laI jAya che. vAsanA kevaLa vedanAvyAmoha-saMmoha pedA kare che. vAsanAmAM kevaLa vicAravAyunA tophAna che, AkramakatA che, lAcArI che, parAdhInatA che, kheMcANa che, kheMcatANa che, gulAmI che, bhIkhArIpaNuM che, pazutA che. A jAtanI samajaNa jyAre hArdika bane, anubhavanA stare vivekadaSTithI svaicchika rIte svIkArAya tyAre ja vAsanAmAM sukhabuddhi svarUpa gerasamajanI kothaLI phUTe. asvasthatA ke AkuLatA e AnaMda na kahevAya ane vAsanAmAM AkuLatA hoya ja; asvasthatA paNa bhaLelI ja hoya. pachI vAsanAne sukha kaI rIte kahI zakAya ? sarpanA moDhAmAM amRtano vAsa na hoya tema vijAtIyamAM kadApi sukhano vAsa hoya nahi. viSTAmAM kayAreya pavitratA hoya nahi, vijAtIyamAM kadApi sukhadAyakatA hoya nahi' - AvI anuprekSA avAra-navAra vivekadaSTithI madhyasthabhAve karatAM karatAM "vAsanAnA AvegamAM thatI AnaMdanI lAgaNI e bhrAMti che, karmodayajanya galata bhramaNA che'- AvI samajaNa paripakava banatI jAya che. AvI vAstavikatAno hArdika svIkAra thAya pachI ja tAttvika pravRtti Ave. samyagadarzana vinA bhAva caritra kevI rIte hoya ? paripakva hArdika samajaNa-svIkAra-samyapha AcaraNa Ave pachI ja svAnubhUti thAya. pachI anubhavanA stare kharekhara vAsanA eka jAtanI akaLAmaNaguMgaNAmaNa lAgavA mAMDe. pachI vAsanAthI sahaja rIte chUTakAro maLe che. paraMtu gerasamajanI kothaLImAM jyAM sudhI zAstrano saMgraha karIe tyAM sudhI to tevA zAstra-vacanothI vAsanAmukti maLavI azakyaprAya ja che. zAstro jene jhera kahe tene ApaNe aMtarathI amRta mAnatA hoIe tyAM sudhI tene choDavAnI ruci, buddhi ke puruSArtha pAMgaLA ja bane ne ! mATe gerasamajanI kothaLImAM koIpaNa zAstrane baMdhIyAra 1295 295 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI devAnI bhUla ApaNAthI thaI na jAya tenI sAvadhAnI rAkhIe to ja zAstro ApaNA upara pAramArthika upakAra karI zake. jyAM sudhI zAstra ane ApaNo jAta anubhava- A bannenA abhiprAya viruddha Ave tyAM sudhI zAstrano paramArtha pariNamAvavAnuM lokottara saubhAgya ApaNe pAmI na zakIe. aMte jIta to ApaNA anubhavanI ja thAya che. mATe ApaNA anubhavane zAstramujaba ghaDavA prayatnazIla rahIe evI paramAtmAne pAvana prArthanA. * lakhI rAkho DAyarImAM... khAnadAna saMyamI bIjAne mAna Ape; mAna mAge nahi. sAmenI vyakti chadmastha che. mATe tenI bhUla dekhAya che- e ApaNI bhramaNA che. sAmenI vyaktimAM bhUla dekhAya che. mATe ApaNe chadmastha chIe A pAramArthika satya che. * 296 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) guru banatAM pahelAM.... tamArA gurudevazrInI lokottara udAratAnA prabhAve tamane saMprApta thayela gurupadanA zravaNathI khUba AnaMda thayo. tamArA gurudevazrInI udAratA ane tamane guru tarIke svIkAravAnI tamArA ziSyanI taiyArI tathA saMcita puNyanA udaye gurupada upara vyavahAramAM saraLatAthI ArUDha thaI javAyuM che. paraMtu hRdayamAM gurutattvane pratiSThita karavuM, pragaTa karavuM e bhagIratha puruSArthanuM kArya che. hRdayamAM gurutattva niSpanna na thAya tyAM sudhI AdhyAtmika dRSTie saphaLa samArAdhaka guru banavuM duSkara che. te mATe(1) mokSamArgano mAtra zAbdika nahi paNa anubhavanA stare bodha joIe. ziSyanI bhUmikA oLakhI tene mokSamArge AgaLa vadhAravAnI kaneha joIe. ziSyanI bhUlane bhUlI javAnI, gaLI javAnI udAratA ane gaMbhIratA joIe. vyaktigata svArthane ziSyanA mAdhyamathI sAdhI levAnI vRtti na joIe. (5) ziSyane grahaNazikSA-Asevana zikSA ApavA mATe samayano bhoga devAnI taiyArI joIe. mAMdagI vagere avasare ziSyanI jAte sevA karavAnI paNa bhAvanA joIe. vAtsalya, vAcanA, hitazikSA vagere mAdhyamathI ziSyanA mAnasika doSanuM prakaTIkaraNa-zuddhikaraNa karAvavAnI kaLA joIe. (8) vAtsalyasabhara svabhAva joIe. sevA na karatA ziSyane meNA-ToNA mAravAnI vRtti ravAnA thavI joIe. ~-297 - (4) (6) Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) jANI-joIne pramAda-bhUla karatA ziSya upara kaDakAI karavAnI hiMmata joIe. (11) dAdAgurudeva pratye guruno samarpaNabhAva-bhaktibhAva ziSyane dekhAvo joIe. (12) ziSyanI upabRhaNA, sthirIkaraNa karavAnuM lakSa joIe. (13) nAnI-nAnI bhUlo badala jAheramAM Thapako ApavAnA badale vAcanA ke hitazikSA vagerenA mAdhyamathI nAnI-nAnI bAbata aMge ziSyamAM cokasAI keLavavA prayatnazIla banavuM paDe. (14) aneka ziSyo thAya tyAre pakSapAta thaI na jAya tenI sAvadhAnI keLavavI paDe. (15) parAvalaMbI ke ziSyanA oziyALA jIvanano tyAga karavAnuM sattva joIe. (16) ziSyane sAro Adarza ApavA mATe paNa tapa-tyAgasvAdhyAya-vaiyAvacca-apramattatA Adi guNone, AcArone AtmasAt karavA paDe. (7) jAheramAM ziSyanI prazaMsA ke khuzAmata na karavI. (18) ThaThThA-mazkarIbharyA vyavahArane dezanikAla Apavo paDe. (19) niMdA-pArakIpaMcAta vagere doSone potAnA jIvanamAMthI paNa kADhavA paDe. (20) 2sagArava-RddhigArava-zAtAgAravane tilAMjali devI paDe. (21) svaprazaMsA. jAtaprabhAvanA, binajarUrI bAhya pravRttio, saMgrahavRtti vagere ravAnA karavI paDe. (22) dIkSA pahelAM ziSya pAchaLa samaya phALavavAnI taiyArI ane dIkSA pachI tenA pratye bedarakArI- Avo beDhaMgo vyavahAra na joIe. (23) ziSyapralobhana na joIe. 298 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) ziSyane pote bhaNAvI na zake tevA saMyogamAM yogya saMyamI pAse bhaNAvavA mATenI taiyArI joIe. A covIza bAbatamAM je vyavasthita bane temAM naiRRyika gurutattva pragaTa thAya- tevI prabaLa saMbhAvanA rahelI che. tevA guru pratye yogya ziSyamAM utkRSTa samarpaNa bhAva jAge ane A rIte tevA guru sva-paranA tAraka bane. tame AvuM gurutattva pragaTAvazo ja evI zraddhA rAkhuM ne ? jo ke tame ghaNA guNIyala cho eTale A bAbatamAM saphaLa-sAvadhAna banazo ja evo vizvAsa che. -lakhI rAkho DAyarImAM...mokSa jarA paNa agharo nathI. paraMtu ApaNe ApaNI kSudratA, tucchatA, saMkucitatA, IrSyA vagerenA lIdhe tene agharo banAvyo che. - 299 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM siddha bhagavaMtanI ArAdhanA karIe chIe ? zeThanI najara mArA upara che evuM jANato nokara corI karavAnI IcchA hovA chatAM corI karI zakato nathI. tema "20 viharamAna tIrthakara, be karoDa kevalajJAnI, anaMtA siddha bhagavaMtonI najara mArA upara che evuM anusaMdhAna karIe to doSasevananI ruci hovA chatAM ApaNe doSane sevI na zakIe, virAdhanAne poSI na zakIe. jeNe sArAmAM sAruM saMyamajIvana pALavuM che teNe mAtra sahavartInI sAkSInA badale siddha bhagavaMta vagerenI sAkSIne satata najara sAme rAkhavI. kevaLa sahavartInI zarama naDe te jAheramAM pApa na kare, khAnagImAM doSasevana cAlu hoya. siddha bhagavaMtanI zarama naDe te khAnagImAM ya doSano zikAra na bane. jema "vAhana vagereno upayoga karIza to samAjanI najaramAM sAdhu tarIke mArI chApa nahi rahe Avo majabUta khyAla ApaNane vAhana, liphaTa, vagerenA upayogathI to aTakAve ja che paraMtu tenA upayoganI IcchAne paNa zamAve che ja. tema "huM IrSA-niMdA-vAsanA-lAlasA-prasiddhibhUkha vagere pramAdane paravaza banIza to anaMtA siddha bhagavaMtanI najaramAM saMyamI tarIke mArI chApa nahi rahe Avo daDha saMkalpa ApaNane IrSA-niMdA-vAsanA vagere pramAdano zikAra banatA to aTakAve ja. paNa tenI IcchA-AkarSaNa-rucine ya khatama karyA vinA na rahe. Avo bhAva prAmANikapaNe jagADIe to ja vartamAna kALamAM maLela saMyamathI paNa trIjA-pAMcamA-sAtamA bhave siddha banavAnuM saubhAgya saMprApta thAya. A ja rIte "anaMtA siddha bhagavaMto mArI tamAma ArAdhanAne jue che Avo khyAla upasthita hoya to sahavartI ke dUravartI paricita vyaktine ApaNI ArAdhanA jaNAvyA vinA na rahI zakavAnI kuTevathI 200 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa saraLatAthI chUTI zakAya. anaMtA siddha bhagavaMto mArI pratyeka ArAdhanAnI kAyamI noMdha rAkhe che to pAMca-paMdara sahavartI vagere mArI ArAdhanAnI noMdha rAkhe ke na rAkhe tenI zI kiMmata che ? siddha bhagavaMtanI noMdha kAyamI haze, te paNa vagara kIdhe. sahavartIne ApaNI tamAma ArAdhanAnI kAyamI noMdha rAkhavAnI kyAM phurasada che ? siddha bhagavaMte karelI polAdI noMdha dharmarAjAne mArI tamAma ArAdhanAnuM phaLa ApavA preraNA karaze. jyAre saharvatI pAse ApaNe karAvelI svaArAdhanAnI noMdha to tevuM karAvavAmAM takalAdI che.' Avo khyAla hoya to ApaNI ArAdhanAne gupta rAkhavAmAM AnaMda Ave tathA zAstrakAre batAvela 'saMyamInA tapa vagere kAyama gupta hoya' AvI maryAdAnuM pAlana thAya. gupta rAkhela ArAdhanA ja baLavAna bane. rastA upara verelA khullA dANAne cakalA caNI jAya tema svaprazaMsA-prasiddhi meLavavA ApaNe bIjA pAse pragaTa karela ArAdhanAne karmasattA-moharAjA caNI jAya, sApha karI nAMkhe, takalAdI karI nAMkhe. mATe ja jJAnasAranA 18mA aSTakamAM svaprazaMsAne, AtmotkarSane choDavAnI upAdhyAyajI mahArAje majenI vAta karela che. anaMtA siddha bhagavaMto ApaNA kIdhA vagara, ApaNI jhINAmAM jhINI, kevala kAyika nahi, mAnasika paNa ArAdhanAnI, kAyamI phaLadAyI noMdha rAkhe che. e bAbatano koI AnaMda na hoya ane pAMca-paMdara sahavartI vagere mArI ArAdhanA jANatA nathI eno aphasosa hoya te kevI daridratA-karuNatA kahevAya ? pachI pablIsiTI, sTeTa, Imeja, guDavIla, presTIja Isyu vagere jherI vamaLamAM na phasAya to zuM thAya ? siddha bhagavaMta ApaNI tamAma ArAdhanA-virAdhanA ane tenI pAchaLanA Azayone spaSTapaNe jue che. enI jene kiMmata na hoya tenA upara anaMtA siddha bhagavaMtonI amISTi koI lAbhadAyI asara batAvI na zake. tevA jIvane ADaMbara, 301 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhAva-daMbhanI duniyAmAM khovAI jatAM vAra na lAge. AvuM na bane te mATe uparokta rIte satata siddha bhagavaMtanI mIThI najaranuM anusaMdhAna karavuM e ja kharA arthamAM siddha bhagavaMtanI ArAdhanA che. - lakhI rAkho DAyarImAM vicitra karmanA udayamAM potAnI jAta karmasattAne soMpe nahi teNe AtmAne jANela che. * (1) akkaDa, (2) doSaghelI, (3) nirdaka, (4) Apamati, (5) caMcaLa, (6) vakra, (7) krodhI - A sAta prakAranA ziSyo gurune udvega karAve - (upadezamAlA gA. 74) guNahIna pratye sahAyakabhAva - uttama bhUmikA. guNahIna pratye sahAnubhUti - madhyama bhUmikA. guNahIna pratye tiraskAra - adhama bhUmikA. svastha jIvananA be pAyA - (1) mauna (2) saMgharSano abhAva. 302 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlo, roNAmAM samAdhine mANIe. eka saMyamI upara AvatI takalIpha joIne bIjA saMyamIne duHkha thAya te svAbhAvika che. kAraNa ke pratyeka saMyamI e zAsananI mUDI che. zAsananI mUDI nAza pAmatI joIne ke takalIphamAM mUkAtI joIne kayA saMyamIne raMja na thAya ? paraMtu potAnI upara pArAvAra takalIpha AvavA chatAM saMyamI to mastImAM ja hoya. bhogane roga mAnavAnI ane rogane yogamAM rUpAMtara karavAnI kaLA saMyamIe AtmasAt karela hoya. nabaLAmAM nabaLI sAmagrI ane takalAdI zarIra tathA 16 mahArogono saLaMga sAtaso varSa sudhI bhayAnaka humalo thavA chatAM sanakumAra cakravartI rAjarSie kamANI karavAmAM pIchehaTha nathI karI to ApaNe zA mATe DagamagIe ? zarIra ane AtmA alaga che - e hisAba cokhkho karavA mATe ane e bauddhika samajaNane hArdika zraddhAmAM pheravavA mATe rogane prasannatAthI sahana karavA e paNa mokSamArganuM AgavuM pagathiyuM che. umAsvAtIjI mahArAje tattvArthasUtramAM paNa A ja vAta karI che ke mokSamArgathI bhraSTa na thaI javAya te mATe ane mokSamArge AgaLa vadhavA mATe jarUrI evI nirjarA karavA roga vagere paribraho khumArIthI sahana karavA pratyeka sAdhaka mATe anivArya che. mAnanirjraarth pariSoDhavyA: pariSahAH / svAdhyAya ane vaiyAvaccamAM jeTalI nirjarA thAya te karatAM anaMtaguNI nirjarA rogAdi pariSahone samatAthI sahana karavAmAM che. AvuM bRhakalyabhASyamAM jaNAvela che. parivAra, paisA, dukAna, ghara, saMsArI veza, saMsArI nAma, saMsArI vyavahAra vagere sAme cAlIne choDanAra saMyamI saMsArI dehano adhyAsa, mUccha choDe che ke nahi tenI kasoTI karavA karmasattA 303 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA mokalAyela rogAdi pariSadone jo prasannatAthI, samatAthI hasatAM hasatAM sahana karIe to dharmamahAsattA ApaNI Ijjata paNa avazya kare. A khyAlamAM hoya to rogasahana karavAmAM khumArI AvatI jAya. putranuM moDhuM jovAnuM laukika saubhAgya prApta karavA strI jo prasUtinI vedanAne sahana karavA kaTibaddha bane, to bhavAMtaramAM sImaMdharasvAmInuM moDhuM jovAnuM lokottara sadbhAgya meLavavA mATe saMyamI roganI vedanAne sahana kema na kare ? davA-IMjekzana-oparezananI vedanAthI bacanAro dardI Arogyane meLavI zake nahi, zilpInA TAMkaNAthI bacanAro ArasapahANa paramAtmA tarIke pUjAvAnuM parama saubhAgya prApta karI zake nahi, agniparIkSAmAM pasAra thavAnI taiyArI na rAkhanAra khANanuM sonuM prabhumastake mugaTa tarIkenI zobhA pAmI zake nahi, eraNa upara hathoDAnA ghA sahana karavA taiyAra na thanAra lokhaMDa paNa pANIdAra talavAra banI zake nahi, tema rogane prasannatAthI sahana karavA taiyAra na thanAra sAdhaka paNa paramAtmapadane prApta karI zake nahi. zarIranI lAgaNI paramAtmAnI lAgaNI karatAM vadhu hoya tyAre roga asahya bane. AtmA-paramAtmA pratyenI mamatA zarIranI mamatA karatA vadhu hoya to roga susahya bane. "hAyavoya to dehAdhyAsanuM sUcaka che ja. paraMtu huM rogI chuM.'- Avo khyAla paNa dehAdhyAsano ja sUcaka che. tema ja te khyAlathI "huM yogI chuM, saMyamI chuM, siddha svarUpa chuM AvI anubhUti AvarAya che ane saMyama, samakita paNa malina thAya che. mATe rogono vicAra paNa choDavo anivArya che. tejInA samayamAM to sahu kamANI kare. paNa zAbAzIne pAtra to te vepArI che je maMdInA samayamAM ane pratikULa saMyogamAM paNa nabaLI jagyAe rahelI sAmAnya dukAnamAM paNa kamANI kare. tema anukULatA ane ArogyamAM ArAdhanA karanAra karatAM pratikULatAmAM, takalIphamAM, --304 304 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nabaLA karmanA udayamAM, nabaLA zarIre, nabaLA saMyogamAM paNa manane majabUta karIne daDhatAthI ArAdhabhAvane TakAvI rAkhanAra-jvalaMta banAvanAra vadhu dhanyavAdane pAtra bane che. sanaskumAra rAjarSi AnuM uttama udAharaNa che. puNyanA udayamAM kevaLajJAnane pAmanAra jIvo karatAM cIkaNAM bhAre karmanA udayamAM kevaLajJAnane pAmanAra DhagalAbaMdha jIvo che. metAraka muni, sukozala muni, gajasukumAla muni, DhaMDhaNa muni, dharmaruci aNagAra, khaMdhaka muni, arNikAputra AcArya, baMdhaka sUrinA 500 ziSyo, jhAMjharIyA muni vagere AnA zreSTha udAharaNo che. AkhuM varSa mahenata karanAra vidyArthI jo parIkSAmAM nAsIpAsa thAya to AkhA varSanI mahenata nakAmI jAya ane skulanI parIkSAmAM nApAsa thAya. tema AjIvana sudhI saMyamapAlana karavA chatAM chelle rogapariSadamAM hatAza thaIe to ApaNe paNa karmaparIkSAmAM nApAsa thavuM paDe. nabaLA saMyogomAM devuM lAcArIthI karela hoya paNa khAnadAna devAdAra sArA divasomAM leNadArane sAme cAlIne ke bolAvIne prasannatApUrvaka devuM cUkave che. tema bhUtakALamAM ApaNe pApabaMdhasvarUpa devuM jANe-ajANe, TANe-kaTANe, mane-kamane paNa karela che. jainazAsana, sadguru, samajaNa, saMyama vagere maLavAthI ApaNe AdhyAtmika zrImaMta banyA, pApa karmanuM devuM cUkavavAne samartha banyA chIe. AvA avasare mardAnagIpUrvaka sAme cAlIne tamAma svakRta duSkRta karmone cUkavavA mATe thanaganatA rahIe emAM ja ApaNI sAcI khAnadAnI che. kadAca tevuM sattva na hoya ane tevI uttama bhUmikAe ArUDha thaI na zakAya to paNa kama se kama potAnI meLe TapakI paDela rogane to samatAthI-sahajatAthI, saumya bhAvathI sahana karIne pApa karmanuM devuM cUkavavAnI madhyama bhUmikAe paNa na TakIe to to ApaNuM saMyama lajavAya. kaniSTha bhUmikAe pahoMcI javAnI bhUla zuM thaI zake? -305 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadAca santa tUTe, manobaLa ghaTe, dhIraja khUTe, to paNa sAmethI AvelA rogone vadhAvI levA paramAtmAne ApaNe manomana prArthanA karavI joIe ke - he prabhu ! bhUtakALamAM maLelI svataMtratAno durupayoga karavAnA pariNAmarUpe AvI paDela rogAdi duHkhone majethI veThI zakuM evuM sattva mArAmAM tuM jagADa. bhoganI majAthI maLela roganI sajA ghaTADavAnI tane vAta nathI karato paNa e sajA bhogavatAM manamAM saMkalpa-vikalpa ke ArtadhyAna na thAya e jovAnI javAbadArI tArA upara choDato jAuM chuM. sajA bhogavavA taiyAra chuM. manamAM koI AghAta-pratyAghAta UbhA na thAya e bAbatamAM tuM sahAya karaje. khUTatuM sattva, manobaLa, dhIraja ane utsAha ApavAnuM kAma tuM karaje. bAkInuM kAma saMbhALavA huM taiyAra chuM." A prArthanAthI paNa saccAIno evo raNakAra AtmagharamAM pragaTe che ke je sattva, saMkalpa, sahanazIlatA, samAdhi, svasthatA ane samatAne cokkasa jagADe che. vihaLatAne bhagADe che, cidAnaMdamaya nijasvarUpamAM manane lagADe che, mohane-dehAdhyAsane toDavAno jayaDaMko vagADe che. eka bAbata to cokkasa zilAlekhanI jema hRdayavedikAmAM kotarI rAkhavA jevI che ke- "mArA jIvanamAM banatI sArI-narasI pratyeka ghaTanA mArA vikAsa mATe ja che, vinAza mATe nahi. utthAna mATe ja che, patana mATe nahi. Urdhvagati mATe ja che, adhogati mATe nahi." pachI pratyeka pariSaha AzIrvAdarUpa lAge, abhizAparUpa nahi. zarIrano gamo ke rogano aNagamo paNa pachI khatama thAya. jema jhUMpaDapaTTI choDIne navA baMgalAmAM rahevA jatAM mANasanA manamAM kheda na hoya, tema jIvaleNa roga ane maraNAMta pIDAnA lIdhe A jIrNa zIrNa zarIrane choDIne navA zarIranA mAdhyamathI 306 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uccatama sAdhanA karavAno avasara najIka Ave tyAre sAdhaka paNa khinna udvigna ke becena na ja hoya ne! | vinazvara zarIra laIne beThA, tenI kaMgALa mamatA laIne beThA, tenA phaLarUpe roga manane AkuLa-vyAkuLa banAvI mUke. khorAka laI na zakAya, utArI na zakAya tevA saMyogamAM kAyama AhAranA vaLagaNathI mukta banelA siddha bhagavaMtone yAda karIe to aphasosa na rahe. siddhazilAmAM maLanArI kAyamI AhAramukta dazAnI neTa prekaTIsa karmasattA ahIM karAve ane temAM ApaNe samatA rAkhI muktine nikaTa banAvIe enAthI bIjuM rUDuM zuM hoI zake? khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevI vAta e che ke mokSa jeno najIka Ave tenA upara karmasattA phoja laIne nirdayapaNe tUTI paDe che. ApaNA upara karmasattAnA AvA humalA ApaNA nikaTa muktigAmItvane nizcita kare che to AnAthI caDhiyAtuM saubhAgya kayuM hoI zake? roDano DAyavarjhana paNa salAmatI mATe che tema rogano DAyavarjhana paNa surakSita rIte mokSe AgaLa vadhavA mATe ja che. basa, jyAre roga sahana karavAnuM anivArya ja che to mana bagADIne karmabaMdha karavAnA badale manane svastha-taTastha-madhyasthaAtmastha rAkhI karmanirjarAnI kamANI bharapUra karI muktine nikaTa banAvIe. tame sujJa cho, dIrthasaMyamI cho. mAre kazuM lakhavAnuM nA hoya. tame jAgrata ane sAvadhAna cho. chatAM pUjya gurudevazrInA AdezathI yatkiMcit samajaNa mujaba lakhela che. Azaya eka ja che rogane yogamAM ane mahAyogamAM badalI nAkho. pachI majA ja majA che. satata sva-svarUpanA smaraNamAM lIna banI maraNanuM maraNa nizcita banAvo e ja maMgalakAmanA. 307 307 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinavANI vize sAta prakAranA pravAha parikaruM_ upadezamalAmAM dharmadAsa gaNivare "nivayamsa TITyara ! grAma mA vedasi pamA" AvuM kahevA dvArA jinavacana upara kSaNa vAra paNa pramAda na karavAnI hitazikSA pharamAvela che. pramAdano tyAga kara' AvuM kahevAnA badale "jinavacana upara pramAdano tyAga kara" AvuM kahIne temaNe kamAla karI che. AnI pAchaLa moTuM rahasya chupAyela che. jinavacana vize pramAda sAta prakAre saMbhave (1) jinavacana gokhavAmAM, kaMThastha karavAmAM Avato kaMTALo. "mahine 1 gAthA moDhe thAya to paNa gokhavAno puruSArtha nahi choDavAno -AvI je vAta puSpamALA granthamAM zrI hemacaMdrasUrijI mahArAje jaNAvela che te A prathama prakAranA pramAdano parivAra sUcave che. nitya navuM navuM zrutajJAna meLavavAnI utkRSTa ArAdhanA karavAthI tIrthaMkara nAmakarma baMdhAya che. mATe to vIsasthAnakamAM abhinavazrutajJAna nAmanuM pada svataMtrapaNe batAvela che. jUnI gAthAo bhUlAI jatI hoya to paNa navI gAthAne gokhavAno puruSArtha to na ja choDavo. anyathA anya zAstrano bodha ja na thAya. zakya hoya to gAthA ke zlokano sAmAnya artha samajIne gokhavuM, jethI tenA viziSTa saMskAra paDe, vairAgyavRddhi thAya, padArthabodha thAya, kaMTALo na Ave, tathA pariNati paNa nirmaLa thAya. gokhavAno puruSArtha karavo e ApaNuM kartavya che. gAthA caDe to nirjarA thAya. bAkI na thAya'- evuM nathI. prasannatAthI jeTalo samaya gokhIe teTalo samaya satata jJAnAvaraNa karma khape che. gAthA na caDhe eTale na gokhIe to jJAnAvaraNa karma khape kaI rIte ? jJAnAvaraNano udaya tIvra hovAthI navuM jJAna kaMThastha na thAya ane tethI gokhavAnuM baMdha karIe. gokhavAnuM baMdha karIe eTale navA 308 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAvaraNa karma baMdhAya. eTale gokhavAnuM vadhu agharuM bane. Ama viSacakra cAle ja rAkhe. to kevalajJAna kyAre maLe? tethI jJAna jhaDapathI caDhe nahi athavA savAranI gAthA sAMje bhUlAI jAya to paNa gokhavAno puruSArtha cAlu rAkhavo e ja kartavya che. gAthA gokhavAmAM Avato kaMTALo e cIkaNA jJAnAvaraNa karmano udaya che. rojanI 700 gAthA kaMThastha karanArA bappabhaTTasUrijI mahArAja, rAjasabhAmAM jatAM jatAM pAlakhImAM upadezamAlA gokhanAra maMtrI pethaDazA, pa6 varSanI uMmare siddhahema vyAkaraNa ane chaMdonuzAsana kaMThastha karanArA kumArapAla mahArAjA, pratidina sAta-sAta vAcanAne kaMThastha karanArA sthUlabhadra svAmIjI vagere roja navuM bhaNavAnI bAbatamAM utkRSTa AdarzarUpa che. (2) jinavacanamAM bIjA prakArano pramAda eTale gAthAnuM punarAvartana karavAmAM Avato kaMTALo. navI gAthA gokhavAmAM utsAha Avavo haju saraLa che, kema ke temAM ApaNo mAnakaSAya puSTa banI zake che. jyAre punarAvartanamAM karmanirjarA thavA chatAM mAnakaSAya puSTa na thavAthI kaMTALo AvavAnI ghaNI zakyatA che. mATe navI gAthA gokhavI saraLa che. paraMtu kaMThastha karelI gAthAne roja punarAvartana karIne upasthita rAkhavI ghaNI agharI che. zakti hovA chatAM navI gAthA na gokhavAmAM jema jJAnAvaraNa karma baMdhAya ema punarAvartana karavAmAM AvatA kaMTALAne lIdhe, gokhelI gAthAne bhUlavAthI paNa jJAnAvaraNa karma baMdhAya che. punarAvartana karavAmAM jema jema utsAha vadhe tema tema jJAnAvaraNa karma khape. devalokamAM roja 500 gAthA pramANa puMDarika adhyayananuM adamya umaMgathI punarAvartana karavAnA lIdhe to vajasvAmIe 3 varSanI uMmare sAMbhaLavA mAtrathI 11 aMga kaMThastha karI lIdhA. zrIharibhadrasUrijI mahArAjanI jainazAsanane prApti thaI temAM sAdhvIzrI yAkinImahattarAnA punarAvartana' nAmanA tRtIya svAdhyAyano phALo mahattvano che. avaMtisukumAlane nalinIgulma vimAnanA sukhane meLavavA saMyamI banI 309 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziyALaNInA ghora upasargamAM ya samatA rAkhavAmAM mukhya cAlakabaLa to AcAryazrI Arya suhastigirijIno 'parAvartanA' svAdhyAya ja hato ne ! (1) bolIne punarAvartana karavAmAM utsAha Take to zAradAmAtAno jIbha upara nitya vAsa thAya, (2) vizuddha vacanalabdhi pragaTe, (3) totaDA-bobaDApaNAnA avatAra radabAtala thAya, (4) Adeya-saubhAgya nAmakarma baMdhAya, (5) jJAnAvaraNa karmano tIvra kSayopazama thAya, (6) vajrasvAmInI jema padAnusArI-bIjAnusArI labdhi, koSThabuddhilabdhi pragaTa thAya, (7) gAthAo upasthita rahevAthI anuprekSA vageremAM baLa maLe che. AvA to aparaMpAra phAyadA jinavacananA punarAvartanamAM utsAha-umaMga rAkhavAthI prApta thAya che. kevaLa A lokanI AbAdI mATe ane zarIranA sukha mATe sI.e., ema.esa., ema.DI., DI.ema. vagerenI parIkSAmAM pAsa thavA mahinAo sudhI roja 18-18 kalAkano abhyAsa-vAMcanaciMtana karanArA duniyAmAM hAla vidyamAna che. to paralokanA kalyANa mATe ane AtmAnA sukha mATe 15 kalAkano svAdhyAya-punarAvartana karavAnI bhagavAnanI AjJA pALavAmAM utsAha ApaNane kema na jAge ? (3) jinavacanamAM trIjA naMbarano pramAda eTale jinavacana bolatI vakhate upayogano abhAva. gAthA gokhavI ke punarAvartana karavI haju saraLa haze. paraMtu gokhatI vakhate, parAvartanA karatI veLAe ke pratikramaNa vageremAM sUtra bolavAnA avasare ekAgra cittathI tenA arthano upayoga rAkhavo khUba agharo che. kAraNa ke te dharma kevaLa AtmasAkSIe ja thAya che. tathA tIvra saMvegavairAgya hoya ane nikaTanA bhavamAM mokSa thavAno hoya to ja arthaupayogamAM utsAha jAge, Take, vadhe, sAnubaMdha bane. sUtranA arthamAM upayoga jeTalo vadhu teTalo vairAgya vadhu jhaLahaLe, kriyAmAM umaMga umaTe, sattva vadhe. upayoga bhaLe pachI bhAvakriyAsvarUpa svAdhyAya 310 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya. upayoga vinA dravyasvAdhyAya thAya. " tatta, tatteje, tasavasANa 3vasaU..." AvuM kahevA dvArA anuyogadvAra sUtramAM paNa bhAva Avazyaka, bhAva svAdhyAya upara bhAra mUkela che. mATe gAthA gokhavAmAM, punarAvartanamAM, pratikramaNa vageremAM sUtra bolavAmAM ke sAMbhaLavAmAM jeTalo arthano upayoga vadhe teTalo bhAva svAdhyAya vadhe. upayoga na hoya to sUtra, sUtranuM pada vagere bolyA ke nahi? teno khyAla ja na rahe, tenA saMskAra na paDe, sUtrauccAraNano tAttvika lAbha na maLe. mAtra gaLuM sUkAya-zoSAya-cholAya, puNya paNa anubaMdhahIna baMdhAya, ananuSThAnamAM kevaLa vadhAro thAya. moDhethI bolelA zabdo hRdayane na aDe to ApaNAmAM ane reDIyo-TeparekorDaramAIkamAM zuM pharaka? mATe sUtra-zAstravacana bolatI vakhate khAsa arthano upayoga rAkhIne trIjA naMbarano pramAda choDavo. (4) jinavacanamAM cothA naMbarano pramAda eTale jinavacana vize anuprekSA, ciMtana, manana karavAnI bedarakArI. sUtra-gAthA-zloka bolatI vakhate arthano upayoga rAkhavA karatAM paNa tenA upara UhApoha, ciMtana-manana karavuM te ghaNuM agharuM che. kAraNa ke tenA mATe mokSamArgano UMDANathI bodha joIe, pUrvabhavanI ArAdhanAnuM viziSTa baLa joIe tathA nirmaLa kSayopazama joIe. jinavacana e zeraDIno TukaDo che. anuprekSA-ciMtanarUpI dAMtathI tene cAvIe to ja temAMthI vizeSa prakAranI mIThAzano anubhava thAya. utsarga-apavAdanA vacano, nizcaya-vyavahAranayanI vAto, naya-nikSepa-pramANanI mImAMsAo, syAdvAda ane saptabhaMgInI zailI tathA SaDradarzananuM dohana meLavavuM hoya to anuprekSA-ciMtana karyA vinA chuTako ja nathI. sarvavyApI syAdvAdanA nirmaLa bodha vinA naiRRyika samyagudarzana paNa na saMbhave, bhale ne jIvanabhara cAritrAcAra ke jIvadayA pALIeAvI vAta sanmatirmamAM zrIsiddhasenadivAkara sUrijIe niyameLa sahaMto chApa, mAvo na sakrU' (3/28) A rIte spaSTa 311 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdomAM jaNAvI che. tenI vyAkhyAmAM zrIabhayadevasUrijI mahArAje paNa syAdvAdanA bodha vagara 'dravyasamyadRSTistu svAt' Ama jaNAvela che. mATe pAramArthika samyagdarzana, naiRRyika mokSamArga pAmavo hoya to anekAnta zailIthI tattvaciMtana karavuM ja rahyuM. sUtrathI tamAma 14 pUrvadharo samAna hovA chatAM arthaciMtananI apekSAe teonA jJAnamAM anaMtagaNo taphAvata paDe che. AvuM zrI vizeSAvazyaka bhASyamAM zrIjinabhadragaNI kSamAzramaNe jaNAvela che. phakta eka zlokanuM ciMtana karavA dvArA dvAdazAranayacakra granthanuM sarjana zrImallavAdI sUri karI zake, tripadInA ciMtanathI gaNadhara bhagavaMto dvAdazAMgInI racanA karI zake, vividha zAstronuM ciMtana karIne zrIharibhadrasUrijI 1444 grantharatnanuM navanirmANa karI zake te 'jinavacanaciMtana' yoga keTalo prabhAvazALI haze? 'upazamaviveka-saMvara' A traNa padanA ciMtana dvArA cilAtIputra saMyamasAdhanAnA zikhare AruDha thaI gayA te anuprekSAyoga keTalo mahAna haze ? mAMhIMyakSopazamanA sahakArI ane jJAnAvaraNakSayopazamanA mAdhyamathI je tattvaciMtana karI zake che te ja jinavacananA rahasyArthanegUDhArthane paramArthathI samajI zake che, bhAvaAjJAyogane meLavI zake che. bhagavAnanI pradhAna AnnA AtmanirmaLatAne sAdhavAnI che. AtmAne kaluSita karI kevaLa tithinI dravya ArAdhanA karavAmAM to vAstavika rIte bhagavAnanI gauNa AjJA paNa paLAtI nathI - A gaMbhIra trikAla abAdhita sarvakSetrIya siddhAntane ciMtana-manana vagara samajavosvIkAravo e azakyaprAyaH che. 'RSine haNIne paNa temanA morapIMcha lAvajo, paraMtu temane pagathI aDIne AzAtanA nA karazo ! AvI bAliza vAta anuprekSAnA devALAne sUcave che. gauNa-mukhya jinAjJAne hArdika rIte samajavA mATe ciMtana-manana anivArya che. mATe roja ekAda zloka upara zaktine chUpAvyA vinA mArgAnusArI bodhathI ciMtana-manana karavAnI kama se kama 15 miniTa paNa Teva pADavI joIe. 312 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) pAMcamA naMbarano jinavacanaviSayaka pramAda eTale pratyeka jinavacananA rahasyArthane-paramArthane pAmavAnI tIvra tAlAvelIno abhAva. jinavacana vize ciMtana karavA karatAM paNa tenA gUDhArthanecaramArthane-paramArthane hRdayathI samajavAnI-svIkAravAnI utkaTa tamannA jagAvavI te to ghaNuM agharuM ne kaparuM kAma che. kAraNa ke te mATe atyaMta madhyastha manovRtti, saraLatA, mArgAnusArI tIvra kSayopazama, pApabhIrutA, bhavabhIrutA tathA nikaTamokSagAmitA vagere aneka guNo jarUrI che. potAnI dhAraNA-mAnyatA mujaba jinavacanane tANavAnI kuTila tti hoya te jinavacananA paramArthane pAmI na zake. prabhuvacananA paramArthane pAmavAnI tAlAvelI paNa tene jAgI na zake. rAgadveSarahita, pAradarzaka, spaSTa, nirmaLa AtmapariNati keLavavI e ja pAramArthika jinAjJA che. AvI samajaNa abhavyane, dUrabhavyane, saMsArarasikane, kadAgrahIne, niMdArasikane, bahirmukhavRttivALAne kyAreya na AvI zake. ApaNe pratyeka jinavacananA pAramArthika rahasyArthane pAmavA-pacAvavA tatpara rahIe to ja pAMcamA naMbarano pramAda chUTe. (6) chaThThA naMbarano jinavacanaviSayaka pramAda eTale zaktine chUpAvyA vinA jinavacanane amalamAM mUkavAnI taiyArIno abhAva. je samajaNa sAruM pariNAma na lAve te samajaNa vAMjhaNI kahevAya. jinAjJAnA arthane-paramArthane samajyA pachI paNa utsAhathI tene kAyamI amalamAM mUkavAnuM to ghaNuM kaparuM che. kAraNa ke te mATe dehAdhyAsa, nAmAdhyAsa, kAmAMdhyAsa, ahaMkAra, sukhazIlatA, svArthavRtti, lAlasA, tRSNA vagere aneka doSo ApaNane naDe che. koInI hAjarImAM jinavacanane amalamAM mUkIe, koInI gerahAjarImAM amalamAM na mUkIe, zaktine chUpAvIne jinavacanane amalamAM mUkIe te paNa eka jAtano pramAda ja che. AvuM karavAmAM jinavacananA amalanI pradhAnatA nathI thatI. paraMtu zaktine [313 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chUpAvavAnI pradhAnatA thAya che. saMvigna saMyamImAM ApaNo naMbara lagAvavo hoya to A chaThThA naMbarano pramAda choDyA vinA chUTako nathI. zAstranI jANelI vAto mAtra kAnamAM ke jIbhamAM ke magajamAM aTake tenAthI ApaNo mokSa na thAya, jIvanamAM utare to ja mokSa thAya. (7) jinavacanane vize sAtamA naMbarano pramAda eTale jinavacana mujaba ApaNA anubhavane ghaDavAnI taiyArIno abhAva. ApaNA anubhavanI ane jinAjJAnI dizA jyAM sudhI alaga hoya tyAM sudhI jinavacananA pAlanamAM hArdika utsAha na jAge. tAraka jinAjJA ema kahe ke "sahana karavAmAM majA che ane ApaNo anubhava ema kahe ke "sAmano karavAmAM majA che- to sahana karavAnI jinAjJA jANavA chatAM tenA pAlanamAM utsAha na jAge. tapamAM, tyAgamAM, vairAgyamAM, aMtarmukhatAmAM, saraLatAmAM, namratAmAM, saMtoSamAM sukha che ema jinAjJA kahe che. paraMtu ApaNo anubhava pAraNAmAM, bhogasukhamAM, raMgarAgamAM, bahirmukhatAmAM, ADaMbaramAM, daMbhamAM, ahaMkAramAM majA che." AvuM jo kahe to koI na jANe te rIte kevaLa AtmasAkSIe tapa-tyAga vagere karavAmAM utsAha jAgavo ghaNo agharo che. jinAjJA jemAM mArakatAnuM jJAna karAve temAM ApaNo anubhava jo tArakatAnuM, sukhasAdhanatAnuM, prasannatAnuM sarTIphIkeTa Ape to niMdAzravaNa, vijAtIyadarzana, anukULatAsevana vagere mAraka tattvothI dUra rahevuM azakyaprAyaH bane. jyAM sudhI jinavacana ane ApaNo anubhava-A be vacce visaMvAda sarjAto rahe tyAM sudhI mokSa thavo kadApi koI paNa rIte zakya nathI. jinavacanane mAtra bauddhika rIte svIkAre te abhavya-dUrabhavyanI bhUmikA saMbhave. hArdika stare svIkAre te samakitInI bhUmikA ane anubhavanA stare svIkAre te saMyamInI bhUmikA. sarva prakAranA 314 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinavacanane hRdayathI svIkArIne ekAda jinavacana ane ApaNA anubhava vacce saMpUrNapaNe susaMvAdItA sarjAya to prAyaH te bhavamAM mokSa thaI jAya; be-pAMca bhavathI vadhu moDuM to na ja thAya. gajasukumAla muni, baMdhaka muni, dharmaruci aNagAra vagere A hakIkatanI satyatA puravAra kare che. sarva tAraka yoganI, sarva jinAjJAnI anubhavanA stare ArAdhanA badhA jIva kaI rIte karI zake ? asaMkhya sadanuSThAno che. asaMkhya jinAjJAo che. te tamAmanI anubhavanA stare eka ja bhavamAM ArAdhanA koI jIve karI hoya evuM koI zAstra jaNAvatuM hoyaevuM khyAlamAM nathI. paraMtu ekAda yogane anubhavanI eraNa upara ghaDavAmAM Ave to sAmarthyayogamAM tenuM pariNamana thAya ane kaivalyalakSmI prApta thAya-enA DhagalAbaMdha udAharaNo zAstramAM TAMkelA che. jinapUjAthI nAgaketu, IriyAvahIthI aImuttAmuni, pAriSThApanikA samitithI DhaDhaNamuni, svaniMdAthI IlAyacIkumAra, sahiSNutAthI daDhaprahArI-khaMdhakamuni-jhAMjharIyA muni vagere, kSamApanAthI mRgAvatIjI, gurusamarpaNabhAvathI caMDarudrAcAryanA ziSya, gurubhaktithI puSpagulA sAdhvIjI, pratijJApAlanadaDhatAthI yamuna rAjarSi, AtmajAgaraNathI prasannacaMdrarAjarSi, azucibhAvanAthI bharata cakravartI, vairAgyabhAvanAthI pRthvIcaMdra-guNasAgara, upazamabhAvathI gajasukumAla muni, anyatvabhAvanAthI marudevA mAtA vagere kevalajJAna pAmyA temAM koI paNa eka yogano anubhavanA stare svIkAra-satkAra-sanmAna karI tene sAmarthya-yogamAM pariNamAvavAnI kuzaLatAe ja mukhya bhAga bhajavela che. Ama ApaNA anubhavane jinavacana mujaba banAvavAnI garaja jeTalI tIvra bane teTalI mukti vadhu nikaTa Ave. mATe mokSane jhaDapathI meLavavA ApaNe sAtamA naMbaranA pramAdane paNa jhaDapathI choDavo ja rahyo. jinavacana vize sAteya prakAranA pramAdano parihAra uttarottara 315) Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhu ne vadhu agharo che. paraMtu mokSa paNa sahelo to nathI ne ! sarvadA-sarvatra sAteya prakAranA pramAdano parityAga Aje ApaNe kadAca karI na zakIe- tevuM zakya che. paNa te dizAmAM bhISma pratijJApUrvaka bhagIratha puruSArtha to AjathI ja zarU karI daIe ane A ja bhavamAM ApaNo A prayatna mahadaMze saphaLa bane tevI AjIvana prAmANikatA TakI rahe tevI A maMgala ghaDIe paramAtmAne prArthanA karIe. (lakhI rAkho DAyarImAM..." sAdhunuM lakSya - (1) paryAya vadhe tema puNyodaya bhale na vadhe, guNa vadhavA ja joIe. (2) tapa vadhe tema zarIra ghaTe ke nA ghaTe, AhArasaMjJA ghaTavI ja joIe. (3) svAdhyAya vadhe tema vidvattA Ave ke na Ave, aMtarmukhatA to AvavI ja joIe. (4) zAsanaprabhAvakatA Ave ke na Ave, gurvAjJAnI ArAdhatA AvavI ja joIe. kevaLa bAhya lAbha-nukazAna dekhe te nAstika, AMtarika lAbha-nukazAna dekhe te Astika, sarvatra kevaLa AMtarika guNalAbha ja dekhe te dhArmika. 316 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIbhanI nahi, jIvana jIvavAnI vaphAdArI keLavIe. saMyamajIvanamAM ghaNIvAra ghaNAne evA manoratha jAge che ke (1) "huM zAsananI joradAra prabhAvanA karuM." (2) "pravacana-zibira vagere mAdhyamathI anekane pratibodha karuM." (3) "sAmUhika tapazcaryAnA rekorDa UbhA karAvuM." (4) "gAmegAma derAsaranI pratiSThA-aMjanazalAkA karAvuM." (5) "aneka bhavyAtmAone dIkSA ApuM." (6) "puSkaLa saMkhyAmAM cothA vratanI bAdhA ApuM." (7) "lokonA TI.vI., viDIyo, vyasana, phezana, Tenzana choDAvuM." (8) "garbhapAta baMdha karAvuM." (9) "katalakhAnA baMdha karAvuM." (10) "jJAnanI AzAtanA baMdha karAvuM." (11) "lokone svAvalaMbI banAvuM." (12) "guptadAnanI ArAdhanA vadhu pramANamAM karAvuM." (13) zAsanaprabhAvanA, saMghasevA, RNamukti, tIrtharakSA, pazcimI saMskRtino pratikAra, saDelA rAjakAraNa pratyenI manovyathA, dezanI durdazA, huMDA avasarpiNI kAlanI vikRtio, guMDAgIrI, asAmAjika tattvono vadhato prabhAva... ItyAdi seMkaDo bAbatamAM vyathita hAlatamAM aneka samartha prabhAvakone nihALelA che. zAsananI rakSA, prabhAvanA vagere aMgenI bhAvanA-vedanA kharekhara uttama che. paraMtu eka hakIkata samajI rAkhavA jevI che ke zakti chUpAvyA vinA zAsananI hArdika upAsanA karavAnI bAbatamAM jo upekSA hoya to zAsanaprabhAvanAnI bhAvanA e mAtra ghelachA banI jAya che. pravacana-zibira vagerenA mAdhyamathI bIjAne pratibodha karavAnI tIvra tamannA hovA chatAM je doSa potAne naDato hoya te doSane kADhavAnI bAbatamAM potAnI jAtane samajAvavAnI pUrepUrI bedarakArI hoya, berokaToka doSasevana-virAdhanA cAlu ja hoya to parapratibodhanI bhAvanA paNa bogasa banI jAya. bIjAne samajAvavAnuM saheluM che paNa jAtane samajAvavAnuM ja agharuM 217 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kaparuM kAma che. yogasAramAM jaNAvela che ke uddezavinA kiJcit kathaJcit kAryate paraH / svAtmA tu svahite yoktuM munIndrairapi duH / ' matalaba ke vyAkhyAna vagere dvArA bIjAne ArAdhanA karAvavI saraLa che. paraMtu potAnI jAtane AtmakalyANamAM joDavAnuM kAma to AcArya bhagavaMto mATe paNa duSkara che, munionI to zI vAta karavI? salAha ApavI saraLa che, svajIvanamAM utAravI agharI che. dezanAlabdhithI ke pravacana-zaktithI sAmUhika tapazcaryA karAvavAnI bhAvanA paNa nirmAlya banI jAya, jo zakti mujaba comAsAmAM ke zeSakALamAM tapa-tyAgamAM leza paNa pravRtti na karIe to. pratiSThA karAvavAnI kAmanA paNa AtmavaMcanA banI jAya, jo hradayamAM paramAtmAne ke jinavacanane pratiSThita karavAnI koI jhaMkhanA nA hoya to. bIjAne dIkSA ApavAnI tAlAvelI hoya paNa potAnA jIvanamAM saMyamanA pariNAma jagAvavAnI, vadhAravAnI, daDha karavAnI laganI nA hoya to dIkSAdAnanI tAlAvelI paNa keTalI kalyANakArI bane ? te paNa moTo prazna che.. bIjAne cothA vrata uccarAvavAnI vicAraNA hovA chatAM potAnA jIvanamAM brahmacaryanA pAlanamAM custatA na hoya, bedarakArI hoya to tevA manorathathI viziSTa AtmakalyANa sAdhI zakAya nahi. bIjAne TI.vI. viDIyo vagere choDAvavAnI bhAvanA hovA chatAM potAnA hRdayamAM tenuM AkarSaNa ubhuM ja hoya to tevI bhAvanA paNa pokaLa samajavI. svayaM chApA, pUrti, sAptAhika, megejhIna, sIne saMdeza, posTaro, dIkSAnA Alabama vageremAM vijAtIyanA citro dharAIne jue ane lokone sinemA, TI.vI. viDIyo, cenala vagerenA tyAganI pratijJA ApavA jorazorathI pATa gajAve ke preraNA kare to te jJAnInI dRSTimAM hAsyAspada ke dayApAtra ja bane. emAM koI Azcarya nathI. 318 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA jIvanamAM cA, phuTa, pharasANa, mIThAI, mukhavAsa vagerenA vyasana hoya te jarA paNa khUMce nahi. divasanI UMgha vagere navI navI Teva-kuTeva pADavAnuM cAlu hoya ane lokone vyasana choDAvavA gaLA ghase tenuM phaLa keTaluM maLe ? te to jJAnI jANe. eka bAju vibhUSA karavI game, vibhUSita vijAtIyanA darzana jaye, dAMta camakatA rAkhavA ce, ujaLA-navA kapaDA, leTarapeDa vagere ja phAve, sonerI phrema-gogalsa cazmA game, Adhunika sAdhanono chUTathI vaparAza game ane bIjI bAju lokone phezana choDAvavA tanatoDa prayatna kare to te keTalA aMze potAnA mATe AtmakalyANakara bane ? te eka moTI samasyA che. tevI vyaktithI koI pratibodha pAme to temAM pratibodha pAmanAra vyaktinI uttamatA, haLukarmItA ja mukhya kAraNa che, upadezaka vyaktino prabhAva nahi. abhavyathI anaMtA jIvo mokSamAM jAya temAM abhavyano prabhAva nahi paNa mukta thanAra jIvanI yogyatA, uttamatA, puruSArtha vagere ja mukhya kAraNa manAya che tema A vAta samajavI. garbhapAta, katalakhAnA baMdha karAvavAno upadeza denAra jo . potAnA jIvanamAM jayaNA ane saumya vANIne nA apanAve ane binajarUrI AraMbha-samAraMbha, doSita gocarInA orDara, sAvadya bhASAno chUTathI vaparAza, kaThora-karkaza bhASAnA prayogo, be-cAra divase doSita pANIthI potAno kApa kADhavAnI/kaDhAvavAnI jhaMkhanA vagerene berokaToka praveza Ape to garbhapAta-katalakhAnA baMdha karAvavAno upadeza e sAdhuvANI bane ke pachI naTavANI ane prophesaranuM lekTara bane? te paNa vicAraNIya muddo che. pote gurune, gurubhAIone, sahavartIone, upAzrayanA mANasone Tenzana karAve, TrasTIone ane zrAvakone paNa binajarUrI kharcAonA Tenzana ubhA karAve, svayaM nirarthaka bhayathI gherAyela rahe, projekTaprogrAma-plAnIMga-phaMkazana-pheDarezana vagerenA TenzanamAM svayaM gaLADUba 319 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe tathA bIjI bAju lokone TenzanathI mukta rahevAno dhAradArazAnadAra-coTadAra-joradAra upadeza Ape tevA vaktAone joIne jJAnIo karuNA ja varasAve ne ! pote chApA-copaDI-patrikAo dharatI upara rAkhe, eThA moDhe bole, navA-navA bhapakAdAra sTIkaro-posTaro-peTleTa-patrikAocopAnIyAo-benaro chUTathI chapAve, gAmegAma paisA ugharAvIne atyalpa upayogI ane alpajIvI copaDIo chapAve ja rAkhe, pustako rakhaDatA mUke, jJAnIno tiraskAra-mazkarI-IrSyA kare-karAve tathA bIjI bAju lokone jJAna-jJAnInI AzAtanA TALavAno upadeza Ape tevA jIvo zAstrakAronI dRSTie jAta sAthe chetarapiMDI karanArA che. sAme cAlIne pote parAvalaMbI bane ja rAkhe, sukhazIlatAne alaga-alaga prakAre chUTathI bhogave ja rAkhe, oziyALuM jIvana jIve tathA bIjAne svAvalaMbI jIvana jIvavAnI preraNA kare te kone hAsyAspada-lajjAspada na bane ? potAnI eka paNa ArAdhanAne ke zAsanaprabhAvanAnA kAryane pragaTa karyA vinA na rahenAra upadezakanI guptadAnanI vAta keTalA jIvo hRdayathI svIkAre ? kahevAno matalaba e che ke (1) 'mukhameM rAma, bagalameM chUrI,' (2) pothImAMnA rIMgaNA', (3) 'hAthInA dAMta batAvavAnA judA ane cAvavAnA judA,' (4) 'poddeze pAMDityuM', (5) 'vacane ridratA' AvI uktio potAnA jIvanamAM caritArtha na banI jAya tenI sAvadhAnI pratyeka upadezake rAkhavI joIe. zAsana-prabhAvanAnA nAme kevaLa jAtaprabhAvanA karavAnI, prasiddhine meLavavAnI, vAha-vAhane vaLagavAnI vikRti potAnA jIvanamAM pAchalA daravAjethI ghUsI jatI nathI ne ? tenI kALajI bhavabhIru saMyamImAM avazya hoya ja. jAtanuM bagADIne, cUMthIne to paropakArano DoLa-dekhAva karato nathI ne ? 'dIvA nIce aMdhAruM' 320 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI dazAmAM phasAto nathI ne ? anaMtA jIvone mokSamAM mokalavA chatAM saMsAramAM ja kAyama rakhaDapaTTI karanAra abhavya jevI hAlatamAM mUkAto nathI ne ? "gharanA chokarA ghaMTI cATe ne upAdhyAyane ATo" A rIte AzritanuM ghaDatara karavAnI upekSA karIne bhagatonI bhUtAvaLamAM saMyama veMcAI jatuM to nathI ne ? AvI anekavidha jAgRti hoya to ja AraMbha-samAraMbhanA saMsAramAMthI gurue choDAvyA bAda mAna-sanmAnanA saMsAramAM potAnI jAte phasAI na javAya. bAkI to "AMdhaLI daLe ne kutaruM cATe tevI kaphoDI hAlatano ja zikAra banavuM paDe. paropakAranI hATaDI kholIne virAdhabhAvane ja tagaDA karavAnI karuNa dazAmAM sAco saMyamI kaI rIte mUkAya? bIjAne avanavuM jaNAvavA mATe roja navuM-navuM jANavAnI, vAMcavAnI tAlAvelI rAkhavA karatAM je jANeluM che tene jIvanamAM prAmANikapaNe utAravAnI taiyArI zuM vadhu lAbhakArI nathI lAgatI ? vAstavamAM to saMyamIe svopakArane ja eTalo prakRSTa kakSAe pahoMcADavo joIe ke temAMthI pragaTatI zuddhi-pavitratA-puNyasamRddhi dvArA anAyAse ja AdhyAtmika paropakAra thato rahe. pradhAnatayA bhAvanA AtmakalyANanI ja sevavA jevI che. gulAba bIjAne suvAsa ApavA khIlatuM nathI. potAnI mastImAM sahaja rIte te khIlI jAya che ane suvAsa phlAI jAya che. suraja duniyAne prakAza ApavA ugato nathI. potAnA svarUpamAM khIlavA-TharavA svAbhAvika rIte samaya Ave te UgI jAya che ane jagatane rozanI, uSmA ApI jAya che. tema kartutvabhAvane choDI ApaNe ApaNI guNaramaNatA-AtmaramaNatA mANavAmAM masta banIe ane tenAthI niSpanna zuddhinA AMdolanathI paropakAra thaI jAya, karavo na paDe. emAM virAdhaka banavAnI zakyatA paNa prAyaH khatama thAya che. jema ke "huM zAsananI, zAsanapatinI evI utkRSTa upAsanA karuM ke zAsanaprabhAvanA dvArA je pavitra AMdolano mArA dvArA 3ra1 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmAya tenA karatAM paNa vadhu prabaLa AMdolana zAsananI upAsanA dvArA sarjAya. pravacana, zibiranA mAdhyamathI parapratibodha karavA dvArA je zAsanasevA huM karI zakuM tema chuM tenA karatAM paNa baLavattara zAsanasevA thAya te rIte mArI jAtane pratibodha karuM. sAmUhika tapazcaryA karAvavA dvArA huM je prApta karI zakuM tema chuM te karatAM paNa vadhu AdhyAtmika lAbha maLe te rIte hArdika tapasaci keLavI zakti chUpAvyA vinA tapa, tyAga, tapasvInI jvalaMta bhaktiupabRhaNA vageremAM pravRtti karuM. devAlayamAM pratiSThA dvArA je RNamukti huM adA karavA mAguM chuM tenA karatAM paNa vadhu dedIpyamAna RNamukti thAya tevI rIte mArA dehAlayamAM, AtmAlayamAM huM prabhune, prabhuvacanane pratiSThita karuM." AvI bhAvanAmAM nukasAna leza paNa nathI. lAbha to aparaMpAra che. enA dvArA utkRSTa AdhyAtmika vikAsa saMpanna thAya che. bIjAne dIkSA ApavAmAM paNa svArthavRtti, spRhA, spardhA, sanmAnajhaMkhanA, sukhazIlatA vagerenI puSTi kendrasthAne goThavAyela che ke mAtra mumukSa pratyenI karuNArka cittavRtti ane zAsananI RNamukti ? te bAbatamAM paNa vartamAnakALamAM to vizeSa rIte UMDANathI prAmANikapaNe pratyeka AtmArthI saMyamIe maMthana karIne pachI ja dIkSA ApavAnI udAratA karavA jevI che. AtmaramaNatA meLavavA dvArA huM brahmacaryanuM vizuddha pAlana karIne evuM sUkSmabaLa UbhuM karuM ke je hajArone AjIvana cothuM vrata uccarAvavA dvArA utpanna thanAra sUkSma baLane paNa Takkara mAre." AvI tamannAmAM ApaNe jAte ja bhoga ApavAnI ane kartavyapAlananI vAta kendrasthAne jhaLahaLI rahela che. tenA lIdhe niSkriyatA, nirvIryatA, AtmavaMcanA vagere avaguNo ravAnA thAya che. mArA pratyeka AtmapradezamAMthI dehAdhyAsa, pugalaramaNatA, bahirmukhatA, krUratA, bhavAbhinaMdItA, AhAra saMjJA, zAtAgArava 322 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere doSone jaDamULamAMthI evI rIte ukheDIne 2vAnA karuM ke mane jovA mAtrathI ja lokono TI.vI. viDIyo, phezana, vyasana vagere jovAno vaLagADa 2vAnA thAya. huM evI AtmaramaNatA ane upazamarasamAM gaLADUba rahyuM ke mane sparzIne janAra pavananA sparzamAtrathI ja lokonA Tenzana dUra thAya tathA garbhapAta, katalakhAnA calAvavAnI kAtila vRtti dezavaTo le."- A ja tAttvika AdhyAtmika paropakAravRtti tAraka jinezvara bhagavaMtane mukhyatayA mAnya hoI zake. AvI bhUmikAe ArUDha thavAya to ja SoDazaka granthamAM zrIharibhadrasUrijI mahArAje batAvela viniyogane karavAnI pAtratA pragaTe. dharmasiddhi vinA pAramArthika viniyoga kaI rIte saMbhave ? vyAkhyAna vagere dvArA sAmenI vyakti tare e jeTaluM mahattvanuM che te karatAM ApaNe DUbIe nahi te vadhu mahattvanuM che - e paNa bhUlAvuM na joIe. jAtasudhAraNA mATe je taiyAra nA hoya tene jagatasudhAraNAno adhikAra kaI rIte maLe ? jIvana jIvavAnI vaphAdArI na hoya tenI jIbhanI vaphAdArInI kiMmata keTalI hoI zake ? zrIdharmadAsagaNIe racela upadezamAlA granthanA nimnokta zlokone vicAravAthI uparanI tamAma bAbata ekadama satya ane nirdoSa sAbita thAyache. sAhaMti ya phuDaviaDaM mAsAhasa - sauNasarisayA jIvA / naya kammabhAragaruyattaNeNa taM AyaraMti tahA // 471 // vagghamuhammi ahigao maMsaM daMtaMtarAu kaDDhe / mA sAhasaM ti jaMpar3a karer3a na ya taM jahAbhaNiyaM // 472 // pariaTTiUNa gaMthatthavittharaM nihasiUNa paramatthaM / taM taha karer3a jaha taM na hoi savvaM pi naDapaDhiyaM // 473 // paDhai naDo. veraggaM nivvijjijjA ya bahujaNo jeNa / paDhiUNa taM taha saDho, jAleNa jalaM samoara // 474 // arthAt bhArekarmI mAnAkAMkSI jIvo 'mAsAhasa' paMkhInI jema 323 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAne spaSTapaNe vistArathI upadeza Ape che kharA paNa bhAre karmIpaNAthI upadezela kartavyane svayaM AcaratA nathI. (471) mAsAhasapaMkhInuM daSTAnta A pramANe che - khAI, pI moTuM phoDIne sUtelA vAghanA moDhAmAM rahela paMkhI vAghanA dAMtanA AMtarAomAMthI mAMsanA kaNiyAone kheMcIne khAya che tathA "mA sAhasa' (arthAta "sAhasa na karo) ema bole che. chatAM pote bolavA pramANe AcaratuM nathI. (472) mA-sAhasa paMkhInI jema sUtra-arthano suMdara abhyAsa karIne vaLI sonAne kasoTI patthara upara kasavAnI jema sUtranA paramArthane kheMcIne paNa bhAre karmIpaNAthI vartAva evI rIte kare che ke boleluM badhuM naTakathananI jema laghutA pAme che. (473) nATakIyo (lekTarara) vairAgyanAM vacano bole evI rIte ke ghaNA loko vairAgya pAmI jAya. paraMtu mAchImAra jema jALa laIne pANImAM utare che tema zaTha vaktA dharmakathArUpI jALathI bhoLA lokone AkarSI emanI pAsethI AhAra-vastra-pAtra (projekTa-progrAma-phaMkazana-pheDarezana vagere mATenA paisA paNa) meLave che. (474). yogasAra granthamAM paNa jaNAvela che ke - svAdhInaM svaM parityajya viSamaM doSamandiram / asvAdhInaM paraM mUha ! samIvatuM vimA pradara zo arthAt "svAdhIna evI potAnI vicitra ane doSanA ghara jevI jAtane sudhAravAnuM choDIne doSagrasta bIjA jIvone sudhAravAno Agraha he mUDha jIva ! tuM zA mATe kare che ? paropakAra mATe, pravacanaprabhAvanA mATe uchaLatA ullAsane dharAvanAra prabhAvakoe uparokta zAstravacanone gaMbhIratAthI vAgoLavA jevA che. 324 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to saMsAnI cAreya upanA AtmasAt thAya - mokSadAyaka saMyamajIvanamAM zArIrika pratikULatA ane mAnasika pratikULatAne je majethI veThI zake tenI ja prasannatA pratidina vadhatI jAya. A trikAla abAdhita satya hakIkata che. zArIrika pratikULatAmAM prasannatA TakAvI rAkhavA 3 vicArane sadA jIvaMta banAvavAnI jarUra che. (1) "zarIra ane AtmA alaga che." (2) "zarIranI mamatA AtmavairiNI che." (3) "zArIrika dukha anitya che, AtmazuddhidAyaka che." A traNa vicArane AtmasAta karavAthI ja gajasukumAla muni, metArajamuni, daDhaprahArI muni, arjunamALI muni vagere jhaDapathI moze pahoMcI gayA. AnAthI siddha thAya che ke prasannatAthI, sAme cAlIne khumArIpUrvaka samajaNagarbhita rIte dehAdhyAsane toDavAnI tIvra tAlAvelI e mokSe javAno SHORT CUT che. zarIranI mamatAne puruSArtha-prayatna dvArA toDavAno sakriya saMkalpa karIe to e jarUra ghasAya che. mAnasika pratikULatAne sahana karavA mATe cAra vicAraNAne daDha karavI jarUrI che. (1) koI paNa cIja manane vAstavamAM anukULa ke pratikULa nathI. (2) Aje pratikULa lAgatI cIja AvatI kAle anukULa lAgI zake che. (3) Aje anukULa lAgatI cIja kAle pratikULa lAgI zake che. (4) mananI tamAma pasaMdagI parivartanazIla che. - unALAmAM pratikULa lAgato taDako ziyALAmAM anukULa lAge che. ziyALAmAM pratikULa lAgatI ThaMDaka unALAmAM anukULa bhAse che. Aje je mIThAI khUba bhAve te ja mIThAI roja khAvAnI Ave to pratikULa lAge che. Ama mananA gamA-aNagamA parivartanazIla che. mATe prazamarati granthamAM zrIumAsvAtijI mahArAje 325 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvela che ke tAnevArthAn dviSataH sAnevA/tpranIyamAnasyo nizcayato'syAnimiSTa vA vidyate vizvit // matalaba ke mananI pasaMdagI kayAreya bharosApAtra nathI. A hakIkata khyAlamAM hoya to mAnasika pratikULa cIjane anukULa cIja rUpe jovAno sakriya ane prAmANika prayatna thAya. zarIra jema mAruM nathI tema mana paNa mAruM nathI.'- ema hRdayathI svIkArIne mananuM damana karavAmAM Ave to AtmakalyANa dUra nathI. mananI vicitratA, karmanI vicitratA ane saMsAranI vicitratAne tattvadaSTithI oLakhe te koI paNa prasaMgane AtmakalyANakArI banAvI zake. pachI nAnA saMyamInuM sahana karavAnuM paNa sahaja banI jAya. mananA stare mukhyatayA be cIja sahana karavAnI Ave. (1) paraguNaprazaMsA ane (2) potAne maLato Thapako. paraprazaMsAne sahana karavA guNAnurAga keLavavo. Thapako sahana karavA mATe bhUla svIkAra ane bacAvavRttityAga A be keLavavAnI jarUra che. saraLa, samarpita, nispRha ane namra vyaktine prAyaH mananA stare kazuM sahana karavAnuM AvatuM nathI. kAraNa ke UMdhuM arthaghaTana karavAnI durbuddhi, uddhatAI, svacchaMdatA, spRhA, tRSNA, mAnAkAMkSAmAMthI ja mananA stare pratikULatA UbhI thAya che. A bAbata khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevI che. tathA ApaNuM najIkanuM bhaviSya bhale kadAca karmasattAnA hAthamAM hoya paNa ApaNuM dUranuM dIrghakAlIna-sarvakAlIna bhaviSya to ApaNA ja hAthamAM che A vAstavikatA jo hRdayathI samajAya, svIkArAya to koI paNa paristhitimAM mana bagaDI na zake. ApaNo vartamAnakALa e ApaNA ja bhUtakALanuM pratibiMba che ane ApaNA vartamAna pariNAma e ApaNA bhaviSyanuM bIja che A satya satata najara sAme rAkhe tenI sahanazakti ApoApa vadhI jAya che. pachI kSudratA, tucchatA, adhIrAI, akaLAmaNa, Avega, Aveza vagere doSo paNa nAmazeSa - 326 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane ane ApaNe sahaja samAdhinA bhoktA banIe. A rIte jIvIe to mokSa dUra nathI. zArIrika pratikULatAne sahana karavA 'zarIra e bhayaMkara zatru che' ema manamAM ThasAvIne prasannatApUrvaka sattva phoravIne sahana karavAnI Teva pADe tenuM zarIra dharmasAdhana bane. bAkI zarIra dharmasAdhana che' ema mAnI zarIrane paMpALe rAkhe tenuM zarIra kevaLa pApakarmanuM ja sAdhana banI rahe. AvI vivekadRSTino abhAva, utsAhanI khAmI ane sattvanI kacAza- A traNa kAraNane lIdhe saMyamanA kaSTane majethI veThavA jIva taiyAra thato nathI. sAdhanA dvArA maLatA phaLano-AtmakalyANano prema hovA chatAM sAdhanAmAM AvatA vighna, kaSTa, pratikULatAthI je Dare tenI sAdhanAnuM AyuSya bahu ochuM hoya. saMpUrNa zakti phoravIne sahana karIe tathA zaktine chUpAvyA vinA, ghAlamela karyA vagara ArAdhanA AdhyAtmika kalyANa mATe karIe te sAcI bhAva ArAdhanA. ArAdhanAnI ke sahana karavAnI zaktine chUpAvavI te saMyamajIvananI mAyA che. "je zaktino upayoga na karIe te zakti charInI jema kaTAI jAya.' AvuM jANyA pachI ya sahanazaktine ane ArAdhanAzaktine chUpAvIe to 'ApaNI te te zaktio nAza pAme' evuM ApaNe icchIe chIe- ema phalita thAya che. sAdhyarucine baLavAna banAvIne sahanazIlatA vadhArIe to ja saMyama sAruM paLAya, to zuddhi maLe, samyagnAna vadhu nirmaLa bane. bAkI saMyamajIvana kaMTALAdAyaka lAge. Ano matalaba e thayo ke potAnI pAMca Indriya, zarIra, mana- A sAta tathA bIjAnA doSa ane puNyodaya - Ama kula nava cIjane sahana karavAnI hArdika taiyArI hoya te ja bhAvasAdhu banI zake. mATe ja saMyamasAdhanA retInA koLIyA cAvavA, mINanA dAMtathI lokhaMDanA caNA cAvavA, kAMTALA raste cAlavA vagere svarUpe prasiddha 327 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. bAhya dRSTithI saMyamasAdhanA zuSka ane kaSTadAyI lAgavA chatAM sAdhyanI ruci jeTalI tIvra hoya tema sAdhanAmAM AnaMdanI anubhUti vadhatI jAya. A rIte saMyamasAdhanA dIrghajIvI ane baLavAna banatI jAya. tethI saphaLa saMyama sAdhanA eTale (1) upasarga-pariSaha svarUpa retInA koLIyA cAvavA chatAM temAM mIThAzanI anubhUti karavI. (2) bakuza-kuzIla-cAritra svarUpa mINanA dAMtathI lokhaMDanA caNA (kaSTamaya AcAra) cAvavA ( pALavA) chatAM dAMtane (= saMyamapariNAmane) bhAMgavA na devA. (3) kAMTALA raste khullA page cAlavA chatAM pagane (= manane) lohIluhANa thavA na devA, (4) kALI cIkaNI bhInI mATIthI (=agavaDatAthI) bharelA DhALavALA raste jhaDapathI caDhavA chatAM mArgathI (=nirdoSa saMyamacaryAthI) lapasI na paDavuM. saMyamanI pravRtti vakhate pariNAma tarapha, phaLa tarapha dRSTi hoya to ja A cAra upamA ApaNA mATe zakya bane, saraLa bane, sahaja bane. pachI tamAma ArAdhanAmAM AtmasAkSI ane AtmanirIkSaNa avazya Ave. (lakhI rAkho DAyarImAM...) samajaNazIlane viSTAmAM pavitratAnI buddhi thatI nathI. cAritrazIlane vijAtIyamAM sukhanI buddhi thatI nathI. kaDavA vacana sAMbhaLavA chatAM je bahArathI bhaDake nahi, manamAM khaLabhaLe nahi, kAnamAM saLavaLe nahi, jIbhamAM saLage nahi te sAdhu bAkI vezadhArI. 328 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM dIkSAmAM paNa arthapuruSArtha-kAlapuruSArtha ? saMyamajIvanamAM dharmapuruSArtha gauNarUpe ane mokSapuruSArtha pradhAnarUpe vaNAyela hoya. nyAyasaMpannatA ane dAna dvArA niyaMtrita karavAmAM Ave to ja arthapuruSArtha gRhastha mATe mAraka na bane. tathA maryAdApAlanano svaicchika aMkuza rAkhavAmAM Ave to ja kAmapuruSArtha gRhasthane durgatidAyaka na banI zake. paraMtu saMyamajIvanamAM to arthapuruSArtha ane kAmapuruSArtha mAraka ja bane. saMyamajIvanamAM arthakAmapuruSArtha sAMbhaLIne AMcako lAge tevuM che. paraMtu saMyamajIvanamAM paNa sAvadhAnI rAkhavAmAM nA Ave to te bannene praveza maLatAM vAra na lAge. upakaraNanI saMgrahavRtti, potAnA projekTa-plAna-patrikA-pempaleTaposTara-pustaka vagere mATe gRhastho pAsethI Arthika sahayoga meLavavAnI tAlAvelI... vagere saMyamajIvanamAM arthapuruSArthanA lakSaNa che. tathA pAMceya IndriyonI khaNaja poSavAnI vRtti-pravRtti e saMyamajIvanamAM kAmapuruSArthanuM lakSaNa che. potAnA puNyodaya upara jene bharoso na hoya te arthapuruSArthamAM jhUkAve. puNyodayanuM prabaLa AkarSaNa hoya te kAmapuruSArthamAM jhUkAve. gRhastho to artha-kAmapuruSArthanuM laukika phaLa bhogavIne pApa bAMdhe che. jyAre saMyamI to uparokta pravRtti karIne artha-kAmapuruSArthanuM laukika phaLa bhogavyA vinA ja pApa bAMdhe che. vagara khAdhAnuM A ajIrNa che. tethI potAnA hastaka saMsthA vagere UbhA karavAnI bAbatamAM ke pustako chapAvavA, zibiramAM jamaNavAra mATe, mahotsavomoMghI patrikAo, mUlyavAna phoTA paDAvavA, saMghamALa-upadhAnamALa vagere paropakAranA kAryo mATe paNa potAnA hastaka TrasTo vagere UbhA karavAnI bAbatamAM ke te mATe paisA bhegA karavAnI mAthAkUTamAM prAyaH sAdhue A kALamAM to khAsa paDavA jevuM ja nathI. kema -- 29 - Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke saMgha pAse uparokta kAryo mATe jema jema sAdhune Arthika apekSA vadhatI jAya tema tema sAdhunI kiMmata saMghamAM ghaTatI jAya che. tathA sAdhune tevuM zobhe paNa nahi. eka bAju saMyamajIvananI maryAdA toDIne artha-kAmapuruSArthanA uparokta vyavahAra karavA dvArA ApaNe lokono sAdhu pratyeno ahobhAva kacaDI teone bodhidurlabha banAvIe tathA bIjI bAju zrIsaMghamAM ArAdhanA ane zAsanaprabhAvanA karAvIne bodhibIjane vAvavAnuM, navapallavita karavAnuM kArya karIe. te be vacce tAlameLa kaI rIte maLe ? saMyamano vinAza karIne sAdhu tIrthano vikAsanavanirmANa kare te tAraka tIrthaMkara paramAtmAone kaI rIte mAnya hoI zake ? saMyamajIvananI maryAdA paLAya te rIte potAnA puNyane dhyAnamAM rAkhIne ja saMghamAM ArAdhanA ke zAsanaprabhAvanAnA kAryo karAvIe te ApaNA mATe AtmakalyANakArI banI zake. bAkI to "lAMbA joDe TUMko jAya, mare nahi to mAMdo thAya' AvI hAlata sarjAya. saMghamAM ArAdhanAnA rekorDa sarjavA (patrikA chapAvavI, saMgItakAravidhika bolAvavA, benDavALA nakkI karavA vagere bAbatamAM) ApaNe jema jema sakriya banIe tema tema gRhastho vadhu ne vadhu niSkriya banatA jAya che. pachI aMte tamAma javAbadArI prAyaH sAdhunA gaLe vaLage che ane dIkSAnA prathama divasanA ke mumukSupaNAnA divasonA saghaLA aramAno akALe mUrajhAIne kharI paDe che. AvI dayanIya hAlata nA sarjAya tenI AtmArthI saMyamIe khUba kALajI levA jevI che. bIjAnI niMdA ke carcA karyA vinA potAnuM jIvana sAruM ghaDAya e rIte sAvadhAnI rAkhavAno Azaya AnI pAchaLa rahelo che. suzeSa kiM bahunA ? na 330 - Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . A jaLa vAta che. gajasukumAla muninA dRSTAMta uparathI eka bodhapATha evo maLe che ke sahana karavAnI jeNe koI tAlima lIdhI nathI ane sahana karavuM jenA svabhAvamAM ja nathI tevA kSatriyakulamAM utpanna thayela yuvAna rAjakumAra dIkSA laIne adhama mANasanuM paNa prasannatApUrvaka sahana karIne utkRSTa karmanirjarA kare che; to sahana karavAnI jene Adata paDI che tevA vaNikakulanA nabIrA dIkSA laIne gurunuM paNa sahana na kare to te kema cAle ? gurunA ThapakA vagere sahana na karavAthI dIkSita vyakti cIkaNAmAM cIkaNA karma bAMdhe che. "guru ke gurubhAIothI maLatA Akroza-ThapakA-apamAnanA kaDavA ghUMTaDAne svasthatAthI pIe teno mokSa bahu jhaDapathI thAyaema caMDarudrAcAryanA ziSya ApaNane jaNAve che. pApano bhaya, durgatino bhaya, janma-maraNano bhaya jene hoya te ja gurunuM ke bIjA koInuM sahana karI zake. je abhimAnI hoya ke kRtaghna hoya te upakArInuM paNa sahana nA karI zake. sahana karavuM te saMyamIno mudrAlekha che. A vAta saMkucitavRttivALAne kadI nA samajAya. eka vAta to barAbara samajI levAnI jarUra che ke ApaNe svayaM mokSamArge cAlavA asamartha chIe, ajANa chIe. anubhavanA stare ApaNane mokSamArgano AsvAda mANavA maLe, te bhUmikAe pahoMcavAnI ApaNAmAM pAtratA khIle, tyAM sudhI pahoMcavA mATe vacce naDatA doSo dUra thAya, tevuM vAtAvaraNa maLe te mATe suyogya gurune svIkAravAnA che. ApaNI tevI pAtratA khIla-khule te rIte gurunA saMga-sAMnnidhya-zaraNAgatimAM ApaNe rahevAnuM che. A mATe gurudeva mane je paNa vAta kare che te sarvajJa bhagavAna vatI jaNAvI rahyA che' - Avo hArdika pariNAma Ubho karavo anivArya che. kAraNa ke je gurunuM vacana pramANa kare che te saMyamamAM TakI zake che. 331 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je guruvacanane pramANa na kare te saMyamamAM TakI zakato nathI. gurudevanA vacanane, sUcanane, IcchAne je jIMdagImAM kayAreya pAchI ThelavAnI bhUla karyA vinA nirvikalpa rIte svIkAre, koI paNa jAtanI dalIla, khulAsA, bahAnA, bacAva, svArtha, kAraNanI rajUAta ke zarama vinA amalamAM mUke tenuM saMyama sAnubaMdha bane. teno saMyamapAlanano utsAha roja vadhe che, tenA upara asIma gurukRpA varase che. tene bhavAMtaramAM ya sadguru-paramaguruno sahaja saMyoga thAya che. gurunI kaThoratA saMyamanI pariNati UbhI karavAmAM sahAyaka che." A hakIkata najara sAme hoya to gurunA anuzAsanamAM rahevAno utsAha vadhato jAya. A vAstavikatAne vicArIe to "guru Thapako na Ape evI IcchA e bhAre karmIpaNAnI nizAnI che. "guru Thapako na Ape evI IcchA rAkhIe paraMtu gurune Thapako ApavAnI jarUra ja na lAgetevuM jIvana banAvavAnI IcchA keTalI rAkhIe. ? bhUla na thAya tevI sAvadhAnI na hoya eno matalaba e che ke UMDe UMDe bhUla pratye kUNI lAgaNI che. "ApaNI bhUla e ApaNA karmanuM pariNAma cheevuM mAnavAnA badale "ApaNI bhUla e ApaNI bedarakArInuM pariNAma che'- ema samajI potAnI jAtane AropInA pAMjarAmAM UbhI karIe to ja bhUla sudhare. guruno Thapako e DALI che ane ApaNI bedarakArI ane pramAda e mULa che. "guru Thapako Ape temAM gurunI karuNA ane ApaNI bhUla e kAraNa che' - AvuM hRdayathI svIkArIe to guruno Thapako sahana karavo saraLa bane. durjana ApaNane Thapako Ape emAM "ApaNA puNyanI kacAza ane enI sAthe pUrvabhavamAM ApaNA dvArA thayelo anyAya kAraNa che - AvuM samajIe to durjanano Thapako paNa premathI sahana thaI zake. matalaba ke pratikULa karmanA udayamAM ApaNI ArAdhanAnI kacAzane najara sAme rAkhIne samAdhi TakAvavI. --332 33ra Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa vAta upara AvIe. samAdhi TakAvavA mATe kAM potAnI jAte sudharI javuM kAM to gurunA ThapakAne-anuzAsanane premathI vadhAvavAno prayatna karavo. A sivAya trIjo koI rasto nathI. hRdaya pANI jevuM hoya to ThapakAnI koI ADaasara na thAya. patthara jevuM haiyuM kaThora-naThora hoya to Thapako dilamAM zilAlekhanI jema kotarAyA vinA rahe nahi. kulavAlaka muninI hAlata khyAla che ne? | doSano prema to anAdi kALano che ja. tethI nimitta maLatAM ja jIva avaLA mArge AgaLa vadhe tyAre gurunuM anuzAsana na hoya to durgati kevI rIte aTake ? AvuM na bane te mATe guru karavAnA che. tethI jAte doSanI ruci toDI na zakanAra vyakita mATe anuzAsana upayogI che, jarUrI che. naraka-nigodanI sajA gurunA be-cAra kaDavA vacana prasannatApUrvaka sAMbhaLavAthI jAya temAM to rAjI thavA jevuM che ne? jene zerabrokara thavuM hoya, hIrA bajAranA kiMga thavuM hoya te tAlima meLavavA anubhavI saphaLa zeThane zaraNe gayA pachI zeThanA anuzAsanane, ThapakAne, kaDakAIne umaLakAthI vadhAvyA vinA nA rahe. tene Thapako ya mITho lAge. jenuM lakSya kevaLa nokarI karavAnuM hoya tene zeThano Thapako kaDavo lAge. tema jene mokSe javAnI tIvra tAlAvelI hoya, doSamAM trAsa lAge, guNanI lAlaca hoya tene guruno Thapako mITho lAge ane anukULatA bhogavIne jIvana pUrNa karavAnuM jenuM valaNa hoya, mAna-sanmAnanA saMsAramAM jenuM mana phasAyeluM hoya tene kAyama guruno Thapako kaDavo lAge. TUMkamAM najIkanA kALamAM jenuM kalyANa thavAnuM hoya tene gurunI kaDakAI mIThI lAge. durgatimAM bhaTakavAnuM hoya tene gurunI kaDakAI kaDavI lAge. yogya ziSyanI sAraNA, vAraNA, anuzAsana, kaDakAI vageremAM guru kaMTALe ane ziSyanI bhUla pratye AMkha mIMcAmaNA kare 333 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevA guru khATakI karatAM paNa bhUMDA che- evuM gacchAcArapatro jaNAve che. ziSya vinA gurunuM AtmakalyANa aTakavAnuM che ke guru vinA ziSyanuM AtmakalyANa aTakavAnuM che ? te zAMta citte vicAravAthI gurunI mahattA samajAya tema che. durjananI gALa e kaThoratA che ane guruno Thapako e karuNA che. A sUkSma bhedarekhA na pArakhI zake tenuM saMyamajIvana prAyaH niSphaLa jAya che. hajAro moTA kAraNothI saMyamajIvana niSphaLa nathI jatuM. paraMtu uparanI ekAda nabaLI kaDIthI saMyamajIvana niSphaLa-niSThANa-nisteja bane che. ApaNe bhavasAgara taravA nIkaLela chIe. guru tarAvanAra che. tarAvanAra pratyenI zaMkA ane temanA vacanano asvIkAra e taravAmAM bAdhaka bane che. bhavabhIru gItArtha gurunA vacanamAM zaMkA karavI e kevaLajJAnInA vacanamAM zaMkA karavA jevuM che. guruvacananA svIkAramAM avarodhaka tattva che ApaNI buddhi. je buddhinA zaraNe javAthI narakanigoda-durgatinA duHkho veThyA e buddhine haTAvIe nahi tyAM sudhI guru tAraka kaI rIte bane ? gRhasthano saMsAra ArAdhanAthI ghaTe. saMyamIno saMsAra to gurvAjJA mujabanI ja ArAdhanAthI ghaTe. gurvAjJAne toDIne potAnI IcchAthI karelI ArAdhanAthI to saMsAra vadhe. dIrghabhavabhramaNa karanAra gozALo, kulavAlaka, agnizarmA, zivabhUti boTika vagere udAharaNo A vAtanI sAkSI pUre che. gurvAjJAne je na ArAdhI zake te gurunI IcchAne to kaI rIte ArAdhe ? devAdhidevanI ArAdhanA ane cAritradharmanI sAdhanA saraLa che. paNa gurunI upAsanA agharI ne kaparI che. kAraNa ke temAM ApaNane ahaM, IcchA, mahattvAkAMkSA, uddhatAI vagere naDe che. paraMtu samajI levA jevuM e che ke gurunI upAsanA vagara devatattvanI ArAdhanA ane dharmatattvanI sAdhanA e sugaMdhazUnya phUla jevI che, gaLapaNa vagaranI mIThAI samAna che, mIThA vinAnI rasoI samAna 334 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. hakIkatamAM to prANanA bhoge paNa tamAma gurvAjJAne prasannatAthI pALavAnI taiyArI hoya te ja ziSya thavAne lAyaka che. gurumAM pUrNa zraddhA + saMpUrNa samarpaNa + prAmANikapaNe AjJApAlana = uttama ziSyava. AvuM ziSyapaNuM pragaTa thAya to ja bhavAMtaramAM saddaguru ane saMyamano saMyoga saMprApta thAya. gurunA ThapakAne prasannatAthI jhIlIe to Atmazuddhi vadhe. gurunI tamAma preraNAne prasannatAthI jhIlIe to ja vizuddha puNyavRddhi thAya. A hakIkata satata najara sAme rAkhIne gurunI preraNAsvarUpa anugrahakRpA ane ThapakA svarUpa nigrahakRpAne jhIlIe to mokSa bahu dUra nathI. - lakhI rAkho DAyarImAM...) guru Thapako Ape tyAre bacAva, dalIla, khulAso, kAraNanI rajUAta ke bolAcAlI karavI te saMyamajIvananI apAtratAne sUcave che. jIbhano gulAma saMyamano sAco AnaMda anubhave nahi. svaprazaMsA jagame teo sonerI ItihAsa sarjI zakatA nathI. jinavacanapAlana saMyamajIvanamAM azakya nathI, kadAca agharuM hoI zake. paNa pramAda-bedarakArIsukhazIlatAnA lIdhe AgaLa jatAM "agharuM ja "azakya banI jAya che. 335 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 koSasthAnakane paraharsa brahmacaryanuM vizuddha pAlana e saMyamajIvanamAM ghaNI agatyanI bAbata che. ApaNane vijAtIyanuM AkarSaNa na thAya te mATe tapa, tyAga, vaiyAvacca, vihAra-bhikSATana Adi zrama tathA kAyotsarga, svAdhyAya vagere ArAdhanA zAstrakAra paramarSioe batAvI che. tathA vijAtIyane ApaNuM AkarSaNa na thAya te mATe loca, asnAna, maladhAraNa, adaMtadhAvana, jIrNa-zIrNa-zveta paNa melA vastranuM paridhAna, khullA page vihAra, sugaMdhI dravyanA vaparAzano tyAga, IstrI karela kapaDAno tyAga, pAvaDara vagerenI vibhUSAno tyAga vagere AcAro zAstrajJa bhagavaMte jaNAvela che. brahmacarya bAdhita na thAya te rIte ja bAkInA mahAvrata pALavAnA che. bIjA vratomAM apavAda che, kAraNa ke rAga-dveSa vinA tenuM sevana zakya che. brahmacarya nirapavAda che. kAraNa ke abrahmasevana rAgAdi vinA azakya che. mATe ja kahela che ke na ya viSi aNunnAyaM, paDisiddhaM vA vi jiNavariMdehiM / mottuM mehuNabhAvaM, na viLA taMrAyome||i" brahmacarya nirmaLa rIte pALavA mATe (1) khAvAmAM aMkuza rAkhavo. (2) UMghamAM niyamana rAkhavuM. (3) nabaLA nimittothI potAnI jAte dUra rahevuM. (4) abrahmanA vicArone aTakAvavAnuM sattva keLavavuM. (5) AMkha upara saMyama rAkhavo. (6) viziSTa tapa, tyAga, bhikSATana, vihAra, loca, vaiyAvacca evA vagere kAyakaSTa dvArA zarIrano kasa kADhavo. (7) kAyama bolIne svAdhyAya karavo. (8) niyamita rAtrIsvAdhyAya upara bhAra Apavo. (9) jyAMthI strIno avAja saMbhaLAya, strInuM moDhuM dekhAya, 339 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strInA sUkavelA kapaDA dekhAya, strInA posTaro dekhAya, strInA AbhUSaNa dekhAya, strIkathA saMbhaLAya, strInuM pUtaLuM dekhAya tevA sthAnano sAdhue sAme cAlIne tyAga karavo. bAkI oghAnI vaphAdArI paNa daphanAI jAya. gurunI tamAma AjJA, IcchAne prasannatAthI pALavA svarUpa gurunI vaphAdArI hoya te uttama bhUmikA. yathAzakti zAstrAjJAnA pAlana svarUpa bhagavAnanI vaphAdArI hoya te madhyama bhUmikA. nirmaLa brahmacarya pAlananI taiyArI ane zAsanahIlanA na thAya tenI takedArI svarUpa ovAnI vaphAdArI hoya te jaghanya bhUmikA che. AvI jaghanya bhUmikA paNa na hoya tenA hAthamAM ogho kaI rIte zobhe ? najaranI pavitratA jenI pAse na hoya te saMyamI kaI rIte banI zake? daSTi cokhkhI na hoya te sAco-pAko saMyamI bane e zakya ja nathI. ziSyavRnda sArI rIte brahmacaryanuM pAlana karI zake tevuM vAtAvaraNa pUruM pADavA mATe guru baMdhAyela che. mATe tevA nabaLA nimitta maLatA ja rahetA hoya to upAzraya, sthAna, gAma vagere badalavA vinayapUrvaka gurune jarUra vinaMti karI zakAya. paNa guru dvArA bAhya nirmaLa vAtAvaraNa maLe tevI goThavaNa thAya pachI paNa manamAM viSayanuM AkarSaNa puSTa kare ja rAkhe tenAmAM saMyamI banavAnI pAtratA kaI rIte mAnavI? jyAM sudhI ziSya potAnI aMtaraMga pharajanuM pAlana na kare tyAM sudhI gurue bajAvelI bAhya pharajo viziSTa phaLa ApI na zake. potAnI jAtanuM smaraNa thAya, AtmasvabhAvanuM saMvedana thAya tene vijAtIyanuM AkarSaNa satAve nahi. A vAta hRdayamAM lakhI rAkhavA jevI che. patanano krama paNa dhyAnamAM rAkhavA jevo che. sauprathama (1) vAraMvAra strInuM upAzrayamAM Agamana, (2) dRSTimilana, (3) 337 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtacIta, (4) vAsakSepa, (5) rakSApoTalI dAna, (6) paricaya, (7) vizvAsa, (8) aMgata vAta, (9) sneharAga, (10) phurasatamAM smaraNa, (11) ArAdhanAnI vyaktigata preraNA, (12) vAraMvAra tenA ghare gocarIgamana, (13) kauTuMbika samasyAnuM nirAkaraNa, (14) kAmarAganI vAta ane (15) aMte saMyamabhraSTatA... prAyaH A ja kramathI vijAtIyanA paricayathI sAdhu nIce paTakAya che. vigaInA bhojana, divasanI UMgha, chApA-pUrti-sAptAhika vageremAM AvatA zRMgArika dazyonuM avalokana vagere A AgamAM peTrolanuM kAma kare che. viSayanA AkarSaNamAMthI ja AgaLa jatAM kaSAyanA bhaDakA pragaTe che. jene viSayavAsanA na satAve tene kaSAya kadI satAvI na zake. kUvAnI chAyA kUvAmAM samAya tema vairAgIno kaSAya manamAM ja samAI jAya, zamI jAya. kema ke kAyAnA stare je doSa na lAvIe tenuM jora manamAM ochuM thavA mAMDe. jhaLahaLato viSayavairAgya hoya ane kadAca tenA jIvanamAM kaSAya dekhAya to te AbhAsika hoya eTale ke te kaSAya (1) alpa rasavALA hoya, (2) alpakAlIna hoya, (3) prAyaH prazasta hoya. prazasta kaSAya = AMkha lAla + jIbha garama + haiyuM zItaLa + parakalyANano Azaya. jhaLahaLato jJAnagabhita vairAgya na hoya teNe potAnA kaSAyane prazasta mAnIne teno Azraya na karavo. paraMtu teNe potAnA mAnelA prazasta kaSAyathI paNa dUra ja rahevuM. jhaLahaLato jJAnagarbhita vairAgya kaSAyane AvavA na de, Ave to pragaTa thavA na de, pragaTa thAya to ya azubhakarmabaMdha thavA na de, karmabaMdha thAya to ya malina anubaMdha to na ja paDavA de. tethI saMyamajIvanamAM upamiti bhavaprapaMcA kathA, kuvalayamALA, saMvegaraMgazALA, vairAgyarati, bhavabhAvanA vagere granthono hRdayasparzI --338 338 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyAsa karIne vairAgya jvalaMta banAvyA pachI ja nyAya, kammapayaDI vagereno abhyAsa karavAno khyAla rAkhavo. tema ja sauthI mahattvanI vAta e che ke AtmAnA parama nirvikArI svarUpano potAne anubhava na thAya, AnaMdasvarUpanuM saMvedana na thAya tyAM sudhI "soDahaM, "zuddhAtmADahaM', 'cinmAtroDIM AvI bhAvanAnA parizIlana dvArA niraMtara potAnI jAtanA anusaMdhAnamAM masta rahevuM. pachI brahmacarya saraLa, sahaja haze. (lakhI rAkho DAyarImAM...) vizvamAM jenI sauthI ochI jarUriyAta te sAco jaina sAdhu. svArtha mATe upayoga karAtA zAstro svazastra banI jAya. - 339 - 339 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . to bhAvazakti pragaTe, nizcayanayathI je samaye jAgRti jAya te samaye saMyama jAya. rAga-dveSanI gulAmI na thavI te jAgRti. rAga-dveSane jItavAno niraMtara viziSTa prayatna te ja saMyama. mATe ja upadezarahasya ane adhyAtmamata parIkSAmAM nicoDarUpe chelle batAvela che ke "jiM tuIT, jaha jaha rAgaddosA lahuM vilijjati / taha taha payaTTiyabaM esA 3mALA nivAi " (u raha. 201; a.pa.183) arthAta "rAgadveSa jaldI ochA thAya te rIte prayatna karo e ja mukhya jinAjJA che." karmavaza kadAca kayAreka vyaktarUpe rAga-dveSa utpanna thavA saMyamajIvanamAM zakya che. paraMtu tene satata cAlu rAkhavA ke nahi ? vadhAravA ke ghaTADavA ? te ApaNA upara nirbhara che. mIThAI khAvAnuM mana thAya, vijAtIyane jovAnI IcchA thAya, niMdA karavAnI paNa UbhI thAya, parigrahanI abhilASA thAya - e zakya che. paraMtu temAM lajjAthI paNa pravRtti na karIe to cAritra Take; to ja rAga-dveSa ghaTe. mATe ja savAso gAthAnA stavanamAM mahopAdhyAyajI mahArAje "e kAraNa lajjAdike paNa, zIla dhare je prANIjI, dhanya teha kRtapuNya kRtAratha, mahAnizIthe vANIjI." AvuM jaNAvela che. mananI tamAma khaNaja pUrI karIe to rAga-dveSa tIvra bane. rAgadveSa tIvra bane to mAraka tattvanI mArakatA na samajAya, samajAya to paNa tene choDavAnuM sattva na jAge, samajaNa pachI paNa Asakti thAya. ArAdhanAnA kSetramAMthI bahAra nIkaLatAM ja rucipUrvaka rAga-dveSa gherI vaLe to samajavuM ke bhAva saMyama nathI. mATe zAstrAbhyAsa karatI vakhate nirmaLa bodha hoya tenuM bahu mahattva nathI. paraMtu mIThAI vAparatI vakhate bodha nirmaLa hoya te atimahattvanuM che. adhyayanakAlIna - bodhanI nirmalatA e ApaNo prabhAva nathI paraMtu zAstrakArono 340 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhAva che. tathA mIThAInA vaparAza vakhate malina thayelI buddhi punaH dharmasAdhanAmAM pravRtti karavAmAM kaMTALo lAve. Ama dharmArAdhanAmAM Avato kaMTALo e saMsAra pratyenA pakSapAtanuM, lAgaNInuM, vaphAdArInuM ja phalataH sUcaka bane che. vaLI, saMyamajIvananI saphaLatAnI mukhya nizAnI che sahavartI pratye sahAyaka bhAva. moTA pratye pramoda bhAva thavo saraLa che. paraMtu nAnA-samakakSa pratye IrSyA jAge to moTA pratyeno pramodabhAva paNa AbhAsika banI jAya. mAnasika IrSAmAMthI vAcika niMdA Ave. temAMthI kAyika saMgharSa-hiMsA-veraparaMparA vagere pravRtti UbhI thAya. IrSyAnuM kAraNa che mAnasika asahiSNutA. bIjAnA guNa ane puNyodaya pratyenI asahiSNutA prAyaH ISyane janmAve. tathA asahiSNutA saMkucitatAmAMthI pragaTe che. parAyApaNAnI buddhi saMkucitatA pedA kare che. Ama badhAnA mULamAM saMkucita manovRtti rahelI che. udAratA Ave to saMkucitatA jAya. saMkucitatA jAya to mAnasika asahiSNutA jAya. asahiSNutA ravAnA thAya to IrSA vilIna thAya. pachI niMdA-saMgharSa-hiMsA-veraparaMparA vagerenI zakyatA ja maTI jAya che. mATe te tamAma doSothI bacavA mATe nAnA ke samakakSane sahAya karavI, jarUrI sAdhanasAmagrI pUrI pADavI, temanA vikAsane joIne rAjI thavuM, temanA guNonI prazaMsA-upavRMhaNAanumodanA karavI, temanI joDe adhikAravRttino tyAga karI saMpa keLavavo. A rIte mahenatu svabhAvanI Teva pADIe to IrSyA na thAya. ALasune prAyaH ISya jaldI thAya. IrSAnA lIdhe ja svAdhyAya, saMyama ane tapanI sAdhanA hovA chatAM pITha-mahApITha prathama guNasthAnake jaIne strIveda nikAcita karI caramazarIra maLavA chatAM brAhmI-suMdarI tarIke utpanna thayA. IrSyALune prAyaH koInA AziSa maLe nahi, phaLe nahi. udAra ane sahAyaka hoya tene kadI IrSyA naDe nahi ane bIjAnA AziSa 341. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLyA vinA - phaLyA vinA rahe nahi. tene mArgastha kSayopazama paNa avazya jAge. tathA saMyamapAlanamAM utsAha paNa jAge. ArAdhanAmAM utsAha jAge to ArAdhanA majabUta bane, tAraka bane, sAnubaMdha bane. tevI ArAdhanAthI vizuddha bhAvo ane puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya. prApta thayela saMyamIno saMga saphaLa bane. bAkI, jene ahIM sahavartI tarIke maLelA 5/10 saMyamI pratye bahumAna na hoya tene mahAvidehamAM karoDo saMyamInA darzane paNa AnaMda-bahumAna-lAgaNI na ja thAya. to tyAM dIkSA kevI rIte maLe ? "sahavartI saMyamI chadmastha hovAthI ApaNane temAM doSadarzana thAya che"- A mAnyatA bhrAnta che. hakIkata to e che ke ApaNane sahavartImAM doSadarzana thatA hovAthI ApaNe chadmastha chIe. kevalajJAnIne nigodanA jIvamAMya svarUpataH koI doSadarzana na thAya, kevaLa guNadarzana thAya. chadmastha evA 363 pAkhaMDI, nidbhava vagerene sarvajJa bhagavaMtamAM paNa doSa dekhAtA hatA. doSaSTi Ave pachI vyavahAramAM paNa anaucitya, uddhatAI AvatAM vAra na lAge. ApaNA vicitra vyavahAranA lIdhe ApaNA sahavartIne 'meM kyAM dIkSA lIdhI ?' Avo vicAra jAge to ApaNane saMyamanA cIkaNA aMtarAya baMdhAya, sahavartI saMyamImAM rahela jJAnAdi guNanI prAptinA paNa aMtarAya baMdhAya. mATe ApaNe be sAvadhAnI rAkhavAnI che. (1) ArAdhanA karyA pachI pastAvo na karavo, (2) saMyama jIvanano pastAvo jAge tevuM vAtAvaraNa ApaNA sahavartIne na ApavuM. 'bIjAne ApaNI dharmapravRttithI udvega na thAya' evI sAvadhAnI rAkhIne vivekadRSTithI jinAjJA pALavA chatAM sAmenI vyaktine potAnI apAtratAnA ja lIdhe ApaNA upara dveSa thAya to temAM ApaNe gunegAra nathI. paraMtu bIjAne ArAdhanAmAM khalela paDe tema atyaMta moTethI vAto ke svAdhyAya karIne, kaTAkSa-meNA-ToNA mArIne bIjAne ApaNA pratye durbhAva karAvIne teno saMyamapAlanano utsAha 342 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ toDIe te to na ja cAle, kema ke eka to dharmasAmagrI maLavI durlabha che. tenA karatAM teno sadupayoga karavAno utsAha jAgavo vadhu durlabha che. kAraNa ke bAhya anukULatA-dharmasAmagrI maLavI te pUrvakRta bAhya ArAdhanAnuM phaLa che. ane bAhya anukULatA maLyA pachI ArAdhanAno utsAha jAgavo te pUrvakRta AMtarika ArAdhanAnuMArAdhakabhAvanuM phaLa che. bAhya ArAdhanA karatAM paNa AMtarika ArAdhanA-ArAdhakabhAva agharI cIja che. bAhya dharmasAmagrI maLavI te karatAM teno sadupayoga karavAno utsAha jAgavo agharo che. tenAM karatAM teno sadupayoga karatI vakhate vighna-aMtarAyanA lIdhe ahobhAvapUrvaka ArAdhanA pUrNa thavI durlabha. tenA karatAM ya ArAdhanA pUrNa thayA pachI pastAvo ke svaprazaMsA na thavI to atiatidurlabha che. sukRta karyA pachI pastAvo karIne mammaNazeThe ArAdhakabhAva bALI nAkhyo. apUrva svAdhyAya karyA pachI svaprazaMsAmAnakAyanA vamaLamAM thUlabhadra svAmI jevA kAmavijetA paNa phasAI gayA. AthI uparanI sAvadhAnI rAkhIe to ja bhAvacAritra pragaTa thAya. lakhI rAkho DAyarImAM... koIno ApaNA pratyeno sneharAga ApaNane game nahi, ApaNane koI pratye sneharAga-kAmarAga vagere jAge nahi to bhAva saMyama dRDha bane. 343 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsAhanuM UrdIkaraNa "saMyamajIvananI saphaLatAno mahattvano pAyo utsAha che." mATe ja AcArAMgajImAM 'jAe saddhAe ni Mto tAmeva aNupAlijjA Ama jaNAvela che. zraddhA eTale jinavacana ane gurvAzA khAtara potAnI tamAma IcchAnuM balidAna ApavAno adamya utsAha. Avo utsAha je yogamAM bhaLe te yoga dIrghajIvI bane, naiRRyika bane, kalyANakAraka bane. utsAha e bhAva che. je yogamAM bhAva hoya temAM bhAra lAge nahi. je yogamAM bhAva ghaTe teno bhAra lAgyA vinA rahe nahi. dukAnamAM gharAkI vadhe tema parizrama vadhe chatAM zeThane vadhatI gharAkIno bhAra lAgato nathI, kAraNa ke tyAM zeThano utsAha pravardhamAna che. gharAkI vadhe tema nokarane thAka lAge che, bhAraboja-kaMTALo Ave che, kema ke tene temAM utsAha nathI. utsAhanuM cAlakabaLa che lAbhaSTi. zeTha pAse te che, nokara pAse te nathI. jo saMyamajIvanamAM vaiyAvacca, glAnasevA, gocarI, adhyayana, adhyApana, vihAra vagere tamAma yogomAM ApaNane bhAra na lAge to ApaNe te yoganA mAlika, bhAra lAge to ApaNe nokara-gulAma ! mAlika banavuM ke gulAma? tenI pArAzIzI ApaNo utsAha che. utsAha hoya te sattva UMcakI zake, dehAdhyAsa toDI zake, manane polAdI banAvI zake, zarIranI sahanazakti kalpanA bahAra vadhArI zake. AnuM benamuna udAharaNa zAlibhadra che. zAlibhadrajI kahe che ke duHkhanI joDe dostI na karI zake te AtmakalyANa na sAdhI zake.' duHkhanI dostI karavAnuM mukhya cAlakabaLa utsAha che. zAlibhadranuM udAharaNa kahe che ke 'sahana karavAnI zakti vadhArI zakAya che.' utsAhathI zaktino upayoga karo to zakti vadhe, bAkI kaTAI jAya. DAbA hAtha ane jamaNA hAthanI zakti svarUpataH samAna hovA chatAM DAbA 344 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthano lakhavAmAM upayoga je na kare tenI DAbA hAthanI lekhanazakti kaTAI jAya che. zakti eka che. zakti parivartanazIla che. dhIraja, utsAha ane prayatnathI zakti vadhI zake, sudharI zake. tapa, tyAga, abhigrahapAlana, loca, vihAra, vaiyAvacca, gAthA gokhavI, rAtrI svAdhyAya vagere tamAma yogamAM A rIte vicArI levuM. sattva kAyAnA baLe nathI vadhatuM paNa utsAhanA baLe ja mukhyatayA vadhe che. sAtamA upavAse Teko laIne mAMDa mAMDa cAlanAro aThThAInA pAraNAnA divase pAraNA pUrve savAre doDato dekhAya che ne ! jinAjJAnA marmathI jeno AtmA bhAvita thayo hoya teno sarvakSetrIya sahana karavAno utsAha vadhato jAya che. zAstravacana eka pATo che. ApaNo anubhava e bIjo pATo che. banne samAMtara (Parallel) cAle to ja saMyama-svAdhyAya-tapanI gADI doDe, bAkI uthalI paDe. zAsrakArano abhiprAya ane ApaNo anubhava A banne vacce visaMvAda na janme to ja AtmakalyANa thAya. zAstrano bodha anubhavanI eraNa upara ghaDAya nahi tyAM sudhI AdhyAtmika sattva Ave nahi, tyAM sudhI upasarga-pariSaho jItAya nahi, tyAM sudhI saMyamano ke nirjarAno AnaMda thAya nahi. saMyamIne pudgalano Teko hoya paNa pudgalanI gulAmI na hoya. jema zeThane pagAra cUkavavAmAM rasa nathI paNa nokara pAsethI kAma levAmAM rasa che. tema sAdhakane ArAma-bhojanarUpI pagAra cUkavavAmAM rasa na hoya paNa zarIra pAsethI tapa-svAdhyAya-saMyamasAdhanAnuM kAma levAmAM ja rasa hoya. AvuM hoya to ja 'huM ane zarIra alaga chIe' evuM bhedavijJAna thAya ane pariSaha-upasargane jItI zakAya. AvuM bhedavajJAna pacAvavAthI ja gajasukumAla muni, metAraja muni vageree kaivalyalakSmIne saMprApta karI. mana to kAyama zarIrano ane IndriyaviSayono ja pakSapAta 345 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare. tevI mananI vRttino nigraha karIe to ja dehAdhyAsa chUTe, tUTe. pachI ja tAttvika bhedavijJAna thAya. dehAdhyAsa na chUTe tyAM sudhI zAstrAbhyAsathI thanAra bhedavijJAna kevaLa zAbdika hoya, hArdika na hoya. mahAkAya hAthI karatAM tenA kAnamAM pesanAra tuccha maccharanI tAkAta ghaNI che. tema bAhya tapa-tyAga-svAdhyAya-vihAra, vagere ugra ArAdhanA karatAM dehAdhyAsanI mAraka tAkAta ghaNI vadhu che. virAdhakabhAva vagaranI nAnakaDI paNa ArAdhanA mokSa apAvI zake. mATe to nAgaketune pUjA karatAM karatAM, valkalacIrIne paDilehaNa karatAM karatAM, bharata cakravartIne anyatva-azuci bhAvanA upara caDhatAM caDhatAM kevalajJAna thaI gayuM. virAdhakabhAva sAthenI moTI ArAdhanA paNa mokSa apAvavA asamartha che. mATe ja lakSmaNA sAdhvIno, kulavAlaka munino ane agnizarmA tApasano ugra tapa niSphaLa gayo. dehAdhyAsa, AzAtanA, tRSNA, vaira, mAyA vagere daDha virAdhakabhAva sAthenI ugra paNa ArAdhanA AtmAmAM bhoganuM AkarSaNa khatama karI na zake. A vAta uparanA traNeya dRSTAMtathI nirvivAda siddha thAya che. majabUta virAdhakabhAva sAthenI moTI ArAdhanAthI baMdhAyela puNya paNa jIvane saMsAramAM ja rakhaDapaTTI karAve che. mammaNazeTha, godA mAhila nihnava, kaMDarIka muni, vairika tApasa vagere udAharaNa vicAravAthI A vAta sArI rIte samajI zakAya tema che. kAyAthI tyAga hoya ane manamAM bhoganuM adamya AkarSaNa hoya to bhoganA ja saMskAra AtmAmAM UbhA thAya che, saMyamanA cIkaNA aMtarAya baMdhAya che. pUrvabhavanI AvI bhUlathI ja ArdrakumAra dIkSA laIne patita thayA, jaMbusvAmInA jIve zivakumAranA bhavamAM 12 varSa sudhI ugra tapa karavA chatAM saMyama na meLavyuM, kaMDarika paNa ghara bhegA thayA. jyAre kAyA bhogamAM hovA chatAM manamAM tyAganuM 346 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM ja tIvra AkarSaNa hoya ane tyAgI pratye ja ananya ahobhAva hoya to jIva mokSamArge AgaLa dhape rAkhe che. puMDarika muni, zreNika mahArAja, kRSNa mahArAja vagere AnA dRSTAMta che. AvuM kahIne manamAM sArA bhAva rAkhIne kAyAne bhogasukhanA kAdavathI kharaDavAnI vAta AdaraNIya che- ema nathI batAvavuM. paraMtu saMyamajIvana lIdhA pachI bhoganuM AkarSaNa janme to saMyamasAdhanA prAyaH niSphaLa jatI hovAthI (1) tapa karanAre pAraNAnuM AkarSaNa choDavuM, (2) svAdhyAya-vyAkhyAna karanAre prasiddhinuM AkarSaNa haTAvavuM. (3) brahmacArIe vijAtIyanuM AkarSaNa toDavuM, (4) loca-vihAra vagere kAyakaSTa sahana karanAre dehAdhyAsane khaseDavA prayatnazIla rahevuM, (5) guNAnuvAda karanAre niMdAthI dUra rahevuM, (6) saMyamIe saMsArInuM ane sAMsArika pravRttinuM AkarSaNa kADhavuM, (7) pratikramaNa karanAre AtmA upara doSonuM AkramaNa karavAnuM AkarSaNa ravAnA ka2vuM. A bAbata upara dhyAna ApavAnuM ahIM abhipreta che. bAkI peMDo khAdhA pachI mIThI paNa cA phikkI lAge tema bhoganA AkarSaNa pachI sarasa paNa ArAdhanA nIrasa-virasa lAge. bhoganuM, jaDanuM AkarSaNa khalAsa thAya pachI saMyamamAM mIThAzanI anubhUti saraLa che. bAkI agharI che. jaDane jANyA pachI enuM AkarSaNa janme evI zakyatA hoya to tene jANavA ja nahi. jaDanuM AkarSaNa jaDanA sadupayogamAM bAdhaka ja bane che. jema ke rajoharaNa Adi upakaraNanuM AkarSaNa-mUcha hoya to upakaraNa meluM na thAya mATe pUjavA-pramAjavA vageremAM utsAha na jAge. mATe upakaraNanI mUcha paNa haTAvavI. jaDamAtranuM AkarSaNa maTe pachI ja AtmAnuM tAttvika AkarSaNa jAgejAme-phAve. 347, Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAdhaka-sAdhaka-zodhaka tattvane tapAsIe saMyamajIvanamAM te ja divaso ApaNo saMyamaparyAya vadhArI zake ke je divasomAM ApaNe darzana, jJAna, cAritranA paryAyanI vRddhi karI hoya. ratnatrayanA paryAyane na vadhArIe ke na zuddha karIe to te tamAma divaso vAMjhIyA kahevAya. varSothI pratiSThita nAmanA meLavelI peDhI meIna bajAramAM mokAnA sthaLe hoya, dukAnamAM kiMmatI mAla paNa hAjara hoya, tejIno samaya hoya, gharAkanI lAIna lAMbI hoya tevA samaye dukAnanuM zaTara pADIne, aMdarathI baMdha karIne UMghI janAra vepArInA divaso vAMjhIyA gaNAya. tema sadguru, saMyama, sahAyaka, sahavartI, svastha zarIra, sAnukULa saMyoga, suMdara vAtAvaraNa, saMyamI samudAya, sAdhanAno samaya ATaluM badhuM maLyA pachI paNa ApaNe pramAdanA lIdhe darzana-jJAna-cAritranA paryAya na vadhArIe to ApaNA divasa paNa vAMjhIyA ja gaNAya. AvuM na bane te mATe ratnatrayanA bAdhaka-sAdhaka ane zodhaka tattvane pIchANIne AdhyAtmika samRddhi meLavavA prayatnazIla banavuM ja rahyuM. (1) saMyamInI niMdA, gurunI AzAtanA, vijAtIya AkarSaNa, khAvAnI lAlasA, upakaraNamUrchA, saMgharSavRtti, prasiddhinI bhUkha A badhA cAritranA bAdhaka tattva che. (2) cAritranA sAdhaka tattva tarIke guru samaparNabhAva, saMyamInI sevA, zakti chupAvyA vinA tapa-tyAga, apramattatA, vidhi-yatanAno khapa, aSTapravacanamAtAnuM pAlana A badhA gaNI zakAya. (3) cAritranA zodhaka tattva tarIke AlocanA, jAta pratye kaThoratA, jaDa padArtha pratye udAsInatA, samudAya vagerenA bhedabhAva vagara tamAma sAdhu pratye ahobhAva, AtmanirIkSaNa, mumukSupaNAnA uttama aramAnone jIvaMta rAkhavAnI kAyamI taiyArI... vagere noMdhavA lAyaka che. 348 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) chApA-pUrti-sAptAhika-megejhIna vagerenuM vAMcana, gappAvikathA-pArakI paMcAtanI kuTeva, vadhu paDatI UMgha, bejavAbadAra mAnasa, jJAnopakaraNanI AzAtanA, bahirmukhavRtti, jJAnInI IrSyA-niMdA, projekaTa-phaMkazana-progrAmaparastatA... A badhA sabhyajJAnanA bAdhaka tattvo che. (5) jJAnInI bhakti, bhaNanAra pratye sahAyakabhAva, jJAnabhaMDAranI bhakti, rAtrisvAdhyAya, arthanA upayogasahita gokhavAnI dhagaza, vinaya, adhyApanamAM utsAha vagerene samyajJAnanA sAdhakatattva gaNI zakAya. (6) samyajJAnanA zodhaka tattva tarIke vivekadRSTi, tattvaciMtana, vedhakadRSTi, jinAgama pratye ahobhAva, guNAnurAga, AgamanA aidaMparyArthone-paramArthone pacAvavAnI tIvra tAlAvelI, jinAjJAviruddha eka paNa vicArasaraNI UbhI na thAya tenI sAvadhAnI... A badhAno samAveza jJAnanA zodhakatattvamAM thAya. (7) samyagdarzananA bAdhaka tattva tarIke saMyamI pratye aNagamo, saMyamI asthira bane ke loko udvigna bane tevI pravRtti, zakti hovA chatAM saMyamInI preraNA amalamAM na mUkavI, saMyamInI IrSyAadekhAI, loko bodhidurlabha thAya tevI pravRtti vagere samajavA. (8) samyagdarzananA sAdhaka tattvarUpe prabhubhakti, saMyamInI bhakti, glAnasevA, stuti-stavana-thoya vageremAM tanmayatA, tIrthasthaLa vageremAM bhagavadbhaktine pradhAna banAvavAnI taiyArI, namaskAra mahAmaMtra vagerenA jApamAM lInatA vagere oLakhI zakAya. (9) samyagdarzananA zodhaka tattvanI yAdImAM jIvo pratyenI komaLa pariNati, karuNAbhAvanA, jIvaMta syAdvAdavRtti, saMyamInI upabRhaNA-anumodanA-vAtsalya, saMyamI pratye ahobhAva, saMyamInI preraNA jhIlavI ane yogya preraNA karavI- A badhA gaNI zakAya. ratnatrayInA bAdhaka tattvone choDI, sAdhakatattvone zakti mujaba jIvanamAM lAvI, zodhaka tattvone AtmasAt karIe to pratidina naiRRyika saMyamaparyAya vadhe ane eka varSa pachI anuttaravAsI devonI tejolezyAne oLaMgavAnuM ahobhAgya-saubhAgya-sadbhAgya pragaTa thAya. 349 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pokSane pratyakSa karavAnI kaLA. parokSa evA mokSane pratyakSa svarUpe anubhave te sAcA saMyamIA muddA upara Aje ApaNe vicAraNA karazuM. traNa paribaLa bhegA thAya to A bhUmikAe pahoMcI zakAya. sauprathama vyAvahArika udAharaNathI A bAbatane samajIe. svITjharlenDa pharavA javA mATenI AvatIkAlanI plenanI TIkITa, pAsaporTa, vijhA, pUratI saMpatti vagere jenI pAse Aje AvI gayela hoya te zrImaMta yuvAna mATe svITjharlenDa hakIkatamAM parokSa hovA chatAM jANe svITjharlenDa sAkSAt dekhAtuM hoya tema tenA hAvabhAva-dekhAva-dedAra kevA badalI jAya che ? kevA kalpanAnA sAgare te hiloLe caDhe che ? "tyAM jaIne huM Ama karIza, tema karIza' vagere svapno paNa zarU thaI jAya che. jANe ke svITjharlenDamAM pahoMcI ja na gayo hoya ! ahIM te zrImaMta yuvAnane (1). svITjharlenDa pratyenuM gajabanAka AkarSaNa, (2) plenanI TIkITapAsaporTa vageremAM tyAM pahoMcADavAnA sAmarthyanI daDha zraddhA ane (3) TIkITa-pAsaporTa-vijhA vagere sAcavavAnI pUratI sAvadhAnIA traNa paribaLa majabUta hovAthI parokSa evA svITjharlenDano jANe pratyakSarUpe ja te anubhava kare che. barAbara A ja rIte (1) viSaya-kaSAya-hAsya-rati-aratisukhazIlatA vagere tamAma doSothI rahita evA mokSanuM adamya AkarSaNa, (2) maLela saMyamajIvanamAM mokSa sudhI pahoMcADavAnA sAmarthyanI jhaLahaLatI zraddhA ane (3) saMyamane daDhapaNe sAcavavAnI pAkI ane prAmANika sAvadhAnI- A traNa paribaLa majabUta hoya tene mokSa parokSa hovA chatAM jANe ahIM ja pratyakSa anubhavAya che. traNamAMthI ekamAM paNa garabaDa hoya te AvI anubhUti karI na zake. 35o Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) mokSanuM AkarSaNa che ke nahi? enI pArAzIzI e che ke mokSamAM je nabaLI cIja na hoya tenuM ahIM leza paNa AkarSaNa to nA hoya paNa temAM trAsanI anubhUti thatI hoya. kaSAya-vAsanAlAlasA-tRSNA-pramAda-prasiddhi-sukhazIlatA vagere eka paNa nabaLI cIja mokSamAM nathI. te ekanuM paNa ahIM AkarSaNa na hoya, tenA udayamAM trAsanI lAgaNI thAya, tene jItelA hoya to mokSanI tAlAvelI tAttvika samajavI. (2) deva-gurunI kRpAthI saMprApta thayela saMyamamAM mokSa sudhI pahoMcADavAnI prabaLa zraddhA hoya te saMyamanA AcAramAM bedarakAra na hoya, sukhazIla na hoya, parAvalaMbI na hoya, ALasu na hoya, nirdoSa saMyamacaryAnA bhoge jIbhanI lAlasA na poSe, puNyodayane na jhaMkhe, upasarga-pariSaha-pratikULatAmAM ya khinna na hoya. (3) saMyamane sAcavavAnI sAvadhAnI hoya te golamAla-ghAlamela na kare, bhagatonI AzAmAM AcArane vegaLA na mUke, nAnInAnI bAbatamAM aticAra na lagADe. saMyamasAdhanAnI vizuddhinA baLe tevA saMyamIne mokSa najaranI sAme taravaravA mAMDe; hAthaveMtamAM lAge, nikaTanA kALamAM sunizcita lAge ane ahIM ja mokSanA sukhanI anubhUti thavA lAge. AvA ja koIka AzayathI prazamaratimAM umAsvAtijI mahArAje nikkitamAma nAnAM, manovAvaTAviTAditAnAM vinivRttaparAzAnadaiva mokSa suviditAnAm ! AvuM jaNAvela che. parokSa cIjanuM pratyakSa bhAna kAM bhramathI thAya kAM tIvra saMvedanAthI thAya. sinemAnA zveta paDadA upara hiro-hiroIna hAjara na hovA chatAM teno pratyakSa anubhava thAya che, te bhramane-najaradoSane AbhArI che. relvenA be pATA dUrathI bhegA thatA lAge, raNapradezamAM pANIno sAkSAtkAra thAya, sAMje aMdhArAmAM doraDAmAM sApanA darzana thAya. A badhA bhramanA pariNAma che. . 351 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre bhaktane pratimAmAM bhagavAnano sAkSAtkAra thAya, ziSyane potAnA saddagurudevamAM gautamasvAmInA darzana thAya, sAdhvIjIne potAnA guruNImAM sA. caMdanabAlAjInA darzana thAya, zrAvakane eka susAdhumAM aDhI dvIpanA tamAma saMyamInA darzana thAya. A badhuM saMvedananI tIvratAne AbhArI che. parokSa evA mokSano pratyakSa anubhava karavA mATe AvI saMvedananI tIvratA anivArya che. zuddhino prema, doSano aNagamo, sadAcAranI ruci, sadUguNavaibhavaprApti mATeno aMtaraMga puruSArtha, guNIbahumAna... A badhA paribaLo bhegA thAya eTale mokSanuM AkarSaNa prabaLa bane. mokSanuM AvuM AkarSaNa, saMyamamAM - mokSaprApakatAnI zraddhA ane saMyamanI sadA sarvatra sAcavaNI- A traNa tattvano triveNIsaMgama thAya eTale mokSa pratyenA saMvedanamAM tIvratA AvatI jAya. A tIvratA jyAre parAkASThAe pahoMce tyAre parokSa evo mokSa paNa pratyakSa anubhavAya. bhogasukhanA bhogavaTA pachI bhogasAmagrI vagara paNa saMsAranA rasiyA jIvo kAlpanika AnaMdane anubhave ja che ema ApaNe "mAro be-cAra bhavamAM ja mokSa thavAno che" Avo kAlpanika AnaMda ArAdhanA pUrve Ubho karIe to ArAdhanAmAM bhAva prANa pUrAya, yoga baLavAna bane, dIrghajIvI bane, kalyANakArI bane, susaMskArajanaka bane. tenAthI paNa doSakheMcANa ghasAya, guNanuM AkarSaNa jAge, ArAdhanAno utsAha pragaTe, mokSarUci tIvra bane ane uparanI bhUmikAe pahoMcI zakAya. TUMkamAM bhAvanA sakriyapaNe ghUMTAya to saMvedanA jAge ane saMvedanAnI parAkASThAe svAnubhava thavAthI parokSa evA mokSano sAkSAtkAra thAya. AmAM ja saMyamajIvananI saphaLatA che. lakhI rAkho DAyarImAM...) AtmajAgaraNa jevI koI ArAdhanA nathI. AtmavismaraNa jevI koI virAdhanA nathI. upara Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upArjana nahi paNa pragaTIkaraNa. saMsArIne upArjanamAM rasa hoya ane saMyamIne pragaTIkaraNamAM ruci hoya- A bAbatane Aje zAMtithI vicArIe. dhanopArjana, putropArjana, kIrtiupArjana, sthAnopArjana, mAnopArjana vagerenI pAchaLa gRhastha puruSArtha kare. saMyamIne to AtmAnI zuddhi, guNasamRddhi ane AtmaramaNatAnA prakaTIkaraNamAM rasa hoya. namratA, saraLatA, nirdoSatA, nikhAlasatA, nirabhimAnitA, nirdabhitA, nirvikAritA vagere guNonA prakaTIkaraNane ja kendrasthAne goThavIne saMyamI udyama kare. potAnuM na hoya tene pedA karavuM te upArjana. potAnuM ja je che, paNa apragaTa che, tenI khIlavaNI karavI te prakaTIkaraNa. nirarthaka cIjano vadhAro = upArjana. nirarthakanuM nivAraNa = pragaTIkaraNa. pattharanA nakAmA-nirarthaka bhAgo dUra thatAM temAM suMdara, AkarSaka AkRti-pratikRti pragaTa thAya che tema nirarthaka doSo dUra thatAM ja sArthaka sadgaNo svayaM pragaTe che. paraMtu nirarthakane choDavAnI taiyArI na hoya tenA jIvanamAM sArthakanuM pragaTIkaraNa azakya che. upArjanamAM phaleza-aMkaleza, virAdhanA, doSasevana vagere ghaNuM ghaNuM vaLagaNa che. jyAre prakaTIkaraNamAM nistaraMga mastI che. upArjanamAM atRpta rIte bhaTakavAnuM-rakhaDavAnuM-AthaDavAnuM che. prakaTIkaraNamAM parama vizrAntitRpti che. paraMtu saMyamajIvanamAM paNa prakaTIkaraNanA badale upArjana ja jyAre lakSyasthAne pratiSThita thAya che tyAre ghaNI muzkelI sarjAya che. ziSyopArjana, kIrtiupArjana, TrasTa upArjana, abhinavatIrtha nirmANa vagere bAbato saMyamajIvanamAM mukhya banI jAya to saMkaleza, Tenzana, Aveza, Avega, Akroza, gRhasthagulAmI, paraniMdA, akaLAmaNa, ajaMpo vagere doSo kabajo jamAvyA vinA na rahe. -353 353 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnopArjana paNa spardhA, IrSyA, dekhAdekhI, svaprazaMsA, prasiddhi, sukhazIlatA, pramAda vagere doSone janmAve to nukasAnakAraka banavAnI saMbhAvanA nakArI nA zakAya. gokhaNapaTTI, gADarIyAvRtti, anupayoga, glAnasevAaruci vagerethI prerita svAdhyAyapravRtti potAnI jAte jJAnopArjananI bhUmikAe goThavAI jAya. te AdhyAtmika lAbha Ape tevI zakyatA paNa ochI che. vAstavamAM to jJAnanuM paNa pragaTIkaraNa karavAnuM ja lakSya joIe. AtmasvarUpane anubhavavAnI tAlAvelI, jinokta tAraka tattvanI jijJAsA, vinaya, mAraka tattvathI dUra rahevAnI sAvadhAnI, jJAnI pratye ahobhAva vagere pAvana paribaLo pAyAmAM bhaLe to ja vAcanA-pRcchanA-parAvartanA vagere svAdhyAyapravRttine jJAnapragaTIkaraNanI kakSAmAM goThavI zakAya. mAnAkAMkSA, mahattvAkAMkSA, IrSyA, khAnAra pratye dveSa, svAdhyAyano kaMTALo vagere cAlaka baLanA jorathI thatI tapapravRttine upArjananI haroLamAM mUkI zakAya. AhAra pratye anAsakti, namratA, svAdhyAya, mAna-sanmAnanI nispRhatA, aNAhArIpada prAptinI jhaMkhanA, AjJApAlana pariNAma, AtmasvarUpanuM anusaMdhAna, apramattatA vagere cAlakabaLathI prerita tapoyogane pragaTIkaraNanI kakSAmAM pratiSThita karI zakAya. A rIte tamAma ArAdhanAmAM samajI levuM. vAstavamAM ApaNe kazuM upArjana karavA dIkSA lIdhI nathI. ziSya, mAna-sanmAna, padavI, prasiddhi, Adara, kadara, TrasTa, bhaMDoLa, phaMDa-phALA vagerenuM upArjana mokSamArge AgaLa vadhavAmAM bAdhaka banI na jAya tenI takedArI paryAya vadhavAnI sAthe khAsa gaMbhIratAthI keLavavA jevI che. guNamaya AtmasvarUpanA prakaTIkaraNamAM sarvatra sarvadA sarvathA masta rahevAmAM Ave to ja zrIbhagavatIsUtramAM nirdiSTa anuttaravAsI devanI tejolezyAnuM atikramaNa ApaNA mATe anubhavagamya banI zake. dIkSA letI vakhate jo prakaTIkaraNanuM ja lakSya hoya to dIkSA pachI upArjananuM lakSya zA mATe rAkhavuM? zuM A jAta 354| Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe chetarapiMDI na gaNAya ? TempararI meLavIne paramenanTane choDavAnI mUrkhAI na karavAno ApaNA dvArA gRhasthane apAto upadeza zuM ApaNe ja amalamAM nahi mUkIe ? ATalA lAcAra, paravaza ane asamartha banI jaIe te saMyamIne kaI rIte zobhe ? eka vAta khAsa yAda rAkhavA jevI che ke pragaTIkaraNanI duniyAmAM aMtaraMga praveza karyA pachI ja sahaja bhAve thatuM ziSyAdiupArjana sva-para mATe kalyANakArI banI zake. bAkI kheMcANa, kheMcatANa, taNAva, ugratA, spRhA vagerenA vamaLamAM kheMcI javAnuM durbhAgya dUra na rahe. upArjana parAdhIna che, puNyAdhIna che, saMyogAdhIna che, vinazvara che, sopAdhika che. jyAre prakaTIkaraNa to svAdhIna che, avinAzI che, nirupAvika che. A vAta hRdayasparzI rIte jace pachI AdhyAtmika jagatamAM ekAMte kalyANa che. prabhAvaka banavA kadAca upArjananI duniyAmAM praveza karavo jarUrI hoI zake. paraMtu ArAdhaka banavA prakaTIkaraNanI duniyAmAM praveza karyA vinA chUTako ja nathI. prabhAvaka banyA vinA anaMtA jIvo mokSe gayA che. ArAdhaka banyA vinA eka paNa jIva mokSe gayo nathI. ane ApaNe mokSe javA dIkSA lIdhI che. A vAta kadApi (dIrgha saMyamaparyAya pachI paNa) bhUlAvI na joIe. ArAdhaka banavA guNonA pragaTIkaraNamAM lAgI javuM ke prabhAvaka banavA puNyanA upArjanamAM doDavuM? teno AkharI nirNaya to ApaNe pote ja karavAno che. ArAdhaka maryA vinA prabhAvaka banIne zAsanasaMgha-sadgurunA RNamAMthI kAMIka mukti maLatI hoya to te bilakula khoTuM nathI. paraMtu jAtane bhUMsIne, virAdhaka banIne paropakAra karavAnuM to tAraka tIrthakara bhagavaMtane mAnya nathI ja. mATe ja aMdhakasUrine 500 ziSyo laIne saMsArI bena-banevIne pratibodha karavA javAnI saMmati zrI munisuvratasvAmIe na ApI ne ? - - 355 355 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanarakSAnI caTAkedAra vAto, pazcimanA AkramaNamAMthI chUTavAnI bhapakAdAra rajUAta vagere karIne potAnI presTIja-Imeja-guDavilane ja joradAra karavAno IrAdo jora karato nathI ne? AnI tapAsa karavAmAM na Ave to zubha anubaMdha kaI rIte paDe ? paraMtu Aje jyAre sAdhanano ja yuga sphuTanika gatie purajozamAM AgaLa doDe che ane sAdhanAno yuga gokaLagAyanI gatie cAle che tevA A kaparA kalikAlamAM uparanI vAto vicAravAnI phurasada paNa kone haze ? paNa Tharela manathI je ArAdhaka AnA manana-svIkAra-amalanI bhUmikAe pahoMcaze tenA mATe AtmakalyANa dUra nahi hoya. yA evA ja AtmArthI saMyamInA sUkSmabaLathI sAnubaMdha paropakAra sahajabhAve, jagata na jANe tema, thaye rAkhaze -A vAta sunizcita che. lakhI rAkho DAyarImAM... eka dRSTie strI hADakAno mALo, mAMsanI kothaLI, rAkhano Dhagalo, azucinuM ghara, narakanI dIvaDI che. bIjI dRSTie mAtA, bahena, tIrthaMkarajananI, ratnakukSi, sAdharmika, mahAsatI, siddhasvarUpa che. A jANIne strI pratye dhikkAra karavo ke lAgaNI rAkhavI? nA.. nA... strI tarapha madhyasthatA ja barAbara che. sarpanA mukhamAM amRtano vAsa hoto nathI. saMsAramAM paripUrNa zuddha dharmano vAsa hoto nathI. * gurunuM anuzAsana jene kaTakaTa ane TakaTaka lAge teNe paramAdhAmInI kaTAkaTa ane khacAkhaca sahana karavA taiyAra rahevuM. 356 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ #kaNaprAino lakSyArtha eka vAta gaMbhIratAthI samajI levA jevI che ke je doSanA sevanano avasara-taka maLe ke tarata ja, khacakATa vagara, dekhAdekhIthI, AvazyakatA vinA doSasevana karIe to tevA saMyoga na maLavAthI ApaNe je doSanuM sevana nathI karatA tenI jJAnInI dRSTie bahu kiMmata nathI. paraNelo kAmI gRhastha rAtanI musApharImAM patnInI gerahAjarImAM brahmacarya pALe tenI kiMmata pAramArthika dRSTie keTalI hoI zake ? ImporTeDa sAdhano, mevA, mIThAI, phuTa, pharasANa, atikiMmati leTarapeDa-pena-vastra-pAtra-pAkITa Adi upakaraNa vahorAvanAra koI na maLe eTale tenA vinA calAvIe ane bhakta maLe ke hoMzehoMze lAbha ApIe to parAdhInapaNe karelA tyAganuM bahu mUlyAMkana ApaNA jIvanamAM AMkavAnI bhUla na karavI. ApaNA sahavartI ekAsaNA-AMbela karatA baMdha thAya, mANasane upadhi UMcakavA Ape, paganA mojAno upayoga kare, rAtri svAdhyAya na kare, "chApA-pUrti vAMce, "mukhavAsa Adi vApare, avAranavAra kApa kADhe, bhaktonI vacce gherAyelA rahe, prazaMsA-prasiddhinA jherI vamaLamAM phasAya, vijAtIya paricayamAM kheMcI jAya, "projekaTaplAna UbhA kare, "adhyayana-adhyApanane abharAIe caDAve, sAMje vihAramAM vadhela pANIthI hAtha-paga-moDhuM dhuve, doSita abhyAhata gocarIno lAbha Ape e badhuM joIne vinA kAraNe, mAtra dekhAdekhIthI ke spardhAthI ApaNe paNa tenA jevA banI jaIe to kammapayaDI-paMcasaMgraha vageremAM batAvela saMkramakaraNanI prakriyA ema kahe che ke pUrve e doSanuM sevana na karavAthI bAMdhela puNya vartamAna kALe pApakarmamAM jhaDapathI rUpAMtara thavA mAMDe che. kAraNa ke pUrve sapravRtti hovA chatAM aMdaramAM ApaNe asavRttine pakaDelI ja hatI. pUrve e apragaTa hatI. pAchaLathI pragaTa thaI. cAra varSanI -357 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirvikArI jaNAtI bALakImAM ja 24 varSanI uMmare vAsanAnA tophAna dRSTigocara thAya che ne! mATe apragaTa doSathI nirbhaya na banavuM. A kevI daridratA che ke varSo sudhI svecchAthI karelA tapatyAga-svAdhyAya vagerethI baMdhAyela puNya paNa, pAchaLathI ApaNe doSagrasta banIe to, pApamAM pheravAI jAya ane tenA udayamAM kaTu phaLa bhogavavA paDe. AnAthI caDhiyAtI atyaMta karuNa ghaTanA saMyamajIvanamAM kaI hoI zake? AzcaryanI vAta to e che ke kammapayaDI vagere bhaNanArA-jANanArA-kaMThastha karanArA paNa A dayAjanaka paristhitano zikAra banI jAya che A eka jAtanuM moharAjAnuM ja prabaLa sAmrAjya samajavuM ne ! dekhavA chatAM AMdhaLA! sAMbhaLavA chatAM ya baherA ! - hRdayamAM doSanI tIvra ruci UbhI rAkhIne parAdhInapaNe lAcArIthI ke dekhAdekhIthI bAhya ArAdhanA karIe ke chApa sArI rAkhavA virAdhanA choDIe e vakhate anubaMdha malina ja baMdhAya e to badhA samajI-svIkArI zake. paraMtu prasannatApUrvaka, sAme cAlIne, khumArIthI varSo sudhI ArAdhanA karavA chatAM pAchaLathI malina puNyanA udayakALamAM doSaruci jAgRta thatAM zithila banIe to pUrvabaddha puNya paNa pAparUpe pheravAI jAya ane sAdhakane khINamAM ya pheMkI de- e to kamakamATI upajAve tevI hakIkata che ne ! mardAnagIthI, rucipUrvaka dAyakAo, seMkaDo ne karoDo varSo sudhI Ugra tapa karanAra kulavAlakamuni, kaMDarika muni, agnizarmA tApasa vagereno ItihAsa ApaNI sAme ja che ne ? A mATe ja zrIvIraprabhu 'samayaM goyama! mA pamAyae'nI zaraNAI avAranavAra vagADatA haze ne ! vaLI, bIjI vAta e paNa dhyAnamAM levA jevI che ke kaluSita vicArano viSaya nAno hoya eTale pApa nAnuM lAge ane viSaya moTo hoya to pApa ghaNuM lAge - evo koI niyama nizcayanayane mAnya nathI. kaluSita vicAradhArAnI taratamatAnA AdhAre pApa 358 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhAya che. tathA kliSTa vicAranI ugratA vadhatAM mAnasika rIte pApano viSaya vadhI ja jAya che, bhale ne vyavahArathI bAhya dRSTie pApano viSaya nAno rahe. karmabaMdha to kAyika ke vAcika yoga mujaba nahi paNa hRdayanA bhAva mujaba ja thAya che ema upAdhyAyajI mahArAje bhASArahasyagraMthamAM atyaMta spaSTa paNe jaNAvela ja che. taMduliyA mAchalAnuM udAharaNa ApaNe jANIe ja chIe ne ! 'ApaNI kaluSita vRtti-pravRttino viSaya nAno-alpa che eTale vAMdho nahi' AvI gerasamaja vahelI take kADhI nAMkhavA jevI che. eka saMyamInI AzAtanAmAM aDhI dvIpanA tamAma saMyamInI AzAtanAnuM pApa lAge che. eka gurunI niMdA-hIlanAmAM traNeya kALanA tamAma gurudevonI niMdA-hIlanAnuM cIkaNuM pApa baMdhAya che. vyavahAramAM sAdhu-sAdhvI tarIke ApaNI chApa UbhI rahI zake te rIte jeTalI hada sudhI zithilatA poSI zakAya teTalI poSIe ane mananA pApane sahavartI koI jANavAnA na hovAthI mAnasika rIte doSarucine tIvra banAvatA jaIe to saMsArI jIva pApa bAMdhe tenA karatAM paNa vadhu cIkaNA pApakarmano baMdha saMyamajIvanamAM thaye ja rAkhe- emAM koI zaMkA nathI. udAharaNathI A vAta samajavI hoya to kahI zakAya ke (1) gRhastho byuTI pArlaramAM jAya ane ApaNe vibhUSA karIe. (2) saMsArI jIva TI.vI., viDIyo jue ane ApaNe vijAtIyane ke tenA citrane chApa-pUrti vageremAM rucipUrvaka joIe. (3) aviratidharo abrahmasevana kare ane ApaNe sajAtIya sparza vagere kuceSTA karIe. (4) gRhastho pepsI, kokokolA vagere pIve ane ApaNe tevI ja lAlasAthI unALAmAM varIyALI-sAkaranuM pANI, gulAba zarabata, lIMbu zarabata vAparatI vakhate hAzakAro anubhavIe. (5) gRhastha phrIjhanuM, baraphanuM pANI pIve ane ApaNe ThAreluM ThaMDA 359 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaDAnuM ja pANI pIvAno Agraha tIvra AsaktithI sevIe. gRhastha anItinuM dhana vApare ane ApaNe doSita gocarI vAparIe. zeThIAo nokara upara adhikAravRtti jamAve ane ApaNe ziSyo upara svArthaprerita adhikAravRtti jamAvIe. gRhastho potAnA nokarano kasa kADhe ane ApaNe AzritanA svAdhyAya vagerenI tadana upekSA karIne kevaLa sukhazIlatARddhigAravane poSavA sevA karAve ja rAkhIe. gRhastha ravivAre hoTalamAM jAya ane ApaNe rasagAravane puSTa karavA avAra-navAra doSita bheLa, IDalI, DhosA, rasagullA vagere AsaktipUrvaka vAparIe. (10) gRhastha dhobIne kapaDA Ape ane ApaNe doSita pANIthI, bahu ochA samaye, RddhigArava puSTa karavA kApa kADhIe kaDhAvIe. (11) gRhastha bla buksa vAMce ane ApaNe chApAmAM sekasI dazyo, kAmottejaka lekhomAM garakAva thaIe. (12) saMsArI loko byu philma jue ane ApaNe gAmegAma alaga-alaga vijAtIya pratye najara bagADIe. (13) gRhastha TrAnsaporTano upayoga kare ane ApaNe sukhazIlatA poSavA vihAramAM mANasane tamAma upadhi ApIe to apekSAe gRhastha karatAM ApaNe vadhu gunegAra banIe. doDatI basa ane Traka sAthe moTo mora TakarAya to basa-Trakane kazuM nukazAna na thAya ane uDatA plenanI sAthe nAnI cakalI bhaTakAya toya plena nIce paTakAya-enA jevI A vAta che. zaNanA Athara badalavA chatAM vicitra gadheDAne na badalanAra kuMbhArane gadheDAnI lAta khAvAnA divaso dUra na hoya- tenA jevI A kaTu hakIkata che. kAraNa ke uparokta pravRttimAM ApaNane H360 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattvahInatA, zraddhAhInatA, samajaNahInatA, pApabhayahInatA, cAritrahInatA, ArAdhakabhAvahInatA, mahAvratavaphAdArIhInatA vagere DhagalAbaMdha doSo vaLagelA hoya evuM phalita thAya che. mATe to zrAvakaprajJaptimAM umAsvAtijI mahArAje rAmA vaMdhe'. (229) jaNAvela che. mATe doSasevana ke virAdhanA hamaNAM ApaNA jIvanamAM aprAmANikapaNe dekhAdekhIthI kAyamI saparivAra ghUsaNakhorI karavA Avela che ke saMyogAdhIna majabUrI ane bAhya sattvanI kacAzanA lIdhe alpa samaya mATe yatanApUrvaka Avela che ? teno khUba UMDANathI madhyasthapaNe vicAra karavo AtmArthI saMyamI mATe vartamAnakALamAM to khUba Avazyaka che. viziSTa puNyanA abhAvamAM RddhigArava na hoya paNa, 2sagArava ane zAtAgArava hoya to samajavuM ke viziSTa puNyodaya Avaze tyAre RddhigAravamAM paNa phasAvAnA ja chIe. AvI bhUmikA hovAthI RddhigAravanA abhAvamAM ya tenuM pApa lAgyA vinA na rahe. svAdhyAya karatI vakhate mIThAInA darzana-zravaNa thatAM tarata ja mIThAI khAvAnI IcchA thAya to samajavuM ke svAdhyAya karatI vakhate paNa mIThAI khAvAnuM pApa anubaMdhathI cAlu che. uMdarane jotAveMta tarApa mAranAra bilADI zAMtithI beThI hoya tyAre paNa uMdara mAravAnuM pApa bAMdhe ja che ne ! sekasI dazya jovAnI gaNatarIthI chApuM-pUrti vAMcIe ane temAM zRMgArika dRzya na hovAthI na joIe to paNa vijAtIyadarzananuM pApa lAge ja. saraLatAthI vijAtIyanA darzana vagere thAya evI jagyAe IrAdApUrvaka besIne svAdhyAya karIe te samaye vijAtIyadarzana na thavA chatAM te pApa anubaMdharUpe cAlu ja che. tevA svAdhyAyathI puNya baMdhAya paNa te pApAnubaMdhI hoya. avasare vijAtIyadarzana thatAM ja pUrve bAMdhela puNya paNa jhaDapathI 361 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApamAM saMkramI jAya, anubaMdha to pApanA ja hatA. tethI te pApAnubaMdhI puNya pAchaLathI pApAnubaMdhI pApamAM pheravAI jAya, gaTaramAM paDela attaranuM buMda gaTarIyA pANImAM pheravAya tema. jIve malina pariNAmone zvAsanI jema evA AtmasAta karela che ke kAyAthI kAMI kharAba na karIe ke sAruM karIe to paNa kSapakazreNI na mAMDIe tyAM sudhI jJAnAvaraNa vagere 47 dhruvabaMdhI prakRtio baMdhAye ja rAkhe che - AvuM pAMcamA karmagranthamAM (gAthA2) zrIdevendrasUrijI mahArAja jaNAve che. "jIvadayAno pariNAma na hoya ane ADuM avaLuM jotAM jotAM cAlIe ane jIva na mare to paNa jIvahiMsAnuM pApa jIvane coTe che" - AvI je vAta pravacanasAra, oghaniryukti ane nizIthabhASyamAM karela che tathA doSita gocarI-pANInA nitya vaparAzathI nirdoSatAnirapekSa banela nidhura sAdhu kadAca nirdoSa gocarI-pANI vApare to paNa doSita gocarI-pANI vAparyAnuM ja pApa bAMdhe che". AvI je vAta piMDaniryuktimAM zrIbhadrabAhusvAmIjI mahArAje karela che te vAta ApaNA jIvananI bIjI paNa keTalI-keTalI bAbatomAM lAgu paDe che tenuM pApabhIrutAthI nirIkSaNa karavAmAM Ave to ja bhAvasaMyamano pariNAma jAgRta bane, jIvaMta ane jomavALo bane, juvalaMta bane. kharekhara, pApa sevananA saMyoga-sAmagrI-avasara, hoya bIjA paNa tevuM doSasevana karatA hoya, tevuM karavA chatAM sAdhu tarIkenI ApaNI chApa TakI rahe tevI pAkI zakyatA jaNAtI hoya, chatAM paNa je saMyamI sattvanuM UrdhvIkaraNa karIne, vairAgyane jvalaMta banAvIne (1) manathI paNa doSasevana na kare ane (2) bIjAnI niMdA paNa na kare tathA (3) zuddha saMyamI tarIkenI prasiddhi-prazaMsA meLavavAnI vRtti-pravRttithI dUra rahe tevA bhAvasaMyamIne anaMtazaH namaskAra. 36ra Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e a n i e bhAre kApaNAnI agpha nizAnIo. bhUla hovA chatAM guru Thapako na Ape tevI IcchA. (2) siddhinI IcchA hovA chatAM sAdhanAmAM udvega, bedarakArI, aNagamo. AMtarika doSonI AlocanA karavAmAM kaMTALo, zarama, bhaya. bhautika sukhasAdhanamAM apUrvatvabuddhi thAya, AdhyAtmika sukhanI sAmagrImAM tevo AnaMda na thAya. potAnA duHkha ane guNa mATe tathA bIjAnA sukha ane dioSa mATe chIcharuM peTa. sAcI samajaNa, zraddhA hovA chatAM tIvrabhAve viparIta AcaraNa dA.ta. satyakI vidyAdhara. svadoSanuM samAdhAna karavA chatAM bIjAnA doSamAM mananA samAdhAnanI taiyArIno abhAva. potAnI IcchA mujabanI ArAdhanAmAM utsAha jAge, gurvAjJA mujaba ArAdhanA karavAmAM umaMga na jAge. gurvAjJAviruddha pravRtti karavAnI tIvra tamannA. viSaya-kaSAyane parAdhIna banI bIjAnA haiyAmAM pratiSThita zAsana ukhaDe tevI pravRtti. (11) zakya ArAdhanA, yatanA, vidhipAlana na karavuM ane azakya ArAdhanA vagere mATe bUmAbUma karavI. pratibodhanA moTA nimitto lamaNe jhIMkAya to ya mUDhatA. (13) "vartamAna duHkha kevaLa mArI ja bhUla-pramAda-pApakarmanuM pariNAma che." - AvuM haiyAthI na svIkAravuM. (14) vrata-niyamane jANIbUjhIne niSpharatAthI toDIne rAjI thavuM. (15) bIjAnA asthirIkaraNa, patanamAM AnaMda thavo. SS jaya A dhana vagema (12) jhIMka 363 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avo, pAttatAne oLakhIe pramAdanI nizAnI che tuccha sukhamAM "hAza', duHkhamAM "trAsa'. apramattatAnI nizAnI che saguNamAM "hAza', doSamAM "trAsa". kAraNa ke mAtra pravRtti karavI te apramattatAnI nizAnI nathI. bAkI to kIDI, kaDIyA, majUra, nokarIyAta vargano samAveza apramattamAM thaI jAya. dharmapravRtti karavI te paNa apramattAnuM pratIka nathI. bAkI abhavya muni, vinayarana vagerenI temAM gaNanA karavI paDe. paraMtu (a) mArI ujaLI chApa rAkhavAnI vRtti svarUpa doSa ke (ba) prasiddhi-prazaMsA meLavavAnI ruci svarUpa doSa ke (ka) pAralaukika bhautika sukha prApta karavAnA lakSya svarUpa doSa athavA (Da) paraniMdA svarUpa doSa puSTa na thaI jAya tevI sAvadhAnI rAkhavA sAthe (1) kevaLa AtmaguNonI khIlavaTa, (2) nirupAdhika AtmasvarUpanI anubhUti, (3) nirbheLa pAradarzaka jJAnanA AnaMdanI parAkASThA, (4) nirdabha AtmaramaNatA, (5) niravadya saghana AtmatRpti, (6) jJAnagarbhita svasthatA, (7) sthAyI parama nirvikAra dazAnI khIlavaNI karavAnA pavitra AzayathI jinokta saMyamaArAdhanAmAM zakti chUpAvyA vinA vidhi-yatanApUrvaka gaLADUba rahevuM te ja sAcI apramattatA che. AvI apramattatAne pacAvI cUkelA ArAdhakone anaMtazaH vaMdanA. AvA saMyamIone sukha maLavA chatAM sAthe doSa vaLage to "trAsa' thAya tathA duHkha maLavA chatAM sAthe sadgaNa maLe te "hAza thAya che. gajasukumAla mahAmuni, aMdhaka muni, jhAMjharIyA muni vagere AnA udAharaNa tarIke laI zakAya. guNa apAve tevI sapravRtti ApaNe ghaNI karI chatAM doSanAza thayo nathI. e jaNAve che ke doSapakSapAta haju khatama thayo nathI. doSa pratye aNagamo Ubho thAya to ja satapravRttinA mAdhyamathI doSakSaya thAya. zrIharibhadrasUrijI mahArAja 364 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryukitanI vyAkhyAmAM ema jaNAve che ke "jIve anAdikALamAM sapravRtti anaMtavAra karI che, paraMtu asavRtti ochI na karI. tethI jIvano mokSa thayo nathI." vyavahArathI saMyamajIvanamAM praveza thayA pachI jIvane sapravRtti jeTalI game che tenA jeTalI asavRtti pratye aruci ubhI thaI jAya to mokSa dUra nathI. sapravRtti e alpavirAma che, asavRttinI nivRtti e pUrNavirAma che. sapravRtti parAdhIna che, saMyogAdhIna che, alpakAlIna che. asavRttinI nivRtti svAdhIna che, sthAyI che. gAthA gokhavA mATe pustaka vagere joIe. niMdArasane choDavA mATe bAhya koI sAdhananI jarUra nathI. te mATe phakta AMtarika paripakava samajaNanI jarUra che. saMyamInA jIvanamAM svAdhyAya, tapa-tyAga, vihAra vagere sapravRtti to svAbhAvika rIte hoya ja. paraMtu saMyamInuM lakSya to asavRttine, doSarucine pUrNatayA khalAsa karavAnuM ja hoya. satapravRttimAM saMtoSa rAkhe teno AtmavikAsa aTakI paDe. doSaruci ghasAya to sapravRtti saheje AvI jAya. niMdAruci jAya eTale svAdhyAya Ave, AhAra saMjJA ghasAya eTale tapa-tyAga jIvanamAM pratiSThita thAya, pApabhIrutA Ave eTale virAdhanAo ravAnA thAya, bahirmukhatA jAya eTale japa-mauna-sthirAsana vagere ArAdhanA Ave. paraMtu "satapravRtti Ave eTale asavRtti jAya evo koI niyama nathI. svAdhyAya kare eTale niMdAruci ravAnA thAya evo niyama nathI. tapa kare eTale AhAralolupatA jAya tevuM nakkI nahi. mATe pravRttinA parimArjananuM mukhya lakSya rAkhavAnA badale vRttinA parimArjananuM lakSya saMyamajIvananI saphaLatAnuM mahattvanuM pAsu che. je yoganI ArAdhanA je AzayathI tAraka tIrthaMkara bhagavaMte karavAnI batAvI che, te ja pavitra AzayathI te te tAraka yogone ArAdhavAmAM 365 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave to ja cittavRttinuM parimArjana-saMmArjana-saMzodhana thAya. ane apramattatA pragaTa thatI jAya. (1) upakArI pratye binazaratI kRtajJabhAva, (2) sahavartI saMyamI pratye niHsvArtha sahAyakabhAva, (3) guNavAna pratye nirdabha bhaktibhAva, (4) tAraka yogo pratye ahobhAva ane (5) doSonI hArdika AlocanAA pAMca paribaLa ArAdhanAmAM joDIe to apramattatAnI najIka pahoMcavAnI bhUmikA majabUta banatI jAya. bAkI kevaLa gatAnugatika vRttithI, lAjazaramathI, lokasaMjJAthI, vyavahArathI, Indriya ane kAyAthI ArAdhanAne pakaDIe to uparanI bhUmikAe pahoMcavuM khUba agharuM che. je ArAdhanAmAM mana marI jAya, utsAha tUTI jAya ane kevaLa kAyA ja doDadhAma kare te ArAdhanA hADapiMjara jevI banI jatAM vAra na lAge. mATe vAcanA-pRcchanA-parAvartanA svAdhyAyamAMthI ke UMgha-gocarI-pANI vageremAMthI thoDo samaya phALavIne uparokta bAbatanuM roja 10-15 miniTa AtmanirIkSaNa karavAnI khUba jarUra (lakhI rAkho DAyarImAM...) * uttamottama = viSayanuM kheMcANa thAya ja nahi. uttama = viSayasevananI IcchAne kacaDI nAMkhe. madhyama = maryAdAmAM IcchA pUrNa karI pharI dharmamArge vaLe. adhama = sarvatra bemaryAda viSayatRSNAnI pUrtimAM ja rAce. zakti hovA chatAM bIjAnA jIvanamAM dekhAtA sadguNa, sadAcArane AtmasAt karavAno utsAha na thAya te aviratinuM sAmrAjya che. -366 34 4 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ..to ja tayo tAraka bane. jinazAsanamAM tapanI ArAdhanA jJAna vagere bIjA yogone sAcavIne karavA jaNAvela che. ajJAnIno tapa moTA bhAge lAMghaNa bane. jinazAsanamAM batAvela tapanI aneka vizeSatAo che. (1) jJAnadaSTi sahita hoya, (2) utsarga-apavAdanuM saMtulana jALavIne hoya, (3) AtmavizuddhinA mukhya uddezathI pravartelo hoya, (4) atyaMtara tapanI puSTi mATe hoya, (5) AhArasaMjJA kApavA mATe hoya, (6) jayaNA ane dayAnA pAlana sAthe hoya, (7) brahmacaryanI suvAsathI yukta hoya. A sAta bAbata vyavasthita sacavAya to ApaNo tapa jainazAsanane mAnya bane. ApaNe jaina zAsanamAM chIe. tema ApaNA tapatyAga vagere yogo paNa jinazAsanamAM praviSTa hoya, mAnya hoya to ja te yogo ApaNA mATe tAraka bane. je tapamAM (1) nitya baporanI UMgha ghUse, (2) svAdhyAya ghaTe, (3) rAtri svAdhyAya baMdha paDe, (4) sevA levAnI vRtti jAge, (5) AMkha vagere IndriyanI zakti kSINa thAya, (6) atibhojanathI hojarI atyaMta nabaLI paDI jAya. (7) kaSAyanA Aveza vadhe, (8) abhakSya davA levI paDe, (9) AraMbha-samAraMbha avAranavAra karAvavA paDe, (10) svaprazaMsA-prasiddhinI bhUkha vadhe, (11) anya tapasvInI niMdA-ISya vadhe, (12) ati- atimAtrAmAM uttarapAraNAmAM-pAraNAmAM vigaIno bephAma vaparAza thAya to tevo tapa zrIjinazAsanane mAnya banI na zake. zakti hoya to zAstra tapane karavAnuM kahe che. paraMtu tapa karavA mATe AraMbha-samAraMbha karAvIne, brahmacarya dUSita thAya te rIte zaMkti 37) Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhegI karavAnI koI zAstrAjJA nathI. tevI tapanI ghelachA paNa nukasAnakAraka banI rahe. --- tapa karavA chatAM jIbha upara kAbu na Ave to roga ghUse, bhogavRtti ghUse, kadAca sarvatomukhI patana thAya. jIbha upara kAbu na hoya to tapasvI sAdhu paNa pracchannasaMsArI banI jAya. bAhya tapa karavAmAM mukhyatayA zAtAno udaya, viryAtarAya karmano kSayopazama jarUrI che, mohanIya karmano kSayopazama jarUrI nathI. mATe jIbhanI gulAmI karanAra tapasvI sAttvika na kahevAya. jyAre manapasaMda vAparavAnI jIbhanI lAlasAne rokavA mohanIyakarmanA kSayopazamanI jarUriyAta hovAthI jIbhanI lAlasA choDanAra sAttvika kahevAya. mATe ja IcchAnirodhasvarUpa tapanA guNagAna zAstrakAroe gAyelA che. IcchAnirodhamaya naiRRyika tapanuM AkarSaNa prabaLa bane pachI bAhya tapa ke bIjI koI paNa ArAdhanA vikRtine janmAve nahi. AMbela Adi bAhya tapa zakya na hoya to paNa (1) unmAda na jAge, (2) Asakti na poSAya, (3) tyAgano pariNAma Take, (4) tapanA aMtarAya tUTe, (5) bIjAne sAruM AlaMbana maLe, (6) bhavAMtaramAM ArAdhanAnI sAmagrI maLe, (7) ni:sattvatA ravAnA thAya evA AzayathI zakya hoya to roja ullAsathI uNodarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, mIThAI-phUTa-mevA vagereno tyAga, dravya Adi abhigraha vageremAM zakti chUpAvyA vinA avazya udyama kare to ja dehAdhyAsa tUTe ane mokSamArge tAttvika vikAsa thAya. tapane paNa tyAga-vairAgya-svAdhyAya-vaiyAvacca A cAreya yoganuM saMtulana jALavIne ja karIe to jhaDapathI AtmakalyANa sunizcita bane. kAraNa ke aMte to jinazAsanamAM vivekadaSTinI ja pradhAnatA che ne ! vivekadaSTi vikasita thAya to sanmati, sampravRtti, zakti, bhakti, sadgati, Atmarati, guNapragati, sAnubaMdha unnati, zAsanapati, paramagati maLyA vinA na rahe. 368 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. bhAvIjI bhagavaMtone uddezIne saMsAramAM paDavAnA badale tame sAdhvIjI bhagavaMta banI gayA te ghaNuM sAruM thayuM. AjakAla saMsAramAM koInI dharmapatnI banIne jIvana gujAratI strIne jozo to tamane maLelA saMyamajIvana badala khUba AnaMda thaze. lagna pachI (1) patnIne bALI mUkavAnA. (2) mArapITa karavAnA, (3) DAma devAnA, (4) parANe rAtribhojana karAvavAnA, (5) vAtavAtamAM DAyavorsanI dhamakI ApavAnA, (6) piyara tageDI mUkavAnI dhamakI ApavAnA, (7) gharanI bahAra kADhI mUkavAnA, (8) parastrInI sAthe lapharu karavAnA, (9) kalaMka ApavAnA, (10) daheja dvArA cUsavAnA, (11) patnInA zIlane roja cUMthAvIne Avaka UbhI karavAnA kAmadhaMdhA karanArA lophara, vyasanI, atikAmI, atikrodhI, svArthI, daMbhI, lobhI, jhaghaDAkhora, cUsaNakhora, ALasu, jugArI, raMDIbAja, nazAbAja, devALIyA patidevonA julama nIce kacaDAIne bALako sahita saLagIne, DUbIne, relve pATA upara sUIne, paMkhAmAM laTakIne, jhera khAIne, jIbha kacaDIne, agAzI uparathI bhUsako mArIne ApaghAta karanArI strIono A duniyAmAM toTo nathI. sasarA dvArA thatA baLAtkAra, sAsu dvArA thatA atyAcAra, derANI- jeThANI-naNaMda-bhojAI dvArA thatA hRdayavedhI apamAno, nAgaNa jevI paDozaNonA trAsa, dUdhavALA-zAkavALA-gurakhA vagerenI johukamI, makAna mAlikanA vicitra trAsa, nokara-ghATI vagerenI paNa gulAmI, darajI-DokTaranA AMTApherA, dIkarA-dIkarInA meNAToNAthI ribAtI ane garIbI, moMghavArI, bekArI, mAMdagI, bhUkhamaro vageremAM daTAI jatI baheno-strIo tarapha najara jAya to saMyamajIvanano AnaMda-anumodanA thayA vinA na rahe. ghaNI jagyAe Arthika nabaLI sthitinA lIdhe nokarI karatI baheno 369 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa ophisaro vagere dvArA thatI kuceSTAthI zIlabhraSTa banI cUkI che. dhobaNa, rasoyaNa, ghATaNa, bhaMgaNa, nokarANI, kAmavALI tarIkenA badhA ja kAma patnI bananArI strIne prAyaH bhajavavAnA ane pApanA poTalA ja mAtra bhegA karavAnA. badhuM sahana karIne paNa durgatinuM ja rIjharvezana karAvavAnuM, koInI vAsanApUrtinuM sAdhana banIne jIvana cUMthI nAMkhavAnuM, mahAmUlo mAnava bhava gumAvI devAno ! A badhI ribAmaNo, viDaMbanAo karatAM sAdhvIjIvana e baheno mATe atiuttama che. ahIM sahaja rIte zIlasurakSA, tIrthayAtrA thAya. tapa-tyAga vageramAM koI aMtarAya nA kare. ubhayataMka pratikramaNapaDilehaNa vagere ArAdhanA nitya thaI zake. kAcA-pANInA pApano jIvanabhara tyAga thAya. abhakSya-kaMdamULa-rAtribhojana vagere mahAvirAdhanAo chUTI jAya. vibhUSA dvArA bIjAne pApamAM nimitta banavAnuM chUTI gayuM. saMyamInI sevA dvArA apratipAtI vaiyAvacca guNane AtmasAta karavAnI amUlya taka-keLavaNI maLe. A badhA aparaMpAra lAbho najara sAme dekhAtA hoya to gurunA ke gurubahenonA ThapakA ke meNA-ToNA svarUpa nAnI takalIpha dekhAya ja nahi. saMsAramAM pati, sAsu, sasarA, jeThANI, naNaMda, putra-putrI vagerenI Akho divasa sevA karIne ya pApa bAMdhavAnA. enA badale ahIM thoDI ghaNI gurugurubahenonI premathI bhakti karavAnI ane puNyanI paraba bAMdhavAnI. A badhI hakIkta najara sAme hoya to niMdA, kSudratA, turachatA, IrSyAthI pArakI paMcAta, saMkUleza, jhaghaDA, pastAvo, ArtadhyAna karIne amUlya sAdhvIjIvanane niSphaLa karavAnI bhUla thaI na ja zake -lakhI rAkho DAyarImAM...) jinavacana sAMbhaLIne camake te citta, Dole te dila, mAne te mana, AsuM pADe te aMtaHkaraNa, hacamacI uThe te hRdaya 370) Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atiparicaya nahi, kSaNahi karo. atiparicayathI avajJA' A kahevata ApaNe jANIe chIe. paraMtu "suparicayathI sadbhAva" A kahevata prAyaH koIne yAda AvatI nathI. guru, sahavartI saMyamI vagereno atiparicaya avajJA kare eno matalaba e che ke guru ane sahavartI saMyamInA audayika bhAvonuM nirIkSaNa temanA pratye avajJA pragaTAve. "teo zuM vApare che ? kevo pramAda kare che ? keTalI sukhazIlatA poSe che ? prasiddhi-prazaMsA mATe teo kevA prayatna kare che? temano krodha, AhArasaMjJA, AcArazithilatA kevI che ? bhaktonI pAchaLa teo keTalo bhoga Ape che ?' vagere bAbatanI magajamAM noMdha rAkhavI eTale emanA audayika bhAvonuM nirIkSaNa. AnAthI temanA pratye aNagamo, aruci janma ane tenA pariNAmarUpe ApaNe temanI avajJA, AzAtanA, niMdA, TIkA vagere karI besIe tevI zakyatA ghaNI vadhI jAya che. tenA badale jo gurudeva, vaDIla, sahavartI saMyamI vagereno suparicaya karavAmAM Ave to sadbhAva jAgyA vinA na rahe.* suparicaya eTale temanAmAM rahela zAsanaprema, zAstraruci, saMgha mATe kaMIka karI chUTavAnI bhAvanA, tapa-tyAga, svAdhyAya, prabhubhakti-vairAgyasahAyakabhAva-apramattatA vagere kSAyopathamika bhAvonuM-guNonuM ja satata avalokana karavuM. tathA temanAmAM rahela koIka doSane chadmasthatAmUlaka, karmajanya, zArIrika kSamatAnI kacAza vagere nimittaka mAnavA. A rIte karavAmAM Ave to jema jema guruvaryo, vaDIlavarga, sahavartI saMyamInA sAnnidhyamAM rahevAnuM vadhe tema tema temanA pratye kramazaH "samarpaNabhAva, saddabhAva, sahAyakabhAva vadhyA ja kare. Ama thAya to ja saMyamanA anubaMdha majabUta paDe. TUMkamAM, dIvAlane joyA pachI tenI laMbAI-pahoLAI-UMcAI vagerenI jhINI noMdha nathI karatA tema gurudeva ke sahavartInA audayika 371 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvonI noMdha na levI. dIvAlamAM rahela AkarSaka saumya vItarAganI chabInI noMdha rAkhIe tema teonA kSAyopamika bhAvonI noMdha rAkhavI. audiyakabhAvanA darzana dIvAlanI jema, kSAyopazamika bhAvanuM nirIkSaNa AkarSaka tIrthapaTanI jema karavA cAmaDAnI AMkha upara vadhu mahattva ApavAnA badale guNagrAhI rdaSTi upara bhAra ApyA vinA chUTako ja nathI. vaLI, ApaNI AsapAsa tapasvI, tyAgI, vairAgI, jJAnI, maunI, AtmArthI, jayaNApremI saMyamIo rahelA hovAthI ApaNane paNa tapa, tyAga, svAdhyAya vageremAM pravRtti karavAnuM AlaMbana maLe che ane ApaNe yathAzakti tapa, svAdhyAya vagere yogamAM joDAIe chIe. jo ApaNe ekalA rahIe to vartamAnamAM ApaNA je tapa, tyAga, svAdhyAya vagere dekhAya che te prAyaH ravAnA thaI jAya. ekalAne eksIDanTa ke mAMdagImAM sahAya, samAdhi, sAMtvana paNa koNa Ape? matalaba ke 'ApaNe saMyama pALIe chIe' A vAtanA badale 'ApaNane sahavartI saMyamIo saMyama paLAve che, saMyamamAM TakAve che' A hakIkatane hRdayamAM kotarI rAkhIe to sahavartI pratye pramodabhAva jAgyA vinA na rahe. bAkI jate dahADe samudAyane choDavAnI, sahavartIne tarachoDavAnI bhUmikAe pahoMcI javAya. magara vagerenA trAsathI samudrane choDanAra mAchalInI jevI hAlata thAya tevI hAlata samudAyamAM thatI bolAcAlI vagere takalIphathI samudAyane choDanAra sAdhunI thAya. AvuM zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAjA oghaniryukti graMthamAM ane zrI haribhadrasUrijI mahArAjA paMcAzakajImAM jaNAve che. lakhI rAkho DAyarImAM... sattvahInane badanAmIno Dara hoya, beImAnIno Dara na hoya. 372 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAraka tattvanI pILA, saMyamajIvanamAM sauthI vadhu mAraka tattva che puNyodayanuM prabaLa AkarSaNa. enI aneka nizAnIo che. jema ke (1) lAyakAta vinA, adhikAra vagara, maryAdAne toDIne ya RddhigArava-rasagArava-zAtAgAravane poSavAnuM valaNa. (2) deva-gurunA dilamAM vasavAnA badale lokonA dilamAM, upAzrayanI dIvAlamAM, patrikA-pemphaleTa-posTara-sTIkara-pustakanyujhapepara-derAsaranA borDa-pATIyA, zilAlekha, vageremAM vasavA mATe phAMphAM mAravA. (3) kaSTasAdhya ArAdhanAnA badale saraLa kAryo dvArA prasiddhiprazaMsA meLavavAnI jhaMkhanA. (4) beImAnInA badale badanAmIno satata Dara. (5) dekhAdekhIthI Adhunika pravacanakAro ane prabhAvakonI jIvanazailIne apanAvavAno thanaganATa. (6) pharaja pratye bephikara banIne, tamAma adhikArone bhogavavAnI bhUtAvaLa... AvI DhagalAbaMdha nizAnIo che. jhINavaTathI pratyekano ullekha karIe to pAra na Ave. puNyodayanA prabhaLa AkarSaNane sauthI vadhu mAraka kahevAnuM kAraNa e che ke ApaNA puNyodayathI ApaNe aMjAIe eTale AdhyAtmika pragatimAM avarodhaka vicAro, abhimAna, unmAdano zikAra banavA dvArA mAnasika patana, durgatigamana vagere nizcita bane. halakI vyaMtarayoni, Abhiyogika deva, kilbiSika deva, gaTaranA yakSa, bhUta-preta-pizAca vagere kakSAnI devagatine paNa upamiti bhavaprapaMcA kathA vagere granthomAM kugati tarIke ja batAvela che- A vAta paNa ahIM bhUlAvI na joIe. ApaNe AvI bhUmikAe 373 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMcela hoIe ane ApaNo puNyodaya bIjAne AMje to paNa sva-parane nukazAna. potAno puNyodaya potAne ja AMje, pote puNyodayane ja jhaMkhe teNe AgamanA paramArthane kaI rIte pacAvela hoya ? mATe ja tevA bahuzruta, bahujanamAnya, ziSyaparivArasaMpanna prabhAvakane zAsanazatru tarIke upadezamAlAmAM batAvela che ke "nanheM ganna vadustuo, sammao a, sIsagaNasaMparipuDo a / aviNicchio a samae taha taha siddhaMtaDiLIo // (rUrarU)" bIjAno puNyodaya ApaNane AMje to paNa guNavAnane choDIne mArgabhraSTa banavAnI ghaNI zakyatA UbhI che. kevaLa puNyodayathI aMjAI javuM te bAlakakSA che. sadAcArathI aMjAI javuM te madhyama bhUmikA che. sadguNathI aMjAI javuM te uttama bhUmikA che. "ApaNane maLatI anukULatA, prasiddhi vagere (1) jinazAsananI balihArI che, (2) zrAvakanI udAratA ane bhaktinuM pariNAma che, (3) devagurunI behada kRpA che. (4) saMyamavezano prabhAva che," AvI khAnadAnI sabhara jAgRti ane kRtajJatA pariNati hoya to puNyodayane pacAvavo saraLa bane che. puNyodaya mAraka nathI, paraMtu te supAcya paNa nathI- e ya bhUlAvuM na joIe. mATe ja tapasvI, tyAgI, saMyamI, prabhAvako, pravacanakAro, svAdhyAyapremIo, ugravihArIo yatra tatra sarvatra dekhAze. paraMtu prasiddhithI dUra bhAganAra ane svaprazaMsAnI elarjIvALA maLavA muzkela banela che. ApaNo naMbara AmAM lagAvavA jevo che. bahoLo parivAra, pravacanazakti, puNyazakti, paMDitAi hoya te prabhAvaka evI vyAkhyA pUrve ghaNIvAra sAMbhaLavA maLela che. paraMtu hamaNAM kyAMka evuM paNa sAMbhaLavA maLyuM ke "kArDIyogrAma, enjogrAphI, enjoplAsTa, DAyAlisIsa, bAya-pAsa sarjarI, bAyapsI, sITI skena, bona skena, M.R.I., E.M.G., H.L.A.B.-27 TesTa vagere karAve te prabhAvaka !!!" puNyodayanA prabaLa AkarSaNavALAe A 374 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta paNa khUba mArmika rIte vartamAnamAM vicAravA jevI che. pUrvakALamAM saMyamajIvanamAM pratikULa upasargo khUba hatA. Aje moTA bhAge anukULa upasargo vadhI gayA che. pratikULa upasarga sahana karavA sahelA che, kAraNa ke temAM zArIrika sattva, vIryaMtarAyakarmano kSayopazama mahattvano bhAga bhajave che. anukULa upasarga sahana karavA agharA che, kAraNa ke temAM mAnasika pavitratA, mohanIyakarmano prabaLa kSayopazama Avazyaka che. pratikULa upasargamAM AcAra ujaLA rAkhavA agharA che ane anukULa upasargamAM vicArane ujaLA rAkhavA muzkela che. puNyodayanuM AkarSaNa hoya te prAyaH anukULa ane pratikULa upasarga ane pariSada bannemAM hArI jAya. anukULatAmAM kadAca AcAra ujaLA hoya paNa te vakhate paNa mana melA hoya tenI zuM kiMmata ? ApaNe V.P. hoIe ane ApaNA vicAra B.C. hoya tevuM kajoDuM keTaluM hAsyAspada, lajjAspada ane karuNAspada bane? A rIte potAnI jAta pratye bevaphA bananAra jagatane, jagatapatine, zAsanane, saMghane ke samudAyane hRdayathI vaphAdAra kaI rIte hoI zake ? vicAro upara saMyama hoya to bAhya tamAma saMyama sAcA, bAkI paramArthathI khoTA. dIkSAnA prathama divase je mokSanI ghaNo najIka hoya tevo saMyamI paryAya vadhatAM, puNyodayanuM prabaLa kheMcANa vadhatAM, zaktino nazo caDatAM, namratA gumAvIne potAnI jAte ja mokSathI ghaNo dUra pheMkAI jAya to tenAthI vadhu karuNa ghaTanA bIjI kaI hoI zake? zikhara taraphanuM uccana paNa khINa taraphanA patanamAM pariName, jo potAnA puNyodaya upara mustAka banIe to. "mumukSupaNAmAM je ArAdhakabhAva keLavIne ArAdhanA karatA hatA enA karatAM paNa saMyamajIvanamAM thatI ArAdhanAmAM anubhavAto ArAdhakabhAva, namrabhAva, ahobhAva, gadgadabhAva pAvaraphula che ke nahi? te vedhaka dRSTithI satata tapAsIe to ja puNyodayanuM AkarSaNa maMda paDe tevI zakyatA che. --375 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaTAza khAvAnA lIdhe Avela sojAne Arogya mAnavAnI bhUla na karAya. tema ApaNA puNyodyane saMyamanI saphaLatAnuM tharmomITara banAvavAnI bhUla na karAya. khUjalInA darzane AnaMdasAdhana na manAya tema puNyodayanA kheMcANane-aMjAmaNane AnaMdasAdhana kaI rIte mAnI zakAya? vAstavamAM to zAstrAnusArI samajaNa, AcaraNa ane anubhava - A traNeya vacce visaMvAda na sarje te ja sAco saMyamI. pachI pAMceya pramAdanI poTalI te uMcake nahi (1) sAMbhaLavA chatAM, jANavA chatAM dharma Acaravo nahi = pramAda. je AzayathI dharma ArAdhavAno hoya te AzayanA badale bIjo Azaya bheLavavo = pramAda. ArAdhanA pachI pastAvo = pramAda (4) ArAdhanA pachI svaprazaMsA-prasiddhinI bhUkha = pramAda (5) ArAdhanA pachI thatI paraniMdA-IrSA = pramAda. A pAMceya pramAdano pariharanAra saMyamIne anaMtaza vaMdanAvalI. (lakhI rAkho DAyarImAM...) svArthI mAnasa ane adhikAravRtti e asamAdhinA svabhAvanI jAherAta che. doSanA pakSapAtathI doSanA anubaMdha majabUta bane ane bhavAMtaramAM zAsana, sadgara, kalyANamitra, saMyama vagerenI prApti thaI na zake. rAganI sAmagrI ghaTADavI, teno vaparAza ghaTADavo, sAdI sAmagrI rAkhavI te vairAgyanuM bIja che. 376 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zuM siMhAhAvAkSI munine oLakhIe chIe ?. AMdhaLo mANasa kUvAmAM paDe to koI sahAnubhUti batAve. paraMtu dekhato mANasa bedarakArIthI kUvAmAM paDe to te ThapakAne pAtra bane. saMsAranA rasiyA jIvone aMdhasthAne gaNIe to saMyamI nirmaLa cakSuvALA kahI zakAya. tevA saMyamI jo pramAdathI, bedarakArIthI, dekhAdekhIthI, IrSyAthI nIce paDe to sahAnubhUtipAtra nahi paNa ThapakAne pAtra bane. rAtano bhUlo paDela hoya tenuM divase ThekANuM paDe paraMtu divase bhUlo paDe tenuM ThekANuM kyAre paDe ? saMsAra = amAsanI ghora aMdhArI rAta ane saMyama = madhyAhna samaya. zAsana, saMyama, saguru, samajaNa, kalyANamitra maLyA pachI paNa viSayakaSAyanI aTapaTI galImAM bhUlA paDIe to ApaNuM ThekANuM kyAre paDe ? ghaNuM jANavA, samajavA, svIkAravA chatAM paNa avasare jo ApaNe vinA khacakATe doSano zikAra ja banIe to je jANyuM te na jANyA barAbara samajavuM. "billI Ave uDa jAnA' evA popaTapAThanI kiMmata keTalI ? ugra sAdhako je doSano zikAra banIne patita thayA te jANIne paNa te doSane sAme cAlIne bheTavA jaIe te mUrkhAmI nahi to bIjuM zuM kahevAya ? Aje ApaNe siMhaguphAvAsI muninuM udAharaNa vicArIe. (1) cAra-cAra mahinA sudhI covihAra upavAsa karavA chatAM IrSyA karavAthI te patita thayA. to pachI eka mahinAnA paNa covihAra upavAsa na karI zakanAra ApaNe bIjAnI IrSyA karIe to ApaNI zI hAlata thAya ? (2) cAra mahinA sudhI UbhA-UbhA kAusagga karanAra siMhaguphAvAsI muni IrSyAthI bhraSTa thayA. to pachI kyAreya paNa 4 kalAka besIne paNa kAusagna na karanAra ApaNe bIjAnI IrSyA karIe to ApaNI kaI dazA thAya ? --377 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) bhUkhyo siMha prAyaH roja garjanA karato pasAra thAya chatAM bhayathI ruvADuM na pharakavA chatAM IrSyAthI teo vAsanAnA kAdavamAM kheMcI gayA. jyAre ApaNe to vihAramAM ekalA hoIe ane cAra-pAMca DAghiyA kUtarA gherI vaLe to paNa gabharAIe. chatAM bIjAnI IrSyA karIe to ApaNuM bhAvI kevuM hoI zake ? (4) prAyaH saMpUrNa 11 aMga mukhapATha hovA chatAM IrSyAthI teo unmArgagAmI thayA. jyAre ApaNane to 11 hajAra gAthA paNa kaMThastha nathI. chatAM bIjAnI IrSyA karIe to ApaNuM zuM thaze? (5) cAra mahinA sudhI kAusagga mudrAmAM ADA-avaLA saMkalpavikalpa vinA AgamanI anuprekSA-dhyAnamAM masta bananArA paNa teo IrSAthI vezyAkAmI thayA. to cAra kalAka sudhI paNa ekeya kuvikalpa vagara ciMtana-dhyAnamAM ApaNe sthira thaI zakatA nathI. tema chatAM saMyamInI IrSyA-adekhAI karIe to ApaNuM bhaviSya kaI rIte ujaLuM banI zake ? (6) cAra mahinA sudhI divasa-rAta UMghanuM ekeya maTakuM paNa na levA chatAM teo IrSAthI adhogAmI thayA to ekeya rAta UMgha vinA na calAvI zakanAra ApaNe guNavAnanI IrSyA karIe to UrdhvagAmI kaI rIte banI zakIe ? (7) cAra mahinAnA upavAsamAM khAvA-pIvAnI IcchA-ciMtA paNa na karanArA teo jo IrSyAthI ogho choDavA taiyAra thayA to ekAda upavAsamAM ya rAtre pAraNAnA vicAra karanAra jo anya saMyamInI IrSyA kare to jIvanamAM kaI honArata na sarjAya? (8) kAusagnamAM ubhA-ubhA cAra mahinA sudhI kIDI, macchara, cAmAciDIyA, ziyALa, siMha, bhUta-preta-pizAca vagere sahunA pariSahane majethI veThavA nIkaLela dehAdhyAsamukta evA paNa che jo IrSyAthI kAmavAsanAgrasta banI gayA. to pachI ekAda maccharathI 378 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa kAusaggamAM DagamagI janAra jo anya saMyamInI IrSyA-niMdA kare to tenuM saMyama pavitra kaI rIte rahI zake ? (9) cAra mahinA mauna rAkhanArA paNa teo IrSyAthI gabaDI paDyA. to saLaMga cAra kalAkanA maunamAM paNa akaLAI janAra jo bIjA saMyamInI IrSyA kare to bhAvasaMyamamAM sthira kaI rIte rahI zake ? (10) cAra mahinA ekAkI rahevA chatAM nirbhayatA-pavitratAne TakAvI rAkhanArA paNa teo IrSyAthI vAsanAno zikAra banI gayA to pachI madharAte ajANI jagyAmAM ekalA bahAra nIkaLIne mAtra paraThavavAmAM paNa gabharATa-phaphaDATane anubhavanAra tathA ekAMtamAM kuvicArano-kuceSTAno bhoga bananAra sAdhaka jo anya ArAdhakanI IrSyA-niMdA kare to kai durghaTanA na sarjAya? (11) bhUkhyA siMhane paNa avAra-navAra upazamarasano asvAda karAvanAra evA paNa teo IrSyAthI pheMkAI gayA. to sahavartI zAMta saMyamIne paNa krodhagrasta banAvavAmAM nimitta bananAra jo bIjA saMyamInI IrSyA-niMdA kare to tenuM pariNAma zuM Ave? (12) atyaMta UMcI sAdhanAnA zikhare ArUDha thayA pachI paNa IrSyAnI sAMkaLathI baMdhAyela siMhaguphAvAsI mahAtmAne moharAjA jo vAsanAnI khINamAM kheMcI zake-paTakI zake to pachI kevaLa sAdhanAnI taLeTIe AvIne ja thAkI janAra saMyamI sAme cAlIne jo anya guNIyala ArAdhakanI IrSyArUpI sAMkaLathI baMdhAya to tene nigodanarakanI khINa sudhI kheMcI javAmAM moharAjAne keTalI mahenata paDe ? A hakIkatane hRdayathI samajyA pachI paNa zuM ApaNe anya saMyamInI IrSyA karI zakIe ? A sAMbhaLyA pachI, samajyA pachI ya IrSyA-adekhAI-niMdAnuM rasapAna karIe te kAM to mithyAtvanI ane kAM to nikAcita pApodayanI nizAnI che. A bAbatamAM sAkSI che upadezamAlAmAM Avato A zloka "gaLusiGgA ya vavinaM 379 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ micchaddiTThI ya je narA ahamA / baddhanikAiyakammA suNaMti dhamma na ca rati ne " (216) zrImaMtane dekhIne zrImaMta thavAnI IcchA thAya to khAnadAna garIba kamAvAno puruSArtha kare paNa IrSyA karavAnI bhUla na kare. to pachI eka saMyamI bIjA saMyamInA vikAsane joIne sAdhanAno puruSArtha karavAnA badale IrSA-niMdA karavAnI bhUla kaI rIte karI zake ? e ja samajAtuM nathI. khAnadAna garIba mANasa zrImaMtane joI rAjI thAya, tenI sevA kare, tenI preraNA jhIle to pachI khAnadAna saMyamI bIjAnA saMyamInA vikAsane joIne IrSyAthI jale e kaI rIte zakya che ? puNyavAna ane guNavAna evA zrIpAla mahArAjanI IrSyA karanAra kRpaNa ane kRtajJa dhavalazeThanuM karuNa mota kaI rIte thayuM? te navapadanI oLInA vyAkhyAnamAM zrAvakane samajAvanAra saMyamI kadI saMyamInI IrSA kare e zakya ja nathI. ISya to zuM spardhAmAM paNa saMyamI na utare. kema ke spardhAmAM AgaLa nIkaLIe to abhimAna ane uddhatAInI AgamAM homAIe tathA pAchaLa rahIe to dInatA, hatAzA, laghutAgraMthi, IrSA, adekhAI, niMdAkuthalI vagere DAkaNo vaLage. tapa, svAdhyAya vagere ArAdhanAmAM bIjAnI preraNA jarUra jhIlavI, pragati paNa jarUra karavI. paraMtu tapa, svAdhyAya vagerenI paNa spardhA to na ja karavI. to pachI pravacanazakti, ziSyasaMpadA, bhaktavarga vagerenI spardhA to thAya ja kaI rIte ? saMyamI to sadA AtmaramaNatAmAM tRpta hoya, guNanI khIlavaTamAM layalIna hoya. pachI tene svaprazaMsA-Adara-kadaranI bhUkha kaI rIte lAge? svaprazaMsA-prasiddhi-Adara-kadaranI bhUkha na hoya tene ISyanI nAgaNa DaMkhe nahi, spardhA satAve nahi, niMdAnA gacarakA Ave nahi. tathA svaprazaMsA vagerenI jene bhukha hoya tenuM saMyama AtmakalyANakArI bane nahi. guNasamRddha saMyamasAdhanA mokSa apAve. paraMtu prazaMsAbhUkhaIrSyA vagere doSo sAthe hoya to ugra saMyamasAdhanA hovA chatAM 38 0 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaMka paNa maLe. bAhu-subAhunI IrSyA karanAra prazaMsAbhUkhyA pIThamahApITha muni trIjA bhave mokSe gayA paNa brAhmI-suMdarI tarIke strI avatAranuM kalaMka paNa sAthe maLyuM. ne ! prabhAvaka ziSyanI IrSyA karanAra nayazIlasUri sarpa thayA e jANIne IrSyA koNa kare ? tRSNA, tucchatA, kSudratA, adhIrAI, mAnasika asahiSNutA ane pragati sAdhavAnI utAvaLa paNa IrSyA janmAve. saMyamI to jAtamAM Tharela hoya, kyAMya baLela na hoya, karmasattAnA gaNitamAM pAko bharoso rAkhanAra hoya. pachI bIjAnI spardhA-IrSA-niMdA ke potAnI prazaMsA, prasiddhi, Adara, kadara ane traNa gAravanI bhUkha tene kevI rIte lAge ? (1) bIjAthI AgaLa nIkaLI javAnI gaNatarI = spardhA. (2) ApaNAthI ArAdhanAnA kSetre ke puNyanA kSetre AgaLa hoya tene joIne thatI baLatarA = IrSyA. mAnasika IrSAnA lIdhe bIjAnA doSonuM maukhika ke lekhita prakAzana = niMdA. ApaNA hoTha upara ke sahavartInA hoTha upara avAranavAra AdaraNIya rIte ApaNuM nAma Ave = svaprazaMsA. (5) dUravartI jIvonA hoTha upara AdaraNIya rIte ApaNuM nAma Ave = prasiddhi. ApaNA puNya mujaba maLato mITho AvakAra, madhura vAtacIta, snehALa najara = Adara. svAdhyAya Adi ArAdhanAmAM bIjA dvArA maLato jarUrI sahakAra, ApaNI ArAdhanA ane puNya zaktinI bIjA dvArA thatI anumodanA-upavRMhaNA, yogya ziSya-saMghATakanI prApti eTale dharmasattA dvArA thayela ApaNI kadara. (8) dharmasAdhanAne utAvaLathI patAvavAnI vRtti ane anukULa rIte gocarI-pANI vAparavAmAM dhIraja = rasagArava. - - 381 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) zAsanaprabhAvanA, saMgharakSA, tIrtharakSA vagere kAryonA mAdhyamathI jAtaprabhAvanAnI ane ADaMbaranI Asakti RddhigArava. (10) yaza-kIrtti maLe tevA kAryamAM utsAha hovA chatAM kevaLa AtmasAkSIe karavAnI ArAdhanAmAM anutsAha = zAtAgArava. A dazanI jene atRpta bhUkha kadApi na hoya tevA bhAvasaMyamIne anaMtaza vaMdanAvalI. lakhI rAkho DAyarImAM... prasiddhi, prazaMsA, patana, pApa, paraloka, paramAtmAA cha tattvano jene satata Dara hoya te saMyamI. = apAtrane pATa, padavI, parivAra paNa patananuM kAraNa bane. AcAranI kaThoratA saMyamanI pariNati UbhI karavAmAM sahAyaka che. (1) zarIra ane AtmA alaga che., (2) zarIranI Asakti AtmavairiNI che. (3) zArIrika du:kha Atmazuddhi mATe Ave che. A traNa vicAra jIvaMta hoya te pratikULatAne majethI veThe. 382 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bejavAbadArane prabhAvakanuM lebala ? . ApaNe ApaNI kazI bAhya ciMtA na karavI paDe tevuM vAtAvaraNa gurudevo, ane zrAvakavarga dvArA taiyAra thayeluM hovA chatAM jo ApaNe AtmakalyANanI ciMtA na karIe to AnAthI bIjI karuNa dazA kaI hoI zake ? zrAvakone to zarIra, patnI-putrAdi parivAra, kauTuMbika vyavahAra, samAja, dukAna, ghara, nokara, gharAka, bajAra, ophisaro, palaTAtuM rAjakAraNa, moMghavArI.... vagere bAbatanI keTalI ciMtA vaLagelI che ? ATalA TenzanamAM zekAvA chatAM AtmakalyANanI ciMtA karanAra zrAvaka zAbAzIne pAtra bane ke kazI bAhya ciMtA na hovA chatAM AtmakalyANanI upekSA karanArA sAdhusAdhvIjI ? bAhya moMghavArI, bekArI ane garIbI jene kadI naDe nahi tevA saMyamI jo AtmakalyANanI tamannA ke ugra puruSArtha na kare to guNonI moMghavArI, buddhinI bekArI ane AdhyAtmika garIbIno avazya zikAra bane- emAM koI zaMkA nathI. gurubhakti, glAna saMyamInI sevA, ArAdhanAmAM saMghane sahAya, svAdhyAya, tapa-tyAga vagere yogo paNa ApaNA upara javAbadArI tarIke ThokI besADavAmAM nathI AvyA. paraMtu jene AtmakalyANanI satata ciMtA-dhagaza-jhaMkhanA hoya tevA saMyamI mATe to te badhA tAraka yogo priya vyasana banI jAya. tenA vinA te rahI na zake tevI Atmahitecchu saMyamInI bhUmikA hoya. AtmakalyANanI jene paDI na hoya tene te yogo javAbadArI lAge che, bhArabojarUpa lAge che. tevA jIvo bIjAne potAno cepI roga na lagADe. te kAraNathI tenA mATe A yogo kaMIka aMze kartavyarUpe zAstrakAroe pharamAvyA che. kAraNa ke kartavyabhraSTa thaIne jIvavAno koI matalaba nathI. 38 3 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 divasanA 30 TaMkanA paDilehaNamAMthI 25 TaMka paNa guru, vidyAguru ke vaDIlanuM paDilehaNa na karIe, glAnasevAnI upekSA karIe, zAstrIya svAdhyAyanA badale dainika chApA-sAptAhika pUrti-mAsika megejhIna vagereno ja svAdhyAya (!) karIe ane temAMya koI DaMkharaMja na rAkhIe, AlocanA na karIe, pramAdamAMthI pIchehaTha na karIe to gRhastha karatAM ApaNe vadhu dayApAtra banIe. kartavyabhraSTa thavA jevuM bIjuM koI pApa nathI. nAnA-nAnA kartavyomAM ahobhAva, bhaktibhAva, AjJApAlanabhAva, RNamuktino bhAva, ArAdhakabhAva na pragaTAvIe ane gurubhakti, glAnisevA, nirdoSa saMyamacaryA vagere kartavyomAM bhraSTa thaIe to saMgharakSA, tIrtharakSA, zAsanaprabhAvanA, bodhibIjavAvaNI, samudAyasaMcAlana vagere moTI javAbadArI vahana karavAnI tAttvikapAramArthika lAyakAta na AvI zake. "AtmaguNonA khIlavaTanI tIvra tamannA ke AtmakalyANanI ciMtA na hoya tevA sAdhu upara progrAma, plAnIMga, TrasTa, phaMDa, phAunDezana, phaMkazana, bhaktavarga vagerenI ciMtA tathA sAmaiyAnA beMDavALAnI ciMtA, vihAramAM sAthe lArI-vAhananI ciMtA, mANasonA pagAranI ciMtA, patrikA-posTara-benara-pemphaleTa vagere samayasara meLavavA presavALAnI ciMtA, projekTa pUro karavA bhaktavarga Ubho karavAnI ciMtA, progrAma-sTeja vagere mATe maMDapavALA-DekorezanavALAnI ciMtA, varaghoDA vageremAM aitihAsikatA lAvavA navIna nRtyakAra, kalAkAra, saMgItakAra, DholIvALA vagerene lAvavAnI ciMtA vagere ThokI besADavA mATe to karmasattA taraphathI prabhAvaka' nuM biruda apAtuM nahi hoya ne ?" A samasyAnuM samAdhAna kevalajJAnIatizayajJAnI vagere sivAya koNa ApI zake ? -384- Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchApUrvaka sahana karavA chatAM akAmanirjarA ! ApaNe jhaverInA saMtAna chIe. guNasamRddha vizuddha saMyamajIvana = jhaverIno dhaMdho. nAnI nAnI bAbatamAM sukhazIlatAthI aticArabahula zithila jIvana = pAnano gallo. jhaverIno dIkaro pAnanA galle zobhe nahi. thIgaDAothI bharapUra sADInuM asala pota dekhAtuM nathI tema niSkAraNa doSasevana karIne kevaLa dravyaAlocanAnA thIgaDA lagAvIe to asala saMyamajIvanano AsvAda Ave nahi. pramAda, dekhAdekhIthI eka vAra IrAdApUrvaka doSasevananI jhApaTamAM AvI gayA pachI nirdoSa cAritracaryAnI thanaganATI-tAlAvelIdRDha sakriya ruci khalAsa thaI jAya che. eka vAra page phekcara thAya to hADakuM saMdhAyA pachI paNa ziyALAmAM, doDavAmAM tenI asara thoDA-ghaNA aMze to dekhAya ja che ne ! doSanuM vAraMvAra sevana thatAM hRdaya niSThura thaI jAya che. berokaToka niSThurapaNe bemaryAda doSasevana zarU thAya pachI IcchApUrvaka loca-vihAra Adi kAyakaSTa sahana karIe to paNa temAM akAmanirjarA ja thAya, sakAmanirjarA na thAya. kAraNa ke sakAmanirjarA to samajaNapUrvaka sadguNanI mUDInA AdhAre thAya. cakravartIno ghoDo prAraMbhamAM parANe brahmacarya pALe ane AgaLa jatAM kALakrame IcchApUrvaka paNa pALe chatAM ya tene zuM sakAmanirjarA thAya? Dhora kaSTa sahana karatAM karatAM TevAI javAthI, sahiSNu banavAthI parAdhInapaNe bhUkha-tarasa veThe temAM bhadraka DhoranI IcchA bhaLe to ya zAstramAnya sakAmanirjarA na thAya. kAraNa ke tenI pAse sadguNanI samRddhi nathI. sAmAnyathI sakAmanirjarAno vyavahAra guNasamRddha samagra jIvananA AdhAre thAya, ekAda kSaNanA AdhAre nahi. kAraNa ke jema dhaMdhAmAM roja hajAro rUpiyAnI khoTa kare ane ekAda divasa 100-200 rUpiyAnI kamANI kare to paNa tevo vepArI devALu ja kADhe. tene 385 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImaMta na gaNI zakAya. bhikhArI pAse be-pAMca rUpiyA hoya eTalA mAtrathI te zrImaMtanI haroLamAM goThavAI na zake. gaTaramAM attaranA be-cAra buMda paDe eTalA mAtrathI gaTara sugaMdhI na kahevAya. tema samagrajIvana nirvosapaNe emaryAda doSasevanathI kharaDAyela hoya to avazyakartavya evA loca, vihArane IcchApUrvaka karavA chatAM sakAmanirjarA thaI na zake. samagra jIvana guNasamRddha hoya ane ekAda kSaNanI galatanA lIdhe karmabaMdha thato hoya to (1) prasannacaMdrarAjarSinI jema prabaLa AtmajAgRti dvArA sakAmanirjarA thaI zake. athavA (2) pArzvanAthaprabhuno jIva ArtadhyAnanA lIdhe hAthInA bhavamAM javA chatAM pharI jhaDapathI mokSamArge caDhI gayo ane sakAmanirjarAmAM lAgI gayotevuM banI zake. paNa saddaguNa vaibhava joradAra hoya to ja tevuM bane. AthI sakAmanirjarA karavA mATe upayogapUrvaka, ekAgratApUrvaka, ahobhAvapUrvaka, guNaprAptinI jhaMkhanApUrvaka, vidhi-yatanApUrvaka, zakti chUpAvyA vinA, anyanI IrSyA-niMdA karyA vagara, ghAlaelarahita ArAdhanA karavAmAM satata prayatnazIla rahevuM e ja ApaNuM pradhAna kartavya che ane aMgata javAbadArI che. tathA "jIvananirvAha mATe jarUrI gocarI-pANI-UMgha vagere paNa aNAhArI-sadAapramatta evA ApaNA AtmA mATe kalaMkarUpa che'- e bhUlavuM nahi. to ja temAM Asakti karavA svarUpa guno thaI na zake. gocarI-UMgha vagere AtmA mATe kalaMka jarUra che paNa guno nathI. temAM Asakti karavI te gunho che. matalaba ke bAhya cIja dvArA ja AtmakalyANa thavAnuM lAgatuM hoya ane bAhya cIja AtmakalyANane ja kare tevuM banatuM hoya to tevA saMyogamAM parimita Avazyaka sAdI gocarI-upakaraNa vagere bAhya cIjane svIkAravI. A satata najara sAme hoya ane ArAdhanAmAM uparanI daza zarata vaNAyela hoya to sakAmanirjarA prabaLa thAya. 38 6 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyA karatAM tauyAya zake. ApaNe dIkSA jIvanano svIkAra karavAno bhagIratha puruSArtha ane bhISma pratijJA karela che. pAvana dIkSAjIvananA prAraMbhathI ja ApaNe tyAgI banI gayA. paraMtu te tyAgane dIrghajIvI banAvavA jJAnagarbhita vairAgyane ApaNe AtmasAt karavo ja rahyo. dIkSA levAthI tyAgI banI javAya paNa vairAgI to jAte ja banavuM paDe. zAstravacana, guru, kalyANamitra, tithi, parvo... vagere ApaNane tyAgI banAvIne aTakI jAya che. vairAgyajyota to ApaNe ja jagAvavI paDe che. jo ApaNI A javAbadArIne ApaNe adA na karIe to mahAtyAga vAMjhIyo banI jAya. dA.ta. (1) zAstra tapa karavAnuM kahIne bhojanatyAga karAve. paNa rasanendriyavijaya svarUpa vairAgyane ApaNe jagAvavo paDe. (2) gurudeva svAdhyAyanI preraNA karIne ApaNane vAtacItavikathA vagereno tyAga karAve. paNa svanuM adhyayana-parizIlana karavA svarUpa vairAgyane to ApaNe Ubho karavo paDe. (3) vihAra, loca, bhikSATana, kAusagga vageremAM ApaNane joDanArA zAstravacano teTalo samaya sukhazIlatAno tyAga karAve. paNa dehAdhyAsavisarjana svarUpa vairAgyane to ApaNe ja pragaTAvavAno che. (4) malane dhAraNa karavAnI ke melA kapaDA paheravAnI preraNA karanAra kalyANamitra ke snAnaniSedhaka zAstravacana ApaNane vibhUSAno tyAga karAve. paraMtu dehAtmabhedavijJAnasvarUpa jJAnagarbha vairAgyanuM sarjana karavAnI javAbadArI to ApaNA zire che. (5) roga Adi pariSaha ke upasargane sahana karavAnI jinAjJA zarIranI ALa-paMpALano tyAga karAve. paraMtu dehamamatAvilayasvarUpa vairAgyano dhodha ApaNe varasAvavAno che. (6) vijAtIyane jovAno pratiSedha karanAra zAstravacana vijAtIya 387} Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzanano tyAga karAve. paNa vijAtIyatattvanI udAsInatA svarUpa jAjvalyamAna vairAgyanuM nirmANa karavAnuM kartavya to ApaNuM ja che. matalaba e thayo ke AtmakalyANamAM bAdhaka bane evA dravyakSetra-kALa sAthenA saMparkanuM visarjana eTale tyAga. AtmakalyANamAM bAdhaka evA malina bhAvanuM visarjana eTale vairAgya. (1) zAstra ke guru vagere miSTAnna, mAvo, mevo, phuTa vagere AtmakalyANabAdhaka dravyanI sAthe ApaNo saMparka choDAve. paraMtu pudgalaramaNatAsvarUpa malina bhAvanuM visarjana ApaNe karavAnuM che. (2) "vezyAnA ghare gocarI na javuM...' ItyAdi preraNA karanAra guru bhagavaMta vagere akalyANakArI kSetra sAtheno ApaNo saMparka choDAve. paNa vijAtIya AkarSaNa svarUpa malina bhAvanuM visarjana karavuM e ApaNI aMgata karaNI che. (3) rAtre 10 thI 4 vizrAma karavAnI jinAjJA kAmottejaka ahitakArI kALa sAtheno ApaNo saMparka choDAve. paraMtu pUrvakrIDitasmaraNasvarUpa ke kuvicAravAyu svarUpa kaluSita bhAvane dezavaTo ApavAnuM ApaNuM kartavya tyAre ApaNe cUkI javuM nA joIe. pravRttino parihAra eTale tyAga ane kuvRttino parihAra eTale vairAgya. khuda tIrthaMkara paramAtmAo paNa kuvRttiparihAra svarUpa vairAgyane jamAli vagere nihanavo, 363 pAkhaMDIo, saMgamadeva, kAlasaukarika kasAI, kapilA dAsI, mammaNazeTha vageremAM jagAvI zakyA nathI. kAraNa ke e javAbadArI jamAli vagerenI aMgata hatI. ApaNe kuvRttiparihArasvarUpa vairAgyane keLavavAnI ApaNI aMgata javAbadArIne jo vivekadaSTithI adA na karIe to kupravRttiparihAra svarUpa ke bAdhaka dravya-kSetra-kALa sAtheno ApaNo saMparka choDAvavA svarUpa potAnI pharaja bajAvanAra zAstro, gurudeva, kalyANamitra vagerenI mahenata upara pANI pharI vaLe. 388 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UlaTuM, jo tyAga karyA pachI vairAgyane keLavIe nahi to prAyaH bamaNA vegathI bhogamArge ApaNe taNAI jaIe- evuM bhayasthAna ApaNI sAme moDhuM phADIne UbhuM rahe che. dA.ta. (1) tapa karavA dvArA bhojanatyAga karavA chatAM AhArasaMjJAnI tIvratA svarUpa malina bhAvanuM visarjana na karIe, bhojana pratye vairAgya na keLavIe to pAraNAmAM bamaNA vegathI lapasI paDIe. (2) kAusagga karIe eTale dehanI ALapaMpALano tyAga thayo. paraMtu dehAdhyAsavisarjana na karela hoya to kAyotsarga pUro thAya ke tarata macchara uDAvavAnuM AkarSaNa thayA vinA na rahe. (3) pratikramaNa karIe eTalo samaya vAta-cItano tyAga hoya paNa vikathAAkarSaNa svarUpa malina bhAvanuM visarjana karela na hoya to pratikramaNa pachI tarata vikathA-gappA-niMdA vagere zarU thaI jAya. (4) jIvanabhara brahmacarya pALavA chatAM vijAtIya AkarSaNavisarjana svarUpa vairAgyane AtmasAta karyo na hoya to devalokamAM gayA pachI niraMtara apsarAnA bAhupAzamAM jakaDAI javAnuM bhayasthAna nakArI zakAya tema nathI. (5) sugaMdhI phuvArA ke attaranA hojamAM satata devAMganAthI lapeTAIne ApaNe devalokamAM paDI rahevAnuM bhaviSyamAM bene to samajI levuM ke asnAna, vibhUSAvisarjana vagere tyAgane jIvanamAM utAravA chatAM pudgala-ramaNatA-visarjanasvarUpa vairAgyane dRDha banAvavAmAM ApaNe niSphaLa banyA chIe. tyAgamAM vairAgya bhaLe to tyAga yogamArge UrdhvayAtrA karAve. tyAgamAM vairAgya na bhaLe to te tyAga prAyaH daMbhasvarUpa bane, abhimAnane poSe, bhavabhramaNamAM jakaDI rAkhe ane bhogamArge utsukatA tathA Asakti pedA karAve. vairAgya vinAnA tyAganuM AyuSya bahu alpa hoya. vairAgya bhaLe to tyAganI jIvAdorI laMbAya. vairAgya vagara tyAgamAM nIrasatA Ave. jJAnagarbha vairAgyanuM pIThabaLa hoya to tyAgamAM 389 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya prasannatAnA phuvArA uDe, upasarga-pariSahamAM paNa AtmA nijAnaMdamAM gaLADUba bane, pratikULatA paNa mIThI lAge. AvuM bane to saMyamajIvana saphaLa bane, sAnubaMdha bane. mATe vartamAna jIvanano ApaNo tyAga bhavAMtaramAM ApaNane yogamArge joDaze ke bhogamArge DhasaDI jaze ? A savAlano sacoTa ane saMtoSakAraka javAba meLavavA vivekapUrNa vairAgyane dRDha banAvavo e ApaNI aMgata ane moTI javAbadArI che. A kartavyane adA karavAnA ApaNA puruSArthane paramAtmA saphaLa banAve tevI maMgala prArthanA AjanI maMgala ghaDIe karIe. lakhI rAkho DAyarImAM... ApaNI dorI koI saMyamInA kapaDA sUkavavAno AdhAra na bane to bhavAMtaramAM koI sadgurunI jIvanadorI ApaNA karmane sUkavavAmAM, saLagAvavAmAM AdhAra kaI rIte banI zakaze ? 390 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamInA vyavahAramAM * lekhakanI hRdayormi . saMyamajIvananI upalabdhinA mahattvanA pAMca paribaLo che. (1) pUrvabhavanI viziSTa ArAdhanA, (2) mAtA-pitA AdinA saMskAra, (3) deva-gurunI anarAdhAra kRpA (4) kalyANamitra vagereno suyoga tathA (5) A bhavano AdhyAtmika puruSArtha. saMyamajIvanane meLavavAmAM A pAMceya paribaLo taratamabhAve potAno phALo noMdhAve che. rajoharaNanI prApti bAda svAdhyAya, sevA, samiti-gupti-pAlana, sadgurusamarpaNa Adi saMyama sAdhanAmAM aneka varSo pasAra thayA bAda paNa satata joIe tevI prasannatAno/mastIno/samAdhino anubhava kema thato nahi hoya ? A prazna lAMbA samayathI manamAM uThato hato. tenuM samAdhAna meLavavA karelA manana-maMthana-mathAmaNanA aMte 'pagAma sajjhAya' nAmanA AvazyakasUtramAM AvatA 'vIsALu asAhitAneei' pada u52 najara sthira thaI. te padanI hAribhadrI AvazyakaniryuktivRtti upara ciMtana-manana thatAM praznano pratyuttara pAradarzaka thato gayo. te aMge udbhavelA manana ane maMthananA motIo, vAcanAnA mAdhyamathI, ziSyavargane pradAna karavAno subhaga avasara maLyo. kalikuMDa tIrtha-dhoLakAmAM thayelI A vAcanAmAM 'saMyamIono paraspara vyavahAra, gurudeva sAthe vyavahAra, zrAvakAdi joDe vyavahAra kevo hoya ? 391 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asamAdhine TALavA, saMkalezane khALavA, doSone bALavA zuM karavuM ?" ItyAdi bAbatanI vistArathI vicAraNA thaI. AvI vicAraNAo rUpI vAnagIno rasathALa eTale "saMyamInA vyavahAramAM'. tapAgacchamAM, acalagacchamAM, sthAnakavAsI saMpradAyamAM sAdhvIjI bhagavaMtonA aneka grupamAM A pUrve prakAzita thayelI "saMyamInA kAnamAM', "saMyamInA dilamAM', "saMyamInA sapanAmAM" ane "saMyamInA romeromamAM pustikAonI upara niyamita vAcanA apAya che. tevA samAcArathI khUba pramoda anubhavAyo. aneka saMyamIonA jIvanaghaDataramAM A rIte paNa upayogI banI zakAya. tevA AzayathI lakhAyelI saMyamajIvanalakSI prastuta pustikAne paNa saMyamIo/mumukSuo vadhAvI leze ane vizuddha saMyamavyavahAra dvArA AtmAne pAvana karaze tevI apekSA. tarkanipuNa pUjya paMnyAsapravazrI yazoratnavijayajI mahArAje prabhuvacanane, prabhuzAsanane, prabhupradarzita mokSamArgane ke vAcakavargane leza paNa anyAya A pustikA dvArA na thaI jAya tenI pUratI kALajI rAkhIne sUkSmadaSTithI prastuta pustikAnuM parizramasAdhya saMzodhana karI ApavAnI udAratA darzAvI che te nahi visarAya. taraNatAraNahAra zrIjinAjJAviruddha kAMI lakhAyuM hoya to trividhatrividha micchAmidukkaDam. pUjyapAda sva.gacchAdhipatizrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna paMnyAsapravarazrI vizvakalyANavijayajI gaNivarano ziSyALu paMnyAsa yazovijaya zrI pArzvanAtha dIkSA kalyANaka vi.saM. 2060 mAga.vada.11, operA, amadAvAda, 392 39ra Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNAdhi ane saMklezanA bhAI pagAmasikjhAya' nAmanA pratikramaNa Avazyaka sUtramAM "vIsA samadiDArdi A pramANe ullekha Ave che. zrI bhadrabAhusvAmIjIe pratyekanA nAmollekhapUrvaka vIsa asamAdhisthAna AvazyakaniyuktimAM batAvyA che. tenA upara pUjya haribhadrasUri mahArAjAe vyAkhyA racela che. tenI ahIM chaNAvaTa karavAmAM Ave che. samAdhAnaM samAdhi: | koI paNa paristhitimAM samAdhAna karavAnI kaLA hoya te samAdhi kahevAya. moTI lITIne samajavA nAnI lITInI jANakArI meLavavI jarUrI bane che tema samAdhine samajavA asamAdhinI jANakArI hovI jarUrI che tathA tenA nimittone jANIne choDavA jarUrI che. ahIM 20 vastu evI batAvI che jenAthI asamAdhi UbhI thAya. mATe 20 asamAdhisthAnane oLakhI, choDI samAdhimAM lIna banavAno prayatna thAya to ja saMyamajIvana sArthaka bane. dA.ta. "vihArano rasto keTalo lAMbo che ?" "sAheba ! 22 ki.mI. che." nIkaLyuM 26 ki.mI.! ane gRhastha para durbhAva thAya ke "gRhastho sAco javAba paNa nathI ApatA." A rIte potAne asamAdhi thAya tyAre jo vicArIe ke "gAma to che tyAM che. atyAre vadhu cAlyA to kAle ochuM AnuM nAma samAdhi. samAdhAna karavAnI kaLA te samAdhi. gocarI mAMDalImAM mIThAI potAne na maLI ane bAjuvALAne maLI tyAre huM rahI gayo" A asamAdhi che. "Aje mArA peTane ArAma, AMtaraDAne ArAma, AhArasaMjJAthI bacAyuM evo vicAra eTale samAdhi. vetasa: vAcyuM samAdhiH cittanI svasthatA e ja samAdhi che. nAnI nAnI vAtamAM khoTuM lAge-ochuM lAge tenI svasthatA ravAnA thaI jAya. jene Dagale ne pagale ochuM na lAge tenI samAdhi Take. Dagale ne pagale ochuM lAge te asamAdhi. je maLela hoya te lAyakAta karatAM vadhu lAge te samAdhi. eka dardIne DokTara aDadho kalAka tapAse ane bIjAne be miniTamAM 393 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravAnA kare to bIjAne vikalpa nathI Avato ke "mane ochuM tapAsyuM.' te ja rIte guru potAnI sAthe ochI vAta kare ane bIjA sAthe vadhu samaya vAta kare temAM te rIte mananuM samAdhAna karavuM. asamAdhithI mana svAdhyAyamAM coTe nahi, bhakti paNa jAme nahi. jyAre samAdhithI prasannatA Ave. tenAthI tanmayatA ane lInatA Ave. anuyogadvAramAM paNa kahela che ke "tazcitte tammane tattese tavaMnnavsie tattivvajjhavasANe tadaTThovautte tadappiakaraNe tabbhAvaNAbhAvie...' (sU.28) arthAt vyApazUnya-vikSeparahita avasthAmAM ArAdhanA aMge tanmayatA, tallInatA hoya to ja ArAdhanA vAstavamAM bhAvaanuSThAna = bhAva Avazyaka bane. prasannatA mATe tRpti joie ane te mATe ochApaNAno anubhava na joIe. ochApaNAno anubhava hoya to ArAdhanA upalaka banI jAya. koI gocarImAM pAMca naMga AMbelanA DhokaLA maMgAve. tene anukULa lAgyA ane vadhAre lIdhA. lAvanArane asamAdhi thAya ke "barAbara gaNAvatA paNa nathI." AnuM nAma asamAdhi. enA badale ema vicAre ke "(1) na me jugADuM jJA, sAduM duSpami tario (dazavaikAlika5/194) (2) jinAjJApAlanano moko maLyo, (3) teo je svAdhyAya-jApa vagere karaze temAM gocarI Petrol pUraze ane mane lAbha maLaze." to te samAdhi. paNa tyAre jo asamAdhi kare to bIjA divase gocarI pUchatI vakhate prAyaH AkarA zabdomAM pUchaze ke "jeTalA joIe teTalA spaSTa gaNAvajo. bIjAne khUTe nahi." A rIte saMyamI pratye sadbhAva tUTe pachI mahAvidehamAM sAdhudarzana maLe to paNa temAM tene ahobhAva ke saMyamanA pariNAma jAge nahi. sAmenAnI Action karatAM ApaNuM Reaction vadhu mahattvanuM che. mATe ATaluM nakkI rAkhavuM - "mAre asamAdhi nathI karavI. prasannatA TakAvavI che." AvI bhAvanAne saphaLa karavA mATe be upAya che. (1) doSadaSTino abhAva ane (2) tRmino anubhava. - 394F 394 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRptinA anubhava mATe samyaka abhigama keLavavo paDe. dA.ta. gocarImAM dUdha na maLyuM to vicAravuM "mULa mArgathI to 18 thI 45 varSanA sAdhu vigaI jarA paNa na vApare athavA vizeSa kAraNa hoya to gurudevanI rajA laIne parimita vigaI vApare. dazavaikAlikanA jogamAMthI nIkaLatI vakhate "parimita vigaI visarjavaNI" kAussagamAM avasare parimita vigaI vAparavAnI rajA lIdhI hatI ane vartamAnamAM aparimita vigaI vAparIne jinAjJA mAMguM chuM. Ama to gaLIyA baLada jevo huM jinAjJA pALato nathI paNa atyAre A rIte jo sahaja prasaMga banyo to AjJApAlanano, vigaItyAgano lAbha maLyo.' unALAnA divasomAM vihAramAM ApaNe chellA hoIe ane rastAmAM ghaDo phUTI jAya. manamAM hAyavoya thAya to asamAdhi ubhI thAya. hAyavoya karavAnA badale vicArIe ke "bhagavAnanI AjJA be ghaDI pahelAM pANI cUkavavAnI che. mArAmAM sattva-bhAvanA-IcchA vagerenI kacAza hovA chatAM Aje kudaratI rIte AjJApAlanano lAbha maLyo." Avo vicAra karIe to samAdhi Take ane bIjAnI apekSA paNa ubhI na thAya ke "tame kema ubhA na rahyA? huM tamArA mATe paramadivase ubho hato ane Aje tame mArI rAha na joI !." samAdhinA pAyAmAM saMkalpa che ke koI paNa hisAbe mAre asamAdhi karavI nathI. mArA karmathI badhuM bane che. mArA jIvanamAM je je kSetrakALamAM je je nabaLuM bane che temAM javAbadAra mAtra huM ja chuM." A samyagdarzanano pAyo che. te hoya to ja samyaka cAritra che. umAsvAti mahArAjA tattvArthasUtrabhASyamAM kahe che ke samyagu darzana hoya to ja cAritra samyapha kahevAya ane mithyAdarzana hoya to cAritra mithyA. samya darzana eTale bhagavAnanA vacana upara pUrNa zraddhA. dA.ta. bhagavAnanA vacana pramANe "mArA jIvanamAM AvatI pratikULatA-rogaparezAnImAM huM ane mArA karma javAbadAra chIe. karmabaMdha vakhatanI 395 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI bhUla-pramAda javAbadAra che. A vicArathI ApaNe ApaNane ja AropInA pIMjarAmAM goThavIe. AvuM karIe nahi to saMkaleza cAle rAkhe. Foot-ball nI jema ApaNe vicAronA medAnamAM ramIegame tyAM bhaTakIe ane sAcI samAdhi Ave nahi. samAdhimAM rame ane mATe te saMyamI. saMkalezamAM rakhaDe ane rakhaDAve te saMsArI. bhagavAne batAvela saMyamanI sAdhanAnI sAcI nizAnI che samAdhi. A vyAkhyA jAta mATe lagADavAnI che, bIjA mATe nahi. bIjA sAdhu ApaNane saMkleza karAvavAmAM nimitta bane athavA saMkleza kare tyAre tene asaMyamI mAnavA mATe uparanI vyAkhyAno upayoga karavAno nathI. gocarImAM ApaNuM pAtru bIjAe vAparavA lIdhuM ane pAchA ApI gayA. ApaNe joyuM to kharaDAyela hatuM. tarata ja mana saMkliSTa bane koNe dhoyuM che ? barAbara dhotA paNa nathI... " Avo nAnakaDo dveSa paNa laMbAya to veramAM convert thAya che. samarAditya-agnizarmAnA nava bhavanI paraMparAmAM AvuM ja nAnuM bIja hatuM ne ! AnAthI agnizarmAno anaMta saMsAra vadhyo. mATe samajavuM ke veranI gAMTha sAmevALAne rakhaDAve ke na rakhaDAve, paNa mane to avazya rakhaDAvaze. vaLI A gAMTha ahIM saMyamajIvanamAM prAyaH saMsArInI sAthe nathI baMdhAtI paNa saMyamI evA gurubhAInI/gurubenanI sAthe baMdhAya che. mahopAdhyAya yazovijaya mahArAjA paNa 12 mA bhagavAnanA stavanamAM jaNAve che ke "ze vAsita mana saMsAra, klezarahita mana te bhavapAra" A kaDI ApaNe seMkaDo vAra bolyA. paNa A pariNAma keLavavAno saMkalpa nathI. mATe by pass thAya che. ane pariNatine pAradarzaka karavAnuM kArya bAkI rahI jAya che. jethI ugra saMyamacaryA paNa niSphaLa jAya che. loca, vihAra, tapa vagere aneka ugra caryA pALI. ghara, kuTuMba, mA-bApa, hera sTAIla, hoTela badhuM choDyA chatAM pariNAma kaMI ja nahi! to ApaNe mUrakha ja gaNAIe. ApaNuM rokANa (InvesTa 396 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ menTa) UMcAmAM UMcu, ane vaLatara zuM? rIjhalTa zuM maLyuM? dIkSA laIne pa-10-15-25 varSa tenuM pAlana karyuM. loca-oLI-AyaMbila-vihAravaiyAvacca vagere ghaNuM karyuM. saMsAranA kahevAtA sukho choDyA. A badhuM karyA pachI pariNAma zuM? e vicArIe to raDavuM paDe evuM bane ke nahi? jo raDavuM paDe to AnuM kAraNa ApaNI potAnI bedarakArI che. saMyamI uparanA dveSa-durbhAva-aNagamo ApaNI prasannatAne toDe che. ApaNI khAnadAnInA kAraNe kadAca sAdhuveza choDatA nathI. paraMtu prasannatA dekhAtI nathI. kAraNa ke ApaNAmAM doSa jovAnI vRtti jIvatI-jAgatI paDI che. mATe be saMkalpa karavA jarUrI che. (1) IrAdApUrvaka doSadarzana na ja karavuM ane (2) AropInA pAMjarAmAM bIjAne na goThavavA. bIjAne AropInA pAMjarAmAM mUkavA te bIjA paranA dveSanuM sUcaka che. ane dveSa vadhatA vadhatA veranI gAMTharUpa bane che, je anaMta saMsAra vadhAre che. devadravyanuM bhakSaNa, sAdhvInA zIlano bhaMga ane AzAtanA A traNa tattva anaMta saMsAravRddhinA mukhya kAraNa che. saMyamI pratye dveSa-vera te tenI AzAtanArUpa hovAthI saMsAravardhaka che. tapa, svAdhyAya vagere vadhAre thAya ke na thAya paNa samAdhinI vRtti AtmasAt karavI ja rahI. kAraNa ke kahyuM che ke "sanniSTa cittaratna sAntAM ghanamuvya" = saMklezarahita mana to AMtarika mUDI che. jIvanamAM saMkaleza ane asamAdhi sAthe pALelI ugra paNa saMyamacaryAnuM phaLa joIe tevuM na maLe. "gocarI maLe to saMyamavRddhi ane na maLe to tapovRddhi" A jANavA chatAM paNa gocarImAM ochuM-ThareluM-baLeluM AvyuM hoya tyAre tenA lIdhe saMkaleza karIne mana bagADIe te kema cAle? vAparavAnuM mAtra aDadho kalAka ane 23 kalAka saMkaleza thayA kare to tene lIdhe (1) svAdhyAyathI je AnaMdano anubhava karavAno hato te ravAnA thAya, (2) AcAra mAyakAMgalA bane. bAhya pratikULa paristhiti na badalAya to "jinAjJApAlananuM saubhAgya maLyuM." ema vicArI samAdhi anubhavavI. roja AvA prasaMgo to banyA ja kare che. ApaNo --397 397 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhino saMkalpa na hoya to karmasattA AvA prasaMge vakhate ApaNane ramADe-rakhaDAve. "Aje gocarImAM ochuM AvyuM. Aje mArI sAthe teNe sIdhI rIte premALa zabdothI vAto na karI. mArI 50 mI oLInI prazaMsA na karI. pAraNuM karAvavA gurudeva na AvyA. pAraNAmAM anukULa dravya mATe mane pahelAM na pUchyuM." AvA nAnA nAnA kAraNosara prasannatA tUTI na jAya te bahu gaMbhIratAthI vicAravuM. AmAM potAnI mUrkhatA badala raDavuM AvavuM joIe. kaThapUtaLInA khelanI jema karmasattA jIvane (manane) ramADe che ane huM mAtra ramI nathI rahyo. paNa rakhaDI rahyo chuM. kAraNa ke ramavAnI pravRttimAM AnaMda hoya, jyAre rakhaDavAnI pravRttimAM to trAsa ane saMkaleza ja hoya. AvI saMvedanA ubhI karavI joIe. uparokta saMkalpavikalpamAM rAga-dveSanA saMkaleza ane ArtadhyAna sivAya bIjuM zuM che? mATe rakhaDapaTTI ja thaIne ! temAM paNa je sabhAnapaNe rakhaDe tenI rakhaDapaTTI maryAdita hoya. ApaNe bebhAnapaNe to rakhaDatA nathI ne? pAtrA parano rAga bIjA dvArA pAtru tUTI jAya to gusso karAve. paNa jo jAgRti hoya to te gussAno joza ghaTI jAya. "enI jema mArAthI paNa A pAtru tUTI zake che. ane vIsa varSamAM mArAthI paNa ghaNuM tUTyuM che." AvuM vicArIe to sAmevALA upara thayela durbhAva osaravA mAMDe. enA badale mAtra vartamAnane ja jovAnA kAraNe saMyamI para durbhAva thAya, vyavahArathI saMyama sArUM pALavA chatAM saMyamanA aMtarAya baMdhAya. ApaNA pAtrA bIjA dvArA kharaDAyelA rahI jAya ane ApaNe te sApha karavA paDe tyAre ema vicAravuM joIe ke "saMyamInA maLamUtra-eThavADa je sApha kare, te jyAM sudhI mokSamAM na jAya tyAM sudhI, tenA bhaMgInA avatAra kensala thAya che. A to mAruM saubhAgya che ke tapa-svAdhyAyathI paNa je na thAya te bhaMgInA avatAra kensala karavAnuM kAma Aje anAyAse maLyuM. AnAthI tevuM jarUra thaze. vaLI, A 388 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA to navA che. ene khabara paNa nathI ke pAtra barAbara dhovAyuM nathI. utAvaLamAM hovAthI kadAca barAbara sApha nahi thayA hoya." jo AvI samAdhAnavRtti hoya to saMyamamAM apAra AnaMda Ave. jo AvI samAdhAnavRtti na hoya to jIvana saMkalezanA lIdhe masotA karatAM paNa kALuM banatAM vAra na lAge. samAdhAnanI vRtti na hoya to saMkaleza-taNAva-TorcariMga-Tenzana anubhavAya. bAhya paristhitinI vadhu paDatI jhIlI lIdhelI asara ApaNane saMkaleza-taNAva vageremAM kheMcI jAya. "karmasattAe ubhI karela bAhya paristhitinI asara levI ke nahi? te mATe huM svataMtra chuM." AvI samajaNa samAdhinI cAvI che. jo jIvane bAhya paristhitinI asaro kAyama ubhI karAvavA karmasattA samartha hoya to gajasukumAla munine kevaLajJAna maLI na zakata. "huM ja gAMDo banI bAhya paristhitinI sAthe ekameka thAuM chuM. vAstavamAM to "tenA karatA huM alaga ja chuM - tevuM AtmabhAna nathI. mATe tenI asara jhIlIne huM saMkaleza karUM chuM.' A rIte potAnA aparAdhIbhAvanI kabulAta thavI joIe. suda pAMcamanA divase badhAne upavAsa hoya ane pote ja potAnI gocarI laI Ave. yogAnuyoga gocarImAM vadhAre AvI gayuM. vadhu vAparavAthI tabiyata bagaDI. ajIrNa thayuM. peTamAM duHkhAvo thayo. te dveSa konA upara karavAno? potAnI jAta to sauthI vadhAre vahAlI ja hoya ne ! jyAre e ja gocarI bIjA lAve ane ApaNane vadhI gayuM, tabiyata bagaDe to mana kevuM rahe ? sAmenA upara durbhAva thAya ne ke "bhAna paDatI nathI. gaNAvyA karatA bamaNuM laI Ave che. ane vAparavAnuM mAre !...." paNa AvA samaye jAgRti hoya to khabara paDe ke "karmasattA mane ramADe che. eNe je bhUla karI che tenA karatAM mArI tenA pratye dveSa karavAnI bhUla bahu moTI che." jo A vicAra hoya chatAM karmavaza sAmenI vyakti upara dveSa jAge to paNa teno pAvara ocho thaI jAya, dveSamAM "paMkacara paDI jAya. 399 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjAne ja che. ozaniyukizAsanamAM eka sArA dilathI pakaDI sAco saMyamI potAnI sAvadhAnIthI TreSane udayamAM AvavA ja na de. kadAca udayamAM AvI jAya to temAM paMcara pADyA vinA na rahe. tenA badale bIjAnI bhUtakALanI bhUla yAda karavA dvArA kaSAyanI udIraNA kare te aMdarathI pAko saMsArI hoya, saMyamI na hoya. bIjAne bhUtakALanI bhUlo yAda karAvavA dvArA sva-parane kaSAyanI udIraNA karAvavI te to saMsArI mAnasanI nizAnI che. have sAvadhAna thavAnuM che. navI gIllI, navo dAva. majabUta saMkalpa karIe ke "koI paNa saMjogamAM mAre dveSa-durbhAva karavo nathI. samAdhAnanI kaLA AtmasAt karavI che. zAstramAM to karoDo vAto kahelI che. temAMthI ekAda paNa mane lAgu paDatI vAtane kharA dilathI pakaDIne jhaDapathI muktine pAmavI che." jinazAsanamAM eka eka yogathI asaMkhya jIvo mokSe gayA che. oghaniryuktimAM kahela che. "no no nivAsasnnNmi dukkhakkhayA pauMjaMte / ekkikkami aNaMtA vaTuMtA kevalI jaayaa||" (gA.278) sAcA dilathI, pratikULatAmAM paNa, ApaNane lAgu paDatA evA ekAda vacanane daDhatAthI pakaDI rAkhIe to te zAstravacana ApaNane avazya moze pahoMcADe. mATe kadAca (nabaLI hojarInA kAraNe) vardhamAna tapanI 100 oLI na thAya, (nabaLA zarIrathI) utkRSTa vaiyAvacca na thAya, dhAraNA zakti ane kSayopazamanA abhAve kadAca 14 pUrvadhara ke Agamadhara na banI zakAya to te cAlI zake, paraMtu saMyamI para durbhAva na thAya tenuM to dareka sthAna-samaya-saMyogamAM avazya dhyAna rAkhavuM ja joIe. " Standing point majabUta hoya to kUdako jeTalo UMco mAravo hoya teTalo UMco mArI zakAya. mATe "mAre dveSa nathI ja karavo" A Standing point ne ApaNe majabUta karIe. dezaviratithI sarvaviratino High jump ane pachI kSapakazreNi rUpa Highest jump mAravA mATe ApaNuM Standing point polAdI banAvavuM ja paDaze. A Standing point majabUta banAvI 20 asamAdhinA sthAna choDavAmAM ApaNe saphaLa banIe tevI paramAtmAne prArthanA. -400 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama akSaNAdhisthAna TaLIe. samAdhi rAkhavAnI vAta ApaNe vicArI. have samAdhine vistArathI oLakhIe. zrI haribhadrasUrijI mahArAja AvazyakavRttimAM kahe che ke samAdhAnaM samAdhiH, cetasaH svAsthyaM, mokSamArge avasthitiH ityrthH| samAdhAnavRtti keLavavA dvArA mananI svasthatA TakAvI hoya to mokSamArge TakI zakAya. mananI svasthatA hoya to saMyamajIvana prasannatAsabhara bane. paNa anukULa evA gocarI-pANI maLe, cAre bAjuthI mIThA zabdo sAMbhaLavA maLe, ApaNA phoTA paDe, patrikA-benara vageremAM nAma Ave, lokaprasiddhi khUba maLe, rAtri svAdhyAya choDI rAtre vahelA sUI jaIe, dara aThavADiye kApa kADhavA dvArA kapaDA cokhkhA thaI jAya ane citta svastha bane-rahe te svasthatA zuM sAcI hoI zake ? nA ja hoya. mATe ja zrI haribhadrasUrijI mahArAje kahyuM ke "mokSama avasthitiH | paramArthathI mokSamArge ApaNe na hoIe ane citta svastha jaNAtuM hoya te to rAgano saMkaleza che. kerI khAtAM AvatI majA te samAdhi nathI paNa rAgano saMkaleza che. pratikULa vyakti ke vastu upara gusso te dveSano saMkaleza che. ane anukULa gocarI vagerenuM AkarSaNa te rAgano saMkaleza che. yogazatakamAM zrIharibhadrasUri mahArAjA saMkaleza traNa prakAre batAve che. rAgano saMkaleza, dveSano saMkaleza ane mohano saMkaleza. (yo.za.gAthA-53) mATe majethI anukULatA poSIe ane rAga puSTa bane te paNa saMkaleza ja che. tenAthI jIva mokSamArgathI nIce utarI paDe che. dharmaruci aNagAra kaDavI tuMbaDI majethI ArogI gayA tyAre temane brAhmaNI para dveSa nathI. zarIrano rAga paNa nathI. teo tyAre potAnA karmano vAMka kADhe che. eTale ke brAhmaNIno vAMka jovA rUpa ajJAna -401 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa nathI. Ama rAgano, dveSano ke mohano (ajJAnano) eka paNa saMkaleza nathI. UlaTuM samyapha jJAna TakAvyuM che. mATe ja teo mokSamArge TakyA. Ama "vetasa: svAthya mokSamA avasthiti: " A paMkti temanA jIvanamAM sArthaka thatI jaNAya che. mATe samajI rAkhavuM ke rAga ke dveSa ke ajJAna eka paNa saMleza baLavAna thaIne Ave eTale gADI mokSamArgethI utarI ja gaI. bharasabhAmAM pitAnI AjJAthI zrIpALano hAtha pakaDanAra mayaNAne paNa A saMkaleza nathI. koDhIyAno hAtha pakaDavA chatAM mArA karmathI mane A pati maLela che' e vicAre pitA ke pati para dveSa nathI. bhogasukhanA tIvra AkarSaNane khatama karyuM che. mATe rAgano paNa saMkaleza nathI. pitAno vAMka pote jarA paNa vicAratI nathI. Ama ajJAnano saMkaleza paNa nathI. mATe anukULatAjanya samAdhi na joIe. rAga puSTa thavAthI maLatI svasthatA na ja joIe. rAga-dveSa-mohathI chUTIe ane svastha hoIe to ja samAdhi sAcI gaNAya. mAMdagI Ave tyAre ubho thato zAtAno rAga, azAtAno dveSa ane AnaMdamaya AtmasvarUpanuM ajJAna = vismaraNa -A traNeya jIvane mokSamArgathI bhraSTa kare che. rAga-dveSa vAstavamAM ajJAnamAMthI ubhA thAya che. mATe ajJAnanA virodhI evA samyaka jJAnane pakaDavuM. tenAthI mokSamArgamAM ApaNane TakAve tevI svasthatA maLe che. mATe ApaNe samajI ja levAnuM ke samAdhi gaI eTale mokSamArga gayo. ApaNA mATe to mokSamArga eTale samAdhi. ane samAdhi te ja mokSamArga. samAdhino artha pratikULatAmAM paNa svasthatA. asamAdhi sthAna = jenA nimitte asamAdhi thAya tathA jenA nimitte mokSamArgathI dUra khasAya che. tevA asamAdhisthAna vasa che. (1) vavava vAri atyaMta jhaDapathI cAlavuM te asamAdhinuM sthAna 1. davadavacAri duyaM duyaM niravekkho vaccaMto iheva appANaM paDaNAdiNA asamAhIe joei, anne ya satte bAdhate asamAhIe joei, sattavahajaNieNa ya kaMmuNA paraloevi appANaM asamAhIe joei, ato druta-drutagantRtvamasamAdhikAraNatvAdasamAdhisthAnam / - Avazyakaniyukti-hAribhadrIyavRtti pR.653 / 402 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. atyaMta jhaDapathI nirapekSapaNe cAlavAthI jIvadayA na paLAya, nAnA kAMTA vagere na dekhAya. jhaDapathI cAlavAmAM pazu ke vijAtIya sAthe saMghaTTAnI saMbhAvanA che. bIjA jIvane pIDA thAya. koInI sAthe bhaTakAI javAya, paDI javAya. Thesa vAge, dIvAla ke thAMbhalA sAthe athaDAI javAya. ghaDo phUTe, pAtrA tUTe, paDavAthI phrekacara vagere paNa thAya. Ama jhaDapathI cAlavAmAM Thesa vAge-vastu tUTe vagere A lokanA nukasAna che. ane jIvahiMsAthI durgati vagere pAralaukika nukasAna thAya che. ame dakSiNamAM eka nAnakaDA gAmamAM utarelA tyAranI vAta che. eka mahAtmA garama pANI laIne AvatA hatA. TUMke rastethI jatAM vacce eka ADo vALelo jADo saLIyo Avato hato. mahAtmA utAvaLathI cAlatA hatA. utAvaLanA lIdhe vALelo saLIyo na dekhAyo. jorathI ghaDo saLIyAne athaDAIne phUTyo. muni paNa garama pANIne kAraNe dAyA. eka miniTa bacAvavA jatA eka aThavADiyAnI asamAdhi ubhI thaI gaI. dAjhayA tenI davA karavAmAM pAchA asaMyama ane ajayaNAnA doSa ghUse. mATe je kAmamAM jeTalA samayanI jarUra hoya teTalo samaya phALavavo joIe. jarUrI kAma karavAmAM binajarUrI vadhu samaya phALave ke ocho samaya kADhe te banne khoTuM. jhaDapathI cAlavAmAM kIDI vagere mare. tethI bIjA jIvone paNa pote asamAdhimAM joDe tathA Thesa vAgavI, paDavuM vagerethI pote paNa tatkAla asamAdhimAM joDAya. jIvono vadha karavAthI baMdhAyelA azAtA vedanIya vagere karmathI potAnI jAtane bhaviSyamAM paNa asamAdhimAM joDe. upAzrayamAM vahelA pahoMcavA vihAramAM jhaDapathI cAle ane makAnamAM daza miniTa vahelA pahoMcIne thAka lAgavAthI aDadho kalAka sUI jAya. Ama jhaDapathI cAlavAthI bacAvelI 10 miniTa to pANImAM gaI paNa bIjI 20 miniTa navI bagaDe ane sUvAthI ubhA thatA pramAdanA saMskAranuM nukasAna paNa nAnuM-sUnuM nathI. te ja rIte gocarI ke pANI mATe jhaDapathI cAlavAmAM 2 ke 5 miniTano pharaka paDe. paNa ----03 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAme nukasAna moTuM che. mATe ja dazavaikAlikanA pAMcamA adhyayanamAM svayaMbhavasUrijIe jaNAvela che ke "saMpattamivazvAmitrasaMnaMto gamughdhio / / " arthAt saMbhrama ke utAvaLa vinA ane mUrchA vinA sAdhu bapore gocarI mATe nIkaLe. mAMDalInI gocarI utAvaLamAM gaNIe to te paNa yAda na rahe. gocarImAM roTalI vagere keTaluM AvyuM ? te paNa yAda na rahe. gharomAM kone prAyogya zuM maLe che ? teno paNa vicAra na Ave. potAne glAnAdisaMbaMdhI viziSTa bhaktino lAbha na maLe. 'gocarI lAvyA bAda turaMta vAparavA na besavuM' vagere bhagavAnanI bIjI AjJAo paNa bhUlAya. piMDaniryuktimAM dRSTAMta Ave che - sAdhu bhagavaMta pAsenA gAmathI gocarI vahorIne AvatA hatA. gAmanA pAdare beThelA vaidhe temane AvatA joyA. unALAnA divaso, garamI puSkaLa ane parasevAthI rebajheba, pittano paNa prakopa thayo hato evA e sAdhu bhagavaMtane joI vaidyane vicAra Avyo "AvI sthitimAM jo A sAdhu jaIne tarata vA52ze to temanI tabiyata bagaDaze. jovA to de te zuM kare che ?" ema vicArI sAdhunI pAchaLa te vaidya upAzrayanA pAchaLanA bhAgamAM gayA ane joyuM to sAdhu bhagavaMta gocarI gurudevane batAvI pAtrAne bAju para mUkIne svAdhyAya ka2vA besI gayA hatA. dhIraja hoya tene yogya samaye bhagavAnanI AjJA yogya rIte yAda Ave. vaidhe bArImAMthI joyuM ke 20 miniTa sudhI svastha citte svAdhyAya karIne thAka utarI gayo ane pitta zAMta thaI gayuM pachI te sAdhu vAparavA beThA. A joI vaidyanI AMkho pahoLI thaI gaI. page paDIne te bolyo "tamAro dharma kharekhara sarvajJano dharma che. amArA vaidyazAstramAM jaNAvela che ke taDakAmAMthI AvIne tarata na vAparavuM. te vAta tamArA bhagavAne paNa jaNAvI che. tenAthI ja siddha thAya che ke tamArA bhagavAna sarvajJa che." tyAM te vaidyanA hRdayamAM bodhibIjanI vAvaNI thaI gaI. bhagavAnanA eka eka vacanane pALavAthI ApaNe bIjAne dharma pamADI zakIe. 404 Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peTanA pAcanataMtranA avAya nahi vavavava moDu - mANekazekharasUrijI mahArAja AvazyakadIpikA nAmanI TIkAmAM jaNAve che ke jema jhaDapathI cAlavuM te asamAdhi che tema jhaDapathI bhojana karavuM te paNa asamAdhinuM kAraNa che. jhaDapathI khAvAmAM khorAka barAbara cavAya nahi ane tethI pace paNa nahi. ajIrNa, apaco, pAcanataMtranI takalIpha, hojarI nabaLI paDavI vagere kAraNasara peTanI davAo karAvavI paDe. A badhAthI asamAdhi thavAnI zakyatA ubhI rahe che. lokamAM paNa kahevAya che ke "paheluM sukha te jAte naryA." eka vakhata savAranA gocarImAM cevaDAnI sAthe pIna AvI gaI. ane utAvaLe vAparatA te pIna eka mahAtmAnA peTamAM utarI gaI. eka miniTa bacAvavA jatAM ghaNI moTI nukasAnI UbhI thaI. kyAreka gocarImAM vahoranAra ke vahorAvanAranI bedarakArInA lIdhe jIvAto paNa AvI javAnI zakyatA rahe ane jhaDapathI vAparavAmAM tenI jayaNA paNa na sacavAya. vavava masi - Avazyaka dIpikA-TIkAmAM kahela che ke jhaDapathI bolavuM te paNa asamAdhisthAna che. jhaDapathI bolavAmAM - ghaNIvAra sAmevALo samaje ja nahi. athavA bolavAmAM kaMIka baphAI jAya tevuM paNa bane. yogazAstramAM "kAvya mApanA imAvaceta sUnRtavratam (1/27) AvuM kahevA dvArA kalikAlasarvajJa hemacandrasUrIzvarajI bhagavaMte bIjA mahAvratanI pAMcamI bhAvanAmAM kahela che ke sAdhu vagara vicAryuM na bole. ghaNIvAra to bolIe chIe ke bakIe chIe ke bAphIe chIe te paNa khabara hotI nathI. "nIllA kSati rUti vacce" jIbha maLela che mATe bole rAkhe. bolatA pahelAM "zuM bolavuM? kayA zabdo boluM? mAro adhikAra che? bolavAno A ucita samaya che? keTalA pramANamAM bolavuM? ugratAthI bolavuM ke naramAzathI ? pharaja pALavA mATe boluM chuM ke adhikAra jamAvavA ? sAmevALo mAruM mAne tevuM mAruM puNya che kharuM ? te nahi mAne to mane saMkleza nahi thAya ne ?' vagere --05 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicArIne belensa sAcavavAnuM che. mATe ja bolavA upara dazavaikAlikamAM AkhuM svataMtra 7muM "vAkyazuddhi adhyayana mUkyuM che. zyAmAcArye paNa pannavaNAmAM svataMtrarUpe 11 muM bhASApada mUkela che. bhASA padamAM A vize vistArathI vAta karI che. bolatA pahelAM "je bolIza te sAvadya che ke niravadya che? bolavuM ane zuM na bolavuM? tenuM pariNAma zuM Avaze ?' A badho vicAra karavo jarUrI che. vacanayoga atyaMta mUlyavAna che. eno vyavasthita upayoga na karIe to bhavAMtaramAM tene meLavI na zakAya. arthAt jyAM vacanayoga nathI evI pRthvIkAya Adi ekendriya gatimAM ane nigodanI yonimAM lAMbo samaya rahevAnuM durbhAgya svIkAravuM paDe. draupadIe eka ja vAra jIbhano durupayoga karyo ane mahAbhArata ubhuM thaI gayuM. hAtha-pagano upayoga barAbara na thAya to bahu lAMbu nukasAna nathI. paNa jIbhano upayoga barAbara na thAya to bahu moTuM nukasAna che. hAthathI kadAca pAtru tUTe, pagathI Thesa vAge to vastu paDI jAya. paNa jIbhanI garabaDa to mahAbhArata UbhuM karI de. mATe ApaNo adhikAra, sAmenAno gamo-aNagamo vagere vicArIne mita ane miSTa zabdomAM vicArIne bolavAthI lAbha ghaNo thAya. ApaNI bhASA Fax nI joIe, Cover nI nahi. Fax nI bhASA hoya to ApaNA para bIjAne Adara Take ane sAMbhaLanAra ApaNuM kaheluM kare. jyAre lAMbA-lAMbA Cover ne to vAMcanAra paNa kaMTALe. avicArIne ADedhaDa bolavAthI anAdeya - apayaza ane durbhAgya nAmakarma UbhuM thAya. gADI Central nA badale Western track para caDI jAya. utAvaLamAM bhaLatuM bolAyA bAda teno pastAvo karavAno vakhata Ave. jyAre vicArIne bolavAmAM bhASA samiti paLAya. muhapattino upayoga paNa rahe. muhapattino upayoga na rAkhavAmAM moMmAMthI ghUMka uDI sAmenAne lAge temAM vaDIlanI/sAdhunI AzAtanA thAya. bolatA bolatA uDeluM thuMka kAgaLa para paDe to jJAnanI AzAtanA 406 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya. saMpAtima jIva moMmAM ghUsI jAya to jIvavirAdhanA thAya. bIjA jIvane to asamAdhi thAya, kadAca ApaNA peTamAM utarI jAya to tabiyata bagADavA dvArA svane paNa asamAdhi thaI zake. mATe utAvaLa karyA vinA, jarUra pUratuM bolavuM ane vicArIne bolavuM. vaDhava hinaide - jhaDapathI paDilehaNa karavuM te paNa asamAdhinuM kAraNa che. pAtrAnuM utAvaLathI paDilehaNa karatAM kIDI dekhAya nahi. kIDI be pAtrAnI vacce AvIne marI jAya to parane asamAdhi thAya. jayaNA vinAnI pravRttithI ApaNane evo karmabaMdha thAya ke jenA udayathI Avela azAtA ApaNane asamAdhi karAve. sAmAnyathI kahI zakAya ke azAtA ane asamAdhi bahenapaNIo che ke je sAmAnya jIvomAM prAyaH sadA sAthe ja rahe che. utsAha ocho hoya to bIjAnuM eka kapaDuM paNa dhImethI vyavasthita rIte paDilehaNa karIe to jIvadayAnA saMskAra paDe. zuM paDilehaNa mATe paDilehaNa karavAnuM? mAtra patAvavAnI kriyA rUpe paDilehaNa karavAnuM ke jIvadayAnA saMskAra ane komaLa pariNAma ubhA karavA mATe paDilehaNa karavAnuM? tenI samajaNa joIe. jayapura ane udayapuranA rAjA vacce laDAI jAhera thaI. raNaziMgu phUMkAI gayuM. paraMtu jayapuranA rAjAnA hAthIo laDavA taiyAra nathI. rAjAe tapAsa karAvI to khyAla Avyo ke hastizALAnI sAme upAzrayamAM sAdhuo comAsu utaryA hatA. temanI rojanI paDilehaNanI kriyA satata cAra mahinA sudhI jotA jotA hAthInI krUratA cAlI gaI. ApaNe to cAra/cauda ke covIza varSathI paDilehaNa karIe chIe ne ! to sva-parane pariNAma kevuM maLavuM joIe ? paraMtu upayoga ane Adara vinA jhaDapathI paDilehaNa vagere pravRtti karavAmAM Ave to te-te pravRtti pAchaLano Azaya marI jAya che. mAla vinAnA bAradAna jevI, anAja vinAnI guNI jevI ane alaMkAra vinAnA khokhA jevI --07 407 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlata thAya. dukALa paDe ke bhUkha lAge tyAre bAradAna nakAmA bane che, anAja ja kAma lAge che. te rIte bhavAMtaramAM A bhavanI kriyAo AvavAnI nathI paNa kriyA dvArA paDelA saMskAra ja kAma lAgaze. A badhuM bAhya jagatamAM spaSTapaNe samajAya che. paNa AMtarika jagatamAM AvI samajaNa keTalI? duniyAnI pravRttimAM samajAya che paNa paDilehaNa. - darzana-vaMdana- kAjo kADhavo vageremAM Azayazuddhi-lakSyazuddhi TakAvavAnI samajaNa keTalI ? e vicAraNIya bAbata che. dhIrajathI pravRtti karavAthI pravRtti vakhate jAgRti Ave, pravRtti karatAMkaratAM tenA pariNAmo jAge, sAcA bhAvo UMcakAya. dIkSA lIdhI tyAre ApaNe badhAne vaMdana karatI vakhate khamAsamaNuM barAbara saMDAsA pUMjIne vidhithI detA hatA. pAMca-paMdara/ pacIsa varSa pachI khamAsamaNuM kevuM ? viMdanAdi karatI vakhate vidhi, jayaNA, Adara, ahobhAva ane upayoga kyAM gayA? popaTanI jema/yAMtrika rIte pravRtti karavAthI zuM lAbha thAya? kAjo kADhavo eTale kacarAne kADhIne uDADavAno nathI paNa kAjAne sUpaDImAM bharIne jovAnuM ke kIDI-maMkoDA vageremAMthI koI jIva marela nathI ne ! kadAca kalevara maLe to kSamAyAcanA karIe, AlocanA karIe, "mArA pramAdanA nimitte ApanI virAdhanA thaI tenuM micchAmi dukkaDam" evA pariNAma lAvIe to kAjo kADhavAnI te pravRtti sAcI bane, bhAva-dharmasvarUpa bane. kAjo zA mATe levAno? kapaDA-upAdhi na bagaDe te mATe ? ke AlocanA na Ave te mATe ? ke jIvadayAnA pariNAma Ave-Take-vadhe te mATe ? AnI pAradarzaka daSTi-samajaNa joIe. utAvaLe karAtI kriyAmAM bhAva na bhaLe. tevI kriyAthI aMtaramAM tAttvika saMtoSa-paritoSa na thAya. paryAya vadhavAnI sAthe kriyAmAM zuSkatA ane zithilatA vadhatI jAya, Ama ne Ama bhAvaprANa khatama thAya ane mAtra kriyAnuM khokhuM bace to A eka prakAranI AdhyAtmika durghaTanA ja gaNAya. AvuM na bane te mATe dareka kriyAmAM Adara ane upayoga sAthe bhAvanAnA prANa pUratA javA. 408 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaNApUrvaka pANI gALatA gALatA paNa bhAvanA karavI ke "A pANI je je vApare te sarvano ArAdhanAmAM utsAha vadho, teono svAdhyAyamAM utsAha vadho, teo utsAhathI tapa-vaiyAvacca vagere karo. zAsana, saMgha, samudAya, sadguru, zAstra ane siddhAnta pratyenI vaphAdArI temanAmAM vadhu baLavAna bano.' AvI bhAvanAthI pANIne gALanAra bhAvita bane to te pANIne vAparavAthI sAdhuone paNa sAdhanAnuM navuM baLa maLe che. A rIte gocarI lAvavAnI-vaheMcavAnIvaparAvavAnI-vAparavAnI bAbatamAM paNa samajI levuM. divase jene jhaDapathI cAlavAnI Teva hoya te rAtre paNa te ja rIte cAle. tethI daMDAsaNa temanA mATe devatAI banI jAya ! rAtre cAlatI vakhate daMDAsaNa kadAca halatuM hoya paNa jamInane aDavAnA badale cAra AMgaLa addhara rahe tevuM ja prAyaH bane. vaLI, jhaDapathI cAlavAmAM "paga jyAM paDe tyAM ja daMDAsaNa paNa phare" tevI mAnasika noMdha paNa na rahe. AmAM karmabaMdha thAya ke karmanirjarA? AmAM chaThThA-sAtamA guNasthAnakanI pariNati kevI rIte ghaDAya? mATe pahelethI ja evI rIte Practice karIe ke jyAM pUjIe tyAM ja pagalA paDe. bAkI bedarakArI rAkhIe to 20/40 varSa pachI paNa saMyamajIvanamAM AdhyAtmika AnaMda na Ave. kasturakSArthamAnovaca tirI matA satA" (yogazAstra 1/36), "STipUta kSetra parva" (saMnyAsagItA 6/107) -AvuM zAstra dvArA jANIne saMkalpa karIe ke "divase barAbara joIne paga mUkuM ane rAtre daMDAsaNathI barAbara pUjIne paga mUkuM." rAtre sAdhunI AMkha daMDAsaNa kahevAya. dhIraja hoya to (1) A vicAra Ave. bAkI jIvanano aMta Ave paNa A pariNati na keLavAya. (2) A vicAra Ave to ja saMyamanA pariNAma sArI rIte Take. dhyAnabiMdu upaniSad ane yogacUDAmaNi upaniSamAM jaNAvela che 3 "brahmacArI mitAhArI yogI yogaparAyaNaH / abdAdUrdhvaM bhavet siddho 409 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADatra cA vicAraNA IP" (dhyAbi.72, yo yU.42) arthAt eka varSanI sAdhanA pachI brahmacArI-mitAhArI-yogasAdhanAnirata evA sAdhu siddha banI jAya che. temAM zaMkA na karavI. bhagavatIsUtramAM (14/9/pa37) paNa jaNAvela che ke vidhi, jayaNA, ahobhAva ane upayoga pUrvakanI pravRttithI eka varSa pachI muni anuttaravAsI devanI tejolezyAne Overtake kare che. dhIraja ane zAMtithI ArAdhanA karIe to saMyamanA pariNAma jAge. mATe jAgRti rAkhIe ke (1) rAtre binajarUrI cAlavuM nathI ane (2) rAtre cAlavuM paDe to daMDAsaNa vagereno vyavasthita upayoga rAkhuM. pratikramaNa pachI vicArIe ke "pagAmasikkAya bolyo hato temAM zuM "vIsAe asamAviThANahiM A pada upayogapUrvaka bolyo hato kharo? A praznano pratyuttara ApaNane prasannatA Ape kharo ? AnuM kAraNa utAvaLI kriyA che. A paNa asamAdhinuM ja kAraNa che. kharekhara kAyAnI jema manane paNa ArAdhanAmAM joDavA mATe jarUrI samaya ane pUratuM protsAhana ApIe to AMtarika pariNati jAge, AdhyAtmika pariNAma maLe. sAdhanAnuM pariNamana thAya, sadA prasannatA vadhe, samAdhi Take. 410 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya-tRtIya-caturtha asamAdhisthAnanI samaja appamajjia bhane duppamajjia ' apramArjana e bIjA naMbaranuM asamAdhisthAna che. duSmamArjana te trIjA naMbaranuM asamAdhisthAna che. apramArjana eTale pUMjavuM nahi. upalakSaNathI 'paDilehaNa na karavuM.' A paNa ahIM samajI levuM. aDilehita sthAne besavA ke sUvAmAM vIMchI vagere DaMkha mAre to svane asamAdhi thAya ane macchara vagere mare to parane asamAdhi thAya. vaLI, vikalendriya jIvone kilAmaNA, paritApanA vagere doSo paNa saMbhavita che. duSpramArjana eTale jema-tema pramArjana. pramArjana eTale ke pUMjavuM. (1) te na kare to apramArjanano doSa lAge ane (2) te barAbara na kare to duSmamArjanano doSa lAge. upalakSaNathI tevuM paDilehaNa samajavuM. joyuM na joyuM ne mUkI dIdhuM. upayogamAM levAnI cIja-vastu ke sthAna vagerene jue ja nahi athavA jue to jematema jue tene kramazaH aneidabANa ane vutteiLApa no doSa lAge. te ja rIte upayogamAM levAnI cIja-vastu ke sthAna vagerene je pUMje nahi athavA pUMje to jema-tema pUMje tene kramazaH appamaghnabApu, luppamapnabApu no doSa lAge. pAlitANA AMbelakhAtAmAM pANIno ghaDo mUkIne sAdhvIjI bhagavaMta darzana karavA gayA. mANasa tyAM mUkelA ghaDA bharI rAkhe. makAnamAM e sAdhvIjI bhagavaMte ghaDo lAvIne ghaDAnI aMdara joyuM to marelo uMdara nIkaLyo ! ghaDo savAranA paDilehaNa karyA vinA ja mUkI 1. apamajjie ThANe nisIyaNatuyaTTaNAi AyaraMto appANaM vicchugaDaMkAdiNA satte ya saMghaTTaNAdiNA asamAhIe joie, evaM dupamajjievi AyaraMto / 411 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIdho. pagAradAra mANasa bedarakAra hoya temAM to zI navAI? bannenA pramAdathI garama pANIne lIdhe bicAro uMdara marI gayo. nAnakaDI bedarakArI moTI virAdhanAmAM nimitta banI jAya che. mATe pahelA jovuM ane pachI pramArjavuM. vihAramAM mahAtmA eka sthAne rAtre pahoMcyA. aMdhArAmAM vasati na joI. upAzrayanA pAchalA bhAgamAM laghuzaMkAnivAraNa karavA rAtre pagathiyuM samajIne nIce utaryA ane nIce khADAmAM paDyA. pagamAM phreksara thayuM. "sAMje vasati na joIe to cAle. AmAM zuM thaI gayuM? badhA kare che. mATe ApaNe paNa karIe to cAle." AvA dekhAdekhInA nAnA doSothI moTo doSa ubho thAya. cothuM asamAdhisthAna che 'airittasijjhAe jhaMjhasAlAe atirikta zayyA = vadhu paDatA pATa, pATalA ke saMthArA-Asana vagere rAkhavA-vAparavA te paNa asamAdhinuM kAraNa che. dharmazALAmAM bIjA bAvA-jogI-saMnyAsI hoya te ApaNI pAse vastu mAge to nA pADI na zakIe. tethI jhaghaDo thavAnI zakyatA che. ane ApIe to tenA upayogathI thatI virAdhanA ApaNane lAge. asaMyatapoSaNano doSa lAge. gRhastha mAge ane ApIe to "gRhasthavaiyAvaccano paNa doSa lAge. dino vecADiyuM na jJA' (da.vai.cUlikA 29) AvA dazavaikAlikavacanano bhaMga thAya. te ja rIte adhika pena, peDa, vastu vagere bIjI vastuomAM paNa samajI levuM. airittaM adhikaraNaM AtmA upara upakAra kare te upakaraNa. saMyama upara upakAra kare te upakaraNa. je paNa binajarUrI vadhu-paDatuM dorI, Tokaso vagere sAdhana hoya 1. airitte sejjAAsaNietti airittAe sejjAe ghaMghasAlAe aNNevi AvAseMti ahigaraNAiNA appANaM pare ya asamAhIe joie AsaNaM-pIDhaphalagAi taMpi airittmsAdI no | - kAvayanivRtti rimajIvavRtti pR.66rU | 1412 412 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA vadhu paDatA mApavALA lAMbA kapaDA vagere hoya te badhuM adhikaraNa. mahAnizItha sUtranA cothA adhyayanamAM tathA gacchAcArapayannA vRttimAM neminAtha bhagavAnanA samayanuM eka daSTAMta Ave che. sumati ane nAgila nAmanA be bhAI hatA. anya rAjyamAM jaI rahelA pAMca sAdhu ane eka zrAvakavALA sArthamAM banne bhAI joDAyA. nAnA bhAI nAgile te sAdhuonI sAthe rahevAnI nA pADI. moTA bhAIe prazna karyo "kema ?" moTA bhAI sumatine nAgile kahyuM. "A sAdhu pAse ekanA badale be muhapatti che. A sAdhune vizvAsa nathI ke saMyamanA prabhAve upayoga-jAgRti rAkhavAthI mArI muhapatti khovAze nahi. kadAca khovAI jaze to sAmethI bIjI muhapatti vahorAvanAra maLI jaze. AvA pariNAma na hovAthI te be muhapatti rAkhe che. tethI te pAsatthA che. bhagavAne pAsasthAne adarzanIya-avaMdanIya tarIke jaNAvyA che." Ama kahevA chatAM moTAbhAIe to te sAdhunI pAse dIkSA lIdhI. jinAjJA na mAnI. mATe bIjA bhavamAM te paramAdhAmI thayA. AvI vAta kevaLajJAnI bhagavAna mahAvIre karI. nAno bhAI ArAdhaka banyo. ApaNA jIvanamAM parigraha keTalo? teno vicAra ApaNe karavAno che. jeTaluM vadhAre lAge tenuM visarjana karIe to jinavacana upara zraddhA kahevAya. "A kAma lAgaze. AnI jarUra to nahi paDe ne ! pachI A nahi maLe to? vahorAvanAra nahi maLe to? pachI mAruM zuM thaze?' AvI zaMkA thAya te paNa jinavacana upara ke saMyamaprabhAva upara azraddhA kahevAya. - pUjya haribhadrasUri mahArAjA yogadaSTi samuccaya nAmanA graMthamAM yogamArgamAM pravezelA jIvonA Symptoms batAve che ane yoganI carama sImAe pahocelAnA paNa Symptoms batAve che. tyAM "tArA" dRSTimAM rahelA arthAt prAraMbhika kakSAnA dharmI jIvo mATe eka lakSaNa batAvela che ke "pariti : prAyo vidhAtogapi na vidyate" (zloka pa6) arthAt sAdhanAnA upakaraNa meLavavA mATe thayelI temanI IcchA prAyaH kyAre paNa niSphaLa jAya nahi. Ano matalaba e thayo ke "A ------413} Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakaraNa maLaze ke nahi ?" AvI zaMkA jIvane yoganA pahelA tabakkAmAM paNa TakavA detI nathI. yogIne kyAre paNa binajarUrI - anucita - rAgapoSaka IcchA thAya nahi ane sAdhanA mATe Avazyaka sAmagrI aMge thatI IcchA (nikAcita aMtarAya karma na hoya to) pUrI thayA vinA rahe nahi. A kudaratano kAyado che. vaLI vartamAnakALamAM to eka kAmaLI mAgatA 10 kAmaLI maLe che. chatAM bheguM karavAnI vRtti chUTatI na hoya to te saMyamanI nizAnI nathI. A vRtti (1) sAdhune avaMdanIya banAve che. (2) upakaraNane adhikaraNa banAve che. (3) jIvane prAyaH durgatigAmI banAve che. vadhAre paDatI upAdhi hoya to (1) prAyaH paDilehaNa thAya nahi. kAraNa ke emAM kaMTALo Ave. (2) ane paDilehaNa kare to jematema kare. tethI duSpaDilehaNano doSa lAge. mATe upadhi vadhAravI ja nahi. mUlaM nAsti kutaH zAkhA ? vihAramAM vadhu paDatI upAdhi uMcakAya nahi. kAraNa ke ApaNA saMghayaNa ane mana baMne lagabhaga nabaLA che. tethI vadhArAnI upadhi uMcakavA mATe sAyakala rAkhavI paDe. te sAyakala calAvanAra mANasanI khAvA-pIvAnI ane pagAranI ciMtA ApaNe karavI paDe. ziSyanI sArasaMbhALanI ciMtA karatA paNa prAyaH te ciMtA vadhAre hoya. tenA pagAra mATe potAnA pAkITamAM paisA AvI jAya to ya navAI nahi. AvI zakyatAo joIne dIrdhadaSTivALA mahApuruSoe binajarUrI vadhu paDatA parigrahano niSedha karyo. sAthe rAkhela mANasa rAtribhojana kare, bIDI pIve vagere pApo paNa ApaNA mAthe Ave, kAraNa ke te mANasa ApaNA mATe ApaNI sAthe rahe che. mATe sAco vikalpa e ja che ke ApaNI zakti-trevaDa hoya eTaluM ja jarUra pUratuM rAkhIe ane UMcakIe. Ama karIe to sukhazIlatA vagaranI sAcI samAdhi Take. AvI samAdhi hoya to paralokamAM zAsana maLe. ahIM je jIvanabhara samAdhi TakAve tene paralokamAM samAdhinA sAdhano ane samAdhi maLe. 414 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che je binajI che. muMbaI pabaMdha to che paramAtmA pAse roja jayavIyarAya sUtramAM samAdhimaraNa mAgIe paNa sAdhanAno pUrato zrama karI, zramaNa banI, sAdhanAthI maLatI jIvanasamAdhi pratye jo bedarakAra rahIe to pariNAme samAdhimaraNa na maLe. je je binajarUrI hoya te te badhuM adhikaraNa banI zake che ane asamAdhi ApI zake che. muhapatti-bolapena-kAmaLI vagere keTaluM joIe? A bAbatanI upekSAthI pApabaMdha to thAya paNa tenA pAchA malina anubaMdho paDe arthAt pApAnubaMdhI pApa baMdhAya. zAstramAM daSTAMta Ave che. - mahAtmA eka guphAmAM kAusagga dhyAne rahelA hatA. rAta paDI gaI. khullA zarIre mahAtmA ubhA che. vahelI paroDhe bhUkhyo siMha guphAmAM pravezyo. AkhA divasamAM zikAra maLyo nathI ane rAtre paNa badhe pharIne bhUkhyo siMha sUryodaya jevuM thayuM tyAre guphA pAse Ave che. mahAtmAne siMhanI trADa saMbhaLAI. "siMha sAme A dAMDo kAma lAgaze." A vicArathI guphAnA daravAje rAkhelo dAMDo levA mATe mahAtmA hAtha laMbAve che paNa vicAranI sAthe ja jAgRta thaI gayA. "mane saMyama karatA A dAMDAnI tAkAta para vadhu bharoso che?" A vicAre hAtha aTakI gayo. siMha najIka Ave che paNa A bAju mahAtmAne "kyAreya paNa huM asaMyamamAM joDAyo nathI ane A rIte mAre asaMyamamAM kyAM joDAvAnuM ? vinazvara zarIranI saMbhALa karavAnI ke avinAzI AtmAne saMbhALavAno? samakitI devo jenI jhaMkhanA kare che tevuM A durlabha ane amUlya saMyama mArI rakSA karaze ke dAMDo ? dhikkAra che mane ke zarIra mATe saMyamane malina karuM chuM Ama pastAvo karatAM karatAM kevaLajJAna thaI gayuM. ApaNI pAchaLa kUtaruM bhase to ? patharo ucakIe ane dAMDo dekhADIe ke samabhAve cAlIe ? AvA saMyogamAM khyAla Ave ke ApaNane saMyama para zraddhA keTalI che ? gocarI jatAM gAya sAmethI zIMgaDu uMcake ane ApaNe dAMDo dekhADIe ke kUtaruM bhase to dAMDo dekhADatA dekhADatA cAlIe te vakhate paNa zuM ATalI jAgRti rAkhIe [415 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharI ke "huM sattvahIna chuM. dAMDA upara jeTalI mane zraddhA che teTalI saMyamamAM zraddhA nathI." ATalI paNa jAgRti hoya to pApanA anubaMdha to na ja paDe. AnA badale vicAra Ave ke "dAMDo to levo ja paDe. te sivAya mane koNa bacAve ? kUtaruM karaDI jAya to mAre ja 14 Ijekzana levA paDe ne !" Avo saMyamanirapekSa kaThora vicAra Ave to samajavuM ke prAyaH ApaNe dehAtmabhedajJAnanI ke saMyamanI sparzanA karatA nathI. saMyamI kyAreya saMyamaviruddha pravRtti kare nahi. kadAca tevI pravRtti karavI paDe to tyAre paNa tene DaMkha hoya, mokSamArga meLavavAnI prabaLa bhUkha hoya. zAstro na bhaNIe, "mane zuM lAgu paDe che?" te yAda na rAkhIe, Apply paNa na karIe, bedarakArIthI sAMbhaLIe, noMdha na karIe to phAyado zuM ? zAstranuM vAMcana-tenI noMdha-aNInA samaye zAstravacana yAda karavA-A badhuM thAya to mokSamArgano pakSapAta ubho thAya. "dhanya che te mahAtmAne ke siMha sAme dAMDo uMcakavA jatA aMtarmukha banIne kevaLajJAna meLavI lIdhuM..... huM kyAre e bhUmikAe pahoMcIza ?" AvA pariNAma hoya to saMvignapAkSikanI bhUmikA paNa Take. enA badale "AvuM to karavuM ja joIe." ema unmArgano pakSapAta karavAthI to pApAnubaMdhI pApa ja baMdhAya. mokSamArganI upekSAthI 14 pUrvadharo paNa te ja bhavamAM nigodamAM gayA to AMtarika mokSamArganI rucinA stare paNa niraMtara upekSA ja karazuM to ApaNI zuM hAlata thaze ? bhagavAnanA vacana yAda karIe, temAM ruci joDIe, te pramANe anusaravAnA pariNAma ubhA karIe to cAritramohanIya karmano kSayopazama thAya. "A to eka ja kUtaruM bhase che, te paNa pAchuM mAyakAMgaluM che. kama se kama Aje to dAMDo uMcakavo ja nathI." AvuM be-cAra prasaMgomAM paNa karIe to pa-15 bhava pachI bhAvasaMyama maLI zakazetevuM lAge che. mAtra paDilehaNa vagere pravRttithI saMyamI thavAtuM nathI. evI pravRttimAM to anaMtA oghA pasAra thaI gayA. mArganI ruci 416 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakSapAta jAge, aNInA samaye jinAjJA yAda Ave, tene AcarIe to bhAvasaMyama maLe. dekhAdekhInI pravRtti karIe ke dekhADavA, kahevA, bolavA mATe zAstravAMcana karIe... A badhAthI AtmakalyANa na thAya. jeTaluM atirikta hoya te asamAdhimAM joDe che. pU. haribhadrasUri mahArAjA jaNAve che ke vadhu paDatA upakaraNa paNa adhikAraNa bane che. mATe je je binajarUrI hoya te bIjAne Apo to lAbha maLe ane upayogazUnya hoya to paraThavI do to bhAvasaMyama maLe. sauprathama to vadhAre = binajarUrI rAkhavuM ja nahi. je jarUrI upakaraNa rAkhela hoya tenI paNa mUcha na rAkhavI. to te adhikaraNa na bane. jarUrI upakaraNa rAkhavA chatAM avasare teno upayoga na karIe to te paNa eka prakAranI mUcha ja kahevAya. "pUjavAthI ogho bagaDI jaze' ema vicArIne oghAthI jagyA pUMjyA vinA Asana pAtharIe to te oghAnI mUcha ja kahevAya. oghAno prazasta rAga devaloka Ape ane tenI ja mUcha durgati ApI zake. daMDAsaNano comAsI kApa kADhyA bAda mAMDalIno kAjo levA ApaNA daMDAsaNanA badale bIjAnuM daMDAsaNa ke saMghanuM daMDAsaNa laIe to ApaNuM daMDAsaNa mUchanA lIdhe ApaNA mATe adhikaraNa bane. AvI to ghaNI bAbato che. ApaNe ghaNuM choDI dIdhuM che. khAvA mATe dIkSA nathI lIdhI paNa ArAdhanA karavA mATe ja dIkSA lIdhI che. paraMtu dekhAdekhIthI bIjAnI bedarakArIne, bIjAnI nabaLI pravRttine ApaNAmAM utArIe to upakaraNa che te adhikaraNa bane ane pravRtti paNa adhikaraNa bane. joyA vagara cAlavAnI pravRttithI kIDI mare. tethI jayaNA vagaranI tevI pravRtti paNa adhikaraNa ja che ne je je adhikaraNa che te te asamAdhi karAvanAra che ane je je upakaraNa che te te samAdhi karAvanAra che. ApaNo tarapaNIno doro koI mahAtmA gocarImAM laI gayA ane pAcho Apyo tyAre joyuM to doro kharaDAyelo hato. dorAnI mUchathI sAmenA para dveSa ke aNagamo thayo to samajavuM ke doro ----417 411 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhikaraNarUpa banyo, pApabaMdha karAvanAra thayo. jyAM sudhI adhikaraNa vosirAvo nahi tyAM sudhI pApabaMdha cAlu rahe. bIjI vAra te mahAtmA doro levA Ave ane nA pADIe to te doro daDha adhikaraNa bane. nAnakaDA dorA khAtara mahAtmA pratye dveSa karyAno pastAvo thAya pAchA vaLIe- 'micchAmi dukkaDam' daIne temanI sAthe pUrvavata vAta karavA jaIe to pApabaMdha aTake. AvuM na karIe tyAM sudhI pApabaMdha cAlu rahe. adhikaraNikI kriyA ane praheSikI kriyA cAlu rahe. bhUlanI AlocanA-pastAvo karIe nahi, bIjI koI bAbatamAM sAmethI te mahAtmA premathI pUche to paNa ApaNe javAba na ApIe to samyak darzana kevI rIte Ave ane Take ? koI mahAtmA bolapena-kAmaLI-kapaDA-jhoLI vagere levA Ave ane tene nA pADI daIe, tene nA pADyAno pastAvo na karIe, tenI kSamA na mAgIe, "laI jajo" ema vinaMti na karIe to AMtarika mokSamArga kaI rIte maLe ? AvuM thatuM hoya to 'AnA lIdhe ja aMta2mAM bhagavAnano mArga na khulyo, na maLyo' -ema samajavuM rahyuM. gatAnugatika pravRttithI bhagavAnano mArga na khUle paNa saMyamI pratyenA hArdika sadbhAvathI ane sahAyakabhAvathI ja te khUle. 418 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamuM-chaTakuM asamAdhisthAna choDIe. saMyama = Dagale ne pagale samAdhi meLavAnI keLavaNI. te mATe asamAdhinA sthAna choDavAnA. temAM ApaNe cAra bAbatano vicAra karyo. (1) vavava vari, (2) tuSTamArgana, (3) pramArgana, (4) tiri upakaraNa. Aje pAMcamuM sthAna vicArIe- rAkya parimAsiya ratnAdhika eTale jenA darzana - jJAna- cAritranA paryAya vadhAre che, je ApaNA karatA dIkSAmAM moTA che tevA saMyamI. AvA ratnAdhikano apalApa ke parAbhava karavo te paNa asamAdhinuM sthAna che. (1) ApaNA vaDIla sAdhu bhagavaMta janmathI/jAtithI luhAra, kuMbhAra hoya te vAta yAda karAvI tenuM apamAna karavAmAM sAme rahela vyaktine asamAdhi thAya ane sAmenA pratye AvA zabdothI durbhAvane vyakta karanArA evA ApaNane paNa saMyamInI AzAtanA karavAthI, saMyamanA aMtarAya bAMdhavAthI, durlabhabodhi thavAthI bhaviSyamAM asamAdhi thAya. (2) zratathI sAmevALI vyaktino parAbhava karavo. jema ke "pAMca varSanA paryAyavALA evA mane khabara che ke "be rAta pachI dahi abhakSya thAya' ane 50 varSa pachI paNa tame ATaluM bhaNyA nathI !" nAnA sAdhune paNa A rIte na kahevAya to pachI moTAne to Ama tochaDAIthI zI rIte kahevAya! alpajJAnavALAno parAbhava karavAthI pote jJAnanA aMtarAya bAMdhe. maLelI cIjano mada hoya to ja te cIja jenI pAse nathI teno parAbhava thaI zake. potAnI viziSTa bolapenanI potAne mahattA na 1. rAyaNiyaparibhAsI rAiNio-Ayario aNNo vA jo mahallo jAisuyapariyAyAdIhiM tassa paribhAsI paribhavakArI asuddhacittattaNao appANaM pare ya asamAhIe joyai / 419 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya to bIjA pAse sAmAnya bolapena joI te vyaktino pote parAbhava na karI zake. A mada TALavAno upAya e che ke sAmAnyathI kAyama sAdI vastu rAkhavI. kadAca koI parANe viziSTa kvoliTIvALI vastu vahorAvI jAya to paNa potAne maLela vastunuM mahattva na rAkhavuM. to tenuM ajIrNa na thAya. mAtra bAhya vastu mATenI A vAta nathI. AMtarika tamAma zaktimAM paNa A ja rIte samajI levuM. potAne maLelI koI paNa zaktinuM pote mahattva sthApita na karavuM. pachI te lekhana zakti hoya, gAvAnI zakti hoya, zAsanaprabhAvanAnI zakti hoya, tapanI zakti hoya, ziSyanI zakti hoya, puNya-saubhAgyanI zakti hoya ke zrutanI zakti hoya. je zakti maLe tenAthI potAne mahAna samajI bese to zaktinuM ajIrNa thAya. zaktinuM ajIrNa na thAya te mATe zaktinA dUSaNo kAyama najaranI sAme rAkhavAnA. jevA ke (1) ApaNane je zakti maLI che te adhUrI che. saMpUrNa zakti to kevaLajJAnI pAse che. 14 pUrva to zuM 45 Agama paNa moDhe karavAnI vartamAnamAM ApaNI zakti nathI. eka divasamAM 500 gAthA ApaNe moDhe karI zakavAnA nathI. tripadI pAmIne dvAdazAMgIne racanAra gaNadhara bhagavaMto ke roja sAta vAcanA lenAra sthUlabhadrasvAmI pAse ApaNI jJAnanI zakti keTalI pAMgaLI ane adhUrI ? (2) je zakti maLI che te vinazvara che, parabhavamAM ApaNI sAthe AvavAnI nathI. kaDakaDATa cAlatI hoya tevI gAthA paNa jo rIvijhana na karIe to bhUlAI jAya che. pacAsa oLI karyA pachI tabiyata bagaDe to eka AyaMbila paNa kadAca na thAya. vaLI A bhavamAM maLelI tamAma zakti mota sudhI sAthe rahevAnI koI geraMTI nathI. gAthA gokhavAnI sArI zakti hoya ane moTI uMmare gokhavAnI, yAda rAkhavAnI zakti ghasAI jAya. kadAca breIna hemareja thaI jAya to varSothI sAthe rahelAne paNa na oLakhI zakIe. A khyAla hoya to jJAnazaktinuM ajIrNa na thAya. 420 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) jo maLelI zaktino durupayoga karIe to te pAchI bhaviSyamAM maLavAnI nathI. zaktino mada, zaktinuM vadhu paDatuM mamatva, tenAthI potAnI jAtane mahattva ApI devuM.... A zaktinA durupayoganuM sUcaka che. ricie karelo kuLamada tene nIca gotra baMdhAvanAra banyo. je zakti pacAvIe te mokSamArge AgaLa vadhAre ane je zakti na pace te ApaNane paNa khatama karavAnuM kAma kare. guMdarapAka pace to tAkAta vadhAre ane na pace to nabaLAI vadhAre, AMtaraDAne vahelA khalAsa kare. mATe guMdarapAka khAvo te mahattvanuM nathI, paNa khAdhelo pace che ke nahi ? te mahattvanuM che. mASatu munie 'mA ruma mA tuSa' ATaluM paNa pacAvyuM to kevaLajJAna meLavI zakyA ane dazapUrvadhara banelA sthUlabhadrajIe eka vAra siMhanuM rUpa karIne saMpUrNa 14 pUrva bhaNavAnI lAyakAta gumAvI. mATe je zaktinuM ajIrNa thAya te zakti ApaNane paNa pachADe. yogyatA vinA maLelI zakti prAyaH pachADe. tethI zakti maLe te mahattvanuM nathI, paNa zaktine pacAvavAnI lAyakAta maLe te mahattvanuM che. guMdarapAka na pace ane vAparelI roTalI pace to roTalI vAparavI vadhu sArI. pacelI roTalI paNa lohI kare. guruno ke vaDIlano apalApa karIe tenA mULamAM zaktinuM abhimAna che. te rIte gocarImAM uttama dravya lAvIe tenuM abhimAna karIe ane sAmevALAne halakA pADIe to gocarI meLavavAnA aMtarAya baMdhAya, bIjI vAra uttama dravya meLavavAnI yogyatA khatama thAya. mATe bIjA karatAM vadhu sArI rIte gocarI lAvavAnuM ke uttama dravya meLavavAnI labdhinuM mahattva ApaNA manamAM sthApita na karavuM. tathA gocarInI labdhi jenI pAse na hoya teno kadApi tiraskAra na karavo. gocarInI jema gocarI lAvavAnI labdhine paNa A rIte pacAvatA AvaDavuM joIe. 'maLela zaktinuM mahattva rAkhavAnuM nathI.' te jema satya hakIkata che te rIte 'zakti vinA mokSa zakya nathI' A paNa satya hakIkata |421 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. navatattva prakaraNa vageremAM AvatI gAthA sApha-gi- ... (gA.45) paNa ADakatarI rIte A ja vAta sUcave che ne ! manuSyagati, paMcendriya jAti, trasakAya, 1 luM saMghayaNa vagere paNa eka jAtanI puNyazaktilibdhio ja che ane mokSa mATe te paNa Avazyaka che. kammapayaDImAM batAvela upazamazreNi ane kSapakazreNi paNa eka prakAranI zaktilibdhi ja che ne ! zakti paNa jarUrI che ane zaktine pacAvavI paNa jarUrI che. bhaNIne abhimAna thAya enA karatAM na bhaNavuM sArUM -e paNa khoTuM che. ane bhaNIne bIjAno parAbhava kare te paNa khoTuM che. je yoga ArAdhe temAM caDhIyAtA Adarza najara sAme hoya to abhimAna na Ave. sthUlibhadra svAmIjI roja sAta sAta vAcanA letA ane yAda rAkhatA. emanI sAme mAro svAdhyAya keTalo? mAro tapa dhannA aNagAranA tapanI sAme kaMI ja nathI. AvazyakasUtravRttimAM zrI haribhadrasUrijI tathA zrI malayagirisUri mahArAje "paMdarIyAthavi diyuM yaMtra sA ' (hAri.288, mala.pR.386 gA.764) A pramANe vajasvAmInA prasaMgamAM jaNAvela che. upadezapadavRttimAM paNa vajasvAmInA caritramAM jaNAvela che ke "nAthadhammadanuM sia paMthatharimAnaM savAre ya suddha sampattamada so |' (upada.gA.14ra vRtti gAthA-115 pR.120) arthAt vajasvAmI pUrvanA devabhavamAM 500 graMthapramANa puMDarika-kaMDarika adhyayananuM gautamasvAmI pAse zravaNa karIne evuM avadhAraNa karyuM ke zuddha samyakatva prApta thayuM. ApaNe logasa sUtranuM paNa A rIte avadhAraNa karyuM nathI. A hakIkatane satata najara samakSa rAkhIe to svAdhyAya, tapa vagere yoganuM ajIrNa na thAya. maLelA svAdhyAyAdi yoganuM ajIrNa na thAya to tenA karatA UMcA yoganI yogyatA khIlatI jAya. ane tenuM ajIrNa thAya to maLyuM hoya te paNa chUTatuM jAya - dUra thatuM jAya ane pAchuM meLavavA mATe pote ayogya bane. ---422 422 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atizaya ane nakAmuM bolavAnI Adata vacanalabdhinA ajIrNane sUcave che. tenAthI jIbha meLavavAnA aMtarAya baMdhAya. tenAthI ekendriya gati maLe ke paMcendriyamAM paNa totaDA-bobaDApaNuM maLe. bhaviSyanuM A pariNAma dekhAya to vANIthI koIno parAbhava karavAnuM mana na thAya. chaa asamAdhisthAna che - thera uvadhA sthaviramAM AcArya, guru bhagavaMta ke vaDIla sAdhuno samAveza thAya. tevA sthaviramAM AcAradoSa dekhADIne, zIladoSa dekhADIne ke jJAnAdine AzrayIne je avahelanA karAya te paNa asamAdhinuM sthAna che. (a) AcAradoSa :- caudasanA divase navakArazI karanAra sthavirane kahevuM ke "tame khAudharA cho" A sva-para ubhayane asamAdhinuM kAraNa bane che. eka mahAtmA satata AyaMbilanI oLIo karatA hatA. te tapasvI mahAtmA eka divasa caudasanA navakArazI karanAra bIjA mahAtmAne kahI beThA "tapa karo, tapa. bAkI bhUMDa thazo." AvA parAbhavanA zabdo bolavAnA kAraNe tapasvI mahAtmAne evA aMtarAya baMdhAyA ke be varSa bAda teonA AyaMbila to chUTyA, ekAsaNA paNa chUTyA, caudasanA paNa navakArazI karavI paDe ane nabaLI hojarInA kAraNe roja prAyaH doSita gocarI vAparavI paDe. najare joyelI A satya hakIkta che. jyAM jyAM gumAna ane bIjAno parAbhava Ave tyAM samajI rAkhavuM ke pachaDATa nizcita che. mATe gumAnathI bacavA vicAravuM ke "huM tapa nathI karato paNa deva-gurUnI kRpA mane tapa karAve che.' haiyuM A vAta na svIkAre ane ApaNI AvaData-manobaLa-zArIrika baLanI mahattA hoya to bIjAno parAbhava karavAnI bhUla thAya. "deva-gurukRpAthI huM ujaLo chuM. temanA prabhAve huM AgaLa vadhuM chuM." A bhAva haiyAmAM Ave to parAbhava karavAnI bhUla na thAya ane kRtajJatA-namratA vagere guNo Ave. 1. therovaghAI therA-AyariyA guravo te AyAradoseNa sIladoseNa ya NANAIhiM uvahaNati, uvahaNato duTThacittattaNao appANamaNNe ya asamAhIe joei / 423 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ba) zIladoSa :- bIjAne cAritranI zithilatA yAda karAvIe to tenAthI paNa sva-parane asamAdhi thAya. sAmevALI vyaktimAM doSo hoya ane te tenI AlocanA tathA pastAvo karI le to te mukta thaI jAya. ane ApaNe tenAmAM rahelA doSo joIne, tenA pratye dveSa karIne majabUta rIte dasagaNA doSone ApaNAmAM vaLagavA AmaMtraNa ApIe- evuM paNa banI jAya. upadezamAlAmAM pUjya dharmadAsagaNI jaNAve che ke ekavAra paNa sAmAnya bhAvathI bIjAnI niMdA karIe, ALa caDhAvIe to paNa te doSa dasagaNo baLavAna thaI ApaNane vaLage. saMkaleza sAthe karelI niMdA vagerethI te doSa anaMtagaNo baLavAna thaIne paNa ApaNAmAM Ave. hiMsA vagere mATe paNa A vAta samajI levI. A rahyA upadezamAlAnA zabdo vaha-mAraNa-abbhakkhANa-dANa-paradhanavilovaNAINaM / savvajahanno udao dasaguNio ikkasi kayANaM / / tivvayare u paose sayaguNio sayasahassakoDiguNo / DhoDADhoDijIpo vA kuMkta vicAro vadutaro vA || (TI.977-978) samajI rAkhavuM ke niMdA te-te doSanI AmaMtraNa patrikA che. temAM paNa ApaNe karelI niMdAno viSaya koNa ? ApaNI Aju-bAjumAM rahelA sAdhu-sAdhvI ke bIjuM koI ? "namo to savvasAhU" bolavA dvArA gautamasvAmI gaNadhara vagere jene namaskAra kare che tenI niMdA ! "namo nitya" bolavA dvArA tIrthakaro je tIrthane saMghane namaskAra kare che temAM rahelA evA sAdhu-sAdhvInI niMdAthI bhavAMtaramAM na devAdhideva maLe, na guru maLe, na zAsana maLe. UlaTuM anaMta kALa ekendriya dazAnI sajA maLe. evorDa maLe to tene pAcho ThelI zakAya. sajAne to svIkAravI ja paDe ne ! A jIva anaMta kALamAM mokSe kema nathI gayo ? A praznanA javAbamAM Avazyaka niryukti graMthamAM pUjya haribhadrasUri mahArAjA jaNAve che ke jIve karelI ArAdhanAnI kacAza nahi paNa virAdhanAnuM 424 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcarya ane virAdhakabhAvonuM AkarSaNa jIvanA mokSane aTakAve che. mATe "mAre vyartha binajarUrI virAdhanAone to tarata choDavI ja che. zarIranI nabaLAIthI thatA doSasevanamAM paNa AjathI ja virAdhakabhAvanuM jora toDavuM che, virAdhakabhAva ghaTADavA che." AvI mathAmaNa thAya to saMyama saphaLa thAya. pUjya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjA paNa kahe che ke vartamAnamAM ApaNuM jIvana sadoSa che. kAraNa ke ApaNe pUrvabhavamAM virAdhanA karIne AlocanA karyA vinA ahIM AvyA chIe. ApaNuM cAritra virAdhakabhAvanuM che. vartamAnamAM paNa ApaNe doSita pANI, prAya: AdhAkarmI upAzraya, doSita upakaraNo, kAmaLIkALamAM vihAra... vagere aneka doSo vacce rahelA chIe. navA-navA doSonuM sevana kare ja rAkhIe to ApaNane mokSa kyAre maLaze? virAdhakabhAvanuM AkarSaNa toDIe ane virAdhanA ghaTADIe to ja mokSa thAya. te mATe - "mAre to bhagavAnano tAttvika mArga jANavo che, samajavo che, cAhavo che, jIvanamAM prAmANikapaNe utAravo che." Avo utsAha ubho karavo paDe. | navo graMtha bhaNavAno cAlu karIe tyAre utsAha hoya ane 15 divasa pachI te utsAhamAM oTa AvavA mAMDe. 50 mI oLInA 20 AyaMbila thAya pachI aruci thavA mAMDe to samajavuM ke prAyaH jUnA virAdhakabhAvo daDha che. oNksijananA bATalAthI ApaNI ArAdhanA cAle che. svayaM utsAhathI cAlatI nathI. ApaNA jUnA virAdhakabhAva ApaNane satata naDe che. AvA virAdhakabhAvathI chUTavA ApaNe upAyo ajamAvavA joIe. jema ke (1) "mAre virAdhaka-bhAvamAM joDAvuM nathI" Avo saMkalpa karIne temAMthI chUTavA prayatna karavo. (2) jemaNe mahadaMze virAdhabhAvone toDelA che tevA guNavAnonI bhakti karavI. (3) doSano zikAra banI jaIe to pAchA vaLavAno sakriya puruSArtha karavo. (4) AlocanA, prAyazcittavahana Adi dvArA zuddhi karavI. sAdhu vagere upara krodha Ave tyAre jAgRti rAkhIe ke (1) (425 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUtakALamAM je bhUla karI hatI evI bhUla nathI karavI. (2) vartamAnamAM saMyamane krodha dvArA bALIne niSphaLa nathI karavuM. (3) AvatA bhavamAM saMyama meLavavAnA navA aMtarAyo nathI bAMdhavA. A rIte traNa kALane najara samakSa rAkhI ATaluM thAya to virAdhaka bhAvanuM jora tUTe. niMdA karatI vakhate (1) "A doSa mArAmAM dasa gaNo-so gaNohajAra gaNo thaIne Avaze. (2) meM bhUtakALamAM AvI bhUla nathI karI ne? (3) bheMsanA zIMgaDA bheMsane bhAre, sAmenI vyaktinA doSo tene bhAre. (4) dareka chadmastha vyaktimAM ochAvattA aMze doSo hoya ja che. mArAmAM paNa doSo kyAM nathI ? (5) niMdA dvArA jIbhanuM kensara ke perelisIsanI AmaMtraNa patrikA lakhavAnI bhUla mAre nathI karavI ema vicAre to niMdA baMdha thAya ane asamAdhithI bacAya. doSo ja jovAthI, tenI TIkA karavAthI to sva-parane asamAdhi ja vadhe. (ka) jJAnAdizakti - viziSTa jJAnanA kAraNe bIjAno parAbhava karIe- tevuM na banavuM joIe. ApaNane zaktinuM ajIrNa thavuM na joIe. rAtre 11 vAgyA sudhI karAtA svAdhyAyanuM ajIrNa rAte vahelA sUI janArA bIjAnA parAbhavamAM nimittarUpa bane te kema cAle ? viziSTa zAstrAbhyAsa na karI zakanArA vaDIla sAdhu-sAdhvIno parAbhava karanAro nAno sAdhu vadhu bhaNela hoya to paNa pothI paMDita che, AtmajJAnI nahi- ATaluM to nizcita samajavuM. | duSTa ane saMkliSTa citta hoya te ja bIjAnI niMdA karI zake. jenuM mana svastha hoya te bIjAnuM nabaLuM (1) dekhI na zake (2) aMdaramAM saMgharI na zake. (3) yAda hoya to paNa tene jAheramAM bolI na zake. ApaNane zAstro yAda rahetA nathI ane bIjAnA doSo bhUlAtA nathI. zAstra mATe ApaNI buddhi Magic slate jevI che. ane doSonI bAbatamAM to Oil paint ane zilAlekhanA akSara jevI asara ApaNI buddhi para thAya che. yAdazakti sthUlabhadrajI mATe AzIrvAdarUpa banI --426 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane ApaNA mATe abhizAparUpa bane to te AdhyAtmika jagatanI karuNa durghaTanA che. deva-gurunI kRpAthI mASatuSa muni mATe vismaraNa paNa AzIrvAdarUpa banyuM. paraMtu ApaNA vismaraNanA viSayo kayA?saMskRtanA niyamo yAda nathI. dhAtu + zabdanA rUpo vIsarAI gayA. jUnA Agamika padArtho bhUlAI gayA. gokhelI gAthAo upasthita nathI. ApaNA smaraNanA viSayo kayA ? ApaNuM thayeluM apamAna. koIke ApelA tIkhA ThapakA. koInA moMmAMthI nIkaLela kaDavA zabda. ApaNo thayelo vizvAsaghAta. jyAM sudhI AvuM hoya tyAM sudhI kRtajJatA na Ave, namratA na Ave, yAdazakti abhizAparUpa bane, saMkaleza vadhe, jAheramAM koInuM apamAna karatA khacakATa na thAya. A badhAthI bacavA mATe (1) paradoSadarzana, (2) bIjAnA doSa yAda rAkhavA ane (3) doSa bolavA- A traNeya baMdha karI daIe. bIjAnA doSanA darzana-smaraNabhASaNa na ja cAle. mUrta nati ataH zAhI ? pachI saMyamInI niMdAAzAtanA ApameLe baMdha thaI jaze. AMkhathI joyela ane kAnathI sAMbhaLela paNa nabaLuM bIjA pAse kyAreya bolavuM nahi. muMbaImAM phorTa, bhAyakhalA vagere vistAramAM maccharano khAsa trAsa nathI. kAraNa ke tyAM gaTaro anDara grAunDa che. ane virAra bAju macchara, DAMsa vagereno trAsa besumAra che. kAraNa ke tyAM gaTaro khullI che. gaTara DhAMkela hoya to nagaranuM svAstha salAmata. tema ApaNe koInA doSo kholIe nahi/jAhera karIe nahi to samudAyanuM ane AdhyAtmika jagatanA lokonuM svAthya salAmata. bIjAnA doSanA DhAMkaNA kholo eTale sauprathama ApaNe 100% jokhamamAM. - - 427 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarasyo mANasa gaMgA pAse jAya pachI gaMgAnuM ThaMDu pANI pIvAnuM kAma kare, kAdava tapAsavAnuM kAma te na kare. kAraNa ke dareka nadI UMDe-UMDe thoDo-ghaNo kAdava to saMgharIne ja beThI che. paNa nadIno kAdava nadIne mubAraka. te rIte pratyeka saMyamImAM guNo joIne mokSamArge AgaLa vadhavAnuM. tenI niMdA karavAthI ke AkSepabAjIno kAdava uchALavAthI ApaNI to saMsAravRddhi ja che. kAraNa ke saMyamInI niMdAthI tene asamAdhi ane ApaNane bhagavAnanI prAptinA ane jinazAsananI prAptinA aMtarAya baMdhAya. Ama niMdAthI sva-para ubhayane asamAdhi thAya. makAna eTale zuM? AnA javAbamAM ema kahI zakAya ke jyAM phalorIMga, dIvAla, ane chAparuM hoya te makAna. kAraNa ke phalorIMganA badale kAdavavALI jamIna hoya athavA aDadhA makAnamAM chAparUM na hoya ane dIvAla nA hoya AvuM kAMI paNa thAya to te sthAnamAM rahI na zakAya. tene makAna kahI na zakAya. te ja rIte saMyamajIvanarUpI makAnamAM traNa vastu jarUrI che. chAparAnA sthAne gurunI nizrA, guru pratye samarpaNabhAva, temanI binazaratI zaraNAgati, kRtajJatA ane sabhAva. dIvAlanA sthAne AcAracustatA ane AcArasaMhitA samajI levI. jenuM jIvana jAheramAM juduM ane ekAntamAM juduM hoya, jenuM bolavAnuM juduM hoya ane manamAM pAchuM kAMIka juduM hoya, daMbhanA lIdhe divasa ane rAtanI pravRtti paNa alaga paDatI hoya (pratikramaNa savAre beThA beThA ane sAMje ubhA ubhA) to samajavuM paDe ke tevI vyaktinA AcAramAM ghAlamela rahelI che. ApaNuM phalorIMga = niMdAtyAga paNa majabUta rAkhIe. caudasanA AyaMbila na thAya to paNa tapasvInI to bhakti ja karavI che. tenI niMdA to nathI ja karavI. jema ke "A tapasvI kahevAtA haze ! traNane cAra vAra gocarI maMgAve che." jJAna na bhaNuM to paNa jJAnInI to bhakti ja karavI che. niMdA nathI ja karavI. jema ke "paMDita to che, paNa mAyAvI che, AcAramAM zithila 428 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che' vagere rUpe jJAnI sAdhunI niMdA na ja karavI. ane te rIte vaiyAvaccInI paNa niMdA choDI daIe, na karIe. phulorIMga majabUta hoya ane kadAca dIvAla na hoya to paNa rAtre sUI zakAya. mATe mAre niMdA to nathI ja karavI. ATalo saMkalpa jo majabUta hoya to paNa chalAMga lagAvI zakAya. jema vaDIlanI AzAtanA na karAya tema nAnA sAdhunI paNa niMdAAzAtanA na karavI "pahelo mokSa kono thaze, te mane kyAM khabara che?" jema avarNavAda na karIe te agatyanuM che, tema ApaNuM jIvana AjubAju vALAne pratikULa na paDe te paNa agatyanuM che. ziyALAmAM rAtre mAtru paraThavavA jatAM daravAjo baMdha karIne javuM joIe. jethI makAnamAM bIjAne ThaMDI na lAge. A rIte satata pratyeka pravRttimAM AMtarika jAgRti rAkhavAnI hoya. AzAtanA-niMdAdi choDI bIjAne sahAya karavI joIe. gocarI khUTe to lAvI ApIe, bIjAne bhaNavAmAM madada karIe, rasto dekhADavA vihAramAM nAnA sAdhunI sAthe rahIe, avasare moTAI mUkI bIjAnuM karI chUTIe, bIjAne sahAyaka thaIe to te uttama bhUmikA. bIjA sAthe anukULa vahevAra te madhyama bhUmikA. "mArUM levA jAuM chuM to bIjAne pUchato jAuM. mAruM kApanuM pANI paraThavatA tenuM paNa kApanuM pANI leto jAuM. vihAramAM huM pahelo-vahelo pahoMcI gayo chuM to dorI bAMdhI dauM. bIjAne kAma lAgaze." Ama karIe to paropakArano guNa pragaTe. bAkI potAnA kapaDA sUkAI jAya ane dorI choDI nAkhe te to narI svArthavRtti ja kahevAya. bIjA ApaNane sahAya kare evI jhaMkhanA ApaNane thAya che. paNa ApaNe bIjAne sahAya nathI karatA ke sahAya karavAnA bhAva ubhA nathI thatA to samajavuM ke mAtra vezaparivartana thayela che, hRdayaparivartana nahi. paryAya vadhe tenI sAthe adhikAranI vRtti Ave to samajavuM ke aMdaramAM tAttvika saMyamanA pariNAma jAgRta thayA nathI. 429 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koInI sAthe pratikULa vahevAra na karavo te jaghanya bhUmikA. AvavA-javAnA raste mAtru paraThavIe to cAlanAranI AzAtanAnuM pApa lAge. upAzrayanI bAjumAM derAsara hoya, ane ApaNe te taraphanA rastAmAM paraThavIe ke jenA para paga mUkI zrAvako derAsaramAM jAya to temAM bhagavAnanI AzAtanAnuM pApa ApaNane ane zrAvako bannene lAge. tathA ApaNane zrAvaka-zrAvikAnI paNa AzAtanAnuM pApa lAge. tathA tenA uparathI sAdhu-sAdhvIjI avara-javara kare to ApaNane sAdhu-sAdhvInI paNa AzAtanAnuM pApa lAge. javA-AvavAnA raste pATa-pATalA vagere cIja-vastu mUkI rAkhIe to bIjAne cAlavAmAM takalIpha paDe. ApaNI vastuo chUTI chavAI rAkhIe to bAjumAM paNa koI bese nahi- besI zake nahi. Ama vagara bolTe ApaNe sAmenA sAdhunI upekSA karIe chIe. AvuM valaNa ApaNI ja asamAdhinuM kAraNa bane che. A valaNa choDIe to nAnAmoTA koIne pIDA na thAya ane sthavira vagerene upaghAta karavA svarUpa chaThThA asamAdhisthAnamAMthI bacI zakAya. -430 430 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamA asamAdhisthAnanI bhayAnakatA samAdhi to saMyamano prANa che. mATe te na tUTe tenI jAgRti Dagale ne pagale rAkhavI. Aje sAtamuM asamAdhisthAna vicArIe. bhUgovadhArU = jIvono upaghAta karavo. ekendriya vagere jIvonI virAdhanAthI asamAdhi utpanna thAya. bIjAne azAtA ApIe to ApaNane azAtA ane asamAdhi thAya. anAdeya-apayaza-asamAdhi-azAtA prAyaH ekabIjA sAthe saMkaLAyela hoya che. mATe te badhA prAyaH sAthe ja udayamAM Ave. oghaniryuktimAM jaNAvyuM che ke DAphoLIyA mAratA cAlIe ane kadAca kIDI na mare to paNa kIDI mAryAnuM pApa lAge. upayoga pUrvaka cAlIe ane te chatAM jIva mare to te jIvane mAryAnuM pApa na lAge. kAraNa ke ApaNo pariNAma bacAvavAno che, jIvadayAno che uccAliyammi pAe IriyAsamiyassa saMkamaTThAe / vAvajjejja kuliMgI marijja vA taM jogamAsajja / / na ya tassa tannimitto baMdho suhumo vi desio samae / aNavajjo u paogeNa savvabhAveNa so jamhA / / (gA. 48-49) tethI UlaTuM jo jIvane mAravAno pariNAma na hovA chatAM nirapekSapaNe cAlavAthI jIvane bacAvavAnA pariNAmarUpa jAgRti na hoya ane kIDI vagere na mare chatAM paNa pramAdathI cAlanArane jIvahiMsAnuM pApa coMTe ja che. zAstramAM hiMsA traNa prakAre batAvI che. (1) hetuthI (2) svarUpathI (3) anubaMdhathI. hetuhiMsA eTale te pravRtti ke je pravRtti hiMsAnuM kAraNa bane tevI yogyatA dharAve. jIvo mare ke na mare te ahIM gauNa che. pAridha jALa nAkhe ane eka paNa kabUtara phasAya nahi to paNa 1. bhUyANi egiMdiyA te aNaTThAe uvahaNai uvahaNaMto asamAhIe joei / 431 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kabUtarane mAryAnuM pApa to tene lAge ja che. bilADI ane uMdaranuM to ApaNe jANIe ja chIe. bilADI kadAca 24 kalAkamAM eka paNa uMdara na mAre chatAM paNa 24 kalAka uMdarane mAravAnI vezyA tene satata pApabaMdha karAve ja che. ApaNe makAnanI bahAra (kadAca) IryAsamiti pALIe paNa makAnamAM pALIe kharA ? upAzrayamAM paNa niraMtara IryAsamiti pALIe to jIvadayAnA pariNAma avazya jAge. muhapattino upayoga rAkhIe to "vAukAya paNa jIva che' evI zraddhA majabUta thAya ane AnAthI samyagdarzananI bhUmikA daDha thAya. AcArAMgajImAM zastraparijJA adhyayanamAM pAMca ekendriyamAM sauprathama pRthvI-apakAya-teukAya-vanaspatikAyanuM nirUpaNa karyuM. pachI vAukAyanuM nirUpaNa karyuM. Ama kema ? eno javAba ApatA zIlAMkAcArya kahe che ke "vAukAya jIva che" evI zraddhA thavI ja muzkela che. bAkI cAramAM AvuM nathI. mATe vAukAyanuM nirUpaNa vanaspatikAya pachI karyuM. vizuddha bAlabrahmacArI pUjya premasUrIzvarajI mahArAjA kahetA hatA ke "eka sAdhu AjIvana ekAsaNA kare ane bIjo sAdhu kAraNasara roja navakArazI kare paNa AdarabhAve muhapattino upayoga satata hoya, to bIjA naMbarano sAdhu caDhIyAto che." keTalI sarasa vAta che ! vAta paNa sAcI. ekAsaNAmAM mukhyatA kAyayoganI che. jyAre muhapattinA upayogamAM mukhyatA manoyoganI che. mAtra kAyA bhaLe te yoga karatAM jemAM mana paNa bhaLe te yoga baLavAna ja bane ne ! vaLI, ekAsaNAdi tapa ArAdhanA rUpe anyane dekhADI zakAya che. jyAre muhapattino upayoga sAmAnyathI lokomAM ArAdhanA tarIke gaNanA pAmela nathI. tethI niraMtara muhapattino upayoga rAkhavA karatAM nitya ekAsaNAnI ArAdhanA saraLa che. kema ke mAna kaSAya poSAya tevI ArAdhanA karavAmAM utsAha jAgavo sahelo che. jyAre te sivAyanI ArAdhanAmAM utsAha jAgavo muzkela che. 432 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTaluM bhaNyA ? zuM tapa cAle che ?' vagere pUchanAra bIjA maLI zake che. paNa "sAMje vasati joI? kAyama pUMjIne beso cho? bolatI vakhate muhapattino upayoga niraMtara rAkho cho ?" vagere pUchanAra ke te yoganI prazaMsA karanAra janasAmAnyamAM prAyaH koI maLatA nathI. mATe muhapattino upayoga rAkhatA nathI. kAM to "vAukAya jIva che' tevI ApaNane vyakta zraddhA nathI. athavA tene bacAvavAnI ruci nathI athavA jinAjJApAlanano tathAvidha utsAha nathI. paraMtu ApaNe saLaM savapna no vyavasthAmi kahevA dvArA je pratijJA karI che temAM vAukAyanI chUTa nathI lIdhI. nirarthaka hiMsA karIe, tenI AlocanA na karIe, kadAca bahArathI AlocanA karIe chatAM aMtaramAM teno DiMkha na hoya to je karma baMdhAya te prAyaH malina anubaMdhavALA baMdhAyabhogavavA paDe tevA baMdhAya. ahIM asamAdhisthAnamAM bhUkovApha zabda mUkela che. mUtra = mUta = ekendriya jIva. je ekendriya jIvone bacAve te vikalendriya jIvone to sutarAM bacAve. zatruMjayanI yAtrA karavAmAM ke derAsara javAmAM je utsAha jAge tenA karatAM bolavAmAM ke kapaDA sUkavavAmAM ApaNAthI vAyukAyanI virAdhanA thaI na jAya, kIDI paga nIce na Ave te mATe utsAha vadhavo joIe. tIrthayAtrA karavAmAM ke derAsara javAmAM saMyamanA pariNAma tAtkAlika pragaTa thAya ja tevo niyama nathI. paraMtu AzayazuddhithI paMcAcAra ane mahAvratanA pAlanathI saMyamanA adhyavasAya niyamA pragaTa thAya ane hoya to Take-vadhe. zAstramAM be prakAranA pApanI vAta karI che. arthadaMDanA pApa ane anarthadaMDanA pApa. arthadaMDa eTale ke potAnA sattvanI kacAzanA kAraNe ke saMyoga viparIta hovAnA lIdhe thatuM anivArya doSanuM sevana. jema ke doSita pANI vAparavuM, TAIphoDa vagere mAMdagImAM mosaMbIno doSita rasa vAparavo vagere. jayaNApUrvaka dubhAtA dilathI te doSanuM sevana karIe to paNa tenAthI karmabaMdha to thAya. paraMtu te karmanA udayamAM 433 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asamAdhi thAya ja tevo niyama nathI. doSa tarIkeno svIkAra, doSasevanano raMja, jayaNA, pastAvo, baLApo, AlocanA, prAyazcittavahana vagere paribaLonA lIdhe te karma nirjarI paNa jAya athavA te karma niranubaMdha paNa thaI zake. jyAre anarthadaMDanA pApomAM to niSkAraNa doSasevana ane hiMsA thAya che. sAMje vasati na jovI, dorI na choDavI, muhapattinA upayoga vinA bolavuM, pUMjyA vinA Teko daIne besavuM vagere doSonA sevanamAM sattvanI kacAza kAraNa che ke zraddhAnI kacAza ane pramAda? oghaniryuktivRttimAM jaNAvela che ke "sAdhUnAM varaMga: lAlatuM tpate." nizIthasUtramAM Teko laIne besanAra sAdhune eka AyaMbilanuM prAyazcitta batAvela che. vRddha-glAna-mAMdAne pUMjIne Teko levAnI chUTa che. vagara kAraNe pramAda karIe to anarthadaMDa kahevAya. ane teno daMDa ane sajA vadhI jAya. ' vizeSAvazyaka bhASyamAM jinabhadragaNI kSamAzramaNa kahe che ke "pi uddadako naM raa pannavaM 2 micchatta (A.ra712) "bhagavAnanA eka paNa vacanamAM, jinokta eka paNa dravya ke paryAyamAM zraddhA-ruci na hoya tenAmAM samyakta nathI." pachI te muhapattinA upayoga vize hoya, makAnamAM IryAsamitinA upayoga vize hoya, Teko levA vize hoya, sAMje dorI choDavA vize hoya ke bIjI koI paNa nAnI-moTI bAbatamAM hoya. badhe ja A samajI levuM. zAstra to mile stone nA pATIyA che. te mAtra mArga dekhADe. paNa kyAM javuM ? te to ApaNe ja nakkI karavuM paDe. jhaDapathI javAno utsAha to ApaNe ja jagADavo paDe. vAcanA-hitazikSA vagere je maLe te badhuM ja mile stone nA borDa jevuM che. dhoLakAthI amadAvAda javA nIkaLIe tyAre 40 ki.mI. dUra raheluM amadAvAda dekhAtuM nathI. paNa 20 ki.mI. cAlIe eTale 20 ki.mI. nuM amadAvAdanuM pATIyuM ke patharo dekhAya. te jovAthI zraddhA thAya ke ApaNo rasto sAco che. tathA have cAlavAnuM keTaluM bAkI 434 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ? teno paNa sAco khyAla Ave che. ane tethI utsAha ane cAlavAno puruSArtha paNa vadhe che. te rIte zAstromAM jIvonI vividha bhUmikAo tathA guNasthAnakanA adhyavasAyo ane cihno batAvelA che. tene AdhAre ApaNuM tAttvika lakSa nakkI karIe, AMtarika mokSamArga pakaDIe, te taraphanI sAcI dizAnI ruci jagADIe to zAstra ApaNane puruSArtha pragaTAvavAmAM sahAyaka bane tathA ApaNane AMtarika samajaNa Ape ke "mAro mokSa have to najIka ja che." tenAthI ArAdhanAmAM ApaNo utsAha bamaNo thato jAya. jinavacananI ke AtmakalyANanI sAcI ruci na hoya to zAstra vAMcatA vicAra Ave ke "AvuM to ghaNuM ghaNuM zAstramAM Ave che. ApaNe keTaluM karIe? keTalA ThekANe lAMbA-pahoLA thavuM?..." A pariNAma ja mithyAtvanI nizAnI che. kAraNa ke mArganI rucino abhAva ke viparIta rucine zAstrakAro mithyAtva zabdathI oLakhAve che. je dravyathI samyakta pAme te bhAvathI samyakta pAmavAnI lAyakAtane meLave che. vAcanA vagerethI potAnA AMtarika kartavyane jANavuM-svIkAravuM te dravyasamyakta. te kartavyanuM pAlana karatAM karatAM AtmakalyANanI ruci baLavAna bane ane jIva aMtarmukha bane to graMthibheda karavAnI tAkAta pragaTe. dravya samyakta mithyAtvanI maMdatAno sUcaka che. jema jema dravya samyakta dvArA jinAjJA pAlananI tathA AtmakalyANanI ruci vadhatI jAya tema tema mithyAtva vadhu ne vadhu maMda paDatuM jAya. ane jIva graMthideza pAse pahoMce che. "A anuSThAna ApaNA kAmanuM nahi. keTalA ThekANe lAMbA-pahoLA thavuM? keTale pahoMcavuM? chellA mAyakAMgalA saMghayaNamAM kayAM badhI jinAjJA pALI zakAya? mokSamArga Avo kaparo hoya ! AmAM ApaNuM kAma nahi..." AvA takalAdI vicAro dravyasamyattvanI paNa khAmIne/khoDakhAMpaNane sUcave che. te karatAM A pramANe vicArIe ke "mArga to A ja sAco che ke jene vItarAga bhagavaMte batAvela che. mArA sattvanI kacAza che 435 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke A karavAnuM mana nathI thatuM...." Ama aMdara DaMkha hoya to dravyasamyaktva paNa Take. 'jema talavAra ane myAna banne judA che tema zarIra karatAM huM bhinna chuM.' AvuM aMtaramAM svayaM anubhavathI uge te bhAvasamyaktvanI nizAnI. bhagavAne to mokSe javA mATenA asaMkhya yogo batAvyA che. eka jIva badhA yogone pakaDI zakavAno nathI. koI paNa muktigAmI jIve caramAvartakALamAM bAhya-AMtara badhA ja yogone ArAdhyA nathI. oghaniyukti (gA.277)mAM paNa kahela che ke 'karmakSayanA AzayathI pratyeka yogamAM vartatA anaMta jIvo mokSamAM gayA che.' paraMtu 'badhA ja yogane ArAdhIne pratyeka jIva mokSamAM gayela che' tema jaNAvela nathI. matalaba ke kSayopazamAnusAra, zakti mujaba, saMyoga anusAre, kAyAthI ArAdhanA to amuka yoganI ja hoya. paraMtu aMtaHkaraNamAM ruci to sarva yoganI hovI ja joIe. athavA eka paNa yoganI aruci to na ja cAle. AvuM hoya to ja samyaktva Ave ane Take. zAstro to mArgane jANavAnuM sAdhana che. tenAthI krame karIne (1) mArga jANIe, (2) jANelA mArganI daDha ruci UbhI karIe, (3) te ruci dvArA yathAzakti AcAracusta banIe. tema chatAM granthibheda thayela na hoya to pradhAna dravyasamyaktva Ave ane (4) pachI te majabUta dravyasamyaktva granthibheda karAvIne bhAvasamyaktva apAve. paNa ApaNane koI pAMca mahAvratanI 25 bhAvanA pUche to te paNa yAda na hoya to te kema cAle ? kadAca yAda hoya to te pramANe karavAno utsAha na hoya. bIjA koI yAda karAve ke Toke to game nahi. UlaTuM ApaNe sAme saMbhaLAvIe. dA.ta. koI pUche -- "Aje kema 10 nA badale phakta 5 gAthA gokhI ?" to sAme kahevAnuM mana thAya ke "tame to rojanI 2 gAthA paNa nathI gokhatA ane mane salAha ApavA cAlI nIkaLyA !" A badhuM mithyAtvanuM sUcaka che. mahAmithyAtva hoya to ja (1) bIjAnA sArA vacano na game. 436 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) ApaNI bhUla kabUla na karIe. mASa-tuSa munine nAnA paNa sAdhu bhUla batAve to te khuza thatA hatA ane temano upakAra mAnIne bhUlane svIkAratA-sudhAratA hatA. ApaNI vAta AnAthI tadana UMdhI hoya to te kema cAle ? vaDIla ke guru paNa bhUla batAve ke Thapako Ape ke Takora kare tyAre moDhuM bagaDI jAya te kema cAle ? "mULabhUta mokSamArga pratye ruci na hoya to ja vaDIla ke guru bhagavaMta ApaNI bhUla kADhe tyAre ApaNe te na sAMbhaLIe ke sAMbhaLavuM na game ATaluM aMtaHkaraNamAM daDha karI rAkhavuM. te samaye UlaTuM sAmevALAnI bhUla kADhIe athavA AjubAjunAnI bhUla dekhADIe to koIe mahenatapUrvaka ApaNane karAvela sAdhuvezaparidhAna sAva niSphaLa ja che- tema samajI rAkhavuM. vaDIla ke guru bhagavaMta ApaNI bhUla kADhe, Thapako Ape, kaDavA zabda bole tyAre te premathI sAMbhaLI, bhUlane svIkArI-sudhArI AtmotthAna karavuM A paNa eka prakArano amogha yogamArga che. tathA aMdaramAM pragaTa thayelI eka paNa yoganI aruci jIvane mokSamArgathI bhraSTa kare che. mATe "jyAre koI mArAmAM khAmI batAve tyAre mAre bIjAne AropInA pAMjarAmAM pUravA nathI." ATaluM paNa jo jIvanamAM Ave to dravyasamyakta Takaze. ane bhAvasabhyatvanI yogyatA, bhAvasamakita AvavAnI zakyatA ubhI raheze. ahIM zAstrakAro saTTA = anarthadaMDanI vAta kare che. pUjyA vinA bArI baMdha karavI temAM ApaNane lAgato doSa te sakAraNa nathI paNa bedarakArInA kAraNe-jIvadayAnI upekSAne kAraNe che. jema ke bolatI vakhate muhapatti moM pAse na rAkhavI, dorI upara sUkavelA lUNA ke kapaDA sUkAyA bAda paNa aDadho kalAka sudhI laTakatA-uDatA rahe. ahIM "vAukAya paNa jIva che. tenI virAdhanA na thAya te mATe takedArI rAkhuM" e bAbatamAM sAva upekSA che. "AvuM zA mATe cAle rAkhe che?' ema ApaNe ApaNI jAtane ja pUchavAnuM che. A rIte niraMtara jAgRti sAthe jAtane samajAvIe to ja ThekANuM paDe tevI zakyatA jaNAya che. - 4i37 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasamparvane TakAvavA mATe (1) vyAkhyAna, vAcanA ke zAstrAbhyAsa dvArA je jANIe chIe te AcaravAnI pUrNa taiyArI - teno svayaMbhU utsAha ane temAM puruSArtha Ave to te uttama bhUmikA. (2) jinAjJA hovA chatAM je ApaNe AcaratA na hoIe tevuM koI yAda karAve to temAM potAnI bhUlano ekarAra karavo. dA.ta. tarANIcetano vagere khullA na rAkhavA, kApanuM pANI eka jagyAe khAbociyuM thAya tema na paraThavavuM, game tyAM na paraThavavuM, vihAramAM skulanA kampAunDa vageremAM Thalle na javuM, muhapattino upayoga vagere bAbatamAM koI sUcanA Ape to premathI sAMbhaLI svIkArI, amala karavo. A madhyama bhUmikA. | (3) jo evuM thAya ke bIjA bedarakAra che. mATe mArAmAM bedarakArI che." to A jaghanyabhUmikA. dA.ta. muhapatti upayoga koI rAkhatA nathI. tethI mane paNa yAda rahetuM nathI.' to tevI bAbata mATe alpa kALa ke amuka kSetrane AzrayIne prAraMbhamAM evo niyama karI zakAya ke "15 divasa sudhI ke jyAM sudhI A gAmamAM chuM tyAM sudhI muhapattino upayoga rAkhavo. bhUla thAya to traNa khamAsamaNAM ApavA." ane A rIte A bAbatamAM bIjAne paNa taiyAra karI zakAya. sAva nAnI gaNAtI muhapattino upayoga - sAMje dorI choDavI vagere bhUlonI upekSAthI baMdhAtA azAtAdi karma udayamAM Ave to azAtA-anAdayaazubha-apayaza vagere ekIsAthe Ave. mAMdagImAM samAdhi TakAvavI kadAca sahelI. paNa anAdeya-apayaza-durbhAgya vagere ekIsAthe udayamAM Ave te vakhate samAdhi TakAvavI muzkela che. vinA kAraNe hiMsA kare to potAne asamAdhi karAve tevo karmabaMdha thAya. mATe ja dazavaikAlikanA cothA adhyayanamAM kahela ke - nartha ghare naye viSe naye mAre nAM saMg | (48) anarthadaMDanA pApo to zrAvakanA jIvanamAM paNa na hoya. dAdAgurudevazrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja ghaNIvAra vAcanAmAM 438 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahetA ke zrAvaka sUkavaNI karelo-taLelo guvAra AThamanA divase vApare to upavAsanI AlocanA Ave. 'upavAsa zA mATe ? to enuM kAraNa e ke tithinA divase azaktinA kAraNe maganuM zAka vAparavuM paDe tevuM bane. paNa sUkavaNI taLelo guvAra to AsaktinA kAraNe ja vaparAya che. tenAthI peTa na bharAya. A Asakti to 1 lA guNasthAnake utArI zake. mATe maga vAparavA te arthadaMDanuM pApa che. ane sUkavaNI karelo taLelo guvAra ke je paraMparAe vanaspatinI Asakti sUcave che temAM anarthadaMDanuM pApa raheluM hovAthI te vAparavAmAM daMDa vadhAre Ave, upavAsanI AlocanA Ave. magathI peTa bharI zakAya che, chatAM paNa taLelA guvAranI Asakti chUTatI nathI. tethI anarthadaMDanuM pApa lAge. sAdhu jo laviMga, sopArI, jAyaphaLa, mukhavAsa vagere svAdima vApare to zAsrabodhavALA sAdhune paNa upavAsanuM prAyazcitta Ave-tevuM jItakalpacUrNimAM batAvela che A rahyA te zabdo- 'volana-tavaMgapUjana-khAdna-taMvonAsu satya ghaDatyaM' (gA.54). mukhavAsa te sAdhu mATe anarthadaMDanuM pApa che. paraMtu zAstrabodha hovAthI kadAca sAdhu mithyAtve na pahoMce. tema chatAM jo sAdhune paNa zAstrabodha ane jAgRti na hoya to mithyAtva paNa AvI zake. mATe tene paNa upavAsano daMDa Ave. tithinA divase do-murabbo-pApaDa to joIe ja AvuM hoya to 'bhagavAne batAvela mokSamArga kyAM ane huM kyAM cAluM chuM?' - A badhuM paNa vicAravuM joIe. mATe ApaNane kartavyarUpe 15 kalAkano svAdhyAya jarUrI batAvyo. svAdhyAya karIe to A badhuM jANI zakAya. pachI tene yAda rAkhIenoMdha karIe-rivijhana karIe to kAma lAge. paNa yAda rAkhavAnI ruci kone ane keTalI? temAM utsAha keTalo ? te Take keTalo samaya ? vihAramAM AyaMbila karavAnI vAta Ave to utsAha ane ruci keTalA pramANamAM Take ? ruci ane utsAha jAgavA ja agharA che, TakavA te to vadhAre agharUM kAma che. sAvadhAnI na rAkhIe to kinAre AvIne DUbavA jevI hAlata 439 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya. dIkSA lIdhI eTale kinAre AvI gayA. have vItarAga bhagavaMtane mAnya ane ApaNI bhUmikAne yogya evo sAdhanAmArga-upAsanAmArga gurugamathI jANIe ane tenA para sAcI ruci ane aMtaraMga ahobhAva keLavIe to jhaDapathI utsAhabhera mokSamArge AgaLa vadhAya. jIvanamAM utsAha lAvavA mATe jenA jIvanamAM UMcA AcAra hoya, tenI bhakti ane vaiyAvacca (kAyAthI), bahumAna (manathI) ane guNAnuvAda (vacanathI) karIe. pUjyapAda himAMzusUri mahArAjA, kumudacandrasUrIzvarajI mahArAjA, rAjatilakasUri mahArAjA, bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA, arihaMtasiddhasUri mahArAjA jevA tapasvInA guNAnuvAda vagere karavAthI tapa karavAmAM utsAha vadhe. ApaNI jAtane paNa oLakhavI paDe ke "mane (1) mokSamArgano UMDo bodha nathI. (2) tAttvika ruci nathI. (3) jhaLahaLatI zraddhA nathI. (4) adamya utsAha nathI. (5) jJAnagarbhita vairAgya nathI. mATe avAra-navAra ArAdhanAnI gADImAM paMkacara paDI jAya che. thoDI pratikULatA Ave ne gADI Thappa thaI jAya che. vAcanA ane preraNAnA dhakkA mAravA paDe che." ArAdhanAmAM svayaMbhU utsAha-umaMga pragaTAvavA AsapAsanA saMyamInA doSa jovAnuM TALIne emanA pratye sadbhAva keLavavo joIe. savAramAM uThatAnI sAthe Aju-bAjumAM rahelA saMyamIo tarapha be hAtha joDI ahobhAvathI "namo no savvasAhU bolIe. "saMsAramAM to roja savAramAM ja rAgInA darzana thatA hatA. ahIM to vairAgI ane vItarAgInA darzana thAya che. A rIte saMyamI pratye bahumAna chALIne koInA doSa jovA nahi. doSa dekhAI jAya to paNa vicAravuM ke bheMsanA zIMgaDA bheMsane bhAre... nadIno kAdava nadIne mubAraka. paramAtmA emane doSamAMthI chUTavAnuM baLa Ape. A jIva vahelI take doSamukta thAva." AvI bhAvanA doSita vyakti pratye rAkhavI. anumodanA manathI, guNAnuvAda vacanathI, jayaNA ane sahAyatA kAyAthI karIe to saMyamasAdhanA karavAmAM manano utsAha Take. tevI 440 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanA saphaLa paNa thAya. paraMtu niMdA-AzAtanA vagerenI sAthe karelI ArAdhanA ugra hoya chatAM paNa saphaLa na thAya. "" kulavAlaka munine ApaNe jANIe ja chIe. guru potAnI bhUla kADhe te gamyuM nahi, guru para dveSa thayo ane eka vAra gurune mAravAno paNa adhama prayatna karyo. vAraMvAra ghUMTelo rojano dveSa veramAM pariNamyo. gurunA moMmAMthI paNa zabda nIkaLI paDyA "tArUM strIthI patana thaze.' gurue kyAreya paNa zApa nIkaLe evA vacana bolAya nahi. paraMtu ahIM karmavaza evuM thaI gayuM. kulavAlaka muni 'evI jagyAe jAuM ke jyAM vAsanA ja na jAge ane guru khoTA paDe.' ema vicArIne nagarathI dUra nadInA kinAre cAlyA gayA. ane utsAha sAthe tapa zarU karyo. je nadInA kinAre gayA hatA te nadImAM pUra AvatAM teno kinAro (=kula) paNa tapanA prabhAvathI bIjI dizAmAM vaLI gayo. tethI 'kulavAlaka' nAma paDayuM. Avo ugra tapa karavA chatAM temanuM vezyAthI patana thayuM. bIjA bhavamAM narakamAM gayA ane tIvra saMklezanI bhaThThImAM te sekAyA. sAmAnya jIvanI paNa hiMsA (bhUtopaghAta) jo asamAdhisthAna hoya to gurunI hiMsA karavA mATe karela hicakArI prayatna to bhayaMkara asamAdhisthAna ja bane temAM zaMkA nathI. ApaNe zubha saMkalpapUrvakanI ArAdhanA karIe chatAM paNa aMda2mAM jo saMyamInI niMdA-kUthalI, vaDIla-guru vagere pratye dveSa vagere haze to jIvananA aMta sudhI paNa koI ArAdhanA nahi Take. paralokamAM sAthe AvavAnI vAta to dUra rahI. A bhavamAM paNa chelle sudhI sAdhuveza, AvI jIvanapaddhati cAlu rahe to, Takaze ke kema ? e paNa lAkha Dolarano prazna che. kuTila ane kAtila karmasattA sAme ApaNA bAvaDAnA baLe ApaNe TakI zakIe tema nathI. AzAtanA karavAthI kulavAlaka muni tIvra tapasAdhanA hovA chatAM te ja bhavamAM patana pAmyA. ApaNI to sAdhanA paNa kevI? mATe nakkI karIe ke koI bhUla batAve to kayAreya paNa durbhAva ke dveSa nathI ja karavo. 441 Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhanA asamAdhisthAnano vivAha AThamuM asamAdhisthAna che- saMnattano saMno eTale ke Dagale ne pagale gusso karanAra. kAMDI cAMpo to tarata ja bhaDako thAya. manamAM satata durbhAvanuM peTrola bharI ja rAkhe, mAtra kaTuvacana vagere nimitta(kaDI)nI ja vAra hoya. te paNa asamAdhisthAna che. A valaNa sva-parane asamAdhi karAvanAra che. mATe (1) ApaNI bhUla bIjA batAve to tarata premathI teno svIkAra karI levo. (2) ApaNI bhUla na hoya ane koI Thapako Ape | bhUla batAve to paNa te kSaNa pUrato svIkAra to karI ja levo. nahi to bIjI vAra ApaNI vAstavamAM bhUla thatI haze to paNa koI batAvaze nahi. Thapako sAMbhaLavAnA badale ke bhUla svIkAravAnA badale tevA avasare jo nakAmA vicAromAM aTavAIe ke "pelAne Thapako na Apyo ane mane Thapako Apyo. mArI sAthe IrAdApUrvaka dveSa rAkhI temano pakSapAta kare che." to AvA vicAro sAthe karela ArAdhanAthI mota vakhate saMyamanI koI mUDI hAthamAM na rahe. mATe vaDIlanI vAtano svIkAra karIe, ApaNI bhUla vinA paNa Thapako sAMbhaLIe to vinaya, aucitya ane namratA keLavAya. AkhI duniyA to vaMdana karIne ane zAtA pUchIne prazaMsA ja karavAnI che, abhimAna ja karAvavAnI che. nAno paryAya che tyAM sudhI ApaNane namratAnI kamANI thavAnI che. amuka pramANamAM paryAya vadhI gayA pachI prAyaH koI ApaNI bhUla kADhavAnuM nathI. kSamA, mRdutA, saraLatA vagere dasa guNone yatidharma jaNAvyA che. yatiguNa vagere bIjA koI zabda na vAparyA. paNa "yatidharma tarIke tene oLakhAvyA. "dharma zabdano artha ja svabhAva. arthAt kSamAdi to sAdhunA svabhAvamAM ja hoya. sAmethI te kSamAdi guNone AtmasAta 1. saMjalaNotti muhutte muhutte khsai rusaMto appANamaNNe ya asamAhIe joie / 442 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare. tene majabUta banAve tevI takanI sAdhu bhagavaMto rAha jotA hoya. mATe bIjA dvArA maLelA ThapakA vakhate manamAM kaDavAza Ave to samajavuM paDe ke mArgano UMDo bodha ke tIvra ruci nathI. tevA samaye aMda2mAM vicAravAnuM ke "pratyeka saMyogamAM, zAMtithI asaMgabhAve pasAra thAuM to ja mane kevaLajJAna maLaze. kUtarAnA bhavamAM kAMI kevaLajJAna maLavAnuM nathI ke kSamA keLavavAnI zakyatA rahevAnI nathI. vartamAnamAM paNa mArI upara gRhastho gusso karavAnA nathI ke nAnA sAdhuo paNa prAyaH gusso karavAnA nathI ke jemAM mAruM abhimAna tUTe. gusso ka2ze ke Thapako Apaze ke bhUla kADhaze to phakta gurubhagavaMta ke anya moTA sAdhu bhagavaMto ja tevuM ka2ze. mATe mAna kaSAyane toDavAno ahIM ja moko che. vaLI, cAra gatimAM cAre kaSAyo che paNa temAM amukanI mukhyatA che. temAM manuSya bhavamAM mAnakaSAyanI mukhyatA che. mAnava eTale zuM ? mAna jene vAmaNo banAve te mAnava. guru paNa prAyaH ApaNo nAnA paryAya hoya tyAM sudhI ja Thapako Ape, pachI prAyaH nathI ApatA. AmAM be kAraNa hoI zake. (1) kAM to ziSyanuM khUba puNya vadhI jAya (2) ane kAM to ziSyanI pAtratA khUba ghaTI jAya. paNa sAmAnyathI samajI rAkhavuM ke vagara gunAe koI Thapako Ape nahi. tathA rucithI Thapako sAMbhaLavAthI kAMI ApaNuM bagaDatuM nathI. paNa rucino abhAva udvega karAve che ane te udvegathI ApaNuM bagaDe che. mATe koI bhUla batAve to svIkAravI, bhUlane sudhAravI ane bhUla batAvavAmAM bIjAno utsAha vadhe tevA zabdo bolavA. to ApaNuM "kSamAzramaNa' birUda sArthaka thAya. ApaNane saMtoSazramaNa ke namratAzramaNa nathI kahela paNa kSamAzramaNa tarIke navAjela che. ApaNuM jIvana evuM banAvIe ke jethI sva-52 bannene prasannatA rahe. kSamA vagere keLavIne, AtmasAt karIne bIjAne ApaNe AdarzarUpa banIe to bhAvamArga pAmIe. bAkI gaphalatathI to cauda pUrvadhara paNa patana pAmyA che. pUjAnI DhALamAM kahela che ne "cauda pUrvadhara nigode paDIyA jo, dIpajyote navi maLIyA jo." 443| Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jalanA akSaNAdhisthAnano vivAha jene Dagale ne pagale ochuM Ave te Dagale ne pagale gusso kare. jene "puratuM maLyuM che." evuM lAge tene gusso na Ave. kIDIne kaNa ane hAthIne maNa pramANa joIe. vastu keTalI che? te tRptinuM mApadaMDa nathI. karoDo sonAmahoranI vacce rahevA chatAM paNa mammaNa atRpta hato ane be AnAmAM paNa puNiyo tRpta hato. mATe ochuM hovuM te guno nathI, paNa ochuM lAgavuM te guno che. kAraNa ke ochuM hovuM te karmAdhIna che ane ochuM lAgavuM ke na lAgavuM te svAdhIna che. mATe ochuM lAgavuM te ApaNI bhUla che. mATe sadA tRpti hoya to krodhAdi na thavAthI asamAdhithI bacI zakAya. navamuM asamAdhi sthAna che- hodo atyaMta krodhI svabhAva hoya te paNa asamAdhinuM kAraNa banI zake. saMno A pramANe pUrve AThamuM asamAdhisthAna batAvela temAM gusso Ave paNa bahu lAMbo Take nahi. jyAre prastutamAM nAnA nAnA prasaMgomAM paNa bahu lAMbA samaya sudhI ugratA sAthe gusse bharAya te hodaLo mAM Ave. A navamuM asamAdhisthAna che. (1) potAne ochAzano anubhava thAya, (2) potAnI IcchA pUrI na thAya, (3) sAmevALI vyakti na mAne tyAre "meM kIdhuM chatAM kema na karyuM ?' AvA vicArothI krodha AvavAnI zakyatA che. krodhathI bacavA mATe (1) ApaNo adhikAra hoya tyAM ja bolavuM. te sivAya na bolavuM. (2) adhikAra hoya tyAM paNa mAne to bolavuM. (3) mIThA zabdathI kAma pate tyAM kaDavA zabdo na ja bolavA. (4) ochA zabdathI kAma pate tevuM hoya tyAM vadhAre zabda na bolavA. (5) ApaNI jAta 1. kohaNotti sai kuddho accaMtakuddho bhavai, so ya paramappANaM ca asamAhIe joei, evaM kriyA vaktavyA / - Avazyakaniyukti-hAribhadrIyavRtti / 444 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calAvavAthI kAma pate tevuM hoya tyAM zabda calAvI, orDara karI, bIjA pAse kAma na levuM. eka vAta to kAyama samajI rAkhavI ke jeTalI jIbha vadhu cAle ane jAta ochI cAle eTalI asamAdhi vadhAre. jeTalI jIbha ochI cAle ane jAta vadhu cAle eTalI asamAdhi ochI. atyaMta krodhI hoya te sva-para bannene asamAdhimAM joDe. krodha te vaizvAnara jevo che. te jyAM utpanna thAya tyAM pahelA bALe. krodhanI sakjhAyamAM paNa A vAta Ave che "krodhe kroDa pUrava taNuM, saMyama phaLa jAya. krodha sahita tapa je kare, te to lekhe na thAya..." nizIthabhASyamAM tathA caMdrakavedhyaprakIrNakamAM paNa jaNAvela che kejN ajjiyaM carittaM desUNAe vi puvakoDIe / taM pi saphiyamaitto nAropha narI mudukha ! (ni.mA.2713, ghaM.ve.143) krodha kroDapUrvanA saMyamane bALI nAkhe. krodha AvI ja jato hoya to te vakhate "krodha karavo nathI" evI bhAvanAthI bhAvita thavuM paDe. abhigraha-saMkalpa karavA paDe. daMDa rAkhIe to dhIme dhIme krodha kaMTrolamAM Ave. tenA badale "krodha mAro svabhAva che. krodha to mArI nabaLI kaDI che. huM zuM karuM ? sAmenAnI bhUla hatI. tethI meM krodha karyo. te to ucita ja che ne !" ema mAno to krodha kyAreya kAbumAM na Ave ane AjIvana krodhamAM saLagavuM paDe. mATe "mane krodha Ave che te sAmAnI nahi paNa mArI bhUla che. mArA svabhAvanI vicitratA che. havethI mAro svabhAva huM jarUra sudhArIza. pratikULa saMyogamAM sAvadhAna rahIza. binajarUrI IcchAo UbhI nahi karuM. mahattvAkAMkSA choDI daIza. aMtarmukha banIne svadoSazodhana karIza." ema mAnavuMsvIkAravuM rahyuM. khaMdhakasUrijInA 500 ziSyone pAlake ghANImAM pIlyA chatAM teo samAdhimAM jhUlatA hatA ane mokSamAM gayA. jo sAmenAnI bhUlane lIdhe krodha Ave ja- evo niyama hoya to 500mAMthI koI paNa 445 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA tyAre kevaLajJAna pAmyA na hota. vAstavamAM (1) ApaNI jAgRti ochI che. (2) krodha TALavAno ApaNo prayatna maMda che, nabaLo che. (3) krodhanA kaTu pariNAmo dekhAtA nathI. (4) 'krodha ApaNo svabhAva nathI.' tevuM anubhavAyela nathI. mATe ekAeka baLavAna krodha Ave che ane lAMbo samaya sudhI te rahe che. zAMtithI vicArIe to khyAlamAM AvI ja jAya ke "krodha garama che ane AtmA to barapha jevo zItaLa che. mATe krodha mAro svabhAva nathI. grahaNa vakhate rAhu sUrajane kALo dekhADe che tema krodha AtmAne kALo dekhADe che. hakIkatamAM sUrya kALo nathI tema hakIkatamAM AtmA kALo nathI. AtmA garama nathI, ThaMDo che." AvI bhAvanAthI niraMtara bhAvita thavuM joIe. to krodha ravAnA thAya. krodhathI bacavA mATe (1) bhAvanA bhAvavI ke krodha Ave che, vibhAvamAMthI. paNa vibhAvane huM mAro mAnuM chuM. tethI temAM taNAuM chuM. krodha te mAro svabhAva nathI ke mAruM svarUpa nathI ke mAruM kArya nathI. mAre temAM joDAvuM nathI (2) daMDa rAkhavA pUrvaka prayatna karIe ke 'krodha Ave to 21 khamAsamaNA ApavA' to krodha ghaTe. (3) krodhanA pariNAmano bhaya hoya to krodha ghaTe. mAsakhamaNa jevI tapasyA karavA chatAM mahAtmA krodhanA kAraNe caMDakauzika sApanA bhavamAM pahoMcI gayA. ApaNA jIvanamAM zuM sAdhanA che ? ApaNA jIvanamAM te mahAtmA jevI tapasAdhanA nathI ane kaSAyo niraMtara chaLe rAkhe to pariNAma zuM Avaze ? A rIte pariNAmano vicAra karIe to krodha ghaTe. jema krodhane asamAdhisthAna kahela che tema mAna-mAyA-lobhamAM paNa samajI levuM. ane te cAre kaSAya thavAmAM javAbadArI ApaNI che, bIjAnI nathI. bRhatkalpabhASyamAM dRSTAMta Ave che. bApa-dIkarAe dIkSA lIdhI hatI. dIkaro jhaghaDAkhora hato. mATe samudAyamAM meLa na paDe. svabhAvanI vicitratAne kAraNe samudAyamAMthI ravAnA thayA. bIjA samudAyamAM -446 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA. tyAM paNa te rIte meLa na paDavAthI ravAnA thayA. Ama cha mahinAmAM aneka samudAya badalyA. pachI eka vAra bApe dIkarAne vAta karI "vAMka to ApaNo ja che. tArA svabhAvane badalI nAkha to kadAca meLa paDe" chokarAnA gaLe vAta utarI gaI. teNe saMkalpa karyo ke "have koIne herAna nahi karuM, paNa sahAya karIza." - navA samudAyamAM teo gayA. svabhAva badalavAne lIdhe badhAne priya banyA. mATe ja kahela che ke "mannamUne vazIkarAM di sevana" maMtrajApa vinA ane koI jaDIbUTTI vinA bIjAnuM vazIkaraNa karanAra koI cIja hoya to te sevA che, sahAyakabhAva che. mATe kama se kama eTaluM to svIkArI ja laIe ke "sAmevALAnI bhUlanA kAraNe nahi paNa mArA svabhAvane kAraNe mane gusso Ave che." -447 449 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNAti ane saMklezanA mArga vikrImaMg :- pITha pAchaLa mAMsa khAvuM = je parAmukha hoya, gerahAjara hoya tevAnI niMdA karavI. A dasamuM asamAdhisthAna che. AnAthI bacavA eka saMkalpa karIe ke "jenI niMdA karavI jarUrI ja lAge to paNa kama se kama tenI hAjarImAM ja niMdA karIe." ApaNe jenI niMdA karIe chIe tenI sAthe vyavahArathI saMbaMdha bagADavA nathI mAMgatA athavA tevI hiMmata nathI. tethI pITha pAchaLa niMdA karIe chIe. jo tenI hAjarImAM ja niMdA karIe to mRSAvAda-mIThuM-maracuM na Ave. Dagale ne pagale je niMdA thatI hoya te baMdha thaI jAya. sAmenI vyaktinI gerahAjarImAM thatI niMdAmAM 10 nA badale 15 jUnA prasaMgo khule ane hAjarImAM niMdA karavAmAM 10 nA badale 2 ja prasaMgo khUle. gerahAjarImAM thatI niMdAmAM prAya: asatya ghaNuM Ave. asatyanuM ane niMdAnuM pramANa vadhe eTale bIjA para durbhAva vadhe. tenA badale jenI bhUla thAya tene ja kahevAmAM Ave to vAta tyAM ja pUrI thaI jAya. A niMdA na kahevAya paNa sUcanA ke Takora kahevAya. A aneka jagyAe thaI na zake. jyAre bIjA pAse niMdA karavAmAM (1) 2, 3, 5 jagyAe kahevAnuM mana thAya. (2) be-pAMca varasa pachI paNa tenI te ja vAta repeat thAya. (3) niMdA eka jAtanI khaNaja che. jeTaluM khaNo eTaluM ochuM lAge. bIjAnI bhUla vakhate ApaNA manamAM sAta vikalpa UbhA thaI zake che. (1) magajamAM noMdha na rAkhIe. (2) kadAca noMdha hoya to paNa pANImAM lakhela akSara jevI rAkhIe. prasaMga pate ke tarata ja bhUMsAI jAya. 1. piTThimaMsietti paraMmuhassa avaNNaM bhaNai / - Avazyakaniyukti-hAribhadrIyavRtti / 448 Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) retImAM lakhela akSara jevI noMdha. prasaMga patyA bAda thoDIvAra pachI bhUsAya. (4) mejIka sleTa jevI noMdha. koIka samajAve ne bhUlI jaIe. (pa) kALA pATIyA para cokanA akSara jevI noMdha. samajAvavAthI na jAya. maitrIbhAva keLavavA (DasTara) dvArA noMdhane bhUMsavI paDe. (6) oIla peInTa jevI noMdha. kerosInathI ghaso to bhUMsAya. guno kabulIne sAmevALo mApha mAge, sahAya kare, prazaMsA kare to tenA pratye ApaNo durbhAva jAya. | zilAlekha jevI noMdha. bhavobhava pachI paNa dveSa ane durbhAva rahe tevI noMdha. guNasena pratye agnizarmAnA valaNanI jema. A sAta noMdha uttarottara vadhu ne vadhu nukasAnakAraka bane tevI che. chellI be bhUmikAe to sAmevALAnI bhUla ApaNA magajamAM na ja noMdhavI joIe. bAkI ApaNI yAdadAsta AziSa nahi paNa abhizApa ja banI jAya. tevuM ApaNA jIvanamAM koInA paNa mATe kayAreya paNa banI na jAya te mATe niraMtara jAgRti rAkhIe, saMkalpa karIe. te saMkalpane vAraMvAra yAda karIe ane bhAvita thaIe to doSanI noMdhapothIne kADhavAno prayatna asarakAraka bane. anuSThAnanI vyAkhyA karatA pUjya haribhadrasUri mahArAjAe zrAvaprajJaptivRtti graMthamAM kahela che ke "mRtimUno gharma | (108)" paraMtu "pratijJAmUla" ke "AcArabhUla na kahyuM. pravacanasAroddhAravRttimAM siddhasenasUrijI mahArAje paNa jaNAvela che ke "mRtimUrva di sarvamanuSThAnam (gA.280 pR.) AvazyakaniyuktivRttimAM zrIharibhadrasUrijI mahArAje mRtimUnaM 2 mokSasAdhanAnuSThAnam (prathama zikSAvrata. bhAga-4, pR.834) AvuM jaNAvela che. mATe vAraMvAra smaraNa karIe to anuSThAna jIvatuMjAgatuM-dhabakatuM rahe. paccakhANa pAratA "hAMsiyaM niyaM..." mAM chelle "viTTI' zabda Ave che. teno artha e ke kIrtana = "mAre upavAsa che' ema manamAM vAraMvAra yAda karavuM. paccakhkhANa karyA pachI yAda 448 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karIe to kadAca paccakakhANa bhAMgI paNa jAya ane na bhAMge to paNa te upavAsa dravyaanuSThAna banatAM vAra na lAge. lIdhelA abhigraho, niyamo, paccakhANa, saMkalpo, pratijJA vagere vAraMvAra yAda karavAnA che. mATe ja "karemi bhaMte' sUtrane sAdhu-sAdhvIjI AkhA divasamAM 9 vAra bole e rItanI zAstrakAroe dinacaryAmAM goThavaNa karI che. saMskAra ane smaraNa vinAnI pratijJA paNa maDadAtulya ja che. jenuM vAraMvAra smaraNa karIe, tenI abhiruci thAya. dA.ta. miThAInI bAdhA lIdhI hoya tene yAda karIe to bAdhA bhAMge nahi ane mIThAI ArogavA dvArA rAganA tophAnamAM taNAtA bIjA jIvone joIne, yogyatA hoya to, manamAM vicAra Ave ke "sAruM thayuM ke rAganA AvA tophAnamAMthI bacyo." jo lIdhela paccakhkhANa/pratijJA yAda na karIe to ApaNe e paNa bhUlI jaIe ke keTalA TAIma sudhI meM A pratijJA karI che ? ApaNane je doSa jIvanamAM naDato hoya te kADhavA saMkalpa karIepratijJA rAkhIe - te bhUlano daMDa nakkI karIe to kusaMskAra bhUMsAya ane guNo pragaTe. ApaNe roja bolIe chIe "samoDarda saMna vira diya-vyavavAyAvane.' enuM tAtparya satata yAda rAkhavAnuM che. bAkI "huM sAdhu chuM." evuM bolIe to paNa IMTano javAba paththarathI ApavAnI manovRtti ubhI thAya. jo "huM sAdhu chuM evo pariNAma ApaNe TakAvIe to "sAdhu paththarano javAba phUlathI Ape, polAdathI nahi.' evuM ApaNuM jIvana bole. evA sAdhu thavA mATe to ghara choDyuM che. A badhuM vAraMvAra, samaye-samaye yAda karIe to pratikULa vyavahAra karanAra pratye dveSa na thAya. mATe sAmenAnI niMdA karavI ja nahi, athavA jarUrI ja lAge to tenI hAjarImAM ja karavI. jethI binajarUrI zabdo na umeravAnA lIdhe masAlAvALI niMdA karavAno doSa khatama thaI jAya. rastAmAM mANasa jato hato. varasAda cAlu hato ane hAthamAM 450 Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatrI hatI. paNa teNe chatrI baMdha ja rAkhI hatI. sAmethI acAnaka maLela mitra pUche che ke "chatrI che to kholato kema nathI ?" pelAe kahyuM ke "chatrI kAgaDo thaI gaI che." "to pachI rAkhI che zA mATe?" Ama pAchuM mitrae pUchatA javAba maLyo "mArI pAse chatrI che e vAtanI duniyAne khabara paDe te mATe." ApaNA paNa bIjA sAthenA saMbaMdho prAyaH kAgaDo thayelI chatrI jevA ja che ke jemAM dekhAva pUratA takalAdI saMbaMdho toDavA mAgatA nathI ane e upara chellA saMbaMdho sAcavavA chatAM temanI ja pITha pAchaLa niMdA karavAnuM paNa cAlu che. tenA badale jo kRtajJatAno guNa keLavyo hoya to vyaktinI pAchaLa niMdA na thAya. ApaNe sAdhu thayA. eTale ke sAdhu saMsthAmAM ja chIe. niMdA karIe to prAyaH sAdhu saMsthAnI ja karavAnA ne ! jenuM khAIe tenuM ja khodavAnuM kAma karIe ! A rIte to mArgAnusArIpaNuM paNa na Take. dharmaratna prakaraNamAM ekavIsa guNanI vAta karI. temAM (gA.26) paNa jaNAvyuM ke upakArInI niMdA karavAthI vidyamAna guNa khatama thAya. kRtajJatAthI ja guNonI vRddhi thAya che. (dharmaratna.ra6) mATe vyakti hoya ke saMgha. koI paNa hoya. tenI pAchaLa to kaMI paNa bolavuM ja nahi. kalikAla sarvajJa hemacaMdrasUri mahArAjAe yogazAstranA 1 lA prakAza (gAthA.55)mAM ja kRtajJatA guNanI vAta karI che. saMgha sAthe vAMkuM thAya ane saMghanuM ghasAtuM bolIe temAM saMghanI niMdA ane AzAtanA thAya. mATe khUba sAvadha rahevuM. thAya to guNAnuvAda karavA. paNa niMdA to na ja karavI. pAchaLathI to niMdA na ja karavI. saMyamI para sadbhAva TakAvavA vicAravuM ke "ApaNe jAte saMyama pALatA nathI, paNa AjubAjunA saMyamIo ApaNane saMyama paLAve che. manamAM DhIlAza Ave to paNa teone lIdhe ja AcAranI DhIlAza vartanamAM nathI AvatI" Avo vicAra Ave to niMdA ravAnA thAya. A badhuM prayogAtmaka dhoraNe nakkI karIe to kAma thAya. mAtra 451 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolavAthI ke sAMbhaLavAthI doSa jatA nathI. koInAthI ajANatAanicchAe thayelI ekAda vakhatanI bhUla ApaNA magajamAM zilAlekhanI jema kotarAI jAya che. tathA vAcanA to vAraMvAra roja sAMbhaLavA chatAM pANImAM lakhela akSaranI jema bhUMsAI jAya che. ArAdhanAupAsanA aMge eka ja vAta 25 vAra samajAvavA chatAM jIvanamAM TakatI nathI, kAraNa ke tenI koI noMdha ja nathI. te yAda rAkhavAno tathA AcaravAno koI saMkalpa nathI. mATe ThekANuM na paDe. jene mAtra sAMbhaLavAnuM game-bolanArane mArka ApavA game paNa jIvanamAM utAravAnuM kazuM ja nahIM, tenuM prAyaH ThekANuM na paDe. paraMtu "mArI jAtane sudhAravA jAuM chuM." AvA saMkalpa sAthe vyAkhyAnamAM ke vAcanAmAM jAya to ja tenuM ThekANuM paDI zake. mAtra sAMbhaLavA karatAM sAMbhaLIne AcaravAno ane jAtasudhAraNAno saMkalpa vadhu mahattvano ane jarUrI che. 452) Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agiyAramA akSaNAdhisthAnanA be artha 13mAM eTale ke vAraMvAra kahevuM ane kori eTale ke avadhAraNa = jakAra pUrvaka bolavuM. A 11muM asamAdhisthAna che. AvazyakaniryuktivRttimAM sodari zabdanA be artha karela che. adhikaraNI mane avadhAraNI. tharI eTale ke jhaghaDo thAya tevI bhASA bolIe athavA to sAmenAnI sAthe halakA zabdothI bolIe te asamAdhinuM nimitta che. dazavaikAlika sUtramAM sAtamA adhyayanamAM lakhyuM che ke "aa vALa tti no vaU" (TI.7/12) arthAta "kANAne tuM kANo che ema na kahevAya. navo ghA paDe ke jUno ghA ughaDe evI bhASA bolavAnA badale naramamulAyama-zItaLa-malamapaTTInI bhASAmAM sAdhu bole. jeTaluM joIesAMbhaLIe-jANIe te badhuM bolavAnuM nathI. mATe ja ApaNI AMkha ane kAna khullA hoya che te pramANe jIbha khullI nathI. sAmenA karatA ApaNAmAM vadhu doSa dekhAya to sAmenAnI bhUla para bolavAnuM na thAya. mATe je bolIe te mIThI bhASAmAM bolIe. kahela che ne dhanya jIbha to tene re kahIe, vANI vimala uccaratI re, pApa tApa saMtApa zamAve, tana mana zItaLa karatI re." je jIbha ghA zamAve te jIbha dhanyavAdane pAtra ane je jIbha ghA ughADe te apAtra. game tene, game tyAM, game tyAre, game te bolavuMTokavuM e ekendriya gatine AmaMtraNa ApavA svarUpa che. kAMI paNa bolatA pahelAM "atyAre A bolavAnI jarUra che ? mAro bolavAno adhikAra che ?, bolavAnuM pariNAma zuM ?, sAmevALo mAruM mAnaze?" te vicArIne bolavuM. te na mAne to ApaNane tenA upara durbhAva 1. abhikkhabhikkhamohArIti abhikkhaNamohAriNI bhAsaM bhAsai jahA 'dAso tumaM coro va'tti jaM vA saMkiyaM taM nissaMkiyaM bhaNai evaM cevatti / 453 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na thavo joIe. koI sAdhune ApaNe muhapattino upayoga rAkhavAnI preraNA karIe ane te sAme javAba Ape ke "tame muhapattino upayoga kyAM rAkho cho ?" AvA prasaMge tenA upara saMkaleza-durbhAva na karavo. salAha' vastu evI che ke je ApavI game paNa levI na game. mATe "te mAnato kema nathI?' A prazna gaMbhIra nathI paNa "mArI vAta tene sAMbhaLavI game tevo mAro vartAva kema nathI?" e vAta mahattvanI che. sAmevALo ApaNI vAta na sAMbhaLe, na svIkAre ke na Acare to saMkaleza na karavo. ApaNuM puNya ochuM che. athavA saMyoga viparIta che- tema vicAravuM. saMkaleza thAya te nukasAna to bahu moTuM che. ApaNuM bagADIne jagatane sudhAravAnI vAta bhagavAnane mAnya nathI. potAnI benane pratibodha pamADavAnI bhAvanAthI rajA levA mATe baMdhakasUri munisuvratasvAmI bhagavAna pAse gayA tyAre bhagavAne rajA na ApI paNa kahyuM ke "tame virAdhaka thazo." "paNa mArA 500 ziSyonA kevaLajJAnamAM to huM nimitta ja banIza ne !" AnA javAbamAM bhagavAna mauna rahyA. paNa javAnI rajA na ApI. mauna rahevAnuM eka kAraNa e hatuM ke vizvakalyANane pakaDavA jatAM svakalyANa mUkAvuM na joIe. jAtanuM kalyANa choDIne jagatanuM kalyANa karavAnI jinAjJA nathI. tathA tyAM mauna rahevAnuM bIjuM kAraNa e hatuM ke sAmeno jIva na mAne to jinAjJAbhaMganuM pApa tene coTe. jo sAmevALo mAne tema hoya to ja bhagavAna bole. mATe munisuvratasvAmI bhagavaMte baMdhakasUrine kazo javAba na Apyo. bhagavAna bole ane sAmevALo na mAne to jinAjJAbhaMganuM moTuM pApa lAge. eka to khoTI pravRtti kare. vaLI, te pravRtti paNa pAchI saMklezathI kare eTale je pApa baMdhAya te pApAnubaMdhI pApa hoya. lohAri zabdano bIjo artha "avadhAraNI" karyo che. avadhAraNI eTale ke jakArapUrvaka bolavuM. je viSayanI ApaNane jANakArI na hoya paNa zaMkA hoya tyAM 'ja kAra pUrvaka na bolavuM. mRSAvAda na thAya te mATe pAMca bhAvanA --454 454 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batAvI, temAM paNa pAMcamI bhAvanAmAM jaNAvyuM ke "putri dittA' arthAt pahelAM vicAra karIne pachI bolavAnuM. dazavaikAlikasUtramAM paNa jaNAvela che ke "lagvIH savva saMdhyatva parva mAsigna pannavaM' (daza.7/44) ApaNe AyaMbila khAte pANI levA gayA tyAre AMbelanI rasoI taiyAra che ke nahi ? tenI tapAsa karavAnuM bhUlI gayA. tevI avasthAmAM ApaNane koI sAdhu pUche ke "zuM paristhiti che ?" tyAre ApaNe kahIe ke "AMbelanI rasoI taiyAra ja che to temAM mRSAvAdano doSa lAge. sAdhu vicakSaNa hoya, bedarakAra na hoya. jo AyaMbila khAte thoDI vAra hoya ane sAdhu AyaMbila khAte jaIne gocarI lIdhA vinA pAchA Ave ane ApaNI pAse teo spaSTatA karAve-pAchuM pUche to ApaNe temane bhaLato ja javAba ApIe, "mane to gharano-lUkhkhI roTalIno athavA AyaMbilakhAtAmAM khIcaDIno taiyAra hovAno khyAla hato" ema bacAva karavAnuM mana thAya. tenA karatA pahelethI ja "mane khyAla nathI, bIjI vAra jAuM tyAre tapAsa karI laIza." ema javAba ApIe to chApa kAMI halakI paDavAnI nathI. pahelethI khoTuM bolIe ke "tyAM rasoI taiyAra ja che" to AmAM pAchaLathI sAdhu gocarI jAya tyAre (1) ApaNA manamAM saMkalpa-vikalpa Ave "AyaMbila khAte AyaMbilanI AITama taiyAra thaI gaI hoya to sAruM !" (2) AnAthI AraMbhakArI pApapravRttinI anumodanA thAya, (3) satyanI Teka chUTe, (4) jIvanamAM mAyA ghUse, (5) bacAva-dalIlo karavAnuM mana thAya. tenA badale "huM tyAM gayo tyAre pANI taiyAra hatuM, AyaMbilanI rasoIno mane khyAla nathI' ema bolavuM. je, jyAre, jevuM joyuM hoya tevuM ane te paNa jarUra pUratuM madhurabhASAmAM bolavAnuM. bAkI bIjAne saMkaleza thAya ane ApaNane mRSAvAdano doSa lAge, mahAvrata pALavuM hoya to bolavAmAM sAvadhAnI rAkhavI paDe. mATe dazavaikAlikajI sAtamA adhyayanamAM paNa kahela che ke "modAriNI na ya parovALa' (7/14) arthAt sAdhu avadhAraNI-jakAravALI bhASA, pIDAkArI bhASA na bole. 455 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM-tenuM asamAdhisthAna sarvathA varjya saMyamamAM samAdhi meLavavA mATe 20 asamAdhisthAna choDavAnA che. 12muM asamAdhisthAna che-arihAra'. ahigaraNa eTale jhaghaDo. jhaghaDo karanAra sva-parane asamAdhi kare che. vAraMvAra kAMI ne kAMI vAMdho vacako kADhavAnI TevathI jhaghaDo ubho thAya. vinA adhikAre proof reading karavAnI paDI gayelI Teva saMkaleza ane asamAdhi karAve tathA saMgharSane vadhAre che. 'tamAre upadhi ahIM nahi rAkhavAnI. mAro dAMDo koNe khaseDayo ? mAruM pAkiTa koNe lIdhuM ? mA2I tarapaNI mane pUchayA vinA kema laI gayA ?' vagere nAnI nAnI bAbatone laIne bIjAnI sAthe kalaha kare te asamAdhi pAme. mAMDalImAMthI koInI bhUlanA kAraNe potAnuM pAtra na AvyuM, moDuM AvyuM ke kharaDAyelI hAlatamAM AvyuM to jIbhAjoDI, caDabhaDa ane saMgharSa cAlu kare to sva-parane asamAdhi ubhI thAya. je Dagale ne pagale kaca-kaca karIne, jhaghaDo karAvI sva-52ne asamAdhimAM nimitta bane te dirabAra bane che. 13muM asamAdhisthAna che- vIraLadara. arthAt zAMta thayelA jhaghaDAne pharIthI Ubho karavo. upazAMta jhaghaDo udIraNA dvArA ubho karavo e to peTa coLIne zULa ubhuM karavA jevuM che. bhUtakALanA nabaLA prasaMgo yAda AvavAnA kAraNe prAyaH vartamAna kALamAM azAMti ubhI karavAnuM mana thAya che. AnAthI bacavA nIcenA upAyo ajamAvI zakAya. (1) mAre bIjA zuM kare che ? te jovuM nathI. paraMtu mAre to mArA bhagavAnanI mane maLelI AjJA pramANe jIvavuM che. (2) 'bIjAnI bhUla huM mApha karI zakato nathI te rIte jo bhagavAna mArI bhUla jotA hota to huM ahIM sudhI pahoMcyo na hota. bIjAnI 1. ahigaraNakarodIraNa ahigaraNAI kareti aNNesiM kalaheitti bhaNiyaM hoti yantrAdIni vA udIrati, uvasaMtANi puNo udIreti / Avazyakaniryukti-hAribhadrIyavRtti / - 456 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlanI jeTalI noMdha huM rAkhuM chuM, teTalI mArI bhUlanI noMdha bhagavAne rAkhI hota to huM rakhaDato ja hota." AvA vicArathI bIjA sAthe jIbhAjoDI baMdha thAya. (3) vaLI, "mArI bhUlo to AnA karatAM moTI hatI, chatAM bhagavAne mApha karI che. A vicArathI jhaghaDo karavAnI kuTeva sudhare che. (4) "huM jo enI jagyAe houM to mArAthI bhUla thayA pachI sAmenAnI pAse zuM apekSA rAkhuM ?" e rIte paNa vicAra karI zakAya. (5) "mArI sAthe koI AvuM ( = jhaghaDo) kare to mArA pariNAma kevA thAya?' - Ama bhUla karanAranI jagyAe ApaNe ApaNI jAtane goThavIe to jhaghaDo-saMgharSa karavAnI kuTeva ochI thAya, ravAnA thAya. (6) prema-lAgaNI-vAtsalya sAmenA sAdhu pratye hoya to bhUtakALanI bhUlanI noMdha rAkhavAnuM mana na ja thAya. lAgaNI kadi bhUlano dastAveja taiyAra na kare. (7) bhUlavA jevI hoya tenuM nAma to bhUla che. (8) bIjAnI bhUlane yAda rAkhIne duHkhI thavA karatAM tene bhUlIne sukhI-svastha rahevuM sAta darajju sAruM. kyAreka ApaNAthI bhUla thaI jAya to ApaNane vicAra Ave ne? ke (a) meM kyAM irAdApUrvaka bhUla karI che ? arthAt AmAM ApaNI jAta mATe niraparAdhipaNAnI bhAvanA rahelI che. (ba) sAmevALo mArI bhUlane mApha karI de - AvI apekSA ApaNAmAM hoya che. (ka) "mArA jevI bhUla bIjA dvArA paNa thaI zake che'- A paNa mAtra svabacAvanI vRtti che. jo ApaNe ApaNI bhUla vakhate AvA pariNAmanI apekSA rAkhIe to ApaNI jema bIjAnA paNa pariNAma AvA ja hoya ne! ApaNe bIjAnI pAse (1) "te mane mApha karI de to sAruM, (2) te mane jAheramAM Thapako na Ape to sAruM" AvI apekSA rAkhIe 457) Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja chIe ne ! to bIjAnI paNa tevI apekSA pUrNa karavAnI ApaNI pharaja kharI ke nahi ? sAmAnyathI je bIjAne ApIe te kAyama ApaNane maLe -A niyama che. je bIjAnI bhUlane mApha na kare, te potAnI bhUla vakhate Thapako na maLe tevI apekSA rAkhI na zake. evI apekSA rAkhavAno tevI vyaktine adhikAra paNa nathI. duniyAno A kAyado che ke (1) je bIjAne Apo te tamane maLe ane (2) je bhogavo te dUra thatuM jAya. vastune bhogavavAthI puNya kSINa thAya. tethI tevI cIja-vastu bhavAMtaramAM maLavAnI zakyatA ghaTI jAya. (3) je mane game te saune game. arthAt mArI bhUla bIjA mApha kare te mane game che to tenI bhUlane huM mApha karUM te tene game ja ne ! A to mArgAnusArInA pAyAnA guNo che. A Ave to jhaghaDosaMgharSa vagere baMdha ja thaI jAya. tathA svarganuM vAtAvaraNa sarjAya. mATe A traNa samajaNane ApaNe keLavIe. koInI pUrve thayelI bhUla cha mahinA pachI paNa yAda Ave to samajavuM ke te vAtane ApaNe cha mahinAthI magajamAM saMgharelI che, jevI rIte Bank mAM Deposit mUkIe te rIte. AvA valaNathI zAstro yAda rAkhavAnI yogyatA ghaTatI jAya, ghasAI jAya. na yAda rAkhavAnuM ghaNuM badhuM yAda rAkhIne besIe to zAstrane yAda rAkhavAnI Capacity ghasAtI jAya. mumukSupaNAmAM hatA tyAre Simple Living ane High thinking A samIkaraNa pakaDela hatuM. tethI ja munijIvanamAM ApaNo praveza guru bhagavaMte karAvyo. have saMyamajIvanamAM High Living ane simple thinking hoya te kema cAle? je DALa upara besIe te ja DALane kApavAmAM ApaNA cAritrajIvananI salAmatI keTalI? Simple Living & High Thinking- A DALa upara to munijIvana TakI rahela che. upAzrayamAM vAtAvaraNa cokhkhuM rAkhavuM hoya to viSTA na joIe. te ja rIte mananuM vAtAvaraNa cokhkhuM rAkhavuM hoya to nakAmI vAto 458 Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAda na rAkhIe. (1) "te mArA pAraNAmAM nahotA AvyA. mATe mAre paNa tenA pAraNAmAM nathI javuM." (2) "gayA vakhate vihAramAM pahelA makAnamAM pahoMcIne meM tenA mATe jagyA rAkhI hatI, paNa A vakhate eNe mArI jagyA na rAkhI." (3) "mane maLela mIThAI meM ene ApI hatI, eNe evuM na karyuM." (4) "emanI mAMdagImAM meM emano kApa kADhyo hato. mArI mAMdagImAM te paDilehaNa mATe paNa na AvyA." (5) "vihAramAM emanI meM rAha joI hatI. temaNe mArI rAha na joI" (6) emanA saMsArI svajana maLavA AvyA hatA tyAre emanA badale huM gocarI gayo hato. paNa A vakhate mArA saMsArI bA-bApujI AvyA to te mArA badale pANI paNa na lAvyA." (7) mArAthI vadhAre AvI gayelI gocarI temaNe khapAvI nahatI to huM zA mATe temanA dvArA AvelI vadhArAnI gocarI khapAvuM ?" (8) "temaNe potAnI vyAkhyAnanI noTa mane batAvI na hatI to have mArI vyAkhyAnanI DAyarI temane batAvavAnI mAre zI jarUra ?" (9) "mArA mATe te ghaNuM ghasAtuM bolela hatA. to pachI emane ughADA pADavAnI A taka mAre zA mATe gumAvavI ?" (10) "emane mArI paDI nathI to mAre emanI zI garaja che ?' AvI nakAmI vAto yAda rAkhavAthI/vicAravAthI jarUrI zAstro yAda rAkhavAnI mananI/AtmAnI zakti lAMbo samaya TakatI nathI. bhagavAne batAvela pAyAno mokSamArga e che ke tA2kasthAna upara tamAma saMyogamAM bahumAna TakAvI rAkhIe. 'dIkSA pUrve gurudeva pratye, gurubhAI ke gurubena paratve, vaDIlo tarapha, bALa muni vagere vize ahobhAva ane sadbhAva keTalo hato ? ane Aje keTalo che ? temAM vadhAro thayo ke ghaTADo ? Ama zA mATe ? bIjAnA nabaLA vyavahAra ke kaDavA veNa ke bhUlo yAda rAkhavAnA lIdhe to AvuM thayuM nathI ne? ApaNe je bhAvanAthI saMyama lIdhuM che te rIte ja saMyamajIvana vartamAnamAM cAle che ke bIjI rIte ? je dhyeyathI nIkaLyo chuM, te dhyeyathI najIka 459 Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuM ke dUra chuM ?' - A badhuM kApa kADhatA-gocarIthI pAchA pharatA-sthaMDila jatA-kAjo kADhatA-vihAra karatA-ogho bAMdhatA vicArIe to jIvananI dizA ane AtmAnI dazA mokSagAmI bane. saMthArAmAM sUtA pachI uMgha na Ave tyAre paNa A badhuM ja satata vicArIe to AtmotthAna nizcita bane. ApaNane A rIte vicAravAno samaya to ghaNo maLe che. paNa jevo, jyAre ane je rIte sadupayoga karavo joIe te rIte na karIe to gADI pATA uparathI nIce utarI jatAM vAra na lAge. gocarI Ave ane vaheMcAya tyAre 'koNa zuM vApare che ane kone zuM vaheMcAya che ?' te joIe chIe. ane 'mArA bhAge ochuM kema AvyuM? uttama dravya kema na AvyuM ?' ema vicArIe chIe. paNa "vAparavuM te ja mArI lAcArI che. kyAre mane siddha bhagavaMtonI jema aNAhArIpaNuM maLaze ? A zarIra kevuM takalAdI che ? keTalI bAdI ane badabUthI bharela che ? sArAmAM sArI mIThAIne paNa viSTAmAM pheravanAra A zarIra kevI gaMdI phekaTarI che ! game teTaluM tene sAcavo to paNa aMte to mane te dago ja deze ne ! aMte to smazAnanI dhULa-mATI ane rAkha ja thaze ne ? ene paMpALavAthI zo lAbha ?..." vageremAMthI kAMI ja vicAryuM nathI. AthI ja mana saMkliSTa rahe che ane haiyAmAM bhagavAnano mArga ugato nathI. tathA vItarAga bhagavAnano AMtarika mArga jANavAnI UMDI jijJAsA paNa thatI nathI. ApaNI anAdinI avaLI cAla, mithyA ruci, khoTI vRtti ane galata samIkaraNo sivAya AmAM koI ja javAbadAra nathI. je UMdhA samIkaraNa karyA te mArI jAte ja cattA karUM" Avo jIvaMta saMkalpa Ave ane gatAnugatika karmodaya pramANe nAcIe nahi to sva-parane samAdhi thAya. A vAta 'pothImAMnA rIMgaNA' jevI vAta na bane tenI kALajI rAkhIe. "ajANatA paNa, game te bhoge paNa mAre durbhAva to nathI ja karavo" A jAgRti rahe to ja tAraka sthAna pratye ahobhAva Take-vadhe. pUjya haribhadrasUri mahArAjA yogadRSTi samuccaya graMthamAM (zloka 450 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21-24) vAta kare che ke caramAvartamAM Avelo evo jIva yoganI 1 lI dRSTimAM praveza kare tyAre sau prathama adveSa guNa tenAmAM Ave che. yoganI pUrvasevAmAM paNa muktino adveSa hoya- AvuM yogabiMdu graMthamAM (zrloka 109) batAvela che. mATe ja mokSa, mokSadezaka paramAtmA, mokSamArganA dAtA evA gurudeva, mokSamArganA mahAyAtrI evA mahAtmA ane dharmAtmA upa2 tamAma paristhitimAM adveSa hoya to ja ApaNe prAraMbhika mokSamArge chIe- ema samajavuM. upara jaNAvI gayA temAMthI eka paNa upara dveSa hoya to yoganI pahelI dRSTimAM ke yoganI pUrvasevAmAM paNa praveza thato nathI. pratikULa vyavahAra karanAra ekAda vairAgI mahAtmA pratye dveSa thayo ke prAthamika mokSamArga-prathamadaSTi-yoga pUrvasevAnI sImAmAMthI ApaNe tatkALa bahAra nIkaLI ja gayA- ema zrI haribhadrasUrijI mahArAjA pharamAve che. mATe 'ApaNe kyAM javA nIkaLyA chIe ? ApaNe zuM karIe chIe? bhagavAnanI dRSTie vAstavamAM mArI vartamAna bhUmikA kaI che ? ane huM mArI jAtane kyAM pahoMcelI samajuM chuM ?' A badhuM saMvedanazIla hRdayathI vicArIe tathA je jANIe chIe ke bhaNIe chIe te AtmalakSI bane- kevaLa AtmotthAna mATe bane to bhagavAnano tAttvika-sAttvika evo AdhyAtmika mArga maLe, pUjya haribhadrasUri mahArAjAe SoDazaka granthanA 4 thA SoDazakamAM dharmazravaNe'vajJA tattvarasA''svAdavimukhatA caiva / dhArmikasattvA'saktizca dharmapathye'rucerliGgam / / (4 / 12 ) AvuM kahevA dvArA jIvane dharmamAM aTakAyata karanArI traNa vastu batAvI che. temAM eka e paNa che ke jene sAdharmikano saMga na game to te aNagamo paNa dharmamAM aTakAyata kare che. dA.ta. (1) makAnamAM potAnI jagyAe sAmAna pahoLo karIne besavuM game. (2) vihAramAM bIjA saMyamInI sAthe rahevuM na game. (3) bIjA mahAtmAnI joDe rAtrisvAdhyAya karavAnuM TALIe. (4) bIjA mahAtmAnI joDe kApa kADhavAnuM na game. (5) gocarI jatAM gharamAM koI mahAtmA bhegA thaI 451 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jatAM gusso thAya. (6) zeSa kALamAM upAzrayamAM navA mahAtmA padhAre to aNagamo thAya. (7) ApaNe vyAkhyAna karatA hoIe e samaye bIjA lokapriya sArA pravacanakAra padhAre to uga thAya. (8) ApaNe pATha letA hoIe tyAre koI navA sahAdhyAyI temAM joDAya to arati thAya. (9) ApaNI bAjumAM glAna mahAtmA bese to ajaMpo thAya. (10) ApaNA tapa-svAdhyAyAdinI prazaMsA thatI hoya tyAre ApaNA karatA vadhu tapasvI ane jJAnI koI mahAtmA vihAra karIne padhAre to emanI pratye aprIti thAya. A badhA cihno dharmapathyanI arucine jaNAve che. lokottara mokSamArgamAM praveza karavAmAM A moTuM vighna che. - sAdhu banavuM jeTaluM jarUrI che te karatAM paNa sAdhu pratye sadbhAva hovo te vadhAre jarUrI che. sAdhu banavA mATe cAritra mohanIya karmano kSayopazama jarUrI che. jyAre sAdhu pratye aMtaraMga ahobhAva jAgavA mATe darzanamohanIya karmano kSayopazama jarUrI che. darzanamohanIya karmanA kSoyapazama vinA sAdhu thaI jAya te sAco sAdhu na hoI zake. darzanamohanIya karmanA kSayopazamamAM ja dIrghakALa lAge che. darzanamohanIya karmano kSayopazama thaI gayA pachI cAritramohanIya karmano kSayopazama thatAM bahu vAra lAgatI nathI. mATe darzanamohanIya karmano kSayopazama apekSAe vadhu agharo che. te thayA pachI maLela jJAna, cAritra, tapa vagere paNa samyaguM banI jAya che. mATe tamAma avasthAmAM sAdhu pratye sadbhAva TakI rahe te mATe satata jAgRti rAkhavI jarUrI che. - sAdhu bhagavaMta sAthe adhikaraNa eTale ke jhaghaDo thAya to enA mULa kAraNa tarIke "ApaNane sAdhu ja nathI gamatA'- ema mAnavuM rahyuM. to ja "mArI cIja zA mATe mArI rajA vinA lIdhI ? mArI jagyAe kema besyA ? mArI paramIzana vagara mArI tarANI kema vAparI?" AvA bhAvo AvI zake. anyathA lAbha maLyAno, loTarI lAgyAno pariNAma jAge. halakA bhAvo jAge pachI adhikaraNanI = jhaghaDAnI udIraNA cAlu thAya. 462 Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM khAsa vicAravuM ke "meM mArAmAM sAdhu bhagavaMta pratye pUjya tarIkeno bhAva jagADyo nathI. mATe ja mane pratikULa vyavahAra karanAra sAdhu nathI gamatA." jo tamAma saMyamI pratye zubha pariNAma-pUjyabhAvasadbhAva jagADIe to prasannatAno anubhava thAya. enA badale "(1) je mane sahAya kare tene huM sahAya karuM. (2) je mArUM paDilehaNa kare tene ja huM bhaNAvuM. (3) je amArA samudAyanA hoya tene ja huM pUjya mAnuM. (4) je amArI mAnyatA dharAve te ja sAcA ane sArA. (5) je mAMdagImAM mArI bhakti kare tene ja huM aNInA avasare sahAya karUM." evA samIkaraNa hoya to vItarAga bhagavAnano AMtarika mArga na maLe. jeno hAtha patharAthI bharela hoya tene ratnano vepArI ratna Ape to paNa te ratnane laI na zake. sAdhu pratyeno ApaNo sadbhAva ApaNane AgaLa vadhAre ane saMyamI pratye ApaNo durbhAva ApaNane ja pachADe. lokottara evI ArAdhanA aMtaramAM laukika bhAvane rAkhavAthI na phaLe paNa lokottara bhAva hoya to ja phaLe. laukika bhAvathI mAtra devaloka maLe jyAre lokottara bhAva hoya to mokSa paNa maLe. ApaNane maLelI lokottara evI sAmagrInI, deva-guru-cAritra dharmanI, jinAgamanI ArAdhanA karatI vakhate "haiyAmAMthI tamAma laukika bhAvone kADhI nAMkhavA che' evo saMkalpa karIe. tenA prabhAve mAro sAdhu pratyeno saMbhAva, jyAre mane sImaMdharasvAmI maLaze tyAre, mane sAdhu banAvavAnuM ane mane saMyamamAM AgaLa vadhAravAnuM kAma karaze. varasonA saMyamajIvana pachI paNa prasannatAno abhAva hoya to tenuM eka kAraNa ApaNe haiyAmAM laukika bhAvone pakaDIne beThA chIe te to nathI ne? tenI barAbara tapAsa karavI joIe. cha mahinAnA gaMdhAtA masotAmAM be-cAra seTanA TIpA nAkho to koI phAyado na thAya. A vAta ApaNA jIvanamAM to lAgu na ja paDavI joIe. laukika bhAvonA lIdhe jIvana masotA jevuM meluM to na ja banavuM joIe. - 4i63 463 Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dizAsUcaka evA zAstro ApaNane maLyA che. yogadaSTisamuccayamAM kahela che ke mukti, muktimArgayAtrI vagere pratye adveSa nAmano guNa Ave to jIva yoganI 1lI mitrA dRSTimAM gaNAya. huM jhaghaDo karUM to keTalAmI dRSTimAM? vaLI te jhaghaDo konI sAthe? saMsArInI sAthe ke saMyamInI sAthe ? vagara vAMke potAnA nimitte manaduHkha-dveSa ubho karanArA kalyANamaMtrIne khamAvavA dharmasAgara upAdhyAya sAme cAlIne gayA. arthAt gRhasthanI paNa bhUlane sAdhu na nodhe. - ApaNe gRhasthanI pAsethI pena maMgAvI ane cAra divasa moDI maLI to zuM karavAnuM ? "tene na lAvavI hoya to nA pADI devI hatI ne ! Ama moDuM thoDuM karAya? ..." vagere vicArIne jhaghaDavuM ke kleza karavo te sAdhunI maryAdA nathI. ApaNe vyAkhyAnamAM bolIe ke "saMsAra eTale dhAreluM kaMI na thAya ane na dhAreluM badhuM thAya" paNa zraddhAnA stare A ApaNA jIvanamAM keTaluM utare ? AvI AMtarika jAgRti hoya to gRhasthanI sAthe jIbhAjoDI na thAya. "mAre koI paNa saMjogamAM koIne paNa asamAdhi nathI ApavI" AvA pariNAma na hoya to potAne saMkaleza thAya tevA ja saMyoga prAyaH maLe. "meM bIjAne asamAdhi ApI. mATe mane asamAdhi thaI Avo hArdika svIkAra karIe to paNa saMyamI pratye to vaiSa na ja thAya. potAnA nimitte tApasane aprIti thaI to mahAvIra svAmI bhagavAne cAlu comAsAmAM vihAra karyo hato. stavaparijJA, paMcAlakajI, paMcavastu mahAvIracariyuM (zrInemicandrasUrikRta) granthamAM A ghaTanAnI noMdha karatA jaNAvela che ke "so tavisaDaDasamANo tehiM saMpattiyaM muwiA paramaM savothivIyuM to to daMtaDAjoDavA" (ta.5.6, paDyA.7/05, paM.va.9996, ma.va.kR.34) dharmAtmA ke mahAtmA dvArA bIjAne thatI aprItiaNagamo-udvega bhayaMkara abodhibIja che, bodhidurlabhatAnuM kAraNa che -ema spaSTapaNe uparokta gAthAmAM jaNAvela che. AnA dvArA bhagavAna ApaNane mUkasaMdezo Ape che ke kyAreya paNa ApaNe koIne ajANatA 414 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa aprIti UbhI karIne asamAdhi na ApIe, mArgavimukha na karIe. paNa A saMdezo ApaNe keTalo lIdho ? AvuM na vicArIe to ApaNe chatI AMkhe AMdhaLA chIe ane chate kAne baherA chIeema mAnyA vinA chUTako nathI. AvI ja dazA kAyama rahe to kheda sAthe kahevuM paDaze ke ApaNane jIvatA tIrthaMkara maLe to paNa ApaNuM ThekANuM nahi paDe. gautamasvAmIthI paNa ApaNuM ThekANuM nahi paDe. bhagavAnanA jIvanamAM banelA prasaMgonuM 'posTamorTama' karIe to paNa AMtarika jAgRti AvI jAya. UMcuM jIvana jIvIne bhagavAna "huM tane bodhapATha ApuM" ema potAno adhikAra sthApavA IcchatA nathI. paraMtu "mArA jIvanamAMthI tuM kAMIka sAruM zIkha" ema Icche che. vItarAga bhagavAnano parama mArga ApaNane kharA arthamAM samajAyasAcI rIte game ApaNA hRdayamAM tAttvika rIte uge to ApaNA AtmAnuM vAstavika kalyANa thAya. mAtra paropadezathI ApaNuM kharuM kalyANa thavAnuM nathI. paraMtu pratyeka avasthAmAM svane upadeza ApavAno che. A kArya AcAryo mATe paNa duSkara che. mATe ja yogasAra granthamAM kahela che ke- upavezavinA vizcit thitvat Aryate paraH / svAtmA tu svahite yo munIndrarapi turaH / / (1/26) paNa ApaNe jAtane samajAvavAnuM duSkara kArya ja ullAsathI karavAnuM che. bhagavAne bIjAnI samAdhi mATe comAsAmAM vihAra karyo, apavAdanuM sevana karyuM. ApaNe to ghaNI vAra utsargamArge cAlIne paNa bIjAne saMkaleza karAvIe chIe- enuM aMdaramAM duHkha paNa thatuM nathI. ApaNe saMyamI pratye ApaNane thayelA durbhAvane ApaNA aparAdharUpe svIkAratA ja nathI. dUra rahelA sAdhunI peTa bharIne anumodanA karIe, paNa pAse rahelA be-cAra sArA sAdhunI niMdA bharapeTa thatI hoya to samajavuM paDe ke dUranAnI thatI anumodanA phakta hoThathI che. athavA pAsenAnI anumodanA na karavA mAMgatA hoIe eTale paNa dUranAnI anumodanA thAya tevuM paNa saMbhave. 'zivamastu sarva jagataH' bolIe temAM 'AkhA jagatanuM kalyANa 465 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAva ane pAsenAnuM akalyANa thAva'- AvuM hoya to A bhAvanAmAM jagata kalyANanI vAta mithyA sAbita thAya che. ApaNane dUranA sAdhu pratye sadbhAva eTalA mATe che ke teo ApaNAthI dUra che. te saMyamI che- mATe tenA para sadbhAva hoya evuM prAyaH hotuM nathI. paNa 'teNe mane herAna nathI karyo. mATe mane tenA para sadbhAva che'- evuM hovAnI saMbhAvanA vadhu che. jema dUra rahela sAdhu sAdhuvezamAM che tema mArI pAse rahela sAdhu paNa sAdhuvezamAM ja che. jema dUra rahelA pAse bhagavAnano mArga che tema mArI pAse rahela sAdhu pAse paNa bhagavAnano mArga che ja. to pachI pAsenA-najIkanA saMyamI pratye bahumAna kema nahi ? sAmevALo sAdhu pratikULa AcaraNa kare ane ApaNo enA parano sadbhAva tUTe to samajavuM ke jAgelo sadbhAva tUTavA mATe ja jAgyo hato. eka sAdhu pratye durbhAva jAge eTale 'abhiprAyamAM aDhI dvIpanA tamAma sAdhu pratye durbhAva che' tema ja samajavAnuM. eka saMyamInI avahelanAmAM traNa kALanA tamAma saMyamInI avahelanAnuM pApa lAge che. mATe ja oghaniryuktimAM jaNAvela che ke 'mmi dviiimma savva te diniyA kuMti (gA.26)' himAMzusUri mahArAjA eTale tapasvImAM ziromaNi. jo bhUlecUke enA doSo bolIza to mArUM kharAba dekhAze. mATe ApaNe tenI niMdA na karIe. paNa jo koIka nAno sAdhu hoya, jene 10 mI oLI cAlatI hoya, tenuM ghasAtuM saheje saheje bolAI jAya ke "pAraNAmAM jo jo, tUTI paDaze." AvuM thatuM hoya to tenuM kAraNa "mAre koI paNa sAdhu pratye durbhAva karavo nathI." evo dRDha pariNAma ke praNidhAna nathI. mATe koIne paNa saheje sAmevALA pratye durbhAva thAya tevuM ghasAtuM bolAI jAya che. mATe lakSa rahevuM joIe ke je paNa bolIe te saMgharSa ghaTe tevuM bolIe, sadbhAva ane samAdhAna thAya tevuM bolIe. koInI sAthe jUno jhaghaDo yAda na karavo-na karAvavo ke navo jhaghaDo ubho 466 Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karavo. te to ja thAya jo ApaNI daDha bhAvanA na hoya ke "mAre koInA paNa pratye durbhAva nathI karavo ane evA zabdo nathI bolavA ke jethI koIne bIjA sAdhu pratyeno ahobhAva tUTe.' zAstra kahe che ke sAco saMyamI hoya te jhaghaDo zAMta kare. pANIno ghaDo makAnamAM paDyo hoya ane acAnaka phUTe. pANIno relo bIjA koInA Asana tarapha jato hoya ane ApaNane ALasa hoya to paNa temane saMkaleza thavAno hoya evuM lAge to to avazya te pANIne lUchavA ubhA thaI javuM joIe. A madhyama bhUmikA che. temane saMkaleza thAya tevuM na lAge to paNa, koInI preraNA vinA, ullAsathI pANI lUchavA UbhA thaI javuM te uttama bhUmikA che. tathA tevA avasare jhaghaDo thavAnI saMbhAvanA hoya to paNa lUchavA UbhA na ja thavuM te kaniSTha bhUmikA che. ATalI hade ApaNe kadApi nIcA na utaravuM. gocarI vAparyA pachI pAMca-dasa miniTa AMTA mArIe temAM kaMTALo Avato nathI. paraMtu A rIte sakAraNa paNa ubhA thavAnI ALasa Ave to samajavuM ke "ApaNuM saMyamajIvana laukika bhAvothI paLAya che.' - laukika bhAvathI paLAtuM evuM lokottara saMyamajIvana prAyaH niSphaLa jAya che. ApaNe koInuM paDilehaNa karavA sAme cAlIne jaIe to te kadAca nA pADe tevA cAnsa che. paNa AvI bAbatamAM kAMI te nA nathI pADavAnA. ApaNA hAthe ja kaDakAIthI esiDanuM potuM pheravIne ApaNAmAM rahelA laukika bhAvone ghasI nAkhIe to ApaNuM ThekANuM paDe. sAmenA saMyamIne utArI pADavA te laukika bhAva che. aDhAImAM kadAca tapasvInI satata sevA karIe. paraMtu be varSa pachI paNa ApaNe temanI karelI bhakti temane jAheramAM yAda karAvIe to te laukika bhAva che. bIjI vAra tapamAM ApaNI sahAya levAnI jarA paNa ruci te tapasvIne na thAya. AmAM ema samajavuM paDe ke "ApaNane sukRtamAM rasa nathI. paNa mAna kaSAya poSAya temAM rasa che." prAya: te mATe ja vaiyAvacca Adi ArAdhanA I467 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIe chIe. A rIte laukika bhAvathI karelI ArAdhanAnA pariNAme ApaNe lIdhelA anaMtA oghA niSphaLaprAyaH gayA. A bAbatamAM UMDANathI saMvedanazIla hRdaye vicArIe to vartamAnamAM maLela ogho kevI rIte saphaLa bane? te aMge ghaNuM vicArI zakAya. nizIthabhASyamAM, bRhatkalpabhASyamAM ane ghaniryuktimAM daSTAMta Ave che ke - jaMgalamAM eka vAra be kAcIMDA vacce jhaghaDo thayo. tyAM jAgRta evA vanadevatAe bIjA prANIone cetavaNI ApatA kahyuM ke "prANIo ! jAgo. A kAcIMDAne jhaghaDatA baMdha karo. temane zAMta karo." jaMgalamAM prANIoe A sAMbhaLavA chatAM upekSA karI ke "A be kAcIMDA jhaghaDe temAM jaMgalane ke ApaNane zuM nukasAna thavAnuM ?', ane pelA be kAcIMDA jhaghaDatA rahyA. tyAM eka hAthI zAMtithI sUto hato. eka kAcIMDo bhAgato-bhAgato hAthInI sUMDhanI aMdara ghUsI gayo. tenI pAchaLa bIjo kAMcIDo suMDhamAM ghUsI gayo. tophAnI kAcIMDA aMdara ghUsavAne lIdhe te hAthI vedanAthI gAMDo banI gayo ane jaMgalanA jhADo toDavA mAMDyo. ema jaMgalane khedAnamedAna karato te hAthI sarovaranI pAse pahoMcyo ane te sarovaranI pALa paNa toDI nAMkhI. AkhA jaMgalamAM sarovaranuM pANI pharI vaLyuM. jaMgalanA nAnA-moTA hajAro prANIo khalAsa thaI gayA. mAtra be nAnA prANInA jhaghaDAthI AkhuM jaMgala khatama thaI gayuM. A ghaTanAne darzAvatA nizIthabhASya ane bRhatkalpabhASyamAM jaNAvela che ke NAgA jalavAsIyA ! suNeha tasa-thAvarA ! / saraDA jattha bhaMDaMti abhAvo pariyattaI / / vaNasaMDasare jala-thala-khahacara-vIsamaNa devayAkahaNaM / vAree saraDuvekSaNa dhADaNa gayaNAsa cUraNatA / / (ni.mA.2785/86, pR.mA.1732/ra007) nAnI nabaLI ghaTanAne zarUAtathI ja aTakAvIe to moTA nukasAnamAMthI bacAya. mATe ja Avazyakaniyukti kahela che ke -468 - Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNathovaM vaNathovaM aggithovaM kasAyathovaM ca / na Tu me visiyaa, thoDaM pi se vahuM roTTa || (A.ni.020) RNa (davuM), zarIrano vraNa (ghA), Aga ane kaSAya -A cAreya nAnA hoya to paNa teno bharoso na karavo. tenAthI kadApi nirbhaya na rahevuM. kAraNa ke nAnA dekhAtA te kayAre vikarALa-mahAkAya-dAruNa banI jAya ? te aMge kazuM kahI na zakAya. mATe kyAreya paNa zAMta paDI gayA hoya tevA jhaghaDAne sAdhue pharIthI bhUtakALano koIka nabaLo prasaMga yAda karAvIne tAjetaramAM udIraNA karIne ubho na karavo ane koInI paNa joDe koIne paNa jhaghaDo thayo hoya to tene tarata ja zAMta karavo. kAyama pANI banavuM paNa peTrola to haragIjha na banavuM. ApaNe jo bIjAne asamAdhi ApIe to bhaviSyamAM ApaNane paNa asamAdhi ja maLe ne ! ApaNe je karIe chIe te pIcakArI nathI paNa phuvAro che. pIcakArImAMthI choDeluM pANI sAmevALA para jAya. jyAre phuvArAmAMthI pANI ApaNA ja upara Ave. mATe jo pANI bharavuM hoya to gaMgAnuM pANI bharavuM, gaTaranuM nahi. ApaNane pANI bharavAno adhikAra che paNa pachI je bharela hoya te ja anubhavavuM paDe- tenAthI ja bhIMjAvuM paDe. ApaNe jevuM valaNa dekhADIe/keLavIe tenA AdhAre paDaghA paDe. mATe jo jAgRti keLavIe to adhikaraNa = jhaghaDo thAya nahi. ApaNI pratyeka pravRtti "pANI bharavA jevI che. paNa jAgRti haze to gaMgAnuM pANI bharAze, nahi to gaTaranuM pANI bharAze. zAstra e gaMgAnuM pANI che ane durbhAva te gaTaranuM pANI che. zuM bharavuM? te ApaNA hAthamAM che. te samajavA chatAM gaTaranuM pANI ja bharavAnuM kAma karazuM to ApaNe dhikkArane pAtra ane sajAne pAtra banazuM. saMsArI to ajJAnI che mATe dayAne pAtra gaNAya paNa ApaNe nahi. mATe pratyeka paLanI jAgRtithI saMyamI pratye sadbhAva TakAvIe ane paramapadane pAmIe e ja maMgaLa kAmanA. '469 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zauhaja anATinanuM tAtparya 14muM asamAdhisthAna che - nisAyakArI vA svAdhyAya te samAdhinuM kAraNa che. paNa akALe svAdhyAya karavo te asamAdhinuM kAraNa che. AcArAMga vagere kAlikazrutane (jemAM kAlagrahaNa levA paDe tevA Agamone) bhaNavA mATe 1 lA ane chellA pahorano kALa che. A rItanI je maryAdA zAstramAM batAvI che tenuM ullaMghana jo sAdhu kare to prAMtadevatA- najIkanA kSetranA mithyAtvI devatA tene herAna paNa karI zake. gAMDA kare-mAMdA kare ne unmatta banAve. tenAthI mRtyu paNa AvI zake. AvuM nizIthabhASya tathA oghaniryuktimAM Ave che. je samaye je karavAnuM hoya te samaye te karo to te sva-parane samAdhinuM kAraNa bane. mATe ja zAstrakAroe sUtra ApyuM ke "Ane vAtaM samAyare" (dazavaikAlikasUtra-pa/ra/4). nizIthasUtra mujaba, sAmAnyathI sUryodaya pahelAnI 48 miniTa, sUryAsta pachInI 48 miniTa, purimur3aDhanI AgaLanI ane pAchaLanI 24-24 miniTa ane madhyarAtrinI 48 miniTa e kALaveLA che. svAdhyAya mATe te akALa che. A samaye vyantarAdi devo avarajavara karatA hoya ane karAtA (AgamAdisaMbaMdhI) svAdhyAyamAM rahelA maMtrAkSaragarbhita akSaro ane dhvaninA kAraNe devatAone cAlavAmAM vinna thAya, alanA thAya. Avazyaka niryukti (gA.1336) ane nizIthacUrNimAM daSTAMta Ave che ke- eka vAra sAdhu rAtre 12-30 vAge svAdhyAya karatA hatA. te joIne tyAM rahelI zAsanadevI bharavADaNanA vezamAM pasAra thAya che ane bole che "chAsa lo, chAsa..." A sAMbhaLI pelA 1. akAlasajjhAyakArI ya kAliyasuyaM ugghADAporisIe paDhai, paMtadevayA asamAhIe joei / H470 (470 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhue Thapako Apyo. "A kAMI chAsa vecavAno samaya che ? atyAre chAsa koNa le ?" ane tyAre atyAre kAMI svAdhyAyano samaya che?" ema samajAvI devI pAchA gayA. sAdhune herAna koNa kare ? bhagavatIsUtramAM jaNAvyA mujaba aDadhA sAgaropama karatAM nyUna AyuSya vALo deva sAdhune (ApaNane) calAyamAna na karI zake. kAraNa ke ApaNe vyavahArathI jayaNApUrvaka bhagavAnanA mArge cAlIe chIe. tethI IrAdApUrvaka ArAdhanAmAM ghAlamela karIe ane AjJAno bhaMga karIe to ja ApaNane te devatA herAna kare, mAMdagI Ape vagere thaI zake. mAMdagI vageremAM tIvra saMkleza thAya to bhUtakALanI tamAma sAdhanA upara pANI pharI vaLe tevuM paNa bane. sAmAnyathI jenuM AyuSya aDadhA sAgaropama karatA ochuM hoya te vyaMtara, bhavanapati vagere nIcenA nikAyanA deva tathA phakta prathama-dvitIya vaimAnika devalokanA deva hoya. teo apramatta sAdhune herAna karI zake nahi. pUrvadharanA zAstro ane AgamazAstro kALanA samaye bhaNAya nahi. paNa vyavahArasUtranA sAtamA udezAmAM jaNAvyuM che ke pUrvadhararacita stotrano pATha kALanA samaye paNa thaI zake, mATe namiNa, kalyANamaMdira (je siddhasena divAkara sUri mahArAjAe banAvelA che te) besatA varSe cha vAgye ane divasanA paNa akALa samaye stotrapATharUpe bolI zakAya. AgamanuM akALa samaye rIvIjhana = punarAvartana na thAya, paNa ciMtana thaI zake. vRddhAvasthA ke atyaMta maMdasmRti vagere kA2Ne bhUlI na javAya mATe apavAdamArge guru rajA Ape to rIvIjhana (pakkhIsUtra vagerenuM) thaI zake. haribhadrasUri mahArAjA pUrvadhara nahotA. mATe temanA graMtho zAzvatI oLI vagere asAyanA divasomAM paNa vAMcI zakAya. karmagraMtha chaThTho ane kammapayaDI zivazarmasUri mahArAjAe banAvelA che. te pUrvadhara hatA. mATe kALaveLAe te grantho na bhaNI zakAya. navatattva paNa na 471 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNAya. (phAgaNa Adi) comAsInA aDhI dIvasa ane zAzvatI oLInA 12 divasa asakjhAya gaNAya. eka mata mujaba zAzvatI oLInA prathama traNa divasa sivAya tattvArthasUtra vagere bhaNI zakAya. sAmAnyathI AgamAdino svAdhyAya te samAdhinuM kAraNa che. paNa tenI maMtrazaktino prabhAva zudradevatA sahana karI na zake. cAra saMdhyA (kALaveLA) tevA devonI avarajavara vadhAre rahe che. mATe tyAre svAdhyAya na karavAnuM zAstrakAroe jaNAvela che. te ja rIte makAnamAM sAdhu mAMdA hoya tyAre asvAdhyAyano samaya jANavo. vaiyAvaccanA samaye glAnanI sevA na kare ane bhaNe te bhaNavA chatAM jJAnAvaraNa karma bAMdhe che. vaLI saMyamInI upekSA karavAthI cAritrAvaraNa bAMdhe che. nirapekSapaNe AjJAbhaMganA pApe mithyAtva mohanIya karma paNa bAMdhe. jo glAna sAdhunI saMbhALa mATe vyavasthA thaI hoya ane pote svAdhyAya kare to vAMdho nathI. paraMtu tevuM na hoya ane pote svAdhyAya kare to baMdhAyela jJAnAvaraNa ane mohanIya karma ekIsAthe udayamAM Ave jenA kAraNe ekAMte asamAdhi thAya. anya saMyamIne asamAdhi karAvanAra yoga ApaNane paNa asamAdhi karAve. mAMDalImAM bALamuni, vRddhasAdhu glAna vagere hoya ane roja gocarI vadha-ghaTa thavAnI ghaNI zakyatA hoya ane bIjA koI vadheluM vAparI zake tema na hoya tema chatAM tyAre pote ekAsaNA pakaDI ja rAkhe ane gocarI vadhe to kAyama paraThavI de tevuM na cAle. glAnane asamAdhi thAya tevuM na cAle. glAna mATe je chAsa lAvIe te chAsa moLInA badale khATI nIkaLe. glAna vApare ane vadhAre tabiyata bagaDe evuM hoya to tevA samaye pote navakArazI rAkhI hoya to glAnane asamAdhi na thAya mATe pote vAparI jAya. AvA samaye glAnane asamAdhi thAya te na cAle. tevA saMyogamAM jaDatAthI pakaDI rAkhela ekAsaNAnI ArAdhanA paNa AtmAne 472 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virAdhaka banAve. AvA samaye ekAsaNAnA abhigrahapUrvaka ke dhAraNAabhigrahapUrvaka navakArazI vagere paccakakhANa thaI zake. Ama dareka ArAdhanAmAM viveka mukhya che. viveka mUkAya tevI ArAdhanA mAyakAMgalI bane che ane jemAM viveka bhaLe tevI ArAdhanA majabUta ane cetanavaMtI bane che, AnaMda ane prasannatA vadhAranArI bane che. tenAthI "huM bhagavAnanA mArge cAlu chuM." evI pratIti cokkasa thAya. ArAdhanAnA bhAva to abhavyane paNa jAge. paNa ArAdhakapaNAnI pratIti thavI te eka alaga cIja che. vivekadaSTivALAne ArAdhanAnA bhAva hoya paNa 'huM bhagavAnanA tAttvika AzayapUrvakanuM aMtaraMga jIvana jIvuM chuM.' evo aMdaramAMthI svayaMbhU aNasAra maLe te alaga ja cIja che. jeTalo pAramArthika mArga samajyA chIe teTalo mArga vivekane cUkyA vinA, zaktine chUpAvyA vinA pALIe to A pratIti thAya. vartamAnamAM ApaNuM jIvana Ama to bakuza ane kuzIla che. paraMtu (1) ApaNe parArthavyasanI bhagavAnano jeTalo mArga jANIe (2) jeTalA pramANamAM te mArge cAlavAnI zakti hoya ane (3) ApaNo kSayopazama jeTalo pahoMce te rIte prAmANikatAthI ane saraLabhAve prayatna karIe to saMtoSa thAya ke 'huM bhagavAnanA aMtaraMga Azayane sAcavIne ArAdhanA karUM chuM.' jo AvuM hoya to "sakhyAp vakRto vaLe vaLe naLeka verAM' A ukti ApaNA mATe sAcI paDe. bAkI popaTa pAThanI jema svAdhyAya karavAthI jhAjho artha sarato nathI. mAMdagImAM hospiTalamAM dAkhala thavuM paDe tyAre tapa, svAdhyAya, UbhA-UbhA pratikramaNa vagere kAMI thavAnuM nathI. ApaNI prasannatA jo mAtra bAhya ArAdhanAthI TakatI hoya to tyAre prasannatA Takaze kevI rIte ? jeTalA lokottara bhAvo keLavelA hoya tenA AdhAre sAcI prasannatA Take. bAkI tevA saMyogamAM ekAsaNA na thavAnI hAyavoya karavI te 473 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to ArtadhyAna ja che. dareka saMyamI pAse evI kaLA hovI joIe ke pratyeka yoga ane pratyeka paristhiti potAnA mATe mAtra saMvara ane nirjarAmAM pheravAI jAya. pratyeka paristhitimAMthI asaMga rIte pasAra thavAnuM che. Ano UMDo vicAra hovo joIe. rojIMdA jIvanamAM upalaka saMtoSa hoya paNa A prakAranI jIvana paddhatithI tAttvika AtmakalyANa keTaluM ?" e vicArIe nahi to ThekANuM na paDe. bhagavAnanA aMtaraMga mArganI prAptinI kharI jhaMkhanA aMdaramAM uge to bhagavAnano mArga maLe. bAkI zAstramAM lakhAyelo, rajoharaNa laIne, vezaparivartana karIne vyavahArathI pAMca mahAvrata pALavAno bahiraMga mArga to abhavyane ane ApaNane anaMtIvAra maLyo. atyAre upalabdha 45 Agamo bhegA karo to paNa te "1 pUrva jeTalA paNa pramANavALA na thAya. mATe kaMThastha thayela zAstra, gAthAno sToka, pravacananI zaktithI ke ziSya parivArathI ThekANuM na paDe. ApaNI AMtarika nirmaLa ane komaLa pariNatinA AdhAre ApaNuM ThekANuM paDe. "koI paNa paristhitimAM mArA pariNAma mokSAbhimukha rahe che ke nahi ? mAyA-mamatA-mahattvAkAMkSAthI aMtaHkaraNa malina to thatuM nathI ne ? puNyodayanuM AkarSaNa aMdaramAM aDDo jamAvIne besela nathI ne ?" e vicAra jo satata jAgato rahe to devagurukRpAthI maLela koI paNa vastunuM ajIrNa na thAya. karmasattA sAme ApaNI jIta ApaNA AMtarika svaccha pariNAmathI che, bhagavAnanA Azaya mujabanA pariNAmathI che. tapa-tyAga- prabhAvanAupadhAna karAvavA-saMgha kaDhAvavA vagere mAtra bAhya pravRttithI jIta nathI. jyAre pratyeka yoga ApaNAmAM pariName, ApaNane prasanna banAve, AtmasaMtoSa karAve to samajavuM ke ApaNe bhagavAnanA mArga chIe. vyavahArathI dIkSA paryAyanI vRddhi ane maLelI puNyazakti, sattA ke adhikAra bhagavAnanA mArgane apAvatA nathI. 474 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te mATe niraMtara jAgRti keLavavI paDe ke "mAtra bAhya ArAdhanA ane puNya upara mAre madAra nathI bAMdhavo. paNa bhagavAnanA vacana mujaba aMdaranI pariNati ghaDIne mAre nizcita banavuM che." A jAgRti sAthe jinavacano ghaMTAya, tenuM parizilana - ciMtana - maMthana thAya, AMkhanA AMsu ane hRdayanA samarpaNa pUrvaka AtmAnA uddhAranI tamannA thAya to maLela yogasAdhanA tAraka bane. tenAthI UMdhu karavAmAM arthAt bhagavAnanI nA hoya te kAma karavAmAM, te rIte kAma karavAmAM AjJAbhaMganuM pApa lAge ane tenAthI asamAdhi thAya. kAraNa AjJAbhaMgamAM AjJAthI viparIta pariNAma rahelA che. pUjya haribhadrasUri mahArAjA upadezapada (gA.238) graMthamAM kahe che ke zuddha AjJAbahumAna = AjJAyoga te mokSamArga che. "pratyeka saMyogomAM mArA pariNAma kevA karUM evI jinAjJA mane maLelI che?" - A vicAra karIne te mujaba valaNa-vartana keLavavuM te mokSamArga che, AjJAyoga che. zAstra dvArA tevI pravRtti ane pariNAma jANIne saMyamI te anusAra jIvana banAve to ja AjJAbahumAna tAttvika kahevAya ane to ja vizuddha AjJAyoga maLe. mATe "vartamAnamAM huM zuM karuM ke jethI (1) te badhuM bhagavAnane mAnya thAya ? (2) guru-AjJAnuM pAlana thAya? (3) vizuddha saMvara ane prabaLa nirjarA thAya ?' A vicAravuM joIe. vihAramAM nUtana dIkSita sauthI pAchaLa hoya to tenI sAthe rahevAno vicAra ArAdhaka banAve, bhale ApaNe moDA pahoMcIe. tenA badale te ekalA paDI jAya to temAM zakyatA e che ke kadAca teno saMyama pratyeno sadbhAva ane saMyamI pratyeno vizvAsa tUTI paDe. ArAdhanAthI tAttvika kalyANa to ja thAya, jo ArAdhakabhAvane TakAvIne ArAdhanA karIe. ArAdhakabhAva khatama karIe to tevI ArAdhanA paramArthathI kalyANakArI banI na zake. dA.ta. bolatI vakhate muhapattino upayoga na rAkhe evA sAdhu tenA saMyama nI tAtvika 475 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parano dveSa, ApaNI muhapattinA upayogapUrvaka bolavAnI ArAdhanA para pANI pheravI de. te ja rIte navakArazI karanArA upara dveSa, doSita gocarI vAparanArA para dveSa, pratikramaNa beThA beThA karanArA upara dveSa ane aNagamo Ave to ApaNI anya ArAdhanA vizuddha ane apramatta dekhAtI hoya chatAM paNa te aMdarathI saDelI chetema jANavuM. mATe roja 5-10 miniTa A badhuM vicArIe te jarUrI che. ogho bAMdhatA, kApa kADhatA A vicArIe ke huM je karuM chuM temAMthI bhagavAnane mAnya keTaluM? huM je pariNAmathI karUM chuM te pariNAma paNa bhagavAnane mAnya keTalo ?" saMyamajIvananI pratyeka pravRtti te ArAdhanA che. paNa temAM ArAdhakabhAva bhaLe to te baLavAna bane. dUdhapAka banAvavA dUdhamAM sAkara nAkhavAnI na bhUlAya ane mIThuM na nakhAya. tenAthI vahu phUvaDa"mAM gaNAya. ahIM dUdhanA sthAne ArAdhanA, mIThAnA sthAne virAdhakabhAva ane sAkaranA sthAne ArAdhakabhAva samajavA. sAkara nAkhavAnI bhUlAya athavA mIThuM nakhAya to vahunuM sthAna nIcuM utare tema ArAdhakabhAva na bheLavuM athavA virAdhabhAva lAvuM to kevaLInI dRSTimAM mAruM sthAna nIcuM utare. "huM kyAM chuM ?" enI gatAgama na hoya to jIMdagI pUrI thaI jAya ane jJAnInI dRSTimAM nIce utarelo rahI jAya. "huM zuM karuM? evI bhagavAnanI, gurunI ane zAstranI AjJA mane maLelI che te vicAravuM. "huM zuM karuM to bhagavAna prasanna thAya ?" te vicAravuM. ApaNe svAdhyAya karavAno te zA mATe ? vidvattA mATe? ke karmabaMdha na thAya tevuM jIvana banAvavA mATe ? roja eka jaNa pAMca gAthA gokhe. eka divasa gAthA gokhavAnI bhUlAI gaI ane manamAM teno raMjaDaMkha rahe to Avo DaMkha devaloka ApI zake. paraMtu "eka paNa gokhelI gAthA kyAreya pariNamI nahi teno sAco DaMkha jo ubho 1. 'tuma tuTe sukha thAya, mananA mAnyA." (upAyazovijayakRta stavana- caMdraprabha jina sAhebA re...) '476 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya to te mokSa Ape. kevaLa svarganI yAtrA to abhavya jIva ane dUrabhavya jIvo paNa kare che. ApaNe zuM enA raste cAlavAnuM ? ke pachI Asannabhavya muktigAmI jIvonA raste cAlavAnuM? doSanI sUga Ave, teno DaMkha Ubho thAya to pratikramaNa paNa bhAvapratikramaNa banI zake. bAkI be TAIma pratikramaNa ubhA ubhA karavAmAM mAtra mithyA saMtoSa Ave. tenAthI kevaLa svarga maLe. paraMtu svarga durlabha nathI. svarganI yAtrA to Dhora paNa kare che. moTA bhAganI devanI saMkhyA tiryaMco pUrI kare che. kAraNa manuSya saMkhyAtA che ane utpanna thatA devo asaMkhyAtA che. saMkhyAtA manuSyothI devalokanA asaMkhyAtA devonI saMkhyA kevI rIte pUrAya ? ane nArakI ke deva to marIne devarUpe banI na zake. mATe mAnavuM ja paDe ke tiryaMco deva banIne tyAMnI bAkInI saMkhyA pUrI kare che. tethI svarganI yAtrA karavAmAM kAMI moTI dhADa nathI mAravAnI. Ama bhAvaanuSThAna mATe AjJApAlanano pariNAma ane doSano DaMkha Ubho karavAno. zAstramAM akALe svAdhyAyano niSedha karyo che. mATe te aMge paNa AjJApAlanano pariNAma ubho karavAthI asamAdhithI bacI javAya. ThANAMgajI vagere zAstramAM pAsatthA, bakuza ane kuzIla traNanI vAta Ave che. pAsatthAnA mULa guNa ane uttaraguNa bannemAM khAmI hoya ane chatAM teno DaMkha paNa na hoya. bakuzanA uttaraguNamAM khAmI hoya ane kuzIlanA mULa guNamAM khAmI hoya. paNa A bannene te khAmIno DaMkha che. mATe temanuM samyagdarzana teTalA aMze jhaLahaLatuM che. te zakti mujaba mArgamAM pAchA Ave che, rIvarsa thAya che. karmanI sAme bAtha bhIDe che. AMtarika pariNAmone bhagavAnanA mArga upara sthira rAkhe che. pote zithila che, paNa temAM DaMkha che. ene bhagavAnanI AjJA pALavAnI tamannA paNa che. mATe guNasthAnakano vicAra karIe to pAsatthA 1lA guNasthAnake Ave ane bakuza tathA kuzIla 6 ke 7 me guNasthAnake Ave. 477 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teone mArgano prema che. "mAre akALe svAdhyAya nathI karavo. glAnasevAnA avasare copaDI pakaDavI nathI. svAdhyAyanA avasare svAdhyAya karavo che. akALa choDIne yogya kALe utsAhapUrvaka svAdhyAya karanArane dhanya che. temanI sevAno lAbha maLe to sAruM" A pramANe mArge cAlavAnA pariNAma bakuza-kuzIlane che. paNa karmanI sAme AtmAnuM baLa ochuM paDe che. mATe doSanI AlocanA kare che. tethI tene chaThTha guNasthAnaka hoya. paNa pote karelI bhUlamAM dalIlabacAva Ave to bakuza ke kuzIla paNa pAsatthAmAM utarI jAya. ahIM samajI rAkhavuM ke nizcaya nathI to 18000 zIlAMgamAMthI eka paNa na hoya to chaThTha guNasthAnaka na Take. mATe jIvanamAM doSanuM sevana karatI vakhate mArgano prema che ke nahi ? mArgapakSapAta khatama thAya che ke jAgato rahe che ? te mATe satata jAgRta rahevuM. prAyaH A vAtamAM guru kAMI vAraMvAra pUchavAnA nathI. pUche to ApaNane prAyaH gamavAnA nathI. ApaNe ApaNI jAte ja A bAbatamAM ApaNA guru banavuM paDe. bhagavAna ke gurudeva to yogyatA mujaba mArga batAve. mananA pariNAma ubhA karavAnI javAbadArI ApaNI che. dIkSA lIdhela tame badhA khAnadAna cho. mokSanI jhaMkhanAthI nIkaLelA cho. paNa have gADI mULa pATe che ke ADe avaLe ? te vicAravuM rahyuM. 478 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | UharaNuM akSarAdisthAna : zAstrahavAmAM sasarakkhapANipAo' sacitta evI pRthvI vagerethI yukta te sa-sarakha. tevA hAthapagavALo = sasara-pAvAgo. aMDila = acitta jamIna ane asthaDila = sacitta jamIna. sAmAnyathI sAdhue vihAra acitta jamIna para ja karavAno hoya. paNa kadAca saMyogavaza sacitta pRthvI vagere vALA raste cAlyA bAda acitta pRthvIvALo rasto Ave to paga pramArjavAnI vidhi che. nahi to pRthvIkAyanA jIvane pIDA-asamAdhi thAya. te A rIte - AcArAMganA 1 lA adhyAyamAM akAyazastranI vAta Ave che. pRthvIkAyanI virAdhanA je pRthvIkAya kare te svakAyazastra bane. eTale ke upara kahyuM temAM sacitta pRthvI jo acitta pRthvInI sAthe bhegI thAya to acittapRthvI zastranuM kAma kare ane sacittapRthvInI virAdhanA = asamAdhi thAya. khyAla rAkhavA jevuM e che ke paga upADIe tyAre taLiyAnI mATI to svAbhAvika rIte kharI paDe che paNa paganA uparanA bhAganI mATI-rajakaNa paga para ja rahI jAya che. tethI paga pUMjavAnA che temAM pagano uparano bhAga daMDAsaNathI pUjavAno, jethI te sacitta mATInI virAdhanA na thAya. te rIte acitta jamIna parathI sacitta jamIna para cAlavAnA prasaMge paNa paga pUMjavA, jethI sacitta mATInA jIvanI virAdhanA na thAya. te rIte vihAra karatA kALI mATImAMthI pILI mATInA khetaramAM sAdhu jAya to paNa paga pUMje. jethI virAdhanA 15. sasarakkhapANipAo bhavai sasarakkhapANipAe saha sarakkheNa sasarakkhe athaMDillA thaMDilaM saMkamaMto na pamajjai thaMDillAovi athaMDillaM kaNhabhomAisu vibhAsA sasarakkhapANipAe sasarakkhehiM hatthehiM bhikkhaM geNhai ahavA aNaMtarahiyAe puDhavIe nisIyaNAi kareMto sasarakkhapANipAo bhavati / - Avazyakaniyukti-hAribhadrIyavRtti / H479E Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na thAya, paga upara lAgelI mATI bIjI mATInuM svakAyazastra na bane. ghaNI vAra zorTakaTa kADhatA AvuM banatuM hoya che. - pRthvIthI pRthvInI virAdhanA te svakAya zastrathI virAdhanA ane pRthvInI pANIthI virAdhanA te parakAya zastrathI pRthvIkAyanI virAdhanA. azucimaya aMDila bhUmithI AvIne pagane pUjyA vinA pANIthI dhovAmAM mATInA jIvonI pANI dvArA virAdhanA thAya. A parakAya virAdhanAmAM paNa jAgRta thavA jevuM che. prazna :- vartamAnamAM to DAmaranA pAkA roDa banI gayA che. tethI eka gAmathI bIje gAma javAmAM mATI badalAya ane tethI paga pUMjavAnuM jaNAveluM prayojana roDa uparanA vihAramAM hAlamAM prAyaH rahetuM nathI. to paga pUMjavA ke nahi ? javAba :- temAM jIvanI ajayaNA kadAca na thatI hoya to paNa paga puMjIe to ApaNA manamAM jIvadayAnA pariNAma TakI rahe. jo paga pUjavAnI Teva pADelI hoya to jIvadayAnA pADelA saMskAronA lIdhe koI AvI paDelA prasaMge ajANatA paNa virAdhanA na thAya. mATe paga pUMjavAnuM cAlu rAkhavuM. virAdhanA uparAMta bhagavAnanI AjJAne pALavAno pariNAma ghasAI na jAya te vadhAre mahattvanuM che. bhagavAnanI AjJA che ke gAmano rasto badalAya eTale navA raste jatAM paga pUjavAnA. te ja rIte rAtre vihAra karatA aMdhArAmAM pahoMcIe ane sUryAsta upara eka kalAka thaI jAya to pachI vasati jovI ke na jovI ? te praznano javAba e che ke ApaNA komaLa pariNAma ane jIvadayAnA saMskArone TakAvavA mATe kRtrima ujAsavALI jagyAe paNa vasati jovI. ArAdhanA karatAM paNa ArAdhanAnA saMskAra vadhAre mahattvanA che. kAraNa ke bhavAMtaramAM sauprathama saMskAra ja kAma lAgavAnA che. valkalacIrIne pUjavA-pramArjavAnA saMskAre ja kevaLajJAna apAvyuM hatuM. jeno janma jaMgalamAM thayo, jenuM jIvana prAyaH jaMgalI che, puruSa 480 Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strIno bheda paNa jene khabara nathI, sAva gamArapaNuM hovA chatAM pUrvenA koIka paDilehaNa-pramArjananI ArAdhanAnA saMskAra hatA ke jethI pitAmuninI pAse Ave che ane potAnA pUrvanA vanavAsa samaye je mATalA vagere joyA hatA tenA para bAjhelI dhULane dUra karavA pUMjatA pUMjatA 'AvuM kyAMka kareluM che.' evA vicAra karatA karatA jAtismaraNa jJAna-saMyamapariNAma dvArA kSapakazreNi para caDI gayA ane kevaLajJAna prApta karyuM. atyAre to jJAnIno viraha che. ApaNe kaI ArAdhanA dvArA taravAnA ? te ApaNane khabara nathI. tethI tamAma ArAdhanA upayoga pUrvaka karavI paDe. to tenA saMskAra paDe. ane kayo saMskAra ugI nIkaLaze? te khabara nathI. dANA vAvato kheDUta te ja dANA vAve ke je ugavAnA hoya ke ghaNA badhA vAve ? 1000 dANA vAve tyAre 100 jeTalA dANA uge. te ja rIte ApaNe badhI ArAdhanAmAM prANa pUrIe, utsAha, Adara, vidhi ane jayaNApUrvaka tamAma ArAdhanA karIe to ekAda yoganA saMskAra ugI nIkaLe to paNa ApaNuM kalyANa thaI jAya. mATe pagapramArjana vageremAM paNa utsAha rAkhavo. A rIte satata pramArjavAnI karelI pravRtti samAdhi ApanArI bane che. sasaravrutti datyadi - (hAtha sacitta dhULa-mATIthI saMsakta thAya tenuM pramArjana) pUrvanA kALamAM sAdhu nirdoSa gocarI mATe bAjunA gAmamAM jatA hatA. be gAma vacce uDatI dhULathI prAyaH hAtha kharaDAya. tevA saMyogomAM gocarI vahoratA pahelAM sAdhu muhapattithI mulAyama rIte hAtha gUMje khaMkhere ke jethI pRthvIkAyanA jIvane kIlAmaNA = asamAdhi na thAya. upalakSaNathI e paNa samajI levAnuM ke gharamAM je vyaktinA hAtha sacitta pANI vagerethI kharaDAyelA hoya tenA hAthe gocarI vahoravAmAM Ave to jIvone kIlAmaNA thAya. mATe bIjI vyaktinA hAthe gocarI vahoravI. 481 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khetaradiyA, pRDhavI nilIya baMto - (sacitta pRthvI para besavAthI virAdhanA karato asamAdhi pahoMcADe. mATe tema na karavuM.) jhADanI nIce besavAnuM thAya to sacitta pRthvI para na besI javAya evo upayoga rAkhavo. je dUdhALA jhADa hoya, jevA ke vaDalo, pIpaLo, AMkaDo vagere, tenI nIcenI (mULanI AjubAjunI ane vRkSanA gherAvA jeTalA bhAganI) jamInanI mATI prAyaH sacitta hoya. je kAMTALA jhADa hoya tenA mULa pAsenI jamIna sacitta ane bAkInI (te jhADanI nIcenI jamIna) prAyaH acitta hoya. sAmAnya jhADa pAsenI mATI prAyaH aDadhI sacitta ane aDadhI acitta (= mizra) jANavI. mATe jhADa kayuM che ? te paNa upayoga rAkhIe ane virAdhanA na thAya tema besIe to bhagavAnanA vacana upara AdarabhAva jIvato rahe, ApaNuM samyagdarzana nirmaLa bane. jyAM avarajavara satata cAlu hoya te jamIna acitta hoya. gAmaDAnA kAcA raste zorTakaTamAMthI jatA Ano upayoga rAkhavo. nisagguvaesaruI, ANAI sutta-bIyaruimeva / / mAna-vitthAra viriyA-saMveva-dhamma - AvuM kahevA dvArA uttarAdhyayana sUtra (28/16) ane pravacanasAroddhAra (gA.950)mAM nisargarucisamakita, upadezaruci samyagdarzana, AjJAruci samyakta, sUtraruci samyakta vagere daza prakAranA samyagdarzana batAvyA che. temAMthI "A sacitta to nahi hoya ne !" Avo vicAra AjJAruci samyaktano sUcaka che. mATe "zAstramAM kyAM zuM batAvyuM che ? temAMthI mane zuM lAgu paDe che?" tenI kALajI hoya to sva-parane samAdhi pamADI zakAya. je khetara kheDeluM hoya tenI mATI sacitta jANavI. TeliphonanA vAyara nAkhavA-badalavA khodela jamInanI mATI sacitta jANavI. cAra AMgaLa karatA nIcenI jamIna sacitta jANavI. temAMthI bahAra kADhela mATI lAMbo samaya sacitta rahe. unALo hoya ane sUryano Akaro taDako hoya ane tenA uparathI lokonI avara-javara cAlu hoya to 482 Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyaH daza-bAra divase te acitta thAya. bAkI jamInanI nIcethI bahAra kADhelo mATIno tAjo Dhagalo sacitta ja samajavo. rAjamArga ke jyAM satata avarajavara puSkaLa pramANamAM hoya tyAM eka veMta sudhInI jamIna acitta gaNI zakAya. avarajavara vinAnA rastAnI jamIna sUryano taDako vagerenA lIdhe cAra AMgaLa jeTalI acitta jANavI. A bAbatamAM sAvadhAnatA na rahe to AjJAruci samyaktva na Take. sUtraruci samyaktvano artha che Agamavacano game, zAstranuM punarAvartana-vAMcana-kaMThasthIkaraNa vagere karavuM game. gaNadhara bhagavaMtoe banAvelA sUtro, na samajAya chatAM, bolIe to jIbha pavitra bane ane bhavAMta2mAM jinavANI raTavAnuM saubhAgya paNa maLe. bIjA sUtro na AvaDe paNa pakSIsUtra to AvaDe che ne ! te chatAM tenuM paNa punarAvartana karyA vagara ja rAtre sUI jaIe te kema cAle ? roja rAtre sUtrapunarAvartana sAva na karIe to sUtraruci samyaktva malina bane. vajasvAmIno jIva pUrvabhavamAM devarUpe hato. roja devalokamAM teo puMDarika-kaMDarika adhyayananuM ahobhAvapUrvaka rIvIjhana karatA hatA. pote rIvijhana na kare to paNa kAMI bhUlAI jAya evuM temanA mATe nahotuM. chatAM roja rIvijhana karatA. sUtramAM paNa eka baLa raheluM che. mATe ja daza pUrvanuM jene jJAna hoya tene samyaktva niyamA hoya. tenA badale 'Aje kaMTALo Ave che. mATe rAtre vahelA sUI jAuM. kAle vahelA uThI rIvijhana karazuM.' ema vicAre paNa uThe moDA. mATe banne TAImanuM rIvijhana gayuM. tenA badale jo rIvijhana kare to TIpe TIpe sarovara bharAya. ema karatA karatA graMthibheda thAya ane bhAvasamyaktva maLe. ApaNe puruSArtha karavAno ghaNo badho che. tenA badale thoDoka puruSArtha karIne saMtoSa mAnI laIe ke 'meM ghaNuM karyuM.' athavA dekhAdekhInA mArge cAlIe. AvuM thAya eTale samajavuM ke ApaNe mokSamArgathI dUra thaIe chIe, durgatinI najIka jaIe chIe tathA asamAdhine AmaMtraNa ApIe chIe. 483 Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMje dorI na choDIe to zuM vAMdho? zAstrakAro AmAM upavAsano diMDa pharamAve che. dorI para sAMje mAkhI bese. rAtre aMdhArAmAM tene dekhAvAnuM baMdha thaI jAya eTale te uDavAnI nathI. have mAkhIno vAgha jo tyAMthI pasAra thAya to te mAkhIne khAI jAya ane te virAdhanA ApaNA para Ave. mATe dorI na choDavAmAM upavAsano daMDa Ave. ApaNe kadAca AlocanA karI, prAyazcitta vahana karI daIzuM. paNa te mAkhIne prANa ApavAnuM kAma to ApaNe nathI ja karI zakavAnA ne ! to pramAdane sevIne koInA prANa levAno adhikAra ApaNane kaI rIte maLI zake? hA, jarUra hoya to dorI sUryAsta vakhate choDIne rAtre pAchI bAMdhI devAya. to vAMdho na Ave. ApaNane AmAM samaya bagaDato lAge paNa vAstavamAM AjJApAlanano pariNAma ubho thAya che. ane AmAM bIjAne samAdhi ApavAnI pravRtti rahelI che. mATe tenAthI A loka ane paraloka bannemAM ApaNane samAdhi maLe. ApaNane dorI choDavAnI be miniTa na maLe to vihAramAM rasto bhUlAvIne karmasattA eka kalAka moDuM karAve. manamAM zoka-arati-udvega thAya te vadhArAmAM. Thalle jatAM cAra kAMTA vAge tyAre bacAvelI be miniTanA badalAmAM be divasa karmasattA bagADe tyAM ApaNI AvaData kAMI kAma nathI lAgatI. bIjAne zAtA ApavAno pariNAma ApaNane zAtA Ape. jayaNApAlanamAM karelI upekSA sva-parane asamAdhi karAve. A vicArIe ane sakriya puruSArtha karIe to samAdhi maLe. bIjAne zAtA ApavAno pariNAma ApaNI azAtAne zAtAmAM saMkrama karavAnuM kAma kare. mATe sAMje dorI choDIe jethI mAkhI na mare. tenAthI (1) navuM zAtA vedanIya karma baMdhAya ane (2) jUnA azAtA vedanIya karmanuM zAtAmAM saMkramaNa thAya. Ama bamaNo lAbha maLe. uparAMta (3) AjJApAlanano lAbha maLe. (4) AjJAruci samyakta vadhu nirmaLa bane. jyAre AmAM thatI upekSAthI AjJAruci samyakta gumAvIe tevuM paNa bane. 484 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanI AjJAnA pAlanamAM samaya na phALavIe to karmasattAnI AjJA pALavA mATe vyAjasahita samaya cUkavavo paDe. AjJApAlananA pariNAmathI roja je dUranA gharamAM gocarI jatA hoya to kadAca je divase varasAda paDavAno hoya te divase tene najIkanA gharamAMthI gocarI lAvavAnuM bane. jyAre bIjA sAdhu roja najIkamAMthI gocarI laI Ave paNa varasAda paDavAnA divase ja dUrathI koIka bolAvI laI jAya ane varasAdanA kAraNe eka kalAka phasAI jAya evuM paNa bane. karmanA gaNita bahu nyArA hoya che. cAmaDAnI AMkhathI dekhAya teTaluM satya mAnI laIe ane jJAnadRSTinI upekSA karIe to samyagdarzana Take nahi, bhAvacAritra maLe nahi. bhavAMtaramAM bhagavAnane joI svataH ahobhAva to ja thaze jo emanI AjJAne pALavAnA UMDA vizuddha saMskAra aMdaramAM nAkhelA haze. pannavaNA sUtramAM kahela che ke vyavahArarAzimAMnA badhA jIvo anaMtavAra nava raiveyakamAM gayA che. arthAta ApaNe paNa anaMtavAra dIkSA lIdhI, niraticArapaNe pALI paNa kharI. mATe to navamA raiveyaka sudhI pahoMcyA. roja satata bhAvathI yAda karIe - hRdayathI vicArIe ke "huM je karuM chuM, emAM zuM evuM thAya che ke je meM bhUtakALamAM anaMtA oghA lIdhA hatA temAM nahotuM karyuM ?" AnAthI jIvana Urdhvagatimaya bane. pAMca varSamAM meM evuM zuM karyuM che ke je anaMtavAra oghA levA chatAM nathI karyuM ? te khabara kevI rIte paDe ? e eka moTo prazna che. te mATe vicAravAnuM e che ke ApaNe temAM zuM nahi karyuM hoya? vihAra, bhikSATana, svAdhyAya, loca.... vagere pratyeka kaSTadAyI kriyAo vizuddhapaNe karI. UlaTuM atyAre kAmaLIkALamAM vihAra karIe chIe, mAMdagI-AdimAM gocarI-pANI prAyaH doSavALA Ave che. doSita makAna, doSita pAtrA ane doSita kapaDA ApaNe vAparIe chIe. pUrve pALeluM, raiveyaka apAve evuM UMcuM saMyamajIvana chatAM pheIla thAya to vartamAnamAM to aticAravALuM ja saMyama jIvana che. pAMcamA ArAnA 4i85 Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cheDA sudhI bakuza ane kuzIla cAritra ja che. to ahIM evuM zuM meM karyuM che ke je anaMtA oghA laIne nathI karyuM ? zuM paMdara karmabhUminA pAMca meruparvata karatAM caDe evA oghAnA DhagalAmAM vadhAro karavA mATe meM dIkSA lIdhI che ? jo 'nA' to dIkSA lIdhI eTale pahelAM nathI karyuM evuM niSpakSapaNe svadoSadarzana karavAnuM, niraMtara Atmaruci-AtmabhAnane ghUMTavAnuM, hRdayapalaTo karavAnuM, AMtara pariNatino ughADa karavAnuM, paramAtmA ane mokSamArga pratye parama prema pragaTAvavAnuM, kSapakazreNinA bIjane vAvavAnuM kAma karavAnuM che. ApaNe dIkSA laIne ApeluM moTuM balidAna sArthaka kevI rIte thAya ? InvesTamenTa karyuM to tenuM pariNAma zuM ? pravRttimAM to pahelA karatAM navuM kaMI ja nathI. vicAravAnuM to pariNati mATe che. meM pariNati keTalI ghaDelI che ? mArAmAM kaI bAbata anaMtakALamAM nahotI ane vartamAnakALamAM ubhI thaI che ? jagadguru hIrasUrIzvarajI mahArAjAnA jIvanamAM jIvadayAnI pariNati evI dRDha hatI ke teo uMghamAM paNa pUMjatA hatA. mATe jIvadayAnI dRSTie vicArIe to emano ogho 100 % sArthaka kahI zakAya. ApaNAmAM kaI bAbatamAM vizuddha pariNita che ke je ApaNane svapramAM ke jAgatA paNa niraMtara kAma lAge ? pratikramaNa karatAM-karatAM kayuM sUtra ke sUtranuM pada evuM bhAvita karela che ke jemAM upayoga acUka 100% coTI ja jAya. dasa varSamAM karelA 7000 jeTalA pratikramaNa ke 20 varSa bAda 14000 karatAM vadhu pratikramaNa karyA to AkhuM pratikramaNa AtmasAt thayuM ? pratikramaNanuM eka paNa sUtra zuM AtmasAt thayuM ? A bAbatamAM zrAvaka ApaNane prazna nathI pUchavAnA, paNa ApaNe ApaNI jAte jAgRta rahevAnuM che. logassa sUtra bolatA saMpUrNa upayoga rahe ke nahi ? pratikramaNa pote bhaNAve ke bIjA, paNa pratyeka sUtramAM niyamA upayoga Ave kharo ? pUjya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAe 'pratikramaNa sUtra Alabama' nAme pustaka bahAra pADela che ke jemAM pratikramaNanA sUtra 486 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sacitra arthasahita ApelA che. IriyAvahImAM ApaNI jAtane AropInA pAMjarAmAM mUkIne aparAdhabhAva sAthe IriyAvahI sUtra bolavAnuM citra che. saMsArIpaNe pratikramaNa A citronA AdhAre karatA mane doDha-be kalAka thatA. je sUtra upayoga vinA bolAya te pharIthI bolavAnuM. ema karatA karatA evA saMskAra paDyA ke atyAre koI jhaDapathI sUtro bole to paNa upayoga Take. jAgRtithI ApaNI jAtane ghaDIe to kAma thAya. bAkI bhavAMtaramAM ApaNane koNa tAre ? so jagyAe eka eka phUTa khodIe to pANI na maLe, paNa eka ja jagyAe 100 phUTa khodIe to pANI maLI zake. ArAdhanAnuM paNa evuM ja che. eka paNa, nAnI paNa, ArAdhanA vidhi-jayaNAupayoga-ahobhAva-lakSapUrvaka karIe to tenuM pariNAma dekhAya. bAkI upayogazUnyatAthI sUtra bolavAmAM pratikramaNanA sUtronI pariNati kevI rIte taiyAra thAya ? ruci kevI rIte jAge ? sUtra kevI rIte AtmasAt thAya ? sUtraruci vagere dasa samyakta phakata yAda rAkhavAnA ke pariNamana paNa karavAnuM? komyuTara paNa badhuM yAda rAkhe che, saMgraha kare che paraMtu tene nirjarA nathI thatI. ApaNe A badhuM ApaNI jAte tapAsIe, ApaNane ApaNe khuda prazna pUchIe, teno daMDa rAkhIe, jAtane tamAco mArIe to ThekANuM paDe. bAkI roja doSita gocarI vAparIe ane tenuM RNa A rIte paNa cUkavIe nahi to bharUcanA pADA thaI, cAbuka khAI ane sAmAna kheMcIne RNa cUkavavuM paDe. "adhyAtmakalpadruma" (yatizikSA-adhikAra-13/19, 20) tathA "bhavabhAvanA' graMthamAM "je dIkSA laIne saMghane mAtra bhArarUpa bane che te sAdhu bhavAMtaramAM kevI takalIpho bhogave che ? te jaNAvyuM che. aMta samaye kayo saMtoSa laI bhavAMtaramAM jazuM? mota Aje ane hamaNAM ja Ave to ApaNe taiyAra keTalA ? "ApaNI durgati nahi thAya' evo vizvAsa ane raNakAra keTalo ? evI bhUmikA taiyAra karI kharI ? ke pachI hAyavoya thAya (487 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevI bhUmikA che? AtmadazA unnata banAvI hoya to ja rAtre sUtI vakhate motane lalakAravAnI, paralokane svIkAravAnI taiyArI rAkhIne ke - kadAca savAre na uThuM to vAMdho nathI-- e rIte sUI zakAya. evI bhUmikA taiyAra thaI che kharI? ke rAtre sUtA sUtA paNa jIva addhara ja rahe evI bhUmikA che ? ane chatAM sUIe to zAMtithI ja ne ! munijIvanamAM to AvuM na ja cAle. mATe ApaNI jAtane ApaNe khuda cAbakhA mArIne, nakkI karIe ke amuka sUtramAM to 100 % upayoga rAkhavo ja che. "kadAca saMpUrNa zabdono upayoga na rahe paNa AMzika upayoga to rAkhavo ja che." evuM praNidhAna karIe athavA saMpUrNa sUtrano oghathI paNa upayoga rAkhIcitra ubhuM thAya to paNa lAbha thAya. dA.ta. logassamAM "tirthIyarI parIyaMta Ave tyAre to upayoga acUka Ave ke- tIrthakaro mArA para kRpA kare che. siddhANaM buddhANaM sUtra bolatA " risthA nAnuM nisidimA' zabdo bolatA krame karIne giranAra, sahasAvana ane dattAtreya dekhAya kharAM? jyAre gAthA bolIe tyAre tene yAda karIe kharA ? arihaMta ceIyANaM sUtramAM "saddhA, meda....' pada bolIe tyAre zuM arthano upayoga Ave ? tamAma ArAdhanAo jhaLahaLatI zraddhA ane pUrNa upayoga sAthe karavAnI che. kAyama evI jAgRti hoya kharI? kAriya-uvajJAI' bolatA bolatA 84 lAkha jIvone kSamApanA karatA-karatA 14 rAjalokamAM najara pharI vaLe. divasamAM be vAra bolAtI mAtra A traNa gAthAnA daDha saMskAra aMdaramAM pADela hoya to sarva jIvo sAthe kSamA AtmasAta thaI jAya. aImuttA muninI ane ApaNI IriyAvahI sUtranI zabdaracanA sarakhI, chatAM Adara-upayoga svarUpa bhAvaprANa pUravAnA che te khUTe che. tethI ja ApaNe atyAra sudhI DhagalAbaMdha iriyAvahI karI paNa pariNAma na AvyuM. AnA uparathI ApaNane sUtramAM sAcI zraddhA keTalI che ? e paNa prazna ubho thAya che. pUjya jayabhadravijayajI ma.sA.nI dIkSA lIdhA pachI tabiyata 488 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bagaDe che tyAre vicAra kare che ke "bIjAne meM azAtA ane asamAdhi pUrve ApI che. mATe mane atyAre azAtA AvI che. tethI virAdhanAnI kSamAyAcanA karUM." roja IriyAvahInI mALA gaNavAnI cAlu karI. prAyaH rojanI 50 mALA gaNatA. ApaNI rojanI eka navakAravALI gaNavAnI vAtamAM paNa khADA paDatA hoya to te kema cAle ? ApaNane navakAra ane bIjA sUtromAM AsthA keTalI? ane temanI IriyAvahImAM AsthA keTalI? eka eka zabda upayogapUrvaka bolIe- parivayA, vInAmIyA... vagere to "sUtra upara zraddhA che" ema kahI zakAya. hAthapaga sacitta mATI-pANI vagerethI kharaDAyelA hovAthI thayelI virAdhanAno DaMkha hoya to "IriyAvahI" sUtramAM 'ne me navA vidiyA' pada AvatAM je jIvone pIDA pahoMcADI hoya te jIvo pratye kSamApanAno pariNAma jAge. pUjya jayabhadravijayajI mahArAja jIvo pratye kSamAyAcanAnA bhAva sAthe "IriyAvahI sUtranI mALA gaNatA hatA. navakAra maMtranI, logassanI ane saMtikaranI mALA gaNavAnI vAta jANamAM che. paNa IriyAvahI sUtranI mALA gaNavAno koI ullekha zAstramAM Avato hoya tevuM khyAlamAM nathI. paNa sUtraruci ane pApabhIrutA hoya to tenI mALA gaNavAno vicAra Ave. bAkI na Ave. jo aMtaramAM daDhatAthI thoDuM paNa pakaDeluM haze to te bhavAMtaramAM ugI nIkaLaze. mATe saMkalpa sAthe jAgRtithI ArAdhanA karIe. kriyAmAM bIjA AgaLa jAya to tene javA daIe ane ApaNe cIvaTathI upayogapUrvaka zAMtithI kriyA karIe to saMskAra paDe ane valkalacIrInI jema ApaNane te kriyA kevaLajJAna sudhI pahoMcADe. Ama pADelA saMskAranuM pariNAma 100 % maLe. mULa vAta sacitta mATI vagerethI kharaDAyelA hAtha-pagathI thatI virAdhanAnI cAle che. ApaNA nimitte thatI virAdhanAmAM para pakSe asamAdhi thAya ane upekSA-kaThoratA-hiMsAdinA pariNAmo ApaNane AlokamAM-paralokamAM asamAdhi karAve. mATe temAM upayoga ane jayaNA rAkhIe to samAdhi pAmIe. -489 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soLaNuM akSaNAdhisthAna cAra prakAre 16muM asamAdhisthAna che - saro' binajarUrI avAja/ghoMghATa karavo te paNa asamAdhinuM eka sthAna che. te A rIte- (1) 3 saMvaDavonaM re arthAt jhaghaDAnI bhASAmAM karkaza vANImAM bolavuM. jhaghaDo thAya tevI vANIthI, saMgharSa karAvanArA zabdo bolavAthI sva-parane asamAdhi thAya che. (2) sAMjanA samaye moTA zabdothI bole te paNa asamAdhidAyaka che. sAmAnyathI sAMjano samaya eTale upAsanAno samaya gaNAya. dhyAna ke maMtrano jApa karanArA evA mahAtmAone ApaNA moTA avAjathI tyAre khalela pahoMce. tethI asamAdhi ubhI thAya. tenAthI ApaNane jApa vagere ArAdhanAnA aMtarAya baMdhAya. bhaviSyamAM ApaNe, kamarano duHkhAvo thavAnA kAraNe, lAMbo samaya jApa karavA besI na zakIe evuM paNa bane. karmasattA nabaLuM zarIra Ape ke jethI jApa sAthe jarUrI vidhi pramANe tapa paNa karI na zakIe. athavA potAnuM zarIra nirogI ane sazakta hoya paNa potAne maMtra ApanAra ja koI na maLe. Ama eka bAju potAnI jApa karavAnI zakti khalAsa thAya ane bIjI bAju jApanA bAMdhelA aMtarAyane kAraNe bAhya sAmagrI paNa na maLe. tethI asamAdhi utpanna thAya. Aje koIkane karelI khalelathI baMdhAyela karma be-pAMca-paMdara bhave paNa ApaNane naDe. vahelI take kSapakazreNI mAMDavA mATe prAyaH 24 kalAka dharmadhyAna jarUrI che. koIkane asamAdhi karavAne kAraNe ApaNane bhaviSyamAM asamAdhi thAya to kSapakazreNi sudhI pahoMcAya zI rIte? sAMjano samaya sAmAnyathI svAdhyAya mATe nathI paNa jApa-dhyAnaprArthanA-pratikramaNa vagere mATe che. te samaye moTo avAja karavAthI A yogonA aMtarAya baMdhAya. 1. sadaM karei asaMkhaDabolaM karei vigAlevi mahayA saddeNa u vaei verattiyaM vA gAratthiyaM bhAsaM bhAsai / - Avazyakaniyukti-hAribhadrIyavRtti / 480 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya ghoSapUrvaka karavAnuM jaNAvela che. paNa te ghoSa evo hoya ke (A) jenAthI bIjAne potAnI pravRttimAM vighna na paDe, svAdhyAyamAM khalela na thAya. (B) koIka svAdhyAya kare che eTalo bIjAne khyAla mAtra Ave teTalo ApaNo avAja nIkaLavo joIe. (C) Akho upAzraya gajAvavAno nahi. (D) avAja madhura, maMda ane mRdu hoya. karkaza avAje ane ghAMTA pADIne bolAya nahi ke jethI bahAranAne evuM lAge ke aMdara koIka jhaghaDo karI rahyuM che. (E) koIne ApaNo avAja trAsarUpa bane tevuM to na ja cAle. ApaNAmAM viveka hoya to ApaNane jAte ja khyAla Ave ke ApaNo avAja kevo che? koIe ApaNane kahevAnI jarUra na paDe. jo bhaNavAnuM cAlatuM hoya to bhaNanAra ane bhaNAvanAra paraspara sAMbhaLI zake eTalo ja moTo avAja hoya. vAcanA ApatI vakhate avAja evo kADhIe ke AvelA badhAne saMbhaLAya. tenA badale pATha ApanAra jo vadhu moTethI bole to (1) potAnI zaktino durvyaya thAya ane (I) pATha na lenArA bIjAne aMtarAya thAya. Ama be rIte asamAdhi thAya. prazna :- paNa koI trIjAne navuM jANavA maLe ne! javAba :- jo trIjAne jANavuM hoya to rajA laIne vinayathI pAThamAM bhale bese. paNa bIjAne potAno yoga sAdhavAmAM aMtarAya thAya tevI rIte ApaNe na bolavuM. jo dhyAnayoganA aMtarAya na bAMdhyA hoya to pote rAtanA 12 thI 3 kalAka sudhI jAgIne dhyAna kare ane chatAM potAnI divasanI ArAdhanAmAM vikSepa paNa na thAya. jo aMtarAya bAMdhyA hoya to dhyAnamAM rahevAya ja nahi, AlaMbanamAM citta lAge ja nahi. kAMIka ne kAMIka disturbance AvyA ja kare. | (3) veriyaM :- vahelI savAre paNa moTethI na bolAya. kAraNa ke tene lIdhe garoLI, kabUtara vagere jAgI javAnI zakyatA che. tathA gRhastha paNa jAgI jAya. tathA jAgyA bAda teo je hiMsA vagere -- --491} Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApo kare te ApaNA mAthe Ave. savAre pratikramaNa moTethI bolIne karIe to glAnAdi sAdhune nidrAmAM khalela thAya. jIvajaMtu jAge vagere kAraNe bIjAne asamAdhi thavAnI zakyatA che. mATe savArano svAdhyAya atyaMta maMda avAje karavAno che. (4) gRhasthanI bhASAmAM na bolavuM :- "Avo "beso' ema ApaNA kahevAthI kIDI vagere para gRhastha bese ane jIvahiMsA thAya to te pApa ApaNane lAge. "cAra divasathI dekhAyA kema nahi?.." vagere bhASA ke AjJApanI bhASA sAdhu na vApare. tapasvIziromaNi zrI maNiprabhavijayajI mahArAje eka zrAvakane pUchyuM "kyAM jAva cho?" "ghara" - "vacce TapAlano Dabbo Ave che?" "hA, kema?" "eka kAgaLa posTa karavo hato paNa jo rastAmAM Dabbo na Avato hoya to nathI Apavo. khoTI virAdhanA thAya" Ama eka kAgaLa posTa karavA mATe paNa zrAvakanI anukULatA-IcchA-by the way Post-Office Ave ke nahi? te badhI tapAsa karavAnI che. gRhasthane sIdhe sIdhuM AjJAnI bhASAmAM na kahevAya ke "A kAgaLa posTa karI dejo." jo anya sAdhu potAne thayelI AjJA pALe to AjJA karanAra sAdhune hiMsAdi aticAra lAgavAnA nathI. paNa gRhastha sAdhunI AjJA pramANe kare emAM tenA dvArA hiMsA ane ajayaNA thAya tenuM pApa sAdhune lAge. chatAM sAdhu anya sAdhune paNa AjJA na kare to pachI gRhasthane to sAdhu AjJA kyAMthI AjJA kare ? sAdhu bIjA sAdhune AjJA na karI zake. kAraNa ke potAno temAM adhikAra nathI. paNa koIka kAma hoya to IcchAkAra sAmAcArI pALavAnI che. gRhastha jevI bhASA te sAvadya che ane AjJApanI bhASA prAyaH sAvadyasvarUpa che. mATe hukamanI bhASAmAM sAdhu sAthe ke zrAvaka sAthe vAta na karAya. koI paNa kAma (A) ApaNAthI zakya hoya tyAM sudhI pote ja karavuM. (B) kadAca ApaNI AvaDatanA abhAve, samayanA abhAve ke bIjI koI ArAdhanAnA kAraNe koIkane kAma bhaLAvIe to tenI IcchA 492 Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANavI. jo tenI IcchA na hoya to te (1) kacavAIne kAma kare athavA (2) jema tema kAma kare athavA (3) dveSa-durbhAvathI kAma kare. AmAM kAma karanAra ane kAma karAvanAra banne virAdhaka bane. mATe kAma soMpavuM hoya to paNa kone soMpavuM ane kone na soMpavuM? teno viveka rAkhavo. prazna :- kAma karavA mATe aneka vyaktino utsAha hoya to kAma kone bhaLAvavuM ? javAba :- je kAma karavAmAM kuzaLa hovA chatAM kAmamAM bhUla thAya to Thapako ApavA chatAM jene manamAM udvega na thAya - kAmano pastAvo na thAya tevAne kAma ApavuM. pANI pahelA pALa bAMdhavI. paraMtu ApaNe bIjAnuM kAma karatI vakhate skhalanA = bhUla na thAya te rIte kAma karavuM. ApaNI bhUla badala koI Thapako Ape to premathI te sahana karavo. to vaiyAvaccano - sevAno yoga sAdhI zakAya. A kAma agharuM che. mATe ja bhartRharie paNa nItizatakamAM kahela che ke - "sevAdharma: paramAdano yoginAmapyAmya (18) ' sevA karavI hoya to (1) te mATe samaya kADhavAno. (2) ApaNane Thapako sAMbhaLavAno Ave tyAre mAna kaSAya na rAkhavo. athavA hoya to paNa ghasAyelo hoya to samAdhi Take. bAkI na Take. mATe sAvadhAnI rAkhavAnI ke jo ThapakAmAM prasannatA nahi rAkhuM to bIjI vAra mane lAbha levAnuM mana nahi thAya athavA lAbha nahi maLe. bhUla karavAne lIdhe Thapako maLe ane mana bagaDe to bIjI vAra kAma na maLe tyAre "sAruM thayuM" ema vicAre to (1) mithyAbuddhithI mithyAtva coTe, (2) bhagavAnano mArga maLe nahi, (3) vyavahArathI maLelo bhagavAnano mArga niSphaLa jAya. Ama nukasAnone najara sAme rAkhI satata svastha manathI vicAraNA karavI. Ama ApaNe sadakaro nAmanuM 16muM asamAdhinuM sthAna cAra prakAre vicAryuMH-(1) jhaghaDo thAya tevA avAje bole. (2) sAMje moTethI bole. (3) savAre moTethI bole. (4) gRhasthanI bhASAmAM bole. 493 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSAranuM akSaNAdhisthAna : mokSamArgamAM parvata vajanadAra (1) hAthe karIne jhaghaDo thAya tevuM pote kare. (2) evuM kare che jethI vAtAvaraNa DahoLAya, dveSa thAya, gusso Ave. jogamAM saMghaTTAnI vidhi cAlatI hoya ane dAMDo thApe tyAre mazkarI karIe to jogInI bhUla thAya ane jhaghaDo thAya, apazabdo bolavAnA thAya. jogI apazabdo bole tenI phariyAda gurune kare paNa pote saLI karI te na kahe. bhAra sAmenAnA apazabdo para Ape, potAnI bhUla na juve. "te samaye meM to sAmAnya mazkarI karI hatI. temAM ATalo gusso !" ema vicAravAnA badale "meM saLI na karI hota to tene dveSa na thAta" evuM vicAravuM. bAkI hasavAmAMthI khasavuM thAya. jyAre'jhaghaDo kare" ema nahi paNa evuM kare jethI jhaghaDo thAya - tyAre hasavAmAMthI khasavuM thAya. sau prathama to mazkarI karAya ja nahi. chatAM mazkarI karIe ane sAmevALo tamAco mAre to paNa phariyAda na karavI. paNa mazkarImAMthI jhaghaDo-phariyAda ane vaiSa te to bhagavAnanI AjJAthI ghaNe dUra laI jAya. mATe jAgRti rAkhavI ke - "bhagavAna mane zuM kahevA mAge che? huM zuM karuM jethI bhagavAnanA zAsanamAM TakuM ?' AvI bhUkha na hoya to zAstro vAMcavA chatAM bhArekarmIpaNuM rahe. kAraNa ke jinavANInuM AtmAnA stare pariNamana to nathI ja, kAyika AcaraNa paNa nathI yathArtha zraddhAna paNa nathI. A samaye mAnavuM paDe ke ApaNe sADA nava pUrva bhaNanArA abhavyanI track pakaDI che. samiti-guNivALA nikhAlasa svabhAvI mApatuSa muninI track nathI pakaDI. sAmenAnI bhUlane cha mahinA pachI paNa yAda rAkhe, bhUlo saMgharI 1. kalahakaretti appaNA kalahaM karei, taM karei jeNa kalaho bhavai / 484 Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhe, "guru maheNA-ToNo mAre che" ema vicAre te saMyamajIvana hArI jAya. tenA badale "gurudeva mArA upakArI che. tethI mArI bhUla sudhArI" ema vicAre to tarI jAya. negeTiva daSTithI vicAre tene pojhITiva evo zAtA-samAdhino mArga na maLe. mATe satata bhaNIe ane bhaNIne jIvanamAM utArIe. anAjanA dANA nAkhavA chatAM parvata para varasAda paDe to kadAca ghAMsa paNa cotarapha na uge ane pocI kALI mATImAM pANI utare to anAja paNa ugyA vinA na rahe. - jinavANI pANI samAna che. ApaNuM haiyuM te kALI mATInuM khetara che ke parvatazilA ke raNabhUmi che? te prazna che. vaLI, pANI bIjavALA khetaramAM paDe che ke bIja vagaranA khetaramAM? tenI paNa jAgRti rAkhavI. bhaNatA bhaNatA zAstra-zAstrakAra-bhaNAvanAra para bahumAna hoya to samajavuM ke bIjavALI jamInamAM pANI paDe che. nahi to bIja vinAnI mATImAM pANI paDe che tema mAnavuM paDe. varasAda jeTalo jarUrI che, teTalI ja bIjanI vAvaNI paNa jarUrI che. upara uparanA guNasthAnakonA adhyavasAyo jAgRta thAya, saMyamazreNi ane kSapakazreNi maMDAya to samajavuM ke pAka thayo. kevaLa devaloka vagere bAhya riddhi maLe to "ghAsa ugyuM' ema mAnavuM paDe. eka paNa zAstra pariName to tenA AdhAre bIjA pAMca-paMdara zAstra jAte bhaNavAnI, paMkti-padArtha besADavAnI, paramArthane parakhavAnI ane pariNAvavAnI zakti khIle. bAkI bIjA zAstramAM rahelo zloka paNa besADatA na AvaDe, vAraMvAra upayogI hoya tevo mahattvano zloka Ave tyAre UMgha-jholA Ave. jo pariNati nirmaLa ane komaLa hoya to "A noMdhavA lAyaka che..." vagereno kSayopazama uge, pAramArthika vastu jhaDapAya, vastu jIvanamAM uge ane te jarUra vakhate kAma lAge. pariNati na hoya to bhaNe ane bhUle. pAnA pherave paNa saMskAra na paDe. AMtarika pariNAma- jevA ke jJAnIno vinaya, vidyAgurunI bhakti, gurudeva pratye samarpaNa, saMyamajIvanamAM maryAdApAlananI ruci, zAsananI 495 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaphAdArI, zAstra pratye ahobhAva vagere jJAnaprAptinA AMtarika mArgo che. vAMcavuM, gokhavuM, punarAvartana vagere jJAnaprAptinA bAhya mArga che. AMtarika mArga hoya to maLelo bAhya mArga phaLe. AMtarika mArga na hoya to bAhya mArga na phaLe. mATe ja pUjyapAda gacchAdhipati jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjA kahe che ke "je graMtha bhaNIe enA mULa kartA ane TIkAkAranA nAmanI mALAno jApa karavo." svabhUmikAyogya je kAMI jANavA maLe te majabUta rIte pakaDIe te AMtarika mArga che. ApaNe graMtha bhaNatA cha mahinA thAya ane TIkAkAranA nAmanI eka mALA to na gaNIe paraMtu temanuM nAma paNa khabara na hoya to temanA pratye ahobhAva zuM jAge? 14 pUrva vagerenuM mApa zA mATe batAvyuM? jethI ApaNane graMthakAra upara vizvAsa thAya, bahumAna jAge. je graMtha bhaNIe tenA kartA pratye ahobhAva hoya to granthanA padArtha ane paramArthanuM pariNamana thAya, kSayopazama vadhe ane graMtha ATha mahinAne badale cAra mahinAmAM UMDANapUrvaka pUro thAya. ApaNe ahobhAvathI graMthakAranA nAmanI mALA gaNIe to temanI sanmukha thavAthI temanI kRpA varase ane jJAna pariName. mALA na gaNIe to temanAthI vimukha banIe, kRpAne lAyaka na banIe. te ja rIte "gurunI to pATha ApavAnI pharaja che. mATe pATha Ape ja ne !" A vicAra ahobhAvanA abhAvane sUcave che. A rIte je vicArela hoya te mujaba bole to kalaha thAya. je kRtajJabhAve potAnA vidyAguruno kApa kADhe - paDilehaNa kare te temanA pratye ahobhAva dekhADe che. ahobhAva na hoya, paDilehaNAdi na kare to graMtha laMbAya, samajAya nahi, yAda na rahe, kSayopazama maMda paDe, mAMdA paDIe, cAlu pAThamAM koI maLavA Ave -AvuM paNa bane. ahobhAvathI haiyuM pariplAvita nathI. mATe jJAnano pAka ugato nathI. raNamAM rahelI retI prakRtithI uSNa hoya, pAka mATe ayogya hoya. comAsAmAM paNa raNamAM varasAda paDe nahi. kadAca varasAda varase to paNa khetI na thAya. 496 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te rIte gurudeva-vidyAguru vagere pratye dveSa-durbhAva-asadbhAva vagere manamAM hoya, jIvanamAM sAdhu-sAdhvI joDe kajIyA-kaMkAza vagere hoya tyAM sudhI jinavANI varase nahi = yAda rahe nahi ane gokhIe to paNa aNInA samaye yAda Ave nahi, bhUlAI jAya. guru-vidyAguru vagere pratye ahobhAva hoya to jJAna ugI nIkaLe. kayA kayA zAstramAM khUNe khAMce zuM kaheluM che ? mahattvapUrNa bAbata kyA zAstramAM kyA sthaLe che ? te kharA avasare acUka yAda Ave. paNa te mATe zAsanazAsanapati-guru-gurubhAI-zAstrakAra-zAstra A badhA upara ahobhAva joIe. eka paNa upara Adara na hoya to na cAle. tArakasthAna pratye ahobhAva hoya to bIjA bhaNatA hoya temAMthI paNa upayoganI mahattvapUrNa vastu ApaNane saMbhaLAI jAya. pU. haribhadrasUri mahArAjAe yogadRSTi samuccayamAM kahela che ke zAstra na bhaNe to paNa jJAnAvaraNano kSayopazama sahaja rIte thAya. temAM tArakasthAna pratye adveSa, tattvajijJAsA, 52mazuzruSA vagere guNo kAraNa tarIke batAvyA. mokSa-mokSadarzaka-mokSamArgadAtA-mokSamArgayAtrI vagere tAraka sthAna pratye adveSa, "bhagavAnano mArga kevo adbhuta che ! kyAre pUrNa tAttvika vItarAgamArga jANavA maLaze ?'" AvI tattvaruci jijJAsA, jinavacana sAMbhaLavAnI utkaMThA = zuzruSA, tattva saMbhaLAvanAra pratye ruci = dharmaguru pratye ruci. vyavahArathI bhaNavAnA saMyoga na hoya chatAM paNa A adveSa-jijJAsA vagere AMtarika tAttvika guNo dRDha hoya to jJAnAvaraNano kSayopazama svAbhAvika thAya. jAte bhaNavAthI, vAMcavAthI kSayopazama thAya ja- evo niyama nathI. mATe ja gurugamathI zAstrane bhaNavAnuM ane guru pAse tattva sAMbhaLavAnuM kahyuM che. yogadRSTisamuccaya granthamAM 'zuzruSA' evo zabda mUkyo, paNa 'pipaThiSA' evo zabda nathI mUkyo. 'pipaThiSA' mAM kendrasthAne pustakapratanA chApelA pAnA Ave ane zuzruSAmAM kendrasthAne guru Ave. gurugamathI bhaNavAmAM gurunuM Asana pAtharavuM, bhagavAna goThavavA, 497 = Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana karavuM.... vagere svarUpe guruvinaya thavAthI jJAnAvaraNa karmano layopazama thAya. Asana goThavavuM vagere kAma zrAvaka kare te cAle nahi. guru pratye sabhAva keLavavAthI-vadhAravAthI-vizuddha banAvavAthI kSayopazama thAya. pratanuM pAnuM jyAM tyAM rakhaDe - uDI jAya tema rAkhe, prata jematema baMdha karI mUkI de. A badhuM zuzruSAno abhAva sUcave che. AvI jhINI jhINI bAbatamAM cIvaTa rAkhavAthI zuzruSAnI bhUmikA Ave. bedarakArIthI vihAramAM prati vagere AgalA mUkAme bhUlAI jAya, vidyAguru pratye Adara na hoya, tattvajijJAsA pragaTI na hoya, AtmakalyANanI jhaMkhanA na hoya to samajavuM ke ApaNAmAM zuzruSA ane zAstrazravaNanI kharI lAyakAta AvI nathI. chApelI vyavasthita prata to vartamAnakALamAM Ave che. pahelAM to jUnI tADapatrIo upara lakhANa hatA. hastapratanuM pAnuM pavanathI uDIne paDatAM baTakI paDe to cIkaNA aMtarAya baMdhAya, kAraNa ke zAstra racavAnI zakti to che nahi ane uparathI zAstranAza thAya tevI bedarakArI karIe. te kema cAle? vartamAnakALamAM joIe to bhaNavAno rasa ghaNA sthaLe dekhAya che. paNa jJAna-jJAnI-sahAdhyAyI-jJAnopakaraNa Adi pratye ahobhAvanI khAmI jaNAya che. ghaNI vAra temanI AzAtanA paNa jovA maLe che. AthI bhaNavA chatAM satata jJAnAvaraNakarmano baMdha prAyaH cAlu rahe. ApaNA jIvanamAM AvuM hoya to A eka dayAjanaka paristhiti kahevAya. haribhadrasUri mahArAjA kahe che ke ahobhAva, tattva jijJAsA ane zAstrane sAMbhaLavAnI IcchA hoya to saMyogavaza zAstra na sAMbhaLavA chatAM avaMdhya ane amogha evo jJAnAvaraNano kSayopazama thAya, jethI jIvaMta samyaguM jJAna jIvanamAM uge. zAstro bhaNe paraMtu zAstra-zAstrakAra-guru vagere pratye ahobhAva na hoya to zravaNa che paNa zuzruSA nathI. mATe jJAnAvaraNano marmavedhaka kSayopazama thAya nahi. zravaNa = khodakAma ane zuzruSA = bhUmigata pANInI sera che. zravaNa te nimitta kAraNa che, gauNa che. zuzruSA upAdAna kAraNa che, mukhya che. 488 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamInamAM khADo khodo to pANI nIkaLe.' A adhUruM satya che. mahattvanI zarata e che ke khodakAma jyAM thAya che te jamIna raNanI na hovI joIe. paNa aMda2mAM pANInuM vaheNa pasAra thAya tevI jamIna hovI joIe. jamIna khodavAnA sthAne gokhavAnI-bhaNavAnI pravRtti che. ane vaheNanA sthAne bahumAna- vinaya-bhakti-jayaNA-thUMka lAgavAthI AzAtanA na thAya vagere tattvo che. khodavA karatAM paNa bhUmigata jalapravAha-vaheNa mahattvanA sthAne che. tema gokhavA karatAM paNa bahumAna vagere mahattvanA sthAne che. kalaha-kajIyA-kaMkAzasvarUpa parvatamAM ArAdhakabhAvano kUvo khodI na zakAya. temAMthI pANI nIkaLavAnI AzA rAkhavI asthAne che. mATe kalaha kare te jJAnAmRta kayAMthI pAmI zake ? zAstro manamAM vAMcavA te vAstavamAM svAdhyAya na gaNAya. ghoSapUrvaka zAstrapATha- zlokoccAra thavo jarUrI che. bAkI 'ghosadInuM' nAme jJAnanI AzAtanA thAya. paraMtu bolavAmAM thUMka vagere uDIne lAgavAnI zakyatA che. mATe muhapattinA upayogapUrvaka ane uccArapUrvaka vAMcavuM. ekalA vAMcatI vakhate paNa bolIne vAMcavuM. A rIte zAsravacana jIbha para caDe. ghaNI vAra evuM thAya ke zAstra manamAM vAMce, pratikramaNa manamAM bhaNAve. pachI jIbhanI khaNaja poSavA pArakI paMcAta kare. tenA badale moDhethI zAstro bolIne jIbhane thakavIe to lUlI jIbha pArakI paMcAta na kare. mATe je paNa grantha vAMcIe, punarAvartana karIe te bolIne karIe. punAmAM sonAradharmazALAmAM mArUM dIkSAjIvananuM bIjuM comAsu hatuM. pa.pU. dAdAgurudevazrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAje mArI sAme joyuM ane huM teozrI pAse gayo "kAMI kAma-sevA ?" "zuM karato hato?'' "svAdhyAya". "vAMcIne ke bolIne?" "vAMcIne". "phakta vAMce to svAdhyAya na gaNAya. bolIne vAMce to jinavANI uDIne jIbha para Ave, kAraNa ke temAM jinavANIno prema AtmasAt thAya che. jinavANI 499 Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara sAco prema to kahevAya jo tene jIbhathI premathI raTavAno bolavAno kAMIka prAmANika prayatna karIe." bhoga ApyA vinA aMdaranI lAgaNI/bhakti/prIti sAcI kaI rIte kahevAya? You can give without loving. But you can not love without giving. sAdhu jIbha vaDe tAttvika upakAra kare ane kAyA dvArA vyAvahArika upakAra kare. paNa jo "guru bhale bole, ApaNe jema karIe chIe tema karavAnuM" ema vicArIe to guru bIjI vAra kahe nahi. mATe "gurue eka vAra je kahyuM te evI rIte jhIluM ke bIjI vAra kahevuM na paDe." e pariNAma sAcA gurusanmAnane sUcave che. tenAthI zAstrakAroe je lakSya batAvyuM tyAM sudhI pahoMcavAnuM baLa maLe. anyathA "AvazyakaniryuktimAM A vAta Ave che ?" AvuM koI pUche tyAre javAba Apavo paDe ke "Avazyakaniryukti vAMcI che, paNa A vAtano khyAla nathI." mATe ahobhAva vagere AMtarika mokSamArga majabUta pakaDo to vikAsa thAya. ahobhAva vinA bolavuM, gokhavuM, lakhavuM, sAMbhaLavuM vagere kadAca mAtra majUrI banI rahe. tenAthI puNya maLe paNa nirjarA na thAya. guru to vAcanA-pATha-vyAkhyAna vagere mAdhyamathI mArga yAda karAve. ApaNe vAtane jhIlI jIvanabhara TakAvIe to ApaNA jIvanamAM te ugI zake. navuM sAMbhaLavAno ane na jANeluM jANavAno ApaNane utsAha ghaNo che. paNa je jANeluM che tene utAravAno utsAha na hoya to vItarAgakathita tAttvika mokSamArga na maLe ke na phaLe. mATe tArakasthAna pratye, bahumAnabhAva, sahAdhyAyI pratye sahAyakabhAva vagere AMtarika mokSamArge cAlIe ane kalaha vagere AMtarika unmArgane choDIe to samAdhi meLavI zakAya. 500 Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - aDhAra-ogaNIsamuM asamAdhisthAna tajIe 18muM asamAdhisthAna che. graMvArI? jenAthI grupa-gaNa-samudAyanA TukaDA thAya tevuM bole ke kare te 18muM asamAdhisthAna che. anAdikALathI nigodamAM ApaNe anaMtA jIvonI sAthe rahyA ane bhaviSyamAM nirvANamAM paNa anaMtakALa sudhI anaMtAnI sAthe rahevAnuM che. atyAre ApaNA grupamAM ke samudAyamAM je 25-50 sAdhu-sAdhvIjI che tenI sAthe saMpIne rahevAnI keLavelI vRtti ApaNane mokSe pahoMcADavAnuM kAma karaze. gurukulavAsamAM-samudAyamAM-grupamAM saMpIne rahevAnuM valaNa hoya to mokSamAM anaMtAnI sAthe rahevAnI yogyatA pragaTa thAya, bAkI na thAya. uttama bhUmikA e che ke ApaNe jyAM jaIe tyAM badhA paraspara najIka Ave evA prayatna karIe. tenA badale ApaNe ApaNI ArAdhanAmAM masta rahIe te madhyama bhUmikA. paraMtu gaNanA samudAyanA TukaDA thAya tevuM karavuM te kaniSThabhUmikA che. - sAdhu pANI jevo hoya, sAdhunI vANI paNa pANI jevI hoya. ITa, simeMTa, retI badhA alaga hoya che. ekabIjA sAthe IMTa-simenTaretI vagere svayaM mikSa na thAya. be ITa ke IMTa ane simenTa svayaM bhegA na thAya. paNa temAM pANI nAMkho to bhegA thAya. temAM pANI bhaLe to e rIte badhA bhegA thaI jAya ke pachI chUTA pADavAmAM takalIpha paDe. pachI pANI to temAMthI uDI jAya. tema sAdhunI vANI be sAdhunI vacce aNagamo ane veranI gAMTha ogALe ane parasparane sAthe saMpIne rAkhe tevI hoya. pachI pANInuM astitva na rahe tema vANInuM paNa astitva na joIe. arthAta "khabara che ne ! meM tamArA benI vacce meLa karAvyo hato." - AvI vANI na joIe. bAkI pANI pharI 18. jhaMjhakArI ya jeNa jeNa gaNassa bheo bhavai sabbo vA gaNo jhaMjhavio acchai tArisa mAsa re vA | - aAvazyanitirimIyavRtti (pR.64) H501 Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLe. banne pAchA chuTA paDI jAya athavA ApaNA pratye aNagamo thAya. jyAM jaIe tyAM badhAne najIka lAvIe, e sAcuM sAdhupaNuM che. tenAthI jIvanamAM sAcI samAdhi maLe. -- tenA badale nAradaveLA karIe, guru mATe ziSyanA kAnamAM phUMka mArIe ke "tamArA guru Ama kahetA hatA ane ziSya mATe gurunA kAnamAM phUMka mArIe ke "tamArA ziSya tamArA mATe Ama bolatA hatA" ane ziSyanA manamAM guru pratye sadbhAva dUra karIne udvega karAvIe to samajavuM ke ApaNA haiyAmAM kyAreya paNa gurutattvanI pratiSThA thavAnI nathI. tenAthI gurupaNAnI = guru thavAnI yogyatA paNa nAza pAme. tenA badale jo ziSyanA dilamAM guru pratye sadbhAva pragaTAvIe to ApaNA haiyAmAM gurutattvanI acala pratiSThA thAya ane guru banavAnI lAyakAta Ave. guru-ziSyane ke be gurubhAIne paNa jo vikhuTA na paDAya to samudAyanA be TukaDA to kevI rIte karAya? ApaNAmAM koIka vyaktigata nabaLAI hoya te kadAca cAle paNa saMghanA ke samudAyanA bheda ane TukaDA karavAnuM to haragijha na cAle. caudase navakArazI karavAmAM nukasAna ochuM paNa saMghabheda-samudAyabhedavyaktibheda karavAmAM to kalpanAtIta nukasAna che. mATe tevI moTI bhUla na thAya tenuM dhyAna rAkhavAnuM. je sAdhu nAnA saMyama paryAya vakhate be vyaktinI vacce bheda pADe te saMyamaparyAya moTo thayA pachI potAnI pAse zakti haze to prAyaH samudAyanA paNa TukaDA pADaze, kAraNa ke alpa dIkSA paryAya vakhate paNa Treka to e ja hato. | doSa, dava (dAvAnaLa) ane devuM nAnuM hoya tyAre aTakAvIe to sahelAIthI khatama thAya. ene tarata na aTakAvIe to kALAMtare te AuTa opha kaMTrola thAya. piMDaniryuktimAM prAmitva doSanA nirUpaNamAM (gA.345) daSTAMta Ave che. potAnA bhAI mahArAja gAmamAM padhAryA. temano lAbha 502) Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levA mATe saMsArI benane uttama bhojana banAvavAnI bhAvanA thaI. paNa Arthika paristhiti nabaLI hatI. tethI zeTha pAsethI anAja Adi sAmagrI udhAra lAvI bhojananA uttama dravya banAvI bhAI mahArAjane vahorAve che. paNa pote vidhavA che, kamANInI tAkAta nathI, AvakanuM vizeSa mAdhyama nathI. tethI pote je vastu udhAra lAvI hatI tenA paisA cUkavI na zakI ane zeThane tyAM gulAma tarIke potAne vecAvuM paDyuM. devuM nAnuM hoya to paNa vadhatA vadhatA bhAre bane. 10 rU.nuM devuM hoya ane pAMca varSe bamaNuM thAya e rIte hisAba mAMDIe to 100 varSe 1,04,85,760 rU. sudhI devuM pahoMcI jAya. to pachI nAnA nAnA doSanA sevana rUpa pApanuM devuM bhaviSyamAM vyAjasahita cUkavavuM paDaze tyAre hAlata kevI thaze? kAraNa ke karmasattAnuM devuM to karoDo varSa pachI paNa cUkavavAnuM Avaze ja. cIbhaDAnI chAla utArIne tenI anumodanA karI to mokSe javAnI be ghaDI pahelAM karmasattAe khaMdhakamuninA jIvatA cAmaDA utAryA. ApaNo mokSa to nizcita paNa nathI ke 50 bhava pachI thaze ke 500 bhava pachI ? ane AvI sthitimAM karmanuM devuM vadhatuM jAya to hAlata zuM thaze ? zuM ApaNane mAphI maLaze? sajAmAM sensarazIpa maLaze ? eno bharoso zuM ? A badhuM gaMbhIratAthI vicAravAnuM che. dava = agni nAno hoya to eka glAsa pANIthI bujhAI jAya. paNa jo Aga moTI hoya to agnizamanadaLa-phAyara brigeDanA mANaso paNa tene pahoMcI na zake. doSanuM paNa evuM ja che. dIkSA pachI baporanA gocarI vadhavAnA kAraNe ekAda divasa daza miniTa sUvAnuM cAlu thAya, emAMthI vadhatAvadhatA aDadho kalAka sudhI Teva paDI jatAM vAra na lAge. pachI bapore vAcanA ke pATha hoya to acUka jhokA Ave, mATe zarUAtamAM ja kaMTrola rAkhIe to AvA nAnA nAnA doSo ghUse nahi. tenA mATe upAyo paNa che. jema ke bapore uMgha Ave tyAre badhA vaDIla 503 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmAone vaMdana karI laIe, oghAnuM ane upadhinuM paDilehaNa karI laIe, bahAra sthaMDila jaI AvIe, kayAreka glAna-vRddha-vaDIlano kApa kADhavA besI jaIe, bIjAne pATha ApavAno goThavI daIe to temAM bolavAthI uMgha uDI jAya. pATha ApavAno na hoya to ubhA ubhA svAdhyAya karavo. A rIte doSamAMthI chUTavAno sakriya prayatna karavo joIe. tenA badale 'gurudeva ke vaDIla atyAre bapore sUtA che. mATe huM sUI jAuM. te uThe tenI pahelAM uThI jaIza.' A rIte kuTeva pADavI, kuTevo chUpAvavI... AvuM karavAthI to aneka dUSaNo ghUsI zake. ApaNe pahelAM Teva pADIe ane pachI Teva ApaNane AdhyAtmika jagatamAMthI nIce pADe. vAto karavAnI Teva pADI hoya pachI pAlitANAnI yAtrA karatA paNa vAto cAlu rahe. "maccharanA lIdhe rAte uMgha na AvI. rasto lAMbo nIkaLyo. ahIMnuM pANI bhAre che. peTa sApha nathI AvyuM. bhojanazALAmAM roTalI kAcI hoya che." vagere bolavA dvArA zatruMjaya girirAja para paNa AvI kuTeva cAlu rahe. krUra evA draviDa ane vArikhilla, dasa kroDa sainikonI sAthe je girirAja para kevaLajJAna pAmyA tyAM AvA valaNanA lIdhe samyajJAna paNa pragaTa na thaI zake. A rIte girirAjanI karelI avahelanAthI bhavAMtaramAM pAcho girirAja paNa na maLe evA aMtarAya baMdhAya. paDI gayelI Teva kyAM ane keTalI hada sudhI herAna kare ? te khabara na paDe. nizIthabhASyamAM (gAthA-2106) kahela che ke vihAra karatI vakhate ke gocarImAM sAdhune sAme sAdhu maLe athavA sAdhvIne sAme sAdhvI maLe to 'martyaeNa vaMdAmi' bole. paNa sAdhue sAdhvIne ke sAdhvIjIe sAdhune rastAmAM 'matthaeNa vaMdAmi' bolavAnuM (=pheTAvaMdana paNa karavAnuM) nathI. bole to upavAsanuM prAyazcitta Ave. mAtra roDa para cAlatA cAlatA be zabda bolavAmAM paNa A prAyazcitta hoya to lAMbo samaya sAdhvIjI sAthe vAto karatA sAdhune zuM prAyazcitta AvI zake? te vicAravAnuM -504 - Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. rastA para "maFeNa vaMdAmi' thI vAtanI zarUAta thAya pachI te vAta keTalI AgaLa vadhe? tenI khabara paDatI nathI. deza-kALa badalAI gayA che. vartamAna kALamAM sAme dekhAya ane na bolIe to ApaNe akkaDa lAgIe. "kyA samudAyanA che? abhimAnI che....... vagere khoTI kalpanAo ke durbhAva ApaNA pratye sAmAvALAne na thAya te mATe kadAca "marthIeNa vaMdAmi' bolIe to paNa jo ApaNe mArga jANelo hoya to koI vijAtIya saMyamI rastAmAM ApaNI sAthe kadAca na bole to sAmethI tene bolAvavAnuM mana na thAya, ApaNe tenA pratye uga karavA dvArA tene anyAya na karI besIe. vaLI, sAdhvIjI sAthe rastAmAM sAdhu vAta kare to Itara loko paNa khoTI kalpanA kare. pAlItANAmAM pUjya premasUri mahArAjA ane pUjya bhuvanabhAnusUri mahArAjA (tyAre pU.paM.bhAnavijayajI gaNivara) yAtrAe jatA hatA. sAme bhuvanabhAnusUri ma.sA.nA bena sAdhvIjI haMsakIrtizrIjI maLyA. bena sAdhvIjIne AvatA joIne te dhImA paDI gayA ane vAta karavA ubhA rahyA. pUjya premasUri mahArAjAne khyAla AvI gayo. temaNe pAchaLa joyuM ane pUjya bhuvanabhAnusUri ma.sA. tarata gurudeva pAse AvyA. premasUri mahArAjAe pUchyuM "zuM karato hato?" "bena ma.sA. sAthe vAta karavA ubho rahyo hato." "tuM ane huM samajIe chIe ke tArA bena ma.sA. che paNa duniyA zuM samaje? khoTI kalpanA kare ne !" Ama rastAmAM potAnA vidvAnuM pravacanakAra ziSyano udhaDo lIdho. je guru pote AMtarika mokSamArgane jANe te ziSyane ghaDI zake. paNa pote ja mArgane jANe nahi to ? rastAmAM vAto karatA sAdhvIjIne comAsu sAthe karavAnI vAta kare. comAsAmAM patravyavahAra cAlu thAya pachI AgaLa pariNAma kyAM sudhI Ave tenI khabara zuM paDe ? mATe ja zAstrakAroe rastAmAM sAdhvIjI pratye "maFeNa vaMdAmi' bolavAnI paNa sAdhune nA pADI dIdhI. "mUrva nAsti yutaH zANA ?' praznaH A rIte rastAmAM na bolAya te jANatA ja na hoIe to? 505 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAba : mArgane jANavAno prayatna karavAno ane ApaNe jeTaluM jANIe eTaluM jIvanamAM utAravAnuM. jhera ajANatA khavAya to mAre nahi- evuM nathI. jo ApaNe mArgane jANIe to (1) koI sAdhvIjI ApaNane na bolAve to manamAM vikalpa na Ave. (2) bolavAno prasaMga Ave to vAto laMbAvavAnI IcchA na thAya. tathA 'keTalo vihAra karyo ? kyAM comAsuM karyuM ? keTalo tapa karyo ? vyAkhyAnamAM keTalA mANaso AvatA hatA ? TrasTIo kevA hatA ? lokone dharmarasa keTalo ? comAsu kevuM gayuM?' vagere bahirmukhatApoSaka vAto ubhI na thAya. bAkI ajJAna rUpI khINamAM paDavAthI hADakA bhAMge. mULa vAta upara AvIe saMghanA ke samudAyanA TukaDA karavA rUpa moTI visphoTaka zakti ke be vyaktimAM phATaphUTa paDAvavA rUpa nAnI visphoTaka zakti- banne asamAdhi karanArI che. guru-ziSya vacce sAro meLa hoya. paNa ApaNe ziSyane vahAlA banavA gurunA doSo dekhADIe to bhavAMtaramAM guruprApti na thAya. Ama (1) A lokamAM guru banavAnI lAyakAta jAya, (2) paralokamAM sadgurune meLavavAnI lAyakAta jAya ane (3) potAnAmAM gurutattva pratiSThita thaI na zake. kAraNa ke pote koInA jIvamAM kAtara banI kApavAnuM kAma karyuM che. paNa soya banIne sAMdhavAnuM kAma nathI karyuM. mATe soya banIne sAMdhavAnuM kAma karIe to samAdhi maLe. koIka guruziSyanI vacce meLa pADIe to ApaNAmAM gurutattva pragaTe. ApaNe guru banI zakIe. paNa jo vRtti kharAba hoya to nukasAna bahu moTuM che. be vyaktinI vacce paNa jo bheda na karAya to samudAyanI vacce to bheda kaI rIte karI zakAya ? 'savvo vA gaNo jhaMjhAvio hoi tAriso bhAsai bolei vA ' AkhA gaNanA badhAnA jIva UMcA thAya evuM kare athavA bole te asamAdhinuM ja sthAna che. dareka samudAyanI cokkasa maryAdA hoya, AcaraNA hoya. tene 506 Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANavAno ane tene anusAra jIvana banAvavAno prayatna karavAno. "pelA samudAyamAM AvuM cAle che. mATe huM paNa AvuM karuM." Avo vicAra koI moTI bAbatamAM hoya ane te vicArane ADedhaDa jAhera kare to potAnA samudAyanA badhAnA jIva UMcA kare. A svacchaMdatA che, asamAdhinuM kAraNa che. jyAM rahelA chIe tyAMnI maryAdA jANIne te rIte rahevAno prayatna karavo joIe. dA.ta. pU.guNaratnasUrijI ma.sA. sAthe rahelA ho to ATha-dasa mahine kApa kADhavo, roja ekAsaNA karavA vagerenI taiyArI joIe. tyAre ema vicAre ke "mArA guru ma.sA. sAthe raheto hato to paMdara divase kApa kADhato hato. mATe ahIM paNa vahelo kApa kADhIza ane traNa TaMka vAparIza' to ekanA kAraNe Akho samudAya ke grupa veravikhera ane barabAda thAya, paraspara saMbaMdho khATA thAya, ApaNAthI bIjAnA mana udvigna thAya. AvuM na cAle. ApaNe to ApaNA nimitte ekane paNa uga na thAya tenI kALajI rAkhavAnI che. kadAca (1) ApaNA karmo bhAre hoya, (2) ApaNe avAra-navAra doSano zikAra banIe, (3) ApaNA malina anubaMdho majabUta hoya to paNa tenA kAraNe samudAyamAM khaTAza ubhI thAya, ApaNo cepa bIjAne lAge evuM vartana to na ja karavuM. "ame to amArA grupamAM A rIte TevAyelA chIe" -A pramANe pAchaLathI vaDIlone khulAsA batAvavA te ucita nathI. te ja rIte je kAma karavAno jyAre avakAza hoya, AvazyakatA hoya tyAre tarata karavuM. dA.ta.guru bolAve tyAre "AvuM chuM" ema javAba Ape ane dasa miniTa pachI jAya tyAM sudhImAM gurue te kAma jAte karI lIdhuM hoya athavA bIjA pAse karAvI lIdhuM hoya ane ApaNe khulAso karIe ke "mArA manamAM kAma na karavuMevo koI bhAva nahoto" A na cAle. pUjya yazodevasUri mahArAjAnA ziSya pUjya trilocanasUri ma.sA. 108 lommasano kAusagga karatA hoya, 92 logassa pUrA thayA hoya ane guru mahArAja bolAve to vicAra-vilaMba karyA vinA "hAjI' 50 7 Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahIne pahoMcI jAya. bIjI vAra kAussagga pahelethI karavAnI taiyArI rAkhe. manamAM koI jAtano udvega na hoya. kAraNa ke kAusagganI sAdhanA potAnI vyaktigata ArAdhanA che. jyAre guru yAda kare ke tarata premathI pahoMcI javuM te upAsanA kahevAya. ArAdhanA karatAM paNa upAsanA caDhe. ArAdhanAmAM prAyaH kAyayoganI mukhyatA hoya. jyAre upAsanAmAM manoyoganI mukhyatA hoya che. kAyayoga karatAM manoyoga apekSAe baLavAna che. teo samajatA hatA ke "mArUM nAma mArA gurunA moDhe caDe te mArUM parama saubhAgya che." tethI ja kAusagga choDIne pahoMcI zakatA hatA. A ArAdhakabhAvanuM/upAsanAnuM pariNAma che. bAkI virAdhakabhAva hoya to vicAra AvI zake ke 'gurujI mane ja badhA kAma soMpe che. mAro bhoga levAyo. mAre ja dasa dhakkA khAvAnA...." Ane lIdhe saMyamajIvana hArI jAya. kAusagga karatAM potAne gurudeva bolAve tyAre ahobhAvathI pahoMcI javuM temAM moTI kamANI che. jema saMvatsarIno aTnama paryuSaNanA divasomAM kare ane saMghane ArAdhanA karAvI na zake to te karatAM aThThama AgaLa ke pAchaLa karI paryuSaNamAM gurvajJA mujaba saMghamAM vyAkhyAna vAMcavuM te moTI ArAdhanA che. potAnI vyaktigata aTThamanI ArAdhanA tenI sAme gauNa che. te ja rIte kAusaggamAM gurudeva bolAve tyAre samajavuM. Avazyaka UMcI ArAdhanAnI upekSA karIne karelI nIcenI kakSAnI ArAdhanA pApa baMdhAve, puNya nahi. 92 logassa to pUrA thayA ane mAtra 16 logassa bAkI che. chatAM paNa kAusagga choDIne guru pAse vinA vikalpe 'tahatti' sAthe pUjya trilocanasUrijI mahArAja pahoMcyA ane ApaNe kAussaggamAM na hoIe, chatAM rAtanA bolAve to paNa guru pAse na jaIe, be vAra bolAve pachI javAnuM, dUrathI 'zuM che ?' ema pUchIe, guru Thapako Ape ke 'vinaya nathI AvaDato?' tyAre javAba ApIe ke 'huM ghera mammIne paNa Ama ja kaheto hato. huM 508 Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhuM na maryAdAnuM = A ja rIte TevAyelo chuM. huM to phrI mAInDa chuM.' to cAle. ApaNe saMyamI chIe. sam sArI rIte, yama = jIvanamAM pAlana karavuM saMyama. te karanAra = saMyamI. saMsAranI pravRttinuM poTaluM ukaraDAmAM pheMkIne ahIMnuM jIvana jANI te mujaba jIvavA sakriya banavAnuM che. dIkSA pahelAM bapore sUtA hoIe. mATe ahIM bapore sUvuM te maryAdA nathI. dIkSA pahelAM je rIte bolatA hatA te rIte bolavuM te saMyamajIvananI maryAdA nathI. mAtuzrI, mAtAjI, mammI ane bApanI bAyaDI -A zabdonA artha eka ja che. chatAM zabdanI pAchaLanA bhAvamAM ghaNo pharaka paDe che. saMsAranI jema ahIM bolIe te na cAle. "AvuM bolavAnI pAchaLa mAro kharAba bhAva nahoto" ema na vicAravuM paNa "mArA vartanathI vaDIlanA manamAM zuM bhAva jAgaze ? kaI rIte bolavuM vadhu yogya gaNAya ?" te vicAravAnuM. bAkI durgati UbhI thaI jAya. satata maryAdAnuM pAlana karIe to (1) svanimitte bIjAne saMkaleza na thAya ane (2) potAne paNa uddhatAI-tochaDAI vagere rUpe saMkaleza na thAya. mATe jIvanabhara AvI jhINI jhINI bAbatone paNa pakaDI rAkhavAnI. = sAMje vihAramAM bIjA karatAM dasa miniTa moDA pahoMcIe te kadAca cAle paNa eka kalAka moDA pahoMcIe te na cAle. badhAnA pratikramaNa thaI jAya chatAM na AvIe to badhAnA jIva UMcA thaI jAya. 'zuM thayuM haze ? ekalA che. kAMI thayuM haze to ? kyAMka paDI gayA haze ke eksiDanTa thayo haze ke rasto bhUlI gayA haze ?' vagere saMkalpavikalpo ane ciMtAo ubhI thAya. 'ApaNA nimitte jene je thavuM hoya te thAya, ApaNe to ApaNI rIte jIvo' ema vicArIe te na cAle. jo ekalA paDI javAthI vihAramAM ApaNe dhImA cAlatA hoIe to be-traNa jaNanI sAthe rahIe athavA vahelA nIkaLIe to 509 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanA mArga upara zraddhA kahevAya, asaMkliSTacittasvarUpa mokSamArgane pakSapAta kahevAya. bapore atizaya garamI sahana na thAya to gurudevanI rajA laI pagamAM mojA paherI vihAramAM vahelA nIkaLavuM ane saDaka ThaMDI paDe pachI paganA mojA kADhI nAMkhI sthAne samayasara pahoMcavuM te ArAdhanA che. paNa sAMje moDA nIkaLe, dhImA cAle, vihAramAM Thalle jAya, vihAramAM avAra-navAra pANI vApare, vacce aDadho kalAka besI jAya, rAtre moDA Ave ane bIjAne ciMtA karAveAvuM to na ja cAle. e ja rIte gocarI mATe bIjA mahAtmA 11-00 vAge nIkaLe ane 12-00 vAge pAchA AvI jAya. jyAre ApaNe 11-30 vAge nIkaLIe. pAchA AvIe tyAre 1-00 vAge. AvuM na cAle. prAyaH sAthe AvI javuM joIe. eka to moDA AvavAnuM ane pAchuM maMgAve enA karatAM ochuM lAvIe to temAM bIjAne paNa asamAdhi thAya ane potAne paNa asamAdhi thAya. A badhuM bIjA calAve te temanI uttamatA gaNAya. paNa ApaNA pakSe bejavAbadAra mAnasa na cAle. "huM zuM karuM? moDuM thaI jAya che. rasoI moDI thAya che. gharo chUTAchavAyA che. gharo dUra che..." A rIte bacAva-dalIla karI game tema jIvana jIvIe te na cAle. (1) sva-parane samAdhi paNa jarUrI che. (2) maryAdApAlana paNa jarUrI che. "mArA nimitte koIne asamAdhi thAya, mAruM nabaLuM vartana bIjAe calAvavuM paDe, mane bIjAe nabhAvavo paDe te na cAle. paNa mAre bIjAne premathI nabhAvavAnA-saMbhALavAnA hoya' Ama vicAravuM. ApaNI gocarInI DyUTi hovA chatAM bhakti thAya tevI gocarI lAvIe to bIjAne ArAdhanAmAM utsAha vadhe ane game tevI gocarI lAvIe to sAdhunA peTa duHkhe, mAMdA paDe, asamAdhi thAya. (1) baporanI vadhelI gocarI sAMja sudhI cAle. athavA (2) gocarI jatAM ja "A gocarI barAbara nahi lAve' evI ApaNI chApa paDe. athavA (3) 510 Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA hAthe gocarI aDadhI Ave athavA Dabala Ave. (4) atizaya vahelI Ave athavA atizaya moDI Ave te na cAle. AvuM karIne ApaNe ApaNuM paNa bagADIe ja chIe. dIkSAnA 25 varSa pachI paNa niraMtara prasannatAnI lahera na uThe, AMtarika ullAsa-umaMga na Ave temAM prAyaH ApaNI potAnI bhUla ja javAbadAra che. A hakIkatane pote ja bhUlI jAya, tenI AlocanA ke pastAvo na kare ane malina anubaMdha nabaLA na pADe to A bhavamAM ja tenA kaDavA phaLa maLe, dIrgha saMyamajIvanamAM paNa prasannatAno anubhava na ja hoya. karelI virAdhanA ane keLavelA virAdhakabhAvane lIdhe caudasa jevA divase paNa pote sAMje vAparavuM paDe. vAparavAmAM ekalA hoIe ane game tevuM vAparavuM paDe tyAre paNa vicArIe ke "koIne asamAdhi karAvI haze. mATe mane asamAdhi-nimittanI prApti thaI. meM kareluM mAre bhogavavAnuM che. ahIM samAdhi nahi rAkhuM to atyAre baMdhAtuM karma bhaviSyamAM vadhu viSama paristhiti banAvaze ke jemAM asamAdhi vadhaze." to samatA-saMvara Ave ane nirjarA thAya. tenA badale "A to AvuM ja lAve che" ema gocarI lAvanAra upara aMkaleza karIe to karmabaMdha vadhe. "huM koIne bhArarUpa na bane" evo vicAra kare te sAco saMyamI. saMyamI kyAre paNa koIne bhArarUpa na bane paNa bIjAnA pApano ane duHkhano bhAra utAravAnuM kAma kare. mATe ApaNe jyAM jaIe tyAM prasannatAnuM vAtAvaraNa taiyAra karIe to bhavAMtaramAM paNa sadgati, zAsana, sadguru, saMyama, zAtA ane samAdhi avazya maLe. surapamA moDu A 19muM asamAdhisthAna che. sUra = sUryanA pramANamAM arthAta sUryodayathI sUryAsta sudhI vAparavAnuM kAma kare, jethI asamAdhi thAya. vAparavAmAM vadhu paDato 1. sUrappamANabhoitti sUra eva pamANaM tassa udiyamette Arato jAva na atthamei tAva bhuMjai sajjhAyamAI Na kareti, paDicoio ssai, ajIragAI ya asamAhi uppjji| 511 Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya lAge te asamAdhinuM kAraNa bane. tenAthI svAdhyAyano samaya bagaDe, svAdhyAya abharAIe caDe. traNa TAIma vApare pote ane gocarI mATe ghaNIvAra ekAsaNA karanAra jAya jethI vAparanAra ane lAvanArabanneno svAdhyAya bagaDe. potAnI sukhazIlatA poSAya te juduM. banne bAju mINabatti saLage ane jaldI khalAsa thAya enA jevuM A thayuM. jene vAparavAmAM vadhu samaya lAge, je ghaNuM vApare-ghaNI verAITI vApare-ghaNI vAra vApare tenI gocarI lAvavAno bIjAne utsAha prAyaH na jAge. je ArAdhaka hoya tenI gocarI lAvavA mATe bIjAne utsAha jAge. vAparatA samaya vadhAre lAge ane koI potAne Takora kare to gusse thAya. tathA bIjAne sAmo javAba Ape eTale apriya bane. Ama sarvatomukhI vinipAta sarjAya. koI paNa pravRtti karatI vakhate viveka rAkhavo joIe. savAre pAriThAvaNInA kAgaLa vagere phADavA bese ane svAdhyAya bagaDe te ucita na gaNAya. A badhuM kAma bapore uMgha Ave tevA samaye karavAnuM. vAparavAmAM vadhu vAra lagADavAnI ApaNI bhUlanI koI Takora kare ane ApaNane gusso Ave to sAmenAne paNa asamAdhi thAya ane potAne paNa thAya. bIjI vAra te ApaNI bhUla jovA chatAM aTakAve nahi, kahe nahi. ApaNe dravyathI ane bhAvathI banne rIte duHkhI thaIe, mArgathI dUra thaIe. mATe ApaNAthI thatI bhUlane svIkAravI. TakoranI noMdha karavAnI badale ApaNI bhUlanI noMdha karavI to te bIjI vAra bhUlane batAvaze. kadAca bhUla thAya ane koI Takore to bolIe nahi paNa moDhAnA hAvabhAva bagADIe to paNa koI Takora na kare. pachI to bhUlanI paraMparA lAMbI cAle. gaMbhIra bhUla paNa thavA mAMDe. mArgabhraSTa thatAM vAra na lAge. mATe koI bhUla batAve to prasannatA dekhADavI. te samaye gusse na thavAya, AMkha lAla na karAya paNa "micchAmi dukkaDam' bolavAnuM. "emaNe mane zA mATe kahevuM paDyuM ? vAparavAmAM vadhu samaya lagADavAnI mArI bedarakArI che. mATe ja ne !" ema 512 - Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicArIe to bhUla dekhAya. badhA sADA bAra vAge vAparIne ubhA thayA ane mane gocarI holamAM doDha vAgyo temAM mArI ja bhUla che. mArI bhUla na hoya to mane TokavAnI koIne IcchA na ja thAya." ema vicAravuM. bAkI jenI bhUla kADhIe tenA duzmana banavAnuM che ema vicArI koI bhUla ja na kADhe. ane chatAM paNa guru bhUla kADhe che. kAraNa ke zAstramAM kahela che ke "ziSya bhUla kare temAM gurune ziSya karatAM cAra gaNuM pApa lAge. mATe guru bhUla kADhe tyAre "teo mane ghaDI rahyA che" ema vicAravuM. "mArA pratye bhAvakaruNA che. mATe teo mane kahe che. bhUlane sAMbhaLavAthI mane temanA pratye thoDo-ghaNo aNagamo thaze ane kadAca temanI sevA huM ghaTADI daIza- tevuM jANavA chatAM paNa mAruM bhaviSya na bagaDe- AtmakalyANa na avarodhAya te mATe kahe che" e jANIe ane prasannatA TakAvIe to gurudeva saMkoca vinA karuNAbuddhithI bIjI vAra bhUla kADhe ane ApaNane sudhAre. bAkI "gocarI-pANI vadhu vAparIne tabiyata bagADanAro A gurune paNa toDI nAkhe che, tataDAve che to mAruM to kyAM sAMbhaLavAno ?" ema vicArI koI paNa ApaNI bhUla na kADhe. A rIte saMyamI ApaNI upekSA kare tenAthI moTuM durbhAgya bIjuM koI nathI. zAstravyavasthA e che ke sAdhu sAraNA-vAraNA kare ane guru coyaNA-paDicoyaNA kare. ApaNI mULa vAta Akho divasa khAvAnI-atikhorAkanI hatI. atikhorAkane lIdhe, ajIrNa vagere thAya. tenAthI glAna thavAthI ApaNane asamAdhi thAya ane bIjAne doDadhAma karavI paDe. sva-paranA svAdhyAyamAM paNa vyAghAta thAya. mATe hita-mita vAparavuM. je hitamita-alpa vApare che temane vaidyanI jarUra nathI paDatI. te pote ja potAnA DaoNkaTara che -ema piMDaniryuktimAM jaNAvela che. A rahyuM te vacana hiyAhArA miyAhArA appAhArA ya_je narA / na te vijJA tiniti 3Maa te tiSThiTI || (vi.ni.648) 513 Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIsanuM asamAdhisthAna : saMyama ravAnA karave 20muM asamAdhisthAna che - pusaLA-gamip nirdoSa gocarInI eSaNA-gaveSaNA-tapAsa na kare, akalpya ane doSita gocarIno tyAga na kare to (1) jinAjJAno bhaMga thavAthI, (2) azubhakarmabaMdha thavAthI, (3) zAsraniSThA ghaTavAthI, (4) saMyamazAsana-zAsanapati pratyeno ahobhAva vaphAdArI tUTavAthI, (5) sattvahIna banavAthI asamAdhi thAya. mATe kalpya ane nirdoSa evI gocarI sAdhue vAparavI joIe. nirdoSa hovA chatAM na kalpe tevI cIja na rakhAya. zivabhUti sAdhune rAjAe ApelI ratnakaMbala para vadhu paDato rAga thayo. gurue nA pADI ke savA lAkha sonAmahoranI kiMmatanI ratnakaMbala jevI moMghI vastu na rakhAya. paNa rAgane lIdhe pote choDI nahi. na kalpe evI vastu AgrahathI pakaDe to kalpe evuM saMyama ravAnA thAya. Akho divasa ratnakaMbalamAM ja jIva hoya. bahArathI upAzrayamAM Ave ke pahelI tapAsa ratnakaMbalanI kare. te bagaDe nahi mATe vApare nahi. vastunI vadhu paDatI Asakti (1) vastu rAkhavA de paNa vAparavA na de. (2) tenA vize bolanArA guru paNa TakaTaka karanArA lAge. gurue ratnakaMbalanA TukaDA karyA. zivabhUtimuni tyAre gocarI gayA hatA. pAchA pharyA tyAre khabara paDI. ratnakaMbalanA rAge guru para gusso karAvyo ane emAMthI zivabhUtie digaMbarapaMtha cAlu karyo. jo gurunA 'A na kalpe' evA IzArAne zivabhUti muni samajelA hota to navo paMtha ubho na thAta. (1) 'A cAle ke nahi ? (2) A rakhAya ke nahi? (3) bIjAne mArA nimitte nukasAna to nahi 1. esaNA'sami tti aNesaNaM na pariharai paDicoio sAhUhiM samaM bhaMDai, apariharaMto ya kAyANamuvarohe vaTTai, vaTTaMto appANaM asamAhIe jo itti / | 514 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya ne ?' A vicAra na Ave to pote asamAdhi kare ane bIjAne paNa asamAdhi karAve. saMgha ane zAsanane paNa nukasAna karAve. "A cIja mane game che. mArI bAhozIthI ane mArA puNyodayathI mane maLI che. mAre rAkhavI che. A saMsArI mAnasa che. ApaNe gocarI levA jaIe. gocarImAM mIThAI mAtra ApaNane maLe ane pUratA pramANamAM lAvyA, paNa potAne vAparavAmAM mIThAIno eka paNa TukaDo na Avyo. tyAre saMkleza karavAnA badale "mAro adhikAra mAtra lAvavAno che, vaheMcavAno ke vAparavAno nathI. guru jene yogya lAge tene vaheMce." ema vicAravuM. jema moTarane banAvavAno adhikAra tenI kaMpanIne che paNa te moTara vecyA pachI tene kyAM calAvavI? teno adhikAra kaMpanIne nathI. tema ApaNA hAthamAM gurvAjJA mujaba gocarI lAvavAnuM che. gocarI lAvyA pachI kone zuM ApavuM ? te gurudevanAvaDIlanA hAthamAM che, ApaNA hAthamAM nathI. jema gocarImAM cIja akathya Ave te na cAle tema ApaNI pravRtti paNa akathya hoya te na cAle. "chuMdo huM lAvyo chuM. mATe mArI IcchA mujaba pelAne Apo" ema karavAmAM guru-ziSya vacce saMgharSa thAya, vaDIla pratye dveSa thAya, maryAdA ane sadbhAva tUTe. mATe (1) na kalpe tevI koI paNa cIja rakhAya nahi ane (2) ayogya evI pravRtti karAya nahi. to nukasAnIthI bacAya. parvatanA hajAra pagathiyA caDelAne upadeza eTalo ja che ke jyAM cho tyAMthI na lapaso. eka pagathiyuM lapasavAmAM 999 pagathiyA lapasaso. na kalpe evI pravRtti na karAya ane na kalpe tevI cIja na levAya. jo akathya cIja AvI jAya to paraThavavI paDe, na paraThave to sva-parane asamAdhi thAya. vartamAna kALamAM saMyoga ane sattvanA kAraNe viparItatA dekhAtI hoya to paNa teno DaMkha joIe. to doSamAM kaMIka ghaTADo thAya, sajAmAMthI thoDI-ghaNI bAdabAkI thAya, bAkI na thAya. kyAreka lAMbA vihAramAM sakAraNa gADImAM gocarI dUrathI 515 Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgAvavI paDe paraMtu comAsAmAM paNa jo te ja rIte vahoravAnuM cAlu rAkhe to mAnavuM paDe ke doSasevana vakhate doSanI sUga marI gaI che. jIvanamAM doSa Ave che kAraNathI ane pachI kAraNa ravAnA thayA bAda paNa doSa Take che. kAraNa ke doSanI sUga UbhI karI nathI. te rIte doSita gocarI vize paNa samajI levuM. kadAca doSita vAparavuM paDe tevuM bane. kAraNa ke saMyoga viparIta hoI zake che, sattvanI kacAza hoI zake che. AvA saMyogamAM doSa pratyenI sUga hoya to daMDamAM ghaTADo maLI zake. paraMtu AsaktinA kAraNe doSita vAparavAmAM mAphI na maLe. akasmAta thayelA sAdhunI sAthe ebyulansamAM besIne hospiTalamAM javuM paDe, te vakhate jo bIjA kuzaLa sAdhu na hoya, potAne aMgrejI sArU AvaDatuM hoya ane pote tenI sAthe jAya to te saMyoganI viparItatA che. tevA saMyogamAM javuM joIe. vihAramAM 50 ki.mI. sudhI koI jainanA ghara nathI ke paTelanA ghara nathI. tethI rasoDAnI gocarI vAparavI paDe athavA paTelanA gharomAM maLatA jADA roTalA na pacavAne lIdhe rasoDAmAMnuM vApare te sattvanI kacAza gaNI zakAya. temAM paNa "A apavAda che' ema doSa pratye sUga ubhI rAkhe-rahe to daMDamAM ghaTADo maLI zake. paNa jo doSanI sUga ja nathI to doSano pakSapAta ubho thavAnI zakyatA che. enAthI doSa sAnubaMdha bane evI zakyatA che. ApaNAthI sevAto doSa AsaktinA kAraNe che ke azaktinA kAraNe? te paNa vicAravuM paDe. AsaktithI sevelo doSa sAnubaMdha hoya che ane azaktinA kAraNe jayaNApUrvaka karela doSasevana niranubaMdha hoya che. jIvanamAM niSkAraNa akathyanA sevanano tyAga na kare to samajavuM ke temAM Asakti rahelI che. Asakti hoya to doSanuM sevana karatA joI bIjA Takora kare to na game, saMgharSa ane jhaghaDo kare. vadhu paDatI Asakti hoya to (1) temAM vikSepa karanAra pratye aruci ane aNagamo thAya. (2) guru Takora kare to doSita gocarI batAvavAnuM baMdha kare. arthAt Asakti mAyA karAve. kAraNa ke doSanuM 516 Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevana karavuM che ane Thapako sAMbhaLavo nathI. (3) mAyA karatA pakaDAya to je pakaDe tenI sAthe jhaghaDo kare ke mane ja pakaDo cho, bIjAne nahi." jo Asakti na hoya to (1) jIvanamAM mAyA na Ave, (2) niSkAraNa doSita vApare nahi, (3) sAmevALA samajIne prAyaH Takora kare nahi ane kadAca koI Takora kare to pote zAMtithI vAta karI zake. dA.ta. akasmAta thayela mahAtmA sAthe ebyulansamAM besIne pote hospiTala gayA hoya eno khulAso potAne koI pUche to zAMtithI ApI zake. (4) kAraNa jAya pachI doSane choDI zake. (5) AtmabaLa = sattva vadhArI zake. jene Asakti na hoya tene saMgharSa karavAnuM rahe nahi. ApaNe doSita vAparIe emAM bIjA Toke ane ApaNe ugratA dekhADIe eno artha e ke ApaNane doSano pakSapAta che. A vAta te samaye samajI zakIe to sAmenAnI sAthe dveSa, durbhAva, saMgharSa thAya nahi. bapore sakAraNa sUIe ane bIjAnA avAjathI khalela paDe. UMgha uDI jAya ane gusso Ave to samajavuM ke nidrArUpI doSano pakSapAta rahelo che. AvA prasaMge Asakti na hoya to vicAra Ave ke (1) "sAruM thayuM ke UMgha uDI gaI, (2) bAjuvALAe sarvaghAti prakRtinA vipAkodayanI jelamAMthI mane bacAvavAnuM kAma karyuM. A vicAra ApaNane ArAdhanAmAM joDAve. tenA badale nidrAnI Asakti hoya to koI uThADe to paNa "uThuM chuM." ema kahIne sUI jAya ane "kAlathI dasa miniTa moDA uThADajo' vagere sUcanA Ape. UMghamAM khalela paDavAthI sAdhu upara dveSa kare te paNa mithyAtvano udaya che. gajasukumALa munine mAthe sagaDI saLagAvI tyAre vicAryuM ke "sasarA mane mokSanI pAghaDI paherAve che." to kevaLajJAna thayuM. tema koInA avAjathI UMgha uDI jAya tyAre "nidrArUpa ghAtikarmanI sAme paDavAnuM, tene toDavAnuM baLa ubhuM thayuM ema vicArIe to AtmakalyANa thAya. bAkI ema mAnavuM paDe ke "ghAtikarmano udaya 517 Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ game che.' samakitIne to aghAti karmano paNa udaya (rUpa-2sa vagere) na game. tene ghAtikarmano udaya to kevI rIte gamI zake ? uttarAdhyayananA 9mA adhyayanamAM Ave che ke 'satsaM AmA, visaM hrAmA' (kAmasukha to zalyaHkAMTA jevA che, jhera jevA che.) ane nidrAmAM pAMceya IndriyanA bhogavaTA karatAM paNa vadhu sukhano anubhava jIvane thato hoya che. mATe AvA zalya jevA ghAtikarmajanya pariNAmano nidrAno pakSapAta hoya to samyaktva Take kevI rIte ? chatAM vihArAdi kAraNe ApaNe atyaMta zramita thayela hoya, vadhAre UMghanI jarUra lAge, ArAma karyA vinA ArAdhanAnuM joma AvatuM na hoya to vivekathI "mahAtmA ! zAMti rAkhajo" ema kahI zakAya. samakita hoya ane sUva'nuM vyAjabI kAraNa hAjara hoya, to avAja karanAra mahAtmA pratye durbhAva na thAya. enA badale evo vicAra Ave ke "e sUve tyAre vAta" to samajavuM ke mithyAtvamohanIya tarapha ApaNe jaI rahyA che. "mArA pakSIsUtramAM teNe traNa bhUla kADhI, tenI ajItazAMtimAM huM pAMca bhUla kADhIza"- A gADha saMkleza mithyAtvano udaya sUcave che. sAdhu pratyenA dveSa ane doSanA pakSapAtano sUcaka pariNAma e che ke "huM game tevuM-goTALAvALuM-UMdhucattuM boluM chatAM bIjAe calAvavAnuM." tethI be mahinA pachI paNa ApaNe IrAdApUrvaka tenA pratikramaNamAM bhUla kADhIe. A vRtti ApaNane pachADe che. mATe koI bhUla kADhe to (1) 'mAre tenA pratye dveSa rAkhavo nathI.' AvI jAgRti joIe. (2) doSano pakSapAta na rahe tenI kALajI rAkhavI. (3) doSanA sevana vakhate Asakti na rAkhavI. to ja upakArI pratye ahobhAva Take. bAkI ahobhAva Take nahi. , = dakSiNanA vihAramAM pUjya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanI bhaktirUpe savAra-sAMja be TAImanA vihAramAM ghaNA mahAtmA teozrInuM sTrecara UMcatA hatA. vihAra lAMbA hatA. eTale eka vAra savAre thAkanA lIdhe eka sAdhu pratikramaNa beThA beThA karatA hatA. cAra thoya 518 Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANakaMdanI thaI gaI hatI tyAre pUjya bhuvanabhAnusUri ma.nI najara paDI. "zuM kare che ?" "jI, pratikramaNa." "beThA beThA !" "kyAM pahoMcyo?" "cAra thAya thaI gaI." "pharIthI kara." roja kamase kama traNa kalAka sTrecara uMcakavAnI sevA karanAro ziSya paNa beThA beThA pratikramaNa kare te na cAle. ApaNane AvA guru kevA lAge? gurudevanI AvI kaDakAI ane sAttvikatA hatI. "mArI sevA karavAnI baMdha karaze to ?" ema vicAravA rUpa sattvahInatA nahotI. meM te mahAtmAne pUchyuM "zuM pratikramaNa pharIthI karyuM ?" tyAre temaNe kahyuM "yazovijaya mahArAja ! gurudeva AvA maLyA che to jIvanamAMthI pramAda nIkaLaze. bAkI pramAda kevI rIte nIkaLe ?" Avo sadUbhAva gurudeva pratye temaNe jIvato rAkhyo hato. bAkI vicArI zakata ke "huM najIkamAM beTho hato. mATe pakaDAI gayo. bIjA paNa besIne pratikramaNa kyAM nahotA karatA?" paNa tema na vicAryuM. AvA kaDaka gurunA badale ApaNane DhIlA guru game te kema cAle ? "mArI DhIlAza calAve tevA guru joIe. A abhigamanuM kAraNa che doSanI Asakti. doSanI AsaktithI (1) tArakasthAno pratye rucibahumAna tUTI jAya ane (2) tAraka sthAno para dveSa ubho thAya. A rIte tAraka sthAnanI AzAtanA thAya temAM zAsananI bahAra nIkaLI javAya ane anaMta saMsAra vadhI jAya. mATe tArakasthAnanI AzAtanA na thAya tenI kALajI rAkhavI. ane te mATe doSanI Asakti jIvanamAM na ghUse tenI kALajI rAkhavI. kAraNika doSanA sevana vakhate AMtarika jAgRti rAkhIe to ApaNe samAdhimAM rahIe ane bIjA paNa samAdhimAM rahe. kadAca koIkane gurue Thapako Apyo hoya to tyAre ene ThAravAnuM kAma karIe, AzvAsana ApIe to samAdhi ane svasthatA Take, ArAdhakabhAva vadhe. tenA badale ApaNe jene Thapako maLyo che tene vahAlA thavA jaIe, "ATalo badho Thapako !..." to baLatAmAM lAkaDA homavA jevuM thAya. pelAno potAnA guru pratye roSa ane udvega vadhI 519 Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya. "gurune mArI paDI ja nathI, pahelA paNa vagara bhUle Thapako Apyo hato...." vagere bhAvarUpe malinatA ubharAIne bahAra Ave. ApaNI jIbhathI A rIte bIjAne vadhAre saLagAvIe to te jIbhano durupayoga che. tenAthI anaMta kALa jIbha vagaranI avasthAvALuM ekendriyagatinuM - nigodanuM rIjharvezana thaI jAya. jeno durupayoga karIe te meLavavAnI yogyatA khatama thAya. kaDakAI rAkhanArA guru pratye niMdAne jo kartavya mAnIe ke 'A jamAnAmAM A rIte kaDakAI cAle ? Ama jAheramAM Thapako apAya ?' to samajavuM ke ApaNe naraka-nigodanA rAjamArga para bephAmapaNe bemaryAdapaNe doDI rahyA chIe. guru jo ekalAne Thapako Ape to ema vicAre ke "mane ekalAne ja kahe che" ane jo badhAne Thapako Ape to ema vicAre ke badhA upara guru mahArAja gusso ja kare che.' Ama banne saMyogamAM gurune ja AropInA pAMjarAmAM pUravAnuM kAma siddha kare che ke doSano pakSapAta ApaNAmAM rahelo che. DokTara pAse batAvavA jaIe. ApaNane Injekzana Ape, bIjAne mAtra goLI Ape ane trIjAne goLI paNa na Ape, mAtra khAvA-pIvAmAM amuka sUcana DokaTara kare to zuM vicAra karIe ? ApaNA roganI gaMbhIratA vicArIe ke DokTara para dveSa ane aNagamo karIe ? ApaNe roganI duniyAmAM jAgRta chIe. paNa doSanI duniyAmAM gAphela chIe. 'ApaNA rogo nIkaLI jAya' ema ApaNe IcchIe chIe. paNa doSa kADhavAnI bAbatamAM gAphela chIe. "pelAe Ama karyuM, teNe gocarI paraThavI to ene kaMI na kIdhuM ane mane jAheramAM kaDakAIthI khakhaDAvyo." A badhuM doSanA pakSapAtanA kAraNe thAya che. mULa kAraNa e che ke "mArI bhUla gurue calAvI levAnI" AvuM baMdhAraNa manamAM raheluM che. kulavAlaka munie to mAtra gurunI AzAtanA karI hatI. ApaNe guru, gurubhAI, vaDIla badhAnI AzAtanA karIe chIe. teNe to jIvanamAM eka ja bhUla karI hatI. 520 Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI bhUlo keTalI ? teNe to nadIe vaLI javuM paDe evI ugra sAdhanA paNa karI hatI, ApaNI sAdhanA kevI ? ane chatAM tenuM patana thayuM ane narakamAM gayA che, ApaNe kaye raste ? jo doSanI sUga hoya to ja mArgamAM TakAya ema gaMbhIratAthI samajI rAkhavuM. tArakasthAnanI sUga hoya pheMkAI javAya. mArgAnusArInA 35 guNomAM eka guNa pApabhIrutAno batAvelo che. bhUlano bacAva karavA svarUpe pApano pakSapAta hoya to samajavuM paDe ke mArgAnusArItA paNa nathI. samakitanI bhUmikA to kyAMthI hoya? guru vAcanA ApatA hoya tyAre vicAre ke "A vAta Ane lAgu paDe che ane te vAta pelA mATe bolAI che. paraMtu "mArA mATe zuM AvyuM? e vicAra na karIe te kema cAle? ApaNe doSanI duniyAmAM bIjAnI ciMtA karIe ane roganI duniyAmAM ApaNI ciMtA karIe. to zI rIte ThekANuM paDe? rogane choDI ApaNA doSono vicAra karIe to ThekANuM paDe ? mAMdA paDIe to "DokTara kyAre Avaze ? AvyA ke nahi ? davA kema nathI AvI ?" vagere svarUpe roganI ciMtA che. paNa doSanI ciMtA na hoya ane gAphela banIne jIvana pUruM karIe to saMyamajIvana niSphaLa jAya. "bIjAne nathI kahetA ane mane kaho cho..." A vicAra paNa durbhAgyanI nizAnI che. ane "Thapako maLyo eTale loTarI lAgI, puNyazALI chuM." Avo vicAra unnatinI nizAnI che. prazamarati graMthamAM umAsvAti mahArAjA kahe che 'dhanyasyopari nipatati ahitasamAcaraNadharmanirvApI / guruvanamannanivRto vanasarasavandranaW: ' (gA.70) dhanya evA jIva para gurunA ThapakArUpI vANI paDe che ke je khoTI pravRttirUpa garamIne dUra kare tevA malayAcalamAMthI nIkaLelA ThaMDA pavana jevI zItaLa che. mATe ThapakA vakhate "loTarI lAgI ! sonAno sUraja ugyo ! Ajano divasa saphaLa thayo. A ghaDI sArthaka thaI gaI" vagere vicAro AvavA joIe- karavA joIe. vaLI, "huM roja roja nAnI 521 Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTI bhUlo karuM chuM. paNa mane Thapako to gurudeva mahinAmAM 8-10 divasa paNa nathI ApatA." A rIte pratyeka ThapakA vakhate samAdhi Take te uttama bhUmikA. pAMcamAMthI be ThapakAmAM samAdhi Take to te madhyama bhUmikA. gurunA ekAda ThapakAmAM paNa saddabhAva Take to 25-50 bhave ThekANe paDe, ApaNane bhagavAnano mArga maLe. bAkI ApaNo bhagavAnanA mArga sAthe tAlameLa kevI rIte paDavAno ? ThekANuM kevI rIte paDe ? kevaLa 500 gAthA gokhIne upasthita rAkhavA dvArA ke 100 oLA rUpa vardhamAna tapa vagere karavA dvArA nahi paNa ThapakA vakhate prasannatA rAkhavAthI vadhu ThekANuM paDe. mATe guru-vaDIla ke nAnA paNa Thapako Ape to sadUbhAva TakAvavo. A rIte mArga tarapha pA-pA pagalI bharatA kSapakazreNi sudhI pahoMcavAnuM che. vartamAnakALanI ApaNI badhI ArAdhanAo mAyakAMgalI che. pratikramaNa jevI Avazyaka kriyA paNa upayoga vinAnI, ekAsaNAmAM paNa doSita gocarInI zakyatAo, svAdhyAya paNa roja 15 kalAkanA badale 4-5 kalAka.... jyAre bAhya ArAdhanAmAM koI ThekANA nathI to eka ArAdhanA pakaDuM ke jemAM zarIranuM sattva jarUrI nathI paNa manano sadbhAva jarUrI che. zArIrika sattva ochuM hoya te cAlI zake paNa mAnasika sabhAva ocho hoya te na cAle. mATe doSa tarapha kaDaka pariNAma -lAla najara rAkhIe to ApaNI doSanI Asakti tUTe. zalyoddhAra karIe to doSano pakSapAta ravAnA thAya. zalyoddhAra eTale ke sevAyelA doSano pastAvo ane AlocanA. mahAnizItha sUtramAM kahela che ke (1) AlocanA levAno vicAra karatA anaMtAne kevaLajJAna thayuM. (2) AlocanA mATe ubhA thayelA evA anaMtA sAdhaka kevaLI thayA. (3) Asana parathI bahAra eka DagaluM mAMDyuM ne kevaLajJAna thAya tevA anaMtA sAdhaka thayA. (4) AlocanA levA mATe vaMdana kare tyAre anaMtAne kevaLajJAna thayuM. (5) Thapako prasannatAthI sAMbhaLI pa22 Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlanI AlocanA lenArA anaMtAne kevaLajJAna thayuM. mATe ApaNane Thapako Ape tyAre vicAravuM ke (1) je yogamAM mokSa ApavAnI tAkAta che te Aje maLe che. (2) tene gumAvavo mane nahi posAya, (3) te taka mAre jhaDapavI che. (4) mArI prasannatAne veravikhera nathI karavI. (5) mAre sadbhAva nathI gumAvavo. kadAca pratyeka prasaMgamAM sadbhAva na Take to paNa pAMcamAMthI kama se kama eka prasaMgamAM sadbhAvasabharasvarUpe ApaNe TakI rahIe. e mATe saMkalpa karIe. ApaNA saMkalpa paNa prAyaH plAsTIka jevA takalAdI hoya che. tevA saMkalpa na cAle. "nizAna cUka mApha, nahi mApha nIcuM nizAna" e nyAyathI UMcA lakSa ane daDha saMkalpa sAthe ArAdhanA karIe. UMcuM nizAna rAkhI tIra choDanAra kadAca prAraMbhamAM cUke to paNa zAbAzI meLave. paraMtu jo pahelethI ja nIcuM tIra hoya to Thapako meLave. vaLI te tyAre phariyAda kare ke "pelAnA tIre paNa nizAna viMdhyuM nathI." to dhanurvidyAmAM hArI jAya. tethI UMcuM lakSa rAkhI eka mahinA mATe ApaNe saMkalpa karIe ke kyAreya paNa sAmenAne aruci thAya tevuM nathI karavuM." to kadAca saMkalpapAlanamAM prAraMbhika 15 divasa bhUla thAya paNa pAchalA 15 divasanI sAvadhAnIthI jhaLahaLatA saMskAra paDe to te bhavAMtaramAM avazya uge. Thapako maLatAM saMgharSa ane asamAdhi thatI hoya to badhuM alavidA thAya. mATe sAvadhAnI rAkhavAnI. "mane tAraka sthAna pratye dveSa jAge che. kAraNa ke guru vagere mane Thapako Ape che" ema nahi paNa "mane doSano pakSapAta che. mATe tArakasthAna pratye dveSa jAge che. A samyapha jJAna che. bAkI popaTapATharUpa koruM zAstrajJAna te samyaka jJAna nathI. kevaLa 7 naraka, jIvanA pa63 prakAra, 22 abhakSya, 32 anaMtakAya vagerenA korA jJAnathI samyatva na Ave. bAkI to abhavyane paNa samakita maLI jAya. paraMtu tAraka sthAna pratyenA dveSamAM svanA doSano svamAM pakSapAta para3 Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNarUpe dekhAya to samyapha jJAna Ave. sAta naraka vagere mAnavAmAM to ApaNane koI vAMdho AvavAno nathI. kAraNa ke phakta mAnavAnuM ja che ne ! naraka sAta mAno ke sAtaso. tenI sAthe kaMI hamaNAM ApaNane bahu levA-devA nathI ane tene mAnavAmAM ApaNane ahIM dekhItuM koI nukasAna paNa nathI ke tenA svIkArathI rAgAdi doSa ghasavAnA-ghasAvAnA nathI. jyAre sva-doSanA svIkAramAM to anaMtAnubaMdhI kaSAya vagerene ghasavA paDe tema che. temAM ghaNI muzkelI paDe che. mATe ja ApaNA doSanI vAta vAcanA vagere dvArA sAMbhaLavA chatAM-vAta buddhimAM bese chatAM te svIkAravAnI taiyArI keTalI ? hoThathI bolIe "mane doSano pakSapAta nathI ja." ane "hArI khIlI vaTe rI vaTe (jyAM che tyAM)" - A valaNa keLavIe te mithyAtva che. narakAdi padArtha buddhimAM bese ke na bese chatAM tene mAnavAnuM kAraNa e che ke tene mAnavAmAM ApaNI mAnyatAmAM-dunyavI valaNamAM-bauddhika samIkaraNamAM koI pheraphAra avazya karavo paDe tema nathI. paNa ApaNe je dUSaNa buddhimAM bese chatAM tene mAnI/svIkArI zakAtuM nathI. kAraNa ke tenA mATe ApaNe ApaNI mAnyatA badalavI paDe che, ApaNA samIkaraNa badalavA paDe che, anaMtAnubaMdhI mAna kaSAyane ghasavo paDe che. gajasukumAlanuM daSTAMta vyAkhyAnamAM bolavuM saheluM che. paNa ApaNane Thapako maLe tyAre "mArA anAdikAlIna zatru evA mAnakaSAyano nAza karavAmAM sAmenA sAdhu sahAyaka thAya che." evo hArdika pariNAma ubho karavo bahu muzkela che. mATe ja yogasAra (5/29)mAM paNa kahela che ke - upadezAdinA kiJcit kathaJcit kAryate paraH / svAtmA tu svahite yoktuM munIndrairapi duSkaraH / / A vAta pUrva paNa (pR.73) vicArI gayA chIe. A svIkArIe to samyaka jJAna thAya. aMdara mAnakaSAyAdine saMgharI rAkhavAnA valaNa svarUpa mithyA mAnyatAne toDe tevA vacanane svIkArIe to samyapha jJAna -para4 Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sakita Ave. tenAthI ApaNuM ThekANuM paDI zake. te rIte anAdinI gADha mithyA mAnyatA toDavA mATe manane taiyAra karIe to mokSamArge jhaDapathI AgaLa vadhAya. doSita vApare, SaDjavanikAyanI virAdhanA thAya tevI pravRtti kare chatAM svadoSabacAva kare, svaprazaMsA ane paraniMdA kare to jIva asamAdhi thAya tevA karma bAMdhe. je nirdoSa vA52vAnA lakSavALA hoya paNa gurue manAI karela evuM kalpya choDavAnuM lakSa na hoya te sAdhu-sAdhvI saMyamajIvana hArI jAya. jema ke nirdoSa ane kalpya evo zIro vAparavAnI gItArtha gurue nA pADI hoya ane pote vicAre ke "bhagavAne nirdoSa vAparAvanI hA pADI che to guru zuM bhagavAna karatA moTA thaI gayA ?!" to pote saMyamajIvana hArI jAya. nizIthacUrNimAM prazna karela che- 'viMja nIyasthA vaLI ?" ane tenA javAbamAM tyAM kahela che ke 'gomityuSyate, avanI vi chevattIya mati (gAthA-4820)' arthAt tArA mATe to chadmastha paNa gItArtha guru kevaLItulya ja che. tethI gItArtha gurudeva taraphathI tane je Thapako maLe tene zAMtithI sAMbhaLIza, gurue nA pADela vastune choDIza to tane kevaLajJAna maLaze -ema kevaLajJAnI jANe che. A badhuM sAMbhaLavuM-bolavuM saheluM che paNa AcaraNa muzkela che. paNa tevuM AcaraNa AtmasAt karIe to ja tAttvika AtmakalyANa thAya e paNa nizcita hakIkata che. paramAtmAnA Azaya mujaba samajaNa keLavI, vivekadRSTi meLavI, samyak AcaraNamAM masta banI javuM e ja pAramArthika mokSamArga che. Avo apUrva mokSamArga aMtaHkaraNamAM pragaTe-Take-vizuddha bane-vadhe tevI paramAtmAne hArdika prArthanA. tA.28-9-2002, kalikuMDa tIrtha-dhoLakA. 525 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhaka dvArA racita-saMpAdita-anuvAdita sAhitya sUci naM. .... pustakanuM nAma.......... ... bhASA-viSaya.... kiMmata rUA. 1 . nyAyAloka . . (saMskRta+gujarAtI) .... 17000 2 ... bhASA rahasya .. (saMskRta-hindI) ... 1200 3. syAdvAda rahasya (bhAga 1 thI 3). (saMskRta+hindI) ... 435-00 4. vAdamAlA (saMskRta+hindI) . 1200 5. SoDazaka (bhAga 1-2) . ... (saMskRta+hindI) - 200 6... adhyAtmopaniSad (bhAga 1-2) ..." (saMskRtagujarAtI) . 19%0 7..... dvAnniza trizikA (bhAga 1 thI 8).... (saMskRta gujarAtI) 20000 8. dravya-guNa-paryAyano rAsa dravyAnuyogaparAmaza) (saMskRta+gujarAtI) mudraNAlayastha ... FRAGRANCE OF SENTIMENTS... .................ENGLISH ..........25-00 10.. GLIMPSES OF SENTIMENTS .................... ..ENGLISH ......... 30-00 11 .. ABUNDANT JOY OF SENTIMENTS.................................. ENGLISH................. 25-00 92.. WHAT IS SUPERIOR ? INTELLECT OR FAITH ? ........ ENGLISH ............ 10-00 43.. LUST GENTS DEFEATED, DEVOTION WINS............. ENGLISH ............ 10-00 98.. WHAT IS SUPERIOR ? SADHANA OR UPASANA ? .. ENGLISH ..... 10-00 15 jaya parAjaya gujarAtI) 40-00 16 dvivarNa ratnamAlikA.......... ... ....... (saMskRta+gujarAtI) .... amUlya 17. saMvedananI suvAsa ............... ...... (paramAtmAbhakti gujarAtI) ......... amUlya 18. saMvedananI jhalaka...... ... (paramAtmAbhakti gujarAtI) ... amUlya 19 saMvedananI mastI ...... ... (paramAtmAbhakti gujarAtI) ... amUlya 20. saMvedananI saragama ....................... ... (paramAtmAbhakti gujarAtI) ... amUlya 21. saMyamInA kAnamAM ... . (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) 22 .... saMyamInA dilamAM.......... . (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) ............. amUlya ra3 saMyamInA romeromamAM... ............... ... (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) ...amUlya 24. saMyamInA sapanAmAM . (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) ...... amUlya rapa... saMyamInA vyavahAramAM.... ... .... (sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto mATe) ... amUlya 26 vidyutaprakAzana sajIvatA aMge vicAraNA... (gujarAtI) ... 100 27.. vidyutaprajAzaH sanIva yA nirjIva ? .... (hindI) 10-00 28. yazovijaya chatrIzI............ .......... ............. (abhinava prabhustuti) ........ amUlya 29.. saMvedananI suvAsa ... ... (paramAtmAma ihindI) ............ 30-00 30.. saMvedananI hI mastI...... ............ (paramAtmAma ihiI) ... 31-00 31. saMvedana zrI kRta ............ ............. (paramAtmAmaji hindI) . ... 30-00 3ra.. saMvedana vahI rAma .................... .............. ... (paramAtmA hindI) .... 70-00 33...zrAvaka dinacaryA . ... (gujarAtI) ... amUlya 34 zrIdevacaMdrajIkRta covisI. ..... ... .... (gujarAtI) . amUlya 35. pramu vIra . aMtima saMdeza ..... ............(hindI) ... samUnya 36 . saMyamInA valaNamAM ... ... ... (gujarAtI) ... amUlya noMdha :- adhyayanazIla pU.sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone tathA jJAnabhaMDArone bheTa rUpe maLI zakaze. prApti sthAna - divya darzana TrasTa, 39-kalikuMDa sosAyaTI, dhoLakA, ji. amadAvAda. pIna-387810. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HTTI prakAzaka divya darzana TrasTa