Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIratnazekharasUriviracitam zrAddhavidhiprakaraNam saMpAdaka munizrI vairAgyarativijayajI munizrI prazamarativijayajI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayadAna-prema-rAmacandrasUrigranthamAlA-3 tapogacchagagananabhomaNi-zrIratnazekharasUri-viracitam zrAddhavidhiprakaraNam | laabhaarthii| zrI tapagaccha amara jaina zAlA, TekarI, khaMbhAta, gujarAta
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ granthanAma kartA prastAvanA prathamAvRtti prakAzaka dvitIyAvRtti prakAzaka tRtIyAvRtti prakAzaka mUlya (c) pUnA ahamadAbAda muMbaI akSarAMkana zrI vijayadAna -prema- rAmacandrasUrigranthamAlA-3 : zrAddhavidhiprakaraNam : A. zrI ratnazekhara sUrijI ma. : munizrI rAmavijayajI ma. ( pU. A. zrIvijayarAmacandrasUrijI ma. ) : vi. saM. 1974 saMzodhaka pU. A. zrIvijayadAnasUrijI ma. zrI jaina AtmAnaMda sabhA bhAvanagara : : vi. saM. 1980, sampAdaka : paM. zrIvikramavijayajI ma., paM. zrI bhAskaravijayajI ma. zrI devacaMda lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaMDa, surata : : vi. saM. 2061, punaH sampAdaka: munivairAgyarativijaya, muniprazamarativijaya : pravacana prakAzana, pUnA : ru.250.00 : PRAVACHAN PRAKASHAN, 2005 - prAptisthAna : pravacana prakAzana, 488, ravivAra peTha, pUnA - 411002, phona : 020-24453044, 30922069 mo. 9890055310 : sarasvatI pustaka bhaMDAra, hAthIkhAnA, ratanapola, ahamadAbAda- 380001, phona : 25356692 azokabhAI ghelAbhAI zAha, 201, oesIsa, aMkura skUla sAme, pAlaDI, ahamadAbAda-7 phona: 079-26633085 mo. 079-9327007579 : hindI graMtha kAryAlaya, hIrAbAga, sI. pI. TeMka, muMbaI-40004, phona : 23826739 Website- www.hindibooks.8m.com Jain and Indology@yahoogroups.com : virati grAphiksa, ahamadAbAda, phona : 079-22684032
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzana-kathA ApaNAM saunAM jIvana para prabhAva pAtharanArI zAstraparaMparAnAM traNa vaheNa jovA maLe che. padArthalakSI zAstro, bhAvanAlakSI zAstro ane AcAralakSI zAstro. cAra prakaraNa, traNa bhASya, cha karmagraMtha, tattvArtha, karmaprakRti, paMcasaMgraha, lokaprakAza jevA zAstromAM padArtha vyavasthAnI mukhyatA jovA maLe che. zAMtasudhArasa, adhyAtmakalpadruma, upadezamALA, saMvegaraMga zAlA, upamitibhavaprapaMcA, vairAgyazataka, kapUraprakara jevAM zAstromAM ApaNI bhAvanAonI keLavaNI mukhya rahI che. to zrAddhadinakRtya, dharmasaMgraha, zrAddhavidhi, AcAradinakara, navapadaprakaraNa, dharmabiMdu jevA graMthomAM jIvanacaryAne sparzatA AcAronI prarUpaNA mukhyatA pAme che. gRhastho ane zrAvakone anivArya paNe pALavA yogya saAcArono upadeza zrAddhavidhino mukhya viSaya che dharmabiMdu ane dharmasaMgraha jevA sarvAMgasparzI graMthonI hAjarImAM paNa zrAddhavidhi graMthe potAnI asmitAne nokhI rIte jIvaMta rAkhI che te ja A graMthanI AdaraNIya mahattA pUravAra kare che. dareka saMskRtagraMtho sAthe bane che tema A graMtha mAtra saMyamI varganAM vAMcanapUrato sImita rahyo che. jo ke, Ano anuvAda che. tenI ghaNI AvRttio prakaTa thaI rahI che te dvArA ApaNe samajI zakIe chIe ke A graMthano vyApa khUba che paraMtu mULa saMskRta graMtha to saMyamI mahAtmAo pUrato ja vAMcanapAtra rahyo che. apavAda hoya to thoDA paMDitoe vAMcyo haze teno. A graMthane navesarathI saMpAdita karavAnI bhAvanA thaI tenuM mukhya kAraNa bhAvanAtmaka hatuM. covIza varasanI vaye dhagadhagatI ahiMsA khumArIthI pacAsahajAra mANasonI hAjarI khaDI karIne amadAvAdamAM bhadrakALI maMdiramAM thanAro bokaDAno vadha haMmeza mATe aTakAvanArA pU. munimahArAjazrI rAmavijayajI ma.nA hAthe A ja divasomAM lakhAyelI saMskRta prastAvanA, zrAddhavidhigraMthanI mudrita AvRttine maLI hatI te itihAsane tAjo karavAnI icchA hatI. zrAddhavidhi graMthanI prathama AvRtti pachInAM 86 varasa pachI navI chabI ane navI chavi dhAraNa karIne A trIjI AvRtti prakAzita thaI rahI che. tyAre muni rAma nAmano ugato sitAro, sUri rAmacaMdra tarIke jAjaramAna sUraja jevuM prabhAvazALI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzana zrAddhavidhiprakaraNam kathA nAma banI cUkyo che. kalpakiraNAvalI, baMdhazataka ane zrAddhavidhi A traNa graMthone navasaMpAdita karavAnI dhAraNA sAthe zrIdAna-prema-rAmacaMdrasUri graMthamALAnA anvaye traNa pratono saMpuTa saMgha samakSa prastuta thaI rahyo che. samAnatA e che ke traNeya graMthane pU. munizrI rAmavijayajIma.nI prastAvanAe gaurava bakSya che. zrAddhavidhi graMthanAM punaHsaMpAdana samaye jUnI AvRttinA pAThothI saMtoSa thato na hovAthI hastapratano AdhAra lIdho che. zrI kailAsasAgarasUrijI jJAnamaMdira-kobAnI hastapratanI jheroksanA sathavAre Azare aDhIsothI vadhu sthAnomAM pAThazuddhi karavAmAM AvI che. A arthamAM A punaH saMpAdana nahIM balka navasaMpAdana che. zrAddhavidhigraMthanA kathA vibhAgane bAda karIne kevaLa mULagraMtha ane tenA vivaraNane graMthAkAre prakAzita karavAnI amo bhAvanA sevIe chIe. najIkanA bhaviSyamAM te zrIvidhisaMkSepa tarIke prakAzita thaze. pravacana prakAzane - gujarAtI sAhitya ane saMskRta sAhityane guNavattA sAthe prakaTa karatA rahevAno saMkalpa karyo che. tapAgacchAdhirAja pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImadvijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA vidvAn ziSyaratno pravacanakAra baMdhubelaDI pU. munirAjazrI vairAgyarativijayajIma., pU. munirAjazrI prazamarativijayajIma.nA mArgadarzanataLe ame sAhitya sevAno yatkiMcit lAbha pAmIe chIe teno amane atyaMta AnaMda che. parama zraddheya gacchAdhipati pUjyapAda AcAryadeva zrImavijayamabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjAnI maMgalapreraNAthI zrI tapagaccha amara jaina zALA, TekarI khaMbhAta, (gujarAta)nA zrIsaMghe jJAnadravyano sadupayoga karI A graMthane prakAzita karavAno lAbha lIdho che ane tenI anumodanA karIe chIe. - pravacana prakAzana pUnA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ navasaMpAdananI veLAe.... zrAddhavidhi graMtha tenI TIkA sAthe anekavAra mudrita thayo che. sarvaprathama tenuM saMpAdana sakalArAmarahasyavedI pUjayapAda AcAryadeva zrImadvijayadAnasUrIzvarajI mahArAjAnA varadahaste saMpanna thayuM hatuM. jenI prastAvanA teozrImanA praziSya pUjyapAda tapAgacchAdhirAja AcAryadeva zrImadvijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe (te vakhate pU. munirAjazrI rAmavijayajI ma.) AlekhI hatI. A saMpAdananA AdhAre ja pUjayapAda AcAryadevazrI madvijayalabdhisUrIzvarajI ma.nA ziSyaratno pUjaya munipravarazrI vikramavijayajI ma. ane pU. munipravarazrI bhAskaravijaya ma. e tenuM punaH saMpAdana karyuM. jUnuM saMpAdana navasaMpAdana karatAM vadhu zuddha che. prastuta saMpAdana paNa prathama saMpAdananuM navasaMskaraNa ja che. kevaLa tene zrIkailAsasAgarasUri jJAnamaMdira-kobA sthita hastaprata sAthe sarakhAvavAmAM AvyuM che. jyAM mahattvapUrNa pAThabheda jaNAyA che te TippaNImAM vI. 8. p. 8: lakhIne samAvyA che. kobAnI A hastapratamAM keTalAMka patro khuTe che. zrAddhavidhi ane tenI TIkA eka pracalita vyAkhyAna graMtha che. tenI aneka hastaprato lakhAI che. samaya ane saMsAdhananI maryAdAne kAraNe pAThabheda-pAThazuddhi jevA mahattvapUrNa aMgo A saMpAdanamAM sacavAyA nathI. sAthe ja eka samRddha saMpAdanamAM apekSita pariziSTa vi.nI saMkalanA paNa zakaya banI nathI te mATe vidvAno amane daragujara karaze evI apekSA che. - saMpAdako vi. saM. 2061, kA.va. 3/1
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAstAvika zrAddhavidhiprakaraNa" ane tenI "zrAddhavidhikaumudI' nAmaka svopajJa vistRta vRttinA A prakAzanane zAstrAbhyAsarasika vidvAnuM vAcakavarganA karakamalamAM sAdara karatAM atyanta AnaMda thAya che. prastuta zrI zrAddhavidhiprakaraNanA gujarAtI anuvAdanA prakAzana samaye lakhelI prastAvanAmAMthI thoDoka aMza A nIce ApIe chIe. zrAddhavidhiprakaraNa ane tenI svopajJa TIkA : zrAvakadharmane aMge vidhivAdanuM nirupaNa karatA graMtharatnomAM zrAddhavidhiprakaraNa mahattvanuM sthAna dharAve che. tenI racanA prAkRta bhASAmAM thayelI che. tenI sattara gAthAo che. A sattara gAthAomAM paNa granthakAre, pratipAdya viSayone ati saMkSepathI chatAM suspaSTapaNe samAvI dIdhA che. A prakaraNa upara graMthakAre pote ja cha hajAra sAtaso ekasaTha zloka (676 1) pramANa 'zrAddhavidhikaumudI' nAmaka ati vistRta | vRtti saMskRtamAM racI che. mUlaprakaraNamAM nirdiSTa viSayo ane prasaMganusAra prApta thatA anekAneka anya viSayone, vRttimAM vistRta rItie vivecavAmAM AvyA che. 1 dinakRtya 2 rAtrikRtya 3 parvakRtya 4 cAturmAsikakRtya 5 varSanRtya ane 6 janmakRtya, ema che vibhAgo pADI zrAvakanI karaNIya dharmakriyAono ane tene lagatAM vidhividhAnono samAveza karavAmAM Avyo che. kriyAo Adine | yathArtha rIte samajAvavA mATe, zaMkAo upasthita karI, te te zaMkAonA zAstrAnusArI yuktipracura samAdhAno nirupita karI kathayitavyone deDhatara banAvyAM che. dharmavidhio batAvavAno ja mukhya uddeza hovA chatAM, prasaMge prasaMge, vyApArAdi kema karavAM ? sagAMsaMbaMdhIo,
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakAzakIya prakaraNam mitro, strIputrAdi parivAra, mAtApitA tathA baMdhuo ane nagarajano Adi sAthe kema vartavuM ? bhojana kema levuM ? malamUtrAdi kyAM, kyAre ane kevI rIte karavAM ? svapraphulavarNana, svarodayajJAna ityAdi vividha vyAvahArika viSayo paNa, pariNAme dharmamArganAM sahAyaka hovAthI prarupyAM che. sthaLe sthaLe nItivacano ane vyavahAravacanono ullekha karI, kathayitavya balavattara banAvavAno mahAna prayatna graMthakAre karyo che. yathAvasara jinAgamAdi paMcAMgI, pUrvAcAryo kRta prakaraNAdi graMtho, tathA veda, smRti, purANa Adi anekAneka graMthonA pramANo ApI potAnI bahuzrutatA, vidvattA tathA svaparazAstraveditAno paricaya paNa karAvyo che. sAthe sAthe te te graMthonAM mUlapAThone uddhata karI pratipAdya viSayonA prAmANya pratye zaMkAzIla banatA vAMcakone niHzaMka banAvI dIdhA che. A "zrAddhavidhikaumudI' nAmaka ati vistRta vRttinI racanA vi. saM. 1506mAM karavAmAM AvI che. racanAsthaLano nirdeza graMthakAre karyo nathI. mUlanA racanA samayano nirdeza paNa maLato nathI. vRttinI racanA pUrNa karatAM ekAda varSano samaya gaNIe to mUlano racanAsamaya vi. saM. 1504 athavA vi. saM. 1505 anumAnI zakAya. e paNa saMbhavita che ke - mUlanI racanA ghaNAM varSo agAu thaI hoya ane vRtti pAchalathI racavAmAM AvI hoya. vRttinA saMzodhanAdikamAM zrIjinahaMsagaNi Adie sahAya karyAnuM graMthakAre pote ja aMtima prazastimAM ulikhita karyuM che. graMthakAramaharSi zrIranazekharasUrijI : A graMtharatnanA kartA tapAgacchIya vidvAna AcArya zrIratnazekharasUrijI mahArAja che. teozrIe potAnA punita janmathI kayA nagara ke grAmane pavitra karyuM hatuM ? kayA mAtApitAnA kula-vaMzane alaMkRta karyA hatA ? temanA mAtApitAnuM puNyAbhidhAna tathA temanuM saMsArAvasthAnuM zubhAbhidhAna zuM hatuM ? te vagere kazo ja ullekha graMthakAre karyo nathI. zrIdharmasAgaropAdhyAyakRta svopajJavRtti
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya zrAddhavidhiprakaraNam sahita 'tapAgaccha-paTTAvalI' Adi je sAdhano prApta thAya che tenA upara ja saMtoSa mAnavo paDe che. teozrIno janma vi. saM. 1457mAM thayo hato. vi. saM.1463mAM dIkSA aMgIkAra karI hatI. vi. saM. 1483mAM paMDitapada, vi. saM. 1493mAM upAdhyAyapada ane vi. saM. 1502mAM sUripada prApta thayuM hatuM teozrIno kAladharma (svargagamana) vi. saM. 1517nA poSa vadi chaThanA divase thayo hato AthI e phalita thAya che ke, cha varSanI bAlyavaye teozrIe dIkSA aMgIkAra karI | hatI. 26 varSanI vaye paMDitapada maLyuM hatuM. 36 varSanI vaye upAdhyAyapada ane 45 varSanI vaye sUripadAropaNa thayuM hatuM. teozrIno samagra jIvanakAla 60 varSano hato. - staMbhatIrtha (khaMbhAta)mAM bAmbI nAmanA bhaTTe temane 'bAlasarasvatI' evuM biruda apyuM hatuM. 1. 'tapAgaccha paTTAvalI'mAM teonA janmasamayane aMge be mata darzAvAyA che. 1457 ane 1452. temAMthI 1457 vAlo mata adhika pracalita hoya tema lAge che. kAraNa te pachInA paTTAvalIkAroe ukta be matomAMthI 1457nA eka ja matano ullekha karyo che. juo upAdhyAya zrIvIravardhanagaNikRta paTTAvalI sAroddhAra-(paTTAvalI samuccaya bhA. 1, pR. 156) ane ajJAtakartRka zrIgurupaTTAvalI (paTTAvalI samuccaya bA. 1, pR. 172). 2. temaNe karAvela pratiSThAno lekha vi. saM. 1517 caitra sudi 13no maLe che. to te paNa vicAraNIya che. caitrAdi hiMdI ke kArtikAdi gujarAtI varSa gaNanAne lIdhe je pharaka paDe che, tene lIdhe paNa Ama banavA yogya che pratiSThAnA lekhano saMvata hindI ane svargavAsano saMvata gujarAtI mAnIe to kazI ja harakata AvatI nathI. 3. A ullekhanuM samarthana zrIdevavimalagaNie 'hIrasaubhAgya kAvya' sarga 4, zloka 128mAM karyuM che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya zrAddhavidhiprakaraNam bedarapura (dakSiNa)mAM mahAna brAhmaNa bhaTTane teozrIe parAjita karyo hato.' saumasaubhAgyakAvyamAM lakhyuM che ke-temane AcAryapada devagiri (dolatAbAda)nA vyApArI mahAdeva apAvyuM hatuM. temaNe sUripadapaMDitapada-munipada ApavAnA, jinamaMdironI pratiSThAnA mAlAropaNanA tathA yogavidhi karAvavA Adi aneka zubha kAryo karyA hatAM. teo yugapradhAna zrI somasuMdarasUrijInA ziSya hatA. 'saMtikara' stotrAnA kartA sahasrAvadhAnI paramaprabhAvaka zrImunisuMdarasUrijInA paTTadhara banyA hatA. zrIbhuvanasuMdarasUrijI pAse temaNe jJAnAbhyAsa karyo hato. zrIsAdhuratnasUrijInA sadupadezathI temane vairAgyaraMga lAgyo hato. temanA astisamaya daramiyAna vi. saM. 1508mAM jinapratimA AdinuM utthApana karanAra lukAmata pravaryo hato. laMkAmatamAM prathama veSadhArI vi. saM. 1533mAM bhANA nAmaka thayA hatA. prastuta zrIratnazekharasUrijI sivAya bIjA paNa traNa samAnanAmaka AcAryo thayA che. 1 zrIpAlacaritra prAkRta tathA guNasthAna kramAroha ityAdi graMthonA kartA, hematalikasUri-ziSya bRhadgacchIya zrIratnazekharasUri, 3 pIppalagacchIya zrIranazekharasUri. 1. juo somasaubhAgya kAvya sarga-10 tathA guruguNaratnAkarakAvyasarga-1. 2. zrIratnazekharasurijI e, potAnA guru tarIke, zrAddhavidhiprakaraNamAM somasuMdarasUrijIno tathA zrAddhapratikramaNa sUtravRttimAM bhuvanasuMdarasUrijIno nAmollekha karyo che. emaNe karAvela pratiSThAnA aneka lekhomAM 'zrIsomasuMdarasUriziSya zrIratnazekharasUri' evA ullekha prApta thato hovAthI temanA guru tarIke ame zrI somasuMdarasUrijIno ullekha karyo che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya zrAddhavidhiprakaraNam prastuta saMskaraNa : vAcakonA karakamalamAM sAdara thayeluM A prakAzana, A graMtharatnanuM dvitIya saMskaraNa che. prathama saMskaraNa, pUjyapAda paramagurudeva AcArya zrImad vijayakamalasUrIzvarajI mahArAjasAhebanA sadupadezathI bhAvanagaranI zrIjonaAtmAnandasabhA dvArA vi. saM. 1974mAM | prakAzita thayuM hatuM. prathama saMskaraNa ghaNA samayathI aprApya thayeluM hovAthI, A graMthanuM punarmudraNa zeTha devacaMda lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaMDa-surata taraphathI tenA TrasTIo prakAzita kare che. prastuta saMskaraNanA saMzodhanamAM koI mahattvano pheraphAra ame karI zakyA nathI. keTalIka vAra prasaMgo ane saMyogo evA upasthita thAya che ke-dhArelI dhAraNAo niSphaLa thAya che. prastutasaMskaraNanA saMzodhana aMge paNa kAMIka AvuM ja banyuM che. je paddhatie ame AnuM saMzodhana karavA dhAreluM te ame karI zakyA nathI. chatAM jevuM che tevuM paNa svAdhyAyapremI dharmArAdhakone upayogI thaze to ame amArA prayatnane saphala mAnIzuM. prathama saMskaraNamAM mudrita thayelI ane pU. munirAja zrIrAmavijayajI (vartamAnamAM AcArya zrIvijayarAmacandrasUrijI) mahArAje lakhelI prastAvanA upayogI hovAthI A sAthe ApIe chIe. pUjayapAda gurudeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanI maMgalamayI kRpAnA yogathI yatkiMcit zrutasevA karI zakIe chIe teozrImadranAM agaNita upakAronuM smaraNa AvA prasaMge thAya te svAbhAvika che. anya sahAyakonA paNa ame AbhArI chIe. AmAM rahela apUrNatA ane azuddhionuM parimArjana karI, viratidharmanI yathArtha ArAdhanA dvArA bhavyAtmAo anaMta ane avyAbAdha sukhanA bhoktA bano e ja zubhAbhilASA sAthe viramIe chIe. muMbaI pU. AcAryadevazrImadvijaya-labdhisUrIzvara-caraNacaccarika mArgazIrSa zukla paMcamI, vi. saM. 2016 paM. zrI vikramavijayagaNi. zukravAra, tA. 4-12-59. muni bhAskaravijaya
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ arham nyAyAmbhonidhi-zrImadvijayAnandasUrIzvarapAdapadyebhyo namaH / / prastAvanA / suprasiddhaM hyetat parijJAtapUtapAramezvarapravacanaparamArthAnAM paNDitapravarANAm yaduta mukhyatayA'dhikAridvaividhyena prakAzitavantaH sAdhudharma zrAddhadharmaM ca apAre'smin saMsAranIrAkare nimajjajjantujAtasya bohitthakalpA dharmavarasArvabhaumAH zrImattIrthAdhipatayaH / saMhabdhavantazca sUtratayA samavApyotpAdavyayadhrauvyAtmikAM tripadI dvAdazAGgyA nirmAtAraH zrImadgaNabhRtpAdAH / tadanusAreNa nirmito'yaM zrIjinaniketana-pratikRti-saparyA-tannirUpitANuvratAdirUpazrAddhadharmapratipAdaka: satazataikaSaThyadhika-SaTsahasrasaGkhyAtmikayA svopajJavidhikaumudyAkhyavRttyopetaH saptadazamUlagAthAtmaka: zrAddhavidhinAmA nibandho bhavyAmbhojabhAsanabhAnubhiH suvihitanAmadheyaiH shriimdrrtnshekhrsuurivraiH| ete pUjyapravarA: keSAM vineyAvataMsA: ? kasmiMzca zubhasamaye samAsAditavanto janmadIkSAdikaM ? kA~skA~zca nirmitavanto nibandhAn ? kadA ca grathito'yaM granthaH ? ityetat jijJAsava: zrIdevasundaraguroH, paTTe zrIsomasundaragaNendrAH / yugavarapadavI prAptAsteSAM ziSyAzca paJcaite // 1 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prastAvanA prakaraNam mArItyavamanirAkRtisahasranAmasmRtiprabhRtikRtyaiH / zrImunisundaraguravazcirantanAcAryamahimabhRtaH // 2 // zrIjayacandragaNendrA nistandrAH saGghakAryeSu / zrIbhuvanasundarasUrivarA dUravihArairgaNopakRtaH // 3 // viSamamahAvighAtAdviDambanAbdhau tarIva vRttiyaH / vidadhe yajjJAnanidhi madAdiziSyA upAjIvan // 4 // ekAGgA apyekAdazAGginazca jinasundarAcAryAH / nirgranthA granthakRtaH zrImajjinakIrtiguravazca // 5 // eSAM zrIgurUNAM prasAdataH SaTkhatithivarSe / zrAddhavidhisUtravRttiM vyadhatta zrIratnazekharasUriH // 6 // vidhikaumudIti vRttAvasyAM vilokitairvarNaiH / zlokAH sahasraSaTkaM saptazatI caikaSaSTyAdhikAH // 7 // (zrA. vi. prazasti) "zrImunisundarasUripaTTe catuHpaJcAzattamaH zrIratnazekharasUristasya vikramasaptapaJcAzadadhike janma, triSaSThyAdhike vratam, tryazItyadhike paNDitapadam, trinavatyadhike vAcakapadam, vyuttare paJcadazazatavarSe sUripadam, saptadazAdhike pauSakRSNaSaSThIdine svargabhAk, stambhatIrthe bAMbInAmnA bhaTTena bAlasarasvatIti nAma dattaM, tatkRtA granthAH zrAddhapratikramaNavRttiH zrAddhavidhisUtravRttirAcArapradIpazceti" / (paTTAvalI) etyetad granthaprAntaprathitazlokasaptakena pAThakapadaparibhUSitazrImaddharmasAgaragaNiviracitapaTTAvalyA ca spaSTatayA svayamAvedayiSyantItyato viramyate tadullekhAt / AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prastAvanA prakaraNam etena kSetrasamAsa-guNasthAnakamAroha-zrIpAlacaritrAdiprabandhapraNetAraH zrImadratnazekharasUrayastu bRhattapAgacchezazrImaddhamatilaka-sUryantevAsitvenaitatprabandhapraNetRsamakAlInA na tu ta eveti spaSTamavasIyate / dinakRtya-rAtrikRtya-parvakRtya-cAturmAsikakRtya-vArSikakRtya-janmakRtyAdiSaTkRtyaprakAzAtmake'smin prabandhe dinakRtyanAmakaprathamaprakAze zrAddhAnAM mAdhyasthyAdicaturguNopavarNanam, upalakSaNenaikaviMzatiguNavarNanam, zrIzatruJjayatIrthasya sAnvarthanAmasaMsthApakam zrIzukarAjacaritraM tadantargataM zrIdattakevalinaH candrazekharasya ca caritram, nAma-sthApanA-dravya-bhAvabhedaiH zrAddhasvarUpam, zrIjinapratikRteH savigrahasaparyAyAzca svarUpam, supAtradAna-parigrahaparimANaniyamapAlane ca ratnasArakumAracaritraM ca nyavaNi / na ca vaktavyamatra jinapratimApratipAdanaM viphalam, jinanAmato'pi tasyAstattadguNAnAM smRtijanakatvena prakRSTazubhAdhyavasAyajanakatvAt, kathaJcidbhAvajinasvarUpatvAcca / tattadguNAnAM smRtijanakatvaM ca tasyAH samAlokitasaMpUrNazubhAGgasundaryA mohavatAM mohajanakatvamiva, kAmAsanasya kAminAM kAmAdijanakatvamiva, yogasanasya yoginAM yogAsanAbhyAsazemuSIjanakatvamiva, bhUgolalokanAlikAnandIzvaraddhIpapuTa-laGkApuTAdInAM nidhyAnavatAM pratipAdyatvena tadgatapadArthajJAnajanakatvamiva anubhavasiddham / yadAhayathA hi saMpUrNazubhAnaputrikA, dRSTA satI tAdRzamohahetuH / kAmAsanasthApanatazca kAmakelIvikArankalayanti kAminaH // 1 // yogAsanAlokanato hi yoginAM, yogAsanAbhyAsamati: pariSyAt / bhUgolatastadgatavastubuddhiH, syAllokanAleriha lokasaMsthitiH // 2 // nandIzvaradvIpapuTAttayA ca laGkApuTAttadgatavastucintA / evaM jinezapratimApi dRSTA tattadguNAnAM smRtikAraNaM syAt // 3 // [ ]
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prastAvanA prakaraNam ata eva jinapratimA nAtyantajaDasvarUpA na vA mithyAtvaguNasthAnavartinI, yena namaskArAdikartRNAM sarvaviratyAdInAM bAdha: syAt / etena jinapratikRti: namaskAradyAnarhA, jaDatvAt, prastaragovat, prathamaguNasthAvartitvAdvA, mRdAdivat, ityapyapAstamavasAtavyam / na ca jinapratimaikAntena tattadguNasmRtijanakatvena prakRSTazubhabhAvajanikaiva na kintu pratyuta keSAJcit dveSavatAM prakRSTAzubhabhAvajanikApIti vAcyam, abhavyAnAM tIrthapativAkyavat bhavAdRzAnAM bhavAbhinandinAM tathAtve'pi apunarbandhakAdInAM tathA'bhAvAt / yadvA pradveSavatAM bhAvajinAdhyAropAbhAvena tatra sthApanAjinasyApyabhAvAt / na ca sthApanAnikSepe bhAvajinatvamasiddhamiti pralapitavyam, bhAvajinAdhyAropeNaiva sthApanAnikSepasya svIkRtatvAt / na cAzanIyaM vikalpaviSayatvenAdhyAropasyAvastutvam, kathaJcit adhyAropasyApi vastuviSayatvasvIkArAt / anyathA tavApi mAtAbhaginyAdiSu strItvasAmyena svabhAryAyAmiva pravRttiprasaGgaH saMpatsyate / kiJca bharatasArvabhaumaniSpAditASTApadagiricaturvizatijinasyAtItacaturviMzatikAyAM brahmendrakRtazrInamijinasya, ASADhizrAddhakAritazrIzaGkezvarapArzvanAthasya, zrIbharatanarezamudrikAgatakulyapAkatIrthasthamANikyasvAminaH, stambhanapArzvanAthasya, caityAdividyamAnabiMbAnAmAvazyakAdizAstreSu spaSTapAThasya nirvarNanAt / paJcamArake'pi mauryavaMzamUrdhanyaparamArhatazrIsaMpratimahArAjena, caulukyavaMzacUDAmaNi zrIkumArapAlabhUpAlAdinA ca nirmApitAnAmanekajinabimbAnAM vidyamAnatvAcca namaskArAdyarhatvena mAnyA / yadi mUlAvazyake | tAdRzollekhAbhAvena niryuktakyAdInAmaprAmANyatvenAdhunikabimbAnAM tvanabhimatatvena ca na bhavatAM kApISTasiddhiriti cet ? na, tvadabhimatasUtrakRtAGga-sthAnAGga-vivAhaprajJapti-jJAtAdharmakathAGga-upAsakadazAGga-aupapAtika-rAjapraznIya-jIvAbhigama-jambUdvIpaprajJaptyAdisamayaratnAkareSu nirUpitatvAt / AptatvavyAhRtiprasaGgenAptapravRttiH naiva saMbhAvyate niSprayojikA / na ca siddhAnte nityA pratikRtireva pratipAditA, jJAtAdiSu draupadyadhikAre anityAyA api pratipAdanAt / tasyA niyatasthAne eva vatitvAt sA'pi nityaiveti kalpanA nAJcati sAmaJjasyam / kRtanidAnatvena tasyA mithyAdRSTitvAt udvAhaprasaGgAcca yakSapratimaiva tatra sambhAvyata iti vicAro'pi na kSodakSamaH, anyathA A.A.AAAAAAAAdalataka
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA zrAddhavidhiprakaraNam sarveSAmarddhacakravartinAM mithyAdRSTitvaprasaGgAt, tatsamaye surUpavatAM bhartRNAM yAcyAprasaGgAcca / na ca tayA tathA yAJcA kRtA, api tu zakastavena jinastutireva kRtA / astu nAma pratimApratipAdanaM paraM apkAyAdijIvopamardanatvena hiMsAsaMbhavAt hiMsAyAzca "savva pANA savve bhUA" ityAdau hiMsAtvAvacchedenAniSTasAdhanatvapratipAdanAt, pratimApUjApratipAdanaM nAvahati sauSThavamiti naiva nodanIyaM, evaM sati dAnAdikiyAyA apyabhAvApatteH, tasmAt jinAjJaivAnveSaNIyA / api ca yatanayA kriyamANA jinArcA na pApaprayojikA, pratyuta cittazuddhiphalakatvena puNyAdiprayojikA / arcAyAM dAnAdAviva svarUpahiMsAsambhave'pi anubandhahiMsAyA asambhavAt / yadyapyayatanayA kriyamANA hiMsAntarbhUtatvena pApaprayojikA tathApi bhaktyA'vidhinApi vidhIyamAnA na tathA, bhaktiguNenAvidhidoSasyApi niranubandhikRtvAt / kiJca Agame'pi sUryAbhadevAdyadhikAre sumAdibhijinArcAyAH pratipAdanAnnaivAzobhanaM pratimArcApratipAdanam / na ca vikurvItakusumairarcA kRteti vAcyam, rAjapraznIyasUtre jalasthalasamudbhutakusumAnAM proktatvAt / devAnAM tathAkalpatvena bhavanibandhanaM tadAcaraNaM na tu dezaviratAdInAmata eva devA adhArmikA iti procyante iti vAkpaTutA naiva prakaTanIyA, evaM sati tatra saMyamAderapi bhavanibandhanatvaM syAt / arcAyAM virAdhanAsambhavAt bhavatyetat, atra tu tasyA asambhavAt naitat sambhavatItyapyalIkaM, tatrApi gamanAgamanakriyAsu vAyukAyAdInAM virAdhanAsambhavAt / vibudhAnAmadhArmikatvakathanena sUtrAzAtanAM mA vidhehyanyathA bhavAntare bodhirapi durlabhA bhaviSyati, teSu zrutadharmAdInAM vidyamAnatvAt, ki bahunA'saMyatatvavidyamAne'pi niSThuravacanatvena devAnAmasaMyatatvavyapadezasyApi nirastatvAt / tathA coktaM paJcamazatake caturthoddeze "devANaM bhaMte ! saMjaya tti vattavyaM siyA ? goyamA ! no iNaDhe samaTe abbhakhANameyaM devANaM / devANaM bhaMte ! asaMjaya tti vattavvaM siyA ? no iNaDhe samaDhe niTTaravayaNameyaM devANaM / devANaM bhaMte ! saMjayA'saMjaya tti vattavvaM siyA ! goyamA ! no iNaDhe samaDhe asabbhuameyaM
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ / prastAvanA zrAddhavidhiprakaraNam devANaM / se kiM khAieNaM bhaMte ! deva tti vattavvaM siyA ? goyamA ! devANaM no saMjaya tti vattavvaM siyaa|" (vyAkhyAprajJapti) yattu devAnAmadhArmikatvamuktaM tattu saMyamadharmApekSayA pratyetavyam, tasmAt AgamopadiSTakUpajJAtena suvyavasthitaM saphalatvamityalamatipallavitena / asmin viSaye'dhikajijJAsubhistu samavalokanIyA vAdidviradapaJcAnanazrImadyazovijayavAcakavaraviracitapratimAzatakAdiprabandhAH / zrIjinapratikRtisaparyAniSedhakastu sAmpratasamaye vidyamAnajainAbhAsaDhuMDhakasya lumpakanAmA''dipuruSo'sya nibandhasya nirmAtari bhagavati vidyamAne prAdurabhUt / etavRttAntastu kumatamatatatitiraskaraNataraNitulyazrImaddharmasAgaravAcakAnAM "tadAnIM ca lumpakAkhyalekhakAt vikramASTAdhikapaJcadazazate 1508 varSe jinapratimotthApanaparaM luMpakamataM pravRttam / tadveSadharAstu vikramIyatrayastriMzadadhikapaJcadazazatavarSe jAtAstatra prathamo veSadhArI bhANAkhyo arahaTavADAvAsyabhUditi / " etadullekhena spaSTamavasIyate iti / ___ rAtrikRtyanAmakadvitIyaprakAze daivasika-rAtrika-pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarikapratikramaNAdyanekavidhayo vihitAH / parvakRtyAkhyatRtIyaprakAze parvatithi-aSTAhnika-pauSadhavidhyAdisvarUpaM samadarzi / cAturmAsikakRtyanAmakacaturthaprakAze cAturmAsikaniyamANuvratAdisvarUpaM saGkalitam / varSakRtyanAmakapaJcamaprakAze-saGghArcana-sAdharmikavAtsalya-zrIjinasya rathayAtrAdikRtyAni kathitAni santi / janmakRtyanAmakaSaSThaprakAze vAsasthAna-vidyAgrahaNa-vivAhavidhi-zrIjinacaityakArApaNAdyanekakRtyAni pratipAditAni / granthasyAsya mudrApaNArthaM tapagacchagaganAGgaNagaganamaNi-nyAyAmbhonidhi-zrImadvijayAnanda sUrIzvara (AtmArAmajI) paTTavirAjitazrImadvijayakamalasUrIzvarasadupadezAmRtasiktena 'godhA'nivAsinA zreSThivareNa-jayacandra-tanujanmanA zrImajjIvanacandreNa dravyasAhAyyaM dattam /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam zuddhiviSaye cAsya sujJAtasamayasArairvAcakavarya zrImadvIravijayacaraNasaroruhasevAhevAkibhirasmadguruguruvarya-anuyogAcAryazrImaddAnavijayagaNibhiH kRte'pi yathAzakti prayAse "manuSyasahabhuvo bhrAntayo dunirvArA: " iti niyamena yAH kAzcana cyutayaH sthitA bhaveyuH zIsakAkSarayojakadoSeNa yantrezadaurlakSyeNa ca bahvyo jAtAH tAH kRpAlutAM vidhAya svabhAvasundarAH suhRdaH saMzodhayantu / likhitA ceyaM laghvI prastAvanA mhesANAgrAmasaMsthitena zrImadvijayakamalasUrIzvarasusAmrAjye pravarttamAnenAnuyogAcAryazrImaddAnavijayapAdapadmaparicaryAparAyaNamunizrIpremavijayAntevAsinA munirAmavijayena (vartamAna pU. A. bha. zrIvijayarAmacandrasUribhiH) vaikramIye 1974 saMvatsare jyeSThamAsasya kRSNatrayodazyAm / A s s s s s s s A prastAvanA 17
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaH viSayAH patrAGka: maGgalAcaraNam dinakRtyAdidvAranAmAni zrAddhatvayogyaguNAH zukarAjakathA zrAddhasya nAmAdibhedAH bhAvazrAddhasya bhedAH vratazrAddhe surasuMdarakumArabhAryAjJAtam zrIsthAnAGgokte zrAddhAnAM caturbhaGgike zrAddhazabdasyArthaH nidrAtyAgasamaya: nidrAtyAge dravyAdhupayogavidhiH rAtrau uccaiH svaraM zabdakAsitakArahuGkArAdi na kAryam candrasUryanADyoH pRthivyAditatvAnAM ca svarUpaM zubhAzubhatvaM ca 97 namaskAramantrAdijApasya vidhiH phalaM ca namaskAramantrasyaihikaphale zivakumArajJAtam namaskArasyAmuSmikaphale zabalikAdRSTAntaH dharmajAgaryA kusvapnaduHkhasvapnakAyotsargaH svapnavicAra: niyamasvarUpam sacittAcittamizravastusvarUpam zAlyAdidhAnyAnAM sacittakAlaH piSTasya mizrakAla: saktuyatanA pakvAnnakAlaniyamaH dvidalasvarUpam
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 zrAddhavidhiprakaraNam viSayAnukramaH 119 143 145 145 146 146 126 147 abhakSyAnantakAyasya vaya'tvam prAsukajalasvarUpam sacittasya niyamagrahaNam sarvasacittatyAge'mbaDaparivrAjakasaptazatIziSyajJAtam caturdazaniyamAH pratyAkhyAnasya grahaNavelA phalaM ca azanAdicaturvidhAhArasvarUpam anAhAravastunAmAni pratyAkhyAnasya paJcasthAnAni laghunItivaDInItyAdInAmutsargavidhi: dantadhAvanavidhiH snAnavidhiH azauce bhUpatitapuSpaizca pUjAyAM mAtaGgakathA pUjAyAM vastradhAraNavidhiH pUjAyAM nUtanavastraparidhAne zrIkumArapAlanapajJAtam pUjAyai dravyabhAvazuddhiH jinAlayampratigamanavidhiH dazArNabhadranRpadRSTAntaH dvAtriMzadbaddhanATakanAmAni paJcavidhAbhigamasvarUpam pradakSiNAvidhi: caityabahirbhAge diktrayasthitabimbavidhi: jalAbhiSekavAlakakuJcikAvyApAraGgarUkSaNa-pUrvakAGgapUjAvidhiH nirmAlyalakSaNam aGgapUjAvidhiH pUjAyAM saMjJAkaraNe pApaM tatra jinahAkadRSTAntaH sarvebhyaH prathamaM mUlanAyakasya pUjA kAryA vyaktyAkhyAkSetrAkhyAdipratimAsvarUpam agrapUjA bhAvapUjA trividhacaityavandanam pratyahaM sapta caityavandanA 120 148 131 OMm 156 138 157 157
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 zrAddhavidhiprakaraNam 176 176 177 viSayAnukramaH 162 jinasyAvasthAtrikabhAvanA pUjAyAH paJcopacArAdibhedAH ekaviMzatibhedapUjAdividhiH puSpasvarUpam snAtravidhiH ArAtrikamaGgalapradIpapUjA gurukAritAdipratimAnirNayaH nizrAkRtAdicaitye stutinirNayaH jinAlayasammAnavidhiH anRddhimatA zrAddhena sAmAyika muktvApuSpagrathanAdi kartavyam vidhyavidhyozcitrakAradRSTAntaH avidheralpaphale dRSTAntaH aGgAdipUjAtrikaphalam parakRtajinAdviSe kuntalArAjJIjJAtam jinAjJApAlanarUpabhAvastavasvarUpam dravyastavabhAvastavayoH phalam dravyastave kUpakhananadRSTAntaH jinagRhagamanamanorathAdiphalam pUjAyAM vidhabahumAnayozcaturbhaGgI prItibhaktivacanAsaGgAnuSThAnacatuSkasvarUpam pUjAyAM vidhibahumAnayodharmadattanRpakathA caityocitacintA jJAnasya jaghanyamadhyamotkRSTAzAtanAH jinasya jaghanyA dazAzAtanAH jinasya catvAriMzat madhyamAzAtanAH jinasyotkRSTASTAzcaturazItirAzAtanAH bRhadbhASyoktAH paJcAzAtanAH gurostrayastriMzadAzAtanAH gurorAzAtanAyA jaghanyAdibhedAH sthApanAcAryAzAtanA utsUtrabhASaNArhadgurvAdyavajJAdimahatyAzAtanA AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 171 172 173 20
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam viSayAnukramaH 203 204 devajJAnasAdhAraNAdidravyANAM vinAzeupekSAyAM ca mahatyAzAtanA devadravyarakSaNe sAdhoradhikAraH devadravyavRddhestIrthakaratvaphalam devadravyavRddhiH karmAdAnAdirahitasadvyavahAravidhinaiva kAryA devadravyarakSaNabhakSaNAdau sAgarazreSThijJAtam jJAnasAdhAraNadravyayoH karmasArapuNyasArajJAtam devadeyavilaMbakaraNe RSabhadattadRSTAntaH devajJAnasAdhAraNasambandhigRhATTakSetrapASANeSTikAkASTha| vaMzakavecchuchukamRtsudhAdikaM svakArye na vyApAryam devadIpena gRhAkAryArambhe kramelakIdRSTAntaH devajJAnasatkaM gRhATTAdikaM bhATakenApi zrAddhena na vyApAryam devasatkopakaraNaM nijakArye vinA niSkayaM na vyApAryam udyApanAdau stokaniSkaye lakSmIvatIjJAtam gRhacaitye'rpitataNDulAdInAM vyavasthA paddhavyasya sAdhAraNadravyasya ca yAtrAdau vyaye niyamaH antyAvasthAyAM pitrAdInAM mAnitadravyasya vyavasthA sasvebhyo niHsvasAdharmikANAM darzanamodakalambhanAdauviziSTamevArpayituM yuktam yAtrAdau mAnitadravyasya vyavasthA gurordvAdazAvartavandanAdividhiH gurordezanAzravaNavidhiH dharmopadezazravaNe pradezinRpadRSTAntaH dharmopadezazravaNe thAvaccAputradRSTAntaH kriyAjJAnayovivekaH sAdhUnAM sukhapraznAdi dAnanimantraNaJca dAnanimantraNe jIrNazreSThijJAtam glAnayatiparicaryAyAM mahatphalam yatInAmupAzrayadAne phalam jainadharmasya sAdhUnAJca nindakAnAM zikSAdAnam sAdhvInAM sukhapraznAdi A.A.aaaaaaaaaaaaaaaa AAAAAAAAAAAA 213 214 215 216
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi 231 232 viSayAnukramaH prakaraNam 238 244 guroH pArve'dhyayanam nyAye yazovarmanRpajJAtam AjIvikAyA vANijyaM vidyA kRSiH pAzupAlyaM zilpaMsevA zikSA ceti saptopAyAH sevAyA bhedAsteSAM svarUpaJca bhikSAyA bhedAsteSAM svarUpaJca vANijyavidhi: vANijye dravyakSetrakAlabhAvabhedataH caturvidhAvyavahArazuddhiH uddhArake kasmaicidapi na deyam putrazikSAyAM mugdhakadRSTAntaH RNacchede kAlakSepo na kAryaH RNasambandhe zreSThibhAvasya jJAtam udyamAllakSmIprAptiH gatadhanAvAptAvAbhaDazreSThijJAtam bhAgyavato dAyAdasya bhAgyenApi lAbha: bhUridhanAgame'pi garvo na kAryaH kalaho na kAryaH dantakalaho'pi tyAjya: nyAyakaraNe zreSThiputrIdRSTAntaH matsaratyAgaH kUTamAne doSaH manomAlinye mitravyavahAriNoqhatam vyavahArazuddhyA lAbhe helAkazreSThijJAtam vizvastavaJcane visemirAjJAtam pApabhedAH puNyAnubandhipuNyAdikarmacaturbhaGgI satye mahaNasiMhadRSTAntaH satye bhImasaurNikadRSTAntaH mitrakaraNam prItisthAne lAbhadAne tyAjye sAkSiNaM vinA sthApanikA na sthApyA 249
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi viSayAnukramaH prakaraNam asAkSinyAsakartRdhanezvarazreSThidRSTAntaH yAdRzi tAdRzi sAkSiNyapi lAbha eva devagurvAdiviSayaM zapathaM na kAryam paradeze vyApArasambandhaH bhAgyavatAM saha vighnAbhAve dRSTAnta: paradezagamanAdinItayaH RddhibhedAH pApaddhau dRSTAntaH atilobho na kArya: yathA'vasaraM trivargasaMsAdhanam lobhivivekinoH parIkSAyAM navavadhUdRSTAntaH dharmakaraNe bahudhanAgame vidyApatizreSThijJAtam nyAyAnyAyadhane devayazomitradvayadRSTAntaH nyAyopAttavitte laukikadRSTAntaH nyAyArjitavittasupAtraviniyogAbhyAM caturbhaGgI anyAyopArjitavitte razreSThijJAtam 270 272 272 275 vyavahArazuddhirdharmasya mUlam dezakAlanRpalokadharmAdiviruddhatyAgaH pitayaucityam mAtayaucityam sahodarANAmaucityam striya aucityam putraucityam svajanaucityam guroraucityam paurANAmaucityam paratIthikaucityam samayocitavacane'mbaDamantrijJAtam mUrkhazatakam apalakSaNAni nItivAkyAni vyavahArazuddhyAdinA dravyopArjane dhanamitrajJAtam rrrrrm mmmmmmm 276 277 278 279
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 zrAddhavidhiprakaraNam 321 viSayAnukramaH 383 supAtradAnasvarUpam supAtradAne parigrahaparimANe ca ratnasArakumArakathA bhojanasamaye dayAnukampAdAne dayAdAne zrImAlajagaDudRSTAntaH bhojanavidhiH rajanIbhojanavratAkhyAne eDakAkSavRttam 384 svAdhyAyakaraNe dharmadAsazrAddhadRSTAntaH kalatraputramitrAdInAM dharmadezanAkaraNam nItizAstrAnusAreNa nidrAvidhiH AgamAnusAreNa nidrAvidhiH kAmajayArtha strItanorazucitvAdicintanam kaSAyAdidoSajaye upAya: caturgatau bhavasthiteratyantadu:sthatA 385 391 dvitIyaH prakAzaH tRtIyaH prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA zrAddhAnAM pratikramaNasiddhiH paJcAnAM pratikramaNAnAM kAlanaiyatyam pratikramaNavidhiH sAdhUnAM vizrAmaNA upadezamAlAkarmagranthAdiparAvarttanasvarUpasvAdhyAyaH zIlAGgAdirathasvarUpam namaskArAnAnupUrvyAdigaNane phalam pauSadhAdiparvakRtyam parvatithayasteSAM phalaJca sacittAhArAdityAgaH zAzvatAzAzvatASTAhnikA tithinirNayaH ekAdazyArAdhane zrIkRSNajJAtam 401 401 401
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam 416 417 423 viSayAnukramaH 36 428 parvatithau dharmAnuSThAne phalam pauSadhavidhiH pauSadhe dhanezvarazreSThijJAtam caturthaH prakAzaH cAturmAsikakRtyam asadvastutyAge dramakamunidRSTAntaH cAturmAsyAM dvAdazavratAdyabhigrahaH cAturmAsIniyame vijayazrIkumArajJAtam laukikAzcAturmAsikaniyamAH paJcamaH prakAzaH saGghArcAdyekAdazadvAranAmAni saGghArcAvidhiH sAdhUpakaraNasaGkhyA sAdhamikatvAtsakhyam zrAvakavacchrAvikANAmapi vAtsalyam 429 432 sAdharmikavAtsalyadADhya daNDavIryanRpadRSTAntaH sArmikavAtsalye zrIsambhavanAthasvAmidRSTAntaH jagatsiMhAbhusaGghapatisAraGgasAhAdidRSTAntaH rathayAtrAvidhiH kumArapAlarathayAtrA tIrthayAtrAsvarUpam zrIvikramAdityakumArapAlamantrivastupAlAdInAMtIrthayAtrAvarNanam caitye snAtramahaH mahApUjA rAtrijAgaraNaJca devadravyavRddhiH zrutajJAnapUjA udyApanam tIrthaprabhAvanArthaM guroH pravezamahotsavaH guroH pravezamahotsave sAdhupethaDadRSTAntaH AlocanA 448 448 434 OM% 436 436 436 438 rm
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi 453 / viSayAnukramaH prakaraNam 455 458 460 461 462 AlocanAdAtRgurorguNAH Alocakasya doSAH sazalyAlocanAyAM lakSamaNAryAdRSTAntaH SaSThaH prakAzaH susthAne vAsa: kugrAmavAse dRSTAntaH gRhasvarUpam likhitapaThitavANijyadharmAdikalAnAM grahaNam pANigrahaNavidhiH mitram caityavidhApanavidhiH jIrNoddhAraH mantrivAgbhaTAdikAritazrIzatruJjayAdyuddhArA: jIvatsvAmipratimAyA adhikAraH zrIjinabimbavidhiH aSTApadacaityaraivatAcalacaityapratimAyAHmANikyasvAmyAdiNDavIryanRpasagaracakrihariSeNacakrisampratinRpA''manRpakumArapAlanRpasAdhupethaDanaravAhananRpAdikAritacaityapratimAdhikAraH pratimAnAM pratiSThAvidhiH putrAdinAM pravrAjanAvidhi: AcAryAdipadasthApanA pustakalekhane sAdhupethaDamaMtrivastupAlAdInAmudAharaNAni pauSadhazAlAkArApaNam samyaktvAdidvArANi bhAvazrAddhasya saptadaza guNAH zrAddhapratimA antyArAdhanA dinakRtyAdiphalam prazastiH 469 471 471 AAAAAAAAAAAAAA 473 473
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam -: zrAddhavidhikaumudI :arhatsiddhagaNIndravAcakamunipraSTAH pratiSThAspadaM, paMcazrIparameSThinaH pradadatAM proccairgariSThAtmatAm / dvaidhAnpaJca suparvaNAM zikhariNaH proddAmamAhAtmyatazcetazcintitadAnatazca kRtinAM ye smArayantyanvaham // 1 // zrIvIraM sagaNadharaM praNipatya zrutagiraM ca sugurUMzca / vivRNomi svopajJazrAddhavidhiprakaraNaM kiJcit // 2 // yugavaratapAgaNAdhipapUjyazrIsomasundaragurUNAm / vacanAdadhigatatattvaH sattvahitArthaM pravarte'ham // 3 // tasya ceyamAdyagAthA sirivIrajiNaM paNamia suAo sAhemi kimavi saGkavihIM / rAyagihe jagaguruNA jaha bhaNiyaM abhayapaTeNaM // 1 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prathama: prakAzaH prakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA zriyA kevalAlokAzokAdiprAtihAryapaJcatriMzadvacanaguNAdyatizAyilakSmyA yuktaM vIrajinaM caramatIrthaGkaraM karmavidAraNAdyanvarthAcca | vIraH / uktaJca vidArayati yatkarma tapasA ca virAjate / tapovIryeNa yuktazca tasmAdvIra iti smRtaH // rAgAdyarijetRtvAcca jinaH / vIratvaM ca dAnayuddhadharmavIrabhedAt tridhA, yadAhu: kRtvA hATakakoTibhirjagadasaddAridyamudrAkaSaM hatvA garbhazayAnapi sphuradarIn mohAdivaMzodbhavAn / taptvA dustapamaspRheNa manasA kaivalyahetuM tapastredhA vIrayazo dadhadvijayatAM zrIvIratIrthezvaraH // evaM ca zrIvIrajinamityetAvataivApAyApagamajJAnapUjAvacanAtizayAzcatvAro'pyasUcyanta / praNamya prakarSeNa bhAvapUrvakaM manovAkkAyairnatvA, zrutAt siddhAntAtpunarAvRttivyAkhyAnena zrutAdgurUsampradAyAderAkarNitAcca, zrAddhasya= zrAvakasya vakSyamANAnvarthasya vidhi sAmAcArI, kenopadiSTAM ? rAjagRhe nagare samavasRtena jagadguruNA arthAdvIrajinenAbhayakumArapRSTena yathA =yena prakAreNa bhaNitamupadiSTaM tathAbhUtaM kimapi saGkepeNa sAhemikathayAmIti yoga iti prathamagAthArthaH // 1 // zrAddhavidhau dvArANyAha - sasasasasasa sasa sasasa
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 3 ca diNaratti - pavva - caumAsagavacchara-jammaM kiccadArAIM / saDhANaNuggahaTTA saDhavihie bhaNijjaMti // 2 // dinarAtriparvacaturmAsaMvatsarajanmanAM kRtyAni = kAryANi tAnyeva dvArANi / ayamarthaH - dinakRtya - rAtrikRtya-parvakRtyacAturmAsakRtya - vatsarakRtya- janmakRtyarUpANi SaT dvArANi zrAddhAnAmanugrahArthaM zrAddhavidhau bhaNyante vivriyante iti dvitIyagAthArthaH IIRII evaM maGgalapUrvakamabhidheyamabhidhAya yogyasyaiva vidyA rAjyaM dharmazca deyAnIti Adau zrAddhadharmasya yogyamAha sadvRttaNassa juggo bhaddagapagaI visesaniuNamaI / nayamaggaraI taha daDhaniavayaNaThiI viNiddiTTho // 3 // IdRgguNaH zrAddhatvasya yogyo vinirdiSTaH sarvajJairiti zeSaH / tatra bhadrakaprakRtiH = mAdhyasthyAdiguNopeto, na tu kadAgrahagrastahRdayAdiH / uktaJca ratto duTTho mUDho puvvaM vuggAhio a cattAri / ee dhammANarihA ariho puNa hoi majjhattho // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam (1) rakto= dRSTirAgI, yathA bhuvanabhAnukevalijIvaH prAgbhave bhUpabhUvizvasenastridaNDibhakto'tikRcchreNa sadgurubhirbodhitaH | svIkRtadarzane dRDhIkRto'pi prAkparicitatridaNDigirA dRSTirAgollAsAdvAntadarzano bhrAnto'nantabhavam / (2) dviSTo bhadrabAhubandhuvarAhamihirAdivat / (3) mUDho vacanabhAvArthAnabhijJo grAmeyakakulaputrakavat / yathA sa mAtrA rAjasevArthaM zikSito 'vinayaH kAryaH', sa prAha 'vinayaH kaH ?' tayoce-'jotkAranIcairgaticchandAnuvRttyAdiH' / sa nRpasevArthaM puraM gacchannantarA mRgavadhArthanilInavyAdhAnAM mahAzabdena jotkAramakarot / mRgeSu naSTeSu taistADitaH ukte sadbhAve tairuktam 'IdRkkArye channaM gantavyam' / tato'gre rajakAn dRSTvA sa channaM gacchan prAk caurahatavastraistaizcoro'yamIti baddhaH uktazca 'zuddhaM bhavatviti vAcyam' / agre bIjavApakAnAM tathokte kuTTayitvA tairukto 'bahu bahu bhavatviti vAcyam' / agre mRtakaM dRSTvA tathokte tathaivoktastaira: 'IdRg mAbhUditi vAcyam' / vivAhe tathokte kuTTitastacchikSayA nigaDaM badhyamAnaM daNDikasya zAzvatamastvityuktvA, tathaiva tacchikSayA maitrI kurvatsu 'laghu mokSo'stu' ityukte hato muktazcaikaM daNDikaputraM sevate / anyadA durbhikSe tajjAyoktyA 'rabbA siddhA'sti iti sabhAntargADhamukte laJjitena tena gRhe kuTTitaH, uktazca 'idRk channaM vAcyam / samaye pradIpane tathokte gRhe dagdhe zikSita 'IdRzi laghu svayaM kacavarajalAdi kSepyam' anyadA kezAn dhUpayatastasya mUni dhUmaM dRSTvA gobhaktaM kSiptamiti // 4 // (4) pUrvaM vyudgrAhito gozAlakAdivyudgrAhitaniyativAdyAdivat // 4
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ete dharmasyAnarhAH / arhastu madhyastho'raktadviSTo dharme ArdrakumArAdivadityuktaM bhadrakaprakRtiH / tathA vizeSeNa vizeSe vA heyopAdeyAdyantararUpe; nipuNA na tu mUDhA matiryasya, etAvatA'nantaroktadRSTAntasya mUDhasyArhatvaM nirastaM / tathA nyAyamArge 4vakSyamANavyavahArazuddhyAdau na tvanyAyamArge ratiryasya / tathA dRDhA na tu zithilA nijavacane sthitiryasya dRDhapratijJaH ityarthaH / / ebhizcaturbhirguNairAgamoktA ekaviMzatirapi zrAddhaguNA AkSiptAH / te caite - dhammarayaNassa juggo akkhuddo rUvavaM pagaisomo / logapio akkUro bhIrU asaDho sadakkhiNNo // lajjAluo dayAlU majjhattho somadiTThi guNarAgI / sakkahasupakkhajutto sudIhadaMsI visesannU // vuDDANugo viNIo kayaNNuo parahiatthakArI a / taha ceva laddhalakkho igavIsaguNehiM saMpanno // dharma0 5-6-7 (1) akSudro'tucchahRdayaH / (2) rUpavAn spaSTapaJcendriyaH / (3) prakRtisomaH svabhAvato'pApakarmA sukhasevyazca / (4) lokapriyo dAnavinayazIlavattayA / (5) akrUro'kliSTacittaH / (6) bhIru: pApA'yazobhyAM bibheti / (7) azaTha: parAvaJcakaH / (8) sadAkSiNyaH praarthnaabhnggbhiiruH| (9) lajjAlurakAryavarjakaH / (10) dayAluH sattvAnukampakaH / (11) madhyastho rAgadveSarahitaH, ata eva somadRSTiH, sa ca yathAvasthitadharmavicAravittvAd dUraM doSatyAgI / (12) guNarAgI guNipakSapAtI nirguNopekSakazca / (13) satkathaH satI dhA kathA'bhISTA yasya sa tathA / (14) supakSayuktaH supakSaNasuzIlAnukUlena parivAreNa yuktaH / (15) sudIrghadarzI sarvatrA''yatidarzitvAdbahulAbhAlpaklezakAryakartA / (16) vizeSajJo'pakSapAtitvena guNadoSavizeSajJaH /
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam (17) vRddhAnugo vRttasthajJAnavayovRddhasevakaH / (18) vinIto guNAdhike gauravakRt / (19) kRtajJaH paropakArA'vismArakaH / (20) parahitArthakArI nirIha: san parArthakRt / (21) labdhalakSo dharmakRtyeSu suzikSita iti / ete caikaviMzatirapi bhadrakatvAdicaturguNasadbhAve prAyaH prApyante / tatra bhadrakatve'kSudratva-prakRtisaumyatvAkUratva-sadakSiNatva-dayAlutva-madhyasthatvasomadRSTitva-vRddhAnugatva-vinItatvAni, vizeSanipuNamatitve spaSTapaJcendriyatva-rUpavattva-sudIrghadarzitva-vizeSajJatva-kRtajJatvaparahitArthakRttva-labdhalakSatvAni, nayamArgaratitve bhIrutvAzaThatva-lajjAlutva-guNarAgitva-satkathatvAni, dRDhajinavacanasthititve lokapriyatva-supakSayuktatve ca prAyo dRzyante ityatra taccatuSkamevoktam / eSu caturkhAdyaguNatrayaM vinA kadAgrahagrastatvAnmUDhatvAkurnayA''saktatvAt zrAddhadharmapratipattireva na syAt / dRDhapratijJatvAbhAve tu pratipanno'pi zrAddhadharmo dhUrttamaitryamiva grahilagRhItasuveSa iva kapikaNThanyastahAra iva svalpanirvAha eveti / evaMvidhaguNa eva gRhI subhittiriva citranyAsam, sudRDhapIThabandha iva prAsAdam, sughaTitakAJcanamiva mANikyaM zrAddhatvamarhati zrAddhadharmAdhikArI syAt, samyagdarzanAdikaM collakAdidazadRSTAntairdurlabhamapi gurvAdiyoge labhate samyaktvaM, nirvahate prAgbhave zukarAja iveti bhAva iti tRtIyagAthArthaH // 3 // zukarAjakathA ceyamatraiva bharatakSetre kSetre sasyaikasaMpadAm / kSitipratiSThitamiti khyAtaM puramabhUtpurA // 1 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam yatra nistriMzatA' khaDge lAGgale ca kuzIlatA / jale ca jaDatA puSpe baMdhanaM na punarjane // 2 // makaradhvajarUpazrIH rRtudhvajanRpAGgajaH / rAjA mRgadhvajastatra dhUmadhvaja iva dviSAm // 3 // rAjyalakSmIAyalakSmIdharmalakSmIzca nissamAH / tisro'pi spardhayevoccairvavire yaM svayaMvarAH // 4 // krIDArasamaye saiSa vasaMtasamaye'nyadA / krIDodyAnaM yayau krIDAM kartuM sAntaHpuraH puraH // 5 // jalakrIDAdikAH krIDA vividhA vasudhAdhavaH / sAvarodho vyadhAttatra karIva kariNIvRtaH // 6 // sahakAraM sadAkAraM tatraikaM chatravadbhuvaH / nirvarNya varNyamurvIzaH sakarNo'varNayadyathA // 7 // chAyA kApi jagatpriyA dalatatirdatte'tulaM maMgalaM, maJjaryudgama eSa nistulaphalasphAtenimittaM param / AkArazca manoharastaruvarazreNISu tanmukhyatAM pRthvyAH kalpataro ! rasAlaphalada ! brUmastavaiva dhruvam // 8 // sarvAGgINaparopakArakakaraNavyagrAtsamastAGginAM zrImannAmrataro'paro'stu bhavataH ko nAma dhAma stuteH / dhigdhiktAnnitarAMstarUnapi gurUn dhig duHkavIMstAMzca ye spardhante bhavatApi pApivacaso ye ca prazaMsantyamUn // 9 // tatastacchAyamAsthAya svardracchAyamivAmaraH / antaHpuraparItaH sanniSasAda sa sAdaram // 10 // 1. nirdayatA / 2. hale / 3. agniH / 4. antapurasahitaH / 5. Amram / 6. dRSTvA / 7. vidvAn / 8. asAdhAraNa0 9. Amra0
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 8 udAraM sArazRGgAraM zRGgAramiva jaGgamam / svaM zuddhAntaM sa nidhyAya dhyAyati smeti vismayAt // 11 // antaHpuraM purandhrINAM sAroddhAra ivAvaneH / mayaitatprApyate vidheH kA'pyaho suprasannatA // 12 // IdRzaH sudRzaH santi nUnaM nAnyasya kasyacit / tArAstArApatereva dArAH sarvagraheSu vA // 13 // ityuccaiH prauDhisuprApAdyAvaddarpAnnRpasya hRd / pUrAdiva saridvarSAsuprApAtplavate bahiH // 14 // tAvatprastAvavakteva paNDitaH piNDitaH zriyA / kazciduccaiH zukaH zlokaM mAkandastho'bravIdyathA // 15 // kSudrasyApi na kasya syAd garvazcittaprakalpitaH / zete pAtabhayAd vyomnaH pAdAvutkSipya TiTTibhaH // 16 // taM nizamya nRpo dadhyAvaho dhRSNurayaM zukaH / evaM garvaM prakurvantaM kharvIkurvIta mAM kimu // 17 // yadi vAjA'kRpANIyAtkAkatAlIyato'thavA / ghuNAkSarIyAtkhalati bilvIyAdathavA nayAt // 18 // svabhAvenaiva "kIro'muM pApaThItyazaThAzayaH / dhyAyatyevaM nRpe kIraH punaranyoktimuktavAn // 19 // yugmam // pakSin ! prAptaH kutastvaM nanu nijasarasaH kiMpramaM tanmahIyaH kiM me dhAmno'pi kAmaM pralapasi kimare matpuraH pApa ! mithyA / 1. antaH puram 2. strINAm 3. AmrasthaH / 4. khalavATa 5. zukaH / AAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH bhekaH kiJcittato'ndhau sthita iti zapate haMsamabhyarNagaM dhig dRpyatyalpe'pi tucchaH samucitamiti vA tAvadevAsya boddhaH // 20 // zrutvetyacintayad bhUpaH kUpamaNDUkakalpatA / kalpitA'nena me nUnamanyokti jalpatA satA // 21 // tadayaM zukakoTIrazcitraM jJAnI munIzavat / iti dhyAyati dhAtrIze sa evaM punarapyavAk // 22 // grAmINasya jaDAgrimasya nitamAM grAmINatA kApi yaH, svaM grAmaM diviSatpurIyati kuTI mAnI vimAnIyati / svarbhakSyIyati ca svabhakSyamakhilaM veSaM dhuveSIyati, svaM zakrIyati cAtmanaH parijanaM sarva suparvIyati // 23 // vyadhAd budhAgraNImyasAmyamapyeSa me tataH / ito'pyantaHpurAtkApi parA rAmAsti kiM parA // 24 // ityantAyinaM dhAtryAH svAminaM sa zukAgraNAH / dvidhA manojJaM prAhetthaM nA?ktirhi nRNAM mude // 25 // yugmam // tAvadeva svakIyaM bho bhUpate'ntaHpuraM param / manyase prekSase yAvanna gAGgaliRSeH sutAm // 26 // sarvAGgasubhagAM vizvatritaye'pyatizAyinIm / sRSTvA yAM sRSTikRtsRSTizramasya phalamAptavAn // 27 // sA kanyA yena no dRSTA niSphalaM tasya jIvitam / dRSTApi yena nAzliSTA niSphalaM tasya jIvitam // 28 // tAM bAlAM dRSTapUrvI yastasyAnyAsu ratiH katham / rajyate'nyatra kiM kutrA'pyaliphlokya mAlatIm // 29 // bAlAM kamalamAlAM tAM sutAmiva divaspateH / ceddidRkSurjighRkSuzca samAgacchestadA drutam // 30 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAA evamuktvA samuDDIne tUrNaM tatra patatriNi / atyautsukyaM dadhaccitte'bhidhatte sma muhurnRpaH // 31 // bho bhoH pavanavegaM me hayaM satyA'nvayAhvayam / AnayadhvamAnayadhvaM praguNIkRtya bhRtyakAH ! // 32 // bhRtyairapi saparyANa marvANa mupaDhaukitam / tamArUDhaH kSamApakoTIkoTIra: kIramanvagAt // 33 // rAjJo'nyena hi kenApi sA ca kenApi hetunA / AsannenApi nAzrAvi kIroktirdUragairiva // 34 // tenAdya rAjJaH kiM jajJe kva codyAtIti vihvalAH / mantryAdayo nyavarttanta kiyanmArge'nugamya tam // 35 // zuko'gre pArthivaH pazcAdityudyAntau ca tau kSaNAt / yojanAnAM paMcazatImatIyatuH samIravat // 36 // kiMcid divyAnubhAvena bhUmIndro'pi hayo'pi saH / tAvanmArgamatikrAntau na tu zrAntau manAgapi // 37 // karmaNevAmunA''kRSTaH pakSiNA vighnarakSiNA / bhavAntaramiva prANI kSamApaH prApa mahATavIm // 38 // ko'pyaho prAgbhavAbhyAsavyAsavAsaH satAmapi / sthAnAdyanirNaye'pyasyA yahadhAveti bhUdhavaH // 39 // tasyAmaTavyAM divyAMzu meruzrRGgamivAgatam / asti svastidamAdyAhaccaityaM svarNamaNImayam // 40 // nivizya tasya kalaze kalagIstaM jagau zukaH / zrIAdidevaM vaMdasva rAjannAjanmazuddhaye // 41 // 1. palANa / 2. azvam /
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAA rAjApi kIrarAjasya gamanA''rekayA rayAt / hayAdhirUDha evoccaiH praNanAma jinAdhipam // 42 // vijJo vijJAya tatpakSI hitaiSI kSitipasya saH / antazcaityamupAgatya kRtyavitprANamatprabhum // 43 // rAjApyuttIrya vAjIndrAdaMtaHprAsAdamAsadat / anukIramanujJAnaM sanmano'ntarvivekavat // 44 // maNImayImapratimA pratimAM tatra 'cArSabhIm / praNipatya nRpastuSTastuSTuve suSTuvAgiti // 45 // ekasmAdraNaraNakaH parasmAcca na naipuNam / stotre te bhaktyazaktibhyAM ceto dolAyate mama // 46 // tathApi tvAM yathAzakti nAtha ! stutipathaM naye / mazako'pi kimu vyoma notplaveta svavegataH // 47 // kathaM tavA'mitadAturmitadAH svardvamAdayaH / upamAmupayAntIti nopameyo'si kenacit // 48 // na prasIdasi kasyApi na dadAsi ca kiJcana / tadapyArAdhyase sarvairaho te rItiradbhutA // 49 // nirmamo'pi jagatrAtA niHsaMgo'pi jagatprabhuH / lokottarasvarUpAya nIrUpAya namo'stu te // 50 // (iti jinendrastavaH) azRNonmasRNodgArAM tAmudArAM mudA stutim / maharSirgAGgiliH pratyAsannamAzramamAzritaH // 51 // 1. AdidevasatkAM / 2. hatkhaTatkAraH /
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 12 tataH kuto'pi saGketAtprAptaH so'rhanniketanam / jaTAzAlI valkavAsAH 'kRttivAsA ivAparaH // 52 // so'pi zrI RSabhaM bhaktyAbhivandyA'nindyavidyahRd / hRdyAnavadyasadyaska gadyaistuSTAva tadyathA // 53 // jaya ! trijagadekanAtha ! vizvatrayopakRtiprathAsamartha ! sadanantAtizayazrIsanAtha ! jaya zrInAbhibhUpAlavipulakulakamalasamullAsahaMsa ! tribhuvanajanastavanIya ! kamanIya! zrImarudevAsvAminIkukSisarovararAjahaMsa ! jaya trailokyA'stokalokamanaH kokani: zokatAkaraNasahasrakara ! aparasarvadaivatagarvasarvaMkaSa ! nistuSanissImanissamamahimakamalAvilAsakamalAkara ! jaya svarasabhaktirasaprasaraprasphuradahamahamikApraNamadamaranaranikaraziraH koTisaNTaGkimANikyakoTIrakAntinIralahariprakSAlitapadakamala ! vidhvastasamastarAgadveSAdidoSamala ! jaya prAstApArasaMsArapArAvAranimajjajjantusamuttAramahAyAnapAtrapravara ! zrIsiddhavadhUvara ! ajara ! amara! acara! adara ! apara! aparampara ! paramezvara ! paramayogIzvara ! zrIyugAdijinezvara ! namaste / stutveti hArihArItagadyarItyA mudA jinam / rAjAnaM prati nirvyAjaM vyAjahAra RSIzvaraH // 54 // rAjan mRgadhvaja RtudhvajarAjakuladhvaja ! / vatsAgacchAzrame diSTyA'smAkamAkasmiko'tithiH // 55 // svocitAmAtitheyIM te prathayAmo yathA mudA / bhAgyairevopalabhyante'tithayo hi bhavAdRzAH // 56 // 1. mahAdeva: / 2. pratyagra0 / 3. sUryaH / 4. cakravAka0 / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAA ko'yaM maharSiH kaM hetuM mAmAhvayati sAgraham / mAmakInAbhidhAnAdi jAnAti kathameSa vA // 57 // ityuccairvismitamatiH kSamApatiryatinA samam / jagAmAzramamAryA hi prArthanAbhaGgabhIravaH // 58 // mahasvinastasya punaH pratipattiM tapasvinaH / mahAtapasvinastenuH sarvAM zazvadyazasvinaH // 59 // bhUpatiM prati sa prItatamaH prAha 'mahARSiH / atrAgatena bhavatA kRtA'smAkaM kRtArthatA // 60 // asmatkulAlaGkaraNaM kArmaNaM vizvacakSuSAm / asmAkaM jIvitasyApi jIvitaM jaGgamaM kila // 61 // kanyA kamalamAleyaM puSpamAleva daivatI / arhA tavaiva tatpANau kuruSva svIkuruSva naH // 62 // yugmam // iSTaM vaidyopadiSTaM ca tanmanvAno'pi bhUpatiH / prApadyatA''graheNaiva satAM hi sthitirIdRzI // 63 // tatazca sa mudA prAdAttasmai vismerayauvanAm / kanyAM svAmacirAtko vA cirayediSTakarmaNi // 64 // valkalAkalpayA'pyuccairanayA pipriye nRpaH / yuktA vA rAjahaMsasya prItiH kamalamAlayA // 65 // sAnandatApasIvRndasphUrjadbhavalamaGgalam / svayaM vidhApyamAnArhaniHzeSavidhibandhuram // 66 // nRpeNa pariNAyyainAM sa tasmai karamocane / putrArthaM pradade mantraM deyaM vA'nyanmuneH kimu // 67 // yugmam // 1. yogIzvaraH / 2. vazIkaraNam /
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 14 jAte vivAhe smA''hemaM maharSi sa mahIzitA / rAjyaM zUnyaM vimucyA'hamihAyAto'smi satvaram // 68 // sajjikAM kArayadhvaM taccalituM tApaso'pyavak / dikpaTAnAmivAsmAkaM bhavetkA nAma sajjikA // 69 // kiMtu divyaM bhavadveSaM zaucaveSaM ca vAlkalam / darzaM darzaM dadhAtyeSA khedamedasvalAtmatAm // 70 // kiJca secanamevaiSA vRkSANAM kRtapUrviNI / rItiM tapasvinAmeva sarvadA dRSTapUrviNI // 71 // asyA AjanmamugdhAyAH snigdhAyAstvayi nirbharam / mA bhUtkApi sapatnIbhyaH parAbhUtistataH kvacit // 72 // nRpo'pyAha parA bhUtirevaitasyA vidhAsyate / sarvAGgINA'pi yauSmAkI na coktiH khaNDayiSyate // 73 // chekacchekoktitaH prItiM tApasAya vidhAya saH / tApasIprabhRtiprItyai sphuToktyetyuktavAn punaH // 74 // sarvAn svasthAnamApto'syAH pUrayiSye manorathAn / kautaskutamidAnIM tu veSamAtrAdyapIha bhoH // 75 // RSirviSIdaMstvavadatputryA veSo'pi dhiG mayA / niSkiJcanena no karttuM zakyate nityaniHsvagvat // 76 // tasyaivaM vadataH peturnetrato'zrUNi duHkhataH / yAvatA tAvatA pratyAsannataH sahakArataH // 77 // 'adUSyadUSyAbharaNazreNayastatra tatkSaNAt / spardhayevApatan vAridhArA "dhArAdharAdiva // 78 // yugmam // 1. Aha smetyarthaH / 2. utkRSTA samRddhiH / 3. daridravat / 4. nirmala0 / 5. meghAdiva / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AALAAAAAAAAAAAAAA sarve'pi tadvIkSya camaccekriyAJcakriretarAm / nizcikyire ca kanyAyA bhAgyavattAmanuttarAm // 79 // patetphalAdi phaladAjjalAdi jaladAdiva / na tu dUSyAdyaho puNyaprAgalbhye kimu vAdbhutam // 8 // yataH-puNyaiH saMbhAvyate puMsAmasaMbhAvyamapi kSitau / terurmerusamAH zailA: kiM na rAmasya vAridhau // 81 // tena praharSiNA kSoNipAlaH saha maharSiNA / dattacittaprasAdaM taM prAsAdaM sapriyo'pyagAt // 82 // punaH kSipraM prabho ! bhUyAddarzanaM tava pAvanam / sthirIbhUyAzca maccitte samutkIrNa ivAzmani // 83 // uktvetyAdyajinaM tatra sa praNanamya sapriyaH / prApto bahirjinagRhAnmArga papraccha tApasam // 44 // tApaso'pyAha naivAhaM vedmi mArgAdyatho nRpaH / prAha tarhi kathaM nAma mannAmAdi viveditha // 45 // RSireSa babhASe'tha zRNu bho bhUpate'nyadA / mudainAM cArutAruNyAM kanyAM vIkSyetyacintayam // 86 // anurUpo varaH ko'syA bhavitA tAvatA zukaH / sahakArasthito'vocaccintAM mA bho kRthA vRthA // 87 // RtudhvajamahArAjAGgajaM nAmnA mRgadhvajam / rAjAnamAnayannasmyadyaivAsmin devavezmani // 88 // tameva vizvapravaraM varaM kanyeyamarhati / kalpavallIva kalpadraM mA'rthe'smin saMzayaM kRthAH // 89 // 1. tvaritam /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAA ityuktvA sa gatastvaM cAgatastata imAM mudA / tubhyaM deyamiva prAdAM nAnyajjAnAmi kiJcana // 10 // ityuditvA munau maunaM nRpe cintAM ca cakRSi / samayajJa ivopetya sa evAzu zuko jagau // 11 // AgacchA''gaccha bho bhUpa ! panthAnaM darzayAmi te / ahaM vihaGgamAtro'pi nopekSe svAzritaM janam // 12 // kSudro'pi kila nopekSyaH svAzritaH kiM punarmahAn / zazAGka svAGkataH kvApi muJcati kiM zazaM zizum // 13 // vyasmArSIrmAmakasmAttvamAryadhuryo'pyanAryavat / vismareyamahaM tu tvAM kSudro'pyakSudravatkatham // 14 // tatazcamatkRtaH pRthvIpatiryatipatiM drutam / ApRcchyA''ruhya vAjIndraM sapriyaH zukamanvagAt // 15 // evamAgacchatastasyotsukasya zukapRSThataH / kSitipratiSThitapuraM kiMcidRggocareJcarat // 16 // tAvatkIraH sthirastasthAvAruhyekaM mahIruham / bhUkAntaH zaGkitasvAntaH soparodhaM tamabhyadhAt // 17 // puraH purasya prAsAdavaprAdyaM yadyapIkSyate / tathApi hi puraM dUre kimasthAH kIra ! ruSTavat // 18 // huMkRtya vihagaH prAha mahadatrAsti kAraNam ! / prekSAvatAM pravRttirhi naiva nirhetukA kvacit // 19 // kiM tadityudite tena saMbhrAntena mahIbhujA / vyAjahAra kIrarAjaH zRNu rAjan ! yathA bruve // 100 // candrapuryA adhIzasya candrazekharabhUbhujaH / svasA candravatItyasti vallabhA vallabhA tava // 101 //
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA sAntarduSTA mukhe miSTA gomukhavyAghrarUpiNI / vArINAmiva nArINAM prAyeNa viSamA gatiH // 102 // tvAM viraktamiva tyaktarAjyaM dUragataM kvacit / vicintya labdhachalayA zAkinyeva tayA rayAt // 103 // ajJApyata nijabhrAtustvadrAjyagrahaNakSaNaH / abalAnAM sveSTasiddhayai chalamevAtulaM balam // 104 // yugmam / caturaGgabalopetastato drAk candrazekharaH / tvadrAjyagrahaNAyA''gAtkastyajedrAjyamAgatam // 105 // madhyasthaiH subhaTaistUrNaM tvApuraM dattagopuram / bhogeneva nidhi bhogI camvA'sau paryaveSTayat // 106 // tavodbhaTAzca subhaTAH purAntaH paritaH sthitAH / yudhyamAnAH sphuraddhIrAbhimAnAH saMti saMprati // 107 // pratyarthivijayastaistu kathaM ni thamAnibhiH / laukikairapyabhihitaM hataM sainyamanAyakam // 108 // hanta gantavyamAvAbhyAmevaM sati kathaM pure / iti hetorahaM rAjanniha tasthau suduHkhahRd // 109 // iti vyatikarAtkIroditAdaMtarbhidaH zrutAt / jAtamArga iva prApa saMtApaH kSamApatermanaH // 110 // tataH kSitipatizcitte cintayAJcakRvAniti / dhigaho duzcaritrAyAH striyA hRdayaduSTatAm // 111 // tasyA'pi sAhasamaho aho nizzaGkacittatA / svAmirAjye'pi tRSNA'ho aho durnayaniSThatA // 112 // 1. vegAt /
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam doSaH ko vA tasya zUnyaM rAjyaM ko na jighRkSati / arakSaka kSetramapi grasyate zUkarairna kim // 113 // dhira dhig mAmeva rAbhasyakAriNaM pAravazyataH / avivekaH kAryavidhAvudrekaH sakalApadAm // 114 // avimRzya kRtaM nyastaM vizvastaM dattamAdRtam / uktaM muktaM ca bhuktaM ca prAyo'nuzaya kRnnRNAm // 115 // uktaJcasaguNamapaguNaM vA kurvatA kAryajAtaM pariNatiravadhAryA yatnataH paNDitena / atirabhasakRtAnAM karmaNAmAvipatterbhavati hRdayadAhI zalyatulyo vipAkaH // 116 / / itthaM nRpaM sAnuzayaM bhraSTarAjyAzayaM zukaH / sasmayaM smAha nRzreSThAnuzayiSThAH sma mA mudhA // 117 // madukte vihite hanta bhavetkathamivAzubham / prayoge vijJavaidyokte vyAdhiH kiM bAdhate kvacit ? // 118 // mA jJAsiSThA gataM rAjyaM mudhA me vasudhApate ! / tvamadyApi ciraM rAjyaM prAjyaM bhokSyasi saukhyabhAk // 119 // tasya naimittikasyeva tena vAkyena bhUpatiH / svarAjyaprAptaye jAtapratyAzo yAvatA'bhavat // 120 // tAvad dAvamivAdrAkSIdAturaM cAturaGgikam / sainyaM sannaddhamAgacchadadhyAsIcca sabhInUpaH // 121 // 1. Adhikyam / 2. pazcAttApakRt /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam yenAhamapi hA ninye dainyaM sainyaM riporidam / dhruvaM vadhAyA'dhAviSTa vijJAyA''yAtamatra mAm // 122 // rakSAmi kathamekAkI kAntAmetAmatho katham / yuddhe cetyAdi kiGkRtyajaDo yAvadbhavennRpaH // 123 // tAvajjIva jaya svAminnAdiza svakasevakAn / diSTyAdya deva ! dRSTo'si hastabhraSTo nidhiryathA // 124 // saMbhAvaya snigdhadRzA sevakAn bAlakAniva / ityAdivAdinI senAM svAmevekSya visiSmiye // 125 / / hRSTazca pRSTavAn sainyAn kathamatrA''gatAH stha bhoH / te'pyUcuH svamihAyAtamevAvaikSiSmahi prabho ! // 126 // na vidmastu kathaM kenApyAnAyiSmahi raMhasA / deva ! divyAnubhAvo'yaM ko'pyabhUd bhAgyayogataH // 127 // etad vyatikarAduccaivizvavismayadAyinaH / camaccekriyamANaH kSamAzakrastarkamiti vyadhAt // 128 // devasyevAvisaMvAdA kApi kIrasya gIraho / sammAnyastadayaM naikaprakArairupakArakRt // 129 // kathaM pratyupakurve'smai spRhayAlurayaM tu kim / na cAnRNI syAM prAgasyopakRto'pi bahUpakRt // 130 // yaduktam-pratyupakurvan bahvapi na bhavati pUrvopakAriNastulyaH / eko'nukaroti kRtaM niSkAraNameva kurute'nyaH // 131 // iti prItyA zukaM pratyAlokate yAvatA nRpaH / tAvad budhamiva prAtarnaSTaM naikSiSTa taM kvacit // 132 // acintayacca niyataM dUrataH kvA'pyayaM yayau / bhItyaiva pratyupakRtarupakRtyaiva sattamaH // 133 //
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH yataH-iyamuccadhiyAmalaukikI mahatI kvApi kaThoracittatA / upakRtya bhavanti dUrataH parataH pratyupakArabhIravaH // 134 // IdRgjJAnanidhinityaM yadi syAtsannidhisthitaH / tarhi kiM viSamaM jJAnaM hyazeSaM supratikriyam // 135 // IdRk sahAyayogo vA na prAyaH prApyate kvacit / jAtu prApto'pi na ciraM sthira: syAnniHsvavittavat // 136 // kiM ca ko'yaM zuko jJAnI kathaM me vatsalaH kutaH / kuta AgAdagAt kvA'syA vRkSAd dUSyAdyabhUtkatham // 137 // 'varUthinI kathaM caiSA'trAyAtetyAdisaMzayaH / guhAntardhvAntavad dhvaMsyaH kena taM dIpakaM vinA // 138 // kSoNIbhRdagraNIrevaM vyagraH sevAvidhAyinAm / dhuryaiH paryanuyuktaH santuktavAn vyaktameva tat // 139 // AditaH kIracaritaM tvaritaM tadudIritam / zrutvA sarve'pi te'pyuccaivismayaM smayamaiyaruH // 140 // Ucire cAcireNApi sa te saGgasyate kvacit / hitAkAGkSI hi yo yasyA'napekSI naiva tasya saH // 141 // saMzayo'pyeSa niHzeSaH supeSaH zuSkaparNavat / jJAnipRcchAprayogeNa jJAninAM kimagocaraH // 142 // etAM cintAM tatastyaktvA pavitraya nijaM puram / moravatpauraloko'pi modatAM devadarzanAt // 143 // teSAmuktamidaM yuktamamanyata mahIpatiH / uktaM kRtaM ca no kasya sammataM samayocitam // 144 // 1. senA / 2. saMzayaM / 3. morapakSe tu meghadarzanAt /
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH prasphUrjattUryanirghoSaidikSu 'sAMrAviNaM kSaNam / prathayannatha pRthvIzaH pratasthe svapuraM prati // 145 // AyAntaM taM tathodvIkSya sapakSamiva 'takSakam / bilAd dUrasthonduravad vyadravaccandrazekharaH // 146 // pratyutpannamatiH so'tha tadAtvotpannayA dhiyA / bhaTTai kiJcinnisRSTArtha vyasRSTa nRpati prati // 147 // AgatyAcaSTa bhaTTo'pi he bhaTTAraka ! naH prabhuH / devapAdAn prasAdArthaM vijJAvijJApayatyadaH // 148 // tvAM dhUrttacchalitamiva tyaktvA rAjyaM kvacidgatam / jJAtvA tvatpurarakSArthamupasthito'smi sausthyakRt // 149 // ajAnAnai TaistAvattAvakInairudAyudhaiH / sannaddharyoddhamArebhe vidviSeva mayA samam // 150 // prahArAnapyahaM sehe rakSan dviDbhyastu te puram / sa hi kiM sevakaH svAmikArye'pyekamanA na yaH // 151 // putraH piturguroH ziSyaH svAmino'pi ca sevakaH / patnI patyuH punaH kArye yuktaM prANAMstRNIyati // 152 // zrutveti satyAsatyatve sandihAno'pi kiJcana / tatsatyameva dAkSiNyAdinA bhUmAnamanyata // 153 // bahvamanyata 'cAhAyAbhyAyAtaM candrazekharam / dAkSyadAkSiNyagAmbhIryadhuryatA nRpateraho // 154 // tataH zriyeva zrIkAntaH samaM kamalamAlayA / praviveza vizAmIzaH svapuraM paramotsavaiH // 155 // 1. sAmrAviNaM iti mudritam / 2. nAgam / 3. tAtkAlikotpannayA / 4. kathanArtham / 5. tvaritam /
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ucitAM dayitAM tAM ca bAlA candrakalAmiva / devyAH paTTe bhAlapaTTe mahezaH sa nyavIvizat // 156 // dharma evAtmajAdyAptau jayAptAviva pArthivaH / heturmukhyaH sahAyo syAnmantrAdyapi tu pattivat // 157 // ityanyedhurmunidattamantraH putrakRte'munA / jepe vyapetakampena kSitipena yathAvidhi // 158 // sarvAsAmatha rAjInAmekaiko'jani nandanaH / nimittAnAM hi saMyoge bhavennaimittikodbhavaH // 159 // rAjJo mAnyApi dAkSiNyAtputraM candrAvatI punaH / prAkcintitapatidrohapAtakAdeva nApnuSI // 160 // suSuptayA tadA rAtrau rAjyA kamalamAlayA / divyopalambhavallebhe svapno rAjJe nyavedi ca // 161 // prANezA'dya nizAzeSe suptajAgarayA mayA / tatrAzramasthite caitye praNeme prathamo jinaH // 162 // tadA ca saprasAdena prabhuNA'hamabhASi ca / bhadre ! kIraM gRhANainaM haMsaM dAsye ca te'nyadA // 163 // ityAdizaMstIrthakaraH kare kIravaraM mama / arpayAmAsa sarvAGgasubhagaM divyavastuvat // 164 // tena prabhoH prasAdena prAptaizvaryeva sarvataH / proccaiH pramumude tulyakSaNaM prabubudhe'pyaham // 165 // acintitopalabdhasya svapnasyAsya taroriva / kA kAnta ! naH phalaprAptisaMpat saMpatsyatetarAm // 166 //
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 23 1 zrutvA'daH paramAnandakanda kandalatAmbudam / jagAda 'jagatIjAnijanan svapnavidheH phalam // 167 // evaMvidhasya svapnasyApya svapnasyeva darzanam / durlabhaM labhate bhUribhAgyaiH pUrNaphalaM ca tat // 168 // divyarUpasvarUpau te divyasvapnAdataH priye ! candrArkAviva pUrvasyAM bhAvinau nandanau kramAt // 169 // zreSThau pakSikule kIramarAlau sarvathA yathA / tathA bhaviSyataH subhru ! putrau nakSatramaNDale // 170 // ( yugmam) prasAdadAnaM bhagavAn kRtavAMstena tau sutau / bhAvinau bhagavattulyau prAnte kAnte ! na saMzayaH // 171 // zrutvetyAnandasandarbhaM gatA garbhaM babhAra sA / ratnagarbheva sadratnaM 'dyoranaM dyaurivAthavA // 172 // rAjJA kramAtpUryamANai ramyairdhamyaiH sa dohadaiH / vavRdhe sadrasairmerukSmA'ntaH kalpadrukandavat // 173 // dine zubhe zubhe lagne lagnAMze'pi zubhe'nyadA / prAcIva pArvaNaM candraM sA prAsUta sutottamam // 174 // paTTarAjJyAstanUjatvAttasya janmamahotsavaH / vyadhAya sarvAtizAyI rAjJA rAjJAmiyaM sthitiH // 175 / / tatastRtIye divase divasezanizezayoH / narezaH kArayAmAsa svasUnordarzanotsavam // 176 // SaSThe ca divase SaSThIjAgaraM sAgaraM zriyAm / yuktaM prollAsayAmAsa rAjA sphUrjanmahaH zriyA // 177 // 1. aMkurita / 2. jagatpatiH / 3. devasya / 4. sUryam / 5. sarvAtizayItyapi pAThaH / cacacaca zrAddhavidhi prakaraNam
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH mahIzastasya sotsAhamatucchotsavapUrvakam / zubhe'hni zukarAjeti nAma svapnAnugaM vyadhAt // 17 // dhAtrIbhiH premadhAtrIbhiH pAlyamAnaH sa paJcabhiH / zrIsaMyamaH samitibhiriva pravavRdhe kramAt // 179 / / annasyAsvAdanaM pitrAdInAmAhlAdanaM param / 'rikhaNaM prekSaNaM zrINAM kramaNaM kAraNaM mudAm // 180 // jalpastalpaH zriyAM celArpaNaM cittaikatarpaNam / bandhazca vatsaragranthe: premagrantherivAGgavAn // 181 // ityAdikRtsnakRtyAni krameNa niramImapat / mahAmahairmahIndro hi mahatAM rItirIdRzI // 182 // tribhirvizeSakam sa kramAdvardhamAno'bhUdvayasA nayasAradhIH / paJcavarSo'pi saphalavyApAraH sahakAravat // 183 // taM jayantaM "jayantasyApyadbhutAM rUpasaMpadAm / sparddhayevA''zrayaM sArddha sarvAGgINaguNazriyaH // 184 // vAcAM cAturyamAdhuryapATavairatisauSThavaiH / abAla iva bAlo'pi raJjayAmAsa sajjanAn // 185 // 'surabhau surabhIbhUtaM puSpairudhAnamanyadA / sutena tena devyA ca sAkaM mAnAyako yayau // 186 // tasyaiva sahakArasyA''sIno'sau 'nistule tale / smRtvA prAgvRtta vRttasya prItaH proce priyAM prati // 187 // AmraH 'kamraH priye ! so'yaM yasmin kIroditAM tava / zrutvA'bhidhAM dadhAve'haM mahAvegAttamAzramam // 188 // 1. jAnubhyAM calanam / 2. indraputrasya / 3. vasante / 4. manohare / 5. pUrvabhUtavRttAntasya / 6. manoharaH / 24
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tatra tvAM pariNinye ca svaM ninye ca kRtArthatAm / ityudantaM suto'zrauSItpiturutsaGgasaGgataH // 189 // sadyazcAtucchamUrchAsizastracchinna ivApatat / bAlakalpadrumaH satrA pitroharSocchrayeNa saH // 190 // atyantamAturau mAtApitarau tau vitenatuH / nistulaM tumulaM yena milati smAkhilo janaH // 191 // A: ! kimetaditi proccairloko'pi vyAkulo'bhavat / mahatAM sukhaduHkhe hi sarvasAdhAraNe yataH // 192 // zItalaizcAndanajalaiH kadalIdalamArutaiH / pracurairupacAraizca cirAccaitanyamApa saH // 193 // netrapatre padmapatre ivaitasyonmimIlatuH / bhAsvaccaitanyayoge'pi na punarvadanAmbujam // 194 // cakSu prekSata prekSApUrvakaM sarvato'pi saH / na punarvAdito'pyuccairvadati sma kathaJcana // 195 // chadmasthe kila 'sarvajJe tasminmaunamupeyuSi / nUnamasya cchalaM jajJe daivAtkiJcittvazAmyata' // 196 // paraM jihvA sthitaivAsya hA durdaivavazena naH / iti cintAturau putraM pitarau vezma ninyatuH // 197 // nAnAprakArAn bhUpo'sminnupacArAnacIkarat / te tvAsan viphalA evopakArA iva durjane // 198 // tathAvasthasya tasyAsItSaNmAsI na tu so'bhyadhAt / na ca kazcijjagau samyanidAnaM tadabhASaNe // 199 // 1. tIrthakare / 2. azaMzamIt ityapi pAThaH /
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam zazI salakSmA tIkSNo'rkaH khaM zUnyamanilazcalaH / dRSaddevamaNirdevatarurdAru dharA rajaH // 20 // kSAro'bdhirabda: kRSNAsyo'gnihI nimnagaM payaH / meruH kaThora: karpUro'sthira: kastUrikA'zitiH // 201 // nirdhana: sajjanaH zrImAnmUrkhaH mApazca lolupaH / IdRk putro'pi mUkazca ratnadUSI hahA ! vidhiH // 202 // zuzocetyuccakaistatra loko'stoko'pi sarvataH / virUpaM mahatAM kasya na hi khATkurute hRdi // 203 // catubhi:kalApakam athA'gAjjanatA netrakaumudIkaumudImahaH / yasminnujjAgaraH puMsAM syAtkrIDArasasAgaraH // 204 // tadA punastadudyAnaM prAptaH putrapriyAyutaH / kSamApastamAnaM prekSyA''khyat khinnAtmA preyasI prati // 205 // devi ! dUrataraM tyAjyastarureSa viSadruvat / atra svaputraratnasya jajJe 'vaizasamIdRzam // 206 // ityuktvA purato yAvadyAti tAvatpramodakRt / tale cUtasya tasyaiva divyo'bhUd dundubhidhvaniH // 207 // pRSTazca kazcidAcaSTa zrIdattasyAdhunA muneH / kevalajJAnamutpede tanmahaM tanvate'marAH // 208 // sutasvarUpaM pRcchAmItyutsukaH saparicchadaH / tatra gatvA muni natvA sasUnuH sa niviSTavAn // 209 // tenAdezi sudhAde zyA dezanA klezanAzinI / pArthivo'thA'bravInAthA'sthAtkuto'syA'Ggajasya gIH // 210 // 1. bAdhakaH / 2. kalpA /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA RSimukhyo babhASe bho ! bAlo'yaM bhASayiSyate / dUSitaH kSitipo'pyAkhyat prekSyate kiM hi tarhi naH // 211 // muninA'vAdi vandasva vidhinA zukarAja ! naH / tamavandata so'pyuccaiH sUtroccArapurassaram // 212 // aho mahIyAn mahimA maharSeryadayaM zizuH / drAgeva sphuTavAg mantratantrAdyapi vinA'jani // 213 // iti cittacamatkArAdvaite jAte sabhAsadAm / kimetaditi bhUpenA'nuyuktaH proktavAn prabhuH // 214 // 'sakarNA''karNayA'trArthe kAraNaM prAgbhavodbhavam / AsInmalayadezAntaH zrIbhaddilapuraM purA // 215 // tatra citracaritrazca jitAririti bhUpatiH / alaGkArAzritAMzcakre'rthinaH pratyarthinazca yaH // 216 / / cAturyaudAryazauryAdiguNAnAM sthAnamanyadA / AsthAnasthaM tamurvIzamevaM vetrI vyajijJapat // 217 // rAjJo vijayadevasya deva ! devadidRkSayA / dUtaH pUtahRdAkUtastiSThati dvAri vAritaH // 218 // pravezayeti rAjJokte tena so'ntaHpravezitaH / nRpaM praNamya satyoktiH kRtyavit kRtyamityavak // 219 // deva ! devapuraM nAma sAkSAddevapuraM param / rAjA vijayadevazcAsmistrivikramavikramaH // 220 // paTTapratiSThitA tasya priyA prItimatI satI / sA sannItirivopAyAn prAsUta caturaH sutAn // 221 // 1. he vidvan ! tvaM zrRNu / 2. yAcakAn bhUSaNAzritAn zatrUn paripUrNatayA kArAgRhapatitAn cakre / 3. dvArapAlaH / 4. viSNuH /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 28 teSAmupari tasyAzca putrI pAtrI zriyo'jani / haMsI haMsIva vizadobhayapakSA sulakSaNA // 222 // svalpamuccaiH priyamiti putrebhyo'pi priyA'tha sA / varddhamAnA kramAdyAvadajaniSTA'STavatsarA // 223 // tAvattayA dvitIyApi prAsUyata sutottamA / sArasI sArasIvoccairlAvaNye sarasIjale // 224 // rodasyoH sAramAdAya dhAtrA te nirmite dhruvam / tayoreva mitho yasmAdupamAnopameyatA // 225 // dvayorapi tayoH kApi prItiH sphItimagAttathA / yathA tAbhyAM vapurbhedo'pyudvegakRdamanyata // 226 // prAptApi yauvanaM krIDAvanaM madanadantinaH / haMsI vivAhaM nAmaMsta tadviyogabhiyA''turA // 227 // kramAcca sArasI sApi kanyA'bhUdyauvanonmukhI / tAbhyAM prItyA pratijJAtameka eva varo'stu nau // 228 // tatastayoH svayaM pitrA svayaMvaraNamaNDapaH / amaNDyata mano'bhISTavaraprAptyai yathAvidhi // 229 // tatrAsInmaJcaracanA vacanAtigavaibhavA / tRNadhAnyasamUhAstu kSmAbhRdvyUhA ivAbabhuH // 230 // aGgabaGgakaliGgAndhrA jAlandharamarusthale / lATabhoTamahAbhoTamedapATavirATakAH // 231 // gauDacauDamahArASTrasurASTrakurugurjarAH / AbhIrakIrakAzmIragaullapaJcAlamAlavAH // 232 // 1. lAvaNyasarasIjale ityapi pAThaH / 2. AkAzapRthvyoH / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AN hUNacINamahAcINakacchakarNATakuGkaNAH / sapAdalakSanepAlakanyakubjakakuntalAH // 233 // magadhA niSadhAH sindhurvidarbhadraviDoNDrakAH / ityAdyanekadezAnAmAhUyanta nRpA iha // 234 // caturbhiH kalApakam svAmin ! malayadezezaH tavAhAnAya naH prabhuH / mAM preSIttena tatraityA'laGkaruSva svayaMvaram // 235 // dUtenetyudite tatra yAtuM sthAtuM ca tanmanaH / tatprAptyAzAsaMzayAbhyAM dolA''ndolitatAM dadhau // 236 // paJcabhiH saha gantavyamiti dhyAyaMzca so'calat / protsAhitazca vihagairdrAk tatrAgAtpare'pi ca // 237 // uccairAvarjitAH sarve bhUpA bhUpena tatra te / maJcAnuccAnalaJcakrurvimAnAniva nAkinaH // 238 // atha snAtAnulipte te zucivastravibhUSaNe / tasminsukhAsanAsIne brAhmIlakSmyAviveyatuH // 239 // ahaMpUrvikayApi kSmAnAyakaiH krAyakairiva / tayorvRttIpsayA mUlyamatulyaM svasvadRGmanaH // 240 // tataste vivazAH sarve'pyurvIzA vividhAtmabhiH / ceSTAbhiH paryaceSTanta spaSTayanta ivAzayam // 241 // eSa niHzeSarAjAnAM rAjA rAjagRhezvaraH / eSa dveSisukhadhvaMsikauzalaH kauzalezvaraH // 242 // ayaM svayaMvarazrIbhiH sphUrjan gurjararAjabhUH / ayaM jayantajaitraddhibandhuraH sindhurAjasUH // 243 // 1. krayakArakairiva / 2. vRttiprAptIcchayA /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam asau sa zauyaudAryazrIraGgabhUraGgabhUpatiH / asau susaumyaH kArtikRtAliGgaH kaliGgAT // 244 // rUpeNAyaM dvidhAnaGgagarvahRd baGgapArthivaH / nissImamA layo'pyeSa mAlaveza iti zrutaH // 245 // saiSa nepAlabhUpAlaH prajApAlaH kRpAlayaH / so'yaM tattadguNodgIrNagauravaH kauravaprabhuH // 246 // bhUSAniSedhI niSadhAdhIzo'yaM dveSiyoSitAm / yazaHsaurabhyamalayAcalo'yaM malayAdhipaH // 247 // sakhyA prakhyApyamAneSu nAmagrAhaM nRpeSviti / vave jitAriretAbhyAmindumatyA'jarAjavat // 248 // saptabhiH kulakam / spRhotsukatvasandehadAnandaviSAditAH / trapAnutApAsUyAzca tadAnye'nvabhavannRpAH // 249 / / svayaMvare nRpAH ke'pi ke'pi svAgamane pare / svakadaive bhave'pyeke tadA nirvedamAsadan / 250 // upAyaMsta prazaste'hni mahezaste mahAmahaiH / dhanasainyapradAnAdyairbahu sanmAnamApa ca // 251 // puNyavinA mano'bhISTaprAptirneti sunizcitam / mahAnto'pi hatAzA yattatrAnye bhUbhujo'bhavan // 252 // ISyotkarSAd dviSanto'pi taM bhUyAMso'pi te'dbhutam / na kiJcidvipracakruH kva jitArervA parAbhavaH // 253 // saratiprItikandarpa darpa cA'parabhUbhujAm / viDambayannayaM tAbhyAM bhrAjiSNuH svapuraM yayau // 254 // 1. nissImalakSmyAlayaH /
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA tataH kRtAbhiSeke te devyau divyAvivApare / rAjJo'timAnye jajJAte tulyameva dRzAviva // 255 // kiJcittathApi sApantyAttAbhyAM mene'dhikonatA / ekadravyAbhilASo hi premA'sthemAnamAnayet // 256 // haMsI ca saralA nityaM prakRtyA sArasI punaH / kiJcinmAyAvinI mAyAM nirmAti smA'ntarAntarA // 257 // rAjAnaM raJjayantyevaM dRDhaM strIkarma nirmame / haMsI tu zithilIcakre rAjJo mAnyaiva cAjani // 258 // aho mahIyasI mUDhAtmatA kA'pIha dehinAm / yanmAyayA mudhA''tmAnamadhaH kurvantyamutra te // 259 // nRpo'nyadA'nvitastAbhyAM vIkSate sma gavAkSagaH / nRsaGghamanaghaM mArge saJcarantaM purAdahiH // 260 // aprAkSIcca naraM jJAtvA so'pyAkhyat deva ! yAtyayam / vimalAdrimahAtIrthaM saGghaH zaGkhapurAgataH // 261 // tataH kautukataH saGghamadhye bhUpa upeyivAn / zrutasAgarasUrIzca tatra dRSTvA'bhyavandata // 262 // tAn pRSTavAMzca ziSTAtmA vimalAdririhAsti kaH ? / kaM hetuM tIrthatA tasya mAhAtmyaM kiM nu tasya ca // 263 // kSIrAzravamahAlabdhipAtraM te'pyAdizannidam / dharmAdeveSTasiddhiH syAdvizve sAraH sa eva tat // 264 // dharmeSvapyAhato dharmastasminnapi sudarzanam / yadvinA vratakaSTAdyama vakezitarUyate // 265 // 1. premAsthiratvam / 2. vandhyavRkSAyate /
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tacca tattvatrayIrUpaM tasyAM mukhyaH punarjinaH / jineSvAdiyugAdIzastIrthe'timahimA'sya ca // 266 // vimalAdrizca tIrthAnAM prathama tIrthamIritam / tasya nAnAbhidhAnAni bhinnabhinnAvadAtataH // 267 // yadAhuH-siddhakSetraM tIrtharAjo marudevo bhagIrathaH / vimalAdrirbAhubalI sahasrakamalastathA // 268 // tAladhvajaH kadambazca zatapatro nagAdhirAT / aSTottarazatakUTa: sahasrapatra ityapi // 269 // DhaGko lauhityaH kapardinivAsaH siddhizekharaH / puNDarIkastathA muktinilayaH siddhiparvataH // 270 // zatruJjayazceti nAmadheyAnAmekaviMzatiH / gIyate tasya tIrthasya kRtA suranarSibhiH // 271 // caturbhiH kalApakram // ityasyAmavasarpiNyAM nAmAnyasyaikaviMzatiH / kAnicitteSu bhUtAni bhAvInyatha ca kAnicit // 272 // eSu zatruJjayetyAkhyA bhavataiva bhavAntare / nirmAsyate'nubhUtArthetyazrISma jJAnisannidhau // 273 // mahAkalpe zrIsudharmasvAmyupajJe punaH smRtam / zatamaSTottaraM nAmnAmasya tIrthasya tadyathA // 274 // vimalAdriH surazailaH siddhikSetraM mahAcalaH / zatruJjayaH puNDarIkaH puNyarAziH zriyaHpadam // 275 // subhadraH parvatendrazca dRDhazaktirakarmakaH / mahApadmaH puSpadantaH zAzvataH sarvakAmadaH // 276 // muktigehaM mahAtIrthaM pRthvIpIThaM prabhoH padam / pAtAlamUlaH kailAzaH kSitimaNDalamaNDanam // 277 // ityAdi /
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH asyAmevAvasarpiNyAM caturNAmAdito'rhatAm / jAtA'tra samavasRtiradyApyekonaviMzateH // 278 // bhAvinI nemivarjAnAmanantAnAM ca siddhayaH / bhUtA api bhavitryazca siddhakSetramidaM tataH // 279 // yugmam || asya siddhagireH zlAghAM vizvazlAghyA jinA api / kuryurmahAvidehasthA bhavyAH zazvatsmaranti ca // 280 // tIrthe'tra zAzvataprAye yAtrA snAtrArcanA tapaH / dAnAdi cAnantaphalaM susthAne bIjavadbhavet // 281 // uktaJca-palyopamasahasraM ca dhyAnAllakSamabhigrahAt / duSkarma kSIyate mArge sAgaropamasammitam // 282 // zatruJjaye jine dRSTe durgatidvitayaM kSipet / sAgarANAM sahasraM ca pUjAsnAtravidhAnataH // 283 // ekaikasminpade datte puNDarIkagiri prati / bhavakoTikRtebhyo'pi pAtakebhyaH pramucyate // 284 // anyatra pUrvakoTyA yat zubhadhyAnena zuddhadhIH / prANI badhnAti satkarma muhUrtAdiha tad dhruvam // 285 // jaM koDIe puNNaM kAmiaAhAramoiAe u / taM lahai titthapuNNaM egovAseNa settuMje // 286 // jaM kiMci nAmatitthaM sagge pAyAli mANuse loe / taM savvameva diTuM puMDarie vaMdie saMte // 287 / / paDilaMbhaMte saMgha diTThamadiDhe a sAhu sittuMje / koDiguNaM ca adiDhe diDhe aNaMtayaM hoi // 288 // navakAraporisIe purimadvegAsaNaM ca AyAmaM / puMDariaM ca saraMto phalakaMkhI kuNai abhattaTuM // 289 //
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 34 chaTThaTThamadasamaduvAlasANa mAsaddhamAsakhamaNANaM / tigaraNasuddho lahaI sittuMjaM saMbharaMto a // 290 // navitaM suvaNNabhUmIbhUsaNadANeNa annatitthesu / jaM pAvai puNNaphalaM puANhavaNeNa situMje // 299 // dhUve pakkhuvavAso mAsakkhavaNaM kapUradhUvaMmi / kattia mAsakkhavaNaM sAhU paDilAbhie lahai // 292 // ityAdi / sarvANyanyAni tIrthAni mahAtIrthamidaM punaH / parANi syurapAM sthAnAnyabdhireva tvapAMnidhiH // 293 // kiM tasya janmanA jIvitavyena ca dhanena ca / kuTumbena ca tattIrthayAtrAtaH svArthakRnna yaH // 294 // jAto'pyajAtaH sa pumAn jIvannapi na jIvati / ativijJo'pyavijJazca tattIrthaM natavAnna yaH // 295 // dAnazIlatapastIvrakriyAdi yadi duHzakam / suzakaM tanna kiM kuryustIrthavandanamAdarAt // 296 // dhanyA mAnyAzca jagatAmapi te svAGghricArataH / siddhakSetre saptayAtrA yathAvidhi vidhanti ye // 297 // Ahuzca chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM tu satta jttaao| jo kuNai sittuMje so taiabhave lahai siddhi // 298 // tasyaitA bhadrakatvAdiguNavattvAd gurorgiraH / hRdi kRSNamRdi kSmAyAM mArdavaM vArdavad vyadhuH // 299 // jaganmitraguroryuktaM govilAsaiH sapadyabhUt / kSamApatiH kSINatamAH samyaktattvaprakAzayuk // 300 // 1. meghavat / cacacaca zrAddhavidhiprakaraNam
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA tadAptasamyaksamyaktvastadyAtrotkaNThayA syAt / mantriNaH so'bhyadhAd bho bhostvaryatAM sajjikAvidhau // 301 // vimalAdrau yugAdIze vandite'nnodake mayA / grAhye gamyaM cAjricAreNaivetyabhyagrahIcca saH // 302 // zrutveti haMsIsArasyau bhUyAMso'nyajanA api / tathaivAbhi jagRhire yathA rAjA tathA prajAH // 303 // sa kiM bhAvo bhavedyatra kArye kA'pi vicAraNA / na vyacAryata rAjAdyairitIvA'bhigrahagrahe // 304 // kvedaM sthAnaM kva'cAtyantaM dUre zrIvimalAdrirAT / ahahA ! sahasA ko'yamabhigrahamahAgrahaH // 305 // ityAdyavAdiSurmantrimukhyAH kSitipatiM prati / guravo'pyUcire rAjan ! vicAryaivAbhigRhyate // 306 // avicAryakRte kArye pazcAttApo'pi jAyate / tasminna kazcillAbhazca duSkRtaM pratyutA''rtitaH // 307 // mahotsAho mahInetA pratyavocata he prabho ! / abhigrahe gRhIte prAk kA vyarthA'tha vicAraNA // 308 / / pItanIrasya kiM nAma mandirAdikapRcchayA / kRtakSaurasya vA puMsaH kiM nakSatraparIkSayA ? // 309 // pazcAttApaM vinaivA'haM nirvAhaM svamabhigraham / netar ! netA'smi zrIdevagurupAdaprasAdataH // 310 // vyomno'ntameti kiM nArkaprasAdAdaruNo'nvaham / ityuktvA saGghasArthe drAk sabalo'pyacalannRpaH // 311 // 1. abhigrahamakurvan /
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 36 karmavairiSvavaskandadAnAyeva javAd vrajan / dinaiH kiyadbhiH kAzmIradezAntaH prApa so'TavIm // 312 // kSuttRTcaraNacAritvamArgakhedAdinA tadA / rAjJo rAjyozca saJjAtA''tyantikI vyAkulAtmatA // 313 // tatazcintAturaH siMhazcaturaH sacivezvaraH / sUrIn prAha prabho ! yuktyA nRpaH paryavasApyatAm // 314 // dharmasthAne'nyadA nUnamuDDA ho bhavitA jane / gatvA te'pyabhyadhurbhUpa ! lAbhAlAbhaM vibhAvaya // 315 // sahasA vihitaM kAryaM na prAyeNa pramANyate / AkArAH sahasAkArAdayaH sarvatra hi smRtAH // 396 // atiklAnto'pi vapuSA'natiklAntastu cetasA / bhUpo'bhyadhAt pratyazaktamupadezyamidaM prabho ! // 317 // ahaM tu svoktanirvAhe'laGkarmINaikavikramaH / prANaprahANamapyastu nAnyathA'bhigrahastu me // 318 || utsAhayantyau sotsAhe tannirvAhe nijaM priyam / vIrapalyau vIrapatnIvrataM te api tenatuH // 319 // aho dharmaikacittatvamaho dharmikuTumbatA / aho sAtvikatetyuccaistadA'zlAdhi na kairnRpaH // 320 // atha kiM bhAvi kiM kRtyamiti cintAcitAkulaH / tatra rAtrau siMhamantrI suptastaptahRdambujaH // 321 // vimalAdreradhiSTAtA svapnAntaryakSagomukhaH / sAkSAdbhUyA''cacakSe taM cintAM mantrIza ! mA kRthAH // 322 // 1. niMdA / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH mahIzasAhasAkRSTastuSTo'haM divyazaktitaH / vimalAdrimahAtIrtha pratyAsannaM samAnayam // 323 // prAtazcaladbhistadyAmasamaye drakSyate dhruvam / tatra natvA jinaM sarvaiH pUraNIyA abhigrahAH // 324 / / mantriNA svapna evoktaM jJApayetthaM parAnapi / yathA sarve'pi manyante'nyebhyaH svapnAn dade'tha saH // 325 // tasyAmaTavyAM navyaM tattIrthaM tadrUpamAzu saH / girerupari cakre ca kiM vA devairna sidhyati // 326 // devaivikurvitaM pakSamevotkarSeNa tiSThati / kRtaM tu ciramapyarhanmUrttivadaivatopari // 327 // jAte prabhAte sUrIndranarendrasacivAdayaH / anye'pi saGghalokAzca svapnAn prAhuH parasparam // 328 // saMvAdasAdarAH sarve prasthitAH puratastataH / tathaiva tIrthaM tattatra dRSTvA mumudiretarAm // 329 / / natvA'rcitvA jinaM sarve'bhigrahAn svAnapUpuran / dehaM ca harSaromAJcarAtmAnaM sukRtAmRtaiH // 330 // tatra snAtradhvajAropamAloddhaTTanamukhyakaiH / kRtyaiH samagraiH sarve'pi dhanyaMmanyAstato'calan // 331 // bhagavadguNacUrNaikakArmaNAtkila pArthivaH / calito'pi punaH pazcAd vavale'rhannamasyayA // 332 // ehireyAhirA evaM saptavArAn vinirmame / svAtmano rakSaNAyeva saptadurgatipAtataH // 333 // kimetaditi pRSTazca nRsiMhasiMhamantriNA / prAha moktumazakto'smi tIrthamambAmivArbhakaH // 334 // tadatraiva puraM navyaM sthApyatAM sthitaye mama / jahAti kaH sudhIlabdhvA sthAnamiSTaM nidhAnavat // 335 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vAsturItyA tatastatra mantrI puramatiSThipat / svAminoktaM ca yuktaM ca na kaH kuryAdviviktadhIH // 336 // pure muktakare tatra lobhataH svArthatIrthayoH / zrIsaGghasatkA anye ca bhUyAMso'pyavasan janAH // 337 // nAmnA zrIvimalapuraM puraM tacca pratiSThitam / tasyaiva nAmnaH prAmANyaM yasya sArthakatA bhavet // 338 // bhuJjAnaH prAjyarAyaddhi zrIjinadhyAnavAsanaH / rAjA tatra sukhaM tasthau dvAravatyAmivA'cyutaH // 339 // ekaH zukazca taccaitye susvaraH kalahaMsavat / manovinodakRt krIDAbhUmibhUmibhujo'bhavat // 340 // AseduSo'pi prAsAdaM tatkrIDArasato'sya ca / arhaddhyAnaM dhUmramuccaidhUmAccitramivAbhavat // 341 // bhUkAntaH prAntasamaye puraH zrIRSabhaprabhoH / prapede'nazanaM so'tha rItireSA hi dharmiNAm // 342 // dhIrasvAnte ubhe kAnte tasya niryApanApare / namaskRtIrdadAte sma samayajJA hi saddhiyaH // 343 // tadA prAsAdazRGgAgre'zabdAyata zukaH sakaH / daivAdavanipasyApi dhyAnaM tasminnupeyivAn // 344 // dhyAnAkRSTa ivAtmApi zukayonau prayAtavAn / nijacchAyeva durlaGghayA kA'pyaho bhavitavyatA // 345 // ante hi yA matiH saiva gatirityucyate budhaiH / mudhaiveyaM zrutirmAbhUditIva sa zuko'bhavat // 346 // 1. zrIsaGghasambadhinaH saGghasthA janA ityarthaH / 2. kRSNaH /
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH yuktaM zukAdikakrIDA'narthahetuH smRtA jinaiH / tasya samyagdRzo'pyAsIdyattayA tAdRzI gatiH // 347 // tAdRg dhamkayoge'pi yadabhUttasya sA gatiH / tajjIvagativaicitryaM syAdvAdo vA sphuTIkRtaH // 348 // durgatidvayaduSkarma prANI tIrthe'tra yAtrayA / kSipetparaM punarbandhe tasya bhogo'pi sambhavet // 349 // na caivaM tIrthamAhAtmyahAniryad vaidyasaMzritaH / bhuktvA kupathyaM cenmandI syAttatki bhiSajo'yazaH // 350 // prAgdurdaivotthadurthyAnAdyadyapyeSo'bhavattathA / tathA''pyAptA drutaM samyak samyaktvaikaphalaM mahat // 351 // pretyakRtye kRte rAjJaH pravrajya prathamadyavi' / krameNa haMsIsArasyau devyau divye babhUvatuH // 352 // tAbhyAmavadhinA'praikSi priyajIvo'sti kutra nau / adarzi ca zukaH khedAdAgatya pratyabodhi ca // 353 // tatraiva tIrthe'nazanaM grAhitazca mRtastataH / so'bhUddevastayorbharttA uktaM tasyedRzaM drutam // 354 // kAlakrameNa te devyau cyute pUrvaM tato'nyadA / devena kevalI pRSTo'smi kiM sulabhabodhikaH // 355 / / prabho ! durlabhabodhirvA ? bhavAn sulabhabodhikaH / ityukte jJAninA tenA'pyUce kathamidaM punaH // 356 // jajalpa kevalI yatte cyute devyAvubhe purA / haMsIjIvastayormadhyAtpure kSitipratiSThite // 357 // 1. prApsyati / 2. prathamasvargaloke /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH LAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH mRgadhvajAhvayo rAjA RtudhvajanRpAtmajaH / jAto'sti sArasIjIvaH punaH sthAnAttatazcyutaH // 358 // upakAzmIramadhyasthavimalAcala Azrame / prAk klRptamAyayA putrI jAtA'sti gaGgalermuneH // 359 // nAmnA kamalamAleti tayorjAtismaraH sutaH / tvaM bhAvIti suraH zrutvA zukarUpa: saduktibhiH // 360 // tvAM tasminnAzrame ninye kanyAlaGkRtIrdade / pazcAdAnIya sainyena tvAM saMyojya divaM yayau // 361 // paJcabhiH kulakam // tatazcyutvA punaH so'yaM yuvayostanayo'jani / svavRttaM ca tadA zrutvA jAtiM smRtvA vimRSTavAn // 362 // pitarau prAgabhUtAM me palyau tatkathametayoH / tAta mAtariti brUyAM maunameva varaM tataH // 363 // doSaM kiJcidvinA'pyeSa joSapoSaM vyadhAditi / asmadvAkyamanullaGghayaM manvAnastvadhunA'bhyadhAt // 364 // nizcalaM bAlabhAve'pi prAgbhavAbhyastamasya ca / samyaktvAdyaM hi saMskAraH prAgabhyAsavazaH kila // 365 // zukarAjo'pi nirvyAjaM vyAjahAra tathaiva tat / taM jJAnI punarapyUce zuka ! kiM ? citramatra bhoH // 366 // bhavanATakamIkSamevAste yadanantazaH / sarvajIvairmithaH sarvasambandhA labdhapUrviNaH // 367 // yataH-yaH pitA sa bhavetputraH yaH putraH sa bhavet pitA / yA kAntA sA bhavenmAtA yA mAtA sA'pi sA bhavet // 368 // 1. maunapuSTim /
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA na sA jAI na sA joNI na taM ThANaM na taM kulaM / na jAyA na muA jattha savve jIvA aNaMtaso // 369 // tasmAnna rAgaH karttavyo naiva dveSazca kutracit / vyavahAro'nusatavyaH kevalaM samatAbhRtA // 370 // mamApIdRkSasambandho vairAgyaikanibandhanam / vizeSeNa yathA jajJe tathA samyag nizamyatAm // 371 // zrImandirapure zrINAM mandire'sti narezvaraH / durdAntaH sUrakAntaH strIlampaTa: kapaTapriyaH // 372 // vadAnyastasya mAnyazca somaH zreSThidhurandharaH / zrIrUpajaitrarUpazrIH somazrIstasya ca priyA // 373 // zrIdattastu tayoH putraH zrImatI dayitA'sya ca / teSAM caturNAM saMyogaH puNyayogAdajAyata // 374 // yataH yasya putrA vaze bhaktA bhAryA chandAnuvartinI / vibhaveSvapi saMtoSastasya svarga ihaiva hi // 375 // samaM somazriyA somazreSThI krIDitumanyadA / udyAne'gAnnRdevo'pi prApa tatraiva daivataH // 376 // tAM ca somazriyaM prekSya prakSubhyadrAgasAgaraH / 'duSTasvAntaH kSaNAt kSoNikAntaH svAntaHpure'kSipat // 377 // yataH-yauvanaM dhanasaMpattiH prabhutvamavivekitA / ekaikamapyanarthAya kiM punastaccatuSTayam // 378 // rAjyalakSmIlatAyAM hi davAgnirdurnayaH smRtaH / tatkathaM rAjyavRddhyarthI kAmayetA'nyakAminIm // 379 // 1. duSTahRdayaH /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 42 a. anyAyato'nye rAjJaiva nivAryante janAH sadA / svayaM kuryAtsa cettaM tanmAtsyo' nyAyaH pravarttatAm // 380 // zreSThipraNunnairmantryAdyairityAdyuktaH sa yuktibhiH / tAn pratyamuJcad durvAkyajvAlAmAlAM na tAM punaH // 381 // dhigaho duSTacittatvaM yuktA vA vahnivarSitA / pradhAnabhAnugoyoge sUrakAntasya tatkSaNAt // 382 // prAhurmantryAdayaH zreSThin ! ko'pyupAyo'tra nekSyate / karI karNe kathaM dhAryaH kathaM vAryaH prabhurbhuvaH // 383 // rakSArthameva vihitA cirbhaTAnyatti ced vRtiH / tadA teSAM kathaM kAryA rakSA dakSAgragairapi // 384 // loke'pyuktaM-mAtA yadi viSaM dadyAdvikrINIta pitA sutam / rAjA harati sarvasvaM kA tatra paridevanA // 385 // zreSThimukhyo vilakSo'tha putraM prAha mahAnaho / babhUva durdaivavazAdasambhAvyaH parAbhavaH ||386 // yataH--sahyante prANibhirbADhaM pitRmAtRparAbhavAH / bhAryAparibhavaM soDhuM tiryaJco'pi na hi kSamAH // 387 // yena kenApyupAyena yujyate'tra pratikriyA / upAyazcaika evAsti dravyavyayamayaH sa tu // 388 // SaD dravyalakSAH naH santi tanmadhyAllakSapaJcakam / sArddhaM sArddhaM gRhItvA'haM yAsyAmi kvApi dUrataH // 389 // 1. matsyagalAgalanyAya ityarthaH / 2. sUryakAntamaNeH pradhAnabhAnurazmiyoge'gnivarSaNaM yuktam tadvat sUrakAntanRpasya mantrivAgyoge vAkyajvAlAmAlAvarSaNaM yuktam / 3. saha / AAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH seviSye kaJcana proccairbhUpAlaM balavattaram / vAlayiSyAmi te'mbAM ca tabalAttatkSaNAdapi // 390 // svayaM prabhutvaM svakahastakaM vA prabhuM vinA no nijakAryasiddhiH / vihAya potaM tadupAzritaM vA vArAnnidhiM kaH kSamate tarItum ? // 391 // ityuktvA draviNaM nItvA zreSThI kAJcid dizaM rahaH / prayayau kiM na vA kuryuH pumAMsaH preyasIkRte // 392 // yataH-duSkarANyapi kurvanti priyAH prANapriyAkRte / kiM nAbdhi laGghayAmAsuH pANDavA draupadIkRte // 393 // gRhe sthitasya jajJe'tha zrIdattasya sutAjanuH / avApyA'vasaraM prAyaH prabhavedaivamapyaho // 394 // zrIdattazca tadA dadhyau dhiGme duHkhaparamparAm / pitroviyoga: zrIhAnirdRSI rAjA'GgajAjanuH // 395 // paravijaikasantoSi daivamadyApi kartR kim / iti khinnAtmanastasya vyatIyurdivasA daza // 396 // zrIdattaH zaGkhadattena suhRdA vAditastadA / khidyasva mA''tmazrIhetoryAtrAM yAvo mahAmbudhau // 397 // tavArddhaM ca mamArddhaM ca zrIdatto'pi prapadya tat / svabhAryAM bhAlayitvA ca svebhyastAM putrikAmapi // 398 // sajjIbhUyAcaTadyAnapAtre mitreNa saMyutaH / siMhaladvIpamAptazca nava varSANi tasthivAn // 399 // 1. putrIjanma /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vibhAvya bhUrilAbhaM ca kaTAhadvIpamapyamum / jagmatustasthatuzca dve varSe harSeNa vANijau // 400 // arjayAmAsatuzcASTau dravyakoTI: krameNa tau / karmopakramayoryoge kimAzcaryaM dhanArjane // 401 // paNyaiH puNyairivAgaNyaiH karIndrazca girIndravat / bhUrIn prapUrya tau potAn prItau pazcAtpracelatuH // 402 // aTTAlakasthau maJjUSAM tarantIme yatI jale / dRSTvA'nyadA nAvikaistau grAhayAmAsaturdutam // 403 // grAhyaM madhyasthamarddhArddhamitthaM madhyasthasAkSikam / udajI ghaTatAM tAM ca yAvattAvadapazyatAm // 404 // nimbapatrAvRttAM kanyAM nIlAGgI gatacetanAm / sarvaiH kimetadityuktau zaGkhadatto'bhyadhatta tAn // 405 // yugmam / daSTAM duSTAhinA hyetAM ko'pi prAvIvahajjale / ityuktvA''choTya tAM mantrAmbhobhiH sa udajIjivat // 406 // avadacca mudA pratyujjIviteyaM mayaiva bhoH / enAM rUpazriyA menAM pariNeSye'hameva tat // 407 // zrIdatto'pi tadA'vAdInmaivaM vAdIryadAditaH / mayArddhamUce zeSArddhapade tvAdatsva me dhanam // 408 / / etAM tu svIkariSye'hamevaM vivadamAnako / tau prIti 'madanaphalAbhilASAdapi vematuH // 409 // 1. prArabdhodyogayoH yoge / 2. AgacchatIm / 3. udghATayAmAsatuH / 4. menAM apsarasam / 5. kAmaphalAbhiSAt pakSe madanaphalaM 'mIDhala' iti prasiddhaphalaM tadbhakSaNAt vamanaM bhavati /
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH uktaJcaramaNIM vihAya na bhavati visaMhatiH snigdhabandhujanamanasAm / yatkuJcikA sudRDhamapi tAlakabandhaM dvidhA kurute // 410 // vivAdasAdarau vAdiprativAdivadurddharau / niryAmakeNa proktau tau svasthau saMprati tiSThatam // 411 // suvarNakUlAkhyaM velApuraM potaH prayAsyati / dinadvayena vijJairvAM tatra nirNeSyate hyadaH // 412 // svasthIbhUte zaGkhadatte zrIdatto'tha vyacintayat / pratyujjIvanatastairapyeSA'syaiva hi dAsyate // 413 // janAgataM tataH kiJcitsUtrayAmIti mantrayan / durAzayaH svakaM mitraM bhRzaM vistrambhamAnayat // 414 // rAtrau ca yAnapAtrasyATTAlake sa niviSTavAn / mitramAcaSTa bhozcitraM pazyA'STA''syastimivrajet // 415 // tatraitya kautukAcchaGkhadatto'pyaikSiSTa yAvatA / mitreNA'mitravattAvatpayasyapAtyatA'mbudhau // 416 // adraSTavyamukhIM dhig dhik sumukhImapi durmukhIm / yadarthaM mitradrohAdyaM kuryustadbhavikA api // 417 // duSTadhIriSTasiddhyA ca hRSTaH kRtrimapUtkRtiH / prAtaH prAha suhRnme hA haMho dhik kvApi nekSyate // 418 // ityAdikapaTATopaM phaTATopamivAphalam / phaNIva nirviSaH kurvaMstadvelApuramApa saH // 419 // 1. tiSThathaH iti pAThaH kvacit /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zrIdattena ca dantIndrAH kSitIndrAya DuDhaukire / uttArya sotsavaM so'pi hRSTastaM bahvamAnayat // 420 // dade ca dantinAM mUlyaM zulkaM ca mumuce'khilam / bhANDazAlAmupAdAya so'tha svairaM vyavAharat // 421 // tatkanyodvAhalagnaM ca jagRhe svagRhe ca saH / kurvansamagrAM sAmagrI yAti bhUpasabhe'nvaham // 422 // rUpazrIhAriNIM vIkSya rAjJazcAmarahAriNIm / tasyAH svarUpaM cApRcchat kaJcitprovAca so'pi ca // 423 // eSA suvarNarakhAptarekhA vezyA nRpAzritA / dhanalakSArthadAnena vinA vArtApi nA'nayA // 424 // iti zrutvA pratizrutya tasyai lakSArddhamapyasau / rathe'dhyAropya tAM vezyAM tAM ca kanyAM vane'vrajat // 425 // niSkampazcampakacchAyAmAzritaH pArzvayordvayoH / te nivezya sa nirmAti narmakarmAdi yAvatA // 426 // ekachekatayA'nekakapibhiH kapipuGgavaH / kAmukakrIDayA krIDaMstatrAyAti sma tAvatA // 427 // so'pi gANikyamANikyamaprAkSIt prekSya taM tathA / kiM svaH syurvAnarasyAsya vAnaryo'mUH priyAyitAH // 428 // suvarNarakhA'pyAcakhyau pRcchA tiryakSu dakSa ! kA? / kAzcijjananyo'pyetasya bhaginyo'pi ca kAzcana // 429 // kAzcid duhitara: kAzcitsambhAvyante'parA api / viviktacittaH zrIdatto'bhyadhattodAttagIstataH // 430 // 1. gaNikAgaNaratnam /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH dhig dhig nindyatamaM janma pazUnAmavivekinAm / yatra svamAtRputryAdivibhAgo'pi na vidyate // 331 // kiM tena janmanA pApajanmanA jIvitena ca / kRtyAkRtyaviviktatvopalabdhau yatra mugdhatA // 432 // tadAkarNya parAkSipta iva vAdI madoddharaH / gacchannapi kapiH pazcAdvalitaH pratyuvAca tam // 433 // re re duSTa ! durAcAra ! paradoSaikabhASaka !! jvalatpazyasi zailAge na punaH pAdayoradhaH // 434 // yataH-rAIsarisavamittANi paracchiddANi gavesae / appaNo billImittANi pAsaMtovi na pAsaI // 435 // re svaputrI savitrI ca nivezyaivaM svapArzvayoH / svamitramabdhau kSiptvA ca pApa ! mAmiti nindasi // 436 // jalpitvetyullasanneva sa svayUthe samIyivAn / vajrAhata ivA'tyAtaH zrIdattazceti dadhyivAn // 437 // dhik kimetadanenoktamasamaJjasamaJjasA / bAleyamambudhau labdhA putrikA mAmikA katham // 438 // eSA suvarNarakhA'pi janayitrI kuto mama / somazrIrjanayitrI me kiJciduccairvapuzca sA // 439 // kimapi zyAmalAGgI ca sA na caiSA tu tAdRzI / vayovarSAnumAnAt syAd bAleyaM jAtu me sutA // 440 // prasUriyaM tu naiva syAdimAM pRcchAmi ceti sA / pRSTA spaSTamabhASiSTa bhoH kastvAmupalakSayet // 441 // pazuvAcA vibhrame kiM patito'si mudhA budha ! / tayetyukto'pi sAzaGkacittaH zrIdatta utthitaH // 442 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 48 na yuktA'narthazaGkAyAM pravRttiH sudhiyAM kvacit / vizatyanizcita stAghe zreyaskAmaH kimambhasi // 443 // itastataH sa bambhramyanmunimekamavaikSata / natvemamUce kapinA pAtito'smi bhramodadhau // 444 // jJAnenoddhara mAM svAmin ! munIndro'pyAha madguruH / kevalI dezamadhye'sti bhAnuvad bhuvi bodhakRt // 445 // jJAnena jAne'vadhinA'dhunAhamapi vacmi ca / yathA bhoH ! kapinA proce tattathaivA''ptavAkyavat // 446 // kathamitthamiti prokte'munA munivaro'pyavak / AkarNaya sakarNa ! prAk putryA vyatikaraM bruve ||447 // tvatpitA svapriyAhetoH pracchannaM prasthitastadA / samaraM samarakrUraM pallIpatimupAsthitaH // 448 // vocito 'treti tasya taddravyadAnataH / acIcalanmahAsainyaM zrImandirapuraM prati // 449 // tasmAd vArddherivodvelAH prabalAstatpuraprajAH / bhItAH sthAnaM zivaM gantumISurbhavyA bhavAdiva // 450 // tadA tvaddayitA gaGgAtIre siMhapure pure / sutAyutA piturvezma sumukhI jagmuSI javAt // 451 // tatraiSA bahuvarSANi tasthau svabhrAtRsannidhau / strINAM patyAdyayoge hi pitA bhrAtaiva vA gatiH // 452 // mAse kadAcidASADhe viSAgADhena sA sutA / adaMzi dandazUkena dhig duSkarmadurAtmatAm // 453 // 1. anizcitagAmbhIrye / 2. he vidvan ! / cacacaca zrAddhavidhi prakaraNam
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam nizcaitanyA'tha sA kanyA jananyA_vidhApitaiH / prApopacAraizcaitanyaM na vandhyeva stanandhayam // 454 // sahasA vahnisAtkartumahigrastaM hi nArhati / AyurdADhyAdisaMyoge projjIvatyapi jAtucit // 455 // ityantarma maJjUSaM kSiptvA nimbadalairvRtAm / te tyaktaraGgA gaGgAyAH pravAhe tAmavAhayat // 456 // tadAmbudamahAvRSTyA gaGgA pUramupeyuSI / durnItiriva tIradrUn svAzritAn drAgupAdravat // 457 // tena pUreNa dUreNa preritA vAyuneva nauH / prApuSI maJjamaJjuSA sAbdhau labdhA tatastvayA // 458 // puraH sarvaM svayaM vetti seyaM putrI bhavettava / atho mAturbuve vRttaM cittaM kRtvA sthiraM zRNu // 459 / / tasmAtpallIpateH sainyAddavAdiva sudussahAt / nistejAH sUrakAnto'bhUdyuktamabhyarNamIyuSaH // 460 // sajjIcakAra prAkAraM so'nukAraM girestataH / purIM ca pUrayAmAsa 'tRNyAdhAnyendhanAdibhiH // 461 // madhyedurgaM ca durdharSAn nyadhAdyodhAnudAyudhAn / yo'bhyetya yoddhamanalaM balaM tasyedRgeva hi // 462 // senA'tha pallinAthasyA'pyakrameNa pracakrame / kiyadetikayA' bhettuM durgaM duSkarmavanmuniH // 463 // tatsainyAzca tadA durgoparisthasubhaTAzugAnne / nAjIgaNaMstRNAyApi dvipA mattA ivAGkazAn // 464 // 1. tRNyA-tRNasamUhaH / 2. etat kiyat kiMmAtram iti buddhyA / 3. AzugAn bANAn /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAA te'tha pratolI 'drughaNairbhaktvA zIrNAmiva kSaNAt / prAvikSastatpurAntardrAk saritpUrAnukAriNaH // 465 // puraH puraM vizan somaH kAntotkaste pitA tadA / lalATalagnabANArttaH sadya eva vyapadyata // 466 // anyathA cintyate kAryaM daivena kriyate'nyathA / priyakRte hi prAraMbhaH svAtmaghAtakRte'bhavat // 467 // Aha ca kathAsaGgrAhakagAthAkRt - annaM gayassa hiae, annaM vAhassa annamuragassa / annaM siyAlahiae annaM hiae kayaMtassa // 468 // AtyantikabhayabhrAntasvAntaH kAntaH kSitestataH / sUrakAntaH praNazyA'gAt kuto vA pApinAM jayaH // 469 // somazrIzca tadA kamprA trasyantIva kuraGgikA / drAk pallibhillairjagRhe duSTairgoSThazunairiva // 470 // viluNTya nagaraM svairaM svasthAnaM pratigacchatAm / teSAM pArvAt praNaSTA sA kathaJcidaivayogataH // 471 // tayA'raNye bhramantyA cA'bhakSi kiMcittaroH phalam / hRsvAGgI tadabhUtkiJcid gaurAGgI ca viziSya sA // 472 // ko'pyacintyo maNimantrauSadhInAM mahimA'tha sA / vaNigbhiradhvagaiH kaizcid dRSTA pRSTA ca vismitaiH // 473 // kA tvaM devAGganA nAgAGganA vA vanadevatA / sthaladevyambudevI vA mAnavI tu na sarvathA // 474 // 1. dughaNe: mudgaraiH /
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAN jagAda gadgadaM sApi kApi naivAsmi devatA / mAM mAnavImeva vidAMkurvantvetAM vidAMvarAH ! // 475 // duHkhakUpAnupAto'smAdrUpAdevAbhirUpataH / mamA'bhavadvidhau kruddhe doSAyaiva guNo'pi hi // 476 // sukhaM naH sannidhau tiSThetyuditvA muditAstataH / te'pyagopAyiSurguptaM tAM ratnamiva yatnataH // 477 // tAM tAdRkSaguNAkrAntAM kAntaM kartumathaiSiSuH / pratyekamapi te bhakSyaM prekSya ko na bubhukSate // 478 // prAptAH suvarNakule'smiste kramAt sadupakramAt / nAnAvastU*nyAdadire tadarthaM hi tadAgamaH // 479 // samardhIbhUtamadhikaM tadA tvekaM krayANakam / te'jighRkSanta sAkSepaM vaNigrItiriyaM khalu // 480 // prAcyapuNyaddhivad bhogyaphalabhogena niSThitA / naivA'sti nIvi prAgvastvAdAnenopatadaM tadA // 481 // tad vyakrINanta te'pyetAM vezyAsthAne dhanecchayA / lobha evodbhaTaH puMsAM viziSya vaNijAM punaH // 482 // vezyA vibhramavatyAkhyA dravyalakSArpaNAnmudA / svIcakre tAM ca tajjAteyuvatiH kila kAmadhuk // 483 // tasyAH suvarNarakheti navyA''khyA'khyApyatA'nayA / gRhAntaragatau prAyaH strINAM nAmAntaraM bhavet // 484 // zikSAdakSA ca sAkSepaM zikSayAmAsa tAmasau / gItanRtyAdinaipuNyaM paNyaM paNyamRgIdRzAm // 485 // vastUn iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 1. tadA ityavyayasyAvyayIbhAvasamAse upatadam /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kramAdAjanmavezyeva sApi taddharmamIyuSI / vAri saMpRcyate yena tena tanmayatAM zrayet // 486 // dhigdhikkusaGgati sApi yayA'nyeva babhUvuSI / tadbhave'pi bhaveyurvA durdaivAd bhUrayo bhavAH // 487 // kSoNIzaM prINayAmAsa sA sarvAGgINanaipuNAt / tathA yathA'munA saiva cakre cAmarahAriNI // 488 // seyaM tava savitrI bho bhavAntaragateva tu / rUpasvarUpAdibhidA pratyabhyajJAyi na tvayA // 489 // tvAM tu pratyabhijajJau sA hiyA lobhAcca nAbhyadhAt / aho lobhasya sAmrAjyaM sarvAGgINamabhaGgaram // 490 // dhig dhik paNyAGganApApakarma duSkarmasImagam / mAtrA yatrA'rthamAtrA'rthaM putro jJAtvApi kAmyate // 491 // nindyA nindyAdapi tyAjyAstyAjyAdapi paNastriyaH / sthAne vijJairvinirdiSTA yAsAM duHzIlatedRzI // 492 // viSAdavismayAyattacittastamavadattataH / zrIdattastrijagadvettar ! etadvetti kathaM kapiH // 493 // sAdho ! sAdhurivoddhartA'ndhakUpe patataH sa me / kathaM ca mAnuSI bhASAM bhASate'thA'bhyadhAd RSiH // 494 // yastadA te pitA somazriyaM dhyAyan puraM vizan / akANDakANDaghAtena mRtaH sa vyantaro'bhavat // 495 // vanAdvanaM paribhrAmyan bhRGgavaccittaraGgavAn / daivAdatrAgato mAtrAsaktaM sa tvAmavaikSata // 496 // 1. sarvajJa ! /
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAA so'vatIrya plavaGgAGgo tvAM tathA pratyabUbudhat / sUnoH pitA hitAkAGkSI bhavAntaragato'pi hi // 497 // sa cainAM prAgbhavapremNA kapirUpeNa sAmpratam / yAsyatyAropya pRSThe drAk tava pazyata eva bhoH // 498 // vadatyevaM yativattAvadetya sa eva tAm / siMho'mbikAmivAropya pRSThe sveSTaM kapiryayau // 499 // mohavisphUrjitamaho aho bhavaviDambanA / bruvannevaM ziro dhunvan so'gAnnItvA gRhe'GgajAm // 500 / tAvatsuvarNarekhA kvetyakkayA praznitA jaguH / dAsyo'numatya lakSArddha zrIdattastAM vane'nayat // 501 // AhvAtuM tAM tayA dAsyaH prahitAH kvApi haTTake / dRSTvopaviSTaM zrIdattaM pRSTavatyaH sasaMbhramam // 502 // suvarNarekhA kutreti zrIdatto'pyavadattadA / yo vetti kutra yAteti tasyA anucaro'smi kim // 503 / / gatvA'tha dauSTyapeTIbhizceTIbhiH kathite tathA / roSeNa 'rAkSasIdezyA sA vezyA'grenRpaM yayau // 504 // muSitA muSitA'smIzetyuccaiH pUccakruSI ca sA / kimetaditi rAjJA'tha pRSTA'bhASiSTa kaSTabhRt // 505 // suvarNarekhAM sAkSAnme suvarNapuruSaM prabho ! / zrIdattaH kvA'pyapAhArSit pazyatoharazekharaH // 506 // tasyAzcoriyamuSTrasyevA'takyeti vismitaH / tataH zrIdattamAhvAya praSTavyaM pRSTavAnnRpaH // 507 // 1. rAkSasIsadRzI / 2. pUtkAraM kurvatI / 3. cIracUDAmaNiH /
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vyaktaM tadAnIM nAdatta zrIdattaH kiJciduttaram / na kiJcitsatyamapyuktamiyaM manteti cintayan // 508 // yataH-asambhAvyaM na vaktavyaM pratyakSaM yadi dRzyate / yathA vAnarasaGgItaM yathA tarati sA zilA // 509 // duSkarmaNeva narake kArAyAM cikSipe'tha saH / rAjJA ruSTena tadbhANDazAle mudrA'pyadApyata // 510 // akSipyata ca ceTISu tatputrI nijamandire / vidhAtrevAvanIbhA satrA mitrAtmatA kutaH // 511 // anuktyA vAtyayevAbhUdbhUpakopAgnidIpanA / yathArthameva tad vacmi jAtu bhadraM bhavettataH // 512 // dhyAtvetyArakSakaivijJApitastena tathA nRpaH / cArAt kRSTvA tamaprAkSIt so'pyAkhyattAM kapirlalau // 513 // tataH sarve hasanti sma zaMsanti sma ca vismitAH / satyaM kIdRgaho proktamaho duSTasya dhRSTatA // 514 // kopakampreNa ca kSipraM rAjJA'diSTo vadhAya saH / roSastoSazca mahatAM tatkAlaM hi phalegrahiH // 515 // zaunikairiva gaurbhUbhRdbhaTairatyudbhaTaiH sphuTam / vadhasthAnaM nIyamAnaH sa cetyantaracintayat // 516 // putrIsavitrIbhogecchAmitradrohAdipAtakam / dhruvaM me'traiva phalitaM dhig durdaivadurantatAm // 517 // kimidaM satyavAde'pi niHsamaM tvasamaJjasam / vidhi viruddhaM roddhaM vA kaH kSamaH kSubhitAbdhivat // 518 // 54 1. saphalaH / 2. ghAtakaiH / 3. mAtA /
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam yataH-dhArijjai iMtI jalaNihI vi kallolabhinnakulaselo / Nahu aNNajammaNimmiasuhAsuho divvapariNAmo // 519 // tasya puNyairivAkRSTo rASTrA'ntarviharaMstadA / kevalI municandrAhvaH punIte sma banAntaram // 520 // udyAnapAlavijJaptaH kSmApAlaH saparicchadaH / gatvA natvA yayAce taM dezanAM prAtarAzavat // 521 // gururjagau jagadvandhurna dharmo yasya no nayaH / tasya kA dezanA dezyA maNimAlA kaperiva // 522 // saMbhrAntaH kSoNikAntastaM prAhA'hamanayI kutaH / tenoktaM satyavaktuH zrIdattasya kuruSe nu kim // 523 // tataH zrIdattamAhvAyya hINaH kSoNIndurAdarAt / nivezya svAntike yAvat proce'sau satyavAk katham // 524 // vahan suvarNarekhAM sa tAvadAgAt plavaGgamaH / tAmuttArya niviSTazca sarvairdRSTazca kautukAt // 525 // zrIdattaH satyavAdIti nRpAdyaiH zlAghitastataH / pRSTazcAzeSavRttAntaH prabhuNA pratyapAdyata // 526 // zrIdattazca tataH pRcchAM cakre vakretarAzayaH / kutaH putryAM savitryAM cAnurAgo'jani me prabho ! // 527 // guruH proce prAcyajanmasambandhAttaM punaH zRNu / AsItpaJcAladezAntaH kAmpilyapurapattanam // 528 // agnizarmA dvijastatra tatputrazcaitranAmabhRt / gaurIgaGgAhvaye tasya mahezasyeva vallabhe // 529 // 1. prabhAtabhojanavat /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH nAmnA maitreNa mitreNa satrA caitro'nyadA yayau / yAJcA'rthaM kuGkaNe deze bhikSeSTA hi dvijanmanAm // 530 // bambhramyantau bahu dravyamarjayAmAsatuzca tau / caitre supte'nyadA maitro vyatatarka kutarkahRt // 531 // sarvaM dravyaM nihatyainaM gRhNAmIti kSaNAdayam / uttasthau hantumapyenaM hA dhigarthamanarthadam // 532 // vivekasatyasantoSatrapApremakRpAdikAn / vidhvaMsate'rthalubdho drAg durvAyuriva vAridAn // 533 // tatraiva daivayogAcca vivekArkodayAdayam / vidhvastA'yuktalobhAndhatamasaH samacintayat // 534 // vizvastamitraghAtArthaM dhig dhig mAmAtatAyinam / nindyaM nindyatamebhyo'pi dhyAtvetyasthAttathaiva saH // 535 // lAbhAllobhaH zrayed vRddhi kaNDU: kaNDUyanAdiva / iti tau lobhasaMbhrAntau bambhrAntaH sma punarbhuvi // 536 // atilobho hyanAyA'trA'pItyekapade'nyadA / lobhAviSTau praviSTau tAvantarvaitaraNIsarit // 537 // lobhapUre purA magnau tasyAH pUre tadA punaH / mRtau tau prApya tiryaktvaM bhramatuH katicid bhavAn / / 538 // bhrAntvA ca nRbhavaM prAptau yuvAM jAtau suhRddharau / tena prAk tvadvadho dhyAtastvayA'bdhau so'tra pAtitaH // 539 // yadyathA yAdRzaM karma kriyate prAk tathA puraH / anubhUyeta tattAdRg vRddhiyug labhyadeyavat // 540 // 1. vyAjavRddhisahitAdhamarNavat /
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA viyogena tyaktaraGge gaurIgaGge bhavatpriye / jAte mAsopavAsinyau te tApasyau viraktitaH // 541 // kulastrINAM hi vaidhavye dharma evaucitIM zrayet / dvau bhavau nRbhavaM prApya hArayet kaH kudhIrmudhA // 542 // 'udagrodanyayA dainyamanyeyuH pratipAditA / gaurI nIraM muhuH kAJcidyayAce paricArikAm // 543 // tadA madhyandinonmudranidrAtandrAlulocanA / sAntarhitasthitiH prAdAhuvinIteva nottaram // 544 // tasyai tato'lpakopA'pi cukopA'nalpameva sA / tapasvivyAdhitakSuttRTkSINeSu sulabhAH krudhaH // 545 // krudhA'bhyadhAcca sA ki re bhakSitA'tyugrabhoginA / tucche ! datse mRtevA'dya yanna prativaco'pi me // 546 // itthaM tayA bhatsitayA rayAdutthAya sUktibhiH / anunIya samAnIya sA pAnIyamapAyyata // 547 // paraM durvacasA gauryA baddhaM duSkarma dussaham / hAsyenA'pi hi duSTaM syAddurvAkyaM kiM punaH krudhA // 548 // gaGgA'pyagAdIdA dezyAmAdezAvasarAtyaye / jAtu prAptAM svavaiyagrayAt zaThadAsImiva krudhA // 549 // bande ! dhRtA'bhUH kenA'pi kiM re yenA'dhunA''gamaH / gauryAH sparddhAdivA'badhnAtsA'pyevaM karma dhik krudham // 550 // gaGgA ca gaNikAmekAmanekaiH kAmukaiH samam / vilasantI vilokyoccaiH kadAciditi dadhyuSI // 551 // 1. tIvratRSayA / 2. AdezyAM=sevAkAriNIm / 17
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam dhanyeyaM kAmukaiH kAmyA phullamallIva SaTpadaiH / nirbhAgyAbhyo'pi nirbhAgyAM dhiGmAM bhA'pi varjitAm // 552 // sA'badhnAditi durdhyAnAtpunarduSkarma durmatiH / prAvRTakAlAdiva malaM lohaM hI mauDhyamaGginaH // 553 // kramAnmRte te jyotiSkadevIbhUyamupeyatuH / tatazcyute punaH putrIsavitryau te babhUvatuH // 554 // durbhASitena tenA'bhUtputryAste vyAlaviplavaH / jananyA Api dainyAptikRdbhillairbandavidravaH // 555 // tava mAtuzca vezyAtvamAsIdvezyAprazaMsayA / na sambhavedasambhAvyamapi kiM prAcyakarmaNA // 556 // vAGmAtreNA'yaMte karma manomAtreNa vA'pi yat / hI tadapyapratikrAntaM kAyenaivAnubhUyate // 557 // bhavAMzca prAgbhavAbhyAsAtkAmayAmAsa te ubhe / prAdurbhavedyathAbhyAsaM saMskAro hi bhavAntare // 558 / / bhRzAbhyAse'pi saMskArA dhAH pretya na yAntyapi / mandA amandAstvitare yAntyevA'gresarA iva // 559 // zrutvaivaM bhavanirvedakhedamedurito'vadat / zrIdattastAta ! saMsAranistAropAyamAdiza // 560 // bhavedyatra bhave puMsAmIdRzyapi viDambanA / apretastatra kaH pretavanaprAye ratiM vrajet // 561 // so'pyAhA'pArasaMsArakAntArottaraNaM bhavet / caraNaikabalAdeva tadyatasvA'tra satvaram // 562 // 1. shmshaanshshe|
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 59 so'vak preSTamidaM kiMtu kanyA deyA'sti kasyacit / bhavAmbhodhiM titIrSorme taccintA 'zmazilAyate // 563 // gururUce sutAcintA tvaccitte bAdhate mudhA / tvanmitraM zaGkhadatto yattvatputrIM pariNeSyati // 564 // zrIdattaH khedato'vAdItsagadgadamudazrudRk / mitraM kutra jaganmitra ! pApino niSkRpasya me // 565 // guruNA'bhANi bho bhadra ! mA viSIda ca sIda ca / samAhUta ivA''gantA saMpratyeva suhRttava // 566 // yAvadvismayavismerIbhAvamAvahate'tha saH / taM vayasyaM samAyAntaM tAvad dUrAnniraikSata // 567 // zrIdattaM so'pi nirvarNya vaivarNya krodhato dadhat / dadhAve tadvadhAyoccaiH kRtAnta iva kopanaH // 568 // nRpatyAdInupatadaM prekSya ca kSubhitaH kSaNam / tasthau stambhitavad yAvat tAvatsAdhustamabhyadhAt // 569 // he zaGkhadatta ! cittasya muJca muJca prakopitAm / kopaH kRzAnuvattIvraH svasthAnamapi nirdahet // 570 // kopaH syAtkila cANDAlastattasyA'spRzyatocitA / spRSTastu citraM no gaGgAsnAnAdyairapi zudhyati // 571 // zrutveti tAttvikIM vAcaM vAcaMyamaziromaNeH / jAGgulImiva bhogIndraH prazAnta iva so'bhavat // 572 // zrIdattastaM tataH prItyai bAhau dhRtvA nijAntike / nyavIvizad vaimanasyaM dUre syAdevameva hi // 573 // AAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tataH kevalinAM varyamAryaH paryanvayukta saH / svAminneSa kathaMkAramAra' vArinidheriha // 574 // so'pyUce'sau tadA'mbhodhau daivAtphalakamAptavAn / kSudhAtaH phalavannaiva mRtyustruTitAyuSaH // 575 // kUlAnukUlapavanapreritAcca tato'tarat / saptAhena suvaidyoktAd vAddhi vyAdhimivauSadhAt // 576 // so'tha sArasvataM nAma nagaraM sAgarAntike / sArasvataM zrAnta iva pravAhaM prApya pipriye // 577 // tAdRkSyaM vIkSya vailakSyA'saMvara: saMvarAhvayaH / premAtulastamAninye mAtulaH svaniketanam // 578 // sadauSadhAdinyAsena mAsena punarenakam / paTUcakre'bdhidagdhAGgaM mUrkha ziSyaM gururyathA // 579 // zuddhi suvarNakUlAderzAtuM mAtulamAdRtaH / tamasau praznayAmAsa kathayAmAsa so'pyatha // 580 // ito viMzatiyojanyA tatpuraM hanta tatra ca / mayA zrutaM mahebhAnAM mahadvAhanamAgatam // 581 // zrutveti toSaroSAbhyAM naTavadbhAvasaGkaram / bhajanmAtulamApRcchya puretrAgacchadAzu saH // 582 // 'krutparItaH parIpRcchan tvAM punaH prApivAniha / saMyogAzca viyogAzca karmayogAnugAH kila // 583 // muniH punaH prAcyajanmasambandhAkhyAnapUrvakam / zaGkhadattaM prati proce kAruNyaikamahArNavaH // 584 // 1. AjagAma / 2. enam / 3. krodhAturaH /
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH jighAMsitastvayA'yaM prAk tvamanena ca saMprati / ghAtena ghAto vavale gAlirgAlyeva bhoH kila // 585 // ataH paraM parAM prItisphItimAtanutaM yuvAm / atrA'mutrApi maitryeva dhruvaM sarvArthasAdhanI // 586 // mithaH kSAntAparAdhau tau tataH prItimupeyatuH / AdyameghAdivAmoghAd guruvAkyAnna kiM bhavet // 587 // didezA'tha gururdharmaM dharmaM bhavyA ! vidhatta bhoH / samyaktvAdyaM yadvazAtsyuH sarvAH sveSTArthasiddhayaH / / 588 // yataH-dharmAH pare parA' apyAmrAdikavatphalanti niyataphalaiH / jinadharmastvakhilavidho'pyakhilaphalaiH kalpaphalada iva // 589 // zrutveti dezanAM dezavirati pratipedire / samyaktvapUrvamurvIzamukhyA mokSAbhilASiNaH // 590 // sa vyantaraH svarNarekhA'pyAsedatuH sudarzanam / divyaudArikasaMyogo'pyabhUmohAttayozciram / / 591 // zrIdattaH svapade prAptaH kSamApena bahu mAnitaH / vittasyA'rddhaM svaputrI ca zaGkhadattAya dattavAn // 592 // saptakSetryAM svavittaM ca vApaM vApamapApadhIH / pravrajya jJAnipArzve'sau prAptavAn viharanniha // 593 // jJeyo jitvA mahAmohaM so'haM saJjAtakevalaH / mamApi prAk priye jAte zukarAjAmbikAsute // 594 // tasmAdasminna saMsAre citrakRtkiJcidapyadaH / vyAvahArikasatyena vyavahAryamato budhaiH // 595 // 1. anye / 2. utkRSTA /
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA uktaJca siddhAnte dazadhA satyaM / tathAhijaNavaya-samaya-ThavaNA, nAme rUve paDuccasacce a / vavahArabhAvajoge, dasame uvammasacce a|| tatra kuGkaNAdiSu payaH piccaM nIramudakamityAdi janapadasatyaM, kumudakuvalayAdInAM tulye'pi paGkaprabhavatve lokasyA'ravindameva paGkajaM sammatamiti sammatasatyaM, lepyAdiSvarhadAdisthApanA ekakAdyaktavinyAsaH kArSApaNAdau mudrAvinyAsAdi vA sthApanAsatyaM, kulamavarddhayannapi kulavarddhana iti nAmasatyaM, liGgamAtradhAryapi vratItyucyate tadrUpasatyaM, pratItyasatyaM yathA'nAmikAyA | itare aGgalyau Azritya dIrghatvaM hrasvatvaM ca, tRNAdau dahyamAne girirdahyate-galati bhAjanaM-anudarA kanyA-alomikA eDakA ityAdi vyavahArasatyaM, varNAdirUpo bhAvastatsatyaM yathA zuklA balAketi, satyapi hi paJcavarNasambhave zuklavarNasyotkaTatvAt | daNDayogAt daNDIti yogasatyaM samudravattaDAga ityaupamyasatyam / / ityAkarNya sakarNAtmA tAta ! mAtariti sphuTam / vaktuM zukaH pravavRte sarve pipriyire'pi ca // 596 // prAha bhUpaH prabho ! dhanyA yUyaM yeSAmabhUditi / vairAgyaM yauvane'pyevaM bhAvi me'pi kadA'pyadaH // 597 // munIndracandraH proce yA tava candravatI priyA / tatputre dRkpathaM prApte vairAgyaM bhAvi te dRDham // 598 // jJAnyuktamiti nizcitya jJAninaM praNipatya ca / sa sollAsaH svamAvAsamAsadatsaparicchadaH // 599 / / dvidhA sudRksudhAvarSe dazavarSe zuke'tha ca / rAjyAH kamalamAlAyA dvitIyastanayo'jani // 600 /
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 63 rAjA'sya haMsarAjeti sotsavaM nAma nirmame / prAziSTajananIdRSTadivyasvapnAnusArataH // 601 // rUpAdibhiravarddhiSTa pravarddhiSNusamRddhibhiH / valakSapakSapIyUSamayUkha iva so'nvaham ||602 // kramAcca paJcavarSo'sau harSotkarSotsavo nRNAm / zukena sAkaM cikrIDa zrIrAmeNeva lakSmaNaH ||603 // putrAbhyAmarthakAmAbhyAM sevyaM dharmamivAnyadA / vetrI dhAtrIzamAsthAnasthAsnumitthaM vyajijJapat ||604 // dvAryAgAd gAGgalirgAGgazrotaH saGkhyasuziSyayuk / vismitorvIzanirdezAt so'ntaH prAvezi tena ca // 605 // bhUpaH svAgatikIbhUyA''sanAdyaistamanandayat / so'pi sauvastikIbhUyA''zIrvAdena punarnRpam // 606 // tIrthe tathA''zrame kSemapraznapUrvamatho munim / nRpo'nvayuGkteha yate ! kaM hetuM kathamAgamaH ||607 // AkArya kamalamAlAM pratisIrAntare sutAm / RSirAkhyad gaumukhAkhyayakSaH svapne'dya mAmavak ||608 // mukhyaM zrIvimalagiriM gantA'haM tIrthamityatha / mayoktametat kastIrthaM rakSitA ? so'pyuvAca mAm // 609 // lokottaracaritrau hi dauhitrau hanta ! yau tava / bhImArjunAviva parau zukahaMsAbhidhAbhRtau // 610 // anayorAnayerekamatra bhAvyanupadravam / tanmAhAtmyena mahatAM mahimA nahi mAnayuk // 611 // 1. zuklapakSacandraiva / 2 trisaGkhyasuziSyasahitaH / 3. javanikAntare / sasasasasa zrAddhavidhiprakaraNam
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 64 kSitipratiSThanagaraM nanu dUrataraM katham / tadAhvAnakRte yAmi mayetyukte sa uktavAn // 612 // gamAgamau tava mune ! tatra dUre'pyadUravat / madhye madhyAhnamahnAya matprabhAvAdbhaviSyataH // 613 // ityAkhyAya gate yakSe prabuddho'haM prage tataH / prasthitA'trAgatazca drAk kiM na divyAnubhAvataH // 614 // tad dakSa ! dakSiNAvan me drAg dehyanyataraM sutam / sakAle zItale yena yAmaH svAzramamazramAt // 615 // dvitIyo'pyadvitIyazrIrbAlo'pyabAlavikramaH / jagAda sAdaramatho haMso haMsollasaddhvaniH // 616 // yAsyAmi tIrtharakSArthaM tAteti pitarau tataH / procaturyuJchane vatsa ! bhavAvastava bhASite // 617 // RSizcAkhyat `citrapAtraM kSAtraM bAlye'pyaho mahaH / satAM bhAnozca na vayo'pekSiNI vA mahasvitA // 618 // bhUpAlo'thA''ha bAlo'yaM prahetuM zakyate katham / zakte'pi hi zizau pitroH premNA'pAyaikazaGkitA // 619 // bhayAnyaho ! prema pazyatyapade'pi pade pade / siMhI siMhe'pi zAve kiM nA'niSTAzaGkinI kvacit // 620 // sotsAhaH prAha tatkAlamaucitIcaturaH zukaH / prAg ninaMsAmi tattIrthaM kAryaM caitadupasthitam // 621 // mRdaGganAdo nRtyecchorbubhukSozca nimantraNam / zayyAnyAsaH zayAlozca mama diSTyedamApatat // 622 // 1. prAtaH kAle / 2. AzcaryapAtraM / 3. nantumicchAmi / sasasasasa zrAddhavidhiprakaraNam
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam pUjyAdezAd vrajiSyAmi tattatrAhamatho nRpaH / mantriNAM mukhamaikSiSTa mantriNo'pyAcacakSire // 623 // RSIndro'rthI pradAtA tvaM rakSitavyA ca tIrthabhUH / rakSakaH zukarAjazcedanumanyAmahetamAm // 624 // tatpAyase 'ghRtasitAkSepaM matvotsukaH zukaH / samaM tenAcalatpitrornatvA'GghI sAzrunetrayoH // 625 / / sa pArtha iva tUNIradhanurddharaNadurdharaH / tatkSaNAtprApya tattIrthamArAdhyaM tatra tasthivAn // 626 // tatprabhAvAdabhUt tatrAzrame puSpaphalocchrayaH / duHzvApadadavAgnyAdirnopadudrAva ca kvacit // 627 // ko'pyaho prAgbhavAcIrNazrIdharmamahimA mahAn / nRmAtrasyApi tIrthezasyeva yenedRzI sthitiH // 628 // tApasAnAM sa sAnnidhyAt sukhaM tatrAzrame vasan / rajanyAmanyadA'zrauSIt sudatI rudatI kvacit // 629 // kAruNyAmbunidhiH sattvanidhirgatvA'tha tatra tAm / AlApya masRNAlAparaprAkSIt duHkhakAraNam // 630 // sA'pyA'ha puri campAyAM niSkampAyAM ripuvrajaiH / rAjAsti nAmataH zatrumardanaH zatrumardanaH // 631 // guNaiH padmAvatI sAkSAt tasya padmAvatI sutA / mayA dhAtryA'nyadotsage nItA raGgeNa yAvatA // 632 // tAvanmayA samaM vidyAbhRtA kenApi pApinA / haryakSeNA'pajahe sA javAdvatseva dhenuyuk // 633 // 1. ghRtazarkarAprakSepaM / 2. komalAlApaiH / 3. siMhena /
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tyaktvA'tra mAM ca tAM nItvA kAkanAzaM nanAza saH / tadduHkhAdrodimItyukte tAmAzvAsitavAn zukaH // 634 // tAM ca muktvoTaje kvApi khecaraM zodhayannayam / bhrAmyan pazcimayAminyAM caityapRSThamupeyivAn // 635 // adrAkSIcca naraM kaJcit krandataM patitaM bhuvi / aprAkSIcca dayAdakSaH kastvaM duHkhaM ca te kimu // 636 // kRpAloH samyagAkhyeyamityAkhyat so'pyaho aham / sUnurgaganavallabhapurezakhecarezituH // 637 // vAyuvegeti satyAhvaH kanyAM hRtvA vrajanniha / tIrthasyollaGghanAd bhraSTavidyaH sadyaH prapetivAn // 638 // anyakanyA'pahRtijAt pAtakAnnu prapAtukaH / vyamucaM kanyakAM rAgabuddhimapyarditAGgakaH // 639 // zakunIva zAkunikamuktA sApi yayau kvacit / hA mAM lobhecchayA 'mUlahAriNaM pApakAriNam // 640 // jijJAsitavyatikaropalabdhimuditastataH / zuko'nviSyannavaikSiSTa caityAntastAM surImiva // 641 // dhAtrIputryau zukenAtha melite kalite mudA / khecaro'pyupacAreNa paTUcakre'munA kramAt // 642 // jIvitopakRtikrItaH sphItaprItiH zukasya saH / babhUva khecaro'pyasyA'nucaraH sukRtAnyaho // 643 // bho ! nabhogAminI vidyA vidyate te na veti ? saH / zukapRSTo'nyadA'vAdId vidyate na punaH sphuret // 644 // 1. parNakuTyam / 2. mUladhanahAriNam /
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kazcitparaH siddhavidyaH punardadyAdyadi svakam / mUrti kRtvA kara tarhi mama sphurati nAnyathA // 645 // zukaH smAhatamAM mahyaM tarhi dehi yathA hyaham / siddhavidyaH punastubhyaM tAM dade pratideyavat // 646 // tuSTena tena sA tasmai dattA'nenApi sAdhitA / devasya dRSTau puNyairdrAk siddhA zuddhAtmano'sya ca // 647 // sA'smai dade zukenApi siddhA ca pAThasiddhavat / tato dvAvapi jajJAte khecarau bhUcarAvapi // 648 // vidyA vidyAbhRtA'nyA apyadIyanta zukAya ca / agaNyapuNyasaMyogaiH kiM kiM vA durlabhaM nRNAm // 649 // vikuyoccairvimaanN tau nirdezAd gAGgalestataH / vanite te sahA''dAya purI campAmupeyatuH // 650 // kanyAharaNasaMbhUtaprabhUtArtitamograham / rAjJaH saGgatya sadyastau budhavatpratyaSedhatAm // 651 // rAjJA jijJAsite vyomagAminApi prakAzite / vRtte samaste so'jJAsIt zukaM svakasuhRtsutam // 652 // zAstreSu mitraputrasya rAjA ripuriti sthitiH / citraM mitrabhuvastvasya sa rAjA premabhUrabhUt // 653 // sa tasmai mitraputrAyA'pyamandAya mudA dadau / tAM nandanAM nijAmevaM prItiH sphItimupaiti hi // 654 // vadhUvarasyAvanipaH paraM pariNayotsavam / cakre varaM ca saccakre proccaiH premNaH sthitioNsau // 655 // 1. rAhum / 2. rAjJaH pakSe candrasya / 3. pakSe budhagrahavat / 4. pakSe sUryaputrasya zanaizcasya / 5. rAjA candraH /
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vilalAsa kiyatkAlaM salIlaM tatra caitayA / padmAvatyA sa bhogIndraH kSitIndraprArthanAvazAt // 656 // vyApArA aihikAH sarve syuH puNyenaiva satphalAH / lavaNenaiva susvAdurasA rasavatI kila // 657 // tatsAMsArikakRtyAni kurvANena vivekinA / tadantardharmakAryANi kAryANyeva yathocitam // 658 // ityanyedhuranujJApya nRpamApRcchya ca priyAm / zukaH sakhecarazcaityanatyai vaitADhyamIyivAn // 659 // 'citrAdvaitADhyavaitADhyazriyamAsvAdayannayam / gacchaMzca mArge gaganavallabhaM puramApivAn // 660 // svapitroH khecarastatra zukopakRtimuktavAn / hRSTau tau dadatuzcAsmai vAyuvegAM nijAGgajAm // 661 // tAbhyAM vivAhya so'bAhyaprItyA'sthApyata satkRtaH / tIrthanatyarthamatyarthamapyutkaH' katicid dinAn // 662 // bhAgyabhAjAM tathA'nyeSAM viSkambhAH syuH pade pade / ekeSAM satkRteH kintu pareSAM tu tiraskRteH // 663 // tau parvA'nyedhuruddizya bhaginIbhartRzAlakau / nantuM tIrthaM pratasthAte vimAnasthAvivAmarau // 664 // zukarAja zukarAjetyuccaiH pazcAcca kAJcana / tadA zadvAyamAnAM tau nizamya vismitau sthitau // 665 // kA tvamityanuyuktA sA vyaktamuktavatIti ca / devI cakrezvarInAmnA devIcakrezvarI hyaham // 666 // 1. AzcaryaikatAyuktavaitAdayazriyam / 2. tIrthanamanArtham / 3. utkaNThitaH / 4. vistArAH /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 69 gomukhAkhyasya yakSasya zikSayA suguroriva / rakSArthaM tIrthamukhyasya kAzmIramadhitasthuSaH ||667 // prayAntI kSitipratiSThapuroparyahamAyayau / tatraikAM rudatIM proccaiH sudatIM nizazAma ca // 668 // yugmam / tataH sapadi tadduHkhagrastA'dhastAdavAtaram / sa kiM jIvanna duHkhI yaH paraM prekSyApi duHkhinam // 669 // ramAmiva gRhArAme tAM vyAlokyA''kulAM zucA / paryanvayukSi padmAkSi ! kiM te duHkhamathAha sA // 670 // mAmakInaH zukaH sUnurninye gAGgalinA''zrame / kuzalAdi cirAttasya naiva vedmIti rodimi // 671 // mayA'thA'vAdi mA rodIrbhadre ! tatraiva yAmyaham / kuzalaM valamAnA''zu samAneSye sutasya te // 672 // tAmityAzvAsya tattIrthaM prayAtA tvAmavIkSya tu / samIkSya cAvadhijJAnAdatrAyAtA'smi saMprati // 673 // drAk tadAgatya vijJAtman ! AtmamAtaramAturAm / svadarzanAmRtarasaiH siJcasvA'mRtameghavat // 674 // suputrAzca suziSyAzca susnuSAzca vizeSataH / sarvathaivA'nuvarttante gurUn bhRtyA iva prabhUn // 675 // prepsyante pitRbhiH putrAH svAtmanaH sukhahetave / te'pi cedduHkhahetuH syurutthito'gnistadodakAt // 676 // jananI mAnanIyA ca pitrorapi vizeSataH / yaducyate piturmAtA sahastraguNagauravA // 677 || taduktaM-UDho garbhaH prasavasamaye soDhamapyugrazUlaM, pathyAhAraiH snapanavidhibhiH stanyapAnaprayatnaiH / viSTAmUtraprabhRtimalinaiH kaSTamAsAdya sadyaH, trAtaH putraH kathamapi yayA stUyatAM saiva mAtA // 678 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH iti zrutvA zuko'zrUNi sravan zokalavAniva / proce'ntike kathaM tIrthamanatvA devyupaimyaham // 679 // chekenA'pyutsukenA'pi kAryameva yathocitam / saddharmakarmA'vasarAnuprAptamiva bhojanam // 680 // mAtA'tra svArthakRttIrthamatrA'mutrApyadaH punaH / etadAnatya tattatrA''gacchannasmi samutsukaH // 681 // AyAtameva mAM mAturvaderityuditA drutam / devI tathAkarotsA'tha so'pi tIrthamupAsthitaH // 682 // vismayAyatane siddhAyatane tatra zAzvate / 'natvArcAH zAzvatI: sa svaM kRtArthIkRtavAn januH // 683 // vyAghuTya drAgathAdAya dayite zvasurAvubhau / mAtAmahaM cAnujJApya yugAdIzaM praNamya ca // 684 // niHsamAnavimAnasthaH proddaNDADambareNa yaH / sevyo vaidyAdharairvRndaiH svapurAsannamiyivAn // 685 // yugmam / suzlAghAmukharamukhairvIkSyamANo'khilairjanaiH / jayanta iva zakrasya sa puraM prAvizat pituH // 686 // akAri ca pure pitrA putrAgamamaho mahAn / sArvatriko hi mahatAM harSaH prAvRSikA'dvavat // 687 // zukarAjo rAjyacintAM cakre'tha yuvarAjavat / sa 'kiM putraH prabhuSNuryaH paitRkI noddhareddharam ? // 688 // krIDAsindhau 'madhau labdhaprasare'tha narezvaraH / iyAya satrA putrAbhyAmArAmaM saparicchadaH // 689 // 1. pratimAH / 2. kutsitaH putraH ityapyarthaH / 3. vasante /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH yAvatsarve'pi nirvIDaM krIDanti sma pRthak pRthak / tAvatkalakalaH ko'pi dussahaH sahasA'bhavat // 690 // rAjA pRSTazca 'niSTaMkyA''caSTa ko'pi bhaTaH prabho ! / nRpo'sti nAmnA vIrAGgaH sAraGgapurapattane // 691 // zUrastasya sutaH sUranAmAyaM pUrvavairataH / tvatputraM haMsamabhyAgAt kruddho hastIva hastinam // 692 // nizamyeti sphurattarkastarkayAJcakRvAn nRpaH / rAjyaM karomyahaM rAjyacintAM punarayaM zukaH // 693 // matsevakazca vIrAGgastadaho haMsasUrayoH / vairasya hetova'rasya bhavet kiM nAma kAraNam // 694 // dhyAyanniti dadhAvA'sAvutsukaH zukahaMsayuk / yAvattAvatkazcidetya bhaTo'bhASiSTa bhUbhujam // 695 // prAgbhave deva ! putraste haMsaH sUraM parAbhavat / tena vaireNa sUro'yaM yAcate haMsamAhavam // 696 / / vIrAvataMso haMso'tha pitaraM bhrAtaraM bhRzam / sannahyantaM nivAryAzu DuDhauke yoddhamuddharaH // 697 // sUro'pi bhUrizastraughairugraM sAGgrAmikaM stham / ArUDhaH prauDhadarpaNa saGgrAmAGgaNamAgamat // 698 // sarveSvanyeSu pazyatsu zastrAzastri tayozciram / mahAyuddhamabhUt pArthakarNayoriva citrakRt // 699 // tau dvAvapi bhRzaM yuddhazraddhAlU zrAddhabhojinau / brAhmaNAviva no tRpti kiyatA'pyApatustadA / / 700 // 1. nizcitya / 2. yuddham /
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tau dvAvapi varau vIrau mahotsAhau mahAbalau / tulyau vIkSya kSaNaM bheje jayazrIrapi saMzayam // 701 // atha haMsena sUrasya zastrANi nikhilAnyapi / chinnAni kramazaH kSmAbhRtyakSA iva 'biDaujasA // 702 // tataH sUraH sphuratkrodhapUradurdharasindhura': / haMsaM hantumadhAviSTa muSTimutpATya vajravat // 703 // zaGkitena tadA rAjJA zukasanmukhamIkSite / dakSaH zuko'pi haMsAGge svavidyAH samacikramat // 704 // tabalAttatkSaNaM haMsaH sUramutpATya dUrataH / sAdhikSepaM pracikSepa proccaiH kandukalIlayA // 705 // sUraH svasainyamullaGghya papAta paratastataH / sainyasya nyuJchanamiva prArchanmUrchA na socchrayAm / 706 // sevakairudakaiH siktaH kRcchrAd bAhyAM sa cetanAm / prApa kopasphuTaphalAt sukhenAbhyantarI punaH // 707 // dadhyau ca dhig ! mayA krodhAnmudhA lebhe parAbhavaH / bhavazca purato raudradhyAnenA'nantaduHkhadaH / / 708 // iti dhyAyan vizuddhAtmA tyaktakrodhavirodhadhIH / kSamayAmAsa bhUmIzaM sadviputraM mRgadhvajam // 709 // sa bhUbhujA''zcaryayujA vairaM vetsi kathaM nviti / pRSTo'bhyadhatta zrIdattaH kevalI prApa naH pure // 710 // matpRSTaH prAgbhavaM so'vak bho bhaddilapure nRpaH / jitAriha~sIsArasyau devyau siMhazca mantrirAT // 711 // 1. indreNa / 2. gajaH / 3. saGkrAmayAmAsa / 4. putradvayasahitam /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam sa gADhAbhigraho yAtrAM vrajan yakSAvatArite / kAzmIrAntaHzrIvimalagiritIrthe'namajjinam // 712 // atiSThipacca vimalapuraM tatra ciraM sthitaH / kAlena so'pi bhUpAla: kAladharmamupeyivAn // 713 // mantrI siMhastatastasya samagraM nAgaraM janam / sArddhamAdAya bhaddilapuraM pratyacalattarAm // 714 // jananI janmabhUmizca nidrA pazcimarAtrijA / iSTayogaH sugoSTI ca durmocAH paJca dehibhiH // 715 / / arddhamArge gatasyAtha mantriNaH smRtimAgamat / tatraiva vismRtaM kiJcidvastu sArataraM nijam // 716 // babhASe 'dhIsakhenAtha carakaH svakasevakaH / bhoH prayAhi purasthAne vastu tattUrNamAnaya // 717 / / so'pyavak kathamekAkI zUnyasthAne prayAmyaham / kopaM kRtvA tataH praiSi mantriNA tatra so'pyagAt // 718 // bhillastattu nijagRhe jagRhe ko'pi vastvataH / na lebhe sa tataH pazcAdetyA'mAtyaM tathA'bhyadhAt // 719 // kruddho'mAtyastvayaivA''ttamiti' vyaktamatADayat / gADhaM tatraiva mUrchAlaM jahau hi lobhamUDhatA / / 720 // mantryatho lokayuk prAptaH svaM bhaddilapuraM kramAt / sacetanazca carakaH zItalairanilairabhUt // 721 // sArthaM svArthaparaM sarvaM gataM dRSTvA ca dadhyakau / dhig dhig dhIsakhamadhamaM prabhutAgarvagavitam // 722 // 1. mantriNA / 2. gRhItam / 73
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH yataH-corA cilakkAI gaMdhia bhaTTA ya vijjapAhuNayA / vesA dhUanariMdA parassa pIDaM na yANaMti // 723 // dhyAyannityeSa panthAnamajAnannavaTavImaTan / bhrAmaM bhrAmaM mriyate sma kSuttRSAdyArttaraudrahRt // 724 // sa ca sarpaH sphuraddarpo'bhUd bhaddilapure vane / tena tatrAgato mantrI daSTo ruSTAtmanA mRtaH // 725 // sarpaH so'pi mRtaH prApa narakaM narakAtpunaH / uddhRto'jani vIrAGgabhUpaputro bhavAnayam / / 726 // mantrI ca mRtvA vimalAcale vApIjale'jani / marAlabAlastattIrthaM dRSTvA svAM jAtimasmarat // 727 // samyaG nArAdhitaH svAmI prAk tattiryaktvamApnuvam / dhyAtveti jinamAnarca caMJcvAnItaiH resumairayam / / 728 // bhRtvA'mbhobhirubhau pakSau "sArvamukhyamasisnapat / ityAdyArAdhya mRtvA'sau saudharme nirjaro'jani // 729 // tatazcyutvA'dhunA puNyaigadhvajamahIbhujaH / haMsarAjAGgajo jAto'stIti zrutvA munervacaH // 730 // tatprAgbhavabhavaM vairaM smaran jAtismRteriva / haMsaM hanmItyahaM jalpannahaGkArAdihAgamam // 731 // yugmam / vAryamANo'pi pitrA'haM tadAnIM naiva tasthivAn / ihAgatastu nirjigye 'yugye tvatsUnunA'dhunA 732 // etasmAdeva vairAgyAd bhAgyAdAsAditAdaham / dIkSAM kakSIkariSyAmi svAmizrIdattasannidhau // 733 // 1. zizavaH / 2. putrI / 3. kusumaiH / 4. mukhyajinam / 5. yuddhe /
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ityuktvA 'dustamaHsUraH sUraH svasthAnamAptavAn / prAvAjIdavilambaM ca dharme zlAghyA tvaraiva hi // 734 // yo yanmanAstadAsaktaM so'nyaM dRSTvA tadutsukaH / syAditi kSitipo'pyuccairdIkSAtko dadhyivAnstadA // 735 // nAdyApi kiM me vairAgyaraGgaH saGgamakRnmudA / yadvA kevalinA jJAnabalinA jagade tadA // 736 // tadA te bhavitA samyag vairAgyaM yogyatAvazAt / yadA kadAcittvaM candravatyAH prekSiSyase'Ggajam // 737 // tasyAstu putro nAdyApi vandhyAyA iva jAyate / tatki kuryAmiti dhyAyedyAvat kSmAbhRdrahaHsthitaH // 738 // tAvattatrorutAruNyapuNyaH ko'pyAgamat pumAn / anaMsIcca narezAya kastvaM tenA'pyapRcchayata // 739 // prativakti sa taM yAvattAvadAvirabhUdivi / divyA vAg bhUpa ! vijJeyazcandravatyAH suto hyayam // 740 // tavA'tra yadi sandehastadezAnyAmito dizi / paJcaiva yojanAnyadridvayAntaH kadalIvanam // 741 // Aste yazomatI tatra yoginI jJAnayoginI / praSTavyA sA samastaM te vRttAntaM vyAhariSyati // 742 // ityAkarNya dharitrIzaH proccaizcitrIyamANahRt / puMsA tena sahezAnadizi tatrAzu jagmivAn / / 743 // dadarza yoginIM tAM ca sA''pi prItyA''ha taM prati / bhUbhartaH ! satyamevaitat yat tvayA zuzruve vacaH // 744 // 1. durandhakAre sUryaH / 2. dIkSotsukaH /
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH viSamaH ko'pi saMsArakAntAragahanakramaH / citraM yatra vimuhyanti tattvajJAstvAdRzA api // 745 // AmUlacUlametasya vRttaM zrRNu bhaNAmi bhoH / candrapuryAM somacandraH kSitIndrazcandrasadyazAH // 746 // bhAryA bhAnumatI tasya kSetrAdvaimavatAdadha / yugmaM saudharmazarmANi bhuktvA tatkukSimAgamat // 747 // putraH putrI ca jajJAte jJAteH pramadadAyinau / nAmnA khyAtau ca tau candrazekharazcandravatyapi / / 748 // sArddha pravarddhamAnau tau sparddhamAnau vapuHzriyA / bhavaM sasmaratuH pUrvamapUrvaM yauvanaM zritau / / 749 / / tAvaccandravatI pitrA tubhyaM prAdAyi sAdaram / vivAhitA punazcandrazekhareNa yazomatI // 750 // tau ca pUrvabhavAbhyAsAnmitho'tyantAnurAgiNau / sakAmau kartukAmau prAgbhavasambandhameva dhik // 751 // jIvAnAM yApyanirvAcyA hI hI bhavakuvAsanA / yayA pravRttirIdRk syAttayoruttamayorapi // 752 // yadA'cAlI gAGgalestvamAzramaM pratyavizramam / AhUtazcandravatyA'sau sveSTasiddhyai tadA mudA // 753 // tvadrAjyagrahaNAyaivAyAto'pi sukRtAttava / uttambhakAdivAgnirdrAg viphalIbhavati sma saH // 754 // tvaM ca vaJcanayA nAnAvacoracanayA rayAt / paryavAsApyathAstAbhyAM vidagdho'pi hi mugdhavat // 755 // 76 1. vizrAntirahitaM yathA syAttathA / 2. nirvApaNAt / 3. caturo'pi /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ArAdhitastatastena kAmadevAkhyayakSarAT / pratyakSaH kSipramAcakhyau kiM kurve tava bhoH priyam // 756 // so'vak candravatI me drAg dehi yakSastato'Jjanam / tasmai dattvA'bravIdasmAdadRzyIkaraNAJjanAt / / 757 // na mRgadhvajarAD yAvad draSTA candravatIsutam / tayA vilAsinaM tAvanna tvAM jJAsyati kazcana // 758 // yugmam / tasmin dRSTe punA rAjJA sphuTIbhAvyakhilaM hyadaH / iti yakSoktihaSTo'sau yayau candravatIgRham // 759 / / svairaM ciraM tatra tiSThan adRzyo'JjanayogataH / so'jIjanaccandravatyAM putraM candrAGkanAmakam // 760 // yakSaprabhAvAnna jJAtaM tasya janmAdi kenacit / jAtamAtraM ca taM putraM svapriyAyai sa Arpayat // 761 // sA taM yazomatI tvAtmajAtabAlamapAlayat / patyurAsyamapyapazyantyaho sneho mRgIdRzAm // 762 // kramAttaM sphAratAruNyalAvaNyollAsazAlinam / nidhyAya dadhyUSI soccairviyogArtA yazomatI // 763 // candravatyAM bhRzAsakticetasaM candrazekharam / nityaproSitakAnteva jAtu prekSe'pi no patim // 764 // enamevAtha zaraNaM ramaNIyaM vidhAya tat / pAlitasyeva 'sAlasya gRhNAmyasya svayaM phalam // 765 // evaM dhyAtvA ca hitvA ca vivekacchekatAmiyam / tamabhASata bho bhadra ! mAM tvamAdriyase yadi // 766 // 1. vRkSavizeSasya /
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tadA te prAjyarAjyaM syAdahaM ca vazavartinI / zrutvetyatarkitAtyugraghAtAta iva so'bravIt // 767 // mAtaH ! kimidamazravyamavaktavyamayuktakam / bravISi sAbravInnAha subhaga ! syAM prasUstava // 768 // kintu candrAvatI rAjJI mRgadhvajamahIbhujaH / iti zrutvAzu tattvArthaM jJAtumAturamAnasaH // 769 // tadIyAM duHzravavAcamavamanya sa satyadhIH / pitrorvIkSAparIkSArthaM nirgato'dya ca te'mIlat // 770 // yugmam / sA bakIvobhayabhraSTA patiputraviyoginI / vairAgyAdyoginI jajJe jainasAdhvyAdyayogataH // 771 // sA'haM yazomatI samyag bhavabhAvanayA''zu me / utpedAnaM kiyajjJAnaM jAne tenAkhilaM hyadaH // 772 // tenaiva dakSayakSeNA'ntarIkSyoktyA madantike / prAhAyiSTA mayApyettadAkhyAhi yathAsthitam // 773 // ityanAkarNyamAkarNya cukrodhoccaizcikheda ca / 'mahIndurgRhadurvRttAccittaM kasya na dahyate // 774 // tatastatpratibodhArthaM sA'bhyadhAn madhuradhvaniH / yoginI yoginIvANIrItyA satyArthavedinI // 775 // kavaNa kerA putra mitrA re, kavaNa kerI nArI / muhiAM mohio merI merI merI, mUDha bhaNai avicArI // 776 // 1. mAtA / 2. antarIkSoktyA ityapi pAThaH / 3. rAjA /
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH jAgi na jogI ho ho hoho jAgi na joga vicArA / melhia mAriMga (Adari mAraga) jima pAme bhavapArA // 777 // AMcalI / / atihiM gahanA atihiM kUDA, atihiM athira saMsArA / bhAmao chAMDI yoga jumAMDI, kIje jinadharmasArA // 778 // jAgi na jogI0 / mohiI mohio kohii khohio, lohiI vAhio dhAI / muhiA bihu~ bhava avarA kAraNi, mUrakha duHkhio thAi // 779 // jAgi na0 // ekane kAjiI behai khaMce, triNa saMce, cyAri caareN| pAMcai pAle chai TAle, Apii Apa utAre // 780 // jAgi na jogi0 / iti yoginIvANI / tannizamya nRpaH samyag jAtazAntaviraktahRt / tAmanujJApya candrAGkayug yayau svapurIvanam // 781 // preSya candrAGkamAkArya mantryAdIn svasutAnvitAn / sa vyAjahAra saMsArodvignastattvanimagnadhIH // 782 // tapasyAmahamAdAsye dAsyeneva bhavena yat / parAbabhUvaitad bhRzaM rAjyaM deyaM zukAya tu // 783 // gRhameSyAmi naivAhaM prAhurmantryAdayastataH / gRhamAgamyatAM deva ! doSaH ko hi gRhAgame // 784 // 1. joineM iti ha0 pra0 pAThaH / 1. pravrajyAM /
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 80 nirmohatAyAM gRhamapyaraNyamanyathA punaH / apyaraNyaM gRhaM mohAdeva bandho hi dehinAm // 785 // tadAgrahAd gRhaM prApa kSmApatiH saparicchadaH / upakSitIndraM cAdrAkSIccandrAGkaM candrazekharaH // 786 // tataH saMsmRtatadyakSavacanaH sa kathaJcana / kenApyajJAta evAgAtsvapuraM jIvavajjavAt // 787 // zukarAjAya rAjA'tha rAjyaM prAjyotsavairdade / pratyAdade ca pravrajyA'numati vetanaM tataH // 788 // rAjJi tasminnabhibhavodayazriyamuSeyuSi / yuktaM prAsAdayAmAsa prollAsamatha yAminI // 789 // tamobhare'pi vitamAstadA dadhyau mRgadhvajaH / kadA ca bhAvi suprAtarmodiSye dIkSayA kadA ? // 790 // kadA ca niraticAracArucAritracaryayA / cariSyAmi ? kariSyAmi kRtsnakarmakSayaM kadA ? // 799 // 'ityuccaizcaTadutkarSaH zubhadhyAnaikatAnadhIH / sa tathA bhAvanAM kAJcit vibhAvaryAmabhAvayat // 792 // prAtaryathA nizIthinyA samaM duSkarmaNAM kSayAt / spardhAdivodagAttasya kevalaM 'helinA saha // 793 // mahAyatno'pyaihikaH syAdvihito'pi hi niSphalaH / dharmasaGkalpamAtreNA'pyevaM kevalamapyaho // 794 // tasyAzeSavidaH sadyaH sAdhuveSapradAyibhiH / mahIyAn mahimA'matyairnirmame nirmamezituH // 795 // 1. caTadutkarSa ityapi pAThAntaram / 2. sUryeNa / 3. sarvajJasya / 4. devaiH / vacacacaca zrAddhavidhi prakaraNam
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAA AAAAAAAAAAA tadeyuH zukarAjAdyAH sapramodAH savismayAH / rAjarSizca 'sudhAdezyAmAdidezeti dezanAm // 796 // bhavyAH ! sAdhuzrAddhadharmoM setubandhau bhavAmbudhau / avakravakrI viSamasamau yAta yathepsitam // 797 / / tadA kamalamAlA'rhaddharmahaMsazca' haMsarAT / candrAGkazca prabudhyA''ttavratAH siddhAstrayaH kramAt // 798 // dRDhasamyaktvapUrvaM ca yathAzakti zukAdayaH / yatidharmakRtazraddhAH zrAddhadharma prapedire // 799 / / asatyAzcandravatyAstu durvRttaM naucyata kvacit / rAjarSiNA'pi candrAGkenA'pi vairAgyavattayA // 800 // kiM nAma samyagvairAgye'nyeSAM doSapraghoSaNaiH / bhavAbhinandinAmeva parivAde vidagdhatA // 801 // svazlAghA paranindA ca lakSaNaM nirguNAtmanAm / parazlAghA svanindA tu lakSaNaM sadguNAtmanAm // 802 // pAdanyAsaiH pupAvorvI tato'sau jJAnibhAnumAn / rAjyaM ca pAlayAmAsa zukaH zakraparAkramaH // 803 // duAyazekharazcandrazekharaH punaranyadA / candravatyAmatisnihyan druhyan zukamahIbhuje // 804 // bhRzaM klezavazAdrAjyAdhiSThAtrI gotradevatAm / cirAdArAdhayAbhAsa dhikkAmAndhakadAgraham // 805 // sApi pratyakSatA prAptA proce vatsa ! varaM vRNu / tenoktaM zakarAjasya rAjyaM devi ! pradehi me // 806 / / 1. amRtatulyAm / 2. arhaddharme haMsarUpaH /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH sA prAha zukarAjasya dRDhasamyaktvazAlinaH / na prabhUSNurahaM hanta siMhasyeva kuraGgikA // 807 // ziSTaM tenApi tuSTA ceddevI' tvaM ca dadhAsi cet / balenApi chalenApi tadvidheyaM vidhehi me // 808 // ityAdyuktyA ca bhaktyA ca toSitA devatA'vadat / chalaupayikamevAsti na balaupayikaM tviha // 809 // zukarAje gate'nyatra vrajestvaM tatra satvaram / matprabhAvAcca te bhAvi zukasArUpyameva hi // 810 // tadrAjyaM svecchayA bhojyamityuktvA sA tiro'bhavat / so'pi prItaH svarUpaM taccandravatyai nyavedayat // 811 // zukarAjo'nyadA yAtrotkaNThayA svapriyAdvayam / proce priye prayAsyAmi tIrtha nantuM tamAzramam // 812 // te prAhatuH saheSyAva AvAmapi yatastataH / yasmAtpitrorapi bhavet saGgamaH prItisaGgamaH // 813 // tatastAbhyAM yutaH kasyA'pyanuktvaiva sa daivataH / vimAnayAnaH prAcAlIna jJAto'pi ca kenacit // 814 // candravatyA ca tadvRttaM jJApitazcandrazekharaH / tatpuraM praviveza drAk parakAyamiva cchalAt // 815 // jAtazca zukarUpeNa jJAtazca zuka eva saH / sarvairapi janaiH kUTasugrIva iva dambhavAn // 816 // rAtrau pUtkRtya cottasthau bho bho dhAvata dhAvata / apahRtya hi matpalyo vidyAbhRdyAti yAtyayam // 817 // 1. "devI tvaM ca dadAsi cet' ityapi pAThaH /
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 83 hAhAkAraparAH sarve mantryAdyAstata aiyaruH / procire ca prabho ! vidyAstAvakInA gatAH kva tAH // 818 // saduHkha iva so'vAdIt kiM kurve'sau durAzayaH / hA vidyA apyapAhArSIt prANAniva yamo mama // 819 // te prAhuryAtu tA vidyA dayitAsahitA api / maheza ! pipriyimahe vapuSaH zreyasaiva te // 820 // evaM rAjakulaM sarvaM kapaTena paTIyasA / pratyAyya rAjyamakarotprItiM candravatIM nayan // 821 // zuko'tha natvA tattIrthaM gatvA zvasurayoH pure / sthitvA kiyaddinIM prApa svapuropavanAntare // 822 // svakRtyazaGkitazcandrazekharastu gavAkSagaH / zukamAyAtamAlokya vyAkulastumulaM vyadhAt // 823 // Uce ca sacivaM vidyAH palyau ca mama yo'harat / sa eva kRtvA madrUpaM mAmupadrotumetyayam // 824 // tad gatvA tata evAzu taM kathaJcinnivarttaya / mRdUktiyuktyA sAmaiva balaM hi balinaM prati // 825 // kAryaM susAdhaM dussAdhamapi syAddakSasakhyataH / ityamAtyo'nvito dakSaistaM prati prAcalattataH // 826 // sanmukhaM me sametyetatsarvamevamakharvamut / zukaH svayAnAduttIrya rasAlatalamIyivAn // 827 // mantrI ca gatvA taM natvA vyAjahAra vicAravit / vidyAdharendra ! zaktiste vAdyuktiriva niHsamA ||828 // 1. AjagmuH / 2. pratIti gamayitvA / 3. Amratalam / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 84 yadasmatsvAminaH palyau vidyAzcApahRtAstvayA / atha prasadya sadyastu yAhi sthAnaM nijaM javAt // 829 // bhrAnto'yaM zUnyacitto vA vAtakI vA pizAcakI / ityAdyanalpasaGkalpaH zuko'jalpat savismayaH ||830 // agAdi kimidaM mantrin ! tvayA hanta zuko'smyaham / mantryUce khecaraivaM mAmapi vaJcayase kimu ||831 // mRgadhvajamahAvaMzasahakArazukaH zukaH / bhavane'sti prabhurnastadrUpabhRt tvaM tu khecaraH ||832 // kiM vA bahUktyA naH svAmI zukaste darzanAdapi / otoriva bibhetyuccaiH kampraH kSipramato vraja // 833 // zukena khinnacittena cintitaM niyataM chalAt / madrUpaM ko'pi nirmAya mAyAvI rAjyamagrahIt // 834 // rAjyaM bhojyaM ca zayyA ca varavezma varAGganA / dhanaM caitAni zUnyatve'dhiSThIyante dhruvaM paraiH ||835 // kiM kAryamatha hatvainaM rAjyaM gRhNAmi yadyaham / tadA lokApavAdo me bhavitaivaM suduH zravaH ||836 // dhUrttaH ko'pi mahApApI mRgadhvajanRpAtmajam / zukaM jaghAna rAjyaM ca jagrAha grAhadurgrahaH ||837 // tenA'neke'tha saGketAH proktAH kAntAdvayena ca / paraM na kazcinmanyeta dhigaho dambhajRmbhitam // 838 // cintArttaH zukabhUkAntaH kAntAdvitayayuk tataH / vimAnamAnI vyomnA'gAdvimAnamadhirUDhavAn // 839 // 1. mArjArasya / 2. grAho makaravizeSaH / 3. tena naike ityapi pAThaH / 4. AtmAnaM vimAnaM mAnarahitaM manyate iti / aaaa zrAddhavidhi prakaraNam
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH mantrI ca muditaH kUTazukabhUpasamIpagaH / prAha tadgamanaM so'pi 'jaharSa smaratarSabhRt // 840 // zukaH zuka iva vyomni sasaMbhramamatha bhraman / hiyA priyAprerito'pi na yayau zvasuraM puram // 841 // svapadabhraSTena padena gamyamupalakSitasya na svasya / nitarAM zvazurasya tu yattaducitamADambarasyaiva // 842 // (AryA) yataH-sabhAyAM vyavahAre ca vairiSu zvazuraukasi / ADambarANi pUjyante strISu rAjakuleSu ca // 843 // vidyAbhiH pUrNo bhogAGgasAmagrIko'pi cintayA / sa saduHkhaH zUnyavAsI SaNmAsImatyavAhayat // 844 // mahAtmanAmapi hahA mahAn ko'pyeSa viplavaH / kasya vA divasAH sarve sarvAGgINasukhAtmakAH // 845 // yataH kasya vaktavyatA nAsti ? ko na jAto mariSyati ? / kena na vyasanaM prAptaM ? kasya saukhyaM nirantaram ? // 846 // anyadA tasya saurASTrarASTre vicarataH sataH / vimAnamaskhalat khe'pi sarityUro girAviva // 847 // dagdhopari sphoTako'tha prahAra: patitopari / kSArakSepaH kSate'pIti zuko'masta vihastahRt // 848 // tato'yaM svayamuttIrya vIryabhRttatkSaNAdadhaH / vimAnaskhalanahetuM hanta yAvad vyalokayat // 849 // tAvatkevalinaM tAtameva sauvaM dadarza saH / mandAramiva merusthaM svarNAbjasthaM suraiH zritam // 850 // 1. saharSa ityapi pAThaH / 2. vyAkula hRdayaH / 3. svakIyam / 4. zaucamityapi pAThaH /
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH praNatya satyabhaktyA'tha prItaH sphItatarA'zrudRk / tAtaM prati svarAjyasya bhraMzamAzu zazaMsa saH // 851 // pitrAdeH priyamitrasya svAminaH svAzritasya vA / nivedyA'pi nijaM duHkhaM syAtsukhIva sakRjjanaH // 852 // guruNA'tha purA karmavipAko'yamitIrite / sa prAha kiM mayA'ji ? prAk karmedRg gururapyavak // 853 // jitAritaH pUrvabhave bhavAn bhadrakabhAvabhRt / nyAyaniSThaH Thakkuro'bhUd grAme zrIgrAmanAmani // 854 // pitRdattA'paragrAmabhoktA bhrAtA ca te'bhavat / prakRtyaivAntakaniSTaH kaniSThaH paramAtRjaH // 855 // zrIgrAmagrAmamAgatya so'nyadA svapadaM vrajan / bhavatA sthApayAmAsa hAsyAd bandagRhItavat // 856 // uktazca sukhamatraiva tiSTha kiM grAmacintayA / sati jyeSThe kaniSThasya kA cintA klezakRnmudhA // 857 // vaimAtraiyatayA bhIrutayA cAnyastvatarkayat / hA dhruvaM me gataM rAjyamahahA kimihAgamam // 858 // atha hA kiM kariSyAmItyeSo'tivyAkulastvayA / muktaH kiyanmuhUrttAnte svaM jIvitamamAnayat // 859 // tadA tu dAruNaM karma baddhaM hAsyAdapi tvayA / tasyodayAttavApyAsIdrAjyabhraMzaH suduHsahaH // 860 // garvitA iva kurvanti jIvAH sAMsArikI kriyAm / tadvipAke tu dInAH syuH phAlabhraSTaplavaGgavat // 861 // yaticandrazca taccandrazekharasya viceSTitam / vidannapyavadannaiva vyaktyA'prAkSInna yannRpaH // 862 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kiJcidIdRkSamAkhyAnti na ca prazna vinA jinAH / audAsInyaM kevalaM hi phalaM kevalasaMvidaH // 863 // zukarAjo'tha zizuvadvilagya svapituH padoH / proce rAjyaM kathaM yAtu tAta ! tvayyapi vIkSite // 864 // dhanvantarAvapi prApte ko'yamAmayaviplava': / pratyakSe kalpavRkSe'pi keyaM dausthyakathAprathA' // 865 // kaiSA tamo'tirudite'pyAditye kaJcidIza ! tat / tatprAptyupAyamacirAnnirapAyamupAdiza // 866 // ityudyuktyA'tyarthamevAbhyarthitaH prabhurabhyadhAt / bho ! bhavedapi duHsAdhaM susAdhaM dharmakarmaNA // 867 // Asannameva vimalAcalo'yaM tIrthamAdimam / atrAdimaM tIrthanAthaM natvA stutvA ca bhaktitaH // 868 // idamIyadarImadhye SaNmAsAn smaryate yadi / parameSThimahAmantraH svatantraH sarvasiddhiSu // 869 // yugmam / svayameva tadApati zatrurvitrastapheruvat / naMSTvA javAjjIvanAzaM viphalIbhUtakaitavaH // 870 // guhAmadhye mahAtejaH prosphurIti yadA tadA / tatkAryasiddhirjAteti jJeyaM dheyaM ca cetasi // 871 // svazatrordurjayasyApi jayasyaupayikaM zukaH / zrutveti tAttvikaM sUnorasunUvi hRSTavAn // 872 // tato vimAnArUDho'sau gatvA zrIvimalAcalam / jajApa pApahRnmantraM yogIndra iva nizcalaH // 873 // 1. rogopadravaH / 2. dAridrayam / 3. asyeyaM-idamIyA asya darI guhA tanmadhye / 4. atizayena sphurati / 5. asUnuH putrahitaH sUnoH putrasya vArtA / 87
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAA yathoktarItyA SaNmAsAtikrame tvakrameNa saH / tejo 'viSvag jagadmAkSItsvapratApamivoditam // 874 // tasminnavasare gotrasurI sA cAndrazekharI / babhUvuSI niSprabhAvA procuSI candrazekharam // 875 // bho ! yAhi yAhi svasthAnaM gatA te zukarUpatA / ityuditvA gatA sApi so'pi svaM rUpamApa ca // 876 // bhraSTazrIka ivodvigrazcintAmagnaH sa bhagnamut / cauravanniragAdyAvacchukastAvatsamAyayau // 877 // prAcyaM ca zukarUpaM tamapazyantaH zukaM ca tam / pazyantaH sacivAdyAste sarve'pi bahu menire // 878 // duSTaH ko'pi praviSTo'bhUnnaSTavAn kintu sAmpratam / ityeva sarvaivijJAtamadhikaM tu na kenacit // 879 // spaSTadRSTaphalaH so'tha zukarAjaH surendravat / divyanavyasphurannAnAvimAnAcuruDambaraH // 880 // sarvasAmantasambandhikhecaraiH parivAritaH / prAcAlIdvimalagiriM prati niSpratimotsavam // 881 // yugmam / kenApyajJAtadurvRttaH sadvRttavadazaGkitaH / candrazekharabhUpo'pi sahaivA''gacchadutsukaH // 882 // zukarAjastatra gatvA'rcitvA stutvA ca taM jinam / kRtvA mahotsavaM sarvasamakSamidamUcivAn // 883 // mantrasya sAdhanAdatra jAtaH zatrujayo mama / tataH zatruJjayetyAkhyA prakhyApyA'sya vicakSaNaiH // 884 // 1 samantAt vyApakaM / dyagadrA0 (?) /
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tenaivaM tasya tIrthasya sArthaM nAma pratiSThitam / pRthivyAM paprathe procairnavyaM prAyaH prasiddhibhRt // 885 // jinendracandraM dRSTvA ca vinidrazcandrazekharaH / svakRtaM duSkRtaM nindan pazcAttApamavApivAn // 486 // tato mahodayaM vAJchan mahodayamahAmunim / so'pRcchat svacchadhIH zuddhiH syAnmamApi kathaJcana // 887 // vAcaM vAcaMyamaH proce samyagAlocya yadyayam / tIvra tapastapyase'smistIrthe zuddhistavApi tat // 888 // yataH-janmakoTikRtamekahelayA karma tIvratapasA vilIyate / kiM na dAhyamati bahvapi kSaNAducchikhena zikhinA'tra dahyate // 889 // zrutvetyAlocyamAlocya sa tatpArve vrataM zritaH / mAsikAdi tapastaptvA tatraiva zivamIyivAn // 890 // atha niSkaNTakaM rAjyaM bhuJjAnaH zukarAjarAT / paramArhatabhUpAnAmabhUdekanidarzanam // 891 // dvedhA' zatruJjayastredhA yAtrAH zrIsaGghabhaktayaH / caturdhA bahudhA caityA'rcAdi tena vitenire // 892 // padmAvatyagrahamahiSI vAyuvegAparAsya ca / bahvo'pyanyAH priyAzcAsan nRpakhecaraputrikAH // 893 // padmAvatyAH sutaH padmAkara: padmAkaraH zriyAm / satyAhvo vAyuvegAyA vAyusArazca vizrutaH // 894 // janyo janakasaGkAza iti yAbhyAM nijairguNaiH / nidarzyate'cyutasutazambapradyumnavat purA // 895 // 1. bAhyAbhyantaraprakArAbhyAM zatruJjayaH / 2. padmAkarazriyAmityapi pAThaH /
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 90 pradAyA''dyAya putrAya zukarAjanRpaH kramAt / svaM rAjyaM yauvarAjyaM ca dvitIyAyA'dvitIyamut // 896 // pravrajya sapriyaH prAjyotsavaiH zatruJjayArthyasau / yuktaM zatruJjayaM tIrthaM pratiprAsthita susthitaH ||897 // yugmam / tatrAdhyArohatastasya zukladhyAnAdhirohataH / prAg jajJe kevalajJAnamaho labdhirmahAtmanAm // 898 // ciraM dharitryAM viharan haranmohatamo nRNAm / bhAryAbhyAmaviyukto'sau muktimAkramata kramAt // 899 // prAgbhadrakatvAdiguNaiH sudarzanAdyavAptitannirvahaNAdikaM phalam / zrutvetyapUrvaM zukarAjabhUbhujastadarjanAyAM prayatadhvamAdRtAH // 900 // iti bhadrakatvAdiguNeSu zukarAjanRpakathA / atha zrAddhasvarUpamAha nAmAI caubheo, saDDho bhAveNa ittha ahigAro / tiviho a bhAvasaDDho, daMsaNavayauttaraguNehiM // 4 // nAmasthApanAdravyabhAvaizcaturbhedaH zrAddhaH / tatra nAmazrAddho guNazUnyaH zrAddhanAmadhArI IzvarAdinAmadhArakadaridradAsAdivat / 1. anvarthazUnyaH iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / b b b b b b bl zrAddhavidhiprakaraNam
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam sthApanAzrAddho lepyamayAdiH / dravyazrAddho bhAvazUnyazrAddhakriyAkRd abhayakumArabandhanArthacaNDapradyotananRpAdiSTakapaTazrAvikIbhUtagaNikAvat / bhAvazrAddho bhAvapUrvaka zrAddhakriyAniSThaH / atra ca bhAvazrAddhenAdhikAro, nAmazrAddhAdInAM nAmagavAdInAmiveSTasAdhyAsAdhakatvAt / bhAvazrAddhazca trividho, darzanazrAddho, vratazrAddha, uttaraguNazrAddhazca / tatra darzanazrAddhaH kevalasamyaktvadhArI zreNikAdivat / vratazrAddhaH samyaktvamUlANuvratadhArI surasundarakumArabhAryA iva, tAsAM vacaH[vrata] paJcake muninopadizyamAne raha:sthatadbha; IrSyAlunA muneH paJcasvaGgeSu paJca paJca lakuTaprahArAn dAsye ityacinti / muninA tvAdyANuvrate sadRSTAntamukte tAbhiH svIkRte ruSTA api etA mAM na mArayiSyantIti hRSTaH sa ekaikaM prahAraM nyUnIcakre / tAbhizcaivaM paJcANuvratI svIcakre, tataH sa dhim durdhyAtaM mayeti bhRzaM sAnuzayaH kSamayitvA muneH pArve sapriyo vrataM lAtvA svargataH / uttaraguNA:-trINi guNavratAni catvAri zikSAvratAni ca, samyaktvANuvratasahitAnyetAni dharannuttaraguNazrAddhaH sudarzanazreSThyAdivat / athavA samyaktvamUladvAdazavratadhArI vratazrAddhaH, uttaraguNazrAddhastu pUrvoktaguNayuktaH sarvasacittaparihAraikAhAra-trividha-caturvidhAhAra pratyAkhyAna-brahmacarya-bhUmizayanapratimAdivizeSAbhigrahavAn Ananda-kAmadeva-kArtikazreSThyAdivat / ekadvyAdivratabhAve'pi ca vratazrAddhatvaM syAt, tatra ca dvAdazavratAnAmekadvikacatuSkAdisaMyogairdvividhaM trividhenetyAdibhaGgayojitairuttaraguNA'viratarUpabhedadvayayutaiH zrAddhabhaGgakasarvAgramityuktam terasakoDisayAI, culasIi juyAiM bArasa ya lakkhA / sattAsIi sahassA, dunnisayA taha duggA ya //
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH nanu trividhaM trividheneti bhedo'tra kutrApi kiM na yojitaH ? ucyate, gRhiNA svayaM putrAdibhirvA prAkprArabdhArambhAdAvanumateniSedhumazakyatvAt / yatpunaH prajJaptyAdau trividhaM trividhenetyapi pratyAkhyAnamuktamagAriNAm, tadvizeSaviSayam / tathAhi-yaH 4 khalu pravivrajiSureva putrAdisantatipAlanAya vilambamAnaH pratimAH pratipadyate, yo vA vizeSa svayambhUramaNAdigatamatsyamAMsAdi nRkSetrAdvahi: sthUlahiMsAdikaM vA kvacidavasthAvizeSeNa pratyAkhyAti, sa eva trividhaM trividheneti karotItyalpaviSayatvAdatra na vivakSitam / vi0 A0 2 mahAbhASye'pyuktaM keI bhaNaMti gihiNo, tivihaM tivihieNa natthi saMvaraNaM / taM na, jao niddiSTuM pannattIe viseseuM / puttAiM saMtatinimittamittamekkArasiM pavaNNassa / jaMpaMti kei gihiNo dIkkhAbhimuhassa tivihaMpi // jai kiMcidappaoaNamappappaM vA visesiaM vatthu / paccakkhejja na doso, sayaMbhuramaNAdimacchavva // 'appaoaNaMtti'-aprayojanaM kAkamAMsAdi, 'appappaM' aprApyaM nRkSetrAd bahirdantidantacitrakacarmAdikaM viziSTam / nanu Agame'nyathA zrAvakabhedAH zrUyante / yaduktaM zrIsthAnAGge-"cattAri samaNovAsagA pannattA, taMjahA-ammApiyasamANe bhAyasamANe mittasamANe savattisamANe (sU0 321) / athavA cattAri samaNovAsagA pannattA, taMjahA-AyavsasamANe 1. vizeSe iti ko0 ha0 pra0 pAThAH /
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam paDAgAsamANe thANusamANe kharakaMTayasamANe / " ete ca sAdhUnAzritya draSTavyAH, te cAmISAM caturNA madhye kasminnavataranti ? / ucyate, vyahAranayamatena bhAvazrAvakA evaite tathA vyavahriyamANatvAt, nizcayanayamatena punaH sapatnIkharaNTasamAnau mithyAdRSTiprAyau | dravyazrAvako, zeSAstu bhAvazrAvakAH / taduktaM - ciMtai jaikajjAiM, na diTThakhaliovi hoi ninneho / egaMtavacchalo jaijaNassa jaNaNIsamo saDDho // hiae sasiNeho ccia, muNINa maMdAyaro viNayakamme / bhAyasamo sAhUNaM, parAbhave hoi susahAo // mittasamANo mANA IsiM rUsai apucchio kajje / mannaMto appANaM, muNINaM sayaNAu abbhahi // thaddho chiddappehI, pamAyakhaliANi niccamuccarai / saDDho savattikapyo sAhUjaNaM taNasamaM gaNai // tathA dvitIyacatuSke - gurubhaNio suttattho, bibijjai avitaho maNe jassa / so AyaMsasamANo, susAvao vannio samae // pavaNeNa paDAgA iva, bhAmijjai jo jaNeNa mUDheNa / aviNicchiyaguruvayaNo, so hoi paDAiAtullo // paDivannamasaggAhaM, na muai gIatthasamaNusiTThovi / thANusamANo eso, apaosI muNijaNe navaraM // ummaggadesao ninhavosi mUDhosi maMdadhammosi / ia sammapi kahataM kharaMTae so kharaMTasamo //
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH jaha siDhilamasuidavvaM, chuppaMtaM pihu naraM kharaMTei / evamaNusAsagaM pihu dUsaMto bhannai kharaMTo // nicchayao micchattI, kharaMTatullo savattitullovi / vavahArao u saDDhA, vayaMti jaM jiNagihAIsu // sa-zayoraikyAt sravati muJcati dAnazIlatapobhAvanAdinA zubhayogenASTaprakAraM karmeti, zRNoti yatibhyaH samyak sAmAcArImityAdirvA zrAvakazadvArtho'pi bhAvazrAvakamevAzritya ghaTate / yadAhu: - sravanti yasya pApAni pUrvabaddhAnyanekazaH / AvRttazca vratairnityaM zrAvakaH so'bhidhIyate // saMpattadaMsaNAI paidiahaM jaijaNA suNeI a / sAmAyAriM paramaM, jo khalu taM sAvagaM biMti // zraddhAlutAM zrAti padArthacintanAddhanAni pAtreSu vapatyanAratam / kiratyapuNyAni susAdhusevanAdato'pi taM zrAvakamAhuruttamAH // yadvA-zraddhAlutAM zrAti zRNoti zAsanaM dAnaM vapatyAzu vRNoti darzanam / kRntatyapuNyAni karoti saMyamaM taM zrAvakaM prAhuramI vicakSaNAH // tathA-zraddhA samyag dharme'syA'stIti prajJAzraddhA'rcAvRtterNaH (si0 hai0 7-2-33) iti Napratyaye zrAddha iti zrAddhazadvAnvartho'pi bhAvazrAddhatvApekSa evetyatroktaM bhAvazrAddhanAtrAdhikAra iti caturthagAthArthaH // 4 // sasasasasasasasa sasasasasasa sasasasasa 14
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM zrAddhasya svarUpamuktvA prAgukte dinarAtryAdikRtyaSaTke prathamaM dinakRtyavidhimAha - prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam navakAreNa vibuddho, sarei so skuldhmmniymaaii| paDikamia suI pUia, gihe jiNaM kuNai saMvaraNaM // 5 // 'namo arihaMtANaM' ityAdinA vibuddhaH sa zrAddhaH svakuladharmaniyamAdIn smaret / ayamarthaH-zrAvakeNa tAvat svalpanidreNa bhAvyaM, pAzcAtyarAtrau ca yAmAdisamaye sakAle utthAtavyaM, tathA sati yathA vilokyamAnaihikalaukikapAralaukikakAryasiddhyAdayo'nekaguNAH, anyathA tatsIdanAdayo doSAH / loke'pyuktaM - kammINAM dhaNa saMpaDai, dhammINAM paraloa jihiM / suttAM ravi uggamai, tihiM naraAu na oya // nidrApAravazyAdinA yadi tathotthAtuM na zaknoti, tadA paJcadazamuhUrtA rajanI tasyAM jaghanyato'pi caturdaze brAhma muhUrte uttiSThet, utthitazca dravyAdhupayogaM karoti-dravyataH ko'haM zrAddho'nyo vA ? kSetrataH kiM svagRhe'nyatra vA ? uparitale'dhastale vA? kAlato rAtridinaM vA? bhAvataH kAyikyAdinA pIDito'haM na vA? evamupayoge datte nidrAnuparame 'nAsAniHzvAsaM niruNaddhi / tato'panidraH 1. nAsAM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH san dvAraM dRSTvA kAyikyAdicintAM karoti / uktaJca sAdhumAzrityaughaniryuktau-'davvAiuvaogaM UsAsaniraMbhaNA loaM' gA0 (206) iti rAtrau ca yadi kiJcit kAryAdyanyasmai jJApayati, tadA mandasvarAdinaiva, uccaiHsvaraM tu zabdakAsitakArahuMkArAdyapi 4na kuryAt, rAtrau 'tatkaraNajAgaritairgRhagodhAdihiMsrajIvairmakSikopadravAdyArambhaH, prAtivezmikairvA svasvA''rambhaH pravatyaita / tathA ca pAnIyAhArikA-randhana-kArikA-vANijyakAraka-zoSakAraka-pathika-karSakA''rAmikA'raghaTTikagharaTTAdiyantravAhaka-zilAkuTTaka cAkrika rajaka kumbhakAra-lohakAra-sUtradhAra-dyUtakAra-zastrakAra-madyakAra-mAtsyika-saunika-vAgurika-lubdhaka-ghAtakapAradArika-taskarA-vaskandadAyakAdInAmapi paramparayA kuvyApArapravRttiriti nirarthakamaneke doSAH / taduktaM zrI bhagavatyaGge jAgariA dhammINaM, ahammINaM tu suttayA seyA / vacchAhivabhaiNIe, akahiMsu jiNo jayaMtIe // nidrAcchede ca tajjJena bhUjalAgnivAyuvyomasu kiM tattvamityAdyanveSyaM yataHambhobhUtattvayonidrAvicchedaH zubhahetave / vyomavAyvagnitattveSu sa punarduHkhadAyakaH // vAmA zastodaye pakSe site kRSNe tu dakSiNA / trINi trINi dinAnIndusUryayorudayaH zubhaH // zuklapratipado vAyuzcandre'thArke tryahaM tryaham / vahan zasto'nayA vRttyA viparyAse tu duHkhadaH // 1. tatkaraNe iti mudritam / 2. zoka0 iti mudritam /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH zazAGkenodaye vAyoH sUryeNA'staM zubhAvaham / udaye raviNA tvasya zazinA'staM zubhAvaham // zrAddhavidhikeSAJcinmate vArakrameNa sUryacandrodayo, tatra ravibhaumaguruzaniSu sUryodayaH somabudhazukreSu candrodayaH / keSAJcit 4 prakaraNam saGkrAntikramAd, yathA mesavise ravicaMdA ityAdi / keSAJciccandrarAziparAvarttakrameNa - sArddhaM ghaTIdvayaM nADirekaikA'rkodayAdvahet / araghaTTaghaTIbhrAntinyAyo nADyo punaH punaH // SaTtriMzadguruvarNAnAM yA velA bhaNane bhavet / sA velA maruto nADyA nADyAM saJcarato laget // paJcatattvAni caivaM - UrdhvaM vahniradhastoyaM tirazcIna: samIraNaH / bhUmirmadhyapuTe vyoma sarvagaM vahate punaH // vAyorva)rapAM pRthvyA vyomnastattvaM vahet kramAt / vahantyorubhayornADyorjJAtavyo'yaM kramaH sadA // pRthvyAH palAni paJcAzaccatvAriMzattathA'mbhasaH / agnestriMzatpunarvAyoviMzatirnabhaso daza // tattvAbhyAM bhUjalAbhyAM syAcchAnte kArye phalonnatiH / dIptA sthirAdike kRtye tejovAyvambaraiH zubham // jIvitavye jaye lAbhe sasyotpattau ca varSaNe / putrArthe yuddhaprazne ca gamanAgamane tathA // pRthvyaptattve zubhe syAtAM vahnivAtau ca no zubhau / arthasiddhiH sthiroA tu zIghramambhasi nirdizet // yugmam / 17
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH pUjAdravyArjanodvAhe durgAdisaridAkrame / gamAgame jIvite ca gRhe kSetrAdisaGgrahe // krayavikrayaNe vRSTau sevAkRSidviSajjaye / vidyApaTTAbhiSekAdau zubhe'rthe ca zubhaH zazI // yugmam / prazne prAraMbhaNe vA'pi kAryANAM vAmanAsikA / pUrNA vAyoH pravezazcettadA siddhirasaMzayam // baddhAnAM rogitAnAM ca prabhraSTAnAM nijAtpadAt / prazne yuddhavidhau vairisaGgame sahasA bhaye // snAne pAne'zane naSTAnveSe putrArthamaithune / vivAde dAruNArthe ca sUryanADiH prazasyate // yugmam / kacittvevam - vidyArambhe ca dIkSAyAM zastrAbhyAsavivAdayoH / rAjadarzanagItAdau mantrayantrAdisAdhane // sUryanADI zubhA / dakSiNe yadi vA vAme yatra vAyurnirantaram / taM pAdamagrataH kRtvA nissaret nijamandirAt // adhamarNAricaurAdyA vigrahotpAtino'pi ca / zUnyAne svasya kartavyAH sukhalAbhajayArthibhiH // svajanasvAmigurvAdyA ye cAnye hitacintakAH / jIvAne te dhruvaM kAryAH kAryasiddhimabhIpsubhiH // pravizatpavanApUrNanAsikApakSamAzritam / pAdaM zayyotthito dadyAt prathamaM pRthivItale // evaM vidhinA tyaktanidraH zrAvaka AtyantikabahumAnaH paramamaGgalArthaM namaskAraM smared avyaktavarNaM, yadAha
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH paramiTTiciMtaNaM mANasammi sijjAgaeNa kAyavvaM / suttA'viNayapavittI nivAriA hoi evaM tu // anye tu na sA kAcidavasthA yasyAM paJcanamaskArasyA'nadhikAra iti manvAnA avizeSeNaiva namaskArapAThamAhuH / etanmatadvayamAdyapaJcAzakavRttyAdAvuktam / zrAddhadinakRtye tvevamuktaM sijjAThANaM pamuttUNaM, ciTThijjA dharaNIyale / bhAvabaMdhuM jagannAhaM, namokkAraM tao paDhe // (zlo0 9) yatidinacaryAyAM caivaMjAmiNipacchimajAme, savve jagganti bAlabuDhDhAI / paramiTThiparamamaMtaM bhaNaMti sattaDhuvArAo // evaM ca namaskAraM smaran suptotthitaH palyaGkAdi muktvA pavitrabhUmau UrdhvaM sthito niviSTo vA padmAsanAdisukhAsanAsInaH | pUrvasyAmuttarasyAM vA sammukho jinapratimAdyabhimukho vA cittaikAgratAdyarthaM kamalabandha-karajApAdinA namaskArAn parAvartayet, tatrA'STadale kamale karNikAyAmAdyaM padaM, dvitIyAdipadAni catvAri pUrvAdidikcatuSke, zeSANi catvAryAgneyyAdividikcatuSke | nyasedityAdi / uktaM cASTamaprakAze zrIhemasUribhiH aSTapatre sitA'mbhoje karNikAyAM kRtasthitim / AdyaM saptAkSaraM mantraM pavitraM cintayettataH // (zlo0 33) 1. namaskAraparivartanavidhirayam-hRdi namaskAraM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 100 siddhAdikacatuSkaM ca dikpatreSu yathAkramam / cUlApAdacatuSkaM ca vidikpatreSu cintayet // (34) trizuddhayA cintayaMstasya zatamaSTottaraM muniH / bhuJjAno'pi labhetaiva caturthatapasaH phalam // (35) karajApo nandyAvarttazaGkhAvarttAdinA iSTasiddhyAdibahuphalaH / proktaM ca karaAvatte jo paMcamaMgalaM sAhupaDimasaMkhAe / navavArA Avattai chalaMti taM no pisAyAI // bandhanAdikaSTe tu viparItazaGkhAvarttAdinA'kSaraiH padairvA viparItaM namaskAraM lakSAdyapi japet, kSipraM klezanAzAdi syAt / karajApAdyazaktastu sUtra - ratna - rudrAkSAdijapamAlayA svahRdayasamazreNisthayA paridhAnavastracaraNAdAvalagantyA mervanullaGghanAdividhinA japet / yataH aGgulyagreNa yajjaptaM yajjaptaM merulaGghane / vyagracittena yajjaptaM tatprAyo'lpaphalaM bhavet // saGkulAdvijane bhavyaH sazabdAnmaunavAn zubhaH / maunajAnmAnasaH zreSTho jApaH zlAghyaH paraH paraH // japazrAnto vized dhyAnaM dhyAnazrAnto vizejjapam / dvayazrAntaH paThet stotramityevaM gurubhiH smRtam // zrIpAdaliptasUrikRtapratiSThApaddhatAvapyuktaM - jApastrividho mAnasopAMzubhASyabhedAt, tatra mAnaso manomAtravRttinirvRttaH svasaMvedyaH, | upAMzustu parairazrUyamANo'ntaH saJjalparUpaH yastu parai: zrUyate sa bhASyaH, ayaM yathAkramamuttamamadhyamAdhamasiddhiSu zAntipuSTyabhi zrAddhavidhiprakaraNam
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 101 cArAdirUpAsu niyojyaH, mAnasasya prayatnasAdhyatvAd, bhASyasyAdhamasiddhiphalatvAdupAMzuH sAdhAraNatvAtprayojyaH iti / namaskArasya | paJcapadIM navapadIM vA'nAnupUrvyA'pi cittaikAgryArthaM guNayet, tasya ca pratyekamekaikAkSarapadAdyapi parAvartyam / yaduktamaSTamaprakAze gurupaJcakanAmotthA vidyA syAt SoDazAkSarA / japan zatadvayaM tasyAzcaturthasyA''pnuyAt phalam // ( yo. zA. 8. 38) gurupaJcakaM=parameSThipaJcakaM, SoDazAkSarA = arihaMtasiddhaAyariyauvajjhAyasAhurUpA / tathA zatAni trINi SaDvarNaM catvAri caturakSaram / paJcavarNaM japan yogI caturthaphalamaznute // ( yo. zA. 8. 39) SaDvarNam=arihaMtasiddha iti / caturakSaraM = arihaMta iti / avarNaM akArameva mantram / pravRttiheturevaitadamISAM kathitaM phalam / phalaM svargApavargau tu vadanti paramArthataH // ( yo. zA. 8. 40) tathA nAbhipadme sthitaM dhyAyedakAraM vizvatomukham / sivarNaM mastakAmbhoje AkAraM vadanAmbuje // ukAraM hRdayAmbhoje sAkAraM kaNThapaJjare / sarvakalyANakArINi bIjAnyanyAnyapi smaret // asiAusA iti bIjAnyanyAnyapi 'namaH sarvasiddhebhya' iti / mantraH praNavapUrvo'yaM phalamaihikamicchumiH / dhyeyaH praNavahInastu nirvANapadakAGkSibhiH // 44 zrAddhavidhiprakaraNam
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH evaM ca mantravidyAnAM varNeSu ca padeSu ca / vizleSaM kramazaH kuryAllakSyabhAvopapattaye // jApAdezca bahuphalatvaM, yataHpUjAkoTisamaM stotraM stotrakoTisamo japaH / japakoTisamaM dhyAnaM dhyAnakoTisamo layaH // dhyAnasiddhaye ca jinajanmAdikalyANakabhUmyAdirUpaM tIrthamanyadvA svAsthyahetuM viviktaM sthAnAdyAzrayet / yad dhyAnazatakeniccaM cia juvaipasunapuMsagakusIlavajjiyaM jaiNo / ThANaM viaNaM bhaNiaM, visesao jhANakAlaMmi // thirakayajogANaM puNa, muNINa jhANesu niccalamaNANaM / gAmammi jaNAinne, sunne ranne va na viseso // to jattha samAhANaM, hoi maNovayaNakAyajogANaM / bhUovaroharahio, so deso jhAyamANassa // kAlo vi succia jahiM jogasamAhANamuttamaM lahai / nau divasanisAvelAiniyamaNaM jhAiNo bhaNiaM // jaccia dehAvatthA, jiANa jhANAvarohiNI hoi / jhAijjA tadavattho, Thio nisanno nivanno vA // savvAsu vaTTamANA muNao jaM desakAlaciTThAsu / varakevalAilAbhaM, pattA bahuso samiapAvA // to desakAlaciThThAniamo jhANassa natthi samayammi / jogANa samAhANaM, jai hoi tahA payaiavvaM // ityAdi !! namaskArazcAtrA'mutrA'pyatyantaM guNakRt / uktaM hi mahAnIzIthe - 102
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 103 nAsei corasAvayavisaharajalajalaNabaMdhaNabhayAI / ciMtijjaMto rakkhasaraNarAyabhayAI bhAveNa // anyatrApi jAevi jo paDhijjai, jeNaM jAyassa hoi phalariddhi / avasANevi paDhijjai, jeNa mao suggaiM jAi // AvaihiMpi paDhijjai, jeNa ya laMghei AvaisayAI / riddhIevi paDhijjai, jeNa ya sA jAi vitthAraM // navakAraikkaakkhara, pAvaM pheDer3a satta ayarANaM / pannAsaM ca paeNaM, paMcasayAI samaggeNaM // jo guNai lakkhamegaM pUei vihIi jiNanamukkAraM / titthayaranAmagoaM, so baMdhai natthi saMdeho // aTTheva ya aTThasayA, aTThasahassaM ca aTThakoDIo / jo guNar3a aTThalakkhe, so taiabhave lahai siddhi | namaskAramAhAtmye iha loke zreSThiputrazivAdayo dRSTAntAH / yathA - sa dyUtAdyAsakto 'viSame namaskAraM smare:' iti pitrA zikSitaH pitari mRte vyasananirdhano dhanArthI duSTatridaNDigirA uttarasAdhakIbhUtaH kRSNacaturdazIrAtrau smazAne khaDgapANiH zabasyAGghrI prakSayan bhIto namaskAraM sasmAra, trirutthitenApi zabena taM pratyaprabhUSNunA tridaNDyeva hataH, svarNanaraH siddhastasya, tato maharddhi: zivazcaityAdyacIkarat, ityAdi / paraloke tu vaTazamalikAdayaH, yathA sA mlecchabANaviddhA sAdhudattanamaskArAtsiMhalezasya mAnyaputrItvenotpannA kSutasamayamahebhyoktanamaskArAdyapadazruterjAtismarA paJcazatyA potairAgatya bhRgupure zamalikAvihAroddhArakamakArayadityAdi / tasmAtsuptotthitena pUrvaM namaskAraH smarttavyaH, tato dharmajAgaryA kAryA / yathA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA kohaM kA mama jAI, kiM ca kuladevayA ca ke guruNo / ko maha dhammo ke vA, abhiggahA kA avasthA me // kiM me kaDaM kiMca me kiccasesaM, kiM sakkaNijjaM na samAyarAmi / kiM me paro pAsai kiM ca appA, kiM vAhaM khaliaM na vivajjayAmi // (dazavaikAlika0 cU0 2-12-13) evamadya kA tithiH ? kiM vA'rhatAM kalyANakaM ? kiM vA'dya mama kRtyamityAdi / atra svakuladharmavratAdeH smaraNaM bhAvataH, | gurvAdestu dravyataH, kutra deze pure grAme sthAne vA'smIti kSetrataH, kaH kAlaH prabhAtAdiH sampratIti ca kAlataH, idaM ca sarvamAdizabdena sagRhItam / evaM smaraNe hi jIvasAvadhAnatva-tattadviruddhakarmasvadoSAdiparihAra-svaniyamanirvAhana-vyaguNavizeSadharmArjanAdayo guNAH / zrUyate hyAnandakAmadevAdyairapi dharmajAgaryApratibuddhaiH pratimAdivizeSadharmakaraNAdi / athottarArddhavyAkhyA-"paDikamiatti" tataH cet pratikrAmakastadA pratikramya rAtripratikramaNaM kRtvA / tadvidhiragre vakSyate / yo na pratikrAmati tenApi rAgAdimayakusvapna-pradveSAdimayaduHsvapnayoraniSTasUcakatAhaksvapnasya ca pratighAtAya strIsevAdikusvajopalambhe'STottarazatocchvAsamAnaH kAyotsargaH kAryaH, anyathA tu zatocchvAsamAnaH kAyotsargaH kAryaH / yaduktaM vyavahArabhASye pANivahamusAvAe, adattamehuNapariggahe sumiNe / sayamegaM tu aNUNaM, UsAsANaM jhavijjAhi // mahavvayAI jhAijjA siloge paMcavIsaI / itthIvippariAse a sattAvIsasiloio // prANivadhAdicatuSke svapne kRte kArite'numodite ca, maithune tu kRte dvitIyagAthottarAddhe'STottarazatocchvAsotsargasyoktatvAt 104
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tkAkArite'numodite ca zatamekamanyUnamucchvAsAnAM kSapayet / paJcaviMzatyucchvAsapramANaM caturviMzatistavaM caturo vArAn dhyAyediti | bhAvaH / athavA mahAvratAni dazavaikAlikazrutabaddhAni (adhya. 4. sU. 3-9) kAyotsarge dhyAyet / teSAmapi prAyaH paJcaviMzatizlokamAnatvAt / yadi vA yAn tAn vA svAdhyAyabhUtAn paJcaviMzatizlokAn dhyAyediti // tavRttau AdyapaJcAzakavRttAvapi jAtu mohodayAt kusvapne strIsevAdirUpe tatkAlamutthAyeryApathapratikramaNapUrvakamaSTottarazatocchvAsapramANaH kAyotsargaH kArya iti / kAyotsarge kRte'pi pratikramaNavelAyA arvAg bahunidrAdipramAde punarevaM kAyotsargaH kriyate / jAtu divApi nidrAyAM kusvapnAyupalambhe evaM kAyotsargaH karttavyo vibhAvyate, paraM tadaiva kriyate sandhyApratikramaNAvasare veti nirNayo bahuzrutagamyaH / vivekavilAsAdau tvevamuktaM susvapnaM prekSya na svapyaM kathyamahni ca sadguroH / duHsvapnaM punarAlokya kAryaH proktaviparyayaH // samadhAtoH prazAntasya dhArmikasyApi nIrujaH / syAtAM puMso jitAkSasya svapnau satyau zubhAzubhau // anubhUtaH zruto dRSTaH prakRtezca vikArajaH / svabhAvataH samudbhUtazcintAsantatisambhavaH / devatAdyupadezottho dharmakarmaprabhAvajaH / pApodrekasamutthazca svapnaH syAnnavadhA nRNAm // yugmam / prakArairAdimaiH SaDbhirazubhazca zubho'pi ca / dRSTo nirarthakaH svapnaH satyastu tribhiruttaraH // rAtraizcaturpu yAmeSu dRSTaH svapnaH phalapradaH / mAsai'dazabhiH SaDbhistribhirekena ca kramAt // nizA'ntyaghaTikAyugme dazAhAtphalati dhruvam / dRSTaH sUryodaye svapnaH sadyaH phalati nizcitam //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam mAlAsvapno'hni dRSTazca tathA''dhivyAdhisambhavaH / malamUtrAdipIDotthaH svapnaH sarvo nirarthakaH // azubhaH prAk zubhaH pazcAt zubho vA prAgathAzubhaH / pAzcAtyaH phaladaH svapno duHsvapne zAntiriSyate // svapnacintAmaNizAstre'pisvapnamaniSTaM dRSTvA supyAtpunarapi nizAmavApyAtha / na kathaM kathamapi kathayetkeSAJcit phalati na sa yasmAt / / (1.21) utthAya jinaM prAtardhyAyati yaH stauti vA'thavA smarati / paJcanamaskRtimantraM duHsvapnastasya vitatha: syAt // (22) pUjAdInyapi racayeddevagurUNAM tapazca nijazaktyA / satataM dharmaratAnAM duHsvapno bhavati susvapnaH // (23) devagurUNAM smaraNaM nAmagrahaNaM sutIrthasUrINAm / viracayya svapiti yadA na kadA'pyApnoti duHsvapnam // (1.25) niSThIvanena dadvAdestataH kuryAnnigharSaNam / aGgadAAya pANibhyAM vajrIkaraNamAcaret // prAtaH prathamamevAtha svapANiM dakSiNaM pumAn / pazyedvAmaM tu vAmAkSI nijapuNyaprakAzakam // mAtRprabhRtivRddhAnAM namaskAraM karoti yaH / tIrthayAtrAphalaM tasya tatkAryo'sau dine dine / anupAsitavRddhAnAmasevitamahIbhujAm / avAramukhyAsuhRdAM dUre dharmArthatuSTayaH // 1. yo vastuto'pi jinanAthaM / 2. vitathatvaM rA prathayati tasya // 106
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH pratikrAmakasya ca pratyAkhyAnoccArAtpUrvaM saccittAdicaturdazaniyamagrahaNaM syAt / apratikrAmakenApi sUryodayAt prAk caturdazaniyamagrahaNaM yathAzakti namaskArasahitAdi granthisahitAdi vyAsanaikAsanAdi yathAgRhItasaccittadravyavikRtinaiyatyAdi- | niyamoccAraNarUpaM dezAvakAzikaM ca kAryam / vivekinA hi pUrvaM sadgurupAyeM samyaktvamUlaH zrAvakadharmo yathAzakti dvAdazavratAtmakaH pratipattavyaH / tathA sati | sarvAGgINavirateH sambhavAd, viratezca mahAphalatvAd, aviratezca nigodAdInAmiva manovAkkAyavyApArAbhAve'pi bahukarmabandhAdi| mahAdoSAt / tathA coktaM bhAvinA bhavinA yena svalpApi viratiH kRtA / spRhayanti surAstasmai svayaM tAM kartumakSamAH // akurvanto'pi kavalAhAramekendriyAGginaH / yannopavAsapuNyADhyAstattatrAvirateH phalam // sAvadyaM cittavAkkAyairakurvanto'pi janminaH / anantakAlamekAkSAstiSThantyavirateH khalu // tiriyA kasaMkusArA, nivAyavahabaMdhamAraNasayAiM / neva ihaM pAvaMtA, parattha jai niamiA huMtA // aviratikarmodaye hi devAnAmiva gurUpadezAdiyoge'pi viratipratipattiH kApi na syAd, ata eva zreNikanRpaH kSAyikasamyagdRSTirapi zrIvIravacaH zravaNAdiyoge'pi kAkAdimAMsamAtraniyamamapi na svIcake / aviratizca viratyA jIyate, viratizcAbhyAsasAdhyA, abhyAsAdeva hi sarvakriyAsu kauzalamunmIlati / anubhavasiddhaM cedaM likhanapaThanasaGkhyAnagAnanRtyAdi 107
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam sarvakalAvijJAneSu sarveSAm / uktamapi abhyAsena kriyAH sarvA abhyAsAt sakalAH kalAH / abhyAsAd dhyAnamaunAdi kimabhyAsasya duSkaram ? // nirantaraM viratipariNAmAbhyAse ca pretyA'pi tadanuvRttiH syAt / yaduktaMjaM abbhasei jIvo, guNaM ca dosaM ca ettha jammammi / taM pAvai paraloe, teNa ya abbhAsajoeNa // tasmAd yathecchamapi dvAdazavratapratibaddhaniyamA vivekinA svIkAryAH / atra ca zrAddhazrAvikAyogyamicchAparimANaM savistaraM vyAkhyeyaM, yathA tanniyamAnAM samyak parijJAnapUrvaM pratipattau bhaGgAdidoSo na syAt / niyamAzca vimarzapUrvakaM tathaiva grAhyA yathA nirvoDhuM zakyante / sarveSvapi niyameSu ca sahasA'nAbhogAdyAkAracatuSkaM cintyaM, tenA'nAbhogAdinA niyamitabahuvastugrahaNe'pi niyamabhaGgo na syAt, kintu aticAramAtram / jJAtvA tvaMzamAtragrahaNe'pi niyamabhaGga eva, jAtu duSkarmapAravazyena jJAtvApi bhaGge'grato niyamaH pAlya eva dharmArthinA / pratipannapaJcamIcaturdazyAditapodine'pi tithyantarabhrAntyAdinA saccittajalapAnatAmbUlabhakSaNakiyadbhojanAdau yadA tapodinaM jJAtaM tadanu mukhAntaHsthamapi na gilati, kintu tattyaktvA prAsukavAriNA mukhazuddhiM kRtvA taporItyaiva tiSThati, taddine ca yadi bhrAntyA pUrNa bhuktastadA dvitIyadine daNDanimittaM tattapaH kArya, samAptau ca tattapo varddhamAnaM 108 1. cintyate'nA iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: LA zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kAryam, evaM cAticAra eva syAnna tu bhaGgaH / tapodinajJAnAdanu sikthAdimAtragilane tu bhaGga eva narakAdihetuH, dinasaMzaye kalpyAkalpyasaMzaye vA kalpyagrahaNe'pi bhaGgAdidoSaH, gADhamAnye bhUtAdidoSapAravazye sarpadaMzAdyasamAdhau ca yadi tattapaH kartuM na zaknoti, tadApi caturthAkAroccArAnna bhaGgaH / evaM sarveSu niyameSvapi bhAvyam / uktaJca vayabhaMge gurudoso, thovassavi pAlaNA guNakarI a / gurUlAghavaM ca neaM, dhammammi ao a AgArA // niyamazca mahAphalaH, yadi hyAsannakumbhakRtkhalatiM dRSTAM vinA na bhokSye iti kautukamAtragRhIto'pi niyamaH zreSThikamalasya nidhAnArddhaprAptyA saphalIbhUtaH, tadA puNyArthaM niyamaphalaM kiyaducyate ? tathAha yo'pi so'pi dhruvaM grAhyo niyamaH puNyakAGkSiNA / so'lpo'pyanalpalAbhAya kamalazreSThino yathA // parigrahaparimANaniyamadRDhatAyAM ratnasArakumArakathA'gre vakSyate / niyamAzcaivaM grAhyA, tatra pUrvaM tAvanmithyAtvaM tyAjyaM, tato nityaM yathAzakti trirdviH sakRdvA jinapUjA, jinadarzanaM, sampUrNadevavandanaM, caityavandanA vA kAryeti niyamyam / evaM sAmagrayAM gurorbahallaghu vA vandanam, sAmagryabhAve nAmagrahaNena vandanaM, nityaM varSAcaturmAsyAM paJcapAdau vA'STaprakArA pUjA, yAvajjIvaM navyAnnapakvAnnaphalAderdevasya DhaukanaM vinA agrahaNaM, nityaM naivedyapUgAdeDhauMkanaM, nityaM caturmAsItrayavArSikadIpotsavAdau vA aSTamaGgalikaDhaukanaM, nityaM parvasu vA varSamadhye kiyadvAraM vA khAdyasvAdyAdisarvavastUnAM devasya gurozca pradAnapUrvaM bhojanaM, pratimAsaM prativarSa vA mahAdhvajapradAnAdivistareNa snAtramahamahApUjA, rAtrijAgaraNAdi, nityaM varSAsu kiyadvAraM vA caityazAlApramArjanasamAracanAdi, prativarSa 109
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH pratimAsaM vA caitye'GgarUkSaNa-dIpArthapUNI-kiyaddIpataila-candanakhaNDAdeH, zAlAyAM mukhavastra-japamAlA-proJchanaka-caravalakAdyarthaM kiyadvastrasUtrakambalorNAdezca mocanaM, varSAsu zrAddhAdInAmupavezanArthaM kiyatpaTTikAdeH kAraNaM, prativarSaM sUtrAdinA'pi saGghapUjA kiyatsAdharmikavAtsalyAdi ca, pratyahaM kiyAn kAyotsargaH, svAdhyAyatrizatyAdiguNanaM, nityaM divA namaskArasahitAde rAtrau | divasacaramasya ca pratyAkhyAnasya karaNaM, dvipratikramaNAdi cAdau niyamanIyAni / tato yathAzakti dvAdazavratasvIkAraH, tatra ca saptamavrate sacittAcittamizravyaktiH samyag jJeyaH / yathA prAyaH sarvANi dhAnyAni dhAnanaka-jIrakAjamaka-virahAlI-soA-rAI-khasakhasa-prabhRtisarvakaNAH, sarvANi phalapatrANi, lavaNa-khArI-kSAraka-raktasaindhava-saJcalAdirakRtrimaH kSAro, mRt-khaTI-varNikAdi: ArdradantakASThAdi ca vyavahArataH sacittAni / jalena kleditAzcaNakagodhUmAdikaNAzcaNakamudgAdidAlayazca klinnA api kvacinnakhikAsambhavAnmizrAH, tathA pUrvaM lavaNAdipradAnaM bASpAdipradAnaM vAlukAkSepaM vA vinA sekitAzcaNakA godhUmayugandharyAdidhAnAH, kSArAdipradAnaM vinA lolitatilA, olaka-uMbikA-pRthuka-sekita-phalikAparpaTikAdayo marica-rAjikA-vaghArAdimAtrasaMskRtacirbhaTikAdIni sacittAntarbIjAni sarvapakvaphalAni ca mizrANi / yaddine tilakuTTiH kRtA taddine mizrA, madhye'nna-rauTTikAdikSepe tu muhUrtAdanu prAsukA, dakSiNamAlavAdau prabhUtataraguDakSepeNa taddine'pi | tasyAH prAsukatvavyavahAraH / vRkSAttatkAlagRhItaM gunda-lAkSA-challyAdi, tAtkAliko nAlikera-nimbaka-nimbA''prekSvAdInAM rasaH tAtkAlikaM tilAditailaM, tatkAlabhagnaM nirbIjIkRtaM nAlikera-zRGgATaka-pUgIphalAdi, nirbIjakRtAni pakvaphalAni, | 110
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhi prakAzaH prakaraNam gADhamarditaM niSkaNaM jIrakAjamakAdi ca muhUrtaM yAvanmizrANi, muhUrtAdUrdhvaM tu prAsukAnIti vyavahatiH / anyadapi prabalAgniyogaM vinA yatprAsukIkRtaM syAt tanmuhUttAvadhi mizraM tadanu prAsukaM vyavahriyate, yathA prAsukanIrAdi, tathA kaccaphalAni kaccadhAnyAni gADhaM marditamapi lavaNAdi ca prAyo'gnyAdiprabalazastraM vinA na prAsukAni / yaduktaM zrIpaJcamAGge ayamartha ekonaviMze zate | tRtIyoddezake sUtra-32 "vajramayyAM zilAyAM svalpapRthvIkAyasya vajraloSTakenaikaviMzativArAn peSaNe santyeke kecana jIvA ye| spRSTA api neti / " yojanazatAtparata AgatAni harItakI-khAriki-kisimisi-drAkSA-khajUra-marica-pippalI-jAtiphalabadAma-vAyama-akhoDana-mijAM-jaragojAM-pistAM-caNIkabAvA-sphaTikAnukArisaindhavAdIni, sajjikAbiDalavaNAdiH kRtrimaH kSAraH, kumbhakArAdiparikarmitamRdAdikam, elA-lavaMga-jAvitrI-zuSka-mustA-koMkaNAdipakvakadalIphalAni, utkAlitazRGgATakapUgAdIni ca prAsukAnIti vyavahAro dRzyate / uktamapi zrIkalpe - joaNasayaM tu gaMtuM, aNahAre tuNNa bhaMDasaMkatI / vAyAgaNidhUmeNa ya, viddhatthaM hoi loNAI // (bhA0 973) lavaNAdikaM svasthAnAt gacchat pratyahaM bahubahutarAdikrameNa vidhvasyamAnaM yojanazatAtparato gatvA sarvathaiva vidhvastamacittaM bhavati / Aha-zastrAbhAve yojanazatagamanamAtreNaiva kathamacittIbhavatItyAha, anAhAreNa yasya yadutpattidezAdikaM sAdhAraNaM tattato vyavacchinnaM svopaSThambhakAhAravicchedAdvidhvasyate, tacca lavaNAdikaM bhANDasaGkrAntyA pUrvasmAtpUrvasmAd bhAjanAdaparabhAjaneSu, yadvA pUrvasyA bhANDazAlAyA aparasyAM bhANDazAlAyAM saGkramyamANaM vidhvasyate / tathA vAtena vA'gninA vA mahAnasAdau dhUmena vA 11
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam lavaNAdikaM vidhvastaM bhavati / loNAI ityatrA''dizabdAdamI draSTavyA hariAla maNosila pippalI a khajjU ramuddiyA abhayA / AInnamaNAinnA, te vi hu emeva nAyavvA // (vya.bhA. 974) haritAlaM manaHzilA pippalI ca khajUraH / ete pratItAH, mudrikA-drAkSA, abhayA-harItakI, ete'pyevameva lavaNavad 4 yojanazatagamanAdibhiH kAraNairacittIbhavanto jJAtavyAH, parameke'trA''cIrNA apare'nAcIrNAH, tatra pippalIharItakIprabhRtaya AcIrNA | iti gRhyante, khajUramudrikAdayaH punaranAcIrNA iti na gRhyante / AruhaNe oruhaNe nisiaNa goNAiNaM ca gAumhA / bhummAhAracchee, uvakkameNaM ca pariNAmo // (vya.bhA. 975) zakaTe gavAdipRSTeSu ca lavaNAdInAM yadbhUyo bhUya ArohaNamavarohaNaM ca, tathA yattasmin zakaTAdau lavaNAdibhAropari manuSyA niSIdanti, teSAM gavAdInAM ca yaH ko'pi pRSThAdigAtroSmA tena vA pariNAmo bhavati, tathA yo yasya bhaumAdikaH pRthivyAdikaH AhAra: tadvyavacchede tasya pariNAma: upakramaH zastraM, tacca vidhA, svakAyaparakAyatadubhayarUpaM, tatra svakAyazastraM yathA lavaNodakaM madhurodakasya, kRSNabhUmirvA pANDubhUmeH, parakAyazastraM yathA'gnirudakasya, udakaM cAgneriti, tadubhayazastraM yathA udakamRttikA zuddhodakasyetyAdi / evamAdIni sacittavastUnAM pariNamanakAraNAni mantavyAni / 1. AhAraH sa iti ko0 ha0pra0 pAThaH / 112
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 113 Abh uppalapaumAiM puNa, uNhe dinnAI jAma na dharitI / moggaragajUhiAo, uNhe chuDhA ciraM huMti // magadaMtiapupphAIM, udae chUDhAI jAma na dharitI / uppalapaumAiM puNa, udae chUDhA ciraM huMti // (vya.bhA. 978- 979) utpalAni padmAni ca udakayonikatvAduSNe Atape dattAni yAmaM praharamAtraM kAlaM na dhriyante - nAvatiSThante, kintu praharAdarvAgevA'cittIbhavanti / mogarakANi - mRgadantikApuSpANi yUthikApuSpANi coSNayonikatvAduSNe kSiptAni ciramapi kAlaM | bhavanti, sacittAnyeva tiSThantIti bhAvaH / mRgadantikApuSpANi udake kSiptAni yAmaM praharamapi na dhriyante, utpalapadmAni punarudake kSiptAni ciramapi bhavanti / pattANaM pupphANaM, saraDuphalANaM taheva hariyANaM / viTammi milANaMmI, nAyavvaM jIvavippajaDhaM // ( vya. bhA. 980) patrANAM puSpANAM saraDuphalAnAmabaddhAsthikaphalAnAM tathaiva haritAnAM vAstulAdInAM sAmAnyatastaruNavanaspatInAM vA vRnte mUlanAle mlAne sati jJAtavyaM jIvaviprayuktametat patrAdikamiti zrIkalpavRttau / zAlyAdidhAnyAnAM tu zrIpaJcamAGge SaSThazate saptamoddezake sacitAcittatvavibhAga evamuktaH - (sUtra - 1) aha bhante ! sAlINaM vIhINaM gohUmANaM javANaM javajavANaM eesi NaM dhannANaM koThAuttANaM pallAuttANaM maMcAuttANaM mAlAuttANaM 1. paJcamoddezake iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / AAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 114 7777 ullittANaM littANaM pihiANaM mudiANaM laMchiANaM kevaiaM kAlaM joNI saMciTThai, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM tinni saMvaccharAI, teNa paraM joNIpamilA(lI )i viddhaMsar3a bIe abIe bhvti|' teNa paraM joNIvocchede pavvatte samaNIuso ! - 'sAlINaMti' kalamAdInAM 'vIhINaMti' sAmAnyataH 'javajavANaMti' yavavizeSANAM, palyo vaMzAdimayaH maJcamAlayorayaM bhedaH, 'akuDDo hor3a maMco mAlo a gharovariM hoi / ' ayuktAnAM saGgRhItAnAM dvAradeze pidhAnena saha gomayAdinA'valiptAnAM sarvato gomayAdinaiva liptAnAM, mudritAnAM tathAvidhAcchAdanenAcchAditAnAM, lAJchitAnAM rekhAdinA kRtalAJchanAnAM, yoniraGkurotpattihetuH / evaM aha bhante ! kalAya-masUra - tila - mugga- mAsa- niSphAva-kulattha-alisaMdaga-saINapalimaMtha-gamAINaM eesi NaM dhannANaM, jahA sAlINaM tahA eANavi / navaraM paMca saMvaccharAI sesaM taM ceva / (bhagavatI zataka - 6 - uddeza - 7 sUtra - 2 ( bhA0 2 - patra 320) kalAyAstripuTAkhyaM dhAnyaM, antyadhAnyatrayaM capalakatuvarIvRttacaNakarUpaM sambhAvyate / agre gAthAsu tathokteH / aha bhante ! ayasi-kusuMbhaga-koddava- kaMgu-varaTTa-rAlAga- koDU- saga-saNa-sarisava-mUlabIAINaM dhannANaM, taheva navaraM satta saMvaccharAI (bhaga0 6-7-3) (2-320) atra pUrvasUrikRtA gAthA yathA AAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA java-javajava-gohuma-sAli-vIhi-dhaNNANa kuTThayAIsu / khiviANaM ukkosaM, varasatigaM hoi sajIvattaM // tila-mugga-masUra-kalAya-mAsa-cavalaya-kulattha-tuvarINa / taha vaTTa-caNaya-vallANa varisapaNagaM sajIvattaM // ayasI-laTTA-kaMgU-koDUsaga-saNavarasiddhatthA / kuddava-rAlaya-mUlagabIANaM sattavarisANi // karpAsasya cA'cittatA trivardhyA syAt, yaduktaM zrIkalpabRhadbhASye-'seDugaM tivarisAiM / ' giNhaMti seDugaM trivarSAtItaM vidhvastayonikameva gRhItuM kalpate, seDuka: karpAsa iti tadvRttau, piSTasya tu mizratAdi evamuktaM pUrvasUribhiH paNadiNamIso luTTo, acAlio sAvaNe a bhaddavae / cau Asoe kattia, magasirapose tinni diNA // paNapahara mAhaphagguNi, paharA cattAri cittavaisAhe / jiTThAsADhe tipaharaM teNa pari hoi acitto / cAlitaM tu piSTaM muhUrtAdurdhvamacittam / nanu piSTAdyacittIbhUtaM kiyaddinAnyacittabhojinaH kalpate ? ucyate, nAtra dinaniyamaH siddhAnte zrUyate, paraM navyajIrNakaNAdidravya-sarasanIrasAdikSetra-varSAzItoSNAdikAla-tattatpariNAmAdibhAvavizeSeNa pakSamAsAdyavadhiyAvadvarNagandharasAdivipariNAma ilikAdijIvasaMsaktizca na syAttAvatkalpate / sAdhUnAzritya saktuyatanA kalpavRttituryakhaNDe tvevamuktA- yatra dezAdau saktUnAM saMsaktiH tatra te na grAhyA, anirvAhe taddinakRtA grAhyAH, tathApyanirvAhe dvitridinakRtAH pRthak pRthag grAhyAH, caturdinakRtAdayastu sarve'pyekatra grAhyAH, teSAmayaM vidhi:-rajastrANamadhaH prastArya tasyopari pAtrakambalaM kRtvA tatra saktavaH prakIryante, tata UrdhvamukhaM pAtrakabandhaM kRtvA ekasmin pArve nItvA yAstatroraNikA lagnAstA uddhRtya kapare kSipyante, 115
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA evaM nava vArAn pratyupekSaNe yadi na dRSTAH prANinastadA bhoktavyAste, atha dRSTAstadA punarnava vArAn pratyupekSyAstathApi ced | dRSTAstataH punarnava vArAnevaM zuddhA bhojyAH, atha na zuddhAstadA pariSThApyAH, asaMstaraNe tu tAvatpratyupekSyante, yAvacchuddhAH syuH, 4UraNikAzca gharaTTAdipArzvasthaprabhUtatuSarUpe AkAre tadabhAve karparAdau stokasaktUn kSiptvA'nAbAdhapradeze sthApyanta iti / / pakvAnnAdyAzritya caivamuktaM vAsAsu panaradivasaM sIuNhakAlesu mAsadiNavIsaM / ogAhimaM jaINaM, kappai Arabbha paDhamadiNA // kecittvasyA gAthAyA alabhyamAnasthAnatvaM vadanto yAvad gandharasAdinA na vinazyati tAvadavagAhima zudhyatItyAhuH / jai muggamAsapabhiI, vidalaM kaccaMmi gorase paDai / tA tasajIvuSpatti, bhaNati dahievi dudiNuvari / / 'tidiNuvariM' iti pAThastu samyag na sambhAvyate, 'dadhyahatiyAtItam' iti haimavacanAt / jammi u pilijjaMte, neho nahu hoi biMti taM vidalaM / vidale vi hu uppannaM, nehajuaM hoi no vidalaM // paryuSitaM dvidala-pUpikAdi-kevalajalarAddhakUrAdi tathAnyadapi sarvaM kuthitAnnaM puSpitaudanapakvAnnAdi cAbhakSyatvena varjanIyaM, | dvAviMzatyabhakSyadvAtriMzadanantakAyavyaktisvarUpaM matkRtazrAddhapratikramaNasUtravRtte yam / vivekinA cA'bhakSyavad bahubIjajIvA 116 1. samyak sambhAvyate iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ | A prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam kulatvAdinA riMgaNakAya-mATI-TiMbaru-jambU-bilvArdrapIlu-pakvakaramanda-gundI-phala-piMcU-madhUka-makura-vAlhauli-bRhadbadaraka- | kaccakuThibhaDa-khasakhasa-tila-saccittalavaNAdyapi vayaM, yacca raktAdyanIdRzacchAyaM pakvagolhakakaMkoDakaphaNasaphalAdi, yacca yatra dezAdau jane viruddha kAdantubaka-kuSmANDAdi tatra tadapi tyAjyamanyathA jinadharme'pabhrAjanAdyApatteH / abhakSyAnantakAyike tu paragRhAdau prAsukabhUte api na grAhye, niHzUkatAprasaGgavRddhyAdidoSasambhavAt, ata evotkAlikasellarakaM rAdhAkasUraNavRntAkAdi prAsukamapi sarvaM vayaM, prasaGgadoSaparihArAya, mUlakastu paJcAGgo'pi tyAjya:, zuNThyAdi tu nAmasvAdabhedAdinA kalpate, uSNanIraM tu tridaNDotkalanAvadhi mizram / yaduktaM piNDaniyuktI usiNodagamaNuvatte, daMDe vAse a paDiamittammi / muttUNAdesatigaM, cAulaudaga'bahu pasannaM // (28) anuvRtteSu triSu daNDeSu utkAleSu jalamuSNaM mizraM tataH paramacittaM, tathA varSe vRSTau patitamAtrAyAM grAmAdiSu prabhUtamanuSyapracArabhUmau yajjalaM tadyAvanna pariNamati tAvanmizra, araNyabhUmau tu yat prathamaM patati tat patitamAtraM mizraM pazcAnnipatatsaccittaM, AdezatrikaM muktvA tandulodakamabahuprasannaM mizra, atisvacchIbhUtaM tvacittaM, atra traya AdezA yathA kecidvadanti, tandulodake tandulaprakSAlanabhANDAdanyatra bhANDe kSipyamANe truTitvA bhANDapArce lagnA bindavo yAvanna zAmyanti tAvanmizram / 1. kaTutumbaka iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 117
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH apare tu tathaiva jAtA yAvad bubudA na zAmyanti tAvat / anyetu yAvattandulA na sidhyanti tAvat, ete trayo'pyanAdezA, rUkSetarabhANDapavanA'gnisambhavA'sambhavAdibhireSu kAlaniyamasyA'bhAvAttato'tisvacchIbhUtamevAcittam / nivvodagassa gahaNaM, keI bhANesu asuipaDiseho / gihibhAyaNesu gahaNaM, ThiavAse mIsagaM chAro // nIvrodakaM hi dhUmadhUmrIkRtadinakarakarasamparkasoSmanIvrasamparkAdacittamatastadgrahaNe na kAcidvirAdhanA / kecidAhuH svabhAjaneSu tad grAhyam, atrAcAryaH prAha-azucitvAt svapAtreSu grahaNasya pratiSedhaH, tato gRhIbhAjane kuNDikAdau grAhyaM, varSati meghe ca tanmizraM, tataH sthite varSe'ntarmuhUrttAdUrdhvaM grAhyaM, jalaM hi kevalaM prAsukIbhUtamapi praharatrayAdUrdhvaM bhUyaH sacittaM syAdatastanmadhye kSAraH kSipyate, evaM ca svacchatApi syAditi piNDaniyuktivRttau / tandulAnAM dhAvanodakAni prathamadvitIyatRtIyAni acirakRtAni mizrANi, ciraM tiSThanti tvacittAni, caturthAdidhAvanAni tu ciraM sthitAnyapi sacittAni / prAsukajalAdikAlamAnamevamuktaM pravacanasAroddhArAdau usiNodagaM 'tiNhukkAliaM phAsuajalaM jaikappaM / navari gilANAikae paharatigovarivi dhariyavvaM // jAyai sacittayA se gimhAsu paharapaMcagassuvaraM / caupaharUvariM sisire, vAsAsu puNo tipaharUvari // 1. tigaMDukka iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / mudrite'pi / 118
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH jAyate sacittatA se tasyoSNodakasya prAsukajalasya vA glAnAdyarthaM dhRtasya grISme praharapaJcakasyopari praharapaJcakAdUrdhvaM kAlasyAtirUkSatvAccireNaiva jIvasaMsaktisadbhAvAt, tathA zizire zItakAle kAlasya snigdhatvAtpraharacatuSTayAdUrdhvaM sacittatA syAt / varSAsu punaH kAlasyAtisnigdhatvAtprAsukIbhUtamapi jalaM praharatrayAdUrdhvaM sacittaM, tadUrdhvamapi yadi dhriyate, tadA kSAra: prakSepyo, yena na bhUyaH sacittaM syAditi / 136 dvAre / yazcApkAyAdiH svabhAvAdevAcittIsyAnna bAhyazastrasambandhAttamacittaM jAnAnA api kevalamana:paryAyAvadhizrutajJAnino na paribhuJjate'navasthAprasaGgabhIrutayA / yataH zrUyate bhagavatA zrIvardhamAnena zaivalapaTalatrasAdirahito mahAhado'cittavAripUrNaH svaziSyANAM tRDbAdhitAnAM prANAntasaGkaTe'pi pAnAya nA'nujajJe, evaM kSudhAzarIracintayA ca bAdhitAnAmapyacittatilazakayacittasthaNDilaparibhogAnujJA na kRtA, anavasthAdoSasaMrakSaNArthaM zrutajJAnaprAmANyajJApanArthaM ca, tathAhi-na sAmAnyazrutajJAnI bAhyazastrasamparkaM vinA jalAdhacittamiti vyavaharati, ato bAhyazastrasaMparkAdvarNAdibhiH pariNAmAntarApannameva jalAdhacittaM vyApAryam / kaGkaTukamudga-harItakI-kulakAdiracetano'pyavinaSTayonirakSaNArthaM niHzUkatAdiparihArArthaM ca dantAdibhirna bhajyate / yaduktaM zrIoghaniryuktau paJcasaptatitamagAthAvRttau-"nanu kasmAdacittavanaspatiyatanA ? ucyate, yadyapyacittastathApi keSAJcidvanaspatInAmavinaSTA yoniH syAt guDUcImudgAdInAM, tathAhi-guDUcI zuSkA'pi jalasekAttAdAtmyaM bhajantI dRzyate, evaM kaGkaTakamudgAdirapi, ato yonirakSaNArthamacetanayatanA'pi nyAyavatyeveti / " evaM sacittAcittAdivyaktiM jJAtvA saptamaM vrataM nAma 119 1. 136 iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 120 grAhaM sacittAdisarvabhogyavastunaiyatyakaraNAdinA svIkAryaM, yathA AnandakAmadevAdibhiH / tathAsaGkSepAzaktau tu sAmAnyato dinaM prati ekadvayAdisacitta - dazadvAdazAdidravyaikadvayAdivikRtyAdiniyamaM kuryAt paraM dinaM prati ekasacittAbhigrahiNo'pyevaM niyamagrahaNe pRthak pRthak dineSu parAvarttena sarvasacittagrahaNamapi syAt, tathA ca na vizeSaviratiH, nAmagrAhaM sacittanaiyatyAbhigrahe tu tadanyasarvasacitta-niSedharUpaM yAvajjIvaM spaSTamevAdhikaM phalam uktaJca pupphaphalANaM ca rasaM, surAimaMsANa mahiliANaM ca / jANaMtA je viriyA, te dukkarakArae vaMde // sacitteSu ca sarveSvapi nAgavallIdalAnyeva dustyajAni, zeSasacittAnAM prAyaH sarveSAM prAsukIbhavane'pi svAdutAdiyogAdviziSya cAmrAdInAM nAgavallIdaleSu ca nirantaraM jalakledAdinA nIlIkunthvaNDakAdivirAdhanA bhUyasI, tata eva tAni pApabhIravo rAtrau na vyApArayanti ye'pi vyApArayanti te'pi samyag divA saMzodhyaiva, brahmacAriNA tu viziSya tAni tyAjyAni kAmAGgatvAtteSAM, pratyekasacitte'pyekasmin patraphalAdAvasaGkhyajIvavirAdhanAsambhavaH / yadAgamaH - jaM bhaNiaM pajjatta nissAe vukkamaMta'pajjatA / jatthego pajjatto, tattha asaMkhA apajjattA // bAdareSvekendriyeSvevamuktaM, sUkSmeSu tu yatraiko'paryAptaH tatra tannizrayA niyamAdasaGkhyAH paryAptAH syurityAcArAGgavRttyAdau proktam / evamekasminnapi patrAdAvasaGkhyA jIvA virAdhyante tadAzritajalanIlyAdisambhave tvanantA api / jalalavaNAdi cAsaGkhyajIvAtmakameva / yadA AAAAAAAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 121 egammi udagabiMdummi, je jIvA jiNavarehiM pannattA / te jar3a sarasavamittA, jaMbUddIve na mAyaMti // addhAmalagapamANe, puDhavIkkAe havaMti je jIvA / te pArevayamittA, jaMbUddIve na mAyaMti // sarvasacittatyAge ca ambaDaparivrAjakasaptazatIziSyajJAtam / te hi svIkRtazrAddhadharmAH prAsukaparadattAnnapAnabhojino grISme gaGgopakaNThe'TavyAmanto'titRSArttAH sacittamadattaM ca jalaM sarvathA na gRhNIma iti dRDhaniyamA anazanena brahmaloke indrasamAH surA | jajJire, evaM sacittatyAge yatanIyam / yena ca caturdaza niyamAH prAk svIkRtAH syuH, tena pratyahaM te saGkSepyA, yathAzakti anyena vA grAhyAH / te caivamuktAH sacitta-davva-vigaI-vANaha - taMbola - vattha - kusumesu / vAhaNa - sayaNa - vilevaNa- baMbha- disi nhANa-bhatte // mukhyavRttyA suzrAvakeNa sacittaM sarvathA tyAjyaM tadazaktau nAmagrAhaM sAmAnyato vA ekadvayAdi tanniyamyam / yaduktaMniravajjAhAreNaM, nijjIyeNaM parittamIseNaM / attANusaMdhaNaparA susAvagA erisA huMti // sacittanimitteNaM macchA gacchaMti sattamaM puDhaviM / saccitto AhAro, na khamo maNasAvi pattheuM // iti sacittavikRtivarjaM yanmukhe kSipyate tatsarvaM dravyaM, kSiprakSiprA roTTikA nivikRtikamodaka-lapanepsitA-parpaTikAcUrima-karamba-kSaireyyAdikaM bahudhAnyAdiniSpannamapi pariNAmAntarAdyApatterekaikameva dravyaM, ekadhAnyaniSpannAnyapi polikAsthUlaroTTaka-maNDaka- khAkharaka - ghUgharI - Dhokkalaka - thUlI - bATa - kaNikkAdIni pRthak pRthag nAmAsvAdavattvena pRthak pRthag dravyANi, zrAddhavidhiprakaraNam
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: A zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH phalI-phalikAdau tu nAmaikye'pi bhinnabhinnasvAdavyakteH pariNAmAntarAbhAvAcca bahudravyatvam / anyathA vA vivakSAsampradAyAdivazAd dravyANi gaNanIyAni, dhAtumayazalAkA-karAGgalyAdikaM dravyamadhye na gaNayanti 2 / vikRtayo bhakSyAH SaT, dugdha-dadhi-ghRtataila-guDa-sarvapakvAnnabhedAt 3 / vANahatti upAnayugmaM, mocakayugmaM vA, kASThapAdukAdistu bahuvirAdhanAdihetuH zrAddhasya na yujyate / tAmbUlaM patra-pUga-khadiravaTikA-katthakAdisvAdimarUpaM 5 / vastraM paJcAGgAdirveSaH, dhautikapautikarAtrivastrAdi veSe na gaNyate 6 / kusumAni zira:kaNThakSepazayyocchIrSakAdyarhANi, tanniyame'pi devapUjAdau kalpante 7 / vAhanaM sthA'zva-pauSThika-sukhAsanAdi 8 zayanaM khaTvAdi 9 / vilepanaM bhogArthaM candanajabAdhicoaka-kastUryAdi, tanniyame'pi devapUjAdau tilakahastakaGkaNadhUpanAdi kalpate 10 / brahma divA rAtrau vA patnyAdyAzritya 11 / dikparimANaM sarvato'mukadizi vA iyatkrozayojanAdyavadhikaraNaM 12 / snAnaM tailAbhyaGgAdipUrvakaM / bhaktaM rAddhadhAnya-sukhabhakSikAdi sarvaM tricatu:serAdimitaM, khaDabUjAdigrahaNe bahavo'pi serAH syuH 14 / iha sacittavad dravyAdInAmapi vyaktyA nAmagrAhaM sAmAnyena vA yathAzakti yuktinaiyatyaM kAryaM / upalakSaNatvAdanye'pi zAkaphaladhAnAdipramANArambhanayatyAdiniyamA yathAzakti grAhyAH / evaM niyamagrahaNAnantaraM yathAzakti pratyAkhyAnaM kAryam / tatra namaskArasahitapauruSyAdikAlapratyAkhyAnaM sUryodayAtprAg yadyuccAryate tadA zudhyati nAnyathA / zeSapratyAkhyAnAni sUryo 1. devazeSAH kalpante iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 122
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA dayAt pazcAdapi kriyante / namaskArasahitaM ca yadi sUryodayAt prAguccAritaM tadA tatpUrteranyadapi pauruSyAdikAlapratyAkhyAnaM sarvaM | kriyate svasvAvadhimadhye / namaskArasahitoccAraM vinA sUryodayAdanu kAlapratyAkhyAnaM na zuddhyati yadi dinodayAtprAg namaskArasahitaM vinA pauruSyAdi kRtaM tadA tatpUrterUrdhvamaparaM kAlapratyAkhyAnaM na zudhyati, tanmadhye tu zudhyatIti vRddhavyavahAraH / namaskArasahitasya muhUrtapramANatvamalpAkAratvAdeva labhyate, muhUrtAnantaramapi namaskArapAThaM vinA bhojane'sya bhaGga eva namaskAra- | sahitetyuccAraNAt / pramAdaparijihIrSohi pratyAkhyAnaM vinA na yuktaM kSaNamapyAsitumiti / namaskArasahitAdikAlapratyAkhyAnapUrtisamaye granthisahitAdi kArya, granthisahitaM ca bahuvArauSadhAdibhojinAM bAlaglAnAdInAmapi susAdhyaM, nityama-pramattatAnimittatayA ca mahAphalaM, sakRt kRtagranthisahitamAtrakapardiyakSIbhUtamAMsamadyAdyAsaktakuvindAderiva / uktaJca je niccamappamattA, gaMThiM baMdhaMti gaMThisahiassa / saggApavaggasukkhaM tehiM nibaddhaM sagaMThimmi // bhaNiUNa namukkAraM, niccaM vissaraNavajjiaM dhannA / pAraMti gaMThisahiyaM gaMThisaha kammagaMThihiM // ia kuNai e abbhAsa abbhAsaM sivapurassa jai mahasi / aNasaNasarisaM puNNaM, vayaMti eassa samayannU // rAtricaturvidhAhAraparihAra-sthAnopavezanapUrvakatAmbUlAdivyApAraNa-mukhazuddhikaraNAdividhInAM granthisahitapratyAkhyAnapAlanena 1. tatpUrteranvapi iti ko0 ha0 pra0 pAThAH / 2. susAdham iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 123
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam ekavArabhojinaH pratimAsamekonatriMzad, dvivArabhojinastvaSTAviMzatinirjalA upavAsAH syuriti vRddhAH / bhojanatAmbUlajala- | vyApAraNAdau hi pratyahaM ghaTIdvayaghaTIdvayasambhave mAse ekonatriMzat, ghaTIcatuSTayaghaTIcatuSTayasambhave tvaSTAviMzatirupavAsAH / yaduktaM padmacaritre bhuMjai aNaMtareNaM, dunniu velAu jo niyogeNaM / so pAvai uvavAsA aTThAvIsaM tu mAseNaM // ikkaMpi aha muhuttaM parivajjai jo cauvvihAhAraM / mAseNa tassa jAyai, uvavAsaphalaM tu suraloe // dasavarisasahassAu, bhuMjai so (jo) annadevayA bhatto / paliovamakoDI puNa, hoi ThiI jiNavarataveNaM // evaM muhuttavuDhDhI, upavAse chaThThaaTThamAIe / jo kuNai jahAthAma tassa phalaM tArisaM bhaNiaM // evaM yuktyA granthisahitapratyAkhyAnaphalamapyanantaroditaM bhAvyam / pratyAkhyAnaM ca sarvaM punaH punaH smarttavyaM svasvAvadhipUrtI ca | pUrNa me'mukapratyAkhyAnamityAdi cintyam / bhojanasamaye'pi punaH smarttavyamanyathA jAtu bhaGgAdyapi syAt / azanAdivibhAgazcaivam-annapakvAnnamaNDakasaktukAdi sarvaM kSudhopazamasamartham azanaM, takrodakamadyAdi pAnaM, phalekSupRthukasukhabhakSikAdi khAdyaM, svAdyaM zuNThI-harItakI-pippalI-marIca-jIraka-ajamaka-jAtiphala-jAvitrI-kasellaka-katthaka-khadira 124 1. Thio iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA vaTikA-jyeSThImadhu-taja-tamAlapatra-elA-lavaGga-koThI-viDaMga-biDalavaNa-ajjaMka-ajamodA-kuliJjaNa-pippalImUlaciNIkabAbA-kaccUraka-mustI-kaMTAselio-karpUra-saMcala-haraDA-bibhItaka-kumbhaThavo-babbUla-dhava-khadira-khIjaDAdichallIpatra-pUga-hiGgulASTaka-hitrevIsao-paJcakUla-puSkaramUla-javAsakamUla-bAvacI-tulasI-kapUrIkandAdikam / jIrakaM svabhASyapravacanasAroddhArAdyabhiprAyeNa svAdyaM, kalpavRttyabhiprAyeNa tu khAdyam ajamakaM khAdyamiti kecit 4 / sarvaM svAdyaM elAkarpUrAdijalaM ca dvividhAhArapratyAkhyAne kalpate / vesaNa-virihAlI-soA-kauThavaDI-AmalAganThI-AmbAgolIkauThIpatra-limbUIpatrapramukhaM svAdyatvAdinA dvividhAhAre na kalpate, trividhAhAre tu jalameva kalpate / tatrApi phuGkAnIraM sIkarIkarpUra-elA-kattha-khadira-cUrNa-kasellaka-pADalAdijalaM ca nItaritaM gAlitaM vA nAnyathA / zAstreSu madhuguDazarkarAkhaNDAdyapi svAdyatayA drAkSAzarkarAdijalaM takrAdi ca pAnakatayA uktaM, paraM dvividhAhArAdau na kalpate / uktaJca nAgapurIyagacchapratyAkhyAnabhASye dakkhApANAIaM pANaM taha sAimaM guDAIaM / paDhiaM suammi tahavi hu tittI jaNagaMti naayriaN|| striyAH sambhoge caturvidhAhAraM na bhajyate, bAlAdInAmoSThAdicarvaNe tu bhajyate, dvividhAhAre tu tadapi kalpate / pratyAkhyAnaM hi kAvalikAhAraviSayameva, na tu lomAdyAhAraviSayamapi, anyathopavAsAcAmAmlAdervapurabhyaGgagaDukarambabandhanAdinA'pi bhaGgaprasaGgAt / na caivaM vyavahAro, lomAhArasya nirantaraM sambhavena pratyAkhyAnAbhAvasyaiva prasaGgAt / 1. goTI iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 125
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam anAhAratayA vyavahriyamANAni, yathA-paJcAganimba-mUtra-guDucI-kaDu-kiriAtauM-ativiSa-kuDau-cIDa-sUkaDI-rakSA- haridrA-rohiNi-UpaloTa-vaja-triphalA-vAulachallItyanye / dhamAsau-nAhi-Asandhi-riMgaNI-elio-gugUla-haraDAdAli-vauNibadarI-kantheri-karIramUla-puMADa-boDa-therI-AchI-majITha-bola-vIo-kuMvAri-citraka-kuMdaruprabhRtyaniSTAsvAdaM rogAdyApadi caturvidhAhAre'pyetAni kalpyAni / zrIkalpatavRttituryakhaNDe'pyuktam parivAsia AhArassa, maggaNA (AhAro) ko bhave aNAhAro / sUri:-AhAro egaMgio, cauvvihu jaM vA AIi tahi // ekAGgika:-zuddha eva kSudhAM zamayati, sa AhAro jJeyo'tra, so'zanAdizcaturdhA, yadvA tatrAhAre'nyallavaNAdikamayati pravizati | tadapyAhAro jJeya iti / athaikAGgikaM caturvidhamAhAraM vyAcaSTe kUro nAsei chuha, egaMgI takkaudagamajjAI / khAdimaphalamasAI sAimmi mahuphANitAINi // ka0ni0 5999 athavA 'jaM vAAIi tahiti' padaM vyAkhyAtijaM puNa khuhApasamaNe, asamatthegaMgi hoi loNAI / taM pia hoi AhAro, AhArajuaM ca vijuaM vA // ka0ni0 6000 yatpunaraikAGgika kSudhAprazamane'samarthaM paramAhAre upayujyate, tadapyAhAre saMyuktamasaMyuktaM vA AhAro bhavati, tacca lavaNAdikaM, tatrA'zane lavaNa-hiMgu-jIrakAdikamupayujyate / 126 /
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH A udae kappUrAI, phalisuttAINi siMgabera gule / na ya tANi khaviMti khuhaM, uvagArittAu AhAro // ka0ni0 6001 / / udake karpUrAdikaM AmrAdiphaleSu sutrAdIni dravyANi, zRGgabere-zuNThayAM guDa upayujyate, na caitAni karpUrAdIni kSudhAM kSapayanti, paramupakAritvAdAhAra ucyate / ahavA jaM bhukkhatto, kaddamauvamAi pakkhivai koTTe / savvo so AhAro, osahamAI puNo bhaio // ka0ni0 6002 auSadhAdikaM tu kiJcidAhAraH kiJcidanAhAraH ityarthaH, tatra zarkarAdikamauSadhamAhAraH sarpadaSTAdermRttikAdikamauSadhamanAhAraH / jaM vA bhukkhattassa u, saMkasamANassa dei AsAyaM / savvo so AhAro, akAma'NiTuM ca'NAhAro // ka0ni0 6003 yadvA dravyaM bubhukSArtasya saGkarSato grasamAnasya bhakSayata AsvAdaM prayacchati sa sarva AhAraH / yat punarakAmamabhyavaharAmItyevamanabhilaSaNIyam aniSTaM ca jihvAyA arucyam IdRzaM sarvamanAhAro bhaNyate / taccAnAhAramidam aNAhAro moachallImUlaM ca phalaM ca hoi aNAhAro / ka0ni0 6004 pUrvArddham / mokaM kAyikI challI=nimbAditvaka, mUlaM paJcamUlAdikaM, phalaM ca Amalaka-harItaka-bibhItakAdikametatsarvamanAhAro bhavatIti cUNiH / nizIthacUrNau tu yA nimbAdInAM challI tvak, yacca teSAmeva nimbolikAdikaM phalaM, yacca teSAmeva mUlamevamAdikaM sarvamapyanAhAra iti / pratyAkhyAnoccAre ca paJcasthAnAni, AdyasthAne namaskArasahitAdikAlapratyAkhyAnaM 127
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 128 | sarvaM prAyazcaturvidhAhAram 1 / dvitIyasthAne vikRtinirvikRtyAcAmAmAmloccAraH vikRtipratyAkhyAnaM cAsvIkRta - vikRtinaiyatyAnAmapi prAyeNA'bhakSyavikRticatuSkatyAgAtsarveSAM syAt 2 / tRtIyasthAne ekaTTyAsanAdidvitricaturvidhAhAram 3 / caturthasthAne pANassetyAdi 4 / paJcamasthAnake dezAvakAzikavrataM prAggRhItasacittAdicaturdazaniyamasaGkSeparUpamuccAryate prAtaH 5 / sAyaM ca upavAsAcAmAmlanirvikRtikAni prAyastricaturvidhAhArANi, apavAdAttu nirvikRtikAdi pauruSyAdi ca dvividhAhAramapi syAt / tadAhu: sAhUNaM rayaNIe, navakArasahiaM cauvvihAhAraM / bhavacarimaM uvavAso, aMbila ticauvvihAhAraM // sesA paccakkhANA, duhatihacauhAvi huMti AhAre / ia paccakkhANesu, AhAravigappaNA neA // nirvikRtikAcAmAmlAdau kalpyAkalpyavibhAgaH svasvasAmAcArIto jJeyaH siddhAntAdyanusAreNa / anAbhogasahasAdyAkAravyaktyAdisvarUpaM ca pratyAkhyAnabhASyAdyuktaM samyag hRdi nidheyam, anyathA pratyAkhyAnasya zuddhatvAdyasambhavAt / evaM sUtragAthottarArddha 'paDikkamiatti' padaM saprasaGgaM vyAkhyAtam, athAgrato vyAkhyAyate - sUIpUIa ityAdi, zuciriti malotsargadantadhAvanajihvAlekhanagaNDUSakaraNasarvadezasnAnAdinA pavitraH sannityanuvAdaparaM, lokasiddho hyayamartha iti nopadezaparaM, | aprApte hi zAstramarthavat, na hi malinaH snAyAd bubhukSito'znIyAdityatra zAstramupayujyate / aprApte tvAmuSmike mArge zAstropadezasAphalyam / evamanyatrApi jJeyam / sAvadyArambheSu hi zAstRRNAM vAcanikI api anumodanA na yuktA / yadAhuH sAvajjANavajjANaM, vayaNANaM jo na jANar3a visesaM / vottuMpi tassa na khamaM, kimaM puNa desaNaM kAuM // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 129 malotsargazca maunena niravadyA'rhasthAnAdividhinaivocitaH / yataH - mUtrotsargaM malotsargaM maithunaM snAnabhojane / sandhyAdikarma pUjAM ca kuryAjjApaM ca maunavAn // vivekavilAse'pi - maunI vastrAvRtaH kuryAddine sandhyAdvaye'pi ca / udmakhaH zakRnmUtre rAtrau yAmyAnanaH punaH // nakSatreSu samagreSu bhraSTatejassu bhAsvataH / yAvadarddhAdayastAvatprAtaH sandhyA'bhidhIyate // arke'rddhAstamite yAvannakSatrANi nabhastale / dvitrANi naiva vIkSyante tAvatsAyaM vidurbudhAH // bhasmagomayagosthAnavalmIkazakRdAdimat / uttamadrumasaptArcirmArganIrAzrayAdimat // sthAnaM citAdivikRtaM tathA kUlaGkaSAtaTam / strIpUjyAgocaraM varjyaM vegAbhAve'nyathA na tu // yugmam // zrI oghaniryuktyAgame tu sAdhumAzrityaivamuktam aNAvAyamasaMloe, parassa'NuvaghAie / same ajhusire vAvi, acirakAlakayammi a // (313) vitthiNNe dUramogADhe, nAsanne bilavajjie / tasapANabIarahie, uccArAINi vosire // (314) 1. uktaM vivekavilAse iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. strIpUjya iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / zrAddhavidhi prakaraNam
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 130 bacapana anApAto'saMlokazca parasya yatra 1 / upaghAtaH piTTanAdinA uDDAhAdiryatra na 2 / same aluThane 3 / ajhusire yattRNAdicchannaM na tatra hi vRzcikAdirdazati kITikAdirvA plAvyate 4 / acirakAlakRte dvimAsike Rtau vanyAdinA prAsuke, dvitIyaRtau tu tanmizraM | syAt, yatra tu varSAsu grAma uSitaH sa pradezo dvAdazavarSANi sthaNDilaM 5 / vistIrNe jaghanyato'pi hastamAtre 6 / dUramogA dUramadho'vagAhyA'gnyAditApena jaghanyato'pi catvAryaGgalAni prAsukIkRte 7 / anAsanne dravyAsannaM dhavalagRhArAmAdInAmAsannaM na vyutsRjati bhAvAsannaM ativege Asannameva vyutsRjati 8 / bilavarjite 9 / trasaprANabIjarahite 1 / tathA disipavaNagAmasUriachAyAi pamajjiUNa tikkhutto / jassuggahutti kAuNa, vosire AyamijjA vA // (316) uttarapuvvA pujjA, jaMmAe nisiarA ahivaDaMti / ghANArisAya pavaNe, sUria gAme avanno a // saMsattaggahaNo puNa, chAyAe niggayAi vosirae / chAyAsai uNhammi vi, vosiria muhuttagaM ciTTe // muttanirohe cakkhU, vaccanirohe a jIviyaM cayai / UDDhanirohe kuTuM, gelannaM vA bhave tisuvi // ( oghati0 197) ityAdi / malamUtrazleSmAdInAM cA'pyutsarge pUrvaM - aNujANaha jassuggaho iti vadet, vyutsargAdanu ca sadyo vosireitti | trizcintayet / zleSmAdInAM ca dhUlyAcchAdanAdiyatanAmapi kuryAt, anyathA teSvasaGkhyasammUrchimamanuSyasammUrchanavirAdhanAdidoSaH / yaduktaM prajJApanopAGge prathamapade kahannaM bhaMte ! saMmucchimamaNussA saMmucchaMti ? goyamA aMto maNussakhitte paNayAlIsAi joyaNasayasahassesu aDDAijjesu dIvasamuddesu pannarasasu 111 zrAddhavidhiprakaraNam
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 131 *** kammabhUmIsu chappannAi aMtaradIvesu gabbhavakvatiamaNussANaM ceva uccAresu vA pAsavaNesu vA khelesu vA siMghANesu vA vaMtesu vA pitteSu vA sukkesu vA sukkasoNiesu vA sukkapuggalaparisADesu vA vigayajIvakalevaresu vA thIpurisasaMjoesu vA nagaraniddhamaNesu vA savvesu vA ceva asuiThANesu sammucchimamaNussA saMmucchaMti, aMgula - asaMkhijjabhAgamittAe ogAhaNAe asannI micchaddiTThI annANI savvAhiM pajjattIhiM apajjattagA aMtamuhuttaddhAuA ceva kAlaM pakaraMti tti / 'asuiThANesu tti' anyAnyapi yAni kAnicinmanuSyasaMsargAdazucIni teSu sarveSviti tadvRttau / dantadhAvanAdyapi niravadyasthAne prAsukajJAtamRdudantakASThena dantadAhetutarjanIgharSeNa vA dantAdimala dhUlyAcchAdanAdiyatanayaiva kuryAt / vyavahArazAstre tvevamuktaM dantadAya tarjanyA gharSayeddantapIThikAm / AdAvataH paraM kuryAt dantadhAvanamAdarAt // yadyAdyavArigaNDUSAd bindurekaH pradhAvati / kaNThe tadA narairjJeyaM zIghraM bhojanamuttamam // avakrA'granthi satkUrcaM sUkSmAgraM ca dazAGgulam / kaniSThAgrasamasthaulyaM jJAtavRkSaM subhUmijam // kanISThikA'nAmikayorantare dantadhAvanam / AdAya dakSiNAM daMSTAM vAmAM vA saMspRzaMstale // tallInamAnasaH svastho daMtamAMsavyathAM tyajan / uttarAbhimukhaH prAcImukho vA nizcalAsanaH // dantAn maunaparastena gharSayedvarjayetpunaH / durgandhaM zuSiraM zuSkaM svAdvamlaM lavaNaM ca tat // caturbhiH kalApakam / / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 132 vyatipAte khevari saGkrAntau grahaNe na tu / dantakASThaM 'navASTaikabhUtapakSAntaSaDdhuSu // abhAve dantakASThasya mukhazuddhividhiH punaH / kAryo dvAdazagaNDUSairjihvollekhastu sarvadA // vilikhya rasanAM jihvAnirlekhinyA zanaiH zanaiH / zucipradeze prakSAlya dantakASThaM purastyajet // saMmukhaM patitaM svasya zAntAnAM kakubhAM ca tat / UrdhvasthaM ca sukhAya syAdanyathA duHkhahetave // UrdhvaM sthitvA kSaNaM pazcAt patatyedyadA punaH / miSTAhArastadA dezyastaddine zAstrakovidaiH // kAsazvAsajarAjIrNazokatRSNAsyapAkayuk / tanna kuryAcchironetrahRtkarNAvayavAnapi // kezaprasAdhanaM nityaM kArayedatha nizcalaH / karAbhyAM yugapat kuryAtsvottamAGge svayaM na tat // tilakaM draSTumAdarzo maGgalAya ca vIkSyate / dRSTe dehe zirohIne mRtyuH paJcadaze dine // upavAsapauruSyAdipratyAkhyAninastu dantadhAvanAdi vinApi zuddhireva, tapaso mahAphalatvAt / loke'pyupavAsAdau dantakASThAdi vinApi devArcAdikaraNAt / niSiddhaM ca laukikazAstre'pyupavAsAdau dantakASThAdi / yaduktaM viSNubhakticandrodaye pratipaddarzaSaSThISu madhyAhne navamItithau / saGkrAntidivase prApte na kuryAddantadhAvanam // 1. na cASTauka iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam upavAse tathA zrAddhe na kuryAddantadhAvanam / dantAnAM kASThasaMyogo hanti saptakulAni vai // brahmacaryamahiMsA ca satyamAmiSavarjanam / vrate caitAni catvAri caritavyAni nityazaH // asakRjjalapAnAttu tAmbUlasya ca bhakSaNAt / upavAsaH pradUSyeta divA svApAcca maithunAt // snAnamapyuttiGga-panaka-kunthvayAdyasaMsakta-vaiSamya-zuSirAdyadUSita-bhUbhAge parimitavastrapUtajalena sampAtimasattvarakSaNAdiyatanayA kuryAt / uktaJca dinakRtye tasAijIvarahie bhUmibhAge visuddhae / phAsueNaM tu nIreNaM, iareNaM galieNa u // kAUNaM vihiNA pahANaMti / (23) vyavahArazAstre tvevamuktaMnagnA''taH proSitAyAtaH sacelo bhuktabhUSitaH / naiva snAyAdanuvrajya bandhUn kRtvA ca maGgalam // ajJAte duSpraveze ca malinairdUSite'thavA / tarucchanne sasevAle na snAnaM yujyate jale // snAnaM kRtvA jalaiH zItairbhoktumuSNaM na yujyate / jalairuSNaistathA zItatailAbhyaGgazca sarvadA // snAtasya vikRtA chAyA dantagharSaH parasparam / dehe ca zavagandhazcenmRtyustaddivasatraye // snAtamAtrasya cecchoSo vakSasyaghidvaye'pi ca / SaSThe dine tadA jJeyaM paJcatvaM nAtra saMzayaH // sasasa sasasasa sasasasa sasasasasasa sasasa 133
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH rate vAnte citAdhUmasparze duHsvapnadarzane / kSaurakarmaNyapi snAyAd galitaiH zuddhavAribhiH // abhyaktasnAtAzitabhUSitayAtrAraNonmukhaiH kSauram / vidyAdi nizAsaMdhyAparvasu navame'hni ca na kAryam // kalpayedekazaH pakSe romazmazrukacAnnakhAn / na cAtmadazanAgreNa svapANibhyAM ca nottamaH // snAnaM ca vapuHpAvitryasukhakaratvAdinA bhAvazuddhihetuH / uktaJca dvitIye'STakaprakaraNejalena dehadezasya kSaNaM yacchuddhikAraNam / prAyo'nyAnuparodhena dravyasnAnaM taducyate // (aSTa0 2-2) dehadezasya tvaGmAtrasyaiva prabhUtakAlaM, prAyaH zuddhiheturna tvekAntena tAdRgrogagrastasya kSaNamapyazuddhaH, prakSAlanA'rhamalAdanyasya malasya karNanAsAdyantargatasyA'nuparodhenA'pratiSedhena, yadvA prAyo jalAdanyeSAM prANinAmanuparodhena avyApAdanena dravyasnAnaM bAhyasnAnamityarthaH / kRtvedaM yo vidhAnena devatAtithipUjanam / karoti malinArambhI tasyaitadapi zobhanam // (aSTa0 2-3) vidhAne-vidhinA, atithi:-sAdhuH, malinArambhI-gRhasthaH, dravyasnAnasya zobhanatve hetumAhabhAvazuddhenimittatvAttathA'nubhavasiddhitaH / kathaJciddoSabhAve'pi tadanyaguNabhAvataH // yugmam // (aSTa0 2-4) doSo'pkAyavirAdhanAdiH, tasmAddoSAd saddarzanazuddhilakSaNaH / yaduktaM 134
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 135 saca pUAe kAyavaho paDikuTTho so u kintu jiNapUA / sammattasuddhi utti bhAvaNIA u niravajjA // evaM ca devapUjAdyarthameva gRhasthasya dravyasnAnamanumataM tena dravyasnAnaM puNyAyeti yatprocyate tannirastaM mantavyam / | tIrthavihitenApi snAnena hi dehasyaiva kAcicchuddhiH syAt, na tu jIvasyAM'zato'pi / uktaJca skandapurANe kAzIkhaNDe SaSThAdhyAye mRdo bhArasahastreNa jalakumbhazatena ca / na zudhyanti durAcArAH snAtAstIrthazatairapi // jAyante ca mriyante ca jaleSveva jalaukasaH / na ca gacchanti te svargamavizuddhamanomalAH // cittaM zamAdibhiH zuddhaM vadanaM satyabhASaNaiH / brahmacaryAdibhiH kAya: zuddho gaGgAM vinApyasau // cittaM rAgAdibhiH kliSTamalIkavacanairmukham / jIvahiMsAdibhiH kAyo gaGgA tasya parAGmukhI // paradAraparadravyaparadrohaparAGmukhaH / gaGgA'pyAha kadAgatya mAmayaM pAvayiSyati // atra jJAtam, yathaikaH kulaputro gaGgAdau gacchan mAtroce, " vatsa ! yatra tvaM snAsi tatra me tumbamapi snApayeH" ityuktvA | tadarpitam, so'pi tallAtvA tathA kurvan gaGgAdau gatvA gRhe prAptaH / tattumbazAkaM mAtrA tasmai pariveSitam / tenoktaM 'bhRzaM kaTu' / mAtroktaM, 'yadyasya snAnazataiH kaTutvaM na gataM tadA taiste pApaM kathaM gatam ? taddhi kriyAtapobhireva yAti' tataH so'pi prabuddhaH / snAne cAsaGkhyajIvamayajalazaivalAdyanantajantUnAmagalitajale tadAzritapUtarAditrasAnAM virAdhanayA sadoSatvaM pratItaM jalasya jIvamayatvaM ca loke'pyuktam / yaduttaramImAMsA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA lUtA''syatantugalite ye bindau santi jantavaH / sUkSmA bhramaramAnAste naiva mAnti triviSTape // ityAdi / bhAvasnAnamAhadhyAnAmbhasA tu jIvasya sadA yacchuddhikAraNam / malaM karma samAzritya bhAvasnAnaM taducyate // (aSTa0 2-6) kasyacit snAne kRte'pi yadi gaDukSatAdi sravati, tadA tenAGgapUjA svapuSpacandanAdibhiH parebhyaH kArayitvA agrapUjA bhAvapUjA ca svayaM kAryA, vapurapAvitrye pratyutAzAtanAsambhavena svayamaGgapUjAyA niSiddhatvAt, uktaJca niHzUkatvAdazauco'pi devapUjAM tanoti yaH / puSpairbhUpatitairyazca bhavataH zvapacAvimau // 1 // kAmarUpapattane mAtaGgasyaikasya putro jAtaH / sa jAtamAtra eva pUrvabhavavairiNAvyantareNA' pahRtya vane muktaH / itazca kAmarUpapattanAdhipo rAjA rAjapATikAyAM nirgataH / vane sa bAlako dRSTaH / aputratvena gRhItaH pAlitaH 'puNyasAra' iti nAma dattam / sa udyauvano jAtaH / rAjA tasmai rAjyaM datvA dIkSAM jagrAha / kAlena kevalI jAtaH / kAmarUpe samAgataH / puNyasAro vandanAya gataH / paurAH sarve samAgatAH / puNyasArajananI mAtaGgyapi tatrAyAtA / rAjAnaM dRSTvA tasyAH stanyaprasravo jAtaH / rAjJA kAraNaM pRSTaH kevalI prAha-"he rAjan ! eSA tava mAtA, mayA tvaM vane patito labdhaH" / rAjJA pRSTaM kena karmaNA'haM mAtaGgo jAtaH? jJAnI prAha-pUrvabhave tvaM vyavahArI abhUH / tvayaikadA jinaM pUjayatA puSpaM bhUmau patitaM devasyA'nAropyaM jAnatA'pyavajJayA''ropitaM, tena tvaM mAtaGgo jAtaH / yataH 136
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ucchiTTe phalakusumaM, nevijjaM vA jiNassa jo dei / so nIagoakamma, baMdhai pAyannajammaMmi // tava pUrvabhave yA mAtA'bhUttayaikadA strIdharme'pi devapUjA kRtA, tatkarmaNA saiSA mAtaGgI jAtA / tato vairAgyAd rAjJA dIkSA gRhItA / ityazauce bhUpatitapuSpaizca devapUjAyAM mAtaGgakathA // ato bhUpatitaM puSpaM sugandhyapi devasya nAropyam / svalpe'pyapAvitrye devAnAM nAbhyarcanIyam / viziSya cocchiSTidine strIbhibRMhadAzAtanAdidoSAt / tataH pavitramRdugandhakASAyikAdyaMzukenA'GgarUkSaNapautikamocanapavitravastrAntaraparidhAnAdiyuktyA klinnAdhribhyAM bhUmimaspRzan pavitrasthAnamAgatyottarAbhimukhaH sandhatte' divyaM navyamavyaGgamakIlitaM pRthulaM zvetAMzukadvayam / yataH vizuddhi vapuSaH kRtvA yathAyogaM jalAdibhiH / dhautavastre ca sIte site] dve vizuddhe dhUpadhUpite // loke'pyuktaM-na kuryAtsandhitaM vastraM devakarmaNi bhUmipa ! / na dagdhaM na tu vaicchinnaM parasya tu na dhArayet // kaTispRSTaM tu yadvastraM purISaM yena kAritam / samUtramaithunaM cApi tadvastraM parivarjayet // ekavastro na bhuJjIta na kuryAddevatArcanam / na kaJcukaM vinA kAryA devArcA strIjanena tu // evaM hi puMsAM vastradvayaM strINAM ca vastratrayaM vinA na kalpate devArcAdi / dhautavastraM ca mukhyavRttyA'tiviziSTaM kSIrodakAdikaM 137 1. saMvyavayate iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam zvetameva kAryam / udAyanRparAjJIprabhAvatIprabhRtInAmapi dhautAMzukaM zvetaM nizIthAdAvuktaM / dinakRtyAdAvapi-seyavatthaniaMsaNotti kSIrodakAMzukAdyazaktAvapi dukUlAdi dhautikaM viziSTameva kAryam / yaduktaM pUjASoDazake-sitazubhavastreNeti / tadvRttiryathAsitavastreNa zubhavastreNa ca, zubhamiha sitAdanyadapi paTTayugmAdi, raktapItAdivarNaM parigRhyate iti / egasADiaM uttarAsaMgaM karei ityAdyAgamaprAmANyAduttarIyamakhaNDameva kAryaM na tu khaNDadvayAdirUpam / na ca dukUlaM bhojanAdikaraNe'pi sarvadA pavitrameveti lokoktiratra pramANayitavyA, kintvanyadhautikavad dukUlamapi bhojanamalamUtrAzucisparzavarjanAdinA satyApanIyaM, vyApAraNAnusAreNa punaH punardhAvanadhUpanAdinA ca pAvanIyaM, dhautikaM ca svalpavelameva vyApArya, prasvedazleSmAdi ca dhautikena na spheTanIyam apAvitryaprasakteH, vyApAritavastrAntarebhyazca pRthaG mocyaM, tacca parasatkaM prAyo varjanIyaM, viziSya ca bAlavRddhastryAdisatkaM / zrUyate hi kumArapAlanRpasyottarIyadhautike mantribAhaDAnujacAhaDena vyApArite, rAjJoktaM,-'navyaM me'rpaya' / tenoktaM-"dukUlaM navyamapi sapAdalakSe bamberApuryeva niSpadyate / tadIzavyApAritameva atrAyAti / tato rAjJA'vyApAritamekaM mArgito'pi bamberAnRpo yadA nA'dAt tadA sa rAjA rUSTaH / cAhaDaM dAnazauNDatvaM na kAryamityuktvA sasainyaM taM prati preSIt / tRtIyaprayANe lakSamArgaNe'narpaNAt zrIgRhikaM niSkAsya yathecchaM dAnI caturdazazatIkarabhIsthabhaTaiH sadyo rAtrau bamberApuramaveSTayat / tadA saptazatIkanyodvAhA'vighnAya tAM rAtri vilambya prAtardurga jagRhe / saptasvarNakoTIrekAdazazatIM hayAMzca lalau, durgaM gharaTTaizcUrNIcake / tatra deze svasvAmyAjJAM pravartya saptazatIzAlApatIn pattane samahamAninye / rAjJoktaM-tava sthUlalakSatAdoSa eva dRgdoSarakSAmantraH, tvaM matto'pyadhikavyayaH / 138
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tenoktaM,-mama vyaye svAmino balaM tava tu kasya ? ityuktyA tuSTo nRpaH satkRtya 'rAjagharaTTa' birudaM tasmai dade / ityanyavyApArita- | dhautike jJAtaM / tataH susthAnAt svayaM jJAtaguNasumAnuSapArthAdvA pavitrabhAjanAcchAdanA''netRmArgAdiyuktyA pAnIyapuSpAdyAnayanam, pAnIyapuSpAdyarpayituH sumUlyArpaNAdinA prINanam / evaM mukhakozapavitrasthAnAdiyuktyA asaMsaktazodhitajAtyakesarakarpUrAdimizrazrIkhaNDagharSaNaM / saMzodhitajAtyadhUpapradIpAkhaNDacokSAdivizeSAkSataviziSTA'nucchiSTanaivedyahRdyaphalAdisAmagrImIlanam / evaM dravyataH zucitA / bhAvataH zucitA tu rAgadveSakaSAyeSyahikAmuSmikaspRhAkautukavyAkSepAdityAgenaikAgracittatA / uktaJca manovAkkAyavastrorvIpUjopakaraNasthiteH / zuddhiH saptavidhA kAryA zrIarhatpUjanakSaNe // evaM dravyabhAvAbhyAM zucirgRhe gRhacaityeAzrayan dakSiNAM zAkhAM pumAn yoSittvadakSiNAm / yatnapUrvaM pravizyAntardakSiNenAjriNA tataH // sugandhimadhurairdravyaiH prAGmukho vApyudaGmukhaH / vAmanADyAM pravRttAyAM maunavAn devamarcayet // ityAdhuktena naiSedhikItrayakaraNapradakSiNAtrayacintanAdikena ca vidhinA zucipaTTakAdau padmAsanAdisukhAsanAsInaH candanabhAjanAccandanaM sthAnAntare hastatale vA prakSipya kRtabhAlatilakahastakaGkaNaH zrIcandanacarcitadhUpadhUpitahastadvayo jinamarhantaM 139 1. viziSTAtuccha iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH pUjayitvA vakSyamANAbhiraGgAgrabhAvapUjAbhirabhyarcya saMvaraNaM pratyAkhyAnaM prAk kRtamakRtaM vA yathAzakti karoti devasAkSikamuccArayatIti paJcamagAthArthaH // 5 // tataH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA vihiNA jiNaM jiNagihe, gaMtuM accei uciaciMtarao / uccarai paccakkhANaM, daDhapaMcAcAragurupAse // 6 // 'vihiNAtti' vidhineti padaM sarvatrApi yojyam / tato vidhinA jinagRhe gatvA vidhinA, 'ucitacintArato' vidhinA jinamarcayati / vidhizcAyaM, yadi rAjAdimahaddhiH tadA savvAe iDDIe, savvAe dittIe, savvAe juIe, savvabaleNaM, savvaporiseNaM ityAdivacanAt prabhAvanAnimittaM mahA devagRhe yAti / yathA dazArNabhadranRpaH, tathA zrIvIraM vande yathA prAk 4 kenApi na vanditaH ityahaGkRtikRtaparamA sarvAGgINazRGgArasubhagagajAdicaturaGgasainyadantarUpyasvarNamayapaJcazatIparyaGkikAdhirUDhAntaHpurAdirUpayA zrIvIraM vanditumAgataH / tanmadApanodAya saudharmendraH zrIvIraM vanditumAgacchan divyaddhi vicakre / uktaJca vRddharSimaNDalastave causaTThi karisahassA, paNasaya bArasasirAiM patteaM / kuMbhe aDa aDa daMtA, daMtesu a vAvi aTTha // aTThaTTha lakkhapattAI, tAsu paumAI hu~ti patteyaM / patte patte battIsa, baddhanADayavihI divvo // 140
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH egegakaNNiAe, pAsAyavaDiMsao a paIpaumaM / aggamahisIhiM saddhi uvagijjai so tahiM sakko // eyArisaivIe, vilaggamerAvaNammi dRr3ha hariM / rAyA dasannabhaddo, nikkhaMto punnasapainno // atra pUrvAcAryapraNItA hastimukhAdisaGkhyAgAthA / yathAmuhapaNasayabArUttarasahassA cattAri channavai daMtA / battIsasahassa sagasaya aDasaTThI vAvIparimANaM // kamalANaM dolakkhA, sahassabAsaTThisaigucoAlaM / kaNNiapAsAyANaM, 'NeyA saMkhA kamalasarisA // chavvIsaM koDisayA igavIsaM koDilakkhacaucattA / igakarikamaladalANaM, 'mANaM sirisakkarAyassa // causaTThikarisahassA, muhANa patteamaTThadaMtANaM / paMcasayabArasuttara savvesi muhANa vucchAmi // tinnevaya koDIo, lakkhA sagavIsa sahassa aDasaTThI / savvamuhANaM saMkhA, daMtANaM taha puNo vucchaM // chavvIsaM koDIo, lakkhA igavIsa sahassa caucattA / daMtANa savvasaMkhA, ikkikke aTTha pukkhariNI // dunniyakoDisayAI, navakoDigasattarI tahA lakkhA / bAvannaM ca sahassA pukkhariNINaM imA saMkhA // koDisahassA chassaya, koDIo sattasattarI koDI / bAvattaraM ca lakkhA, sola(sa )sahassA kamalasaMkhA // 141 1. nADaya iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. saMkhA iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH solasakoDAkoDI, sattattari hu~ti koDilakkhA ya / koDisahassa bisattari, koDisayaM saTThikoDIo // nADagapatte saMkhA, bhaNiA pabhaNAmi naTTarUvANaM / paNasayakoDAkoDI, chattIsaM koDikoDIo // sagasIikoDIlakkhA, navakoDisahassa koDisayamegaM / koDINa vIsasaMkhA, Avassayacunnie bhaNiyA // prAsAde prAsAde'STAgramahiSIyuta indraH, tatsaGkhyA tu kamalavat / indrANIsaGkhyA tviyaM, trayodazasahasrAH koTyaH, saptasaptatilakSAH aSTAviMzatizca sahasrAH / ekaikasmin nATake samAnarUpazRGgAranATyopakaraNA aSTottaraM zataM divyakumArA aSTottaraM zataM divyakanyAzca syuH / evaM zaGkha-zRGga-zaGkhikA-peyA-pariparikA-paNava-paTaha-bhambhA-horambhA-bherI-jhallarI-dundubhi-murajamRdaGga-nAndImRdaGga-AliGga-kustumba-gomukha-mardala-vipaJcI-ballakI-bhrAmarI-SaTbhrAmarI-parivAdinI-'bavvIsA-sughoSAnandighoSA-mahatI-kacchapI-citravINA-AmoTa-jhaMjhA-nakula-tUNI-tumbavINA-mukunda-huDukkA-ciccikI-karaTI-DiDibhakiNita-kaDambA-dardaraka-dardarikA-kustumba-kalazikA-talatAla-kAMsyatAla-rigisikA-makarikA-zizumArikA-vaMza-vAlIveNu-parilI-bandhUkapramukhavidhavAdyavAdakAH pratyekamaSTottarazataM / zaGkhikA laghuzaGkhaH kiJcittIkSNasvaraH, zaGkhastu gambhIrasvaraH / peyA mahAkAhalA / pariparikA kolikapuTAvanaddhamukhavAdyaM / paNavaH paTahavizeSo bhANDapaTaho / bhambhA DhakkA / horambhA mahADhakkA / bherI DhakkAkRti vAdyavizeSaH / jhallarI cauvanaddhA vistIrNavalayAkArA / dundubhiH bheryAkAraM saGkaTamukhaM devatodyaM / murajo 1. pekhA iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. balavIsA iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 142
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ | prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA mahAmardalaM / mRdaGgaM laghumardalaM / nAndI mRdaGgamekataH saGkIrNamanyato vistRtaM / AliGgo murajavizeSaH / kustumbazcarmAvanaddha thuGaH / mardalamubhayataH samaM / vipaJcI tritantrI vANA / ballakI sAmAnyato vINA / parivAdinI saptatantrI vINA / mahatI zatatantrI vINA / tumbavINA tumbayuktavINA / mukundo murajavizeSo yo'tilInaM prAyo vAdyate / huDukkA prasiddhA / DiDibhaH prastAvanAsUcakapaNavavizeSaH / kaDambA karaTikA / dardarakaH prasiddhaH / sa laghuH dardarikA / talo hastatalaH / vAlI tUNavizeSo mukhavAdyaM / bandhUkastUNavizeSaH / zeSabhedA lokAjheyAH / sarve'pyAtodyabhedA ekonapaJcAzadAtodyabhedeSvantarbhavanti / yathA vaMze vAlIveNuparilIbandhUkAtodyAni / zaGkhazRGgazaGkhikAsuramukhIpeyAparaparikAsu gADhaM dhmAyamAnAsu, paTahapaNaveSvAhanyamAneSu, bhambhAhorambhASvAsphAlyamAnAsu, bherIjhallarIdundubhiSu tADyamAnAsu, murajamRdaGganAndImRdaGgeSvAlapyamAneSu, AliGgakustumbagomukhImardaleSu balAttADyamAneSu, vipaJcIvINAvallakISu mULamAnAsu, bhrAmarISaDbhrAmarIparivAdinISu spandyamAnAsu babbIsAsughoSAnandighoSAsu sAryamANAsu, mahatIkacchapicitravINAsu kuTyamAnAsu, AmoTajhaMjhAnakuleSvAmoTyamAneSu, tUNatumbavINAsu spRzyamAnAsu, mukundahuDukkAciccikISu mULamAnAsu, karaTIDiMDimakiNitakaDaMbAsu, vAdyamAnAsu, dardara-dardarIkustumba-kalazikAsu bADhaM tADyamAnAsu, talatAla-kAMsyatAlAsu vAdyamAnAsu, rigisikA-lattikA-makarikA-zizumArikAsu ghajmANAsu, vaMza-veNu-vAlI-piralI-bandhUkeSu phukyamAneSu, te sarve divyakanyAkumArAH samakaM gAyanti nRtynti| [dvAtriMzad] nATakanAmAnyamUni (1) svastika-zrIvatsa-nandyAvartta-varddhamAnaka-bhadrAsana-kalaza-matsyadarpaNarUpASTamAGgalikyabhaktivicitra (2) 143
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH Avarta-pratyAvartta-zreNi-prazreNi-svastika-puSyamAna-varddhamAna-matsyANDaka-makarANDaka-jAramAra-puSpAvali-padmapatra-sAgarataraGgavAsaMtIlatA-padmalatA-bhakticitra (3) IhAmRga-RSabha-turaga-nara-makara-vihaga-vyAla-kinnara-ruru-zarabha-camara-kuJjara-vanalatApadmalatAbhakticitra (4) ekatazcakra-ekata:khaDga-ekatazcakravAla-dvidhAcakravAla-cakrArddhacakravAla (5) candrasUryavalayatArAhaMsaikamuktAkanakaratnAvalipravibhaktyabhinayAtmakAvalipravibhakti (6) candrod-gamasUryodgamapravibhaktiyuktatadudgamanapravibhakti (7) candrasUryAgamanapravibhaktiyuktAgamanapravibhakti (8) candrasUryAvataraNapravibhakti (9) candrasUryAstamanapravibhakti (10) candrasUrya-nAga-yakSa-bhUta-rAkSasa-mahoraga-gandharva-maNDala-pravibhakti (11) RSabha-siMha-lalita-hayagaja-vilasita-mattahayagajavilambitAbhinayarUpadrutavilambita (12) sAgaranAgarapravibhakti (13) nandAcampApravibhakti (14) matsyANDaka-makarANDakajAramArapravibhakti (15) kakhagaghaGapravibhakti (16) cachajajhajapravibhakti (17) TaThaDaDhaNapravibhakti (18) tathadadhanapravibhakti (19) paphababhamapravibhakti (20) azoka-Amra-jambU-kosaMba-pallavapravibhakti (21) padmanAgAzokacampakacUtavanakundAtimuktakazyAmalatApravibhakti (22) druta (23) vilambita (24) drutavilambita (25) aJcita (26) ribhita (27) aJcitaribhita (28) ArabhaTa (29) bhasola (30) ArabhaTabhasola (31) utpAtanipAtapravRttasaGkucitaprasAritarecakaracitabhrAntasambhrAnta (32) tIrthaGkarAdimahApuruSacaritAbhinayanibaddham iti rAjapraznIye / ___ evaM mahaddhirdevagRhe yAti / sAmAnyavibhavastvauddhatyaparihAreNa lokopahAsaM pariharan yathAnurUpADambaraM bhrAtRmitraputrAdiparivRto | 144
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam vrajati / evaM jinagRhe gatvA / puSpatAmbUlasiddhArthadUrvAdInAM ca kSurikApAdukAkirITavAhanAdInAM ca sacitAcittadravyANAM parihAreNa kirITavarjazeSAbharaNAdyacittadravyANAmaparihAreNa kRtaikapRthulavastrottarAsaGgo dRSTe jinendre'JjalibandhaM zirasyAropayan 'namo jiNANaM' 4 iti bhaNan praNaman manasazcaikAgryaM kurvan iti paJcavidhAbhigamena naiSedhikIpUrvaM pravizati / yadArSam sacittANaM davvANaM visaraNayAe acittANaM davvANaM aviusaraNayAe egallasADaeNaM uttarAsaMgeNaM cakkhuphAse aMjalipaggaheNaM maNaso egattIkaraNeNaM ti / rAjAdistu caityaM pravizaMstatkAlaM rAjacihnAni tyajati / yata:___ avahaTTa rAyakakuhAI paMca vararAyakakuharUvAiM / khaggaM chatto AhaNa mauDaM taha cAmarAo a|| agradvArapraveze manovAkkAyairgRhavyApAro niSidhyate, iti jJApanArthaM naiSedhikItrayaM kriyate, paramekaivaiSA gaNyate, gRhAdivyApArasyaikasyaiva niSiddhatvAt / tato mUlabimbasya praNAmaM kRtvA, sarvaM hi prAyeNotkRSTaM vastu kalyANakAmairdakSiNabhAga eva vidheyamityAtmano dakSiNAGgabhAge mUlabimbaM kurvan jJAnAditrayArAdhanArthaM pradakSiNAtrayaM dadyAt / uktaJca 'tatto Namo jiNANaMti bhaNia addhoNayaM paNAmaM ca / kAuM paMcaMgaM vA bhattibbharanibbharamaNeNaM // (189) pUaMgapANi parivAraparigao gahiramahuraghoseNaM / paDhamANo jiNaguNagaNanibaddhamaMgalathuttAI // (cai0 vaM0 mahA 190) karadhariajogamuddo, pae pae pANirakkhaNAutto / dijjA payAhiNatigaM, egaggamaNo jiNaguNesu // (191) gihaceiesu na ghaDai, iaresu vi jaivi kAraNavaseNa / tahavi na muMcai maimaM, sayAvi takkaraNapariNAmaM // (192) 1. addhAvaNayapaNAmaM tatto kAUNa bhuvaNanAhassa /
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 prathama: prakAzaH pradakSiNAdAne ca samavasaraNasthacatUrUpazrIjinaM dhyAyan garbhagRhe pRSThavAmadakSiNadiktrayasthabimbatrayaM vandate / ata eva / zrAddhavidhisarvasyApi caityasya samavasaraNasthAnIyatayA garbhagRhabahirbhAge diktraye mUlabimbanAmnA bimbAni kurvanti / evaM ca 'varjayedarhataH prakaraNam 4 pRSTham' ityukterarhatpRSThanivAsadoSazcaturdikSvapi Talati / tatazcaityapramArjanapotakalekhyakAdivakSyamANayathocitacintApUrvaM kRtasamagrapUjAsAmagrIkazcaityavyApAraniSedharUpAM dvitIyanaiSedhikI mukhamaNDapAdau kRtvA mUlabimbasya praNAmatrayapUrvaM pUjAM karoti / yadbhASyaM tatto nisIhiAe, pavisittA maMDavammi jiNapurao / mahinihiajANupANI, karei vihiNA pnnaamtiaN|| tayaNu harisullasaMto, kayamuhakoso jiNidapaDimANaM / avaNei rayaNivasiaM, nimmallaM lomahattheNaM // jiNagihapamajjaNaM to, karei kArei vA vi anneNaM / jiNabiMbANaM pUaM to vihiNA kuNai jahajogaM // mukhakozazcASTapuTapaTaprAnte nAsyanAsAniHzvAsanirodhArthaM kAryaH / varSAdau ca nirmAlye kunthvAdisaMsaktirapi syAt tena nirmAlyaM snAtrajalaM ca pRthak pRthag janA'nAkramyapavitrasthAne tyajyate, evamAzAtanA'pi na syAt / gRhacaitye cArcAmuccaiH sthAne bhojanAdAvavyApArye pavitrapAtre sthApayitvA karayugadhRtazucikalazAdijalenAbhiSiJcet / bAlattaNami sAmia, sumerusiharammi kaNayakalasehiM / tiasAsurehiM Nhavio te dhannA jehiM diTThosi // ityAdi ca tadA cintyam / tataH suyatnena vAlakakuJcikAM vyApArya, prakSAlyA'Ggam, aGgarukSaNadvayena nirjalatAmApAdya 4 | 'admijAnukarAMseSu mUrdhni pUjA yathAkramam' ityuktervakSyamANatayA sRSTyA navAGgeSu zrIcandanAdinA'rcayet / ke'pyAhuH pUrvaM bhAle tilakaM AA 146
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH | A zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA kRtvA navAGgapUjA kAryA / zrIjinaprabhasUrikRtapUjAvidhau tu-sarasasurahicaMdaNeNa devassa dAhiNajANudAhiNakhaMdhaniDAlavAmakkhaMdhavAma- / jANulakkhaNesu paMcasu hiaehiM saha chasu vA aMgesu pUaM kAUNa paccaggakusumehiM gandhavAsehiM ca pUei ityuktam / yadi ca prAk kenApi pUjA kRtA syAttadA viziSTA'nyapUjAsAmagrayabhAve tAM notsArayet, bhavyAnAM taddarzanajanya puNyabandhasyA'ntarAyaprasaGgAt, kintu tAmeva vizeSayet / yad bRhadbhASyaM aha puvvaM ciya keNai, havijja pUA kayA suvihaveNa / taMpi savisesasohaM jaha hoi tahA tahA kujjA // nimmalaMpi na evaM, bhannai nimmallalakkhaNAbhAvA / bhogaviNaTuM davvaM, nimmallaM biti gIyatthA // itto ceva jiNANaM, puNaravi ArovaNaM kuNaMti jahA / vatthAharaNAINaM, jugaliaMkuDaliamAINaM // kahamannaha egAe, kAsAIe jiNidapaDimANaM / aTThasayaM lUhaMNeNa, vijayAI vaNNiA samae |u yad jinabimbAropitaM sad vicchAyIbhUtaM vigandhaM jAtaM, dRzyamAnaM ca ni:zrIkaM, na bhavyajanamana:pramodahetustannirmAlyaM bruvanti | bahuzrutA iti saGghAcAravRttau / pradyumnasUrikRte vicArasAraprakaraNe tvevamuktaM ceiadavvaM duvihaM, pUA nimmallabheao ittha / AyANAI davvaM, pUAritthaM muNeyavvaM // akkhayaphalabalivatthAi saMtiaMjaM puNo daviNajAyaM / taM nimmallaM vaccaDa, jiNagihakammami uvaogo // 1. puNyAnubandhipuNya iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. lUhaMtA iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 147
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam atra DhaukitA'kSatAdernirmAlyatvamuktaM, paramanyatrA''game prakaraNacaritrAdau vA kvApi na dRzyate, vRddhasampradAyAdinApi kvApi gacche'pi nopalabhyate / yatra ca grAmAdAvAdAnAdidravyA''gamopAyo nAsti, tatrAkSatabalyAdidravyeNaiva pratimAH pUjyamAnAH santi / * akSatAdenirmAlyatve tu tatra pratimApUjA'pi kathaM syAt ? tasmAdbhogavinaSTasyaiva nirmAlyatvaM yuktiyuktaM pratibhAti / "bhogaviNaTuM | davvaM nimmallaM biti gIatthA" ityAgamokterapi, tattvaM tu kevaligamyam / candanapuSpAdipUjA ca tathA kAryA yathA jinasya cakSurmukhAcchAdanAdi na syAt, sazrIkatA'tirekazca syAt, tathaiva draSTraNAM pramodapuNyavRddhyAdisambhavAt / aGgAgrabhAvaizca tridhA pUjA / tatra nirmAlyApanayanaM, pramArjanAGgaprakSAlanaM, vAlakakUJcikAvyApAraNaM, pUjanaM, kusumAJjalimocanaM, paJcAmRtasnAtraM, zuddhodakadhArApradAnaM, dhUpitasvacchamRdugandhakASAyikAdivastreNAGgarUkSaNaM, karpUrakuGkumAdimizragozIrSacandanavilepanA''GgIvidhAnAdi, tathA gorocana-mRgamadAdibhistilakapatrabhaGgyAdikaraNam, nissapatnaratnasauvarNamuktAbharaNaraupyasuvarNapuSpAdibhiralaGkaraNaM / yathA zrIvastupAlaH svakAritasapAdalakSabimbAnAM zrIzatruJjaye sarvabimbAnAM ca ratnasvarNAbharaNAni kAritavAn / yathA vA damayantI prAgbhave'STApade caturviMzaterahatAM rAtnatilakAni dadau / evaM cAnyeSAmapi bhAvavRddhyAdi / yataH pavarehiM sAhaNehi, pAyaM bhAvovi jAyae pavaro / na ya anno uvaogo, eesiM sayANa laTThayaro // paJcAzaka-4-16 tathA paridhApanikA candrodayAdivicitradukUlAdivastraiH paridhApana, granthima-veSTima-pUrima-saGghAtimarUpacaturvidhapradhAnA 148
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH prakaraNam . . . AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA mlAna-vidhyAnIta-zatapatra-sahasrapatra-jAtI-ketaka-campakAdivizeSapuSpairmAlA-mukuTa-ziraska-puSpagRhAdiviracanam / jinahaste sauvarNa-bIjapUra-nAlikerapUgI-phala-nAgavallIdala-nANakamudrikAmodakAdimocanam / dhUpotkSepa-sugandhavAsaprakSepAdyapi sarvamaGgapUjAyAM bhavati / tathoktaM bRhadbhASye - NhavaNa-vilevaNa-AharaNa-vatthaphala-gaMdha-dhUvapupphehi / kIDa jiNaMgapUA, tattha vihI esa nAyavvo // vattheNa baMdhiUNaM, nAsaM ahavA jahA samAhIe / vajjeavvaM tu tayA dehammivi kaNDuaNamAI // cai. 201/paMcA.4-20 anyatrApi kAyakaNDUyaNaM vajje, tahA khelavigicaNaM / thuithuttabhaNaNaM ceva, pUaMto jagabaMdhuNo // devapUjAkSaNe ca mukhyavRttyA maunameva kAryam, tadazaktau pApaheturvaca: sarvathA tyAjyam, naiSedhikIkaraNe gRhAdivyApAraniSedhAt, tata eva pApahetuH saJjJA'pi vA, anaucityAdiprasaGgAdapi / tathA dhavalakkavAsI zreSThI jiNahAko'tiduHstho ghRtakutupakarpAsAdibhAravahanena nirvAhI bhaktAmarastavAdismRteH tuSTa cakrezvarIdattavazyakRdratnamahimnA mArge duSTatAvikhyAtaM caurastrayaM jaghAna / pattane bhImadevanRpo'dbhutaM tamudantaM zrutvA sabahumAnamAkArya tasmai dezarakSArthaM khaDgaM dadau / tadA zatruzalyaH senAnI: serdAmAkhyAt - . . . 149 1. vatthA haraNavilevaNasugaMdhigaMdhehi dhUvapupphehiM / cai, ma. 200 / 2. deha iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam khANDau tAsu samappii, jasu khaNDai abbhAsa / jiNahA ikku samappir3a, tulacelau kappAsa // sa pratyAhaasidhara dhaNudhara kuMtadhara, sattidharA ya bahua / sattusala je raNi sUranara jaNaNiti viralapasUa // azvaH zastraM zAstraM vANI vINA narazca nArI ca / puruSavizeSaM prAptA bhavantyayogyAzca yogyAzca // taduktyA hRSTo nRpaH taM talArakSaM cakre / tena gurjaratrAyAM coranAma niSThApitaM / anyedyuH surASTracAraNastatparIkSArthaM | kRtoSTracauryastadbhaTairbaddhaH prAtardevapUjAkSaNe jiNahAgre nItaH tena puSpavRntatoTanasaJjJAkaraNe cAraNaH proce jiNahAnai jiNavaraha na milai tArotAra / jiNi kari jiNavara pujii, te kima mAraNahAra // tatastena hINena cauryaM na kAryamityuktvA sa muktaH prAhaikkA corI sA kiA, jA kholaDai na mAi / bIjI corI kima karai, cAraNa cora na thAya // tatazcAraNaH samyaguktyA paridhApitaH / jiNahAkhyo yAtrAcaityapustakalekhanAdipuNyaM cakre / poTTalikazulkamocanAdi ca, tattu jane'dyayAvinirvahate iti jiNahAkaprabandhaH / mUlabimbasavistarapUjAnantaraM ca sRSTyA sarvAparabimbapUjA yathAyogaM kAryA / dvArabimbasamavasaraNabimbapUjA'pi mukhyabimba 150
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhi prakAzaH prakaraNam pUjAdyanantaraM garbhagRhAnnirgamanasamaye karttavyA sambhAvyate na tu praveze, pUrvaM mUlabimbasyaiva pUjAyA aucityapratibhAsAt / AsannIbhUtatvena dvArabimbAdeH pUrvaM pUjane bRhaccaityapraveze'nekabimbAnAmAsannIbhavanena pUrvaM pUjAprasaGgaH / tathA cAlpapuSpAdisamAptau 'mUlArcApUjApi na syAt / tathA zrIzatruJjayaraivatAditIrthe pravezamArgAsannAnyAnyacaityArcApUjane mukhyacaityagamanamapi prAnte prasajyate / na caivaM yujyate, upAzrayapraveze AsannasAdhUnAmapi guruvandanAtpUrvaM vandanaprasaGgAt / praNAmamAtraM tu AsannArcAdInAM pUrvamapi yuktam / tRtIyopAGgavisaMvAdinyAM saGghAcAroktavijayadevavaktavyatAyAmapi dvArasamavasaraNabimbapUjA pazcAduktA / yathA to gaMtuM suhammasahaM, jiNa sakahA daMsaNaMmi paNamittA / ugghADittu samugge, pamajjae lomahattheNaM // surahijaleNigavIsaM, vArA pakhkAliANulipittA / gosIsacaMdaNeNaM, to kusumAIhiM accei // to dArapaDimapUaM, sahAsu paMcasuvi karar3a puvvaM va / dAraccaNAi sesaM, taia uvaMgAu nAyavvaM // tasmAnmUlanAyakasya pUjA sarvebhyo'pi pUrvaM savizeSA ca kAryA / uktamapiuciattaM pUAe, visesakaraNaM tu mUlabiMbassa / jaM paDai tattha paDhamaM, jaNassa diTThI sahamaNeNaM // cai. ma. 197 ziSyaH-pUAvaMdaNamAI, kAUNegassa sesakaraNammi / nAyagasevagabhAvo, hoi kao loganAhANaM // cai. ma. 39 1. mUlanAyakasyetyarthaH / 151 |
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH egassAyarasArA, kI pUA paresi thovayarI / esAvi mahAvannA, lakkhijjai niuNabuddhIhi // cai. ma. 40 / AcAryaH-nAyagasevagabuddhI, na hoi eesu jANagajaNassa / picchaMtassa samANaM, parivAraM pADiherAI // cai. ma. 50 vavahAro puNa paDhamaM, paiTThio mUlanAyago eso / avaNijjai sesANaM, nAyagabhAvo na uNa teNa // cai. ma. 51 vaMdaNapUaNabaliDhoaNesu egassa kIramANesu / AsAyaNA na diTThA, ucitapavittassa purisassa // cai. ma. 52 / / jaha mimmayapaDimANaM, pUA pupphAiehiM khalu uciA / kaNagAi nimmiANaM, uciatamA majjaNAi vi // cai. 54 kallANagAikajjA, egassa visesapUakaraNe vi / nAvannApariNAmo, jaha dhammijaNassa sesesu // cai. ma. 53 uciapavittiM evaM, jahA kuNaMtassa hoi nAvannA / taha mUlabiMbapUA, visesakaraNe vi taM natthi // jiNabhavaNabiMbapUA, kIrati jiNANa no kae kiMtu / suhabhAvaNAnimittaM, buhANa iyarANa bohatthaM // cai. ma. 142 ceIhareNa keI, pasaMtarUveNa kei biMbeNa / pUAisayA anne, anne bujhaMti uvaesA // cai. ma. 143 ata eva caityaM gRhacaityaM ca tathA tayobimbAni viziSya ca mukhyabimbaM yathAsvasAmarthyadezakAlAdyapekSamativiziSTAni kArayati / gRhacaityaM hi pittala-tAmrAdidhAtumayaM sampratyapi kArayituM zakyate / tadazaktau dantAdimayaM dantabhramaryAdiracanApittalahiGgalazobhApravarakoraNIviziSTakASThAdimayaM vA kAryate / tathA caitye gRhacaitye ca pratyahaM sarvataH pramArjanaM yathAvilokyamAnatailAbhyaJjanaM sudhAdhavalanaM jinacaritrAdivicitraracanaM samagrapUjopakaraNasamAracanaM paridhApanikAcandrodayapradAnAdi ca tathA karoti 152
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH yathA sazrIkatA'tiraketA syAt / gRhacaityopari na dhautikAdyapi ca mocyaM, caityavattatrApi caturazItyAzAtanAnAM varjanIyatvAt, pittalazailAdimayyo'rcAzca snapanA'nantaramekenA'GgarUkSaNena sarvato nirjalIkRtya pratyahaM dvitIyena mRdUjjavalAGgarUkSaNena muhurmuhuH sarvataH spRzet, evamarcAnAmaujjvalyaM syAt / yatra yatra svalpo'pi jalakledastiSThati tatra tatra zyAmikA syAditi, sa sarvathA vyapAsyate, kesarabahulacandanavilepanenA'pyadhikAdhikamaujjvalyaM tAsAM syAt / na ca paJcatIrthIcaturviMzatipaTTAdau mithaH snAtrajalasparzAdinA doSa AzaGkyaH, yadAhu:rAyappaseNaijje, sohamme sUriyAbhadevassa / jIvAbhigame vijayApurIi vijayAidevANaM // bhiMgAralomahatthayalUhaNayA dhUvadahaNamAIaM / paDimANaM sakahANaya pUAe ikkayaM bhaNiyaM // nivvuajiNidasakahA saggasamuggesu tisu vi loesu / annonnaM saMlaggA, NhavaNajalAIhiM saMpuTThA // puvvadharakAlavihiA, paDimAI saMti kesu vi puresu / vattakkhA khettakkhA, mahakkhayA gaMdhadiTThA ya // ekasyAhataH pratimA vyaktyAkhyA, ekatra paTTAdau caturvizatipratimA kSetrA''khyA, evaM saptatizatapratimA mahA''khyAmAlAdharAiANa vi, dhuvaNajalAI phusei jiNabiMbaM / putthayapattAINa vi, uvaruvari pharisaNAIaM // tA najjai no doso karaNe cauvIsavaTTayAINaM / AyaraNAjuttIo, gaMthesu a dissamANa tti // 153
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 154 htt bRhadbhASye'pyuktaM- jiNariddhidaMsaNatthaM, egaM kArer3a koi bhattijuo / pAyaDiapADiharaM, devAgamasohiaM ceva // daMsaNanANacarittArAhaNakajje jiNattiaM koi / paramiTThinamokkAraM, ujjamiaM kor3a paMca jiNe // cai. ma. 28 kallANayatavamahavA, ujjamiuM bharahavAsabhAvitti / bahumANavisesAu, koI keriMti cauvvIsaM // cai. ma. 29 ukkosa sattarisayaM, naraloe viharaitti bhattIe / sattarisayapi koI, biMbANaM kArar3a dhaNaDDho // cai. ma. 30 tasmAt tritIrthIpaJcatIrthIcaturviMzatipaTTAdikAraNaM nyAyyameva dRzyate / ityaGgapUjA / raupyasauvarNazAlisiddhArthAdyakSatairaSTamaGgalAlekhanam / yathA zreNikanRpasya pratyahamaSTottarazatasauvarNayavaiH / anyathA vA | jJAnadarzanacAritrArAdhananimittaM sRSTyA puJjatrayeNa paTTAdau viziSTAkSataDhaukanaM, tathA vividhAnAM kUrAdyazana zarkarAguDAdipAna| pakvAnnaphalAdikhAdya-tAmbUlAdisvAdyAnAM DhaukanaM, gozIrSacandanarasena paJcAGgulitalairmaNDalAlekhanAdi puSpaprakarA'' rAtrikAdi ca sarvamagrapUjAyAmantarbhavati / yad bhASyaM AAAA gaMdhavvanaTTavAialavaNajalArattiAi 'dIvAI / jaM kiccaM taM savvaMpi oarai aggapUAe // cai. ma. 205 naivedyapUjA ca pratyahamapi sukarA mahAphalA ca, dhAnyasya viziSya ca rAddhasya jagajjIvanatayA sarvotkRSTaratnatvAt, tata eva vanavAsagata zrIrAmeNa mahAjano'nnasya kuzalaM pRSTaH / kalahanivRttiprItyAdyapi mitho'nnabhojanenaiva sudRDham / devA api naivedyena prAyaH 1. .....jaM kiccaM / AmisapUyAe cciya savvaM pi tayaM samovarai // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 155 sasasasasa prIyante / zrUyate hyagnivetAlaH zatamUDhakanaivedyAdinA vikramAdityasya vazIbhUtaH / bhUtapretAdayo'pi kSaireyIkSipracaTakAdyanna| mevottAraNAdau yAcante / tathA dikpAlAdInAM baliH tIrthakRddezanAnantaraM balizcAnnenaiva kriyate / niHsvo halI sAdhUktyA''sannacaitye | nityaM naivedyaM dadAno'nyadA utsUre siMharUpabhikSutrayadarzanaparIkSAtuSTayakSagirA saptame'hni svayaMvare kanyAM nRpajayaM rAjyaM ca lebhe / loke'pyuktaM-dhUpo dahati pApAni dIpo mRtyuvinAzanaH / naivedye vipulaM rAjyaM siddhidAtrI pradakSiNA // annAdisarvavastuniSpattihetutvAdinA jalamannAderapyatizAyIti taDhaukanamapi kAryam / naivedyArAtrikAdyAgame'pyuktaM / | yadAvazyakaniryuktau -kIra balitti / nizIthe'pi tao pabhAvaIe devIe savvaM balimAi kAuM bhaNiaM devAhidevo vaddhamANasAmI tassa paDimA kIratti vAhio kuhADo, duhA jAyaM picchar3a savvalaMkAravibhUsiaM bhayavao paDimaM / nizIthapIThe'pi - "balitti asivovasamanimittaM kUro kijjai / " nizIthacUrNau ca sampratirAjA rahaggao vivihaphale khajjagabhujjage a kavaDagavatthamAI ukkiraNe karer3a / kalpe'pi - sAhammio na satthA, tassa kayaM teNa kappar3a jaINaM / jaM puNa paDimANa kae, tassa kahA kA ajIvattA // pratiSThAprAbhRtAt zrIpAdaliptodhdhRtapratiSThApaddhatau ca yathAbhaNitamAgame 1. kIrai balI surAvi akhaMDaphuDiyANa phalagasariyANaM ( A.ni. 584) / 2. zAstAtIrthakaraH / do dau co dan dan don doc ban dau zrAddhavidhiprakaraNam
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 156 ArattiamavayAraNa, maMgaladIvaM ca nimmiuM pacchA / caunArIhiM vi nimmatthaNaM ca vihiNAu kAyavvaM // mahAnizIthe'pi tRtIyAdhyayane - arihaMtANaM bhagavaMtANaM gaMdhamallapaIvasammajjaNovalevaNavicittabalivatthadhUvAiehiM pUAsakvArehiM paidiNamabbhaccaNaM pakuvvANA titthucchappaNaM karemo tti / ityagrapUjA / bhAvapUjA tu jinapUjAvyApAraniSedharUpatRtIyanaiSedhikIkaraNapUrvaM jinAd dakSiNadizi puMsaH striyAstu vAmadizi, AzAtanA| parihArArthaM jaghanyato'pi sambhave navahastamAnAt, gRhacaityAdau tu hastahastArddhamAnAt, utkRSTatastu SaSThihastamAnAdavagrahAd bahiH sthityA caityavandanA viziSya stutyAdibhiH syAt / Aha ca tar3aAo bhAvapUA, ThAuM ciivaMdaNocie dese / jahasatti cittathuithuttamAr3aNA devavaMdaNayaM / / nizIthe'pi--so u gaMdhArasAvao thayathuIhiM thuNaMto tattha giriguhAe ahorattaM nivasio / tathA vasudevahiNDau - vasudevo paccU kayasamattasAvayasAmAiAiniyamo gahiapaccakkhANo kayakAusaggathuivaMdaNo ti / evamanekatra zrAvikAdibhirapi kAyotsargastutyAdyaizcaityavandanA kRtetyuktam / caityavandanA ca jaghanyAdibhedAt tredhA / yadbhASyaM namukkAreNa jahannA ciivaMdaNamajjhadaMDathuijualA | paNadaMDathuicaukkagathayapaNihANehiM ukkosA // namaskAreNa=aJjalibandhazironamanAdilakSaNapraNAmamAtreNa yadvA 'namo arihaMtANaM" ityAdinA, athavaikena zlokAdirUpeNa, zrAddhavidhiprakaraNam
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ IA prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam namaskAreNeti jAtinirdezAd bahubhirapi namaskAraiH, yadvA praNipAtA'paranAmatayA praNipAtadaNDakAkhyazakastavenaikena 1 // madhyA= madhyamA daNDaH caityastavadaNDaH "arihaMtaceiANaM' ityAdi stutiH pratItA-yA tadante dIyate te eva yugalaM yasyAM sA 21 paJcadaNDAH zakrastava-caityastava-nAmastava-zrutastava-siddhastavAkhyAH, praNidhAnaM jayavIarAya ityAdi 3 / anne biti igeNaM, sakkathaeNaM jahannavaMdaNayA / tadugatigeNa majjhA, ukkosA cauhiM paMcahiM vA // iriyAe puvvaM vA, paNihANaM ceva sakvatthayabhaNaNe / duguNaciivaMdaNaM te ca huMti sakkatthayA tinni // igavAravaMdaNe puvva paccha sakkathaehiM te cauro / duguNiavaMdaNae vA, pudiva pacchA ca sakvatthae // sakvatthao a iriyA duguNia ciivaMdaNAi taha tinni / thuttapaNihANa sakvatthao a ia paMca sakvatthayA // caityavandanAzca pratyahaM sapta mahAnizIthe sAdhoH proktAH, zrAddhasyA'pyutkarSataH sapta / yad bhASyaMpaDikamaNe ceiajiNacarimapaDikamaNasuaNapaDibohe / ciivaMdaNa ia jaiNo satta u velA ahoratte // paDikamao gihiNo vi hu sagavelA paMcavela iyarassa / pUAsu tisaMjhAsu a hoi tivelA jahanneNaM // tatra dve AvazyakayoH dve svApA'vabodhayoH trikAlapUjA'nantaraM tisrazceti sapta, ekAvazyakakaraNe tu SaT, svApAdisamaye tadakaraNe paJcAdayo'pi, bahudevagRhAdau tu saptAdhikA api, yadApi pUjA na syAttadApi trisandhyaM devA vandyAH zrAddhena / yadAgamaH 157
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA bho bho devANuppiA ajjappabhiie jAvajjIvaM tikAliaM avvakkhittAcalegaggacitteNaM ceie vaMdiavve, iNameva bho maNuattAo asuiasAsayakhaNabhaMgurAo sAraMti / tattha puvvaNhe tAva udagapANaM na kAyavvaM jAva ceie sAhU a na vaMdie, tahA majjhaNhe tAva asaNakiriaMna kAyavvaM jAva ceie na vaMdie, tahA avarahe ceva tahA kAyavvaM jahA avaMdiehiM ceiehiM no sijjAyalamaikkamijjai / tathA supabhAe samaNovAsagassa pANaMpi kappai na pAuM / no jAva ceiAI, sAhUvi a vaMdiA vihiNA // majjhaNhe puNaravi vaMdiUNa niyameNa kappae bhuttuM / puNa vaMdiUNa tAI, paosasamayammi to suai // gItanRttAdyagrapUjAyAmuktaM bhAvapUjAyAmapyavatarati, tacca mahAphalatvAnmukhyavRttyA svayaM karoti udAyananaparAjJI prabhAvatI ythaa|| yannizIthacUrNi: pabhAvaI pahAyA kayakouamaMgalA sukillavAsaparihiA jAva aTThamicauddasIsu a bhattirAeNa sayameva rAo naTTovayAraM karei, rAyAvi tayANuvittie murayaM vAei tti / pUjAkaraNAdau cAhatazchadmasthakevalisiddhAvasthAtrayaM bhAvayet / yadbhASyaMNhavaNaccagehiM chaumatthavatthapaDihAragehiM kevaliaM / paliaMkussaggehi a, jiNassa bhAvijja siddhataM // snApakaiH parikaroparighaTita-gajArUDhakarakalita-kalazairamarairarcakaizca tatraiva ghaTitamAlAdhAraiH kRtvA jinasya chadmasthAvasthAM bhAvayet / chadmasthAvasthA ca tridhA janmAvasthA rAjyAvasthA zrAmaNyAvasthA ca, tatra snapanakArairjanmAvasthA, mAlAdhArai rAjyAvasthA, 158 /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zrAmaNyAvasthA tu bhagavato'pagate kezazIrSamukhadarzanAt sujJAtaiva / prAtihAryeSu parikaroparitanakalazobhayapArzvaghaTitaiH patraiH kaGkeliH, - mAlAdhAraiH puSpavRSTiH, vINAvaMzakaraiH pratimobhayapArzvavartibhirdivyo dhvaniH zeSANi sphuTAnyeva / iti bhAvapUjA / paMcovayArajuttA, pUA aTThovayArakaliA ya / riddhiviseseNa puNo, neA savvovayArAvi // cai. mahA. 209 tahiaM paMcuvayArA, kusumakkhayagaMdhadhUvadIvahiM / kusuma-kkhaya-gaMdha-paIva-dhuva-nevajja-phala-jalehiM puNo / aTTavihakammahaNaNI, aTTavayArA havai pUA // savvovayArapUA, NhavaNaccaNavatthabhUsaNAIhiM / phalabalidIvAInaTTagIaArattiAihiM // iti bRhadbhASyAdhuktaM pUjAbhedatrayam / tathAsayamANayaNe paDhamA, bIA ANAvaNeNa annehiM / taiA maNasA saMpADaNeNa varapuSphamAINaM // iti kAyavAGmanoyogitayA karaNakAraNAnumatibhedatayA ca pUjAtrikam / tathA-pUaMpi puSphAmisathuipaDivattibheao cauvihaMpi jahAsattIe kujjaa| lalitavistarAdau tu puSpAmiSastotrapratipattipUjAnAM yathottaraM prAdhAnyamityuktam (namutthunaM padavyAkhyAnAvasare) / tatrAmiSaM pradhAnamazanAdi bhogya vastu / yad gauDa: sasasasa sasasa sasasasasasasa sasasasasa 159
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam utkoce palale na strI AmiSaM bhogyavastuni / pratipattiH punaravikalA''ptopadezaparipAlanA / ityAgamoktaM pUjAbhedacatuSTayam / tathAduvihA jiNiMdapUA, davve bhAve a tattha davvammi / davvehiM jiNapUA, jiNaANApAlaNaM bhAve // ityAdyuktaM dravyabhAvAdilakSaNaM pUjAbhedadvayAdi / tathA-pupphAruhaNaM gaMdhAruhaNaM ityAdayaH saptadaza, snAtravilepanAdayazcaikaviMzatiH pUjAbhedA aGgAdipUjAtraye sarvavyApake'ntarbhavanti / saptadazapUjAbhedAMzcaivamUcuH NhavaNavilevaNaaMgammi cakkhujualaM ca vAsapUAe / pupphAruhaNaM mAlAruhaNaM taha vannayAruhaNaM // cunnAruhaNaM jiNapuMgavANa AharaNArohaNaM ceva / puSphagiha puSphapagaro, ArattimaMgalapaIvo // dIvo dhUvukkhevaM, nevejjaM suhaphalANa DhoaNayaM / geaM naTTaM vajjaM pUjAbheA ime sattara // ekaviMzatibhedapUjAdividhizcaivamukta:snAnaM pUrvAmukhIbhUya pratIcyAM dantadhAvanam / udIcyAM zvetavastrANi pUjA pUrvottarAmukhI // gRhe pravizatAM vAmabhAge zalyavivarjite / devatAvasaraM kuryAt sArddhahasto_bhUmike // nIcairbhUmisthitaM kuryAddevatAvasaraM yadi / nIcarnIcaistato vaMzaH santatyA'pi sadA bhavet // AAAAAAAAAI 160
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA pUjakaH syAdyathA pUrva uttarasyAzca sammukhaH / dakSiNasyA dizo varja vidigvarjanameva hi // pazcimAbhimukhaM kuryAt pUjAM jainendramUrtaye / caturthasantaticchedo dakSiNasyAmasantatiH // AgneyyAM tu yadA pUjA dhanahAnirdine dine / vAyavyAM santati va nairRtyAM ca kulakSayaH // aizAnyAM kurvatAM pUjAM saMsthiti va jAyate / adhri-jAnu-karAMseSu-mUni pUjA yathAkramam // zrIcandanaM vinA naiva pUjA kAryA kadAcana / bhAle kaNThe hRdambhojodare tilakakAraNam // navabhistilakaiH pUjA karaNIyA nirantaram / prabhAte prathamaM vAsapUjA kAryA vicakSaNaiH // madhyAhne kusumaiH pUjA sandhyAyAM dhUpadIpakAt / vAmAMze dhUpadAhaH syAjjala pAtraM tu sammukham // arhato dakSiNe bhAge dIpasya vinivezanam / dhyAnaM tu dakSiNe bhAge caityAnAM vandanaM tathA // hastAtpraskhalitaM kSitau nipatitaM lagnaM kvacitpAdayoryanmU|rdhvagataM dhRtaM kuvasanai bheradho yad dhRtam / spRSTaM duSTajanairghanairabhihataM yadUSitaM kITakaistyAjyaM tatkusumaM dalaM phalamatho bhaktairjinaprItaye // (zA0 vi0) naikapuSpaM dvidhA kuryAnna cchindyAtkalikAmapi / campakotpalabhedena bhaveddoSo vizeSataH // 161 1. 'agrapUjA' ityapi pAThaH, 'agrapUraM' ityapi ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH gandhadhUpAkSataiH sragbhiH pradIpairbalivAribhiH / pradhAnaizca phalaiH pUjA vidheyA zrIjinezituH // zAntau zvetaM tathA pItaM lAbhe zyAmaM parAjaye / maGgalArthe tathA raktaM paJcavarNaM ca siddhaye // paJcAmRtaM tathA zAntau dIpa: syAtsaghRtairguDaiH / vahnau lavaNanikSepaH zAntyai 'tuSTayai prazasyate // khaNDite sandhite chinne rakte raudre ca vAsasi / dAnapUjAtapohomasandhyAdi niSphalaM bhavet // padmAsanasamAsIno nAsAgranyastalocanaH / maunI vastrAvRtAsyo'yaM pUjAM kuryAjjinezituH // snAtraM-vilepana-vibhUSaNa-puSpavAsa-dhUpa-pradIpa-phala-tandula-patra-pUgaiH / naivedya-vAri-vasanaizcamarAtapatra-vAditra-gIta-naTana-stuti-kozavRddhyA // (vasantatilakA) ityekaviMzatividhA jinarAjapUjA khyAtA surAsuragaNena kRtA sadaiva / khaNDIkRtA kumatibhiH kalikAlayogAd yadyatpriyaM tadiha bhAvavazena yojyam // (vasantatilakA) iti pUjAprakaraNamumAsvAtivAcakakRtamiti prasiddhiH / tathA-'aizAnyAM devatAgRham' iti vivekavilAse / tathAna vaiSamye na pAdasthe na caivotkaTikAsane / naivodhai vAmapade na na pUjA vAmahastataH // na zuSkaiH pUjayeddevaM kusumairna mahIgataiH / na vizIrNadalaiH spRSTai zubhairnA'vikAsibhiH // 1. puSTau iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 162
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 163 ca kITakozApaviddhAni zIrNaparyuSitAni ca / varjayedUrNanAbhena vAsitaM yadazobhanam // pUtigandhInyagandhIni amlagandhIni varjayet / malamUtrAdinirmANAducchiSTAni kRtAni ca // savistarapUjAvasare ca nityaM vizeSatazca parvasu tripaJcasaptakusumAJjaliprakSepAdipUrvaM bhagavataH snAtraM vidheyam / tatrAyaM vidhiH, prAtaH pUrvaM nirmAlyotsAraNaM prakSAlanaM saGkSepapUjA ArAtrikaM maGgalapradIpazca / tataH snAtrAdisavistaradvitIyapUjAprArambhe devasya puraH sakuGkumajalakalaza sthApyaH tataH muktAlaGkAravikArasArasaumyatvakAntikamanIyam / sahajanijarUpanirjitajagattrayaM pAtu jinabimbam // ityuktvA'laGkArottAraNam / avaNi kusumAharaNaM payaipaiTThiamaNoharacchAyaM / jiNarUvaM majjaNapIThasaMThiaM vo sivaM disau // ityuktvA nirmAlyottAraNam / tataH prAguktakalazaDhAlanaM pUjA ca / atha dhautadhUpitakalazeSu snAtrArhasugandhajalakSepaH, zreNyA | teSAM vyavasthApanaM sadvastreNAcchAdanaM ca / tataH svacandanadhUpAdinA kRtatilakahastakaGkaNahastadhUpanAdikRtyAH zreNisthAH zrAvakAH kusumAJjalipAThAn paThanti / tatra sayavattakuMdamAlai, bahuvihakusumAI paMcavannAI / jiNanAhaNhavaNakAle diMti surA kusumaMjalI hiTThA // zrAddhavidhi prakaraNam
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ityuktvA devasya mastake puSpAropaNam / gaMdhAyADDiamahuaramaNaharajhaMkArasaddasaMgIA / jiNacalaNovari mukkA harau tumha kusumaMjalI duriaM // ityAdipAThaiH pratigAthAdipAThaM jinacaraNopari ekena zrAvakeNa kusumAJjalipuSpANi kSepyANi / sarveSu kusumAJjalipATheSu ca tilakapuSpapatradhUpAdivistaro jJeyaH / athodAramadhurasvareNA'dhikRtajinajanmAbhiSekakalazapAThaH / tato ghRtekSurasadugdhadadhisugandhijalaiH paJcAmRtaiH snAtrANi, snAtrAntarAleSu ca dhUpo deyaH / snAtrakAle'pi jinaziraH puSpairazUnyaM kAryam / yadAhurvAdivetAlazrIzAntisUrayaH AsnAtraparisamApterazUnyamuSNISadezamIzasya / sAntardhAnA'bdhArApAtaM puSpottamaiH kuryAt // snAtre ca kriyamANe nirantaraM cAmarasaGgItatUryAdyADambara: sarvazaktyA kAryaH / sarvaiH snAtre kRte punarakaraNAya zuddhajalena dhArA deyA / tatpAThazcAyam - abhiSekatoyadhArA dhAreyaM dhyAnamaNDalAgrasya / bhavabhavanabhittibhAgAn bhUyo'pi bhinattu bhAgavatI // tato'GgarUkSaNavilepanAdipUjA prAkpUjAto'dhikA kAryA / sarvaprakArairdhAnyapakvAnnazAkavikRtiphalAdibhirbaliDhaukanam, jJAnAdiratnatrayADhyasya lokatrayAdhipaterbhagavato'gre puJjatrayeNocitaM snAtrapUjAdikaM pUrvaM zrAvakairvRddhalaghuvyavasthayA, tataH zrAvikAbhiH 164
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: | AL zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kAryam / jinajanmamahe'pi pUrvamacyutendraH svasurayutastato yathAkramamanye indrAH snAtrAdi kurvanti / snAtrajalasya ca zeSAvat zIrSAdau kSepe'pi na doSaH sambhAvyaH / yaduktaM haime zrIvIracaritre abhiSekajalaM tattu surAsuranaroragAH / vavandire muhuH sarvAGgINaM ca paricikSipuH // zrIpadmacarite'pyekonatriMze uddeze aSADhazuklASTamyA Arabhya dazarathanRpakAritASTAhnikAcaityasnAtramahAdhikAretaM NhavaNasaMtisalilaM, naravaiNA pesiaM sabhajjANaM / tarUNavilayAhiM neu, chUTaM cia uttamaMgesu // kaMcuihatthovagayaM, jAvaya gaMdhodayaM cirAvei / tAvaya varaggamahisI, pattA sogaM ca kovaM ca // ityAdi sA kaMcuiNA kuddhA, ahisittA teNa saMtisalileNaM / nivvaviamANasaggI, pasannahiyaA tao jAyA // bRhacchAntistave'pi 'zAntipAnIyaM mastake dAtavya'mityuktam / zrUyate'pi jarAsaGghamuktajarayopadrutaM svasainyaM zrInemigirA kRSNenArAddha nAgendrAtpAtAlasthazrIpArzvapratimAM zaGkezvarapure AnAyya tatsnapanA'mbunA paTUcake / jinadezanAsadmani nRpAdyaiH prakSiptaM kUrarUpaM balimarddhamapatitaM devA gRhNanti, tadarbhArddha nRpaH, zeSaM tu janAH / tatsikthenApi zirasi kSiptena vyAdhirupazAmyati, SaD mAsAMzcAnyo na syAdityAgame'pi / ___ tataH sadgurupratiSThitaH prauDhotsavAnIto dukUlAdimayo mahAdhvajaH pradakSiNAtrayAdividhinA pradeyaH / sarvairyathAzakti | AAAAAAAAAAAAAA 165
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH paridhApanikA ca mocyA / athA''rAtrikaM samaGgalapradIpamarhataH purastAduddyotyam / AsannaM ca vahnipAtraM sthApyaM, 'tatra lavaNaM mRdaM | zrAddhavidhica pAtayiSyate / prakaraNam uvaNeu maMgalaM vo, jiNANa muharAlijAlasaMvaliA / titthapavattaNasamaye, tiasavimukkA kusumavuTThI // ityuktvA prathamaM kusumavRSTiH / tataHuyaha paDibhaMgapasaraM, payAhiNaM muNivaI kareUNaM / paDai saloNattaNalajjiaM va loNaM huavahammi // ityAdipAThairvidhinA jinasya triH sapuSpalavaNajalottAraNAdi kAryam / tataH sRSTyA pUjayitvA ArAtrikaM sadhUpotkSepamubhayata 4 uccaiH sakalazajaladhAraM parita zrAddhaiH prakIryamANapuSpaprakaram maragayamaNighaDiavisAlathAlamANikkamaNDiapaIvaM / NhavaNayarakarukkhittaM, bhamau jiNArattiaM tumha // ityAdipAThapUrva pradhAnabhAjanasthaM sotsavamuttAryate trivAram / yaduktaM triSaSThIyAdicaritrekRtakRtya ivA'thA'pasRtya kiJcit purandaraH / purobhUya jagadbha rArAtrikamupAdade // jvaladdIpatviSA tena cakAsAmAsa kauzikaH / bhAsvadauSadhicakreNa zRGgeNeva mahAgiriH // 166 1. lavaNajalaM ca iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. pazyata / 3. indraH /
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zraddhAlubhiH suravaraiH prakIrNakusumotkaram / bharturuttArayAmAsa tat tristridazapuGgavaH // maGgalapradIpo'pyArAtrikavatpUjyatekosaMbisaMThiassa va, payAhiNaM kuNai mauliapaIvo' / jiNa ! somadaMsaNe diNayaruvva tuha maMgalapaIvo // bhAmijjaMto surasuMdarihiM tuha nAha ! maMgalapaIvo / kaNayAyalassa najjai, bhANuvva payAhiNaM dito // iti pAThapUrvaM tathaivottArya dIpyamAno jinacaraNAne mucyate / ArAtrikaM tu vidhApyate na doSaH / pradIpArAtrikAdi ca | mukhyavRttyA ghRtaguDakarpUrAdibhiH kriyate vizeSaphalatvAt / loke'pyuktaM prajvAlya devadevasya kapUraNa tu dIpakam / azvamedhamavApnoti kulaM caiva samuddharet // atra muktAlaGkAretyAdigAthAH zrIharibhadrasUrikRtAH sambhAvyante / tatkRtasamarAdityacaritragranthasyAdau 'uvaNeu maMgalaM vo' iti namaskArasya darzanAt / etAzca gAthA: zrItapApakSAdau prasiddhA iti na sarvA likhitAH / snAtrAdau sAmAcArIvizeSeNa vividhavidhidarzane'pi na vyAmoha: kAryaH, arhadbhaktiphalasyaiva sarveSAM sAdhyatvAt / gaNadharAdisAmAcArISvapi bhUyAMso bhedA bhavanti / tena yadyaddharmAdyaviruddhamarhadbhaktipoSakaM tattanna keSAmapyasammatam / evaM sarvadharmakRtyeSvapi jJeyam / iha 1. payAvo iti ko0 ha0 pra0 pAThAH /
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 168 AAAA lavaNArAtrikAdyuttAraNaM sampradAyena sarvagaccheSu paradarzaneSvapi ca sRSTyaiva kriyamANaM dRzyate / zrIjinaprabhasUrikRtapUjAvidha | tvevamuktam-lavaNAiuttAraNaM pAlittayasUrimAipuvvapurisehiM saMhAreNa aNunnAyaMpi saMpayaM siTThie kArijjai / snAtrakaraNe ca sarvaprakArasavistarapUjAprabhAvanAdisambhavena pretya prakRSTaM phalaM spaSTam / jinajanmasnAtrakartRcatuHSaSTinirjarendrAdyanukArakaraNAdi cA'trApi / iti snAtravidhiH / pratimAzca vividhAstatpUjAvidhau samyaktvaprakaraNe ityuktaM gurukAriAi keI, anne sayakAriAi taM biMti / vihikAriAi anne, paDimAe pUaNavihANaM // guravo mAtRpitRpitAmahAdayastaiH kAritAyAH kecid, anye svayaMkAritAyAH, vidhikAritAyAstvanye pratimAyAstatpUrvAbhihitaM pUjAvidhAnaM bruvanti karttavyamiti zeSaH / avasthitapakSastu gurvAdikRtatvasyA'nupayogitvAnmamatvA''graharahitena sarvapratimA avizeSeNa pUjanIyAH / sarvatra tIrthakRdAkAropalambhena tadbuddherupajAyamAnatvAd anyathA hi svAgrahavazAdarhadddbimbe'pyavajJAmAcarato durantasaMsAraparibhramaNalakSaNo balAd daNDaH samADhaukate / na caivamavidhikRtAmapi pUjayatastadanumatidvAreNAjJAbhaGgalakSaNadoSApattiH AgamaprAmANyAt / tathA hi zrIkalpabhASye nissakaDamanissakaDe a ceie savvahiM thuI tinni / velaM va cer3aANi a nAuM ikvikkiA vAvi // kalpa0 1804 nizrAkRte gacchapratibaddhe, anizrAkRte ca tadviparIte caitye sarvatra tisraH stutayo dIyante / atha praticaityaM stutitraye dIyamAne velAyA atikramo bhavati / bhUyAMsi vA tatra caityAni tato velAM caityAni vA jJAtvA praticaityamekaikApi stutirdAtavyA / caitye zrAddhavidhiprakaraNam
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tantujAlAdau vidhimAha sIleha maMkhaphalae, iare coiMti taMtumAIsu / abhijoiMti savittisu aNicchapheData'dIsaMtA // kalpa0 1810 / itare'saMvignA devakulikA ityarthaH, tA~stantujAlalUtApuTakAdiSu satsu te sAdhavo nodayanti, yathA zIlayata parikarmayata, maGkhaphalakAnIva malaphalakAni, devakulAni, malo nAma citraphalakavyagrahastaH tasya ca yadi phalakamujjvalaM bhavati tato loka: sarvo'pi taM pUjayati, evaM yadi yUyamapi devakulAni bhUyo bhUyaH sammArjanAdinA samyagujjvAlayata, tato bhUyAn loko bhavatAM pUjAsatkAraM kuryAt / atha te devakulikAH savRttikAzcaityapratibaddhagRhakSetrAdivRttibhoginastatastAnabhiyojayanti=nirbhartsayanti, yathA | ekaM tAvaddevakulAnAM vRttimupajIvatha, dvitIyameteSAM sammArjanAdisArAmapi na kurutha, itthamuktA api yadi tantujAlAdInyapanetuM necchanti, tato'dRzyamAnAH svayameva spheTayantyapanayantIti tavRttiH / evamAgamAcca vinazyaccaityAdyupekSA saMyatenApi sarvathA na kAryetyAgatam / ayaM ca caityagamanapUjAsnAtrAdividhiH sarvo'pi RddhiprAptamAzrityoktaH, tasyaivaitadyogasambhavAt / anRddhiprAptastu zrAddhaH svagRhe sAmAyikaM kRtvA kenApi saha RNavivAdAdyabhAve IryAdhupayuktaH sAdhuvaccaityaM yAti naiSedhikItrayAdibhAvapUjAnuyAyividhinA / sa ca puSpAdisAmagryabhAvAd dravyapUjAyAmazaktaH sAmAyikaM pArayitvA kAyena yadi kiJcit puSpagrathanAdi karttavyaM syAttat karoti / nanu kathaM sAmAyikatyAgenAtra dravyastavasyaucityam ? ucyate, sAmAyikamasya svAyattatvAt sakalakAlamapi karttavyaM syAt, caityakRtyaM tu samudAyAyattatvAtkAdAcitkaM, prastAve ca tasmin kriyamANe 169
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAA vizeSapuNyalAbhaH / yadAgama: jIvANa bohilAbho, sammaTThiINa hoi piakaraNaM / ANA jiNaMdabhattI, titthassa pabhAvaNA ceva // evamaneke guNAstasmAttadeva kartavyam / uktaJca dinakRtyasUtre'pievaM vihi imo savvo, riddhimaMtassa desio / iaro niagehammi, kAuM sAmAiyaM vayaM // (77) jai na kassai dhArei, na vivAo a vijjae / uvautto susAhuvva, gacchae jiNamaMdire // (78) kAeNa asthi jai kiMci kAyavvaM jiNamaMdire / tao sAmAiaM mottuM, kare jaM karaNijjayaM // (79) atra ca sUtragAthoktavidhineti padena dazatrikAbhigamapaJcakAdicaturviMzatimUladvAraizcatuHsaptatyadhikadvisahasrImitapratidvArarUpo bhASyAdhuktaH sarvo'pi vidhirabhyUhyaH yathA tinni nisIhI tinni u payAhiNA tinni ceva ya paNAmA / tivihA pUA ya tahA, avatthatia bhAvaNaM ceva // tidisi nirikkhaNaviraI, payabhUmipamajjaNaM ca tikhutto / vannAitiaM muddAtiaM ca tivihaM ca paNihANaM // ityAdi / vidhipradhAnameva ca vidhIyamAnaM sarvaM devapUjAvandanakAdidharmAnuSThAnaM mahAphalamanyathA tvalpaphalam sAticAratayA ca jAtu tataH pratyapAyAderapyApattiH / uktaJca 170
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA dharmAnuSThAnavaitathyAtpratyapAyo mahAn bhavet / raudraduHkhaughajanano duSprayuktAdivauSadhAt // zrAddhavidhicaityavandanAdezcAvidhinA vidhAne prAyazcittamapyuktamAgame / tathAca mahAnizIthasaptamAdhyayanasUtra-avihIe ceiAI vaMdijjA tassa |4 prakaraNam NaM pAyacchittaM uvaisijjA, jao avihIe ceiAI vaMdamANo annesiM asaddha jaNei ii kAUNaM / devatAvidyAmantrAdayo'pi vidhinaivArAddhAH siddhiphalAH, anyathA tu anarthAdyapi sadyaH kuryuH / yathA'yodhyAyAM surapriyo yakSaH pratyabdaM yAtrAdine citritazcitrakarmacitritastu pUrlokaM hanti, tato nazyantazcitrakRto mithaH pratibhUtvAdinA rAjJA zrRGkhalAbaddhIkRtAH, ghaTanyastapatrikAyAM yannAma niryAti tatpArvAd yakSazcitryate, anyadA vRddhAputrasya nAmanirgame vRddhArodane kauzAmbyAgatakiyaddina-sthitacitrakRddArakeNa dhruvamavidhinaite citrayanti iti vimRzya dRDhamuktam, 'ahaM citrayiSyAmi' iti / tatastena SaSThaM kRtvA vapurvastravarNakakUrcikAdipAvitrya-aSTapuTamukhakozAdividhinA sa citritaH, padoH patitvA ca kSamitaH, tuSTo dArakeNoktaH mArina kAryA, punastuSTa ekAMzadarzane yathAstharUpacitraNakalAM dadau / tena kauzAmbIsasabhAyAM jAlikAGgaSThadarzinA mRgAvatIrUpaM yathAsthaM citritam / rAjJorUtilakaM dRSTvA sa vadhya AjJaptaH / sarvairvarakathane'pi mukhamAtradarzanena kubjArUpacitraNe'pi chinnasaMdaMzaH / punaryakSamArAdhya vAmahastacitritAM mRgAvatI caNDapradyotAyA'darzayat / sa prahitadUtadhikkAre kauzAmbI rurodha / 1. ArAdhyAH siddhaphalAH iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 171
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zatAnIke mRte mRgAvatIgirA ujjayinyAnIte'STAbhirvapraM tRNAnnapUrNAM pUrI ca cake / zrIvIre samavasRte bhillapRSTaM yA sA sA seti | sambandhaM zrutvA sA aGgAravatyAdyAzcaNDapradyotarAjJo'STau pravrajitAH / iti vidhyavidhyotim / na cAvidhikRtAdakRtameva varamiti pratipakSazcintyaH / yaduktaM avihikayA varamakayaM asuavayaNaM bhaNaMti samayannU / pAyacchittaM akae, guruaM vitahaM kae lahuaM // tasmAddharmAnuSThAnaM nirantaraM kAryameva, kintu tatkurvatA sarvazaktyA vidhividhau yatanIyam / idameva ca zraddhAlorlakSaNam / Ahuzca vihisAraM cia sevai, saddhAlU sattimaM aNuTThANaM / davvAidosanihao, vicakkhavAyaM vahai tammi // dhannANa vihijogo vihipakkhArAhagA sayA dhannA / vihibahumANA dhannA, vihipakkhaadUsagA dhannA // AsannasiddhiANaM vihipariNAmo hoi u sayakAlaM / vihicAo avihibhattI, abhavvajiadUrabhavvANaM // kRSivANijyasevAdyapi bhojanazayanAsanagamanavacanAdyapi ca dravyakSetrakAlAdividhinA pUrNa phalati, anyathA tvalpameva / zrUyate hi dvau narau dravyArthinau dezAntare siddhanaraM bahUpAsitavantau, tatastuSTena tena tumbIphalabIjAni saprabhAvANyarpitAni, samyagAmnAyazcokto, yathA zatavArakRSTakSetre nirAtape uktanakSatravArayoge tAni vApyAni, vallIniSpattau kAnicid bIjAni saGgrahya 172
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam sapatrapuSpaphalA sA vallI kSetrasyaiva dahyate, tadbhasmana ekagadIANakazcatuHSaSTigadIANakatAmramadhye kSipyate, tato jAtyaM hema syAditi siddhazikSitau gRhamAyAtau / ekena yathAvidhikRte jAtyaM hema jajJe / anyena vidhiH kiJcinnyUnazcakre, tasya ca rUpyameveti sarvatra samyag vidhijJeyaH kAryazca sarvazaktyA / pUjAdipuNyakriyAprAnte ca sarvatrA'vidhyAzAtanAnimittaM mithyAduSkRtaM dAtavyaM / aGgAdipUjAvayaphalaM tvevamAhuHvigdhovasAmiNegA, abbhudayapasAhaNI bhave bIA / nivvuikaraNI taiA, phalayA u jahatthanAmehiM // atra ca prAguktamaGgAgrapUjAdvayaM caityabimbakAraNayAtrAdizca dravyastavaH / yadAhajiNabhavaNabiMbaThavaNajattApUAisuttao vihiNA / davvatthao tti neo, bhAvatthayakAraNatteNa // niccaM cia saMpunnA, jaivi hu esA na tIrae kAuM / tahavi aNuciTThiavvA, akkhadIvAidANeNa // egaMpi udagabiMdU, jaha pakkhitaM mahAsamuddammi / jAyai akkhayamevaM, pUA vi hu vIarAgesu // eeNaM bIeNaM, dukkhAI apAviUNa bhavagahaNe / accaMtudArabhoe, bhottuM sijhaMti savvajiyA // pUAe maNasaMtI, maNasaMtIe uttamaM jhANaM / suhajhANeNa ya mukkho mukkhe sukkhaM nirAbAhaM / / puSpAdyarcA tadAjJA ca, tadrvyaparirakSaNam / utsavAstIrthayAtrA ca, bhaktiH paJcavidhA jine // sasasasasasasa sasasasa sasasasasasasasa 173
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 174 dravyastavazcA'bhogA'nAbhogAbhyAM dvidhA / yadAhu: devaguNaparinnANA' tabbhAvANugayamuttamaM vihiNA / AyarasAraM jiNapUaNeNa Abhogadavvathao || etto carittalAbho, hoi lahuM sayalakammaniddalago / tA ettha sammameva hi, payaTTaavvaM sudiTThIhiM // pUAvihivirahAo, aparinnANA u jiNagayaguNANaM / suhapariNAmaviyuttA, eso'NAbhogadavvathao // guNaThANaThANagattA eso evaMpi guNakaro ceva / suhasuhayarabhAvavisuddhiheuo bohilAbhAo // asuhakkhaNa dhaNiaM, dhannANaM AgamesibhaddANaM / amuNiaguNe vi nUNaM, visae pII samucchalai // yathA zukamithunasyA'rhabimbe / hoi paoso visae, gurukammANaM bhavAbhinaMdINaM / patthaMmi AurANa va uvaTThie nicchie maraNe // etto cciya tattannU, jiNabiMbe jiNavariMdadhamme vA / asuhabbhAsabhayAo, paosalesaMpi vajjaMti // parajinA'rcAdveSe kuntalArAjJIjJAtam / yathA - avanipure jitazatrunRpasya paTTadevI kuntalA, arhaddharmaniSThA, dharme pravarttikA, tadvacasA tasyAH sapatnyaH sarvA dharmiSThIbhUtAstAM bahu manyante / anyadA sarvarAjJInAM sAGgopAGganavyaprAsAdeSu niSpadyamAneSu kuntalA 1. nnANI iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. AyArasAra iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH atucchamatsarAkulA svaprAsAdaM tatpratimAH tatra mahApUjA nATyAdividhiM ca viziSTataraM viziSTataraM kArayati / sapatnIcaityapratimApUjAdau ca pradveSaM vahati / ahaha matsarasya dustaratA / tadabhyadhiSmahi potA api nimajjanti matsare makarAkare / tattatra majjane'nyeSAM dRSadAmiva kiM navam // vidyAvANijyavijJAnavRddhiRddhiguNAdiSu / jAtau khyAtI pronnatau ca dhig dhig dharme'pi matsaraH // RjvyaH sapatnyastu tasyAH kRtyaM nityamanumodante / evaM matsaragrastA durdaivAdasAdhyavividhavyAdhibAdhitA rAjJA gRhItAbharaNA disArA bhRzArtibhRnmRtvA sapatnIcaityA'rcApradveSeNa zunI jAtA, svacaityadvAre pUrvAbhyAsAttiSThati / atha tatrAgataH kevalI, kuntalA mRtvA kva gateti rAjJIbhiH pRSTaH sarvaM yathAvadAcaSTa / tatastAH paramasaMvignAstasyAH zunyA bhakSyaM kSipantyaH sasnehaM prAhuH, 'mahAbhAge ! dharmiSThayA'pi tvayA hA kimevaM mudhA pradveSaH kRtaH ? yeneg jAtA'sIti / tadAkarNanacaityadarzanAdinA jAtajAtismRtiH sA zunI saMvignA siddhAdisamakSaM pradveSAdi Alocya pratipannAnazanA mRtvA vaimAnikIbhUtA / tasmAt pradveSastyAjyaH / iti dravyastavaH / iha sarvApi bhAvapUjA zrIjinAjJApAlanaM ca bhAvastavaH / jinAjJA ca dviprakArA svIkAraparihArAbhyAm / tatra sukRtA''caraNaM svIkAraH, niSiddhA'nAsevanaM parihAraH / svIkArapakSAcca parihArapakSa eva zreSThaH, yato niSiddhAsevino bahvapi sukRtAcaraNaM vizeSaguNAya nopajAyate / yathAhi vyAdhitasya pratIkAraH svIkAraparihArAbhyAM dvedhA, tatrauSadhAnAM svIkAro'pathyasya ca parihAraH, 175
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH bheSajAnAM hi karaNe'pyapathyasevino nArogyalAbhaH yataH zrAddhavidhiauSadhena vinA vyAdhiH pathyAdeva nivarttate / na tu pathyavihInasya auSadhAnAM zatairapi // prakaraNam evaM bhaktirapi niSiddhAcaraNazIlasya na vizeSaphalAya / yadi tu dvayamapi bhavati tadA sampUrNasiddhiH, yathA pathyazIla- | 4 syauSadhaiH / zrIhemasUrayo'pyAhuH vItarAga ! saparyAtastavAjJApAlanaM varam / AjJA''rAddhA virAddhA ca zivAya ca bhavAya ca // AkAlamiyamAjJA te heyopAdeyagocarA / AsravaH sarvathA heya upAdeyazca saMvaraH // dravyabhAvastavayozcaivaM phalamUcuHukkosaM davvatthayaM, ArAhia jAi accuaM jAva / bhAvatthaeNa pAvai, aMtamuhutteNa nivvANaM // dravyastave ca yadyapi SaTkAyopamardanAdikA kAcidvirAdhanA syAt tathApi kUpodAharaNena gRhiNaH sa kartumucita eva 4 kartRdraSTazrotRRNAmagaNyapuNyAnubandhanibandhanatvAt / yathA navyagrAme snAnapAnAdyarthaM janaiH kUpakhanane teSAM tRSNAzramakardamamAlinyAdi | syAt, paraM kUpajalodgame teSAmanyeSAM ca tRSNAdeH prAktanamalAdezcopazamena sarvadA sarvAGgINaM sukhaM syAt tathehApi / tadAvazyakaniryuktau 176
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH A A akasiNapavattagANaM, virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNe, davvathae kUvadiTuMto // paMcA. 6-42 anyatrApi-AraMbhapasattANaM gihINa chajjIvavahaavirayANaM / bhavaaDavinivaDiANaM davvathao cceva AlaMbo // 'stheyo vAyucalena nirvRtikaraM nirvANanirghAtinA, svAyattaM bahunAyakena subahu svalpena sAraM param / nissAreNa dhanena puNyamamalaM kRtvA jinAbhyarcanaM, yo gRhNAti vaNik sa eva nipuNo vANijyakarmaNyalam // (zA.vi.) yAsyAmyAyatanaM jinasya labhate dhyAyazcaturthaM phalaM, SaSTaM cotthita udyato'STamamatho gantuM pravRtto'dhvani / zraddhAlurdazamaM bahirjinagRhAtprAptastato dvAdazaM, madhye pAkSikamIkSite jinapatau mAsopavAsaM phalam // (zA. vi.) padmacaritre tvevamuktaMmaNasA hoi cautthaM, chaTThaphalaM uTThiassa saMbhavai / gamaNassa yA pAraMbhe hoi phalaM aTThamovAso // gamaNe dasamaM tu bhave, taha ceva duvAlasaM gae kiMci / majjhe pakkhuvavAso mAsuvavAsaM ca diTThammi // saMpatto jiNabhavaNe, pAvai chammAsiaM phalaM puriso / saMvacchariyaM tu phalaM, dArahesaTThio lahai // pAyakkhiNeNa pAvai, varisasayaphalaM tao jiNe mahie / pAvai varisasahassaM, aNaMtapuNNaM jiNe thuNie // sayaM pamajjaNe punnaM, sahassaM ca vilevaNe / sayasAhassiA mAlA aNaMtaM gIavAie // 1. stheyam iti bhAvyam / A A A A A A A 177
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH pUjA ca pratyahaM trisandhyaM vidheyA / yata:jinasya pUjanaM hanti prAtaH pApaM nizAbhavam / AjanmavihitaM madhye saptajanmakRtaM nizi // jalAhArauSadhasvApavidyotsargakRSikriyAH / satphalA svasvakAle syurevaM pUjA jinezvare // jiNapUaNaM tisaMjhaM, kuNamANo sohae a sammattaM / titthayaranAmaguttaM, pAvai seNianariMduvva // jo pUei tisaMjhaM, jiNiMdarAyaM sayA vigayadosa / so taiabhave sijjhai, ahavA sattaTThame jamme // savvAyareNa bhavayaM, pUijjato vi devanAhehiM / No hoi pUio khalu, jamhANaMtagguNo bhayavaM // tumamacchIhi na dIsasi, nArAhijjasi pabhUapUAe / kiMtu gurubhattirAeNa vayaNaparipAlaNeNaM ca // devapUjAdau ca hArdabahumAnasamyagvidhividhAnayoH zuddhAzuddharaupyaTaGkakadRSTAntena caturbhaGgI jJeyA / yathA zuddhaM rUpyaM zuddhA mudreti prathamo bhaGgaH / zuddha rUpyamazuddhA mudreti dvitIyaH / zuddhA mudrA rUpyamazuddhamiti tRtIyaH / dvayorazuddhatve caturthaH / evaM | devapUjAdau samyag bahumAne samyag vidhau ca prathamaH / samyag bahumAno na tu samyag vidhiriti dvitIyaH / samyagvidhina tu samyag bahumAna iti tRtIyaH / dvayorabhAve turyaH / uktaJca bRhadbhASye ittha puNa vaMdaNAe, rUppasamo hoi cittabahumANo / TaMkasamA vinneA, saMpunnA bAhirA kiriyA // duNDaMpi samAoge, suvaMdaNA chearUvagasaricchA / bIagarUvagatullA, pamAiNo bhattijuttassa // 178
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH lAbhAinimittAo, akhaNDakiriyapi kuvvao taiyA / ubhayavihUNA neA, avaMdaNA ceva tatteNaM // eso iha bhAvattho, kAyavvo desakAlamAsajja / appA vA bahugA vA, vihiNA bahumANajutteNa // annaM ca jiNamayammi, cauvvihaM vanniaM aNuTThANaM / pIijjuaM bhattijuaM vayaNapahANaM asaMgaM ca // jaM kuNai pIiraso, vaDhi jIvassa ujusahAvassa / bAlAINa va rayaNe, pIiaNuTThANameaMtu // bahumANavisesAo, suddhavivegassa bhavvajIvassa / pubvillasamaM karaNaM, bhattiaNuTThANamAhaMsu // tullaMpi pAlagAI, jAyAjaNaNINa pIibhattigayaM / pIIbhattijuANaM, bheo neo tahehaMpi // jo puNa jiNaguNaveI, suttavihANeNa vaMdaNaM kuNai / vayaNANuTThANamiNaM, carittiNo hoi niameNa // jaM puNa abbhAsarasA, suaM viNA kuNai phalanirAsaMso / tamasaMgANuTThANaM, vinne niuNadaMsIhi // kuMbhAracakkabhamaNaM, paDhamaM daMDA tao vi tayabhAve / vayaNAsaMgANuTThANabheakahaNe imaM nAyaM // paDhamaM bhAvalavAo, pAyaM bAlAiANa saMbhavai / tattovi uttaruttarasaMpatti niyamao hoi // tamhA cauvvihaMpi hu neamiNaM paDhamarUvagasamANaM / jamhA muNIhiM savvaM, paramapayanibaMdhaNaM bhaNiyaM // bIagarUvasamaMpi hu sammANuTThANakAraNatteNa / egaMteNa na duTuM, puvvAyariyA jao biti // 1. kAraNaM hoi iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 179
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH asaDhassa a parisuddhA, kiriyA suddhAikAraNaM hoi / aMto vimalaM rayaNaM, suheNa bajhaM malaM cayai // taiagarUvagatullA, mAyAmosAidosasaMpattA / kArimarUvayavavahAriNovva kujjA mahANatthaM // hoi a pAeNesA, annANAo asaddahANAo / kammassa guruttAo, bhavAbhinaMdINa jIvANaM // ubhayavihINAo puNo, niyamArAhaNavirAhaNArahiA / visayabbhAsaguNAo kayAi hojjA suhanimittaM // jaha sAvagassa putto, bahuso jiNabiMbadasaNaguNeNaM / akayasukao vi mariuM, macchabhave pAvio sammaM // etadgAthAsu paJcamAdigAthAsaptakasyA'rthalezo yathA sadanuSThAnaM caturvidha-prItiyutaM bhaktiyutaM vacanapradhAnaM asaGgAnuSThAnaM ca / yatkurvataH prItiraso'tirucirUpo varddhate tat prItyanuSThAnam 1 / pUjyeSu prItyanuSThAnasamamapi karaNaM bhaktyanuSThAnaM 2 / prItyA patnyAH pAlanAdi kriyate, mAtustu bhaktyeti prItibhaktyorvizeSaH / vacanAnuSThAnaM sarvatrA''gamAtmakapravRttirUpaM caritriNaH sAdho nyasya pArzvasthAdeH 3 / yat punarabhyAsarasAdabhyAsaprakarSAd bhUyo bhUyastadAsevanena zrutApekSAM vinaiva karoti phalanirAzaMso jinakalpikAdistadasaGgAnuSThAnam 4 / yathA cakrabhramaNamekaM daNDasaMyogAjjAyate evaM vacanAnuSThAnamapyAgamAtpravarttate, yathA cAnyaccakrabhramaNaM daNDasaMyogAbhAve kevalAdeva saMskAraparikSayAt syAt, evamAgamasaMskAramAtreNa yadvacananirapekSaM tadasaGgAnuSThAnamiti paJcamAdigAthAsaptakArthaH / evaM ca devapUjAdAvekAntahArdabahumAne yathoktavidhividhAne ca sampUrNaphalamiti / tatra samyag yatanIya, atra dharmadattanRpanidarzanaM darzyate / / 180
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH AAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam taccedam - rAjadrAjatacaitye rAjapure rAjate sma rAjadharaH / rAjA rAjeva nRNAM zItakara: kuvalayollAsI // 1 // prItimatIprabhRtInAM paJcazatI tasya karagRhItAnAm / AsIdyAsu nyAsIkRteva rUpaddhiramarIbhiH // 2 // arthAt prItimatItvaM prItimatIvarjamanyabhAryAbhiH / vizvAnandanandanalAbhAllebhe'tha nikhilAbhiH // 3 // sutavandhyA vandhyAvatprItimatI tvadhikamApa hRdi khedam / durviSahaH khalu paGkterbhedo hi viziSya mukhyatve // 4 // yadi vA daivAyatte vastuni kiM mukhyatAdicintAbhiH / tadapi tadati dadhatAM dhiG mauDhyaM mUDhahRdayAnAm // 5 // vividhopayAcitazate vaiphalyamite tadattirati vavRdhe / nA''zApyupeyaviSayA niSphalatAyAmupAyAnAm // 6 // kazcinmarAlabAlastayA'nyadA dhAmni bAlavadvilasan / nItaH kare'pyabhItaH sphItanRvAcetyuvAcemAm // 7 // bhadre ! svairamihAptaM kiM mAM dharase rasena nipuNApi / svairavihAraparANAM dharaNaM hi nirantaraM maraNam // 8 // vandhyAtvamanubhavantyapi kathamIdRzamazubhakarma nirmAsi / zubhakarmaNaiva dharmo dharmAcca nijeSTasiddhirapi // 9 // atha sA vismitabhItA'bhASata bho ! bhASase kimIdRGmAm / tvAM dakSamukhya ! makSvapi mokSAmyekaM tu pRcchAmi // 10 // 1. prItimatItyanvartha iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH nAnAdaivatapUjanadAnAdisukarmanirmimANA'pi / saMsArasArabhUtaM zaptevApnomi kiM na sutam ? // 11 // putrAti mama ca kathaM vetsyabhidhatse nRbhASayA ca katham / so'pyabhyadhatta kiM mama ? 'taptyA'bhidadhe tu te hitakRt // 12 // prAkRtakarmAdhInA dhanatanayasukhAdisaMpadaH sakalAH / vighnopazamanimittaM tvatrA'pi kRtaM bhavetsukRtam // 13 // yattad devArcAdyaM mithyA mithyAtvamAcarantyadhiyaH / jinadharma eva bhavinAmatrA'pyabhISTaphalakArI2 // 14 // yadi jinadharmAdvighnopazamAdi na bhAvi tatkuto'nyebhyaH / yad bhAnunA na bhedyaM tamaH kathaM ? tad grahairitaraiH // 15 // tattyaktvA mithyAtvaM kupathyamiva tathyamArhataM dharmam / sevasva supathyamivA''pnoSi yathA'trApyakhilamiSTam // 16 // ityuktvoDDIya gate sitacchade kvApi sapadi pAradavat / ativismitA smitAsyA'jAyata jAtatanayAzA // 17 // Attau satyAM dharmAdyAsthAsthAsnutvamAzrayatyuccaiH / iti sA zrAvakadharmaM tataH prapede sapadi suguroH // 18 // trirjinapUjAdiparA saddarzanazAlinI ca sulasAvat / sA'bhUt kramataH sumahAnaho ! guNaH ko'pi haMsagiraH // 19 // nAdyApi paTTadevyAstanujastanujAH paraH zatAstu pare / rAjyAha eSu ko nviti cintA jajJe'nyadA rAjJaH // 20 // nizi ca narezaM svapne sAkSAdiva divyapuruSaH kazcit / smAha mahIza ! vRthA mA kRthAH svarAjyArhasutacintA // 21 // 1. tathyA iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. atrA'mutrApya bhISTaphalaH iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 183 vizvaikakalpaphaladaM vidhivajjinadharmameva sevasva / yasmAttaveSTasiddhirbhaved bhave'smin parasmizca // 22 // svapnopalambhato'smAtprayato'rhaddharmamArarAdha mudA / rAjA jinArcanAdyaiH ko vedRk svapnavAnalasaH ? // 23 // atha ca- avatIrNavAn vitIrNaprItibharaH prItimatyudarasarasi / haMsa ivottamajantuH ko'pyarhatsvapnadarzanakRt // 24 // maNicaityArcAkAraNatadarcanAdau hi dohadastasyAH / garbhAnubhAvato'bhUt puSpaM hi phalAnurUpaM syAt // 25 // manasaiva sAdhyasiddhirdevAnAM svavacasA nRdevAnAm / dhaninAM dhanena sadyo'pyaparanarANAM punarvapuSA // 26 // iti nRpatirniHzeSaM savizeSaM dohadaM tadIyamidam / sadyo duSpUramapi prApUrayadatulamutsUraH // 27 // dhuryapyapArijAtaH sumerubhUmyeva pArijAtataruH / tanayastayA prajAtaH prajAtamahimA kramAt jAtaH // 28 // jAtvakRtapUrvajanmAdyutsavapUrvakamapUrvamut kSmAbhRt / putrasya dharmadattetyabhidhAM vidadhe sadanvarthAm // 29 // zrIjinabhuvane'nyadine sAnandaM nandane sadupadAvat / nItyotsavairabhinavaiH praNamayyArhatpuro mukte // 30 // proktavatI prItimatI prItimatI proccakaiH prati sakhIM svAm / haMsasya tasya sakhi ! me'dbhutakRtkApyupakRtiH kRtinaH // 31 // yugmam | api duSprApaM prApaM yadvacanArAdhanAnnidhivadadhanaH / jainedradharmaratnaM suputraratnaM ca paramIdRk // 32 // ityuktisamakamAkasmikamUrchAmRcchati sma manda iva / bAlastatkAlamatho tanmAtA'pyugrataduHkhAt // 33 // 4444 zrAddhavidhi prakaraNam
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ahaha sahasA sahA'bhUd dvayoH kimityuccakaistaTasthajanAH / dRgdoSadivyadoSAdyAzaGkitahRdo'tha pUccakruH // 34 // tatkAlamilitarAjAmAtyAdyaiH zItalopacArakRte / jAtaH sacetano'sau kSaNAttadambA'pyaho ! yogaH // 35 // vardhApanAdi jajJe ninye sUnuzca nijagRhe samaham / tadahaHsthitazca sustha: stanyAsvAdAdikRt prAgvat // 36 // stanyamahani dvitIye zubhaMyurapi nApibattvaraucakivat / caturAhArapratyAkhyAteva na cauSadhAdyapi saH // 37 // pitrAdiSu paurAdiSu duHkhiSu mantryAdikeSu mUDheSu / madhyAhne munirAgAttatsukRtA''kRSTa iva nabhasA // 38 // praNata: pUrvamapUrvaprItyA zizunA nRpAdibhistu tataH / zizumukhamudraNahetuM pRSThazca spaSTamAcaSTa // 39 // doSA atra na kiJcana jinadarzanamasya kintu kArayata / yenA'dhunA svayamayaM stanandhayatvaM saharSayati // 40 // nItastato'rhato'gre natipUrvaM pUrvavatpravRtto'sau / stanyaM pAtuM prItiM prApuzcA''zcaryamatha sarve // 41 // punaravanipatirmunipatimapRcchadatyadbhutaM kimetaditi / so'pyabhaNatpUrvabhavAbhidhAnapUrvaM bhaNAmi zRNu // 42 // purikApuri kApuruSairUnAyAM supuruSairanUnAyAm / sakRpaH kRpaNeSvakRpaH zatruSu kRpanAmanRpatirabhUt // 43 // sutrAmamantrimitraM matyAmAtyo'sya citramatyAhvaH / icchAvasuriva vasubhirvasumitrastasya mitramabhUt // 44 // ADhyo'sya vaNikputraH sumitra Uno'bhidhAkSareNaiva / tulyo'dhiko'pi ca vaNikputraH syAt zreSThitaH kramataH // 45 // 184
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 185 AAAA kulaputraH putratayA mAnyo dhanyAbhidho'sya bhRtyavaraH / so'nyedyuH snAnArthI snAnArhe sarasi sarati sma // 46 // tatra vidhA sukamale jalakeliM sa kila kalabhavatkalayan / divyamivAtulaparimalamalabhata kamalaM sahastradalam // 47 // nirgatya tatazcalitaH prItyA kalitaH krameNa militazca / ArAmikakanyAnAM kusumAnyuccitya yAntInAM // 48 // prAgbhUriparicitAbhistAbhirbhaNitazca catasRbhirjJAbhiH / bho bhadra ! bhadrazAladrumasumamiva durlabhamihaitat // 49 // mA yatra tatra yaukSIruttamamidamuttamasyaiva / so'pyAkhyad yokSye'daH sphuTamukuTamivottamasyaiva // 50 // dadhyau ca mamAbhyarcyaH sumitra evottamaH samagrANAm / yo yena sunirvAha: kastasya tataH paraH paramaH // 51 // mugdhAtmA dhyAtvaitattat prAbhRtamakRta devatAyaiva / gatvA natvA vinayAdyathAvaduktvA sumitrAya // 52 // smAha sumitraH zreSThI vasumitra : sattamastadarhamadaH / tasyAharnizadAsyAdapi na syAdanRNabhAvo me // 53 // vasumitrAya tato'sau DhaukitavAn prAgvaduktavAn so'tha / mantryuttamo'sti yasmAnmamA'tra sarvArthasiddhiriha // 54 // Dhakayati sma tathaiva prItyA'mAtyAya so'tha so'pyavadat / matto'pi sattamaH kSmAbharttA hi kSmAprajAbharttA // 55 // straSTuriva yasya dRSTerapi prabhAvo'dbhuto bhuvi yayA drAg / sarvalaghuH sarvaguruH sarvaguruH syAcca sarvalaghuH // 56 // so'tha tathaiva tadupadIkRtavAn sapadIzvarAya vasudhAyAH / rAjApi jainasadgurusevA'bhimukho babhASe tam // 57 // yatkramakamale'likalAM kalayanti madAdayo'pi saiva guruH / uttama iha tadyogastvalpaH svAtyambuyoga iva // 58 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 186 bbbbbb ityAkhyAti kSitipe'ntarIkSatastatra citrakRtsuravat / cAraNamaharSirAgAt spRhAlatAyAH saphalatA'ho ! // 59 // bahumAnAsanadAnAbhivandanAdIni vihitapUrviSu ca / urvIzvarAdiSu munerdhanyo'Dhaukata tathaivaitat // 60 // muninoktamuttamatvaM taratamabhAvena bhavati keSvapi cet / tadvizrAntistvarhatyevArhati vizvavizvArhe // 61 // tasmAttasyaivocitametad bhostrijagaduttamatamasya / kAmagavIva navInA'trA'mutra jinArcanA'rthitadA // 62 // iti yativAkyAnmudito bhadrakabhAvaH sa bhAvatazcaitye / gatvArhataH zirasi tacchatramivAdAt pavitratanuH // 63 // tena sa ziraskajinavarazirasaH zobhAnibhAlanA'tulamut / zubhabhAvanA''zritamanAH susthastasthau kSaNaM yAvat // 64 // tAvattatra catasraH kanyAstAH kusumavikrayAyeyuH / dadRzuzcArhatazIrSe tatkamalaM tena vinyastam // 65 // anumodanodyatAstA api saMpadvIjamiva bhagavato'Gge / ekaikakusumamasamaM samaM samAropayAmAsuH // 66 // puNye pApe pAThe dAnA''dAnA'danA'nyamAnAdau / devagRhAdikakRtyeSvapi pravRttirhi darzanataH // 67 // dhanyammanyaH prApa ca dhanyaH kanyAzca nijanijasthAnam / sati saMyoge praNamati tatprabhRti pratidinaM sa jinam // 68 // iti ca dhyAyati dhiG mAM pratidinajinanamananiyamamapi lAtum / asamarthaM raGkamivApyaharnizaM paravazaM pazuvat // 69 // dhAtrIzamantrivasumitrasumitrAkhyAstu cAraNarSigirA / pratipannA gRhidharmaM kramAtprapannAzca saudharmam // 70 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 187 dhanyo'pyarhadbhakteH saudharme'bhUnmaharddhikastridazaH / jAtAstAzca catasraH kramAtkumAryo'sya mitrasurAH // 71 // nRpadevazcyutvA'bhUdvaitADhaye gaganavallabhe nagare / suranagare surapativaccitragatiH khecarAdhipatiH // 72 // sacivasurazcyutvA'sya ca putraH pitroH parapraNayapAtram / jAto'sti vicitragatirnAmnA dhAmnA'pi pituradhikaH // 73 // sa prAjyarAjyalobhA'bhibhUtahRdayo'nyadA pitRnihatyai / gUDhadRDhamantramAdhAt dhig dhig lobhAndhyamapi sUnoH // 74 || daivAttu gotradevyAdezAdavagatya gUDhamantraM tam / AtyantikamAkasmikabhayena vairAgyamApa nRpaH // 75 // hA kiM kurve kiM vA zaraNIkurve bruve'tha kiM kasya / akRtasukRtAH sutAdapi pazumRtimAptA'smi kugatimapi // 76 // adyApi cetaye vetyAlocya sa paJcamuSTikRtalocaH / suradattavratiliGgaH drAg vratamAdatta sattamadhIH // 77 // kSamitazcAnuzayayujA''tmajena rAjyArthamarthito'tyartham / taM vratahetuM zaMsannisaGgaH pavanavad vyaharat // 78 // yaticaryayA'sya caratastapAMsi caratazca dustapAnyudabhUt / jJAnaM tRtIyametat spardhAdiva tatturIyamapi // 79 // jJAnAd jJAtvA lAbhaM so'haM mohaM vyapohituM bhavatAm / atrA''gamaM samagraM kathayAmyatha zeSasambandham // 80 // vasumitrasurazcyutvA tvamabhUrbhUpaH sumitradevastu / tava devI prItimatI prItirvA prAgbhavA'bhyastA // 81 // 1. akSata / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 188 suzrAddhatvajJaptyai kvacitkvacinnikRtimakRta sa sumitraH / tatstrItvamatra hi hitAhitArthajaDatA satAmapi hA // 82 // matputrAt prAg mAbhUt putro bhrAturlaghoriti ca dadhyau / tadiha vilambya suto'bhUtsakRdapi kudhyAtamatitIvram // 83 // dhanyasureNA'nyadine svotpattipadaM jinezvaraH suvidhiH / pRSTaH proce tasyotpattiM yuvayoH sutatvena // 84 // pitrordharmA'bhAve kutaH sutasyA'stu dharmasAmagrI / sadbhAva eva kUpe hyupakUpe sulabhamambhaH syAt // 85 // ityAtmabodhibIjaprAptyai sa marAlarUpabhRdrAjJIm / tattaduditvA svapnaM dattvA tvAmapi ca bodhitavAn // 86 // devabhave ke'pyevaM prayatante pretya bodhilAbhakRte / nRbhave'pyanye svarmaNimivAptamapi hArayantyapi tam // 87 // samyagdRSTisuraH sa ca tataH cyuto'yaM suto'bhavadyuvayoH / heturmAtustAdRk susvapnasudohadAdInAm // 88 // kAyaM chAyeva patiM satIva candraM ca candrikeva ravim / chaviriva taDidiva jaladharamimamanusarati sma jinabhaktiH // 89 // hyo'sya ca caitye nItasyA'rhatpratimAnirIkSaNena muhuH / haMsAgamAdivArttAzravaNena ca mUrchitazcA''zu // 90 // jAtaM jAtismaraNaM vihitaprAgjanmakRtyasaMsmaraNam / tadanu vinA jinadarzananatiM na dAsyAmi kimapi mukhe // 91 // iti yAvatkathikamasau svIkRtavAnniyamamAtmamanasaiva / sa niyamadharmI hyaniyamadharmAdatizAyyanantaguNaH // 92 // tathAhianiyamasaniyamabhedAd dvedhA dharmazcirAjito'pyA''dyaH / pramitAniyataphalo 'nyastvalpo'pyanantaniyataphalaH // 93 // AAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam uktaM vinA na vRddhirvitte datte'pi bahutare'pi cirAt / prokte tu pratyahamapyevaM dharme'pi niyamoktau // 14 // zreNikavattattvavido'pyaviratyudaye hi na niyamaprAptiH / tatprAptAvapi vidhure dRDhatA tvAsannatarasiddheH // 15 // prAk premNA bahumAnAnniyamopagamo'sya mAsikasyApi / hyastu tadA jinadarzananatikRtitaH stanyamApapivAn // 16 // adyaH punastadayogAt sIdannapi na dRDhahRt papau stanyam / asmagirA tvabhigrahapUrteH pAtuM pravavRte'pi // 17 // yatprAg janmani vihitaM vidhitsitaM vA zubhAzubhaM sarvam / tajjanyate'nyajanmani janmayujAmagrajanmeva // 18 // apyavyaktaprAktanajinabhaktermahimato'sya mahimavataH / sarvAGgINasamRddhizcitrasavitrI kila bhavitrI // 19 // kanyAjIvAzca divazcyutAH pRthak prauDhanRpakulAyAtAH / rAjyo'syaiva bhavitryaH sahasukRtakRtAM hi sahayogaH // 10 // iti yatigirA tathA zizutanniyamasamIkSayA kSitIzAdyAH / saniyamadharmadhurAyAM dadhire dhaureyatAM nitarAm // 101 // putrapratibodhakRte vihArAmyahamityudIrya guruvIryaH / yatirutpapAta vaitADhyaM prati vinatAtanuja iva // 102 // jAtismarastrijagadA''zcaryasRjA'tismaraH svarUpaddhA / munivanniyamaM nirvAhayannimaM sa kramAdvavRdhe // 103 // prAvarddhata pratidinapravarddhamAnapradhAnatanuyaSTeH / spardhAdiva lokottararUpAdiguNotkarastasya // 104 // dharmastvasya guNAnapi guNIkaroti sma suprasAritayA / nyayamayadanaM yadayaM vinA jinArcA trivarSo'pi // 105 // 189
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH prakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA likhitapaThitAdinukalAdvAsaptatimapyasau salIlamapi / likhitapaThitA iva drutamakRta kRtI sukRtamahimA'ho ! // 106 // | zrAddhavidhipuNyAnubandhipuNyAtpuNyAptiH parabhave bhavet sulabhA / iti samyag gRhidharma svIcakre sa svayaM suguroH // 107 // vidhinA vinA na pUrNaM phalamiti vidhinaiva devapUjAdi / sa tatastrisandhyamAdhAt sAmAcArI hyasau gRhiNAm // 108 // satatamamadhyamabhAvo'pyavAptavAn madhyamaM krameNa vayaH / puNDrekSudaNDavadasAvahAryamAdhuryadhuryo'bhUt // 109 // apare'hni narezAyopadade vaidezikena kenacana / uccaiHzravA'ivA'zvaH sulakSaNo dharmadattakRte // 110 // taM viSTape'pyasadRzaM svamiva vyAlokya sadRzayogacikIH / so'dhyAruroha sahasA piturnidezAdaho ! mohaH // 111 // ArohaNasamasamayaM sAtizayaM khe'pi darzayannu rayam / haya utpapAta surapatihayamiva saGgantumatyutkaH // 112 // dRzyaH kSaNAttvadRzyaH khe yAn yojanasahasraparatastam / yojanasahasravikaTATavyAM muktvA'gamat kvApi // 113 // phaNiphutkRti-kapibUtkRti-'karighUkRti-citrakAyacItkRtibhiH / camarIbhAkRti-gavayatrATkRti-duSpheruphetkRtibhiH // 114 // na bhayaM bhayaGkaratve'pyabhayaprakRtiLabhAvayatso'syAm / vipadi hi sattvodrekaH saMpadi ca satAmanutsekaH // 115 // yugmam // zUnye'pyazUnyahRdayo'raNye'pyupavana iva svabhavanasya / asthAt susthAtmAsau svairavihArI karIndra iva // 116 // 1. ghurlati iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 190
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 191 dUnaH paraM jinArcAyogaviyogAt phalAdyapi sa nAdat / tadahani pApakSapaNaM sasarja kila nirjalaM kSapaNam // 117 // zItalajalavividhaphalaprAcurye'pyasya sIdato'pyuccaiH / kSapaNatrayamityAsIt svaniyamadharmaikadRDhatA ho ! // 118 // mlAnatame'pyatha lUkAviluptatamamAlyavattadIye'Gge / citte tvamlAnatame prAdurbhUyA'vadat tridazaH // 119 // ayi ! sAdhu sAdhu sAdho ! duHsAdhamasAdhaya imaM niyamam / nijajIvitAnapekSA niyamApekSA tavaivaivam // 120 // yuktaM vyaktaM cakre zakraH zlAghAM tavA'sahiSNustAm / paryaikSe te 'kakSAM kakSAntarihApahRtyaivam // 121 // tava dRDhatayA'smi tuSTaH ziSTamate ! sveSTamekavAkyena / yAcasva vicAryaiSo'pyUce kuryAH smRtaH kAryam // 122 // adbhutabhAgyanidhirdhruvamayamevaM yad vazIkRto'smyamunA / iti cintayaMstaduditaM pratipadya sapadyagAt tridazaH // 123 // svapadaprAptyA'dya me kathamatha bhaviteti cintayed yAvat / tAvannRpasUH prekSAmAsa svAvAsamadhye svam // 124 // apyasmRtena saMprati niyatamamartyena tena nijazaktyA / mukto'sminnasmi pade tuSTasya surasya kiyadetat ? // 135 // rAjatanujaH svajanAn nijasaGgamato nijaM parijanaM ca / prItAn sAmpratamatanod rAjAnamapiprINaccittam // 126 // tasmin dine'pyanutsukatayaiva vidhivad vidhAya jinapUjAm / kRtavAnnRpasUH pAraNamaho vidhirdharmaniSThAnAm // 127 // 1. pratijJA / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH atha ca-pUrvAdidikSu dezAdhipanRpatInAmatIva bahumAnyAH / bahuputropari putryo'bhavan kramAttAH kanIjIvAH // 128 // dharmaratidharmamatidharmazrIdharmiNI ca satyAhvAH / paJava catUrUpA tAstAruNyodgame'tha babhuH // 129 // tAH kutukAjjinasadane'nyadine sadanekasukRtamahasadane / prAptAstvahatpratimA prekSyA'smArSurnijAM jAtim // 130 // atha tA vinA jinArcA bhuktiM nityaM niyamya jinabhaktim / kurvANAH prAkparicitavarArthamabhijagRhurekahRdaH // 131 // tad jJAtvA prAgdezAdhipaH svaputryAH svayaMvaraM pravaram / kArayati smA''kArayati smA''khilarAjakaM tasmin // 132 // rAjadharasya saputrasyAhvAne'pi hi na dharmadatto'gAt / IdRzi kaH sandigdhe medhAvI dhAvatIti dhiyA // 133 // atha ca-nijajanakasadgurugirA vratArthI vicitragatikhagarAT / ekasutAbhRdrAjyAha~ prajJaptimaparipRcchat // 134 // sA prAha dehi rAjyaM sutAM ca yogyAya dharmadattAya / muditaH sa tatastasyAhvAnArthamavApa rAjapuram // 135 // samyak svayaMvarasya vyatikaramavabudhya dharmadattamukhAt / taM nItvA'gAtkutukAt svayaMvare sa suravadadRzyaH // 136 // tatra ca citrakare tau svayaMvare rAjakanyayA muktAn / zyAmamukhAn muSitAniva nikhilanRpAn dadRzaturadRzyau // 137 // atha kiM bhAvItyakhileSvAkulacitteSu dharmadattaM drAg / sAruNamiva taruNaraviM svayutaM prAcIkaTat khagarAT // 138 // taM prekSyaiva prItA sA vane rohiNIva vasudevam / prAkpremApremANau prerayataH svayamucitakRtye // 139 // dikAyadezezanRpAstatrAptAH svasvaputrikAM khacarAt / AnAyayan vimAnairmuditAzca dadustadaivA'smai // 140 // 12
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 193 cacaca tat khacararacitadivyotsavaizcatastro'pi tAH sa pariNinye / ninye ca khacarapatinA vaitADhye sakalarAjakayuk // 141 // svasutAM rAjyaM ca dade sa dharmadattAya tatra citramahaiH / vidyAsahastramasya ca tadAdi khacarArpitaM siddham // 142 // tatpramukhakhacaradattAH sa kanI: pANau cakAra paJcazatIm / kramataH svapuraM prAptastvavanIzakanIzca paJcazatIm // 143 // prAjyanijarAjyasaMpat pitrA citrAvahairmahaistadanu / putre suguNakSetre nyayoji vallIva vRddhikRte // 144 // jagRhe cAgramahiSyA saha dIkSA tasya citragatisuguroH / pArzve svahitaM ko vA kavacahare sutavare na caret // 145 // ApRcchya dharmadattaM vicitragatinA'pyabhAji yatidharmaH / citragativicitragatI pitarau cAmuSya mokSamaguH // 146 // atha dharmadattanRpatirlIlAsAdhitasahastradezanRpaH / dazadazasahastragajarathadazaguNahayakoTipattipatiH // 147 // bahuvidhavidyAmAdyatsahasravidyAdharAdhipaniSevyaH / tridazendra iva prAjyaM sAmrAjyaM sa bubhuje suciram // 148 // yugmam / smRtimAtrAgacchatprAkprasannadevena devakurubhUvat / tadbhUrvidadhe mArItyavamavyAdhyAdivAraNataH // 149 // prAgdazazatadalakamalArhadarcayedRksamRddhisukhito'pi / trirvidhipUjAdividhau dadhau sa dhaureyatAmadhikam // 150 // poSyaH svakopakArItyeSa vizeSAt pupoSa jinabhaktim / navanavacaityapratimAyAtrAsnAtrAdibhiH kRtyaiH // 151 // rAjA yathA tathA syAt prajeti jinadharmamAzrayan prAyaH / aSTAdazavarNA api bhavadvaye'bhyudayitAM ca tataH // 152 // AAAAAAJ zrAddhavidhiprakaraNam
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAA AAAAAAAAAAAAAAAAA samaye sutAya rAjyaM pradAya devyAdibhiH sahAdAya / vratamArhatabhaktyaikAgrayAdadarhatkarma so'rjitavAn // 153 // svAyulakSapUrvI bhuktvA so'bhUt suraH sahasrAre / arjitagaNabhRtkarmA mukhyA rAjyo'pi ca catastraH // 154 // cyutvA ca videhAntaH sa tIrthakRdbhUya zivasukhaM lebhe / gaNabhRdbhAvamitAbhistAbhiH samamahaha ! sahayogaH // 155 // ityavetya jinabhaktisambhavaM vaibhavaM nRpatidharmadattavat / tadvidhau zubhavidhau sacetasaH santu santatanibaddhacetasaH // 156 // iti vidhidevapUjAyAM dharmadattanRpakathA // sUtragAthAyAM uciaciMtarao ityuktaM, tatra ucitacintA caityapramArjanaM, vinazyaccaityapradezapUjopakaraNasamAracanaM, pratimAparikarAdinairmalyA''pAdanaM, viziSTapUjApradIpAdizobhA''virbhAvanaM, vakSyamANAzAtanAnivAraNam, akSatanaivedyAdicintA, candanakezaradhUpadIpatailasaGgraho, vakSyamANadRSTAntavinazyaccaityadravyarakSA, tricaturAdyA''stikasAkSikaM tadudgrAhaNikA, tatsusthAnasuyatnasthApanaM, tadAyavyayAdau suvyaktaM lekhyakaM svayaM paraizca dravyArpaNa dravyAyapravarttanavidhinA tadutsarpaNaM, karmasthAyakaraNaM, karmakaracintA cetyAdiranekavidhA / tatrADhyasya dravyaparijanAdibalasAdhyA cintA sukarA, anADhyasya tu svavapuH-kuTumbAdisAdhyA / yasya ca yatra yathA sAmarthya, sa tatra tathA vizeSataH prayatate / yA ca cintA svalpasamayasAdhyA, tAM dvitIyanaSedhikyA 1. devadAyapravartana iti ko0 ha0 pAThaH / 2. karmasthAyakakAraNaM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 194
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH arvAg vidhatte, zeSAM tu pazcAdapi yathAyogam / evaM dharmazAlAgurujJAnAderapi yathocitacintAyAM sarvazaktyA yatanIyaM, nahi. zrAddhavidhidevagurvAdInAM zrAvakaM vinA'nyaH kazcit cintAkartA'sti, tato brAhmaNasAdhAraNadhenoriva naiva teSAM yathArhacintAvidhAvupekSA prakaraNam zithilAdaratA vA kAryA, tathA sati samyaktvasyApi saMzayApatteH / sA hi kA nAmA'rhadAderbhaktiryasyAmAzAtanAdAvapi nAtyantaM dUyate / zrUyate hi loke'pi IzvarasyotpATitAM dRSTiM dRSTvA'tidUnaH pulindaH svAkSi dadau / tasmAt svajanAdikRtyebhyo'pyatyantA''dRtyA caityAdi-kRtye nityaM pravartitavyam / avocAma ca dehe dravye kuTumbe ca sarvasaMsAriNAM ratiH / jine jinamate saGke punarmokSAbhilASiNAm // AzAtanAzca jJAnadevagurvAdInAM jaghanyAdibhedAt trividhA, tatra jaghanyA jJAnAzAtanA pustaka-paTTikA-TippanikA-japamAlAdervadanotthaniSThIvanalavasparzaH, hInAdhikAkSaroccAraH, jJAnopakaraNe samIpasthe satyadhovAtanisarga ityAdi 1, madhyamA akAle paThanAdiH, upadhAnatapo vinA sUtrAdhyayanaM, bhrAntyA'rthasyAnyathA kalpanaM, pustakAdeH pramAdAt pAdAdisparzaH, bhUmipAtanaM, jJAnopakaraNe pArzvasthe satyAhAragrahaNaM, nirodhakaraNamityAdi 2, utkRSTA tu niSThyUtena paTTikAderakSaramArjanam, uparyupavezanazayanAdiH, jJAnopakaraNe'ntikasthe uccArAdikaraNaM, jJAnasya jJAninAM vA nindApratyanIkatopaghAtakaraNam utsUtrabhASaNaM cetyAdi 3 / jaghanyA devAzAtanA, vAsakumpikAdyAsphAlana-zvAsavastrAJcalAdisparzAdyA 1 / madhyamA adhautapotikayA pUjanaM bhUmipAtanAdyAH 2 / utkRSTA caraNaghaTTana-zleSmaniSThyUtAdilavasparzana-pratimAbhaGga-nirgamana-jinA'vahIlAnAdyAH 3 /
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH athavA devAzAtanA jaghanyA daza, madhyamAzcatvAriMzat / utkRSTAzcaturazItiH, tAzca krameNaivamAhuHtaMbola-pANa-bhoaNu-vAhaNa-dhIbhoga-suyaNNa-niTThavaNaM / muttuccAraM jUaM, vajje jiNamaMdirassaMto // cai. mahA. 63 iti jaghanyato dazAzAtanAH / muttaM purIsaM pANaha, pANA'saNa-sayaNa-itthi-taMbolaM / niTThIvaNaM ca jUaM, juAdipaloaNaM vigahA // palhatthIkaraNaM pi hu pAyapasAraNa-parupparavivAo / parihAso macchariA, sIhAsaNamAiparibhogo // kesasarIravibhUsaNa, chattAsi-kiriGa-camaradharaNaM ca / dharaNaM juvaIhiM saviArahAsakhiDDappasaMgA ya // akayamuhakosa-maliNaMgavattha-jiNapUaNApavittI ya / maNaso aNegayattaM, sacittadaviANa avimuaNaM // accittadaviavassajaNaM taha aNegasADiattamavi / jiNadasaNe aNaMjali jiNaMmi diTThammi a apUA(saMti ya riddhimmi a apUA) // ahavA aNiTThakusumAipUaNaM taha aNAyarapavittI / jiNapaDiNIya'nivAraNaceiadavvassuvehaNamo // sai sAmasthi ovAhaNapuvvaM ciivaMdaNAipaDhaNaM ca / jiNabhavaNAiTThiANaM, cAlIsAsAyaNA ee // iti madhyamatazcatvAriMzadAzAtanAH / khelaM keli kaliM kalA kulalayaM taMbola-mugNAlayaM, gAli kaMguliA sarIradhuvaNaM kese nahe lohiaN| 126
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH bhattosaM taya-pitta-vaMtta-dasaNA vissAmaNA dAmaNaM, daMtatthI-naha-galla-nAsia-siro-sutta-cchavINaM malaM // maMtaM mIlaNa lIkkhayaM vibhajaNaM bhaMDAra duTThAsaNaM, chANi-kappaGa-dAli-pappaDa-vaDIvissAraNaM nAsaNaM / akkaMdaM vikahaM sarucchughaDaNaM tericchasaMThAvaNaM, aggIsevaNa raMdhaNaM parikhaNaM nissIhiAbhaMjaNaM // chattovANaha-sattha-cAmara-maNoNegattamabbhaMgaNaM, saccitANamacAya cAyamajie diTThIi no aMjali / sADeguttarasaMgabhaMga mauDaM moli siroseharaM, huDDA-jiDDaha-goDDiAiramaNaM johAra bhaNDakkiaM // rekkAra dharaNaM raNaM vivaraNaM vAlANa palhatthiaM, pAU pAyapasAraNaM puDupuDI paMkaM rao mehuNaM / juaM jemaNa-gujjha-vijja-vaNija-sijja-jalaM-majjaNaM, emAIamavajjakajjamujuo vajje jiNidAlae // etad vyAkhyA-khelaM-zleSmANaM jinagRhe nikSipati / keliM-dyUtakrIDAdikAM tatra karoti / kali-kalaham / kalA:dhanurvedAdikAH prayuGkte / kulalayaM gaNDuSam tAmbulaM bhakSayati / bhakSitatAmbUlodgAlanaM tatra nikSipati / gAlIdatte / kaMguliatti laghuvRddhanItikaraNam hastapAdAdyaGgadhAvanaM karoti / kezAn nakhAn samAracayati / rudhiraM tatra pAtayati / bhattosaM sukhAdikAM bhakSayati / tvacaM vraNAdisambadhinIM pAtayati / pittaM dhAtuvizeSaM auSadhAdinA tatra pAtayati / evaM vAntaM dantaM ca / vizrAmaNAM kArayati / dAmanam-ajAzvAdInAM dantAkSi-nakha-gaNDanAsikA-ziraHzrotracchavInAM malaM jinagRhe tyajati, tatra chaviH zarIraM zeSAstadavayavAH // 1 //
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 198 AAAAA mantraM-bhUtAdinigrahalakSaNaM rAjAdikAryAlocanaM vA tatra karoti / mIlanaM kvApi svakIyavivAhAdikRtye nirNayAya vRddhapuruSANAM tatropavezanam / lekhyakaM vyavahArAdi / rAjAdikAryavibhajanaM vibhAgaM vA dAyAdAdInAM tatra karoti / bhANDAgAraM nijadravyAdeH / duSTAsanaM pAdoparipAdasthApanAdikam / chANI - gomayapiNDaH / karpaTaM - vastram / dAlirmudgAdidvidalarUpA / parpaTaH / vaTikAH / eSAmupalakSaNatvAdanyeSAmapi karIracirbhaTikAzAkAdInAM visAraNaM udvApanakRte vistAraNaM / nAzanaM rAjadAyAdibhayena caityasya garbhagRhAdiSvantardhAnam / AkrandaM - rodanaM putrakalatrAdiviyogena / strIbhaktarAjadezasambadhinIrvikathAH karoti / zarANAM bANAnAM ikSUNAM ca ghaTTanaM / sarattheti pAThe tu zarANAmastrANAM ca dhanurAdInAM ghaTTanaM / govRSabhAdIMstatra sthApayati / zItArto'gni sevate / randhanaM dhAnyAdeH / parIkSaNaM- drammAdInAm / vidhinA naiSedhikIM na vidhatte // 2 // chatropAnahazastracAmarANAM devagRhAd bahiramocanam / manasa ekAgryaM na karoti / abhyaGgaM tailAdinA / sacittAnAM puSpAdInAmatyAgaH / tyAgaH parihAraH / ajietti ajIvAnAM hAramudrikAdInAM, bahistanmocane hi aho ! bhikSAcarANAmayaM dharma ityavarNavAdo duSTalokairvidhIyate / dRSTe jine'JjaliM na badhnAti ekazAottarAsaGgaM na kurute / mukuTaM mastake dharati / mauli ziroveSTanavizeSarUpAm / zekharaM kusumAdimayaM vidhatte / huDDAM pArApatanAlikerAdisambandhinI pAtayati / jiMDuhaH kandukaH / jyotkArakaraNaM pitrAdInAm / bhaNDAnAM viTAnAM kriyA kakSAvAdanAdikA // 3 // 1. bheDAnAM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 199 1111 zrAddhavidhi tiraskArArthaM rekAraM karoti / labhyadravyayAcanAdyarthaM dharaNam / raNaM saGgrAm / vivaraNaM-vAlAnAM vijaTIkaraNam / paryastikAkaraNam / pAdukA kASThAdimayaM caraNarakSaNopakaraNam / pAdayoH - prasAraNaM svairaM nirAkulatAyAm / sukhArthaM puDapuDIdApanam / prakaraNam paGkaM - kardamaM karoti nijadehAvayavakSAlanAdinA / rajo dhUlIM tatra pAdAdilagnAM zATayati / maithunaM kAmakrIDAm / yUkAMmastakAdibhyaH kSipayati, vIkSayati vA / jemanaM - bhojanam guhyaM liGgaM tasyAsaMvRtasya karaNam / 'jujjhaM' iti pAThe tu yuddhaM | hagbAhvAdibhiH / vaidyakam / vANijyaM krayavikrayAdirUpam / zayyAM kRtvA tatra svapiti / jalaM pAnAdyarthaM tatra muJcati pibati varSAsu kuTTimapraNAlAdau saGgRhNAti vA tathA majjanasthAnaM tatra karoti // 4 // ityukarSatazcaturazItyAzAtanAH / bRhadbhASye tu paJcaivA''zAtanAH proktA yathA jiNabhavaNaMmi avannA pUAiaNAyaro tahA bhogo / duSpasihANaM aNuciavattI AsAyaNA paMca // tatthaavannAsAyaNa, palhatthiadevapiTThidANaM ca / puDapuDiapayapasAraNaduTThAsaNasevaNajiNagge // jArisatArisaveso, jahA tahA jammi tammi kAlammi / pUAi kuNai sunno, aNAyarAsAyaNA esA // bhogo taMbolAi, kIraMto jiNagihe kuNaivassaM / nANAiANa Ayassa sAyaNaM to tamiha vajje // rAgeNa va doseNa va, moheNa va dUsiA maNovittI / duppaNihANaM bhannai, jiNavisae taM na kAyavvaM //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH dharaNaraNaruaNavigahAtiribaMdhaNaraMdhaNAi gihakiriA / gAlIvijjavaNIjjAi ceie cayaNuciavittI // AzAtanAzcAtyantaviSayiNaH satatAviratA devA api devagRhAdau sarvathA varjayanti / uktaM hidevaharayammi devA, visayavisavimohiAvi na kayAvi / accharasAhiM pi samaM, hAsakaDDAivi kuNaMti // gurvAzAtanAzca trayastriMzad, yataHpurao pakkhA-sanne gaMtA ciTThaNa-nisIaNA-yamaNe / AloyaNA paDisuNaNe puvvAlavaNe a Aloe / taha uvadaMsa nimaMtaNa khaddhAyayaNe tahA apaDisuNaNe / khaddhatti a tatthagae ki tuma tajjAya no sumaNe // nosarasi kahaMchittA parisaMbhittA aNuTThiAi kahe / saMthArapAyaghaTTaNa ciTTacca samAsaNe Avi // guroH purato gamane AzAtanA, yato mArgopadarzanAdikaM tAdRkkAraNaM vinA guroH purato gantuM na kalpate, avinayadoSaprasaGgAt / pArzvato gantA tadApyavinayadoSaH / pRSThato'pyAsannaM gantA tadA kAsitakSutAdiSu zleSmAdyavayavalaganAdidoSaH / evamanyatrApi doSA vAcyAH / evaM sthAnaniSadanAbhyAmapi pratyekaM tisrastisra AzAtanAH / AhAragrahaNAdau prathamamAcamanaM karoti / gamanAgamanaviSayaM pUrvamAlocanam / rAtrau ko'pi jAgartIti gurUkte zrute'pi nidrAdimiSeNa pratyuttarAdAnam / kiJcidAlApyaM guroH pUrvamAlApayati / AhArAdikaM (azanAdikaM) prAk sAdhvantarANAmAlocayati, tato guroH / evamupadarzayati azanAdibhiH pUrvamanyAnnimantrayati tato gurUn / 'khaddhatti' gurumanApRchya svecchayA'nyasmai snigdhamadhurAdi datte / 'AiaNetti' guroryat kiJcid dattvA snigdhAdi yatheSTaM | . . . . . . . . . 200
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam svayaM bhuGkte / apratizravaNaM prAgvad, navaraM prAg rAtrau suptajAgaritapRcchAviSayam iha tu sAmAnyena / 'khaddhatti'-atti guruM prati | bahukarkazoccaiH svaraM vakti / AlApitaH svasthAnastha eva pratyuttarayati / gurvAhUtaH kimiti vakti / guruNA noditastajjAtena pratihanti, yathA kuto glAnAdevaiyAvRtyaM na karoSItyukto vakti tvameva kiM na karoSi / guroH kathAM kathayato na sumanAH syAt kintu vimanAH guruM sUtrAdikaM vadantamevaM vakti, yathA na smarasi tvametamarthaM, na caiSo'rtha evaM bhavati / gurau kathAM kathayati tAM kathAmAcchinatti yathAhaM kathayAmIti / parSadaM bhinatti yathA samprati bhikSAveletyAdi / kathanena anutthitAyAM parSadi gurUktAmeva kathAM svasya pATavAdijJApanAya savizeSaM kathayati / zayyAsaMstArakAdi pAdAbhyAM ghaTTayati / guruzayyAdau sthAnAdi karoti / guroH sakAzAduccAsanaH / evaM samAsanaH / AvazyakacUAdau tu gurau kathAM kathayati evametadityantarAle ziSyasya vacanamAzAtanA pRthaguktA / guroH pArvAduccasamAsanatvaM caikaiva iti trayastriMzad gurvAzAtanAH / gurvAzAtanA caivaM tridhA / guroH pAdAdinAM saGghaTTAdau jaghanyA / zleSmaniSThIvanalavasparzanAdau madhyamA / gurvAdezA'karaNaviparItakaraNApakarNanaparuSabhASaNAdAvutkRSTA 3 / sthApanAcAryasyetastatazcAlanapAdasparzAdau jaghanyA, bhUmipAtanAvajJAmocanAdau madhyamA, prANAzanabhaGgAdAvutkRSTA / evaM jJAnopakaraNavat darzanacAritropakaraNasya rajoharaNamukhavastrikAdaNDakadaNDikAderapi / 'ahavA nANAi tiaM' gu. vaM. bhA. 28 iti vacanAd gurusthAne sthApya-tvenAvidhivyApAraNAdadhikA tadAzAtanApi vA / yaduktaM zrImahAnizIthe-avihIe niaMsaNuttariyaM rayaharaNaM / daNDagaM vA paribhuMje cautthaM iti / adhya0 7 sU0 23 patra 128 saMpA0 puNyavi0 tena zrAddhaizcaravalakamukhavastrikAdevidhinaiva vyApAraNasvasthAna AAAAAAAAAAAAA 201
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH sthApanAdikArya, anyathA dharmAvajJAdi-doSApatteH / etAsu cotsUtrabhASaNArhadgurvAdyavajJAdirmahatyAzAtanA'nantasaMsArahetuzca / / sAvadhAcArya-marIci-jamAli-kUlavAlakAderiva / yataH ussuttabhAsagANaM, bohInAso aNaMtasaMsAro / pANaccaevi dhIrA, ussuttaM tA na bhAsaMti // titthayarapavayaNasuaM, AyariyaM gaNaharaM mahaDDiaM / AsAyaMto bahuso, aNaMtasaMsArio hoi // evaM devajJAnasAdhAraNadravyANAM gurudravyasya ca vastrapAtrAdevinAzatadupekSAdyapi mahatyAzAtanA / yadUceceiadavvaviNAse, isighAe pavayaNassa uDDAhe / saMjaicautthabhaMge, mUlaggI bohilAbhassa // vinAzo'tra bhakSaNopekSaNAdilakSaNaH / zrAvakadinakRtya-darzanazuddhayAdAvapiceiadavvaM sAhAraNaM ca jo duhai mohiamaIo / dhammaM ca so na yANai, ahavA baddhAuo narae / caityadravyaM prasiddhaM, sAdhAraNaM caityapustakApadgatazrAddhAdisamuddharaNayogyaM-RddhimacchrAvakamIlitaM yo druhyati vinAzayati dogdhi vA vyAjavyavahArAdinA tadupayogamupabhuGkte ityarthaH / ceiadavvaviNAse, taddavvaviNAsaNe duvihabhee / sAhu uvikkhamANo, aNaMtasaMsArio bhaNio // 'taddavvatti' tasya caityasya dravyaM dArUpaleSTakAdi, tasya vinAzane / yogyAtItabhAvavinAzyabhedAd dvividhe, tatra yogyaM navyamAnItaM, atItabhAvaM lagnotpATitam / mUlottarabhedAd vA dvividhe, tatra mUlaM stambhakumbhikAdi, uttaraM tu chAdanAdi / 202
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA svapakSaparapakSabhedAdvA dvividhe, svapakSaH zrAvakAdiH, parapakSo mithyAdRSTyAdiH, evamanekadhA dvaividhyaM / atrA'pizabdasyAdhyAhArAdAstAM zrAvakaH, sarvasAvadhavirataH sAdhurapyaudAsInyaM kurvANo'nantasaMsAriko bhaNitastIrthakRdAdibhiH / atha tridhA pratyAkhyAtasAvadyasya yatezcaityadravyarakSAyAM ko nAmadhikAraH ? iti ceducyate, yadi rAjAmAtyAdyabhyarthanapurassaraM gRhahaTTagrAmAdikAdAnAdividhinA navamutpAdayati, tadA bhavati bhavadvivakSitArthasiddhiH / yadA tu kenacidyathAbhadrakAdinA dharmAdyarthaM prAgvitIrNamanyadvA jinadravyaM vilupyamAnaM rakSati tadA nAbhyupetA'rthahAnirapi tu vizeSataH puSTireva samyag jinAjJArAdhanAt / yathAhijinabhavanaM navamakArayato'pi pUrvakRtaM tu tatpratipanthinigraheNApi rakSato na prAyazcittaM nApi pratijJAbhaGga iti / Agamo'pyevamevaM vyavasthito / yadAha coei ceiyANaM, khittahiranne agAmagovAi / laggaM tassa u jaiNo, tigaraNasohI kahaM nu bhave // bhannai ittha vibhAsA, jo eyAI sayaM vimaggijjA / tassa na hoI sohI, aha koI harijja eyAI // tattha karaMtu uvehaM, jA sA bhaNiA u tigaraNavisohI / sA ya na hoi abhattI a tassa tamhA nivArijjA // savvatthAmeNa tarhi, saMgheNa ya hoi laggiavvaM tu / sacaritta'carittINa ya savvesi hoi kajjaM tu // iti / tathA-bhakkhei jo uvikkhei jiNadavvaM tu sAvao / pannAhINo bhave jo a lippae pAvakammuNA // pannAhINatti-prajJAhInatvamaGgoddhAradAnAdinA devadravyavinAzaH, yadvA prajJAhInaH svalpena bahunA vA'rthena kAryasiddhimajAnAno | 203
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam mandamatitayA yathAkathaJcid dravyavyayakArI kUTalekhyazca yattadonityasambandhAt sa lipyate / AyANaM jo bhaMjai, paDivannadhaNaM na dei devassa / nassaMtaM samuvikkhai, so vi hu paribhamai saMsAre // jiNapavayaNavuDDikara, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / bhakkhaMto jiNadavvaM, aNaMtasaMsArio hoi // 'jiNapavayaNatti'-sati hi devadravye pratyahaM caityasamAracanamahApUjAsatkArasambhavaH, tatra ca prAyo yatijanasampAtaH, tad vyAkhyAnazravaNAdezca jinapravacanavRddhiH, evaM jJAnAdiguNAnAM prabhAvanA cetyarthaH / jiNapayavaNavuDvikaraM, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / rakkhaMto jiNadavvaM, parittasaMsArio hoi // 'parittati'-parimitabhavasthitiH / jiNapavayaNavuDDhikaraM, pabhAvagaM nANadasaNaguNANaM / vuTuMto jiNadavvaM, titthayarattaM lahai jIvo // 'vuTuMtotti' vRddhiratra samyagrakSaNA'pUrvApUrvArthaprakSepAdinA avaseyA / 'titthayaratti' tIrthakaratvalAbho devadravyavRddhikarturarhat pravacanabhaktyatizayAtsuprasiddha iti tavRttau / paJcadazakarmAdAna-kuvyApAravarja, sadvyavahArAdividhinaiva ca tavRddhiH kAryA / / yata:-jiNavaraANArahiyaM, vaddhAraMtA vi kevi jiNadavvaM / buTuMti bhavasamudde, mUDhA moheNa annANI // kecittu zrAddhavyatiriktebhyaH samadhikagrahaNakaM gRhItvA kalAntareNApi tavRddhirucitaivetyAhuH / samyaktvavRttyAdau saGkAza 204
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA kathAyAM tathokteH / caityadravyabhakSaNarakSaNAdau sAgarazreSThidRSTAntaH / sa caivam sAketapure sAgarazreSTI paramArhataH / tasmai suzrAvaka iti kRtvA zeSazrAvakaizcaityadravyaM dattaM proktaM ca, caityakarmasthA''yakRtAM sUtradhArAdInAM tvayA dAtavyamiti / so'pi lobhAbhibhUtaH sUtradhArAdInAM na rokyaM dravyaM datte, kintu samarghANi dhAnyaguDatelaghRtavastrAdIni caityadravyeNa sagRhya tebhyo datte, lAbhaM ca svayaM sthApayati / evaM rUpyakAzItibhAgarUpANAM kAkaNInAmekaH sahasro lAbhena sagRhItaH arjitaM ca tenaivaM kurvatA ghorataraM duSkarma / taccAnAlocya mRto jalamAnuSIbhUyA'bdhyantarjalacaropadravanivArakA'NDagolikAgrahaNArthajAtyaratnagrAhakaprayuktavajragharaTTapIDanamahAvyathayA mRtvA tRtIyanarake nArako'jani / yaduktaM vedAnte'pi devadravyeNa yA vRddhigurudravyeNa yaddhanam / taddhanaM kulanAzAya mRto'pi narakaM vrajet // narakAdudhdhRtazca mahAmatsyaH paJcadhanuHzatamAno mlecchakRtasarvAGgacchedAdimahAkadarthanayA mRtazcaturthapRthivyAm / evamekadvayAdibhavAntarito narakasaptake'pi dvirutpede / tataH sa ekasahasrakAkaNIpramANadevadravyopajIvanAtsAntaranirantarotpattyA sahasraM vArAn zvA jAtaH / evaM sahasraM vArAn garttAzUkaraH, sahasraM bhavAn meSaH, sahasraM bhavAneDakaH, sahasraM bhavAn mRgaH, sahasraM bhavAn zazaH, sahasraM bhavAn zambaraH, sahasraM bhavAn zRgAlaH, sahasraM bhavAn mArjAraH, sahasraM bhavAn mUSakaH, sahasraM bhavAn nakulaH, sahasraM bhavAn gRhakolaH, sahasraM bhavAn gRhagodhAH, sahasraM bhavAn sarpaH, sahasraM bhavAn vRzcikaH, sahasraM bhavAn viSTAsu kRmiH / evaM sahasraM sahasraM bhavAn pRthivI-jalAnalAnila-vanaspati-zaGkha-zuktikA-jalauka:-kITikA-kITa-pataGga-makSikA-bhramara-matsya-kacchapa-khara AALA 205
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH mahiSa-vRSabha-karabha-vesara-turaga-gajAdiSu samutpattyA lakSasaGkhyabhavAn bhrAntaH / prAyaH sarvabhaveSu zastraghAtAdinA mahAvyathAH / / zrAddhavidhisahamAna eva mRtaH / tataH kSINabahuduSkarmA vasantapure koTIzvaravasudattavasumatyoH putro jAtaH / garbhasthe eva praNaSTaM sarvaM dravyaM prakaraNam janmadine janako'pi vipannaH / paJcame varSe mAtApi mRtA / laukairniSpuNyaka iti dattanAmA dramaka-raGkavRtyA vRddhi prApa / anyadA dRSTaH snehalena mAtulena nItazca svagRhe, rAtrau ca muSitaM mAtulagRhaM cauraiH / evaM yasya vezmanyekamapi dinaM vasati, tatra cauradhATyAgnigRhadhanikavipattyAdhupadravaH syAt / tataH kapotapoto'yaM jvalantI gaDDarikA vA mUrtimAnutpAto vA ityAdilokanindayodvignamanA gato dezAntaram / prAptazca tAmraliptI purIm / sthitazca vinayaMdharamahebhyagRhe bhRtyavRttyA / jvalitaM ca taddine eva tadgRhaM / niSkAsitazcAlarkazuna iva tena svagRhAt / tataH kiMkRtyamUDha prAkkRtaM svakarma nindati sma / yataH kammaM kuNeti savasA, tassudayammi a paravasA huMti / rukkhaM duruhai savaso, nivaDei paravvaso tatto // tataH sthAnAntaritAni bhAgyAni iti vimRzya gataH samudratIre / taddina eva caTitazca pravahaNam / bhRtyabhAvena dhanAvahasAjyAtrikeNa sAkaM prAptaH kSemAtparaddhIpam / dadhyau caivaM, aho udghATitaM mama bhAgyaM yanmayyArUDhe'pi na bhagnaM yAnapAtraM, yadvA vismRtamidaM durdaivasya kRtyaM, samprati mA valanAvasare smRtiviSayaM yAsIt / taccintAnusAriNaiva daivena valamAnasya tasya pracaNDadaNDaprahatabhANDamiva zatakhaNDIkRtaH potaH / daivAnni:puNyakaH phalake lagnaH / kathaJcit abdhitIragrAmaM prAptaH / tadgrAmaThakkuramavalagati sma / anyadA dhATyA niSpAtitaSThakkuraH / niSpuNyakazca ThakkurasutabuddhyA baddhaddhvAnItaH pallyAm / taddivasa 206
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam eva cAnyapallIpatinA vinAzitA sA pallI / tatastairapi nirbhAgya iti niSkAzitaH / yataH khalvATo divasezvarasya kiraNaiH santApito mastake, vAJchan sthAnamanAtapaM vidhivazAd bilvasya mUlaM gataH / tatrApyasya mahAphalena patatA bhagnaM sazabdaM ziraH, prAyo gacchati yatra daivahatakastatraiva yAntyApadaH // evamekonasahasrAnyAnyasthAneSu taskara-jalAnala-svacakra-paracakramarakAdyanekopadravasambhavAnniSkAzanAdinA mahAduHkhaM vahanmahATavyAM sapratyayaselakayakSaprAsAdaM prApta ekAgratayA tamArAdhayAmAsa / svaduHkhanivedanapUrvaM ekaviMzatyopavAsaizca tuSTo yakSaH prAha,-bhadra ! sandhyAyAM mama puraH suvarNacandrakasahasrAGkito mahAn mayUro nRtyaM kariSyati, pratidinaM patitAni tatkanakapicchAni tvayA grAhyANi / hRSTena tenApi kiyantyapi galitAni sAyaM gRhItAni / evaM pratyahaM grahaNAnnavazatI picchAnAM prAptA, zatamekaM zeSaM tiSThati / atha duSkarmapreritena tena cintitaM-etadgrahaNAyA'dyApi kiyacciramatrAraNye sthAtavyaM, tadvaramekamuSTayaiva sarvANyapi gRhNAmi iti taddine nRtyanmayUrasya tAnyekamuSTyaiva gRhItuM yAvatpravRttaH tAvatkekI kAkarUpaH sannuDDIya gataH / pUrvagRhItapicchAnyapi naSTAni / yataH daivamulladhya yatkAryaM kriyate phalavanna tat / saro'mbhazcAtakenA''ttaM galarandhraNa gacchati // / tato dhig mayA mudhaivautsukyaM kRtamiti viSaNNa itastato bhraman jJAninaM munimekaM dRSTvA natvA ca svaprAkkarmasvarUpaM | papraccha / tenApyuktaM yathAnubhUtaM prAgbhavasvarUpaM vyaktyA / tatastaddevadravyojIvanaprAyazcittaM yayAce / muninApyuktaM samadhikatAva AAAAAAAAAAA
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH devadravyapradAnatadravyarakSAvRddhyAdinA tadduSkarmapratIkAraH, sarvAGgINabhogarddhisukhalAbhazca syAt / tatastena sahasraguNadevadravyapradAnAvadhivastrahArAdinirvAhamAtrAdhikaM svalpamapi dravyaM na saGgrAhyamiti munisamakSaM niyamo jagRhe, vizuddha zrAddhadharmazca / tato yadyad vyavaharati tatra tatra bahu dravyamarjayati dadAti ca devasya / evaM svalpaireva divasaiH prAgupajIvitasahasrakAkaNIsthAne kAkaNIlakSadazakaM prAdAyi / tato devasyAnRNIbhUtaH kramArjitaprabhUtataradravyaH svapure prApto mahebhyamukhyatayA rAjJApi mAnyaH / svayaM kAriteSvanyeSu ca sarvajainaprasAdeSu sarvazaktyA sarvAGgINacintAkaraNapUrvakaM pratyahaM mahApUjAprabhAvanAdividhApanasamyagdevadravyarakSaNayathAyuktivRddhiprApaNAdyudbhUtapuNyena cirasamayaM saJcitena jinanAmakarma baddhavAn / avasare ca dIkSAmAdade / tatrApi gItArthIbhUtaH prabhUtayathArhadharmadezanAdinA devabhaktyatizayena jinabhaktirUpaM prathama sthAnakamArAdhyAhannAmakarma nikAcitavAn / tataH sarvArthasiddhe devabhavamanubhUya mahAvidehe'rhadvibhUti bhuktvA siddhaH / iti devadravye sAgarazreSThikathA / atha jJAnasAdhAraNadravyayodRSTAntaH / bhogapure pure caturviMzatikanakakoTisvAmI dhanAvahazreSThI / patnI dhanavatI / tayoryamalajAtau sutau karmasArapuNyasArau saubhAgyasArau / pitrA'nyadA kIdRzAvetau bhAvino? iti naimittikaH pRSTaH prAha-karmasAro jaDaprakRtiratiniSprajJo viparItabuddhitayA bahUpakrame'pi prAktanasarvadravyanirgamananavyadravyopArjanAbhAvAdinA bahukAlaM bhRzaM dAridAsyAdiduHkhavAn bhAvI / puNyasAro'pi | prAcyasarvadravyasya navyopArjitadravyasyApi punaH punarhAnyA tathaiva duHkhI bhAvI, paraM vANijyAdikalAkuzalo bhavitA / dvayozca 208
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vArddhake dhanasaukhyasantatyAdivRddhirbhavitrIti / kramAdubhAvapi vijJopAdhyAyasya pAThanAyArpitau / puNyasAra: sukhena sarvavidyA adhItavAn / karmasArasya tu bahUpakrameNApyakSaramAtramapi nAyAti, kiM bahunA vAcanalikhanAdyapi kartuM na zaknoti, sarvathA pazureveti pAThakenApi pAThanaM muktam / dvAvapi yauvanasthau pitRbhyAM samRddhatayA sulabhe mahebhyakanye pariNAyite sotsavam / mA mithaH kalahAyiSAtAmi iti dvAvapi dvAdaza dvAdaza kanakakoTIrdattvA pRthak kRtau / pitarau tu pravrajya svargatau / atha karmasAra: svajanAdibhirvAryamANo'pi svakubuddhayA tattadvANijyaM kurute, yatra yatra arthahAnireva / evaM svalpaireva dinairjanakArSitA dvAdaza koTayo nirgamitAH / puNyasArasya tu dvAdaza koTayaH khAtraM datvA taskarairgRhItAH / ubhAvapi jAtau daridrau tyaktau svajanAdibhiH / bhArye api kSudhAdite gate pitRgRhe| yataH aliaMpi jaNo dhaNavaMtayassa sayaNattaNaM payAsei / AsaNNabaMdhaveNavi, lajjijjai jhINavihaveNa // guNavaMpi nigguNaccia gaNijjae pariaNeNa mayavihavo / dakkhattAiguNehiM aliehiM vigijjae sadhaNo // tato nirbuddhinirbhAgyAviti lokairdattApamAnau lajjamAnau tau gatau dezAntaram / sthitau ca pRthak pRthak kvApi mahebhyagRhe / anyopAyAbhAvAd bhRtyavRttyA yasya ca gRhe karmasAra: sthitaH, so'lIkavyavahArI kRpaNazceti / proktavetanamapi na datte / amukadine dAsyAmIti muhurmuhustaM vaJcayati / iti bahubhirdinairAdyena kimapi dhanaM nArjitam / dvitIyena tu kiyadarjitaM paraM tat prayatnagopitamapi | dhUrtenApahRtam / evamanyAnyasthAneSu bhRtyavRttyA dhAtuvAda-khanivAda-siddharasAyana-rohaNAdrigamana-mantrasAdhana-rudantyA 209
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam dyauSadhIgrahaNAdinA caikAdazavArAnmahopakramakaraNe'pi kubuddhyAnyAnyavaiparItyavidhAnAdAdyena kvApi dhanaM nAjitaM, kintu tattadduHkhAnyeva soDhAni / apareNa punarjitamapi pramAdAdinaikAdazavArAnnirgamitam / tato'tyudvignau tau potamAruhya ratnadvIpaM gatvA sapratyayaratnadvIpadevyagre mRtyumapyaGgIkRtya niviSTau / aSTame upavAse nAsti yuvayorbhAgyam ityuktaM devyA / tataH karmasAra utthitaH / puNyasArastvekaviMzatyopavAsairdattaM tayA cintAratnam / karmasAra: pazcAttApaM kurvan puNyasAreNoktaH-mA viSIda etaccintAratne tavApi cintitaM setsyati iti / atha dvAvapi prItau nivartamAnau potamArUDhau / rAtrau ca rAkAzazAGkodaye vRddhenoktaM, bhrAtaH ! sphuTIkuru cintAratnaM vilokyate tasya candrasya vAdhikaM teja iti ? / laghunApi potataTasthena durdaivapreritena ratnaM haste nItvA, kSaNaM ratne kSaNaM candre ca dRSTiM nidadhatA pAtitaM ratnaM ratnAkarAntarmanorathaiH saha / tato dvAvapi samadu:khau svapuraM prAptau / jJAnipArzve svaprAgbhavamaprASTAm / jJAnI prAha-candrapure jinadattajinadAsazreSThinau, paramArhatau / anyadA tatra zrAvakairmIlitaM prabhUtaM jJAnadravyaM sAdhAraNadravyaM ca tayoH kramAdarpitaM rakSAyai / tau samyag rakSAM kurutaH / anyedhurAdyena svapustikAyAM kiJcid gADhavilokyamAnaM lekhakapAlleikhitaM pArzve cAparadravyAbhAvAdidamapi jJAnasthAnameveti, vicintya jJAnadravyAd dvAdazadrammA lekhakasyArpitAH / dvitIyena tu, sAdhAraNadravyaM saptakSetrayogyatvena zrAddhAnAmapi yogyam, ahamapi zrAvaka iti vimRzya sAdhAraNadravyAd dvAdaza drammA svagRhagADhaprayojane pArzve'nyadravyAbhAvAd vyayitAH / tato mRtvA tau tadduSkarmaNA prathamaM narakaM gatau / yaduktaM vedAnte'pi prabhAsve mA matiM kuryAtprANaiH kaNThagatairapi / agnidagdhAH prarohanti prabhAdagdho na rohati // 210
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH prabhAsvaM brahmahatyA ca daridrasya ca yaddhanam / gurupatnI devadravyaM svargasthamapi pAtayet // prabhAsvaM sAdhAraNadravyamityarthaH / narakoddhRtau ca tau jAtau sarIsRpau / tato dvitIyapRthivyAM nArakau / tato gRdhrau / tatastRtIyapRthivyAM / evaM ekadvyAdibhavAntaritau saptasu pRthvISu ekadvitricatuHpaJcendriyatiryakSu ca dvAdazasahasrabhaveSu bhUyastara- | duHkhamanubhUya bahukSINataduSkarmANau yuvAM jAtau / dvayorapi dvAdazadrammopabhogAd dvAdazasahasrabhaveSu tAdRg duHkhamasmin bhave'pi dvAdazakoTinirgamanaM dvAdaza vArAn bahUpakrame'pi dhanalAbhadhanahAniparagRhadAsyadukhAdi jAtam / karmasArasya ca tadjJAnadravyopajIvanAdatiniSprajJatvanirbuddhitvAdyadhikam / iti zrutvA dvAbhyAM zrAddhadharmaM prapadya prAyazcittapade dvAdaza drammAH sahasraguNA jJAnasAdhAraNayorutpanna evArpaNIyA iti niyamo jagRhe / tato dvayorapi prAkkarmakSayAddhanotpattibhavanena sahasraguNatadarpaNena ca kramAd dvAdazakanakakoTyo'bhUvan / tato mahebhyasuzrAvakatayA samyag jJAnasAdhAraNadravyarakSAtadutsarpaNAdinA zrAddhadharmamArAdhya pravrajya ca siddhau / iti jJAnasAdhAraNadravyopari karmasArapuNyasArakathAnakam // jJAnadravyaM hi devadravyavanna kalpate eva zrAddhAnAm / sAdhAraNamapi dravyaM saGghadattameva kalpate vyApArayituM na tvanyathA / saGkenApi saptakSetrIkArya eva vyApAryaM na mArgaNAdibhyo deyam / sAmpratikavyavahAreNa tu yad gurunyuJchanAdinA sAdhAraNaM kRtaM 1. jAtaM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 211
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam syAttasya zrAvakazrAvikANAmarpaNe yuktireva na dRzyate / zAlAdikArye tu tad vyApAryate zrAddhaiH / evaM jJAnasatkaM kAgadapatrAdi sAdhvAdyarpitaM zrAddhena svakArye na vyApAryam / svapustikAyAmapi na sthApyaM samadhikaniSkrayaM vinA / sAdhvAdisatkamukhavastrikAderapi vyApAraNaM na yujyate gurudravyatvAt / sthApanAcAryajapamAlAdi tu prAyaH zrAddhArpaNArthaM gurubhirvihriyate, tena gurvarpitatadgrahaNavyavahAro dRzyate / gurvAdezaM vinA ca sAdhusAdhvInAM lekhakapAAllekhanaM vastrasUtrAdiviharaNamapi na kalpate, ityAdyapi cintyam / tadevaM svalpopajIvanamAtre'pi mAtrAdhikaM dAruNavipAkaM vijJAya vivekibhirdevajJAnasAdhAraNadravyANAM svalpo'pyupabhogaH sarvathApi parihAryaH / ata eva mAlodghaTTana-paridhApanikAmocana-nyuJchanakaraNAdAvapi tadaiva dravyArpaNaM yuktam / tathAsambhavA-bhAve'pi yathA yathA zIghramarpayati, tathA tathA'dhiko guNo, vilambakaraNe hi jAtu durdaivAt sarvasvahAnimRtyvAdisambhave durgatyAdi durvAraM suzrAddhasyApi / zrUyate hi mahApure pure mahebhyaH zreSThI RSabhadattaH paramArhataH / parvaNi caitye gataH / pArzve dravyAbhAvAduddhArake paridhApanikArpaNaM pratipede / sadyazca tenAnyAnyakAryavyagreNa sA nArpitA / anyadA durdaivAttad gRhe dhATI praviSTA / sarvasvaM luNTitam / zreSThI zastrahasto bhItailuMNTAkaiH zastraghAtairhato mRtvA tatraiva pure nirdayadaridrakRpaNamahiSavAhakagRhe mahiSo jAto nirantaraM nIrAdibhAraM pratigRhaM vahati / tacca puramuccastaraM nadInIraM ca nIcaistaraM tena uccastarabhUcaTanAhorAtrabhAravahana| bahukSunnirantaranirdayanADIghAtAdibhirmahAvyathAzciraM sehe / so'nyedhurnavyaniSpadyamAnacaityajagatIkRte jalaM vahaMzcaityArcAdi dRSTvA | jAtajAtismRtizcaityaM kathamapyamuJcan jJAnivacasA prAgbhavaputraiH dravyaM dattvA mahiSavAhakAn mocitaH / prAgbhavoktaM devadeyaM sahasraguNaM 212
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH pradAyA'nRNIkRto'nazanena svargataH kramAnmokSaM ca / iti deyArpaNe vilambakaraNe dRSTAntaH / tasmAddevajJAnAdeyaM kSaNamapi na | 2 zrAddhavidhisthApyam / anyasyApi hi deyasya pradAne vivekibhiH sarvathA na vilambyate, kiM punardevajJAnAdeH / yadA ca yAvatA prakaraNam mAlAparidhAnAdi kRtaM tadA tAvaddevAdidravyaM jAtam / tacca kathamupabhujyate ? / kathaM vA tallAbhAdi gRhyate pUrvoktadevAdidravyopabhogadoSaprasaGgAt / tasmAtsadya eva tadarpaNIyam yastu sadyo'rpayitumazaktastenAdAveva pakSArddhapakSAdyavadhiH sphuTaM kAryaH / avadhimadhye ca svayamaya~ mArgaNAdi vinApi / avadhyullaGghane devadravyopabhogadoSaH / udgrAhaNikApi zIghramabhagnatayA taccintAkArakaiH svadravyavaddevAdidravye'pi kAryA, anyathA bahuvilambe durbhikSadezabhaGgadauHsthyAdyApAtasyApi sambhavAd bahUpakrame'pi tadasiddheH / tathA ca mahAdoSaH, yathA-mahendrapure'rhaccaitye candanabhogapuSpAkSata-phala-naivedya-dIpataila-koza-pUjopaskaratatsamAracana-caityadravyodgrAhaNikA-tallekhyakasuyatna-tatsthApana-tadAyavyayAdicintAyAM pRthak pRthak cintAkartAraH pratyekaM catvArazcatvAraH zrIsaGghana niyojitAH samyak cintAM kurvanti / anyadA mukhyazcintAkRdudgrAhaNikAkaraNAdau yattadvacanazravaNAdinA dUnastaccintAyAM zithilIbhUtaH / mukhyAnuyAyino vyavahArAH ityanye'pi zithilIbhUtAH / tAvatA dezabhaGgAdinA bahu devadravyaM vinaSTam / tatkarmaNA so'saGkhyabhavAn bhrAntaH / iti cintAzaithilye jnyaatm| tathA devAdideyaM samyagevAyeM natu ghRSTakUTanANakAdinA, yathA kathaJcit devadravyopabhogadoSapatteH / tathA deva-jJAna-sAdhAraNasambandhi-gRhATTa-kSetra-vATikA-pASANeSTakA-kASThavaMzaka-belluka-mRtsudhAdikaM zrIkhaNDakesarabhogapuSpAdikaM piGgAnikA-caGgerI-dhUpapAtra-kalaza-vAsa-kumpikAdikaM zrIkarI-camara 213
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam A candrodaya-jhallarI-bheryAdi-vAdya-sAbANa-sirAvaka-javanikA-kambala-kaTaka-pATa-paTTa-paTTikA-kuNDikA-kumbhau-rasakajjalajala-pradIpAdikaM caityazAlApraNAlAdyAgata-jalAdyapi ca svakArye kimapi na vyApAryam, devadravyavattadupabhogasyApi duSTatvAt / camarasAbANAdInAM malinIbhavanatruTanapATanAdisambhave tvadhikadoSo'pi / Aha ca vidhAya dIpaM devAnAM purastena punarnahi / gRhakAryANi kAryANi tiryapi bhavedyataH // indrapure devaseno vyavahArI / tasya dhanasena auSTrika: sevakaH / tasya gRhAnnityamekA uSTrikA devasenagRhe sameti / kuTTayitvA dhanasenena gRhe nItApi punardevasenagRha eva yAtvA tiSThati / ibhyena mUlyena gRhItvA sthApitA / ubhayorapi snehaH / ekadA jJAnI pRSTaH snehakAraNaM prAha / eSA pUrvabhave tava mAtA'bhUt / tayA jinasyAgre dIpaM kRtvA pazcAttenaiva dIpena gRhakAryANi kRtAni / dhUpAGgAreNa cullI sandhukSitA / tena karmaNA uSTrI jAtA / yataH jo jiNavarANa heuM dhUvaM dIvaM ca kariya niyakajjaM / moheNa kuNai mUDho tiriyattaM so lahai bahuso // prAgbhavabhavo'yaM yuvayoH snehaH iti devadIpavyApAraNe jJAtam / ato devadIpe lekhA na vAcyante / gRhakAryaM na kriyate / nANakaM na priikssyte| devadIpAddIpaH svakArye na kriyate / devazrIkhaNDena tilakaM na kriyate svllaattaadau| devajalena karau na prakSAlyau / devasya zeSA'pi patitA svalpaiva ca gRhyate na zarIrAduttArya / devasatkaM ca jhallarIberyAdi gurUNAmapi saGghasyApi cAgre na vAdyam / kecittvAhuH puSTAlambane yadi devajhallAdi vyApAryate, tadA pUrvaM bahuniSkrayo devasya mocyaH / yataH 214 AAAAAAA
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam mullaM viNA jiNANaM, uvagaraNaM camarachattakalasAI / jo vAvArai mUDho, niyakajje so havai duhio // niSkrayaM datvA svakAryArthaM gRhItasya devajhallaryAdikasya jAtu bhaGgAdivinAze svadravyeNa samAracanaM kAryam / svagRhArthakRtadIpasya devadarzanArthameva devAgre Anayane'pi devasatkatvaM na syAt, pUjArthameva devAgre mocane tu devasatkatvam / mukhyavRttyA devadIpakRte kauzikAdi pRthageva kAryam / svakauzikAdau devapUjArthaM dIpakaraNe tu tailavAdi svakArye na vyApAryam / evaM kenApyarcAkRtkarAnrikSAlanAdyarthaM yadi jalaM caitye muktaM syAttadA tajjalavyApAraNe'pi na doSaH / tata eva svagRhe piGgAnikAcaGgerIorasAdi zrIkhaNDakarpUrakastUryAdi na svanizrAsthameva devapUjAdau vyApAryaM, na tu devasatkaM kAryam / tathA sati | svagRhaprayojane'pi vyApArayituM kalpate, evaM jhallarIbheryAdyapi / yadi sAdhAraNaM kRtvA muktaM syAttadA dharmakArye sarvatra kalpate / svasatkaM tu sAbANajavanikAdi kiyaddinAni devagRhAdau vilokyamAnatvena vyApAraNAya muktamapi devAdisatkaM na syAt abhiprAyasyaiva pramANIkaraNAt / anyathA svabhAjanasthanaivedyaDhokane bhAjanAnAmapi devasatkIbhavanaprasaGgaH / gRhATTAdi ca devajJAnasatkaM bhATakenApi zrAddhena na vyApAryaM niHzUkatAdyApatteH / sAdhAraNasambandhi tu saGghAnumatyA yadi vyApAryate, tadApi lokavyavahArarItyA bhATakamarpyate na tu nyUnaM, taccoktadinamadhye svamevArmyam / tatra ca yad bhittyAdi prAktanaM vinazyatsamAracyate, tatra yAvallagati tAvad bhATakamadhye vAlanIyamiti, tathA lokavyavahArAt / yattu svakAryArthamAlayAdi navyaM kAryate, tatra yallagati tad bhATakamadhye na vAlyaM, sAdhAraNadravyopajIvanadoSApatteH / sIdan sAdharmikastu saGghoktyA bhATakArpaNaM vinApi sAdhAraNe gRhe 215
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vasati / tathAnyasthAnAbhAve tIrthAdau caitye yadi bahusthitisvApAdi kriyate tadApi vyApAraNAnusAreNA'dhikaniSkrayo mocyaH / stokaniSkrayArpaNe spaSTa eva doSaH / evaM ca samyag niSkayArpaNaM vinA devajJAnasAdhAraNasatkaM, karpaTaka-nAlikera-svarNa-rUpyapaTTikA-kalaza-puSpa-pakvAnna-sukhabhakSikAdikamudyApana-nandi-pustikArcAdau na mocyam / udyApanAdau hi prauDhADambareNa svanAmnA maNDite bahujanazlAghAdi syAt / sa ca stokaM niSkayaM muJcatIti vyakta eva doSaH / atra lakSmIvatI jJAtam / yathA-sA mahaddhirdharmiSThA mahattvArthinI stokastokaniSkrayArpaNena vividhodyApanAdipuNyakAryANi prauDhADambarANyajasraM karoti kArayati ca / devAdidravyaM vardhayantyasmi, prabhAvanAM ca projjhambhayantyasmIti dhiyA / evaM zrAddhadharmamArAdhya mRtA svargatApi prajJAparAdhadoSAdhInasurItvenotpannA, kramAccyutA mahebhyasya nirapatyasya mAnyaputrItvenotpannA / paraM tasyA garbhasthatve mAtuH sImantamaha: paracakrabhayodrekeNa janma-SaSThI-nAmasthApanA-muNDanAdimahAzca nRpatyamAtyAdInAM gRhe zokotpattyA nAjAyanta pitrA prauDhaprauDhatarADambareNa prArabdhA api / tathA maNisvarNAbharanAni sarvAGgINAni pitrA sAdaraM kAritAnyapi tayA dinamAtramapi paridhAtuM nAzakyanta stenAdibhayena / evaM bhojananepathyAdAvapi prAyo yadyatsAmAnyaM tattattasyA ApatatI sarvatra mAnyatve'pi prAkkarmadoSeNa / taduktaM kenacit sAyara tujjha na doso doso amhANa puvvakammANaM / rayaNAyarammi bharie, sAluro hatthi me laggo // asyA eko'pi maho na jAto'stItyatyADambareNa pitrA tasyA vivAhe vidhIyamAne lagnAsattau mAtA mRtA / tena nirutsavaM | 216
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam pANigrahaNamAtramajani / mahebhyodArazvazuragRhagamane'pi mAnyatve'pi ca prAgvannavanavabhayazokamAndyAdinA mano'bhISTabhogasakhotsavAdiyogastasyAH prAyo nAsIt / tatastayA'tyudvignayA saMvignayA ca kvacit kevalI pRSTaH proce, prAgbhave tvayA stokaniSkrayArpaNaprauDhADambaradarzanAdinA duSkarma arjitaM tatphalamidam / tataH sA tatpApamAlocya pravrajya kramAt siddhA / tasmAdudyApanaDhaukanAdau niSkrayagrAhyavartulikAnAlikeramodakAderyAvanmUlyaM syAttAvattanniSpAdanAnayanAdyupakramapade tadanusAreNa kiyadadhikaM cArpaNIyam / evaM niSkrayazuddhiH / kenacit savistarodyApanAdau svanAmnA maNDite'dhikazaktyAdyabhAvAttadudyApanAcArasatyApanArthaM kazcidyAvanmuJcati, tAvatApi na doSaH / tathA svagRhacaityaDhaukitacokSapUgIphalanaivedyAdivikrayotthaM puSpabhogAdi svagRhacaitye na vyApAryam / nApi caitye svayamAropyaM, kintu samyak svarUpamuktvArcakAdeH pArvAt / tadyogAbhAve tu sarveSAM sphuTaM svarUpamuktvA svayamapyAropayet, anyathA mudhAjanaprazaMsAdidoSaH / gRhacaityanaivedyAdi cArAmikasya prAguktamAsadeyasthAne nAr2yA, AdAveva naivedyArpaNena mAsadeyoktau tu na doSaH / mukhyavRttyA tu mAsadeyaM pRthageva kAryam / gRhacaityanaivedyacokSAdi tu devagRhe | mocyam, anyathA gRhacaityadravyeNaiva gRhacaityaM pUjitaM syAnnatu svadravyeNa / tathA cAnAdarAvajJAdidoSaH / na caivaM yuktaM svadehagRhakuTumbAdyarthaM bhUyaso'pi vyayasya gRhasthena karaNAt / devagRhe devapUjApi svadravyeNaiva yathAzakti kAryA, na tu svagRhaDhaukitanaivedyAdivikrayotthadravyeNa / devasatkapuSpAdinA vA, prAguktadoSAt / tathA devagRhAgataM naivedyAkSatAdi svavastuvat samyag rakSaNIyaM, samyag mUlyAdiyuktvA ca vikreyaM, na tu yathA tathA mocyaM, devadravyavinAzAdidoSApatteH / sarvaprayatnena 217
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH rakSaNAdicintAkaraNe jAtu caurAgnyAdhupadravAddevadravyAdi vinazyati, tadA tu cintAkartA nirdoSa evAvazyaMbhAvibhAvasyA'pratikAryatvAt / devaguru-yAtrA-tIrtha-saGghArcA-sArmikavAtsalya-snAtraprabhAvanA-jJAnalekhana-vAcanAdau yadyanyasatkadhanaM vyayArthaM gRhyate tadA catuSpaJcasamakSameva grAhyam / vyayasamaye ca gurusaGghAdyagre samyak sphuTaM svarUpaM vAcyam, anyathA doSaH / tIrthAdau ca pUjAsnAtradhvajaparidhApanikAdyavazyakRtyeSvanyadhanaM na kSepyam / tAni yathAzakti svayaM kRtvA'nyadhanaM mahApUjAbhogAGgAdyarcanAdinA sarvasamakSaM pRthageva vyayitavyam / yadA bahubhiH saMbhUya yAtrAvAtsalyasaGghArcAdi kriyate, tadA yeSAM yathAbhAgastathA samyag vAcyam, anyathA puNyavyayacauryAdyApatteH / tathA antyAvasthAyAM pitrAdInAM yanmAnyate, tatsAvadhAnatve guruzrAddhAdibahusamakSamevaM vAcyam / yadbhavannimittamiyaddinamadhye iyad vyayiSyAmi, tadanumodanA bhavadbhiH kAryeti / tadapi sadyaH sarva[prati]jJAtaM vyayitavyam / svanAmnA vyaye stainyAdidoSaH puNyasthAne'pi, sa ca maharSerapi hInatAhetuH / yadArSam tavateNe vayateNe, rUvateNe ya je nare / AyArabhAvateNe a, kuvvaI devakivvisaM // dazavai0 5-2-45 dharmavyayazca mukhyavRttyA sAdhAraNa eva kriyate, yathA yathA vizeSavilokyamAne dharmasthAne tadupayogaH syAt / saptakSetryAM hi yatsIdat kSetraM syAt tadupaSTambhe bhUyAn lAbho dRzyate / sIdan zrAddho'pi tadupaSTambhena sadhanIbhUtaH saptakSetrImapi puSNAti / loke'pyuktaM daridraM bhara rAjendra ! mA samRddhaM kadAcana / vyAdhitasyauSadhaM pathyaM nIrogasya kimauSadham // 218
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam ata eva prabhAvanAsaGghaparidhApanikAsamyaktvamodakalambhanAdau niHsvasAdharmikANAM viziSTameva vastu arpayituM yuktam, anyathA dharmAvajJAdidoSaH / yuktau niHsvAnAM sasvebhyo'dhikaM dIyate / tadayuktau sarveSAM samam / zrUyate hi yamunApure 4 ThakkurajinadAsena dhaninAM darzanamodake ekaikaH sauvarNaH kSiptaH, ni:svAnAM tu dvau dvau / mukhyavRttyA pitrAdeH putrAdezca mithovyayAdimAnanaM prAgeva kArya, ko veda kva kathaM kasya vA mRtiH syAditi / yacca mAnitaM tat pRthageva vyayitavyam / svayaM kriyamANabhojanadAnAdirUpavyayamadhye na kSepyaM, mudhA dharmasthAne doSApatteH / evaM sati ye yAtrAdau bhojanazakaTasampreSaNAdivyayaM sarvaM mAnitavyayamadhye gaNayanti, teSAM mUDhAnAM na jJAyate kA gatiH ? yAtrAdyarthaM hi yAvanmAnitaM tAvaddevAdi dravyaM jAtaM, tasyAnyatra svabhojanAdau vyaye kathaM na devAdidravyopabhogadoSaH ? / evaJcAjJAnaprajJAparAdhAdinA yaH kazcitkaciddevAdidravyopabhogo jAtaH syAt, tatprAyazcittapade upabhogasambhavAnusAreNa kiyat kiyat svadravyaM devajJAnasAdhAraNasambandhi karoti / antyAvasthAyAM ca viziSya / anyatra hi dharmapadAdau zaktyAdyabhAve vyayaH svalpo'pi bhavatu / RNaM tu sarvaM samyak saMzodhyaM, viziSya ca devAdiviSayam yadavAdiSma RNaM hyekakSaNaM naiva dhAryamAryeNa kutracit / devAdiviSayaM tattu kaH kuryAdatidussaham // tasmAt sarvatra vaiviktyaM kAryaM sudhiyA / Aha ca - 219 | 1. tasyAnyena iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 220 bbbbbbb pratipaccandraM surabhi, nakulIM nakulaH payazca kalahaMsaH / citrakavallIM pakSI sUkSmaM dharmaM sudhIrvetti // ityalaM prasaGgena / atha gAthottarArddhavyAkhyA evaM jinAca vidhAya, dRDhA na tu zithilAH paJca jJAnAdaya AcArAH, 'kAle viNae bahumANe ityAdyAgamoktA yasya saH / tathA AcArapaJcakavyAkhyA tvasmadupajJAdAcArapradIpagranthAd jJeyA / evaMvidhasya gurorAcAryAdeH pArzve pratyAkhyAnaM svayaM yatprAkRtaM tadeva viziSTaM vA vidhinoccArayati, gurumukhena pratipadyate ityarthaH / trividhaM hi pratyAkhyAnavidhAnam AtmasAkSikaM devasAkSikaM gurusAkSikaM ca / tadvidhizcAyaM, caitye devavandanArthamAgatAnAM snAtrAdidarzanadharmadezanAdyarthaM sthitAnAM vasatau vA caityavannaiSedhikItrayAbhigamapaJcakAdiyathArhavidhinA gatvA sadgurUNAM dharmadezanAyAH prAk pazcAdvA yathAva paJcaviMzatyAvazyakavizuddhaM dvAdazAvarttavandanaM datte / mahAphalaM cedam / yataH-- nIAgoaM khave kammaM, uccAgoaM nibaMdhae / siDhilaM kammagaMThiM tu, vaMdaNeNaM naro kare // titthayarattaM sammattakhAiaM sattamI tar3aAe / AuM vaMdaNaeNaM, baddhaM ca dasArasIheNa // zItalAcAryasya vandanArthAgatavikAlabahiH sthitarAtrijAtakevalacaturbhAgineyAnAM prAkkudhA dravyavandanaM tadgirA bhAvavandane tu kevalam / guruvandanaM ca tridhA / yad bhASyaM 1. suranI iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH guruvaMdaNamaha tivihaM, taM phiTTA-thobha-bArasAvattaM / siranamaNAisu paDhamaM, punnakhamAsamaNadugi bIaM // (1) taiaM tu chaMdaNaduge, tatthamiho AimaM sayalasaMghe / bIaM tu daMsaNINa ya payaTThiANaM ca taiaM tu // (gu. bhA. 38-39) yena ca pratikramaNaM kRtaM na syAttena vidhinA vandanaM dAtavyam / yadbhASyeiriAkusumiNussaggo ciivaMdaNa putti vaMdaNAloyaM / vaMdaNa khAmaNa vaMdaNa saMvaracauthobhadusajjhAo // iriAciivaMdaNaputtivaMdaNaM carimavaMdaNAloaM / vaMdaNakhAmaNacauthobhadivasusaggo dusajjhAo // anayorvyAkhyA IryApathikI prathama pratikramyate, tadanu kusumiNetyAdi kAyotsargaH zatocchAsamAnaH, kusvapnAdyupalambhe tvaSTottarazatocchAsamAnaH, tatazcaityavandanA, tataH puttitti' mukhavastrikAkSamAzramaNapUrvaM pratilekhyA, tato vandanakadvayamAlocanaM ca, punarvandanakadvayaM kSAmaNakaM ca, punarvandanakadvayaM 'saMvaratti' pratyAkhyAnaM ca, 'cauthobhatti' bhagavan ityAdIni catvAri kSamAzramaNAni, tataH 4 sajjhAyasandisAvauM, sajjhAyakarauM iti kSamAzramaNadvayaM dattvA svAdhyAyaH kAryaH / iti prAtastyavandanakavidhiH / prathamamIryApathikI pratikramaNaM, tatazcaityavandanA, kSamAzramaNapUrvaM mukhavastrikA pratilekhanaM, vandanakadvayaM, divasacarimaM iti pratyAkhyAnaM ca, tato vandanakadvayamAlocanaM ca vandanakadvayaM kSAmaNaM ca, bhagavan ityAdi thobhavandanAni catvAri, tato AA 221
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam devasiapAyacchittetti kAyotsargaH tataH prAgvat kSamAzramaNadvayaM dattvA svAdhyAyaH / ayaM sAndhyavandanakavidhiH / gurorvyAkSiptatvAdinA dvAdazAvarttavandanakAyoge thobhavandanenApi guruM vandate / evaM vandanapUrvaM gurupAyeM pratyAkhyAnaM kAryam / uktaJca pratyAkhyAnaM yadAsIttatkaroti gurusAkSikam / vizeSeNAtha gRhNAti, dharmo'sau gurusAkSikaH // gurusAkSitve hi dRDhatA 'gurusakkhio' iti jinAjJArAdhanaM guruvAkyodbhUtazubhAzayAdadhikaH kSayopazamaH, tasmAccAdhikA pratipattirityAdirguNaH / tatproktaM zrAvakaprajJaptau saMtammivi pariNAme, gurumUlapavajjaNaMmi esa guNo / daDhayA ANAkaraNaM, kammakhaovasama vuDDI a|| evaM ca daivasikacAturmAsikaniyamAdyapi sambhave gurusAkSikaM svIkAryam / atra dvAdazAvarttavandanavidhiH / paJcanAmAdibhiviMzatyA mUladvAraiDaiinavatyadhikacatuHzatIpratidvArarUpaH / pratyAkhyAnavidhizca dazapratyAkhyAnAdinavamUladvArairnavatipratidvArAtmako bhASyAderabhyUhyaH / pratyAkhyAnasya svarUpaM kiJcitprAguktam / phalaM tu SaNmAsyAcAmlatapo'nantaramahebhyanRpakhecarendrAdi-dvAtriMzatkanyApariNetRdhammilAdInAmivehaloke, paraloke tu caturhatyAdimahApAtakakRtSaNmAsItapastadbhavasiddhadRDhaprahAryAdevi pratItam / uktamapi paccakkhANammi kae, AsavadArAI huMti pihiAIM / AsavavuccheoNa ya, taNhAvuccheaNaM havai / / taNhAvuccheeNaM, aulovasamo bhave maNussANaM / aulovasameNa puNo, paccakkhANaM havai suddhaM // 222
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH AAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tatto carittadhammo, kammavivego apuvvakaraNaM tu / tatto kevalanANaM tatto mukkho sayAsukkho // tato vandate yathAvidhi caturvidhaM sAdhvAdisaGgham / caityAdau gurvAgamanAdyavasare cAbhyutthAnAdipratipattiH kAryA / yadAhuHabhyutthAnaM tadAloke'bhiyAnaM ca tadAgame / zirasyaJjalisaMzleSaH svayamAsanaDhaukanam // AsanAbhigraho bhaktyA vandanA paryupAsanam / tadyAne'nugamazceti pratipattiriyaM guroH // AsanAbhigraha iti Asane upaviSTeSu gurvAdiSu svayamAsitavyamityabhigrahaH / tatazcana pakkhao na purao neva kiccANa paTThao / na ya uruM samAjja, ciTThijjA guruNaMtie // daza0 8-46 'pakkhaotti' pakSataH pArzvayoravinayasambhavAt / 'kiccANatti' kRtyAnAM gurUNAm / neva palhatthiaM kujjA, pakkhapiNDaM ca saMjae / pAe pasArie vAvi na ciTThe guruNaMtie / 'palhatthiaMti' paryastikAM 'pakSapiNDaM' bAhuparyastikA, 'saMjaetti' prastAvAddezasaMyataH / paryastikA avaSTambhaM tathA pAdaprasAraNam / vikathAH prabalaM hAsyaM varjayed gurusannidhau // niddAvikahAparivajjiehiM guttehiM aMjaliuDehiM / bhattibahumANapuvvaM uvauttehiM suNeavvaM // ityAdizrutoktavidhinA gurorAzAtanAvarjanArthamarddhacaturthahastapramANAdavagrahakSetrAd bahirnirjantubhUbhAge'vasthAya dharmadezanA zrotavyA / | 223
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam yata: dhanyasyopari nipatatyahitasamAcaraNadharmanirvApI / guruvadanamalayaniHsRtavacanasarasacandanasparzaH // prazamaratiH dharmadezanAzravaNe cAjJAnamithyAjJAnavyapagama-samyaktattvAvagama-ni:saMzayatva-dharmadRDhatva-vyasanAdyunmArganivRtti-sanmArgapravRtti4 kaSAyAdi-doSopazama-vinayAdiguNArjanopakrama-kusasargaparihAra-susaMsargAGgIkAra-bhavaniviNNatA-saMvignatA-samyakzrAddhasAdhudharmAbhyupagamana-sarvAGgINatadaikAgryArAdhanAdayo'neke guNA nAstikapradezinareza-zrImadAma-kumArapAla-thAvaccAputrAdInAmiva mantavyAH / tadAha mohaM dhiyo harati kApathamucchinatti, saMvegamunnamayati prazamaM tanoti / sUte virAgamadhikaM mudamAdadhAti, jainaM vacaH zravaNataH kimu vA na datte // piNDaHpAtI bandhavo bandhabhUtAH sUte'narthAnarthasaMpadvicitrAn / saMvegAdyA jainavAkyaprasUtAH kaM kaM kuryu!pakAraM narANAm // pradezinarezanidarzanalezazcAyam / zvetAmbIpuryAM pradezI rAjA, citro mantrI, zrAvastyAM caturjJAnikezigaNendrAd gRhItasuzrAddha 1. yanna iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 224
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 225 dharmastagirA keziguroH zvetAmbyAmAgatasya pArzve'zvavAhikAvyAjatazcitreNa pradezI nItaH sagarvamUce - maharSe ! mA mRSA kaSTaM kArSIH, dharmAdyabhAvAt mama mAtA zrAvikA'bhUt, pitA tu nAstikaH, ante mayA bahUktAvapi tAbhyAM mRtAbhyAM svargasukhanarakaduHkhalAbhAdi na kimapyAveditaM mama / ekazca caurastilakhaNDazaH, kRto na tvAtmA kvApi dRSTo, jIvanamRtatolane'pi nAntaraM jJAtaM, nizcchidrakumbhyantazcaikaH kSipto mRtastaddehe cAsaGkhyAH kRmayo dRSTAH / nirgamapravezadvAraM tu jantUnAM kvApi na dRSTam / evaM bahu parIkSya nAstikIbhUto'smi / guruNoktaM sukhaduHkhotkarSAkrAntyA tava pitroratra nAgamanam / araNikASTAntarbhUtAgni- vAyubhRtadRti| tolanakumbhyantaH kSiptazaGkhavAdaka dhvanyAdidRSTAntairjIvo'pyastItyAdiyuktibhirbodhito'bhyadhAt - satyamidaM paraM kulakramAgatAM nAstikatAM kathaM muce ? guruNoktaM - dausthyavyAdhiduHkhAdivat kramAgatApi sA tyAjyaiva / tataH suzrAddhIbhUtaH / kadAcitpauSadhopavAsapAraNe'nyapuruSAsaktasUryakAntayA dattaviSo jJAtatadvyatikarazcitramantrigirA susamAhitaH kRtArAdhanAdhanArjana: ' saudharmasUryAbhavimAne suro'bhUt / sUryakAntA tu vipadA jJAtAsmIti bhItA naSTA'raNye / phaNinA daSTA narakaM prApa / AmalakalpApuryAM samavasRtazrIvIrasyAgre sUryAbhadevaH savyApasavyabAhubhyAmazaSTottarazatakhelakhelikAprakaTanAdinA divyanATyaM kRtvA gato, gautamapRSTazca svAmyAkhyat tatprAgbhavamahAvidehasiddhyAdi // iti pradezidRSTAntaH / zrIAmanRpaH zrIbappabhaTTyAcAryasya, kumArapAlastu zrIhemasUreH pratibuddhaH prasiddha eva / thAvaccAputrastu dvAravatyAM prauDhataraddhi1. rAdhanAnazanaH iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / zrAddhavidhi prakaraNam
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA thAvaccAsArthavAhIputro dvAtriMzatkanyApatiH zrInemidezanayA prabuddhaH / mAtrA vArito'pi na sthitaH / mAtA dIkSotsavAya kRSNaM rAjacihnAni yAcate / kRSNo'pi gRhamAgatya thAvaccAputraM prAha-mA prAvAjI gAn bhukSva / tenoktaM-bhItAya na svadante bhogAH / hariH prAha-kuto bhayaM mayi sati ? sa prAha-mRtyoH / tataH kRSNakRtotsavaH sahasrebhyAdiyutaH prAvrAjIt / caturdazapUrvI jAtaH / selakapure selakanRpaM mantripaJcazatIyutaM zrAvakIkRtya saugandhikApuryAM prAptaH / tridaNDa-kuNDikA-chatra-SaNNAlaka-aGkazapavitraka-kesarIhasto, dhAturaktavastraveSaH, sAGkhyazAstralabdhArthaH, prANAtipAtaviramaNAdi paJcayama-zaucasantoSatapaH svAdhyAyezvarapraNidhAnarUpapaJcaniyamAtmakaM zaucamUlaM dazaprakAraM parivrAjakadharmaM ca prarUpayan, sahasraziSyaparivRtto vyAsaputraH zuko nAma parivrAjakastatsamaye'bhUt / tena prAk zaucamUlaM svadharmaM grAhitaH sudarzanAkhyo nagarazreSThI / thAvaccAputrAcAryeNa vinayamUlaM svadharma svIkAritaH / tatsamakSaM zukapraznA yathA-'sarisavayA bhante / kiM bhakkhA abhakkhA ? suA ! bhakkhA vi abhakkhA vi / te duvihA, mittasarisavayA dhannasarisavayA / paDhamA tivihA, sahajAyA sahavaTTiyA sahapaMsukIliA / ee samaNANaM abhakkhA / dhannasarisavayA duvihA, satthapariNayA iare a / paDhamA duvihA, phAsugA anne aphAsugA vi jAiA ajAiA ya / jAiA vi esaNijjA anne anesaNijjA vi laddhA aladdhA ya / biiA savvattha abhakkhA, paDhamA bhakkhA / evaM kulatthA vi mAsA vi, navaraM mAsA tivihA, kAla-attha-dhannabheA / jJAtA05-55 evaM prabodhe shsryutshukdiikssaa| thAvaccAputraH zatruJjaye siddhaH sahasrayutaH / selakapurezaM selakaM panthakAdimantripaJcazatIyutaM dIkSitvA zuko'pi tathaiva siddhaH / selaka ekAdazAGgI panthakAdibhiH paJcazatyA ziSyaiH saha viharan rUkSAdyAhAraiH kaNDUpittAdirogAkrAntaH selakapure praaptH| putramaNDUkanRpeNa svayAnazAlAyAM sthApitaH / prAsukauSadhapathyaiH paTUkRto'pi 226
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH A zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH snigdhAhAragRGkhyA bahirna viharati / tataH ziSyAH panthakaM tadvaiyAvRtye niyojya vijahuH / anyadA kArtikacaturmAsakadine selako yatheSTaM bhuktvA suptaH pratikramaNavelAyAM panthakena zrAmaNArthaM pAdayoH zirasA ghaTTitaH prabuddho ruSTaH / panthakaH prAhacaturmAsakAparAdhakSAmaNAya mayA pAdau spRSTau / selako vairAgyaprApto vyacintayat, dhig mAM rasagRddhaM, tato vijhaar| anye'pi ziSyA militAH / zatruJjaye taiH saha siddhaH / iti thAvaccAputrakathA / tasmAt pratyahaM sadgurubhyaH zRNoti dharmopadezam / zrutvA cAnutiSThati tadAdiSTamarthaM yathAzakti / yato nauSadhabhakSyAdijJAnamAtreNA''rogyatRptyAdi kintu kriyopayoga eva / Aha ca kriyaiva phaladA puMsAM na jJAnaM phaladaM matam / yataH strI-bhakSya-bhogajJo na jJAnAt sukhito bhavet // jANato vi a tariuM, kAiajogaM na juMjai naie / so bujjhai soeNaM evaM nANI caraNahINo // dazAcUrNAvapi-jo akiriAvAi so bhavio abhavio vA niamA kiNhapakkhio / kiriAvAdI niamA bhavio, niamA sukkapakkhio, aMto puggalapariaTTassa niyamA sijjhahii, sammadiTThI vA hujjA / na ca jJAnarahitA kriyApi pariNatirahitA / yataHannANA kammakhao, jAyai maNDDakkacuNNatullatti / sammakiriAi so puNa, neo tacchArasAriccho // jaM annANI kammaM, khavei bahuAhi vAsakoDIhiM / taM nANI tihiM gutto, khavei UsAsamitteNa // ata eva tAmalipUraNAdInAM bahutapa:kleze'pIzAnendratvacamarendratvAdyalpaphalam / jJAnavato'pi zraddhAnaM vinA'GgAramardakAdekhi AAAAAAAAAAAAAA 227
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam | na samyakriyAyAM pravRttiH / paThyate ca ajJasya zaktirasamarthavidhernibodhastau cAruceriyamamU tudatI na kiJcit / andhAmihInahatavAJchitamAnasAnAM dRSTA na jAtu hitavRttiranantarAyAH // (vasantatilakA) tato jJAnadarzanacAritrayoge mokSa iti tattrayArAdhanAya yateteti tAtparyam / tathA pRcchati yatikRtyanirvAham / yathA nirvahati | yuSmAkaM saMyamayAtrA? sukharAtrirbhavatAM? nirAbAdhAH zarIreNa yUyaM? na bAdhate vaH kazcid vyAdhiH? na: yogyaM kimapi vaidyAdevaH prayojanaM kiJcidauSadhAdinA ? nArthitvaM kiJcitpathyAdinA ? ityAdi / evaM praznazca mahAnirjarAhetuH / yataH abhigamaNanavaMdaNanamaMsaNeNa paDipucchaNeNa sAhUNaM / cirasaMciaMpi kammaM, khaNeNa viralattaNamuvei // prAgvandanA'vasare sAmAnyataH-suharAIsuhatapasarIranirAbAdhetyAdipraznakaraNe'pi vizeSeNAtra praznaH samyaksvarUpaparijJArthastadupAyakaraNArthazca / ata eva' padorlagitvA, 'icchAkAri bhagavan pasAu karI phAsueNaM esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakambalapAyapucchaNeNaM pADihAriapIDhaphalagasijjasaMthAreNaM osahabhesajjeNaM bhayavaM aNuggaho kAyavvo / ' iti vyaktyA nimantraNaM ca kAryam / atra zayyA sA yatra prasAritapAdaiH supyate, saMstArakastu kiJcillaghuH / auSadhamekadravyAzrayam / bhaiSajyaM tu 1. evAtra iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 228
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH dravyasamudAyarUpam / idaM ca nimantraNaM samprati gurUNAM bRhadvandanakapradAnAnantaraM zrAddhAH kurvanti / yena ca pratikramaNaM gurubhiH saha kRtaM bhavati, sa sUryodayAdanu yadA svagRhAdau yAti tadA tat karoti / yasya ca pratikramaNavandanakayogo na syAttenApi vandanAdyavasare evaM nimantraNaM kriyate / mukhyavRttyA tu dvitIyavAradevapUjAnaivedyaDhaukanAnantaramupAzraye gatvA sAdhUnnimantrayet / zrAddhadinakRtyasUtrAdau tathA darzanAt / tato yathAvasarayogaM kArayati cikitsAM, dadAtyauSadhAdi, vihArayati yathArha pathyAdi, sArayati sarvaprayojanAni / yataH dANaM AhArAI, osahavatthAI jassa jaM jogaM / NANAINa guNANaM, uvaThaMbhaNaheu sAhUNaM // gRhAgatAnAM ca sAdhUnAM yad yadyogyaM tattatsarvaM vihArayituM pratyahaM nAmagrAhaM kathayati, anyathA prAkRtanimantraNasya vaiphalyApatteH, nAmagrAhaM kathane tu yadi sAdhavo na viharanti, tadApi kathayituH puNyaM syAdeva / yadavocAma manasA'pi bhavetpuNyaM vacasA ca vizeSataH / karttavyenApi tadyoge svardvamo'bhUt phalegrahiH // akathane tu vilokyamAnamapi sAdhavo na viharanti iti mahatI hAniH / evaM nimantraNe'pi jAtu sAdhavo nAyAnti tadApi nimantrayituH puNyaM syAd, bhAvavizeSe tvadhikataramiti' / yathA-vaizAlyAM chAdmasthye caturmAsItapasA pratimAsthasya zrIvIrasya pratyahaM 229 1. mapi iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH pAraNArthanimantrI jIrNazreSThI caturmAsIprAnte'dya pAraNaM bhAvyeveti dRDhaM nimantrya gRhe gato dhanyo'haM svAmI adya madgRhe pAraNaM kartetyAdi bhAvanayaivAcyutasvargAyurbabandha / pAraNaM tu svAmI mithyAgabhinavazreSThinA bhikSAcararItyA dAsIpArvAd dApitakulmASaizcakre / tadA devadundubhidhvani jIrNazreSThI yadi nAzroSyattadA kevalamapyAjiSyaditi jJAninoktam / iti nimantraNe jJAtam / AhArAdidAne zrIzAlibhadrAdiH, auSadhadAne ca zrIvIrauSadhadAtrI baddhajinakarmA revatI jJAtam / glAnasya praticaraNe ca mahat phlm| yadAgamaH 'goamA ! je gilANaM paDiara se maM daMsaNeNaM paDivajjai / je maM daMsaNeNaM paDivajjai se gilANaM paDiarar3a / ANAkaraNasAraM khu arihaMtANaM daMsaNaM' ityAdi / atra kRmikuSThopadrutayatipratikriyAkRt zrIRSabhajIvajIvAnandavaidyo jJAtam / tathA dadAti susthAne yogyamupAzrayAdi / yata:vasahIsayaNAsaNabhattapANabhesajjavatthapattAI / jaivi na pajjattadhaNo, thovA vi hu thovayaM dei // jo dei uvassayaM jaivarANa tavaniyamajogajuttANaM / teNaM dinnA vatthannapANasayaNAsaNavigappA // jayantIvaGkacUlAdyAH kozA cAzrayadAnataH / avantisukumAlazca tIrNAH saMsArasAgaram // sasasa sasasasasasasasasasa sasasasasa 230
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tathA nivArayati sarvazaktyA jinapravacanapratyanIkAn sAdhunindAdiparAn / yataHtamhA sai sAmatthe, ANAbhaTThammi no khalu uvehA / aNukUlehiarehi a, aNusaTTI hoi dAyavvA // yathA'bhayakumAreNa dramakamuninindAkRjjano buddhyA nivAritaH / evaM sAdhuvatsAdhvInAmapi sukhakRtyanirvAhapraznAdi sarvaM kAryam / etaccAdhikaM yat sAdhvInAM duHzIlebhyo nAstikebhyo gopanam / svagRhapratyAsattau samantato guptAyA guptadvAravasaterdAnam / svastrIbhizca tAsAM paricaryAvidhApanam / svaputrikANAM ca tatsannidhau dhAraNam / vratodyatAnAM svaputryAdInAM ca pratyarpaNam / tathA vismRtakaraNIyAnAM tatsmAraNam, anyAyapravRttisambhave tannivAraNam / sakRdanyAyapravRttau zikSaNam / punaH punaH pravRttI niSThurabhASaNAdinA tADanam, ucitena vastunopacaraNaM ceti / tathA gurupAyeM karoti kiJcidapUrvapaThanam / yataHaJjanasya kSayaM dRSTvA valmIkasya ca varddhanam / avandhyaM divasaM kuryAdAnAdhyayanakarmasu // saMtoSastriSu karttavyaH svadAre bhojane dhane / triSu caiva na kartavyo dAne cAdhyayane tape // gRhIta iva kezeSu mRtyunA dharmamAcaret / ajarAmaravat prAjJo vidyAmarthaJca cintayet // jaha jaha suamavagAhai, aisayarasapasarasaMjuamapuvvaM / taha taha palhAi muNI, navanavasaMvegasaddhAe / 231
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH jo iha paDhai apuvvaM, sa lahai titthaMkarattamannabhave / jo puNa pADhei paraM, sammasuaM tassa kiM bhaNimo // svalpataraprajJatAyAmapi pAThodyame mASatuSAdInAmiva tadbhave'pi kevalajJAnalAbhAdiphalaM vibhAvanIyamiti SaSThagAthArthaH // tato yadi rAjAdistadA dhavalagRham yadA tvamAtyAdistadA karaNam, atha vaNigAdistadAnImApaNAdikam, evaM svasvocitasthAnaM gatvA dharmAvirodhenArthacintAM kuryAt / dharmAvirodhazca rAjJAM daridrezvarayormAnyAmAnyayoruttamAdhamayozca mAdhyasthyena nyAyadarzanAd boddhavyaH / atra jJAtaM yathA kalyANakaTakapure yazovarmA nRpo nyAyaikaniSThaH, tena nijadhavalagRhadvAri nyAyaghaNTA bandhitA / ekadA rAjyAdhiSThAtrI devI nRpatinyAyavrataparIkSArthaM dhenurUpaM tatkAlajAtavatsarUpaM ca kRtvA rAjamArga sthitA / atrAntare nRpaputro vegavattaravAhinImArUDhastatra prApto, vegavazAcca vAhinI vatsacaraNayorupari gatA / vatso mRtaH dhenuH kokUyate'zrUNi ca momucyate / kenApyuktaM, 'rAjadvAre gatvA nyAyaM yAcasva' / sA gatA / tayA zRGgAgreNa ghaNTA cAlitA / nRpastadAnIM bhoktumupaviSTaH zabdaM zrutvA babhASe, 're! ko'yaM ghaNTAM cAlayati ?' sevakaivilokyoktaM-'deva ! ko'pi na, bhujyatAM / ' nRpaH prAha-nirNayaM vinA kathaM bhuJje? / nRpaH sthAlaM tyaktvA | pratolyAmAgatyA'nyaM kamapyadRSTvA dhenuM prAha-ki kenApi parAbhUtA'si ? darzaya mama tam / sA'gre bhUtA / nRpaH pRSThe lagnaH, tayA vatso darzitaH / nRpeNoktaM-yeneyaM vAhinI vAhitA sa puro bhavatu / ko'pi kimapi na vakti / rAjJoktaM tadA bhokSye yadA sa sphuTIbhaviSyati / rAjJo laGghane jAte kumAreNa prAtaruktaM-'devA'hamaparAdhI mama daNDaM kuru yathArham / rAjJA smRtijJAH pRSTAH, ko'sya | AAAA 232 |
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam A daNDa: ? tairuktaM-deva ! rAjyAha eka eva putraH, tasya ko daNDa:?' nRpaH prAha:-"kasya rAjyam ? kasya vA suto? mama nyAya eva garIyAn / " yataH - duSTasya daNDaH svajanasya pUjA nyAyena kozasya ca saMpravRddhiH / apakSapAto ripurASTrarakSA paJcaiva yajJAH kathitA nRpANAm // somanItAvapyuktaM-aparAdhAnurUpo hi daNDaH putre'pi praNetavyaH / iti / tato yadasya yogyaM syAttatkathayatetyukte'pi teSvavadatsu, 'yo'nyasya yadyathA kurute tattasya tathA vidhIyate / kRte pratikRtaM kuryAd ityAdivacanAt / ' iti svayaM nRpeNa vAhinImAnAyya putrasyoktam-'iha svapihi / ' so'pi vinIta: suptaH / rAjJoktam, asyopari vegena vAhinIM vAhayata / ko'pi na vAhayati / tato nRpaH sarvairnivAryamANo'pi yAvat svayamupavizya tAM putracaraNayorupari vAhayati, tAvadevI prakaTIbhUya puSpavRSTiM cakre / na gaurna vatsaH / devyoktaM, 'rAjan ! mayA tava parIkSA kRtA, prANapriyaikaputrAdapi tava nyAyaH priyatamaH iti rAjyaM ciraM nirvighnaM kuru / ' | iti nyAye dRSTAntaH / niyoginAM tu dharmAvirodho rAjArthaprajArthayoH sAdhanenA'bhayakumAracANakyAdivat / yataHnarapatihitakartA dveSyatAmeti loke janapadahitakartA mucyate pArthivena / iti mahati virodhe vartamAne'samAne nRpatijanapadAnAM durlabhaH kAryakartA // sasasasa sasasasa sasasasasa 233
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaNigAdinAM ca dharmAvirodho vyavahArazuddhyAdinA tathaiva cAha prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam vavahArasaddhi-desAiviruddhacAya-uciacaraNehiM / to kuNai atthaciMtaM, nivvAhito ni dhammaM // 7 // tataH prAguktakRtyAnantaraM vyavahArasya dhanArjanAdyupAyasya zuddhinirdoSatA manovAkkAyA'vakratetyarthaH / tathA dezAdiviruddha-| kRtyAnAM tyAgaH parihAraH / ucitakRtyAcaraNaM ca / ebhistribhirapi vakSyamANalakSaNaM nijaM dharma svIkRtavratAbhigrahAdirUpaM | nirvAhayan, natu kvacana kiJcanApi lobhAdhikyavismRtyAdinA bAdhayan, arthacintAM dhanArjanAdyaupayikaM karoti / yadAha nahi tadvidyate kiJcidyadarthena na siddhyati / yatnena matimAMstasmAdarthamekaM prasAdhayet // atra cArthacintAmityanuvAdyaM, tasyAH svayaMsiddhatvAt / dharmaM nirvAhayanniti tu vidheyam, aprAptatvAt / taduktaMiha loiammi kajje, savvAraMbheNa jaha jaNo jayai / taha jai lakkhaMseNa vi, dhamme tA kiM na pajjattaM // AjIvikA ca saptabhirupAyaiH syAd / vANijyena, vidyayA, kRSyA, pAzupAlyena, zilpena, sevayA, bhikSayA ca / tatra vANijyena vaNijAM, vidyayA vaidyAdInAM, kRSyA kauTumbikAdInAM, pAzupAlyena gopAlA'jApAlAdInAM, zilpena citrakArAdInAM, 234 /
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam sevayA sevakAnAM, bhikSayA bhikSAcarANAm / tatra vANijyaM dhAnya-ghRta-taila-kAsa-sUtra-vastra-dhAtu-maNi-mauktika-nANakAdikrayANaka bhedairanekavidham / loke hi SaSThyadhikA trizatI krayANakAni iti prasiddhiH / bhedaprabhedAdivyaktivivakSAyAM tvalabdhasaGkhyAnyapi taani| kalAntaravyavahAro'pi vANijye'ntarbhavati 1 / vidyApyauSadha-rasa-rasAyana-cUrNAJjana-vAstu-zakuna-nimitta-sAmudra-cUDAmaNi-dharmArtha-kAma-jyotistarkAdibhedairnAnAvidhA / iha vaidyavidyA gAndhikatvaM ca prAyo durdhyAnasambhavAdinA vizeSaguNAya na dRzyate / yadyapi sadhanamAndyAdau vaidyagAndhikayo rilAbha: sthAne bahumAnAdi ca syAt / yataH-Ature hi pitA vaidyaH / tathA rogiNAM suhRdo vaidyAH prabhUNAM cATukAriNaH / munayo duHkhadagdhAnAM gaNakAH kSINasaMpadAm // paNyAnAM gAndhikaM paNyaM kimanyaiH kAJcanAdikaiH / yatraikena gRhItaM yattatsahasreNa dIyate // tathApi yasya yathA lAbhaH sa prAyastathaivehate / taduktaMvigrahamicchanti bhaTA vaidyAzca vyAdhipIDitaM lokam / mRtakabahulaM ca viprAH kSemasubhikSaM ca nirgranthAH // 235
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA yo vyAdhibhirdhyAyati bAdhyamAnaM janaughamAdAtumanA dhanAni / vyAdhIn virudvauSadhato'sya vRddhi nayet kRpA tatra kuto'stu vaidye // kecicca darzani-daridrA'nAthamriyamANAdibhyo'pi prasahya dravyaM jighRkSanti / abhakSyauSadhAdyapi kArayanti / vividhauSadhAdikapaTTavRttyA janAn vipratArayanti / dvAravatIvaidyA'bhavyadhanvatarivat / ye tu satprakRtayaH svalpalobhAH paropakAriNasteSAM vaidyavidyA zrIRSabhasvAmijIvajIvAnandavaidyavad bhavadvaye'pi guNAya 2 / kRSirjaladajalakUpAdijalobhayajalaniSpAdyabhedAt trividhA 3 / pazupAlyaM go-mahiSyajA-karabha-vRSabha-haya-gajAjIvikAdibhedAdanekaprakAram / / kRSipAzupAlye ca na vivekijanocite / ucyate hirAyANa daMtidaMte baillakhaMdhesu pAmarajaNANaM / suhaDANa maNDalagge, vesANa paohare lacchI // anirvahaMstu yadi kuryAttadA vApakAlAdyAkalanadayAlutvAdi dhAryam / yadAhavApakAlaM vijAnAti bhUmibhAgaM ca karSakaH / kRrSi sAdhyAM pathi kSetraM yazcojjhati sa varddhate // pAzupAlyaM zriyo vRddhyai kurvannojJaddayAlutAm / tatkRtyeSu svayaM jAgracchavicchedAdi varjayet // 236
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zilpaM zatadhA / yataHpaMceva ya sippAiM, ghaDalohecitta'NaMtakAsavae / ikkikkassa ya itto, vIsaM vIsaM bhave bheA // vyaktivivakSayA tvadhikabhedamapi zilpaM syAt / iha cAcAryopadezajaM zilpaM RSabhasvAmyupadezena pravRttatvAt / AcAryopadezaM vinA paramparayA pravRttaM tu kRSivANijyAdi karmocyate / yadAeM kammaM jamaNAyariovaesiyaM sippamannahA'bhihiaM / kisivANijjAiaM, ghaDalohArAibheaM ca // atra kRSivANijyapAzupAlyAni sAkSAduktAni / zeSakAryANi prAyaH sarvANi zilpAdau / strIpuruSakalAstu kAzcid vidyAyAM, kAzcicca zilpeSvantarbhavanti / karma ca sAmAnyatazcaturbhedam / yadAha uttamA buddhikarmANaH karakarmA ca madhyamaH / adhamAH pAdakarmANaH ziraHkarmA'dhamAdhamaH // buddhikarmatve jJAtam / yathA-campAyAM zreSThidhanasuto madano viziSTe buddhihaTTe 'yatra dvau kalahAyete tatra na stheyam' iti buddhi drammapaJcazatyA gRhItvA mitropahAse pitrA bhatsitaH / svadhanaM lAtuM buddhaH pazcAdarpaNe 'dvau yatra kalahAyete tatra stheyameva' iti tena svIkArite nRpabhaTayoH pathi kalahe pArzve sthitaH, tAbhyAM sAkSIkRto nRpeNa tayoAyAnveSaNe sAkSyAkAraNe tvatsuto maddhitaM sAkSyaM yadi na vakSyati, tadA tavA'nartho bhAvIti dvAbhyAM bhApito dhano'tyAkula: 'svasutaM grahilaM kurU' iti buddhi buddhidAtkoTyA lAtvA sukhI jajJe iti buddhau kathA / karakarmA vANijyAdikRt, pAdakarmA dUtAdiH, zira:karmA bhAravAhakAdi: 5 / 237
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AN sevA nRpati-niyogi-mahebhyetarasevAbhedAccaturbhedA / nRpAdisevA ca nityapAravazyAdinA yena tena duHsAdhA / yataHmaunAnmUkaH pravacanapaTurvAtiko jalpako vA dhRSTaH pArve bhavati ca tathA dUratazcApragalbhaH / kSAntyA bhIruryadi na sahate prAyazo nAbhijAtaH sevAdharmaH paramagahano yoginAmapyagamyaH // praNamatyunnatihetorjIvitahetovimuJcati prANAn / duHkhIyati sukhahetoH ko mUrkhaH sevakAdanyaH // sevA zvavRttiryairuktA na taiH samyagudAhRtam / zvAnaH kurvanti pucchena cATu mUrdhvA tu sevakAH // evaM satyapyanyanirvAhopAyAbhAve sevayA'pi nirvAhaM karoti / yataHdhaNavaM vANijjeNaM, thovadhaNo karisaNeNa nivvahai / sevAvittIi puNo, tuTTe sayalammi vavasAe // vijJatvakRtajJatvAdiguNavAMzca sevArhaH / uktaM hiakarNadurbalaH zUraH kRtajJaH sAttviko guNI / vadAnyo guNarAgI ca prabhuH puNyairavApyate // krUraM vyasaninaM lubdhamapragalbhaM sadAmayam / mUrkhamanyAyakartAraM nAdhipatye niyojayet // avivekini bhUpAle karotyAzAM samRddhaye / yojanAnAM zataM gantu karotyAzAM sa mRddhaye // 1. mRNmaye azve / 238
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA kAmandakIye nItisAre'pivRddhopasevI nRpatiH satAM bhavati sammataH / preryamANo'pyasavRttai kAryeSu pravarttate // svAminA ca sevakAnurUpaM sanmAnAdi kAryam / yataHnirvizeSaM yadA rAjA samaM bhRtyeSu varttate / tatrodyamasamarthAnAmutsAhaH parihIyate // sevakenApi bhakticAturyAdiguNayujA bhAvyam / yataHaprAjJena ca kAtareNa ca guNa: syAtsAnurAgeNa kaH ?, prajJAvikramazAlino'pi hi bhavet kiM bhaktihInAt phalam ? || prajJAvikramabhaktayaH samuditA yeSAM guNA bhUtaye, te bhRtyA nRpateH kalatramitare saMpatsu cApatsu ca // rAjA tuSTo'pi bhRtyAnAM mAnamAnaM prayacchati / te tu sanmAnitAstasya prANairapyupakurvate // sevAM ca satatamapramattaH kuryAt / tadAhasarpAn vyAghrAn gajAn siMhAn dRSTvopAyairvazIkRtAn / rAjeti kiyatI mAtrA dhImatAmapramAdinAm // tadvidhizca nItizAstrAdAvevamAsIta svAminaH pArzve tanmukhe'kSIkRtAJjaliH / svabhAvaM cAsya vijJAya dakSaH kAryANi sAdhayet // sasasa sasasasa sasasasasasa sasasa 239
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH nAtyAsanno na dUrastho na samoccAsanasthitaH / na purastho na pRSTasthastiSThet sadasi na prabhoH // Asanne syAt prabhorbAdhA dUrasthe'pyapragalbhatA / purasthite'nyakopo'pi tasmin pazcAdadarzanam // zrAntaM bubhukSitaM kruddhaM vyAkulaM zayanonmukham / pipAsumannavijJaptaM naiva vijJApayed vibhum // rAjamAtari devyAM ca kumAre mukhyamantriNi / purohite pratIhAre vartitavyaM mahIzavat // / Adau mayaivAyamadIpi nUnaM na taddahenmAmavahIlito'pi / iti bhramAdaGgaliparvaNA'pi spRzyeta no dIpa ivAvanIpaH // rAjJo mAnyatve'pi garvaH sarvathA na kAryo, 'gavyo mUlaM viNAsassa' ityukteH / zrUyate'pi DhillyAM mAnyapradhAnena gavitena mayaiva rAjyaM nivarhati iti kasyApyagre uktaM zrutvA suratrANastaM niSkAsyA''sannaM carmakAraM rAMpaDIhastaM tatpade nyavIvizat, tasya lekhAdau rAMpaDyevAbhijJAnam / tadanvayo'dyApi mAnyo'sti / evaM sevayA ca nRpatyAdiprasattsambhave aizvaryAdilAbho'pi na duHsambhavaH / yadUce ikSukSetraM samudrazca yonipoSaNameva ca / prasAdo bhUbhujAM caiva sadyo janti daridratAm // nindantu mAninaH sevAM rAjAdInAM sukhaiSiNaH / svajanA'svajanoddhArasaMhArau na tayA vinA // kumArapAlanRpo naSTacaryAyAM samyaksevAtuSTo vosiriviprAya lATadezaM dadau / jitazatrunRpo yAmikAya rAjaputradevarAjAya | 240
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH sarpopadravaTAlanatuSTaH svarAjyaM datvA pravrajya siddhaH / mantri zreSThisenAnyAdivyApArazca sarvo'pi nRpasevAyAmantarbhavati, sa ca | pApamayatvAt paryantavirasatvAcca mukhyavRttyA zrAvakeNa varjanIyaH / vadanti ca niyoge yatra yo muktastatra steyaM karoti saH / kiM nAma rajakaH krItvA vAsAMsi paridhAsyati // adhikAdhayo'dhikArAH kArA evAgrataH pravarttante / prathamaM na bandhanaM tadanubandhanaM nRpaniyogajuSAm // sarvaprakAraM ca nRpavyApAraM tyaktumazakto'pi guptipAla-koTTapAla-sImapAlAdivyApAramatyantapApamayaM nistriMzajanocitamAstikastyajedeva / yaduktaM godevakaraNarakSatalAvarttakapaTTakAH / grAmottarazca na prAyaH sukhAya prabhavantyamI // zeSamapi vyApAraM yadi svIkuryAttadA mntrivstupaalsaadhushriipRthviidhraadivtsukRtkiiyekmyN kuryAt / yadvadantinRpavyApArapApebhyaH svIkRtaM sukRtaM na yaiH / tAn dhUlidhAvakebhyo'pi manye mUDhatarAnnarAn // prabhoH prasAde prAjye'pi prakRtIneva kopayet / vyApAritazca kAryeSu yAcetA'dhyakSapuruSam // evaM vidhinApi sambhave sevA suzrAvakasyaiva nRpAderucitA / yataHsAvayavarammi vara hujja ceDao nANadaMsaNasameo / micchattamohiamaI, mA rAyA cakkavaTTI vi // 241
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH jAtu anyathA nirvAhAbhAve samyaktvapratipattau 'vittIkaMtAreNaM' ityAkArakaraNAnmithyAdRzo'pi yadi sevAM kuryAttadApi yathA-2 zrAddhavidhizaktiyuktisvadharmabAdhAM TAlayati / anyaprakAreNa svalpe'pi nirvAhayoge tu tatsevAmapi tyajati 6 / prakaraNam bhikSA dhAtudhAnyavasanAdIbhaikSyabhedAdanekabhedA / tatra ca dharmopaSTambhamAtraheturAhAravastrapAtrAdibhikSA sarvasaGgaparityAgavatAmaucitImaJcati / yaducyatepratidinamayatnalabhye ! bhikSukajanajanani ! sAdhukalpalate !! nRpanamani ! narakavAriNi ! bhagavati ! bhikSe ! namastubhyam // zeSabhikSA tu 'nyakSA'pyatyantalAghavahetureva / vadanti catA rUvaM tAva guNA lajjA saccaM kulakkamo tAva / tAvaccia abhimANaM, dehi tti na jaMpae jAva // tRNaM laghu tRNAttUlaM tUlAdapi ca yAcakaH / vAyunA kiM na nIto'sau mAmayaM yAcayiSyati // rogI cirapravAsI parAnnabhojI parAvasathazAyI / yajjIvati tanmaraNaM yanmaraNaM so'sya vizrAmaH // bhikSAbhojinazca nizcintatayA bahvazanA''lasyanidrAdiprAcuryasambhavenAkiJcitkaratvaM nAsulabham / 1. sarvA iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 242
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: IA zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zrUyate hi kasyacitkapAlino bhikSAkapare tailikavRSabheNa mukhe prakSipte bahuhAhAravAdipUrvaM kapAlinoktaM, mama punarbhUyasyapi bhikSA bhavitrI parameSa vRSabho bhikSAbhAjanamukhaprakSepAt mA bhavatAmakiJcitkaro'bhUt, iti bahu dUno'smIti / uktaJca bhikSAtraividhyaM zrIharibhadrasUribhiH paJcamASTake sarvasaMpatkarI caiSA pauruSaghnI tathA parA / vRttibhikSA ca tattvajJairiti bhikSA tridhoditA // (1) yatirdhyAnAdiyukto yo gurvAjJAyAM vyavasthitaH / sadA'nArambhiNastasya sarvasaMpatkarI matA // (2) pravrajyAM pratipanno yastadvirodhena varttate / asadArambhiNastasya pauruSaghnI ca kIrtitA // (4) atra tasyeti vizeSyam, asadArambhiNa iti vizeSaNam / yadvA casya gamyatvAttasya pravrajyAvirodhavartinaH pravrajitasya asadArambhiNo gRhasthasya ca / dharmalAghavakRnmUDho bhikSayodarapUraNAt / karoti dainyAtpInAGgaH pauruSaM hanti kevalam // aSTa0 5-5 niHsvAndhapaGgavo ye tu na zaktA vai kriyAntare / bhikSAmaTanti vRttyarthaM vRttibhikSeyamucyate // aSTa0 5-6 iyaM ca nAtiduSTA ni:svAndhAdInAM dharmalAghavakAritvAbhAvenAnukampAnimittatvAt, tasmAd bhikSAvRttirgRhasthena varjanIyA, viziSya ca dharmavatA, viziSTasyApi dharmAnuSThAnasya, tayA durjanasauhArdasyevA'vajJAnindAspadatvAdyApatteH / dharmanindAnimittatAyAM ca 243
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam bodhiduSprApatAdidoSaH / yaduktamoghaniryuktau sAdhumAzritya chakkAyadayAvaMto vi saMjao dullahaM kuNai bohiM / AhAre nIhAre, duguchie piNDagahaNe a|| (gA0 441) na bhikSayA kasyacillakSmIsukhAdisampattiH / yata:lakSmIrvasati vANijye kiMcidasti ca karSaNe / asti nAsti ca sevAyAM bhikSAyAM na kadAcana // udarabharaNAdinirvAhamAtraM tu bhikSayA bhavatItyeSApyAjIvikopAyatayA proktA 7/ manusmRtau caturthAdhyAye tvevamuktaMRtA'mRtAbhyAM jIvettu mRtena pramRtena vA / satyAnRtena caivApi na zvavRttyA kadAcana // RtamuJchazilaM jJeyamamRtaM syAdayAcitam / mRtaM tu yAcitaM bhaikSaM pramRtaM karSaNaM smRtam // satyAnRtaM tu vANijyaM tena caivApi jIvati / sevA zvavRttirAkhyAtA tasmAttA parivarjayet // eSu ca vaNijAM vANijyameva mukhyavRttyA'rthArjanopAyaH / paThyate'pimahumahaNassayavatthe na ceva kamalAyare sirI vasai / kiMtu purisANa vavasAyasAyare tIi suhaThANaM // vANijyamapi svasahAyanIvIbalasvabhAgyodayadezakAlAdyanurUpameva kuryAd, anyathA sahasA truTyAdyApatteH / uktaM cAsmAbhiH 244
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 245 svakazaktyAnurUpaM hi prakuryAt kAryamAryadhIH / no cedasiddhihrIhAsahIlA zrIbalahAnayaH / / anyairapi-ko dezaH kAni mitrANi kaH kAlaH kau vyayAgamau / kazcAhaM kA ca me zaktiriti cintyaM muhurmuhuH // laghUtthAnAnyavighnAni sambhavatsAdhanAni ca / kathayanti puraH siddhiM kAraNAnyeva karmaNAm // udbhavantI vinA yatnamabhavantI ca yatnataH / lakSmIreva samAkhyAti vizeSaM puNyapApayoH // vANijye vyavahArazuddhizcaturdhA, dravya-kSetra-kAla- bhAvabhedAt / tatra dravyataH paJcadazakarmAdAnAdinidAnaM bhANDaM sarvAtmanA tyAjyam / yataH dharmabAdhakaraM yacca yacca syAdayazaskaram / bhUrilAbhamapi grAhyaM paNyaM puNyArthibhirna tat // niSpannavastrasUtranANakasvarNarUpyAdi paNyaM prAyo nirdoSam / vANijye ca yathA yathA svalpa ArambhaH syAttathA tathA yatanIyam / durbhikSAdAvanirvAhe tu yadi bahvArambhaM kharakarmAdyapi karoti, tadA'nicchuH svaM nindan sazUkatayaiva karoti / yaduktamAgamoktabhAva zrAvakalakSaNe vajjai tivvAraMbhaM kuNai akAmo anivvahaMto u / thuNai nirAraMbhajaNaM, dayAluo savvajIve // dhannA hu mahAmuNiNo, maNasAvi karaMti je na parapIDaM / AraMbhapApaviriyA, bhuMjaMti tikoDiparisuddhaM // zrAddhavidhi prakaraNam
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH adRSTamaparIkSitaM ca paNyaM na svIkAryam / samuditaM zaGkAspadaM ca samuditaireva grAhyaM na tvekAkinA, viSamapAte tathaiva zrAddhavidhi| sAhAyyakAdibhAvAt / uktaM prakaraNam krayANakeSvadRSTeSu na satyaGkAramarpayet / dadyAcca bahubhiH sArddhamicchelakSmI vaNig yadi // kSetrataH svacakraparacakramAndyavyasanAdyupadravarahite dharmasAmagrIsahite ca kSetre vyavahArya, na tvanyatra bahulAbhe'pi / kAlato'STAhnikAtrayaparvatithyAdikaM vakSyamANaM varSAdikAlaviruddhaM ca tyAjyam / bhAvato'neke bhedAH / tadyathA-kSatriyavyApArinRpAdyaiH saha vyavahAraH svalpo'pi na prAyo guNAya / svahastadattavittayAcane'pi yebhyo bhIyate, taiH saha 4 zubhodarkaH kathaM nAma svalpo'pi vyavahAraH ? / tadAha vyApAribhizca vipraizca sAyudhaizca vaNigvaraH / zriyamicchanna kurvIta vyavahAraM kadAcana // uddhArake ca virodhakArakaiH kairapi saha na vyavahAryam / yataHsaGgrahe'rtho'pi jAyeta prastAve tasya vikrayAt / uddhAre nocitaH so'pi vairavigrahakAriNi / naTe viTe ca vezyAyAM dyUtakAre vizeSataH / uddhArake na dAtavyaM mUlanAzo bhaviSyati // kalAntaravyavahAro'pi samadhikagrahaNakAdAnAdinaivocitaH, anyathA tanmArgaNAdihetukaklezavirodhadharmahAnidharaNAdyanekA 246
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH narthApatteH / zrUyate hi zreSThijinadattasuto nAmnApi mugdhaH pitRprasAdAllIlAvAn ? pitrA dazanarIzuddhakulAM zreSThinandivarddhanakanyAM / zrAddhavidhiprauDhotsavaiH pariNAyitaH, prAnte tathaiva guNadarzanAd gUDhArthavacobhirevaM zikSita:-'vatsa ! sarvato dantairvRttiH kAryA 1 / parasya lAbhArthaM prakaraNam dhanAdi dattvA yAcyaM na 2 / bhAryA baddhavaiva tADyA 3 / miSTameva bhojyaM 4 / sukhenaiva zeyaM 5 / grAme grAme gRhaM kAryaM 6 / dausthye gaGgAtaTaM khananIyaM 7 / etadarthasandehe pATalIputre manmitraM zreSThisomadattaH praSTavyaH 8 iti / ' bhAvArthAnabhijJaH kramAttathaiva sa kurvan khedavAn ni:svo bhAryAdyaniSTaH sIdatkAryastruTadvitto mahAmUryo'yamiti sarveSAM hAsyo'bhUt / tataH pATalIputre gatvA zreSThisomadattaM bhAvArthaM papraccha / tenoktaM 'sarveSAM priyaM hitaM ca vAcyaM 1 / samadhikagrahaNakAdAnAdinA tathA dhanAdi deyaM, yathA svayaM paro'rpayati 2 / sApatyaiva priyA tADyA anyathA ruSTA piturgRhAdau yAyAt, kUpapAtAdi vA kuryAt 3 / anAdare gRhe na bhojyaM, bhojane Adarasyaiva miSTatvAt 4 / niHzaGke sthAne vastavyaM yathA sukhaM svApaH syAt, yadvA bubhukSayaiva bhuJjIta, yathA sarvaM miSTaM syAt / nidrAlureva zayIta, yathA yatra tatrApi sukhaM nidreti 5 / grAme grAme maitrI kAryA yathA svagRhavad bhojanAdi sarva susAdhaM syAt 6 / dausthye tvadgRhasthagaGgAkhyagosthAne khananIyaM, yathA pitrA prAGnyastaM nidhi labhase 7 / iti / ' so'pi tathA kurvan dhanI sukhI mahanIyazca jajJe / iti putrazikSAdRSTAntaH / tasmAduddhAre kvApi na vyavahAryam / anirvahaMstu yadi tathApi vyavaharati, tadA satyavAdibhireva saha kalAntaramapi dezakAlAdyapekSayaikadvikatrikacatuSkapaJcakavRddhyAdirUpaM ziSTajanAninditameva grAhyam / dAyakenApi proktavelAyA arvAgeva taddeyaM, sajjananirvAhAdhInatvAtpuMsaH pratiSThAyAH / uktamapi 247
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tattiamittaM jaMpaha jattiamittassa nikkayaM vahaha / taM ukkhiveha bhAraM jaM addhapahe na chaMDei // jAtu dhanahAnyAdinA dAtumazaktaH, zanaiH zanaistadarpaNasvIkArAdinottamarNaH santoSyaH, anyathA vizvAsahAnyA vyvhaarbhnggprsnggH| RNacchede sarvazaktyA yatitavyam / ko hi mUDhadhIbhavadvayaparAbhavakAraNamRNaM kSaNamAtramapi dhArayet / yaduktaM dharmArambhe RNacchede, kanyAdAne dhanAgame / zatrughAte'gniroge ca, kAlakSepaM na kArayet // tailAbhyaGgamRNacchedaM kanyAbharaNameva ca / etAni sadyoduHkhAni, pariNAme sukhAni tu // svanirvAhA'kSamatayA RNadAnAzaktena tUttamarNagRhe yathArhakarmakaraNAdinApi RNamucchedyam, anyathA bhavAntare tadgRhe karmakaramahiSa-vRSabha-karabha-rAsabha-vesara-turagAditvasyApi sambhavAt / uttamarNenApi sarvathA RNadAnAzakto na yAcyo, mudhaiva klezapApavRddhyAdibhAvAt / kintu 'yadA zaknoSi tadA dadyAH, no cedidaM dharmapade me bhUyAt' iti vAcyaH / na tu RNasambandhazciraM sthApyaH, tathA satyAyu:samAptau bhavAntare dvayomithaH sambandhavairavRddhyAdyApatteH / zrUyate hi zreSThibhAvaDasya RNasambandhena putrabhavanAdi / yathAduHsvapnadurdohadAdiheturduSTaH prathamaputro mRtyuyogotpanno mAlhaNIsarittIre zuSkadrumasyAdhastyakto ruditvA hasitvA cAha-svarNalakSaM me labhyaM datta, no cedvo'nartho bhAvIti / tato janmotsavAdinA SaSThIdine lakSapUrtI sa mRtaH / evaM dvitIyastrilakSIpUttau mRtaH / susvapnAdihetustRtIyaputrastvekonaviMzatisvarNalakSA mayA deyA iti vAdI jAvaDi: pitrodharmavyaye tAvaddhanaM mAnayitvA kAzmIre navalakSyA RSabhapuNDarIkacakrezvarImUrtIlAtvA, dazalakSyA ca pratiSThApyA'STAdazapotArjitAsaGkhyasvarNaM zatruJjaye lepyamayaM 248
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam bimbamutthApya mammANimaNimayaM tatrayaM sthApayAmAsa / RNasambandhe hi prAyaH kalahA'nivRttervairavRddhyAdyapi pratItam / tasmAddaNasambandhastadbhave eva yathAkathaJcinnirvAlyaH / anyatrApi vyavahAre nijasvasyAcaTane dharmArthamidamiti cintyaM dharmArthinA / ataH sAdharmikaireva saha mukhyavRttyA vyavahAro nyAyyaH, tatpArzve sthitasya nijasvasya dharmopayogitvasambhavAt / mlecchAdipArkhAllabhye tu yatra ko'pi puNyopayogo na syAt, tasya prAptyasambhave vyutsarjanameva yuktam / vyutsargAdanuprAptaM tu tatsaGghasyaiva dharmavyayArthamarNyam / evaM svakIyaM gatamapi vittavastu zastrAdiprAptyasambhave vyutsRjyam, yathA tadutthaM pApaM na laget / itthaM yuktyAnantabhavasatkaM gehadehakuTumbavittazastrAdi sarvaM pApahetu vivekinA vyutsarjanIyam, anyathA tadutthaduSkRtasyAnantairapi bhavairanivRtteH / na caitadanAgamikam, paJcamAGge paJcamazate SaSThoddezake vyAdhena mRge hate dhanuHzarajyAlohAdijIvAnAmapi hiMsAdikriyAyA uktatvAt / na ca kvacit kiJciddhanahAnyAdinA nirvedaM yAyAd, anirvedasyaiva zriyo mUlatvAt / ucyate ca suvyavasAyini kuzale, klezasahiSNau samudyatArambhe / nari pRSThato vilagne, yAsyati dUraM kiyalakSmI: ? // yatra ca dhanamarcyate tatra kiJcid yAtyapi, bIjanAzapUrvikaiva hi karSakasyApi dhAnyasampattiH / durdaivavazAcca bahudhanAdihAnAvapi na dainyAdyAzrayet, kintu dharmakaraNAdiyathArhatatpratikriyAyai prayateta / Aha hi - mlAno'pi rohati taruH, kSINo'pyupacIyate punazcandraH / iti vimRzantaH santaH santapyante na vipadA'pi // vipadAM saMpadAM cApi, mahatAmeva sambhavaH / kRzatA pUrNatA cApi, candra eva na coDuSu / 249
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 250 bbbbbbb vicchAyatAM vrajasi kiM ? sahakArazAkhin ! yatphAlgunena sahasA'pahRtA mama zrIH / prApte vasantasamaye tava sA vibhUtirbhUyo bhaviSyatitarAmacirAdavazyam // atra dRSTAnto'yam - pattane zrImAlanAgarAja zreSThI koTIdhvajaH, priyA melAdevI, tasyAM sAdhAnAyAM zreSThI vizUcikayA mRtaH nRpeNA'putra iti kRtvA sarvasvaM gRhItam / zreSThInI dhavalakkake pitRgRhe gatA, amAridohade pitrA pUrite putro jajJe abhayAkhyo, jane 'AbhaDa' iti khyAtaH / paJcavarSaH paThan nistAta iti bAlairukte nirbandhAnmAtrA svarupe ukte sAgrahaM samahaM pattane gataH / svagRhe | sthitvA vANijyaM kurvan lAchaladevIM pariNinye / tataH prAktananidhAnalAbhAdinA koTIdhvajo jajJe / sutatrayaM jAtam / kramAdduSkarmaNA nirdhanatve saputrAM patnIM tatpitRgRhe preSya maNikArahaTTe maNikAdIn gharSan yavamAnakaM labhate tat svayaM piSTvA paktvA cA'tti / yataH-vArdhimAdhavayoH saudhe, prItipremAGkadhAriNoH / yA na sthitA kimanyeSAM sthAsyati vyayakAriNAm ? // anyadA zrIhemasUripArzve icchAparimANagrahaNe bahusaGkSepe gurubhirniSiddhe navadrammalakSAH kRtAH, tanmAnenAnyadapi niyamitam / zeSaM dharmavyaye kAryam / kramAd drammapaJcakaM granthau jAtam / athAjAM sendranIlakaNThAbharaNAM paJcadrammaiH krItvopalakSyendranIlasya lakSamUlyA maNayaH kAritAH / kramAddhanI prAgvajjajJe / kuTumbaM militam / sAdhUnAM vihAraNe pratyahaM ghRtaghaTaH / pratyahaM sAdharmikavAtsalyasatrAgAramahApUjAdi / prativarSaM sarvadarzanasaGghArcAdvayanAnApustakalekhanacaityajIrNoddhArabimbakaraNAdi / evaM caturazItivarSAyuH prAnte dharmavahikAvAcane'STanavatibhImapriyadrammalakSavyayaM zrutvA viSaNNaH prAha - hA ! kRpaNena mayA koTyapi na zrAddhavidhiprakaraNam
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vyayitA / tataH putraistadaiva dazalakSIM vyayyA'STottarA koTI kRtA'STau lakSAH punarmAnitAH / so'nazanAt svargataH / ityaabhddprbndhH| prAkRtaduSkRtadaurAtmyAt pUrvAvasthAyA aprAptAvapi dhairyamevAvalambyam / vipadabdhau tasyaiva potAyamAnatvAt / kasya vA sarve divasAH sadRzAH syuH ? / bhaNyate'pi ko ittha sayA suhio, kassava lacchI thirAiM pimmAiM / ko maccuNA na gasio, ko giddho neva visaesu // IdRzi viSame ca santoSa eva sarvasukhamUlamAlambanIyaH, a'nyathA taccintAA bhavadvayakAryebhyo'pi paribhrazyeta / tata uktamciMtA nAmeNa naI, AsAsalileNa pUriA vahaI / buDDesi maMda tAruasaMtosataraMDae lagga // yadA ca vividhopAyakaraNe'pi svabhAgyadazAyA hInatvamevAnubhavati, tadA kasyacidbhAgyavataH suyuktyA kathamapyAdhAraM gRhNIyAt / kASThAdhAreNa hi lohapASANAdyapi tarati / 4 zrUyate hi bhAgyavAnekaH zreSThI, tasya vaNikputro dakSaH / zreSThisAnnidhyAddhanI kramAnnirdhanaH / zreSTini mRte tatputrebhyaH sAnnidhyamIhate / te ca taM nirdhanatvAdAlApayantyapi na / tatastena dvitrAptasamakSaM zreSThijIrNavahikAyAM sahasraTaNkadvayaM zreSTino mayA ra deyamiti rahaH kathamapi svahastena lilikhe / anyadA tad dRSTvA taistanmArgaNe tenoktaM,-"vyavasAyA) kiyaddhanamaya'tAM, yathA 251
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zIghraM yuSmadIyaM deyaM dIyate / " tatastaiH svadravyeNa vANijyamakAryata / bahudhanArjane taiH svalabhyamArgaNe tena sAkSipUrvaM samyaksvarUpaM | prArUpi / evaM tadAdhAreNa sa mahaddhirjajJe / nirdayatvamahaGkArastRSNA karkazabhASaNam / nIcapAtrapriyatvaM ca paJca zrIsahacAriNaH // ityuktisatprakRtyapekSA / tena bhUridravyalAbhe'pi na garvAdi kurvIta / yataHvipadi na dInaM saMpadi na gavitaM savyathaM paravyasane / hRSyati cAtmavyasane yeSAM ceto namastebhyaH // jaM jaM khamai samattho, dhaNavaMto jaM na gavvio hoi / jaM ca savijjo namio, tihiM tehiM alaMkiA puhavI // na ca kenApi saha svalpamapi kalahAyeta, viziSya ca mahadbhiH / yataHvarjayet kAsavAMzcaurya, nidrAvAn carmacorikAm / rogavAn rasanAlaulyaM, dhanavAnanyataH kalim // atthavaiNA nivaiNA, pakkhavayA balavayA payaMDeNa / guruNA nIeNa tavassiNA ya saha vajjae vAyaM // jAtu mahatA sahArthAdisambandhaH syAttadA praNipAtAdinaiva svakAryasiddhirna tu balakalahAdinA / paJcAkhyAne'pyAkhyAtaMuttama praNipAtena zUraM bhedena yojayet / nIcamalpapradAnena svatulyaM tu parAkramaiH // dhanArthI dhanavAMzca viziSya kSamAmAdriyet / kSamA hi zrIvRddhirakSayoH kSamA / tadAha 252 |
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 253 ******** homamantrabalaM vipre, nItizAstrabalaM nRpe / rAjA balamanAthAnAM vaNikputre kSamA balam // arthasya mUlaM priyavAk kSamA ca, kAmasya vittaM ca vapurvayazca / dharmasya dAnaM ca dayA damazca, mokSasya sarvArthanivRttireva // dantakalahastu sarvatra sarvathA parihAryo, yaduktaM zrIdArighrasaMvAde guravo yatra pUjyante, vittaM yatra nayArjitam / adantakalaho yatra tatra zakra vasAmyaham // dyUtapoSI nijadveSI dhAtuvAdI sadAlasaH / AyavyayasyAnAlocI tatra tiSThAmyahaM sadA // labhyamArgaNAdyapyakaThinAninditavRttyaiva yuktam, anyathA'dharmaNadAkSiNyalajjAdilopena dhanadharmapratiSThAhAnyAdyApatteH / ataH | svayaM laGghane'pi paralaGghanAdi varjyam / svayaM muktvA paralaGghanaM tu sarvathA'narham / bhojanAdyantarAyasya DhaNDhaNakumArAdivadbhRzaM dussahatvAt / yAvacca kAryaM sAmnA siddhyati na tAvadasAmnA, viziSya vaNigAdInAm / vadantyapi - yadyapyupAyAzcatvAraH, prathitAH sAdhyasAdhane / saJjJAmAtraM phalaM teSAM siddhiH sAmni pratiSThitA // mArdavainaiva vazyAH syurye'pi tIkSNAH suniSThurAH / jihvAmupAsate pazya dantAH karmakarA iva // labhyadeyAdisambandhe bhrAntivismRtyAdivaimatyotpattAvapi mithaH sarvathA vivAdaM na kuryAt, kintu nyAyakaracatura-catuSpaJca AptapratiSThAprAptapuruSA yathA kathayanti tathA mAnyam, anyathA vivAdabhaGgAbhAvAt / yataH AAAAAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA pareva nivarteta, vivAdaH sodareSvapi / viralAtkaGkataH kuryAt, anyo'nyaM gUDhamUrddhajAn // zrAddhavidhitairapyapakSapAtena madhyasthatayaiva nyAyaH kAryaH / sarvaM samyak parIkSyaM svajanasArmikAdikArye, na tu sarvatra / yato 4 praka nirlobhatayaiva samyak nyAyakaraNe'pi yathA vivAdabhaGgamahattvAdirguNastathA doSo'pi mahAn / vivAdApanodAya kasyApyasadapi deyaM kriyate, anyasya ca sadApi bhajyate samyagaparijJAnAdinA / zrUyate ko'pi mahaddhiH prasiddhazreSThI mahattvabahumAnArthI vijJavidhavamAnyaputryA nivAryamANo'pi sarvatra nyAyakaraNArthaM vrajati / anyadA putryA piturbodhAya kUTaM jhaTakaM maNDitam / "prAg nyAsIkRte svarNasahasre madIye datte'haM bhokSya" ityuktvA laGghayantI kathamapi na paryavasyati / tAtapAdA vRddhA api maddhane labdhA ityAdi yattadvadati ca / tato hINena pitrA nyAyakarA AkAritAH, tairvimRzya svarNasahasraM zreSThIsakAzAttasyai dApitaM, putrItvAd viziSya bAlavidhavatvAdinA ca / tataH 'zreSThI kathaM mudhaiva dhanamanayA gRhItaM ? jane'pavAdAdi ca duHsahaM jAtam' iti khinnaH / kSaNAntare putryA samyaguktyA svarNaM pazcAdarpitam / tataH zreSThI hRSTaH prabuddhazca / prAyo nyAyakaratvaM tatyAja / tasmAnyAyakarairapi nyAyo yatra tatra yathA tathA na kAryaH / iti nyAyakarajJAtam / tathA paramatsaraM kvApi na kuryAt / karmAyattA hi bhUtayaH, kiM mudhA matsareNa bhavadvaye'pi duHkhAkareNa ? / AcakSmahi ca yAdRzaM cintyate'nyasya tAdRzaM svayamApyate / iti jAnan kathaM kuryAt paravRddhiSu matsaram ? // ___tathA dhAnyauSadhavastrAdivastuvikrayArttAvapi durbhikSavyAdhivRddhivastrAdivastukSayAdi jagaduHkhakRt sarvathA nAbhilaSet, nApi 254
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA daivAttajjAtamanumodeta, mudhA manomAlinyAdyApatteH / yathA dvau suhRdau ghRtacarmA''ditsayA yAntau vRddhayA randhanyA tAdRg mano jJAtvA | ghRtArthI gRhe'ntazcarmArthI tu bahi jitau / valane vyatyayaH kRtaH tAbhyAM prazne manaHzuddhimAlinye hetU uktau / tadAhuH uciaM muttUNa kalaM, davvAikamAgayaM ca ukcarisaM / nivaDiamavi jANato, parassa saMtaM na gihijjA // asyA vyAkhyA-ucikalA zataM prati catuSkapaJcakavRddhyAdirUpA / 'vyAje syAd dviguNaM vittam' ityukteH dviguNadravyatriguNadhAnyAdirUpA vA tAM, tathA dravyaM gaNimadharimAdi, AdizabdAttattadgatAnekabhedagrahaH, teSAM dravyAdInAM krameNa dravyakSayalakSaNenAgataH sampanno ya utkarSo'rthavRddhirUpaH, taM muktvA zeSaM na gRhNIyAt / ko'rthaH ? yadi kathaJcit pUgaphalAdidravyANAM kSayAd dviguNAdilAbha: syAttadA tamaduSTAzayatayA gRhNAti / na tvevaM cintayet sundaraM jAtaM yat pUgaphalAdInAM kSayo'bhUditi / tathA nipatitamapi parasaktaM jAnanna gRhNIyAt / kalAntarAdau krayavikrayAdau ca dezakAlAdyapekSayA ya ucitaH ziSTajanAnindito lAbhaH sa eva grAhya ityuktamAdyapaJcAzakavRttau / tathA kUTatUlAmAna-nyUnAdhikavANijya-rasamela-vastUmelAnucitamUlya-vRddhyanucitakalAntaragrahaNa-laJcApradAnagrahaNa-kUTakarakarSaNa-kUTaghRSTanANakAdyarpaNa-parakIyakrayavikrayabhaJjana-parakIyagrAhakavyud grAhana-varNikAntaradarzana-sAndhakArasthAnavastrAdivANijya-maSIbhedAdibhiH sarvathA paravaJcanaM vaya'm / yataH vidhAya mAyAM vividhairupAyaiH, parasya ye vaJcanamAcaranti / te vaJcayanti tridivApavargasukhAnmahAmohasakhAH svameva // na caivaM nisvAnAM nirvAhasyaiva dauSkaryam / nirvAho hi svakarmaNaiva syAt, vyavahArazuddhau tu bahugrAhakAgamanAdinA viziSya / 255 |
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam atra dRSTAnto'yam-ekatra nagare helAkaH zreSThI putracatuSkAdiyutAstripaJcaserAdimitamAnakAdinA dAnAdAnAdau tripuSkarapaJcapuSkarAdiputragAlidAnasaGketAdinA ca kUTaM vyavaharati / anyadA tatsvarUpaM jJAtvA caturthavadhvA viduSyA zreSThI bhRzamupAlabdho4'bhyadhAt, kiM kriyate nirvAhasya dauSkaryam ? / bubhukSitaH kiM na karoti pApam ? / tayoktaM-tAta ! maivaM vAdIryato vyavahArazuddhireva sarvArthasAdhanI / uktamapi dhammatthiANa davvaTThiANa nAeNa vaTTamANANaM / dhammo davvaM savvaM saMpajjai nannahA kahavi // tataH maivaM kriyatAM SaNmAsI yAvatparIkSArthaM, yathA dhanavRddhyAdi syAt / parIkSAprAptau tvagrato'pi kAryA / tagirA zreSThyapi tathA cakre / tato bahugrAhakAgamanAdinA sukhanirvAhe palapramANaM suvarNaM vavRdhe / tato nyAyAjitaM dhanamapyAyAtIti vadhUvacasA tatsuvarNaM lohaveSTitaM nAmAGka kaTTalakaM kRtvA SaNmAsI tena vyavahRtya hRdamadhye kSiptam / matsyena bhakSyabuddhayA gilitaM / matsyo dhIvareNa gRhItaH, tadudarAtsphuTIbhUtaM nAmnopalakSya zreSThino'pitam / tataH zreSThI sakuTumbaH saJjAtasatyapratyayaH prabuddhaH / samyag vyavahArazuddhyA bhRzaM samRddho rAjamAnyaH paramaH zrAddha sarvajane prasiddhastathA'bhUdyathA tannAmnApi pareSAM vighnAdi Talati / zrUyate hyadyApi mahApotacAlanAdau helA helA ityAdhuccairbhASamANaH / iti vyavahArazuddhau nidarzanam / svAmimitravizvastadevaguruvRddhabAladrohanyAsApahArAdIni tu taddhatyAprAyANi mahApAtakAni sarvathA viziSya varjanIyAni / yata:-kUTasAkSI dIrgharoSI, vizvastaghnaH kRtaghnakaH / catvAraH karmacANDAlA, paJcamo jAtisambhavaH // 256
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAA atra visemirAsambandho yathA vizAlAyAM nando rAjA vijayapAlaH sutaH / bahuzrutanAmA mantrI / bhAnumatI rAjJI / rAjA tadAsaktaH / sabhAyAmapi bhAnumatI pArve sthApayati / vaidyo guruzca mantrI ca yasya rAjJaH priyaMvadAH / zarIradharmakozebhyaH kSipraM sa parihIyate // ityuktemantrI proce, deva ! rAjyAH pArzve sthApanamanucitam / yataHatyAsannA vinAzAya dUrasthA na phalapradAH / sevyA madhyamabhAvena rAjAvahnigurustriyaH // ato rAjJIrUpaM citrasthaM kAraya / tathA kRtaM svaguroH zAradAnandasya darzitaM ca / tena svavijJatAjJApanAyoktaM:"vAmorupradeze tilako'sti sa na kRtaH" / rAjJA savikalpena mantriNa uktamayaM mArya eva / mantriNA tusaguNamapaguNaM vA kurvatA kAryajAtaM, pariNatiravadhAryA yatnataH paNDitena / atirabhasakRtAnAM karmaNAmAvipatterbhavati hRdayadAhI zalyatulyo vipAkaH // sahasA vidadhIta na kriyAmavivekaH paramApadAM padam / vRNute hi vimRzyakAriNaM, guNalubdhAH svayameva saMpadaH // iti nItizAstroktaM smRtvA sa raha: svagRhe sthApitaH / anyadA rAjasutaH pApaddhaya zUkaramanuvrajan dUraM gataH / sAyaM sarasi 257
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 258 7777 | jalaM pItvA vyAghrabhiyA vRkSe vyantarAdhiSThitavAnareNa svotsaGge pUrvaM zAyitaH / pazcAttadutsaGge kapiH suptaH kSudhArttavyAghravacasA tena mukto vyAghramukhe patito, hasite vyAghre mukhAnnirgato rudan vyAghrapRSTaH prAhaH nijajAtiM parityajya, parajAtiSu ye ratAH / tAnahaM rodimi vyAghra ! kathaM te bhAvino jaDAH // kumAro lajjita:, tena grahilIkRtaH / sarvatra visemirA ityeva vadan azvAgamanAjjJAtvA rAjJA saMzodhya gRhe AnItaH / kathamapi guNo na, tadA zAradAnandanaH smRtaH / tato rAjyArddhadAnapaTahe mantriNoktaM matputrI kiJcidvetti / rAjA suputro mantrigRhe prAptastato javanikAntaritena zAradAnandanenoktaM vizvAsapratipannAnAM, vaJcane kA vidagdhatA / aGkamAruhya suptAnAM hantuM kinnAma pauruSam // iti zrutvAdyAkSaraM muktamsetuM gatvA samudrasya, gaGgAsAgarasaGgame / brahmahA mucyate pApairmitradrohI na mucyate // dvitIyaM muktam / mitradrohI kRtaghnazca, steyI vizvAsaghAtakaH / catvAro narakaM yAnti, yAvaccandradivAkarau / / tRtIyaM muktam / rAjaMstvaM rAjaputrasya, kalyANaM yadi vAJchasi / dehi dAnaM supAtreSu, gRhI dAnena zuddhyati // turyaM muktam / kumAraH sustho jAto vyAghrAdivRttAntamUce / rAjA grAme vasasi he bAle ! vanasthaM caritaM khalu / kapivyAghramanuSyANAM kathaM jAnAsi ? putrake ! // zrAddhavidhi prakaraNam
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 259 sa prAha- devagurvoH prasAdena, jihvAgre me sarasvatI / tenAhaM nRpa ! jAnAmi, bhAnumatItilakaM( tilaM) yathA // tato gururAjAnau militau hRSTau / iti vizvastavaJcane dRSTAntaH / iha pApaM dvidhA, gopyaM sphuTaM ca / gopyamapi dvidhA, laghu mahacca / laghu kUTatulAmAnAdi, mahadvizvAsaghAtAdi / sphuTamapi dvidhA, kulAcAreNa nirlajjatvAdinA ca / kulAcAreNa gRhiNAmArambhAdi mlecchAnAM hiMsAdi ca / nirlajjatvAdinA tu yativeSasya | hiMsAdi / tatra nirlajjatvAdinA sphuTe'nantasaMsAritvAdyapi pravacanoDDAhAdihetutvAt / kulAcAreNa punaH sphuTe stokaH karmabandho gopye tu tIvrataro'satyamayatvAt / asatyaM ca manovAkkAyaistrividhamapi mahattamaM pAtakaM, tadvadbhireva gopyapApakaraNAt / na hyasatyatyAgI gopyapApe kvApi pravarttate / asatyapravRttezca niHzUkatA syAt / niHzUkatAyAM ca svAmimitravizvastadrohAdInyapi mahApAtakAni kuryAt, tata evoktaM yogazAstrAntarazlokeSu - ekatrA'satyajaM pApaM pApaM niHzeSamanyataH / dvayostulAvidhRtayorAdyamevAtiricyate // 2.64-10 evaM cAsatyamayagopyapAparUpasya paravaJcanasya varjane sarvazaktyA yatanIyam / nyAya eva hi paramArthato'rthopArjanopAyopaniSad / dRzyate hi sampratyapi nyAyAnusAriNAM svalpasvalpArthopArjane'pi dharmasthAnAdau pratyahaM tadvyaye'pi ca kUpAdInAmivAkSayadravya| tvAdi / pareSAM tu pApaparANAM bahubahudravyalAbhe'pi tAdRgvyayAbhAve'pi ca marusarovarAdInAmiva drAgeva kSINadravyatvAdi / Aha ca zrAddhavidhiprakaraNam
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 260 AtmanAzAya nonnatyai, chidreNa paripUrNatA / bhUyo bhUyo ghaTIyantraM nimajjat kiM na pazyasi ? // nanu nyAyadharmaikaniSThA api kecid dausthyAdinA nityaM duHkhitA eva dRzyante, anye tu anyAyAdharmaikaniSThA apyaizvaryAdinA | sukhitAzca tatkathaM nyAyasyaiva prAdhAnyam ? ucyate-ayaM prAkkarmakRto vipAkavizeSo na tu etadbhavakarmakRtaH / karma ca caturddhA / yadAhuH zrIdharmaghoSasUripAdAH bab puNNANubaMdha puNNaM, taheva pAvANubaMdhi puNNaM ca / puNNANubaMdhi pAvaM, pAvaM pANvANubaMdhi tahA // avirAhiyajiNadhammA, niravAyaM nirUvamaM ca bhavasAyaM / bharahuvva lahaMti jao, puNNaM puNNANubaMdhi tayaM // nIrogAiguNajuA, mahiDDiA koNiuvva pAvarayA / pAvANubaMdhipuNNA, havaMti annANakaTTeNa // jaM puNa pAvassudayA, dariddiNo dukkhaAvi pAvaMti / jiNadhammaM taM puNNANubaMdhipAvaM dayAilavA // dramakamaharSivat / pAvApayaMDakammA, niddhammA nigghiNA niraNutAvA / duhiAvi pAvanirayA, pAvaM pAvANubaMdhi tayaM // kAlazaukarikAdivat / bahiraMtaraMgariddhI, jAyar3a puNNANubaMdhipuNNeNaM / ikkAvi na jesiM puNo, dhiddhI maNuattaNaM tesiM // je khaNDabhAvaNA puNa, kariMti na jiA akhaNDiaM puNNaM / te annabhave pAvaMti, saMpayA AvayAhiM juA // evaM ca yadyapi kasyacitpApAnubandhipuNyakarmavazAdaihalaukikI vipanna dRzyate, tathApyA''yatyAmavazyaM bhAvinyeva / AAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 261 yataH - pApenaivArtharAgAndhaH phalamApnoti yat kvacit / baDizAmiSavattattamavinAzya na jIryati // ataH svAmidrohahetuM zulkabhaGgAdyapyatrA'mutrA'pyanarthakRtsarvathA pariharet / yatra ca svalpo'pi paropatApastaM vyavahAraM gRhATTakAraNagrahaNasthityAdi ca sarvaM varjayet / na hi paraniHzvAsaiH samRddhisukhAdivRddhiH / yataH zAThyena mitraM kapaTena dharmaM, paropatApena samRddhibhAvam / sukhena vidyAM parUSeNa nArIM, vAJchanti ye vyaktamapaNDitAste // yathA ca janAnurAgaH syAttathaiva yatitavyam / yataH - jitendriyatvaM vinayasya kAraNaM, guNaprakarSo vinayAdavApyate / guNaprakarSeNa jano'nurajyate, janAnurAgaprabhavA hi saMpadaH / / na ca dhanahAnivRddhisaGgrahAdi guhyaM parebhyaH prakAzayet / yataH-svakIyaM dAramAhAraM, sukRtaM draviNaM guNam / duSkarma marma mantraJca pareSAM na prakAzayet // nApi tatsvarUpaM kenApi pRSTaH kUTaM vadet, kintu kimanena praznenetyAdibhASAsamityA pratyuttarayet / nRpagurvAdiprazne tu yathAsthitameva vAcyam / yataH - satyaM mitraiH priyaM strIbhiralIkaM madhuraM dviSA / anukUlaM ca satyaJca vaktavyaM svAminA saha // satyavAdo hi puMsaH parA kASTA, tata eva vizvAsAdyutpatteH / zrUyate hi DhillyAM sAdhumahaNasiMhaH satyavAdIti khyAtiM zrutvA zrAddhavidhi prakaraNam
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam parIkSArthaM suratrANena tava kiyatsaGkhyaM dhanamastIti ? pRSTo lekhyakaM vilokya vijJapayiSyAmityuktvA sarva lekhyakaM samyak kRtvA rAjJo'gre caturazItiTaGkalakSA (sahasrA) madgRhe sambhavino'numAnenetyUce / mayA stokaM zrutamanena bahUktaM iti satyoktihRSTo nRpastaM 4 kozAdhyakSa cakre / tathA stambhatIrthe viSame'pi satyavAdI sauvarNikabhImastapAzrIjagaccandrasUribhaktaH zrImallicaityAntaH zastrIkarairbAhujairbandIkRtaH / tatsutaiH pitRmocanArthaM catuHsahasrIkUTaTaGkAnayane bAhujaiH parIkSAkAraNe yathAsthitoktyA tuSTairmuktaH / viSame sAhAyyArthaM ca samAnadharmadhanapratiSThAdiguNaM subuddhimanni(ntaM nirlobhaM ca mitramekaM kuryAt / yaduktaM raghukAvyehInAnyanupakartRNi, vivRddhAni vikurvate / rAjJA madhyamazaktIni, mitrANi sthApitAnyataH // anyatrApitatra tiSThati na bhrAtA, na pitA'nyo'pi vA janaH / puMsAmApatpratIkAraM, sanmitraM yatra tiSThati // IzvareNa samaM prItirna me lakSmaNa ! rocate / gate ca gauravaM nAsti, Agate ca dhanakSayaH // iti yuktoktisadbhAve'pi yadi mahatA saha kathamapi prItiH syAttadA duHsAdhakAryasiddhyAdayo'neke guNAH / yataHApaNa paiM prabhu hoi, iki prabhu kijjai hatthi / kajjakare vA mANusaha avarau magga na asthi // laghurapi ca mitrIkRto mahato'pyavasare mahate guNAya syAt / uktaJca paJcAkhyAnekarttavyAnyeva mitrANi, sabalAnyabalAnyapi / hastiyUthaM vane baddhaM, mUSakeNa vimocitam // 262
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhi prakAzaH prakaraNam nahi laghusAdhyAni kAryANi mahadbhiH samuditairapi sAdhayituM zakyAni / sUcIkArya hi sUcyaiva siddhyati na tu khaDgAdibhiH, tRNakAryaM tRNenaiva na tu gajAdibhiH / tadavAdiSma tRNakaNalavaNAnalakajjalagomayamRdazmabhasmAyaH / sUcIcUrNauSadhakuJcikAdi cAnanyasamakAryam // mukhadAkSiNyAdi tu durjanAdibhirapi na jahyAt / yataHsadbhAvena haren mitraM, sanmAnena ca bAndhavAn / strIbhRtyAn premadAnAbhyAM, dAkSiNyenetaraM janam // kvacicca svakAryasiddhyai khalAnapi puraskuryAt / yadabhyadhiSmakhalAn kvApi puskRtya, svakRtyaM sAdhayet budhaH / rasabhuk klezarasikAn, rasanA dazanAniva // prAyaH kaNTakasaNTakaM, vinA nirvAha eva na / kSetragrAmagRhArAmamukhyarakSA hi tadvazA // prItipade ca sarvathA'rthasambandhAdi varjayet / yataHkuryAttatrArthasambandhamicchedyatra na sauhRdam / yadRcchayA na tiSThecca, pratiSThAbhraMzabhIrukaH // somanItAvapi-arthasambandhaH sahavAsazca no akalahaH / na ca sAkSiNaM vinA mitragRhe'pi sthApanikAsthApanaM, mitrAdihaste 263na svadravyapreSaNAdyapi yuktam, avizvAsasyArthamUlatvAdvizvAsasya cAnarthamUlatvAt / yadAha
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH na vizvasedavizvaste, vizvaste'pi na vizvaset / vizvAsAdbhayamutpannaM, mUlAdapi nikRntati // guptamuktasthApanikayA ca ko vA suhRdapi na lolubhyate ? bhaNyate'pinikSepe patite harye, zreSThI snauti svadevatAm / yadIzo mriyatAmAzu, tubhyaM dAsyAmi yAcitam // asmAbhirapyuktaMattho nUNamaNattho, aggIva paraM gihINa teNa viNA / kahamavi na hu nivvAho, tA taM juttIi rakkhijjA // atra zreSThidhanezvarasambandhaH / yathA sa svagRhasAramekIkRtya koTikoTi svarNamUlyAnyaSTau ratnAni svapriyAputrAdibhyo'pi pracchannaM | mitrahaste nyAsIkRtya dhanArjanArthaM videze gato, bahukAlaM sthito, durdaivAdAkasmikamAnyenA'ntyAvasthAM prAptaH / yataH annaha pariciMtijjai, saharisakundujjaleNa hiaeNa / pariNamai taM tu annaha, kajjAraMbho vihivaseNaM // tadA cAsannasujanairdravyAdisvarUpaM pRSTaH prAha, videzArjitaM maddhanaM bhUyastaramapItastataH sthitaM putrAdibhirdurgraha, paraM mitrahastanyastaM ratnASTakaM priyAputrAdInAM dApyamityuktvA sa mRtaH / taistatsvarUpe jJApite putrAdibhirvinayasnehabahumAnadodUyA[dAyAda]bhayadarzanAdyanekaprakArairmArgaNe'pi lubdhena mitreNa tanna mAnitaM nArpitaJca / vyavahArakaraNe sAkSiNo likhitAdyabhijJAnasya cAbhAvAd bhUpatyamAtyAdibhirapi dApayituM na zaktam / yasya tasyApi sAkSiNaH karaNe caurAdigRhItamapi jAtu pazcAdvalate yathA bahuvittavaNijA | dhUrtena videze mArge taskaradhATImilane jotkArakaraNe tairdravyaM mArgitam / tenoktaM, sAkSiNaM kRtvA sarva gRhNantu / punaravasare 264
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 265 bhavadbhirmamArNyam, ahaM ca na mAryaH / tatastairvaideziko mugdho'yamiti matvA'raNyamArjAraM karburaM sAkSIkRtya sarvasvaM lAtvA muktaH / sa paramparayA tatsthAnAdyavagatya svagrAmaM gataH / kiyati kAle tadvAsagrAmasatkAH sataskarAH ke'pi bahu vastu lAtvA tatrAgatAH / prakaraNam | tena svadravyamArgaNe mithaH kalahe nyAyakarAdibhiH sAkSI ko' pyasti ? iti pRSTe vaNijA kRSNamArjAramekaM sauDimadhye kSitvoktaM, 'eSa sAkSI' taskarairuktaM vilokyate / bhoH kIdRza: sAkSI ? tatastena sa darzitaH tairUktaM, eSa sa na, kRSNatvAt, sa tu | karburo'bhUt iti svamukhenaiva mAnanAnyAyakarAdibalena sarvaM svadravyaM pazcAd gRhItaM teneti sAkSikaraNe kathAnakam / tasmAtsthApanikA guptavRttyA na mocyA na grAhyA vA, kintu kiyatsvajanasamakSameva mocyA grAhyA ca / na ca dhanikAnumati vinA sA cAlayitumapi yujyate, kiM punarvANijyAdau vyApArayitum / jAtu nyAsakRdanyatra mRtastadA tatsutAdeH sArpaNIyA / tatsutAdyabhAve tu sarvasamakSaM dharmasthAne vyayayitavyAH / 11111 nApyuddhAranikSepAdi-samagrA''yavyayaTippanAdau svalpamapyAlasyaM kuryAt / yata uktaM granthibandhe parIkSAyAM, gaNane gopane vyaye / lekhyake ca kRtAlasyo, naraH zIghraM vinazyati // bhrAntibahulo hi jantuH, TippanAdi vinA bhrAntau mudhA karmabandhAdidoSo'pi / yogakSemAdisiddhyarthaM ca ravirivendunA rAjAdiH 1. chalena iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / AAAAAAAAAA zrAddhavidhi
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam kazcinnAyako'pyanusaraNIyaH, anyathA pade pade parAbhavAdibhAvAt / uktazca suhRdAmupakArakAraNAd dviSatAM cApyapakArakAraNAt / nRpasaMzraya iSyate budhairjaTharaM ko na bibharti kevalam // mantrivastupAlasAdhupethaDAdyairapi nRpAzrayeNaiva prAsAdAdyanekatattatpuNyakRtyAni cakrire / tathA dyUtadhAtuvAdAdi dUrataH parivarjayet / yataH jUaM dhAuvvAo, aMjaNasiddhIrasAyaNe taNhA / jakkhiNivivarapaveso, daive ruDhe maI hoi // yathA tathA zapathAdikaM ca na vidadhyAd, viziSya ca devagurvAdiviSayam / tadabhihitaMalieNavi sacceNavi, ceiasammaM karei jo mUDho / so vamai bohibIaM, aNaMtasaMsArio hoi / nApi parapratibhUtvAdisaGkaTe pravizet / yatkAsika:anIzvarasya dve bhArye, pathi kSetraM dvidhA kRSiH / prAtibhAvyaM ca sAkSyaJca, paJcA'nAH svayaM kRtAH // tathA mukhyavRttyA nivAsagrAme eva vANijyAdi kAryam / tathA sati kuTumbAviyogagRhakAryadharmakAryAdyasIdanAdayo guNAH / tathA nirvAhAbhAve nivAsadezAntarvyavahared, evamapi zIghraM zIghraM nijasthAnA''gamanasambhavAdinA prAyaH pUrvoktA guNAH / ko nAma hi nAma pAmaro'pi nijasthAne nirvAhasambhave dezAntaraklezamAzrayet / uktamapi 266 -
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 267 7777 jIvanto'pi mRtAH paJca zrUyante kila bhArata ! / daridro vyAdhito mUrkhaH pravAsI nityasevakaH // anyathA ca nirvoDhumazakto yadi dezAntare vyavahAraM kuryAttathApi na svayaM nApi putrAdibhiH, kintu suparIkSitavaNik| putrAdibhiH / jAtu svayameva dezAntare yAyAt, tadApi sumuhUrttazakunanimittadevaguruvandanAdimAGgalyavidhinA bahubhAgyavatsArtha| madhyavartI nidrAdipramAdavarjI kiyadbhiH svakIyajJAtIyasuparicitAdibhiH sahaiva suyanenaiva vrajed vyavaharettiSThecca / bha | caikenApi sArthasya vighnaM Talati / yathaikaviMzatiH puruSAH varSAsu grAmAntare yAntaH sAyaM devakule sthitAstadA vidyud dvAramAgatyAgatya yAti taizca bhItyoktaM, ko'pyAtmasu nirbhAgyo'sti ityekaiko devakulAt parito bhrAntvA AyA tathA kRtva | viMzatiH praviSTAH / ekaviMze balAdbahiH kRSTe viMzatermUmi vidyutpapAta / teSveka eva bhAgyavAMstato bhAgyavatsArtho grAhyaH / | labhyadeyanidhyAdi ca sarvaM pitRbhrAtRputrAdInAM ca sarvadApi jJApayet, viziSya ca prasthAnAvasare, anyathA durdaivAttasyAyuH samAptau satyapi vibhave pitrAdInAM mudhA dAridyAdiduHkhaM kRtaM syAt, svakIyAMzca sarvAnapi yathArhacintAkaraNazikSApradAnapUrvaM sabahumAnaM sambhASyaiva pratiSThate / uktaJca- avamanya mAnanIyAnnirbhartsya strIM ca kamapi santADya / bAlamapi rodayitvA jijIviSurnaiva nirgacchet // AsannaM ca vizeSaparvotsavAdi kRtvA vrajati / yataH utsavamazanaM snAnaM praguNaM copekSya maGgalamazeSam / asamApite ca sUtakayuge'Gganattau ca no yAyAt // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA evamanyadapi zAstrAdyanusAreNa yathocitaM cintanIyam / tathA cAhakSIraM bhuktvA rataM kRtvA snAtvA''hatya gRhAGganAm / vAntvA niSThIvya cAkrozaM, zrutvA ca pracalenna hi // kArayitvA naraH kSauramazrumokSaM vidhAya ca / gacched grAmAntare naiva, zakunA'pATavena ca // kAryAya calita: sthAnAd vahannADipadaM puraH / kurvan vAJchitasiddhInAM bhAjanaM jAyate naraH // rogivRddhadvijAndhAnAM, dhenupUjyakSamAbhujAm / garbhiNIbhArabhugnAnAM, datvA mArga vrajedbudhaH // dhAnyaM pakvamapakvaM vA, pUjArha mantramaNDalam / na tyaktodvartanaM lavayaM, snAnAbhbho'sRkzavAni ca // niSThyUtazleSmaviNmUtrajvaladvahnibhujaGgamAn / manuSyamAyudhaM dhImAn, kadA'pyullaGghayena ca // nadItIre gavAM goSThe, kSIravRkSe jalAzraye / ArAmeSu ca kUpAdAviSTabandhuM visarjayet // kSemArthI vRkSamUlaM na, nizIthinyAM samAzrayet / nAsamApte naro dUra, gacchedutsavasUtake // nAsahAyo na cAjJAtairnaiva dAsaiH samaM tathA / nAtimadhyandine nArddharAtre mArge budho vrajet // krUrairArakSakaiH karNejapaiH kArujanaistathA / kumitraizca samaM goSTI, caryA cAkAlikI tyajet // mahiSANAM kharANAJca, dhenUnAM cAdhirohaNam / khedaspRzA'pi no kAryamicchatA zriyamAtmanaH // gajAt karasahasreNa, zakaTAtpaJcabhiH karaiH / zrRGgiNo'zvAcca gantavyaM, dUreNa dazabhiH karaiH // 268
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH nAzambalazcalenmArge, bhRzaM supyAnna vAsare / sahAyAnAM ca vizvAsa, vidadhIta na dhIdhanaH // ekAkinA na gantavyaM, yadi kAryazataM bhavet / pazya karkaTamAtreNa, brAhmaNaH parirakSitaH // ekAkinA na gantavyaM, kasyApyekAkino gRhe / naivAparapathenApi, vizet kasyApi vezmani // na jIrNAM nAvamArohennadyAmeko vizenna ca / na cAtucchamatirgacchet sodaryeNa samaM pathi // na jalasthaladurgANi vikaTAmaTavIM na ca / na cAgAdhAni toyAni, vinopAyaM vilaGghayet // bhUyAMsaH kopanA yatra, bhUyAMsaH sukhalipsavaH / bhUyAMsaH kRpaNA yatra, sa sArthaH svArthanAzakaH // sarve yatra ca netAraH, sarve paNDitamAninaH / sarve mahattvamicchanti, tadvandamavasIdati // baddhavadhyAzraye dyUtasthAne paribhavAspade / bhANDAgAre na gantavyaM, parasyA'ntaHpure na ca // amanojJe zmazAne ca, zUnyasthAne catuSpathe / tuSazuSkatRNAkIrNe, viSamAvakaroSare / vRkSAne parvatAgre ca, nadIkUpataTe sthitim / na kuryAd bhasmakezeSu, kapAlAGgArakeSu ca // kAlakRtyaM na moktavyamatikhinnairapi dhruvam / nApnoti puruSArthAnAM, phalaM klezA'jitaH pumAn // bhavet paribhavasthAnaM pumAn prAyo nirAkRtiH / vizeSADambarastena, na mocyaH sudhiyA kvacit // 269
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH dezAntaragatazca viziSya yathArhA''DambarasarvAGgINadharmaniSTho bhUyAt, tathaiva mahattvabahumAnavilokyamAnakAryasiddhyAdisambhavAt / / videze ca bahubahulAbhAptAvapi nAtibahu tiSThed bahusthitau gRhasUtravaisaMsthUlyAdidoSApatteH, kASThazreSThyAderiva / samuditakrayavikrayAdiprArambhe cAvighnenAbhimatalAbhAdikAryasiddhyarthaM paJcaparameSThismaraNazrIgautamAdinAmagrahaNakiyattadvastuzrIdevagurvAdhupayogitvakaraNAdi karttavyaM, dharmaprAdhAnyenaiva sarvatra sAphalyabhAvAt / dhanArjanArthamupakramaM kurvANena ca saptakSetrIvyayAdidharmamanorathA nirantaraM mahAnta eva karttavyAH / Ucuzca uccairmanorathAH kAryAH, sarvadaiva manasvinA / vidhistadanumAnena, saMpade yatate yataH // yatnaH kAmArthayazasAM, kRto'pi viphalo bhavet / dharmakarmasamArambhasaGkalpo'pi na niSphalaH // lAbhasambhave ca tadanurUpaM tAn manorathAn saphalIkuryAt / yataHvavasAyaphalaM vihavo, vihavassa phalaM supattaviNiogo / tayabhAve vavasAo, vihavovi a duggainimittaM // evaJca nijaRddhardharmaddhitvaM syAdanyathA tu pApaddhitvam / uktaJcadhammiDDhI bhogiDDI, pAviDDI ia tihA bhave iDDI / sA bhannai dhammiDhI, jA dijjai dhammakajjesu // sA bhogiDhDhI gijjai, sarIrabhogammi jIi uvaogo / jA dANabhogarahiA, sA pAviDDI aNatthaphalA // pAviDhDhI pAvijjai, phaleNa pAvassa puvvavihiassa / pAveNa bhAviNA vA, itthatthe suNaha diTuMtaM // 270
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vasantapure catvAro mitrANi kSatriya-brAhmaNa-vaNik-svarNakArAH / dezAntare'rthArthaM gatAH / rAtrAvudyAne sthitAH / tatra zAkhAyAM | lambamAnaM svarNapuruSaM dadRzuH / ekenoktam, arthaH / svarNapuruSeNoktam, arthaH punaranarthapradaH / tat zrutvA sarvairbhItyA tyaktaH / 4 svarNakAreNoktaM pata, pazcAtpatitaH / tenAGgaliM karttayitvA gatayAM kSiptaH sarvairapi dRSTaH / teSAM madhye dvayaM bhojanAnayanAya | purAntargatam / dvayaM tu bahi: sthitaM / madhyagatadvayena bahiHsthatanmAraNAya viSAnnamAnItam / bahi:sthitena madhyAdAgacchadvayaM khaDgena hatvA viSAnnaM bhuktam / sarve mRtAH eSA pApaddhiH / ato devapUjA'nnadAnAdikaiH pratyahaM puNyaiH saGghapUjAsAdharmikavAtsalyAdikairavasarapuNyaizca niddhi: puNyopayoginI kAryA / yadyapyavasarapuNyAni bahuvyayasAdhyatvena mahAnti, pratyahaM puNyAni ca laghUni tathApi pratyahaM puNyeSu nirantaraM bhavatsu bhUyastaraM phalaM, tatpUrvakamevAvasarapuNyakaraNasyaucityAt / na ca dhanastokatvAdinA dharmakAryavilambAdi kAryam / yaduvAca deyaM stokAdapi stokaM, na vyapekSyo mahodayaH / icchAnusAriNI zaktiH, kadA kasya bhaviSyati // zvaHkAryamadya kurvIta, pUrvAhne cAparAhnikam / na hi mRtyuH pratIkSeta, kRtaM cAsya na vA kRtam // arthArjanArthamapi yathArha pratyahaM prayatate / yataHvaNig vezyA kavirbhaTTastaskaraH kitavo dvijaH / yatro'pUrvArthalAbho na, manyate tadaharvRthA // sasasa sasasasasasasasasa sasasa 271
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH na ca svalpasampadaiva tadudyamAnnivarttate / yanmAdhaHsaMpadA susthitammAnyo, bhavati svalpayApi yaH / kRtakRtyo vidhirmanye, na varddhayati tasya tAm // nApyatitRSNAM kuryAt / yalloke'pyuktaMatilobho na kartavyo, lobhaM naiva parityajet / atilobhAbhibhUtAtmA, sagaraH sAgaraM gataH // na ca yAvaditthaM kasyApi prAptisambhavo, nahi raGkazcakritvAdyuccairabhilaSan api kadApyApnoti / bhojanAcchAdanAdi tu | prApnotyapi / tadavAdiSma svAnumityA mitIkuryAdicchAmicchAphalArthikaH / loke'pi labhyeta mitaM, mArgitaM nA'mitaM kvacit // tataH svabhAgyAdyanusAreNaivecchAM kuryAd, adhikAdhikecchAyAM tu tadalAbhAttadA'tiduHkhitaiva syAt / koTIpUraNArthabahuklezasAsahinavanavatiTaGkalakSAdhipadhanazreSThyAdivat / AkhyAtaM ca AkAGkSitAni jantUnAM, sampadyante yathA yathA / tathA tathA vizeSAptau, mano bhavati duHkhitam // AzAdAsastu yo jAto, dAsastribhuvanasya saH / AzA dAsIkRtA yena, tasya dAsye jagattrayI // gRhasthena cAnyonyApratibandhena trivargo'pi sAdhyaH / yataH 272
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA dhammo attho kAmo, purisatthA vanniyA tao loe / tiNhapi jahAvasaraM, sevA saMsijjai buhehiM // tatra dharmArthayorupaghAtena tAdAtvikaviSayasukhalubdho vanagaja iva ko nAma na bhavatyAspadamApadAm / na ca tasya dhanaM dharmaH zarIraM vA yasya kAme'tyantAsaktiH / dharmakAmAtikramAddhanamupArjitaM pare'nubhavanti, svayaM tu paraM pApasya bhAjanaM siMha iva sindhuravadhAt / arthakAmAtikrameNa ca dharmasevA yatInAmeva dharmo na gRhasthAnAm / na ca dharmabAdhayA'rthakAmau seveta, yato bIjabhojinaH kuTumbina iva nAstyadhArmikasyAyatyAM kimapi kalyANam / uktaJca somanItAvapi____ sa khalu sukhI yo'mutrasukhAvirodhenehalokasukhamanubhavatIti / evamarthabAdhayA dharmakAmau sevamAnasya RNAdhikatvaM, kAmabAdhayA dharmArtho sevamAnasya gArhasthyasukhAdyabhAvaH syAt / evaM tAdAtvika-mUlahara-kadaryeSu dharmArthakAmAnAmanyonyabAdhA sulabhaiva / tathAhi-ya: kimapyasaJcintyotpannamarthamapavyeti sa tAdAtvikaH 1 // yaH pitRpaitAmahamarthamanyAyena bhakSayati sa mUlaharaH 2 / yo bhRtyAtmapIDAbhyAmarthaM saJcinoti, na ca kvacidapi vyayate sa kadaryaH 3 / tatra tAdAtvikamUlaharayorarthabhraMzena dharmakAmayovinAzAnnAsti kalyANam / kadaryasya tvarthasaGgraho rAjadAyAdabhUmitaskArAdInAM nidhiH, na tu dharmakAmayorhetuH / yataH dAyAdAH spRhayanti taskaragaNA muSNanti bhUmibhujo, gRhNanticchalamAkalayya hutabhuga bhasmIkaroti kSaNAt / ambhaH plAvayate kSitau vinihitaM yakSA harante haThAt, durvRttAstanayA nayanti nidhanaM dhig bahvadhInaM dhanam // AAAAAA 273
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH mRtyuH zarIragoptAraM, rakSitAraM dhanaM dharA / duzcAriNIva hasati, svapati putravatsalam // kITakAsaJcitaM dhAnyaM makSikAsaJcitaM madhu / kRpaNopArjitA lakSmIH parevopabhujyate // atastrivargasya bAdhA gRhasthasya kartumanucitA, yadA tu daivavazAdbhavati, tadottarottarabAdhAyAM pUrvapUrvabAdhA rakSaNIyA / tatra kAmabAdhAyAM dharmArthayorbAdhA rakSaNIyA, tayoH sato: kAmasya sukarotpAdatvAt / kAmArthayorbAdhAyAM dharmo rakSaNIyo dharmamUlatvAdarthakAmayoH / uktaJca dharmazcennAvasIdeta, kapAlenApi jIvataH / ADhyo'smItyavagantavyaM, dharmavittA hi sAdhavaH // trivargasaMsAdhanamantareNa, pazorivAyurviphalaM narasya / tatrApi dharma pravaraM vadanti, na taM vinA yadbhavato'rthakAmau // Ayocitazca vyayaH / yannItizAstrampAdamAyAnnidhiM kuryAt pAdaM vittAya kalpayet / dharmopabhogayoH pAdaM, pAdaM bharttavyapoSaNe // kecittvAhuHAyAdardva niyuJjIta, dharme samadhikaM tataH / zeSeNa zeSaM kurvIta, yatnatastucchamaihikam // nirdravyasavvyayorayaM vibhAga ityapyeke / tathAjI kassa na i8, kassa ya lacchI na vallahA hoi / avasarapattAI puNo dunnavi taNayAu lahuaMti // 274
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA yazaskare karmaNi mitrasaGgrahe, priyAsu nArISvadhaneSu bandhuSu / dharme vivAhe vyasane ripukSaye, dhanavyayo'STAsu na gaNyate budhaiH // yaH kAkaNImapyapathaprapannAmanveSate niSkasahasratulyAm / kAle ca koTiSvapi muktahastastasyAnubandhaM na jahAti lakSmIH / yathA kasyApIbhyasya navyA snuSA zvasuraM dIpAtpatitatailacchaTayA upAnahamabhyaJjantaM vIkSya kimidamatikArpaNyamutAtivaiviktyamiti sandihAnA parIkSArthaM me zIrSa duSyati iti miSAtsuptA bhRzaM krandati / zvazureNa bahupratikArakaraNe tayoktaM, mama prAgapyantarA'ntarA evaM mAndyaM syAd / guNastu jAtyamuktAphalacUrNalepenaiva syAt / tadA zvazuro hRSTaH tAnyAnIya yAvadvarttayati, tAvattayA samyak svarUpamuktam / / dharmya vyayazca zrIvazIkaraNaM tenaiva tasyAH sthirIbhAvAt / bhASyate'pimA maMsthAH kSIyate vittaM, dIyamAnaM kadAcana / kUpArAmagavAdInAM, dadatAmeva saMpadaH // yathAhi-vidyApatizreSThi bahusamRddho dazamadine yAsyAmIti svapnAntarlakSmyoktaH kAntAgirA taddIna eva sarva dhanaM saptakSetrAdau vyayya kRtaparigrahamAnaH sukhaM suptaH, prAtargRhaM prAgvat pUrNaM dRSTvA punaH sarva vyayati sma / evaM navadinI gatA, dazamadine | 275
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prathama: prakAzaH prakaraNam tvatpuNyairahaM susthirIbhUtA iti lakSmyokte vratabhaGgabhiyA puraM tyaktvA bahi:stho'putranRpamRteradhivAsitagajenAbhiSikto divyagirA 'nijaM rAjAnaM kRtvA rAjyaM nirvAhya paJcamabhave siddhaH / evaM cArthopArjananamazaGkanIyatva-prazaMsanIyatva-hAnyaviSayatva-sukhasamAdhi4 vRddhihetutva-puNyakAryopayogitvAdinehalokaparalokahitaM / paThitaJca sarvatra zucayo dhIrAH, svakarmabalagarvitAH / kukarmanihatAtmAnaH, pApAH sarvatra zaGkitAH // atra jJAtam / yathA-deva-yazonAmAnau dvau vaNijau mithaH prItyA saha vyavaharantau kvApi pure mArge maNikuNDalaM patitaM dadRzatuH / AdyaH suzrAvakatvAd dRDhavrataH paradravyaM sarvathA'narthabhUtaM manvAnaH pazcAdeva nivRttaH / dvitIyo'pi saha nivRttaH paraM na patitagrahaNe'dhikadoSaH iti dhyAtvA vRddhasya dRSTiM vaJcayitvA tajjagRhe / dadhyau ca, dhanyo'yaM yasyedRzI ni:spRhatA / paraM mitratvAt saMvibhAginaM kariSyAmyenaM suyuktyA iti / tad guptIkRtyA'nyatra pure gatvA tena kuNDalena prabhUtabhANDamAdade / kamAtsvasthAnamAgatau tau / AnItabhANDavibhajane'tiprabhUtaM bhANDaM dRSTvA devena nirbandhAt pRSTaH sa yathAvadAcaSTa / devenoktam, anyAyArjitamidaM sarvathA na grahaNArham / anena nyAyAjitasvadhanasyApyavazyaM vinAzaH syAt, kAJjikeneva dugdhasya ityuktvA tatsarvaM pRthak kRtya tasmai dattaM / evamAgataM vittaM kathaM tyajyate ? iti lobhAt sarva svaM bhANDazAlAyAM gRhItvA gataH / rAtrau ca cauraiH 1. jinaM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 276
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA sarvaM muSitaM / prabhAte tadvastugrAhakairatiprabhUtairAgatairdevasya dviguNamUlyAdinA'tilAbho jAtaH / tato dvitIyo'pi suzrAvakIbhUya | vyavahArazuddhyA dhanArjanAt sukhI jajJe / iti nyAyAnyAyadhanArjane mitradvayavRttam / atraiva laukikaM jJAtaM yathA-campAyAM somaH mApatiH, sUryaparvaNi dAnArthaM zubhaM dravyaM yogyaM ca pAtraM mantripArve prapaccha / mantryAha, pAtrameko'tra vipro'sti paraM zubhadravyaM durlabhaM, viziSya ca rAjJaH yata: dAturvizuddhavittasya, guNayuktasya cArthinaH / durlabhaH khalu saMyogaH, subIjakSetrayoriva // tato nRpaH parvopari pAtradAnAyASTadinai rAtrau naSTacaryayA vaNijAM haTTeSu vaNikputrArha karma nirmAya tanmUlye'STau drammAnarjayAmAsa / / parvaNi ca sarvAn dvijAnAkArya pAtraviprA''kAraNAya pradhAnaM preSIt / tena gatvA sa AkAritaH / pratyAha yo rAjJaH pratigRhNAti, brAhmaNo lobhamohitaH / tamisrAdiSu ghoreSu, narakeSu sa pacyate // rAjJaH pratigraho ghoro, madhumizraviSopamaH / putramAsaM varaM bhuktaM, na tu rAjJaH pratigrahaH // dazazUnAsamazcakrI, dazacakrisamo dhvajaH / dazadhvajasamA vezyA, dazavezyAsamo nRpaH // iti purANasmRtyAdivacanAd duSTaM rAjapratigrahaM na gRhNAmi / pradhAnenoktaM, rAjA nyAyena svabhujArjitaM sadvittameva dAsyati, tadgrahaNe tava na kazciddoSaH ityAdhuktyA prabodhya taM rAjJo'ntikamAnayat / rAjJA hRSTena svAsanaDhaukanapAdadhAvanAdibahuvinayena te'STau drammAstanmuSThimadhye'kSipyanta / asmai kiJcitsAramarpitam iti kiJcitsaruSo'pyanye viprA hemAdidAnataH samatoSyanta / sarve ca AAAAAAAAAAAA 277
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 278 visRSTAH / SaNmAsyAdinA tatsarvaM kSINaM teSAm / te tvaSTau drammAH pAtradvijena bhojanaveSapramukhakAryeSu vyApAryamANA api | | nyAyArjitatvena nAkSIyanta / cireNApyakSayanidhivat subIjavacca zriyo vRddhayai jajJire / iti nyAyArjitavitte somanRpaprabandhaH / iha nyAyArjitavittasatpAtraviniyogAbhyAM caturbhaGgI / tatra nyAyAgatavibhavasatpAtraviniyogarUpaH prathamo bhaGgo'kSepeNa puNyAnubandhipuNyahetutvAtsudevatva-bhogabhUmimanuSyasamyaktvAdiprAptyA Asannasiddhiphalo dhanasArthavAhazAlibhadrAdivat 1 / nyAyAgatadravyayattatpAtra poSarUpo dvitIyo bhaGgaH, pApAnubandhipuNyahetutvAdyatra tatra bhaveSu bhogamAtraphalo'pi prAnte virasaphala eva, yathA lakSyabhojyakRd vipro bahubhaveSu kizcidbhogAdisukhAni bhuktvA secanakanAmA sarvAGgasulakSaNo bhadrahastI jAto, lakSabhojyoddharitAnnAdisupAtradAnadAyini:svadvijajIvaM saudharme surIbhUya cyutaM zreNikasutaM rAjakanyApaJcazatIpariNetAraM nandiSeNakumAraM dRSTvA jAtajAtismRtirapi prathamanarakagAmI 2 / anyAyAyAtavibhava-satpAtraparipoSarUpastRtIyaH, sukSetroptasAmAnyabIja - phalaprarohavadAyatau sukhaprasavAnubandhitayA rAjJAM vyApAriNAM bahvArambhopArjitadravyANAM cAnujJAtaH / yataH-- kAzayaSTirivaiSA zrIrasArA virasA'pyaho / nItekSusamatAM dhanyaiH saptakSetrInivezanAt // khalo'pi gavi dugdhaM syAd dugdhamapyurage viSam / pAtrApAtravizeSeNa, tatpAtre dAnamuttamam // sA sAi taM pi jalaM, pattaviseseNa aMtaraM guruaM / ahimuhapaDiaM garalaM, sippauDe muttaaM hoi // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH A AAAAAAAAAA atrArbudopari caityakAramantrIvimalAdayo dRSTAntAH pratItAH / mahArambhAdyanucitavRttisaJcitaM hi dravyaM sukSetravApAdi vinA | duSkIrtidurgatiphalamevamammaNazreSThyAdivat // anyAyArjitArthakupAtrapoSarUpazcaturtha iha sAdhujanagarhitvat paratra kugatinibandhanatvAcca tyAjya eva vivekinAm / yataH anyAyopAttavittasya, dAnamatyantadoSakRt / dhenuM nihatya tanmAMsairdhvAGkSANAmiva tarpaNam // anyAyopArjitairvittairyat zrAddhaM kriyate janaiH / tRpyante tena cANDAlA, bakkasA dAsayonayaH // dattaH svalpo'pi bhadrAya, syAdartho nyAyasaGgataH / anyAyAttaH punardattaH, puSkalo'pi phalojjhitaH // anyAyopAttavittena, yo hitaM hi samIhate / bhakSaNAtkAlakUTasya, so'bhivAJchati jIvitam // iha cAnyAyArthopajIvino gRhasthAdeH prAyeNA'nyAyakalahA'haGkArapApabuddhipravRttireva raGkazreSThyAdivat / yathA marusthalyAM pallIgrAme kAkuyAka-pAtAko bhrAtarau, tayoH kanIyAn dhanI, jyAyAMstu ni:svatvena tadgRhe bhRtyavRttyA nirvhte| ekadA varSArAtrau divasakarmaparizrAntaH kAkuyAko rAtrau prasuptaH pAtAkenAbhidadhe-bhrAtaH ! svakedArAH paya:pUraiH sphuTitasetavaH, tava tu nizcintatA ityupAlabdhaH sa tadA tyaktasrastaraH svaM daridraM paragRhakarmakAriNaM nindan kuddAlaM lAtvA yAvattatra yAti, tAvat 22 karmakarAn sphuTitasetubandharacanAparAn dRSTvA ke yUyaM ? iti pRSTAH bhavadbhAtuH karmakarAH iti tairukte, kvApi madIyAste | 279
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAA santIti ? pRSTe, valabhIpuryAM santIti te prAhuH / atha kAlakrameNa prastAvaM prApya valabhyAM gataH sakuTumbaH / tatra | gopurAsannavAsyAbhIrANAM sannidhau nivasannatyantakRzatayA tai rata iti dattAbhidhAnastArNamuTajaM kRtvA teSAmavaSTambhena haTTaM maNDayitvA tasthau / ekadA kazcitkArpaTikaH kalpapramANena revatazailAdalAbunA siddharasamAdAya mArge kAkutumbaDI iti siddharasAdazarIriNi vANI nizamya jAtabhIrvalabhIparisare tasya sacchadmano vaNijaH sadmani tadalAbu tatra nyAsIcake / sa svayaM somanAthayAtrArthaM gataH / kasminnapi parvaNi pAkavizeSAya cullInihitAM tApikAmalAburandhrAd galitarasabindunA hiraNyamayIM nibhAlya sa vaNik taM siddharasaM nirNIya tadalAbusahitaM gRhasAramanyatra sthApayitvA svagRhaM jvAlayitvA parasmin gopure gRhaM kRtvA sthitaH / tatra nivasan prAjyakrayakAriNyAH svayaM ghRtaM tolayaMstadakSINatAdarzanAd ghRtapAtrasyAdhaH kRSNacitrakuNDalikAM nizcitya kenApi cchadmanA tAM gRhItavAn / evaM kapaTakUTatulAmAnavyavahArAdibhiH pApAnubandhipuNyabalena vyavasAyaparasya raGkazreSThino militaM bahu dravyam / ekadA kazcitsvarNasiddhikartA militaH / so'pi kapaTavRttyA vaJcito, gRhItA suvarNasiddhiH / evaM trividhasiddhyA'nekakoTidhanezvaro | jaatH| param anyAyArjitavibhavaparizIlanena pUrvanirdhanasya pazcAddhanasampattyutsekatayA ca kvApi tIrthe satpAtre'nukampAsthAne vA svazriyo nyAso dUre tiSThatu, pratyuta sakalalokoccATananavanavakaravarddhanA'haGkArapoSA'nyadhanispardhAmatsarAdibhistAM ramAM kAlarAtrirUpAM lokAyA'darzayat / athAnyadA svasutAratnakhacitakaGkatikAyAM rAjJA svaputrIkRte mAgitAyAM pazcAtprasabhamapahRtAyAM tadvirodhAtsvayaM mlecchamaNDale gatvA kanakakoTIrdatvA mudgalAn samAnayat / tairdezabhane kRte rathena rAjJaH sUryamaNDalA 280
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ | prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam gacchatturagarakSakAn rahodAnaivibhedya kUTaprapaJcaH kAritaH / purA hi rAjA sUryavaraprAptaM divyaturagamArohati tadanu saGketitapuruSaiH, paJcazabdavAdanaM kriyate / turago vyomni yAti / tamArUDho nRpo vairiNo hanti / saGgrAmasamAptau turagaH sUryamaNDalaM pravizati / tadA ca raGkabheditapaJcazabdavAdakai rAjJasturagArohaNAtpUrvameva paJcazabdanAdaH kRtaH / turagaH samuDDIya gataH / zilAdityanRpaH kiMkartavyatAmUDhastairnijaghne / tadanu sukhena valabhIbhaGgaH sUtritaH / uktaJca paNasayarIvAsAyaM tibhi sayAhiM aikkameUNaM / vikkamakAlAu tao, valahIbhaMgo samuSpanno // mudgalA api nirjale pAtayitvA mAritAH / iti raGkazreSThisambandhaH / evamanyAyavittavilasitaM jJAtvA nyAyenArthArjane yatanIyam / yataH vihArAhAravyAhAravyavahArAstapasvinAm / gRhiNAM tu vyavahAra, eva zuddho vilokyate // vyavahArazuddhyaiva ca sarvo'pi dharmaH sakalaH / yaddinakRtyakRtvavahArasuddhi dhammassa, mUlaM savvannu bhAsae / vavahAreNaM tu suddheNaM, atthasuddhI jao bhave // 159 suddheNaM ceva attheNamAhAro hoi suddhao / AhAreNaM tu suddheNaM, dehasuddho jao bhave // 160 / / suddheNaM ceva deheNaM, dhammajuggo a jAyaI / jaM jaM kuNai kiccaM tu, taM taM se saphalaM bhave // 161 281
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH annahA aphalaM hoi, jaM jaM kiccaM tu so kare / vavahArasuddhirahio a, dhammaM khisAvae jao // 162 zrAddhavidhidhammakhisaM kuNaMtANaM, appaNo a parassa ya / abohI paramA hoi, ia sutte vibhAsiaM // 163 prakaraNam tamhA savvapayatteNaM, taM taM kujjA viakkhaNo / jeNa dhammassa khisaM tu, na kare abuho jaNo // 164 loke'pyAhArAnusAreNa piNDaprakRtibandho dRzyate / yathA turaGgamA bAlye mahiSyAH pItapayaskAH payasi patanti / gavAM 4 pItadugdhAH pAnIyAt dUra eva tiSThanti / tathA manuSyo'pi bAlyAdyavasthAbhuktAhArAnusAriprakRtirjAyate / ato vyavahArazuddhyai samyagupakramyam / iti vyavahArazuddhisvarUpam / tathA dezAdivirUddhaparityAgo, dezakAlanRpAdivirUddhavarjanam / yaduktaM hitopadezamAlAyAMdesassa ya kAlassa ya, nivassa logassa tahaya dhammassa / vajjato paDikUlaM, dhammaM sammaM ca lahai naro // tatra sauvIreSu kRSikarma, lATeSu surAsandhAnaM dezaviruddham / anyadapi yadyatra deze ziSTajanairanAcIrNaM tat tatra dezaviruddham / jAtikulAdyapekSayA vAnucitaM dezaviruddhaM, yathA brAhmaNasya surApAnaM tilalavaNAdivikrayazca / uktaM hi tatsamayetilavallaghutA teSAM, tilavacchyAmatAM punaH / tilavacca nipIDyante, ye tilavyavasAyinaH // kulamapekSya ca caulukyAnAM madyapAnaM dezaviruddham / anyadezikAnAM purastaddezanindAvidhAnAdi vA dezaviruddham / 14 282
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: AN zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kAlaviruddhaM tvevaM zItau himAlayaparisare'tyantazIte, grISmarttAvantajAGgale marusthale, varSAsvatyantapicchalapaGkAkuleSvaparadakSiNasamudraparyantabhAgeSu, tathAtidurbhikSe, mitho nRpadvayavirodhe, dhATyAdinA mArgarodhe, duruttAramahAraNye, yAminImukhAdibhayavelAyAM vA tAdRksAmarthyasahAyAdidRDhabalaM vinA prasthAnaM prANadhananAzAdyanarthakRt karoti / yadvA phAlgunamAsAdyanantaraM tilapIlanatilavyavavasAyatilabhakSaNAdi, varSAsu vA tandulIyakAdipatrazAkagrahaNAdi, bahujIvAkulabhUmau zakaTakheTanAdi vA mahAdoSahetuM karoti, tacca kAlaviruddham 2 / rAjAderdoSagrahaNaM, rAjJaH sammatAnAmasammAnanaM, rAjJo'sammatAnAM saGgatiH, vairisthAneSu lobhAd gatiH, vairisthAnAgataiH saha vyavahArAdi, rAjJaH prasAde svacchandena rAjakRtyeSvapi vidhiniSedhakaraNaM, nAgarANAM pratikUlAcaraNaM, svAmidrohAdi ca rAja-viruddhaM / dussahodakaM bhuvanabhAnukevalijIvarohiNyAderiva / sA hi naiSThikyadhItasvAdhyAyalakSA'pi vikathArasAnmudhA rAjyA duHzIlatAdivAdinI ruSTanRpeNa mAnyottamazreSThiputrItvAdinA jihvAcchedAdibhiH khaNDazo'kRtA (?) dezanirvAsanAdiduHkhinI nAnA | bhaveSu jihvAcchedAdi sehe 3 // lokasyA'nindA, viziSya ca guNasamRddhasya / iyamAtmotkarSazca lokaviruddhau / yataHsaMtehiM asaMtehiM aparassa kiM jaMpiehi dosehiM / attho jaso na laMbhai, sovi amitto kao hoi // suTThavi ujjamamANaM, paMceva kariti rittayaM samaNaM / appathuI paraniMdA, jibbhovatthA kasAyA ya // jai saMti guNA naNu, abhaNiAvi kAhiMti attaukkarisaM / aha tevi na saMti muhA, attukkariseNa kiM teNa // 283
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH mittA hasaMti niMdati, baMdhavA gurujaNA uvikkhaMti / piaropi na bahu mannaMti, appabahumANiNaM purisaM // paraparibhavaparivAdAdAtmotkarSAcca badhyate karma / nIcairgotraM pratibhavamanekabhavakoTidurmocam // paranindA mahApApaM, parapApAnyaho yataH / akartRtve'pi lumpanti, tatkI jaratI yathA // sugrAme sundarazreSThI, dharmI, yAtrikAdInAM bhojanavAsasthAnAdhupakArI / tatprAtivezmikI jaradviprI taM nindati, yAtrikA videze mriyante, tannyAsAdilobhAttAneSa satyApayatIti / anyadA kSuttRSArttaH kArpaTiko gRhe'bhAvAdAbhIryAH takramAnAyya pAyito mRtaH, AbhIrIzira:sthatakrabhANDe zakunikAdhRtAhimukhapatitagaralena / viprI hRSToce, aho ! dharmitvaM tadA khe sthitA hatyA dadhyau, dAtA zuddhaH, sarpo'jJaH paravazazca, zakunikA sarpAzanA, AbhIryajJA, tatkasya lagAmi ? iti dhyAtvA viprI viveza / tayA sA zyAmA kubjA kuSThinI jajJe / ityasaddoSoktau laukikajJAtam / saddoSoktau rAjJo'gre vaidezikAnItatrikapAlIparIkSA paNDitakRtA / yathAekasya karNe kSiptaM sUtraM mukhe nirgataM tasya zrutapralApino mUlyaM kANakapardikA / anyasyA'nyakarNe nirgataM tasya zrutavismRtasya lakSam / tRtIyasya gale gataM tasya hRdi zrutasthitena mUlyam / tathA RjUnAmupahAso guNavatsu matsaraH, kRtaghnatvaM, bahujanaviruddhaiH saha saGgatiH, janamAnyAnAmavajJA, sadAcArANAM vyasanopanipAte toSaH, zaktau tadapratIkAraH, dezAdhucitAcAralaGghanaM, vittAdyanu4 sAreNAtyudbhaTAtimalinaveSAdikaraNam, evamAdilokaviruddhamihApyapakIrtyAdikRt / yaduvAca vAcakamukhyaH lokaH khalvAdhAraH, sarveSAM dharmacAriNAM yasmAt / tasmAllokaviruddhaM, dharmaviruddhaJca santyAjyam // prazamarati 284
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAA tattyAge ca janAnurAgasvadharmasukhanirvAhAdayo guNAH / Aha caeAI pariharaMto, savvassa jaNassa vallaho hoi / jaNavallahattaNaM puNa, narassa sammattatarUbIaM // tathA mithyAtvakRtyaM, nirdayaM gavAdestADanabandhanAdi, nirAdhAraM yUkAderAtape ca matkuNAdeH kSepaH, zIrSe mahAkaGkatakSepaH, likSAsphoTanAdi, uSNakAle triH zeSakAle ca dvidRDhabRhatgalanakasaGghArakasatyApanAdiyuktyA jalagAlane dhAnyendhanazAkatAmbUlaphalAdizodhanAdau ca samyakpravRttiH / akSata-pUga-khArika-vAlha-uliphalikAdermukhe kSepaH / nAlakena dhArayA vA jalAdeH paanm| calanopavezana-zayana-snAna-vastumocana-grahaNa-randhana-khaNDana-peSaNa-gharSaNa-malamUtrazleSmagaNDUSAdijalatAmbUletyAdau samyagayatanA, dharmakarmaNyanAdaro, devagurusAdharmikeSu vidveSaH, caityAdidravyaparibhogo, nirdharmasaMsargo, dhArmikAdInAmupahAsaH, kaSAyabahulatA, bahudoSakrayavikrayaH, kharakarmasu pApamayAdhikArAdau ca pravRttiH, evamAdidharmaviruddham / iha mithyAtvAdIni prAyo'rthadIpikAyAM vivRtAni / dezakAlAdiviruddhAnAmapi dharmavatAmAcaraNe dharmanindopapattedharmaviruddhataiva / tadevaM paJcavidhaM virUddhaM zrAddhena parihAryamiti 'dezaviruddhatyAgaH / tathocitasyocitakRtyasyAcaraNaM karaNaM ucitAcaraNam / tacca pitrAdiviSayaM navavidhamihApi snehavRddhikIrtyAdihetuhitopadezamAlAgatagAthAbhiH pradarzyate / 1. dezAdi iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 285
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH sAmanne maNuatte, jaM keI pAuNaMti iha kittiM / taM muNaha nivviappaM, ucitAcaraNassa mAhappaM // taM puNa piimAisahoaresu paNaiNiavaccasayaNesu / gurujaNanAyaraparatitthiesu puriseNa kAyavvaM // tatra pitRviSayaM kAyavAGmanAMsi pratItya trividhamaucityaM krameNAhapiuNo taNusussUsaM, viNaeNaM kiMkaruvva kuNai sayaM / vayaNaMpi se paDicchai, vayaNAo apaDiaM ceva // tanuzuzrUSAM caraNakSAlanasaMvAhanotthApananivezanAdirUpAM dezakAlasAtmyaucityena bhojanazayanIyavasanAGgarAgAdisampAdanarUpAM ca vinayena, na tu paroparodhAvajJAdibhiH, svayaM karoti, na tu bhRtyAdibhyaH kArayati / yataH guroH puro niSaNNasya, yA zobhA jAyate sute / uccaiH siMhAsanasthasya, zatAMzenApi sA kutaH // apaDiaMti vadanAdapatitamuccAryamANamevAdezaH pramANameSa karomIti sAdaraM pratIcchati pitRvacanapramANIkaraNArtham / / rAjyAbhiSekasamaye eva vanavAsArthopasthitazrIrAmavat na punaranAkarNita-zirodhUnana-kAlakSepArddhavidhAnAdibhiravajAnAti / cittaM pihu aNuattai, savvapayatteNa savvakajjesu / uvajIvai buddhiguNe, niasabbhAvaM payAsei // svabuddhivicAritamavazyavidheyamapi kAryaM tadevArabhate, yat piturmano'nukUlamiti bhAvaH / buddhiguNAn zuzrUSAdIn sakalalaukikalokottaravyavahAragocarAMzcopajIvatyabhyasyati / bahudRzvAno hi pitRprabhRtayaH samyagArAdhitAH prakAzayantyeva kAryarahasyAni / 286 A
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 287 tadAha-tattadutprekSamANAnAM purANairAgamairvinA / anupAsitavRddhAnAM prajJA nAtiprasIdati // yadekaH sthaviro vetti, na tattaruNakoTayaH / yo nRpaM lattayA hanti, vRddhavAkyAtsa pUjyate // zravyaM vAkyaM hi vRddhAnAM praSTavyA ye bahuzrutAH / haMsayUthaM vane baddhaM, vRddhabuddhayA vimocitaM // sadbhAvaM cittAbhiprAyam / ApucchiuM payaTTai, karaNijjesu nisohio ThAi / khalie kharaMpi bhaNio, viNIayaM na hu vilaMghei // savisesaM paripUrai, dhammANugae maNorahe tassa / emAi uciakaraNaM, piuNo jaNaNIi vi taheva // tasya pituritarAnapi manorathAn pUrayati, zreNikacillaNAderabhayakumAravat / dharmAnugatAMstu devapUjA - sadguruparyupAstidharmazravaNa- viratipratipattyAvazyakapravRtti-saptakSetrIvittavyaya-tIrthayAtrA - dInAnAthoddharaNAdIn manorathAn savizeSaM bahvAdareNetyarthaH / karttavyameva caitatsadapatyAnAmihalokaguruSu pitRSu / na cArhaddharmasaMyojanamantareNAtyantaduSpratikAreSu teSvanyo'styupakRtiprakAraH / tathA ca sthAnAGgasUtra tiNhaM duppaDiAraM samaNAuso, taMjahA-ammApiuNo, bhaTTissa, dhammAyariyassa / saMpAThavia NaM kei purise ammApiaraM sayapAgasahassapAhiM tillehiM abbhaMgittA surabhiNA gaMdhaTTaeNaM uvaTTittA tihiM udagehiM majjAvittA savvAlaMkAravibhUsiyaM karittA maNunnathAlIpAgasuddhaM aTThArasavaMjaNAulaM bhoaNaM bhoAvittA jAvajjIvaM piTThavarDasiAe parivahijjA / teNAvi tassa ammApiussa duppaDiAraM bhavai / ahe NaM setaM ammApiaraM kevalipannatte dhamme AghavattA pannavaittA parUvaIttA ThAvaittA bhavai teNAmeva tassa ammApiussa suppaDiAraM bhavai samaNAuso 1 / keI mahacce dariddaM zrAddhavidhiprakaraNam
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam samukkasijjA, taeNaM se daridde samukkiThe samANe pacchA puraM ca NaM viulabhogamii samaNAgae Avi viharijjA, tae NaM se mahacce annayA kayAi dariddI | hUe samANe tassa dariddassa aMtiyaM havvamAgacchijjA, tae NaM se daride tassa bhaTTissa savvassamavi dalamANe teNAvi tassa duppaDiAraM bhavai / ahe NaM se taM bhaTTi kevalipannatte dhamme AghavaittA jAva ThAvaittA bhavai, teNAmeva tassa bhaTTissa suppaDiAraM bhavai zakei tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassaAva aMtie egamaviAriyaM dhammiyaM suvayaNaM succA nisamma kAlaM mAse kAlaM kiccA annayaresu devalogesu devattAe uvavanne / tae NaM se deve taM dhammAyariaM dubhikkhAo vA desAo subhikhkhaM desaM sAharijjA kaMtArAo nikkaMtAraM karijjA dIhakAlieNa vA rogAyaMkeNa abhibhUa vimoijjA / teNAvi tassa dhammAyariyassa duSpaDiAraM bhavai / ahe NaM se taM dhammAyariaM kevalipannattAo dhammAo bhaTTha samANaM bhujjo kevalipannatte dhamme AghavaittA jAva ThAvaittA bhavai teNAmeva tassa dhammAyariassa suppaDiAraM bhavai 3 / (3-135) ___iha viSamapadavyAkhyA saMpAovia tti prAtaH prabhAtaM tena samaM samprAtaH, yadaiva prAtaH saMvRttaM tadaivetyarthaH, anena kAryAntarAvyagratAM darzayati / gandhaTTaeNa tti gandhATTakena gandhadravyakSodena / 'tihiM ti' gandhodakoSmodakazItodakaiH / 'thAlIpAga tti' sthAlI piTharI tasyAM pakkaM supakkaM syAt / 'suddha tti' zuddhaM bhaktadoSamuktam / 'piTThavaDaMsiAe tti' pRSThAvataMsikayA pRSThAropitamityarthaH / atra nijAndhapitroH kAvaDayA pRSThavAhI tIrthayAtrArthopasthitaH zravaNo jJAtam / 'ahe tti' atha NaM vaakyaalngkaare| 'Aghavaitta tti' AkhyAya / 'pannavaittA' prajJApya bodhayitvetyarthaH / parUvaittA' 'prarUpya bhedataH / atra pitRdIkSAdAtRzrIAryarakSitasUriqhatam / kevalotpAde'pi pitroH prabodhAvadhi niravadyavRttyA gRhe sthitaH kUrmAputro vA // 1 // 'mahacceti' mAhatyaM mahattvaM tadyogAnmAhatya Izvara ItyarthaH / 'samukkasijja tti' dhanadAnAdinA samutkarSayedutkRSTaM kuryAt / 288
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: A zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH 'puranti' pUrvakAle samutkarSaNakAle ityarthaH / 'samii tti' bhogasamudayasamanvAyuktaH / 'dalamANe tti' dadAnaH / iha mithyAtvimahebhyasya vaNikputratvena mahebhyIbhUtaH kramAttaM zreSThinaM durdaivAd nirdhanaM mahebhyIkRtya zrAddhadharmaM pratipAdayitA jinadAsazrAddho jJAtam 2 / 'nisamma tti' nizamya manasA'vadhArya / iha nidrAdipramattaselakAcAryabodhakaH panthakaziSyo jJAtam 3 / mAtRviSayaucityavizeSamAhanavaraM se savisesaM, payaDai bhavANuvittimappaDimaM / itthIsahAvasulahaM, parAbhavaM vahai nahu jeNa // savisesaMti janakAnmAtuH pUjyatvAdapi / yanmanu:upAdhyAyA dazA''cArya, AcAryANAM zataM pitA / sahasraM tu piturmAtA, gauraveNAtiricyate // anyairapyuktaMAstanyapAnAjjananI pazUnAmAdAralambhAvadhi cAdhamAnAm / AgehakRtyAvadhi madhyamAnAmAjIvitAttIrthamivottamAnAm / / mAtA pazUnAM sutasattayaiva, dhanArjanaistuSyati madhyamAnAm / vIrAvadAtaiH punaruttamAnAM, lokottamAnAM caritaiH pavitraiH // uciaM eaM tu sahoarammi jaM niai appasamameaM / jiTuM va kaNiTuM pihu, bahumannai savvakajjesu // niai tti pazyati / 'jiTuMva tti' tiSThet jyeSTho bhrAtA pitRtulyastamiva, kaniSThena tu vaimAtRkenApi jyeSThaH zrIrAmo 289
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 290 htt AAAAA lakSmaNenevAnusaraNIyaH / evaM jyeSThakaniSTapatnIputrAdyairapi cintyam / daMsai na puDhobhAvaM, sambhAvaM kahai pucchar3a a tassa / vavahArammi payaTTai, na nigUhar3a thevamavi daviNaM // 'payaTTai tti' pravarttayati, yenAsau vyavahAraniSNAto, na dhUrttAdivaJcanAgocarI syAt / ' nigUhai tti' drohabuddhyA nApahnute kvacitsaGkaTe nirvAhArtha dhanaM nidhIkaroti eva / kusaMsargAdinA bandhAvavinIte kiM kRtyamityAha aviNIaM aNuvattai, mittehiM to raho uvAlabhai / sayaNajaNAo sikkhaM, dAvar3a annAvaraseNa // 'sayaNa tti' pitRvya-mAtula-zvazura - tatputrAdibhyo durvinItasyAnyasya vyapadezena svayaM tu taM na tarjayati / tathA vihite hi nirlajjatayA sa kadAcidunmaryAdo'pi syAt / hiae sasiNeho vihu, payaDai kuviaM ca tassa appANaM / paDivannaviNayamaggaM, Alavar3a a chammapimmaparo // 'achamma tti' nizchadmapremavAn / evamapyagRhItavinayaM tu prakRtiriyamasyeti jJAtatattvaH sannudAsta eva / tappaNaiNiputtAisu, samadiTThI hoi dANasammANe / sAvavaMmi utto, savisesaM kuNai savvaMpi // 'samadiTThI tti' svapatnyapatyAdiSviva samadRSTiH / 'sAvakkaMmi tti' sApatne'paramAtRke bhrAtari tatra hi stoke'pyantare vyaktIkRte tasya vaicittyaM janApavAdazca syAt / evaM pitRmAtRbhrAtRtulyeSvapi yathArhamaucityaM cintyam / yataH AAAAAAAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH janakacopakartA ca, yastu vidyAM prayacchati / annadaH prANadazcaiva, paJcaite pitaraH smRtAH // zrAddhavidhirAjJaH patnI guroH patnI, patnI mAtA tathaiva ca / svamAtA copamAtA ca, paJcaitA mAtaraH smRtAH / prakaraNam sahodaraH sahAdhyAyI, mitraM vA rogapAlakaH / mArge vAkyasakhA yastu, paJcaite bhrAtaraH smRtAH // bhAtRbhizca mitho dharmakAryaviSaye smAraNAdi samyak kAryam / yata:bhavagihamajjhami pamAyajalaNajaliammi mohanihAe / uTThavai jo suaMtaM, so tassa jaNo paramabaMdhU // bhrAtRNAM mithaH prItau zrIRSabhaputrA bharatadUtAgame zrIRSabhaM praSTuM saha prAptA aSTAnavatirjAtam / bhrAtRvanmitre'pyevamanusatavyaM / iya bhAigayaM uciaM, paNaiNivisayaMpi kiMpi jaMpemo / sappaNayavayaNasammANaNeNa taM abhimuhaM kuNai // priyapraNayavacanaM hi saJjIvanaM samagrAparAparapremaprakArANAM, prastAve ca prayuktaM dAnAdibhyo'pi gurutaraM gauravamAropayati / yataH paThyate na sadvAkyAt paraM vazyaM, na kalAyAH paraM dhanam / na hiMsAyAH paro'dharmo, na santoSAt paraM sukham // sussUsAi payaTTai, vatthAbharaNAi samuciaM dei / nADayapicchaNayAisu jaNasammaddesu vArei // zuzrUSAyAM svasya snAnadehasaMvAhanAdirUpAyAM tAM pravarttayati / tathAkRte vizrabdhA satI niSkRtrimapremavatI na jAtu || 291 |
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 292 vipriyamAcarati / 'dei tti' dezakAlakuTumbavibhavAdyaucityena alaGkRtA hi gRhiNyo gRhamedhinAM zriyamedhayanti / yataHzrIrmaGgalAt prabhavati, prAgalbhyAcca pravarddhate / dAkSyAttu kurute mUlaM, saMyamAt pratitiSThati // mUlamityanubandhaM, pratitiSTatIti pratiSThAM labhate / 'sammaddesu tti' sammardeSu / tatra hyaziSTajanaceSTitAzlIlAlApacApalapravRttivilokanAnnisarganirmalamapi jaladavAtAhataM mukuratalamiva manaH prAyo vikaroti / raMbhai rayaNipayAraM, kusIlapAsaNDisaMgamavaNei / gihakajjesu nioai, na vioai appaNA saddhiM // rajanyAM pracAraM rAjamArgavezmagamanAdikaM niruNaddhi / munInAmiva kulavanitAnAmapi mahate doSAya ( doSApracAraH) / dharmAvazyakAdipravRttinimittaM ca jananIbhaginyAdisuzIlalalanAvRndamadhyagatAmanumanyata eva / gRhakRtyAni dAnasvajanasammAnarasavatIprayogAdIni / yataH zayyotpATanagehamArjanapayaH pAvitryacullIkriyA, sthAlIkSAlanadhAnyapeSaNabhidAgodohatanmanthane / pAkastatpariveSaNaM samucitaM pAtrAdizaucakriyA, zvazrUbhartRnanAnhadevRvinayAH kRtyAni vadhvA iti // teSu niyamAdenAM prayuGkte / aniyuktA hyasau sarvathodAste / udAsInAyAM ca gRhiNyAM sIdantyeva gRhakRtyAni / nirvyApArAca zrAddhavidhi prakaraNam
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam satI cApalyAdvikiyAM bhajate / vyApAravyagratvAdinA hi strINAM gopAyanam / yadumAsvAtiH prazamaratau - paizAcikamAkhyAnaM, zrutvA gopAyanaM ca kulavadhvAH / saMyamayogairAtmA, nirantaraM vyApRtaH kAryaH / na vioai tti yato darzanasArANi prAyaH premANi / yathoktaMavaloaNeNa AlAvaeNa guNakittaNeNa dANeNa / chaMdeNa vaTTamANassa nibbharaM jAyae pimmaM // asaNeNa aidaMsaNeNa di8 aNAlavaMteNa / mANeNa'pamANeNa ya paMcavihaM Dijjhae pimmaM // atyantapravAsavaimanasye ca sA kadAcidanucitamapyAcaret / avamANaM na payaMsai, khalie sikkhei kuviamaNuNei / dhaNahANivuDDigharamaMtavaiaraM payaDa na tIse // apamAnaM nirhetukameva krodhAdinA sapatnIsaMyojanAdikaM nAsyai pradarzayati / ko hi mUDhadhIH patnIkrodhAdimAtreNa strIdvayasaGkaTe| patati / yataH bubhukSito gRhAdyAti, nApnotyambucchaTAmapi / akSAlitapadaH zete, bhAryAdvayavazo naraH // varaM kArAgRhe kSipto, varaM dezAntarabhramI / varaM narakasaJcArI, na dvibhAryaH punaH pumAn // jAtu puSTAlambanena patnIdvayamapi syAt, tadA tayostatsutAdiSvapi sarvatra samadRSTitvAdyeva kAryaM na tu vArakavilopAdi / 293
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam striyAH sapatnIkAvArakaM vilupya svapati bhuJjAnAyAsturyavratadvitIyAticArasyoktavAt / skhalite kiJcidaparAdhe nibhRtaM tathA | zikSayati yathA na punastatra pravarttate / kupitAM cAnunayati, anyathA sahasAkAritayA kUpapAtAdyamapyanarthaM kuryAt, somabhaTTabhAryAvat / ata eva strISu sarvakAryeSu sAmavRttireva kAryA na tu kvApi kAThinyam / pAJcAlaH strISu mArdavamityuktatvAdapi / mArdavasAdhyA hi striyaH, tathaiva tAbhyaH sarvatra sarvakAryasiddhidarzanAd, anyathA tu tadvaiparItyasyA'pyanubhavAt / nirguNastrIyoge ca viziSyaivaM yatanIyamAjanmanibiDanigaDahaDikalpayApi tayaiva hi yathAkathaJcid gRhasUtraM sthApyaM / sarvo'pi nirvAhazca karttavyo, gRhaM hi gRhiNI vidurityukteH / 'payaDai tti' prakaTite hi dhanahAnivyatikare tucchatayA sarvatra tavRttaM vyaJjayantI cirAjitaM mahattvaM nirgamayati / dhanavRddhivyatikare ca vyaktIkRte nirargalaM vyaye pravarttate / gRhamantrapracAre cAviSkRte prakRtikomalahRdayatayA mantroSmANaM dhArayitumasamarthatayA svavizrambhasthAneSu prakAzyA''yaticintitAni kAryANi viphalayati / kadAcidrAjadviSTamapi saGghaTayati / tata eva gRhe striyAH prAdhAnyaM na kAryam / 'strI puMvacca prabhavati yadA taddhi gehaM vinaSTam' ityAdyukterapi / yathA kvApi pure mantharo nAma koliko vemAdikASTArthaM zizapAmahAvRkSaM tadadhiSTAtRvyantareNa niSiddho'pi sAhasI taM chindastenokto 'varaM vRNu' / sa strIvaza: strI praSTuM gRhaM gacchan 'rAjyaM yAcasvaiti' mitranApitenokto'pi patnI prapaccha / tayA tucchayA pravarddhamAnaH puruSastrayANAmupaghAtakRt / pUrvopArjitamitrANAM, dArANAmatha vezmanAm // AAAAAAAAAAA 294
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH ityukti vimRzyoktaM, ki rAjyena klezaprAjyena ? dvitIyaM bAhuyugaM zirazca mArgaya, yathA yugapat paTadvayavAnaM syAt / so'pi 2 zrAddhavidhi| tathA vyantaraprArthanayA tAdRgpo grAmamAgacchan lokai rAkSasabhrAntyA kASThadRSadbhirnijaghne / tathAha prakaraNam yasya nAsti svayaM prajJA, mitroktaM na karoti yaH / strIvazyaH sa kSayaM yAti, yathA mantharakolikaH // idaM ca prAyikaM tenottamasubuddhistriyAH prazne vizeSaguNAdyeva / yathA'nupamadevyA vastupAlatejaHpAlayo / sukuluggayAhiM pariNayavayAhiM nicchammadhammanirayAhiM / sayaNaramaNIhiM pIiM, pAuNai samANadhammAhiM / / 'sukula tti' akulInasaMsargo hi kulavanitAnAM mUlabIjamapavAdapAdasya / 'pAuNai tti' prApayati / rogAisu novikkhakhai, susahAo hoi dhammakajjesu / emAi paNaiNigayaM, uciaM pAeNa purisassa // dharmakAryeSu tapazcaraNodyApana-dAnadevapUjA-tIrthayAtrAdiSUtsAhavarddhanadhanArpaNAdinA susahAyI syAd, na tvantarAyakRt / tatpuNyeSu tasyApyaMzaharatvAt puNyakRtyakAraNasyaiva ca paropakAratvAt / puttaM pai puNa uciaM, piuNo lAlei bAlabhAvammi / ummIliabuddhiguNaM, kalAsu kusalaM kuNai kamaso // ___ 'lAlei tti' vRSyAhArasvecchAvihAravividhakrIDanakAdibhiH tadA saGkocito hyasau na kadAcidaGgopacayamAkalayet / paThanti 4 ca 295
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 296 lAlayet paJca varSANi, dazavarSANi tADayet / prApte SoDazame varSe, putraM mitramivAcaret // gurudevadhammamuhisayaNaparicayaM kArakher3a nicvaMpi / uttamaloehiM samaM, mittIbhAvaM rayAvei // gurvAdiparicaye hyAbAlyAtsadvAsanAvAsita eva syAdvalkalacIrivat / kulajAtivRttAdyuttamamaitrI jAtu daivAnnArthaM sampAdayettathApyanarthaparihArAya jAyata eva / abhayakumAramaitrI tvArdrakumArasyAnAryadezopannasyApi tadbhavasiddhyai jajJe / giNhAvei a pANi, samANakulajammarUvakannANaM / gihabhAramma nijuMjar3a, pahuttaNaM viara kameNa // 'samANa tti' ananuguNayoge hi dampatyorvimDambanaiva gRhavAsaH / mitho viraktatve cAnucitapravRttyAdyapi syAt / zrUyate hi dhArAyAM bhojarAjye ekatra gRhe pumAnatyantaM kurUpo nirguNazca strI cAtyantaM surUpA saguNA ca / gRhAntare tu tadvaiparItyaM / anyadA caureNa tadgehayoH khAtrapradAne uktyAdinAnuguNau dampatI dRSTvA suptastrIdvayaparAvarttazcakre / yayoH suyogo jajJe, tau prAgatyudvignau tadA hRSTau militau / anyena tu nRpasame tadvivAde paTahodghoSe caureNoktaM mayA nizi narendreNa, paradravyApahAriNA / lupto vidhikRto mArgo ratnaM ratnena yojitam // hasitena rAjJA tathaiva pramANIcakre / vivAhabhedAdyagre vakSyate / 'giha tti' gRhabhAraniyuktazca suto nirantarataccintAkrAntatA svAcchandyonmAdAderapadameva syAt / bahuklezAyAsalabhyAni ca dhanAni jAnannAnucite vyaye dhiyaM dhatte / 'pahuttaNaM tti' gRhe prabhutvaM zrAddhavidhiprakaraNam
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA ca datte / pratiSThA hi gurudattaiva syAt / gRhabhArAropaNAdi ca laghAvapi putre suparIkSya yogye eva kAryam / tathaiva nirvAhazobhAdi-2 zrAddhavidhisambhavAt / yathA prasenajinnRpeNa tattatparIkSApUrvaM zatatame putre zreNike rAjyaM nyastam / putravat putrIbhrAtRvyAdiSvapi yathArhamaucityaM prakaraNam jJeyam evaM snuSAyA api / yathA dhanazreSThinA paJca paJca zAlikaNArpaNena parIkSya turyA vadhU rohiNI gRhasvAminI cakre / vRddhAstUjjhitAbhogavatIrakSitAH chagaNAdhujjhanarandhanakozacintAsu niyuktA yathAkramam / paccakkhaM na pasaMsai, vasaNovahayANa kahai duravatthaM / AyaM vayamavasesaM, ca sohae sayamimehiM to // pratyakSe guravaH stutyAH, parokSe mitrabAndhavAH / karmAnte dAsabhRtyAzca, putrA naiva mRtAstriyaH // iti vacanAt putraprazaMsAmayuktAmapyanyathAnirvAhAdarzanAdihetunA cetkuryAttadApi na pratyakSaM, guNavRddhyabhAvAbhimAnAdidoSApatteH / dyUtAdivyasaninAM nirdhanatva-nyatkAra-tarjana-tADanAdiduravasthAzravaNe te'pi naiva vyasane pravarttante / AyaM vyayaM vyayAdutkalitaM zeSaM | ca putrebhyaH svayaM zodhayati / evaM svasya prabhutvaM putrANAM ca svacchandatvamapAstaM bhavati / / daMsei nariMdasabhaM, desaMtarabhAvapayaDaNaM kuNai / iccAi avaccagayaM uciaM piuNo muNeyavvaM // aparicitarAjasabho hi daivAdatarkitApatite vyasane kAndizIka eva syAttathAvidhazca niSkAraNadveSibhiH parasampadasahiSNubhiH khalajanairupahanyate / tatpaThanti 297
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH gantavyaM rAjakule, draSTavyA rAjapUjitA lokAH / yadyapi na bhavantyarthAstathApyanarthA vilIyante // dezAntarAcAravyavahArAnabhijJo hi prayojanavazAddezAntaragatastatratyairvaidizika iti sukhaM vyasanAdau pAtyate / evaM putravatputryAdeH, | pitRvacca mAtrA'pi, putrasnuSAderyathAsambhavamaucityaM satyApyam / viziSya ca sApatnasya / sa hi prAyo nyUnamAnI vimAtRdatta- | mAsapeyAvAntikRtaputravat / sayaNANa samuciamiNaM, jaM te niagehavuDkijjesu / sammANijja sayAvi hu, karijja hANIsu vi samIve // pitRmAtRpatnIpakSodbhavAH puMsAM svajanAH / vRddhikAryANi putrajanmAdIni / sayamavi tesiM vasaNUsavesu hoavva maMtiammi syaa| khINavihavANa rogAurANa kAyavvamuddharaNaM // vasaNi tti - Ature vyasane prApte, durbhikSe zatrusaGkaTe / rAjadvAre smazAne ca, yastiSThati sa bAndhavaH // iti vacanAt / svajanoddharaNaM hi tattvata AtmoddharaNameva / yato'raghaTTaghaTInAmiva prANinAM prAyo'naikAntikI riktatA pUrNatA ca / tataH kadAciddurdaivAdAtmano'pyupasthitAyAM duravasthAyAmupakRtacarebhyastebhya evoddhRtiH syAd, ataH samayaM prApya svajanoddhAro vidheya eva / khAijja piTThimaMsaM, na tesi kujjA na sukkakalahaM ca / tadamittehi mitti, na karijja karijja mittehiM // 298
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA zuSkakalaho hAsyAdinA vAgvAdazciraprarUDhaprItilatAlavitrarUpaH / tayabhAve taggehaM, na vaijja caijja atthasambandhaM / gurudevadhammakajjesu egacittehiM hoavvaM // proSitapuruSe kevaloSitayoSiti svajanagRhe ekAkI na pravizet / svajanaiH saha dravyavyavahAro'pi prathamaM kiJcit praNayaM prapaJcayannapi paryante prathayatyeva pratipanthitAm / tathAha yadIcchedvipulAM prIti, trINi tatra na kArayet / vAgvAdamarthasaMbaMdhaM, parokSe dAradarzanam // (bhASaNam) aihikakAryeSvapi svajanAdibhirekacittataivAyAtihitA / caityAdikAryeSu tu viziSya, bahvadhInatvAtteSAm / tathaiva ca nirvAhazobhAdisambhavAd, atastAni sarvasAmmatyena kAryANi / svajanaiH sahaikye paJcAGgalyo jJAtam / yathA likhanacitraNAdiSu prAyaH sarvakAryeSvasyA vastudarzane utkRSTavarNane paratarjane cuJcapuTikAdau ca viziSya paTurgavitA tarjanI madhyamAM prAha / tava ke guNAH ? tayoktaM-'mukhyA'haM mahatI madhyasthA tantrIgItatAlAdikuzalA kAryotsukye cappuTikayA saGketakRt, tathaiva doSacchalAdihantrI TipparikayA zikSAkRcca' / evaM tRtIyA'pyUce-'devagurusthApanAcAryasAdharmikAdInAM navAGgacandanapUjAmAGgalyasvastikanandAvartAdikaraNajalacandanavAsAdyabhimantraNAdi madAyattam' / turyApyUce-'ahaM sUkSmA karNAntaH kaNDUyanAdisUkSmakAryakSamA, dehakaSTe chedAdipIDAsahA zAkinyAdidoSanigrahahetuH, jApasaGkhyAkaraNAdau ca dhuri varte' / tatastAbhirmithaH sakhItvamAdRtyAkSipto'GgaSThaka: prAha-'re ! re ! ahaM vo bhartA mAM vinA likhanacitraNAdi-kavalagrahaNa-cippuTikA-cakSupuTikA-TipparikA-muSTibandha-granthibandha 299 |
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 300 AAAAA zastrAdi- vyApAraNa- zmazrusamAracana-karttana-locanapiJjana-vAnadhAvana- kaNDana- peSaNa-pariveSaNa-kaNTaka-karSaNa- gavAdidohajApasaGkhyA-karaNa- kezapuSpa - grathana- puSpapUjAdi kimapi na syAt / vairigalagrahatilakakaraNazrIjinAmRtapAnAGguSThaprasrAva | madekAyattam' / tatastAstamAzritya sarvakAryANyasAdhayan / emAI sayaNociamaha dhammAyariasamuciaM bhaNimo / bhattibahumANapuvvaM, tesiM tisaMjjhapi paNivAo // bhaktirAntarI prItiH / bahumAnastu vAcikaH kAyikazca / taddaMsia nIIe, AvassayapamuhakiccakaraNaM ca / dhammovaesasavaNaM, tadaMtie suddhasaddhAe // AesaM bahu mannai, imesi maNasAvi kuNai nAvannaM / ruMbhai avannavAyaM, thuivAyaM payaDai sayAvi // avarNavAdamadhArmikairvidhIyamAnaM yathAzakti niyamena ruNaddhi nopekSate / na kevalaM yo mahatAM vibhASate zRNoti tasmAdapi yaH sa pApabhAg - iti zruteH / payaDai tti' samakSamasamakSaM vA'gaNyapuNyAnubandhitvAttasya // na havai chiddapehI, suhivva aNuattae suhaduhesu / paDiNIa paccavAyaM savvapayatteNa vAre // 'suhivva tti' suhRdivAnuvarttate, tatsukhena sukhI tadduHkhena duHkhI cetyarthaH / nanu kathamapramatteSu nirmamatveSu ca guruSu zrAddhavidhiprakaraNam
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAN chidrAnveSitvaM suhRdAdayo bhAvAH zrAvakANAM sambhavanti ? satyam, idRzA eva te, paraM bhinnabhinnaprakRtInAmupAsakAnAmunmIlantyeva | teSvapi svasvaprakRtisamucitA bhAvAH / yatsthAnAGgasUtram 'goyamA ! cauvvihA sAvayA pannattA, mAyApiarasamANe bhAyasamANe mittasamANe savasimANe' ityAdhuktaM prAk / (a04-321) paDiNIya tti pratyanIkopaplavaJca sarvazaktyA vArayati / uktaM hisAhUNa ceiANa ya, paDiNIaM taha avannavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiaM, savvatthAmeNa vAreD // atra sagaracakripautrabhagIrathasya jIvaH, prAntagrAmavAsiSaSTisahasramanuSyairyAtrArthisaGghopadrave tannivArakaH kumbhakAro jJAtam / khaliammi coio gurujaNeNa mannai tahatti savvaM pi / coei gurujaNaM pi hu, pamAyakhaliesu egaMte // 'coei tti' bhagavan ! kimidamucitaM saccaritravatAM tatrabhavatAM bhavatAm ? ityAdinA / / kuNai viNaovayAraM, bhattIe samayasamuciaM savvaM / gADhaM guNANurAyaM, nimmAyaM vahai hiayammi // 'savvaM ti' sammukhAgamanAbhyutthAnAsanadAnasaMvAhanAdi zuddhavastrapAtrAhArAdipradAnAdikaJca / bhAvovayAramesi, desaMtaraThio vi sumarar3a sayAvi / ia evamAigurujaNasamuciamuciaM muNeavvaM // bhAvopakAraH samyaktvadAnAdi / 301
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam jattha sayaM nivasijjai, nayare tattheva je kira vasaMti / sasamANavattiNo te, nAyarayA nAma vaccaMti // svasamAnavRttayo vaNigvRttijIvinaH / samuciamiNamo tesiM, jamegacittehiM samasuhaduhehiM / vasaNUsavatullagamAgamehiM niccaM pi hoavvaM // 'tulla tti' tadvyasanAgame svayamapi vyasanAvalITairiva tadutsave ca sotsavairiva bhAvyam / anyathA'nyo'nyodAsInA nRpaniyogi mRgayUnAmAmiSameva pauralokAH / / kAyavvaM kajjaM vi hu, na ikkamikkeNa daMsaNaM pahuNo / kajje(jjo )na maMtabheo, pesunnaM parihareavvaM // mahatyapi kArye pRthak pRthag mahattvecchayA rAjJo darzane'nyavaimanasyAdayo doSAH, tasmAtsamuditaireva tulyatve'pi yavanavatkasyacinmukhyatvapradAnAdinA mithaH sApekSaH, punarnRpAdezAtparIkSArthamantryarpitaikazayyAzAyyavalagakapaJcazatIvadabaddhairnRpadarzanavijJaptyAdi vidheyam / yataH bahUnAmapyasArANAM, samudAyo jayAvahaH / tRNairAveSTitA rajjuryayA nAgo'pi badhyate // 1. niyoge iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 302
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA mantrabhede ca kAryavipattinRpaprakopAdayo doSAH, tasmAtsaMvRtamantrairbhAvyam / rAjAdInAM puraH parasparadUSaNodghoSaNe ca | zrAddhavidhilabdhamadhyatvAnnRpAdyapamAnadaNDAdayo doSAH / ekavRttInAmasaMhatatvasya vinAzahetutvAt / paThyate'pi prakaraNam ekodarAH pRthaggrIvA, anyAnyaphalakAGkSiNaH / asaMhatA vinazyanti, bhAruNDA iva pakSiNaH // parasparasya marmANi, ye na rakSanti jantavaH / ta eva nidhanaM yAnti, valmIkodarasarpavat // samuvaTThie vivAe, tulAsamANehiM ceva ThAyavvaM / kAraNasAvikkhehi, vihuNeavvo na nayamaggo // kAraNa tti svajanasambandhijJAteyalaJcopakArAdisApekSairnayamArgo na vidhUnayitavyaH / baliehiM dubbalajaNo, suMkakarAIhiM nAbhibhaviavvo / thevAvarAhadose vi daMDabhUmiM na neavvo // zulkakarAdhikyanRpadaNDAdibhirapi hanyamAnA janA mitho viraktAH saMhatimujjhanti / saMhativinAkRtAzca balavattarA api vanasaMhativirahitAH siMhA ivAbhibhUyante eva / tasmAt parasparasaMhatireva zreyaskarI / uktaJca saMhatiH zreyasI puMsAM, svapakSe tu vizeSataH / tuSairapi paribhraSTA, na prarohanti tandulAH // girayo yena bhidyante, dharA yena vidAryate / saMhateH pazya mAhAtmyaM, tRNaistadvAri vAryate / kAraNiehiM pi samaM, kAyavvo tA na atthasaMbaMdho / kiM puNa pahuNA saddhi, appahiaM ahilasaMtehiM // 303
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 304 kAraNikaiH zrIvyayArAjadevadharmopapadakaraNAdiniyuktaistadupajIvibhiranyairapi saha dravyavyavahAraH kadApi na kAryaH / te hi dhanadAnAvasara eva prAyaH prasannamukharAgAH prakaTitakRtrimAlApasambhASaNAsanatAmbUlapradAnAdibAhyADambarAH saumanasyamAvirbhAvayantaH, prastAve ca svadattamapi vittaM yAcitAstilatuSamAtramapi svopakAraM prakaTamuddhaTTayantastadaiva dAkSiNyamunmuJcanti / sa ca svabhAva eva teSAm / yataH dvijanmanaH kSamA mAturdveSaH prema paNastriyAH / niyoginazca dAkSiNyamariSTAnAM catuSTayam // pUrvopAttavittanirnAzAya ca kRtrimAnapi doSAnutpAdya pratyutaitAn nRpatigrAhyAn vidadhati / yataHutpAdya kRtrimAn doSAn, dhanI sarvatra bAdhyate / nirdhanaH kRtadoSo'pi, sarvatra nirupadravaH // kiMpuNa tti / yataH sAmAnyo'pi kSatriyo vittArthamabhiyuktaH khaDgaM darzayati kiM punaH prakRtyamarSaNAH kSoNibhuja: ? / evaM samAnavRttinAgaravadasamAnavRttinAgareSvapi yathArhamaucityaM cintyam / eyaM parupparaM nAyarANa pAeNa samuciAcaraNaM / paratitthiANa samuciamaha kiMpi bhaNAmi leseNaM // eesiM titthiANaM, bhikkhaTTamuTThiANa niagehe / kAyavvamuciakiccaM, visesao rAyamahiANaM // ucitakRtyaM yathArhadAnAdi / 771111111 zrAddhavidhiprakaraNam
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam jaivi na maNammi bhattI, na pakkhavAo a taggayaguNesu / uciaMgihAgaesutti taha vi dhammo gihINa imo // pakSapAto'numodanA / dhammotti AcAraH / gehAgayANamuciaM, vasaNAvaDiANa taha samuddharaNaM / duhiANa dayA eso, savvesiM sammao dhammo // puruSamapekSya madhurAlapanAsananimantraNakAryAnuyogatannirmANAdikamucitam / duHkhitAnAM dInAnAthAndhabadhivyAdhitAdInAM dayA yathAzakti tatpratIkArazca / ye kilAnantarokte laukike'pyucitAcaraNamAtre karmaNi na karmaThAste kathaM lokottare lokottara narasUkSmamatigrAhye ca jaine dharme pravINAH syuH, tasmAdavazyaM dharmArthibhirucitAcaraNanipuNairbhAvyam / anyatrA'pyUce savvattha uciakaraNaM, guNANurAo raI a jiNavayaNe / aguNesu a majjhatthaM, sammaddiTThissa liMgAiM // mucaMti na majjAyaM, jalanihiNo nAcalA vi hu calaMti / na kayAvi uttamanarA, uciAcaraNaM vilaMghaMti // teNa cia jayaguruNo, titthayarA vihu gihatthabhAvammi / ammApiUNamuciaM, abbhuTThANAi kuvvaMti // iti navadhaucityam / avasare cocitaM vacanamapi mahate guNAya / yathA mallikArjuna jitvA caturdazaraikoTimuktASaNmUDhakacaturdazabhAramitadvAtriMzadvaikumbhazRGgArakoTIzATImANikyapaTaviSApahazuktyAditatkozaDhaukanatuSTaH kumAranRpo mantri-AmbaDAya rAjapitAmahabirudakoTIdravyacaturviMzatijAtyAzvAdi dade / sa tu tatsarvaM gRhAdagirthibhyo dadau / paizunyAd rAjJaH kope ki matto'pyadhikaM 305
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 306 datse ? ityuktau tava pitA dvAdazagrAmasvAmI mama tvaSTAdazadezasvAmItyucitoktyA tuSTo nRpaH putrapadaM dviguNaM ca prasAdaM tasmai dadau / tadavAdiSma dAne yAne mAne, zayanAsanapAnabhojane vacane / sarvatrA'nyatrApi hi bhavati mahArasamayaH samayaH // ataH samayajJatA sarvatraucityabIjam aucityamekamekatra, guNAnAM koTirekataH / viSAyate guNagrAma, aucityaparivarjitaH // ityukteH / sarvamanaucityaM ca tyAjyam / yena ca kRtena mUrkhatvavyapadezastadapyanucitamiti parIhAryam / tadapi laukikazAstroktaM bahUpakAritvAt pradarzyate / yathA zRNu mUrkhataM rAjaMstaM taM bhAvaM vivarjaya / yena tvaM rAjase loke doSahIno maNiryathA // sAmarthye vigatodyogaH svazlAghI prAjJaparSadi / vezyAvacasi vizvAsI pratyayI dambhaDambare || dyUtAdivittabaddhAzaH kRSyAdyAyeSu saMzayI / nirbuddhiH prauDhakAryArthI viviktarasiko vaNik // RNena sthAvarakretA sthaviraH kanyakAvaraH / vyAkhyAtA cAzrute granthe pratyakSArthe'pyapahnavI // capalApatirIrSyAluH zaktazatrurazaGkitaH / datvA dhanAnyanuzayI kavinA haThapAThakaH // zrAddhavidhi prakaraNam
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH aprastAve paTurvaktA prastAve maunakArakaH / lAbhakAle kalahakRn manyumAn bhojanalakSaNe // kIrNArthaH sthUlalAbhena lokoktau kliSTasaMskRtaH / putrAdhIne dhane dInaH patnIpakSArthayAcakaH // bhAyakhedAt kRtodvAhaH putrakopAttadantakaH / kAmukaspardhayA dAtA garvavAn mArgaNoktibhiH // dhIdarpAnna hitazrotA kulotsekAdasevakaH / datvArthAn durlabhAn kAmI datvA zulkamamArgagaH // lubdhe bhUbhuji lAbhArthI nyAyArthI duSTazAstari / kAyasthe snehabaddhAzaH krUre mantriNi nirbhayaH // kRtaghne pratikAryArthI nIrase guNavikrayI / svAsthye vaidyakriyAzoSI rogI pathyaparAGmukhaH // lobhena svajanatyAgI vAcA mitravirAgakRt / lAbhakAle kRtAlasyo mahaddhiH kalahapriyaH // rAjyArthI gaNakasyoktyA mUrkhamantre kRtAdaraH / zUro durbalabAdhAyAM dRSTadoSAGganAratiH // kSaNarAgI guNAbhyAse saJcaye'nyaH kRtavyayaH / nRpAnukArI maunena jane rAjAdinindakaH // duHkhe darzitadainyAtiH sukhe vismRtadurgatiH / bahuvyayo'lparakSAyai parIkSAyai viSAzanaH // dagdhArtho dhAtuvAdena rasAyanarasaH kSayI / AtmasaMbhAvanAstabdhaH krodhAdAtmavadhodyataH // nityaM niSphalasaJcArI yuddhaprekSI zarAhataH / kSayI zaktavirodhena svalpArthaH sphItaDambaraH // 307
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA paNDito'smIti vAcAlaH subhaTo'smIti nirbhayaH / uddhejano'tistutibhirmarmabhedI smitoktibhiH // daridrahastanyastArthaH sandigdhe'rthe kRtavyayaH / svavyaye lekhyakodvegi daivAzAttyaktapauruSaH // goSThIratirdaridrazca kSaibyavismRtabhojanaH / guNahInaH kulazlAdhI gItagAyI kharasvaraH // bhAryAbhayAnniSiddhArthI kArpaNyenA''ptadurdazaH / vyaktadoSajanazlAghI sabhAmadhyArddhanirgataH // dUto vismRtasandezaH kAsavAMzcaurikArataH / bhUri bhojyavyayaH kIrteH zlAghAyai svalpabhojanaH // svalpabhojye'tirasiko vikSiptazchadmacATubhiH / vezyAsapatnakalahI dvayormantre tRtIyakaH // rAjaprasAde sthiradhIranyAyena viddhiSuH / arthahIno'rthakAryArthI jane guhyaprakAzakaH // ajJAtapratibhUH kItya hitavAdini matsarI / sarvatra vizvastamanA na lokavyavahAravit // bhikSukazcoSNabhojI ca guruzca zithilakriyaH / kukarmaNyapi nirlajjaH syAn mUrkhazca sahAsagIH // iti mUrkhazatam / anyadapyevaMvidhaM kuzobhAkRttyAjyam / uktaM ca vivekavilAsAdau / vijRmbhaNakSutodgArahAsyAdIn pihitAnanaH / kuryAt sabhAsu no nAsAzodhanaM hastamoTanam // kuryAt paryastikAM naiva na ca pAdaprasAraNam / na nidrAM vikathAM nApi sabhAyAM kukriyAM na ca // 308
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 309 a. bf. ba prastAve'pi kulInAnAM hasanaM sphuradoSTakam / aTTahAso'tihAsazca sarvathA'nucitau punaH // svAGgavAdyaM tRNacchedaM vyarthaM bhUmervilekhanam / naiva kuryAnnakhairdantanakhAnAmapi gharSaNam // na garvaH sarvathA kAryo bhaTTAdInAM prazaMsayA / vyutpannazlAghayA kAryaH svaguNAnAM tu nizcayaH // avadhAryA vizeSoktiH paravAkyeSu kovidaiH / nIcena svaM prati proktaM yattannAnuvadetsudhIH // kAlatraye'pi yatkiJcidAtmapratyayavarjitam / evametaditi spaSTaM na vAcyaM catureNa tat // prArabhyate narairyacca kAryaM kArayituM paraiH / dRSTAntAnyoktibhirvAcyaM tadagre pUrvameva tat // yadi cAnyena kenApi tattulyaM jalpitaM bhavet / pramANameva tatkAryaM svaprayojanasiddhaye // yasya kAryamazakyaM syAttasya prAgeva kathyate / naihireyAhirAM kAryoM vacobhirvitathaiH paraH // vaibhASyaM naiva kasyApi vaktavyaM dviSatAM tu cet / ucyate tadapi prAjJairanyokticchannabhaGgibhiH // mAtRpitrAturAcAryAtithibhrAtRtapodhanaiH / vRddhabAlAbalAvaidyApatyadAyAdakiGkaraiH // svasRsaMzritasambandhivayasyaiH sArddhamanvaham / vAgvigrahamakurvANo vijayeta jagattrayI // yugmam / na pazyet sarvadAdityaM grahaNaM cArkasomayoH / nekSetAmbho mahAkUpe sandhyAyAM gaganaM tathA // 1111 zrAddhavidhi prakaraNam
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam maithunaM mRgayAM nagnAM striyaM prakaTayauvanAm / pazukrIDAM ca kanyAyA yoni cA''lakayenna hi // na taile na jale nAstre na mUtre rudhire na ca / vIkSeta vadanaM vidvAnitthamAyustruTiryataH // pratipannasya na tyAgaH zokazca gatavastunaH / nidrAcchedazca kasyApi na vidheyaH kadAcana // akurvan bahubhirvairaM dadyAd bahumate matam / gatAsvAdAni kRtyAni kuryAcca bahubhiH samam // zubhakriyAsu sarvAsu mukhyairbhAvyaM manISibhiH / narANAM kapaTenApi nispRhatvaM phalapradam // drohaprayojane naiva bhAvyamatyutsukainaraiH / kadAcidapi kartavyaH supAtreSu na matsaraH // svajAtikaSTaM nopekSyaM tadaikyaM kAryamAdarAt / mAninAM mAnahAniH syAttaddoSAdayazo'pi ca // svajAtiM ye parityajya parajAtiSu ye ratAH / te narA nidhanaM yAnti yathA rAjA kukardamaH // nazyanti jJAtayaH prAyaH kalahAditaretaram / militA eva varddhante kamalinya ivAmbhasi // dAridryopadrutaM mitraM naraM sArmikaM sudhIH / jyeSThaM jJAtiguNairjAmimanapatyAM ca yApayet // sArathyAyA'nyavastUnAM vikrayAya krayAya ca / kulAnucitakAryAya nodyacched gauravapriyaH / mahAbhAratAdAvapyevamuktam 310
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH brAhma muhUrte budhyeta dharmArtho cAnucintayet / nekSetA''dityamudyantaM nAstaM yAntaM kadAcana // udaGmukho divA rAtrAvutsarga dakSiNAmukhaH / AbAdhAsu yathAkAmaM kuryAn mUtrapurISayoH / devArcanAdikAryANi tathA gurvabhivAdanam / kurvIta ca samAcamya tadvadeva' bhujikriyAm // arthasyopArjane yatnaH kArya eva vipazcitA / tatsaMsiddhau hi siddhyanti dharmakAmAdayo nRpa ! // pAdena kAryaM pAratryaM pAdaM kuryAcca saJcaye / arddhana cAtmabharaNaM nityanaimittikAnvitam // kezaprasAdhanAdarzadarzanaM dantadhAvanam / pUrvAhna eva kAryANi devatAnAM ca pUjanam // dUrAdAvasathAn mUtraM dUrAtpAdAvasecanam / ucchiSTotsarjanaM dUrAtsadA kAryaM hitaiSiNA // loSThamardI tRNacchedI nakhakhAdI ca yo naraH / nityocchiSTaH zakRnmUtrairnehAyurvindate mahat // na cAsItA''sane bhinne bhinna kAzyaM ca varjayet / na muktkeshaibhoktvymngnH snAnamAcaret // svaptavyaM naiva nagnena na cocchiSTazca saMvaset / ucchiSTo na spRzecchIrSaM sarvaprANAstadAzrayAH // kezagrahAn prahArAMzca zirasyetAni varjayet / nAnyatra putraziSyAbhyAM zikSArthaM tADanaM smRtam // 1. vadannabhuji iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 2. kAMsyaM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 311
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA na pANibhyAmubhAbhyAM tu kaNDUyejjAtu vai ziraH / na cAbhIkSNaM ziraHsnAnaM kAryaM niSkAraNaM naraiH // na prazastaM nizi snAnaM rAhoranyatra darzanAt / na bhuktottarakAlaM ca na gambhIrajalAzaye // duSkRtaM na gurorcyAt kruddhaM cainaM prasAdayet / parivAdaM na zRNuyAdanyeSAmapi jalpatAm // guroH pativratAnAM ca tathA dharmatapasvinAm / parivAdaM na kurvIta parihAse'pi bhArata ! // kiJcitparasvaM na harennAlpamapyapriyaM vadet / priyaM ca nAnRtaM brUyAnnAnyadoSAnudIrayet // patitaizca kathAM necchedAsanaM ca vivarjayet / patitAnnaM na roceta patitairna sahAcaret // vidviSTapatitonmattabahuvairizaThaiH saha / budho maitrIM na kurvIta naikaH panthAnamAzrayet // na duSTayAnamArohet kUlacchAyAM na saMzrayet / nAvagAhejjalaughasya vegamagresaro naraH // pradIptaM vezma na vizennArohecchikharaM gireH / nAsaMvRtamukho jRmbhet zvAsakAsau ca varjayet // nordhvaM tiryag na dUraM vA nirIkSet paryaTan budhaH / yugamAtraM mahIpRSTaM naro gacchedvilokayan // noccairhasetsazabdaM ca na muJcatpavanaM budhaH / nakhAnna radanaizchindyAtpAdaM pAdena nAkramet // na zmazru bhakSayeccauSThAnna gRhNIyAdvicakSaNaH / nocchiSTo bhakSayetkiJcinnA'dvAreNa vizekkacit // grISme varSAsu ca cchatrI daNDI rAtrau vaneSu ca / upAnadvastramAlyaM ca dhRtamanyairna dhArayet // 312
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 313 na cerSyA strISu karttavyA dArA rakSyAH prayatnataH / anAyuSyA bhavedIrSyA tasmAttAM parivarjayet // pAnIyasya kriyA naktaM tathaiva dadhisaktavaH / varjanIyA mahArAja ! nizIthe bhojanakriyA // nordhvajAnuzciraM tiSThainna bhavedutkaTAsanaH / tadvannopavizetprAjJaH pAdenA''kRSya cAsanam // nAtikalyaM nAtisAyaM na ca madhyandine tathA / nA'jJAtaiH saha gantavyaM naiko na bahubhiH saha / avalokyo na cAdarzo malino buddhimannaraiH / na ca rAtrau mahArAja ! dIrghamAyurabhIpsatA // varjayitvA tu kamalaM tathA kuvalayaM nRpa ! / raktamAlyaM na dhAryaM syAt zuklaM dhAryaM tu paNDitaiH // anyadeva bhavedvAsaH zayanIye narottama ! / anyadarcAsu devAnAmanyaddhAryaM sabhAsu ca // vAkpANipAdacApalyaM varjayeccAtibhojanam / zayyAdIpA'dhamastaMbhacchAyAM dUreNa saMtyajet // na nAsikAM vikuzlIyAt svayaM nopAnahau haret / zirasA na hareddhAraM na prabhAvetpravarSati // bhinne bhANDe kaliH prAyaH khaTvAyAM vAhanakSayaH / nAznanti pitarastatra yatra kukkurakurkuTau // suvAsinIM gurviNIM ca vRddhaM bAlAturau tathA / bhojayet saMskRtAnnena prathamaM caramaM gRhI // aghaM sa kevalaM bhuGkte baddhe govahanAdike / yo bhuGkte pANDavazreSTha ! prekSatAmapradAya ca // zrAddhavidhi prakaraNam
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH vRddho jJAtistathA mitraM daridro yo bhavediha / gRhe vAsayitavyAste gRhavRddhimabhIpsatA // apamAnaM puraskRtya mAnaM kRtvA ca pRSThataH / svArthamabhyuddharet prAjJaH svArthabhraMzo hi mUrkhatA // na svalpasya kRte bhUri nAzayen matimAnnaraH / etadeva ca pANDityaM yat svalpAd bhUrirakSaNam // AdAnasya pradAnasya karttavyasya ca karmaNaH / kSipramakriyamANasya kAlaH pibati tadrasam // nAbhyutthAnakriyA yatra nAlApo madhurAkSaraH / guNadoSakathA naiva tasya harye na gamyate // anAhUtaH pravizati apRSTo bahu bhASate / adattamAsanaM bhuGkte sa pArtha ! puruSAdhamaH // azaktaH kurute kopaM nirdhano mAnamicchati / aguNI ca guNadveSI pRthivyAM lakuTatrayam // mAtApitrorabharakaH kriyAmuddizya yAcakaH / mRtazayyApratigrAhI na bhUyaH puruSo bhavet // balIyasA samAkrAnto vaitasI vRttimAzrayet / vAJchannabhraMzinI lakSmI na bhaujaGgI kathaJcana // kramAdvetasavRttistu prApnoti mahatIM zriyam / bhujaGgavRttimApanno vadhamarhati kevalam // kUrmaH saGkocamAsAdya prahArAnapi marSayet / kAle kAle ca matimAnuttiSThet kRSNasarpavat // balinApi na bAdhyante laghavo'pyekasaMzrayAH / vipakSaNApi marutA yathaikasthA na vIrudhaH // 314
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAA ucchedayanti vidvAMso varddhayitvA'rimekadA / guDena vaddhitaH zleSmA yato niHzeSatAM vrajet // sarvasvaharaNe zaktaM zatru buddhiyutA narAH / toSayantyalpadAnena vADavaM sAgaro yathA // zatrumutpATayet prAjJastIkSNaM tIkSNena zatruNA / pAdalagnaM karasthena kaNTakeneva kaNTakam // avimRzya svaparayoH zaktimuttiSThate tu yaH / so'bdazabde zarabhavat prollalannaGgabhaGgabhAk // upAyena hi tatkuryAdyanna zakyaM parAkramaiH / kAkyA kanakasUtreNa kRSNasarpo nipAtitaH // nakhinAM ca nadInAM ca zRGgiNAM zastrapANinAm / vizvAso naiva karttavyaH strISu rAjakuleSu ca // siMhAdekaM bakAdekaM zikSeccatvAri karkuTAt / vAyasAtpaJca zikSeta SaT zUnastrINi gardabhAt // prabhUtakAryamalpaM vA yo naraH kartumicchati / sarvAraMbheNa tatkuryAt siMhasyaikaM padaM yathA // bakavaccintayedarthAn siMhavacca parAkramam / vRkavaccAvalumpeta zazavacca palAyanam // prAgutthAnaM ca yuddhaM ca saMvibhAgaM ca bandhuSu / striyamAkramya bhuJjIta zikSeccatvAri kurkuTAt // gUDhaM ca maithunaM dhASTayaM kAle cAlayasaGgrahaH / apramAdamavizvAsaM paJca zikSeta vAyasAt // bahvAzI cAlpasantuSTaH sunidro laghucetanaH / svAmibhaktazca zUrazca SaDete zvAnato guNAH // 315
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ArUDhaM tu vahedbhAraM zItoSNaM na ca vindate / santuSTazca bhavennityaM trINi zikSeta gardabhAt // ityAdyanyadapi nItizAstrAdyuktaM sarvamaucityaM suzrAvakeNa samyak cintyam / yataHhitamahitamucitamanucitamavastu vastu svayaM na yo vetti / sa pazuH zRGgavihInaH saMsAravane paribhramati // no vaktuM na vilokituM na hasituM na krIDituM nerituM, na sthAtuM na parIkSituM na paNituM no rAjituM nArjitum / no dAtuM na viceSTituM na paThituM nAnandituM naidhituM, yo jAnAti janaH sa jIvati kathaM nirlajjacUDAmaNi // AsituM zayituM bhoktuM paridhAtuM prajalpitum / vetti yaH svaparasthAne viduSAM sa naro'graNI // ityalaM prasaGgena / vyavahArazuddhyAditrayeNArthacintAyAM jJAtam / yathA-vinayapure ibhyavasubhadrAputro dhanamitro bAlye pitroma'tyA dhanahAnyA niHsvo duHkhI yauvane kanyAyA aprAptau hriyA dhanArjanArthaM gataH / khanyavAdadhAtuvAdarasamantrajalasthalayAtrAvividhavANijyanRpAdisevAdAvapi dhanAprAptyA'tyudvigno gajapure kevalinaM prAgbhavaM papraccha / so'pyUce 'vijayapure gaGgadatto gRhapatiH, kRpaNo matsarI dAnalAbhAdAvanyeSAmapi vighnakRt, sundarazrAddhena munipAveM nItaH / kiJcidbhAvAd dAkSiNyAcca pratyahaM caityavandanApUjAdidharmakaraNaM svIcakre / kArpaNyAdinA ca pUjAdau zithilazcaityavandanAbhigrahaM pAlitavAn / tatpuNyenebhyaputrastvaM jAtaH, asmAkaM militazca / prAgduSkRtAccAtini:svo du:khI ca 316
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam yadyathA kriyate karma tattathaivopabhujyate / sahasraguNamapyevaM jJAtvA kuryAdyathocitam // tataH sa prabuddho gRhidharmaM prapede, dinanizA''dyayAmayodharma eva kArya ityabhigrahaM ca / tataH zrAddhagRhe uttIrNaH / prAtarmAlikena saha puSpANi bhAgenA'vacitya gRhe caitye cArhantaM bhaktyA'rcati, dvitIyayAmAdau tasya vyavahArazuddhidezAdiviruddhatyAgaucityAcaraNAdividhinA vyavahArato'kRcchreNa bhojanAdi syAt / evaM yathA yathA dharme sthairyaM tathA tathA'dhikAdhikadhanamarjayati dharme | ca vyayati / kramAt pRthag gRhe sthito dharmiSThatayA mahebhyadattAM kanyAM pariNinye / anyadoccalati gokule guDatailAdi vikretuM gato gokulAdhipamaGgAradhiyA tyaktanidhisvarNaM dRSTvA 'svarNamidaM kasmAt tyajyate ?' ityUce / tenoktaM-'prAg vayaM pitrA svarNoktyA | vaJcitAstvamapi vaJcayase ?' tenoktam, ahaM kUTaM na bruve' / so'pyAha-'tarhi guDAdi datvA tvameva gRhANa / tatastena tathA kRtam / triMzatsahasramAnena tenAnyenApi bahvajitena sa mahebhyo jajJe / aho tadbhave'pi dharmamAhAtmyam / anyedyuH sumitramahebhyagRhe karmavazAdekAkI sa gataH / tadA koTimUlyaratnaiH kRtaM hAraM bahirbhuktvA kiJcit kAryeNa sumitro madhye gatvA pazcAdAgato hAramadRSTvA'trA'nyAbhAvAttvayaivAtta ityuktvA taM rAjakule ninye / tena jinArcAsadRSTisurakAyotsargapUrvaM divyaprArambhe tu ratnAvalI sumitrasya oTitaH patitA / sarveSAM vismayaH / jJAnI pRSTa : prAha-"gaGgadatto gRhapatistadbhAryA magadhA zreSThipanyAH pracchannaM lakSamUlyaM ratnaM jagRhe / tayA bahu bahu mArgaNe bhAryAmohAd gaGgadattaH tava svairevAttaM ityAlaM dadau / tataH sA khinnA tApasIbhUya | vyantaro jajJe / magadhA tu mRtvA sumitraH, gaGgadattastu dhanamitraH / tena vyantareNa krudhA sumitrasyA'STau putrA nihatAH / ratnAvalI 317
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: IA samprati hRtA, adyApi sarvasvaM hariSyati / bahubhaveSu vairaM niryAtayiSyati vairapAkasya ahaha ! dussahadurantatvam, AladAnAddhanamitreNA''laM prAptam / puNyAkRSTasudRSTisuraistadvyantarAtprasahya ratnAvalI mocitaa| zrutveti saMvignau nRpadhanamitrau jyeSThaputraM svapade nyasya pravrajya siddhau // iti dhanamitrakathA // iti saptamagAthArthaH // zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH majjhaNhe jiNapUA, supattadANAijutti bhuMjitA / paccakkhAi a gIattha-aMtie kuNai sajjhAyaM // 8 // madhyAhne pUrvoktavidhinA viziSya ca pradhAnazAlyodanAdiniSpannaniHzeSarasavatIDhaukanAdinA dvitIyavAraM jinapUjA supAtradAnAdiyuktyanatikrameNa bhuktvA bhojanaM kRtvetyanuvAdaH / mAdhyAhnikapUjAbhojanayozca na kAlaniyamaH, tIvrabubhukSo hi 'bubhukSAkAlo bhojanakAla' iti rUDhemadhyAhnAdagipi gRhItapratyAkhyAnaM tIrayitvA devapUjApUrvakaM bhojanaM kurvanna duSyati / Ayurvede | tvevamuktaM yAmamadhye na bhoktavyaM yAmayugmaM na laGghayed / yAmamadhye rasotpattiryugmAdUrdhvaM balakSayaH // supAtrAdAnAdiyuktizceyam bhojanavelAyAM sabhakti sAdhUn nimantrya taiH saha gRhamAyAti / svayamAgacchato vA munIn dRSTvA 318
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ | prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam sammukhaM gamanAdikaM karoti / tataH savinayaM saMvignabhAvitAbhAvitakSetra-subhikSadurbhikSAdikAla-sulabhadurlabhAdideyadravya-AcAryopAdhyAyagItArthatapasvibAlavRddhaglAnasahA'sahAdipuruSAdyapekSayA spardhA-mahattva-matsara-sneha-lajjA-bhaya-dAkSiNya-parAnuvartanApratyupakArecchAmAyAvilambA'nAdaravipriyoktipazcAttApAdidAnadoSavarjamekAntAtmAnugrahabuddhyA dvicatvAriMzadbhikSAdoSAdyadUSitaniHzeSanijAnnapAnavastrAderbhojanAdyanukrameNa svayaM svahastapAtradharaNAdinA pArzve sthitvA bhAryAdipAzrvAdvA dAnaM datte / dvicatvAriMzad bhikSAdoSAH piNDavizuddhyAdibhyo'bhyUhyAH / tato vanditvA svagRhadvArAdi yAvadanuvrajya ca nivarttate / sAdhvabhAve tvanabhravRSTivatsAdhvAgamanaM jAtu syAttadA kRtArtha: syAmiti digAlokaM kuryAt / tathA cAhu: jaM sAhUNa na dinnaM, karhi pi taM sAvayA na bhuMjaMti / patte bhoaNasamae, dArassAloaNaM kujjA // saMtharaNammi asuddhaM, duhravi giNhata diMtayANahiyaM / AuradiTuMteNaM, taM ceva hiaM asaMtharaNe // saMtharaNammitti saMstaraNe sAdhUnAM nirvAhe sati, asaMstaraNe anirvAhe durbhikSaglAnAdyavasthAyAmityarthaH / tathApahasaMtagilANesu, AgamagAhIsu tahaya kayaloe / uttarapAraNagammi a, dinnaM subahupphalaM hoi // evaM desaM tu khittaM tu viANittA ya sAvao / phAsuaM esaNijjaM ca dei jaM jassa juggayaM // asaNaM pANagaM ceva, khAimaM sAimaM tahA / osahaM bhesajaM ceva, phAsuaM esaNijjayaM // 319
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH auSadhamekameva dravyaM, bheSajaM tu bahvauSadhasaMyogaH / sAdhunimantraNabhikSAgrahaNAdividhivizeSo matkRtazrAddhapratikramaNasUtravRtteravadhAryaH / idaM ca supAtradAnamitithisaMvibhAga ucyate / yadAgamaH-atihisaMvibhAgo nAma nAyAgayANaM kappaNijjANaM annapANAINaM davvANaM desakAlasaddhAsakkArakammajuyaM parAe bhattie AyANuggahabuddhIe saMjayANaM dANaM' iti / supAtradAnaM ca divyaudArikAdyadbhutabhogAbhISTasarvasukhasamRddhisAmrAjyadisaMyogaprAptipUrvakanivilambanirvANazarmaprAptiphalam / yataH abhayaM supattadANaM, aNukaMpAuciakittidANaM ca / dohi vi mukkho bhaNio, tinni vi bhogAiaM diti // pAtratA tvevamuktAuttamapattaM sAhU, majjhimapattaM ca sAvayA bhaNiA / avirayasammadiTThI, jahannapattaM muNeavvaM // tathAmithyAdRSTisahastreSu varameko hyaNuvratI / aNuvratisahasreSu varameko mahAvravI // mahAvratisahasreSu varameko hi tAttvikaH / tAttvikasya (kena) samaM pAtraM na bhUtaM na bhaviSyati // satpAtraM mahatI zraddhA kAle deyaM yathocitam / dharmasAdhanasAmagrI bahupuNyairavApyate // anAdaro vilambazca vaimukhyaM vipriyaM vacaH / pazcAttApazca paJcApi saddAnaM dUSayantyamI // 320
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH bhiuDI UddhAloaNaM aMtovattA parammuhaM ThANaM / moNaM kAlavilaMbo nakkAro chavviho hoi // AnandAzrUNi romAJco bahumAnaH priyaM vacaH / kiJcA'numodanA pAtradAne bhUSaNapaJcakam // supAtradAne parigrahaparimANaniyamapAlane ca ratnasArakumArakathA / yathAratnavizAlA nagarI garIyaH saMpadAM padam / yathArthanAmA samarasiMhastatra narezvaraH // 1 // vyavahArI duHsthaduHkhApahArI tatra cAbhavat / vasusAra zriyA sAraH priyA'sya ca vasundharA // 2 // ratnasAraguNazreNI ratnasArastayoH sutaH / savayobhiH sameto'sau sameto vanamanyadA // 3 // vinayandharasUrIndrAn prekSAvAn prekSya tatra ca / natvA'prAkSItprabho'trApi prApyate sukhitA katham ? // 4 // mumukSumukhyA AcakhyurdakSa ! santoSapoSataH / bhave'trApi bhavejjIvaH sukhI na tvanyathA kvacit // 5 // santoSazca bhaved dvedhA dezataH sarvatastathA / tatra syAddezasantoSaH saukhyAya gRhamedhinAm // 6 // parigrahaparimANagrahaNe gRhiNAM punaH / dezasaMtoSapoSaH syAdatucchecchAnivRttitaH // 7 // sarvasantoSapoSastu yatInAmeva saMbhavet / anuttarasurebhyo'pyatrA'pyanuttarasaukhyadaH // 8 // uktaJca paJcamAGge-egamAsapariAe samaNe vANamaMtarANaM, domAsapariAe bhavaNavaINaM, evaM ticauppaMcachasatta-aTThanavadasaegArasamAsapariAe 321
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam asurakumArANaM joisiANaM caMdasUrANaM sohammIsANANaM saNaMkumAramAhiMdANaM baMbhalaMtagANaM sukkasahassArANaM ANayAicaUNaM gevijjANaM jAva. bArasamAsapariAe samaNe aNuttarovavAiyadevANaM teulesaM vIIvayai tti / iha tejolezyA cittasukhalAbhalakSaNA cAritrasya pariNatattve satIti zeSaH / prAjyairna hi mahArAjyairdhanai tighanairapi / samagrairnApi bhogAGgairasantoSajuSaH sukham // 9 // subhUmakUNikamukhA mammaNAdyAzca jajJire / hAsAprahAsApatyAdyAzcAsantoSaNa duHkhitAH // 10 // proktamapi-asantoSavataH saukhyaM na zakrasya na cakriNaH / jantoH saMtoSabhAjo yadabhayasyeva jAyate // 11 // uparyupari pazyantaH sarva eva daridrati / adho'dhaH pazyata kasya mahimA nopajAyate // 12 // tatsaukhyapoSisantoSasAdhanAya dhanAdikam / parigrahaM parimitIkuruSvA''pi yadRcchayA // 13 // dharmaH svalpo'pi niyamapUrvo'nantaphalapradaH / analpo'pi vinA tena syAdalpaphaladaH punaH // 14 // kUpe'lpAyAmapi sarau vahantyAM nityamakSayi / nIraM nIrandhranIraughaiH pUrNe sarasi no punaH // 15 // vidhure'pi nijaM dharma na tyajenniyame sati / jAtu tyajati sausthye'pi vinA tu niyamArgalAm // 16 // upAtta eva niyame dharme syAd dRDhatA'pi ca / pazUnAmapi susthairya dAmanyAmeva saMbhavet // 17 // dharme dADhyaM phalaM vRkSe jalaM nadyAM balaM bhaTe / khale'satyaM jale zaityaM ghRtaM bhojye ca jIvitam // 18 // 322
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA taddharmaniyame dharmadRDhatve ca dRDhaM budhaiH / yatitavyaM yathA'bhISTasukhaprAptiH sukhaM bhavet // 19 // ratnasAra: kumArastAM nizamya sugurogiram / samyaktvapUrvaM jagrAha parigrahamiti vratam // 20 // tadyathA-ratnAnAM lakSamekaM me daza lakSAzca kAJcanam / muktAnAM vidrumANAM ca pratyekaM mUDhakASTakam // 21 // baddhanANakasaGkhyAyAM tvaSTau kanakakoTayaH / bhArAyutaM ca rUpyAdeH zataM dhAnyasya mUDhakAH // 22 // zeSakrayANakaM bhAralakSaM SaT gokulAni ca / gRhATTAnAM paJcazatI yAnAnAM ca catuHzatI // 23 // hayAH sahasraM hastIndrAH zatamekamito'dhikam / na saGgrAhyaM na ca grAhyaM rAjyaM vyApAritA'pi ca // 24 // paJcAticArasaMzuddhaM ca paJcamamaNuvratam / pratipadyeti sazraddhaH zrAddhadharmamapAlayat // 25 // suhRdbhiH saha satyAdvaiH sa bhraman samayAntare / rolambarolanAmAnaM jagAmArAmamAdRtaH // 26 // ArAmazriyamutpazya pazyan krIDAgiriM gataH / divyagItaravaM divya-nepathyaM divyarUpabhRt // 27 // tasmin kinnaramithunaM hayAsyaM naravigrahaM / adRSTapUrvaM dRSTvAsau vismitaH smitavAgavak // 28 // yugmam / yadyeSa mo'mayo vA tatkimazvamukhastataH / na naro na sura: kintu tiryaddhIpAntarodbhavaH // 29 // kiM vA kasyApi devasya vAhanaM saMbhavedidaM / ityAkA'bhaNatkarNADadUno nu kiM naraH // 30 // kumAra ! kuvicArAnmAM viDambayasi kiM mudhA / svairaM vilAsavAn vizve'pyahaM hi vyantara: suraH // 31 // 323
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 324 tvameva tiryakprAyo 'si yatpitrApi bahiSkRtaH / devAnAmapi duSprApAd bhRtyavaddivyavastunaH // 32 // re re dvIpAntare dUre prAptaH pitrA tava kvacit / 'samandharakAranAmA hi nIlAbhasturagottamaH // 33 // kRzavakramukhaH karNadurbalazcaJcalasthitiH / skandhArgalaH saroSazca kunarendra ivaiSa ca // 34 // tathApyayaM vizvajanaspRhaNIyastu kautukaM / sarvAGgINasamagraddhirheturneturnijasya ca // 35 // yataH-nirmAsaM mukhamaNDale parimitaM madhye laghu karNayoH skandhe bandhuramapramANamurasi snigdhaM ca romodgame / pInaM pazcimapArzvayoH pRthutaraM pRSThe pradhAnaM jave, rAjA vAjinamAruroha sakalairyuktaM prazastairguNaiH // 36 // azvArohamana: spardhAdivaikadivasena saH / yojanAnAM zataM yAti javanaH pavanAdapi // 37 // saMpatprarohe'tra mahArohe'zvArohatAM vahan / prApnotyaho saptame'hni vastu vizve'pyanuttare // 38 // tvamare svagRhasyApi rahasyaM nAvabudhyase / jJaMmanyatvena mAmevaM mudhaiva ca vibhASase // 39 // jJAsyate tava dhIratvaM vIratvaM vijJatA ca cet / tvamApsyasIti gIH khe'gAtkinnaraH kinnarIyutaH // 40 // tadapUrvataraM zrutvA kumAro gRhamAgamat / atyuccairvaJcitanmanyo manyumAnunmanAyitaH // 41 // 1. samarAndhakAranAmA nIlA0 iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / sasasasasa zrAddhavidhiprakaraNam
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH madhye'gAraM gato dvAraM datvA maJcakamAzritaH / jagade savivAdena pitro kiM vatsa ! bAdhate // 42 // yaH kazcidvyAdhirAdhirvA brUhi taM yatpratikriyAm / kurve'vazyaM na muktAnAmapyarthaH sphuTatAM vinA // 43 // tadvAkyatuSTastadvAraM jhaTityuddhATya so'bravIt / yathAvRttaM yathAcittaM pitre citreNa so'pyavak // 44 // asmAdvizvottamAdazvAdvizvAyAmayamicchayA / saJcariSNuzciraM mA smAn viyogArttAn vyavadhAnmudhA // 45 // ityAdyAzakya turago gopitaH prAk prayatnataH / arghya eva tvidAnI te kuryAH kintu yathocitam // 46 // ityuditvA dadau sau'smai taM turaGgaM saraGgahRt / yAJcAyAmapi nAyaM ceddattaH snehe tadA'nalaH // 47 // so'pyuccairmumude tena nidhAneneva nirdhanaH / abhISTasya viziSTasya prAptau mAdyati vA na kaH // 48 // maNIkhacitasauvarNavaryaparyANamAryadhIH / kumAro'tha tamArukSadudayAdrimivAMzumAn // 49 // sasamAnavayaHzIlaiH savayaHpravarairvRtaH / hyArUDharaGgatturagairniragAnagarAd bahiH // 50 // uccairuccaiHzravastulyamatulyottamalakSaNam / 'bAhyAlyAM vAhayAmAsa sa vAhendraM surendravat // 51 // dhoritaM valgitaM plutyuttejite ca gatI: kramAt / catasrastena dakSeNa sAkSepaM khelyate sma saH // 52 // 325 1. vohyAlyAM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA sa paJcamI gati zukladhyAnenevAmunA punaH / nIyamAnaH parAnsarvAn siddhajIva ivAmucat // 53 // atrAntare zreSThyagAre kIrarAT paJjarasthitaH / avadhArya kAryasAraM vasusAraM sudhIrjagau // 54 // bhrAtA tAta ! mamedAnI ratnasArakumArarAT / taM turaGgamamArUDhaH prauDhavegaH prayAtyayam // 55 // kautUhalaikarasikaH kumArazcaJcalAzayaH / jaGghAlaH prabalotphAlaH turaGgazca kuraGgavat // 56 // atividyudvilasitaM vidhevilasitaM punaH / na jAnImaH pariNAmaH kAryasyArya ! kathaM tviti // 57 // bhAgyaikasindhormabandhorna yadyapyazubhaM kvacit / tadapyaniSTAzaGkIni svAntAni snehalAtmanAm // 58 // yAti yatrApi paJcAsyaH syAttatrApi prabhutvabhAk / siMhI tadapi hI sUnoraniSTAzayArtibhRt // 59 // satyapyevaM yathAzakti prAgyanakaraNaM varam / pAlibandhastaDAge'pi sajja eva suyauktikaH // 60 // tattAta ! tAvakInaH syAdyadyAdezastadA drutam / yAmi svAmin ! kumArasya zuddhihetoH padAtivat // 61 // kadAcidviSamAyAM ca dazAyAM daivayogataH / syAM sakhApi kumArasya sukhakRdvacanAdinA // 62 // evaM svasvAntasaMvAdivAdinaM vadati sma tam / hRSTaH zreSThI zukazreSTha ! sAdhu sAdhu tvayoditam // 63 // gaccha gacchatarAM svacchamate'tucchagateDhuMtam / vatsa ! vatsasya bhUyAstvaM sahAyazca mahA'dhvani // 64 // tvayA priyasakhenAsau sukhenAptA nijaM padam / lakSmaNeneva saMpUrNakAmaH zrIrAmavad dhruvam // 65 // 326
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 327 kRtArthamAnI mAnIti so'nujJAdAnamAtrataH / niryayau paJjarAt kIraH saMsArAdiva sanmatiH // 66 // yAyAvara: sa patrIva patattrI militaH kSaNAt / premNA''lApya kumAreNa ninye'Gke laghubandhuvat // 67 // azvaratnaM nRratnAptyA'kharvagarvamivodvrajan / purasyaiva parisare'muJcanmitraturaGgamAn // 68 // aprajJA iva saprajJAtte pazcAtpatitAstataH / AdAveva hatotsAhAstasthustatraiva duHsthitAH // 69 // athoccairutpatatkAya eva prAyaH prayAnayam / urvImapi na pasparza rajaHsparzabhayAdiva // 70 // sarigirivanorvyAdi kumArasyAkhilaM tadA / hayezasparddhayevodyatpratibhAti sma sarvataH // 71 // kautukotkakumArAntaHkaraNapreraNAdiva / mahIM krAmannavizrAmaM nAmaMsta kvApi sa zramam // 72 // bhUyaH zabarasenAbhirbhramantIbhiH subhISaNAm / prAptaH zabarasenAhvAM sa krameNa mahATavIm // 73 // nAdaiH kRtabhayonmAdaiH zvApadAnAM suduHsahaiH / mukhyATavISvahamiti yA garveNeva garjati // 74 // mithaH kariharivyAghravarAhamahiSAdayaH / kumArakautukAyeva yudhyante yatra sarvataH // 75 // apUrvavastulAbhArthI kautukArthI ca cettadA / drAgehIti kumAraM yAhvayatIva zivAravaiH // 76 // drumA yatrAbhito'pyazvavegavattAcamatkRtAH / mUrddhAnaM dhUnayantIva kamprazAkhAzikhAmiSAt // 77 // yasyAM zabaryaH kinnarya iva varyataraiH svaraiH / kumAraraJjanAyeva gAyantyudbhaTagItikAH // 78 // AAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 328 tasyAM puraH prayAnekaM sa tApasakumArakam / dolAdhirUDhaM pAtAlakumAramiva bhUmigam // 79 // snigdhabandhumiva snigdhadRzaM darzanamAtrataH / dadarza darzanIyAnAmavadhiM snigdhayA dRzA // 80 // yugmam // sa tApasakumAro'pi kumAraM mArarUpiNam / varaM kanyeva vIkSyA'bhUd vrIDautsukyamudAdibhAk // 81 // taistairvikArairvidhuro'pyavaSTabhya sa dhRSTatAm / AryaH kathaJciduttIrya dolAtaH prajalpa tam // 82 // vizvavallabha ! saubhAgyanidhe ! dRSTau nidhehi naH / dhehi sthairyaM prasAdaM no vidhehi abhidhehi ca // 83 // ko nAma viSayaH zlAghAviSayaH kriyate tvayA / svavAsakaraNAtkiM vA puraM vizve'pyanuttaram // 84 // utsavairAkulaM kiM vA kulaM yasminnavAtaraH / kA jAtirjAtivallebhe saurabhyaM saGgatestava // 85 // trailokyAnandajanakaM janakaM tava kaM stumaH / jananI mAnanIyAnAM mAnanIyA ca kA tvayA // 86 // svajanAH ke janAnandadAyinaH sajjanA iva / svAjanyaM manyase yaistvaM samagrasubhagAgraNIH // 87 // mAhAtmyadhAma ! kiM nAma yena tvaM hanta kIrttyase / ko heturiSTasaMyoge keturyenAsi niHsakhaH // 88 // parAvagaNanAhetuH parA keyamapi tvarA / kiM vA prayojanaM prItiyojanaM yaccikIrSasi // 89 // tajjalpitaM sulalitaM tUNamAkarNayanniti / na kevalaM kumAro'bhUdutkarNasturago'pi saH // 90 // kumAramanasA sArddhaM tatra tasthau ca vAjirAT / azvavArAnuvRttyaivA'zvavarANAM hi ceSTitam // 91 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tasya rUpoktilAlityamohitAtmA mahebhyabhUH / sarvatrAnuttaratvAnnu yAvannaivottaraM dadau // 12 // uccairuvAca vAcAla iva tAvatsa kIrarAT / sarvAvasaravit prApyAvasaraM kiM vilambate ? // 13 // bho maharSikumArendra ! kumArasya kulAdinA / ko'rtho na hyadhunArabdhaM karma vaivAhikaM tvayA // 14 // aucityakRtyaM tvaucityacaturasyApi vacmi te / sarvathA'pyatithiH pUjyaH sarveSAM vratinAmapi // 15 // uktaJca laukikai:gururagnirdvijAtInAM varNAnAM brAhmaNo guruH / patireko guruH strINAM sarvasyA'bhyAgato guruH // 16 // tattazcette kumArendrAyattaM cittaM tadA mudA / prathIyaH prathayAtithyaM vicArairaparairalam // 17 // ityukticAturItuSTaH kaNThe kIrasya tApasaH / maNisrajamivAkSepAccikSepA'bjastrajaM nijAm // 18 // vyAharacca kumArendra ! vizvazlAghyastvameva hi / yasyaivaM caturottaMsaH kIro'pi caturoktiSu // 19 // drutamuttara saubhAgyairanuttaraturaGgamAt / atithIbhava bhAvajJa ! caritArthI kuruSva naH // 10 // idaM palvalamutphullakamalaM nirmalaM jalaiH / vanakhaNDo'pyakhaNDo'yaM tvadvazA vayamapyatha // 101 // tapasvinA'tra te kIdRzyAtitheyI mayA bhavet / nagnakSapaNakasthAne bhUjAnerbhaktirastu kA ? // 102 // tathApi te yathAzakti bhakti kAmapi darzaye / svacchAyayA karIro'pi na kiM vizrAmakRt kvacit // 103 / / sadyaH prasadya vijJapti prapadyasva tadadya naH / na santaH pathikAH kvApi prArthanAvyarthanApathe // 104 // 329
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tathaiva kartukAmaH prAk preritaH zakunairiva / iti tadvacanairazvAduttatAra kumArarAT // 105 // manasA prAk tadAnIM tu vapuSApi sukhAkRtA / prIte saMyuyujAte to janmataH suhRdAviva // 106 // mithaH prItisthirIkAravyabhicArAya kintu tau / kiJcidviceratustatra parasparakarArpiNau // 107 // prItyA mithaH karasparzakAriNau cittahAriNau / kalabhau zuzubhAte to kAnanAntarvihAriNau // 108 // tasmai girisaritpadmAkarakrIDAspadAdikam / svaM sarvasvamivATavyAM tApasaH zaMsati sma saH // 109 // so'pUrvAzca tarUn kAzcin phalapuSpaddhibhirgurUn / gurUniva nijAMstasmai nAmAdezamupAdizat // 110 // tataH zramApanodAya vinodAya ca palvale / snAnaM cakAra karivat kumAraH sa RSegirA // 111 // tata sausnAtikIbhUya kumArAya samAnayat / RSiH pakvA apakvAzca drAkSAH sAkSAtsudhA iva // 112 // pakvAnyAmrANi kamrANi yAni prekSyApi cakSuSA / kSipraM kamprANi jAyante cetAMsi vatinAmapi // 113 // phalAni nAlikerINAM kadalInAM ca naikazaH / pakvakSudhAkariNAJca khajUrINAM ca bhUrizaH // 114 // rAjAdanAni svAdutvasadanAni ghanAni ca / pacelimAni ca kSIrAmalakAnyapyanekazaH // 115 // snigdhAntazcArakulikAkulAzcAraphalAvalI: / prasphuraccArubIjAni cArubIjaphalAni ca // 116 // sAdhumAdhuryapUrANi bIjapUrANi bhUrizaH / nAraGgANi suraGgANi dADimAnyasamAni ca // 117 // 330
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAA jambIrANAM sajambUnAM paripAkamupeyuSAm / badarIgundapIlUnAM panasAnAM phalAni ca // 118 // zRGgATakAnAM ca ghaTAzcirbhaTIzcirbhaTAni ca / pakvApakvAdibhedena vAlukAdiphalAni ca // 119 // peyAni mRdumRdvIkApAnakAnyabjinIdalaiH / nIrANi nAlikerANAM sarasyAH sarasAni ca // 120 // zAkasthAne'pyapakvAmlAmlikaughAnnimbukAdi ca / svAdanIyapade'pyAAnArdrAH pUgIphalAvalI: // 12 // pRthulAni nirmalAni nAgavallIdalAni ca / elAlavaGgalavalIphalajAtiphalAdyapi // 122 // bhogArthaM tu zatapatrAzokacampakaketakIH / mAlatImallikAkundamucukundAdikAni ca // 123 // saurabhyapadmasadmAni padmAni vividhAni ca / mAdyaddamanakAdIni nissamAni sumAni ca // 124 // karpUrapUrapArIzca karpUratarusaMbhavAH / yathAprAptaM prazastaM ca vastu kastUrIkAdyapi // 125 // caturdazabhiH kulakam / sarvartukapuSpaphale tatra sarvamavApyate / bhaktyA prItyA ca yatkiJcit kriyate stokameva tat // 126 // vicitrAH kiJca cittAnAM rucayo rucizAlinAm / ityasau vastuvistArAttasmai sarvamaDhaukayat // 127 // tataH sa tadbhaktibhaGgIraGgIkurvannakharvahRt / dRSTIApArayAmAsa teSu sarveSu sAdaram // 128 // apUrvANIva sarvANi kiJcitkiJcicca tAni saH / yathopayogaM bubhuje dAturevaM hyanugrahaH // 129 // kIrocitaizca kIro'pi tenAbhojyata taiH phalaiH / anantaraM kumArendrAnnarendrAdiva sevakaH // 130 // 331
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 332 azvo'pyazvocitaiH kRtyairdAtavyaizca gatazramaH / RSiNA prINayAmAhe ( ? ) mahAnto naucitImucaH // 131 // atha kIraH kumArasya samyag bhAvaM vibhAvayan / cakre pRcchAmatucchAtmA saprIti pratitApasaM // 132 // maharSe ! prasphurallomaharSe'smin navayauvane / IdRkSe'pi kimIdRkSaM tavAsaMbhAvitaM vratam // 133 // kvAyaM sArastavAkAraH prAkAraH sarvasaMpadAm / kva saMsAratiraskArakArIdaM duSkaraM vratam // 134 // asyAzcAturyasaundaryasaMpado'pyAditaH kutaH / araNye mAlatIpuSpasyeva niSphalatA kRtA // 135 // divyAlaGkRtaveSArhaM mRdvaGgaM padmato'pyadaH / kathaM nu sahate hanta bhRzakarkazavalkalam // 136 // draSTRdRSTimRgIpAzaH kezapAzaH sukomalaH / naivotkaTajaTAbandhasambandhamayamIhate // 137 // etacca cArutAruNyaM puNyaM lAvaNyamapyadaH / navyabhogaphalaiH zUnyaM kAruNyaM kurute'dya naH // 138 // tataH kimaGgavairAgyAt kiM vA kapaTapATavAt / yadvA daivavazAdyadvA durdaivAdyabhiyogataH // 139 // mahAtapasvinA kenApyathavA zApadAnataH / prapediSe vada kutastapasvin ! dustapaM tapaH // 140 // sandAnitakam / athAtulagalannetrajalairaviralairvratI / vamannivAntaraM duHkhaM sa jagAda sagadgadam // 141 // bhoH kIrendra ! kumArendra ! ko vizve'pyastu vAM samaH / yayormayi kRpApAtre kRpA hyevaM vijRmbhate // 142 // svaduHkhe svIyaduHkhe vA dRzyante ke na duHkhinaH ? / traidhe'pi jagati dvitrAH paraduHkhe tu dukhinaH // 143 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH taduktaM-zUrAH santi sahasrazaH pratipadaM vidyAvido'nekazaH, santi zrIpatayo'pyapAstadhanadAste'pi kSitau bhUrizaH / kintvAkarNya nirIkSya vAnyamanujaM duHkhAditaM yanmanastAdrUpyaM pratipadyate jagati te satpuruSAH paJcaSAH // 144 // abalAnAmanAthAnAM dInAnAmatha duHkhinAm / paraizca paribhUtAnAM trAtA kaH ? sattamAtparaH // 145 // yathAvatkathayiSyAmi kumAra ! tvatpurastataH / gopyaM nirdambhavizrambhasaMraMbhaikapade nu kim ? // 146 // atrAntare mahotpAtadurvAta iva dussahaH / mattebha iva mUlebhyo'pyuccaiH pronmUlayan vanam // 147 // ucchaladhUlipaTalaiH kurvannaviralairalam / jagattrayImapi sphUrjavmAdvaitamayImiva // 148 // ghughutkAramahAghoravirAvairatiduHzravaiH / api digvAraNendrANAM kurvANaH zravaNe jvaram // 149 // tapasvinaH svavRttAntakathanaikamanoratham / rathaM prati yathArthA prabhaJjanetyabhidhAM bhajan // 150 // AkasmikamahAsindhunIrapUra ivAkhilam / plAvayan pavanaH proccairvAtuM pravavRtetarAm // 151 // paJcabhiH kulakam / dhUlyA dRzormantramudrAM dattvA kIrakumArayoH / samIra: siddhacaurastamapajahe taponidhim // 152 // hA hA vizvajanAdhAra ! varAkAra ! kumAra ! hA ! / hA vizvasvAntavizrAma ! satparAkramadhAma ! hA // 153 // rakSa rakSa jagadrakSAdakSa ! durvaizasAditaH / pralApaH kevalaM tAbhyAM tadetyazrAvi duHzravaH // 154 // yugmam / hRtvA kutra prayAtA'si re majjIvitajIvitam / ityuccaivibruvan krodhAdyodhukAmaH kumArarAT // 155 // 333
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA AkRSTagviSavyAlakarAlakaravAlabhRt / javAddadhAva tatpRSThe niSTheyaM vIramAninAm // 156 // yugmam / taDiddaNDa ivoddaNDavegataH sa gataH kiyat / kIreNAdbhutatavRttavismitenetyajalpyata // 157 // kiM kumAra ! mudhA maugdhyAdvidagdho'pyanudhAvasi ? / sa tapasvikumAraH kva ? kva vAtaH puratazca saH ? // 158 // kRtAntavajjIvitavyaM taM maharSi mahAbalaH / apahRtya kRtArthaH san ko veda kva kathaM yayau // 159 / / iyatA ca yojanAnAM sa lakSANyapyasaGkhyazaH / kumAra ! dUre'ntaradhAt tannivatasva satvaram // 160 // tato niSphalasaMraMbhAraMbhAd bibhradapatrapAm / pazcAtprApad vyalApIcca kumAraH khedameduraH // 161 // hA gandhavAha ! kiM dAvahavyavAhAyitaM tvayA / yanmama premasarvasvaM munimenamapAharaH // 162 // hA munIndra ! kumArendra ! vakAcandrAnmadIyake / pronnidratAM prapatsyete netre nIlotpale kadA ? // 163 // hA snigdhamugdhamadhurA dRgvilAsA: sudhormayaH / saumanasyapuSaste'pi kathaM prApyAH ? punarmayA // 164 // jitAmRtAni hI tAni bhASitAni muhurmahuH / kalpadrukusumAnIva kathaM labdhA'smi ? raGkavat // 165 // evaM vilApAn vividhAn kurvan kAntAviyuktavat / kumAraH kIrarAjena jajalpe kalpitetarat // 166 // nUnaM sa tApasapumAn sa kazcit kiMtu kenacit / svazaktitazchannarUpamanyatkiJcidvicAryatAm // 167 // taistairvikArairAkAraiH prakAraizca saduktijaiH / prekSaNairlakSaNaizcainaM jAne kAJcana kanyakAm // 168 // 334
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA kuto'nyathA tadA pRSTaH so'bhUd bASpAmbupUrNadRg / abalAnAmidaM cihnaM nottame puMsi saMbhavet // 169 // na ghoraH sami( mI )ra: so'pi kintu divyaM kimapyadaH / no cenmaharSimevaiSo'pAhArSInna tu nau kutaH ? // 17 // dhanyA kanyApi sA kApi daivatAdikadurgrahAt / viDambyate dhruvamevaM durdaivaM prati kaH prabhuH ? // 171 // duSTagrahAdvimuktA ca sA tvAmeva variSyati / dRSTapUrvI suparva ko'nyatra kurute ratim // 172 // duSTagrahAdvimokSo'pi tasyAH saMbhAvyate drutam / rAtrigrahAdivAbjinyAstava zUra ! zubhodayAt // 173 // saMgasyate ca te sadyaH sApi daivavazAt kvacit / AvazyakI hyabhISTArthasiddhiH sadbhAgyazAlinAm // 174 // saMbhAvyA'pi procyamAnaM mAnanIyamidaM tvayA / jJAsyate cAlpakAlena satyAsatyatvanirNayaH // 175 // tadvipAlAn durApAlAn kumAra ! suvicAravit ! kimaGga kuruSe dhIra ! puruSeSviti naucitI // 176 // iti kIragiraM yuktiyuktAM manasikRtya saH / kRtyavittyaktazoko'bhUd vijJoktiH kiM na sAdhayet ? // 177 // tamiSTadevatAmiva smarantau tau yatIzvaram / vAjirAjamathAruhya pathi prAgvat pracelatuH // 178 // kAnanAni nagAnnaikAnAkarAnnagarANi ca / sarAMsi sarito'pyuccaiH samullaGghya sahasrazaH // 179 // nirantaraprayANena prayAntau tau kramAt puraH / prakAmamabhirAmadrumArAmamAlulokatAm // 180 // yugmam / yo nissImadrumasumabhramabhramarajhaGkRtaiH / svAgataM nijagAdeva kumArendrAya sAdaram ? // 181 // 335
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH pravizantau ca tau tatra prItau prekSAM babhUvatuH / prAsAdamAdidevasya dIvyannavyamaNImayam // 182 // bho bhavadvayalAbhaste bhAvyatreti kumArarAT ! / dUrAdAkArayAJcakre kampayA yatpatAkayA // 183 // tilakadrumamUle'zvaM niyamya kusumAdyatha / praguNIkRtya caityAntaH kumAraH kIrayug yayau // 184 // vidhividvidhivatpUjAM vidhAya vividhaiH sumaiH / vinidradhIjinendraM sa stotumityupacakrame // 185 // zrImadyugAdidevAya sevAhevAkinAkine / namo devAdhidevAya vizvavizvakadRzvane // 186 // paramAnandakandAya paramArthaMkadezine / paramabrahmarUpAya namaH paramayogine // 187 // paramAtmasvarUpAya paramAnandadAyine / namastrijagadIzAya yugAdIzAya tAyine // 188 // yoginAmapyagamyAya praNamyAya mahAtmanAm / namaH zrIzambhave vizvaprabhave'stu namo namaH // 189 // ityullAsena panasaphalavatsphuTakaNTakaH / jinaM stutvA''ptatattvArthaH pravAsaM so'kRtArthayat // 190 // satRSNa iva taccaityamabhitaH suSamAmRtam / pAyaM pAyaM vyapAyaM sa sauhityasukhamanvabhUt // 191 // niviSTazca viziSTazrIkAraNe mattavAraNe / zuzubhe svavibhurivairAvaNe mattavAraNe // 192 // kumAraH kIramUce ca kimadyApi na labhyate / tattApasakumArasya zuddhiH kApi pramodakRt // 193 // zuko'pyAkhyat sakhe ! khedaM mAkArSIharSamAvaha / AsannazakunAnnUnamadya syAttasya saGgamaH // 194 //
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH atha ca-zikhAmaNIyitazikhAjuSaM prekSakamutpuSam / kamanIyakalApazrIsakalaM kalabhASiNam // 195 // zikhaNDinaH parAn svazrIvizeSeNa zikhaNDinaH / kurvANaM vajriNo'rvANaM nyatkurvANaM svavegataH // 196 // zikhaNDivaramArUDhA divyaM divyatanudyutiH / zrIdharmArAdhanaprAjJA prajJaptIva surIzvarI // 197 / / padminIva samagrAGgapadmasaurabhyavarSiNI / prasphuraccArutAruNyA lAvaNyAmRtasAraNI // 198 // sarvAGgadivyAbharaNairdizastejomayIriva / tanvAnA tatra tanvyekA sumukhI samupeyuSI // 199 // paJcabhiH kulakam / zrInAbheyavibhuM bhaktyA'bhivandya svakakekiyuk / sA'tha nartitumArebhe raMbheva bhuvamIyuSI // 20 // prazastairhastakai kAGgahAraiH karaNairapi / bhAvaizca vividhairhAM nartakIva nanartta sA // 201 // kumArakIrayozcitte tathA tatra camatkRte / sarva vismRtya saMprApte yathA tanmayatAmiva // 202 // rUpasAraM kumAraM taM sApi prekSya mRgekSaNA / sollAsA savilAsA''sIccamatkRtimayI ciram // 203 // bhaNitA ca kumAreNa karabhoru ! bhavenna cet / manAgapi manaHkhedastadA pRcchAmi kiJcana // 204 // omityuktavatI sApi tena pRSTA viziSTavAk / AmUlacUlamUce svaM vRttAntamiti tAntihRt // 205 / / 1. bhASiNI iti ko0 ha0 pra0 pAThaH /
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA kanakazrIbhiH kanakapuryAmahAryasaMpadi / kanakadhvajarUpo'bhUtsvakule kanakadhvajaH // 206 // tRNAnyapyamRtIcakre yaH prasattispRzA dRzA / yadvairiNo raNe'jIvaMstAnyAsvAdyA'nyathA katham ? // 207 // sAramantaH pure tasya prazasyaguNabhUSaNA / surendrasundarI mUrtyA kAntA kusumasundarI // 208 // sA'nyadA pramadAratnaM pramadAptikaraM param / lebhe svapnaM sukhasvapne'pyasvapneva sphuTaM yathA // 209 / / mainAGkamaGkamutsRjya ratiprItipradAyi me / ratiprItidvayaM prItiraGgAdutsaGgamAgamat // 210 // drAg vibuddhA vibuddhAbjalocanA vacanAtigam / pUryate sma prItipUrairvAripUrairivApagA // 211 // sApi svapnaM yathAdRSTaM gatvA'bhASiSTa bhubhUje / so'pyevamUcivAn svapnaphalaM svapnavicAravit // 212 // sAraM sAraGgazAvAkSi ! kanyAyugmaM jagatyapi / bhAvi te bhavitA yena sraSTaH sRSTe prakRSTatA // 213 // sA zrutveti kanIlAbhe'pyabhUd bhUripramodabhAg / dvAvapISTau prakRSTau cet putro vA putrikApi vA // 214 // sA tataH prAptatadgarbhA kramAd garbhAnubhAvataH / vapuHpANDimadambhena lebhe nirmalatAM kila // 215 // mAlinyaM jalagAyAH kAdambinyAH bhavedyadi / tasyA ajaGagarbhAyAstahi yuktaiva zubhratA // 216 // yugapadyugalaM putryoH suSuve ca sukhena sA / samyag nItiriva dvaitamadvaitaM kIrtipadmayoH // 217 // azokamaJjarItyAkhyAM prathamAyAH kSamApatiH / dvitIyasyAstu tilakamaJjarIti vyarIracat // 218 // 338
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA paJcabhiH paJcabhistatra dhAtrIbhiH parilIlite / merAviva kalpalate vavRdhAte krameNa te // 219 // kalAkalApaM sakalaM kalayAmAsatuzca te / svalpaidinavilambaH syAddhIsAdhye dhImatAM hi kaH ? // 220 // rUpasaMpattayornavyayauvanena vyaziSyata / azeSApi vizeSeNa vasaMteneva sadvanI // 221 // uttejite asilate smareNa karayordvayoH / sajjIkRte virejAte jagajjayakRte nu te // 222 / / dvijihvajihve iva te krUragrahadRzAviva / trailokyakSobhakAriNyau gate apratikAratAm // 223 // samaikaduHkhasukhayoH samAnandaviSAdayoH / samavyApArayoH sarvakAryeSu samarUpayoH // 224 // samAnazIlayoH sarvasamAnaguNayostayoH / AjanmaparamapremNi yadi syAdupamA dRzoH // 225 // yugmam // yataH-sahajaggirANa sahasovirANa sahaharisasoavaMtANaM / nayaNANa vadhannANaM AjammaM niccalaM pimmaM // 226 // dadhyAvatha nRpo bhAvI ko'nurUpo'nayorvaraH / dvayorekaH sa cAnveSyo ratiprItyoriva smaraH // 227 // yadyanyonobhinnavaravaraNaM jAtu jAyate / mitho duvirahAnnUnaM maraNaM zaraNaM tadA // 228 // ucitazcaitayoH ko vA yuvA'tra sukRtI kRtI / ekAM kalpalatAM ko'pi naivAhet kiM punardvayIm ? // 229 // nAstyeva bhuvane'pyetAmekAmapi labheta yaH / tat kiM kartA hahA kanyAjanakaH kanakadhvajaH // 230 // lokottaratayA hanta hatayoretayorapi / hA'navaSTambhalatayoriva kA bhAvinI gatiH ? // 231 // 339
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam nitAntacintAsantApatApitasyeti bhUpateH / mAsA varSANi varSANi yugAnIvAticakratuH // 232 // kanyA dhanyApi hA kanyAjanakasyaikakaSTakRt / aSTamUrteryathAdRSTiH puMsaH sammukhavAsinaH // 223 // yataH-jAteti pUrvaM mahatIti cintA, kasya pradeyeti ? tataH pravRddhA / dattA sukhaM sthAsyati vA na veti ? kanyApitRtvaM kila hanta kaSTam // 234 // atha prathayituM proccaiH smararAjasya gauravam / antarvanaM pUrNaRddhayA'vatatAra vasaMtarAT // 235 // malayAnilasUtkArairjhaGkArairalinAM ghanaiH / kolAhalaizca vAcAlakokilAnAM manoharaiH // 236 // protsarpaharpakandarpakSmApatergAyatIva yaH / trijagadvijayodbhutakIrtigItitrayIM tadA // 236 // yugmam / tadA mudA hRdAkSepAtte kSamAbhRtkumArike / krIDArasenAkulite calite pratikAnanam // 238 // kalabhA'zvA'zvatarokSazibikAsyandanAdikAn / nAnAyAnAzritA naikasaGkhyAH sakhyaH sahA'calan // 239 // sukhaM sukhAsanAsIne te sakhIbhiH pariSkRte / lakSmIbrAhayAvivAbhAtAM vimAnasthe surIvRte // 240 // zokanirNAzakA'stokavividhAzokasaGkalam / azokakAnanAhvAnaM te udyAnaM samIyatuH // 241 // bhRGgagarbhaprasUnAni sphurattArakalocanaiH / prItyeva yojayantyau te tamArAmamapazyatAm // 242 // tatazca racitAM cAruharicandanadAruNA / svacitAM sanmaNisvarNairvisphurAccAmarAJcitAm // 243 // 340
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH dRDhaM raktAzokazAkhAbaddhAmazokamaJjarI / bAlA lIlAvatIcittalolA dolAM samAzrayat // 244 // yugmam / pUrvaM tilakamaJjaryA sundaryA'jaryadhuryayA / uccairAndolayAmAsa' bAlA dolAvilAsinI // 245 // tasyAstadA padAghAtAt prItaH svAyattakAntavat / babhAra pulakAGkuraM kaGkelliH kusumodgamaiH // 246 // dolAyAM dolayantIyaM vikArairvividhaiH paraiH / yUnAM manAMsi nayanAnyapyAndolitavatyaho ! // 247 // raNajjhaNanmaNipreDamekhalAdikabhUSaNAH / tasyA amandamAkrandanniva bhaGgabhayAttadA // 24 // taruNaiH sA saromAJcaM taruNIbhirapIjyA / vIkSyamANA kSaNaM jajJe yAvatkrIDAprasaktahRt // 249 // tAvahurdaivatazcaNDaproddaNDAzugavegataH / dolA Titi tutroTa sAkaM krIDArasena sA // 250 // nADyAmivAsyAM dolAyAM truTitAyAM drutaM hahA ! / bhAvyasyAH kimiti vyagrAH samagrA yAvatA'bhavan // 251 // tAvat sadolA lolAkSI vyAkulaistairvyalokyata / utpatantI viyatyuccaiA vrajantIva kautukAt // 252 // yamavatko'pyalakSo hA hRtvanAM yAti yAtyaho ! lokairityuccakaizcakre nistulastumulastadA // 253 // tasyA haraNamutpazyaiH pazyadbhirapi pArzvagaiH / caNDakodaNDakANDaughadharairapi sudurdharaiH // 254 // 1. mAhe iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 341
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH rAbhasyAttatra dhAvadbhirdhAraivIraiH parairapi / zaktaM kimapi no kartuM kAnvadRzye pratikriyA ? // 255 // yugmam / karNazUlamivAkarNya kanyApaharaNaM kSaNam / rAjA vajrAhata ivAbhavaddussahaduHkhabhAk // 256 // kva gatAsi ? hahA vatse ! kiM na datse svadarzanam ? / svacche ! dhatse na kiM tucchetaratprema purAtanam // 257 // nRpativilapatyevaM yAvattadvirahAturaH / kenApi sevakenaitya tAvadevamabhaNyata // 258 // azokamaJjarIzokajarjarIkRtacetanA / maJjarIva tarorvAtAhatA tilakamaJjarI // 259 // svAminnatucchamUrchAbhinizceSTAceSTakA yathA / kanyA kaNThagataprANA nistrANA patitA'sti hA // 260 // yugmam / tatkSatakSAranikSepadagdhasphoTakasannibham / zrutvA prApa javAd bhUpa upatatkanyamanyayug // 261 // kanyA ca candanarasasecanAdyupacArataH / kathaJciccetanAM prApadityuccairvilalApa ca // 262 // hAhA ! svAmini ! mattebhagAmini! kvAsi kutra vA ? mAM vihAya prayAtA'si niHsImapremavatyapi // 263 // hA nistrANA mama prANA lagnabANA ivA'bhitaH / prANiSyanti kathaM hanta hatAzAyAstvayA vinA // 264 // tAta ! nAtaH paraM kiJcidvirUpaM jIvitA'smi yat / svasvasuvirahaM hanta sahiSye dussahaM katham ? // 265 // evaM vilApinI dhUlau vyalolad grahileva sA / udvarttaparivartAzca zapharIvA'jale vyadhAt // 266 // vallIva davasaMsparzAdUrdhvazoSaM zuzoSa ca / tathA yathA jIvitAzA tasyAM kasyApi nAbhavat // 267 // 342
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH atha tatrAgatetyuccairvyalapattatprasUrapi / duHkhaM me duSTadaivedaM nirdayA'dayathAH katham ? // 268 // ekA hRtA me duhitA parA tadvirahAturA / hA mariSyati me sAkSAd hA hatAzA hatA'smi tat // 269 // gotradevyo vanadevyo nabhodevyo'pi satvaram / sannidhatta vidhattainAM kathaJciccirajIvitAm // 270 // tasyAH sakhyazca sairandhyaH purandhyazca purAzciram / tadduHkhaduHkhitA muktakaNThaM cakranduruccakaiH // 271 // tadA tatratyalokAnAM zokAdvaite kimucyate / azokAstaravo'pyAsan sazokA iva sarvataH // 272 // tadA tadduHkhasaGkrAntaduHkhodvigna ivoccakkaiH / sthAtuM tatrAkSamo'majjad bhAnumAn pazcimAmbudhau // 273 // tatra sarvatragAstokazokaprakaTitAdhvanA / pUrvasyA prasRtaM dhvAntaM prAvizattarasA sukham // 274 / / antaHzokena lokaH prAk sakalo'pyAkulIkRtaH / tadA tamobhirbahirapyaho malinaceSTitam // 275 // trailokyamalinIkArakAraNaM dUrayaMstamaH / athAmRtakaraH prAdurbabhUva dvijanAyakaH // 276 // zazI jyotsnArasAsAraiH kanyAM tilakamaJjarIm / ApyAyayat kRpayeva vallImiva navAmbudaH // 277 // yAminyAH pazcime yAme'tho vipazcidapazcimA / pathikIva jJAtapathottasthau kiJcidvicArya sA // 278 / / sakhIbhiH saha sA'yAsItsahasArAmamadhyagam / cakrezvaryA gotradevyAH sadma nizchadyamAnasA // 279 // mAhAtmyasadmasatpadmamAlAbhiH kuladevatAm / abhyarcya bhUyasI bhaktiriti kanyA vyajijJapat // 280 // 343
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 344 svAminyakRtrimatamAntarabhaktyA mayA yadi / sarvakAlaM pUjitA'si praNatA'si stutA'si ca // 289 // tadAnImadya sadyastvaM prasadya niravadyagIH / dInAyA mAmakInAyAH svasuH zuddhi samAdiza // 282 // no cenmayA bhave'pyasmin mAtaratyAji bhojanam / iSTasyA'niSTazaGkAyAM ko vA bhuJjIta nItivit ? // 283 // tasyA bhaktyA ca zaktyA cetyuktiyuktyA ca tuSTahRt / sAkSAdbabhUva devI drAgaikAgryAtkiM na siddhyati ? // 284 // jagAdA'pi prasAdArdrA bhadre ! bhadraM tava svasuH / vatse ! hRtkhedavicchedaM kuru svIkuru bhojanam // 285 // mAsena lapsyase'zokamaJjaryAH zuddhimaJjasA / tadaiva daivayogena tayA saGgasyase'pi ca // 286 // kadA kathaM punaH kutra svasvasurmama saGgamaH / itthaM paryanuyuGkSe cedAcakSe'haM tadA zrRNu // 287 // apareNa purIto'syA dUreNAsti mahattaraH / kAtarANAM duruttAraH kAntArastarugahvaraiH // 288 // tasmin samRddhe rAjJo'pi na karaprasaraH kvacit / rAjadArA ivAsUryaMpazyAzcAtra zivA api // 289 // maNImayaM ca tatroccaizcaityaM zrIRSabhaprabhoH / bhAnorvimAnamiva yadvibhAti bhuvamAgatam // 290 // jinendramUrtirnistandracandrakAntamaNImayI / tadantarbhAti pUrNendumaNDalIva divo'ntare // 299 // kalpadrukAmasurabhIkAmakumbhAdibhAvataH / mAhAtmyasAramAdAya yA vyadhAyIva vedhasA // 292 // tasyAH prazasyAtizayasphUrtermUrtestvamarcayA / jAmernijAyA vRttAntaM bhotsyase lapsyase ca tAm // 293 // AAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tatrAnyadapi te sarvaM zubhaM bhAvi sunizcitam / yadvA devAdhidevasya sevayA kiM na siddhyati ? // 294 // yadi subhra ! bravISyevaM tasmin dUratare'nvaham / jinArcArthaM kathaM yAmi ? pazcAdAyAmi vA katham ? // 295 // bhaNAmi zRNu suzroNi ! tatrApyaupayikaM tadA / kAryopAyo hyasaMpUrNastUrNamukto'pi niSphalaH // 296 // mamAsti candracUDAhvaH zaktimAMzcandracUDavat / AdiSTasarvakAryeSu tatparaH kiGkaraH suraH // 297 // rUpaM kalApinaH kRtvA sa tvAM netepsitaM padam / madAdezAdiva brahmAdezAd brAhmI sitacchadaH // 298 // devyetyukte jhagityeva patito'bhrAntarAdiva / hRdyaikalApi prakaTo'bhUt kalApI kutazcana // 299 // divyaM mayUramAruhya tamasahyagatikramam / jinArcanAya devIva yAtyAyAti ca sA kSaNAt // 30 // taccedaM kAnanaM cetaH zaityakRccaityamapyadaH / sA ca kanyApyahaM kekI vivekI saiSa me punaH // 301 // etan mayA svacaritaM kumArodIritaM tava / saubhAgyasAra ! kintu tvAM svacchA pRcchAmi kiJcana // 302 // mamAtra nityamAyAntyA adya mAso'pyapUryata / jAme mApi nAzrAvaM surasindhormarAviva // 303 // vizvakasAra ! vizvAntarbhavatA bhramatA kvacit / rUpAdibhiH sarUpA me kanyA kApi nyarUpyata // 304 // vazaMvada ivAvAdIt kumAraH sphAragIstataH / vitrastahariNInetre ! trailokyataruNImaNe ! // 305 // bhramatApi mayA kAcinnAMzenApi samA tvayA / praikSi prekSiSyate nApi sadaiva prekSyate yataH // 306 // yugmam / 345
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA paraM zabarasenAyAmaTavyAM divyadehabhRt / dolAdhirUDhaH suprauDhayauvanazrImanoramaH // 307 // vAGmAdhuryavayorUpasvarUpaiH sadRzastava / tApasendrakumAraH prAGmayA'darzi sudarzane ! // 308 // yugmam / tasya svAbhAvikapremopacAravirahasmRteH / dalaccalajjvaladivA'dyApi hRnme manasvini ! // 309 // sa tvameva sa eva tvaM yadvA sA te svasaiva saH / vidhevilasitaM hanta ! kiJcidvAcAmagocaram // 310 // tAvatkIra: kalakalaM kurvannAkhyadakharvavAg / huM huM kumAra ! prAg jJAtaM mayA''khyAtaM ca te hyadaH // 311 // nUnaM kanyaiva sa munikumAro'syAH svasaiva ca / majjJAnAd mAsapUrtezca melitA'dya kathaJcana // 312 // vizvasAraM svasAraM cedadyekSiSye tadA mudA / nimittajJAya te kIra ! kariSye'rcanamambujaiH // 313 // itthaM tilakamaJjaryA kumAreNa tu sAdaram / sAdhu sAdhvabhyadhAH prAjJetyupAbaMhi vihaGgarAT // 314 // itazca maNisiJjAnama maJjIrarAjinI / viyataH prapataccandramaNDalIbhramadAyinI // 315 // sitacchadAbhiH sAmarSaM sAnurAgaM sitacchadaiH / vIkSyamANA kumArAdyairapi sapratItivismayaiH // 316 // atidIrghanabhomArgollaGghanazramavihvalA / kumArAGkasarasyekA haMsI divyA vyaloluThIt // 317 // tribhirvizeSakam / sA sAdhvasavazAt kampradehA snehAdivoccakaiH / pazyantyAsyaM kumArasya bhASate sma nRbhASayA // 318 // sAttvikazreNimANikya ! zaraNAgatavatsala ! trAtastrAyasva trAyasva kRpAsAra ! kumAra ! mAm // 319 // 346
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 347 AAAA ahaM tvAM zaraNaM prAptA zaraNyaM zaraNArthinI / yadvajrapaJjarAyante mahAntaH zaraNAgate // 320 // sumiraH susthiraH zailaH pracalaH prajvalajjalam / analaH zItalazcANurmerurmerurathANukaH // 321 // vyomni padmaM svare zRGgamapi syAjjAtu kutracit / kalpAnte'pi na muJcanti dhIrAstu zaraNAgatam // 322 // yugmam / prAjyaM rAjyaM rajasyanti nayanti nidhanaM dhanam / dhIrAH prANAstRNIyanti trANAya zaraNArthinAm // 323 // tatastasyAH sa picchAni karaiH kamalakomalaiH / spRzan babhASe mA bhaiSIrmA bhaiSIrbhIru ! bhIruvat // 324 // narendraH khecarendrazca surendrazcAsurendrayug / harttu he haMsi ! no zaktastvAM madutsaGgasaGgatAm // 325 // zebanirmuktanirmokanirmalaM pakSayAmalam / prakampayasi kamprAGgI madaGkasthA'pi haMsi ! kim ? // 326 // sarasyAstoyamAnIya sarasAni visAni c| so'piprINatkRpAlustAM vyAkulAM 2varalAM tataH // 327 // keyamAgAt kutaH ? kasmAd bhItA'syAzca kathaM nRvAg ? / yAvadevaM kumArAdyAstadA saMzerate hRdi // 328 // tAvat kRtAntaM trailokyakRtAntaM kaH prakopayet ? / ko vA svajIvitodvignaH zeSazIrSamaNi spRzet ? // 329 // ko vA kalpAntakAlAgnijvAlAsu sahasA vizet ? / uktirdvidbhaTakoTInAM utkaTA''karNitairiti // 330 // yugmam / 1. visAni= kamalAni / 2. haMsIm / zrAddhavidhiprakaraNam
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 348 sAzaGkacetAH kIro'tha sacetAH drAk samAgataH / yAvadarhadgRhadvAre tatsvarUpaM nyarUpayat // 331 // tAvadvidyAdharendrasyA'drAkSItsainyaM sudurddharam / gaGgApUramivAtucchamAgacchad gaganAGgaNe // 332 // prabhAvAdiva tIrthasyA'nubhAvAdiva daivatAt / bhAgyasArakumArasyA'dbhutabhAgyodayAdiva // 333 // kiM vA kumArasaMsargAdiva vIravratoddhuraH / dhIragI: kIra ityuccairhakkayAmAsa sainikAn // 334 // yugmam / re re vidyAdharAH vIrAH kva nu dhAvata durdhiyaH / puraH kumAraM devairapyajayyaM kiM na pazyatha ? // 335 // itaH protsarpidarpANAM sarpANAmiva sarpatAm / kSipraM darpApaharttA vaH svarNakAyaH kumArarAT // 336 // re re'smin yamavat kruddhe yuddhaM tiSThatu dUrataH / palAyano'pi yuSmAkaM durlaGghyA bhUrbhaviSyati // 337 // kIrahakkAmiti zrutvA vIrahakkAmivAzu te / viSaNNA vismitA bhItAzcetasyevaM vyacintayan // 338 // kIrarUpeNa ko'pyeSa devo vA dAnavo'thavA / no ceditthaM kathaM hanta hakkayet khecarAnapi // 339 // vidyAbhRtAM siMhanAdAnapyaho ! soDhapUrviNaH / kathaM nu soDhumaprauDhA hakkAmapyasya hA ! vayam // 340 // yasya kIro'pi vIro'yaM kSobhayet khecarAnapi / ko veda kIhagavyAste kumAraH sa puraHsthitaH // 349 // AAAAA zrAddhavidhi prakaraNam
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kazcAjJAtasvarUpeNa yoddhadhuryo'pi yudhyatAm / pArAvAra hyapAraM kiM tarettArakamAnyapi // 342 // paJcabhiH kulakam / tatastrastAH samastAste vihastA vyastavikramAH / akramAdeva hakkAtaH pratyAvRttAH zRgAlavat // 343 // gatvA vidyAdharendrasya saviturbAlakA iva / yathAsthitamavocaste gopyaM svasvAmine nu kim ? // 344 // atha prathamajImUta iva garjitamAdadhan / kopAruNekSaNotkSepaistaDiddaNDAn viDambayan // 345 // lalATapaTTaghaTitabhRkuTIbhISaNAnanaH / paJcAnana ivaujasvI yazasvI saivamUcivAn // 346 // yugmam / mudhA bhayAturAn dhig vaH kAtarAn vIramAninaH / kaH kIrazca ? kumArazca ko vAnyo'pyasuraH sura: ? // 347 // sAmprataM matkRtaM re re raGkAH ! pazyata pazyata / ityuccairvibruvanneSa rUpaM dazamukhaM vyadhAt // 348 // lIlAgrastaripuprANaM kRpANaM pANinA vahan / ekena so'pasavyena savyena phalakaM punaH // 349 / / evamanyena kANDAnAM kANDaM samaNisarpavat / yamadordaNDacaNDazrikodaNDamapareNa ca // 350 // itareNa sphuradghoSaM zaGkha zlokamiva svakam / nAgapAzaM ripuyazonAgapAzaM pareNa ca // 351 // kuntamantakadantIndradantamantakaraM dviSAm / pazu pratyarthidudarza girIndragurumudgaram // 352 // 1. paJcabhirarthataH kulakaM iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 349
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 350 karAlaM patrapAlaM ca bhindipAlaM jvaladyutim / taikSNyAdatulyaM zalyaM coDDAmaraM tomaraM mahat // 353 // zatruzUlaM trizUlaM ca pracaNDaM daNDamAyasam / zakti svazakti mUrtI nu paTiSThamapi paTTisam // 354 // duHsphoTamatha duHsphoTaM zataghnIM vairivighnadAm / cakraM ca dveSicakrasya kAlacakramivoccakaiH // 355 // zeSaizca caturdazabhiH krameNa kalayan karaiH / bhayaGkaraH karairevaM viMzatyA jagatAmapi // 356 // vaktreNaikena huGkArAMstrATkArAniva zaNDarAT / kurvannanyena kalpAntakSubdhAbdhiriva garjitam // 357 // zeSairmukhaiH kramAt kSveDAM hRdAmreDAM mRgendravat / aTTahAsIvATTahAsakRtatrAsaM bhRzaM dviSAm // 358 // mahAzaGkhaM mahAnAdairvAdayan vAsudevavat / divyamantrAn vicitrAMzca mantrasAdhakavajjapan // 359 // kurvan hakkAravAn vukkAravAniva kapiprabhuH / raudraM kilikilidhvAnaM tanvannuccaiH pizAcavat // 360 // tarjayannijasainyAni kuziSyAniva sadguruH / nirbhartsayan kumAraM ca vAdIva prativAdinam // 361 // evaM sphurannavanavavyApArairdazabhirmukhaiH / dizo dazApi yugapad grasituM nu kRtatvaraH // 362 // sAvajJaM satiraskAraM dvAbhyAM dRgbhyAM svasainikAn / sAhaGkAraM ca sotsAhaM dvAbhyAM pazyannijAn bhujAn // 363 // ubhAbhyAmatha sotkarSaM saharSaM ca nijAyudhAn / ubhAbhyAmapi sAkSepaM sakRpaM zukapuGgavam // 364 // praNayaM sopanayaM dRdvayena marAlikAm / sAbhilASaM ca sautsukyaM dRgdvayena ca kanyakAm // 365 // AAAAA zrAddhavidhi prakaraNam
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 351 kekinaM dvitayenAkSNA saspRhaM ca sakautukam / dvitIyena jinendrArcAM sollAsaM ca sabhakti ca // 366 // sAmarSaM ca saroSaM ca, kumAramubhayena ca / ubhayena ca tattejaH sabhayaM ca savismayam // 367 // evaM nijabhujaspardhAdiva vyApAravattaraiH / viMzatyodbhAvayan bhAvAn bhinnAn bhinnAn svalocanaiH // 368 // kRtAnta iva durdAntaH kalpAnta iva duHsahaH / vizvakSobhakRdutpAta ivottasthe viyat-pathe // 369 // ekaviMzatyA kulakam / dazAsyamiva taM sAkSAd bhISaNebhyo'pi bhISaNam / duHprekSyaM prekSya kapivat kIraH straktrAsamAsadat // 370 // tAdRkSasya mukhe ko vA'bhimukhIbhAvamAvahet ? / ko vA dAvAnalajvAlA jvalantIH pAtumutsahet ? // 371 // trastaH kumAraM zrIrAmaM zaraNIcakRvAMzca saH / tAdRg bhaye tataH kaH syAditaraH zaraNocitaH ? // 372 // hakkayAMzcakRvAMzcaivaM kumAraM khecarezvaraH / re re dUraM palAyasva nAnyathA'dya bhaviSyasi // 373 // re majjIvitasarvasvaM haMsIvotsaGgasaGgatAm / kuvannanArya ! nirlajja ! nirmaryAda ! niraGkuza ! // 374 // are ! nirbhaya ! niHzaGka ! matpuro'dyApi tiSThasi / nityaduHkhIva vA nUnaM kSipraM mUrkha ! mumUrSasi // 375 // yugmam / zuke pazyati sAzaGkaM kalApini sakautukam / satrAsaM padmanetrAyAM haMsyAmapi sasaMzayam // 376 // hasannAha kumAro'pi kiM re bhApayase ? mudhA / bibhISikonmiSedeSA bAlaM prati paraM na tu // 377 // trasyanti tAlikAghAtAd drutamanye patatriNaH / na punaH paTahadhvAnadhRSTA maThakapotakAH // 378 // AAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAA naiva muJcAmi kalpAnte'pyetAM re zaraNAgatAm / jighRkSase tathApyenAM dhik phaNIsamaNImiva // 379 // spRhAmasyA vihAyAzu dUre'pasara re na cet / kariSye dazazIrdhyA te dazadiksvAminAM balim // 380 // atrAntare kumArendrasahAyakacikIH svayam / rUpaM kalApinastyaktvA kRtvA rUpaM suparvaNaH // 381 // candracUDasuraH sajjavividhAyudhadhoraNiH / kumArAntikamAhUta ivAgAt sukRtAnyaho ! // 382 // avAdIcca kumArendra ! yuddhaM kuru yathAruci / zastrANi pUrayiSyAmi cUrayiSyAmi te dviSam // 383 // tato dviguNamutsAhamuvAha sa suduHsaham / prAptapakSaraharyakSapakSayuktakSakAdivat // 384 // tatastilakamaJjaryA haMsI nyasya karAmbuje / sajjIbhUyA''rurohA'zvaM sa suparNamupendravat // 385 // candracUDazca kodaNDaM gANDIvazrIviDambinam / tasmai tUrNaM satUrINaM niyukta iva dattavAn // 386 // sa tadoddaNDadordaNDe caNDakodaMDamaNDalam / uccairAsphAlayannApa sphAlakAla ivAmunA // 387 // dhanurguNaTaNatkAramukharIkRtadiGmukham / yodhadhuryoM zaraiyuddhaM prArebhAte ubhAvatha // 388 // bANakarSaNasandhAnamocanAdikriyAkramaH / tadA nAlakSi dakSairapyubhayolaghuhastayoH // 389 // kintu varSaNamevaikSi vizikhAnAM zukAdibhiH / sadyaskAmbudharAsAre kramasyAdhigamaH kva vA ? // 390 // avihastayostayozca prakRtyA kRtahastayoH / saravyatAM zarA eva zarANAmaiyarurmithaH // 391 // 352
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA evaM ca sellavAvallatIrItomaratabalaiH / arddhacandrArddhanArAcanArAcapramukhairapi // 392 // vizeSavizikhaistIkSNazikhaiH saGkhyamasaGkhyazaH / mahAkrodhau mahAyodhau vidadhAte cireNa tau // 393 // yugmam / adInayostadAnImapyubhayoH sAMyugInayoH / tayormahAkitavayorivAbhUjjayasaMzayaH // 394 // kramAdvidyAbalAd divyabalAt prabalayostayoH / vAlipaulastyavat kSipraM kathaM vA jayanirNayaH ? // 395 // nyAyadharmabalAdhikyAt kramAdatha kumArarAT / caTatprakarSatAM bheje sannyAyopAttavittavat // 396 // vilakSaH khecarendro'tha vahan hAritamAnitAm / samayuddhasthiti tyaktvA DuDhauke sarvazaktitaH // 397 // viMzatyA'pi hi bAhAbhirvividhairAyudhaizca saH / praharan sahasrabAhurivAbhUdatidussahaH // 398 // nUnamanyAyayuddhena ca kazcidvijayI kvacit / ityuccakaistadotsehe kumAra: suvicAradhIH // 399 / / prahArAn khecarendrasya turagendraprayogataH / vaJcayaMzcAkhilAn kSipraM kSurapraM bANamAdade // 400 // kSurapreNa kSureNeva tasya praharaNAni saH / cicchedacchedamarmajJo'khilAnyalakalIlayA // 401 // athaikenArddhacandreNa nistandreNa raNe'munA / tasya kodaNDadaNDo'pi drAg dvikhaNDo vyadhIyata // 402 // apareNa ca durbodho'pyavidhyata sa vakSasi / aho vaNikkumArasyA'pyasamaH ko'pi vikramaH // 403 // nirastraH khecarendro'bhUnniSpanna iva pippalaH / viddhorasko'dravadasRg dravallAkSAdravaH kila // 404 // 353
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA tAdRgvidho'pi krodhAndhaH sa durddharatayA syAt / vidyayA bahurUpiNyA rUpANi bahudhA vyadhAt // 405 // lakSasaGkhyAni rUpANi tathArUpANi tasya khe / jagato'pItirUpANIvAtyAhitakRte'bhavan // 406 // kalpAntAnalpabhISmAbhrapaTalairiva taistadA / apyantarikSaM durlakSaM viSvag vyAptatayAbhavat // 407 // vyApArayat kumArazca svanetrANi yato yataH / ekaM dorjAladurdazaM taM dadarza tatastataH // 408 // vyaseSmayIttathApyeSa nAbhaiSIdISadapyaho ! / kiM vA kalpAntapAte'pi dhIrAH syuH kAtarAH kvacit // 409 // prAhArSIdviSvagapyeSa lakSyakakSAM vinA tataH / viziSya vyavasAyo hi vidhure dhIracetasAm // 410 // dRSTvA kumAraM vikaTasphuTasaNTaGkisaGkaTam / gariSThamudgarakara: surastaM hantumutthitaH // 411 // taM bhImarUpamAyAntaM gadApANimivocitam / duHzAsanaH khecarendrazcakSobha rabhasena saH // 412 // dhRtadhairyaprakarSazca taM suraM prAharattarAm / rUpaiH sarvairbhujaiH sarvaiH sarvazaktyA sa sarvataH // 413 // tasminnacintyazaktitvAtkumArAdbhutabhAgyataH / Asan vandhyA dviTprahArA upakArAH khale yathA // 414 // rUpaM mukhyamathA'muSya mUli krodhoddharaH suraH / zailaM vajreNa vajrIva mudgareNa nijanivAn // 415 // suparvaNA sarvazaktyA pradattAd ghAtatastataH / nirghAtaH kAtaraprANApahArI ko'pyabhUnmahAn // 416 // vidyonmadiSNostrailokyajiSNoviSNorivAsya ca / tena mUni dRDho vajravanna yadyapyabhidyata // 417 // 354
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 355 7777 tadapyasya mahAvidyA bhIteva bahurUpiNI / kAkanAzaM nanAza drAk surasyAho ! sahAyatA // 418 // prakRtyA'pi kumAro'yaM rakSovad bhISaNo dviSAm / durnirAsyaH sakhA cAsya suparvAgnerivAnilaH // 419 // itthaM nirdhArya nidhairyadhuryavat khecarAdhipaH / palAyate sma proktaM ca yaH prayAti sa jIvati // 420 // iSTAM pranaSTAM svAM vidyAM draSTuM jhaTiti pRSThataH / sa sAvegaM dadhAve ca dvidhA'pi padikAgraNIH // 421 // ekApAye parApAyaH sanniyogaikaziSTayoH / itIva vidyAlugbhAve so'pi lugrUpatAM gataH // 422 // saha tenaiva nezuzca khecarAstasya kiGkarAH / yadvA pradIpe vidhmAte tiSThanti kimu tatviSaH ? // 423 // sukumAraH kumAraH kva ? kva kaThorazca khecaraH ? / tamajaiSIttadapyeSa yato dharmastato jayaH // 424 // durjayArijayAtprAptotkarSeNA'nimiSeNa saH / nRdevaH sevakeneva saha prAsAdamAsadat // 425 // kumArasyeti caritaM camatkRtikaraM param / vyAlokyollAsipulakA'dhyAsIttilakamaJjarI ||426 // trailokyaikaziroratnaM nRratnaM ko'pyayaM yuvA / bharttedRg labhyate bhAgyairbhaginyAH saGgatiryadi // 427 // ityautsukyatrapAcintAbhRtastasyAH sakAzataH / marAlikA bAlikAvat kumAreNa samAdade // 428 // haMsI smAha kumArendra ! dhIra ! dhIradhurandhara ! / vIrapravIrakoTIra ! cira jIva ciraM jaya // 429 // varAkyA raGkayA'tyarthA''tayA'nAryayA mayA / svakRte yat khedito'si vizvakSama ! kSamasva tat // 430 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 356 tattvavRttyopakArI me na paraH khecarendrataH / anantasukRtaprApyaM prAptAGkaM tava yadbhayAt // 431 // asmAdRzo'pi vivazA duHkhitAH sukhitAzciram / santu hanta ! prasAdAtte sadhanasyeva nirdhanAH ||432 // kumAraH smA''ha kA'si tvaM ? kathaya priyavAdinI ! kathaM tvAM khecaro'hArSIdevA bhASA ca te katham ? // 433 // haMsIvataMsIbhUtA sA haMsI prAhA'tha tadyathA / uccaizcaityADhyavaitADhyatuGgazRGgavibhUSaNam // 434 // nagaraM rathanUpuracakravAlaM prapAlayan / khecarendro'sti taruNImRgAGkastaruNIratiH // 435 // yugmam / so'nyadA kanakapuryAM puryAM dhuryAGgavibhramAm / azokamaJjarIM rAjakanyAM khe yAnudaikSata ||436 // lIlAyamAnAM dolAyAM bAlAmAlokya tAM ca saH / sAkSAdapsarasamivAkSubhyadvidhumivAmbudhiH // 437 // vAtyAM vikRtya tenA'tha bAlA dolAyutA hRtA / sveSTasiddhayai pravartante yathAzaktyA'thavA na ke ||438 // hRtvA zabarasenAhvamahATavyAmamoci ca / sA mRgIva bhayatrastI krandantI kurarIva ca // 439 // sa tAmUce sa raMbhoru ! bhIru kiM kampase bhiyA ? / dikSu kSipasi kiM netre ? kiM vA krandasi ? sundari ! // 440 // na bandakRnna caurazca na cA'haM pAradArikaH / kintvasmi khecarendraste'nantabhAgyavazaMvadaH // 441 // prArthaye kiGkarIbhUya kuru pANigrahaM mama / khecarANAmazeSANAM kAmini ! svAminI bhava // 442 // dhikkAmamandhA yenaivaM duSTA'niSTakaceSTayA / paropatApino'pyagnivadicchanti karagraham // 443 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA ityAdi cintayantI sA na kiJcitpratyavocata / spaSTitAniSTaceSTaM kaH pratyAcaSTe'pi ziSTadhIH // 444 // jananIjanakAdyaiH svajanaivirahitA'dhunA / eSA''duHkhApi sukhAn mAM kramAtkAmayiSyate // 445 // ityAzayA kAmakarI sarvakAmakarI mudA / hRdyAM vidyAM sa sasmAra svaM zAstramiva zAstrikaH // 446 // tatprabhAvAcca tadrUpagopanArthaM sa nirmame / tApasakumArarUpAM kanyAM naTa iva sphuTaH // 447 // nAnAprakAraH satkArairyakkArairiva tAM prati / apArairupacAraizca pracArairvipadAmiva // 448 // tAM tadrUpAM tathA premAlApaikpairivAhasAm / niHsattvaH sAntvayAmAsa kiyatkAlaM sa bAladhIH // 449 // yamalam / tatsarvaM bhasmani hutaM pravAhe mUtritaprabham / tasyAmAsId dUSaroyA'miva vApokSaNAdikam // 450 // niSphalAyAH prakriyAyA na vyaraMsIttathApi saH ! jAtacittabhramasyeva kAminaH ko'pyaho ! grahaH // 451 // tasminnanAryakAryeNa prApte svapuramanyadA / sa tApasakumArastvAM dadarzAndolanodyataH // 452 // sa vizvastaH svavRttaM te yAvatA vakti tAvatA / kheTastatrAptastaM jahe so'rkatUlamivAnilaH // 453 // nItvA nijapure divyamandire maNibhAsure / kruddho'bhyadhatta re mugdhe ! vidagdheva vidagdhavAk // 454 / kumAreNa samaM premNA brUSe'nyenApi kenacit / mama tu tvadvazasyApi datse prativaco'pi na // 455 // yugmam / mAmadyApi prapadyasva muJcasva svakadAgraham / anyathA te vyathAhetuH kRtAntaH kupito'smyaham // 456 // 357
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAAA sA''ha sAhasamAlambya bho cchalena balena ca / chalibhirbalibhizcApi rAjaddhAdyeva sAdhyate // 457 // na punaH prema kutrApi chalAduta balAdbhavet / cittayoreva sArasye premAGkarasya rohaNam // 458 // vinA snehaM ca sambandhaH kaH syAnmodakabaMdhavat / dravyAt sambandhakAdeva sambandhaH kASThayorapi // 459 // tatprArthayeta niHsnehaM ko mUrkhAdaparaH param ? / yo hyasthAne'pi nirbandhI dhig dhik taM mandamedhasam // 460 // tataH kruddhaH sanistriMzaH kRSTvA nistriMzamaJjasA / prAha saMprati hantA'smi re re ! mAmapi garhase // 461 // sAcaSTa duSTa rezaniSTasambandhAnmaraNaM varam / mAM na mokSyasi cettaddrAg mA vicAraya mAraya // 462 // tatastasyAH zubhairjAtacintazcintitavAnasau / hA dhiGmayA kimArabdhamIdRg durbuddhiceSTitam // 463 // jIvitaM syAdyadAyattaM jIvitezA ca yepsyate / hanta tasyAM kathaM kuryAt ? puruSaH paruSaM ruSA // 464 // sAmavRttyaiva sarvatra premaprabhavasaMbhavaH / viziSya nAryAM yatproce pAJcAlaH strISu mArdavam // 465 // dhyAtveti nyastavAnantaHkozamullAsimAnasaH / sadyaH kRpANaM kRpaNAgraNIriva nijaM dhanam // 466 // kAmakaryA vidyayA'tha tAM cakAra marAlikAm / nRbhASAbhASiNImeSa sRSTikarteva nUtanaH // 467 // tataH prakSipya mANikyapaJjare tAmajarjare / prAgvat prasAdayAmAsa sAdaraM sa nirantaram // 468 // kurvan paTUni cATUni spaSTaM dRSTo'nyadA ca saH / zaGkitasvAntayA tasya kAntayA kamalAhvayA // 469 / / 358
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 359 kSaNAdIrSyAdurnirIkSyA mUrcchanmatsaradurddharA / tataH sA'bhUdbhAminInAmiyaM prakRtireva hi // 470 // sakhyA iva svavidyAyAH sA tadvRttAntamAditaH / jJAtvA svazalyamiva tAM paJjarAnnirakAsayat // 471 // sapatnIbhAvamAzaGkya tayA niSkAsyate sma sA / tasyAstu yogAdbhAgyAnAmiSTamevAjaniSTa tat // 472 // khecarendragRhAttasmAnnarakAdiva nirgatA / uddizya zabarasenAmaTavImaTati sma sA // 473 // kheTapRSTAgamA''zaGkAtaGkAtyAkulamAnasA / dhanumukteSuvad vegAdyAntI zrAntIbabhUva ca // 474 // sA ca bhAgyairivAkRSTA vizrAmArthamihAyayau / tvAM cAlokya tavaivAGkapaGkajAntarnyalIyata ||475 // sAhaM haMsI kumArendra ! khecarendraH sa eva ca / dhruvaM matpRSTamAyAtastatkSaNAcca jitastvayA // 476 // jJAtveti svasvasuvRttaM tatastilakamaJjarI / tadduHkhAdvilalApaivaM proccaiH strINAmiyaM sthitiH // 477 // kathamasthAstApasatve svAminyekAkinI hahA ! / araNyAnyAM rAjadhAnyAM bhayAnAM dhig vidhervidhim // 478 // hA ! kathaM ? paJjare duHkhavAsinAM sukhavAsini ! / viSehiSe durviSahAM pazugarbham ivAmarI // 472 // Arye ! tiryaktvabhAvaste bhave'trApi hahAbhavat / dhig dhig vidhenarTasyeva satpAtre'pi viDambanA // 480 // prAgbhave kautukAt kasyApyakAri virahastvayA / dhruvaM mayopekSitazca phalaM tasya kimapyadaH ||481 // hA ! hanta ! hatatiryaktvaM tava durdaivasaMbhavam / dUrIbhAvi kathaGkAraM daurbhAgyamiva jaGgamam // 482 // 4444 zrAddhavidhi prakaraNam
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tasyAmevaM vilApinyAM susakheva sakhedahRt / candracUDo'mbunA siktvA tAM svazaktyA kI vyadhAt // 483 // vAgdevIva navotpannA padmevAbdhervinirgatA / kumArAdermudadvaitahetuH sA didyute tadA // 484 // saMraMbhAtparirebhAte bhaginyau te ubhe tataH / pulakacchalamutpUrAGkare premNa iyaM sthitiH // 485 // kumAraH kautukAt proce tatastilakamaJjari ! / pAritoSikamasmAbhiH subhru ! labhyamiha dhruvam // 486 // vadenduvadane ! tatki deyaM dehi ca tadrutam / aucityadAnAdyAdAne dharme ca cirayennu kaH ? // 487 // laJcaucityAdidAnarNahuDDAsUktabhRtigrahe / dharme rogaripucchede kAlakSepo na zasyate // 488 // krodhAveze nadIpUrapraveze pApakarmaNi / ajIrNabhuktau bhIsthAne kAlakSepaH prazasyate // 489 // hrIkampasvedaromAJcalIlAvicchittivibhramaiH / vikArairbahudhA viddhA'bhyadhAnmugdhA'tha dhairyabhRt // 490 // sarvasvameva te deyaM sarvAGgINopakAriNe / taddAnasatyaGkArastu svAminneSa vibhAvyatAm // 491 // ityuditvA pramuditA svaM cittamiva mUrtimat / hRdi nyAsthat kumArasya muktAhAraM manoharam // 492 // atyAdarAnnirIho'pi kumAra: svIcakAra tam / iSTapradattamAdAtuM prayoktrI prItireva hi // 493 // kIro'pyambhojarAjIbhirabhyarcyata tayA rayAt / nAnyathA syAduttamAnAM vAGmAtramapi kutracit // 494 // aucityakRtyanistandrazcandracUDastadA'vadat / datte tubhyamubhe kanye prAg davena mayAdhunA // 495 // 360
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH zreyAMsi bahuvighnAni bhavantItyavilambitam / ete gRhIte prAk citte'dhunA pANau gRhANa ca // 496 // procyaitaccandracUDastaM vivAhArthaM vadhUyutam / zriyaH puJje tilakadrunikuJja nItavAn mudA // 497 // rUpAntareNa gatvA ca drutamAmUlacUlataH / cakre cakrezvarIzrotravarti tavRttamuttamam // 498 // atho pRthumaNIghaNTAghaTATaGkArarAviNam / sanmaNIkiGkaNIkvANodyatyatAkAzatAkulam // 499 // cittacoraNamANikyatoraNazreNisundaram / vAcAlIkRtapAJcAlIkulaM tauryatrikasvanaiH // 500 // apArapArijAtAdimAlAmAlAbhirarcitam / hArArddhahArazrIsAramuccalaccArucAmaram // 501 // sArvaratnamayaM sAkSAdiva mArtaNDamaNDalam / api caNDatamaskANDaM khaNDayantaM svatejasA // 502 // nissamAnaM mahAmAnaM vimAnaM nijavegataH / pavamAnaM jayamAnaM nissamAnandataH zritA // 503 // nAnAvimAnAsInAbhiH samAnAbhiH samantataH / prAptA cakrezvarI tatra devatAbhiniSevitA // 504 // SaDbhiH kulakam / praNatA gotradevIva sA vadhUbhyAM vareNa ca / purandhrIkulavRddhava teSAmityAziSaM dadau // 505 // aviyuktAH prItiyuktAH saukhyalakSmIjuSazciram / putrapautrAdisantatyA vijayadhvaM vadhUvarAH // 506 // athaucitIcaturayA rayAccaturikAdikAm / kRtvA samagrasAmagrImagraNIbhUtayA tayA // 507 // devAGganAgIyamAnanistulolUlumaGgalaH / vyadhAyi vidhinA teSAM pANigrahamaho mahAn / / 508 // yugmam / 361
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA tAbhistadA varendrasya kIrendro'nucarasthitiH / sphItairgItairgIyate smAho ! mahatsannidheH phalam // 509 // aho ! kanyAkumArANAM nissamaH sukRtakramaH / surI cakrezvarI cakre yeSAmudvAhamaGgalam // 510 // tatra pradhAnavividhakrIDAsthAnamanoharaH / saptabhUmatayA saptadvIpazrINAmivAlayaH // 511 / / gavAkSarasadRkSaizca sahasrAkSazriyaM zrayan / vindhyaurvIdhrAyamANaizca cittahRnmattavAraNaiH // 512 // kvApi karketanavAtaiH pRthutripathagAyitaH / kutracid varyavaiDUryaiH kAlindIsalilAyitaH // 513 // padmarAgaiH kvacidbhAge sandhyArAgasajUriva / kutrApi svarNavinyAsAt svarNAdriprasthavAniva // 514 // harittRNAnaNIyaH zrIharinmaNigaNaH kvacit / AkAzasphaTikanyAsairAkAzabhrAntikRt kvacit // 515 // kvacidarkopalairAlokAt prajvalitAnalaH / kvaciccandropalaizcandrAtapAtpIyUSavaSukaH // 516 // vidhAya saudhaH saudharmAvataMsakaH ivetaraH / sarvaratnamayasteSAM prAdAyi sthitaye tayA // 517 // saptabhiH kulakam / tasmin vismerapuNyazrIstayA pUritavAJchitaH / tAbhyAM samaM sa devIbhyAmiva dogundukaH suraH // 518 // vikrIyApi tapaH svaM yatprArthya kaizcittapasvibhiH / tadazeSaM vaiSayikasukhasarvasvamanvabhUt // 519 // yugmam / tattIrthabhaktyA divyaddhibhuktyA yuktyA ca jAyayoH / tasmin bhave'pIbhyabhuvA lebhe sarvArthasiddhatA // 520 // zAlibhadrasya gobhadrasura: sambandhataH pituH / pUrayAmAsa sarvAGgAn bhogAn kimiha kautukam ? // 521 // 362
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH atyAzcaryaM tvapUryanta cakrezvaryA'sya yattadA / pitRmAtrAdyasambandhe'pyabhISTA bhogasaMpadaH // 522 // prAcInapInapuNyasyA'bhyudaye kimu vA'dbhutam ? / gaGgAdevyA'bhuktabhogAnnRtve'pi bharatazciram // 523 // devyAdiSTazcandracUDastadvadhUvaravRttataH / nRpaM vardhApayAmAsa kanakadhvajamanyadA // 524 // sphItaprItiH kSitIzo'pi darzanotkaNThayA syAt / preryamANaH parapremNA niryayau nijasainyayuk // 525 // zuddhazuddhAntasAmantamantrizreSThyAdibhirvRtaH / tatrAlpaireva divasaiH sasainyaH samamAgamat // 526 // kumArakIrakanyAdyaiH sadyaH sammukhamAgataiH / saMbhrameNa praNeme'sau guruH ziSyavarariva // 527 // svajananyA ca te kanye niHsAmAnyena kenacit / saJjagmAtetamA premNA dhenvA vatse ivotsuke // 528 // vizvasAraM kumAraM taM divyaddhi ca vilokya tAm / nRpaH saparivArastaM paramAhamamAnayat // 529 // athAtithyaM kAmagavyA iva devyAH prasAdataH / sasenasya rasenasya drAk cakAra kumArarAT // 530 // tadbhaktyA raJjito rAjA notsuko'pyautsukAyata / prayAtuM svapurI ko na divyaryA pratibadhyate // 531 // tattadbhaktyA kumArasya tattIrthasya ca sevayA / tAnyeva sudinAhAni menire'vanipAdibhiH // 532 // yathA kRtArthite ete kanye dhanyena bhostvayA / tathA kRtArthayA'dyApi purIM naH puruSottama ! // 533 // itthamatyarthamabhyarthya pArthivaH svArthavinnijAm / pUrI prati pratasthe'tha kumArAdyaiH sahA'nyadA // 534 // 363
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 364 sahAgacchaccandracUDacakrezvaryAdibhistadA / dyaurvyApibhUvyApica mUsparddhayeva vimAnagaiH // 535 // nirantarairvimAnaistairekacchatreva sA camUH / kvApyApa tApaM norvIvavItatIkSNakaragrahA // 536 // purIparisaraM prApa kramAt kSmApaH kumArayuk / vadhUvaradidRkSotkAH paurAzca paramAM mudam // 537 // kAminImiva kAzmIrakuGkumadravapaGkilAm / AjAnupuSpaprakarAmivArhaddezanAvanIm // 538 // samucchritairdhvajabhujairnRtyantImiva modataH / gAyantImiva gItAni raNattatkiGkiNIkaNaiH // 539 // vizvazrIkrIDanasthAnasphurattoraNadhoraNIm / maGgalyahetumaJcasthasphItasaGgItasaGgatim // 540 // purandhrIjanavismeraravaktraiH padmasarAyitAm / tannetrapatrai: pronmIlannIlotpalavanIyitAm // 541 // mahIpatirmahIyobhirmahaistaM sapriyAdvayam / sazaktinItimutsAhamiva prAvIvizat purIm // 542 // paJcabhiH kulakam / mAnyAnAmapi mAnyAya rAjJA tasmai mude dade / nAnAdhanAzvabhRtyAdirItirnItividAmiyam // 543 // nijapuNyaprasAdena prAsAde zvazurArpite / sa rAjevAparastAbhyAM vilalAsa vilAsavAn // 544 // zukaH kautukakRttasmai sthitaH kAJcanapaJjare / vyAsavatkathayAmAsa praznAkhyAnaprahelikAH // 545 // 1. camUrdvayasyeva..... iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / sasasasasasasa zrAddhavidhi prakaraNam
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 365 tatra sthitaH kumArendraH svargaM gata ivA'GgabhRt / sasmAra sphArasArazrIrnaiva prAcyasya kasyacit // 546 // saukhyotkarSeNa tasyaivaM varSe harSeNa jagmuSi / kSaNavatkSaNavaddaivAdyadbabhUva bhaNAmi tat // 547 // duSTAtmanAM kSaNadAyAM kSaNadAyAM kadAcana / samAsAdya ciraM kIrazreSThagoSThIsudhArasam // 548 // ratnAkare vAsavezmavare sa puruSottamaH / sukhena sukhazayyAyAM suSvApa svApamApa ca // 549 // yugmam / nizIthe'tha tamovIthIvyarthitAkhilacakSuSi / yAmikeSvapi nidrAyamANeSu nikhileSvapi // 550 // divyAkAradharaH sphArasArazRGgArabhAsuraH / cauracAracaraH kRSTakaravAlasphuratkaraH // 551 // sarvato'pi kapATeSu netravanmudriteSvapi / puruSaH saruSastatra kutazcitkazcidAyayau // 552 // tribhirvizeSakam / tasmin praviSTe pracchannamapi daive tu daivataH / jajAgAra kumAraH strAk svalpanidrA hi sAdhavaH // 553 // ko'yaM kathaM kimarthaM vA prAvizadvAsavezmani ? / kumArarAjazcittAntaryAvadityAdyacintayat // 554 // so'pi kopitvadurddharSaH prAvadattAvaduccakaiH / re re kumAra ! vIrazcetsajjIbhava yudhe tadA // 555 // mRSA puruSakAraM te vaNimAtrasya vizrutam / dhUrttasyeva zRgAlasya sahe'haM siMhavatkatham ? // 556 // bruvannevetyasau kIramaJjupaJjaramaJjasA / hRtvA cacAla prottAlazchadmA'ho ! chadmavedinaH // 557 // kozAnniSkAsya nistriMzaM bilAdiva bhujaGgamam / kumAro'pyanvadhAviSTa krodhAviSTamanA drutam // 558 // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam AAAAAAAAAAAAAAAAA sa purastAtkumArastu pRSThataH zIghragAminau / labdhalakSau lalacAte laghu durgagRhAdyapi // 559 // tasya tejo'nusAreNA'nusarannatha pAnthavat / duSTAgraNyeva ninye'sau tena dUrataraM kvacit // 560 // kathaJcinmilitazcAyaM yAvaddAva iva krudhA / pAripanthikavajjIvagrAhaM gRhNAti taM drutam // 561 // tAvadgaruDavadvegAdutpapAta nabhastale / pazyato'pi kumArasya sa naraH pazyatoharaH // 562 // kiyaDUraM kumAreNa dRSTaH sa vyomani vrajan / tataH paraM na dRSTazca naSTastasya bhayAdiva // 563 // vismayAccintayAmAsa kumAro'tha mama dhruvam / ko'pyeSa vairI vidyAbhRddevo vA dAnavo'thavA // 564 // astu vA yo'pi so'pyeSa kiM mAmapakariSyati ? / kIraratnaM haran kintu dvidhA dasyUyitaM vyadhAt // 565 // hA vijJakoTIkoTIra ! kIra ! hA dhIra ! vIra ! me / dAtA sUktizrutisukhaM kastvAM priyasakhaM vinA ? // 566 // vidhure dhIradhaureya ! sahAyastvAM vihAya me / ko bhAvIti ? kSaNaM khedaM kRtvA'ntarvimamarza saH // 567 // mRSAkRtAdamuSmAdvA kiM viSAdaviSAdanAt ? / yathArhopakramAdeva naSTaprAptirbhavedyadi // 568 // upakrame'pi sAphalyamaikAgrayeNaiva nAnyathA / mantrAdayo'pi naikAgryaM vinA siddhyanti karhicit // 569 // tasmAtkIrendramaprApya na nivarte kathaJcana / iti nizcitya kRtyajJastaM bhramannanviyeSa saH // 570 // uccairapi caraMzcaurAnusRtAM dizamazramam / kvApi prApa na taM vyomni gataM bhUmau kva vApyate ? // 571 // 366
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tathApi kvApi tacchuddhiH syAdityAzAvazAtkvacit / sa viveda na nirvedaM satAM sthitiraho ! zrite // 572 // sahapravAsasaMvAsasamayocitasUktijam / sa zukArthaM tathA klizyamAnaH prArNamazodhayat // 573 // itthaM tadarthaM pRthvyantaH sa baMbhramyaddinAntare / purataH puramadrAkSItpuramaindramivAparam // 574 // svasphaTikasphuTasphAraprAkArapariveSTitam / pratipratolimANikyapratIhArapratiSThitam // 575 / / maNImayamahAsaudhasamUhai rohaNAyitam / sahasramukhabhRdgaGgAyitaM saudhadhvajavrajaiH // 576 // tribhirvizeSakam // purasya zrIvizeSeNAkSiptacittaH sa sattamaH / bhramaraH saurabheNevAmbhojasyAbhyAzamAsadat // 577 // haricandanadArUdyatkapATollAsisaurabham / vizvazrINAM mukhamiva vizedyAvacca gopuram // 578 // tAvadvapropariSThAtryA varasArikayaikayA / pratIhAryeva nitamAmAryavaryo nyavAryata // 579 // vismitena tatastena vitene vAkyamuccakaiH / hetunA kena mAM bhadre ! nivArayasi ? zArike ! // 580 // sApi prAha mahAprAjJa ! tavaiva hitahetunA / jijIviSuryadi tadA mA vizaitatpurA'ntarA // 581 // mA sma maMsthA vRthaiveyaM zArikA vinivArikA / pakSijAtau hi vayamapyuttamatvaM labhAmahe / / 582 // vAGmAtramapi jalpanti vinA hetuM na cottamAH / hetuvyakti yadi punarjijJAsustarhi tAM zRNu // 583 // asminpure ratnapure purandara ivAparaH / parAkramaprabhutvAbhyAmabhUbhRpaH purandaraH // 584 // 367
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam kazcitpATaccarazcaitannAnAveSadharaH puram / mumoSa niHzeSamapi durdaivamiva durdamaH // 585 // vicitrANi sma khAtrANi datte cittepsitAni saH / Adatte svadhanaiH pAtrANyamAtrANi bhRtAnyapi // 586 // talArakSAdikai rakSAkarairapyutkaTairbhaTaiH / na kaizcitskhalayAJcakre saritpUra iva drumaiH / / 587 // dinAntare narezasya svAsthAnImadhitasthuSaH / praNamya samyag vijJaptaH pauraizcaurakaviplavaH // 588 // roSAruNekSaNenAtha kSoNinAthena tatkSaNAt / AhvAnapUrvamAkSipta AkhyadArakSakAgraNIH // 589 // nAsmin vyAdhAvivAsAdhye sidhyet kApi pratikriyA / mayA nApi madIyena netastenocitaM kuru // 590 // varyastejasvinAM rAjA dhuryazcAtha yazasvinAm / tamasvinyAM svayaM cauramanvaiSInnaSTacaryayA // 591 // kvApyanyadA dattakhAtraM salopnaM taM tamazcaye / bhUpo vyabhAvayatkiM vA nApramattaiH prasAdhyate // 592 // tannirNayAya tatsthAnaparijJAnAya cAnvagAt / taM guptavRttirnRpatirbakadhUrttastimi yathA // 593 // dhUrtena tena stenena kathaJcitpArthivo'nugaH / javAdavAgAmi daive'nukUle vA na kiM bhavet ? // 594 // pratyutpannamatiH stenapatistatkSaNatastataH / rAjJaH kiJcidvaJcayitvA dRSTiM dhRSTo'vizanmaTham // 595 // tasmiMzca nAmnA kumudastapaHkumudacandramAH / maThe zaThetarapraSThastiSThannasti sma tApasaH // 596 // tasmiMstadAnIM nidrANe maThAntaH sa zaThAgraNIH / jIvokSatotraM lopnaM tanmuktvAgAdanyataH kvacit // 597 // 368
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH itastatastamanviSyan pArthivaH pAripanthikam / drAk praviSTo maThe'drAkSItsalokhaM tatra tApasam // 598 // krudho'bhyadhAcca vasudhAdhipatiH prati tApasam / dANDAjinika ! re duSTa ! re re taskara ! maskarin ! // 599 // steyaM vidhAya re saMpratyeva suptasya kaitavAt / alIkanidrAM dadhato dIrghanidrAM dadAmi te // 600 // bhASitairiti bhUbharturvajrapAtairivoddhataH / bhayobhrAntaH sa saMbhrAntaH prabuddho'pyabhyadhAnnahi // 601 // subhaTairbandhayitvA ca niSkRpeNa nRpeNa saH / prAtarvadhyatayA''diSTo dhigaho ! nirvicAratA // 602 // avicArya vinA cauryamAryA ! mAryo'smi kiM ? hahA ! / tasyetyuktistadA satyA'pyabhUdadhikadhikRte // 603 // yadA daivaM vighaTate tadA saGghaTate tu kaH ? / ekAkyeva hi candro'pi grasyate pazya rAhuNA // 604 // kRtAntadurdAntabhaTairiva bhUpabhaTaistataH / viDambya vividhaM mauNDyarAsabhAropaNAdinA // 605 // prANitapratikUlAyAM zUlAyAM so'dhyaropyata / aho ! prAkRtaduSkarmavipAkaH ko'pi dAruNaH // 606 // yugmam / zAntasyApi tadA tasya kopaH prAdurabhUd bhRzam / na kiM tApitamatyuSNaM jalaM syAdapi zItalam // 607 // vipadya sadyaH so'tyugraH samapadyata rAkSasaH / tathAvasthAvipannAnAM syAd gatirhi tathAvidhA // 608 // tena ruSTena duSTena nikRSTena nRpaH kSaNAt / eko'pi paJcatAM ninye hI rAbhasyakRteH phalam // 609 // puraloko'pi purataH sarvo'pi niravAsyata / avimRzya kRte rAjJA pIDyante hi prajA api // 610 // 369
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH yo'dyA'pyantaHpuraM yAti taM nihanti sa tatkSaNAt / paraM viSahate hanta ko vA'ntaHpuracAriNam // 611 // anena hetunA vIra ! vArayAmi purAntarA / iva kInAzavaktrAntastvAM vizantaM hitaiSiNI // 612 // kumAraH zArikAmAtravAkcAturyahitoktibhiH / zrutveti vismayaM bheje tadbhayaM na punarmanAk // 613 // naiva kautukinA bhAvyaM bhIruNA nAlasena ca / pratyutetyutkatAM prApa praveSTuM tatpuraM tadA // 614 // rakSaHparAkramaprekSAkautukAdakutobhayaH / raNorvImiva vIra: zrAk sa prAvikSattataH puram // 615 // tatra kutrApi malayAcalavaccAndanoccayAn / svarNAdyamAtrAmatrANi bhRGgAGgasvarddhavatkvacit // 616 // kvApi karpUrazAlyAdisasyarAzIn khaleSviva / pUgAdyagaNyapaNyAni kvApi sArthasthitiSviva // 617 // khAdyApaNagaNaM kvApi sarovatparamodakam / kvacid dauSyikahaTToghaM zazivad vizadAMzukam // 618 // nidhivad ghanasArADhyAn kvacitsaurabhikATTakAn / himAdrivad gAndhikAthAn kvacicca vividhauSadhIn // 619 // buddhihaTTAn bhAvazUnyAn kvApyabhavyAGgipuNyavat / suvarNaiH zAstravatpUrNAn kvApi sauvarNikApaNAn // 620 // kvacanAnantamuktADhyAn muktivanmauktikApaNAn / vanavadvidrumaiH pUrNAn kvacidvaidrumikApaNAn // 621 // ratnAdrivanmaNivaNigvipaNI: sumaNI: kvacit / devatAdhiSThitAn dyovat kutracitkutrakApaNAn // 622 // sarvatrApi tu zUnyatvaM suptapramattacittavat / sazrIkatAM ca zrIkAntavatproccaiH sarvatomukham // 623 // 370
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA prekSAvAn prekSamANo'sau sarvaratnamayaM kramAt / jagAma kSamApaterdhAma vimAnamiva nAkirAT // 624 // navabhiH kulakam // gajazAlA-vAjizAlA-zastrazAlAdikAH kramAt / ullaGghayaMzcandrazAlAmalaJcakre sa cakrivat // 625 // prekSAJcakre ca tatraikaM sa zakrazayanIyavat / zayanIyamanaNIyaH kamanIyamaNImayam // 626 // prIteH zete sma tatraiSa nirbhInirbharanidrayA / zramApanuttyai svAvAsa iva vAsavasAhasaH // 627 // kruddhaH prekSya manuSyAdhripracAraM sa nizAcaraH / tatrA'thAgAnmahAvyAdha iva paJcAsyapRSThagaH // 628 // sukhasuptaM ca taM dRSTvA'dhyAsIdyadbhayAtumapyalam / nAnyastallIlayApyeSo'kArSIdahaha ! dhRSTatA // 629 // tadenaM kena mAreNa mArayAmi svavairiNam / nakhaireva phalaboTaM troTayAmyasya kiM ziraH // 630 // gadayA yadi vA sadyazcUrNapeSaM pinaSpyamum / chinadmi carbhaTacchedaM kiM vA kSurikayA rayAt // 631 // jvalannetrAgninA rudraH smaradAhaM dahAmi vA / AkAze kundakollAlamuccairullAlayAmi vA // 632 // madhye'ntyasindhusaudhasthamevotpATya kSipAmi vA / suptameva gilAmyenaM yadvA'jagaralIlayA // 633 // yadvAtrAgatya suptaH san hI ! hanyeta kathaM mayA ? / gRhe gauravamevArImAgatasya riporapi // 634 // yataH-Agatasya nijagehamapyaregauravaM vidadhate mahAdhiyaH / mInamAtmasadanaM sameyuSe bhArgavAya gururuccatAM dadau // 635 // tadyAvadeSa jAgarti tAvad bhUtavrajaM nijam / AkArayAmi pazcAttu kariSyAmi yathocitam // 636 // 371
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH LAAAAAAAAAAAAAA dhyAtveti gatvA bhUtAnAM prabhUtAnAM sa saMhatIH / samAhUya samAyAsItpattInAmiva pArthivaH // 637 // udghAhitakanItAtamiva nizcintacetasam / tathaiva taM ca nidrANaM prekSyA''cikSepa rAkSasaH // 638 // re nirmaryAda ! nirbuddhe ! re re nirlajja ! nirbhaya ! / niryAhi madhu me hAnno cedyudhyasva re mayA // 639 // tasyetyuktestathAbhUtodbhUtAt kilikiladhvaneH / tyaktanidraH kumArendrastandrAluridamabravIt // 640 // re rAkSasendra ! cakRSe vighnaM vaidezikasya kim ? / nidrAlormama nidrAyAM bubhukSoriva bhojane // 641 // dharmanindI paGktibhedI nidrAcchedI nirarthakam / kathAbhaGgI vRthApAkI paJcaite'tyantapApinaH // 642 // tannavyasarpiHsaMpRktajalena tala ! ghaTTaya / zItalena talAchI me drAg nidreti yathA punaH // 643 // rakSo'dhyAsIt kimapyasya caritaM jagadadbhutam / zakrasyApi hRdAkampi kiM punaH prAkRtAtmanAm ? // 644 // aho ! svAghritalAmarza mayApyeSo'bhilASukaH / siMhayAnena calanamivAho nirbhayAtmatA // 645 / / aho mahAsAhasikyamaho ! vikramazakratA ! / aho asya mahAdhASTa_maho niHzaGkacittatA ! // 646 // yadvA kiM bahunA ? vizvavizvottamaziromaNeH / sakRduktaM karomyasya kRtino'tithitAbhRtaH / / 647 // dhyAtveti rAkSasastasya prakSayAmAsivAn kSaNam / talapAdau mRdukara: sarpiHzItalAmbhasA // 648 // nekSyeta na nizamyeta na saMbhAvyeta yat kvacit / satAM tadapi suprApamaho ! sukRtavalgitam // 649 // 372
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 373 7777 taM bhRtyamiva vIkSyAGghritalAmarzinamazramam / ratnasAraH prItisAraH samutthAya samAlapat // 650 // avijJena tavA'vajJA nRmAtreNApi yanmayA / vyadhAyi yAtudhAnendra ! tat kSamasvA'khilakSama ! ||651 // bhaktyA te tuSTacitto'haM naktaJcara varaM vara / duHsAdhyamapi sAdhyaM te sAdhayAmi dhruvaM javAt // 652 // vismitaH sa tatazcitte cintayAJcakRvAnaho ! / viparItamidaM jajJe narastuSTaH surAya me // 653 // icchet sAdhayituM caiSa mama duHsAdhyamapyaho ! / aho ! nipAnapAnIyaM kUpAntaH pravivikSati // 654 // kalpadruradya sevAkRtpArzve'bhIpsitamIpsati / arko'pyadya prakAzArthaM kiJcitprArthayitA param // 655 // kiJca kinnAma dAtA'yaM naraH sukharAya me / kiJca prArthyamamartyasya mamA''ste martyasannidhau ||656 // tathApi kiJcidyAciSye cintayitveti cetasi / uvAca vAcamityuccairvyaktaM naktaJcarAgraNIH ||657 // yaH paraprArthitaM datte trailokye'pi sa durlabhaH / tatprArthayitukAmo'pi kumAra ! prArthaye katham ? // 658 // yAce'hamiti cintAyAM cetaHsthAH sadguNAH kSaNAt / vacane tu tanusthA apyudvajanti bhayAdiva // 659 // dvaidho'pi mArgaNagaNaH parapIDAkaraH param / citramekaH praviSTo'ntardRSTo'pi ca paraH punaH // 660 // laghurdhUlI tRNaM tasyAstRNAttUlaM tato'nilaH / tato'pi yAcakastasmAdapi yAcakavaJcakaH // 661 // taduktaM - parapatthaNApavannaM mA jaNaNi jaNesu erisaM puttaM / mA uarevi dharijjasu patthiabhaMgo kao jeNa // 662 // AAAAAAAJ zrAddhavidhi prakaraNam
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam tadudArajanAdhAra ! ratnasArakumAra ! te / prArthaye prArthanA vyarthIkuryAzcenna kathaJcana // 663 // so'pyabhyadhatta bho ! vittacittavAgvikramodyamaiH / yaddehajIvitAdyaizca sAdhyaM sAdhyaM hi tanmayA // 664 // tadA jagAda kravyAdaH sAdaraM he mahebhyabhUH ! / yadyevaM tanmahAbhAga ! pure'smin bhUpatirbhava // 665 // sarvAGgINaguNotkarSaM saharSaM tava vIkSya bhoH / dIyamAnamidaM rAjyaM prAjyaM bhukSva yadRcchayA // 666 // divyaddhibhogasainyAdyamanyadvApi tavepsitam / vazo'vazyaM vidhAsye'haM nityabhRtya ivAnizam // 667 // niHzeSiteSu vidveSikSmAkAnteSu mayA rayAt / varddhatAM tvatpratApAgnistatpriyAzrujalainavaH // 668 // madAdisurasAhAyyAd bhUtale sakale'pi te / ekAtapatrasAmrAjyamastu kSamAzakra ! zakravat // 669 // atra sAmrAjyasajuSaH zakrasakhyapuSaH zriyA / svarge'pyanargalaM svargAGganA gAyantu te yazaH // 670 // atha cintAM svacittAntazcakAra vasusArasUH / aho ! pacelimaiH puNyairmahyaM rAjyaM dadAtyayam // 671 // mayA tu prAg yatIndrANAM sannidhau dharmasannidhau / paJcamANuvratAdAne rAjyAdAnaM nyayamyata // 672 // saMprati pratipannaM ca purato'sya svayaM mayA / yadvakSyasi kariSye tadityaho ! viSamaM mahat // 673 // ito'vaTa ito dhATI ito vyAghra itastaTI / ito vyAdha itaH pAzo mAmApyApatitaM hyadaH // 674 // ekataH prArthanAbhaGgaH parata: svavratakSatiH / hA hA kumAraH kiM kuryAt patito'tyantasaGkaTe // 675 // 374
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH yadvA'pya'nyaprArthanAyAmAryaH kuryAttadeva hi / na yataH svavratabhraMzastabhraMze kiM nu tiSThati // 676 // dAkSiNyenApi kiM tena yena dharmo'pi bAdhyate / kAJcanenApi kiM tena yena syAt karNayostruTi: // 677 // tAvadeva hi karpUraM bhakSaNIyaM vicakSaNaiH / yAvatA hanta no dantapatanodantasaMbhavaH // 678 // dAkSiNyalajjAlobhAdi dehavad bAhyameva hi / svajIvitaM tu mantavyaM kRtibhiH svIkRtaM vratam // 679 // tumbe vinaSTe kimaraiH ? rAjJi naSTe ca kiM bhaTaiH ? / mUle dagdhe pratAnaiH kiM ? puNye kSINe kimauSadhaiH ? // 680 // zUnye citte ca kiM zAstraiH ? kimastraistruTite kare ? / khaNDite svavrate kiM vA divyaizvaryasukhAdibhiH ? // 681 // iti cintitapUrvI taM kumAraH sphArasAragIH / jagau sagauravaM yuktaM yuktaM naktaJcara ! tvayA // 682 // paraM purA'pyupaguru prapede niyamo mayA / parityAjyasya rAjyasya prAjyapApmamayatvataH // 683 // yamazca niyamazca dvau virAddhau tIvraduHkhadau / kintvAyuHprAnta evaikaH parastvAjanmato'nizam // 684 // tadyena naiva niyamaH kvacid bhajyeta bho ! mama / tadAdizApi duHsAdhyaM drAk sAdho ! sAdhaye yathA // 685 // yAtudhAno'bhyadhAt krodhAd re ! mudhA'bhidadhAsi kim ? / prAk prArthanAM vyarthayase'nyAM ca kArayase mayA // 686 // re tadrAjyaM parityAjyaM yatra yuddhAdipAtakam / rAjye tridazadatte tu pAtakin ! pAtakaM kutaH ? // 687 // re prAjyarAjyadAne'pi manda ! mandAyasetamAm / sugandhighRtapAne'pi chUchUtkAraM karoSi re // 688 // 375
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam re mUDha ! suprauDhatayA hah me'mudranidrayA / sukhaM zeSe talAThThI ca svAvunmrakSayase mayA // 689 // maduktaM hitamapyekaM mumUrSo na cikIrSasi / tatpazya mama kopasya phaladasyAtulaM phalam // 690 // iti kravyAd bruvan kravyamavyagra iva gRdhrarAT / kumAramapahRtya drAgutpapAta nabhoGgaNe // 691 // tataH krodhoddharaH kamprAdharaH kravyAdhurandharaH / kSipraM cikSepa taM bhISmAmbudhau svaM ca bhavAmbudhau // 692 // jhaTityapAre'kUpAre kumArezastadA divaH / niSpapAta sanirghAtaM manthAdririva jaGgamaH // 693 // kautukAdiva pAtAlaM gatvA tatkAlameva saH / jalopari prAdurabhUjjalasya sthitirIdRzI // 694 // jagau ca kugrahAgAra ! nirvicAra ! kumAra re ! / kiM mudhA mriyase ? rAjyazriyaM saMzrayase na kim ? // 696 // re nindya ! nindyamapyAdhAM tvaduktaM tridazo'pyaham / prazasyamapi matproktaM naro'pi na karoSi re ! // 697 // re re ! sadyaH prapadyasva no cedazmazilAtale / AsphAlyAsphAlya rajaka iva vastraM muhurmuhuH // 698 // tvAM kRtAntanizAntasyAtithIkartA'smyasaMzayam / surANAM na mRSAroSaH syAdviziSya ca rakSasAm // 699 // yugmam / ityuditvA padodhRtvA'dhomukhaH krodhinA'munA / AsphAlanAyopazilaM nIto'pyAha sa sAhasI // 700 // nirvikalpaM svasaGkalpaM kSiprameva kuruSva bhoH ! / kasminnarthe muhuH pRcchA satAmekaiva gIryataH // 701 // tatastAdRkkumArendrasattvotkarSapraharSataH / prollasatpulakAGkarasteja:pUra ivoddharaH // 702 // 376
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH ivendrajAlikaH kSipraM rUpaM saMhRtya rAkSasam / vaimAnikaH suraH so'bhUddivyAbharaNabhAsuraH // 703 // yugmam / puSpavRSTiM ca kRtavAnambuvRSTimivAmbudaH / tasyopariSTAd bandIva kurvan jayajayAravam // 704 // savismayaikavyApAraM kumAraM vyAjahAra ca / sAttvikeSu tavaivAdya rekhA nRSviva cakriNaH // 705 // tvayA puruSaratnena ratnAgarbha'dya bhUrabhUt / bhavataivaikavIreNa vIra ! vIravatI ca sA // 706 // sAdhu sAdhu tvayA sAdhusannidhedharma Adade / kAJcanAcalacUleva yasyaivaM nizcalaM manaH // 707 // harisenAnIhariNaigameSyanimiSAgraNIH / yuktameva tava zlAghAM kurute surasAkSikam // 708 // vakti sma vismayasmeraH kumAraH sa surAgraNIH / mAmazlAghyaM zlAghate kim ? so'pyuvAca zRNu bruve // 709 / / navyotpannatayA'nyahi saudharmezAnazakrayoH / vivAdo'bhUdvimAnArthaM hArthamiva hamyiNoH // 710 // vimAnalakSA dvAtriMzattathASTAviMzatiH kramAt / santyetayostathApyetau vivadete sma dhig bhavam // 711 // tayorivorvIzvarayovimAnaddhipralubdhayoH / niyuddhAdimahAyuddhAnyapyabhUvannanekazaH // 712 // nivAryate hi kalahastirazcAM tarasA naraH / narANAM ca narAdhIzairnarAdhIzAM suraiH kvacit // 713 // surANAM ca surAdhIzaiH surAdhIzAM punaH katham ? / kena vA sa nivAryeta vajrAgniriva duHzamaH // 714 // mANavakAkhyastambhasthAhadaMSTrAzAntivAriNA / sAdhivyAdhimahAdoSamahAvairanivAriNA // 715 // 377
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH kiyatkAlavyatikrAntau siktau mahattaraiH suraiH / babhUvatuH prazAntau tau sidhyet kiM vA na tajjalAt ? // 716 // yugalam / tatastayomithastyaktavairayoH sacivairdvayoH / proce pUrvavyavasthaivaM sudhiyAM samaye hi gIH // 717 // sA caivaM-dakSiNasyAM vimAnA ye saudharmezasya te'khilAH / uttarasyAM tu te sarve'pIzAnendrasya sattayA // 718 // pUrvasyAmaparasyAM ca vRttAH sarve vimAnakAH / trayodazApIndrakAzca syuH saudharmasurezituH // 719 // pUrvAparadizostrayastrayAzcaturasrAzca te punaH / saudharmAdhipaterarddhA arddhA IzAnacakriNaH // 720 // sanatkumAre mAhendre'pyeSa eva bhavet kramaH / vRttA eva hi sarvatra syurvimAnendrakAH punaH // 721 // itthaM vyavasthayA cetaHsausthyamAsthAya susthirau / vimatsarau prItiparau jajJAte to surezvarau // 722 // tasminnavasare candrazekhareNa sureNa saH / hariNaigameSI svargipraSThaH pRSTaH sakautukam // 723 // vizvavizve'pi kiM kvApi ko'pyAste yo na lubdhadhIH / lubhyanti vA yadIndrAdyA vArtA'pyanyasya tarhi kA ? // 724 // aho ! lobhasya sAmrAjyamekacchannaM jagattraye / gRhadAsIkRtA yena devendrA api helayA // 725 // naigameSI babhASe'tha satyaM bho ! bhASase sakhe ! / vasundharAyAM navaraM naivAste kA'pyanastitA // 726 / / saMpratyasti zreSThisAravasusArasutaH kSitau / akSobhyaH khalu lobhena ratnasArakumArarAT / / 727 / / aGgIkRtaparigrahaparimANavataH sa hi / akampyastridazaiH senTrairapyAtmaniyamasthiteH // 728 // 378
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH mahAlobhamahAvAripUre dUre prasRtvare / tRNyanti sarve'pyapare sa punaH kRSNacitrakaH // 729 // parahakkAM kesarIva tasya vAkyamasAsahiH / zazAGkazekharasurastvatparIkSArthamAyayau // 730 // kIraM sapaJjaraM jahe cakre navyAM sa sArikAm / vicakre nagaraM zUnyaM rakSorUpaM ca bhISaNam // 731 // tenaivAbdhau cikSipiSe zeSApi ca bibhISikA / vyadhAyi vasudhAratna ! sa cAhaM candrazekharaH // 732 // taduttama ! kSamasvaitadakhilaM khalaceSTitam / kiJciccAdiza me yasmAdamoghaM devadarzanam // 733 // ujjagAra kumArastaM nAsti kiJcitprayojanam / mama sarvArthasiddhasya samyakzrIdharmayogataH // 734 // kintu tvayA dhusadvarya ! kAryA nandIzvarAdiSu / tIrtheSu yAtrAH saphalI syAttavApi januryathA // 735 // AmetyuktvA kumArAya dattvA kIraM sapaJjaram / jhaTityutpATya kanakapuryAM taM mumuce suraH // 736 // tatra dhAtrIzvarAdInAM puraH suravaraH param / tasya prakAzya mAhAtmyaM sadyaH svaM padamAsadat // 737 // atho kathaJcidApRcchya pRthivIzaM kumArarAT / dvAbhyAM priyAbhyAM sahitaH pratasthe svapuraM prati // 738 // saiSa saMpreSaNAyAtasAmantasacivairvRtaH / bubudhe'pi budhairmArge bhUpabhUribhyabhUrapi // 739 // sthAne sthAne mArgabhUpaiH sa kRtI kRtasatkRtiH / kramAt kiyaddinai ratnavizAlAM prAptavAn purIm // 740 // ___tAM ca dRSTvA kumArasya RddhivistArasAratAm / samarasiMho'pi bhUpo'bhyAgAdbharimahebhyayuk // 741 // 379
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH AAAAAAAAAAAAAAAA vasusArAdimahebhyayuk paraddharyA purI tataH / prAvIvizattamurvIzaH kaTare puNyapATavam ? 742 // kRteSvathaucityakRtyeSvaucitIcaturaH zukaH / kumArasyA'khilaM vRttaM nRpAdInAM puro'bhyadhAt / / 743 // zrutvA sattvAdbhutaM tacca te camaccakriretarAm / tatprazaMsaikamukharAH sarve'pyurvIzvarAdayaH // 744 // prAptamanyedhurudyAnaM vidyAnandagurUttamam / vandituM ratnasArAdyA nRpAdyAzca mudA yayuH // 745 // yathArhadezanAprAnte kSmAkAntena savismayam / ratnasArakumArasya papracche prAgbhavaM guruH // 746 // so'pyuvAca caturjJAnI rAjan ! rAjaputra pure / dhAtrIzaputraH zrIsAra: zrIsAra: sarvathA'bhavat // 747 // zreSThimantrikSatriyANAM putrA mitrANi tasya ca / taiH pumathaistribhiH so'bhAdutsAha iva jaGgamaH // 748 // kalAsu kauzalaM mitratrayasya kSatriyAtmajaH / dRSTvA svaM tajjaDaM nindannucairjJAnamamAnayat / / 749 // rAjJIgRhe'nyadA dattakhAtraH kazcitsalonakaH / baddhazcauro bhaTairvadhyazcAdiSTaH kruddhabhUbhujA // 750 // vadhArthaM vadhakairnIyamAnazca sa kuraGgavat / trastadRg dadRze daivAt zrIsAreNa kRpAlunA // 751 // manmAturdravyahartA'yamiti hantA'smyamuM svayam / ityuktvA ghAtakebhyastaM lAtvA so'gAd bahiH purAt // 752 // hRdayAlurdayAlustaM stenaM stainyAnnivArya saH / mumoca guptavRttyA''zu sAparAdhe'pyaho ! kRpA // 753 // sarveSAM paJca sarvatra syumitrANi ca zatravaH / iti kazcit kSitIzasya proce taccauramocanam / / 754 // 380
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 381 vadhaH zastraM vinA rAjJAmAjJAbhaGga iti krudhA / tataH kSitIzaH zrIsAraM nitarAM nirabhartsayat // 755 // tato'tidUnaH so'nyUnamanyurdrAg niryayau purAt / mAninAM mAnahAnirhi prANahAnerviziSyate // 756 // jJAnadarzanacAritrairivAtmA sa kumArarAT / anujagme tribhirmitrairmitratvAvyabhicAribhiH // 757 // yataH - jAnIyAtpreSaNe bhRtyAn bAndhavAn vyasanAgame / mitramApadi kAle ca bhAryAM ca vibhavakSaye // 758 // sArthena yAntaste'raNye sArthabhraSTAH kSudhArditAH / tryahaM bhrAntvA kvacid grAme prAptA bhojyAnyasajjayan // 759 // tebhyo bhikSAmathAdAtuM dAtuM cAbhyudayaM param / jinakalpI munistatrAyayau svalpIbhavadbhavaH // 760 // bhadrakaprakRtitvenollasadbhAvo'vanIzasUH / tasmai dAnaM dade pratyAdade bhogaphalaM kila // 761 // dvAbhyAM suhRdbhyAM prAmodi tat tridhA'pyanvamodi ca / yadvA yuktaM savayasAM samAnasukRtArjanam // 762 // dIyatAM dIyatAM sarvamIdRg yogaH punaH kva naH / tAvityuktyA'dhika zraddhAjJaptyai mAyAM ca cakratuH // 763 // kSatraputrastu tucchAtmA taddAnAvasare'vadat / sthApyamasmatkRte kiJcit kSudhArttAH smaH prabho ! bhRzam // 764 // dAnavighnAd bhogavighnaM setyabadhnAnmudhA kudhIH / rAjJAhUtAH punaH prApuH svapadaM ca mudaM ca te // 765 // rAjyaM zreSThipadaM mantripadaM vIrAgrayatAM kramAt / te madhyamaguNA bhuktvA catvAro'pi vipedire // 766 // zrIsArasteSvabhUdratnasAraH satpAtradAnataH / zreSThyamAtyasutau cAsya patnyau strItvaM hi mAyayA // 767 // AAAAA zrAddhavidhiprakaraNam
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 382 kSatraputrazca kIro'bhUttiryaktvaM dAnavighnajam / tasya tAdRkSavaidagdhyaM prAgjJAnabahumAnajam // 768 // zrIsAramuktacaurazca tApasavratato'bhavat / candracUDasuro ratnasArasAhAyyakArakaH // 769 // zrutveti kSitipAlAdyAH pAtradAne'tisAdarA / arhaddharmaM vyadhuH samyag buddhe tattve hi ko'lasaH ? // 770 // aho ! mahIyasAM dharmaH sahastrAMzurivollasan / tamaH pramathya sanmArge samagrAn yaH pravarttayet // 771 // puNyaprAgbhArasArazca ratnasArakumArarAT / saha priyAbhyAM bubhuje bhogAMzciramanuttarAn // 772 // svabhAgyaireva siddhArthaH pumarthadvayameva saH / anyo'nyAbAdhayA sAdhu sAdhayAmAsa zuddhadhIH // 773 // rathayAtrAstIrthayAtrA rUpyasvarNamaNImayIH / pratimAstatpratiSThAzca prAsAdAMzca mudA'rhatAm // 774 // caturddhA saGghasatkArAnupakArAnyareSvapi / sa ciraM racayAmAsa zriyaH phalamidaM khalu // 775 // yugmam / saMsargAttasya kAnte te ubhe api babhUvatuH / tadvatsamyag dharmaniSThe susaMsargAnna kiM bhavet ? // 776 // sapriyAdvitayaH svAyuHkSaye paNDitamRtyunA / sa prApadacyutaM kalpaM zrAddhasyaiSA gatiH parA // 777|| tatazcyuto videheSu samyak zrIdharmamArhatam / sa samArAdhya labdhA ca maGkSu mokSasukhazriyam // 778 / / ratnasAracaritAdudIritAditthamadbhutatayA'vadhAritAt / pAtradAnaviSaye parigrahasveSTamAnaviSaye ca yatyatAm // 779 // 11111 zrAddhavidhi prakaraNam
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH iti pAtradAne parigrahaparimANe ca ratnasArakathA / zrAddhavidhievaM sAdhvAdisaMyoge'vazyaM supAtradAnaM pratidinaM vivekI vidhinA vidhatte / tathA yathAzakti tadavasarAdyAyAtasAdharmikAn saha 4 prakaraNam bhojayati / teSAmapi pAtratvAt, tadvAtsalyavidhyAdyagre vakSyate / tathA dadAtyaucityenA'nyebhyo'pi dramakAdibhyaH / na pratyAvarttayati tAnnirAzAn / na kArayati karmabandhanam / na garhayati dharmam / na bhavati niSThurahRdayaH / bhojanAvasare dvArapidhAnAdi na hi mahatAM dayAvatAM vA lakSaNam / zrUyate'pi citrakUTe citrAGgadanRpaH, zatrusainyairdurge veSTite'pi tatpravezabhayodreke'pi bhojanakAle pratolI pratyahamudghATayAmAsa / tanmarmaNA tu gaNikoktena zatrubhirdurgagrahAdi kRtam / tataH zrAddhena bhojanasamaye dvAraM na pidhAtavyaM, viziSya ca samRddhena / yataH kukSibharina kasko'tra bahvAdhAraH pumAn pumAn / tatastatkAlamAyAtAn bhojayed bAndhavAdikAn // atithInathino duHsthAn bhaktizaktyanukampanaiH / kRtvA kRtArthAnaucityAd bhoktuM yuktaM mahAtmanAm // Agame'pyuktaMneva dAraM pihAvei, bhuMjamANo susAvao / aNukaMpA jiNidehiM, saDDANaM na nivAriA // dRTThaNa pANinivahaM, bhIme bhavasAyarammi dukkhattaM / avisesaoNukaMpaM, duhAvi sAmatthao kuNai // sasasasa sasasasa sasasasasasasasa 383
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 384 duhAvitti-dvidhA dravyabhAvAbhyAm / dravyato yathArhamannAdidAnena, bhAvatastu dharmamArgapravarttanena / zrIpaJcamAGgAdau tu zrAddhavarNake 'avaMguaduvArA ' iti vizeSaNena bhikSukAdipravezArthaM sarvadApyapAvRtadvArA ityuktam / dInoddhArazca sAMvatsarikadAnena jinairapyAcIrNo, vikramAdityanRpeNApi bhuvo'nRNIkAriNA, tatastatsaMvatsaraH pravavRte / durbhikSAdau tu dInoddhAro vizeSaphalaH / yataH - viNae sissaparikkhA, suhaDaparikkhA ya hor3a saMgAme / vasaNe mittaparikkhA, dANaparikkhA ya dubbhikkhe // vikramAt trayodazazatebhyo'nu paJcadaze'bde mahAdurbhikSe bhadrezvarapuravAsi zrImAlasAdhujagaDUrdvAdazottarazatasatrAgArairdAnaM dadau tathAhammIrasya dvAdaza, vIsaladevasya cASTa durbhikSe / triH sapta suratrANe, muDasahastrAnadAjjagaDUH // tathA aNahillapattane sauvarNikasiGghAkaH saudhe gajendramahadhirvikramAccaturdazazatebhyo'nvekonatriMze'bde'STabhirdevAlayairmahAyAtrAkRllagnavijJo jJAtA''gAmidurbhikSo lakSadvayAnnamaNasaGgrahAdarjita zrIrdhAnyamaNacaturviMzatisahasrIM prAdatta / bandIsahasra| mocanaSaTpaJcAzannRpamocanacaityodghATanapUjya zrIjayAnandasUrizrIdevasundarasUripadadvayasthApanAdIni tasya dharmakRtyAni / tato dayAdAnaM bhojanasamaye viziSya kAryam / gRhiNA hi niHsvenApi tathaucityenAnnapAnAdi kAryaM yathArthidInAdisatyApanamapi kiyat syAt / na caivaM tasya ko'pyadhikavyayaH te ca stokenApi tuSyanti / tadAha grAsAd galitasikthena kiM nyUnaM kariNo bhavet ? / jIvatyeva punastena kITikAnAM kuTumbakam // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH evaM niSpannaniravadyAhAre supAtradAnamapi zuddhaM / tathA mAtRpitRbhrAtRbhaginyAdInAmapatyasnuSAbhRtyAdInAM glAnavRddhagavAdInAM ca | zrAddhavidhibhojanAdhucitacintAM kRtvA paJcaparameSThipratyAkhyAnaniyamasmaraNapUrvaM sAtmyAvirodhena bhuJjIta / yataH prakaraNam piturmAtuH zizUnAM ca garbhiNIvRddharogiNAm / prathamaM bhojanaM dattvA svayaM bhoktavyamuttamaiH // catuSpadAnAM sarveSAM dhRtAnAM ca tathA nRNAm / cintAM vidhAya dharmajJaH svayaM bhuJjIta nAnyathA // sAtmyaM caivaM lakSayantipAnAhArAdayo yasmAviruddhAH prakRterapi / sukhitvAyA'vakalpante tatsAtmyamiti gIyate // Ajanma sAtmyena ca bhuktaM viSamapyamRtaM syAd, asAtmyena tvamRtamapi viSam / paramasAtmyamapi pathyaM seveta, na punaH sAtmyaprAptamapyapathyam / na hi sarvaM balavataH pathyamiti manvAnaH kAlakUTaM khAdet / suzikSito'pi viSatantrajJo mriyata eva 4 kadAcidviSAsvAdAt / tathA kaNThanADImatikrAntaM sarvaM tadazanaM samam / kSaNamAtrasukhasyArthe laulyaM kurvanti no budhAH // ityuktelaulyaparihAreNA'bhakSyAnantakAyAdibahusAvA 'vastu varNyam / yathA'gnibalaM mAtrayA mitaM ca bhuJjIta / yo hi mitaM 1. vastuvarjam iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 385
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam ALLAALAAAAAAAAAAAAAAAAA bhungkte| sa bahu bhuGkte atiriktabhojane tvajIrNavamanavirecanamaraNAdyapi na durlabham / bhaNitamapi jihe jANa pamANaM, jimiavve taha ya jaMpiavve a / aijimiajaMpiANaM, pariNAmo dAruNo hoi // annAnyadoSANi mitAni bhuktvA vacAMsi cettvaM vadasItthameva / jantoryuyutsoH saha karmavIraistatpaTTabandho rasane ! tavaiva // hitamitavipakkabhojI vAmazayI nityacaGkramaNazIlaH / ujjhitamUtrapurISaH strISu jitAtmA jayati rogAn // bhojanavidhizca vyavahArazAstrAdyanusAreNAyamatiprAtazca sandhyAyAM rAtrau kutsannatha vrajan / savyAGgrau dattapANizca nAdyAtpANisthitaM tathA // sAkAze sAtave sAndhakAre drumatale'pi ca / kadAcidapi nAznIyAdUrvIkRtya ca tarjanIm // adhautamukhavastrAjrinagnazca malinAMzukaH / savyena hastenA'nAttasthAlo bhuJjIta na kvacit // ekavastrAnvitazcAvAsA veSTitamastakaH / apavitro'tigAddharyazca na bhuJjIta vicakSaNaH // upAnatsahito vyagracittaH kevalabhUsthitaH / paryastho vidigyAmyAnano nAdyAt kRzAsanaH // Asanasthapado nA'dyAt zvacaNDAlairnirIkSitaH / patitaizca tathA bhinne bhAjane maline'pi ca // sasa sasasasa sasasasa sasasasasasa sasasa 386
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH amedhyasaMbhavaM nAdyAd dRSTaM bhrUNAdighAtakaiH / rajasvalAparispRSTamAghrAtaM gozvapakSibhiH // ajJAtAgamamajJAtaM punaruSNIkRtaM tathA / yuktaM cavacavAzabdairnAdyAdvaktravikAravAn // AhvAnotpAditaprItiH kRtadevAbhidhAsmRtiH / same pathAvanatyucce niviSTo viSThare sthire // mAtRSvambikAjAmibhAryAdyaiH pakkamAdarAt / zucibhirmuktavadbhizca dattaM cAdyAjjane'sati // kRtamaunamavakrAGgaM vahaddakSiNanAsikam / pratibhakSyasamAghrANahatadRgdoSavikriyam // nAtikSAraM na cAtyamlaM nAtyuSNaM nAtizItalam / nAtizAkaM nAtigaulyaM mukharocakamuccakaiH // kalApakam // accuNDaM haNai rasaM aiaMbaM iMdiyAI uvahaNai / ailoNi ca cakkhuM, aiNiddhaM bhaMjae gahaNi // tittakaDuehiM siMbhaM jiNAhi pittaM kasAyamahurehiM / nidbhuNhehiM a vAyaM, sesAvAhI aNasaNAe // azAkabhojI ghRtamatti yo'ndhasA, payorasAn sevati nAtipo'mbhasAm / abhuga vimumUtrakRtAM vidAhinA, calatpramug jIrNabhugalpadeharum // Adau tAvanmadhuraM madhye tIkSNaM tatastataH kaTukam / durjanamaitrIsadRzaM bhojanamicchanti nItijJAH // susnigdhamadhuraiH pUrvamaznIyAdanvitaM rasaiH / dravAmlalavaNairmadhye paryante kaTutiktakaiH // 387
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH prAg dravaM puruSo'znAti madhye ca kaTukaM rasam / ante punavAzI ca balArogyaM na muJcati // Adau mandAgnijananaM madhye pItaM rasAyanam / bhojanAnte jalaM pItaM tajjalaM viSasannibham // bhojanAnantaraM sarvarasaliptena pANinA / ekaH pratidinaM peyo jalasya culuko'GginA // na pibetpazuvattoyaM pItazeSaM ca varjayet / tathA nAJjalinA peyaM payaH pathyaM mitaM yataH // kareNa salilAi~Na na gaNDau nAparaM karam / nekSaNe ca spRzet kintu spraSTavye jAnunI zriye // aGgamardananIhArabhArotkSepopavezanam / snAnAdyaM ca kiyatkAlaM bhuktvA kuryAnna buddhimAn // bhuktvopavizatastundaM balamuttAnazAyinaH / AyurvAmakaTIsthasya mRtyurdhAvati dhAvataH // bhojanAnantaraM vAmakaTistho ghaTikAdvayam / zayIta nidrayA hInaM yadvA padazataM vrajet // AgamoktavidhistvevamniravajjAhAreNaM, nijjIveNaM parittamIseNaM / attANusaMdhaNaparA, susAvagA erisA huMti // asarasaraM acavacavaM, aduamalilaMbiaM aparisADi / maNavayaNakAyagutto, bhuMjai sAhuvva uvautto // kaupayaraccheeNaM, bhuttavvaM ahava sIhakhaieNaM / egeNa aNegehi ca, vajjittA dhUmaiMgAlaM // 388
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH jaha abbhaMgaNalevA sagaDakkhavaNANa juttio huMti / ia saMjamabharavahaNaTThayAi sAhUNa AhAro // tittagaM va kaDuaM va kasAyaM, aMbilaM ca mahuraM lavaNaM vA / ealaddhamannaTThapauttaM, mahughayaM va bhuMjijja saMjae // ahava na jimijja roge, mohudae sayaNamAiuvasagge / pANidayAtavahelaM, aMte taNumoaNatthaM ca // idaM sAdhumAzrityoktaM zrAddhamAzrityA'pi yathArha jJeyam / anyatrApyuktamdevasAdhupurasvAmisvajanavyasane sati / grahaNe ca na bhoktavyaM zaktau satyAM vivekinA // evam 'ajIrNaprabhavA rogAH' ityajIrNe / tathAbalAvarodhi nirdiSTaM jvarAdau laGghanaM hitam / Rte'nilazramakrodhazokakAmakSatajvarAn // ityAdhukteH jvarAkSirogAdau / tathA devaguruvandanAdyayoge, tathA tIrthagurunamaskaraNavizeSadharmAGgIkaraNaprauDhapuNyakAryaprArambhAdidineSvaSTamIcaturdazyAdivizeSaparvasu ca bhojanaM tyAjyam / kSapaNAditapaso'tra paratrApi bahuguNatvAt / yataH athiraM pi thiraM vaMkaM pi ujjuaM dullahaM pi taha sulahaM / dussajjaMpi susajjaM, taveNa saMpajjae kajjaM // vAsudevacakravartyAdInAM tattaddevasevakIkaraNAdyaihikakAryANyapyaSTamAditapasA sidhyanti na tvanyathA / iti bhojanavidhiH / namaskArasmaraNenotthitazcaityavandanayA devAn gurUMzca yathAyogaM vandate / sarvaM cedaM supattadANAijutti ityatroktAdizabdena sUcitaM 389
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam mantavyam / athottarArddhavyAkhyA / bhojanAnantaraM pratyAkhyAya divasacarimaM granthisahitAdi vA pratyAkhyAnaM gurvAdervandanadvayapradAnapUrvamanyathA vA kRtvA, gItArthAnAM yatInAM gItArthazrAddhaputrAdInAM vA antike samIpe kuryAt svAdhyAyaM vAcana-pRcchanA-parAvarttanA- | 4 dharmakathAnuprekSAlakSaNaM yathAyogam / tatra nirjarArthaM yathAyogaM sUtrAderdAnaM grahaNaM ca vAcanA 1 / tasmiMzca zaGkite guroH pRcchanaM pRcchanA | 2 / pUrvAdhItasya sUtrAderavismRtyAdyarthamabhyAsaH parAvarttanA 3 / jambUsvAmyAdisthaviracaritasyAkarNanaM kathanaM vA dharmakathA 4 / manasaiva sUtrAderanusmaraNamanuprekSA 5 / atra ca tadvidbhiH saha zAstrArtharahasyAni vicArayediti zrIyogazAstrokteH / zrIgurumukhazrutazAstrArtharahasyaparizIlanArUpa: svAdhyAyo vizeSakRtyatayA jJeyaH / sa cAtyantaguNahetuH / yataH sajjhAeNa pasatthaM, jhANaM jANai a savvaparamatthaM / sajjhAe vahato, khaNe khaNe jAi veraggaM // paJcavidhasvAdhyAyadRSTAntAdi AcArapradIpagranthe vyavRNmahItyatra noktamityaSTamagAthArthaH // 8 // sasasasa sasa sasasasasasa sasasasasa saMjhAi jiNaM puNaravi pUyai paDikkamai kuNai taha vihiNA / vissamaNaM sajjhAyaM, gihaM gao to kahai dhammaM // 9 // 390
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama: prakAzaH zrAddhavidhiprakaraNam utsargataH zrAvakeNaikavArabhojinaiva bhAvyam / yadabhANiussageNa tu saDDho a, saccittAhAravajjao / ikkAsaNagabhoI a, baMbhayArI taheva ya // yazcaikabhaktaM kartuM na zaknoti sa divasasyASTame bhAge'ntarmuhUrtadvayalakSaNe / yAminImukhAdau tu rajanIbhojanamahAdoSaprasaGgAdantyamuhUrtAdarvAgeva vaikAlikaM karoti / utsUre rAtrau ca bhojane'neke doSAH, tatsvarUpaM sadRSTAntaM matkRtArthadIpikAto'vadhAryam / vaikAlikAnantaraM ca yathAzakti caturvidhAhAraM trividhAhAraM dvidhAhAraM vA divasacaramaM sUryodgamAntaM pratyAkhyAti / mukhyavRttyA divase sati dvitIyabhaGge rAtrAvapi / nanu divasacaramaM niSphalamekAzanAdikenaiva gatArthatvAt ? naivaM, ekAsanAdikaM hyaSTAdyAkAram, etaccaturAkAram / ata AkArANAM saGkSapakaraNAt saphalamevedam / niSiddharAtribhojanAnAmapi divasazeSe kriyamANatvAtsmArakatvAcca phalavadevaityAvazyakalaghuvRttau / idaM ca sukaraM bahuphalaM ca / dazArNapure zrAvikA vaikAlikaM kRtvA divasacaramaM pratyahaM pratyAkhyAti / tatpatizca mithyAdRk sAyaMkRtavaikAliko na hi kazcidrAtrau bhuGkte iti mahatpratyAkhyAnamidamityAdhupahasati / anyadA tenApi divasacarimaM pratyAkhyAtaM bhakSyasIti patnyA nivAraNe'pi, rAtrau samyagdRSTisurI parIkSAzikSArthaM svasRrUpeNa ghRtapUrAdilambhamamAninye / patnyA sa. niSiddho'pi laulyAttatkhAdan devena tathA zIrSe prahato yathA dRggolau bhuvi petatuH / mamApayazo bhAvIti kAyotsarge zrAddhI tasthau / 391
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH prakAzaH 392 ca | tatastadgirA surI mAryamANaiDakasya cakSuSI AnIya sandadhau / sa eDakAkSa iti khyAtaH / pratyayadarzanAt zrAddho'jani / kautukAttaM draSTuM loke samAgacchati tannAmnAM puramapyeDakAkSaM jajJe / taddarzanAd bahavaH zrAddhA jajJire / iti divasacarame eDakAkSajJAtam / tataH sandhyAyAmantyamuhUrttarUpAyAmastamayati sUrye'ddhe bimbAdarvAk punarapi tRtIyavAraM yathAvidhi jinaM pUjayati / // iti zrItapAgacchAdhipazrIsomasundarasUri- zrImunisundarasUri-zrIjayacandrasUrizrIbhuvanasundarasUriziSya- zrIratnazekharasUriviracitAyAM zrIvidhikaumudInAmnyAM zrAddhavidhiprakaraNavRttau dinakRtyaprakAzakaH prathamaH prakAzaH // zrAddhavidhiprakaraNam
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH prakAzaH uktaM dinakRtyaM sAmprataM rAtrikRtyamAha-'paDikkamai tti' / tataH zrAddhaH sAdhupArzve pauSadhazAlAdau vA yatanayA pramArjanApUrvaM sAmAyikakaraNAdividhinA pratikrAmati, SaDvidhAvazyakalakSaNaM pratikramaNaM karoti / tatra sthApanAcAryasthApanAmukhavastrikArajoharaNAdidharmopakaraNagrahaNasAmAyikakaraNAdividhiH zrAddhapratikramaNasUtravRttau 'kazcidukta ityatra nocyate / pratikramaNaM ca samyaktvAdisarvAticAravizuddhyarthaM pratidivasamubhayasandhyamapi vidheyaM zrAddhenA'bhyAsAdyarthaM ca / yathAbhadrakeNApi jAtu niraticAratve'pi tRtIyavaidyauSadhakalpamavazyaM karttavyamidam / yadArSam sapaDikkamaNo dhammo, purimassa ya pacchimassa ya jiNassa / majjhimagANa jiNANaM, kAraNajAe paDikkamaNaM // kAraNajAetti aticArAbhAve pUrvakoTyAmapi na pratikrAmanti, aticAre madhyAhne'pi kuryurityarthaH / / vAhimavaNei bhAve, kuNai abhAve tayaM tu paDhamaMti / biiamavaNei na kuNai, taiaM tu rasAyaNaM hoI // 1. kiJciditi ko0 ha0 pra0 pAThaH / 393
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam | prakAzaH rasAyaNaMti rasAyanaM sadbhAve vyAdhi harati / tadabhAve'pi sarvAGgINapuSTisukhabalavRddhiheturanAgatavyAdhipratibandhakaM ca / evaM pratikramaNamapi sadbhAve'ticArAn vizodhayati / tadabhAve cAritradharmapuSTiM karoti / atra kazcidAha-zrAvakasyA''vazyakacUryuktasAmAyikavidhireva pratikramaNam / SaDvidhatvasyobhayasandhyamavazyakaraNIyatvasya cAtraiva ghaTamAnatvAt / tathAhi sAmAyikaM kRtvA IyA~ pratikramya kAyotsargaM ca vidhAya caturviMzatistavaM bhaNitvA vandanakaM ca datvA zrAvakaH pratyAkhyAnaM karoti iti SaDvidhatvam / "sAmAiamubhayasaMjhaM" iti vacanAdasya ca kAlanaiyatyamiti atrocyate, na samIcInamidam SaDvidhatvasya kAlaniyamasya cAtrA'siddhatvAt, tatra tAvattavAbhiprAyeNA'pi cUrNikRtA sAmAyikeryApathapratikramaNavandanakAnyeva sAkSAddarzitAni na zeSANi, tatrApIryApathapratikramaNaM gamanAgamanaviSayaM nAvazyakaturyAdhyayanarUpam, gamaNAgamaNavihAre, sutte vA sumiNadaMsaNe rAo / nAvA naisaMtAre, iriAvahiApaDikkamaNaM // ityAdivacanAt / atha sAdhvanusAreNa zrAvakasyeryApathapratikramaNe kAyotsargacaturviMzatistavAvapi dayete tarhi tadanusAreNa kiM na pratikramaNapi tasyocyate ? / kiJca 'asai sAhuceiyANaM posahasAlAe vA sagihe vA sAmAiyaM vA AvassayaM vA karei' ityAvazyakacUrNAvapi sAmAyikAdAvazyakaM pRthaguktam / tathA sAmAyikasya na kAlanaiyatyam / 'jattha vA vIsamai atthai vA nivvAvAro savvattha karer3a / tathA jAhe khaNio tAhe karer3a to se na bhajjai' iti cUNivacanaprAmANyAt / sAmAimubhayasajhaM iti tu sAmAyikapratimApekSaM, tatraiva tatkAlaniyamasya zrUyamANatvAt / anuyogadvArasUtre tu sphuTaM zrAvakasyApi pratikramaNamuktam / yathA 394
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH samaNe vA samaNI vA sAvae vA sAviA vA taccitte tammaNe tallese tadajjhavasie tattivvajjhavaso tadaTThovautte tadappiakaraNe tbbhaavnnbhaavie| | | ubhayo kAlamAvassayaM karer3a / tathA tatraiva samaNeNa sAvaeNa ya, avassakAyavvayaM havai jamhA / aMto ahonisassa ya tamhA AvassayaM nAma // tasmAt sAdhuvat zrAddhenApi zrIsudharmasvAmyAdipUrvAcAryaparamparAyAtaM pratikramaNaM kAryam / mukhyavRttyA dvisandhyaM divasanizAkRtapAtakavizuddhihetutvena mahAphalatvAt / yadabhyadhiSmahi aghaniSkramaNaM bhAvadviSadA kramaNaM ca sukRtasaGkramaNam / mukteH kramaNaM kuryAd dviH pratidivasaM pratikramaNam // zrUyate hi DhillyAM zrAddhaH kazcid dvisandhyapratikramaNAbhigrahI kiJcinnRpavyApAranimittaM suratrANena sarvAGgaM nigaDitaH kArAgRhe kSiptaH / laGghane jAte'pi sAyaM pratikramaNArthaM rakSakebhyaH svarNaTaGkakaM mAnayitvA ghaTIdvayAvadhi hastanigaDakarSaNapUrvaM pratikramaNaM cakre / evaM mAsena SaSTiM sauvarNaTaGkakAn pratikramaNArthameva pradade / tanniyamadADhya svarUpaM jJAtvA tuSTena nRpeNa muktaH paridhApitaH / prAgvadviziSya sanmAnitazca / evaM pratikramaNaviSaye yatanIyaM / tacca paJcabhedaM-daivasikaM, rAtrikaM, pAkSikaM, cAturmAsikaM, sAMvatsarikaM ceti / eSAM kAlastUtsargeNaivamuktaH / addhanibuDDe biMbe, suttaM kaLUti gIyatthA / iavayaNapamANeNaM, devasiyAvassae kAlo // rAtrikasya caivaM 395
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam prakAzaH Avassayassa samae, niddAmuI cayaMti AyariA / taha taM kuNaMti jaha dasa, paDilehANaMtaraM sUro // apavAdatastu daivasikaM divasatRtIyapraharAdanvarddharAtraM yAvat / yogazAstravRttau tu madhyAhnAdArabhyA'rddharAtraM yAvadityuktam / / rAtrikamarddharAtrAdArabhya madhyAhnaM yAvat / uktamapi ugghADaporisiM jA, rAiamAvassayassa cunnIe / vavahArAbhippAyA, bhaNaMti puNa jAva purimaDheM // pAkSika-cAturmAsika-sAMvatsarikANi pakSAdyante ca syuH / Aha-pAkSikaM caturdazyAM paJcadazyAM vA ? caturdazyAmiti brUmaH / yadi punaH paJcadazyAM syAttadA caturdazyAM pAkSike copavAsasyoktatvAtpAkSikamapi SaSThena syAt / tathA ca-aTThamachaThucautthaM saMvaccharacAumAsapakkhesu ityAdyAgamavirodhaH / yatra ca caturdazI gRhItA na tatra pAkSikaM, yatra ca pAkSikaM na tatra caturdazI / tathAhiaTTamicauddasIsu uvavAsakaraNaM iti pAkSikacUrNau / so a aTThamicauddasIsu uvavAsaM karer3a ityAvazyakacUrNau / cautthachaThaTThamakaraNe aTThamipakkhacaumAsavarise atti vyavahArabhASyapIThe / aTumicauddasInANapaMcamIcAumAsa ityAdi mahAnizIthe / vyavahAraSaSThoddezake ca-pakkhassa aTThamI khalu mAsassa ya pakkhi muNeyavvaM ityAdi vyAkhyAyAM vRttau cUrNau pAkSikazabdena | 396
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam / prakAzaH caturdazyeva vyAkhyAtA / tadevaM nizcinumaH, pAkSikaM caturdazyAmeva / cAturmAsikasAMvatsarike tu pUrvaM pUrNimApaJcamyoH kriyamANe api zrIkAlikAcAryAcaraNAtazcaturdazIcaturthyoH kriyate / prAmANikaM caitat, sarvasammatatvAt / uktaM ca kalpabhASyAdau asaDheNa samAinnaM, jaM katthai keNaI asAvajjaM / na nivAriamannehiM, bahumaNumayameamAyariaM // tIrthodgArAdAvapisAlAhaNeNa rannA, saMghAeseNa kArio bhayavaM / pajjosavaNacautthI, cAummAsaM caudasIe // caumAsapaDikkamaNaM pakkhiadivasammi cauviho saMgho / navasayateNauehiM, AyaraNaM taM pamANaMti // atra cAdhikavizeSArthinA pUjyazrIkulamaNDanasUripraNItavicArAmRtasaGgraho'vagAhanIyaH / pratikramaNavidhizca yogazAstravRttyantargatAbhyazcirantanAcAryapraNItAbhya etAbhyo gAthAbhyo'vaseyaH / paMcavihAyAravisuddhiheumiha sAhu sAvago vAvi / paDikkamaNaM saha guruNA, guruvirahe kuNai ekkovi // vaMdittu ceiAI, dAuM caurAie khamAsamaNe / bhUnihiasiro sayalAiAramicchokkaDaM dei // sAmaiapuvvamicchAmiThAiuM kAusaggamiccAi / suttaM bhaNia palaMbia, bhuakupparadhariapariharaNao // ghoDagamAIdosehiM virahiaM to karei ussaggaM / nAhi aho jANuhUM, cauraMgulaThaiakaDipaTTo // 397
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam prakAzaH tattha ya dharei hiae, jahakkama diNakae aIAre / pArettu NamokkAreNa paDhai cauvIsathayadaMDaM // saMDAsage pamajjia, uvavisia alaggabiayabAhujuo / muhaNaMtagaM ca kAyaM ca pehae paMcavIsa ihA // uThiaTThio saviNayaM, vihiNA guruNo karei kiikammaM / battIsadosarahiaM, paNavIsAvassagavisuddhaM // aha sammamavaNayaMgo karajuavihidhariaputtirayaharaNo / paricitai aiAre, jahakkama gurupuro viaDe // aha uvavisittu suttaM sAmAiamAiaM paDhia payao / abbhuTThiammi iccAi, paDhai duhao Thio vihiNA // dAUNa vaMdaNaM to, paNagAisu jaisu khAmae tinni / kiikammaM kariAyariamAigAhAtigaM paDhae // ia sAmAiaussaggasuttamuccaria kAussaggaThio / ciMtai ujjoadugaM, carittaaiArasuddhikae // vihiNA pAria sammattaddhiheuM ca paDhai ujjoaM / taha savvaloaarahaMtaceiArAhaNussaggaM // kAuM ujjoagaraM, citiya pArei suddhasammatto / pukkhavaradIvaDhe kai suasohaNanimittaM // puNa paNavIsossAsaM, ussaggaM kuNai pArae vihiNA / to sayalakusalakiriAphalANa siddhANa paDhai thayaM // aha suasamiddhihauM, suadevIe karei ussaggaM / ciMtei namokkAraM, suNai va deI va tIi thuI // evaM khettasurIe, ussaggaM kuNai suNai dei thuiM / paDhiUNa paMcamaMgalamuvavisai pamajja saMDAse // 398
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam prakAzaH puvvavihiNeva pehia, putiM dAUNa vaMdaNaM guruNo / icchAmo aNusaTThiti bhaNia jANUrhi to ThAi // guruthuigahaNethuitinnibaddhamANakkharassarA paDhai / sakkatthavaM thavaM paDhia, kuNai pacchitta ussaggaM // evaM tA devasiaM, rAiamavi evameva navari tahiM / paDhamaM dAuM micchAmidukkaDaM paDhai sakkatthayaM // uTThia karei vihiNA, ussaggaM ciMtae a ujjoaM / bIaM daMsaNasuddhIi, ciMtae tattha imameva // taie nisAiAraM, jahakkama ciMtiUNa pArei / siddhatthayaM paDhittA, pamajjasaMDAsamuvavisai // puvvaM va puttipehaNavaMdaNamAloasuttapaDhaNaM ca / vaMdaNa khAmaNa vaMdaNa gAhAtigapaDhaNamussago // tattha ya ciMtai saMjamajogANa na hoi jeNa me hANI / taM paDivajjAmi tavaM chammAsaM tA na kAumalaM // egAiiguNatIsUNayaMpi na saho na paMcamAsamavi / evaM cautidumAsaM, na samattho egamAsammi // jAtammi terasUNaM, cautIsaimAio duhANIe / jA cauthato AyaMbilAijAporisi namo vA // jaM sakkar3a taM hiae, dharettu pArettu pehae potiM / dAuM vaMdaNamasaDho, taM cia paccakkhae vihiNA // icchAmo aNusaTuiMti bhaNia uvavisia paDhai tiNi thuI / miusaddeNaM sakvatthayAi to ceie vaMde // aha pakkhiaM cauddasi, diNammi puvvaM va tattha devasi / suttaMtaM paDikkamiuM, to sammamimaM kammaM kuNai // AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 399
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam muhapotI vaMdaNayaM, saMbuddhAkhAmaNaM tahAloe / vaMdaNapatteakkhAmaNaM ca vaMdaNayamahasuttaM // suttaM abbhuvANaM, ussaggo puttivaMdaNaM taha ya / pajjaMtia khAmaNayaM, taha ca urothobhavaMdaNayA // puvvavihiNeva savvaM, devasiaM vaMdaNAr3a to kuNai / sijjasurI ussagge, bheo saMtithayapaDhaNe a // evaM cia caumAse, varise a jahakkamaM vihI Neo / pakkhacaumAsavarisesu navari nAmammi nANattaM // taha ussaggojoA, bArasavIsAsamaMgalagacattA / saMbuddhakhAmaNaM ti paNa satta sAhUNa jahasaMkhaM // hAribhadrAvazyakavRttau tu vandanakaniryuktigata - cattAri paDikkamaNe iti gAthAvyAkhyAyAmevamuktaM sambuddhakSamaNakaviSaye - jahanneNavi tinni devasie, pakkhie paMca avassaM, cAummAsie saMvaccharie vi satta avassaM / pAkSikasUtravRttau pravacanasAroddhAravRttyuktavRddhasAmAcAryAM cApyevamavoktam / pratikramaNAnukramabhAvanA pUjya zrIjayacandrasUrikRtagranthAd jJeyA / iti pratikramaNavidhiH / tathA AzAtanAparihArAdikena vidhinA vizrAmaNAm upalakSaNatvAt sukhasaMyamayAtrApRcchAdi ca karoti, arthAn munInAM vizeSadharmaniSThazrAddhAdInAM ca / vizrAmaNAphalaM prAgbhavayatipaJcazatIvizrAmaNAkaraNotthacatryadhikabalabAhubalyAderiva bhAvyam / iha sAdhubhirutsargataH sambAdhanA na kArayitavyA, 'saMbAhaNaM daMtapahoaNAya' iti vacanAt / dvitIyapade sAdhubhyaH sakAzAt kArayitavyA | tadabhAve tathAvidhazrAvakAderapi / yadyapi mukhyavRttyA bhagavanto maharSayo vizrAmaNAM na kArayanti, tathApi pariNAmavizuddhayA tadviSaye dvitIyaH prakAza: 400
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam kSamAzramaNaM dadato nirjarAlAbho vinayazca kRto bhavati / tataH svAdhyAyaM svaprajJAnusAreNa pUrvAdhItadinakRtyAdizrAvakavidhyupadezamAlAkarmagranthAdiparAvarttanarUpaM zIlAGgAdirathanamaskArAvalakAdiguNanarUpaM vA cittaikAgratAdyarthaM karoti / zIlAGgarathastvanayA gAthayA vijJeyaH / karaNe joe sannA, iMdia bhUmAi samaNadhammo a / sIlaMsahassANaM, aTThArasagassa nimphatti // karaNeti--karaNakAraNAnumatayaH / 'joetti' - manovAkkAyayogAH / sannatti / AhArabhayamaithunaparigrahasaJjJA / 'iMdiatti' zrotracakSurbhrANarasanasparzanendriyANi / 'bhUmAitti' - pRthivyapatejovAyuvanaspatidvitricatuSpaJcendriyA ajIvAzca / 'samaNadhammotti' khaMtI maddava ajjava, muttI tava saMjame a bodhavve / saccaM soaM AkiMcaNaM ca baMbhaM ca jaidhammo // pAThazcaivamje no karaMti maNasA, nijjiaAgArasannasoiMdI / puDhavikkAyaraMbhaM khaMtijuA te muNI vaMde // ityAdi / etadvyaktizca yantrakAdvijJeyA / zramaNadharmarathapAThazcaivaM na haNei sayaM sAhU, maNasA AhArasannasaMvuDao / soiMdiasaMvaraNo, puDhavijie khaMtisaMpanno // ityAdi / evaM sAmAcArIratha-kSAmaNAratha-niyamarathA''locanAratha-taporatha- saMsAraratha-dharmaratha-saMyamarathAdipAThA api vijJeyAH / | vistarabhayAttu noktAH / namaskArabalake ca paJcapadAnyAzrityaikA pUrvAnupUrvI, ekA pazcAnupUrvI, zeSA aSTAdazottaraM zatamanAnupUrvyaH / dvitIyaH prakAzaH 401
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam navapadAnyAzritya punaranAnupUrvyastisro lakSA dvASaSTiH sahasrA aSTau zatAnyaSTasaptatizca / etatkaraNabhAvanAvyaktiH pUjyazrIjinakIrtisUripAdopajJasaTIka zrIpaJcaparameSThistavAdavaseyA / evaM namaskAraparAvarttane'trApi duSTazAkinIvyantaravairigrahamahArogAdInAM sadyo nivRttyAdiphalaM paratra tvanantakarmakSayAdi / yadAhuH jaM chammAsiavarisi ataveNa tivveNa jhijjhae pAvaM / namukkAraaNaNupuvvIguNaNeNa tayaM khaNadveNa // zIlAGgarathAdInAmapi guNane manovAkkAyaikAgryeNa trividhamapi dhyAnaM syAttathA cAgamaH - bhaMgiasuaM guNaMto, vaTTai tivihe vi | jhANammIti / evaM svAdhyAyakaraNe svaparayoH karmakSayapratibodhAdayo'neke guNA dharmadAsa zrAddhasyeva / sa hi pratyahaM sAyaM pratikramya | svAdhyAyaM karoti, anyadA tena svapitA suzrAddho'pi prakRtikodhanaH krodhatyAgArthamupadiSTo ruSTaH kASThamudyamya dhAvan rAtrau stambhe AsphAlya mRto duSTAhirjAtaH / anyedyustamasi taM daSTumAgacchan tivvaMpi puvvakoDIkayaMpi sukayaM muhuttamitteNa / kohaggahio haNiuM, hahA ! havai bhavaduge vi duhI // ityAdi svAdhyAyaM tatkriyamANaM zrutvA jAtiM smRtvA'nazanaM prapAlya saudharme surIbhUtaH sutasya sarvakAryeSu sAnnidhyaM vidadhe / dharmadAsasya caivamanyadA svAdhyAyadhyAnalInasyaiva kevalajJAnamutpede / ataH svAdhyAyaH kAryaH / tataH sAmAyikaM pArayitvA gRhaM gato dharmaM samyaktvamUladezaviratyAdirUpaM, sarvakRtyeSu sarvazaktyA yatanAkaraNAdirUpaM, sarvathA'rhaccaityasAdharmikavarjitavAsa AAAA dvitIyaH prakAzaH 402
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH sthAnakusaMsargavarjanAdirUpaM, namaskAraguNanatrikAlacaityavandanA-pUjApratyAkhyAnAdyabhigraharUpaM, yathAzaktisaptakSetrIvittavyayAdirUpaM vA yathAyogyaM kathayatyupadizati / kalatra-putra-mitra-bhrAtR-bhRtya-bhaginI-snuSA-putrI-pautra-pautrI-pitRvya-bhrAtRvya-vaNikputrAdisvajanAnAM purastAditi zeSaH / yaddinakRtyam savvannuNA paNIaMtu, jai dhammaM nAvagAhae / iha loe paraloe a, tesiM doseNa lippaI // jeNa logaTThiI esA, jo corabhattadAyago / lippar3a so tassa doseNa, evaM dhamme viANaha // tamhA hu nAyatatteNaM, saDeNaM tu diNe diNe / davvao bhAvao ceva, kAyavvamaNusAsaNaM // dravyataH putrakalatraduhitrAdInAM yathAyogyaM vastrAdi dadAti / poSyapoSaka iti vacanAt / bhAvatastu teSAmeva dharmadezanAM karoti / anuzAsanaM susthitaduHsthitatvAdicintanamityarthaH / anyatrApyuktam rAjJi rASTrakRtaM pApaM, rAjJaH pApaM purohite / bhartari strIkRtaM pApaM ziSyapApaM gurAvapi // kalatraputrAdayo hi gRhakRtyavaiyagryapramAdabahulatvAdinA gurupArzve dharmamazRNvanto'pyevaM dharme prAyaH pravarttante / yathA dhanyazreSThinaH, sa hi dhanyaH purastho gurUpadezaiH suzrAddhIbhUtaH sAyaM nityaM priyAcatuHputrAdIn pratibodhayati / kramAt priyA trayaH putrAzca pratibuddhAH / / | turyastu nAstikavat puNyaphalaM kvetyAdivAdI na budhyate / zreSThinaH tatpratibodhAti zam / anyadA prAtivezmikI suzrAvikA vRddhA 403
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam prakAzaH prAntasamaye tena niryAmitA, surIbhUtayA tvayA matsutaH pratibodhya iti saGketitA mRtA saudharme surIbhUtA svadivyarddhidarzanAdinA tatsutamabUbudhat / evaM gRhAdhipena priyAputrAdayaH pratibodhyA: / jAtvevamapi yadi te na pratibudhyante, tadA gRhAdhipasya na doSaH / | yathoktam na bhavati dharmaH zrotuH sarvasyaikAntato hitazravaNAt / bruvato'nugrahabuddhyA vaktustvekAntato bhavati // iti navamagAthArthaH // pAyaM abaMbhavirao, samae appaM karei to nidaM / niddovarame thItaNuasuittAI viciMtijjA // 10 // tato dharmadezanAnantaraM samaye rAtriprathamayAmAdyatikramArddharAtrAdirUpe zarIrasAtmyAdhucitazayyAsthAnaM gatvA vidhinA nidrAmalpAM karoti / kIdRzaH san ? prAyo bAhulyena abrahma maithunaM tasmAdvirataH, gRhasthena yAvajjIvaM brahmavrataM pAlayitumazaktenApi parvatithyAdibahudineSu brahmacAriNaiva bhAvyam navayauvanavayaHsthenApi, brahmacaryasya mahAphalatvAt / mahAbhArate'pyuktam ekarAtryuSitasyApi yA gatirbrahmacAriNaH / na sA kratusahasreNa vaktuM zakyA yudhiSThara ! // 404
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam atra nidrAmiti vizeSyam / alpAmiti ca vizeSaNam / savizeSaNe hi vidhiniSedhau vizeSaNamupasaGkrAmata iti nyAyAdalpatvamatra vidheyaM na tu nidrA, tasyA darzanAvaraNIyakarmodayena svataH siddhatvAd aprApte hi zAstramarthavadityuktaM prAg / bahunidro hi bhavadvayakRtyebhyo'pi paribhrazyet / taskaravairidhUrttadurjanAdibhyazca sulabhaparibhavaH syAt / alpanidratvaM ca mahAnubhAvalakSaNam / cadArSam-- thovAhAro thovabhaNio a jo hoi thovaniddo a / thovovahiuvagaraNo, tassa hu devAvi paNamaMti // nidrAvidhizcAyaM nItizAstrAdyanusAreNa khaTvAM jIvAkulAM hrasvAM bhagnAM kaSTAM malImasAm / pratipAdAnvitAM vahnidArujAtAM ca santyajet // zayanAsanayoH kASThamAcaturyogataH zubham / paJcAdikASThayoge tu nAzaH svasya kulasya ca // pUjyordhvastho na nArdrAGghirna cottarAparAzirAH / nAnuvaMzaM na pAdAntaM nAgadantaH svapet pumAn // devatAdhAni valmIke bhUruhANAM tale'pi ca / tathA pretavane caiva supyAnnApi vidikzirAH // nirodhabhaGgamAdhAya parijJAya tadAspadam / vimRzya jalamAsannaM kRtvA dvAraniyantraNam // iSTadevanamaskAranaSTApamRtibhIH zuciH / rakSAmantrapavitrAyAM zayyAyAM pRthutAjuSi // A A A A A A A A dvitIyaH prakAza: 405
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam susaMvRtaparIdhAnaH sarvAhAravivarjitaH / vAmapArzve tu kurvIta nidrAM bhadrAbhilASukaH // vizeSakam / krodhabhIzokamadyastrI bhArayAnAdhvakarmabhiH / parIklAntairatIsArazvAsahikkAdirogibhiH // vRddhabAlAbalakSINaistRTzUlakSatavihvalaiH / ajIrNipramukhaiH kAryo divA svApo'pi karhicit // yugmam / vAtopacayaraukSyAbhyAM rajanyAzcAlpabhAvataH / divAsvApaH sukhI grISme so'nyadA zleSmapittakRt / / atyAsaktyA'navasare nidrA naiva prazasyate / eSA saukhyAyuSI kAlarAtrivat praNihanti yat // prAkziraH zayane vidyA dhanalAbhazca dakSiNe / pazcime prabalA cintA mRtyurhAnistathottare // Agamoktavidhistvevam / caityavandanAdinA devagurunamaskArakaraNaM / caturvidhAhArAdipratyAkhyAnoccAraNam / granthisahitena sarvavratasaGkSeparUpadezAvakAzikavratasvIkaraNaM ca / yaduktaM dinakRtye pANivahamusAdattaM, mehuNadiNalAbhaNatthadaMDaM ca / aMgIkayaM ca muttuM savvaM uvabhogaparibhogaM // gihamajjhaM muttUNaM, disigamaNaM muttumasagajUAI / vayakAehiM na kare, na kArave gaMThisahieNaM // pANivahatti muktvA mazakayUkAdIniti vAkyaM dvitIyagAthoktaM prANAtipAtamityatra sambadhyate / tatazca prANAtipAta| maniyatamekendriyamazakayUkAdIn muktvA ArambhajasAparAdhatrasaviSayaM ca / evaM mRSAvAdAdattAdAnamaithunAnyapi / tathA dinalAbhaM dvitIyaH prakAza: 406
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH prAtarvidyamAnaH parigraho dinalAbhazca na niyamitaH, idAnIM tu tamapi niyacchAmItyarthaH / anarthadaNDaM tathAGgIkRtaM zayanAcchAdanAdi dvitIyaH muktvA sarvamupabhogaparibhogaM gRhamadhyaM muktvA dizigamanaM ca manaso niroddhumazakyatvAdvAkkAyAbhyAM na karomi na kArayAmi ca granthisahitena yAvantaM kAlaM granthi na mocayAmItyarthaH / evaM dezAvakAzikasvIkaraNaM mahAphalaM, maharSivad bhRzaM niHsaGgatAdihetutvAt / tacca vaidyajIvavAnareNa yathA prANAnte'pi niyUDhaM nistulaM ca tatphalamAgAmibhave prAptaM / tathA'nyenApi vizeSaphalArthinA mukhyavRttyA nirvAhyam / tathA nirvoDhumazaktau tvanAbhogAdyAkAracatuSke caturthAkAreNa pradIpanAdisaGkaTe tanmocane'pi na bhaGgaH / vaidyajIvavAnaravRttAntastvasmatkRtAdAcArapradIpagranthAdavadhAryaH / tathA catuHzaraNapratipattiH / sarvajIvarAzikSamaNASTAdazapApasthAnakavyutsarjanaM, duSkRtagarhaNaM, sukRtAnumodanam / jai me hujja pamAo, imassa dehassa imAi rayaNIe / AhAramuvahidehaM, savvaM tiviheNa vosiriaM // namaskAroccArapUrvamanayA gAthayA triH sAkArAnazanasvIkaraNaM paJcanamaskArasmaraNaM ca svApAvasare kAryam / viviktAyAmeva ca zayyAyAM zayitavyaM na tu strayAdisaMsaktAyAm / tathA sati satatAbhyastvAdviSayaprasaGgasyotkaTatvAcca vedodayasya punarapi tadvAsanayA bAdhyeta jantuH / yathoktaM yathA'gnisannidhAnena, lAkSAdravyaM vilIyate / dhIro'pi kRzakAyo'pi, tathA strIsannidhau naraH // yadvAsanAyuktazca zete tadvAsanAyukta eva labhyate yAvanna pratibudhyate ityAptopadezaH / ataH sarvathopazAntamohena / 407
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam | prakAzaH | dharmavairAgyAdibhAvanAbhAvitenaiva ca nidrA kAryA, yathA kusvapnaduHsvapnopalambhAdiparihAreNa dharmamayasvapnopalambhAdhava syAt / evaM | nissaGgatAdyAtmakatve suptasya parAyattatvAdApadAM bahutvAdAyuSaH sopakramAt karmagatevicitratvAcca jAtvAyu:samAptiH syAttadApi sugatibhAgeva bhavet, ante yA matiH sA gatiH iti vacanAt / kapaTasaMyatahatapauSadhikodAyinRpavat / ___athottarArddhavyAkhyA-tataH pariNatAyAM rAtrau nidrAyA uparame vyapagame satyanAdibhavAbhyAsarasollasadurjayakAmarAgajayArthaM | strItanorazucitvAdi vicintayet / AdizabdAjjambUsvAmisthUlabhadrAdimaharSisudarzanAdisuzrAddhAdInAM duSpAlazIlapAlanaikAgratAM | kaSAyAdidoSajayopAyaM bhavasthiteratyantaduHsthatAM dharmyamanorathAMzca vicintayet / tatra strIzarIrasyA'pAvitryajugupsanIyatvAdi sarvaM pratItam / taduktaM pUjyazrImunisundarasUripAdairadhyAtmakalpadrume carmAsthimajjAntravasAstramAMsAmedhyAdyazucyasthirapudgalAnAm / strIdehapiNDAkRtisaMsthiteSu, skandheSu kiM pazyasi ? ramyamAtman ! // vilokya dUrasthamamedhyamalpaM, jugupsase moTitanAsikastvam / bhRteSu taireva vimUDha ! yoSAvapuSyutatki kuruSe'bhilASam ? // amedhyabhastrAbahurandhraniryan-malAvilodyatkRmijAlakIrNA / cApalyamAyAnRtavaJcikA strI saMskAramohAnnarakAya bhuktA // saGkalpayonizca trailokyaviDambako'pi saGkalpatyAge sujaya eva / tadAha 408
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam kAma ! jAnAmi te rUpaM, saGkalpAt kila jAyase / na tvAM saGkalpayiSyAmi, na ca me tvaM bhaviSyasi // navapariNItamahebhyakanyASTakapratibodhapitRnavanavatikAJcanakoTiparihartR zrIjambUsvAminaH sArddhadvAdazakAJcanakoTI:, kozA| vezyAsaktyA vilasitavataH sapadyAttazrAmaNyasya kozAharmye caturmAsIsthitasya zrIsthUlabhadrasya, abhayArAjJIvihitavividhAnukUlapratikUlopasargairapi svalpamapyakSubdhamanasassudarzana zreSThyAdezca dRSTAntAH spaSTA eveti na vitanyante / kaSAyAdidoSajayopAyastattaddoSapratipakSasevAdinA syAt / tatra krodhaH kSamayA, mAno mArdavena, mAyA Arjavena, lobhaH santoSeNa, rAgo vairAgyeNa, dveSo maitryA, moho vivekena, kAmaH strIzarIrAzauca bhAvanayA, matsaraH parasampadutkarSe'pi cittA'bAdhayA, viSayAH saMyamena, azubhamanovAkkAyayogA guptitrayeNa pramAdo'pramAdena, aviratirviratyA ca sukhena jIyante / na cedaM takSakazIrSamaNigrahaNapIyUSapAnAdyupadezavadazakyAnuSThAnamityAzaGkyam, munyAdInAM tattaddoSaparihAreNa guNaikamayatvabhavanadarzanAt / dRDhaprahAricilAtIputrarauhiNeyAdInAM jJAtAnyapi pratItAnyevAtra / uktamapi - gatA ye pUjyatvaM prakRtipuruSA eva khalu te, janA ! doSatyAge janayata samutsAhamatulam / na sAdhUnAM kSetraM na ca bhavati naisargikamidaM, guNAn yo yo dhatte sa sa bhavati sAdhurbhajata tAn // haMho ! snigdhasakhe ! viveka ! bahubhiH prApto'si puNyairmayA, gantavyaM katiciddinAni bhavatA nAsmatsakAzAt kvacit / tvatsaGgena karomi janmamaraNocchedaM gRhItatvaraH, ko jAnAti punastvayA saha mama syAdvA na vA saGgamaH ? // dvitIyaH prakAza: 409
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam prakAzaH guNeSu yatnasAdhyeSu yatne cAtmani saMsthite / anyo'pi guNinAM dhurya iti jIvan saheta kaH ? // gauravAya guNA eva na tu jJAteyaDambaraH / vAneyaM gRhyate puSpamaGgajastyajyate malaH // guNaireva mahattvaM syAnnAGgena vayasApi vA / daleSu ketakInAM hi laghIyassu sugandhitA // kaSAyAdyutpattinimitta-dravya-kSetrAdivastuparityAgenApi tattaddoSaparityAgaH syAt / uktaJcataM vatthu muttavvaM, jaM pai uppajjae kasAyaggI / taM vatthu ghettavvaM, jatthovasamo kasAyANaM // zrUyate'pi caNDarudrAcAryaH prakRtikodhanaH krodhotpattiparityAgAya ziSyebhyaH pRthageva sthityAdi cakre / bhavasthiteratyantaduHsthatA gaticatuSke'pi prAyo duHkhaprAcuryAnubhavAdbhAvanIyA / tatra nArakatirazcAM duHkhaikabAhulyaM pratItam / Aha casattasu khittajaviyaNA, anunnakayAvi paharaNehi viNA / paharaNakayAvi paMcasu tisu paramAhammiakayAvi // acchinimIlaNamittaM, natthi suhaM dukkhameva aNubaddhaM / narae neiyANaM, ahonisaM paccamANANaM // jaM narae neiA, dukkhaM pAvaMti goamA ! tikkhaM / taM puNa nigoamajhe, aNaMtaguNiyaM muNeavvaM // tiriA kasaMkusArA ityAdi / mAnuSyake'pi garbhajanmajarAmaraNavividhAtivyAdhidausthyAdhupadravairduHkhitaiva / devatve'pi cyavanadAsyaparAbhavAdibhiH / Uce ca 410
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi dvitIyaH prakaraNam prakAzaH sUIhiM aggivaNNAhiM saMbhiNNassa nirantaraM / jArisaM goamA dukkhaM, gabbhe aTThaguNaM tao // gabbhAo nIharaMtassa, joNIjaMtanipIlaNe / sayasAhassiaM dukkhaM, koDAkoDIguNaM pi vA // cAraganirohavahabaMdharogadhaNaharaNamaraNavasaNAI / maNasaMtAvo ayaso, viggovaNayA ya mANusse // ciMtAsaMtAvehi a, dAriddaruAhiM duppauttAhiM / labhrUNa vi mANasutaM, maraMti keI sunimvinnA // IsAvisAyamayakohamAyalobhehiM evamAIhiM / devA vi samabhibhUA, tesiM katto suhaM nAma // ityAdi / dharmyamanorathabhAvanAM caivamabhyadhu:sAvayagharammi varahujja, ceDao nANadaMsaNasameo / micchattamohiamaI, mA rAyA cakkavaTTI vi // kaiA saMviggANaM, gIatthANaM gurUNa pAyamUle / sayaNAisaMgarahio, pavvajjaM saMpavajjissaM // bhayabheravanikkaMpo, susANamAIsu vihiaussaggo / tavataNuaMgo kaiA, uttamacariaM carissAmi // ityAdi / iti dazamagAthArthaH / / // iti zrItapAgacchAdhipazrIsomasundarasUri-zrImunisundarasUri-zrIjayacandrasUrizrIbhuvanasundarasUriziSya-zrIratnazekharasUriviracitAyAM zrIvidhikaumudInAmnyAM zrAddhavidhiprakaraNavRttau rAtrikRtyaprakAzako dvitIyaH prakAzaH // AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 411
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH prakAzaH uktaM rAtrikRtyamatha parvakRtyamAha pavvesu posahAI, baMbhaaNAraMbhatavavisesAI / AsoacittaaTThAhiapamuhesu viseseNaM // 11 // vyAkhyA-parvasvaSTamIcaturdazyAdiSvAgamokteSu 'poSaM puSTiM prastAvAddharmasya dhatte iti poSadhaH' tavratAdi zrAddhenAvazyaM kAryamiti zeSaH / yadAgamaH savvesu kAlapavvesu, pasattho jiNamae havai jogo / aTThamicauddasIsu a, niyameNa havijja posahio // AdizabdAdvapurapATavAdipuSTAlambanaiH poSadhasya kartumazakyatve dviSpratikramaNabahubahusAmAyikakaraNabahusaGkhparUpadezAvakAzikavratasvIkaraNAdi kAryam / tathA parvasu brahmacaryamanArambha ArambhavarjanaM tapovizeSaH prAk kriyamANatapaso'dhikaM 412
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH prakAza: zrAddhavidhi-IN yathAzaktyupavAsAdi tapaH / AdizabdAt snAtracaityaparipATIkaraNasarvasAdhunamaskaraNasupAtradAnAdinA prAkkriyamANadevaguru- | prakaraNam | pUjAdAnAdibhyo viziSya dharmAnuSThAnaM tattatkAryam / yataH jai savvesu diNesu, pAlaha kiriaM tao havai laTuM / jai puNa tahA na sakkaha, tahavi hu pAlijja pavvadiNaM // yathA vijayadazamIdIpotsavAkSayatRtIyAdyaihikaparvasu bhojananepathyAdau viziSya yatyate, tathA dharmaparvasu dharme'pi / bAhyalokA apyekAdazyamAvAsyAdiparvasu kiyadArambhavarjanopavAsAdikaM saGkrAntigrahaNAdiparvasu sarvazaktyA mahAdAnAdikaM ca kurvanti / tataH zrAddhena parvadinAH sarve viziSya pAlanIyAH / parvANi caivamUcuH / aTThami cAuddasi puNNimA ya, taha'mAvasA havai pavvaM / mAsammi pavvachakkaM, tinni a pavvAiM pakkhammi // tathA / bIApaMcamiaTThamiegArasicaudasI paNa tihIo / eAo suatihIo, goamagaNahAriNA bhaNiA // bIA duvihe dhamme, paMcami nANesu aTThamI kamme / egArasi aMgANaM, cauddasI caudapuvvANaM // evaM paJcaparvI pUrNimAvAsyAbhyAM saha SaTparvI ca pratipakSamutkRSTataH syAt / varSamadhye tvaSTAhnikAcaturmAsakAdInyanekAni parvANi / ArambhavarjanaM sarvathA kartumazaktenApi svalpasvalpatarArambheNa parvasu bhAvyam / sacittAhArazca jIvahiMsAtmakatayA 413
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAza: prakaraNam mahAnevArambhaH, tato'nArambheti padena parvasu sarvasacittAhAraparihAro'pi kAryatayA jJeyaH / AhAranimitteNaM, macchA gacchaMti sattarmi puDhavi / saccitto AhAro, na khamo maNaso vi pattheuM // iti vacanAnnityaM sacittAhAraH zrAddhena parihAryo mukhyavRttyA / jAtu tathA kartumazakto'pi parvasu taM pariharet / evaM parvasu | snAna-zIrSAdizodhana-grathana-vastrAdidhAvana-raJjana-zakaTahalAdikheTana-mUDhakAdibandhana-yantrAdivAhana-dalana-kaNDana-peSaNa- | patrapuSpaphalAditroTana-sacittakhaTIvarNikAdimardana-dhAnyAdilavana-limpana-mRdAdikhanana-gRhAdiniSpAdanAdyArambhaH sarvo'pi yathAzakti parihAryaH / nijakuTumbanirvAhasyA'nyathA kartumazaktau parvasvapi gRhiNaH kiyAnArambhaH syAt / sacittAhAraparihArastu svAyattatvAdinA sukaratayA karaNIya eva / gADhamAndyAdinA sarvasacittAni tyaktumazaktastu nAmagrAhamekAdisacittamutkalIkaraNapUrvaM zeSaniHzeSasacittAni niyamayet / tathA AzvinASTAhnikAcaitrASTAhnikApramukheSu parvasu vizeSeNa pUrvoktavidhividheyaH / pramukhazabdena caturmAsakavArSikAdyaSTAhnikA-caturmAsakatraya-sAMvatsaraparvAdisaGgrahaH / uktaJca saMvaccharacAummAsiesu, aTThAhiAsu a tihIsu / savvAyareNa laggai, jiNavarapUAtavaguNesu // atra guNA brahmavratAdayaH aSTAhnikAsu caitrAzvinASTAhnike zAzvatyau, tayorvaimAnikadevA api nandIzvarAdiSu tIrthayAtrAdyutsavAn kurvanti / yadAhu: 414
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam tRtIyaH prakAza: do sAsayajattAo, tatthegA hoi cittamAsammi / aTThAhiAimahimA, bIA puNa assiNe mAse // eAu dovi sAsaya jattAu karaMti savvadevA vi / naMdIsarammi khayarA, narA ya niyaesu ThANesu // taha caumAsiatiagaM, pajjosavaNA ya taha ya ia chakkaM / jiNajammadikkhakevalanivvANAisu asAsaiA // jIvAbhigame tvevamuktaM-tattha NaM bahave bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiyA devA tihiM caumAsiehi pajjosavaNAe a aTThAhiAo mahAmahimAo karititti / tithizca prAtaH pratyAkhyAnavelAyAM ya: syAt sa pramANam / sUryodayAnusAreNaiva loke'pi divasAdivyavahArAt / Ahurapi cAummAsiavarise, pakkhia paMcaTThamIsu nAyavvA / tAo tihio jAsiM, udei sUro na aNNAo // pUA paccakkhANaM, paDikkamaNaM tahaya niamagahaNaM ca / jIe udei sUro, tIi tihIe u kAyavvaM // udayammi jA tihI, sA pamANamiarIi kIramANIe / ANAbhaMgaNavatthAmicchattavirAhaNaM pAve // pArAzarasmRtyAdAvapiAdityodayavelAyAM, yA stokA'pi tithirbhavet / sA sampUrNeti mantavyA, prabhUtA nodayaM vinA // umAsvAtivacaHpraghoSazcaivaM zrUyate 415
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAzaH prakaraNam kSaye pUrvA tithiH kAryA, vRddhau kAryA tathottarA / zrIvIrajJAnanirvANaM, kAryaM lokAnugairiha // arhatAM janmAdipaJcakalyANakadinA api parvatithitvena vijJeyAH, dvitryAdikalyANakadinAzca viziSya / zrUyate hi kRSNamahArAjena sarvaparvadinAnyArAdhayitumazaktena varSamadhye svAminnutkRSTaM parvadinamArAdhyaM kinnAma ? iti zrInemiH pRSTaH prAha, mahAbhAga ! mArgazIrSazuklaikAdazI jinendrapaJcakalyANakIpavitritA, asyAM paJcapaJcabharatairAvatakSetrakalyANakAnAM mIlane paJcAzat kalyANakAni syuH / tataH kRSNena maunapauSadhopavAsAdinA taddinamArAddham / tataH prabhRti yathA rAjA tathA prajA ityekAdazI sarvajaneSvArAdhyatayA prasiddhi prApa / parvatithipAlanaM ca mahAphalaM zubhAyurbandhahetutvAdinA / yadAgama: bhayavaM ! bIapamuhAsu paMcasu tihIsu vihiraM dhammANuTThANaM kiM phalaM hoi ? goyamA ! bahuphalaM hoi / jamhA eAsu tihIsu pAeNaM jIvo parabhavAuaM samajjiNai, tamhA tavovihANAidhammANuTThANaM kAyavvaM / jamhA suhAuaM smjjinnitti| AyuSi baddhe tu dRDhadharmArAdhane'pi baddhAyurna Talati ! yathA zreNikanRpasya kSAyikasamyaktvasambhave'pi prAk sagarbhamRgIdhAte pRthag garbhapAte svaskandhAbhimukhamIkSaNe nibaddham narakAyuH / parasamaye'pi parvasu snAnamaithunAdi niSiddhaM / yaduktaM viSNupurANe caturdazyaSTamI caiva, amAvAsyA ca pUrNimA / parvANyetAni rAjendra ! ravisaGkrAntireva ca // tailastrImAMsasambhogI, parvasveteSu vai pumAn / viNmUtrabhojanaM nAma prayAti narakaM mRtaH / / manusmRtAvapi AAAAAAAAAAA 416
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam amAvAsyAmaSTamIM ca, paurNamAsIM caturdazIm / brahmacArI bhavennityamamRtau snAtako dvijaH // ataH parvAvasare sarvazaktyA dharme yatanIyam / avasare hi dharmakRtyaM kRtaM svalpamapyanalpaphalaM pAnabhojanAdivat / yadvaidyakazAstram zaradi yajjalaM pItaM, yad bhuktaM pauSamAghayoH / jyeSThASADhe ca yatsuptaM, tena jIvanti mAnavAH // varSAsu lavaNamamRtaM, zaradi jalaM gopayazca hemante / zizire cAmalakaraso ghRtaM vasante guDazcAnte // parvamahimnA ca prAyo nirdharmiNAmapi dharme, nirdayAnAmapi dayAyAM, aviratAnAmapi viratau, kRpaNAnAmapi dhanavyaye, kuzIlAnAmapi zIle, nistapasAmapi tapasi matirbhavati / dRzyate caitatsarvadarzaneSvapi sampratyapi / tadAha so jayau jeNa vihiA, saMvaccharacAummAsiyasupavvA / niddhaMdhasANavi havai, jesi pabhAvAo dhammamaI // tataH parvasu pauSadhAdi kAryameva / tatra pauSadhacAturvidhyAdisvarUpaM arthadIpikAyAmuktamityatra nocyate / pauSadhaM ca tredhA, ahorAtra - divasa - rAtripauSadhabhedAt / tatrAyamahorAtrapauSadhavidhiH / iha jammi diNe sAvao posahaM lei, tammi diNe gharavAvAraM vajjia posahasAlAe gahiaposahajuggovagaraNo posahasAlaM tRtIyaH prakAza: 417
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAza: sAhusamIve vA gacchai / tao aMgapaDilehaNaM karia uccArapAsavaNathaMDile paDilehia gurusamIve navakArapuvvaM vA ThavaNAyariyaM ThAvittA iriyaM paDikkamia khamAsamaNeNa vaMdia posahamuhapattiM paDilehei / tao khamAsamaNaM dAuM uddhaTThio bhaNai / icchAkAreNa - saMdisaha bhagavan posahaM saMdisAvemi / bIeNa posahaM ThAvemitti bhaNia namukkArapuvvaM posahamuccarei / karemi bhaMte posahaM | AhAraposahaM savvao desao vA, sarIrasakkAraposahaM savvao, baMbhaceraposahaM savvao, avvAvAraposahaM savvao, caubvihe posahe ThAmi, jAva ahorattaM pajjuvAsAmi, duvihaM tiviheNaM, maNeNaM, vAyAe kAeNaM, na karemi na kAravemi, tassa bhaMte paDikkamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi / evaM puttipehaNapuvvaM khamAsamaNadugeNa sAmAiyaM kariya, puNo khamAsamaNadugeNa jai vAsAratto to kaTThAsaNagaM, sesaTThamAsesu pAuMchaNagaM saMdisAvia khamAsamaNadugeNa sajjhAyaM karei / tao paDikkamaNaM karia khamAsamaNadugeNa bahuvelaM saMdisAvia khamAsamaNapuvvaM paDilehaNaM karemitti bhaNia, muhapurti pAuMchaNagaM pariharaNagaM ca pehia, sAviA puNa puttI pAuMchaNamuttarIaM, kaMcugaM sADiaM ca pehia khamAsamaNaM dAuM bhaNai / icchakArI bhagavan paDilehaNA paDilehAvao / tao icchaM bhaNia ThavaNAyariaM pehia, Thavia khamAsamaNapuvvaM uvahimuhapatti pehia, khamAsamaNadugeNa saMdisAvia vatthakaMbalAi pddilehei| tao posahasAlaM pamajjia kajjayaM uddharia pariThavia iriaM paDikkamia gamaNAgamaNamAloia khamAsamaNapuvvaM maNDalIi sAhuvva sajjhAyaM karei / tao paDhai guNai putthayaM vA vAei jAva pauNA porisI / tao khamAsamaNapuvvaM puttiM pehia taheva sajjhAyai jAi kAlavelA / jai devA vaMdiavvA huMti, to AvassiyApuvvaM ceiahare gaMtuM deve vaMdei / jai pAraNaitto to 418
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAza: prakaraNam paccakkhANe punne khamAsamaNapuvvaM puti pehia khamAsamaNaM dAuM bhaNai / pArAvahaM porisI purimaDDo vA 'cauhAhArakao 'tihAhArakao vA Asi / nivieNaM AyaMbileNaM egAsaNeNaM pANAhAreNa vA jA kai velA tIe / tao deve vaMdia, sajjhAyaM karia, gehe gaMtuM jai hatthasayAo bAhiM to iriaM paDikkamia, AgamaNamAloia, jahAsaMbhavaM atihisaMvibhAgavayaM phAsia, niccalAsaNe uvavisia, hatthapAe muhaM ca pehittA, namukkAraM bhaNia, phAsuamarattaduTTho jemei / posahasAlAe vA puvvasaMdiTThaniasayaNehiM ANiaM, no bhikkhaM hiMDai / tao posahasAlAe gaMtuM iriaM paDikkamia, deve vaMdia, vaMdaNaM dAuM tihAhArassa cauhAhArassa vA paccakkhai / jai sarIraciMtAe aTTho to AvassiaM karia, sAhuvva uvautto nijjIve thaMDile gaMtuM vihiNA uccArapAsavaNaM vosiria, soaM karia, posahasAlAe AgaMtuM iriaM paDikkamia, khamAsamaNapuvvaM bhaNai, icchAkAreNa saMdisaha bhagavan, gamaNAgamaNaM AlouM ? / icchaM vasatihuMtA AvasIkarIa varadakkhiNadisi jAia, disAloaM karia, aNujANaha jassuggahutti bhaNia, saNDAsae thaMDilaM ca pamajjia, uccArapAsavaNa vosIria, nisIhiaM karia, posahasAlAe paviTThA, AvaMtajaMttehiM jaM khaNDiaM, jaM virAhiaM tassa micchAmi dukkaDaM / tao sajjhAyaM karei / jAva pacchimapaharo / tao khamAsamaNeNa paDilehaNaM karemi / biieNa 'posahasAlaM pamajjemitti' bhaNia, sAvao putiM pAuMchaNaM pahiraNaM ca pehei / sAviA 1. 'cauhArakao' ityapi / 2. 'tihArakao' ityapi pAThaH kvacit / 419
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam tRtIyaH prakAza: puNa putiM pAuMchaNaM sADiaM kaMcugamuttariaM ca pehei / tao ThavaNAyariaM pehia posahasAlaM pamajjia, khamAsamaNeNa uvahimuhaputti | pehia, khamAsamaNeNa maMDalIe jANuTThio sajjhAyaM kariya, vaMdaNaM dAuM paccakkhANaM karia, khamAsamaNadugeNa uvahiM saMdisAvia, vatthakaMbalAI pehia, jo abhattaTThI so savvovahiaMte pahireNaM / sAviA gosevva uvahiM pehei / kAlavelAe puNa khamAsamaNapuvvaM sijjhAe aMto bahiM ca bArasa bArasa kAia uccArabhUmIo pehei / tao paDikkamaNaM karia, sai saMbhave sAhUNaM vissAmaNA khamAsamaNaM dAuM sajjhAyaM karei / jAvaporisI / tao khamAsamaNapuvvaM icchAkAreNa saMdisaha bhagavan bahupaDipunnA porisi rAIsaMthArae ThAmi / tao deve vaMdia, sarIracitaM sohia, savvaM bAhiruvahiM pehia, jANuvariM saMthAruttarapaTTa melia, jao pAe tao bhUmi pamajjia, saNiyaM saMtharai / tao vAmapAeNa saMthAraM saMghaTTia, puti pehia, nisIhI nisIhI nisIhI namo khamAsamaNANaM aNujANaha jiTThajjatti bhaNaMto saMthArae uvavisia, namukkAraMtariaM tinnivAre sAmAiaM kaDDia aNujANaha paramagurU, guruguNarayaNehiM bhUsiasarIrA / bahupaDipunnA porisi, rAIsaMthArae ThAmi // aNujANaha saMthAraM, bAhuvahANeNa vAmapAseNaM / kukkuDipAyapasAraNa, aMtaraMtu pamajjae bhUmi // saMkoiya saMDAsaM, uvvasa'te a kAyapaDilehA / davvAiuvaogaM, UsAsaniruMbhaNAloe // jai me hujja pamAo, imassa dehassa imAi rayaNIe / AhAramuvahideha, savvaM tiviheNa vosiriaM // 420
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAza: prakaraNam cattAri maMlamiccAibhAvaNaM bhAvia, namukkAraM sumaraMto raoharaNAiNA sarIragaM saMthAragamuvari pamajjia, vAmapAseNa bAhuvahANeNa suai / jai sarIraciMtAe aTTho to saMthArayaM anneNa saMghaTTAvia, AvassamiaM karia, puvvapehiathaMDile kAiaM vosiria, iriaM paDikkamia, gamaNAgamaNamAloia, jahanneNa vi tinnigAhAo sajjhAia, namukkAraM sumaraMto taheva suai / pacchimajAme paDibuddho iriaM paDikkamia, kusumiNadusumiNakAussaggaM ciivaMdaNaM ca kAuM, AyariAI vaMdia, sajjhAyaM karei / jAva paDikkamaNavelA, tao puvvaM va paDikkamaNAi jAva maMDalIe sajjhAyaM karia, jai posahaM pAriukAmo to khamAsamaNeNaM icchAkAreNa saMdisaha muhapattiaM paDilehemi / gurU bhaNai, paDileha / to putti pehia, khamAsamaNeNa bhaNai / icchAkAreNa saMdisaha bhagavan posaha pArauM ? gurU bhaNai, puNovi kAyavvaM / bIeNa bhaNai, posahaM pAriaM / gurU bhaNai, AyAro na muttavyo / tao uddhaTThio namukkAraM bhaNia, jANuTThio bhUmiTThiasiro bhaNai / sAgaracaMdo kAmo, caMdavaDiso sudaMsaNo dhanno / jesiM posahapaDimA, akhaNDiA jIviaMte vi // dhannA salAhaNijjA, sulasAANaMdakAmadevA ya / jesiM pasaMsai bhayavaM, daDhavvayattaM mahAvIro // posahu vidhiI liiuM, vidhaI pArilaM, vidhi karatAM jai kAi avidhi khaMDana virAdhana mani vacani kAI karI tassa micchAmi dukkaDaM / evaM sAmAiyaMpi / navaraM sAmAiavayajutto, jAva maNe hoi niyamasaMjutto / chiMdai asuhaM kammaM, sAmAiya jattiA vArA // 421
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAza: prakaraNam chaumattho mUDhamaNo, kittiamittaM ca saMbhai jIvo / jaM ca na sumarAmi ahaM, micchAmidukkaDaM tassa // sAmAiaposahasaMThiassa jIvassa jAi jo kAlo / so saphalo bodhavvo, seso saMsAraphalaheU // tao sAmAika vidhi liuM iccAi bhaNai / evaM divasaposahapi / navaraM, jAva divasaM pajjuvAsAmitti bhannai / devasiAi paDikkamaNe kae pAreuM kappai / rattiposahapi evaM / navaraM-majjhaNhAo parao jAva divasassa aMto muhutto tAva ghippai / tahA divasasesaM rattiM pajjuvAsAmitti bhannai / posahapAraNae sAhusaMbhave niamA atihisaMvibhAgavayaM phAsia pAreavvaM / iti pauSadhavidhiH // evaM poSadhAdinA parvadinamArAdhyam / atra jJAtamittham-dhanyapure dhanezvaraH zreSThI, dhanazrIH patnI, dhanasAraH sutaH / zreSThI paramArhataH sahakuTumbaH pratipakSaM SaTparvI ca, vizeSArambhavarjanAdi // , pratimAsaM SaTpUrvI 'cAuddasaTThamuTThipunnimAsiNIsu paDipuNNaM posahaM pAlemANA' iti paJcamAGge tuGgikAnagarIzrAddhavarNane proktatvAt,poSadhAdinA yathAvidhi pAlayati / anyadASTamIpoSadhe zreSThI nizi zUnyagRhe pratimAsthaH zakreNa dharmadAyeM prazaMsito mithyAksureNa parIkSitaH / prathamaM mitrarUpeNa svarNakoTinidhigrahaNAnumatyarthamatyarthaM pRSTastataH patnIrUpeNAliGganAdinA'pyatyarthaM karthitaH / tato nizIthe'pi prAtastyaprabhAkarodgamAtapAdidarzanapUrvaM poSadhapAraNAdyarthaM priyAputrAditattaduktizrAvaNAdibhirapi svAdhyAyasmaraNAnusAreNa nizIthaM jAnannabhrAntaH / tataH pizAcarUpeNa kRtyotpATanaghAtocchAlanazilAsphAlanAbdhimadhyakSepAdipratikUlopasargaH prANAntikairapi na kSubdhaH / yataH 422
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi- prakaraNam tRtIyaH prakAzaH diggajakUrmakulAcalaphaNipatividhRtA'pi calati vasudheyam / pratipannamamalamanasAM, na calati puMsAM yugAnte'pi // ___ tatastuSTo'smISTaM yAcasveti tenokto'pi dhyAnAntaraM na dadhau / tatastenAtituSTenAsaGkhyakoTirai ratnavRSTyAdimahimA tadgRhe ckre| tanmahimnAneke janAH parvapAlane sAdarA jajJire / viziSya ca rAjJaH prasAdacittA eko rajakastailika: kauTuMbikazca SaTpA - svasvAraMbharjinaH, tAMzca zreSThI navyasAdharmikatvena pAraNe sahabhojanaparidhApanayathAvilokyamAnanirargaladraviNArpaNAdinA bhRzaM sanmAnayati / yataH na ya taM karei mAyA, neva piA neva baMdhuvaggo a / jaM vacchalaM sAhammiANa sussAvago kuNai // tatparicayAt te'pi samyagdRzo babhUvuH / yataHsuMdarajaNasaMsaggI, sIladaridapi kuNai sIlaDhuM / jaha merugirivilaggaM, taNaMpi kaNagattaNamuvei // anyeSuH zvaH kaumudImaho bhAvI ityathaiva dhAvanIyAnItyuktvA caturdazyAM rAjJo rAjInAM ca vAsAMsi dhAvakasya / dhAvanAyArpitAni nRpanaraiH / tenoktaM parvasu mama sakuTumbasya vastradhAvanAdyArambhe niyamo'sti tairuktaM "nRpAjJAyAM ko niyama: ? AjJAbhaGge prANAntiko'pi daNDo bhAvI / " tataH svajanairanyaizca bhRzaM prerito'pi zreSThinA'pi nRpadaNDe mA dharmAdyapabhrAjanAhAnyAdi bhUditi 'rAyAbhiogeNaM' ityAkArAdiyuktijJApane'pi dADhyaM vinA kiM dharmeNeti sa dhAvaka IdRksaGkaTe'pi dhAvanaM nAnumene / / 423
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam tRtIyaH prakAzaH nRpanarairyudgrAhito rAjApi ruSTa AjJAbhaGge prAtaH sakuTumbo'pi sa nigrahiSyate iti avaga, daivAnnizi zUlavyathayA tathA vyathito yathA pure'pi hAhAkAro jajJe / evaM dinatrayaM gatam / dharmaprabhAnniyUMDhaparvaniyamaH so'pi pratipadi dhAvitAni dvitIyAyAM mAgitAtyarpitavAn // evaM gADhavilokyamAnabahutailArthaM caturdazyAM ghANIvAhanAdeze tena parvaniyamadADhyoktau nRpakope tatkAlaM paracakragamanasasainyanRpasanmukhagamanayuddhatajjayAdivaiyagrayeNa / hAlikasya tvaSTamImuhUrte nRpAdihalakheTanAdeze tathaiva nRpakope tatkAlanirantaravRSTyA sukhaM parvaniyamanirvAho'bhUt / evamakhaNDaparvaniyamapAlanapuNyena te trayo'pi kramAnmRtAH SaSThe svarge surAzcaturdazasAgarAyuSo babhUvuH / zreSThI tu dvAdaze, caturNAM maitrI / 'tvayA prAgvadvayaM pratibodhyA' iti ca svacyavanasamaye tribhiH zreSThisuraH svIkAritaH / trayo'pi tatazcyutAH pRthak pRthag nRpakule'vatIrNA dezAdhipAH prauDhanRpA dhIravIrahIrAkhyA jajJire / tatra dhIrapure ekasya zreSThinaH parvasu sarvadA sarvatra sarvAGgINo lAbhaH syAdanyadA tu hAnirapi / tena jJAnI pRSTaH proce, 'tvayA prAg bhave dausthye'pi niyamabaddhatayA yathAzakti parvadinAH samyak pAlitAH / anyadA tu kSaNikatvAdiyoge'pyAlasyAdinA pramadvaro'bhUH puNyakArye / tenAtra bhave tathA bhavet / taduktaM na taM corA vilupaMti, na taM aggI viNAsae / na taM jUevi hArijjA, jaM dhammami pamattao // tataH sa sakuTumbaH puNyakRtyeSu nityamapramattaH sarvazaktyA sarvaparvANyArAdhayati / vyavahArazuddhyA vANijyAdyapi svalpasvalpatarArambhaM dvitIyAdiparvasveva vidhatte na tvanyadA / grAhakA api sarve vizvastAstasyaiva pArve vyavaharanti na tvanyeSAm / 424
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAza: prakaraNam evaM svalpAdinairanekakanakakoTIzvaro jajJe / poSakAH svakulasyaite, kAkakAyasthakurkuTAH / svakulaM ghnanti catvAro, vaNig zvAno gajA dvijAH // iti mAtsaryAdanAyairanyairvaNigbhiranekakanakakoTinidhirlabdha iti paizunye kRte rAjJA pRSTaH prAha-mayA sthUlamRSAvAdAdattAdAnAdi gurupArzve niyamitam / tato dharmadhUrto'yamiti vaNiggirA rAjJA svaM lAtvA saputro'pyasau svasaudhe sthApito dadhyau / adya paJcamIparvasadbhAvAdavazyaM mama kathamapi lAbha eva bhAvIti / prAtarnRpaH sarvaM svakozaM riktaM zreSThigRhaM ca sarvato'pi maNisvarNAdibhirbhUtaM dRSTvA vismito viSaNNazca taM kSamayati sma, praznayati sma ca-'zreSThin ! kathamidaM dhanaM tvadgRhe gataM ?' so'pyAha, 'svAminnahamapi na jAne / paraM parvaNi puNyamahimnA me lAbha eva bhavatItyAdi' samyak svarUpoktau parvamahimazrutyA jAtajAtismRtiH kSitipatirapi SaTparvIpAlanaM yAvajjIvaM svIcakre / vardhApayAJcakre ca tadaiva kozAdhyakSeNa kozaH sarve saMpratyeva pUryante sma prAvRSeNyapravAhapUreNeva padmAkarA iti / tato'tivismitamudite mAdayite calatkuNDalAdyAbharaNabhAsura: suraH sphuTIbhUya bhASate sma- 'bho bhUpate ! upalakSayasi mAM prAgbhavamitraM zreSThisuraM ? mayA prAgvAgbaddhatayA tvatpratibodhAya parvAdinaiSThikapraSThazreSThisAnnidhyAya caitad vyadhAyi, tasmAddharme mA kvApi pramAdI:, yAmi atho tailikahAlikanRpayorbodhAya'ityuktvA gatastayoryugapat prAgbhavaM svapnAntare'darzayat / tatastAvapi jAtajAtismRtI samyak zrAddhadharmaM viziSya ca SaTparvImArAdhayataH, trayo'pi te nRpAH zreSThisuragirA svasvadeze'mAripravarttanaM, sarvavyasananivarttanaM, sthAne sthAne navyacaityArcAyAtrAsArmikavAtsalyAdinirvarttanaM, AAAAAAAAAAAAAAA 425
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi tRtIyaH prakAza: prakaraNam parvaNo'rvAg dine paTahodghoSaNApUrvaM sarvaparvasu sarvajanebhyaH sarvAGgINadharmakarmanirmApaNaM ca tathA vyadhuryathaikacchatrIbhUtazrIjainadharmamahimnA satatamavahitazreSThisurasAnnidhyena teSAM dezeSvItidurbhikSasvaparacakrabhItivyAdhyazivadausthyAdhupadravAstIrthakaravihArabhUmAviva svapne'pi nAbhUvan / dharmamahimnA hi kinnAma dussAdhamapi na susAdham ? evaM sukhadhamaikamayIM rAjyazriyaM suciraM - paribhujya trayo'pi saha pravrajya prAjyatapobhirdAgeva kevalajJAnamupAyaM sthAne sthAne zreSThidaivatavitanyamAnani:samAnamahimAnaH prAyo nijanidarzanopadezairUAmapi sarvaparvasu dharmasAmrAjyamuccaivistArya nAnAbhavyajanAn nistArya nirvRtimiyati sma / zreSThisuro'pyacyutAt cyutaH prauDhanRpIbhUya bhUyaH parvamahimazrutyA jAti smRtvA dIkSAM gRhItvA tathaiva nirvRtaH / iti parvatithau kathA // ityekAdazagAthArthaH / // iti zrItapAgacchadhipazrIsomasundarasUri-zrImunisundarasUri-zrIjayacandrasUrizrIbhuvanasundarasUriziSya-zrIratnazekharasUri-viracitAyAM zrIvidhikaumudInAmnyAM zrAddhavidhiprakaraNavRttau parvakRtyaprakAzakastRtIyaH prakAzaH // 426
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH prakAzaH uktaM parvakRtyamatha caturmAsIkRtyaM gAthAHnAha paicaumAsaM samucia, niyamagaho pAuse viseseNa / yena parigrahaparimANaM pratipannaM syAttena tanniyamAH praticaturmAsakaM sakSepyAH / yena tu tanna pratipannaM, tenApi praticaturmAsakaM caturmAsyAM caturmAsyAM samucitA yogyA ye niyamA abhigrahAsteSAM grahaH svIkAraH kAryaH / prAvRSi varSAcAturmAsyAM punarvizeSeNa savizeSaM samucitaniyamA grAhyAH / tatra ye niyamA yadA bahuphalA yanniyamA'grahaNe ca bahuvirAdhanAdharmApabhrAjanAdirdoSAste tadA samucitAH / yathA varSAsu zakaTakheTananiSedhAdi / vArdalAbdavRSTyAdinA ilikAdipAte rAjAdanA''mratyAgAdi ca / dezapuragrAmajAtikulavayo'vasthAdyapekSayA vA samucitatvaM niyamAnAM jJeyam / te ca dvidhA, durnirvAhA: sunirvaahaashc| tatra dhaninAM vyApAriNAM cAviratAnAM sacittarasazAkatyAgasAmAyikasvIkArAdyA durnirvAhAH / pUjAdAnAdyAzca | sunirvaahaaH| ni:svAnAM tu vaiparItyaM / cittaikAgraye ca sarveSAM sarve sunirvAhA eva / cakrizAlibhadrAdInAM dIkSAdikaSTavat / 427
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: tadgadanti tA tuMgo merugirI, mayaraharo tAva hoi duttAro / tA visamA kajjagaI, jAva na dhIrA pavajjaMti // ___ evaM ca durnirvAhAn niyamAn svIkartumazakto'pi sunirvAhAn svIkuryAdeva / yathA mukhyavRttyA varSAsu sarvadiggamananiSedha | ucitaH / kRSNakumArapAlAdivat / tadazaktau yadA yAsu dikSu gamanaM vinApi nirvahate, tadA taddiggamananiSedhaM vidhatte / evaM | sarvasacittAdIni parihartumazaktau yAni vinApi yadA nirvahate tAni tadA pariharati / tathA yasya yatra yadA vA yanna bhavati yathA niHsvasya hastyAdi, marusthalAdau nAgavallIdalAdi, svasvakAlaM vinA''mraphalAdi ca, sa tatra tadA vA tanniyamayati / evamasadvastutyAge'pi viratyAdimahAphalam / zrUyate hi rAjagRhe pravrajitaM dramakaM bahvanena tyaktamityAdi janA hasanti / taddhetukaM gurubhirvihArAya prokte'bhayamantriNA svarNakoTItrayaM catuSpathe rAzIkRtya janAnAkAryoktaM / 'yaH kUpAdijalajvalanastrIsparza yAvajjIvaM varjayati sa eva etad gRhNAtu' / tairvimRzyoktam- 'koTItrayaM tyaktuM zakyaM na tu jalAditrayam' / tato mantriNoktam, "re jaDAH ! tarhi dramakamuniM kiM hasata ? asau jlaaditrytyaagaatkottitryaadhiktyaagii|" tato janaiH pratibuddhaiH kSamito'sau / ityasadvastutyAge jJAtam / tasmAdasambhavadvastUnAmapi niyamA grAhyAH, anyathA tu tattadvastvagrahaNe'pi pazUnAmivAviratatvaM tattanniyamaphalena ca vaJcyate / yadAha bhartRhariH 428
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi caturthaH prakaraNam prakAzaH kSAntaM na kSamayA gRhocitasukhaM tyaktaM na santoSataH, soDhA dussahazItavAtatapanaklezA na taptaM tapaH / dhyAtaM vittamaharnizaM niyamitaprANairna mukteH padaM, tattatkarma kRtaM yadeva munibhistaistaiH phalairvaJcitAH // na hi sakRdbhojyapi pratyAkhyAnoccAraM vinaikAzanAdiphalaM labhate / jane'pi na hi bahudravyasya bahusamayaM vyApAreNA'pyuktaM vinA kalAntaraM svalpamapyApyate / asambhavadvastuno'pi niyamagrahaNe ca kadAcit kathaJcittadyoge'pi niyamabaddhastanna gRhNAtyeva, agRhNAtyapIti vyaktaM niyamaphalam / yathA gurudattaniyamabaddhena vaGkacUlapallIpatinA kSudhArtenAvTavyAM kiMpAkaphalAnyajJAtanAmAni sAthikairbahu bahu preritenApi na jagdhAni / sAthikaistu jagdhAni / mRtAzca ta iti / praticAturmAsakamityupalakSaNam / tena pakSamekadvitrimAsAnekadvyAdivarSANi vA yAvadyathAzakti niyamAH svIkAryAH / yo yAvadavadhi yathA pAlayituM zaknoti sa tAvadavadhi tathA samucitaniyamAnaGgIkuryAnna tvaniyamita eva kSaNamapi tiSThedviratermahAphalatvAdaviratezca bahukarmabandhAdimahAdoSAdityAyuktaM prAk / atra ca ye nityaniyamAH prAguktAste viziSya varSAsu grAhyAH / tatra dvitrirvA pUjASTabhedapUjA, sampUrNadevavandanaM, caitye sarvabimbAnAmarcanaM vandanaM vA, snAtramahamahApUjAprabhAvanAdi, gurorvRhadvandanaM, sarvasAdhUnAM pratyekavandanaM, | caturviMzatilogassotsargaH, apUrvajJAnapAThAdi, vizrAmaNA, brahma, prAsukanIraM, saccittatyAgaH, paryuSita-dvidala-pUpikA-parpaTavaTikAdi-zuSkazAka-tandulIyakAdipatrazAka-Tupparaka-khAriki-khajUra-drAkSAkhaNDa-zuNThyAdInA phullikunthvilikAdisaMsaktisambhavAttyAgaH / auSadhAdivizeSakArye tu samyakzodhanAdiyatanayaiva teSAM grahaNam / yathAzakti khaTvA-snAna-ziroguMphana 429
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi caturthaH prakaraNam | prakAza: | dantakASTopAnahAdityAgaH / bhUkhanana-vastrAdiraJjana-zakayadikheTana-grAmAntaragamanAdiniSedhaH / gRhahaTTa-bhittistaMbha-khaTvA-kapATapaTTa-paTTaka-paTTika-sikkaka-ghRtatailajalAdibhANDabhAjanendhana-dhAnyAdisarvavastUnAM panakAdisaMsaktirakSArthaM cUrNakarakSAdikharaNTanamalApanayanAtapamocanAzItalasthAnasthApanAdinA jalasya dvistrirgAlanAdinA lehaguDatakrajalAdInAM samyaksthaganAdinA'vazrAvaNasnAnajalAdInAM panakAdyasaMsaktarajobahulabhUmau pRthak pRthak stokastokatyAgena cullIdIpAderanudghATamocanena kaNDanapeSaNarandhanavastrabhAjanAdikSAlanAdau samyakpratyupekSaNena caityazAlAderapi vilokyamAnasamAracanena yathArhayatanA / yathAzaktyupadhAnamAsAdipratimAkaSAyendriyajayayogazuddhiviMzatisthAnakAmRtASTamyekAdazAGgacaturdazapUrvataponamaskAraphalacaturviMzatikA'kSayanidhidamayantIbhadramahAbhadrAdyolIsaMsAratAraNASTAhnikApakSakSapaNamAsakSapaNAdivizeSatapaH / rAtrau caturvidhAhAraM trividhAhAraM vA pratyAkhyAnam / parvasu vikRtityAgapauSadhopavAsAdi / nityaM pAraNe vA saMvibhAga ityAdi / caturmAsyabhigrahAzca pUrvAcAyairevamuktAH cAummAsiabhiggaha, nANe taha daMsaNe caritte a / tava viriAyAraMmi a, davvAi aNegahA hu~ti // parivADI sajjhAo, desaNasavaNaM ca ciMtaNI ceva / sattIe kAyavvaM, siapaMcaminANapUA ya / saMmajjaNovalevaNAhaliyAmaMDaNaM ca ciibhavaNe / ceiapUAvaMdaNa, nimmalakaraNaM ca biMbANaM // cArittaMmi jaloAjuAgaMDolapADaNaM ceva / vaNakIDakhAradANaM, iMdhaNajalaNannatasarakkhA // vajjai abbhakkhANaM, akkosaM taha ya rukkhavayaNaM ca / devagurusavahakaraNaM pesunnaM paraparIvAyaM // 430
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: piimAidiTThivaMcaNa, jayaNaM nihisukapaDiavisayaMmi / diNibaMbharayaNivelAparanarasevAiparihAro // dhaNadhannAI navavihaicchAmANaMmi niyamasaMkhevo / parapesaNasaMdesayaahagamaNAia disimANe // nhANaMgarAyadhUvaNavilevaNAharaNaphullataMbolaM / ghaNasArAgurukuMkumapohisamayanAhiparimANaM // maMjiTThalakkhakosuMbhaguliyarAgANa vatthaparimANaM / rayaNaM vajje maNikaNagaruppamuttAi parimANaM // jaMbIraaMbajaMbuarAiNanAriMgabIjapUrANaM / kakkaDiakhoDavAyamakaviTThaTiMbaruabillANaM // khajjUradakkhadADimauttattiyanAlikerakelAI / ciciNiaborabilluaphalacibbhaDacibbhaDINaM ca // kayarakaramaMdayANaM bhoraDaniMbUaaMbilINaM ca / atthANaM aMkurianANAvihaphullapattANaM // saccittaM bahubIaM, aNaMtakAyaM ca vajjae kamaso / vigaI vigaigayANaM, davvANaM kuNai parimANaM // aMsuadhoaNaliMpaNakkhattakkhaNaNaM ca nhANadANaM ca / juAkaDhaNamannassa, khittakajjaM ca bahubheaM // khaMDaNapIsaNamAINa kUDasakkhAi kuNai saMkhevaM / jalajhillaNannaraMdhaNauvvaTTaNamAiANaM ca // desAvaggAsiavae, puDhavIkhaNaNe jalassa ANayaNe / taha cIradhoaNahANapiaNa jalaNassa jAlaNae / taha dIvabohaNe vAyabIaNe hariachiMdaNe ceva / aNibaddhajapaNe gurujaNeNa ya adattae gahaNe // 431
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi caturthaH prakaraNam prakAza: purisAsaNasayaNIe, taha saMbhAsaNapalovaNAIsu / vavahAre parimANaM, disimANaM bhogaparibhoge // taha savvaNatthadaMDe, sAmAiaposahe'tihivibhAge / savvesu vi saMkhevaM, kAhaM paidivasaparimANaM // khaMDaNapIsaNaraMdhaNabhuMjaNavikkhaNaNavattharayaNaM ca / kattaNapiMjaNaloDhaNadhavalaNaliMpaNa ya sohaNae // vAhaNarohaNalikkhAijoaNe vANahANaparibhoge / ninnaNaNalaNaNauMchaNaraMdhaNadalaNAikamme a|| saMvaraNaM kAyavvaM, dahasaMbhavamaNudiNaM tahA paDhame / jiNabhavaNadaMsaNe suNaNaguNaNa jiNabhavaNakicce a // aTTamicauddasIsuM, kallANatihIsu tavavisesesu / kAhAmi ujjamamahaM, dhammatthaM varisamajjhami // dhammatthaM muhaputtI, jalachANaNaosahAidANaM ca / sAhammiavacchallaM, jahasattigurUNa viNao a // mAse mAse sAmAiyaM ca varisaMmi posahaM tu tahA / kAhAmi sasattIe, atihINaM saMvibhAgaM ca // iti zrAddhazrAvikAcaturmAsIniyamagAthAH / / atra jJAtam / yathA vijayapure vijayaseno nRpo bahuputro vijayazrIputraM rAjyayogyaM matvA maiSo'nyairmAryatAmiti na sanmAnayati tataH sa dUno dadhyau ! pAdAhataM yadutthAya, mUrddhAnamadhirohati / svasthAdevApamAne'pi dehinastadvaraM rajaH // ityukteH / AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 432
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi caturthaH prakaraNam prakAza: kiM mamAtra sthityA ? yAmi dezAntaram / yataH niggaMtUNa gihAo, jo na niai puhaimaMDalamasesaM / accherayasayarammaM, so puriso kUvamaMDukko // najjaMti cittabhAsA, taha ya vicittA u desanIIo / accabbhuAI bahuso, dIsaMti mahiM bhamaMtehiM // tato raha: khaDgahasto nizi nirgato'sau pRthvyAM svairabhramI kadAcidaraNye madhyAhne kSuttRDAkrAnto yAvajjajJe, tAvadekena sarvAGgAlaGkRtadivyanareNa sasnehamAlApya tasmai ratnamekaM sarvopadravacArakaM dvitIyaM ca sarveSTasAdhakaM dattam / ko'sIti kumAreNa pRSTe tenoktam,-'svapure prApte munigirA maccaritraM jJAsyasi / tataH sa tadratnamahimnA sarvatra svairaM vilasan kusumapurezadevazarmanarezasyAkSNorvyarthA tIvrAM paTahodghoSAjjJAtvA ratnamahimnA'pajahe / tuSTo rAjA rAjyaM puNyazriyaM putrI ca dattvA niSkrAntaH / pitA'pyatha svapaTTe taM nyasya niSkrAntaH / evaM rAjyadvayaM sa bhuGke / anyadA trijJAnI devazarmarAjarSistasya prAgbhavaM prAha / kSemApuryAM zreSThisuvrato gurupArzve yathAzakti caturmAsIniyamAn svIcakre / tabhRtyastu rAtryazanaM madhumadyamAMsAzanaM ca prativarSa varSAcaturmAsyAM niyamitavAn / sa mRtvA tvaM jAtaH / suvratastu mahaddhisuraH / tena prAcyasnehAtte ratnadvayaM dattam / tato jAti smRtvA nAnAniyamAn prapAlya nRpaH svaH prApto videheSu cyutvA setsyati / iti caturmAsIniyame kathA || loke'pyuktamidam yathA vaziSTha uvAca 433
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi caturthaH prakaraNam prakAza: kathaM svapiti devezaH? padmodbhava ! mahArNave / supte ca kAni vAni ? varjiteSu ca kiM phalam ? // nAyaM svapiti devezo, na devaH pratibudhyate / upacAro harerevaM, kriyate jaladAgame // yogasthe ca hRSIkeze, yadvayaM tannizAmaya / pravAsaM naitra kurvIta, mRttikAM naiva khAnayet // vRntAkAn rAjamASAMzca, vallakulatthAMzca tUvarIm / kaliGgAni tyajedyastu, mUlakaM tandulIyakam // ekAnnena mahIpAla ! cAturmAsyaM niSevate / caturbhujo naro bhUtvA, prayAti paramaM padam // naktaM na bhojayedyastu, cAturmAsye vizeSataH / sarvakAmAnavApnoti, iha loke paratra ca // yastu supte hRSIkeze, madyamAMsAni varjayet / mAse mAse'zvamedhena, sa yajecca zataM samAH // ityAdi / tathA mArkaNDeya uvAcatailAbhyaGgaM naro yastu, na karoti narAdhipa ! / bahuputradhanairyukto, rogahInastu jAyate // puSpAdibhogasantyAgAt svargaloke mahIyate / kaTvamlatiktamadhurakaSAyakSArajAn rasAn // yo varjayet sa vairUpyaM, daurbhAgyaM nApnuyAtkvacit / tAmbUlavarjanAdrAjan ! bhogI lAvaNyamApnuyAt // phalapatrAdizAkaM ca, tyaktvA putradhanAnvitaH / madhusvaro bhavedrAjannaro vai guDavarjanAt // AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 434
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam A A A A labhate santati dIrghA, tApIpakvasya varjanAt / bhUmau saMstarazAyI ca viSNoranucaro bhavet // dadhidugdhaparityAgAd golokaM labhate naraH / yAmadvayaM jalatyAgAnna rogaiH paribhUyate // ekAntaropavAsI ca brahmaloke mahIyate / dhAraNAnnakha - lomAnAM, gaGgAsnAnaM dine dine // parAnnaM varjayedyastu, tasya puNyamanantakam / bhuJjate kevalaM pApaM, yo maunena na bhuJjate // upavAsasya niyamaM, sarvadA maunabhojanam / tasmAt sarvaprayatnena, cAturmAsye vratI bhavet // ityAdi bhaviSyottarapurANe / // iti zrItapAgacchAdhipazrIsomasundarasUri- zrImunisundarasUri - zrIjayacandrasUri - zrIbhuvanasundarasUriziSyazrIratnazekharasUriviracitAyAM vidhikaumudInAmyAM zrIzrAddhavidhiprakaraNavRttau caturmAsIkRtyaprakAzakazcaturthaH prakAzaH // caturthaH prakAza: 435
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH prakAzaH uktaM caturmAsIkRtyamatha varSakRtyamuttarArddhanottaragAthayA caikAdazadvArairAha paivarisaM saMghaccaNa-sAhammiabhatti-jattatigaM // 12 // jiNagihiNhavaNaM jiNadhaNavuDDI-mahapua-dhammajAgariA / suapUA ujjavaNaM, taha tiththapabhAvaNA sohI // 13 // prativarSa varSe varSe jaghanyato'pyekaikavAraM saGghArcanaM caturvidhazrIsaGghapUjA sAdharmikabhaktiH sArmikavAtsalyaM yAtrAtrikaM tIrthayAtrArathayAtrA'STAhnikAyAtrArUpaM jinagRhe snapanamahaH, jinadhanasya devadravyasya vRddhirmAlodghaTTanendramAlAdiparidhAnaparidhApanikAdhautikAdimocanadravyotsarpaNapUrvakArA''trikavidhAnAdinA, mahApUjA, rAtrau dharmajAgaryA, zrutajJAnavizeSapUjA, vividhamudyApanaM, tathA tIrthasya jinazAsanasya prabhAvanA, zodhirAlocanA ceti vizeSadharmakRtyAni yathAzakti zrAddhena vidheyAnIti zeSaH / (1) tatra saGghapUjAyAM nijavibhavakulAdyanusAreNa bhRzAdarabahumAnAbhyAM sAdhusAdhvIyogyamAdhAkarmakrItAdidoSairadUSitaM vastra 436
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam kambalaproJchanasUtrorNA-pAtrodaGkakatumbaka - daNDaka-daNDikA-sUcIkaNTaka-karSaNa - kAgada-kuMpaka- lekhanIkalApaka-pustAdikaM zrIgurubhyo datte / yaddinakRtyasUtram vatthaM pattaM ca putthaM ca, kaMbalaM pAyapuMchaNaM / daMDaM saMdhArayaM sijjaM, annaM jaM kiMci sujjhaI // 'putthaMti' pustakaM paJcavidhamapyApavAdikam / 'annaMti' anyadapyaughikaupagrahikabhedabhinnaM mukhavastrikAdaNDaproJchanakAdikaM yacchudhyati saMyamopakAre varttate / taduktaM jaM vaTTai uvayAre, uvagaraNaM taMsi hoi uvagaraNaM / airegaM ahigaraNaM, ajao ajayaM pariharaMto || 'pariharaMto' iti AsevamAnaH 'parihAro paribhogo' iti vacanAt / tato'gratazca yatparibhuJjAno bhavatItyartha iti pravacanasAroddhAravRttau / evaM ca prAtihArikapIThaphalakapaTTikAdyapi saMyamopakAri sarvaM sAdhubhyaH zraddhayA deyam / sUcyAdInAmupakaraNatvaM zrIkalpe'pyuktaM yathA asaNAI vatthAI sUAi caukkalagA tinni / azanAdIni vastrAdIni sUcyAdIni ceti trINi catuSkAni dvAdaza / yathA azanaM pAnaM | svAdimaM svAdimaM vastraM pAtraM kaMbalaM pAdaproJchanaM sUcI pippalako nakhacchedanakaM karNazodhanakaM ceti / evaM zrAddhazrAvikAsaGghamapi | yathAzakti sabhakti paridhApanAdinA satkaroti, yathocitaM ca devagurvAdiguNagAyakAn yAcakAdInapi / paJcamaH prakAzaH 437
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH saGghArcA ca tridhA, utkRSTA madhyamA jaghanyA ca / sarvadarzanasarvasaGghaparidhApane utkRSTA / sUtramAtrAdinA jaghanyA / zeSA | mdhymaa| tatrAdhikaM vyayitumazakto'pi gurubhyaH sUtramukhavastrikAdikaM dvitrizrAddha zrAddhIbhyaH pUgAdi ca datvA prativarSa saGghArcAkRtyaM bhaktyA satyApayati / ni:svasya ca tAvadapi mahAphalam / yataH saMpattau niyamaH zaktau sahanaM yauvane vratam / dAridraye dAnamapyalpaM, mahAlAbhAya jAyate // 1 // mantrivastupAlAdInAM tu praticAturmAsakaM sarvagacchasaGghArcAvidhAnAdi zrUyate bhUyastaravittavyayAdi ca / DhillyAM sAdhujagasIsutasAdhumahaNasiMhena zrItapAgacchAdhipapUjyazrIdevasundarasUribhaktenaikasyAmeva saGghArcAyAM sarvadarzanasaGghaparidhApanAdinA caturazItisahasraTaGkakavyayaH kRtaH / dvitIyasminneva dine prAptAnAM prAk tadAkAritazrIguruprahitapaNDitadevamaGgalagaNInAM praveze saGkSiptasaGghArcAyAM punaH SaTpaJcAzaTTaGkakasahasrI vyayitetyAdi zrUyate / iti saGghArcAvidhiH / (2) sAdharmikANAM vAtsalyamapi sarveSAM kiyatAM vA yathAzakti kAryam / samAnadharmANo hi prAyeNa duSprApAH / yadavAdiSma sarvaiH sarve mithaH sarvasambandhAH labdhapUrviNaH / sAdharmikAdisambandhalabdhArastu mitAH kvacit // teSAM ca saGgamo hi mahate puNyAya kiM punastadanurUpA pratipattiH ? yataH egattha savvadhammA, sAhammiyavacchalaM tu egattha / buddhitulAe tuliyA, do vi a tullAI bhaNiAI // 438
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tatpratipattizcaivaM, svaputrAdijanmotsave vivAhe'nyasminnapi prakaraNe sAdharmikANAM nimantraNaM viziSTabhojanatAmbUlavastrAbharaNAdidAnamApannimagnAnAJca svadhanavyayenA'pyabhyuddharaNaM / antarAyadoSAcca vibhavakSaye punaH pUrvabhUmikAprApaNam / kiM hi | tasya prauDhimnA yaH samAnasAdharmikAn samRddhAn na kurute / uktamapi na kayaM dINuddharaNaM, na kayaM sAhammiANa vacchallaM / hiayammi vIarAo, na dhArio hArio jammo // dharme ca viSIdatAM teSAM tena tena prakAreNa dharme sthairyAropaNam / pramAdyatAM ca smAraNavAraNanodanapratinodanAdikaraNam / yataHpamhaDhe sAraNA vuttA, aNAyArassa vAraNA / cukkANaM coaNA bhujjo, niTTharaM paDicoaNA // tathA teSAM vAcanApracchanAparivarttanAnuprekSAdharmakathAdiSu yathAyogaM viniyojanam / viziSTadharmAnuSThAnakaraNArthaM sAdhAraNapauSadhazAlAdeH kAraNamityAdi / zrAvikAsvapi vAtsalyaM zrAvakavadanyUnAtiriktamunnetavyam / tA api jJAnadarzanacAritravatyaH zIlasantoSapradhAnAH sadhavA vidhavA vA jinazAsanAnuraktamanasaH sArmikatvena mAnyAH / nanu striyo loke lokottare ca doSabhAjanatvenaiva prasiddhAH etAH khalvabhUmikA viSakandalyaH, anabhrasambhavA vajrAzanayaH, anauSadhA vyAdhayaH, akAraNo mRtyuH, animitta utpAta:, aphaNAH sarpiNyaH, akandarA vyAghrayaH, pratyakSarAkSasyaH, gurubandhusnehavighAtahetavaH, asatyamAyAdibahulAH / / yaduktaM 439
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH anRtaM sAhasaM mAyA, mUrkhatvamatilobhatA / azaucaM nirdayatvaM ca, strINAM doSAH svabhAvajAH // aNaMtapAvarAsIo, jayA udayamAgayA / tayA itthIttaNaM pattaM, sammaM jANAhi goamA ! // sarvazAstreSvapi prAyaH pade pade tAsAM nindA dRzyate, atastA dUrataH parihAryAH, tatkathaM tAsu dAnasanmAnavAtsalyavidhAnaM yuktam ? ucyate, nAyamekAnto yat striya eva doSabahulAH, puruSeSvapi samAnametat, te'pi krUrAzayA doSabahulA nAstikAH kRtaghnAH svAmidrohiNo vizvastaghAtino'satyavAdino'nyadhanastrIprasaktA nirdayA devaguruvaJcakAzca bhUyAMso'pi dRzyante / na ca taddarzanena mahApuruSANAmavajJA kartuM yujyate / evaM strINAmapi / yadyapi kAsAJcid doSabahulatvamupalabhyate, tathApi kAsAJcid guNabahulatvamapyasti / tIrthakarajananyo hi strItve'pi tadguNagarimayogitayA surendrairapi pUjyante munIndrairapi stUyante / laukikA apyAhuH niratizayaM garimANaM, tena yuvatyA vadanti vidvAMsaH / taM kamapi vahati garbha, jagatAmapi yo gururbhavati // kAzcana svazIlaprabhAvAdanalaM jalamiva, jalaM sthalamiva, vyAlAn zRgAlAniva, viSadharaM rajjumiva, viSamamRtamiva kurvanti / caturvaNe ca saGgha caturthabhaGgaM zrAvikA eva / zAstre ca tAsAM nindAbhUyastvaM tadAsaktiparANAM tannivRttiparameva / sulasAprabhRtayo hi zrAvikAstIrthakarairapi prazasyaguNAH, surendrairapisvargabhUmiSu zlAghitadharmadAAH , prabalamithyAtvairapyakSobhyasamyaktvasaMpadaH, kAzcicca 440
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH zrAddhavidhiprakaraNam | prakAzaH ramadehAH, kAzcid dvitrAdibhavAntaritamokSagamanAH, zAstreSu zrUyante / tadAsAM jananInAmiva, bhaginInAmiva, svaputrINAmiva vAtsalyaM | | | yuktiyuktamevetyalaM prasaGgena / sArmikavAtsalyenaiva ca rAjJAmatithisaMvibhAgavatArAdhanaM, rAjapiNDasya munInAmakalpyatvAt / atra ca bharatAnvaye trikhaNDAdhipadaNDavIryadRSTAnto yathA-taM sAdharmikabhojanapUrvameva sarvadA bhuJjAnaM parIkSitumanyadendraH suzrAddhAn koTimitAMstIrthAgatAn triratnIdvAdazavratIsUcakakAJcanasUtratrikatilakadvAdazakAlaGkRtAn bharatakRtacaturvedIvAvadUkavadanAn darzayAmAsa / tAMzca sabhakti nimantrya bhojayata eva bhUbhujo bhAsvAnastamitaH / evaM rAjJa upavAsASTakabhavane'pi sAdharmikabhaktiH pravarddhamAnavayaskazaktirivA'dhikA'dhikaivA'bhavat / tatastuSTaH zakrastasmai divyadhanuH zararathahArakuNDalayugaladAnapUrvaM zatruJjayayAtrArthaM tIrthoddhArArthaM caadidesh| so'pi tathA cakre / zrIsambhavajinena prAktRtIyabhave dhAtakIkhaNDa airAvate kSetre kSemApuryAM vimalavAhananRpatve mahAdurbhikSe sakalasArmikANAM bhojanAdipradAnena jinakarma baddham / tataH sa pravrajyA''natakalpe surIbhUya sambhavajino'jani / tasya cAvataraNe phAlgunazuklASTamyAM jAte mahAdurbhikSe'pi taddina eva sarvato'pyAgatasamastadhAnyAnAM sambhavo babhUveti sambhavanAma pratiSThitam / yad bRhadbhASye saM sokkhaMti pavuccai, diDhe taM hoi savvajIvANaM / to saMbhavo jiNeso, savve vihu saMbhavA evaM // bhannaMti bhuvaNaguruNo, navaraM annapi kAraNaM atthi / sAvatthI nayarIe, kayAi kAlassa doseNaM // 441
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH jAe dubbhikkhabhare dutthIbhUe jaNe samatthevi / avayario esa jiNo, seNAdevIi uaraMmi // sayamevAgamma surAhiveNaM saMpUiA tao jaNaNI / vaddhAviA ya bhuvaNikkabhANutaNayassa lAbheNaM // taddiahaM cia sahasA, samatthasatthehiM dhannapunnehiM / savvatto iMtehi, suhaM subhakkhaM tahiM jAyaM // saMbhaviAI jamhA, samattasassAI saMbhave tassa / to saMbhavotti nAmaM, paiTThiaMjaNaNijaNaehiM // devagirau sAdhujagasiMhaH svasamIkRtaSaSThyadhikatrizatIvaNikputrapArthAt pratyahaM sAdharmivAtsalyaM dvAsaptakaGkatisahasravyayenaikaikaM vyadhApayat / evaM prativarSaM tasya SaSThyadhikatrizatIsAdharmikavAtsalyAnyabhUvan / thirApadre zrIzrImAlaAbhUH saGghapatiH SaSThyadhikatrizatIsAdharmikAn svatulyAMzcake / yataH kiM tena hemagiriNA rajatAdriNA vA, yAvAzritA hi taravastaravasta eva / manyAmahe malayaparvatamekameva, yatrAmranimbakuTajA api candanAni // ___ sAdhusAraGgaH paJcaparameSThimantrapAThibhyaH pravAheNa haimaTaGkakaM pratyekaM pradade / ekasya cAraNasya punaH punaH paThetyukternavavAranamaskArapAThino nava sauvarNAn dadau / iti sArmikavAtsalyavidhiH / (3) tathA prativarSaM jaghanyato'pyekaikA yAtrA kAryA / yAtrA ca tridhA / yaduktam 442
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam aSTAhlikAbhidhAmekAM, rathayAtrAmathAparAm / tRtIyAM tIrthayAtrAM cetyAhuryAtrAM tridhA budhAH // tatrASTAhlikAsvarUpaM prAguktam / tAsu savistaraM sarvacaityaparipATIkaraNAdyaSTAhnikA yAtrA / iyaM caityayAtrA'pyucyate / rathayAtrA tu haimapariziSTaparvaNyevamuktA ca suhastyAcAryapAdAnAmavantyAmeva tasthuSAm / caityayAtrotsavazcakre saGkhenAnyatra vatsare // maNDapaM caityayAtrAyAM suhastI bhagavAnapi / etya nityamalaJcakre zrIsaGgena samanvitaH // suhastisvAminaH ziSyaparamANurivAgrataH / kRtAJjalistatra nityaM niSasAda ca saMprati // yAtrotsavAnte saGkena rathayAtrA pracakrame / yAtrotsavo hi bhavati saMpUrNo rathayAtrayA // ratho'tha rathazAlAyA divAkararathopamaH / niryayau svarNamANikyadyutidyotitadiGmukhaH // zrImadarhatpratimAyA rathasthAyA maharddhibhiH / vidhijJaiH snAtrapUjAdi zrAvakairupacakrame // kriyamANe'rhataH snAtre snAtrAmbho nyapatadrathAt / janmakalyANake pUrvaM sumeruzikharAdiva // zrAddhaiH sugandhibhirdravyaiH pratimAyA vilepanam / svAmivijJipsubhirivAkAri vaktrAhitAMzukaiH // mAlatIzatapatrAdidAmamiH pratimA'rhataH / pUjitA'bhAt kalevendorbhRtA zAradavAridaiH // A A A A A A A A paJcamaH prakAzaH 443
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH dahyamAnAgarUtthAbhidhUmalekhAbhirAvRtA / azubhat pratimA nIlavAsobhiriva pUjitA // ArAtrikaM jinArcAyAH kRtaM zrAddhaivalacchikham / dIpyamAnauSadhicakrazailazRGgaviDambakam // vanditvA zrImadarhantamatha taiH paramArhataiH / rathyairivAgrato bhUyaH svayamAcakRSe rathaH // nAgarIbhirupakrAntasahallIsakarAsakaH / caturvidhAtodyavAdyasundaraprekSaNIyakaH // paritaH zrAvikAlokagIyamAnorumaGgalaH / pratIcchan vividhAM pUjAM pratyahaM pratimandiram // bahulaiH kaGkamAmbhobhirabhiSiktAgrabhUtalaH / saMprateH sadanadvAramAsasAda zanai rathaH // tribhivizeSakam // rAjA'pi saMpratiratha rathapUjArthamudyataH / AgAt panasaphalavatsarvAGgodbhinnakaNTakaH // rathAdhirUDhAM pratimAM pUjayA'STaprakArayA / apUjayannavAnandasarohaMso'vanIpatiH // mahApadmacakriNApi mAturmanorathapUrtaye rathayAtrA'tyADaMbaraizcake / kumArapAlarathayAtrA tvevamuktAcittassa aTThamidiNe cautthamidiNe cautthapahare mahAvibhUIe / saharisamilaMtanAyarajaNakayamaMgallajayasaddo // sovanajiNavararaho, nIharai calaMtasuragirisamANo / kaNagorudaMDadhayachattacamararAIhiM dippaMto // NhaviavilittaM kusumohapUaM tattha pAsajiNapaDimaM / kumaravihAraduvAre, mahAyaNo Thavai riddhIe // AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 444
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam tUraravavariabhuvaNo, sarabhasanaccaMtacArutaruNigaNo / sAmaMtamaMtisahio, vaccai navamaMdirammi raho // rAyArahatthapaDimaM, paTTaMsuakaNayabhUsaNAIhiM / sayameva acciuM kAravei vivihAraM nAI // tattha gamiUNa rayaNi, nIhariDaM sIhabArabAhiMmi / ThAi evaM cia dhayataMDavammi paDamaMDavammi raho // tattha pahAe rAyA, rahajiNapaDimA viraiDaM pUaM / cauvihasaMghasamakkhaM, sayamevArattiaM kuNai || tatto nayaraMmi raho, parisakkar3a kuMjarehiM juttehiM / ThANe ThANe paDamaMDavesu viulesu ciTThato // ityAdi / atha tIrthayAtrAsvarUpam / tatra tIrthAni zrIzatruJjaya zrIraivatAdIni / tathA tIrthakRjjanmadIkSAjJAnanirvANavihArabhUmayo'pi prabhUtabhavyasatvazubhabhAvasaMpAdakatvena bhavAmbhonidhitAraNAt tIrthAnyucyante / teSu saddarzanavizuddhiprabhAvanAdyarthaM vidhivadyAtrAgamanaM tIrthayAtrA / tatrAyaM vidhiH prathamaM pratipadyate yAtrAvadhikAhArasacittaparihArabhUzayanabrahmavratAdigADhAbhigrahAn / paryaGkikAvaryA'zva-palyaGkAdisamagrasAmagrIsadbhAve'pi yAtrikasya prauDha zrAvakasyApi zaktau padacaraNAdyaucityam / yadavocAma ekAhArI darzanadhArI yAtrAsu bhUzayanakArI / saccittaparihArI padacArI brahmacArI ca / laukikairapyuktaMyAnamarddhaphalaM hanti turIyAMsamupAnahau / tRtIyAMzamavapanaM sarvaM hanti pratigrahaH // paJcamaH prakAzaH 445
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH ekabhaktAzinA bhAvyaM tathA sthaNDilazAyinA / tIrthAni gacchatA nityamapyatau brahmacAriNA // tadanu yathArhadAnAdinA santoSyA'nujJApayati kSamApatim / praguNIkaroti ca yathAzakti yuktiviziSTAn yAtrArthaM devAlayAn / / AkArayati savinayabahumAnaM svajanasAdharmikAdivargam / nimantrayate sabhakti sadgurUn / pravarttayatyamArim / nirmApayati caityAdau mahApUjAdimahotsavam / dadAti niHzambalebhyaH zambalaM, nirvAhanebhyo vAhanaM, nirAdhArebhyaH sadvacanavibhavAdyAdhAram, yathArha| sAnnidhyapradAnaviSayodghoSaNApUrvaM sArthavAha iva protsAhayati nirutsAhamanaso'pi, kArayati sADambaraprauDhataragurUdaracaturakazarAvaka-tatapaTapaTamaNDapaprauDhakaTAhi-calatkUpasarovarAdIn, sajjayati zakaTa-sejavAlaka-rathaparyaGkikAprauSThikakarabhaturagAdIn, Ahvayati zrIsaGgharakSArthamatyudbhaTAnanekasubhaTAn, sanmAnayati kavacAGgakAdyupaskArArpaNena tAn, praguNayati gItanRtyavAdyAdisamagrasAmagrIm / tataH karoti samuhUrte zubhazakunaminittAdhutsAhitaH prasthAnamaGgalam / tatra mIlayati sakalasamudAya, bhojayati viziSTaviziSTatarabhojyatAmbUlAdibhiH, paridhApayati paJcAGgamaDidukUlAdibhiH / vidhApayati supratiSThadharmiSThapUjyabhAgyavattaranarebhyaH zrIsaGghAdhipatyatilakam / vidadhAti saGghapUjAdimahAmaham / nirmApayatyevamanyebhyo'pi yathocitaM saGghAdhipatyAditilakamaham / sthApayati mahAdharAgresarapRSThirakSasaGghAdhyakSapramukhAn / prakhyApayati zrIsaGghacalanottaraNAdisarvasaGketavyavasthAm / sambhAlayati mArge sarvAn sArthikAn / vizrANayati teSAM zakaTAGgabhaGgAdyantarAye sarvazaktyA sAnnidhyam / vidhatte pratigrAma pratipuraM caityeSu ca snAtramahAdhvajapradAnacaityaparipATyAdyatucchotsavaM jIrNacaityoddhAraNAdicintAM ca / nirmimIte tIrthadarzane svarNaratnamauktikAdi-vardhApana bhaH, paridhApayati paJcAGgamIDIpayatyevamanyebhyo'pi yathAcavyavasthAm / sambhAlayA 446
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakAzaH lapanepsitAmodakAdi'lambhanasAdharmikavAtsalyayathocitadAnAdividhim / prauDhapravezotsavena tIrthaprAptazca sarvazaktyA svayaM kurute, paraizca kArayate prathamaharSapUjADhaukanAdipratipattimaSTopacArAdividhipUjAM, vidhisnAtraM, mAlodghaTTanaM, ghRtadhArApradAnaM, paridhApanikAmocanam, navAGgajinapUjanaM, puSpagRhakadalIgRhAdimahApUjAM, dukUlAdimayamahAdhvajapradAnamavAritadAnaM, rAtrijAgaraNaM, nAnAgItanRttyAdyutsavaM, tIrthopavAsaSaSThAditapaH koTilakSAkSatAdivividhodyApanaDhaukanaM, nAnAvastuphalazatASTottarikA-caturviMzikAdvApaJcAzikA-dvAsaptatikAdiDhaukanaM, sarvabhakSyabhojyabhRtasthAlaDhaukanaM, dukUlAdimayavicitracandrodayaparidhApanikAGgarUkSaNadIpatailadhautikacandana-kesarabhoga-caGgerI-piGgAnikA-kalaza-dhUpadhAnakArAtrikAbharaNa-pradIpa-cAmara-bhRGgAra-sthAla-kaccolakaghaNTAjhallarI-paTahAdi-vicitravAdyAdipradAnaM, deva-kulikAdikAraNaM, sUtradhArAdisatkAraM, tIrthasevAM, vinazyattIrthAGgasamAracanaM, tIrtharakSakabahusanmAnanaM, tIrthadAyapravarttanaM, sArmikavAtsalyaM, gurusaGghaparidhApanAdibhakti, jainamArgaNadInAdhucitadAnaM cetyAdidharmakRtyAni / na ca mArgaNAdInAM dAnaM kIrtimAtrahetutvena niSphalaM, teSAmapi devagurusaGghaguNodghoSitayA dIyamAnasya dAnasya bahuphalatvAt / jinAgamanavakturapi cakrayAdibhiH sArddhadvAdazasvarNakoTyAdidAnAt / tadAgama: vittIi suvannassa ya, bArasa addhaM ca sayasahassAiM / tAvai cia koDI, pIIdANaM tu cakkissa // 1. stambhana iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / 447
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam evaM yAtrAM kRtvA tathaiva valamAnaH prauDhapravezotsavaiH svagRhamAgato devAhvAnAdimahaM varSAdi yAvattIrthopavAsAdi ca kurute / iti yAtrAvidhiH / zrIsiddhasenadivAkaraprabodhitavikramAdityasya zrIzatruJjayayAtrAsaGgha ekonasaptatyadhikazataM sauvarNA devAlayAH, paJcazatI dantacandanAdimayAH zrIsiddhasenAdyAH paJcasahasrAH sUrayaH, caturdaza nRpA mukuTabaddhAH, saptatilakSANi zrAddhakuTumbAni, ekA koTirdazalakSANi navasahasrI ca zakaTAni, aSTAdaza lakSANi turaGgamAH, SaTsaptatizatAni gajAH, evaM karabhavRSabhAdyapi jJeyam / zrIkumArapAlasya svarNaratnAdimayAzcatuHsaptatyadhikA'STAdazazatI devAlayAH / thirApadre pazcimamaNDalIketikhyAtasya AbhUsaGghapatestu saptazatAni tadyAtrAyAM dvAdazakoTisvarNavyayaH / sAdhupethaDasyaikAdazarUpyaGkalakSavyayastIrthadarzane, saGgha devAlayA dvApaJcAzat, manuSyAH sapta lakSAH / mantrivastupAlasya sArddhA dvAdaza yAtrA: prasiddhAH iti yAtrAtrayasvarUpam // 3 // (4) tathA caitye snAtramaho'pi merubharaNASTamaGgalI-naivedyAdiDhaukana- bhUyastarajAtyacandanakesarapuSpabhogAdyAnayana-sakalasamudAyamIlana-sphItasaGgItakAdyADambara- dukUlAdimahAdhvajapradAna - prabhAvanAdiprauDhavistAreNa pratyahaM parvasu vA karttumazaktenApi prativarSamekaikaH kAryaH / snAtramahe ca svavibhavakulapratiSThAdyanusAreNa sarvazaktyA dravyavyayAdyADambareNa zrIjinamatamahodyotahetau yatanIyaM / zrUyate hi sAdhupethaDena zrIraivate snAtramahAmahe SaTpaJcAzadghaTIsvarNenendramAlA paridadhe / zrIzatruJjayaraivatayozcaika eva kAJcanamayo dhvajaH pradade / tatputreNa sAdhujhAMjhaNena tu dukUlamaya iti snAtram // 4 // paJcamaH prakAzaH 448
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH (5) tathA devadravyavRddhyarthaM prativarSaM mAlodghaTTanaM kAryam / tatra ca aindrI anyA vA mAlA prativarSa yathAzakti grAhyA / | zrIkumArapAlasaGke mAlodghaTTane mantrivAgbhaTAdiSu lakSacatuSkASTakAdivAdiSu 'mahuA'vAsisaurASTrikaprAgvATahaMsarAjadhArUputro jagaDo malinAGgavastraH sapAdakoTI cakre / vismayAdrAjJA pRSTaH prAha, 'matpitrA nauyAtrArjitadhanaiH sapAdakoTimUlyamANikyapaJcakaM cakre / prAnte coktaM zrIzatruJjayaraivatadevapattaneSu daivasyaikaikaM dadyAH, dve tvayA sthApye' iti / tat trayaM hemakhacitamRSabhanemicandraprabhANAM sa kaNThAbharaNIcake / zrIraivate zvetAmbaradigambarasaGghayoH samaM prAptayostIrthavivAde ya indramAlAM paridhatte tasyedaM tIrthamiti vRddhoktau, sAdhupethaDena SaTpaJcAzadghaTIsvarNenendramAlA paridadhe / caturghaTIsvarNaM mArgaNebhyo dade / tIrthaM svaM cakre / evaM paridhApanikA-navyadhautikavicitracandrodayA-'GgarUkSaNa-dIpatailajAtyacandanakesarabhogAdyapi caityopayogi prativarSa yathAzakti mocyam // 5 // (6-7) tathA viziSTAGgI-patrabhaGgI-sarvAGgabharaNa-puSpagRha-kadalIgRha-putrikA-jalayantrAdiracanA-nAnAgItanRttAdhutsavairmahApUjA rAtrijAgaraNaM ca kArye / yathaikena mahebhyenA'bdhiyAtrAM gacchatA lakSavyayena dvAdazavarSyA mano'bhISTalAbhahaSTena tata Agatena koTivyayena caitye mahApUjAdi vidadhe // 6-7 // (8) tathA zrutajJAnasya pustakAdisthasya karpUrAdinA pUjAmAtraM sarvadA'pi sukaraM, prazastavastrAdibhirvizeSapUjA tu pratimAsaM | zuklapaJcamyAM zrAvakasya kartuM yujyate / tathApyazaktau jaghanyato'pi sA prativarSamekaikavAraM kAryA / tadvistarastu janmakRtyamadhye 449
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH jJAnabhaktidvAre vakSyate // 8 // (9) tathA namaskArA''vazyakasUtropadezamAlottarAdhyayanAdijJAnadarzanavividhatattattapaHsambandhiSUdyApaneSu jaghanyato'pyekaika-| mudyApanaM varSe varSe yathAvidhi kAryam / yataH lakSmIH kRtArthA saphalaM tapo'pi, dhyAnaM sadoccairjanabodhilAbhaH / jinasya bhaktirjinazAsane zrIrguNAH syurudyApanato narANAm // udyApanaM yattapasaH samarthane, taccaityamaulau kalazAdhiropaNam / phaloparopo'kSatapAtramastake, tAmbUladAnaM kRtabhojanopari // dRzyante hi vidhinA namaskAralakSakoTijApapUrvaM caityasnAtramaha-sAdharmikavAtsalya-saGghArcAdiprauDhADambareNa lakSakoTicokSASTaSaSThirairUpyavartulikApaTTikAlekhanImaNimuktAvidrumanANakanAlikerAdyanekaphalavividhapakvAnnadhAnyakhAdyasvAdyakarpaTakAdiDhaukanAdinA namaskArasyopadhAnodvahanAdividhipUrvamAlAropaNenA''vazyakasUtrANAmevaM gAthAsaGkhyacatuzcatvAriMzadadhikapaJcazatyAdimodakanAlikeravartulikAdivividhavastuDhaukanakAdinopadezamAlAdInAM sauvarNAdigarbhadarzanamodakalambhanAdinA darzanAdInAmapyudyApanAni kurvANAH / mAlAropaNaM ca vizeSadharmakRtyaM, yato namaskAreryApathikyAdisUtrANAM yathAzaktividhinopadhAnatapo vinA | bhaNanaguNanAdyazuddhastadArAdhanArthaM zrAddhAnAmavazyakRtyamupadhAnatapaH, sAdhUnAmiva yogodvahanam / tadudyApanaM ca mAlAropaNam / / / 450
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH tadavocAma upadhAnatapo vidhivad, vidhAya dhanyo nidhAya nijakaNThe / dvedhA'pi sUtramAlAM, dvedhA'pi zivazriyaM zrayati // muktikanIvaramAlA, sukRtajalAkarSaNe ghaTImAlA / sAkSAdiva guNamAlA, mAlA paridhIyate dhanyaiH // evaM zuklapaJcamyAdivividhatapasAmapi tattadupavAsAdisaGkhyanANakavartulikAnAlikeramodakAdinAnAvidhavastuDhaukanAdinA yathAzrutasampradAyamudyApanAni vidheyAni // 9 // (10) tathA tIrthaprabhAvanAnimittaM zrIgurupravezotsavaprabhAvanAdi jaghanyato'pi prativarSamekaikavAraM kAryam / tatra zrIgurupravezotsavaH sarvAGgINaprauDhADambaracaturvidhazrIsaGghasammukhagamanazrIgurvAdisaGghasatkArAdinA yathAzakti kAryaH / yataH abhigamanavaMdaNanamaMsaNeNa paDipucchaNeNa sAhUNaM / cirasaMciaM pi kammaM, khaNeNa viralattaNamuvei // sAdhupethaDena tapAzrIdharmaghoSasUrINAM pravezotsave dvAsaptatisahasraTaGkakavyayazcake / na ca saMvignasAdhUnAM pravezotsavo'nucita iti vAcyaM, Agama upetya tatkaraNasya pratipAditatvAt / tathAhi sAdhoH pratimA'dhikAre vyavahArabhASye tIria-ubbhAmanioadarisaNaM sanni sAhumappAhe / daMDia bhoia asaI, sAvagasaMgho va sakkAraM // tIritAyAM samAptAyAM pratimAyAm, utprAbalyena bhramantyuddhamA bhikSAcarAsteSAM niyogo vyApAro yatra sa udbhrAmakaniyogo - 451
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH zrAddhavidhiprakaraNam | prakAzaH grAmastatra darzanamAtmanaH prakaTanaM karoti / tataH saMyataM sAdhu sajinaM vA zrAvakaM 'appAhe tti' sandezayati / tato daNDiko rAjA bhojiko grAmAdhyakSastadabhAve zrAvakavargaH saGghaH sAdhusAdhvIvargaH satkAraM karoti / ayaM bhAvaH-pratimAyAM samAptAyAM yasmin pratyAsannagrAme bahavo bhikSAcarAH sAdhavazca samAgacchanti, tatrA''gatyAtmAnaM darzayati, darzayaMzca yaM sAdhuM zrAvakaM vA pazyati, tasya sandezaM kathayati, yathA samApitA mayA pratimA tato'hamAgata iti, tatrAcAryA rAjJo nivedayanti, yathAmuko mahAtapasvI samAptatapaHkarmAtimahatA satkAreNa gacche pravezanIya iti / tataH sa rAjA tadabhAve'dhikRtagrAmasya nAyakastadabhAve samRddhaH zrAvakavargastadabhAve sAdhusAdhvIprabhRtikaH saGgho yathAzakti satkAraM karoti / satkAro nAmopari candrodayadhAraNa-nAndItUryAsphAlanasugandhavAsaprakSepAdikaH / evaM satkAra ime guNA: ubbhAvaNA pavayaNe, saddhAjaNaNaM taheva bahumANo / uhAvaNA kutitthe, jIaM taha titthavuDDI a|| pravezasatkAreNa pravacanasyodbhAjanaM prAbalyena prakAzanaM bhavati / tathA'nyeSAM sAdhUnAM zraddhAjananaM vayamapyevaM kurmo yena mahatI zAsanasya prabhAvanA bhavati / tathA zrAvakazrAvikANAmanyeSAM ca zAsanasyopari bahumAno jAyate, yathA aho ! mahApratApi pAramezvaraM zAsanaM yatredRzA mahAtapasvina iti / tathA kutIrthAnAmapabhrAjanA hIlanA bhavati, tatredRzAM mahAsattvAnAmabhAvAt / tathA jItametat kalpa eSa yatsamAptapratimAnuSThAna: satkaraNIyaH / tathA tIrthavRddhizca pravacanasya hyatizayaM vIkSya bahavaH saMsArAdvirajya pravrajyAM pratipadyante, tato bhavati tIrthavRddhiriti tavRttiH // 452
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH tathA yathAzakti zrIsaGghasya sabahumAnakAraNa-tilakakaraNa-candanajavAdi-karpUrakastUryAdivilepana-surabhikusumArpaNAdibhaktyA | nAlikerAdivividhatAmbUlapradAnAdirUpA prabhAvanA kAryA / zAsanonnatestIrthakRttvAdiphalatvAt / uktaM ca apuvvanANagahaNe, suabhattIpavayaNe pabhAvaNayA / eehiM kAraNehiM, titthayarattaM lahai jIvo // bhAvanA mokSadA svasya, svAnyayostu prabhAvanA / prakAreNAdhikA yuktaM, bhAvanAtaH prabhAvanA // (11) tathA guruyoge jaghanyato'pi prativarSamAlocanA gurubhyo dAtavyA / yataHpratisaMvatsaraM grAhya, prAyazcittaM guroH puraH / zodhyamAno bhavedAtmA, yenAdarza ivojjvalaH // Agame tu zrIAvazyakaniryuktAvevamuktamcAUmmAsia varise, AloaNaniamaA u dAyavvA / gahaNaM abhiggahANa ya puvvagahie niveeuM // zrAddhajItakalpAdau tadvidhirevampakkhia cAummAse, varise ukkosao a bArasahiM / niamA AloijjA, gIAiguNassa bhaNiyaM ca // salluddharaNanimittaM, khittammI sattajoaNasayAI / kAle bArasavarisA, gIatthagavesaNaM kujjA // gIattho kaDajogI, cAritti taha ya gAhaNAkusalo / kheanno avisAI, bhaNio AloyaNAyario // 453
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam | prakAzaH gItArtho'dhigatanizIthAdizrutasUtrArthaH / kRto'bhyasto yogo manovAkkAyavyApAraH zubho vividhatapo vA sa yasyA'sti sa kRtayogI, vividhazubhadhyAnatapovizeSaiH parikarmitA''tmazarIra ityarthaH / cAritrI niraticAracAritravAn / grAhaNA bahuyuktibhirAlocanAdAyakAnAM vividhaprAyazcittAditapovidheraGgIkAraNaM tatra kuzalaH / khedaH samyakprAyazcittavidheH parizramo'bhyAsa ityarthaH / taM | jAnAtIti khedajJaH / aviSAdI mahatyapyAlocakasya doSe zrute na viSAdavAn / pratyutA''locanAdAyakasya tattannidarzanagarbhavairAgyavacanairutsAhaka ityarthaH / AyAravamAhAravaM vavahAruvvIlae pakuvvI ya / aparissAvI nijjava avayadaMsI gurU bhaNio // AcAravAn jJAnAdipaJcaprakArAcArayuk, AdhAravAn AlocitAparAdhAnAmasAmastyena dhAraNamAdhArastadvAn, vyavahAra AgamAdiH paJcadhA / tatrAgamavyavahAraH kevalimana:paryAyAvadhijJAnicaturdazadazanavapUrviSu, zrutavyavahAro'STAghekA vasAnapUrvadharaikAdazAGginizIthAdyazeSazrutajJeSu, AjJAvyavahAro dUrasthagItArthAcAryayomithaHsaGgantumakSamayogeMDhapadairAlocanAprAyazcittayoH pradAnaM, dhAraNAvyavahAro guruNA'parAdhe yadyathA prAyazcittaM dattaM tattathaivAnyo'pi datta ityAdi, jItaM zrutoktApattito hInamadhikaM vA paramparayA''cIrNaM tena vyavahAro jItavyavahAraH paJcamaH samprati mukhyaH / evaM paJcavidhaM vyavahAraM jJAtvA prAyazcittapradAne yaH samyag vyavaharati sa vyavahAravAn / apavrIDayati lajjAM mocayatItyapavrIDakaH, AlocakaM lajjayA'nAlocayantaM tathA tathA vairAgyagarbha vakti, yathA sa lajjA muktvA samyagAlocayatItyarthaH / kurvetyAgamaprasiddho dhAturyasya vikurvaNeti prayogaH, prakurvatItyevaMzIlaH prakurvI, 454
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH Alocakrasya samyag vizuddhikAraka ityarthaH / AlocitaM yo'nyasmai na vakti so'parisrAvI / niryApayati nirvAhayatIti niryApaH, yo yathA samarthastasya tathA prAyazcittaM datta ityarthaH / samyaganAlocakasya samyak prAyazcittA'kartuzca bhavadvaye'pyapAyadarzI / ete'STau gurorguNAH / AloyaNApariNao, sammaM saMpaTThio gurusagAse / jai aMtarAvi kAlaM, karijja ArAhao tahavi // AyariAi sagacche, saMbhoiaiaragIapAsatthe / sArUvIpacchAkahadevayapaDimA arihasiddhe // sAdhunA zrAddhena vA niyamataH prathamaM svagacche AcAryasya, tadayoge upAdhyAyasya, evaM pravartinaH sthavirasya gaNAvacchedino vA'locanIyam / svagacche paJcAnAmapyabhAve sAMbhogike ekasAmAcArike gacchAntare AcAryAdikrameNAlocyam / teSAmapyabhAva itarasminnasAMbhogike saMvigne gacche sa eva kramaH / teSAmapyabhAve gItArthapArzvasthasya / tasyApyabhAve gItArthasArUpikasya / tasyApyabhAve gItArthapazcAtkRtasyAlocayitavyam / sArUpikaH zuklAmbaro muNDo'baddhakaccho rajoharaNarahito brahmacaryo'bhAryo bhikSAgrAhI / siddhaputrastu sazikhaH sabhAryazca / pazcAtkRtaH tyaktacAritraveSo gRhasthaH / pArzvasthAderapi guruvadvandakapradAnAdividhiH kAryo vinayamUlatvAddharmasya / yadi tu pArzvasthAdiH svaM guNahInaM pazyan vandanakaM na kArayati, tadA tasya niSadyAmAracayya praNAmamAtraM kRtvA''locanIyam / pazcAtkRtasya cetvarasAmAyikAropaNaM liGgapradAnaM ca kRtvA yathAvidhyAlocyam / pArzvasthAdInAmapyabhAve yatra rAjagRhe guNazilAdAvarhadgaNadharAdyairbahuzaH prAyazcittapradAnaM yathA devatayA dRSTaM tatra tasyAH samyagdRSTeraSTamAdyArAdhanena pratyakSAyA | 455
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam | prakAzaH Alocyam / jAtu sA cyutA'nyotpannA tadA sA mahAvidehe'rhantaM pRSTvA prAyazcittaM datte / tadayoge'rhatpratimAnaM pura Alocya svayaM | prAyazcittaM prtipdyte| tAsAmapyayoge pUrvottarAmukho'rhatsiddhasamakSamapyAlocayed, na tvanAlocita eva tiSThet, sazalyasyAnArAdhakatvAt / aggIo navi jANai, sohi caraNassa dei uNahiaM / to appANaM AloagaM ca pADei saMsAre // jaha bAlo jaMpato, kajjamakajjaM ca ujju bhaNai / taM taha AloijjA, mAyAmayavippamukko a|| mAyAidosarahio, paisamayaM vaDDamANasaMvego / Aloijja akajjaM, na puNo kAhiti nicchayao // lajjAigAraveNaM, bahussuamaeNa vAvi duccariaM / jo na kahei gurUNaM, na hu so ArAhao bhaNio // gAraveNaM ti rasAdigAravapratibaddhatvena tapo'cikIrSutayetyarthaH / apizabdAdapamAnaprAyazcittagurutvAdinA vA / saMvegaparaM cittaM, kAUNaM tehiM tehiM suttehiM / sallANuddharaNavivAgadaMsagAIhiM Aloe // Alocakasya daza doSAnAhaAkaMpaittA aNumANaittA jaM diTuM bAyaraM va suhumaM vA / channaM saddAulayaM, bahujaNaavattatassevI // Akampya vaiyAvRttyAdinA gurumAvAlocayati, yathA stokaM prAyazcittaM datta ityabhiprAye prathamo doSaH / evameSa gururmududaNDaprada |
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH prakAzaH zrAddhavidhi-IN ityAdyanumAnyA'numAnaM kRtvA / yatparaidRSTaM tadAlocayati na tvadRSTam / bAdaramAlocayati na tu sUkSma, tatrAvajJAparatvAt / sUkSma prakaraNam tRNagrahaNAdirUpamAlocayati, na tu bAdaraM sUkSmAlocako hi kathaM bAdaraM nAlocayediti jJApanArtham / channamavyaktasvaram / tathA zabdAkulaM yathA guruH samyag nAvagacchati, yadvA'nye'pi yathA zRNvanti tathA zabdAkulam / AlocyaM bahujanAn zrAvayati / avyaktasthAnavagatacchedagrantharahasyasya gurorAlocayati / svakRtAparAdhasadRzaseviguroH kharaMTanAdibhiyA''locayati / ete daza doSA Alocakena varjanIyAH / samyagAlocane guNAnAha lahuA lhAIjaNaNaM, appaparanivatti ajjavaM sohI / dukkarakaraNaM ANA nissallattaM ca sohiguNA // yathA bhAravAhino bhAre'pahRte laghutA tathA zalyoddhAra AlocakasyApi / lhAdijananaM pramodotpAdaH / AtmaparayordoSebhyo nivRttirAlocanAdAne hi svayaM doSanivRttiH pratItA, taM dRSTvA'nye'pyAlocanAbhimukhAH syurityanyeSAmapi doSebhyo nivRttiH / ArjavaM nirmAyatA samyagAlocanAt / zodhiH zuddhatA'ticAramalApagamAt / duSkarakaraNaM duSkarakAritA yato yatpratisevanaM tanna duSkaramanAdibhavAbhyastatvAt, yatpunarAlocayati taduSkaraM prabalamokSAnuyAyivIryollAsavizeSeNaiva tasya kartuM zakyatvAt / nizIthacUrNAvapyUce tanna dukkaraM jaM paDisevijjai taM dukkara jaM samma Aloijjaitti / ata evAbhyantaratapobhedarUpaM samyagAlocanaM, mAsakSapaNAdibhyo'pi duSkaraM lakSaNAryAdInAM tathA zravaNAt / tathAhi 457
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi paJcamaH prakaraNam prakAzaH ito'zItitamacaturviMzatau nRpasya bahuputrasyopayAcitazatairjAtA bahumAnyA putrI svayaMvaramaMDape vRtavarA durdaivAccaturikAntama'ta bhartRkA suzIlA satISu prAptarekhA suzrAddhadharmaniSThA'nyadA'ntyArhatA dIkSitA lakSaNAryA kadAciccaTakayugmarataM dRSTvA dadhyau'arhatA kimetannAnumatam, avedo'sau vA na vetti savedaduHkhamityAdi', kSaNAntare jAtapazcAttApA kathamAlocayiSyAmIti prodbhUtatrapA'pi sazalyatve sarvathA na zuddhirityAlocayituM svaM protsAhya yAvadyAti, tAvadacintite kaNTake bhagne'pazakunena kSubdhA, ya - IdRg durdhyAyati tasya kiM prAyazcittamiti paravyapadezenA''locitavatI, na tu sAkSAllajjAmahatvahAnyAdyAzaGkayaiva / tatastatprAyazcittapade paJcAzadvarSI tIvra tapastepe / uktaM ca chaTTamadasamaduvAvalasehiM nivvigaiehiM dasavarise / taha vaNapaehiM dunniya, do ceva ya bhujjiehiM ca // mAsakhamaNehiM solasa, vIsaM vAsAiM aMbilehiM ca / lakkhaNa ajjA evaM, kuNai tavaM varisapannAsaM // AvassayamAIaM, kiriakalAvaM amuccamANIe / addINamANasAe, esa tavo tIi aNucinno // evaM dustapastapastapane'pi sA na zuddhA, pratyutA''rtadhyAnAnmRtA dAsyAdyasaGkhyabhaveSvanubhUtatattattIvrataraduHkhA zrIpadmanAbhatIrthakRttIrthe setsyati / taduktaM sasallo jaivi kaTTagaM ghoraM vIraM tavaM care / divvaM vAsasahassaM tu, tao taM tassa niSphalaM // 458
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAzaH jaha sukusalo vi vijjo, annassa kahei appaNo vAhiM / evaM jANaMtassa vi, salluddharaNaM parasagAse // tathAjJA tIrthakRtAmArAdhitA syAt / niHzalyatvaM spaSTam / uktaM caikonatriMzaduttarAdhyayane-AloaNayAeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? goyamA ! AloaNayAeNaM mAyAniANamicchAdaMsaNasallANaM aNaMtasaMsAravaddhaNANaM uddharaNaM karei, ujjubhAvaM ca NaM jaNayai / ujjubhAvaM paDivanne a NaM jIve amAI itthIveaM napuMsagaveaM ca na baMdhai, puvvabaddhaM ca NaM nijjarei tti / ete zodherAlocanAyA guNAH // 11 // ___ iti zrAddhajitakalpAttavRttezca kiJciduddhRta AlocanAvidhiH / tIvratarAdhyavasAyakRtaM bRhattaramapi nikAcitamapi bAlastrIyatihatyAdevAdidravyabhakSaNarAjapatnIgamanAdikaM mahApApaM samyag vidhivadAlocya gurudattaM prAyazcittaM vidhatte, tadA tadbhave'pi zudhyati / kathamanyathA dRDhaprahAriprabhRtInAM tadbhave'pi siddhirityAlocanA prativarSa praticAturmAsakaM vA grAhmaiva / iti varSakRtyagAthottarArdhArthaH // // iti zrItapAgacchAdhipazrIsomasundarasUri-zrImunisundarasUri-zrIjayacandrasUrizrIbhuvanasundarasUriziSya-zrIratnazekharasUriviracitAyAM zrIzrAddhavidhiprakaraNavRttI varSakRtyaprakAzakaH paJcamaH prakAzaH / / 459
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH prakAzaH uktaM varSakRtyam, atha janmakRtyaM gAthAtrayeNA'STAdazabhidvArairAha jammaMmi vAsaThANaM, tivaggasiddhIi kAraNaM uciaM / uciaM vijjAgahaNaM pANiggahaNaM ca mittAI // 12 // janmani janmacArakamadhye pUrvamucitaM yogyaM vAsasthAnaM grAhyam / kiM taducitamiti vizeSaNadvAreNa hetumAha-trivargasya dharmArthakAmalakSaNasya siddhiniSpattistasyAH kAraNaM hetuH / evaM ca yatra dharmArthakAmAnAM trayANAmapi siddhiH syAttatra zrAvakeNa vastavyaM nAnyatra bhavadvayabhraMzApatteH / taduktam na bhillapallISu na corasaMzraye, na pArvatIyeSu janeSu saMvaset / na hiMsraduSTAzrayalokasannidhau, kusaGgatiH sAdhujanasya garhitA // tatra dhAmni nivased gRhamedhI, saMpatanti khalu yatra munIndrAH / yatra caityagRhamasti jinAnAM, zrAvakAH parivasanti ca yatra / 460
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: vidvatprAyo yatra loko nisargAcchIlaM yasmin jIvitAdapyabhISTam / nityaM yasmin dharmazIlA: prajAH syustiSThattasmin sAdhusaGgo hi bhUtyai // jattha pure jiNabhavaNaM, samayaviU sAhusAvayA jattha / tattha sayA vasiavvaM, paurajalaM iMdhaNaM jattha // trizatIjainaprAsAdasuzrAddhAdyalaGkRte suzIlavijJaloke'jayamervAsanne harSapure susthAne vasanto'STAdazasahasraviprAstadbhaktAH | SaTtriMzanmahebhyAzca zrIpriyagranthasUrIndrAgame prabuddhAH / susthAnavAse hi dhanavatAM guNavatAM dharmavatAM ca saGgatyA dhanitvaM vivekavinayavicArAcAraudAryagAmbhIryadhairyapratiSThAdayo guNAH sarvAGgINadharmakRtyakauzalaM ca prAyaH suprApANi saMpratyapi pratIyante / ataH prAntagrAmAdau dhanArjanAdinA sukhanirvAhe'pi na vasanIyam / uktaM ca jattha na dIsaMti jiNA, na ya bhavaNaM neva saMghamuhakamalaM / na ya succai jiNavayaNaM, kiM tAe atthabhUIe // yadi vAJchasi mUrkhatvaM, grAme vasa dinatrayam / apUrvasyAgamo nAsti, pUrvAdhItaM ca nazyati // zrUyate ca kazcinnagaranivAsI svalpavaNiggrAme dhanalAbhArthamuSitaH / kRSivividhavANijyavyApArAdinA yAvatA dhanamupArjayettAvad gRhaM tArNaM jajvAla / evaM punaH punaH dhanArjane'pi stainyamArIdurbhikSanRpadaNDAdyajani / anyadA tadgrAmyaiH stenaiH kvacitpure dhATIpradAne tatpuranRpeNa grAmo hataH / zreSThI putrAdidhRtau yudhyamAnastadbhaTaiAritazceti kugrAmAvAse dRSTAntaH / ucitamapi ca vAsasthAnaM | 461
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam svacakraparacakravirodhadurbhikSamArItiprajAvirodhavAstukSayAdinA'svasthIbhUtaM drutameva tyAjyam, anyathA trivargahAnyAdyApatteH / yathA mudgalairbhaGge bhayotpattau yaiDhillI tyaktA, te gurjaratrAdAvAgatAstrivargapuSTyA bhavadvayaM sAphalyamakArSuH / yaistu na tyaktA te bandapatanAdinA bhavadvayamapyahArSuH / vAstukSINatvAdinA sthAnatyAge tu kSitipratiSThita - vanakapura - RSabhapurAdidRSTAntaH / tathA cArSamkhiDvaNausabhakusaggaM rAyagihaM caMpapADalIputtaM / iti / vAsasthAnaM ca gRhamapyucyate / tacca suprAtivezmike'natiprakaTe'natigupte ca susthAne vidhiniSpannamitadvAratvAdiguNaM trivargasiddhihetutayA yogyam / duSprAtivezmikAJcaivamAgamAdau niSiddhAH kharIatirikkhajoNItAlAyarasamaNamAhaNasusANA / vagguriavAhagummiahaliesapuliMdamacchaMdhA // khariAtti dvyakSarikA vezyA, zramaNAH zAktyAdyAH, smazAnaM, gulmikA guptipAlAH, matsyabandhA mAtsikAH / jUAracoranaDanaTTabhaTTavesA kukammakArINaM / saMvAsaM vajjijjA, gharahaTTANaM ca mittIa // tathA duHkhaM devakulAsanne, gRhe hAnizcatuSpathe / dhUrttAmAtyagRhAbhyAse, syAtAM sutadhanakSayau // mUrkhA'dhArmikapAkhaNDipatitastenarogiNAm / krodhanAntyajadRptAnAM, gurutalpagavairiNAm // svAmivaJcakalubdhAnAmRSistrIbAlaghAtinAm / icchannAtmahitaM dhImAn prAtivezmikatAM tyajet // s s s s s s prakAzaH 462
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam kuzIlAdiprAtivezmikatve hi tadAlApazravaNatacceSTAdarzanAdivazAt svataH saguNasyApi guNahAniH syAt / suprAtivezmikatve prAtivezmikIsaMpAditaparamAnnaH saGgamaH zAlibhadrajIvaH, duSprAtivezmikatve parvadine prAGmunaye dattAgrapiNDA prAtivezmikI vyudgrAhitazvatrAdiH somabhaTTabhAryA jJAtam / atiprakaTe hi sthAne gRhamasannihitagRhAntaratayA paripArzvato nirAvaraNatayA caurAdayo'bhibhaveyuH / atigupte ca sarvato gRhAntarairniruddhatvAnna svazobhAM labhate / pradIpanakAdyupadrave ca duHkhanirgamapravezaM gRhaM bhavati / susthAnaM punaH zalyabhasmakSAtrAdidoSairniSiddhA''yA''dinA ca rahitaM bahaladUrvApravAlakuzasta mbaprazastavarNagandhamRttikAsusvAdujalodgamanidhAnAdimacca / yaduktam zItasparzoSNakAle yA'tyuSNasparzA himAgame / varSAsu cobhayasparzA sA zubhA sarvadehinAm // hastamAtraM khanitvA''dau pUritAttena pAMsunA / zreSThA samadhike pAMsau hIne hInA same samA // padagatizataM yAvaccAmbhaHpUrNA na zuSyati / sottamaikAGgulahInA madhyamA tatparA'dhamA // athavA tatra puSpeSu khAte satyuSiteSu tu / samArddhasamazuSkeSu bhuvastraividhyamAdizet // tripaJcasaptadivasairuptavrIhyAdirohaNAt / uttamA madhyamA hInA vijJeyA trividhA mahI // 1. stava iti ko0 ha0 pra0 pAThaH / prakAza: 463
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam prakAza: vyAdhi valmIkinAM naiHsvyaM zuSirA sphuTitA mRtim / datte bhUH zalyayug duHkhaM zalyaM jJeyaM tu yatnataH // nRzalyaM nRhAnya, svarazalye nRpAdibhI:, zuno'sthi DimbhamRtyai, zizuzalyaM gRhasvAmipravAsAya, gozalyaM godhanahAnya, nRkezakapAlabhasmAdi mRtyai ityAdi / prathamA'ntyamavarja, dvitripraharasaMbhavA / chAyA vRkSadhvajAdInAM, sadA duHkhapradAyinI // varjayedarhataH pRSTaM, pArvaM brahmamadhudviSoH / caNDikAsUryayodRSTiM, sarvameva ca zUlinaH // vAmAnaM vAsudevasya, dakSiNaM brahmaNaH punaH / nirmAlyaM snAnapAnIyaM, dhvajacchAyAvilepanam // (varjanIyaM sadA zaMbhorAtmazreyo'rthibhirjanaiH) prazastA zikharacchAyA, dRSTizcApi tathA'rhataH // yugmam / tathAvajjijjai jiNapuTThI, raviIsaradiTTi viNhuvAso A savvattha asuhacaMDI, tamhA puNa savvahA cayaha // arihaMtadiTThidAhiNaharapuTThIvAmaesu kallANaM / vivarIe bahudukkhaM, paraM na maggaMtare doso // IsANAIkoNe, nayare gAme na kIrae gehaM / saMtaloANa asuhaM, aMtimajAINariddhikaraM // sthAnaguNadoSaparijJAnaM ca zakunasvapnopazrutiprabhRtinimittAdibalena kAryam / susthAnamapyucitamUlyArpaNaprativezmikAnu 464
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam matyAdinyAyenaiva grAhyaM, na tu parAbhibhavAdinA, tathA sati trivargahAnyAdyApatteH / evamiSTikAkASThapASANAdidalamapi nirdoSaM dRDhasAratvAdiguNasucitamUlyAdinA grAhyamAnAyyaJca / tadapi vikrAyakaiH svayaM niSpAditaM, na tu tatpArzvAt svakRte kAritaM, mahArambhAdidoSApatteH / prAsAdAdisaktaM ca tanna grAhyaM bahuhAnyAdyApatteH / zrUyate hi dvau vaNijau prAtivezmikau / ekaH samRddho'nyaM niHsvaM pade pade'bhibhavati / niHsvo'nyathA pratikarttumazaktaH samRddhasya niSpadyamAnasaudhabhittimadhye jinacaityAt patitamekamiSTikAkhaNDaM rahazcikSepa / niSpanne ca saudhe tena samyak tatsvarUpe proktespIyanmAtrasya ko doSa ? ityavajJayA samRddhasya stokaireva dinairvajrAgnayAdinA sarvasvaM vinaSTam / uktamapi pAsAyakUvavAvImasANamaDharAyamaMdirANaM ca / pAhANaikaTThA, sarisavamittAvi vajjijjA // pAhANamayaM thaMbhaM, pIDhaM paTTaM ca bArauttAiM / ee gehi viruddhA, suhavahA dhammaThANesu // pAhANamae kaTTaM, kaTThamae pAhaNassa thaMbhAI / pAsAe a gihe vA, vajjeavvA payatteNaM // halaghANayasagaDAI, arahaTTajaMtANi kaMTaI taha ya / paMcuMbari khIrataru eANaM kaTTha vajjijjA // vijjaurikelidADimajaMbIrIdohaliddaaMbiliA / babbUliborimAI kaNayamayA tahavi vajjijjA // eANaM jai a jaDA pADavasAo pavissaI ahavA / chAyA vA jammi gihe, kulanAso havai tattheva // A A A A A prakAza: 465
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: puvvunnaya atthaharaM, jamunnayaM maMdiraM dhaNasamiddhaM / avarunnaya viddhikaraM, utarunnaya hoi uvvasiaM // valayAgAraM kUNehiM, saMkulaM ahava egadutikUNaM / dAhiNavAmayadIhaM, na vAsiyavverisaM gehaM // sayameva je kivADA, pihiaMti a ugghaDaMti te asuhA / cittakalasAisohA, savisesA mUlavArisuhA // joINi naTTAraMbhaM bhAraharAmAyaNaM ca nivajuddhaM / risicariadevacariaM, iacittaM gehi na hu juttaM // phalihatarukusumavallI sarassaI navanihANajualacchI / kalasaM vaddhAvayaNaM, sumiNAvaliAi suhacittaM // khajUrI dADimI rambhA karkandhU/japUrikA / utpadyate gRhe yatra, tannikRntati mUlataH // lakSmInAzakaraH kSIrI, kaNTakI zatrubhIpradaH / apatyanaH phalI tasmAdeSAM kASThamapi tyajet // kazcidUce puro bhAge, vaTaH zlAghya udumbaraH / dakSiNe pazcime'zvattho, bhAge plakSastathottare // pUrvasyAM zrIgRhaM kAryamAgneyyAM ca mahAnasam / zayanaM dakSiNasyAM tu, nairRtyAmAyudhAdikam // bhujikriyA pazcimAyAM, vAyavyAM dhAnyasaGgrahaH / uttarasyAM jalasthAnamaizAnyAM devatAgRham // gRhasya dakSiNe vahnitoyago'niladIpabhUH / vAmA pratyagdizorbhuktidhAnyArthArohadevabhUH // pUrvAdidigvinirdezo, gRhadvAravyapekSayA / bhAskarodayadikpUrvA, na vijJeyA yathA kSute // ityAdi / 466
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam prakAza: tathA gRhaniSpAdasUtradhArakarmakarAdayaH proktasamyagmUlyAdyadhikocitArpaNena prANanIyA na tu kvacidvaJcanIyAH / yAvatA ca | kuTumbAdeH sukhanirvAho jane ca zobhAdi syAt, tAvAneva vistAro gRhe kriyate / asaMtuSTatayA'dhikAdhikavistArakaraNe mudhA dhanavyayArambhAdi / IdRgapi gRhaM mitadvAramevAham / bahudvAratve hyajJAtanirgamapravezAnAM duSTalokAnAmApAte strIdraviNAdiviplavo'pi syAt / mitadvAramapi dRDhakapATollAlakazrRGkhalikA'rgalAdinA surakSitam, anyathA'nantaroktAdyanekadoSApatteH / kapATAdyapi sukhapradAnodghATaM yathAvilokyamAnasthitikaM ca guNAya, anyathAdhikAdhikavirAdhanAvilokyamAnazIghranirgamAgamAdikAryahAnyAdi ca syAt / argalA ca bhittimadhyasthAyinI sarvathA na yuktA paJcendriyAdinAmapi virAdhanApatteH / IdRk kapATapradAnAdyapi pratyupekSaNAdiyatanayaiva kuryAt / evaM praNAlakhAlAdAvapi yathAzakti yatanIyam / mitadvAratvAdi zAstre'pyuktam na doSo yatra vedhAdirnavaM yatrAkhilaM dalam / bahudvArANi no yatra, yatra dhAnyasya saGgrahaH // pUjyate devatA yatra, yatrAbhyukSaNamAdarAt / raktA javanikA yatra, yatra sammArjanAdikam // yatra jyeSThakaniSTAdivyavasthA supratiSThitA / bhAnavIyA vizantyanta navo naiva yatra ca // dIpyate dIpako yatra, pAlanaM yatra rogiNAm / zrAntasaMvAhanA yatra, tatra syAtkamalA gRhe // evaM dezakAlasvavibhavajAtyAdyaucityena nirmApitaM gRhaM vidhisnAtrasAdharmikavAtsalyasaGghapUjAdipUrvaM vyApArayet / sumuhUrtazakunAdibalaM ca gRhaniSpattipravezAdau pratipadamanveSyam / evaM vidhiniSpanne gRhe zrIvRddhyAdi na durlabham / zrUyate cojjayinyAM | 467
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: dvAdazAbdyA zreSThidAtAkenA'STAdazakoTisvarNavyayena saptabhUme vAstuzAstrAyuktavidhinA vidhApite saudhe rAtrau 'patAmi patAmi' ityuktizrutyA bhItena tAvaddhanaM lAtvA vikramArkasyA'rpite svarNapuruSatanAdi / vidhiniSpannavidhipratiSThitazrImunisuvratastUpamahimnA | prabalasainyo'pi kUNiko vaizAlI nagarI grahItuM dvAdazAbdyApi na zazAka / bhraSTakUlavAlakoktyA stUpapAtane tu tadaiva jagRhe / evaM gRhavad haTTamapi suprAtivezmike'natiprakaTe'natigupte ca susthAne vidhiniSpannaM mitadvAratvAdiguNaM trivargasiddhihetutayocitaM mantavyam / dvAram 1 / tathA trivargasiddheH kAraNamityuttaratrA'pyanuvarttanAt trivargasiddhikAritayA yaducitaM tadvidyAnAM likhitapaThitavANijyadharmAdikalAnAM grahaNamadhyayanaM kAryaM samyak / azikSitAnabhyastakalo hi mUrkhatvahAsyatvAdinA pade pade parAbhUyate, yathA | kAlidAsakaviH prAggopo bhUpasame svastisthAne 'uzaraTa' ityuktau granthazodhanacitrasabhAdarzanAdau ca / kalAvAMzca videze'pi mAnyate | vasudevAdivat / vadantyapi vidvattvaM ca nRpatvaM ca, naiva tulyaM kadAcana / svadeze pUjyate rAjA, vidvAn sarvatra pUjyate // kalAzca sarvAH zikSaNIyAH / kSetrakAlAdivizeSeNa sarvAsAmapi vizeSopayogasambhavAd, anyathA jAtu sIdatyapi / tadAhaaTTamardRpi sikkhijjA, sikkhi na niratthaaM / aTTamaTTapasAeNa, khajjae gulatuMbayaM / AAAAAAAAAAAAAAAAAAA 468
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam / prakAza: zikSitasakalakalasya hi prAguktasaptavidhAjIvikopAyAnAmanyatareNApyupAyena sukhanirvAhasamRddhatvAdi syAt / sarvAH kalAH | zikSitumazaktastvatra sukhanirvAhAdeH pretya sadgatezca hetuM kalAM zikSetaiva / yataH suasAyaro apAro, AuM thovaM jiA ya dummehA / taM kiMpi sikkhiavvaM, jaM kajjakaraM ca thovaM ca // jAeNa jIvaloe, do ceva nareNa sikkhiavvAiM / kammeNa jeNa jIvai, jeNa mao saggaiM jAi // nindyapApamayakarmaNA nirvAhakaraNaM tu sUtre 'uciaM' ityukteranaucityAdeva niSiddham / dvAram 2 / tathA pANigrahaNaM vivAhaH tadapi trivargasiddhihetutayocitameva yuktam / taccAnyagotrajaiH samAnakulasadAcArAdizIlarUpavayovidyAvibhavaveSabhASApratiSThAdiguNaireva sArddham / kulazIlAdivaiSamye hi mitho'vahIlanAkuTumbakalahakalaGkAdyApattiH / yathA potanapure zrImatyAH zrAddhasutAyAH sAdaraM mithyAdRzoDhAyAH sudharmadRDhAyAH vaidhAdviraktabha; gRhAntarghaTe'hiM kSiptvA puSpamAlAM ghaTAdAnayetyAdezo dade / namaskArasmRtimahimnA ca tasyAH puSpamAlaiva jajJe / tataH patyAdayo'pi zrAddhIbabhUvuH / kulazIlAdisAmye tu sAdhupethaDaprathamiNidevyAdInAmiva sarvAGgINasukhadharmamahattvAdayo guNAH / sAmudrikazAstrAdyuktavapurlakSaNajanmapatrikAnveSaNAdinA ca kanyAvarayoH parIkSA / taduktaM kulaM ca zIlaM ca sanAthatA ca, vidyA ca vittaM ca vapurvayazca / vare guNAH sapta vilokanIyAstataH paraM bhAgyavazA hi kanyA / / 469
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: mUrkhanirdhanadUrasthazUramokSAbhilASiNAm / triguNAdhikavarSANAM, na deyA kanyakA budhaiH // atyadbhutadhanADhyAnAmatizItAtiroSiNAm / vikalAGgasarogANAM, cApi deyA na kanyakA // kulajAtivihInAnAM pitRmAtRviyoginAm / gehinIputrayuktAnAM, na deyA kanyakA budhaiH // bahuvairApavAdAnAM, sadaivotpannabhakSiNAm / AlasyA''hatacittAnAM, na deyA kanyakA budhaiH // gotriNAM dyUtacauryAdivyasanopahatAtmanAm / vaidezinAmapi prAyo, na deyA kanyakA budhaiH // nirvyAjA dayitAdau, bhaktA zvazrUSu vatsalA svajane / snigdhA ca bandhuvarge, vikasitavadanA kulavadhUTI // yasya putrA vaze bhaktA, bhAryA chandAnuvartinI / vibhaveSvapi santoSastasya svarga ihaiva hi // agnidevAdisAkSikaM pANigrahaNaM vivAhaH / sa ca loke'STavidhaH / tatrAlaGkRtya kanyAdAnaM brAmyo vivAhaH / 1 / / vibhavaviniyogena kanyAdAnaM prAjApatyaH 2 / gomithunadAnapUrvakamArSaH 3 / yatra yajJArthamRtvijaH kanyApradAnameva dakSiNA sa daivaH / / ete dhardhyA vivAhAzcatvAraH / mAtuH piturbandhUnAM cAprAmANyAtparasparAnurAgeNa mithaH samavAyAd gAndharvaH 5 / paNabandhena kanyApradAnamAsuraH 6 / prasahya kanyAgrahaNAdrAkSasaH 7 / suptapramattakanyAgrahaNAt paizAcaH 8 / ete catvAro'pyadhAH yadi vadhUvarayoH parasparaM rucirasti tadA adhA api dhAH / zuddhakalatralAbhaphalo vivAhaH, tatphalaM ca vadhUrakSaNamAcarataH sRjAtasutasanta AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 470
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam tiranupahatacittanirvRtirgRhakRtyasuvihitatvamAbhijAtyAcAravizuddhatvaM devAtithibAndhavasatkArAnavadyatvaM ceti / vadhUrakSaNopAyAstvete, gRhakarmaviniyogaH, parimito'rthasaMyogo'svAtantryaM sadA ca mAtRtulyastrIlokAvarodhanamityAdi / etacca patnIviSayaucitye prAg vivRtam / vivAhAdau ca vyayotsavAdi svakulavibhavalokAdyaucityena yAvatkRtaM vilokyate tAvadeva kuryAn na tvadhikAdhikaM, | adhikavyayAdeH puNyakAryeSvevocitatvAt / evamanyatrApi jJeyam / vivAhavyayAdyanusAreNa ca sAdaraM snAtramahamahApUjArasavatIDhaukanaOM caturvidhasaGghasatkArAdyapi satyApayed bhavahetuvivAhAderapyevaM puNyaiH saphalIbhavanAt / dvAram |3| tathA mitraM sarvatra vizvAsyatayA sAhAyyAdikRt / AdizabdAdvaNikputrasahAyakarmakarAdyapi trivargahetutayocitameva vidheyam / taccottamaprakRtisAdharmikatvadhairyagAmbhIryacAturyasadbuddhyAdiguNam / etad dRSTAntAdi tu vyavahArazuddhau prAguktaM dvAram 4 / iti caturdazagAthArthaH / ceia - paDima-paTThA, suAipavvAvaNA ya payaThavaNA / putthayalehaNavAyaNa, posahasAlAikAravaNaM // 15 // tathA caityamuccaistoraNazikharamaNDapAdimaNDitaM bharatacakyAdivanmaNisvarNAdimayaM viziSTapASANAdimayaM vA prAsAdaM viziSTa - | kASTheSTikAdimayaM devAlayaM vA tadazaktau tRNakuTyAdyapi nyAyArjitavittena vidhinA vidhApayet / yataH A A A A A A prakAza: 471
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: nyAyArjitavittezo, matimAn sphItAzayaH sadAcAraH / gurvAdimato jinabhavanakAraNasyAdhikArIti // pAeNa'NaMtadeulajiNapaDimA kAriA u jIveNa / asamaMjasavittIe, na hu siddho dasaNalavo vi // bhavaNaM jiNassa na kayaM, na ya biMbaM neva pUiA sAhU / duddharavayaM na dhariyaM, jammo parihArio tehiM // yastRNamayImapi kuTI, kuryAddadyAttathaikapuSpamapi / bhaktyA paramagurubhyaH, puNyonmAnaM kutastasya / kiM punarupacitadRDhaghanazilAsamudghAtaghaTitajinabhavanam / ye kArayanti zubhamativimAninaste mahAdhanyAH // caityavidhApanavidhizca zuddhabhUmidalabhRtakAdyavaJcanasUtradhArasanmAnanAdiH prAgukto gRhavatsarvo'pi yathocitaM savizeSo jJeyaH / yata: dhammatthamujjaeNaM, kassa vi appattiyaM na kAyavvaM / ia saMjamovi seo, ettha ya bhayavaM udAharaNaM // so tAvasAsamAo, tersi appattiaM muNeUNaM / paraM abohibIaM tao gao haMta kAlevi // kaTThAI vidalaM iha, suddhaM jaM devayA duvavaNAo / No avihiNovaNIaM, sayaM ca kArAviaMjaM no / kammakarA ya varAyA, ahigeNa darda uti pariosaM / tuTThA ya tattha kamma, tatto ahigaM pakuvvaMti // caityArcAdividhApane ca bhAvazuddhyai gurusaGghasamakSamevaM vAcyam / yadatrA'vidhinA kiJcitparavittamAgataM tatpuNyaM tasya bhUyAt / 472
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: | yaduktaM SoDazake yadyasya satkamanucitamiha vittaM tasya tajjamiha puNyam / bhavatu zubhAzayakaraNAdityetad bhAvazuddha syAt // na ca bhUkhanana-pUraNa-dalapATakAnayana-zilAdighaTana-cayanAdimahArambhadoSazcaityAdikaraNe AzaGkyo , yatanApravRttatvena nirdoSatvAnnAnApratimAsthApana-pUjanasaGghasamAgama-dharmadezanAkaraNa-darzanavratAdipratipatti-zAsanaprabhAvanAnumodanAdyanantapuNyahetutvena zubhodarkatvAcca / yadAhu: jA jayamANassa bhave, virAhaNA suttavihisamaggassa / sA hoi nijjaraphalA, ajjhatthavisohijuttassa // dravyastave kUpadRSTAntAdi prAguktam / jIrNoddhAre tvevaM viziSyopakramyam / yataHnavInajinagehasya, vidhAne yatphalaM bhavet / tasmAdaSTaguNaM puNyaM, jIrNoddhAreNa jAyate // jIrNe samuddhate yAvattAvatpuNyaM na nUtane / upamardo mahAMstatra, svacaityakhyAtidhIrapi // tathA-rAyA amaccasiTThI, koTuMbIe vi desaNaM kAuM / jiNNe puvvAyayaNe, jiNakappiyAvi kAravai // jiNabhavaNAI jaM uddharaMti bhattIi saDiapaDiAI / te uddharati appaM, bhImAo bhavasamuddAo // yathA-pitrA sAbhigrahaM cintite zatruJjayoddhAre mantrivAgbhaTena prArambhite mahebhyaH svadravyakSepe TippamAne TImANIyakutupi 473
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam | prakAza: kaSaDdrammanIvikabhImena ghRtaM vikrIya sarvasvadAne sarvopari tannAmalekhanasvarNanidhilAbhAdi prasiddham / atha kASThacaityapade | zailacaityaM dvibA niSpannaM, vardhApanikAdAturdvAtriMzat svarNajihvA mantriNA dattAH / prAsAdo vidyutA vidIrNa ityanyenoktau ca dviguNA varddhApanikA 'ahaM jIvan dvitIyoddhAre'pi zakto'smi' iti tathA cakre / lakSatrayonaM dravyakoTItrayaM lagnam / pUjArthaM caturviMzatiAmAzcaturviMzatirArAmAzca dattAH / tadbhAtrA AbaMDamantriNA bhRgupure duSTavyantaryupadravanivAraka zrIhemasUrisAnnidhyAdaSTAdazahastoccazakunikAvihAroddhAraH kAritaH / mallikArjunanRpakozIyo dvAtriMzat svarNaghaTImitaH kalazastatra nyasto haimadaNDadhvajAdi c| maGgalyadIpAvasare ca dvAtriMzallakSadrammA arthibhyo dattAH / jIrNacaityoddhArakAraNapUrvakameva navyacaityakArApaNamucitam / tata eva saMpratinRpatinaikonanavatisahasrA jIrNoddhArAH kAritAH / navyacaityAni tu SaTtriMzatsahasrAH / evaM kumArapAlavastupAlAdyairapi navyacaityebhyo jIrNoddhArA bahava eva vyadhApyanta / tatsaGkhyAdyapi prAguktam / caitye ca niSpanne zIghrameva pratimA sthApayet / yadAha zrIharibhadrasUri:jinabhavane jinabimba, kArayitavyaM drutaM tu buddhimatA / sAdhiSThAnaM hyevaM tad bhavanaM vRddhimadbhavati // caitye ca kuNDikAkalazaurasapradIpAdisarvAGgINopaskarakAraNaM, yathAzakti kozadevadAyavATikAdiyuktikaraNaM ca / rAjAdestu vidhApayituH pracuratarakozagrAmagokulAdipradAnam / yathA-zrIraivate mAlavIyajAkuDyAmAtyena pUrvaM kASThacaityasthAne pASANabaddhaH prAsAdaH prArambhitaH / sa ca durdaivataH svargataH, tataH paJcatriMzadadhikazatavarSAtikrame siddhajayasiMhanRpasya daNDezena sajjanena | 474
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam trivarSIsurASTrodgrAhitena saptaviMzatilakSadrammairnirmApitaH / rAjJA tadravyamArgaNe raivatopari nidhIkRto'stItyUce / nRpastatra prApto navyaM bhavyaM caityaM dRSTvA hRSTaH proce- 'kenedaM kAritaM ?' tena devenetyukte vismitaH / tatastena samyaguktvA sujanairibhyaiH saMbhUya dattaM vittam / svAmI gRhNAtu puNyaM vA / vivekinA rAjJA puNyameva svIkRtam / tasmin zrInemicaitye pUjArthaM dvAdaza grAmAzca dattAH / tathA jIvantasvAmidevAdhidevapratimAyAzcaityaM prabhAvatIrAjJyA kAritam / kramAt caNDapradyotanRpastasyAH pUjArthaM dvAdazagrAmasahastra dadau / tadvRttamevam - campAyAM strIlolaH kumAranandI svarNakAraH svarNapaJcazatyA svarNapaJcazatyA surUpakanyodvAhI / evaM | patnIpaJcazatyA ekastambhe saudhe IrSyAlurlalati sma / anyadA paJcazailadvIpasthahAsAprahAsAvyantaryau svapatividyunmAlicyavane nijarUpaM | darzayitvA vyAmohitaM prArthayamAnaM paJcazaile samAgaccherityuktvA gate tena rAjJaH svarNaM datvA 'yo mAM paJcazaile netA tasmai dravyakoTiM dadAmi iti paTahodghoSe eko niryAmakaH sthaviro dhanaM putrebhyo datvA pote tamAropyA'bdhau sudUre gataH proce / ayaM vo'bdhikUle zailapAdaja:, asmAdadhaH potagamane vaTazAkhAyAM tvaM vilageH / paJcazailAd bhAruMDAstripadA atrAgatya svapanti / tadaGghrau madhyame paTena svaM dRDhaM baddhvA tiSTheH / prAtastairuDDInaiH paJcazaile prApsyasi / potastu mahAvartte patiSyati / tataH svarNakRt tathA kRtvA tatra prAptaH / tAbhyAM prokto'nenAGgenAvAM na bhogye, ato'gnipravezAdi kuru / tatastAbhyAM pANipuTe nItvA caMpodyAne mukto, mitranAgila zrAddhena vAryamANo'pi nidAnenA'gnimaraNaM kRtvA paJcazailezo jajJe / nAgilastadvairAgyAt pravrajyA'cyute devo jAtaH / anyadA nandIzvaragacchatsurANAmAjJayA hAsAprahAsAbhyAM paTahaM gRhANetyuktau tasyAhaGkArahuGkArakAriNo gale paTaho vilagnaH kathamapi na prakAza: 475
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam prakAza: dUrIsyAt / tadA'vadherjJAtvA nAgilasure tatrAgate tattejasA ghUkavadbhAnornazyaMstena tejaH saMhRtya upalakSayasItyukta indrAdIn ko nopalakSayed, itivAdI zrAddharUpeNa prAgbhavoktyA bodhitaH sa prAha, 'atha kiM kurve ?' tenoktaM, gArhasthye kAyotsargasthasya bhAvayate: zrIvIrasya pratimAM kAraya, yathA paratra bodhi labhethAH / tataH sa pratimAsthazrIvIraM vilokya natvA ca tadrUpAM zrIvIrapratimAM mahAhimavagiryAnItagozIrSacandanena kRtvA pratiSThApya sarvAGgINAbharaNapuSpAdibhirabhyarcya jAtyacandanasamudge tAM kSiptvA'bdhau ekasya potasya SaNmAsyutpAtaM saMhRtya sAMyAtrikaM proce, imaM pratimAgarbha samudge nItvA sindhusauvIradeze vItabhayapattane catuSpathe devAdhidevapratimA gRhyatAmiti ghoSayaH / tenApi tathA kRte tApasabhakta udAyananRpo'nye'pi darzaninaH svaM svaM devaM smRtvA taM saMpuTaM jaghnuH kuThAraiH / kuThArANAM bhaGge sarveSUdvigneSu madhyAhne jAte prabhAvatIrAjyA bhojanArthaM nRpAkAraNAya ceTI prahitA / kautukadarzanAya rAjJA prabhAvatI tatrA''kAritA prAha, devAdhidevo'rhanneva, nAnye pazyantu kautukam, ityuktvA yakSakardamenAbhiSicya puSpAJjali kSiptvA devAdhidevo mama darzanaM deyAt iti vadantyAmeva tasyAM sa saMpuTaH prAtaH kamalakozavat svayaM vidalitaH / amlAnamAlyapratimA sphuTIbhUtA jinamatonnatizcoccaiH / tata sA sAMyAtrikaM satkRtya tAM sotsavamantaHpurAntarnItvA navyakAritacaitye nyasya trisandhyamAnarca / anyadA rAjyuparodhAdrAjJi vINAM vAdayati tasyAstatpuro nRtyantyA rAjJA zIrSaM na dRSTaM tatkSobhAdrAjJaH karAt kambikApAte nRtyarasabhaGge rAjyAH kope nRpaH samyagUce / tayA'nyadA dAsyAnItaM zvetamapi dhautikaM raktaM dRSTvA krudhA darpaNena dAsI hatA mRtA / tatastat zvetameva dRSTam / tena dunimittena nRtyazIrSA'darzanadunimittena ca svAyuH svalpaM jJAtvA strIhatyayA 476
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam / prakAzaH ''dyavratabhaGgAdviraktA nRpamanujJApya devatve tvayA'haM samyagdharme pravartya iti rAjJoktA tatpratimAzuzrUSaNArthaM devadattAkhyAM kubjAM niyojya sotsavaM pravrajyA'nazanena saudharmadevo'bhUt / tena bodhane'pi nRpastApasabhaktiM na jahAti / aho dRSTirAgasya durucchedatA ! tatastApasarUpeNa divyAmRtaphalaM datvA tadAsvAdalubdho nRpaH svazaktyaikAkyevA''zrame nIto mAyAtApasaistADyamAno naSTo'gre sAdhUnAM zaraNaM praviSTaH / tairmA bhaiSIrityuktastaduktaM dharmaM prapede / tataH suraH svaddhi darzayitvA nRpamarhaddha dRDhIkRtya viSame mAM smarerityuktvA tirodadhe / ito gAndhArazrAddhaH sarvatazcaityavandako vaitADhye bahukSapaNatuSTadevyA devAn vandApito dattakAmapradA'STottarazataguTikaH, tAmekAM mukhe kSiptvA vItabhaye yAmIti dhyAyI tatra prAptaH / kubjayA tAmarcAmavandApyata / tatra mAndyAkrAntastayA zuzrUSitaH svAyuH svalpaM jAnaMstA guTikAstasyai datvA pravavrAja / sA ekayA guTikayA jagdhayA'tisurUpA suvarNaguliketi khyAtA / ekayA ca caturdazakirITinRpasevyaM caNDapradyotaM patimavAJchad, udAyanasya pitRtulyatvAcchepanRpANAM ca tatsevakatvAt / devatoktyA pradyotena dUtapreSaNe tayA''kArito'nilavegagajArUDhaH pradyota AgatastAmAhvayat / tayoktametAM pratimAM vinA nAgamiSyAmi / tenaitatpratikRti kArayitvA atra muJca yathaiSA saha nIyate, tataH pradyoto'vantyAM gatvA tatpratikRti kArayitvA kevalikapilabrahmarSiNA pratiSThApya hastyArUDho vItabhaye Agatya tatsthAne tAM muktvA mukhyA! dAsI ca gRhItvA rAtrau raho gataH / tAbhyAM viSayAsaktAbhyAM sArcA pUjanArthaM vidizApuryAM bhAyalasvAmivaNijo'rpitA / anyadA kambalazambalanAgakumArau tatpratimApUjanArthamAgatau / pAtAle'rcA ninaMsuM bhAyalamautsukyAdarddharacitapUjaM hRdayavartmanA ninyAte / tatra jinabhaktyA tuSTaM dharaNendraM AAAAAAAAAAAdaala AAAAAAAAAAAAAAAAAAA 477
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam - prakAza: bhAyalaH prAha, yathA mannAmakhyAtiH syAttathA kuru / tenoktaM tathA bhAvi / caNDapradyotena vidizApUstvannAmnA devakIyaM puraM | krissyte| paraM kRtArddha pUjatvadAgatyA AgacchatkAle sArcA guptaiva mithyAgbhiH pUjayiSyate / tatpratikRtirAdityo bhAyalasvAmyayamityuktvA bahi: sthApayiSyate / mA viSIda duSSamAvazAdevaM bhAvi / bhAyalastathaiva pazcAdgataH / atha prAtarA mlAnamAlyAM dAsyabhAvaM karimadanAzaM ca dRSTvA pradyotamAgataM nirNIya SoDazadezatriSaSThitrizatIpurAdhipa udAyananRpo'bhyaSeNayanmahAsenAdidazakirITinRpAnvitaH / mArge grISme jalAbhAve smRtaprabhAvatIsureNa tripuSkarANyambhasA'pUryanta / kramAyuddhe pradyotaM rathArohasaGkete'pyanilavegagajArUDhaM bhraSTasaGghamadhritalaviddhadvIpapAte baddhvA bhAle maddAsIpatirityaGkaM vyadhAt / tatastAmarcAmAnetuM vidizAM gataH / paraM bahUpakrame'pyacalantI arcA proce, vItabhaye pAMsuvRSTivitrIti naimi / tataH sa pazcAnnivRtto'ntarA prAvRSi sainyaM nyasya sthitaH / vArSikaparvaNi udAyananRpe upoSite rasavatyarthaM sUpakAreNa pradyotaH pRSTo viSaprakSepabhItaH proce, sAdhu smAritaM, mamA'pyupavAso'sti / pitroH zrAddhatvAttad jJAtvA nyagAdIdudAyano jJAtamasya zrAddhatvaM, paraM sa yadyevaM vakti tadA nAmnA'pi sAdharmike'smin baddhe parvapratikrAntiH kathaM zudhyati ? iti taM muktvA kSamayitvA bhAle paTTabandhaM datvA'vantidezaM dadau / aho dharmiSThatAsantoSaniSThatAdi nRpapraSThasya / varSAprAnte ca vItabhayaM yayau / sainyasthAne AgatavaNigbhiH sthitairdazapuraM puraM jAtam / tat pradyotena jIvatasvAmyarcAyai zAsane dattam / tathA bhAyalasvAminAmanyAsapUrvaM vidizApUrdvAdazagrAmasahasrAzcAnye dattAH / atha prabhAvatIsuroktyodAyananRpaH kapilarSipratiSThitA marcannanyadA pAkSikapauSadhe rAtrijAgare jAtapravrajyAdhyavasAyastadarcAyai bhUrigrAmA 478
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam karapurAdipUjArthaM datvA 'rAjyaM narakAntaM prabhAvatIsutAyAbhIcaye kathaM dadAmi ?' itidhIH kezinAmadheyaM jAmeyaM rAjye nyasya tatkRtotsavaH zrIvIrapArzve pravavrAja / sa caramarAjarSiH kadAcidakAlApathyAhArairmahAvyAdhyutpattau 'zarIramAdyaM khalu dharmasAdhanam' iti vaidyoktadadhikRte goSTheSu tiSThan vItabhaye prAptaH, vratabhagno rAjyArthyayaM mArya evetyamAtyairvyudgrAhitaH kezI bhakto'pi saviSaM dadhyadApayat / sureNa viSaM hRtvA dadhigrahaNaM niSiddhaM punarvyAdhivRddhau dadhigrahaNe triH sureNa viSaM hRtaM / jAtu surapramAde saviSadadhibhoge mAsamanazanenotpannakevalaH siddhaH / surastu kruddho vItabhaye pAMsuvRSTiM cakre / kumbhakAraM rAjarSizayyAtaraM sinapallayAM nItvA kumbhakArakRtamiti tannAma nyastavAn / udAyananRpasuto'bhIciryogyatve'pi pitrA rAjyApradAnAd dUno mAtRSvastreyakUNikanRpopAnte gatvA sukhaM sthitaH / suzrAddhadharmamArAdhayannapyatyaktapitRparAbhavavairastadanAlocya pAkSikAnazanena mRto'suravaro'bhUt ekapalyAyuH / tato videhe setsyati / pAMsuvRSTau bhUgatA kapilarSipratiSThitA pratimA zrIgurumukhAt jJAtA kumArapAlanRpeNa / pAMsusthalakhAnane udAyananRpadattazAsanapatrAnvitA sadyaH sphuTIbhUtA / yathAvat prapUjya prAjyotsavairaNahillapattane nItA / | navyakAritagarIyastarasphATikaprAsAde nyastA / patralikhitamudAyananRpadattaM grAmAkarAdizAsanaM sarvaM pramANIkRtya ciramarcitA ca / tatpratimAsthApanena sarvAGgIsamRddhyA vavRdhe / iti devAdhidevapratimodAyananRpAdisambandhaH / evaM devadAyakaraNe hi viziSTapUjAdyavicchittiyathAvilokyamAnacaityAdisamAracanadakSAdisuyuktiH / taduktam jo jiNavarANa bhavaNaM, kuNai jahAsatti vihavasaMjuttaM / so pAvai paramasuhaM, suragaNaabhinaMdio suiraM // dvAraM 5 | prakAza: 479
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam prakAza: tathaivaM pratimA arhabimbAni maNisvarNAdidhAtucandanAdidArudantazilAmRdAdimayyo dhanuHpaJcazatyAdimAnA yAvadaGguSThamAnA yathAzakti vidhApyAH / yataH sanmRttikAmalazilAtaladantaraupyasauvarNaratnamaNicandanacArubimbam / kurvanti jainamiha ye svadhanAnurUpaM, te prApnuvanti nRsureSu mahAsukhAni // dAridaM dohaggaM, kujAikusarIrakugaIkumaIo / avamANarogasogA, na huMti jiNabiMbakArINaM // pratimAzca vAstuzAstroktavidhiniSpannAH sulakSaNAzcAtrApyabhyudayAdiguNahetuH / yataHanyAyadravyaniSpannA, paravAstudalodbhavA / hInAdhikAGgI pratimA, svaparonnatinAzinI // muhanakkanayaNanAhI, kaDibhaMge mUlanAyagaM cayaha / AharaNavatthaparigaracidhAuha bhaMgipUijjA // varisasayAyo uDDe, jaM biMbaM uttamehiM saMThaviaM / vialaMguvi pUijjai, taM biMbaM niSphalaM na jao // biMbaparivAramajhe, selassa ya vannasaMkaraM na suhaM / samaaMgulappamANaM, na suMdaraM hoi kaiAvi // ikkaMgulAipaDimA, ikkArasa jAva gehi pUijjA / u8 pAsAi puNo, ia bhaNiyaM puvvasUrIhiM // nirayAvalisuttAo, levovalakaTThadaMtalohANaM / parivAramANarahiaM, gharamma no pUae biMbaM // 480
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: gihapaDimANaM purao, balivitthAro na ceva kAyavvo / niccaM NhavaNaM tiasaMjhamaccaNaM bhAvao kujjA // pratimA mukhyavRttyA saparikarAH satilakAdyAbharaNAzca kArayitavyA viziSya ca mUlanAyakasya / tathaiva vizeSazobhAtajjanitavizeSapuNyAnubandhAdisambhavAt / uktaM ca pAsAIA paDimA lakkhaNajuttA samattalaMkaraNA / jaha palhAei maNaM, taha nijjaramo viANAhi // caityArcAdividhApanaM ca nistulaphalam / yatastadyAvattiSThati tAvadasaGkhyakAlamapi tajjaM puNyam / yathA bharatacakrikAritamaSTApadacaityaM raivatAntarbrahmendrakRtaM kAJcanabalAnakAdicaityaM ca, tayoH pratimA bharatacakrimudrikAgatakulyapAkatIrthasthamANikyasvAmipratimA-stambhanakAdipratimAzcAdyApi pUjyante / tadavocAma jala-zItAzana-bhojana,-mAsika-vasanAbda-jIvikAdAnam / sAmAyika-pauruSyAdhupavAsAbhigrahavratAdyathavA // kSaNa-yAma-divasa-mAsA'yana-hAyana-jIvitAdyavadhivividham / paNyaM caityArcAdau, tvanavadhi taddarzanAdibhavam // yugmam / ata evAsyAM caturviMzatikAyAM pUrvaM bharatacakrI zatruJjaye ratnamayaM caturmukhaM caturazItimaNDapAnvitaM krozoccaM gavyUtatrayAyAma prAsAdaM paJcakoTIvRtazrIpuMDarIkajJAnanirvANapade'cIkarat / evaM bAhubalimarudevyAdizRGgeSu raivate'va'de vaibhAragirau sammetAvyaSTApadAdau ca tena prAsAdAH pratimAzca paJcadhanuHzatAdimAnA haimyAdyAH kAritAH / daNDavIryanRpasagaracakyAdibhistu teSAmuddhArAH / hariSeNacakrI 481
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam prakAza: PPP pRthvI jinaprAsAdairamaNDayat / saMpratinRpaH sapAdalakSaM prAsAdAMsteSu zatavarSAyurdinazuddhyai SaTtriMzatsahasrI navyAn zeSAMzca jIrNoddhArAn | sapAdakoTiM ca sauvarNAdIni biMbAnyakArayaditi zrutiH / AmanRpeNa gopAlagirau zrIvIraprAsAda ekottarazatahastocco'dhyuSTakoTIniSpannasaptahastasvarNabimbAlaGkRto'kAryata / tatra mUlamaNDape sapAdalakSasvarNaM prekSAmaNDape tvekaviMzatirlakSA vyyitaaH| kumArapAlena catuzcatvAriMzadadhikAH caturdazazatI navyA jIrNoddhArazca SoDazazatI / tatra pitRnAmnA tribhuvanavihAre SaNNavatikoTidravyavyayaniSpanne mukhyArcA paJcaviMzazatAGgalAriSTaratnamayI dvAsaptatidevakulikAsu caturviMzatipratimA rAtnyo haimyo rAjatyazca caturdaza caturdaza bhAramitAH / mantrivastupAlena trayodazottarA trayodazazatI navyAH / dvAviMzatizatI jIrNoddhArAH, sapAdalakSaM bibAni / sAdhupethaDena caturazItiH prAsAdAH / tatra suragirau jainacaityaM nAstIti tadarthaM nRpavIramadepradhAnaviprahemAdenAmnA mAndhAtApure oGkArapure ca trivarSI satrAgAre kArite tuSTo hemAdeH sAdhupethaDAya saptasaudhabhuvaM dadau / pAdakhanane miSTajalodgame kenApi vApyarthaM nRpasya paizunye kRte rAtrau dvAdazasahasraTaGkalavaNakSepaH / caityArthaM dvAtriMzatkarabhyaH kanakabhRtAH prahitAH / caturazItisahasraTaNkAH padyAbandhe lagnAH / caitye pUrNa vardhApayitustrilakSITaGkadAnam / evaM pethaDavihAra ityAdi tathA tenaiva zatruJjaye zrIRSabhacaityamekaviMzatighaTIsvarNena sarvato maThayitvA svarNAdizRGgamiva svarNamayIcakre / zrIraivate kAJcanabalAnakaprabandhastvayaM gatacaturviMzatikAyAM tRtIyaH sAgarajina ujjayinyAM naravAhananRpeNa kevaliparSadaM dRSTvA pRSTo'haM kadA kevalI bhAvI ? jinenoktam-AgAmicaturviMzatikAyAM dvAviMzazrIneminAthajinatIrthe / tataH sa pravrajya brahmendrIbhUya vajramRnmayaM zrInemibimbaM kRtvA dazasAgaropamAnyAnarca / 482
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: svAyuHprAnte raivatAntazcaityagarbhagRhatrayaM ratnamaNisvarNamayabimbayutaM kRtvA tadane kAJcanabalAnakaM cakre / tatra tadvimbaM sthApitaM / kramAdraivate saGghapatiratnaH sa prauDhasaGgho yAtrArthamAyayau / harSotkarSAt snAtre kRte lepyamayabimbaM jagAla / tataH saGghapatiratno'tidUna: SaSThikSapaNatuSTA'mbAgirA kAJcanabalAnakAdvajramayaM zrInemibimbamAmatantuveSTitamAninye / caityadvArAgamane pazcAdvilokane tattatraiva tasthau / tatazcaityadvAraM parAvartitamadyApi tathaivAsti / kecidAhuH, kAJcanabalAnake dvAsaptatirmahatyaH pratimA Asan / tatrASTAdazASTAdaza haimyo rAtnyo rAjatya Azmanyazceti dvAsaptatiriti revate zrInemiprabandhaH / dvAram / 6 / tathA pratimAnAM pratiSThA zIghraM vidhApyA / yaduktaM SoDazakeniSpannasyaivaM khalu, jinabimbasyoditA pratiSThAzu / dazadivasAbhyantarataH, sA ca trividhA samAsena // vyaktyAkhyA khalvekA, kSetrAkhyA cAparA mahAkhyA ca / yastIrthakRdyadA kila, tasya tadAdyeti samayavidaH // RSabhAdyAnAM tu tathA, sarveSAmeva madhyamA jJeyA / saptatyadhikazatasya tu, carameha mahApratiSTheti // bRhadbhASye'pivattipaiTThA egA, khettapaiTThA mahApaiTThA ya / egacauvIsasattarasasayANa sA hoi aNukamaso // pratiSThAvidhizca sarvAGgINatadupakaraNamIlana-nAnAsthAnazrIsaGghagurvAkAraNaprauDhapravezamahAditatsvAgatakaraNa-bhojanavasanapradAnAdi AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 483
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: sarvAGgINasatkAraNabandimokSakAraNa-mArinivAraNAvAritasatravitaraNa-sUtradhArasatkAraNa-sphItasaGgItAdyabhinavodbhutotsavAvatAraNAdiraSTAdazasnAtrakaraNAdizca pratiSThAkalpAderjeyaH / pratiSThAyAM snAtrairjanmAvasthAM, phalanaivedyapuSpavilepanasaGgItAdyupacAraiH kaumArAdyuttarottarAvasthAM, chAdmasthyasUcakAcchAdanAcchAditakAyatvAdyadhivAsanayA zuddhacAritrAvasthAM, netronmIlanena kevalotpattyavasthAM, sarvAGgINapUjopacAraizca samavasRtyavasthAM cintayediti zrAddhasamAcArIvRttau / pratiSThAnantaraM ca dvAdazamAsAn viziSya ca pratiSThAdine snAtrAdi kRtvA sampUrNa varSe'STAhnikAdivizeSapUjApUrvamAyurgranthirbandhanIyaH, uttarottaravizeSapUjA ca kAryA / taddine ca sArmikavAtsalyasaGghArcAdi yathAzakti vidheyam / pratiSThASoDazake tvevamuktam aSTau divasAn yAvat, pUjA'vicchedato'sya karttavyA / dAnaM ca yathAvibhavaM, dAtavyaM sarvasattvebhyaH // dvAram 7/ __ tathaiva prauDhotsavaiH sutAdInAM putrAdInAm AdizabdAt putrIbhrAtRbhrAtRvyasvajanasuhRtparijanAdInAM pravrAjanA ca dIkSAdApanamupalakSaNatvAdupasthApanAkAraNaM ca vidheyam / yataH paMca ya puttasayAI, bharahassa ya satta nattua sayAI / sayarAhaM pavvaiyA, tammi kumArA samosaraNe // kRSNaceTakanRpayostu svApatyavivAhane'pi niyamavatoH svaputryAdInAmanyeSAM ca thAvaccAputrAdInAM prauDhotsavaiH pravrAjanA prtiitaa| iyaM ca mahAphalA / yataH 484
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: te dhannA kayapunnA, jaNao jaNaNI a sayaNavaggo a / jesiM kulammi jAyai, cArittadharo mahAputto // loke'pi tAvad bhramanti saMsAre, pitaraH piNDakAkSiNaH / yAvatkule vizuddhAtmA, yatiH putro na jAyate // dvAram 8 tathA padasthApanA gaNivAcanAcAryavAcakAcAryAdipadapratiSThApanaM dIkSitasvaputrAdInAmanyeSAM vA padArhANAM zAsanaunnatyAdi| nimittaprauDhotsavaividhApyA / zrUyate hi-prathame'rhataH samavasaraNe zakreNa gaNadharapadasthApanAkAraNaM mantrivastupAlenApyekaviMzatisUrINAM | padasthApanA kAritA / dvAram 9 / tathA pustakAnAM zrIkalpAdyAgamajinacaritrAdisatkAnAM nyAyArjitavittena viziSTapatraviziSTavizuddhAkSarAdiyuktyA lekhanaM tathA | vAcanaM, saMvignagItArthebhyaH proDhaprArambhAdyutsavaiH pratyahaM pUjAdibahumAnapUrvakaM vyAkhyApanaM anekabhavyapratibodhahetuvidheyam / upalakSaNatvAttadvAcanabhaNanAdikRtAM vastrAdibhirupaSTambhapradAnaM ca / yataH ye lekhayanti jinazAsanapustakAni, vyAkhyAnayanti ca paThanti ca pAThayanti / zRNvanti rakSaNavidhau ca samAdriyante, te martyadevazivazarma narA labhante // paThati pAThayate paThatAmamuM, vasanabhojanapustakavastubhiH / pratidinaM kurute ya upagrahaM, sa iha sarvavideva bhavennaraH // jinAgamasya ca kevalajJAnAdapyatizAyitA dRzyate / yadAhuH 485
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: oho suovautto, suanANI jai hu giNhai asuddhaM / taM kevalI vi bhuMjai, apamANasuaM bhave iharA // zrutaM hi duSSamAkAlavazAd dvAdazavarSI durbhikSAdibhirucchinnaprAyaM matvA bhagavadbhirnAgArjunaskandilAcAryaprabhRtibhiH pustakeSu nyastam / tataH zrutabahumAninA tatpustakeSu lekhanIyaM dukUlAdibhirabhyarcanIyaM ca / zrUyate ca sAdhupethaDena sapta mantrivastupAlena - cASTAdazakoTidravyaistrayo jJAnakozA lekhitAH / thirApadrIyasaGghapati-AbhUnAmnA tu trikoTiTaGkakaiH sarvAgamapratirekA sauvarNAkSarai| dvitIyA sarvagranthapratizca maSyakSaraiH / dvAraM 10 / / tathA pauSadhazAlAyAH zrAddhAdInAM pauSadhagrahaNArthaM sAdhAraNasthAnasya prAguktagRhavidhinA kAraNaM vidhApanaM vidheyam / sA ca sAdharmikArthaM kAritA praguNitA ca niravadyArhasthAnatvena yathAvasaraM sAdhUnAmapyupAzrayatvena pradeyeti tasyAH mahAphalatvam / yataH jo deuvassayaM jaivarANa tavaniyamajogajuttANaM / teNaM dinnAvatthannapANasayaNAsaNavigappA // zrIvastupAlena navazatI caturazItyadhikA pauSadhazAlAH kAritAH / siddharAjajayasiMhapradhAnamantri 'sAMtU' nAmnA navyabhavyasvAvAsaM vAdidevasUrINAM darzayitvoktaM, kIdRgayaM ? ziSyamANikyenoktaM, pauSadhazAlA syAttadA varNyate, mantriNoktaM, 'eSa saiva bhavatu' tasyAM bAhyapaTTazAlAyAM dvayoH pArzvayorAdarzAH puruSapramANA Asan, zrAddhAnAM dharmadhyAnAdanu vaktravIkSArtham / dvAraM 11 / iti / paJcadazagAthArthaH // AAAAAAAAAAA 486
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: AjammaM sammattaM, jahasatti vayAiM dikkhagaha ahavA / AraMbhacAu baMbhaM paDimAI aMtiArahaNA // 16 // Ajanma bAlyAtprabhRti yAvajjIvaM samyaktvaM samyagdarzanaM yathAzakti vratAni cANuvratAdIni pAlyAni / etatsvarUpAdyarthadIpikAyAmuktatvAdatra nocyate / dvAradvayaM 12-13 / tathA dIkSAgraho'vasare pravrajyAsvIkAraH kAryaH / ayamarthaH-zrAddho hi bAlye dIkSAgrahaNAsambhavena svaM vaJcitamiva nityaM mnyte| yataH dhannA hu bAlamuNiNo kumAravAsammi je u pavvaiA / nijjiNiUNa aNaMgaM, duhAvahaM savvaloANaM // svadaivavazajAtaM gRhasthabhAvaM cAharnizaM sarvaviratipratipattyekAgracittatayA'mbughaTadvayavAhivanitAsatyAdinyAyena pAlayati / Aha | kurvannanekakarmANi karmadoSairna lipyate / tallayena sthito yogI, yathA strI nIravAhinI // parapuMsi ratA nArI, bhartAramanuvarttate / tathA tattvarato yogI, saMsAramanuvarttate // jaha nAma suddhavesA, suaMgaparikammaNaM nisaMsA / ajja kallaM va caemi, eaMmi a bhAvao kuNai // 487
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: jaha vA pautthavaIA kulabahuA nivasiNeharaMgagayA / dehaTThiimAIaM, saramANA paiguNe kuNai // emeva savvaviI, maNe kuNaMto susAvao niccaM / pAlejja gihatthattaM, appamahannaM va mannaMto // te dhannA sappurisA, pavittiaM tehiM dharaNivalayamiNaM / nimmahiamohapasarA, jiNadikkhaM je pavajjati // bhAvazrAvakasya lakSaNAnyapyevamAhuHithidia'tthasaMsAravisayaAraMbhageha dasaNao / gaDDariAipavAhe purassaraM AgamapavittI // dANAi jahAsattI pavattaNaM vihirarattaduDhe a / majjhattha asaMbaddhe paratthakAmovabhogI a|| vesA iva gihavAsaM, pAlai sattarasapayanibaddhaM tu / bhAvagayabhAvasAvagalakkhaNameaM samAseNaM // itthi aNatthabhavaNaM, calacittaM narayavattaNIbhUaM / jANato hiakAmI, vasavattI hoi na hU tIse // iMdia cavalaturaMge, duggaimaggANudhAvire niccaM / bhAviabhavassarUvo, ruMbhai sannANarassIhiM // sayalANatthanimittaM, AyAsakilesakAraNamasAraM / nAUNa dhaNaM dhImaM, na hu lubbhai taMmi taNuaMpi // duharUvaM dukkhaphalaM, duhANubaMdhi viDaMbaNArUvaM / saMsAramasAraM jANiUNa na raI tahiM kuNai // khaNamittasuhe visae, visovamANe sayAvi mannaMto / tesu na karei giddhi, bhavabhIrU muNiatattattho // AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 488
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: vajjai tivvAraMbhaM, kuNai akAmo anivvahaMto a / thuNai nirAraMbhajaNaM, dayAluo savvajIvesu // gihavAsaM pAsaM piva bhAvaMto vasai dukkhio tammi / cArittamohaNijjaM, NijjiNiuM ujjama kuNai // atthikkabhAvakalio, pabhAvaNAvannavAyamAIhiM / gurubhattijuo dhiimaM, dharei sahasaNaM vimalaM // gaDDarigapavAheNaM, gayANugaiyaM jaNaM viANato / pariharar3a logasannaM, susamikkhiakArao dhIro // natthi paralogamagge, pamANamannaM jiNAgamaM muttuM / AgamapurassaraM cia, karer3a to savvakiriyAo // aNigRhaMto satti, AyAvAhAi jaha bahuM kuNai / Ayarai tahA sumaI, dANAicauvvihaM dhammaM // hiamaNavajjaM kiriaM, ciMtAmaNirayaNadullahaM lahiu~ / sammaM samAyaraMto, na hu lajjai muddhahasiovi // dehaThiInibaMdhaNadhaNasayaNAhAragehamAIsu / nivasai arattaduTTho, saMsAragaesu bhAvesu // uvasamasAraviAro, vAhijjai neva rAgadosehiM / majjhattho hiakAmI, asaggahaM savvahA cayai // bhAvaMto aNavarayaM, khaNabhaMgurayaM samatthavatthUNaM / saMbaddhovi dhaNAisu vajjai paDibaMdhasaMbaMdhaM // saMsAravirattamaNo, bhoguvabhogA na tittiheu tti / nAuM parANurohA, pavattae kAmabhogesu // vesavva nirAsaMso, ajja kallaM ca yAmi citaMto / parakIaM piva pAlai, gehAvAsaM siDhilabhAvo // 489
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam prakAza: iya satarasaguNajutto, jiNAgame bhAvasAvago bhaNio / esa puNa kusalajogA, lahai lahuM bhAvasAhuttaM // iti dharmaratnazAstre / evaM zubhabhAvanAbhAvitaH, prAguktadinAdikRtyarataH, 'iNameva niggaMthe pAvayaNe aTe paramadve sese aNadve tti' | siddhAntoktarItyA vartamAnaH, sarvavyApAreSu sarvaprayatnena yatanayaiva pravarttamAnaH, sarvatrApyapratibaddhacittaH, kramAnmohajayaniSThaH, putrabhrAtRvyAdInAM gRhabhArakSamatvAvadhi anyathApi vA kiyantaM samayamativAhyocitasamaye AtmAnaM tolayitvA'rhaccaityeSvaSTAhnikAmahaM, caturvidhasaGghapUjA, dInA'nAthAdInAM yathAzaktidAnaM suhRtsvajanaparicitajanakSamaNAdi ca viracayya vidhinA sarvaviratiM pratipadyate, - sudarzanazreSThyAdivat / yataHsavvarayaNAmaehi, vibhUsiaM jiNaharehi mahivalayaM / jo kArijja samaggaM, tao vi caraNaM mahiDDIaM // no duSkarmaprayAso na kuyuvatisutasvAmidurvAkyaduHkhaM, rAjAdau na praNAmo'zanavasanadhanasthAnacintA na caiva / jJAnAptirlokapUjA prazamasukharatiH pretya mokSAdyavAptiH zrAmaNye'mI guNAH syustadiha sumatayastatra yatnaM kurudhvam // dvAraM 14 / __jAtu kiJcidAlambanena tAdRk zaktyabhAvAdinA vA dIkSAmAdAtuM na zaknoti, tadA ArambhavarjanAdi kuryAdityAha- athavA | Arambhasya tyAgaH parihAraH kAryaH / tatra putrAdezcintAkartuH sadbhAve sarvaM tadabhAve tu yathAnirvAhaM sarvasacittAhArAdikaM kiyantamArambhaM varjayet, sambhave svArthamannapAkAdyapi / yataH 490
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH zrAddhavidhiprakaraNam prakAza: jassa kae AhAro, tassaTThA ceva hoi AraMbho / AraMbhe pANivaho, pANivahe duggaI ceva // dvAraM 15 / tathA brahma zIlaM yAvajjIvaM svIkAryam / yathA sAdhupethaDena dvAtriMze varSe brahmodacAri sauvarNikabhImamaDyAgamane / brahmaphalamarthadIpikAyAmuktam / dvAram 16 / ___tathA pratimAdistapovizeSaH kAryaH / AdizabdAt saMsAratAraNAdidustapatapovizeSagrahaH / tatra pratimA mAsikAdyAH / / tAzcaivamUcuH dasaNa vaya sAmAia posaha paDimA abaMbha saccitte / AraMbha pesa uddiTThavajjae samaNabhUe a|| tatra rAjAbhiyogAdiSaDAkArarahitaM, catuHzraddhAnAdiguNopetaM, samyagdarzanaM, bhayalobhalajjAdibhirapyanaticaraMstrikAladevapUjAdiparo mAsamAtraM samyaktvamanupAlayati ityeSA prathamA pratimA / dvau mAsau yAvadakhaNDitAnyavirAdhitAni ca pUrvapratimAnuSThAnasahitAnyaNuvratAni pAlayatIti dvitIyA / trIn mAsAn ubhayakAlamapramattaH pUrvoktapratimAnuSThAnasahitaH sAmAyikamanupAlayatIti tRtIyA / caturo mAsAMzcatuSpA pUrvapratimAnuSThAnasahito'khaNDitaM paripUrNaM pauSadhaM pAlayatIti caturthI / paJcamAsAMstyaktasnAno rAtrau | caturvidhAhAravarjI divA brahmacAryevA'baddhaparidhAnakacchazcatuSpA gRhe tad dvAre catuSpathe vA parISahopasargAdiniSkampakAyotsarga pUrvoktapratimAnuSThAnaM pAlayan sakalAM rAtrimAste iti paJcamI / evaM vakSyamANAsvapi pratimAsu pUrvapratimAnuSThAnaniSThA'vaseyA / navaraM, SaNmAsAn brahmacArI bhavatIti SaSThI / saptamAsAn sacittAhArAn pariharatIti saptamI / aSTau mAsAn svayamArambhaM na 491
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakAza: krotiityssttmii| nava mAsAn preSyairapyArambhaM na kArayatIti navamI / daza mAsAn kSuramuNDI zikhAdhArI vA nidhAnIkRtArthajAtasya svajanaiH prazne parijJAne darzayannanyathA na jAnAmIti bruvANaH zeSaM gRhakRtyaM sarvaM varjayannAtmArthaM niSpannamAhAramapi na bhuGkte iti / dazamI / ekAdazamAsAMstyaktagRhAdisaGgaH kRtalocaH kSuramuNDo vA rajoharaNapatadgrahAdimunivezadhArI svAyatteSu gokulAdiSu vasan pratimApratipannAya zramaNopAsakAya bhikSAM datteti vadan dharmalAbhazabdoccAraNarahitaM susAdhuvatsamAcaratItyekAdazI / iti zrAddhapratimAsvarUpam / dvAraM 17 / / tathA ante AyuSaH prAnte ArAdhanA vakSyamANasvarUpA saMlekhanAdividhinA kAryA / ayamartha:so'thA''vazyakayogAnAM, bhane mRtyorathAgame / kRtvA saMlekhanAmAdau, pratipadya ca saMyamam // ityuktaH zrAvako'vazyakarttavyAnAM pUjApratikramaNAdInAM kartumazaktau mRtyorAsattau vA dravyabhAvAbhyAM dvividhAM saMlekhanAM karoti / tatra dravyasaMlekhanA krameNA''hAratyAgaH, bhAvasaMlekhanA tu krodhAdikaSAyatyAgaH / yataH dehami a saMlihie, sahasA dhAUhiM khijjamANehiM / jAyai aTTajjhANaM, sarIriNo caramakAlammi // na te eyaM pasaMsAmi, kisaM sAhusarIrayaM / kIsate aMgulIbhaggA, bhAvasaMlihamAcara // mRtyorAsattizca svapnopazrutidevatAdezAdinA nirdhAryA / Aha hiduHsvapnaiH prakRtityAgairdunimittaizca durgrahai: / haMsacArAnyathAtvaizca jJeyo mRtyuH samIpagaH // 492
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi SaSThaH prakaraNam prakAza: evaM saMlekhanAM kRtvA sakalazrAvakadharmasyodyApanArthamivAnte'pi saMyamaM pratipadyate / yataHegadivasaMpi jIvo, pavvajjamuvAgao aNannamaNo / jaivi na pAvai mukkhaM, avassa vemANio hoi // nalanRpabhrAtRkUberaputro navoDhaH paJcadinAyurjJAnyuktaM zrutvA pravrajitaH siddhaH / harivAhananRpo navapraharAyurjJAnyuktyA pravrajya sarvArthasiddhi gataH / saMstArakadIkSAvasare ca prabhAvanAdyarthaM yathAzakti dharmavyayaH kAryaH / yathA tadavasare saptakSetryAM saptakoTidravyavyayaM thirApadrIyaH saGghapati-AbhUzcakre / yasya tu na saMyamayogaH sa saMlekhanAM kRtvA zatruJjayatIrthAdisusthAne nirdoSasthaNDile vidhinA caturvidhAhArapratyAkhyAnarUpamanazanamAnandAdivatpratipadyate / yataH tavaniameNa ya mukkho, dANeNa ya hu~ti uttamA bhogA / devaccaNeNa rajjaM, aNasaNamaraNeNa iMdattaM // loke'pi-samAH sahasrANi ca sapta vai jale, dazaiva cAgnau pavane ca SoDaza / mahAhave SaSTirazItigograhe, anAzane bhArata ! cAkSayA gatiH // tataH sarvAticAraparihAracatuHzaraNAdirUpAmArAdhanAM kuryAt / dazadvArAtmikA tvArAdhanaivaM proktAAloasu aiAre, vayAI uccarasu khamasu jIvesu / vosirasu bhAviappA, aTThArasa pAvaThANAI // causaraNaM dukkaDagarihaNaM ca sukaDANumoaNaM kuNasu / suhabhAvaNaM aNasaNaM, paMcanamukkArasaraNaM ca // 493
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi prakaraNam prakAza: evamArAdhanayA yadi tadbhave na sidhyati tadApi sudevasumanuSyabhavASTakAntaH siddhyatyeva, 'sattaTThabhavaggahaNAI nAikkamei' ityAgamAt / dvAraM 18 / iti SoDazagAthArthaH // upasaMharan dinakRtyAdiphalamAha eaM gihidhammavihi, paidiahaM nivvahaMti je gihiNo / ihabhavi parabhavi nivvuisuhaM lahuM te lahaMti dhuvaM // 17 // evamanantarodinaM gRhiNaH zrAddhasya dharmavidhi dinakRtyAdidvAraSaTkAtmakaM pratidivasaM nirantaraM nirvahanti samyak pAlayanti, | ye gRhiNaH zrAddhA, ta ihAsmin vartamAne bhave parasminnAgAminyanantare bhavASTakAntaH paraMpare vA bhave nirvRtiH sausthyaM tayA hetubhUtayA sukhaM punarAvRttivyAkhyayA nirvRtirmokSaH tatsukhaM ca laghu zIghraM dhruvamavazyaM te labhante prApnuvanti / iti saptadazagAthArthaH // iti zrItapAgacchAdhipazrIsomasundarasUri-zrImunisundarasUri-zrIjayacandrasUrizrIbhuvanasundarasUriziSya-zrIratnazekharasUriviracitAyAM zrIvidhikaumudInAmnyAM zrAddhavidhiprakaraNavRttau janmakRtyaprakAzakaH SaSThaH prakAzaH // 6 // // samAptaM zrIzrAddhavidhiprakaraNam // 494
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi atha prazastiH atha prazastiH prakaraNam vikhyAtatapesyAkhyA, jagati jagaccandrasUrayo'bhUvan / zrIdevasundaragurUttamAzca tadanukramAdviditAH // 1 // paJca ca teSAM ziSyAsteSvAdyA jJAnasAgarA guravaH / vividhAvacUrNilahariprakaTanataH sAnvayAhvAnAH // 2 // zrutamatavividhAlApakasamuddhRtAH samabhavaMzca sUrIndrAH / kulamaNDanA dvitIyAH, zrIguNaratnAstRtIyAzca // 3 // SaTdarzanavRttikriyAratnasamuccayavicAranicayasRjaH / zrIbhuvanasundarAdiSu bhejurvidyAgurutvaM ye // 4 // zrIsomasundaragurupravarAsturyA ahAryamahimAnaH / yebhyaH santatiruccairbhavati dvedhA sudharmabhyaH // 5 // yatijItakalpavivRtazca paJcamAH sAdhuratnasUrivarAH / yairmAdRzo'pyakRSyata karaprayogeNa bhavakUpAt // 6 // zrIdevasundaraguroH, paTTe zrIsomasundaragaNendrAH / yugavarapadavI prAptAsteSAM ziSyAzca paJcaite // 7 // mArItyavamanirAkRtisahasranAmasmRtiprabhRtikRtyaiH / zrImunisundaraguravazcirantanAcAryamahimabhRtaH // 8 // zrIjayacandragaNendrA, nistandrAH saGghagacchakAryeSu / zrIbhuvanasundaravarAH, dUravihArairgaNopakRtaH // 9 // viSamamahAvidyAtadviDambanAbdhau tarIva vRttiryaiH / vidadhe yajjJAnanidhi, madAdiziSyA upAjIvan // 10 // AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA 495
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAddhavidhi atha prazastiH prakaraNam ekAGgA apyekAdazAGginazca jinasundarAcAryAH / nirgranthA granthakRtaH, zrImajjinakIrtiguravazca // 11 // eSAM zrIsugurUNAM, prasAdataH SaTkhatithimite (1506) varSe / zrAddhavidhisUtravRtti, vyadhita zrIratnazekharaH sUriH // 12 // atra guNasatravijJAvataMsajinahaMsagaNivarapramukhaiH / zodhanalikhanAdividhau vyadhAyi sAnnidhyamudyuktaiH // 13 // vidhivaividhyAcchutagatanaiyatyA'darzanAcca yat kiJcit / atrotsUtramasUtryata, tanmithyAduSkRtaM me'stu // 14 // vidhikaumudIti nAmnyAM, vRttAvasyAM vilokitairvarNaiH / zlokAH sahasraSaTkaM, saptazatI caikaSaSTyadhikA (6761) // 15 // zrAddhahitArthaM vihitA, zrAddhavidhiprakaraNasya sUtrayutA / vRttiriyaM cirasamayaM, jayatAjjayadAyinI kRtinAm // 16 // // iti prazastiH / / // iti tapAgacchanAyakazrIratnazekharasUrikRtA vidhikaumudInAmnI zrAddhavidhiprakaraNavRttiH samAptA // ___ (sarvagranthazlokamAnaM 6761) // samAptamidaM svopajJavRttiyutaM zrAddhavidhiprakaraNam // 496
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayadAna-prema-rAmacandrasUrigraMthamAlA-3 pravacana prakAzana